ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM A N . ET VOL. L X X V , OFFICIALE Pars I TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS M.DCCCCLXXXIII 1 Pars I, N. 1 7 Ianuarii 1983 An. et vol. LXXV ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I SAMOA - PAGOPAGENSIS Regio civili ratione « Samoa Americana » appellata a dioecesi Samoana et Tokelauna seiungitur et nova dioecesis conditur nomine Samoa-Pagopagensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Studiose quidem Nos ea universa provehentes, quae Christiano nomini per terrarum orbem disseminando proficere videntur, minime cunctamur simile sancire consilium ad Insularum Samoanarum evangelizationem pertinens. Cum enim Venerabiles Fratres Nostri S. E. E. Cardinales negotiis praepositi Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione arbitrati sint, omnibus ante auditis quorum interfuit, aptius posse pastorali curae hominum eisdem in insulis degentium prospici si nova ibidem excitata esset ecclesiastica dicio, Nos in ipsam illam euntes sententiam decernimus atque constituimus id quod sequitur de apostolicae potestatis Nostrae plenitudine harumque litterarum virtute. Seiungentes regionem civili ratione appellatam Samoam Americanam ab hodierna dioecesi Samoana et Tokelauna condimus iure dioecesim Sa- 6 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale moa-Pagopagensem in posterum dictitandam ex nomine loci vulgo Pago Pago, ubi nempe collocata est civilis provinciae rectio, volumusque sic institutam dioecesim suffraganeam esse Metropolitanae Sedi SamoaApianae atque episcopalem Cathedram defigi in aede Sacratissimo Cordi Iesu dicata. Permittimus praeterea ut pro Canonicorum Capitulo interea adhibeantur Consultores dioecesani secundum statutas normas delecti. Ad huius autem communitatis ecclesialis Samoa-Pagopagensis maiorem praestandam stabilitatem mandamus ut iuvenum institutio recta, in spem videlicet Ecclesiae succrescentium, peragatur apud Seminarium Regionale maius Sancti Petri Aloisii Chanel in Archidioecesi Suvana. Pertinebit dioecesis Praesul ad Conferentiam Episcopalem Oceani Pacifici et Regionale Tribunal item archidioecesis Suvanae erit secundae instantiae Tribunal huius novellae ecclesiae. Praecipimus demum ut singula, quae hic fieri iussimus, plenum ad effectum adducantur a Venerabili Fratre Antonio Magnoni, Archiepiscopo titulo Bosetano Delegatoque Apostolico in Oceani Pacifici Insulis, aut a viro in dignitate ecclesiastica constituto quem ipse vicissim delegaverit, dummodo curet certa ac vera omnium de exsecutione documentorum exempla ad Sacram Congregationem pro Gentium Evangelizatione transmittenda. Hasce porro Litteras Apostolicas tam nunc quam in posterum tempus ratas validasque esse volumus contrariis quibusvis haudquaquam obstantibus rebus. Datum Romae, apud S. Petrum, die decimo mensis Septembris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo secundo, Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis AGNELLUS Card. Rossi S. Congr. pro Gentium Evang. Praef. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Laurus Governatori, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 95655. Acta Ioannis Pauli Pp. II 7 II SAMOA - APIANAE ET TOKELAUNAE In Polynesiae partibus nova Provincia ecclesiastica Samoa-Apiana et Tokelauna conditur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Maiorem ad utilitatem spiritalem spectantes Christifidelium ipsorum Insulas Samoanas et Tokelaunas in Polynesiae partibus incolentium Venerabiles Fratres Nostri S. R. E. Cardinales Patres negotiis Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione praepositi, prius quidem auditis omnium quorum intererat rebusque cunctis mature expensis, suaserunt ut Dioecesis Samoana et Tokelauna a provincia ecclesiastica Suvana amoveretur utque pars eiusdem Dioecesis, quam Statum sui iuris Samoam Occidentalem appellant et cuius urbs princeps Apia dicitur, una cum Insulis Tokelaunis sub ditione civili Novae Zelandiae positis, ad gradum et dignitatem Ecclesiae Metropolitanae eveheretur, addito titulo Tokelauna, ita ut nova provincia ecclesiastica conderetur quae consisteret ex ipsa Archidioecesi Metropolitana SamoaApiana et Tokelauna necnon ex nova Dioecesi Samoa-Pagopagensi tamquam suffraganea. Nos vero, qui plane perspeximus felicia illarum communitatum ecclesialium incrementa certissimumque florem, concedere decernimus his eorum consiliis ac precibus Nobis adhibitis, dum ea singula quae sequuntur de plenitudine Apostolicae potestatis Nostrae per hasce litteras constituimus fieri quae omnino iubemus. Cathedralem Ecclesiam, quam memoravimus Samoanam et Tokelaunam, nunc ad Ecclesiae metropolitanae honorem extollimus cuius nomen simul convertimus in Archidioecesim Metropolitanam Samoa-Apianam et Tokelaunam et iura ei ac privilegia conferimus quae secundum legem communem universarum huius generis Ecclesiarum sunt propria. Uno autem eodemque tempore ecclesiasticam Provinciam sic ex integro illis in locis constituimus ut constet duabus ex modo memoratis communitatibus quae scilicet sunt archidioecesis Samoa-Apiana et Tokelauna necnon dioecesis Samoa-Pagopagensis. Ipsum pariter pro tempore Antistitem Samoanum et Tokelaunum, Venerabilem Fratrem Nostrum Pium S. R. E. Cardinalem Taofìnu'u, titulo honestamus perpetuo Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Metropolitae iuribusque cumulamus et privilegiis quibus reliqui per orbem catholicum Metropolitae ad ecclesiasticas normas fruuntur, quorum tamen et oneribus et officiis eum ipsum adstringimus primum videlicet Archiepiscopum Metropolitam Samoanum-Apianum et Tokelaunum. Praesules novae illius Provinciae ecclesiasticae ad Conferentiam iure pertinebunt Episcoporum Oceani Pacifici; praeterea ad pertractandas causas nullitatis matrimonii in Archidioecesi hac SamoaApiana et Tokelauna et in Dioecesi Samoa-Pagopagensi adhibebitur veluti Tribunal secundae instantiae Tribunal Regionale in Archidioecesi Suvana a Praesulibus commemoratae modo Conferentiae Episcopalis erectum, servato tamen iure recurrendi ad Sacram Romanam Rotam secundum Canones Sacros. Sinimus insuper ut ob locorum temporumque adiuncta pro Metropolitano Canonicorum Capitulo Consultores archidioecesani ad normam iuris eligantur atque usurpentur. Ad novae vero Archidioecesis stabilitatem tuto certoque praestandam volumus ut pro iuvenum institutione in spem Ecclesiae succrescentium adeatur Seminarium Regionale maius Sancti Petri Aloisii Chanel in Archidioecesi Suvana vigens sub ipsa moderatione Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione. Quae demum hic praestituimus, ad effectum ea omnia adducantur a Venerabili Fratre Antonio Magnoni, Archiepiscopo nempe titulo Bosetano atque Apostolico Delegato in Oceani Pacifici Insulis; a quo praecipimus ut rerum exsecutione peracta exaranda curet actorum eorundem documenta quorum sincera ac vera exempla transmittat ad Sacram Congregationem pro Gentium Evangelizatione. Has porro Litteras Apostolicas tam nunc quam in tempus posterum ratas esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die decimo mensis Septembris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo altero, Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis AGNELLUS Card. Rossi S. Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 98257. Acta Ioannis Pauli Pp. II III PORTUS VETERIS In Brasilia nova Provincia Ecclesiastica constituitur, nomine Portus Veteris, cuius caput eadem Sedes Portus Veteris designatur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Qui beati Petri successores munus suscepimus confirmandae, proferendae ac propagandae Ecclesiae, nihil sane omittimus, quo officium Nostrum apostolicum pie sancteque tueamur ; ad quam rem autem etiam exteriorem Ecclesiae faciem, rectam finium dispositionem, aequiorem dioecesium distributionem nonnihil conferre posse, iam nullus est qui non videat. Qua re, cum Venerabilibus Fratribus Episcopis e Conferentia episcopali Brasiliensi Regionis Septemtrionalis I visum esset bene fieri si, divisa Provincia ecclesiastica Manaënsi latius patente, nova constitueretur, Nos, sententia audita Venerabilis Fratris Carmeli Rocco b. m., Archiepiscopi titulo Iustinianopolitani in Galatia, vita functi atque tunc in Brasilia apostolici Nuntii, consilioque petito a Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus qui Sacrae Congregationi praesunt pro Episcopis, haec decernimus. Novam Provinciam ecclesiasticam in Brasilia condimus, quae his Ecclesiis coalescet : Portus Veteris, quam quidem a iurisdictione Archiepiscopi Manaënsis eximimus, Guaiaramirensi, quam a Cuiabensi Sede seiungimus, Humaitanensi, Labreana et Rondoniensi, quas item a metropolitana Sede Manaënsi separamus. Harum autem dioecesis Portus Veteris metropolitana erit, cum iuribus talium Ecclesiarum, ceterae vero suffraganeae ad normam iuris Canonici. Praeterea Antistitem pro tempore Portus Veteris dignitate archiepiscopali ac gradu Metropolitae insignimus, cum iustis iuribus atque oneribus. Contrariis nihil obstantibus. Ceterum ea quae iussimus Venerabilis Frater exsequetur Carolus Furno, Archiepiscopus tit. Abaritanus, atque Nuntius Apostolicus in Brasilia, vel quem ipse delegaverit, factis potestatibus necessariis, modo virum in ecclesiastica Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 10 dignitate constitutum. Re vero acta, idem documenta exaranda curet, atque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem mittat. Datum Romae, apud S. Petrum, die quarta mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo altero, Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI © SEBASTIANUS a publicis Ecclesiae negotiis Card. RAGGIO S. Congr. pro Episc. Praefectus Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco ££¡ Plumbi In Secret. Status tab., n. 98827. IV MALABOËNSIS In Guinea Aequinoctiali sacra Hierarchia constituitur, condita Provincia Ecclesiastica Malafooënsi. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Qui in beati Petri similitudinem universae Ecclesiae regimini praepositi sumus, eodem etiam amore quo ille beatus Apostolus, si fieri possit, pascendo gregi quem humilitati Nostrae commisit, incumbimus : resonant enim in animo verba sancta Petro facta ad mare Tiberiadis, stupentibus mirantibusque apostolis: «Pasce agnos meos... pasce oves meas» (Io 21, 15-17). Cum ergo res christiana in Guinea Aequinoctiali laeta incrementa suscepisset, bene fieri censuimus, si ibi loci sacram Hierarchiam constitueremus, sive in christianae religionis auctum, sive in eorum omnium laudem qui nomen Christi studio atque labore protulerunt. Consilio ergo petito a Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus Sacrae Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositis, haec statuimus facienda, apostolica auctoritate suffulti. In Guinea Aequinoctiali Provinciam ecclesiasticam Malaboënsem nomine condimus, quae his Ecclesiis coalescet : Malaboènsi, Bataënsi, Ebebiyinensi, hac ipsa die constituta; quarum Ecclesiarum prima quidem metropolitana erit cum iuribus talium Sedium propriis, ceterae suffraganeae ad iuris normam. Has vero Litteras Venerabilis Frater Donatus Squicciarini exsequi curabit, vel quem ipse legaverit, factis neces- Acta Ioannis Pauli Pp. II 11 sariis facultatibus, modo virum in ecclesiastica dignitate constitutum. Re autem acta, peracti negotii documenta exarari faciet, atque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem Propagandae Fidei cito mittet. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die quinta decima mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo altero, Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI AGNELLUS a publicis Ecclesiae negotiis Card. Rossi S. Congr. pro Gentium Evang. Prsi&f. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco © Plumbi In Secret. Status tab. n. 98666. V EBEBIYINENSIS Detractis quibusdam territoriis a dioecesi Bataënsi, in Guinea Aequinoctiali, nova dioecesis conditur nomine Ebebiyinensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quem ad modum poscit profecto creditum Nobis munus primi Pastoris universi in terris Populi Dei, quam maxime quidem enitimur efficere ut spirituali eius utilitati ubique gentium penitus consulatur. Quod autem ad ipsum evangelizationis opus spectat, animum iam diligenter intendimus in Guineam Aequinoctialem ubi tantum his proximis temporibus insita fides crevit ut erigi ibidem nova possit ecclesialis communitas. Nihil enim obstare arbitramur quin rebus cunctis bene expensis ratam habeamus sententiam Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione praepositorum negotiis qui in Ordinariis nuper Comitiis suis censuerint ibi novam esse condendam dioecesim. Apostolica igitur usi Nos potestate statuimus hasque per Litteras fieri iubemus quae singula sequuntur. Partem orientalem territorii dioecesis Bataënsis abstrahimus, quae circumscribitur finibus tum provinciarum civilium Vulgo (( Nkié Ntem » et « Wole Nzas » tum paroeciae 'ce Nkue » et loci « Akonibe » tum etiam regionum civilium vulgo (( Litoral » atque (( Cen- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 12 tro Sur», ñrmis manentibus ceteris limitibus novamque ex eisdem locis condimus dioecesim posthac Ebebiyinensem nuncupandam et ipsi archidioecesi Malaboënsi suffraganeam cuius praeterea volumus episcopale cathedram in principi templo urbis Ebebiyinensis collocari. Simul decernimus ut servatis de iure servandis, dioecesani Consultores pro Canonicis interea deligantur et adhibeantur. Mandamus insuper ut documenta omniaque acta ad novam dioecesim pertinentia rite exarentur et certa eorum exempla de more signata sigilloque impressa ad Sacram Congregationem pro Gentium Evangelizatione quam primum transmittantur. Quae demum hic Nos praescripsimus, et ad effectum plenum adducantur a Venerabili Fratre Donato Squicciarini, Archiepiscopo titulo Tiburniensi ac Delegato Apostolico in Guinea Aequinoctiali, vel ab alio per eum delegato presbytero, necessariis factis facultatibus. Has vero Litteras Apostolicas tam nunc quam in posterum ratas esse suosque effectus habere volumus contrariis rebus nihil obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die decimo quinto mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo secundo, Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI AGNELLUS a publicis Ecclesiae negotiis Card. Rossi S. Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. 98668. VI SODDENSIS - HOSANNENSIS Praefectura Apostolica Soddensis-Hosannensis ad gradum Vicariatus Apostolici attollitur, nomine immutato. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Compertum habentes Praefecturam Apostolicam Soddensem-Hosannensem in Aethiopiae finibus Fratrum Minorum Capuccinorum curis concreditam haud parum recentioribus hisce annis in catholica religione profecisse, hac dé causa non dubitamus quin audiendae sint preces Acta Ioannis Pauli Pp. II 13 Nobis adhibitae ad impetrandum ut ad Vicariatus Apostolici gradum ac dignitatem ea eveheretur. Quamobrem, cum constet Venerabiles Fratres Nostros Sacrae Congregationi pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide praepositos rem mature perpendisse quorumque interesset vota audivisse, ratam eorum sententiam habemus deque plenitudine potestatis Nostrae Apostolicae hisce Litteris memoratam Praefecturam Apostolicam Soddensem-Hosannensem ad honorem et gradum Vicariatus Apostolici attollimus, eodem quidem nomine appellandi iisdemque finibus circumscribendi, quibus Praefectura ad hunc usque diem continebatur, necnon iura et privilegia ei tribuimus omnis Vicariatus Apostolici propria, simul sperantes fore ut ex huiusmodi elevatione res catholica ibi incrementa vel maiora in futurum tempus capiat per memoratos Fratres Minores Capuçcinos studiose alacriterque ibidem adlaborantes meritaque laude dignos. Ceterum censemus haec a Nobis hisce Litteris statuta ad effectum suo tempore adducenda esse ab ipso Venerabili Fratre munere Pro-Nuntii Apostolici apud Civitatem Aetiopiae fungenti, vel a sacerdote quem ipse delegaverit, factis nempe iuribus atque potestatibus ad negotium explicandum necessariis. Iubemus denique ut, re rite acta, certa veraque documentorum exempla ad Sacram Congregationem pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide transmittantur. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die quinto decimo mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo secundo, Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis' Ecclesiae negotiis AGNELLUS Card. Rossi S. Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 98998. 14 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Servo Dei Andreae Bessette honores Beatorum deferuntur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Patet e divinis Litteris (cfr. Lc 10, 21; 1 Cor 1, 27) peculiari amore pauperes et humiles, seu parvulos, a Deo diligi et spiritualibus repleri favoribus, ideoque expeditius quam ceteros consequi sanctitatem. Hoc profecto factum esse videmus in Servo Dei Andrea Bessette, Congregationis a Sancta Cruce sodali. Alfredus Bessette, postea in religione Andreas appellatus, ortus est die 9 mensis Augusti anno 1845, in pago Canadiensi Saint-Grégoire d'Iberville, tunc intra fines posito dioecesis Marianopolitanae, duodecim filiorum octavus coniugum Isaac Bessette et Chlothildis Foisy. Prima ab infantia est christiana educatione imbutus in familia externorum quidem bonorum indigenti, sed virtutibus opulenta. Novem annos natus patrem amisit, duodecim vero matrem. Hinc a matertera benigne receptus. Primum ad cenam Dominicam est admissus anno 1857, et insequenti est sacro chrismate confirmatus. Exinde frequenter ad Ecclesiae sacramenta accessit, ut interiorem suam aleret et roboraret vitam. Solitudinis amans, cogitationes in divinis veritatibus saepissime defigebat eratque religionibus deditus, et singulari studio sanctum Ioseph prosequebatur. Eiusmodi fultus caelestibus subsidiis Servus Dei asperum iter vitae ingredi coepit; namque illitteratus et indoctus, quippe cum ne elementarias quidem scholas rite frequentare potuisset, et ad aegrotandum proclivis, in varia debuit incumbere opera fabrilia, ut victum sibi quaereret et materterae esset adiumento. Duodeviginti erat annorum, cum in Americae Septemtrionalis Foederatas Civitates se contulit, ubi in textrinis laboravit. Post aliquot annos in patriam reversus, in consilium adhibito pio loci parocho, petivit ut inter Fratres Congregationis a Sancta Cruce reciperetur. Exaudita petitione, die 27 mensis Decembris anno 1870 vestem religiosam induit. Quoniam autem valetudine minus commoda utebatur, Congregationis moderatores dubii erant num eum ad profitenda vota admitterent, veriti ne eam ob causam aliquid molestiae afferret novae Communitati. Sed hac dubitatione a magistro novitiorum sublata, qui affirmaverat Servum Acta Ioannis Pauli Pp. II 15 Dei, etsi ad laborem non aptum, tamen sine dubio futurum esse orandi capacem, professionem religiosam edidit, simplicem die 22 mensis Augusti anno 1872, perpetuam die 2 mensis Februarii anno 1874. Inde concredito sibi munere ianitoris Collegii Dominae Nostrae apud Côtedes-Neiges prope Marianopolim est functus quadraginta circiter annos, per quos omnium christianarum virtutum praebuit specimina. Sed alia quoque obiit munia, uti aegrorum ministri, tonsoris, hortulani, lampadarum accensoris. Interim, dum suam augebat erga sanctum Ioseph pietatem, quem non- multis ante annis Summus Pontifex Pius IX universae Ecclesiae Patronum declaraverat, ad eandem colendam alios vehementer hortabatur, imprimis aegrotos, scholarum alumnos horumque parentes. Quoniam vero per sanctum Ioseph multae fiebant sanationes, Andreas paulatim innotuit non tantum ut eius pietatis fautor, sed etiam ut miraculorum auctor : unde innumeri fideles ad cellam Servi Dei conveniebant, sive ut sanarentur, sive ut consilia peterent atque caelestes favores. Anno 1904 Famulus Dei a suis moderatoribus veniam obtinuit aedificandi in Monte Regali sacellum sancto Ioseph dicandum, quod brevi factum maximum templum sancto illi sacrum et notum nomine Oratorii sancti Ioseph apud Montem Regalem, est a Summo Pontifice Pio X I I titulo et dignitate Basilicae Minoris decoratum. Anno igitur 1909 Servus Dei est illi Oratorio addictus, ubi per reliquos vitae suae undetriginta annos, sicut antea se totum pauperibus, infirmis et afflictis solandis et levandis dedidit, cum humaniter excipiendo, tum invisendo. Inde eius fama fines Canadiae est praetergressa, et ingentes peregrinorum multitudines ad sanctuarium sancti Ioseph undique concurrebant. Iam amplius annum et nonaginta annos natus Servus Dei, qui per totum vitae spatium variis laboraverat infirmitatibus, die 27 mensis Decembris anno 1936, cum decubuisset, est in valetudinarium Domine Nostrae a Spe prope arcem Sanctum Laurentium translatus ; in quo Ecclesiae sacramentis munitus die 6 mensis Ianuarii anno 1937 pientissime obiit. Eius exuviae sunt in crypta Oratorii sancti Ioseph tumulata, ubi continuo a fidelibus adhuc visitantur, gratias a Deo per eius Servum implorantibus. Simplex eius sepulcri titulus : ((Pauper, servus et humilis)), paucis optime describit praecipuas sanctitatis eius proprietates. Increbrescente autem eius fama sanctitatis et multiplicatis signis eius intercessioni tributis, processus ordinarii apud Curiam Marianopolitanam anno 1941 instrui coepti sunt, et per rogatorias etiam in Curiis Sancti Hyacinthi, Providentiensi et Ottaviensi, quorum acta sunt Romam transmissa. Deinde de eius virtutibus sueto more est Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 16 tractatum, quas heroum in modum eum exercuisse edixit Antecessor Noster Paulus VI Decreto die 12 mensis Iunii anno 1978 lato. Ad miracula quod attinet, una e sanationibus, quae eodem Servo Dei intercedente divinitus patratae dicebantur, proposita est : sanatio videlicet Iosephi Audino, f abri aedilicii, unum et quinquagesimum annum agentis, qui ex Italia in Americam Septemtrionalem migraverat. Is enim invocato nomine Venerabilis Andreae Bessette, inopinato ac perfecte sanatus est a gravissimo morbo (( reticolo -sarcoma » appellato, qui ad quartum gradum pervenerat. Quam sanationem verum fuisse miraculum Ipsi declaravimus per Decretum die 27 mensis Novembris anno 1981 promulgatum. A lege autem alterius miraculi exhibendi, cognita fama signorum Servo Dei tributorum, actores exemimus. Quibus omnibus actis dies est statutus ad celebrandam sollemnem beatificationem tum eius, tum Petri Donders, Mariae Annae Rivier, Mariae Rosae Durocher, Mariae Angelae Astorch. Hoc igitur mane, in area ante Petrianam Basilicam patente, hanc sumus inter sacra formulam elocuti : « Nos vota Fratrum Nostrorum Ioannis Bluyssen, episcopi Buscoducensis, Ioannis Her mil, episcopi Vivariensis, Pauli Grégoire, archiepiscopi Marianopolitani, Francisci Xaverii Azagra -Labiano, episcopi Carthaginensis in Hispania, necnon plurium aliorum Fratrum in episcopatu, multorumque christifidelium explentes, de Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Petrus Donders, Maria Anna Rivier, Maria Rosa Durocher, Maria Angela Astorch, Andreas Bessette, Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum die ipsorum natali : Beati Petri Donders, die decima quarta Ianuarii, Beatae Mariae Annae Rivier, die tertia Februarii, Beatae Mariae Rosae Durocher, die sexta Octobris, Beatae Mariae Angelae Astorch, die secunda Decembris, Beati Andreae Bessette, die sexta Ianuarii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Habita deinde oratione consueta de uniuscuiusque Beati vita et virtutibus eos venerati sumus et summa religione primi invocavimus. Quae vero per has Litteras statuimus, ea firma sint in perpetuum, contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die X X I I I mensis Maii, anno M C M L X X X I I , Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. Loco £g Sigilli In Mbret. Status tab., n. 94957. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Acta Ioannis Pauli Pp. II 17 II In Italia templum cathedrale Calliense, Beatae Mariae Virgini in caelum Assumptae sacrum, ad honorem Basilicae Minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. I I Ad perpetuam rei memoriam. — Quaecumque Domus Dei decorem Nobis augere videntur, ea libenti animo studemus comparare. Quoniam igitur Venerabilis Frater Constantius Micci, Episcopus Fanensis, Forosemproniensis, Calliensis et Pergulanus, litteris datis die xvui mensis Septembris superioris anni, cleri populique sui etiam nomine ab hac Apostolica Sede petivit ut cathedrale templum Calliense, Beatae Mariae Virgini in caelum Assumptae dicatum, ad gradum Basilicae Minoris eveheretur, Nos admotae expostulationi plane concedendum esse putamus, ratione praesertim habita tum istius sacrae aedis vetustatis, tum pietatis fidelium qua ibi Deum, gloriosam semper Virginem Mariam et Sanctos caelites pie colunt. Iis ergo probatis quae Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino, facta a Nobis potestate, hac de re gesserit, Apostolica Nostra auctoritate usi, cathedrale templum Calliense, de quo sermo fuit, ad Basilicae Minoris dignitatem tollimus, cum iuribus atque privilegiis rite competentibus iis tamen servatis, quae iuxta Decretum « De titulo Basilicae Minoris » die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII editum, servanda sunt. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die mensis Septembris, anno M C M L X X X I I , Pontificatus Nostri quarto. XXIV AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco £ß Sigilli In Secret. Status tab., n. 95401. III Sancta Rita de Cascia oppidi ac municipii « Viçosa », intra fines archidioecesis Marianensis in Brasilia, Patrona principalis confirmatur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Quantum denique cultus Sanctae Ritae de Cascia contulerit Christifidelium pietati inflammandae fideique sustentandae intra fines Archidioecesis Marianensis in Brasilia, tum id ostendit quod singulari nuper honore ac studio omnium com2 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 18 memoratus est centesimus et quinquagesimus annus a condita paroecia ei sacra in oppido publice dicto « V i ç o s a » , tum etiam quod eodem fere tempore parochi utriusque paroeciae ea in urbe una cum sacerdotibus ac religiosis carmelitanis ibidem degentibus, immo et ipsae auctoritates civiles cum praesidibus consociationum illic religiosarum una mente voceque una sibi poposcerunt velut Patronam oppidi ac totius municipii Viçosa ipsam Sanctam Ritam de Cascia, quippe quam summa universi religione diutissime venerarentur adspectabili cum vitae effectu et spiritali fructu. Cum ergo Venerabilis Frater Ansgarius de Oliveira, Archiepiscopus Marianensis, suo ipsius nomine atque memoratorum fidelium preces Nobis exhibuerit ut Sanctam Ritam de Cascia oppidi ac municipii Viçosa Patronam principalem constitueremus et declararemus, Nos rebus optime reputatis atque eis omnibus confirmatis, quae Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino facta a Nobis potestate iam egerit, id quod expetitum est quam libentissimo animo concedimus cum iuribus et privilegiis, quae huius generis Patronis caelestibus congruunt secundum Instructionem « d e Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis» sub numero 30 aliasque approbatas normas, quibusvis rebus haudquaquam obstantibus. Haec vero quae fieri iussimus tum in praesens tum in posterum omnino tempus firma ac rata esse volumus, ut efficaciam suam obtineant. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvin mensis Octobris, anno MDCCCCLXXXIV Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco £8 Sigilli In Secret. Status tab., n. 98485. IV Imago B. Mariae Virginis Nivalis, quae in monte « Iglizna », intra fines archidioecesis Vratislaviensis, custoditur, pretioso diademate coronatur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Quanta Beatae Virginis Nivalis imago colatur pietate, quae in monte (( Iglizna » seu Acuum custoditur, intra paroeciae Sancti Ioseph Miedzygórze fines posito et archidioecesis Vratislaviensis, catholicorum concursus optime significat, qui per aetates iam inde ab anno 1782, cum eidem Virgini est ibi ecclesia dicata, se illuc Acta Ioannis Pauli Pp. II 19 indesinenter contulerunt, benignam dulcissimae illius Matris tutelam et efficacissimam apud Deum intercessionem impetraturi, cuius beneficia quamplurima fuisse eius templi annales describunt. Ad huiusmodi autem cultum augendum et ad debitas Dei Genetrici gratias persolvendas pro tot favoribus decursu temporis concessis, Venerabilis Frater Henricus Gulbinowicz, Archiepiscopus Metropolita Vratislaviensis, vota expromens sua, cleri et Christi fidelium, rogavit ut Nostro nomine Nostraque auctoritate imago illa posset pretioso diademate coronari. Qua re Nos, collatis cum Sacra Congregatione pro Sacramentis et Cultu Divino consiliis, libentissime annuimus petitioni ac per has Litteras auctoritate Nostra Apostolica facultatem ei facimus ut imagini, quam nuper memoravimus, Nostro nomine pretiosam imponat coronam, praescripta de ritu et formula secutus. Ceterum Nos vehementer confidimus hoc sollemni facto tum tantae Deprecatricis, caeli terraeque Reginae, gloriam auctum iri, tum catholicae illius communitatis fidem et mores firmatum. Contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxviu mensis Octobris, anno MCMLXXXII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco £B Sigilli In Secret. Status tab., n. 98484- HOMILIA In Petriana basilica habita? ob decretos Beatae Margaritae Bourgeoys et Beatae Ioannae Delanoue Sanctorum caelitum honores.* 1. «Venite, vedete tutte le opere che Dio ha fatto» (Canto d'ingresso). Celebriamo oggi ciò che lo Spirito di Dio ha realizzato in Margherita Bourgeoys e in Giovanna Delanoue, vissute circa tre secoli fa. Già il mio Predecessore Pio X I I le aveva dichiarate « Beate » in base all'eroicità delle loro virtù. Iscrivendole oggi nel numero dei « Santi », con la certezza e l'autorità che caratterizzano il rito della canonizzazione, noi le proponiamo come esempio non più soltanto alle loro Diocesi di Troyes, di Angers, alla città di Saumur o alle due Congre* Die 31 m. Octobris a. 1982. 20 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gazioni da esse fondate, ma all'insieme della Chiesa, invitando tutti i cristiani ad onorarle come Sante e a ricorrere alla loro intercessione. Questo dunque è un giorno di gioia e di fierezza per i loro connazionali francesi e canadesi, qui rappresentati da delegazioni importanti. Li saluto tutti cordialmente. Ma questo è soprattutto un giorno di ringraziamento a Dio da parte della Chiesa universale. In questo giorno, che concide felicemente con la vigilia della Solennità di Tutti i Santi, è rafforzata la nostra speranza nella vita eterna, alla quale partecipano in Cielo Santa Margherita Bourgeoys e Santa Giovanna Delanoue, ripiene della presenza di Dio che è Amore. E la nostra vita quotidiana su questa terra è stimolata dal modo con cui esse hanno risposto alla chiamata di questo Amore. Esse lo hanno fatto in forma autentica, cioè del tutto incarnata nel contesto della loro epoca. Ciò che importa, più che imitarle alla lettera, è di imitare con esse Gesù Cristo. Ma le loro intuizioni, ispirate dallo stesso Spirito Santo, restano per noi e per il mondo d'oggi delle preziose indicazioni. 2. Pour comprendre la vocation des deux saintes, une première clé nous est fournie par l'Evangile de cette messe. « Marie se mit en route rapidement... salua Elisabeth... Alors Elisabeth fut remplie de l'Esprit Saint et s'écria... "l'enfant a tressailli d'allégresse*au-dedans de moi. Heureuse celle qui a cru" » ! C'est bien l'Esprit Saint qui a opéré un changement subit et décisif en chacune des deux nouvelles saintes, quand elles atteignaient l'âge adulte, vingt ans et vingt-sept ans, et cela dans le contexte d'une prière à la Vierge Marie. Pour Marguerite Bourgeoys, c'était en la fête de Notre-Dame du Rosaire, et dès lors, durant toute sa vie, la Vierge a soutenu intérieurement ses initiatives risquées : « Va, je ne t'abandonnerai pas». Si Marguerite se lance alors dans une vie missionnaire, qui sera une « v i e voyagère» gravitant précisément autour de la « Ville-Marie » du nouveau monde canadien, elle imite la Vierge de la Visitation qui apportait à Elisabeth et à Jean-Baptiste, à la mère et au fils, avec les services humains de sa charité, le don divin qu'elle portait en elle, pour les sanctifier. La première chapelle qu'elle fait construire est dédiée à Notre-Dame du Bon Secours, et sa Congrégation le sera à Notre-Dame. De même, la « conversion » de Jeanne Delanoue, survenue dans le temps de Pentecôte, est inséparable du sanctuaire Notre-Dame des Ardilliers, à Saumur, dont une fervente et pauvre pèlerine, Françoise Souchet, lui transmet des exhortations Acta Ioannis Pauli Pp. II 21 dans lesquelles Jeanne reconnaît l'appel de l'Esprit de charité. Jeanne Delanoue gardera une familiarité mystique avec la Vierge Marie. Et l'exemple du jeune Père Grignion de Montfort ne pouvait que l'encourager dans cette voie. Certes, la grâce tombait dans un bon terrain ; il s'agissait de jeunes filles élevées par des familles sérieuses, besogneuses, bien chrétiennes; mais l'Esprit Saint, par la Vierge Marie, introduit en elles, sans jamais leur enlever une vision réaliste des choses, comme une folie de l'amour, qui sera l'épanouissement de leur grâce de baptisées à un degré extrême. « Heureuses, celles qui ont cru » ! Arrêtons-nous maintenant à un trait spécifique de leur apostolat. 3. Pour sainte Marguerite Bourgeoys, on retiendra surtout sa contribution originale à la promotion des familles, enfants, futurs époux, parents. Elle qu'on a pu appeler à Montréal la « Mère de la Colonie », elle aurait pu dire comme saint Paul : « Avec vous, nous avons été pleins de douceur, comme une mère qui entoure de soins ses nourrissons. Ayant pour vous une telle affection, nous voudrions vous donner non seulement l'Evangile de Dieu, mais tout ce que nous sommes». Déjà, jeune fille à Troyes, elle avait su rejoindre, avec d'autres compagnes, les familles pauvres des faubourgs pour y instruire leurs enfants, et dans sa propre famille de douze enfants, elle avait dû prendre en charge la maison paternelle et l'éducation de ses frères à la mort de sa mère. Mais son souci missionnaire l'ayant attirée au nouveau monde d'Amérique, sur les traces des saints martyrs canadiens, dépouillée de tout, sans bagages et sans argent, elle s'y consacre d'abord aux enfants comme laïque institutrice. Cette œuvre de maîtresse d'école populaire, elle l'accomplit avec compétence, sans faire de discrimination entre les Indiennes et les filles de colons français, les estimant toutes précieuses «comme des gouttes du sang de Notre-Seigneur ». Elle veut les préparer à être de bonnes mères de famille, par une éducation complète. Il s'agit bien sûr de les former à la foi, à la piété, à la vie chrétienne et à l'apostolat, mais aussi de les initier aux arts domestiques et aux travaux pratiques qui leur permettront de subsister avec le produit de leur travail et surtout d'ordonner ou d'enjoliver leur vie de foyer, riche ou pauvre. La bienséance et la formation intellectuelle sont également au programme, et le résultat sera que ses filles en sortiront quasi plus lettrées que les garçons, signe précurseur et rare à cette époque d'une authentique promotion féminine. Elle savait faire 22 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale confiance aux capacités des Indiennes qui ne tarderont pas à devenir maîtresses d'école. Il faut aussi noter cette particularité : au lieu d'attirer les élèves en pensionnat dans la grande cité — c'est d'ailleurs une des raisons qui lui fera refuser une vie cloîtrée pour ses Sœurs de la Congrégation séculière de Notre-Dame —, elle préfère des écoles sur le terrain, proches de la population, sans cesse ouvertes à la présence et aux suggestions des parents, car il importe de ne pas se substituer à eux. Et Marguerite Bourgeoys estime non moins indispensable de tout faire pour jeter les bases de familles solides et saines. Elle doit alors contribuer à résoudre un problème très particulier à ce lieu et à cette époque. Aux hommes venus en soldats ou en défricheurs sur cette terre du nouveau monde, pour réaliser à Ville-Marie un centre d'évangélisation qui se voulait différent des autres colonisations, il manquait des épouses de valeur. Marguerite Bourgeoys fait chercher et accompagne •de son savoir-faire éducatif des filles de France, si possible robustes et de vraie vertu. Et elle veille sur elles comme une mère, avec affection et confiance, les recevant dans sa maison, pour les préparer à être des épouses et des mères valables, chrétiennes, cultivées, laborieuses, rayonnantes. En même temps, par sa bonté, elle aide ces rudes hommes à devenir des époux compréhensifs et de bons pères. Mais elle ne s'en tient pas là. Quand les foyers sont formés, elle 'Continue à leur apporter le soutien matériel nécessaire en cas de disette ou d'épidémie, et elle leur procure, notamment aux femmes, l'occasion de goûter ensemble repos, amitié, tout en se retrempant dans les bonnes résolutions, aux sources de la spiritualité, dans ce qu'elle appelle les «retraites )) et aussi les «congrégations externes». Bref, ce que beaucoup s'efforcent aujourd'hui de réaliser avec des méthodes, des institutions et des associations adaptées à notre temps, pour une éducation de qualité, pour la préparation au mariage chrétien, pour une œuvre de conseil et de soutien aux foyers, semble se trouver en germe, sous d'autres modes, dans l'esprit et les initiatives de Marguerite Bourgeoys. C'est pour les chrétiens une grande joie, et un encouragement à mettre plus résolument en œuvre ce que le récent Synode a dit sur la famille et que j'ai proposé à l'Eglise l'an dernier dans l'exhortation Familiaris consortio. Puisse toute la société actuelle, au niveau de ses plus hautes instances civiles, être convaincue elle aussi qu'aucune solution à long terme ne sera trouvée si on ne redonne pas à, la famille sa place centrale et les conditions de sa stabilité et de son Acta Ioannis Pauli Pp. II 23 épanouissement ! Si la famille connaît une crise, que l'on s'acharne, non pas à la critiquer et à l'écarter — c e que redoutait notre sainte — mais à la promouvoir, à lui faire confiance et à la seconder dans l'accomplissement de ses tâches, sans se substituer à son dynamisme propre. Et n'oublions pas que Marguerite Bourgeoys a été soutenue dans son œuvre étonnante par sa dévotion envers la Sainte Famille et qu'au milieu des pires difficultés — «peines et fatigues» — elle a servi les familles avec la qualité d'amour qui vient de l'Esprit Saint. 4. Sainte Jeanne Delanoue, la dernière de douze enfants, est venue elle aussi au secours des familles, mais ce fut dans le contexte de sa ville de Saumur, en cette fin du dix-septième siècle marquée par de grandes difficultés matérielles et sociales, aggravées par les famines, les mauvaises récoltes, les hivers rigoureux. On retiendra surtout son aide efficace aux plus pauvres. Elle qu'on connaissait surtout comme une commerçante prudente et intéressée, elle devint soudain « une très grande prodigue en la charité», quand l'Esprit Saint, éteignant « l e feu de son avarice», lui fit comprendre que sa foi ardente requérait aussi « le feu de cette charité », en lui découvrant l'étendue de la pauvreté. Le livre d'Isaïe nous disait à l'instant : « Partage ton pain avec celui qui a faim, recueille chez toi le malheureux sans abri, couvre celui que tu verras sans vêtements, ne te dérobe pas à ton semblable ». C'est ce que réalise à la lettre Jeanne Delanoue : elle visite ceux qui vivent comme des bêtes dans les étables creusées dans le coteau, leur porte nourriture et vêtements, lave leurs habits et leur donne au besoin les siens, se met en peine de chauffer ces abris précaires, distribue largement à ceux qui passent, commence à les accueillir dans son propre logement, puis aménage sucessivement trois maisons qu'on lui prête et qu'elle nomme « Providences », pour y recevoir des enfants orphelins, des jeunes filles livrées à elles-mêmes, des femmes dans la détresse, des vieillards, des indigents de toute sorte, saisis par la faim et le froid, bref tous ceux qui pourraient lui dire au jour du jugement : j'avais faim, soif, j'étais nu, malade, sans abri. Elle n'aime pas faire de distinction entre les pauvres méritants ou non. Elle les secourt tous, mais elle veut aussi les faire participer aux travaux, apprendre un métier aux enfants et aux jeunes filles. Bien plus, Jeanne Delanoue fait l'expérience des humiliations des pauvres, se risquant parfois à mendier elle-même, prenant une nourriture souvent pire que la leur, sans compter ses jeûnes continuels, ses 24 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nuits écourtées et inconfortables. Elle veut que ses Soeurs partagent la même maison que les pauvres, mangent comme eux, soient traitées comme eux en cas de maladie, et vêtues d'un humble habit gris. Quant à ses pauvres, elle sait les entourer de tendresse, parfois leur procurer des repas de fête, exige que ses Sœurs les saluent avec respect, en les servant avant elles. Les bourgeois de sa ville, des prêtres même, critiqueront ses austérités « excessives » et ses charités « désordonnées )). Mais rien ne l'arrêtera, pas même l'effondrement de son premier logis d'accueil : « Je veux vivre et mourir avec mes chers frères les Pauvres». D'autres initiatives, comme celles nées de la charité de saint Vincent de Paul, s'étaient déjà répandues en France. Mais à l'époque, Saumur manquait encore d'hospice et Jeanne Delanoue voulait créer un grand service de charité pour les indigents et les malades abandonnés à eux-mêmes, organiser leur visite, et éventuellement ouvrir de petites écoles pour leurs enfants. En son temps, avec les moyens à sa disposition, elle entendait remédier à la pauvreté et au vagabondage. Son exemple ne manquera pas d'interpeller aussi notre monde moderne. Tant de pays vivent dans une grande pauvreté ! Et même les nations industrialisées n'échappent pas aux soucis matériels; elles ont leurs pauvres, de toutes sortes. On s'attachera peut-être davantage aujourd'hui à détecter les causes de ces misères, à créer des conditions plus justes pour tous, à établir des mesures de prévoyance, à aider les pauvres à se prendre eux-mêmes en charge sans se laisser seulement assister. Mais l'attention aux indigents, l'amour des pauvres, le secours immédiat et efficace demeurent aussi fondamentaux pour remédier à la dureté que connaît notre monde. C'est à ce prix, dit Isaïe, que la «lumière se lèvera dans les ténèbres». Enfin, lorsque nous proclamons la sainteté de Jeanne Delanoue, il importe de chercher à comprendre le secret spirituel de son dévouement hors pair. Il ne semble pas que son tempérament la portait vers les pauvres par sentimentalisme ou par pitié. Mais l'Esprit Saint lui fit voir le Christ dans ces pauvres, le Christ-Enfant dans leurs enfants — elle avait une dévotion particulière envers Lui.—, le Christ Ami des pauvres, le Christ lui-même humilié, crucifié. Et avec le Christ, elle voulait montrer aux pauvres la tendresse du Père. A ce Dieu, elle recourait avec une audace d'enfant, attendant tout de lui, de sa Providence, nom qui devait désigner ses maisons et sa fondation à l'origine : la Congrégation de Sainte-Anne de la Providence. Sa dévo- Acta Ioannis Pauli Pp. II 25 tion constante à Marie était inséparable de la Sainte Trinité. Le mystère eucharistique était aussi au cœur de sa vie. Tout cela était bien loin du jansénisme ambiant. Son attachement à l'Eglise la dissuadait de prendre de nouveaux chemins sans consulter ses confesseurs et l'Evêque du diocèse. Mais il serait bien insuffisant ici de parler d'une saine théologie, d'une riche spiritualité, héritée d'ailleurs du meilleur de l'Ecole française. Très vite Jeanne Delanoue a atteint, non seulement l'héroïcité des vertus évangéliques, celles du Sermon sur la montagne, mais aussi une profonde contemplation des personnes divines, avec des signes mystiques de la plus haute union à Dieu, selon la voie unitive, brûlant notamment d'amour pour Jésus, «son Epoux». C'est bien là que prennent leur inspiration et leur achèvement la « f o l i e » de sa charité, l'audace de ses initiatives. Que l'Eglise d'aujourd'hui se garde de l'oublier : comme en ce dix-septième siècle finissant ou en ce début du dix-huitième, il n'y aura pas aujourd'hui de vraie réforme ni de mouvements féconds sans un authentique courant mystique! 5. Chers Frères et Sœurs, je vous laisse maintenant le soin de contempler vous-mêmes de plus près la vie admirable de ces deux saintes. On lisait dans le psaume : « Le Roi est séduit par sa beauté ». Oui, Dieu les a accueillies dans sa joie éternelle. Qu'elles intercèdent pour nous ! Pour les Sœurs de la Congrégation de Notre-Dame, qui poursuivent l'œuvre éducative et missionnaire de sainte Marguerite Bourgeoys auprès des jeunes et des familles, en tant de pays ! Pour les Servantes des Pauvres, Sœurs de Jeanne Delanoue, qui continuent à aller aux pauvres, à les accueillir et à les aider en partageant leurs conditions de vie, afin de leur révéler la tendresse de Dieu ! Pour tous ceux qui œuvrent à la promotion des familles et au service des indigents ! Pour les communautés diocésaines des deux saintes, et pour l'Eglise entière, afin que, stimulée par une telle sainteté de vie, elle trace de nouveaux chemins de charité et de miséricorde! Amen. Alleluia! Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 26 EPISTULAE I Reverendissimo Episcopo Maceraten. et Tolentin., quarto expleto saeculo a petita terra Sinensium a Matthaeo Ricci, S. I., missa. AL VENERATO FRATELLO TARCISIO CARBONI VESCOVO DI MACERATA. Ricorre quest'anno la data anniversaria di un avvenimento di grande rilievo nella storia della evangelizzazione cristiana e negli annali delle relazioni culturali tra i popoli : il IV Centenario dell'inizio della missione in Cina del Padre Matteo Ricci, che ricevette i natali in Macerata, il 6 ottobre 1552, due mesi prima della morte del grande apostolo dell'Oriente, San Francesco Saverio, avvenuta, il 3 dicembre, alle soglie di quel grande ed allora impenetrabile Continente. A giusto e speciale titolo, quindi, codesta Città, rendendosi anch'essa interprete di un'ammirazione universale sottolineata autorevolmente da tante parti, intende ricordare il grande concittadino con manifestazioni solenni di carattere religioso e culturale, alle quali sono lieto anch'io di partecipare con animo sollecito e vivo fervore, indirizzandomi con lo scritto a Lei, esimio Pastore di codesta Comunità diocesana, ed a tutti i fedeli affidati alle sue cure spirituali. Il mio venerato predecessore Paolo V I , il 10 novembre 1964, in occasione di analoga commemorazione centenaria, quella dell'arrivo a Macao del primo gruppo di Missionari nel 1564, inviava una lettera al Cardinale da Costa Nuñes, suo delegato personale per le solenni celebrazioni. In tale missiva, dopo aver descritto le circostanze storiche che avevano reso possibile l'avvenimento, affermava che esso era « giustamente considerato di grande importanza, perché ferace di frutti e di successi notevoli per il costante e diuturno lavoro di quei pionieri e perché da quegli inizi nasceva e si sviluppava, in tempi recenti, la luce del Vangelo nell'immenso Paese della Cina e nella regioni vicine X). Propriamente a Macao, che Paolo V I , nel citato documento definisce « porta quanto mai adeguata per la diffusione del Vangelo » nel continente cinese, arrivava il 7 agosto 1582 il Padre Matteo Ricci, che per 1 2 1 2 Cfr. AAS 57 (1965), p. 158. Ibid. Acta Ioannis Pauli Pp. II 27 santità di vita, per ricchezza di cultura, per originalità di metodi apostolici, fu giustamente esaltato dai posteri come insigne missionario e grande scienziato. A lui ed al confratello Padre Michele Buggeri, fu concesso finalmente di porre piede per primi e di prendere stabile dimora nella città di Sciaochin, nella provincia di Canton, la più meridionale della Cina. Cominciava in quel giorno, 10 settembre 1583, la gloriosa e feconda epopea dei Gesuiti in Cina. Non posso quindi che esprimere il mio più vivo compiacimento per le celebrazioni in programma anche a Macerata. E poiché la Cina è tanto cara al mio cuore e la sollecitudine per quella Chiesa « è divenuta particolare e costante assillo del mio Pontificato » formulo il vivissimo auspicio che la figura di quest'uomo di Dio sia sempre meglio conosciuta ed apprezzata, per i meriti acquisiti nei suoi 57 anni di vita, di cui ben 28 spesi in quella vasta regione. L'opera letteraria di Matteo Ricci, indubbiamente eccezionale, è ancora poco conosciuta; tuttavia non mancano studiosi ed esperti, cinesi ed occidentali, impegnati nell'approfondirne gli aspetti più rilevanti. Il numero straordinario di scritti, spesso di singolare valore, che egli ha lasciato, in cinese, in portoghese ed in italiano, è tale, da richiedere uno studio diffuso e qualificato. Tali scritti — come quelli dei sommi artisti e letterati del Rinascimento, ai quali il Ricci si può ben paragonare — vanno dai trattati di argomento religioso a quelli filosofici; dalle opere storiche e letterarie sulla Cina a quelle di diffusione delle scienze matematiche, fìsiche, geografiche e cosmografiche ; da saggi sulla morale cristiana allo studio dei principi etici di Confucio; dalle relazioni inviate ai suoi Superiori alle lettere personali indirizzate a parenti ed amici. Come è stato rilevato recentemente, la sua attività si è estesa anche all'arte pittorica nella quale ha pure lasciato segni del suo genio multiforme. 3 Lo scopo del Padre Ricci in questa mirabile attività — come è ben noto — era di far conoscere l'affascinante mondo cinese ai popoli occidentali e l'Occidente alla Cina, in vista di un profìcuo scambio culturale, che favorisse una corrente di reciproca comprensione. Ben si comprende che Padre Ricci, apostolo com'era, si attendesse, al termine di questo processo, che i cinesi, toccati dalla grazia divina, si dispones3 Lettera ai Vescovi del mondo del 6 gennaio 1982 - L'Osservatore Romano, 24 gen- naio 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 28 sero ad accogliere il messaggio cristiano, e che l'Occidente concepisse un sentimento di stima verso la millenaria tradizione culturale della Cina. Il Padre Ricci aveva assimilato la lingua cinese a tal punto da poter esprimere esattamente anche i contenuti di una cultura differente e in uno stile — grazie anche alla collaborazione di amici del luogo -— molto apprezzato dai lettori cinesi del suo tempo e di quello odierno. Non v'è dubbio che il Padre Ricci pervenne a tale risultato per un doppio impulso del suo spirito : da una parte, la propria ammirazione per i nobili valori della cultura cinese, dall'altra, il desiderio di attirare la stima e la considerazione, anche da parte dei ceti più alti ed influenti : mandarini, bonzi e lo stesso Imperatore, per il messaggio cristiano, del quale egli era umile seguace e fervido araldo. A proposito di tale atteggiamento di rispetto per la realtà culturale e storica del popolo cinese — atteggiamento che informò tutta l'opera poliedrica di Matteo Ricci — mi piace ricordare quanto ebbi a dire a Manila il 18 febbraio 1981, rivolgendomi alle Comunità Cattoliche Cinesi in Asia : « Il vostro Paese è grande non solo in termini di estensione geografica e di popolazione, ma specialmente a motivo della sua storia, per la ricchezza della sua cultura, e per i valori morali che il suo popolo ha coltivato attraverso i secoli. Il gesuita Padre Matteo Ricci comprese e apprezzò pienamente la cultura cinese fin dagli inizi, e il suo esempio dovrebbe servire di ispirazione a molti». In mezzo ad una cultura tanto diversa da quella europea, Padre Matteo Ricci seppe, in una parola, operare una « mediazione », che anticipò i tempi, ed il cui spirito e metodo sono stati confermati dal Concilio Vaticano I I , ove esso dichiara che bisogna «conoscere bene le tradizioni nazionali e religiose degli altri, lieti di scoprire e pronti a rispettare quei germi del Verbo, che in esse si nascondono». Pur attraverso difficoltà, il suo ((dialogo con la Cina» andava sviluppando ampi consensi nel Paese; ne furono testimonianza le attenzioni straordinarie di cui fu circondato anche a Corte, e gli onori eccezionali, che gli furono tributati dopo la morte. Oggi ancora la figura del Padre Ricci è viva presso il popolo cinese col nome di « Li Ma-tou », come è stato ricordato anche un paio d'anni fa in occasione delle solenni celebrazioni Ricciane presso codesta Università. U Padre Ricci 4 5 4 5 Insegnamenti di Giovanni Paolo I I , I V , 1, 1981, p. 3S4. Decr. Ad Gentes, n. 11. Acta Ioannis Pauli Pp. II 29 costituisce, dunque, una comune eredità della Chiesa è della Cina e si presenta come solido ed emblematico punto di riferimento per un dialogo costruttivo rivolto al futuro, giacché — come dissi nella circostanza sopra ricordata — «è al futuro che dobbiamo guardare». 6 Le intuizioni del Padre Eicci non furono sempre valutate, in seguito, nel loro giusto significato. Di esse dobbiamo dire, con l'immagine del Vangelo, che sono state un seme, soggetto sì alla morte sotto terra, ma solo per svilupparsi in albero rigoglioso carico di frutti. Nutro viva speranza che dalle celebrazioni in suo onore possano derivare copiosi vantaggi non solo all'azione missionaria della Chiesa, ma anche a tutto il diletto popolo cinese, al quale la Sede Apostolica — come scrissi nella summenzionata Lettera — « guarda con particolare simpatia ed affetto » per « tutta la mirabile realtà di tradizioni e di cultura, di alta umanità e di ricca spiritualità, che forma il retaggio storico e dottrinale della grande Nazione cinese » . Con questi sentimenti, invoco dal Signore i più preziosi doni della grazia divina per un anno centenario ricco degli auspicati frutti di bene per le anime e di incremento culturale, mentre di gran cuore imparto a Lei, ai Promotori delle celebrazioni, al Clero ed ai Fedeli della diletta diocesi di Macerata la mia Benedizione Apostolica. 7 Data a Castel Gandolfo, il 13 Settembre dell'anno 1982, IV di Pontificato. IOANNES PAULUS P P . I I II Em.mo P. D. Francisco S. R. E. Presbytero Cardinali Macharski, Archiepiscopo Cracovien., missa. Czcigodny Księże Kardynale, W dniu 17 paz'dziernika teologiczne środowisko Archidiecezji Kra­ kowskiej zgromadzi się, uświęconym wiekami zwyczajem, wokół relikwii świętego Jana z Kęt, Profesora Krakowskiej Wszechnicy, na uroczystej inauguracji nowego roku akademickiego 1982/83. Ta tradycyjna uro­ czystość będzie miała w tym roku szczególny charakter, gdyż do­ tychczasowy Papieski Fakultet Teologiczny, będący kontynuacją Wy6 Insegnamenti di Giovanni Paolo I I , I V , 1, 1981, p. 384. 7 Cfr. L'Osservatore Romano, 24 gennaio 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 30 działu Teologicznego przy Uniwersytecie Jagiellońskim, został pod­ niesiony w ubiegłym roku do rangi Akademii, obejmującej swoim zakresem Wydział Teologiczny, Filozoficzny i Historyczny. Jest to nie tylko zmiana nazwy, ale stworzenie nowych warunków, możliwości i zadań dla bogatego środowiska krakowskiego i rozwijanie poszczegól­ nych dyscyplin tak, by — jak naucza Sobór — można było osiągnąć coraz to głębsze zrozumienie Objawienia, aby pewniej ujawniło się dziedzictwo mądrości chrześcijańskiej przekazane przez przodków i by studenci byli przygotowani zarówno do posługi kapłańskiej, jak i do uczenia w zakładach wyższych studiów kościelnych, czy też do samo­ dzielnego rozwijania nauk, czy do podjęcia bardziej uciążliwych zadań apostolatu intelektualnego (por. D W C H , 10). Powołanie Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie jest w pewnym sensie spłacaniem długu naszych czasów wobec wielkiej w tym względzie przeszłości Krakowa i kontynuacją pokaźnego dorobku i wkładu tego środowiska do nauki w Polsce i na całym świecie, ale jest także widomym uznaniem dla jego dotychczasowej pracy i działalności prowadzonej w niełatwych przecież warunkach, a także wyrazem opieki i troski Papieża i Stolicy Apostolskiej o wszechstronny rozwój nauki, zwłaszcza zaś, w tym wypadku, teologii oraz dyscyplin, które umożliwiają pogłębienie chrześcijańskiej wizji Boga, człowieka i świata w nadprzyrodzonym nurcie rozwijającej się na każdym etapie dziejów historii zbawienia. Łączę się więc bardzo serdecznie ze wszystkimi uczestnikami tej październikowej uroczystości w kościele św. Anny w Krakowie. Głę­ boko noszę w sercu to wszystko, co dziś inaugurujecie, a co stanie się przedmiotem Waszej pracy i modlitwy w nowym roku akademickim. Przesyłam na ręce Księdza Kardynała Metropolity Krakowskiego, Wielkiego Kanclerza, gorące życzenia, aby nowa Akademia mogła z Bożą pomocą wypełniać swoje zadania na miarę naszych czasów tak, jak tego oczekuje od niej Bóg i Kościół. Pozdrawiam serdecznie Księdza Rektora, Pracowników nauki, Grono profesorskie, studentów i stu­ dentki, oraz wszystkich pracowników Akademii. Szczególne słowo zachęty i serdeczne życzenia kieruję do licznych alumnów pierwszego roku teologii i wszystkich, którzy w tym roku podejmują po raz pierwszy pracę i naukę na wydziałach czy studiach przy wydziałowych, by w pełni realizowali swoje powołanie i dobrze przygotowali się do szczególnej posługi Ludowi Bożemu poszczególnych Diecezji. Niech ta nowa Uczelnia katolicka w Krakowie będzie dla wszystkich Acta Ioannis Pauli Pp. II 31 szkołą myślenia o Panu właściwie i szukaniem Go w prostocie serca (por. Mdr 1, 1). Za przyczyną Stolicy Mądrości i Matki Kościoła oraz polskich Patronów : Stanisława Biskupa i Męczennika, Jana z Kęt, Błogosławionej Królowej Jadwigi, Świętego Maksymiliana Marii Kol­ bego zawierzam Bogu, w roku Jasnogórskiego Jubileuszu, Waszą wielką pracę i jej wyniki, dziś i jutro Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Całej Akademii, wszystkim Pracownikom, Studentom, Osobom, któ­ rym leży na sercu jej dobro i rozwój, Uczestnikom inauguracyjnych uroczystości, Gościom, przekazuję moje serdeczne Błogosławieństwo Apostolskie. Watykan, dnia 17 października 1982 r. IOANNES PAULUS P P . I I ALLOCUTIONES I Ad quosdam Congenses episcopos occasione oblata « ad Limina » visita­ tionis coram admissos.* Chers Frères dans V'épiscopat, 1. Je sais combien votre joie est profonde d'accomplir votre visite « a d Limina», de venir à la source de l'unité ecclésiale, de voir et d'entendre le Successeur de Pierre. Croyez que mon bonheur est au moins aussi grand que le vôtre ! C'est assurément une grâce d'état permanente pour l'Evêque de Borne d'aimer d'une égale affection toutes les Eglises locales disséminées à travers le monde entier et de les servir, à la manière du Christ et sur les traces de nombreux et saints Papes. Ensemble rendons grâces pour cette rencontre fraternelle ! Que le Seigneur la rende fructueuse pour les diocèses de la Bépublique Populaire du Congo, où, le 5 mai 1980, il me fut donné de vivre des heures inoubliables, aussi bien à la cathédrale de Brazzaville que sur l'esplanade du boulevard des Armées. 2. Tout d'abord, je voudrais vous assurer, et à travers vous, vos diocésains, que je partage profondément les joies et les espérances que * Die 23 m. Octobris a. 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 32 suscitent en vos cœurs la préparation et le déroulement des fêtes qui marqueront, le 28 août 1983, le centenaire de l'annonce et de l'implantation de l'Evangile en votre pays, par ces pionniers à jamais célèbres que furent Mgr Carrie et Mgr Augouard. J'approuve chaleureusement le projet de votre Conférence episcopale, qui est de fêter cet événement sous le signe du Renouveau, au plan de la foi, de la prière, de la vie familiale, de l'engagement dans la société. Comme le Christ l'ordonnait à Pierre et à ses compagnons, je vous redis aujourd'hui : « Jetez le filet à droite de la barque et vous trouverez ... )).* Les obstacles ne manquent pas, vous les connaissez mieux que quiconque. S'ils peuvent être comparés à des courants contraires, à des vents cinglants, à des lames de fond dangereuses, il faut avancer, il faut peiner pour les générations qui montent, en procédant sans doute autrement que les premiers évangélisateurs du Congo mais en vous inspirant toujours de leur courage et de leur foi à toute épreuve. 3. L'Eglise tout entière se réjouit de savoir que 40% de la population totale de votre pays a reçu la grâce du baptême, même si tous ces baptisés, pour des motifs divers, n'ont pas développé au maximum cette grâce initiale. Et ce peuple chrétien bénéficie du ministère episcopal de trois Pasteurs issus de son sein, du dévouement sacerdotal d'une bonne cinquantaine de prêtres congolais, du témoignage évangélique d'une soixantaine de religieuses du pays. L'Eglise tout entière se réjouit aussi de savoir que les laïcs chrétiens, courageusement engagés dans divers mouvements d'apostolat, augmentent peu à peu en nombre et sont mieux formés. Mais un arbre pourrait-il grandir et porter des fruits, s'il se coupait de ses racines? Ce disant, je songe à ceux qui ont planté l'Evangile au siècle dernier et en ce siècle dans vos régions. Ces ouvriers et ouvrières du Seigneur venaient d'ailleurs. C'est vrai ! Mais n'en est-il pas ainsi depuis les débuts du christianisme? Ce sont toujours des communautés chrétiennes qui donnent naissance à d'autres communautés chrétiennes, avec les richesses et les limites d'une telle opération. Il demeure que tout peuple puise des forces, souvent un renouveau, et toujours son unité quand il garde fidèlement la mémoire de ceux qui lui ont transmis le meilleur d'eux-mêmes par le don de la vie, l'attachement à des idéaux de valeur, à une culture originale. Toute Eglise locale doit également reconnaître et aimer sa propre histoire, demeurer respectueuse et reconnaissante du labeur 1 Jn 21, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 33 jadis accompli par d'autres, et qui est toujours d'ouvrir les esprits et les cœurs à la personne et au message de Jésus-Christ. 4. Vos rapports m'ont laissé voir où se situaient vos difficultés et vos inquiétudes. J'ai senti que vous mesuriez avec réalisme un affaissement des valeurs morales, telles que le respect de la personne humaine, le respect du bien public, l'esprit civique, le sens de la solidarité et du partage. J'ai senti également vos souffrances face à l'indifférence religieuse de nombreux baptisés, à la séduction d'un matérialisme pratique, qui ne voit plus l'utilité, ni hélas la valeur, des vérités révélées par le Christ et fidèlement proclamées par l'Eglise qu'il a fondée pour « enseigner toutes les nations». C'est pourquoi, Frères très chers, je saisis l'occasion de votre visite (( ad Limina » pour faire écho à un point de vos rapports et pour vous encourager fortement à voir entre vous, et aussi avec vos prêtres et vos laïcs engagés, comment, à l'occasion du premier centenaire de l'évangélisation du Congo, pourraient se réaliser concrètement de nouvelles circonscriptions ecclésiastiques, qui faciliteraient à coup sûr une meilleure évangélisation de votre pays. Pour sa part, le Saint-Siège ne demande qu'à vous entendre et à vous aider. Les diocèses à échelle humaine, partout où l'on a décidé de les ériger et après une période inévitable de rodage délicat, ont manifesté progressivement un dynamisme, qui fait souvent penser aux jeunes communautés du temps de l'apôtre Paul. Il faut également ajouter — mais vous y pensez certainement — que votre Conférence episcopale, s'enrichissant de nouveaux membres, y gagnerait singulièrement aussi bien au niveau de la fraternité qu'au plan des tâches régionales ou nationales à partager. Que l'Esprit de sagesse nous éclaire tous ensemble afin d'avancer sur la bonne voie et pour le plus grand bien du peuple chrétien qui vit sur la terre du Congo ! 5. Une autre grande préoccupation que je fais tout à fait mienne est celle du nombre et de la qualité de vos coopérateurs d'aujourd'hui ou de demain, les prêtres et les séminaristes de vos diocèses. Dites-leur combien le Pape compte sur leur générosité, c'est-à-dire leur attachement solennellement scellé par le sacrement de l'Ordre, ou en voie de l'être, à la personne du Christ et à son œuvre de rédemption. Le clergé africain a déjà donné à l'Eglise bien des évêques et des prêtres de valeur. L'Afrique —- ce vaste continent qui est en plein développement 3 - A. A. S. 34 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale malgré des zones de misères et de souffrances encore trop nombreuses — aura de plus en plus besoin d'évêques et de prêtres d'élite, de ministres — j'ose le dire — véritablement passionnés de Jésus-Christ ! Actuellement, vous le savez autant que d'autres épiscopats africains, vous avez encore besoin de la coopération des Eglises qui hier ont planté l'Evangile dans votre continent et ont pris en mains son enracinement. Ne vous privez pas inconsidérément de leur présence. Qu'il y ait dialogue, confiance et concertation entre vous et votre clergé d'une part, et ces missionnaires, religieux ou religieuses venus d'ailleurs, d'autre part. Mes voyages pastoraux en Afrique m'ont fait sentir que l'heure était toujours à la coopération entre Eglises anciennes et Eglises plus jeunes. 6. Enfin, je songe aux problèmes du laïcat chrétien au Congo. Dire qu'il n'est pas facile d'être chrétien aujourd'hui est un constat qui ne résout rien. Les pays évangélisés depuis longtemps ont leurs raisons de le dire. Les pays en voie de développement et plus récemment touchés par l'Evangile ont d'autres motifs de l'affirmer. Les explications sociologiques ne sont pas à mépriser. Mais quand donc et en quelles régions du monde l'appartenance à Jésus-Christ Sauveur et la fidélité à son message universel de salut ont-elles été faciles? Il m'apparaît de plus en plus que les civilisations, si diverses de par le monde, ont toutes un choix à faire si elles veulent vivre ou survivre, en ce sens que le Christ Jésus — l'((Ecce Homo» comme disait Pilate sans croire que cet Homme était habité par la divinité et porteur d'un message divin pour tout homme et pour tous les hommes — est non seulement le révélateur qualifié du vrai visage de Dieu, mais aussi du vrai visage de l'homme et donc du sens de sa vie personnelle et sociale. Ces considérations de fond me conduisent à vous encourager plus que jamais à la formation d'un laïcat africain et congolais capable de rendre compte de sa foi chrétienne, et capable de s'insérer de manière crédible dans les structures socio-professionnelles du pays pour y jouer — comme l'Evangile le dit si bien — le rôle du levain dans la pâte. Ils sont encore peu nombreux à l'heure actuelle. Vous me dites cependant que leur nombre augmente. Toujours est-il que les Pasteurs doivent investir beaucoup pour cette formation des laïcs selon l'esprit du Concile Vatican IL Ce qui compte toujours et partout, c'est la qualité. Selon le célèbre philosophe Bergson, la qualité est déjà la quantité à l'état naissant. Je prie avec vous pour que tous les mouvements existants et Acta Ioannis Pauli Pp. II 35 dont vous m'avez parlé, depuis les catéchistes jusqu'aux Jeunes Témoins du Christ, en passant par les foyers chrétiens et les Focolari, se caractérisent par un approfondissement de la foi et un engagement précis et souvent révisé dans leur propre milieu de vie. 7. Que ces encouragements à l'occasion de votre visite « ad Limina », et à quelques mois des fêtes du centenaire de l'évangélisation du Congo, soient pour vous, pour vos prêtres et vos séminaristes, pour les religieux et les religieuses qui coopèrent à la marche de vos diocèses, et pour tous vos chrétiens de Brazzaville, d'Owando et de PointeNoire, source* de lumière et de ferveur, afin que le renouveau espéré devienne une réalité, pour la gloire du Seigneur et pour la joie de tous ceux qui ont contribué hier et qui contribuent aujourd'hui à l'édification de l'Eglise et au bien général de votre pays ! Je vous bénis de tout cœur, ainsi que votre clergé et vos fidèles. II Ad eos qui conventui de biologiae experimentis in Vaticana Civitate habito interfuere: Summus Pontifex aperte reprobat tractationes germinis humani experimenti causa.* Mr. President, Ladies and Gentlemen, 1. I desire to express to you my deep gratitude for your visit and to présent my best wishes for your activities, of which Professor Chagas has spoken. Permit me, first of ali, to offer my félicitations to the President of the Pontificai Academy of Sciences for the intense work performed in various areas of science and for the initiatives undertaken for the well-being of all humanity, such as the recent appeal against nuclear war, endorsed by approximately forty Présidents of Académies throughout the world and by other scientists who gathered on 23-24 September last in the Casina Pio I V , the headquarters of our own Academy. 2. The work which you bave accomplished during these days, Desides having a high scientific value, is also of gr eat interest for religion. My predecessor Paul V I , in his discourse to the United Nations Organization on 4 October 1965, spoke f rom the viewpoint of being an 'expert l * Die 23 m. Octobris a. 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 36 in humanity". This expertise is indeed linked with the Church's own wisdom, but it likewise comes from culture, of which the natural sciences are an ever more important expression. In my talk to UNESCO on 2 June 1980, I mentioned, and now I wish to repeat it to you scientists, that there exists "an organic and constitutive link between culture and religion". I must also confirai before this illustrious assembly what I said in my address of 3 October 1981 to the Pontifical Academy of Sciences, on the occasion of the annual Study Week : "I have firm confidence in the world scientific Community, and in a very particular way in the Pontifical Academy of Sciences, being certain that, thanks to them, biological progress and research, as also all other scientific research and its technological application will be accomplished in full respect for the norms of morality, safeguarding the dignity of people and their freedom and equality". And I added : " I t is necessary that science should always be accompanied and guided by the wisdom that belongs to the permanent spiritual héritage of humanity, and which is inspired by the design of God inscribed in création before being subsequently proclaimed by his Word". 3. Science and wisdom, which in their truest and most varied expressions constitute a most precious héritage of humanity, are at the service o f man. The Church is called, in her essen tial vocation, to foster the progress of man, since, as I wrote in my first Encyclical : " . . . man is the primary route that the Church must travel in fulfìlling her mission : he is the primary and fundamental wray for the Church, the way traced out by Christ himself". Man is also for you the ultimate term of scientific research, the whole man, spirit and body, even if the immediate object of the sciences that you profess is the body with ali its organs and tissues. The human body is not independent of the spirit, just as the spirit is not independent of the body, because of the deep unity and mutuai connection that exist between onè and the other. The substantial unity between spirit and body, and indirectly with the cosmos, is so essential that every human acti vi ty, even the most spiritual one, is in some way permeated and coloured by the bodily condition ; at the same time the body must in turn be directed and guided to its final end by the spirit. There is no doubt that the spiritual activities of the human person proceed from the personal centre 1 1 Redemptor Hominis, 14. Acta Ioannis Pauli Pp. II 37 of the individual, who is predisposed by the body to which the spirit is substantially united. Henee the great importance, for the life of the spirit, of the sciences that promote the knowledge of corporeal reality and activity. 4. Consequently, I have no reason to be apprehensive for those eœperiments in biology that are performed by scientista who, like you, have a profound respect for the human person, since I am sure that they will contribute to the integral well-being of man. On the other hand, I condemn, in the most explicit and formal way, experimental manipulatiorils of the human embryo, since the human being, from conception to death, connot be exploited for any purpose whatsoever. Indeed, as the Second Vatican Council teaches, man is "the only creature on earth which God willed for itself". Worthy of esteem is the initiative of those scientists who have expressed their disapprovai of experiments that violate human freedom, and I praise those who have endeavoured to establish, with full respect for man's dignity and freedom, guidelines and limits for experiments concerning man. 2 The expérimentation that you have been discussing is directed to a greater knowledge of the most intimate mechanisms of life, by means of artificial models, such as the cultivation of tissues, and expérimentation on some species of animais genetically selected. Moreover, you have indicated some experiments to be accomplished on animal embryos, which will permit you to know better how cellular différences are determined. It must be emphasized that new techniques, such as the cultivation of cells and tissues, have had a notable development which permits very important progress in biological sciences, and they are also complementary to expérimentation done on animais. It is certain that animais are at the service of man and can henee be the object of expérimentation. Nevertheless, they must be treated as créatures of God which are destined to serve man's good, but not to be abused by him. Henee the diminution of expérimentation on animais, which has progressively been made ever less necessary, corresponds to the plan and well-being of ail création. 5. I have learned with satisfaction that among the thèmes discussed during your Study Week you have focused attention on in vitro exper2 Gaudium et Spes, 24. 38 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale iments which have yielded results for the cure of diseases related to chromosome defects. It is also to be hoped, with référence to your activities, that the new techniques of modification of the genetic code, in particular cases of genetic or chromosomic diseases, will be a motive of hope for the great number of people affected by those maladies. It can also be thought that, through the transfer of genes, certain specific diseases can be cured, such as sickle-cell anaemia, which in many countries affects individuáis of the same ethnie origin. It should likewise be recalled that some hereditary diseases can be avoided through progress in biological expérimentation. The research of modera biology gives hope that the transfer and mutations of genes can ameliorate the condition of those who are affected by chromosomic diseases; in this way the smallest and weakest of human beings can be cured during their intrauterine life or in the period immediately after birth. 6 Finally, I wish to recali, along with the few cases which I have cited that benefit from biological expérimentation, the important advantages that come from the increase of food producís and from the formation of new vegetai species for the benefit of ali, especially people most in need. In terminating these reflections of mine, which show how much I approve and support your worthy researches, I reafìirm that they must ali be subject to moral principies and values, which respect and realize in its fullness the dignity of man. I express the hope that the seientists of those countries which have developed the most advanced modera techniques will take into sufficient account the problems of developing nations and that, outside of every economie or politicai opportunism which reproduces the schemes of an old colonialism in a new scientific and technical édition, there can be had a fruitful and disinterested exchange. This exchange must be that of culture in general and of science in particular, among scientists of nations of différent degrees of development, and may there thus be formed, in every country, a nucleus of scholars of high scientific value. I ask God, who is the merciful Father of ail, but especially of the most abandoned and of those who have neither the means nor the power to défend themselves, to direct the application of scientific research to the production of new food supplies, since one of the greatest challenges Acta Ioannis Pauli Pp. II 39 that humanity must face, together with the danger of nuclear holocaust, is the hunger of the poor of this world. For this intention and for the overall genuine progress of man, created in the image and likeness of God, I invoke on you and on your scientific activities abundant divine blessings. III Ad eos qui conventui in aedibus Pontificiae Universitatis Gregorianae habito interfuere: quarto expleto saeculo a petita terra Sinensium a Matthaeo Ricci, S. I . * 1. Rivolgo il mio cordiale saluto ai Signori Cardinali ed ai venerati Fratelli nell'episcopato, che con la loro gentile presenza hanno voluto onorare questo incontro. Saluto poi con deferenza il senatore Amintore Fanfani, Presidente del Senato della Repubblica, le Autorità Accademiche dell'Università di Macerata ed i membri del Centro di Studi Ricciani operante in quella città ; con essi saluto altresì le Autorità Accademiche, i professori e gli alunni di questa Pontificia Università Gregoriana, a cui desidero rinnovare l'attestato del mio affetto all'inizio di un anno scolastico che auguro ricco di frutti. Vada, infine, il mio saluto ai rappresentanti degli Enti promotori ed a tutti i partecipanti al Congresso Internazionale di Studi Ricciani, col quale questo Ateneo ha inteso onorare un *suo antico alunno, e la Città di Macerata un suo glorioso figlio. È per me motivo di grande gioia potervi incontrare, illustri signori al termine di questo vostro Congresso, e manifestarvi con questa mia visita il vivo apprezzamento che nutro per la figura del grande umanista e missionario gesuita P. Matteo Ricci. Mi sembra giusta e appropriata iniziativa che si sia voluto celebrare il quarto centenario dell'arrivo in Cina del Padre Ricci, tanto nell'insigne città di Macerata, ov'egli nacque e apprese i primi elementi del sapere, quanto nell'Università Gregoriana, dove il giovane Ricci acquisì la formazione umanistica, filosofica e teologica, nonché le conoscenze scientifiche nel campo della matematica, fisica e astronomia, che più tardi si rivelarono un prezioso strumento per i suoi scambi culturali con la civiltà cinese. In quel tempo gli studi alla Università Gregoriana — allora Collegio Romano — univano in perfetta sintesi la ricerca filosofica e teo* Die 25 m. Octobris a. 1982. 40 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale logica (dove emergevano nomini come Suarez e Bellarmino) con quella delle scienze positive, le quali iniziavano in Europa i primi travagliati passi di quel prodigioso cammino di scoperte e di acquisizioni scientifiche, che stanno all'origine dell'alto livello a cui sono giunte le cognizioni teoriche e le applicazioni tecniche di oggi. Uno dei professori del Collegio Romano era allora il Padre Clavius, eminente scienziato, che preparò la riforma del calendario fatta dal mio predecessore Gregorio X I I I — in quello stesso anno 1582 — e fu l'antesignano di quella schiera di illustri matematici ed astronomi, i quali resero famoso l'osservatorio astronomico di Castel Gandolfo. 2. Ma, accanto a queste due città, Macerata e Roma, ve n'è una terza, particolarmente cara a Matteo Ricci : Pechino, dove il grande umanista e missionario svolse la sua attività più feconda e dove si trova la sua tomba, custodita con venerazione da tante generazioni cinesi. L'arrivo in Cina del Padre Matteo Ricci rappresentò il coronamento del sogno che aveva animato il suo confratello, Francesco Saverio, morto a soli 47 anni su un'isoletta alle porte della grande Cina trentanni prima, nel dicembre del 1552. Quando questi spirò, senza veder realizzato il suo desiderio, era già nato a Macerata, dà meno di due mesi, il futuro missionario che, ricalcando le sue orme, sarebbe entrato in Cina guadagnandosi le simpatie del popolo cinese, così da occupare poi un posto nella storia della sua cultura. Già altri europei, come Marco Polo e i francescani Giovanni da Montecorvino e Giovanni di Pian del Carpine, avevano avuto contatti con la Cina, nei secoli precedenti. Tuttavia, Matteo Ricci fu il primo che riuscì ad inserirsi nel vivo della cultura e della società cinesi, facendo conoscere tanto a quel grande Paese la scienza e la tecnica dell'Europa, quanto all'Occidente la civiltà e le ricchezze culturali del popolo cinese. Vero umanista, dotato di cultura filosofica, teologica ed artistica e, al tempo stesso, provvisto di un notevole corredo di cognizioni matematiche e di applicazioni tecniche tra le più avanzate dell'epoca, Padre Ricci riuscì ad acquisire, con un impegno tenace, umile e rispettoso, la cultura classica cinese in un modo così vasto e profondo da fare di lui un vero ((ponte» tra le due civiltà, europea e cinese. Frutti importanti in questa opera di mediazione culturale restano : i numerosi scritti in lingua cinese, portati a termine con l'aiuto intel- Acta Ioannis Pauli Pp. II 41 ligente e indispensabile dei suoi discepoli (soprattutto di Xu Guangqi e di Li Zhizao) ; il contributo di lui (e quello dei suoi collaboratori cinesi) all'introduzione e alla modernizzazione della scienza e della tecnica in Cina; le opere e lettere scritte in lingua italiana sui vari aspetti della cultura cinese. Ed è proprio per questa mediazione altamente significativa che il popolo cinese ha riservato al grande umanista e missionario maceratese un posto importante nella sua storia. 3. Un contributo di tale valore non poteva essere dato, se non dopo un lungo e impegnativo periodo di preparazione culturale e attraverso un profondo processo di inculturazione nelle realtà cinesi. Per questo Padre Ricci si diede con notevoli sacrifìci a studiare la lingua, le abitudini ed i costumi cinesi così da farli propri. Il suo compagno, Padre Michele Ruggeri, in una lettera ad un amico scriveva : « Ci siamo fatti cinesi, ut Christo Sinas lucrifaciamus ». Il Padre Ricci, giunto a Macao nel 1582, fu inviato in missione a Zhaoqing, nella Cina meridionale, dove iniziò un lungo periodo di esperienza di tentativi, di riflessione sul contesto culturale in cui doveva svolgere la sua missione. Solo dopo 24 anni di paziente tirocinio riuscì a giungere nel cuore della Cina ed a raccogliere con gioia a Pechino, dal 1601 al 1610, i frutti di ciò che con tanta fatica aveva seminato. All'inizio il Padre Ricci, come gli altri missionari, pensala di conformarsi all'abito e alla condizione sociale dei monaci buddisti, perché era convinto che così facendo sarebbe stato ritenuto per quello che veramente era, vale a dire «uomo di religione». In seguito, però, si rese conto che la concezione religiosa dell'ambiente in cui viveva era notevolmente diversa da quella occidentale : i monaci infatti erano persone che vivevano, in certo modo, al margine della società; i loro stessi luoghi di culto erano di solito costruiti fuori dai centri abitati. Padre Matteo Ricci, insieme con i suoi compagni, decise allora di portare la sua testimonianza religiosa nel cuore stesso della società e, per far questo, adottò lo stile di vita dei letterati, impegnati come lui nella vita sociale della comunità. Così facendo, intendeva mostrare che la fede religiosa non portava ad una fuga dalla società, ma ad un impegno nel mondo, in vista del perfezionamento della vita sociale fino all'apertura verso la redenzione in Cristo e verso la vita di grazia nella Chiesa. 42 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4. Padre Ricci, come certo è stato illustrato in questo Congresso, volle innanzitutto aprire ai Cinesi una solida via per migliorare i loro sforzi di progresso scientifico, e con vero coraggio tradusse in cinese la geometria di Euclide. Si trattava di un contributo prezioso offerto dall'Occidente al mondo cinese. Ma, ovviamente, il maceratese mirava anche ad altri obiettivi, perseguiti sempre con profondo rispetto verso i suoi interlocutori. Nel parlare del Vangelo egli seppe trovare il modo culturale appropriato a chi lo ascoltava. Iniziava con la discussione dei temi cari al popolo cinese, cioè la moralità e le regole del vivere sociale, secondo la tradizione confuciana, di cui riconosceva con simpatia i grandi valori umani ed etici. Quindi introduceva, in modo discreto ed indiretto, il punto di vista cristiano dei vari problemi e così, senza volersi imporre finiva col portare molti ascoltatori alla conoscenza esplicita e al culto autentico di Dio, Sommo Bene. Tale messaggio, così concreto e pieno di speranza, ma nello stesso tempo rispettoso di tutti i valori positivi del pensiero classico cinese, fu compreso dai suoi discepoli e intuito dai numerosi amici e visitatori. Fu grazie a tale lavoro di inculturazione che Padre Matteo Ricci riuscì, con l'aiuto dei suoi collaboratori cinesi, a compiere un'opera che sembrava impossibile : elaborare, cioè, la terminologia cinese della teologia e della liturgia cattolica e creare così le condizioni per far conoscere Cristo, e incarnare il suo messaggio evangelico e la Chiesa nel contesto della cultura cinese. 5. L'inculturazione compiuta dal Padre Matteo Ricci non ebbe luogo soltanto nell'ambito dei concetti e del lavoro missionario, ma anche della testimonianza personale di vita. Occorre innanzitutto mettere in evidenza la sua vita religiosa esemplare, che contribuì in maniera determinante a far apprezzare la sua dottrina presso quanti lo frequentavano. Convinto dell'importanza che nella cultura cinese hanno l'amabilità e l'affabilità del tratto e della conversazione, come espressione di gentilezza dell'animo, metteva tutto il suo impegno nel coltivare tali virtù esercitandole, in particolare, negli incontri con quanti facevano visita alla residenza dei missionari ; tali visite si succedevano senza soste, e spesso richiedevano molto tempo, con grande sacrifìcio per i missionari e, in particolare, per il Padre Ricci, a motivo della sua conoscenza della lingua e della cultura cinese. In sintonia con Acta Ioannis Pauli Pp. II 43 questo stile, egli offerse ai suoi interlocutori una propria rielaborazione in cinese del De amicitia di Cicerone. Degna di nota fu anche la sua capacità straordinaria di guadagnarsi la stima e l'amicizia di un gran numero di letterati e uomini di governo. Spesso furono proprio costoro, che favorirono la diffusione del Vangelo e l'attività dei missionari in quelle parti della Cina dove per volontà dell'Imperatore essi si recavano per offrire il proprio contributo nell'amministrazione dello Stato. Già agli inizi della sua attività missionaria il Padre Ricci si rese conto di essersi lanciato in un'avventura non facile. Particolarmente penosi dovettero riuscirgli l'incomprensione ed i sospetti di alcuni dei suoi stessi confratelli a Macao riguardo a metodi missionari, che per essi erano nuovi ed inconsueti. Con umiltà ed abbandono in Dio fu sempre pronto a modificare le proprie idee ed i propri metodi di lavoro, quando l'esperienza gli mostrava che si trovava su una via inopportuna. Padre Ricci ebbe sempre chiarissimi il concetto e la pratica della missione, nella convinzione di non fare opera puramente personale, ma di compiere un lavoro affidatogli dalla Sede Apostolica, per il tramite dei Superiori religiosi della Compagnia di Gesù, come indicano le Costituzioni di questa. Proprio nel lavoro missionario fu forse questo l'elemento determinante che assicurò fecondità alla sua opera, diede a lui la forza di superare difficoltà e scoraggiamenti, gli impedì di incamminarsi verso scelte erronee, di isolarsi o forse anche di irrigidirsi nelle sue idee, compromettendo così la sua autentica fecondità missionaria. 6. Dall'inculturazione personale, Padre Ricci e i suoi compagni passarono naturalmente e spontaneamente alla inculturazione del messaggio evangelico. Io stesso ho avuto più volte occasione di ritornare su questo concetto, così fondamentale, nell'opera missionaria della Chiesa. Nel febbraio dello scorso anno, parlando a Manila ai rappresentanti delle Comunità cinesi dell'Asia, dissi : « Fin dall'antichità la Chiesa ha saputo esprimere la verità di Cristo servendosi dei concetti e adattandosi alle culture dei vari popoli. Il messaggio che essa proclama è destinato infatti a tutti i popoli e a tutte le nazioni, e non è proprietà esclusiva di un gruppo o di una razza». Impresa senza dubbio ardua ed esaltante ad un tempo, tanto più se si considerano le connotazioni proprie della civiltà e della cultura 1 1 18 febbraio 1981, n. 4. 44 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cinesi, tra le più antiche e celebrate del mondo, autonome nella loro originalità di pensiero, di espressione linguistica e letteraria, di tradizioni e di costumi, così da costituire uno tra i più ricchi centri di elaborazione di valori intellettuali ed umani della storia universale. Non è ardito pensare che Padre Matteo Ricci debba aver sentito la grandezza dell'impresa non meno di come la sentirono il filosofo e martire San Giustino e Clemente di Alessandria ed Origene nel loro sforzo di tradurre il messaggio della fede in termini comprensibili alla cultura del loro tempo. Come già i Padri della Chiesa per la cultura greca, così Padre Matteo Ricci era giustamente convinto che la fede in Cristo non solo non avrebbe portato alcun danno alla cultura cinese, ma l'avrebbe arricchita e perfezionata. I suoi discepoli cinesi, alcuni dei quali divennero eminenti uomini di governo, mostrarono di essere convinti che accettare la fede cristiana non implicava affatto l'abbandono della propria cultura, né una diminuita lealtà al proprio Paese e alle sue tradizioni, ma anzi che la fede permetteva loro di offrire alla patria un servizio più ricco e qualificato. A quattrocento anni dal suo arrivo in Cina, la figura e l'opera del Padre Ricci appaiono assumere oggi una grande attualità per il popolo cinese, proteso com'è in un impegno di modernizzazione e di progresso. È un momento in cui per la nazione cinese si rivela evidente sempre più al mondo l'unità fondamentale dei valori umani e culturali del suo popolo, nella quale tutti i cinesi del mondo si riconoscono. Anche la Chiesa, sensibile alle doti spirituali di ogni popolo, non può non guardare al popolo cinese — il più numeroso della terra — come ad una grande realtà unitaria, crogiuolo di elevate tradizioni e di fermenti vitali, e, quindi, nello stesso tempo come ad una grande e promettente speranza. Ciò che il popolo cinese ammira in modo particolare nell'opera scientifica di Matteo Ricci in Cina è il suo atteggiamento umile, onesto e disinteressato, non ispirato da secondi fini e libero da legami con qualsiasi potenza economica o militare straniera. Alla luce dello spirito di dialogo e di apertura che caratterizza il Concilio, il metodo missionario di Padre Ricci appare quanto mai vero ed attuale. Il Decreto conciliare Ad Gentes sembra alludervi, quando descrive l'atteggiamento che devono avere i cristiani : « Essi devono stringere rapporti di stima e di amore con gli uomini del loro tempo, riconoscersi membra vive di quel gruppo umano in mezzo a cui vivono, Acta Ioannis Pauli Pp. II 45 e prendere parte, attraverso il complesso delle relazioni e degli affari dell'esistenza umana, alla vita culturale e sociale. Così devono conoscere bene le tradizioni culturali e religiose degli altri, lieti di scoprire e pronti a rispettare quei germi del Verbo che in loro si nascondono . . . » . Anch'egli portò in un lontano Paese la fede che egli aveva ereditata dalla sua famiglia e dal suo popolo, e la scienza che aveva assimilata in questa Università Gregoriana per offrirle ad un popolo ricco di alte tradizioni morali e di una nobile civiltà mentre il suo metodo di evangelizzazione contribuì anche ad arricchire la Chiesa di elementi culturali tanto diversi, ma così raffinati e preziosi. Egli riuscì a stabilire tra la Chiesa e la cultura cinese un ponte che appare ancora solido e sicuro, nonostante le incomprensioni e le difficoltà verificatesi nel passato e tuttora rinnovatesi. Sono convinto che la Chiesa può orientarsi senza timore per questa via, con lo sguardo rivolto all'avvenire. Possiamo aver fiducia che gli ostacoli potranno appianarsi e che si troverà una maniera appropriata e le strutture adeguate per riallacciare il dialogo e tenerlo costantemente aperto. In tal modo tutti i credenti cinesi potranno sentirsi a loro agio sia nella comunità nazionale che nella Chiesa. Siamo sicuri che ciò tornerà a vantaggio anche di tutta la nazione cinese, che la Chiesa profondamente stima ed ama. 2 8. Padre Matteo Ricci è rimasto in Cina anche dopo la sua morte. Il terreno per la costruzione della sua tomba fu donato dallo stesso Imperatore, e a chi si meravigliava di una decisione non ancor mai avvenuta nella storia della Cina, il Cancelliere dell'Impero rispose : «E neppure è mai capitato nella storia della Cina che sia venuto uno straniero così eminente di scienza e di virtù come il Dottor R i c c i » . Oltre al terreno per la tomba, l'Imperatore donò ai Gesuiti anche una residenza con lo spazio per un luogo di culto : così facendo egli accordò la sua protezione alla Chiesa cattolica in Cina, che in seguito poté lavorare con serenità e frutto. Mi auguro che la Compagnia di Gesù, ispirata ed incoraggiata dall'esempio del suo illustre figlio, e guidata dalle vie imperscrutabili dello Spirito Santo, abbia la possibilità di portare ancor oggi il suo contributo efficace all'opera di cultura e di evangelizzazione del popolo cinese. 2 Ad Gentes, n. 11. 46 Acta Apostolicae Sedis— Commentarium Officiale La tomba di Matteo Ricci a Pechino ci rammenta il chicco di grano nascosto nel seno della terra per portare frutto abbondante. Essa costituisce un appello eloquente, sia a Roma che a Pechino, à riprendere quel dialogo da lui iniziato quattrocento anni fa con tanto amore e con tanto successo. Invito tutti voi ad avvalorare questo fervido augurio con una preghiera incessante, mentre di cuore imparto la mia particolare, propiziatrice Benedizione Apostolica. IV Ad Exc.mum Virum Carolum Carstens, Rei publicae Foederatae Germaniae Praesidem, qui Summum Pontificem invisit.* Sehr verehrter Herr Bundespräsident! 1, In froher Erinnerung an meine Pastoralreise in die Bundesrepublik Deutschland heiße ich Sie und Ihre Begleitung sehr herzlich im Vatikan willkommen. Ich danke Ihnen für Ihren heutigen offiziellen Besuch, durch den Sie zugleich meine Begegnung mit Ihnen und mit verantwortlichen Vertretern aus Staat und Gesellschaft im Schloß Augustusburg erwidern. Ich grüße in Ihnen den höchsten Repräsentanten eines Volkes, das sich durch seine Lebenskraft und geistige Ausstrahlung in der Gemeinschaft der Völker einen angesehenen Platz erworben hat. Seine Geschichte und Kultur, denen ich schon während meines Pastoralbesuches meine hohe Wertschätzung bekunden durfte, sind von ihren frühen Anfängen an tief geprägt von der fruchtbaren Begegnung mit dem Christentum. Auch heute noch bekennt sich — trotz tiefgreifender geistiger Wandlungen in der modernen, säkularisierten Welt — der weitaus größte Teil der deutschen Bürger zur christlichen Religion. 2. Meine denkwürdige Deutschlandreise und Ihr heutiger persönlicher Besuch unterstreichen die freundschaftlichen Beziehungen, die auch auf offizieller Ebene zwischen der Bundesrepublik Deutschland und dem Heiligen Stuhl bestehen. Sie sind zugleich getragen von einem vertrauensvollen partnerschaftlichen Verhältnis zwischen Staat und Kirche in Ihrem Land. Das Grundgesetz der Bundesrepublik Deutschland garantiert ihre gegenseitige rechtliche und organisatorische * Die 28 m. Octobris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 47 Unabhängigkeit. Über die verfassungsrechtlichen Bestimmungen hinaus besteht — im Einklang mit einer bewährten geschichtlichen Tradition — auch eine Reihe von Konkordaten und gemeinsamen Vereinbarungen, die in besonderem Maße geeignet sind, das gute Einvernehmen und Zusammenwirken zwischen Staat und Kirche auf Dauer und im Geist echter Partnerschaft zu gewährleisten. Mit Freude dürfen wir feststellen, daß das Verhältnis von Staat und Kirche in der Bundesrepublik Deutschland der Kirche in beispielhafter Weise ein hohes Maß an Freiheit gewährt. Es bietet ihr günstige äußere Voraussetzungen für die Erfüllung ihres Auftrages, nämlich der Verkündigung der Frohen Botschaft durch das Wort und das karitative Werk. Die Kirche betrachtet dabei ihren Auftrag als einen Dienst am Menschen, der zugleich Bürger des Staates und Ohrist ist. 3. Die Freiheit, deren sich die Kirche in Ihrem Land erfreut, gibt ihr auch eine gesteigerte Verantwortung in der aktiven Mitgestaltung der Gesellschaft. Dieser konkrete Dienst der Kirche ist um so dringlicher in einer Zeit, da eine wachsende Mißachtung menschlicher Grundwerte die Fundamente der gesellschaftlichen Ordnung untergräbt und den Menschen selbst in seiner innersten Würde bedroht. Ich freue mich über den Ernst, mit dem in Ihrem Land in der Öffentlichkeit unter lebhafter Beteiligung der Kirche über die unverzichtbaren Grundlagen für ein gutes Zusammenleben der Menschen diskutiert wird. Staat und Kirche müssen sich in verstärktem Maße um die Wahrung allgemeinverbindlicher Werte bemühen. Ich bekunde Ihnen, sehr verehrter Herr Bundespräsident, meine aufrichtige Wertschätzung für das hohe Engagement, mit dem Sie persönlich aus christlicher Überzeugung für die Verteidigung dieser Grundwerte in der heutigen Gesellschaft eintreten und diese vor allem der Jugend immer wieder als verpflichtende Aufgabe vor Augen stellen. In diesem Zusammenhang kommt dem wirksamen Schutz und der Förderung der Familie, des »Ursprungs und Fundaments der menschlichen Gesellschaft«, wie das Konzil sie nennt, eine außerordentliche Bedeutung zu. Aus derselben Überzeugung stellt auch die Verfassung Ihres Landes die Ehe und Familie »unter den besonderen Schutz der staatlichen Ordnung«. Denn es gibt in der heutigen Gesellschaft kaum etwas, was zugleich so zukunftsweisend und so bedroht ist wie diese 1 2 1 Apost. Act., N r . 11. 2 Art. 6. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 48 ursprünglichste der menschlichen Gemeinschaften. Dasselbe gilt in zunehmendem Maße für das menschliche Leben selbst. Möge der Auftrag Ihrer "Verfassung zur Sicherung und Förderung der Familie voll zur Ausführung gelangen und das Leben als das höchste dem Menschen anvertraute irdische Gut wieder neu die ihm gebührende uneingeschränkte Achtung erfahren. Es ist mein aufrichtiger Wunsch, daß die Initiative »Wähle das Leben«, die die deutsche Kirche in diesen Wochen in Ihrem Land begonnen hat, möglichst viele ermutigt, im privaten und öffentlichen Bereich das menschliche Leben zu schützen und zu fördern. 4. Als ein besonders gelungenes Werk staatlich-kirchlicher Zusammenarbeit in der Bundesrepublik Deutschland möchte ich den Einsatz zugunsten der Völker in der Dritten Welt erwähnen. Angesichts des Elends und der großen Not, die in vielen Völkern, statt sich zu verringern, noch immer zu wachsen scheinen, ist sehr zu wünschen, daß die deutsche Bevölkerung ihre hochherzigen Hilfeleistungen durch Staat und Kirche unvermindert forstetzt. Ebenso verfolge ich mit großer Anteilnahme die Anstrengungen der christlichen Kirchen, aber auch anderer Gruppen, die sich in Ihrem Land um ein gutes Klima und um geeignete Entfaltungsmöglichkeiten für die Ausländer bemühen, die bei Ihnen Gastrecht gefunden haben. Es würde einem humanen Fortschritt im besten Sinn dienen, wenn es gelänge, auch in der Ausländerfrage so wirkungsvoll zwischen Staat und Kirche zum Wohl der betroffenen Menschen zusammenzuwirken, wie dies seit vielen Jahren in der Hilfe für die Entwicklungsländer geschieht. Wichtige Bereiche für eine enge Zusammenarbeit zwischen der Bundesrepublik Deutschland und dem Heiligen Stuhl sind vor allem die gemeinsame Sorge für einen dauerhaften Frieden unter den Völkern und der Einsatz für die Verwirklichung einer größeren sozialen Gerechtigkeit in der Welt. Die Erhaltung des Weltfriedens erfordert das energische Eintreten für die Achtung der Menschenrechte und entschlossene Anstrengungen für eine allgemeine Abrüstung. Kühne und schöpferische Entscheidungen sind erforderlich, um innerhalb der ganzen Menschheitsfamilie den Geist der Solidarität und weltweiter Hilfsbereitschaft zu festigen, der allein die Menschen und Völker vor neuem, noch größerem Unheil zu bewahren vermag. Im Hinblick auf unsere gemeinsame Verantwortung für Europa 3 Ansprache in München, am 19. November 1980. Acta Ioannis Pauli Pp. II 49 wiederhole ich die Worte, die ich am Ende meines Pastoralbesuches in München gesagt habe : »Wir müssen alles in unserer Macht Stehende tun, um dem Leben und dem Zusammenhalt der Menschen und Nationen dieses Kontinents eine neue Grundlage und Form zu geben und so die Folgen der entsetzlichen Erfahrung unseres Jahrhunderts zu überwinden« ; Folgen, die auch Deutschland noch immer spürt. 3 5. Sehr verehrter Herr Bundespräsident ! Ich kann meinen Willkommensgruß an Sie und Ihre Begleitung nicht schließen, ohne daß ich in Ihnen zugleich alle Bürger Ihres geschätzten Landes, besonders die Katholiken unter ihnen und alle, die sich zum christlichen Glauben bekennen, herzlich grüße. Die Konfessionen haben durch einen langen, schmerzhaften Prozeß zu einem brüderlichen Miteinander gefunden im Bewußtsein der Gemeinsamkeiten des Glaubens und der Verantwortung für das Gemeinwesen. Möge der innere und äußere Frieden Ihrem Land stets erhalten bleiben und sich in Freiheit und sozialem Fortschritt weiter festigen. Ihnen und der Deutschen Bundesregierung sowie allen Ihren Mitbürgern erbitte ich von Herzen Gottes bleibenden Schutz und Segen. V Ad sacros praesules qui Conferentiae episcoporum Berolinensis sunt, occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Liebe Mitbrüder im Bischofsamt! In herzlicher Freude fühle ich mich Euch bei dieser gemeinsamen Begegnung verbunden, nachdem ich bereits jeden einzelnen im Rahmen Eures diesjährigen »Ad-limina« Besuches getroffen habe. In Eurer Person stehen mir die verschiedenen Seelsorgsgebiete lebendig vor Augen, die Euch anvertraut sind, und vor allem die Menschen dort, die mit Euch die katholische Kirche in der Deutschen Demokratischen Republik bilden : die Priester, Diakone und Ordensleute, die Laienhelfer und alle Gläubigen. Seit Eurem letzten derartigen Besuch bei Papst Paul V I . hat der Herr zwei herausragende Mitbrüder Eurer Bischofskonferenz aus dem Hirtendienst abberufen, den hochverehrten Kardinal Bengsch und den mir ebenfalls gut bekannten Bischof Aufderbeck. Sie bleiben uns in dankbarer Erinnerung. Ihren beiden Nachfolgern erbitte * Die 28 m. Octobris a. 1982. 4 - A. A. S. 50 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ich Gottes besonderen Segen. Zugleich möchte ich in Bischof Meisner, verbunden mit einem herzlichen Glückwunsch, den neuen Vorsitzenden der Berliner Bischofskonferenz begrüßen und dem verehrten Vorgänger in diesem Amt, Bischof Schaffran, Dank und Anerkennung für seinen Dienst an der Kirche in Eurem Lande bezeugen. Liebe Mitbrüder ! Eure persönlichen Berichte über die seelsorgliche Lage in Euren Gebieten sowie die Darstellung, die uns soeben Euer Vorsitzender gegeben hat, habe ich aufmerksam und in brüderlicher Solidarität verfolgt. Laßt mich nun einige Gedanken davon aufgreifen und Eurer vertiefenden Betrachtung anvertrauen. 1. Die gelebte und praktizierte Einheit der Bischöfe einer Ortskirche mit dem Papst als dem Bischof von Rom und dem Garanten der weltweiten Einheit der Kirche Christi ist und bleibt eine wesentliche Bedingung für die notwendige innere Freiheit und Selbstbestimmung jeder Ortskirche. Diese Einheit macht sichtbar, daß der Verbund der Ortskirchen der Welt die im staatlichen Bereich gegebenen Grenzen überschreitet. Kirchliche Gemeinschaft ist deutlich unterschieden von jeder politischen Organisationsform. Eine katholische Ortskirche kann wesensgemäß niemals zu einer reinen Landeskirche werden; sie ist immer katholische Kirche in einem Land. Den Internationalismus, den moderne Staaten heute in verschiedener Weise zu einem Wert und Ziel ihres Handeln machen, hat die Kirche bereits seit ihren Anfängen auf ihre Weise praktiziert. Mit dem Namen »katholisch« bezeichnen wir eben diese grenzüberschreitende Wesensart der Kirche. Durch die heutige mitbrüderliche Begegnung mit ihrem freimütigen, vertrauensvollen Gedankenaustausch realisieren wir diesen katholischen Charakter der Kirche. Ich darf Euch dabei versichern, daß Eure Sorgen auch meine Sorgen, daß Eure Freuden auch meine Freuden sind, so wie auch ich mir von Euch ein geistiges Mittragen meiner Aufgaben und Lasten erhoffe. 2. Die innerlich bejahte und vollzogene Einheit mit dem Papst und der weltweiten Kirche gibt Euch dann auch die Kraft, die Einheit innerhalb Eurer Bischofskonferenz beständig und aufmerksam zu leben. An sich berechtigte Einzelinteressen oder unterschiedliche Bewertungen sind dabei immer wieder neu untereinander abzuwägen, um zu einer gemeinsamen Linie integriert werden zu können. Diese gibt dann dem einzelnen Oberhirten eine wertvolle Hilfe und eine größere Sicherheit Acta Ioannis Pauli Pp. II 51 bei der Suche nach pastoralen Antworten .auf die. Probleme seiner Gläubigen. Die Bereitschaft, solche gemeinsamen Handlungsmaximen herzustellen und zu vertreten, wird natürlich um so größer sein, je besser das brüderliche Zusammenwirken aller Mitglieder Eurer Konferenz gesichert wird und je mehr sich jeder einzelne unter Euch mit seinen speziellen Aniegen und Vorschlägen verstanden fühlt. Bedenkt dabei auch, daß die überzeugend gelebte Einheit unter Euch Bischöfen ein starkes Motiv für den Willen zur Einheit bei Euren Priestern darstellt. Dankbar möchte ich an dieser Stelle bemeken, daß diese innere Einheit Eurer jeweiligen Presbytérien bisher stark und vorbildlich gewesen ist. 3. Aus solcher inneren Einheit erwächst Euch dann auch der Mut, brüderliche Beziehungen zu den Kirchen in Euren Nachbarländern zu unterhalten. Nach dem Maß Eurer Möglichkeiten übt Ihr diese besondere »katholische« Verantwortung seit längerem bereits in mannigfacher Weise aus. Ich möchte Euch darin bestärken, diese lebenswichtigen Kontakte fortzusetzen und so in christlicher Solidarität Glauben zu festigen und das Gefühl der Isolation zu mildern. Aber auch die Kirchen in der sogenannten Dritten Welt verdienen Eure wache und herzliche Aufmerksamkeit. In lebendigem beiderseitigem Austausch können diese Euch dazu verhelfen, die eigenen Bedrängnisse nicht zu überschätzen und im jugendlichen Glaubenszeugnis der anderen Ermutigung für den eigenen Weg zu finden. An dieser Stelle bitte ich Euch, Euren Gläubigen ein Wort dankbarer Anerkennung für die praktische Hilfe zu übermitteln, die sie durch das Bischöfliche Werk »Not in der W e l t « den Menschen in jenen Gebieten zukommen lassen. 4. Gewiß erlebt Ihr Eure Ortskirche zusammen mit Euren Priestern und Gläubigen oft nur als kleine Herde; dennoch ist sie Trägerin der Verheißungen Christi für Euer ganzes Land. Diese Situation macht den Charakter des Evangeliums als Licht, als Sauerteig und Salz besonders anschaulich und sollte darum kein Anlaß für Kleinmut sein. Wenn Ihr Euch immer wieder aus einer tief und fromm gefeierten Liturgie Kraft und Sendung geben laßt für ein eindeutiges christliches Lebenszeugnis in Eurer Umwelt, kann der Geist Gottes durch Euch auch heute noch blinde Augen für die Wahrheit Christi öffnen. Eine wichtige Aufgabe bleibt dabei immer der Aufweis der wahren Würde 52 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale des Menschen nnd die glaubwürdige Darstellung christlicher Hoffnung und realistischer Gelassenheit .gegenüber einer um sich greifenden pessimistischen Lebenssicht. Besonders aktuell ist auch die Antwort der Kirche auf die Fragen vor allem der jungen Menschen nach der Natur des Friedens, wie Christus ihn verkündet, gelebt und geschenkt hat, sowie nach den konkreten Wegen, wie wir uns in der heutigen Situation diesem Frieden nähern können. Hierüber sollte auch ein Gedankenaustausch mit den evangelischen Gemeinschaften versucht werden. 5. Dankbar möchte ich einige besondere pastorale Initiativen erwähnen, die als Impulse auch in benachbarte Ortskirchen und in die Weltkirche ausgegangen sind. Vor allem nenne ich die Diakonatshelfer, die bei Euch seit vielen Jahren auf den Außenstationen das Volk Gottes zum Gottesdienst versammeln, das Evangelium verkünden und die heilige Kommunion austeilen. Die systematische Kinderkatechese in den Ferienmonaten ist seit langem bei Euch fest eingeführt und hat sich gut bewährt, so daß sie von anderen Ortskirchen als nachahmenswertes Beispiel angesehen wird. Mit besonderer Freude stelle ich fest, daß Ihr ein wohlorganisiertes Werk karitativer Arbeit mit Krankenhäusern, Altersheimen, Behindertenheimen 'und Kindergärten unterhaltet. Trotz zurückgehender Ordensberufe, so höre ich, führt Ihr diese Häuser mit viel Einsatz und Geschick weiter. Den vielen selbstlosen Mitarbeitern jener Werke sowie den ihnen anvertrauten hilfsbedürftigen Menschen fühle ich mich besonders verbunden. 6. Wenn diese lobenswerte Lebendigkeit Eurer Gemeinden fortdauern und vielleicht noch vertieft werden soll, müssen immer wieder neu geistliche Berufungen bei Euch geweckt und gefördert werden, um das Zeugnis der vollen Nachfolge Christi als Priester und Diakon, als Ordensmann und Ordensfrau in Euren Gemeinden zu garantieren und so deren lebendige Einheit mit dem Herrn zu sichern. Für die jungen Menschen in Euren Ausbildungsstätten zum Priesterberuf sowie in den verschiedenen Ordenshäusern trage ich Euch meine herzlichen Grüße und guten Wünsche für ein gesegnetes Voranschreiten auf dem erwählten Wege auf. Mit Euren Priestern aber teilt Sorge und Leid, Freude und Hoffnung in Gesinnung, Wort und Tat ! Achtet darauf, daß die notwendige Solidarität mit Euren Presbytérien bei allen unterschiedlichen Lebens- Acta Ioannis Pauli Pp. II 53 bedingungen gewahrt bleibt ! Die heiligen Bischöfe Norbert nnd Benno mögen Euch immer bei Gott diese unverbrüchliche und zugleich herzliche Einheit der Jünger Christi erbitten. Liebe Mitbrüder ! Wenn Ihr nun wieder zu Euren Gemeinden zurückkehrt, dann versichert Eure Gläubigen meiner innigen Verbundenheit und liebevollen Zuneigung ! Segnet sie alle in meinem Namen, vor allem die Kinder, die alten Menschen, die Kranken, die Bedrängten. Der Frieden Christi wohne bei Euch in Fülle ! VI Ad quosdam Anglicos episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Dear Brothers in the episcopale, 1. For me, Pentecost 1982 will always be linked with Liverpool, Manchester and York — indeed, with all the local Churches that make up the Northern Province of England, and which you worthily represent as Pastors of God's people. With deep affection in our Lord Jesus Christ I welcome all of you, the Ordinaries and Auxiliary Bishops of Liverpool, Lancaster, Salford, Leeds, Middlesbrough and Hexham and Newcastle. My greeting of peace in the Lord goes also to Bishop Moverley of Hallam, who is prevented by illness from being here with us today, and to the Bishops of Shrewsbury and Portsmouth. 2. Pentecost 1982 found us all united in prayer, with Mary the Mother of Jesus, invoking the Holy Spirit, asking him to renew his wonders of grace throughout the Church. We asked him to abide with us, to renew our hearts and minds, our homes and families, our cities, towns and villages. We asked him to sustain our people in their magnificent efforts to follow Christ in the concrete circumstances of daily life, with its problems and diföculties, such as unemployment, poverty and sickness. We asked the Holy Spirit to come and to renew the face o f the earth. 3. But Pentecost 1982 also evokes another Pentecost, a continuing Pentecost — that new Pentecost foreseen and ardently desired by my predecessor John XXIII. Just yesterday we commemorated the an* Die 29 m. Octobris a. 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 54 niversary of his élection to the Papacy, and this circnmstance too draws our attention to the outpouring of the Holy Spirit in the Church in our day. His whole Pontificate was aimed at fostering genuine renewal in the Chrurch, through docility to the Holy Spirit always prompting total fidelity to ali the requirements of the Gospel. He repeatedly proclaimed the need for renewal in the Church. In his first Encyclica^ Ad Petri Cathedram, he spoke of the need for a deeper récognition of truth, a salutary renewal of Christian moráis and the restoration of unity, harmony and peace. Subséquent Encyclicals he devoted to individuai key issues : the priesthood, the missions, the necessity of penance as a condition for true renewal, the blessing of peace in the world, and, fìnally, the Church's Social Teaching. In ali of his pronouncements he showed deep human concern and keen pastoral sensitivity. His heart was with the poor, the destitute, those in trouble, affliction, suffering or sin — the whole People of God, fallen but redeemed by the blood of the Lamb, making their pilgrim way to the Father, through Christ and with Christ and in Christ. 4. In this context John XXIII convened the Second Vatican Council, knowing that what was really needed was a Council of a pastoral nature that would speak of the mercy and love of God for his-people, and would inaugurate a new era of hope for mankind. But precisely because every genuine pastoral initiative needs a strong doctrinal basis, precisely because there can be no dichotomy between God's word and man's true well-being and happiness, John XXIII, on the opening day of the Council, 11 October 1962, made the following statement: "The greatest concern of the Ecumenical Council is this : that the sacred deposit of Christian doctrine should be more effectively guarded and taught". TP » Commenting on thèse words to a group of Bishops, I once mentioned that "this explains Pope John's inspiration; this is what the new Pentecost was to be : this is why the Bishops of the Church—in the greatest manifestation of collegiality in the history of the world—were called togethers : so that the sacred deposit of Christian doctrine should be more effectively guarded and taught... And what John XXIII considered to be the aim of the Council, I consider as the aim of this postconciliar period". 1 1 1 AAS 71 (1979), pp. 1222-1223. Acta Ioannis Pauli Pp. Il 55 5. In diligently guarding and teaching this sacred deposit of God's word, the Church has the means also of making a contribution to numerous fields of human activity. In your local Churches you yourselves bear witness to the fact that the spiritual renewal enkindled by the light of faith is deeply solicitons for ali the needs of the human per son. It is with the profound conviction of faith rooted in the word of God, that we proclaim : " I f any one has the world's goods and sees his brother in need, yet closes his heart against him, how does God's love abide in him?" If it is true—and it is—that our pastoral solicitude must embrace our people in all their needs, it is also true that our greatest contribution to them is the proclamation of God's word in all its fullness and power. As we transmit the word of God with pastoral fìdelity, the world will often rebel ; it may accuse us of intransigence or irrelevance. But our criterion remains fìdelity to Christ's word, which, in turn, is synonymous with the true welfare of our brother s and sisters. 2 6. As we our sel ves pur sue in the modera world the delicate mission of guarding and teaching the sacred deposit of Christian doctrine, Jesus himself gently challenges us, saying Trust me; trust my word; trust the power of my word to attract hearts, to convince consciences, to dissipate doubts, to soothe pain; trust the truth of my word to prevail over déception, to refute error, to destroy falsehood and to ensure authentic Christian freedom. Jesus long since assured the Church: " I f the Son makes you free, you will be free indeed". Without the présence of Jesus in our midst, and without his Holy Spirit guiding the Magisterium of the Church, we could never fulfìl our apostolic mandate and our pastoral charge. But because of the assistance that the Lord gives us, I can repeat to you with the Apostle Peter: "Cast ali your anxieties on him, for he cares for you". And Jesus himself says: "Let not your hearts be troubled; believe in God, believe also in me". This total trust in Christ and in his word, venerable and dear Brothers, is the object of my prayer for you and for all my Brothers in the episcopate. It is a total trust that is fostered in prayer and 3 4 5 2 3 1 Jn 3:17. Jn 8:36. « 1 Pt 5:7. Jn 14:1. 5 56 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale that cannot exist exept in holiness of life. It is manifested in pastoral serenity and in deep personal peacé. It is, above all, á gift of the Holy Spirit. And it is this total trust in Jesus Christ and in his word that I ask for you today, through the loving intercession of Mary the Mother of Jesus. And with this total trust in our Lord and Saviour, let us continue to beseech the Holy Spirit to prolong the new Pentecost and to assist us, as Pastors of the flock, to guard and teach ever more effectively the sacred deposit of Christian doctrine. Come, Holy Spirit, fili the hearts of your Bishops, and you shall renew the face of the earth ! VII Ad Cammaruniae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Chers Frères dans Vêpiscopat, 1. Votre rassemblement aujourd'hui, autour du Successeur d£ Pierre, est certainement une cause de grande joie pour vous, et aussi pour tous les fidèles confiés à votre vigilance et attention pastorales. Je souhaite, et je demande au Seigneur, que cette rencontre fraternelle trouve un écho dans le cœur de tous les Camerounais — chrétiens ou non — qui seront heureux et réconfortés de savoir que l'Eglise au Cameroun est bien présente à la pensée comme à la prière du Pape, et, avec son visage et son dynamisme propres, dans le vaste concert de l'Eglise universelle. Pour ma part, je suis très heureux de vous accueillir, de communier profondément à vos joies et vos préoccupations, de vous aider, comme un frère aîné, à discerner les meilleurs chemins pour l'avancée de votre Eglise, en un mot de confirmer votre foi et votre espérance. Nous venons de célébrer la Journée annuelle des Missions. Le travail missionnaire s'est déployé chez vous, et continue à se déployer, avec une ardeur digne d'être louée. Voici à peine cent ans que la semence de l'Evangile a été jetée en terre camerounaise et cultivée par des hommes pénétrés de foi et d'amour, tels que les Pères Pallottins, les Pères du Saint-Esprit, les Missionnaires de Mill-Hill, les Oblats de Marie-Immaculée, les prêtres du Sacré-Cœur, et tant d'autres prêtres, frères, religieuses de nombreux instituts et maintenant coopérants laïcs. * Die 13 m. Novembre a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 57 Le Seigneur a ainsi permis à ce petit « grain de sénevé » de grandir et de se ramifier, avec une vigueur diversifiée selon les régions. La fidélité des Camerounais à F esprit des pionniers et leurs propres initiatives ont contribué à donner à cette Eglise une vitalité remarquable à laquelle participe presque le quart de la population qui a reçu le baptême ou s'y prépare, mais qui rayonne aussi au-delà des limites des communautés catholiques au bénéfice de tout le pays. Vous êtes une Eglise en pleine croissance, et je souhaite que vous le demeuriez. Puissiez-vous dire avec saint Paul, s'associant aux chrétiens d'Ephèse : « Nous grandirons de toute manière en nous élevant vers Celui qui est la tête, le Christ, dont le corps'tout entier, grâce à tous les ligaments qui le desservent, tire cohésion et unité, et par l'activité assignée à chacun de ses organes, opère sa croissance propre pour s'édifier lui-même dans la charité». 1 2. En effet, il y a encore beaucoup à faire pour l'annonce de l'Evangile — et même parfois la première annonce — aux personnes et aux groupes ethniques du Cameroun. Il y a surtout une deuxième étape, qui est celle de l'évangélisation en profondeur de la culture, des cultures africaines, des coutumes, des mentalités, de façon que l'Eglise acquière toujours davantage son visage africain, à partir de l'unique fondement de Jésus-Christ, Sauveur de toute l'humanité, en cohérence avec ce que la Tradition y a puisé d'essentiel au cours des siècles, et en communion avec l'ensemble de l'Eglise d'aujourd'hui. Ce travail doit se poursuivre dans le discernement et la sérénité; il requiert une bonne formation théologique, une mûre réflexion, un grand amour de l'Eglise, et une pastorale avisée dont vous, évêques, demeurez les premiers responsables, et je sais les efforts que vous déployez dans ce but, par exemple sous la forme de sessions doctrinales, de travaux de recherche, de mise en place de la formation permanente. Votre tâche est particulièrement exigeante en raison d'une évolution rapide des conditions de vie. 3. Le Cameroun connaît forcément, comme tous les pays africains, des tensions venant des multiples influences qui assaillent l'homme moderne et ébranlent la civilisation traditionnelle. Il faudra notamment compter de plus en plus avec les déracinements et les mutations entraînées par l'urbanisation, la pénétration des mass media, les retombées de certaines conséquences de la coopération ; bref toute une évolution socio-économique qui requerra des chrétiens, comme des hommes de bonne 1 Ep 4, 15-16. 58 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale volonté soucieux du bien du pays, des efforts particuliers pour prévenir ou guérir les blessures matérielles et morales qui en résulteraient, assurer un progrès harmonieux dans la justice, sauvegarder et développer les valeurs humaines et spirituelles authentiques. Je vous encourage, j'encourage vos collaborateurs, à aborder ce monde très complexe avec l'ardeur que l'Esprit Saint ne cesse de communiquer, comme il le fit pour les Apôtres dans l'Eglise naissante. Le ministère apostolique que nous avons reçu par eux permet à l'Eglise de pourvoir de siècle en siècle à son développement pour le salut de tous. Pour cela, chacun de nous doit toujours méditer cette parole de saint Paul, l'Apôtre des nations, à son disciple Timothée : « Je te rappelle d'avoir à raviver le don qui est en toi depuis que je t'ai imposé les mains. Ce n'est pas un esprit de peur que tu as reçu ) ) . L'amour de Dieu a été répandu dans nos cœurs pour que nous en témoignions. Et notre espérance, c'est qu'il régénère la vie humaine de vos compatriotes dans toutes ses dimensions, qu'il la renouvelle et la sanctifie, dans l'Esprit Saint. 2 4. Et maintenant, disons un mot des forces vives et des ressources de l'Eglise au Cameroun. Vous bénéficiez désormais d'une répartition des diocèses" et des provinces ecclésiastiques qui correspond mieux au caractère de chaque région et vous permet d'exercer votre ministère episcopal d'une façon plus adaptée aux populations, si diverses dans leurs nombreuses ethnies. C'est manifestement un gain, apprécié d'ailleurs par vos compatriotes. Et en même temps, vous ressentez la nécessité de fortifier l'unité, encore fragile, entre tous les diocèses, et votre Conférence episcopale s'y emploie activement. Cette union est requise par la nature même de l'Eglise, qui est communion de communautés; elle servira grandement l'action évangélisatrice, et assurera la solidarité nécessaire entre des forces apostoliques inégales; elle donnera aussi l'exemple et le stimulant pour la concorde et la collaboration civiques entre tous vos concitoyens. Je sais d'ailleurs que les Camerounais ne manquent pas d'esprit d'accueil et d'ouverture. Que de Tchadiens, par exemple, dans les circonstances qui les forçaient à l'exil, ont trouvé asile en votre pays! Et, sur un tout autre plan, le Cameroun est souvent choisi comme lieu de rencontre africaine, pour des congrès notamment. Votre épiscopat 2 2 Tm 1, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 59 trouve peut-être plus difficilement l'occasion de travailler en commun avec les autres évêques de la région, francophones ou anglophones. Mais pourtant, comment douter que le Cameroun ait un rôle à jouer en Afrique, en solidarité avec les autres pays, et plus spécialement dans l'Eglise d'Afrique? 5. Un de vos soucis fondamentaux est celui de la vie et de l'efficacité spirituelle de vos premiers collaborateurs, les prêtres. Ces derniers temps, vous avez lancé une enquête afin de mieux vous rendre compte des conditions de leur existence, au plan de leurs besoins matériels, de leur coopération fraternelle, de leur vie spirituelle. Je vous encourage en effet à demeurer très proches de tous vos prêtres, de ceux qui sont natifs du Cameroun et qui, Dieu merci, sont assez nombreux, et de ceux qui sont venus de l'étranger, religieux ou prêtres «fidei donum». L'entraide des seconds est toujours la bienvenue, et absolument nécessaire encore. Et même si les prêtres camerounais étaient en état de pourvoir aux différentes nécessités pastorales du pays, ces échanges entre vos communautés et celles des pays d'Europe et d'ailleurs demeurent profitables et témoignent de la catholicité de l'Eglise. A plus forte raison ces échanges doivent-ils exister au sein de votre pays. Je souhaite que les prêtres du Cameroun prennent eux-mêmes à leur compte l'élan missionnaire qui a inspiré ceux qui sont venus de loin leur apporter la foi. Je pense en particulier aux régions septentrionales de votre pays qui auraient besoin de leur ministère pour une évangélisation encore toute récente où manquent les ouvriers apostoliques. C'est dire aussi l'intérêt de développer les organismes de coopération pastorale dans chacun de vos diocèses. Oui, que tous ces prêtres, grâce à vous, cherchent l'unité, pratiquent l'accueil fraternel, l'entraide ! Qu'ils s'encouragent à demeurer fervents et fidèles, en méditant souvent la beauté et les exigences du sacerdoce auquel le Christ les a appelés ! Qu'ils forment autour de vous un presbyterium solidaire ! Qu'ils se consacrent totalement à leur ministère sacerdotal, grâce à un aménagement de leurs conditions de vie matérielle ! Qu'ils poursuivent, de façon permanente, leur formation théologique, qui leur permet d'approfondir la foi et de fonder sur elle leur nécessaire adaptation aux besoins pastoraux nouveaux ! Qu'ils soient pénétrés surtout de l'importance capitale du témoignage de leur vie, digne de leur sacerdoce ! Pour tout cela, il faut souhaiter qu'ils bénéficient davantage du soutien et de l'encouragement du peuple 60 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale chrétien. Mais vous serez toujours, vous-mêmes, leur premier soutien, par votre proximité attentive et affectueuse, comme par votre exemple. 6. Vous êtes tellement conscients de l'importance de la relève sacerdotale que vous avez pris soin de bien organiser vos quatre grands séminaires, votre séminaire d'aînés et vos petits séminaires. Je m'en réjouis. Et je sais que cela va de pair, en plusieurs diocèses, avec des efforts renouvelés pour découvrir et encourager les vocations. La formation spirituelle, théologique et pastorale de ces futurs prêtres demeure un problème fondamental et délicat : je souhaite que vous puissiez toujours bénéficier à cette fin de professeurs et de conseillers spirituels spécialisés, capables d'initier ces candidats aux exigences de la vie sacerdotale, de façon profonde, équilibrée, solide. Je pense que vous trouverez aussi une aide de choix dans le concours des diacres permanents. J'ai parlé de prêtres camerounais. Je suis frappé plus encore par le nombre de religieuses camerounaises, qu'elles soient contemplatives ou actives. Pour ces dernières, je suis convaincu que leur apostolat peut être très précieux dans les différents secteurs de la vie des communautés chrétiennes au Cameroun. En particulier leur rôle éducatif auprès des jeunes filles, des futures mères, des familles peut-être décisif. 7. Le nombre élevé des catéchistes dans votre pays manifeste bien que l'Eglise est en croissance. Comment ne pas apprécier les efforts que vous déployez pour assurer, dans un certain nombre de centres ou d'(( écoles », la solide formation qui leur permettra de présenter le message chrétien et d'accompagner leurs compatriotes sur le chemin de la foi ! Par vous, je leur exprime mes vifs encouragements et je prie l'Esprit Saint de les fortifier dans leur mission irremplaçable. Je sais aussi que vous cherchez à vous donner des instruments catéchétiques adéquats. Je souhaite également avec vous que les laïcs en général, hommes et femmes, prennent une part toujours plus grande dans les responsabilités qui leur reviennent dans l'Eglise. Les femmes, par exemple, pourraient grandement aider leurs jeunes compagnes à se préparer à leur rôle d'épouses et de mères chrétiennes. Vous cherchez vous-mêmes à encourager cet apostolat des laïcs au niveau de la Conférence, puisque vous avez institué la Commission episcopale « évangélisation, apostolat des laïcs et communautés chrétiennes ». Ainsi, comme dans un corps, Acta Ioannis Pauli Pp. II 61 pour reprendre la comparaison de saint Paul, chaque membre, animé par la foi et l'amour qui viennent de l'Esprit Saint, mettra ses dons au service de la communauté. 8. La première communauté qui éduque les hommes et les chrétiens est évidemment la famille. Vous attachez un grand prix au témoignage des foyers chétiens où peut s'incarner, dans le respect de la fécondité, l'alliance indéfectible d'un homme et d'une femme, à l'image de celle que Dieu a nouée avec l'humanité en Jésus-Christ. Vous avez consacré trois Assemblées episcopales à ce thème. Mais beaucoup de familles n'arrivent pas à ce niveau, ou n'y persévèrent pas, pour de nombreuses difficultés, habitudes ou tentations auxquelles vous voudriez remédier. Reste aussi le problème d'intégrer dans le mariage chrétien les pratiques du mariage coutumier dans la mesure où elles peuvent s'accorder avec le don total et définitif des époux tel que le Christ l'a voulu. Puissiez-vous convaincre vos fidèles, par une prédication assidue et par une formation à tous les niveaux, que tous les efforts accomplis pour se hausser aux exigences du mariage chrétien sont en fait le garant du bonheur, de l'épanouissement véritable et de la dignité des hommes et des femmes, en Afrique comme ailleurs ! C'est là aussi que les enfants trouveront l'éducation qui aide leur croissance et leur persévérance chrétienne. 9. Vous mentionnez souvent ce problème de l'éducation des jeunes, et vous avez raison. En plus des familles, les écoles catholiques y contribuent efficacement. A juste titre, vous y consacrez beaucoup d'efforts pour les soutenir, malgré les difficultés que vous rencontrez. Chacun doit comprendre que le service ainsi rendu par l'Eglise correspond à un droit qui appartient tant aux parents chrétiens qu'aux autres de faire donner à leurs enfants une éducation fondée sur les valeurs spirituelles. Beaucoup d'anciens élèves de vos écoles peuvent d'ailleurs témoigner des succès de l'œuvre entreprise, qui va au bénéfice de la nation autant que de l'Eglise. Je veux espérer qu'aux divers niveaux, les Autorités camerounaises ne manqueront pas de vous apporter toujours l'aide morale et matérielle que requiert ce service d'une éducation d'inspiration chrétienne. Mais l'accompagnement et la formation des jeunes ne se limitent pas à l'école. Les jeunes ont besoin d'autres activités qui leur permettent de réfléchir et d'agir ensemble au service des autres, jeunes et adultes. 62 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Les mouvements leur apportent alors une aide indispensable. Mais cela suppose aussi des rencontres fréquentes et vivantes avec leurs aînés, adultes chrétiens, prêtres et religieuses, et avec vous-mêmes les évêques. Personnellement, je remercie Dieu de m'avoir donné la grâce et les occasions de rencontrer beaucoup de jeunes tout au long de ma vie sacerdotale et episcopale. Il sera non moins important d'assurer une présence d'Eglise au monde universitaire qui se développe toujours davantage chez vous, ainsi qu'au monde des cadres qui marque fortement le présent et l'avenir de votre pays. Cette rencontre m'a permis de mieux mesurer les richesses humaines et spirituelles du Cameroun. Je vous en remercie vivement. Je suis convaincu qu'une articulation encore plus effective des forces vives et des moyens que nous avons évoqués assurera une nouvelle croissance de l'Eglise en votre pays. J'invoque sur vos personnes, sur vos collaborateurs et sur tous vos diocésains la sagesse et la force divines en vous bénissant de grand cœur. VIII Ad quosdam Galliae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Ghers Frères dans Vépiscopat, 1. J'ai grande joie à vous recevoir. Et vous-mêmes, vous êtes déjà familiarisés avec l'Eglise qui est à Rome, à bien des titres. Les populations sympathiques dont vous êtes les Pasteurs, des régions ensoleillées de la Provence, du Comté de Nice, du Bas-Languedoc et de la Corse, pourraient se sentir aussi en affinité sur plus d'un point — histoire, sens artistique, joie de vivre, foi et piété populaires — avec le peuple qui vit ici. Mais vos départements et donc vos diocèses ont aussi leurs problèmes humains, dus par exemple au chômage, aux concentrations industrielles, à l'agriculture concurrencée. Par ailleurs, les mutations culturelles, le matérialisme pratique, voire l'éloignement — pour un nombre croissant — de la pratique religieuse, sont source de graves préoccupations pour vos âmes de Pasteurs. Vous voudriez, dites-vous, renouveler l'espérance dans le cœur de * Die 18 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 63 vos prêtres, moins nombreux et plus âgés, des religieux et des religieuses, redonner un élan missionnaire aux communautés chrétiennes, aux responsables laïcs qui coopèrent à l'évangélisation, pour faire face au monde qui se construit autour d'eux. Vous voudriez que l'Eglise ait plus de prise sur la vie quotidienne. Plusieurs d'entre vous m'ont confié aussi leurs préoccupations au sujet des séminaires: malgré une légère augmentation, les candidats sont encore peu nombreux en chaque diocèse et, de ce fait, regroupés au séminaire régional. Comment réveiller et cultiver les vocations plus nombreuses qui sommeillent? Comment faire pour que les séminaires diocésains renaissent, soient plus attirants et plus crédibles par leur vitalité et la profondeur de leur formation spirituelle et théologique, correspondent mieux encore aux impératifs du sacerdoce ministériel, aux désirs de l'Eglise de tous les temps et aux souhaits de plus en plus marqués des nouvelles générations? C'est un problème capital sur lequel je compte revenir plus longuement avec les autres évêques. 2. Aujourd'hui, je voudrais surtout regarder avec vous l'ensemble du peuple de Dieu qui vous est confié. De façon saisonnière, ce peuple est fait pour une part de touristes qui viennent passer quelques semaines ou leurs week-ends à la montagne, à la campagne et surtout près de la mer. A juste titre, vous voudriez leur offrir, en ces moments où ils sont peut-être plus disponibles, au moins la possibilité de participer à une liturgie qui les rapproche de Dieu, et une occasion de réflexion, de rencontres fructueuses avec d'autres chrétiens. Paul VI vous avait bien entretenu de cette pastorale importante, voilà cinq ans; je l'ai fait moi-même plusieurs fois à Rome. J'encourage de tout cœur vos initiatives en ce domaine qui vous est familier. Votre peuple, ce sont aussi les travailleurs migrants. Leurs conditions de travail, de vie familiale, leur situation de déracinement religieux appellent des efforts particuliers d'entraide solidaire et, pour les chrétiens, d'accompagnement spirituel dont vous êtes bien conscients. Se sont aussi intégrés à votre peuple chrétien, avec plus ou moins de nostalgie et de difficultés, un grand nombre de rapatriés d'Afrique du Nord qui avaient besoin de se sentir accueillis et aimés, avec beaucoup de délicatesse et de compréhension. Portez-leur aussi l'affection du Pape ! Votre peuple comprend encore beaucoup de retraités, venus du 64 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale reste de la France on d'ailleurs finir leurs jours dans ce climat hospitalier. La question n'est pas seulement : comment s'intègrent-ils dans les communautés chrétiennes, s'ils sont croyants? Mais : comment l'Eglise peut-elle les aider à mettre à profit ce long temps qui leur est donné — et qui s'allongera avec la retraite anticipée — pour leur éviter un excessif repli sur soi, pour favoriser chez eux l'ouverture et la participation aux diverses activités, l'approfondissement de la charité et de la prière, l'élargissement de la culture? L'Eglise, comme la société civile d'ailleurs, se préoccupe de l'usage du temps pour toutes ces personnes, de plus en plus nombreuses, et parfois jeunes encore, dont la vie ne connaît plus le cadre du travail actif, ou dont l'horaire de travail est très réduit. On pourrait parler aussi du monde des malades et de ceux qui les soignent, dans les établissements hospitaliers ou les maisons de postcure, si nombreux dans votre région. Mais je n'insiste pas : vous vous êtes penchés sur leur cas à Lourdes. J'envoie à ces frères et soeurs éprouvés une Bénédiction spéciale. A l'autre extrémité des âges, votre peuple comporte aussi beaucoup de jeunes, qui vous apparaissent désorientés, laissés à eux-mêmes, au gré des influences; votre rapport l'a particulièrement souligné. Puissent-ils trouver au moins dans l'Eglise, dans la paroisse, à l'aumônerie, dans le groupe de catéchèse, dans les mouvements, comme je l'évoquais avec les évêques du Centre, des points de repère et des témoignages d'aînés, qui les aident à réfléchir mais aussi à agir pour d'autres et à prier ! N'est-ce pas un signe : vous observez chez un certain nombre un appétit de prière et de dévouement. Il ne faudrait pas qu'ils disent, comme les ouvriers de la onzième heure : <( Personne ne nous avait embauchés». Il importe qu'ils sentent notre confiance, sans démagogie, et cette confiance se manifeste — vous en faites comme moi l'expérience — dans les temps que nous acceptons de consacrer aux assemblées de jeunes. 3. Ce sont donc autant de questions pastorales, assez diverses, que j'aurais aimé développer avec vous. Mais aujourd'hui, arrêtons-nous simplement à ce fait^ vous êtes les Pasteurs d'un peuple, de tous âges, de tous milieux, de toutes professions et de toutes conditions sociales. Assez peu sont des laïcs responsables dans l'Eglise, ou militants. Et pourtant — en dehors de situations d'incroyance réelle et explicite, un peu plus fréquente que par le passé —, la majorité des habitants des Acta Ioannis Pauli Pp. II 65 bords de la Méditerranée demeurent sans doute attachés de cœur au christianisme, même si vous avez à déplorer chez eux une pratique religieuse faible et des comportements éloignés de la foi ou de la morale définies par l'Eglise. La plupart se disent et se veulent catholiques et manifestent, en certaines occasions, les signes d'une foi sincère, même si elle n'est pas bien éclairée, et aussi des attitudes vraiment chrétiennes. Les termes complémentaires de « religion populaire », de « christianisme populaire», de « f o i populaire», de «piété populaire» semblent bien convenir pour désigner leur sentiment religieux. La qualification de «populaire», interprétée comme un signe de superficialité et d'incompîétude, a pu susciter la méfiance d'une élite savante et croyante, et même de pasteurs zélés; mais elle a par ailleurs l'avantage de caractériser une foi enracinée profondément dans une culture précise, nouée aux fibres du cœur autant qu'aux idées, et surtout partagée largement par tout un peuple, qui est alors peuple de Dieu. Quel regard, quelle pastorale, ce peuple requiert-il de nous évêques? 4. Remarquons tout d'abord que, dans l'ère chrétienne, le peuple de Dieu prend son origine dans le peuple de la Pentecôte. Ce jour-là, l'Esprit Saint a poussé les Apôtres, les témoins privilégiés du Christ, à la rencontre de ces foules, culturellement très diversifiées, montées à Jérusalem pour une fête humaine et religieuse. Et par la prédication de la Bonne Nouvelle de la résurrection de Jésus et du salut en son nom, un nouveau Peuple de Dieu s'est formé, structuré par la conversion, la foi et le baptême. Le christianisme cessait de reposer sur un petit groupe ; son nouveau cénacle était le monde ; en un sens, le christianisme populaire venait de naître, avec l'essentiel de sa foi, de sa prière, de sa liturgie, de sa loi dont témoignent les Actes des Apôtres ou les Epîtres. C'est à partir de lui, en comparaison avec lui, qu'il faut apprécier aujourd'hui le catholicisme populaire de nos fidèles, avec ses valeurs et ses limites. 5. On peut découvrir chez eux une foi populaire, car généralement ils adhèrent à Dieu, croient qu'il existe, qu'il regarde les hommes avec amour, veut leur bien et approuve le meilleur de leur vie, tout en jugeant leurs fautes. En Jésus, ils reconnaissent celui qui est venu dé la part de Dieu pour nous révéler l'essentiel de sa pensée. Le bref Credo des Apôtres résume leur foi. Ils le proclament avec une réelle loyauté. Cette foi se traduit dans les gestes d'une religion populaire. 5 - A. A. S. 66 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ils acceptant de se rattacher à Dieu visiblement en entrant dans la communauté chrétienne par le baptême qu'ils demandent pour leurs enfants. Ils la réaffirment également dans les grandes circonstances de leur existence terrestre, par la profession de foi et la communion au sortir de l'enfance, le mariage religieux lorsqu'ils fondent une famille et la sépulture chrétienne en quittant ce monde. Ils manifestent aussi une piété populaire. Beaucoup tiennent à prier en certaines occasions, heureuses ou malheureuses. La pensée de Dieu les habite, même si elle n'est pas quotidienne ou demeure trop individuelle pour être vécue en communauté. Parfois ils rejoignent les autres chrétiens pour l'Eucharistie, y reconnaissent la présence réelle du Christ, écoutent la Parole de Dieu. La plupart acceptent comme venant de Dieu quelques grands impératifs concernant par exemple le respect de la vie, de la liberté, de la réputation et des biens d'autrui; leur « m o r a l e » populaire présente une large convergence avec les Commandements de Dieu, rappelés par le Christ, tout en manifestant une conception de l'homme centrée sur des points fondamentaux. Enfin, ils savent partager avec les plus démunis, et, envers l'Eglise, ils sont capables de montrer une réelle générosité comme s'ils voulaient marquer par là aussi un certain désir d'appartenance. Voilà, me semble-t-il, autant de signes positifs de la réalité de leur rattachement à la communauté des croyants. 6. Mais d'autre part, vous constatez avec regret que cette adhésion à la foi chrétienne et cette appartenance à l'Eglise sont limitées et parfois compromises. Assez souvent, il s'agit plus de «croyance» que de foi trinitaire ou d'espérance de vie éternelle, plus de « bonne conscience» que de conscience, plus d'une «religion à soi» que d'une communion à l'Eglise. L'irrégularité de la pratique religieuse et du recours aux sacrements, l'insuffisance de la culture religieuse fréquemment achevée avec la dernière leçon de catéchisme au seuil de l'adolescence, l'acceptation du laxisme moral ambiant conduisent à la passivité, au refus de progresser. Il en résulte également une large imprécision dans la conscience de ceux qui se contentent de cette « religion populaire ». Selon les sujets et les moments, ils se rangent tantôt du côté de Dieu et tantôt du côté de l'incroyance, du côté du service de l'homme ou du repli égoïste sur soi. Serait-ce finalement une peur de choisir vraiment, une recherche de sécurité, plus qu'une soif de vérité plénière et de sainteté? Dieu veut davantage, pour le salut et la grandeur de Acta Ioannis Pauli Pp. II 67 P homme croyant ; cela apparaît avec évidence lorsqu'on lit par exemple les béatitudes et la vie des saints. 1 7. La permanence d'un christianisme populaire depuis les origines de l'Eglise constitue cependant une grâce et un appel auxquels nous devons être attentifs comme évêques. Certes, il n'est pas question de prendre son parti d'un manque d'exigences sur le seuil minimum de la foi, de la prière ou de la charité. La règle de saint Paul est ici précieuse : tout examiner avec discernement, retenir ce qui est bon et se garder de toute espèce de mal, sans éteindre l'Esprit. Il nous faut tout d'abord rendre grâce à Dieu d'avoir maintenu dans ces foules un certain attachement au Christ et à l'Eglise qui, bien qu'imparfait, peut leur permettre de cheminer vers le Royaume de Dieu. Il faut reconnaître que Dieu ne cesse d'être à l'œuvre dans sa création : le Père invite, le Fils exerce son attrait, l'Esprit Saint agit ; et l'homme répond dans le secret de son cœur d'une façon qui échappe à notre jugement. Par ailleurs, il n'y a pas d'Eglise là où n'existe pas encore au moins l'amorce d'un peuple de croyants ouvert sur l'universel selon le sens du mot « catholique ». L'Eglise catholique ne saurait se réduire à un cénacle, à une élite spirituelle ou apostolique. Le devoir missionnaire demeure toujours fondamental. Il a été merveilleusement vécu par la France à tant d'époques de son histoire, comme je le rappelais à Issy-les-Moulineaux, et c'est bien votre souci aujourd'hui. C'est dire que nous sommes envoyés à tous nos frères, proches ou lointains; avec le Père, nous les aimons tous et voulons qu'ils soient sauvés et parviennent — librement — à la connaissance de la Vérité, à la plénitude de la Foi, de l'Amour, de l'Unité, de la Vie. La mission cherche toujours à susciter un peuple pour Dieu ; elle a pour tâche première d'achever ce que le Seigneur a commencé par le baptême de la grande majorité de vos compatriotes, en respectant, en rectifiant, en épanouissant les richesses chrétiennes auxquelles ils se réfèrent plus ou moins explicitement. 2 3 4 En bons ministres de cette Eglise vigoureuse dont le monde a besoin, avec les prêtres, les diacres, les croyants hommes et femmes 1 Of. Mt chap. 5-7; 7, 13.14.21. 2 Cf. 1 Th 5, 19-21. 3 Cf. 1 Tm 2, 4. 4 Cf. Jn 17; 10, 10. 68 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pleinement associés à la mission de l'Eglise, sachez guider et conseiller vos Eglises diocésaines en leur faisant éviter les faux dilemmes : soit l'élite, soit la masse — la qualité des chrétiens ou la quantité — une Eglise tournée vers l'intérieur ou vers l'extérieur — servir la vérité bien exprimée ou la vérité plus largement vécue — juger les insuffisances ou éveiller les consciences — réserver les sacrements à ceux qui en saisissent bien les conséquences ou les offrir à ceux qui les demandent — restreindre les contacts utiles aux initiés ou aller seulement vers la foule des fidèles. L'histoire du christianisme nous apprend que les choix exclusifs conduisent toujours à une mutilation de l'Eglise. Enfin, notre ministère apostolique, comme celui de Pierre et de Paul, demande toujours l'humilité, la patience, l'espérance. C'est l'Esprit de Dieu qui appelle, agit, convertit. Nous ne sommes ni les maîtres de la conversion, ni les juges des consciences, ni les créateurs de l'humanité nouvelle; Dieu seul assume ces fonctions. Il nous fait seulement l'immense honneur d'avoir besoin de nous pour redire ses paroles, signifier sa présence, présider sa communauté, exhorter à temps et à contretemps, toujours avec patience et souci d'enseigner, relancer l'appel à la sainteté, comme la réponse au Don inoui de Dieu. 8. Je voudrais ajouter une parole complémentaire sur le patrimoine culturel de vos régions, dont la religion populaire est précisément tributaire. Il est très important de le respecter et de le faire respecter. N'est-il pas imprégné de sève et de saveur chrétiennes? On assiste malheureusement trop souvent à une entreprise de sécularisation de ces richesses spirituelles. Or il existe une évidente corrélation entre la culture populaire et la foi du peuple. Mais justement, pour éviter cette sécularisation, il importe que soient estimés et aidés tous les hommes de bonne volonté, chrétiens ou non, qui cherchent à présenter ce patrimoine, et il y a chez vous de multiples initiatives dignes de louange en ce domaine, chez les enseignants, chez les animateurs culturels ou artistiques, chez ceux qui s'efforcent de préserver les langues régionales ou d'y revenir, ou encore chez ceux qui sont chargés d'émissions régionales de télévision ou de radio. Il s'agit en somme de respecter la contexture chrétienne de ce patrimoine, son caractère permanent et toujours actuel, au-delà des vicissitudes de l'histoire. L'Eglise doit être la première à comprendre cet enjeu, à s'y intéresser, à y apporter sa contribution et ses encouragements. Acta Ioannis Pauli Pp. II 69 9. Je viens de parler de culture religieuse. On peut étendre la réflexion à tout le problème des mass media qui influencent passablement la culture populaire de tous nos contemporains. Oui, les moyens de communication sociale dans le monde d'aujourd'hui sont très puissants, omniprésents, et cela ira sans doute en s'amplifiant. Ils peuvent éveiller les consciences, soutenir la cause des droits de l'homme, rassembler les humains dans une même admiration, dans un même cri pour la liberté, pour la justice, pour la paix, bref être occasion de «communion et de progrès)). Mais nous ne pouvons méconnaître les risques que font courir à notre foi chrétienne tant de journaux, revues, livres, films, émissions sous diverses formes. Spécialement les jeunes et les personnes moins préparées à un choix critique — ceux peut-être qui constituent ce qu'on appelle la «religion populaire)) — sont influencés par l'absence massive de la dimension religieuse dans le monde des communications modernes. Plus que l'absence même, il n'est pas rare d'y trouver mépris ou raillerie face à la foi, face à la pensée chrétienne, face à ceux et celles qui ont consacré leur existence au service de l'Eglise ou qui cherchent à en vivre toutes les exigences morales. Vous n'êtes évidemment pas insensibles devant ce danger que représente l'abondance des informations et des idéologies livrées à la multitude des lecteurs, auditeurs, spectateurs, sans qu'ils soient suffisamment aidés à se faire un jugement équitable à leur endroit. Il ne s'agit certes pas d'attendre passivement un monde où l'Evangile seul serait présenté à tous. Mais il faut, avec un courage imaginatif et persévérant, et en y consacrant les moyens nécessaires, mettre Dieu dans la circulation de pensée du monde moderne. Cet objectif est missionnaire, vous le savez. Je vous encourage à le poursuivre avec une conviction renouvelée. La charité, l'amour de nos frères, nous presse de leur faire entendre, dans le langage qu'ils comprennent, avec les images qu'ils saisissent, le message de l'Evangile qui donne sens à leur vie, qui répond à leurs aspirations profondes, qui propose le salut. Autrement, la foi est marginalisée et de nombreux baptisés abandonnent toute pratique de la prière et de l'Eucharistie. « La rupture entre Evangile et culture est sans doute le drame de notre époque)). Il nous appartient donc, à nous qui devons offrir l'Evangile à nos concitoyens, de prévoir, d'organiser, de mener à bien une pastorale des moyens de 5 5 Evangelii nuntiandi, n. 20. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 70 communication sociale. Saisissez les possibilités nouvelles qui se présentent à vous. Soyez attentifs à dialoguer avec ceux et celles dont le métier est d'informer ou de distraire. Que le style des interventions chrétiennes tienne compte des habitudes du public. N'hésitez pas à vous former et à former des hommes et des femmes à cette mission de porte-parole de la foi : que la nécessaire spontanéité aille de pair avec le refus de l'improvisation. Soyez persévérants dans le soutien d'une presse explicitement catholique. Vous l'avez décidé à Lourdes, lors de votre Assemblée plénière en 1981 : il s'agit d'intégrer la présence des médias dans la réflexion et l'action pastorale. Cet objectif suppose une concertation régionale, nationale, et même, compte tenu de l'importance des moyens mis en œuvre, internationale. 10. Notre long entretien a été centré sur l'amour du peuple qui vous est confié. Vous m'aviez demandé de vous redire, au milieu de vos soucis pastoraux, une parole d'espérance. J'ai voulu la fonder simplement sur le regard bienveillant tourné vers le Peule chrétien que Dieu travaille même là où nous ne le voyons pas d'emblée, qui témoigne pour Dieu à la façon «populaire» d'une foule disséminée au cœur de ce monde. Nous souhaitons qu'elle y soit toujours davantage un ferment, et nous devons toujours en promouvoir l'authenticité et la qualité, sans prétendre en inventorier nous-mêmes tous les fruits. C'est l'exigence, c'est aussi la joie de notre ministère apostolique. Par celui qui m'a été confié comme Successeur de Pierre, je demande à Dieu de confirmer votre foi et votre espérance. Et de tout cœur je vous bénis, ainsi que tous vos chers collaborateurs et diocésains, au nom du Seigneur. Ad Exc.mum Virum Fazli Raziq, Pakistaniae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem. MT Amlassador, It is indeed a pleasure for me to welcome Your Excellency as I accept the Letters accrediting you as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Islamic Republic of Pakistan. My satisfaction in extending this greeting derives, in great part, from my firm belief * Die 19 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 71 that the cordial diplomatie relations between your country and the Holy See enable us to join in a cooperative spirit of dialogue which, I feel, fosters deeper understanding and a genuine sensé of esteem for one another. I ask you to reciprocate the .good wishes of His Excellency President Mohammad Zia-ul-Haq, whom I assure of my high regard for ali the people of Pakistan. I am grateful for your référence to my visit to your nation in February 1981. While admittedly my stay was brief, it nevertheless provided an excellent opportunity for me to expérience the warm hospitality arid animated vigour of your people. Having been in their midst, I am all the more conscious of their hopes and aspirations for the betterment of human life. These desires, which reflect the noble yearnings of the heart, must be cherished, aided and encouraged. At the same time, I also noted the deep commitment of various religious groups to the promotion of the material, as well as the spiritual, wellbeing of your country's Citizens. This coopération among the members of différent faiths, founded as it is on a common belief in the love of Almighty God, serves as the basis of a common vision of society. I am happy that you alluded to the initiatives that have been undertaken to achieve greater harmony among the nations of the world. Global coexistence cannot be properly maintained without a firm dedication to peace. This is a labour that requires patient persévérance, as each gesture of conciliation and good will calis forth a positive response. Truly this is a challenge befitting man's highest dignity. Your référence to the plight of the refugees who have taken asylum in your nation reflects an abiding and heartfelt concern of my own. I have followed the efforts which your Government has undertaken in assisting these displaced persons. I commend thèse actions, which have been prompted by a humanitarian concern for neighbour. I assure you that the Oatholic Church will continue, to the extent that she is able, to collaborate with your Government in this work. At the same time, Catholic institutions of éducation, health care and social assistance seek not only to advance the welfare of the Catholic population of your country, but intend also to be of benefit to the whole of society. As consci en tious Citizens who demónstrate concern for their own country, Catholics wish to do their part to promote honesty, integrity and courage of convictions throughout the social environment in which they live and work and pray. In this 72 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale regard, I am hopeful that the Government will always safeguard religious freedom and ensure that those who labour for the well-being of others will not be impeded. Your Exeellency, I trust that your stay here will be an enjoyable and fruitful one. You will indeed receive the coopération of the Holy See as you fulfìl your mission. Upon you and upon the noble nation which you represent I invoke the abundant favours of Almighty God. II Ad episcopos Rei publicae Africae Mediae occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Chers Frères dans V episcopal, 1. Vous êtes Pasteurs de jeunes Eglises, dans des diocèses situés au cœur du continent africain, où vous avez un ministère episcopal absorbant, et vous avez pu quitter quelque temps vos communautés pour venir ici, au centre de l'Eglise, manifester auprès de moi votre souci de l'unité. Je vous accueille avec une grande joie, et j'espère que ces moments passés à Rome seront pour vous un réconfort et une nouvelle source d'ardeur apostolique, dans le sillage des Apôtres Pierre et Paul. Quand les premiers missionnaires sont venus chez vous il y a moins de cent ans — je pense à la véritable épopée de Mgr Augouard —, ils ont voulu partager totalement la vie des Africains. Pour un bon nombre, leur santé n'a pas résisté longtemps au climat ; mais ce qui leur importait, c'était que le Christ ait chez vous des disciples. Nous devons toujours rendre grâce à Dieu pour ces pionniers courageux, et pour tous ceux qui les ont suivis, spiritains, capucins, comboniens, religieuses de nombreux Instituts, prêtres « fidei donum », coopérants laïcs. L'Eglise est solidement implantée chez vous, et si elle a encore peu — trop peu — de prêtres, de religieuses et d'évêques natifs du pays, elle regroupe, jusque dans les villages de campagne, des chrétiens convaincus, heureux de l'être, et qui ne manquent pas d'initiatives. Je pense notamment aux « catéchistes » qui ont si fortement contribué à fonder les communautés chrétiennes avec les missionnaires. Les progrès accomplis sont d'autant plus méritoires que l'Eglise en votre pays a connu des chemins difficiles, qu'elle a dû voici vingt ans, pour ne citer qu'un * Die 19 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 73 exemple, réinvestir en d'autres œuvres pastorales les forces qu'elle avait consacrées jusque-là dans les écoles catholiques. V 2. Je n'ai pas eu l'occasion de me rendre chez vous, mais j'ai pu me faire une idée assez précise des problèmes et des efforts de vos communautés chrétiennes en prenant connaissance des travaux des « a s sises de l'Eglise catholique en République Centrafricaine)), tenues à Bangui en janvier dernier. Je vous félicite de cette initiative, au demeurant bien préparée. Les délégués, prêtres, religieux et laïcs, semblent s'être exprimés dans un climat fraternel, avec une grande franchise, beaucoup de sérieux et de sens pratique, sur tout ce qui pourrait, à leurs yeux, améliorer la qualité de la vie chrétienne, rendre les différents membres des communautés plus responsables, plus transparents à l'Evangile, plus apostoliques. Vous y avez vous-mêmes encouragé les chrétiens à se réveiller. C'était une bonne expérience d'Eglise pour l'ensemble de vos diocèses, en même temps qu'une fête de la foi. Je souhaite maintenant qu'elle produise tous ses fruits. Il vous revient, à vous évêques, d'examiner de près les résultats, d'apprécier chaque chose à sa valeur, et de choisir les suggestions et les projets les plus importants et les plus valables, pour qu'ils trouvent une application effective et durable, dans l'intérêt de toute votre Eglise. 3. Je souhaite que votre Conférence episcopale connaisse elle aussi un rythme intense de rencontres, de travaux, de collaboration mûrie en commun, selon les statuts que vous ne manquerez pas d'élaborer, tout en poursuivant vos réunions régulières avec vos confrères du Congo et du Tchad. J'ai noté les divers problèmes pastoraux qui se posent à vos communautés chrétiennes, et aussi les espoirs qui naissent et que je voudrais encourager. Les prêtres originaires du pays sont encore assez rares, à peine trente en tout; mais voici que, désormais, le nombre des petits et surtout des grands séminaristes permet d'espérer un progrès substantiel, à brève échéance. Beaucoup de vos fidèles désirent vivement ces futurs prêtres et sont prêts à encourager leur vocation et leur formation profonde. Maintenant, vous envisagez le grand Séminaire de philosophie, chez vous, à Bangui, et je pense que le projet va rapidement prendre forme, par les soins d'une Commission ad hoc. J'espère même que vous pourrez aussi envoyer de jeunes prêtres poursuivre des études théolo6 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 74 giques supérieures dans les Instituts romains, pour préparer des pasteurs de grande compétence et qui gardent en même temps tout leur zèle sacerdotal pour aider efficacement leurs compatriotes. Prions Dieu d'envoyer des ouvriers pour sa moisson si abondante ! Il importe aussi de se préoccuper des vocations religieuses de jeunes filles, dont un certain nombre sont en recherche à ce sujet et dont l'apostolat ou la vie contemplative seraient si précieux pour votre Eglise. 1 4. A l'adresse de la communauté chrétienne de Corinthe, l'Apôtre Paul énumérait quantité de dons spirituels ou de charismes, accordés par Dieu à tels ou tels membres en vue du bien commun. Dans le même sens, je souhaite que vos laïcs, dont les délégués ont montré tant de vitalité dans les assises de cette année, continuent à prendre une part active pour soutenir leurs frères. Aux uns, la charge de catéchistes, d'animateurs de communautés de villages ou de quartiers; à d'autres, celle de responsables de mouvements ou de conseillers... Que tous aient à cœur d'approfondir leur foi — vous avez prévu pour les catéchistes des centres à cet effet —, et d'agir avec désintéressement et charité, d'articuler leur responsabilité avec celle des prêtres! Que grâce à eux, les catéchumènes, si nombreux dans tout le pays — presque cinquante mille — poursuivent leur préparation intensive aux sacrements! Que les baptisés trouvent, dans les groupes, la catéchèse ou l'entraide spirituelle, le soutien nécessaire à leur fidélité et à une pratique religieuse régulière ! Que les jeunes et les étudiants bénéficient d'un accompagnement spirituel à leur niveau, dans les aumôfferies que vous désirez développer ! Et qu'il en soit de même pour ceux qui ont des exigences culturelles particulières, comme les professeurs — aidés par les équipes enseignantes — ou les fonctionnaires ! Que l'attachement légitime aux traditions, dans ce qu'elles ont de profondément humain, ne soit pas un obstacle à l'accueil de l'Evangile ! Que les fiancés comprennent la beauté et la grâce du sacrement de mariage, qu'ils s'en approchent sans crainte et bénéficient davantage du témoignage de ceux que vous appelez les « Foyers chrétiens » ! Que les paroisses offrent à tous une nourriture doctrinale substantielle, une liturgie qui entraîne à la prière, un accueil chaleureux, et que, d'une façon complémentaire, les petites communautés favorisent un témoignage qui imprègne la vie quotidienne ! Que d'une ethnie à l'autre, d'un diocèse à l'autre, il y 1 1 Co 12. Acta Ioannis Pauli Pp. II 75 ait estime, partage, collaboration ! Et que l'Eglise apporte sa contribution au développement du pays, surtout dans le domaine rural qui est prépondérant : qu'elle travaille, avec ses moyens, à rendre la terre plus habitable ! Tels sont, me semble-t-il, les désirs généreux que vous nourrissez tous, pasteurs et laïcs chrétiens. Que Dieu vous donne de les réaliser ensemble, avec courage, avec discernement, avec une grande espérance î Qu'il permette à ces nouvelles chrétientés, selon l'expression du Président de votre Conférence, « d e mûrir ce christianisme qui leur est encore tout frais )) ! Ainsi vous apporterez* votre part à la vitalité de l'Eglise universelle dont la cohésion a été confiée spécialement à ma sollicitude. De tout cœur je vous bénis, et je vous charge de porter mon affectueuse Bénédiction Apostolique à vos collaborateurs et à tous vos diocésains. NUNTIUS GRATULATORIIS VENERABILI FRATRI NOSTRO IOSEPHO ASA JIRO S. R. E. PRESBYTERO CARDINALI SATOWAKI ARCHIEPISCOPO NAGASAKIENSI. Die XVII proximi mensis Decembris, adpetente Natali Domini Nostri Iesu Christi, iam tu, Venerabilis Frater Noster, quasi ad tanta gaudia praecipienda, sacerdotii tui natalem quinquagesimum celebrabis, diei videlicet pieni sole, quo sacerdos in aeternum factus es. A quo quidem die multa abierunt lustra atque decennia ; neque tamen tam venerabilis diei memoriam acta aetas aut obscuravit aut abstersit, quin quasi monumentis amplissimis consecravit. Monumenta vero tua, Venerabilis Frater Noster, sunt virtutes, quibus gregi tuo lumen et decus praeeis: fidem sane, dicimus, quae in prosperis in adversis, ut omnia sunt humana, semper caelum respexit, et id quo magis discrimina vitaeque casus urgerent; caritatem, quae sive in pace sive saeviente bello, omnibus omnia factus, gregis ac populi necessitatibus inservisti, verborum Christi memor sanctorumque Apostolorum (cf. Me 12, 28 sqq. ; Io 13, 34; I ad Cor 13). Ceterum episcoporum cor in dilectione florescit; humilitas, praeterea, modestia morumque suavitas accedunt, quibus bonus odor Christi es credentibus non credentibus, magna cum 76 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale christianae religionis laude et incremento. Monumenta tua, Venerabilis Frater Noster, sunt etiam dotes ingenii, quo abundas, singulari Dei beneficio. Nituisti enim puer, cum Romam missus es, lauream theologiae adepturus; quod et feliciter cessit; praestitisti sacerdos, lumina christianae fidei impertiens; excellis episcopus, elata face christianae sapientiae, quam docere, proferre, inculcare tibi insitum, quasi naturae vestitus. Neque sane haec diffundendae veritatis facultas, cum acerrimo studio Dei gloriae procurandae coniuncta, magna Ecclesiae beneficia non attulit. Monumenta tua sunt etiam prudens ac sapiens rerum ecclesiasticarum administratio. Ubicumque enim fuisti, ab inito sacerdotio ad provectiorem hanc aetatem, a Curione ad Archiepiscopum, eadem semper aequilibritas in rebus iudicandis, deligendis, agendis, quae cum Evangelio congruerent et ad maiorem populi utilitatem conducerent. Cum sacerdotibus ea fuit tua agendi ratio, quae te sive patrem proderet, sive salutaris disciplinae amatorem ostenderet, in beati Pauli apostoli similitudinem (cf. II Cor passim). Quae causa fuit, cur qui Concilio Vaticano II interfuisses, eius iussa fieri quam diligenter curares et cures laeto fructu. Non ergo mirum si haec Apostolica Sedes et gravia munera prudentiae tuae commisit (fuisti enim Apostolicus Administrator Insulae Formosae, Episcopus Kagoshimaënsis, es Archiepiscopus Nagasakiensis, ac Praeses Conferentiae tuae Nationis), et ad honores extulerit, quibus bonos honorât, ad quos dignos evehit, quorum maximus sacra Purpura est. Quae cum ita sint, Venerabilis Frater Noster, et vehementer gratulamur tibi, quinquaginta annos celebranti sacerdotii tui; et de iis quae gessisti, capta occasione, gratias agimus; et omnia bona optamus a Deoque petimus, interim Benedictionem Apostolicam ex animo impertientes simul tibi, simul Auxiliari tuo, clero populoque, ac quotquot te amant, tu diligis. Ex Aedibus Vaticanis, die xv mensis Novembris, anno MDCCCCLXXXIV Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS P P . I I Acta Ioannis Pauli Pp. II 77 NUNTIUS TELEVISIFICAS Christifidelibus Hispaniae missus: quarto exeunte saeculo ab obitu Sanctae Teresiae a Iesu.* Queridos hijos de España-' Se cumplen cuatrocientos años del tránsito de Santa Teresa de Jesús desde la tierra al cielo, después de una vida bastante larga para aquellos tiempos; aunque ella, con su donaire habitual, la comparó a una noche eri mala posada. He seguido con interés y cariño las celebraciones de este Centenario. Sabéis que tenía programado realizar mi deseada visita a España en la fecha de apertura, quince de octubre del año pasado. Los conocidos acontecimientos me obligaron a retrasar el viaje, que con el favor de Dios tendrá lugar muy pronto. Así podré clausurar solemnemente el Centenario teresiano en Avila y Alba de Tormes, el próximo día uno de noviembre. No podía pasar esta importante fecha sin enviaros mi particular felicitación y recuerdo. Porque Teresa de Jesús representa, para la Iglesia y para el acervo cultural de la humanidad, una figura cumbre. Ella unió la santidad con las cimas más altas de la mística. La calidad de sus obras literarias, la finura de su estilo, su singular testimonio espiritual, y hasta su simpatía de mujer de poderosa inteligencia, sensibilidad exquisita y realismo, son un ejemplo luminoso, que llena de consuelo. Y que estimula con un mensaje jugoso y válido para nuestra época. La trayectoria biográfica de Teresa se inserta en uno de los momentos más brillantes de la historia eclesial y civil de España, que constituye su Siglo de Oro. Teresa de Jesús deseó participar activamente en la formidable empresa evangelizadora de la América recién descubierta. Desde su condición de mujer, se determinó a hacer todo lo posible, « hacer aquel poquito que estaba en su mano ». Llevada por un designio providencial, con su labor de reformadora y fundadora de monasterios, puso en primer plano los horizontes del espíritu. Ante la conmoción cultural del Renacimiento, cuya última raíz estaba en la sustitución de la idea de Dios por la del hombre como * Die 15 m. Octobris a. 1982. 78 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale medida y luz de la creación ; cuando el nuevo ritmo del pensamiento amenazaba desacralizar la existencia y postergar los valores divinos, Teresa de Jesús acomete el camino de la interioridad. Así avanza prodigiosamente por las moradas de su castillo personal, hasta llegar al centro donde Dios reside. Así llega a lo más hondo, lo más verdadero del hombre : la presencia activa y amorosa de Dios en él. Desde esta perspectiva, a la vez humana y sagrada, Teresa justifica y defiende la libertad, estimula a la justicia, invita a la práctica total del amor. Sus maravillosas enseñanzas conectan perfectamente con los anhelos de nuestro siglo. Yo mismo lo pude comprobar, cuando en circunstancias difíciles de mis años juveniles me acerqué al magisterio de Teresa y Juan de la Cruz. Y no es menor prodigio que tal aventura se haya cumplido en una mujer acosada por las enfermedades, siempre alegre, enemiga de artificialidades, sencilla, genuina. Querido pueblo de España : Concluyo este mensaje subrayando una actitud de Santa Teresa : su fidelidad a la Iglesia, en cuyo seno ella vivió y murió. Ya desde ahora pongo mi visita bajo la protección de Santa Teresa de Jesús. Con ella os digo : Tened ánimo, vivid la esperanza, sed fieles a vuestra fe. ¡ Hasta pronto, España, tierra de santos, tierra de Teresa ! Te bendigo con toda mi alma, en el nombre del Padre y del Hijo y del Espíritu Santo. Sacra Congregatio pro Episcopis 79 ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS DECRETA I MATERIENSIS - CIVITATIS OBREGONENSIS De mutatione finium circumscriptionum Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Rev.mi P P . DD. Carolus Quintero Arce, dioecesis Civitatis Qbregonensis Apostolicus Administrator cum facultatibus Episcopi residentialis, et Justus Goizueta Gridilla, Episcopus Praelatus Materiensis, audita Conferentia episcopali Mexicana, ab Apostolica Sede expostulaverunt ut fines circumscriptionum sibi concreditarum aliquantulum immutarentur. Sacra Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Hieronymi Prigione, Archiepiscopi titularis Lauriacensis, et in Mexico Apostolici Delegati, rata huiusmodi immutationem animarum aeternae saluti profuturam, vigore specialium facultatum, sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia Pp. I I , tributarum, oblatis precibus annuendum censuit. Quapropter, suppleto quatenus opus sit, eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, praesenti Decreto distrahit a praelatura Materiensi integrum territorium municipii vulgo nuncupati Yécora, prout in praesens a lege civili circumscribitur, atque in perpetuum dioecesi Civitatis Obregonensis adnectit. Omnia acta et documenta praefatum territorium respicientia a tabulario Curiae Materiensis ad tabularium Curiae Civitatis Obregonensis, quam primum, transmittantur. Ad haec omnia perficienda, Sacra Congregatio pro Episcopis memoratum Exc.mum P. D. Hieronymum Prigione deputat necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi ad effectum de Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 80 quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Sacra Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Quibus super rebus praesens edit Decretum perinde valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 7 mensis octobris, anno 1982. © SEBASTIANUS Card. RAGGIO, Praefectus L. B S. & Lucas Moreira Neves, Archiep. tit. Feraditan. maior, a Secretis II UBERABENSIS - LUCEATINAE De mutatione finium Concrediti gregis spirituali bono apprime studentes, Exc.mi P P . DD. Benedictus de Ulhôa Vieira, Archiepiscopus Uberabensis, et Melchior Ioachimus da Silva Neto, Episcopus Luceatinus, audita Conferentia episcopali Brasiliensi, ab Apostolica Sede expostulaverunt ut suarum dioecesium fines aliquantulum immutarentur, ita ut earum limites cum finibus civilibus deinde conveniant. Sacra Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto R. D. Aloysii Bressan, interim curam agentis ad negotia Apostolicae Sedis in Brasilia, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono profutur am, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia Pp. I I , tributarum, oblatas preces benigne accipiendas esse censuit. Quapropter suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, separat a dioecesi Luceatina districtum a populis dictum Desemboque — qui partem integrantem municipii vulgo nuncupati Sacramento constituit — et proinde integrum territorium eiusdem municipii, prout in praesens a lege civili circumscribitur, in perpetuum archidioecesi Uberabensi adnectit. Sacra Congregatio pro Episcopis 81 Omnia acta et documenta praefatum districtum respicientia a tabulario Curiae Luceatinae ad tabularium Curiae TJberabensis transmittantur. Ad haec perficienda Sacra Congregatio pro Episcopis memoratum R. D. Aloysium Bressan deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Sacram Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 10 mensis novembris, anno 1982. © LUCAS MOREIRA NEVES Archiep. tit. Feraditan. maior, a Secretis L. m s. M. Costalunga, Subsecretarius PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die 27 Iunii 1982. — Titulari episcopali Ecclesiae Buduanensi R. P. Eustachium Pastor Cuquejo Verga, e Congregatione Sanctissimi Redemptoris, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Sanctae Assumptionis. die 6 Iulii. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Tigitanae in Mauretania Exc.mum P. D. Alexandrum Mestre, S. I . , Secretarium Conferentiae episcopalis Bolivianae, quem deputavit Coadiutorem sine iure successionis Archiepiscopi Pacensis in Bolivia. die 18 Augusti. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi Episcopi Cabanatuanensis, R. D. Ciceronem Tumbocon, Pontificii Collegii Philippini in Urbe moderatorem. die IS Octobris. — Titulari episcopali Ecclesiae Ulpianensi R. D. Radulfum Scarrone Carrero, seminarii maioris archidioecesis Montisvidei rectorem, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Montisvidei. die 3 Novembris. -— Titulari episcopali Ecclesiae Tipasensi in Numidia R. D. Antonium Tobias, seminarii minoris archidioecesis Mani- 82 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale leñsis rectorem, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Zamboangensis. die 11 Novembris. — Metropolitanae Ecclesiae Goritiensi et Gradiscanae R. P. Antonium Vitalem Bommarco, Ministrum Generalem Fratrum Minorum Conventualium. die 15 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Banguedensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Odilium Etspueler, S.V.D., hactenus Episcopum Praelatum eiusdem sedis. — Cathedrali Ecclesiae Ibanae, noviter erectae, Exc.mum P. D. Enricum Byrne, S S. C. M. E., hactenus Episcopum Praelatum eiusdem « sedis. — Cathedrali Ecclesiae luganensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Ferdinandum Capaila, hactenus Episcopum Praelatum eiusdem sedis. — Cathedrali Ecclesiae Kidapavanensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Orlandum Quevedo, O.M.I., hactenus Episcopum Praelatum eiusdem sedis. — Cathedrali Ecclesiae Malaibalaiensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Franciscum Claver, S. I . , hactenus Episcopum Praelatum eiusdem sedis. — Cathedrali Ecclesiae Marbelianae, noviter erectae, Exc.mum P. D. Dinualdum Gutiérrez, hactenus Episcopum Praelatum eiusdem sedis. — Cathedrali Ecclesiae Bayombongensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Albertum van Overbeke, C.I.C.M., hactenus Episcopum Praelatum eiusdem sedis. — Metropolitanae Ecclesiae Palensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Ciprianum Urgel Villahermosa, hactenus Episcopum eiusdem sedis. die S Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Vatarbensi, R. P. Moisem B. Anderson, S.S.E., curionem apud paroeciam ecclesiae Omnium Sanctorum in Anniston, Alabama, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Edmundi Szoka, Archiepiscopi Detroitensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Hodelmensi, R. D. Patricium Cooney, e clero archidioecesis Detroitensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Edmundi Szoka, Archiepiscopi eiusdem Sedis. — Titulari episcopali Ecclesiae Traguriensi, R. D. Dale Iosephum Melczek, cancellarium curiae metropolitanae Detroitensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Edmundi Szoka, Archiepiscopi eiusdem sedis. Sacra Congregatio pro Episcopis 83 — Titulari episcopali Ecclesiae Pomariensi R. D. Iulium Hamilcarem Bethancourt Fioravanti, Vicarium Generalem dioecesis Altensis, quem deputavit Auxiliarem Em.mi ac Rev.mi P. D. Marii S. R. E. Cardinalis Casariego, archiepiscopi Guatimalensis et Praelati SS. D. N. I. C. de Esquipulas. — Titulari episcopali Ecclesiae Nasaitensi R. D. Georgium Marium Avila del Águila, Congregationis Missionis sodalem, Administratorem Apostolicum permanenter constitutum Administrationis Apostolicae de El Petén. die 6 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Cozylensi R. D. Antonium Gaspar, e clero Sancti Pauli in Brasilia, quem deputavit Auxiliarem Em.mi ac Rev.mi P. D. Pauli Evaristi S. R. E. Cardinalis Arns, Archiepiscopi eiusdem archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Iliberritanae R. D. Albinum Mamede Cleto, cúrionem paroeciae vulgo (( Nossa Senhora da Lapa » in civitate Lisbonensi, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Antonii S. R. E. Cardinalis Ribeiro, Patriarchae Lisbonensis. die 7 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Diocletianensi R. D. Petrum Rossano, e dioecesi Albae Pompeiensis, hactenus Secretariatus pro non Christianis a Secretis, quem deputavit Auxiliarem Em.mi ac Rev.mi P. D. Hugonis S. R. E. Cardinalis Poletti, vicaria potestate Urbis Antistitis, pro curatione pastorali hominum culturae in eadem Urbe. die 16 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Horaeensi R. D. Hugonem Garaycoa Hawkins, Vicarium Generalem archidioecesis Limanae, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Ioannis S. R. E. Cardinalis Landazuri Ricketts, Archiepiscopi Limani. die 18 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Zaraitanae R. D. Iosephum Sebastianum Laboa, e clero dioecesis S. Sebastiani, quem deputavit ad munus Nuntii Apostolici in Republica Panamensi. die 20 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Lomzensi R. D. Iulium Paetz, e clero archidioecesis Posnaniensis, Praelatum Pontificali Aulae addictum. die 28 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Cuernavacensi Exc.mum P. D. Ioannem Iesum Posadas Ocampo, hactenus Episcopum Tigiuanaënsem. — Titulari episcopali Ecclesiae Elvensi R. D. Iosephum Augustum Martins Fernandes Pedreira, Cancellarium dioecesis Vianensis Castelli, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Iulii Tavares Rebinabas, Episcopi Portugallensis. K 84 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE C U R I A E Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali : Sabato, 18 Dicembre 1982, S. E. il Signor HANS ERIK THRANE, Ambasciatore di Danimarca presso la Santa Sede. Venerdì, 7 Gennaio 1983, S. E. il Signor VICTOR GÓMEZ BERCES, Ambasciatore della Repubblica Dominicana presso la Santa Sede. Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: Lunedì, 13 Dicembre 1982, S. E. il Signor GEORGE P. SHULTZ, Segretario di Stato degli Stati Uniti d'America. Venerdì, 17 Dicembre 1982, S. E. il Signor FRIGYES PUJA, Ministro degli Affari Esteri della Repubblica Popolare Ungherese. Venerdì, 17 Dicembre 1982, nel Palazzo Apostolico Vaticano, alla presenza del Santo Padre, si è riunita la Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. Domenica, 2 Gennaio 1983, il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio a Rieti ed a Greccio, in Italia. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici Sua Santità Giovanni Paolo II ha nominato: 18 dicembre 1982. Mons. José Sebastián Laboa, Arcivescovo titolare eletto di Zarai, Nunzio Apostolico in Panama. » » » Mons. Karl-Josef Rauber, Arcivescovo titolare eletto di Giubalziana, Pro-Nunzio Apostolico in Uganda. 24 dicembre » Mons. Francesco Monterisi, Arcivescovo titolare eletto di Alba marittima, Pro-Nunzio Apostolico in Corea. Diarium Romanae Curiae 85 Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 30 novembre 1982. Gli Em.mi Signori Cardinali Joseph Ratzinger e Pietro Palazzini, Membri della Sacra Congregazione per i Sacramenti ed il Culto Divino. » » » S. E. Mons. Mariano Magrassi, Arcivescovo di Bari, Membro della Sacra Congregazione per i Sacramenti ed il Culto Divino, a norma del M. P. « Pro comperto sane». 7 dicembre » Mons. Giuseppe Nebiolo, Capo Ufficio della Sacra Congregazione per l'Educazione Cattolica. 16 » f) S. B. Giovanni Pietro XVIII Kasparian, Patriarca di Cilicia degli Armeni, Membro della Pontifìcia Commissione per la revisione del Codice di Diritto Canonico Orientale. 20 » » Mons. Emilio Eid, Vescovo titolare eletto di Arca di Fenicia, Vice-Presidente della Pontificia Commissione per la revisione del Codice di Diritto Canonico Orientale. » » » P. Georges Anawati, O. P. (Rep. Araba d'Egitto)', Sig. Adriano Bausola (Italia) ; Sr. Mary Braganza, R.S.C.I. (India); S. E. Carlos Chagas (Brasile)) P. Theodore M. Hesburgh, C.S.C. (Stati Uniti d'America) ; Sig. Jean Larnaud (Francia) ; Sig. Nikolaus Lobkowicz (Rep. Federale di Germania) ; Sig. Julián Marías (Spagna) ; Sig. Kinhide Mushakoji (Giappone) ; Sir William Rees-Mogg (Gran Bretagna); S. E. Leopold Sedar Senghor (Senegal) ; Sig. Jacek Wo¿niakowski (Polonia), Membri del Consiglio In ternazionale del Pontificio Consiglio per la Cultura. » » » Mons. Luigi del Gallo di Roccagiovine, Vescovo titolare eletto di Campii, Delegato del Pontificio Consiglio per i Laici per lo Scoutismo Cattolico. 28 » » Mons. Pietro Rossano, Vescovo titolare eletto di Diocleziana, Membro del Segretariato per i non credenti. Protonotari Apostolici soprannumerari: 18 agosto 1982. Mons. Michele Cagnetta (Terlizzi). » » » Mons. Michele Carabellese (Molfetta). Prelati d'Onore di Sua Santità: 1 » aprile » 1982. Mons. Peter Maguire (Leeds). » Mons. John Murphy (Leeds). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 86 22 maggio 1982. Mons. Christopher Lightbound (Shrewsbury). Mons. Moritz Weinrich (Fulda). » » Mons. Gilles-Réal Lapointe (Montreal). 19 giugno Mons. Fernand Lapointe (Montréal). » » Mons. Fernand Leca valier (Montréal). » » Mons. Beniamin Tremblay (Montréal). » » Mons. Wilhelm Astrath (Essen). 26 » Mons. Alois Edmaier (Passau). » » Mons. Joannes Ley (Essen). » Mons. Klaus Malangré (Essen). » » Mons. Franz Grave (Essen). » » Mons. Joannes Stüting (Essen). » » Mons. Philip M. Hanley (Victoria). 6 luglio Mons. Willi Stoffers (Hildesheim). » 13 Mons. Gerhard Fischer (Speyer). » » Mons. Paolo Capobianco (Gaeta). » 29 Mons. Luis Zambrano Blanco (Badajoz). 30 agosto Mons. Giovanni Battista Morandini (Brescia). 9 ottobre Cappellani di Sua Santità: 14 novembre 1981. II sac. 14 aprile 1982. II sac. 3 maggio » II sac. 13 luglio » II sac. » » » II sac. 14 » » II sac. 7 agosto » II sig. » » » II sac. » » » II sac. II sac. » » » » II sac. 18 » » II sac. 9 ottobre » II sac. » » » II sac. » » » II sac. » » » II sac. II sac. 27 Bernard Boylan (Leeds). Peter Eyan (Liverpool). Philip Holroyd (Leeds). Henrich Schildt (Hildesheim). Ludwig Maria Kuckhoff (Hildesheim). Felice Lammardo (Teggiano-Policastro). Ignazio Di Mino (Agrigento). Gaetano Antona (Agrigento). Rainer Kolm (Passau). Paolo Carlino (Agrigento). Antonio Massaro (Agrigento). Giuseppe De Bartolo (Terlizzi). Fernando Filoni (Nardo). Florentino Gómez Gómez (Burgos). Elia Maroso (Padova). Antonio Mennini (Roma). James Michael Harvey (Milwaukee). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Placca dell'Ordine Piano: 2 luglio 1982. Al sig. Alberto Verrotti di Pianella (Milano). Diarium Romanae Curiae 87 La Commenda con Placca dell'Ordine dì san Gregorio Magno, classe civile: 26 settembre 1981. Al sig. Simon Christopher J. Fraser (Aberdeen). 12 dicembre » Al sig. Brian Mawson (Leeds). » » » Al sig. Kevin Rooney (Leeds). La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 26 26 6 là 7 settembre 1981. Al sig. Greville Johnston (Aberdeen). gennaio 1982. Al sig. Louis King (Plymouth). febbraio » Al sig. Fichard F. Cunnigham (Portsmouth). Al sig. Thomas Cecil Gray (Liverpool). aprile » Al sig. Franz Flintrop (Hildesheim). giugno » Al sig. Marcello Pellegrini (Roma). » » » 19 » » Al sig. Nicola Mole (Terni). » » » Al sig. Sirio Marchetti (Terni). 18 luglio » Al sig. Mario Boccardi (Molfetta). 21* » » Al sig. Angelo Corbella (Como). » » » Al sig. Joseph Nacif Hache (S. Marone di Brooklyn dei Maroniti). 7 settembre » Al sig. Bino Bini (Firenze). 11 ottobre » Al sig. Giampietro Massolo (Italia). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 17 agosto 1982. Al sig. Lucien Lachapelle (St. Hyacinthe). 7 settembre » Al sig. Augusto Ridi (Firenze). La Gran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa: 24 agosto 1982. Al sig. Hugh Apice (Sydney). La Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 29 settembre 1982. Al sig. Salvatore Giunta (Roma). 19 ottobre » Al sig. Amin Fahim (Alessandria dei Copti). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 19 giugno 1982. Al 6 luglio » Al » '» » Al » » » Al 10 » » Al 29 » » Al 7 agosto » Al 1 ottobre » Al sig. Gianni Palenga (Terni). sig. Benedetto Grassi (Reggio Emilia). sig. Marco Lanera (Conversano). sig. Giovanni Toschi (Reggio Emilia). sig. Eugenius Ren- (Esarcato Ucraino - München). sig. Vincenzo Spampinato (Roma). sig. Salvatore Ferraro (Agrigento). sig. Mario Di Russo (Roma). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 88 II Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: 21 giugno 1982. Al 6 luglio » Al » » » Al 21 » » Al 7 agosto » Al Al 13 » Al 18 » » Al sig. Al Al Al Al » » » » » » » 29 settembre sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Davide Petrocchi (Fano). Virginio Ousi (Reggio Emilia). Gilio Anceschi (Reggio Emilia). Antonio Maulella (La Spezia). Enzo Amico (Agrigento). Gunnar Lindhai (Stockholm). Michael Owen (S. Marone di Brooklyn dei Maroniti). Raymond Habib (S. Marone di Brooklyn dei Maroniti). Alfonso Mezzina (Molfetta). Vincenzo Tìmossi (Casale Monferrato). Giuseppe Bacocco (Orvieto). Valeriano Venturi (Orvieto). NECROLOGIO 15 dicembre 1982. Mons. Louis Vangeke, Vescovo già di Bereina (Papua Nuova Guinea). 21 » » Mons. Francesco Voto, Vescovo di Castellaneta (Italia). 28 » » Mons. William E. Grasar, Vescovo già di Shrewsbury (Gran Bretagna). 2 gennaio 1983. Mons. Edward D. Howard, Arcivescovo tit. di Albule. 3 » » Mons. Guillaume Schoemaker, m.S.C, Vescovo già di Purwokerto (Indonesia). 6 » » Mons. Giacomo Lazzari, O.F.M.Cap., Vescovo di Säo José do Graiau (Brasile). An. et vol. L X X V 1 Februarii 1983 Pars I, N. 2 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE APOSTOLICAE SUB P L U M B O DATAE Universale Iubilaeum expleto anno millesimo nongentesimo quinquagesimo a peracta humani generis redemptione indicitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI UNIVERSIS CHRISTIFIDELIBUS PRAESENTES LITTERAS INSPECTURIS SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM 1. « Aperite portas Redemptori » : haec verba, dum Annum Iubilaeum ad memoriam peractae Redemptionis celebrandam prospicimus, universae facimus Ecclesiae, hortationem iterantes, quam enuntiavimus, postquam ad beati Petri Cathedram sumus evecti. Profecto ex illo tempore sensus animi mentemque nostram ad Christum Redemptorem magis quam alias convertimus et ad eius paschale mysterium, culmen Revelationis divinae summumque opus misericordiae Dei in cuiusvis temporis homines. Re quidem vera universale ministerium, proprium Episcopi 1 1 Cfr. Homilia in initio ministerii Supremi catholicae Ecclesiae Pastoris habita: AAS 70 (1978), 949; Litt. Enc. Redemptor hominis, 2: AAS 71 (1979), 259 s.; Litt. Enc. Dives in misericordia, 7: AAS 72 (1980), 1199-1203. 7 - A. A. S. 90 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Romani, ab eventu Redemptionis, per Christum morte et resurrectione eius patratae, originem ducit atque ex ipsius Redemptoris voluntate eidem inservit eventui, qui in tota dispensatione salutis praecipuum obtinet locum. 2 3 2. Quamquam omnis annus liturgicus est mysteriorum Redemptionis nostrae celebratio, tamen memoria, iubilaei nota insignis, salutiferae mortis Christi suadet ut eiusdem celebratio impensius participetur. Iam anno MCMXXXIII Pius PP. XI, rec. mem., opportuno statuit consilio xix saeculum expletum a peracta Redemptione per Annum Sacrum extra ordinem commemorare, ceterum nolens accurate tempus ipsum definire, quo Dominus est Cruci affixus. Quoniam hoc anno MCMLXXXIII memoria anniversaria MCML eximii illius eventus occurrit, in animum induximus — ut Collegio Patrum Cardinalium iam die XXVI mensis Novembris anno MCMLXXXII declaravimus — peculiari recordationi Redemptionis integrum annum dicare, quo penitius ea mentes et actiones Ecclesiae totius pervaderei Quod quidem Iubilaeum initium capiet die XXV proximi mensis Martii, in Sollemnitate Annuntiationis Domini, quae momentum, divina providentia dispositum, in memoriam revocat, quo Verbum aeternum, de Spiritu Sancto ex Maria Virgine homo factum, carnis nostrae particeps evasit « ut per mortem destrueret eum, qui habebat mortis imperium, id est Diabolum, et liberaret eos, qui timore mortis per totam vitam obnoxii erant servi tu ti » . Einietur autem die XXII mensis Aprilis anno MCMLXXXIV, Dominica Paschae in Resurrectione Domini, die videlicet gaudii claro plenitudine, allata per Chri4 5 2 3 Cfr. Mt 16, 17-19; 28, 18-20. Cfr. Gal 4, 4-6. 4 Cfr. Litt. A p . sub plumbo datae Quod nuper: AAS 25 (1933), 6. 5 Heb 2, 14 s. Acta Ioannis Pauli Pp. II 91 sti Redemptoris Sacrificium, quo Ecclesia semper « mirabiliter renascitur et nutritur » . Sit ergo hic Annus revera Sanctus, sit reapse tempus gratiae et salutis eo quod ab hominum genere huiusce aetatis intentius sanctificetur gratiarum Redemptionis acceptione, renovatione nempe spirituali totius Populi Dei, cuius caput est Christus, « qui traditus est propter delicta nostra et suscitatus est propter iustificationem nostram » . 6 7 3. Tota Ecclesiae vita in Redemptionem velut immergi tur, spirat Redemptionem. Christus ut nos redimeret, e sinu Patris in hunc mundum descendit; ut nos redimeret, se ipsum in Cruce immolavit, supremo amore humanum genus complectens et Ecclesiae suae Corpus et Sanguinem suum relinquens « in suam memoriam » faciensque eam ministram reconciliationis praeditam potestate remittendi peccata. Redemptio cum homine per evangelii Dei annuntiationem et sacramenta communicatur in illa dispensatione divina, ex qua Ecclesia, ut Christi corpus, « universale salutis sacramentum » constituitur. Per baptismum, sacramentum novae generationis in Christo, fideles modo vitali in illum quasi fluxum inseruntur, qui e Salvatore emanat. Confirmatione ii arctius Ecclesiae devinciuntur roboranturque ad dandum testimonium de Christo et congruentem colendum amorem in Deum et fratres. Praesertim Eucharistia totum opus Redemptionis praesens efficitur, quod per anni cursum in divinorum mysteriorum celebratione continuatur, in eaque ipse Redemptor, sub sacris speciebus realiter praesens, se dat fidelibus, eos « semper provehens illum ad amorem, qui morte validior est » , " eos sibi v 8 9 10 6 Missale Romanum, Dominica Paschae in Resurrectione Domini, ad Missam in die, Super oblata. 7 Rom 4, 25. 8 Cfr. Lc 22, 19; 1 Cor 11, 24 s. 9 Cfr. Io 20, 23 ; 2 Cor 5, 18 s. 10 Conc. Oec. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 48. 11 IOANNES P A U L U S P P . I I , Litt. Enc. Dives in misericordia, 13: AAS 72 (1980), 1219. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 92 iungens simulque inter se conectens. Hoc autem modo Eucharistia Ecclesiam aedificat, quoniam signum est et causa unitatis Populi Dei ideoque totius vitae christianae fons et culmen. Paenitentia iidem purificantur, ut infra fusius exponetur. Ordine Sacro electi Christo configurantur, Summo et aeterno Sacerdoti, iisque potestas tribuitur Ecclesiam ipsius nomine pascendi per verbum et gratiam divinam, maxime in cultu eucharistico. In Matrimonio « germanus amor coniugalis in divinum amorem assumitur atque virtute redemptiva Christi et salvifica actione Ecclesiae regitur ac ditatur » . Denique Unctione Infirmorum, dum dolores fidelium cum cruciatibus Redemptoris coniunguntur, ii purificantur in exspectatione plenae redemptionis hominis, etiam quod ad huius attinet corpus, et ad congressionem beatificam cum Deo, Uno et Trino, praeparantur. Insuper varia elementa vitae christianae, praesertim ea quae nomine « sacramentalium » comprehenduntur, necnon sincerae pietatis popularis significationes — hae et ipsae efficacitatem suam e divitiis trahunt, quae e Cruce et Resurrectione Christi Redemptoris continenter oriuntur — fideles adiuvant ad renovatam semper et reficientem necessitudinem cum Deo ineundam. Si ergo tota Ecclesiae actio transformante vi Redemptionis Christi notatur atque hisce de fontibus salutis robur sine intermissione haurit, patet Iubilaeum Redemptionis nihil aliud esse debere — ut ad Sacrum Patrum Cardinalium Collegium die XXIII mensis Decembris proxime praeteriti diximus — quam « annum ordinarium, qui modo extraordinario celebretur, quatenus possessio gratiae Redemptionis, ex qua ratione ordinaria in compagine ipsa Ecclesiae et per eam vivatur, prop- 12 1 3 14 12 Cfr. Conc. Oec. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 11. 13 Conc. Oec. Vat. I I , Const. past. Gaudium et spes de Ecclesia in mundo huius tem- poris, 48. M Cfr. Is 12, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II ter peculiarem indolem celebrationis indictae extraordinaria reddatur » . Hoc sane modo vita et operatio Ecclesiae hoc anno fiunt (( iubilares » : Annus enim memoriae Redemptionis peractae dicatus oportet peculiarem notam in tota vita Ecclesiae imprimat ut Christiani in ipsa conversatione, quam experiuntur, universas divitias in salute recónditas, quae iis inde a baptismo praebetur, iterum detegant, atque amore Christi impelli se sentiant, « aestimantes hoc quoniam, si unus pro omnibus mortuus est, ergo omnes mortui sunt; et pro omnibus mortuus est, ut et, qui vivunt, iam non sibi vivant, sed ei, qui pro ipsis mortuus est et resurrexit » . Quodsi Ecclesia, cum sit multiformis gratiae Dei dispensatrix, huic Anno peculiarem tribuit significationem, divina oeconomia salutis variis illis modis ad effectum adducetur, quibus hic Annus Iubilaeus Redemptionis erit insignis. 1 5 1 6 Unde efficitur ut in hoc eventu conspicua insit indoles pastoralis, non eo quod actiones exteriores neque animis satis perceptae iterantur, sed eo quod dispensatio sacramentalis Ecclesiae rursum detegitur et in vitae usu exercetur, per quam gratia Dei in Christo ad singulos et ad communitatem dimanat et sic recondita significatio et arcana pulchritudo huiusce Anni, quem Dominus nobis largitur ut celebremus, apparebunt. Ceterum constet oportet hoc tempus, singulare habens momentum, quo volvente unusquisque Christianus impellitur ut vocationem suam impensius impleat, ex qua Patri reconcilietur in Eilio, propositum omnimode assequi solum, si novum inde officium nascatur, quo singuli et universi reconciliationi serviant non modo inter cunctos Christi discipulos verum etiam inter omnes homines, atque pacis inter omnes populos ministri exsistant. E fide et vita vere christianis necesse est caritas efflorescat, quae faciat veritatem promoveatque iustitiam. 15 Allocutio ad P P . Cardinales et Curiae Romanae Sodales habita, 3: diarium « L'Os- servatore Romano », 24 Dec. 1982. 16 2 Cor 5, 14 s. Acta Apostolicae Sedis ^ Commentarium Officiale 94 4. Haec vero Iubilaei extra ordinem celebratio, Redemptionis memoriae causa instituta, eo imprimis pertinet ut in cunctis Ecclesiae catholicae filiis excitetur conscientia « condicionem suam eximiam non propriis meritis, sed peculiari gratiae Christi esse adscribendam, cui si cogitatione, verbo et opere non respondent, nedum salven tur, severius iudicabuntur » . Itaque unusquisque fidelis potissimum obligari se sentiat oportet singulari officio paenitentiam agendi et renovationem perficiendi, cum hic sit status permanens Ecclesiae ipsius, quae, « sancta simul et semper purificanda, paenitentiam et renovationem continuo prosequitur » , hortamento obsecuta, quod Christus in ministerii sui exordio turbis adhibuit : « paenitemini et credite evangelio » . Cuius peculiaris officii habita ratione, Annus, quem sumus celebraturi, in aequo est atque Annus Sacer MCMLXXV, cuius praecipuum finem Paulus V I , Decessor noster rec. mem., esse voluit renovationem in Christo et reconciliationem cum Deo. Non enim fieri potest renovatio spiritualis, nisi e paenitentia et conversione proveniat, sive quatenus hae sunt habitus interior et permanens credentis atque exercitatio virtutis, qua Apostolo ob temperatur monenti: « reconciliamini Deo » , sive quatenus ope Paenitentiae Sacramenti Dei exposcitur venia. Ipsa enim condicione ecclesiali postulatur ne quivis catholicus quidquam omittat quominus in vita gratiae perstet, et ut omnibus viribus nitatur ne incidat in peccatum: ea quidem mente ut Corpus et Sanguinem Christi semper possit participare et sic sua ipsius sanctificatione et officio, in dies sinceriore, Deo serviendi universae prosit Ecclesiae. 1 7 1 8 1 9 20 2 1 17 Conc. Oec. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 14. 18 Ibid., 8. 19 Me 1, 15. 20 Cfr. Litt. A p . sub plumbo datae Apostolorum limina, I: AAS 66 (1974), 292ss. 21 t Cor 5, 20. Acta Ioannis Pauli Pp, II 95 5. Qua de causa libertas a peccato effectio ac necessitas est primaria fidei in Christum Redemptorem eiusque Ecclesiam, quandoquidem ut liberi essemus, nos ille liberavit donumque ut participaremus Corporis sui sacramentalis ad ecclesiale ipsius Corpus aedificandum: Huius ad ministerium libertatis instituit Dominus Iesus in sua Ecclesia Sacramentum Paenitentiae, quo omnes peccata post Baptismum admitientes Deo, quem offenderunt, reconciliarentur necnon Ecclesiae ipsi, quam vulnerarunt. Universalis vero ad conversionem vocatio hoc proprie ingreditur propositum. Quod cuncti homines sunt peccatores, illa mentis tota vitaeque commutatione idcirco egent, quae in Bibliis Sacris metanoia, id est conversio, nuncupatur. Qui animi affectus eiicitur aliturque Dei verbo, quod misericordiae Domini est patefactio, potissimum vero sacramentali ratione perficitur et multiplicibus ostenditur caritatis modis ac ministerii fratrum. Ut status vero redintegretur gratiae, secundum communem salutis dispensationem noii sufficit propriam interius agnoscere culpam nec exterius eius complere expiationem. Nam condens Ecclesiam Christus Redemptor universaleque constituens illam salutis sacramentum decrevit ut intra Ecclesiam per ministeriumque eius ipsius Ecclesiae salus uniuscuiusque efficeretur; quo proinde ministerio utitur Deus etiam ut salutis pariter det principium, videlicet fidem. Viae Domini inscrutabiles sine dubio sunt atque mysterium congressionis cum Deo in conscientia manet arcanum; attamen « v i a » , quam nobis pa22 23 24 25 26 27 22 Cfr. Gal 5, 1. " Cfr. Conc. Oec. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 11; Ordo Paenitentiae, n. 2. 24 Cfr. Me 1, 15; Lc 13, 3-5. 25 Cfr. Me 1, 15. 26 Cfr. Ordo Paenitentiae, n. 46. 27 Cfr. Conc. Oec. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 11; Conc. Oec. Trid., Sess. V I De iustif., cap. 8: D8 1532. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 96 tefecit Christus, per Ecclesiam transit, quae ex sacramento (vel saltem ex illius « optato ») consortium redintegrat inter ipsum peccatorem ac Redemptorem, Quod vivificum consortium signo etiam sacramentalis absolutionis restitutum declaratur, in qua Christus per suum ignoscit ministrum, hominem contingit propria in indole ut personae singularis, cui oportet ignoscatur, in eoque persuasionem fidei accendit, ex qua quaevis alia pendet: « in fide vivo Filii Dei, qui dilexit me et tradidit seipsum pro me n. 28 6. Omnis denuo reperta persuasio de miserenti Dei amore omnisque singularis responsio paenitentis amoris ab homine data semper eventus est ecclesialis. Ad virtutem porro Sacramenti propriam adduntur — tamquam communicatio meriti infinitaeque satisfactoriae efficacitatis Sanguinis Christi, unici Salvatoris — merita etiam ac satisfactiones eorum universorum, qui in Christo Iesu sanctificati Deoque fideles ad sanctitatem vocanti, gaudia offerunt ac preces, dolores ac privationes pro emolumento fratrum in fide, qui indulgentiae magis indigent, immo etiam pro integro Christi Corpore, quod est Ecclesia. Propterea sacramentalis Confessionis usus, intra communionis Sanctorum fines, quae varie adiuvat ut ad Christum homines adducantur, actus est fidei in Redemptionis mysterium eiusque exsecutionis in Ecclesia. Actus enim semper Ecclesiae est paenitentiae sacramentalis celebratio, qua nempe suam ea profitetur fidem et Deo gratias pro libertate agit, qua nos Christus liberavit et suam offert vitam veluti spirituale sacrificium ad laudem gloriae Dei, unde gressus etiam accélérât ad Christum Dominum. 29 30 31 28 Gal 2, 20. 29 Cfr. 1 Cor 1, 2. 30 31 Cfr. Gal 6, 10; Col 1, 24. Cfr. Conc. Oec. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 50. Acta Ioannis Pauli Pp. II 97 Ex eodem insuper Redemptionis mysterio necesse est reconciliationis mysterium, a Deo Ecclesiae Pastoribus concreditum, propriam sui inveniat exsecutionem in Paenitentiae Sacramento. Cuius quidem rei officium in Episcopos recidit, qui in Ecclesia sunt gratiae dispensatores, de Christi sacerdotio manantis, quod cum eius ministris communicatur, etiam quatenus disciplinae sunt paenitentialis moderatores; recidit etiam in sacerdotes, qui sese Christi menti caritatique coniungere valent praesertim Sacramento Paenitentiae dispensando. 32 33 34 7. His itaque cum cogitationibus adesse et adhaerere nos sentimus pastoralibus omnium Fratrum in Episcopatu nostrorum sollicitudinibus. Permagnam ad hoc vim ac significationem habet quod Synodus Episcoporum, quae hoc Anno Iubilaeo Redemptionis agetur, de ipsa reconciliatione et paenitentia edisseret in Ecclesiae missione. Profecto Sacri Pastores una nobiscum peculiarem impendent curam in pernecessarium munus Sacramenti Paenitentiae in hoc salvifico Ecclesiae opere atque omnia praestabunt ne eorum quidquam neglegatur, quae Corporis Christi prosint aedificationi. Nonne omnium nostrum est commune optatum ferventissimum ut volvente hoc Redemptionis commemorandae Anno minuatur ovium errantium numerus efficiaturque omnium reditus ad Patrem exspectantem, necnon ad Christum, pastorem et episcopum cunctarum animarum? Re quidem vera, dum tertii Mille Annorum spatii principio appropinquat, Ecclesia se sentit insigniter obstringi fidelitate erga universa Dei dona, quae originem trahunt e Christi Redemptione et per quae eam Spiritus Sanctus producit ad ipsius 35 36 37 32 Cfr. 2 Cor 5, 18. 33 Cfr. 1 Pe 4, 10. 34 Cfr. Conc. Oec. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 26; Decr. Presbyterorum ordinis de presbyterorum ministerio et vita, 13. 35 Cfr. Eph 4, 12. 36 Cfr. Lc 15, 20. 37 Cfr. 1 Pe 2, 25. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 98 progressionem ac renovationem, quo dignior usque fiat sponsa Domino suo. Spiritui Sancto itaque confidit cum eiusque arcana actione cupit sese consociare tamquam Sponsa, quae Christi appellat adventum. 38 39 8. Anni igitur Redemptionis memoria insignis gratia propria est detectio nova amoris Dei, qui sese donat, ac subtilior perscrutatio divitiarum investigabilium paschalis mysterii Christi, quae per cotidianam vitae christianae experientiam secundum omnes ipsius formas recipiuntur. Varii huius Anni Iubilaei usus dirigantur oportet ad talem gratiam ex perpetuo quodam studio et nisu, qui pro praevia necessitate ponit ac poscit liberationem a peccato mundique mente, qui « totus in Maligno positus est » necnon ab iis omnibus, quae conversionis iter impediunt vel retardant. Intra hunc vero gratiae prospectum donum etiam invenitur indulgentiae, quod Anni Iubilaei proprium et peculiare est quodque Ecclesia, vi potestatum sibi a Christo tributarum, reserat iis universis, qui talibus praediti dispositionibus opera Iubilaei specialia implent. Quemadmodum Decessor Noster Paulus VI in Litteris Apostolicis sub plumbo datis, quibus Universale Iubilaeum Anni Sacri MCMLXXV est indictum, sic rem extulit, « in indulgentia autem Ecclesia, sua potestate utens ministrae redemptionis Christi Domini, fidelibus participationem communicat huius plenitudinis Christi in Communione Sanctorum, instrumenta salutis ipsis amplissime suppeditando » . Ecclesia ergo, ex sui Conditoris voluntate dispensatrix gratiae, concedit ut fideles omnes assequi valeant per indulgentiam totum ipsum donum Dei misericordiae; attamen flagitat ut praesto sit plena animi promptitudo ac necessaria interior 40 4 1 38 Cfr. Conc. Oec. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 9, 12. 39 Cfr. Apc 22, 17. 40 1 Io 5, 19. 41 Litt. A p . sub plumbo datae Apostolorum limina, I I : AAS 66 (1974), 295. Acta Joannis Pauli Pp. II 99 purificatio, quoniam indulgentia a Paenitentiae virtute et Sacramento nequit seiungi. Valde propterea optamus ut Iubilaeus Annus in fidelibus acuat donum « timoris Dei », a Spiritu Sancto impertitum, qui tenero cum amore magis magisque eos inducat ut peccatum fugiant idque reparare studeant, in se ipsis et in aliis, suscipiendis doloribus cotidianis variisque implendis iubilaribus usibus. Denuo peccati sensus est excitandus, quod ut fiat, iterum est excitandus sensus, qui feratur in Deum! Peccatum enim offensio est Deo illata, iusto ac misericordi; quod necesse est convenienter expietur aut in hac aut in altera vita. Quis salutaris illius oblivisci potest admonitionis : « Iudicabit Dominus populum suum. Horrendum est incidere in manus Dei viventis » . Huic autem redintegratae peccati conscientiae eiusque consectariorum nova respondere debet vitae gratiae aestimatio, de qua velut de novo Redemptionis dono Salvatoris sui Crucifixi ac Resuscitati laetabitur Ecclesia. Ad illud ergo huius Iubilaei propositum insignite pastorale dirigitur, de quo sumus iam locuti. 4 2 9. Quapropter Ecclesia universa, ab Episcopis ad minimos et humillimos fideles, se vocari sentit ad transigendum postremum hoc spatium vicesimi saeculi Redemptionis renovato altiusque percepto Spiritu Adventus, qui eam praeparet ad tertium iam imminens millennium iisdem cum affectibus, quibus Domini ortum in humilitate naturae nostrae humanae virgo Maria exspectabat. Quemadmodum Ecclesiae antecessit Maria fide caritateque illucescente Redemptionis aetate, sic etiam hodie ei praecedat, dum illa in hoc Iubilaeo propinquat novo millennio Redemptionis. Ecclesia numquam alias, sicut nova hac in historiae suae aetate, in Maria Sancta « praecellentem Redemptionis fructum miratur et exaltat, ac veluti in purissima imagine, id quod « Heb 10, 30 s. 100 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4 3 ipsa tota esse cupit et sperat, cum gaudio contemplatur » ; in Maria porro agnoscit et excolit et invocat « primam redemptam » simulque primam propius operi Redemptionis coniunctam. Itaque universalis Ecclesia oportet studeat una cum Maria indiviso amore in Dominum suum Christum sese intendere, testari simul tum doctrina tum vita sua nihil sine eo fieri posse, quandoquidem in nullo alio esse possit salus. Et haud secus ac Maria verbo divino assentiens Mater est Iesu facta seseque totam personae dedidit et operae Filii sui, serviens Redemptionis mysterio, ita quidem hodie ac semper proclamet necesse est Ecclesia se inter homines non aliud scire nisi Iesum Christum Crucifixum, qui factus est sapientia nobis et iustitia et sanctificatio et redemptio. Per hoc testimonium, Christo Redemptori redditum, etiam Ecclesia cum Maria accendere poterit novae spei flammam omni hominum generi. 44 45 46 10. Per hunc autem Iubilaeum Annum Redemptionis, quae licet sit, ut novimus, semel peracta in perpetuum, est tamen applicanda in omnesque dilatanda ad incrementum sanctitatis universalis, semper perficiendae, optamus sane trepida spe fore ut omnium, qui in Christum credunt, intentiones cum nostris conspirent: etiam apud eos fratres, qui vera, tametsi non plena, communione nobis obligantur, quippe qui fidem in Filium Dei incarnatum, Redemptorem et Dominum nostrum, profiteantur. Quotquot enim divinae electioni responderunt, ut Iesu Christo parèrent, cuius sanguine aspersi resurrectionem participa47 43 Conc; Oee< Vat. I I , Const. Sacrosanctum Concilium de Sacra Liturgia, 103. 4 4 Cfr. Io 15, 5; Act 4, 12. 45 Cfr. Conc. Oec. V a t . I I , Const. dogm. Lumen gentium de Ecclesia, 56. « Cfr. 1 Cor 1, 30; 2, 2. 47 Cfr. Conc. Oec. V a t . I I , Decr. Unitatis redintegratio de oecumenismo, 12; 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 101 48 rent, profecto credunt Redemptionem a servitute peccati esse absolutionem perfectionemque totius divinae Revelationis, cum per illam id obtigerit, quod creatura nulla aut mente fìngere aut efficere potuit : Deum videlicet immortalem esse in Christo immolatum pro homine in Cruce, atque hominum genus mortale in Ipso resurrexisse. Profitentur praeterea illi Redemptionem esse summam hominis eccaltationem, quae idcirco hominem mori peccato contendit ut divinae consortem naturae faciat; ad hoc, tenent cum unamquamque vitam humanam, tum 'totam hominum historiam solum plenam significationem accipere, si firmissima fide credatur sic Deum dilexisse mundum, « ut Filium suum unigenitum daret, ut omnis, qui credit in eum, non pereat, sed habeat vitam aeternam » . Utinam excitata unicae huius fidei experientia, etiam per Annum Iubilaeum, tempus acceleret ineffabilis gaudii fratrum, qui habitant in unum, vocemque Christi audiunt in uno ipsius grege, cum ipso uno et supremo Pastore; quorum sane iam multi se componunt ad celebrandum hunc annum, Christum Iesum ut mundi vitam recolentes : nosmet optamus ut eorum incepta prospere eveniant Dominumque rogamus ut illis benedicat. 4 9 50 11. Patet tamen Anni Iubilaei celebrationem praecipue ad Ecclesiae filios spectare, qui eius fidem ex toto participent in Christum Redemptorem plenaque cum ipsa fruantur communione. Quemadmodum iam nuntiavimus, simul Romae simul cunctis in orbis dioecesibus peragetur Annus Iubilaeus. Ut autem spirituales impetrentur fructus cum iubilari recordatione cohaerentes, trademus hic infra, praeter nonnullas normas, solum aliqua universalis indolis consilia, Conferentiis Episco51 « Cfr. 1 Pe 1, 1 s. ; Col 3, 1. 49 50 51 Io 3, 16. Cfr. Ps 133 (132), 1; Io 10, 16. Cfr. Allocutio ad P P . Cardinales et Romanae Curiae Sodales habita, 3: diarium « L'Osservatore Romano », 24 Dec. 1982. 102 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale palibus singularumque dioecesium Praesulibus munus committentes statuendi incepta ac monita pastoralia magis concreta, tum secundum cuiusque loci hominum mentem et mores, tum secundum proposita anni millesimi nongentesimi quinquagesimi expleti a Christi morte et resurrectione. Huius enim eventus celebritas imprimis monitio esse debet ad paenitentiam et conversionem faciendam, tamquam condiciones necessarias ad participandam gratiam Redemptionis, ab eo effectae, necnon ad consequendam ita spiritualem renovationem in singulis fidelibus et in familiis, in paroeciis et dioecesibus, in religiosis communitatibus aliisque vitae christianae et apostolatus sedibus. Ante omnia vero primarium tribuatur volumus momentum duabus praecipuis condicionibus postulatis ad omnem impetrandam indulgentiam plenariam : videlicet quae sunt sacramentalis confessio personalis et integra, in qua hominis miseria et misericordia Dei inter se veluti occurrunt, atque communio eucharistica, digne suscepta. Quam ob rem universos cohortamur sacerdotes ut pro animi prompti sui alacritate et studio maximam praebeant fidelibus copiam perfruendi ipsius salutis instrumentis; et, quo facilius reddatur confessariorum munus, decernimus ut presbyteri comitantes sacras iubilares peregrinationes vel sese his consociantes extra propriam dioecesim, uti possint facultatibus sua in dioecesi a legitima Auctoritate concessis. Peculiares insuper potestates a Paenitentiaria Apostolica tribuentur Paenitentiariis Basilicarum Patriarchalium Romae, necnon quadam ratione ceteris etiam sacerdotibus confessiones excepturis fidelium, qui eo quidem consilio Sacramentum Paenitentiae adeunt ut iubilarem indulgentiam lucrentur. Maternum Ecclesiae affectum interpretati constituimus ut Iubilaei indulgentia aliquo modorum hic descriptorum impetretur, qui ostensio pariter erunt ac renovatum officium excellentioris vitae ecclesialis : Acta Ioannis Pauli Pp. II 103 A) Mente devota participatur communitaria celebratio praeparata aut pro universa dioecesi aut, secundum Episcopi regulas, etiam pro quaque paroecia- ad Iubilaei indulgentiam lucrandam; in quam porro celebrationem precatio inseri semper debebit secundum mentem nostram ut praesertim Redemptionis eventus cunctis nuntiari possit gentibus utque apud quamque nationem credentes in Christum Redemptorem fidem suam libere valeant profiteri. Optatur etiam ut, si fieri potuerit, precationi iungatur quoddam misericordiae opus, quo paenitens ipse prosequatur testeturque susceptum conversionis officium. Haec quidem communitaria celebratio praesertim consistere potest ex participatione: — Missarum sollemnium propter Iubilaeum indiciorum. Provideant Episcopi ut in dioecesibus suis fiat fidelibus facultas ea participandi atque celebratio sit digna sciteque praeparetur. Quotiens id permiserint Sacrae Liturgiae normae, suadetur usus alicuius ex his Missis : « pro reconciliatione, pro concordia fovenda, ad postulandam caritatem, de mysterio Sanctae Crucis, de SS.ma Eucharistia, de pretiosissimo Sanguine D.N.I.C. », quarum textus reperiuntur in Missali Romano, et adhiberi poterit alterutra Prex Eucharistica pro reconciliatione ; — celebrationis verbi Dei, quae esse potest accommodatio vel amplificatio Officii Lectionum vel celebrationis Laudum aut Vesperarum, dummodo eiusmodi celebrationes Iubilaeo ut fini congruant; — paenitentialis celebrationis, compositae ad indulgentiam iubilarem assequendam, quae terminari debet singulari confessione cuiusque paenitentis, prout statuitur in Ritu Paenitentiae (Forma I I ) ; — sollemnis administrationis Baptismi aliorumve Sacra- 104 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale meritorum (verbi causa, Confirmationis vel Unctionis Infirmorum « intra Eucharistiam ») ; — piae exercitationis Viae Crucis ad Iubilaei indulgentiam lucrandam institutae. Licebit aequabiliter dioecesanis Episcopis statuere ut iubilaris indulgentia obtineatur peragenda populari missione in paroeciis ob Iubilaeum peractae Redemptionis, vel agendis etiam diebus spiritualis Recessus secundum coetus ordinesve hominum praeparatis. Patet quidem deesse non posse precationem secundum Summi Pontificis mentem. B) Invisitur singillatim vel potius — uti est omnino optandum — una cum familia propria aliquod templum locusve infra recensitus ibique vacatur aliquandiu meditationi, dum fides renovatur Symbolo Apostolorum recitando et oratione Dominica proferenda, necnon-orando secundum nostras intentiones, sicut antea est significatum. Ad ecclesias vero quot attinet et loca, sequentia haec edicimus : a) Romae est una e quattuor Basilicis Patriarchalibus visenda (S. Ioannis in Laterano; S. Petri in Vaticano; S. Pauli extra Moenia; S. Mariae Maioris) vel etiam aliqua e sacris Cryptis (seu Catacumbis) aut Basilica S. Crucis in Ierusalem. Institutum ad hoc Consilium de Anno Iubilaeo, operam socians etiam cum Dioecesi Romana, comparet rationem, nexu recte dispositam continuamque, liturgicarum celebrationum cum peregrinatorum sufficienti religiosa ac spirituali curatione ; b) ceteris in dioecesibus per orbem fideles lucrari poterunt iubilarem indulgentiam adeundo unum e templis ab Episcopis ad hoc destinatis. Talibus vero in designandis locis, Acta Ioannis Pauli Pp. II 105 in quorum nimirum numerum includi oportebit imprimis cathedralem ecclesiam, habebunt Episcopi rationem necessitatum fidelium necnon ipsius opportunitatis ut, quantum fieri possit, conservetur sensus peregrinationis, quae sua ipsa vi symbolica declarat necessitatem; inquisitionem, interdum sanctam anxietatem animi, qui vinculum nititur coniungere amoris vel restituere cum Deo Patre, cum Deo Filio, Redemptore hominis, et cum Deo Spiritu Sancto, qui salutem in cordibus operatur. Quotquot vero adversam ob valetudinem petere nequiverint ecclesiam aliquam a loci Ordinario destinatam, iubilarem nihilominus indulgentiam consequi valebunt, si suum paroeciale inviserint templum. Si qui autem infirmi impediuntur ne vel id quidem faciant, sufficiet, si spiritualiter sese iunxerint actui illi propriorum familiarium suaeve paroeciae ad Iubilaei impetrandam indulgentiam, dum preces suas Deo offerunt suosque dolores. Similes commoditates tribuuntur hospitibus apud instituta senibus recipiendis atque carceres, quibus diligentes curae pastorales adhibendae erunt, lumine Christi, universalis Redemptoris, affulgente. Religiosi ac Religiosae clausura obstricti iubilarem lucrabuntur indulgentiam suorum in monasteriorum aut conventuum ecclesiis. Volvente Iubilaeo Anno vigere pariter pergunt reliquae omnes indulgentiarum concessiones; norma autem illa usque viget, qua semel dumtaxat in die consequi licet indulgentiam plenariam. Universae autem indulgentiae in modum suffragii defunctis semper possunt applicari. 52 53 12. Sit, quam nosmet ipsi in Basilica Vaticana proximo die XXV mensis Martii recludemus, Porta Sancta signum atque indicium novi ad Christum, Redemptorem hominum, accessus, qui cunctos, nullo dempto, accuratiorem vocat ad medita52 53 Cfr. Enchiridion Indulgentiarum, Normae de Indulgentiis, n,. 24, 1. Cfr. ibid., loc. mem., n. 4. 8 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 106 tionem ipsius mysterii Redemptionis necnon ad fructus salutis percipiendos, maxime per Sacramentum Paenitentiae. Eodem die ritus peculiaris precationis ac paenitentiae poterit celebrari ab Episcopis totius orbis in propriis ecclesiis cathedralibus, vel proxime subsequenti die, ut, ineunte sollemniter Iubilaeo, totus Episcopatus quinque terrarum continentium suis cum presbyteris ac fidelibus coniunctionem suam testificetur spiritualem cum Petri Successore. Fratres in Episcopatu eosdem et sacerdotes, religiosos ac religiosas et demum Christifideles omnes imo hortamur ex pectore ut vivendo peragant intente hunc gratiae annum curentque peragendum. Beatissimam deprecamur tandem Virginem Mariam, Redemptoris Matrem et Ecclesiae Matrem, ut pro nobis intercedat et gratiam impetret fructuosae Anni Iubilaei celebrationis, viginti exactis a Concilio Vaticano Secundo annis, demonstretque « iterum universae Ecclesiae, quin immo omni hominum generi, Iesum illum, qui est benedictus fructus ventris sui et omnium Redemptor » . Felicem ideo huius celebrationis iubilaris exitum ipsius manibus affectibusque maternis commendamus. Hasce denique Litteras plane efficaces esse volumus in tota Ecclesia atque vim suam obtinere, contrariis quibusvis nihil obstantibus. 54 5 5 Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vi mensis Ianuarii, in Sollemnitate Epiphaniae Domini, anno MCMLXXXIII, Pontificatus nostri quinto. Ego IOANNES PAULUS, Catholicae Ecclesiae Episcopus 5 4 Cfr. 1 Tim 2, 4. 55 Allocutio ad P P . Cardinales et Romanae Curiae Sodales habita, 11: «L'Osservatore Romano», 24 Dec. 1982. diarium Acta Ioannis Pauli Pp. II 107 EPISTULA APOSTOLICA Ad dilectos filios Ioannem Vaughn, Ministrum Generalem Ordinis Fratrum Minorum; Vitalem Bommarco, Ministrum Generalem Ordinis Fratrum Minorum Conventualium; Flavium Carraro, Ministrum Generalem Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum; Rolandum Faley, Ministrum Generalem Tertii Ordinis Regularis S. Francisci: VIII expleto saeculo ab ortu S. Francisci Assisiensis. IOANNES PAULUS P P . I I DILECTI FILII, SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM I. (( Radiabat velut stella fulgens in caligine noctis et quasi mane expansum super tenebras » : his verbis Thomas a Celano sanctum Franciscum Assisiensem praedicavit, cuius vitae primus exstitit narrator. Quod praeconium Nos iuvat iterare, dum memoria octavi revoluti saeculi ab ortu praeclarissimi huius viri celebratur. Re quidem vera Nos iam die tertia mensis Octobris anno MCMLXXXI permultos sodales quattuor Familiarum Franciscanum, religiosas et alios, qui in via vitae Seraphicum Patrem sequuntur, in Petriana Basilica Vaticana sacras agentes vigilias, proxime necnon frequentes Christifideles, in cathedrali ecclesia Assisiensi ductu eiusdem sedis episcopi congregatos, per aetheris undas sumus allocuti ut anni praedictae memoriae recolendae dicati faceremus initium. Nunc vero sermonem illum quasi persequentibus est Nobis propositum per hanc Epistulam quaedam capita magisterii evangelici, ab illo exhibiti, in lumine ponere atque nuntium, quem idem hominibus nostrae aetatis dare videtur, vobiscum et per vos cum quam plurimis communicare. In libro, quo sancti Francisci vitae selecti flores perhibentur, frater Massaeus, unus e primis eius asseclis, quondam ab illo narratur quaesivisse : «Unde tibi quod totus mundus veniat ad t e ? » . Post octo saecula exacta ab ortu Sancti Assisiensis haec interrogatio momentum retinet suum, quin immo maior est causa cur ea ponatur. Etenim non 1 2 1 Vita prima Sancti Francisci, n. 37: Analecta Franciscana, 10, Ad Claras Aquas 1926-1941, p. 29. 2 Cfr. Actus beati Francisci et sociorum eius, ed. P. Sabatier, Paris 1902, 10, p. 40; cfr. etiam I Fioretti di San Francesco, ed. B. Bughetti-R. Pratesi, Firenze 1960, pp. 59 s. 108 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale solum auctus est numerus eorum qui eius vestigiis pressius sunt ingressi, Regulam ab eo compositam ut vivendi normam sibi statuentes, sed etiam admiratio illius et studiosa in eundem voluntas nedum temporum cursu — quemadmodum fieri solet in rebus humanis — sint deminutae, altius in animis haeserunt latiusque manarunt; quarum signa in christiana disciplina spirituali, in arte, in poesi, in omnibus fere cultus humani occidentalis formis firmiter exstant impressa. Italica Natio, quae honori habet tantum virum se progenuisse, eum, una cum alia magni nominis alumna sua, Catharina Senensi, praecipuum apud Deum Patronum elegit. Eius fama deinde fines Europae est egressa, adeo ut ad eum haud immerito verba Evangelii possint transferri : « ubicumque praedicatum fuerit hoc evangelium in toto mundo, dicetur et quod hic fecit » . 3 Franciscus profecto talem se praebet, qui omnes habeat assensores, quatenus, quotquot eius vitae rationem cognoverint, exemplum humanitatis ab ipso propositum unanimi comprobant. Unde haud abs re esse videtur hoc anno, illius memoriae sacro, interrogationem a fratre Massaeo cum animi simplicitate prolatam repetere : cur totus mundus venit ad Franciscum Assisiensem? Cui quaestioni saltem partim potest responderi affirmando homines propterea hunc Caelitem admirari atque diligere quod in eo vident effecta -— ac quidem modo praestantissimo — ea quae maxime affectant, quae tamen saepe in vita sua consequi nequeunt; haec vero sunt: laetitia, libertas, pax, concordia et conciliatio inter homines atque res ipsas. IL Revera haec omnia et alia in vita Pauperis Assisiensis singulari splendore ref ulgent. Imprimis laetitia elucet, siquidem Franciscus pernotus est ut vir perfecta laetitia perfusus. In tota vita sua «summum et praecipuum studium habuit..., quod semper fuit sollicitus interius et exterius habere (et) conservare in se laetitiam spiritualem » . Saepe, ut in monumentis rerum gestarum, impetum laetitiae, qui intus urgebat, cohibere non valuit ita ut, vagi cantoris instar, 4 3 Cfr. Mt 26, 13. 4 La (i Legenda antiqua S. Francisci v. Texte du Ms. 1046 ( M . 69) de Perouse, édité par le P. F . - M . Delorme, Paris 1926, n. 97, p. 56; cfr. etiam Compilano Assisiensis, a cura di M. Bigaroni, Porziuncola 1975, n. 120, p. 384; Scripta Leonis, Rufini et Angeli sociorum S. Francisci, ed. R. B. Brooke, Oxford 1970, n. 97, p. 260. Acta Ioannis Pauli Pp. II 109 frustis ligneis pulsatores instrumenti musici « v i e l l a e » appellati imitans, laudes Dei Gallice caneret. Gaudium, quo Franciscus réplebatur, e stupore est ortum, quo pro animi sui simplicitate et innocentia universas res et eventus contemplabatur; potissimum vero e spe promanavit, quam alebat in corde et qua motus exclamabat : « Tantum est bonum, quod exspecto, quod omnis poena me delectat». Quamvis fere numquam verbo libertatis uteretur, tamen vita eius tota reapse singularis fuit evangelicae libertatis ostensio. Ex omni eius se gerendi modo, ex omni incepto interior animi libertas pellucebat et spontaneus habitus mentis, qui caritatem effecit legem supremam ac Deo «penitus adhaesit. Unum e plurimis huius rei documentis est libertas, quam fratribus suis congruenter Evangelio concessit, de omnibus cibis, qui iis apponerentur, manducando Libertas vero, quam Franciscus est secutus et extulit, obtemperationi Ecclesiae, immo «omnibus hominibus, qui sunt in mundo)), nequaquam repugnat, sed, contra, ex hac ipsa exoritur. Perfecta enim illa forma primigenia hominis, ex qua est liber ac dominus universi, in eo peculiari luce effulget. Qua in re etiam singularis familiaritas ac docilitas continentur, quas omnes creaturae huic Pauperi Christi exhibebant. Unde factum est ut aves eum sacram praedicationem habentem auscultarent, lupus — secundum notam narrationem — mansuefieret, ignis ipse, suos mitigans ardores, «curialis», id est comis, 5 6 7 8 9 10 11 5 Cfr. Thomae de Celano Vita secunda S. Francisci, n. 127: Analecta Franci- scana, 10, p. 205. 6 « E t pro themate hoc proposuit in vulgari: Tanto è il bene ch'io aspetto, ch'ogni pena m'è diletto. Sensus est: Tantum est bonum quod exspecto, quod omnis poena me delectat»: Actus beati Francisci et sociorum eius, 9, p. 31; cfr. De conformitate vitae beati Francisci ad vitam Domini Iesu, auctore F r . Bartholomaeo de Pisa: Analecta Franciscana, 4, p. 479; Considerazioni sulle stimmate, I: Fonti Francescane, Assisi 1977, n. 1897. 7 Regula bullata 3, 14: « E t secundum sanctum Evangelium de omnibus cibis, qui apponuntur eis, liceat manducare (cfr. Lc 10, 8) ». Cfr. Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis (Bibl. Frane. Ascetica Medii Aevi, 12), ed. K. Esser, Grottaferrata 1978, p. 230. 8 Salutatio Virtutum, 14-16: Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, p. 303. Cfr. Fonti Francescane, n. 258; 1 Pt 2, 13. 9 10 Cfr. Gen 1, 28; Sap 9, 2-3; Cfr. Thomae de Gelano Vita prima S. Francisci, n. 58 : Analecta Franciscana, 10, p. 44s.; Fonti Francescane, n. 424. 11 Cfr. Actus beati Francisci et sociorum eius, 23, pp. 77-81: De lupo ferocissimo per sanctum Franciscum reducto ad magnam mansuetudinem; I Fioretti di San Francesco, 21: Fonti Francescane, n. 1852. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 110 12 redderetur. Itaque ut praedictus primus eius vitae narrator affirmat, (( in via obedientiae ambulano et divinae subiectionis perfecte iugum amplectens, in creaturarum obedientia magnam coram Deo adeptus est dignitatem». Potissimum vero libertas sancti Francisci e voluntaria provenit paupertate, qua omni cupidine terrena et sollicitudine eximebatur, ita ut unus ex illis hominibus evaserit, qui secundum verba Apostoli sunt «nihil habentes et omnia possidentes». Franciscus, praeterquam quod vir fuit perfecta laetitia et libertate insignis, coli non desinit ut pacis et fraternitatis Universalis suavissimus amator. Pax autem, qua Franciscus ipse fruebatur et quam effundebat, a Deo ut a fonte repetitur, quem his vocibus orans est allocutus : « Tu es mansuetudo, tu es securitas, tu es quietas » . Quae quidem pax humanam formam vinique induit in Christo Iesu, qui est « pax nostra » : in eo, quemadmodum sanctum Paulum secutus Franciscus scripsit, « quae in caelis et quae in terra sunt, pacificata sunt et reconciliata omnipotenti Deo)). «Dominus det tibi pacem»: his verbis, divina revelatione edoctus, universos homines salutavit. Fuit re vera « pacificus » seu pacis conciliator et auctor — cuiusmodi homo in Evangelio beatus praedicatur — quoniam « t o t a . . . verborum eius discurrebat materies ad extinguendas inimicitias et ad pacis foedera reformanda». Ad pacem et concordiam revocavit civium ordines eiusdem oppidi, caede cruenta inter se dimicantes, daemones, discordiarum fautores, suis precibus fugans. Inter urbes discidio disiunctas, inter 13 14 1 5 16 17 18 19 20 21 12 Thomae de Celano Vita secunda S. Francisci, n. 61: Analecta Franciscana, 10, p. 47; cfr. ibid. n. 166, p. 227: « . . . Frater mi ignis... esto mihi in hac hora propitius, esto curialis ! ». 13 Thomae de Celano Vita prima S. Francisci, n. 61: Analecta Franciscana, io, p. 47. 14 2 Cor 6, 10. 15 Laudes Dei Altissimi, 16 Eph 2, 14. 17 Epistola toti Ordini 4: Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, p. missa, 13: Opuscula Sancti Patris Francisci, 140; 90. cfr. Col 1, 20. 18 Testamentum, 23: «Salutationem mihi Dominus revela vit, ut diceremus: Do- minus det tibi p a c e m » : Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, pp. 311 s. 19 Mt 5, 9. 20 Thomas de Spalato, Historia Pontificum Salonitanorum et Spalatensium, ed. Hei- nemann: Monumenta Germaniae Historica. Scriptores, xxix, p. 580. Cfr. Testimonia minora saeculi XIII de S. Francisco Assisiensi, ed. L. Lemmens, Ad Claras Aquas 1926, p. 10; Analelcten zur Geschichte des Franziskus von Assisi, ed. H. Boehmer - F. Wiegand - C. Andresen, Tübingen 1961, p. 72; Fonti Francescane, n. 2252. 21 Cfr. Thomae de Celano Vita secunda S. Francisci, n. 108: Analecta Franciscana, 10, p. 194. 111 Acta Ioannis Pauli Pp. II clerum et populum atque etiam, ut fertur, inter homines et beluas pacem constituit. Verumtamen pax, ut est Francisco persuasum, venia danda conficitur; quam ob rem ut magistrum urbis Assisii eiusque sedis episcopum, iurgio inter se contendentes, ad pacem ineundam adduceret, cantico fratris solis haec verba pernota curavit adiungenda : «Laudatus sis, mi Domine, propter illos, qui dimittunt propter tuum amorem y>. n Franciscus neminem censebat inimicum, sed unumquemque fratrem arbitrabatur. Quo factum est ut omnia repagula, quibus homines illorum temporum inter se dissociabantur, supergrederetur atque amorem Christi ipsis nuntiaret Saraeenis, in animis iaciens quasi semina voluntatis illius ad colloquendum proclivis et oecumenismi inter homines ingenii cultura, stirpe, religione disparues instituendi, quae sunt e rebus praestantioribus, ad quas aetas nostra profecit. Quin immo hunc universalis fraternitatis sensum dilatavit in cuncta creata, etiam inanima : in solem, lunam, aquam, ventum, ignem, terram, quae pro cuiusque genere fratres et sorores appellavit et suavi quadam cum reverentia est prosecutus. Ad haec quod attinet, ita de eo scriptum invenimus : « Inauditae devotionis affectu complectitur omnia, alloquens ea de Domino, et in laudem eius adhortans » . Haec mente considerantes et illorum optatis satisfacere volentes, qui de rebus naturae, in quibus homines vivunt, hodie merito sunt solliciti, sanctum Franciscum Assisiensem Litteris Apostolicis die x x i x mensis Novembris anno MCMLXXIX sub anulo Piscatoris datis omnium oecologiae cultorum caelestem renuntiavimus Patronum. Verumtamen exemplum Francisci hac in re simul certissimo est documento creaturas et elementa ab iniusta et noxia violatione non prohiberi, nisi quatenus luce biblica creationis et redemptionis affulgente, conspiciuntur ut creaturae, circa quas homo obstringatur officio, non quae eius permittantur arbitrio, 23 2 4 25 22 Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, p. 88. C f r . Mt 6, 12. Canticum fratris solis vulgari quidem eloquio est compositum; cfr. Legenda antiqua S. Francisci ( L e genda Perusina), ed. P. F . - M . Delorme, 44, p. 27; Scripta Leonis, Bufini et Angeli sociorum S. Francisci, ed. R. B. Brooke, p. 168; Fonti Francescane, n. 1593. 23 Cfr. Thomae de Celano Vita prima S. Francisci, nn. 77.80-81: Analecta Fran- ciscana, 10, pp. 57.59-60. 24 Thomae de Celano Vita secunda S. Francisci, n. 165: 10, p. 226. 25 Cfr. AAS 71 (1979), p. 1509. Analecta Franciscana, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 112 et quae una cum eo expectent cupiantque ut «liberentur a servitute corruptionis in libertatem gloriae filiorum Dei)). 26 I I I . Hactenus de rebus tractavimus, propter quas hominum genus de Francisco Assisiensi merito gloriatur neque eum desinit admirari, de laetitia dicimus, dé libertate, de pace, de fraternitate universali. Si autem in his dumtaxat consisteremus, de inani ageretur admiratione, quae parvam aut nullam vim haberet ad edocendos homines, qui nunc sunt, de modo eadem, quae supra sunt dicta, bona consequendi; idem prorsus valeret ac fructus carpere velle, arboris stipite et radice neglectis. Ut ergo celebratio memoriae octavi saeculi expleti a sancti Francisci ortu conscientias revera permoveat in iisque veluti vestigia relinquat, oportet radices vestigentur ut cognoscatur quomodo vita seraphici viri tam mirabiles edere potuerit fructus. Etenim pax, laetitia, libertas, amor non forte fortuna vel natura sunt Francisco donata eiusque animum exornarunt, sed ex consilio capto et asperrima via, quae ipse his verbis comprehendit «facere paenitentiam» quemadmodum in initio Testamenti sui scripsit : « Dominus ita dedit mihi fratri Francisco incipere faciendi poenitentiam ; qui, cum essem in peccatis, nimis mihi videbatur amarum videre leprosos. Et ipse Dominus conduxit me inter illos et feci misericordiam cum illis. Et recedente me ab ipsis, id quod videbatur mihi amarum, conversum fuit mihi in dulcedinem animi et corporis; et postea parum steti et exivi de saeculo». « Paenitentiam facere » vel « vivere in paenitentia » : hae voces in sancti Francisci scriptis potissimum frequentantur, quippe quae totam eius vitam sacramque praedicationem paucis aptissime complectantur. Cum de vita nova recte dirigenda ageretur — magni sane momenti tempore — ipse, a Christo quaerens consilium, Evangelii codicem aperuit et hoc Domini responsum repperit ibi expressum, quo deinde usque ad mortem se conformavit : « Si quis vult post me venire, abneget semetipsum». Ee quidem vera abnegatio sui via fuit, qua Franciscus «animam » seu vitam suam invenit. Adeptus est laetitiam tolerando làbo27 28 29 26 Cfr. Rom 8, 21. 27 Testamentum, 28 Cfr. Thomae de Celano Vita secunda S. Francisci, n. 15: Analecta Franciscana, 1-3: Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, 10, p. 140; Mt 16, 24; Lc 9, 23. 29 Cfr. Mt 10, 39. pp. 307 s. Acta Ioannis Pauli Pp. II 113 res, libertatem oboediendi et semet ipsum penitus abnegando, amorem erga omnes creaturas eo quod se ipsum oder at, id est, ut Evangelium docet, eo quod sui amorem devicit. Ambiilans olim in Via, fratri Leoni exposuit veram laetitiam positam esse in patientia cuiusvis acerbitatis ac tribulationis, propter Christi amorem adhibenda. « Vivere in paenitentia » secundum sanctum Franciscum idem valet ac peccatum in tota eius gravitate agnoscere ; coram Deo in paenitudine constanter conversari; hunc compunctionis ac doloris sensum austero studio ascetico in vitae usum traducere. Qua in re ille eo est progressus ut, antequam moreretur, quasi veniam petens, confessus sit se «multum peccasse in fratrem corpus», quod tanta maceratione in vita afflixisset. Haec, quam Franciscus tenuit, via sermone christiano breviter crux appellatur. Ipse fuit et etiamnum est praeco ac nuntius, per quem Ecclesia ad partes primarias, quas obtinet praedicatio crucis firmissime provocatur, quasi Deus per pauperem servum suum Franciscum lignum vitae iterum plantare voluerit « i n medio civitatis», id est in medio Ecclesiae. Quam ob rem, cum hoc anno, memoriae eiusdem sancti Caelitis dicato, eius sepulchrum piae peregrinationis causa adiissemus, has illi adhibuimus preces : « Arcana ratio spiritualium divitiarum tuarum in Christi cruce continebatur... Doce nos, quemadmodum Paulus apostolus temet ipsum docuit ut nobis absit gloriari nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi». Christus crucifixus itineris dux fuit Francisco ab initio vitae eius novae usque ad finem; qui etiam in monte Alverniae exterius ei sacra Stigmata impressit ita ut is ante hominum quoque oculos «descriptus sit crucifixus». Totum se Franciscus exemplo Crucifixi ëfiinxit et conformavit; atque maxima causa cur summae se dederet paupertati, fuit Crucifixi sequela. Cum morti iam propiñquaret, singularem expe30 31 32 33 34 30 Cfr. De vera et perfecta laetitia, 15: Opuscula Sancti Patris Francisci Assi- siensis, pp. 324-326. Cfr. etiam S. Francisci Admonitio, 5, 8: ibid., p. 67; I Fioretti, 8: Fonti Francescane, n. 1836. 31 Cfr. Legenda trium Sociorum, n. 14, ed. T. Desbonnets; Archiv. Franc. Hist. 67 (1974), p. 100. 32 Cfr. Apc 22, 21. 33 Cfr. diarium L'Osservatore Romano, 13 Mart. 1982. 34 Cfr. Gal 3, 1. Cfr. etiam Thomae de Celano Vita prima S. Francisci, n. 112: Analecta Franciscana, 10, p. 88: «Eesultabat revera in eo forma crucis et passionis Agni immaculati, qui lavit crimina mundi, dum quasi recenter e cruce depositus videretur, manus et pedes clavis confixos habens et dextrum latus quasi lancea vulneratum ». Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 114 rientiam suam spiritualem his simplicibus sed altissimis verbis comprehendit : « scio Christum pauperem crucifixum i ) . Ee quidem vera, ex quo ad Deum est conversus, continenter vixit ut is qui stigmatibus Christi est signatus. Redeamus igitur ad interrogationem initio positam : « Unde tibi quod totus mundus veniat ad t e ? » ; iam probe patet responsio, quae in hisce Iesu Christi vocibus continetur : (( ego, si exaltatus fuero a terra, omnes traham ad meipsum w. Cuncti profecto homines ad Franciscum Assisiensem alliciuntur, quoniam ille, divinum Magistrum suum secutus, voluit quodammodo «exaltari a terra», videlicet esse crucifixus, adeo ut iam non viveret ipse, sed Christus in eo, si licet verba Apostoli ad eundem transferre. Hominibus aetatis nostrae, qui omnibus viribus contendunt ut dolorem submoveant, sed id efficere nullatenus valent, quin immo angoribus eo vehementius cruciantur, quo acrius praecipuas, quas putant, causas dolorum auferre nituntur, sanctus Franciscus, paucis verbis usus, sed immensa auctoritate vitae suae commendatus, viam christianam, quae eo ducit, commonstrat : agitur nempe de tollenda causa ultima doloris et iniustitiae, quae est peccatum, praesertim peccatum inordinati sui amoris. Si amorem proprium veluti crucifigit, homo languorem illum evincit, quo affectus sibi soli, dempta consociatione, studet, quo omnia ad suam refert utilitatem; atque, ut ita dicamus, ferreum circulum vetustatis et mortis disrumpit necnon in novum ingreditur orbem, in cuius medio est Deus cuiusque finibus fratres universi includuntur; fit, ad summam, «nova creatura in Christo». Huius rei habita ratione, annus memoriae ortus sancti Francisci dicatus, qui ad finem iam vergit, provida esse videtur praeparatio Synodi Episcoporum, quae anno MCMLXXXIII celebrabitur cuique hoc est argumentum propositum: « D e reconciliatione et paenitentia in missione Ecclesiae». Ipse qui singularem fecunditatem a se capti consilii de « paenitentia facienda » est expertus, etiam nobis, christianis horum temporum, donum impetret animo comprehendendi veritatem, ex qua homines novi evadere non possumus, qui laetitia, libertate, pace fruantur, nisi peccatum, quod est in nobis, humiliter agnoscamus, nisi verae 35 36 37 38 35 Thomae de Celano Vita secunda S. Francisci, n. 112: 10, p. 192. 36 Io 12, 32. 37 Cfr. Gal 2, 20. 38 Cfr. 2 Cor 5, 17. Analecta Franciscana, 115 Acta Ioannis Pauli Pp. II paenitudinis lavacro mundemur ac deinde «faciamus fructus dignos paenitentiae». 39 I V . His litteris, quibus octavum saeculum revolutum a sancti Francisci ortu recolimus, finem imponere nolumus quin de peculiari eiusdem Oaelitis observantia erga Ecclesiam ac de vinculis pietatis et amicitiae, quibus filii in modum cum Romanis Pontificibus aetatis suae coniungebatur, commemoremus. Persuasum sibi habens eum qui non « c o l l i g a t » cum Ecclesia, « dispergere w, vir Dei usque ab initio curae habuit ut opus suum approbatione et praesidio « Sanctae Romanae Ecclesiae » confirmaretur et obtegeretur, quod propositum his verbis in Regula sua declaravit: « u t semper subditi et subiecti pedibus eiusdem sanctae Ecclesiae stabiles in fide (cfr. Gol 1, 23) catholica paupertatem et humilitatem et sanctum evangelium Domini nostri Iesu Christi, quod firmiter promisimus, observemus » . Primus eius vitae narrator haec de ipso affirmat : « Inter omnia et super omnia fidem sanctae Romanae Ecclesiae servandam, venerandam et imitandam fore censebat, in qua sola salus consistit omnium salvandorum. Venerabatur sacerdotes et omnem ecclesiasticum ordinem nimio amplexabatur affectu » . Ecclesia autem fiduciam a Paupere Christi in se collocatam eo rependit quod non solum Regulam eius approbavit, sed etiam quod peculiarem ei honorem et benevolentiam tribuit. De hoc Francisci in Ecclesiam amore sumus locuti, cum ineunte anno eiusdem Sancti memoria insigni praedictum nuntium ederemus, haec praeter alia proferentes : «charisma et munus propheticum fratris Francisci eo pertinebant ut definite ostenderetur Evangelium commissum esse Ecclesiae, ex eo vivendum idque in vitae usum traducendum praesertim et exempli in modum in Ecclesia atque assentiente et fulciente Ecclesia ipsa». Condiciones autem vitae, quam nunc Ecclesia transigit, videntur monere ut perspiciatur diligentius quomodo sanctus Franciscus reapse temporibus illis actuosam partem habuerit rerum Ecclesiae. Quae quidem tempora propterea erant conspicua et peculiaria quod renovatio 40 4 1 4 2 43 39 Cfr. Lc 3, 8. 40 Cfr. Lc 11, 23. 41 Regula bullata, 12, 4 : 42 Thomae de Celano Vita prima S. Francisci, n. 62: Analecta Franciscana, 10, p. 48. 43 Cfr. AAS 73 (1981), p. 731 (die 3 oct. 1981). Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, p. 237. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 116 liturgica et moralis ipsius Ecclesiae magno nisu promovebatur ; qui nisus ad fastigium pervenit Concilio Oecumenico Lateranensi I V , anno Mccxv celebrato. Quamvis certo non constet Franciscum sessionibus eiusdem universalis Synodi interfuisse, tamen nullum est dubium quin eximia proposita et consulta Concilii probe comperta habuerit atque egregiam operam ipse et Ordo ab eo conditus contulerint ad exsequendam renovationem, cuius formam Concilium exararat. Profecto ad canones eiusdem universalis Synodi et ad epistulam Honorii Pp. I I I manifesto refertur pia contentio illa, ad Eucharistiam pertinens, qua Sanctus Assisiensis operam dedit ut ecclesiis, tabernaculis, vasis sacris maior decor accrescerei maxime vero ut iterum vigesceret amor erga sanctissimum Corpus et Sanguinem Domini Nostri Iesu Christi. 44 Quin etiam Franciscus consilium de renovanda paenitentia est amplexus, quod Innocentius P P . I I I proposuit, cum in exordio Concilii Lateranensis astantes alloqueretur. Quo in sermone Summus Pontifex ille, Decessor Noster praeclarissima, universos Christianos, praesertim clericos, ad spiritualem renovationem, conversionem ad Deum et morum emendationem inducendam est cohortatus ; atque verba prophetica, quae sunt apud Ezechielem, cap. IX, adhibens, litteram thau (postremam alphabeti Hebraici, formam crucis exprimentem) asseruit esse signum eorum, qui «carnem crucifixerunt cum vitiis et concupiscentiis», quique de hominum defectione a Deo gemunt ac dolent: «hoc signum gerit in fronte, qui virtutem crucis ostendit in opere». 45 46 Ex ore Romani Pontificis sanctus Franciscus hausit sibique ascivit hanc hortationem ad purificationem et renovationem Ecclesiae faciendam. Etenim ab illo die — ut proditum est — signum thau habuit in honore singulari; quod quidem litterulis manu sua subscripsit — ut epistolio ad fratrem Leonem dato — idque in fratrum cellis incidit, in monitionibus suis commendavit, «tamquam si — quemadmodum ait sanctus Bonaventura — omne ipsius studium foret iuxta propheticum 44 Cfr. Concilium Lateranense I V , cann. 19-20: Conciliorum Oecumenicorum De- creta, curantibus 6. Alberigo et aliis, Bologna 1973, p. 244; cfr. etiam Litt. A p . Honorii P P . I I I Sane cum olim, 22 Nov. 1219: Bullarium Romanum, I I I , Augustae Taurinorum 1858, p. 66, et Epistula S. Francisci ad Clericos De reverentia corporis Domini: Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, pp. 96 s. 45 46 Gal 5, 24. D. Mansi, Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collectio, 22, Venetiis 1778, p. 971; cfr. PL 217, 677. Acta Ioannis Pauli Pp. II 117 dictum signare Thau super frontes virorum gementium et dolentium, ad Christum Iesum veraciter conversorum » . Haec et alia ostendunt Franciscum sibi proposuisse ut opus suum humiliter inserviret consiliis de renovatione spirituali, quae ordo hierarchicus cepisset. Ad ea exsequenda ipse sua contulit sanctitate, subsidio videlicet, pro quo nihil poterat substitui. Cum prius totum se ad oboediendum Spiritui composuisset, eo quod Christo Crucifixo se similem reddebat, factus est quasi instrumentum, quo usus est Spiritus ipse ut Ecclesiam interius renovaret, eademque esset « sancta et immaculata ) ) . Vir Dei, « divina inspiratione » motus — ut ipsemet consueverat affirmare — id est fervore Spiritus Sancti impulsus, haec omnia egit ; in cunctis « Spiritum et vitam » quaesivit, quae sancti Ioannis verba ipse libenter usurpabat. Hinc profecto miranda vis ad renovandum efficax, quae in eius persona et vita inerat, manavit. Ita ille veri nominis promotor renovationis Ecclesiae evasit, non quidem obiurgatione et censura, sed sanctitate. Aetas, quam nunc Ecclesia transigit, quibusdam rationibus est saeculo similis, quo sanctus vixit Franciscus. Concilium Oecumenicum Vaticanum Secundum multiplicia proposita et consilia christianae vitae renovandae edixit. Verumtamen, ut in Epistula nuper scripsimus vertente anno MDC a Concilio Constantinopolitano I necnon MDL a Concilio Ephesino, «omne renovationis opus Ecclesiae, quod adeo providenter suasit incepitque Concilium Vaticanum Secundum... impleri nequit nisi in Spiritu Sancto, adiuvante scilicet luce eius et virtute». Huiusmodi vero actio Spiritus Sancti, quae summum obtinet momentum, non fit ex more nisi per homines, in quorum animos Spiritus Christi sit penitus illapsus quique huius veluti instrumenta sint effecti adeoque eundem Spiritum in fratres, diversis quidem modis, transfundere valeant. Itaque memoria natalis sancti Francisci, quae hoc anno sollemnibus 4 7 48 49 5 0 51 47 Legenda minor, 2, 9: Analecta Franciscana, 10, p. 662; cfr. eiusdem auctoris Le- genda maior, Prologus, 2: ibid., p. 558. 48 Eph 5, 27. 49 Regula bullata, 12, 1; Regula non bullata 2, 1: Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, pp. 237. 243. Cfr. etiam S. Bonaventura, Legenda maior, 10, 2: Analecta Franciscana, 10, p. 602. 50 Cfr. Testamentum, 13; Epistola ad Fideles (recensio prior), 2, 22; Epistola ad Fideles (recentio posterior), 20: Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, pp. 309s. 112. 118. 51 Epistula A Concilio Constantinopolitano, 25 Mart. 1981: AAS 73 (1981), p. 521. 118 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale celebratur, Nobis esse videtur, rerum supra expositarum habita ratione, his ipsis temporibus singularis quaedam gratia a Deo Ecclesiae impertita. Quo quidem munere praesertim motus fidelium et vires novae, quae in Ecclesia hodie sunt divinitus suscitata, monentur ut in ipsa Ecclesia studiosissime enitendo prorsus inhaerescant — quemadmodum fecit Franciscus — ut propria cuique et peculiaria consilia de renovatione persequi omittant, sed ut charisma sibi donatum cum humilitate servire iubeant propositis ab Ecclesia in Concilio Vaticano Secundo susceptis. Hodieque, ut temporibus sancti Francisci, opus sunt homines, qui ad novitatem vitae per communionem passionum Christi pervenerint quibusque Spiritus ad aedificandum Regnum uti libere possit. Hoc nisi contingat, periculum est ne praeceptiones et normae directoriae, etiam optimae, eiusdem universalis Synodi inefficaces sint aut saltem illos non afferant fructus, qui in bonum Ecclesiae exoptantur. 52 Hanc adhortationem Ecclesia omnibus adhibet filiis suis, potissimum autem, hac oblata occasione, iis qui vestigiis Pauperis viri Assisiensis pressius insistere statuerunt in variis Ordinibus et Institutis, quae eum auctorem habent aut praeclaram eius vivendi formam sequi nituntur. Ecclesia exspectat ut illi, novo mentium ardore infiammati, sanctitate sua ad ipsius conferant profectum, ita ut aliquo modo magnum illud donum resuscitetur, quod mundo, aetate praeterita, obtigit per sanctum Franciscum Assisiensem. Qua spe freti, vobis, dilecti filii, et Familiis religiosis, quibus praeestis, necnon monialibus et sororibus Franciscalibus cunctisque sodalibus Tertii Ordinis eiusdem sancti Francisci Benedictionem Apostolicam, caelestium munerum auspicem Nostraeque caritatis testem, libentissime impertimus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xv mensis Augusti, in sollemnitate Assumptionis Beatae Mariae Virginis, anno MCMLXXXII, Pontificatus Nostri quarto. IOANNES PAULUS P P . I I 52 Cfr. PMlp 3, 10. Acta Ioannis Pauli Pp. II 119 EPISTULA Em.mo P. D. Augustino S.R.E. Presbytero Cardinali Casaroli, a publicis Ecclesiae negotiis, missa. AL VENERATO FRATELLO CARDINALE AGOSTINO CASAROLI, SEGRETARIO DI STATO. 1. La Sede Apostolica, nell'esercizio della sua missione, ricorre all'opera valida e preziosa della particolare comunità costituita da quanti — uomini e donne ; sacerdoti, religiosi e laici — si prodigano, nei suoi dicasteri e uffici, al servizio della Chiesa universale. Ai membri di questa comunità sono assegnati incarichi e doveri, ciascuno dei quali ha una propria finalità e dignità, in considerazione sia del contenuto oggettivo e del valore del lavoro svolto, sia della persona che lo compie. Questo concetto di comunità applicato a coloro che coadiuvano il Vescovo di Roma nel suo ministero di Pastore della Chiesa universale, ci permétte innanzitutto di precisare il carattere unitario dei pur diversi compiti. Tutte le persone, infatti, chiamate a svolgerli, partecipano realmente all'unica ed incessante attività della Sede Apostolica, e cioè a quella « sollecitudine per tutte le Chiese » (cfr. 2 Cor 11, 28) che già dai primi tempi animava il servizio degli Apostoli e che in misura precipua è oggi prerogativa dei successori di San Pietro nella sede romana. Ï3 molto importante che quanti sono associati, in qualsiasi modo, alle attività della Sede Apostolica, abbiano la consapevolezza di tale specifico carattere delle loro mansioni ; consapevolezza, del resto, che è sempre stata tradizione e vanto di chi ha voluto dedicarsi al nobile servizio. Questa considerazione tocca sia gli ecclesiastici e i religiosi che i laici ; sia coloro che occupano posti di alta responsabilità che gli impiegati e gli addetti a lavori manuali, cui sono assegnate funzioni ausiliarie. Essa riguarda, sia le persone addette più direttamente al servizio della stessa Sede Apostolica, in quanto prestano la loro opera presso quegli Organismi, il cui insieme viene appunto compreso sotto il nome di « Santa Sede », sia quanti sono al servizio dello Stato della Città del Vaticano, che alla Sede Apostolica è così intimamente legato. Nella recente Enciclica Laborem exercens ho ricordato le principali verità del « vangelo del lavoro » e della dottrina cattolica sul 120 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale lavoro umano, sempre viva nella tradizione della Chiesa. Bisogna che a queste verità si conformi la vita della singolare comunità che opera sub umbra Petri, in così immediato contatto con la Sede Apostolica. 2. Per inserire adeguatamente questi principi nella realtà, occorre tener presente il loro significato oggettivo e, contemporaneamente, la natura specifica della Sede Apostolica. Quest'ultima — benché, come ho sopra accennato, le sia strettamente connessa l'entità designata come lo Stato della Città del Vaticano — non ha la configurazione dei veri Stati, che sono soggetto della sovranità politica di una data società. D'altra parte lo Stato della Città del Vaticano è sovrano, ma non possiede tutte le ordinarie caratteristiche di una comunità politica. Si tratta di uno Stato atipico : esso esiste a conveniente garanzia dell'esercizio della spirituale libertà della Sede Apostolica, e cioè come mezzo per assicurare l'indipendenza reale e visibile della medesima nella sua attività di governo a favore della Chiesa universale, come pure della sua opera pastorale rivolta a tutto il genere umano ; esso non possiede una propria società per il cui servizio sia stato costituito, e neppure si basa sulle forme di azione sociale che determinano solitamente la struttura e l'organizzazione di ogni altro Stato. Inoltre, le persone che coadiuvano la Sede Apostolica, o anche cooperano al governo nello Stato della Città del Vaticano, non sono, salvo poche eccezioni, cittadini di questo né, conseguentemente, hanno i diritti e gli oneri (in particolare quelli tributari) che ordinariamente scaturiscono dall'appartenenza a uno Stato. La Sede Apostolica — mentre per ben più importanti aspetti trascende i ristretti confini dello Stato della Città del Vaticano fino ad estendere la sua missione a tutta la terra — nemmeno sviluppa, né può sviluppare, l'attività economica propria di uno Stato; ed esulano dalle sue finalità istituzionali la produzione di beni economici e l'arricchimento da redditi. Accanto ai redditi propri dello Stato della Città del Vaticano ed ai limitati cespiti costituiti da quanto rimane dei fondi ottenuti in occasione dei Patti Lateranensi, come indennizzo per gli Stati Pontifici ed i beni ecclesiali passati allo Stato italiano, la base primaria per il sostentamento della Sede Apostolica è rappresentata dalle offerte spontaneamente elargite dai cattolici di tutto il mondo, ed eventualmente anche da altri uomini di buona volontà. Ciò corrisponde alla tradizione che trae origine dal Vangelo (cfr. Lc 10, 7) e dagli inse^ Acta Ioannis Pauli Pp. II 121 gnamenti degli Apostoli (cfr. 1 Cor 9, 11. 14). Conformemente a questa tradizione — che in rapporto alle strutture economiche dominanti nelle varie epoche, ha assunto nei secoli forme diverse — si deve affermare che la Sede Apostolica può e deve usufruire dei contributi spontanei dei fedeli e degli altri uomini di buona volontà, senza ricorrere ad altri mezzi che potrebbero apparire meno rispettosi del suo peculiare carattere. 3. I suddetti contributi materiali sono l'espressione di una costante e commovente solidarietà con la Sede Apostolica e con l'attività da essa svolta. A tanta solidarietà, cui va la mia profonda gratitudine, deve corrispondere, da parte della stessa Sede Apostolica, dei suoi singoli organi e delle persone che in essi lavorano, un senso di responsabilità commisurato alla natura dei contributi, da utilizzare solo e sempre secondo le disposizioni e le volontà degli offerenti : per l'intenzione generale che è il mantenimento della Sede Apostolica e del complesso delle sue attività; oppure per scopi particolari (missionari, caritativi, ecc.), quando questi siano stati precisati. La responsabilità e la lealtà di fronte a quanti, col loro aiuto, si fanno solidali con la Sede Apostolica e ne condividono in qualche maniera la pastorale sollecitudine, si estrinsecano nella scrupolosa fedeltà a tutti i compiti e doveri assegnati, come pure nello zelo, nella laboriosità e nella professionalità che debbono distinguere chiunque partecipa alle attività della medesima Sede Apostolica. È necessario, altresì, coltivare sempre la retta intenzione così da amministrare oculatamente, in ragione del loro scopo, sia i beni materiali che vengono offerti sia quanto, con tali beni, è da essa acquisito o conservato, inclusa la salvaguardia e la valorizzazione della preziosa eredità della Sede di Pietro nel campo religioso-culturale ed artistico. Nell'uso dei mezzi destinati a questi scopi, la Sede Apostolica e coloro che con essa direttamente collaborano devono distinguersi non solo per lo spirito di parsimonia, ma anche per la disponibilità a tener sempre conto delle reali, limitate possibilità finanziarie della medesima Santa Sede e della loro provenienza. Ovviamente, tali interiori atteggiamenti dovranno essere ben connaturati, mediante la formazione, nell'animo dei religiosi e degli ecclesiastici; ma neppure debbono mancare in quei laici che, per libera scelta, accettano di lavorare per e con la Sede Apostolica. Inoltre, tutti quelli che hanno particolari responsabilità di dire9 - A. A. S. 122 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale zione negli organismi, uffici e servizi della Sede Apostolica, come gli stessi addetti alle diverse funzioni, sapranno congiungere questo spirito di parsimonia ad un impegno costante per rendere sempre più valide le diverse attività, tramite un'organizzazione del lavoro impostata, da una parte, sul pieno rispetto delle persone e del contributo valido che ciascuno fornisce secondo le proprie competenze e funzioni; e dall'altra, sull'uso di strutture e strumenti tecnici appropriati, affinché l'attività svolta corrisponda sempre meglio alle esigenze del servizio della Chiesa universale. Ricorrendo a tutto ciò che l'esperienza, la scienza e la tecnologia insegnano, ci si adopererà affinché le risorse umane e finanziarie vengano usate con maggior efficacia, evitando lo spreco, la ricerca di interessi particolari e di privilegi ingiustificati, promuovendo allo stesso tempo buoni rapporti umani in ogni settore ed il vero e giusto interesse della Sede Apostolica. A tali impegni si dovrà unire una profonda fiducia nella Provvidenza, che attraverso le offerte dei buoni non lascerà venir meno i mezzi per poter perseguire gli scopi propri della Sede Apostolica. Qualora la mancanza di mezzi impedisse la realizzazione di qualche obiettivo fondamentale, si potrà fare uno speciale appello alla generosità del popolo di Dio, informandolo delle necessità non sufficientemente note. In via normale, però, converrà accontentarsi di quanto i Vescovi, sacerdoti, istituti religiosi e fedeli offrono spontaneamente, giacché essi stessi sanno vedere o intuire i giusti bisogni. 4. Fra coloro che collaborano con la Sede Apostolica molti sono gli ecclesiastici, i quali, vivendo in celibato, non hanno a loro carico una famiglia propria. Spetta ad essi una remunerazione proporzionata ai compiti svolti e tale da assicurare un decoroso sostentamento e consentire l'adempimento dei doveri del proprio stato, comprese anche quelle responsabilità che in certi casi possono avere di venire in aiuto ai propri genitori o ad altri familiari a loro carico. Né debbono essere trascurate le esigenze del loro ordinato rapporto sociale, in particolare e soprattutto l'obbligo di soccorrere i bisognosi : obbligo che, a motivo della loro vocazione evangelica, è per gli ecclesiastici ed i religiosi più impellente che per i laici. Anche la remunerazione dei dipendenti laici della Sede Apostolica deve corrispondere ai compiti svolti, tenendo al tempo stesso in considerazione la responsabilità che essi hanno di sostentare le loro famiglie. In spirito di viva sollecitudine e di giustizia si dovrà dunque studiare quali sono i loro oggettivi bisogni materiali e quelli delle loro famiglie, Acta Ioannis Pauli Pp. II 123 inclusi quelli attinenti alla educazione dei figli e ad una congrua assicurazione per la vecchiaia, al fine di provvedervi convenientemente. Le indicazioni fondamentali in questo settore si trovano nella dottrina cattolica sulla remunerazione per il lavoro. Indicazioni immediate per la valutazione di circostanza si possono attingere dall'esame delle esperienze e dei programmi" della società e, in particolare, della società italiana, alla quale appartiene di fatto ed in seno alla quale, comunque, vive la quasi totalità dei dipendenti laici della Sede Apostolica. Per promuovere tale spirito di sollecitudine e di giustizia, in rappresentanza cjli quanti lavorano all'interno della Sede Apostolica, potranno svolgere un compito valido di collaborazione Associazioni di prestatori d'opera, come l'Associazione Dipendenti Laici Vaticani sorta recentemente. Simili organizzazioni, che all'interno della Sede Apostolica assumono un carattere specifico, costituiscono una iniziativa conforme alla dottrina sociale della Chiesa, che vede in esse uno degli strumenti atti a meglio garantire la giustizia sociale nei rapporti tra lavoratore e datore di lavoro. Non risponde tuttavia alla dottrina sociale della Chiesa lo slittamento di questo tipo di organizzazioni sul terreno della conflittualità a oltranza o della lotta di classe; né esse debbono avere impronta politica o servire, palesemente o occultamente, interessi di partito o di altre entità miranti a obiettivi di ben diversa natura. Esprimo fiducia che Associazioni come quella, ora esistente, sopra ricordata — ispirandosi ai principi della dottrina sociale della Chiesa — svolgeranno una funzione profìcua nella comunità di lavoro operante in solidale sintonia con la Sede Apostolica. Sono anche certo, che, nell'impostare i problemi concernenti il lavoro e nello sviluppare un dialogo costruttivo e continuo con gli organi competenti, esse non mancheranno di tener presente in ogni caso il particolare carattere della Sede Apostolica, come indicato nella parte iniziale della presente lettera. In relazione a quanto esposto, Vostra Eminenza vorrà preparare gli opportuni documenti esecutivi, per assecondare, tramite convenienti norme e strutture, la promozione di una comunità di lavoro secondo i principi esposti. 5. Nell'Enciclica Laborem exercens facevo rilevare che la dignità personale del lavoratore richiede di esprimersi in un particolare r ap- 124 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale porto col lavoro che gli è affidato. A questo rapporto — realizzabile oggettivamente in diversi modi a seconda del tipo di lavoro intrapreso — si perviene soggettivamente quando il lavoratore, pur svolgendo un'attività (( retribuita », la vive come esercitata « in proprio ». Trattandosi qui di lavoro compiuto nell'ambito della Sede Apostolica e perciò caratterizzato dalla fondamentale specificità sopra accennata, tale rapporto esige una sentita partecipazione a quella ((sollecitudine per tutte le Chiese » propria della cattedra di Pietro. I dipendenti della Santa Sede devono, pertanto, avere la profonda convinzione che il loro lavoro comporta innanzitutto una responsabilità ecclesiale da vivere in spirito di autentica fede e che gli aspetti giuridico-amministrativi del rapporto con la medesima Sede Apostolica si collocano in una luce particolare. II Concilio Vaticano II ci ha offerto copiosi insegnamenti sul modo con cui tutti i cristiani, ecclesiastici, religiosi e laici, possono — e devono — fare propria questa sollecitudine ecclesiale. Sembra quindi necessario, specialmente per quanti collaborano con la Sede Apostolica, approfondire la coscienza personale prima di tutto dell'universale impegno apostolico dei cristiani e di quello risultante dalla vocazione specifica di ognuno : del vescovo, del sacerdote, del religioso, del laico. Le risposte, infatti, alle odierne difficoltà nel campo del lavoro umano vanno cercate nella sfera della giustizia sociale; ma occorre ricercarle, altresì, nell'area del rapporto interiore col lavoro che ciascuno è chiamato a compiere. Pare evidente che il lavoro — qualunque esso sia — svolto alle dipendenze della Sede Apostolica esiga ciò in misura tutta speciale. Oltre all'approfondito rapporto interiore, questo lavoro, per essere vantaggioso e sereno, richiede un reciproco rispetto, basato sulla fratellanza umana e cristiana, da parte di tutti e per tutti coloro che vi attendono. Solo quando è alleata con una tale fratellanza (cioè con l'amore dell'uomo nella verità), la giustizia può manifestarsi come vera giustizia. Dobbiamo cercare di sapere ((di quale spirito siamo » (cfr. Le 9, 55 Volg.). Queste ultime questioni, appena accennate, non si possono formulare adeguatamente in termini amministrativo-giuridici. Ciò non esime, tuttavia, dalla ricerca e dallo sforzo necessari per rendere operante — proprio nella cerchia della Sede Apostolica — quello spirito del lavoro umano, che proviene dal Signore nostro Gesù Cristo. dell'affidare questi pensieri, Signor Cardinale, alla sua attenta Acta Ioannis Pauli Pp. II 125 considerazione, invoco sul futuro impegno, richiesto dalla loro messa in opera, l'abbondanza dei doni della divina assistenza, mentre di cuore Le imparto la mia Benedizione, che volentieri estendo a tutti coloro che offrono il proprio benemerito servizio alla Sede Apostolica. Dal Vaticano, 20 Novembre • 1982. IOANNES PAULUS PP. I I ALLOCUTIONES I In valle Siciliae Occidentalis, vulgo « del Belice » cognominata habita.* Fratelli e Sorelle della Valle del Belice! 1. (( Grazia a voi e pace da Dio nostro e dal Signore Gesù Cristo )).* Si compie stamani un desiderio che ho coltivato a lungo nel cuore : quello di venire nella vostra terra, sconvolta dal terribile sisma del 1968, per recarvi la testimonianza del mio affetto e per incoraggiarvi nel generoso impegno con cui state lentamente sollevandovi dalle conseguenze di quel doloroso evento. Sia lodato Iddio che mi concede la gioia di questo incontro con voi tanto caloroso e cordiale ! Saluto il Vescovo di Mazara del Vallo, che ha così efficacemente interpretato i sentimenti dei Confratelli delle diocesi di Agrigento, Monreale e Trapani, come pure di tutta la popolazione della Valle e, in particolare di voi, carissimi, che vi siete dati convegno nello stupendo scenario di questo angolo pittoresco della Sicilia. Rivolgo altresì un deferente saluto alle Autorità presenti e ringrazio il Sindaco di Calatafimi che, anche a nome dei colleghi dei Comuni colpiti dal terremoto, mi ha dato il benvenuto con nobili espressioni, che ho molto apprezzato. Saluto i Sacerdoti, i Religiosi e le Religiose, che condividono quotidianamente le tribolazioni, le gioie e le speranze del gregge loro affidato. Saluto voi, Uomini e Donne di questa terra che avete vissuto l'esperienza sconvolgente di quella notte tra il 14 ed il 15 gennaio del 1968 ed avete affrontato, senza lasciarvene piegare, gli indicibili disagi che * Die 20 m. Novembris a. 1982. 1 1 Cor 1, 3. 126 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ad essa hanno fatto seguito in tutti questi anni. Saluto in particolar modo voi giovani, che movevate allora i primi passi nell'esistenza 0 che non eravate nati ancora: il futuro della Valle del Belice è nelle vostre mani ! 2. Ho voluto che la mia prima sosta tra le genti della Sicilia fosse qui, nella terra del Belice. Non soltanto perché è giusto che il padre si volga innanzitutto verso i figli più provati, ma anche perché avevo verso di voi il debito di una promessa. Monsignor Trapani lo ha giustamente ricordato : quando lo scorso anno una delegazione dei Comuni di questa zona venne a rendermi visita in Vaticano, io promisi che avrei ricambiato la gentilezza recandomi di persona nella vostra terra per guardarvi negli occhi e perché voi poteste leggere sul mio volto l'intensità dei sentimenti che nutro per voi, per i vostri vecchi, per i malati, per i vostri bambini. Sì, i vostri bambini. Un gruppo di essi venne qualche anno fa a Roma e fu accolto anche dal mio Predecessore, il Papa Paolo V I , il quale, intrattenendosi con loro, ebbe a dire tra l'altro : (( Sappiate che noi saremo i vostri avvocati ». La mia visita di oggi si colloca in ideale continuità con l'impegno preso da quel grande Papa nei vostri confronti. Io sono qui per testimoniarvi che la sollecitudine della Chiesa, manifestatasi in vario modo negli anni scorsi, non è venuta meno, ma permane sempre viva ed operante. Sono qui, altresì, per toccare con mano che, nonostante gli oltre quattordici anni passati da quella terribile notte, le conseguenze del sisma non sono ancora state completamente cancellate. Permane tuttora particolarmente grave il problema della casa : molte famiglie vivono ancora in baracche, sopportando il peso di sì precario stato di cose, indegno di persone civili. Come non levare la voce per denunciare l'innaturale perdurare di una situazione tanto penosa? La casa è esigenza primaria e fondamentale per l'uomo : in essa fioriscono gli affetti familiari, si educano i figli e si godono i frutti del proprio lavoro. In una Sicilia ricca di storia, di civiltà, di tradizioni familiari umane e cristiane, la baracca è una degradazione ed un segno di precarietà, che offende ed umilia. Sia dunque offerta a tutti la possibilità d'una casa decorosa; sia offerta particolarmente ai bambini, i quali hanno bisogno d'un loro nido, d'un luogo sereno e caldo, dove crescere e svilupparsi, senza il rischio di traumi e di malattie. Acta Ioannis Pauli Pp. II 127 La mia presenza tra voi, carissimi, vuol essere richiamo ai responsabili e a tutte le persone di buona volontà perché si adoperino, tanto nell'ambito pubblico quanto in quello privato, per affrettare i tempi della ripresa, favorendo il completamento dei piani edilizi ed il rilancio economico e sociale di questa terra del Belice, che ha nelle doti di mente e di cuore dei suoi abitanti i presupposti sicuri per significativi progressi a vantaggio proprio e dell'intera comunità nazionale. 3. Ma, cittadini del Belice, pur sollecitando il doveroso aiuto degli organismi amministrativi, dico a voi; abbiate fiducia soprattutto in voi stessi ! Questi «anni di traversie non vi hanno portato soltanto privazioni e sofferenze; essi hanno anche rivelato in voi insospettabili riserve di abnegazione e di coraggio, meravigliose risorse di inventiva e di generosità, commoventi slanci di altruismo e di solidarietà. Voi avete dunque ragione di far conto sulle vostre energie per l'impegno di ricostruzione, da cui dipende il vostro futuro. Certo, è giusto che possiate contare anche sull'apporto della comunità nazionale e sull'onestà di quanti sono preposti all'erogazione del pubblico denaro o alla sua traduzione in opere di comune utilità. Non tutto purtroppo, in questa materia, si è svolto con la necessaria limpidezza, ed è noto che in tali carenze sono state ravvisate da molte parti le ragioni di lentezze e di inadempienze nell'opera di ricostruzione. ÏD doveroso, pertanto, fare appello al senso di responsabilità di politici, amministratori, appaltatori. È però necessario richiamare anche ciascun privato cittadino alla consapevolezza dei doveri che su di lui gravano nei confronti del bene comune. È solo col solidale contributo di tutti che si può far fronte a calamità naturali di questa portata ed avanzare sulla strada del civile progresso, creando spazi convenienti alle nuove generazioni, le quali s'affacciano all'esistenza e chiedono di poter recare il contributo delle loro fresche energie al comune benessere. 4. Fratelli e Sorelle della Valle del Belice ! Ciò che in tempi di difficoltà e di crisi urge soprattutto promuovere è la formazione di coscienze mature, sensibili all'appello dei valori morali. La ricostruzione materiale della vostra terra si attuerà in modo pienamente soddisfacente e darà frutti durevoli nel tempo, se poggerà sulla salda roccia dei valori morali che hanno formato il patrimonio dei vostri antenati, consentendo loro di sopravvivere a difficoltà non minori di quelle da voi oggi affrontate. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 128 Voi sapete quali sono stati i valori che hanno ispirato le scelte di vita dei vostri padri : nonostante le debolezze e le deviazioni che hanno segnato anche le epoche precedenti, è fuor di dubbio che la fede ha illuminato e sorretto i vostri avi, purificandone progressivamente i sentimenti ed orientandone le scelte in senso sempre più conforme alle esigenze della dignità di uomini e di figli di Dio. È a questa sorgente che deve attingere anche la presente generazione, se vuole raggiungere quei traguardi di libertà, di giustizia e di pace a cui appassionatamente aspira. La fede infatti apre il cuore a Cristo. E Cristo sa « quello che c'è in ogni uomo » . Lui può quindi indicarvi la giusta strada per la piena attuazione delle speranze e degli ideali che ardono nel vostro animo. Non abbiate dunque paura di Cristo, ma apritegli le porte del vostro cuore ! 2 5. Noi siamo ora raccolti intorno all'altare, sul quale Egli rinnoverà il mistero della sua passione e della sua risurrezione. Egli è dunque in mezzo a noi. Come non pensare alla scena descritta nella pagina evangelica, testé proclamata? Anche allora c'era molta folla intorno a Gesù, e fu in quella circostanza che il Maestro divino, a chi gli annunciava l'arrivo della Madre e dei parenti, rispose « girando lo sguardo su quelli che gli stavano seduti attorno )) : (( Ecco mia madre e i miei fratelli ! Chi compie la volontà di Dio, costui è mio fratello, sorella e madre » . « Chi compie la volontà di Dio ». Ciascuno senta su di sé lo sguardo indagatore di Cristo, mentre Egli ripete per noi queste parole. Il criterio enunciato quel giorno resta valido nei secoli. Ciò che decide dell'appartenenza a Cristo, stabilendo fra lui e l'anima un vincolo spirituale così profondo da poter essere assimilato a quello che lega fra loro i membri della stessa famiglia, è il « compiere la volontà di Dio ». Non v'è altro titolo che, agli occhi di Cristo, possa sostituire quest'unico, fosse pur quello della maternità puramente fìsica. Se Maria è la prima creatura nei piani di Dio, ciò è dovuto al fatto che oltre ad essere la madre di Cristo secondo la carne, ha anche accolto la parola di Dio con disponibilità totale, facendone in ogni ora del giorno sostanza viva della propria esistenza. 3 Per questo Ella <( è riconosciuta quale sovreminente e del tutto singolare membro della Chiesa e sua figura ed eccellentissimo modello nella 2 Gv 2, 25. 3 Cfr. Me 3, 31-35. Acta Ioannis Pauli Pp. II 129 4 fede e nella carità » . A Lei, pertanto, ciascun fedele deve guardare per apprendere come si « compie la volontà di Dio » e come si entra in comunione di vita con Cristo, Verbo di Dio disceso dal Cielo per amore dell'uomo. 5. Genti del Belice, io affido la vostra terra alla materna protezione della Vergine Santissima : la sua effigie ho benedetto poco fa, invocandone l'intercessione per le numerose vittime del terremoto, i cui nomi sono iscritti nella stele marmorea ai suoi piedi. Accolga Maria sotto il suo manto ciascuno di voi, le vostre comunità, le singole famiglie, e custodisca vivida e ardente nei vostri cuori la fiamma della fede. Salvaguardi nei bambini il candore dell'innocenza ; susciti nei giovani la passione per i grandi ideali; ispiri agli sposi il senso vivo della sacralità dell'amore; difenda l'età matura dalle tentazioni dell'opportunismo e del compromesso ; conforti la vecchiaia, variamente provata nel corpo e nello spirito, col balsamo interiore della speranza. Col suo aiuto possa questa vostra terra, carissimi Fratelli e Sorelle, insieme con l'intera isola di Sicilia restare salda nella professione della fede, continuando a meritare di essere annoverata tra quelle «nazioni numerose » per le quali il profeta Zaccaria previde che avrebbero « aderito al Signore » e sarebbero diventate « suo popolo ». Possa dirsi sempre di questa Isola, sulla quale popoli diversi hanno lasciato tracce gloriose del loro passato, la parola solenne che abbiamo ascoltato nella prima Lettura di oggi : « Egli, il Signore, dimorerà in mezzo a te » . Se il Signore « dimorerà in mezzo a te », terra di Sicilia che emergi dal mare più ricco di storia, e nei secoli sei stata un crocevia di popoli, potrai svolgere anche nel futuro un ruolo provvidenziale di raccordo tra l'Oriente e l'Occidente, e favorire l'incontro tra civiltà diverse, su tutte riverberando la luce portata agli uomini dal Cristo, Figlio di Dio e Figlio di Maria. Se il Signore « dimorerà in mezzo a te ». Non dimenticarlo ! Sta qui il segreto dei tuoi futuri destini. 5 4 Lumen Gentium, n. 35. 5 Zac 2, 15. 130 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Panormi, ad Auctoritates et congregatos cives habita.* Illustri Signori! Varissimi fratelli e sorelle! 1. Ringrazio sinceramente il Signor Ministro, il Presidente della Regione Siciliana e il Sindaco di Palermo per le nobili espressioni, con cui hanno accolto il mio viaggio apostolico in questa Città, la capitale dell'Isola del sole; e ringrazio altresì tutti coloro che hanno voluto, al mio arrivo, manifestarmi il loro entusiasmo e la loro gioia. Da parte mia, vi dico la mia grande letizia nell'essere finalmente qui, con voi, per questa visita pastorale, che si compie in occasione dell'importante ricorrenza liturgica di Cristo Re. Giunga a voi tutti il mio saluto cordiale; un saluto che estendo volentieri alle popolazioni degli altri Centri dell'Isola, nella speranza di poter ritornare in futuro a visitare di persona anche le loro comunità. Mi pare di sentire oggi con noi, tutti gli abitanti della Sicilia, presenti qui, in questa antica ed illustre Capitale, che durante la sua plurisecolare storia ha spesso svolto un ruolo di protagonista : centro di convergenza e di incontro — come del resto tutta quest'Isola — di culture diverse; capitale durante il periodo degli Arabi e dei Normanni ; ricca di insigni monumenti e importante centro culturale ed artistico. Ma questa storia gloriosa, frutto del genio proprio del popolo palermitano, è stata arricchita ed animata nei secoli dalla fede cristiana, intensa e profonda, che ha trovato la sua più alta e pura espressione nei Santi e nelle Sante, fioriti, nel corso dei secoli, in Palermo e in tutta la Sicilia. Non posso non ricordare la vostra Santa Rosalia, la «Santuzza )), che voi venerate ed onorate e che, dal Monte Pellegrino, veglia sulla vostra città, di cui è Patrona. Il-vostro senso religioso ha ispirato ed orientato per secoli la vita familiare; l'esemplare capacità di donazione e di solidarietà verso gli altri, specialmente i sofferenti; l'innato rispetto per la vita; l'ammirevole senso del dovere e dell'onore. E questo profondo senso religioso ha trovato una delicata manifestazione nella secolare devozione a Maria Santissima Immacolata, celeste Patrona dell'arcidiocesi palermitana, la cui festività è celebrata in Sicilia fin dal nono secolo. * Die 20 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 131 2. Quando gli antichi Greci approdarono in questa zona, la chiamarono (( Panormo )), cioè « tutto porto aperto » ; un nome che voleva indicare sicurezza, pace, serenità. E venendo per la prima volta fra di voi, il mio augurio è che veramente questa Città, mantenendo sempre vivi i valori migliori della sua storia e della sua tradizione, sappia sempre realizzare per i suoi abitanti e per tutto il resto della Nazione l'auspicio di serenità e di pace, sintetizzato nel suo nome. Questo comune desiderio può essere attuato soltanto mediante la collaborazione fattiva, continua e sincera di tutti i cittadini palermitani, e nel rispetto dei dettami della coscienza la quale, in nome di Dio, impegna a fare il bene ed a fuggire il male ; ad amare e non ad odiare. Occorre pertanto ridare forza alla voce della coscienza, che ci parla della Legge di Dio, di quella Legge, che Egli ha inciso nel nostro spirito e che corrisponde alle esigenze della vera dignità della persona umana. È alla luce di questa voce che vanno affrontati e risolti i problemi morali, che sorgono tanto nella vita dei singoli che in quelli della società. Occorre cercare sempre la verità e il bene, impegnandosi con tutte le forze a realizzarli nella vita personale ed in quella dei rapporti comunitari. 3. La realizzazione concreta di quell'augurio di serenità e di pace, implicito nel nome della vostra città, impegna tutti, direttamente e personalmente, alla promozione del bene comune e, in particolare, al continuo ed effettivo rispetto della persona umana, alla vigile ed amorevole attenzione ai bisogni dei più piccoli, degli emarginati, degli « ultimi » : sono queste infatti le condizioni fondamentali per una civile ed ordinata convivenza alla quale Palermo vuole tendere per essere oggi porto sicuro di vita concorde, serena ed onesta. I fatti di violenza barbara, che da troppo tempo insanguinano le strade di questa splendida Città, offendono la dignità umana; come la offendono anche le condizioni subumane di vita, le discriminazioni nei diritti fondamentali, le disuguaglianze economiche e sociali : fenomeni che sono contrari alla giustizia, alla equità, alla pace sociale ed inquinano i rapporti umani impedendo il raggiungimento del bene comune, cioè dell'insieme di quelle condizioni di vita sociale, che permettono ai singoli ed ai gruppi di raggiungere più pienamente e più speditamente la propria maturazione e perfezione. Non dubito che voi tutti, fratelli e sorelle, guardando al vostro glorioso passato, sappiate impegnarvi nel costruire il presente, forti so- 132 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale prattutto della vostra grande tradizione cristiana, per preparare il vostro futuro. È l'augurio che di cuore formulo. Diletta Palermo, approdo aperto approdo sicuro, vivi in serenità ed in pace ! III Ad eos qui coetui Pontificii Consilii Cor Unum interfuere coram admissos.* Monsieur le Cardinal, Chers Frères et Sœurs, 1. C'est toujours une joie pour l'Evêque de l'Eglise de Rome qui « préside à l'assemblée universelle de la charité » (S. Ignace d'Antioche) d'accueillir les membres du Conseil pontifical Cor Unum qui l'assiste dans l'exercice de sa diaconie de charité. Soyez donc les bienvenus pour cette nouvelle rencontre à l'occasion de votre Assemblée plénière. Par votre Président, le cher Cardinal Gantin, et par le Secrétariat du Conseil pontifical, je suis tenu au courant, en cours d'année, des activités qui se déploient dans les divers secteurs qui vous sont confiés : les situations d'urgences, le développement, la santé, bref, ce qui, dans le domaine de l'action, concerne (de progrès humain et chrétien». Je sais le travail intense et sérieux que supposent toutes ces activités présentées par le Rapport annuel, et cela avec un personnel restreint en nombre, et très dévoué. De ce service accompli avec générosité, désintéressement et compétence, je vous remercie, vous et tous ceux qui y collaborent. 2. La mission de ((Cor Unum» ne peut être remplie par le seul travail de la Présidence et du Secrétariat. C'est à vous tous ensemble qu'il revient de réaliser les buts fixés au Conseil pontifical par le Pape Paul VI dans sa Lettre d'Institution du 15 Juillet 1971, et dont je ne cite que les premiers: «S'efforcer d'harmoniser les forces et les initiatives de tous les Organismes catholiques et, au-delà, de tout le peuple de Dieu, par l'échange d'informations et un effort accru de coopération, de manière à assurer et favoriser par une concertation permanente le progrès humain à l'aide de moyens adaptés». En ce domaine, la tâche de votre Conseil est certes délicate et difficile. Structure ministérielle au service de la charité de l'Eglise, * Die 22 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 133 (( Cor Unum » est notamment en relation avec les Eglises locales, Conférences episcopales et évêques des divers diocèses, et avec les organisations d'aide qui en dépendent. Il n'a évidemment pas à se substituer à elles, ni à devenir un organisme centralisateur, et surtout pas centralisateur des finances de ces organisations. Mais il est à leur disposition pour les aider à prendre leurs décisions dans une perspective plus universelle, mieux coordonnée, au nom d'un approfondissement de la charité, et il est un lieu d'échange, entre elles et avec le Pape, à propos des problèmes soulevés par l'exercice de la charité. L'esprit qui préside à une telle tâche comporte, avec la lucidité et le souci de vérité, la confiance dans le sérieux et les bonnes dispositions des organisations, le respect de leur personnalité et de leurs responsabilités propres, l'accueil, le dialogue, au besoin l'interpellation fraternelle, bref la charité en acte. Et réciproquement, cela suppose accueil, confiance et collaboration de la part des institutions caritatives diocésaines, nationales ou internationales, dont d'ailleurs plusieurs sont représentées au sein de ce Conseil pontifical. En somme, « Cor Unum » œuvre pour que chaque Eglise locale, et, dans chaque Eglise locale, les Organisations reconnues par elle, exercent leurs propres responsabilités, dans le plein respect des autres Eglises locales et organisations, dans une harmonieuse coordination. Et « Cor Unum » peut rendre ce service avec son charisme de regard désintéressé facilité par sa large information et sa sollicitude universelle en dépendance du Pape qui lui a donné à cet effet compétence et autorité. 3. Cette sollicitude universelle dont je viens de parler requiert non seulement ces échanges d'un pays à l'autre, mais parfois une solidarité universelle des chrétiens appliquée à des besoins d'une ampleur et d'une acuité telles qu'ils requièrent des secours urgents et abondants de la part d'un grand nombre de collectivités, par exemple pour faire face à des cataclysmes naturels, ou à certaines situations particulièrement graves affectant les réfugiés, ou les populations victimes de la guerre. Là aussi, (( Cor Unum » a une mission hors pair pour informer, sensibiliser, susciter une concertation rapide et efficace, ((demeurant sauves la personnalité propre et les responsabilités executives de chaque Organisation». Que d'exemples ne pourrait-on pas citer en ce domaine, aujourd'hui même, qui illustrent le bien-fondé de votre institution ! 1 1 Cf. Lettre de Paul VI, déjà mentionnée. 134 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale C'est pour des circonstances de ce genre que le Pape recourt directement à (( Cor Unum » pour mettre en œuvre ses initiatives au plan caritatif et apporter sa propre participation au témoignage de la charité, même par des dons qui demeurent nécessairement symboliques par rapport à l'immensité des besoins. De la part que vous prenez alors pour être son instrument efficace, il vous remercie également. 4. Enfin — et ce n'est pas moins important — il revient au Conseil pontifical « Cor Unum » de promouvoir une réflexion vraiment catholique sur la charité aujourd'hui. Une telle réflexion demeure proche des expériences concrètes, de l'action, et elle vise à renforcer dans tout le peuple de Dieu, dans l'opinion publique, un mouvement de charité à la hauteur des véritables besoins, et inspiré par une perspective authentiquement chrétienne, fondée sur l'Evangile et la doctrine sociale de l'Eglise. C'est pourquoi je suis heureux que la présente Assemblée vous ait permis d'étudier plus à fond l'orientation que je vous donnais l'an dernier, en parlant de votre «mission catéchétique» en ce domaine. On dit à juste titre : « C'est la charité qui sauve » ; mais j'oserais ajouter, dans un autre sens : il faut précisément « sauver » la charité, c'est-à-dire la réhabiliter, bien voir ce qu'elle implique au plan spirituel, la relier au grand dessein d'Amour de Dieu, à la Vie trinitaire dont elle doit témoigner, la ressourcer à l'écoute de l'Evangile, de la Parole de Dieu, la nourrir dans la prière et la participation à l'Eucharistie, qui en est le sommet. Il faut donc aussi veiller à ne pas isoler la charité des autres exigences des Béatitudes, mettre au clair ses rapports avec la justice à laquelle elle ne se réduit pas alors qu'elle vise, elle aussi, la promotion humaine, considérer sa spécificité par rapport aux actions socio-politiques des autorités civiles. Il importe de voir jusqu'à quel engagement individuel et communautaire elle conduit, à quels besoins temporels et spirituels elle s'étend, quelles faims et soifs elle cherche à satisfaire. Aujourd'hui, beaucoup d'hommes de bonne volonté se disent prêts, Dieu merci, à intervenir en faveur de nos frères démunis ; et un certain nombre le font de façon efficace et désintéressée, jusque sous la forme du « volontariat ». On ne peut que s'en réjouir ! Vous-mêmes prenez volontiers contact avec les institutions non catholiques et non confessionnelles de secours et de promotion humaine, surtout au plan international. L'Eglise, en ce qui la concerne, « tient aux œuvres charitables comme à une partie de sa mission propre et comme à un droit inalié- Acta Ioannis Pauli Pp. II 135 2 nable». Elle demande à ses fils d'exercer la charité dans toute son originalité et sa profondeur évangéliques, dans des perspectives et avec des moyens exempts de partialité et d'ambiguïté. Comme au temps des premières communautés apostoliques, cette charité explicitement chrétienne est essentielle à l'Eglise qui doit en particulier témoigner, au milieu de ce monde, de la priorité de l'assistance aux pauvres, aux plus pauvres, aux nouveaux pauvres, et des valeurs évangéliques. C'est dire l'importance de l'œuvre à poursuivre comme catéchèse de la charité, comme éducation du peuple de Dieu, pour apporter à celui-ci clarifications, motivations, stimulant. C'est, au fond, une tâche d'évangélisation. Beaucoup d'instances dans l'Eglise doivent s'en préoccuper. Mais, comme membres du Conseil pontifical « Cor Unum », vous y apportez une contribution spéciale, de premier ordre, en aidant les autres instances responsables à en prendre conscience. Pour toutes ces tâches, le Pape vous remercie, vous encourage. Il compte sur vous et vous bénit de tout cœur. Que, par l'intercession de la Vierge Marie, la Vierge de la Visitation, l'Esprit Saint vous éclaire et entretienne en vous le feu de l'amour, qu'il vous unisse dans le cœur unique du Christ! IV Ad Patres Cardinales, ineunte plenaria congregatione Sacri Collegii, habita.* Dilecti ac Venerabiles Fratres Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales! 1. Vehementer sincereque gaudeo quod hodie mihi datur ut vos in hac Aula, prope sepulcrum beati Petri, in ipso veluti corde Ecclesiae iubeam salvere. His annis praeteritis multi ex vobis, etiam saepius, ex variis partibus orbis terrarum huc advenerunt, sive ad visenda limina Apostolorum, sive propter aliam opportunitatem; hodie vero peculiari de causa Patres Cardinales hic in unum congregantur : initium enim fit coetus plenarii Sacri Collegii, qui proxime sequitur eiusmodi conventum ante tres annos celebratum, ac quidem die quinta mensis Novembris inchoatum. Talis coetus, hoc modo actus, ab immemorabili — ut affirmari posse videtur — non evenit, saltem temporibus recentioribus nostraque aetate, exceptis sessionibus Conclavis, sane historia dignis. 2 Décret sur l'Apostolat des Laïcs, n. 8. * Die 23 m. Novembris a. 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 136 Amanti animo vos saluto vobisque gratias ago quod invitationi meae estis obsecuti, quamquam, ut probe scio, id vobis aliquid incommodi importabat, quoniam occupationes et sollicitudines cotidianae vestrae magnae sunt vosque premunt et angunt. Quoniam post tres annos exactos nunc convenimus, facere non possum quin illos commemorem, qui per hoc tempus a Deo in patriam caelestem sunt vocati ; sunt autem hi Cardinales, quos mortuos deflemus : Alfredus Bengsch, Sergius Pignedoli, Aegidius Vagnozzi, Stephanus Wyszynski, Franciscus Seper, Pericles Felici, Ioannes Patricius Cody, Carolus C. de Vasconcellos Motta, Ioannes Benelli. Eorum omnium apud nos viget recordatio, estque eorundem memoria in benedictione, atque — de hoc non dubitamus — ipsi apud Deum intercedunt pro nobis et pro laboribus nostris quorum usque ad extremum vitae fuerunt consortes. 1 2. Imprimis reminisci iuvat ea quae tunc dixi ad comprobandam confirmandamque necessitatem et opportunitatem indicendi congressiones, quas omnia membra Sacri Collegii participent. Huius rei rationes modo significantissimo illustrantur respectu habito Concilii Vaticani Secundi, quod tam egregie in lumine posuit ((collegialitatem)) totius Episcopatus, quod attinet ad sollicitudinem pastoralem de Ecclesia. Haec « collegialitas )) plenitudinem consequitur in Concilio Oecumenico. Nihilominus, ut eadem « collegialitas » ministerii episcopalis in vita Ecclesiae evidens efficeretur etiam extra Concilium, exoptata est ab ipso Concilio institutio Synodi Episcoporum, cui haec est laus tribuenda quod — horum annorum spatio, quorum numerus non est ita magnus post Concilium celebratum — multas quaestiones summi momenti pro Ecclesia est aggressa. Nunc vero Episcopi totius orbis terrarum se comparant ad sessionem ordinariam Synodi anni millesimi nongentesimi octogesimi tertii, cuius argumentum, videlicet « de reconciliatione et paenitentia )), pondus omnino primarium pro missione Ecclesiae et Christianitatis in mundo huius temporis habet. Neque obliviscendum est Statutum Synodi Episcoporum proponere, praeter sessiones ordinarias, etiam sessiones extraordinarias necnon peculiares. Cuius generis sessiones tempore Concilium subsecuto iam sunt peractae. Inter huiusmodi signa « collegialitatis » praeteriri nequit, ut patet, venerandum et antiquum Sacrum Collegium. Dum superior coetus ce1 Cf. AAS 71 (1979), pp. 1448 s. Acta Ioannis Pauli Pp. II 137 lebrabatur, in lumine posui, data opportunitate, vinculum, quo idem Collegium cum Ecclesia Romana et cum ministerio universali Episcopi Romani in Ecclesia catholica coniungitur. Affirmari licet praesentiam huiusce Collegii, quod pertinet ad quaestiones arctissime cum eodem ministerio conexas, inniti non solum in munere historico eiusdem Collegii, sed etiam in generali « collegialitatis » progressione, quae post Concilium Vaticanum Secundum ut factum concretum effulget. Nova vis tributa Collegio Cardinalium, intra quaestiones opportunas, non solum non obscurat, sed potius patefacit indolem collegialem ministerii episcopalis, id est sollicitudinem collegialem ministerii episcopalis, id est sollicitudinem collegialem omnium Ecclesiae Episcoporum in provincia institutionis, curae pastoralis, sanctificationis populi Dei. 3. Post haec quae prooemii causa dixi, peculiari modo ad superiorem congressionem, quae mense Novembri anno millesimo nongentesimo septuagesimo nono facta est, volo me revocare. Probe meministis quaestiones, de quibus tum efficaciter fructuoseque est actum, in luce collocatis « fundamentis, e quibus pendet exsecutio muneris implendi in conspectu totius Ecclesiae )) : prima quaestio spectabat ad universas Romanae Curiae structuras ; altera ad operam Academiarum Pontificiarum ; tertia ad res oeconomicas Apostolicae Sedis. Per hos annos, quamquam breves, qui tamen eventibus gravibus et luctuosis fuerunt insignes, eadem Sedes Apostolica exsequi studuit rerum agendarum ordines, qui tum expositi et expensi sunt a membris huius conventus — sive singulis sive secundum linguas congregatis — et de quibus summatim locutus sum eodem coetu exeunte, die nona mensis Novembris anno millesimo nongentesimo septuagesimo nono. Probe etiam novistis quomodo consilia a vobis data ad effectum adducta sint et adducantur. Praesertim monere volo ea quae dicta essent de necessitudine cum cultura quendam exitum habuisse condito Pontificio Consilio pro hominum cultura, per epistulam a me die vicesima mensis Maii hoc anno ad Cardinalem a publicis Ecclesiae negotiis datam ; quod quidem Consilium operi iam alacriter insistit. Praeterea augescens sollicitudo de quaestionibus oeconomicis efficit ut ad hanc rem constanter vigilanterque attendatur ; eiusque veluti fructus est « Consilium Patrum Cardinalium ad quaestiones organicas et oeconomicas Apostolicae Sedis expendendas », quod die tricésima prima mensis 2 3 2 3 Cf. AAS, loc. cit., p. 1455. Cf. AAS, loc. cit., pp. 1459 ss. 10 - A. A. S. Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 138 Maii anno praeterito institutum est per Chirographum a verbis « Comperta habentes » incipiens ; insuper officio teneor omnibus gratias agendi pro firmis subsidiis, quae Apostolica Sedes praesertim ab Ecclesiis localibus accepit. Aliae etiam res, de quibus illa oblata occasione est tractatum, quaeque ad generalem rationem actionis Ecclesiae pro homine in mundo huius temporis pertinent, opportune sunt provectae : libet mentionem facere muneris, ceteris potioris, quod operae pastorali pro familia tribuitur ; haec, interea, perpensa et excussa est in proxime praeterita Sessione Synodi Episcoporum, cuius suasiones et agendi proposita deinde relata sunt in Adhortationem Apostolicam, a verbis (( Familiaris Consortio » incipientem ac die vicesima secunda mensis Novembris anno millesimo nongentesimo octogesimo primo editam ; praecipue vero haec causa ad effectum visa est adduci per novum Eomanae Curiae institutum, id est Pontificium Consilium pro familia, quod conditum est Apostolicis Litteris motu proprio datis, a verbis « Familia a Deo instituta » incipientibus ac die nona mensis Maii anno superiore editis. Libet quoque in memoriam revocare conditum Pontificium Institutum studiorum Matrimonii ac Familiae, apud Pontificiam Universitatem Lateranensem, cuius plena iuridica forma nuper a me est agnita ac decreta per Constitutionem Apostolicam « Magnum matrimonii sacramentum », die septima mensis Octobris hoc anno emissam. 4 5 Praeterea sollicitudines Apostolicae Sedis de recte impenseque promovenda Sacra Liturgia secundum directorias normas ad renovationem pertinentes, quas Concilium Vaticanum Secundum edidit, opportunis viis initis, sunt manifestatae. Notum est enim, secundum vota in coetu hoc nostro abhinc tres annos enuntiata, competentiam propriam utriusque Sectionis, unde Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino coalescit, acrius esse definitam; qua in re maiorem efficacitatem esse inditam — quemadmodum ad membra Curiae Romanae instante Sollemnitate Sanctorum Petri et Pauli dixi — Sectioni pro Cultu Divino, ea quidem mente ut diligentius in dies normae Concilii in provincia religiosa vitalique Sacrae Liturgiae servarentur. 4. Etsi conventus noster anni millesimi nongentesimi septuagesimi noni habuit tamquam argumentum et obiectum suum quasdam tantum quaestiones, quae iam tunc postulabant urgentem disputationem, 4 AAS 73 (1981), pp. 545 s. 5 AAS 74 (1982), pp. 81-191. Acta Ioannis Pauli Pp. II 139 nunc tamen oportet ut in hac ipsa congressione agatur et tractetur de tota quaestione. Et haec quaestio respicit Constitutionem Apostolicam «Regimini Ecclesiae Universae)) eiusque complexionem universalem, id est summam officiorum atque operum propriorum, quae serviunt ministerio Apostolicae Sedis erga Ecclesiam universam. Paulus Sextus, Pontifex Maximus, — qui die quinta decima mensis Augusti anno millesimo nongentesimo sexagesimo septimo, paulo post Concilium Vaticanum Secundum, collegerat et ordinaverat in illa Constitutione summam horum operum, divisorum in singula ministeria, quae constituunt Sedem Apostolicam — bene intellegebat necessitatem hac in re ulterius progrediendi. Cui omnino gravi rei volumus destinare hanc congressionem. Ut accuratius subtiliusque perspiciatur sensus ipsorum documentorum, quae membra Collegii Cardinalium receperunt, plenior relatio deinde habebitur. Velim igitur solum id dicere : non multo post editam Constitutionem (( Regimini Ecclesiae universae » institutum esse peculiare consilium, quod in hanc rem inquireret, ducente Ferdinando Cardinali Antonelli. Deinceps eadem quaestio pertractata est nonnullis in conventibus, quorum participes fuerunt, una cum capite Romano Pontifice, omnes Praefecti singulorum Dicasteriorum Curiae Romanae. Intra illos conventus membra Collegii Cardinalium suas sententias protulerunt; qui quidem Cardinales cottidie tangunt varia argumenta multiplicis operis Apostolicae Sedis. Quapropter eorum notationes ac monitiones oriuntur ex directo rerum usu, ex proximo rerum experimento. Si autem nunc de eadem quaestione alloquor omnes sodales Collegii Cardinalium, idcirco hoc facio quod — licet omnes ex illis non directo participent opera Curiae Romanae — tamen cunctae hae quaestiones, diverso sane modo, ingrediuntur eorum experientiam atque industriam. Ideo invitamini vos ut de hac re, quid sentiatis, etiam dicatis. Permagnam ego utilitatem exspecto ex hoc adiutorio. 5. Hoc tempus, quo congressionem nostram aperimus, habet suum pondus, quia ultimae emendationes iam perficiuntur, antequam foras emittatur novus « Codex Iuris Canonici )) ; in quo etiam alia peculiaris relatio versabitur. Omnes optime sciunt quot consultationes praecesserint huius operis praesentem statum, et quomodo licuerit tum singulis Episcopis tum Conferentiis Episcopalibus tum aliis quoque peritis peculiarique doctrina excultis hominibus declarare propriam opinionem de hac tam gravi quaestione. 140 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Argumentum vero, de quo in hac congressione agemus, non adeo late patet neque adeo magnum prae se fert momentum. Nihilominus debetis omnem vestram mentem intendere in illud, ut omnia, quae spectant ad Sedis Apostolicae ministerium erga Ecclesiam universam, definiantur secundum necessitates finesque talis ministerii. Praeter emendationes concretas et perfectiones et mutationes, quae inducendae sunt in textum Constitutionis « Regimini Ecclesiae universae », necessaria videtur aliqua deliberatio de ipsis fundamentis huius argumenti. Si autem initio ad hanc deliberationem pernecessaria est participatio omnium membrorum Collegii Cardinalium, postmodum — ut provehantur aptae structurae officiorum et operum Curiae Romanae — utilis erit adiutrix opera Conferentiarum Episcopalium, et imprimis earum Praesidum. Decernere enim oportet aequo modo congruas necessitudines sive relationes inter ministeria Apostolicae Sedis ac multiplicia ipsa officia, quibus Episcopatus utuntur suis in operibus. Hoc propositum mentis, quod suscipimus, dum opus nostrum incipimus, permittit nobis ut constituamus aliquas rerum dignitates vel, ut aiunt, (( prioritates fundamentales ». Ita quidem — servatis translations rationibus iuridicis — necesse esse videtur pro structuris Curiae Romanae quaerere magis semper directionem pastoralem, quae tum luculenter eminet ex tota Concilii Vaticani Secundi doctrina. Ad eundem finem directa sunt opera Synodi Episcoporum post Concilium. Tam incepta ipsa quam coniunctio et adiutrix opera inter singula Dicasteria Curiae debent multo plus etiam ostendere hanc pastoralem directionem. His diebus unaquaeque dioecesis per orbem operatur ex sua primaria sede pastorali. Ministerium igitur pro unitate Ecclesiae, quod proprium est Apostolicae Sedis, conformandum est necessitatibus ac muneribus illis pastoralibus. Has vero necessitates et haec munera longe inter se distare didicimus nos, illuminati praeclaris investigationibus effectis in sessionibus Synodi Episcoporum de evangelizatione, de catechesi necnon de vita familiari. Una tamen cum hac distinctione necessitatum ac munerum invenimus etiam quaestionem sive dimensionem ipsius culturae, quae suam ob particularem proprietatem afficit variis modis evangelizationem, catechesim, missionem christianam familiae hisque res similes. Si Apostolicae Sedis intentio procedere debet in partem pastoralem, deesse non potest officium peculiare, quod discernat diversas culturae rationes atque necessitudinem conquirat cum eis. Sufficitne testificatio nostra in provincia illa amoris erga hominem Acta Ioannis Pauli Pp. II 141 et amoris socialis? Haec prima est et maxima interrogatio, quam ponere debemus etiam — ac fortasse imprimis — ipsae Apostolicae Sedi, quoniam Christi discipuli inde agnoscentur quod amorem colunt. 6 6. Cogitationes hae, quas exposui vobis, dilecti ac Venerabiles Fratres, praesertim in extrema parte primi sermonis mei ad aperiendum hunc conventum, non illuc spectant ut disceptatio de argumento generali iam in certam viam dirigatur ; sed possunt adiuvare progressionem illius disceptationis secundum experientias ac meditationes cuiusque membri. A vobis universis, Venerabiles Sodales Collegii Cardinalium, expeto plenam vestram cooperationem intra fines argumenti iam propositi pro congressione. Si quae fuerint consilia monitave de hac quaestione, tradi poterunt «Praesidentiae», quae statuet quo modo ea inducantur in totam disputationem. Opera denique nostra commendo maternae intercessioni Mariae Sanctissimae, Matris Ecclesiae, necnon deprecationi Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli pro nobis : ut illi nos illuminent et gubernent nostro in opere, quod nihil aliud spectat, nihil aliud quaerit, nihil aliud poscit nisi bonum Ecclesiae Christi Deique Patris gloriam. V Ad Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, exeunte congregatione plenaria Sacri Collegii, habita.* Venerabiles Fratres, Sodales Sacri Collegii Cardinalium, 1. Dum finis fit laborum, quibus per hos dies institimus et quorum causa totum Sacrum Collegium in unum erat congregatum ut magni momenti res pertractaret, ad regimen centrale Ecclesiae spectantes, ex ore nostro haec verba psalmi sponte erumpunt : « Laudate, Pueri Domini, laudate nomen Domini. Sit nomen Domini benedictum ex hoc nunc et usque in saeculum». Re quidem vera, Fratres dilectissimi, simul imprimis Deum laudemus, qui nobis vires et constantiam tribuit ut novum testimonium omnimodae adhaesionis nostrae, qua Ecclesiae iungimur, perhibeamus, testimonium officii nostri vitalis eo spectantis ut illa — dum 1 6 Cf. Io 13, 35. * Die 26 m. Novembris a. 1982. 1 Ps 113/112, 1 s. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 142 studet continenter melius uti subsidiis, quae eidem praesto sunt — feliciter pergere possit missionem, a Christo Domino sibi creditam ad servitium hominis implendum. Sumus Ecclesiae, vivimus pro Ecclesia et, Deo opitulante, omnes vires nostras Ecclesiae impendere volumus. Dei auxilio hoc brevi dierum spatio ea efficere potuimus, quae nobis erant proposita. « A solis ortu usque ad occasum laudabile nomen Domini » . 2 2. Sed animi mei peculiariter grati sensus vobis, venerabiles Fratres Sacri Collegii, oportet declarem. Ut abhinc tres annos, ita nunc me invitante huc advenistis, incommoda neglegentes, quibus non pauci ex vobis sunt affecti, et relinquentes, ad tempus, Ecclesias vestras locales, quarum unaquaeque suis premitur quaestionibus et suis astringitur rationibus et consiliis rei pastoralis exsequendae. Coram Deo vobis gratias ago pro hac sollicitudine vestra de quaestionibus primariis unius Ecclesiae Christi, ad quam (( sollicitudo omnium Ecclesiarum » pertinet ; gratiam etiam vobis habeo propter gravitatem et zelum, quae per hos dies labori dicatos ostendistis, propter attentionem, qua argumenta tractata perpendistis, propter operam, quam modo concreto et intellegent contulistis, sive singuli voce aut scripto, sive collegiali compositione votorum circulorum secundum sermones institutorum, qui nempe variis campis congruunt, ubi Ecclesia in mundo praesens adest. 3 Quemadmodum consentaneum est, ratio habebitur animadversionum et suasionum, quas protulistis, necnon animadversionum, quas intra statutum spatium unius mensis, huc transmittetis ; ita hoc peculiari tempore necessitatibus et exspectationibus Ecclesiae quam maxime fieri possit occurretur. 3. In exitu huius secundi conventus Sacri Collegii oportet haec agnoscantur : — etiam nunc efficaciter comprobata sunt vitalis indoles et munera propria antiqui instituti Collegii Cardinalium ut senatus, qui Summum Pontificem adiuvat in explendis eius officiis universalibus, quibus Ecclesiae et fratribus inserviat; — nova progressio facta est in illa veluti collegialitatis via quam Concilium Vaticanum Secundum descripsit. Verum est quidem Sacrum Collegium habere indolem propriam, distinctam ab instituto Synodi 2 Ps 113/112, 3. 3 2 Cor 11, 28. Acta Ioannis Pauli Pp. II 143 Episcoporum. Quae quidem Synodus praecipua est ostensio «collegialitatis)), id est peculiaris illius «responsabilitatis» Episcoporum, quemadmodum Concilium statuit. Verumtamen omnes simul Patres Cardinales etiam collegium efficiunt — scilicet Sacrum Collegium, praeditum indole historica propria eaque antiqua et singulari ita ut cum aliis nequeat confundi — ideoque in luce collocandae sunt variae facultates, quae in eo insunt necnon in formis ministeriorum quae haberi possunt. Aetas futura huius rei nova experimenta abunde exhibebit. Utrumque ergo institutum egregie veritatem illam confirmat, quae per Constitutionem dogmaticam de Ecclesia est in lumine posita : Collegium Episcoporum, « quatenus ex multis compositum, varietatem et universalitatem Populi Dei, quatenus vero sub uno capite collectum, unitatem gregis Christi exprimit». 4 Rebus ita consideratis, opus collegiali modo patratum, quo structurae centrales Apostolicae Sedis sunt expensae, altam significationem accipit : quatenus videlicet — quamvis brevi temporis spatio — quaestiones, magnam postulantes prudentiam, hodiernae actionis Apostolicae pro universo Populo Dei sunt excussae. 4. Argumenta tractata colligentur in summam edenturque in ultima nuntiatione. Non igitur morabor in singulis illis. Verumtamen, expletis congressionibus nostris, iterum mihi ac vobis interrogationem pono, quam feci in initio deliberationum et operum huius anni : « Sufficitne testificatio nostra in provincia amoris»? Huius rei habita ratione, singulae tractationes, his diebus peractae, significationem accipiunt. Quod attinet ad amorem in ministerio universali Curiae Romanae in novissima mea epistula ad Cardinalem a publicis Ecclesiae negotiis data haec scripsi : « secum infert ecclesiale quoddam officium vivendi in verae fidei spiritu » . E relatione vobis exhibita certiores facti estis de statu operis pertinentis ad recognoscendam Constitutionem Apostolicam «Regimini Ecclesiae Universae» atque de consilio, cui maius in dies momentum tribuitur ut Curia Romana omnino peculiari missioni suae, vocationi et responsabili officio respondeat, id est ministerio, quod praebeat «universo coetui caritatis». Vobis iam nunc gratias ago de suasionibus, quas enuntiastis vel quas transmittetis, ut id quod propositum est, ad effectum feliciter et certe adducatur. s * Lumen Gentium, 22. 5 Cfr. « Sedes Apostolica », 20 Nov. 1982, n. 5. 144 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Praeterea hoc servitium declaratur in omnino pastorali impulsione, quae quasi fundamentum fuit ingentis operis tum consulendi tum conscribendi novum Codicem Iuris Canonici et quae etiam erit ipse animus, qui eius applicationem pervadere debebit. Novus Codex qui apparatus est, ampla consultatione Episcoporum totius orbis terrarum peracta, per se eventus est operis, cuius indoles est collegialis. Nunc vero Summi Pontificis est — pro auctoritate a Christo ei collata — huius operis extremam partem per promulgationem perficere. Momentum vero eiusdem huius operis postulat adhuc aliquid temporis quo id perspiciatur ac de eo cogitetur. Quod munus credidi singulari coetui paucorum sodalium, rei peritorum studiosorumque. Haec omnia eo tantum pertinent ut novus Codex reapse postulationibus pastoralibus quae nunc percipiuntur, respondeat ideoque utilis sit Ecclesiae nostri temporis. Ab hominibus vero ad Deum sursum ascendens, amor oportet animet omnes Cultus Divini formas indeque hauriens vitales suos sucos communicationis sacramentalis cum Deo oportet extendatur prorsum ad necessitates acrius iam perceptas in societate huius temporis : in actione pastorali erga familiam, in opera pro humano cultu secundum regulas moderatrices, quae hic sunt illuminatae. 5. Deinde peculiari prorsus modo vobis gratias agere cupio de diligentia, qua ad quaestionem Instituti pro Operibus Religionis attendistis. Coetus quindecim Patrum Cardinalium, ut notum est, ante rem expendit quam Collegium Cardinalium his diebus hic congregantur. Agitur profecto de quaestione multae prudentiae, implexa, quae in singulis partibus suis est ponderata; de eadem re consentaneam expositionem accepistis, quae nuntio, ea de causa edendo, hodie summatim proferetur, atque eandem quaestionem cognoscere potuistis ex consiliis illis, quae necessaria sint. Apostolica Sedes parata est etiam ea omnia efficere, quae oporteat ad utriusque partis consensionem assequendam ea mente ut tota veritas patefiat. Hac etiam in re ea solum amori vult servire. Re quidem vera quaestio oeconomica Apostolicae Sedis, in qua multum estis versati — de qua re gratiam vobis ago — perpendenda est in tota sua plenitudine et integritate, atque etiam et semper sub aspectu amoris. Yivit enim Apostolica Sedes ex illa caritate, quae signum quoddam proprium est christianorum in mundo praesentium : scripsi proinde in memorata iam epistula « primarius fons subsidiorum ad Sanctam Sedem sustentandam invenitur in stipibus sponte libereque Acta Ioannis Pauli Pp. II 145 oblatis ab ipsis catholicis per orbem terrarum, necnon ab aliis fortasse hominibus bonae voluntatis. Hoc plane respondet mori et consuetudini profluenti ex doctrinis Evangelii (cfr. Lc 10, 7) praeceptisque Apostolorum (cfr. 1 Cor 9, 11. 14) » . Christi caritas, quae urget nos, iniungit Apostolicae Sedi officium exsequendi pastorale opus cum formis rationibusque universalibus, inter quas est Concilii exsecutio, evangelizatio omnium ordinum societatis, iusta sustentatio eius cooperatorum. Apostolica Sedes haec omnia efficit opibus sane minimis, quae — comparatae cum sumptibus variorum institutorum naturae politicae, socialis, internationalis — revera aequandae potius sunt cum «obolo viduae». Hoc nimirum postulat magnam, immo vero dixerim accuratissimam diligentiam in illis opibus administrandis : hoc ergo servare vult Sancta Sedes quam religiosissime, dum a suis cooperatoribus flagitat effectum parsimoniae simulque illam fiduciam erga Providentiam Divinam, de qua pariter locutus sum in epistola ad Cardinalem a publicis Ecclesiae negotiis data. 6 7 8 6. Nunc denique placet mihi magnopere nuntiare vobis rem, quae sine dubio magnum vobis adferet gaudium totique simul Ecclesiae. Anno millesimo nongentesimo tricesimo tertio Decessor meus venerandae memoriae Pius Undecimus memoriam Eedemptionis humanae ante decem et novem saecula peractae sollemniter celebravit, peculiari iubilaeo indicto. In proximum igitur annum incidet memoria anni millesimi nongentesimi quinquagesimi expleti a Redemptione patrata. Quamvis adhuc non fuerit consuetudo alicuius iubilaei medii seu interiecti, id est quinquagesimo anno recurrente, recolendi, tamen vehementer exopto ut haec memoria etiam anno millesimo nongentesimo octogesimo tertio convenienter agatur. Plures quidem causae ad hoc consilium ineundum me impellunt : in primis praecipuum momentum ipsius eventus, qui animos hominum incitare debet ad maiorem amorem et cultum operis salutiferi Christi, «Redemptoris Hominis», per mysterium paschale Passionis Mortis et Resurrectionis eius completi. Praeterea proxima Synodus Episcoporum appropinquat, in qua de reconciliatione et paenitentia in missione Ecclesiae tractabitur : iubilaeum sine dubio acriter et alacriter faciet ut omnes hoc argumen- 6 1 8 Ibid., n. 2. Cfr. 2 Cor 5, 14. Cfr. Lc 21, 2 ss. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 146 tum altius percipiant, atque ut cogitationes et affectiones hominum nostrae aetatis impensius intendantur in sacramentum, quod Christus instituit ut singulis hominibus tribuantur thesauri Suae Redemptionis per Suum sanguinem effectae : « empti estis pretio magno » (( non corruptibilibus argento vel auro... sed pretioso sanguine... Christi». Denique iubilaeum Redemptionis adiuvabit etiam ut Annus Sanctus anni bis millesimi congruenter praeparetur. 9 10 Quapropter, omnibus hisce inspectis et auditis variis petitionibus quae circa hoc argumentum sunt admotae, expedire visum est ut in annum millesimum nongentesimum octogesimum tertium Annus Sanctus Redemptionis indicatur; qui proximo Quadragesimae tempore initium capiet. Dominum deprecemur ut celebratio afferat vehementem renovationis spiritalis incitationem omnibus in Ecclesiae partibus. Confido fore ut consentanea Tectaque praeparatio iubilaei reddat quam fecundissimum hoc inceptum. 7. Venerabiles Fratres ! Cum iam simus digressuri, spei atque laetitiae plenus iterum gratias persolvo Divino illi Paraclito, qui nos per hos nostros labores illuminavit, nos in conatibus humilibus et pervestigationibus sustinuit, nos denique in via duxit amoris. Et, (( ubi caritas et amor, Deus ibi est ». Deus fuit nobiscum. Hinc discedentes portamus nobiscum redintegratam voluntatem plene et ardenter, omnibus viribus, omnibus facultatibus, toto corde Christo et Ecclesiae ministrandi. Maria, Mater Ecclesiae, Regina Apostolorum, quae in Cenáculo sustentavit precationem Collegii Apostolici et praesentia sua nascentem Ecclesiam corroboravit, precibus suis impetret nobis ne mandatum amoris, a Christo nobis commissum, umquam deseramus. Ei nos offerimus, simul rogantes ne umquam nos derelinquat. Vobis omnibus, Fratres dilectissimi, Apostolicam Benedictionem amanti animo impertio. 9 10 1 Cor 6, 20. 1 Pe 1, 18 s. Acta Ioannis Pauli Pp. II 147 VI Ad Scotiae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Dear Brothers in Christ,. 1. There is no more appropriate time for us to assemble to celebrate our unity than on this feast of Saint Andrew, Apostle of Jesus Ohrist, brother of Simon Peter and Patron of Scotland. And as we celebrate the unity that is ours in Christ and in the Church, there also come to mind many memories of events that took place during my pastoral visit to your country ; at the same time we look to Saint Andrew himself for a fresh inspiration for our episcopal ministry. At the very centre of your ad Limina visit today is Jesus Christ, whom John the Baptist points out as the Lamb of God, and to whom Andrew bears witness with that wonderful announcement made to his brother: " W e have found the Messiah". The encounter that took place between Andrew and Peter prefigures and summarizes vital stages of our own ministry : Andrew fìnds Jesus, he leads Peter to Jesus, and then Jesus leads Peter — to the Father. Andrew thus proclaims to the world the One who was awaited for centuries : " W e have found the Messiah". 1 2 2. Our own episcopal ministry also consists in proclaiming Jesus Christ the Messiah in the fullness of his identity as the Lamb of God who takes away the sins of the world and as the Son of the Eternai Father. We are called to proclaim him to so many people who stili await his Coming into their hearts and into their lives. Like Andrew, we have, by God's grace, discovered the Messiah and the meaning of his message, which is a message of hope to be transmitted to our people. 3. It is my hope that my pastoral visit will indeed prove to have been a new beginning in the ecclesial life of Scotland—a new beginning especially for evangelization and ecumenism. The Lord himself is constantly inviting us to newness of life, in expectation of that final moment when he will definitively proclaim : "Behold, I make ali things new". 3 * Die 30 m. Novembris a. 1982. 1 Cf. Jn 1:29, 36. 2 Jn 1:41. 3 Rev 21:5. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 148 Having been led to Christ and having found him, the Church in Scotland is called to lead others to Christ. In a very special way this task belongs to the Bishops : to proclaim Jesus Christ. To lead every category of people to Jesus Christ : the young and the old, the sick and the handicapped, families, schoolchildren, men and women religious, and the very priests who collaborate with them in the ministry of the Gospel. To each group the Bishop must offer Jesus Christ in ali the relevance of his Gospel, which is "the power of God for salvation to every one who has faith". 4 4. Realizing also how Christ's message is a "message of reconciliation", and how we have been entrusted with a "ministry of reconciliation", we are moved to ask God to maintain for Scotland her new beginning in ecumenical relations. Jesus carne, breaking down, through his own blood, barriers of hostility. So too, our ministry of reconciliation must continue to reach out to ali our Christian brethren. On my part I recali once again my meeting with the various Church leaders in your country, and in particular with the Moderator of the General Assembly of the Church of Scotland, to whom I send once more my greetings of respect and love in Christ Jesus. As I mentioned in Edinburgh, despite the need stili to résolve important doctrinal issues, our mutual love and our common will for unity can indeed be a sign of hope to a divided world. As I stated on that same occasion, ours is a sincere desire "to follow the ways by which God is leading us to that full unity which he alone can give". I believe that the lofty Christian sentiments expressed by the Moderator of the General Assembly give évidence to the same sincere desire to foster the spirit of reconciliation and to have further dialogue, as he stated, "not just on subjects of disagreement but also on the joint thèmes on which we agrée". We beg God to let us understand ever more that Christian unity is his gift. It is to be sought in prayer, with the same earnestness with which Christ entreated his heavenly Father. At the same time, God is the sole dispenser of his gifts; he does not commit himself to human 5 6 7 4 5 6 7 Rom 1:16. 2 Cor 5:20. 2 Cor 5:18. Cf. Eph 2:14. Acta Ioannis Pauli Pp. II 149 timetables. Henee the gift of perfect unity must be yearned for in love and penance, but it must be awaited with patience. The need for patience does not imply that we should not work and pray together; nor does it imply God's word is not exigent in calling for concrete compliance. Rather, we know that no human effort is commensurate with those effects that can only be brought about by the sovereign action of the Holy Spirit. 5. On this feast of Saint Andrew, as I think back on the warmth and Christian love with which I was welcomed throughout Scotland, I am encoura'ged to renew the appeal I made to ali the Christians of your land, asking again if we cannot make our pilgrim journey together, hand-in-hand, exerting united and harmonious efforts to apply the Gospel message to our lives, Walking in Cristian charity, while praying and working for that unity in faith which will enable us to celebrate together the Eucharistie Supper of the Lord. 6. Dear brother Bishops, as I turn again, through you, to express my thoughts to the beloved people of Scotland, I also wish to proclaim to them that our common desire for Christian unity is not inordinate, but that it corresponds to the will of our Lord and Saviour Jesus Christ. It is neither unrealistic nor impossible, because the Holy Spirit dwells in the hearts of the faithful and the divine action "at work within us is able to do far more abundantly than all that we ask or think". 8 7. The message, therefore, that I proclaim today is one of fresh hope in the infinite power of Christ's Paschal Mystery, in which he sends his Holy Spirit into our hearts. To the young people of Scotland, who filled me with joy by their enthusiasm for the Gospel, and to all the faithful of every generation I offer the great treasure of the Church : Jesus Christ and his word, Jesus Christ and his promises, Jesus Christ and communion with his Father in the unity of the Holy Spirit. This is the grâce and the goal to which Scotland is called, and called anew : "so that by the power of the Holy Spirit you may abound in hope". 9 8 Eph 3 : 2 0 . 9 Rom 15:13. 150 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VII Ad Exc.mum Virum Thomam Abraham, Indiae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris Summo Pontifici testes Litteras tradentem.* Mr Ambassador, With great pleasure I welcome Your Excellency as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of India to the Holy See. I sincerely appreciate the kind message of good wishes that you have presented on behalf of His Excellency the President and of Her Excellency the Prime Minister, to whom I would ask you to convey the expression of my heartfelt gratitude. Your présence here today is tangible proof of what you have called the "bonds of warm friendship and coopération between the Holy See and India". Your country, Mr Ambassador, is the eradle of one of the world's oldest religious traditions, and the meeting-place in mutual acceptance and harmony of many différent religious beliefs. Christianity has been preached and practised there for almost two thousand years. Now, as in the past, Christians and members of other religious traditions work hand in hand for the wellbeing and prosperity of the whole nation. The Holy See considers that the basic and ultimate purpose of all economic and social development, a development which constitutes the activity and the aspiration of every nation, is the service of man : man in his totality, taking into account his material needs and the requirements of his intellectual, moral, spiritual and religious life, and all men of whatever group, race or origin. In this respect the activity of the Holy See is directed to promoting those values that constitute the dignity of every human being and the progress of mankind. Among thèse values, one of fundamental importance is that of the respect due to the right of every man and woman to follow the dictâtes of conscience in the search for truth, especially religious truth, and the right to profess this truth openly and without fear of discrimination. The religious dimension of man's private and social life is an * Die 3 m. Decembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 151 essential component of his search for fulfllment. It affects man as man. Consequently, the freedom to follow one's religious convictions, and the free flow of ideas contribute to development. Any attempt to serve the cause of human progress at the expense of one or other of man's fundamental freedoms is to invite assured failure and cause immeasurable harm. It is my hope and prayer that the Republic of India will long shine among the nations of the world for its support of the ideáis of religious and civil freedoms that mark its independent character. I ask Almighty God to bestow his abundant favours on you, Mr Ambassador, in the fulfilment of «your duties as the worthy représentative of India, and upon her leaders and Citizens, so that she may progress in prosperity towards the highest objectives of social and international peace. VIII Ad Keniae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Dear Brothers in our Lord Jesus öhrist, 1. Düring thèse past days I have been able to speak personally with all of you about the Church of God in Kenya. We have discussed your hopes and goals, the renewal that the Holy Spirit has brought about in your local communities, as well as the obstacles and difìiculties that you expérience in your pastoral ministry as shepherds of the flock. 2. These days of your ad Limina visit evoke my visit to your country, when we were able to consider together many aspects of pastoral responsibility and episcopal leadership. A number of individuai issues of importance come to mind at this time. I am deeply pleased to note your apostolic zeal and to encourage you in your collégial efforts in so many différent fields, for example : your work for vocations to the priesthood and to religious life; the promotion of the family; initiatives aimed at the effective inculturation of the Gospel message in the lives of the faithful ; continued efforts to foster integrai human development through éducation, health and social services; the establishment of Christian communities hearing witness * Die 6 m. Decembris a. 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 152 to peace, unity and fraternal love ; solicitude for the enormous problem of the refugees; a generous sharing of resources; and united action in addressing various problem. For your zealous commitment to the Kingdom of God, and for that of your priests and religious, both autochthonous and missionary, I thank you in the name of Christ the Lord. 3. At this time there is a particular matter that I would like to propose to your special considération. It is the great salvine truth of our Rédemption in Jesus Christ — a truth that I endeavoured to proclaim among your people. In my first Encyclical I drew attention to this divine mystery, stating : "The Church's fundamental funetion in every age and particularly in ours is ... to help all men to be familiar with the profundity of the Rédemption taking place in Christ Jesus". 1 4. Precisely for this reason I have already asked for the célébration of a special Jubilee in 1983 to commemorate the anniversary of Rédemption. On this occasion our thoughts will turn to Jesus, the Redeemer of man, who himself teils us : "The Spirit of the Lord is upon me, because he has anointed me to preach good news to the poor. He has sent me ... to proclaim the acceptable year of the Lord". 2 The year of salvation that we shall celebrate-—the Rédemption in Jesus Christ that we shall proclaim anew—offers a real pastoral programme for your local Ohurches, with a concentrated vision on the person of the Redeemer and on his salvine action in the history of your ecclesial communiti es. Indeed, the whole Church has a splendid opportunity to celebrate the purifying and sanctifying power of Christ's blood, offered in sacrifice and shed for the forgiveness of sins. For the glory of God the Father we must proclaim over and over again to our people: "The blood of Jesus, his Son, cleanses us from ali sin". 3 The Jubilee Year of Rédemption is meant to be a proclamation in faith of the eûicacy of Christ's Paschal Mystery ; it is a hymn of praise to the crucified and risen Lord. In proclaiming the Rédemption to our people we must recali the Church's need to respond to the Redeemer's love. For this reason the Jubilee Year becomes a personal call to inner 1 Redemptor Hominis, 10. 2 Lk 3 1 Jn i : 7 . 4:18-19. Acta Ioannis Pauli Pp. II 153 conversion; it is a special time for reconciliation, which is effected through the infinite merits of Jesus Ohrist. In the context of living faith the Jubilee Year is an invitation to hope, because it is an announcement of salvation and a proclamation of mercy. As pastor s of God's people we know the profound need in today's world for mercy. As I mentioned in Dives in Misericordia : "The Church must consider it one of her principal duties—at every stage of history and especially in our modern age—to proclaim and to introduce into life the mystery of mercy, supremely revealed in Jesus Christ". In the great e vent of Rédemption, Christ offers to his Church the fullness of * mercy, together with loving forgiveness. 4 5. The free offer of mercy and forgiveness in a year dedicated to the mystery of Rédemption must lead us all to a renewed emphasis on the Sacr ament o f P énonce and on individual Confession. It is in the act of individual Confession that each person is called to encounter Christ the Redeemer in the key moment of conversion. By God's grace that moment of conversion is one of mercy and forgiveness and total reconciliation with God and his Church. 6. And because the Sacrament of Penance is the Sacrament of conversion, its use is intimately linked to the fullness of the Gospel message that is proclaimed in the Eucharist : "The Christ who calis to the Eucharistie banquet is always the same Christ who exhorts us to penance and repeats his 'repent'. Without this constant ever renewed endeavour for conversion, partaking of the Eucharist would lack its full redeeming effectiveness . . . " . 5 Venerable and dear brother Bishops, besides the great importance that Rédemption in Jesus Christ holds out for the whole Church, there is a particular relevonce for the Church in Kenya. The Jubilee Year of reconciliation and penance—of deep inner conversion—can also be a supremely apt préparation for the International Eucharistie Congress to be held in Nairobi in 1985. Just as the Eucharist, as the summit of the Gospel proclamation, présupposes conversion, so all conversion must lead God's people to the Eucharistie enactment of Rédemption. Henee, the proclamation of Rédemption in Jesus Christ is both a pastoral programme and a hymn of praise to "the blood of 4 5 No. 14. Redemptor 11 - A. A. S. Hominis, 20 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 154 Christ, who through the eternai Spirit offered himself without blemish to God". Dear Brothers, under the sign of Christ the Kedeemer and in the power of his blood, go forward, in the unity of the universal Church, to lead your flocks "in right paths for his name's sake". To all the beloved faithful of Kenya I send my prayerful greeting and my Apostolic Blessing. 6 7 IX Ad Exc.mum Virum Caesarem Carolum Solamito, Monoecensis Dicionis apud Sanctam Sedem Legatum constitutum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Monsieur V Ambassadeur, C'est la première fois que ce titre vous est donné ici. En effet, en présentant aujourd'hui les Lettres L'accréditant comme Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire, Votre Excellence inaugure une nouvelle phase dans la représentation de la Principauté de Monaco auprès du Saint-Siège. Mais ce lieu vous est déjà très familier, peut-être plus qu'à tous les autres Ambassadeurs, puisque, depuis un quart de siècle, vous étiez responsable de la Légation de votre pays, comme Ministre Plénipotentiaire. Le Saint-Siège trouve en vous, si j'ose dire, un vieil ami; vous venez d'ailleurs d'évoquer l'expérience que vous avez acquise ici dans les choses de l'Eglise, avant, pendant et après le Concile Vatican I I . En vous remerciant des paroles délicates que vous venez de tenir à mon endroit, je vous souhaite de continuer à être auprès du SaintSiège un observateur attentif de son action et de ses desseins au service de Dieu et des hommes, pour vous en faire l'écho chez vous, tout en vous faisant ici l'interprète du Souverain et du Gouvernement de Monaco, notamment en ce qui concerne la vie de l'Eglise dans la Principauté. Au-delà de cette relation bilatérale, le voisinage du Saint-Siège et le dialogue avec lui sont, pour les Ambassadeurs, l'occasion d'entrer dans une vision toujours plus universelle des questions spirituelles, éthiques, culturelles et sociales qui intéressent l'ensemble des peuples, 6 Heb 9:14. 7 Ps 23:3. * Die 10 m. Decembris a. 1982 Acta Ioannis Pauli Pp. II 155 conditionnent leurs rapports de paix, leurs droits, leur bonheur leur progrès dans les différents domaines. Cela se réalise grâce aux contacts amicaux qu'il vous est donné de nouer ici avec vos collègues du Corps Diplomatique du monde entier — comme vous en avez déjà l'expérience—, et surtout grâce aux relations suivies avec le Saint-Siège lui-même, en considérant les efforts que celui-ci essaie de déployer chaque jour pour œuvrer à la fraternité des hommes et à l'élévation de leurs sentiments, de leurs desseins de paix et de développement, efforts dont les diplomates sont en effet les témoins privilégiés. Cette attention du Pape à chacun des peuples vaut bien évidemment aussi pour la population monégasque, si unie dans l'estime de son Souverain comme dans l'attachement à l'Eglise à travers la personne de son Archevêque. Récemment, un événement combien douloureux l'a manifesté aux yeux de tous lorsque la Princesse Grâce, si universellement aimée, a été ravie à l'affection des siens. Le Saint-Siège, pour sa part, s'est profondément associé dans la prière à cette épreuve, en se souvenant de la noblesse d'âme et des sentiments chrétiens de l'illustre défunte. Je vous saurais gré de bien vouloir renouveler à Son Altesse Serenissime le Prince Rainier l'assurance de ma profonde sympathie et des vœux fervents que je forme pour sa personne, et l'accomplissement de sa très haute charge, pour ses enfants et pour tous les sujets de la Principauté. Les relations diplomatiques qui se renouvellent aujourd'hui à un niveau plus élevé renforceront, s'il en était besoin, et rendront toujours plus fructueux les liens d'estime réciproque et d'amitié profonde. C'est dans cet esprit que je souhaite également à Votre Excellence une heureuse mission d'Ambassadeur auprès du Saint-Siège. Que Dieu vous bénisse, vous et les vôtres, et qu'il veille sur les destinées de la Principauté ! X Ad quosdam Galliae sacros praesules occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* 3 Chers Frères dans I épiscopat, 1. C'est une grande joie pour moi de pouvoir enfin vous recevoir ! Vos diocèses du Centre-Est ont chacun leur personnalité, leurs richesses culturelles et spirituelles, leur passé chrétien prestigieux. J'ai * Die 10 m. Decembris a. 1982. 156 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale bien noté aussi, dans vos rapports, les différents problèmes humains et spirituels qui se posent. Je sais le dynamisme et P espérance qui vous animent, vous et vos diocésains, pour mettre en œuvre les initiatives courageuses et méthodiques nécessaires, dans les domaines de la mission intérieure et extérieure, de l'action sociale, de la catéchèse, de la théologie, de l'apostolat des laïcs, de l'œcuménisme. Je vous entretiendrai seulement de deux préoccupations parmi celles que vous avez désignées comme prioritaires et dont j'ai encore très peu parlé à vos confrères des autres régions : la formation au ministère presbytéral dans les séminaires, et l'apostolat dans le monde ouvrier. 2. Dans la plupart de mes rencontres avec les évêques de France, j'ai perçu la gravité de la question que pose la diminution considérable du nombre de séminaristes et de prêtres depuis trente ans. Ça et là, de fraîche date, une certaine reprise semble se confirmer, et je veux partager votre espérance. Mais le problème demeure. La conséquence la plus visible a été la fermeture ou la reconversion de beaucoup de maisons et leur regroupement en séminaires interdiocésains, à charge, pour chacun des évêques concernés, de veiller, avec cohérence et autorité, au fonctionnement de ces institutions. Vous pouviez difficilement faire autrement. Un minimum d'effectif est en effet nécessaire si l'on veut offrir aux candidats les chances d'une bonne formation et d'abord un nombre suffisant de professeurs et d'animateurs stables et qualifiés, choisis avec soin. Et les séminaires interdiocésains, bien équipés, favorisent en principe le dépassement des particularismes, l'élargissement culturel, l'ouverture missionnaire. Mais les inconvénients de cette nécessaire réforme vous sont apparus de plus en plus nettement. D'abord, dans les diocèses privés de leur séminaire, la disparition de cette institution a souvent eu des effets négatifs pour l'éveil et l'accueil des vocations sacerdotales. Plus largement, c'est parfois toute la formation théologique permanente qui en a été affectée. Vous avez constaté aussi que, dans bien des maisons interdiocésaines, la vie communautaire et spirituelle risquait de perdre peu à peu sa consistance. Or, il est important que les séminaires soient des lieux de vraie fraternité chrétienne, de vraie «koinonia», s'exprimant et s'affermissant dans le partage amical, l'écoute mutuelle, l'attention commune à la Parole de Dieu, la prière liturgique, l'office et par-dessus tout la célébration de l'Eucharistie, source et sommet de toute la vie du séminaire comme de toute la vie apostolique. Bien Acta Ioannis Pauli Pp. II 157 des jeunes candidats au ministère presbyter al ressentent et attendent que soit pris davantage en compte ce besoin de fraternité et de prière. 3. Il est nécessaire également que les décisions que vous avez prises en adoptant la « Ratio studiorum » en 1978 soient bien appliquées partout dans leur lettre comme dans leur esprit. Les programmes des études, leur durée, la répartition des matières, la méthode d'enseignement doivent favoriser la formation intellectuelle à la fois solide et vivante dont les prêtres ont aujourd'hui besoin plus que jamais. Je ne parle pas spécialement ici des autres éléments ou expériences qui, employés judicieusement et sous le contrôle de l'équipe de formation, doivent aider la maturation humaine authentique, et en particulier la préparation pastorale au ministère sacerdotal. Vous en êtes bien convaincus et vous savez aussi combien ces aspects doivent s'intégrer harmonieusement avec les approfondissements spirituels, philosophiques et théologiques qui sont la raison d'être des séminaires. Et précisément, j'insiste sur deux points que vous avez vous-mêmes mis en valeur : la philosophie et la théologie. En un temps où la possibilité même d'une méthaphysique est l'objet d'une contestation radicale et où une sorte de « f l o u » impressionniste tend souvent à remplacer la rigueur d'une pensée juste, il est nécessaire que les jeunes qui entrent dans les séminaires découvrent le plus vite possible — tout en l'approfondissant après — ce qui légitime et conditionne l'effort intellectuel qui va leur être demandé pendant six années et tout au long de leur vie. L'approche de Dieu par l'ontologie proprement dite, centrée sur l'intuition de l'être, dans la perspective thomiste, demeure irremplaçable. Pour la théologie, je souligne seulement l'extrême importance de l'attitude à la fois intellectuelle et spirituelle, totale, qui conditionne toute vraie réflexion théologique, comme l'a rappelé avec force la Constitution Dei Verbum. La théologie de la Révélation, telle que l'enseigne ce document majeur s'adressant aux exégètes catholiques, aux théologiens et à leurs élèves, est vraiment fondamentale. Elle doit être étudiée sérieusement pour elle-même et demeurer comme lumière permanente pour le reste des études. 1 4. C'est dans cette attention de la foi à la Parole de Dieu que s'unifient en profondeur tout l'enseignement et toute la vie du séminaire. Là encore, comme je le disais pour le climat communautaire et 1 Cf. n. 23. 158 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale la prière, si de nouveaux progrès étaient accomplis dans ce sens, je crois qu'un nombre plus élevé de candidats — qui semblent en fait nombreux — trouveraient dans vos séminaires ce qu'il vont parfois chercher dans d'autres institutions. Celles-ci, à certains égards, peuvent leur paraître plus ferventes, ou plus sécurisantes, ou d'une nouveauté plus évangélique, bien qu'elles n'aient pas toujours un lien ferme avec les diocèses ni avec un Institut religieux dûment approuvé et ayant fait ses preuves, ou qu'elles demeurent des initiatives en recherche. Il y a aussi le cas de ceux qui semblent vouloir se passer des exigences d'une vie de séminaire, pensant demander l'ordination sacerdotale après des études théologiques faites pour leur propre compte, comme des étudiants ordinaires. Et pourtant, l'apprentissage de la vie sacerdotale requiert la longue expérience que nous venons de décrire dans un séminaire, comme l'appel aux ordres sacrés requiert le jugement porté par l'équipe éducative des directeurs, au nom de l'évêque. Et plutôt que de laisser se créer de multiples fondations au gré des goûts de chacun, il convient de rendre vos séminaires diocésains à la fois très accueillants aux divers tempéraments, aux différents types de vocation, et d'y maintenir toujours la formation spirituelle, théologique et pastorale à la hauteur des exigences de l'Eglise et des aspirations de la plupart des jeunes. Mes encouragements à tous ceux qui y travaillent ! 5. J'aborde maintenant un tout autre sujet pastoral : l'évangélisation de ceux qui, dans votre pays, se sentent souvent loin de l'Eglise, et en particulier du monde ouvrier. En votre région, le monde ouvrier représente une réalité importante, dans les grandes cités industrielles, les bassins miniers, les barrages, les stations de tourisme, en certains bourgs. Vous avez souvent, les uns ou les autres, analysé la question ouvrière; je l'ai abordée moi-même à bien des reprises, dans les pays que j'ai visités, et je vous ai livré ma réflexion dans l'encyclique Laborem exercens sui* les problèmes de fond et sur le sort concret des travailleurs, notamment de ceux atteints par le chômage. En ce qui concerne l'évangélisation, depuis un demi-siècle, selon l'intuition du Cardinal Cardijn et lés orientations de Pie X I , s'est poursuivi, dans votre région comme dans toute la France, un effort persévérant pour rendre l'Eglise présente dans le monde ouvrier et 2 2 Cf. nn. 7, 8, 18. Acta Ioannis Pauli Pp. II 159 pour permettre au monde ouvrier de s'exprimer dans l'Eglise. Vous désirez maintenir, entre autres, ce type de présence missionnaire que représente l'Action catholique pour les jeunes et les adultes du monde ouvrier. Par ailleurs, vous avez permis qu'aux laïcs chrétiens soient adjoints des prêtres au travail, séculiers et réguliers — qui doivent, dans leur ministère difficile, demeurer liés aux évêques et au presbyterium — ainsi que des religieuses. Et vous êtes soucieux aussi de l'éveil et de la formation des jeunes ouvriers qui s'orientent vers le ministère sacerdotal. Vous venez d'amorcer, à Lourdes, une réflexion nouvelle et, me semble-t-il, très opportune, sur « l a mission en monde ouvrier». S'il est trop tôt pour tirer des conclusions, ne s'avère-t-il pas déjà qu'une brèche a été faite dans ce «mur de séparation» dont parlait, pour la France, le Cardinal Suhard, entre l'Eglise et le monde ouvrier? Je me réjouis de relever avec vous les signes, fragiles encore mais porteurs d'espérance, d'une certaine visibilité de l'Eglise dans le monde ouvrier. Par ailleurs, il ne faudrait pas oublier que, dans un pays où quatrevingt pour cent de la population est baptisée et se déclare catholique, il y a des terrains de rencontre entre l'Eglise et le monde ouvrier lorsque des jeunes et des familles s'adressent aux institutions ecclesiales, en particulier aux paroisses, à l'occasion des grandes étapes de l'existence. Ces démarches ressortissent peut-être souvent à la religion populaire dont je parlais dans un autre contexte à vos confrères de la région du Midi; c'est dire l'importance d'une pastorale catéchétique et sacramentelle qui tienne compte de la vie de ces personnes et de leur milieu sans oublier que nous recevons de Jésus-Christ, en Eglise, la Révélation et les sacrements. 6. Vous désirez à juste titre que l'évangélisation aille jusqu'à «convertir en même temps la conscience personnelle et collective des hommes, l'activité dans laquelle ils s'engagent, la vie et le milieu concrets qui sont les leurs », comme disait l'exhortation apostolique Evangelii nuntiandi. Elle exige de ses artisans d'être à la fois solidaires des hommes, en dialogue avec eux, et témoins de l'Absolu de Dieu. Alors ils sont capables d'opérer un discernement évangélique pour que « l e s germes de bien » inscrits dans le cœur et la pensée des hommes soient 3 3 N. 18; cf. aussi n. 19. 160 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4 accueillis, purifiés, élevés, achevés pour la Gloire de Dieu. Toujours difiicile, l'évarigélisation l'est à un titre particulier dans le monde ouvrier, encore que vous ayez signalé dans votre rapport régional que d'autres milieux sont aujourd'hui moins réceptifs encore au Message évangélique, notamment les milieux universitaires, ceux de la recherche scientifique et technologique, le monde de la santé et des travailleurs sociaux, ou celui des agents de la «culture moderne». Dans le monde ouvrier, les chrétiens peuvent prendre appui sur des valeurs humaines authentiques, comme le sens de la dignité de l'homme, du travail, de la solidarité et de la justice, la volonté de transformer la société pour la rendre plus fraternelle et plus accueillante aux plus défavorisés. En Europe, ces valeurs humaines ont été introduites dans la civilisation par le christianisme, mais, dans le monde moderne, elles ont été souvent redécouvertes en dehors de l'Eglise, sans elle et parfois contre elle, pour dés raisons complexes, tenant sans doute à l'infidélité de certains chrétiens à l'Evangile et aussi au fait que parmi les familles d'esprit qui ont influencé le monde ouvrier, et surtout le mouvement ouvrier, les plus déterminantes ont été des courants marqués par des idéologies athées, notamment le marxisme. C'est la question fondamentale que je posais à Saint-^Denis : « A quel titre là lutte pour la justice dans le mónde a-t-elle été liée au programme d'une négation radicale de Dieu?». C'est toujours un défi à relever. Ceux qui font œuvre d'évangélisation sont donc amenés, entre autres, à dialoguer avec ceux qui partagent cette idéologie athée. Cela requiert un plus grand effort de discernement pour recevoir leurs vraies questions sur la justice, le partage, l'aspiration à un avenir meilleur, et aussi repérer, faire observer ce qui, dans cette idéologie, s'oppose radicalement, sur des points essentiels, à la foi en Jésus-Christ et à la conception de l'homme, de la société et de l'histoire qui lui est liée. Un tel dialogue en vérité exige donc des chrétiens d'être fortement enracinés dans cette foi en Jésus-Christ vrai Dieu et vrai homme et unique Sauveur, de la nourrir dans la prière et les sacrements, de recevoir de la Tradition vivante de l'Eglise la Révélation qui est à la fois un Message sur Dieu et son dessein de salut èn Jésus-Christ et un message sur la vérité de P homine. 5 4 Cf. Constitution Lumen gentium, n. 17. 5 Cf. Gaudium et spes, nn. 12, 13. 24. Acta Ioannis Pauli Pp. II 161 Chers Frères, je vous encourage à exercer pleinement votre responsabilité de Pasteurs. Comme «maîtres de la vérité)), intensifiez les efforts déjà faits dans les mouvements d'évangélisation du monde ouvrier pour la formation biblique et doctrinale, pour le ressourcement spirituel grâce à dés retraites et récollections. Comme serviteurs de la communion ecclésiale, signes et bâtisseurs de Punite en Jésus-Christ, veillez à ce que i'évangélisation spécifique du monde ouvrier évite l'écueil d'une « Eglise en classe ouvrière », mais permette aux chrétiens du monde ouvrier et aux organisations de la Mission ouvrière de participer, avec leurs richesses et dans le respect mutuel des différences, à l'Eglise diocésaine «liée à son Pasteur et par lui rassemblée dans le Saint-Esprit grâce à l'Evangile et à l'Eucharistie». 6 7 7. Sur chacun de vous, sur tous les ouvriers apostoliques qui travaillent avec vous dans les divers secteurs de I'évangélisation, prêtres, religieux, religieuses et laïcs, j'invoque la lumière et la force de l'Esprit Saint. Ma bénédiction s'étend à tout le peuple de Dieu qui vous est confié, y compris les nombreux travailleurs immigrés que vous accueillez dans vos communautés chrétiennes. A ce propos vous m'avez apporté le témoignage d'attachement de mes compatriotes : je vous charge de leur exprimer ma gratitude, mon salut cordial et mes encouragements à vivre dans la fidélité à leur foi et dans la fraternité. Que Dieu Tout-Puissant, qui est Amour, vous bénisse, le Père, le Fils et le Saint-Esprit. XI Ad Melitenses episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Bear Brothers in the episcopate, 1. It is a joy for me to welcome you today, for in you I greet the whole Church in Malta. I greet the People of God in their long religious history, with their wonderful héritage of dévotion to Mary the Mother of God. In you I greet ali the catégories of the faithful, especially the * Cf. Discours à Puebla, n. 1. 7 Décret Christus Dominus, n. * Die 11 m. Decembris a. 1982. 11. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 162 poor in your midst, and all those who minister to the poor, assist them, and work for their spiritual and material well-being in the charity of Jesus Christ. In you I greet not only the individual members of the ecelesial community but the Church in its entirety, since you are, as Bishops and therefore as successors of the Apostles, the authentic and authoritative représentatives of the Church in Malta. If it is true—as it is—that the universal Church in built on Peter, it is also true that the household of God is "built upon the foundation of the apostles and propnets, Christ Jesus himself being the cornerstone". My cordial and affectionate greeting goes also to your eider brother in the faith, Archbishop Gonzi, whom I assure once again of my prayerful remembrance. 1 2. Truly, in you, venerable Brothers, I embrace the Church in its fullness ; in you I see everyone represented here today : the entire community of the redeemed, hearing still the weaknesses of humanity and the effects of sin, being constantly in need of reconciliation, but already assured of final victory over sin and death because of the redemptive power of the blood of Christ, the Lamb of God. In our meeting today we celebrate the mystery of the pilgrim people of God : it is at one and the same time the mystery of God's présence among us, the mystery of Christes headship over us, and the mystery of our discipleship in him. The unity of the whole Body of Christ, clergy, religious and laity, with differing roles of service, is manifested and reinforced in your unity with me and with the universal Church. 3. I wish now to assure you of something that you already know but which is worth repeating : I am close to you in ali your labours for the Gospel, and I deeply appreciate your dedication to your apostolic ministry. I am close to you in your pastoral solicitude for Malta, avoiding as you rightly do activities of a purely politicai nature, and proclaiming the word of God in ali its relevance for each individuai ànd for society itself. I am your Brother and féllow Apostle who share with you the serene and tranquil moments of your apostolate as you announce in Christ the Saviour the good tidings of great Joy to ali thé people. 2 But I am also close to you in the difficulties and obstacles that you 1 2 Eph 2:20. Cf. Lk 2:10. Acta Ioannis Pauli Pp. II 163 encounter, in the griefs and pastoral anxieties that are yours as you seek to be faithful to Jesus Christ, and as you seek to be faithful to the people of Malta by exhorting them to maintain that Christian cultural héritage which is theirs : the Maltese héritage of popular religious dévotion, which expresses an awareness of God and a radical dependence oh his providence. You also have my full prayerful support as you serve the true interests of your people by insisting on the dignity of the Maltese family, based, as it is and as it must always be, on the indissoluble union of husband and wife. This indissoluble union deserves for ever the esteem, support and protection of a Christian society conscious of its responsibilities to God and to its members. And in ail your efforts to proclaim the sanctity and inviolability of human life and the dignity of every man, woman and child, you must always remember that you are not alone : millions and millions of people of good will round the world support your cause, and the Lord of history will himself vindícate your fìdelity to his eternai plan of life. As you rightly proclaim the need to provide for the religious éducation of your fellow-citizens and of Malta's future leaders, you pay homage to a society conscious of its cultural identity and sensitive to its Christian nationhood. 4. Your ad Limina visit gives me the appropriate opportunity to ëxtend to the whole ecclesial community of Malta the invitation to unite around the persons of the Bishops. My invitation is the echo of the Lord's words to the disciples : "He who hears you hears me". The Second Vatican Council intensely desired that unity with the Bishops of the Church should be enacted at every level in the community : between the Bishops and the clergy, the Bishops and religious, and the Bishops and the laity; and ail of thèse groups with each other and with the Bishops. The call for unity with the Bishops is a call to serve the 'good of soûls" in a community of salvation in which everyone together must acknowledge the work of the Redeemer, stri ve to accepi it with personal faith, making it effectively available to others : " I f you confess with your lips that Jesus is Lord and believe in your heart that God raised him from the dead, you will be savéd". At the same time, unity of wills and action is a great means for presenting ali the individual exigencies of Christ's saving message. 3 ( 4 3 Lfc 10:16. 4 Rom 10:9. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 164 5. In particular today I wish to encourage the primary collaborator» of the Order of Bishops—all your priests, both diocesan and religious. In the name of the Lord I thank them for their generous partnership with you and with me in the Gospel. I likewíse ask them to make constant efforts to discover vocations to the priesthood and religious life, offering their own example of holiness, pastoral orientation and fìdelity to the Church's magisterium. 6. Through you I extend my thanks to all those who work together with you in the cause of the Catholic éducation of the youth. Ohrist himself is looking for other zealous apostles of catechism and I wish to commend all those who individually or in associations have given themselves to catechesis or to the Christian formation of the young. May the Lord himself bless ali your initiatives and pastoral endeavours in this fìeld ; and may the publication of the Maltese catechetical texts be of special effectiveness in communicating Christ and his undiluted message of salvation. It is my prayer that the Lord will sustain you in your zealous efforts to maintain the Catholic schools, and that ali the difìiculties will be overeóme for the good of the whole Maltese nation, which benefits immensely from their contribution. At every level may these schools always be instruments, at the service of parents and of the community, of true evangelization, offering encouragement to spiritual growth and human advancement to the pupils and students, through the example of the teachers, and the shared expérience of prayer and Catholic doctrine faithfully presented. 7. In the building up of the local Churches in unity, the laity have an irreplaceable contribution to make. The authentic witness of Christian living has besides an incomparable value for evangelization. Through the fìdelity of the laity and their active collaboration with the priests and the Bishops, the Church grows to the fullness of Christ. Unity with the Bishops is the guarantee of effectiveness for ali the lay apostolate, which, in the words of the Second Vatican Council, is "a participation in the saving mission of the Church". In its turn, the saving mission of the Church is the very saving mission of Christ, who, in the unity of the Holy Spirit, Ii ves on in the Church, for the glory of the Father. 5 5 Lumen gentium, 33. Acta Ioannis Pauli Pp- II 165 My encouragement goes to the religious of Malta, asking them to continue generously in their special vocation of hearing witness to the holiness of the Church through consécration in chastity, poverty and obédience. "And I am sure that he who began a good work in you will bring it to completior at the day of Jesus Christ". To all the faithful of Malta who are living the mystery of Christ in the communion of his Church I send my Apostolic Blessing with the expression of my love in Christ Jesus. With confidence in her maternal intercession I commend you all to Mary, being convinced that she does indeed preside over the destiny of the Maltese people at this juncture of history as at every other. Through her intercession may it prove to be an hour of reconciliation, unity and peace for Malta. 6 XII Ad quosdam Galliae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Cher s Frères dans Vépiscopat, 1. Avec votre groupe s'achève la visite « a d Limina» des évêques de France. Comme vos confrères, vous avez fait de cette semaine un temps fort de votre communion avec le Siège Apostolique : prière, concélébrations, échanges avec chacun des Dicastères — auxquels vous avez soumis loyalement vos problèmes pastoraux —, rencontres prolongées avec le successeur de Pierre. Dans mes allocutions, il n'a évidemment pas été possible de traiter tous les thèmes qui intéressent votre responsabilité d'évêques, mais seulement quelque-uns qui semblaient plus importants actuellement ou plus complexes. En vérité, j'ai voulu vous aider à discerner et à promouvoir l'essentiel. Par exemple, je regrette de n'avoir pas pu développer ce qui concerne la vie familiale — mais j'en parle souvent par ailleurs —, ou la vie religieuse, ou l'élan missionnaire. Là-dessus, vous savez bien ma conviction : la contribution des religieux et des religieuses est indispensable à l'Eglise, non seulement pour la coopération de mieux en mieux intégrée que ces Frères et Soeurs, plus disponibles, apportent aux multiples tâches de l'évangéli6 PMI 1:6. * Die 16 m. Decembris a. 1982. 166 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sation, mais parce que leur état religieux est en soi un témoignage hors pair de l'amour de Jésus et des béatitudes, et rappelle à tous les autres chrétiens qu'ils sont appelés eux aussi à la perfection chrétienne, selon leur état de vie. Quant aux monastères de contemplatifs, d'hommes ët de femmes, ils jouent, comme dirait sainte Thérèse de Lisieux, le rôle du « cœur » dans le grand Corps de l'Eglise. Je vous demande donc de transmettre à ces communautés de religieux et de religieuses, et à toutes les personnes consacrées, l'assurance de ma communion invisible et ma particulière bénédiction. Gardez un vif souci de faire apporter à ces Instituts le soutien nécessaire, et de veiller, avec sympathie et discernement, aux essais de fondations nouvelles en recherche d'un statut. Je voudrais encourager aussi votre pays à continuer et à renouveler, sous les formes aujourd'hui opportunes, le grand élan missionnaire vers les pays du Tiers-Monde, qui a été si vif en France jusqu'à des temps récents : aucune Eglise particulière ne peut vivre repliée sur ellemême, même si elle s'estime devenue pauvre en moyens apostoliques. Le souci des autres Eglises, le don et l'échange, sont des tests de vigueur et ouvrent de nouveaux chemins de vitalité. Pour ce qui concerne plus spécialement votre région de culture occitane ou catalane, qui a sa personnalité propre à épanouir, j'ai bien noté vos inquiétudes et vos espérances, par exemple les problèmes de la dispersion des chrétiens, de la visibilité de l'Eglise, de l'isolement des prêtres, de la foi des jeunes, du langage apte à toucher l'opinion publique... Aujourd'hui, sans oublier les autres efforts à promouvoir — pour accroître en particulier la responsabilité et la collaboration des forces vives, prêtres, diacres permanents, religieux et laïcs, au niveau des tâches pastorales et de l'engagement concret des chrétiens —, j'insiste sur deux orientations fondamentales : vous venez vous-mêmes de les évoquer en disant que « les chrétiens ressentent la nécessité d'une solide formation doctrinale et d'une profonde vie spirituelle » . 2. L'annonce de la Bonne Nouvelle à tous les milieux constitue de manière incontestable la mission première de l'Eglise et donc des évêques. L'urgence en est d'autant plus grande que la « sécularisation » gagne la société: les valeurs chrétiennes pénètrent peu les mentalités et les choix concrets, et même là où certaines valeurs sont appréciées et en partie vécues au plan humain, elles ne sont plus, chez les baptisés Acta Ioannis Pauli Pp. II 167 eux-mêmes, suffisamment reliées à la foi en un Dieu personnel, au Dieu de Jésus-Christ, au mystère de son salut. La culture ambiante en témoigne : il y a souvent indifférence au Dieu vivant, et matérialisme pratique au niveau des mœurs. Mais comme le prouvent le Nouveau Testament et toute la Tradition, l'annonce de la foi est inséparable de la réflexion de l'Eglise sur la Révélation qui lui a été confiée et d'un dialogue avec la culture de chaque époque. De là est née et s'est développée ce qu'on appelle la théologie. La démarche théologique, pour une part contemplative, est indispensable à I'évangélisation. Comme dans toutes les crises de civilisation, sa tâche est rude aujourd'hui. Elle réclame des pionniers, prêts à s'y consacrer tout entiers, avec l'esprit de foi, la fidélité confiante au Magistère et le courage qui caractérisent d'autres grands services ecclésiaux. L'Eglise qui est en France possède à ce sujet des traditions riches et bien connues. Il vous appartient, à vous évêques, de veiller à la relève des générations. Les temps qui viennent verront se développer une culture profane prodigieuse, qui ne manquera pas de mettre encore davantage l'Evangile en cause. Une simple spontanéité apostolique, fût-elle la plus généreuse, réduite à une sorte d'empirisme, pourra moins que jamais assurer à elle seule l'annonce de la Parole de Dieu. 3. Une triple tâche qui, je le sais, ne vous échappe pas, s'impose actuellement à tout épiscopat en ce domaine. Tout d'abord stimuler l'ensemble des prêtres à une formation théologique et ministérielle continue et de plus en plus avertie. Ensuite, procurer à nombre de laïcs qui le demandent ou qui s'engagent dans l'Eglise les moyens adaptés d'une intelligence réfléchie de la foi; vous avez cité à ce sujet plusieurs initiatives intéressantes. Enfin — et cela est peut-être plus difficile vu la rareté des vocations dont j'ai parlé ailleurs — appeler, parmi vos prêtres encore jeunes, ceux qui sont aptes à devenir des théologiens dans l'Eglise. Moins il y a de prêtres, plus la parole de chacun d'eux doit être éclairée et éclairante, capable, en un temps obscurci, de répondre, au nom de l'Eglise, à l'attente d'un grand nombre. Comment sera-ce possible sans théologiens qualifiés, disons même avec trop peu de théologiens de métier et de chercheurs? Comme il l'a déjà fait, votre Institut catholique de Toulouse — avec son séminaire universitaire —, à l'instar de ceux de Paris, de Lyon, de Lille, d'Angers, est là pour les préparer d'abord et les accueillir ensuite Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 168 comme maîtres de doctrine. Rarement il a été aussi indispensable de répartir nos projets et nos ressources, non seulement pour maintenir, mais pour élever le niveau de la culture chrétienne dans l'Eglise. 4. La France garde l'empreinte de son baptême et doit s'en souvenir, comme je le disais au Bourget. Cependant, quand on relève aujourd'hui, dans votre pays comme ailleurs, les attitudes nouvelles qui se répandent, ainsi que la problématique qu'elles impliquent, il est facile d'y reconnaître cet écheveau spécifique de la raison et de la déraison, de propos consolateurs et d'angoisses qui constituaient le paganisme au temps où le christianisme est apparu. Qu'il s'agisse de la naissance, du respect de la vie, de l'amour, de la souffrance ou de la mort, ce sont des défis et des argumentations apparemment identiques, voire le même cynisme, mais aussi le même besoin incoercible de vérité et de salut. Le siècle qui approche ne peut qu'être celui des options majeures et des témoins vigoureux. Comment ne pas évoquer ici Jacques Maritain, qui a vécu chez vous ses dernières années et dont on célèbre actuellement le centenaire? Il faudrait que la tâche théologique et apostolique qui attend l'Eglise suscite, dans les nouvelles générations, l'enthousiasme qui prélude à une nouvelle avancée de la foi. 5. J'en viens à un aspect complémentaire : la forte recherche spirituelle qui se fait jour chez nombre de chrétiens. Ici je parle plus explicitement du renouveau spirituel, mais je pense aussi aux nombreux groupes de prière, aux communautés variées, aux sessions et rassemblements consacrés à la prière, aux retraites qui se multiplient dans les monastères et autres lieux d'accueil spirituel, aux pèlerinages rénovés et encore à la redécouverte de l'oraison. Si tout cela demande accompagnement et vigilance, c'est avant tout une grâce qui vient à point pour sanctifier l'Eglise. Nous ne devons pas en être surpris : « L'esprit habite dans l'Eglise et dans les cœurs des fidèles comme dans un Temple, il prie en eux... C'est lui qui rajeunit l'Eglise et la renouvelle sans cesse». C'est l'Esprit qui aujourd'hui travaille l'Eglise par ces courants spirituels dont nous découvrons l'existence avec reconnaissance. A travers ces courants se manifeste un goût renouvelé pour la prière, une prière qui est à la fois personnelle et communautaire, louange et intercession, qui se veut contemplation et source d'évan1 1 Lumen gentium, n. 4. Aota Ioannis Pauli Pp. II 169 gélisation. Oui, l'Esprit est à l'œuvre dans ces manifestations, pourvu qu'elles soient fondées sur la Parole de Dieu, alimentées aux sources sacramentelles, enracinées dans l'Eglise. 6. Personne ne peut d'ailleurs s'approprier exclusivement l'héritage spirituel qui appartient à l'Eglise entière. Si Faction de l'Esprit se manifeste par l'apparition de groupes et même de communautés de fidèles, on lui doit aussi la générosité avec laquelle des chrétiens de plus en plus nombreux s'engagent, par amour du Seigneur, avec esprit de foi et de prière, pour faire œuvre d'Eglise dans les différents services : animation liturgique, catéchèse, mouvements chrétiens, œuvres caritatives, dans le cadre de la paroisse, du diocèse, et plus largement. « Il demeure... important de prendre conscience de la complémentarité et d'établir des liens ... : non seulement une estime mutuelle, un dialogue, mais une certaine concertation et même une réelle collaboration», comme je le disais aux laïcs à Paris. 2 7. L'existence du renouveau spirituel interpelle les communautés de croyants, notamment sur la nécessité et la qualité de leur ressourcement chrétien. Et l'Eglise, dont ils font partie, interpelle à son tour ceux qui se réclament plus particulièrement de ce renouveau. Car il ne faudrait pas qu'aux courants dont nous admirons la vitalité se mêlent des eaux venues d'autres sources. Par exemple une certaine défiance par rapport à la doctrine risquerait de donner une trop grande place au sentiment; on ferait alors une confusion préjudiciable entre émotion et expérience spirituelle. Le désir d'une immédiate efficacité, comme d'un certain merveilleux, peut également faire oublier les lentes et silencieuses maturations de la Parole de Dieu au cœur du croyant. S'il arrive que l'Esprit fasse parfois irruption de façon apparemment soudaine dans la vie d'un homme ou d'une femme, entraînant la conversion, il ne faut pas négliger pour autant les préparations proches ou lointaines dont l'Esprit se sert en général, et auxquelles c'est un devoir de coopérer. La foi compte avec le temps. 8. Bref, toutes ces choses relèvent du discernement des esprits. Il faut retenir la règle d'or formulée par l'Apôtre Paul : « A chacun, la manifestation de l'Esprit est donnée en vue du bien commun » . C'est donc à vous, en premier lieu, qu'il appartient de voir comment favo3 2 3 31 mai 1980, n. 2. 1 Go 12, 7. 12 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 170 riser au mieux la signification qui doit être donnée au renouveau spirituel, de lui assurer, comme je disais moi-même, « u n modèle de croissance et de développement pleinement ouvert à toutes les richesses de l'amour de Dieu dans son Eglise » . Autour de vous qui êtes responsables de l'unité, chacun à sa place doit faire œuvre de discernement. Il revient notamment aux prêtres d'être les garants du caractère ecclésial de tout groupe de fidèles. Qu'ils portent à cet aspect de leur responsabilité une grande attention. Qu'ils assurent volontiers le ministère sacramentel dans les groupes, communautés, rassemblements qui le leur demandent en lien avec vous. Qu'ils veillent à ce qu'aucune confusion ne naisse de leur présence : autre est leur rôle sacerdotal, autre le rôle d'animateurs du renouveau. Que les religieux et religieuses qui y adhèrent ne relâchent en rien les liens avec leur Institut, ni l'obéissance envers leur Supérieur légitime. Veillons enfin à garder aux mots le sens qu'ils ont dans le langage de l'Eglise : le vocabulaire de la vie religieuse ne correspond pas toujours à ces nouvelles formes de regroupements qui cherchent encore leur identité canonique. 4 Ayant réaffirmé ces exigences, réjouissons-nous de constater que la prière reprend sa place capitale dans l'Eglise. Sans le recours à l'Esprit Saint — qui est précisément l'âme de l'Eglise —, comment celle-ci pourrait-elle déployer son dynamisme et sa prudence apostoliques? Ceci ne diminue en rien la tâche théologique dont je parlais : les deux doivent aller de pair. 9. En vous parlant, j'avais aussi présent à l'esprit le centre par excellence des rassemblements ecclésiaux : Lourdes, haut lieu de prière et de conversion, pour votre région et pour tant de pays ! Je remercie le Seigneur pour le rayonnement qu'a connu le Congrès eucharistique international. Lourdes demeure une source étonnante de grâces, à laquelle j'aspire moi-même à puiser. Que Notre-Dame de Lourdes soutienne le zèle des évêques français, afin qu'ils accomplissent dans leurs diocèses cette tâche de ressourcement spirituel pour tout le peuple de Dieu, tâche que le bienheureux Alain de Solminihac réalisa si bien en son temps, au diocèse de Cahors ! Et, par Marie, Mère de l'Eglise, que l'Esprit Saint fasse retrouver toujours davantage aux chrétiens de France la joie et le dynamisme de la grâce de leur baptême ! Au nom du Père, du Fils et du Saint-Esprit! 4 7 mai 1981, n. 3. Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione 171 ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE SEU DE PROPAGANDA FIDE DECRETA I FUNAFUTINAE Territorium Status Insularum Tuvaluensium in Missionem sui iuris, Funafutina cognominata, constituitur. Quo aptius et efficacius Evangelizationis operi in Statu Insularum Tuvaluensium, civiliter sui iuris, cuius urbs princeps Funafuti appellabitur, consuletur, opportunum visum est ipsae Insulae Tuvaluenses a Dioecesi Taravana, Nauruna et Funafutina distrahere et in circumscriptionem ecclesiasticam sui iuris, Missionem Funafutinam nuncupatam, erigere. Quamobrem Sacra haec Congregatio, praehabito voto Exc.mi ac Rev.mi Domini Antonii Magnoni, Archiepiscopi titulo Bosetani atque Apostolici in Insulis Oceani Pacifici Delegati, audito quoque Exc.mo ac Rev.mo Domino Paulo Meo Kaiuea, Episcopo Taravano, Nauruno et Funafutino, re mature perpensa, vigore facultatum sibi a Sanctissimo Domino Nostro Ioanne Paulo divina Providentia Pp. II concessarum, praesenti Decreto, territorium Status Tuvaluensis in Missionem sui iuris, Funafutinam appellandam, constituit, simul statuens ut Episcopus Taravanus, Naurunus et Funafutinus deinceps Episcopus Taravanus et Naurunus denominetur. Nova Missio sui iuris Funafutina provinciae ecclesiasticae Samoa-Apianae, hodie erectae, aggregetur. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 172 Contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide, die decima mensis Septembris anno Domini 1982. AGNELLUS Card. Rossi, Praefectus L. © S. ® D. S. Lourdusamy, a Secretis II TARA VANAE, NAURUNAE ET FUNAFUTINAE De nominis mutatione. Summus Pontifex Paulus V I , fel. rec, per Constitutionem Apostolicam ((Profetarum voces», die 21 mensis Iunii a. D. 1966 datam, Dioecesim Taravanam, uti suffraganeam Ecclesiae Metropolitanae Suvanae, erigere dignavit, et per Decretum «Plures in Oceano Pacifico», die 15 mensis Novembris a. D. 1978, ipsius Dioecesis Taravanae nomini titulos additos fuerunt Naurunae, pro Republica eiusdem nominis, necnon Funafutinae, uti locus princeps Status Insularum Tuvaluensium. Cum hac ipsa die per Decretum «Quo aptius et efficacius» in eodem Statu Insularum Tuvaluensium Missio sui iuris condita sit, nomine Funafutina, Sacrum Consilium Christiano Nomini propagando, vigore facultatum a Sanctissimo Domino Nostro Ioanne Paulo divina Providentia Pp. II tributarum, praesenti Decreto, statuit ut Dioecesis Taravana, Nauruna et Funafutina, deinceps Taravana et Nauruna nuncupetur. Contrariis non obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide, die decima mensis Septembris anno Domini 1982. AGNELLUS Card. Rossi, Praefectus L. © S. ® D. S. Lourdusamy, a Secretis Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione 173 PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus Divina Providentia Pp. I I , latis decretis a Sacra Congregatione pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum praefecit : die 8 Iunii 1982. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P.D. Iosephi Pham Van Thiên, Episcopi Phucuongensis, constituit R.D. Aloisium Ha Kim Danh, vicarium episcopalem eiusdem dioecesis. die 10 Septembris. — Metropolitanae Ecclesiae Samoa-Apianae et Tokelaunae nuper in Oceaniae parte Meridionali erectae Em.mum P . D . Pium S.R.E. Cardinalem Taofìnu'u. — Cathedrali Ecclesiae Visakhapatnamensi Exc.mum P.D. Kagithapu Mariadas, M.S.F.S., hactenus Episcopum Guntureiisem. — Cathedrali Ecclesiae Kumboënsi, noviter erectae in Cammaruniensi Dicione, R.D. Cornelium Fontem Esua, e clero Bueaënsis dioeceseos, S. Scripturae docentem in Seminario maiori regionali de Bambui. — Titulari episcopali Ecclesiae Ubabensi R.D. Iosephum Mukwaya, e clero authochthone, generalem Conferentiarum episcopalium Africae Orientalis Secretarium, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P.D. Emmanuelis S.R.E. Cardinalis Nsubuga, Archiepiscopi Kampalaënsis. — Titulari episcopali Ecclesiae Gibbensi R.P. Seraphinum Aloisium Cartagena, Ordinis Fratrum Minorum, hactenus Galapagensis Apostolicae Praefecturae Ordinarium, quem constituit Zamorensem Vicarium Apostolicum. — Titulari episcopali Ecclesiae Thunusudensi R.D. Ioannem Onaiyekan, Lokoianae dioecesis presbyterum, Sacrae Scripturae docentem in Seminario maiori regionali de Ibadan, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P.D. Villelmi Mahony, Episcopi Ilorinensis. die 15 Octobris. — Metropolitanae Ecclesiae Malaboënsi, noviter in Guinea Aequinoctiali erectae, Exc.mum P.D. Raphaelem Nze Abuy, hactenus Episcopum Bataënsem. — Cathedrali Ecclesiae, nuper erectae, Ebebiyinensi R.D. Hildèfonsum Obama Obono, e clero saeculari Bataënsi, eiusdemque dioecesis olim Administratorem Apostolicum dein et Vicarium Capitularem. 174 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — Cathedrali Ecclesiae Gallensi B.D. Sylvester Wewitavidanelage, archidioecesis Columbensis in Taprobane Vicarium Generalem. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P . D . Michaelis Iacobi Dempsey, Episcopi Sooktoënsis, R.D. Coëmgenum Aje, parochum Iosensis dioeceseos Cathedralis. — Titulari episcopali Ecclesiae Iucundianensi R.P. Dominicum, in religione Crescentinum, Marinozzi, Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum sodalem, hucusque Praefectum Apostolicum Soddensis-Hosannensis Praefecturae, quem constituit Vicarium Soddensis-Hosannensis Vicariatus, noviter erecti in Aethiopia. die 19 Novembris. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P.D. Ivonis Plumey, O.M.I., Archiepiscopi Garuensis, R . P . D . Christianum W. Tumi, hactenus Episcopum Yaguanum, dignitate archiepiscopali actum. — Cathedrali Ecclesiae, noviter erectae in Cammaruniensi Natione, Ngaunderensi Exc.mum P . D . Ioannem Pasquier, Congregationis Missionariorum Oblatorum B.M.V. Immaculatae, hucusque Episcopum titulo Muzucensem in Byzacena. — Cathedrali Ecclesiae Bataënsi R.D. Anacletum Sima Ngua, e clero autochthone, parochum oppidi vulgo Evinayong nuncupati. — Cathedrali Ecclesiae Yaguanae R.D. Antonium Ntalou, e Cammaruniensi clero, Vicarium Generalem dioeceseos Bafussamensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Noglaensi R.P. Ioannem Khamsé Vithavong, Congregationis Missionariorum Oblatorum B.M.V. Immaculatae sodalem, quem constituit Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P . D . Thomae Nantha, Vicariatus Vientianensis Apostolici Vicarii. die 18 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Zaraitensi R.D. Iosephum Sebastianum Laboa, presbyterum dioecesis S. Sebastiani, Praelatum Sanctitatis Suae honorarium, hactenus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione Officialem, quem archiepiscopali dignitate ornavit atque Apostolicum in Panama nominavit Nuntium. — Titulari episcopali Ecclesiae Iubaltianensi R.D. Carolum Iosephum Rauber, dioeceseos Bambergensis sacerdotem, Praelatum honorarium Sanctitatis Suae, hucusque interim ad negotia Apostolicae Nuntiaturae in Ugandensi Dicione cura agentem publica, quem archiepiscopali insignivit dignitate eique munus Pro-Nuntii Apostolici in eadem Re publica assignavit. Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione 175 II NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide ad suum beneplacitum renuntiavit : die 23 Iulii 1982. — Exc.mum P.D. Ioannem Chabbert, Ordinis Fratrum Minorum sodalem, iam Archiepiscopum Rabatensem, nunc autem Episcopum Elnensem in Gallia, Administratorem Apostolicum «sede vacante» praefatae Archidioeceseos Rabatensis. die 10 Septembris. — Em.mum P.D. Pium S.R.E. Cardinalem Taofìnu'u, Archiepiscopum Samoa-Apianum et Tokelaunum, Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis» dioecesis, noviter erectae in Oceania Meridionali, Samoa-Pagopagensis. — Em.mum P.D. Pius S.R.E. Cardinalem Taofìnu'u, Archiepiscopum Samoa-Apianum et Tokelaunum, Superiorem Ecclesiasticum Missionis sui iuris Funafutinae. 176 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Sabato, 8 Gennaio 1983, S.E. il Signor NASRI SALHAB, Ambasciatore del Libano presso la Santa Sede. Lunedì, 10 Gennaio 1983, S.E. il Signor JAIME INGRAM JAEN, Ambasciatore di Panamá presso la Santa Sede. Giovedì, 13 Gennaio 1983, S.E. il Signor JAMES NAGAI OBUAOTOA, Ambasciatore dell'Uganda presso la Santa Sede. Sabato, 22 Gennaio 1983, S.E. il Signor JOHAN ANTHONY BEELAERTS VAN BLOKLAND, Ambasciatore dei Paesi Bassi presso la Santa Sede. Sabato, 29 Gennaio 1983, S.E. il Signor HARRY FUMEA MONIBA, Ambasciatore di Liberia presso la Santa Sede. Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: Sabato, 15 Gennaio 1983, PEcc.mo Corpo Diplomatico presso la Santa Sede. Sabato, 22 Gennaio 1983, S.E. il Signor VICTOR SUADE, Primo Ministro della Guinea-Bissau. Venerdì, 14 Gennaio 1983, nel Palazzo Apostolico Vaticano, alla presenza del Santo Padre, si è riunita la Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. SEGRETERÌA DI STATO NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 26 gennaio 1983. S. E. Mons. Giovanni De Andrea, Arcivescovo titolare di Acquaviva, Pro-Nunzio Apostolico in Iran. Diarium Romanae Curiae 177 Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 23 dicembre 1982. P. Ferdinand Pratzner, S.S.S., Segretario del Gomitato Permanente per i Congressi Eucaristici Internazionali. 12 gennaio 1983. Mons. Rodomonte Galligani, Mons. Oscar Rizzato, Mons. Domenico De Luca, Capi Ufficio della Segreteria di Stato. 27 » » P. Federico Francesco D'Ostilio, O.F.M. Conv., Promotore di Giustizia del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica. Protonotari Apostolici soprannumerari: 2 luglio 8 » 13 agosto 1982. Mons. Domenico Bartoletti (Nocera e Gualdo). » Mons. Alfredo 0. Yllana (Oaceres). » Mons. José Luis Castellanos (Maracaibo). Prelati d'Onore di Sua Santità. 12 dicembre 1981. Mons. » » » Mons. 22 maggio 1982. Mons. Mons. 16 giugno Mons. 21 » Mons. 30 » 8 luglio Mons. 9 » Mons. 18 agosto Mons. » » Mons. 23 » Mons. Mons. 29 » 30 » Mons. 8 ottobre Mons. Mons. » » Mons. Mons. 12 Mons. Mons. » Mons. » Mons. 15 novembre Mons. Mons. 23 » Mons. » » » » Mons. Franz X. Erti (München und Freising). Georg Schneider (München und Freising). Moritz Weinrich (Fulda). Johann Meyer (Regensburg). Casimiro Rues (Riga). Hermann Klein (Freiburg-Brsg). Benjamin Reblando (Caceres). Francis Coolahan (Maitland). Francisco de Leon (Manila). Dexter Irisari y Hachuela (Capiz). Norbert Ruf (Freiburg-Brsg). Henry Nolan (Ballarat). Attilio Moroni (Macerata). Tadeusz Borkowski (Warmia). Edward Michon (Warmia). Jerzy Podolecki (Warmia). Gino Benedetti (Fiesole). René Bernard Lenaerts (Anvers). Felix Benigno Morales (Latacunga). Claudius Guerrero (Latacunga). Ilvo Corniglia (Sarzana). Luciano Ratti (La Spezia). Prospero Simonelli (Reggio Emilia). Dino Fontanesi (Reggio Emilia). Corrado Baisi (Reggio Emilia). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 178 Cappellani di Sua Santità: 9 » » 13 » 20 7 27 26 13 » » 21 7 » » 8 » » » » » » » 13 » » » marzo » » » » aprile maggio » giugno luglio » » » agosto » » ottobre » » » » » » » novembre » » » 1982. Il sac. Alois Bren (München und Freising). » Il sac. Franz Kronberger (München und Freising). » Il sac. Joseph König (München und Freising). » Il sac. Martin Neppig (München und Freising). » Il sac. Josef Lechner (München und Freising). » Il sac. Helmut Stadlthanner (Passau). » Il sac. Michael Holzl (München und Freising). » Il sac. Renato Aurini (Ohieti). » Il sac. Roman August Mensing (Paderborn). » Il sac. Klaus Stadel (Freiburg-Brsg). » Il sac. Robert Zollitsch (Freiburg-Brsg). » Il sac. Erich Maier (Regensburg). » Il sac. Guido Montanaro (Asti). » Il sac. Benedikt Pflüger (Freiburg-Brsg). » Il sac. Georg Fulge (Berlin). » Il sac. Gerhard Serve (Berlin). » Il sac. Wiesîaw M. Wiecek (Warmia). » Il sac. Benedykt Przeracki (Warmia). » Il sac. Mikolaj Leszczyc-Grabianka (Warmia). » Il sac. Wiadyslaw Sudziúski (Warmia). » Il sac. Zenon Szerle (Warmia). » Il sac. Jakub Kurze ja (Warmia). » Il sac. Adolf Jan Jaszczyk (Warmia). » Il sac. Stefan Winiecki (Warmia). » Il sac. Fernando Battisti (Todi). » Il sac. Francesco Dominici (Todi). » Il sac. Giulio Grassi (Todi). » Il sac. Giuseppe Mancini (Todi). ONORIFICENZE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : Il Collare dell'Ordine Piano: 6 aprile 1982. A S. E. il sig. Costantino Karamanlis, Presidente della Repubblica (Grecia). Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Gran Croce dell'Ordine Piano: 6 » aprile » 1982. A S. E. il sig. Yannis Haralambopoulos (Grecia). » A S. E. il sig. Stéphane Stathatos (Grecia). Diarium Romanae Curiae 179 La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 6 » aprile » 1982. A S. E. il sig. Petros Molyviatis (Grecia). » A S. E. il sig. Jean Pesmazoglu (Grecia). La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 6 » aprile » 1982. Al sig. Michel Liapis (Grecia). » Al sig. Jean Bourloyannis (Grecia). La Placca dell'Ordine dì san Gregorio Magno classe civile: 8 ottobre 1982. Al sig. Ignazio Melandri (Boma). » » » Al sig. Angelo Gengarelli (Roma). La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 1982. Al Al » » » Al » » 3 maggio » Al 17 giugno » Al 19 Al » 8 luglio Al 13 » » Al 8 ottobre » Al » » » Al 12 novembre » Al Al 19 » » 6 aprile sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Phaidon Morfìs (Grecia). Constantin Tsingas (Grecia). Evangélos Bistikas (Grecia). Carlos Rosso Orozco (Bolivia). Theo Lombard (Marseille). Sylvain Gagniére (Avignon). Bertrand M. Monnet (Strasbourg). Hermann Person (Freiburg-Brsg). Enrico Basignani (Roma). Ugo Schininá di Sant'Elia (Roma). José Antonio Del Valle Tala vera (México) Giancarlo Giatti (Bolzano - Bressanone). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 2 luglio OD 1982. Al » » Al 28 agosto » Al » » » Al Al » 7 settembre » Al 8 » » Al ottobre » Al » » » Al » » Al 12 novembre Al » » » Al Al 15 » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Enrico Scaglione (Gerace - Locri). Vincenzo D'Agostino (Gerace - Locri) Michael V. Sheehan (Armagh). Gerald P. Costello (Armagh). Gerald A. Connolly (Armagh). Henry Canat De Chizy (Lyon). Francisco Manosa (Manila). Wenzeslaus Dobrzensky (Roma). Mario Melandri (Roma). Maurizio Muglia (Roma). Adolfo Del Valle Ruiz (México). José Aja Del Valle (México). Enrico Pagan De' Paganis (Verona). 180 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale La Oran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa: 6 aprile » » 1982. AI sig. Georges Vandalis (Grecia). » Al sig. Anastase Sederis (Grecia). » Al sig. Panayotis Tsounis (Grecia). » Al sig. Nicolas Oatapodis (Grecia). » Al sig. Evangélos Frangoulis (Grecia). La Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 19 ottobre 1982. Al sig. Amin Fahim (Alessandria dei Copti). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 27 maggio 1982. 19 ottobre » 12 novembre » » » » Al sig. Francesco Paolo Canci (Chieti). Al sig. Trippanera Mario (Roma). Al sig. Manuel Del Valle Talavera (México). Al sig. Edoardo Carrete Coalla (México). Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: 13 » 26 » 29 » 8 marzo 1982. Al sig. Günther Michalka (München und Freising). » » Al sig. Walter Schiessl (München und Freising). giugno » Al sig. Friedrich Arens (Mainz). » » Al sig. Erich Reisch (Freiburg-Brsg). luglio » Al sig. Enrico Ciancola (Roma). » » Ar sig. Nicola Pignani (Roma). ottobre » Al sig. Antonio Di Franco (Roma). NECROLOGIO 5 dicembre 1982. Mons. Józef K. Kluz, Vescovo tit. di Uta. 8 gennaio 1983. Mons. François L. M. Kerveadou, Vescovo già di SaintBrieuc (Francia). 9 » » Mons. Diego Parodi, Vescovo di Ischia (Italia). 10 » » Mons. André-Jean Vérineux, M.E.P., Vescovo di Yingkow (Cina). 12 » » Mons. Athanase J. D. Bakose, Arcivescovo di Bagdad dei Siri (Iraq). 13 » » Mons. John J. McCarthy, Arcivescovo già di Nairobi (Kenya). 14 » » Mons. Waclaw Majewski, Vescovo tit. di Docimio. 22 » » Mons. André Fauvel, Vescovo già di Quimper (Francia). 24 » » Mons. Luis M. B. Maestu Ojanguren, O.F.M., Vescovo tit. di Ammoniace. 27 » » Mons. Alfred Fernandez, Vescovo già di Allahabad (India). 28 » » Mons. Jean Rupp, Arcivescovo tit. di Dionisiopoli. 11 Martii 1983 An. et vol. LXXV Pars I, N. 3 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II SACRA CONSISTORIA CONSISTORIUM SECRETUM Feria quarta, die I I mensis Februarii, anno MCMLXXXIII, mane, in consueta Aula Palatii Apostolici Vaticani fuit Consistorium Secretum, cuius acta ex ordine referuntur : I - SUMMI ET N O V O R U M PONTIFICIS S.R.E. ALLOCUTIO CARDINALIUM CREATIO Precatione « Adsumus » recitata, ad S. R. E. Patres Cardinales SS.mus D.nus Ioannes Paulus II hanc allocutionem habuit : Venerabiles ac dilecti Fratres, Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, Est mihi magnae laetitiae causa quod hodie in Festo Praesentationis Domini, qui est « lux mundi »/ mihi datur vos omnes in his Vaticanis Aedibus praesentes salutare. Iam saepius aetate proxime praeterita contigit ut Membra Sacri Collegii ad coetum agendum convocaren tur ; quo fit ut eiusdem venerandi instituti momentum augeatur mihique praeclara auxilia praebeantur ad gravia negotia in Ecclesiae utilitatem 1 Io 8, 12. 13 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 182 expedienda. Hoc vero Consistorium, quod celebratur, item eventus est non levis ponderis in Ecclesiae vita : novi enim creantur Cardinales, qui Collegio vestro aggregentur. Etenim « Consistorium — ut verbis utar Pauli V I , Decessoris mei recolendae memoriae, — intellegitur esse admodum grave ac sollemne tempus » . Cuius rei conscia est tota Familia catholica, quae ad hunc conventum attendit; quin immo etiam aliorum plurimorum mentes eo convertuntur. Deinde hoc Consistorium in singulare incidit Ecclesiae tempus, quo impensa eius actio pastoralis, ad omnes pertinens, qui catholico nomine censentur, effulget: ante breve spatium, ut nostis, universale Iubilaeum est indictum ob expletum annum millesimum nongentesimum quinquagesimum ab humani generis Redemptione peracta; atque ante paucos dies novus Codex Iuris Canonici editus est, permagnum sane opus, quod iam Ioanni XXIII erat propositum et in quo diu est elaboratum. Non dubito quin operam pro viribus sitis collaturi ut haec incepta, quae non alio spectant quam ad renovandam et roborandam Ecclesiam, salutarem finem suum consequantur. 2 Cardinales non solum huic Sedi Romanae peculiari titulo iunguntur suntque praecipui consiliarii et cooperatores eius qui beato Petro in apostolico munere successit, sed sunt etiam quasi quaedam imago unitatis eiusdem Ecclesiae, utpote qui « affectu collegiali » sub eius visibili capite sint constituti. Praeterea eminet in Sacro Collegio universalitatis nota, Ecclesiae catholicae propria, quae ex voluntate Conditoris sui totum mundum complectatur oportet : nam eiusdem Collegii Membra ex omnibus continentibus terris ad amplissimum suum officium ac dignitatem sunt assumpta. Quae universalitatis indoles etiam in hodierno Consistorio est manifesta, quia Sodales, qui eidem Ecclesiae senatui adiunguntur, ex Africa, 3 4 2 Alloc. 24 Maii 1976: AAS 58 (1976), 270. 3 Lumen Gentium, 23. 4 Cfr. Me 16, 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 183 America, Asia, Europa, Oceania asciscuntur. Inter quos sunt Praesules non solum sedium vetere traditione catholica insignium, sed etiam novellarum Ecclesiarum, ut Abidianensis, Bangkokensis, Lubangensis. Maxima cum dilectione nos omnes hos novos ramos respicimus *« arboris f ronden tis, floribus fructibusque uberis », quemadmodum Ioannes XXIII Ecclesiam ipsam appellavit. Sunt deinde inter eos qui Sacri Collegii Membra hodie efficiuntur, duo, quibus gravissimum munus in Romana Curia est commissum quorumque propterea est Romanum Pontificem in officio universae gubernandae Ecclesiae propius adiuvare: alter praeest Supremo Signaturae Apostolicae Tribunali, alter Sacrae Congregationi pro Sacramentis et Cultu Divino. Demum hac ipsa Cardinalium creatione varietas ministeriorum, quae in Ecclesiae bonum implen tur, in lumine ponitur : etenim ii sunt, maximam quidem partem, sacrorum Antistites, qui « loco Dei praesident gregi, cuius sunt pastores » , alii, ut modo significavi, magni momenti officia obeunt apud Sedem Apostolicam estque vir, qui excolenda doctrina theologica operibusque Ecclesiae Patrum pervestigandis rei christianae inservit. Plures quidem in sacro ordine versantes et plures sedes archiepiscopales et episcopales digni fuissent, qui Cardinalis dignitate honestarentur aut a Praesule ea ornato regerentur; non tamen discedendum visum est a regula, per Paulum VI statutam, qua cavetur ne numerus Patrum Cordinalium facultate praeditorum electionem Romani Pontificis participandi centum viginti personas transgrediatur. Cui rei Summus Pontifex ille haec addidit verba : « exoptamus ut huiusmodi norma, probe perpensa, diutinam vim habeat utque in apostolico officio Successores Nostri eam velint servare » . 5 6 7 5 Cfr. Alloc. 15 Dec. 1958: AAS 50 (1958), 982. 6 Cfr. Lumen Gentium, 20. 7 Alloc. 5 Martii 1973: AAS 65 (1973), 163. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 184 Iuvat nunc nomina eorum recensere, qui amplissimo Cardinalium Collegio annumerantur. Hi sunt: ANTONIUS PETRUS KHORAICHE, Patriarca Antiochenus Ma- ronitarum ; BERNARDUS Y A G O , Archiepiscopus Abidianensis ; Archiepiscopus titulo Iustinianensis, Pro-Praefectus Supremi Signaturae Apostolicae Tribunalis; AURELIUS SABATTANI, FRANCISCUS K U H A R I C , Archiepiscopus Zagrebiensis ; Archiepiscopus titulo Foronovanus, ProPraefectus Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Culto Divino; IOSEPHUS CASORIA, IOSEPHUS A L Í L E B R Ú N MORATINOS, IOSEPHUS L. Archiepiscopus Caracensis; Archiepiscopus Chicagiensis; BERNARDIN, MICHAEL M I C H A I K I T B U N C H U , Archiepiscopus Bangkokensis; do N A S C I M E N T O , Archiepiscopus Lubangensis atque Administrator Apostolicus « ad nutum Sanctae Sedis » Oniivanus ; ALEXANDER Archiepiscopus Praeses Consilii Episcopalis Latini Americani; ALFONSUS LÓPEZ GODEFRIDUS TRUJILLO, DANNEELS, Medellensis, Archiepiscopus Mechliniensis-Bru- xellensis ; T H O M A S STAFFORD W I L L I A M S , Archiepiscopus Vellingtonensis ; CAROLUS M A R I A M A R T I N I , Archiepiscopus Mediolanensis; IOANNES M A R I A L U S T I G E R , Archiepiscopus Parisiensis; IOSEPHUS G L E M P , Archiepiscopus Gnesnensis et Varsavien- sis; Episcopus titulo Macrianensis maior, Administrator Apostolicus « ad nutum Sanctae Sedis » Rigensis et Liepaiensis; IULIANUS VAIVODS, Acta Ioannis Pauli Pp. II IOACHIMTJS M E I S N E R , Episcopus Berolinensis ; H E N R I C U S DE L U B A C , Societatis Iesu Sodalis. 185 Itaque auctoritate Omnipotentis Dei, sanctorum Apostolorum Petri et Pauli ac mea -creo et sollemniter renuntio Cardinales Sanctae Romanae Ecclesiae singulos, quorum modo nomina pro tuli. Ex his ad Ordinem Diaconorum pertineant: AURELIUS SABATTANI; IOSEPHUS CASORIA; H E N R I C U S DE L U B A C . Ceteros pertinere volo ad Ordinem Presbyterorum. Cum dispensationibus, derogationibus et clausulis necessariis et opportunis. In nomine Pa£gtris et Fi £ß Iii et Spiritus £B Sancti. Amen. Oratione consistoriali absoluta, Summus Pontifex nominationis scripta documenta tradidit Rev.mo Augustino Casaroli a publicis Ecclesiae negotiis, ut singulis creatis et renuntiatis S. R. E. Cardinalibus, qui in Aulam Paulinam ante convenerant, afferret. Il - OPTIONES Deinde, Reverendissimus Cardinalis Humbertus Mozzoni optavit ad Ordinem Presbyterorum, retenta Diaconia S. Eugenii Papae, pro hac vice ad Titulum Presbyteralem evecta. Reverendissimus Cardinalis Petrus Paulus Philippe optavit ad Ordinem Presbyterorum, retenta Diaconia S. Pii V ad locum vulgo « V i l l a Carpegna», pro hac vice ad Titulum Presbyteralem evecta. Reverendissimus Cardinalis Petrus Palazzini optavit ad Ordinem Presbyteralem, retenta Diaconia S. Hieronymi a Caritate in via Iulia, pro hac vice ad Titulum Presbyteralem evecta. Reverendissimus Cardinalis Ferdinandus Iosephus Antonelli optavit ad Ordinem Presbyteralem, retenta Diaconia S. Sebastiani in Monte Palatino, pro hac vice ad Titulum Presbyteralem evecta. 186 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III - NUNTIUS ECCLESIARUM QUAE IAM CONCREDITAE SUNT Postea Summus Pontifex certiores fecit S. E. E. Cardinales post proxime celebratum sacrum Consistorium centum septuaginta tres Ecclesiarum sacros Pastores nominatos fuisse, videlicet : Metropolitanarum viginti sex, quos inter : Chicagiensem, Iosephum L. Bernardin; Hispaniensem, Carolum Amigo Vallejo. Archiepiscopalis residentialis Garuensem, Christianum Wiyghan Tumi. Archiepiscopatum titularium quinque, quos inter : Iubaltianensem, Carolum Iosephum Rauber ; Zaraitenum, Iosephum Sebastianum Laboa. Episcopalium residentialium octoginta duos, quos inter : Mercedanianum, Aemilium Ogñenovich ; Lomzensem, Iulium Paetz. Episcopalium titularium quinquaginta quinque, quos inter : Leucenum, Aloisium Puscas ; Gibbensem, Seraphinum Aloisium Cartagena. Praelaturarum quattuor, quos inter : Xinoteganum, Petrum Lisimacum Vilchez. Postea Summus Pontifex certiores fecit S. R. E. Cardinales Suum dedisse assensum electionibus canonice factis in Synodo Episcoporum Coptorum : — R. P. Marci Hakim, ad episcopalem Ecclesiam Sohagensem Coptorum ; — Exc.mi P. D. Athanasii Abadir, Episcopi titularis Appiani, ad episcopalem Ecclesiam Ismailiensem. Diarium Romanae Curiae CONSISTORIUM 187 UNICUM Consistorio secreto absoluto, vocatis praesentibusque in eadem Aula omnibus quibus, iuxta Apostolicas Constitutiones, solet intimari statim initium habuit Consistorium Unicum, cuius acta referuntur : I - POSTULATIO PALLIORUM Sacrum Pallium Sebastianus Cardinalis Baggio postulavit, nomine Iosephi L. Bernardin, pro metropolitana Ecclesia Chicagiensi. Deinde «personaliter», instante uno ex Consistorialibus Advocatis, postulaverunt : Antonius Vitalis Bommarco, pro metropolitana Ecclesia Goritiensi et Gradiscano; Corolus Minchiatti, pro metropolitana Ecclesia Beneventana; Daniel E. Pilarczyk, pro metropolitana Ecclesia Cincinnatensi. Postulatio vero Pallii «per procuratorem», ad instantiam unius ex sacri Consistorii Advocatis, facta est pro his, quae sequuntur, metropolitanis Sedibus : Bivi Nigri, Caebuana, Apparitiopolitana, Portus Veteris, Londrinensi, Malaboënsi, Barquisimetensi, Monacensi et Frisigensi, Kitegaënsi, Palensi, Ozamisana, Hispalensi, Rosariensi, Tucumanensi. Summus Pontifex mandavit Rev.mo Cardinali Opilio Rossi, Protodiacono, ut crastina die postulatum Pallium vel sacris ipsis praesulibus, qui petivissent, vel eorum procuratoribus traderet. Item, caeremoniarum Magistro rogante, adstantibus Protonotariis Apostolicis, ut iuridica instrumenta de omnibus hodie in sacris consistoriis vel peractis vel adhuc peragendis conficerent, de more mandatum est. II - I M P O S I T I O B I R E T I A T Q U E T I T U L O R U M ET DIACONIARUM COLLATIO Haud magno interiecto temporis spatio, SS.mus D.nus una cum Patribus Cardinalibus, Episcopis et Praelatis ad Consistorium vocatis praesentibusque, Auditorium Paulinum ingressus est, in quod antea convenerant novensiles S. R. E. Cardinales, Legati extraordinarii et Oratores, frequentissimusque ex variis nationibus populus, ut rubrum Biretum, seu proprium acceptae dignitatis ornamentum, singulis imponeret creatis Cardinalibus iisdemque Titulum vel Diaconiam in Urbe 188 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale assignaret per Apostolicas sub plumbo simul delatas Litteras, de re fidem facientes. Liturgia verbi expleta, Summus Pontifex, post audita verba dicta a Beatissimo Domino Antonio Petro Kòraiche, Patriarcha Antiocheno Maronitarum, ex noviter creatis primo, hanc allocutionem habuit, adhibita lingua : Italica, Gallica, Anglica, Hispanica, Germanica, Lusitana, Thailandiensi, Lettonica, Croata, Polonica : 1. :Ë con particolare gioia che porgo il mio affettuoso saluto a Voi, venerabili e cari Confratelli, che siete stati chiamati a far parte del Sacro Collegio dei Cardinali, rivolgendo a ciascuno il mio cordiale augurio, nella luce della parola di Dio ora proclamata. Ho accolto con viva attenzione le elevate espressioni con le quali Sua Beatitudine il Cardinale Antoine Pierre Khoraiche, anche a nome dei Colleghi, ha voluto sottolineare il significato e l'importanza del momento singolare che stiamo vivendo. Nelle sue parole ho sentito vibrare l'eco appassionata della fede che anima la Chiesa maronita, sempre ferma nell'adesione alle antiche tradizioni, nonostante le tribolazioni nelle quali è coinvolta insieme con l'intera nazione libanese, che sento tanto più vicina al mio cuore quanto più duramente provata, e alla quale invio l'attestato del mio affetto sincero e della mia costante sollecitudine. Un saluto rispettoso e cordiale mi è caro altresì rivolgere alle distinte Rappresentanze governative e civili, qui convenute per manifestare la gioia dei rispettivi Paesi per la cooptazione di un Figlio della loro terra nel vetusto ed autorevole consesso dei collaboratori del Papa. Il mio saluto si allarga, infine, ai familiari dei nuovi Porporati, alle delegazioni di sacerdoti e di fedeli delle singole Chiese da cui essi provengono, ed a tutti coloro che si sono raccolti in quest'Aula per fare a Voi corona, Signori Cardinali, e per esprimervi in festosa letizia la loro commozione ed il loro affetto. Acta Ioannis Pauli Pp. II 189 2. Sono sentimenti che trovano nel mio cuore eco viva e profonda. E se la vostra modestia non me lo vietasse, venerati Fratelli, amerei intrattenermi a delineare la figura, l'opera, i meriti di ciascuno di voi, per trarne motivo di gratitudine a Dio, di consolazione per la Chiesa, di edificazione per tutti. Vi sono, tra Voi, Pastori di Chiese insigni per antica tradizione cristiana e ve ne sono altri preposti a Chiese di più recente fondazione, ma ormai fiorenti per numero di fedeli e per fervore di opere. Vi sono uomini di età diversa, ricchi gli uni di meriti per lunghi anni di dedizione e di amore alla Chiesa, forniti gli altri, nella loro sollecitudine per il bene delle anime, d'un vigore, che gli anni non hanno in alcun modo intaccato. Nel confermare a ciascuno il mio sincero apprezzamento per il servizio fedele prestato a Cristo in tanti anni di fatica nei diversi campi del ministero ecclesiale, mi è caro valermi di questa circostanza solenne per esprimervi altresì, venerati Padri Cardinali, la mia gratitudine per la prontezza con cui avete accettato di entrare a far parte di quel « peculiare Collegium » al quale il Codice di Diritto Canonico testé promulgato attribuisce il compito di essere d'aiuto al Romano Pontefice sia nella trattazione delle « quaestiones maioris momenti » che nell'assolvimento dei doveri connessi con la «cura cotidiana universae Ecclesiae » . 1 3. È compito, questo, che affonda le sue radici in una tradizione veneranda. Nel Collegio cardinalizio, infatti, rivive P antico « presbyterium » del Vescovo di Roma, i cui componenti, mentre svolgevano funzioni pastorali e liturgiche nelle chiese della Diocesi del Papa, non mancavano di offrirgli la loro collaborazione per quelle altre responsabilità che, come Successore di Pietro, Egli doveva affrontare nei confronti di tutta la Chiesa. 1 Cfr. can. 349. 190 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Come è noto, col passare del tempo questa collaborazione nel disimpegno delle mansioni primaziali del Papa divenne prevalente: i membri del Collegio cardinalizio si videro chiamati con intensità sempre maggiore a coadiuvare il Romano Pontefice con un insieme di attività delle quali il rito dell'imposizione della berretta sintetizza i fini con la suggestiva formula : « pro incremento christianae fidei, pace et quiete populi Dei, libertate ed diffusione sanctae Romanae Ecclesiae ». Al progressivo affermarsi di tale funzione universalistica del Collegio cardinalizio si sentì il bisogno di far corrispondere sempre meglio la effettiva composizione di esso, curando che entrassero a farne parte, per quanto possibile, rappresentanti dei vari popoli della terra ai quali è giunto l'annuncio della fede. È quanto hanno fatto soprattutto i recenti Pontefici. Ed è quanto anch'io sia nel Concistoro del 1979 sia nel presente, mi sono preoccupato di attuare chiamando alla dignità cardinalizia persone di ogni continente. Con la vostra odierna cooptazione, venerati Fratelli, il Sacro Collegio non solo si arricchisce ulteriormente di uomini insigni per scienza e virtù, ma si rende altresì immagine sempre più luminosa dell'unità e della cattolicità della Comunità dei credenti e, altresì della molteplicità dei suoi ministeri. E siccome ciascuno di Voi, mediante l'assunzione del proprio Titolo, viene a far parte in certa misura del Clero di questa Diocesi, può dirsi veramente che, anche in questo modo, la Chiesa di Roma manifesta la sua apertura « cattolica » verso il mondo. In altre parole, nelle vostre persone, provenienti spesso da Chiese anche molto lontane, questa Comunità particolare che fa capo al Successore di Pietro testimonia in una forma quanto mai espressiva la sua dimensione universale. Il Collegio cardinalizio si presenta così come una significativa manifestazione della comunione ecclesiastica che lega le Chiese particolari alla Cattedra di Pietro, « la quale presiede alla comunione universale di carità, tutela le varietà legittime Acta Ioannis Pauli Pp. II 191 e insieme veglia affinché ciò che è particolare non solo non nuoccia all'unità, ma piuttosto la serva». 2 4. Affermare questo equivale a porre in evidenza la grave responsabilità che pesa su ciascuno di Voi, Fratelli venerati e cari. Per Voi in modo tutto speciale vale l'impegno sottolineato dall'Apostolo Pietro nel brano poc'anzi ascoltato: Voi dovete « pascere il gregge di Dio che vi è affidato » ; Voi dovete guidarlo, f acendovene « modelli » ; Voi dovete difenderlo dagli assalti del ((nemico», resistendo «saldi nella fede». A Voi, infatti, il Popolo di Dio guarda come a sicuri punti di riferimento; presso di Voi i fedeli e gli stessi Pastori delle Chiese particolari sparse nel mondo cercano luce ed orientamento per vivere più a fondo la comunione con la Sede romana. Non vuole forse alludere a questa responsabilità l'ammonimento contenuto nel rito che stiamo celebrando : « Te intrepidum exhibere debeas »? E non v'è forse un riferimento preciso ai rischi, che con l'esercizio di tale responsabilità si connettono, nella preventivata ipotesi di una fedeltà spinta « usque ad sanguinis effusionem »? Se la consapevolezza di tali formidabili implicazioni della dignità a cui siete oggi elevati può suscitare trepidazione nei vostri animi, venerati Fratelli, Vi soccorra la rassicurante parola del Maestro divino : « Quanto a voi, perfino i capelli del vostro capo sono tutti contati; non abbiate dunque timore!». Cristo è con Voi: ecco il saldo fondamento della vostra fiducia! Nel suo nome camminate sicuri, alimentando in Voi sentimenti di perseverante comunione con colui che ne è, in terra, l'umile Vicario. Il vostro esempio sarà di edificazione e di sprone per tutta la Chiesa che quaggiù « prega insieme e lavora, affinché l'intera pienezza del cosmo si trasformi in Popolo di Dio, Corpo del 3 4 2 Cost. dogm. Lumen Gentium, 13. 3 Cfr. 1 Pt. 5, 2 ss. 4 Mt. 10, 30 s. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 192 Signore e Tempio dello Spirito Santo, e in Cristo. Capo di tutte le cose, sia reso ogni onore e gloria al Creatore e Padre dell'universo » . A Voi ed ai fedeli affidati alle vostre cure pastorali la mia Apostolica Benedizione. 5 Chers frères et soeurs dans le Christ! Vous m'avez entendu exprimer aux nouveaux Cardinaux mes sentiments de grande estime, imprégnée de profonde confiance et de fraternelle affection, cependant que je les encourageais de tout mon cœur à être des serviteurs très courageux et très humbles du Christ et de son Eglise. Je tiens également à vous saluer chaleureusement, vous qui êtes venus en délégation ou individuellement — à titre de diocésains, de frères en religion, de compatriotes ou d'amis — les entourer en ce jour de leur entrée officielle dans le Collège cardinalice. Je demande à Dieu que cet événement d'Eglise soit pour chacun de vous un nouveau motif de joie, de paix, d'espérance selon l'Evangile, et qu'il stimule vos énergies spirituelles, personnelles et communautaires à un meilleur service de cette Eglise que le Christ a fondée pour le salut de tous les peuples. It is a joy for me to welcome the English-speaking individuáis and délégations that have corne to Rome for this Consistory. I thank you for the honour that you give to the new Cardinals and for the respect that you show for the important role that they are called to exercise at the service of the universal Church. In particular, to ali the représentatives of the various local Churches I give the assurance of my closeness in prayer and in the charity of our Lord and Saviour Jesus Christ. 5 Cost. dogm. Lumen Gentium, 17. Acta Ioannis Pauli Pp. II 193 Saludo también cordialmente a todos los aquí presentes de lengua española, en especial a los familiares y amigos de los nuevos Cardenales, así como a las Delegaciones de sus respectivos Países. En comunión de sentimientos con los miembros del Sacro Colegio, experimentáis también hoy en vosotros la dicha inmensa de veros más estrechamente unidos con la Iglesia universal. Que esta unión en la fe y en el amor, que brotan del corazón de Cristo Redentor, sigan animando ahora y siempre todos los momentos de vuestra existencia. Herzlich begrüße ich auch alle, die den neuen Kardinal von Berlin hierher begleitet haben, um ihm ihre frohe Anteilnahme zum Ausdruck zu bringen und in dieser festlichen Stunde als Vertreter ihrer Heimat an der Freude der ganzen Kirche teilzunehmen. Möge die Verbundenheit mit Rom, dem sichtbaren Zentrum der Einheit der Kirche, wie den neuen Kardinälen, so auch euch Quelle von Kraft und Zuversicht im Glauben sein! Cordiais saudaçoes a todos os presentes de lingua portuguesa, em particular aqueles que fazem coroa ao novo Cardeal de Angola, a todos os amigos que o rodeiam e aos que de longe, de sua patria, o acompanham nesta hora. É urna hora de júbilo — especialmente para a Igreja que está em Angola — de acçao de graças e de chamamento, da parte de Cristo, Redentor do hörnern: à vivencia e testemunho do dom da Fé, pelos caminhos do amor humano e cristäo, na comunhâo da Igreja universal. E que Deus vos abençoe! Sawaddi Xaotai Tirak Tookkhon. Visas manas sir ds sveicieni latviesiem, kas ieradusies no dazädäm pasaules malam lai svinëtu savu cienïjamo jauno kardinäli Julijänu Vaivodu. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 194 Dragi moji Hrvati! S ve vas ovdje prisutne najsrdačnije pozdravljam. Okupljeni oko vašeg novog Kardinala Fran j e Kuharica vi i svi Hrvati u vašo j domovini i po svijetu ostanite uvijek vjerni i odani Rimokatoličkoj Crkvi. Stowo serdecznego pozdrowienia kieruj§ w tym szczególnym momencie do obecných tu Kardynalów i Biskupów polskich oraz wszystkich Polaków. Poprzez nich stowo to przekazuje caiemu Košciolowi w Polsce, tak bardzo drogiemu moje­ mu sercu oraz wszystkim moim Rodákom. Przez wstawiennictwo Pani Jasnogórskiej modl§ si§ wspólnie z wami za Košciót w Polsce i za posIug§ Kardynata Prymasa. Matko Jasnogórska wež w opiek§ Naród čaty. Deinde, professione catholicae Fidei prolata et beato Petro ac do­ mino Papae sacramento dicto, novensiles Cardinales ad SS.mum acces­ serunt, qui singulis Biretum imposuit et, praetermisso d.no Patriarcha qui Episcopali Ordini Sacri Collegii Cardinalium ilico annumeratus est retinens titulum suae Patriarchalis Ecclesiae, ad normam Litterarum Apostolicarum ((Ad Purpuratorum Patrum» die xi Februarii anno MCMLXV Motu Proprio datarum, de more assignavit: BERNARDO YAGO, titulum S. Chrysogoni; AURELIO SABATTANI, FRANCISCO KUHARIC, IOSEPHO CASORIA, diaconiam S. Apollinaris; titulum S. Hieronymi Croatarum; diaconiam S. Ioseph ad viam Triumphalem; IOSEPHO A L Í LEBRÚN MORATINOS, IOSEPHO L . BERNARDIN, titulum S. Pancratii; titulum Iesu Divini Opificis; MICHAELI MICHAI KITBUNCHU, titulum S. Laurentii in Pa- nisperna; ALEXANDRO DO NASCIMENTO, titulum S. Marci in Agro Lau- rentino; ALFONSO LÓPEZ TRUJILLO, titulum S. Priscae; Acta Ioannis Pauli Pp. II GODEFRIDO DANNEELS, 195 titulum S. Anastasiae; titulum Iesu Divini Magistri in regione vulgo « Pineta Sacchetti » ; THOMAE STAFFORD WILLIAMS, CAROLO MARIAE MARTINI, titulum S. Caeciliae; IOANNI MARIAE LUSTIGER, IOSEPHO GLEMP, titulum Ss. Marcellini et Petri; titulum S. Mariae trans Tiberim; IULIANO VAIVODS, titulum Ss. Quattuor Coronatorum; IOACHIMO .MEISNER, titulum S. Pudentianae; HENRICO DE LUBAC, diaconiam S. Mariae in Domnica. III - TRADITIO ANULI Vesperi eiusdem diei, clero populoque ad processionem candelarum vocatis, in Petriana Basilica, infra Missam una cum creatis Cardinalibus celebratam, SS.mus iisdem Anulum tradidit, cooperatores eos constituens universalis ministerii sui. Qua oblata occasione, hanc homiliam habuit : 1. Oggi è la festa della Presentazione del Signore al tempio. Presentazione di Gesù, il quale « doveva rendersi in tutto simile ai fratelli » Proprio per questo Egli viene presentato al tempio il quarantesimo giorno dopo la sua nascita a Betlemme, così come ogni primogenito in Israele. Questa Presentazione così vicina nel tempo alla nascita, simultaneamente porta in sé, in un certo senso, il primo annunzio della morte, come ne scrive l'Autore della lettera agli Ebrei. Gesù divenne simile « ai fratelli » mediante la Presentazione al tempio. E diventerà simile ad essi mediante la morte subita « per ridurre all'impotenza mediante la morte, colui che della morte ha il potere, cioè il diavolo » . 1 2 1 2 Eb 2, 17. Eb 2, 14. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 196 La Presentazione al tempio è l'annunzio della morte, ma è anche il primo annunzio della vittoria sulla morte. Ecco, si sta già delineando la prospettiva del mistero pasquale. Ecco, Cristo «si prende cura della stirpe di Adamo». 3 2. Egli viene nel tempio gerosolimitano, portato come un bambino sulle mani di Maria e di Giuseppe, il quarantesimo giorno dopo la nascita. E contemporaneamente entra nel tempio come Colui che è stato preannunziato dal profeta Malachia. Come il Signore atteso dall'intero popolo di Dio. E benché nessuno dei presenti — tranne soltanto Simeone e la profetessa Anna — lo sappia e ne renda testimonianza, tuttavia nel momento della sua venuta dovrebbe risonare il Salmo 23, così come viene proclamato oggi dalla liturgia : « Sollevate, porte, i vostri frontali, / alzatevi, porte antiche, / ed entri il re della gloria. / Il Signore degli eserciti è il re della gloria » . Dovrebbe risonare questo Salmo. Ë stato scritto proprio per questo momento. Per questa venuta. Il tempio di Gerusalemme doveva saperlo. Invece il tempio tace, e il Salmo non risuona. Soltanto Maria e Giuseppe, in conformità con la Legge del Signore, offrono « una coppia di tortore o di giovani colombi » : il sacrifìcio di purificazione. In questo sacrificio vi è l'annunzio di « un'oblazione secondo giustizia » , che il popolo di Dio inizierà un giorno ad offrire al Signore proprio per opera di questo Bambino che oggi ha quaranta giorni. Egli, infatti, « doveva rendersi in tutto simile ai fratelli per diventare un sommo sacerdote misericordioso e fedele nelle 4 5 Eo 2, 16. * Sal 23 (24), 9-10. Ml 3, 3. 3 5 Acta Ioannis Pauli Pp. II 197 cose che riguardano Dio, allo scopo di espiare i peccati del popolo » . Celebriamo la festa della Presentazione del Signore'. In essa è racchiuso il contenuto del Natale, e nello stesso tempo si svela già la prospettiva pasquale. 6 3. Mentre tace il tempio gerosolimitano, mentre non si fa sentire il Salmo di saluto al Signore degli eserciti ed al re della gloria, chiedo a voi, cari fratelli e sorelle, di concentrarvi sulle parole che pronunciò il vecchio Simeone in tale circostanza. Chiedo in particolare a voi, miei venerabili Fratelli che oggi siete venuti per la prima volta alla Basilicali San Pietro come nuovi Cardinali della Santa Chiesa che è a Roma, chiedo in particolare a voi che oggi, nel giorno della vostra elevazione alla dignità cardinalizia, guardiate Gesù nel mistero della sua Presentazione al tempio con gli occhi di Simeone. Chiedo che — così come lui — prendiate anche voi sulle vostre mani questo Bambino di quaranta giorni e che — così come lui — pronunciate con tutta la fede di cui sono pieni i vostri cuori, come lo era il cuore di Simeone : <( i miei occhi han visto la tua salvezza, che tu hai preparato davanti a tutti i popoli: luce per illuminare le genti e gloria del tuo popolo Israele » . Sì. I miei occhi vedono la tua salvezza. Vedono in Te la salvezza dell'uomo e del mondo, Gesù Cristo, nato a Betlemme, Redentore dell'uomo e del mondo! I miei occhi vedono la salvezza in Te. Tu sei tutta la speranza della mia vita, così come sei stato la speranza delle generazioni di Israele. Per te ho vissuto fino ad ora — e per te voglio vivere da questo momento in Poi. Tu sei la fede, la speranza e l'amore del mio cuore, di tutte le mie opere, aspirazioni e desideri... 7 « Eb 2, 17. 7 Cfr. Lc 2, 30-32. 14 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 198 4. Vi prego, venerabili e cari Fratelli Cardinali, affinché, insieme con Simeone del tempio gerosolimitano, ripetiate questa verità su Gesù Cristo, che da quel giorno non ha mai cessato di essere vera nella storia dell'umanità. Vi prego di confessare oggi questa verità con una particolare emozione : la verità della Presentazione del Signore : « Egli è qui per la rovina e la risurrezione di molti in Israele, segno di contraddizione». Sì. Questa è verità su Gesù Cristo, che non è mai passata in prescrizione: segno a cui contraddiranno. In questo « segno » siete stati chiamati dalla Chiesa romana al vostro ministero cardinalizio. Questo « segno » si manifesta nella tradizione di questa Chiesa apostolica legata al sangue dei martiri. Insieme con questa tradizione esso vi è affidato in modo particolare. E si manifesta perfino nel colore delle vostre vesti. 8 5. Le parole che racchiudono questa penetrante verità su Gesù Cristo come « segno di contraddizione », il vecchio Simeone le pronunciò nel tempio di Gerusalemme dirigendosi a Maria, sua Madre. E perciò aggiunse, rivolgendosi a Lei : « E anche a te una spada trafiggerà ranima », perché « siano svelati i pensieri di molti cuori » . Ripetete anche voi, venerabili e cari Fratelli, questa verità su Cristo davanti a Maria, sua Madre. Affidate a Lei il vostro nuovo ministero nella santa Chiesa romana. E soprattutto a Lei, a Maria che va sotto la croce, dite con la sincerità più profonda : che davanti a Te, Madre, sempre vengano alla luce i pensieri deLmio cuore affinché Dio sia adorato in tutto. 9 6. Gloria a Dio. Ecco, oggi, nella festa della Presentazione del Signore, la liturgia proclama la gloria di Dio, che riempie 8 9 Le 2, 34. Cfr. Lc 2, 35. Acta Ioannis Pauli Pp. II 199 il tempio gerosolimitano, quando entra in esso il Signore. « Sollevate, porte, i vostri frontali, / alzatevi, porte antiche, / ed entri il re della gloria » . «Ecco viene... Chi sopporterà il giorno della sua venuta? Chi resisterà al suo apparire? Egli è come il fuoco del fonditore ... » . " 1 0 Venerabili e cari Fratelli! Auspico di cuore che, mediante la vostra chiamata al nuovo servizio nella Chiesa, si estenda la gloria di Dio su tutta la terra. Che il tempio si riempia con la presenza di Colui che è la sua eterna attesa, di Colui che è il suo Signore e il suo Sposo. « Luce per illuminare le genti e gloria del tuo popolo Israele » . 1 2 Amen. CONSTITUTIO APOSTOLICA NGAUNDERENSIS Detractis quibusdam territoriis ab archidioecesi Garuensi in Cammerunia, nova dioecesis conditur nomine « Ngaunderensis ». IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Qui in beatissimi Petri, Apostolorum Principis, locum, Deo sic disponente, suffecti sumus, nihil sane omittimus, quod Ecclesiae sanctae gregique sanctorum quomodovis prodesse possit. Si enim amas me, inquit Christus beato illi Apostolo, pasce. Est ergo «documen10 11 12 Sal 23 (24), 7. Ml. 3, 1-2. Lc 2, 32. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 200 tum amoris pascere dominicum gregem» (S. August. In Io. 21, 15-17). Qua re, cum Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales Sacrae Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositi, bene fieri censuerint, si nova in Cammeruniensi Re publica dioecesis conderetur, Nos, iis auditis quos oporteret, apostolica Nostra potestate sequentia decernimus. Ab archidioecesi Garuensi partem meridianam detrahimus, scilicet territoria (seu, ut dicunt, Departements) vulgo «Adamaoua» et « Mbam et Djerem », quibus novam dioecesim constituimus, quae tam patebit quam civiles provinciae quorum mentionem facimus, cuius erit nomen ab urbe principe loci Ngaunderensis. In ea vero Episcopus domicilium collocabit, cathedra in praecipua urbis sacra aede posita, quae dignitate templi cathedralis honorabitur cum iustis iuribus. In nova circumscriptione ecclesiastica Canonicorum Collegium condatur ad iuris Canonici normas ; quod tamen dum fiat, consultores dioecesani deligantur, Episcopum iuvaturi. Ceterum dioecesis Ngaunderensis metropolitanae Sedi Garuensi sit suffraganea, sic ut eius sacer Praesul illius Metropolitae. Reliqua omnia ad leges Codicis Iuris Canonici temperentur. Hae vero Litterae ad exitum deducantur a Venerabili Fratre Donato Squicciarini, Episcopo titulo Tiburniensi atque in Cammeruniensi Eepublica apostolico-Pro-Nuntio, vel ab eo quem ipse legaverit, factis necessariis facultatibus. Re autem acta documenta exarentur atque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem de Propaganda Fide cito mittantur. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die undevicesimo mensis Novembris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo altero, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis AGNELLUS Card. Rossi S. Congr. pro Gentium Evang. Praefectus Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £B Sigilli In Secret. Status tab. n. 101541. Acta Ioannis Pauli Pp. II LITTERAE 201 APOSTOLICAE I S. Ioseph Opifex caelestis Patronus dioecesis Daëtiensis confirmatur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Sanctos caeli tes a christianis fidelibus sibi adoptari Patronos quam libenter haec Apostolica Sedes sua auctoritate confirmat : nam per hoc tum illorum honorem auget hic in terris, tum hominibus egregia virtutum exempla proponit, tum denique certantibus pro fide ac religione sua auxilia praebet, cum Sancti amici Dei sint atque intercessores potentes. Qua re, cum Venerabilis Frater Caelestinus Rojo Enverga, Episcopus Daëtiensis, iam petierit ut, ad normam « Instructionis de Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis », n. 30, apostolica Nostra potestate sive electionem confirmaremus S. Iosephi Opificis tamquam suae dioecesis a populo factam, tum etiam probationem quam ipse superaddidisset ; Nos id reputantes nonnisi magno cum fructu animorum fieri, quam libenter admotis precibus concedimus. Ea igitur rata habentes, quae Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino factis olim a Nobis potestatibus de re statuerit ; explorato omnia ad iuris normam acta esse, comprobamus S. Iosephum Opificem esse et haberi dioecesis Daëtiensis caelestem Patronum, simul iuribus tributis privilegiisque concessis, quae iuxta rubricas consequuntur. Contrariis nihil obstantibus. Ceterum, data occasione, humili prece S. Iosepho supplicamus ut populum Daëtiensem, qui tanta pietate in eum fertur atque religione, eo amore curet, protegat, prosperet, quo olim Nazarethanam familiam fovit. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i x mensis Novembris, anno MDCCCCLXXXIV Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 98724. 202 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Templum S. Sebastiani in Monasterio Ordinis S. Benedicti, in archidioecesi S. Salvatoris in Brasilia, ad dignitatem Basilicae Minoris tollitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Templa, seu loca dignis interclusa structuris Deoque optimo maximo sive sanctis caelitibus dicata, in quibus sacra fiunt, divinae laudes canuntur, verba populo habentur bene hortantia, Christi doctrina traditur ad rectam fidelium institutionem, iusto honore anici et interdum singulari dignitate donari, Ecclesia catholica semper probavit atque in consuetudine habuit : haec enim omnia in Dei honorem tandem recidere nemo non videt. Cum ergo Venerabilis Frater Noster Avelar S. R. E. Cardinalis Brandäo Vilela, Archiepiscopus Sancti Salvatoris in Brasilia, suo suique tum cleri tum populi nomine, id petierit ab hac Apostolica Petri Sede, ut templum S. Sebastiani in Monasterio Ordinis S. Benedicti titulo ac dignitate Basilicae Minoris decoraretur, Nos quam aequo animo eius preces accipiendas decrevimus : agitur enim de templo religione venerabili, maiestatis pleno, antiquo, ut pro templis novae continentis, in quo, id enim maius est, christiana fides doctrina, praedicatione, sacris caerimoniis alitur in flammae modum, ut spes sit fore ut eo honore concesso, vivacior pietas in populo niteat. Qua re, ea probantes quae Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino hac de re statuerit, factis a Nobis olim facultatibus, libenter concedimus templum S. Sebastiani, quod est in Monasterio Ordinis S. Benedicti in archidioecesi S. Salvatoris in Brasilia, in Basilicis Minoribus annumerari, cum iuribus atque privilegiis iuxta rubricas competentibus, modo servata sint quae Decretum « D e titulo Basilicae Minoris» praescribit, die vi factum mensis Iunii, anno MDCCCCLXVIII. Quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v m mensis Decembris, anno MDCCCCLXXXIV Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 101580. Acta Ioannis Pauli Pp. II 203 III Paroeciale templum Descensioni Spiritus Sancti dicatum quod in loco « Przeworsk » intra fines dioecesis Premisliensis Latinorum exstat, ad gradum Basilicae Minoris evehitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Nobis est probe cognitum inter sacras dioecesis Premisliensis Latinorum aedes paroeciale templum enitere Descensioni Spiritus Sancti dicatum quod ornamentis et arte decorum in loco (( Przeworsk » exstat. Praeterea constat quam plurimos fideles eiusdem templi sacellum a SS. Sepulchro Domini appellatum frequentare ibique Christi Passionis ac Resurrectionis memoriam pia meditatione recolere. Qua de re, cum Venerabilis Frater Ignatius Tokarczuk, Episcopus Premisliensis Latinorum, litteris die vi mensis Octobris hoc anno datis, etiam cleri et populi sui nomine petiverit ut idem templum titulo ac dignitate Basilicae Minoris honestaremus, Nos, peculiare dilectionis Nostrae documentum cupientes praebere, istius Pastoris precibus censemus libenter obsecundare. De sententia igitur Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino Nobis proposita, quam ratam habemus, Apostolica Nostra usi potestate, harum Litterarum vi perpetuumque in modum paroeciale templum, de quo fecimus mentionem, ad gradum Basilicae Minoris evehimus cum omnibus iuribus atque liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite competunt, iis tamen servatis, quae iuxta Decretum « d e titulo Basilicae Minoris» die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII editum, servanda sunt. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXIX mensis Decembris, anno MCMLXXXII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco £B Sigilli In Secret. Status tab., n. 101881. 204 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV Templum S. Petri Apostoli in loco vulgo Collesano, in dioecesi Cephaludensi, ad honorem Basilicae Minoris evehitur. IOANNES P A U L U S P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Templa Sanctorum honorari, maxime illorum quos ob Christi amicitiam fideles praecipua semper pietate per saecula prosecuti sunt, id profecto haec Romana Sedes, morem imitata maiorum, et probavit opinione atque sententia sua, et exemplo confirmavit; tenet enim per verum ac sincerum Sanctorum cultum religionem augeri in animis, non sine summi Dei laude fideliumque utilitate. Qua re, cum Venerabilis Frater Emmanuel Catarinicchia, Episcopus Cephaludensis, datis Litteris suo suorumque cleri atque fidelium nomine ab hac apostolica Sede petierit, ut templum paroeciale S. Petri Apostoli loco vulgo Collesano, in sua dioecesi, ad dignitatem Basilicae Minoris eveheretur, Nos, considerato quam antiqua sit illa sacra aedes, quam dives memoriarum, quam insignis ob Sanctorum reliquias, ac, quod maximum est, quam vivax pietate, bene fieri censuimus, si admotis precibus concederemus. Quapropter, iis probatis quae sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino hac de re statuit, placet templum S. Petri Apostoli, de quo sermonem instituimus, titulo ac dignitate Basilicae Minoris insigniri, cum omnibus iuribus atque privilegiis rite competentibus, modo servata sint quae Decretum ((De titulo Basilicae Minoris», die vi mensis Iunii, anno MDCCCCLXViii, factum, poscit. Contrariis minime obstantibus. Ceterum quod egimus felix, faustum fortunatumque sit. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Ianuarii, anno MDCCCCLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco £B Sigilli ' In Secret. Status tab., n. 102108. Acta Ioannis Pauli Pp. II 205 ALLOCUTIONES I Ad Exc.mum Virum Ioannem Ericum Thrane, Daniae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Monsieur V Ambassadeur, Je tiens tout d'abord à vous remercier pour le beau témoignage que vous venez de donner sur votre pays et sur l'œuvre du Saint-Siège en me remettant vos Lettres de créance. Sa Majesté la Reine Margrethe II qui, voilà cinq ans, a accompli auprès de mon vénéré prédécesseur une démarche bien appréciée, a désigné Votre Excellence comme Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire auprès du Saint-Siège. Vous êtes le premier à remplir cette mission. Je vous exprime mes félicitations et mes vœux cordiaux. Ce moment historique nous remplit tous d'émotion si l'on pense que les relations officielles et directes n'existaient pas depuis plus de quatre siècles. Dieu soit béni, qui nous permet de les rétablir d'un commun accord, dans la sérénité, le respect réciproque, pour une collaboration positive ! Cet échange de diplomates a donc lieu aujourd'hui entre le Royaume de Danemark et le Saint-Siège. Je dis (de Saint-Siège», car l'Etat du Vatican a comme raison d'être d'assurer à celui qui, sur le Siège de Pierre, préside à la communion catholique, l'indépendance et la liberté nécessaires à son action et à son enseignement. Ce Siège Apostolique est non seulement soucieux du bien spirituel de tous ceux qui, à travers le monde, sont liés à lui comme au centre où se noue et se manifeste l'unité visible de l'Eglise catholique, mais encore il veut faire entendre librement sa voix pour tout ce qui concerne le bien, la justice, les droits de l'homme, la paix et le développement. Cette voix n'est pas seulement celle de la raison et des nobles sentiments humains, elle est, vous le savez, celle des exigences de l'Evangile qui ont toujours à être proclamées parmi les hommes et qui doivent l'être aujourd'hui plus que jamais. Aussi le Saint-Siège est-il heureux que, depuis le deuxième Concile du Vatican surtout, de grands pas aient été faits par les Eglises sur * Die 18 m. Decembris a. 1982. 206 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale la voie qui mène à un accord sur la profession de leur foi, même si elles ne sous-estiment pas ce qui les sépare encore. Mais ici, la démarche d'un Ambassadeur relève du domaine de l'Etat, dont l'Eglise catholique respecte et apprécie l'autonomie et la responsabilité propres. Et là, animée d'un amour universel de l'homme, elle se veut sincèrement accueillante à tous les peuples et disponible pour les servir, dans la ligne de ses convictions. Ainsi, le Saint-Siège regarde le Danemark avec sympathie en considérant avec sérénité la longue histoire qui a marqué son destin, riche d'expériences fortes, sa population industrieuse et courageuse, le progrès civil, social et économique qu'il a su obtenir, sa solidarité largement ouverte aujourd'hui au Conseil nordique d'abord — c'est bien normal — mais aussi aux institutions européennes et aux Organisations internationales. Ces liens d'amitié avec votre peuple et votre Gouvernement sont d'autant plus faciles que le Saint-Siège estime les efforts humanitaires que le Danemark déploie lui-même et entend faire progresser sur la scène internationale. Vous les avez évoqués en citant la recherche de la paix par des voies de persuasion et selon les principes moraux, la lutte pour les droits de l'homme, l'aide substantielle aux pays en voie de développement. Vous avez relevé à ce sujet la convergence entre les objectifs du Danemark et l'inspiration du Saint-Siège. Celuici se réjouit de ces dispositions et de ces réalisations, si nécessaires au dialogue de la paix et au progrès des peuples qui souffrent de tant de frustrations ou de carences tout en aspirant à être reconnus dans leur dignité. Et en ce qui concerne les relations intérieures, le SaintSiège apprécie l'ouverture d'esprit, le respect et les bons rapports qui prévalent aujourd'hui dans votre pays, entre les confessions religieuses, et même la bienveillance à l'égard des œuvres catholiques d'éducation et de santé. Mais j'ose dire qu'il existe un autre terrain de rencontre, encore plus profond: le Danemark, comme vous l'avez souligné, a un long passé chrétien, un passé millénaire. Celui-ci a laissé tout un patrimoine culturel et artistique. Et la foi chrétienne luthérienne, à laquelle se rattachent officiellement vos compatriotes dans leur très grande majorité depuis quatre siècles, participe à la même source que notre propre foi. Certes, chez vous, comme en beaucoup d'autres sociétés modernes, l'indifférentisme religieux et le matérialisme pratique ont pu progresser en même temps que la vie facile, dans la mesure où celle-ci était perçue Acta Ioannis Pauli Pp. II 207 comme un but en soi, sans résoudre pour autant les questions fondamentales du sens de la vie et des valeurs morales nécessaires à la dignité de la vie personnelle, familiale et sociale. Et là-dessus, comme leurs frères protestants, les catholiques sont prêts à apporter leur contribution afin que le progrès englobe aussi ces domaines, tout comme ils aiment servir leur pays d'origine ou d'adoption en dévoués et loyaux citoyens. Désormais, les relations que nous avons évoquées pourront s'exprimer ofiiciellement au niveau du Saint-Siège et des représentants de votre pays, ici et dans les instances internationales. Je souhaite que ce dialogue soit--très bénéfique pour les deux parties, et aboutisse à une coopération fructueuse. Vous en serez, pour votre part, l'artisan privilégié. Je vous redis les vœux chaleureux que je forme dans la prière pour votre personne et pour votre mission. Et je vous saurais gré de transmettre à Sa Majesté la Reine Margrethe II ma gratitude et mes propres souhaits, pour son bonheur personnel et la prospérité de son pays. Que Dieu bénisse le Danemark ! II Ad Patres Cardinales, Romanaeque Curiae Praelatos, instante Nativitate Domini coram admissos in superiori aula Apostolici Palatii.* Venerati Fratelli del Sacro Collegio, Figli Carissimi! 1. L'imminenza del Natale ci trova riuniti per il consueto, gradito scambio di auguri. I nostri cuori si effondono nella mutua letizia : Dominus prope est! Il Signore è vicino. L'attesa della natività terrena del Figlio di Dio fatto uomo polarizza in questi giorni la nostra attenzione, la nostra vigilanza e la nostra preghiera, l'acuisce, la rende più intensa e umile. Vi ringrazio pertanto per questo vostra presenza, che ci permette di pregustare, in comunione di spirito, la ricchezza del mistero che stiamo per rivivere. E ringrazio in modo particolare il venerato Cardinale Decano per le appropjgiate parole che, a nome di voi tutti, mi ha rivolto or ora. 1 * Die 23 m. Decembris a. 1982. 1 FU 4, 5. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 208 Insieme, andiamo incontro al Redentore che viene : la Liturgia delPAvvento ci ha ormai disposti in pienezza a questo spirituale viaggio, che va verso l'Atteso dei popoli : l'abbiamo finora percorso in compagnia di Isaia, « tipo » dell'aspettazione messianica; seguendo le orme del Battista, che ancora una volta ha fatto risonare per noi la sua voce, per « preparare le vie )) : e, soprattutto, Maria, la Vergine in ascolto, ci è stata accanto col suo esempio e con la sua intercessione, perché là, dove si attende Gesù, è sempre presente Maria, la « Stella mattutina » che prepara l'avvento del <( Sole di Giustizia ) ) . 2 3 4 2. E ora stanno per compiersi i giorni di quella Natività benedetta, che rivivremo nei Divini Misteri della Notte Santa ; giunge « la pienezza del tempo » quando, come dice San Paolo (( Dio mandò il suo Figlio, nato da donna sotto la legge, per riscattare». Gesù nasce per riscattare, viene per redimerci. Viene per riconciliarci con Dio. Come bene sottolinea S. Agostino, con la consueta espressività, « p e r Caput nostrum reconciliamur Deo, quia in illo est divinitas Unigeniti facta particeps moralitatis nostrae, ut et nos participes eius immortalitatis essemus». Il Natale è l'inizio di quell'«ammirevole scambio» che ci unisce a Dio. È l'inizio della Redenzione. Voi comprendete perciò quale risonanza debba avere per noi l'imminente solennità, quando, con tutta la Chiesa, ci stiamo alacremente preparando alla celebrazione del Giubileo della Redenzione. Su questo avvenimento straordinario vorrei soffermarmi in questa circostanza, la prima che mi si offre dopo l'annuncio dato alla conclusione della Assemblea del Sacro Collegio, il 26 novembre scorso. Vorrei aprirvi il mio cuore per far conoscere a voi, e a tutta la Chiesa con voi, le mie intenzioni, in una parola, il mio pensiero circa il significato e il valore di quest'Anno Santo. Non è qui il luogo di scendere a particolari di carattere organizzativo o pratico : verranno presto. Mi preme piuttosto riflettere insieme con voi sui vari contenuti del Giubileo che si sta preparando. 5 6 2 Cf. Mt 3, 3; Lc 3, 4. Mal 4, 2. « Cf. Lc 2, 6. Gal 4, 4. Ep. 187 6, 20; CSEL 57, p. 99. 3 5 6 Acta Ioannis Pauli Pp. II 209 3. Anzitutto è da rilevare l'aspetto che colpisce l'attenzione di chi è attento <( alla voce dello Spirito che parla alle Chiese » : la funzione che questo Giubileo di grazia assume, fra l'Anno Santo celebrato nel 1975, e quello che si celebrerà nel 2000, all'alba del terzo millennio, il grande Anno Santo. È dunque un Giubileo di transito fra queste due date, come un ponte lanciato verso il futuro, che parte dalle esperienze straordinarie, da tutti vissute otto anni fa : infatti Paolo VI di venerata memoria chiamò tutti i fedeli, allora, a vivere il proprio « rinnovamento spirituale in Cristo e la riconciliazione con Dio )). È il Giubileo della Redenzione : invero, se ogni Anno Santo propone a scala universale l'approfondimento del mistero della Redenzione e lo fa rivivere nella fede e nella penitenza ; se, anzi, la Chiesa ricorda sempre la Redenzione, non solo ogni anno, ma ogni domenica, ogni giorno, ogni istante della sua vita, perché, nella celebrazione dei sacramenti, essa è immersa totalmente in questo dono sublime e unico dell'amore di Dio a noi offerto in Cristo Redentore, allora questo prossimo Giubileo è un anno ordinario celebrato in modo straordinario : il possesso della grazia della Redenzione, vissuta ordinariamente nella e per mezzo della struttura stessa della Chiesa, diventa straordinario per la peculiarità della celebrazione indetta. 7 Collocato in questa prospettiva, nel Kairos della data storica che stiamo vivendo, questo Giubileo acquista il carattere di una sfida lanciata all'uomo di oggi, al credente di oggi, afiinché comprenda più a fondo il mistero della Redenzione, si lasci affermare da questo movimento straordinario di attrazione verso la Redenzione, il cui realismo si avvera costantemente nella Chiesa come istituzione, e dev'essere appropriato, come carisma, nell'ora di grazia che il Signore fa scoccare per ciascun uomo nei momenti forti dell'esperienza cristiana. Si tratta di un movimento spirituale centrale, che fin d'ora dev'essere favorito e preparato a livello di tutta la Chiesa. Di qui la necessità di vivere intensamente questo periodo molto importante. Il prossimo Giubileo, se non ha avuto le forme consuete a tempi lunghi di preparazione, trova tuttavia la Chiesa già pronta alla sua celebrazione. Le due Encicliche « Redemptor Hominis » e « Dives in misericordia » sono indicazioni concrete, che possono in certo modo già segnare la via e dare gli orientamenti per l'appropriata celebrazione dell'evento. Inoltre siamo in attesa, a livello di Chiesa universale, del Si7 Ap 2, 29. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 210 nodo dei Vescovi, che per singolare coincidenza cadrà durante il Giubileo, e sarà dedicato ad una tematica strettamente connessa con i suoi contenuti concreti : « La Riconciliazione e la Penitenza nella missione della Chiesa». Il Sinodo è ormai in preparazione da due anni, e tutti gli episcopati del mondo sono perciò già in piena sintonia con l'intimo significato del Giubileo della Redenzione : per loro mezzo, è tutta la Chiesa che già è in cammino verso la celebrazione dell'evento di grazia e di misericordia. 4. Il prossimo Giubileo vuole « coscientizzare » la celebrazione della Redenzione che continuamente si commemora e si rivive in tutta la Chiesa. La sua finalità specifica è quella di chiamare ad una considerazione più approfondita dell'evento della Redenzione ed alla sua concreta applicazione nel sacramento della penitenza. Ecco perciò che il contenuto è chiaro già nell'evidenza stessa della sua formulazione : Anno della Redenzione. Tutta la ricchezza del mistero cristiano, tutta l'urgenza della proposta evangelica è racchiusa in questa parola : la Redenzione. L'evento della Redenzione è centrale nella storia della salvezza. Tutto si compendia qui : Cristo è venuto a salvarci. Egli è il Redentore dell'uomo, (( Redemptor hominis ». Per l'uomo che cerca la verità, la giustizia, la felicità, la bellezza, la bontà, senza poterle trovare con le sole sue forze, e sosta inappagato sulle proposte che le ideologie immanentistiche e materialistiche oggi gli offrono, e sfiora perciò l'abisso della disperazione e della noia o si paralizza nello sterile e autodistruttivo godimento dei sensi — per l'uomo che porta in sé stampata, nella mente e nel cuore, l'immagine di Dio e sente questa sete di assoluto — l'unica risposta è Cristo. Cristo viene incontro all'uomo per liberarlo dalla schiavitù del peccato, e per ridargli la dignità primigenia. La Redenzione compendia l'intero mistero di Cristo, e costituisce il mistero fondamentale della fede cristiana, il mistero di un Dio che è Amore, e si è rivelato come Amore nel dono del suo Figlio quale vittima di «propiziazione per i nostri peccati». La Redenzione è rivelazione d'amore, è opera d'amore, come ho scritto nella mia prima Enciclica. Il Giubileo deve perciò portare tutti i cristiani alla riscoperta del mistero d'amore racchiuso nella Reden8 9 8 1 Gv 4, 8-10. 9 Cf. Redemptor Hominis, 9. Acta Ioannis Pauli Pp. II 211 zione, e ad un approfondimento delle ricchezze nascoste nei secoli in Cristo, nella «fornace ardente» del Mistero pasquale. Inoltre, la Redenzione non solo rivela Dio all'uomo, ma l'uomo a se stesso. Essa è elemento costitutivo della storia umana, perché non si è uomo in pienezza se non si vive nella Redenzione, che fa scoprire all'uomo le radici profonde della sua persona, ferita dal peccato e dalle sue laceranti contraddizioni, ma salvata da Dio in Cristo, e portata « allo stato di uomo perfetto, nella misura che conviene alla piena maturità di Cristo». 10 11 L'Anno della Redenzione offrirà dunque l'occasione per una rinnovata scoperta di queste verità consolanti e trasformatrici: e sarà compito dei Pastori di anime, della speculazione teologica, della pastorale, del Kerygma, diffondere al raggio più largo possibile l'annuncio della salvezza, nel quale è racchiusa l'essenza del Vangelo : Cristo è l'unico salvatore, poiché « in nessun altro c'è salvezza : non vi è infatti altro nome dato agli uomini sotto il cielo nel quale sia stabilito che possiamo essere salvati». 12 5. Questa realtà oggettiva del mistero della Redenzione deve diventare realtà soggettiva, propria di ciascuno dei credenti, per ottenere la sua concreta efficacia, nella condizione storica dell'uomo che vive, soffre e lavora in questo scorcio del secondo millennio dopo Cristo, che ormai volge al termine. In questo Giubileo, che vuole avvicinare alla miseria dell'uomo la misericordia di Dio, deve riaccendersi la tensione verso la grazia, deve acuirsi lo sforzo delle coscienze per appropriarsi soggettivamente del dono della Redenzione, di quell'amore sgorgato da Cristo Crocefisso e Risorto. L'Anno Santo è perciò un appello al pentimento e alla conversione, come disposizione necessaria per partecipare alla grazia della Redenzione. Non è l'uomo a redimersi dai propri peccati, ma ad essere redento accettando il perdono operato dal Redentore. Vogliamo perciò vivere il mistero della Redenzione, traendo ispirazione da quelle grandi realtà che sono state il motivo conduttore delle mie prime Encicliche : Cristo Redentore dell'uomo, Cristo che rivela il Padre, ricco di misericordia. Anche la celebrazione del Sinodo faciliterà la comprensione di questo inestimabile dono, disponendo gli animi ad appro10 11 12 Cf. Gaudium et Spes, 22. Bf 4, 13. At 4, 12. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 212 priarsi soggettivamente della Redenzione : a viverlo mediante la Penitenza e la Riconciliazione, cioè nella vittoria sul male morale. Cioè nel ritorno a Dio. Nella conversione. Come ho scritto nella «Dives in misericordia », « l'autentica conoscenza del Dio della misericordia, dell'amore benigno è una costante ed inesauribile fonte di conversione, non soltanto come momentaneo atto interiore, ma anche come stabile disposizione, come stato d'animo. Coloro che in tal modo arrivano a conoscere Dio, che in tal modo lo "vedono", non possono vivere altrimenti che convertendosi continuamente a l u i » (13). Occorre riscoprire il senso del peccato, la cui perdita è collegata con quella, più radicale e segreta, del senso di Dio. Il sacramento della penitenza è il sacramento della riconciliazione con Dio, dell'incontro della miseria dell'uomo con la misericordia di Dio, impersonata in Cristo Redentore e nella potestà della Chiesa. La confessione è una attuazione pratica della fede nell'evento della Redenzione. Il Sacramento della Confessione è perciò riproposto, mediante il Giubileo, come testimonianza della fede nella santità dinamica della Chiesa, che, degli uomini peccatori, fa dei santi; come esigenza della comunità ecclesiale, che viene sempre ferita nella sua totalità da ogni peccato, anche se compiuto individualmente ; come purificazione in vista dell'Eucaristia, e segno consolante di quell'economia sacramentale, per cui l'uomo entra in contatto diretto e personale con Cristo, morto e risorto per lui: « h a amato me e ha dato se stesso per m e » . In tutti i sacramenti, a partire dal battesimo, si stabilisce questo rapporto interpersonale tra Cristo e l'uomo, ma è soprattutto nella Penitenza e nell'Eucaristia che esso si ravviva per tutto l'arco della vita umana, e diventa realtà possesso, sostegno, luce, gioia. Dilexit me. 13 6. Ma vi è un ulteriore significato del Giubileo della Redenzione. Noi viviamo in un mondo che soffre : tanti uomini, nostri fratelli, hanno una tristissima eredità di privazioni, di ansie, di dolori, che non può lasciar nessuno indifferente. Ora, la sofferenza ha la sua radice teologica e antropologica nel mistero del peccato, e per questo è elemento costitutivo della Redenzione di Cristo. Non c'è nulla al mondo, che corrisponda alla sofferenza umana più che la Croce di Cristo. Cristo ha sofferto la sua Passione, caricandosi del peccato del mondo : « Colui che non aveva conosciuto peccato, Dio lo trattò da peccato in nostro favore, perché noi potessimo 13 Cai 2, 20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 213 14 diventare per mezzo di lui giustizia di Dio ) ) . Il Concilio Vaticano I I , presentando le drammatiche antinomie e lacerazioni che tanto rodono l'uomo contemporaneo con gli enigmi e le sfide che presentano alla sua razionalità e sensibilità, ha mostrato in « Cristo l'Uomo nuovo, nella sua Croce e Risurrezione, l'unica risposta ai drammatici interrogativi dell'uomo, circa il dolore e la morte ) ) . La Redenzione ci apre il magnifico libro della nostra solidarietà con Cristo sofferente, e, in Lui, ci introduce nel mistero della nostra solidarietà con i fratelli sofferenti. Il Giubileo della Redenzione permetterà di vivere più intensamente nello spirito della « Communio Sanctorum » . . Le sofferenze umane sono patrimonio comune di tutti : ciascuno ha il proprio apporto da dare alla Redenzione, che, pur avvenuta una volta per sempre, ha bisogno di questa misteriosa integrazione, dell'offerta di questo gravissimo fardello che sono i mali e i dolori dell'umanità : « Adimpleo : completo nella mia carne quello che manca ai patimenti di Cristo a favore del suo corpo che è la Chiesa». Se la Chiesa ha oggi alleggerito di molto le tradizionali pratiche penitenziali, è proprio perché cresce nel mondo, a dispetto delle apparenze, il numero di coloro che possono fare una grande penitenza cristiana perché tutta la loro vita è una grande penitenza. Penso ai malati, alla solitudine degli anziani, alle ansie dei genitori per i loro figli, allo scoramento dei disoccupati, alle frustrazioni di tanti giovani che non riescono a inserirsi nella società; e penso a chi soffre per la violazione dei propri diritti, mediante forme talora raffinate di persecuzione e perfino di morte civile. Ebbene, il Giubileo della Redenzione, si rapporta con questa multiforme e segreta (( Communio Sanctorum ». È vero che la celebrazione di ogni Giubileo mette in comunicazione con la ricchezza incomparabile dei meriti e delle sofferenze, che i martiri e i santi nel corso della storia antica e recente della Chiesa hanno costituito, come una corona mirabile, col dono della loro vita e della loro eroica fortezza; ma si viene ponendo sempre più in luce — e questa sarà certo un'acquisizione fondamentale del prossimo Giubileo — che la sofferenza dei fratelli, unita a quella di Cristo, è un tesoro di cui vive la Chiesa, e che sostiene la fede di tutti. 15 16 14 15 16 2 Cor 5, 21. Gaudium et Spes, 22. Col 1, 24. 15 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 214 Se i disagi, inerenti alla celebrazione del Giubileo, oggi diventano minori in confronto con quelli delle epoche, o anche solo dei decenni passati, ciò non deve far dimenticare che ciascuno può e deve recare l'apporto della sofferenza, che, volere o no, è legata con l'esistenza umana e dev'essere unita in Cristo, con quella degli altri. Oggi questa solidarietà nella sofferenza è molto sentita. Vi è un più accentuato amore tra i cristiani, tra di loro e oltre i confini della Chiesa. La responsabilità verso chi soffre coinvolge in forme che prima non erano così acute. Il Giubileo che si avvicina renderà pertanto possibile un ulteriore arricchimento di questa sensibilità, che è schiettissimo «sensus Ecclesiae», nella consapevolezza accresciuta di quella solidarietà, di qaeìY Adimpleo. 7. Per tutti i motivi, sui quali mi sono soffermato, voi comprendete come la celebrazione della Redenzione non possa limitarsi a Roma, com'è nella struttura consueta degli altri Giubilei. Il mistero della Redenzione si estende a tutti gli uomini, e perciò questa Santa Sede di Pietro, fedele al suo mandato, si preoccupa di tutti gli uomini. Il Giubileo è voluto in favore di tutti i credenti ovunque vivano. Il suo scopo è di aiutarli a comprendere meglio « l e imperscrutabili ricchezze di Cristo», facendo «risplendere agli occhi di tutti qual è l'adempimento del mistero nascosto da secoli nella mente di Dio, creatore dell'universo, perché sia manifestata ora... per mezzo della Chiesa la multiforme sapienza di Dio » . Certamente, Roma si offre a tutti i pellegrini con il suo carattere unico, con le sue memorie apostoliche, con le sue celebrazioni alla presenza del Papa, con la sua secolare pratica organizzativa; ma essa non vuole monopolizzare un tesoro che è di tutti, e vuole che il Giubileo si celebri con gli stessi diritti e con gli stessi effetti spirituali in ogni Chiesa locale, in tutto il mondo. Il Giubileo sarà pertanto celebrato contemporaneamente in tutta la Chiesa, sia a Roma che nelle Chiese locali, nell'arco dello stesso anno : ciò favorirà nei credenti il senso dell'universalità della Chiesa, la sua nota « cattolica » ; e proporrà a tutti di vivere più intimamente il messaggio della Redenzione, e l'impegno di conversione e di rinnovamento spirituale che esso contiene, e che il Giubileo richiama con potente suggestività. 1 7 17 Ef 3, 8 ss. 215 Acta Ioannis Pauli Pp. Il 8. U Giubileo sarà celebrato a partire dal 25 marzo del prossimo anno, Solennità dell'Incarnazione del Signore, alla Pasqua di Risurrezione, il 22 aprile 1984. Tutta l'esistenza terrena di Gesù è stata spesa per la Redenzione : Redemptor hominis. « Per questo, entrando nel mondo — ci dice la Lettera agli Ebrei — Cristo dice: "Tu non hai voluto né sacrifìcio né offerta, un corpo invece mi hai preparato... Allora ho detto : Ecco, io vengo — poiché di me sta scritto nel rotolo del libro — per fare, o Dio, la tua volontà. Ed è appunto per quella volontà che noi siamo stati santificati per mezzo dell'offerta del corpo di Gesù Cristo». Gesù è vissuto nell'attesa dell'(( ora », affidatagli dal Padre : « Sono venuto a portare il fuoco sulla terra ; e come vorrei che fosse già acceso ! C'è un battesimo che devo ricevere; e come sono angosciato, finché non sia compiuto ! » . (( Mio cibo è fare la volontà di colui che mi ha mandato e compiere la sua opera » . Quest'opera veniva compiuta sulla Croce nel supremo : (( tutto è compiuto». E il Padre rispose a questa santissima oblazione, «costituendo Figlio di Dio con potenza secondo lo Spirito di santificazione mediante la Risurrezione dai morti, Gesù Cristo, nostro Signore». Dal concepimento alla risurrezione, Cristo è il Redentore. Potremo perciò ripercorrere tutte le tappe della vita del Salvatore, per appropriarci dei frutti della sua Redenzione. 18 1 9 2 0 21 22 9. Confido molto che anche i nostri fratelli, che non sono in piena comunione con la Chiesa Cattolica, vogliano comprendere pienamente questi valori insiti nella celebrazione del Giubileo, e guardare ad essa con più viva speranza e amore ecclesiale. Il Giubileo è un grande servizio alla causa dell'Ecumenismo. Celebrando la Redenzione andiamo al di là delle incomprensioni storiche e delle controversie contingenti, per ritrovarci sul fondo comune al nostro essere cristiani, cioè Redenti. La Redenzione ci unisce tutti nell'unico amore di Cristo, Crocefisso e Risorto. Questo è anzitutto il significato più valido che, alla luce dell'azione ecumenica, è da attribuire al prossimo Giubileo. Ma vi è anche un'altra ragione, che induce alla speranza in questa 18 19 20 21 22 Ebr 10, 5 ss. ; 10. Le 12, 49. GrV 4, 34. Gv 19, 30. Bm 1, 4. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 216 fusione dei cuori : lo spirito di preghiera e di penitenza, che pervade le celebrazioni giubilar i, deve portare a quella conversione del cuore, che i Padri Conciliari hanno indicato come condizione essenziale per la ricomposizione dell'unità nella Chiesa : « Non c'è vero ecumenismo — è scritto nell'omonimo Decreto — senza conversione interiore. Infatti, il desiderio dell'unità nasce e matura dal rinnovamento della mente, dall'abnegazione di sé e dalla libera effusione della carità. Perciò dobbiamo implorare dallo Spirito Divino la grazia di una sincera abnegazione, dell'umiltà e mansuetudine nel servire e della fraterna generosità di animo verso gli a l t r i » . Rivolgo perciò, fin d'ora, un caldo appello a tutti i responsabili e ai membri delle altre Chiese e Comunità ecclesiali, affinché accompagnino le celebrazioni dell'Anno della Redenzione con la loro preghiera, con la loro fede nel Cristo Redentore, col loro amore che diventi con noi anelito sempre più sentito a realizzare la preghiera di Gesù prima della Passione redentrice : « ut omnes unum sint » . 23 2 4 10. Auspico, in conclusione, che il Giubileo sia una generale catechesi, una capillare evangelizzazione, a livello di tutte le Chiese locali, circa la realtà della Redenzione : Cristo che salva l'uomo col suo amore immolato sulla Croce. L'uomo che si lascia salvare da Cristo. È un invito a comprendere meglio il mistero della salvezza, e a viverlo a fondo nella « prassi » della vita sacramentale. E in quest'azione che ci porta a Cristo, per farci ritrovare in Lui il Padre, sarà da porre in rilievo l'azione silenziosa e suadente dello Spirito Santo, e invitare alla sempre più piena docilità e all'abbandono ai suoi doni perché l'opera della salvezza, nella quale Egli interviene direttamente, attinga in ciascun credente la sua effettiva realizzazione. Sarà così raggiunto quello scopo primo e principale del Giubileo, che mira anzitutto all'elevazione interiore e spirituale dell'uomo, ma per ciò stesso contribuisce anche all'amore operoso fra i popoli. 2 5 Effettivamente solo Cristo è « la nostra pace » ; è « stato Dio infatti a riconciliare a sé il mondo in Cristo, non imputando agli uomini le loro colpe e affidando a noi la parola della riconciliazione». Il tema della riconciliazione si collega perciò strettamente con quello della pace, della vittoria sul peccato che deve riflettersi nella vittoria del26 23 Unitatis redintegratio, 7. 24 Gv 17, 21. Ef 2, li. 25 26 2 Cor 5, 19. Acta Ioannis Pauli Pp. II 217 l'amore sulle inimicizie, sulle rivalità, sulle ostilità dei popoli, come nella vittoria dell'amore all'interno delle singole comunità civili e, più intimamente ancora, nel cuore di ogni singolo uomo. L'opera in favore della pace è una speciale forma di fedeltà al mistero della Redenzione perché la pace è l'irradiazione. della Redenzione, ne è l'applicazione nella vita concreta degli uomini e delle Nazioni. Il Giubileo contribuirà a consolidare nel mondo una mentalità di pace : è l'augurio che sale dal cuore. 11. Affido fin d'ora questo programma all'intercessione di Maria Santissima. Essa è il vertice della Redenzione. È indissolubilmente congiunta a quest'opera perché Madre del Redentore e il frutto più sublime della Redenzione. Essa è infatti la « prima Redenta », appunto in vista dei meriti di Cristo, Figlio di Dio e suo. La Chiesa dovrà più intensamente guardare a Lei, che incarna in sé quel modello, che la Chiesa stessa spera e attende di essere : (( tutta gloriosa, senza macchia... santa e immacolata». Il Giubileo della Redenzione riveste perciò anche un aspetto eminentemente mariano : la coincidenza della celebrazione che si colloca nell'attesa del terzo millennio fa comprendere quella mentalità di Avvento che distingue la presenza di Maria in tutta la storia della salvezza. Essa, come « Stella del mattino », precede Cristo e lo prepara, lo accoglie in sé e lo dona al mondo : e anche nella preparazione del Giubileo, la crediamo e sappiamo presente a disporre i nostri cuori al grande evento. A tanto la deputa la sua funzione materna : come ha detto il Vaticano I I , essa (( cooperò in modo del tutto singolare all'opera del Salvatore, con l'obbedienza, la fede e l'ardente carità, per restaurare la vita soprannaturale delle anime » : e perciò tuttora continua (( con la sua materna carità a prendersi cura dei fratelli del Figlio suo ancora peregrinanti e posti in mezzo a pericoli e affanni, fino a che non siano condotti alla patria beata » . Essa ci è « madre nell'ordine della grazia » . Tra pochi giorni ci mostrerà il Verbo Incarnato, nel quale ha affisso il suo sguardo interiore «meditando tutte queste cose nel suo cuore». 27 2 8 2 9 3 ( ) 31 27 28 29 30 31 Ef 5, 27. Lumen gentium, 61. Ib., 62. Ib., 61. C f r . Lc 2. 19. 51.. 218 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Perciò sale a Lei la nostra preghiera, affinché mostri ancora una volta a tutta la Chiesa, anzi a tutta l'umanità, quel Gesù che è (( frutto benedetto del suo grembo», e che di tutti è il Eeden tore. 12. Venerati Fratelli e Figli carissimi. Ecco quanto ho ardentemente desiderato di comunicare a voi e a tutta la Chiesa, mentre ci stiamo avviando a rivivere il mistero del Natale, che è l'alba della Redenzione : infatti, sulla povertà estrema di Betlem già si proietta l'ombra della Croce. Maria ci sia sempre accanto. L'arcangelo Michele, San Giovanni Battista, i Santi Pietro e Paolo con tutti gli altri Apostoli, intercedano per noi il dono sempre più copioso della salvezza, per la degna e fruttuosa celebrazione del Giubileo, e dispongano tutta la Chiesa a vivere quel grande avvenimento. La preparino ad accogliere in pienezza la Redenzione di Cristo. Di qui, a tutta la Chiesa io grido : « Aprite le porte al Redentore ! ». Desidero aggiungere che con data 25 gennaio 1983, Festa della Conversione di San Paolo Apostolo, verrà promulgato il nuovo Codice di Diritto Canonico. Come sapete, il giorno 25 gennaio 1959, il Santo Padre Giovanni X X I I I , nell'annunziare il proposito di convocare il Concilio Ecumenico Vaticano I I , manifestò anche la volontà di far rivedere ed aggiornare la legislazione ecclesiastica, per renderla efficace strumento applicativo dello stesso Concilio nell'ambito disciplinare della vita della Chiesa. II Ad Exc.mum Virum Victorem Gómez Bergès, Rei publicae Dominicianae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Señor Embajador : Las palabras que Vuestra Excelencia me ha dirigido al presentar las Cartas Credenciales que le acreditan como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de la República Dominicana ante la Santa Sede, me han sido particularmente gratas, porque me hacen sentir y recordar el efecto de todos los amadísimos hijos de esa noble Nación. Al agradecerle, Señor Embajador, la expresión de estos sentimientos, * Die 7 m. Ianuarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 219 así como el deferente saludo que me ha transmitido de parte del Señor Presidente de la República, le doy mi 'más cordial bienvenida, a la vez que le aseguro mi benevolencia para la alta misión que le ha sido confiada. Vuestra Excelencia se ha referido a la misión evangélica que la Iglesia realiza en el mundo y que el Sucesor de Pedro, así como los Hermanos en el Episcopado, fieles a la llamada de Cristo, continúan, anunciando la Buena Nueva de la salvación a todos los hombres, de modo particular a los pobres y oprimidos. La República Dominicana, al abrirme sus puertas en mi primer viaje pastoral a América Latina, me puso en contacto de modo inmediato con una realidad humana y social muy rica y llena de grandes valores, pero que a veces manifiesta también dificultades serias y angustias para tantos hombres y mujeres, cuya problemática siente profundamente la Iglesia. Pues los discípulos de Cristo no pueden menos de vivir como propios los gozos y esperanzas, tristezas y desamparo de los demás. A esta temática han dedicado por ello particular atención las Conferencias Generales del Episcopado Latino-americano en Medellín y más recientemente en Puebla. 1 La Iglesia en Latinoamérica quiere continuar anunciando a los hombres la plena vigencia del mensaje evangélico, siguiendo las huellas de los primeros misioneros y evangelizadores ; proclamar y promover la dignidad de la persona humana, con sus derechos y deberes, trabajando en favor de su formación integral y alentando hacia esa transformación que se basa en el hecho de ser todos los hombres hermanos e hijos de Dios. En un País como la República Dominicana, donde más del cincuenta por ciento de la población activa se dedica a la agricultura, merece particular atención ese sector social, poniendo en primer plano la persona del trabajador, al que ha de estar supeditado todo el proceso productivo. Su labor debe ser vista siempre en una perspectiva verdaramente humana, « porque mediante el trabajo el hombre no sólo transforma la naturaleza adaptándola a las propias necesidades, sino que se realiza a sí mismo como hombre, es más, en un cierto sentido se hace más hombre ) ) . Ello podrá lograrse si, entre otras cosas, no hay jóvenes sin la preparación conveniente; si se respetan siempre los derechos de los trabaja2 1 2 Cfr. Gaudium et spes, 1. Laborem exercens, 9. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 220 dores ; si no hay campesinos sin tierra para vivir y desenvolverse dignamente ; si se procura la formación integral de las personas, haciendo prevalecer las exigencias de una amplia justicia en las relaciones humanas y laborales. En el diálogo que esta Sede Apostólica mantiene con los responsables de tantas Naciones, no puede faltar la reiterada consideración de las condiciones en las que viven a veces amplios sectores de la población, o la marginación, especialmente entre la clase campesina, por lo que se refiere a una eficaz participación en la vida nacional y un mayor acceso a la cultura. Ese camino de elevación humana será el medio más eficaz, por otra parte, para formar ciudadanos capaces de engrandecer un país. Al renovarle las seguridades de mi benevolencia para el cumplimiento de su misión, invoco sobre Vuestra Excelencia, sobre las Autoridades que han tenido a bien confiársela y sobre todos los amadísimos hijos de la República Dominicana abundantes y escogidas gracias del Altísimo, III Ad Exc.mum Virum Nasri Salhab, Libani apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici Iradentem.* Monsieur VAmbassadeur, A travers les paroles que vous venez de m'adresser avec tant de courtoisie et de ferveur, j'ai senti combien vous désiriez remplir la mission récemment confiée à Votre Excellence par Monsieur le Président Amine Gemayel, avec la foi chrétienne qui vous anime et le profond désir de contribuer à la paix et à la prospérité de votre cher pays comme des pays du Proche-Orient. Je vous remercie cordialement des sentiments exprimés avec tant de hauteur et de largeur de vue et je vous félicite d'avoir été choisi, à la suite de vos valeureux prédécesseurs, pour représenter dignement le Liban auprès de ce Siège Apostolique. Certes, en cette première rencontre, il était digne et juste que vous fassiez mémoire des années extrêmement douloureuses que votre pays vient de vivre. Tant de pertes en vies humaines, tant de souffrances physiques et morales, tant de destructions matérielles se sont additionnées ! Que Dieu, dont la miséricorde est infinie, donne la paix de l'au* Die 8 m. Ianuarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 221 delà aux trop nombreuses victimes de ce drame, et qu'il accorde à tous les Libanais la volonté de se comprendre et de s'entraider ! Sans reprendre le texte de votre noble adresse, je voudrais pourtant faire écho à quelques points importants soulignés par Votre Excellence. Si ma mission essentiellement spirituelle et pastorale me prescrit d'aimer et de servir toutes les communautés catholiques de l'univers, il est évident que mon esprit et mon cœur sont spécialement préoccupés par celles qui traversent des épreuves douloureuses et prolongées. Et, je tiens à le dire encore, cette sollicitude — sans rien ôter à mes fils de l'Eglise catholique — s'étend également aux peuples frappés par la souffrance, qu'elle soit due à un cataclysme, à des perturbations socio-politiques, à la guerre, à quelque fléau ou épidémie. Le cœur du Pape s'efforce d'être aussi vaste que les misères du monde. Et je vous sais gré d'avoir rappelé que mes prédécesseurs ont profondément aimé le Liban. L'histoire pourra dire que Paul V I , et moi-même à sa suite, avons tenté de faire tout le possible pour stopper les récents conflits et porter secours aux détresses. Le Liban, dont la Bible évoque souvent la magnificence de ses forêts de cèdres, si célèbres dans l'antiquité, à tel point que cet arbre a été brodé comme emblème national sur votre drapeau, est tellement proche de la terre où Jésus est né et a vécu ! Et qui pourrait oublier que, très tôt, des communautés chrétiennes nombreuses et diverses, spécialement les disciples de saint Maroun, s'y sont développées et maintenues parfois au prix de leur sang? Ce sont ces communautés catholiques que j'ai voulu reconnaître et honorer en appelant Sa Béatitude Antoine-Pierre Khoraiche, Patriarche des Maronites, à entrer tout prochainement dans le Collège des cardinaux. Et j'ajoute, sans pouvoir actuellement m'engager avec précision, que j'aimerais, si la Providence le permet, visiter et encourager sur place tous vos compatriotes sur le chemin de la concorde fraternelle et de l'indépendance nationale garantie. La coexistence originale et harmonieuse entre croyants monothéistes a connu des périodes fastes, même si des moments plus difficiles ont fait douter certains de la possibilité permanente d'un tel pluralisme. Le Liban a donné et peut encore donner, sans la moindre prétention, ce bel exemple au MoyenOrient. Certes, une certaine façon de comprendre la religion peut parfois constituer un prétexte de conflit ; mais bien d'autres éléments entrent en jeu, d'ordre racial, politique, économique, culturel. Ceci me conduit à approuver tout à fait ce que vous-même disiez dans votre adresse, en souhaitant que tous les Libanais — et chaque confession de croyants, à 222 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale commencer par les catholiques — s'efforcent sans cesse de purifier leurs esprits et leurs cœurs d'égoïsmes et de conflits encore existants ou susceptibles de renaître. Au fond, la résolution des problèmes intérieurs au Liban passe par la réconciliation nationale, même si elle ne règle pas automatiquement les difficultés extérieures. Une telle réconciliation autour du pouvoir légitime rendra fort le peuple libanais pour négocier avec perspicacité, loyauté et fermeté la question de son indépendance souveraine, mise à mal par les événements des récentes années. Dans vos paroles, j'ai noté, avec la plus vive satisfaction, combien les Libanais, (( fussent-ils chrétiens ou musulmans », désirent l'entente avec le peuple juif. J'espère beaucoup des conversations en cours, pour faire avancer la solution des problèmes délicats qu'on y traite, sans oublier le sort des familles palestiniennes, elles aussi si éprouvées. Dans le monde présent, doté de capacités destructrices effrayantes, le dialogue — dont j'ai tenu à rappeler l'absolue nécessité et les conditions le 15 septembre dernier et tout récemment à l'occasion de la Journée mondiale de la Paix — est le seul chemin digne des responsables des peuples, et que tout responsable doit enseigner à ses sujets. En somme, le Proche-Orient, comme bien d'autres régions du monde, a un besoin urgent de réconciliation. Et, devant vous, Monsieur l'Ambassadeur, est-il besoin de souligner que la réconciliation véritable n'est pas une petite affaire qui exigerait seulement la bonne volonté des partenaires? Ceux-ci ont souvent à déployer des efforts bien ardus pour reconnaître et approfondir les points de vue de l'autre, son histoire, ses intérêts vitaux, sa culture spécifique, ses besoins de sécurité. L'histoire récente ou plus ancienne nous fournit hélas des exemples de fausses réconciliations à l'intérieur ou à l'extérieur d'un pays. La vraie réconciliation ne s'effectue jamais aux dépens de la justice et des droits fondamentaux. J'ose encore ajouter qu'on ne saurait même identifier justice et réconciliation. Le dépassement des conflits, lorsque chaque partie pense être dans son «bon droit», exige que chacun sache renoncer à une part de ce qu'il estimerait juste. Vous me permettrez, ici, de faire allusion à l'exceptionnelle Année Sainte que j'ai décidé d'ouvrir le 25 mars prochain. L'Esprit du Seigneur m'a donné de sentir combien le monde et l'Eglise elle-même avaient besoin de la Miséricorde divine, pour reprendre des relations compromises ou brisées, pour retrouver le sens même de toute l'histoire humaine : bâtir un monde de vérité et de justice, de fraternité et de paix. Je formule des souhaits ardents pour Acta Ioannis Pauli Pp. II 223 que cette Année Sainte produise des fruits abondants à travers les communautés chrétiennes du Liban et chez tous les hommes de bonne volonté. Enfin, votre esprit religieux vous a fait évoquer la piété mariale des Libanais en général et le respect que vos compatriotes musulmans, eux aussi, éprouvent envers la Mère de Jésus. Ceux que la chose pourrait surprendre n'ont peut-être pas compris combien dans toute famille la mère est source de rassemblement, d'unité. Je supplie moi-même cette Femme bénie entre toutes — que vous appelez affectueusement NotreDame du Liban — d'aider les Libanais à s'aimer plus que jamais, en abandonnant définitivement les erreurs et les conflits sanglants des années passées, quelle qu'en soit l'origine. C'est dans ces sentiments de grande espérance en faveur de votre patrie et de la paix dans tout le Proche-Orient que je vous ai accueilli comme Ambassadeur du Liban auprès du Saint-Siège. Je forme des vœux chaleureux pour le bon déroulement de votre très haute mission. Qu'elle contribue à procurer le plus grand bien aux populations chrétiennes, musulmanes ou appartenant à d'autres religions, et qu'elle soit cause de joie pour le Siège Apostolique, dont le seul but, au plan des relations diplomatiques avec les Etats qui le désirent, est de servir la paix des peuples en veillant spécialement à leur liberté religieuse ! J'invoque sur votre persone, comme sur les responsables de votre nation et sur tous les Libanais, les abondantes bénédictions du Tout-Puissant. IV Ad Exc.mum Virum Iacobum Ingram Jaen, Panamae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, demandati muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Señor Embajador: Al recibir las Cartas que lo acreditan como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de Panamá ante la Santa Sede, quiero dar a Vuestra Excelencia mi cordial bienvenida, a la vez que formulo los mejores votos por el feliz cumplimiento de la misión que hoy inicia. Le agradezco, Señor Embajador, sus nobles expresiones, así como el deferente saludo transmitido de parte del Señor Presidente de la * Die 10 m. Ianuarii a. 1983. 224 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale República, unido también a la profunda adhesión de los amadísimos hijos panameños. Viene Vuestra Excelencia como representante de un País que ha tenido siempre ante la Sede Apostólica un puesto de sincera consideración y estima, en consonancia con los sentimientos de su pueblo que, siendo católico en su inmensa mayoría, mira con especial atención hacia esta Sede de Pedro. A ella se siente unido por vínculos de particular solidez que tocan lo íntimo de sus más hondas convicciones y vivencias. Será por ello una satisfacción para ese Pueblo saber que, sensible a las esencias y aspiraciones del mismo, querrá dedicar Usted los mejores esfuerzos a promover buenas y armoniosas relaciones entre Panamá y la Santa Sede, en beneficio humano y espiritual de ese mismo Pueblo. Vuestra Excelencia ha hecho referencia a algunos objetivos a los que esta Sede Apostólica ha dedicado y desea seguir consagrando constantes esfuerzos, y que hallan eco también en los intentos de las Autoridades de su País: defensa de los derechos humanos, desarme, justicia social, diálogo por la paz y orden económico internacional. Por su parte, la Iglesia en Panamá ha prestado una atención preferencial a la familia, a la que se dirige en este período el particular interés de la Nación. Es, en efecto, a partir de la familia, núcleo fundamental de la sociedad, de donde ha de arrancar al recto orden social que deben perseguir todo pueblo y sus dirigentes. Porque si no se defiende la unidad e indisolubilidad del matrimonio, la vida ya desde su concepción y la educación de los hijos, se aboca a una situación en la que es víctima la persona, al desintegrarse la estabilidad de la sociedad. Otro empeño de la Iglesia, tratando de proyectar la luz del Evangelio también en su País, es el de favorecer una siempre mejor repartición de bienes, servicios, cultura e información. Elementos todos que conforman el tejido ineludible del bien común y medio para ir avanzando hacia una mayor justicia entre las diversas personas y grupos sociales. Con ello la Iglesia está convencida de ser fiel a su misión frente a Dios y al hombre. Para que la construcción del bien común sea una realidad cada vez más efectiva en su País, los Pastores de la Iglesia en Panamá, en comunión íntima con la Sede Apostólica, seguirán ofreciendo su colaboración, sus servicios, sus energías espirituales y morales. Aota Ioannis Pauli Pp. II .225 Señor Embajador : Pidiendo al Señor, dador de todo bien, que haga fructificar estos propósitos, para que sean fuente de concordia y bienestar social, invoco también el favor del Altísimo sobre el querido pueblo panameño, sobre sus gobernantes y de manera especial sobre Vuestra Excelencia y familia, deseándole acierto en el cumplimiento de su alta y noble misión. NUNTIUS RADIOTELEVISIFICAS Die Nativitatis Domini a. 1982 ex externo podio Basilicae Vaticanae. 1. Christus natus est nobis. Venite, adoremus. Venite, adoriamo Colui che nasce eternamente dal Padre : Dio da Dio, Luce da Luce, Dio vero da Dio vero ; della stessa sostanza del Padre ; Colui, per mezzo del quale «tutte le cose sono state create» (dalla Professione di Fede). 2. Venite, adoriamo il Nato dalla Vergine, il Verbo di Dio, / il quale per noi uomini e per la nostra salvezza / si è fatto uomo per opera dello Spirito Santo. / Eternamente nato dal Padre, / nasce nel tempo come Uomo, / viene al mondo come bambino / nella notte di Betlemme. 3. Tutti gli anni noi veneriamo questa Notte, / e il Giorno che giunge dopo di essa / è per noi santo. Venite, adoremus. / Venite, adoriamo l'Inizio della nostra Redenzione. / Poiché Egli ci ha redento : ci « ha dato potere / di diventare figli di Dio » 1 4. Redimere vuol dire : ridare contemporaneamente / a Dio l'uomo e Dio all'uomo. / Redimere vuol dire anche / restituire l'uomo a se stesso : / questi, infatti, in se stesso non è altro / se non immagine e somiglianza di Dio. / E appunto per tale motivo egli è uomo. 5. La Redenzione si è compiuta nel tempo. / Santo è per noi il giorno, in cui è nato Cristo, / l'Inizio della nostra Redenzione. / E Santo è per noi il tempo, nel quale / si è compiuta la nostra Redenzione / per mezzo della croce e della risurrezione di Cristo. / Ed è per questo, che desideriamo dedicare particolarmente / a Dio il tempo : a Dio dedichiamo in modo speciale / l'anno venturo che porta con sé, secondo la data tradizionale, / il mille novecento cinquantesimo anniversario / 1 Gv 1, 12. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 226 delia nostra Redenzione. / Al pari dell'anno 1933, sarà esso per noi, nuovamente, / il Giubileo della nostra Redenzione. 6. Vi prego vivamente, cari Fratelli e Sorelle, / affinché già oggi, dalla mangiatoia di Betlemme, / guardiate con fede, speranza e carità, / a questo Giubileo che si apre davanti a noi / come una porta. / Potremo forse non entrare in questo santo Tempo, / cantando già oggi : Christus natus est nobis, venite, adoremus? / Possiamo forse non intraprendere questo lavoro particolare della Chiesa, come i mietitori che seminano / come i mietitori che seminano nelle lacrime, / per raccogliere la messe con giubilo? 2 6. Perciò invito, fin da oggi, tutte le Chiese particolari, invito i Pastori a intraprendere, in comunione fraterna, questa fatica spirituale della Sposa di Cristo : fatica in cui il primo modello è l'amore della Madre partoriente / nella notte di Betlemme ; / vicino a Lei c'è la sollecitudine del carpentiere Giuseppe, / come anche l'omaggio dei pastori, pellegrini alla stalla del Neonato. 8. Prego pure tutti i nostri Fratelli, insieme ai quali / aspiriamo all'unità della fede nella Chiesa di Cristo, / affinché ci accordino per questo Anno Giubilare la grazia della loro preghiera. / Noi vogliamo, conformemente alla tradizione, attingere alle sorgenti del Salvatore. Noi desideriamo penetrare più profondamente in questa Redenzione, / nella quale vi è già una nostra unità. 3 9. In questo mistero siamo uniti a ogni uomo / ed a tutti gli uomini, poiché la Redenzione si è compiuta per tutti, / e abbraccia indistintamente, tutti ; / per tutti Dio si è fatto uomo / ed è nato nella notte di Betlemme. / Venite, adoremus! 10. Desideriamo che la luce di questa notte giunga, particolarmente, a coloro che soffrono, / ovunque si trovino su questa terra / e qualunque sia la loro sventura. / Dio assume la sofferenza umana con la nascita di Cristo, / nella quale è l'inizio della croce e della glorificazione. Vota sua et omina Summus Pontifex pronuntiavit lingua Italica, Gallica, Anglica, Germanica, Hispanica, Lusitana, Graeca, Albaniensi, 2 Cfr. Sal 125-126, 5. 3 Cfr. Is 12, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 227 Dacoromana, Hungarica, Cecha, Slovachiensi, Croata, Slovena, Servia, Servia-Lusatia, Bulgarica, Bielorussia, Russica, Ucraina, Lituana, Lettonica, Nederlandica, Suetica, Finnica, Hiberna, Romancia, Melitensi, Georgiana, Armeniana, Arabica, Aethiopica, Svailica, Hindustanensi, Sinensi, Iaponica, Coreana, Vietnamiensi, Indonesiana, Philippina-1 agaio g, Polonica, Latina. NUNTIUS SCRIPTO DATUS Ob diem ad pacem fovendam toto orbe terrarum Calendis Ianuariis a. 1983 celebrandum: dialogus pro pace provocatio ad homines nostri temporis. 1. Alle soglie del nuovo Anno 1983, in occasione della X V I Giornata Mondiale della Pace, vi presento questo Messaggio che ha per tema : (( Il dialogo per la pace, una sfida per il nostro tempo )). L'indirizzo a tutti coloro che sono, in certa misura, responsabili della pace : a coloro che presiedono alle sorti dei popoli, ai funzionari internazionali, agli uomini politici, ai diplomatici, ma anche ai cittadini di ogni Paese. Tutti sono, in effetti, sollecitati dalla necessità di preparare una vera pace, di mantenerla o di ristabilirla, su basi solide e giuste. Ora, io sono profondamente convinto che il dialogo — il vero dialogo — è condizione essenziale per una simile pace. Sì, questo dialogo è necessario, non è solamente opportuno; è difficile, ma è possibile, nonostante gli ostacoli che il realismo ci deve far prendere in considerazione. Esso costituisce, dunque, una vera sfida, che io vi invito a raccogliere. E ciò faccio senz'altro scopo che quello di contribuire, io stesso e la Santa Sede, alla pace, prendendo molto a cuore le sorti dell'umanità, come erede e primo responsabile del Messaggio di Cristo, il quale è innanzitutto un Messaggio di Pace per tutti gli uomini. 2. Sono sicuro di collegarmi, così facendo, all'aspirazione fondamentale degli uomini e delle donne del nostro tempo. Questo desiderio della pace non è forse affermato da tutti i Governanti negli auguri alla loro Nazione, o nelle dichiarazioni da loro rivolte agli altri Paesi? Quale partito politico oserebbe fare a meno di includere nel suo programma la ricerca della pace? Quanto alle Organizzazioni internazionali, esse sono state create per promuovere e garantire al pace, e tengono fede a questo obiettivo malgrado gli insuccessi. La stessa opinione 228 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pubblica, quando non è eccitata artificialmente da qualche sentimento passionale d'orgoglio o d'ingiusta frustrazione, opta per soluzioni di pace ; ed anzi, movimenti sempre più numerosi militano, pur con lucidità o una sincerità che possono a volte lasciar a desiderare, per far prendere coscienza della necessità di eliminare non soltanto ogni guerra, ma anche tutto ciò che può condurre alla guerra. I cittadini, in generale, desiderano che un clima di pace garantisca la loro ricerca del benessere particolarmente quando si trovano messi di fronte — come ai nostri giorni — ad una crisi economica che minaccia tutti i lavoratori. Ma bisognerebbe andare fino al fondo di questa aspirazione, fortunatamente molto diffusa : la pace non si stabilirà, non si manterrà, senza che se ne adottino i mezzi. E il mezzo per eccellenza è quello di adottare un atteggiamento di dialogo; è quello di introdurre pazientemente i meccanismi e le fasi del dialogo ovunque la pace è minacciata o è già compromessa, nelle famiglie, nella società, tra i Paesi o tra i blocchi di Paesi. 3. L'esperienza della storia, anche della storia recente, testimonia in effetti che il dialogo è necessario per la vera pace. Sarebbe facile menzionare dei casi in cui il conflitto sembrava fatale, e in cui invece la guera è stata evitata o abbandonata, perché le parti in causa hanno creduto nel valore del dialogo e lo hanno praticato nel corso di lunghe e leali trattative. Al contrario, quando vi sono stati conflitti — e, contrariamente ad un'opinione assai diffusa, si possono, purtroppo, contare più di centocinquanta conflitti armati dopo la seconda guerra mondiale ! —, ciò fu perché il dialogo non aveva avuto veramente luogo, o perché era stato falsato, trasformato in una trappola, volontariamente ridotto. L'anno che si è appena concluso ha offerto una volta di più lo spettacolo della violenza e della guerra; alcuni uomini hanno dimostrato che preferivano servirsi delle proprie armi piuttosto che cercare di intendersi. Sì, accanto a segni di speranza, l'anno 1982 lascerà in molte famiglie umane un ricordo di desolazione e di rovine, un sapore amaro di lacrime e di morte. 4. Ora, chi oserebbe, dunque, far poco conto di tali guerre, alcune delle quali durano ancora, o degli stati di guerra, o delle frustrazioni profonde che esse lasciano? Chi oserebbe pensare senza tremare alle guerre ben più estese e ben più terribili, che permangono minacciose? Acta Joannis Pauli Pp. II 229 Non si deve forse far tutto il possibile per evitare la guerra, anche la (( guerra limitata » (così chiamata^ con un eufemismo da coloro che non sono direttamente chiamati in causa), essendo scontato il male che rappresenta ogni guerra, il suo prezzo in vite umane, in sofferenze, in devastazione di ciò che sarebbe necessario alla vita e allo sviluppo degli uomini, senza contare lo sconvolgimento della necessaria tranquillità, il deterioramento del tessuto sociale, l'aggravamento della diffidenza e dell'odio che le guerre alimentano verso il prossimo? Ed oggi, quando persino le guerre convenzionali si fanno così micidiali, quando si conoscono le conseguenze drammatiche che avrebbe una guerra nucleare, la necessità di arrestare la guerra o di allontanarne la minaccia è tanto più imperiosa ! E più fondamentale, d'i conseguenza, appare la necessità di ricorrere al dialogo, alla sua virtù politica, che deve evitare di venire alle armi. 5. Ma alcuni, oggi, credendo di essere realisti, dubitano della possibilità del dialogo e della sua efficacia, almeno quando le posizioni sono talmente tese e inconciliabili, che sembrano non lasciar spazio ad alcuna intesa. Quante esperienze negative, quanti ripetuti scacchi sembrerebbero sostenere questa diffusa opinione ! E tuttavia, il dialogo per la pace è possibile, sempre possibile. Non è un'utopia. D'altronde, anche quando esso non è parso possibile e si è giunti al confronto militare, non è stato forse necessario, in ogni caso, dopo la devastazione della guerra, che ha dimostrato la forza del vincitore, ma che non ha risolto nulla per quanto concerne i diritti contestati, ritornare alla ricerca del dialogo? In verità, la convinzione che qui affermo, non poggia su questa fatalità, ma su una realtà : sulla considerazione della natura profonda dell'uomo. Colui che condivide la fede cristiana ne sarà più facilmente persuaso, anche se crede pure alla debolezza congenita e al peccato che segnano il cuore umano fin dalle origini. Ma ogni uomo, credente o no, pur restando prudente e lucido circa la possibile ostinazione del suo fratello, può e deve conservare una sufficiente fiducia nell'uomo, nella sua capacità di essere ragionevole, nel suo senso del bene, della giustizia, dell'equità, nella sua possibilità di amore fraterno e di speranza, mai totalmente pervertiti, per scommettere sul ricorso al dialogo e sulla sua possibile ripresa. Sì, gli uomini in definitiva sono capaci di superare le divisioni, i conflitti d'interesse, anche le opposizioni che paiono radicali, soprattutto quando ciascuna parte è convinta di difendere una giusta 16 - A. A. S. 230 Acta Apostolicae Sßdis - Commentarium Officiale causa, se credono al valore del dialogo, se accettano di ritrovarsi tra uomini per cercare una soluzione pacifica e ragionevole ai loro conflitti. Occorre, inoltre, che non si lascino scoraggiare dai fallimenti reali o apparenti. E occorre pure che siano disposti a ricominciare incessantemente a proporre un vero dialogo — togliendo gli ostacoli e sventando i vizi del dialogo, dei quali parlerò più avanti — ed a percorrere fino in fondo questo solo cammino che conduce alla pace, con tutte le sue esigenze e le sue condizioni. 6. Ritengo utile, perciò, richiamare qui le qualità di un vero dialogo. Esse si applicano, innanzitutto, al dialogo tra le persone ; ma penso anche e soprattutto al dialogo tra i gruppi sociali, tra le forze politiche in una Nazione, tra gli Stati in seno alla Comunità internazionale. Essi si applicano anche al dialogo tra i grandi raggruppamenti umani, che si distinguono e si affrontano sul piano etnico, culturale, ideologico o religioso, poiché i polemologi riconoscono che la maggior parte dei conflitti trovano lì le loro radici, pur ricollegandosi anche ai presenti grandi antagonismi tra Est e Ovest da una parte, tra Nord e Sud dall'altra. Il dialogo è un elemento centrale e indispensabile del pensiero etico degli uomini, chiunque essi siano. Sotto l'aspetto di uno scambio, di una comunicazione tra gli esseri umani, quale permette il linguaggio, esso è in realtà una ricerca comune. — Fondamentalmente, esso suppone la ricerca di ciò che è vero, buono e giusto per ogni uomo, per ogni gruppo e ogni società, sia nella parte con cui si è solidali, sia in quella che si presenta come avversa. — Esso dunque esige, in via preliminare, l'apertura e l'accoglienza : che ogni parte esponga i propri elementi, ma ascolti anche l'esposizione della situazione così come è descritta dall'altra parte, la recepisca sinceramente con i veri problemi suoi propri, i suoi diritti, le ingiustizie di cui ha coscienza, le soluzioni ragionevoli che propone. Come potrebbe stabilirsi la pace, se una delle parti non si è neppure data pensiero di considerare le condizioni di esistenza dell'altra? — Il dialogare suppone, dunque, che ciascuno accetti questa differenza e questa specificità dell'altro, prenda bene la misura di ciò che lo separa dall'altro, e che l'assuma col rischio di tensione che ne risulta, senza rinunciare per viltà o per costrizione a ciò che sa essere vero e giusto, ciò che sfocerebbe in un compromesso zoppicante e," inversa- Acta Ioannis Pauli Pp. II 231 mente, senza pretendere di ridurre l'altro ad un oggetto, ma stimandolo come soggetto intelligente, libero e responsabile. — Il dialogo, nello stesso tempo, è la ricerca di ciò che è e resta comune agli uomini, anche in mezzo alle tensioni, opposizioni e conflitti. In questo senso, vuol dire fare dell'altro il proprio prossimo. Vuol dire accettare il suo contributo, e condividere con lui la responsabilità di fronte alla verità e alla giustizia. Vuol dire proporre e studiare tutte le possibili formule di onesta conciliazione, sapendo congiungere alla giusta difesa degli interessi e dell'onore della parte, che si rappresenta, la non meno giusta comprensione e il rispetto delle ragioni delì'altra parte, come pure le esigenze del bene generale comune ad entrambe. — Del resto, non è forse sempre più evidente che tutti i popoli della terra si trovano in una situazione di interdipendenza vicendevole sul piano economico, politico e culturale? Ohi pretendesse di sottrarsi a questa solidarietà non tarderebbe a soffrirne egli stesso. — Infine, il vero dialogo è la ricerca del bene con mezzi pacifici ; è volontà costante di ricorrere a tutte le possibili formule di negoziati, di mediazioni, di arbitrato, per far sì che i fattori di avvicinamento prevalgano sui fattori di divisione e di odio. Esso è un riconoscimento della dignità inalienabile degli uomini. Esso poggia sul rispetto della vita umana. Esso è una scommessa sulla socievolezza degli uomini, sulla loro vocazione a camminare insieme, con continuità, mediante un incontro convergente delle intelligenze, delle volontà, dei cuori, verso lo scopo che il Creatore ha loro fissato : rendere la terra abitabile per tutti e degna di tutti. Il valore politico di un tale dialogo non potrà mancare di portare frutti per la pace. Il mio venerato predecessore Paolo VI ha consacrato al dialogo una grande sezione della sua prima Enciclica Ecclesiam suam. Egli scriveva: «L'apertura di un dialogo... disinteressato, oggettivo, leale è per se stessa una dichiarazione in favore di una pace libera e onesta. Essa esclude simulazione, rivalità, inganni e tradimenti» (AAS 56, 1964, p. 654). Questa virtù del dialogo chiede ai responsabli politici di oggi molta lucidità, lealtà e coraggio, non solo di fronte agli altri popoli, ma davanti all'opinione pubblica del loro proprio popolo. Essa suppone sovente una vera conversione. Ma non c'è altra possibilità dinanzi alla minaccia della guerra. E ancora una 232 Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale volta, essa non è chimerica. Sarebbe facile citare quei nostri contemporanei, che si sono fatti onore praticandola in questo modo. 7. Come contropartita, mi sembra utile anché il denunciare alcuni particolari ostacoli al dialogo per la pace. Non parlo delle difficoltà inerenti al dialogo politico, come quella, frequente, di conciliare concreti interessi contrapposti, o di far valere condizioni troppo precarie di esistenza senza che si possa invocare un'ingiustizia propriamente detta da parte degli altri. Penso a ciò che irrigidisce o impedisce i normali processi del dialogo. Ho già fatto intendere che il dialogo è bloccato dalla volontà aprioristica di non concedere nulla, dalla mancanza di ascolto, dalla pretesa di essere — personalmente e da soli — la misura della giustizia. Questo atteggiamento può, in realtà, semplicemente nascondere l'egoismo cieco e sordo di un popolo, o più spesso la volontà di potenza dei suoi dirigenti. Succede pure, del resto, che essa coincida con una concezione oltranzista e superata della sovranità e della sicurezza dello Stato. Questo allora rischia di diventare l'oggetto di un culto per così dire indiscutibile, per giustificare le imprese più contestabili. Orchestrato dai potenti mezzi di cui dispone la propaganda, un simile culto — che non va confuso con l'attaccamento patriottico ben inteso alla propria nazione — può soffocare il senso critico e il senso morale presso i cittadini più avvertiti e incoraggiare alla guerra. A più forte ragione bisogna menzionare la menzogna tattica e deliberata, che abusa del linguaggio, ricorre alle tecniche più sofisticate della propaganda, intrappola il dialogo ed esaspera l'aggressività. Infine, quando alcune parti sono nutrite di ideologie che, nonostante le loro dichiarazioni, si oppongono alla dignità della persona umana, alle sue giuste aspirazioni secondo i sani principi della ragione, della legge naturale ed eterna (cfr. Pacem in Terris : AAS 55, 1963, p. 300), di ideologie che vedono nella lotta il motore della storia, nella forza la sorgente del diritto, nell'individuazione del nemico l'a b c della politica, il dialogo è paralizzato e sterile, oppure, se ancora esiste, è in realtà superficiale e falsato. Esso si fa difficilissimo, per non dire impossibile. Ne segue quasi l'incomunicabilità tra i Paesi e i blocchi; anche le istituzioni internazionali vengono paralizzate ; e lo scacco del dialogo rischia allora di servire la corsa agli armamenti. Tuttavia, anche in ciò che può essere considerato come un vicolo cieco, nella misura in cui le persone fanno corpo con queste ideologie, Acta Ioannis Pauli Pp. II 233 il tentativo di un dialogo lucido sembra ancora necessario per sbloccare la situazione e operare in favore di possibili regolamentazioni della pace su dei punti particolari, contando sul buon senso, sulle prospettive di danno per tutti e sulle giuste aspirazioni, alle quali aderiscono in gran parte i popoli stessi. 8. Il dialogo per la pace si deve instaurare anzitutto a livello nazionale, per risolvere i conflitti sociali e per ricercare il bene comune. Pur tenendo conto degli interessi dei diversi gruppi, la concertazione pacifica può farsi costantemente, mediante il dialogo, nell'esercizio delle libertà e dei doveri democratici per tutti, grazie alle strutture di partecipazione ed alle molteplici istanze di conciliazione tra i datori di lavoro e i lavoratori, in modo da rispettare ed associare i gruppi culturali, etnici e religiosi che formano una nazione. Quando purtroppo il dialogo tra governanti e popolo è assente, anche la pace sociale è minacciata o assente : si genera come uno stato di guerra. Ma la storia e l'osservazione attuale mostrano che molti Paesi sono riusciti o riescono a stabilire una vera concertazione permanente, a risolvere i conflitti che sorgono nel loro ambiente, o perfino a prevenirli, dotandosi di strumenti di dialogo veramente efficaci. Essi si danno, d'altra parte, una legislazione, che appropriate giurisdizioni fanno rispettare per corrispondere al bene comune. 9. Se il dialogo si è rivelato capace di produrre dei risultati a livello nazionale, perché non dovrebbe essere così a livello internazionale? È vero che i problemi sono più complicati e le parti e gli interessi in causa più numerosi e meno omogenei. Ma il mezzo per eccellenza resta sempre il dialogo leale e paziente. Là dove esso manca tra le nazioni, bisogna fare di tutto per instaurarlo. Là dove esso è imperfetto, bisogna perfezionarlo. Non bisognerebbe mai scartare il dialogo per rimettersi alla forza delle armi al fine di risolvere i conflitti. E la grave responsabilità che qui è in gioco non è solamente quella delle parti, che al presente si avversano e la cui passione è difficile da dominare, ma anche e più ancora quella di paesi più potenti, i quali si astengono dall'aiutarle a riannodare il dialogo, anzi le spingono alla guerra, o le tentano con il commercio delle armi. Il dialogo tra le nazioni deve essere basato sulla forte convinzione che il bene di un popolo non può, in definitiva, realizzarsi contro il bene di un altro popolo : tutti hanno i medesimi diritti, le medesime 234 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rivendicazioni ad una vita degna per i loro cittadini. È essenziale a questo proposito fare progressi nella ricomposizione delle smagliature artificiali, ereditate dal passato, e nel superamento degli antagonismi di blocchi. Bisogna riconoscere sempre di più la crescente interdipendenza tra le nazioni. 10. Se si vuole precisare l'oggetto del dialogo internazionale, si può dire che esso deve portarsi segnatamente sui diritti dell'uomo, sulla giustizia tra i popoli, sull'economia, sul disarmo, sul bene comune internazionale. Sì, esso deve far sì che gli uomini e i gruppi umani siano riconosciuti nella loro specificità, nella loro originalità, con un loro necessario spazio di libertà, e in particolare, nell'esercizio dei loro diritti fondamentali. A questo riguardo, si spera in un sistema giuridico internazionale più sensibile alle richieste di coloro, i cui diritti sono violati, e si auspicano giurisdizioni che dispongano di mezzi efficaci e tali da essere in grado di far rispetare la propria autorità. Se l'ingiustizia, sotto ogni forma, è la prima causa delle violenze e delle guerre, va da sé che, in via di massima, il dialogo per la pace è indissociabile dal dialogo per la giustizia in favore dei popoli, che soffrono frustrazione e dominazione da parte degli altri. Il dialogo per la pace comporterà necessariamente anche una discussione sulle norme che regolano la vita economica. Infatti la tentazione della violenza e della guerra sarà sempre presente nelle società dove la cupidigia, la corsa ai beni materiali, spinge una minoranza sicura a rifiutare alla massa degli uomini la soddisfazione dei più elementari diritti all'alimentazione, alla educazione, alla cura della salute, alla vita (cfr. Gaudium et spes, n. 69). Ciò vale all'interno di ogni Paese, ma vale anche nei rapporti tra Paesi, soprattutto se le relazioni bilaterali continuano ad essere preponderanti. È così che l'apertura alle relazioni multilaterali, nel quadro specifico delle Organizzazioni internazionali, porta una possibilità di dialogo, meno appesantito da ineguaglianze, e pertanto più favorevole alla giustizia. Evidentemente l'oggetto del dialogo internazionale cadrà anche sulla pericolosa corsa agli armamenti, in modo da farla ridurre progressivamente, come già ho suggerito nel mio messaggio all'ONU, nello scorso mese di giugno, e come è detto nel messaggio che i saggi dell'Accademia Pontificia delle Scienza hanno portato, da parte mia, ai responsabili delle potenze nucleari. Invece di essere al servizio degli Acta Ioannis Pauli Pp. II 235 uomini, l'economia si militarizza. Lo sviluppo e il benessere sono subordinati alla sicurezza. Scienza e tecnologia si degradano al ruolo di ausiliarie della guerra. La Santa Sede non si stancherà di insistere sulla necessità di frenare la corsa agli armamenti mediante progressivi negoziati, ispirati al principio della reciprocità. Essa continuerà ad incoraggiare tutti i passi, anché i più piccoli, nel dialogo ragionevole, in questo campo di capitale importanza. Ma l'oggetto del dialogo per la pace non potrà essere ridotto a una denuncia della corsa agli armamenti; si tratta di ricercare tutto un ordine internazionale più giusto; un consensus sulla ripartizione più equa dei beni, dei servizi, del sapere, dell'informazione; e una ferma volontà di ordinare queste esigenze al bene comune. So che un tale dialogo, di cui fa parte il dialogo Nord-Sud, è molto complesso; esso deve essere risolutamente perseguito per preparare le condizioni della vera pace, nell'approssimarsi del terzo millennio. 11. Dopo tali considerazioni, il mio Messaggio vuole essere soprattutto un appello a raccogliere la sfida del dialogo per la pace. Io lo indirizzo innanzitutto a voi, Capi di Stato e di Governo ! Possiate voi, affinché il vostro popolo conosca un'autentica pace sociale, permettere tutte le condizioni di dialogo e di accordo, le quali, equamente stabilite, non comprometteranno, ma piuttosto favoriranno, a lunga scadenza, il bene comune della Nazione nella libertà e indipendenza ! Possiate attuare questo dialogo da pari a pari con gli altri Paesi, ed aiutare le parti in conflitto a trovare le vie del dialogo, della ragionevole conciliazione e della giusta pace ! Faccio appello parimenti a voi, Diplomatici, la cui nobile professione è quella, tra l'altro, di affrontare i punti controversi, cercando di risolverli attraverso il dialogo e il negoziato, per evitare il ricorso alle armi, o per sostituirvi ai belligeranti. Lavoro di pazienza e di perseveranza, che la Santa Sede apprezza tanto più, in quanto è impegnata essa stessa nei rapporti diplomatici, dove si sforza di far adottare il dialogo come il mezzo più adatto per superare i contrasti. Voglio soprattutto ribalire la mia fiducia in voi, responsabili e membri delle Organizzazioni internazionali, ed in voi, funzionari internazionali ! Nel corso dell'ultimo decennio le vostre Organizzazioni sono state troppo spesso oggetto di tentativi di manipolazione da parte di Nazioni desiderose di sfruttare tali istanze. Resta comunque il fatto che la molteplicità attuale degli scontri violenti, le divisioni e gli in- 236 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale toppi, nei quali s'imbattono le relazioni bilaterali, offrono alle grandi Organizzazioni internazionali l'occasione di avviare un mutamento qualitativo nelle loro attività, a costo di riformare su certi punti le loro proprie strutture, onde tener conto delle realtà nuove e godere di un potere efficace. Siano esse regionali e mondiali, le vostre Organizzazioni hanno una opportunità eccezionale di cui profittare : riappropriarsi, in tutta pienezza, della missione che loro spetta in virtù della loro origine, del loro statuto e del loro mandato; divenire i luoghi e gli strumenti per eccellenza del vero dialogo per la pace. Lungi dal lasciarsi invadere dal pessimismo e dallo scoraggiamento che paralizzano, esse hanno la possibilità di affermarsi maggiormente come luoghi d'incontro, dove potranno essere considerate le più audaci revisioni dei comportamenti, che al presente prevalgono negli scambi politici, economici, monetari e culturali. Lancio parimenti uno speciale appello a voi, che lavorate nei massmedia ! I dolorosi avvenimenti che il mondo ha conosciuto in questi ultimi tempi, hanno confermato l'importanza di un'opinione illuminata, affinché un conflitto non degeneri in guerra. L'opinione pubblica, infatti, può frenare le tendenze bellicose o, al contrario, appoggiare tali tendenze fino all'accecamento. Ora, in quanto tecnici delle emissioni radiofoniche, televisive, e della stampa, voi avete un ruolo sempre più preponderante in questo campo : vi incoraggio a pesare la vostra responsabilità e a mettere in luce col massimo di obiettività i diritti, i problemi e le mentalità di ognuna delle parti, al fine di promuovere la comprensione e il dialogo tra i gruppi, i paesi e le civiltà. Infine, devo rivolgermi a ciascun uomo ed a ciascuna donna, nonché a voi, giovani : voi avete molteplici occasioni per abbattere le barriere dell'egoismo, dell'incomprensione e dell'aggressività, grazie al vostro modo di dialogare, ogni giorno, nella vostra famiglia, nel vostro villagio, nel vostro quartiere, nelle associazioni della vostra città, della vostra regione, per non parlare delle Organizzazioni non governative. Il dialogo per la pace è affare di tutti. 12. Ed ora, esorto in modo speciale voi, cristiani, a prendere tutta la vostra parte in questo dialogo, secondo le responsabilità che vi spettano, a ricercarlo con quella qualità di accoglienza, di franchezza e di giustizia, che è richiesta dalla carità di Cristo, a riprenderlo incessantemente con la tenacia e la speranza che la fede vi consente. Voi conoscete anche la necessità della conversione e della pre- Acta Ioannis Pauli Pp. II 237 ghiera, poiché l'ostacolo per eccellenza alla instaurazione della giustizia e della pace si trova nel cuore dell'uomo, nel peccato (cfr. Gaudium et spes, n. 10), come era nel cuore di Caino, che rifiutava il dialogo col suo fratello Abele (cfr. Gn 4, 6-9). Gesù ci ha insegnato come ascoltare, condividere, come fare agli altri ciò che si vorrebbe per se stessi, come risolvere le controversie mentre si cammina assieme (cfr. Mt 5, 25), come perdonare. E soprattutto, con la sua morte e risurrezione, Egli è venuto a liberarci dal peccato che ci oppone gli uni agli altri, a darci la sua pace, ad abbattere il muro che separa i popoli. Questo è il motivo per il quale la Chiesa non cessa di pregare il Signore di concedere agli uomini, il- dono della sua pace, come sottolineava il Messaggio dello scorso anno. Gli uomini non sono più destinati a non comprendersi e a dividersi, come in Babele (cfr. Gn 11, 7-9). A Gerusalemme, nel giorno di Pentecoste, lo Spirito Santo fece ritrovare ai primi discepoli del Signore, al di là della diversità delle lingue, il cammino regale della pace nella fraternità. La Chiesa resta il testimone di questa grande speranza. * * * Possano i cristiani avere sempre più coscienza della loro vocazione ad essere, contro venti e maree, gli umili custodi di quella pace che, nella notte di Natale, Dio ha afìidato agli uomini ! E possano, con loro, tutti gli uomini di buona volontà raccogliere questa sfida per il nostro tempo, anche in mezzo alle situazioni più diffìcili : fare di tutto, cioè, per evitare la guerra ed impegnarsi, pertanto, con accresciuta convinzione sulla via che ne allontana la minaccia : il dialogo per la pace ! Dal Vaticano, 8 dicembre 1982. IOANNES PAULUS PP. I I Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 238 ITINERA APOSTOLICA EX HABITIS DUM SUMMUS PONTIFEX HISPANIAM PERAGRAT DELECTAE ALLOCUTIONES. Matriti, in aëronavium portu vulgo Barajas cognominato habita.* Majestades, venerables Hermanos en el episcopado, Autoridades, querido pueblo de España: ¡ Alabado sea Jesucristo ! 1. Con verdadera emoción acabo de pisar suelo español. Bendito sea Dios que me ha permitido venir hasta aquí, en este mi viaje apostólico. Desde el primer momento de mi llegada a la capital de la Nación, mando mi saludo y recuerdo más cordiales a todos los habitantes de España. Los de las ciudades y de los pueblos; de la Península o de las Islas; de las grandes urbes o del último caserío disperso en la montaña o en la llanura; los de centros que visitaré en los próximos días y de los que no podré visitar físicamente. Pensando en todos he emprendido esta visita pastoral, concebida y destinada por igual a todos los hijos de la Nación, a pesar de las inevitables localizaciones geográficas de la visita. Por ello, desde cualquier lugar donde me encuentre con los diversos sectores o grupos de la Iglesia en España, estaré hablando intencionalmente a ese sector o grupo eclesial de toda la Nación. La comunión en el amor de Cristo, la imagen televisada y las ondas de la radio serán nuestros vínculos constantes en estos días. Manteniendo siempre ese carácter exclusivamente religioso-pastoral que tiene mi viaje, y que lo coloca por encima de propósitos políticos o de parte. Un carácter que, estoy seguro, todos deseáis justamente preservar, y os pido preservéis, colaborando eficazmente en tal dirección. 2. Y ahora, después de este saludo, quiero expresaros mi más profunda gratitud. Gratitud, en primer lugar, a Su Majestad el Rey Don Juan Carlos, que ha tenido la deferencia de venir a recibirme a este aeropuerto de Barajas y que, interpretando sus propios sentimientos, los de la Reina y del pueblo español, me ha dado con fervientes y nobles palabras una cordial bienvenida. * Die 31 m. Octobris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 239 Gratitud al Gobierno, Autoridades y Representantes del pueblo, por su grata presencia en este acto y por su preciosa colaboración en los preparativos de esta visita. Gratitud a todos vosotros, queridos hermanos y hermanas españoles, por el calor de vuestro recibimiento, por el afecto puesto en la hospitalidad dispensada a un amigo, y sobre todo a quien España siempre ha querido entrañablemente a lo largo de su historia : al Papa. 3. Precisamente porque conozco bien y aprecio en todo su significado ese rasgo característico del catolicismo español, deseo corresponder con una confidencia. Llego a vosotros al cumplirse mi cuarto año de Pontificado. Exactamente un año después de cuanto estaba programado, y que no pudo realizarse por las conocidas causas. Y quiero ahora manifestaros que desde los primeros meses de mi elección a la Cátedra de San Pedro pensé con ilusión en un viaje a España, reflexionando incluso sobre la ocasión eclesial propicia para tal visita. Hoy me trae a vosotros la clausura —en vez de la apertura— del IV centenario de la muerte de Santa Teresa de Jesús, esa gran santa española y universal, cuyo mayor timbre de gloria fue ser siempre hija de la Iglesia y que tanto ha contribuido al bien de la misma Iglesia en estos cuatrocientos años. 4. Vengo, por ello, a rendir homenaje a esa extraordinaria figura eclesial, proponiendo de nuevo la validez de su mensaje de fe y humanismo. Vengo a encontrarme con una comunidad cristiana que se remonta a la época apostólica. En una tierra objeto de los desvelos evangelizadores de San Pablo ; que está bajo el patrocinio de Santiago el Mayor, cuyo recuerdo perdura en el Pilar de Zaragoza y en Santiago de Compostela; que fue conquistada para la fe por el afán misionero de los siete varones apostólicos ; que propició la conversión a la fe de los pueblos visigodos en Toledo ; que fue la gran meta de peregrinaciones europeas a Santiago ; que vivió la empresa de la reconquista, que descubrió y evangelizó América; que iluminó la ciencia desde Alcalá y Salamanca, y la Teología en Trento. Vengo atraído por una historia admirable de fidelidad a la Iglesia y de servicio a la misma, escrita en empresas apostólicas y en tantas grandes figuras que renovaron esa Iglesia, fortalecieron su fe, la defendieron Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 240 en momento difíciles y le dieron nuevos hijos en enteros continentes. En efecto, gracias sobre todo a esa sin par actividad evangelizadora, la porción más numerosa de la Iglesia de Cristo habla hoy y reza a Dios en español. Tras mis viajes apostólicos, sobre todo por tierras de Hispanoamérica y Filipinas, quiero decir en este momento singular : ; Gracias, España; gracias, Iglesia en España, por tu fidelidad al Evangelio y a la Esposa de Cristo ! 5. Esa historia, a pesar de las lagunas y errores humanos, es digna de toda admiración y aprecio. Ella debe servir de inspiración y estímulo, para hallar en el momento presente las raíces profundas del ser de un pueblo. No para hacerle vivir en el pasado, sino para ofrecerle el ejemplo a proseguir y mejorar en el futuro. No ignoro, por otra parte, las conocidas tensiones, a veces desembocadas en choques abiertos, que se han producido en el seno de vuestra sociedad, y que han estudiado tantos escritores vuestros. En ese contexto histórico-social, es necesario que los católicos españoles sepáis recobrar el vigor pleno del espíritu, la valentía de una fe vivida, la lucidez evangélica iluminada por el amor profundo al hombre hermano. Para sacar de ahí fuerza renovada que os haga siempre infatigables creadores de diálogo y promotores de justicia, alentadores de cultura y elevación humana y moral del pueblo. En un clima de respetuosa convivencia con las otras legítimas opciones, mientras exigís el justo respeto de las vuestras. 6. Para que esta visita surta los efectos que todos deseamos, he aquí tres vertientes que marcan los grandes objetivos de mi viaje a España : 1 — confirmar en la fe, como Sucesor de Pedro, a mis hermanos. Para que la luz de Cristo siga alumbrando e inspirando la existencia de cada uno. Para que se respete la dignidad de todo hombre, que en Cristo halla su fundamento último. — confortar la esperanza, que es consecuencia de la fe y que ha de abrirnos al optimismo. ¡ No tengáis miedo ! ¡ Abrid las puertas a Cristo !, dije al principio de mi pontificado. Es el mensaje de esperanza que traigo también en esta visita. — alentar las energías de la Iglesia y las obras de los cristianos. Para que sigan siendo —como a lo largo de la historia— árbol cuajado 1 Cfr. Lc 22, 32. Acta Ioannis Pauli Pp. II 241 de frutos de amor a Cristo y a los hombres. Para que los cristianos combatan batallas de paz y amor, estén comprometidos en la solidaridad con los hombres y sean en el momento actual generosos y perseverantes en obras de servicio, para el bien de todos los españoles y de la Iglesia universal. Que Dios bendiga a España. Que Dios bendiga a todos los españoles con la concordia y la comprensión mutuas, con la prosperidad y la paz. Al Apóstol Santiago, Patrón de España, me encomiendo. E invoco la protección de la Virgen Santísima del Pilar, Patrona de la Hispanidad, para que Ella bendiga este viaje. * * * Matriti, ad Hispaniae episcopos habita.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Al principio de mi viaje apostólico a España, tengo la alegría de celebrar el encuentro que en todas mis peregrinaciones ha ocupado un lugar destacado : el de quien por misterioso designio de la Providencia es cabeza del Colegio Episcopal con sus Hermanos, miembros del mismo Colegio y de una determinada Conferencia Episcopal. El momento que vivimos reproduce idealmente aquellos en los que Pedro se alza en medio de los hermanos o « con los once ) ) o exhorta a los ancianos, anciano él mismo, a apacentar la grey de Dios. Este momento es para el Sucesor de Pedro un tiempo fuerte de su misión como «principio y fundamento perpetuo y visible de unidad, así de los Obispos como de la multitud de los fieles » . 1 2 3 4 5 2. El apóstol San Juan se dirigía a los ((ángeles» de las siete Iglesias de Asia, es decir, a las mismas Iglesias, para desearles (da gracia y la paz de parte del que era y del que viene ... ». «Y de Jesucristo, el testigo veraz » . Yo también quiero dirigir, en la persona de 6 * Die 31 m. Octobris a. 1982. 1 Cf. 2 Of. He l , 15. 3 He 2, 14. Lumen gentium, 4 Cf. 1 Pe 5, 1. s Lumen gentium, 23. 6 Ap 1, 4-5. 22; Christus Dominus, 3. 242 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sus Obispos, un saludo nacido de lo profundo del corazón a cada una de las 65 Iglesias en España. Dios sabe que mi mayor anhelo sería visitarlas todas, grandes y pequeñas, antiguas y jóvenes. No pudiendo hacerlo, por evidentes limitaciones de tiempo, querría que este encuentro fuera como una presencia espiritual en cada diócesis de España. En vuestras recientes visitas ad limina, vosotros teníais conciencia de llevar con vosotros a los miembros de vuestras Iglesias particulares. Ahora Pedro viene a vosotros a devolveros la visita. Gracia, pues, y paz a la Iglesia que está en Barcelona, a su Pastor y Obispos Auxiliares. Gracia y paz a la Iglesia en Burgos, a su Ordinario y los Obispos y diócesis de Bilbao, Osma-Soria, Palencia y Vitoria. Gracia y paz a la Iglesia de Dios en Granada, a su Pastor y a los Prelados, con las diócesis de Almería, Cartagena, Guadix, Jaén y Málaga-Melilla. Paz y gracia a la Iglesia que está en Madrid, a su Pastor y Obispos Auxiliares. Paz y gracia a la Iglesia que está en Oviedo, a su Pastor y Auxiliar y a los Obispos y diócesis de Astorga, León y Santander. Paz y gracia a la Iglesia de Dios en Pamplona, a su Pastor y a los Ordinarios y diócesis de Calahorra-La Calzada y Logroño, Jaca y San Sebastián. Gracia y paz a la Iglesia que está en Santiago de Compostela, a su Ordinario y Auxiliar, y a los Obispos de Lugo, Mondoñedo-El Ferrol, Orense y Tuy-Vigo, con sus respectivas diócesis. Gracia y paz a la Iglesia de Dios en Sevilla, a su Pastor, a su antiguo Pastor, y a los Obispos y diócesis de Badajoz, Cádiz-Ceuta, Córdoba, Huelva, Islas Canarias, Tenerife y Jerez de la Frontera. Gracia y paz a la Iglesia que está en Tarragona, a su Ordinario, a los Prelados y diócesis de Gerona, Lérida, Solsona, Tortosa, Urgel y Vich. Paz y gracia a la Iglesia de Dios que está en Toledo, a su Pastor y a los Obispos y diócesis de Ciudad Real, Coria-Cáceres, Cuenca, Plasencia y Sigüenza-Guadalajara. Paz y gracia a la Iglesia que está en Valencia, a su Ordinario y a los de Albacete, Ibiza, Mallorca, Menorca, Orihuela-Alicante y SegorbeCastellón, con sus diócesis. Paz y gracia a la Iglesia de Cristo en Valladolid, a su Pastor y a Acta Ioannis Pauli Pp. II 243 los de Avila, Ciudad Rodrigo, Salamanca, Segovia y Zamora, con sus diócesis respectivas. Gracia y paz a la Iglesia de Dios en Zaragoza, a su Ordinario y a los Obispos y diócesis de Barbastro, Huesca, Tarazona y TeruelAlbarracín. Paz y gracia al Vicario General Castrense y a todos los miembros del Vicariato. Finalmente, paz y gracia del Padre de las misericordias y Dios de todo consuelo a todos los antiguos Pastores diocesanos de España, que hoy viven en el amor y la oración su entrega a la Iglesia y a la grey de Cristo que tuvieron encomendada. Estos saludos, que no quieren ser meras palabras de cortesía, sino expresión de fraterno afecto, se prolongan en el mensaje que el Obispo de Roma se complace en transmitir a sus Hermanos en el Episcopado de estas tierras de España. Para ello, dejemos hablar al Concilio Vaticano I I , cuyos veinte años de apertura estamos conmemorando y que tan bien delineó la misión del Obispo en la Iglesia. Hablen los documentos conciliares especialmente las páginas luminosas de la Constitución dogmática Lumen gentium. 7 3. ((Los Obispos, orando y trabajando por su pueblo, difunden de muchas maneras y con abundancia la plenitud de la santidad de Cristo». Esta función de santiflcador es inherente a la misión de los Obispos. Ellos son por vocación «perfectores)). Es decir, el Obispo es alguien que, madurado en la vida evangélica y en la imitación de Jesucristo, arrastra a otros y les ayuda a caminar hacia la misma madurez. O, más precisamente, alguien que, con el ejemplo y el testimonio, la palabra, la oración y los sacramentos, comunica a otros la plenitud de la vida en Cristo que trata de tener en sí mismo. De ellos se espera —¡ Dios y la Iglesia lo esperan !— que « pongan empeño en fomentar la santidad de sus clérigos, de los religiosos y laicos» sabiendo que, para ello, «están obligados a dar ejemplo de santidad en la caridad, humildad y sencillez de vida » . En efecto, los 8 9 1 0 7 Cf. 2 Cor 1, 3. 8 Lumen gentium, 26. 9 Cf. 10 Christus Dominus, 15. Christus Dominus, 15. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 244 Obispos santifican a su grey no sólo como administradores de los Sacramentos y predicadores de la Palabra revelada, sino también con su ejemplo y santidad. Siguiendo los pasos del Buen Pastor, los Obispos deben decir con Cristo : « yo por ellos me santifico, para que ellos sean santificados en la verdad » . Ante esta obra de santificador que es, al fin y al cabo, su tarea más alta, cada Obispo habrá de sentir, vibrante en el fondo de su alma, algunas preguntas fundamentales. Para saber si la imagen suya que más impresiona a los fieles es la de un hombre de Dios, compasivo y sacrificado, impregnado del Evangelio y que lo irradia. Si es siempre, de manera particular, maestro de oración, transparencia y revelación del rostro de Dios para sus diocesanos. Y en qué medida es y aparece como el Liturgo de su diócesis, el que va adelante de su pueblo en la adoración al Señor, aquel que impulsa y dirige el culto divino en su Iglesia local. u Estoy seguro de que el gozo más grande de un Pastor de la Iglesia de Jesucristo que busca su propia perfección, es el que nace también del crecimiento de sus hijos en la santidad. Lo escribía el Apóstol Juan al atardecer de su vida. « No hay para mí mayor alegría que oir de mis hijos que andan en la verdad » . 1 2 4. (( Este encargo que el Señor confió a los pastores de su pueblo en un verdadero servicio, que en la Sagrada Escritura se llama con toda propriedad diaconia, o sea ministerio », leemos en la misma Lumen gentium. Los Padres de la Iglesia, los grandes maestros espirituales como San Juan de Avila, Luis de Granada y tantos otros; los auténticos teólogos de ayer y de hoy, todos han sabido sacar del Evangelio la substanciosa enseñanza de Cristo sobre el servicio pastoral : « El Hijo del hombre no ha venido a ser servido sino a servir » ; « el que entre vosotros quiera llegar a ser grande, sea vuestro servidor». El Concilio vuelve a insistir en nuestros días sobre la misma llamada al espíritu de servicio. Lo hace con un tono particular al hablar de los Obispos. Por ello, cuando buscando luz para su camino un Obispo lee 13 1 4 15 11 12 Jn 17, 10. S Jn 1, 4. 1 3 N . 24. 14 Mt 20, 26 y 23, 11. Idib. 15 Acta Ioannis Pauli Pp. II 245 y medita estos escritos, se siente invitado a pensar —con sencillez, humildad y alegría de corazón— en su manera de ser y de actuar en relación con la diaconia episcopal. Es decir, si cumple su misión de Pastor, inspirado en un real deseo de servir a los hermanos e hijos encomendados a su solicitud. Si sus actitudes concretas traducen tal deseo. Si aquellos de quienes es pastor tienen la convicción de encontrar en él un verdadero servidor. Y no puede menos de hacerse, en el fondo de su corazón, la pregunta más apremiante : Si es perfectamente sensible, en todo momento y circunstancia, a su responsabilidad, por pesada que pueda ser, de maestro y pastor. Y si trata de ejercer su autoridad en espíritu de servicio, pero sin abdicar de la verdad, aunque esto comporte sacrificios. 5. (( Entre los principales oficios de los Obispos —leemos también en la Lumen gentium — se destaca la predicación del Evangelio » . Es una característica de la eclesiología del Vaticano II esta prioridad dada a la tarea episcopal de la predicación. Porque los Obispos, añade el Concilio, «son pregoneros de la fe, que ganan nuevos discípulos para Cristo y son los maestros auténticos, o sea los que están dotados de la autoridad de Cristo, que predican al pueblo que les ha sido encomendado la fe que ha de ser creida... ; cuando enseñan en comunión con el Romano Pontífice deben ser respetados por todos como testigos de la verdad divina y católica». 1 6 17 El pueblo de Dios tiene necesidad de Obispos bien conscientes de esa misión y asiduos en ella. Los creyentes, para progresar en su fe; los que dudan o se desorientan, para encontrar firmeza y seguridad ; los que quizá se alejaron, para volver a vivir su adhesión al Señor. El Obispo ha de prestar tal servicio a la verdad y a la fe cristiana sin ambigüedades. Me alegra por ello que ese servicio a la fe, como objetivo prioritario de vuestra Conferencia para los próximos años, haya sido elegido como tema por vuestras últimas Asambleas Plenarias. A este propósito, parte importante de la función episcopal consistirá hoy en aplicar correctamente, sin desviaciones por defecto o por exceso, las enseñanzas del último Concilio Ecuménico. Teniendo en cuenta las indicaciones aportadas por los documentos pontificios posteriores y, en especial, de aquellos que son como el fruto de los trabajos de cada Sínodo de los Obispos. 16 N . 25. 17 ma. 17 - A. A. IS. 246 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sin angustias, serenamente, pero con viva conciencia de un deber unido a la misión recibida de Dios y sellada con la consagración sacramental, cada Obispo debe dejarse interrogar interiormente por aquellos actos en los que se traduce tal deber : la atención, espíritu de fe y amor con que anuncia la Palabra de Dios ; la importancia dada a las cartas pastorales, tratando de hacerlas, además de substanciosas, adaptadas al lenguaje del hombre de hoy, comprensibles y atractivas; el modo como emplea los medios de comunicación social, para que sean verdaderos multiplicadores de su palabra humana y vehículo de la Palabra de Dios ; las relaciones que mantiene con los teólogos, ya sea para animarlos, ya sea, si fuera necesario, para ayudarlos a rectificar eventuales desviaciones. Feliz el Obispo que de las respuestas sinceras a esas preguntas puede sacar, si no motivos de plena satisfacción, al menos razones de serenidad; la serenidad de un deber cumplido sin miedo, sin descorazonamiento, sin treguas. Un campo importante en el que aplicar vuestro servicio a la fe es el de la investigación teológica y de la enseñanza de las ciencias sagradas. Tenéis una grave responsabilidad, para que se respete la verdad de la doctrina y su transmisión, de acuerdo con el Magisterio. Consecuentemente no podéis olvidaros de las publicaciones de carácter teológico y moral, que tanto influyen en la fe del pueblo. Sé que sentís la responsabilidad de cumplir este cometido. Sé que veláis por garantizar asimismo la sana doctrina en la catequesis y en los textos escolares de religión. No ceséis en vuestro empeño. De esta solicitud depende en buena parte la formación cristiana de los jóvenes y de los adultos. Sé que sois sensibles a los problemas que ha de afrontar vuestro pueblo, y que vosotros bien conocéis. Pido a Dios que vuestro celo pastoral se sienta siempre urgido para afrontar con lucidez de fe —y respetuosos de la justa autonomía del orden temporal— las cuestiones doctrinales y morales que en cada momento histórico hayan de encarar los creyentes. Porque no pueden los cristianos dejar a un lado su fe a la hora de colaborar en la costrucción de la ciudad temporal. Han de hacer sentir su voz, coherente con los valores en los que creen y respetuosa con las convicciones ajenas. Basta pensar en la defensa y protección de la vida desde su concepción, en la estabilidad del matrimonio y de la familia, en la libertad de enseñanza y en el derecho a recibir instrucción reli- 247 Acta Ioannis Pauli Pp. Il giosa en las escuelas, en la promoción de los valores que moralizan la vida pública, en la implantación de la justicia en las relaciones laborales. Campos importantísimos —entre otros— que los Obispos no podéis dejar de iluminar con la luz cristiana. Porque donde esté el hombre padeciendo dolor, injusticia, pobreza o violencia, allí ha de estar la voz de la Iglesia con su vigilante caridad y con la acción de los cristianos. 6. Cada Obispo es en su Iglesia Particular —como dice la Lumen gentium — (( principio y fundamento visible de unidad » . Este es,, entre los rasgos esenciales de la fisonomía del Obispo, el primero que el Concilio quiso acentuar. Y al hacerlo, está en perfecta coherencia con su propia doctrina eclesiológica. Pues si es cierto que la Iglesia es sacramento de comunión, es natural que el Obispo sea ante todo siervo, asertor, promotor y defensor de la unidad en la Iglesia. Este servicio humilde y perseverante a la comunión, es sin duda alguna el más exigente y delicado, pero también el más precioso e indispensable. Porque es servir a una dimensión esencial de la Iglesia y a la misión de la misma en el mundo. Esa comunión no es mera coincidencia en hechos comprobables estadísticamente, sino es ante todo unidad en Cristo y en su doctrina : en la fe y en la moral, en los Sacramentos, en la obediencia a la Jerarquía, en los medios comunes de santidad y en las grandes normas de disciplina, según el conocido principio agustiniano : in necessariis unitas, in dubiis libertas, in omnibus caritas. Esa unidad profunda os permitirá además intensificar la utilización conjunta de fuerzas, para que los sacerdotes, los religiosos, miembros de Institutos Seculares, grupos apostólicos y pequeñas comunidades actúen siempre conectados entre sí y con clara conciencia de la coordinación de energías que exige la buena marcha de las Iglesias locales ; para que éstas, sin dejar de preocuparse por su propia problemática, nunca se cierren sobre sí mismas ni pierdan de vista la perspectiva universal de la Iglesia. Pero sobre todo os habrá de conducir a la obligada concordia en campos hoy más expuestos a la dispersión : en la predicación acerca de la moralidad familiar, en la necesaria observancia de las normas litúrgicas que regulan la celebración de la Misa, el culto eucaristico o 1 8 18 N . 28. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 248 la administración de los Sacramentos. A este propósito quiero recordar la correcta aplicación de las normas referentes a las absoluciones colectivas, evitando abusos que puedan introducirse. Nosotros, puestos por el Señor como garantes de la comunión eclesial, no podemos menos de preguntarnos diariamente sobre el modo cómo vivimos y ejercemos tal misión, es decir : Si tenemos siempre conciencia viva de nuestro deber de constructores de la unidad. Si nos damos cuenta de que preservar la unidad, a veces en medio de conflictos, no es arreglar con habilidad las partes en litigio, sino que es conducirlas por caminos evangélicos a la reconciliación, a la mutua compresión y finalmente a la renovada comunión como fruto de una búsqueda, quizá difícil, de la verdad en la caridad. Si tratamos de estar por encima de las facciones con el debido sentido de equilibrio, sin que ello signifique cómoda neutralidad, para poder atraer unos y otros al único y verdadero principio de unidad ecclesial. Si sabemos ser pacientes y longánimes, perseverantes y sacrificados en la búsqueda de la unidad. 7. Entre tantas palabras luminosas del Concilio a los Obispos, no quiero dejar de leer con vosotros estas otras : (( El obispo, enviado por el Padre de familia a gobernar su familia, tenga siempre ante los ojos el ejemplo del Buen Pastor ... Tomado de entre los hombres y rodeado él mismo de flaquezas, puede apiadarse de los ignorantes y equivocados ... Consciente de que ha de dar cuenta a Dios de sus almas, trabaje con la oración, con la predicación y con todas las obras de caridad » . Es muy significativo que el Concilio llame al Obispo, uniendo dos términos afines, Padre y Pastor. Porque, en efecto, él ha de ir delante de sus fieles con afecto de padre y solicitud de pastor. Para indicar los senderos, prevenir los peligros o defender de las asechanzas. Con ese espíritu tratará de conocer en lo posible a cada uno de los que le están confiados, y se esforzará por conducir a todos hacia una participación cada vez más activa y personal en la vida de la Iglesia particular. Cuando, para agradecer a Dios su llamada al servicio pastoral o para ser aún más fiel a ella, el Obispo examina su propia vida y actividad, no podrá menos de hacerse a sí mismo las preguntas que mejor 1 9 19 Lumen gentium, 27. Aota Ioannis Pauli Pp. II 249 reflejan su empeño de fidelidad hacia Quien lo llamó, y de entrega a quienes le han sido confiados. Para asegurarse de que tiene siempre hacia aquellos que el Padre le encomendó, un corazón de padre. De que siempre une la autoridad que le viene de Dios a la bondad, mansedumbre y compasión. De que ejerce debidamente su misión de padre y pastor con los sacerdotes, religiosos, laicos, hombres y mujeres, adultos y jóvenes, sabios e iletrados, ricos y pobres. De que se esfuerza, a través de un íntimo contacto con el Buen Pastor, por renovar su ánimo pastoral, preparándose para nuevas iniciativas y crecer en las cualidades exigidas de quien debe apacentar una grey no suya, sino de Jesucristo. Queridos Hermanos : Mientras en fraterna convivencia meditábamos y nos dejábamos interpelar acerca de nuestra común vocación en la Iglesia y en el mundo, no podía menos de dar gracias a Dios por vuestro esfuerzo en esa dirección. Y a la vez pido al Sumo Sacerdote, Jesús, os conceda abundantes gracias que os sostengan en vuestro abnegado ministerio y profundo amor a la Iglesia. Vuestro País, que experimenta una transición socio-cultural de grandes proporciones y busca nuevos caminos de progreso; que desea la justicia y la paz ; que teme, como los otros, ante el riesgo de perder su identidad ; este País, y sobre todo la Iglesia que en él peregrina hacia el Padre, darán gracias infinitas a Dios si encuentran siempre en vosotros maestros, padres, guías, pastores, animadores espirituales como los delineó el Concilio. 8. Hermanos míos : hemos de concluir este encuentro. Y lo hago con una fuerte llamada a la esperanza. Esa esperanza que quiere ser mi primer mensaje a la Iglesia en España. Porque —dejádmelo decir— a pesar de los claroscuros, de las sombras y altibajos del momento presente, tengo confianza y espero mucho de la Iglesia en España. Confío en vosotros, en vuestros sacerdotes, religiosos y religiosas. Confío en los jóvenes y en las familias, cuyas virtudes cristianas han de ser, como en el pasado, venero de vocaciones. Una Iglesia que es capaz de ofrecer al mundo una historia como la vuestra, y la canonización —en el mismo día— de hijos tan singulares y universales como Teresa de Jesús, Ignacio de Loyola y Francisco Javier (con otros tantos, antes y después) no ha podido agotar su riqueza espiritual y eclesial. Prueba de continuidad es la próxima beatificación de Sor Angela de la Cruz. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 250 Con esa confianza os aliento a seguir guiando vuestra grey, como la habéis hecho en momentos particulares ; a ir siempre delante de ella con el ejemplo, para darle, en cualquier circunstancia, seguridad y nuevos alientos. 9. Motivo particular de esperanza es para mí la sólida devoción que este pueblo, con sus Pastores al frente, profesa privada y públicamente a la Madre de Dios y Madre nuestra. Pertenecéis a una tierra que supo defender siempre con la fe, con la ciencia y la piedad las glorias de María : desde su Concepción Inmaculada hasta su gloriosa Asunción en cuerpo y alma a los cielos, pasando por su perpetua virginidad. No olvidéis este rasgo vuestro. Mientras sea este vuestro distintivo, estáis en buenas manos. No habéis de temer. Que Jesús, modelo acabado de Pastores, Hijo de María, os ayude siempre. Os bendigo en su nombre cordialmente. * # # Âbulae, a Summo Pontifice sacris in honorem Sanctae Theresiae litante habita. * Venerables Hermanos en el episcopado, queridos hermanos y hermanas: 1. « Oré y me fue dada la prudencia. Invoqué al Señor y vino sobre mí el espíritu de la sabiduría ... La amé más que la salud y la hermosura ... Todos los bienes me vinieron juntamente con ella, y en sus manos me trajo una riqueza incalculable. Yo me gocé en todos estos bienes, porque es la sabiduría quien los trae » He venido hoy a Avila para adorar la Sabiduría de Dios. Al final de este IV Centenario de la muerte de Santa Teresa de Jesús, que fue hija singularmente amada de la Sabiduría divina. Quiero adorar la Sabiduría de Dios, junto con el Pastor de esta diócesis, con todos los Obispos de España, con las Autoridades abulenses y de Alba de Tormes presididas por sus Majestades y miembros del Gobierno, con tantos hijos e hijas de la Santa y con todo el Pueblo de Dios aquí congregado, en esta festividad de todos los Santos. 1 * Die 1 m. Novembris a. 1982. 1 Sab 7, 7. 10-12. Acta Ioannis Pauli Pp. II 251 Teresa de Jesús es arroyo que lleva a la fuente, es resplandor que conduce a la luz. Y su luz es Cristo, el « Maestro de la Sabiduría » , el <( Libro vivo » en que aprendió las verdades ; es esa « luz del cielo », el Espíritu de la Sabiduría, que ella invocaba para que hablase en su nombre y guiase su pluma. Vamos a unir nuestra voz a su canto eterno de las misericordias divinas, para dar gracias a Dios que es (da misma Sabiduría». 2 3 4 5 6 2. Y me alegra poder hacerlo en esta Avila de Santa Teresa que la vio nacer y que conserva los recuerdos más entrañables de esta virgen de Castilla. Una ciudad célebre por sus murallas y torres, por sus iglesias y monasterios. Que con su complejo arquitectónico evoca plásticamente ese castillo interior y luminoso que es el alma del justo, en cuyo centro Dios tiene su morada. Una imagen de la ciudad de Dios con sus puertas y murallas, alumbrada por la luz del Cordero. Todo en esta ciudad conserva el recuerdo de su hija predilecta. (( La Santa », lugar de su nacimiento y casa solariega ; la parroquia donde fue bautizada; la Catedral, con la imagen de la Virgen de la Caridad que aceptó su temprana consagración ; la Encarnación, que acogió su vocación religiosa y donde llegó al culmen de su experiencia mística ; San José, primer palomarcico teresiano, de donde salió Teresa, como (( andariega de Dios », a fundar por toda España. Aquí también yo deseo estrechar todavía más mis vínculos de devoción hacia los Santos del Carmelo nacidos en estas tierras, Teresa de Jesús y Juan de la Cruz. En ellos no solo admiro y venero a los maestros espirituales de mi vida interior, sino también a dos faros luminosos de la Iglesia en España, que han alumbrado con su doctrina espiritual los senderos de mi patria, Polonia, desde que al principio del siglo xvn llegaron a Cracovia los primeros hijos del Carmelo Teresiano. La circunstancia providencial de la clausura del IV Centenario de la muerte de Santa Teresa, me ha permitido realizar este viaje que deseaba desde hace tanto tiempo. 7 8 9 2 Cfr. Camino de Perfección, 21, 4. 3 Cfr. Vida, 26, 5. 4 Cfr. Castillo Interior, IV, 1, 1; V, 1, 1 y 4, 11. 5 Cfr. Sal 88, 2; cfr. Vida, 14, 10-12. 6 Camino 7 Cfr. Castillo Interior, I, 1, 1. 3. de Perfección, 8 Cfr. Apoc 21, 11-14. 23. 9 Cfr. Vida, 1, 7. 22, 6. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 252 3. Quiero repetir en esta ocasión las palabras que escribí al principio de este Año Centenario : « Santa Teresa de Jesús está viva, su voz resuena todavía hoy en la Iglesia » . Las celebraciones del año jubilar, aquí en España y en el mundo entero, han ratificado mis previsiones. Teresa de Jesús, primera Doctora de la Iglesia Universal, se ha hecho palabra viva acerca de Dios, ha invitado a la amistad con Cristo, ha abierto nuevas sendas de fidelidad y servicio a la Santa Madre Iglesia. Sé que ha llegado al corazón de los obispos y sacerdotes, para renovar en ellos deseos de sabiduría y de santidad, para ser « luz de su Iglesia ) ) . " Ha exhortado a los religiosos y religiosas a « seguir los consejos evangélicos con toda la perfección » para ser « siervos del amor Ha iluminado la experiencia de los seglares cristianos con su doctrina acerca de la oración y de la caridad, camino universal de santidad ; porque la oración, como la vida cristiana, no consiste, « en pensar mucho, sino en amar mucho » y « todos son hábiles de su natural para amar ) ) . 1 0 1 2 14 Su voz ha resonado más allá de la Iglesia católica, suscitando simpatías a nivel ecuménico, y trazando puentes de diálogo con los tesoros de espiritualidad de otras culturas religiosas. Me alegra sobre todo saber que la palabra de Santa Teresa ha sido acogida con entusiasmo por los jóvenes. Ellos se han apoderado de esa sugestiva consigna teresiana que yo quiero ofrecer como mensaje a la juventud de España : « En este tiempo son menester amigos fuertes de Dios » . Por todo ello quiero expresar mi gratitud al Episcopado Español que ha promovido este acontecimiento eclesial de renovación. Agradezco también el esfuerzo de la Junta Nacional del Centenario y el de las delegaciones diocesanas. A todos los que han colaborado en la realización de los objetivos del Centenario, la gratitud del Papa que es el agradecimiento en nombre de la Iglesia. 1 5 4. Las palabras del salmo responsorial traen a la memoria la gran empresa fundacional de Santa Teresa : « Bienaventurados los que moran en tu casa y continuamente te alaban ... Porque más que mir vale un día 10 Carta 11 Cfr. 12 Cfr. Camino, 1, 2. Virtutis exemplum et magistra: L X X I I I (1981), Castillo Interior, V, 1, 7. 13 Vida, 11, 1. 14 Cfr. Castillo Interior, I V , 1, 7 y Fundaciones, 5, 2. 15 Vida, 15, 5. p. 699. 253 Acta Ioannis Pauli Pp. II en tus atrios ... Y da Yavé la gracia y la gloria y no niega los bienes ... Bienaventurado el hombre que en ti confía». Aquí en Avila se cumplió, con la fundación del monasterio de San José, al que siguieron las otras 16 fundaciones suyas, un designio de Dios para la vida de la Iglesia. Teresa de Jesús fue el instrumento providencial, la depositaria de un nuevo carisma de vida contemplativa que tantos frutos tenía que dar. Cada monasterio de Carmelitas Descalzas tiene que ser « rinconcito de Dios », (( morada » de su gloria y « paraíso de su deleite » . Ha de ser un oasis de vida contemplativa, « un palomarcito de la Virgen Nuestra Señora». Donde se viva en plenitud el misterio de la Iglesia que es Esposa de Cristo ; con ese tono de austeridad y de alegría característico de la herencia teresiana. Y donde el servicio apostólico en favor del Cuerpo Místico, según los deseos y consignas de la Madre Fundadora, pueda siempre expresarse en una experiencia de inmolación y de unidad : (( Todas juntas se ofrecen en sacrificio por Dios » . En fidelidad a las exigencias de la vida contemplativa que he recordado recientemente en mi Carta a las Carmelitas Descalzas, serán siempre el honor de la Esposa de Cristo ; en la Iglesia Universal y en las iglesias particulares donde están presentes como santuarios de oración. Y lo mismo vale para los hijos de Santa Teresa, los Carmelitas Descalzos, herederos de su espíritu contemplativo y apostólico, depositarios de las ansias misioneras de la Madre Fundadora. Que las celebraciones del Centenario infundan también en vosotros propósitos de fidelidad en el camino de la oración y de fecundo apostolado en la Iglesia. Para mantener siempre vivo el mensaje de Santa Teresa de Jesús y de San Juan de la Cruz. 16 1 7 18 1 9 20 5. Las palabras de San Pablo que hemos escuchado en la segunda lectura de esta Eucaristía, nos llevan hasta ese profundo hontanar de la oración cristiana, de donde brota la experiencia de Dios y el mensaje eclesial de Santa Teresa. Hemos recibido « el espíritu de adopción, por el que clamamos ¡Abbá! (Padre) ... Y si hijos, también herederos; here- 16 Sal 83, 5, 11-13. 17 Cfr. Vida, 32, 11; 35, 12. 18 Cfr. Fundaciones, 4, 5. 19 Vida, 39, 10. 20 Cfr. Carta del 31 de mayo de 1982. 254 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale deros de Dios, coherederos de Cristo, supuesto que padezcamos con El para ser con El glorificados » . La doctrina de Teresa de Jesús está en perfecta sintonía con esa teología de la oración que presenta San Pablo, el apóstol con el que ella se identificaba tan profundamente. Siguiendo al Maestro de la oración, en plena consonancia con los Padres de la Iglesia, ha querido enseñar los secretos de la plegaria comentando la oración del Padre Nuestro. En la primera palabra, ; Padre !, la Santa descubre la plenitud que nos confía Jesucristo, maestro y modelo de la oración. En la oración filial del cristiano se encuentra la posibilidad de entablar un diálogo con la Trinidad que mora en el alma de quien vive en gracia, como tantas veces experimentó la Santa : « Entre tal Hijo y tal Padre —escribe— forzado ha de estar el Espíritu Santo que enamore vuestra voluntad y os la ate tan grandísimo amor . . . » . Esta es la dignidad filial de los cristianos : poder invocar a Dios como Padre, dejarse guiar por el Espíritu, para ser en plenitud hijos de Dios. 2 1 22 23 2 4 6. Por medio de la oración Teresa ha buscado y encontrado a Cristo. Lo ha buscado en las palabras del Evangelio que ya desde su juventud (( hacían fuerza en su corazón » ; lo ha encontrado « trayéndolo presente dentro de sí » ; ha aprendido a mirarlo con amor en las imágenes del Señor de las que era tan devota ; con esta Biblia de los pobres —las imágenes— y esta Biblia del corazón —la meditación de la palabra— ha podido revivir interiormente las escenas del Evangelio y acercarse al Señor con inmensa confianza. ; Cuántas veces ha meditado Santa Teresa aquellas escenas del Evangelio que narran las palabras de Jesús a algunas mujeres ! ¡ Qué gozosa libertad interior le ha procurado, en tiempos de acentuado antifeminismo, esta actitud condescendiente del Maestro con la Magdalena, con Marta y María de Befania, con la Cananea y la Samaritana, esas figuras femeninas que tantas veces recuerda la Santa en sus escritos ! No cabe duda que Teresa ha podido defender la dignidad de la mujer y sus posibi2 5 2 6 2 7 21 Rom 8, 15. 17. 22 Cfr. Camino, 26, 10; 27, 1, 2. 23 Cfr. Jn 14, 23; cfr. Castillo Interior, V I I , 1, 6. Camino, 27, 7. Vida, 3, 5. Cfr. Vida, 4, 7. 24 25 26 27 Cfr. Vida, 7, 2; 22, 4 Acta Ioannis Pauli Pp. II 255 lidades de un servicio apropiado en la Iglesia, desde esta perspectiva evangélica : (( No aborrecisteis, Señor de mi alma, cuando andabais por el mundo, las mujeres, antes las favorecisteis siempre con mucha piedad ... » . La escena de Jesús con la Samaritana junto al pozo de Sicar que hemos recordado en el Evangelio, es significativa. El Señor promete a la Samaritana el agua viva : « Quien bebe de esta agua, volverá a tener sed ; pero el que beba del agua que yo le diere, no tendrá jamás sed, que el agua que yo le dé se hará en él una fuente que salte hasta la vida eterna » . Entre las mujeres santas de la historia de la Iglesia, Teresa de Jesús es sin duda la que ha respondido a Cristo con el mayor fervor del corazón : ¡ Dame de esta agua ! Ella misma nos lo confirma cuando recuerda sus primeros encuentros con el Cristo del Evangelio : « ¡ Oh qué de veces me acuerdo del agua viva que dijo el Señor a la Samaritana!, y así soy muy aficionada a aquel Evangelio » . Teresa de Jesús, como una nueva Samaritana, invita ahora a todos a acercarse a Cristo, que es manantial de aguas vivas. 2 8 2 9 3 0 Cristo Jesús, el Redentor del hombre, fue el modelo de Teresa. En el encontró la Santa la majestad de su divinidad y la condescendencia de su humanidad : « Es gran cosa mientras vivimos y somos humanos, traerle humano )) ; « veía que aunque era Dios, que era Hombre, que no se espanta de las flaquezas de los hombres ». ¡ Qué horizontes de familiaridad con Dios nos descubre Teresa en la Humanidad de Cristo ! ¡ Con qué precisión afirma la fe de la Iglesia en Cristo que es verdadero Dios y verdadero hombre ! ¡ Cómo lo experimenta cercano, (( compañero nuestro en el Santísimo Sacramento ! » . Desde el misterio de la Humanidad Sacratísima que es puerta, camino y luz, ha llegado hasta el misterio de la Santísima Trinidad, fuente y meta de la vida del hombre, « espejo adonde nuestra imagen está esculpida » . Y desde la altura del misterio de Dios ha comprendido el valor del hombre, su dignidad, su vocación de infinito. 3 1 3 2 33 3 4 28 Camino, Autógrafo de El Escorial, 3, 7. 29 Jn 4, 13-14. 30 Vida, 30, 19. 31 Vida, 22, 9. 32 Cfr. Ib. 22, 6. 33 Cfr. Ib. V I I , 1, 6. 34 Ib. 2, 8. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 256 7. Acercarse al misterio de Dios, a Jesús, « traer a Jesucristo presente » constituye toda su oración. Esta consiste en un encuentro personal con aquel que es único camino para conducirnos al Padre. Teresa reaccionó contra los libros que proponían la contemplación como un vago engolfarse en la divinidad o como un (( no pensar nada » viendo en ello un peligro de replegarse sobre uno mismo, de apartarse de Jesús del cual nos « vienen todos los bienes » . De aquí su grito : « apartarse de Cristo... no lo puedo sufrir». Este grito vale también en nuestros días contra algunas técnicas de oración que no se inspiran en el Evangelio y que prácticamente tienden a prescindir de Cristo, en favor de un vacío mental que dentro del cristianismo no tiene sentido. Toda técnica de oración es válida en cuanto se inspira en Cristo y conduce a Cristo, el Camino, la Verdad y la Vida. Bien es verdad que el Cristo de la oración teresiana va más allá de toda imaginación corpórea y de toda representación figurativa ; es Cristo resucitado, vivo y presente, que sobrepasa los límites de espacio y lugar, siendo a la vez Dios y hombre. Pero a la vez es Jesucristo, hijo de la Virgen que nos acompaña y nos ayuda. Cristo cruza el camino de la oración teresiana de extremo a extremo, desde los primeros pasos hasta la cima de la comunión perfecta con Dios. Cristo es la puerta por la que el alma accede al estado místico. Cristo la introduce en el misterio trinitario. Su presencia en el desenvolvimiento de este « trato amistoso » que es la oración es obligado y necesario : él lo actúa y genera. Y él es también objeto del mismo. Es el « libro vivo », Palabra del Padre. El hombre aprende a quedarse en profundo silencio, cuando Cristo le enseña interiormente « sin ruido de 35 36 37 3 8 3 9 40 41 4 2 43 44 45 46 47 35 36 37 38 39 Vida, 4, 8. Cfr. Castillo Interior, V I , 7, 6. Cfr. Vida, 22, 1. Cfr. Castillo Interior, I V , 3, 6. Cfr. Vida, 22, 4. 40 Vida, 22, 1. 41 Cfr. Jn 14, 6. 42 Cfr. Vida, 9, 6. 43 Cfr. Vida, 27, 7-8. Cfr. Vida, 27, 4. 44 45 Cfr. Vida, 10, 1. 46 Cfr. Vida, 27, 2-9. 47 Cfr. Vida, 26, 5. Acta Ioannis Pauli Pp. II 4 8 257 49 palabras » ; se vacía dentro de sí (( mirando al Crucificado ) ) . La contemplación teresiana no es búsqueda de escondidas virtualidades subjetivas por medio de técnicas depuradas de purificación interior, sino abrirse en humildad a Cristo y a su Cuerpo místico que es la Iglesia. 8. En mi ministerio pastoral he afirmado con insistencia los valores religiosos del hombre, con quien Cristo mismo se ha identificado ; ese hombre que es el camino de la Iglesia, y por lo tanto determina su solicitud y su amor, para que todo hombre alcance la plenitud de su vocación. Santa Teresa de Jesús tiene una enseñanza muy explícita sobre el inmenso valor del hombre : « ¡ Oh Jesús mío ! —exclama en una hermosa oración— cuan grande es el amor que tenéis a los hijos de los hombres, que el mejor servicio que se os puede hacer es dejaros a Vos por su amor y ganancia y entonces sois poseído más enteramente ... Quien no amare al prójimo, no os ama, Señor mío ; pues con tanta sangre vemos mostrado el amor tan grande que tenéis a los hijos de Adán » . Amor de Dios y amor del prójimo, unidos indisolublemente; son la raíz sobrenatural de la caridad que es el amor de Dios y con la manifestación concreta del amor del prójimo, esa « más cierta señal » de que amamos a Dios. 5 0 51 5 2 53 9. El eje de la vida de Teresa como proyección de su amor por Cristo y su deseo de la salvación de los hombres fue la Iglesia. Teresa de Jesús « sintió la Iglesia », vivió « la pasión por la Iglesia » como miembro del Cuerpo Místico. Los tristes acontecimientos de la Iglesia de su tiempo, fueron como heridas progresivas que suscitaron oleadas de fidelidad y de servicio. Sintió profundamente la división de los cristianos como un desgarro de su propio corazón. Respondió eficazmente con un movimiento de renovación para mantener resplandeciente el rostro de la Iglesia santa. Se fueron ensanchando los horizontes de su amor y de su oración a medida que tomaba conciencia de la expansión misionera de la Iglesia Católica; con la mirada y el corazón fijos en Roma, el centro de la Catolicidad, con un afecto filial hacia « el Padre Santo », como ella llama al 48 49 50 51 52 53 Cfr. Camino, 25, 2. Cfr. Castillo Interior, V I I , 4, 9. Cfr. Gaudium et spes, n. 22. Cfr. Redemptor hominis, nn. 13, 14, 18. Exclamación, 2, 2. Cfr. Castillo Interior, V, 3, 8. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 258 Papa, que le llevó incluso a mantener una correspondencia epistolar con mi predecesorel Papa Pío V. Nos emociona leer esa confesión de fe con la que rubrica el libro de las Moradas : « En todo me sujeto a lo que tiene la Santa Iglesia Católica Romana, que en esto vivo y protesto y prometo vivir y morir y). En Avila se encendió aquella hoguera de amor eclesial que iluminaba y enfervorizaba a teólogos y misioneros. Aquí empezó aquel servicio original de Teresa en la Iglesia de su tiempo ; en un momento tenso de reformas y contrarreformas optó por el camino radical del seguimiento de Cristo, por la edificación de la Iglesia con piedras vivas de santidad ; levantó la bandera de los ideales cristianos para animar a los capitanes de la Iglesia. Y en Alba de Tormes, al final de una intensa jornada de caminos fundacionales, Teresa de Jesús, la cristiana verdadera y la esposa que deseaba ver pronto al Esposo, exclama: «Gracias... Dios mío..., porque me hiciste hija de tu santa Iglesia Católica » . O como recuerda otro testigo: «Bendito sea Dios ... que soy hija de la Iglesia)). ¡Soy hija de la Iglesia! He aquí el título de honor y de compromiso que la Santa nos ha legado para amar a la Iglesia, para servirla con generosidad ! 54 5 5 56 10. Queridos hermanos y hermanas, hemos recordado la figura luminosa y siempre actual de Teresa de Jesús, la hija singularmente amada de la divina Sabiduría, la andariega de Dios, la Reformadora del Carmelo, gloria de España y luz de la Santa Iglesia, honor de las mujeres cristianas, presencia distinguida en la cultura universal. Ella quiere seguir caminando con la Iglesia hasta el final de los tiempos. Ella que en el lecho de muerte decía : « Es hora de caminar ». Su figura animosa de mujer en camino, nos sugiere la imagen de la Iglesia, Esposa de Cristo, que camina en el tiempo ya en el alba del tercer milenio de su historia. Teresa de Jesús que supo de las dificultades de los caminos, nos invita a caminar llevando a Dios en el corazón. Para orientar nuestra ruta y fortalecer nuestra esperanza nos lanza esa consigna, que fue el secreto de su vida y de su misión : « Pongamos los ojos en Cristo nuestro bien » , 5 7 54 Castillo Interior, Epílogo, 4. 55 Declaración de María de San Francisco: Biblioteca Mística Carmelitana, pp. 62-63. 56 Declaración de Mariana de la Encarnación: Ibid. 18, p. 89. 57 Cfr. Castillo Interior, I, 2, 11. 19, Acta Ioannis Pauli Pp. II 259 para abrirle de par en par las puertas del corazón de todos los hombres. Y así el Cristo luminoso de Teresa de Jesús será en su Iglesia, «Redentor del hombre, centro del cosmos y de la historia». ¡ Los ojos en Cristo ! Para que en el camino de la Iglesia, como en los caminos de Teresa que partieron de esta ciudad de Avila, Cristo sea « Camino, Verdad y Vida » . Así sea. 5 8 5 9 * * * Salmanticae, ad sacrae Theologiae tradendae munere fungentes habita.* Queridos hermanos: 1. Como en mi viaje a Alemania, he deseado en esta visita a España tener un encuentro personal con vosotros, los profesores de teología en las Facultades y Seminarios. Me une cordialmente a vosotros el recuerdo de mi docencia universitaria, teológica y filosófica, en Polonia, y sobre todo la persuasión de la función relevante de la teología en la comunidad eclesial. Por eso ya en mi primera Encíclica, la Redemptor hominis, escribía : « La teología tuvo siempre y sigue teniendo una gran importancia, para que la Iglesia, Pueblo de Dios, pueda de manera creativa y fecunda participar en la misión profética de Cristo » . * Para encontrarme con vosotros he escogido esta célebre y hermosa ciudad de Salamanca, que con su antigua Universidad fue centro y símbolo del período aureo de la teología en España, y que desde aquí irradió su luz en el Concilio de Trento, contribuyendo poderosamente a la renovación de toda la teología católica. El breve tiempo de que dispongo, no me permite evocar todas las egregias figuras de aquella época. Pero no puedo menos de mencionar los nombres del exegeta, teólogo y poeta Fray Luis de León, del « Doctor Navarrus » Martín de Azpilcueta, del maestro de maestros Francisco de Vitoria, de los teólogos tridentinos Domingo de Soto y Bartolomé de Carranza, de Juan de Maldonado en París, de Francisco de Toledo y Francisco Suárez en Roma, de Gregorio de Valencia en Alemania. 58 Cfr. Camino, 2, 1; Castillo Interior, V I I , 4, 8; cfr. Heb 12, 2. 59 Cfr. Jn 14, 5 y Castillo Interior, V I , 7, 6. * Die 1 m. Novembris a. 1982. 1 N . 19. 260 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ¿Y cómo olvidar a los «doctores de la Iglesia», Juan de la Cruz y Teresa de Jesús? En aquellos tiempos tan difíciles para la cristianidad, estos grandes teólogos se distinguieron por su fidelidad y creatividad. Fidelidad a la Iglesia de Cristo y compromiso radical por su unidad bajo el primado del Romano Pontífice. Creatividad en el método y en la problemática. Junto con la vuelta a las fuentes —la Sagrada Escritura y la Sagrada Tradición— realizaron la apertura a la nueva cultura que estaba naciendo en Europa, y a los problemas humanos (religiosos, éticos y políticos) que surgieron con el descubrimiento de mundos nuevos en Occidente y Oriente. La dignidad inviolable de todo hombre, la perspectiva universal del derecho internacional (ius gentium) y la dimensión ética como normativa de las nuevas estructuras socio-económicas, entraron plenamente en la tarea de la teología y recibieron de ella la luz de la revelación cristiana. Por eso, en los tiempos nuevos y difíciles que estamos viviendo, los teólogos de aquella época siguen siendo maestros para vosotros, en orden a lograr una renovación, tan creativa como fiel, que responda a las directrices del Vaticano I I , a las exigencias de la cultura moderna, y a los problemas más profundos de la humanidad actual. 2. La función esencial y específica del quehacer teológico no ha cambiado, ni puede cambiar. La formuló ya en el siglo xi S. Anselmo de Canterbury en una frase admirable por exactitud y densidad : Fides quaerens intellectum, la fe que busca comprender. La fe no es pues solamente el presupuesto imprescindible y la disposición fundamental de la teología: la conexión entre ambas es mucho más íntima y profunda. La fe es la raíz vital y permanente de la teología, que brota precisamente del preguntar y buscar, intrínsecos a la misma fe; es decir, de su impulso a comprenderse a sí misma, tanto en su opción radicalmente libre de adhesión personal a Cristo, cuanto en su asentimiento al contenido de la revelación cristiana. Hacer teología es, pues, una tarea exclusivamente propia del creyente en cuanto creyente, una tarea vitalmente suscitada y en todo momento sostenida por la fe, y por eso pregunta y búsqueda ilimitada. La teología se mantiene siempre dentro del proceso mental, que va del « crear » al « comprender » ; es reflexión científica, en cuanto con- Acta Ioannis Pauli Pp. II 261 ducida críticamente, es decir, consciente de sus presupuestos y de sus exigencias para ser universalmente válida; metódicamente, a saber, conforme a las normas impuestas por su objeto y por su fin; sistemáticamente, es decir, orientada hacia una comprensión coherente de las verdades reveladas en su relación al centro de la fe, Cristo, y en su significado salvifico para el hombre. El teólogo no puede limitarse a guardar el tesoro doctrinal heredado del pasado, sino que debe buscar una comprensión y expresión de la fe, que hagan posible su acogida en el modo de pensar y de hablar de nuestro tiempo. El criterio que debe guiar la reflexión teológica es la búsqueda de una comprensión renovada del mensaje cristiano en la dialéctica de renovación en la continuidad, y viceversa. 2 3. La situación de la cultura actual, dominada por los métodos y por la forma de pensar propios de las ciencias naturales, y fuertemente influenciada por las corrientes filosóficas que proclaman la validez exclusiva del principio de verificación empírica, tiende a dejar en silencio la dimensión trascendente del hombre ; y por eso, lógicamente, a omitir o negar la cuestión de Dios y de la revelación cristiana. Ante esta situación, la teología está llamada a concentrar su reflexión en los que son sus temas radicales y decisivos : el misterio de Dios, del Dios Trinitario, que en Jesucristo se ha revelado como el Dios-Amor; el misterio de Cristo, el Hijo de Dios hecho hombre, que con su vida y mensaje, con su muerte y resurrección, ha iluminado definitivamente los aspectos más profundos de la existencia humana; el misterio del hombre, que en la tensión insuperable entre su finitud y su aspiración ilimitada, lleva dentro de sí mismo la pregunta irrenunciable del sentido último de su vida. Es la teología misma la que impone la cuestión del hombre, para poder comprenderlo como destinatario de la gracia y de la revelación de Cristo. Si la teología ha necesitado siempre del auxilio de la filosofía, hoy día esta filosofía tendrá que ser antropológica, es decir, deberá buscar en las estructuras esenciales de la existencia humana las dimensiones trascendentes que constituyen la capacidad radical del hombre de ser interpelado por el mensaje cristiano, para comprenderlo como salvifico ; es decir, como respuesta de plenitud gratuita a las cuestiones fundamentales de la vida humana. Este fue el proceso de reflexión teológica seguido por el Concilio Vaticano II en la Constitución Gaudium et 2 Cfr. Discurso a los Obispos de Bélgica, 10 septiembre 1982. 18 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 262 spes : la correlación entre los problemas hondos y decisivos del hombre, y la luz nueva que irradia sobre ellos la Persona y el mensaje de Jesucristo. Se ve así que la teología de nuestro tiempo necesita de la ayuda, no solamente de la filosofía, sino también de las ciencias, y sobre todo de las ciencias humanas, como base imprescindible para responder a la pregunta de « qué es el hombre ». Por eso, en las Facultades de teología no pueden faltar los cursos y « seminarios » interdisciplinares. 3 4. La fe cristiana es eclesial, es decir, surge y permanece vinculada a la comunidad de los que creen en Cristo, que llamamos Iglesia. Como reflexión nacida de esta fe, (da teología es ciencia eclesial, porque crece en la Iglesia y actúa en la Iglesia; por eso nunca es cometido de un especialista, aislado en una especie de torre de marfil. Está al servicio de la Iglesia y, por lo tanto, debe sentirse dinámicamente integrada en la misión de la Iglesia, especialmente en su misión profética. La tarea del teólogo lleva pues el carácter de misión eclesial, como participación en la misión evangelizadora de la Iglesia y como servicio preclaro a la comunidad eclesial. Aquí se funda la grave responsabilidad del teólogo, quien debe tener siempre presente que el Pueblo de Dios, y ante todo los sacerdotes y futuros sacerdotes que han de educar la fe de ese Pueblo, tienen el derecho a que se les explique sin ambigüedades ni reducciones las verdades fundamentales de la fe cristiana. «Hemos de confesar a Cristo ante la historia y ante el mundo con convicción profunda, sentida y vivida, como la confesó Pedro : Tú eres el Cristo, el Hijo de Dios vivo. Esta es la Buena Noticia, en cierto sentido única: la Iglesia vive por ella y para ella, así como saca de ella todo lo que tiene para ofrecer a los hombres » . « Debemos servir a los hombres y mujeres de nuestro tiempo. Debemos servirles en su sed de verdades totales; sed de verdades últimas y definitivas, sed de la palabra de Dios, sed de unidad entre los cristianos » . 4 5 6 5. La conexión esencial de la teología con la fe, fundada y centrada en Cristo, ilumina con toda claridad la vinculación de la teología con 3 Cf. nn. 9-21. 4 Juan Pablo I I , Discurso en la Universidad Gregoriana, 15 diciembre 1979, n. 6. 5 Discurso a la Conferencia de Puebla, 28 enero 1979, I, 3. 6 Discurso en la Universidad Gregoriana, 15 diciembre 1979, n. 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 263 la Iglesia y con su Magisterio. No se puede creer en Cristo sin creer en la Iglesia « Cuerpo de Cristo » ; no se puede creer con fe católica en la Iglesia, sin creer en su irrenunciable Magisterio. La fidelidad a Cristo implica, pues, fidelidad a la Iglesia; y la fidelidad a la Iglesia conlleva a su vez la fidelidad al Magisterio. Es preciso, por consiguiente, darse cuenta de que con la misma libertad radical de la fe con que el teòlogo católico se adhiere a Cristo, se adhiere también a la Iglesia y a su Magisterio. Por eso, el Magisterio eclesial no es una instancia ajena a la teología, sino intrínseca y esencial a ella. Si el teólogo es ante todo y radicalmente un creyente, y si su fe cristiana es fe en la Iglesia de Cristo y en Magisterio, su labor teológica no podrá menos de permanecer fielmente vinculada a su fe eclesial, cuyo intérprete auténtico y vinculante es el Magisterio. Sed pues fieles a vuestra fe, sin caer en la peligrosa ilusión de separar a Cristo de su Iglesia, ni a la Iglesia de su Magisterio. « E l amor a la Iglesia concreta, que incluye la fidelidad al testimonio de la fe y al Magisterio eclesiástico, no aliena al teólogo de su quehacer propio, ni lo priva de su irrenunciable consistencia. Magisterio y teología tienen una función diversa. Por eso no pueden ser reducidos uno al otro». 7 Pero no son dos tareas opuestas, sino complementarias. « El Magisterio y los teólogos, en cuanto deben servir a la verdad revelada, están ligados por los mismos vínculos, es decir, están vinculados a la Palabra de Dios, al « sentido de la fe {sensus fidei) a los documentos de la Tradición, en los que se propone la fe comunitaria del Pueblo de Dios ; finalmente, a la tarea pastoral y misional, a la que ambos deben atender)). Por ello el Magisterio y la teología deberán permanecer en un diálogo, que resultará fecundo para los dos y para el servicio de la comunidad eclesial. 8 6. Queridísimos profesores: sabed que el Papa, que ha sido también hombre de estudio y de universidad, comprende las dificultades y las exigencias enormes de vuestro trabajo. Es una tarea callada y abnegada, que os pide la dedicación plena a la investigación ya que la 7 Discurso a los teólogos de Alemania, Altötting, 18 noviembre 1980, n. 3. 8 Discurso a la Comisión Teológica Internacional, 26 septiembre .1979. 264 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale enseñanza sin la investigación corre el peligro de caer en la rutina de la repetición. Sabed ser creativos cada día, para lo cual tenéis que estar en vanguardia de las cuestiones actuales mediante una lectura asidua de las publicaciones de más alta calidad y el duro esfuerzo de la reflexión personal. Haced teología con el rigor del pensamiento y con la actitud de un corazón apasionado por Cristo, por su Iglesia y por el bien de la humanidad. Sed tenaces y constantes en la maduración continua de vuestras ideas y en la exactitud de vuestro lenguaje. Quisiera que no olvidaseis estas palabras : vuestra misión en la Iglesia es tan ardua como importante. Vale la pena dedicarle la vida entera; vale la pena por Cristo, por la Iglesia, por la formación sólida de sacerdotes —y también de religiosos y seglares— que eduquen con fidelidad y competencia la conciencia de los fieles en el seguro camino de salvación. La vuestra no ha sido una tarea en vano. El número y nivel de las Facultades teológicas de España, juntamente con la calidad de sus publicaciones, garantizan a la teología española un lugar muy digno en la teología católica actual. Quisiera también poner de relieve la importancia especial de los centros teológicos para seglares : son una promesa para el futuro de la Iglesia. Mi última palabra de saludo es para vosotros, queridísimos estudiantes. La Iglesia confía en vosotros y os necesita. Aprended a pensar con hondura. Levantad vuestra mirada a las necesidades del mundo de hoy, y sobre todo a la necesidad de llevarle la salvación en la Persona y el Mensaje de Cristo, a cuya comprensión dedicáis vuestra formación teológica. 7. A la Madre común, Sedes Sapientiae, encomiendo vuestras personas y tareas. Sea Ella, que tan profundamente conoció a su Hijo y tan fielmente lo siguió, la que os muestre siempre el camino hacia Jesús. Para que viváis lo estudiado y enseñado. Para que en la cátedra y en las publicaciones no haya nada que no corresponda a la fe de la Iglesia y a las directrices del Magisterio. Para que sintáis el gozo y la responsabilidad eclesial de dar la auténtica doctrina de Cristo a quienes la han de comunicar a los demás. Para que seáis de veras servidores de quien es luz, verdad, salvación. En su nombre os aliento y bendigo con afecto, junto con todos los profesores de teología de España y sus alumnos. Acta Ioannis Pauli Pp. II 265 Matriti, a Summo Pontifice sacris pro christianis coniugibus litante habita.* 1. ¡ Queridos hermanos y hermanas ! ¡ Esposos y Padres ! : Permitidme que, siguiendo la palabra de Dios proclamada en la liturgia de hoy, os recuerde el momento en que, mediante el Sacramento de la Iglesia, os habéis convertido en esposos ante Dios y ante los hombres. En momento tan importante, la Iglesia sobre todo invitó e invocó solemnemente al Espíritu Santo para que esté con vosotros, conforme a la promesa que los Apóstoles recibieron de Cristo : « El Consolador, el Espíritu Santo que el Padre enviará en mi nombre, os lo enseñará todo y os recordará todo lo que yo os he dicho )).* El trae consigo el amor y la paz y por esto dice Cristo : (( La paz os dejo, mi paz os doy. No como la da el mundo, os la doy yo ) ) . El, el Espíritu Santo, es el Espíritu de fortaleza y por esto mismo dice Cristo : (( No se turbe vuestro corazón ni se atemorice » . Así pues, al mismo tiempo que por la oración al Espíritu Santo, os habéis convertido en cónyuges en virtud del Sacramento de la Iglesia —y en este sacramento permaneceréis durante los días, las semanas y los años de vuestra vida—, en este Sacramento, en cuanto cónyuges, os cenvertís en padres y formáis la comunidad fundamental, humana y cristiana, compuesta por padres e hijos, comunidad de vida y de amor. Hoy me dirijo ante todo a vosotros, quiero orar con vosotros y también bendeciros, renovando la gracia en la que participáis mediante el Sacramento del Matrimonio. 2 3 2. Antes de dejar visiblemente este mundo, Cristo nos prometió y nos hizo don de su Espíritu, para que no olvidásemos sus palabras. Hemos sido confiados al Espíritu, para que las palabras del Señor acerca del matrimonio quedasen para siempre en el corazón de todo hombre y de toda mujer unidos en matrimonio. Hoy más que nunca es necesaria esta presencia del Espíritu : una presencia que siga corroborando entre vosotros el tradicional sentido de familia y que os haga experimentar dichosamente, en lo más profundo de vuestro ser, un impulso constante a orientar el matrimonio y la misma vida de familia según las palabras y el don de Cristo. * Die 2 m. Novembris a. 1982. 1 Jn 14, 26. 2 Jn 14, 27. 3 Jn 14, 27. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 266 Hoy más que nunca se hace también necesario este impulso interior del Espíritu. Para que con él, vosotros, los esposos cristianos, aun viviendo en ambientes donde las normas de vida cristiana no sean tenidas en la justa consideración o puedan no hallar el debido eco en la vida social o en los medios de comunicación más accesibles al hogar, seáis capaces de realizar el proyecto cristiano de la vida familiar. Resistiendo y superando con el dinamismo de vuestra fe cualquier presión contraria que pueda presentarse. Sabiendo discernir entre el bien y el mal : no faltando a la obediencia debida a los preceptos del Señor, continuamente recordados por el Espíritu a través del Magisterio de la Iglesia. Hablando del matrimonio, Jesús nuestro Señor hizo referencia « a l principio», es decir, al proyecto original de Dios, a la verdad del matrimonio. Según este proyecto, el matrimonio es una comunión de amor indisoluble. «Esta íntima unión, como mutua entrega de dos personas, lo mismo que el bien de los hijos, exigen plena fidelidad conyugal y urgen su indisoluble unidad » . Por ello cualquier ataque a la indisolubilidad conyugal, a la par que es contrario al proyecto original de Dios, va también contra la dignidad y la verdad del amor conyugal. Se comprende, pues, que el Señor, proclamando una norma válida para todos, enseñe que no le es lícito al hombre separar lo que Dios ha unido. Confiados como estáis al Espíritu, que os recuerda continuamente todo lo que Cristo nos dejó dicho, vosotros, esposos cristianos, estáis llamados a dar testimonio de estas palabras del Señor : « no separe el hombre lo que Dios ha unido ». Estáis llamados a vivir ante los demás la plenitud interior de vuestra unión fiel y perseverante, aun en presencia de normas legales que puedan ir en otra dirección. Así contribuiréis al bien de la institución familiar ; y daréis prueba —contra lo que alguno pueda pensar— de que el hombre y la mujer tienen la capacidad de donarse para siempre; sin que el verdadero concepto de libertad impida una donación voluntaria y perenne. Por esto mismo os repito lo que ya dije en la Exhortación Apostólica Familiaris consortio : « testimoniar el valor inestimable de la indisolu4 5 6 4 5 6 Cfr. Mt 19, 8. Gaudium et spes, 48. Cfr. Mt 19, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 267 bilidad y de la fidelidad matrimonial es uno de los deberes más preciosos y urgentes de las parejas cristianas de nuestro tiempo». Además, según el plan de Dios, el matrimonio es una comunidad de amor indisoluble ordenado a la vida como continuación y complemento de los mismos cónyuges. Existe una relación inquebrantable entre el amor conyugal y la transmisión de la vida, en virtud de la cual —como enseñó Pablo V I — : « todo acto conyugal debe permanecer abierto a la transmisión de la vida » . Al contrario —como escribí en la Exhortación Apostólica Familiaris consortio— « al lenguaje natural que expresa la recíproca donación total de los esposos, el anticoncepcionismo impone un lenguaje objetivamente contradictorio, es decir, el de no darse al otro totalmente : se produce no sólo el rechazo positivo de la apertura a la vida, sino también una falsificación de la verdad interior del amor conyugal » . 7 8 9 Pero hay otro aspecto, aún más grave y fundamental, que se refiere al amor conyugal como fuente de la vida : hablo del respeto absoluto a la vida humana, que ninguna persona o institución, privada o pública, puede ignorar. Por ello, quien negara la defensa a la persona humana más inocente y débil, a la persona humana ya concebida aunque todavía no nacida, cometería una gravísima violación del orden moral. Nunca se puede legitimar la muerte de un inocente. Se minaría el mismo fundamento de la sociedad. ¿Qué sentido tendría hablar de la dignidad del hombre, de sus derechos fundamentales, si no se protege a un inocente, o se llega incluso a facilitar los medios o servicios, privados o públicos, para destruir vidas humanas indefensas? ¡Queridos esposos! Cristo os ha confiado a su Espíritu para que no olvidéis sus palabras. En este sentido sus palabras son muy serias : (( ¡ ay de aquel que escandaliza a uno de estos pequeñuelos : ... sus ángeles en el cielo contemplan siempre el rostro del Padre ». El quiso ser reconocido, por primera vez, por un niño que vivía aún en el vientre de su madre, un niño que se alegró y saltó de gozo ante su presencia. 3. Pero vuestro servicio a la vida no se limita a su transmisión física. Vosotros sois los primeros educadores de vuestros hijos. Como enseñó el Concilio Vaticano I I , ((los padres, puesto que han dado la vida a 7 N . 20. 8 Humanae Vitae, 11 AAS 60 (1968), 448. 9 N . 32. 268 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale los hijos, están gravemente obligados a la educación de la prole y, por tanto, ellos son los primeros y obligados educadores. Este deber de la educación familiar es de tanta trascendencia que, cuando falta, difícilmente puede suplirse». Tratándose de un deber fundado sobre la vocación primordial de los cónyuges a cooperar con la obra creadora de Dios, le compete el correspondiente derecho de educar a los propios hijos. Dado su origen, es un deber-derecho primario en comparación con la incumbencia educativa de otros; insustituible e inalienable, esto es, que no puede delegarse totalmente en otros ni otros pueden usurparlo. No hay lugar a dudas de que, en el ámbito de la educación, a la autoridad pública le competen derechos y deberes, en cuanto debe servir al bien común. Ella, sin embargo, no puede sustituirse a los padres, ya que su cometido es el de ayudarles, para que puedan cumplir su deberderecho de educar a los propios hijos de acuerdo con sus convicciones morales y religiosas. La autoridad pública tiene en este campo un papel subsidiario y no abdica sus derechos cuando se considera al servicio de los padres; al contrario, esta es precisamente su grandeza : defender y promover el libre ejercicio de los derechos educativos. Por esto vuestra Constitución establece que « los poderes públicos garantizan el derecho de los padres a que sus hijos reciban la formación religiosa y moral que está en conformidad con sus propias convicciones». Concretamente, el derecho de los padres a la educación religiosa de sus hijos debe ser particularmente garantizado. En efecto, por una parte la educación religiosa es el cumplimiento y el fundamento de toda educación que tiene por objeto —como dice también vuestra Constitución— « e l pleno desarrollo de la personalidad humana». Por otra parte, el derecho a la libertad religiosa quedaría desvirtuado en gran medida, si los padres no tuviesen la garantía de que sus hijos, sea cual fuere la escuela que frecuentan, incluso la escuela pública, reciben la enseñanza y la educación religiosa. 10 11 12 4. ¡Queridos hermanos y hermanas! ¡Queridos esposos y padres!: He recordado algunos puntos esenciales del proyecto de Dios sobre el matrimonio, con el fin de facilitaros el que escuchéis en vuestro corazón 10 Gravissimum educationis, 11 Cfr. Art. 27, 3. Ibid. 2. 12 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 269 las palabras dirigidas a vosotros por Cristo y que el Espíritu os recuerda continuamente. « L a ley de Dios es perfecta, corrobora los ánimos... hace sabio al sencillo. Los preceptos del Señor son justos ». La ley del Señor que debe gobernar vuestra vida conyugal y familiar, es el único camino de la vida y de la paz. Es la escuela de la verdadera sabiduría : « el que la observa obtendrá grandes frutos». No obstante, no basta reconocer como justa la ley sobre la que se constituye el matrimonio y la familia. ¿Quién no ve descrita la propia experiencia cristiana, cuando oye decir a San Pablo : « me deleito en la ley de Dios, según el hombre interior ; pero siento otra ley en mis miembros que repugna a la ley de mi mente » ? Es necesaria una constante conversión del corazón, una constante apertura del espíritu humano, para que toda la vida se identifique con el bien custodiado por la autoridad de la ley. Por esto, en la liturgia de hoy, hemos escuchado de labios del profeta Ezequiel estas palabras : « Os daré un corazón nuevo y pondré en vosotros un espíritu nuevo ; os arrancaré ese corazón de piedra y os daré un corazón de carne. Pondré dentro de vosotros mi espíritu y os haré ir por mis mandamientos y observar mis preceptos». El Espíritu escribe en vuestros corazones la ley de Dios sobre el matrimonio. No está escrita solamente fuera : en la Sagrada Escritura, en los documentos de la Tradición y del Magisterio de la Iglesia. Está escrita también dentro de vosotros. Es esta la Nueva y Eterna Alianza, de la que habla el profeta, que sustituye a la Antigua y devuelve a su primitivo esplendor la Alianza original con la Sabiduría creadora, inscrita en la humanidad de todo hombre y de toda mujer. Es la Alianza en el Espíritu, de la que dice Santo Tomás que « la ley Nueva es la misma gracia del Espíritu Santo». La vida de los cónyuges, la vocación de los padres exige una perseverante y permanente cooperación con la gracia del Espíritu que os ha sido donada mediante el sacramento del matrimonio; para que esta gracia pueda fructificar en el corazón y en las obras; para que pueda dar frutos sin cesar y no marchitarse a causa de nuestra pusilanimidad o indiferencia. 1 3 14 15 13 Rom 7, 22-23. 14 Ibid. 36, 26-27. 15 Cfr. Suma Teológica, I - I I , q. 108, a. 1. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 270 En la Iglesia de España son numerosos los movimientos de espiritualidad familiar. Su cometido es precisamente el de ayudar a sus miembros a ser fieles a la gracia del sacramento del matrimonio ; para realizar su comunidad conyugal y familiar según el proyecto de Dios, custodiado por su ley, escrita por el Espíritu en los corazones de los esposos. Esta propia finalidad ha de conjugarse en todo momento con la tarea más amplia de colaborar a hacer real y operante la comunión eclesial; en este sentido se hace necesario que toda actividad de apostolado sepa asimilar y poner en práctica los criterios pastorales emanados de la Iglesia, y a los que todo agente de la pastoral debe ser fiel. 5. Cuando los esposos caminan en la verdad del proyecto de Dios sobre su matrimonio, se obtiene la unidad de espíritus, de comunión en la caridad, de que habla San Pablo a los cristianos de Filipo. Hago ahora mías las palabras del Apóstol : (( No hagáis nada por espíritu de rivalidad o por vanagloria, sino que cada uno de vosotros, con toda humildad, considere a los demás superiores a sí mismo. Que no busque cada uno solamente su interés, sino también el de los demás ) ) . Sí, el marido no busque únicamente sus intereses, sino también los de su mujer y ésta los de su marido; los padres busquen los intereses de sus hijos y éstos a su vez busquen los intereses de sus padres. La familia es la única comunidad en la que todo hombre ((es amado por sí mismo », por lo que es y no por lo que tiene. La norma fundamental de la comunidad conyugal no es la de la propia utilidad y del propio placer. El otro no es querido por la utilidad o placer que puede procurar : es querido en sí mismo y por sí mismo. La norma fundamental es pues la norma personalistica; toda persona (la persona del marido, de la mujer, de los hijos, de los padres) es afirmada en su dignidad en cuanto tal, es querida por sí misma. 16 El respeto de esta norma fundamental explica, como enseña el mismo Apóstol, que no se haga nada por espíritu de rivalidad o por vanagloria, sino con humildad, por amor. Y este amor, que se abre a los demás, hace que los miembros de la familia sean auténticos servidores de la Iglesia « doméstica », donde todos desean el bien y la felicidad a cada uno ; donde todos y cada uno dan vida a ese amor con la premurosa búsqueda de tal bien y tal felicidad. 16 FU 2, 3-4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 271 6. Comprendéis por qué la Iglesia ve ante sí, como un campo a cultivar con todo el empeño posible, la institución del matrimonio y de la familia. ¡ Cuan grande es la verdad de la vocación y de la vida matrimonial y familiar, según las palabras de Cristo y según el modelo de la Sagrada Familia! Que sepamos ser fieles a esta palabra y a este modelo. Se expresa contemporáneamente el verdadero amor a Cristo, el amor de que El nos habla en el evangelio de hoy : « Si alguno me ama, guardará mi palabra y mi Padre le amará y vendremos a él y en él haremos morada... la palabra que oís no es mía, sino del Padre que me ha enviado». ¡ Queridos• hermanos y hermanas! ¡Maridos y mujeres! Padres y Madres ! ¡ Familias de la noble España : de la Nación y de la Iglesia ! Conservad en vuestra vida las enseñanzas del Padre que os ha proclamado el Hijo ; las enseñanzas que el Hijo ha confirmado con su cruz y con su resurrección. Conservad estas enseñanzas sagradas con la fuerza del Espíritu Santo que os ha sido dado en el Sacramento del matrimonio. El Padre que ha venido a vosotros en el Espíritu, habite en vuestras familias mediante este Sacramento, junto con Cristo, su Eterno Hijo. Mediante estas familias españolas, siga desarrollándose la gran causa Divina de la salvación del hombre sobre la tierra, sobre la tierra española. Amén. 17 Matriti, ad Religiosos et Institutorum Saecularium sodales habita.* Queridos hermanos: 1. El encuentro de oración en esta tarde, aquí en Madrid, casi al comienzo de mi peregrinación apostólica por España, es para mí un inmenso gozo. En efecto, se trata de un encuentro con personas muy queridas, cuya existencia, consagrada por los tres votos evangélicos, « pertenece de manera indiscutible a la vida y santidad de la Iglesia». Pertenecéis a esa inmensa corriente vital que ha brotado con tanta generosidad en las tierras de España, y que ha hecho fructificar abundantemente la semilla evangélica en multitud de pueblos de todo el uni- 1 17 Jn 14, 23-24. * Die 2 m. Novembris a. 1982. .. 1 Lumen gentium, 44. 272 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale verso. Familias religiosas de antiguo abolengo y de más reciente creación, habéis servido con un corazón grande a todos los hombres, de todas las razas y de todas las lenguas ; y, antes y ahora, habéis vivificado el tronco dos veces milenario de la Iglesia. Os diré con palabras de San Pablo, que « continuamente estoy dando gracias a Dios por vosotros, por la gracia de Dios que se os ha dado en Jesucristo : porque en El habéis sido enriquecidos con toda suerte de bienes habiéndose verificado así en vosotros el testimonio de Cristo ) ) . El Papa agradece también la oportunidad de este encuentro que Santa Teresa de Jesús me ha facilitado, porque ella ha sido la ocasión que tanto esperaba para poder hablaros al corazón. Sois una gran riqueza de espiritualidad y de iniciativas apostólicas en el seno de la Iglesia. De vosotros depende en buena parte la suerte de la Iglesia. Esto os impone una grave responsabilidad y exige una profunda conciencia de la grandeza de la vocación recibida y de la necesidad de adecuarse cada vez más a ella. Se trata, en efecto, de seguir a Cristo y, respondiendo afirmativamente a la llamada recibida, servir gozosamente a la Iglesia en santidad de vida. 2 2. Vuestra vocación es iniciativa divina; un don hecho a vosotros y, al mismo tiempo, un regalo para la Iglesia. Confiados en la fidelidad del que os llamó y en la fuerza del Espíritu, os habéis puesto a disposición de Dios con los votos de pobreza, castidad consagrada y obediencia ; y esto, no por un tiempo, sino para toda la vida, con un (( compromiso irrevocable». Habéis pronunciado en la fe un sí para todo y para siempre. Así, en una sociedad en la que con frecuencia falta la valentía para aceptar compromisos, y en la que muchos prefieren vanamente una vida sin vínculos, dais el testimonio de vivir con compromisos definitivos, en una decisión por Dios que abarca toda la existencia. Vosotros sabéis amar. La calidad de una persona se puede medir por la categoría de sus vínculos. Por eso cabe decir gozosamente que vuestra libertad se ha vinculado libremente a Dios con un voluntario servicio, en amorosa servidumbre. Y, al hacerlo, vuestra humanidad ha alcanzado madurez. «Humanidad madura —escribí en la Encíclica Redemptor hominis—, significa pleno uso del don de la libertad, que hemos obtenido del Creador, en el momento en el que El ha llamado 2 1 Cor 4, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 273 a la existencia al hombre hecho a su imagen y semejanza. Este don encuentra su plena realización en la donación sin reservas de toda la persona humana concreta, en espíritu de amor nupcial a Cristo y, a través de Cristo, a todos aquellos a los que El envía, hombres o mujeres, que se han consagrado totalmente a El según los consejos evangélicos. He aquí el ideal de la vida religiosa, aceptado por las Ordenes y Congregaciones, tanto antiguas como recientes, y por los Institutos Seculares». Dad siempre gracias a Dios por la misteriosa llamada que un día resonó en lo íntimo de vuestro corazón: «Sigúeme». «Vende cuento tienes, dalo a los pobres y tendrás un tesoro en los cielos; y ven y sigúeme » . Esta llamada y vuestra respuesta —que Dios mismo con su gracia puso en vuestra voluntad y en vuestros labios— se encuentran en la base de vuestro itinerario personal ; es —no lo olvidéis nunca— la razón de todos vuestros quehaceres. Revivid una y otra vez en la oración ese encuentro personal con el Señor, que a lo largo de vuestra vida continúa insistiendo : « Sigúeme». Os diré con San Pablo : « los dones y la vocación de Dios son sin arrepentimiento». Fiel es Dios, que no se arrepentirá de haberos elegido. Y cuando en la cotidiana lucha ascética se hagan necesarias la contrición y la conversión, recordad la parábola del hijo pródigo y la alegría del Padre. « Esta alegría indica un bien inviolado : un hijo, por más que sea pródigo, no deja de ser hijo real de su padre; indica además, un bien hallado de nuevo, que en el caso del pródigo fue la vuelta a la verdad de sí mismo » . Practicad la confesión frecuente, con la periodicidad que aconsejan y señalan vuestras Reglas y Constituciones. Vuestra vocación forma parte esencial de la verdad más profunda de vosotros mismos y de vuestro destino. « No me habéis elegido vosotros a Mí —dice el Señor con palabras que se aplican a vosotros—, sino que Yo os elegí a vosotros y os he destinado para que vayáis y deis fruto, y vuestro fruto permanezca » . ¡ Dios os ha elegido ! 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 N . 21. Cfr. Mt 9, 9; Jn 1, 45. Mt 19, 21. Rom 11, 29. Dives in misericordia, 6. Jn 15, 16. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 274 3.. Vuestro compromiso, adquirido hace decenios o quizá recientemente, ha de fortalecerse siempre en el Señor. Os pido una renovada fidelidad, que haga más encendido el amor a Cristo, más sacrificada y alegre vuestra entrega, más humilde vuestro servicio, sabedores —os lo diré con Santa Teresa de Jesús—, de que «quien de verdad comienza a servir al Señor, lo menos que le puede ofrecer es la propia v i d a » . Para eso se requiere la atenta escucha del misterio de Dios, el diario adentrarse en el amor de Cristo crucificado, cultivando con empeño la oración, bajo la guía segura de las fuentes limpias de la espiritualidad cristiana. Leed asiduamente las obras de los grandes maestros del espíritu. ¡ Cuántos tesoros de amor y de fe tenéis al alcance de la mano en vuestro bello idioma! Y, por encima de todo saboread con fe y humildad la Sagrada Escritura, a fin de alcanzar el «sublime conocimiento de Cristo». Sólo en El, mediante su Espíritu, podréis encontrar la fortaleza necesaria para superar las debilidades experimentadas una y otra vez. 9 10 Mantened viva la seguridad de que vuestra vocación es divina, con una profunda visión de fe alimentada en la plegaria y en los sacramentos, especialmente en el sacrosanto misterio de la Eucaristía fuente y cumbre de toda vida cristiana auténtica. Así superaréis fácilmente toda incertidumbre acerca de vuestra identidad, y caminaréis de fidelidad en fidelidad, identificándoos con Cristo desde las bienaventuranzas y siendo testigos, al mismo tiempo, del reino de Dios en el mundo actual. Esta fidelidad implica, antes que nada y como base de todo, un ansia creciente de trato con Dios, de unión amorosa con El. El consagrado —os digo con San Juan de la Cruz—, « d e tal manera quiere Dios que sea religioso, que haya acabado con todo y que todo se haya acabado para él, porque El mismo es el que quiere ser su riqueza, consuelo y gloria deleitable»." Esas ansias de unión con Dios os harán experimentar la verdad de las palabras del Señor: « m i yugo es suave y mi carga ligera». Su yugo es el amor, y su carga es carga de amores. Y ese mismo amor os hará dulce su peso. 12 9 Camino de perfección, 11, 2. 10 FU 3, 8. 11 Carta 9. 12 311 11, 30. Acta Ioannis Pauli Pp. II 275 4. Esta dimensión de la entrega total y de la fidelidad permanente al Amor constituye la base de vuestro testimonio ante ei mundo. De hecho, el mundo busca en vosotros un estilo de vida sincero y una forma de trabajo que responda a lo que verdaderamente sois. El testigo no es un simple maestro que enseña lo aprendido, sino que es alguien que vive y actúa conforme a una profunda experiencia de lo que cree. Como personas consagradas sois, ante todo, consagrados precisamente por la profesión y práctica de los consejos evangélicos; y así vuestra vida tiene que ofrecer un testimonio esencialmente evangélico. Continuamente tenéis que volveros a Cristo, Evangelio viviente, y reproducirlo en-vuestra vida, en vuestra forma de pensar y trabajar. Hay que recuperar la confianza en el valor y actualidad de los consejos evangélicos, que tienen su origen en las palabras y en el ejemplo de Jesucristo. Pobres como Cristo pobre; obedientes, aceptando esa actitud del corazón de Cristo, que vino para redimir al mundo no haciendo su voluntad sino la del Padre que le envió ; y viviendo con todas sus consecuencias la continencia perfecta por el Reino de los cielos, como señal y estímulo de la caridad y como manantial de fecundidad apostólica en el mundo. Hoy el mundo necesita ver los ejemplos vivos de aquellos que, dejándolo todo, han abrazado como ideal la vida según los consejos evangélicos. Es la sinceridad real en el seguimiento radical de Cristo la que atraerá vocaciones a vuestros Institutos, ya que los jóvenes buscan precisamente esa radicalidad evangélica El Evangelio es definitivo y no pasa. Sus criterios son para siempre. No podéis hacer « relecturas » del Evangelio según los tiempos, conformándoos a todo lo que el mundo pide. Al contrario, es preciso leer los signos de los tiempos y los problemas del mundo de hoy, a la luz indefectible del Evangelio. 13 14 5. Un factor decisivo en todas las épocas en que la Iglesia ha debido emprender grandes cambios y reformas, ha sido la fidelidad de los religiosos a su doctrina y normas. Hoy vivimos una de esas épocas en que es necesario ofrecer al mundo el testimonio de vuestra fidelidad a la Iglesia. Los cristianos tienen derecho a exigir al consagrado que ame la Iglesia, la defienda, la fortalezca y enriquezca con su adhesión y obe13 Cfr. Perfectae caritatis, 1. 14 Cfr. Discurso inaugural de la Asamblea de Puebla, I, 4. 5. 276 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale diencia. Esta fidelidad no debe ser meramente externa, sino principalmente interna, profunda, alegre y sacrificada. Tenéis que evitar todo lo que pueda hacer creer a los fieles que existe en la Iglesia un doble magisterio, el auténtico de la Jerarquía y el de los teólogos y pensadores, o que las normas de la Iglesia han perdido hoy su vigor. No pocos de vosotros estáis dedicados a la formación teológica de los fieles, a la dirección de centros educativos o de asistencia y dirigís publicaciones de información y de formación. A través de todos estos medios, procurad educar integralmente, conculcar un profundo respeto y amor a la Iglesia y animar a una sincera adhesión a su Magisterio. No seáis portadores de dudas o de «ideologías», sino de «certezas» de fe. El verdadero apóstol y evangelizador, declaraba mi Predecesor Pablo V I , « será aquel que, aun a costa de renuncias y sacrificios, busca siempre la verdad que debe transmitir a los demás. No vende ni disimula jamás la verdad por el deseo de agradar a los hombres, de causar asombro, ni por originalidad o deseo de aparentar. No rechaza nunca la verdad » . Todo esto hay que tenerlo especialmente presente cuando vuestros oyentes son religiosas que siguen vuestros cursos y oyen vuestras conferencias. Ante todo, tenéis que transmitir con fidelidad la doctrina de la Iglesia, esa doctrina que ha quedado expresada en documentos tan ricos como los del Concilio Vaticano I I . En la renovación de la vida de consagración, que los tiempos nuevos están exigiendo, hay que salvar la fidelidad al pensamiento y a las normas de la Iglesia; más concretamente, en campo doctrinal y en materia litúrgica, evitando ciertas posturas críticas llenas de amargura, que oscurecen la verdad, desconciertan a los fieles y a las mismas personas consagradas. La fidelidad al Magisterio no es freno para una recta investigación, sino condición necesaria de auténtico progreso de la verdadera doctrina. 1 5 6. La vida comunitaria es un elemento esencial, no de la vida consagrada en sí misma, pero sí de la forma religiosa de esa consagración. Dios ha llamado a los religiosos a santificarse y a trabajar en comunidad. La vida comunitaria tiene su fundamento no en una amistad humana, sino en la vocación de Dios, que libremente os ha escogido para formar una nueva familia; cuya finalidad es la plenitud de la caridad, y cuya expresión es la observancia de los consejos evangélicos. Elementos de una verdadera vida comunitaria son el superior, 15 Evangelii nuntiandi, 78. Acta Ioannis Pauli Pp. II 277 16 quien goza de una autoridad que ha de ejercitar en actitud de servicio; las reglas y tradiciones que configuran cada familia religiosa; y, finalmente, la Eucaristía, que es el principio de toda comunidad cristiana; en efecto, cuando participamos en la Eucaristía, todos comemos el mismo Pan, bebemos la misma Sangre y recibimos un mismo Espíritu. Por este motivo', el centro de nuestra vida comunitaria no puede ser otro que Jesús en la Eucaristía. La dimensión comunitaria debe estar presente en vuestro trabajo apostólico. El religioso no está llamado a trabajar como una persona aislada o por su cuenta. Hoy más que nunca es necesario vivir y trabajar unidos, primero dentro de cada familia religiosa y luego colaborando con otros consagrados y miembros de la Iglesia La unión hace la fuerza. Por otra parte, la vida comunitaria ofrece un campo extraordinario para el sacrificio propio, para dejarse a sí mismo y pensar en el hermano, abrazando a todos en la caridad de Cristo. 7. El consagrado es una persona que, renunciando al mundo y a sí mismo se ha entregado por completo a Dios y, lleno de Dios, vuelve al mundo para trabajar por el Reino de Dios y por la Iglesia. La persona del consagrado está marcada profundamente por esta pertenencia exclusiva a Dios, a la vez que tiene por objeto de su servicio los hombres y el mundo. La vida y actividad del consagrado no se pueden reducir a un horizontalismo terreno, olvidando esa consagración a Dios y esa obligación de impregnar el mundo de Dios. En todas vuestras actividades tiene que estar presente este fin teológico. Dentro de la Iglesia existen diversos carismas, y consecuentemente diversos servicios, que mutuamente se complementan. No sería justo que los religiosos entrasen en el campo propio de los seculares : la consagración del mundo desde dentro. Esto no significa que vuestra consagración religiosa y vuestros ministerios eminentemente religiosos no tengan una repercusión profunda en el mundo y en el cambio de sus estructuras. Si el corazón de los hombres no cambia, las estructuras del mundo no podrán cambiar de una forma eficaz. El ministerio de los religiosos se ordena principalmente a obtener la conversión de los corazones a Dios, la creación de hombres nuevos y a señalar esos campos donde los seculares, consa17 18 16 17 18 Cfr. Perfectae caritatis, 14. Cfr. Lumen gentium, 31; Gaudium et spes, 43. Cfr. Evangelii nuntiandi, 18. 19 - A. A. S. 278 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale grados o simples cristianos, pueden y deben actuar para cambiar las estructuras del mundo. A este propósito, quiero expresar mi más profunda estima, acompañada de mi cordial saludo, a todos los miembros de los Institutos Seculares masculinos de España y a los aquí presentes. Vosotros tenéis vuestra forma peculiar de consagración y vuestro puesto propio dentro de la Iglesia. Alimentados con una sólida espiritualidad, sed fieles a la llamada de Cristo y de la Iglesia, para ser válidos instrumentos de transformación del mundo desde dentro de él. Pensando en el tema del próximo Sínodo, quisiera invitaros, religiosos sacerdotes, a valorar como uno de vuestros primeros ministerios el sacramento de la confesión. Oyendo las confesiones y perdonando los pecados, estáis eficazmente edificando la Iglesia, derramando sobre ella el bálsamo que cura las heridas del pecado. Si ha de realizarse en la Iglesia una renovación del sacramento de la Penitencia, será necesario que el sacerdote religioso se dedique con gozo a este ministerio. 8. Quiero, antes de terminar, recordaros una característica de los religiosos españoles que, tal vez, está padeciendo un pasajero eclipse y que es necesario restaurar en todo su antiguo esplendor : me refiero a la generosidad misionera con la que, miles de consagrados españoles, entregaron su vida a la tarea apostólica de establecer la Iglesia en tierras aún por evangelizar. No dejéis que los vínculos de la carnè y sangre, ni el afecto que justamente nutrís por la patria donde habéis nacido y aprendido a amar a Cristo, se conviertan en lazos que disminuyan vuestra libertad y pongan en peligro la plenitud de vuestra entrega al Señor y a su Iglesia. Recordad siempre que el espíritu misionero de una determinada porción de la Iglesia es la medida exacta de su vitalidad y autenticidad. 19 9. Mantened siempre, finalmente, una tierna devoción a la Santa Madre de Dios. Vuestra piedad para con Ella debe conservar la sencillez de los primeros momentos. Que la Madre de Jesús, que también es nuestra Madre, modelo de entrega al Señor y a su misión, os acompañe, os haga dulce la cruz y os otorgue, en cualquier circunstancia de vuestra vida, esa alegría y paz inalterables, que sólo el Señor puede dar. En prenda de ella os doy con afecto mi cordial Bendición. 19 Cfr. Evangelii nuntiandi, 69. Acta Ioannis Pauli Pp. II 279 Matriti, ad publicae Universitatis professores, ad academicos pervestigatoresque scientiarum habita.* Excelentísimos e Ilustrísimos Señores, Señoras y Señores: 1. Me es muy grato encontrarme hoy con un grupo tan calificado de hombres y mujeres, que representan a las Reales Academias, al mundo de la universidad, de la investigación, de la ciencia y de la cultura de España. Recibid ante todo mi más cordial agradecimiento por haber venido en gran número a encontrar al Papa. Quiero expresaros con mi visita el profundo respeto y estima que nutro por vuestro trabajo. Lo hago hoy con especial interés, consciente de que vuestra labor —por las vinculaciones existentes y por la comunidad de idioma— puede también prestar una válida colaboración a otros pueblos, sobre todo a las naciones hermanas de Iberoamérica. 2. La Iglesia, que ha recibido la misión de enseñar a todas las gentes, no ha dejado de difundir la fe en Jesucristo y ha actuado como uno de los fermentos civilizadores más activos de la historia. Ha contribuido así al nacimiento de culturas muy ricas y originales en tantas naciones. Porque, como dije ante la UNESCO hace dös años, el vínculo del Evangelio con el hombre es creador de cultura en su mismo fundamento, ya que enseña a amar al hombre en su humanidad y en su dignidad excepcional. Al crear recientemente el Pontificio Consejo para la Cultura, insistí en que « l a síntesis entre cultura y fe no es sólo una exigencia de la cultura, sino también de la f e . . . Una fe que no se hace cultura es una fe no plenamente acogida, no totalmente pensada, no fielmente vivida». 1 3. Deseo reflexionar con vosotros sobre algunas de las responsabilidades que nos son comunes en campo cultural, y a la vez tratar de descubrir los medios para enriquecer el diálogo entre la Iglesia y las nuevas culturas. Este diálogo es particularmente fecundo, si se dan las condiciones indispensables de colaboración y respeto mutuo, como lo demuestra la historia cultural de vuestra nación. Vuestros intelectuales, escritores, humanistas, teólogos y juristas han dejado huellas en la cultura universal y han servido a la Iglesia * Die 2 m. Novembris a. 1982. 1 L'Osservatore Romano, edición en lengua española, 6 de junio de 1982. 280 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de manera eminente. ¿Cómo no evocar a este respecto la influencia excepcional de centros universitarios como Alcalá y Salamanca? Pienso sobre todo en esos grupos de investigadores que han contribuido admirablemente a la renovación de la teología y de los estudios bíblicos ; que han fundado sobre bases duraderas los principios del derecho internacional; que han sabido cultivar con tanto esplendor el humanismo, las letras, las lenguas antiguas; que han podido producir sumas, tratados, monumentos literarios, uno de cuyos símbolos más prestigiosos es la Políglota Complutense. A la luz de esta noble tradición, hemos de pensar en las condiciones permanentes de la creatividad intelectual. Me referiré brevemente a la libertad de la investigación hecha en común, a la apertura a lo universal y al saber concebido como servicio al hombre integral. 4. En España, como en otros países de Europa, generaciones enteras de investigadores, profesores y autores han tenido gran fecundidad gracia a la libertad de investigación, que les aseguraban comunidades universitarias de régimen autónomo; de ellas, el Rey o la Iglesia se hacían frecuentemente garantes. Esos centros universitarios, reuniendo a maestros especializados en diversas disciplinas, constituían un medio propicio para la creatividad, la emulación y el diálogo constante con la teología. La universidad aparecía ante todo como un asunto de los mismos universitarios y, en la colaboración entre maestros y discípulos, se realizaban las condiciones favorables para el descubrimiento, la enseñanza y difusión del saber. Los maestros sabían que, en campo teológico, la investigación implica fidelidad a la Palabra revelada en Jesucristo y confiada a la Iglesia. También el diálogo entre teología y Magisterio se reveló muy fecundo. Obispos y teólogos sabían encontrarse, en beneficio común de pastores y profesores. Si en momentos como los de la Inquisición se produjeron tensiones, errores y excesos —hechos que la Iglesia de hoy valora a la luz objetiva de la historia— es necesario reconocer que el conjunto de medios intelectuales de España había sabido reconciliar admirablemente las exigencias de una plena libertad de investigación con un profundo sentido de Iglesia. Lo atestiguan las innumerables creaciones de escritos clásicos que los maestros, sabios y autores de España supieron aportar al tesoro cultural de la Iglesia. Acta Ioannis Pauli Pp. II 281 5. Se nota también en la tradición intelectual de vuestra nación la apertura a lo universal, que ha dado reputación y fama a vuestros maestros. Vuestros sabios e investigadores han tenido los ojos abiertos a la historia clásica y bíblica, a los demás países de Europa, al mundo antiguo y nuevo. Vuestros autores han sido pioneros geniales en la ciencia de las relaciones internacionales y del derecho entre las naciones. El rápido establecimiento de universidades de alto prestigio calcadas en la de Salamanca, de las que llegarán a implantarse hasta treinta en las nacientes Américas, es otra prueba del universalismo que durante largo tiempo ha caracterizado a vuestra cultura, enriquecida por tantos descubrimientos y descubridores, y por la influencia profunda de tantos misioneros en el mundo entero. El papel que vuestro país ha reconocido a la Iglesia, ha dado a vuestra cultura una dimensión especial. La Iglesia ha estado presente en todas las etapas de la gestación y del progreso de la civilización española. Vuestra nación ha sido el crisol donde tradiciones muy ricas se han fundido en una síntesis cultural única. Los rasgos característicos de las colectividades hispánicas se han enriquecido con aportaciones históricas del mundo árabe —vuestra armoniosa lengua, arte y toponimia dan prueba de ello— fusionándose en una civilización cristiana ampliamente abierta a lo universal. Tanto dentro como fuera de sus fronteras, España se ha hecho a sí misma, acogiendo la universalidad del Evangelio y las grandes corrientes culturales de Europa y del mundo. 6. Vuestros maestros y pensadores tenían también el sentimiento de servir al hombre integral, de responder a sus necesidades psíquicas, intelectuales, morales y espirituales. Nació así una ciencia del hombre, en la que colaboraban tanto los médicos como los filósofos, teólogos, moralistas y juristas. Un lugar aparte corresponde a vuestros grandes maestros espirituales. Su obra tuvo una difusión que desbordó rápidamente vuestras fronteras para extenderse a la Iglesia entera. Pensemos en Santa Teresa de Jesús y San Juan de la Cruz, doctores de la Iglesia, Santo Domingo, Fray Luis de Granada, San Ignacio de Loyola, figuras gigantes en el campo de la espiritualidad. Ellos han prestado grandes servicios también a la cultura del Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 282 hombre, continuando una larga tradición en la que destacan precursores eminentes como San Isidoro de Sevilla, uno de los primeros enciclopedistas católicos, y San Raimundo de Peñafort, autor de una de las primeras síntesis del derecho en vuestro país. Todos esos hombres y mujeres son maestros en el sentido pleno de la palabra, que han sabido, con una inteligencia excepcional y profética, servir al hombre en sus aspiraciones más altas. ¿Quién puede medir su influencia y el efecto duradero de sus enseñanzas, escritos y creaciones? Son testigos maravillosos de una cultura que concebía al hombre como creado a imagen de Dios, capaz de dominar el mundo, pero llamado sobre todo a un progreso espiritual cuyo modelo perfecto es Jesucristo. 7. Estas lecciones de la historia de España merecen ser recordadas. En primer lugar para rendir un homenaje a la contribución insigne que vuestros maestros, sabios, investigadores y vuestros santos aportaron a la humanidad entera, la cual no sería lo que es sin la herencia hispánica. Otra razón nos invita hoy, en contextos históricos muy diversos, a reflexionar sobre las condiciones que pueden en nuestros días favorecer la promoción de la cultura y de la ciencia, y estimular las investigaciones sobre el hombre, de las que tanta necesidad tiene nuestra época. Para los hombres y las mujeres de cultura, es de gran provecho meditar sobre los presupuestos de la creatividad intelectual y espiritual. Y que, hoy como ayer, reclaman un clima de libertad y de cooperación entre investigadores, con una actitud de apertura a lo universal y con una visión integral del hombre. 8. La primera condición es que se asegure la libertad de espíritu. En la investigación, en efecto, es necesario tener libertad para buscar y anunciar los resultados. La Iglesia apoya la libertad de investigación, que es uno de los atributos más nobles del hombre. A través de la búsqueda, el hombre llega a la Verdad: uno de los nombres más hermosos que Dios se ha dado a sí mismo. Porque la Iglesia está convencida de que no puede haber contradicción real entre la ciencia y la fe, ya que toda realidad procede en última instancia de Dios creador. Así lo afirmó el Concilio Vaticano I I . También yo lo he recordado en varias ocasiones a los hombres y mujeres de ciencia. Es cierto que ciencia y fe representan 2 2 Cf. Gaudium et spes, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 283 dos órdenes de conocimiento distintos, autónomos en sus procedimientos, pero convergentes finalmente en el descubrimiento de la realidad integral que tiene su origen en Dios. Por parte de la Iglesia, como por parte de los mejores sabios modernos, tiende a establecerse un amplio acuerdo sobre ese punto. Las relaciones entre el mundo de las ciencias y la Santa Sede se han^hecho cada vez más frecuentes, marcadas por una comprensión recíproca. Sobre todo desde los tiempos de mi predecesor Pío X I I y luego de Pablo V I , los Papas han entrado en un diálogo cada vez más frecuente con numerosos grupos de sabios, de especialistas, de investigadores, que han encontrado en la Iglesia un interlocutor deseoso de comprenderles, de animarles en su investigación, manifestándoles a la vez una profunda gratitud por el servicio indispensable que la ciencia presta a la humanidad. 3 Si en el pasado se produjeron serios desacuerdos o malentendidos entre los representantes de la ciencia y de la Iglesia, esas dificultades han sido hoy prácticamente superadas, gracias al reconocimiento de los errores de interpretación que han podido deformar las relaciones entre fe y ciencia, y sobre todo gracias a una mejor comprensión de los respectivos campos del saber. En nuestros días, la ciencia plantea problemas a otro nivel. La ciencia, y la técnica derivada de ella, han provocado profundos cambios en la sociedad, en las instituciones y también en el comportamiento de los hombres. Las culturas tradicionales han sido trastornadas por las nuevas formas de comunicación social, de producción, de experimentación, de explotación de la naturaleza y de planificación de las sociedades. Ante ello, la ciencia ha de sentir en adelante una responsabilidad mucho mayor. El futuro de la humanidad depende de ello. ¡Hombres y mujeres que representáis la ciencia y la cultura : vuestro poder moral es enorme ! ¡ Vosotros podéis conseguir que el sector científico sirva ante todo a la cultura del hombre y que jamás se pervierta y utilice para su destrucción! Es un escándalo de nuestro tiempo que muchos investigadores estén dedicados a perfeccionar nuevas armas para la guerra, que un día podrían demostrarse fatales. Hay que despertar las conciencias. Vuestra responsabilidad y posibilidades de influjo en la opinión pública son inmensas. ¡ Hacedlas 3 Cfr. Discurso en la Catedral de Colonia, 15 noviembre 1980. 284 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale servir para la causa de la paz y del verdadero progreso del hombre ! ¡ Cuántas maravillas podría llevar a cabo nuestro mundo, si los mejores talentos y los mejores investigadores se dieran la mano para explorar las vías del desarrollo de todos los hombres y de todas las regiones de la tierra! Para ello, nuestra época tiene necesidad de una ciencia del hombre, de una reflexión e investigación originales. Al lado de las ciencias físicas o biológicas, es necesario que los especialistas de las ciencias humanas den su contribución. Está en juego el servicio del hombre, que hay que defender en su identidad, su dignidad y grandeza moral, porque es una res sacra, como bien dijo Séneca. 9. La amplitud de los temas enunciados podría desanimar a los investigadores o pensadores aislados. Por esto, hoy más que nunca, la investigación debe realizarse en común. Es tal hoy día la especializaron de las disciplinas, que para la eficacia de la investigación, y más aún para servir al hombre, los investigadores han de trabajar en común. No sólo por exigencia metodológica, sino para evitar la dispersión y dar una respuesta adecuada a los complejos problemas que han de afrontarse. Partiendo de las necesidades del hombre individual y social, los centros de investigación y las universidades habrán de superar el fraccionamiento de disciplinas, si es necesario metodológicamente, a fin de que los grandes problemas del hombre moderno, que se llaman desarrollo, hambre en el mundo, justicia, paz, dignidad para todos, sean afrontados con competencia y eficacia. Los poderes públicos y la comunidad internacional tienen necesidad de los talentos de todos y deben poder contar con vuestro trabajo común. La Iglesia y los católicos desean participar activamente en el diálogo común con sabios e investigadores. Numerosos católicos realizan ya una función eminente en los diferentes sectores del mundo universitario y de la investigación. Su fe y su cultura les proporcionan fuertes motivaciones para continuar su tarea científica, humanística o literaria. Son un testimonio elocuente de la validez de la fe católica y del interés de la Iglesia en todo lo que atañe a la cultura y a la ciencia. La Iglesia sigue con particular interés la vida del mundo universitario, porque es consciente de que en él se forman las generaciones que ocuparán los puestos clave en la sociedad de mañana. Ella desea poder Acta Ioannis Pauli Pp. II 285 realizar también su tarea propia en el campo universitario, y por esto alienta la constitución y desarrollo de universidades católicas. En un diálogo entre responsables de la Iglesia y de los poderes públicos, es deseable que se logren acuerdos prácticos que permitan a las universidades católicas dar a las comunidades nacionales el servicio original propio. Reconociendo esta aportación, los poderes públicos sirven en definitiva la causa de las identidades culturales, múltiples y diversas en la sociedad pluralista de hoy. 10. Una exigencia particularmente importante hoy para la renovación cultural es la apertura a lo universal. En efecto, se advierte con frecuencia que la pedagogía queda reducida a la preparación de los estudiantes para una profesión, pero no para la vida, porque, más o menos conscientemente, se ha disociado a veces la educación de la instrucción. Y sin embargo, la universidad debe desempeñar su función indispensable de educación. Esta supone que los educadores sepan transmitir a los estudiantes, además de la ciencia, el conocimiento del hombre mismo ; es decir, de su propia dignidad, de su historia, de sus responsabilidades morales y civiles, de su destino espiritual, de sus lazos con toda la humanidad. Ello exige que la pedagogía de la enseñanza se base en una imagen coherente del hombre, en una concepción del universo que no parta de concepciones apriorísticas y que sepa también acoger lo trascendente. Para los católicos, el hombre ha sido creado a imagen de Dios y está llamado a trascender el universo. Las culturas que encontraron sus raíces y vitalidad en el cristianismo, reconocían además la importancia de la fraternidad universal entre los hombres. ~ El nuevo humanismo, del que tanto necesita nuestro tiempo, ha de potenciar la solidaridad entre todos los seres humanos. Sin ello no pueden resolverse los grandes problemas, como la instauración de la paz, el intercambio pacífico de recursos naturales, la ecología, la búsqueda de empleo para todos, la implantación de la justicia social. En la familia, en la escuela y en la universidad, las nuevas generaciones aprenderán las exigencias de la comprensión internacional, del respeto mutuo y de la cooperación eficaz en las tareas de desarrollo del mundo. La paz internacional, que es hoy una aspiración tan profunda de la humanidad, será el fruto de esta comprensión universal, capaz de Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 286 acallar los prejuicios, los rencores y los conflictos. Sí, las raíces de la paz son de orden cultural y moral. Sí, la paz es una conquista espiritual del hombre. 11. Finalmente, el progreso de la cultura está unido en definitiva al crecimiento moral y espiritual del hombre. Porque es por medio de su espíritu que el hombre se realiza en cuanto tal. Para ello hay que tener una visión del hombre integral. Por eso la Iglesia siente la responsabilidad de defender al hombre contra ideologías teóricas o prácticas que lo reducen a objeto de producción o de consumo ; contra las corrientes fatalistas que paralizan los ánimos ; contra el permisivismo moral que abandona al hombre al vacío del hedonismo ; contra las ideologías agnósticas que tienden a desalojar a Dios de la cultura. Séame permitido hacer una llamada a los hombres y a las mujeres que desean el progreso real de la cultura, .para que mediten las páginas luminosas del Concilio Vaticano I I , que ofrecen a nuestro tiempo una antropología capaz de orientar hacia la reconstrucción de una sociedad digna de la grandeza del hombre. Nuestro Creador y Maestro nos dijo: ((Conozco lo que hay dentro del hombre ». La Iglesia, después de El, enseña que el hombre, creatura sublime de Dios, es capaz de la santidad y también de cualquier maldad. La Iglesia « experta en humanidad », según la expresión de mi predecesor Pablo V I , sabe también lo que hay en el hombre. A pesar de todos sus fracasos, él está llamado a la grandeza moral y a la salvación que se realiza en Jesucristo, Hijo de Dios, que amó al hombre hasta asumir su misma condición humana y ofrecerle su ayuda. Esta es la razón de nuestra confianza en la capacidad del hombre de superarse, de amar a sus hermanos, de construir un mundo nuevo, una ((civilización del amor». A los teólogos e intelectuales católicos les exhorto a profundizar en estos datos fundamentales de la antropología cristiana y a ilustrar su significación práctica para la sociedad moderna. Señores : como dije ante la UNESCO, vuestra contribución personal es importante, es vital. Continuad siempre. La Iglesia alienta vuestro esfuerzo. Y ojalá que en vuestro deber bien cumplido, en vuestro servicio a 4 4 Cfr. Discurso del 2 junio 1980. Acta Ioannis Pauli Pp. II 287 la humanidad, encontréis ésa Verdad total, que da sentido pleno al hombre y a la creación. Esa verdad que es el horizonte último de vuestra búsqueda. He dicho. Matriti, in stadio « Bernabéu », ad inveniam habita.* Queridos jóvenes: 1. Es éste uno de los encuentros que más esperaba en mi visita a España. Y que me permite tener un contacto directo con la juventud española, en el marco del estadio Santiago Bernabéu, testigo de tantos acontecimientos deportivos. En todas mis visitas pastorales, en las diversas partes del mundo, he querido siempre reunirme con los jóvenes. Lo hago por la gran estima que nutro hacia vosotros y porque sois la esperanza de la Iglesia, no menos que de la sociedad. Ellas, en efecto dentro de no muchos años descansarán en gran parte sobre vosotros. Sobre vosotros y tantos miles de compañeros vuestros que están unidos a vosotros en este momento. Desde todos los lugares de España de los que venís. Sé que muchos de ellos —la noticia me llegó a Boma antes de mi salida—querían estar también aquí esta tarde. Y que ante la dificultad de encontrar puesto para todos, os mandaron como sus representantes. Sé también que tantos de ellos os encargaron expresamente que trajeseis su saludo al Papa y le dijerais que están con nosotros en la oración, ante la radio y la televisión, porque tienen sed de verdad, de ideales grandes, de Cristo. Queridos jóvenes: esto me emocionó; os lo digo como una confidencia que se hace al amigo. Los jóvenes sois capaces de ganar el corazón con tantos de vuestros gestos, con vuestra generosidad y espontaneidad. Era vuestra primera respuesta, antes de vernos, a un interrogante mío. En efecto, alguna vez me había preguntado : los jóvenes españoles ¿serán capaces de mirar con valentía y constancia hacia el bien? ; ¿ofrecerán un ejemplo de madurez en el uso de su libertad o se replegarán desencantados sobre sí mismos? La juventud de un país rico de fe, de * Die 3 m. Novembris a. 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 288 inteligencia, de heroísmo, de arte, de valores humanos, de grandes empresas humanas y religiosas, ¿querrá vivir el presente abierta a la esperanza cristiana y con responsable visión de futuro? La respuesta me la dieron las noticias que me llegaban de vosotros. Me la ha dado sobre todo lo que he visto en tantos de vosotros en estos días, y vuestra presencia y actitud esta tarde. Quiero decíroslo : No me habéis desilusionado, sigo creyendo en los jóvenes, en vosotros. Y creo, no para halagaros, sino porque cuento con vosotros para difundir un sistema nuevo de vida. Ese que nace de Jesús, hijo de Dios y de María, cuyo mensaje os traigo. 2. Hace unos momentos se nos invitaba a reflexionar sobre el texto de las bienaventuranzas. En la base de ellas se halla una pregunta que vosotros os ponéis con inquietud : ¿por qué existe el mal en el mundo? Las palabras de Cristo hablan de persecución, de llanto, de falta de paz y de injusticia, de mentira y de insultos. E indirectamente hablan del sufrimiento del hombre en su vida temporal. Pero no se detienen ahí. Indican también un programa para superar el mal con el bien. Efectivamente, los que lloran, serán consolados ; los que sienten la ausencia de la justicia y tienen hambre y sed de ella, serán saciados; los operadores de paz, serán llamados hijos de Dios; los misericordiosos, alcanzarán misericordia; los perseguidos por causa de la justicia, poseerán el reino de los cielos. ¿Es esta solamente una promesa de futuro? Las certezas admirables que Jesús da a sus discípulos ¿se refieren sólo a la vida eterna, a un reino de los cielos situado más allá de la muerte? Sabemos bien, queridos jóvenes, que ese «reino de los cielos» es el «reino de Dios», que «está cerca». Porque ha sido inaugurado con la muerte y resurrección de Cristo. Sí, está cerca, porque en buena parte depende de nosotros, cristianos y «discípulos» de Jesús. Somos nosotros, bautizados y confirmados en Christo, los llamados a acercar ese reino, a hacerlo visible y actual en este mundo, como preparación a su establecimiento definitivo. Y esto se logra con nuestro empeño personal, con nuestro esfuerzo y conducta concorde con los preceptos del Señor, con nuestra fidelidad a su persona, con nuestra imitación de su ejemplo, con nuestra dignidad moral. 1 1 Mt 3, 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 289 Así, el cristiano vence el mal; y vosotros, jóvenes españoles, vencéis el mal con el bien cada vez que, por amor y a ejemplo de Cristo, os libráis de la esclavitud de quienes miran a tener más y no a ser más. Cuando sabéis ser dignamente sencillos en un mundo que paga cualquier precio al poder; cuando sois limpios de corazón entre quien juzga sólo en términos de sexo, de apariencia o hipocresía; cuando contruís la paz, en un mundo de violencia y de guerra ; cuando lucháis por la justicia ante la explotación del hombre por el hombre o de una nación por la otra; cuando con la misericordia generosa no buscáis la venganza, sino que llegáis a amar al enemigo ; cuando en medio del dolor y las dificultades, no perdéis la esperanza y la constancia en el bien, apoyados en el consuelo y ejemplo de Cristo y en el amor al hombre hermano. Entonces os convertís en transformadores eficaces y radicales del mundo y en constructores de la nueva civilización del amor, de la justicia, que Cristo trae como mensaje. 3. De esta forma, el hombre —y sobre todo el joven— que se acerca a la lectura de la palabra de Cristo con la pregunta de « por qué existe el mal en el mundo )), cuando acepta la verdad de las bienaventuranzas, termina poniéndose otra pregunta: ¿qué hacer para vencer al mal con el bien? Más aún : acaba ya con una respuesta a esa pregunta, que es fundamental en la existencia humana. Y bien podemos decir que quien halla esta respuesta y sabe orientar coherentemente su conducta, ha logrado hacer penetrar el Evangelio en su vida. Entonces es verdaderamente cristiano. Con los criterios sólidos que saca de su convicción cristiana, el joven sabe reaccionar debidamente ante un mundo de apariencias, de injusticia y materialismo que le rodea. Ante la manipulación de la que puede sentirse objeto mediante la droga, el sexo exasperado, la violencia, el joven cristiano no buscará métodos de acción que le lleven a la espiral del terrorismo; éste le hundiría en el mismo o mayor mal que critica y depreca. No caerá en la inseguridad y la desmoralización, ni se refugiará en vacíos paraísos de evasión o de indiferentismo. Ni la droga, ni el alcohol, ni el sexo, ni un resignado pasivismo acritico —eso que vosotros llamáis «pasotismo ) ) — son una respuesta frente al mal. La respuesta vuestra ha de venir desde una postura sanamente crítica; desde la lucha contra una masificación en el pensar y en el vivir que a veces se os trata de Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 290 imponer; que se ofrece en tantas lecturas y medios de comunicación social. Ï Jóvenes ! ¡ Amigos ! Habéis de ser vosotros mismos, sin dejaros manipular ; teniendo criterios sólidos de conducta. En una palabra : con modelos de vida en los que se pueda confiar, en los que podáis reflejar toda vuestra generosa capacidad creativa, toda vuestra sed de sinceridad y mejora social, sed de valores permanentes dignos de elecciones sabias. Es el programa de lucha, para superar con el bien el mal. El programa de las bienaventuranzas que Cristo os propone. 4. Unamos ahora la reflexión sobre las bienaventuranzas con las palabras antes escuchadas de San Juan. El Apóstol indica que quien ama a su hermano está en la luz, y el que le aborrece está en las tinieblas ; él escribe a las dos generaciones : a los padres, que han conocido a Aquel que existe desde siempre ; y a los hijos, a vosotros los jóvenes, « que sois fuertes, y la palabra de Dios permanece en vosotros, y habéis vencido al maligno ) ) . ¿Qué sentido tienen estas palabras? San Juan habla dos veces de victoria sobre el maligno; es decir, de la victoria sobre el instigador del mal en el mundo. Es idéntico tema al encontrado en las bienaventuranzas. Ahora bien, sabemos que es Jesús quien nos da esa «victoria que vence el mundo )) y el mal que hay en él, que lo caracteriza, porque « el mundo todo está bajo el maligno ) ) . Pero notemos bien las dos condiciones o dimensiones esenciales que el Evangelio pone para esa victoria: la primera es el amor; la segunda, el conocimiento de Dios como Padre. El amor a Dios y al prójimo es el distintivo del cristiano ; es el precepto « antiguo » y « nuevo » que caracteriza la revelación de Dios en el Antiguo y el Nuevo Testamento. Es la « Fuerza » que vigoriza nuestra capacidad humana de amor, elevándola, por amor a Dios, en el amor al «hermano». El amor tiene una enorme capacidad transformadora : cambia las tinieblas del odio en luz. Imaginaos por un momento este magnífico estadio sin luz. No nos 2 3 4 5 6 2 1 Jn 2, 13 s. 3 Cfr. Ibid. Cfr. 1 Jn 4 5 6 1 Jn tí, ás. v. 19. Dt 6, 5; Lev 19, 8; Jn 13, 34 s. 2, 9-11. Acta Ioannis Pauli Pp. II 291 veríamos ni oiríamos. ¡Que triste espectáculo sería! ¡Que cambio por el contrario, estando bien iluminado ! Con razón puede decirnos San Juan que « e l que ama a su hermano está en la l u z » , mientras que el que le aborrece «está en las tinieblas». Con esa transformación interior se vence el mal, el egoísmo, las envidias, la hipocresía, y se hace prevalecer el bien. 7 Lo hace prevalecer nuestro conocimiento de Dios como Padre. Y por lo tanto, la visión del hombre como objeto del amor divino, como imagen de Dios, con destino eterno, como ser redimido por Cristo, como hijo del mismo Padre del Cielo. Por ello, no como antagonista, no como adversario, sino como « hermano ». ¡ Cuántas fuerzas del mal, de desunión, de muerte e insolidaridad se vencerían, si esa visión del hombre, no lobo para el hombre, sino hermano, se implantara eficazmente en las relaciones entre personas, grupos sociales, razas, religiones y naciones ! 5. Para ello hace falta que, frente a la pregunta existencial del « por qué el mal en el mundo » descubramos en nosotros el amor como deseo de bien; más aún : como exigencia de bien; como exigencia « antigua» y (.(.nuevay>, actual, orientada hacia los coeficientes únicos e irrepetibles de nuestra vida, de nuestro momento histórico, de nuestros compañeros de camino hacia el Padre. Así entraremos en el ámbito de quienes dan una respuesta evangélica al problema del mal y su superación en el bien. Así contribuiremos, desde la fidelidad a nuestra relación con Dios-Padre y al « nuevo mandamiento » de Cristo, que « es verdadero en El y en nosotros » , a que pasen las tinieblas y aparezca la luz. Ese es el camino para la construcción del reino de Cristo; donde tienen cabida prevalente los pobres, los enfermos, los perseguidos, porque el hombre es visto en su capacidad y tendencia hacia la plenitud de Dios. Un reino donde impere la verdad, la dignidad del hombre, la responsabilidad, la certeza de ser imagen de Dios. Un reino en el que se realice el proyecto divino sobre el hombre, basado en el amor, la libertad auténtica, el servicio mutuo, la reconciliación de los hombres con Dios y entre sí. Un reino al que todos sois llamados, para construirlo 8 9 7 8 9 Cfr. Jn 2, 14. Cfr. 1 Jn 2, 8. Ibid. 292 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale no sólo aisladamente, sino también asociados en grupos o movimientos que hagan presente el Evangelio y sean luz y fermento para los demás. 6. Mis queridos jóvenes : la lucha contra el mal se plantea en el propio corazón y en la vida social. Cristo, Jesús de Nazaret, nos enseña cómo superarlo en el bien. Nos lo enseña y nos invita a hacerlo con acento de amigo : de amigo que no defrauda, que ofrece una experiencia de amistad de la que tanto necesita la juventud de hoy, tan ansiosa de amistades sinceras y fieles. Haced la experiencia de esta amistad con Jesús. Vividla en la oración con El, en su doctrina, en la enseñanza de la Iglesia que os la propone. María Santísima, su Madre y nuestra, os introduzca en ese camino. Y os dé valentía el ejemplo de Santa Teresa, esa extraordinaria mujer y santa; de San Francisco Javier, el del gran corazón para el bien, y de tantos otros compatriotas vuestros que consumieron su vida en hacer el bien, a costa de todo, aun de sí mismos. Jóvenes españoles : El mal es una realidad. Superarlo en el bien es una gran empresa. Brotará de nuevo con la debilidad del hombre. Pero no hay que asustarse. La gracia de Cristo y sus sacramentos están a nuestra disposición. Mientras marchemos por el sendero transformador de las bienventuranzas, estamos venciendo el mal; estamos convirtiendo las tinieblas en luz. Sea este vuestro camino; con Cristo, nuestra esperanza, nuestra Pascua. Y acompañados siempre por la Madre común, la Virgen María. Así sea. EX EXTERNO PODIO SUMMUS PONTIFEX ALIQUA VERBA DIXIT ! Queridos jóvenes: Habéis estado unidos a vuestros compañeros que estaban dentro del estadio. Al hablar a ellos, hablaba a vosotros. Pero no podía menos de asomarme ahora aquí, para estar más cerca de vosotros, y poder dirigir unas palabras de cordialísimo saludo a todos vosotros, los miles de jóvenes que os habéis congregado esta tarde, para estar conmigo en el acto juvenil. Gracias por vuestra fidelidad en venir a escucharme. Mis queridos jóvenes : ¡ Buenas tardes y hasta siempre ! Acta Ioannis Pauli Pp. II 293 Segoviae, in honorem Sancti Ioannis a Cruce habita.* 1. (( En la grandeza y hermosura de las criaturas, proporcionalmente se puede contemplar a su Hacedor original... Y si se admiraron del poder y de la fuerza, debieran deducir de aquí cuánto más poderoso es su plasmador...; si fueron seducidos por su hermosura, ... debieron conocer cuánto mejor es el Señor de Ellos, pues es el autor de la belleza quien hizo todas estas cosas » . * Hemos proclamado estas palabras del libro de la Sabiduría, queridos hermanos y hermanas, ante este magnífico acueducto romano, en el curso de esta celebración en honor de San Juan de la Cruz, junto a su sepulcro. El libro de la Sabiduría habla del conocimiento de Dios por medio de las criaturas; del conocimiento de los bienes visibles que muestran a su Artífice ; de la noticia que lleva hasta el Creador a partir de sus obras. Bien podemos poner estas palabras en labios de Juan de la Cruz y comprender el sentido profundo que les ha dado el autor sagrado. Son palabras de sabio y de poeta que ha conocido, amado y cantado la hermosura de las obras de Dios; pero sobre todo, palabras de teólogo y de místico que ha conocido a su Hacedor ; y que apunta con sorprendente radicalidad a la fuente de la bondad y de la hermosura, dolido por el espectáculo del pecado que rompe el equilibrio primitivo, ofusca la razón, paraliza la voluntad, impide la contemplación y el amor al Artífice de la creación. 2. Doy gracias a la Providencia que me ha concedido venir a venerar las reliquias, y a evocar la figura y doctrina de San Juan de la Cruz, a quien tanto debo en mi formación espiritual. Aprendí a conocerlo en mi juventud y pude entrar en un diálogo íntimo con este maestro de la fe, con su lenguaje y su pensamiento, hasta culminar con la elaboración de mi tesis doctoral sobre La fe en San Juan de la Cruz. Desde entonces he encontrado en él un amigo y maestro, que me ha indicado la luz que brilla en la oscuridad, para caminar siempre hacia Dios, «sin otra luz ni guía / que la que en el corazón ardía. / Aquésta me guiaba / más cierto que la luz del mediodía». 2 En esta ocasión saludo cordialmente a los miembros de la provincia * Die 4 m. Novembris a. 1982. 1 Sab 13, 5. 4. 3. 2 De la poesia «Noche oscura», 3-4. 20 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 294 y diócesis de Segovia, a su Pastor, a los sacerdotes, religiosos y religiosas, a las Autoridades y a todo el Pueblo de Dios que vive aquí, bajo el cielo limpio de Castilla, así como a los venidos de las zonas cercanas y de otras partes de España. 3. El Santo de Fontiveros es el gran maestro de los senderos que conducen a la unión con Dios. Sus escritos siguen siendo actuales, y en cierto modo explican y complementan los libros de Santa Teresa de Jésus. El indica los caminos del conocimiento mediante la fe, porque sólo tal conocimiento en la fe dispone el entendimiento a la unión con el Dios vivo. ¡ Cuántas veces, con una convicción que brota de la experiencia, nos dice que la fe es el medio propio y acomodado para la unión con Dios ! Es suficiente citar un célebre texto del libro segundo de la Subida del Monte Carmelo : (( La fe es sola el próximo y proporcionado medio para que el alma se una con Dios... Porque así como Dios es infinito, así ella nos lo propone infinito ; y así como es Trino y Uno, nos le propone Trino y Uno ... Y así, por este solo medio, se manifiesta Dios al alma en divina luz, que excede todo entendimiento. Y por tanto cuanta más fe tiene el alma, más unida está con Dios » . Con esta insistencia en la pureza de la fe, Juan de la Cruz no quiere negar que el conocimiento de Dios se alcance gradualmente desde el de las criaturas ; como enseña el libro de la Sabiduría y repite San Pablo en la Carta a los Romanos. El Doctor Místico enseña que en la fe es también necesario desasirse de las criaturas, tanto de las que se perciben por los sentidos como de las que se alcanzan con el entendimiento, para unirse de una manera cognoscitiva con el mismo Dios. Ese camino que conduce a la unión, pasa a través de la (( noche oscura » de la fe. 3 4 4. El acto de fe se concentra, según el Santo, en Jesucristo; el cual, como ha afirmado el Vaticano I I , « es a la vez el mediador y la plenitud de toda la Revelación » . Todos conocen la maravillosa página del Doctor místico acerca de Cristo como Palabra definitiva del Padre y totalidad de la revelación, en ese diálogo entre Dios y los hombres : « E l es toda mi locución y respuesta, y es toda mi visión y toda mi 5 3 4 5 I I , 9, i. 1, 18-21; cfr. Cántico Espiritual, 4, 1. Cfr. Dei Verbum, n. 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 295 revelación. Lo cual os he ya hablado, respondido, manifestado y revelado, dándoosle por Hermano, Compañero y Maestro, Precio y Premio». Y así, recogiendo conocidos textos bíblicos, resume : « Porque en darnos como nos dio a su Hijo, que es una Palabra suya, que no tiene otra, todo nos lo habló junto y de una vez en esta sola palabra, y no tiene más que hablar » . Por eso la fe es la búsqueda amorosa del Dios escondido que se revela en Cristo, el Amado. Sin embargo, el Doctor de la fe no se olvida de puntualizar que a Cristo lo encontramos en la Iglesia, Esposa y Madre ; y que en su magisterio encontramos la norma próxima y segura de la fe, la medicina de nuestras heridas, la fuente de la gracia : « Y así, escribe el Santo, en todo nos habernos de guiar por la ley de Cristo hombre y de la Iglesia y sus ministros, humana y visiblemente, y por esa vía remediar nuestras ignorancias y flaquezas espirituales ; que para todo hallaremos abundante medicina por esta v í a » . 6 7 8 9 10 5. En estas palabras del Doctor Místico encontramos una doctrina de absoluta coherencia y modernidad. Al hombre de hoy, angustiado por el sentido de la existencia, indiferente a veces ante la predicación de la Iglesia, escéptico quizá ante las mediaciones de la revelación de Dios, Juan de la Cruz invita a una búsqueda honesta, que lo conduzca hasta la fuente misma de la revelación que es Cristo, la Palabra y el Don del Padre. Lo persuade a prescindir de todo aquello que podría ser un obstáculo para la fe, y lo coloca ante Cristo. Ante El que revela y ofrece la verdad y la vida divinas en la Iglesia, que en su visibilidad y en su humanidad es siempre Esposa de Cristo, su Cuerpo Místico, garantía absoluta de la verdad de la f e » . Por eso exhorta a emprender una búsqueda de Dios en la oración, para que el hombre caiga en la cuenta de su finitud temporal y de su vocación de eternidad. En el silencio de la oración se realiza el en11 12 6 Subida del Monte Carmelo, II 22, 5. 7 Cfr. Mt 17, 5 ; Heb 1, 1. 8 Ibid., 3. 9 Cfr. Cántico Espiritual, 1, 1-3. 11. 10 Subida del Monte Carmelo, 11, 22, 7. 11 Cfr. Llama de Amor viva, Prólogo, 1. 12 Cfr. Cántico Espiritual, 1, 1. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 296 cuentro con Dios y se escucha esa Palabra que silencio y en silencio tiene que ser oída. Un y un desasimiento interior, unidos al fervor de profundidades del alma al poder purificador del 13 Dios dice en eterno grande recogimiento la oración, abren las amor divino. 6. Juan de la Cruz, siguió las huellas del Maestro, que se retiraba a orar en parajes solitarios. Amó la soledad sonora donde se escucha la música callada, el rumor de la fuente que mana y corre aunque es de noche. Lo hizo en largas vigilias de oración al pie de la Eucaristía, ese <( vivo pan » que da la vida, y que lleva hasta el manantial primero del amor trinitario. No se pueden olvidar las inmensas soledades de Duruelo, la oscuridad y desnudez de la cárcel de Toledo, los paisajes andaluces de la Peñuela, del Calvario, de los Mártires, en Granada. Hermosa y sonora soledad segoviana la de la ermita-cueva, en las peñas grajeras de este convento fundado por el Santo. Aquí se han consumado diálogos de amor y de fe ; hasta ese último, conmovedor, que el Santo confiaba con estas palabras dichas al Señor que le ofrecía el premio de sus trabajos : (( Señor, lo que quiero que me deis es trabajos que padecer por vos, y que sea yo menospreciado y tenido en poco )). Así hasta la consumación de su identificación con Cristo Crucificado y su pascua gozosa en Ubeda, cuando anunció que iba a cantar maitines al cielo. 14 7. Una de las cosas que más llaman la atención en los escritos de San Juan de la Cruz, es la lucidez con que ha descrito el sufrimiento humano, cuando el alma es embestida por la tiniebla luminosa y purificada de la fe. Sus análisis asombran al filósofo, al teólogo y hasta al psicólogo. El Doctor Místico nos enseña la necesidad de una purificación pasiva, de una noche oscura que Dios provoca en el creyente, para que más pura sea su adhesión en fe, esperanza y amor. Sí, así es. La fuerza purificadera del alma humana viene de Dios mismo. Y Juan de la Cruz fue consciente, como pocos, de esta fuerza purificadora. Dios mismo purifica el alma hasta en los más profundos abismos de su ser, encendiendo en el hombre la llama de amor viva: su Espíritu. El ha contemplado con una admirable hondura de fe, y desde su propia experiencia de la purificación de la fe, el misterio de Cristo 13 14 Cfr. Dichos de Luz y Amor, 104. Cfr. Subida del Monte Carmelo, I I I , 44, 4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 297 crucificado ; hasta el vértice de su desamparo en la cruz, donde se nos ofrece, como él dice, como ejemplo y luz del hombre espiritual. Allí, el Hijo Amado del Padre « fue necesitado de clamar diciendo : ¡Dios mío, Dios mío! ¿por qué me has desamparado? Lo cual fue el mayor desamparo sensitivamente que había tenido en su vida. Y así en él hizo la mayor obra que en toda su vida con milagros y obras había hecho, ni en la tierra ni en el cielo, que fue reconciliar y unir al género humano por gracia con D i o s » . 15 16 8. El hombre moderno, no obstante sus conquistas, roza también en su experiencia personal y colectiva el abismo del abandono, la tentación del nihilismo, lo absurdo de tantos sufrimientos físicos, morales y espirituales. La noche oscura, la prueba que hace tocar el misterio del mal y exige la apertura de la fe, adquiere a veces dimensiones de época y proporciones colectivas. También el cristiano y la misma Iglesia pueden sentirse identificados con el Cristo de San Juan de la Cruz, en el culmen de su dolor y de su abandono. Todos estos sufrimientos han sido asumidos por Cristo en su grito de dolor y en su confiada entrega al Padre. En la fe, la esperanza y el amor, la noche se convierte en día, el sufrimiento en gozo, la muerte en vida. Juan de la Cruz, con su propia experiencia, nos invita a la confianza, a dejarnos purificar por Dios ; en la fe esperanzada y amorosa, la noche empieza a conocer « los levantes de la aurora » ; se hace luminosa como una noche de Pascua —« O vere beata nox ! », « ¡ Oh noche amable más que la alborada ! »— y anuncia la resurrección y la victoria, la venida del Esposo que junta consigo y transforma al cristiano : « amada en el Amado transformada ». i Ojalá las noches oscuras que se ciernen sobre las conciencias individuales y sobre las colectividades de nuestro tiempo, sean vividas en fe pura ; en esperanza « que tanto alcanza cuanto espera » ; en amor llameante de la fuerza del Espíritu, para que se conviertan en jornadas luminosas para nuestra humanidad dolorida, en victoria del Resucitado que libera con el poder de su cruz ! 9. Hemos recordado en la lectura del Evangelio las palabras del profeta Isaías, asumidas por Cristo : « E l Espíritu del Señor está 15 16 Mt 27, 46. Subida del Monte Carmelo, I I , 7, 11. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 298 sobre mí, porque me ungió para evangelizar a los pobres; me envió a predicar a los cautivos la libertad, a los ciegos la recuperación de la vista; para poner en libertad a los oprimidos, para anunciar el año de gracia del Señor » . También el « santico de Fray Juan » —como decía la Madre Teresa— fue, como Cristo, un pobre que evangelizó con inmenso gozo y amor a los pobres ; y su doctrina es como una explicación de ese Evangelio de la liberación de esclavitudes y opresiones del pecado, de la luminosidad de la fe que cura toda ceguera. Si la Iglesia lo venera como Doctor místico desde el año 1926, es porque reconoce en él al gran maestro de la verdad viva acerca de Dios y del hombre. La Subida del Monte y la Noche oscura culminan en la gozosa libertad de los hijos de Dios, en la participación en la vida de Dios y en la comunión con la vida trinitaria. Sólo Dios puede liberar al hombre; éste sólo adquiere totalmente su dignidad y libertad, cuando experimenta en profundidad, como Juan de la Cruz indica, la gracia redentora y transformante de Cristo. La verdadera libertad del hombre es la comunión con Dios. 1 7 18 10. El texto del libro de la Sabiduría nos advertía : « si pueden alcanzar tanta ciencia y son capaces de investigar el universo, ¿cómo no conocen más fácilmente al Señor de él? » . He aquí un noble desafío para el hombre contemporáneo que ha explorado los caminos del universo. Y he aquí la respuesta del místico, que desde la altura de Dios descubre la huella amorosa del Creador en sus criaturas y contempla anticipada la liberación de la creación. Toda la creación, dice San Juan de la Cruz, está como bañada por la luz de la Encarnación y de la Resurrección : « En este levantamiento de la Encarnación de su Hijo y de la gloria de su Resurrección según la carne, no solamente hermoseó el Padre las criaturas en parte, mas podremos decir que del todo las dejó vestidas de hermosura y dignidad ) ) . En un abrazo cósmico que en Cristo une el cielo y la tierra, Juan de la Cruz ha podido expresar la plenitud de la vida cristiana : « No me 1 9 20 21 17 Le 4, 18. 18 Cfr. Cántico Espiritual, 39, 3-6 19 Sab 13, 9. 20 Cfr. Rom 8, 19-21. 21 Ibid., 5, 4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 299 quitarás, Dios mío, lo que una vez me diste en tu único Hijo Jesucristo en quien me diste todo lo que quiero ... Míos son los cielos y mía es la tierra ; mías son las gentes ; los justos son míos y míos los pecadores ; los ángeles son míos, y la Madre de Dios y todas las cosas son mías, y el mismo Dios es mío y para mí, porque Cristo es mío y todo para mí yy. 22 11. Hermanos y hermanas : He querido rendir con mis palabras un homenaje de gratitud a San Juan de la Cruz, teólogo y místico, poeta y artista, «hombre celestial y divino» —como lo llamó Santa Teresa de Jesús—, amigo de los pobres y sabio director espiritual de las almas. El es el Padre y Maestro espiritual de todo el Carmelo Teresiano, el forjador de esa fe viva que brilla en los hijos más eximios del Carmelo : Teresa de Lisieux, Isabel de la Trinidad, Rafael Kalinowski, Edith Stein. Pido a las hijas de Juan de la Cruz, las Carmelitas Descalzas, que sepan vivir las esencias contemplativas de ese amor puro que es eminentemente fecundo para la Iglesia. Recomiendo a sus hijos, los Carmelitas Descalzos, fieles custodios de este convento y animadores del Centro de Espiritualidad dedicado al Santo, la fidelidad a su doctrina y la dedicación a la dirección espiritual de las almas, así como al estudio y profundización de la teología espiritual. 23 Para todos los hijos de España y de esta noble tierra segoviana, como garantía de revitalización eclesial, dejo estas hermosas consignas de San Juan de la Cruz que tienen alcance universal : clarividencia en la inteligencia para vivir la fe : « Un solo pensamiento del hombre vale más que todo el mundo ; por tanto sólo Dios es digno de él » . Valentía en la voluntad para ejercitar la caridad: «Donde no hay amor, ponga amor y sacará amor y). - Una fe sólida e ilusionada, que mueva constantemente a amar de veras a Dios y al hombre; porque al final de la vida¿ « a la tarde te examinarán en el amor » . Con mi Bendición Apostólica para todos. 2 4 25 2 6 Dichos de lus y amor, 29-31. Cfr. Cántico Espiritual, 29, 2-3. Dichos de luz y amor, 39. Carta, 26; a María de la Encarnación. Dichos de luz y amor, 64. 300 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale In sollemnibus Hispali habitis ob decretos Ven. Dei Servae Angelae a Cruce beatorum caelitum honores.* Señor Cardenal, Hermanos en el episcopado, queridos hermanos y hermanas: 1. Hoy tengo la dicha de encontrarme por vez primera bajo el cielo de Andalucía; esta región hermosa, la más extensa y poblada de España, centro de una de las más antiguas culturas de Europa. Aquí se dieron cita múltiples civilizaciones que configuraron las peculiares notas características del hombre andaluz. Vosotros disteis al Imperio romano emperadores, filósofos y poetas ; ocho siglos de presencia árabe os afinaron la sensibilidad poética y artística; aquí se forjó la unidad nacional; de las costas cercanas a este (( Guadalquivir sonoro » partió la formidable hazaña del descubrimiento del Nuevo Mundo y la expedición de Magallanes y Elcano hasta Filipinas. Conozco el origen apostólico del cristianismo de la Bética, fecundado por vuestros mártires y sostenido por vuestros Santos : Isidoro y Leandro, Fernando y Juan de Bibera, Juan de Dios y el beato Juan Grande, Juan de Avila y Diego José de Cádiz, Francisco Solano, Rafaela María, el venerable Miguel de Manara y otras muchas figuras insignes. El recuerdo cariñoso de tanta riqueza histórica y espiritual, es mi mejor saludo a vuestro pueblo, a vuestro nuevo Arzobispo, a los Pastores presentes y a todos los españoles, especialmente a los venidos de Canarias ; pero, son sobre todo la voz prestada a quien tanto ha dado a vuestras gentes : a mi queridísimo Hermano y vuestro amado Cardenal que nos acompaña. 2. En este marco sevillano, envuelto como vuestros patios por la (( fragancia rural » de Andalucía, vengo a encontrar a las gentes del campo de España. Y lo hago poniendo ante su vista una humilde hija del pueblo, tan cercana a este ambiente por su origen y su obra. Por eso he querido dejaros un regalo precioso, glorificando aquí a Sor Angela de la Cruz. Hemos oído las palabras del profeta Isaías que invita a partir el pan con el hambriento, albergar al pobre, vestir al desnudo, y no * Die 5 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 301 1 volver el rostro ante el hermano ; porque (( cuando des tu pan al hambriento y sacies el alma indigente, brillará tu luz en la oscuridad, y tus tinieblas serán cual mediodía». Parecería que las palabras del profeta se refieren directamente a Sor Angela de la Cruz: cuando ejercita heroicamente la caridad con los necesitados de pan, de vestido, de amor; y cuando, como sucede hoy, ese ejercicio heroico de la caridad hace brillar su luz en los altares, como ejemplo para todos los cristianos. Sé que la nueva Beata es considerada un tesoro común de todos los andaluces, por encima de cualquier división social, económica, política. Su secreto, la raíz de donde nacen sus ejemplares actos de amor, está expresado en las palabras del Evangelio que acabamos de escuchar: « E l que quiera salvar su viva, la perderá; y el que pierda su vida por mí, la hallará». Ella se llamaba Angela de la Cruz. Como si quisiera decir que, según las palabras de Cristo, ha tomado su cruz para seguirlo. La nueva Beata entendió perfectamente esta ciencia de la cruz, y la expuso a sus hijas con una imagen de gran fuerza plástica. Imagina que sobre el monte Calvario existe, junto al Señor clavado en la cruz, otra cruz « a la misma altura, no a la mano derecha ni a la izquierda, sino en frente y muy cerca». Esta cruz vacía la quieren ocupar Sor Angela y sus Hermanas, que desean «verse crucificadas frente al Señor», con « pobreza, desprendimiento y santa humildad » . Unidas al sacrificio de Cristo, Sor Angela y sus Hermanas podrán realizar el testimonio del amor a los necesitados. En efecto, la renuncia de los bienes terrenos y la distancia de cualquier interés personal, colocó a Sor Angela en aquella actitud ideal de servicio, que gráficamente define llamándose «expropiada para utilidad pública». De algún modo pertenece ya a los demás, como Cristo nuestro Hermano. La existencia austera, crucificada, de las Hermanas de la Cruz, nace también de su unión al misterio redentor de Jesucristo. No pretenden dejarse morir vacíamente de hambre o de frío ; son testigos del Señor, por nosotros muerto y resucitado. Así el misterio cristiano se cumple 2 3 4 5 1 Cfr. Is 58, 7. 2 Is 58, 10. 3 Mt 16, 25. 4 Cfr. Mt 16, 24. 5 Escritos íntimos, Primeros escritos, fol. 1, p. 176 302 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale perfectamente en Sor Angela de la Cruz, que aparece « inmersa en alegría pascual ». Esa alegría dejada como testamento a sus hijas y que todos admiráis en ellas. Porque la penitencia es ejercida como renuncia del propio placer, para estar disponibles al servicio del prójimo ; ello supone una gran reserva de fe, para inmolarse sonriendo, sin pasar factura, quitando importancia al sacrificio propio. 3. Sor Angela de la Cruz, fiel al ejemplo de pobreza de Cristo, puso su Instituto al servicio de los pobres más pobres, los desheredados, los marginados. Quiso que la Compañía de la Cruz estuviera instalada « dentro de la pobreza », no ayudando desde fuera, sino viviendo las condiciones existenciales propias de los pobres. Sor Angela piensa que ella y sus hijas pertenecen a la clase de los trabajadores, de los humildes, de los necesitados, « son mendigas que todo lo reciben de limosna ». La pobreza de la Compañía de la Cruz no es puramente contemplativa, les sirve a las Hermanas de plataforma dinámica para un trabajo asistencial con trabajadores, familias sin techo, enfermos, pobres de solemnidad, pobres vergonzantes, niñas huérfanas o sin escuela, adultas analfabetas. A cada persona intentan proporcionarle lo que necesite : dinero, casa, instrucción, vestidos, medicinas ; y todo, siempre, servido con amor. Los medios que utilizan son su trabajo personal, y pedir limosna a quienes puedan darla. De este modo, Sor Angela estableció un vínculo, un puente desde los necesitados a los poderosos, de los pobres a los ricos. Evidentemente, ella no puede resolver los conflictos políticos ni los desequilibrios económicos. Su tarea significa una «caridad de urgencia», por encima de toda división, llevando ayuda a quien la necesite. Pide en nombre de Cristo, y da en nombre de Cristo. La suya es aquella caridad cantada por el apóstol Pablo en su primera carta a los Corintios : «Paciente, benigna... no busca lo suyo, no se irrita, no piensa mal... todo lo excusa, todo lo cree, todo lo espera, todo lo tolera » . 6 á. Esta acción testimonial y caritativa de Sor Angela, ejerció una infuencia benéfica más allá de la periferia de las grandes capitales, y se difundió inmediatamente por el ámbito rural. No podía ser menos, ya que a lo largo del último tercio del siglo x i x , cuando Sor Angela funda su Instituto, la región andaluza ha visto fracasar sus conatos de 6 1 Cor 13, 4. 5. 7. Acta Ioannis Pauli Pp. II 303 industrialización y queda sujeta a modos de vida mayoritariamente rurales. Muchos hombres y mujeres del campo acuden sin éxito a la ciudad, buscando un puesto de trabajo estable y bien remunerado. La misma Sor Angela es hija de padre y madre venidos a Sevilla desde pueblos pequeños, para establecerse en là ciudad. Aquí trabajará durante unos años en un taller de zapatería. También la Compañía de la Cruz se nutre mayoritariamente de mujeres vinculadas a familias campesinas, en sintonía perfecta con la sencilla gente del pueblo, y conserva los rasgos característicos de origen. Sus conventos son pobrecitos, pero muy limpios; y están amueblados con los útiles característicos de las viviendas humildes de los labriegos. En vida de la Fundadora, las Hermanas abren casa en nueve pueblos de la provincia de Sevilla, cuatro en la de Huelva, tres en Jaén, dos en Málaga y una en Cádiz. Y su acción en la periferia de las capitales se despliega entre familias campesinas frecuentemente recién venidas del campo y asentadas en habitaciones miserables, sin los imprescindibles medios para afrontar una enfermedad, el paro, o la escasez de alimentos y de ropa. 5. Hoy, el mundo rural de Sor Angela de la Cruz ha presenciado la transformación de las sociedades agrarias en sociedades industriales, a veces con un éxito impresionante. Pero este atractivo del horizonte industrial, ha provocado de rechazo un cierto desprecio hacia el campo, (( hasta el punto de crear entre los hombres de la agricultura el sentimiento de ser socialmente unos marginados, y acelerar en ellos el fenómeno de la fuga masiva del campo a la ciudad, desgraciadamente hacia condiciones de vida todavía más deshumanizadoras ) ) . Tal menosprecio parte de presupuestos falsos, ya que tantos engranajes de la economía mundial continúan pendientes del sector agrario, (( que ofrece a la sociedad los bienes necesarios para el sustento diario ) ) . En esa línea de defensa del hombre del campo, la Iglesia contemporánea anuncia a los hombres de hoy las exigencias de la doctrina sobre la justicia social, tanto en lo referente a los problemas del campo como al trabajo de la tierra, el mensaje de justicia del Evangelio que arranca de los profetas del Antiguo Testamento. El profeta Isaías nos lo recordaba hace algunos momentos : si partes tu pan con el ham7 8 7 8 Laborem exercens, 21. Ibid. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 304 oriento, «entonces brotará tu luz como la aurora ... e irá delante de tí tu justicia ) ) . Llamada actual entonces y hoy, porque la justicia y él amor al prójimo son siempre actuales. A lo largo del siglo x x , el campo ha cambiado, por fortuna, algunas condiciones que lo hacían inhumano : salarios bajísimos, viviendas míseras, niños sin escuela, propiedad consolidada en pocas manos, extensiones poco o mal explotadas, falta de seguros que ofrecieran un mínimo de serenidad frente al futuro. La evolución social y laboral ha mejorado sin duda este panorama tristísimo, en el mundo entero y en España. Pero el campo continúa siendo la cenicienta del desarrollo económico. Por eso los poderes públicos deben afrontar los urgentes problemas del sector agrario. Reajustando debidamente costos y precios que lo haga rentable ; dotándolo de industrias subsidiarias y de transformación que lo liberen de la angustiosa plaga del paro y de la forzosa emigración que afecta a tantos queridos hijos de ésta y de otras tierras de España; racionalizando la comercialización de los productos agrarios, y procurando a las familias campesinas, sobre todo a los jóvenes, condiciones de vida que los estimulen a considerarse trabajadores tan dignos como los integrados en la industria. Ojalá las próximas etapas de vuestra vida pública logren avanzar en esa dirección, alejándose de fáciles demagogias que aturden al pueblo sin resolver sus problemas, -y convocando a todos los hombres de buena voluntad, para coordinar esfuerzos en programas técnicos y eficaces. 9 6. Para progresar en ese camino es necesario que la fuerza espiritual y amor al hombre que animó a Sor Angela de la Cruz; que esa caridad que nunca tendrá fin, informe la vida humana y religiosa de todo cristiano. Sé que Andalucía nutre las raíces culturales y religiosas de su pueblo, gracias a un depósito tradicional pasado de padres a hijos. Todo el mundo admira las hermosas expresiones piadosas o festivas que el pueblo andaluz ha creado para vestir plásticamente sus sentimientos religiosos. Por otra parte, las cofradías y hermandades creadas a lo largo de siglos, han obtenido influencia en el cuerpo social. Esa religiosidad popular debe ser respetada y cultivada, como una 10 9 10 Is 51, 8. Cfr. 1 Cor 13, 8. Acta Ioannis Pauli Pp. II 305 forma de compromiso cristiano con las exigencias fundamentales del mensaje evangélico ; integrando la acción de las hermandades en la pastoral renovada del Concilio Vaticano I I , purificándolas de reservas ante el ministerio sacerdotal y alejándolas de cualquier tensión interesada o partidista. De este modo, esa religiosidad purificada podrá ser un válido camino hacia la plenitud de salvación en Cristo, como dije a vuestros Pastores. 11 7. Queridos andaluces y españoles todos : La figura de la nueva Beata se alza ante nosotros con toda su ejemplaridad y cercanía al hombre, sobre todo al humilde y del mundo rural. Su ejemplo es una prueba permanente de esa caridad que no pasa. Ella sigue presente entre sus gentes con el testimonio de su amor. De ese amor que es su tesoro en la eterna comunión de los Santos, que se realiza por el amor y en el amor. El Papa que ha beatificado hoy a Sor Angela de la Cruz, confirma en nombre de la Iglesia la respuesta de amor fiel que ella dio a Cristo. Y a la vez se hace eco de la respuesta que Cristo mismo da a la vida de su sierva : « e l Hijo del hombre ha de venir en la gloria de su Padre, con sus ángeles, y entonces dará a cada uno según sus obras » . Hoy veneramos este misterio de la venida de Cristo, que premia a Sor Angela «según sus obras». Amén. 12 1 3 * # * Caesaraugustae, a Summo Pontifice sacris in honorem Beatae Mariae Virginis litante habita.* Señor Arzobispo, queridos Hermanos en el episcopado, queridos hermanos y hermanas: 1. Los caminos marianos me traen esta tarde a Zaragoza. En su viaje apostólico por tierras españolas, el Papa se hace hoy peregrino a las riberas del Ebro. A la ciudad mariana de España. Al Santuario de Nuestra Señora del Pilar. 11 Cfr. Discurso en la visita ad limina de los Obispos de las provincias eclesiásticas de Sevilla y Granada, 1982. 12 Cfr. 1 Cor 13, 8. 13 Mt 16, 27. * Die 6 m. Novembris a. 1982. 306 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Veo así cumplirse un anhelo, que ya antes deseaba poder realizar, de postrarme como hijo devoto de María ante el Pilar sagrado. Para rendir a esta buena Madre mi homenaje de filial devoción, y para rendírselo unido al Pastor de esta diócesis, a los otros Obispos y a vosotros, queridos aragoneses, riojanos, sorianos y españoles todos, en este acto mariano nacional. Peregrino hasta este santuario, como en mis precedentes viajes apostólicos que me llevaron a Guadalupe, Jasna Gora, Knock, Nuestra Señora de Africa, Notre Dame, Altòtting, La Aparecida, Fatima, Lujan y otros santuarios, recintos de encuentro con Dios y de amor a la Madre del Señor y nuestra. Estamos en tierras de España, con razón denominada tierra de María. Sé que, en muchos lugares de este País, la devoción mariana de los fieles halla expresión concreta en tantos y tan venerados santuarios. No podemos mencionarlos todos. ¿Pero cómo no postrarnos espiritualmente, con afecto reverente, ante la Madre de Covadonga, de Begoña, de Aránzazu, de Ujué, de Montserrat, de Valvanera, de la Almudena, de Guadalupe, de los Desamparados, del Lluch, del Rocío, del Pino? De estos santuarios y de todos los otros no menos venerables, donde os unís con frecuencia en el amor a la única Madre de Jesús y nuestra, es hoy símbolo el Pilar. Un símbolo que nos congrega en Aquella a quien, desde cualquier rincón de España, todos llamáis con el mismo nombre : Madre y Señora nuestra. 2. Siguiendo a tantos millones de fieles que me han precedido, vengo como primer Papa peregrino al Pilar, como signo de la Iglesia peregrina de todo el mundo, a ponerme bajo la protección de nuestra Madre, a alentaros en vuestro arraigado amor mariano, a dar gracias a Dios por la presencia singular de María en el misterio de Cristo y de la Iglesia en tierras españolas, y a depositar en sus manos y en su corazón el presente y futuro de vuestra Nación y de la Iglesia en España. El Pilar y su tradición evocan para vosotros los primeros pasos de la evangelización de España. Aquel templo de Nuestra Señora que, al momento de la reconquista de Zaragoza, es indicado por su Obispo como muy estimado por su antigua fama de santidad y dignidad; que ya varios siglos antes recibe muestras de veneración, halla continuidad en la actual Basílica Acta Ioannis Pauli Pp. II 307 mariana. Por ella siguen pasando muchedumbre de hijos de la Virgen, que llegan a orar ante su Imagen y a venerar el Pilar bendito. Esa herencia de fe mariana de tantas generaciones, ha de convertirse no sólo en recuerdo de un pasado, sino en punto de partida hacia Dios. Las oraciones y sacrificios ofrecidos, el latir vital de un pueblo, que expresa ante María sus seculares gozos, tristezas y esperanzas, son piedras nuevas que elevan la dimensión sagrada de una fe mariana. Porque en esa continuidad religiosa, la virtud engendra nueva virtud. La gracia atrae gracia. Y la presencia secular de Santa María, va arraigándose a través de los siglos, inspirando y alentando a las generaciones sucesivas. Así se consolida el difícil ascenso de un pueblo hacia lo alto. 3. Un aspecto característico de la evangelización en España, es su profunda vinculación a la figura de María. Por medio de ella, a través de muy diversas formas de piedad, ha llegado a muchos cristianos la luz de la fe en Cristo, Hijo de Dios y de María. ¡ Y cuántos cristianos viven hoy también su comunión de fe eclesial sostenidos por la devoción a María, hecha así columna de esa fe y guía segura hacia la salvación ! Recordando esa presencia de María, no puedo menos de mencionar la importante obra de San Ildefonso de Toledo (( Sobre la virginidad perpetua de Santa María», en la que expresa la fe de la Iglesia sobre este misterio. Con fórmula precisa indica : « Virgen antes de la venida del Hijo, virgen después de la generación del Hijo, virgen con el nacimiento del Hijo, virgen después de nacido el Hijo » El hecho de que la primera gran afirmación mariana española haya consistido en una defensa de la virginidad de María, ha sido decisivo para la imagen que los españoles tienen de Ella, a quien llaman (da Virgen», es decir, la Virgen por antonomasia. Para iluminar la fe de los católicos españoles de hoy, las Obispos de esta Nación y la misma Comisión Episcopal para la Doctrina de la Fe recordaban el sentido realístico de esta verdad de fe. De modo virginal, (( sin intervención de varón y por obra del Espíritu Santo María ha dado la naturaleza humana al Hijo eterno del Padre. De modo vir1 2 1 O. 1: PL 96, 60. 2 Cf. Nota del 1 abril 1978. 3 Lumen gentium, 63. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 308 ginal, ha nacido de María un cuerpo santo animado de un alma racional, al que el Verbo se ha unido hipostáticamente. Es la fe que el Credo amplio de San Epifanio expresaba con el término «siempre V i r g e n » y que el Papa Paulo IV articulaba en la fórmula ternaria de virgen «antes del parto, en el parto y perpetuamente después del parto». La misma que enseña Pablo VI : «creemos que María es la Madre, siempre Virgen, del Verbo Encarnado » . La que habéis de mantener siempre en toda su amplitud. El amor mariano ha sido en vuestra historia fermento de catolicidad. Impulsó a las gentes de España a una devoción firme y a la defensa intrépida de las grandezas de María, sobre todo en su Inmaculada Concepción. En ello porfiaban el pueblo, los gremios, cofradías y claustros universitarios, como los de esta ciudad, los de Barcelona, Alcalá, Salamanca, Granada, Baeza, Toledo, Santiago y otros. Y es lo que impulsó además a trasplantar la devoción mariana al Nuevo Mundo descubierto por España, que de ella sabe haberla recibido y que tan viva la mantiene. Tal hecho suscita aquí, en el Pilar, ecos de comunión profunda ante la Patrona de la Hispanidad. Me complace recordarlo hoy, a diez años de distancia del V centenario del descubrimiento y evangelizar o n de América. Una cita a la que la Iglesia no puede faltar. 4 5 6 4. El Papa Pablo VI escribió que « e n la Virgen María todo es referido a Cristo y todo depende de El » . Ello tiene una especial aplicación en el culto mariano. Todos los motivos que encontramos en María para tributarle culto, son don de Cristo, privilegios depositados en ella por Dios, para que fuera la Madre del Verbo. Y todo el culto que le ofrecemos, redunda en gloria de Cristo, a la vez que el culto mismo a María nos conduce a Cristo. 7 San Ildefonso de Toledo, el más antiguo testigo de esa forma de devoción que se llama esclavitud mariana, justifica nuestra actitud de esclavos de María por la singular relación que ella tiene con respecto a Cristo : « Por eso soy yo tu esclavo, porque mi Señor es tu hijo. Por eso tú eres mi Señora, porque tú eres la esclava de mi Señor. Por eso soy yo el esclavo de la esclava de mi Señor, porque tú has sido hecha la 4 Denz.-Schön., 44. 5 Denz.-Schön., 1880. 6 « Credo » del Pueblo de Dios, 30 junio 1968. 7 Marialis cultus, 25. Acta Ioannis Pauli Pp. II 309 madre de tu Señor. Por eso he sido yo hecho esclavo, porque tú has sido hecha la madre de mi Hacedor » . Como es obvio, estas relaciones reales existentes entre Cristo y María hacen que el culto mariano tenga a Cristo como objeto último. Con toda claridad lo vio el mismo San Ildefonso : (( Pues así se reñere al Señor lo que sirve a la esclava ; así redunda al Hijo lo que se entrega a la Madre; así pasa al rey el honor que se rinde en servicio de la reina». Se comprende entonces el doble destinatario del deseo que el mismo Santo formula, hablando con la Santísima Virgen : (( que me concedas entregarme a Dios y a Ti, ser esclavo de tu Hijo y tuyo, servir a tu Señor y a ti ) ) . No faltan investigadores que creen poder sostener que la más popular de las oraciones a María —después del « A v e María»— se compuso en España, y que su autor sería el Obispo de Compostela, San Pedro de Mezonzo, a finales del siglo x; me refiero a la « Salve». Esta oración culmina en la petición: «Muéstranos a Jesús». Es lo que María realiza constantemente, como queda plasmado en el gesto de tantas imagines de la Virgen, esparcidas por las ciudades y pueblos de España. Ella, con su Hijo en brazos, como aquí en el Pilar, nos lo muestra sin cesar como « e l camino, la verdad y la v i d a » . A veces, con el Hijo muerto sobre sus rodillas, nos recuerda el valor infinito de la sangre del Cordero que ha sido derramada por nuestra salvación. En otras ocasiones, su imagen, al inclinarse hacia los hombres, acerca a su Hijo a nosotros y nos hace sentir la cercanía de quien es revelación radical de la misericordia, manifestándose así, Ella misma, como Madre de la misericordia. Las imágenes de María recogen así una enseñanza evangélica de primordial importancia. En la escena de las bodas de Cana, María dijo a los criados: «Haced lo que El os d i g a » . La frase podría parecer limitada a una situación transitoria. Sin embargo, como subraya Pablo V I , su alcance es muy superior : es una exhortación 8 9 1 0 11 12 13 14 15 1 6 8 9 10 11 12 13 14 15 16 De virginitate perpetua Sanctae Mariae, 12: PL 96, 106. C. 12: PL 96, 108. O. 12: PL 96, 105. Jn 14, 6. Cfr. 1 Pe 18 s.; Ef 1 7. Cfr. Dives in misericordia, 8. Ibid., 9. Jn 2, 5. Cfr. Marialis cultus, 57. 21 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 310 permanente a que nos abramos a la enseñanza de Jesús. Se da así una plena consonancia con la voz del Padre en el Tabor : « Este es mi Hijo amado en quien tengo mi complacencia; escuchadle)). Ello amplía nuestro horizonte hacia unas perspectivas insondables. El plan de Dios en Cristo era hacernos conformes a la imagen de su Hijo, para que El fuera « e l primogénito entre muchos hermanos». Cristo vino al mundo « para que recibiéramos la adopción » , para otorgarnos el «poder de llegar a ser hijos de D i o s » . Por la gracia somos hijos de Dios y, apoyados en el testimonio del Espíritu, podemos clamar : Abba, Padre. Jesús ha hecho, por su muerte y resurrección, que su Padre sea nuestro Padre. Y para que nuestra fraternidad con El fuera completa, quiso ulteriormente que su Madre Santísima fuera nuestra Madre espiritual. Esta Maternidad, para que no quedara reducida a un mero título jurídico, se realizó, por voluntad de Cristo, a través de una colaboración de María en la obra salvadora de Jesús ; es decir, « en la restauración de la vida sobrenatural de las almas». 17 18 1 9 20 21 22 23 5. Un padre y una madre acompañan a sus hijos con solicitud. Se esfuerzan en una constante acción educativa. A esta luz cobran su pleno sentido las voces concordes del Padre y de María : Escuchad a Jesús, haced lo que El os diga. Es el consejo que cada uno de nosotros debe tratar de asimilar, y del que desde el comienzo de mi Pontificado quise hacerme eco : « No temáis ; abrid de par en par las puertas a Cristo » . 2 4 María, por su parte, es ejemplo supremo de esta actitud. Al anuncio del ángel, responde con un sí incondicionado : « He aquí la esclava del Señor. Hágase en mí según tu palabra». Ella se abre a la Palabra eterna y personal de Dios, que en.sus entrañas tomará carne humana. Precisamente esta acogida la hace fecunda: Madre de Dios y Madre nuestra, porque es entonces cuando comienza su cooperación a la obra salvadora. 25 17 Mt 17, 5. 18 Rom 8, 29. 15 Gal 20 Jn 1, 12. 4, 5. 21 Cfr. Rom 8, l ö s . ; 2 2 Cfr. Jn 20, 17. Gal 4, 6s. 23 Lumen gentium, 61. 24 Cfr. AAS 70 (1978), 947. 25 Lc 1, 38. Acta Ioannis Pauli Pp. II 311 26 Esa fecundidad de María es signo de la fecundidad de la Iglesia. Abriéndonos a la palabra de Cristo, acogiéndole a El y su Evangelio, cada miembro de la Iglesia será también fecundo en su vida cristiana. 6. El Pilar de Zaragoza ha sido siempre considerado como el símbolo de la firmeza de fe de los españoles. No olvidemos que la fe sin obras está muerta. Aspiremos a « la fe que actúa por la caridad y). Que la fe de los españoles, a imagen de la fe de María, sea fecunda y operante. Que se haga solicitud hacia todos, especialmente hacia los más necesitados, marginados, minusválidos, enfermos y los que sufren en el cuerpo y en el alma. Como sucesor de Pedro he querido visitaros, amados hijos de España, para alentaros en vuestra fe e infundiros esperanza. Mi deber pastoral me obliga a exhortaros a una coherencia entre vuestra fe y vuestras vidas. María, que en vísperas de Pentecostés intercedió para que el Espíritu Santo descendiera sobre la Iglesia naciente, interceda también ahora. Para que ese mismo Espíritu produzca un profundo rejuvenecimiento cristiano en España. Para que ésta sepa recoger los grandes valores de su herencia católica y afrontar valientemente los retos del futuro. 27 28 29 7. Doy fervientes gracias a Dios por la presencia singular de María en esta tierra española donde tantos frutos ha producido. Y quiero finalmente encomendarte, Virgen Santísima del Pilar, España entera, todos y cada uno de sus hijos y pueblos, la Iglesia en España, así como también los hijos de todas las Naciones hispánicas. ¡ Dios te salve María, Madre de Cristo y de la Iglesia ! ¡ Dios te salve, vida, dulzura y esperanza nuestra! A tus cuidados confío esta tarde las necesidades de todas las familias de España, las alegrías de los niños, la ilusión de los jóvenes, los desvelos de los adultos, el dolor de los enfermos y el sereno atardecer de los ancianos. Te encomiendo la fidelidad y abnegación de los ministros de tu Hijo, la esperanza de quienes se preparan para ese ministerio, la gozosa entrega de las vírgenes del claustro, la oración y solicitud de 26 Lumen gentium, 63 s. 27 Cfr. Sani 2, 26. 6. Cfr. Act 1, 14. 28 29 Gal 5, 312 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale los religiosos y religiosas, la vida y empeño de cuantos trabajan por el reino de Cristo en estas tierras. En tus manos pongo la fatiga y el sudor de quienes trabajan con las suyas; la noble dedicación de los que transmiten su saber y el esfuerzo de los que aprenden; la hermosa vocación de quienes con su ciencia y servicio alivian el dolor ajeno; la tarea de quienes con su inteligencia buscan la verdad. En tu corazón dejo los anhelos de quienes, mediante los quehaceres económicos, procuran honradamente la prosperidad de sus hermanos; de quienes, al servicio de la verdad, informan y forman rectamente la opinión pública ; de cuantos, en la política, en la milicia, en las labores sindicales o en el servicio del orden ciudadano, prestan su colaboración honesta en favor de una justa, pacífica y segura convivencia. Virgen Santa del Pilar : Aumenta nuestra fe, consolida nuestra esperanza, aviva nuestra caridad. Socorre a los que padecen desgracias, a los que sufren soledad, ignorancia, hambre o falta de trabajo. Fortalece a los débiles en la fe. Fomenta en los jóvenes la disponibilidad para una entrega plena a Dios. Protege a España entera y a sus pueblos, a sus hombres y mujeres. Y asiste maternalmente, oh María, a cuantos te invocan como Patrona dé la Hispanidad. Así sea. * * # Barcinonae, ad opifices et operum conductores habita.* Queridos trabajadores y empresarios : 1. Me alegro de encontrarme hoy con vosotros en esta hermosa ciudad de Barcelona. Os saludo con particular afecto, y os agradezco vuestra cariñosa acogida, que me hace sentir tan a gusto entre vosotros, como un amigo y hermano. Os pido desde el primer momento que llevéis mi saludo a vuestros hijos y familias. A vosotros, queridísimos trabajadores y trabajadoras, a los presentes y a los ausentes, a los nativos de esta tierra o provenientes de otras regiones, así como a los de toda España, vengo a anunciaros el «Evangelio del trabajo». * Die 7 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 313 2. La Iglesia considera un deber suyo imprescindible, en el campo social, ayudar «a consolidar la comunidad humana según la ley divina » , * recordando la dignidad y los derechos de los trabajadores, estigmatizando las situaciones en las que estos derechos son violados y favoreciendo los cambios que conducen al auténtico progreso del hombre y de la sociedad. El trabajo responde al designio y a la voluntad de Dios. Las primeras páginas del Génesis nos presentan la creación como obra de Dios, el trabajo de Dios. Por esto, Dios llama al hombre a trabajar, para que se asemeje a El. El trabajo no constituye, pues, un hecho accesorio ni menos una maldición del cielo. Es, por el contrario, una bendición primordial del Creador, una actividad que permite al individuo realizarse y ofrecer un servicio a la sociedad. Y que además tendrá un premio superior, porque « n o es vano en el Señor». 2 Pero la proclamación más exhaustiva del «Evangelio del trabajo» la hizo Jesús, el Hijo de Dios hecho hombre —y hombre del trabajo manual— sometido al duro esfuerzo. El dedicó gran parte de su vida terrena al trabajo de artesano e incorporó el mismo trabajo a su obra de salvación. 3. Por parte mía, en estos cuatro años de Pontificado no he dejado de proclamar, en mis Encíclicas y catequesis, la centralidad del hombre, su primado sobre las cosas y la importancia de la dimensión subjetiva del trabajo, fundada sobre la dignidad de la persona humana. En efecto, el hombre es, en cuanto persona, el centro de la creación; porque sólo él ha sido creado a imagen y semejanza de Dios. Llamado a « dominar » la tierra con la perspicacia de su inteligencia y con la actividad de sus manos, él se convierte en artífice del trabajo —tanto manual como intelectual— comunicando a su quehacer la misma dignidad que él tiene. El concepto cristiano del trabajo, amigos y hermanos trabajadores, ve en éste una llamada a colaborar con el poder y amor de Dios, para mantener la vida del hombre y hacerla más correspondiente a su designio. Así entendido, el trabajo no es una necesidad biológica de subsistencia, sino un deber moral ; es un acto de amor y se convierte en alegría : la alegría profunda de darse, por medio del trabajo, a la propia 3 1 Gaudium et spes, 42. 2 1 Cor 15, 58. Gen 1, 28. 3 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 314 familia y a los demás, la alegría íntima de entregarse a Dios, y de servirlo en los hermanos, aunque tal donación conlleva sacrificios. Por eso el trabajo cristiano tiene un sentido pascual. La consecuencia lógica es que todos tenemos el deber de hacer bien nuestro trabajo. Si queremos realizarnos debidamente, no podemos rehuir nuestro deber ni conformarnos con trabajar mediocremente, sin interés, sólo por cumplir. 4. Vuestra laboriosidad tenaz y vuestro sentido de responsabilidad os hacen comprender, queridos hermanos y hermanas, qué lejos están del concepto cristiano del trabajo —y hasta de una recta visión del orden social— determinadas actitudes de desinterés, de derroche de tiempo y de recursos, que se están difundiendo en nuestros días, tanto en el sector público como en el privado. Por no hablar del fenómeno del absentismo, un mal social que no sólo toca la productividad, sino que ofende las esperanzas y sufrimientos de quien busca y reclama desesperadamente una ocupación. Dentro del esfuerzo que empuja a creyentes y hombres de buena voluntad hacia el logro de una sociedad verdaderamente humana, la Iglesia quiere estar presente por fidelidad al Evangelio —(( Buena Nueva » de salvación para todos, pero especialmente para los pobres y los oprimidos— recordando las enseñanzas que provienen de la palabra del Señor : — El trabajo es ciertamente un bien del hombre y para el hombre. A este respecto, en la Encíclica Laborem Exercens he subrayado que (( el trabajo es para el hombre y no el hombre para el trabajo » . El meollo de la Doctrina Social Cristiana sobre el trabajo se centra aquí : no se llega al recto concepto del trabajo, si no se está en estrecha dependencia con el recto concepto del hombre. El trabajo y la laboriosidad constituyen un deber y un servicio a la célula familiar, a su vida, unidad, desarrollo y perfeccionamiento. Por esto, (da razón de ser de la familia —decía hace tres años a los obreros polacos— es uno de los factores fundamentales que determinan la economía y la política del trabajo». 4 — La naturaleza rectamente entendida del trabajo no sólo respeta las exigencias del bien común, sino que dirige y transforma toda acti4 N . 6. Aota Ioannis Pauli Pp. II 315 vidad laboral en cooperación eficaz al bien de todos, enriqueciendo así el patrimonio de la familia humana. 5. Lo dicho anteriormente me lleva a tocar brevemente un problema que no es exclusivo de España, pero que la afecta en buen grado : me refiero al paro. La falta de trabajo va contra el <( derecho al trabajo », entendido —en el contexto global de los demás derechos fundamentales— como una necesidad primaria, y no un privilegio, de satisfacer las necesidades vitales de la existencia humana a través de la actividad laboral. Es un problema urgente y que debe empujar cada cristiano a asumir sus responsabilidades en nombre del Evangelio y de su mensaje de justicia, de solidaridad y de amor. De un paro prolongado nace la inseguridad, la falta de iniciativa, la frustración, la irresponsabilidad, la desconfianza en la sociedad y en sí mismo ; se atrofian así las capacidades de desarrollo personal ; se pierde el entusiasmo, el amor al bien; surgen las crisis familiares, las situaciones personales desesperadas, y se cae entonces fácilmente —sobre todo los jóvenes— en la droga, el alcoholismo y la criminalidad. Sería falaz y engañoso considerar este angustioso fenómeno, que se ha hecho ya endémico en el mundo, como producto de circunstancias pasajeras o como un problema meramente económico o socio-político. En realidad constituye un problema ético, espiritual, porque es síntoma de la presencia de un desorden moral existente en la sociedad, cuando se infringe la jerarquía de los valores. 6. La Iglesia, a través de su Magisterio Social, recuerda que las vías de solución justa de este grave problema exigen hoy una revisión del orden económico en su conjunto. Es necesaria una planificación global y no simplemente sectorial de la producción económica : es necesaria una correcta y racional organización del trabajo, no sólo a nivel nacional, sino también internacional; es necesaria la solidaridad de todos los hombres del trabajo. El Estado no puede resignarse a tener que soportar crónicamente un fuerte desempleo : la creación de nuevos puestos de trabajo debe constituir para él una prioridad tanto económica como política. Pero también los empresarios y los trabajadores deben favorecer la superación de la falta de puestos de trabajo : manteniendo unos el ritmo de Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 316 producción en sus empresas, y rindiendo otros con la debida eficiencia en su trabajo, dispuestos a renunciar, por solidaridad, al (( doble » empleo y al recurso sistemático al trabajo « extraordinario )), que reducen de hecho las posibilidades de admisión para los desocupados. Hay que crear con todos los medios posibles una economía que esté al servicio del hombre. Para superar los contrastes de intereses privados y colectivos ; para vencer los egoísmos en la lucha por la subsistencia, se impone en todos un verdadero cambio de actitudes, de estilo de vida, de valores ; se impone una auténtica conversión de corazones, de mentes y de voluntades : la conversión al hombre, a la verdad por el hombre. Me he detenido especialmente en este argumento tan actual. Sé que os preocupan otros muchos problemas referentes al salario, condiciones higiénico-sanitarias en el trabajo, protección contra accidentes laborales, el papel del sindicato, la participación en la gestión y beneficios de la empresa, y la adecuada protección a los trabajadores venidos de otras partes. Se trata de una problemática compleja y vital para vosotros ; pero quiero repetiros una vez más : no olvidéis que el trabajo tiene como característica primordial la de unir a los hombres : <( en esto consiste su fuerza social : la fuerza de construir una comunidad ) ) . Haced hincapié en ella y en los grandes valores cristianos que os animan. Llevad vuestra serenidad y confianza al lugar de trabajo. Iluminad vuestros ambientes de caridad y esperanza : así os resultará más fácil encontrar soluciones justas. / 5 7. Permitidme ahora, queridos trabajadores y trabajadoras, que dirija mi palabra a otra clase de trabajadores de España: los empresarios, industriales, altos dirigentes, consejeros calificados de la vida socio-económica y promotores de complejos industriales. Saludo y rindo honor en vosotros a los creadores de puestos de trabajo, empleo, servicios y enseñanza profesional ; a todos los que en esta querida España dan trabajo y sustento a una gran muchedumbre de trabajadores y trabajadoras. El Papa os expresa su estima y gratitud por la alta función que cumplís al servicio del hombre y de la sociedad. También a vosotros anuncio el « Evangelio del trabajo ». Y al invitaros a reflexionar sobre la concepción cristiana de la empresa, quisiera ante todo recordaros que, por encima de sus aspee5 Laborem exercens, 20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 317 tos técnicos y económicos —en lo que sois maestros— hay uno más profundo : el de su dimensión moral. Economía y técnica, en efecto, no tienen sentido si no son referidas al hombre, al que deben servir. De hecho, el trabajo es para el hombre, y no el hombre para el trabajo ; por consiguiente, también la empresa es para el hombre, y no el hombre para la empresa. Superar la innatural e ilógica antinomia entre capital y trabajo —exasperada a menudo artificialmente por una lucha de clases programada— es, para una sociedad que quiere ser justa, una exigencia indispensable, fundada sobre la primacía del hombre sobre las cosas. Solamente el hombre —empresario u obrero— es sujeto del trabajo y es persona; el capital no es más que « u n conjunto de cosas)). 6 8. El mundo económico —lo sabéis bien— está sufriendo desde hace tiempo una gran crisis. La cuestión social, de un problema « d e clases )) se ha transformado en un problema « mundial )). La evolución de las fuentes de energía y la incidencia de fuertes intereses políticos en este campo, han creado nuevos problemas, provocando la puesta en duda de ciertas estructuras económicas hasta ahora consideradas indispensables e intocables, y haciendo cada vez más difícil su dirección. Ante tales dificultades, no vaciléis; no dudéis de vosotros mismos; no caigáis en la tentación de abandonar la empresa, para dedicaros a actividades profesionales egoísticamente más tranquilas y menos comprometedoras. Superad estas tentaciones de evasión y seguid valientemente en vuestro puesto; esforzándoos en dar cada vez un rostro más humano a la empresa, pensando en la gran aportación que ofrecéis al bien común cuando abrís nuevas posibilidades de trabajo. En el desarrollo de la Revolución Industrial se cometieron en el pasado, también por parte de los empresarios, errores no pequeños. No por ello hay que dejar de reconocer y alabar públicamente, queridos industriales, vuestro dinamismo, espíritu de iniciativa, férrea voluntad, capacidad de creatividad y de riesgo, que han hecho de vosotros una figura clave en la historia económica y frente al futuro. 9. Por su misma dinámica intrínseca la empresa está llamada a realizar, bajo vuestro impulso, una función social —que es profundamente ética—: la de contribuir al perfeccionamiento del hombre, de cada hombre, sin ninguna discriminación ; creando las condiciones que 6 Laborem exercens, 12. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 318 hacen posible un trabajo en el que, a la vez que se desarrollan las capacidades personales, se consiga una producción eficaz y razonable de bienes y servicio, y se haga al obrero consciente de trabajar realmente « e n algo propio». La empresa es, por tanto, no solamente un organismo, una estructura de producción, sino que debe transformarse en comunidad de vida, en un lugar donde el hombre convive y se relaciona con sus semejantes ; y donde el desarrollo personal no sólo es permitido sino fomentado. El enemigo principal de la concepción cristiana de la empresa, ¿no es quizá un cierto funcionalismo que hace de la eficacia el postulado único e inmediato de la producción y del trabajo? La relaciones de trabajo son, ante todo, relaciones entre seres humanos y no pueden medirse con el único método de la eficacia. Vosotros mismos, queridos empresarios presentes, si queréis que vuestra actividad profesional sea coherente con vuestra fe, no os conforméis con que « l a s cosas marchen», que sean eficaces, productivas y eficientes; sino buscad más bien que los frutos de la empresa redunden en beneficio de todos por medio de la promoción humana global y el perfecionamiento personal de aquellos que trabajan a vuestro lado y colaboran con vosotros. Sé que la realidad socio-económica es por su misma naturaleza bastante compleja, hasta el punto de parecer difícilmente gobernable en los momentos de crisis agudas, sobre todo cuando adquiere proporciones planetarias. Sin embargo, es precisamente en tales situaciones cuando conviene dejarse guiar por un gran sentido de justicia y por una total confianza en Dios. En los tiempos difíciles y duros para todos —como son los de las crisis económicas— no se puede abandonar a su suerte a los obreros, sobre todos a los que —como los pobres, los inmigrantes— sólo tienen sus brazos para mantenerse. Conviene recordar siempre un principio importante de la Doctrina Social Cristiana : « la jerarquía de valores, el sentido profundo del trabajo mismo exigen que el capital esté en función del trabajo y no el trabajo en función del capital». 7 10. Y ahora, al finalizar nuestro encuentro, quiero deciros una última palabra, queridos hermanos obreros y queridos empresarios de España : 7 Laborem exercens, 23. Acta Ioannis Pauli Pp. II 319 ¡Sed solidarios! El tiempo en que vivimos exige con urgencia que en la convivencia humana, nacional e internacional, cada persona y grupo superen sus posiciones inamovibles y los puntos de vista unilaterales que tienden a hacer más difícil el diálogo e ineficaz el esfuerzo de colaboración. La Iglesia no ignora la presencia de tensiones e incluso conflictos en el mundo del trabajo. ¡ Pero no es con los antagonismos o con la violencia como se resuelven las dificultades ! ¿Por qué no buscar vías de solución entre las partes? ¿Por qué rechazar el diálogo paciente y sincero? ¿Por qué no recurrir a la buena voluntad de escucha, al mutuo respeto, al esfuerzo de búsqueda leal y perseverante, aceptando acuerdos incluso parciales, pero portadores siempre de nuevas esperanzas? El trabajo tiene en sí una fuerza, que puede dar vida a una comunidad: la solidaridad. La solidaridad del trabajo, que espontáneamente se desarrolla entre los que comparten el mismo tipo de actividad o profesión, para abrazar con los intereses de los individuos y de los grupos el bien común de toda la sociedad. La solidaridad con el trabajo, es decir, con cada hombre que trabaja, la cual —superando todo egoísmo de clase o intereses políticos unilaterales— se hace cargo del drama de quien está desocupado o se encuentra en difícil situación de trabajo. Finalmente, la solidaridad en el trabajo; una solidaridad sin fronteras, porque está basada en la naturaleza del trabajo humano, es decir, sobre la prioridad de la persona humana por encima de las cosas. Tal solidaridad, abierta, dinámica, universal por naturaleza, nunca será negativa; una ((solidaridad contrae, sino positiva y constructiva, una «solidaridad para)), para el trabajo, para la justicia, para la paz, para el bienestar y para la verdad en la vida social. 11. ¡ Amadísimos hermanos y hermanas ! Vuestra sensibilidad de creyentes, vuestra fe de cristianos os ayude a vivir la Buena Nueva, el « Evangelio del trabajo ». Sed conscientes de vuestra dignidad de trabajadores manuales o intelectuales. Colaborad con espíritu de solidaridad en los problemas sociales que os acosan. Sed levadura y presencia cristiana en qualquier parte de España. La Iglesia confía en vosotros, os sigue, os apoya, os quiere : sed siempre dignos de vuestras tradiciones religiosas y familiares. 320 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Permitidme que os recuerde, particularmente, que por causa del trabajo no descuidéis vuestra familia y vuestros hijos. Y emplead el descanso festivo para el encuentro renovado con Dios y la sana diversión. Confío a la Madre de Montserrat vuestras personas, hijos y familias. Estimats traballadors i empresaris : Que Déu us ajudi a interessarvos al bé de tot home, vostre germà. *** Valentiae, in collatione sacri ordinis Presbyteralis habita.* Queridos hermanos en el sacerdocio, Queridos hermanos y hermanas: 1. Somos hoy testigos de un gran acontecimiento : 141 diáconos, procedentes de toda España, van a recibir la ordenación sacerdotal. A esta celebración eucaristica se asocian numerosos sacerdotes de las diversas diócesis de vuestra Patria. Han sido invitados a esta ciudad para vivir de nuevo la jornada de su ordenación. Permitidme que salude ante todo al Pastor de esta Iglesia particular, a los Obispos presentes, a los sacerdotes y seminaristas, a los que se han dedicado a Dios con una especial consagración, a todo el noble pueblo de Valencia, de su región y de toda España, y a cuantos os habéis reunido en este paseo de la Alameda. Saludo con afecto particular, junto con sus familiares, a todos los ordenandos. Pero permitidme sobre todo que renueve desde aquí mi más afectuoso recuerdo a las personas y familias que en los días pasados han sufrido las consecuencias de devastadoras inundaciones y han perdido seres queridos. Confío en que la necesaria solidaridad y ayuda cristiana llegará eficazmente en su ayuda. Este día sacerdotal tiene como marco la ciudad de Valencia, de arraigadas tradiciones eucarísticas y sacerdotales, con su belleza y colorido, su personalidad y rica historia romana, árabe y cristiana; sobre todo con sus grandes figuras sacerdotales : San Vincente Ferrer, Santo Tomás de Villanueva, San Juan de Ribera. A ellos habría que añadir numerosos santos sacerdotes, entre ellos San Juan de Avila, patrono del clero español. Todos ellos nos acompañan con su intercesión. * Die 8 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 321 2. ¿En qué consiste la gracia del sacerdocio que hoy van a recibir estos ordenandos? Lo sabéis bien vosotros, queridos diáconos, que os habéis preparado con esmero para este momento sacramental. Lo conocéis vosotros, queridos sacerdotes, que lleváis el peso gozoso y la carga ligera del sacerdocio. También lo sabéis vosotros, cristianos de Valencia y de España, que acompañáis a vuestros sacerdotes y con ellos vivís el gozo de vuestro sacerdocio común, distinto pero no separado del sacerdocio ministerial. 1 En este acto hablaré ante todo a los ordenandos. Pero en ellos veo la ordenación, reciente o lejana, de cada uno de vosotros, sacerdotes de España, y os exhorto a revivir la gracia que tenéis por la imposición de las manos. El sacramento del orden está profundamente radicado en el misterio de la llamada que Dios hace al hombre. En el elegido se realiza el misterio de la vocación divina. Nos lo revela la primera lectura tomada del profeta Jeremías. Dios manifiesta al hombre su voluntad : « Antes que te formara en el vientre, te conocí ; antes de que tú salieses del seno materno, te consagré y te designé para profeta de los gentiles». La llamada del hombre está primero en Dios : en su mente y en la elección que Dios mismo realiza y que el hombre tiene que leer dentro de su corazón. Al percibir con claridad esta vocación que viene de Dios, el hombre experimenta la sensación de su propia insuficiencia. El trata de defenderse ante la responsabilidad de la llamada. Dice como el profeta : « ; Ah, Señor Yavé ! He aquí que no sé hablar, pues soy un niño » . Así, la llamada se convierte en el fruto de un diálogo interior con Dios, y es a veces como el resultado de una contienda con El. Ante las reservas y dificultades que con razón el hombre opone, Dios indica el poder de su gracia. Y con el poder de esta gracia consigue el hombre la realización de su llamada : « irás a donde te envíe yo, y dirás lo que yo te mande. No tengas temor ante ellos, que yo estaré contigo para salvarte ... He aquí que yo pongo en tu boca mis palabras » . 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Cfr. Mt 11, 30. Cfr. 2 Tim 1, 6. Jer 1, 5. Jer 1, 6. Jer 1, 7-9. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 322 Es necesario, mis queridos hermanos y amados hijos, meditar con el corazón este diálogo entre Dios y el hombre, para encontrar constantemente el entramado de vuestra vocación. Este diálogo ya se ha realizado en vosotros que vais a recibir la ordenación sacerdotal. Y tendrá que continuar, ininterrumpido, durante toda vuestra existencia a través de la oración, sello distintivo de vuestra piedad sacerdotal. 3. En la conciencia de vuestra llamada por parte de Dios, radica a la vez el secreto de vuestra identidad sacerdotal. Las palabras del profeta Jeremías sugieren esa identidad del sacerdote como llamado por una elección, consagrado con una unción, enviado para una misión. Llamado por Dios en Jesucristo, consagrado por El con la unción de su Espíritu, enviado para realizar su misión en la Iglesia. Las enseñanzas del Magisterio de la Iglesia acerca del sacerdocio, inspiradas en la Revelación, recogidas, por así decir, de los labios de Dios, pueden disipar cualquier duda acerca de la identidad sacerdotal. Ante todo, Jesucristo nuestro Señor, sumo y eterno Sacerdote, es el punto central de referencia. Hay un solo supremo sacerdote, Cristo Jesús, ungido y enviado al mundo por el Padre. De este único sacerdocio participan los obispos y los presbíteros, cada cual en su orden y grado, para continuar en el mundo la consagración y la misión de Cristo. Partícipes de la unción sacerdotal de Cristo y de su misión, los presbíteros actúan « i n persona Christi». 6 7 8 Para ello reciben la unción del Espíritu Santo. Sí, vais a recibir el Espíritu de santidad, como dice la fórmula de la ordenación, para que un especial carácter sagrado os configure a Cristo sacerdote, para poder actuar en su nombre. Consagrados por medio del ministerio de la Iglesia, pariciparéis de su misión salvadora como «cooperadores del orden episcopal» y deberéis estar unidos a los obispos, según la hermosa expresión de San Ignacio de Antioquía, «como las cuerdas a la l i r a » . Enviados a una comunidad particular, congregaréis la familia de Dios, instruyén9 10 6 7 8 5 10 Cfr. Lumen gentium, 28; Heb 7, 24; 8, 1. Cfr. Presbyterorum ordinis, 2; Jn 10, 36. Lumen gentium, 28. Cfr. Presbyterorum ordinis, 2. Ad Ephesios, 4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 323 dola con la palabra, para hacerla (( crecer en la unidad » , por Cristo en el Espíritu al Padre». n y (( llevarla 12 4. Llamados, consagrados, enviados. Esta triple dimensión explica y determina vuestra conducta y vuestro estilo de vida. Estáis « puestos aparte » ; « segregados », pero (( no separados » . Así os podéis dedicar plenamente a la obra que se os va a confiar : el servicio de vuestros hermanos. Comprended, pues, que la consagración que recibís os absorbe totalmente, os dedica radicalmente, hace de vosotros instrumentos vivos de la acción de Cristo en el mundo, prolongación de su misión para gloria del Padre. A ello responde vuestro don total al Señor. El don total que es compromiso de santidad. Es la tarea interior de ((imitar lo que tratáis», como dice la exhortación del Pontifical Romano de las ordenaciones. Es la gracia y el compromiso de la imitación de Cristo, para reproducir en vuestro ministerio y conducta esa imagen grabada por el fuego del Espíritu. Imagen de Cristo sacerdote y víctima, de redentor crucificado. En este contexto de entrega total, de unión a Cristo y de comunión con su dedicación exclusiva y definitiva a la obra del Padre, se comprende la obligación del celibato. No es una limitación, ni una frustración. Es la expresión de una donación plena, de una consagración peculiar, de una disponibilidad absoluta. Al don que Dios otorga en el sacerdocio, responde la entrega del elegido con todo su ser, con su corazón y con su cuerpo, con el significado esponsal que tiene, referido al amor de Cristo y a la entrega total a la comunidad de la Iglesia, el celibato sacerdotal. n El alma de esta entrega es el amor. Por el celibato no se renuncia al amor, a la facultad de vivir y significar el amor en la vida; el corazón y las facultades del sacerdote quedan impregnados con el amor de Cristo, para ser en medio de los hermanos el testigo de una caridad pastoral sin fronteras. 5. El secreto de esta caridad pastoral se encuentra en el diálogo que Cristo mantiene con cada uno de sus elegidos, como lo mantuvo con Pedro, según las palabras del Evangelio que hemos proclamado. Es la 11 12 13 Presbyterorum ordinis, 2. Ibid., 4. Ibid., 3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 324 pregunta acerca del amor especial y exclusivo hacia Cristo, hecha a quien ha recibido una misión particular y ha podido experimentar el desencanto en su propia debilidad humana. El Señor Resucitado no se dirige a Pedro para amonestarlo o castigarlo por su debilidad o por el pecado que ha cometido al renegar de El. Viene para preguntarle por su amor. Y esto es de una enorme, elocuente importancia para cada uno de vosotros : « ¿Me amas? » . ¿me amas todavía? ¿Me amas cada vez más? Sí. Porque el amor es siempre más grande que la debilidad y que el pecado. Y sólo él, el amor, descubre siempre nuevas perspectivas de renovación interior y de unión con Dios, incluso mediante la experiencia de la debilidad del pecado. 1 4 Cristo, pues, pregunta, examina acerca del amor. Y Pedro responde : (( Sí, Señor, tú lo sabes todo, tú sabes que te amo ) ) . No responde : Sí, te quiero ; más bien se confía al corazón del Maestro y a su conocimiento y le dice : « Tú sabes que te amo ». Así, por medio de este amor, confesado por tres veces, Jesús Resucitado confía a Pedro sus ovejas. Y del mismo modo os las confía a vosotros. Es necesario que vuestro ministerio sacerdotal se enraice con vigor en el amor de Jesucristo. 15 6. El amor indiviso a Cristo y al rebaño que El os va a confiar unifica la vida del sacerdote y las diversas expresiones de su ministerio. Ante todo, configurados con el Señor, debéis celebrar la Eucaristía, que no es un acto más de vuestro ministerio ; es la raíz y la razón de ser de vuestro sacerdocio. Seréis sacerdotes, ante todo, para celebrar y actualizar el sacrificio de Cristo, (( siempre vivo para interceder por nosotros». Ese sacrificio, único e irrepetible, se renueva y hace presente en la Iglesia, de manera sacramental, por el ministerio de los sacerdotes. La Eucaristía se convierte así en el misterio que debe plasmar interiormente vuestra existencia. Por una parte, ofreceréis sacramentalmente el Cuerpo y la Sangre del Señor. Por otra, unidos a El —((in persona Christi»—, ofreceréis vuestras personas y vuestras vidas, para 16 17 14 15 16 17 Jn 21, 17. Jn 21, 17. Cfr. Presbyterorum ordinis, 14. Heb 7, 25. Acta Ioannis Pauli Pp. II 325 que asumidas y como transformadas por la celebración del sacrifìcio eucaristico, sean exteriormente también transfiguradas con El, participando de las energías renovadoras de su Resurrección. Será la Eucaristía culmen de vuestro ministerio de evangelización,^ ápice de vuestra vocación orante, de glorificación de Dios y de intercesión por el mundo. Y por la comunión eucaristica se irá consumando día tras día vuestro sacerdocio. San Vicente Ferrer, el apóstol y taumaturgo valenciano, decía que « la misa es el mayor acto de contemplación que pueda darse ». Sí, así es en verdad. Por ello todos vosotros estáis invitados a alimentar y vivificar la propia actividad con la (( abundancia de la contemplación » , que encontrará un manantial inagotable en la celebración de la Eucaristía y de los sacramentos, en la liturgia de las horas, en la oración mental cotidiana, y en la meditación amorosa de los misterios de Cristo y de la Virgen con el rezo del Rosario. 1 9 7. La consagración que vais a recibir os habilita al servicio, al ministerio de salvación, para ser como Cristo los «consagrados del Padre» y los «enviados al mundo». Os debéis a los fieles del Pueblo de Dios, para que también ellos sean «consagrados en la verdad». El servicio a los hombres no es una dimensión distinta de vuestro sacerdocio : es la consecuencia de vuestra consagración. Ejerced vuestras tareas ministeriales como otros tantos actos de vuestra consagración, convencidos de que todas ellas se resumen en una : reunir la comunidad que os será confiada en la alabanza de Dios Padre, por Jesucristo y en el Espíritu, para que sea la Iglesia de Cristo, sacramento de salvación. Para eso evangelizaréis y os dedicaréis a la catequesis de niños y adultos ; para eso estaréis disponibles en la celebración del sacramento de la reconciliación; para eso visitaréis a los enfermos y ayudaréis a los pobres, haciéndoos todo a todos para ganarlos a todos. 20 21 22 NO temáis así ser separados de vuestros fieles y de aquellos a quienes vuestra misión os destina. Más bien os separaría de ellos el olvidar o 18 19 20 21 22 Cfr. Presbyterorum ordinis, 4. Lumen gentium, 41. Jn 10, 30. Cfr. Jn 17, 17. Cfr. 1 Cor 9, 22. 22 - A. A. S. 326 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale descuidar el sentido de la consagración que distingue vuestro sacerdocio. Ser uno más, en la profesión, en el estilo de vida, en el modo de vestir, en el compromiso político, no os ayudaría a realizar plenamente vuestra misión; defraudaríais a vuestros propios fieles que os quieren sacerdotes de cuerpo entero : Uturgos, maestros, pastores, sin dejar por ello de ser, como Cristo, hermanos y amigos. Por eso, haced de vuestra total disponibilidad a Dios una disponibilidad para vuestros fieles. Dadles el verdadero pan de la palabra, en la fidelidad a la verdad de Dios y a las enseñanzas de la Iglesia. Facilitadles todo lo posible el acceso a los sacramentos, y en primer lugar al sacramento de la penitencia, signo e instrumento de la misericordia de Dios y de la reconciliación obrada por Cristo, siendo vosotros mismos asiduos en su recepción. Amad a los enfermos, a los pobres, a los marginados; comprometeos en todas las justas causas de los trabajadores; consolad a los afligidos; dad esperanza a los jóvenes. Mostraos en todo (( como ministros de Cristo ) ) . 23 24 8. En la liturgia de la Palabra han sido proclamadas esas conocidas expresiones de la Primera Carta de San Pedro, dirigidas a los más ancianos, a los « presbíteros », a todos los sacerdotes aquí presentes. Precisamente vosotros aquí reunidos, sois los « presbíteros », los « ancianos ». Y los jóvenes que hoy recibirán esta ordenación se convierten también en «ancianos», responsables de la comunidad. Meditad bien qué es lo que os pide a vosotros Pedro, el anciano, «testigo de los sufrimientos de Cristo y participante de la gloria que ha de revelarse » . ¿Qué es lo que os pide? Os ruega que cumpláis el ministerio pastoral que se os ha confiado : « no por fuerza sino espontáneamente, según Dios ; no por sórdido lucro, sino con prontitud de ánimo». Sí; con una entrega generosa. Y como vivos modelos del rebaño. He aquí el programa apostólico de la vida sacerdotal y del ministerio sacerdotal que un día Dios os confió. Nada ha perdido de su actualidad sustancial. Es un programa vivo, de hoy. Y habéis de ponerlo con frecuencia ante vuestros ojos, en vuestra alma, para ver 2 5 26 23 24 25 26 Cfr. Redemptor hominis, 20. 2 Cor 6, 8. 1 Pe 5, 1. Cfr. 1 Pe 5, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 327 reflejado en él, como en un espejo, vuestra propia vida y vuestro ministerio. Si así lo hacéis, como os lo enseña la multitud de sacerdotes santos que en vuestra Patria han sido testigos de Cristo, recibiréis, cuando aparezca « el supremo Pastor », esa « corona inmarcesible de la gloria » . 2 7 9. Mis queridos hermanos en el sacerdocio : El Sucesor de Pedro que os habla, os repite este mensaje; y quisiera que, en el día de esta gran ordenación sacerdotal y en esta celebración de la gracia del sacerdocio para toda España, se grabe en vuestros ánimos, en el corazón de cada sacerdote. ¡ Sed fieles a este mensaje que viene de Cristo ! Que esta celebración traiga a toda la Iglesia en España una renovación de la gracia inagotable del sacerdocio católico; una mayor unidad entre todos los que han recibido la misma gracia del presbiterado ; un aumento considerable de vocaciones sacerdotales entreoíos jóvenes, atraídos por el ejemplo gozoso de vuestra entrega, y la de tantos seminaristas aquí presentes, a quienes saludo uno a uno para confirmarlos y animarlos en su vocación. A la vez que les anuncio que dejo para ellos un particular mensaje mío escrito. La Virgen María, que Valencia venera con el dulce título de Madre de los Desamparados, se incline con amor sobre vosotros y os haga fieles discípulos del Señor. Acogedla como Madre, como Juan la acogió al pie de la Cruz. Que en la gracia del sacerdocio cada uno de vosotros pueda decirse también de ella « Totus tuus ». El Señor Resucitado, presente entre nosotros, os mira con amor, mis queridos sacerdotes y ordenandos, y os repite su pregunta acerca de vuestro amor sincero y leal: ((¿Me amas?». Que cada uno de vosotros pueda decir hoy y siempre : (( Señor, tú lo sabes todo, tú sabes que te amo » . Así vuestro ministerio será un fiel y fecundo servicio de amor en la Iglesia, para la salvación de los hombres. Concluyo con algunas palabras en vuestra hermosa lengua valenciana : Que el record de esta solemne ordenació sacerdotal a la presencia del Papa, aumente la vostra fe en Jesucrist, Sacerdot Etern, que comunica el Seu sacerdoci per a la salvaciò de tots eis homens. Aixi siga. 28 2 9 27 Ibid., 4. 28 Cfr. Jn 19, 26-27. 29 Jn 21, 17. 328 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Compostelae, in cathedrali templo Sancti Iacobi, ad quosdam Europae civiles Auctoritates et Episcopos conferentiarum praesides habita.* Majestades, Excelentísimos e ilustrísimos Señores, Señoras, hermanos: 1. Al final de mi peregrinación por tierras españolas, me detengo en esta espléndida catedral, tan estrechamente vinculada al Apóstol Santiago y a la fe de España. Permitidme que ante todo agradezca vivamente a Su Majestad el Rey las significativas palabras que me ha dirigido al principio de este acto. Este lugar, tan querido para los gallegos y españoles todos, ha sido en el pasado un punto de atracción y de convergencia para Europa y para toda la Cristiandad. Por eso he querido encontrar aquí a distinguidos Representantes de Organismos europeos, de los Obispos y organizaciones del continente. A todos dirijo mi deferente y cordial saludo, y con vosotros quiero reflexionar esta tarde sobre Europa. Mi mirada se extiende en estos instantes sobre el continente europeo, sobre la inmensa red de vías de comunicación que unen entre sí a las ciudades y Naciones que lo componen, y vuelvo a ver aquellos caminos que, ya en la Edad Media, han conducido y conducen a Santiago de Compostela —como lo demuestra el Año Santo que se celebra este año— innumerables masas de peregrinos, atraidas por la devoción al Apóstol. Desde los siglos xi y xn, bajo el impulso de los monjes de Cluny, los fieles de todos los rincones de Europa acuden cada vez con mayor frecuencia hacia el sepulcro de Santiago, alargando hasta el considerado (( Finis terrae » de entonces aquel célebre <( camino de Santiago», por el que los españoles ya habían peregrinado. Y hallando asistencia y cobijo en figuras ejemplares de caridad, como Santo Domingo de la Calzada y San Juan Ortega, o en lugares como el Santuario de la Virgen del Camino. Aquí llegaban de Francia, Italia, Centroeuropa, los Países Nórdicos y las Naciones Eslavas, cristianos de toda condición social, desde los reyes a los más humildes habitantes de las aldeas ; cristianos de todos los niveles espirituales, desde santos, como Francisco de Asís y Brígida de Suecia (por no citar tantos otros españoles), a los pecadores públicos en busca de penitencia. * Die 9 m. Novembris a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 329 Europa entera se ha encontrado a sí misma alrededor de la «memoria )) de Santiago, en los mismos siglos en los que ella se edificaba como continente homogéneo y unido espiritualmente. Por ello el mismo Goethe insinuará que la conciencia de Europa ha nacido peregrinando. 2. La peregrinación a Santiago fue uno de los fuertes elementos que favorecieron la comprensión mutua de pueblos europeos tan diferentes, como los latinos, los germanos, celtas, anglosajones y eslavos. La peregrinación acercaba, relacionaba y unía entre sí a quellas gentes que, siglo tras siglo, convencidas por la predicación de los testigos de Cristo, abrazaban el Evangelio y contemporáneamente, se puede afirmar, surgían como pueblos y naciones. La historia de la formación de las naciones europeas va a la par con su evangelización ; hasta el punto de que las fronteras europeas coinciden con las de la penetración del Evangelio. Después de veinte siglos de historia, no obstante los conflictos sangrientos que han enfrentado a los pueblos de Europa, y a pesar de las crisis espirituales que han marcado la vida del continente —hasta poner a la conciencia de nuestro tiempo graves interrogantes sobre su suerte futura— se debe afirmar que la identidad europea es incomprensible sin el cristianismo, y que precisamente en él se hallan aquellas raíces comunes, de las que ha madurado la civilización del continente, su cultura, su dinamismo, su actividad, su capacidad de expansión constructiva también en los demás continentes; en una palabra, todo lo que constituye su gloria. Y todavía en nuestros días, el alma de Europa permanece unida porque, además de su origen común, tiene idénticos valores cristianos y humanos, como son los de la dignidad de la persona humana, del profundo sentimiento de justicia y libertad, de laboriosidad, de espíritu de iniciativa, de amor a la familia, de respeto a la vida, de tole^ rancia y de deseo de cooperación y de paz, que son notas que la caracterizan. 3. Dirijo mi mirada a Europa como al Continente que más ha contribuido al desarrollo del mundo, tanto en el terreno de las ideas como en el del trabajo, en el de las ciencias y las artes. Y mientras bendigo al Señor por haberlo iluminado con su luz evangélica desde los orígenes de la predicación apostólica, no puedo silenciar el estado de crisis en el que se encuentra, al asomarse al tercer milenio de la era cristiana. Hablo a Representantes de organizaciones nacidas para la coopera- 330 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ción europea, y a hermanos en el Episcopado de las distintas Iglesias locales de Europa. La crisis alcanza la vida civil como la religiosa. En el plano civil, Europa se encuentra dividida. Unas fracturas innaturales privan a sus pueblos del derecho de encontrarse todos recíprocamente en un clima de amistad; de aunar libremente sus esfuerzos y creatividad al servicio de una convivencia pacífica, o de una contribución solidaria a la solución de problemas que afectan a otros continentes. La vida civil se encuentra marcada por las consecuencias de ideologías secularizadas, que van desde la negación de Dios o la limitación de la libertad religiosa, a la preponderante importancia atribuida al éxito económico respecto a los valores humanos del trabajo y de la producción ; desde el materialismo y el hedonismo, que atacan los valores de la familia prolifica y unida, los de la vida recién concebida y la tutela moral de la juventud, a un «nihilismo)) que desarma la voluntad de afrontar problemas cruciales como los de los nuevos pobres, emigrantes, minorías étnicas y religiosas, recto uso de los medios de información, mientras arma las manos del terrorismo. Europa está además dividida en el aspecto religioso : No tanto ni principalmente por razón de las divisiones sucedidas a través de los siglos, cuanto por la defección de bautizados y creyentes de las razones profundas de su fe y del vigor doctrinal y moral de esa visión cristiana de la vida, que garantiza equilibrio a las personas y comunidades. 4. Por esto, yo, Juan Pablo, hijo de la Nación Polaca que se ha considerado siempre europea, por sus orígenes, tradiciones, cultura v relaciones vitales ; eslava entre los latinos y latina entre los eslavos ; Y o , Sucesor de Pedro en la Sede de Roma, una Sede que Cristo quiso colocar en Europa y que ama por su esfuerzo en la difusión del Cristianismo en todo el mundo. Y o , Obispo de Roma y Pastor de la Iglesia universal, desde Santiago, te lanzo, vieja Europa, un grito lleno de amor: Vuelve a encontrarte. Sé tu misma. Descubre tus orígenes. Aviva tus raíces. Revive aquellos valores auténticos que hicieron gloriosa tu historia y benéfica tu presencia en los demás continentes. Reconstruye tu unidad espiritual, en un clima de pleno respeto a las otras religiones y a las genuinas libertades. Da al César lo que es del César y a Dios lo que es de Dios. No te enorgullezcas por tus conquistas hasta olvidar sus posibles consecuencias negativas. No te deprimas por la pérdida cuantitativa de tu grandeza en el mundo o por las crisis Acta Ioannis Pauli Pp. Il 331 sociales y culturales que te afectan ahora. Tú puedes ser todavía faro de civilización y estímulo de progreso para el mundo. Los demás continentes te miran y esperan también de ti la misma respuesta que Santiago dio a Cristo : « lo puedo ». 5. Si Europa es una, y puede serlo con el debido respeto a todas sus diferencias, incluidas las de los diversos sistemas políticos; si Europa vuelve a pensar, en la vida social, con el vigor que tienen algunas afirmaciones de principio como las contenidas en la Declaración Universal de los Derechos del Hombre, en la Declaración Europea de los Derechos del Hombre, en el Acta final de la Conferencia para la seguridad y la cooperación en Europa; si Europa vuelve a actuar, en la vida específicamente religiosa, con el debido conocimiento y respeto a Dios, en el que se basa todo el derecho y toda la justicia; si Europa abre nuevamente las puertas a Cristo y no tiene miedo de abrir a su poder salvifico los confines de los estados, los sistemas económicos y políticos, los vastos campos de la cultura, de la civilización y del desarrollo, su futuro no estará dominado por la incertitumbre y el temor, antes bien se abrirá a un nuevo período de vida, tanto interior como exterior, benéfico y determinante para el mundo, amenazado constantemente por las nubes de la guerra y por un posible ciclón de holocausto atómico. 1 6. En estos instantes vienen a mi mente los nombres de grandes personalidades : hombres y mujeres que han dado esplendor y gloria a este Continente por su talento, capacidad y virtudes. La lista es tan numerosa entre los pensadores, científicos, artistas, exploradores, inventores, jefes de estado, apóstoles y santos, que no permite abreviaciones. Estos constituyen un estimulante patrimonio de ejemplo y confianza. Europa tiene todavía en reserva energías humanas incomparables, capaces de sostenerla en esta histórica labor de renacimiento continental y de servicio a la humanidad. Me es grato recordar ahora con sencillez la fuerza de espíritu de Teresa de Jesús, cuya memoria he querido especialmente honrar durante este viaje, y la generosidad de Maximiliano Kolbe, mártir de la caridad en el campo de concentración de Auschwitz, al que recientemente he proclamado santo. Pero merecen particular mención los Santos Benito de Nursia y 1 C f r . Discurso de Juan Pablo II, 22 de octubre de 1978. 332 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Cirilo y Metodio, patronos de Europa. Desde los primeros días de mi pontificado, no he dejado de subrayar mi solicitud por la vida de Europa, y de indicar cuáles son las enseñanzas que provienen del espíritu y acción del ((patriarca de Occidente» y de los «dos hermanos griegos », apóstoles de los pueblos eslavos. Benito supo aunar la romanidad con el Evangelio, el sentido, de la universalidad y del derecho con el valor de Dios y de la persona humana. Con su conocida frase « o r a et labora» —reza y trabaja—, nos ha dejado una regla válida aun hoy para el equilibrio de la persona y de la sociedad, amenazadas por el prevalecer del tener sobre el ser. Los santos Cirilo y Metodio supieron anticipar algunas conquistas, que han sida asumidas plenamente por la Iglesia en el Concilio Vaticano I I , sobre la inculturación del mensaje evangélico en las respectivas civilizaciones, tomando la lengua, las costumbres y el espíritu de la estirpe con toda la plenitud de su valor. Y esto lo realizaron en el siglo noveno, con la aprobación y el apoyo de la Sede Apostólica, dando lugar así a aquella presencia del Cristianismo entre los pueblos eslavos, que permanece todavía hoy insuprimible, a pesar de las actuales vicisitudes contingentes. A los tres Patronos de Europa he dedicado peregrinaciones, discursos, documentos pontificios y culto público, implorando sobre el Continente su protección, y mostrando a la vez su pensamiento y su ejemplo a las nuevas generaciones. La Iglesia es además consciente del lugar que le corresponde en la renovación espiritual y humana de Europa. Sin reivindicar ciertas posiciones que ocupó en el pasado y que la época actual ve como totalmente superadas, la misma Iglesia se pone al servicio, como Santa Sede y como Comunidad católica, para contribuir a la consecución de aquellos fines que procuren un auténtico bienestar material, cultural y espiritual a las naciones. Por ello, también a nivel diplomático, está presente por medio de sus Observadores en los diversos Organismos comunitarios no políticos; por la misma razón mantiene relaciones diplomáticas, lo más extensas posibles, con los Estados ; por el mismo motivo ha participado, en calidad de miembro, en la Conferencia de Helsinki y en la firma de su importante Acta final, así como en las reuniones de Belgrado y de Madrid; ésta última, reanudada hoy; y para la que formulo los mejores votos en momentos no fáciles para Europa. Pero es la vida eclesial la que es llamada principamente en causa, con el fin de continuar dando un testimonio de servicio y de amor, para contribuir a la superación de las actuales crisis del Continente, como Acta' Ioannis Pauli Pp. II 333 he tenido ocasión de repetir recientemente en el Simposio del Consejo de las Conferencias Episcopales Europeas. 2 7. La ayuda de Dios está con nosotros. La oración de todos los creyentes nos acompaña. La buena voluntad de muchas personas desconocidas, artífices de paz y de-progreso, está presente en medio de nosotros, como una garantía de que este Mensaje dirigido a los Pueblos de Europa va a caer en un terreno fértil. Jesucristo, el Señor de la historia, tiene abierto el futuro a las decisiones generosas y libres de todos aquellos que, acogiendo la. gracia de las buenas inspiraciones, se comprometen a una acción decidida por la justicia y la caridad, en el marco del pleno respeto a la verdad y la libertad. Encomiendo estos pensamientos a la Santísima Virgen, para que los bendiga y haga fecundos; y recordando el culto que se da a Ta Madre de Dios en los numerosos santuarios de Europa, desde Fatima a Ostra Brama, de Lourdes y Loreto a Czestochowa, le pido que acoja las plegarias de tantos corazones ; para que el bien continúe siendo una gozosa realidad en Europa y Cristo tenga siempre unido nuestro Continente a Dios. 2 Cfr. Discurso de Juan Pablo II, 5 de octubre de 1982. 23 - A . A. s. 334 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die 16 Decembris 1982. — Cathedrali Ecclesiae Tacnensi R. P. Ansgarium Alzamora Revoredo, Societatis Mariae sodalem. die 18 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Tubiensi R. D. Dominicum Hrusovsky, e clero Tyrnaviensi, ad pastoralem curam Catholicorum Slovachortim in exteris regionibus degentium deputatum. — Titulari episcopali Ecclesiae Lutomislensi R. D. Jaroslav Skarvada, e clero Pragensi, ad pastoralem curam Catholicorum Cecorum in exteris regionibus degentium deputatum. die 20 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Camplensi R. D. Aloisium del Gallo Roccagiovine, Ordinis equestris a sancto Sepulcro Hierosolymitano Adsessorem atque Delegatum Pontificii Consilii pro Laicis, pro Consociationibus catholicis iuvenum exploratorum vulgo (( Scouts » deputatum. die 21 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Acropolitanae R. D. Zenonem Grocholewski, Secretarium Supremi Signaturae Apostolicae Tribunalis. die IS Ianuarii 1983. — Cathedrali Ecclesiae Rubribaculensi, Exc.mum P. D. Stanislaum Ott, hactenus Episcopum tit. Mcivensem. die 19 Ianuarii. — Metropolitanae Ecclesiae Rosariensi Exc.mum P. D. Georgium Emmanuelem López, hactenus archiepiscopum Corrientensem. — Metropolitanae Ecclesiae Tucumanensi Exc.mum P. D. Horatium A. Bozzoli, hactenus Episcopum Sancti Michaelis. — Cathedrali Ecclesiae Chascomusensi Exc.mum P. D. Iosephum Mariam Montes, hactenus Episcopum titularem Lamdiensem et Auxiliarem archidioecesis Platensis. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Adulfi Servandi Tortolo, archie- Sacra Congregatio pro Episcopis 335 piscopi Paranensis, Exc.mum P. D. Stanislaum Stephanum Kärlich, hactenus Episcopum titularem Castrensem et Auxiliarem archidioecesis Cordubensis. die 20 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Badiensi, R. P. Davidem Arias, Augustinianorum Recollectorum Sodalem et Vicarium Provincialem, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Petri Gerety, Archiepiscopi Novarcensis. die 21 Ianuarii. — Cathedralibus Ecclesiis Aquinatensi, Soranae et Pontiscurvi R. D. Laurentium Chiarinelli, hactenus Vicarium Episcopalem dioecesis Reatinae. die 22 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Ituiutabensi, noviter erectae, R. P. Aloisium Rochum Oppermann, Congregationis Sacerdotum a Sacro Corde Iesu sodalem. die 26 Ianuarii. — Praelaturae Caraveliensi, cum charactere episcopali, R. P. Bernardum Kühnel, Missionariorum Sacratissimi Cordis Iesu sodalem. die 1 Februarii. — Praelaturae Immaculatae Conceptionis B. V. M. in Olancho, M. R. P. Thomam Andrean (in religione Maurum) Muldoon, Ordinis Fratrum Minorum sodalem. die 3 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Alanopolitanae, Exc.mum P. D. Thomam Welsh, hactenus Episcopum Arlingtonensem. die 4 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Lafayettensi in Indiana, Exc.mum P. D. Georgium Fulcher, hactenus Episcopum tit. Morosbisdensem. — Cathedrali Ecclesiae Columbensi, Exc.mum P. D. Iacobum Griffin, hactenus Episcopum tit. Holarensem. die 10 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Belesasensi R. D. Iesum Humbertum Velázquez Geray, Vicarium Generalem dioecesis Culiacanensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Aloisii Rojas Mena, Episcopi Culiacanensis. — Metropolitanae Ecclesiae Acapulcanae, noviter erectae, Exc.mum P. D. Raphaelem Bello Ruiz, hactenus Episcopum eiusdem sedis. die 18 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Chilapensi R. D. Iosephum Mariam Hernández González, e clero Moreliensi, Vicarium Episcopalem pro actioni pastorali fovenda in dioecesi Celayensi. die 28 Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae S. Salvatoris in Ame- 336 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rica Exc.mum P. D. Arturum Rivera Damas, hactenus Episcopum S. Iacobi de Maria. die 4 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Giparanensi, noviter erectae, R. P. Antonium Possamai, Societatis Sancti Francisci Salesii sodalem, olim eiusdem Societatis Inspectorem civilis regionis vulgo « Nord-Est » in Brasilia. SACRA CONGREGATIO PRO INSTITUTIONE CATHOLICA GERMANIA OCCIDENTALIS De Facultatibus Theologicis Catholicis in studiorum universitatibus civilibus in ambitu conferentiae episcoporum Germaniae sitis, quo praescripta Constitutionis Apostolicae « Sapientia Christiana » atque adnexarum « Ordinationum » eisdem rite accommodantur et applicantur. Prooemium Apostolica Constitutione Ioannis Pauli Pp. II ((Sapientia Christian a » inscripta, die xv mensis Aprilis anno MCMLXXIX edita (AAS 71 (1979), 469-499), cum adnexis ((Ordinationibus» Sacrae huius Congregationis, die XXIX eiusdem mensis et anni latis (AAS 71 (1979), 500-521), nova de studiorum Universitatibus et Facultatibus Ecclesiasticis lex universalis condita est pro omnibus et singulis Institutis studiorum ecclesiasticorum ab Apostolica Sede canonice erectis vel approbatis, sacram doctrinam et scientias, quae cum ipsa conectuntur, excolentibus et tradentibus cum iure gradus academicos auctoritate Apostolicae Sedis conferendi (Const. Apost. art. 2; « O r d . » art. 1). Quibus normis abrogatae sunt Apostolica Constitutio Pii Pp. XI « Deus scientiarum Dominus», die xxiv mensis Maii anno MCMXXXI (AAS 23 (1931), 241262) lata, cum adnexis « Ordinationibus » a Sacra Congregatione de Seminariis et studiorum Universitatibus die xn mensis Iunii eiusdem anni (AAS 23 (1931), 263-284) editis necnon «Normae quaedam» ab hac Sacra Congregatione pro Institutione Catholica die xx mensis Maii anno MCMLXVIII manatae. j Sacra Congregatio pro Institutione Catholica 337 Facultates Theologicae in Universitatibus civilibus in ambitu Conferentiae Episcoporum Germaniae vigentes, cum inter Facultates Ecclesiasticas ab Apostolica Sede approbatas adnumerentur et iure gradus academicos valorem canonicum habentes conferendi auctoritate Apostolicae Sedis cum sint praeditae (Const. Apost. art. 6), praescripta Const. Apost. «Sapientia Christiana» adnexarumque « Ord. » servare debent, ratione habita Concordatorum, quae ab Apostolica Sede cum Civilibus Auctoritatibus Germanicis inita sunt (Const. Apost. art. 8). Quibus attentis, id consequitur ut relationes inter praedictas Facultates et Ecclesiae Auctoritates regantur tum peculiaribus praeceptis concordatariis tum — sine earum status praeiudicio, utpote ad civiles Universitates pertinentium — normis quae ab Apostolica Sede de Facultatibus Ecclesiasticis editae sunt, quaeque et vi propria et vi ipsius iuris conventi ad effectum deduci debent (cfr. Concordatum cum « Reich » Germanico, art. 2, alinea 1, et art. 19, periodum 2, et respectivum Protocollum finale). Praescripta autem concordataria, secundum iuris principium generale, cum aliis Ecclesiae legibus ita coalescunt ut has non abrogent, nec iisdem derogent, nisi quatenus cum ipsis componi nequeant. Hisce rationibus innixa, Sacra haec Congregatio pro Institutione Catholica ad manatas normas Const. Apost. « Sapientia Christiana » et adnexarum « Ord. » ad easdem Facultates Theologicas aptius accommodandas — ut novus in Ecclesiam inductus ordo superiorum studiorum in illis quoque Facultatibus uberiores fructus sortiatur — re diligenter cum Episcopali Germaniae Conferentia perpensa, et audito Consilio pro Publicis Ecclesiae Negotiis, praesens Decretum edit, cuius mandata rite servanda praecipit. I. De Magno Cancellario 1. a) Munus Magni Cancellarii (etiamsi hoc nomen adhiberi nequeat) ab Ordinario loci expletur. b) Ei competit vitam, activitatem atque unitatem Facultatis promovere (cf. art. 8 « Ordinationum ») eiusque communionem cum Ecclesia particulari et universali fovere (cfr. art. 12 Const. Apost. « Sapientia Christiana » ) . c) Eius praesertim est : o I declarationem « Nihil obstat », seu missionem canonicam, conferre vel auferre, quae ad professoris vel ad quodvis docendi munus exercendum requiratur, ad normam iuris concordatarii ; 338 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2° providere omnibus rebus quae attinent ad servandas normas ecclesiasticas, imprimis quae spectant doctrinam moresque atque ecclesiasticam disciplinam, necnon rationes studiorum, organizationem disciplinarum et docendi discendique methodos; 3° consensum praebere ad ordines studiorum et examinum, ad normam nn. 12 et 13 ; 4° Apostolicam Sedem de rebus gravioribus Facultatis certiorem facere eique singulis trienniis accuratam relationem de Facultatis statu mittere (((Ord.)) art. 8, n. 6). I I . De Conferentia episcopali 2. Cum Conferentiarum episcopalium munus sit vitam ac progressum Facultatum Ecclesiasticarum sedulo prosequi ob peculiare earum momentum ecclesiale (cf. art. 4 Apost. Const. «Sapientia Christiana»), Conferentia Episcopalis Germanica, una cum Ordinario loci et S. Sede, sollicita sit oportet imprimis de Facultatum Germaniae condicione ecclesiali, de earum fidelitate erga Ecclesiae doctrinam, necnon de ceteris in art. 5 « Ordinationum » praescriptis. I I I . De Facultatum natura et regimine 3. a) Salvis semper natura et finibus Facultatibus Const. Apost. « Sapientia Christiana » praescriptis, regimen Facultatis Theologicae, in eo quod spectat ad eius administrationem necnon ad statum docentium et studentium, secundum normas civiles et Statuta Universitatis ordinatur, nisi ius concordatarium aliud statuat. Decani, una cum Consilio Facultatis, erit navitatem Facultatis, praesertim circa studia, promovere et coordinare (cf. art. 15 « O r d . » ) . ö) Docentes vitae probitate, doctrinae integritate ac muneris diligentia semper praefulgeant ; ipsi conscii sint oportet proprium munus explendum esse in plena communione cum authentico Ecclesiae Magisterio, imprimis Romani Pontificis (cfr. art. 26 Apost. Const.). 4. Unaquaeque Facultas mittere debet, per Ordinarium loci, documentum ad S. Sedem, ex quo pateat quomodo ipsa ad actum normas deducat in Const. Apost. « Sapientia Christiana » adnexisque « Ordinationibus » edictas, iis servatis quae in hoc Decreto statuuntur. I V . De Docentibus 5. Professores aliique quovis munere docendi fungentes ad normam legum ab Auctoritate Civili editarum necnon Statutorum Universitatis Sacra Congregatio pro Institutione Catholica 339 nominantur. Qui omnes missione canonica indigent et professionem fidei facere debent (Const. Apost. art. 27, § 1). Missionem canonicam, seu declarationem « Nihil obstat », confert vel aufert Ordinarius loci (cf. 1, c, I ) ad normam iuris concordatarii. o 6. Declaratio « N i h i l obstat ». Ordinarii loci simul est declaratio professorem vel quemlibet munere docendi fungentem membrum fieri posse Facultatis. Quare revocatio missionis canonicae, seu declarationis « Nihil obstat», significat professorem vel quemlibet munere docendi fungentem membrum eiusdem Facultatis ultra manere non posse. 7. Ordinarius loci declarationem « Nihil obstat », de qua supra in n. 5, pro professoribus ad vitam nominandis non confert, nisi obtenta declaratione in art. 27, § 2 Const. Apost. « Sapientia Christiana » praescripta. 8. Ad munus professoris vel cuiuslibet in disciplinis theologicis munere docendi fungentis in Facultate Theologica exercendum, oportet ut nominandus saltem studiorum theologiae catholicae curriculum primi cycli, examine finali ab Auctoritate Ecclesiastica agnito superato, in omnibus theologiae disciplinis necessariis seu principalibus absolverit (cf. Const. Apost. art. 41, § 1 et art. 72, a; « O r d . » art. 51, n. 1), salvo doctoratu congruente, requisito secundum Const. Apost. art. 25, § 1, n. 2° et « Ord. » art. 17. 9. Ad docentes laicos quod attinet, serventur normae a Conferentia Episcopali Germanica diebus xxn-xxiv m. Februarii a. D. MCMLXXII manatae atque a S. Congregatione pro Institutione Catholica approbatae Decreto diei xx m. Aprilis eiusdem anni. V. De studentibus 10. Quoad studentes, normae ab Auctoritatibus civilibus et universitariis latae valent, non neglectis normis ecclesiasticis. Facultatibus competit, in ordinibus studiorum et examinum, praeter cognitionem linguae latinae, de qua in art. 24 § 3 «Ordinationum» etiam cognitionem linguarum graecae et hebraicae requirere (Const. Apost. art. 32, § 2) ; quae erit probanda, antequam curriculum studiorum, si fieri potest, incipiatur vel antequam in quartum semestre ingressus fiat. Qua de causa studiorum theologiae curriculum in primo cyclo, quod per quinquennium seu decem semestria protrahitur (Const. Apost. art. 72 a), longius fieri potest. 340 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 11. Curet Ordinarius loci, una cum Decano et docentibus, ut navitas Facultatis respondeat necessitatibus eorum, qui ad statum clericalem contendunt. V I . De ratione studiorum 12. Ad rationes studiorum quod attinet, praeter normas Const. Apost. «Sapientia Christiana)) adnexisque «Ordinationibus» atque praesenti Decreto latas, valent etiam normae a Conferentia Episcoporum Germaniae statutae et ab Apostolica Sede approbatae, praesertim Ratio Institutionis Sacerdotalis Nationalis, « Rahmenordnung für die Priesterbildung » nuncupata, in Conferentiae Episcoporum Germaniae plenaria congregatione habita a die x i n usque ad diem xvi mensis Februarii anni MCMLXXVIII statuta et ab Apostolica Sede die i x mensis Martii anni MCMLXXVIII confirmata, necnon lata ab Ordinario loci lex dioecesana de institutione clericorum. Ordo Facultatis de studiorum curriculo ordinando consensu indiget Ordinarii loci. 13. Ordo Facultatis de examinibus finalibus in theologia superandis consensu indiget Ordinarii loci. 14. Ordinarius loci consensum de quo in nn. 12 et 13 ne concedat, nisi praehabita sententia Apostolicae Sedis. 15. Si studentes per aliquot semestria aliam Facultatem frequentaverint diversum praelectionum ordinem habentem, providendum erit ut eorum examen finale universam studiorum materiam comprehendat a ratione studiorum propriae Facultatis postulatam. V I I . De gradibus academicis. 16. Facultates gradus academicos valorem canonicum habentes conferre nequeunt, nisi sint ab Apostolica Sede approbatae (Const. Apost, art. 6). 17. Studiorum curriculum, quo per quinquennium formatio generalis et cohaerens de philosophia systematica et de universa theologia praebetur, concluditur gradu academico « Diplomtheologe » nuncupato. 18. Nemo ad doctoratum in theologia admittatur antequam examen finale de omnibus disciplinis theologicis obligatoriis (cf. « Ord. » art. 51) superaverit — quod examen requisita impleat de quibus in Ratione Institutionis Sacerdotalis Nationalis a Conferentia Episcoporum Germaniae lata, nisi examen rigorosum ad doctoratum requisitum ad omnes Sacra Congregatio pro Institutione Catholica 341 disciplinas obligatorias se extendat — necnon, institutione generali de universa theologia iam persoluta, cursus specializationis frequentaverit. 19. Quoad clericos et sacrorum alumnos necnon religiosos ad gradum academicum promovendos, requiruntur, attenta eorum relatione ad Ordinarios suos, litterae testimoniales seu praesentatio Ordinarii sui proprii (ef. « O r d . » art. 24, § 1, n. 1). 20. Cum gradus academicus valorem canonicum habeat, a quolibet ad ipsum promovendo testimonium Ordinarii proprii de fide et vitae moribus requiritur. 21. Abrogata Instructione a Sacra Congregatione de Seminariis et studiorum Universitatibus die VII mensis Iulii anno MCMXXXII edita, praesens Decretum valere incipiet a die i mensis Ianuarii a. MCMLXXXIII. Datum Eomae, ex aedibus Sacrae Congregationis pro Institutione Catholica, die i m. Ianuarii a. D. MCMLXXXIII. VILLELMUS Card. BAUM, Praefectus L. B S. F. Marchisano, Subsecretarius Sacra Congregatio pro Institutione Catholica decretum ((De Facultatibus Theologicis Catholicis in studiorum Universitatibus Civilibus in ambitu Conferentiae Episcoporum Germaniae sitis, quo praescripta Constitutionis Apostolicae Sapientia Christiana atque adnexarum "Ordinationum" eisdem rite accommodantur et applicantur», hac die a seipsa manatum, servandum statuit, ad iura Ordinarii Dioecesani normasque de Docentibus quod attinet, etiam ubi, in eadem Germanica Natione, aliqua disciplina theologica extra memoratas Catholicas Theologicas Facultates docetur. Datum Romae, ex aedibus Sacrae Congregationis pro Institutione Catholica, die i Ianuarii a. D. MCMLXXXIII. VILLELMUS Card. BAUM, Praefectus F. Marchisano, Subsecretarius Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 342 DIARIUM ROMANAE C U R I A E Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Venerdì, 18 Febbraio 1983, S. E . il Signor TORBJÖRN KRISTOFAmbasciatore del Regno di Norvegia presso FER CHRISTIANSEN, la Santa Sede. Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: Lunedì, 7 Febbraio 1983, S. E . il Signor GEORGE BUSH, Vice Presidente degli Stati Uniti d'America. Sabato, 19 Febbraio 1983, S. E. il Signor LAZAR MOJSOV, Segretario Federale agli Affari Esteri della Repubblica Federativa Socialista di Iugoslavia. Giovedì, 10 Febbraio 1983, il Santo Padre ha presieduto, nel Palazzo Apostolico Vaticano, una riunione dei Signori Cardinali Capi dei Dicasteri della Curia Romana. Da Mercoledì 2 a Giovedì 10 Marzo 1983, il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio in America centrale, sostando a San José de Costa Rica in Costa Rica ; a Managua e León in Nicaragua ; a Panamá in Panamá ; a San Salvador in El Salvador ; a Ciudad de Guatemala in Guatemala; a Tegucigalpa e San Pedro Sula in Honduras; a Belize City in Belize; a Port-au-Prince in Haiti. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 8 febbraio 1983. L'Em.mo Signor Cardinale Aurelio Sabattani, Arciprete della Patriarcale Basilica di San Pietro in Vaticano e Presidente della Reverenda Fabbrica di San Pietro. 12 » » Mons. Fortunato Baldelli, Arcivescovo titolare eletto di Bevagna, Delegato Apostolico in Angola e in Suo Tomé e Principe. Diarium Romanae Curiae 343 12 febbraio 1983. Il Prof. Charles Townes, dell'Università di Berkeley {California) ed il Prof. Stanislao Lojasiewicz, dell'Università Jagellonica (Cracovia), Membri della Pontificia Accademia delle Scienze. 12 marzo » S. E. Mons. Thomas White, Arcivescovo titolare di Sabiona, Pro-Nunzio Apostolico in Etiopia. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 26 gennaio 1983. Mons. Pietro Marini, Capo Ufficio della Sacra Congregazione per i Sacramenti ed il Culto Divino. 27 » » Mons. Giovanni Papa, Relatore Generale della Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. 3 febbraio 1983. L'Em.mo Signor Cardinale Giuseppe Casoria, Prefetto della Sacra Congregazione per i Sacramenti ed il Culto Divino. » » » L'Em.mo Signor Cardinale Aurelio Sabattani, Prefetto del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica. 2 marzo » Mons. Luigi Bressan, Inviato Speciale con funzioni di Osservatore Permanente della Santa Sede presso il Consiglio d'Europa a Strasburgo. Protonotari Apostolici soprannumerari: 13 agosto 1982. 30 » » 12 novembre » 30 » » 2 dicembre » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Salvador I. Naz D. P. (Daet). F. Vittorio Del Giorno (Costantinopoli). Alessandro Mezzanotti (Milano). Luis Alessio (Cordoba in Argentina). Giovanni Perniola (Bari). Prelati d'Onore di Sua Santità: 10 luglio » » 13 » 14 » » » 13 agosto » » » » » » » » 18 » 23 » » » » » 1982. » » » » » » » » » » » » » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Iacobus Obersteiner (Gurk). Aloisius Maier (Gurk). Christopher Chukwuma (Issele-Uka). Edward Robert Adams (Cape Town). Lawrence Patrick Henry (Cape Town). Roman G. Rayos (Daet). Pablo G. Balón (Daet). Quirino G. Parcero (Daet). José A. Rodríguez (Daet). Pedro R. Espedido (Daet). John Moran (Southwark). Joseph R. Schwaegel (Belle Ville). James W. McMurtrie (Arlington). Thomas Joseph Cassidy (Arlington). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 344 1982. Mons. » Mons. 28 » » Mons. » Mons. » » » » Mons. » » » Mons. Mons. » » Mons. 6 settembre » Mons. 30 » » Mons. » Mons. Mons. » » 2 dicembre » Mons. 4 » » Mons. 11 » » Mons. » Mons. » » Mons. » » Mons. 20 » 23 » agosto John Aloysius 0'Oonnel (Arlington). Frank Edward Mahler (Arlington). Eugene Joseph Harley (Sydney). Giuseppe Casati (Pavia). Gilberto Torrey Orozco (Maturin). Aloys Oblinger (Augsburg). Wilhelm Huttier (Augsburg). Luigi Nanni (Lucca). Sean Cahill (Clogher). Gerard Me Sorley (Clogher). Angelo Eicci (Apuania). Helmut Ehrler (Freiburg im Breisgau) Francesco Di Maggio (Bari). John Thomas Pearson (Peterborough). Michael O'Reilly (Sandhurst). William Batchelor (Sandhurst). Francis Owens (Sandhurst). Janusz Stanislaus Pasiei'b (Chelmno). Cappellani di Sua Santità: 29 marzo 1982. II sac. Leopold Wolf (Wien). 14 aprile » II sac. Antonius Egger (Innsbruck). 24 giugno II sac. Arnold Neveling (Essen). 14 luglio » II sac. Ivan Ivanchuk (Winnipeg degli Ucraini). » » II sac. Valodymyr Bozyk (Winnipeg degli Ucraini). » II sac. Yosyf Cormylo (Winnipeg degli Ucraini). » » 23 agosto » II sac. Franco Santangelo (Messina). » » » II sac. Gregorio Pirro (Roma). » » II sac. Bruno Greggio (Roma). » » » II sac. Ferdinando Belli (Roma). » II sac. Marcello Bordoni (Roma). » » II sac. Sergio Mangiavacchi (Roma). » 28 II sac. Siegfried Schindele (Augusburg). » II sac. José Bondoc (San Fernando Pampanga). » » » sac. Jesus Galang (San Fernando Pampanga). II » » » sac. Marcelino de Leon (San Fernando Pampanga), II » » II sac. Aquilino Ordonez (San Fernando Pampanga). » » » II sac. Pedro Magtoto (San Fernando Pampanga). » » » II sac. Oskar Kopp (Friburgo/Brs). 8 ottobre » II sac. Ovidio Félix Tripodi (Buenos Aires). 28 » U sac. Domingo Carmelo Genise (Buenos Aires). » » » II sac. Adelchi Fantini (Sessa Aurunca). 12 novembre » II sac. Mario Sullo (Sessa Aurunca). » » 13 » II sac. Giovanni Pace (Todi). II sac. Giuliano Pazzaglia (Todi). » II sac. Duilio Perni (Todi). » » » 15 » » II sac. Melanio Joven Raymundo (Manila). II sac. Piero Barbièri (Sarzana). » » Diarium Romanae Curiae 15 novembre 1982. Il » » » II » » » II » » » II II » II » 17 II » » II » II » » » 19 » » II 23 II » » » » II » » » II II » II » » » 27 » » II 9 dicembre » II II » » » 11 » » II » II » II II » » » 20 •» » II II » » sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. 345 Lucio Bertella (Sarzana). Enzo Freggia (Sarzana). Vincenzo Bo (La Spezia). Attilio Castiglione (La Spezia). Franco Ricciardi (La Spezia). Carlo Ricciardi (Sarzana). Renato -Chiapparoli (Bobbio). Tommaso Ribero (Cuneo). Ettore Ballerini (Tortona). Aldo Martini (Cuneo). Pietro Margini (Reggio Emilia). Giuseppe Lugari (Reggio Emilia). Battista Guidetti (Reggio Emilia). Gustavo Dossi (Reggio Emilia). Pietro Ferraboschi (Reggio Emilia) Walter Zaban (Udine). Antonio Nigro (Taranto). Claudio Privileggi (Gorizia). Luigi Di Bella (Caltagirone). Umberto Pedi (Caltagirone). Luigi Frascarolo (Alessandria). Gian Piero Gosio (Alessandria). Sigismundus Labuda (Chelmno). Luigi Monachesi (Macerata). ONORIFICENZE Con Biglietti dèlia Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 26 aprile 1982. Al sig. Rudolf Rasser (Wien). 28 » » Al sig. Julius Schuster (Wien). 11 dicembre » Al sig. Jerzy Turowicz (Krakow). La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno classe civile: 24 18 giugno agosto 1982. Al sig. Philippe de Thysebaert (Namur). » Al sig. Rocco Curcio (Palermo). La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 11 giugno 1982. Al sig. Jean Godeaux (Mechelen-Brussel). 9 luglio » Al sig. Robert Norden (Wien). » » » Al sig. Wilhelm Hellenbroich (Chur). 346 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 18 agosto 1982. Al » Al » » Al » Al Al » » » Al 8 settembre » Al Al » » » Al 16 novembre » 22 » Al » » » Al » » Al 24 Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Cesare Barbara Azzarello (Palermo). Michele Mastrosimone (Palermo). Giuseppe Orlandi (Palermo). Giovanni Battista Torregrossa (Palermo). Giuseppe Vacirca (Palermo). Amedeo Ziino (Palermo). Umberto Prugnoli (Roma). Tarcisio Cimetta (Roma). Dario Hoffmann (Venezuela). Benedetto Argentieri (Roma). Giorgio Stoppa (Roma). Giancarlo De Luca (Roma). Nello Pannini (Siena). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: Ci 12 giugno 1982. Al sig. Edmund Doyle (Roma). luglio » Al sig. Harry McNeely (Saint Paul and Minneapolis). » » » Al sig. John Francis Dono van (Saint Paul and Minneapolis) . Al sig. John McHugh (Saint Paul and Minneapolis). » Al sig. Gerald Rauenhorst (Saint Paul arid Minneapolis). » Al sig. Kammer R. Günter Pichl (Wien). » Franz Sagaischek (Wien). Al sig. » Al sig. Kammer R. Kar Wurschy (Wien). » 3 settembre » Al sig. Littleton John (Le Havre). 7 » Al sig. Raymond Inbona (Le Havre). » 29 » Al sig. Francis Bauer (Rockville Centre). 19 » Al sig. Ronaldo Asunción (Manila). Al sig. Luciano Roncaccia (Frascati). 22 novembre » » » » Al sig. Roberto Semprini (Albano). » » Al sig. Alberico Novelli (Roma). » » Al sig. Mario Caiola (Roma). » » Al sig. Maurizio Trombetta (Roma). Al sig. Michael Wilson (Roma). 5 dicembre » La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 26 3 aprile luglio 1982. Al sig. Karl Gruber (Wien). » Al sig. Heinrich Heizer (Wien). La Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 18 agosto 1982. Al sig. Eugenio Di Pasquale (Palermo). 12 gennaio 1983. Al sig. Francesco Gligora (Roma). Diarium Romanae Curiae La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 24 26 aprile 1982. Al » Al » » » Al 9 luglio » Al » Al » » » » Al » » » Al 13 agosto » Al 18 Al » Al » » 3 settembre » Al 29 Al » 19 ottobre » Al » » Al » 13 novembre » Al 24 » Al 9 dicembre » Al Al » » » 11 » » Al Al » » » Al » » Al » » » Al » Al » 12 gennaio 1983. Al » sig. Alvar Blomqvist (Stockholm). sig. Walter Kepka (Wien). sig. Erhard Kutschera (Wien). sig. Walter Rieger (Coirà). sig. Gerhard Reichelt (Wien). sig. Johan Schnetzer (Wien). sig. Heribert Preitschopf (Wien). sig. Norbert Lercange (Mechelen-Brussel) sig. Nino Ohio vari (Palermo). sig. Guido Savagnone (Palermo). sig. Paolo Bruno di Noia (Italia). sig. John David Trail (Sydney). sig. Willy Stuivers (Mechelen-Brussel). sig. François Pornel (Mechelen-Brussel). sig. André Gutzwiller (Basilea). sig. Karl Holler (Aachen). sig. Cesare Massimano (Italia). sig. Rosario Maturano (Taranto). sig. Pietro Piersimoni (Pergola). sig. Ermanno Amisano (Alessandria). sig. Vittorio Guido (Alessandria). sig. Giovanni Sisto (Alessandria). sig. Luigi Visconti Alessandria). sig. Alberto Marrapese (Roma). sig. Antonio Tesoriere (Roma). Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: 26 febbraio 1982. Al 26 aprile » Al » » » Al » » » Al 31 maggio » Al » » » Al 19 giugno » Al 9 luglio Al Al » » 13 Al » » 14 » » Al 13 agosto » Al 8 settembre » Al » Al » » 15 novembre » Al 17 » » Al » » » Al 19 Al » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Pietro De Paulis (Udine). Hubert Brunner (Wien). Hermann Gluck (Wien). Walter Lehner (Wien). Maurice D'Haeye (Anvers). Frans Wildiers (Anvers). Armand Bal (Anvers). Trat Anton Joiser (Anvers). Anton Kuhn (Wien). Damian Ddumba Lujungirwa (Kampala). Herman Joseph Soekadji (Manokwari-Sorong) Carolus Höne (Einsenstadt). Gabriele Bianchini (Roma). Antonio Montosi (Roma). Julius Villamor (Manila). Felicisimo Agas (Malolos). Candido y Del Mundo Martin (Malolos). Giuseppe Diener (Roma). 347 348J Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 19 novembre 1982. Al sig. Pietro Vicini (Boma). 24 » » Al sig. Bruno Gárassino (Boma). 7 gennaio 1983. Al sig. Francesco Oarcano (Milano). NECROLOGIO 3 febbraio 1983. Card. Antonio Samorè, del Titolo della Chiesa Suburbicaria di Sabina e Poggio Mirteto. » Mons. Secondo Tagliabue, Vescovo già di Anglona-Tursi (Italia). » Mons. Lorenzo Bianchi, Vescovo già di Hong Kong. 14 » Mons. James V. Pardy, Vescovo già di Cheong Ju (Corea). 15 » Mons. José Villalón Mercado, Vescovo tit. di Ermiana. 16 » Mons. Manuel Dos Santos Rocha, Arcivescovo, Vescovo » già di Beja (Portogallo). » Mons. Pedro P. Tenreiro Francia, Vescovo già di Gua< 20 nare (Venezuela). » Mons. Anthony Chow Wei-tao, Vescovo di Fengsiang (Cina). » Mons. Albert Hermelink Gentiaras, Vescovo già di Tan25 jungkarang (Indonesia). 1 marzo » Mons. Saverio Zupi, Arcivescovo tit. di Serra. 3 » » Mons. Giuseppe Rossi, Vescovo tit. di Palmira. » » » Mons. Emilien Frenette, Vescovo già di Saint-Jérôme (Canada). » Mons. Joseph McGee, Vescovo già di Galloway (Gran Bretagna). » Mons. Buenaventura Jáuregui Prieto, Vescovo già di Zipaquirá (Colombia). 9 Aprilis 1983 A n . et vol. L X X V Pars I, N. 4 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIO APOSTOLICA Modus procedendi in Causarum canonizationis instructione recognoscitur et Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum nova datur ordinatio. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM DIVINUS PERFECTIONIS MAGISTER et exemplar, Christus Iesus, qui una cum Patre et Spiritu Sancto « unus sanctus » celebratur, Ecclesiam tamquam sponsam dilexit atque seipsum pro ea tradidit, ut illam sanctificaret sibique ipse gloriosam exhiberet. Praecepto igitur dato omnibus discipulis suis, ut perfectionem Patris imitarentur, in omnes Spiritum Sanctum mittit, qui eos intus moveat, ut Deum diligant ex toto corde, utque invicem sese diligant, quemadmodum ille eos dilexit. Christi asseclae — uti per Concilium Vaticanum II monemur — non secundum opera sua, sed secundum propositum et gratiam Eius vocati atque in Iesu Domino iustificati, in fidei baptismate vere filii Dei et consortes divinae naturae, ideoque reapse sancti effecti sunt. Inter hos quovis tempore plures Deus eligit, qui Christi exemplum proximius secuti, sanguinis effusione aut heroico virtutum exercitio praeclarum Regni caelorum praebeant testimonium. Ecclesia autem, quae inde a primaevis christianae religionis tem1 1 Const. dogm. Lumen gentium, n. 40. 24 - A . A . S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 350 poribus Apostolos et Martyres in Christo arctius nobis coniunctos esse semper credidit, eos simul cum beata Virgine Maria et sanctis Angelis peculiari veneratione prosecuta est, eorumque intercessionis auxilium pie imploravit. Quibus mox adnumerati sunt alii quoque qui Christi virginitatem et paupertatem pressius erant imitati, et tandem ceteri quos praeclarum virtutum christianarum exercitium ac divina charismata piae fidelium devotioni et imitationi commendabant. Dum illorum vitam conspicimus, qui Christum fideliter sunt secuti, nova quadam ratione ad futuram Civitatem inquirendam incitamur et tutissime viam edocemur qua, inter mundanas varietates, secundum statum condicionemque unicuique propriam, ad perfectam cum Christo coniunctionem seu sanctitatem pervenire possumus. Nimirum tantam habentes impositam nubem testium, per quos Deus nobis fit praesens nosque alloquitur, ad Regnum suum in caelis adipiscendum magna virtute attrahimur. 2 Quae signa et vocem Domini sui maxima cum reverentia et docilítate suscipiens, Sedes Apostolica, ab immemorabilibus temporibus, pro gravi munere sibi concredito docendi, sanctificandi atque regendi Populum Dei, fidelium imitationi, venerationi et invocationi proponit viros et mulieres caritatis aliarumque evangelicarum virtutum fulgore praestantes, eosque, post debitas pervestigationes peractas, in sollemni canonizationis actu Sanctos vel Sanctas esse declarat. Causarum canonizationis instructio, quam Praedecessor Noster Xystus V Congregationi Sacrorum Rituum ab ipso conditae concredidit, decursu temporum novis semper aucta fuit normis, praesertim Urbani V I I I opera, quas Prosper Lambertini (postea Benedictus X I V ) , experientias quoque transacti temporis colligens, posteris tradidit in opere quod De Servorum Dei beatificatione et ole Beatorum canonizatione inscribitur, quodque regula exstitit per duo fere saecula apud Sacram Rituum Congregationem. Huiusmodi normae tandem substantialiter receptae fuerunt in Codicem Iuris Canonici, anno 1917 publici iuris factum. 3 4 2 Cfr. ibid., n. 50. 3 Const. Apost. Immensa Aeterni Dei, diei 22 ianuarii 1588. Cfr. Bullarium Ro- manum, Ed. Taurinensis, t. V I I I , pp. 985-999. 4 Litt. Apost. Caelestis Hierusalem cives, diei 5 iulii 1634; Urbani VIII P.O.M. De- creta servanda in canonizatione et beatificatione Sanctorum, diei 12 martii 1642. Acta Ioannis Pauli Pp. II 351 Cum vero maxime auctus historicarum disciplinarum progressus nostris temporibus necessitatem ostendisset aptiore laboris instrumento competentem Congregationem ditandi, ut postulatis artis criticae melius responderet, Decessor Noster f.r. Pius XI Apostolicis Litteris Già da qualche tempo motu proprio die 6 mensis februarii anno 1930 editis, « Sectionem historicam » apud Sacram Rituum Congregationem instituit, eique studium causarum ((historicarum» concredidit. Die autem 4 ianuarii anno 1939 idem Pontifex Normas servandas in construendis processibus ordinariis super causis historicis edi iussit, quibus processum (( apostolicum » reapse supervacaneum reddidit, ita ut in causis ((historicis» exinde unicus processus auctoritate ordinaria factus sit. 5 6 Paulus VI autem, Litteris Apostolicis Sanctitas clarior motu proprio die 19 martii anno 1969 editis, statuit, ut etiam in causis recentioribus unicus fieret processus cognitionalis seu ad colligendas probationes, quem Episcopus instruit praevia tamen venia Sanctae Sedis. Idem Pontifex, Constitutione Apostolica Sacra Rituum Congregatio diei 8 maii 1969, loco Sacrae Rituum Congregationis duo nova constituit Dicasteria, quorum uni munus concredidit Cultum divinum ordinandi, alteri vero causas sanctorum tractandi; eadem data occasione ordinem in iisdem procedendi aliquantum immutavit. 7 8 9 Post novissimas experientias, denique, Nobis peropportunum visum est instructionis causarum viam ac rationem ulterius recognoscere ipsamque Congregationem pro Causis Sanctorum ita ordinare, ut et doctorum exigentiis obviam fieremus, et desideriis Fratrum Nostrorum in episcopatu, qui pluries flagitaverunt ipsius rationis agilitatem, servata tamen soliditate investigationum in negotio tantae gravitatis. Putamus etiam, praelucente doctrina de collegialitate a Concilio Vaticano II proposita, valde convenire ut ipsi Episcopi magis Apostolicae Sedi socientur in causis sanctorum pertractandis. In posterum, igitur, abrogatis ad rem quod attinet omnibus legibus cuiusvis generis, has quae sequuntur statuimus normas servandas. s 6 AAS 22 (1930), pp. 87-88. AAS 31 (1939), pp. 174-175. 7 AAS 61 (1969), pp. 149-153. 8 IUd., 9 AAS 61 (1969), pp. 297-305. nn. 3-4. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 352 I DE INQUISITIONIBUS AB EPISCOPIS FACIENDIS 1) Episcopis dioecesanis vel Hierarchis ceterisque in iure aequiparatis, intra fines suae iurisdictionis, sive ex officio, sive ad instantiam singulorum fidelium vel legitimorum coetuum eorumque procuratorum, ius competit inquirendi circa vitam, virtutes vel martyrium ac famam sanctitatis vel martyrii, asserta miracula, necnon, si casus ferat, antiquum cultum Servi Dei, cuius canonizatio petitur. 2) In huiusmodi inquisitionibus Episcopus iuxta peculiares Normas a Sacra Congregatione pro Causis Sanctorum edendas procedat, hoc quidem ordine : o I A postulatore causae, legitime ab actore nominato, accuratam informationem de Servi Dei vita exquirat, simulque ab eo edoceatur de rationibus quae causae canonizationis promovendae favere videantur. 2° Si Servus Dei scripta a se exarata publice edidit, Episcopus curet ut eadem a censoribus theologis examinentur. 3° Si nihil contra fidem bonosque mores in iisdem scriptis repertum fuerit, tunc Episcopus alia scripta inedita (epistulas, diaria, etc.) necnon omnia documenta, quoquo modo causam respicientia, perquiri iubeat a personis ad hoc idoneis, quae, postquam munus suum fideliter expleverint, relationem de perquisitionibus factis componant. 4° Si ex hucusque factis Episcopus prudenter iudicaverit ad ulteriora procedi posse, curet ut testes a postulatore inducti aliique ex officio vocandi rite examinentur. Si vero urgeat examen testium ne pereant probationes, ipsi interrogandi sunt etiam nondum completa perquisitione documentorum. 5° Inquisitio de assertis miraculis ab inquisitione de virtutibus vel de martyrio separatim fiat. 6° Inquisitionibus peractis, transumptum omnium actorum in duplici exemplari ad Sacram Congregationem mittatur, una cum exemplari librorum Servi Dei a censoribus theologis examinatorum eorumque iudicio. Episcopus praeterea adiungat declarationem de observantia decretorum Urbani V I I I super non cultu. Acta Ioannis Pauli Pp. II 353 II DE SACRA CONGREGATIONE PRO CAUSIS SANCTORUM 3) Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum, cui praeest Cardinalis Praefectus, adiuvante Secretario, munus est, ut ea agat quae ad canonizationem Servorum Dei pertinent, et quidem tum Episcopis in causis instruendis consilio atque instructionibus assistendo, tum causis funditus studendo, tum denique vota ferendo. Ad eamdem Congregationem spectat decernere de iis omnibus quae ad authenticitatem et conservationem reliquiarum referuntur. 4) Secretarii officium est: o I relationes cum externis, praesertim cum Episcopis qui causas instruunt, curare; 2° discussiones de merito causae participare, votum ferendo in congregatione Patrum Cardinalium et Episcoporum; 3° relationem, Summo Pontifici tradendam, de votis Cardinalium et Episcoporum conficere. 5) In munere suo adimplendo Secretarius adiuvatur a Subsecretario, cui competit praesertim videre utrum legis praescripta in causarum instructione adimpleta fuerint, necnon a congruo numero Officialium minorum. 6) Pro studio causarum apud Sacram Congregationem adest Collegium Relatorum, cui praeest Relator generalis. 7) Singulorum Relatorum est: o I una cum externis cooperatoribus causis sibi commissis studere atque Positiones super virtutibus vel super martyrio parare; 2° enodationes historicas, si quae a Consultoribus requisitae fuerint, scriptis exarare; 3° Congressui theologorum tamquam expertos adesse, sine tamen voto. 8) Inter Relatores unus aderit specialiter deputatus pro elucubratione Positionum super miraculis, qui intererit Coetui medicorum et Congressui theologorum. 9) Relator generalis, qui praesidet Coetui Consultorum historicorum, adiuvatur a nonnullis Adiutoribus a studiis. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 354 10) Apud Sacram Congregationem unus adest Promotor fidei seu Praelatus theologus, cuius est : o I Congressui theologorum praeesse, in quo votum fert; 2° relationem de ipso Congressu parare; 3° congregationi Patrum Cardinalium et Episcoporum tamquam expertum adesse, sine tamen voto. Pro una aliave causa, si opus fuerit, a Cardinali Praefecto nominari poterit Promotor fidei ad casum. 11) Causis sanctorum tractandis praesto sunt Consultores ex diversis regionibus acciti, alii in re historica alii in theologia praesertim spirituali periti. 12) Pro examine sanationum, quae tamquam miracula proponuntur, habetur apud Sacram Congregationem coetus in arte medica peritorum. III DE MODO PROCEDENDI IN SACRA CONGREGATIONE 13) Cum omnia acta et documenta causam respicientia Episcopus Romam miserit, in Sacra Congregatione pro Causis Sanctorum hoc modo procedatur : o I Ante omnia Subsecretarius scrutatur utrum in inquisitionibus ab Episcopo factis omnia legis statuta servata sint, et de exitu examinis in Congressu ordinario referet. 2° Si Congressus iudicaverit causam instructam fuisse ad legis normas, statuet cuinam ex Relatoribus committenda sit; Relator vero una cum cooperatore externo Positionem super virtutibus vel super martyrio conficiet iuxta regulas artis criticae in hagiographia servandas. 3° In causis antiquis et in iis recentioribus, quarum peculiaris indoles de iudicio Relatoris generalis id postulaverit, edita Positio examini subicienda erit Consultorum in re speciatim peritorum, ut de eius valore scientifico necnon sufficientia ad effectum de quo agitur votum ferant. In singulis casibus Sacra Congregatio potest Positionem etiam aliis viris doctis, in Consultorum numerum non relatis, examinandam tradere. Acta Ioannis Pauli Pp. II 355 4° Positio (una cum votis scriptis Consultorum historicorum necnon novis enodationibus Relatoris, si quae necessariae sint) tradetur Consultoribus theologis, qui de merito causae votum ferent; quorum est, una cum Promotore fidei, causae ita studere, ut, antequam ad discussionem in Congressu peculiari deveniatur, quaestiones theologicae controversae, si quae sint, funditus examinentur. 5° Vota definitiva Consultorum theologorum, una cum conclusionibus a Promotore fidei exaratis, Cardinalibus atque Episcopis iudicaturis tradentur. 14) De assertis miraculis Congregatio cognoscit sequenti ratione: 1° Asserta miracula, super quibus a Relatore ad hoc deputato paratur Positio, expenduntur in coetu peritorum (si de sanationibus agitur, in coetu medicorum), quorum vota et conclusiones in accurata relatione exponuntur. 2° Deinde miracula discutienda sunt in peculiari Congressu theologorum, ac denique in congregatione Patrum Cardinalium et Episcoporum. 15) Sententiae Patrum Cardinalium et Episcoporum referuntur ad Summum Pontificem, cui uni competit ius decernendi cultum publicum ecclesiasticum Servis Dei praestandum. 16) In singulis canonizationis causis, quarum iudicium in praesens apud Sacram Congregationem pendeat, Sacra ipsa Congregatio peculiari decreto statuet modum ad ulteriora procedendi, servata tamen mente huius novae legis. 17) Quae Constitutione hac Nostra praescripsimus ab hoc ipso die vigere incipiunt. Nostra haec autem statuta et praescripta nunc et in posterum firma et efficacia esse et fore volumus, non obstantibus, quatenus opus est, Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis a Decessoribus Nostris editis, ceterisque praescriptionibus etiam peculiari mentione et derogatione dignis. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x x v mensis Ianuarii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES P A U L U S P P . I I Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 356 CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I S A T M A R I E N S I S ET M A G N O V A R A D I N E N S I S Dioeceses Satmariensis et Magnovaradinensis Latinorum in Romania, aeque principaliter coniunctae, apostolica auctoritate mutuo separantur et seiunguntur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quandoquidem spiritali Christifidelium commodo perpetuo consulentes suorum Venerabiles Fratres Episcopi atque Ordinarii locorum in Romania, quorum quidem intererat, hac ab Apostolica flagitaverunt Sede ut dioeceses ibidem Satmariensis et Magnovaradinensis Latinorum — quondam per decretum Sacrae Congregationis tunc Consistorialis die i x mensis Aprilis anno MCMXLVIII aeque principaliter coniunctae — rursus mutuo separarentur, et quoniam ipsa Sacra Congregatio pro Episcopis, antea quidem consecuta sententiam omnino secundam Consilii pro Publicis Ecclesiae Negotiis, censuit hanc rerum mutationem efficaciori animarum rectioni sine dubio profuturam, Nos ex apostolicae potestatis Nostrae plenitudine decernimus harum Litterarum vi virtù teque ut commemoratae supra dioeceses rite seiungantur inter se et omne quodlibet inter eas iuridiciale vinculum pariter tollatur. Quod ut secundum Ecclesiae leges legitime peragatur consilium Nostrum, destinamus Venerabilem Fratrem Antonium Jakab, Episcopum Albae Iuliensis, cui simul necessarias cunctas concedimus opportunasque facultates, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur alium virum in ecclesiastica dignitate constitutum; volumus tamen ut peractae ita rerum exsecutionis documentum verum idem exsecutor quam primum curet ad Sacram Congregationem pro Episcopis transvehendum. Contrariis quibuslibet rebus neutiquam obsistentibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die duodevicesimo mensis Octobris, anno Domini MCMLXXXII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Liborius Scaccia, Proton. Apost. Angelus Lanzoni, Proton. Apost. s.n. Loco £ß Plumbi In Secret. Status tab., n. 102072. Acta Ioannis Pauli Pp. II 357 II BANGUEDENSIS ET ALIARUM Praelaturae Banguedensis, Ibana, luganensis, Kidapavanensis, Malaibalaiensis, Marbeliana, Sancti Iosephi de Antiquonia, Bayombongensis ad dioecesis dignitatem evehuntur. IOANNES PAULUS SERVUS AD EPISCOPUS SERVORUM PERPETUAM REI DEI MEMORIAM Cum Decessores Nostri Romani Pontifices Praelaturam Banguedensem aliasque quae infra memorantur condiderunt, quasi Insulas Philippinas novis Ecclesiis stellantes, eo profecto consilio ducti sunt, ut postquam Praelaturae illae ad maturitatem tum fidei tum disciplinae pervenissent, in dioecesium formam, quasi adultae aetatis Ecclesiae, redigerentur. Quod cum feliciter factum sit, sive foederatarum Ecclesiarum auxiliis, sive Missionariorum labore, quorum operam laudamus, eaedemque Praelaturae iusta iam firmitate polleant, petiit Conferentia episcopalis Insularum Philippinarum ab hac Apostolica Sede, ut ad gradum atque dignitatem dioecesium eveherentur. Nos autem, rati hoc bene cedere posse populis illis admotis precibus concedendum esse arbitramur. Qua re audito quid Venerabilis Frater Bruno Tor pigliani de negotio censeret, Archiepiscopus titulo Mallianensis atque in Insulis Philippinis Apostolicus Nuntius, ac quid Venerabiles Fratres Nostri S. R. E. Cardinales iudicarent, qui Sacrae Congregationi pro Episcopis praesunt, haec statuimus. Praelaturas Banguedensem, Ibanam, luganensem, Kidapavanensem, Malaibalaiensem, Marbelianam, Sancti Iosephi de Antiquonia, Bayombongensem in dioecesis formam redigimus iisdem cum nominibus atque finibus quibus nunc cognomin a n t e atque uniuntur. Item Sedes episcopales illarum, eaedem erunt quae nunc, praelaticiis templis ad cathedralium dignitatem evectis, cum iuribus debitis. Conditas Ecclesias iisdem metropolitam^ Sedibus subicimus, quibus ad hunc diem subiectae fuerunt Praelaturae; similiter Episcopos Metropolitis. Harum autem mensae episcopales coalescent sive Curiarum emolumentis singularum, sive fidelium collationibus, sive bonis, si qua sunt, quae ad mensas praelaticias pertinuerunt, 358 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pro rata parte nempe. Ad hoc, in unaquaque dioecesi Canonicorum Collegium condatur per alias Litteras Apostolicas; quod tamen dum fiat, Consultores dioecesani deligantur, qui Episcopo assint consilio, opera. Ad novarum Ecclesiarum regimen quod pertinet, administrationem, electionem Vicarii Capitularis, Sede vacante, similia, normae Iuris Canonici ad amussim sequentur. Pariter de Seminariis struendis de iisque moderandis leges iuris communis observentur, ratione habita tum Decreti Concilii Vaticani II ((Optatam totius», tum praescriptorum Sacrae Congregationis pro Institutione Catholica. In novis dioecesibus vocationes ecclesiasticae summo studio curentur; ita ut suo tempore lecti iuvenes Romam mitti possint ad Collegium Pontificium Philippinum philosophia sacraque theologia disciplinis imbuendi. Tandem Venerabiles Fratres qui in praesentia Praelaturas regunt, iam omnes Episcopos ordinarios earundem nominamus, priore vinculo absolutos, cum iuribus iustis, excepta dioecesi S. Iosephi quae vacat. Ceterum, haec omnia Venerabilis Frater Bruno Torpigliani exsequenda curabit, vel quem ipse legaverit, modo virum in ecclesiastica dignitate constitutum, factis scilicet necessariis potestatibus. Re vero acta, documenta exarentur, atque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem pro Episcopis mittantur quam citius, rite subscripta ac sigillo impressa. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die quinta decima mensis Novembris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo altero, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis & SEBASTIANUS Card. BAGGIO S. Congr. pro Episcopis Praef. Iosephus Del Ton, Proton. Apost. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Loco £& Plumbi In Secret. Status tab., n. 102W/. Aota Ioannis Pauli Pp. II 359 III PALENSIS Nonnullis ab ecclesiastica provincia Caebuana detractis partibus, Palensis constituitur provincia ecclesiastica et sedes metropolitana. IOANNES PAULUS SERVUS SERVORUM EPISCOPUS DEI A D P E R P E T U A M REI M E M O R I A M Ad fidelium Christi bonum consequendum Summi Pontifices per saecula sine intermissione suum gravissimum officium esse duxerunt aptas ecclesiasticas circumscriptiones distribuere et definire; quorum vestigia Nos insistere curamus. Cum igitur sacrorum Antistites ecclesiasticae provinciae Caebuanae, audita Philippinarum Insularum Conferentia Episcopali, ad unum omnes a Sede Apostolica postulavissent ut distractis nonnullis ab eadem provincia portionibus nova constitueretur ecclesiastica provincia Palensis appellanda, Nos cognita favente sententia Venerabilis Fratris Brunonis Torpigliani, Archiepiscopi titulo Mallianensis et in Insulis Philippinis Apostolici Nuntii, et audito consilio Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium negotiis Sacrae Congregationis pro Episcopis praepositorum, petitioni putavimus esse assentiendum, rati eiusmodi concessionem in animarum utilitatem esse cessuram. Eam ob rem, quorum intererat vel sua interesse praesumentium suppleto consensu, Apostolica Nostra potestate quae sequuntur statuimus et decernimus. Palensem dioecesim ab ecclesiastica provincia Caebuana seiungimus et sedem metropolitanam facimus, iuribus et privilegiis ornatam, quibus ceterae archiepiscopales sedes ad normam iuris communis utuntur. Ei autem suffraganeas dioeceses assignamus : Calbayoganam, Boronganensem et Catamarniensem, quas a provincia ecclesiastica Caebuana separamus. Palensem insuper pro tempore Antistitem archiepiscopali dignitate decoramus et gradu Metropolitae insignimus, datis iuribus et privilegiis atque oneribus et obligationibus impositis, quibus ceteri Metropolitae et fruuntur et obligantur iuxta sacrorum canonum normas. Qui denique in praesentia est Episcopus Palensis, Venerabilem Fratrem Ciprianum Urgel Villahermosa, ad dignitatem archiepiscopalem promovemus et Metropolitam creamus, congruis iuribus et privilegiis, oneribus et obligationibus donatum et obstrictum. Haec perficienda committimus Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 360 Venerabili Fratri Brunoni Torpigliani, factis ei necessariis et opportunis facultatibus etiam alii ea delegandi, modo in ecclesiastica dignitate constituto. Ee vero acta documenta conficiantur, quorum sincera exempla ad Sacram Congregationem pro Episcopis primo quoque tempore mittantur, rite signata et sigillo impressa. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die quintodecimo mensis Novembris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo secundo, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI © SEBASTIANUS Card. RAGGIO a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £ß Plumbi In Secret. Status tab., n. 102135. LITTERAE APOSTOLICAE I Aedes Deo dicata in honorem Sanctae Margaritae in loco « OsterhofenAltenmarkt » dioecesis Passaviensis dignitate et titulo Basilicae minoris cohonestatur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Praecipua omnino quaedam Passaviensem intra dioecesim tum divini plurima saecula cultus tum artis recentius christianae tum vitae hodie catholicae operaeque sedes praedicatur merito quidem ac frequentatur aedes Sanctae Margaritae sacra in oppido « Osterhof en-Altenmarkt » communiter appellato. Quin ((Aula Dei » illa iure nimirum potissimus aestimatur religionis locus media in Danuvii valle. Cui igitur saeculari iam honori et usui ut liturgicus ipse templi status magis usquequaque conveniret, utque fidei inde studium circumiacentis populi ac fidelitas eius erga Ecclesiam et Romanum Pontificem confirmaretur maxime, immo vehementi quadam vi nova inflammaretur, Antistes Passaviensis, Venerabilis Frater Antonius Hofmann, censuit a Sede Apostolica datis litteris peti ut idem Acta Ioannis Pauli Pp. II 361 sacellum ad Basilicae Minoris gradum eveheretur et dignitatem, plane scilicet fore confisus ut novus perhonorificus titulus omnium mentes dirigens superiorem in templi gloriam excitaret novum illinc nominis operisque christiani florem. Simili Nos rerum exspectatione laetati obsecundamus libenter oblatis ita precibus atque de sententia Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino deque apostolicae potestatis Nostrae plenitudine constituimus harum Litterarum virtute ut sacra quam memoravimus aedes Deo dicata Sanctae ad Margaritae honorem in loco (( Osterhofen-Altenmarkt » dioecesis Passaviensis cohonestetur dignitate tituloque Basilicae Minoris dum ei legitime adduntur iura cuncta ac privilegia quae aedificiis illo insignibus nomine congruunt. Praecipimus vero ut universa ad amussim observentur ea quae secundum Decretum « De titulo Basilicae Minoris » die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII foras datum servari oportet. Contrariis quibusvis haudquaquam obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i x mensis Decembris, anno MCMLXXXII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco Qi Sigilli In Secret. Status tab., n. 101.989. II Paroeciale templum Beatae Virgini Mariae sub titulo « S. Maria in Vineis » in urbe Ianua dicatum ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Non est dubium quin celeberrimi ac notissimi Ianuensis populi, cuius quidem maiorum bene de civitate ac religione meritorum praeclarae res gestae memoria sunt dignae, non modo catholicam fidem sed peculiarem etiam erga B. V. Mariam cultum testentur frequentiora ipsa templa, quibus abundare principem Liguriae urbem plane constat. Iis vero Ianuae aedibus Deiparae iam diutissime sacratis, ut etiam scripto est traditum, insigne annumerate templum « B . V. Mariae in Vineis» dicatum, quod idem et «primum sanctuarium civitatis ianuensis» ab immemorabili dicitur, cuiusque dignitas et Collegiatae officia inde ab anno MLXI, anno autem MCXLVii paroeciae munera sunt in tabulis relata. Quae cum ita sint, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 362 cumque in eiusmodi paroeciali templo provida ac sollerti industria sacerdotum addictorum sive sueta expediantur ministeria pastoralia sive alia aetati nostrae consentanea foveantur incepta ad christiane vivendum perutilia, precibus Venerabilis Fratris Nostri Cardinalis Iosephi Siri, Archiepiscopi Ianuensis, assentiendum esse censemus, qui, sua ipse suique cleri ac populi vota expromendo, haud ita pridem petiit ut praestabile, quod diximus, templum honore ac titulo Basilicae Minoris decoraretur. Nos igitur, propositam Nobis ratam habentes sententiam Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino, vi et potestate Nostra Apostolica per has Litteras perpetuumque in modum Ianuense templum paroeciale ( ( B . V. Mariae in Vineis» dicatum ad titulum ac decorem Basilicae Minoris evehimus cunctisque insignimus iuribus necnon liturgicis privilegiis, quae ad cetera huius ordinis templa pertinent; servatis tamen secundum Decretum ((de titulo Basilicae Minoris » servandis, quod die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII est evulgatum. Contrariis quibuslibet haud obstantibus. Iubemus insuper has Litteras Nostras religiose observari suosque in praesens et in posterum effectus habere. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die VIII mensis Ianuarii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 102866. III In urbe archidioecesis Monterreyensis eodem nomine appellata templum Deiparae sub titulo « B. M. Virgini de Guadalupe » dicatum ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Pro certo scimus in clara archidioecesi Monterreyensi proprieque in eius urbe eodem nomine appellata egregium exstare sanctuarium Sanctissimae B. V. Mariae de Guadalupe iam pridem dedicatum maioreque recens amplitudine auctum, quod non modo complures attrahit undique illius regionis fideles sacrae peregrinationis causa sed etiam haud parum confert tum ad catholicam Aota Ioannis Pauli Pp. II 363 multorum fidem alendam christianamque caritatem fovendam tum ad specialem eorum cultum erga dulcissimam Redemptoris Matrem salutariter excitandum corroborandum perpetuandum. Quae cum ex Dei gratia ita sint, Nos, qui consilia quidem capimus omniaque proposita participamus quibus verae Populi Dei utilitati prospiciatur aut certus honor tantae Matri tribuatur, concedendum esse putamus precibus venerabilis Fratris Iosephi de Iesu Tirado Pedraza, Archiepiscopi ac pastoris Monterreyensis, qui, sua simul suique cleri ac populi expromens vota, petiit ut memoratum templum praestabili Basilicae Minoris titulo insigniretur. Ratam igitur habentes propositam Nobis sententiam Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino, cui rem detulimus, de plenitudine potestatis Nostrae Apostolicae hasce per Litteras perpetuumque in modum eiusmodi sanctuarium Monter reyense, quod diximus, « B . M. Virgini de Guadalupe» pie dicatum frequentiusque a Christifidelibus celebratum ad titulum ac dignitatem Basilicae Minoris evehimus cunctaque ei tradimus iura ac privilegia ceterorum huius ordinis templorum propria; servatis tamen secundum Decretum « d e titulo Basilicae Minoris» servandis, quod die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII est evulgatum. Contrariis non obstantibus. Has denique Litteras Nostras iubemus religiose observari suosque ipsas nunc et in posterum habere effectus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i x mensis Ianuarii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 102S09. IV S. Rosa a Viterbio Virgo confirmatur Patrona floricultorum et floristarum dioecesium Viterbiensis, Tuscanensis, Faliscodunensis, Aquipendiensis, Balneoregiensis. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Beatos caelites a Christifidelibus coli et invocari, quin et dioecesium vel diversorum ordinum civium ceu Patronos cooptari, id profecto Ecclesia catholica vehementer adprobat : sunt enim Sancti non solum cari Deo, eiusque voluntatis sol- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 364 lertissimi custodes, sed etiam exempla egregia virtutum, quibus fideles insistant, et potentes summi Numinis administri, qui mortalium necessitatibus subvenire possint, a periculisque omnes genus eos prohibere. Qua re, cum Venerabilis Frater Aloisius Boccadoro, Episcopus Viterbiensis, Tuscanensis, Faliscodunensis, Aquipendiensis et Administrator Apostolicus Balneoregiensis, iam ab hac Apostolica Sede, suo suorumque tum cleri tum fidelium nomine petierit, ut electionem S. Rosae Virginis Viterbiensis tamquam Patronae caelestis floricultorum et floristarum suarum dioecesium a populo factam, a se rite probatam, confirmaremus, ad normam «Instructionis de Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis», n. 30; Nos, sive ad antiquam religionem respicientes qua eam Christifideles et prosecuti sunt per aetates et prosequuntur, sive ad bona quae inde nasci praevidentur, sive ad intaminatam tantae Virginis gloriam, per regionem late manantem ; cum constet omnia acta esse ad iuris praescripta, aequo animo admotis precibus concedimus. Qua re, iis probatis, quae Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino de re statuit, factis olim a Nobis potestatibus, placet S. Rosam a Viterbio Virginem caelestem Patronam apud Deum floricultorum et floristarum dioecesium Viterbiensis, Tuscanensis, Faliscodunensis, Aquipendiensis et Balneoregiensis esse et haberi, cum iuribus et privilegiis congruentibus iuxta rubricas. Quod sive Christifidelibus omnibus, sive illorum Pastori, Nobis dilectissimis, faustum, felix fortunatumque sit. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die VIII mensis Februarii, anno MDCCCCLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 104695. Acta Ioannis Pauli Pp. II 365 ALLOCUTIONES I Ad Exc.mum Virum Iacobum Nagai Obua-Otoa, Ugandae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Mr Ambassador, I am happy to extend a cordial welcome to Your Excellency as I receive from you the Letters accrediting you as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of Uganda. I thank you for the kind greetings which you have conveyed from His Excellency Dr Apollo Milton Obote, and I would ask you to reciprocate his best wishes and assure him of my continuing warm regard for all the Citizens of your country. Indeed, as you have pointed out in your address, it was my pleasure recently to welcome the President to the Vatican, thus demonstrating the interest and concern that I have for your nation and its development. Since that time I have nominated a new Pro-Nuncio in Uganda, Archbishop Rauber, and I trust that this appointment will continue to strengthen the bond of communication and Cooperation between Uganda and the Holy See. It was with much interest that I noted your références to the social rebirth and reconstruction that your country is now experiencing. I am keenly aware of the struggle that is accompanying the process of re-establishing a more stable order so that the common good may be safeguarded and advanced. Internal peace is always of primary importance for a nation properly to fulfil its responsibilities to its own people and to contribute to the international activities of the world community. Citizens should be able to live in a climate of peace so that their search for well-being may bear results. They have the legitímate expectation that their Government will do its best to ensure greater stability and security, protect the inalienable rights of the human per son and promote the value of human life. As I said in my message for the 16th World Day of Peace, this effort within a nation requires a "dialogue for peace" demanding that ali parties—civic and military leaders as well as private Citizens—ceaselessly work for reconciliation * Die 13 m. Ianuarii a. 1983. 25 - A . A . S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 366 and understanding. It is my hope that your country will succeed in resolving the difficulties that at présent confront it, and by means of dialogue arrive at the peaceful social order to which it aspires. For this reason I am particularly grateful for your référence to the fact that the entire Catholic Church is Willing to cooperate in fostering both the material and spiritual development of the people. While underlining the truth of your statement, I also pledge my own prayer s for the attainment of this goal. The clergy and laity of the Church in Uganda are positively disposed towards every effort that aims at promoting the well-being of the human per son. The Church, in fact, desires to share in "the joys and the hopes, the griefs and anxieties of the people of this age", as mandated by her Divine Redeemer. Mr Ambassador, I am filled with hope for the future of Uganda. I am confident that the same heroic courage that characterized the lives of the Martyrs of Uganda is reflected in the people of your nation today, as they seek to meet the challenges that lie before them. Thus as we embark upon this New Year, I ask Almighty God to pour forth an abundance of blessings upon you and upon the noble nation you represen t. 1 II Ad quosdam Germaniae Occidentalis episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Liebe Mitbrüder im Bischofsamt! 1. Ganz herzlich begrüße ich Euch heute als die erste Gruppe der Deutschen Bischofskonferenz zu Eurem Ad-limina-Besuch hier im Vatikan. Von Euch könnten die Worte des hl. Paulus gelten, der im Galaterbrief von sich berichtet: »Ich ging hinauf (nach Jerusalem) legte der Gemeinde und im besonderen den "Angesehenen" das Evangelium vor, das ich verkünde ; ich wollte sicher sein, daß ich nicht vergeblich laufe oder gelaufen bin«. In gläubiger Gemeinschaft mit dem Nachfolger des Petrus wollt auch Ihr Euch vergewissern, daß 1 1 Grandium et Spes, 1. * Die 14 m. Ianuarii a. 1983. 1 Gal 2, 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 367 Ihr das richtige Ziel im Auge habt und der Weg stimmt, den Ihr in Eurer pastoralen Sorge für Eure Diözesen und Gemeinden beschreitet. Besonders willkommen heiße ich den jüngsten Mitbruder unter Euch, den Bischof von Limburg, der erst im vergangenen Jahr das Bischofsamt übernommen hat. Ebenso gilt in diesem Augenblick mein dankbares Gedenken dem verehrten' und verdienten Herrn Kardinal Hermann Volk, der soeben Last und Freude einer würdigen Verabschiedung aus langjährigem treuem Dienst erfahren hat und deshalb heute nicht hier zugegen ist. In gemeinsamer Hirtensorge fühle ich mich jedem einzelnen von Euch in den .konkreten Situationen Eurer Diözesen und Eures Amtes brüderlich verbunden und möchte meinen Teil dazu beitragen, daß dieser Ad-limina-Besuch Euch neue Kraft und Zuversicht für Euren weiteren Weg gebe. Dabei möchte ich einige grundlegende Gedanken, die in Euren persönlichen Berichten bereits anklangen, hier noch einmal aufgreifen. Indem ich sie Eurer vertieften Betrachtung vorlege, richte ich sie zugleich an alle anderen Mitglieder Eurer Konferenz, so wie meine späteren Worte an die beiden anderen Gruppen auch Euch gelten mögen. 2. Christus sagt von sich, daß er gekommen ist, daß die Menschen »das Leben haben und es in Fülle haben«. Deshalb ist auch unsere Sendung in seiner Nachfolge ein Dienst am Leben. Dieser unser Auftrag als Bischöfe, als Kirche erhält gerade in der Welt von heute eine ganz spezielle Aktualität und Dringlichkeit, wie Ihr selbst es von Seiten Eurer Bischofskonferenz in den vergangenen Monaten deutlich zum Ausdruck gebracht habt. Mit Freude und Zustimmung habe ich von der Initiative vernommen, die Ihr gemeinsam mit den Kräften des Laienapostolates in Eurem Land ergriffen und unter das biblische Leitwort gestellt habt : yfWähle das Lebend. Alle Kräfte in Kirche und Gesellschaft sollen mobilisiert werden, um die heute den Menschen insgesamt bedrohende Feindlichkeit dem Leben gegenüber, den mangelnden Mut zum eigenen Leben und zur Weitergabe des Lebens durch ein neues Ja zum Leben zu überwinden. Die verhängnisvollen praktischen wie theoretischen Irrtümer, die das Leben als beliebig verfügbares Gut des einzelnen oder der Gesellschaft betrachten, sollen als unverträglich mit der Würde des Menschen von möglichst vielen Mitchristen und 2 3 2 3 Joh 10, 10. Dtn 30, 19. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 368 Bürgern durchschaut und auf eine eindeutigere Achtung vor dem Menschenleben hin korrigiert werden. »Wähle das Leben« - Wählt zwischen Tod und Leben, die Euch vorgelegt sind ! Diese Entscheidungsfrage, die den Israeliten vor dem Einzug ins Gelobte Land gestellt wurde, ist auch uns und den uns anvertrauten Menschen gestellt angesichts des beschwerlichen Weges in die Zukunft. Dieser Weg — das muß unsere tiefste Überzeugung und unser klares Bekenntnis sein — führt nur dann nicht ins Leere, nur dann nicht in die Irre, wenn wir ihn in der Nachfolge dessen gehen, der allein von sich sagen durfte : »Ich bin der Weg, die Wahrheit und das Leben«. Leben ist nur möglich im Vertrauen auf das göttliche Erbarmen, das größer und stärker ist als alles, was uns die Hoffnung und den Mut zum Leben nehmen will. Nur in Christus erhält das Leben des Menschen seinen wahren Sinn und kann es zu seiner Fülle gelangen. 4 3. »Wähle das Leben« — Bei der Entfaltung dieses Appells werdet Ihr gewiß die ganze Breite des hiermit angesprochenen Wertes den Menschen vor Augen führen : angefangen bei den Fragen der Umwelterhaltung und des Tierschutzes über die zentralen Probleme des irdischen Lebens des Menschen bis hin zur Verkündigung des ewigen Lebens, zu dem sich jeder Mensch berufen wissen darf. Das hier auf Erden verbrachte menschliche Leben ist zwar ein unantastbarer Wert, aber nach unserer Uberzeugung in Ubereinstimmung mit einer hohen Tradition von Philosophie und Weisheit anderen, noch höheren Werten untergeordnet, wie zum Beispiel der Würde der Person und ihren unveräußerlichen Grundrechten. So lehrt Ihr, das Leben hier auf Erden zu lieben und es in menschenwürdiger Weise zu fördern und zu entfalten, sich zugleich aber auch auszustrecken nach der wahren Fülle eines unzerstörbaren Lebens aus der liebenden Macht Gottes. Diese christliche Spannung ist nicht leicht verständlich zu machen ; sie gehört jedoch zum Lebensbild vieler Heiliger. Erst recht wie eine Provokation wirkt heute das Schriftwort : »Wer sein Leben um meinetwillen verliert, wird es gewinnen«. Das Bekanntwerden des Lebens und Sterbens eines heiligen Christen von heute wie das Maximilian Kolbes hat aber viele Menschen wenigstens ahnen lassen, daß hier vielleicht die höchste Stufe von Lebensbejahung erreicht ist. Die tiefere Reflexion über diese letzte Möglichkeit eines Zeugnisses für die Würde des 5 4 5 Joh 14, 6. Mt 10, 3 9 . Acta Ioannis Pauli Pp. II 369 Lebens führt dann auch notwendigerweise dazu, das weitverbreitete Schlagwort von der notwendigen »Selbstverwirklichung« des Menschen einer näheren Prüfung zu unterziehen. Bis zu welchem Punkt läßt sich dieser Begriff mit unserem Glauben vereinbaren? Ist nicht die Grenze genau dort gegeben, wo er das Verständnis auslöscht für jenes christliche Wagnis, »das eigene Leben zu verlieren«? 4. »Wähle das Leben« - Dieser Entscheidungsruf richtet unseren Blick auch auf einige brennende Einzelprobleme des heutigen sozialen Lebens, aus denen ich jetzt nur auf drei besonders eingehen möchte. An erster Stelle steht hier zweifellos die fortwährende Aufgabe, junge Männer und Frauen dafür zu motivieren, in einer verantwortlich gestalteten Ehe und Familie die Würde des Menschen auch in deren konkretem Vollzug aufleuchten zu lassen und das Leben zu bejahen. Indem sie das Ja zueinander wählen, beginnen sie miteinander einen Weg in die Zukunft, der in letzter Konsequenz das kleine Glück nur zu zweit übersteigt und zur Bejahung des Lebens auch in eigenen Kindern führen müßte. Versucht, den Menschen wieder Auge und Herz dafür zu öffnen, daß kein noch so wertvolles und attraktives Konsumgut an das Glück heranreichen kann, das die tägliche Begegnung und Auseinandersetzung mit der geheimnisvollen Welt eines Kindes als einer heranwachsenden Person demjenigen schenken kann,, der gelernt hat, diese Werte zu sehen und sich über sie zu freuen. Dabei dürfen wir auch nicht jene Ehepaare übersehen, die ungewollt kinderlos bleiben. Auch ihnen gilt — wenn auch in einer speziellen Weise — der Aufruf : »Wähle das Leben«. »Die leibliche Unfruchtbarkeit kann«, wie ich im Apostolischen Schreiben »Familiaris consortio« betont habe, »den Gatten Anlaß zu anderen wichtigen Diensten am menschlichen Leben sein, wie Adoption, verschiedene Formen erzieherischer Tätigkeit, Hilfe für andere Familien, für arme oder behinderte Kinder«. 6 5. Unter den sozialen Aufgaben der Kirche rückt in letzter Zeit immer mehr das Problem der knappen Arbeitsplätze in den Vordergrund. Die Suche nach dem Lebensunterhalt, das Verlangen nach einem sinnvollen und anerkannten Einsatz der eigenen Fähigkeiten : beides zeigt uns deutlich den Zusammenhang mit dem Thema des Lebens. 6 N r . 14. 370 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Einige von Euch und manche Eurer Priester sind in den vergangenen Monaten bereits aus nächster Nähe mit den harten Auseinandersetzungen konfrontiert worden, die eine drohende Massenentlassung oder Fabrikschließung naturgemäß mit sich bringen. Helft dabei mit, die Partner zum Dialog zu bringen, die ganze komplizierte Wahrheit der jeweiligen Situation zu suchen und ihr im Geist der Solidarität gemeinsam zu begegnen. Sucht Agitation zu vermeiden und lehnt die kurzschlüssige Jagd nach Sündenböcken ab : beides entspricht nicht den Maßstäben Christi, der gekommen ist, nicht zu verurteilen, sondern zu versöhnen und alle Menschen zu Brüdern zu machen. Geht bei Eurem Einsatz zugunsten der bedrohten Arbeitsplätze davon aus, daß es in Eurem Lande durchaus auch zahlreiche sozial und christlich motivierte Unternehmer und Arbeitgeber gibt, die bereit sind und sich bemühen, ihre schwierige Aufgabe nach den Regeln sozialer Gerechtigkeit zu erfüllen. Die katholische Kirche selbst ist ja in Eurem Land einer der größten Arbeitgeber. Ich möchte Euch darin bestärken, auch weiterhin eine besondere soziale Verantwortung wahrzunehmen, wenn es darum geht, Arbeitsplätze auch unter eingeschränkten finanziellen Möglichkeiten zu erhalten, jungen Menschen einen Ausbildungsplatz zu geben oder behinderten Menschen Raum für eine ihnen mögliche Tätigkeit zu schaffen. Eine solche konsequente soziale Ordnung im eigenen Haus gibt Euch einen zusätzlichen Rechtstitel, um den kirchlichen Arbeitsbereich weitgehend selbst zu gestalten, bis hin zu eigenen Formen einer Arbeitnehmervertretung, die Ihr zu Recht als der besonderen Natur des kirchlichen Dienstes angemessen betrachtet. 6. »Wähle das Leben« — Dieser Aufruf, liebe Mitbrüder, richtet sich besonders dringlich an die junge Generation, an jene, die morgen die Last und die Schönheit des Lebens erfahren werden. Vor allen anderen brauchen sie die Zurüstung zu diesem Leben; sie brauchen den Mut zum Leben; sie brauchen Maßstäbe. Wir müssen uns selbst, unsere Priester und möglichst viele vom Glauben geprägte Laienchristen ermutigen, zu Gesprächspartnern gerade der jungen Menschen zu werden : dieses Gespräch müssen wir suchen, auch dort, wo uns Eigenart und Mentalität der jungen Generation zunächst fremd und seltsam erscheinen. Manche ungewohnte Gesten von ihrer Seite enthalten stille Fragen an uns alle, brennende, lebenswichtige Fragen. Schreckt auch nicht zurück vor dem Wort »alternativ«, mit dem heute Acta Ioannis Pauli Pp. II 371 eine große Vielfalt von Ideen und Projekten im gesellschaftlichen Leben bezeichnet wird. Reflektiert und erwägt die dahinterstehenden Anliegen vertrauensvoll im Kreis erfahrener und weitschauender Männer und Frauen; denn es scheint tatsächlich so zu sein, daß verschiedene weltweite Entwicklungstendenzen gerade die Völker mit ausgeprägter Industriekultur allmählich an einen Punkt bringen, wo alternative Lösungen zum heute vorherrschenden Lebensstil gesucht und bedacht werden müssen. Die Kirche in ihrer großen geistigen Unabhängigkeit und Eigenständigkeit ist doch am ehesten der Ort, wo solche neuen Lebensmodelle für den gesellschaftlichen und wirtschaftlichen Bereich formuliert und diskutiert werden können. Ist nicht unser ganzer eigener Lebensweg als Ohrist, als Priester und Bischof immer schon »alternativ« gewesen? Je tiefer und überzeugter wir uns selbst an Christus, den Weg, die Wahrheit und das Leben halten, um so eher können wir dieses Gespräch mit der jungen Generation, wagen, Die Zukunft des Menschen ist ein Risiko wert. 7. Liebe Mitbrüder ! Diese wichtigen Anliegen und Anregungen, die ich Euch in herzlicher Verbundenheit und vertrauensvoller Offenheit vorgelegt habe, werdet Ihr gewiß mit Eurer eigenen theologischen Einsicht und pastoralen Erfahrung verbinden. Mögen sie dazu beitragen, das Wirken der Kirche im Dienst am Leben, am irdischen und übernatürlichen Leben, in Euren Diözesen und Gemeinden zu verlebendigen und wirksam auf den konkreten Menschen hin auszurichten. Meine brüderliche Anteilnahme und mein Gebet für Euch, Eure Priester und Gläubigen begleitet Euch dabei. Schenkt auch Ihr mir, Eurem Bruder auf dem Bischofsstuhl in Rom, solche geistliche Gaben : Euer Rat für meinen Dienst an der Kirche Christi wird mir immer willkommen sein; Eure Fürbitte ist mir Grund für Zuversicht und Freude. Gott sei gepriesen für diese unsere aufrichtige Gemeinschaft und Einheit ! Mit besten persönlichen Wünschen erteile ich Euch und Euren Diözesen von Herzen meinen besonderen Apostolischen Segen. 372 Acta Apostolicae Sedi* - Commentarium Officiale III Ad Exc.mos Viros nationum Legatos apud Sedem Apostolicam, initio anni 1983 omina et vota Summo Pontifici promentes.* Excellences, Mesdames, Messieurs, 1. C'est toujours une grande joie de vous accueillir tous ensemble, en cette maison, au seuil d'une nouvelle année. Je revois ainsi chacun des Ambassadeurs avec lesquels j'ai eu un entretien à la fois personnel et officiel au moment de la remise de leurs Lettres de créance. Je prends contact avec les autres membres des Ambassades. Et, au-delà de vos personnes, j'ai comme l'impression de dialoguer avec les peuples et les nations, avec les Chefs d'Etats et les Gouvernements que vous représentez, c'est-à-dire avec cent cinq pays, très divers par l'importance démographique, la culture, la puissance économique, mais tous accueillis ici avec le même respect et la même bienveillance. Oui, c'est toujours un moment émouvant de mon pontificat; et je salue spécialement les nouveaux membres du Corps Diplomatique accrédités près le Saint-Siège au cours de l'année passée. Pour plusieurs pays, leurs missions ont été élevées au rang d'Ambassade, celles de la GrandeBretagne, de la Principauté de Monaco, de l'Ordre Souverain et Militaire de Malte; d'autres ont décidé d'établir des relations diplomatiques avec le Saint-Siège : le Danemark, la Norvège, la Suède. Avec sa délicatesse coutumière, et en interprétant vos sentiments, votre cher Doyen a tenu à énumérer un certain nombre d'initiatives de mon pontificat ayant un impact spirituel ou pacifique. Je le remercie vivement de ses propos généreux. Puissent ses vœux se réaliser, avec la grâce de Dieu, afin que le Siège Apostolique soit, à son niveau, un instrument toujours plus adéquat et efficace du dialogue entre les hommes, pour mieux les servir ! Cette rencontre collective prend un relief d'autant plus marquant qu'elle nous permet, en échangeant nos vœux, d'évoquer des problèmes vitaux pour les relations internationales. 2. Précisément le dialogue pour la paix a été le thème choisi pour la récente Journée mondiale, et vous comprendrez que j ' y revienne ici, moins pour en démontrer la nécessité, la possibilité, les vertus ou * Die 15 m. Ianuarii a. 1983. 373 Acta Ioannis Pauli Pp. II les difficultés, comme je Fai fait dans mon Message, que pour en évoquer l'application aux situations concrètes. Dans ce Message, je vous adressais un appel particulier, à vous, diplomates «dont la noble profession, disais-je, est, entre autres, d'aborder les points litigieux, et de chercher à les résoudre par le dialogue et la négociation, pour éviter qu'on ne recoure aux armes, ou pour se substituer aux belligérants » . * Et je rendais hommage à ce travail de patience et de persévérance. Cette insistance n'est pas nouvelle pour le Saint-Siège. Déjà mon vénéré prédécesseur Paul VI disait au Corps Diplomatique en 1965: « P l u s le droit est oublié, méprisé plus il apparaît... que c'est la raison, le sens humain, la négociation sereine et exempte de passion — et donc en fin de compte, chers Messieurs, la diplomatie — qui doivent régler les relations humaines et qui peuvent seules construire l'édifice de la p a i x » . Oui, si le dialogue pour la paix est l'affaire de tous pour abattre les barrières d'égoïsme, d'incompréhension et d'agressivité, après les Chefs d'Etat et de Gouvernement, les diplomates sont bien les premiers concernés. Ils sont, ils doivent être les maîtres dans l'art d'un tel dialogue, qui suppose et exige l'ouverture aux vrais problèmes de l'autre, la considération de ce qui fait la différence et la spécificité de l'autre qu'on ne peut réduire à un objet, l'acceptation du fait que chacun soit un partenaire responsable et donc apporte des éléments à la solution, l'attachement aux seuls moyens pacifiques, et surtout, au-delà des points de vue parfois difficiles à concilier, la recherche de ce qui est finalement commun aux deux parties, vital pour leur existence et requis par l'intérêt général, parce qu'il s'agit de ce qui est vrai, bien et juste. Sans cette finalité positive, il n'y a pas de véritable dialogue. Et il est à craindre aujourd'hui une recrudescence de la méfiance mutuelle, qui utilise même certaines propositions de dialogues comme moyens de propagande. 2 3 4 Je souligne un point important : le dialogue appelle une réciprocité. J'y insistais dans l'homélie de ce premier janvier à propos de la réduction progressive des armements nucléaires ou conventionnels : les parties en cause doivent s'engager dans une mesure égale et parcourir ensemble les différentes étapes du désarmement, en s'efforçant d'atteindre, sans tarder, la réduction maximum. Je souhaite que cet objectif 1 N . 11. 2 AAS 57 (1965), pp. 231-232. 3 Cf. Message 1983, n. 11. 4 Ibid., n. 6. 374 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale final ne soit jamais perdu de vue dans toutes les négociations sur le désarmement à Genève ou ailleurs. Cet effort réciproque vaut pour les autres types de négociation : la paix ne peut être construite par les uns sans les autres, de façon unilatérale. Quand donc les hommes seront-ils convaincus qu'en définitive le bien d'un peuple ne peut se faire contre le bien d'un autre peuple, qu'un peuple ne saurait en détruire un autre, et qu'en toute hypothèse il y a des droits des personnes et des communautés à respecter, des procédés ruineux — et périlleux pour tous — à éviter, à écarter? Non, le dialogue pour la paix n'est pas facile ; il est exigeant ; il est semé d'embûches; et certains, gênés d'avoir à reconnaître ou à concéder quelque chose de raisonnable, préfèrent le récuser, ou l'assortir de conditions qui le rendent impossible, ou le retardent indéfiniment. Certes, il suppose la lucidité pour déceler les pièges éventuels, il demande fermeté et persévérance. Mais les difficultés n'empêchent pas qu'il y ait toujours bénéfice à essayer de reprendre le dialogue sur des bases sûres et à aider l'autre à le reprendre sans humiliation ; bien plus, c'est nécessaire. Autrement, à quoi peut aboutir le refus du dialogue? Ne serait-ce pas au statu quo dans l'injustice ou l'oppression, à la guerre froide ou même à la guerre? C'est en ce sens que le Saint-Siège apprécie l'engagement des diplomates et lui rend hommage. Et de votre côté, j'ose espérer que vous trouverez une source d'inspiration et d'encouragement dans la façon dont le Saint-Siège, au-delà de ses exhortations, s'engage lui-même dans les rapports diplomatiques bilatéraux comme dans la participation aux conférences et institutions internationales : il fait du dialogue, fondé sur la vérité et le respect de l'autre, la méthode et l'instrument privilégié de son action et de ses relations, en s'efforçant de l'indiquer aux autres et de le faire adopter comme le moyen le plus apte à résoudre les difficultés et les différends. Le fait que de si nombreux pays aient tenu à nouer des rapports diplomatiques avec le Saint-Siège témoigne de cette confiance réciproque. 3. Qu'en est-il de ces principes lorsqu'on regarde en face les divers foyers de guerre, d'états de guerre, de guérilla ou les tensions graves existant aujourd'hui de par le monde? En ce qui concerne par exemple le Liban, il est évident que le Saint-Siège, tout en apportant son réconfort après chaque épisode du drame que chacun sait, n'a cessé d'encourager la relance de la nègo- Acta Ioannis Pauli Pp. II 375 ciation et la recherche d'un règlement global pour toute la région du Proche-Orient, ((convaincu avant tout que l'on ne pourra parvenir à une paix véritable sans justice, et qu'il n'y aura pas de justice si ne sont pas reconnus et accueillis, de façon stable, convenable et équitable, les droits de tous les peuples intéressés)). Souhaitons que cette cause progresse dans les pourparlers qui ont commencé. Les parties doivent cesser de vivre dans la peur comme aussi de recourir à la violence, au terrorisme ou aux représailles; elles ont à chercher loyalement, à accepter et à appliquer les conditions d'existence et de sécurité pour tous dans la paix, la dignité, la liberté, la tolérance et la réconciliation. 5 Si le cas du Proche-Orient est typique par l'étendue des désastres, par l'âpreté des problèmes à résoudre et la multiplicité des alliances en jeu, il ne faudrait pas oublier tous les autres lieux de combats, de tensions, de souffrances. La mission du Saint-Siège est toujours de contribuer à faire qu'on se comprenne mieux et qu'on renonce au pire, d'entretenir l'espérance d'une solution, d'indiquer les conditions éthiques d'une véritable paix. Il s'efforce de le faire même lorsque ses appels sont difficilement entendus au cœur des conflits. Qu'il suffise d'évoquer la guerre qui se prolonge entre l'Iran et l'Irak, avec son cortège de destructions, de morts, de haines ravivées : le Saint-Siège est navré de ce drame humain; il encourage les pays voisins et la communauté internationale à faciliter le vrai dialogue, les suppliant de ne pas se résigner à cette entreprise ruineuse, et surtout de ne pas profiter des rivalités locales pour favoriser les intérêts hégémoniques à courte vue de tel ou tel pays ou pour se livrer au trafic des armes. Comment fermer les yeux sur la situation tragique que vit le peuple afghan, légitimement fier de son indépendance, et qui se trouve entraîné dans une aventure qui se solde par tant de victimes, tant de misères, et un tel exode de réfugiés? Est-il donc impossible d'en venir à des attitudes qui inspireraient la confiance nécessaire à l'apaisement? Je pense encore aux pays d'Amérique centrale : comment ne pas souhaiter qu'un vrai dialogue intérieur permette de résoudre les problèmes sérieux de misères sociales et les tensions internes, évitant ainsi que les intéressés ne soient victimes d'options matérialistes et ne sus Cf. mon discours du 15 septembre, L'Osservatore Romano, 17 septembre 1982. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 376 bissent les interférences de l'extérieur qui cherchent à radicaliser les oppositions? On pourrait évoquer bien d'autres lieux où la tension demeure vive et périlleuse, dégénérant facilement en actes de violence comme l'Irlande du Nord; et même des situations apparemment calmes, mais qui cachent une fausse paix, sans progrès, parce que les droits légitimes demeurent lésés, sans possibilité d'un vrai dialogue entre les partenaires sociaux et politiques. Le Saint-Siège ne veut pas croire à la fatalité de l'état de guerre ni de la guérilla pour susciter la justice. La justice et la paix sont en définitive sur le chemin d'un vrai dialogue, d'un dialogue libre et sans mensonge, quand on a le courage de l'entreprendre, quand on s'honore à en prendre le risque et quand les autres pays le respectent. De ces principes, qui devraient être évidents pour tous, le Saint-Siège se fera, avec vous, si vous le voulez bien, le héraut. 4. J'en viens maintenant à un aspect qui caractérise la diplomatie et l'action internationale du Saint-Siège : le souci humanitaire, éviter ce qui porte gravement atteinte à la vie, à la dignité des personnes et des communautés, quel que soit leur camp ou leur situation minoritaire. A vrai dire cette préoccupation doit habiter et inspirer tous les diplomates des différents pays. Je sais que l'objet des négociations est bien plus large, comme je le mentionnais dans mon Message de la paix. Le Saint-Siège n'ignore pas l'importance des questions territoriales, ni des questions commerciales et économiques comme celles par exemple qui seront traitées cette année à Belgrade, à la réunion de la ONUCED, et il apporte volontiers sa contribution à les résoudre, dans le cadre de sa compétence et de ses moyens. Mais l'Eglise ressent de façon particulière le devoir de se faire, autant qu'elle le peut, le bon samaritain de ceux qui sont laissés pour compte le long du chemin de l'histoire. Et quand je dis « l'Eglise », je ne pense pas seulement à la diplomatie, mais aux divers organismes du Saint-Siège, comme le Conseil pontifical Cor Unum, aux multiples institutions ecclesiales, et à tous ceux qui agissent sur le terrain des conflits et des tensions selon leur conscience chrétienne. Oui, l'Eglise voudrait surtout se faire la voix des sans voix, des pauvres, des victimes de toute sorte, attirer l'attention sur les droits humains fondamentaux 6 6 N. 10. Acta Ioannis Pauli Pp. Il 377 oubliés ou bafoués, sur les problèmes des minorités, sur les menaces qui pèsent à certains moments sur des populations. Cette charité se veut ouverte dans toutes les directions, pour toutes les formes de menaces, pour les citoyens de tous les peuples. Le Saint-Siège, qui, au. nom de l'Eglise, a la possibilité d'entrer en relations avec les responsables des pays, espère que son intervention sera pour le moins accueillie ; qu'elle constituera une chance de soulagement pour les victimes. Il n'exige rien ; il ne demande rien pour lui-même : il prête sa voix et propose un geste humanitaire. Il n'a pas l'intention dè vexer, de condamner, il ne veut que sauver. Tel Etat qui serait tenté de se raidir aujourd'hui devant une intervention, courtoise et discrète, du SaintSiège sera peut-être heureux d'en bénéficier demain pour l'un de ses ressortissants à l'étranger. La vocation universelle de l'Eglise devrait être aux yeux de tous une garantie de son désintéressement et de son impartialité. C'est l'homme, en tant qu'homme, qui l'intéresse, d'autant plus qu'elle voit en lui l'image du Créateur, le frère du Christ. J 5. Pour prendre maintenant quelques exemples typiques, Mesdames et Messieurs, vous comprenez ainsi pourquoi, dans son souci humanitaire, le Saint-Siège en vient à recommander la clémence, puis la grâce, pour les condamnés à mort, surtout lorsque ceux-ci sont condamnés pour des motifs politiques, qui peuvent d'ailleurs être changeants, liés à la personnalité des responsables du moment. De même l'Eglise prend à cœur le sort de tous ceux qui sont soumis à la torture, quel que soit le régime politique, car rien à ses yeux ne peut justifier cet avilissement qui s'accompagne malheureusement souvent de sévices barbares, répugnants. De même encore, elle ne peut se résoudre à taire l'action criminelle qui consiste à faire disparaître un certain nombre de personnes, sans jugement, et en laissant de surcroît leurs familles dans une cruelle incertitude. Le Siège Apostolique pense aider les peuples à retrouver la voie de l'honneur en les priant de veiller à ce que de telles pratiques soient éliminées, comme d'ailleurs toutes les autres formes d'arrestations et de détentions arbitraires, de camps de concentration et d'oppressions diverses. Aujourd'hui, je tiens d'ailleurs à reconnaître les efforts qui ont amené un certain progrès en ce domaine, et je les encourage. Certes, nous ne sommes pas sans savoir qu'en d'autres pays des internements sont pratiqués sans garantie de justice, et même que des Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 378 exécutions sommaires nombreuses continuent d'avoir lieu, sous prétexte d'opposition politique. Le Saint-Siège regrette, pour sa part, de ne pas pouvoir convaincre les responsables d'une telle injustice. Mais il faut souhaiter que les instances internationales, politiques ou humanitaires, continuent d'intervenir en faveur des victimes, sur des points où le droit international et les déclarations des Nations Unies ont voulu si nettement protéger les hommes contre de telles exactions. Enfin, même dans le cadre des conflits ouverts, il est des pratiques qui atteignent un degré particulièrement inhumain, par exemple lorsque des populations entières sont victimes d'armes chimiques et biologiques, que la conscience internationale réprouve et même, depuis longtemps déjà, le droit international. 7 6. Le souci humanitaire du Saint-Siège se porte aussi sur les déplacements de populations, aujourd'hui de plus en plus fréquents et intenses. Il est, certes, des phénomènes de migration qui s'opèrent dans un contexte de dialogue respectant la dignité des personnes déplacées, par exemple lorsque sont accueillis des travailleurs immigrés, avec leur famille, et qu'ils sont honnêtement rémunérés et insérés dans des systèmes de sécurité sociale, ou encore lorsque des contrats sont passés avec les entreprises étrangères pour mettre à leur disposition une maind'œuvre qui demeure libre et bien traitée. Mais il y a des hommes qui viennent ou sont envoyés à l'étranger dans des intentions et des conditions qui desservent le pays d'accueil. Et il existe surtout des masses de travailleurs que l'on a obligés à s'expatrier à l'étranger pour un travail qui s'apparente au travail forcé, dans des conditions misérables de climat, de salaire et de logement. Il faut encore mentionner ceux que l'on contraint à l'exil à cause de leurs opinions politiques ou religieuses, et ceux à qui l'on refuse la possibilité de rejoindre leur patrie et leur famille. Sur ce point, des efforts seraient possibles, sans mettre en danger la sécurité des nations, et certains pays se sont honorés récemment en faisant des pas dans ce sens humanitaire. Mais je pense surtout ici aux foules de plus en plus nombreuses de réfugiés : à ceux du Sud-Est asiatique, dont j'ai plusieurs fois parlé et dont le sort demeure si précaire, à ceux de l'Afghanistan, à ceux du Moyen-Orient, à ceux qui se trouvent en Europe, à ceux de l'Amérique centrale, à ceux d'un certain nombre de pays d'Afrique qui sont dans 7 Cf. Protocole de Genève de 1925. Acta Ioannis Pauli Pp. II 379 une grande détresse. N'estime-t-on pas à dix millions le nombre des réfugiés dans le monde? Les causes en sont variées : parfois des situations de frontières héritées du passé colonial, les catastrophes naturelles, la faim, mais aussi la violation des droits les plus élémentaires, commise par des pouvoirs despotiques, les persécutions raciales, religieuses, politiques, l'insécurité due aux conflits ou à la guérilla. Les personnes qui sont obligées d'émigrer appartiennent souvent aux groupes sociaux les plus humbles, avec un grand pourcentage d'orphelins, de veuves, de vieillards. Ces populations déracinées nourrissent désespérément le désir de rejoindre leur terre, leur culture, leur société ; et elles survivent souvent mal, car la plupart sont lés hôtes de pays déjà les plus pauvres, en plusieurs régions d'Afrique, en Thaïlande, au Pakistan. Il semble donc nécessaire que la communauté internationale aide ces pays, dans un but purement humanitaire et pacifique, et que l'on essaie par ailleurs, grâce à une politique de justice et de paix, de faire disparaître les causes d'une réalité aussi lamentable, mais qui n'est pas inéluctable. Puisse notre génération en relever le défi ! 7. J'ai fait allusion à la faim, je voudrais plus explicitement attirer l'attention sur cette détresse. Un certain nombre de pays — en Asie, en Amérique centrale, en Afrique, surtout dans les zones subsahariennes — souffrent d'une carence alimentaire aux conséquences humaines catastrophiques. Depuis des années, la production de nourriture par habitant est allée en diminuant, alors que la population n'a cessé d'augmenter et qu'il y aurait d'ailleurs dans l'ensemble du monde les ressources pour y faire face. Certes, les éléments naturels y sont pour quelque chose — la sécheresse prolongée par exemple accroît les difficultés de la lutte contre la faim —, mais ils ne justifient pas la résignation et le fatalisme. Des politiques agricoles mieux adaptées aux besoins alimentaires de la population doivent être appliquées. La coopération économique et commerciale entre pays riches et pays pauvres doit trouver des formes plus avantageuses pour les agricultures aux abois. Les organismes internationaux gouvernementaux et non gouvernementaux doivent redoubler de courage et d'esprit inventif pour renverser la tendance à la famine qui sévit ici et là. Bref, l'action est urgente, car aujourd'hui même des populations sont décimées par la faim, et si les efforts ne s'intensifient pas, la catastrophe va prendre des dimensions sans précédent et témoignera d'un manque coupable de solidarité de la part des peuples de l'abondance alimentaire. 380 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 8. Je sais bien que ces choses sont connues des Gouvernements et des Institutions internationales, et que des initiatives valables sont entreprises. Mais, dans son désir de prêter sa voix aux pauvres, le SaintSiège tient à rappeler l'urgence de ces besoins aux diplomates et à l'opinion publique. En effet, si certains pays intéressent toujours les grandes puissances pour des raisons stratégiques ou économiques, au point même d'attirer sur eux la convoitise et la guerre, il en est d'autres qui risquent d'être bien oubliés ! Parfois c'est parce qu'ils ont peu de richesses matérielles à échanger, alors que leurs populations sont aussi méritantes et besogneuses. Parfois même ils semblent voués à l'asphyxie et à la perte de leur indépendance, surtout les petits pays, parce qu'ils ne peuvent venir à bout de leur endettement. Dans d'autres cas, on a étouffé les libertés du peuple, sa faculté de s'autodéterminer, en s'efforçant de supprimer l'identité nationale et d'absorber le pays dans un ensemble étranger. Enfin, à l'intérieur même des nations, des minorités ethniques et religieuses connaissent parfois un sort un peu analogue : elles ne sont pas respectées dans leur identité, alors qu'elles ne refusent pas de collaborer loyalement au bien commun. L'Eglise se sent préoccupée par le sort de tous ceux-là qui ne sont pas suffisamment pris en compte. 9. Dans son souci humanitaire, le Saint-Siège ne peut pas non plus se désintéresser de plaies que vos pays continuent à redouter et à combattre : le terrorisme, les rapts, les prises d'otages, et, dans un autre domaine, le trafic de drogue si préjudiciable à la jeunesse, etc. Là encore l'Eglise, qui saisit bien la menace de telles pratiques pour la paix, cherche surtout à plaider pour les victimes innocentes. Certaines de ces pratiques sont accomplies dans un but sordide de trafic et de gains frauduleux; d'autres prennent le prétexte d'un combat politique. Mais l'Eglise réaffirme que rien ne saurait les justifier. Aujourd'hui, c'est bien connu, elles ont tendance à s'appuyer de plus en plus sur des réseaux internationaux. La réprobation unanime doit continuer à décourager tous ces faits de terrorisme; elle ne sera efficace que si elle s'accompagne d'une réelle collaboration internationale. Aucun pays ne devrait refuser sa participation lorsque des problèmes aussi graves, qui dépassent les frontières, sont en jeu. Moyennant cela, des progrès sont possibles, qu'il me plaît de souligner : n'a-t-on pas vu diminuer sensiblement les cas de détournement d'avions, depuis que la solidarité internationale a manifesté sa fermeté? Acta Ioannis Pauli Pp. II 381 10. Finalement, parmi les graves atteintes à la dignité de l'homme, je ne peux omettre de mentionner encore une fois celles portées à ses convictions intimes, spécialement ses convictions religieuses, à la libre expression de sa foi, à son ressourcement dans la communauté religieuse à laquelle il appartient. Le 16 novembre dernier, le Représentant du Saint-Siège à la Conférence sur la sécurité et la coopération en Europe, à Madrid, a exprimé à ce sujet des précisions et des vœux qui tardent à être pris en compte. Le Saint-Siège— et l'on comprendra facilement pourquoi — ne cessera d'attirer l'attention du monde sur les violations de la liberté religieuse, qui prennent des formes variées, brutales ou subtiles, toujours périlleuses et injustes, en tant de pays. 8 11. Enfin, Excellences, Mesdames et Messieurs, je voudrais en terminant attirer votre attention sur une pratique à laquelle est attaché le Saint-Siège, dans son souci humanitaire et dans sa contribution à la cause de la paix. Pour servir le bien, la cause des pauvres et des opprimés, le Siège Apostolique estime en effet qu'il doit agir en toute indépendance. Il est donc prêt à écouter toutes les expressions humaines, religieuses et politiques, à ouvrir sa porte à tous ceux qui, en fait, détiennent en la matière quelque responsabilité, quelque influence. Cela ne veut évidemment pas dire que le Saint-Siège reconnaît à ces personnes une légitimité ou une représentation politique, ni qu'il approuve l'idéologie qu'elles professent. Le rôle d'un prêtre, d'un évêque, le devoir d'un Pape est d'accueillir les personnes, si cela peut être utile à un progrès dans la justice et dans la paix ; et précisément pour les encourager, en toute lucidité, dans cette voie, pour les exhorter, sans aucun compromis possible, à renoncer aux moyens de violence et de terrorisme dans le soutien de la cause des pauvres qu'ils prétendent défendre et qui, elle, demeure réelle et importante. Le Saint-Siège n'a aucune exclusive, et est prêt à le faire avec tous, s'il l'estime salutaire et prudent. 12. En définitive, l'Eglise se veut lucide, mais elle se veut accueillante, comme le Christ. Elle sait que la puissance du mal est grande; que le raidissement peut durer ; elle est sans illusions. Mais elle ne peut pas désespérer du changement des personnes, même lorsque cellesci continuent à pécher, voire à la persécuter. Elle s'efforce de réveiller 8 Cf. L'Osservatore Romano, 17 novembre 1982. 2 6 - A . A . S. 382 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale le sens de vérité, de justice, de fraternité, au moins de prudence, qui peut sommeiller dans la conscience humaine, jamais totalement pervertie, malgré certaines idéologies contraires. Elle a en vue le bien des personnes qui souffrent, en grand nombre, derrière ces situations de détresse. Elle veut supplier le monde d'y porter remède. A son avis, les obstacles majeurs que mettent certains responsables devraient finir par tomber, car les générations se renouvellent. Mais elle ne se résout pas pour autant aux épreuves actuelles. Bref, son attitude est faite de confiance dans le progrès des personnes et dans l'avenir. Qui peut le lui reprocher? J'ose ajouter que, de la part de l'Eglise, ce n'est pas une attitude de facilité. Oe n'est pas un langage démagogique. Elle a bien conscience de ses insuffisances ; ses membres sont loin d'être exempts de faiblesse, de lâcheté, aujourd'hui comme dans le passé; et de toute façon, ses moyens ne lui permettent pas de donner suite à tous les cas humanitaires. Le Saint-Siège connaît ses limites, et il se félicite de l'apport convergent de tant de personnes et d'institutions en ce domaine. Son rôle est alors de reconnaître leurs efforts méritants et de les encourager, qu'elles soient catholiques ou non confessionnelles. Ainsi, l'an dernier, j'étais heureux d'aller encourager à Genève l'Organisation internationale du Travail pour la justice sociale, et la Croix Rouge internationale pour l'aide humanitaire. Mais, je puis dire que l'Eglise sait aussi payer le prix de son engagement. Ses membres sont exposés, souvent au premier rang. Combien de prêtres, de religieux et laïcs missionnaires, d'évêques, ont payé leur charité de leur liberté, de leur santé ou même de leur vie? Et ses institutions continuent à soigner les plaies de ceux qui sont frappés, à droite et à gauche. C'est souvent avec les mains nues qu'elle défend les droits objectifs et inaliénables de l'homme. En vous, Excellences, Mesdames et Messieurs, elle sait trouver des alliés, non d'elle-même, mais de la cause de l'homme. 13. Nous venons de terminer, dans la liturgie catholique, le temps de Noël et de l'Epiphanie, qui donne tout son sens à nos vœux de nouvel an. Ce mystère a manifesté le Fils de Dieu présent dans l'humanité de Jésus, solidaire de notre route humaine pour que nous soyons participants de son amour et de sa Vie. Dans ces sentiments de foi, je prie le Seigneur de vous combler de ses bénédictions; de bénir vos personnes et vos familles; de bénir chacun de vos pays. Ne formons-nous pas tous des vœux ardents pour le Acta Ioannis Pauli Pp. II 383 bonheur, la paix, la liberté, le progrès social et spirituel de notre propre patrie, comme moi-même je le fais pour mon pays natal? Puissions-nous tous répondre, chacun, à notre place, à notre sublime vocation de bergers de la paix que Dieu a confiée aux hommes ! IV Ad sodales Pontifìcii Consilii pro hominum cultura coram admissos.* Eminences, Excellences, Mesdames, Messieurs, 1. C'est avec une joie particulière que j'accueille, pour la première fois et officiellement, le Conseil pontifical pour la Culture. Je tiens d'abord à remercier les membres du Conseil international que j'ai nommés récemment et qui ont répondu si promptement à l'invitation de se réunir à Rome pour discuter de l'orientation et des activités futures du Conseil pontifical pour la Culture. Votre présence en ce Conseil est un honneur et un espoir pour l'Eglise. Votre réputation reconnue en des domaines aussi variés de la culture, des sciences, des lettres, des médias, des Universités, des disciplines sacrées, laisse espérer un travail fécond pour ce nouveau Conseil que j'ai décidé de créer en m'inspirant des directives du Concile Vatican I I . 2. Ce Concile a donné en ce domaine un nouveau dynamisme, en particulier avec la constitution Gaudium et spes. C'est en effet une tâche ardue aujourd'hui que de comprendre l'extrême variété des cultures, des coutumes, des traditions et des civilisations. A première vue, le défi peut sembler dépasser nos forces, mais n'est-il pas à la mesure même de notre foi et de notre espérance? L'Eglise, au Concile, a reconnu qu'un écart dramatique s'était creusé entre l'Eglise et la. culture. Le monde moderne est fasciné par ses conquêtes, ses réalisations scientifiques et techniques. Mais, trop souvent, il s'adonne à des idéologies, à des critères d'éthique pratique, à des comportements, qui sont en contradiction avec l'Evangile ou qui, à tout le moins, font tranquillement abstraction des valeurs chrétiennes. 3. C'est donc au nom de la foi chrétienne que le Concile a engagé l'Eglise tout entière à se mettre à l'écoute de l'homme moderne, pour * Die 18 m. Ianuarii a. 19S3. 384 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale le comprendre et pour inventer un nouveau type de dialogue, permettant de porter l'originalité du message évangélique au cœur des mentalités actuelles. Il nous faut donc retrouver la créativité apostolique et la puissance prophétique des premiers disciples pour affronter les cultures nouvelles. Il faut que la parole du Christ apparaisse dans toute sa fraîcheur aux jeunes générations, dont les attitudes sont difficiles à comprendre parfois pour des esprits traditionnels, mais qui sont loin d'être closes aux valeurs spirituelles. 4. A plusieurs reprises, j'ai voulu affirmer que le dialogue de l'Eglise et des cultures revêt aujourd'hui une importance vitale pour l'avenir de l'Eglise et du monde. Qu'il me soit permis d'y revenir en insistant sur deux aspects principaux et complémentaires qui correspondent aux deux niveaux où l'Eglise exerce son action : celui de I'évangélisation des cultures et celui de la défense de l'homme et de sa promotion culturelle. L'une et l'autre tâches exigent que soient définies les voies nouvelles du dialogue de l'Eglise avec les cultures de notre époque. Pour l'Eglise, ce dialogue est absolument indispensable, car autrement I'évangélisation resterait lettre morte. Saint Paul n'hésitait pas à dire : « Malheur à moi, si je n'évangélise pas ! ». En cette fin du x x siècle, comme au temps de l'Apôtre, l'Eglise doit se faire toute à tous, en rejoignant avec sympathie les cultures d'aujourd'hui. Il y a encore des milieux et des mentalités, comme des pays et des régions entières à évangéliser, ce qui suppose un long et courageux processus d'inculturation afin que l'Evangile pénètre l'âme des cultures vivantes, répondant à leurs attentes les plus hautes et les faisant croître à la dimension même de la foi, de l'espérance et de la charité chrétiennes. L'Eglise, par ses missionnaires, a déjà accompli une œuvre incomparable dans tous les continents, mais ce travail de la mission n'est jamais achevé, car parfois les cultures n'ont encore été touchées que superficiellement, et de toute façon, se transformant sans cesse, elles demandent une approche renouvelée. Ajoutons même que ce noble terme de mission s'applique désormais aux vieilles civilisations marquées par le christianisme, mais qui sont maintenant menacées d'indifférence, d'agnosticisme ou même d'irréligion. De plus de nouveaux secteurs de culture apparaissent, avec des objectifs, des méthodes et des langages divers. Le dialogue interculturel s'impose donc aux chrétiens en tous les pays. e Acta Ioannis Pauli Pp. II 385 5. Pour évangéliser efficacement, il faut adopter résolument une attitude d'échange et de compréhension pour sympathiser avec l'identité culturelle des peuples, des groupes ethniques et des secteurs variés de la société moderne. Par ailleurs, il faut travailler au rapprochement entre les cultures, de telle sorte que les valeurs universelles de l'homme soient accueillies partout dans un esprit de fraternité et de solidarité. Evangéliser suppose donc à la fois pénétrer les identités culturelles spécifiques, mais aussi favoriser l'échange des cultures, en les ouvrant aux valeurs de l'universalité et, je dirais même, de la catholicité. C'est en p.ensant à cette lourde responsabilité que j'ai voulu créer le Conseil pontifical pour la Culture, afin de donner à toute l'Eglise une impulsion vigoureuse, et rendre tous les responsables, tous les fidèles conscients du devoir qui nous incombe à tous d'être à l'écoute de l'homme moderne, non pour approuver tous ses comportements, mais pour découvrir d'abord ses espoirs et ses aspirations latentes. Voilà pourquoi j'ai invité les évêques, ceux qui sont préposés aux divers services du Saint-Siège, les organisations internationales catholiques, les Universités, tous les hommes de foi et de culture, à s'engager avec conviction dans le dialogue des cultures, en y portant la parole salvifique de l'Evangile. 6. Il faut nous rappeler, en outre, que dans cette relation dynamique de l'Eglise et du monde contemporain, les chrétiens ont beaucoup à recevoir. Le Concile œcuménique Vatican II a insisté sur ce point et il est opportun de le rappeler. L'Eglise s'est grandement enrichie des acquisitions de tant de civilisations. L'expérience séculaire de tant de peuples, les progrès de la science, les trésors cachés des diverses cultures, à travers lesquelles se dévoile plus pleinement la nature de l'homme et s'entrouvrent de nouvelles voies vers la vérité, tout cela est un avantage certain pour l'Eglise, comme l'a reconnu le Concile. Et cet enrichissement se poursuit. Songeons en effet aux résultats des recherches scientifiques pour une meilleure connaissance de l'univers, pour un approfondissement du mystère de l'homme, pensons aux bienfaits que peuvent procurer à la société et à l'Eglise les nouveaux moyens de communication et de rencontre entre les hommes, la capacité de produire d'innombrables biens économiques et culturels, et surtout de promouvoir l'éducation des masses, de guérir les maladies 1 1 Cf. Gaudium et spes, n. 44. 386 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale réputées autrefois incurables. Quelles réalisations admirables! Tout cela est à l'honneur de l'homme. Et tout cela a grandement bénéficié à l'Eglise elle-même, dans sa vie, son organisation, son travail et son œuvre propre. Il est donc normal que le peuple de Dieu, solidaire du monde dans lequel il vit, reconnaisse les découvertes et les réalisations de nos contemporains et y participe dans toute la mesure du possible, pour que l'homme lui-même croisse et se développe en plénitude. Cela suppose une profonde capacité d'accueil et d'admiration mais aussi un sens lucide du discernement. Et je voudrais maintenant insister sur ce dernier point. 7. En nous poussant à évangéliser, notre foi nous inspire d'aimer l'homme en lui-même. Or l'homme, aujourd'hui plus que jamais, a besoin d'être défendu contre les menaces qui pèsent sur son développement. L'amour que nous puisons aux sources de l'Evangile, dans le sillage du mystère de l'Incarnation du Verbe, nous amène à proclamer que l'homme mérite honneur et amour pour lui-même et doit être respecté dans sa dignité. Ainsi les frères doivent réapprendre à se parler en frères, à se respecter, à se comprendre, pour que l'homme lui-même puisse survivre et croître dans la dignité, la liberté, l'honneur. Dans la mesure où il étouffe le dialogue des cultures, le monde moderne court à des conflits qui risquent d'être mortels pour l'avenir de la civilisation humaine. Par-delà les préjugés et les barrières culturelles, les séparations raciales, linguistiques, religieuses, idéologiques, les humains doivent se reconnaître comme des frères et des sœurs, s'acceptant dans leurs diversités. 8. Le manque d'entente entre les hommes leur fait donc courir un danger fatal. Mais l'homme est également menacé dans son être biologique, par la détérioration irréparable de l'environnement, par le risque des manipulations génétiques, par les atteintes à la vie naissante, par la torture qui sévit encore gravement de nos jours. Notre amour de l'homme doit nous donner le courage de dénoncer les conceptions qui réduisent l'être humain à une chose que l'on peut manipuler, humilier ou éliminer arbitrairement. L'homme est aussi menacé insidieusement dans son être moral, car il est soumis à des courants hédonistes qui exaspèrent ses instincts et le fascinent par les illusions d'une consommation sans discrimination. L'opinion publique est manipulée par les suggestions trompeuses d'une Acta Ioannis Pauli Pp. II 387 publicité puissante dont les valeurs unidimensionnelles devraient nous rendre critiques et vigilants. De plus, l'homme est humilié de nos jours par des systèmes économiques qui exploitent des collectivités entières. L'homme est, en outre, la victime de certains régimes politiques ou idéologiques qui emprisonnent l'âme des peuples. Comme chrétiens, nous ne pouvons nous taire et nous devons dénoncer cette oppression culturelle qui empêche les personnes et les groupes ethniques d'être eux-mêmes selon leur vocation profonde. C'est par ces valeurs culturelles que l'homme individuel ou collectif vit une vie vraiment humaine et on ne saurait tolérer que soient détruites ses raisons de vivre. L'histoire sera sévère pour notre époque dans la mesure où celle-ci étouffe, corrompt et asservit brutalement les cultures en tant de régions du monde. 9. C'est en ce sens que j'ai tenu à proclamer à l'UNESCO, devant l'assemblée de toutes les nations, ce que je me permets de répéter devant vous aujourd'hui: « I l faut affirmer l'homme pour lui-même, et non pour quelque autre motif ou raison : uniquement pour lui-même ! Bien plus, il faut aimer l'homme parce qu'il est homme, il faut revendiquer l'amour pour l'homme en raison de la dignité particulière qu'il possède. L'ensemble des affirmations concernant l'homme appartient à la substance même du message du Christ et de la mission de l'Eglise, malgré tout ce que les esprits critiques ont pu déclarer en la matière, et tout ce qu'ont pu faire les divers courants opposés à la religion en général, et au christianisme en particulier » . Ce message est fondamental pour que soit rendu possible le travail de l'Eglise dans le monde actuel. Voilà pourquoi, en conclusion de l'encyclique Redemptor hominis, j'écrivais que «l'homme est et devient toujours la "voie" de la vie quotidienne de l'Eglise». Oui, l'homme est « l a voie de l'Eglise», car sans ce respect de l'homme et de sa dignité, comment pourrait-on lui annoncer les paroles de vie et de vérité? 2 3 10. C'est donc en nous rappelant ces deux principes d'orientation — évangélisation des cultures et défense de l'homme — que le Conseil pontifical pour la Culture poursuivra son travail propre. D'une part, il est requis que l'évangélisateur se familiarise avec les milieux socioculturels dans lesquels il doit annoncer la parole de Dieu; bien plus, 2 Discours à r U N E S C O , 2 juin 1980, n. 10. 3 N . 21. 388 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale l'Evangile est lui-même ferment de culture dans la mesure où il rejoint l'homme dans ses façons de penser, de se comporter, de travailler, de se recréer, c'est-à-dire dans sa spécificité culturelle. D'autre part, notre foi nous donne une confiance dans l'homme — dans l'homme créé à l'image de Dieu et racheté par le Christ — que nous désirons défendre et aimer pour lui-même, conscients qu'il n'est homme que par sa culture, c'est-à-dire par sa liberté de croître intégralement et avec toutes ses capacités spécifiques. Votre tâche est difficile mais splendide. Ensemble vous devez contribuer à tracer les voies nouvelles du dialogue de l'Eglise avec le monde de ce temps. Comment parler au cœur et à l'intelligence de l'homme moderne pour lui annoncer la parole salvifique? Comment rendre nos contemporains plus sensibles à la valeur propre de la personne humaine, à la dignité de chaque individu, à la richesse cachée en chaque culture? Votre rôle est grand, puisque vous avez à aider l'Eglise à devenir créatrice de culture dans son rapport au monde moderne. Nous serions infidèles à notre mission d'évangéliser les générations présentes, si nous laissions les chrétiens dans l'incompréhension des cultures nouvelles. Nous serions également infidèles à la charité qui doit nous animer, si nous ne voyions pas en quoi l'homme est aujourd'hui menacé dans son humanité, et si nous ne proclamions pas, par nos paroles et nos gestes, la nécessité de défendre l'homme individuel et collectif, de le sauver des oppressions qui l'asservissent et l'humilient. 11. Dans votre travail vous êtes invités à collaborer avec tous les hommes de bonne volonté. Vous découvrirez que l'esprit du bien est mystérieusement à l'œuvre en tant de nos contemporains, même en certains de ceux qui ne se réclament d'aucune religion, mais qui cherchent à accomplir honnêtement leur vocation humaine avec courage. Songeons à tant de pères et de mères de famille, à tant d'éducateurs, d'étudiants, de travailleurs appliqués à leur tâche, à tant d'hommes et de femmes dévoués à la cause de la paix, du bien commun, de la justice et de la coopération internationale. Pensons encore à tous ces chercheurs qui se consacrent avec constance et rigueur morale à leurs tâches utiles pour la société, à tous ces artistes assoiffés et créateurs de beauté. N'hésitez pas à entrer en dialogue avec toutes ces personnes de bonne volonté dont plusieurs espèrent secrètement peut-être le témoignage et l'appui de l'Eglise pour mieux défendre et promouvoir le progrès véritable de l'homme. Acta Ioannis Pauli Pp. Il 389 12. Je vous remercie chaleureusement d'être venus travailler avec nous. Au nom de l'Eglise, le Pape compte beaucoup sur vous, car comme je le disais dans la lettre par laquelle je le créais, votre Conseil « apportera régulièrement au Saint-Siège l'écho des grandes aspirations culturelles à travers le monde, approfondissant les attentes des civilisations contemporaines et explorant les voies nouvelles du dialogue culturel». Votre Conseil aura avant tout valeur de témoignage. Vous devez manifester devant les chrétiens et le monde le profond intérêt que l'Eglise porte au progrès de la culture et au fécond dialogue des cultures, comme à leur rencontre bénéfique avec l'Evangile. Votre rôle ne peut être défini une fois pour toutes et a priori : l'expérience vous enseignera les modes d'action les plus efficaces et les mieux adaptés aux circonstances. Restez en relation régulière avec la Direction executive du Conseil — que je félicite et encourage —, participant à son action et à ses recherches, lui proposant vos initiatives, l'informant de vos expériences. Ce qui est évidemment demandé au Conseil pour la Culture, c'est d'exercer son action par mode de dialogue, d'incitation, de témoignage, de recherche. Il y a là une façon particulièrement féconde pour l'Eglise d'être présente au monde pour lui révéler le message toujours nouveau du Christ Rédempteur. A l'approche du Jubilé de la Rédemption, je prie le Christ de vous inspirer, de vous assister, afin que votre travail serve, à son plan, son Œuvre de salut. Et de tout cœur, en vous remerciant à l'avance de votre coopération, je vous bénis, au nom du Père, du Fils et du Saint-Esprit. NUNTIUS SCRIPTO DATUS Christifidelibus totius orbis catholici sacro quadragesimali tempore ineunte missus. Chers frères et sœurs dans le Christ, «Tous les croyants ensemble mettaient tout en commun; ils vendaient leurs propriétés et leurs biens et en partageaient le prix entre tous selon les besoins de chacun». Ces paroles de saint Luc ont grand écho en mon cœur, alors que 1 1 Ac. 2, 44-45. 390 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nous sommes sur le point de célébrer de nouveau la période liturgique du Carême : semaines précieusement offertes par l'Eglise à tous les chrétiens, pour les aider à réfléchir sur leur identité profonde de fils du Père céleste et de frères de tous les hommes, et à retrouver un nouvel élan de partage concret et généreux, puisque Dieu lui-même nous a appelés à fonder nos vies sur la Charité. Nos relations avec le prochain sont donc capitales. Et lorsque je parle de « prochain », j'entends évidemment ceux qui vivent à nos côtés, dans la famille, le quartier, le village, la ville. Mais il s'agit tout autant de ceux que nous retrouvons au travail, de ceux qui souffrent, sont malades, connaissent la solitude, sont vraiment pauvres. Mon prochain est également constitué de tous ceux qui sont géographiquement très éloignés, ou exilés de leur patrie, sans travail, sans nourriture et sans vêtements, et souvent sans liberté. Mon prochain, ce sont tous ces sinistrés, complètement ruinés ou presque par des catastrophes imprévisibles et dramatiques, les plongeant dans la misère physique et morale, et très souvent dans le chagrin d'avoir perdu des êtres très chers. Le Carême est vraiment un appel pressant du Seigneur au renouveau intérieur, personnel et communautaire, dans la prière et le retour aux sacrements, mais également dans une manifestation de charité, par des sacrifices personnels et collectifs de temps, d'argent et de biens de toutes sortes, afin de subvenir aux besoins et aux détresses de nos frères à travers le monde. Le partage est un devoir auquel tout homme de bonne volonté, et surtout les disciples du Christ, ne peuvent se dérober. Les formes du partage peuvent être multiples, depuis le volontariat où l'on propose ses services avec une spontanéité digne de l'Evangile, depuis les offrandes généreuses et même répétées, tirées de notre superflu et parfois de notre nécessaire, jusqu'au travail proposé au chômeur ou à celui qui est en train de perdre tout espoir. Enfin, ce Carême de l'année 1983 sera une grâce extraordinaire puisqu'il coïncidera avec l'ouverture de l'Année sainte de la Rédemption, susceptible de stimuler en profondeur la vie des chrétiens, afin qu'elle corresponde encore mieux à la vocation divine qui est la leur : devenir des enfants de Dieu et de véritables frères universels, à la manière du Christ. Au jour de l'inauguration solennelle de mon pontificat, je disais : Acta Ioannis Pauli Pp. II 391 (( Ouvrez toutes grandes vos portes au Christ ! ». Et aujourd'hui, je vous dis : Ouvrez largement vos mains pour donner vraiment tout ce que vous pouvez à vos frères dans le besoin ! N'ayez pas peur ! Soyez, tous et chacun, des artisans nouveaux et infatigables de la Charité du Christ ! 392 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI NOTIFICATIO qua poenae canonicae Episcopis qui illicite alios episcopos ordinaverunt illisque hoc modo illegitimo ordinatis denuo comminantur. Exc.mus Dominus Petrus Martinus Ngô-dinh-Thuc, Archiepiscopus titularis Bullensium Regiorum, mense ianuario 1976, modo prorsus illegitimo plures presbyteros et episcopos ordinavit in pago Palmar de Troya in Hispania. Qua de causa, Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, die 17 septembris eiusdem anni, Decretum emisit (Cf. A.A.S. L X V I I I , 1976, p. 623), quo poenae canonicae commemorabantur, in quas incurrerant sive ipse sive alii, qui hoc modo illegitimo ab eo ordinationem acceperant. Postea idem Praelatus petivit et obtinuit absolutionem ab excommunicatione specialissimo modo Sanctae Sedi reservata quam contraxerat. Nunc ver c huic Sacrae Congregationi constat Exc.mum D.num Ngô-dinh-Thuc, inde ab anno 1981, rursus alios presbyteros ordinavisse contra praescriptum can. 955. Immo, quod gravius est, ipse eodem anno, neglegto can. 953, sine mandato pontificio et canonica provisione, ordinem episcopalem contulit sodali religioso M.-L. Guérard des Lauriers, O.P., e natione gallica, atque sacerdotibus Moysi Carmona et Adolpho Zamora, ex Mexico oriundis; insequenti tempore Moyses Carmona sua vice contulit ordinationem episcopalem presbyteris mexicanis Benigno Bravo et Roberto Martínez, necnon presbytero americano Georgio Musey. Exc.mus D.nus Ngô-dinh-Thuc praeterea voluit actuum a se positorum legitimitatem probare, praesertim per declarationem publici iuris factam in urbe Monacensi, die 25 februarii 1982, qua affirmabat « Sedem Ecclesiae Catholicae Romae vacantem esse » ac proinde se, quatenus Episcopum (( omnia facere ut Ecclesia Catholica Romae perduret ad salutem aeternam animarum ». Sacra Congregatio pro doctrina Fidei 393 Quorum delictorum atque erronearum assertionum gravitate perpensa, Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, de speciali mandato SS.mi D.N. Ioannis Pauli Pp. I I , necessarium esse existimat renovare praescripta sui Decreti diei 17 septembris 1976, quod hoc in casu plene applicatur, nempe : 1) Episcopi qui alios episcopos ordinaverunt, et ipsi episcopi ordinati, praeterquam in sanctiones, de quibus in canonibus 2370 et 2373, 1 et 3, Codicis iuris canonici, etiam in excommunicationem ipso facto incurrerunt, Apostolicae Sedi specialissimo modo reservatam, de qua in Decreto Sacrae Congregationis Sancti Officii diei 9 aprilis 1951 (A.A.S., X L I I I , 1951, p. 217s.). Poena vero, de qua in can. 2370, et presbyteris assistentibus, si qui adfuerint, applicatur. 2) Presbyteri, hoc illegitimo modo ordinati, sunt iuxta canonem 2374 ipso facto a recepto ordine suspensi et, quatenus actum ordinis posuerint, etiam irregulares (can. 985, 7). 3) Denique, quod attinet ad eos qui hoc modo illegitimo ordinationem iam acceperunt vel qui ab his forte eandem accepturi sint, quidquid est de ordinum validitate, Ecclesia ipsorum ordinationem neque agnoscit neque agnitura est eosque, ad omnes iuris effectus, in eo statu habet, quem ipsi singuli antea habuerint, firmis manentibus, usque ad resipiscentiam, supra memoratis sanctionibus poenalibus. Insuper haec Sacra Congregatio suum officium esse ducit christifideles enixe admonere, ut caveant a participandis aut fovendis quoque modo liturgicis activitatibus vel alius generis inceptis et operibus, quae ab iis, de quibus supra dictum est, promoveantur. 1 Datum Romae, ex Aedibus S. Congregationis pro Doctrina Fidei, die 12 Martii 1983. IOSEPH Card. RATZINGER, Praefectus © Fr. Hieronymus Hamer O.P., Archiep. tit. Lorien., a Secretis 1 Quoad concordantiam singulorum canonum qui heic referuntur cum legislatione canonica nuper promulgata, cf. in novo Codice Iuris Canonici can. 1015 par. 1, 1013, 1382, 1383, 1041 6°. 394 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die 8 Februarii 198S. — Cathedrali Ecclesiae Foroiuliensi-Tolonensi R. D. Iosephum Madec, moderatorem S. Ludovici Francorum de Urbe. die 12 Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae Sydneyensis Exc.mum P. D. Eduardum Clancy, hactenus Archiepiscopum Camberrensem. die 23 Februarii. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Ioannis Mouisset, Episcopi Mcensis, R. D. Franciscum Saint-Macary, moderatorem Seminarii dioecesis Baionensis. die 2J¡. Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Ardachadensi R. D. Columbanum O'Reilly, e clero eiusdem dioecesis, administratorem ecclesiae cathedralis. die 25 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Dodgepolitanae Exc.mum P. D. Stanislaum Schlannau, hactenus Episcopum tit. Capritanum. die 7 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Victoriensi Venetorum R. D. Eugenium Ravignani, rectorem seminarii dioecesani Tergestini. die M Martii. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Antonii Mariae Aguirre, Episcopi Sancti Isidori in Argentina, constituit Exc.mum P. D. Alcidem Georgium Casaretto, hactenus Episcopum Raphaëliensem. die 18 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Bononiensi Exc. P. D. Henricum Manfredini, hactenus Episcopum Placentinum. — Metropolitanae Ecclesiae Florentinae Exc. P. D. Silvanum Piovanelli, hactenus Episcopum titularem Tubunensem in Mauretania. die 23 Martii. — Cathedralibus Ecclesiis aeque principaliter unitis Uxellensi et Terralbensi R. D. Paulum Gibertini, O. S. B., hactenus Abbatem S. Ioannis Evangelistae Parmae. die 25 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Mcivensi R. D. Iosephum Marium Stroeher, e clero Portalegrensi in Brasilia, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Claudii Colling, Archiepiscopi eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Lubbokensi, noviter erectae, R. D. Michaelem Sheehan, e clero dioecesis Dallasensis. Sacra Congregatio pro Episcopis 395 — Cathedrali Ecclesiae Duluthensi, R. D. Robertum Brom, e clero dioecesis Vinonaënsis. — Titulari episcopali Ecclesiae Carinensi, R. D. Iosephum Dimino, Vicariatus Castrensis Civitatum Foederatarum Americae Septemtrionalis concancellarium, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Terentii S. R. E. Cardinalis Cooke, Ordinarii eiusdem Vicariatus. — Titulari episcopali Ecclesiae Bagaiensi, R. D. Franciscum X. Roque, militum cappellanum, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Terentii S. R. E. Cardinalis Cooke, Ordinarii Vicariatus Castrensis C.F.A.S. — Titulari episcopali Ecclesiae Holarensi, R. D. Laurentium Kenney, e clero archidioecesis Neo-Eboracensis, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Terentii S. R. E. Cardinalis Cooke, Ordinarii Vicariatus Castrensis C.F.A.S. — Titulari episcopali Ecclesiae Capritanae, R. D. Villelmum Levada, e clero archidioecesis Angelorum in California, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Timothei S. R. E. Cardinalis Manning, Archiepiscopi eiusdem Sedis. — Titulari episcopali Ecclesiae Foronovanae, R. D. Donaldum Montrose, e clero archidioecesis Angelorum in California, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Timothei S. R. E. Cardinalis Manning, Archiepiscopi eiusdem Sedis. die 26 Martii. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Alberti Uribe Urdaneta, Archiepiscopi Caliensis, constituit Exc.mum P. D. Petrum Rubiano Sáenz, hactenus Episcopum Cucutensem. die 7 Aprilis. — Cathedralibus Ecclesiis aeque principaliter unitis Aeserniensi et Venafranae R. D. Hectorem Di Filippo, dioecesis Teramensis presbyterum. 396 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM NORMAE SERVANDAE I N INQUISITIONIBUS A B EPISCOPIS F A C I E N D I S IN CAUSIS SANCTORUM Cum in Constitutione Apostolica Divinus perfectionis Magister diei 25 ianuarii anni 1^83 statutus sit ordo procedendi in inquisitionibus quae in posterum ab Episcopis faciendae sunt in causis sanctorum, itemque Sacrae huic Congregationi munus concreditum sit peculiares ad hoc Normas edendi, eadem Sacra Congregatio sequentes confecit normas, quas Summus Pontifex a Plenario Coetu Patrum praefatae Congregationi praepositorum, diebus 22 et 23 mensis iunii anno 1981 habito, examinari voluit et, auditis quoque omnibus Patribus Dicasteriis Romanae Curiae praepositis, ratas habuit et promulgari iussit. 1. a) Causam canonizationis actor promovet; quo munere quilibet e populo Dei aut christifidelium coetus ab ecclesiastica auctoritate admissus, fungi potest. b) Actor causam agit per postulatorem legitime constitutum. 2. a) Postulator constituitur ab actore per procurationis mandatum ad normam iuris redactum, probante Episcopo. ö) Dum causa apud Sacram Congregationem tractatur, postulator, dummodo ab ipsa Congregatione sit approbatus, in Urbe fixam sedem habere debet. 3. a) Munere postulatoris fungi possunt sacerdotes, membra Institutorum vitae consecratae et laici, qui omnes oportet sint periti in re theologica, canonica et historica, necnon in praxi Sacrae Congregationis versati. o) Postulatoris imprimis est peragere investigationes circa vitam Servi Dei de quo agitur, ad eius famam sanctitatis et causae momentum ecclesiale dignoscenda, de eisque Episcopo referre. c) Postulatori committitur etiam munus bona pro causa oblata administrandi iuxta normas a Sacra Congregatione traditas. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 397 4. Postulatori ius competit substituendi sibi, per legitimum mandatum ac de consensu actorum, alios qui vice-postulatores dicuntur. 5. a) In causis canonizationis instruendis Episcopus competens ille est in cuius territorio Servus Dei supremum diem obiit, nisi peculiaria adiuncta, a Sacra Congregatione probata, aliud suadeant. o) Si de asserto miraculo agitur, competens est Episcopus in cuius territorio factum evenit. 6. a) Episcopus causam instruere valet sive per se sive per suum delegatum, qui sit sacerdos in re theologica, canonica et historica quoque, si de causis antiquis agatur, vere peritus. b) Iisdem qualitatibus pollere debet sacerdos qui in promotorem iustitiae eligitur. c) Omnes officiales partem in causa habentes debent iuramentum de munere fideliter adimplendo praestare, et secreto tenentur. 7. Causa potest esse recentior aut antiqua; recentior dicitur, si martyrium vel virtutes Servi Dei per orales depositiones testium de visu probari possunt; antiqua vero, cum probationes de martyrio vel virtutibus dumtaxat ex fontibus scriptis erui possunt. 8. Quicumque causam canonizationis inchoare intendit, per postulatorem Episcopo competenti supplicem libellum exhibeat, quo causae instructio petatur. 9. a) In causis recentioribus, libellus exhiberi debet non ante quintum annum a morte Servi Dei. o) Si vero exhibetur post annum tricesimum, Episcopus ad ulteriora procedere nequit nisi, inquisitione peracta, sibi persuasum habuerit nullam in casu adfuisse fraudem vel dolum ex parte actorum in protracta inchoatione causae. 10. Postulator una cum supplici libello exhibere debet: o I in causis tam recentioribus quam antiquis, biographiam alicuius historici momenti de Servo Dei, si extat, vel, ea deficiente, accuratam relationem chronologice digestam de vita et gestis ipsius Servi Dei, de eius virtutibus vel martyrio, de sanctitatis et signorum fama, non omissis iis quae ipsi causae contraria vel minus favorabilia videntur ; 1 1 o Cfr. Const. Apost. Divinus perfectionis Magister, n. 2, I . 27 - A. A. S Acta Apostolicae Sedis ^ Commentarium Officiale 398 2° omnia scripta edita Servi Dei in authentico exemplari ; 3° in causis recentioribus tantum, elenchum personarum quae ad eruendam veritatem circa virtutes vel martyrium Servi Dei, necnon circa sanctitatis vel signorum famam conferre possunt vel adversari. 11. a) Accepto libello, Episcopus coetum Episcoporum saltem regionis de opportunitate causae inchoandae consulat. ö) Insuper in sua et, si id opportunum duxerit, in aliis dioecesibus, de consensu eorumdem Episcoporum, petitionem postulatoris publici iuris faciat, omnes christifideles invitando ut utiles notitias causam respicientes, si quas suppeditandas habeant, sibi deferant. 12. a) Si ex informationibus receptis obstaculum alicuius momenti contra causam emerserit, de eo Episcopus postulatorem certiorem faciat, ut illud removere possit. b) Si obstaculum remotum non fuerit et Episcopus ideo iudicaverit causam non esse admittendam, postulatorem moneat, allatis de decisione rationibus. 13. Si Episcopus causam inchoare intendit, votum super scriptis editis Servi Dei a duobus censoribus theologis exquirat, qui referant num in iisdem scriptis aliquid habeatur, quod fidei ac bonis moribus adversetur. 2 14. a) Si vota censorum theologorum favorabilia sunt, Episcopus mandat ut universa scripta Servi Dei nondum edita necnon omnia et singula historica documenta sive manuscripta sive typis edita, quoquo modo causam respicientia, colligantur. 3 6) In huiusmodi requisitione facienda, praesertim cum de causis antiquis agatur, periti in re historica et archivistica adhibeantur. c) Munere expleto, periti una cum scriptis collectis diligentem et distinctam relationem Episcopo tradant, in qua referant et fidem faciant de officio bene adimpleto, elenchum scriptorum et documentorum includant, iudicium de eorum authenticitate et valore promant necnon de personalitate Servi Dei, uti ex ipsis scriptis et documentis eruitur, % . 15. a) Relatione accepta, Episcopus omnia usque ad illud tempus acquisita promotori iustitiae vel alii viro perito tradat, ut interrogatoria 2 3 Cfr. ibid., n. 2, 2°. Cfr. ibid., n. 2, 3 ° . Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 399 conficiat quae apta sint ad verum indagandum et inveniendum de Servi Dei vita, virtutibus vel martyrio, fama sanctitatis vel martyrii. ~b) In causis antiquis vero interrogatoria dumtaxat famam sanctitatis vel martyrii adhuc vigentem necnon, si casus ferat, cultum recentioribus temporibus Servo Dei praestitum respiciant. c) Interim Episcopus brevem de Servi Dei vita ac de causae pondere notitiam ad Sacram Congregationem pro Causis Sanctorum transmittat, ad videndum utrum ex parte Sanctae Sedis aliquid causae obsit. 16. a) Deinde Episcopus vel delegatus testes a postulatore inductos et alios ex officio interrogandos examinet, adhibito notario qui verba deponentis transcribat, in fine ab eodem confirmanda. Si vero urgeat examen testium ne pereant probationes, ipsi interrogandi sunt etiam nondum completa perquisitione documentorum. 4 6) Examini testium adsit promotor iustitiae; quodsi idem non interfuerit, acta postea eius examini subiciantur, ut ipsemet animadvertere ac proponere possit quae necessaria et opportuna iudicaverit. c) Testes imprimis iuxta interrogatoria examinentur; Episcopus autem vel delegatus ne omittat alias necessarias vel utiles interrogationes testibus proponere, ut quae ab ipsis dicta sint in clariore luce ponantur vel difficultates, quae emerserint, plane solvantur et explanentur. 17. Testes debent esse de visu, quibus addi possunt, si casus ferat, nonnulli testes de auditu a videntibus; omnes autem sint fide digni. 18. Tamquam testes imprimis inducantur consanguinei et affines Servi Dei aliique, qui cum eodem familiaritatem aut consuetudinem habuerint. 19. Ad probandum martyrium aut virtutum exercitium et signorum famam Servi Dei qui pertinuerit ad aliquod Institutum vitae consecratae, notabilis pars testium inductorum debent esse extranei, nisi, ob peculiarem Servi Dei vitam, id impossibile evadat. 20. Ne admittantur ad testificandum : o I sacerdos, quod attinet ad ea omnia quae ei ex confessione sacramentali innotuerunt; 4 Cfr. ibid., n. 2, 4°. 400 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2° habituales Servi Dei confessarii vel spiritus directores, quod attinet etiam ad ea omnia quae a Servo Dei in foro conscientiae extrasacramentali acceperint; 3° postulator in causa, durante munere. 21. a) Episcopus vel delegatus aliquos testes ex officio vocet, qui ad inquisitionem perficiendam, si casus ferat, contribuere valeant, praesertim si ipsi causae contrarii sunt. b) Vocandi sunt tamquam testes ex officio viri periti qui pervestigationes documentorum fecerunt et relationem de ipsis exararunt, iidemque sub iuramento declarare debent : I se omnes investigationes peregisse ac omnia collegisse quae causam respiciant; 2° nullum documentum aut textum se adulterasse vel mutilasse. o 22. a) Medici a curatione, cum de miris sanationibus agitur, tamquam testes sunt inducendi. b) Quod si renuerint se Episcopo vel delegato sistere, is curet ut scriptam sub iuramento, si fieri potest, relationem de morbo eiusque progressione conficiant actis inserendam, vel saltem eorum sententia per interpositam personam excipiatur, deinde examini subiciendam. 23. Testes in sua testificatione, iuramento firmanda, propriae scientiae fontem indicare debent circa ea quae asserunt; secus eorum testimonium nihili faciendum est. 24. Si quis testis maluerit scriptum aliquod a seipso antea exaratum Episcopo vel delegato tradere sive una cum depositione sive praeter eam, huiusmodi scriptum recipiatur, dummodo ipse testis iuramento probaverit se illud scripsisse et vera in eo esse contenta, idemque ad acta causae accenseatur. 25. a) Quocumque modo testes suas notitias tradiderint, curet diligenter Episcopus vel delegatus ut illas authenticas reddat semper sua subsignatione et proprio sigillo. b) Documenta et testimonia scripta, sive a peritis collecta sive ab aliis tradita, authentica declarentur per appositionem nominis et sigilli alicuius notarii vel publici officialis fidem facientis. 26. a) Si inquisitiones circa documenta vel testes in alia dioecesi fieri debent, Episcopus vel delegatus litteras ad Episcopum competentem mittat, qui ad normam horum statutorum agat. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 401 o) Acta huiusmodi inquisitionis in archivo Curiae serventur, sed exemplar ad normam nn. 29-30 confectum ad Episcopum rogantem mittatur. 27. a) Episcopus vel delegatus summa diligentia et industria curet ut in probationibus colligendis nihil omittatur, quod quoquo modo ad causam pertineat, pro certo habens felicem exitum causae ex bona eius instructione magna ex parte dependere. o) Collectis igitur omnibus probationibus, promotor iustitiae omnia acta et documenta inspiciat ut, si ipsi necessarium videatur, ulteriores inquisitiones petere possit. •c) Postulatori quoque facultas danda est acta inspiciendi ut, si casus ferat, per novos testes aut documenta probationes compleri possint. 28. a) Antequam absolvatur inquisitio, Episcopus vel delegatus diligenter inspiciat sepulcrum Servi Dei, cubiculum in quo habitavit vel obiit et, si quae sint, alia loca ubi cultus signa in eius honorem quis exhibere possit, et declarationem faciat de observantia decretorum Urbani V I I I super non cultu. 5 o) De omnibus peractis relatio conficiatur actis inserenda. 29. a) Instructoriis actis absolutis, Episcopus vel delegatus statuat ut transumptum conficiatur, nisi, attentis probatis circumstantiis, durante ipsa instructione iam fieri permiserit. b) Transumptum ex actis originalibus transcribatur atque duplici exemplari fiat. 30. a) Absoluta transumpti confectione, collatio cum archetypo fiat, et notarius singulas paginas siglis saltem subscribat et suo sigillo muniat. b) Archetypum clausum sigillisque munitum in archivo Curiae asservetur. 31. a) Transumptum inquisitionis et adnexa documenta in duplici exemplari ad Sacram Congregationem rite clausa et sigillis munita tute mittantur, una cum exemplari librorum Servi Dei a censoribus theologis examinatorum eorumque iudicio. 6 5 6 Cfr. ibid., n. 2, 6°. Ibid. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 402 b) Si versio actorum atque documentorum in linguam apud Sacram Congregationem admissam necessaria sit, duo exemplaria versionis exarentur et authentica declarentur, Eomam una cum transumpto mittenda. c) Episcopus vel delegatus insuper litteras de fide testibus adhibenda et de legitimitate actorum ad Cardinalem Praefectum mittat. 32. Inquisitio super miraculis separatim instruenda est ab inquisitione super virtutibus vel martyrio et fiat iuxta normas quae sequuntur. 7 33. a) Episcopus competens ad normam n. 5 b, accepto postulatoris libello una cum brevi sed accurata relatione de asserto miraculo necnon documentis illud respicientibus, iudicium exquirat ab uno vel duobus peritis. b) Deinde si inquisitionem iuridicam instruere statuerit, per se vel per suum delegatum omnes testes examinet, iuxta normas supra nn. 15 a, 16-18 et 21-24 statutas. 34. a) Si de sanatione alicuius morbi agatur, Episcopus vel delegatus auxilium quaerat a medico, qui interrogationes testibus proponat ad res clarius illustrandas iuxta necessitatem et circumstantias. ö) Si sanatus adhuc vivat, eius inspectio a peritis fiat, ut constare possit de duratione sanationis. 35. Inquisitionis transumptum una cum adnexis documentis ad Sacram Congregationem mittatur, iuxta statuta in nn. 29-31. 36. De Servis Dei, quorum sanctitas vitae adhuc legitimo examini subiecta est, quaelibet sollemnia vel panegyricae orationes in ecclesiis prohibentur. Sed etiam extra ecclesiam abstinendum est ab iis actis quibus fideles induci possint ad falso putandum inquisitionem ab Episcopo factam de Servi Dei vita et virtutibus vel martyrio certitudinem secum ferre futurae eiusdem Servi Dei canonizationis. Quas normas SS.mus D. N. Ioannes Paulus divina Providentia Papa II, in Audientia die 7 februarii a. 1983 infrascripto Gongrega7 Ibid., n. 2, 5°. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 403 tionis Gardinali Praefecto concessa, approbare et ratas habere dignatus est, mandans ut eae publici iuris fiant et ab hoc ipso die vigere incipiant, ab omnibus Episcopis qui causas canonizationis instruunt, et a ceteris ad quos spectat, rite et religiose servandae, contrariis quibuscumque, etiam speciali mentione dignis, minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum, die 7 mensis februarii a. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis DECRETUM GENERALE DE SERVORUM D E I CAUSIS, QUARUM IUDICIUM IN PRAESENS APUD SACRAM CONGREGATIONEM PENDET Circa Servorum Dei causas, quarum iudicium in praesens apud Sacram Congregationem pro Causis Sanctorum pendet, in Constitutione Apostolica Divinus perfectionis Magister diei 25 ianuarii a. 1983, n. 16, statutum est, ne ad ulteriora procedatur nisi servata mente huius novae legis, atque insuper ipsi Sacrae Congregationi munus demandatur peculiari decreto ordinem statuendi, quo in huiusmodi causis in posterum sit procedendum. Cui quidem muneri satisfacere sibi proponens, Sacra Congregatio huiusmodi causas in quattuor genera dividens, statuit quae sequuntur : 1) Quoad causas « recentiores », in quibus Positio super virtutibus vel super martyrio iam typis edita est, eadem Consultoribus theologis pro voto tradatur, ad normam novae legis discutienda. 2) Ad eas vero causas quod attinet, in quibus Animadversiones Promotoris fidei vel Responsio Patroni sint in statu confectionis, omnino curetur, ut omnia documenta causam respicientia critice examinentur et, quatenus casus ferat, Responsioni addantur. 3) In ceteris causis «recentioribus», examinatis scriptis Servi Dei, ad ulteriora ne procedatur, nisi Positio super virtutibus vel super 404 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale martyrio methodo critica, sub ductu Relatoris causae, parata fuerit, praevia inquisitione documentorum quae quoquo modo causam respiciant. 4) Quoad causas « historicas », de quibus adest iam typis edita Positio super virtutibus vel super martyrio ab Officio historico-hagiographico concinnata, eadem, una cum votis Consultorum huius Officii, Consultoribus theologis pro voto tradatur ad normam novae legis, additis tamen explanationibus, si quae de iudicio Relatoris generalis necessariae sint. Quae omnia Summus Pontifex Ioannes Paulus II, in Audientia infrascripto Congregationis Cardinali Praefecto die 7 februarii a. 198S concessa, rata habuit et ab hoc ipso die servari mandavit. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum, die 7 februarii a. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus ffi Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Diarium Romanae Curiae 405 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Venerdì, 18 Marzo 1983, S. E . il Signor TERUHITO NAKAMURA, Ambasciatore del Giappone presso la Santa Sede. Lunedì, 21 Marzo 1983, S. E . il Signor XAVIER DAUFRESNE DE LA CHEVALERIE, Ambasciatore di Francia presso la Santa Sede. Sabato, 26 Marzo 1983, S. E . il Signor CHRISTOPHE DE KALLAY, Ambasciatore del Sovrano Militare Ordine di Malta presso la Santa Sede. Lunedì, 28 Marzo 1983, S. E . il Signor ABDELMALEK BENHABYLES, Ambasciatore della Repubblica di Algeria presso la Santa Sede. Sabato, 19 Marzo 1983, il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio negli Abruzzi e nel Molise, in Italia, sostando a San Salvo ed a Termoli. Lunedì, 21 Marzo 1983, alla presenza del Santo Padre, si è riunita nel Palazzo Apostolico Vaticano la Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 28 dicembre 1982. Gli Em.mi Signori Cardinali Paolo Bertoli e Bernardin Gantin, Membri della Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede. 24 gennaio 1983. L'Em.mo Signor Cardinale Joseph Ratzinger, Membro della Sacra Congregazione per l'Educazione Cattolica. 3 febbraio » L'Em.mo Signor Cardinale Alfonso López Trujillo, Con- 406 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 14 marzo 1983. 22 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » • » » » » » sigliere della Pontificia Commissione per V America Latina. P. Marcello Zago, O.M.I., Segretario del Segretariato per i non Cristiani. L'Em.mo Signor Cardinale Aurelio Sabattani, Membro del Consiglio per gli Affari Pubblici della Chiesa e della Sacra Congregazione per i Vescovi. L'Em.mo Signor Cardinale Giuseppe Casoria, Membro delle Sacre Congregazioni per la Dottrina della Fede e per le Cause dei Santi. L'Em.mo Signor Cardinale Franjo Kuharic, Membro del Consiglio per gli Affari Pubblici della Chiesa e della Sacra Congregazione per il Clero. L'Em.mo Signor Cardinale José Ali Lebrún Moratinos, Membro della Sacra Congregazione per l'Educazione Cattolica. L'Em.mo Signor Cardinale Joseph L. Bernardin, Membro della Sacra Congregazione per i Sacramenti ed il Culto Divino. L'Em.mo Signor Cardinale Michael Michai Kitbunchu, Membro della Sacra Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli. L'Em.mo Signor Cardinale Alfonso López Trujillo, Membro della Pontificia Commissione per le Comunicazioni Sociali. L'Em.mo Signor Cardinale Godfried Danneels, Membro della Sacra Congregazione per l'Educazione Cattolica. L'Em.mo Signor Cardinale Thomas Stafford Williams, Membro del Segretariato per i non Cristiani. L'Em.mo Signor Cardinale Carlo Maria Martini, Membro del Consiglio per gli Affari Pubblici della Chiesa e delle Sacre Congregazioni per la Dottrina della Fede, per i Vescovi e per l'Educazione Cattolica. L'Em.mo Signor Cardinale Jean-Marie Lustiger, Membro del Consiglio per gli Affari Pubblici della Chiesa e della Sacra Congregazione per i Sacramenti ed il Culto Divino. L'Em.mo Signor Cardinale Józef Glemp, Membro della Sacra Congregazione per le Chiese Orientali. L'Em.mo Signor Cardinale Joachim Mesner, Membro della Sacra Congregazione per l'Educazione Cattolica. Protonotari Apostolici soprannumerari: 23 dicembre 1982. Mons. Lino Dalla Villa (Adria). 7 gennaio 1983. Mons. Carlo Ricciardi (Aquino-Sora-Pontecorvo). Diarium Romanae Curiae 7 gennaio 1983. Mons. 12 » » Mons. Mons. » » Mons. » » » 20 » » Mons. » » » Mons. 22 Mons. » » Mons. Angelo Mariani (Aquino-Sora-Pontecorvo). Jan Bzepa (Tarnów). Stanislaw Wójtowicz (Tarnów). Arcangelo Ranaudo (Benevento). Joseph Olczyk (Wloclawek). Roman Kostynowicz (Szczecin-Kamien). Tadeusz Pawluk (Warmia). Salvatore Veltri (Cosenza). Prelati d'Onore di Sua Santità: Ol 30 aprile 1981. Mons. Joseph Williams (Westminster). 14 ottobre » Mons. Franciscus Bank (Rotterdam). maggio 1982. Mons. Franz Kaspar (Limburg). 24 » Mons. Martin Alfonsus Cummins (Nottingham). » 12 giugno » Mons. Cyril John Murtagh (Portsmouth). 26 » Mons. Norbert Herkenrath (Köln). » Mons. André Lefeuvre (Nantes). 23 agosto » » » Mons. Francis S. Frayne (Liverpool). 30 settembre » Mons. Angelo Ricci (Apuania). 11 dicembre » Mons. Fabriciano Sigamba (La Rio ja). Mons. Stanislaw Strzelecki (Vilna-Bialystok). » » Mons. Mieczyslaw Swidziniewski (Vilna-Bialystok). 23 » Mons. Giuseppe De Stefani (Adria). » » » Mons. Nicola Di demente (Vasto). 12 gennaio 1983. Mons. Kazimierz Kos (Tarnów). 18 » » Mons. John Holohan (Ossory). 20 » » Mons. Stanislaus Olejnik (Wloclawek). Mons. Stefan Kaluzny (Szczecin-Kamieñ). » » » 22 » Mons. Jan Reéko (Warmia). Mons. László Danko (Szeged-Csanád). 24 » Mons. Gabriele Russo (Sorrento). 12 febbraio Cappellani di Sua Santità: 24 aprile 1982, Il sac. Patrick Keaveny (Southwark). 12 giugno Il sac James Joyce (Portsmouth). 7 agosto » Il sac. Heinrich Hambuchen (Köln). Il sac Konrad Schmidt (Paderborn). 30 settembre » » » » Il sac. Manfred Grothe (Paderborn). » » » Il sac Josef Tilke (Paderborn). » » » Il sac Francesco Di Tommaso (Tricarico). » Il sac Michele Pandolfì (Tricarico). » » Il sac Armando Volpi (Volterra). 19 novembre » Il sac Francisco Solano Diaz (La Rio ja). 11 dicembre » Il sac Pedro Angeles Collas (Chimbóte). » » » Il sac Romuald Niedzielski (Leopoli dei Latini). » » » Il sac Victor Sobaszek (Leopoli dei Latini). » » » 407 408 Aota Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 11 dicembre 1982. » » » 20 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 23 » » » » » » » » » » » » » » 29 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 7 gennaio 1983. » » » » » » » » 12 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 20 » » » » » » » » » Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. H sac. Il sac. Il sac. H sac. Il sac. Il sac. Il sac. H sac. H sac. Il sac. Il sac. H sac. H sac. Il sac. Il sac. H sac. H sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Il sac. Iosephus Urbanik (Leopoli dei Latini). Thaddaeus Paprocki (Vilna-Bialystok). Nicola Armando (Marsi). Giuseppe Di Iorio (Marsi). Franco Michetti (Marsi). Costanzo Villa (Marsi). Pietro Bernini (Pontremoli). Edoardo Borrotti (Pontremoli). Adelmo Conti (Pontremoli). Igino Dodi (Pontremoli). Silvano Lecchini (Pontremoli). Marco Mori (Pontremoli). Aristide Spinetti (Pontremoli). Mario Furini (Adria). Oddone Marzola (Adria). Bernardino Merlo (Adria). Tortino Pasqualin (Adria). Valerio Valentini (Adria). Giuseppe Scuppa (Camerino). Sauro Carletti (Orvieto). Marzio Miscetti (Orvieto). Angelo Montaldo (Orvieto). Dino Pelorosso (Orvieto). Marcello Peltinelli (Orvieto). Bruno Tortolini (Orvieto). Zeno Janyszek (Czestochowa). Marianus Mikolajczyk (Czestochowa). Zeno Uchnast (Czestochowa). Marcello Bartolucci (Assisi). Melencio De Vera (Manila). Alfonsus Caparas (Manila). Tomás Gonzales (Manila). Edward Fafara (Tarnów). Zygmunt Król (Tarnów). Franciszek Kukla (Tarnów). Boleslaw Kumor (Tarnów). Edward Limanówka (Tarnów). Józef Lakomy (Tarnów). Stanislaw Mach (Tarnów). Adam Nowak (Tarnów). Józef Pamula (Tarnów). Stanislaw Bosa (Tarnów). Michal Tokarz (Tarnów). Stanislaw Witek (Tarnów). Mariano Poreba (Tarnów). Zygmunt Kajuta (Szczecin-Kamieú). Waclaw Kielczewski (Szczecin-Kamieú) Tadeusz Cieplucha (Szczecin-Kamieú). Luigi Rimano (Padova). Diarium Romanae Curiae 409 20 gennaio 1983. Il sac. Antonius Owczarek (Wloclawek). » » » Il sac. Casimirus Tartanus (Wloclawek). 22 » » Il sac. Wladyslaw Nowak (Warmia). » » » Il sac. Giuseppe Lamanna (Cosenza). » » » Il sac. Luigi Rogliano (Cosenza). » » » Il sac. Saverio Mazzuca (Cosenza). » » » Il sac. Amedeo-Panza (Cosenza). 30 » » Il sac. Benvenuto Frerini (Brescia). 10 febbraio » Il sac. Camillo Vigotti (Pavia). 12 » » Il sac. Girolamo Bagnasco (Sorrento). 19 » « H sac. Paolo Ambrico (Tricarico). » » » Il sac. Domenico Cecere (Tricarico). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Gran Croce dell'Ordine Piano: 14 febbraio 1983. A S. E. il sig. James Joseph Masami Ota (Giappone). La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 7 aprile 1981. Al sig. George Marriot (Westminster). 12 giugno » Al sig. John Edward (Westminster). 9 luglio » Al sig. Robert Joseph Mellish (Westminster). » » » Al sig. William Farrelly (Southwark). 11 » » Al sig. Robin Hood (Westminster). 1 aprile 1982. Al sig. Jonathan Gould (Westminster). 9 novembre » Al sig. Giuseppe Forni (Modena). 17 » » Al sig. Daniel O'Connel (Penang). 1 dicembre » Al sig. Theodorus Matthew Ioannes De Graaf (Bois-LeDuc). 4 » » Al sig. Franz Josef Erfurt (Trier). 24 » » Al sig. Vincenzo Arcione (Salerno). » » » Al sig. Francesco Santese (Salerno). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 7 gennaio 1981. Al sig. Hubert Matthews (Southwark). 12 » » Al sig. Thomas Tangney (Southwark). 1 aprile » Al sig. Gerald James Murphy (Westminster). 3 ottobre » Al sig. Gerald Cookson (Westminster). 17 novembre » Al sig. Gerard W. White (Westminster). Aota Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 410 28 12 1 4 22 17 31 12 19 8 » 10 8 24 1 » 16 23 gennaio 1982. Al sig. febbraio » Al sig. aprile » Al sig. » » Al sig. » » Al sig. maggio » Al sig. » » Al sig. giugno » Al sig. » » Al sig. luglio » Al sig. » » Al sig. agosto » Al sig. settembre » Al sig. Al sig. ottobre » dicembre » Al sig. » » Al sig. » » Al sig. Al sig. » Henricus J. M. Leijh (Rotterdam). René Groutars (Roermond). Patrick Elliott (Westminster). Jacques Antoine i)elsing (Haarlem). Peter Carney (Birmingham). William Williams (Cardio). Kevin Wals (Hallam). Leonard Gilbert Thompson (Portsmouth). Julius Ignatz Kuhlmann (Groningen). Denis Gerard (Hallam). Charles Ryan (Hallam). Joseph P. L. van der Sandt (Utrecht). Elio Barnini (Roma). Douglas Brown (Southwark). Gerard W. van Logtestijn (Bois-Le-Duc) Philip Wüstefeld (Utrecht). Johannes Kess (Essen). Francesco Antonetti (Roma). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa. 7 16 8 » 24 22 4 7 maggio 1982. Al sig. Jan Willelem Solberg (Utrecht). giugno » Al sig. Josef Freitag (Münster). settembre » Al sig. Giorgio Dieci (Roma). » » Al sig. Dario Lepori (Roma). novembre » Al sig. Karl Holler (Aachen). gennaio 1983. Al sig. Mario Bagnato (Salerno). febbraio » Al sig. Umberto Millefiorini (Roma). » » Al sig. Elias Lopez Ortega (Caracas). Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: 22 giugno 26 » 23 luglio 25 » 1981 Al » Al » Al Al » » » Al 10 agosto » Al 30 ottobre » Al 1982. Al 30 gennaio Al » » Al Al » » Al » » Al 4 febbraio Al 8 » Al » » Al » » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Jacobus Cornelis Van del Poel (Haarlem). Franciscus Gisbertus Goes (Bois-Le-Duc). Petrus Franciscus Gerardus Backus (Roermond). Bernardus G. Antonius Bakker (Roermond). Wilhelmus C. Eggenkamp (Utrecht). Joannes G. M. Van der Kroft (Haarlem). Petrus M. Middlbusker (Haarlem). Gerardus Albertus Joseph Gras (Haarlem). Henricus Christianus Vismans (Rotterdam). Joseph M. G. Dilderen (Roermond). Joannes Bremmers (Roermond). Theodorus L. Van Son (Rotterdam). Joannes Weijers (Roermond). Joannes Alfonsus W. Prince (Breda). Andreas Dominicus Huizinga (Utrecht). Henricus Joannes van Santvoort (Utrecht). co Diarium Romanae Curiae marzo 13 » » » 28 aprile 7 maggio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 31 19 giugno 10 luglio , 14 » 1 dicembre 16 » 19 23 » 29 12 gennaio » » 1982. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al • » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al 1983. Al » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. 411 Joannes E. Persoon (Roermond). Hadrianus P. van Rijke (Breda). Jogehem Schuyt (Haarlem). Marinus van Boxel (Breda). Villelmus A. von Dijk (Breda). Kàrel Hendrik Christian Joosten (Utrecht). Hendricus J. De Vries (Utrecht). Hendricus Antonius van Oostrum (Utrecht). Johannes Simon Grimberg (Groningen). Johannes Jacobus Petrus Alma (Groningen). Frans M. A. Wildiers (Anvers). Maurice D'Haeye (Anvers). Joannes H. Kroon (Groningen). Joannes Martens (Breda). Mathias G. J. van Hoorn (Roermond). Jean Pierre van Kampenhout (Rotterdam). Giorgio A. Hustinx (Roermond). Marinus Theodorus Tijlmans (Bois-Le-Duc). Aloysius Joseph van Luxemborg (Bois-Le-Duc) Bernardus J. M. Schelbergen (Bois-Le-Duc). Henricus Albertus van Jersel (Bois-Le-Duc). Villelmus Joannes Maria Mulders (Bois-Le-Duc) Gerardus Cornelius H. van Breemn (Utrecht). Evert Maria Soethout (Haarlem). Arnold Amann (Freiburg). Wilhelm Hochheuser (Essen). Giancarlo Bonanomi (Bergamo). Giuseppe Plutino (Roma). Mario Schiano Lomoriello (Roma). Giovanni Garassino (Roma). Gabriel Spahn (Metz). Edourd Ritzenthaler (Metz). NECROLOGIO 21 23 24 » marzo » » » 1983. » » » » » » 26 » » » » » 28 » » Mons. Mons. Mons. Mons. Francesco Sanmartino, Vescovo tit. di Summula. Philip J. A. Kennedy, Vescovo tit. di Ros Ore. Igino Cardinale, Arcivescovo tit. di Nepte. Aurelio Marena, Vescovo già di Ruvo e Bitonto (Italia). Mons. José A. Dantas, Vescovo già di Rui Barbosa (Brasile) . Mons. Stanislaw Jakiel, Vescovo tit. di Tanagra. Mons. Louis Van Steene, Arcivescovo già di Bukavu (Zaire). Mons. Martien A. Jansen, Vescovo già di Rotterdam (Paesi Bassi). 412 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 29 marzo 1983 Mons. Rémy Augustin, Vescovo già di Port-de-Paix (E aiti). 31 » » Mons. Augustin Farah, Arcivescovo di Zahleh. e Furzol (Libano). 2 aprile » Mons. Donai J. Herlihy, Vescovo di Ferns (Irlanda). » » » Mons. Ignatius Mummadi, Vescovo già di Guntur (India). 4 » » Mons. Mattew Baroi, Vescovo di Krishnagar (India). » » » Mons. Cesar Benedetti, Vescovo tit. di Tiddi. CORRIGENDA In vol. LXXV, Pars I (1983) COMMENTARII ACTA APOSTOLICAE SEDIS pag. 174, linea 4 : loco Sooktoënsis legatur Sokotoënsis. pag. 174, linea 22: loco Noglaensi legatur Moglaenensi. An. et vol. LXXV 2 Maii 1983 Pars I, N. 5 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II EPISTULA Ad universos ecclesiae sacerdotes adveniente feria V in Cena Domini anno MCMLXXXIII. Dilecti Fratres in sacerdotio Christi! 1. Mentem ad vos convertere cupimus in exordio Anni Sacri memoriae Redemptionis peractae dicati simulque Anni Iubilaei extraordinarii, qui sive Romae sive in universa Ecclesia die xxv mensis Martii est apertus. Quod hic dies, sollemnitas Annuntiationis Domini simulque Incarnationis eius, est delectus, peculiarem habet vim ac significationem. Etenim mysterium Redemptionis initium cepit, cum Verbum in utero Virginis Nazarethanae virtute Spiritus Sancti caro est factum, atque in paschali eventu per Salvatoris mortem et resurrectionem ad fastigium pervenit. Ab illis profecto diebus Annum Iubilaeum fluere volumus, exoptantes ut ad mysterium Redemptionis hoc ipso anno in vita Ecclesiae speciali ratione attendatur idque fructuosum evadat. Probe quidem novimus id semper praesens adesse et edere fructus, id semper Populum Dei in terra peregrinantem veluti comitari, eius pervadere animos interiusque formare. Tamen vetere in traditione est positum ut ad spatia quinquaginta annorum mens 2 8 - A . A . S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 414 in hac peregrinatione referatur. Hanc profecto traditionem fideliter volumus servare, sperantes simul in ea ipsa partem contineri mysterii temporis, a Deo statuti : hoc est kairós, in quo dispensatio salutis perficitur. Nunc vero, in exordio novi huius Anni Redemptionis et Iubilaei extraordinarii, post paucos dies quam eius est factum initium, iam Feria V in Cena Domini hoc anno MCMLXXXIII occurrit. Ea in memoriam revocat — quemadmodum scimus — diem, quo Christus sacerdotium ministeriale una cum Eucharistia instituit. Illud institutum est pro Eucharistia ideoque pro Ecclesia, quae, ut communitas Populi Dei, per Eucharistiam formatur. Quod quidem sacerdotium — ministeriale et hierarchicum — nosmet participamus. Die ordinationis id accepimus ope ministerii Episcopi, qui in unumquemque nostrum sacramentum, inchoatum in Apostolis, in Cena novissima, in Cenáculo, Feria V, inchoatum, transfudit. Itaque, licet diversa sint tempora, quibus ordinationem suscepimus, tamen Feria V Hebdomadae Sanctae singulis annis est dies natalis sacerdotii nostri ministerialis. Hoc sacro die unusquisque nostrum, ut sacerdotum Novi Testamenti, natus est in sacerdotio Apostolorum. Unusquisque nostrum natus est in revelatione unici et aeterni sacerdotii Iesu Christi ipsius. Haec enim revelatio facta est in Cenáculo, ob Feriam V memorabili, ante Passionem in Golgotha. Eo ipso loco Christus mysterii sui paschalis initia posuit: id « aperuit » ; reseravit quidem, Eucharistia et Sacerdotio quasi olavi usus. Hac de causa nos « ministri Novi Testamenti »/ Feria V Hebdomadae Sanctae congregamur in unum cum Episcopis in cathedralia templa Ecclesiarum nostrarum, congregamur coram Christo, unico et aeterno fonte sacerdotii nostri. Qua in coniunctione, quae fit hac Feria V, Eum invenimus atque insimul per Ipsum, cum Ipso et in Ipso nosmet ipsos invenimus. Bene1 Cfr. 2 Cor 3, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 415 dictus Deus Pater, Filius et Spiritus Sanctus propter gratiam huiusmodi coniunctionis. 2. Hoc igitur magni ponderis tempore denuo Annum memoriae Redemptionis dicatum et Iubilaeum extraordinarium cupimus annuntiare. Cupimus annuntiare id imprimis vobis et coram vobis, venerandi ac dilecti Fratres in sacerdotio Christi; volumusque vobiscum saltem breviter de eius significatione meditari. Hoc enim Iubilaeum ad nos ut sacerdotes Novi Testamenti pertinet peculiarem in modum. Quodsi omnibus credentibus, Ecclesiae filiis et filiabus, eo hortatio declaratur ut, luce mysterii Redemptionis affulgente, vitam et vocationem suam iterum inspiciant, haec hortatio nobis etiam maiore cum vehementia, ut ita dicamus, adhibetur. Itaque Annus Sacer Redemptionis et Iubilaeum extraordinarium monent ut sacerdotium nostrum ministeriale denuo illa ratione consideremus, qua id Christus in mysterium Redemptionis inseruit. 2 « I a m non dicam vos servos vos autem dixi amicos». In ipso Cenáculo haec verba sunt prolata, in ipsis adiunctis temporis, quo Eucharistia et sacerdotium ministeriale sunt instituta, Christus Apostolis et cunctis, qui ab illis quasi hereditate accipiunt sacerdotium ordinatione collatum, significavit eos ob hanc vocationem et per hoc ministerium fieri debere amicos suos - amicos illius mysterii, quod ipse perfecit. Esse sacerdotem idem valet ac singulari amicitiae necessitudine coniungi cum mysterio Christi, cum mysterio Redemptionis, in quo ille « carnem suam dat pro mundi vita » . Nobis, qui cotidie Eucharistiam celebramus, salutiferum sacramentum Corporis et Sanguinis, oportet sit intimus usus cum mysterio, unde hoc sacramentum sumpsit initium. Sacerdotium ministeriale quid sit ostenditur unice et simpliciter, quatenus huius 3 2 3 Io 15, 15. Io 6, 51. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 416 mysterii divini ratio habetur — ac tantummodo hac habita ratione ad effectum adducitur. In intima conscientia nostra ut sacerdotum, propter id ipsum, quod unusquisque nostrum tempore Ordinationis est factus, sumus « amici » : sumus testes singulariter propinqui Amori illi, qui Redemptione manifestatur. Hic ostensus est, <( in principio », creatione atque una cum peccato hominis semper manifestatur redemptione. « Sic enim dilexit Deus mundum, ut Filium suum unigenitum daret, ut omnis, qui credit in eum, non pereat, sed habeat vitam aeternam». En definitio Amoris, prout redemptionem significat; en mysterium Redemptionis, quatenus amore definitur. Unigenitus Filius hunc amorem a Patre accipit et, in mundum inferens, tribuit Patri. Unigenitus Filius vi huius amoris dat se ipsum pro mundi salute: pro vita aeterna cuiusque hominis, fratris sui et sororis suae. 4 Nos ergo sacerdotes, ministri Eucharistiae, sumus «amici» : singulari necessitudine hunc Amorem redimentem contingimus, quo Filius Unigenitus mundum est prosecutus — et continenter prosequitur. Quodsi hoc nobis sanctum inicit timorem, tamen oportet fateamur mysterium illius amoris redimentis una cum Eucharistia quodammodo in manibus nostris versari; cotidie in ore esse nostro; firmiter contineri in vocatione nostra et ministerio nostro. O quam intime unusquisque id quod est ut sacerdos, efficitur ope mysterii Redemptionis! De hoc ipso nos edocet liturgia Feriae V in Cena Domini. De hoc ipso oportet per Annum Iubilaeum meditemur. In hoc ipso vertere debet personalis renovatio nostra interior, siquidem Annus lubilaeus ab Ecclesia intellegitur esse tempus renovationis spiritualis omnibus peragendae. Si autem ministri huius renovationis esse debemus pro aliis, pro fratribus et sororibus nostris in vocatione christiana, nos ipsi eiusdem renovationis esse testes de4 Io 3, 16. Acta, Ioannis Pauli Pp. II 417 bemus et nuntii coram nobismet ipsis. Annus enim Sacer Redemptionis est Annus renovationis in vocatione sacerdotali. Hanc interiorem renovationem in sancta vocatione nostra perficientes, validius et efficacius poterimus praedicare «annum Domini acceptum » . Re quidem vera mysterium Redemptionis non est abstracta notio theologica, sed realitas perennis, per quam Deus hominem in Christo aeterno amore complectitur — homo vero hunc amorem agnoscit, eo ducitur atque perfunditur, eo interius transformatur, eo fit « nova creatura » ; hoc modo iterum generatus amore, qui ei in Iesu Christo est revelatus, mentisque oculos ad Deum attollens, cum Psalte profitetur: Copiosa apud eum redemptio? Anno Iubilaeo volvente huiusmodi professio peculiari cum vi e corde totius Ecclesiae erumpat oportet. Quod quidem, dilecti Fratres, fiat necesse est testimonio vestro vestroque ministerio sacerdotali. 5 6 1 3. Redemptio arctissime cum culparum remissione coniungitur. Deus nos in Iesu Christo redemit, quia in Iesu Christo nobis peccata dimisit; Deus nos in Christo « novam creaturam » fecit, quia in eo nobis est gratificatus de venia. Deus in Christo mundum sibi reconciliavit. Quoniam ergo eum sibi in Iesu Christo, ut primogenito omnis creaturae, reconciliavit, coniunctio hominis cum Deo est irrevocabiliter firmata. Quae quidem coniunctio, quam « primus Adam » olim passus est in se ipso toti familiae humanae auferri, a nullo adimi potest hominum generi, ex quo hoc in Christo, « altero Adam », fundatum est et solidatum. Quam ob rem humanum genus in Iesu Christo indesinenter fit « nova creatura ». Talis vero efficitur, quia in Ipso et per Ipsum gratia remissionis peccatorum 8 9 5 6 Lo 4, 19; cfr. Is 61, 2. 2 Cor 5, 17. 7 Ps ISO 1129], 7. 8 Cfr. 2 Cor 5, 19. Cfr. Col 1, 15. 9 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 418 respectu cuiusvis hominis manet inexhausta: Copiosa apud eum redemptio i Anno Iubilaeo, dilecti Fratres, oportet singularem in modum conscii simus nos huic reconciliationi cum Beo dei)ere inservire, quae semel in perpetuum in Iesu Christo est effecta. Nos servi et ministri huius sumus sacramenti, in quo Redemptio manifestatur et perficitur ut venia, ut remissio peccatorum. O quam significanter accidit ut Christus post resurrectionem iterum in Cenaculum illud ingrederetur, ubi Feria V hebdomadae Passionis Apostolis, una cum Eucharistia, sacramentum tradidit sacerdotii ministerialis, ac tunc diceret ad eos : « Accipite Spiritum Sanctum. Quorum remiseritis peccata, remissa sunt eis; quorum retinueritis, retenta sunt». Quemadmodum primum iis facultatem dedit Eucharistiam celebrandi, id est suum sacrificium paschale modo sacramentali renovandi, sic iterum iis dedit facultatem peccata remittendi. Hoc incessanter ante oculos vestros obversetur, cum per Annum Iubilaeum meditando cogitabitis sacerdotium vestrum ministeriale in mysterium Redemptionis Christi esse insertum. Etenim Iubilaeum peculiare est tempus, quo Ecclesia secundum pervetustam traditionem in tota communitate Populi Dei conscientiam Redemptionis exacuit, eo quod remissionem et veniam peccatorum singularem in modum reddit impensam; hanc ipsam dicimus remissionem et veniam, quarum nos sacerdotes Novi Testamenti facti sumus, post Apostolos, ministri legitimi. Propter remissionem peccatorum, quae in Sacramento Paenitentiae conceditur, quotquot, ministerio nostro sacerdotali usi, hoc Sacramentum suscipiunt, etiam abundantiora haurire valent munera benignitatis, quae in Redemptione Christi continentur, accipientes remissionem poenarum temporalium, quae, peccatorum remissione impetrata, in vita terrena aut 10 10 Io 20, 22 s. Acta Ioannis Pauli Pp. II 419 futura adhuc sunt luendae. Ecclesia credit unamquamque remissionem a Redemptione, per Christum peractam, manare; simul vero ea etiam credit ac sperat Christum ipsum in remissione peccatorum poenarumque temporalium mediationem Corporis Mystici sui accipere. Quoniam mysterium Communionis Sanctorum, in mysterio Corporis Christi Mystici innixum, quod est Ecclesia, panditur respectu habito aeternitatis, Ecclesia Anno Iubilaeo volvente peculiari cum fiducia hoc Mysterium intuetur. Ecclesia nunc cum maxime utilitatem percipere vult e meritis Beatissimae Virginis Mariae, Martyrum et Sanctorum, necnon ex illorum intercessione, quo etiam praesentiorem reddat Redemptionem, a Christo peractam, quoad omnes eius effectus et fructus salvificos. Hoc sane modo alta significatio evangelica patefit usus Indulgentiarum, cum Anno Iubilaeo conexi, quatenus bonum, ab immolatione rédemptrice Christi in omnes generationes Martyrum et Sanctorum Ecclesiae, ab initio ad nostra usque tempora, profectum, iterum in animis hominum nostrae aetatis fructificat per gratiam remissionis peccatorum et effectuum peccati. Dilecti nobis Fratres in sacerdotio Christi ! Per Annum Iubilaeum estote peculiari ratione magistri veritatis Dei, quod attinet ad veniam et remissionem; veritatis dicimus, qualis ab Ecclesia constanter docetur. Hanc veritatem cum tota eius ubertate et copia spirituali proponite; ad hanc aperiendam exquirite vias in animis et conscientiis hominum temporum nostrorum. Praeter institutionem, per hunc Annum Sacrum esse studete, modo singulariter officioso et magnanimo, ministri Sacramenti Paenitentiae, quo filii et filiae Ecclesiae remissionem peccatorum accipiant. Id agite ut in ministerio confessiones audiendi sacerdotium ministeriale, quemadmodum est pernecessarium, ostendatur et comprobetur, cuius rei exempla tot sancti Sacerdotes et Pastores animarum in Ecclesiae historia ad haec usque tempora praebuerunt. Labor autem in Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale 420 hoc sacro ministerio sustinendus vos adiuvet quo altius intellegatis quam penitus in mysterium Redemptionis Christi, per crucem et resurrectionem, sacerdotium ministeriale uniuscuiusque nostrum sit insertum. 4. Verbis, quae scribimus, peculiarem in modum vobis renuntiare volumus Iubilaeum Anni Sacri Redemptionis. Ut notum est e documentis iam editis, Iubilaeum celebrandum est Romae simul et in universa Ecclesia, a die xxv mensis Martii anno MCMLXXXIII usque ad sollemnitatem Paschae anni subsequentis. Quo fit ut peculiaris gratia Anni Redemptionis committatur omnibus Fratribus nostris in Episcopatu, ut Pastoribus Ecclesiarum localium in universali communitate Ecclesiae Catholicae. Simul vero eadem gratia Iubilaei extraordinarii etiam vobis, dilecti Fratres in sacerdotio Christi, concreditur. Vos enim, cum Episcopis vestris coniuncti, estis pastores paroeciarum ceterarumque communitatum Populi Dei, quae in omnibus partibus sunt orbis terrarum. Re quidem vera Annus Sacer oportet in vitae usu celebretur in Ecclesia, initio ducto ex ipsis hisce primariis communitatibus Populi Dei. Cuius rei gratia libet hic quosdam locos depromptos de Litteris Apostolicis sub plumbo datis, quibus Annus Iubilaeus est indictus, afferre. Illis hoc quod volumus, aperte declaratur : (( Annus enim memoriae Redemptionis peractae dicatus — ita scripsimus — oportet peculiarem notam in tota vita Ecclesiae imprimat ut Christiani in ipsa conversatione, quam experiuntur, universas divitias in salute recónditas, quae iis inde a baptismo praebetur, iterum detegant». Etenim «eo quod dispensatio sacramentalis Ecclesiae rursum detegitur et in vitae usu exercetur, per quam gratia Dei in Christo ad singulos et ad communitatem dimanat, ... recondita signi11 11 Litt. A p . sub plumbo datae Aperite portas Redemptori, n. 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 421 ficatio et arcana pulchritudo huiusce Anni, quem Dominus nobis largitur ut celebremus, apparebunt » . Ad summam, Annus Iubilaeus « monitio esse debet ad paenitentiam et conversionem faciendam », pertinens videlicet « ad consequendam ita spiritualem renovationem in singulis fidelibus et in familiis, in paroeciis et dioecesibus, in religiosis communitatibus aliisque vitae christianae et apostolatus sedibus»}* Si huic hortationi magnanimiter obtemperabitur, quasi quidam motus « ab imo » efficietur, qui, a paroeciis variisque communitatibus initium capiens — quemadmodum nuper coram dilecto nostro Presbyterio Romano diximus — novo vigore dioeceses refovebit atque hoc modo praestantem vim ad universam Ecclesiam habebit. Ut hanc ipsam virtutem dynamicam ascendentem secundaremus, in Litteris illis Apostolicis solum quasdam normas directorias generales proposuimus, « Conferentiis Episcopalibus singularumque dioecesium Praesulibus munus committentes statuendi incepta ac monita pastoralia magis concreta, tum secundum cuiusque loci hominum mentem et mores, tum secundum proposita anni millesimi nongentesimi quinquagesimi expleti a Christi morte et resurrectione » . 1 2 1 4 5. Hac de causa, dilecti Fratres, vos ex animo oramus ut de modo cogitetis, quo Sacrum Iubilaeum Anni Redemptionis celebrari possit ac debeat in singulis paroeciis et in ceteris communitatibus Populi Dei, apud quas ministerium sacerdotale et pastorale obitis. Rogamus vos ut de modo cogitetis, quo intra fines illarum communitatum celebrari possit ac debeat, unitate servata cum Ecclesia locali et universali. Oramus vos ut mentes praecipue in illos hominum ordines et coetus intendatis, de quibus in iisdem Litteris Apostolicis expressis verbis 12 13 14 L. c, ibid. L. c, n. 11. L. c, ibid. 422 Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale fit mentio; cuius generis sunt Religiosi et Religiosae clausurae legi obnoxii, aegroti, carceribus inclusi, senes aliique aerumnis afflicti. Novimus enim continenter variisque modis verba Apostoli ad effectum adduci : « adimpleo ea, quae desunt passionum Christi, in carne mea pro corpore eius, quod est ecclesia » . Utinam sic, hac annitente sollicitudine et sollertia pastorali, Iubilaeum extraordinarium secundum verba Prophetae vere -fiat « annus placabilis Domino » pro unoquoque vestrum, dilecti Fratres, necnon pro omnibus, quos Christus, Sacerdos et Pastor, ministerio vestro sacerdotali et pastorali commisit. Haec verba, Feriae V in Cena Domini, sacro diei anno MCMLXXXIII, destinata, libenter accipite quasi nuntia amoris, quo cor nostrum inflammatur; atque etiam pro eo qui scripsit, orate ne umquam ei ille amor desit, de quo Christus Dominus ter Simonem Petrum interrogavit. Haec dum pulsant animum nostrum, vobis universis Benedictionem Apostolicam impertimus. 15 1 6 17 18 Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xxvn mensis Martii, Dominica in Palmis de Passione Domini, anno MCMLXXXIII, Pontificatus nostri quinto. IOANNES PAULUS PP. II 15 L. c, n. 11, A et B . Col 1, 24. " Cfr. is 61, 2; Lc 4, 19. Cfr. Io 21, 15 ss. 16 18 Acta Ioannis Pauli Pp. II CONSTITUTIO 423 APOSTOLICA S A N C T A E C R U C I S ET O P E R I S D E I Opus Dei in Praelaturam personalem ambitus internationalis erigitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ut sit validum et efficax instrumentum suae ipsius salvificae missionis pro mundi vita, Ecclesia maternas curas cogitationesque suas maxima cum spe confert in Opus Dei, quod Servus Dei Ioseph Maria Escrivá de Balaguer divina ductus inspiratione die II Octobris anno M C M X x v n i Matriti inivit. Haec sane Institutio inde a suis primordiis sategit missionem laicorum in Ecclesia et in humana societate non modo illuminare sed etiam ad effectum adducere necnon doctrinam de universali vocatione ad sanctitatem re exprimere atque sanctificationem in labore et per laborem professionalem in quolibet sociali coetu promovere. Idem pariter efficiendum curavit per Societatem Sacerdotalem Sanctae Crucis quoad sacerdotes dioecesibus incardinatos in sacri ministerii exercitio. Cum Opus Dei divina opitulante gratia adeo crevisset ut in pluribus orbis terrarum dioecesibus extaret atque operaretur quasi apostolica compages quae sacerdotibus et laicis sive viris sive mulieribus constabat eratque simul organica et indivisa, una scilicet spiritu fine regimine et spirituali institutione, necesse fuit aptam formam iuridicam ipsi tribui quae peculiaribus eius notis responderet. Idemque Operis Dei Conditor, anno MCMLXII, a Sancta Sede humili cum fiducia suppliciter postulavit ut, natura theologica et primigenia Institutionis perspecta eiusque maiore apostolica efficacia considerata, consentanea configuratio ei inveniretur. Ex quo autem tempore Concilium Oecumenicum Vaticanum Secundum, Decreto Presbyterorum Ordinis, n. 10 per Litteras « motu proprio )) datas Ecclesiae Sanctae, I n. 4 rite in actum deducto, in ordinationem Ecclesiae figuram Praelaturae personalis ad peculiaria opera pastoralia perficienda induxit, visa est ea ipsa Operi Dei apprime aptari. Quapropter anno MCMLXIX Decessor Noster felicissimae recordationis Paulus Sextus petitioni Servi Dei Ioseph Mariae Escrivá de Balaguer benigne annuens potestatem illi dedit Congressum generalem specialem convocandi, cui cura 424 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale esset, ipso duce, ut studium miretur de Operis Dei transformatione, eius ipsius indoli et Concilii Vaticani Secundi normis magis consentanea. Quod omnino studium explicate iussimus Nos ipsi continuari atque anno MCMLXXIX Sacrae Congregationi pro Episcopis, ad quam res suapte pertinebat natura, mandatum dedimus ut, cunctis elementis sive iuris sive facti attente consideratis, formalem petitionem ab Opere Dei exhibitam examini subiceret. Profecto eadem Congregatio huic negotio vacans quaestionem sibi propositam accurate investigavit ratione cum historica tum iuridica et pastorali ita ut, quolibet sublato dubio circa fundamentum possibilitatem et concretam rationem postulationi obsecundandi, plane pateret opportunitas atque utilitas optatae transformationis Operis Dei in Praelaturam personalem. Idcirco Nos de apostolicae plenitudine potestatis Nostrae, adsensi interea consilio, Nobis dato, Venerabilis Fratris Nostri S.R.E. Cardinalis Praefecti Sacrae Congregationis pro Episcopis ac suppleto, quatenus necessarium sit, eorum consensu quorum interest vel qui sua interesse existimaverint, haec quae sequuntur decernimus fierique volumus. I. Opus Dei in Praelaturam personalem ambitus internationalis erigitur sub nomine Sanctae Crucis et Operis Dei, breviato autem nomine Operis Dei. Simul vero erigitur Societas sacerdotalis Sanctae Crucis qua Adsociatio Clericorum Praelaturae intrinsecus coniuncta. I I . Praelatura regitur normis iuris generalis et huius Constitutionis necnon propriis Statutis, quae « Codex iuris particularis Operis Dei » nuncupantur. I I I . Praelaturae iurisdictio personalis afficit clericos incardinatos necnon, tantum quoad peculiarium obligationum adimpletionem quas ipsi sumpserunt vinculo iuridico, ope Conventionis cum Praelatura initae, laicos qui operibus apostolicis Praelaturae sese dedicant, qui omnes ad operam pastoralem Praelaturae perficiendam sub auctoritate Praelati exstant iuxta praescripta articuli praecedentis. I V . Praelaturae Operis Dei Ordinarius proprius est eius Praelatus cuius electio iuxta praescripta iuris generalis et particularis facta Romani Pontificis confirmatione eget. V. Praelatura a Sacra Congre^ gatione pro Episcopis dependet et pro rei diversitate quaestiones pertractabit cum ceteris Romanae Curiae Dicasteriis. V I . Praelatus singulis quinqueniis per Sacram Congregationem pro Episcopis relationem Romano Pontifici exhibebit de Praelaturae statu deque modo quo eius apostolatus procedit. V I I . Praelaturae sedes gubernii centralis in Urbe posita est. In ecclesiam praelatitiam erigitur oratorium Sanctae Mariae de Pace apud sedem centralem Praelaturae. Praeterea Reveren- Acta Ioannis Pauli Pp. II 425 dissimus Alvarus del Portillo, die xv mensis Septembris anno MCMLXXV Praeses Generalis Operis Dei rite electus, confirmatur atque nominatur Praelatus erectae Praelaturae personalis Sanctae Crucis et Operis Dei. Denique ad haec omnia convenienter exsequenda destinamus Nos Venerabilem Fratrem Romulum Carboni, Archiepiscopum titulo Sidoniensem et in Italia Apostolicum Nuntium, dum necessarias ei atque opportunas tribuimus facultates, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Sacram Congregationem pro Episcopis quam primum remittendi verum exemplar actus ita impletae exsecutionis. Contrariis quibusvis rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die x x v i n mensis Novembris, anno MCMLXXXII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI ffi a publicis Ecclesiae negotiis SEBASTIANUS Card. BAGGIO S. Congr. pro Episc. Praefectus Iosephus Del Ton, Proton. Apost. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Loco £g Plumbi In Secret. Status tab., n. 101486. HOMILIA In basilica Petriana habita sollemniter ineunte Anno Iubilaeo ad memo- riam peractae Redemptionis celebrandam.* 1. « Ecco la Vergine concepirà e partorirà un figlio, che chiamerà Emmanuele », perché Dio è con noi. Queste parole del Profeta esprimono il segno che il Signore darà alla casa di Davide : « il Signore stesso vi darà un segno ». Ed è il Segno, che il re Acaz non voleva chiedere da Dio, perché i suoi pensieri e il suo cuore non tenevano conto delle assicurazioni del Signore manifestate nella promessa fatta a Davide. È il Segno che, contrariamente al re, proclamò alla casa di Davide il profeta Isaia, l'Evangelista dell'Antico Testamento. 1 2 * Die 25 m. Martii a. 1983. 1 Cfr. Is 7, 14. 2 2 Sam 7, 16. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 426 È il Segno in cui si realizza la Promessa e viene (da pienezza del tempo». Il Dio della maestà infinita diventa Emmanuele: « D i o con n o i » . Î3 il Segno in cui ha inizio la Redenzione del mondo (exordia salutis nostrae), perché già nel grembo purissimo della Vergine Maria l'Emmanuele è il nostro Redentore. In questo Segno ha oggi inizio l'Anno Santo della Redenzione. 3 2. Ecco, viene aperta la porta del Giubileo straordinario ed entriamo per essa nella Basilica di San Pietro. È un simbolo. Entriamo non soltanto in questa veneratissima basilica romana. Entriamo anche nella più santa dimensione della Chiesa, nella dimensione di grazia e di salvezza che essa sempre attinge dal Mistero della Redenzione. L'attinge sempre e senza intervallo. Tuttavia, in questo anno che inizia oggi, desideriamo che la Chiesa intera sia particolarmente consapevole del fatto che la Redenzione perdura in essa come dono del suo Sposo divino. Che sia particolarmente sensibile a questo dono ; aperta e disponibile più profondamente del solito all'accoglienza di questo dono. Che la Chiesa, la nostra Chiesa, pellegrinante sulla terra, possa, in questa apertura salvifica, essere immersa in modo speciale nel mistero della Comunione dei Santi in Cristo. Che ancora più profondamente del solito respiri con i polmoni del perdono e della misericordia di Dio. Che con una gioia più grande del solito, si converta e creda al Vangelo. Che tutti i suoi figli più fortemente aderiscano al Redentore divino, a lui che è la porta, attraverso la quale bisogna entrare per essere salvi. 4 3. Con questi pensieri e voti, viene aperta la porta del Giubileo straordinario ed entriamo attraverso di essa nella Basilica di San Pietro, e contemporaneamente in tutte le cattedrali vescovili, in tutte le chiese parrocchiali, e in tutte le cappelle anche nelle terre più lontane, e specialmente in quelle delle missioni. Entriamo in tutte le comunità cristiane, quali che siano e dovunque esse siano al mondo, specialmente nelle catacombe del mondo contemporaneo. Il Giubileo straordinario della Redenzione è l'Anno Santo di tutta la Chiesa. 3 Gal 4, 4. * Gv 10, 9. Acta Ioannis Pauli Pp. II 427 Da questa soglia, oggi, noi vediamo aprirsi un'ampia prospettiva su tutto un tempo di Grazia, che perdurerà fino alla Pasqua dell'Anno prossimo. Dall'incarnazione alla Pasqua. 4. Alla soglia dell'Anno Giubilare della Redenzione, la liturgia dell'odierna Solennità ci proclama.il compimento di quel Segno che, secondo le parole del profeta Isaia, doveva essere dato alla Casa di Davide : « Ecco : la Vergine concepirà e partorirà un figlio, che chiamerà Emmanuele ». E così avviene. Il Segno è compiuto e prende forma nel mistero dell' Annunciazione. Conosciamo bene questa forma. Noi amiamo profondamente l'Annunciazione angelica. Ritorniamo ad essa tre volte al giorno con la preghiera dell'Angelus. Essa è l'invocazione delle nostre labbra. È il canto dei nostri cuorL Essa ci riporta continuamente a quella Annunciazione a Maria, nella cui Solennità, che associa il Piglio e la Madre nel mistero dell'Incarnazione, vediamo pure il momento più adatto per dare inizio all'Anno della Redenzione. Nell'Annunciazione infatti si è avuto l'inizio della redenzione del mondo : l'Emmanuele, Dio con noi, è quel Cristo che nella Lettera agli Ebrei parla al Padre : (( Tu non hai voluto né sacrificio né offerta, un corpo invece mi hai preparato. Non hai gradito né olocausti né sacrifìci per il peccato. Allora ho detto: Ecco, io vengo... per fare, o Dio, la tua volontà». 5 Così dice Cristo, Verbo Eterno del Padre, Figlio suo prediletto. In queste parole sta l'inizio della Redenzione del mondo e tutto il suo disegno fino alla fine. La redenzione del mondo è legata a quel Corpo ricevuto da Maria ed offerto nel sacrifìcio della Croce, divenuto poi il Corpo della risurrezione: del «primogenito dei morti». E perciò, nel suo stesso inizio, la Redenzione del mondo è legata ad una parola che fa echeggiare la mirabile obbedienza di Cristo nella santa obbedienza della Vergine di Nazareth. Proprio a Lei si rivolge l'annunciazione di Gabriele. Proprio Lei sente la decisiva risposta dell'Angelo alla principale domanda : « Lo Spirito Santo scenderà su di te, su te stenderà la sua ombra la potenza dell'Altissimo. Colui che nascerà sarà dunque santo e chiamato Figlio di Dio » . E proprio Lei. 6 7 s 6 7 Eb 10, 5-7. Ap 1, 5. Lc 1, 35. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 428 Maria di Nazareth, accoglie questa risposta —- ed accoglie nel suo grembo e nel suo cuore il Figlio di Dio come Figlio dell'uomo. E in Lei il Verbo si fece Carne dopo quella sua parola d'obbedienza in sintonia con Cristo : « Eccomi, sono la serva del Signore, avvenga di me quello che ha detto » . Di Lei, prima Redenta, Dio fece la porta di ingresso del Redentore nel mondo. 8 5. Oggi noi tutti, qui riuniti nella Basilica di San Pietro a Roma, o nelle Comunità del Popolo di Dio disseminate in tutto il mondo, accogliamo questa Annunciazione come il compimento del Segno della profezia di Isaia. Accogliamo in quel Segno l'Emmanuele. Professiamo la nostra fede nell'inizio della Redenzione del mondo. Da questo inizio desideriamo proseguire per tutte le tappe del Giubileo straordinario. Desideriamo ottenere che questo Anno che, nella storia dell'umanità, è marcato col segno dell'anniversario della Redenzione, diventi per noi, giorno per giorno, 1'« Anno di grazia del Signore ) ) . 9 Sollemnis precatio Summi Pontificis. « A n n o di grazia» che io, successore di Pietro, invoco da te Signore di ogni epoca e di tutta la storia, che ci hai amato fino alla morte per darci in abbondanza la vita : 1. Gesù Cristo, Figlio del Dio Vivente, che hai preso il tuo corpo dalla Vergine Maria e ti sei fatto Uomo per opera dello Spirito Santo ! Gesù Cristo, Redentore dell'uomo ! Tu che sei lo stesso ieri ed oggi e per i secoli ! Accogli questo Anno del Giubileo staordinario, che Ti offre la tua Chiesa per celebrare il millenovecentocinquantesimo anniversario della tua Morte e Risurrezione per la Bedenzione del mondo. Tu, che dell'opera della Redenzione hai fatto la sorgente di un dono sempre nuovo per la tua Sposa terrena, fa' penetrare la sua forza salvifica in tutti i giorni, le settimane, e i mesi di questo Anno, 8 9 Lc 1, 38. Le 4, 19. Acta Ioannis Pauli Pp. II affinché esso diventi per noi veramente P(( Anno di grazia del Signore ». 2. Fa' che noi tutti in questo tempo d'elezione, ancor più amiamo Te rivivendo in noi stessi i misteri della tua vita, dal concepimento e dalla nascita fino alla croce ed alla risurrezione. Sii con noi mediante questi misteri, sii con noi nello Spirito Santo, non ci lasciare orfani ! Ritorna sempre a noi. 1 3. Fa' sì che tutti si convertano all'Amore, il Padre che è « ricco di misericordia » . Nel corso di quest'anno la Chiesa intera risenta l'abbondanza della tua Eedenzione, che si manifesta nella remissione dei peccati e nella purificazione dai loro residui che gravano sulle anime chiamate ad una vita immortale. Aiutaci a vincere la nostra indifferenza e il nostro torpore ! Donaci il senso del peccato. Crea in noi, o Signore, un cuore puro, e rinnova uno spirito saldo nella nostra coscienza. 2 3 4. Fa' o Signore che questo Anno Santo della tua Redenzione diventi pure un appello al mondo contemporaneo, che vede la giustizia e la pace sull'orizzonte dei suoi desideri, — e tuttavia, concedendo sempre maggiore spazio al peccato, vive, giorno per giorno, in mezzo a crescenti tensioni e minacce, e sembra avviarsi verso una direzione pericolosa per tutti ! 1 2 3 Cfr. Gv 14, 18. Ef 2, 4. Cfr. Sal 50 (51), 12. 29 - A. A. S. 429 430 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Aiutaci Tu a cambiare la direzione delle crescenti minacce e sventure nel mondo contemporaneo ! Risolleva l'uomo ! Proteggi le nazioni ed i popoli ! Non permettere l'opera di distruzione che minaccia l'umanità contemporanea ! 5. O Signore Gesù Cristo, si dimostri più potente l'opera della tua Redenzione ! Questo implora da Te, in questo Anno, la Chiesa mediante tua Madre, che Tu stesso hai dato come Madre di tutti gli uomini. Questo implora da Te la Chiesa nel mistero della Comunione dei Santi. Questo implora con insistenza la Tua Chiesa : o Cristo ! Si dimostri più potente — nell'uomo e nel mondo — l'opera della tua Redenzione ! Amen. ALLOCUTIONES I Ad Urbis Magistrum et Administratorum ordinem, ineunte anno 1983 omina Summo Pontifici proferentes.* 1. Sono lieto di questo incontro all'inizio del nuovo Anno, perché mi dà la possibilità non soltanto di scambiare gli auguri con lei, Signor Sindaco, con i Membri della Giunta Municipale e con una rappresentanza dell'intero Consiglio Comunale, ma di rivolgere altresì una particolare ed affettuosa attenzione alla Città di Roma, che voi ed io — ciascuno con finalità e compiti distinti — siamo chiamati a servire con dedizione e con impegno. Sono ormai al quinto anno del mio ministero di Yescovo di Roma e in questo periodo ho cercato con tutti i mezzi di conoscere personalmente la mia vasta Diocesi in maniera sempre più approfondida per * Die 20 m. Ianuarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 431 quanto concerne i problemi, numerosi, diversi e complessi, che si intrecciano in una metropoli, unica e singolare per la sua storia, per la sua ricchezza culturale e artistica, per la sua posizione di capitale della Nazione italiana e — nello stesso tempo — di centro della religione cattolica. Mediante vari incontri, ma specialmente nelle mie visite pastorali alle parrocchie, ho voluto rendermi conto delle esigenze, dei bisogni, dei problemi di questa Città, che sta in cima ai miei pensieri, ed alle mie preoccupazioni. 2. Sono esigenze, bisogni e problemi di ordine umano, sociale, economico e, perciò stesso, sono anche problemi di carattere morale e spirituale, in quanto non si può dividere e separare l'uomo in compartimenti stagni. Sono problemi, certamente comuni a qualsiasi città che continui ad espandersi ; ma sono anche specifici e tipici di Questa Roma, che, oltre ad aver raggiunto una popolazione di quasi tre milioni di abitanti, presenta — come ho accennato — caratteristiche tipiche che ne fanno un ((unicum» dal punto di vista sociologico, politico e religioso. Ad alcuni di questi problemi ella, Signor Sindaco, ha fatto cenno nel corso del Suo indirizzo. Desidero, in questa significativa circostanza, fare eco alle preoccupazioni da lei manifestate, sottolineando in particolare, tra gli altri, il problema della casa, specialmente per le giovani generazioni, che si preparano a formarsi una famiglia ; quanti giovani fidanzati sono amaramente costretti a ritardare la data delle nozze perché non trovano un alloggio adatto alle loro esigenze e alle loro possibilità economiche ! Parlando di giovani — cioè dei prossimi protagonisti della storia e della società — come sarebbe possibile tacere di quell'altro grave problema, pure da lei toccato e che oggi angustia tante famiglie, il problema cioè della occupazione, del posto di lavoro? Occorre agire contro la disoccupazione, la quale — come affermavo nella Enciclica sul lavoro umano — (( è in ogni caso un male e, quando assume certe dimensioni, può diventare una calamità sociale. Esso diventa un problema particolarmente doloroso, quando vengono colpiti soprattutto i giovani, i quali, dopo essersi preparati mediante un'appropriata formazione culturale, tecnica e professionale, non riescono a trovare un posto di lavoro e vedono penosamente frustrate la loro sincera volontà di lavorare e la loro disponibilità ad assumersi la propria responsabilità per lo sviluppo economico e sociale della comunità». 1 1 Laborem exercens, 18. 432 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Tale forzata disoccupazione può provocare, e provoca di fatto, traumi pericolosi e subdole tentazioni a reagire sia con il salto nel metodo della violenza e del terrorismo, che possono venir abbracciati come soluzione giudicata unica per la trasformazione della società, sia con la disperata ricerca di una parvenza di felicità offerta dalla droga, la cui diffusione a Roma — financo nelle scuole — diventa sempre più preoccupante e continua a mietere vittime. Meritano inoltre attenta considerazione i problemi dell'assistenza sanitaria, sempre più urgente in una metropoli in continua espansione ; quello della scuola, la quale, oltre alla seria crisi di fondo che sta attraversando, circa le sue finalità e i suoi contenuti, si trova, in certe zone, carente di strutture e di aule, costringendo dirigenti, docenti e alunni ad evidenti situazioni di disagio ; vi è poi il grave problema degli anziani e, infine, il problema dell'ordine pubblico, drammaticamente sentito dai cittadini desiderosi di vivere nella pace e nella concordia civile. 3. Chiamato dalla Divina Provvidenza ad essere il Pastore della Chiesa Universale, in quanto Successore di Pietro nella Sede di Roma, non posso non sperimentare da una parte la forte valenza umana e sociale dei problemi citati — ai quali potremmo aggiungerne altri facilmente individuabili — e, d'altra parte, non avvertire anche il senso della mia responsabilità, come Vescovo dell'Urbe, nel dare il contributo mio personale ed assicurare quello di tutta la Chiesa locale per lo sviluppo ordinato, integrale di Roma. Tutte le componenti della vasta Diocesi — Sacerdoti, Religiosi, Religiose, Laici — sono lealmente disponibili ad operare, per quanto li riguarda, con quella generosità e quell'impegno che li hanno anche in passato caratterizzati, perché Roma risponda con coerenza e consapevolezza alla sua specifica missione storica e perché il suo volto autentico non venga in alcun modo né offuscato né, tanto meno, deturpato. Che questo «volto di Roma» — la Città aperta a tutti i Popoli e centro del Cattolicesimo — si manifesti, in maniera del tutto particolare, nell'imminente Anno Giubilare Straordinario, che avrà inizio il 25 marzo prossimo, per concludersi nella Pasqua dell'anno 1984 ! Tale Giubileo intende celebrare il 1950° anniversario della Redenzione. Sarà un Anno, durante il quale tutti i membri della Chiesa, ed anche tutti gli uomini di buona volontà, saranno spronati ed invitati a meditare Acta Ioannis Pauli Pp. II 433 sul Messaggio e sull'Opera di Gesù Cristo. Anche se il Giubileo si celebrerà contemporaneamente a Roma e nel mondo intero, molti fedeli qui confluiranno per venerare le insigni reliquie della Passione, le tombe dei Santi Pietro e Paolo e dei numerosi Martiri e Santi qui conservate. Come dicevo il 23 dicembre scorso ai Cardinali ed ai Membri della Curia Romana, «questo Giubileo acquista il carattere di una sfida lanciata all'uomo d'oggi, al credente d'oggi affinché comprenda più a fondo il mistero della Redenzione, si lasci afferrare da questo movimento straordinario di attrazione verso la Redenzione il cui realismo si avvera costantemente nella Chiesa come istituzione e dev'essere appropriato, come carisma, nell'ora di grazia che il Signore fa scorrere per ciascuno di noi nei momenti forti dell'esperienza cristiana » . Ella, Signor Sindaco, mi ha confermato che la Giunta Comunale di Roma, per la parte di sua competenza, sta già studiando con impegno opportune iniziative per l'ordinato svolgimento di questo importante evento ecclesiale. Sono grato per tale pronta disponibilità e confido che nei prossimi mesi Roma saprà degnamente accogliere i pellegrini che qui giungeranno da ogni parte del mondo, offrendo loro la possibilità di vivere serenamente un Avvenimento che avrà certamente un grande influsso spirituale sulla Città, sulla Chiesa e sull'intera Umanità. Quale migliore fondamento può esservi, infatti, alla comprensione reciproca e alla pacifica convivenza fra i popoli dell'accettazione del Messaggio di Cristo, la cui nascita è stata salutata dal Cielo come annuncio di pace per gli uomini di buona volontà? 2 dell'esprimere tali voti, ringrazio ancora una volta lei. Signor Sindaco, e l'intero Consiglio Comunale, per avermi voluto rivolgere gli auguri di Buon Anno ; auguri che vi ricambio « toto corde » e che estendo anche a tutti i carissimi Romani. Sulla nostra diletta Città, su tutti gli abitanti ed ospiti dell'Urbe invoco i conforti e i lumi del Signore, per l'intercessione di Maria Santissima « Salus Populi Romani » e dei Santi Apostoli Pietro e Paolo. 2 Cfr. Lc 2, 14. 434 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Ad quosdam Germaniae Occidentalis episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Liebe Mitbrüder! 1. In der frohen Gewißheit unserer tiefen Verbundenheit als Glieder des Bischofskollegiums und unserer inneren Einheit in Christus, dem alleinigen wahren »Guten Hirten« inmitten des Gottesvolkes, empfange ich Euch heute am Ende Eures Ad-limina-Besuches gemeinsam im Vatikan, dem Ort des bleibenden Glaubenszeugnisses des hl. Petrus und seiner Nachfolger. Wie bei der vorhergehenden Gruppe deutscher Bischöfe grüße ich in Euch die ganze Kirche in Eurem Land, von deren Lebenskraft und Glauben ich seit meinem Pastoralbesuch eindrucksvolle Erinnerungen bewahre. Mein besonderer Gruß gilt dem verehrten Herrn Kardinal Joseph Höffner, dem langjährigen Vorsitzenden der Deutschen Bischofskonferenz, dem ich anläßlich seiner kürzlichen Wiederwahl Gottes Licht und Beistand erbitte. Zugleich gedenke ich in diesem Augenblick in Dankbarkeit des Bischofs Bernhard Stein, des früheren Oberhirten der Diözese Trier, und auch des allzu früh verstorbenen Bischofs von Münster, Heinrich Tenhumberg. Ihre beiden Nachfolger heiße ich zu ihrem ersten Ad-limina-Besuch herzlich willkommen. Unsere brüderliche Begegnung ist Ausdruck und Vertiefung unserer kollegialen Verbundenheit in der gemeinsamen Verantwortung für die Heilssendung Christi in unserer Zeit. Mögen daraus fruchtbare Impulse für die pastorale Arbeit in Euren Diözesen und Gemeinden erwachsen. 2. Die katholische Kirche in der Bundesrepublik Deutschland bietet dem äußeren Betrachter einen kraftvollen Anblick, den einer wohlgeordneten, wirksamen Organisation mit vielfältigen pastor alen und sozialen Initiativen sowie großer Hilfsbereitschaft für weniger bemittelte Ortskirchen und notleidende Menschen in anderen Ländern und Kontinenten. Die jährlichen ausführlichen Berichte von den Arbeiten und Beschlüssen im Bahmen Eurer Bischofskonferenz bezeugen, mit welch hohem Verantwortungsgefühl die Kirche in Eurem Land auch an den schwerwiegenden Problemen in Staat und Gesellschaft Anteil nimmt und zu deren Lösung ihren spezifischen Beitrag leistet. Anerken* Die 21 m. Ianuarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 435 nung und Dank gebührt Eurer stets großzügigen Mitarbeit in den vielfältigen Anliegen des Heiligen Stuhles und der Weltkirche sowie Euren intensiven Kontakten, die Ihr mit Mitbrüdern und Bischofskonferenzen in den Kirchen der Dritten Welt unterhaltet, wodurch Ihr den gegenseitigen Erfahrungsaustausch wie auch den Geist weltweiter Brüderlichkeit wirksam fördert. Doch kann, wie Ihr selbst in Euren Gesprächen mit mir betont habt, dieses kraftvolle organisatorische Leben in der Kirche Eures Landes nicht die innere religiöse Krise vergessen lassen, die sich weltweit aus dem fortschreitenden Prozeß der Säkularisierung und aus der Gottvergessenheit in der modernen Konsumgesellschaft herleitet und auch Euch und Eure Priester bei der täglichen Seelsorgsarbeit in den Gemeinden vor große Schwierigkeiten stellt. Die rückläufige Zahl der sonntäglichen Kirchenbesucher, die zunehmende Zerrüttung in Ehen und Familien mit wachsenden Scheidungsquoten, das Sinken der öffentlichen Moral und die Mißachtung menschlicher Grundwerte in Staat und Gesellschaft sind nur allzu deutliche Zeichen für eine bedrohlich um sich greifende Entchristlichung des menschlichen und gesellschaftlichen Lebens. Diese stellt für die Kirche eine große Herausforderung dar, der sie nur durch eine radikale Besinnung auf ihren ureigensten Heilsauftrag wird begegnen können. Gefordert ist eine tiefgreifende innere Erneuerung der Kirche aus der Kraft des göttlichen Geistes und eine authentische Eeuevangelisierung mit dem Aufruf Christi zu Umkehr und Glauben. 3. Es kann keine geistige Erneuerung geben, die sich nicht in Buße und Umkehr vollzieht. Christus selbst hat die Verkündigung der Frohen Botschaft mit dem eindringlichen Bußruf begonnen : »Kehrt um und glaubt an das Evangelium«. Die Kirche ist heute in einer besonderen Weise aufgefordert, diesen Ruf des Herrn selber neu zu hören und zu befolgen sowie den Menschen zu verkünden. Er bildete das Motto Eures Katholikentages in Düsseldorf und wird eine gründliche Erörterung und Aktualisierung in den Beratungen der kommenden Bischofssynode erfahren. Der Bußruf Christi soll auch das zentrale Anliegen der pastoralen Erneuerung in Euren Diözesen und Gemeinden werden. 1 Vielleicht sind Buße und Bußsakrament noch nie zuvor so sehr in die Krise geraten wie in unserer Zeit. Das Bewußtsein des Menschen, 1 Mk 1, 15. 436 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale daß er ein Sünder ist, die Bereitschaft, seine Schuld beim Namen zu nennen, und die Einsicht, daß nur der vergebende Gott einen Neuanfang schenken kann, sind heute weitgehend verdunkelt oder völlig geschwunden. Gleichzeitig hat jedoch derselbe Mensch, der mit Buße und Umkehr nicht mehr viel anzufangen weiß, von einer ganz anderen Seite her eine erschütternde Erfahrung der Grenze machen müssen. Der moderne Fortschritt ist in ein Tempo hineingeraten, das nach dem Bausch der Selbstsicherheit die Angst vor dem Entgleisen, vor der Katastrophe hat wachsen lassen. Grenzen des Wachstums sind sichtbar geworden, der Überdruß an einer Kultur des bloßen Habens und Genießens greift um sich; zugleich verbreitet sich der Schrecken vor einer inneren Erschöpfung der Lebensmöglichkeiten auf dieser Welt oder einer kriegerischen Selbstzerstörung der Menschheit. Die Verhältnisse selbst schreien dem Menschen heute den gleichen Ruf ins Bewußtsein, den der Herr an den Anfang seiner Predigt gestellt hat: Kehrt um ! Dennoch kann diese konkrete Grenzerfahrung den persönlichen Bußruf Christi nicht ersetzen, wenngleich sie ihm den Weg zu bahnen vermag. Wer nur den Umkehrruf hört, wie er sich angesichts der gegenwärtigen großen Gefährdung der Menschheit erhebt, droht in Resignation und Angst, in Protest gegen das Bestehende oder in letztlich gefährlichen Utopien steckenzubleiben, ohne das Unheil des Menschen an der Wurzel zu packen. Damit die Welt neu werden kann, muß der Mensch neu werden, und der Mensch kann nur neu werden, wenn er den ganzen Ruf der Frohen Botschaft ernst nimmt, den Markus an den Anfang der Predigt Jesu stellt : »Die Zeit ist erfüllt, und das Reich Gottes ist nahe. Kehrt um und glaubt an das Evangelium«. Kehrt um und glaubt ! 4. In dieser Situation habt Ihr, liebe Mitbrüder, eine ganz besondere Verantwortung. Eine neue Nachdenklichkeit ist allenthalben aufgebrochen, viele fragen wieder nach Orientierung, nach Halt und Weg. Es ist an Euch, den Hirten und Zeugen, die Stimme Gottes den Menschen noch vernehmbarer zu machen, damit auch solche, die sich in einem langen Prozeß der Ermüdung von der Kirche entfernt haben, Zeit der Gnade erfahren und sich neu dem pilgernden Gottesvolk anschließen, das unter der Führung und dem Gebet des Herrn die Straße in eine Zukunft findet, die er allein schenken kann. Rufer der Umkehr zu sein, ist nicht bequem. Auch wenn noch so Acta Ioannis Pauli Pp. II 437 viele erkennen, daß Umkehr not tut, dürfen wir uns nicht darüber wundern, daß viele vor den konkreten Schritten zurückschrecken, die dafür erforderlich sind. Ich möchte Euch in Eurem schweren Dienst bestärken, Rufer der Umkehr zu sein, und im folgenden auf einige Richtungen hinweisen, die neu einzuschlagen sind, damit wahrhaft Umkehr geschehe und die Menschen sich "wieder neu Gott zuwenden und öffnen. Wir müssen umkehren von der Anonymität zum Bekenntnis. Umkehr gibt es nicht, wenn nicht jeder bei sich selbst anfängt. Der Mensch der industriellen Massengesellschaft ist versucht, sich in der Anonymität der Masse zu verstecken. Andererseits möchte er jedoch aus dem Bann der Namenlosigkeit ausbrechen; er möchte wieder einen Namen, ein Ich haben und erleben. Es gibt geradezu einen Kult des Gespräches, des Aussprechens aller Schwierigkeiten, Probleme und Empfindungen. Warum finden wir nicht auch wieder neu den Weg zu jenem Gespräch, das wahrhaft befreit? Zum Gespräch, in dem ich meine Ohnmacht, mein Versagen dem allmächtigen Gott anvertraue und von ihm die Zusage der Vergebung und des neuen Anfangs empfange? Überall wo Menschen neu das Bußsakrament entdecken, gelingt ihnen ein Durchbruch zu neuer Freiheit. Werdet nicht müde, hier Wege zu eröffnen, Hilfen anzubieten, behutsam und mutig Menschen zu begleiten auf ihrem Weg zu Buße und Bußsakrament. Wir müssen umkehren vom Ich zum Du, zum Wir. Der Mensch kann sich selbst nicht finden, wenn er nicht dem Du begegnet und sich zum Mitmenschen hin öffnet. Die Unfähigkeit zu personaler Bindung, zur Treue, zum Ja ohne Grenzen und Vorbehalt ist letztlich Unfähigkeit zum eigenen Menschsein. Umkehr vom Ich zum Du besagt Umkehr zu Bindung und Treue, die auch Krisen und Schwierigkeiten überdauern und sich in Ehe und Familie, in Kirche und Gesellschaft gegenüber Gott und den Mitmenschen bewähren. Jeder trägt Verantwortung für den anderen und für das Gemeinwohl. Gleichgültigkeit, Staatsverdrossenheit und Fatalismus stehen im Gegensatz zu christlicher Weltverantwortung. Welch große Tradition haben katholische Soziallehre und sozialer Katholizismus in Eurem Land ! Laßt die Impulse nicht ungenutzt, die ich in meiner Enzyklika «Laborem exercens« in dieser Richtung gegeben habe. Wir müssen umkehren von Illusionen zur konkreten Verantwortung, vor allem zur Verantwortung vor Gott. Nichts läge mir ferner, als jenen Idealismus zerstören zu wollen, der heute viele junge Menschen wieder ergreift. Aber es muß ein Idealismus sein, der sich auf dem Weg der Nachfolge bewährt und nicht vor Opfern und Kreuz kapituliert. Große Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 438 Ziele auf dem kleinen Weg, das heißt durch kleine, bescheidene Schritte zu erreichen, darum geht es. Helft, liebe Mitbrüder, gerade den jungen Menschen, ihre Ideale umzumünzen in die konkrete Verantwortlichkeit ! Die großen geistlichen Lehren von der Unterscheidung der Geister, vom Gewinnen und Prüfen der eigenen Lebensentscheidung, eine Spiritualität christlich gelebter Alltäglichkeit tut heute not, damit Menschen wieder befähigt werden zum großen und ganzen Ja, durch das sie sich im Bewußtsein ihrer Verantwortung vor Gott und den Mitmenschen in den vielfältigen Schwierigkeiten und Prüfungen des Alltags als wahre Christen bewähren können und das allein auch eine geistliche Berufung zum Leben nach den evangelischen Räten oder im Priestertum zu tragen vermag. 2 5. Liebe Mitbrüder ! »Das ist der Wille Gottes, daß ihr heilig lebt«, so ermahnt der hl. Paulus seine Gläubigen. Der einzige Weg zu solcher Heiligung ist der Weg der Umkehr und Buße, wie Christus und die Kirche ihn lehren. Um im Menschen das rechte Gespür dafür zu wekken, was Sünde ist, muß er vor allem seine große Verantwortung vor Gott und gegenüber seinen Mitmenschen erkennen. Eine tiefe Gewissenserziehung ist dazu erforderlich. Ohne Sündenerkenntnis kann es kein Sündenbekenntnis geben. Bemüht Euch zusammen mit Euren Priestern darum, die Gläubigen zu einer echten Bußgesinnung zu führen und darauf hinzuwirken, daß sie das Bußsakrament als wirksames Zeichen der Versöhnung erfahren und davon häufigen Gebrauch machen. Die neue Ordnung zur Feier der Buße bietet dafür wertvolle Anregungen und pastorale Hilfen, die es voll auszuschöpfen gilt. Die Kirche kann den Aufruf Christi zu Umkehr und Glaube nur dann überzeugend den Menschen als Heilsbotschaft verkünden, wenn sie ihn zuallererst selbst befolgt und beispielhaft vorlebt. In der kommenden Bischofssynode wird die Kirche sich gewissenhaft darüber Rechenschaft geben und ihren Verkündigungsauftrag vom Bußruf des Herrn her neu bestimmen. Sucht die wertvollen Anregungen und Erfahrungen Eures erfolgreich verlaufenen Düsseldorfer Katholikentages für die konkrete Seelsorge in Euren Diözesen und Gemeinden fruchtbar zu machen. Das von mir angekündigte Jubiläumsjahr der Erlösung bietet dafür einen zusätzlichen Anlaß und große pastorale Hilfen. Das Jubiläumsjahr selbst will ein Aufruf zur Buße und zu einem fruchtbaren Empfang der Gnade der Ehlösung sein. 2 1 Thess 4, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 439 6. Durch das ernsthafte Bemühen der Kirche um geistliche Erneuerung durch Umkehr und Buße wird zugleich das zentrale und heute so dringliche Anliegen der Einheit aller Christen neue Impulse erhalten, dessen wir gerade in der jetzigen Weltgebetsoktav wieder besonders gedenken. Es gibt, wie das I I . Vatikanische Konzil nachdrücklich betont, »keinen echten Ökumenismus ohne innere Bekehrung«. Mit Freude habe ich die Schritte verfolgt, die Ihr im Anschluß an meinen Besuch in Eurem Land in der gemeinsamen ökumenischen Arbeit unternommen habt. Laßt Euch durch die Schwierigkeiten, denen Ihr dabei begegnet, nicht entmutigen. Setzt den gemeinsamen Weg fort mit aller Liebe und Entschlossenheit, mit Klarheit und Mut zur Hoffnung, zu der uns Christi verheißener Beistand und sein Gebet berechtigen. 3 Möge Gott Euch, liebe Mitbrüder, in Eurem unermüdlichen Wirken für die großen Anliegen der Kirche in unserer Zeit, für die geistige Erneuerung die Kirche und die Einheit der Christen durch Umkehr und Buße, stets mit seinem Licht und Beistand begleiten. Er erhöre unser Gebet, das wir am Ende unserer brüderlichen Begegnung mit den Worten der Liturgie an ihn richten : »Herr, unser Gott, wir haben uns im Namen deines Sohnes versammelt und rufen zu dir: ... mach uns hellhörig für unseren Auftrag in dieser Zeit und gib uns die Kraft, ihn zu erfüllen » . 4 Das erbitte ich Euch, Euren Mitarbeitern und allen Gläubigen in Euren Diözesen von Herzen mit meinem besonderen Apostolischen Segen. III Ad Exc.mum Virum Ioannem Antonium Beelaerts van Biokland, Nederlandiae apud Sanctam Sedem Legatum constitutum, crediti sibi muneris testis Litteras Summo Pontifici tradentem.* Monsieur V Ambassadeur, Aujourd'hui — simple coïncidence ou circonstance providentielle —, j'ai la joie d'accueillir Votre Excellence comme nouvel Ambassadeur de Sa Majesté la Reine des Pays-Bas auprès du Saint-Siège, mais également 3 Unitatis redintegratio, N r . 7. 4 Oration der 1. Woche im Jahreskreis. * Die 22 m. Ianuarii a. 1983. 440 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale les évêques qui sont à la tête des diocèses catholiques pour leur traditionnelle visite « a d Limina». Ces deux événements, de nature assurément différente, convergent cependant, en ce sens qu'à travers des Autorités qualifiées, ils rendent comme présent en cette Maison le peuple néerlandais avec sa vie, ses problèmes et ses espoirs. Je vous remercie sincèrement, Monsieur l'Ambassadeur, des paroles que vous venez de m'adresser. Elles témoignent d'une concordance, déjà existante, entre les efforts du Siège Apostolique et ceux de votre Gouvernement, qu'il s'agisse de défendre et de promouvoir la paix mondiale par les voies du dialogue, de faire respecter partout la dignité sacrée des individus et la liberté des peuples, ou encore de porter secours aux régions victimes de catastrophes imprévisibles ou de misères endémiques. Votre mission inaugurée aujourd'hui même, de même que la visite de l'épiscopat néerlandais, me sont un motif de réconfort et d'espérance. Vous êtes le fils d'une nation dont l'histoire est riche et passionnante à bien des titres. La célèbre devise « Luctor et emergo » mérite bien de figurer dans des armoiries de votre pays. Depuis toujours vos ancêtres ont dû lutter contre les éléments déchaînés de la mer du Nord et supporter les grands vents du large. Les inondations catastrophiques de 1953 sont encore dans nos mémoires. En somme l'histoire du peuple hollandais s'est constituée en refoulant sans cesse la mer, mais aussi en la parcourant inlassablement. Cette réalité dominante a fait de vos compatriotes des marins, des voyageurs, des commerçants, des gens ouverts au monde et capables de mesurer la relativité des choses, tandis que les habitants de l'arrière pays, toujours présents à leurs terres, ont davantage maintenu les traditions. Actuellement ces différences se sont sans doute atténuées du fait du développement d'un réseau routier moderne. Je comprends l'attrait des touristes pour les Pays-Bas. Us peuvent contempler vos victoires sur la mer, admirer la tenue de vos exploitations rurales, la splendeur de vos cultures florales et maraîchères, mais également l'industrialisation très poussée de nombreux centres urbains. Rotterdam n'est-il pas parmi les plus grands ports du monde? Et comment oublier vos célèbres musées, édifiés à la gloire de vos hommes illustres, par exemple de vos grands peintres comme Rembrandt? U y a aussi chez vous une diversité de confessions religieuses qui, depuis des décennies, cherchent à coexister pacifiquement, à dialoguer, à coopérer pour des œuvres d'ordre social ou caritatif dont l'objectif est souvent international. Acta Ioannis Pauli Pp. II 441 Il me plaît d'évoquer brièvement ce panorama en vous accueillant ce matin. Cela me permet de communier à l'histoire et à la culture de votre pays. Et je veux espérer que les Pays-Bas, si riches de biens matériels et de ressources humaines, choisiront toujours les chemins de (( l'être » plus encore que ceux de « l'avoir » et apporteront ainsi à l'Europe et au monde leur contribution originale au vrai progrès de la société contemporaine. De tout cœur, je souhaite que votre haute mission de diplomate se déploie de telle sorte que les excellentes relations déjà existantes entre le Saint-Siège, instance d'ordre essentiellement spirituelle, et votre Gouvernement se révèlent toujours plus fructueuses. Vous serez ici, comme vos collègues du Corps diplomatique que j'avais la joie de recevoir le 15 janvier, un observateur attentif, qui saura transmettre à son propre Gouvernement les activités, les préoccupations et les souhaits du Siège Apostolique, de même qu'il saura faire connaître à celui-ci les informations, les suggestions, les désirs du Gouvernement des Pays-Bas. Je vous serais reconnaissant, Monsieur l'Ambassadeur, de bien vouloir transmettre à Sa Majesté la Reine des Pays-Bas l'expression de mes respectueuses salutations et de lui renouveler mes vœux pour la prospérité, à tous les plans, de son Royaume. A vous, Excellence, je suis heureux d'exprimer ma confiance et mes souhaits cordiaux pour l'agréable et fécond déroulement de vos fonctions. Je demande à Dieu de veiller sur votre cher et beau pays et de vous bénir ainsi que les membres de votre propre famille. IV Ad Nederlandiae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Dierbare Broeders in Christus, Het is mij een grote vreugde U hier te ontvangen bij gelegenheid van Uw bezoek « a d limina». U behoort tot de eerste bisschoppen die voor dit bezoek naar Rome komen in dit jaar 1983, dat gekenmerkt gaat worden door twee gebeurtenissen in de Wereldkerk, namelijk het Heilig Jaar en de Synode van de Bisschoppen. Deze twee gebeurtenissen wijzen overigens in dezelfde richting : de eerste wil het Geheim van de * Die 22 rn. I a n u a r i i a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 442 Verlossing in de herinnering brengen en dieper doen beleven, de tweede heeft als doel om, op het vlak van de bezinning en van het concrete leven, ((de verzoening en de boete in de zending van de K e r k » meer diepgaand te bestuderen. Verlossing, verzoening, boete, bekering, dat zijn levensvragen zowel voor de Kerk in haar geheel als voor dat gedeelte van het volk van God dat leeft in Nederland. Uw bezoek « a d limina» vindt om de vijf jaren plaats. Maar de belangrijkste gebeurtenis die het leven van de Kerk in Nederland gekenmerkt heeft in de laatste periode, is zonder twijfel de Bijzondere Synode van de Bisschoppen, welke nu drie jaar geleden is gehouden. Zij is de blijvende richtingwijzer voor een vernieuwing van het kerkelijk leven in uw land. U hebt zeker de ontroerende herinnering bewaard aan de sluitingsplechtigheid in de Sixtijnse kapel, onder de ogen van de Christus van Michelangelo ; en U herinnert zich nog het ogenblik waarop U zich in het geheim van uw hart verbonden hebt door allen uw handtekening te zetten onder de besluiten die een echt program van leven en van pastorale actie vormen ; en dat terwijl ik in uw midden was om ze te bevestigen. U herinnert zich nog dat wij ons als doel van de Bijzondere Synode hadden voorgesteld «een duidelijke manifestatie van de kerkelijke verbondenheid». Welnu, deze gemeenschap veronderstelt een voortdurende bekering tot Christus, en dat van allen. Het is wel daarom dat U in de loop van de bijeenkomsten van de synode de woorden van het Tweede Vaticaanse Concilie in herinnering geroepen hebt : « De Kerk is tezelfder tijd heilig en altijd tot uitzuivering geroepen, zij streeft onophoudelijk de boetvaardigheid en de levensvernieuwing n a » . Deze woorden blijven actueel en zijn het meer dan ooit in dit Heilig Jaar. 1 Gedurende die Synode hebben wij echt een diepe ervaring van gemeenschap beleefd. En later hebben wij die geest vernieuwd bij gelegenheid van uw bezoeken en van de periodieke bijeenkomsten van de Raad van de Bijzondere Synode. Vooral tijdens dit bezoek « ad limina » hebt U mij en mijn medewerkers laten delen in uw vreugde en uw leed, in uw verwachtingen en uw moelijkheden in de arbeid die U ondernomen hebt voor verbondenheid en vernieuwing; deze vereisen noodzakelijkerwijs een bereidheid zonder terughouding tot verzoening en boetvaardigheid, en ook de moed om het mysterie van het kruis te aanvaarden als weg naar de verrijzenis. 1 Lumen Gentium, n. 8. Acta Ioannis Pauli Pp. II 443 In uw gesprekken met mijn medewerkers bent U dieper ingegaan op belangrijke onderwerpen. Ik zou mij nu met U willen bezinnen op enkele aspecten van de vernieuwing van het kerkelijk leven in het licht van de Synode, van de verbondenheid met de Wereldkerk, en van de gemeenschap met de Stoel van Petrus. Die Synode is immers de weg die de Kerk van Nederland moét volgen, want zij is de authentieke toepassing van het Tweede Vaticaans Concilie en leidt daarom naar een waarachtige vernieuwing. 1. U bent bisschoppen, dat wil zeggen herders van de leerlingen van Christus levend en werkend in de Nederlandse bisdommen, in eenheid met de andere katholieke gemeenschappen verspreid over de wereld. Zo is het in de Kerk vanaf de tijd van de Apostelen. De Handelingen der Apostelen helpen ons om de leerlingen van Jesus duidelijk te herkennen, dank zij enkele kenmerken waarvan het allereerste is dat « zij zich ernstig toelegden op de leer van de Apostelen » . 2 De gemeenschap in het geloof betekende voor de Apostelen dat zij de zending hadden om het Woord te verkondigen en om te onderrichten, en voor de leerlingen dat zij aan dat onderricht trouw moesten zijn. Ook vandaag is deze verbondenheid fundamenteel ; en zij houdt in, voor allen, de trouw aan het onderricht van Christus en van de Apostelen en voor U, herders, de opdracht om « Christus te prediken, de gekruisigde Christus». Zij vereist dat Christus volledig voorgehouden wordt, als «ware God, geboren uit de ware God, ... en die voor ons mensen mens geworden is » ; ook dat Hij wordt voorgehouden met al zijn eisen, die soms radicaal zijn maar steeds het welzijn van de mens beogen. Dat houdt voor U, herders, de verplichting in uw gelovigen te helpen om goed te onderscheiden wààr zij zich met de gezonde leer kunnen voeden, en de taak om de catechese te organiseren en te leiden, vooral voor de jeugd. U had dat trouwens al voorzien tijdens de Synode, en U wijdt daaraan nu nog meer uw aandacht. En op verschillende wijzen bevestigt U nog uw verlangen om «persoonlijk de rol van leraren van het geloof te vervullen » , want iedere bisschop is er zich van bewust verantwoordelijk te zijn voor wat in naam van de Kerk onderwezen wordt, op grond van de onderwijstaak die hij zelf aan sommigen heeft toevertrouwd. 3 4 5 2 Handelingen 2, 42. 3 1 Cor 1, 23. 4 Cf. Besluiten 43-44-45. 5 Besluiten 45. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 444 De gemeenschap in het geloof is een waarborg voor de verbondenheid van een plaatselijke Kerk met de andere en met de Kerk van Rome, en ook voor een echte katholieke openheid, waardoor ieder isolement vermeden kan worden. 2. De gelovigen bleven ook trouw in het breken van het brood en het gebed. Het geloofsleven uit zich vooral door deelname aan het liturgisch en sacramenteel leven, en ook door een leven van voortdurend gebed. Daarom moet er bij elke Kerkopbouw veel aan gelegen zijn, aan dit leven zijn volle kracht te geven, om het gevaar te vermijden, een bureaucratische structuur te worden. De mensen hebben dorst naar de levende en ware God, naar contact, als persoon en in gemeenschap, met Hem die Waarheid en Leven is. Met vreugde denk ik eraan, dat ook in uw land het persoonlijk op-zoek-zijn naar God geleidelijk aan opleeft. U doet er goed aan deze aspiraties van geesten en harten te begeleiden, ze te verstaan, ze aan te wakkeren en er leiding aan te geven. Wat de liturgische, sacramentele en communitaire uitdrukkingsvormen betreft, hebt U tijdens de Bijzondere Synode een beroep gedaan op de documenten van het Concilie, en terecht het feit benadrukt, dat de sacramenten zijn toevertrouwd aan de Kerk, die, vol eerbied voor de goddelijke geheimen, de bediening ervan regelt ; zo hebt IJ duidelijk tot uitdrukking gebracht, dat de liturgie een gemeenschappelijk goed is dat aan heel de Kerk toekomt, en dat zij dientengevolge op geordende wijze gevierd dient te worden, en « geheel volgens de officiële boeken, zoals die zijn herzien volgens de richtlijnen van Vaticanum I I , waarbij gebruik gemaakt kan worden van de ruime mogelijkheden tot aanpassing die in de boeken zelf worden aangegeven». Op het ogenblik volgt U met veel aandacht de uitgave van de liturgische boeken in het Nederlands, zoals U dat ook gedaan hebt voor het verschijnen van het romeins missaal, dat eveneens een middel tot geloofsgemeenschap is met de plaatselijke Kerken van de hele wereld. Het hoeft niet te verwonderen, dat de Kerk er op staat, dat de viering van de Eucharistie in zulk een middel haar richtlijnen vindt. Het waarborgt echt katholiek geloof en bevat de geestelijke rijkdommen die eigen zijn aan het « Geheim van het geloof ». De Eucharistie is inder6 7 6 Handelingen 2, 42. 7 Besluiten 40. Acta Ioannis Pauli Pp. II 445 8 daad «bron en hoogtepunt van heel de Evangelieverkondiging»; gecelebreerd door de bisschop of door iedere canoniek gemachtigde priester, is de Eucharistie het middelpunt waaromheen de Kerk zich opbouwt. 9 3. Deze gedachten over de Eucharistie voeren ons vanzelf naar een beschouwing over het priesterschap. Het onderscheid, dat de Kerk maakt tussen ambtelijk of sacramenteel priesterschap en het algemeen priesterschap van alle gelovigen is direct van toepassing op de viering van de Eucharistie. De volstrekt continue leer van de Kerk over de bedienaar van de Eucharistie, opnieuw in herinnering geroepen door het Tweede Vaticaans Concilie in de Dogmatische Constitutie over de Kerk, is duidelijk : « De ambtspriester, door de gewijde macht waarover hij beschikt, ...voltrekt in de persoon van Christus het eucharistisch offer, en draagt het in naam van geheel het volk aan God o p » . Er is geen Kerk zonder Eucharistie, en er is geen Eucharistie zonder priester. Hoe zou er een Kerk kunnen bestaan zonder gewijde priesters? 10 Tijdens de vergaderingen van de Synode van Januari 1980, zoals ook in de loop van de drie daaropvolgende jaren, stonden en staan de priesters terecht in het middelpunt van uw belangstellende zorg, met name hun dienstwerk, hun geestelijk leven, hun aflossing door nieuwe priesterroepingen en de vorming van de toekomstige priesters. Er zijn duidelijke tekenen van uw ijverige zorg op dit gebied, bijvoorbeeld de brief over het ambtelijk priesterschap met als titel « Dienaar in Gods gemeente », die Kardinaal Willebrands als voorzitter van uw Conferentie heeft gepubliceerd; het Herderlijk Schrijven voor de Veertigdagentijd dat de Kardinaal eveneens in 1982 liet verschijnen over het vraagstuk van de «priesterroepingen». En er zijn nog andere concrete inspanningen waarmee U bezig bent om toekomstige priesters aan te trekken en voor te bereiden. Het ambtelijk priesterschap is inderdaad een gave van de H. Geest aan de Kerk en aan de mensheid. Wanneer, in de bovengenoemde brief over het ambtelijk priesterschap, wordt vastgesteld dat er zonder de sacramentele wijding door de Bisschop geen waarachtig priesterlijk ambt is, vertolkt men zeer goed de authentieke katholieke leer. « D i t 8 9 10 Presbyterorum ordinis, n. 5. Vgl. Lumen Gentium, n. 17 en 26. N . 10. 30 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 446 (de gave van de Geest) hebben wij van de Heer ontvangen door de apostelen. Wij hebben hiervoor geen alternatief». 4. Indien de Heer in de Kerk het ambtelijk priesterschap heeft gewild — met de kenmerken waarover wij spraken —, dan zal Hijzelf aan de gemeenschap van zijn gelovigen de priesters schenken die nodig zijn voor de verkondiging van het geloof en de bediening van de sacramenten, in het bijzonder voor de viering van de Eucharistie en voor de dienst van zijn vergeving. Tijdens de Bijzondere Synode heeft U gezegd hoop te hebben voldoende priesters te vinden, en te vertrouwen op de Heer van de oogst. Maar er moet veel gebeden worden, volgens het woord van Christus zelf : « Vraagt daarom de Heer van de oogst arbeiders te sturen om te oogsten » . Staat U mij toe in dit verband een dringend beroep te doen, op U, dierbare broeders, maar ook op uw priesters en gelovigen, in de christelijke gemeenschappen en gezinnen veelvuldiger en vuriger te bidden, om van de Heer een groeiend aantal jongeren te verkrijgen, die zich geheel aan de dienst van de Heer verlangen toe te wijden. Daarnaast is het van belang dat van alles gedaan wordt om de psychologische en spirituele voorwaarden te scheppen, alsook de omgeving, waarin beginnende roepingen — door Christus voortdurend aan zijn Kerk gegeven — zich op juiste wijze kunnen ontwikkelen en tot rijpheid komen. De trouw aan Christus legt aan ieder van ons verplichtingen op. U zelf hebt trouwens uw verlangen uitgesproken « o m bijgestaan te worden door een célibataire clerus» en « o m candidaten die een dergelijke roeping hebben te werven » . n 1 2 Andere plaatselijke Kerken die ook een roepingencrisis hebben gekend, groeien er nu bovenuit. Kerk en Paus delen in uw hoop ; zij steunen met hun gebed uw inspanningen op dit terrein.dat absoluut van kapitaal belang is ; zij zijn met U ervan overtuigd dat de vorming van priestercandidaten niet alleen intellectueel maar ook geestelijk en pastoraal moet zijn. In de documenten van het Tweede Vaticaans Concilie wordt dat allemaal nader aangegeven — met daarbij de vaste overtuiging dat een dergelijke vorming alleen gegarandeerd is in echte seminaries. 13 11 12 13 Lc 10, 2; Mt 9, 38. Besluiten 25; vgl. 21. Vgl. Besluiten 26. Acta Ioannis Pauli Pp. II 447 5. Tijdens de Bijzondere Synode toonde U zich zeer bewust van de belangrijke rol die de leken te vervullen hebben in diverse pastorale taken van de Kerk. Het is niet nodig te wijzen op de perspectieven geopend door het Tweede Vaticaans Concilie, vooral in het Decreet over het Lekenapostolaat. Wij moeten zeer op prijs stellen al wat leken doen om de Kerk tegenwoordig te stellen in een steeds meer geseculariseerde wereld ; waarderen ook hun actieve deelname aan het leven van de Kerk. Juist wanneer hij over de Kerk spreekt, bedient de apostel Paulus zich van de vergelijking met het menselijk lichaam, waarin alle ledematen een functie hebben, en ieder de zijne in het bijzonder. In dit levende lichaam van de Kerk hebben de bisschoppen de taak om de eenheid en levensgemeenschap van heel het organisme te bewaren, door erop toe te zien dat ieder handelt overeenkomstig zijn eigen roeping. Het welzijn van het geheel eist dat priesters niet de taken vervullen die eigen zijn aan de leken, en ook dat leken niet de ambtelijke functie van de priester uitoefenen. 14 Staat U mij toe, dierbare broeders, deze ontmoeting af te sluiten met een oproep, waartoe ik me gedrongen voel nu ik overzie wat er al gedaan is, en ik mij voorstel hoeveel nieuwe energie de een jaar geleden benoemde bisschoppen zeker zullen bijdragen. Met heel mijn hart spoor ik U aan uw geloofsmoed te bewaren en uw moed om te handelen, om voort te kunnen gaan op de weg van vernieuwing, uitgezet in de Zaal van de Synode, die op sommige momenten leek op de Bovenzaal van het Pinksterfeest. De tocht is niet gemakkelijk, maar de Kerk van uw land is nog altijd rijk aan levenskracht. Ook in onze dagen heeft uw natie lichtende voorbeelden gegeven van inzet omwille van Christus. Het is voldoende de aandacht te richten op de personen van de Zalige Petrus Donders en van die bewonderenswaardige Carmeliet Pater Titus Brandsma. Uw diocesen, met hun mogelijkheden van moedige inzet, zullen met de steun en onder de goede leiding van hun herders — en dat bent U — geleidelijk aan de hindernissen overwinnen, en in staat zijn om werkelijk geestelijke veerkracht los te maken. Ik vat samen door te herhalen wat ik al zo vaak verkondigd heb : « Opent de deuren voor de Verlosser ! ». Van harte geef ik U mijn zegen. 14 Vgl. 1 Kor 12, 12-27. Acta Apostolicae Sedis 448 - Commentarium Officiale V Ad Bavariae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Liebe Mitbrüder im Bischofsamt! 1. Ihr seid nach Rom gekommen, um Eure Einheit mit dem Nachfolger Petri in lebendiger Begegnung zu bekräftigen. Vor zwei Jahren war uns eine solche Begegnung in Eurer Heimat geschenkt. Die Erinnerung daran erfüllt mich mit dankbarer Freude. Möge auch unser heutiges brüderliches Gespräch unter Gottes Segen stehen — auf die Fürsprache der »Patrona Bavariae«. Unser liebendes Gedenken gilt in dieser Stunde denen, die seit dem letzten Ad-limina-Besuch Eurer Konferenz abberufen wurden : meinem unvergessenen Vorgänger Paul V I . , unserem ehrwürdigen Mitbruder Bischof Josef Stangl. Einen Gruß der Verbundenheit bitte ich dem verdienten Altbischof Dr. Graber zu überbringen. Den vormaligen Oberhirten von Speyer darf ich heute als Erzbischof von München und Freising begrüßen — mit den besten Wünschen und zugleich mit dem Dank an seine Diözesanen, daß sie die Berufung seines Vorgängers für einen wichtigen Dienst an der Weltkirche bereitwillig mitgetragen haben. Den ersten A d-limina-Besuch stellt unsere Begegnung für den Bischof von Regensburg dar; der heilige Wolf gang helfe ihm, Christi »Wahrheit in Liebe zu verkünden« ! 2. Liebe Mitbrüder ! Die Begegnung zwischen den Bischöfen und dem Nachfolger Petri ist immer Anlaß, über die Richtung unseres Dienstes als Verkündiger des Evangeliums und Ausspender der Geheimnisse Gottes in unserer Zeit nachzudenken. Von meiner ersten Enzyklika über den »Erlöser des Menschen« bis hin zum Apostolischen Schreiben über die Familie habe ich immer wieder Gottes Sorge um den Menschen in den Mittelpunkt meiner Verkündigung gestellt. Man könnte all dies zusammenfassen in einem Wort des hl. Irenaus, welches sagt : »Die Ehre Gottes ist der lebendige Mensch; das Leben des Menschen aber ist es, Gott zu sehen«. Beide Seiten dieses Wortes sind gleich wichtig : Nur der Mensch, der lebt und Leben hat, kann Gott zur Ehre gereichen. Gott ist nicht der Konkurrent des Menschen, seine Ehre geht nicht auf Kosten des Menschen ; Gott ist um so mehr geehrt, je mehr der Mensch * Die 28 m. Ianuarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 449 zu seiner Ganzheit und Fülle findet. Gottes Gebote sind keine ümzäu.nungen, die den Menschen vom Schönsten fernhalten, sondern Wegweiser zur Fülle. Sie zeigen, wie man Leben finden kann : »Das Leben des Menschen ist es, Gott zu sehen«. Weil es so ist, ist die Kirche in ihren sozialen Diensten, in ihrem Kampf um Gerechtigkeit, Entwicklung und Frieden um das irdische Wohlergehen des Menschen bemüht. Weil es so ist, bleibt sie aber nicht bei sozialer Aktion und Mitmenschlichkeit stehen, sondern öffnet dem Menschen den Blick für Gott und führt ihn zum Gottesdienst. Der Gottesdienst ist kein Abgehen von der Sorge um den Menschen, sondern ihre innerste Mitte. Wo Gott aus der Sichtweite des Menschen gerät, entfernt er sich zugleich von den Quellen des Lebens. 3. Laßt mich im folgenden einige Gesichtpunkte dieses grundlegenden Themas weiterentfalten. Von der eucharistischen Liturgie gilt im besonderen, was das Konzil von der Liturgie im allgemeinen sagt : Sie ist Gipfel und Quell, von wo alles Wirken der Kirche kommt und wohin es zurückführt. Deshalb liegt soviel daran, daß alle Gläubigen den wöchentlichen Ostertag der Kirche, den Sonntag, wirklich als Tag der eucharistischen Begegnung mit dem Herrn vollziehen können. In der Eucharistie versammelt sich nicht nur die örtliche Gemeinde; in ihr tritt der Herr selbst auf eine einzigartige Weise in unsere Mitte und beteiligt uns an seiner Verherrlichung des Vaters, die er im Opfer des Kreuzes vollzogen hat und als Erhöhter fortwährend vollzieht. Dieses Ereignis ist durch nichts anderes ersetzbar. Es ist wichtig, daß gerade in unserer Zeit das Bewußtsein davon Priester und Laien gleichermaßen erfüllt. Das Jubiläumsjahr, das in Kürze beginnen wird, sollte ein Anlaß sein, das österliche Geheimnis der Eucharistie in der Verkündigung neu zu erschließen, damit es auch im Leben mit neuem Ernst und mit neuer Freude angeignet werden kann. 1 á. Daraus wird von selbst auch eine verstärkte Bemühung um Priesterberufe folgen, mit der eine ständige Sorge um die priesterliche Spiritualität und um das priesterliche Tun derer einhergehen muß, die mit dem Bischof zusammen das Presbyterium einer Diözese bilden. Ich weiß, daß Ihr viel getan habt und tut, um im Geist des Konzils auch andere Berufe der Kirche zu fördern, vom Diakonat angefangen bis zu vielfältigen Berufen der Mitwirkung in Verkündigung und Seelsorge, 1 SC N r . 10. 450 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale in denen gerade auch Frauen ihren Platz im aktiven Dienst der Kirche einnehmen können. Dies alles ist lobenswert und in unserer Zeit nötig. Es konkurriert auch, recht verstanden, gar nicht mit der Unersetzlichkeit des Pries ter ber ufes, die vor allem aus der Unersetzlichkeit der Eucharistie folgt. So habt Ihr gleichzeitig mit solchen Bemühungen immer wieder zum Priesterberuf eingeladen und Euch gemüht, die unverwechselbaren Strukturen der einzelnen Berufe deutlich herauszustellen. Ebenso habt Ihr Euch bemüht, in den Seminarien eine Atmosphäre zu schaffen, die wirklich zum Priester tum hinführen kann. Ich kann Euch nur ermutigen, in diesem Bemühen mit allem Nachdruck fortzufahren. Laßt mich hier einen Gesichtspunkt besonders unterstreichen. Das Beispiel, das diejenigen geben, die schon im Priesterberuf stehen, und die Möglichkeit, sich für ihn zu entscheiden, hängen eng miteinander zusammen. Daher ist die persönliche Beziehung des Bischofs zu seinen Priestern in dieser unserer Zeit besonders wichtig. Jeder Priester muß wissen, daß er nicht allein ist. Er muß immer wieder die Ermutigung und die Stärkung der brüderlichen Gemeinschaft derer erfahren, die mit ihm im gleichen Dienst stehen. Er muß erfahren können, daß der Bischof nicht der ferne Vorgesetzte einer großen Behörde ist, sondern die Mitte derer, die zusammen den Altar Jesus Christi als ihre Mitte wissen. Eine Ortskirche, die über verhältnismäßig viele materielle Mittel verfügt wie die Eurige, hat ihre besonderen Chancen, aber auch ihre besonderen Gefährdungen. Eine der Gefahren ist es, daß der Apparat stärker wird als die Menschen. Aber für die Kirche ist das Prinzip persönlicher Verantwortung von grundlegender Bedeutung. Geistliche Führung liegt in der Kirche nicht bei einem Kollektiv, sondern immer bei Personen. Ich weiß, wie schwer es bei allen Verpflichtungen eines Bischofs in dieser Zeit ist, diesem Prinzip treu zu bleiben. Ich weiß, daß man nie alle zufriedenstellen kann. Aber ich bitte Euch doch darum, die Einfachheit des Evangeliums und seinen persönlichen Charakter immer wieder zur Geltung zu bringen. Die Ermutigung, die von solchem Zusammenhalt des Bischofs und der Priester untereinander ausgeht, ist wesentlich dafür, daß junge Menschen diesen Beruf entdecken und darin einen Ruf an sich selbst erkennen können. 5. Laßt mich auf einen weiteren Gesichtspunkt kommen. Nicht umsonst stammen die Worte Kult und Kultur von der gleichen sprach- Acta Ioannis Pauli Pp. II 451 liehen Wurzel her. Die Verherrlichung Gottes hat den Menschen hahin gebracht, die Schönheit zu suchen, die Gottes würdig ist, und indem er sie suchte, ist er selbst besser und menschlicher geworden. Kult und Kultur gehören untrennbar zusammen. In Eurer bayerischen Heimat, liebe Brüder, ist diese Verflochtenheit von Kult und Kultur besonders lebendig. Es war daher sinnvoll, daß die für mich unvergeßliche Begegnung mit der Welt der Kultur im Rahmen meines Deutschlandbesuches in der Hauptstadt Eures Landes stattgefunden hat. Man wirft dem letzten Konzil vor, es habe eine »Zerstörung der Sinnlichkeit« gebracht, die Liturgie einer »banalen Verstehbarkeit« unterworfen; in einer »Veralltäglichung des Sakraments« habe es zu einer »Zerstörung der Kultur« beigetragen. Es ist hier nicht der Ort, in eine Auseinandersetzung mit diesen Behauptungen einzutreten. Gewiß hat es manches puristische Mißverständnis der Liturgiereform gegeben. Aber wenn das Konzil den Gebetscharakter der Liturgie unterstrichen und die Einbeziehung aller in das Hören, Reden und Tun vor dem Herrn, von ihm her und zu ihm hin gesucht hat, so wollte es damit den Aspekt der Verherrlichung keineswegs vermindern, bei der immer wieder das Wort des Priesters Esra an das versammelte Volk Israel wahr wird : »Die Freude am Herrn ist unsere Stärke«. Deswegen möchte ich Euch ermutigen, der Freude am Herrn Raum zu geben, die festliche Schönheit der Liturgie weiterzupflegen, die es gerade in Eurem Lande gibt, und zugleich das religiöse Brauchtum nicht in profane Schaustellung abgleiten zu lassen, sondern immer wieder an seinen Ursprung zu binden, es in seiner religiösen Mitte zu verankern, damit Herz und Verstand gleichermaßen vom Glauben berührt werden. 2 6. Das Jahr der Erlösung rückt noch einen anderen Gesichtspunkt ins Bewußtsein. In meiner Ansprache an die vorhergehende Gruppe deutscher Bischöfe habe ich bereits darauf hingewiesen, daß das erste Wort der Frohen Botschaft lautet : Poenitemini — Bekehrt euch, tut Buße. Wo das Wort Sünde zu einer Art Fremdwort wird, da fehlt es dem Menschen an Wahrheit. Er dringt nicht mehr zum Kern seiner selbst vor und verliert damit die wahre Veränderungsbereitschaft, die Voraussetzung für das Kommen von Gottes Reich ist. Wenn der Mensch Sünde nicht mehr als eine ernsthafte und ihn ernsthaft angehende Realität ansieht, ist dies zugleich ein Zeichen, daß seine Wahrnehmung Gottes verdunkelt ist. In dem Augenblick, in dem Petrus in Jesus die Nähe 2 Neh 8, 10. 452 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Gottes selbst erkannt hatte, rief er aus. »Geh weg von mir, ich bin ein sündiger Mensch«! Wo Gott erkannt wird, erkennt der Mensch sich selbst, erkennt er seine Sünde, und so wird er der Erlösung fähig. Nutzt dieses Jahr, in dem zugleich die Bischofssynode die Fragen von Buße und Versöhnung bedenken wird, um die Verkündigung über Sünde, Buße, und Erlösung zu vertiefen ! Nutzt es als eine Einladung zum Sakrament der Buße ! Eine solche Auslegung des Erlösungsgeheimnisses auf den Ernst und die Freude von Buße und Bekehrung hin hat zugleich eine ökumenische Bedeutung in dem Jahr, in dem das Gedenken an die Geburt des Reformators Martin Luther vor 500 Jahren die ökumenische Frage besonders dringlich macht. So könnte auch deutlich werden, daß die Ablässe, die am Ursprung der Spaltung der Christenheit standen und nun gerade in diesem Jahr gleichsam wieder den Weg Luthers kreuzen, nichts anderes sein wollen als eine konkrete Antwort auf jene Grundwahrheit des Glaubens, die das Konzil von Trient in die Worte gefaßt hat : »Das ganze christliche Leben ist ein beständiger Vorgang der Buße«. 3 4 7. Kehren wir noch einmal zu dem Wort des hl. Irenaus zurück : Gloria Dei vivens homo, vita autem hominis visio Dei. Der Mensch muß also Gott wahrnehmen, um wirklich zu leben. Dieses Wahrnehmen Gottes hat viele Dimensionen, von denen ich einige anzudeuten versuchte. Es geschieht, wie gesagt, nicht durch die Ratio allein. Aber gleichzeitig gilt doch auch, daß die Vernunft bevorzugtes Organ geistigen Sehens ist. Von daher rührt die große Bedeutung der Theologie für Glaube und Kirche. Ich weiß, daß es in Eurem Land eine ungewöhnlich große Zahl von theologischen Fakultäten und eine ebenfalls außerordentlich große Zahl von Studierenden der Theologie gibt. Deshalb lag mir daran, auf meiner Deutschlandreise auch in Kontakt zu treten mit den Professoren der Theologie. Es war eine glückliche Fügung, daß diese Begegnung, an die ich gerne zurückdenke, in Eurem großen Marienwallfahrtsort Altötting stattgefunden hat. Ich brauche jetzt die grundsätzlichen Erwägungen zur Stellung von Theologie und Theologen in der Kirche nicht zu wiederholen, die ich damals vorgetragen habe. Ich möchte aber auf das Sinnbildliche dieses Begegnungsortes hinweisen : Wenn Maria — wie das Konzil mit den Vätern sagt — »Typus 3 4 Lk 5, 8. DS 1964. Acta Ioannis Pauli Pp. II 453 5 der Kirche« ist, dann wurde darin sichtbar, daß die Theologie immer im Raum der lebendigen Kirche reifen muß und daß die theologische Reflexion jenes innere »Bedenken des Wortes« braucht, dessentwegen die Väter Maria »Prophetin« nannten. Es wird sichtbar, daß Theologie im Raum der betenden Verherrlichung Gottes angesiedelt sein muß, um gedeihen zu können. Wie Kult und Kultur, so gehören Vernunft und Verherrlichung Gottes zusammen. Eure Sorge um die theologischen Fakultäten, um diejenigen, die dort lehren und lernen, wird gewiß gerade auf das Erhalten und Stärken dieses Zusammenhangs bedacht sein. All diese Anliegen, liebe Mitbrüder, gebe ich Euch mit auf den Weg zurück in die tägliche Arbeit. Empfehlen wir alles, was ich in diesen Wochen mit Euch und den übrigen deutschen Bischöfen besprochen habe, dem göttlichen Geist, »der Herr ist und lebendig macht«. Wenn ich nun Euch allen in dieser Stunde nochmals aus ganzem Herzen danke für Euren Einsatz im Dienst am Reiche Gottes, dann dürft Ihr aus der Stimme des Papstes sicher auch die Stimme des Guten Hirten selbst hören. Er sei Euer Lohn ! — Für Euch und Eure Gläubigen, für Eure Mitchristen und alle Mitbürger erbitte ich von Herzen den Segen des dreifaltigen Gottes. 6 VI Ad Exc.mum Virum Henricum Fumba Moniba, Liberiae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontificii tradentem.* Mr Ambassador, I am happy to receive from Your Excellency the Letters accrediting you as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of your country. I warmly welcome you and I express my gratitude for the kind gréetings you have conveyed from His Excellency the Head of State, ahd I would ask you to reciprocate his good wishes. Prompted by the words of your address, I am pleased to acknowledge that the diplomatie relations which exist between the Holy See and the Republic of Liberia are a sign of our mutual desire to work for the advancement of the human person and of society. 5 LG 63. 6 Lk 2, 19. * Die 29 m. Ianuarii a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 454 The Catholic Church is dedicateci to fostering the dignity of man, not as an abstract reality, but man as he is in thè concrete. Citing this fact in my first Encyclical, I added that according to his spiritual and corporeal nature man writes his personal history "through numerous bonds, contacts, situations and social structures linking him with other men". The Church and goverments become in volved in man's personal history for the purpose of promoting his welfare. But the degree to which the Church or governments successfully contribute to the advancement of man's progress will be determined by the degree to which the whole man has been considered in the multiplicity of his relationships. For this reason it is important that both the Church and governments seek to share a common vision of man so that they may assist him in achieving his full potential. 1 Within this context, I very much appreciate your référence to the Church's insistent cal for peace in a world threatened by the increasing build-up of those weapons of war that are capable of bringing about enormòus human destruction. The Church fervently seeks to contribute to the mission of peace by affirming the possibility of a dialogue for peace wherein nations will be persuaded not to resort to warfare in settling disputes. I am deeply encouraged therefore by the sentiments which Your Excellency has expressed concerning world peace and I pray that your country will always exercise the role that belongs to it in working for peace within the international community. At the same time, I thank you for mentioning the contribution that the Church makes to the development of your country. I assure you that thèse efforts reflect a hopeful conviction about human progress. While the Church strives, to the extent of our resources, to help provide for the material needs of people, this is never her only concern, Above ali the Church endeavours to strengthen the human spirit so that man's daily living will be influenced by the exercise of those moral principies according to which good is clearly distinguished from evil. Engendering this moral consciousness, the Church nurtures within man a sensitivity to that dignity which he has been given by Almighty God. Mr Ambassador, I trust that your stay here will be a fruitful one. In the accomplishment of your mission you have my assurance of the interest and coopération of the Holy See. May God bless you and all the Citizens of the Republic of Liberia. 1 1 Redemptor Hominis, 14. Acta Ioannis Pauli Pp. II 455 VII A Summo Pontifice in aula supra porticum Vaticanae basilicae habita, ad novum Codicem Iuris Canonici, paucis ante diebus promulgatum, publice exhibendum. * Venerati Fratelli Cardinali e Vescovi; eccellentissimi Membri del Corpo Diplomatico presso la Santa Sede; illustri Professori ed Alunni delle Università Pontificie e Facoltà Ecclesiastiche; carissimi figli e figlie! 1. Ho desiderato grandemente l'incontro di oggi per fare la solenne presentazione del nuovo Codice di Diritto Canonico e dar così ufficialmente inizio al cammino, non certo breve, ma — come tutti ci auguriamo — ordinato e spedito, che esso dovrà compiere nella Chiesa, a servizio della Chiesa. Questa è, dunque, una circostanza importante, perché si pone in linea di corrispondenza, cioè in relazione diretta con l'importanza stessa del Corpus, riveduto ed aggiornato, contenente le norme della legislazione generale canonica. E vorrei anche aggiungere che tanto più significativa è la circostanza, perché, seguendo al rito religioso di ieri, durante il quale è stato opportunamente integrato il Sacro Collegio dei Cardinali con l'inserimento in esso di diciotto nuovi Porporati, vede qui presenti, felicemente riuniti, numerosi nostri Fratelli ed insigni Pastori. A tutti voi, che siete qui convenuti, e con la vostra stessa partecipazione conferite all'odierna assemblea un qualificato valore di rilevanza e di rappresentatività io desidero esprimere un grazie cordiale che vuol essere, ed è, segno di stima, di considerazione, di comunione, di reciproco conforto nei rispettivi impegni culturali, ecclesiali e sociali. Sia che il vostro lavoro si svolga qui a Roma, presso la Sede di Pietro, sia che esso abbia luogo in regioni vicine o remote, a tutti ed a ciascuno di voi mi è caro rivolgere ora un riverente, affettuoso saluto, nella consapevolezza che a Roma, non solo come madre del diritto, ma anche e soprattutto come centro della Chiesa, edificata su Pietro, nessuno è mai estraneo e lontano, ma tutti — dico tutti — sono come «a 1 * Die 3 m. Februarii a. 1983. 1 Cfr. Mt 16, 18. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 456 Officiale casa loro », quasi all'interno di un amato focolare spirituale. Roma patria communis! 2. Il diritto nella Chiesa : già sottoscrivendo il 25 gennaio scorso la Costituzione Apostolica Sacrae disciplinae leges, ho avuto modo di riprendere e di approfondire una riflessione a me consueta intorno ad una espressione, semplice solo in apparenza, nella quale è riassunta la funzione che la legge, in quanto tale, anche nella sua esterna formulazione, ha nella vita della societas sui generis, fondata da Cristo Signore per continuare nel mondo intero, lungo il corso dei secoli, la sua opera salvifica : « Andate dunque ed ammaestrate tutte le nazioni, battezzandole..., insegnando loro ad osservare tutto ciò che vi ho comandato » . Che cos'è — ci si chiede — il diritto nella Chiesa? Risponde esso alla perenne ed universale missione, che queste parole supreme del Vangelo assegnano, nella persona degli Apostoli, proprio alla Chiesa? Si adegua esso alla sua natura genuina di Popolo di Dio in cammino? E perché il diritto nella Chiesa? A che serve? 2 3. Una prima risposta, al riguardo, può venire dalla considerazione della storia. Ciò dicendo, non mi riferisco soltanto alla storia ormai bimillenaria della Chiesa, durante la quale, in tanti secoli di indefesso lavoro e di ribadita fedeltà a Cristo, si scopre in essa, tra altri elementi di spicco, l'esistenza di un'ininterrotta tradizione canonica di prestigioso valore dottrinale e culturale, la quale va dalle prime origini dell'era cristiana fino ai nostri giorni, e di cui il Codice, testé promulgato, costituisce un nuovo, importante e sapiente capitolo. No : non solo a questo io guardo; ma, risalendo indietro nel tempo, mi riferisco alla storia del Popolo di Dio nell'Antico Testamento, allorché il patto d'alleanza del Dio d'Israele si configurò in precise disposizioni culturali e legislative, e l'uomo cui fu affidato il ruolo di mediatore e profeta tra Dio ed il suo popolo, cioè Mose, ne divenne simultaneamente il legislatore. ÍQ proprio da allora, cioè dall'Alleanza del Sinai, che appare, per assumere via via progrediente rilievo, il nesso tra foedus e leœ. Notate : già secondo l'antico Israele (e questo varrà ancor più per San Paolo) la grazia di Dio precede la legge e sussiste anche senza di essa, tanto da manifestarsi continuamente come perdono delle tra3 2 Mt 28, 19-20. 3 Cfr. Es 20, 2; Deut 7, 7-9; cfr. anche Gal 3, 15-29; Rom 3, 28-4, 22. Aota Ioannis Pauli Pp. II 457 4 sgressioni. In ogni caso, però, permane tra il Signore ed Israele il vincolo d'amore, sanzionato dal reciproco impegno di Dio, che promette, e del popolo, che s'impegna alla fedeltà. Si tratta di vincolo, che deve trovare espressione nella testimonianza della vita quotidiana, mediante l'osservanza dei comandamenti, da Dio stesso affidati a Mose perché li trasmettesse al popolo". Da tutto ciò scaturì un tipico modo di vita giuridicamente e liturgicamente ordinata, che diede unità e coesione a quel popolo nella sua comunione con Dio. Leggi e comandamenti erano considerati munifico dono di Dio, e la loro osservanza vera sapienza ; e pur se a tale elevata impostazione corrispose — com'è noto — una serie di infedeltà e tradimenti, non per questo il Signore venne mai meno al suo patto d'amore e per mezzo dei profeti non mancò di richiamare il suo popolo al rispetto del medesimo patto ed all'osservanza delle leggi. Ma c'è di più : egli fece anche intravedere la possibilità, anzi l'opportunità e l'urgenza di un'osservanza interiorizzata, annunciando di iscrivere la sua legge nel cuore. In questo rapporto trafoedus e lew, e, segnatamente, nell'accennata accentuazione della «religione del cuore» vi era già un'anticipazione dei tempi nuovi, anche questi preannunciati ed ormai maturi secondo il disegno divino. 5 6 7 8 9 4. Viene Gesù, il novello Mose, il mediatore e legislatore supremo, ed ecco che l'atmosfera d'improvviso si innalza e purifica. E se proclama nel discorso programmatico della Montagna di «non esser venuto per abolire, ma per dare compimento» all'antica Legge, egli, però, dà subito un'impostazione nuova o, meglio, infonde uno spirito nuovo ai precetti di essa : « È stato detto agli a n t i c h i m a io vi dico » . " Rivendicando per sé una pienezza di potestà, valida in cielo e in terra, egli la trasmette ai suoi Apostoli. Potestà — si badi — universale e reale, che è in funzione di una legislazione che come comandamento generale, 10 12 4 Cfr. Deut 4, 31; Is 1, 18; 54, 8. 5 Cfr. Es 24, 3. 6 Cfr. Sir 24. 7 Cfr. Os 4, 1-6; Oer 2. 8 Cfr. Ger 31, 31-34; Ez 36, 26-27. 9 10 Cfr. 1 Tm 2, 5. Mt 5, 17. 11 Cfr. Mt 5, 21-48. 12 Cfr. Mt 28, 18. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 458 13 ha l'amore, del quale egli stesso offre per primo l'esempio nella massima sua dimensione del dare la vita per i fratelli. Ai suoi Apostoli e discepoli chiede l'amore, anzi la permanenza nell'amore, dicendo loro che una tale « permanenza » è condizionata all'osservanza dei suoi precetti. Dopo la sua Ascensione, egli invia loro lo Spirito Santo, e per questo dono la legge — proprio come aveva predetto l'antico profeta — trova il suo sigillo e vigore nel cuore dell'uomo. 14 15 16 Una tale prospettiva vale tuttora per tutti i credenti : mossi dallo Spirito, essi sono in grado di instaurare in se stessi questo nuovo ordine, che Paolo chiama la legge di Cristo : Cristo, cioè, vive nel cuore dei fedeli in una comunione, per la quale ciascuno instaura in se stesso il mistero della carità e dell'obbedienza del Figlio. Riappare così il nesso tra foedus e lex, ed i fedeli, congiunti a Cristo nello Spirito, hanno non solo la forza, ma anche la facilità e la gioia di ubbidire ai precetti. Di tutto ciò troviamo conferma nelle prime Comunità cristiane, costituite in Oriente ed in Occidente dagli Apostoli e dai loro immediati discepoli. Ecco ad esempio, San Paolo che, con l'autorità ricevuta dal Signore, imparte ordini e disposizioni, perché nelle singole Chiese locali tutto avvenga con la necessaria disciplina. 17 18 19 5. Costruita sul fondamento degli Apostoli e dei Profeti, la Chiesa di Cristo — la Chiesa della Pasqua e della Pentecoste — iniziò presto il suo pellegrinaggio nel mondo ; ed è ben naturale che, nel corso dei secoli, esigenze emergenti, necessità pratiche ed esperienze via via maturate nell'esercizio congiunto dell'autorità e dell'obbedienza, in un variare assai differenziato di circostanze, venissero a creare in seno ad essa, come realtà storica e vivente, un complesso di leggi e di norme, che già nel primo Medioevo divenne ampia ed articolata legislazione canonica. A questo riguardo mi sia conseiìtito, fra le tante figure di canonisti e giuristi, meritatamente famosi, nominare almeno il monaco Graziano, l'autore del Decretum <( Concordia discordantium canonum», che Dante colloca nel quarto suo Cielo, tra gli spiriti sapienti, in compagnia di Sant'Alberto Magno, di san Tommaso d'Aquino e di 13 Cfr. Gv 13, 34. 14 Cfr. Cfr. Cfr. Cfr. Cfr. 15 16 17 18 19 Gv 15, 13. Gv 15, 10. Gl 3, 1-5. Gal 6, 2. 1 Cor 11, 2; 14, 40; Col 2, 5. Cfr. Ef 2, 20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 459 Pietro Lombardo, esaltandolo perché «l'uno e l'altro foro / aiutò sì che piace in paradiso». 20 6. Ma, omettendo le posteriori vicende fino alla codificazione del 1917, converrà ora passare dalla prospettiva storica a quella propriamente teologica ed ecclesiologica, per ritrovare — sulla scorta di quel che ci ha insegnato il Concilio Vaticano II — le motivazioni più profonde e più vere della legislazione ecclesiastica : al variare delle disposizioni particolari, infatti, fa riscontro l'esigenza, alla Chiesa connaturale, di avere le sue leggi. Ieri come oggi. Perché? Nella Chiesa di Cristo — ci ha ripetuto il recente Concilio — accanto all'aspetto spirituale ed interno c'è quello visibile ed esterno ; in essa c'è unità, se è vero com'è vero che è questa una delle fondamentali sue note, ma tale unità, lungi dall'escludere, si compone e si intreccia con la «diversità delle membra e degli unici». 21 In effetti, essa, Popolo di Dio e corpo di Cristo, non è stata indistintamente fondata soltanto come comunità messianica ed escatologica « soggetta al suo capo » , ma « come compagine visibile » e « costituita e organizzata quale società», è stata edificata sopra la pietra, e dal Signore stesso è stata divinamente arricchita di «doni gerarchici» e di vari istituti, che sono da considerare effettivamente suoi elementi costitutivi. La Chiesa, insomma, nella sua viva unità è anche struttura visibile con precise funzioni e poteri (sacra potestas). Pertanto, benché tutti i fedeli vivano in modo che « comune è la dignità delle membra per la loro rigenerazione in Cristo, comune la grazia dei figli, comune la chiamata alla perfezione, una la salvezza, una la speranza ed indivisa la carità», tuttavia questa generale e mistica « eguaglianza » implica la già menzionata « diversità delle membra e degli unici», sicché «grazie ai mezzi appropriati di unione visibile e sociale » vengono a manifestarsi la divina costituzione e l'organica «diseguaglianza» della Chiesa. Bisogna dire, dunque, che 2 2 23 24 25 26 2 2 20 7 8 Paradiso X, vv. 104-105. 21 Cfr. Cost. Lumen Gentium, nn. 7-8. 22 Ibid., 7. 23 Ibid., 8. 24 Cfr. Mt 16, 18. 25 Cfr. Cost. Lumen gentium, n. 4. 26 Ibid., 27 Ibid. 28 32. Ibid., 8. Acta Apostolicae Sedis - 460 Commentarium Officiale « i l Popolo di Dio non soltanto si raccoglie da popoli diversi, ma che al suo interno, altresì, si compone di vari ordini. Difatti, tra le sue membra esiste una diversità a seconda sia degli uffici ( . . . ) , sia della condizione e della forma di v i t a » . 29 7. È senz'altro di diritto divino questa ((diversità delle membra», ed (( in effetti la distinzione che il Signore ha posto tra i sacri ministri e il resto del Popolo di Dio w, comporta nella Chiesa un duplice e pubblico modo di vivere. Di qui consegue anche l'altra (( diversità » : quella (( degli uffici » o funzioni sociali, perché ((tutto il corpo riceve sostentamento e coesione per mezzo di giunture e legami, realizzando così la crescita secondo il volere di Dio » : (( che le membra non svolgono tutte la medesima funzione » . Benché, dunque, tutti i fedeli cristiani partecipino dell'ufficio regale, profetico e sacerdotale del Capo, tuttavia i chierici e i laici ricevono distinte funzioni in ordine alla loro sociale attività, funzioni regolate e tutelate per volontà di Cristo dal «sacro diritto» (ius sacrum), in modo che si provveda al bene comune di tutta quanta la Chiesa. Di qui — dico della realtà intima della Chiesa — secondo quella diversità delle membra e degli uffici, scaturiscono i diritti e i doveri, corrispondenti alle singole persone o agli stessi gruppi, che la Chiesa, peraltro, salvo il diritto divino e nativo, ha avuto cura di regolare emanando leggi e precetti a seconda delle circostanze, cioè secondo la necessità o esigenze dei tempi e dei luoghi. Sappiamo, appunto, che il corpo visibile della Chiesa, soggetto a Cristo suo capo, nel corso dei secoli si è sviluppato dilatandosi in visibili parti integranti, cioè — secondo il linguaggio conciliare — in « più raggruppamenti organicamente collegati, che, senza pregiudizio dell'unica fede e dell'unica divina costituzione della Chiesa», sono a buon diritto chiamati « Chiese particolari », in ciascuna delle quali «realmente è presente ed opera Puna, santa, cattolica ed apostolica Chiesa di Cristo » . 30 31 3 2 33 3 4 29 Ibid., 13. 30 Ibid., 32. 31 32 Col 2, 19. Rom 12, 4. 33 Cost. Lumen gentium, n. 23. 34 Decr. Christus Dominus, n. 11. Acta, Ioannis Pauli Pp. II 461 8. Ecco, Fratelli carissimi, è da questa mirabile realtà ecclesiale, invisibile e visibile, una ed insieme molteplice, che dobbiamo riguardare il « I u s Sacrum», che vige ed opera all'interno della Chiesa: è prospettiva che, evidentemente, trascende quella meramente storicoumana, anche se la conferma e avvalora. Se la Chiesa- corpo di Cristo è compagine organizzata, se comprende in sé detta diversità di membra e di funzioni, se « si riproduce » nella molteplicità delle Chiese particolari, allora tanto fìtta è in essa la trama delle relazioni che il diritto c'è già, non può non esserci. Parlo del diritto inteso nella sua globalità ed essenzialità, prima ancora delle specificazioni, derivazioni o applicazioni di ordine propriamente canonico. Il diritto, pertanto, non va concepito come un corpo estraneo, né come una superstruttura ormai inutile, né come un residuo di presunte pretese temporalistiche. Connaturale è il diritto alla vita della Chiesa, cui anche di fatto è assai utile : esso è un mezzo, è un ausilio, è anche — in delicate questioni di giustizia — un presidio. A spiegare il nuovo Libro, che oggi vien presentato, non c'è, dunque, la semplice e, in definitiva, contingente considerazione che son passati ormai tanti anni dal lontano 1917, quando il mio predecessore Benedetto XV di v.m. promulgò il Codice Canonico, rimasto in vigore fino ai nostri giorni. C'è piuttosto e preliminarmente, la ragione che il diritto ha un suo posto nella Chiesa, ha in essa diritto di cittadinanza. Naturalmente, — come negarlo? — resta valida anche l'accennata ragione che da quell'anno tutto un mondo, sia per l'apporto conciliare, sia per il progresso degli studi ed anche psicologicamente, è cambiato tanto all'interno quanto al di fuori della Chiesa. C'è stato — giova rilevare — soprattutto il Concilio Vaticano I I , che ha introdotto accentuazioni e impostazioni, talora nuove ed innovatrici, in non pochi settori : né solo — come ho detto finora — in quello dell'ecclesiologia, ma anche nel campo della pastorale, nell'ecumenismo e nel ribadito impegno missionario. Chi non sa, ad esempio che l'attività pastorale viene oggi giustamente concepita secondo una più vasta ed incisiva visione che, come è aperta al contributo dei laici, vivamente sollecitato con rigorose motivazioni teologiche, così si avvale di specifici strumenti, quali la psicologia e la sociologia, ed è più saldamente collegata alla liturgia e alla catechesi? E in riferimento all'attività delle Missioni Cattoliche non si è avvertita, forse, quasi un'impressione di felice 31 - A. A. S. 462 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale riscoperta quando il Concilio ha perentoriamente stabilito : (( La Chiesa è per sua natura missionaria » . Per mancanza di tempo, debbo purtroppo limitarmi a fare solo degli accenni; ma certo è che i postulati conciliari, come le direttive pratiche tracciate al ministero della Chiesa, trovano nel nuovo Codice esatti e puntuali riscontri, a volte perfino verbali. Vorrei solo invitarvi, a titolo di saggio, a mettere in parallelo il capitolo I I I della Lumen Gentium ed il libro II del Codex : comune ad entrambi, anzi identico ne è il titolo : De populo Dei. Sarà — credetemi — un confronto assai utile, e illuminante risulterà, a chi voglia fare un esame più accurato, la collazione esegetica e critica dei rispettivi paragrafi e canoni. Per tutte queste ragioni si comprende agevolmente come l'espressione-quesito, da me posto all'inizio, possa ricevere risposta e risposta ampiamente positiva. Il legittimo posto spettante al diritto nella Chiesa, si conferma e giustifica nella misura in cui esso si adegua e rispecchia la nuova temperie spirituale e pastorale : nel servire la causa della giustizia, il diritto dovrà sempre più e sempre meglio ispirarsi alla leggecomandamento della carità, in esso vivificandosi e vitalizzandosi. Animato dalla carità e ordinato alla giustiza, il diritto vive! 3 S 9. Questo è il senso vero della riforma canonica, Fratelli, e così va giudicato il nuovo testo, che l'ha attuata. Si è concluso in questi giorni un iter letteralmente generazionale, essendo trascorsi ventiquattro anni esatti dal primo annuncio che l'indimenticabile Papa Giovanni diede della riforma del Codice, unitamente a quello dell'indizione del Concilio. Quanti ringraziamenti dovrei ora rivolgere? L'ho già fatto nel menzionato Documento di promulgazione; ma mi piace rinnovare pubblicamente questo sentimento, elevando innanzitutto un memore pensiero ai venerati Cardinali Pietro Ciriaci, che iniziò l'opera, e Pericle Felici, che ne curò lo svolgimento fino all'anno scorso. Ricordo, poi, i Segretari della Pontifìcia Commissione, Mons. Giacomo Violardo, poi Cardinale, ed il Padre Raimondo Bidagor, della Compagnia di Gesù ricordo, ancora, e ringrazio il Pro-Presidente della Commissione, Mons. Rosalio Castillo Lara e Mons. Willy Onclin insieme con tutti gli altri componenti della Commissione stessa, Cardinali, Vescovi, officiali, nonché i consultori e gli esperti, che tutti in varia misura, con esemplare « spirito collegiale », hanno tra loro cooperato nel non facile lavoro redazionale fino alla stesura definitiva. 3S Decr. Ad Gentes, n. 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 463 Oggi questo Libro contenente il nuovo Codice, frutto di approfonditi studi, arricchito da tanta vastità di consultazioni e di collaborazioni, io lo presento a voi e, nella vostra persona, lo consegno ufficialmente a tutta quanta la Chiesa, ripetendo a ciascuno l'agostiniano tolle, lege.* Questo nuovo Codice io consegno ai Pastori ed ai Fedeli, ai Giudici ed agli Officiali dei Tribunali Ecclesiastici, ai Religiosi ed alle Religiose, ai Missionari ed alle Missionarie, come anche agli studiosi e ai cultori di Diritto Canonico. Io l'offro con fiducia e speranza alla Chiesa, che si avvia ormai al suo terzo Millennio : accanto al Libro contenente gli Atti del Concilio c'è ora il nuovo Codice Canonico, e questo mi sembra un abbinamento ben valido e significativo. Ma sopra, ma prima di questi due Libri è da porre, quale vertice di trascendente eminenza, il Libro eterno della Parola di Dio, di cui centro e cuore è il Vangelo. Concludendo, vorrei disegnare dinnanzi a voi, a indicazione e ricordo, come un ideale triangolo : in alto, c'è la Sacra Scrittura ; da un lato, gli Atti del Vaticano I I , e, dall'altro, il nuovo Codice Canonico. E per risalire ordinatamente, coerentemente da questi due Libri, elaborati dalla Chiesa del secolo x x , fino a quel supremo ed indeclinabile vertice, bisognerà passare lungo i lati di un tale triangolo, senza negligenze ed omissioni, rispettando i necessari raccordi : tutto il Magistero — intendo dire — dei precedenti Concili Ecumenici ed anche (omesse, naturalmente, le norme caduche ed abrogate) quel patrimonio di sapienza giuridica, che alla Chiesa appartiene. Possa così il Popolo di Dio, aiutato da questi essenziali parametri, procedere sicuro nel suo cammino, testimoniando con la fiducia animosa dei primi Apostoli Gesù Cristo il Signore e l'eterno messaggio del suo Regno (( di giustizia, di amore e di pace » (praefatio nella Solennità di N. S. Gesù Cristo Re dell'universo). A tutti la mia Benedizione. 6 37 36 37 Confessioni VIII, 12, 29; PL 32, 762. At 2, 29; 28, 31; 2 Cor 3, 12. 464 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS DECLARATIO De Praelatura Sanctae Crucis et Operis Dei. Praelaturae personales, quas ad «peculiaria opera pastoralia» perficienda Concilium Vaticanum II voluit (Decr. Presbyterorum Ordinis, n. 10 § 2) quaeque dein iuridicam obtinuerunt ordinationem in legibus pontificiis ad exsequenda eiusdem Concilii Decreta latis (cfr. Motu pr. Ecclesiae Sanctae, Pars I, n. 4), aliud constituunt signum ac testimonium sollicitae illius curae qua peculiaribus nostri temporis necessitatibus in re pastorali atque in suo evangelizationis munere exercendo Ecclesia respondet. Quamobrem pontificia decisio qua « Opus Dei » in Praelaturam personalem, sub nomine « Sanctae Crucis et Operis Dei », erigendum est, apostolicae operositatis Ecclesiae efficacitatem directe et imprimis respicit ; qua ratione ad effectum re et opere adducitur novum instrumentum pastorale, hactenus in iure quidem desideratum ac praevisum, idque fit per institutionem quae probatas exhibet cautiones quoad doctrinam, disciplinam et apostolicum vigorem. Simul vero, huiusmodi decisio « Operi Dei » confert ecclesialem ordinationem suo ipsius charismati fundationali atque germanae naturae sociali plene accommodatam, ita ut, dum problema eius institutionale apte solvit, harmonicam insertionem huius institutionis in actionem pastoralem organicam Ecclesiae universalis et Ecclesiarum localium apprime compleat efficaciusque eius servitium reddat. Ut clare patet ex normis Sanctae Sedis istiusmodi Praelaturae structuram atque apostolicam operositatem regentibus — congrua quidem servata observantia legitimo Episcoporum dioecesanorum iuri debita —, notae praecipuae quibus constituta Praelatura insignitur hae sunt : Sacra Congregatio pro Episcopis 465 I. Quod ad eius structuram attinet: a) Praelatura «Opus D e i » ambitu internationalis est habenda; Praelatus, qui est eius Ordinarius proprius, sedem centralem cum suis Consiliis Romae habet; b) Praelaturae clerus, eidem incardinatus, ex laicis provenit ipsi incorporatis : nullus proinde candidatus ad sacerdotium, diaconus vel presbyter Ecclesiis localibus subtrahitur; c) illi laici — cum viri tum mulieres, sive caelibes sive matrimonio iuncti, ex qualibet professione vel condicione sociali — qui servitio finis apostolici Praelaturae proprii sese dedicant, graves et qualificatas obligationes ad hoc assumentes, id efficiunt non vi votorum, sed vinculi contractualis iure definiti. I I . Praelatura « Opus Dei » est structura iurisdictionalis saecularis, et ideo: a) clerici eidem incardinati quoad omnes effectus pertinent ad clerum saecularem, iuxta praescripta iuris generalis atque iuris Praelaturae proprii; arctas igitur relationes fovent unitatis cum sacerdotibus saecularibus Ecclesiarum localium et, quod ad constitutionem attinet Consiliorum presbyteralium, voce activa et passiva gaudent; ö) laici Praelaturae incorporati non mutant suam condicionem personalem, sive theologicam sive canonicam, communium fidelium laicorum, et qua tales in omnibus se gerunt ac, reapse, in exercitio sui apostolatus ; c) spiritus ac finis «Operis D e i » in lucem proferunt vim sanctificantem ordinarii laboris professionalis propriam, munus nempe sese in eo absolvendo labore sanctificandi, immo ipsum laborem sanctificandi eumque convertendi in apostolatus instrumentum; eorum ergo qui ad Praelaturam pertinent opera et apostolatus praecipue exercentur in locis, adiunctis atque structuris saecularis societatis propriis, attentis normis generalibus quae pro apostolatu laicorum dentur sive a Sancta Sede sive ab Episcopis dioecesanis; d) quod ad optiones spectat in re professionali, sociali, politica, etc., laici fideles ad Praelaturam pertinentes, intra limites videlicet catholicae fidei et christianorum morum atque Ecclesiae disciplinae, eadem gaudent libertate qua ceteri fruuntur catholici, quorum sunt concives : Praelatura igitur suorum membrorum labores professionales, sociales, politicos, oeconomicos, etc, suos omnino non facit. 466 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale I I I . Relate ad Praelati potestatem: a) ipsa est potestas ordinaria regiminis seu iurisdictionis, ad id circumscripta quod finem respicit Praelaturae proprium, et ratione materiae substantialiter differt a iurisdictione quae, in ordinaria cura pastorali fidelium, Episcopis competit; b) praeter regimen proprii cleri, generalem secum fert directionem tum institutionis doctrinalis tum peculiaris curae spiritualis et apostolicae quas laici «Operi D e i » incorporati recipiunt, quo impensius ad Ecclesiae servitium sese dedant; c) simul cum iure incardinandi proprios candidatos ad sacerdotium, Praelatus obligatione tenetur curandi peculiarem eorum institutionem in Centris Praelaturae, iuxta normas a competenti Sacra Congregatione latas, necnon vitam spiritualem ac permanentem institutionem eorum sacerdotum quos ipse ad sacros Ordines promoverit, ac praeterea eorum congruam sustentationem atque convenientem assistentiam ob infirmam valetudinem, senectutem, etc. ; d) laici iurisdictioni Praelati obnoxii sunt in iis quae pertinent ad adimpletionem peculiarium obligationum, vitam spiritualem, doctrinalem institutionem atque apostolatus exercitium respicientium, quas ipsi libere sibi sumpserunt vinculo deditionis ad finem Praelaturae proprium. I V . Quoad dispositiones ecclesiasticas territoriales atque legitima Ordinariorum locorum iura: a) qui ad Praelaturam pertinent, iuxta iuris praescripta, normis territorialibus tenentur quae tum dispositiones generales respiciunt indolis doctrinalis, liturgicae ac pastoralis tum leges ordini publico consulentes ; sacerdotes praeterea generalem cleri disciplinam servare debent ; b) Praelaturae sacerdotes facultates ministeriales petere debent, a competenti auctoritate territoriali concedendas, ut suum ministerium erga personas ad « Opus Dei » non pertinentes exercere possint ; c) laici Praelaturae « Operis Dei » incorporati fideles esse pergunt earum dioeceseium in quibus domicilium vel quasi-domicilium habent, et subsunt igitur iurisdictioni Episcopi dioecesani in iis omnibus quae iure statuuntur quoad communes fideles. Sacra Congregatio pro Episcopis 467 V. Quod ad pastoralem praeterea attinet coordinationem cum locorum Ordinariis atque ad proficuam insertionem Praelaturae « Operis Deiy> in Ecclesias locales, haec statuuntur: a) ad unumquodque Praelaturae Centrum erigendum, praevia semper requiritur venia sui cuiusque Episcopi dioecesani, cuius est praeterea ad normam iuris visitare huiusmodi Centra, de quorum actuositate regulariter certior fit; b) relate ad paroecias vel templa, sive rectoralia sive non, aliaque ofiicia eclesiástica quae ipsi Praelaturae vel sacerdotibus eidem incardinatis a loci Ordinario concredita sint, fiet singulis in casibus conventio inter loci Ordinarium et Praelatum «Operis D e i » eiusve Vicarios ; c) omnibus in nationibus Praelatura debitas relationes servabit cum Praeside et organismis Conferentiae episcopalis, necnon frequenter cum Episcopis earum dioecesium in quibus ipsa operatur. V I . Cum Praelatura inseparabiliter iungitur Societas Sacerdotalis Sanctae Crucis, ad quam illi sacerdotes e clero dioecesano pertinere possunt, qui sanctitatem in exercitio sui ministerii consequi desiderent, iuxta spiritum et praxim asceticam « Operis Dei ». Vi tamen huius adscriptionis ipsi non efficiuntur membra cleri Praelaturae, sed quoad omnes effectus sub regimine manent proprii Ordinarii, quem, si id desideret, de praedicta adscriptione certiorem reddent. V I I . Praelatura dependet a Sacra Congregatione pro Episcopis (cfr. Const. Ap. Regimini Ecclesiae universae, n. 49 § 1) et, haud secus atque aliae iurisdictiones autonomae, capacitate gaudet ut, attenta materia de qua singulis in casibus agatur, quaestiones tractet cum competentibus Sanctae Sedis Dicasteriis. V I I I . Per Sacram Congregationem pro Episcopis, singulis quinquenniis Praelatus Romano Pontifici subiiciet diligentem relationem de Praelaturae statu, sub respectu sive pastorali sive iuridico, deque eius specifici laboris apostolici exsecutione. Declarationem hanc de Praelatura « Sanctae Crucis et Operis Dei » Summus Pontifex Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, in audientia concessa infrascripto Praefecto Sacrae Congregationis pro 468 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Episcopis, d. 5 m. augusti a. 1982, ratam habuit, confirmabit atque evulgari iussit. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, d. 23 m. augusti a. 1982. © SEBASTIANUS Card. BAGGIO, Praefectus & Lucas Moreira Neves, Archiep. tit. Feraditanus maior, a Secretis PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die 22 Martii 1983. — Titulari episcopali Ecclesiae Beneventensi R. P. Thaddaeum Godowski, Congregationis Missionis sodalem, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Lech Kaczmarek Episcopi Gedanensis. die 25 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Cardiffensi Exc.mum P. D. Ioannem Aloysium Ward, hactenus Episcopum Menevensem. — Cathedrali Ecclesiae Constantinianae R. D. Gabrielem Piroird, sodalem Instituti a Prado nuncupati et curionem paraeciae vulgo Bejaia. die 6 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Rosgrensi R. D. Patricium Walsh, e clero dioecesis Dunensis et Oonnorensis et Collegii St. Malachiae moderatorem, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Caroli Brendani Daly, Episcopi Dunensis et Connorensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Hermianensi R. D. Antonium Farquhar, e clero dioecesis Dunensis et Connorensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Caroli Brendani Daly, Episcopi Dunensis et Connorensis. — Cathedrali Ecclesiae Cimbotiensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Aloisium Bambarén Gastelumendi, S.I., hactenus Episcopum Praelatum eiusdem Ecclesiae. die 7 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Brixiensi Exc. P. D. Brunonem Foresti, hactenus Archiepiscopum Mutinensem, qui servabit archiepiscopalem dignitatem seu titulum ad personam. — Cathedrali Ecclesiae Carpensi R. D. Alexandrum Maggiolini, in studiorum Universitate Catholica a Sacro Corde Iesu praeceptorem et vicarium episcopalem pro pastorali animi cultus apud Athenea et litterarum sedes dioecesis Mediolanensis. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 469 — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Caroli Martini, Archiepiscopi Metropolitae Aquilani, constituit R. D. Marium Peressin, dioeceseos Concordiensis-Portus Naonis presbiterum. die 11 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Tarraconensi Exc.mum P. D. Raimundum Torrella Cascante, hactenus Episcopum titularem Minerbinensem et Secretariatus-ad Christianorum unitatem fovendam Praesidis vicarium. — Cathedralibus Ecclesiis Arretinae, Cortonensi et Biturgensi, in persona episcopi coniunctis, Exc.mum P. D. Ioannem D'Ascenzi, hactenus Episcopum Soanensem - Pitilianensem - Urbetelliensem. die 12 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Matritensi Exc.mum P. D. Angelum Suquia Goicoechea, hactenus Metropolitanum Compostellanum. die 18 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Carabellensi, posthac TaxensiCarabellensi appellandae, Exc.mum P. D. Antonium Eliseum Zuqueto, hactenus Episcopum titularem Telensem et Auxiliarem Episcopi Otonipolitani. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Honorati Piazera, Episcopi Lagensis, Exc.mum P. D. Ioannem Oneres Marchiori, hactenus Episcopum Captatoropolitanum. SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM TAURINEN. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Teresiae Valsé Pantellini, Sororis professae Instituti Filiarum Mariae Auxiliatricis. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. (( Confiteor tibi, Pater, quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus et revelasti ea parvulis» (Mt 11, 25). In parvulis, seu humi- 470 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale libus quibus, dum in hoc exsilio fuerunt, summo amore Deus regni sui secreta revelavit, annumeranda est Teresia Valsé Pantellini, quae breve vitae suae spatium egit evangelicam perfectionem appetendo et persequendo. Famula Dei Mediolani die 10 mensis Octobris anno 1879 pia et opulenta familia est orta, quae die 14 eiusdem mensis curavit ut baptismi sacramento accepto divina gratia renasceretur. Donec aetatis duodecimum explevit annum domi est educata et erudita sub oculis parentum Iosephi Valsé Pantellini et Iosephillae Viglini ; qui in vitae christianae exercitio, praesertim in precibus Deo adhibendis et in amore erga pauperes atque egenos eximio ei fuerunt exemplo. Ab ineunte adulescentia Teresia ostendit se aperto ingenio, peculiari ad musicam et poesim proclivitate, indole firma et prompta et ad fortia incepta idonea ese praeditam. Die 20 mensis Octobris 1890, paucis ante diebus quam est patre orbata, intravit in nobile ephebeum seu gynaeceum SS. Dei Genitricis Salutatae, Florentiae situm in loco vulgo appellato Poggio Reale, ubi et maiorum disciplinarum iniit studium et die 29 mensis Martii sequentis anni est primum ad cenam Dominicam admissa. Eo die — ut postea futuro Bergomensi episcopo Radini Tedeschi patefecit — impulsum ad statum religiosum animadvertit et vovit se non esse matrimonium contracturam. Quae exinde facta est mutatio, tam manifesta fuit, ut gvnaecei magistrae, etsi laicae, eam condiscipulis puellis tamquam exemplar piae et studiosae alumnae proponerent ad imitandum. Licet pergeret Florentiae commorari, quo familiares commigraverant, anno 1893 consessit in Institutum Matronarum a Sacro Corde, quippe quoniam hae aptiores esse videbantur ardori, quo animi vitam exoptabat. Hoc modo per alterum triennium Famula Dei operam dedit ut se humano cultu formaret et in virtutibus proficeret. Tum condiscipulae, tum magistrae, quae eo tempore fuerunt, uno ore testificatae sunt Teresiam, quamvis in studium assidue incumberet, esse Evangelii angustum iter ingressam suique contemptionem, ut Salvatoris praecepta sequeretur et gratiae in suis actibus concederet victoriam, ad verbum accepisse. Quam ob rem una fiebat multorum « parvulorum » et vivendo verba usurpabat, quibus divini Magistri sermo, quem supra memoravimus, concluditur : « Discite a me, quia mitis sum et humilis corde)) (Mt 11, 29). Anno 1896 domum est reversa, infecto ob minus commodam valetudinem curriculo studiorum. Quattuor annos degit in saeculo, vivens pro facultatibus suae condicionis, sed cor fixum tenens in Deo. Num- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 471 quam pietatis, praecationis et sacramentorum frequentationis officium deseruit. Caritatis operibus inservivit, ipsasque recreationes est nisa sanctas efficere, ex quibus se eripere non poterat. Sed ante omnia cavit ut, adiuvantibus peritis spiritus magistris, cognosceret quid in posterum a se vellet Deus. Tres et viginti annos nata, re attente perpensa, cum se ex difficultatibus et impedimentis carissimorum suorum expedivisset, postridie Kalendas Februarias ingressa est Institutum Filiarum a Maria Auxiliatrice, quod casu Romae cognoverat. Pauperi et derelictae iuventuti educandae, secundum spiritum S. Ioannis Bosco et S. Mariae Mazzarello, se dedere cupiebat. Quid status religiosus esset mox incommodis et angustiis intellexit. Cibaria non eadem erant, quae in domo eius ; habitationes paupertatem fanciscanam redolebant; et oportebat se ad regulares disciplinas et ad oboedientiam conformaret. Teresia Valsé Pantellini nihil omnino dubitavit mores suos immutare et susceptum iter conficere. Antistitae, eius virtutes et alacritatem in officio obeundo admiratae, dicebant : « Postulans, quam habemus, angelus est ». Feliciter altero novitiatus experimento spectato, die 3 mensis Augusti anno 1903 Famula Dei magno cum gaudio professionem religiosam fecit et, quamquam non bona utebatur valetudine, fructuosum adorta est apud Romanam Transtiberinam iuventutem apostolatum. Ei propositum fuit ne, secundum evangelicam parvitatis interioris doctrinam, ab hominibus conspiceretur ; sed neglegi et ignorari non potuerunt virtutes non communes quas maiore in dies fervore et indefatigata sedulitate exercebat. Singulares fuerunt eius humilitas, se devovendi ardor, apostolica navitas, in tolerando et in ignoscendo magnanimitas. Etsi per omnia accurata fuit et diligens, tria tamen non longae eius vitae religiosae capita fuerunt : amor in Deum, certamen contra naturam, contentio se occultandi. Volebat sancta fieri, sed sine ostentatione, ne oculis occursaret, immo testes et spectatores — uti apparet ex tabulis iudicialibus — consentiente voce laudibus efferunt bonitatem et pietatem Servae Dei, comitatem, benignitatem in audiendo, in educando, in corrigendo, summam in omnibus actibus vitae communis probitatem. Gravi morbo correpta, qui sine intermissione eius gracilitatem comminuerat, anno 1907 Augustam Taurinorum se contulit, ubi die 3 mensis Septembris, solaciis communita fidei, quae semper, dum vixit, ei fuerat forti praesidio, pie sancteque cursum dierum suorum absolvit, cum nondum undetriginta esset annorum. Fama sanctitatis, quam viva est consecuta, post eius mortem 472 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale firmata est et increbruit, quomodo primae indagationes iuxta canonicas leges inceptae suo tempore probaverunt. Quibus indagationibus recognitis aliisque iustis sollemnitatibus perfectis, die 3 mensis Decembris anno 1944 promulgatum est Decretum, quo Pius X I I tum fel. reg. Introductionem Causae Beatificationis et Canonizationis Servae Dei signavit. Constare deinde de oboedientia Urbanianis praescriptionibus super indebito cultu Sacra tunc Rituum Congregatio die 14 Decembris anno 1945 edixit. Apostolici postmodum annis 1946-1949 processus adornati sunt in ecclesiasticis Curiis Taurinensi, Fiorentina, et anno 1955 apud Urbis Vicariatum super virtutibus Servae Dei in specie. De omnium autem processuum iuridica forma et vi latum est Decretum die 15 mensis Aprilis anno 1955. Quibus omnibus rite absolutis, deventum est ad disceptationem super theologalibus et cardinalibus eiusdem Famulae Dei virtutibus, prius quidem, die 15 Decembris anno 1981, in Congressu Peculiari Ofiicialium Praelatorum Patrumque Consultorum; et deinde, die 11 Maii anno 1982, in Coetu Ordinario Patrum Cardinalium, ponente seu relatore Rev.mo Francisco Carpino. De favorabili autem utriusque coetus exitu certior est factus Summus Pontifex Ioannes Paulus I I , die 19 Iunii eodem anno 1982, per subscriptum Cardinalem Praefectum ; et Sanctitas Sua responsum Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum ratum habens, mandavit ut Decretum super Servae Dei virtutibus appararetur. Quod cum rite esset factum, idem Summus Pontifex hodierno die, accitis Rev.mis Cardinalibus infrascripto et Francisco Carpino, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis, iisque astantibus sollemniter edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis Servae Dei Teresiae Valsé Pantellini, Sororis professae Instituti Filiarum Mariae Auxiliatricis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum rite promulgari et in acta Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 12 Iulii A. D. 1982. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. & S. & Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Diarium Romanae Curiae 473 DIARIUM ROMANAE C U R I A E Il Santo Padre Giovarmi Paolo II ha ricevuto in Udienza : Giovedì, 14 Aprile 1983, degli Affari Esteri dello Sri Venerdì, 15 Aprile 1983, Presidente del Consiglio per blica di Corea. S. E. il Signor HAMED, Ministro Lanka. S. E. il Signor CHOI K Y U H A H , gli Affari di Stato della Repub- Giovedì, 28 Aprile 1983, nel Palazzo Apostolico Vaticano, il Santo Padre ha presieduto la riunione degli Em.mi Signori Cardinali Capi dei sacri Dicasteri della Curia Romana. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 22 marzo 25 aprile 1983. Gli Em.mi e Rev.mi Signori Cardinali Franjo Kuharic e Jean-Marie Lustiger, Membri della Sacra Congregazione per i Vescovi. P. Pierre Duprey, P. A., Segretario del Segretariato per » l'Unione dei Cristiani. Prelati d'Onore di Sua Santità: 5 » 23 18 5 24 17 14 » 30 12 29 » 18 gennaio 1979. Mons. Johannes Müllejans (Aachen). » » Mons. Carl Heinz Collas (Aachen). » » Mons. August Peters (Aachen). settembre » Mons. Giuseppe Scharbert (Passau). gennaio 1980. Mons. Bernhard Egger (München und Freising). luglio » Mons. Arnold Poll (Aachen). giugno 1981. Mons. Friedrich Fahr (München und Freising). ottobre » Mons. Karl Delahaye (Aachen). » » Mons. Johannes Sistig (Aachen). novembre » Mons. Zoilo Umali (Lipa). settembre 1982. Mons. Peter Buchholz (Aachen). dicembre » Mons. Francesco Grasselli (Todi). » » Mons. Eraldo Rosatelli (Orvieto). gennaio 1983. Mons. Maximilian Ziegelbauer (Augsburg). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 474 18 gennaio 1983. Mons. Johann Dischinger (Augsburg). 29 » » Mons. John Francis McCarthy (Helena). » » » Mons. Stasys Zilys (Telsiai). » » » Mons. Angelo Mottola (Aversa). » » » Mons. Luigi Marinelli (Cerignola). » » » Mons. Joan Tautu (Oradea Mare). 7 febbraio » Mons. Fabricio Gebigan (Pagadian). 8 aprile » Mons. Carlo Ghidelli (Crema). Cappellani di Sua Santità: 5 » 10 10 29 » » » » » » » » » » » » » » » » 12 18 » 25 9 » » 12 » » » » » » » » 14 gennaio » dicembre dicembre dicembre » » » » » » » » » » » » » » » » gennaio » » febbraio marzo » » aprile » » » » » » » » » 1979. » 1980. 1981. 1982. » » » » » » » » » » » » » » » » 1983. » » » » » » » » » » » » » » » » Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il sac. Peter Buchholz (Aachen). sac. Wilhelm Ernest Nusselein (Aachen). sac. Karl Stephan Fischer (Fulda). sac. Albert M. Boongaling (Lipa). sac. Bruno Tortolini (Orvieto). sac. Marcello Pettinelli (Orvieto). sac. Dino Pelorosso (Orvieto). sac. Angelo Montalto (Orvieto). sac. Marzio Miscetti (Orvieto). sac. Sauro Carletti (Orvieto). sac. Ljudevit Petrak (Zagreb). sac. Josip Dumic (Zagreb). sac. Josip Crnkowié (Zagreb). sac. Jvan Doslin (Zagreb). sac. Marijan Miheléic (Zagreb). sac. Josip Pinturié (Zagreb). sac. Josip Frkin (Zagreb). sac. Jvanjko Branko (Zagreb). sac. Jvan Horvat (Zagreb). sac. Zëljko Slonjsäk (Zagreb). sac. Matija Stepinac (Zagreb). sac. Antonio Minciotti (Città di Castello). sac. Hermann Volck (Augsburg). sac. Heinz Eudenbach (Augsburg). sac. Raffaele Faccone (Larino). sac. Bronislaus Jankowski (Gniezno). sac. Georgius Golebiewski (Gniezno). sac. Joannes Kozinski (Gniezno). sac. Pietro Pintus (Roma). sac. Antonino Ubaldi (Roma). sac. Luigi Baratti (Roma). sac. Antonino D'Animando (Roma). sac. Alfredo Bona (Roma). sac. Umberto Colafranceschi (Roma). sac. Nicola Battarelli (Roma). sac. Aurelio Screpanti (Roma). sac. Sisto Gualtieri (Roma). sac. Ferdinando Cogo (Larino). Diarium Romanae Curiae 14 » » » aprile 1983. II » II » II II » » sac. sac. sac. sac. 475 Armando Galardi (Larino). Sante Izzi (Larino). Vincenzo Chiodi (Larino). Mario Lago (Larino). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 26 marzo 1981. Al sig. Georg Leber (Germania). 27 novembre 1982. Al sig. Angelo Minazzi (Milano). 11 marzo » Al sig. Luigi Rossi de Gasperis (Roma). La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 13 luglio 1982. Al 27 novembre » Al 16 marzo 1983. Al 23 » » Al sig. sig. sig. sig. Bernd Potthast (Köln). Carlo Ganna (Milano). Emile Chandesais (Autun). Fernando Domenici (Roma). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 6 ottobre 7 ottobre 13 luglio » » » » 27 novembre 12 febbraio 1979. Al sig. Ferdinand Oertel (Aachen). 1980. Al sig. Paul Dahm (Aachen). 1982. Al sig. Alois Rummel (Köln). » Al sig. Wolfgang Kluxen (Köln). » Al sig. Erwin Müller (Köln). » Al sig. Giovanni Bianchi (Milano). 1983. Al sig. Louis Piessat (Lyon). La Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 27 novembre 1982. Al sig. Gaudenzio Pedo ja (Milano). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 27 novembre » » » » 12 gennaio 18 » 1982. Al sig. Elio Baldoni (Milano). » Al sig. Angelo Oliari (Milano). » Al sig. Angelo Spreafìco (Milano). 1983. Al sig. Quintilio Marsili (Città di Castello). » Al sig. Johannes Kögel (Augsburg). 476 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: 7 ottobre 1980. Al sig Georg Fischer (Aachen). Al sig Paul Luhn (Berlin). C dicembre » 16 marzo 1981. Al sig. Josef Loogen (Aachen). 19 giugno » Al sig Eugenio Perez (Lipa). » » » Al sig Cesar Macatangay (Lipa). » Al sig Alejandro Mercado (Lipa). » Al sig. Ricardo N. Mayuga (Lipa). Al sig. Celestino Dimayuga (Lipa). » » Al sig Ramon Martínez (Lipa). » » Al sig José T. Unson (Lipa). Al sig. Jürgen Bringmann (Vicariato Castrense di Bonn). 3 ottobre » » Al sig. Günther Reichel (Vicariato Castrense di Bonn). Al sig. Willy Trost (Vicariato Castrense di Bonn). » 13 luglio 1982. Al sig. Johann Wiese (Köln). 7 agosto Al sig Peter Brüggen (Köln). 27 novembre » Al sig. Serafino Goletti (Milano). 22 gennaio 1983. Al sig Carlo Colombo (Milano). » » » Al sig Joseph Hubert Sak (Anvers). Al sig. Julien Mascre (Malines Bruxelles). 24 » 12 febbraio Al sig. Emilio Zenari (Verona). NECROLOGIO 14 15 aprile » » » 17 » 30 » » 1983. Mons. Valerien Bélanger, Vescovo tit. di Cirene. Mons. Georges Layek, Arcivescovo di Alep degli Armeni (Siria). » Mons. Jules Puset, Vescovo già di Tamatave (Madagascar). Mons. Joseph A. McNicholas, Vescovo di Springfield in Illinois (Stati Uniti d'America). Mons. Vicente Reyes, Vescovo già di Cabanatuan (Filip» pine). Mons. Francis D. Gleeson, Vescovo già di Fairbanks (Alaska - Stati Uniti d'America). An. et vol. LXXV 1 Iunii 1983 Pars I, N. 6 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIO APOSTOLICA ITUIUTABENSIS Distractis quibusdam territoriis a dioecesibus Fertiliensi et Uberabensi, in Brasilia, nova dioecesis conditur nomine Ituiutabensis. IOANNES PAULUS P P . I I Quo melius spiritualibus necessitatibus Christifidelium sibi ipsis commissorum consuleretur, Yenerabiles Fratres Stephanus Cardoso de Avelar Episcopus Fertiliensis ac Benedictus de Ulhóa Vieira Archiepiscopus Uberabensis, audita prius Conferentia Episcopali Brasiliae, Apostolicae Sedi suaserunt ut disiunctis earundem dicionum latissimis regionibus nova ibidem excitaretur dioecesis. Nos itaque consilio adsensi Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Patrum Cardinalium negotiis Sacrae Congregationis pro Episcopis praepositorum censemus demum preces ita prudenter Nobis admotas posse utiliter profecto exaudiri quippe cum propositum illud valde arbitremur catholici nominis prosperitati eis in locis esse profuturum. Haec proinde singula sequentia constituimus fierique usquequaque volumus. De plenitudine apostolicae potestatis Nostrae, suppleto quatenus opus sit eorum omnium quorum interest potestve interesse consensu, a dioecesi Fertiliensi distrahimus integram regionem quae in praesens lege ex civili circumscribitur finibus municipiorum vulgo nuncupatorum : Ituiutaba, Cachoeira Bourada, Canapolis, Centralina, C-urinhata, Ipiaçu et Santa Vitoria; simul autem ab archidioecesi Uberabensi segregamus integram regionem 32 - A. A. s. 478 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quae in praesens lege ex civili circumscribitur finibus municipiorum vulgo nuncupatorum : Campina Verde, Itapagipe, Iturama et Sao Francisco de Sales. Quibus de universis sic locis separatis ac definitis limite eorundem oppidorum commemoratorum novam condimus dioecesim posthac Ituiutabensem rite appellandam cuius episcopalem statuimus sedem ipsa in urbe Ituiutaba ibidemque paroeciale templum Deo dicatum ad Sancti Iosephi honorem provehimus ad gradum ac dignitatem cathedralis ecclesiae. Huic insuper dioecesi et Ituiutabensi Episcopo pro tempore honores et insignia, iura et privilegia cuncta tribuimus quibus reliquae episcopales ecclesiae earumque pastores ad communis iuris normam fruuntur atque honestantur ipsumque vero Episcopum oneribus et officiis adstringimus quibus ceteri item ligantur Episcopi. Dioecesim porro novam hanc suffraganeam subesse volumus Metropolitanae Ecclesiae Uberabensi eiusque pro tempore Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi Uberabensis subicimus. Maiorem dein decorem et utilitatem Ecclesiae Ituiutabensi inde praevidentes decernimus ut cathedrale instituatur in ea capitulum secundum vigentes in illa provincia consuetudines normasque alio quae decreto edentur suo tempore; quamdiu autem canonicorum capitulo carebit dioecesis volumus pro eis erigatur dioecesanorum consultorum coetus. Mensam praeterea episcopalem novae dioecesis constituent emolumenta Curiae et fidelium stipes et portio ei obtingens e bonorum divisione ad regulam can. 1500 C.I.C. facienda quae adhuc ad mensam episcopalem dioecesium Fertiliensis et Uberabensis pertinuerunt. Circa seminarii dioecesani erectionem necnon sacrorum candidatorum formationem serventur iuris communis instituta, praesertim ante oculos collocatis normis decreti Concilii Vaticani II «Optatam totius» et regulis a Sacra Congregatione pro Institutione Catholica emissis. Selecti autem alumni seminariorum philosophicis et theologicis disciplinis imbuendi necnon sacerdotes ad studia complenda, quantum fieri potuerit, Romam ad Pontificium Collegium Pium Brasiliense mittantur. Simul atque Ituiutabensis dioecesis erectio ad effectum erit adducta, continuo sacerdotes illi Ecclesiae adscripti existimentur in cuius finibus beneficium obtinent vel ecclesiasticum officium, ceteri vero clerici seminariique tirones Ecclesiae isti maneant incardinati vel incardinentur in cuius dicione legitimum habent domicilium. Quod vero ad novae dioecesis attinet gubernium et administrationem et electionem Vicarii Capitularis sede vacante aliaque id genus adamussim observentur quae singula his de rebus praescribunt canones sacri. Acta porro et documenta, quae novam dioecesim eiusque clericos ac fideles Acta Ioannis Pauli Pp. II 479 necnon bona respiciunt temporalia, a Curiis Fertiliensi et Uberabensi ad Curiam Ituiutabensem diligenter pervebantur ut in condendo ibidem tabulario reserventur. Quae omnia ad legitime perficienda destinamus Venerabilem Fratrem Carolum Furno Archiepiscopum titulo Abaritanum et in Brasilia Apostolicum Nuntium, ei necessariis quidem opportunisque tributis facultatibus etiam subdelegandi quemlibet virum in dignitate ecclesiastica constitutum ad effectus de quibus hic agitur, officio simul imposito ad Sacram Congregationem pro Episcopis verum exemplar peractae ita exsecutionis transmittendi. Iubemus denique universa a Nobis hunc in modum praestituta plenissime exserere suam vim tam in praesens quam posterum in tempus quibuslibet rebus neutiquam obsistentibus. Datum Romae apud S. Petrum die xvi mensis Octobris anno Domini MCMLXXXII Pontificatus Nostri quinto ipso ineunte. AUGUSTINUS Card. CASAROLI B SEBASTIANUS Card. B AGGIO a publicis Ecclesiae negotiis 8. Congr. pro Episcopis Praef. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Laurus Governatori, Proton. Apost. Loco £& Plumbi In Secret. Status tab., n. IO4948. LITTERAE APOSTOLICAE I Templum Visitationis Beatae Mariae Virginis, in dioecesi Varmiensi situm, ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Satis constat quanta pietate Polonica gens prosecuta sit praeteritis temporibus et adhuc prosequatur Beatam Mariam Virginem, quantumque auxilii inde perceperit et percipiat ad servandam erga Christum et Ecclesiam fidelitatem ; quam ob rem opportunum esse videtur hunc cultum firmari et augeri, tum efficiendo ut melius eius potentissimae Patronae amor et misericordia cognoscatur, tum iustos tribuendo honores locis et templis ubi ea peculiari fidelium frequentatione colitur. Quoniam igitur Venerabilis Frater Ioannes Oblak, 480 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Episcopus Varmiensis, denuntiatas cleri et Christi fidelium votis ad rem pertinentibus, ab hac Apostolica Sede petivit ut ecclesia Visitationis Beatae Mariae Virginis in Sacra Tilia, intra fines eiusdem dioecesis sita, dignitate decoraretur et titulo Basilicae Minoris, Nos, considerantes templum illud historia et arte esse praeclarum, peregrinatoribus saepissime crebrum, paroeciali florens vita, et etiam imaginem Beatae Virginis ibi cultam recenter esse diademate coronatam, hocque causam esse existimantes cur templi maior fieret honor, libenter postulationem admisimus. Quapropter, adprobantes quae Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino hac de re statuit datis a Nobis olim facultatibus, ecclesiam Visitationis Beatae Mariae Virginis in Sacra Tilia, in dioecesi positam Varmiensi, titulo et dignitate Basilicae Minoris insignimus, cum omnibus iuribus et liturgicis privilegiis iure ad eam pertinentibus, dummodo serventur quae Decretum « De titulo Basilicae Minoris » praescribit, die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII editum. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i v mensis Februarii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tao., n. 108//12. II In civitate Belizensi Nuntiatura Apostolica constituitur. IOANNES PAULUS PP. I I Ad perpetuam rei memoriam. — Patet Ecclesiam ipsa sua natura in omnibus quae agit quaerere filiorum suorum salutem proindeque cum Legationes apud res publicas constituit non solummodo sibi proponere ut cum his amicitiae vincula ineat, verum etiam, quin immo potissimum, ut utilitati Christi fidelium in iisdem degentium efficacius aptiusque prospiciat. Qua de causa re bene considerata et perpensa Nos, summa usi Nostra potestate et auctoritate, per has Litteras Nuntiaturam Apostolicam constituimus apud civitatem Belizensem, eidem deferentes omnia iura, privilegia, honores, praerogativas et indulta eiusmodi Legationum propria. Haec edicimus et statuimus, de- Acta Ioannis Pauli Pp. II 481 cementes ut Apostolicae hae Litterae et nunc et in posterum vim habeant. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix mensis Martii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco & Sigilli In Secret. Status tab., n. lOVfiS. CONVENTIO INTER SANCTAM SEDEM ET REM PUBLICAM AEQUATORIANAM Acuerdo entre la Santa Sede y la República del Ecuador sobre asistencia religiosa a las Fuerzas Armadas y Policía Nacional. La Santa Sede y el Gobierno del Ecuador, deseando proveer de manera conveniente y estable a la asistencia religiosa del personal católico del Ejército, Armada, Fuerza Aérea y Policía en servicio activo, han decidido llegar a un Acuerdo y, con este objeto han nombrado plenipotenciarios, a saber : Su Santidad el Sumo Pontífice Paulo V I , a su Excelencia Monseñor Luigi Accogli, Nuncio Apostólico en el Ecuador; y el Excelentísimo Señor Presidente del Consejo Supremo de Gobierno de la República del Ecuador, Vicealmirante Alfredo Poveda Burbano, a su Excelencia el Señor Lic. José Ayala Lasso, Ministro de Relaciones Exteriores los cuales, después de haber canjeado sus Plenos Poderes y hallándolos en debida forma, han convenido en los artículos siguientes : ARTÍCULO PRIMERO La Santa Sede constituye en el Ecuador un Vicariato Castrense para atender al cuidado espiritual de los Miembros del Ejército, Armada, Fuerza Aérea y Policía en servicio activo. Sin perjuicio de las disposiciones fijadas en el presente Acuerdo, el Vicariato Castrense se rige por el Decreto de erección Eclesiástica emanado por la Sagrada Congregación para los Obispos y las Normas contenidas en la Instrucción « De Vicariis Castrensibus » del 23 de abril de 1951. 482 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ARTÍCULO SEGUNDO El Servicio religioso castrense, cuya actividad, y funcionamiento estarán conformes al espíritu de este Acuerdo, está integrado por el Vicario Castrense, el Pro Vicario General y los Capellanes castrenses. ARTÍCULO TERCERO El Vicario Castrense será nombrado por la Santa Sede, previo acuerdo con el Gobierno del Ecuador. En el caso de ausencia o impedimento temporales del Vicario Castrense o su Provicario, la Santa Sede proveerá interinamente el sustituto. ARTÍCULO CUARTO El Vicario Castrense tratará directamente con el Ministro de Defensa Nacional el despacho de todos los asuntos inherentes a su cargo. ARTÍCULO QUINTO El Vicario Castrense reclutará su clero escogiendo entre los sacerdotes diocesanos y religiosos que tengan debida autorización de sus Ordinarios o Superiores. ARTÍCULO SEXTO Si algún miembro del clero castrense debiere ser sometido a procedimiento penal o disciplinario por parte de las autoridades militares, éstas resolverán de acuerdo con el Vicario Castrense, sobre el lugar y forma más conveniente para que el acusado cumpla la sanción que dichas autoridades le impongan. El Vicario Castrense podrá suspender o destituir por causas canónicas al personal del clero castrense, debiendo comunicar esta providencia al Ministerio respectivo, el cual procederá en consecuencia. El personal del clero castrense estará sometido, además, por razones de lugar, a la disciplina y vigilancia de los obispos diocesanos, quienes, en caso de infracción, informarán al Vicario Castrense, pudiendo en caso de urgencia tomar las medidas canónicas respectivas, informando de ello al Vicario Castrense. Acta Ioannis Pauli Pp. II 483 ARTÍCULO SÉPTIMO La Jurisdicción del Vicario Castrense y de los Capellanes es personal y se extiende a los miembros del Ejército, Armada, Fuerza Aérea y Policía en servicio activo, incluyendo los Auxiliares y Empleados, sus familiares y sus domésticos, que convivan con ellos en los establecimientos militares. La Jurisdicción del Vicario Castrense es cumulativa con la de los Ordinarios diocesanos. ARTÍCULO OCTAVO Es competencia del Vicario Castrense, además de enviar instrucciones a los Capellanes Militares y de pedir los informes que creyere oportuno, la de efectuar por sí o por sus delegados, inspecciones « i n loco )) de la situación del servicio religioso castrense. ARTÍCULO NOVENO El Ministerio de Defensa Nacional, de acuerdo con el Vicario Castrense expedirá el Reglamento concerniente a los cuadros, ingresos y ascensos de los Capellanes Militares, así como los derechos y obligaciones de ellos en su carácter de Oficiales de las Fuerzas Armadas y de la Policía. Dicho Reglamento entrará en vigor con todos sus efectos, después de que la Santa Sede haya manifestado no tener objeciones sobre el mismo. ARTÍCULO DÉCIMO En tiempo de paz, los clérigos, los seminaristas, los religiosos y los novicios están exentos del servicio militar. En caso de movilización general, los sacerdotes prestarán el servicio militar en forma de asistencia religiosa; los demás clérigos y religiosos serán destinados, a juicio del Vicario Castrense, para servicios auxiliares de los Capellanes o a las organizaciones sanitarias. Estarán exentos del servicio militar, aun en el caso de movilización general, los Ordinarios, los sacerdotes que tengan cura de almas, como los párrocos y coadjutores, los rectores de iglesias abiertas al culto y los sacerdotes al servicio de las Curias diocesanas y de los Seminarios. 484 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ARTÍCULO DÉCIMO PRIMERO Si surgiere alguna dificultad en la interpretación y aplicación del presente Acuerdo y de su respectivo Reglamento, las Altas Partes Contratantes procederán de común acuerdo a una amistosa solución. ARTÍCULO DÉCIMO SEGUNDO El presente Convenio será ratificado de conformidad con las normas legales de las Altas Partes Contratantes y entrará en vigencia al verificarse el canje de los respectivos instrumentos de ratificación, que se efectuará dentro del más breve plazo posible. En caso de que una de las dos Altas Partes Contratantes considere que han cambiado fundamentalmente las circunstancias en las que se celebra este Acuerdo, iniciarán negociaciones con objeto de actualizarlo. En fe de lo cual, los Plenipotenciarios arriba nombrados firman el presente Acuerdo, en dos ejemplares igualmente auténticos, en la ciudad de Quito, a los tres días del mes de Agosto de mil novecientos setenta y ocho. Por la Santa Sede Por el Gobierno del Ecuador Monseñor LUIGI ACCOGLI JOSÉ AYALA LASSO Nuncio Apostólico Ministro en el Ecuador de Relaciones Exteriores Conventione inter Apostolicam Sedem et Rem publicam Aequatorianam rata habita una cum Litteris quibus die XXVII mensis Ianuarii ac VI Iulii anno MC M LX X XII memoratae Rei publicae Moderatores et Nuntiatura Apostolica in urbe Quito quasdam notas ad eandem Conventionem explicandam atque complendam pacti erant, die XXVI mensis Martii anno MCMLXXXIII, in Civitate Vaticana, instrumenta ratihabitionis accepta et reddita sunt; a quo die Conventio vigere coepit. Acta Ioannis Pauli Pp. II 485 EPISTULA Em.mo P. D. Iosepho S. R. E. Presbytero Cardinali Höffner, Archiepiscopo Coloniensi, XXV anno elapso a constitutione operis fundati « Misereor » missa. MEINEM EHRWÜRDIGEN BRUDER JOSEPH KARDINAL HÖFFNER, VORSITZENDER DER DEUTSCHEN BISCHOFSKONFERENZ. In diesen Wochen der Vorbereitung auf das Osterfest, das Fest der Erlösung und der Versöhnung, richte ich an Euch, liebe Brüder und Schwestern, Bischöfe und Gläubige in der Bundesrepublik Deutschland, ein aufrichtiges Wort der Anerkennung und des Dankes. Anlaß dazu ist die Fastenaktion Misereor, die Ihr in dieser österlichen Bußzeit zum 25. Male durchführt. »Misereor« habt Ihr Eure Aktion vor 25 Jahren genannt. Durch die Wahl dieses Namens bringt Ihr zum Ausdruck, daß Ihr Euren Beitrag zur menschlichen Entwicklung, zur Uberwindung von Not, Ungerechtigkeit, Hunger und Krankheit in der Welt zutiefst als ein Werk Eures Glaubens und als Teilhabe an dem unendlichen göttlichen Erbarmen verstehen wollt, das uns in Jesus Christus geschenkt ist. Diese Verankerung Eurer Aktion im Glauben und ihre Verknüpfung mit der christlichen Tradition des Fastens war eine wegweisende Entscheidung. Sie war die Voraussetzung dafür, daß Eure Hilfe, die ihre Kraft aus der Bekehrung des Herzens und der Besinnung auf die wahre, in Christus geoffenbarte Würde des Menschen hat, für viele Millionen von Notleidenden und Unterdrückten zu einem christlichen Zeichen der Hoffnung werden konnte. Die 25. Fastenaktion »Misereor« fällt zeitlich mit der Eröffnung des außerordentlichen Heiligen Jahres zusammen. Das Jubiläumsjahr der Erlösung, das wir zur Erinnerung an den Tod und die Auferstehung Christi vor 1950 Jahren feiern, soll für die ganze Kirche ein Jahr der Besinnung auf die versöhnende und Einheit stiftende Kraft der christlichen Botschaft sein. Es soll uns bereit machen zu Buße und Umkehr, zu einer weltweiten Bewegung für Versöhnung und Frieden. Je mehr wir uns in das Geheimnis der Erlösung, in das Geheimnis Jesu Christi, seiner Menschwerdung, seines Todes und seiner Auferstehung vertiefen, um so mehr wird uns bewußt, wie unendlich groß Gottes Erbarmen mit jedem einzelnen Menschen und mit der ganzen Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 486 Officiale Menschheit ist. Von Gott überreich beschenkt fühlen wir uns zugleich gedrängt und aufgefordert, seine Gaben auch an unsere notleidenden Brüder und Schwestern weiterzuschenken. Christus selbst hat gelehrt, »daß der Mensch das Erbarmen Gottes nicht nur empfängt und erfährt, sondern auch berufen ist, an seinen Mitmenschen Erbarmen zu üben : "Selig die Barmherzigen, denn sie werden Erbarmen finden"«:. Bei zahlreichen Begebenheiten, vor allem aber auf meinen Pastoralreisen, habe ich mich davon überzeugen können, daß Euer Fastenopfer und die Arbeit Eures Bischöflichen Hilfswerkes »Misereor« reiche Früchte tragen. Euer Bruderdienst schenkt vielen Menschen neuen Lebensmut. Den Schwesterkirchen hilft Eure Solidarität, dem Auftrag des Evangeliums besser gerecht zu werden. Gemeinsam mit vielen anderen Fastenaktionen und Hilfswerken und in enger Zusammenarbeit mit dem Papstlichen Rat Cor Unum leistet Ihr einen unverzichtbaren Beitrag dazu, daß mehr Menschen ihre von Gott geschenkte Würde erfahren und zu neuer Hoffnung und Lebensfreude gelangen können. Dies dient zugleich der sozialen Gerechtigkeit, der Versöhnung und dem Frieden und fördert die Einheit unter den Völkern und in der Kirche. Dafür möchte ich Euch von Herzen danken. 1 In vielen Ländern ist die Not der Menschen unsagbar groß, und an manchen Orten wird sie sogar von Tag zu Tag noch größer. Laßt deshalb nicht nach in Eurer Bereitschaft, dem Schwachen, Hungernden, Kranken und dem in seiner Würde verletzten Bruder beizustehen. Laßt nicht nach in Eurer Bereitschaft zum brüderlichen Teilen, auch wenn Euch im eigenen Land wirtschaftliche Schwierigkeiten, Arbeitslosigkeit und manch andere Nöte bedrängen. Erinnert Euch stets daran : Wer gibt, dem wird in Überfülle gegeben werden. Seid daher stets offen für die Weisheit und Werte der anderen Völker. Laßt Euch von ihnen auch in Eurem Glauben stärken. Ich bitte Euch, laßt uns gemeinsam und zu jeder Zeit Gottes Erbarmen anrufen und es durch Wort und Tat unaufhörlich verkünden, vor allem aber in dieser österlichen Bußzeit und während des nun beginnenden Heiligen Jahres. 2 »Misereor super turbam« — »Mich erbarmt der Menschen«. Möge er, der einst diese Worte gesprochen hat, uns den tiefen Sinn des Erbarmens erschließen und uns helfen, seines Erbarmens würdig zu sein. Dazu erteile ich Euch, meinen Mitbrüdern im Bischofsamt und 1 2 Enzyklika Div. in Mis., 14. Mk 8, 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 487 allen Gläubigen in der Bundesrepublik Deutschland, die das verdiente Hilfswerk »Misereor« in der Vergangenheit durch ihr persönliches Opfer getragen haben und auch weiter großzügig fördern, von Herzen meinen besonderen Apostolischen Segen. Aus dem Vatikan, am 22. Februar 1983. IOANNES PAULUS PP. I I ALLOCUTIONES I Ad quosdam Lusitaniae sacros praesules occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Amados írmeos em Cristo-' 1. Ao saudar-vos cordialmente, aqui congregados na caridade do Espirito Santo, desejo-vos graça e paz, da parte de Deus nosso Pai e do Senhor Jesus Cristo. E vamos continuar o coloquio fraterno, iniciado pessoalmente em Fatima há meses, e prosseguido nestes dias, no encontró com cada um de vós. Considero actuáis as sentidas palavras de apreço e estímulo dessa manhâ de treze de Maio último; e dirigindo-me a vós, penso também nos demais Irmäos Bispos portugueses, com quem irei encontrar-me próximamente ; e penso nas suas Comunidades diocesanas e em todos os filhos de Portugal. Neste momento, para mim muito grato, a vossa afirmaçâo de inequívoca devoçâo e fìdelidade é algo que transcende as pessoas e se reveste de um significado particular. Estais em visita « a d Limina Apostolorum » : convosco estâo as vossas Diocèses, certamente por vós mobilizadas neste sentido, a testemunhar a vitalidade perene, nas Circunscriçoes da Provincia Eclesiástica de Braga, da Igreja una, santa, católica e apostólica, garantida pela promessa do Senhor: « E s tarei sempre convosco, até ao firn do mundo » 1 Ao celebrarmos aqui a unidade na caridade, em Igreja, recordo muitas imagens e episodios da minha recente visita pastoral ao vosso País e peregrinaçâo a Fatima. Nunca esquecerei aquele dia cinzento * Die 4 m. Februarii a. 1983. 1 Mt 28, 20. 488 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de quinze de Maio, quando tive a alegría de ver, em contraste nítido com as condiçôes climáticas, a irradiante simpatía e a calorosa hospitalidade das gentes da vossa bela regiâo ; experimentei-as nomeadamente em Coimbra, Braga e Porto, onde havia encontros marcados ; mas o mesmo se repetiría, certamente, nas outras terras, por mim envolvidas em igual estima, mas que nâo me foi possível visitar. Aceitai, ainda urna vez, a minha gratidao, pelo acolhimento generoso, afável e simples, à boa maneira portuguesa. Muito obrigado ! 2. Viestes aqui reafirmar a Fé de que sois cultores e mentores no seio das vossas Comunidades eclesiais, visitando os lugares marcados pela presença e testemunho supremo da Fé, dado pelos Apostolos; viestes tomar contacto directo com os Órgaos centrais do governo pastoral do Bispo de Roma ao serviço de toda a Igreja; e viestes, sobretudo, «videre Petrum » : para « ver a Pedro )). Estou certo — e disso faço oraçâo confiante ao Senhor — de que esta vossa «visita ad Limina Apostolorum» nâo deixará de produzir, só por si, muitos frutos entre os fiéis confiados à vossa solicitude pastoral. Depois, o vosso testemunho de viva comunhâo com o Sucessor de Pedro, na sua sinceridade, exprime também prontidäo disponível para aceitar as normas e directivas da Sé Apostólica e dos Organismos centrais que a servem, o que pode comportar, alguma vez, renuncia a posiçôes e preferencias pessoais, no campo do opinável, em vista do bem comum de todo o Povo de Deus, Igreja una e única. Com fraterna confiança, sincero afecto em Cristo e simplicidade cordial, quero dizer-vos que, do teor dos vossos relatórios e mesmo do nosso coloquio pessoal, transparece a consciência que tendes de a época em que vivemos nos exigir um esforco continuamente renovado e urna comunhâo operante, cada vez mais vivida, assidua e sapiente, para responder às suas interpelaçôes. Mas, «tendo em conta que a prova, à quai é submetida a nossa fé, produz a constancia», regozijo-me por verificar que estais serenamente dispostos a empenhar-vos para esta « constancia ser acompanhada de obras perfeitas ... sem nada descurar » . O mesmo Senhor Jesus, pelos « s e u s » , já nos prevenira, amorosamente, que haviam de vir momentos destes, pelo facto de os homens « nao terem conhecido nem o Pai nem a Eie » ; a tristeza nâo pode 2 3 2 5 Tg 1, S s. Of. Jo 16, l s s . Acta Ioannis Pauli Pp. II 489 invadir os nossos coraçôes. Temos o « Consolador » e n'Ele a realidade da promessa indefectível : « Estarei sempre con vosco ) ) . 4 3. Intentam ir ao encontró da generosa boa vontade de que estais animados as minhas palavras de boje, o mesmo que visavam as que vos dirigi en Fatima, desejosos como estamos todos, de amoldar-nos ao Bom Pastor, o que constituíu o ponto de referencia daquilo que entäo vos dizia. Nao é minha intençâo repetir senäo a benevolencia com que entäo vos falei de alguns problemas que se apresentam com maior acuidade para o vosso labor pastoral quotidiano, animado de zelo que vai até ao sacrificio, iluminado por caridade esclarecida. Estando neste grupo de Irmäos Bispos urna boa parte dos altos responsáveis pelos destinos da Conferencia Episcopal Portuguesa, isso dá-me o ensejo para explanar um pouco mais as breves referencias que na altura lhe fiz. 5 Sei bem que estais conscientes, todos e cada um de vós, do quanto nos é urgido pelo nosso tempo, tempo de mutaçôes profundas também entre vós, um imperativo de sempre do (( mandamento novo », à luz do que fizeram os Bispos desde os primordios da Igreja : eles « uniram as suas forças e vontades, para promoverem o bem comum e o de cada urna das Igrejas » . E com isso, mais nâo faziam do que viver e testemunhar a certeza de formarem um só corpo, em que a graça a cada um conferida, segundo a medida com que Cristo quer concedê-la, tem de convergir «para a edificaçâo da Igreja», conservando a unidade do Espirito no vínculo da paz, pois « h á um só Deus e Pai de todos, que ... actúa por meio de todos e se encontra em todos » . 6 7 á. A Conferencia Episcopal, como é sabido, tem estes objectivos : ser espaço de encontró e diálogo, na vivencia da Colegialidade efectiva e afectiva entre os Bispos — «nisto todos reconheceräo que sois meus discípulos, se vos amardes » ; ser aqueda « secretaria » ou « banca de traballio » em grupo, à quai os Bispos häo-de « sentar-se para "calcular" e avaliar bem os meios de "edifieaçâo" e de "defesa" do reino de Deus», com urna planeada, programada e orgánica pastoral, compartilhada ; 8 9 4 Mt 28, 20. 5 Cf. Jo 10, I s s . 6 Cf. Decr. Christus Dominus, 36. 7 Cf. 1 Cor 14, 12; e Ef 4, 2 ss. 8 Jo 13, 35. 9 Cf. Lc 14, 28 ss. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 490 e ser, ainda, entidade representativa, « a d intra» e « a d extra» do ámbito eclesial. Como é óbvio, porém, o condáo de representar só lhe poderá advir da realizaçâo plena dos dois primeiros objectivos, em sintonia com à vontade de Deus e com o seu amor pelo hörnern. Ë esta sintonia, o « ser » mais profundo de urna « Igreja evangelizada », que impelirá um grupo de Bispos a buscar caminhos para urna actuaçâo como a de Cristo, que passam entre a rigidez árida do fechamento por « justiça » legal e a « terra de ninguém » dum activismo pretensamente « empenhado », « aberto » e « pluralista », o quai, a prazo mais ou menos curto, se demonstrará desintegrante de forças, amolecedor de vontades e estéril, se nao nocivo, para o reino de Deus. Sabe-se que urna estrutura, quando nâo serve ou nao funciona com ritmo regular, de acordo com a propria identidade e finalidade, se deteriora, passando a embarcar ou sobrecarregar o esforco daqueles que delà näo podem prescindir. Organizaçâo eclesial, ao serviço do Povo de Deus, urna Conferencia Episcopal nâo pode afastar-se da sua vocaçâo originària, sob pena de degenerar em burocratismo ; como nâo pode parar, nem descurar nunca as suas bases de sustentaçâo e a luz de protòtipo de « Igreja evangelizada », da parte de todos os que a integram. Manter estas bases de fldelidade a si mesma, numa Conferencia Episcopal, em que cada Bispo-membro é urna « pedra viva », com lugar e funçâo bem precisos, nao se compadece com a indiferença, o désintéresse ou a passividade ; isso poria em risco, se nâo a solidez, pelo menos a segurança e garantía de urna continuidade e qualidade de rendimento. E para « comungar », « participar » e ser « luminosa Igreja evangelizada» com os outros, exige-se a observancia de um « c ó d i g o » , que é um todo orgánico e se chama « Bem-aventuranças ». Possíveis « elefantíases » em qualquer dos « oito capítulos », nao escapa facilmente à advertencia tao dorida quanto amorosa, do Mestre : « Quem näo ajunta comigo, dispersa». 10 5. Construir e defender e consolidar constantemente o reino de Deus, a partir de urna visäo realista e da avaliaçâo ponderada das situaçoes e dos meios à disposiçâo — sao ainda as parábolas de Cristo a guiar-nos — para além de näo admitir soluçôes de continuidade, requer perspicaz tempestividade. Foi ainda o Senhor a comparar o reino de Deus, a Igreja afinal, ao « fermento » que tem de ser activo 11 10 11 Mt 12, 30. Cf. Lc 14, 28 ss. Acta Ioannis Pauli Pp. II 491 para levedar a massa, ao « c a m p o » que tem de ser cultivado com esmero, sempre, mesmo frente as contrariedades que podem ir do tempo näo favorável, até ao inimigo que, na «sementeira» já feita, sobressemeia o joio. Tanto o prever para providenciar, como a paciencia e delicadeza do bom agricultor, aplicados ao traballio de urna Conferencia Episcopal, levar-nos-iam a recordar o que dizia o meu Predecessor, de venerável memoria, Paulo V I , acerca da evangelizaçâo, que é «algo rico, complexo e dinámico » ; mas que, numa sua síntese afortunada, consiste em « testemunhar, de modo simples e directo, Deus, revelado por Jesus Cristo, no Espirito Santo, para que os homens se salvem » ; isto é, sejam levados a encontrar Cristo, Redentor do hörnern, que « é sempre a base, o centro e o vértice da Salvaçâo » . Continuo, pois, a pedir ao Senhor que na vossa funçâo de Pastores, comungada como Conferencia Episcopal, vos empenheis em realizar o ideal de « guiar, ir á frente », para fazer o reconhecimento do caminho, detectar perigos e garantir a marcha do Povo de Deus que está em Portugal. Para tanto impoe-se saber descernir, com clarividencia, os sinais dos tempos e dos acontecimentos, fazer a sua leitura, com a prevalente solicitude de « apascentar » e de prevenir arremetidas de lobos, mesmo camuflados, que «arrebatam e dispersam» o rebanho. E entretanto, nao quero deixar de con gratular-me com a actuaçâo da vossa Conferencia, em momentos de impasse para os portuguenses, com intervençôes a propor e a defender os rectos principios humanos e cristäos ; estas, caindo no humo ainda rico de profunda religiosidade do querido povo portugués, nâo têm deixado de dar consoladores frutos, nestes últimos tempos, pelos quais só temos que agradecer a Deus providente e misericordioso. 12 1 3 14 6. Sei, amados Irmâos, que compartilhais estas consideraçôes e que estais bem conscios da necessidade de as actuar, cada vez com maior proflciência ; conscios, sobretudo, da necessidade de animar constantemente com urna evangelizaçâo intensa a pràtica crista e a vida sacramental das vossas comunidades e de levar todos os fìlhos de Portugal a encontrar a Cristo, Redentor do hörnern. E seria o momento de descer aconcretizaçoes em varios campos da vossa acçâo específica, como Con12 Cf. Mt 13, 4 ss. ; Tg 5, 7 ss. 13 Cf. Exort. Apost. Evangelii nuntiandi, nn. 17, 26 e 27; Enc. Redemptor hominis, n. 13. 14 Cf. Discurso em Fatima, 13 de Maio de 1982, n. 3. Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 492 ferência Episcopal : da vida litúrgica, à catequese, ao relacionamento com religiosos e religiosas e sua inserçâo na pastoral, ao serviço da caridade, ao empenhamento social de testemunho cristâo, à pastoral da familia, dos jovens e dos migrantes, à religiosidade popular, às relaçôes (( ad extra » do àmbito eclesial, etc., até às carencias com que lutais, para atender a tudo isto, nomeadamente por falta de meios e escassez de pessoal. Confio à vossa sapiencia, enriquecida pela experiencia vivida, fazer estas concretizaçôes, certo de que dareis prioridade a urna urgente pastoral das vocaçôes, olhos e coraçâo fixos no Pai celeste, que bem sabe que vós precisáis de muitas coisas. 15 Pois bem : « Eu estarei sempre convosco )), prometeu-nos o Senhor. Coragem ! Sem deixar que se perturbe o nosso coraçâo, sejamos perseverantes ! O Papa, em virtude do seu munus, forte somente pela « consolaci de Deus recebida » , ao falar-vos, nâo visa senäo (( confirmar-vos » como Irmâos, nas vossas boas disposiçôes e confiança em Deus. Recomendo-me às vossas oraçôes e às das vossas Comunidades eclesiais, ao renovar-vos a certeza do afecto em Cristo e constante lembrança na prece, com que acompanho os vossos anelos de Pastores e a situaçâo da Igreja na vossa terra. E que se ja a Mae da Igreja, a Mae da nossa confìaca — tao invocada e com titulos tao expressivos entre vós, desde Nossa Senhora de Balsemâo a Nossa Senhora dos Remedios, sem esquecer Sameiro e Fatima — a apresentar as nossas súplicas ao Pai das misericordias, em particular no iminente Ano Santo da Redençâo. E dou-vos, a vós e às vossas Diocèses, a Bênçâo Apostólica. 1 6 II Ad quosdam Lusitaniae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Amados Irmäos em Cristo. 1. Ë com grande alegria que, neste encontró, pela vossa grata presença, em espirito volto a Portugal. Ao saudar-vos cordialmente desejando que graça e paz vos sejam dadas em abundancia, neste momento forte da vossa visita « ad Limina Apostolorum », sem me deter a salien15 Cf. Mt 6, 33. 16 2 Cor 1, 4. * Die 11 m. Februarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 493 tar o seu significado — alias já realçado pelo Senhor Cardeal-Patriarca de Lisboa — dou graças a Deus por esta ocasiäo privilegiada de afirmado e vivencia comum daquela Colegialidade efectiva e afectiva que nesta hora continua a tradiçâo que vem da «disciplina primitiva da Igreja, segundo a qual os Bispos do mundo inteiro comunicavam entre si e com o Bispo de Boma, no vínculo da unidade, da caridade e da paz » . * Em nome do Senhor vos recebo, venerávais e amados Irmäos Bispos do centro e sul de Portugal e dos arquipélagos da Madeira e dos Acores, que intégrais as Provincias eclesiásticas de Lisboa e Ëvora. Com a maior estima por cada um de vós e por cada urna das vossas Comunidades diocesanas, que aqui tornáis presentes, de alguma forma, desejaria — se o tempo mo permitisse — fazer referencias individuáis, a firn de evidenciar e estimular o vosso generoso labor pastoral e manifestar, com o afecto em Cristo pelas pessoas, o meu apreço pelo patrimonio cultural e cristäo que está confiado à vossa solicitude. Nâo podendo fazê-lo, obedeço apenas ao impulso de um vivo sentimento de gratidäo, relembrando as saudosas jornadas de Lisboa, Fatima e Viia Viçosa, da minha recente visita pastoral à vossa terra e peregrinacelo mariana : mais urna vez, muito obrigado ! E seja-me permitido reviver particularmente os momentos de Cenáculo — « com Maria, Mäe de Jesus » — em Fatima : convosço e a multidäo dos peregrinos, juntamente com toda a Igreja, Corpo místico de Cristo, quis ai « unir-me com o nosso Redentor, na sua consagraçâo pelo mundo e pelos homens todos»; e invocar Nossa Senhora, como Mäe da Igreja, dos homens e dos povos, para nos ajudar a viver, com toda a verdade, a consagraçâo de Cristo pela inteira familia humana. 2 2. Desta evocaçâo — que em mim continua a ser prece confiante — faço tema para estas minhas palavras fraternais, a continuar os coloquios pessoais que tivemos e o encontró de há dias, com os Irmäos Bispos que vos precederam na visita « a d Limina Apostolorum». Para responder às interpelaçôes do nosso tempo, marcado pelo fenómeno, näo isento de perigos, da socializacäo, frisava entäo a necessidade de conjugarmos esforços, sobretudo no espaço privilegiado para isso, que é a Conferencia Episcopal; e deixando concretizaçôes à vossa sapiènte experiencia, apontava em particular duas pistas de reflexâo e procura : 3 1 Const. Dogm. Lumen Gentium, n. 22. 2 Cf. Homilia e Acto de Entrega, Fatima, 13 de Maio de 1982. 3 Cf. Const. past. Gaudium et Spes, nn. 6 e 25. 33 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 494 a evangelizaçâo e a prioritària tarefa de urna intensiva pastoral vocacional. Estou certo de que a arte e o zelo de que tendes dado prova e as boas disposiçôes de que acaba de fazer-se intérprete o Senhor Cardeal-Patriarca, hâo-de saber encontrar o sentido para a caminhada de mâos dadas e desembaraçada, para responder a tais desafios. Hoje, cingindò-me mais à responsabilidade pessoal de cada Bispo, a valer-se sempre do apoio, orientaçôes e estímulo da Conferencia que integra, quero apresentar-vos algumas considerácoes acerca da necessidade de <( viver, com toda a verdade, a consagraçâo de Cristo pela inteira familia humana )) ;. ou seja, a nossa vocaçâo de Bispos, que como todos sabemos é : servir, em Igreja, na fidelidade ao hörnern visto no misterio da Redençâo, de modo que <( todos nos considerem como ministros de Cristo » . 4 3. A responsabilidade pessoal de cada Bispo, nâo é absorvida, substituida ou suprimida pela Conferencia Episcopal : nem esta pretenderá diminuí-la ou cerceá-la, mas tao somente servila. Ë cada um dos Bispos, à frente da sua Igreja particular, que tem a tríplice missao de santificar, ensinar e governar, identificado com Cristo, na uniáo com todo o Colegio Episcopal e na comunhâo com o Sucessor de Pedro, no quai o Senhor instituíu o principio e fundamento perpetuo e visivel da unidade de fé e comunhâo. Sempre ao serviço do Corpo de Cristo inteiro, coordenado e unido, ((por meio de todas as junturas ... a firn de se edificar a caridade » , (( o Bispo deve ser considerado como o sumo sacerdote do seu rebanho, de quem deriva e depende, de algum modo, a vida dos seus fiéis em Cristo». 5 6 E com este enquadramento doutrinal, viria ao caso descrever a imagem que vós, amados Irmäos Bispos portugueses apresentais à Igreja e ao mundo : urna imagem de simplicidade e pobreza de vida, de pundonor no cumprimento do dever, de zelo e dedicaçâo pelo maior bem das almas, de fidelidade à Sé Apostólica e de amor ao Papa. Ë urna tradiçâo que honráis e que vos honra, conhecidas como sao as vicissitudes históricas em que tem transcorrido a vida da Igreja na vossa patria, especialmente de há dois séculos a esta parte. Situados no presente, na simplicidade cordial deste encontró de Irmäos, sei que comungais as angustias e esperanças, as tristezas e 4 1 Cor. 4, 1. 5 Ef. 4, 16. 6 Decr. Christus Dominus, n. 41. Acta Ioannis Pauli Pp. II 495 alegrías da gente da vossa terra, a viver um voltar página na sua historia ; e vejo-vos em horas em que talvez nos vossos animos lateje a interrogaçao : «que havemos de fazer?». 4. Era já grande, mas aumentou após a minha visita pastoral a simpatía que nutro pelo querido povo portugués : um povo bondoso, marcado pela propria historia e em fase de procura, corajoso, resistente e persistente no afrontar as adversidades ; sensível e capaz de identificari com os outros, sobretudo na provaçâo ; entusiasta pelos grandes ideáis — pense-se nos seus missionarios — hospitaleiro e respeitador, até a urna certa timidez simpática em relaçâo a outrem ; e sobretudo, de vincada religiosidade, que se exprime em confiança na Providencia, esperança e temor de Deus, que, näo obstante os desvios ou malformaçôes, no fundo säo riqueza de vida e cultura, em que lançou raízes profundas a «boa semente» da mensagem do Evangelho de Cristo, que näo tem deixado de desabrochar em frutos de graça e santidade, ao longo dos séculos. 5. Perante situaçoes novas mundiais, descritas ñas páginas luminosas da Constituicäo Gaudium et Spes e situaçôes locáis, talvez em vias de definiçâo ou pelo menos de reajustamento, quero dizer-vos, amados Irmäos : conservai a fìdelidade ao hörnern, com o quai Cristo Redentor se uniu, de certo modo, com o quai deseja encontrar-se ; a fìdelidade ao hörnern concreto da vossa terra, também ele « o caminho que a Igreja escolhe sempre », como ti ve oportunidade de dizer na minha primeira Enciclica. E sabemos onde encontrar os pontos de apoio de urna tal fìdelidade : « presidindo em lugar de Deus ao rebando de que somos pastores » , para mantermos credibilidade, o nosso ser fiel ao hörnern passa pela fìdelidade a Deus, de modo que «todos nos considerem como ministros de Cristo )). Isto, obviamente, a começar no seio da mesma Igreja : nos Presbiterios onde devemos ser e ser vistos como « pais e irmäos » dos nossos sacerdotes; nos nossos Seminarios, inclusive Seminarios menores, onde devemos ser « d e casa»; no ámbito das comunidades religiosas que vivem e operam ñas nossas Circumscriçôes, onde devemos ser e aparecer 7 8 9 7 Cf. Enc. Redemptor Hominis, n. 14. 8 Cf. Const. dogm. Lumen Gentium, n. 20. 9 1 Cor. 4, 1. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 496 como (( irmäos », sem desprestigio das proprias atribuçôes; entre as fileiras dos leigos, onde há-de ser desejada a nossa presença de «pais na fé » e prontamente aceite a autoridade como « serviço » de chefìa, orientaçâo e apoio estimulante. Enfim, enviados pelo Pai de familia a governar a sua familia, tenhamos sempre diante dos olhos o exemplo do Bom Pastor, que veio servir e nâo ser servido. Depois, também fora do àmbito eclesial, em diálogo no mundo actual com o hörnern que é o nosso diocesano, nosso concidadâo e nosso irmâo, ao menos em humanidade, que igualmente todos nos consideren! como ministros de Cristo, convicta e profundamente unidos à Sua consagraçâo pelo mundo e pelos homens. Reveste-se de urna dimensäo social o nosso ser de Pastores, como promotores dos valores humanos e colaboradores no bem comum, atendo-se aos requisitos impostos pela nossa identidade. 10 6. Nâo é o momento agora para desenvolver a questäo de programas sociais da Igreja. Para nos, homens da Igreja, é sempre motivo de regozijo contarmos com programas humanos, entendendo o hörnern na plénitude da sua verdade e dignidade ; caso contrario, impoe-se-nos fazer o que está ao nosso alcance para que eles o sèjam cada vez mais ; isto, sem medo e sem abdicaçôes, porque sempre motivados pelo «amor que lança fora o t e m o r . . . » , nunca disjunto do preceito : «Quem ama a Deus, ame também a seu irmâo » . E as manifestaçôes de amor — explica o Apóstolo Tiago — sao imperativo da fé em nosso Senhor Jesus Cristo, que näo se compadece com a acepçâo de pessoas, se traduz em obras e näo se coaduna com as más paixöes : « Será julgado sem misericordia aquele que nao for misericordioso » . u 1 2 À luz desta apresen taca o da Fé, facilmente se descobrem tres linhas para nortear urna pastoral que se debruça sobre a situaçâo social daqueles que se deseja levar a encontrar Cristo, Redentor do hörnern : verdade, presença activa e participaçâo, e misericòrdia. Sem dúvida que o objectivo primario da actividade pastoral permanece sempre a evangelizaçâo. Mas evangelizar visa também «renovar toda a vida da _ sociedade, a partir de dentro ... Ë modificar pela força do Evangelho os criterios de julgar, os valores reais, os centros de interesse, as linhas de pensamento, as fontes inspiradoras e os modelos de vida dos homens » . 1 ? K Cf. Const. Lumen Gentium, n. 27. 11 1 Jo 4, 18-21. Tg 2, 13. 12 13 Cf. Exort. Apost. Evangelii nuntiandi, nn. 18 e 20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 497 Quando numa sociedade se adverte mal-estar, surgem espontáneas interrogaçôes radicáis sobre a sua reorganizaçâo, de molde a poder encontrar e actuar medidas que éliminem esse mal-estar, tantas vezes gerado por carencias básicas na alimentaçâo, na saúde, na educaçâo, na habitaçâo e no emprego. E tais perguntas incidem, como norma, na política económica, social, agrícola, salarial, crediticia, tributaria, etc. As medidas de emergencia, de caridade, de beneficencia, sao de lançar, impulsionar e desenvolver; sao sempre beneméritas. Mas, resolveräo elas os problemas de fundo? 7 Urna transformaçâo benéfica para todas as estruturas da vida económica é caminhada difícil, que nao se farà, se nao interviem urna verdadeira conversio das mentes, das vontades e dos coraçôes, que possa obviar as arremetidas de instintos, que existem no fundo de cada hörnern, e se manifestam ñas « más paixöes », sobretudo do ter, do poder e do prazer, que näo raro levam a confundir liberdade com interesse individuai ou de parte. 14 Ninguém possui, em campo económico-social, o exclusivo das solucöes. Nos concorremos, juntamente com todos os homens de boa vontade, para a busca daquelas que se apresentam mais idóneas. Temos, porém, o privilegio de verdades e certezas da Fé — sobre Jesus Cristo, a Igreja e o hörnern — que queremos viver e testemunhar, como proposta, convite fraterno e mesmo interpelaçâo solícita pelo maior bem do nosso semelhante. Todo o hörnern, de facto, criado à imagem de Deus e re-criado por Misericordia do mesmo Deus na Redençâo de Cristo, nos impele a « d a r gratuitamente o que de graça recebemos». 15 Fortes e seguros na Verdade, cultivada na intimidade com Aquele que a si mesmo se definiu « a Verdade » , impôe-se urna presença activa e urna participaçao dos filhos da Igreja, com a sua consciência de cristäos, naquela zona de confuto entre a verdade e o erro, entre urna concepçâo da vida que salvaguarda a transcendencia da pessoa humana e concepçôes mais ou menos imanentistas e materialistas do hörnern, onde as armas potentes säo os meios de informaçao e de comunicaçâo social, especialmente a imprensa e os meios audiovisivos. Igual presença e participaçao, pela verdade e em favor do hörnern com a sua dimensäo transcendente se exige nos dominios da instruçao e da educaçâo e nos 1 6 14 15 16 Cf. Enc. Redemptor Hominis, n. 16. Cf. Mt 10, 8. Cf. Jo 14, 6. Acta 498 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale centros de cultura. Frente às arremetidas do permissivismo moral ou ao simples instalar-se de um certo relativismo comodista, que sob a capa da liberdade ou à sombra de posiçôes que pretendem fazer « moda » — do laicismo até ao secularismo — permanecem «sagrados» alguns valores fundamentáis, que säo um bem incontestável näo somente da moral crista, mas também da moral simplesmente humana, da cultura moral, como sejam o respeito pela vida humana desde o momento da concepçâo, o respeito pelo matrimònio, coma sua unidade indissolúvel, e o respeito pela estabilidade dà familia. Em todos estes campos, quando os frutos do trabalho da inteligencia e da vontade dos homens näo säo genuinamente humanistas, facilmente se tornam urna ameaça para o hörnern, deixando-o a bracos com interrogaçôes, que näo favo recem a serenidade e a alegria de viver. 1 Aqui, näo quereria deixar sem urna palavra de apreço o estorco que estais a fazer, concretizado particularmente na vossa Ràdio e na vossa Universidade católicas, para as quais vai um aceno de simpatia, de apoio e estímulo, a sempre mais e melhor, com a ajuda de Deus. 8. A par da vida, culto e defesa da verdade, numa presença activa e participaçao na vida da sociedade, a Igreja, por cada um dos seus filhos precisa, ho je mais do que nunca, pôr em pràtica a misericòrdia, entendida como « u m estilo de vida e característica essencial e continua da vocaçâo crista », em actuaçâo daquele « processo autenticamente evangélico, que consiste na pràtica perseverante do amor, nao obstante todas as dificuldades de natureza psicológica e social». Nâo há tempo nem seria o caso, de recordar o que expus na Encíclica Dives in Misericordia sobre « esse dar forma às relaçôes mutuas entre os homens, num espirito do mais profundo respeito por tudo o que é humano e pela fraternidade recíproca». Além de vivida e testemunhada, a misericordia tem de constituir objecto de ardente e constante oraçâo. Sim, a oraçâo ! Esta palavra leva-nos novamente a Fatima : « o mundo e o hörnern foram consagrados com o poder da Redençâo ; foram confiados Aquele que é infinitamente Santo; foram oferecidos e entregues ao proprio Amor, ao Amor misericordioso ... E quanto nos penaliza tudo aquilo que na Igreja e em cada um de nos se opöe e à santidade e à consagraçâo ! Quanto nos penaliza que o convite à peni17 18 17 Cf. Enc. Dives in Misericordia, n. 14. 18 Cf. ibid. Acta Ioannis Pauli Pp. II 499 tência, à converçâo e à oraçâo nâo tenha tido aquele acolhimento que devia! Quanto nos penaliza que muitos participem tao fríamente na obra da Redençâo de Cristo!)). Mas tenhamos confiança e continuemos a invocar Maria. 15 o que neste momento faço, aqui convosco, a concluir estas palavràs fraternas, com o prevalente intuito de « v o s confirmar» como Irmäos muito amados ; e faço-o com o pensamento nas vossas terras, näs vossas greis diocesanas e em apelo a todos os queridos fiéis de Portugal, para que respondam ao chamamento da Senhora da Mensagem, com particular empenho no iminente Ano Santo da Redençâo. 19 «Coraçâo Imaculado de María ajudai-nos a vencer a ameaça do mal, que tao facilmente se enraiza nos coraçôés dos homens de hoje, e que, com os seus efeitos incomensuráveis, pesa já sobre a nossa época e parece fechar os caminhos do futuro ! ... Que se revele, urna vez mais ... a força infinita do Amor misericordioso! ... Que se manifeste para todos, no vosso Coraçâo Imaculado, a luz da Esperança ! » . 2 0 E com o coraçâo em prece, com todo o afecto em Cristo, por vós dou a todos os fiéis confiados à vossa solicitude de « ministros de Cristo » a Bênçâo Apostólica. III Ad Gabonenses episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Chers Frères dans Vepiscopatu 1. Laissez-moi vous dire bien simplement combien je suis heureux de vous retrouver, tous ensemble, dans cette maison, après l'accueil si émouvant que vous avez su me réserver lors de mon bref séjour à Libreville. Encore une fois, je tiens à vous en remercier, vous et tous ceux qui ont contribué à la réussite de cette rencontre. Si je n'ai pas pu visiter chacun de vos diocèses, ce que j'ai entrevu de la réalité gabonaise, joint aux renseignements substantiels contenus dans vos rapports, me rend proche de vos soucis pastoraux. Je vois que vous avez déjà accordé une grande importance aux quatre objectifs que je soulignais il y a un an : la formation et la responsabilité des 19 Cf. Acto de Entrega, Fatima 13 de Maio de 1982. 20 Acto de Entrega, Fatima, 13 de Maio de 1982, nn. 2. 3. * Die 19 m. Februarii a. 1983. 500 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale laïcs, la pastorale de la famille, les vocations sacerdotales et religieuses, la coresponsabilité entre évêques, et tout cela dans l'espérance que le Seigneur travaille avec vous à la mesure même de la disponibilité que nous manifestons à son Esprit. Tous ces points doivent continuer à susciter votre sollicitude. Aujourd'hui, je souligne quelques aspects qui me paraissent importants au regard de l'ensemble de la tâche à accomplir. Un des fruits de mes visites pastorales est de renforcer le caractère fraternel des relations du Pape avec ses collègues dans l'épiscopat. 2. Dans l'esprit de votre prière aux tombeaux des Apôtres, vous savez que cet esprit fraternel est, en effet, une donnée essentielle de la vie apostolique telle qu'elle nous est décrite dans les Actes. Et la devise des Actes des Apôtres « c o r unum et anima una» imprègne les écrits et l'action des premiers évêques : je pense à Polycarpe de Smyrne — que nous fêtons ces jours-ci — ou à son contemporain, Ignace d'Antioche. Si vous le voulez, cette devise guidera mes réflexions sur l'avenir de votre Eglise. C'est un fait que les prêtres originaires du pays sont chez vous peu nombreux. C'est une raison supplémentaire pour resserrer toujours davantage les liens qui vous unissent aux collaborateurs que le Seigneur vous a confiés. De bien des façons concrètes, manifestez-leur votre accueil, comme un Père, votre proximité, non seulement au plan des préoccupations pastorales, mais à celui de l'amitié, soit chez vous, soit au cours des visites que vous faites à ceux qui, dans des postes éloignés, peuvent être tentés, à certaines heures, par le découragement. Ainsi votre style de vie journalier, comme les priorités de votre action pastorale, discutées et décidées ensemble, s'en trouveront renouvelés, grâce à l'esprit d'humble service fraternel qui guide votre ministère apostolique. Ce climat d'amitié entre prêtres et évêques sera le meilleur ciment de la cohésion qui doit s'étendre également entre tous les ouvriers apostoliques, qu'ils soient religieux ou religieuses, catéchistes, enseignants, et tous ceux qui participent en quelque manière à la tâche de l'Eglise. Car c'est, à coup sûr, dans l'unité de sentiment et de décision que se trouve la force dont l'Eglise du Gabon a besoin pour affronter les dures réalités où se débattent les hommes aujourd'hui. 3. Parmi ces difficultés, je pense à une persistance ou même à un certain retour du paganisme et à l'emprise paralysante qu'il fait peser Acta Ioannis Pauli Pp. II 501 sur ceux qui sont encore trop faibles pour se laisser guider au plus intime d'eux-mêmes par la grâce du Christ, seule source véritable de liberté. On pourrait également mentionner la difficulté à vivre dans l'unité, au-dessus des particularismes ethniques, qui, à sa façon, entrave aussi la liberté chrétienne et entraîne des jugements passionnels, quand ce n'est pas la violence. Je pense encore à une certaine ambiance laiciste dans l'enseignement, due au mirage d'une modernité factice, quand elle n'est pas le fruit d'un parti-pris anti-religieux systématique, nourri d'intérêts égoïstes. J'évoque enfin la montée du matérialisme qui, n'envisageant que l'accumulation des richesses matérielles, a tôt fait de corrompre les cœurs et les empêche de s'ouvrir à la générosité propre à la foi. 4. Ces divers problèmes, que je ne peux qu'esquisser ici, trouveront d'autant mieux une réponse pastorale adéquate que vous continuerez sur la route, déjà tracée, d'un partage toujours plus grand des responsabilités entre tous les ouvriers apostoliques, et d'une hiérarchisation, établie d'un commun accord, des urgences pastorales au service de la prédication de la Parole de Dieu et de la sanctification de la vie des familles et des individus. Vous-mêmes, comme je vous le disais à Libreville, essayez de vous libérer des charges trop uniquement administratives, pour vous consacrer à ce qui est fondamental. Certes, la gestion des biens d'Eglise est nécessaire pour soutenir efficacement les œuvres apostoliques ; elle est délicate et difficile, étant donné vos ressources limitées. Mais efforcezvous davantage encore de trouver et de former des personnes compétentes pour leur confier cette gestion, en relation avec vous, comme le droit de l'Eglise invite à choisir « u n économe». Ainsi apparaîtra mieux encore le souci primordial, l'activité prioritaire de l'évêque : l'œuvre d'évangélisation. Oui, chers Frères, il vous faut, dans le contexte actuel, réaffirmer sans relâche les valeurs morales et spirituelles, et l'Année sainte de la Eédemption en sera une bonne occasion. Il faut y éduquer le peuple chrétien, dans la patience et dans l'espérance, car, en même temps que nous rappelons les exigences de l'Evangile, nous devons montrer qu'il s'agit d'une Bonne Nouvelle, d'un salut pour les personnes et pour la société, et surtout nous devons toujours donner à ce peuple chrétien l'assurance que, malgré ses faiblesses et sa fragilité, il peut les vivre 502 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale grâce aux dons de l'Esprit Saint reçus avec la foi, dans le baptême et les autres sacrements, à la mesure de notre prière et de notre charité. Dans cette perspective, il faut aider d'abord les évangélisateurs à mener une vie sainte : les parents, les enseignants chrétiens, les catéchistes, pour lesquels vous avez fait de beaux efforts, les animateurs de mouvements, et surtout les prêtres, les frères, les religieuses. Je pense, entre autres, à la fidélité au célibat sacerdotal et religieux qui, bien que relevant d'abord de la responsabilité personnelle de ceux qui se sont librement engagés, est en ; même temps une richesse qui distingue la communauté chrétienne tout entière, à laquelle par conséquent incombe le devoir de soutenir ceux qui ont répondu à l'appel du Seigneur. 5. J'aborde maintenant un problème qui vous préoccupe à bon droit : l'éducation. Grâce à vos efforts, souvent bien méritoires, l'Eglise apporte au Gabon, par ses écoles, une contribution de prix à la construction de l'avenir de la nation tout entière. Je m'étais exprimé là-dessus lors de mon voyage, et particulièrement au stade de Libreville. Il importe que soit bien mis en relief, aux yeux de tous, comme du reste vous vous attachez à le faire, le caractère propre de cette œuvre d'Eglise. Il ne s'agit pas seulement de rechercher auprès des écoles catholiques un enseignement profane de qualité. Il s'agit d'un choix par lequel les familles s'engagent à faire élever leurs enfants dans l'esprit chrétien, sûres qu'ils y puiseront pour demain une énergie spirituelle capitale pour leur propre enrichissement, pour leurs responsabilités et leur service des autres. Je souligne volontiers le bien-fondé de votre action visant à ce que les maîtres de cet enseignement soient les premiers convaincus de la grandeur de leur mission et s'emploient, après une formation adéquate, à se renouveler sans cesse tant sur le plan spirituel que professionnel. Avec vous, j'invite également les jeunes à embrasser généreusement et avec compétence une éventuelle carrière d'enseignement. En renonçant à des situations peut-être plus lucratives, ils obtiendront la joie de réaliser une vocation authentique, pleinement humaine et chrétienne. Enfin, je veux encourager les prêtres et les religieuses qui travaillent à apporter à tous ces maîtres le soutien spirituel et pédagogique dont ils ont besoin. L'école catholique doit clairement apparaître comme une responsabilité commune de l'Eglise tout entière. Acta Ioannis Pauli Pp. II 503 Le fruit principal d'une éducation authentiquement chrétienne est évidemment l'élévation du niveau moral et spirituel des adultes que vos élèves seront demain. Cela est particulièrement sensible dans le domaine familial. Les élèves doivent pouvoir compter sur l'exemple de la vie familiale de leurs maîtres, et apprécier à travers leur enseignement et leur comportement l'es bienfaits que procure la réalisation de l'idéal chrétien du mariage et de la famille. En particulier, ces maîtres ne doivent pas craindre, devant les sollicitations diverses de l'opinion publique dans le domaine des mœurs, de donner une formation claire et authentique sur l'amour humain, afin de permettre aux jeunes de se forger un jugement moral sain et d'acquérir une maîtrise de soi à la fois exigeante et épanouissante. Enfin, est-il besoin de le souligner, votre responsabilité pastorale vis-à-vis des jeunes dépasse de beaucoup le cadre de l'école catholique. Elle s'étend à la catéchèse des enfants chrétiens qui fréquentent les écoles primaires et les lycées d'Etat, sans oublier la réflexion chrétienne à offrir aux étudiants de l'Université. Il ne s'agit pas seulement de la formation doctrinale, mais de leur participation active à la liturgie, et à une action chrétienne, notamment au sein des mouvements. Tous vous souvenez de ce que je disais à ces jeunes au stade de Libreville. L'Eglise doit prendre pour chacun d'eux le visage concret d'une communauté chrétienne chaleureuse et formatrice, dans le cadre de la paroisse, de l'aumônerie ou du mouvement. 6. Je ne veux pas allonger cet entretien sur d'autres sujets dont nous avons déjà parlé au Gabon. Mais je voulais du moins vous assurer de la part que je prends à votre labeur pastoral. Mon souhait le plus cher pour vous est que vous continuiez à trouver auprès des prêtres, des religieux, des religieuses, des catéchistes et de tous les membres de l'Eglise au Gabon un soutien unanime et cordial. Dites-leur mon bon souvenir, mon affection, la confiance que je mets en eux. Puissiez-vous tous ensemble rendre grâce à Dieu, notamment aux Assemblées eucharistiques, de ce que vous formez en vérité le Corps du Christ qui grandit chaque jour davantage au Gabon, comme en d'autres Eglises particulières. C'est au Christ, notre Rédempteur, la source de notre force et de notre joie, que je demande de vous bénir, vous et tous ceux dont le souvenir est présent à votre cœur de Pasteurs ! 504 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV Ad Exc.mum Virum Torbjörn Christophorum Christiansen, Norvegiae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem. * Monsieur V Ambassadeur, Je vous accueille avec joie en cette Maison et je vous remercie vivement des sentiments délicats et des nobles propos que vous venez d'exprimer en présentant vos lettres de créance. Tous ici, nous mesurons avec émotion l'importance de ce moment historique où le Royaume de Norvège est pour la première fois représenté auprès du Saint-Siège, par un Ambassadeur extraordinaire et plénipotentiaire, pour des relations diplomatiques permanentes. Je vous saurais gré de bien vouloir vous faire l'interprète de ma gratitude auprès de Sa Majesté Olav V dont vous me transmettez le témoignage de bienveillance et les vœux. Comme mon prédécesseur Paul V I , qui l'accueillait ici voilà quinze ans, je lui exprime mon salut déférent et les souhaits cordiaux que je forme pour sa personne, sa famille et tout le peuple norvégien. Le premier sentiment dont je veux assurer Votre Excellence est la sympathie avec laquelle le Saint-Siège regarde votre pays. Sans oublier l'austérité du climat, surtout au cœur des longues nuits d'hiver, qui n'a éprouvé admiration et rêvé devant la beauté de vos montagnes, de vos forêts, des fjords qui dentellent tout le littoral? Et, sans remonter à l'épopée des Vikings et de leurs marins assoiffés d'aventures, on connaît le caractère courageux, industrieux de vos compatriotes, qui ont su doter leur pays d'un grand développement moderne et, après bien des vicissitudes, lui assurer sa pleine indépendance, tout en entretenant des rapports d'étroite solidarité au sein du Conseil nordique, du Conseil de l'Europe, de l'Organisation des Nations Unies. Oui, le SaintSiège considère avec attention toutes ces données, car l'Eglise catholique, dont la vocation est d'être universelle, reste ouverte, avec respect, aux richesses humaines spécifiques de chacun des pays qui forment le concert des nations. Vous avez vous-même, Monsieur l'Ambassadeur, fort bien souligné les éléments qui étaient de nature à tisser des liens profonds entre le * Die 18 m. Februarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 505 Saint-Siège et la Norvège. Il y a en effet une source commune de traditions, de pensée, d'idéal humain, de comportements, à savoir la foi chrétienne que tous les pays d'Europe ont reçue au cours du premier millénaire de l'Eglise comme un don à faire fructifier. Bientôt votre pays pourra célébrer le millénaire de son baptême, avec les premiers rois chrétiens Haakon le Bon, Olaf Tryggvesson et surtout Olaf Haraldsson, si ardent à initier son peuple au christianisme et si justement vénéré. Vous avez fait allusion aux relations étroites existant alors entre les évêques de Norvège et celui de Borne. Dans vos compatriotes qui aujourd'hui adhèrent massivement à la confession luthérienne, l'Eglise catholique aime à voir des frères, en recherche, eux aussi, de l'unité voulue par notre commun Seigneur, et engagés dans le souci de faire briller l'Evangile au cœur des hommes et de la société. Par ailleurs — si on se place, comme il est normal en cette audience, au plan du Saint-Siège et des responsables politiques de la Norvège —, il y a des idéaux de la vie sociale et internationale, et aussi des moyens permettant de les atteindre, auxquels sont attachés les uns et les autres : la promotion de la justice pour tous, la recherche de la sécurité et de la paix par la reprise incessante d'un dialogue lucide et loyal, respectueux des droits, des traditions et des intérêts légitimes de chacun, la solidarité entre les peuples dans la lutte contre la faim et l'analphabétisme, le respect, en toute conjoncture, des droits fondamentaux de l'homme, la pratique d'une liberté bien comprise qui permet l'expression et la participation de tous les citoyens, le sens du bien commun de la nation et de la communauté internationale. Tout cela fait comprendre le bienfait des relations diplomatiques entre le Saint-Siège et votre noble pays, inaugurées aujourd'hui et dont Votre Excellence sera le responsable privilégié, au nom de son Souverain et de son Gouvernement, comme le Pro-Nonce Apostolique l'est auprès de ceux-ci. Comme vous l'avez mentionné, il y avait déjà rencontre, et coopération, des représentants ou observateurs du Saint-Siège avec vos diplomates dans le travail des conférences internationales. Mais les nouvelles relations, sous forme bilatérale, visent aussi d'autres objectifs. On pense tout naturellement à la présence des communautés catholiques, qui demeurent très restreintes en nombre et très disséminées, surtout en dehors du diocèse d'Oslo. Grâce à la liberté religieuse dont elles jouissent, elles peuvent entretenir leur propre foi, donner leur témoignage dans le respect de tous, apporter leurs services au plan cul- 506 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale turel et hospitalier et participer, avec leurs autres frères chrétiens, aux efforts nécessités par le bien commun. Etant donné leurs liens organiques avec le Siège de Pierre, vous comprendrez que je manifeste à leur endroit une sollicitude particulière et pleine d'affection. Mais précisément, en appuyant leur témoignage, le Saint-Siège s'intéresse, en même temps, au développement des valeurs spirituelles chez tous vos compatriotes, surtout lorsque l'attention privilégiée accordée aux biens matériels, grâce à l'essor économique, et l'évolution générale des courants de pensée et des moeurs inclinent un grand nombre à moins se soucier de la relation essentielle à Dieu et des vertus inspirées par l'Evangile. Enfin, je suis persuadé qu'au niveau des rapports internationaux, les efforts du Saint-Siège et de la Norvège pourront converger toujours davantage pour le bien des personnes en détresse et pour le progrès des peuples, selon les principes que nous avons rappelés. Vous ne rencontrez pas ici un Etat comme les autres : en ce vingtième siècle, il n'est que le support d'une institution spirituelle ; il n'a pas d'intérêt propre à défendre, mais ceux qui sont communs aux hommes et aux croyants, où qu'ils se trouvent. J'espère que votre mission vous permettra d'en être, au premier chef, le témoin, et de favoriser des relations qui s'avéreront fructueuses. Je forme les meilleurs vœux pour cette mission, en priant Dieu de bénir votre personne et votre cher pays. NUNTIUS GRATULATORIUS VENERABILI FRATRI NOSTRO OPILIO CARDINALI ROSSI S. R. E. PROTODIACONO, PONTIFICII CONSILII PRO LAICIS PRAESIDI. Quoniam quinquagesimus sacerdotalis ordinationis tuae anniversarius dies feliciter hoc mense celebrabitur, libentes hanc ad te mittimus epistulam, ut sensus tum laetationis fraternae tum sincerae laudationis tibi patefaciamus non solum de honorifico illo vitae tuae eventu, sed etiam de toto pastorali opere, quod hos quinquaginta continuos annos studiose fructuoseque explevisti. Compertum est enim te sedulo atque diu operam dedisse huic Apostolicae Sedi in multis muneribus tibi attributis : etenim, postquam per sedecim annos vires impendisti in variis Europae civitatibus, Nuntius Sanctae Sedis es constitutus in Aequatoriana Republica, deinde, Acta, Ioannis Pauli Pp. II 507 sex elapsis'annis, in Chilia, et tandem, anno scilicet millesimo nongentesimo sexagesimo primo, apud Austriacorum Nationem, quae munia summa diligentia et prudentia tuitus es. In ecclesiastici vero ministerii perfunctionibus luculente patuerunt animi tui laudes : egregiam dicimus in Deum pietatem, aerem hominum intellegentiam, comitatem atque-sermonis affabilitatem. Quam ob rem aliisque de causis anno MCMLXXVI in Sacrum Cardinalium Collegium es ascitus, atque Pontificii Concilii pro Laicis moderatio tibi est concredita. Accipe ergo, Venerabilis Frater Noster, Nostram in Christo Iesu laudem de frugifero hoc vitae tuae curriculo, deque sacerdotali et episcopali opera tua; accipe etiam fervidam gratulationem de hac iubilari celebratione tua. Pia cum prece optamus interea ac petimus, ut dies ille decimus primus huius mensis Martii iucundissimus tibi luceat, utque talibus meritis conspicuus bona animi corporisque valetudine firmus efficaciter deservire pergas Ecclesiae. Sit autem Nostrae propensae in te voluntatis signum Apostolica Benedictio, quam tibi, Venerabilis Frater Noster, caritate impellente impertimus. Ex Aedibus Vaticanis, die i mensis Martii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS PP. I I NUNTII RADIOTELEVISIFICI I Feria VI in Passione et Morte Domini, post expletum pium exercitium « Viae crucis ». 1. (( Tu non hai voluto né sacrificio né offerta, / un Corpo invece mi hai preparato. / Non hai gradito / né olocausti né sacrifici per il peccato. / Allora ho detto: Ecco, io vengo ... / per fare, o Dio, la tua volontà x». 1 Una settimana fa, nella Solennità dell'Annunciazione del Signore, * Die 1 m. Aprilis a. 1983. 1 Eb 10, 5-7; cfr. Sal 40 (39), 7-9. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 508 è stata aperta la porta santa dell'Anno della Redenzione. Infatti l'inizio della Redenzione è posto nell'Incarnazione stessa: « u n corpo invece mi hai preparato». Oggi apriamo la porta santa dell'Anno della Redenzione nella Croce di Cristo. Ave, o legno della Croce, sul quale la Redenzione del mondo ha trovato il suo peso salvifico (« a cui fu appeso il Cristo ! » ) . Sulla Croce il Figlio ha fatto la volontà del Padre e, con la parola « Tutto è compiuto » , ha concluso il discorso della sua vita di immolazione. 2 2. Noi tutti, che entriamo nella porta santa del Giubileo straordinario, gridiamo : Cristo, parlaci con il linguaggio della tua Croce ! Parla sempre — parla particolarmente in quest'Anno ! Di' a noi, mediante il tuo Corpo crocifisso, quanto infinito sia il prezzo delle nostre anime : « Qual vantaggio infatti avrà l'uomo se guadagnerà il mondo intero, e poi perderà la propria anima? » . E che cosa potrà dare in cambio l'uomo per la sua anima? dato che è stato già pagato il riscatto della tua passione e morte, il prezzo della tua Croce? Il mondo non ci renda ciechi ! Convertiamoci e facciamo penitenza ! Ecco il grido, che risuona dall'inizio del Vangelo. La tua Croce lo ripeta all'umanità col più potente linguaggio. O Anno Santo ! Fa' che il linguaggio della Croce di Cristo riacquisti la sua potenza salvifica nelle anime dei nostri contemporanei ! ? 3. Padre Celeste ! Tu, che nella Croce di Cristo hai riconciliato a Te il mondo e l'uomo ! Noi ci presentiamo dinanzi a Te senza nostri meriti, senza quel bene che Tu aspetti dai tuoi figli adottivi. Ma portiamo a Te, ancora una volta, la Croce del tuo Figlio. E desideriamo che la potenza della Redenzione s'irradi dalla Croce sull'Anno del Giubileo straordinario. Per opera sua il bene prenda, ancora una volta, il sopravvento sul male, che è nell'uomo e nel mondo ! Il Bene si dimostri, ancora una volta, più forte del Male. Non perisca l'uomo sotto il peso dei peccati che si moltiplicano. « Perdonali, perché non sanno quello che fanno » . Prevalga il peso della Croce ! 4 2 Gv 19, 30. Mt 16, 26. * Lc 23, 34. 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 509 4. Madre, che eri sul Calvario ai piedi della Croce ! Voi tutti, figli di Dio, che avete già contribuito a completare e voi che completate oggi nella vostra carne quello che manca ai patimenti di Cristo, siate con noi ! Voi malati, voi sofferenti, voi derelitti, voi perseguitati e testimoni della fede di Cristo, che in ogni paese e in ogni terra offrite la vostra passione in unione a quella di Gesù ! Intercedete per noi ! Legatevi alla Chiesa, in quest'Anno della Redenzione, mediante una particolare alleanza ! Compenetrate anche noi del mistero della comunione dei santi, affinché non rimaniamo soli nella Croce di Cristo, ma ci rafforziamo con quella sacratissima comunità, che ha in Dio il suo pricipio e il suo compimento. 5 5. Concludiamo questo sacro giorno del Venerdì Santo 1983. Ti adoriamo, Cristo e Ti benediciamo ! — perché con la tua santa croce e morte hai redento il mondo ! Santo Dio, Santo Forte, Santo Immortale, abbi pietà di noi ! Amen. Il Dominica Paschae ex externo podio Vaticanae basilicae.* 1. ((Perché cercate tra i morti colui che è vivo? Non è qui, è risuscitato )).* Le donne venute a cercare Cristo crocifisso — morto tra i morti — odono queste parole. Esse non le comprendono : Ma la tomba è vuota. Dalle ore mattutine del Giorno susseguente il sabato, si diffonde l'annunzio della tomba vuota. In questo annunzio si sviluppa il primo messaggio pasquale. « Voi cercate Gesù Nazareno, il crocifìsso. È risorto, non è qui » . « La destra del Signore ha fatto meraviglie ) ) . 2 3 5 Cfr. Col 1, 24. * Die 3 m. Aprilis a. 1983. 1 Le 24, 5-6. 2 Me 16, 6. 3 Sai 117 (118), 16. 34 - A . A . S. 4 2. Verso quel luogo « dove l'avevano deposto » pellegrinano i secoli. Le generazioni sostano davanti alla tomba vuota, così come un tempo vi si sono soffermati i primi testimoni. In quest'Anno, più che mai, andiamo in pellegrinaggio alla tomba ¿i Cristo. Torniamo alle primissime parole annunziate alle Pie Donne, nelle quali si è sviluppato il messaggio pasquale. In quest'anno, più che mai, la Chiesa desidera essere testimone della Risurrezione : Ê infatti l'Anno Santo della Redenzione, del Giubileo straordinario. La Redenzione parte dalla Croce / e si compie nella Risurrezione. / «Agnus redemit oves. / Christus innocens Patri reconciliavit peccatores ))• 3. Ecco, l'uomo è stato sottratto alla morte / e restituito alla vita. / Ecco, l'uomo viene sottratto al peccato / e restituito all'Amore. / Voi tutti che, in ogni luogo, vi inoltrate nelle tenebre della morte ascoltate : Cristo è risorto ! / Voi tutti che vivete col peso dei peccati : ascoltate : Cristo ha vinto il peccato nella sua Croce e Risurrezione : Sottomettetevi alla sua potenza ! 4. Mondo contemporaneo ! Sottomettiti alla sua potenza ! Quanto più scopri in te le vecchie strutture del peccato, quanto più avverti l'orrore della morte all'orizzonte della tua storia, tanto più sottomettiti alla sua potenza ! 5. O Cristo, che sulla tua Croce hai accolto il nostro mondo umano il mondo di ieri, di oggi e di domani : il vecchio mondo del peccato, fa' che esso diventi nuovo nella tua Risurrezione ; fa' che esso diventi nuovo mediante ogni cuore dell'uomo visitato dalla potenza della Redenzione. 6. O Cristo risorto, nelle tue piaghe glorificate accogli tutte le piaghe dolenti dell'uomo contemporaneo : quelle di cui tanto si parla nei mezzi di comunicazione sociale ; ed anche quelle che silenziosamente dolgono nel segreto nascosto dei cuori. Esse siano curate nel mistero della tua Redenzione. Esse siano cicatrizzate e rimarginate mediante l'Amore, che è più forte della morte. * Me 16, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 511 7. In questo Mistero : — siamo con voi, che soffrite la miseria e la fame, assistendo, a volte, all'agonia dei figli che invocano il pane ; — siamo con voi, schiere di milioni di profughi, cacciati dalle vostre case, esuli dalle proprie patrie; — siamo con voi, vittime tutte del terrore, rinchiuse nelle carceri o in campi di concentramento, consumate da maltrattamenti o da torture ; siamo con voi sequestrati ; — siamo con voi, che vivete nell'incubo di quotidiane minacce di violenze o di guerra civile ; — siamo con voi che soffrite per improvvise calamità come in questi giorni la popolazione dell'antica città di Popayan, gravemente sconvolta dal terremoto ; — siamo con voi, famiglie che pagate la fede in Cristo con discriminazioni o rinunce per gli studi e le carriere dei vostri figli; — siamo con voi, genitori che trepidate per il travaglio spirituale o per certi smarrimenti dei vostri ragazzi; — siamo con voi, giovani che siete scoraggiati non trovando il lavoro, la casa e la dignità sociale a cui aspirate; — siamo con voi, che soffrite a motivo della malattia, dell'età o della solitudine; — siamo con voi, che smarriti nell'angoscia o nel dubbio, invocate luce alla mente e pace al vostro cuore; — siamo con voi, che sentendo il peso del peccato, invocate la grazia di Cristo Redentore. Ma, in questo Mistero della Risurrezione : — siamo con voi, che in questi giorni avete dato nuovo slancio ai propositi di vita cristiana, gettandovi nelle braccia misericordiose diCristo ; — siamo con voi, convertiti e neo-battezzati, che avete scoperto l'invito del Vangelo ; — siamo con voi, che cercate di superare le barriere della diffidenza^ con gesti di bontà, di riconciliazione in seno alle famiglie e alle società ; — siamo con voi, uomini del lavoro e della cultura, che volete essere lievito evangelico nell'ambiente in cui operate; — siamo con voi, anime consacrate a Cristo e specialmente con voi che vi prodigate, soprattutto in terra di missione, per portare ai fratelli la buona novella dell'umanità redenta da Cristo; Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 612 — siamo con voi, martiri della fede di Cristo, che in mezzo ad oppressioni spesso nascoste o ignorate, arricchite la Chiesa pregando in silenzio, sopportando con pazienza, invocando perdono e conversione per chi vi perseguita ; — siamo con voi, uomini di buona volontà di ogni stirpe e di ogni continente, che in qualsiasi modo sentite l'attrattiva di Cristo e del suo insegnamento. Siamo con tutte le piaghe dolorose dell'umanità contemporanea, e siamo con tutte le aspettative, le speranze, le gioie dei nostri fratelli, alle quali Cristo Risorto dà senso e valore. 8. La Chiesa condivide oggi il Messaggio Pasquale con tutti i Fratelli in Cristo e con tutti gli uomini del mondo. Siamo con voi, in particolare, là dove l'oppressione delle coscienze non permette di pregare insieme e di celebrare la Pasqua. Accogliete tutti le parole di questo Messaggio ! Parlino le varie lingue e là dove esse mancano, sia eloquente il linguaggio dello Spirito, che visita direttamente gli animi e parla nel profondo dei cuori. Summus Pontifex vota sua et omina pronuntiavit lingua Italica, Gallica, Anglica, Germanica, Hispanica, Lusitana, Graeca, Albaniensi, Baco-romana, Hungarica, Gecha, Slovachiensi, Croata, Slovena, Serba, Serba-lusatia, Bulgarica, Bielorussica, Russica, ucraina, Lituana, Lettonica, Nederlandica, Luxemburgensi, Suetica, Finnica, Hiberna, Romanea, Melitensi, Georgiana, Armena, Arabica, Aetiopica, Suailica, Industanensi, Sinensi, Iaponica, Coreana, Vietnamensi, Philippina-Tagalog, Polonica, Latina. NUNTIUS SCRIPTO DATUS Oblata occasione diei ad sacerdotales et religiosas vocationes fovendas statuti. Venerati Fratelli nell'episcopato, Carissimi figli e figlie di tutto il mondo, (( Io ti ho posto come luce per le genti, perché tu porti la salvezza sino all'estremità della terra». « L e mie pecore ascoltano la mia voce e io le conosco ed esse mi seguono » . 1 2 1 2 At 13, 47. Gv 10, 27. Acta Ioannis Pauli Pp. II 513 1. Così leggiamo nelle Letture Liturgiche della quarta domenica di Pasqua, nella quale celebriamo la Giornata Mondiale di preghiera per le vocazioni. Questa è la Parola di Dio, che viene annunciata a noi, affinché solleviamo i nostri animi a pensieri grandi, nella luce della fede pasquale. La Parola di Dio ci rivela un'mistero, che si è manifestato nella vita dell'umanità. Un evento decisivo infatti si è compiuto : il Signore Gesù, l'Agnello di Dio, ha offerto se stesso per la salvezza del mondo. Da allora una nuova storia ha avuto inizio, e la Chiesa di Gesù, con la forza dello Spirito Santo, è chiamata a portare questo annuncio di salvezza a tutte le genti, fino all'estremità della terra. È una missione impegnativa, affidata alle umili persone degli Apostoli, dei loro successori e collaboratori, presi da ogni popolo, secolo dopo secolo, con la promessa che nessuna potenza terrena potrà mai interromperla. Il mistero di questa invincibile continuità è illuminato dalla presenza del Signore Gesù che, pur vivendo nella sua gloria immortale, è semper vicino a noi : (( Ecco, io sono con voi tutti i giorni, fino alla fine del mondo». Egli è con noi, ci conosce, ci fa sentire la sua voce, ci chiama, ci guida, e non soltanto per offrire la sua salvezza ad ognuno di noi, ma anche per salvare gli altri per mezzo di noi. Nelle sue molteplici chiamate si distinguono quelle per una collaborazione più stretta alla sua stessa missione : i Ministeri Ordinati, la Vita Consacrata, la Vita Missionaria ; un privilegio che, in realtà, corrisponde ad una illimitata misura di amore e di sacrifìcio nella totale dedizione di sé a Dio e alla Chiesa. Come possiamo degnamente ringraziare il Signore per la grande fiducia che egli ha riposto in noi? 3 2. È sempre stato per me motivo di gioia celebrare la Giornata Mondiale di preghiera per le vocazioni, e desidero unirmi in modo speciale alla celebrazione di quest'anno che è la ventesima. Venti anni infatti sono trascorsi, da quando il caro e venerato Pontefice Paolo VI ebbe l'ispirazione di chiamare tutta la Chiesa con una speciale « Giornata )) a meditare e a pregare per le vocazioni particolarmente consacrate alla causa del Vangelo. Molte cose liete e meno liete sono accadute in questi venti anni. Vi è stata la felice conclusione del Concilio Vaticano I I , che tanto spazio ha dedicato ad approfondire la vocazione e la missione sacerdotale, religiosa e missionaria nella viva luce della Parola di Dio e della Tradizione cristiana. Il Concilio ci ha lasciato in eredità un tesoro di dot3 Mt 28, 20. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 514 trina, che ogni credente ha il diritto e il dovere di conoscere con precisione, anche per decidere con più chiarezza le scelte della sua vita. Durante questi anni alcune Chiese hanno sofferto, non solo a causa di persecuzioni esterne, ma anche a motivo di difficoltà interne, per cui non lievi sofferenze sono venute alla Chiesa proprio da coloro che dovevano offrirle maggiore conforto. Ma il Signore ci ha riservato anche la consolazione di vedere in molte parti della Chiesa gli inizi di una situazione nuova, perché sempre più numerosi sono coloro che seguono la sua chiamata. Di questo confortante risveglio e di questa rinnovata generosità ringraziamo il Signore, che ha ascoltato le preghiere della sua Chiesa. 3. Questi venti anni costituiscono un periodo fecondo di esperienza spirituale e pastorale in ciò che riguarda le vocazioni ecclesiastiche. Il mio Predecessore Paolo VI e io stesso, in ogni circostanza, e particolarmente in questi Messaggi annuali, abbiamo voluto insistere su alcuni punti capitali, che vorrei qui sintetizzare, anche se sono già ben presenti nel vostro animo : — Parola di Dio e vocazioni. Le vocazioni sacerdotali e consacrate esistono nella Chiesa e per la Chiesa secondo il disegno di Dio, che Egli, nel suo amore, si è degnato di rivelarci. Esistono, quindi, per una loro missione specifica, che non si confonde con nessun altro, sia pur nobile, ideale umano. Il Signore Gesù doni la grazia di conoscere, di credere, di accogliere, in forza della sua Parola, queste chiamate, che appartengono al mistero del suo amore misericordioso. — Preghiera e vocazioni. La Chiesa è dono di Dio per la salvezza dell'umanità. Anche le vocazioni a servire totalmente la Chiesa sono quindi speciale dono di Dio. Per questo, solo a Lui lo chiediamo, perché Lui solo può darlo. Lo chiediamo con cuore aperto sul mondo, guardando al bene di tutti gli uomini. Ricordate che il Signore Gesù ci ha invitati a pregare per le vocazioni, proprio perché il suo cuore misericordioso vedeva la sofferenza del mondo : « Gesù vedendo le folle ne sentì compassione, perché erano stanche e sfinite come pecore senza pastore. Allora disse ai suoi discepoli : la messe è molta, ma gli operai sono pochi! Pregate dunque il padrone della messe che mandi operai nella sua messe ! » . 4 — Testimonianza e vocazioni. Vi è familiare la parola del Concilio : 4 Mt 9, 36-38. Acta Ioannis Pauli Pp. II 515 (( Il dovere di dare incremento alle vocazioni sacerdotali — e questo vale per ogni vocazione consacrata — spetta a tutta la comunità cristiana, che è tenuta ad assolvere questo compito anzitutto con una vita perfettamente cristiana». Il Signore Gesù aveva parlato della «terra buona che diede frutto, dove il cento, dove il sessanta, dove il trenta». Dove c'è fede, preghiera, carità, apostolato, vita cristiana, là si moltiplicano i doni di Dio. Riflettiamo, Fratelli e Figli, sulla nostra grave responsabilità. 5 6 — Chiamata personale e vocazioni. Dio chiama chi vuole con libera iniziativa del suo amore. Ma vuole anche chiamare mediante le nostre persone. Così volle fare il Signore Gesù. Fu Andrea che condusse a Lui il fratello Pietro. Gesù chiamò Filippo, ma fu Filippo a chiamare Natanaele. Non deve esistere nessun timore nel proporre direttamente ad una persona giovane o meno giovane le chiamate del Signore. È un atto di stima e di fiducia. Può essere un momento di luce e di grazia. 7 4. Vi invito, pertanto, ad unirvi alla mia preghiera: Signore Gesù, in questo Anno Santo, nel quale riviviamo l'evento e il mistero del tuo Sacrifìcio Redentore per la salvezza dell'umanità, ascolta la nostra invocazione : — mediante il tuo Spirito, rinnova la tua Chiesa, affinché possa con crescente fecondità offrire al mondo i frutti della tua Redenzione; — mediante il tuo Spirito, fortifica nei loro santi propositi coloro che hanno dedicato la loro vita alla tua Chiesa : nel Presbiterato, nel Diaconato, nella Vita Religiosa, negli Istituti Missionari, nelle altre forme di Vita Consacrata; Tu che li hai chiamati al tuo servizio, rendili perfetti cooperatori della tua opera di salvezza; — mediante il tuo Spirito, moltiplica le chiamate al tuo servizio : tu leggi nei cuori, e sai che molti sono disposti a seguirti e a lavorare per T e ; dona a molti giovani e meno giovani la generosità necessaria per accogliere la tua chiamata, la forza per accettare le rinunce che essa esige, la gioia di portare la croce congiunta alla loro scelta, come Tu per primo l'hai portata, nella certezza della Risurrezione. Ti preghiamo, Signore Gesù insieme alla tua Santissima Madre 5 6 7 Optatam totius, 2. Mt 13, 8. Cf. Gv 1, 35 ss. 516 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Maria, che è stata vicina a Te nell'ora del tuo Sacrifìcio Redentore ; ti preghiamo per la sua intercessione, affinché molti fra noi, anche oggi, abbiano il coraggio e l'umiltà, la fedeltà e l'amore di rispondere ( ( S ì » , come Ella ha risposto quando fu chiamata a collaborare con Te nella tua missione di salvezza universale. Così sia. 5 Affido questa nostra preghiera alla misericordia di Dio, perché egli l'accolga e l'esaudisca. La nostra fiducia, a questo proposito, si accresce a motivo dell'Anno Santo, che celebriamo come memoriale della Redenzione compiuta dal Signore Gesù. Da lui invoco l'abbondanza della grazia, mentre sono lieto di impartire la propiziatrice Benedizione Apostolica a tutti voi, venerati Fratelli nell'Episcopato, ai Presbiteri, ai Religiosi, alle Religiose e all'intero Popolo di Dio, con particolare riferimento a quanti stanno vivendo la propria formazione nei Seminari e negli Istituti religiosi. Dal Vaticano, il 2 Febbraio 1983, festa della Presentazione del Signore al Tempio di Gerusalemme, nell'anno V del mio Pontificato. IOANNES PAULUS PP. I I CONSILIUM PRO PUBLICIS ECCLESIAE NEGOTIIS Epistula Em.mo P. D. Francisco S. R. E. Cardinali Tomááek, Archiepiscopo Pragensi, missa. Eminentissime ac Reverendissime Domine, E diversis partibus profecto ad Petri Sedem aliati sunt nuntii de rerum adiunctis in quibus clerus Cecoslovachiensis versatur circa quaestionem quo modo se gerat in pace fovenda, post nempe Declarationem illam Quidam Episcopi, a Sacra Congregatione pro Clericis die VIII mensis Martii superiore anno publici iuris factam. Ut autem Eminentiae Tuae Reverendissimae est notum, quaestio de pace semper fuit et est in attenta tum Ecclesiae, tum Summi Pontificis, tum Sanctae Sedis consideratione, idque semper magna cum illorum cura atque sollicitudine. Quam ad gravissimam quaestionem quod attinet, hoc mihi nomine Consilium pro publicis Ecclesiae negotiis 517 atque mandato Summi Pontificis muneris iniunctum est, ut, Tecum ceterisque Episcopis Ordinariisque locorum istius Nationis, repetam sive magisterii Ecclesiae principia, ex Evangelii fonte deprompta, sive varia successorum beati Petri coepta, quae sane illorum studia fovendae pacis testificarentur, nempe ad Evangelicae Beatitudinis sententiam : « Beati pacifici, quoniam filii Dei vocabuntur» (Mt 5, 9). 1. Iamvero christianae religionis doctrina de pace, in Evangelio nititur, quod Ecclesia a Christo suscepit. Qui, cum Redemptor sit humani generis, per sacrificium Crucis iam Deum hominibus conciliat. Hic igitur Evangelii nuntius rem spiritualem potissimum respicit, in christianorumque vita tum lucet, cum hi Christi mandatum persequuntur, quod est: «Diligite alterutrum» (Io 13, 34-35; 15-17), scilicet praestolantes diem, qua secundum vaticinium Isaiae Prophetae : « Conflabunt gladios suos in vomeres et lanceas suas in falces; non levabit gens contra gentem gladium, nec exercebuntur ultra ad proelium» (Is 2, 4). Singillatim vero haec habe : a) De pace pluries Ecclesiae magisterium tractavit. Atque alta Pii Papae X I I vox, tum ante alterum omnium gentium bellum, tum etiam eo flagrante et confecto; et Encyclicae Litterae Ioannis Papae X X I I I Pacem in Terris (anno 1963) ; et Concilii Oecumenici Vaticani II doctrina, per Constitutionem Gaudium et Spes exposita (anno 1965) ; et gravia verba Pauli Papae VI ad Unitarum Nationum Generalem Coetum (anno 1964) documenta sunt eius operae, quam egregiam et adsiduam dedere Pontifices ad pacem nostris temporibus confirmandam. Maiorum vero vestigia plene ac quasi novo robore sumpto secutus est Ioannes Paulus Papa II Ecclesiam naviter regens. Qui ab usque primis Encyclicis Litteris Redemptor Hominis (anno 1979), omnibus sane pericula meditanda proposuit, quae funestissima humano generi inminerent, nisi consilia abiceret hominum societatem destruendi ac penitus per arma delendi. Monitus autem hic instauratus est in oratione quam idem Pontifex coram Coetu Generali Unitarum Nationum die n mensis Octobris, anno 1979, habuit. Ceterum, ingens Pontificis sollicitudo haud semel erupit variis in adiunctis et opportunitatibus, quarum ceu praecipuae commemorandae veniunt illae, quibus apud Sedem Consociationis UNESCO cognominatae, die II mensis Iunii, anno 1980, item cum coram admisisset Universitatis Studiorum Nationum Unitarum sodales die xxv mensis Februarii, anno 1981, est Ei data 518 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale facultas sermonis habendi. Atque in utraque oratione id a Pontifice in luce collocatur quam maxime : quam grave sit officium et munus physicae disciplinae peritorum fovendae pacis. Neque viva praetereunda est ad universum hominum genus appellatio Hiroshimae facta (anno 1981, die x x v mensis Februarii) aut Nuntius Secundae Sessioni Nationum Unitarum missus de armis deponendis (die xi mensis Iunii, anno 1982), quo pax perhibetur possibilis, atque idcirco omni ope quaerenda. Ceterum adsidua Ioannis Pauli Papae II cura de pace non solum in pastoralibus Eius itineribus ultro prodit, sed etiam Romae, in sua Sede, quotiens Rerum Publicarum Praesides aut Oratores apud Sanctam Sedem addictos convenit. o) Ut autem supra adumbravi, doctrinam de pace apertiorem fecerunt varia coepta, quae certe studia Ecclesiae pro pace magis in conspectum ponunt. Quorum sane inceptorum ut exempla nonnulla proponantur, haec digna visa sunt peculiari commemoratione, profecto post habitum Concilium Oecumenicum Vaticanum II : Institutio Pontificiae Commissionis, ut dicunt, Iustitia et Pax, in hoc natae ut ea omnia perpenderet quae hominum pacem, progressionem, iura respicerent atque socialem Ecclesiae doctrinam, quae sit, propagaret, atque ita christianorum industriam inter homines excitaret, augeret, ad actionem episcopalium Conferentiarum de pace fovenda sua opera adiuvandam. Praeter hanc vero pacis quaerendae creatam compaginem, Paulus Papa VI statuit ut primo quoque uniuscuiusque anni die, « Dies pacis » ageretur, eo sane consilio, ut Dei populus per preces, meditationem, actionem ad pacem educaretur, quatannis novo eiusdem rei peculiari proposito aspectu, quem Pontificis Summi nuntius illustraret. Talis dies, primum Calendis Ianuariis anno 1968 celebrata, sane perutilis visa est ad propositum obtinendum quod Ecclesia summa patientia ac perseverantia certat assequi, id omnino persuasum habens ibi solummodo iustas iniri posse vias ad pacis condiciones inter homines instaurandas, ubi fuerit civium conscientia recte formata. Ceterum Sancta Sedes non modo ad hanc formationem respexit, sed etiam iis Coetibus Nationum adesse studuit, ubi res magni momenti aguntur circa pacem. Haec vero causa est, cur Sancta Sedes iam inde ab illius exordio Consociationis, ceu membrum, adhaeserit, cui nomen vulgo International Atomic Energy Agency; item cur pacto convento consenserit de non dilatandis armis atomicis (die xxv mensis Februarii anno 1971), quod, tametsi menda continet, tamen est tamquam haud Consilium pro publicis Ecclesiae negotiis 519 exiguus gradus habendum ad omnimodam huiusmodi annorum abolitionem. Similiter Sancta Sedes ut paci suam operam daret, non quidem technice aut politice, sed ethice iuxta principia altius perspecta quibus niti debent necessitudines nationum atque populorum inter se, Colloquiis interfuit (Conferentiam dicunt), quibus securitas atque mutuum auxilium Europaeorum gerebantur, et Actis ultimis Helsinkiensibus subscripsit (anno 1975) atque Conventus rite adit, qui ad huius documenti tenorem aguntur. Cuius rei gratia, Ioannes Paulus Papa I I , die I mensis Septembris anno 1980, Litteras Ipse mittendas curavit Rerum Publicarum Rectoribus, qui Acta illa sua subscriptione munierant, quibus cogitate de dignitate atque natura libertatis conscientiae simulque religionis tractat, hoc singulari ratione explicans, quam arta necessitudine obsequium huius libertatis cum pace cohaereat. Eadem prorsus beatissimus Pater tum persequi intendit, cum mense Decembri, anno 1981, Legatos Pontificiae Scientiarum Academiae ad principes moderatores tum Rerum Publicarum Foederatarum Civitatum Americae Septemtrionalis, tum Rerum Publicarum Socialisticarum Sovieticarum, tum Galliae, tum Magnae Britanniae nec non ad coetus generalis Praesidem Unitarum Nationum misit, qui scriptum scientia grave, ab eadem Academia conflatum, illustrarent de funestissimis atomicorum armorum consectariis. Ad hoc, Academia illa Scientiarum recens Conventum promovit, cui totius orbis terrarum Academiarum Scientiarum Praesides interessent cum iisque alii doctissimi Viri variarum Nationum (Romae, diebus x x i i i - x x i v mensis Septembris anno 1982), in quo est ab omnibus probata Declaratio circa modum atomici belli praeveniendi. Post haec coepta, meminisse etiam iuvabit interfuisse observatores Sanctae Sedis pluribus Coetibus e diversarum Religionum asseclis ad pacem fovendam celebratis, ut sunt : Conventus Conferentiae Universalis Religionum pro pace (Kyoti, anno 1970; Lovanii, anno 1974; Principitoniae, anno 1979) ; atque Conventus omnium populorum, ad disceptandum de sententia : « Quid religiosi homines agant ut sacrum vitae donum ab atomica calamitate prohibeant» (Moscuae, anno 1982). 2. Nimirum Ecclesia munus hoc suum procurandae salutis pacisque efficiendae inter populos eo modo tuetur, qui cum propriae naturae, tum etiam hierarchicae suae constitutioni congruit. Quare, super Petri rupe Apostolorumque fundamento a suo divino Conditore statuta, 520 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale regitur scilicet a Petri Successore, ab Episcopisque in communione cum illo, ut Concilium Oecumenicum Vaticanum II per haec verba docet : <( Sicut, statuente Domino, sanctus Petrus et ceteri Apostoli unum Collegium apostolicum constituunt, pari ratione Romanus Pontifex, successor Petri, et Episcopi, successores Apostolorum, inter se coniunguntur» (LG, 22). Verumenimvero Ordo Episcoporum una cum suo Capite Romano Pontifice coniunctus, in locum Apostolorum magisterio atque pastorali regimine succedit ; atque una cum Romano Pontifice potestatem plenam ac supremam in universam Ecclesiam exercet (cfr. io.). Praeterea, sic volente divino Ecclesiae Conditore, singuli Episcopi qui particularibus Ecclesiis praeficiuntur propriam plenamque potestatem super portionem populi Dei sibi commissam exercent. Atque sicut Romanus Pontifex est visibile unitatis Ecclesiae universalis principium et fundamentum, ita singuli Episcopi idem sunt in suis Ecclesiis particularibus. Hanc ob causam Episcopi, ita a Christo constituti atque Spiritus Sancti virtute suffulti, in hierarchica communione cum Christi Vicario manentes, docent, sanctificant, ac regunt suas particulares Ecclesias. In vicem autem singuli Episcopi subordinato gradu munus ministerii sui Presbyteris tradunt, qui tamquam cooperatores cum Episcopo unum presbyterium constituunt. His sacramentum ordinis unctionem Spiritus Sancti confert (cfr. PO, 2), eosque consecrat in Christi similitudinem, summi atque aeterni sacerdotis, ad Evangelium praedicandum, cultum divinum celebrandum hominesque reconciliandos cum Deo (cfr. LG, 28). Communis ergo sacrae ordinationis atque missionis causa, sanctus amoris, oboedientiae ac mutuae venerationis nexus presbyteros Episcopo obligat; quin, et presbyteros inter se mutua fraternitate coniungit, quae in auxilio, vitae communione atque caritate lucet (cfr. Ib.). Talem autem vitae communionem Oecumenicum Concilium Vaticanum II (( intimam fraternitatem sacramentalem » (in PO, 8) definire non dubitat, ubi etiam dicitur : « Presbyteri omnes, una cum Episcopis, unum idemque sacerdotium et ministerium Christi ita participant, ut ipsa unitas consecrationis missionisque requirat hierarchicam eorum communionem cum Ordine Episcoporum» (PO, 7). Quae totius compaginis presbyteralis communio tam necessaria est ad missionem salutis Ecclesiae, ut Christus in ultima Coena fusa prece ad illam revocaverit (cfr. Io, 17, 11 sq.). Consilium, pro publicis Ecclesiae negotiis 521 Verumenimvero Ecclesia, fidissima Conditoris sui voluntatum custos, singulari quidem sollicitudine curat ut Episcopi, sacerdotes, diaconi ardenti animo ad ea respondeant, quae sacra illorum vocatio poscit; illucque etiam respicit recens Declaratio Quidam Episcopi quam Sacra Congregatio pro Clericis foras dedit, eo fine, ut sacri Ministri ad structuram Ecclesiae hierarchicam se omnino accommodarent. m 3. Quod autem ad eam attinet ipsam, Sancta Sedes, praeterquam quod pacis necessitatem sollemniter affirmat inque memoriam revocat, aperte profitetur se esse semper paratam, in votisque habere, ut cum civilibus potestatibus, quae velint, communia possit tractare negotia quae pertineant sive ad sociam navandam operam pro pace sive ad ea omnia fovenda quae eandem cooperationem possibilem efficiant vel eam possint adiuvare. Ecclesia itaque, utpote societas omnibus adspectabilis, petit imprimis ut ubivis terrarum ius vivendi et agendi habeat, id annisa ut necessitudines amicitae cum diversis communitatibus politicis instituat, cauta utriusque partis in proprio campo agendi libertate. Neque ulla Ecclesia privilegia poscit; sed solum facultatem legitimam finem suum libere persequendi quolibet in regimine, ut munus procurandae hominum salutis cum vera libertate tueri possit (cfr.GS, 76). Insuper pax vera inter populos postulat ut hominum iura eorumque libertates serventur, atque in his est summo loco libertas conscientiae atque religionis ponenda, quam Sancta Sedes iugiter fovet etiam per pacta conventa e quibus liberum fidei cultusque civium catholicorum exercitium publice ac privatim in tuto collocetur. Ad Cecoslovachiam quod attinet, haud ignotum est Eminentiae Tuae Sanctam Sedem studia sua erga eam usquequaque demonstrasse. Nam et agnovit eam anno 1919 tamquam primam Rerum Publicarum e dissoluta Monarchia Austriaca-Hungarica natarum ; et publicas deinde necessitudines coniunxit atque cum illa, anno 1928, cum adhuc paene adolesceret, foedus per quendam « modum vivendi » iecit. Post autem alterum atque universale bellum compositum, simul ac res permisit, ipsa procuratorem suum Pragam misit, qui aliquot annos, id est eousque licuit, ibidem commoratus est. Cum praeterea est Concilium Oecumenicum Vaticanum II convocatum, Sancta Sedes suum esse censuit Rei Publicae Cecoslovachiae Potestatibus aperire se esse omnino paratam ad mutua habenda colloquia, nempe aperta 522 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale atque fructuosa. Ac re quidem vera haec colloquia cum Cecoslovachiae Auctoritatibus mense Maio, anno 1963 inita, nonnullas quaestiones dissolverunt cum communi utilitate. Aliae tamen, eaedemque maximi momenti supersunt enodandae quaestiones quae beatissimo Patri summe cordi sunt. Testis est sermo, quem die x x n mensis Martii, superiore anno, ad vos habuit Episcopos Cecoslovachiae, occasione visitationis « a d limina)). In quo nimirum esse suae voluntatis palam fecit ut omnibus dioecesibus provideretur; ut iuvenes atque christianae familiae digne in sua fide instituerentur; ut sacerdotales vocationes libere possent florere atque maturescere quo efficacius cleri suppleretur penuriae. Ceterum, iam die x x x i mensis Decembris anno 1981, beatissimus Pater de exiguo sacerdotum numero sollicitus itemque de statu Seminariorum, ad vos Episcopos provocavit atque Rei Publicae vestrae Praesidi de re rettulit, datis Litteris die xiv mensis Ianuarii, anno 1982, fore confidens, ut gravissima quaestio ad felicem exitum quam primum adduceretur. Quod autem ad Sanctam Sedem pertinet, iterum iterumque illa ab Auctoritatibus Cecoslovachiae petit ut Colloquiis instauratis, et aliae incertae quaestiones solvantur eo nempe consilio, ut Ecclesia vitam vivat sibi consentaneam et solidam, id est ut Episcopi sacrae suae potestatis liberum valeant exsequi munus simulque in Episcopali Conferentia communia consulta inire; ut Ordines Congregationesque Religiosae vivendi facultatem habeant ; ut laici libera possint participatione frui in iis omnibus quae eos respiciant uti membra Ecclesiae praesertimque in sacramentali vita inque cultu divino peragendo. His enim positis, Ecclesia aptiore modo ad pacis quoque causam fovendam suas partes potest conferre. Dum haec significo, nempe beatissimi Patris iussu, id etiam apertum facio : exoptare Eum ut Episcopi et Ordinarii, quibus scilicet principia de constitutione hierarchica Ecclesiae sunt apprime nota, quibusque et adhaerent, una Tecum velint fraterna communione in cotidiano usu ea fideliter propagare inter sacerdotes omnium vestrarum dioecesium. Quibus omnibus benedicit una cum commissis gregibus. Data vero hac facultate ego libenter utor ut sensus venerationis meae Tibi patefaciam E Civitate Vaticana, die 14 m. Februarii a. 1983. Eminentiae Tuae Reverendissimae addictissimus AUGUSTINUS Card. CASAROLI Sacra Congregatio pro Episcopis 523 ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS DECRETA I SANCTI PAULI DE URBE - NEPESINAE ET SUTRINAE De mutatione finium. De animarum profectu apprime sollicita, Apostolica Sedes, quaecumque pastorale ministerium rectius componendum poscit, iisdem favere satagit. Cum vero aetatis nostrae necessitatibus congruat atque normis Motu Proprio « Catholica Ecclesia », de abbatiarum nullius regimini perfectius promovendo, die 23 octobris anno 1976 datis, plane consentaneum sit, opportunum visum est territorium Abbatiae nullius Sancti Pauli de Urbe, quod cum eiusdem sede contiguum non est ac sub iurisdictione Episcopi pro tempore Nepesini et Sutrini uti Administratoris Apostolici iam diu extat, aptius disponere. Quapropter Sacra Congregatio pro Episcopis, prae oculis habito decreto «Vetustissimae Abbatiae» de Abbatiae Sancti Pauli de Urbe aptiore pastorali ordinatione, die 11 Iulii 1931 edito, auditis locorum Ordinariis quorum interest atque suppleto quatenus opus sit eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia Pp. II tributarum, praesenti decreto perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, quae sequuntur decernit : — territorium paroeciarum vulgo San Michele Arcangelo in Capena, San Giacomo Maggiore Apostolo in Civitella San Paolo, Santa Maria della Consolazione o del Soccorso in Nazzano nuncupatarum ab Abbatia nullius Sancti Pauli de Urbe separat idque dioecesi Nepesinae adnectit ; — una cum territorio praefatarum paroeciarum adnectit ecclesias, oratoria, ecclesias coemeteriales, pias fundationes et quaecumque alia ecclesiastica bona, prouti infra singillatim declaratur. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 524 Siquidem tribuit : — paroeciae S. Michaelis Archangeli : ecclesiam paroecialem cum domo parochi, ecclesiam S. Mariae Gratiarum, ecclesiam coemeterialem S. Leonis Magni, ecclesiam S. Antonii, oratorium S. Marci Evangelistae, necnon Confraternitatum bona et pias fundationes forte ibidem exstantia ; — paroeciae S. Iacobi Maioris Apostoli : ecclesiam paroecialem cum domo parochi, et parva agri parte, ecclesiam coemeterialem S. Laurentii, aedificii partem vulgo pianoterra (sala cinematografica) del Castello di Civitella San Paolo, necnon Confraternitatum bona et pias fundationes forte ibidem exstantia; — paroeciae S. Mariae a Consolatione seu ab Auxilio : ecclesiam paroecialem, ecclesiam S. Antimi, ecclesiam haud plene ibidem exstructam et nondum dicatam, aedificium in via vulgo Corso Vittorio Emanuele situm, necnon Confraternitatum bona et pias fundationes forte ibidem exstantia. Documenta et acta, singulas de quibus agitur paroecias respicientia, a Curia Abbatiae Sancti Pauli de Urbe ad Curiam Nepesinam transmittantur. Ad clerum vero quod attinet, simul ac praesens decretum ad effectum ductum fuerit, sacerdotes dioecesi illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum beneficium vel officium legitime detinent; ceteri autem clerici dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur, in cuius territorio legitimum habent domicilium. Ad haec perficienda sacra Congregatio pro Episcopis deputat R. P. D. Iosephum Nardin, O. S. B., Abbatem Ordinarium Abbatiae Sancti Pauli de Urbe, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem sacram Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 21 mensis Martii anno 1983. © SEBASTIANUS Card. B AGGIO, Praefectus L, © S. & Lucas Moreira Neves, Archiep. tit. Feraditanus maior, a Secretis Sacra Congregatio pro Episcopis 525 II MONTIS A L T I ET RIPANAE De unione aeque principali dioecesium deque sedis episcopalis Ripanae translatione eiusque nominis mutatione. Quo aptius animarum bono consuli possit simulque pastoralis agendi ratio ad necessitates horum temporum magis etiam accommodetur, opportunum visum est, quippe quod Concilii Oecumenici Vaticani II votis obsecundet, regimen dioecesium Montis Alti et Ripanae, hactenus iri persona Episcopi coniunctarum, rectius ordinare. Idcirco Summus Pontifex Ioannes Paulus, divina Providentia Pp. I I , auditis locorum Ordinariis Conferentiae Episcopalis regionis Picenae quorum interest, de consilio Em.mi Cardinalis sacrae Congregationis pro Episcopis Praefecti atque suppleto quatenus opus sit interesse habentium vel habere praesumentium consensu cathedrales Ecclesias Montis Alti et Ripanae aeque principaliter inter se unit, ita ut unus idemque Antistes utrique Ecclesiae praesit et Episcopus Montis Alti et Ripanus simul censeatur ac sit. Qua da re, Episcopus beneficia unius dioecesis presbyteris alterius promiscue conferre poterit. Praeterea, cum in dioecesis Ripanae territorio urbs exstet « S. Benedicti ad Truentum », nuncupata, quae fidelium numero, religionis operibus et incolarum industria adeo ampla incrementa coepit ut magnum in Ecclesiis Montis Alti et Ripana momentum habeat, idem Summus Pontifex sedem episcopalem dioecesis Ripanae in urbe supra commemorata constituit eamque ad civitatis episcopalis honorem evehit. Idcirco Episcopus pro tempore dioecesium Montis Alti et Ripanae in urbe S. Benedicti ad Truentum, cum primum fas erit, domicilium collocabit. Dioeceses vero Montis Alti et Ripana, eorumque Episcopus pro tempore exsistens, in posterum Montis Alti et RipanaS. Benedicti ad Truentum vocabuntur. Ad haec exsecutioni mandanda, Summus Pontifex deputat Exc.mum P. D. Vincentium Radicioni, hactenus Episcopum Montis Alti et Ripanum, nunc vero Administratorem Apostolicum illarum dioecesium vacantium, cui necessarias et opportunas facultates tribuit etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, imposito ei onere ad sacram Congregationem 35 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 526 pro Episcopis quam primum authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Quibus super rebus hoc edi iussit decretum, perinde valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus sacrae Congregationis pro Episcopis, die 7 mensis Aprilis anno 1983. & SEBASTIANUS Card. RAGGIO, Praefectus L. © S. © Lucas Moreira Neves, Archiep. tit. Feraditanus maior, a Secretis PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die 7 Aprilis 1983. — Cathedralibus Ecclesiis Montis Alti et RipanaS. Benedicti ad Truentum, nuper aeque principaliter unitis, R. D. Iosephum Chiaretti, Vicarium Generalem archidioecesis Spoletanae. die 25 Aprilis. — Abbatiae nullius Archicoenobii Montis Casini, R. P. Bernardum D'Onorio, O. S. B., eiusdem Abbatiae sodalem. die 30 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Hiltensi R. D. Raphaelem Eleuterium Rey, Vicarium Generalem archidioecesis Mendozensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Candidi Ianuarii Rubiolo, Archiepiscopi Mendozensis. die 3 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae S. Iacobi in Chile Exc.mum P. D. Ioannem Franciscum Fresno Larraín, hactenus archiepiscopum Serenensem. — Metropolitanae Ecclesiae Ss. Conceptionis Exc.mum P. D. Iosephum Emmanuelem Santos Ascarza, hactenus Episcopum Valdiviensem. — Cathedrali Ecclesiae Vallis Paradisi Exc.mum P. D. Franciscum de Borja Valenzuela Rios, hactenus Archiepiscopum-Episcopum S. Philippi. Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino 527 SACRA CONGREGATIO PRO SACRAMENTIS ET CULTU DIVINO URBIS ET ORBIS DECRETUM quo memoria liturgica Sancti Maximiliani Mariae Kolbe ad universam Ecclesiam extenditur. Memorias Martyrum aliorumque Sanctorum, qui per multiformem Dei gratiam ad perfectionem sunt provecti, atque aeternam iam adepti salutem, circulo anni celebrandas inseruit Ecclesia. In Sanctorum enim nataliciis praedicat ipsa Ecclesia paschale mysterium in Sanctis cum Christo compassis et conglorificatis, et fidelibus exempla eorum proponit, omnes per Christum ad Patrem trahentia, eorumque meritis Dei beneficia impetrat (Cf. Const. «Sacrosanctum Concilium)), n. 104). Calendarium Romanum generale illas autem memorias Sanctorum inscriptas retinet, quarum celebratio momentum universale in Ecclesia prae se fert (ibid., n. 111). Iamvero inter Sanctos, qui fidelibus cunctis ubique terrarum opportunum praebent exemplum imitandum, praesertim nostris temporibus, Sanctus Maximilianus Maria Kolbe, presbyter et martyr, est annumeranda, quippe qui Christi amore succensus eiusque vestigia fideliter secutus, vitam posuerit pro fratribus suis, signum constituens verum Dei bonitatis erga Ecclesiam et homines nostrae aetatis. Etenim in Sancto martyre Maximiliano Maria homines huius temporis mirabile deprehendunt testimonium dignitati hominis in Christo datum atque caritati illi, qua omnia prorsus vincuntur, et mors salutiferam gignit virtutem. Cum vero nonnullae pervenissent Conferentiarum Episcopalium petitiones, ut memoria liturgica Sancti Maximiliani Mariae Kolbe ad universam extenderetur Ecclesiam, Summus Pontifex Ioannes Paulus II Sacrae huic Congregationi mandavit ut easdem petitiones ad effectum deduceret. Sacra porro Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino, praedicto obsequens mandato, celebrationem Sancti Maximiliani Mariae Kolbe, presbyteri et martyris, in Calendarium Romanum generale inseri Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 528 decernit, quotannis die 14 augusti eius natalicio, gradu gatoriae peragendam. memoriae obli- Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Ex aedibus Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino, die 25 martii 1983, in sollemnitate Annuntiationis Domini, Anno Iubilaeo humani generis Redemptionis ineunte. IOSEPHUS Card. CASORIA, Praefectus 83 Vergilius Noè, Archiep. tit. Voncariensis, a Secretis Die 14 augusti SANCTI M A X I M I L I A N I M A R I A E KOLBE presbyteri et martyris Memoria MISSA Ant. ad introitum Mt 25, 34. 40 Venite, benedicti Patris mei, dicit Dominus. Amen dico vobis : Quamdiu fecistis uni de his fratribus meis minimis, mihi fecistis. Collecta Deus, qui sanctum Maximilianum Mariam, presbyterum et martyrem, amore Virginis Immaculatae succensum, animarum zelo et proximi dilectione replevisti, concede propitius, ut, eo intercedente, pro tua gloria in servitio hominum strenue laborantes, usque ad mortem Filio tuo conformari valeamus. Per Dominum. Super oblata Munera nostra tibi, Domine, exhibemus, suppliciter exorantes, ut sancti Maximiliani Mariae exemplo, vitam nostram tibi discamus offerre. Per Christum. Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino Ant. ad Communionem 529 Io 15, 13 Maiorem hac dilectionem nemo habet, ut animam suam quis ponat pro amicis suis, dicit Dominus. Post Communionem Quaesumus, Domine, ut refecti Corpore et Sanguine tuo, eo caritatis igni accendamur, quem ex hoc convivio sanctus Maximilianus Maria accepit. Qui vivis. LECTIONES BIBLICAE Lectio I Sap 3, 1-9. «Quasi holocausti hostiam accepit i l l o s » . Iustorum animae in manu Dei sunt... vel 1 Io 3, 14-18. (( Et nos debemus pro fratribus animas ponere ». Carissimi : Nos scimus quoniam transivimus ... Psalmus responsorius Ps 115, 10-11. 12-13. 16-17. B). (15) Pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum eius. Alleluia et versus ante Evangelium Io 12,25 Alleluia. j / . Qui odit animam suam in hoc mundo, in vitam aeternam custodiet eam. Alleluia. Evangelium Io 15, 12-16. « Maiorem hac dilectionem nemo habet ». In illo tempore : Dixit Iesus discipulis suis : Hoc est praeceptum meum... LITURGIA HORARUM Maximilianus Maria Kolbe die 7 ianuarii anno 1894 in Polonia natus, Ordinem Fratrum Minorum Conventualium adolescens ingressus est, et an. 1918 sacerdos in Urbe ordinatus. Filiali flagrans in Deiparam 530 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Virginem pietate, pium sodalicium, cui nomen «Militia Mariae Immaculatae», excitavit, quod tum in patria tum in aliis regionibus late propagavit. Missionarius in Iaponiam adveniens, christianam fidem sub eiusdem Virginis Immaculatae auspiciis ac patrociniis dilatare studuit. Tandem in Poloniam reversus, plurimasque in campo de Oswiecim Cracoviensis districtus perpessus aerumnas, immani saeviente populorum conflictu, actuosam vitam in holocaustum caritatis die 14 augusti 1941 consummavit. De Communi pastorum: pro missionariis, vel de Communi martyrum, praeter sequentia: AD OFFICIUM LECTIONIS Lectio altera Ex Epistolis sancti Maximiliani Mariae Kolbe, presbyteri et martyris (Scritti di Massimiliano M. Kolbe, traduzione italiana a cura di C. Zambelli, O.F.M. Conv., vol. I, Firenze 1975, pp. 44-46. 113-114). Apostolicus impendendus zelus in procuranda animarum salute et sanctificatione. Magno afficior gaudio, dilecte frater, ob flagrantem zelum qui ad promovendam Dei gloriam te adurget. Nostris enim temporibus, non sine moerore, videmus epidemicum quemdam morbum, quem indifferentismum vocant, non tantum inter saeculares sed et inter religiosos sodales, variis quidem formis propagari. At vero, cum Deus sit dignus infinita gloria, id primum ac potissimum nobis est maximam, pro tenuitati^ nostrae facultate, eidem gloriam referre, etsi tantam quam a nobis ipse meretur, exiles cum simus creaturae, numquam tribuere valeamus. Cum autem Dei gloria in animarum salute, quas Christus proprio sanguine redemit, vel maxime resplendeat, altius ac praecipuum apostolicae vitae studium illud esto, quam plurimarum animarum salutem immo et altiorem sanctificationem procurare. Quae vero in hunc finem aptior praesto sit via, scilicet ad divinam comparandam gloriam necnon plurimarum animarum sanctificationem, paucis dicam. Deus, qui infinita scientia ac sapientia est, ideoque quid a nobis continuo praestandum sit ut eius adaugeatur gloria optime novit, voluntatem suam nobis per suos in terris vices gerentes, ut plurimus, aperit. Est itaque oboedientia, eaque sola, quae nobis divinam voluntatem certo manifestat. Poterit quidem superior in errorem incurrere, fieri autem non poterit ut nos, oboedientiam sectantes, in errorem inducamur. Tunc tantum oboediendi daretur exceptio, si superior quidpiam Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino 531 praeciperet quod divinae legis violationem, vel in minimo, manifesto involveret : quo in casu fidelis ipse Dei voluntatis interpres non esset. Deus isque solus munitus, sapientissimus, sanctissimus est Dominus, Creator et Pater noster, principium et finis, sapientia et potentia et amor, omnia ipse Deus. Quidquid vero extra Deum invenitur, eatenus valet quatenus ad ipsum refertur, qui est rerum omnium Conditor hominumque Redemptor, ultimus totius creationis finis. Ipse itaque est, qui adorabilem suam voluntatem per suos in terris vices gerentes nobis recludit et nos ad se trahit, alias quoque animas per nos ad se trahere ac perfectiore sibi caritate coniungere cogitans. Vide, frater, quanta sit, per Dei misericordiam, condicionis nostrae dignitas. Per oboedientiam, exiguitatis nostrae terminos veluti transcendimos, divinaeque voluntati conformamur, quae infinita sua sapientia ac prudentia ad recte agendum nos dirigit. Immo, eidem divinae inhaerentes voluntati, cui nulla res creata resistere potest, cunctis fortiores efficimur. Haec est sapientiae ac prudentiae semita, haec unica via est, qua Deo summam gloriam referre valeamus. Si alia et aptior via esset, eam Christus verbo exemploque suo nobis profecto significavisset. Sed diuturnam eius in Nazareth vitae consuetudinem divina Scriptura iis perstrinxit verbis : Et erat subditus illis, reliquumque vitae cursum sub oboedientiae veluti signo nobis adumbravit, passim ostendens eum in terras descendisse ut faceret voluntatem Patris. Diligamus itaque, fratres, summopere diligamus caelestem amantissimum Patrem, sitque huius perfectae caritatis argumentum oboedientia nostra, tunc vel maxime exercenda cum propriae voluntatis sacrificium a nobis postulatur. Nec enim sublimiorem librum novimus, quam Iesum Christum crucifixum, ut in amore Dei progrediamur. Quae omnia expeditius per Virginem Immaculatam obtinebimus, cui Deus benignissimus suae dispensationem misericordiae commisit. Nullum equidem dubium, quin Mariae voluntas ipsissima Dei voluntas nobis sit. Cumque nosmetipsos eidem dedicamus, instrumenta in eius manibus, quemadmodum et ipsa in Dei manibus, divinae misericordiae efficimur. Sinamus itaque nos ab ea dirigi, sinamus ab ea manu duci, simusque sub eius ductu quieti ac securi : cuncta enim nobis ipsa prospiciet, cuncta providebit, corporis animique necessitatibus prompta succurret, difficultates et angustias ipsa removebit. Responsorium Eph 5, 1-2 ; 6, 6 R]. Estote imitatores Dei, sicut filii carissimi, et ambulate in dilectione, sicut et Christus dilexit nos et tradidit seipsum pro nobis. * Oblationem et hostiam Deo in odorem suavitatis. f. Ut servi Christi facientes voluntatem Dei ex animo. * Oblationem. 532 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale AD LAUDES MATUTINAS Ad Benedictus, ant. Magnifìcabitur Christus in corpore meo, sive per vitam sive per mortem. Mihi enim vivere Christus est et mori lucrum. Oratio Deus, qui sanctum Maximilianum Mariam, presbyterum et martyrem, amore Virginis Immaculatae succensum, animarum zelo et proximi dilectione replevisti, concede propitius, ut, eo intercedente, pro tua gloria in servitio hominum strenue laborantes, usque ad mortem Filio tuo conformari valeamus. Per Dominum. AD VESPERAS Ad Magnificat, ant. In hoc novimus caritatem, quoniam Dominus pro nobis animam suam posuit; et nos debemus pro fratribus animas ponere. SACRA CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE SEU DE PROPAGANDA FIDE PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus Divina Providentia Pp. I I , latis decretis a Sacra Congregatione pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum praefecit : die 19 Novembris 1982. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Michaelis Aruttukulam, Episcopi Alleppeyensis, constituit R. D. Petrum Chenaparampil, e clero Alleppeyensi eiusdemque dioecesis Vicarium Generalem. die 17 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Avittensi R. P. Victorium de la Peña Pérez, Ordinis Fratrum Minorum sodalem, quem constituit Auxiliarem Exc.mi P. D. Odorici L. Saiz Pérez, Requenaënsis Vicarii Apostolici. Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione 533 die 18 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Albensi maritimae R. D. Franciscum Monterisi, presbyterum dioecesis Vigiliensis, Praelatum honorarium Sanctitatis Suae, hucusque Consiliarium apud Consilium pro publicis Ecclesiae negotiis, quem archiepiscopali dignitate ornavit atque Apostolicum in Coreana Re publica Pro-Nuntium nominavit. die 27 Ianuarii 1983. — Titulari episcopali Ecclesiae Assuritanae R. D. Reginaldum Iosephum Orsmond, dioecesis Iohannesburgensis Vicarium Generalem, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi Iohannesburgensis Episcopi. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Ioannis Patricii Eavanagh, Episcopi Dunedinensis, constituit R. D. Leonardum Antonium Boyle, Consultorem dioecesanum ac parochum oppidi vulgo <( Invercargill » nuncupati. die 12 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Mevaniensi R. D. Fortunatum Baldelli, presbyterum Assisiensis dioecesis, Praelatum honorarium Sanctitatis Suae apudque Consilium Europae permanentem Sanctae Sedis Observatorem, quem archiepiscopali dignitate ornavit atque Apostolicum in Angolia atque in Insulis S. Thomae et Principis Delegatum praeposuit. die 19 Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae Semarangensi R. P. Iulium Riyadi Darmaatmadja, Societatis Iesu in Indonesia Superiorem Provincialem. — Metropolitanae Ecclesiae Iubaënsi Exc.mum P. D. Paulinum Lukudu, hactenus Episcopum Elobeidensem. — Titulari episcopali Ecclesiae Vissalsensi R. P. Adrianum Thomam Smith, Societatis Mariae, in oppido vulgo (( Buma » appellato curionem, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Danielis Stuyvenberg, Honiarani Archiepiscopi. die 17 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Padangensi R. P. Martinum Dogma Situmorang, sodalem Fratrum Minorum Capuccinorum Ordinis eiusdemque Seminarii Theologici de Pematang Siantar rectorem necnon et magistrum. — Cathedrali Ecclesiae Kandiensi R. D. Vianney Fernando eiusdem dioecesis Vicarium Generalem. — Cathedrali Ecclesiae Trincomaliensi-Batticaloaënsi R. D. Iosephum Kingsley Swampillai, Iaffnensis dioecesis sacerdotem Curiaeque episcopalis Cancellarium atque in Taprobane nationalem Pontificalium Operum Missionalium directorem. 534 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — Cathedrali Ecclesiae, noviter erectae in Cammaruniensi Dicione, Bertuanae Exc.mum P. D. Lambertum van Heygen, hactenus Episcopum Dumensem. — Cathedrali Ecclesiae Dumensi-Abongensi-Mbangensi, olim Dumensi simpliciter appellatae, R. P. Petrum Tchouanga, Congregationis Sacerdotum a Sacro Corde Iesu sodalem, Nkongsambensis dioecesis Cathedralis curionem. — Cathedrali Ecclesiae, noviter erectae in Kenia, Murangaënsi R. D. Petrum Kairo, e clero Nakurensis dioeceseos eiusdemque Vicarium Generalem. — Titulari episcopali Ecclesiae Albulensi R. P. Vincentium Manuel, sodalem Verbi Divini Societatis eiusdemque Consultorem, quem constituit Vicarium Apostolicum noviter erecti Sancti Ioseph in Mindoro Vicariatus Apostolici. — Titulari episcopali Ecclesiae Balianensi R. D. Ferdinandum Maemba Liwoke, sacerdotem Lisalaënsis dioecesis, Secretarium pro Laicorum Apostolatu Episcopalis Commissionis in Zairensi Natione, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Iosephi Ignatii Waterschoot, Episcopi Loloënsis. NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide ad suum beneplacitum renuntiavit : die 8 Decembris 1982. — Exc.mum P. D. Bernardinum Echeverría Ruiz, O.F.M., Archiepiscopum Guayaquilensem, Administratorem Apostolicum a ad nutum Sanctae Sedis)) Praefecturae Qalapagensis Apostolicae. die 17 Decembris. — Exc.mum P. D. Andream Bernardum Schier hoff, Episcopum titulo Geruntinum, hucusque Auxiliarem Archiepiscopi Pacensis in Bolivia, Vicariatus Pandoënsis Vicarium Apostolicum. die 25 Februarii 1983. — Exc.mum P. D. Mogale Paulum Nkhumishe, Episcopum titulo Tigisitanum in Numidia, hucusque Auxiliarem Episcopi Lydenburgensis-Vitbankensis, Administratorem Apostolicum a sede vacante » dioecesis eiusdem nominis. die 1 Martii. — Exc.mum P. D. Thomam White, Archiepiscopum titulo Sebanensem, Pro-Nuntium Apostolicum in Aethiopia. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 535 SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM TUSCULANA Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Gabrielae Sagheddu, Monialis professae Ordinis Cisterciensium Reformatorum. SUPER DUBIO An constet de miraculo, in casu et ad effectum de quo agitur. Tot inter moerores et afflictiones, quibus Regnum Christi nostra hac aetate vexatur, summo desideratur ardore ab omnibus qui christiano nomine profitentur, ut Iesu Christi ad Patrem adprecatio ut unum sint omnino adimpleatur. Quam unitatem praeclari viri enixe foverunt ac propagaverunt publicasque in Ecclesia universa supplicationes, magno cum spirituali christifidelium fructu, indixerunt. Quidam vero eo pervenerunt ut, sese Deo victimas pro eadem Ecclesiae unitate impetranda obtulerint, et Deus eorum oblationem suscepit. Quos inter emicat Venerabilis Serva Dei Maria Gabriela Sagheddu, ex Sardinia insula oriunda, monialis professa Ordinis Cisterciensium Reformatorum seu Strictioris Observantiae, quae caelum, fiorente adhuc aetate conscendens, consummata in brevi, tempora multa explevit. Nata enim die 17 mensis Martii anno 1914, in pago vulgo appellato Borgali, intra fines Nuorensis dioeceseos, animam Deo reddidit die 23 Aprilis anno 1939. Eamdem heroum in modum coluisse virtutes Ioannes Paulus Papa II die 4 mensis Maii a. 1981 declaravit. Ad eiusdem autem sollemnem beatificationem assequendam, Causae actores miram ad cognoscendum exhibuerunt sanationem Mariae Piae Manno, monialis O. S. B. in pago Siciliae vulgo nuncupato Alcamo, intercessioni eiusdem Venerabilis tributam. Quae Benedictina sanctimonialis prima ocularii morbi signa dedit anno 1948, aetatis suae vicesimo primo. Quod malum sensim sine sensu ingravescit, donec decem post annos eadem Religiosa caecitatis tenebris affecta est. Fama clarissimi iique periti in arte medica ophtalmica agi dixere de neuritide optica retrobulbari, orta ex probabili sinusite perpetua atque, omnibus perpensis, infaustam prognosim quoad valetudinem edidere. 536 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Cum infirma Soror ad hoc devenisset ut ne Breviarium quidem in choro amplius legere valeret, nec spes affulgeret cuiusdam efficacis therapiae, demisso et abiecto animo ab omni spe aliena se gerebat. At mirabili Providentiae dispositione, ecce quid evenerit. In illa Benedictina communitate nuper perlecta erat Venerabilis Mariae Gabrielae Sagheddu biographia atque eadem religiosa communitas in notitiam venerat peculiaris gratiae a muliere quadam recens impetratae per intercessionem eiusdem Famulae Dei. Hinc desiderium, sane absconditum monialis Mariae Piae Manno, lucem oculorum obtinendi per Venerabilis Mariae Gabrielae Sagheddu intercessionem. Rebus sic stantibus, infirma oculorum caligine capta, nocte festum S. Ioseph insequenti placido correpta somno, duas somniavit moniales, quarum altera — quae videbatur esse Maria Gabriela Sagheddu — eam sollicitavit ad Divinum Officium legendum. Cui respondenti se non amplius legere valere, eadem monialis ait bono esse animo, quoniam ipsa auxilium afferret; eique dilucide ostendit Breviarii volumen, apertum ad folium diei 25 Martii, in festo Annuntiationis B. M. V. Repente expergefacta, soror caecutiens intellexit se somniasse somnium, sed vehementer commota ait intra se : (( Utinam, utinam a Maria Gabriela Sagheddu lumen oculorum petiissem » ; et iterum somno correpta, somniavit ipsi Venerabilem Mariam Gabrielam Sagheddu clare promittentem lumina oculorum post non multos dies. Expergefacta surrexit e lectulo infirma et, quamvis non videns, incerta manu in folio quodam quae acciderint summatim notavit, sed nemini de iisdem sermonem fecit. Et ecce, advenit hora a Venerabili in somnio praenuntiata. Illucescente namque die 25 mensis Martii, hora quinta cum dimidio, Soror Maria Pia Manno, post insomnem fere noctem, in choro adest inter consodales Divino Sponso laudes canituras. Haud immemor sonimi et promissionis, trepidanti animo Breviarium aperit et eamdem paginam Officii Sollemnitatis Annuntiationis, quam in somnio viderat, oculis videntibus conspicit. Abbatissa et monialibus mirantibus, per fere duas horas ulla absque fatigatione, Divinum Officium firma et secura voce legit. Dein eadem die, consuetis negotiis suendi, pingendi scribendique recte et composite, sanata incubuit, et ad hodiernos usque dies, integro servato visu incumbit. Sanationem hanc ultra naturae leges contigisse testes et periti in arte medica affirmaverunt. Quapropter instructi sunt annis 1961-1982 super eadem sanatione processus ordinaria potestate, apostolici processus instar, apud epi- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 537 scopalem Curiam Drepanensem, et rogatorialis in archiepiscopali Curia Neo-Eboracensi anno 1962, atque demum, anno 1981 iterum apud Drepanensem Curiam ; de quarum inquisitionum iuridica forma et vi exierunt Decreta dierum 17 Iulii a. 1969 et 12 Iunii a. 1981. Medicorum inde Consilium die 21 Ianuarii anno 1982 coadunatum est, in quo omnes, uno excepto, eandem sanationem praeter naturae vires evenisse dixerunt. Disceptatum est postmodum circa sanationem ipsam primo, die 26 mensis Octobris eodem anno 1982, in Congressu Peculiari Patrum Consultorum; dein, die 16 mensis subsequentis Novembris, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium, ponente seu relatore Rev.mo Cardinali Petro Palazzini. In utroque autem Coetu, dubio num constet de miraculo omnes affirmando responderunt. Facta de hisce omnibus, die 29 Novembris hoc anno, Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum relatione, Sanctitas Sua vota Patrum Cardinalium rata habuit et ut Decretum super eadem mira sanatione rite conscriberetur mandavit. Quod cum factum esset, Beatissimus Pater, accitis hodierno die Cardinali infrascripto S. Congregationis Praefecto simulque Causae Ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, declaravit: Constare de uno miraculo, a Deo patrato, intercedente Venerabili Serva Dei Maria Gabriela Sagheddu, nimirum de instantánea, perfecta, constantique sanatione Mariae Piae Manno, monialis O. S. B., a neuritide optica retrobulbari. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 17 Decembris A. D. 1982. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 538 DIARIUM ROMANAE C U R I A E Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Giovedì, 5 Maggio 1983, CARCER Y LÓPEZ DE SAG-REDO, S. E . il Signor ÑUÑO AGUIRRE DE Ambasciatore di Spagna presso la Santa Sede'. Giovedì, 19 Maggio, S. E . Signor CARLOS ROMERO ALVAREZ GARCÍA, Ambasciatore di Bolivia presso la Santa Sede. Giovedì, 26 Maggio 1983, S. E . il Signor ENRIQUE OBREGÓN VALVERDE, Ambasciatore di Costa Rica presso la Santa Sede. Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza : Venerdì, 13 Maggio 1983, S. E . il Signor JIN-HIE, Ministro della Cultura e dell'Informazione della Repubblica Coreana. Venerdì, 27 Maggio 1983, S. E . il. Signor SPYROS KYPRIANOÛ, Presidente della Repubblica di Cipro. Sabato, 14 Maggio 1983, nel Palazzo Apostolico Vaticano, alla presenza del Santo Padre, si è riunita la Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. Da Venerdì, 20 Maggio, a Domenica, 22 Maggio 1983, il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio a Milano, in occasione del 20° Congresso Eucaristico nazionale Italiano. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 16 marzo 1983. Mons. Giuseppe Cattani, Protonotarii) Apostolico « de numero participantium ». Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 27 aprile 1983. P. Salvatore Calvia, Superiore Generale dei Missionari Comboniani; P. Fedele Giannini, Superiore Diarium Romanae Curiae » » 2 maggio 539 Generale del Pontificio Istituto per le Missioni Estere ; Fr. José Pablo Basterrechea, Superiore Generale dei Fratelli delle Scuole Cristiane, Membri della Sacra Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli. » S. E. Mons. Paul J. Cordes, Vescovo tit. di Naisso e Mons. Carlo Caffarra, Consultori della Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede. » Il sac. Wilhel Imkamp, Consultore della Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. Protonotario Apostolico soprannumerario: 23 marzo .1983. Mons. Tarcisio Bosso (Trieste). Prelati d'Onore di Sua Santità: 14 luglio 1982. Mons. Luigi Protopapa (Lecce). 14 gennaio 1983. Mons. Washington Gutiérrez (Huaraz). 26 » » Mons. Eleuterius Itliong (Tarlac). » » » Mons. Orlando Panlican (Tarlac). 29 » » Mons. José Bautista Lazzaletta (Santa Rosa in Argentina). Cappellani di Sua Santità: 19 febbraio 1983. Il sac. Gregorius Boyman (Costantinopoli degli Armeni). Il sac. Joseph Kaftangían (Cilicia degli Armeni). » » » 29 marzo 1983. Il sac. Luigi Monti (Fabriano - Matelica). Il sac. Tarcisio Cesari (Fabriano - Matelica). » » Il sac. Mario Penco (Trieste). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Gran Croce dell'Ordine Piano: 25 marzo J.983. A S. E. il signor Don José Joaquín Puig de la Bellacasa y Urdampilleta (Spagna). La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 19 novembre 1982. Al sig. Clement J. Zablocki (Milwaukee). 18 aprile 1983. Al sig. Ricardo Triana Uribe (Colombia). Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale 54:0 Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 24 settembre 1982. Al sig. Leo Kawula (Winnipeg). 22 gennaio 1983. Al sig. Eiccardo Orucioli (Teramo ed Atri). 26 » » Al sig. Constante D. Quirino (Tarlac). » » » Al sig. Ricardo Hipólito (Tarlac). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 29 gennaio 1983. Al sig. Hendricus D. Boekholt (Groningen). La Gran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa: 22 dicembre 1982. Al sig. Jules Richard (Mechelen-Brussel). La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 9 luglio 1981. Al sig. Max Weishaupt (Rottenburg-Stuttgart). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 6 ottobre 1979. Al sig. Gustav Bosch (Rottenburg-Stuttgart). 26 gennaio 1983. Al sig. Carlos R. Kipping (Tarlac). Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: 9 luglio 1982. Al sig. Emiqué Vizcaíno Villa (Colima). » » » Al sig. Virginio García Cisneros (Colima). 26 gennaio 1983. Al sig. Vicente Bautista Calvento (Tarlac). 29 » » Al sig. Antonius A.A.A. Koenders (Groningen). 25 febbraio » Al sig. Raffaele Lepore (Acerenza). » » » Al sig. Enzo Fel etti (Matera). NECROLOGIO 3 maggio 1983. Mons. Herbé Sei jas, Vescovo di San José de Mayo (Uruguay). 8 » » Mons. Expedito E. de Oliveira, Vescovo di Patos (Brasile). 17 » » Mons. Pierre-Célestin Nkou, Vescovo di Sangmélima (Camerun). 20 » » Mons. Franciscus Xaverius Eikichi Tanaka, Vescovo già di Takamatsu (Giappone). 28 » » Mons. Silvio L. Haro Alvear, Vescovo già di Ibarra (Ecuador). 1 Iulii 1983 An. et vol. LXXV Pars I, N. 7 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIONES APOSTOLICAE FOEDERATAE CIVITATES AMERICAE SEPTENTRIONALIS Exarchatus Apostolicus pro fidelibus ritus byzantini Romenorum in Foederatis Civitatibus Americae Septentrionalis commorantibus constituitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Romenorum multitudo ritus byzantini, exeunte superiore saeculo et hoc ineunte, cum a patria abiissent, hospitas Foederatas Americae Septentrionalis Civitates petiverunt ubi domicilium collocarunt paroecias quidem sui ritus habentes. Quo aptius igitur spirituali eorum saluti atque regimini consuleretur, Nos, de omnium Christifidelium bono solliciti, audita sententia sive Conferentiae Episcoporum Civitatum, quas diximus, sive Apostolici ibidem Delegati, re in Audientia hodie a Venerabili Fratre Archiepiscopo Secretario Sacrae Congregationis pro Ecclesiis Orientalibus relata, Exarchatum Apostolicum pro iisdem censuimus esse condendum. Quare Nostra summa potestate usi, Apostolicum constituimus Exarchatum pro fidelibus ritus byzantini Romenorum in Civitatibus Foederatis Americae Septentrionalis com36 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 542 morantibus, iuxta praescripta orientalis iuris, quae praesertim continentur in canonibus 366-387 Litterarum Apostolicarum motu proprio datarum die quarto mensis Iunii anno millesimo nongentesimo quinquagesimo septimo. Hanc vero Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse foreque volumus, contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Eomae, apud S. Petrum, die quarto mensis Decembris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo secundo, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI LADISLAUS Card. RUBIN a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. pro Eccl. Orient. Praef. Iosephus Del Ton, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. 101056. II S. IOSEPH IN MINDORO Distractis quibusdam territoriis a Vicariatu Apostolico Calapanensi in Insulis Philippinis, novum Vicariatum conditur nomine S. Ioseph in Mindoro. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD P E R P E T U A M R E I MEMORIAM Qui, Dei volente, hominum cunctarumque Ecclesiarum curam et moderationem obtinemus, laetamur sane cum, novis conditis ecclesiasticis circumscriptionibus, spe optima ducimur fidelium necessitatibus per id aptius consuli posse. Quapropter cum Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione opportune fieri existimaverit si, diviso in Republica Insularum Philippinarum Vicariatu Calapanensi, novus alius excitaretur, volentes Nos eiusdem Congregationis coeptis concedere, re mature perpensa acceptoque voto favorabili eorum quorum interest, ea quae sequuntur decernimus ac iubemus. A Vicariatu Apostolico Calapanensi quaedam territoria distrahimus, ex iisque novum Acta Ioannis Pauli Pp. II 543 Vicariatum Apostolicum condimus, Sancti Ioseph in Mindoro appellandum. Novae huius circumscriptionis fines sint iidem qui separant provincias civiles Mindoro Orientalis et Mindoro Occidentalis denominatasi ita ut novus Vicariatus constet ex parte occidentali Vicariatus Calapanensis, cui vulgo nomen est « West Mindoro ». Oui novo Vicariatui ea omnia iura facimus, onera imponimus quae aliis eiusdem ordinis Ecclesiis. Sacrorum vero administros, quibus ad Nostrum et Apostolicae Sedis nutum Sancti Ioseph in Mindoro Vicariatus cura, regimen et administratio continget, enixe hortamur ut, ad gloriam Dei unice respicientes, nihil intentatum omittant ut magis magisque christianae rei fines summa diligentia ac labore proferant. Ceterum volumus ut has Litteras Nostras exsequendas curet Apostolicus in Republica Insularum Philippinarum Nuntius, vel quem ipse delegaverit, dummodo in ecclesiastica dignitate constitutum, factis ad id necessariis agendae rei facultatibus. Cum vero negotium actum fuerit, idem documenta exarari iubebit, eademque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem pro Gentium Evangelizatione quam primum mittere curabit. Has vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus ; ita quidem ut quae per eos decreta sunt ab iis quorum res est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Datum Romae, apud S. Petrum, die vicesima septima mensis Ianuarii, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis AGNELLUS Card. ROSSI S. Congr. pro Gentium Evang. Praefectus Iosephus Del Ton, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £g Plumbi In Secret. Status tab., n. 108116. 544 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE I De « Regula et Vita Fratrum et Sororum Tertii Ordinis Regularis Sancti Francisci » . IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Franciscanum vitae propositum nostra quidem aetate, haud secus ac superiore tempore, complures viros et mulieres evangelicam sitientes perfectionem Regnumque Dei appetentes sine intermissione allicit. Ad Sancti Francisci Assisiensis exemplar adhaerescentes Sodales Tertii Ordinis Regularis sectari ipsum contendunt Iesum Christum, dum fraterno vivunt in consortio, evangelica consilia oboedientiae, paupertatis, castitatis votis publicis observanda suscipiunt et in varii generis operositatem apostolicam incumbunt. Quo perfectius suae vitae propositum exsequantur, adsidue orationis usum frequentant, germanam inter se excolunt caritatem atque vera utuntur paenitentia et abnegatione christiana. Cum autem hae singulae Franciscalis vitae propositi partes ac rationes luculenter in « Regula et Vita Fratrum et Sororum Tertii Ordinis Regularis Sancti Francisci » comprehendantur cumque prorsus ita descriptae conveniant vero Franciscali instituto, Nos pro apostolicae potestatis Nostrae plenitudine statuimus, edicimus, decernimus ut haec Regula propriam habeat vim momentumque ad genuinae Franciscalis vitae sensum Fratribus et Sororibus explanandum, usquequaque videlicet perpensis iis omnibus quae de hac re iam suo tempore edixerant Decessores Nostri Leo Decimus et Pius Undecimus Constitutionibus Apostolicis « Inter cetera )) et « Rerum condicio». Quoniam novimus quanta diligentia curaque haec ((Regula et V i t a » cursum renovatae accommodationis perfecerit quamque feliciter ad optatam consensionis metam pervenerit communibus ex disceptationibus et inquisitionibus votis et elucubrationibus, idcirco fore certi confidimus ut propositos fructus effectusque renovationis adfatim in posterum consequatur tempus. Haec autem voluntatis Nostrae significatio praecipimus ut firma usque sit virtutemque exserat suam tam nunc quam posthac, contrariis quibuslibet rebus minime obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die VIII mensis Decembris, anno Domini MCMLXXXII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 104287. Acta Ioannis Pauli Pp. II 545 II Sanctus Pius X italicae Sodalitatis compendiariis litteris « U.N.I.T.À.L.S.I. » nuncupatae caelestis Patronus confirmatur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Iustus quidem laudeque dignus videtur notabilis venerationis cultus, quo sodales piae ((Unionis Nationalis Italicae Traiciendis Aegrotis Lapurdum et ad Sanctuaria Internationalia», quae ex primis huiusmodi verborum litteris « U.N.I.T.A.L.S.I. » nuncupatur, decessorem Nostrum sanctum Pium X assidue prosequuntur, qui primus ipso anno MCMX probatam eiusmodi Sodalitatem sua ipse Benedictione Apostolica locupletavit. Nullo autem negotio intellegi potest cur Venerabilis Frater Noster S. R. E. Hugo Cardinalis Poletti, Nostrae dioecesis Vicarius Generalis atque ipsius quam diximus piae Unionis Praeses, communibus auditis votis, non solum electionem praelaudati decessoris Nostri S. Pii X tamquam praeclarae consociationis caelici Patroni ratam habere non dubitaverit, sed etiam ab Apostolica hac Sede nuper petierit ut, quod tali de re pro munere suo ipse peregit, id sueto more ad statutas normas rite comprobaretur. Quapropter, re probe perpensa acceptaque Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino sententia, nunc auctoritate Nostra Apostolica, cum certo eiusmodi electionem et approbationem ad iuris praescriptum peractas esse constet, hisce Litteris Sanctum Pium X sodalium piae Unionis italicae ( ( U . N . I . T . A . L . S . I . ) ) appellatae Patronum apud Deum confirmamus, ad normam videlicet electum « I n structionis de Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis», n. 30. Omnia exinde privilegia liturgica et honores adicimus, huiusmodi rei propria. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Ceterum volumus ut haec Litterae Nostrae effectus suos nunc et in posterum habeant. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die VIII mensis Februarii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab. n. 104549. 546 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III In dioecesi Segobricensi-Castellionensi sanctuarium Beatae Mariae Virginis « de Lledó » seu « de Lidón » appellatae ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei momoriam. — Paucis sicut abhinc annis tantopere placuit Paulo V I , decessori Nostro bo.me., iustissima de causa extollere dioecesis Segobricensis-Castellionensis patronam Beatam Mariam Virginem « de Lledó » sex completis saeculis ab incepto ibidem eius cultu, ita pariter Nos iuvat hoc tempore dilectae eidem communitati ecclesiali novum ac praestabile quidem decus concedere sub eodem Beatissimae Virginis Mariae praeclaro titulo. Pro explorato habetur in tali dioecesi vetustum, idemque super vetustioris ruinas aedifìcatum, sanctuarium extare eiusdem B. M. V. sub memorato titulo ((de L l e d ó » (hispanice « de Lidón ») fidenter cultae iam inde ab ineunte saec. xiv, ut etiam scripto est traditum, atque haud dubie magno in honore habitum. Sed, quod plus interest, eo nomine appellatam B.M.V. Christifideles illius regionis tanquam praecipuam apud Deum patronam venerari hucusque consueverunt eandemque peculiarium ab unico hominum Servatore Christo Iesu impetrandarum gratiarum conciliatricem invocare pergunt. Neque ullum est dubium quin eiusmodi sacra aedes tantaeque patronae imago ibi asservata valde conferant per providam sollertemque industriam tum sacerdotum eidem templo addictorum tum ipsorum sodalium aliorumque adiutorum non solum ad catholicam multorum fidem alendam christianamque inter eos caritatem fovendam sed etiam maioremque in modum ad pietatem erga dulcissimam Redemptoris Matrem in tuto semper servandam magisque in dies prospere augendam. Quibus consideratis, Nos, qui pro munere Nostro consilia capimus necnon proposita participamus, quibus verae dominici gregis utilitati prospiciatur, concedendum esse putamus precibus venerabilis Fratris Iosephi Mariae Cases Deordal, Episcopi et pastoris Segobricensis-Castellionensis, qui iam pridem, sua simul suique cleri ac populi expromens vota, poposcit ut nominatum sanctuarium praestabili insigniretur Basilicae Minoris titulo. Hac igitur de causa, ratam habentes relatam Nobis sententiam Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino, cui res delata erat, vi et potestate Nostra Apostolica per has Litteras perpetuumque in modum sacram aedem, quam diximus, « B. M. Virgini de Lledó » pie dedicatam Acta Ioannis Pauli Pp. II 547 ad gradum ac dignitatem Basilicae Minoris evehimus omniaque ei tradimus iura et privilegia quae ad cetera id genus templa pertinent, servatis tamen servandis ad normam Decreti « de titulo Basilicae Minoris » die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII evulgati. Contrariis haud obstantibus. Has denique Litteras Nostras religiose observari suosque nunc et in posterum effectus habere iubemus. Ad occasionem vota etiam facimus, ut venerabilis Frater Segobricensis-Castellionensis modo memoratus, qui tantum contulit ad celeberrimum « B. M. Virginis de Lledó )) templum eiusmodi honore honestandum, iusto tandem gaudio ipse omnium primus laetetur in exoptato eventu publice suis fidelibus declarando, ex quo quidem benefìci fructus vel copiosiores manabunt; quorum auspicem Apostolicam Benedictionem impertimus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XVIII mensis Martii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis L o c o © Sigilli In Secret. Status tab., n. 101099. EPISTULA Reverendissimo episcopo Veronensi, X expleto saeculo a consecratione episcopali sancti Adalberti, missa. AL VENERABILE FRATELLO GIUSEPPE AMARI VESCOVO DI VERONA. La Diocesi di Verona celebra oggi in forma solenne il millesimo anniversario della consacrazione episcopale, avvenuto in codesta Città, di Sant'Alberto, Vescovo di Praga, unitamente alla festività del Patrono San Zeno. Questo avvenimento desta nel mio animo una profonda gioia spirituale. Si tratta di una ricorrenza estremamente significativa per mettere in luce il legame tra le Nazioni dell'Occidente e dell'Oriente Europeo nella fede cristiana, base di un'unica cultura e civiltà. S. Adalberto, infatti, è di origine slava: il suo nome di Battesimo era « Vojtëch », che significa « consolazione dell'esercito », e sotto questo nome è soprattutto conosciuto presso gli Slavi. La sua prima formazione dipese dalla spiritualità Cirillo-metodiana, irradiata nella Boemia dalla confinante Grande Moravia. Successivamente, a tale spi- 548 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ritualità si congiunse, nella sua persona, quella occidentale, rappresentata al suo tempo dal movimento cluniacense, facente capo a Saia Benedetto. Si tratta, come ebbi a dire in altra occasione, in certo senso di « due forme di cultura diverse, ma allo stesso tempo profondamente complementari»: la cultura benedettina, « p i ù logica e razionale)); quella dei due Santi Fratelli greci, « più mistica e intuitiva » (Discorso ai partecipanti al «Colloquio internazionale» su « L e comuni radici cristiane delle Nazioni europee» 6 Novembre 1981, n. 2). Entrambe hanno concorso e tuttora devono concorrere, in forza di tale loro mutua complementarietà, al mantenimento ed al rafforzamento dell'unità spirituale e culturale dell'Europa. Già nell'Omelia che pronunciai a Gniezno, il 3 giugno 1979, non potei non attestare pubblicamente la riconoscenza che tutti i Popoli slavi, e la mia Patria in particolare, debbono al Santo Vescovo e Martire boemo. Infatti, proprio a Gniezno ricevettero una prima accoglienza le sue reliquie, dopo che furono recuperate con gesto generoso da parte del Re. Se inoltre consideriamo che alla Sede metropolitana di Gniezno, eretta, si può dire, sulle sue reliquie, apparteneva anche la Diocesi di Cracovia, si comprenderà meglio il senso delle mie parole, quando, nella medesima Omelia, aggiunsi : « Questo Papa porta in se stesso l'eredità di Adalberto ». Si tratta dunque di un Santo molto caro e noto al Centro-Europa, e la cui celebrazione solenne, oggi a Verona, Città di tradizionali rapporti intereuropei, potrà indubbiamente servire a ritrovare le antiche comuni sorgenti, affinché « l a consapevolezza di questa comune ricchezza, diventata su strade diverse patrimonio delle singole società del Continente europeo, aiuti le generazioni contemporanee a perseverare nel reciproco rispetto dei giusti diritti di ogni Nazione e nella pace, non cessando di rendere i servizi necessari al bene comune di tutta l'umanità e al futuro dell'uomo su tutta la terra» (Lett. Apost. «Egregiae virtutis», 31 dicembre 1981). L'esempio di Sant'Adalberto si presenta quindi oggi più che mai valido in un'Europa che, pur conservando il tesoro inestimabile della Verità cristiana, vede tuttavia risorgere nel proprio seno, in varie forme, i fermenti di dissoluzione propri di quel pensiero pagano che era stato superato dalla novità del Vangelo, grazie all'opera generosa e — diciamo pure — eroica dei primi missionari, tra i quali appunto il Santo Patrono di Praga. Oggi, sul loro esempio, occorre riproporre il medesimo messaggio, Acta Ioannis Pauli Pp. II 549 in forme certo adatte agli uomini del nostro tempo ; e mostrare come il Cristianesimo non è un'esperienza storica superata da nuove forme di redenzione umana, ma è, resta e sarà sempre la « novità » per eccellenza, al di là di tutti i ritrovati che l'uomo, con le sue sole forze, saprà escogitare nel corso della storia. Se cediamo alla tentazione di lasciare il Cristianesimo per le ((ideologie)) di questo mondo, pensando di trovarle più «avánzate» o più efficaci, in realtà non andiamo avanti, ma torniamo indietro. Questo dovrebbe insegnarci la recente storia europea, nella quale si può costatare che l'acconsentire a quella tentazione non è stato senza rapporto con le catastrofi nelle quali essa è precipitata, sperimentando forme di barbarie sconosciute agli stessi antichi pagani. L'esempio di Sant'Adalberto e degli altri grandi fondatori dell'Europa cristiana ci incoraggia a cercare e a trovare «una piattaforma d'incontro tra le varie tensioni e le varie correnti di pensiero, per evitare ulteriori tragedie e soprattutto per dare all'uomo, al "singolo" che cammina per vari sentieri verso la Casa del Padre, il significato e la direzione dell'esistenza)) (Ibid., n. 3). S. Adalberto è il modello dell'intellettuale divenuto Vescovo, evangelizzatore e riformatore, e che, in una totale donazione della propria vita, giunge al martirio per la causa di Cristo. Egli fu pieno di misericordia verso tutti, ma anche pronto a difendere con forza la dignità e i diritti di ogni uomo contro le oppressioni e le vessazioni dei potenti. Egli ci è di esempio anche nel modo di impegnarci per la vera riconciliazione tra gli uomini e i cristiani. Da dove egli traeva questa grandiosa luce e forza spirituale? Da due sorgenti che non sapeva disgiungere: una profonda sete di studio, di contemplazione e di vita austera da una parte ; e, dall'altra, un'assoluta fedeltà alla Chiesa e al Sommo Pontefice. Gli spostamenti stessi che egli compì nella sua vita testimoniano sensibilmente di questo duplice movimento del suo spirito tra il momento dell'azione missionaria e quello della quiete contemplativa accanto al Vicario di Cristo, a Eoma, dove visse alcuni anni in un monastero sull'Aventino. Egli stesso, ritornato in Boemia, fondò presso Praga, il monastero di Bfvnov (992-993), che dette un forte impulso all'irradiazione del Cristianesimo anche verso l'Est. Possano le generazioni odierne raccogliere l'insegnamento del grande Patrono di Praga, come di tutti i Santi che si sono mossi nello stesso spirito, a cominciare da Benedetto, Cirillo e Metodio, per trovare in 550 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale essi i criteri e i maestri di una nuova speranza e di un nuovo avvenire per l'Europa cristiana e, attraverso di essa, per il mondo intero, per attuare un vero e pieno rispetto della dignità dell'uomo fatto ad immagine di Dio. Con questi sentimenti ed auspici, caro Fratello, sono presente in spirito, con fervida partecipazione, alle solenni celebrazioni, ed invio a Lei, ai suoi collaboratori e a tutti i diletti figli della Diocesi veronese la Benedizione Apostolica. Dal Palazzo Apostolico, 2 aprile dell'anno 1983, quinto di Pontificato. IOANNES PAULUS PP. I I ALLOCUTIONES I Ad quosdam Iugoslaviae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Cari Fratelli nell'episcopato, 1. Dopo essermi intrattenuto separatamente con ognuno di voi nei giorni scorsi e ancor stamane, ora ho la profonda gioia di poter dare un fraterno e cordiale benvenuto a tutti voi insieme, cari Presuli che, essendo in maggioranza croati, costituite in pratica circa la metà dei Vescovi di Iugoslavia e avete cura delle varie diocesi delle Province ecclesiastiche di Zagabria, di Split-Makarska e di Rijeka-Seni, delle arcidiocesi di Belgrado e di Zadar, e della diocesi di Subotica. Sono lieto di accogliervi. Siete giunti guidati dall'Arcivescovo di Zagabria e Presidente della Conferenza Episcopale Iugoslava, Sua Eminenza il Cardinale Franjo Kuharic, che ho avuto il piacere di elevare alla dignità cardinalizia il 2 scorso e che ringrazio vivamente per le sentite parole che ha voluto rivolgermi a nome di tutti. Nel porgervi il mio fraterno saluto, ho presenti pure i vostri confratelli delle altre diocesi di Iugoslavia, che verranno prossimamente per compiere, come voi fate ora, il dovere di rendere la visita « a d Limina Apostolorum » e venerare i sepolcri degli Apostoli Pietro e * Die 18 m. Februarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 551 Paolo. So bene — e l'ho potuto verificare nelle nostre conversazioni di questi giorni — che, più che il senso del dovere, vi spinge il desiderio profondo, che si fa sentito bisogno, di testimoniare e di corroborare anche in questo modo i vincoli di comunione ecclesiale, in forza dei quali (( sicut, statuente Domino, sanctus Petrus et ceteri Apostoli unum Collegium apostolicum constituunt, pari ratione Romanus Pontifex, successor Petri et Episcopi, successores Apostolorum, inter se coniunguntur». Bisogno da voi particolarmente sentito in quanto è anche espressione della fedeltà sincera, a volte eroica, alla Chiesa e dell'attaccamento profondo dei fedeli delle vostre diocesi al Successore di Pietro. Ad essi, insieme con i sacerdoti, i religiosi e le religiose delle vostre diocesi e dell'intera Iugoslavia va ora il mio pensiero con particolare, paterno affetto. 1 Il nostro incontro odierno è complemento e culmine degli incontri personali che ho avuto con ognuno di voi, i quali mi hanno offerto la possibilità di conoscere i vostri sforzi per attuare nelle singole diocesi il rinnovamento della Chiesa voluto dal Concilio Ecumenico Vaticano I I . Voi mi avete fatto anche presenti le gioie e le preoccupazioni provate nel vostro lavoro pastorale, i propositi e le speranze per l'avvenire. Molto mi era già noto grazie alle vostre relazioni quinquennali ma i particolari da voi riferiti direttamente sono stati utili per farmi un'idea più precisa della situazione delle vostre rispettive comunità. Condividendo la vostra sollecitudine pastorale, desidero insieme con voi, che le speranze diventino realtà consolatrice di una vita ecclesiale ogni giorno più viva e più conforme ai desideri di Cristo. 2. Le notizie incoraggianti che voi mi avete fornito circa molti aspetti della vita della Chiesa nelle vostre diocesi mi inducono ad elevare un sentimento di lode e di ringraziamento al Signore, datore di ogni bene, per l'abbondanza con cui i suoi doni hanno fruttificato nel gregge a voi affidato, nella traccia del rinnovamento voluto dal Concilio Vaticano IL Non dubito che altrettanto mi potranno dire prossimamente i vostri confratelli. Mi congratulo dunque con voi, venerati e cari Fratelli nell'episcopato, perché è grazie al lavoro per il vostro popolo e alla vostra preghiera che si diffonde in molteplici forme e abbondantemente la pienezza della santità di Cristo. Così, è anche grazie a voi e all'opera dei sacerdoti — vostri necessari 2 1 2 Cfr. Lumen Gentium, n. 22. Cfr. Lumen Gentium, n. 26. 552 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ed immediati collaboratori nel ministero pastorale — che la fede delle vostre popolazioni continua a fare onore alla loro più che millenaria tradizione cristiana : una fede che — radicata saldamente nel cuore dei fedeli — si esprime connaturalmente nelle celebrazioni liturgiche e in altre cerimonie religiose ; una fede che è altresì consapevole delle esigenze pratiche che essa comporta e spinge i credenti a conformarvi l'intera vita nelle sue manifestazioni individuali, familiari e sociali ; una fede che li rende pure disponibili per contribuire al bene della società civile in cui vivono, in spirito di rispettoso dialogo, di comprensione e di fattivo impegno per il miglior svolgimento della vita sociale, come cittadini esemplari che corrispondono alle esigenze della loro identità cristiana e vogliono sinceramente il superamento delle difficoltà congiunturali di diversa indole, in cui la comunità civile può venire a trovarsi. 3. Con intima soddisfazione ho potuto poi verificare che questa fede attiva è alimentata e sostenuta anche dal grande amore e dalla profonda devozione che i vostri fedeli nutrono verso la Madonna, venerata in tutte le parrocchie e anzitutto in tanti Santuari delle vostre diocesi. Mi auguro con voi che questi sentimenti di amore e di devozione, che si fanno preghiera riconoscente e fiduciosa alla Madre di Dio e Madre della Chiesa, continuino a manifestarsi pubblicamente mediante la partecipazione fervente alle celebrazioni liturgiche nelle feste della Madonna e ai pellegrinaggi affollati ai suoi santuari, in particolare a quello di Marija Districa, che vi accoglierà l'anno prossimo per la celebrazione del Congresso Eucaristico Nazionale; prego anche Maria, Madre di oguno di noi, perché a detti sentimenti corrispondano sempre i frutti di una vita cristiana autentica e disponibile all'impegno apostolico che spetta ai fedeli. 4. Senza voler né poter ora essere esauriente nel ricordare i motivi di legittima soddisfazione inerenti alla realtà delle vostre comunità, dovrei anche accennare ad alcune delle preoccupazioni che voi, da Pastori zelanti, sentite e che io condivido. Noi tutti, ed anche i vostri fedeli, siamo consapevoli della necessità che la comunità cristiana possa disporre di un numero sufficiente di sacerdoti, essendo il loro ministero — esercitato in comunione con voi, che assicurate l'unità del presbiterio diocesano — indispensabile per alimentare, sostenere e far progredire la vita dei figli di Dio. Siamo anche consapevoli dell'importantissimo contributo ecclesiale recato da Acta Ioannis Pauli Pp. II 553 coloro che scelgono una delle numerose forme di vita consacrata, testimoniando così la ricchezza e varietà della vita della Chiesa e procurando, oltre alla loro preghiera, un valido aiuto per tante attività di formazione e di animazione cristiana. Ora, ho appreso con preoccupazione che le vocazioni sacerdotali e religiose sono meno numerose che alcuni anni fa. So che il problema vi assilla e che vi studiate di dargli un'adeguata soluzione : vi incoraggio caldamente a non risparmiare sforzi in questo settore e a stimolare i sacerdoti, le anime consacrate e le famiglie ad assumere la responsabilità vocazionale che spetta loro, senza che nessuno debba considerarsi libero dal dovere di dare il proprio contributo a questo fine. Raccomando a tutti di pregare incessantemente perché il Signore mandi nuovi operai alla sua messe. Vi chiedo anche di presentare gioiosamente ai giovani la vocazione sacerdotale o religiosa come un dono di Dio, una grazia per la persona e per la comunità, senza peraltro nascondere l'esigenza di fedeltà totale e irrevocabile che comporta la libera risposta affermativa alla chiamata divina. Sono certo che molti giovani sapranno rispondere a tale appello. 3 5. Nutro poi fiducia che le vostre Comunità sapranno far fronte ai molti pericoli che in Jugoslavia, come in quasi tutti i Paesi, si propagano nel nostro tempo nei confronti della fede cristiana. Mi riferisco alla desacralizzazione, al materialismo, al consumismo e all'edonismo, che danno la parvenza di una vita più facile perché più libera, mentre in realtà rendono l'esistenza meno umana, perché meno attenta e meno rispondente alle aspirazioni più profonde dell'uomo. Sono sicuro che la conoscenza della situazione concreta delle vostre diocesi vi permetterà di trovare le soluzioni pastorali più atte per riuscire a superare detti pericoli. Vorrei nondimeno suggerirvi la convenienza di promuovere, a mezzo della catechesi dei fanciulli e dei giovani e della cura continua dei fedeli nelle famiglie, nelle parrocchie e nelle altre comunità, una formazione solida ai criteri evangelici, affinché essi impegnino davvero la vita : in particolare, l'apertura allo spirituale e al mistero, la tendenza all'austerità, la disponibilità, la solidarietà fraterna, il perdono. 6. A tale scopo, occorre anche che voi continuiate ad assicurare con generoso impegno il servizio episcopale, massimamente nel garantire che la fede cristiana venga presentata senza ambiguità, poiché i fedeli hanno il diritto e il bisogno di ricevere il messaggio di Cristo nella sua 3 Cfr. Lc io, 2. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 554 verità e nella sua integrità, in conformità al Magistero della Chiesa. Consapevoli della vostra grave responsabilità, proseguite nella vostra azione intesa a promuovere l'ortodossia dell'insegnamento religioso nei vari centri di formazione ecclesiastica, nei diversi settori dell'attività pastorale, nella predicazione e nelle pubblicazioni. La fedeltà a Cristo — autore e perfezionatore della fede — e al suo messaggio, implica infatti la fedeltà alla Chiesa ; e la fedeltà alla Chiesa comporta, a sua volta, la fedeltà al suo Magistero. E questa fedeltà deve essere costantemente assicurata da voi, che avete anche il compito di promuovere l'applicazione corretta delle disposizioni del Concilio Ecumenico Vaticano I I , tenendo conto delle indicazioni apportate dai documenti pontifici posteriori, fra i quali quelli che rappresentano il frutto dei singoli Sinodi dei Vescovi. 4 7. Sono queste le riflessioni che ho voluto parteciparvi, pensando all'intera comunità cattolica che è in Iugoslavia. Quando riceverò gli altri confratelli della Conferenza Episcopale, mi rivolgerò ad essi nella medesima prospettiva. Sono certo che le accoglierete come espressione del mio desiderio e del mio dovere di confermarvi e di incoraggiarvi nell'esercizio del ministero pastorale che vi è stato affidato, affinché « quando apparirà il Supremo Pastore voi riceviate la corona incorruttibile della gloria». Prima di congedarmi da voi, venerati e cari Fratelli, vi chiedo di portare a tutti i vostri concittadini il mio saluto cordiale e i miei più fervidi voti di bene. Insieme con voi benedico tutti i membri delle vostre comunità diocesane, invocando da Dio abbondanti grazie ed assicurandoli del mio sincero e profondo affetto. 5 II Ad Sacrae Romanae Rotae Tribunalis Praelatos Auditores, Officiales et Advocatos coram admissos.* 1. Sono vivamente grato a Monsignor Decano per le nobili espressioni con le quali ha interpretato i comuni sentimenti ed ha posto in evidenza difficoltà e prospettive della complessa attività, a cui Voi tutti attendete con generosa dedizione. Questo annuale incontro mi è 4 Cfr. Eb 12, 4. 5 1 Pt 5, 4. * Die 26 m. Februarii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 555 gradita occasione per rivolgere, innanzitutto, un cordiale saluto a quanti spendono le loro energie in questo delicato settore della vita della Chiesa : a Lei, Monsignor Decano, al Collegio dei Prelati Uditori, che compongono il Tribunale, agli altri Officiali, che Vi fanno parte, ed alla schiera degli Avvocati Rotali, che vedo qui largamente rappresentata. Sono lieto di poter rendere onore, con animo riconoscente, alle persone che fanno dell'amministrazione della giustizia nel nome di questo Sede Apostolica la loro professione. La circostanza mi offre altresì l'opportunità di intrattenermi con Voi, com'è consuetudine, su quegli aspetti del vostro lavoro che sembrano meritare, di anno in anno, maggiore attenzione. U nostro odierno incontro avviene a pochi giorni dall'atto solenne della promulgazione del nuovo Codice di Diritto Canonico che, come dicevo nella Costituzione Sacrae disciplinae leges, « va riguardato come lo strumento indispensabile per assicurare ordine sia nella vita individuale e sociale, sia nell'attività stessa della Chiesa». Al termine del lungo e meritorio lavoro di riforma delle leggi della Chiesa, penso che si possano ripetere, con giudizio retrospettivo di verità, le parole che il mio Predecessore Paolo VI vi rivolgeva il 12 febbraio 1968, riferendosi proprio alla revisione del Codice : <( La vasta e multiforme esperienza accumulata dal vostro Tribunale ih questi ultimi anni, vi mette in grado, oggi come in passato, di fornire un materiale copioso e qualificato per la nuova legislazione. Non soltanto, come è evidente, la parte dedicata alla struttura e dinamica del processo canonico e alla dommatica del matrimonio, ma anche gli stessi princìpi e gli istituti fondamentali del Diritto Canonico potranno essere individuati in maniera più genuina e definiti in termini più sicuri con l'apporto della dottrina contenuta nelle vostre Decisioni. Attraverso queste filtreranno nel nuovo Codice i risultati felicemente raggiunti dalla più recente elaborazione del diritto civile delle Nazioni, così come i dati acquisiti dalla scienza della medicina e della psichiatria. Il senso profondamente umano che ispira le vostre Sentenze contribuirà a illuminare il mistero dell'uomo e del cristiano di oggi, colui cioè che sarà il destinatario del rinnovato Codice, colui al quale la nuova legislazione dovrà offrire una chiara traccia e un valido aiuto per vivere coraggiosamente le verità evangeliche e la propria vocazione nella Chiesa di Cristo». 1 2 1 Cfr. AAS 75 (1983), p. xi. 2 AAS 60 (1968), pp. 205-206. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 556 Officiale Mi sembra che l'auspicio di Paolo VI si sia ampiamente avverato nei testi legislativi del nuovo Codice : la dottrina ecclesiologica, conforme agli orientamenti del Vaticano I I , e le indicazioni pastorali in essa contenute gli assicurano una ricchezza stimolante ed una aderenza concreta alla realtà, che meritano di essere attentamente studiate per essere poi generosamente applicate alla vita della Chiesa. 2. Desidero ora in particolare sottolineare alcuni elementi che interessano l'importante ed insostituibile lavoro che la Sacra Romana Rota, Tribunale ordinario del Romano Pontefice, svolge per il bene di tutta la Chiesa. Mi riferisco innanzitutto a quanto il nuovo Codice di Diritto Canonico afferma al can. 22, § 1: «Christifidelibus competit ut iura, quibus in Ecclesia gaudent, legitime vindicent atque defendant in foro competenti ecclesiastico ad normam iuris». E al paragrafo seguente vien precisato : « Christifidelibus ius quoque est ut, si ad iudicium ab auctoritate competenti vocentur, iudicentur servatis iuris praescriptis, cum aequitate applicandis ». La Chiesa ha sempre affermato e promosso i diritti dei fedeli, ed anzi nel nuovo Codice ne ha promulgato come una « carta fondamentale » , offrendo, nella linea di auspicata reciprocità tra diritti e doveri iscritti nella dignità della persona del « Christifidelis», le opportune garanzie giuridiche di protezione e di tutela adeguata. 3 Il ministero del giudice ecclesiastico è perciò quello dell'interprete della giustizia e del diritto. Inoltre, come dicevo nel discorso del 17 febbraio 1979, « il giudice ecclesiastico non solo dovrà tenere presente che la esigenza primaria della giustizia è di rispettare le persone, ma, al di là della giustizia, egli dovrà tendere all'equità, e, al di là di questa, alla carità». 4 3. Ma la tutela dei diritti personali di tutti i membri del Popolo di Dio, fedeli o pastori, non deve sminuire la promozione di quella comunione ecclesiale che si pone come istanza primaria di tutta la legislazione ecclesiastica, e che deve guidare tutta l'attività del Popolo di Dio. La Chiesa infatti è definita «sacramento di unità». Se quindi il fedele, come annotavo nel medesimo discorso, « riconosce, sotto l'im5 3 Cfr. cann. 208-223. 4 Insegnamenti di Giovanni Paolo II, 11-1979, 410. 5 Cost. dogm. Lumen gentium, 1. Acta Ioannis Pauli Pp. II 557 pulso dello Spirito, la necessità di una profonda conversione ecclesiologica, trasformerà l'afférmazione e l'esercizio dei suoi diritti in assunzione di doveri di unità e di solidarietà per l'attuazione dei valori superiori del bene comune». La tensione verso il bene comune e verso la corresponsabilità di tutti i membri della Chiesa nella costruzione di quella società ben compaginata che è portatrice di salvezza a tutti gli uomini, postula il rispetto dei ruoli di ciascuno, secondo il proprio statuto giuridico nella Chiesa, e l'efficace attività di tutte le funzioni pubbliche a cui è attribuita la «potestas sacra». E tutto ciò in prospettiva di una più profonda redenzione dell'uomo dalla schiavitù del peccato e dal mito di una libertà ingannatrice. « Col richiamo del principio di autorità e della necessità dell'ordinamento giuridico, nulla si sottrae al valore della libertà ed alla stima in cui essa deve essere tenuta — affermava Paolo VI nel discorso del 29 gennaio 1970 —; si sottolineano bensì le esigenze di una sicura ed efficace tutela dei beni comuni, tra i quali quello fondamentale dell'esercizio della stessa libertà, che solo una convivenza bene ordinata può adeguatamente garantire. La libertà infatti, che cosa varrebbe all'individuo, se non fosse protetta da norme sapienti e opportune? Con ragione affermava il grande Arpinate : "Legum ministri magistratus, legum interpretes iudices, legum denique idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus" » . 6 7 Anch'io, nella Costituzione Sacrae disciplinae leges, ho accennato alla falsa contrapposizione tra libertà, grazia e carismi, e legge della Chiesa ; e ho dichiarato in proposito : (( Stando così le cose, appare abbastanza chiaramente che il Codice non ha come scopo in nessun modo di sostituire la fede, la grazia e i carismi nella vita della Chiesa o dei fedeli. Al contrario, il suo fine è piuttosto di creare tale ordine nella società ecclesiale che, assegnando il primato alla fede, alla grazia e ai carismi, renda più agevole contemporaneamente il loro organico sviluppo nella vita sia della società ecclesiale, sia anche delle singole persone che ad essa appartengono». 8 4. Quanto alla funzione del giudice e all'attività'giudiziaria nella Chiesa, occorre rilevare che, prescindendo dal ruolo direttivo che il giu- 6 Ibid. 412. 7 AAS 62 (1970), 115. 8 Cfr. AAS 75 (1983), p. xi. 37 - A. A. S. Acta 558 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dice per natura sua esercita in ogni processo, egli gode senza dubbio di una libertà decisoria, che il legislatore gli concede, e che chiama in causa, sia l'idoneità e la competenza, sia l'osservanza precisa della procedura, a garanzia della corretta amministrazione della giustizia, sia la «coscienza» del giudice, poiché gli si chiede non solo la «moralis certitudo circa rem sententia definiendam», ma anche lo si avverte che «probationes aestimare debet ex sua conscientia». 9 10 Se è vero che il nuovo Codice impone chiaramente l'obbligo di portare a termine con rapidità tutti i processi in prima ed in seconda istanza, ciò non dovrà avvenire a detrimento della giustizia e della salvaguardia dei diritti di tutti, delle parti in causa come della comunità di cui sono membri. Questa esigenza si fa tanto più urgente in quanto la giurisprudenza della Sacra Romana Rota, come d'altra parte degli altri Tribunali Apostolici e altresì la prassi dei dicasteri della Curia Romana, sono considerate guida e orientamento nell'interpretazione della legge in taluni casi. In questa linea la giurisprudenza rotale ha acquistato nella storia della Chiesa, in riferimento all'evoluzione delle norme, una crescente autorità, non solo morale ma anche giuridica. 11 12 Specialmente nella fase di transazione tra il vecchio e il nuovo diritto canonico, essa ha svolto un ruolo decisivo nel!'accogliere e nel tradurre in sentenze, ovviamente costituenti legge solo per le parti e per le persone per le quali furono pronunciate, le istanze più significative del Concilio Vaticano I I , soprattutto per quanto attiene ai contenuti del matrimonio cristiano. 13 14 5. È necessario che questa funzione della Sacra Rota continui e si accresca per l'alta ed esemplare qualità del lavoro compiuto da tutti gli operatori del vostro e mio Tribunale, in modo da garantire una sempre maggiore fedeltà alla dottrina della Chiesa circa l'essenza e le proprietà del matrimonio, peraltro ampiamente ripresentate con ricchezza teologica nel nuovo Codice di Diritto Canonico. 15 9 10 Cfr. cann. 1420-1421 del nuovo Codice. Can. 1608, §§ 1-3. 11 Cfr. can. 1453. 12 Cfr. can. 20. 13 Cfr. can. 16 § 3. 14 Cfr. Cost. past. Gaudium et spes, 47-52. 15 Cfr. can. 1055-1165. Acta Ioannis Pauli Pp. II 559 Funzione della giurisprudenza rotale, infatti, è quella di portare — pur nel rispetto di un sano pluralismo che rifletta l'universalità della Chiesa — ad una più convergente unità e ad una sostanziale uniformità nella tutela dei contenuti essenziali del matrimonio canonico, che gli sposi, ministri del sacramento, celebrano in adesione alla profondità e ricchezza del mistero, nella reciproca professione di fede dinanzi a Dio. Dicevo precisamente nell'Udienza Generale del 18 gennaio ultimo scorso : « In questo ambito l'uomo è artefice delle azioni che hanno di per sé significati definiti. È dunque artefice delle azioni ed insieme autore del loro significato. La somma di quei significati costituisce, in certo senso, l'insieme del "linguaggio del corpo" con cui gli sposi decidono di parlare tra loro come ministri del sacramento del matrimonio. Il segno che essi attuano con le parole del consenso coniugale non è puro segno immediato e passeggero, ma un segno prospettico che riproduce un effetto duraturo, cioè il vincolo coniugale, unico e indissolubile ("tutti i giorni della mia vita", cioè fino alla morte). In questa prospettiva essi debbono riempire quel segno del molteplice contenuto offerto dalla comunione coniugale e familiare delle persone, e anche di quel contenuto che, originato dal "linguaggio del corpo", viene continuamente riletto nella verità. In tal modo la verità essenziale del segno rimarrà organicamente legata all'ethos della condotta coniugale ». Vorrei perciò augurare a Voi, insigni estimatori della Legge e saggi interpreti, delle sue regole, che, anche in questo compito giudiziario, vitale per la Chiesa, contribuiate a far sì che i fedeli, nel pieno riconoscimento dell'ordine morale e nel rispetto della genuina libertà, (( possano diventare testimoni di quel mistero di amore che il Signore ha rivelato al mondo con la sua morte e risurrezione » . Con questi voti, mentre invoco su di Voi la speciale assistenza divina, perché possiate continuare nella vostra azione al servizio della Chiesa con quella coscienza di altissima responsabilità e di totale dedizione che deve distinguere fedeli collaboratori del Papa e della Santa Sede, quali Voi siete, di cuore Vi imparto, quale pegno di costante benevolenza, la mia Apostolica Benedizione. 1 6 16 Cost. past. Gaudium et spes, 52. 560 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III Ad Excmum Virum Gunnar Ioannem Georgium Ljungdahl, Suetiae apud S. Sedem Legatum constitutum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Mr Ambassador, It is a great pleasure for me to accept the Letters which accredit you as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Sweden. I truly appreciate the good wishes that you extend on behalf of His Majesty King Carl X V I Gustaf and I would ask you to assure him of my own cordial sentiments of respect and esteem. The historical nature of our meeting today must be acknowledged and noted in all its significance. The first ties between the Holy See and Sweden go back centuries. This fact alone gives special importance to your présence here at the Vatican. Yet still more meaning is to be found in the expectation that our encounter will mark the beginning of a new chapter in the history of the relations between your country and the Holy See. As you have just noted, over the year s the Holy See and Sweden have not been deprived of informai contacts on various matters of common interest. Our joint participation in international organizations has provided the forum for mutuai interaction and collaboration. But now that bilateral relations have been established, we are able to engage even more closely in friendly exchange and productive coopération. You have rightly stated that the evangelical zeal of Catholic missionales some thousand years ago has left an indelible imprint on the history and traditions of Sweden. The cultural and religious héritage of your country has been greatly enriched by the labours of those early pioneers in the Christian faith. Rome, in its turn, has been enriched by the activity and influence of Saint Birgitta and her daughter Catherine, and in later times by the présence of Queen Christina. Thanks to the climate of religious freedom and the ecumenical spirit of brotherhood existing among Christians in your country today, the Catholics in Sweden are happy to be able to work together with members of other Churches and ecclesial communities for the promotion of those spiritual and moral values of the Gospel that serve the common good. * Die 24 m. Martii a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 561 One of the most precious legacies of your Christian tradition has been the desire of the Swedish people to live and work in peace. In fact, this steadfast desire is a praiseworthy characteristic of your country in the présent age. Swedes have remained in the forefront of those who stri ve to achieve a just and peaceful international or der. Such a situation has enabled Sweden to hold a privileged position within the family of nations, allowing her to be a fertile ground in which the roots of harmony and mutual understanding among nations can grow strong and prosper. In this regard, I am eager to reafìirm the position of the Holy See in encouraging ail legitímate initiatives which promote and further peace in our world. As you have so wisely observed, the work of building a peaceful world cannot be limited exclusively to the question of disarmament ; it must be joined to efforts to bring freedom to the oppressed and to help in the pursuit of their integrai development those peoples who suffer from hunger, disease and ignorance. Mr Ambassador, I am happy to reiterate my welcome to you today and to pledge the support of the Holy See for the goals which have been set out for you in this mission. It is my earnest desire that through the expression of good will which the establishment of diplomatie relations implies the Holy See and Sweden may be joined even closer in bonds of friendship and mutuai collaboration. For the success of this common venture I ask God's abundant blessings. IV Ad Exc.mum Virum Christophorum de Kállay, militaris suique iuris ordinis Melitensis apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Monsieur V Ambassadeur, Je suis très heureux de vous accueillir désormais comme Ambassadeur. J'ai vivement apprécié vos propos évoquant l'esprit, les traditions, les engagements actuels de l'Ordre Souverain de Malte. Votre souci de jeter des ponts entre les hommes atteints par la souffrance, d'être leurs bons samaritains, est un idéal qui mérite très largement le respect et l'admiration de nos contemporains, et qui vous vaut en tout cas, de la part du Saint-Siège, une sympathie toute spéciale. * Die 26 m. M a r t i i a. 1983. 562 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Le climat que vous trouvez ici et la charge que vous assumez sont des réalités qui vous sont déjà très familières, puisque vous étiez depuis plus de quatre ans l'Envoyé extraordinaire et le Ministre plénipotentiaire à la tête de la Légation de votre Ordre. Mais l'élévation de cette Légation au rang d'Ambassade apporte à votre fonction une qualité nouvelle, et donne aux relations diplomatiques entre le Saint-Siège et l'Ordre une importance accrue. En effet, l'Ordre de Malte se distingue de manière évidente et à plusieurs titres des Etats qui sont ici représentés dans le Corps Diplomatique accrédité près le Saint-Siège. S'il est souverain, et reconnu comme tel par le Droit international, il a une certaine universalité, étant implanté par ses Prieurés et ses Associations en beaucoup de pays fort divers. Il comporte un engagement religieux ou laïc, il est de tradition chevaleresque et militaire, et tout entier tourné, aujourd'hui, vers le service des malades et des pauvres. Et n'est-ce pas dans l'Eglise catholique elle-même que les membres de cet Ordre indépendant puisent l'inspiration de leur service? C'est donc avec une bienveillance particulière que vous êtes reçu dans cette Maison. L'intuition originelle de votre Fondateur, le bienheureux Gérard, qui, voici presque 900 ans, voulait secourir et soigner les pauvres pèlerins de l'hospice Saint-Jean de Jérusalem, trouve aujourd'hui sa pleine confirmation sur tous les continents. Les besoins de la chrétienté des Croisades avaient très tôt fait adjoindre à ce service hospitalier un rôle de défenseur, de type militaire, qui a laissé un grand souvenir dans l'histoire et dont les îles de Rhodes et de Malte ont été tour à tour le siège, au point de qualifier l'Ordre. Mais l'évolution que vous avez vous-même évoquée vous a réorientés et comme spécialisés, depuis longtemps déjà, dans des œuvres uniquement charitables. On peut dire d'ailleurs qu'il s'agit là aussi d'une grande bataille, d'une noble lutte, à livrer à la détresse des malades, des lépreux, des blessés des guerres ou des catastrophes naturelles, des réfugiés, des orphelins et des pauvres de toute sorte. Non seulement vos maisons prennent en charge de tels services — hôpitaux, cliniques, dispensaires, ambulances, centres d'enfants —, mais vous voulez donner dans le monde un élan de charité, auquel beaucoup d'hommes de bonne volonté, notamment de jeunes, sont sensibles. Je sais que vous remplissez cette mission avec des moyens très modernes, comme j'ai pu le constater moi-même; vous tenez à un service de qualité, à la pointe du progrès que la Providence nous permet, notamment dans vos écoles de médecine, de chirurgie, ou vos centres de recherches. Acta Ioannis Pauli Pp. II 563 Je vous en félicite, mais je tiens à relever surtout Pesprit dans lequel vous accomplissez cette œuvre humanitaire. C'est un esprit chevaleresque, dans la ligne de votre grande tradition, qui met sa noblesse dans l'affrontement courageux des misères et dans l'attitude de service, ce qui requiert en soi simplicité et humilité. C'est un esprit chrétien, qui veut s'inspirer de l'Evangile et des enseignements de l'Eglise, et dont la Croix caractéristique de Malte est l'emblème. C'est même, pourrait-on dire, un esprit religieux, puisqu'un certain nombre de chevaliers font des vœux ou des promesses qui s'apparentent aux vœux monastiques et que pour tous, la prière, la vie de foi et l'esprit des béatitudes doivent aller de pair avec l'engagement de charité. Certes, devant la multitude des détresses actuelles, je pense par exemple aux affamés et aux réfugiés, vos actions ont un impact limité. Il vous faut demeurer ouverts aux nouvelles détresses, aux nouveaux appels, pour aller aux misères les plus urgentes. Mais ce qui compte surtout, c'est l'exemple, l'élan que vous donnez dans ce monde trop souvent fermé sur son égoïsme ou sur des soucis secondaires; et c'est la qualité des donneurs de soins que vous préparez. Sur les chemins humanitaires que vous parcourez, vous croisez évidemment l'action de multiples institutions catholiques, et l'action du Saint-Siège lui-même, qu'il s'agisse de l'activité diplomatique, de l'œuvre de Cor Unum, dans le domaine caritatif et sanitaire, ou de la participation du Saint-Siège aux travaux des Organismes internationaux pour l'amélioration des conditions de vie et la défense des droits de l'homme. Les relations qui trouvent aujourd'hui leur expression dans un cadre d'Ambassade renforceront ces liens réciproques que la nature d'activités humanitaires convergentes et le même esprit puisé dans le cœur de l'Eglise incitent à nouer de façon plus étroite. Je forme des vœux fervents pour que de telles relations portent tous leurs fruits. Mes souhaits vont aussi à la personne de Votre Excellence et à sa famille, à Son Altesse Eminentissime le Prince et Grand Maître Frà Angelo de Mo j ana di Cologna, qui vous accrédite ici comme Ambassadeur, à l'ensemble des Chevaliers et des Dames de l'Ordre Souverain, Militaire et Hospitalier de Saint-Jean de Jérusalem, à leurs familles, et à ceux qui collaborent avec eux, avec une pensée spéciale pour leurs chapelains. Sur tous et chacun, sur vos œuvres, et sur l'Ordre lui-même, afin qu'il brille toujours davantage comme un haut lieu de paix, de dialogue et de charité, en témoignage à l'Evangile, j'implore les Bénédictions abondantes de Notre Seigneur et la protection de Notre-Dame. 564 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale V Ad Exc.mum Virum Abdelmalek Benhabyles, Icositanae Rei publicae apud Sanctam Sedem Legatum constitutum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Monsieur V Ambassadeur, Au moment où vous remettez les Lettres vous accréditant en qualité d'Ambassadeur de la République Algérienne Démocratique et Populaire près le Saint-Siège, ma première pensée va vers Son Excellence Monsieur le Président Chadly Bendjedid. Je vous serais vivement reconnaissant de lui faire part des vœux que je forme pour sa personne et pour l'heureux accomplissement de ses hautes responsabilités au service du peuple algérien. Vous avez bien voulu, en prononçant vos aimables paroles, évoquer l'action du Saint-Siège dans la conjoncture internationale difficile que nous connaissons. Vous avez également eu la délicatesse de mentionner le témoignage de ces chrétiens lucides et courageux qui ont su donner à leur foi un champ d'application dans leur détermination à promouvoir avec vos compatriotes — que ce soit en Algérie ou en Europe — les chemins de la solidarité effective et de la compréhension entre croyants au Dieu unique. En cela, ils ont été aidés par les riches qualités de cœur et d'intelligence dont le Très-Haut a doté les fils et les filles d'Algérie. Ce sont d'ailleurs ces qualités qui ont permis à votre peuple, malgré l'adversité, d'acquérir rapidement, dans le concert des nations ayant obtenu leur indépendance, un prestige certain. Et je suis sûr que le peuple algérien saura utiliser pour sa part cette expérience acquise à travers les souffrances d'une longue épreuve, pour travailler à établir fermement la paix et la justice là où elles sont si nécessaires, et tout d'abord au cœur du Maghreb, mais aussi sur le continent africain tout entier. Une telle attitude trouve son inspiration la plus féconde dans l'intime conviction des croyants, sincèrement attachés à accomplir la volonté de Dieu, et donc persuadés que celui-ci les invite à construire une communauté solidaire. Celle-ci doit être recherchée non seulement dans * Die 28 m. Martii a. 1982. Acta Ioannis Pauli Pp. II 565 les multiples liens qui créent la nation, mais aussi dans ceux qui soutiennent la vie internationale. Ce dernier aspect constitue, à côté des multiples dangers qui pèsent sur l'avenir de l'humanité, une heureuse découverte de ce siècle, dont les effets se font sentir vaille que vaille. Cette volonté d'œuvrer ensemble doit être particulièrement entretenue parmi ces nombreux peuples, parvenus à l'indépendance dans des conditions plus ou moins analogues, dans le respect des différences dues aux institutions et au génie propres de chacun d'eux. Vous savez combien l'Eglise catholique contribue pour sa part, partout où se trouvent ses fils, à la réalisation tangible de tels idéaux. C'est en particulier le cas pour les communautés chrétiennes présentes en Algérie. Leur rôle est de prier pour le peuple au sein duquel elles vivent. C'est aussi d'apporter le concours des compétences et du dévouement de leurs membres aux diverses tâches qui permettent d'œuvrer ensemble en vue du développement de la société algérienne, en mettant en relief tout ce qui est authentiquement humain et spirituel. Pour cela, ces communautés chrétiennes demandent seulement que les cadres institutionnels et les moyens nécessaires au déroulement régulier des activités propres à l'Eglise jouissent de façon stable de la protection du droit, dans le respect des lois en vigueur, de même qu'il est souhaitable qu'en jouissent les communautés musulmanes dans les pays à majorité chrétienne, dans des conditions analogues. C'est en effet à partir des divers éléments de reconnaissance réciproque dans les réalités du droit que se mettent efficacement en place les conditions propres à favoriser un dialogue entre musulmans et chrétiens qui pourra se situer au niveau le plus profond grâce à la bonne volonté, et plus encore à la ferveur spirituelle, seule capable d'ouvrir dans le respect amical les esprits et les cœurs. Je tiens à vous offrir mes vœux fervents pour la réussite de votre haute mission et à vous assurer, Excellence, que vous trouverez toujours dans cette maison, auprès de moi-même et de mes collaborateurs, le meilleur accueil, animé par notre souci commun de promouvoir une compréhension et une collaboration entre l'Algérie et le Saint-Siège. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 566 VI Ad quosdam episcopos e Foederatis Statibus Americae Septemtrionalis occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Bear Brothers in our Lord Jesus Christ. 1. It is a great joy for me to welcome you as the first group of American Bishops making your ad Limina visit in this Holy Year of the Bedemption. I wish to teil you immediately how close I feel to the faithful of the. New York région and of the Military Ordinariate and to all the faithful of the United States, who are very much in my thoughts and prayers. But I wish to emphasize above ail my spiritual union with you my brother Bishops. I am sure that ail f you like me find special strength in our meeting today, because, in the power of the Holy Spirit, we are actuating the episcopal collegiality of the Church. For you, moreover, it is right and just to know that you do not work and toil alone. You are supported by the Successor of Peter and the entire College of Bishops. 0 2. Today I wish to reflect with you on our common mission as Bishops: to proclaim Jesus Christ, the Redeemer and Reconciler of humanity. I wish to do so within the double context of the Holy Year of the Rédemption and the forthcoming Synod of Bishops that has as its thème: "Réconciliation and Penance in the Mission of the Church". In my Letter of January 25 last to the Bishops of the Church, I endeavored to point out how thèse two events are intimately linked : "Reconciliation", I wrote, "is nothing other than the Rédemption which the Father has offered to every person in the death and Résurrection of his Son, and which he continues still today to offer to every sinner, , waiting, like the Father in the parable of the prodigai son, for the j$pentant return of his son through conversion". I s T h e Synod, linked to the Holy Year, will seek ways of more effectively (paiming the reconciliation of the Rédemption and of eliciting from laithful a response of conversion and penance to God's call; and sure that the Synod will bring immense insights to its col?sk. But already as Bishops we have the task every day of ng reconciliation according to the rieh apostolic patrimony 1 m > Aprilis a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 567 of the Church. Ours is truly, in the expression of Saint Paul, "the ministry of reconciliation". 2 3. And today I would propose for your considération this ministry of reconciliation in ali its implications. We are truly called to proclaim the reconciliation of humanity with God. This means reviving a sense of God, of his word, of his commandments—of the need for accepting his will as the real criterion for human action. Proclaiming reconciliation means reviving a sense of sin among our people ; this in tum can lead us to recognize the roots of human responsibility in the varied fields of economie, social, historical, cultural and politicai ills. When man understands his aliénation from God, he can hegin to perceive how he is in opposition with his brothers and sisters and with création itself. The proclamation can then become an effective call to peace. Proclaiming reconciliation means insisting on the greatness of God's pardon and on his compassionate love. To offer the response of the Rédemption to a world made conscious of sin is to proclaim the révélation of mercy and the message of hope which is in "Christ Jesus our hope". 3 4. To proclaim reconciliation means, in a particular way, promoting the Sacrament of Penance. It means stressing the importance of the Sacrament as it relates to conversion, to Christian growth, to the very renewal of society that cannot be healed without the forgiveness of sins. It is our role as Bishops to point out that both original sin and personal sin are at the basis of the e vils that affect society and that there is a constant conflict between good and evil, between Christ and Satan. It is salutary for our people to realize that they are in voi ved in the continuation of the Paschal conflict—Mors et vita duello confìiacere mirando—but that they are fortified by the strength of the Risen Christ. Only when the faithful recognize sin in their own lives are they ready to understand reconciliation and to open their hearts to penance and personal conversion. Only then are they able to contribute to the renewal of society, since personal conversion is also the only way that leads to the lasting renewal of society. This personal conversion, by divine precept, is intimately linked to the Sacrament o f Penance. Just Ave years ago this month, Paul V I spoke to the New York 2 2 Cor 5:18. 3 1 Tim 1:1. 568 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Bishops during the last ad Limina visit. With prophétie insistence he emphasized both the importance of conversion and its relationship to the Sacrament of Penance. He stated at that time : "Conversion consti tu tes the goal to be achieved by our apostolic ministry : to awaken a consciousness of sin in its perennial and tragic reality, a consciousness of its personal and social dimensions, together with a realization that 'grace has far surpassed sin' " . His solicitude for conversion and its various sacramentai aspects is my own today. His words retain their total relevance for the Church in the United States and throughout the world, and I propose them once again to your pastoral zeal and responsibility. 4 In particular he requested that priests be encouraged by the Bishops to give special priority to the ministry of the Sacrament of Penance. He wrote : " I f priests deeply understand how closely they collaborate, through the Sacrament of Penance, with the Saviour in the work of conversion, they will give themselves with ever greater zeal to this ministry. More Conf essor s will readily be available to the faithful. Other works, for lack of time, may have to be postponed or even abandoned, but not the Confessional". Our ministry as priests and Bishops certainly means that we are called upon to go in search of those who have sinned, so as to invite them to return to the fullness of the Father's love. In doing so, let us hold up hope and proclaim mercy. Let us, together with our priests, concentrate the attention of the faithful on the person of Jesus Christ the Redeemer, who personally forgi ves and reconciles each individual. For the glory of the Father let us encourage our people to understand the great truth that "the blood of Jesus his Son cleanses us from ali sin". Yes, dear Brothers, let us emphasize over and over again the immense value of a personal encounter with the God of mercy through individuai confession. Let us, with our people, raise a hymn of praise to "the blood of Christ, who through the eternai Spirit offered himself without blemish to God". 5 6 5. In speaking to the group of New York Bishops, Paul VI also dealt with the question of general absolution, and its proper application. The expérience of the universal Church confirms the need on the part 4 5 6 Rom 5:20. 1 Jn 1:7. Heb 9:14. Acta Ioannis Pauli Pp. II 569 of ali the Bishops for further pastoral vigilance. The new Code of Canon Law points out again the exceptional character of this practice, repeating that general absolution is not envisioned solely because of large numbers of pénitents assemblea for a great célébration or pilgrimage: "ratione solius magni concursus paenitentium, qualis haberi potest in magna aliqua festivitate aut peregrinatione". I would ask once again for your zealous pastoral and collégial solicitude to help ensure that thèse norms, as well as the norms regulating the First Confession of children, are understood and properly applied. The treasures of Christ's love in the Sacrament of Penance are so great that children too must be initiated into them. The patient efforts of parents, teachers and priests needed to prepare children for this Sacrament are of great value for the whole Church. 7 6. In this Holy Year of the Rédemption I would ask that a whole pastoral program be developed around the Sacrament of Penance and be effected by practical means. This will include a renewed effort at catechesis, so that the Sacrament can be made a dynamic part of the lives of young and old alike. Fréquent penitential célébrations including the individuai confession and absolution of sins will be a great help to the faithful in grasping better the realities of sin and grace, and in experiencing the great joy of meeting Christ in an encounter of love, mercy and pardon. The availability of Conf essors, emphasized and publicized in différent ways, such as Church bulletins, can give a great impetus to the faithful to go to Confession, since God's grace has already awakened a desire or a need for the Sacrament in the hearts of many. Something totally consonant with our priestly and apostolic ministry is for us to invite the faithful repeatedly to reconciliation with God and with the ecclesial community. As pastors, we must be humbly conscious of our weaknesses and our sins, and yet, in God's pian of mercy, we have been given the charism and obligation to cali the faithful to repentance and conversion, and to lead the way. As mentioned in the Ordo Paenitentiae, the célébration of the Sacrament of Penance is always permitted during any season or on any day. Yet it is particularly appropriate during Lent, so as to prepare the faithful for a fìtting célébration of the Paschal Mystery, the grace of which is so effectively presented to them during the liturgy of the 8 7 8 Can. 961, 1, 2°. Cf. no. 12. 570 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sacred Triduum. The faithful are certainly to be encouraged to confess their sins before these last day s of Holy Week as a spiritual préparation for them ; at the same time this will help to diminish the heavy pressure on Conf essors. Nevertheless, I would ask that Bishops urge their priests to do everything possible in their pastoral generosity and zeal to make Confessions available also during the last days of Holy Week. There will inevitably be people who, in spite of everything, will need this opportunity of grace. This generous sacrifice on the part of priests will allow them to share even more deeply in the Paschal Mystery and will be amply rewarded by Christ. The Holy Year is also an excellent time to help our people reflect on the rieh content of the "Our Father" as a prayer of reconciliation : "Forgive us our trespasses as we forgive those who trespass against us". By the grace of God and through your apostolic ministry may the Holy Year find the Church ever more as a reconciling and reconciled community, attentive to the word o f God as the criterion according to which the whole ''ministry o f réconciliation'' is applied. 7. As we pursue our ministry of reconciliation let us always look to both aspects of the personas return to God : the reconciling action of God and the response of the individual through penance and conversion. There is no doubt that penance and conversion in volve great effort, and are sometimes extremely painful. There is no doubt that the word of God is demanding and sometimes the human being is confused in concrete situations which call for much more than human effort and which require humble and persevering prayer. And yet as pastors we must not underestimate the limitless power of Christus grace, nor can we attempt to alter the requirements of the Gospel. We are accountable to Jesus Christ the Good Shepherd for exercising true pastoral compassion, and we must not be surprised if the world falsely equates fìdelity to the eternai word of God with insensitivity to human weakness. On the contrary, the Rédemption touches hearts precisely through the révélation of God's word. What we must do is to give the prophétie example of reconciliation, conversion and penance in our own lives, proclaiming by word and example that Jesus Christ is the only Redeemer and Reconciler of humanity. Let us, dear Brothers, walk this path together, united with Mary the Mother of Jesus and united among ourselves and with the Worldwide Episcopate. In this great bond of collegiality between ali the Bishops Acta Ioannis Pauli Pp. II 571 and the Successor of Peter there is strength for your pastoral initiatives and the important guarantee of their supernatural effectiveness. In the ministry of reconciliation, in the dispensatum of the mystery of the Rédemption through the Sacrament of Penance, supernatural effectiveness is of supreme importance. Be convinced, dear Brothers, that if we walk together, the Lord Jesus will reveal himself to us; he will con vert us ever further to his love ; he will use us as servant pastor s to bring his Rédemption to the world. NUNTII GRATULATOMI I VENERABILI FRATRI NOSTRO ANTONIO S.R.E. PRESBYTERO CARDINALI POMA. Post ingentia sacratissimae Resurrectionis Christi gaudia, quae die III mensis Aprilis celebrabimus, quaeque sunt omnibus communia christianis, alia te manent dulcia atque suavia, quae te affluenter afficient in anniversaria sollemnitate sacerdotii tui quinquagesima. Qui igitur de felicibus Venerabilium Fratrum Nostrorum eventibus laetari consuevimus, cum omnes sic ut Nos sacerdotium Christi participent, Apostolorumque dignitatem communicent ad christiani populi salutem, de hac sane sacerdotii tui memoria quam qui maxime gaudemus, illa beati Pauli de te verba usurpantes : « Gaudium meum et corona mea » (Phil 4, 1) ; item et illa Ieremiae Prophetae, apte in te recidenda : «Quoniam laus mea tu e s » (17, 14). Gratulamur ergo tibi per occasionem de amplissimo ac fere divino sacerdotii dono; gratias reddimus tibi iustas ob labores in Ecclesiae utilitatem susceptos; Deumque optimum maximum, cuius late patet divina benignitas, in vota vocamus, ut non modo iusta praemia merenti militi det, sed et gratias gratiis, dona donis, solamen solamini addat, quibus animum tuum confirmet usquequaque. Si vero post haec in Personam tuam, Venerabilis Frater Noster, respiciamus, quanta deprehendemus opinionem Nostram de te eximiam confirmantia ! Cui enim ignota illa fides tua in Christum vivax atque sincera, ad cuius mensuram et momentum indicas comparas omnia, quasi humana ad divina referens? Egregia praeterea pietas tua, quae pectus imbuit, ex omni industria tua prodiens, maxime in sacris peragendis? Quam vero aere semper fuerit in te studium divinae gloriae quaerendae animorumque salutis procurandae ; et prudentia in eligendis 572 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quae ad id conducerent; et fortitudo in agendo, si quando rerum adiuncta poscerent; et amor cum suavitate coniunctus, id omnes noverunt, praesertim qui in consuetudinem tuam forte venerunt. Ceterum et Nos interdum experti sumus, summa cum admiratione. Quas ingenii animique tui laudes quanti fecerint Romani Pontifices, maiores Nostri, tum operosa negotia ostendunt tibi data, tum honores ab iis tributi. Etenim, ne singula, post acceptum episcopatum Coadiutor fuisti sacri Praesulis Mantuani ; cui cum anno MCMLIV successisses, Sedem illam tredecim fere annis non sine laude administrasti ; postea, Coadiutorem egisti cum iure successionis archidioecesis Bononiensis, cuius insignis metrópolis inde Pastor fuisti magna sane laude per xv annos, gubernator providus in inquieto mari. Item decem annos Conferentiae Episcoporum Italorum sapienter praefuisti, uberi fructu. Cetera. Ut, qui ob merita tua sacra Patrum Cardinalium Purpura ornatus es, in vicem tu acceptam dignitatem virtute, ingenio, benefactis ornaveris. Laetare ergo, Venerabilis Frater Noster, sic ut Nos laetamur cum omnibus qui te amant. Signum autem benevolentiae Nostrae sit apostolica Benedictio, quam in te, in tuos, in omnesque quos diligis effundimus fratris amore. Ex Aedibus Vaticanis, die xxvn mensis Martii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS P P . I I II VENERABILI FRATRI NOSTRO SILVIO S. R. E. PRESBYTERO CARDINALI ODDI SACRAE CONGREGATIONIS PRO CLERICIS PRAEFECTO. Die vicesima prima mensis Maii, hoc anno, magni eventus anniversaria memoria continget, cum tibi, Venerabilis Frater Noster, decem expleta exibunt lustra a suscepto sacerdotio. Hanc diem, quam f au stani omnino oriri tibi percupimus, exornatiorem facere volumus hasce per Litteras quae omina atque optima vota Nostra tibi proferunt. Novimus diuturna a te hactenus ecclesiastici ministerii eménsá spatia exstitisse ardentis fidei studio impleta, adsiduae diligentiae, rectae vigilisque conscientiae. Animum referimus singillatim ad temporis adiuncta cum operam navasti Legationibus Pontificiis Teherani, Beryti, Cairi, Hierosolymis et Lutetiae Parisiorum. Deinde, postquam Acta Ioannis Pauli Pp. II 573 aliquot per annos munus explevisti Consiliarii in Secretaria Status atque negotiorum Curatoris Singiduni, Archiepiscopus titulo Mesembrianus es constitutus atque Summi Pontificis Legatus apud Palestinenses populos prius, ad Aegyptiacam gentem postea, ac demum apud Belgarum nationem. Quae munera et officia dum conficeres, specimen semper dedisti solidae pietatis sacerdotalis, indefatigabilis industriae apostolicae atque sollertiae in vinea Domini administranda. Hac aliisque de causis in sacrum Cardinalium Collegium es cooptatus, atque sic perrexisti terrestria diligenter attendere, ut caelestia sitienter appeteres ; ita terrenis muneribus et officiis satisfacere, ut veritates et res omnes supernas illis anteponeres. Merito insuper recolere volumus te quattuor iam annos sacrae Congregationis pro Clericis praefectum agere. Placet ergo apostolicam actuositatem tuam his Litteris apte celebrare, una cum iis omnibus qui te spectatum Ecclesiae ministrum circumstabunt in quinquagesimo sacerdotii tui die natali. Atque, oblata hac occasione, enixe Deum rogamus, ut propitiationis suae dona large tibi concedat, una cum spiritualis solacii et iucunditatis abundantia. Adsit tibi iugiter beata Yirgo Maria, Mater Ecclesiae, omnis sanctitatis locupletissimus thesaurus. Ceterum, caritatis, qua tecum devincimur, pignus atque caelestium munerum, quae tibi hoc in singulari vitae tuae celebritate optamus, auspex sit Apostolica Benedictio quam tibi, Venerabilis Prater Noster, iisque omnibus quos diligis quipue te diligunt volentes largimur. Ex Aedibus Vaticanis, die x x mensis Aprilis, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS PP. I I NUNTIUS SCRIPTO DATUS Ob diem in universa Ecclesia instrumentis Communicationis Socialis dicatum. Carissimi fratelli e sorelle in Cristo, 1. La promozione della pace : è questo il tema che la Giornata Mondiale delle Comunicazioni Sociali propone quest'anno alla vostra riflessione. Tema di estrema importanza e di palpitante attualità. In un mondo che, grazie allo spettacolare progresso e alla rapida 38 - A. A. S. Acta 574 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale espansione dei mass-media, è divenuto sempre più interdipendente, la comunicazione e l'informazione rappresentano oggi un potere che può servire efficacemente la grande e nobile causa della pace, ma può anche agravare le tensioni e favorire nuove forme di ingiustizia e di violazione dei diritti umani. Pienamente consapevole del ruolo degli operatori della comunicazione sociale, nel mio recente Messaggio per la Giornata Mondiale della Pace ( I gennaio 1983), che aveva come tema: ( d i dialogo per la pace, una sfida per il nostro tempo », ho creduto necessario rivolgere un particolare appello a quanti lavorano nei mass-media per incoraggiarli a pesare la loro responsabilità e a mettere in luce col massimo di obiettività i diritti, i problemi e le mentalità di ognuna delle parti al fine di promuovere la comprensione ed il dialogo fra i gruppi, i paesi e le civiltà » In che modo la comunicazione sociale potrà promuovere la pace? o 1 2. Anzitutto mediante la realizzazione, sul piano istituzionale, di un ordine della comunicazione che garantisca un uso retto, giusto e costruttivo dell'informazione, rimuovendo sopraffazioni, abusi e discriminazioni fondate sul potere politico, economico e ideologico. Non si tratta qui in primo luogo di pensare a nuove applicazioni tecnologiche, quanto piuttosto di ripensare i principi fondamentali e le finalità che devono presiedere alla comunicazione sociale in un mondo che è divenuto come una sola famiglia e dove il legittimo pluralismo deve essere assicurato su una base comune di consenso intorno ai valori essenziali della convivenza umana. A questo fine si esige una sapiente maturazione della coscienza tanto per gli operatori della comunicazione quanto per i recettori e si rendono necessarie scelte oculate, giuste e coraggiose da parte dei pubblici poteri, della società e delle istituzioni internazionali. Un retto ordine della comunicazione sociale ed una equa partecipazione ai suoi benefìci, nel pieno rispetto dei diritti di tutti, creano un ambiente e condizioni favorevoli per un dialogo mutuamente arricchente tra i cittadini, i popoli e le diverse culture, mentre le ingiustizie ed i disordini in questo settore favoriscono situazioni conflittuali. Così, l'informazione a senso unico, imposta arbitrariamente dall'alto o dalle leggi del mercato e della pubblicità; la concentrazione monopolistica; le manipolazioni di qualsiasi genere non sono solo attentati al retto ordine della comunicazione sociale, ma finiscono anche 1 Cfr. n. II. Acta Ioannis Pauli Pp. II 575 per ledere i diritti alla informazione responsabile e mettere in pericolò la pace. 3. La comunicazione, in secondo luogo, promuove la pace quando nei suoi contenuti educa costruttivamente allo spirito di pace. L'informazione, a ben riflettere, non è mai neutra, ma risponde sempre, almeno implicitamente e nelle intenzioni, a scelte di fondo. Un intimo nesso lega comunicazione ed educazione, ai valori. Abili sottolineature o forzature, come pure dosati silenzi rivestono, nella comunicazione, un profondo significato. Pertanto, le forme ed i modi con cui sono presentati situazioni e problemi quali lo sviluppo, i diritti umani, le relazioni tra i popoli, i conflitti ideologici, sociali e politici, le rivendicazioni nazionali, la corsa agli armamenti, per fare solo alcuni esempi, influiscono direttamente o indirettamente nel formare l'opinione pubblica e creare mentalità orientate nel senso della pace o aperte invece verso soluzioni di forza. La comunicazione sociale, se vuole essere strumento di pace, dovrà superare le considerazioni unilaterali e parziali, rimuovendo pregiudizi creando invece uno spirito di comprensione e di reciproca solidarietà. L'accettazione leale della logica della pacifica convivenza nella diversità esige la costante applicazione del metodo del dialogo, il quale, mentre riconosce il diritto all'esistenza e all'espressione di tutte le parti, afferma il dovere che esse hanno di integrarsi con tutte le altre, per conseguire quel bene superiore, che è la pace, a cui oggi si contrappone, come drammatica alternativa, la minaccia della distruzione atomica della civiltà umana. Come conseguenza, si rende oggi tanto più necessario ed urgente proporre i valori di un umanesimo plenario, fondato sul riconoscimento della vera dignità e dei diritti dell'uomo, aperto alla solidarietà culturale, sociale ed economica tra persone, gruppi e nazioni, nella consapevolezza che una medesima vocazione accomuna tutta l'umanità. 4. La comunicazione sociale, infine, promuove la pace se i professionisti dell'informazione sono operatori di pace. La peculiare responsabilità e gli insostituibili compiti che i comunicatori hanno in ordine alla pace si deducono dalla considerazione sulla capacità ed il potere che essi detengono di influenzare, talora in modo decisivo, l'opinione pubblica e gli stessi governanti. Agli operatori della comunicazione dovranno certamente essere as- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 576 sicurati, per Pesercizio delle loro importanti funzioni, diritti fondamentali, quali l'accesso alle fonti di informazione e la facoltà di presentare i fatti in modo obiettivo. Ma, d'altro canto, è anche necessario che gli operatori della comunicazione trascendano le richieste di un'etica concepita in chiave meramente individualistica e soprattutto non si lascino asservire ai gruppi di potere, palesi e occulti. Essi devono invece tener presente che, al di là e al di sopra delle responsabilità contrattuali nei confronti degli organi di informazione e delle responsabilità legali, hanno anche precisi doveri verso la verità, verso il pubblico e verso il bene comune della società. Se nell'esercizio del loro compito, che è una vera missione, i comunicatori sociali sapranno promuovere l'informazione serena e imparziale, favorire le intese e il dialogo, rafforzare la comprensione e la solidarietà, essi avranno dato un magnifico contributo alla causa della pace. Affido a voi, carissimi Fratelli e Sorelle, queste mie considerazioni proprio all'inizio dell'Anno Santo Straordinario, con cui intendiamo celebrare il 1950° anniversario della Redenzione dell'uomo, operata da Gesù Cristo, «Principe della pace)), Colui che è la «nostra pace» ed è venuto ad « annunciare pace » . Mentre invoco su di voi e sugli operatori della comunicazione sociale il dono divino della pace, che è « frutto dello Spirito » , imparto di cuore la mia Benedizione Apostolica. 2 3 4 Dal Vaticano, il 25 Marzo dell'anno 1983, quinto del mio Pontificato. IOANNES PAULUS P P . I I 2 Cfr. Is 9, 6. Cfr. Bf 2, 14. 17. * Cfr. Gal 5, 22. 3 Sacra Congregatio pro Episcopis 577 ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO E P I S C O P I S DECRETA I HUARAZENSIS - CIMBOTIENSIS De finium mutatione. Spirituali Christifidelium bono sedulo prospicientes, Exc.mi P P . DD. Aemilius Vallebuona Merea, Episcopus Huarazensis, et Aloisius Bambarén Gastelumendi, Episcopus Praelatus Cimbotiensis, audita Conferentia Episcopali Peruviana, unanimi consensu, ab Apostolica Sede expostulaverunt ut fines ecclesiasticarum circumscriptionum sibi concreditarum immutarentur et ita aptius disponerentur. Summus Pontifex Ioannes Paulus, divina Providentia P P . I I , attento favorabili voto Exc.mi P. D. Marii Tagliaferri, Archiepiscopi titularis Formiani, in Peruviana Republica Apostolici Nuntii, ratus petitam immutationem animarum saluti cessuram, oblatis precibus annuendum censuit. Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, de plenitudine Apostolicae potestatis, praesenti Sacrae Congregationis pro Episcopis Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, a dioecesi Huarazensi separat territorium civilium districtuum vulgo nuncupatorum : Huarmey, intra fines civilis provinciae Casma exstans ; Pamparomas intra fines civilis provinciae Huaylas exstans ; Quillo, intra fines civilis provinciae Yungay; Cochabamba, Colcabamba, Huanchay, Pampas et Pariacoto, intra fines civilis provinciae Huaraz exstantia, illudque Praelaturae Cimbotiensi adnectit. Mutatis, hac ratione, praefatarum circumscriptionum limitibus, Praelatura Cimbotiensis finitima erit: ad septentrionem archidioecesi Truxillensi; ad orientem dioecesi Huarazensi; ad occidentem Oceano Pacifico ; ad meridiem denique dioecesi Huachensi. } Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 578 Mandat insuper Summus Pontifex ut documenta et acta memorati territorii clericos, fideles et bona temporalia respicientia a Curiae Huarazensis tabulario ad Curiae Cimbotiensis archivum, quam primum, transmittantur. Ad clerum vero quod attinet, simul ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi adscripti censeantur in cuius territorio ecclesiasticum beneficium aut officium detinent; ceteri autem sacerdotes, clerici seminariique tirones Ecclesiae illi incardinati maneant vel incardinentur in cuius territorio legitimum habent domicilium. Ad haec exsecutioni mandanda Idem Summus Pontifex memoratum Exc.mum P. D. Marium Tagliaferri deputat eidem necessarias et opportunas tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Sacram Congregationem pro Episcopis, cum primum fas erit, remittendi authenticum exemplar actus peractae exsecutionis. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 22 mensis Martii anno 1983. 8B SEBASTIANUS Card. BAGGIO, Praefectus L. © g . Lucas Moreira Neves, Archiep. tit. Feraditanus maior, a Secretis II ASSISENSIS - PRUDENTIPOLITANAE De mutatione finium dioecesium. Concrediti gregis spirituali bono apprime studentes, Exc.mi P P . DD. Antonius de Souza, Episcopus Assisensis, et Antonius Augustinus Marocchi, Episcopus Prudentipolitanus, unanimi consensu, ab Apostolica Sede expostulaverimt ut suarum dioecesium fines aliquantulum immutarentur. Sacra Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Caroli Furno, Archiepiscopi titularis Abaritani et in Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia P P . I I , tributarum, oblatas preces benigne accipiendas esse censuit. Sacra Congregatio pro Episcopis 579 Quapropter suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, separat a dioecesi Assisensi integrum territorium paroeciae Sanctae Bibianae, quod intra fines municipii vulgo Martinopolis exstat illudque in perpetuum dioecesi Prudentipolitanae adnectit. Omnia acta et documenta praefatam paroeciam respicientia a tabulario Curiae Assisensis ad Curiae Prudentipolitanae tabularium transmittantur. Ad haec perficienda Sacra Congregatio pro Episcopis memoratum Exc.mum P. D. Carolum Furno deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Sacram Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 11 mensis Aprilis anno 1983. © SEBASTIANUS Card. B AGGIO, Praefectus L. © S. © Lucas Moreira Neves, Archiep. tit. Feraditanus maior, a Secretis III TAXENSIS - CARABELLENSIS De mutatione sedis et nominis dioecesis. DECRETUM Cum urbs vulgo Teixeira de Freitas, quae intra fines municipii sedis episcopalis Carabellensis extat, commoditate viarum, incolarum frequentia opibusque modo crebra, labentibus annis, felicia susceperit incrementa ac, ad praesens, christifidelium numero, industria, commerciisque floreat, Exc.mus P. D. Philippus Broers, O.F.M., Episcopus Carabellensis, ab Apostolica Sede enixe expostulavit ut, simul cum eius renuntiatione ac successoris electione, sedes episcopalis ab urbe Caravelas ad civitatem Teixeira de Freitas transferatur templumque vero in urbe Caravelas situm Dei in honorem Sancti Antonii dicatum Concathedralis fastigium et dignitatem servet. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 580 Sacra Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Caroli Fur no, Archiepiscopi titularis Abaritani et in Brasilia Apostolici Nuntii, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia Pp. I I , tributarum, oblatis precibus annuendum censuit. Quapropter, suppleto, quatenus opus sit eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, praesenti Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, decernit ut: 1. Sedes episcopalis dioecesis Carabellensis in urbe vulgo nuncupata Teixeira de Freitas statuatur templumque paroeciale ibi exstans Deo in honorem Sancti Petri dicatum ad gradum et dignitatem Ecclesiae Cathedralis evehatur eique insignia, privilegia iuraque omnia tribuens quibus ceterae episcopales ecclesiae ad normam iuris communis fruuntur et ornantur ; 2. Templo vero in urbe vulgo Caravelas exstanti Deo, in honorem Sancti Antonii dicato, usque adhuc dignitate Ecclesiae Cathedralis insignito, titulum, dignitas ac fastigium concathedralis Ecclesiae tribuantur ; 3. Cathedralis Ecclesiae Carabellensis in perpetuum eiusque pro tempore Praesulis Ordinarii titulus ac denominatio sit Taxensis-Carabellensis ; 4. Episcopo Taxensi-Carabellensi in posterum ad normam iuris residere liceat etiam in urbe vulgo Caravelas prout, suo arbitrio, hoc ad maiorem Dei gloriam animarumque salutem provehendam cesserit. Ad haec perficienda Sacra Congregatio pro Episcopis memoratum Exc.mum P. D. Carolum Furno deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Sacram Congregationem, ubi primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibuslibet minime obstantibus Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 18 mensis Aprilis anno 1983. & SEBASTIANUS Card. B AGGIO, Praefectus L. & S. © Fr. Lucas Moreira Neves, Archiep. tit. Feraditanus maior, a Secretis Sacra Congregatio pro Episcopis 581 PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die 28 Ianuarii 1983. — Cathedrali Ecclesiae Tacuarembianàe R. P. Danielem Gil Zorrilla, e Societate Iesu, hactenus moderatorem Instituti pro spiritualitate Sancti Ignatii a Loyola. die 24 Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae Ozamisanae noviter erectae, Exc.mum P. D. Iesum Dosado, hactenus Episcopum eiusdem sedis. die 5 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Bacanariensi R. D. Theodorum Buhain, hactenus moderatorem generalem instrumenti communicationis socialis vulgo « Radio Veritas », quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Manilensis. die 2k Martii. — Cathedrali Ecclesiae Antipolensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Protasium Gungon, hactenus Episcopum titularem Obbensem et Auxiliarem Archiepiscopi Manilensis. die 6 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Scrantonensi, Exc.mum P. D. Ioannem 0'Connor, hactenus Episcopum tit. Cursolensem. die 13 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Nationensi, R. D. Antonium Tonnos, Vicarium Generalem dioecesis S. Catharinae in Ontario, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Pauli Reding, Episcopi Hamiltonensis. die 16 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae JSTeptensi R. D. Camillum Ruini, Delegatum episcopalem pro pastorali animi cultus apud Iuvenes litterarum studio deditos in dioecesibus Regiensi in Aemilia et Guastallensi, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Gilberti Baroni, Episcopi Regiensis in Aemilia et Guastallensis. die 17 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Apucaranensi, Exc.mum P. D. Dominicum Gabrielem Wisniewski, C. M., hactenus Episcopum Procopiensem. die 19 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Corporis Christi, Exc.mum P. D. Renatum Gracida, hactenus Episcopum Pensacolensem-Tallaseiensem. die 26 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Cremonensi Exc.mum P. D. Henricum Assi, hactenus Episcopum titularem Frequentinum. die 30 Maii. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Henrici Gelain, Episcopi Vaccariensis, Exc.mum P. D. Rolandum Octacilium Dotti, O.F.M. Cap., hactenus Episcopum Barrensem. 39 - A. A. S. 582 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 31 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae Mutinensi et Abbatiae nullius dioeceseos Nonantulanae, eidem Ecclesiae in perpetuo unitae, Exc.mum P. D. Bartholomaeum Sanctum Quadri, hactenus Episcopum Interamnensem et Narniensem atque Administratorem Apostolicum Amerinum. die 3 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Tuxpaniensi B. D. Marium De Gasperín Gasperin, e clero archidioecesis Ialapensis, curionem paroeciae Sancti Iosephi in urbe vulgo Jalapa. — Cathedrali Ecclesiae Tigiuanaènsi R. D. Aemilium Berlié Belaunzarán, Pro-Vicarium Generalem dioecesis de Aguas Calientes. die 6 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Vincentii Exc.mum P. D. Iosephum Ansgarium Barahona Castillo, Episcopum titularem Mibiarcensem et Auxiliarem eiusdem vacantis sedis episcopalis. SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM DECRETA I BRUGEN. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Isidori a Sancto Ioseph (in saec.: Isidori De L o o r ) , Religiosi e Congregatione Passionis D. N. I. C. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Si quis vult post me venire abneget semetipsum et tollat crucem suam cotidie et sequatur me » {Lc 9, 23). Haec Divini Magistri verba Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 583 omnibus eius discipulis dicta, semper impensius usurpata sunt ab iis, qui, relictis omnibus, ei se totos devoverunt. Clare hoc docet Concilium Oecumenicum Vaticanum II haec dicens : « Omnes, qui ad praxim consiliorum evangelicorum a Deo vocantur eademque fideliter profitentur, Domino se peculiariter devovent, Christum sequentes, qui virgo et pauper (cf. Mt' 8, 20 ; Lc 9, 58) per oboedientiam usque ad mortem crucis (cf. Phil 2, 8) homines redemit et sanctificavit. Ita caritate impulsi, quam Spiritus Sanctus in cordibus eorum diffundit (cf. Rom 5, 5), magis magisque vivunt Christo et Corpori eius quod est Ecclesia (cf. Col 1, 24)» (Decretum Perfectae Caritatis, n. 1). Innumerabiles animae Deo consecratae, quae sanctitatem sunt consecutae per historiae christianae saecula, expresserunt in se illa Christi verba et Ecclesiae Magisterii, ut aperte apparet etiam in Servo Dei Isidoro a S. Ioseph, humili Fratre coadiutore Congregationis Passionis Iesu Christi. Natus est Servus Dei, trium filiorum primus, in pago Vrasene, intra fines dioecesis Gandavensis, in Flandria orientali (in Regno Belgico), die duodevicesimo mensis Aprilis anno 1881 ex Aloisio De Loor et Camilla Hutsebaut, optimis coniugibus christianis, agricolis, et insequenti die est baptizatus, nomine ei indito Isidoro. In familia educatus, ubi reverentia et observantia legis Dei et Ecclesiae vitam regebant, Isidorus sanus crevit et innocens. Ludos elementarios in pago St. G-illis frequentavit, et primum sacra de altari libavit fortasse pridie Dominicam Passionis anno 1892; et Confirma^ tionem accepit die vicesimo quinto mensis Maii anno 1894, in vico St. Qillis-Waas. Ludis litterariis peractis, incepit patrem adiuvare in operibus rusticis; deinde scholas vespertinas de agricultura frequentavit et hac in disciplina peritissimus evasit. Robustus et industrius iuvenis subsicivis temporibus incubuit etiam in operas viarum, et fuit sociis exemplo alacritatis et testimonii christiani. Sed Servus Dei commodius se habebat in operibus agrestibus; namque ibi, coniuncte cum natura vivens, acrius sentiebat Deum adesse, dum omnibus viribus laborabat — vel canens post boves suos — non sine consilio aes alienum persolvendi, a suis contractum ut fundum emerent : quod feliciter evenit. In frequentandis Sacramentis assiduus, multo magis quam id temporis in usu erat ; studiosus legendi, audiendi verbum Dei et pre- 584 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale candi; sodalis (uti cantor) Piae Unionis a S. Francisco Xaverio illius loci, magister catechismi in pagis Vrasene et 8. G-illis, ubi docilissimos puerorum animos ad se allexit, Servus Dei et domi et ubique optimus habebatur. Corporis constitutione sanus, diligens in omnibus officiis suis exercendis; non taciturnus sed silentii amans; praesidium familiae; ab ostentatione et humana verecundia alienus; quodvis periculum morum devitans ; sedulus in peregrinationibus festis ad Sanctuarium Beatae Mariae Virginis Gaverlandense ; simplex sed non tardus; integram degebat vitam, refrenatam, actuosam, adeo ut quidam sodalis a Passione Iesu Christi affirmaturus esset Servum Dei « i a m sanctum » ingressum esse in Congregationem. Nihil igitur mirum, si tam diligens iuvenis animadvertit se ad vitam perfectiorem vocari per consiliorum evangelicorum professionem. Nonnulli iam praesenserant Isidorum futurum esse Religiosum quamvis is hanc voluntatem accurate occultaret, eo magis quod deserere familiam non potuisset, dum frater minimus natu, Franciscus, stipendiis confectis, in eius locum successisset. Ita, viginti sex annos natus, Servus Dei — multa quidem quoad affectum perpessus, sed ardore et hilari fortitudine impulsus — ingressus est in novitiatum Patrum a Passione Iesu Christi in pago Ere sedem habentium, intra fines dioecesis Tornacensis, ubi vestem religiosam sibi induit die 8 mensis Septembris anno 1907. Feliciter haud facilibus experimentis anni probationis superatis, insequenti anno, die tertio decimo mensis Septembris proximo ante festum Exaltationis Sanctae Crucis, tria vota perpetua professus est, addito his quarto voto, sodalium a Passione proprio, «promovendi pro viribus religiosum cultum et gratam memoriam Passionis D. N. I. C » . Cum ea munia ei commissa essent, quae sunt Fratrum Coadiutorum propria, existimatus est a Superioribus « perfectus Frater » et « exemplar perfectum » Fratris a Passione. Mense Decembri anno 1910 translatus ad secessum loci Wezembeelc, qui est in archidioecesi Mechliniensi, munere coqui est functus, omnibus satisfaciens magna caritate, etsi in condicionibus difficillimis, quoniam semper promptus erat ad ministrandum Fratribus etiam temporibus inopinatis : quod si ceteri putabant huiusmodi laborem vix fieri posse, ipse faciebat et ferme « sanctus » habebatur. Haec autem faciebat nihil regularis observantiae remittens ; quae Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 585 tum iuxta Regulam non mitigatam S. Pauli a Cruce praecipiebat diu noctuque choro adesse, crebra ieiunia et abstinentiam maximam per anni partem, silentium fere continuum, nudis pedibus ambulare — quanto id durius per gélidas hiemes Bélgicas ! — : et haec exsequebatur laetus et fervidus, etsi « terribilium rerum cotidianarum » pondere premebatur, quarum causa saepe indigne et contumeliose tractabatur. Nonnisi impensa vita orationis et intimae cum Deo coniunctionis, frequens et fructuosus Sacramentorum usus, ante omnia Eucharistiae, ardens erga Domini Passionem et Virginem Perdolentem ac S. Ioseph pietas, ostendunt cur in heroico exercitio virtutum christianarum et religiosarum cucurrerit Servus Dei, a Superioribus et Fratribus existimans ((ipsa Regula», ((frater voluntatis D e i » , ((alter Gabriel a Virgine Perdolente » . Quanta fuerit eius virtus patet ex morbo et ablatione dextri oculi (mense Iunio, anno 1911), quam mira fortitudine tulit, ita quidem ut ipsi medici colligerent Servum Dei (( esse sanctum » ; et paucis post diebus rursus in coquinarios labores incumberet. Mense Augusto anno 1912 Servus Dei translatus est ad secessum loci Kortrijk — qui est in dioecesi Brugensi — ubi coquus fuit Communitatis adhuc frequentioris, et factus est ostiarius a mense Augusto anni 1913 usque ad mortem, quamquam interdum stipem quoque emendicavit, admirationem et benevolentiam fidelium sibi comparans etiam eo difficillimo tempore quo, priore universi terrarum orbis inito bello, Belgium est a Germania occupatum. Ibidem, « factus bonus odor Christi», sanctos sodales a Passione Christi oratione, paupertate et solitudine aemulando, exemplo fuit Fratribus et fidelibus, sive portam domus religiosae custodiendo, sive ecclesiae prospiciendo, et arctius in dies se cum Dei coniunxit. Laete et scrupulose Regulae et Superioribus fuit oboediens; se prorsus abnegavit in austera Regulae observantia, spiritu missionali imbutus; in morbo, in rebus adversis, in indignis fortem se ostendit, voluntati Dei sane obsequentem, ad praemium aeternum intentum. Pleuritide correptus et etiam cancro, praenuntiato ex quo tempore oculus dexter ei ablatus est, acerrime fere mensem omnia passus est, aequo tamen animo (( propter pulchrum caelum », uti dictitabat ; et hanc vitam finivit pio obitu pridie Nonas Octobres a. 1916, feria sexta, triginta quinque annos natus et sex menses, postquam fere novem annos et sex menses vitam religiosam degerat. In saeculo vitam integerri- 586 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mam erat testatus, ornatam lectissimis virtutibus christianis; prompte et sincere divinam vocationem secutus erat; perseveranter et iucunde cucurrerat ad perfectionem religiosam, simplici et ardenti exercitio officii cotidiani, (( via regia Crucis » consequendam. Fama sanctitatis, qua Servus Dei vivus decoratus est a Fratribus et fidelibus, sine intermissione crevit post eius mortem; unde humilis hic Frater coadiutor a Passione Iesu Christi, populi Belgici maxima significatione floruit, et crebrior in dies facta est frequentia fidelium ad eius sepulcrum, potissimum postquam eius reliquiae latae sunt ad ecclesiam sodalium a Passione, S. Antonio dicatam, in vico Kortrijh. Idcirco initi sunt Processus Ordinarii apud Curiam Brugensem super fama sanctitatis Servi Dei, super scriptis et non cultu (annis 1950-1952). Edito Decreto super scriptis die decimo nono mensis Februarii anno 1956, Causa est introducta die nono mensis Novembris anno 1960. Secuti sunt Processus Apostolici, inchoativus et continuativus, in eadem Curia Brugensi (annis 1961-1963), etiam de nonnullis sanationibus, miris habitis et intercessioni Servi Dei tributis. Omnium Processuum adprobata validitate die vicesimo sexto mensis Maii anno 1969, disceptatum est de heroicitate virtutum theologalium et cardinalium Servi Dei, primum in Congressu peculiari, Patrum Consultorum et Officialium Praelatorum Sacrae Con^ gregationis pro Causis Sanctorum, celebrato Kalendis Decembribus anno 1981; deinde in Congregatione Plenaria Patrum Cardinalium die 6 Aprilis huius anni 1982 habita, in qua Rev.mus Cardinalis Aloisius Ciappi, Causae Ponens seu Relator, sequens proposuit dubium discutiendum : An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate, cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Et omnes Patres Cardinales affirmative responderunt, nempe Servum Dei christianas virtutes heroum in modum excoluisse. Certior de praemissis omnibus factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus I I , die 11 Maii eiusdem anni sententiam Sacrae Congregationis ratam habens, decretum super Famuli Dei virtutibus apparari mandavit. Quod cum factum esset, hodierna die idem Summus Pontifex, accitis Cardinalibus infrascripto Praefecto et Aloisio Ciappi, Causae Ponente, meque Antistite a Secretis aliisque vocari solitis, iisque ad- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 587 stantibus edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, Servi Dei Isidori a Someto Ioseph, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in Acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 12 mensis Iulii A. D. 1982. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. & S. ® Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis II ARIMINEN. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Pii a S. Aloisio, clerici professi Congregationis Passionis Iesu Christi. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Concilium Oecumenicum Vaticanum II gravi et universali suo magisterio docet : (( Evangelicorum consiliorum professio tamquam signum apparet quod omnia Ecclesiae membra ad officia vocationis christianae impigre adimplenda efficaciter attrahere potest ac debet. Cum enim populus Dei hic manentem civitatem non habeat, sed futuram inquirat, status religiosus, qui suos asseclas a curis terrenis magis liberat, magis etiam tum bona caelestia iam in hoc saeculo praesentia omnibus credentibus manifestat, tum vitam novam et aeternam redemptione Christi acquisitam testificat, tum resurrectionem futuram et gloriam Regni caelestis praenuntiat)) (Const. Lumen Gentium, n. 44). Cum in adulescente paulo plus viginti annos nato hoc ((signum» exprimitur, melius etiam apparet eius efficacia, quia in maturitate 588 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale festinata is imitatus est ((formam vitae, quam Filius Dei accepit, mundum ingressus ut faceret voluntatem Patris, quamque discipulis Ipsum sequentibus proposuit» (cfr. Ibid.). Etiam iuvenilis aetatis habita ratione Servi Dei Pii a S. Aloisio, clerici professi Congregationis Passionis, homines huius temporis monitum debent animadvertere Apostoli : (( Nemo adulescentiam tuam contemnat ; sed exemplum esto fidelium in verbo, in conversatione, in caritate, in fide, in castitate» (1 Tim 4, 12). Servus Dei natus est die 29 mensis Aprilis a. 1868 in loco Trebbio, pago posito intra fines municipii Poggio Perni et dioecesis Ariminensis, quartus sex filiorum coniugum Iosephi Campidelli et Philomenae Belpani, eodemque die est baptizatus, nominibus sumptis Aloisio Nazareno Francisco, in ecclesia paroeciali S. Andreae Apostoli oppidi Poggio B emi. Die 9 mensis Februarii anno 1873 sacramentum Confirmationis accepit et die 9 mensis Iunii anno 1878, sollemnitate Pentecostes, SS. Eucharistia est primum refectus. Cum sex annos natus patre esset orbatus, christiane est educatus a matre, muliere forti et pia quae, ut familiam aleret, perrexit labores agrestes exercere, in quos vir eius colonus incubuerat. Prima didicit elementa a cappellano pagi Trebbio, A. Bertozzi; deinde publicum ludum frequentavit, bonitate et diligentia eminens. Etsi a puerilibus iocis alienus non erat, malebat tamen assiduus esse in ecclesia altaris administer, et inde domi atque condiscipulis repetere quae Verbi Dei audierat. Ab iis annis iam multum deprecabatur pro peccatorum conversione et ardenter cupiebat S. Aloisium Gonzaga, cuius habebat nomen, imitari. Cum sacerdotium peteret, noluit parentibus obsequi, qui eum volebant seminarii dioecesani esse alumnum, sed, cognitis sodalibus Congregationis Passionis occasione missionis ad populum, sensit se vocari ut unus eorum esset. Fortiter nonnullis superatis difficultatibus, cum quattuordecim esset annorum receptus est In propinquo recessu Passionistarum S. Mariae Casalensis prope S. Archangelum Romandiolum, ubi novitiatum iniit, veste religiosa sibi induta die 27 mensis Maii a. 1882 et nomine sumpto novo Pio a S. Aloisio. Fuit itaque primus novitius instauratae Provinciae Congregationis Passionis, quae (( S. Maria a Pietate » appellabatur (sedem habens principem Recineti) quaeque iam Ecclesiae dederat S. Gabrielem a Virgine Perdolente. Magno cum fervore et studio non communi austeram Passioni- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 589 stamm vitam adortus, Servus Dei novitiatum peregit in recessu S. Eutitii, quem S. Paulus a Cruce instituerat apud Sorianum (in finibus provinciae Viterbiensis), sed nequi vit professionem religiosam facere ob defectum aetatis. Reversus ad recessum Casalensem, die 30 mensis Aprilis anno 1884 vota religiosa est professus, tribus communibus votis addito quarto Passionistarum proprio, seu «promovendi pro viribus devotionem Dominicae Passionis iuxta Regulas et Constitutiones Congregationis ». Inito « curriculo » studiorum litterarum, philosophiae et theologiae tunc praescripto, Servus Dei est nisum virtutum religiosarum persecutus, quem erat in novitiatu aggressus. Exemplar inter fratres sodales verae vitae Passionistarum secundum tum integram Regulam S. Pauli a Cruce, cum gaudio et animi motu statuit tantummodo sui status perfectionem consequi. Humilis et in Deo defixus, promptus ad chorum diurnum et nocturnum, ubi cantu delectabatur, natura donatus modulata voce, assiduus in meditatione Passionis et Dolorum SS. Mariae Virginis, praecipue Eucharistia firmabatur et oblectabatur, quam angelico cum fervore accipiebat et adorabat. Consilia evangelica coluit aequa nec remissa ratione. Ob castitatem fuit «angelicus» in modestia laeta et sincera; unde saepe comparatus est cum S. Aloisio Gonzaga, a baptismate Patrono suo, cum S. Ioanne Berchmans et cum S. Gabriele a Virgine Perdolente, fratre suo sodali. Oboedientia assimulatus est Christo «facto oboedienti usque ad mortem crucis» (cfr. Phil 2, 8 ) , cum candide in superioribus ipsam Dei voluntatem videret. Hilare et sine difficultate paupertatem exercuit, eius incommodorum patiens in austeritate disciplinae tunc temporis Passionistarum, et interdum vel necessariis indigens. Temporum rigores toleravit, contentus vestibus tritis. Crebra ieiunia et longas Regulae abstinentias, praeter ceteras communes paenitentias, oppetiit, pro spiritu quarti sui voti similis Christi crur cifixi fieri exoptans. Vitam theologicam ostendit vere singularem, tum quod ad fidem Trinitatis, Eucharistiae, Passionis et SS. Mariae Virginis pertinebat, tum quod ad spem, quam explicabat omnium rerum neglectione et Dei conquisitione continua, tum quod ad caritatem ardentissimam erga Summum Bonum, vel in infimis officiis et suavibus fraternis admonitis ostensam. Ex consueta agendi ratione, etsi in vita regulari cotidiana, cuiusque clerici Passionistae propria, liquido apparuit tali virtutum exercitio Servum Dei nituisse sueto et constanti, ut in eadem vita con- 590 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ventuali notae observantiae et austeritatis, ceteros fratres sodales, quamquam integros, manifesto anteiret. Hac autem virtutum praestantia, quae spectata est septem annis et sex mensibus quibus in Congregatione vixit, Servus Dei est culmen consecutus perfectionis religiosae. Eiusmodi fervore virtutum is se praeparaverat ad sacerdotium, quo tamen indignum se putabat pro sua sincera humilitate. Die 17 mensis Decembris anno 1887, sabbato Quattuor Temporum Adventus, in cathedrali templo Ariminensi quattuor Ordines Minores accepit. Ad recipiendum subdiaconatum se parabat, cum orta violenta pulmonum phthisis praebuit Servo Dei novas et maiores occasiones virtutum. Quamvis valetudine infirma uteretur, potuerat tamen obire rigidam Passionistarum disciplinam et in ea perseverare per annos suae formationis. Cum morbus prodiit, qui discriminis initium sumpsit dimidio fere anno 1889, Servus Dei ostendit fortissimam patientiam et perpessionem, quamquam optime intellegebat Deum a se vitae sacrificium poscere. Precationibus reiciebatur et potissimum Eucharistia, quam saepe accipiebat, itaque ex more quietus manebat, nec umquam lamen tabatur, et sancte indulgentias dissimulabat eorum qui eius curam agebant. In impetu morbi et in febris accessione animadvertens mortem appropinquare, tam fortis fuit, ut sponte sua vitam iuvenilem offerret pro Ecclesia, pro Summo Pontifice Leone X I I I , pro conversione peccatorum, pro sua Congregatione et imprimis pro bono regionis suae natalis, dilectae Romandiolae. Hoc modo vitae suae coniungendo sacrificium cum sacrificio Christi, Servus Dei ad verticem pervenit perfectionis christianae et religiosae. Pluries religionis acceptis solaciis, postridie Kalendas Novembres vesperi anno 1889, iterum S. Viatico refectus, duas ferme horas effuse egit cum Christo et cum imagine SS. Virginis quam manibus tenebat; deinde in caelesti quadam animi defectione ardentes edidit exclamationes de Dei magnitudine, pulchritudine, bonitate et amore deque peccatorum ingratis animis. Horae dodrante elapso per eiusmodi férvidos affectus, novo morbi incursu blande extremum spiritum effudit, nomina Iesu et Mariae ultimum efferens. Sabbatum erat, in quem diem incurrebat Commemoratio Defunctorum; quod prorsus ipse cupiverat, ut statim solacia haberet caelestia copiose. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 591 Eius corpus sepultum est primo in coemeterio loci ; deinde, die 18 mensis Iunii anno 1923, translatum est ad ecclesiam Passionistarum S. Mariae Oasalensis, ubi Servus Dei vixerat et mortuus est. Iugis mansit Dei Servi memoria, simulque efficacia exempli quod is praebuerat vita sua pia et intemerata in saeculo, generosa fidelitate erga vocationem religiosam, plena et inconcussa observantia spiritus Congregationis Passionis secundum exemplum sancti Institutoris, constanti et continuo perfectionis studio usque ad vitae consummationem. Magna fidelium frequentia, qui translationi eius reliquiarum interfuerant, signum fuit eximium famae sanctitatis Servi Dei, singularibus etiam favoribus et assertis miraculis illustratae. Hac fama increbrescente instructi sunt, annis 1924-1928, Processus Ordinarii super eadem fama sanctitatis Servi Dei, super scriptis et «non cultu», in Curiis dioecesanis Ariminensi, Uritana et Ostunensi. Die 28 mensis Iulii anno 1928 editum est Decretum « d e nulla scriptorum reperitione» et die 5 mensis Ianuarii a. 1938 rite facta est Introductio Causae. Processus Apostolici instructi sunt in Curiis Ariminensi, Tarentina et Firmana annis 1939-1941. Decretum de validitate Processuum, promulgatum a Sacra id temporis Eituum Congregatione, datum est die 13 mensis Aprilis anno 1945. Confecta «Positione super virtutibus», die 4 mensis Maii anno 1982 convenit Congressus Peculiaris Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum, in quo de heroicitate virtutum Servi Dei Patres Consultores et Officiales Praelati eiusdem Sacrae Congregationis disceptarunt. Die 26 Ianuarii a. 1983 habita est Congregatio Plenaria Patrum Cardinalium in qua, ponente seu relatore Rev.mo Mario Aloisio Ciappi, iterum est discussum utrum Servus Dei virtutes christianas heroum in modum exercuisse. De favorabili autem utriusque Coetus exitu disceptationis certior est factus Summus Pontifex Ioannes Paulus I I , die 8 mensis subsequentis Februarii, per subscriptum Cardinalem Praefectum; et Sanctitas Sua responsum Sacrae Congregationis ratum habens, mandavit ut Decretum super heroicis virtutibus praedicti Servi Dei rite appararetur. Quod cum factum esset, Summus idem Pontifex hodierno die, accitis Cardinalibus infrascripto et Mario Aloisio Ciappi, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis Sacrae Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus edixit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in 592 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Pii a S. Aloisio, clerici professi Congregationis Passionis Iesu Christi, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum rite promulgari et in acta Sacrae Congregationis referri mandavit. Datum Romae, die 21 mensis Martii A. D. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Diarium Romanae Curiae 593 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: Venerdì, 3 Giugno 1983, S. E. il Signor BOUTROS BOUTROS GHALI, Ministro di Stato per gli Affari Esteri della Repubblica Araba d'Egitto. Sabato, 11 Giugno 1983, l'Onorevole JAMES BOLGER, Ministro del Lavoro in Nuova Zelanda e Presidente della Conferenza Internazionale del Lavoro. Martedì, 14 Giugno 1983, S. E. il Signor JUNIUS JAYEWARDENE, Presidente della Repubblica di Sri Lanka. Lunedì, 27 Giugno, S. A . Em.ma Fra' ANGELO D E MOJANA DI COLOGNA, Gran Maestro del Sovrano Militare Ordine di Malta. Giovedì, 9 Giugno 1983, nel Palazzo Apostolico Vaticano, alla presenza del Santo Padre, si è riunita la Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. Giovedì, 9 Giugno 1983, nel Palazzo Apostolico Vaticano, il Santo Padre ha presieduto la riunione degli Em.mi Signori Cardinali Capi dei sacri Dicasteri della Curia Romana. Da Giovedì 16 Giugno a Giovedì 23 Giugno 1983, il Santo Padre ¡si è recato in Apostolico pellegrinaggio in Polonia, sostando a Varsavia, Niepokalanów, Czestochowa, Poznan, Katowice, Wroclaw, Gòra .Sw. Anny, Cracovia. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 27 giugno 1983. Mons. Clemente Faccani, Arcivescovo tit. eletto di Serra, Pro-Nunzio Apostolico in Kenya. 594 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 26 aprile 1983. Le LL. EE. Mons. Alois Wagner, Vescovo tit. di Siccenna, Vice Presidente del Pontificio Consiglio «Cor Unum»; Mons. Francisco José Cox Huneeus, Vescovo già di Chillan, Segretario del Pontifìcio Consiglio per la Famiglia; P. Marcello Zago, O.M.I., Segretario del Segretariato per i non Cristiani; P. Jordán Gallego Salvadores, O.P., Segretario del Segretariato per i non credenti, Membri della Pontificia Commissione per la Pastorale delle Migrazioni e del Turismo. 4 maggio » Le LL. EE. Mons. Mario Brini, Arcivescovo titolare di Algiza ; Mons. Fiorino Tagliaferri, Vescovo già di Cremona; Mons. Egidio Caporello, Vescovo tit. di Caorle; il sac. Julian Herranz; P. José Castano, O.P.; P. F. Javier Urrutia, S.I.; il Prof. Giorgio Feliciani ; 1'Avv. Giorgio Fermanelli, Consultori delia Sacra Congregazione per i Vescovi. 7 » » P. Marcello Zago, O.M.I., Segretario del Segretariato per i non Cristiani, Consultore del Segretariato per i non credenti. 9 » » Mons. Giovanni Ceirano, Rappresentante Permanente della Santa Sede presso VAgenzia Internazionale dell'Energia Atomica, e Osservatore Permanente della Santa Sede presso l'Organizzazione delle Nazioni Unite per lo Sviluppo Industriale. 17 » » Mons. Antonio Casazza, Capo Ufficio della Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede. 23 » » L'Em.mo Signor Cardinale Sergio Guerri, Membro della Commissione Cardinalizia preposta all'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica. 26 » » L'Em.mo Signor Cardinale William Wakefìeld Baum, Membro del Comitato di Presidenza del Pontificio Consiglio per i Laici. 27 » » S. E. Mons. Raymond Etteldorf, Arcivescovo tit. di Tindari, Consultore della Sacra Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli. 28 » » S. E. Mons. Raymond Etteldorf, Arcivescovo tit. di Tindari, Consultore del Segretariato per l'Unione dei Cristiani. 31 » » P. Pierre Duprey, P.A., Consultore della Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede. 14 giugno » P. Marino Maccarelli, O.S.M., Promotore di Giustizia della Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede. Diarium Romanae Curiae 595 Protonotarii) Apostolico soprannumerario: 12 aprile 1983. Mons. Domenico Mercurio (Monreale). Prelati d'Onore di Sua Santità: 11 » 29 8 12 » » 19 25 » 30 marzo » » aprile » » » » » » » 1983. Mons. Hermann Bauer (Bamberg). » Mons. Walter Schirmer (Bamberg). » Mons. Luigi Skerl (Trieste). » Mons. Angelo Onorato (Cefalù). » Mons. Stefano Giordano (Monreale). » Mons. Giovanni Cucci (Monreale). » Mons. Francesco Sparacio (Monreale). » Mons. Benjamin Almoneda (Caceres). » Mons. Paolo Romeo (Acireale). » Mons. Antonio Maria Vegliò (Pesaro). » Mons. Paul Grichting (Sion). Cappellani dì Sua Santità: 12 » » » 19 22 » aprile » » » » » » 1983. » » » » » » Il sac. Fortunato Cina (Monreale). Il sac. Francesco Cipolla (Monreale). Il sac. Leonardo La Rocca (Monreale). Il sac. Giuseppe Governanti (Monreale). Il sac. Francesco Padilla (Cebú). Il sac. Wladyslaw Curzydlo (Krakow). Il sac. Antoni Siuda (Krakow). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 16 marzo 1983. Al sig. Eduardo Bellia (Italia). » » ». Al sig. Ugo Tonini (Italia). » » . » Al sig. Giuseppe Capizzano (Italia). » » » Al sig. Giovanni Fantesini (Italia). » » » Al sig. P. Vittorio Piazzalunga (Italia). 29 » » Al sig. Vincenzo Bennici (Roma). 10 maggio » Al sig. Atef Danial (Svizzera). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 16 » marzo » 1983. Al sig. Franco Salvatori (Italia). » Al sig. Franco Pignalosa (Italia). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 596 16 » » » » 9 22 marzo » » » » aprile » 1983. » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Ennio Frentano (Italia). Salvatore Nappi (Italia). Ezio Oolbertaldo (Italia). Vittorio Gioia (Italia). Emilio Bellazecca (Italia) Giuseppe Flamini (Italia). Antonio Moretti (Arezzo). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa. 16 » » » » » » marzo » » » » » » 1983. » » » » » » Al sig. Francesco Lapreta (Italia). Al sig. Vincenzo Angeli (Italia). Al sig. Giuliano Consoli (Italia). Al sig. Armando Verna (Italia). Al sig. G. Carlo De Marchis (Italia). Al sig. Angelo Aurigemma (Italia). Al sig. Pier Giorgio Ramini (Roma). Il Cavalierato dell'Ordine di San Silvestro Papa. 4 » 11 marzo » » 9 21 22 aprile » » » 1983. Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Renato Bonari (Siena). Mario Anniballi (Roma). Josef Schuster (Bamberg). Anton Fichtl (Bamberg). Franz Bauer (Bamberg). Angelo Onorato (Cefalù). Giovanni Gambetti (Italia). Gaetano Mucci (Modena). Alfredo Francioli (Arezzo). NECROLOGIO 2 giugno 5 10 » » 15 » 23 26 » » 27 » 28 » 30 » 1983. Card. Julio Rosales, del Titolo del S. Cuore di Gesù Agonizzante a Vitinia. » Mons. Marko Perié, Vescovo di Kotor (Jugoslavia). » Mons. Michael C. O'Neill, Arcivescovo già di Regina (Canada). » Card. Mario Casariego, del Titolo di S. Maria in Aquiro, Arcivescovo di Guatemala (Guatemala). » Mons. Mario Pio Gaspari, Arcivescovo tit. di Numida. » Card. James Robert Knox, del Titolo di S. Maria in Vallicella. » Mons. Luis Baldo Riva, Vescovo Prelato di Chuquibamba (Perú). » Mons. Stephen A. Leven, Vescovo già di San Angelo (Stati Uniti d'America). » Mons. Juvenal Porcayo Uribe, Vescovo di Tapachula (Messico). Pars I, N. 8 1 Augusti 1983 An. et vol. LXXV ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I ACAPULCANAE In Mexico nova Provincia ecclesiastica Acapulcana constituitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quo maius aliquando fidelibus suis contingeret spiritale commodum, ipsi Sacrorum Antistites Conferentiae Episcopalis Mexicanae sodales huic suaserunt Apostolicae Sedi ut, abstractis nonnullis finibus vastiorum provinciarum ecclesiasticarum Mexicanae et Moreliensis, nova inde constitueretur provincia ecclesiastica, cuius esset in urbe Acapulco nuncupata sedes princeps quaeque eiusdem nominis Ecclesia ad dignitatem eveheretur honoremque sedis metropolitanae. Quod cum Nobis usquequaque arrideat consilium et quandoquidem Venerabilis Prater Hieronymus Prigione archiepiscopus titulo Lauriacensis in natione Mexicana Apostolicus Delegatus idem propositum sibi prorsus probari nuntiavit, idcirco Nos consentientes ceterum iudiciis Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium negotiis Sacrae Congregationis pro Episcopis praepositorum libenter omnino preces ita motas suscipimus remque fieri censemus eandem. Suppleto igitur con40 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 598 Officiale sensu, quatenus sit illud necesse, omnium quorum interest vel qui sua interesse id existimaverint, statuimus ac decernimus ea singula ut efficiantur quae continuo consequuntur. Acapulcanam sedem episcopalem, rite seiunctam a metropolitana Ecclesia Mexicana, ad fastigium archiepiscopalis metropolitanae Ecclesiae attollimus cui proinde iura et privilegia cuncta conferimus quibus reliquae illius nominis gradusque Ecclesiae ad iuris communis regulam fruuntur. Nova exin constituatur Ecclesiastica Provincia Acapulcana quae ex memorata illa metropolitana consistat Ecclesia necnon dioecesibus : Chilapensi pariter segregata a metropolitana Ecclesia Mexicana et Civitatis Altamirensis quam dioecesim legitime secernimus a metropolitana Ecclesia Moreliensi. Antistitem pro tempore Acapulcanum dignitate augemus archiepiscopali tum etiam gradu ipso Metropolitae iuribusque simul et privilegiis afficimus quae in Ecclesia Catholica sunt secundum canones sacros ceteris Metropolitis, dum aequalibus etiam officiis obstringimus et oneribus cumulamus quibus illi quoque gravantur. Acapulcanum nunc ipsum Episcopum, Venerabilem Fratrem Raphaelem Bello Ruiz promovendus ad archiepiscopalem dignitatem et Metropolitae gradum, quem iuribus pariter exornamus et privilegiis quibus potiuntur alii per orbem Metropolitae, at oneribus similiter nectimus et officiis quibus illi itidem subiacent. Haec denique singula decreta commendamus Venerabili Fratri superius dicto Hieronymo Prigione exsequenda, cui necessarias universas tribuimus facultates, etiam subdelegandi quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, qui haec aequabiliter curet implenda, onere tamen iniuncto ad Sacram Congregationem pro Episcopis transvehendi primo quoque tempore verum exemplum actus ipsius perfectae exsecutionis. Iubemus tandem singula et omnia hisce Apostolicis Nostris Litteris decreta suam plene sortiri vim tam nunc quam in posterum usque tempus, rebus quibusvis haud quaquam obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum die decimo mensis Februarii, anno millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis © SEBASTIANUS Card. BAGGIO S. Congr. pro Episcopis Praef. Eugenius Sevi, Proton. Apost. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 107883. Acta Ioannis Pauli Pp. II 599 II RONDONIEN. In Brasilia Praelatura Rondoniensis in dioecesis formam redigitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ab ipsa Ecclesiae historia accepimus rationem, qua Christi grex in dioeceses distributus ab Episcopis regitur Apostolorum successoribus, esse ad oves pascendas aptissimam, ideoque expedire, quotiens necessariae et opportunae condiciones id postulent, hanc teneri formam. Quod Nos considerantes Conferentiae Episcopalis Brasiliensis preces libenter exaudivimus, quae a Nobis postulavit ut Praelaturam Rondoniensem, aucto catholicorum numero multiplicatisque religiosis operibus et inceptis, in dioecesis formam redigeremus. Consultis igitur Venerabili Fratre Carolo Furno, Archiepiscopo titulari Abaritano et in Brasilia Apostolico Nuntio, atque Venerabili Fratre Nostro S. R. E. Cardinali Congregationis pro Episcopis Praefecto, suppletoque eorum consensu, quorum intererat, vel sua interesse praesumentium, ex Nostra Apostolica potestate quae sequuntur decernimus. Praelaturam Rondoniensem ad dignitatem dioecesis extollimus, quae posthac Giparanensis appellabitur, finibus servatis, quibus ad hunc diem eadem Praelatura circumscribitur. Novae dioecesis sedem episcopalem collocamus in urbe vulgo Ji-Paranâ nominata, cuius templum ad gradum evehimus cathedralis ecclesiae congruis cum iuribus. Constitutam dioecesim Giparanensem confirmamus suffraganeam metropolitanae Ecclesiae Portus Veteris, eiusque Episcopum, cui honores damus et iura et insignia et privilegia obligationesque imponimus residentialium Antistitum propria, metropoliticae iurisdictioni Archiepiscopi Portus Veteris subdimus. In ea consultores deligantur qui Episcopo auxilio sint, dum canonicorum collegium aliis Apostolicis Litteris instituatur, et mensa episcopalis efficiatur ex Curiae emolumentis, fidelium collationibus et bonis atque possessionibus quae usque ad hoc tempus mensae praelaticiae fuerunt; quod autem pertinet ad seminarium struendum et administrandum normae serventur iuris communis, ratione habita Decreti Concilii Vaticani II (( Optatam totius » et regularum Sacrae Congregationis pro Institutione Catholica. Qua in re excitentur et summo studio foveantur qui sacer- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 600 dotium petant, quorum inde optimi quique Romam mittantur apud Pontificium Collegium Pium Brasiliense, ut philosophicas et theologicas disciplinas exerceant. Cum dioecesis Giparanensis erit constituta, extemplo clerus, qui Praelaturae fuit, ei incardinatus habeatur. In dioecesis denique regimine et administratione, in electione, sede vacante, Vicarii Capitularis et in aliis id generis rebus, sacrorum canonum praescripta perdiligenter adhibeantur. Haec perficienda delegamus Venerabili Fratri Carolo Furno, quem supra memoravimus, facultatibus factis alium quemlibet legandi, ad effectum de quo agitur, in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Sacram Congregationem pro Episcopis peractae exsecutionis actus exemplar sincerum mittendi. Volumus autem ut hae Litterae Nostrae firmae sint nunc et in posterum, contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die undevicesimo mensis Februarii, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI ffi a publicis Ecclesiae negotiis SEBASTIANUS Card. RAGGIO S. Congr. pro Episcopis Praef. Eugenius Sevi, Proton. Apost. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Loco & Plumbi In Secret. Status tab., n. 1076J/8. III BERTUANAE In Carnem nia nova constituitur dioecesis, Bertuana nomine. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Gravissimum officium Nostrum esse existimamus maximam insumere operam ut quod Dominus Iesus Christus Apostolos iussit ad caelos ascensurus : « Praedicate Evangelium omni creaturae » (Me 16, 15) exsequi possimus. Hinc ad Christum trahere quam plurimos studemus, imprimis regionibus prospiciendo, ubi aut Christus gregem non habet, aut tam pusillum, ut hic multis indigeat Pastoribus ad crescendum. Hac de causa, quo vulgandae evangelicae veritati efficacius consule- 601 remus, in Oamerunia novam dioecesim constituendam esse statuimus. Consultis igitur Venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus, qui Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione gerendis negotiis praesunt, et favente sententia audita quorum intererat, dioecesim condimus Bertuanam appellandam, nomine tracto ex urbe Bertoua; quae, distracta certa parte orientali dioecesis Dumensis, addito titulo Abongensis-Mbangensis, efficietur et circumscribetur finibus territoriorum Civilium vulgo ((Lom et Djerem», « Kädei », Boumbangonko » et « Haut-Nyong » dictorum, ceteris finibus integris manentibus. Novam dioecesim suffraganeam facimus archidioecesi Yaundensi, sedemque eius episcopalem in eiusdem urbis Bertoua ecclesia principi collocamus. Quod autem pertinet ad Episcopi adiutores, dioecesani consultores eligantur, donec per alias Apostolicas Litteras canonicorum collegium constituatur. Has vero Litteras Nostras firmas esse volumus et nunc et in posterum, contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die septimo decimo mensis Martii, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI AGNELLUS Card. Rossi a publicis Ecclesiae negotiis 8. Congr. pro Gentium Evang. Praefectus Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Laurus Governatori, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 10182',. IV MTJR ANG AENSIS Detractis quibusdam territoriis a dioecesi Nyeriensi, in Kenia, nova dioecesis conditur nomine Murangaensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quandoquidem aeternam ad gregis dominici salutem praestandam eiusque gubernationem in Kenia certius confirmandam arbitrati essent Venerabiles Fratres eiusdem nationis illius Praesules ipsam dioecesim 602 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Nyeriensem dividi oportere indeque novam excitari ecclesiasticam dicionem, preces hanc in sententiam Apostolicae Sedi moverunt ut rite illud adsequerentur propositum. Qui vero praesunt negotiis Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide Venerabiles Fratres Nostri S. R. E. Cardinales re mature quidem ponderata exceptisque omnium quorum referebat opinionibus pariter consenserunt propositam partitionem constitutionemque fieri usquequaque debere. Haec ideo quae continuo sequuntur iubemus Nos pro Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine effici in actumque prorsus deduci. Fines regionum civilium in Kenia, quae vulgari sermone Muranga et Kirinyaga appellantur quaeque adhuc ad dioecesim pertinuerunt Nyeriensem, seiungimus Nos a commemorata dioecesi ac novam ex illis creamus communitatem ecclesialem cui in posterum nomen erit dioecesis Murangaensis. Huius dioecesis, quam subici volumus Metropolitanae Ecclesiae Nairobiensi simulque iurisdictioni Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide subiacere, sedem episcopalem ipsa in urbe Muranga defigimus ubi templum Deo dicatum sub titulo Sacratissimi Cordis Iesu ad dignitatem provehimus ecclesiae cathedralis. Quod autem attinet ad omnes et singulas causas institutionis et administrationis huius novi gregis, ad Nostrae huius voluntatis exsecutionem et actorum conservationem, praecipimus ut perquam diligenter obtemperetur statutis iam hac de re normis. Has denique Litteras Apostolicas sive in praesens sive in subsequens tempus omne ratas esse censemus contrariis quibusvis rebus haudquaquam obstantibus. Daüim Romae apud S. Petrum die septimo decimo mensis Martii anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis © SEBASTIANUS Card. BAGGIO S. Congr. pro Episcopis Praef. Eugenius Sevi, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 108010. Acta Ioannis Pauli Pp. II 603 V LUBBOKENSIS Detractis de dioecesibus Amarillensi et Angeliana certis partibus nova constituitur dioecesis Lubbokensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Monent prudentia et pastoralis usus ut quae Episcopi ex necessitate aut ex opportunitate petunt, attente Nos perspiciamus et, si res ferat, concedamus. Cum igitur Venerabiles Fratres Rufus Matthiesen, Episcopus Amarillensis, et Iosephus Fiorenza, Episcopus Angelianus, audita Conferentia Episcopali Foederatarum Civitatum Americae Septemtrionalis, postulavissent ut de utraque dioecesi certis detractis partibus nova constitueretur dioecesis Lubbokensis appellanda, Nos, petitione diligenter considerata, cognita favente sententia Venerabilis Fratris Pii Laghi, Archiepiscopi titularis Maurianensis, in Foederatis Civitatibus Americae Septemtrionalis Apostolici Delegati, et consilio audito Venerabilium Fratrum Nostrorum Sacrae Congregationis pro Episcopis negotia agentium, preces exaudiendas esse censuimus, fore fisi ut ex concessione catholicorum non mediocre oriretur bonum. Qua re, eorum suppleto consensu quorum intererat vel sua interesse praesumentium, Apostolica usi Nostra potestate, haec quae sequuntur statuimus et decernimus. A dioecesi Amarillensi distrahimus territorium Comitatuum Scurry, Fisher, Stonewall, Jones et Haskell, et novam Hale, Bailey, Cochran, Hockley, Yoakum, Terry, Lynn, Garza, Lamb, Kent, Gaines, Dawson et Borden, et a dioecesi Angeliana territorium Comitatuum Scurry, Fisher, Stonewall, Iones et Haskell, et novam distractis territoriis constituimus dioecesim Lubbokensem appellandam, iisdem circumscriptam finibus, quibus eadem territoria. Novae dioecesis sedem in urbe Lubbock collocamus, quae erit proinde episcopalis dignitatis, et episcopalem cathedram ponimus in ecclesia Domino Nostro Iesu Christo Regi dicata, ibidem posita, quae hac de causa cathedralis erit et insignibus ac privilegiis fruetur eiusmodi ecclesiarum propriis. Lubbokensem dioecesim suffraganeam facimus archidioecesis Sancti Antonii, eiusque pro tempore Episcopum, honoribus, iuribus, privilegiis ornatum et oneribus atque obligationibus obstrictum quibus ceteri 604 Acta Apostolicae Sedis -r Commentarium Officiate locorum Antistites ornantur et obligantur, metropolitico iuri subici mus Archiepiscopi Sancti Antonii. Mensam episcopalem efficient Curiae emolumenta, fidelium collationes et portio quae ei obveniet ex bonis, ad normam c. 1500 C.I.C. dividendis, quae usque ad hoc tempus mensarum dioecesium Amarillensis et Angelianae fuerunt. Concedimus ut dioecesani consultores pro iure deligantur, donec Capitulum cathedrale constituatur. Quod attinet ad sacrorum candidatorum formationem ius commune servetur, ratione habita Decreti Concilii Vaticani II « Optatam totius » et normarum, quae sunt a Sacra Congregatione pro Institutione Catholica statutae. Novae dioecesis erectione ad effectum adducta, sacerdotes ei Ecclesiae adscripti habeantur, in cuius territorio aut officio funguntur aut beneficio fruuntur; ceteri sacerdotes, clerici, seminarii alumni, incardinati maneant vel incardinentur in Ecclesia, in cuius territorio habent domicilium. Acta denique et documenta ad novam dioecesim, ad eius clerum et fideles et bona externa pertinentia, a Curiis dioecesanis Amarillensi et Angeliana quam primum Curiae episcopali Lubbokensi tradantur, ut in instituendo tabulario custodiantur. Ad haec omnia perficienda Venerabilem Fratrem Pium Laghi, quem supra memoravimus, legamus, datis necessariis et opportunis facultatibus quemlibet alium virum delegandi, ad effectum de quo agitur, modo is sit in ecclesiastica dignitate constitutus, onere imposito ad Sacram Congregationem pro Episcopis sincerum actus effectae exsecutionis exemplum mittendi. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die vicesimo quinto mensis Martii, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis AGNELLUS Card. Rossi S. Congr. pro Gentium Evang. Praefectus Eugenius Sevi, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 108565. Acta Ioannis Pauli Pp. II LITTERAE 605 APOSTOLICAE I Sanctus Casimirus civitatis Radomensis Patronus confirmatur. IOANNES PAULUS PP. I I Ad perpetuam rei memoriam. — Singulari veneratione considerata^ quam Sanctus Casimirus antiquitus habuit et hac quoque nostra aetate habet in dioecesi Sandomiriensi-Radomensi, et magna insuper animorum utilitate in fide et religione maiorum firmanda, Venerabilis Frater Eduardus Materski, eiusdem dioecesis Episcopus, communibus motus tum cleri tum populi catholici votis, eius Sancti electionem in principalem apud Deum Patronum civitatis Radomensis potestate sua ordinaria rite adprobavit. Quoniam vero idem Venerabilis Frater studiose postulavit ut ea electio et adprobatio confirmaretur secundum normam statutam in « Instructione de Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum propriis recognoscendis», n. 30; Nos ex Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino sententia, supplicis preces propenso animo exaudivimus, ideoque suprema Nostra Apostolica auctoritate Sanctum Casimirum principalem apud Deum Patronum civitatis Radomensis declaramus et confirmamus, omnibus iuribus et liturgicis privilegiis iuxta rubricas concessis. Ceteroqui confidimus hinc dioecesis quam supra demonstravimus, praesertim vero urbis Radomensis Christi fideles, copiosos ad vitam suam spirituales fructus esse carpturos. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Martii, Sancti Casimiri festo, anno MDCCCCLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco fc& Sigilli In Secret. Status tab., n. 106586. 606 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Imago « Dominae nostrae ab Assumptione », in dioecesi de Aguas Calientes, sacro diademate coronatur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Quanta demum pietate ac fide quantoque honore ac studio universa ecclesialis communitas de Aguas Calientes in Mexico amplectatur et diu iam prosequatur magnis etiam in pompis Beatissimam Virginem Mariam sub titulo insigni « Dominae Nostrae ab Assumptione » inde luculenter ostentatur quod praecipua intra eandem dioecesim Marialis imago excolitur eodem sub nomine apud cathedralem eadem, quam Decessor Noster Pius X I I ad Basilicae Minoris gradum evehendam curavit, quodque Sanctissima Dei Genetrix eiusdem pariter appellationis dudum renuntiata est caelestis ipsa princeps patrona totius fidelis populi de Aguas Calientes. Quibus rebus congruentem omnino rem Venerabilis Frater Salvator Quezada Limón, Episcopus scilicet de Aguas Calientes, ab hac expetivit Apostolica Sede, ut nempe liceret sibi Nostro nomine et auctoritate sacrum diadema eidem simulacro imponere. Nos autem una cum ipso praevidentes saluberrimum huius honoris ac ritus effectum in fidem et actionem catholici illius populi, atque comprobantes omnia quae hoc de negotio statuit iam Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino secundum concessas sibi a Nobis facultates, prorsus obsecundamus sic motis precibus ac propositis et hisce proinde Litteris Nostraque auctoritate committimus Venerabili Fratri quem diximus, Episcopo de Aguas Calientes munus coronandae ipsius imaginis (( Dominae Nostrae ab Assumptione » in dioecesis propriae cathedrali templo pro Nobis veluti praesentibus ex formula praescripta. Non sine iustissima Nos causa confidimus illud nostro nomine adiectum rite diadema in posteros annos magnopere sustentaturum pietatem marialem eiusdem carissimi Nobis Mexicani populi. Quae vero his Litteris constituerimus rata validaque esse iubemus contrariis rebus quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvni mensis Martii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco ¡5 Sigilli In Secret. Status tab., n. 107329. Acta Ioannis Pauli Pp. II 607 III Sinitur Imago B. M. V. vulgo « Nuestra Señora de la Esperanza » in aede S. Annae de Triana dioecesis Hispalensis, redimiri. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Qui semper castissimam Virginem Mariam, Christi Matrem amabilem, toto corde dileximus, aequo semper animo ea coepta aut inimus aut ineunda probamus, e quibus amplior tantae Virginis gloria promanet : non solum enim decus Matris in beatissimum Filium recidit, qui omnis nobilitatis eius causa est, sed beatae Mariae Virgini redditus honor semper humano generi limpidissimus gratiarum fons fit atque principium. Cum ergo Venerabilis Frater Carolus Amigo Vallejo, Archiepiscopus Hispalensis, ab hac Apostolica Sede, suo clerique populique nomine, petierit ut Venerabilis Frater Noster Iosephus M. Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalis Bueno Monreal, olim Archiepiscopus Hispalensis, redimere sineretur sacram Imaginem B. M. V. quam populus antiqua religione prosequitur in aede S. Annae de Triana, in urbe Hispali : hoc enim tum Patri illi Cardinali magno fore gaudio, qui Mariam Virginem summa pietate colit, tum gregi Christi stimulo ad fidem intendendam; Nos, re qua oporteret consideratione reputata, libenter in eius sententiam concedimus. Quae cum ita sint, iis probatis, quae Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino de re statuit, animo permittimus ut Venerabilis Frater Noster, cuius mentionem fecimus, Nostro nomine atque auctoritate, intra Missae sollemnia, qua hora ac die velit, sacram Virginis Imaginem « Nuestra Señora de la Esperanza » coronare possit, statuta caerimonia. Contrariis nihil obstantibus. Ceterum quod gessimus in divinae Matris laudem tum sacro Hispalensi Pastori, tum Venerabili Fratri Nostro, qui Christi Matrem redimet, tum clero populoque perillustris Ecclesiae Hispalensis felix, faustum, fortunatumque sit. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die VII mensis Aprilis, anno MDCCCCLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco & Sigilli In Secret. Status tab., n. 107926. 608 IV Sinitur Imago B. M. V. quae est in pago Krypno, archidioecesis Vilnensis in Biaîystok, coronari. IOANNES PAULUS PP. I I Ad perpetuam rei memoriam. — Mariam Virginem, castissimam Christi Matrem atque florem convallium pulcherrimum, fuisse ubique tot per saecula summa religione veneratam, cum cetera multa, tum etiam aedes, eius nomini sacrae ostendunt, atque imagines christianum orbem stellantes. Inter has vero est antiquissima illa beatae Matris effigies annumeranda, cara Polonis, quae in pago vulgo Krypno, in archidioecesi Vilnensi, multis iam saeculis a populo pie sancteque colitur. Ad eam enim subeunt turmae fidelium filiorum more precantium ; ab illa innumera beneficia ac prodigia manarunt, ut memoriae mille testantur ; illam tota regio veneratur, sic ut nati parentem, non sine magno fidei emolumento atque incremento pietatis. Ceterum tot in adversis sanctissima Mater, in illo imagine picta, fons fuit omnibus solatii et consolationis. Qua. re, cum Venerabilis Frater, Eduardus Kisiel, Episcopus titulo Limatensis, idemque Administrator Apostolicus archidioecesis Vilnensis in Bialystok, in Polonia, ab hac Apostolica Sede petierit, etiam e cleri atque populi sententia, ut Imago sancta, de qua est sermo institutus, Nostro Nomine et auctoritate pretioso diademate redimire posset, Nos, re bene considerata, rati posse id cultum et amorem augere erga caelestem Reginam, libenter concedimus ut Venerabilis Frater Eduardus Kisiel, seu quem ipse delegaverit, Imaginem B. M. V. quae Krypni colitur, Nostro nomine et auctoritate coronet sic ut petitum est, sollemni ac stata caerimonia, quo die velit. Contrariis nihil obstantibus. Ceterum quae agimus, tum sacro gregi tum piissimo eius Pastoris prosit. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix mensis Aprilis, anno MDCCCCLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco f& Sigilli In Secret. Status tab., n. 108018. Aota Ioannis Pauli Pp. II 609 HOMILÍA ïn foro Sancti Petri habita, ob decretos Venerabilibus Dei Servis Aloisio Versiglia et Callisto Caravario Beatorum caelitum honores.* Gari fratelli e sorelle, 1. Il Vangelo di questa domenica, tra l'Ascensione di Cristo al cielo e l'attesa dello Spirito Santo, nel suo contenuto più profondo ben si adatta alla solenne beatificazione dei due novelli martiri, che oggi la Chiesa presenta alla venerazione dei fedeli. E ben si accorda anche la prima lettura della Messa, che ricorda il sacrificio del Protomartire Stefano. Il Vescovo Luigi Versiglia e il giovane sacerdote don Callisto Caravario, infatti, sono i (( protomartiri » della Congregazione Salesiana, qui riunita in questa gioiosa circostanza attorno all'altare del Signore. La sua esultanza è quella di tutta la Chiesa : ma si capisce che per l'Istituto Salesiano possa avere un caratte tutto particolare, poiché questa solenne cerimonia viene in qualche modo a suggellare, in misura eloquente, oltre un secolo di lavoro nelle missioni in tutti i continenti, a partire dalla Patagonia e dalle terre Magellaniche. Si realizza cosi una visione profetica del Fondatore San Giovanni Bosco, il quale, sognando con predilezione per i suoi figli l'Estremo Oriente, vaticinò frutti meravigliosi e parlò di « calici colmi di sangue ». Chi riceve la Parola di Dio e la custodisce nel suo cuore, diventa inevitabilmente oggetto dell'odio del mondo. I martiri sono coloro che, pur di star fedeli a questa parola di vita eterna, accettano che l'odio del mondo giunga fino al punto di toglier loro la vita terrena. Essi danno una testimonianza particolarmente viva del detto del Signore, secondo il quale chi « perde » per Lui la propria vita, la ritrova. 1 2 2. Il martirio — si dice tradizionalmente — suppone negli uccisori <( l'odio contro la fede » : è a causa di essa, che il Martire viene ucciso. Ed è vero. Questo odio contro la fede può però manifestarsi obiettivamente in due modi diversi : o a causa dell'annuncio stesso della Parola di Dio, oppure a causa di una certa azione morale, che trova nella fede il suo principio e la sua ragion d'essere. * Die 15 m. Maii a. 1983. 1 2 Cf. Gv 17, 14. Cf. Mt 10, 39. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 610 È sempre per la sua testimonianza di fede, che il Martire viene ucciso : nel primo caso, per una testimonianza esplicita e diretta ; nel secondo, per una testimonianza implicita ed indiretta, ma non meno reale, ed anzi in un certo senso più completa, in quanto attuata nei frutti stessi della fede, che sono le opere della carità. In tal senso, l'Apostolo Giacomo può dire con tutta proprietà : « Con le mie opere ti mostrerò la mia fede » . Ne viene quindi che gli uccisori danno mostra di odiare la fede non solo quando la loro violenza si getta contro l'annuncio esplicito della fede, come nel caso di Stefano, che dichiara di «contemplare i cieli aperti ed il Figlio dell'Uomo alla destra di Dio)), ma anche quando tale violenza si scaglia contro le opere della carità verso il prossimo, opere che obiettivamente e realmente hanno nella fede la loro giustificazione ed il loro motivo. Odiano ciò che sorge dalla fede, mostrano di odiare quella fede che ne è la sorgente. Questo è il caso dei due Martiri Salesiani. A questa conclusione sono giunti gli atti del processo canonico. 3 4 3. Secondo l'insegnamento e l'esempio del Divin Maestro, il martirio con cui si dona la vita per i propri amici è il segno del più grande amore. A ciò fanno eco le parole del Concilio Vaticano I I , allorché si afferma : « Il martirio, col quale il discepolo è reso simile al Maestro che liberamente accetta la morte per la salute del mondo, ed a Lui si conforma nella effusione del sangue, è stimato dalla Chiesa come insigne e suprema prova di carità)). E questo perché, come spiega San Tommaso col martirio si dimostra di rinunciare a ciò che abbiamo di più prezioso, cioè la vita, e di accettare ciò che vi è di più ripugnante, cioè la morte, specie se preceduta dal dolore dei tormenti. 5 6 7 I due Martiri Salesiani hanno dato la loro vita per la salvezza e l'integrità morale del prossimo. Si posero infatti a scudo e difesa della persona di tre giovani alunne della missione, che stavano accompagnando in famiglia o sul campo dell'apostolato catechistico. Essi difesero a prezzo del loro sangue la scelta responsabile della castità, operata da quelle giovani, in pericolo di cadere nelle mani di chi non le avrebbe rispettate. Un'eroica testimonianza, dunque a favore 3 Oc 2, 18. 4 At 7, 56. 5 Cf. Gv 15, 13. 6 Lumen gentium, 42. 1 a o e Sum. Theol., I I - I I , q. 124, a. 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 611 della castità, che ricorda ancora alla società di oggi il valore ed il prezzo altissimi di questa virtù, la cui salvaguardia, connessa col rispetto e la promozione della vita umana, ben merita che si metta a repentaglio la stessa vita, come possiamo vedere ed ammirare in altri fulgidi esempi della storia cristiana, da Sant'Agnese fino a Santa Maria Goretti. 4. Il gesto di supremo amore dei due Martiri trova un suo più vasto significato nel quadro di quel ministero evangelico, che la Chiesa svolge a favore del grande e nobile popolo cinese, a partire dai tempi del Padre Matteo Ricci. Infatti, in ogni tempo e in ogni luogo il martirio è offerta di amore anche per i fratelli e in particolare per il popolo a favore del quale il martire si offre. Il Sangue dei due beati sta perciò alle fondamenta della Chiesa cinese, come il sangue di Pietro sta alle fondamenta della Chiesa di Roma. Dobbiamo quindi intendere la testimonianza del loro amore e del loro servizio come un segno della profonda convenienza tra il Vangelo ed i valori più alti della cultura e della spiritualità della Cina. Non si può separare, in tale testimonianza, il sacrifìcio offerto a Dio ed il dono di sé fatto al popolo ed alla Chiesa della Cina. Il Cristianesimo, come dimostra la sua storia millenaria fino ai nostri giorni, si trova a suo agio presso tutte le culture e tutte le civiltà, senza identificarsi con nessuna. Esso trova una spontanea consonanza con tutto quanto c'è di valido in esse, perché l'uno e le altre hanno una medesima origine divina, senza il rischio della confusione o della competizione, perché si pongono su due ordini differenti di realtà : rispettivamente quello della grazia e quello della natura. La gioiosa circostanza di questo rito di beatificazione suscita e rinforza in noi la speranza di un progresso nella elaborazione delle strutture e del dialogo, destinati a favorire questa esigenza di armonizzazione, nel popolo cristiano della Cina, tra la dimensione dell'impegno sociale e della coscienza nazionale, e quella della comunione con la Chiesa universale : una esigenza intrinseca al messaggio di Cristo e conforme alle istanze più profonde delle nazioni e delle culture. La cultura, ogni cultura sale verso Cristo, e Cristo discende verso ogni cultura. Possa anche la Cina, come ogni altra nazione della terra, comprendere sempre meglio questo punto d'incontro. 5. Ma un altro pensiero s'impone alla nostra attenzione. Nello sfondo di questo tragico e grandioso episodio si collocano con evi- 612 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale . El os ha invitado a seguirlo hasta la cruz. Y no se le puede seguir con fidelidad, si ante todo no se le ama profundamente. Por eso, la consagración religiosa os une a Jesucristo vitalmente y se convierte en un vínculo de amor que está pidiendo la amistad, la comunión con El, alimentada con los sacramentos, especialmente con la Eucaristía y la Penitencia, con la meditación de su Palabra, con la plegaria, con la identificación con sus mismos sentimientos. Abrazar los consejos por el Reino de los cielos, significa servir el Reino de Cristo que es la Iglesia. Por eso la vida religiosa dice directa vinculación « a la Iglesia y a su misterio » y redunda en su provecho. Pero recordad siempre que en el proyecto de Cristo no se puede concebir la vida religiosa al margen de los Obispos, o como indiferente a la Jerarquía; porque no se pueden ver los carismas sino al servicio de la comunión y de la unidad del Cuerpo de Cristo. Por eso, no sólo debe quedar siempre excluido cualquier tipo de apostolado o magisterio paralelo al de los Obispos, sino que es de la naturaleza misma de la vida religiosa fomentar con todos los medios la comunión, favorecerla en los fieles, recrearla donde pierde vigor. Tal ha sido la característica de la que siempre han dado prueba todos los Fundadores. 4 5 6 4. Sí, queridos religiosos. Sé que al mencionar a los Fundadores de vuestros Institutos sentís que se remueve dentro de vosotros esa especie de «espíritu de familia» que os identifica con ellos y con vuestros hermanos. Es la sensación de que el carisma es algo vivo, vital, animado por el Espíritu, hecho carne y sangre en vuestra experiencia de formación y de vida religiosa. De esa (( experiencia del Espíritu » que es el carisma de los Funda- 3 Cf. Lumen gentium, 4. 4 Born 4, 25, 5 Cf. Lumen gentium, 44. 6 Cf. 1 Cor 12, 4-11. Acta Ioannis Pauli Pp. II 747 dores, vosotros sois depositarios y responsables. Sois los hijos de esos ((hombres del Espíritu», su presencia viva en la Iglesia de hoy, en estas tierras. Los fieles os reconocen por vuestra vinculación a esos Santos. Y los mismos fieles esperan de vosotros que seáis y actuéis como verdaderos hijos de esos Santos; unidos a Dios y, por El, comprometidos en la promoción de la justicia, en la elevación cultural y humana del hombre, en la causa del pobre. Pero al trabajar ante todo en favor de éste, recordad que no debéis excluir a nadie. 5. No se puede pensar en la obra de los Fundadores sin ver en ellos el Evangelio encarnado, como extendido en la geografía y en la historia de la Iglesia. Ellos os ofrecen, desde esa inequívoca perspectiva evangélica, el ejemplo de una presencia cercana al pueblo y a sus sufrimientos. Ellos, sin dejarse arrastrar por tentaciones o corrientes de carácter político, —un ejemplo válido también hoy para vosotros; porque, como dije a los sacerdotes y religiosos de México, « no sois dirigentes sociales, líderes políticos o funcionarios de un poder temporal»— han sido capaces de encarnar eficazmente la caridad de Cristo, no sólo en palabras, sino en gestos generosos, en servicios e instituciones. Así han dejado huella en la historia, han hecho cultura, han sembrado verdad y vida, de las que seguimos consechando frutos. Este recuerdo, mis queridos hermanos, me permite pediros fidelidad plena al Evangelio y al espíritu de vuestros Fundadores; para que, hoy como ayer, los religiosos viváis la caridad perfecta con profundo sentido de fe, con entrega generosa a la tarea evangelizadora que es vuestro primer cometido, sin permitir nunca que motivaciones ideológicas instrumentalizadoras sustituyan vuestra propia identidad evangélica o inspiren vuestra actuación, que debe ser siempre la de hombres de Iglesia. Desde esta clara convicción, trabajad también con entusiasmo en la dignificación del hombre. 6. Con esa caridad evangélica que, como demuestran vuestros Fundadores, es más concreta y completa que cualquier ideología humana, y que se preocupa del hombre en su dimensión espiritual, material y social, os exhorto a renovar el fervor de vuestra vida y de vuestras obras. Os lo piden los hijos de la Iglesia que viven en estas tierras. Ellos os quieren sentir cercanos, ante todo como guías espirituales, 748 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale como especialistas de la caridad de Cristo, que impulsa a amar a los demás, a trabajar con todas las fuerzas por la justicia y la dignificación del hombre. Ante vuestros ojos están las tareas de evangelización y de formación de las comunidades cristianas. Suplid con vuestra generosidad la falta de vocaciones o las distancias entre los grupos eclesiales, tanto más necesitados de vuestra presencia cuanto más alejados de los grandes centros urbanos o rurales. Educad también la religiosidad popular, para que dé los frutos de esa fe sencilla y generosa que la anima. No dejéis de formar un laicado maduro que asuma responsablemente su puesto dentro de la Iglesia y se entregue con clarividencia a la misión que a él compete de transformar desde dentro la sociedad civil. Y dad preferentemente a los pobres —según indiqué antes-— el pan de la palabra, la defensa de su derecho cuando es conculcado, la promoción, la educación integral y toda posible asistencia que los ayude a vivir con dignidad. Seguid en ello las indicaciones de la enseñanza social de la Iglesia tal como ella la propone. Y tened confianza en esa doctrina social de la Iglesia. Los tiempos que vivimos dan una prueba histórica de su validez. 7. Os pido una atención particular hacia la juventud. Vuestros jóvenes son generosos ; esperan la simpatía y ayuda de cuantos han recibido de sus Fundadores una especial misión de educación cristiana, cultural, laboral, humana. Que no falte, por ello, vuestra presencia en los centros educativos a todos los niveles, donde se deciden los valores que han de informar a quienes regirán un día los destinos de vuestros pueblos. En este importante campo, así como en toda vuestra actividad apostólica —sea individual sea a nivel de comunidad religiosa o Instituto, sea asociados a nivel más amplio— seguid fielmente las orientaciones de vuestros Obispos y demostrad vuestro amor a la Iglesia con el respeto, la comunión y la colaboración que merecen como Pastores de las Iglesias particulares. A través de ellos os uniréis a la cabeza visible de la Iglesia, a quien Cristo confió el carisma de confirmar en la fe a sus hermanos. Y sed asimismo generosos en la ayuda y colaboración con el clero diocesano. Con estas peticiones el Papa renueva su confianza en vosotros, os alienta hacia una creciente fecundidad de vuestros carismas y a la Acta Ioannis Pauli Pp. II 749 entrega entusiasta que debe ser distintivo de vuestra opción radical por Cristo, por la Iglesia y por el hombre hermano. 8. ¿Queréis una clave de fecundidad apostólica? Vivid la unidad, fuente de una gran fuerza apostólica. En la comunión fraterna está, en efecto, la garantía de la presencia de Cristo y de su Espíritu, para llevar a la práctica vuestras responsabilidades, siguiendo las reglas de vuestros Institutos. 7 La Iglesia necesita del ejemplo y testimonio de religiosos que viven la fraternidad evangélica. Los grupos y comunidades esperan la animación fundada en vuestra experiencia de comunión de bienes, de oración en común, de ayuda recíproca. Los jóvenes que llaman a vuestras puertas desean encontrar una vida eclesial que se caracterice por el fervor de la oración, por el espíritu de familia, por el compromiso apostólico. Esos jóvenes son sensibles a los valores comunitarios y esperan hallarlos en la vida religiosa. Sed capaces de acogerlos y guiarlos, cultivando con esmero las nuevas vocaciones, cuya búsqueda debe ser una de vuestras principales preocupaciones. 9. Mis queridos hermanos : Todos vuestros Institutos profesan un amor especial a la Virgen María; bajo diversos títulos y con varias acentuaciones, la Virgen aparece como el reflejo de un Evangelio vivo, y por eso como Madre de todos los religiosos. En su nombre os pido que sepáis mantener el aprecio mutuo de vuestros carismas y la colaboración en vuestras obras de apostolado. A Ella, a María, os encomiendo, para que conserve y acreciente vuestra fidelidad a Cristo y a la Iglesia. A Ella pido el florecimiento y perseverancia de abundantes vocaciones para vuestras familias religiosas. La Iglesia en este área geográfica necesita vuestra presencia, para vivir esa plenitud del Evangelio que es propia de la vida religiosa. Que María, la Virgen fiel y solícita de las necesidades de los hombres, os alcance esta gracia. Así sea. # * * 7 Cf. Perfectae caritatis, 15. 750 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Tegucigalpae, in templo Sanctuario B. Mariae Virginis « de Suyapa » . * Amados Hermanos en el episcopado, queridos hermanos y hermanas: 1. Aquí, junto a la Madre común, saludo ante todo con afecto al Pastor de esta sede arzobispal de Tegucigalpa, a los otros hermanos Obispos, a los sacerdotes, religiosos, religiosas, seminaristas y laicos de esta amada Nación. A todos bendigo de corazón. Cuando ya está para concluir mi visita apostólica a la Iglesia que vive en estas naciones de América Central, Belice y Haití, he querido venir como peregrino hasta este santuario de Nuestra Señora de Suyapa, Patrona de Honduras, madre de cuantos profesan la fe en Jesucristo. Desde esta altura de Tegucigalpa y desde este santuario, contemplo los países que he visitado unidos en la misma fe católica, reunidos espiritualmente en torno a María, la Madre de Cristo y de la Iglesia, vínculo de amor que hace de todos estos pueblos naciones hermanas. Un mismo nombre, María, modulado con diversas advocaciones, invocado con las mismas oraciones, pronunciado con idéntico amor. En Panamá se la invoca con el nombre de la Asunción; en Costa Rica, Nuestra Señora de los Angeles ; en Nicaragua, la Purísima ; en el Salvador se la invoca como Reina de la Paz; en Guatemala se venera su Asunción gloriosa ; Belice ha sido consagrada a la Madre de Guadalupe y Haití venera a Nuestra Señora del Perpetuo Socorro. Aquí, el nombre de la Virgen de Suyapa tiene sabor de misericordia por parte de María y de reconocimiento de sus favores por parte del pueblo hondureno. 2. Los textos bíblicos que han sido proclamados nos ayudan a comprender el misterio y el compromiso que encierra esta presencia de la Virgen Madre en cada Iglesia particular, en cada nación. El Evangelio de San Juan nos ha recordado la presencia de María al pie de la Cruz y las últimas palabras del testamento de Jesús con las que proclama a la Virgen, Madre de todos sus discípulos : « Mujer, ahí tienes a tu hijo». Luego dice al apóstol: ((Ahí tienes a tu Madre. Y desde aquella hora el discípulo la acogió en su casa». En la hora de Jesús, de la Madre y de la Iglesia, las palabras 1 * Die 8 m. Martii a. 1983. ! Jn 19, 26-27. Acta Ioannis Pauli Pp. II 751 del Redentor son solemnes y realizan lo que proclaman : María es constituida Madre de los discípulos de Cristo, de todos los hombres. Y el que acoge en la fe la doctrina del Maestro, tiene el privilegio, la dicha, de acoger a la Virgen como Madre, de recibirla con fe y amor entre sus bienes más queridos. Con la seguridad de que aquella que ha cumplido con fidelidad la palabra del Señor, ha aceptado amorosamente la tarea de ser siempre Madre de los seguidores de Jesús. Por eso, desde los albores de la fe y en cada etapa de la predicación del Evangelio, en el nacimiento de cada Iglesia particular, la Virgen ocupa el puesto que le corresponde como Madre de los imitadores de Jesús que constituyen la Iglesia. Lo hemos podido apreciar en el texto de los Hechos de los Apóstoles : «Todos ellos perseveraban en la oración, con un mismo espíritu, en compañía de algunas mujeres, de María, la Madre de Jesús y de sus hermanos». En el nacimiento de la Iglesia, en Pentecostés, está presente la Madre de los discípulos de Jesús, con el ministerio maternal de reunirlos como hermanos en un mismo espíritu y de fortalecerlos en la esperanza, para que acojan la fuerza que viene de lo alto, el Espíritu del Señor que anima y vivifica la Iglesia de Jesús. 2 Como ya advertían los Padres de la Iglesia, esta presencia de la Virgen es significativa : « No se puede hablar de Iglesia si no está presente María, la Madre del Señor, con los hermanos de éste » . Y así, cada vez que nace la Iglesia en un País, como se puede apreciar en este continente, de México hasta Chile y Argentina, pasando por el istmo centroamericano, o la Madre de Dios se hace presente de una forma singular, como en Guadalupe, o los seguidores de Jesús reclaman su presencia y dedican templos a su culto, para que la Iglesia tenga siempre la presencia de la Madre, que es garantía de fraternidad y de acogida del Espíritu Santo. 3 3. En María se realiza plenamente el Evangelio. Nuestra Señora es miembro excelentísimo, tipo y ejemplar acabado para la Iglesia. Ella es la primera cristiana, anuncio y don de Jesucristo su Hijo, plenitud de las bienaventuranzas, imagen perfecta del discípulo de Jesús. Porque es una síntesis del Evangelio de Jesús, por eso se la reconoce en vuestros pueblos como Madre y educadora de la fe ; se la invoca 4 2 He 1, 14. 3 Cf. Cromado de Aquileya, Sermo XXX, 7; S. Ch. 164, p. 134; Marialis cultus, 28. Cf. Lumen gentium, 53. 4 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 752 en medio de las luchas y fatigas que comporta la fidelidad al mensaje cristiano ; es ella la Madre que convoca a todos sus hijos —por encima de las diferencias que los puedan separar— a sentirse cobijados en un mismo hogar, reunidos en torno a la misma mesa de la Palabra y de la Eucaristía. Solamente María pudo hacer de los apóstoles de Jesús, antes y después de Pentecostés, un solo corazón y un alma sola. Como si Cristo nos quisiera indicar que ha encomendado al cuidado maternal de su Madre, la tarea de hacer de la Iglesia una sola familia donde reine el amor y se ame ante todo a quien más sufre. Sí, en María tenemos el modelo de un amor sin fronteras, el vínculo de comunión de todos los que somos por la fe y el bautismo « discípulos » y (( hermanos » de Jesús. 5 4. Pero la Virgen es también la (( Mujer nueva ». En Ella Dios ha revelado los rasgos de un amor maternal, la dignidad del hombre llamado a la comunión con la Trinidad, el esplendor de la mujer que toca así el vértice de lo humano en su belleza sobrenatural, en su sabiduría, en su entrega, en la colaboración activa y responsable con que se hace sierva del misterio de la redención. No se puede pensar en María, mujer, esposa, madre, sin advertir el influjo saludable que su figura femenina y materna debe tener en el corazón de la mujer, en la promoción de su dignidad, en su participación activa en la sociedad y en la Iglesia. Si cada mujer puede mirarse en la Virgen como en el espejo de su dignidad y de su vocación, cada cristiano tendría que ser capaz de reconocer en el rostro de una niña, de una joven, de una madre, de una anciana, algo del misterio mismo de aquella que es la Mujer nueva; como saludable motivo de pureza y respeto, como razón poderosa para asegurar a la mujer cristiana, a todas las mujeres, la promoción humana y el desarrollo espiritual que les permitan reflejarse en su modelo único : la Virgen de Nazaret y de Belén, de Cana y del Calvario. María en el gozo de su maternidad, en el dolor de la unión con Cristo crucificado, en la alegría de la resurrección de su Hijo, y ahora en la gloria, donde es primicia y esperanza de la nueva humanidad. 5. Queridos hermanos e hijos de este pueblo de Honduras, de donde han salido preciosas iniciativas de catequesis y de proclamación de la Palabra, para llevar el Evangelio a los más pobres y sencillos, a 5 Cf. He 1, 14 y 4, 32. Acta Ioannis Pauli Pp. II 753 6 quienes Jesús reconoce esa sabiduría que viene del Padre : Quisiera resumiros en dos palabras la sublime lección del Evangelio de María : La Virgen es Madre; la Virgen es Modelo. No podemos acoger plenamente a la Virgen como Madre sin ser dóciles a su palabra, que nos señala a Jesús como Maestro de la verdad que hay que escuchar y seguir : «.Haced lo que él os d i g a » . Esta palabra repite continuamente María, cuando lleva a su Hijo en brazos o lo indica con su mirada. Ella quiere que podamos participar de su misma bienaventuranza por haber creido como ella, por haber escuchado y cumplido la palabra y la voluntad del Señor. ¡ Escuchar y vivir la Palabra ! He aquí el secreto de una devoción a la Virgen que nos permite participar plenamente de su amor maternal, hasta que Ella pueda formar, en cada uno de nosotros, a Cristo. 7 8 Por eso hemos de rechazar todo lo que es contrario al Evangelio : el odio, la violencia, las injusticias, la falta de trabajo, la imposición de ideologías que rebajan la dignidad del hombre y de la mujer ; y hemos de fomentar todo lo que es según la voluntad del Padre que está en los cielos : la caridad, la ayuda mutua, la educación en la fe, la cultura, la promoción de los más pobres, el respeto de todos, especialmente de los más necesitados, de los que más sufren, de los marginados. Porque no se puede invocar a la Virgen como Madre despreciando o maltratando a sus hijos. La Virgen por su parte, fiel a la palabra del testamento del Señor, os asegura siempre su afecto maternal, su intercesión poderosa, su presencia en todas vuestras necesidades, su aliento en las dificultades. Ella, la « pobre del Señor » está cerca de los más pobres, de los que más sufren, sosteniéndolos y confortándolos con su ejemplo. 9 6. María es Modelo. Modelo ante todo de esas virtudes teologales que son características del cristiano : la fe, la esperanza y el amor. Modelo de esa fiel perseverancia en el Evangelio que nos permite recorrer con ella « l a peregrinación de la f e » . Modelo de una entrega apostólica que nos permite cooperar en la extensión del Evangelio y en 10 6 Cf. Lc 10, 21. 7 Cf. Lc 1, 45. 8 Cf. Lc 8, 21. 9 Cf. Lumen gentium, 55. 10 Ibid. 58. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 754 11 el crecimiento de la Iglesia. Modelo de una vida comprometida con Dios y con los hombres, con los designios de salvación y con la fidelidad a su pueblo. Invocándola con las palabras del ángel y recorriendo en el rezo del santo rosario su vida evangélica, tendréis siempre ante vuestros ojos el perfecto modelo del cristiano. « H e aquí a tu Madre». El Papa peregrino os repite la palabra de Jesús. Acogedla en vuestra casa; aceptadla como Madre y Modelo. Ella os enseñará los senderos del Evangelio. Os hará conocer a Cristo y amar a la Iglesia; os mostrará el camino de la vida; os alentará en vuestras dificultades. En ella encuentra siempre la Iglesia y el cristiano un motivo de consuelo y de esperanza, porque ((ella precede con su luz al Pueblo de Dios peregrino en esta tierra, como signo de esperanza cierta y de consuelo hasta que llegue el día del Señor » . Con esta esperanza, como signo de compromiso filial por parte de todos y como manifestación de la confianza que hemos depositado en María, Madre y Modelo, quiero dirigir a la Virgen nuestra Señora esta plegaria de ofrecimiento de todos los pueblos de América Central que he visitado en mi viaje apostólico : Ave, llena de gracia,- bendita entre las mujeres, Madre de Dios y Madre nuestra, Santa Virgen María. Peregrino por los países de América Central, llego a este santuario de Suyapa para poner bajo tu amparo a todos los hijos de estas naciones hermanas, renovando la confesión de nuestra fe, la esperanza ilimitada que hemos puesto en tu protección, el amor filial hacia ti, que Cristo mismo nos ha mandado. Creemos que eres la Madre de Cristo, Dios hecho hombre, y la Madre de los discípulos de Jesús. Esperamos poseer contigo la bienaventuranza eterna de la que eres prenda y anticipación en tu Asunción gloriosa. Te amamos porque eres Madre misericordiosa, siempre compasiva y clemente, llena de piedad. Te encomiendo todos los países de este área geográfica. Haz que conserven, como el tesoro más precioso, la fe en Jesucristo, el amor a ti, la fidelidad a la Iglesia. Ayúdales a conseguir, por caminos pacíficos, el cese de tantas injusticias, el compromiso en favor del que más sufre, el respeto y promoción de la dignidad humana y espiritual de todos sus hijos. 1 2 11 12 IUd. 65. IUd. 68. Acta Ioannis Pauli Pp. II 755 Tú que eres la Madre de la paz, haz que cesen las luchas, que acaben para siempre los odios, que no se reiteren las muertes violentas. Tú que eres Madre, enjuga las lágrimas délos que lloran, de los que han perdido a sus seres queridos, de los exiliados y lejanos de su hogar; haz que quienes pueden, procuren el pan de cada día, la cultura, el trabajo digno. Bendice a los Pastores de la Iglesia, a los sacerdotes, a los diáconos, a los religiosos y religiosas, a los seminaristas, catequistas, laicos apóstoles y delegados de la Palabra. Que con su testimonio de fe y de amor sean constructores de esa Iglesia de la que tú eres Madre. Bendice a las familias, para que sean hogares cristianos donde se respete la vida que nace, la fidelidad del matrimonio, la educación integral de los hijos, abierta a la consagración a Dios. Te encomiendo los valores de los jóvenes de estos pueblos; haz que encuentren en Cristo el modelo de entrega generosa a los demás; fomenta en sus corazones el deseo de una consagración total al servicio del Evangelio. En este Año Santo de la Redención que vamos a celebrar, concede a todos los que se han alejado, el don de la conversión ; y a todos los hijos de la Iglesia, la gracia de la reconciliación; con frutos de justicia, de hermandad, de solidaridad. Al renovar nuestra entrega de amor a ti, Madre y Modelo, queremos comprometernos, como tú te comprometiste con Dios, a ser fieles a la Palabra que da la vida. Queremos pasar del pecado a la gracia, de la esclavitud a la verdadera libertad en Cristo, de la injusticia que margina a la justicia que dignifica, de la insensibilidad a la solidaridad con quien más sufre, del odio al amor, de la guerra que tanta destrucción ha sembrado, a una paz que renueve y haga florecer nuestras tierras. Señora de América, Virgen pobre y sencilla, Madre amable y bondadosa, tú que eres motivo de esperanza y de consuelo, ven con nosotros a caminar, para que juntos alcancemos la libertad verdadera en el Espíritu que te cubrió con su sombra ; en Cristo que nació de tus entrañas maternas ; en el Padre que te amó y te eligió como primicia de la nueva humanidad. Amén. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 756 Petropoli Sulensi, ad Christianae doctrinae institutores.* Amados Hermanos en el episcopado, queridos hermanos y hermanas: 1. Llegue ante todo mi saludo cordial al Obispo y Pastor de la diócesis, así como a todos los miembros de esta familia eclesial diocesana, en especial a los obreros de San Pedro Sula y de todo el País. Es un verdadero gozo para mí orar juntos y partir el pan de la Palabra de Dios con vosotros, a quienes ha sido confiada la misión de predicar esa Palabra y de coordinar las celebraciones en las que ella es proclamada. Al hacerlo, soy consciente de poner en práctica, en esta querida nación de Honduras, el ministerio que el Señor confió a Pedro de «confirmar a sus hermanos», de manera particular mediante la predicación de la Palabra de Dios. Por esto precisamente el Papa emprende su predicación de la Palabra de Dios. Por esto precisamente el Papa emprende sus viajes apostólicos : a fin de llevar a los hijos de la Iglesia en todas partes, y a todos los hombres de buena voluntad, la semilla de esa Palabra. Ved pues cómo al ejercer vuestro ministerio en el ámbito de vuestras respectivas comunidades cristianas, cooperáis con el Papa y los Obispos que os han delegado, lo mismo que con los presbíteros, en la evangelización ; y lo hacéis desde vuestro carácter y condición de laicos. 1 2. Quisiera que meditáramos juntos unos momentos sobre la función del predicador de la Palabra y del catequista, tal como el Señor la ha delineado en la parábola que acabamos de oír y en la explicación que la acompaña en el mismo Evangelio. Hay un « sembrador » que «siembra la Palabra». El primer «sembrador» es sin duda el mismo Jesús, que ejerció este ministerio a lo largo de su vida pública; ministerio que El mismo presentó ante Pilatos como « dar testimonio de la verdad » ; la verdad que es en primer término el mismo Jesucristo y su Padre celestial. 2 3 4 * Die 8 m. Martii a. 1983. 1 Cf. Lc 22, 32. 2 Me 4, 14. 3 Cf. Jn 18, 37. 4 Cf. Jn 14, 7. 5 IUd. 17, 3. 5 Acta Ioannis Pauli Pp. II 757 Esta Palabra así predicada por El, si la recibimos bien, tiene poder para salvarnos; según enseña el pasaje del profeta Isaías que también ha sido leído, y del cual se hace eco el Nuevo Testamento. Ahora bien, esta Palabra y este testimonio continúan resonando en la tierra, después de la ascensión del Señor a los cielos, por obra de los Apóstoles que él instituyó y mandó a predicar a (( toda creatura » ; por obra de los sucesores de los Apóstoles y también de toda la Iglesia. Esta es, en efecto, la gloria y la responsabilidad de la Iglesia : proclamar la Palabra de Dios, el Evangelio de Jesucristo, a todos los hombres de los cuales es ((deudora)), como decía de sí mismo el Apóstol Pablo. Por eso el Papa Pablo V I , recogiendo la rica mies dejada por el Sínodo de los Obispos de 1974, publicó esa hermosa descripción de la misión evangelizadora de la Iglesia en el documento que empieza con las palabras « Evangelii nuntiandi ». Estoy seguro que lo conocéis y lo estudiáis en vuestras reuniones de formación. 6 7 8 9 3. Pero ¿qué pasa cuando la escasez de presbíteros y diáconos no permite que ese ministerio de la evangelización de la Palabra llegue a todas partes? ¿La gente se verá privada del pan de la Palabra, como se ve privada del Cuerpo de Cristo en la Eucaristía? Es una gran cosa, muy conforme con la tradición de la Iglesia, que vuestros Obispos hayan resuelto —recogiendo y evaluando laudables iniciativas— delegar especialmente a quienes, como vosotros, bien dispuestos, bien preparados y profundamente conscientes de la tarea que asumen, se ofrecen a responder a este llamado de servir a sus hermanos. Sed pues coherentes con vosotros mismos y con el compromiso asumido. Y preparaos cada vez mejor para cumplir bien vuestro importante y delicado cometido eclesial. Es necesario dejarse penetrar por la enseñanza del Evangelio y de la Iglesia, por la auténtica verdad sobre Cristo, sobre la Iglesia y sobre el hombre. Mi Exhortación « Catechesi tradendae » puede serviros también de guía en esta tarea. Porque os hará falta una actualización constante que perfeccione la preparación, corrija eventuales fallos y os mantenga fieles a la genuina doctrina de la Iglesia; y que a la vez os evite 6 Is 55, 10-11. 7 Cf. v. gr. Sant 1, 21. 8 Cf. Me 16, 15. 9 Cf. Rom 1, 14. 5 0 - A . A . S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 758 cualquier riesgo de caer en instr umentalizaciones politicas o radicalizaciones, que pudieran comprometer el fruto de vuestra noble misión. No dejéis de indicar prudente y sabiamente las implicaciones y aplicaciones sociales de la palabra que predicáis. Y para evitar peligros que pueden surgir, manteneos siempre en estrecha comunión con vuestros Obispos. « El sembrador siembra la palabra », nos dice el Evangelio de Marcos. No lo hace en nombre propio, ni para crear una comunidad que no esté plenamente integrada en la Iglesia local de la que forma parte. Lo hace en nombre de la Iglesia, como colaborador del Obispo y en lugar de los sacerdotes y diáconos, aunque sin poder asumir todas sus funciones. Lo hace también para ayudar a crear e incrementar la Iglesia en cada comunidad local, de manera que haya « u n solo rebaño» bajo « u n solo pastor», Jesucristo. Todo predicador ha de recordar siempre que la palabra que predicamos no es nuestra. No nos predicamos a « nosotros mismos » sino « a Jesucristo » y éste « crucificado » . El mismo Cristo, primer sembrador, y la Iglesia nos confían la Palabra que hemos de proclamar. La encontramos en la Sagrada Escritura leída a la luz de la constante tradición de la Iglesia. Sea pues la Biblia, la Palabra de Dios, vuestra lectura continua, vuestro estudio y vuestra oración; en la Liturgia y fuera de ella, como ha enseñado el último Concilio. Pero leedla siempre según la correcta interpretación hecha por las legítimas Autoridades de la Iglesia. En virtud de la misión recibida, vosotros debéis ayudar a los miembros de vuestras comunidades a aceptar y profundizar su conocimiento de la fe, su amor y adhesión a la Iglesia ; y a la vez les habéis de enseñar a practicar sus devociones tradicionales con verdadero sentido de lo que significan en el contexto de la vida cristiana. Sed pues conscientes de vuestra responsabilidad y alta misión. 10 n 4. Los peligros que asaltan a los oyentes de la Palabra y que están descritos en la explicación de la parábola que comentamos, os acechan también a vosotros : el demonio que viene y se la lleva, la inconstancia y debilidad ante las exigencias de la Palabra, o la persecución « a causa de e l l a » , « l a s preocupaciones del mundo, la seducción de las riquezas 10 11 Cf. Jn 10, 16. Cf. 1 Cor 1, 23. 759 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1 2 y las demás concupiscencias » . Para que podáis ayudar a vuestros oyentes a superarlos, primero debéis superarlos en vosotros. Esto constituye una tarea exigente, hecha de oración, de recurso a los sacramentos, de reflexión profunda y perseverante, de amor a la cruz y a la Iglesia. Vuestra predicación vale mucho, sin duda. Es testimonio que dais a la verdad con vuestros labios. Pero a fin de que seáis testigos creíbles, vuestra vida ha de ser coherente con vuestras palabras. Por ello vuestra conducta ha de reflejar fielmente lo que predicáis. En caso contrario, destruiríais con una mano lo que construís con la otra. Esto significa que vuestra vida de familia, de padres, de esposos, de hijos, de ciudadanos ; vuestra fidelidad al deber de solidaridad con los pobres y oprimidos; vuestra ejemplar caridad, vuestra honradez, son como exigencias ineludibles de vuestra vocación de Delegados de la Palabra. Hemos oído en la lectura del profeta Isaías que la Palabra de Dios, « como la lluvia y la nieve de los cielos » no tornará a él vacía, «sino que realizará» lo que a él plugo y cumplirá «aquello a que ha sido enviada» por Dios mismo. Es la eficacia de la Palabra de Dios que, como decíamos al principio, con una referencia a la carta de Santiago, « puede salvar vuestras almas». Creamos firmemente en esta eficacia de la Palabra divina, que creó el mundo al principio y que, cuando vino la plenitud de los tiempos, se « hizo carne » en el seno virginal de María, a fin de que todos recibiéramos la plenitud de « l a gracia y la verdad», es decir, fuéramos salvados por ella. 13 14 15 16 17 18 5. Recordemos que esa eficacia se realiza sobre todo en la Eucaristía, de la que la celebración de la Palabra es parte integrante, porque a ella prepara y en ella encuentra su consumación. Vosotros, Delegados de la Palabra, responsables de las celebraciones que la tienen por centro, y Catequistas, dejaos poseer y transformar por ella, recibiendo frecuentemente, cuando os sea posible, el Cuerpo y la Sangre del Señor. No olvidéis que vuestro ministerio nunca 12 Of. Me 4, 15-20. 13 Cf. Is 55, 11. 14 Cf. Sant 1, 21. 15 Cf. Gen 1, 3 16 Cf. Gal 4, 4. 17 15 Cf. Jn 1, 14. Ibid. 16, 17. ss. ; Jn 1, 1-3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 760 puede perder de vista esta finalidad : la orientación a la celebración de la Eucaristía por los ministros debidamente ordenados. Quién sabe si un día no surgirán de entre vosotros mismos quienes, teniendo los requisitos establecidos por la Iglesia, se prepararán para el ministerio sacerdotal, culminando así la obra que habéis comenzado « en Cristo Jesús » . Porque la obra de la evangelización no se realiza plenamente sino cuando el pueblo cristiano, convocado y presidido por sus Obispos y sacerdotes, celebra juntamente la muerte y la resurrección del Señor en la Eucaristía. Entonces y sólo entonces ese pueblo es verdadera y plenamente Iglesia. 1 9 20 6. Queridos hermanos : La Virgen Santísima (( guardaba todas estas cosas y las meditaba en su corazón». Ella como nadie « o y e la Palabra de Dios y la cumple», según respondió el mismo Señor a quien alababa su maternidad física. Imitad su ejemplo y poneos bajo su protección, a fin de ser verdaderos Delegados de la Palabra y Catequistas, es decir, oyentes y cumplidores fieles de la misma, para poder predicarla fructuosamente a los demás. Que Ella os aliente en ese camino, como yo también os animo. Y antes de concluir nuestro encuentro, quiero dedicar un particular recuerdo, lleno de afecto, a los niños, a los enfermos y ancianos. A todos os agradezco vuestra presencia en este acto, y os doy mi Bendición Apostólica. 21 22 23 * * * In aëronavium portu Belizensi ad Christifideles congregatos.* Dear brothers and sisters in Christ, 1. It is a great joy for me to be able to spend some time together with you, in Belize, at the end of my apostolic journey to Central America, before I go on to Haiti. I am pleased that my visit takes place on a day that is particulari^ significant for you. It is my privilège, but also my duty, as Successor of the Apostle 19 20 21 22 23 Cf. Cf. Cf. Cf. Cf. Fil 1, 6. Presbyterorum ordinis, Lc 2, 19-21. Ibid. 8, 21; 11-27. Ibid. * Die 9 m. Martii a. 1983. 4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 761 Peter and pastor of the universal Church to ' 'impart to you some spiritual gif t to strengthen you ... that we may be mutually encouraged by each other's faith". This is indeed an hour of faith for all of us. As I greet the authorities of this land, I wish to express my closeness to all of you. I embrace, in the charity of Christ, the young and the old, the Christian families, and ali those who work and suffer and pray for the coming of God's Kingdom on earth. To my brother Bishops and priests and to ali the Religious I offer the expression of my special gratitude for your partnership in the Gospel. 1 2. You have perhaps heard that, in différent places in Central America, during my mission, I have insisted on the thème of unity, the unity of the locai Church, united with its Bishops, and with the other locai Churches, in the unity of the universal Church. Today, I would like to consider with you and for you another aspect of the same major thème of unity, namely the unity to which the various Churches and ecclesial communities are called, in the supreme, organic unity of the one Church of Christ. This, as you know, is what we cali ecumenism, and you also know well that the Second Vatican Council made ecumenism and the ecumenical task one of its major concerns. Indeed, it has published a whole document on the subject of the restoration of unity. And I myself have repeated, since the time I was elected Pope, that one of the first and major tasks of my pontificate is this restoration of unity among all Christians. For this reason, it has been, since the beginning, an important part of the programme of my journey as a pilgrim, to take up the subject of Christian unity and to meet with représentatives of other Churches and ecclesial communities, So it was in Germany, the United States of America, Great Britain, and elsewhere. So it is now here in Belize. I wish, therefore, to greet with brotherly affection in Christ Jesus ali the leaders and members of the Christian Churches and ecclesial communities présent in Belize, in particular the Anglican and Methodist communities here. Ali of you, dear brothers and sisters, together with the members of the Catholic Church must work and pray so that the unity which Christ desires for his followers will be fully realized in truth and charity. Meanwhile, fraternal and sincere collaboration in Christian service will be a sure sign of true discipleship. 1 Rom 1:11-12. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 762 3. We have all heard, in the reading of the Gospel just proclaimed, the repeated références to unity among his disciples, which our Lord wished to express in this solemn prayer to his Father, just before he faced condemnation and death on the Cross. Unity is not a passing référence : it is a central concern of Christ's prayer. It comes back ägain and again in the section wé have read. This insisténce is very revealing. It manifests to us how deeply and intensely the Lord feit about his disciples being one. The unity of all Christians is therefore not something marginal or indifferent, which can be dispensed with. On the contrary, it is the will of Christ. Secondly, the very fact that the Lord prays to his Father for the gift of unity in this decisive moment of his life should impress on us the dangers to such unity, on the part of shortsighted, self-seeking and impassioned men and women, tempted moreover by the Devii, the father of division. It should also impress on us the great responsibility of us ali to work for the restoration of unity when unity has been broken, as has sadly happened many times during the past two millennia. The Lord then, as he approached his own sacrificial death, which he suffered "to gather into one the children of God who are scattered abroad", foresaw the tragedy and scandal of division among Christians, and by the same token he taught us that unity is not to be dismissed as impossible or unnecessary, and that division is not to be accepted as a necessary evil. No, it is his will and the content of his prager that we "be one", as he and the Father "are one". 2 3 4. Thus, we have learned that, when we engage in work for Christian unity, we are accomplishing the will of our Lord. Moreover, we have learned that prayer through, with and in Christ is the main source of this unity. Since prayer for Christian unity, and, if possible, common prayer for Christian unity, is an essential élément of our ecumenical work, let us then be faithful to this prayer. Prayer cannot be what it should be without what the Second Vatican Council calis a change of heart. Another name for this is "conversion", which as we know was the substance of our Lord's first preaching. Ail of us need conversion, or a change of heart, precisely in order to enter 4 2 Jn 11:12. 3 Jn 17:22; cf. 10:30. 4 Unitatis redintegratio, 7. 763 Acta Ioannis Pauli Pp. II fully into Christus thoughts and intentions when he prays for unity. We need to be convinced of the importance of the cause of Christian unity, with all that this implies in the fields of fraternal relations, mutual esteem, collaboration, dialogue, and common witness, study and prayer. 5. This however is not all. The Decree on Ecumenism speaks also about holiness of Ufe. And, indeed, if we pay careful attention to what our Lord, in his priestly prayer, présents as the ultimate model of Christian unity, we cannot but be convinced that unity dépends on holiness. Because he prays "that they may ali be one, even as thou, Father, art in me and I in thee, that they also may be one in us". And again : "that they may be one even as we are one". The reading from the Letter to the Ephesians also puts Christian unity at the same lofty level when it says: "I ... a prisoner for the Lord, beg you to lead a life worthy of the calling to which you have been called ... eager to maintain the unity of the Spirit in the bond of peace". Yes, dear brethren, nothing short of the unity of the Holy Trinity in itself and our unity with the Holy Trinity can bring about full unity among Christians. When we stri ve for this perfect communion among ali Churches and ecclesial communities, this is what we mean : unity shaped, modelled on, and given to us by the Holy Trinity. Let us remember that unity and holiness in the Church go together. When we strive, then, to be good Christians, and true Christians, unity among us should be one of our main goals. 5 6 7 8 6. It is in such a context of Christian life and Christian commitment that the whole ecumenical task should be placed. By this I understand what is called "growing together", that is the set of relations which should exist and grow between Christians living together in the same neighbourhood, and facing together the same world, in which they are called to serve their fellowman and the good of society. By this I understand also the dialogue between our Church and other Churches and ecclesial communities, now being held at différent levéis. But, again, all thèse means and instruments of the ecumenical task 5 Unitatis redintegratio, 8. 6 Jn 17:21. 7 v. 22. « Eph 4:1, 3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 764 should flow f rom the deep source of our Christian vocation, which is founded on the word of God and the Sacrament of Baptism, and finds expression in the common profession of the ancient Creeds of the Ohurch and in the Lord's prayer to his Father for unity among his disciples. And this unity is indeed modelled on the unity of the Most Holy Trinity. This is true ecumenism and these are the true marks of the ecumenical movement. Ecumenism is not meant to serve any merely human goals, including politicai aims of any kind. Ecumenism is not compatible with the blurring of confessional boundaries by the watering down of the content of the faith we have received f rom the Apostles, or by the indiscriminate admission of the faithful of another ecclesial community to the Eucharist of our own. It is certainly not compatible with an aggressive proselytism that disturbs and hurts—sometimes even with unworthy procédures—the degree of unity which an ecclesial community already possesses. Ecumenism is an evangelica! tash and it has to be understood and put into practice only with an evangelica! inspiration and with means true to the Gospel that we have all received f rom Christ. 7. My dear brothers and sisters in Christ, this is the message I am happy to leave to you in Belize. I know that you receive it with an open heart. I pray that you may be given f rom on high the gif t of a still deeper commitment to the cause of holy unity. And I ask you to pray together with me that we may be fìnally blessed with the gift of perfect unity "so that the world may believe". Let us ask this for the glory of the Most Holy Trinity—Father, Son and Holy Spirit— through Jesus Christ our one Mediator, our one Saviour, our one Lord. Amen. 9 # # * Antes de concluir, quiero saludar con afecto y alentar en su fe cristiana a todos los hermanos de lengua española que han querido venir aquí para ver al Papa, procedentes de los Países cercanos. Me es particularmente grata la presencia de los Obispos de la Eegión pastoral del Sudeste de México, acompañados de numerosos fieles. » Of. Jn 17, 21. Acta Ioannis Pauli Pp. II 765 En vosotros, queridos hermanos, saludo también a todos los habitantes de vuestro País, cuya imborrable visita recuerdo siempre con tanto agrado. * * * In Portu Principis, occasione oblata Eucharistici conventus.* Chers frères et sœurs, 1. Me voici avec vous à Port-au-Prince, dans ce pays d'Haïti où j'ai tant souhaité venir, et cette grâce m'a été finalement accordée, à moimême comme à vous, pour qu'ensemble nous puissions louer la très sainte Trinité et l'adorer, rendre un culte à Jésus-Christ, Fils de Dieu et fils de Marie, dans le mystère de son Eucharistie, et vénérer encore sa Mère bienheureuse et notre Mère, Mère de l'Eglise, que vous invoquez sous le titre de Notre-Dame du Perpétuel Secours. Nous célébrons en effet la clôture de votre grand Congrès eucharistique, que vous allez maintenant prolonger et appliquer dans votre vie quotidienne, personnelle, familiale et sociale. Ensemble et dans la joie, nous participons à cette fête, moi le successeur de Pierre et pasteur de tous les fidèles, principe visible de l'unité de l'Eglise, vos évêques, qui tous maintenant sortent de vos rangs, et vous-mêmes, hommes et femmes, jeunes hommes et jeunes filles, enfants et vieillards, fils et filles de ce noble peuple haïtien. Or, je sais bien quel est votre sens de la célébration, de la fête et de la prière. Je le constate ici-même grâce à vos chants et à vos réponses enthousiastes. Je suis heureux d'en être l'occasion et j'en rends grâce à Dieu. 1 Mais il y a plus. Pour la première fois, pendant mes visites en Amérique latine, il m'arrive d'être présent dans un pays dont la population est constituée en majorité de gens de couleur, en particulier de noirs. J'y perçois un signe d'une grande importance, car il m'est ainsi donné d'entrer directement en relation avec la troisième composante de la culture et de la civilisation de ces peuples de l'Amérique latine et centrale: des gens venus d'Afrique, intégrés profondément avec les autres civilisations originaires de l'Amérique elle-même ou venues de * Die 9 m. Martii a. 1983. 1 Cf. Concile Vatican I I , Lumen gentium, n. 18. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 766 l'Europe pour former, à partir de toutes ces richesses, une réalité typique. Ce pays a été le premier en Amérique latine à se proclamer indépendant. Il est donc appelé, d'une façon spéciale, à développer chez lui, dans un climat de liberté, à la mesure de ses moyens et des efforts de tous, une œuvre de véritable promotion humaine et sociale telle que tous ses fils et filles puissent y travailler à l'aise sans se sentir contraints d'aller chercher ailleurs, et souvent dans des conditions pénibles, ce qu'ils devraient trouver chez eux. Je vous salue donc tous et je vous invite à prier et à réfléchir ensemble sur les deux mystères que nous célébrons aujourd'hui : l'Eucharistie et Marie. 2. Vous avez entendu les lectures bibliques qui ont été proclamées. Celle du livre de l'Exode nous parlait de la « P â q u e » , de la délivrance que les fils d'Israël ont reçue alors et dont notre fête de Pâques assure la commémoration. C'était encore une fête de la liberté, où l'agneau offert et mangé rappelait la communion renouvelée avec le Seigneur et avec les frères, et de même son «passage» pour assister, accompagner et délivrer son peuple, prisonnier de l'Egypte pharaonique, pour l'acheminer ensuite vers la terre promise. Or, dans l'Evangile de Jean lu à cette messe, c'est la même Pâque que l'on commence à célébrer. Mais le « passage » dont il est fait mention, c'est celui de Jésus lui-même, dont « l'heure était venue de passer de ce monde au Père » . Il ne s'agit pas pour lui, pour ses disciples et pour nous-mêmes, de sortir d'Egypte, d'un exode temporel et géographique. Il s'agit, comme le dit admirablement l'évangéliste saint Luc dans la scène de la Transfiguration, de son exode, de son départ vers le Père, qui allait s'accomplir à Jérusalem, et qui s'accomplit à « l ' h e u r e » de sa Passion, de sa mort et de sa Eésurrection. 2 3 Cet exode et ce départ sont marqués par l'amour: « L u i (Jésus), qui avait aimé les siens qui étaient dans le monde, les aima jusqu'à l'extrême » . C'est l'amour qui a poussé Jésus vers la mort de la croix : « Il m'a aimé et s'est livré pour moi » . Et c'est aussi l'amour qui lui a inspiré de nous laisser l'Eucharistie. 4 5 2 Jn 13, 1. 3 Cf. 9, 31. 4 Jn 13, 1. Ga 2, 20. 5 767 Acta Ioannis Pauli Pp. II 3. L'Eucharistie, nous le savons bien par notre catéchèse, c'est le sacrement de son corps et de son sang qu'il a offerts lui-même une fois pour toutes, afin de nous délivrer du péché et de la mort, et qu'il a confiés à son Eglise pour qu'elle en fasse son offrande propre, sous les espèces du pain et du vin, et qu'elle en nourrisse perpétuellement ses fidèles, nous-mêmes, qui entourons cet autel. L'Eucharistie est donc le sacrifice par excellence, celui du Christ sur la croix, toujours offert par les évêques et les prêtres au bénéfice de tous les chrétiens, vivants et morts. L'Eucharistie est en même temps une nourriture spirituelle, celle dans laquelle nous recevons le Christ lui-même, tout entier, Dieu et homme, qui nous nourrit de sa propre substance, et nous fait ainsi semblables à lui, chacun de nous et tous ensemble. C'est l'Eucharistie en effet qui fait l'unité de l'Eglise, laquelle est le Corps mystique du Christ : « Puisqu'il y a un seul pain, nous sommes tous un seul corps : car tous nous participons à cet unique pain ) ) . 6 7 Cette présence du Christ sous les espèces du pain et du vin, nous la reconnaissons et nous l'adorons, quand elle est gardée dans le tabernacle, pour permettre aux chrétiens de venir prier le Seigneur en le contemplant dans son très saint Sacrement, tout au long des jours, et aussi pour qu'on puisse porter la communion aux malades et aux mourants. Nous lui rendons un culte public, quand elle est célébrée, lors d'un Congrès eucharistique ou à l'occasion de la Fête-Dieu. Cette présence réelle parmi nous, dans la célébration de l'Eucharistie et toujours en relation avec elle, c'est, pour nous chrétiens, l'un des signes de l'Emmanuel, Dieu-avec-nous, comme Isaïe appelait le Messie à venir. 8 4. L'évangéliste saint Jean, qui Eucharistie, et nous en a montré pour la nôtre, nous décrit aussi, Jésus, le lavement des pieds. Pourquoi a-t-il voulu mettre à 9 10 nous a transmis la promesse de cette l'enjeu pour la foi des disciples et à l'occasion de la dernière cène de 11 6 Cf. He 9, 26-28. 7 1 Co 10, 17. 8 Cf. Is 7; Mt 1, 23. 9 Cf. Jn 6, 51-59. 10 IUd. 60-71. 11 Cf. Jn 13, 1-16. la place du récit de l'institution de Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 768 l'Eucharistie, qui se trouve chez les autres évangélistes, et même chez saint Paul, ce récit du lavement des pieds? Il nous en donne lui-même la clef, en encadrant le récit, comme vous l'avez entendu, d'une référence à l'amour suprême de Jésus — « Il les aima jusqu'à l'extrême » —, et de son exhortation à suivre l'exemple qu'il vient de nous donner : « Si je vous ai lavé les pieds, moi le Seigneur et le Maître, vous devez vous aussi vous laver les pieds les uns aux autres » . 12 1 3 1 4 Je suis sûr que vous le comprenez bien, chers frères et sœurs d'Haïti. Qui participe à l'Eucharistie est appelé à suivre l'exemple de Jésus qu'il a reçu en lui ; il est appelé à imiter son amour et à servir son prochain, jusqu'à lui laver les pieds. Et comme nous, c'est l'Eglise, l'Eglise tout entière, l'Eglise en Haïti, qui doit s'engager à fond pour le bien des frères et sœurs, de tous, mais surtout des plus pauvres, précisément parce qu'elle vient de célébrer un Congrès eucharistique. En réalité ne célèbre-t-elle pas toujours l'Eucharistie? Or l'Eucharistie, c'est le sacrement de l'amour et du service. Vous avez choisi comme slogan de votre Congrès : « Il faut que quelque chose change i c i » . Eh bien, vous trouvez dans l'Eucharistie l'inspiration, la force et la persévérance pour vous engager dans ce processus de changement. Il faut bien en effet que les choses changent. En préparant le Congrès, l'Eglise a eu le courage de regarder en face les dures réalités actuelles, et je suis sûr qu'il en est de même pour tous les hommes de bonne volonté, pour tous ceux qui aiment profondément leur patrie. Certes, vous disposez d'un beau pays, aux ressources humaines nombreuses. Et l'on peut parler chez vous du sentiment religieux inné et généreux, de la vitalité et du caractère populaire de l'Eglise. Mais les chrétiens ont constaté aussi la division, l'injustice, l'inégalité excessive, la dégradation de la qualité de la vie, la misère, la faim, la peur d'un grand nombre; ils ont pensé aux paysans incapables de vivre de leur terre, aux gens qui s'entassent, sans travail, dans les villes, aux familles disloquées, aux victimes de diverses frustrations. Et pourtant, ils sont persuadés qu'il y a des solutions, dans la solidarité. Il faut que les « pauvres » de toute sorte se reprennent à espérer. L'Eglise garde en ce domaine une mission prophétique, inséparable de sa mission reli12 Cf. 1 Co 11, 17-34. 13 Jn 13, 1. 14 Jn 13, 14. Acta Ioannis Pauli Pp. II 769 gieuse, et elle demande la liberté de l'accomplir : pas pour accuser, et pas seulement pour faire prendre conscience du mal, mais pour contribuer de façon positive au redressement, en engageant toutes les consciences et plus particulièrement la conscience de ceux qui portent une responsabilité dans les villages, dans les cités et au niveau national, à agir conformément à l'Evangile et à la doctrine sociale de l'Eglise. En effet, il y a certainement un profond besoin de justice, d'une meilleure distribution des biens, d'une organisation plus équitable de la société, avec davantage de participation, une conception plus désintéressée du service de tous chez ceux qui ont des responsabilités; il y a le désir légitime, pour les médias et la politique, d'une libre expression respectueuse des opinions des autres et du bien commun ; il y a le besoin d'un accès plus ouvert et plus aisé aux biens et aux services qui ne peuvent rester l'apanage de quelques-uns: par exemple la possibilité de manger à sa faim et d'être soigné, le logement, la scolarisation, la victoire sur l'analphabétisme, un travail honnête et digne, la sécurité sociale, le respect des responsabilités familiales et des droits fondamentaux de l'homme. Bref, tout ce qui fait que l'homme et la femme, les enfants et les vieillards puissent mener une vie vraiment humaine. Il ne s'agit pas de rêver de richesse, ni de société de consommation, mais il s'agit, pour tous, d'un niveau de vie digne de la personne humaine, des fils et filles de Dieu. Et cela n'est pas impossible si toutes les forces vives du pays s'unissent dans un même effort, comptant aussi sur la solidarité internationale qui est toujours souhaitable. Les chrétiens veulent être des gens de l'espérance, de l'amour, de l'action responsable. Oui, le fait d'être membres du Corps du Christ et de prendre part à son banquet eucharistique vous engage à promouvoir ces changements. C'est votre façon de vous laver les pieds les uns aux autres, à l'exemple du Christ. Vous le ferez sans violence, sans meurtres, sans luttes intestines, qui souvent n'engendrent que de nouvelles oppressions. Vous le ferez dans le respect et l'amour de la liberté. Je félicite tous ceux qui y travaillent, qui défendent les droits des pauvres, souvent avec des moyens pauvres, je dirais « l e s mains nues». Et je fais appel à tous ceux qui disposent du pouvoir, de la richesse, de la culture, pour qu'ils comprennent leur grave et urgente responsabilité vis-à-vis de tous leurs frères et sœurs. C'est l'honneur de leur charge; je leur dis à eux aussi que j'ai confiance en eux et que je prie pour eux. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 770 5. Nous éprouvons le même besoin de conversion en nous tournant vers la très sainte Vierge, Notre-Dame du Perpétuel Secours, qui a été l'objet de votre première dévotion, et ensuite tout au long de votre histoire. Cette dévotion est et doit être libératrice. Rappelons les paroles de la lettre aux Galates que nous venons d'entendre : « Quand est venu l'accomplissement du temps, Dieu a envoyé son Fils, né d'une femme et assujetti à la loi, pour payer la libération de ceux qui sont assujettis à la loi, pour qu'il nous soit donné d'être fils adoptifs». Cette femme, bénie entre toutes, vous la connaissez bien. C'est grâce à son acceptation libre, à sa foi et à son obéissance, que « notre libération » a été payée par la mort de son Fils. C'est grâce à sa coopération à l'œuvre rédemptrice de celui-ci « qu'il nous a été donné d'être fils adoptifs». Voilà pourquoi nous l'aimons et la vénérons comme notre Mère. Voilà pourquoi nous sommes tenus de l'imiter dans sa foi, son obéissance et son engagement à collaborer à la mission de son Fils, dans la situation concrète où nous nous trouvons, où vous vous trouvez en Haïti. Ainsi donc, quand vous priez avec votre chapelet, en méditant les mystères de la vie, de la mort et de la Résurrection du Christ, en vous unissant de cœur à la présence de Marie en chacun d'eux, soyez bien conscients que cela vous engage à vivre et à œuvrer comme de fidèles disciples, qui participent aux mêmes mystères et en reçoivent les fruits. Que votre dévotion soit intelligente et active, digne de ceux et de celles qui ont reçu dans leurs cœurs (d'Esprit du Fils de Dieu, qui crie : Abba, Père » ! Qu'elle ne soit pas une nouvelle forme de soumission «aux éléments du monde», un nouvel « e s c l a v a g e » comme certaines pratiques syncrétistes, inspirées par la peur et l'angoisse devant des forces que l'on ne comprend pas ! Non, vous êtes des fils et des filles de Dieu, libérés par le Christ Jésus né de la Vierge Marie. Soyez dignes de votre filiation divine et de celle qui vous relie à Marie! Ayant accepté de renoncer au péché et de donner votre foi au Christ, avec Marie, relevez la tête et reconnaissez 15 16 1 7 18 15 Ga 4, 4-5. 16 Cf. Lc 1, 42. Ga 4, 7. 17 18 19 Ga 4, 3. Ibid. 19 Acta Ioannis Pauli Pp. II 771 avec elle la prédilection de Dieu pour les humbles, les affamés, pour ceux qui pratiquent l'amour. Je vous confie à elle, tous et chacun, évêques, prêtres, religieux, religieuses, originaires de ce pays ou venus comme missionnaires, séminaristes si nombreux, peuple bien fidèle et si éprouvé de ce beau pays d'Haïti qui comporte tant de jeunes, et aussi vos compatriotes émigrés ou exilés. Je lui demande d'intercéder pour vous auprès de son Fils pour qu'il vous soit donné de mener une vie tranquille et vraiment digne. Et j'invoque aussi sur vous la protection de saint Pierre Olaver, le grand saint noir, gloire de votre race, dont l'Eglise entière vous est redevable. 20 Haïtiens tou patou, mouin avèk nou. Mouin béni nou aktout koeur mouin. Kouraj ! Kinbé fè-m ! Bon Dieu Gran met la avèk nou ! Jésu-Kri sé f rè nou! Léspri Sin sé limiè nou ! Mari sé manman nou! (Haïtiens de partout, je suis avec vous. Je vous bénis de tout cœur. Courage ! Tenez ferme ! Dieu est avec vous. Jésus-Christ est votre frère. L'Esprit Saint votre lumière! Et Marie votre mère!). Je supplie Dieu de vous bénir, le Père, le Fils et le Saint-Esprit. Amen. * # # In Portu Principis, ad episcopos Consilii episcopalis Latino-Americani sodales.* Amados Hermanos en el episcopado: Os invito a uniros a mi ferviente agradecimiento a la divina Providencia, por haber querido que culminara con este acto mi viaje apostólico a la zona de América Central, que he querido visitar respondiendo a un verdadero impulso del corazón. Circunstancias de personas, de tiempo y de lugar hacen este en20 Cf. Lc 1, 46-55. * Die 9 m. Martii a. 1983. 772 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cuentro particularmente precioso para mí. Las personas son las vuestras, miembros directivos o delegados a esta reunión del Consejo Episcopal Latinoamericano. El tiempo u ocasión es la apertura de la XIX Asamblea General del CELAM. El lugar, esta isla a cuya parte oriental llegó Cristóbal Colón hace casi medio milenio, descubriendo el Nuevo Mundo, al que vino a la vez la luz del Evangelio. Al tener la alegría de entretenerme con vosotros —como hermano mayor entre los hermanos— quiero reflexionar con vosotros sobre algunos puntos que nos sugieren las presentes circunstancias. I. SER OBISPO HOY EN AMÉRICA LATINA Vosotros representáis a los casi 700 Obispos de Latinoamérica, los padres y guías de una grey que dentro de poco constituirá casi la mitad de los católicos de todo el mundo. Con vuestra dedicación, en medio a no pocas dificultades, sacrificios y renuncias, cumplís la misión que el Buen Pastor os encomendó para la salvación de vuestros fieles. Sois las cabezas visibles de otras tantas Iglesias Particulares diseminadas a lo largo y a lo ancho de este subcontinente, deseosos de ser fieles a vuestro exigente cometido de Obispos en el actual momento de América Latina. 1. Obispos de un pueblo profundamente religioso Hace cuatro años, los Obispos presentes en Puebla trataron de examinar en profundidad las características del pueblo del que el Señor los constituyó Pastores. Un pueblo profundamente religioso, que pide el pan de la Palabra de Dios, pues en El pone su confianza. Un pueblo cuya religión, en su forma cultural más característica, es expresión de la fe católica. Por eso se ha podido decir que, a pesar de las deficiencias presentes, la fe de la Iglesia ha sellado el alma de América Latina, constituyéndose matriz cultural del Continente. Por eso no se puede ser hoy Obispo en América Latina sin tener presentes estos hechos. Ellos dan a vuestros Países una fisonomía que los distingue de otros Países. Vuestros pueblos, marcados en su interior por la fe católica, imploran la profundización y fortalecimiento de su fe, la instrucción religiosa, el don de los sacramentos, todas las formas de alimento para su hambre espiritual. Aota Ioannis Pauli Pp. II 773 Sin embargo —hay que darse también cuenta de ello con humilde lucidez y realismo— problemas graves pesan sobre este pueblo desde el punto de vista religioso y eclesial : la crónica y aguda escasez de vocaciones sacerdotales, religiosas y de otros agentes de pastoral, con el consecuente resultado de ignorancia religiosa, superstición y sincretismo entre los más humildes; el creciente indiferentismo, si no ateísmo, a causa del hodierno secularismo, especialmente en las grandes ciudades y en las capas más instruidas de la población; la amargura de muchos que, a causa de una opción equívoca por los pobres, se sienten abandonados y desatendidos en sus aspiraciones y necesidades religiosas; el avance de grupos religiosos, a veces carentes de verdadero mensaje evangélico y que con sus métodos de actuación poco respetuosos de la verdadera libertad religiosa, ponen serios óbices a la misión de la Iglesia Católica y aun de las otras Confesiones cristianas. El Obispo latinoamericano no puede dejar de examinar este amplio cuadro de exigencias pastorales. Lo hará con el temor que inspira la clara conciencia del deber asumido ante la Iglesia, pero al mismo tiempo con viva confianza en los recursos de la gracia. Así se colocará ante esa muchedumbre de pequeños que piden ansiosamente el pan de la Palabra, del conocimiento de Dios, del aliento espiritual, del pan de la Eucaristía, para distribuir el cual faltan dramáticamente ministros. 1 2. Obispos entregados a su misión espiritual Ser Obispo hoy en América Latina es buscar, muchas veces aun a costa de altas dosis de tiempo, de salud, de talento, respuestas adecuadas a esa ansiosa búsqueda espiritual de todo un pueblo; para evitar que ese pueblo pudiera mendigar en otros sitios el pan que acaso no encontrara en su Iglesia o en sus Pastores. No es este el lugar para profundizar en temas que ya he tratado en otros momentos de este viaje apostólico. A vosotros y a vuestros hermanos obispos, solidarios en mis sufrimientos y consolación, os confío el conjunto de reflexiones y orientaciones pastorales sembradas durante los pasados días, y que pueden ayudar a la Iglesia en todo el subcontinente. A vosotros dejo el cuidado de hacerlas fructificar más profundamente en el terreno fecundo de vuestras Iglesias. Pero no puedo menos de aludir concretamente a algunas impor2 1 2 Of. Lam 4, 4. Cf. 2 Cor 1, 7. 51 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 774 tántes tareas, típicamente episcopales, que bastarían para llenar la acción pastoral de un Obispo, y que al contrario dejarían un vacío, si no fueran cumplidas debidamente. Me refiero, como podéis fácilmente imaginar, — a la convocación de numerosos y calificados jóvenes y a su cabal formación al sacerdocio o a la vida religiosa; — al máximo cuidado a prestar a los laicos para procurar su activa inserción en la Iglesia y su eficaz acción en la sociedad ; — a la catequesis, instrumento único para la educación en la fe de las futuras generaciones, que las oriente a un dinamismo social; — a la preocupación pastoral por la familia. Para lograr todo eso, ser Obispo hoy en América Latina consistirá siempre, y con creciente urgencia, en ser ante todo predicadores de la Palabra revelada. Os exhorto a hacerlo, Hermanos queridos, no sólo predicando personalmente, sino también —ya que cada Obispo es « distribuidor de la Palabra de la verdad » — tratando de que, con la ayuda de vuestras Iglesias, la Palabra de Dios no se vuelva escasa. Y en esta transcendental misión, sed maestros y guías en la fe, proponiendo sin ambigüedades la doctrina de la Iglesia; vigilad con bondad y firmeza por su integridad y pureza, y eventualmente corregid las desviaciones doctrinales o morales que tanto daño y confusión crean entre los fieles. Sed asimismo santificadores de un pueblo, por fortuna abierto al Absoluto de Dios y anhelante de respuestas de fe a las cuestiones que se pone sobre sí mismo, sobre la vida, el sufrimiento, la muerte, el más allá. No ceséis de exhortar y convocar a vuestros sacerdotes para su misión, tan cercana a la vuestra. Preparad bien a los jóvenes que aspiran al sacerdocio ministerial, para que sean mañana servidores de su pueblo en sus necesidades espirituales, sin olvidar las de carácter material. Llamad a la conciencia de los religiosos y religiosas para que, con su carisma propio, con la plena disponibilidad que les asegura su consagración y con el testimonio de su vida marcada por la adoración, el espíritu de las bienaventuranzas y la dimensión escatològica, aporten su indispensable contribución a la evangelización de estas gentes, sedientas de valores sobrenaturales. 3 4 3 2 Tim 2, 15. 4 Cf. 1 Sam 3, 1. Aota Ioannis Pauli Pp. II Será su cruz para un Obispo en América Latina, pero constituirá también su más gratificante tarea, consagrar su tiempo, sus energías, sus dones de espíritu y de corazón, a construir —aun en medio de tribulaciones, carencias y dificultades— comunidades cristianas, pobres quizá en recursos humanos, pero ricas en fe y en una inagotable caridad. 3. Obispos para un pueblo que sufre Ser Obispo hoy en América Latina es también sentirse Pastor de un pueblo que en los últimos años ha conocido ciertamente notables progresos materiales y que comienza a ofrecer al mundo el resultado de sus esfuerzos en muchos campos de la civilización, pero que conoce todavía —y ésta es su contradicción radical— inmensas zonas de miseria, de analfabetismo, de enfermedad, de marginación. Un análisis sincero de la situación muestra cómo en su raíz se encuentran hirientes injusticias, explotación de unos por otros, falta grave de equidad en la distribución de las riquezas y de los bienes de la cultura. A este problema se añade otro de igual gravedad : la historia reciente hace ver con frecuencia que, sea por idealismo mal orientado, sea por presión ideológica, sea por interés de partido o de sistemas dentro del juego de las hegemonías, muchos jóvenes ceden a la tentación de combatir la injusticia con la violencia. Y así, al querer reprimirla con otra violencia, se desencadena el proceso que a todos nos apena e inquieta. Vuestra sensibilidad pastoral os sugiere —y en esto os confirman las orientaciones de Puebla— que en medio de las extensas masas de pobres que constituyen en gran parte vuestras Iglesias, los más pobres deben tener una preferencia en vuestro corazón de padres y en vuestra solicitud de pastores. Pero sabéis y proclamáis que tal opción por ellos no sería pastoral ni cristiana, si se inspirase en meros criterios políticos o ideológicos; si fuese exclusiva o excluyente; si engendrara sentimientos de odio o de lucha entre hermanos. Las Iglesias de todo el mundo os están agradecidas por el testimonio que dais de una opción que consiste en estar cerca de los más pobres, sin excluir a nadie, para enseñarles a superar lo que sea indigno del hombre. Para enseñarles a progresar, no para volverse ricos puramente, sino para ser más. Os invito a ser paternalmente sensibles al sufrimiento de vuestros fieles e hijos más pobres y abandonados. A hacer que, como la de Roma, vuestras Iglesias «presidan» ellas también, según su capa- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 776 cidad, « a la caridad ». Que vuestras comunidades, con sus presbíteros y diáconos al frente sean, cada vez más, promotoras de desarrollo humano integral, de justicia y equidad, en beneficio ante todo de los más necesitados. Que crezcan la comunión y la participación. Que las tareas temporales de la justicia, de la paz, del bienestar, de la instrucción y la educación, de la salud y del trabajo cuenten siempre con laicos bien preparados y seguros, porque reciben oportunamente la luz de la fe y el apoyo espiritual que, en virtud de vuestra ordenación, vosotros y vuestros sacerdotes nunca les negáis. 4. Obispos constructores de unidad En medio a los conflictos, al círculo vicioso de la muerte, al drama de la violencia que ya hizo correr tanta sangre inocente, sean los Obispos esos « principios, signos e instrumentos de comunión » que el Concilio reconoce en ellos. No siempre, desgraciadamente, lograréis derribar el muro de la separación; pero como hombres a quienes «fue confiado el ministerio de la reconciliación » , jamás vuestra palabra o vuestros gestos deberán alargar las divisiones o agravar las rupturas. Trabajad siempre, en la medida de vuestras posibilidades, con sabiduría y paciencia, en favor de la concordia y la paz. Sea vuestra presencia y actividad de Pastores estímulo constante y ayuda para la reconstrucción de esa paz que supere los conflictos. 5 6 I I . E L CELAM Encontrándoos reunidos vosotros, Obispos, para una Asamblea del CELAM, siento el deber de dirigir una palabra, aunque breve, a este propósito. He tenido la alegría de dirigir un saludo particular a los miembros de este Organismo eclesial, con ocasión del 25 aniversario de su fundación, en la misma ciudad donde nació : Río de Janeiro. Lo hago de nuevo al tener este encuentro con sus responsables y delegados, congregados para una importante reunión de trabajo. El CELAM tiene indudablemente en la Iglesia un lugar especial por su originalidad. Las características geosociales de América La5 Of. Ef 2, 15. 6 Cf. 2 Cor 5, 18. Acta Ioannis Pauli Pp. II III tina favorecieron el nacimiento y propician la existencia de este organismo, difícilmente realizable en otros Continentes. Es superfluo deciros con qué interés y atención acompaño sus programas y actividades. También los Episcopados de otros Continentes, conocedores de vuestra historia y que siguen vuestras realizaciones, no esconden su admiración y estímulo. Todos tenemos bien presente que el CELAM no es ni puede ser una super-Conferencia ; no sustituye ni desplaza a las diversas Conferencias Episcopales en sus competencias y responsabilidades. Es, por su naturaleza y por su primigenia definición, un servicio a esas Conferencias, en la línea de las exigencias y necesidades que éstas presentan. Sin embargo, los casi 28 años de existencia y actuación han demostrado cuan precioso es este servicio ; por eso mismo el CELAM se ha convertido en un punto de encuentro, donde los Pastores tienen la posibilidad de reunirse, para intercambiar experiencias, ayudarse mutuamente y animarse unos o otros en la común brega pastoral. En esa línea de servicio, sucede también que, prescindiendo de connotaciones jurídicas, el CELAM sirva de punto de referencia o espacio de coordinación pastoral, en beneficio de una u otra Conferencia Episcopal o de los Obispos individualmente considerados. Quisiera animaros a llevar adelante, sin desmayos, la vocación y misión de esta institución eclesial. Que no cesen de perfeccionarse y crecer en eficacia sus estructuras, ni de clarificarse sus objetivos. Organícense cada vez mejor los Departamentos, Secretariados e Institutos. Y tengan siempre, las personas que en él trabajan, la convicción de servir a una digna causa de la Iglesia. Invoco la bendición divina sobre los trabajos que comienzan, dando gracias a Dios por cuanto este organismo ha hecho a lo largo de sus 28 años de vida. Y al expresar mi gratitud a los dirigentes que terminan ahora sus mandatos, pido al Señor que ilumine a quienes tomarán en sus manos los destinos del CELAM, para que lo conduzcan por los caminos de fiel servicio a la Iglesia en América Latina, en espíritu de comunión y leal colaboración con la Iglesia universal y con el Sucesor de Pedro. I I I . OBISPO PARA UNA RENOVADA EVANGELIZACIÓN Y ahora, hermanos Obispos, desde estas tierras que vieron el alba de la fe en el Nuevo Continente, es natural que evoque « l a obra evangelizadora de la Iglesia en América Latina», iniciada con el des- 778 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cubrimiento. Obra erizada de dificultades, marcada por limitaciones y lagunas, pero también por generosos y admirables logros. Mirando boy el mapa de América Latina con más de 700 diócesis, su personal insuficiente pero entregado, sus cuadros y estructuras, sus líneas de acción, la autoridad moral de la que disfruta la Iglesia, bay que reconocer en ello el fruto de siglos de paciente y perseverante evangelización. Cinco siglos casi exactos. De hecho, el año 1992, ya bastante próximo, señalará el V centenario del descubrimiento de América y del principio de la evangelización. Como latinoamericanos, habréis de celebrar esa fecha con una seria reflexión sobre los caminos históricos del subcontinente, pero también con alegría y orgullo. Como cristianos y católicos es justo recordarla con una mirada hacia estos 500 años de trabajo para anunciar el Evangelio y edificar la Iglesia en estas tierras. Mirada de gratitud a Dios, por la vocación cristiana y católica de América Latina, y a cuantos fueron instrumentos vivos y activos de la evangelización. Mirada de fidelidad a vuestro pasado de fe. Mirada hacia los desafíos del presente y a los esfuerzos que se realizan. Mirada hacia el futuro, para ver cómo consolidar la obra iniciada. La conmemoración del medio milenio de evangelización tendrá su significación plena si es un compromiso vuestro como Obispos, junto con vuestro Presbiterio y fieles; compromiso, no de re-evangelización, pero sí de una evangelización nueva. Nueva en su ardor, en sus métodos, en su expresión. A este propósito permitidme que os entregue, sintetizados en breves palabras, los aspectos que me parecen presupuestos fundamentales para la nueva evangelización. El primero se refiere a los ministros ordenados. Al terminar su medio milenio de existencia y a las puertas del tercer milenio cristiano, la Iglesia en América Latina necesitará tener una vitalidad, que será imposible si no cuenta con sacerdotes numerosos y bien preparados. Suscitar nuevas vocaciones y prepararlas convenientemente, en los aspectos espiritual, doctrinal y pastoral es, en un Obispo, un gesto profético. Es como adelantar el futuro de la Iglesia. Os encomiendo, pues, esa tarea que costará desvelos y penas, pero traerá también alegría y esperanza. El segundo aspecto mira a los laicos. No solamente la carencia de sacerdotes, sino también y sobre todo la autocomprensión de la Acta Ioannis Pauli Pp. II 779 Iglesia en América Latina, a la luz del Vaticano II y de Puebla, hablan con fuerza sobre el lugar de los laicos en la Iglesia y en la sociedad. El aproximarse del 500 aniversario de vuestra evangelización debe encontrar a los Obispos, juntamente con sus Iglesias, empeñados en formar un número creciente de laicos, prontos a colaborar eficazmente en la obra evangelizadora. Una luz que podrá orientar la nueva evangelización —y es el tercer aspecto— deberá ser la del documento de Puebla, consagrado a ese tema, en cuanto impregnado de la enseñanza del Vaticano II y coherente con el Evangelio. En este sentido es necesario que se difunda y eventualmente se recupere la integridad del mensaje de Puebla, sin interpretaciones deformadas, sin reduccionismos deformantes ni indebidas aplicaciones de unas partes y eclipse de otras. Que estos próximos años que os acercan a hechos tan significativos, os encuentren, queridos Hermanos, llenos de confianza en un nuevo esfuerzo evangelizados Sean prenda y garantía de éxito en esta misión las tres características que distinguen la piedad de vuestros pueblos : el amor a la Eucaristía, la devoción a la Madre de Dios, la unión afectuosa al Papa, como Sucesor de San Pedro. Os acompañe en este camino la Bendición Apostólica que de corazón os imparto. Así sea. 780 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS LAQUEDONIENSIS-ASCULANAE APULIAE D E C R E T U M De finium mutatione. De animarum profectu apprime sollicita, quaecumque pastorale ministerium rectius componendum poscit, perlibenter Apostolica Sedes iisdem favere satagit. Quapropter, cum Exc.mus P. D. Nicolaus Agnozzi, Episcopus Laquedoniensis, postulaverit, atque Exc.mus P. D. Marius Di Lieto, Episcopus Asculanus et Ceriniolensis, postulationi consenserit, ut territorium paroeciae vulgo Rocchetta S. Antonio in finibus municipii civilis eiusdem nominis in Apulia regione exsistens, ad dioecesim tamen Laquedoniensem, Campaniae regionis, pertinens, in iurisdictionem transferatur Episcopi Ordinarii Asculani Apuliae, Sacra Congregatio pro Episcopis, vigore facultatum a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia Pp. I I , sibi tributarum, re mature perpensa, memoratam paroeciam Rocchetta S. Antonio a dioecesi Laquedoniensi separat et finitimae dioecesi Asculanae Apuliae perpetuo adscribit, mutatis hac ratione utriusque dioeceseos limitibus. Simul cum territorio paroeciae, ecclesiae, oratoria, domus, piae fundationes et quaelibet alia bona ad paroeciam spectantia adnectuntur. Documenta et acta eamdem paroeciam et bona respicentia a Curia Laquedoniensi ad Curiam Asculanam Apuliae et Ceriniolensem transmittantur. Episcopis Ordinariis fas erit de praesentis eiusdem paroeciae curionis incardinatione et ministerio disponere. Ad haec perficienda Sacra Congregatio pro Episcopis Exc.mum P. D. Nicolaum Agnozzi quem supra memoravimus deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 781 onere imposito ad eamdem Sacram Congregationem authenticum exemplar actus peractae executionis quam primum mittendi. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 25 mensis Maii, anno 1983. SJ SEBASTIANUS Card. RAGGIO, Praefectus L. © S. SB Lucas Moreira Neves, Archiep. tit. Feraditanus maior, a Secretis SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM EOMANA Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Hyacinthi M. Cormier, LXXVI Magistri Generalis O. P. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate, et de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. «Accommodata renovatio vitae religiosae simul complectitur et continuum reditum ad omnis vitae christianae fontes primigeniamque institutorum inspirationem et aptationem ipsorum ad mutatas temporum condiciones. ... Ideo fideliter agnoscantur et serventur Fundatorum spiritus propriaque proposita, necnon sanae traditiones, quae omnia cuiusque instituti patrimonium constituunt» (Perfectae Caritatis, n. 2). Salutaria monita haec et praecepta, quae sancta Dei Ecclesia 782 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nostra aetate providentissime tulit, ad omne tempus nos referre docet, si plurium sanctorum acta apprime pervolvamus. Eorum quippe fuit nova semper virtutum exempla in semet aliisque instaurare, evangelica consilia rite profitentibus ; necnon in regno caelorum, velut scriba doctus, de thesauro suo nova et vetera proferre (cfr. Mt 13, 52). Quod studium, quod munus fuit huius Christi servuli, tam vivendi norma quam regendi mansione grandaevi. Aureliae in Gallia (Orléans) die 8 Decembris a. 1832 natus et postridie baptizatus, Ludovicus Henricus unicus filius fuit Francisci Cormier et Margaritae Bracquemond, aromatum negotiatorum. Seminarii dioecesani alumnus, vota castitatis, oboedientiae et paupertatis in privato nuncupavit et in Tertio Praedicatorum Ordine inscribi voluit, sanctum Dominicum, patris instar ac magistri, solacio et consilio sibi ut adesset adprecatus. Vixdum presbyter ordinatus, die nempe 17 Maii a. 1856, ab antistite Felice Dupanloup, clarae memoriae viro, veniam petiit Praedicatorum Ordinem amplectendi, paucos abhinc annos in Gallia restitutum per eximium oratorem Fratrem Henricum Lacordaire, eiusque discipulum Fratrem Vincentium Jandel supremo moderamine rectum. In quo nomen Hyacinthum Mariam accepit et anno sequenti Flaviniaci (Flavigny) votorum professionem emisit, sexaginta per annos fideli cultu et grato animo adimpleturus, sicut ipse in hora mortis Deo coram et fratribus testatus est. Tam diutina in terris conversatione, cum infirma continenti valetudine, et dulcis patientiae incremento sibi et sodalibus suavi non umquam intermissa cura profuit : siquidem novitiorum magistrum Corbarae, quinquies priorem conventualem, terque provincialem egit Tolosae cum huius nominis provincia, Fratrum Praedicatorum incunabulis illustris, anno 1865 in pristinum fuit restituta. Quo in munere, ministerii verbi gratia, sodales in Brasiliam misit. Anno 1891 Eomam accitus ab Ordinis magistro Andrea Frühwirth socius eius, et anno 1896 procurator generalis apud Sanctam Sedem institutus est. Regimine autem universo, cui anno 1904 erat praepositus, ad extremum fere vitae est perfunctus. Eodem etiam tempore Consultor exstitit Sacrarum Congregationum S. Ofiicii et de Propaganda Fide. Pro fratribus suis in vocatione adhortandis et firmandis, instaurando omnia in Domino et Dominico, sicut sibimet statuerat, multiplici verbo et scripto ceterisque, ac legifer pater Dominicus, mediis est usus. Divinae laudis canticum in primis afferendum fovit, litur- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 783 gicis iuxta ritum Ordinis libris perpolite editis. Assiduum sacrae Theologiae et, velut ipsius animae, Scripturae studium auxit, nova promulgata Studiorum Ratione. Efficientissime providit scholis biblicis et theologicis, Hierosolymis ac Friburgi in Helvetia nuper conditis ; idemque auctor fuit ut, iuxta Capitulorum generalium postulata, aedibus et disciplinis aptum Collegium, Angelicum appellatum, anno 1908 Romae fundaretur. Quod, uti pontificium Athenaeum Pius X reliquis Ecclesiae alumnis patere statuit et Ioannes XXIII in Pontificiam Universitatem a S. Thoma in Urbe erexit. Quattuor Ordinis provincias restauravit duasque novas instituit. Yitas sanctorum imitatus imitandique causa conscripsit, una cum libris quibus titulus est : L'instruction des novices, Retraite fondamentale, Retraite ecclésiastique d'après l'Evangile et la vie des Saints. <( Scripta ista — ut Censor theologus quidam animadvertit — non solum omnia doctrinae catholicae apprime consona inveniuntur, sed non communis scientiae et sanctitatis virum manifeste arguunt» (Summarium de Scriptis, p. 23). Christifidelibus quibusvis, praesertim religiosam vitam exigentibus, dicto suasit, opere iuvit, exemplo fulsit; alacri potissimum corde effectus circa quos, una aliave via, sanctum Dominicum sequi noverat. Monialium ergo saepta reiecit, plures Sororum congregationes Praedicatorum Ordini adnumeravit, duarum e quibus alter fuit fundator. Multimodis cunctis subvenit, nec orationibus auxiliari desiit, continuo Deiparae Virginis a Rosario fisus patrocinio. Venerandus igitur Familiae Dominicanae videtur magister et sedulus auctor, ea praeditus caritate et iustitia qua ((homo concordat legi ordinanti actus omnium virtutum in bonum commune» (S. Th., I I - I I , 58, 5). Cuius mores si inspicimus, nobis suademus fuisse quemadmodum de sancto Dominico tradit beatus Iordanus de Saxonia : « Inerat ei firma valde mentis aequalitas et placidam interioris hominis compositionem manifesta de foris benignitate prodebat. Ubicumque versaretur sive in via aut in domo semper aedificatoriis affluebat sermonibus, abundabat exemplis, quibus ad amorem Christi saeculive contemptum audientium animi flecterentur. Omnes homines largo excipiebat caritatis sinu, et cum omnes diligeret ab omnibus amabatur. Verus erat paupertatis amator, vilibus utens indumentis, et in cibo simul ac potu modum temperatissimum observabat » (Libellus de principiis Ordinis Praedicatorum, nn. 103-104, 107-108). Fuit namque Hyacinthus Maria Cormier fidelis servus et prudens, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 784 constitutus a Domino super familiam suam, salubri et aequo regimine communiendam. Quem Dominus in gaudium suum vocavit Romae, ad sanctum Clementem, die 17 Decembris, anno 1916, cum Fratres Praedicatores sollemnia agerent ob septies revolutum saeculum ab Apostolica sui confirmatione. De tanto viro, qui a Pio X sanctus omnibus praedicabatur, Processus ordinarii in Urbe et alibi annis 1935-1938 constructi sunt, ad causam Beatificationis introducendam, cuius decretum latum est die 22 mensis Iunii anno 1945, plurimis antea scriptis re visis. Processus autem apostolici annis 1947-1948 adornati fuerunt. Peculiaris autem super virtutibus factus est Consultorum congressus die 1 Iunii anno 1982 et Patrum Cardinalium coadunatio die 1 Martii anno 1983, relatore Em.mo Domino Mario Aloisio Ciappi. Utrimque amplum datum est suffragium. De favorabili utriusque disceptationis exitu certior est factus Summus Pontifex Ioannes Paulus I I , die 21 Martii eodem anno, per subscriptum Cardinalem Praefectum; et Sanctitas Sua responsum Sacrae Congregationis ratum habens, mandavit ut decretum super Servi Dei virtutibus concinnaretur. Quod cum rite factum esset, Summus idem Pontifex hodierno die, accitis cardinalibus infrascripto Praefecto et Mario Aloisio Ciappi, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a secretis ceterisque de more convocandis, iisque astantibus, sollemniter declaravit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis Servi Dei Hyacinthi Cormier, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 14 mensis Maii, Anno Domini 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. SB S. 83 Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Diarium Romanae Curiae 785 DIARIUM ROMANAE C U R I A E Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: Martedì, 23 Agosto 1983, S. E. il Maresciallo SEKO, Presidente della Repubblica dello Zaire. MOBUTU SESE Da Domenica 14 Agosto a Lunedì 15 Agosto 1983, il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio a Lourdes. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici Sua Santità Giovanni Paolo II ha nominato : 30 agosto 1983. S. E. Mons. William Aquin Carew, Arcivescovo titolare di Telde; Pro-Nunzio Apostolico in Giappone, S. E. Mons. Nicola Rotunno, Arcivescovo titolare di Minori, Pro-Nunzio Apostolico in Siria; Mons. Giovanni Battista Morandini, Arcivescovo titolare eletto di Numida, Nunzio Apostolico in Rwanda. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 26 aprile 1983. Le LL. EE. Mons. Alois Wagner, Vescovo tit. di Siccenna, Vice Presidente del Pontifìcio Consiglio « Cor Unum » ; Mons. Francisco José Cox Huneeus, Vescovo già di Chillan, Segretario del Pontificio Consiglio per la Famiglia; i Padri Marcello Zago, O. M. L, Segretario del Segretariato per i non Cristiani e Jordán Gallego Salvadores, O.P., Segretario del Segretariato per i non credenti, Membri « de iure » e « durante munere » della Pontificia Commissione per la pastorale delle Migrazioni e del Turismo. 786 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 25 giugno 1983. Le LL. EE. Mons. Enrico Dias Nogueira, Arcivescovo (ii Braga; Mons. Raffaele Bello Ruiz, Arcivescovo di Acapulco; Mons. Laurindo Guizzardi, Vescovo di Bagé; Mons. Anthony Bevilacqua, Vescovo tit. di Acque Albe di Bizacena; i Padri Jean Beyer, S.I.; Graziano Tassello, O. S. ; Silvano Tornasi, O. S. ; Eltin Daly, O. F. M. Cap., Consultori delia Pontificia Commissione per la Pastorale delle Migrazioni e del Turismo. 9 luglio » Mons. Eugenio Sbarbaro, Consigliere di Nunziatura nella Delegazione Apostolica negli Stati Uniti d'America, Osservatore Aggiunto della Santa Sede presso l'Organizzazione degli Stati Americani (O.S.A.). 6 agosto » S. E. Mons. Emmanuel Milingo, Arcivescovo già di Lusaka, Delegato Speciale della Pontificia Commissione per la Pastorale delle Migrazioni e del Turismo. Protonotari Apostolici soprannumerari: 2 4 aprile 1982. Mons. Francis Rafael López Mercado (Mayagüez). maggio » Mons. Florentino F. Cinense (Cabanatuan). Prelati d'Onore di Sua Santità: 23 agosto 1982. Mons. Maximilian Hollnsteiner (Linz). 30 » » Mons. Víctor Tamayo (Barranquilla). 13 novembre » Mons. Giovanni Rutigliano (Terlizzi). Mons. Ioannes Zimolin (Gurk). 9 dicembre » Mons. Ioannes Hornböck (Gurk). » » 19 marzo 1983. Mons. John Joachim (Gurk). » » » Mons. Francis Lawrence Flynn (Nelson). maggio 3 » Mons. Józef Maika (Wrociaw). 4 » » Mons. Lamberto M. Bundoc (Cabanatuan). » » » Mons. Luciano Yosuico Gueco (Cabanatuan). Mons. Luigi Maioli (Urbanía). 11 Mons. Marco A. Castro Gómez (Bogotá). 14 » » Mons. Alvaro Fandiño Franky (Bogotá). » » » Mons. Alvaro Ortiz Carrillo (Bogotá). » » » » » » Mons. Rafael Antonio Ovalle Serrano (Bogotá). Mons. Carlos Sánchez Torres (Bogotá). » » » » Mons. Enrique Sarmiento Angulo (Bogotá). 4 giugno » Mons. Franco Biffi (Lugano). 14 » » Mons. Osvaldo Renzi (Terni-Narni). 13 » Mons. Faustino Sainz Muñoz (Madrid). » » » Mons. Félix del Blanco Prieto (León). Mons. Vincenzo Tedesco (Nocera de' Pagani). 30 » Diarium Romanae Curiae 787 30 giugno 1983. Mons. Giovanni Luigi Lajolo (Novara). 6 luglio » Mons. Francesco Canalini (Osimo). » » » Mons. Pietro Biggio (Iglesias). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 16 dicembre 1982. Al sig. Leopold Speiser (Wien). La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 1C giugno 1983. Al sig. Maurice Parat (Versailles). La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 16 dicembre 1982. Al sig. Gerhard Egger (Wien). 4 marzo 1983. Al sig. Luigi A vallone (Napoli). 9 maggio » Al sig. Antonio Esposito (Italia). » » » Al sig. Beniamino De Maria (Otranto). 14 Al sig. Vincenzo Ferro (Campobasso). » » 4 giugno » Al sig. Louis Assémat (Pamiers). 20 » Al sig. Vito Terribile Wiel Marin (Padova). » » » Al sig. Giovanni Borsetti (Roma). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 4 febbraio 1983. Al 25 » » Al » » » Al 7 marzo » Al 16 » Al » Al 29 » » 21 aprile » Al » » » Al 28 » » Al 25 maggio » Al 27 » Al » » Al » » » » Al sig. Joseph Vranken (Rotterdam). sig. Martin 0. Estrella (Manila). sig. Livio Pellegrini (Padova). sig. E. Clemens Theodorus Bischoff (Utrecht). sig. Laurent van Der Schuerent (Gand). sig. Herman Joseph Gelissen (Utrecht). sig. René Arnoux (Besançon). sig. André Vielle (Besançon). sig. Joannes Gottfried Peter Boogaarts (Utrecht) sig. Guy Regnault de la Mothe (Paris). sig. Giovanni Pesci (Roma). sig. Luciano Sergi (Roma). sig. Fulvio Fabbretti (Roma). La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 20 giugno 1983. Al sig. Tommaso Rubbi (Roma). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 788 La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 16 dicembre 1982. Al sig. Wolfang Holzmann (Wien). 29 marzo 1983. Al sig. Joannes De Vroede (Mechelen-Brussel). » » » Al sig. André Nerinckx (Mechelen-Brussel). » » » Al sig. Boger Sheen (Mechelen-Brussel). 14 aprile » Al sig. Gianni lotti (Reggio Emilia-Guastalla). » » » Al sig. Galileo Scorticati (Reggio Emilia-Guastalla). 3 maggio » Al sig. Paride Piselli (Terni-Narni). 30 » » Al sig. Bortolo Pampanin (Belluno). NECROLOGIO 11 agosto 12 14 16 » » » 19 20 28 » » » » » 1983. Mons. Jacques Grent, Vescovo già di Amboina (Indonesia). » Mons. Heraldo C. Barotto, Vescovo tit. di Ceciri. » Mons. Wilhelm Cleven, Vescovo tit. di Sasima. » Mons. Felipe de Jesús Cueto González, Vescovo già di Tlalnepantla. » Mons. Francis C. Mazzieri, Vescovo già di Ndola. » Mons. Thomas Ryan, Vescovo già (li Clonfert (Irlanda). » Mons. Viktor Buric, Arcivescovo già di Rijeka-Senj, Fiume-Segna (Jugoslavia). » Mons. Edward A. McGurkin, Vescovo già di Shinyanga (Tanzania). Pars I, N. 10 1 Octobris 1983 An. et vol. LXXV ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE DECRETALES Beato Crispino a Viterbio, Laico professo O.F.M. Capuccinorum, Sanctorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM « Laetamini in Domino et exsultate, iusti, et gloriamini, omnes recti corde» [Ps 81,11). Profecto, qui Deo ut filii adhaerent, eius se voluntati permittentes, noxis non se commaculant, a rebus abstinent vanis, habent unde, in secundis et adversis, iugiter gaudeant. Quae laetitia, propria quidem cunctorum, qui ad christianarum virtutum fastigium pervenerunt, significantius manifestata est in sancto Francisco Assisiensi, « perfectae laetitiae » praecone, eiusque germano filio spirituali et sectatore studioso, Crispino a Yiterbio, quem primum ex quo Pontificatum inivimus, in Sanctorum Caelitum album referre statuimus. Eius natale solum fuit Viterbium, urbs rerum gestarum memoriis artisque operibus nobilis, quae tum Patrimonii beati Petri finibus continebatur. Ibi ergo die xui mensis Novembris anno MDCLXVIII in lucem est editus, Petri nomine sibi imposito in sacro baptismate. Parentes eius, Ubaldus Fioretti et Martia, qui labore manuum victum quaeritabant, honestam et admodum piam vitam duxerunt, filios in timore Domini educantes. In hac domestici convictus sede egregie institutus et ad religionem informatus, puerulus praesertim oboedientia enituit, quam parentibus 52 - A. A. S. 790 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale volens exhibuit necnon, genitore e vivis erepto, patruo, qui eius curam suscepit. Fulsit etiam in eo singularis cultus, quo beatam Mariam Virginem prosequebatur ; qui admodum crevit, postquam puer quinque annorum, a matre ductus ad sanctuarium, a Quercu appellatum et Viterbio propinquum, Deiparae Virginis est servitio oblatus. Tunc ipse eam in Matrem accepit. Adulta aetate hanc oblationem quotannis festo die Annuntiationis Domini maxima devotione renovavit, qui per totum vitae cursum beatam Dei Genetricem suavissimo Matris nomine vocavit et ut Dominam et Patronam specialissimam filii in modum et humili obsequio coluit. Initia litterarum et grammaticae didicit quidem, sed propter egestatem parentum coactus est egredi schola et artem sutoriam, in qua patruus versabatur, exercere ; quam quidem fecit, donec in saeculo vixit. Se abnegandi studio iam illo tempore captus, noctu, aliis dormientibus, surrexit e lectulo, ut super nudum pavimentum cubaret ; quandoque vero clam in inferius cubiculum descendit, ubi, remotis arbitris, se funibus flagellaret. Ieiunium etiam diligentius servavit ita ut patruus, timens ne adulescens tabesceret macie, maiore cibi portione eum iusserit uti, qua extenuatum corpus reficeret. Ita, exemplo ad virtutem necessariis civibusque praelucens, Viterbii vitam duxit usque ad aetatem viginti trium fere annorum. Interim vero, divino lumine illustrante, rerum temporalium vanitatem et aeternarum praestantiam altius perspiciens, statuit relinquere saeculum et consilium de capessendo statu religioso secum ipse coepit agitare. Cupivit quidem vehementer nomen dare instituto, in quo secundum veterum eremitarum morem uni Deo inter labores et austeritates vacaret; cum vero in publica supplicatione, quae Viterbii fiebat ad divinum implorandum auxilium in quadam civitatis necessitate, fortuito vidisset modestiam novitiorum Capuccinorum pie incedentium, deliberavit eorum se aggregare Familiae. Nactus occasionem adventus in urbem Viterbium Praesulis Provinciae, ab eo petiit enixe ut se inter religiosos laicos benigne ascriberet. Quamvis non satis firma candidati valetudo rem dissuadere videretur, tamen idem moderator provincialis eius precibus obsecundavit. Repugnaverunt autem adulescentis proposito propinqui, imprimis mater, aegre ferens quod filio orbaretur et hic inter Fratres Minores Capuccinos humilem statum laicorum deligeret; obnisi sunt etiam quidam illius Ordinis sodales, maxime superior domus novitiatus, propter infirmitatem corporis, qua is laborare videbatur. Acta Ioannis Pauli Pp. II 791 Verumtamen, omnibus huiusmodi difficultatibus divina ope superatis, Petrus voti est compos factus ac die x x i i mensis Iulii anno M D C X C i i i in Capuccinorum Religionem cooptatus, assumpto nomine Crispini ad honorem S. Orispini, sutorum caelestis Patroni. Probationis tempus religiosi animi ardore transegit, quo etiam iussus est experimenta dare virium ad sustinenda laboriosa officia fratrum laicorum idonearum. Die demum x x n mensis Iulii anno M D C X C i v summa pietate votorum sponsione se Deo in omne tempus obligavit. Exinde Orispinus, qui ultimum locum sibi elegit, ministeria demissae menti suae congruentia, variis in Ordinis coenobiis obiit : in domo oppidi Tulphae addictus est coquinae, unde anno MDCXCVII in Urbem est ascitus ut in Romano valetudinario Capuccinorum infirmis deserviret. Cum vero id muneris secum ferre putabatur quiddam honoris, petiit ut ad viliora officia destinaretur. Missus est ergo Albanum, ubi iterum in coquina familiae religiosae ministraret. Quia vero ibi aliquot annos commorans assiduitate ac diligentia in opere faciendo, maxime vero vitae suae exemplis, nominis famam invitus erat adeptus non solum apud vulgus, sed etiam apud primores Ordinis sodales et apud magnates ibidem rusticantes, a generali Moderatore suo flagitavit ut inde devocaretur. Quod cupiverat assecutus, hortum coenobii Montis Rotundi excoluit, deinde Romam reversus, sponte se obtulit ministrum infirmorum fratrum Religionis suae ad Forum Clodii (quod oppidum vulgo «Bracciano» appellatur), qui fere omnes contagiosa febri erant correpti. Crispinus, qua ardebat in proximum caritate, nihil curans de aere insalubri vitaeque propriae spernens periculum, aegrotis tam sollerter assedit ut nemo ex iis gravi morbo illo sit exstinctus. Ipse vero in eum incidit quidem, sed, divina ope adiutus, praeter humanam exspectationem convaluit. Anno M D C C i x vir humillimus coenobio Urbevetano est assignatus ut munus gereret eleemosynarum collectons ; quod per quadraginta fere annos tam laudabiliter obiit ut fratrum necessitatibus abunde consuleret atque virtutum splendore, praesertim animi candore, suavitate morum, vitae modestia saecularibus acceptissimus esset. Viam ingressus perfectionis, in mandatis sibi officiis indefesso labore, hilaritate mira versabatur, simulque, quidquid supererai temporis, id in precibus fundendis insumebat. Enituit in eo singulare studium se abnegandi, quo ductus ieiuniis, vigiliis aliisque paenitentiae operibus corpus macerare consueverat. Curae ei etiam fuit ut divinae 792 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale et ecclesiasticae legis praecepta Ordinisque regulas accuratissime servaret; quo factum ut ex hac parte sodalibus esset salubre exemplum. Vir summa vitae integritate et innocentia, paupertatem ita coluit ut Seraphicum Patrem Franciscum aemulari videretur : habitu et pallio utebatur obsoleto et resarto, plerumque ab aliis dimisso; cella eius permodica supellectile erat instructa ipseque in lectulo angustissimo eubabat super tam tenuem culcitam stramineam ut reapse corpus in nudis poneret tabulis. Sed non solum ipse fuit « dominae paupertatis » studiosissima sectator, verum voluit etiam ut sodales, non acervantes pecunias neque de crastino cogitantes, ad tam praecelsam virtutem se conformarent. Orispinus vere admirabili fuit oboedientia, quippe qui voluntatem suam Deo prorsus permitteret. Qua mente ductus, iussa moderatorum, quos divinae auctoritatis nuntios habebat et impense venerabatur, numquam non laetus excepit promptoque animo est exsecutus. Quin immo non solum eorum praeceptis sed etiam suasionibus alacer obtemperavit eorumque a se intellectam voluntatem, antequam verbis proferatur, opere implevit. Quaecumque ardua et naturae repugnantia, sibi iniuncta, sine ulla haesitatione perfecit neque umquam auditus est de inconsulta aliqua conqueri iussione aut mandati obtendere difficultatem. Fidei lumine illustratus a teneris annis, nullo non tempore ostendit : (( Christum habitare per fidem in corde ipsius » (cfr. Eph 3, 17) ; quapropter, quidquid ad cultum divinum pertinebat, id sedulo est exsecutus atque interdum, interiore quadam motus impulsione, bonitatem Dei exclamando praedicavit vel haec protulit verba : « Credo, Domine, confirma fidem meam!)). Etsi religiosus laicus erat neque in divinis litteris exercitatus, tamen in Sacra Scriptura se peritissimum praebuit ita ut aliis esset admirationi. Missionarium se sentiens, dum per vicos cursitat montanos ut stipem emendicaret, agrestes, praesertim horis vespertinis, rudimenta fidei docuit magno cum fructu. Plurimi etiam ad eum accedere consueverant, consilium exquisituri. Erga augustum Eucharistiae Sacramentum summo ac paene inexplicabili ardebat pietate, Iesum, sub specie panis praesentem, saepissime invisens pronusque adorans. Qui impensissima caritate in Deum et proximum flagrabat, etiam bona temporalia indigentibus pro viribus suppeditavit, imprimis sodalibus atque saecularibus egenis, ostiarios saepe monens, ne mendicos, Acta Ioannis Pauli Pp. II 798 coenobii ianuam pulsantes, sine eleemosyna dimitterent. In carcere inclusis praesto fuit estque opitulatus eorumque plures e vinculis liberavit. Solator quoque exstitit aegrotis, quos ad patientiam hortabatur divinaeque voluntatis acceptionem, et, si casus ferebat, ad christianam mortem composuit. Itaque ad pauperem hunc fratrem Capuccinum haec verba Sacrorum Bibliorum possunt transferri : « Oculus fui caeco, et pes claudo; pater eram pauperum» (Iob 29, 15 s.). Crispinus, cum valetudine uteretur in dies infirmiore, die x n i mensis Maii anno MDCCXLVIII clam vocatus est in Urbem ne tumultus fieret inter cives Urbevetanos, ibique, plenus annis et meritis, biennio post, die XIX mensis Maii, dum Annus celebratur Iubilaeus, pretiosa morte ad sempiternam lucem excessit. Eius notitia mortis incredibili celeritate quoquoversus est periata ita ut ilico e quavis Urbis regione homines turmatim accurrerent, exanimum corpus visuri. Neque solum vulgares, non solum viri ecclesiastici et religiosarum familiarum sodales, sed etiam optimates eo se effuderunt, manus et pedes illius deosculantes, corollas corpori admoventes, particulas vestis surripientes ; quae quidem vestis est sexies ob nimium animorum fervorem omnis dissecta ita ut toties cadaver nova oportuerit contegi. Praeterea, cum Annus Iubilaeus ageretur, multi etiam peregrini obsequii et pietatis causa accesserunt : quibus omnibus factum ut, Cardinali in Urbe Vicario iubente, corpus humilis discipuli Christi sex dies post obitum iaceret in feretro, et sic votis confertae multitudinis satis fieret. Caeci, claudi, aliis variisque infirmitatibus affecti Crispinum imploraverunt ut deprecatione sua se adiuvaret; quorum plures prodigiali modo ad sanitatem redierunt et Servi Dei «sanctitatem» divulgarunt. Haec ergo sanctitatis fama, qua permagna fuerat, cum viveret ille, post eius obitum percrebruit in dies ita ut, paucis annis a morte transactis, ordinarii processus de eadem fama sanctitatis et virtutibus et miraculis in Curia Urbevetana et apud tribunal Vicariatus Urbis sint instructi. Qui, anno MDCCLVII ad finem perducti, Sacrae Rituum Congregationi sunt exhibiti. Clemens vero X I I I , Decessor Noster, adhibitis sibi precibus obsecundans, anno MDCCLXI decrevit ut causa introduceretur. Apostolicis deinde processibus institutis omnibusque rebus ad iuris normam exquisitis, Pius V I , item Decessor Noster, die VII mensis Iulii anno MDCCXCVI lato decreto pronuntiavit Crispinum a Viterbio virtutes théologales, morales ceterasque heroum in modum coluisse. Deinde exercita est quaestio de miraculis, quae eodem Servo 794 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dei intercedente a Domino patrata esse ferebantur. De quibus postquam rite est disceptatum, Pius V I I die xvin mensis Maii anno MDCCCIV edixit de duobus constare. His igitur omnibus absolutis, idem Summus Pontifex die II mensis Augusti anno MDCCCIV sanxit tuto procedi posse ad sollemnem Venerabilis Famuli Dei Crispini a Vi terbio beatificationem ; cuius sollemnia in Vaticana Basilica egregio cultu celebrata sunt die VII mensis Septembris eodem anno. Cum vero, post decretos Beatorum Caelitum honores, veneratio erga eum confirmaretur atque eiusdem deprecatione nova munera caelestia impetrata esse dicerentur, die xxvni mensis Februarii anno MCMXXIII causa canonizationis est legitime aperta ac deinde ab actoribus proposita sanatio domini Rinaldi Crescia a gravi ulcere varicoso ; in quam rite est inquisitum, eamque Consilium Medicum, a Sacra Cangregatione pro Causis Sanctorum coactum, anno MCMLXXVIII cunctis sensentiis affirmavit praeter naturae vires et leges contigisse. Re in suetis coetibus eiusdem Sacrae Congregationis pertractata, Nos die x n i mensis Iulii anno MCMLXXIX ediximus constare de uno miraculo, Beato Crispino a Viterbio intercedente, a Deo patrato, videlicet de praeter modum celeri, perfecta, constanti sanatione domini Rinaldi Crescia ab extenso ulcere varicoso. Habita autem ratione famae signorum, quae eiusdem Beati deprecationi adscribebantur, actores lege alterius miraculi proponendi exemimus. Universis igitur rebus expeditis, Nos in sollemni consistorio, die x x i mensis Maii anno MCMLXXXIII habito, statuimus ut Beatus Crispinus a Viterbio die xx mensis Iunii eodem anno Sanctus palam renuntiaretur. Hoc igitur faustissimo die in Basilica Vaticana, coram S. R. E. Cardinalibus et Romanae Curiae aliisque e regionibus Praesulibus non paucis, necnon sacrorum ministrorum, religiosorum, fidelium multitudine, Nos precibus concessimus Venerabilis Fratris Nostri Petri S. R. E. Cardinalis Palazzini, Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum Praefecti, flagitantis ut Beatus Crispinus a Viterbio a Nobis in Sanctorum album referretur. Qua de causa cunctis Caelitibus prius in adiutorium advocatis divinoque implorato Spiritu, Nos pro munere supremi Ecclesiae universali Pastoris Christique in terris Vicarii, haec tandem pronuntiavimus verba : « Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Acta Ioannis Pauli Pp. II 795 Fratrum Nostrum consilio, Beatum Crispinum a Viterbio Sanctum esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus statuentes eum in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti». Quibus vocibus prolatis, item praecepimus ut hae conficerentur Litterae Decretales. Postquam vero gratias Deo una cum astantibus egimus et sermonem habuimus de novi Sancti vita et virtutibus, eius auxilium primi invocavimus atque sacris operari in eiusdem honorem perreximus. Quapropter omnibus, quae investiganda ac ponderanda fuerant, accuratissime peractis, ea quae supra gesta commemoravimus iam toti Ecclesiae patefacimus, mandantes ut harum Litterarum exemplis, etiam typis impressis, manu tamen alicuius tabellionis subscriptis sigilloque obsignatis, eadem prorsus fides habeatur, quae his ipsis tribueretur, si quando deinde exhiberentur. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesima mensis Iunii, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo secundo, Pontificatus Nostri quarto. Ego IOANNES PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Iosephus Del Ton, Proton. Apost. Loco £ß Plumbi In Secret. Status, tab., n. 102959. 796 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE quibus toti Ordini Fratrum Praedicatorum cultus liturgicus Fratris Ioannis Faesulani, cum titulo « Beati », conceditur. IOANNES PAULUS P P . I I x « Qui RES CHRISTI GERIT, oportet Christo semper adhaereat » . Haec dicere consuescebat Frater Ioannes de Faesulis, cui ob integerrimum vitae institutum atque pulchritudinem paene divinam ab eo pictarum imaginum, maxime Beatae Mariae Virginis, «Beato Angelico» cognomen indiderunt. Qui Vicchii, in Mugello, abeunte saeculo xiv in lucem prodiit; eique Vido seu Vidolinus est per Baptismum nomen impositum. Cum autem ad vitam religiosam inclinaret, adhuc adolescentulus se petiit Fratribus Praedicatoribus severioris disciplinae annumerari (Observantes dicebantur), qui Faesulis, in coenobio S. Dominici degebant. Religiosi tirocinii rudimenta Cortonae posuit a. MCCCCVHI; ac postea Professionem Faesulis enuntiavit, sumpto nomine (( Fratre Ioanne de Faesulis » . Tempore autem sublati coenobii ab iis qui a ((Pisana oboedientia» nomen accepere, Frater Ioannes Fulginiam missus est; unde iterum Cortonam petiit. Tandem sacerdotio potitus, post annum MCCCCXVIII Faesulas rediit, ibique et Vicarius electus est, et Priorem egit. Cum autem in coenobium S. Marci, quod erat Florentiae, quodque eo tempore cum Faesulano coniunctum erat, transmigrasset, eius Syndicus, id est Oeconomus, creatus est. Atque dum munera a Fratribus atque Moderatoribus imposita diligentissime obibat, eius egregiae artis fama, pingendi scilicet, late manabat ; quare etiam mandata operum crebriora fiebant et urgentiora. In iis autem quae primo pinxit, haud sane praetereunda sunt: Annuntiatio Cortonensis; G oronatio B.M.V., in coenobio Faesulano; Christi Depositio, templo SS. Trinitatis, Florentiae, destinata ; quae omnia, si Vasario fidem tribuimus, Sancti vel Angeli manibus depicta esse videbantur. In coenobio autem S. Marci per annos MCCCCXXXVIII2 1 A Cf. GIOBGIO VASARI, Vite dei più eccellenti pittori, scultori e architettiI renze 1550, p. 368. 2 Ibid., 2a ed. Firenze 1568, p. 360. ed. Fi- Acta Ioannis Pauli Pp. Il 797 MCCCCXLV Frater Ioannes contubernalis fuit S. Antonini Pier otii, coenobii Prioris, qui postea Archiepiscopus Florentinus factus est; atque cellas, conclave Capituli, andrones, porticum, tabulam in altari templi collocandam pingendo ornavit. Huius autem inaugurationi cum Eugenius I V , Pontifex Maximus, anno MCCCCXLIII in coenobio S. Marci interesset, res animum eius in tantam illius artis admirationem rapuit, ut, anno MCCCCXLV, ad eum, Romam accitum, negotium detulerit cuiusdam aediculae pingendae in templo S. Petri, itemque sacelli decorandi in Vaticanis Aedibus, a SS. Sacramento cognominati : « Erat autem hoc sacellum — ait quidam auctor sine nomine — vere Paradisus, cuius figurae summa gratia et honestate delineabantur » . 3 Cum autem Frater Ioannes in templo Sancti Petri atque in Vaticanis Aedibus pingeret, Eugenius IV maximam facultatenThabuit non modo egregii artificis admirandae virtutis, sed praesertim Religiosi pietatem, Regulae observantiam, humilem suique immemorem animum plurimi faciendi. Qua re, cum anno MCCCCXLVI vacanti Sedi Florentinae ab eodem Pontifice Pastor providendus esset, officium illud praeclarum piissimo viro proposuit; sed ille munus demisse detrectavit, imparem omnino se reputans; atque, ut dignitas illa Fratri Antonino Pierptio tribueretur, suasit, tamquam viro aptissimo virtute ac doctrina ad eam Sedem administrandam. Etiam Nicolaus V, Eugenii IV successor, idemque politissimus ac pius humanitatis cultor, eximiam de Fratre Ioanne opinionem habuit : nam <( tantum virum coluit, ac veneratus est, ob eius vitae integritatem et morum excellentiam». Factum est ergo, ut Nicolaus V ei mandaret, anno MCCCCXLVII, ut privatum suum ipsius sacellum udo illito opere exornaret ; quod et ille fecit, acta et gesta Sancti Stephani atque Sancti Laurentii coloribus exprimens, Pontifici quidem morem gerens, in humanistarum placita inclinato, sed nihil de sua arte discedens, quae sane visa est mera oratio picta. Ceterum, anno MCCCCXLIX, eiusdem Summi Pontificis zotheculam decoravit. Tandem, anno MCCCCLIV Romam reversus, die duo de vicesimo mensis Februarii subsequenti anno, in coenobio Sanctae Mariae supra Minervam, morte lumina clausit, post 4 3 Anon. Gaddianus, comm. in D . REDIG DE CAMPOS, I Palazzi Vaticani, Bologna 1967 r p. 52. 4 LEANDEB fol. 252\ ALBERTI, De Viris illustribus Ordinis PraedicatorumBononiae 1517, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 798 vitae curriculum, quod ars praeclara commendat, religiosae humanaeque virtutes etiam magis honestant. Eius autem corpus est in templo Sanctae Mariae supra Minervam conditum. In mar more vero cum insculpta effigie defuncti tres inscripti sunt tituli, seu elogia, quorum duo numero adstricta, praeconia scilicet eius meritorum. In his Frater Ioannes Venerabilis nomine appellatur; et inducitur tamquam «verus Servulus D e i » . Neque id mirum. Nam opinione aequalium fuit ille «homo totius modestiae et vitae religiosae » ; praeterea « floruit et multis etiam virtutibus idem / ingenio mitis religione probus». Ad haec, « f u i t vir sanctitate conspicuus » . Ceteroquin, Vasarius, qui in urbe Florentia plura de eius vita intemerata collegit, persuasum habuit gratiam illam atque caelestem indolem, quae e sacris illius figuris manaret — nam alia non edidit — fructum fuisse summae illius convenientiae, qua in eo vita sancta atque creatrix virtus inter se coirent. Profecto haec una causa est, cur cognomen habuerit «Angelicum», vir sane in arte prope singularis atque cum nullo comparandus. Iure quidem, utpote qui, ad Pii P P . X I I sententiam, cum arte serenam et austeram ascesim coniunxerit, quam generosae virtutes, rerum divinarum contemplatio, preces alerent. Factum esse ergo ut significantem vim illam figuris suis ingigneret, qua ilico animos ipse pervaderei, et ad pietatem moveret, arte quasi in precem transfigurata. 5 6 7 8 Stat ergo Fratrem Ioannem, per suae rara dona naturae arti serviendo, immensam utilitatem spiritualem ac pastoralem et contulisse et etiamnum conferre populo Dei, quo hic facilius ad Deum iter conficiat. Huc enim respicit ars sacra iuxta Concilium Vaticanum I I , in cuius Constitutione de Sacra Liturgia legimus : « Inter nobilissimas ingenii humani exercitationes artes ingenuae optimo iure adnumerantur, praesertim autem ars religiosa eiusdemque culmen, ars nempe sacra. Quae natura sua ad infinitam pulchritudinem divinam spectant, humanis operibus aliquo modo exprimendam, et Deo eiusdemque laudi et gloriae S V G I U L I A N O LtrrACCiNi (m. 1458), Cronaca di 8. Marco, cod. n. 370, fol. 6 , in Biblio- theca Medicea Laurentiana, Florentiae, asserv. 6 r DOMENICO DA CORELLA (m. 1483), Theotocon, cod. G 2.8768, fol. 79 , in Bibliotheca Nat. Florentina asserv. 7 LEANDER ALBERTI, De Viris illustribus Ordinis PraedicatorumBononiae fol. 252*. « Cf. P I I P P . X I I Serm. die 20 A p r . anno 1955 h a b . : AAS 47 (1955), p. 287. 1517, Acta Ioannis Pauli Pp. II 799 provehendae eo magis addicuntur, quo nihil aliud eis propositum est, quam ut operibus suis ad hominum mentes pie in Deum convertendas maxime conferant)). 9 Scilicet Frater Ioannes, vir vita spirituali et arte omnino praecipuus, semper nos summopere allexit ; quare putamus tempus advenisse, quo ille peculiari in lumine collocetur in Ecclesia Dei, quam profecto adhuc caelesti sua arte alioqui non cessat. Postquam ergo praeclaram opinionem, quam, in re posita, nonnulli Decessores Nostri de sanctimonia vitae Fratris Ioannis Faesulani, cognomento (( Beati Angelici », habuerunt, consideravimus, in qua ceterum consentiunt aliae personae rebus religiosis et arte conspicuae (sicut ex uberi documentorum copia apparet, annis MDCCCCLX-MDCCCCLXIII a Sectione Sacrae Rituum Congregationis Historica accumulata) ; post item plurimas petitiones assidue reputatas a Patribus Cardinalibus, Episcopis, Religiosis, maxime vero ab Ordine Fratrum Praedicatorum atque etiam a laicis, Sanctae Sedi adhibitas, ut honores liturgicos Fratri Ioanni de Faesulis attribueremus ; Nos, certa scientia, attentis praeclaris in Ecclesia meritis eiusdem Fratris Ioannis de Faesulis, unice ob bonum animarum, motu proprio apostolicaque auctoritate Nostra, in specialis gratiae signum concedere statuimus, ut dies eiusdem natalis, cum titulo « Beati » tum in Liturgia Horarum, tum in actione Eucharistica celebrari possit, tamquam memoria obligatoria in Basilica Sanctae Mariae supra Minervam, ubi eius corpus sepulchro est conditum, tamquam vero memoria ad libitum in universo Ordine Fratrum Praedicatorum. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die III mensis Octobris, anno M C M L X X X i i , Pontificatus Nostri quarto. IOANNES PAULUS P P . I I 9 Const. de Sacra Liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 122. 800 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONSTITUTIONES APOSTOLICAE T DUNDEENSIS Apostolica Praefectura Volksrustensis ad gradum dioecesis evehitur, Dundeensis nomine. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quandoquidem Ecclesia gratia et virtute Spiritus Sancti cotidie adolescit, fit saepenumero ut circumscriptiones ecclesiasticae a primaeva forma et figura in perfectiorem transvehi debeant; per quam rem videlicet non modo ipsae sedes, quasi natura immutata, in altioris ordinis gradum ascendunt, sed et rectoribus, maxime si Missionarii sint, quorum ope atque labore opus evangelizationis processit, laus merita attribuitur. Qua re, cum Praefectura Apostolica Volksrustensis haud parva susceperit incrementa, atque Patribus Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione visum sit eam in dioecesis formam redigere, Nos, re bene reputata eorumque sententia audita quorum interest, haec decernimus. Praefecturam apostolicam Volksrustensem ad gradum dioecesis evehimus, Dundeensem nomine, quae erit metropolitanae Sedi Durbanianae suffraganea, sic ut eius Episcopus erit illius Metropolitae subiectus. Urbs episcopalis Dundee erit, a qua nova circumscriptio nomen accepit, in quaque sedem suam collocabit sacer Praesul, cathedra in templo sanctissimi Rosarii posita, quod cathedralis dignitate ornabitur. Ceterum per has Litteras constituta Ecclesia Sacrae Congregationi de Propaganda Fide perget esse obnoxia. In nova Sede Canonicorum Collegium condatur, iuxta alias Litteras futuro tempore dandas. Interim autem Episcopus Consultorum dioecesanorum coetum eligat, qui consilio et ope eum adiuvent. Cetera ad leges codicis Iuris Canonici temperentur. Ad haec vero exsequenda Venerabilem Fratrem Eduardum Cassidy legamus, archiepiscopum titulo Amantianum atque in Africa Meridionali Delegatum apostolicum, qui per se ipse vel per delegatum actae rei documenta exaranda stu- Acta Ioannis Pauli Pp. II 801 débit atque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem Fidei Propagandae cito mittet. Contrariis nihil obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die undevicesimo mensis Novembris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo altero, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI AGNELLUS Card. Rossi a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. pro Gentium Evang. Praefectus Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 11107$. Il ANTIPOLENSIS Ab archidioecesi Manilensi quadam regione detracta nova conditur dioecesis nomine Antipolensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quoniam in recte regendis dioecesibus maxime cavendum est ut «bonum dominici gregis sit suprema ratio» (CD, 25), proinde ad earum circumscriptionem quod attinet, «decernit Sacrosancta Synodus ut, quatenus animarum bonum id exigat, quamprimum ad congruam recognitionem prudenter deveniatur, eas dividendo vel dismembrando...» (Ibid., 22). Quo expeditius igitur omnibus provideretur fidelibus intra fines Ecclesiae Manilensis in praesentia degentibus, eorum pastor Venerabilis Frater Noster Iacobus S. R. E. Cardinalis Sin, consulta et audita Conferentia Episcopali Insularum Philippinarum, nuper ab Apostolica hac Sede postulare non dubitavit, ut quadam suae archidioecesis portione illic nova conderetur dioecesis. Quapropter, eiusmodi rei assentiente venerabili Fratre Brunone Torpigliani, Archiepiscopo titulo Mallianensi et Nuntio Apostolico in Insulis Philippinis, suppleto autem consensu quorum interest vel interesse censetur, de 802 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale consilio Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium Sacrae Congregationis pro Episcopis negotiis praepositorum deque plenitudine potestatis Nostrae Apostolicae hisce Litteris ea decernimus quae sequuntur atque iubemus. Ab archidioecesi Manilensi regionem distrahimus vulgo « E a s t R i z a l » appellatam, ex eaque novam condimus dioecesim « Antipolensem » appellandam iisdemque circumscriptam finibus, quibus memorata continetur civilis regio, necnon Sedem episcopalem in urbe cui nomen Antipolo statuimus, simul atque templum paroeciale ibi Deo in honorem B. M. V. vulgo «Our Lady of peace and good Voyage» exstans ad cathedralis templi dignitatem evehimus propriisque insignibus et privilegiis et honoribus instruimus. Pariter Antipolensi pro tempore Episcopo tum iura et honores tribuimus tum officia et onera imponimus cuiusque Episcopi tali munere fungentis. Antipolensem autem dioecesim ut suffraganeam Ecclesiae Manilensi subicimus, quae et metropolitico Archiepiscopi Manilensis iuri suffraganeus pro tempore Episcopus obnoxius erit. Praeterea, quo maiori decori et utilitati novae Ecclesiae consulamus, decernimus ut posthac in ea ad normas alio decreto edendas capitulum cathedrale instituatur; concedimus tamen ut, quamdiu deerit, dioecesani ibidem Consultores ad statutas normas eligantur interim pro canonicorum senatu. Ad episcopalem novae dioecesis mensam quod spectat, iubemus ut constet tum Curiae emolumentis fideliumque stipibus tum iusta portione, secundum can. 1500 C. I. C. aestimanda, sibi perventura e divisione bonorum hucusque ad Manilensem mensam pertinentium. Ipsi mandamus ut in iis, quae ad Seminarii dioecesani aedificationem et ad sacrorum candidatorum formationem respiciunt, iuris communis praescripta atque Concilii Vaticani II Decreti «Optatam totius» normae serventur, ratione tamen habita legum a Sacra Congregatione pro Institutione Catholica editarum. Selecti vero alumni philosophicis et theologicis disciplinis instruendi aut sacerdotes sua studia completuri ad Pontificium Collegium Philippinum mittantur in Urbe situm. Simul de regimine novae dioecesis, de administratione,.. de eligendo Vicario Capitulari sede vacante, de fidelium iuribus aut oneribus aliisque id genus, sacri canones plane serventur. Hoc demum lege sancimus, ut, constitutione dioecesis Antipolensis ad effectum deducta, presbyteri ei censeantur Ecclesiae adscripti, in qua ecclesiasticum officium vel beneficium habent; ceteri clerici necnon Seminarii alumni ei addicantur dioecesi, intra cuius fines legitimum habent domicilium. De cetero praecipimus ut actorum documenta, quae aut de nova dioe- Acta Ioannis Pauli Pp. II 803 cesi eiusve clero et fidelibus aut de bonis temporalibus indicant, a Curia Manilensi ad Curiam Antipolensem nunc transmittantur, ut in condendo ibidem tabulario rite asserventur. Quae omnia per bas Litteras statuimus exsequatur memoratus venerabilis Frater Bruno Torpigliani, quem designamus debitisque instruimus facultatibus, cui et facultatem facimus idem ofiicium delegandi alii viro in ecclesiastica dignitate constituto, addito tamen onere curandi ut certa et vera peractae exsecutionis documentorum exempla ad Sacram Congregationem pro Episcopis transmittantur. Has denique Apostolicas Litteras et nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet haud obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die quarto et vicesimo mensis Februarii, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. © CAROLUS Card. GONFALONIERI Sacri Collegii Decanus S SEBASTIANUS Card. BAGGIO S. Congr. pro Episcopis Praefectus Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Hyginus Quadraroli, Proton. Apost. s.n. Loco Plumbi In Secret. Status tab., n. 112990. III CIMBOTIENSIS Praelatura Cimbotiensis dioecesis constituitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS AD PERPETUAM REI MEMORIAM SERVUS SERVORUM DEI Pastoralis cura postulat ut Christi gregi universo praepositi omnia pro viribus faciamus, quae ad eius conferant bonum, proindeque, ubi loci dignitas et amplitudo necnon rerum ecclesiasticarum et civilium praestantia id suadeant, optimam Ecclesiarum regiminis constituamus formam, quae est dioecesis. Cum igitur Conferentia Episcopalis Peruviana ab Apostolica Sede petivisset ut Praelatura Cimbotiensis dioecesis fieret, quod ultimis his temporibus catholicorum numero operibusque religiosis magnopere aucta esset, preces Nos exaudiré statuimus. Qua re, cognita ante sententia Venerabilis Fratris Marii Tagliaferri, Archiepiscopi titularis Formiani et in republica Peruviana Apostolici Nuntii, suppleto quorum intererat vel sua interesse praesumentium Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 804 Officiale consensu, Apostolica Nostra potestate haec decernimus. Praelaturam Cimbotiensem constituimus dioecesim, iisdem circumscriptam finibus, quibus Praelatura circumscribitur. Eius sedem episcopalem in urbe Chimbóte collocamus, cuius ecclesiam paroecialem S. Petro Apostolo dicatam ad dignitatem ecclesiae cathedralis evehimus. Huic et Episcopo eius pro tempore iura, privilegia, insignia, honores et onera atque obligationes concedimus et imponimus, quibus ceterae episcopales sedes ceterique locorum Antistites ordinarii et fruuntur et obligantur. Novam dioecesim suffraganeam facimus metropolitanae Ecclesiae Truxillensis eiusque Episcopum metropolitico iuri illius Archiepiscopi subicimus. Donec autem Capitulum cathedrale constituatur, consultores dioecesani in eius locum sufficiantur. Mensam episcopalem efficient Curiae emolumenta, fidelium collationes et bona externa quae usque ad hoc tempus Mensae Praelaticiae fuerunt. Quod pertinet ad eiusdem dioecesis regimen, administrationem, Vicarii Capitularis, sede vacante, electionem aliaque id genus, ius commune servetur; idem pariter quod attinet ad seminarii constitutionem et ad sacrorum alumnorum institutionem, ratione habita Decreti Concilii Oecumenici Vaticani II «Optatam totius» et Sacrae Congregationis pro Institutione Catholica normarum. Selecti vero iuvenes suo tempore Romam mittantur ad Pontificium Collegium Pium Americanum ut philosophicis et theologicis studeant disciplinis. Clerus saecularis Praelaturae Cimbotiensis in nova dioecesi ilico incardinatus habeatur. Dioecesis Cimbotiensis Episcopum denique nominamus Venerabilem Fratrem Aloisium Bambarén Gastelumendi, S. I . , qui fuit adhuc usque eiusdem Ecclesiae Episcopus Praelatus. Munus haec omnia perficiendi delegamus Venerabili Fratri, quem supra diximus, Mario Tagliaferri, necessariis et opportunis factis facultatibus alii etiam haec delegandi in ecclesiastica dignitate constituto, onere imposito, re confecta, sincerum actus exsecutionis exemplar ad Sacram Congregationem pro Episcopis mittendi. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI SEBASTIANUS Card. B AGGIO a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco £8 Plumbi In Secret. Status tab., n. 108018. Acta Ioannis Pauli Pp. II 805 IV VARMIEN.-POMESANIEN. In Collegiata dioecesis Varmiensis sacra aede, quae in urbe Prabuty exstat, Pomesaniense Capitulum collegiale instituitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Magna quidem pars dioecesis olim Pomesaniensis, utpote anno MDLXV sublatae, dioecesi Varmiensi anno MDCCCXXI per Apostolicas Litteras « De salute animarum » est adiuncta. Quae considerantibus Nobis videtur oblata occasio advenisse, ut per Litteras has Nostras eiusmodi rerum fidem opportune confirmemus neque dubitemus accommodatum persequi consilium ut Populo Dei quam maxime auxiliemur. Quam ob rem, cum venerabilis Frater Ioannes V. Oblak, Episcopus Varmiensis, a Nobis petierit ut in vetustissima artisque plena Collegiata aede sacra, quae communi Christifidelium opera in urbe Prabuty plane renovatur, collegiale Capitulum institueretur, nunc Nos, huiusmodi postulationi concedentes, haec statuimus : Collegiatam aedem, quam supra memoravimus, ut talem iuraque eius propria confirmamus, ibique Canonicorum collegium condimus ad normas quae sequuntur. Collegiale Capitulum quattuor et viginti Canonicis constabit, ita tamen ut «Canonici de gremio» seu «effectivi» sint duodecim (quorum Praepositus atque Decanus erunt Capituli «Dignitates»), reliqui autem duodecim « Canonici ad honorem » sint seu « honorarii ». Praepositus vero atque Decanus, quos diximus, Suae Sanctitatis praelati honoris «ipso facto» erunt. Ad insignia quod attinet, omnes in capitularibus caeremoniis et intra limites dumtaxat dioecesis habitum choricum induent ab Ordinario loci statutum aut approbatum, ut in more est Poloniae. In conferendis Dignitatibus aut officiis et beneficiis leges iuris communis atque praescripta Concilii Vat. II serventur. Haec re vera, quae libenter statuimus utique, ut magis magisque in illa quoque Ecclesiae Varmiensis portione et decus et splendor augeatur sacrarum caerimoniarum quibus publice Deo pietatis cultus tribuitur, pariter Nobis spem afferunt ut etiam magnopere collatura sint ad dilectam gentem olim Pomesaniensem penitus vel arctius cum Apostolica hac Sede coniungendam; cuius etiam rei causa Deum precamur. Ceterum omnia, quae 53 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 806 hic iussimus, memoratus venerabilis Frater Ioannes V. Oblak facienda curabit, factis necessariis facultatibus, aut alius vir in ecclesiastica dignitate constitutus, si visum fuerit, ab eo delegatus; salvo utcumque onere curandi ut, re acta, certa veraque de exsecutione documentorum exempla ad Secretariam Status mittantur. Volumus denique praesentem Constitutionem nunc et in posterum ratam esse effectusque habere suos, contrariis haud obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die duodevicesimo mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Liborius Scaccia, Proton. Apost. Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. X08883. V UESSITANAE Orientali regione a dioecesi Ouandoënsi distracta nova conditur Ecclesia nomine Uessitana. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ad expeditiorem evangelizationem hominibus in quadam dioecesis Ouandoënsis plaga degentibus comparandam Venerabiles Fratres Nostri S. R. E. Cardinales Sacrae Congregationis pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide negotiis praepositi censuerunt novam illic dioecesim, omnibus quidem consentientibus quorum interest, condendam esse. Nos igitur de eorum consilio, quod ratum habemus, deque plenitudine potestatis Nostrae Apostolicae per has Litteras ea decernimus quae sequuntur atque iubemus. A dioecesi Ouandoënsi loca distrahimus, quae appellantur vulgo « Sangha » et « Likouala », qua respiciunt regionem vulgo (( Cuvette », iisque novam Ecclesiam « Uessitanam » appellandam condimus, ita videlicet ut eius fines iisdem omnino cohaereant, quibus memoratae plagae praeconstituta Acta Ioannis Pauli Pp. II 807 lege civili circumscribuntur; simul statuentes ut TJessitani Episcopi cathedra in templo principi collocetur in urbe eodem nomine nuncupata exstanti, quod proinde ad cathedralis templi dignitatem evehimus, dum iubemus ut nova dioecesis archidioecesi Brazzapolitanae suffraganea etiam sit ideoque obnoxia. Constituimus autem ut in Ecclesia hodie ibi condita consultores dioecesani interea pro Canonicis ad statutas iuris normas electi adhibeantur. Has denique Apostolicas Litteras Nostras, sueto more expeditas, nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus haud obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto mensis Iunii, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI AGNELLUS Card. Rossi a publicis Ecclesiae negotiis S. Congr. pro Gentium Evang. Praefectus Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Renatus Ausiello Lanieri, Proton. Apost. s.n. Loco £& Plumbi In Secret. Status tab., n. 118182. LITTERAE APOSTOLICAE I Cathedrale templum dioecesis Sedinensis-Caminensis ad dignitatem Basilicae minoris attollitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Quam iucunda Nobis etiamnunc est illius decreti recordatio quo Decessor Noster immortalis memoriae Paulus Sextus decem ipsos abhinc annos provida quidem mente constitui censuit dioecesim Sedinensem-Caminensem ! Quam grata pariter superiore anno Nobis fuit cognitio ipsius sollemnis consecrationis novi ibidem cathedralis tempi Sancto Iacobo Apostolo sacri ! Binas vero hasce rerum faustarum memorias cupiens Venerabilis Prater Casimirus Majdanski istis diebus commemorare ac veluti perpetuitati evidentiori commendare ab Sede Apostolica flagitavit, ut idem templum legitime proveheretur ad Basilicae Minoris gradum dignitatemque, quippe quod Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 808 praeterea non modo artis christianae inibi commendaret praestantia sed etiam frequentia eius et excellentia tamquam fontis atque centri omnium operum motuumque Ecclesiae Catholicae eisdem in locis. Sine ulla autem Nos dubitatione suscipimus admotas ita fidenter preces, fore videlicet plane confisi ut novum hoc cathedralis aedis decus tum novelli gregis confirmet prosperitatem tum perpetuam cleri populique illius renovationem in tuto collocet, ac Litterarum harum virtute statuimus ut templum quod memoravimus Deo consecratum ad honorem Sancti Iacobi Apostoli intra dioecesis Sedinensis-Caminensis fines iure tollatur ad titulum Basilicae Minoris et dignitatem, omnibus simul adiunctis ei iuribus ac privilegiis quae templis illo nomine honestatis rite conveniunt. Mandamus autem ut singula illa ad amussim serventur quae ex Decreto « D e titulo Basilicae Minoris» die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII foras dato oportet serventur. Contrariis quibusvis rebus haudquaquam obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die festo Sanctorum Philippi et Iacobi Apostolorum, III mensis Maii anno M C M L X x x i i i Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 108564. II Sanctus Turibius Episcopus Limanus episcoporum Americae Latinae Patronus confirmatur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Sanctum Turibium de Mogrovejo, Episcopum Limanum, qui altera dimidia parte saeculi xvi et ineunte saeculo xvn Christi fidelibus sibi commissis flagrantissimo consuluit studio et vitam religiosam cunctae eius regionis impensissimo fovit simulque indigenarum maximam egit curam, Episcopi Consilii Latini Americani peculiari cultu prosequuntur. Eam ob causam Venerabilis Frater Antonius Quarracino, eiusdem Consilii Praeses, exceptis Episcoporum communibus votis, electionem Sancti Turibii de Mogrovejo in Patronum omnium Episcoporum Americae Latinae ratam habuit et instanter postulavit ut ea electio et Acta Ioannis Pauli Pp. II 809 adprobatio confirmaretur secundum normam «Instructionis de Calendariis particularibus atque Ofiiciorum et Missarum propriis recognoscendis », n. 30. Nos igitur, cum constet utramque ad iuris praescriptum esse peractam, ex Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino sententia, preces propenso animo exaudimus et suprema Nostra Apostolica potestate et auctoritate Sanctum Turibium de Mogrovejo omnium Americae Latinae Episcoporum apud Deum Patronum declaramus et confirmamus, omnibus iuribus et privilegiis liturgicis concessis iuxta rubricas, fore confisi ut, sicut bic Sanctus est pro eis caelestium gratiarum deprecator, ita et ii sacri Praesules pastoralis ministerii de eo capiant exemplum. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die x mensis Maii, anno Domini MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 108989. III Fit potestas Romani Pontificis nomine auctoritateque redimiendi serto pretioso signum Beatae Virginis Mariae a Rosario sive a Flagello in Sancti Dominici sanctuario apud « Soriano Calabro » dioecesis Miletensis. IOANNES PAULUS PP. I I Ad perpetuam rei memoriam. — Quod ipsum sacellum Decessores iam nonnulli Nostri benevolentia antehac sua magnaque munificentia exornaverunt — videlicet Sancti Dominici in communiter dicto loco « Soriano Calabro )) ipsius dioecesis Miletensis —, hoc Nos pariter tempore iuvat convenienter honestare et quidem sub Beatissimae Dei Oenetricis Mariae nomine cui totum pontificatum Nostrum peculiari ab initiis modo devoveri volumus. In eo nempe venerabili sacrario plus ducentos iam annos custoditur diligentia Fratrum Dominicianorum excoliturque populorum circumcirca degentium pietate simulacrum Dominae Nostrae a Rosario, ad quam ex subsequenti ereptam terrae motu titulus Dominae Nostrae a Flagello opportune accessit. Cum igitur in hunc ipsum Annum Reparatae Salutis incidat ducentesimi etiam anni memoria eiusdem naturae cladis, petivit Vene- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 810 Officiale rabilis Frater Dominicus Tarcisius Cortese, Episcopus scilicet Miletensis, ut marialis illa imago insigniore quodam novo augeatur decore, unde cultus Christi Matris increscat ac fidei christianae bona et exempla in Maria perspecta clarius emineant, unde etiam catholicorum fidelium conscientiae plenius informentur ac sollertior dignitatis hominum cura ab omnibus habeatur. Perlibenter ergo Nos preces illas suscipientes ac ventura inde commoda populi christiani providentes facultatem legitimam facimus Venerabili Fratri Nostro Mario Aloisio S. R. E. Cardinali Ciappi, Ordinis Praedicatorum sodali ipsique constanti Deiparae Virginis cultori, ut Nostro nomine et auctoritate signum illud Mariae a Rosario sive a Flagello in sanctuario Sancti Dominici apud <( Soriano Calabro » dioecesis Miletensis pretioso diademate redimiat secundum ritus formulamque praestitutam. Hoc autem concedentes beneficium firmiter futurum esse confidimus ut tum superiorum gratiarum per Virginem Mariam impetratarum recordatio tum renovatio animorum valde nimirum prosit marianae pietatis fiori maiori ac prosperitati non solum in communitate illa ecclesiali Miletensi verum universa in regione Vibonensi. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die III mensis Iunii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco SJ Sigilli In Secret. Status tab., n. 112488. ALLOCUTIONES I Ad S. B. Ignatium IV Hazim, Patriarcham Antiochenum Graecorum ortodoxorum, qui Summum Pontificem invisit.* Béatitude et très cher Frère dans le Christ, C'est avec une émotion intense que je vous accueille, vous et les frères dans l'épiscopat qui vous accompagnent dans votre visite à l'Eglise de Rome, l'Eglise de Pierre et de Paul. Ces « maîtres de l'oikumene », comme les appelle la liturgie, après avoir prêché longuement la * Die 13 m. Maii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 811 1 parole de Dieu à Antioche, sont venus en cette ville, où, par leur sang répandu, ils ont rendu au Seigneur l'ultime témoignage. C'est en effet une profonde émotion que suscitent en nous la pensée de ces événements de l'Eglise primitive et le fait que vous venez d'Antioche, cette ville où la communauté chrétienne reçut son propre nom, nom qui, jusqu'à aujourd'hui, est sa fierté : « C'est à Antioche, que, pour la première fois, le nom de "chrétiens" fut donné aux disciples )). Aujourd'hui, alors que près de deux mille ans ont passé depuis ces événements, c'est avec la même foi, avec la même charité qui animait déjà la première Eglise d'Antioche, que je vous reçois, vénérable Frère, qui venez parmi nous au nom de notre unique Seigneur JésusChrist. L'Eglise de Rome, qui s'est développée par la prédication des mêmes apôtres, vous accueille dans un esprit de prière et de fraternité ecclésiale la plus chaleureuse : <( Béni sois-tu, Père, béni sois-tu, car toi seul fais des merveilles ! ». 2 Votre présence parmi nous, Béatitude, nous rappelle les développements ultérieurs de la vie chrétienne dans la région d'Antioche et la contribution que cette Eglise a apportée à l'Eglise entière. Comment ne pas mentionner en ce moment saint Ignace, ce maître de foi et de vie, qui, au moment où il se préparait à donner l'ultime témoignage du martyre, adressa ((au nom de Jésus-Christ » une lettre de communion à l'Eglise de Rome, lettre conservée par elle avec vénération? Comment ne pas rappeler l'école exégétique d'Antioche et sa physionomie particulière? Comment ne pas rappeler saint Jean de Damas, ce champion de la foi orthodoxe? Alors que se développe la réflexion théologique sur des thèmes d'importance capitale pour la vie de l'Eglise, comme celui de l'Eucharistie, du rôle de l'évêque dans l'Eglise locale, de la communion dans l'Eglise locale et entre les Eglises locales, l'enseignement de saint Ignace reste d'un apport décisif, non seulement pour la solution de questions et de tensions propres à cette époque et à ces lieux, mais surtout pour la pensée chrétienne de tous les temps. « Que cette eucharistie seule soit regardée comme légitime, qui se fait sous la présidence de l'évêque, ou de celui qu'il en aura chargé. Là où paraît l'évêque, que là soit la communauté, de même que là où est le Christ Jésus, là est l'Eglise catho1 Cf. Act 11, 26; Gal 2, 11. 2 Act 11, 26. 812 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3 Iique». Comment ne pas être touché par de telles affirmations qui, aujourd'hui, après presque deux mille ans, sont reprises comme base du dialogue théologique entre l'Eglise catholique et l'Eglise orthodoxe, dialogue qui a pour but de rétablir la pleine communion entre nos Eglises? Et comment ne pas être saisi d'admiration en constatant que, dans ce texte, saint Ignace d'Antioche est le premier dans l'histoire à donner au terme profane « katoliki », uni à «ekklisia», une signification toute neuve, exprimant la communion universelle de ceux qui croient au Christ? Cette communion universelle, communion des Eglises particulières, communion des évêques qui, (( établis jusqu'aux extrémités de la terre » , ont la même pensée du Christ, cette communion universelle dans la charité à laquelle préside l'Eglise de Rome, c'est le Corps du Christ qui réunit en lui tous les peuples. Dans ce contexte, le conseil qu'il donne aux chrétiens d'Ephèse est valable pour les chrétiens de tous les temps : « Que chacun de vous aussi, vous deveniez un chœur, afin que, dans l'harmonie de votre accord, prenant le ton de Dieu dans l'unité, vous chantiez d'une seule voix par Jésus-Christ un hymne au Père » . 4 5 6 7 Notre rencontre de ce jour veut contribuer concrètement à la création d'une telle harmonie entre les Eglises d'Occident et d'Orient. Pour la première fois dans l'histoire, un patriarche orthodoxe de l'antique siège d'Antioche rend visite à Rome. De tout cœur je vous remercie de ce signe de communion, et je prie le Seigneur de faire que nos relations se développent, afin que nous puissions trouver ensemble les voies les plus adaptées qui conduisent à la pleine unité. L'unité est une exigence évangélique et, pour les chrétiens de notre temps, elle est une urgence historique. Nous avons de nombreux motifs de rendre grâce au Seigneur pour tout ce qu'il nous a donné de voir et de faire dans notre effort pour être fidèles, sur ce point aussi, à sa volonté. Le dialogue théologique entre l'Eglise catholique et l'Eglise orthodoxe se développe d'une manière organique et constructi ve, et ses premiers résultats assurent notre commune espérance que, progressivement, les divergences qui existent encore entre nous seront affrontées et que nous pourrons parvenir à un plein accord dans la foi, en vue d'une 3 Ad Smyr V I I I , 2. 4 Eph 3, 2. 5 Of. ibid. 6 Ad Rom, Prooem. 7 Ad Eph V , 1. 813 Acta Ioannis Pauli Pp. II 8 vie commune, de nouveau organiquement articulée. Tandis que le dialogue théologique se poursuit, accompagné de la prière et de la plus grande attention de tous, il est particulièrement opportun d'intensifier les relations fraternelles. La profonde foi commune permet aux catholiques et aux orthodoxes de collaborer dans divers domaines, celui de la culture, celui de l'activité sociale, mais encore et surtout dans le domaine pastoral. Dans notre temps, les chrétiens sont appelés à témoigner ensemble, de manière toujours plus cohérente, des valeurs chrétiennes dans une société qui a toujours davantage besoin que lui soient rappelés la primauté de Famour et du spirituel, la dignité de l'homme et le sens de sa vie, tels qu'ils lui sont révélés dans la résurrection du Christ. Au-delà de cette exigence valable partout, il y a celles qui naissent des circonstances locales et des possibilités concrètes qu'elles offrent, là où les chrétiens de traditions diverses vivent coude à coude et auprès d'autres hommes adhérant à d'autres fois religieuses ou se disant non croyants. L'œcuménisme au plan local fait face à des besoins et à des situations spécifiques et a ses ressources propres. Il a une certaine part d'initiative qui lui est propre et son rôle est plus original que celui d'une simple application limitée des directives œcuméniques destinées au monde entier. 9 Les initiatives locales situées dans la perspective de la communion universelle, non seulement sont nécessaires sur place, mais peuvent aussi être très fécondes pour une croissance plus générale de la communion. Cependant, c'est au plan local que devront être éliminées toute trace d'opposition préconçue et toute activité injuste ou inspirant un prosélytisme de mauvais aloi. De plus, c'est surtout au plan local que se rencontrent les occasions de collaborer dans le service de Dieu et des hommes et les moyens aptes à réaliser cette collaboration. Béatitude, vous venez d'une région éprouvée par la guerre et par ses conséquences d'insécurité et d'incertitude. Cette situation n'est pas sans avoir aussi des influences négatives sur la vie de l'Eglise. Et cela non seulement à cause des pertes matérielles, mais aussi par les déchirements spirituels qu'elle occasionne. Chaque fois que cela lui 8 Cf. Ad Col I I , 9. ' Cf. Unitatis redintegratio, n. 12. 814 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale a été possible, ce siège apostolique a toujours insisté auprès de toutes les instances responsables avec lesquelles il a été en contact, sur la nécessité de résoudre la crise libanaise, de respecter pleinement les exigences de la justice et de sauvegarder concrètement l'indépendance et l'intégrité de ce pays. Ainsi seulement toutes les composantes sociales et religieuses de cette nation pourront recommencer à vivre ensemble pacifiquement, librement, dans un effort commun de reconstruction et de renouveau. C'est dans ces perspectives que sont orientés nos efforts. Je sollicite à chaque occasion la bonne volonté des nommes et, surtout, ma prière supplie notre unique Seigneur, le maître de l'histoire, afin qu'une solution juste soit trouvée et réalisée au plus vite. Dans ce contexte encore, un accord harmonieux entre les chrétiens est plus que jamais nécessaire, non pas pour s'opposer à qui que ce soit, mais pour être un ferment puissant d'ouverture et de fraternité avec tous les hommes de bonne volonté, prêts à bâtir ensemble un monde meilleur. Le Liban, si cher à notre cœur, pleinement et fraternellement intégré au monde culturel qui est le sien, pourrait ainsi retrouver un rayonnement débordant largement ses frontières, en gardant sa physionomie propre parmi les pays frères. Béatitude, la recherche de la pleine communion entre nos Eglises s'accomplit dans le contexte concret de la situation du monde d'aujourd'hui. Votre visite me remplit d'une joie vraie et profonde, car elle est un signe manifeste de volonté de pleine réconciliation à un moment où les facteurs de dislocation et de désagrégation semblent avoir une nouvelle virulence. Cette rencontre me donne l'occasion de dire, de nouveau et avec plus d'insistance encore, que l'Eglise catholique est disposée à faire tout ce qui lui est possible afin que progresse et aboutisse la recherche de la pleine unité, et cela tant par le moyen du dialogue théologique que par ceux de la coopération pratique et de la collaboration pastorale. C'est ensemble que nous devons marcher sur la voie qui conduit à l'unité retrouvée, à ce moment tant désiré où nous pourrons concélébrer l'eucharistie du Seigneur. Nous nous sommes engagés avec décision sur cette voie. La route peut être longue, mais la charité doit se faire inventive à l'écoute de celui qui a commencé en nous son œuvre de réconciliation et qui saura la mener jusqu'à son accomplissement. C'est d'un même cœur, Frère bien-aimé, que nous pouvons aujourd'hui implorer la bénédiction du Seigneur sur les Eglises au service 815 Acta Ioannis Pauli Pp. II desquelles il nous a consacrés. «A celui, dont la puissance agissant en nous est capable de faire bien au-delà, infiniment au-delà de tout ce que nous pouvons demander et concevoir, à Lui la gloire, dans l'Eglise et le Christ Jésus, pour tous les âges et tous les siècles ! Amen » . 1 0 II Ad summas moderatrices religiosarum sororum, coram admissas. Sorelle carissime in Cristo! 1. Abbiate il mio saluto più sentito. È sempre motivo di gioia per me incontrare le Religiose ed esprimere apertamente la profonda stima della Chiesa per la loro vita di consacrazione totale al Signore, il vivo interesse e la fiducia che la Santa Sede nutre per loro e per la loro missione. Ma l'incontro di oggi assume una importanza tutta particolare, per il carattere così universale di cui si riveste : nella persona, infatti, delle Superiore generali dei vari Istituti religiosi, sparsi per tutto il mondo, si esprime, in un certo modo, la presenza in Roma di tutte le Religiose e il loro desiderio di testimoniare la propria devozione alla Chiesa e al Papa, e di accogliere personalmente i suoi insegnamenti e le sue direttive. Di tutto cuore, pertanto, e per il vostro tramite, trasmetto una particolare benedizione a tutte le Religiose del mondo : alle contemplative; a quante, in umile generosità, sono dedite al servizio dei fratelli; a quelle provate dagli anni, dalle infermità del corpo e della spirito : i sacrifìci di tutte hanno un prezzo incomparabile agli occhi del Signore. A voi, riunite a Roma per approfondire la (( Spiritualità Apostolica delle Religiose», voglio, innanzitutto, offrire una parola d'incoraggiamento e di conforto, quale richiede una missione così importante, così delicata, ma, allo stesso tempo, così pastorale, conferitavi della vostra stessa elezione : quella di edificare nel Cristo una comunità fraterna, dove, al disopra di tutto, Dio sia cercato e amato. Vivamente vi consiglio di meditare, altresì, gli insegnamenti del nuovo Codice di diritto canonico, inerenti a questo argomento : esso vi 1 10 Eph 3, 20-21. * Die 13 m. Maii a. 1983. 1 Cfr. Canone 619. 816 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale offrirà preziose luci su di una componente fondamentale della vostra vita. Infatti il Codice ricorda, in primo luogo, che l'apostolato dei Religiosi consiste, anzitutto, nel dare testimonianza della loro vita consacrata, nutrita di preghiera e di penitenza. Questa affermazione fondamentale è di particolare importanza, in quanto colloca al suo vero posto il ruolo apostolico dei Religiosi. Proprio mediante il loro intimo essere essi si inscrivono nel dinamismo della Chiesa, assetata dell'as saluto di Dio, chiamata alla Santità. Questa Santità essi, soprattutto, sono chiamati a testimoniare. 2 3 Prima di tradursi in annunzio o azione, l'apostolato è rivelazione di Dio presente nell'apostolo. E questa rivelazione postula che la religiosa sia in contatto intimo e costante col Signore. In tal modo, l'essere nella pienezza delle proprie forze oppure inferma, giovane oppure di età avanzata, efficiente o priva di ogni attività diretta, poco importa : l'evangelizzazione è reale e profonda nella misura in cui la vita del Cristo si riflette mediante la vita personale. I grandi evangelizzatori sono stati eminentemente anime di preghiera, anime interiori : essi hanno sempre saputo trovare il tempo per una prolungata contemplazione. In questo momento storico in cui tutte voi avete motivo di sofferenza per la mancanza di operaie apostoliche, è quanto mai bene soffermarsi a meditare questa verità, nella fiducia che ha più valore l'(( essere » che non il « fare », sempre limitato, quest'ultimo, e imperfetto. Siate certe, inoltre, che la vostra fedeltà coraggiosa e gioiosa alle esigenze fondamentali della vita consacrata, offrirà un invito pressante alle giovani, sempre pronte alla generosità, a seguire il Signore sulla via tracciata da voi. 3. In questa ottica, benché non presenti tra voi, mi è caro riaffermare con forza il ruolo eminentemente apostolico delle Claustrali. Lasciare il mondo per votarsi, nella solitudine, ad una preghiera più profonda e costante, non è altro che una maniera particolare di vivere e di esprimere il mistero pasquale del Cristo, di rivelarlo al mondo e, quindi, di essere apostolo. Sarebbe errore ritenere le Claustrali creature separate dai loro contemporanei, isolate e come tagliate fuori dal mondo e dalla Chiesa; 2 Cfr. Canone 673. 3 Cfr. Evangelii Nuntiandi, n. 69. 817 Acta Ioannis Pauli Pp. II sono, invece, ad essi presenti, e in maniera più profonda, con la stessa tenerezza di Cristo, come afferma la Lumen gentium. Non fa, dunque, sorpresa che Vescovi delle nuove Chiese sollecitino, come una grazia eminente, la possibilità di accogliere un monastero di Religiose contemplative, anche se operaie di apostolato attivo sono ancora in numero così insufficiente. Suore di vita contemplativa! Vi sia cara la vostra vocazione; essa è più preziosa che mai nel mondo di oggi, che sembra non poter trovare la pace. Il Papa e la Chiesa hanno bisogno di voi; i cristiani contano sulla vostra fedeltà. 4 4. Voi, votate alle opere di apostolato attivo, siate sempre maggiormente convinte degli insegnamenti del Concilio, così opportunamente ricordati nel Codice. Viveteli ! La vostra vita, cioè, sia penetrata di spirito apostolico, ed ogni vostra azione apostolica animata da spirito evangelico. In questo modo le vostre attività costituiranno un autentico «servizio », umilmente rispettoso delle persone, sollecito nell'evitare pressioni indebite ed ogni intollerabile carattere di dominio. Vi esorto ancora a non dimenticare mai che l'apostolato religioso è, per sua natura, comunitario : la testimonianza data da una religiosa non può essere puramente individuale; essa è comunitaria, e tutte le religiose sono chiamate ad esercitare l'apostolato nella linea del carisma riconosciuto dalla Chiesa e per mandato delle loro legittime Superiore. Non si tratta di una semplice dipendenza disciplinare, ma di una realtà di fede. Dobbiamo incessantemente ricordarci che siamo nella Chiesa, incorporati intimamente in essa, ordinati alla sua missione, inseparabili dalla sua vita e dalla sua santità, come insegna la Lumen gentium. Questa concezione deve stimolare, nelle Religiose, la volontà di lavorare in stretta e profonda unione con il Magistero della Chiesa e la sua Gerarchia. Certo, nel compimento delle molteplici, tradizionali forme del vostro apostolato dovrete non venir meno all'ascolto dei contemporanei, per ben comprendere i loro problemi e le loro difficoltà, ed essere meglio in grado di venire loro in aiuto. Non dimenticate mai, tuttavia, che le scuole, gli ospedali, i centri di assistenza, le iniziative orientate verso il servizio dei poveri, lo 4 N . 46. 818 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sviluppo culturale e spirituale dei popoli, non soltanto conservano la loro attualità, ma rivelano spesso luoghi privilegiati di evangelizzazione, di testimonianza, di autentica promozione umana. 5. Il peut être parfois nécessaire d'abandonner des œuvres ou des activités afin de pouvoir se consacrer à d'autres, en créant des Communautés plus restreintes pour répondre aux besoins plus pressants des pauvres de certaines régions. Je connais votre souci de présence aux pauvres, et j'apprécie vos efforts en ce sens. Pourtant, comme je le disais naguère aux religieuses de Sao Paulo (3 juillet 1980), il me semble opportun de rappeler ici certaines exigences des nouvelles formes de présence. Tout d'abord, celles-ci doivent toujours être conduites dans un climat de prière. L'âme qui vit dans une présence habituelle à Dieu et se laisse imprégner par la chaleur de sa charité saura facilement échapper à la tentation des particularismes et des oppositions qui comportent le risque de division; elle pourra interpréter à la lumière de l'Evangile l'option pour les pauvres et pour les victimes de l'égoïsme des hommes sans céder au radicalisme socio-politique qui, tôt ou tard, produit des effets contraires à ceux que l'on souhaite et engendre de nouvelles formes d'oppression ; enfin l'âme en contact avec Dieu trouvera le moyen de se rapprocher des personnes et de s'insérer dans les milieux sans mettre en question sa propre indentité religieuse, ni cacher ou déguiser l'originalité spécifique de sa vocation qui est de suivre le Christ pauvre, chaste et obéissant. Par ailleurs, ces expériences doivent également être préparées par une étude sérieuse, dans un dialogue constant au sein de l'Institut, avec les supérieures responsables, et en collaboration avec les évêques intéressés. Ainsi les programmes seront élaborés après avoir examiné les possibilités de succès, sans craindre les risques, mais en agissant toujours en conformité avec les exigences les plus urgentes et selon le caractère de l'Institut. 5 Enfin, il importera de poursuivre toujours de telles expériences en accord avec la hiérarchie, en s'appliquant humblement et courageusement, le cas échéant, à les corriger, à les suspendre ou à les orienter d'une manière plus adaptée. Par-dessus tout, toujours et en tous, comportex-vous en filles aimantes de l'Eglise, adhérant générausement et fidèlement à son Magistère 5 Cf. Le 14, 28 et suivants. Acta Ioannis Pauli Pp. II 819 authentique, garantie de fécondité. La fidélité promise au Christ ne peut jamais être séparée de la fidélité à l'Eglise : « Qui vous écoute, m'écoute». 6 6. The Holy Year which we have been celebrating since 25 March, and the préparation for the Synod of Bishops next September, are of invaluable assistance to you in carrying out your mission of evangelization. The Holy Year invites us to rediscover the riches of salvation, and so it calis us to a personal commitment to renewal, through penance and conversion. The célébration of this event is, for all Christians and therefore for religious, an earnest appeal to repentance and conversion. It makes us rediscover a sense of sin and to become aware of the fact that we are sinners. It makes us rediscover a sense of God. This attitude of conversion will especially show itself in a more sincere approach to the sacraments, and it will impel us to practise a charity that is based on truth and that promotes justice. I would like to emphasize at this point the real and profound link that exists between the fraternal life of religious and the very thème of the Holy Year. This is perfectly highlighted by the new Code of Canon L a w : "By their fraternal communion, founded and rooted in charity, religious will give an example of universal reconciliation in Christ". In this same spirit of communion and joy, I wish to repeat my cordial welcome to ali of you who have come to Rome for this meeting. My contact with the members of the two international Unions of Superiors General is a valued way of reaching the religious of the world and of maintaining a continuing contact with the development of religious life. On Tuesday of this week I had the pleasure of meeting with the executive committee of the Union of Superiors General. Today I meet with you, and I hope to have further contacts with both Unions in the future. When you go home, carry with you my special blessing to the Sisters of your Congrégations. The Blessed Virgin Mary, the first of the redeemed, the first to have been closely associated with the work of the Rédemption, will always be your guide and model. Like Mary the Mother of Jesus, who was 7 6 Lc 10, 16. 7 Canon 602. 820 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale totally consecrated to the persoli of her Son and to the service of the Rédemption, so you and your sisters will learn to know nothing except the Crucified Jesus, who became for us wisdom, justice, sanctification and rédemption. 8 III Ad Nicaragüenses episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Con verdadera ilusión aguardaba el momento de encontrarme con vosotros, que venís a Roma para vuestra visita « a d limina Apostolorum ». Si ésta es siempre un motivo de alegría para quien tiene la primera misión de velar por toda la Iglesia, lo es de manera muy particular en vuestro caso, amados Hermanos, que sois los Pastores de la Iglesia que está en Nicaragua, a la que me siento íntimamente vinculado por tantos lazos de afectuosa cercanía y cordial estima. Por eso, al acogeros hoy en este encuentro fraterno, mis brazos y mi corazón se abren plenamente, para estrecharos en un abrazo de paz, de comunión, de esperanza, en el que están comprendidos todos y cada uno de los miembros del pueblo fiel de Nicaragua. En efecto, la finalidad primera de la visita de los Sucesores de los Apóstoles al Sucesor de Pedro, es la de fortificar los vínculos de la mutua caridad que los ligan entre sí; y que hacen crecer la corriente de amor hacia el pueblo de los creyentes, que en Cristo, Fundador y Principio de salvación de la Iglesia, halla el fundamento de la unión de mente y de corazón de cuantos le siguen. 2. En esta perspectiva, siento vuestra venida como una continuación de la afectuosa solicitud por vuestros fieles, que me impulsó a realizar la visita pastoral llevada a cabo, hace poco más de dos meses, a Nicaragua. La carga de profundo amor eclesial hacia vuestro pueblo que me condujo hasta vosotros, y que tenía incluso intensidad del todo especial, continúa viva e incrementada tras mi visita. 8 Cf. 1 Cor 1:30; 2:2. * Die 16 m. Maii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 821 Muchas veces, antes y después, he pensado en vuestras Iglesias, en sus problemas, dificultades, sufrimientos y esperanzas. Muchas veces he orado por ellas y he dado gracias a Dios por los esfuerzos realizados para ser siempre fieles a su vocación. Si mi objetivo al visitar los Países de América Central era avivar su fe cristiana, acercarme a ellos, compartir el dolor de sus pueblos y tratar de dejar un poco de esperanza a través del necesario cambio de actitudes interiores y de posturas injustas, las diversas vivencias experimentadas en vuestro País me han acercado más aún a vuestros fieles y vuestra Patria. Y han continuado haciéndose plegaria, para que la Iglesia en Nicaragua se consolide cada vez más, en la consolación y en las pruebas. Y para que cesen los sufrimientos de un pueblo fiel y digno, que del Atlántico al Pacífico, de las fronteras del norte a las del sur, ansia vivir serenamente, en paz, sus valores propios; buscando con profundo sentido social el necesario progreso sobre la tierra, sin dejar de levantar sus ojos al Padre común, Padre de amor y de justicia, que nos llama a una vida de rectitud moral, de amor a todos, que espera a cada uno y que es la meta de todos. 3. Vosotros, queridos Hermanos, sois los Pastores del rebano « sobre el cual el Espíritu Santo os ha constituido obispos para apacentar la Iglesia de D i o s » , sois los centros de comunión en vuestras Iglesias, los guías en la fe y los responsables de la fidelidad a Cristo de las mismas, como os indiqué durante mi visita. Quiero hoy alentaros a seguir dando a vuestros fieles la guía que necesitan para mantener esa fidelidad a la fe cristiana en todo momento. Sois Pastores de un pueblo profundamente religioso, dolorido desde hace tanto tiempo a causa de injusticias, de frecuentes violaciones de sus derechos, de tensiones, de luchas fratricidas, que dejan tras sí tanto dolor, tantas vidas jóvenes tronchadas, tanto luto en las familias, tantos huecos trágicos en los corazones de los familiares, de los amigos, de la sociedad. A ejemplo de Cristo, renovad siempre en vosotros el espíritu del Buen Pastor, que sale a buscar a quien se aleja quizá del redil, para ayudarle a encontrar nuevamente el camino. Para darle el gozo de un reencuentro cada vez más fiel a las enseñanzas de Jesús y a las exigencias personales y comunitarias de la vocación cristiana. 1 2 3 1 Act 20, 28. 2 Cf. Lumen gentium, 21; E f 4, 1-6; Col 2, 6-8; 1 Tes 3, 11-13. 3 Cf. Discurso a los Obispos del C E L A M , Haití 9 marzo 1983. 54 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 822 4. Bien sé que vuestra misión de Padres, Pastores y guías os ha exigido y os exige en tantos momentos no pocos sacrificios. Por eso os aseguro mi cercanía afectuosa y mi asiduo recuerdo en la plegaria, para que firmes en vuestra entrega ejemplar a la Iglesia, unidos siempre en el mismo amor a ella, a Cristo y a vuestros fieles, perseveréis con un solo corazón y un alma sola en la tarea que es vuestra carga y vuestra esperanza a los ojos de Dios. Ese espíritu fraterno que atina voluntades e inspira propósitos, será el que os anime a construir la fidelidad de vuestra grey a todos los objetivos verdaderamente humanos, cristianos y de creciente justicia social, que requieren un esfuerzo perseverante en aras del bien de todos ; de ese bien que respeta los derechos de cada uno y preserva en todo instante los valores religiosos y morales que constituyen la identidad propia de vuestros fieles. Se trata de una labor de amplia visión y de profundo empeño. En ella necesitaréis constantemente de la aportación preciosa e insustituible de vuestros sacerdotes, religiosos, religiosas y laicos comprometidos. Vivid, por ello, muy cercanos a ellos; cuidad con amorosa presencia su responsable contribución a esa constante renovación interior, que lleva a la gozosa entrega y a la animación de la comunidad ; aunque cueste esfuerzo, y bien anclados en las razones de nuestra esperanza en Cristo, «para que en la revelación de su gloria exultéis de gozo». 4 5. No puedo concluir este encuentro sin invitaros a mirar, vosotros y vuestros fieles, hacia la Madre común, a la que vuestro pueblo tanto venera como la Purísima Concepción. En torno a Ella, la Madre de todos, hallaréis un centro de convivencia que une, que alienta, que hermana. En torno a Ella, todos los miembros de la Iglesia en Nicaragua debéis encontrar un renovado impulso para construir la Iglesia de la caridad, del mutuo apoyo y asistencia, sobre todo en favor de los más necesitados y de quienes más sufren. Que ello sea vuestro mejor distintivo, como lo era para los primeros cristianos. A María Santísima encomiendo en la plegaria todas vuestras intenciones y necesidades, así como las de cada uno de los miembros de vuestras comunidades eclesiales; para que Ella conserve y aliente maternal mente su fidelidad a la propia vocación cristiana. A Ella pido 5 4 1 Pe 4, 13. 5 Cf. 2 Cor 8, 13-15; Gal 5, 14; Flp 2, 4; Col 3, 12-15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 823 también que conceda a vuestra Nación y a todos sus bijos la paz, la serenidad, el progreso humano y espiritual, la tranquilidad en el disfrute de sus legítimos derechos. Unidos junto al Sucesor de Pedro, os invito a terminar nuestro encuentro con una ferviente plegaria por vuestras Iglesias, a las que enviamos nuestra común Bendición en nombre de Cristo, que las estreche en un abrazo de paz. Así sea. IV Ad Exc.mum Virum Carolum Romero Alvarez García, Boliviae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Señor Embajador: Me es grato dar la bienvenida a Vuestra Excelencia, designado por el Gobierno Constitucional de Bolivia como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de Bolivia ante la Santa Sede. Con este acto de presentación da comienzo a su alta misión que le deseo llena de aciertos para bien de su País y en orden a consolidar las buenas relaciones con esta Sede Apostólica. He escuchado con atención las palabras de Vuestra Excelencia, a través de las cuales se ha hecho eco de problemas y situaciones, particularmente acuciantes en nuestro tiempo. Usted mismo conviene en que, dada su confluencia e ineludibles repercusiones en la vida de los hombres y de los pueblos, tales problemas exigen una toma de conciencia y una voluntad de afrontarlos con verdadera sabiduría, es decir, bajo el prisma del ser humano, sabiendo de antemano lo que conduce a su auténtico desarrollo y perfeccionamiento. Efectivamente —como ha puesto de relieve Vuestra Excelencia-— vivimos en un mundo que nos sorprende constantemente con nuevos descubrimientos de verdades científicas, arrancadas a la naturaleza, y que la tecnología avanzada se encarga después de aplicar y transformar en productos para el uso y consumo de los hombres. No raras veces, cuando se habla de progreso, éste se sobreentiende vinculado a la abundancia en productos, naturales o fabricados, cuya sola posesión pretende originar en ocasiones una extendida sensación de igualdad y bienestar. * Die 19 m. Maii a. 1983. 824 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Y sin embargo, el hombre y la sociedad actual se están dando cuenta, cada vez más, de que ese progreso se quedaría manco o incluso se vuelve amenazador, cuando se descuidan las verdades de vida, que trascienden lo meramente material, y que anidan en lo más profundo del ser humano. A éste no le basta ni le puede satisfacer « tener más » ; necesita « ser más », esto es, tiene necesidad de un desarrollo interior de todas las facultades que elevan y ennoblecen su dignidad propia entre todos los seres creados. En este sentido, abrigo una gran confianza —expresión de sólida esperanza por parte de la Iglesia y de la Santa Sede— en que los programas públicos de desarrollo y de mejoramiento social que se están planteando o aplicando en Bolivia, se vean siempre impregnados por este deseo de acercarse a las exigencias que lleva todo hombre para realizarse a sí mismo. Y a este respecto, quiero subrayar el espíritu de servicio que ha distinguido a los Obispos, sacerdotes, familias religiosas y fieles de la Iglesia en Bolivia, quienes con dedicación y sacrificio continuo sostienen la esperanza del pueblo y de todos los bolivianos a promoverse sin cesar en armonía con su identidad cultural, espiritual y moral. Que estos fervientes votos se cumplan felizmente con la ayuda del auxilio divino. Así lo deseo y pido al Señor en mis oraciones para bien de su querido País, a cuyas Autoridades y ciudadanos todos envío por mediación de Vuestra Excelencia un atento saludo. V Mediolani, in area Cathedralis basilicae habita, occasione oblata Populi ex universa Italica natione conventus ad Christi Corpus adorandum.* Cari fratelli e sorelle, 1. Sono venuto a Milano per adorare, insieme con voi, Cristo presente nell'Eucaristia. Prima che terminasse la serata del mio arrivo in questa metropoli, non potevo non fermarmi per qualche istante con voi, in preghiera, davanti al Santissimo Sacramento, per chiedere al Signore che il Congresso Nazionale, che ormai sta volgendo al termine, contribuisca a rafforzare nei nostri animi la fede e la pratica del culto eucaristico e a diffonderlo e a riaccenderlo in un sempre più vasto numero di fratelli. * Die 20 m. Maii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 825 Il nostro incontro acquista un particolare significato, in considerazione del luogo nel quale ci troviamo ; il vostro magnifico Duomo, vero inno di gloria dell'arte cristiana, segno vivo della fede eucaristica d'un popolo, testimone ed espressione di secoli di storia e di pietà della comunità diocesana, tempio insigne che in qualche modo — come ebbe a dire il mio Predecessore Paolo VI — (( definisce, qualifica la città, ne perenna le imprese più nobili » . * La Chiesa Cattedrale è il cuore della Diocesi. Non v'era dunque luogo più degno di questo per riunirci, questa sera, in preghiera davanti alla Santissima Eucaristia, che avete adorato e ringraziato, lodato ed esaltato come cuore della Chiesa. 2. Il Concilio Vaticano II ha sottolineato l'intima connessione esistente tra l'Eucaristia e il mistero della Chiesa. L'Eucaristia è il cuore della Chiesa, perché in essa « è racchiuso tutto il bene spirituale della Chiesa, cioè lo stesso Cristo, nostra Pasqua e pane vivo che, mediante la sua carne vivificata dallo Spirito Santo e vivificante, dà vita agli uomini, i quali sono in tal modo invitati e indotti a offrire insieme a Lui se stessi, il proprio lavoro e tutte le cose create». L'Eucaristia costituisce il dono più grande che Cristo ha offerto e permanentemente offre alla sua Sposa. È radice e culmine della vita cristiana e di ogni azione della Chiesa. Nel mistero eucaristico è Cristo stesso che viene offerto in dono dal Padre. L'Eucaristia è la glorificazione del suo infinito amore verso di noi. Insieme con Gesù, fattosi nostro cibo di vita eterna l'Eucaristia ci dona il suo Spirito, che è Dono per eccellenza, principio generatore e santificatore della Chiesa, vincolo della comunione fraterna, costruttore e garante dell'unità nella varietà dei ministeri e delle funzioni particolari all'interno del Corpo Mistico. 2 3. L'Eucaristia — come dice il motto del vostro Congresso — è « a l centro della comunità e della sua missione », in quanto essa è dono incommensurabile ed ineffabile dell'amore della SS. Trinità per l'umanità, che in tal modo viene salvata dalla morte eterna del peccato ed innalzata alla dignità della figliolanza divina. Il mistero eucaristico fonda dunque la comunità sull'esigenza e il dovere di un perenne atto di ringraziamento al Padre, nel quale si 1 Discorso alla Ven. Fabbrica del Duomo, 24-XI-1963. 2 Decr. Presbyterorum Ordinis, 5. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 826 riassume il senso e il valore di tutta la vita personale e sociale. La parola « Eucaristia » significa ringraziamento, confessione di una riconoscenza senza riserve. È questo il gesto che deve caratterizzare il cristiano. Tale atteggiamento di gratitudine appare molto distante rispetto a quello di fatto prevalente nella nostra esistenza quotidiana, spesso affannosamente confrontata con ciò che manca, con ciò che, faticosamente cercato, smentisce poi le nostre attese e i nostri desideri. La gratitudine appare così ben lontana dal costituire la prima e fondamentale parola, intorno alla quale e su cui impostare la nostra relazione con Dio e con la Comunità. L'uomo che sovente si lamenta, l'uomo che vede sempre e solo ciò che manca alla propria vita è l'uomo che non sa vedere la propria esistenza come dono di un Amore infinito, né sa cogliere la presenza della bontà divina nella comunità nella quale vive. La Santissima Eucaristia ci insegna invece a ringraziare, a ricambiare donando come Melchisedek, — come abbiamo testé letto — il quale <( offrì pane e vino » al Dio Altissimo. E anche le altre letture, se le consideriamo attentamente, sono tutte intessute su questa etica del ringraziamento, del dono, dell'offerta. 3 4. È! da questa etica « eucaristica », cioè di ringraziamento, che sorge il nostro giusto rapporto con Dio e con la comunità. Il culto eucaristico c'insegna invece il segreto del rapporto comunitario : la gioia che da esso promana sta più nel dare che nel ricevere ; sta nel dare un primato all'amore nei confronti della giustizia, imparando a ringraziare anche quando ci vien dato ciò che ci spetta in forza dei nostri diritti. Esso c'insegna che, donando, si riceve da Dio più e meglio di quanto avremmo potuto acquistare o desiderare secondo i nostri piani o le nostre pretese. L'etica del dono, che sorge dal culto eucaristico, c'insegna la fiducia in Dio, anche quando Egli ci lascia per un po' nel bisogno o nella difficoltà, e dà al nostro spirito pace e pazienza anche in mezzo alle tribolazioni. JSiel pane eucaristico, infatti, è contenuto tutto il Bene della Chiesa, e tutto ciò che possiamo desiderare. La comunione con Gesù sacramento ci dona già subito la grazia e l'amicizia divina, anche in 4 3 Gn 14, 18. 4 Cf. At 20, 35. Acta Ioannis Pauli Pp. II 827 mezzo alle presenti necessità, e ci fa sperare nel possesso del pieno adempimento delle nostre più alte aspirazioni. L'amore all'Eucaristia c'insegna anche la giusta scala dei valori : a non mettere in primo piano la nostra volontà e le realtà terrene, ma la volontà di Dio e i beni celesti. Esso infatti c'insegna una « fame » che oltrepassa quella del cibo materiale e dei bisogni semplicemente umani, una fame che suppone il primato dello spirituale e ad esso c'indirizza come all'ordine veramente supremo della realtà e del valore. L'uomo infatti non vive di solo pane, ma della Parola che esce dalla bocca di Dio. 5 5. L'Anno Giubilare della Redenzione c'invita ad approfondire con maggiore pietà e sentimento di gratitudine al Padre il significato del mistero eucaristico. Possa esso trovare in molti cuori il giusto posto, in considerazione della sua natura di testimonianza somma dell'amore della SS. Trinità verso di noi. Susciti esso sempre più vivi ed operosi sentimenti di riconoscenza a Dio e alla comunità, rinunciando a sterili forme di sfiducia e di scontentezza. C'insegni di più l'importanza di un'etica fondata sull'amore, sulla generosità, sulla fiducia nella persona, sulla gratitudine. Facciamo in modo che la nostra vita sia veramente un perenne rendimento di grazie. Possa la gratitudine diventare la forza propulsiva di tutta la nostra condotta verso Dio e la comunità. 6 La Santissima Eucaristia ci chiama ad un'opera continua di conversione : possa quest'Anno Santo aiutarci ad ascoltare di più il suo messaggio di vita, a disporci meglio a farne fruttare le inesauribili risorse di grazia, per una rivitalizzazione dell'unità fraterna nella comunità della Chiesa e degli uomini. VI Mediolani habita a Summo Pontifice sacris litante occasione oblata XX Eucharistici ex universa Italica natione conventus.* 1. (( Manda il tuo Spirito, o Signore, a rinnovare la terra ! ». Così grida la Chiesa nella liturgia della solennità di Pentecoste. Così grida la Chiesa, che è in Milano, la Chiesa che custodisce assiduamente il patrimonio di Sant'Ambrogio, di San Carlo e di tante generazioni del Popolo di Dio, raccolto intorno ai suoi grandi Pastori. 5 Cf. Deut. 8, 3-16. 6 Cf. E f 5, 20; 1 Tess 5, 18; 2 Tess 2, 13. * Die 22 m. Maii a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 828 Manda il tuo Spirito, Signore, a rinnovare la terra! Così grida oggi la Chiesa in tutta l'Italia, qui riunita per celebrare il suo Congresso Eucaristico. È, infatti, il XX Congresso Nazionale Eucaristico d'Italia, che trova la sua definitiva manifestazione in questo Santo Sacrifìcio, celebrato nella festa di Pentecoste. Ringrazio Dio onnipotente di avere la gioia di compiere, come Vescovo di Roma, insieme con voi, venerati e cari Fratelli e Sorelle, a conclusione del Congresso, questo atto di lode e di adorazione della Santissima Trinità: del Padre, del Figlio e dello Spirito Santo. 2. Potente è il soffio della Pentecoste. Esso eleva, nella forza dello Spirito Santo, la terra e tutto il mondo creato a Dio, per mezzo del quale esiste tutto ciò che esiste. Perciò, noi cantiamo insieme col salmista : (( Quanto sono grandi, Signore, le tue opere ! / La terra è piena delle tue creature». Guardiamo l'orbe terrestre, abbracciamo l'immensità del creato e continuiamo a proclamare col salmista: « S e . . . togli loro il respiro, muoiono e ritornano nella loro polvere. Mandi il tuo spirito, sono creati e rinnovi la faccia della terra». Professiamo la potenza dello Spirito nell'opera della creazione : il mondo visibile ha il suo inizio nell'invisibile Sapienza, Onnipotenza e Amore. E perciò, noi desideriamo parlare alle creature con la parola che esse udirono dal loro Creatore all'inizio, quando Egli vide che erano «cosa buona», «molto buona». E perciò noi cantiamo: «Benedici il Signore, anima mia: / Signore, mio Dio, quanto sei grande!... / La gloria del Signore sia per sempre; / gioisca il Signore delle sue opere». 1 2 3 3. Nel tempio grande ed immenso della creazione desideriamo festeggiare oggi la nascita della Chiesa. Proprio perciò noi ripetiamo : « Manda il tuo Spirito, Signore, a rinnovare la faccia della terra ! ». E ripetiamo queste parole riunendoci nel cenacolo della Pentecoste : là, infatti, lo Spirito Santo discese sugli apostoli, raccolti insieme con la Madre di Cristo, e là nacque la Chiesa per servire il rinnovamento della faccia della terra. Contemporaneamente tra tutte le creature, che diventano opera delle 1 Sai 103 (104J, 24. 2 Sai 103 (104), 29-30. 3 Sai 103 (104), 1. 31. Acta, Ioannis Pauli Pp. II 829 mani umane, noi scegliamo il Pane e il Vino. Li portiamo all'altare. Infatti, la Chiesa, nata nel giorno della Pentecoste dalla potenza dello Spirito Santo, nasce costantemente dall'Eucaristia, nella quale il pane e il vino diventano il Corpo e il Sangue del Redentore. Ed anche ciò avviene grazie alla potenza dello Spirito Santo. 4. Ci troviamo nel cenacolo di Gerusalemme nel giorno della Pentecoste. Ma contemporaneamente la liturgia di questa Solennità ci conduce allo stesso cenacolo (da sera del giorno della risurrezione». Proprio là, benché le porte fossero chiuse, tra i discepoli riuniti ed ancora timorosi venne Gesù. Dopo aver mostrato loro le mani e il costato, come prova che era lo stesso che era stato crocifìsso, egli disse loro : (( Pace a voi ! Come il Padre ha mandato me, anch'io mando voi. Dopo aver detto questo, alitò su di loro e disse : Ricevete lo Spirito Santo ; a chi rimetterete i peccati saranno rimessi, e a chi non li rimetterete, resteranno non rimessi » . Così, dunque, la sera del giorno della risurrezione gli apostoli racchiusi nel silenzio del cenacolo, avevano ricevuto lo stesso Spirito Santo, che discese su di loro dopo cinquanta giorni, affinché, ispirati dalla sua potenza, divenissero testimoni della nascita della Chiesa : (( Nessuno può dire Gesù è il Signore, se non sotto l'azione dello Spirito Santo » . La sera del giorno della risurrezione gli apostoli, per la potenza dello Spirito Santo, confessarono con tutto il cuore : « Gesù è il Signore » ; ed è la stessa verità che, a partire dal giorno della Pentecoste, essi hanno proclamato a tutto il popolo, fino allo spargimento del sangue. 4 5 5. Quando gli apostoli hanno creduto e confessato col cuor^che «Gesù è il Signore», la potenza dello Spirito Santo ha consegnato nelle loro mani l'Eucaristia — il Corpo e il Sangue del Signore —; quell'Eucaristia che nello stesso cenacolo, durante l'ultima cena, Cristo aveva loro affidato, prima della sua passione. Disse allora, mentre dava loro il pane : « Prendete, e mangiatene tutti : questo è il mio corpo, offerto in sacrifìcio per voi ». E di seguito, dando loro il calice del vino disse : (( Prendetene e 4 Gv 20, 21-23. 5 1 Cor 12, 3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 830 bevetene tutti : questo è il calice del mio sangue per la nuova ed eterna alleanza, versato per voi e per tutti in remissione dei peccati». E, dopo aver detto questo, aggiunse : « Fate questo in memoria di m e » . Quando arrivò il giorno del venerdì santo, e poi del sabato, le parole misteriose dell'ultima cena si compirono mediante la passione di Cristo. Ecco, il suo Corpo era stato dato. Ecco, il suo Sangue era stato versato. E quando Cristo risorto stette in mezzo agli apostoli nella sera di Pasqua, i loro cuori batterono, sotto il soffio dello Spirito Santo, con un nuovo ritmo di fede. Ecco sta davanti a loro il Risorto ! Ecco, Gesù è il Signore. Ecco, Gesù il Signore ha dato loro il suo Corpo come pane e il suo Sangue come vino, « p e r la remissione dei peccati». Ha dato loro l'Eucaristia. Ecco, il Risorto dice adesso : « Come il Padre ha mandato me, anch'io mando voi ». Ecco, li manda nella potenza dello Spirito Santo con la parola dell'Eucaristia e con il segno dell'Eucaristia, giacché realmente ha detto : « Fate questo in memoria di me ». «Gesù Cristo è Signore». Ecco, manda loro gli apostoli, con l'eterna memoria del suo Corpo e del suo Sangue, col Sacramento della sua Morte e della sua Risurrezione : Egli — Gesù Cristo, Signore e Pastore del suo gregge per tutti i tempi. 6. La Chiesa nasce il giorno della Pentecoste. Essa nasce sotto il potente soffio del Santissimo Spirito, il quale ordina agli apostoli di uscire dal cenacolo e di intraprendere la loro missione. J*a sera della Risurrezione Cristo disse loro : « Cóme il Padre ha mandato me, anch'io mando v o i » . La mattina della Pentecoste lo Spirito Santo fa sì che essi intraprendano questa missione. Così essi vanno in mezzo agli uomini e si mettono in cammino per il mondo. Prima che ciò avvenisse, il mondo — il mondo umano — era entrato nel cenacolo. Poiché ecco : « Essi furono tutti pieni di Spirito Santo e cominciavano a parlare in altre lingue, come lo Spirito dava loro il potere di esprimersi». Con questo dono delle lingue è entrato insieme nel cenacolo il mondo degli uomini, che parlano le varie lingue, 6 6 At 2, 4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 831 ed ai quali bisogna parlare in varie lingue per essere compresi nell'annuncio delle «grandi opere di Dio)). Dunque, nel giorno della Pentecoste è nata la Chiesa, sotto il potente soffio dello Spirito Santo. Essa è nata, in un certo senso, in tutto il mondo abitato dagli uomini, che parlano diverse lingue. È nata per andare in tutto il mondo ammaestrando, con le diverse lingue, tutte le nazioni. È nata perché, ammaestrando gli uomini e le nazioni, essa nasca sempre di nuovo mediante la parola del Vangelo; perché nasca sempre di nuovo in essi nello Spirito Santo, dalla potenza sacramentale dell'Eucaristia. Tutti coloro che accolgono la parola del Vangelo, tutti coloro che si nutrono del Corpo e del Sangue di Cristo nell'Eucaristia sotto il soffio dello Spirito Santo professano : « Gesù è il Signore ) ) . 7 8 7. E così, sotto il soffio dello Spirito Santo, iniziando dalla Pentecoste di Gerusalemme, cresce la Chiesa. In essa vi sono diversità « di carismi », e diversità « di ministeri », e diversità « d i operazioni», ma «uno solo è lo Spirito», ma «uno solo è il Signore», ma «uno solo è D i o » , «che opera tutto in tutti». In ogni uomo, / in ogni comunità umana, / in ogni paese, lingua e nazione, / in ogni generazione, / La Chiesa viene di nuovo concepita e di nuovo cresce. E cresce come corpo, perché, come il corpo unisce in uno molte membra, molti organi, molte cellule, così la Chiesa unisce in uno con Cristo molti uomini. La molteplicità si manifesta, per opera dello Spirito Santo, nell'unità, e l'unità contiene in sé la molteplicità : « In realtà noi tutti siamo stati battezzati in un solo Spirito per formare un solo corpo e tutti ci siamo abbeverati a un solo Spirito » . E alla base di questa unità spirituale, che nasce e si manifesta ogni giorno sempre di nuovo, è il Sacramento del Corpo e del Sangue, il grande memoriale della Croce e della Risurrezione, il Segno della nuova ed eterna Alleanza, che Cristo stesso ha messo nelle mani degli apostoli ed ha posto a fondamento della loro missione. 9 1 0 7 At 2, 11. 8 1 Cor 12, 3. 9 1 Cor 12, 4-6. 1 Cor 12, 13. 10 832 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Nella potenza dello Spirito Santo si costruisce la Chiesa come Corpo mediante il Sacramento del Corpo. Nella potenza dello Spirito Santo si costruisce la Chiesa come popolo della nuova Alleanza mediante il Sangue della nuova ed eterna Alleanza. È inesauribile, nello Spirito Santo, la potenza vivificante di questo Sacramento. La Chiesa vive di esso, nello Spirito Santo, con la vita stessa del suo Signore. «Gesù è Signore». 8. Oggi, in questa Solennità di Pentecoste, nell'anno Giubilare della Redenzione 1983, nell'illustre città di Milano, si trova raccolto il cenacolo della nostra fede. È il cenacolo della Pentecoste, ma è, in pari tempo, il cenacolo stesso dell'incontro pasquale di Cristo con gli apostoli, è il cenacolo stesso del Giovedì Santo. Ci siamo riuniti, quindi, nel cenacolo per accogliere nuovamente la testimonianza di tutti i grandi misteri divini, che nel cenacolo ebbero inizio. Per accogliere la testimonianza, e per rendere testimonianza all'Eucaristia ed alla nascita della Chiesa. Per dare unità mediante il cenacolo, a questa testimonianza. Un giorno venne al cenacolo della Pentecoste tutto il mondo attraverso il dono delle lingue : fu come una grande sfida per la Chiesa — grido per l'Eucaristia e domanda dell'Eucaristia. Oggi al cenacolo del Congresso Eucaristico, nella nobile città di Milano, viene prima di tutto l'Italia : viene tutta l'Italia. Non soltanto la Lombardia : ma anche il Piemonte, le tre Venezie e la Liguria ; anche la Romagna e l'Emilia; anche l'Umbria e la Toscana, il Lazio e le Marche ; anche tutto il Meridione : la Campania, gli Abruzzi e il Molise, la Puglia, la Calabria, la Basilicata. Vengono, infine, le Isole : la Sicilia e la Sardegna, e le altre più piccole sparse sui mari. Tutta l'Italia dalle coste dell'Adriatico e del mare Tirreno attraverso il golfo di Genova e di Venezia, tutta l'Italia lungo gli Appennini, attraverso la valle del Po fino alle alte catene delle Dolomiti e delle Alpi, è qui spiritualmente raccolta. Animata dal soffio potente della Pentecoste, questa terra italiana annuncia da generazioni e generazioni, quasi da duemila anni, le grandi opere di Dio. Essa annuncia l'Eucaristia, dalla quale nasce la Chiesa. L'annuncia con particolare solennità in questo giorno nel quale, stringendosi intorno al Sacramento dell'altare in questa celebrazione conclusiva del Congresso Nazionale, presenta ai fedeli il Documento sull'Eucaristia elaborato da suoi Vescovi e da essi proprio oggi pub- Acta Ioannis Pauli Pp. II 833 blicato, con l'augurio che ogni comunità cristiana ((dall'Eucaristia accolga la rivelazione dell'amore di Dio, la letizia dell'unità fraterna, il coraggio della speranza per essere con Cristo pane spezzato per la vita del mondo ». La Chiesa diventa, mediante l'Eucaristia, la misura della vita e la sorgente della missione di tutto il Popolo di Dio, che è venuto oggi al cenacolo parlando con la lingua degli uomini contemporanei. Nell'Eucaristia viene inscritto ciò che di più profondo ha la vita di ogni uomo : la vita del padre, della madre, del bambino e dell'anziano, del ragazzo e della ragazza, del professore e dello studente, dell'agricoltore e dell'operaio, dell'uomo colto e dell'uomo semplice, della religiosa e del sacerdote. Di ciascuno senza eccezioni. Ecco, la vita dell'uomo viene inscritta, mediante l'Eucaristia, nel mistero del Dio vivente. In questo mistero — come nell'eterno Libro della Vita — l'uomo oltrepassa i limiti della contemporaneità, avviandosi verso la speranza della vita eterna. Ecco, la Chiesa del Verbo Incarnato fa nascere, mediante l'Eucaristia, gli abitanti dell'eterna Gerusalemme. 9. Ti rendiamo grazie, o Cristo ! Ti rendiamo grazie, perché nell'Eucaristia accogli noi, indegni, mediante la potenza dello Spirito nell'unità del tuo Corpo e del tuo Sangue, nell'unità della tua Morte e della tua Risurrezione. Gratias agamus Domino Deo Nostro! Ti rendiamo grazie, o Cristo ! Ti rendiamo grazie, perché permetti alla Chiesa di nascere sempre nuovamtnte su questa terra, e perché le permetti di generare figli e figlie di questa terra come figli dell'adozione divina ed eredi dei destini eterni. Gratias agamus Domino Deo Nostro! Ti rendiamo grazie noi tutti, riuniti da tutta l'Italia, mediante questo Congresso Eucaristico. Eccogli il nostro ringraziamento comunitario. O Cristo ! Ti preghiemo di stare in mezzo a noi, come la sera di Pasqua ti ritrovasti fra gli apostoli nel cenacolo ; ti preghiamo di dire ancora una volta : « Come il Padre ha mandato me, anch'io mando voi » . " E dona a queste parole il sofiio potente della Pentecoste ! Fa' che noi rimaniamo fedeli a queste parole ! Fa' che noi siamo dovunque tu ci m a n d i p e r c h é il Padre ha mandato te. 11 Gv 20, 21. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 834 Officiale VII Ad Exc.mum Virum Henricum Obregón Valverde, Orae Divitis apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, demandati muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem.* Señor Embajador: Las palabras que Vuestra Excelencia me ha dirigido al presentar sus Cartas Credenciales como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de Costa Rica ante la Santa Sede, me han sido particularmente gratas, porque me hacen sentir y recordar el afecto de los amadísimos hijos de su noble Nación. Al agradecerle, Señor Embajador, la expresión de estos sentimientos, así como el deferente saludo que me ha transmitido de parte del Señor Presidente de la República, le doy mi más cordial bienvenida, a la vez que le aseguro mi benevolencia para la alta misión que le ha sido confiada. Conservo aún muy viva en mi corazón la imagen del pueblo costarricense, al que he podido conocer de un modo más inmediato en mi reciente Visita pastoral a América Central. Un pueblo creyente reunido en torno a sus Pastores, los Obispos que presiden la Iglesia local. Ciudadanos que, dirigidos por sus gobernantes, aspiran a seguir construyendo una sociedad cada vez más humana, en un ambiente de sana libertad y en pos de conseguir un progreso ordenado y pacífico. Costa Rica me abrió sus puertas y su corazón. Ello me permitió ponerme en contacto con una realidad humana y social muy encomiable por los valores que la adornan. Pero al mismo tiempo se manifiestan también las dificultades y preocupaciones de tantos hombres y mujeres, cuya problemática siente de modo particular la Iglesia. Pues los discípulos de Cristo no pueden menos de vivir como propios los gozos y esperanzas, las tristezas y desamparos de los demás; ya que es la propia Iglesia la que se siente íntima y realmente solidaria del género humano y de su historia. La Iglesia en América Latina, especialmente en sus Conferencias Generales del Episcopado en Medellín y Puebla, ha reafirmado su empeño de seguir anunciando a los hombres la plena vigencia del mensaje evangélico, proclamando y promoviendo la dignidad de la 1 * Die 26 m. Maii a. 1983. 1 Cfr. Gaudium et spes, 1. Acta Ioannis Pauli Pp. II 835 persona humana, con sus derechos y sus deberes, trabajando también en favor de su promoción integral, que se basa en el hecho de que todos los hombres son hermanos e hijos de Dios. Vuestra Excelencia se ha referido a los principios que animan el desarrollo de la vida social y política en su País, basados en la libertad y la paz. Ciertamente ésta es una" tarea y un empeño que obliga a todos, gobernantes y ciudadanos, porque la paz y la libertad son aspiraciones fundamentales de los hombres de nuestro tiempo. Y todos están llamados a conseguirla y a mantenerla sobre bases sólidas y justas. Una de sus condiciones indispensables es el diálogo, el cual nos invita a la «búsqueda de todo aquello que ha sido y sigue siendo común a los hombres, aun en medio de tensiones, oposiciones y conflictos. Es hacer del otro un prójimo. Es aceptar su colaboración, es compartir con él la responsabilidad frente a la verdad y la justicia. Es proponer y estudiar todas las fórmulas posibles de honesta conciliación, sabiendo unir a la justa defensa de los intereses y del honor de la propia parte una no menos justa comprensión y respeto hacia las razones de la otra parte, así como las exigencias del bien general, común a ambas » . 2 De ese modo se puede pedir la colaboración de todos los ciudadanos, sobre todo cuando hay que hacer frente a situaciones difíciles entre las que merece peculiar atención la grave crisis económica, que afecta de modo particular a las clases más humildes. Nadie puede sustraerse al deber de solidaridad, principalmente cuando se trata de defender el ejercicio de las libertades y de los derechos democráticos, merced a las adecuadas estructuras de participación, a fin de que se respeten los grupos culturales, étnicos y religiosos que forman el entramado de una Nación. Es de desear que estos mismos principios inspiren siempre la actividad de Costa Rica en el campo internacional. Que su acción, por medio del diálogo, se traduzca en una colaboración ineludible especialmente con los demás Países de Centroamérica, tan necesitada de paz, libertad y justicia. Al renovarle mis mejores votos para el cumplimiento de su alta misión, invoco sobre Vuestra Excelencia y su familia, sobre las Autoridades que han tenido a bien confiársela y sobre todos los amadísimos hijos de Costa Rica abundantes y escogidas gracias del Altísimo. 1 Mensaje para la Jornada de la Paz, 1 de enero de 1983, n. 6. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 836 Officiale VIII Ad episcopos Rei Publicae Dominicanae, occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Amadísimos Hermanos en el episcopado: 1. Debo confesaros que deseaba mucbo tener este encuentro colegial para manifestaros todo mi afecto y solicitud, acrecidos durante estos días en que habéis realizado la visita « a d Limina», por vuestras personas y por el Pueblo de Dios que regís en la República Dominicana. En las sucesivas audiencias con cada uno de vosotros he podido comprobar con viva complacencia cuan profundo y genuino es vuestro espíritu de comunión con esta Sede Apostólica, del que deriva sentido y firmeza, aliento y esperanza para vuestro ministerio eclesial. Firmeza y esperanza que hallan a su vez correspondencia en mi ánimo y en mi servicio universal a la Iglesia, porque son fruto del mismo « amor de Dios que se ha derramado en nuestros corazones, en virtud del Espíritu Santo que nos ha sido dado » A dar mayor realce a estos comunes sentimientos contribuye la grata presencia entre nosotros del amadísimo Señor Cardenal Octavio Beras Rojas, a quien, en reconocimiento a su larga y fructuosa actividad pastoral y en testimonio de afecto, habéis querido rendir merecido homenaje con el título de Presidente de honor, vitalicio, de la Conferencia Episcopal. Así pues a Vuestra Eminencia, a vosotros Pastores de la Iglesia, a vuestros infatigables colaboradores, sacerdotes, religiosos y religiosas, y al pueblo fiel que os ha sido confiado vaya mi saludo y mi abrazo de paz en Cristo Redentor. 1 2. Hace poco más de cuatro años, todavía en los albores de mi Pontificado romano, tuve la dicha, que considero una gracia especial del Señor, de pasar entre vosotros una jornada inolvidable, transparente de fe y de religiosidad cristianas. Era aquel mi primer viaje apostólico al Nuevo Continente y era también mi primer encuentro con la Iglesia local de un entero País, el vuestro, a la que me atrevería a llamar, sin ánimo ni temor de afectación « l a primogénita del Nuevo Mundo en la f e » , por haber sido la plantación primicial del evangelio en las tierras descubiertas. * Die 27 m. Maii a. 1983. 1 Rom 5, 3 ss. Acta Ioannis Pauli Pp. II 837 A distancia de casi cinco siglos de ese acontecimiento, os estáis preparando a celebrarlo, con un adecuado programa decenal de renovación espiritual, cuyos objetivos más inmediatos son intensificar el dinamismo de la fe, consciente y operante, y dar vitalidad al clima de unidad eclesial, de comunión fraterna, con particular relieve en el ámbito de la familia cristiana y -de los deberes impuestos por la convivencia en sociedad, en cuyo cumplimiento los hijos de la Iglesia han de ser en todo momento fuerza iluminante y propulsora. Me congratulo con vosotros por esta iniciativa, de la que cabe esperar frutos abundantes. A este respecto, y con el deseo de confirmar vuestro propósito, yo quisiera hoy evocar, aunque sea brevemente, algo que considero primordial desde el punto de vista doctrinal y para la praxis pastoral : la verdad o, si preferís, el hecho basilar de la Redención y su significado concreto para vuestro pueblo. 3. La Iglesia en la República Dominicana puede sentirse agraciada ya que su nombre asume un matiz de primicia en el misterio de la economía divina de la salvación. Dios manifestó su voluntad misericordiosa guiando a hombres esforzados que llegaron hasta vuestras riberas y seguidamente implantaron el evangelio : Aquella hazaña de trascendencia histórica supuso un momento de conmoción en una época en que se abrían horizontes nuevos para los conocimientos y realizaciones humanas. Pero no puede quedar en la penumbra el designio divino que, todavía hoy, os invita a reconocerlo y aceptarlo como evento único y esencial, por encima de tantas y tan diversas vicisitudes humanas. En vuestro suelo y en medio de vuestras gentes, a la vez que se descubrió el Nuevo Mundo, nació también la nueva humanidad, purificada e injertada en Cristo por las aguas del bautismo. Desde entonces, el aliento divino ha inspirado la trayectoria de los dominicanos; la savia redentora de la gracia de Cristo no ha cesado de modelar a los hombres, al alma de vuestra Nación, confiriéndoles una impronta común de fe, vínculo imperecedero de unión en el seno de la Iglesia. Prescindir de esta realidad tan misteriosa cuanto espiritualmente vigorosa sería desfigurar la imagen interior y genuina del hombre nuevo, querido por Dios y llamado por El a liberarse de las ataduras del pecado y de la muerte, por mediación de su Hijo y bajo la acción constante del Espíritu Santo. 55 - A. A. S. 838 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4. Este año en que conmemoramos el 1950° aniversario de la Redención de Cristo debe encontrarnos con las puertas abiertas a la gracia. Nuestra condición de Pastores, puestos por Dios a la guía de su rebaño, nos pide estar vigilantes y atentos a dispensar la auténtica novedad de vida en justicia y santidad. De distintas partes surgen, en continuación, propuestas y ofrecimientos de modelos de humanidad, que, bajo el signo ilusionador del cambio, no reparan en incluir a la Iglesia y su misión entre los frutos y obras de factura humana, como si la salvación personal y universal dependiera de la mente y de las manos del hombre mismo. Sabéis muy bien, queridos Hermanos, y lo habéis experimentado en vuestras comunidades, cuan agobiante y angustiosa es la existencia cuando se pretende hacer callar a Dios, cuando los actos habituales de la conducta diaria, a nivel personal y social, no resuenan en la conciencia como la llamada de la voluntad divina que, mediante el orden moral, muestra el camino de la felicidad eterna, sino como eco de un mundo que no ve más confines que los de un fugaz disfrute de bienes terrenos. En este sentido, quiero animaros en este día a intensificar por todos los medios vuestro programa pastoral de elevación espiritual y moral. Y al mismo tiempo apruebo vuestra determinación conjunta de dedicar atención especial a las familias y la juventud. Ninguno mejor que estos dos sectores basilares de la Iglesia y de la sociedad puede ser portador de los valores genuinos de la humanidad regenerada en Cristo. La transmisión de la vida, del aliento divino, sigue pasando por los hogares cristianos, donde nacen y se educan para la vida los hijos de la Iglesia y los hombres que necesita nuestro tiempo. Infundidles pues la alegría y la verdad del hombre nuevo, para que sientan y obren como conviene a los que se saben miembros del Cuerpo de Cristo. Que estos votos, que confío a la Virgen de Altagracia, sean para vosotros y también para vuestros sacerdotes, seminaristas y fieles fuente de luz y animen a todos a seguir trabajando por el cultivo del campo de la Iglesia, la humanidad nueva, en la República Dominicana. A vosotros y a vuestras respectivas comunidades cristianas, mi más cordial Bendición. Acta Ioannis Pauli Pp. II 839 IX Ad eos qui primo coetui Pontificii Consilii pro Familia interfuerunt coram admissos.* Chers frères et sœurs, 1. Je remercie le Cardinal Opilio Rossi des aimables paroles qu'il a bien voulu m'adresser, en votre nom à tous, en cette rencontre qui se déroule à l'occasion de la première Assemblée plénière du Conseil pontifical pour la Famille que j'ai institué le 9 mai 1981, en remplacement du Comité pour la Famille. Mais je voudrais tout d'abord, en cet instant, mentionner d'une façon particulièrement affectueuse votre Président, le Cardinal James Robert Knox, auquel j'ai rendu visite il y a quelques jours à la Polyclinique Gemelli où il se trouve toujours, dans des conditions, hélas, fort graves. Elevons notre prière vers le Seigneur à son intention ! Je suis vraiment heureux de cette première rencontre officielle avec vous tous, que je salue de grand cœur. Dans ma vie de prêtre et d'évêque, l'une de mes préoccupations les plus vives a toujours été celle de la pastorale des foyers, car je suis convaincu de la réalité de cette affirmation incisive de saint Augustin selon laquelle l'union de l'homme et de la femme, « quantum attinet ad genus mortalium, quoddam seminarium est civitatis » — (( en ce qui concerne le genre humain, est comme la pépinière de la c i t é » . Et parmi mes souvenirs les plus beaux et les plus consolants de mon ministère sacerdotal et episcopal, je peux compter les innombrables contacts avec les familles pour prier avec elles et pour approfondir avec elles le sens et la dignité du mariage chrétien. 1 2. L'activité du Conseil pontifical pour la Famille, qui en est à ses premiers pas, me tient donc beaucoup à cœur. J'ai la ferme conviction — et nous l'avons tous — que l'avenir du monde passe par la famille. Certes, on a toujours été conscient, dans le passé, de l'importance que revêt la famille pour l'avenir de l'Eglise et de la société. Mais aujourd'hui, on la voit plus clairement et plus fortement, non pas tellement en raison des dangers qui pèsent sur l'institution familiale et qui sont liés au processus de transformation de la société et de la culture, mais * Die 30 m. Maii a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 840 Officiale parce que de nouvelles possibilités invitent la famille à redécouvrir ses propres valeurs, ses exigences, ses responsabilités. Par ailleurs, la famille occupe une place centrale dans l'évangélisation de P humanité : « L a famille chrétienne ... est la première communauté appelée à annoncer l'Evangile à la personne humaine en développement et à conduire cette dernière, par une éducation et une catéchèse progressives, à sa pleine maturité humaine et chrétienne». 2 3. Dans le contexte de la mission de l'Eglise, le Conseil pontifical pour la Famille occupe une place précise en raison de la tâche qui lui a été confiée, celle de «promouvoir la pastorale de la famille et l'apostolat spécifique dans le domaine familial, pour mettre en application la doctrine et l'esprit du Magistère de l'Eglise, de sorte que les familles chrétiennes puissent remplir la fonction qui est la leur, fonction d'éducation, d'évangélisation et d'exercice de l'apostolat». 3 La famille — comme j'ai eu l'occasion de le dire plusieurs fois — est l'école première et fondamentale d'humanité et de foi pour l'homme et, en ce sens, elle est la cellule du corps social comme de l'Eglise. Telle est la raison pour laquelle elle a droit à être aidée afin qu'elle puisse accomplir ses tâches essentielles. Le Conseil pontifical pour la Famille est l'organisme central de l'Eglise auquel est confié ce service typique à l'égard des familles. Vous avez très opportunément choisi comme thème de votre première Assemblée plénière «les tâches de la famille chrétienne», prenant comme base et comme orientation de vos travaux l'exhortation apostolique Familiaris consortio (troisième partie). A la lumière de la foi, et compte tenu des situations dans lesquelles vit aujourd'hui la famille, il est nécessaire que votre attention se concentre surtout sur quelques points. L'exhortation apostolique citée ci-dessus a souligné que « la famille, fondée par amour et vivifiée par lui, est une communauté de personnes : les époux, homme et femme, les parents et les enfants, la parenté. Son premier devoir est de vivre fidèlement la réalité de la communion dans un effort constant pour promouvoir une authentique communauté de personnes » . Il faut donc qu'à la base de toute action pastorale en faveur de la famille, on mette la vérité et l'éthos de la communion des 4 1 De Civit. Dei X V , 16, 3: PL 41, 459. 2 Familiaris consortio, n. 2. 3 Of. AAS 73 (1981), p. 443. 4 N . 18. Acta Ioannis Pauli Pp. II 841 personnes, de l'amour conjugal et familial. C'est pourquoi le premier devoir du Conseil pontifical pour la Famille est de faire en sorte que cette vérité et cet ethos soient toujours plus profondément et plus largement connus dans l'Eglise et vécus dans la famille, tout en les défendant contre les tentations incessantes d'en réduire la signification. Il y a aujourd'hui à cet égard certaines urgences auxquelles le Conseil pontifical pour la Famille doit prêter son attention d'une façon particulière. 4. La première de ces urgences concerne le rapport indissoluble entre amour conjugal et service de la vie. Il est absolument nécessaire que l'action pastorale des communautés chrétiennes soit totalement fidèle à l'enseignement de l'encyclique Humanae vitae et de l'exhortation apostolique Familiaris consortio. Ce serait une grave erreur d'établir une opposition entre les exigences pastorales et l'enseignement doctrinal, car le premier service que l'Eglise doit accomplir à l'égard de l'homme, c'est de lui dire la vérité : celle dont l'Eglise elle-même n'est ni l'auteur ni l'arbitre. Il y a donc là un vaste champ pour les efforts pastoraux, surtout en ce qui concerne la préparation des jeunes au mariage. La deuxième urgence concerne le rapport indissoluble entre service de la vie et mission educatrice. C'est d'abord à la famille que revient le devoir d'éduquer la personne humaine. Dans l'exercice de ce devoir, elle ne peut être remplacée par personne, mais elle a le droit d'être aidée par toute institution publique et privée, dans le respect de la liberté propre aux parents d'éduquer leurs enfants selon leurs convictions. Quant à la troisième urgence, elle est relative au devoir de la famille à l'égard de la société civile et à l'égard de l'Eglise. En ce qui concerne le premier point, la famille doit être défendue de toute tentative de réduire arbitrairement son «espace» dans la vie humaine. Comme je l'ai déjà rappelé, elle est la première école de formation de l'homme. La société civile trouve donc dans la famille — quand elle en reconnaît la vérité entière — l'une des instances les plus importantes de la construction de la civilisation. Pour ce qui regarde, par ailleurs, les rapports avec l'Eglise, autrement dit la mission ecclésiale de la famille, il est nécessaire d'éduquer toujours davantage les époux à la responsabilité qu'ils ont, en vertu du sacrement de mariage, d'édifier, de la manière qui leur est propre, le Corps du Christ. 842 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 5. Cette édification du Corps du Christ — c'est-à-dire l'apostolat des époux chrétiens — doit s'accomplir avant tout et de manière privilégiée à l'intérieur de leur famille et des autres familles. Au sein de l'Eglise, la famille est le milieu naturel dans lequel de nouvelles vies sont destinées à la régénération par le baptême. Les époux chrétiens ont le devoir de préparer des personnes qui seront purifiées et régénérées par le bien sacramentel, devenant ainsi membres du Corps mystique. Dans cette perspective, les afiîrmations du Concile Vatican II acquièrent une signification très riche : « Un amour conjugal vrai et bien compris, comme toute la structure de la vie familiale qui en découle, tendent, sans sous-estimer pour autant les autres fins du mariage, à rendre les époux disponibles pour coopérer courageusement à Pamour du Créateur et du Sauveur qui, par eux, veut sans cesse agrandir et enrichir sa propre famille. Dans le devoir qui leur incombe de transmettre la vie et d'être des éducateurs, ce qu'il faut considérer comme leur mission propre, les époux savent qu'ils sont les coopérateurs de l'amour du Dieu Créateur et comme ses interprètes». Les époux chrétiens doivent annoncer par leur vie exemplaire le dessein de Dieu sur la famille; ils doivent aider toute famille à prendre conscience de la richesse multiforme et extraordinaire de valeurs et de tâches qu'elle porte en elle-même, afin de se construire elle-même de façon continuelle et de contribuer à construire la société humaine et l'Eglise. A tout chrétien incombe le devoir de témoigner du message de l'Evangile. Le Concile Vatican II a souligné que ce devoir fait apparaître (( la haute valeur » de l'état de vie matrimonial et familial : « Là, les époux trouvent leur vocation propre : être l'un pour l'autre et pour leurs enfants témoins de la foi et de l'amour du Christ. La famille chrétienne proclame hautement à la fois les vertus actuelles du royaume de Dieu et l'espoir de la vie bienheureuse. Ainsi, par son exemple et par son témoignage, elle est la condamnation du monde pécheur et la lumière pour ceux qui cherchent la vérité». L'espérance que l'homme place légitimement dans le mariage et dans la famille ne trouve sa pleine réalisation que par l'accueil de l'Evangile. De cela, les époux chrétiens doivent témoigner par leur propre vie. 5 6 5 Gaudium et spes, n. 50. 6 Lumen gentium, n. 35. Acta Ioannis Pauli Pp. II 843 6. Chers frères et sœurs ! C'est la première fois que vous vous réunissez en Assemblée plénière, et c'est peut-être, pour beaucoup d'entre vous, la première fois que vous vous rencontrez. Les membres du Conseil pontifical pour la Famille — cas unique dans la Curie romaine — sont tous des laïcs mariés : vous appliquez déjà concrètement ce service ecclésial dont je viens de parler, en vous mettant directement à la disposition du successeur de Pierre. Votre collaboration, toutefois, ne doit pas se limiter à ces journées de l'Assemblée plénière; elle doit être continuelle. Vos rapports avec les responsables du Conseil pontifical doivent être constants : il vous faut les informer, leur proposer des initiatives, attirer leur attention sur les problèmes que vous estimez les plus importants et les plus urgents. Je vous encourage à vous dépenser inlassablement afin que soient atteints les buts pour lesquels le Conseil a été institué. Et dans vos diocèses respectifs, offrez votre généreuse collaboration à vos évêques et aux divers mouvements consacrés à la pastorale familiale, en vous distinguant par votre dynamisme et votre zèle, et en cherchant à favoriser une réelle communion de buts et de programmes. Puisse la Mère de Dieu, que nous avons honorée d'une manière particulière en ce mois de mai, vous assister dans ce service, si précieux pour l'Eglise, que vous accomplissez en tant que couples et qui s'enracine dans le sacrement du mariage! Et que vous accompagne ma Bénédiction Apostolique, que j'étends de tout cœur à vos familles et d'une façon spéciale à vos enfants, et aussi à ceux qui collaborent à votre apostolat ! NUNTIUS GRATULATORIUS VENERABILI FRATRI NOSTRO HTJGONI S. R. E. PRESBYTERO CARDINALI POLETTI IN URBE VICARIO GENERALI. Semper quidem sollemniores Venerabilium Fratrum Episcoporum eventus, sive felices sunt sive tristes, cum illis ita participamus quasi Nostri sint, ad praeclaram S. Gregorii Magni, Decessoris Nostri, sententiam (cf. Ad Eulog., 8, 30 : PL 77, 933) ; hodie tamen res tua agitur Venerabilis Frater Noster, qui non solum opulentam sanctamque Apostolorum hereditatem, sic ut ceteri Episcopi, Nobiscum communicas, sed et labores, curas, sollicitudines una sustines, cum Vicarius Noster 844 Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale in hac aeterna et immortali Urbe sis, in qua divino consilio est fere domicilium christiani orbis collocatum, Sedesque dioecesis Nostrae constituta. Qua re nemo mirabitur, si has Litteras Nostras singularis affectus, et gratiae, et laudis, et hortamenti nota distinguit, sic ut loqui consuevit qui personam admodum car am, ac paene familiarem adfatur. Quandoquidem autem huius laetitiae tuae omnis fons et origo est in episcopatu, cuius x x v diem natalem iam iam celebras, amplissimum hoc donum ac privilegium vehementer gratulamur, quo sane te Deus inter principes christiani populi collocavit : inter illos, dicimus, duodecim Apostolorum successores, quorum proprium est munus tum ut gentibus lumen praebeant ad iter vitae collustrandum ; tum, quasi sal sapidum, ut a corruptione hominum societatem prohibeant; tum ut per divinae praedicationis ministerium, fidem ceu flammam alant, gratiamque hominibus e perenni Sacramentorum fonte largiantur. Sunt ergo Episcopi quasi libra populorum quibus praesunt, eorumque latens atque caelitus data causa salutis. Tu autem, Venerabilis Frater, ut ad te redeamus, id ipsum es ; idque ea in urbe, in qua nimirum ob singularia rerum adiuncta, non parvi negotii est christianam fidem integram servare ac propagare ; animos ad aeterna inclinare; inolitam hominibus ad haec terrestria propensionem cohibere eosque christiana sapientia imbuere; ab amore sui abstractos in aliorum dilectionem inducere; quae res sane quamquam est pulcherrima, fluctibus tamen atque scopulis ardua est. Haec autem atque similia, quae te profecto cotidie aggredienda manent, cum in te tum etiam in iis qui adsunt socii laboris, et prudentiam et pietatem et animum ad fortia natum expostulant, et praesertim immobilem fidem, ne umquam acies mentis a Christo, adorando hominum Redemptore, ab eiusque gloria et Ecclesia avertatur, ab hominumque ac Societatis humanae salute, quae, certum haeret in animo, solummodo per Christum florescet ac vigebit. Ceterum, aevum remeantes a te peractum, facere non possumus, quin iustas divinae Providentiae gratias reddamus, quod te ad Vicarii officium vario munerum instruxerit usu : Parochi, videlicet, Episcopi, Praesidis Operum Missionariorum, Moderatoris pietatis collegii Cond i t o r u m ; simulque hortemur, Venerabilis Frater Noster, obtestemurque ut christianam veritatem proferendam tuendamque omnimodis cures, ab iisque omni ope prohibeas, quae vel minime eius laedant integritatem. In quo sane operantem haec beati Ambrosii te voces con- Acta Ioannis Pauli Pp. II 845 firment : « Suscepisti munus sacerdotii, et in puppe Ecclesiae sedens, navim adversus Auctus gubernas. Tene clavum fidei, ut te graves huius saeculi turbare non possint procellae» (Ep. 2, 1: PL 16, 879). Neque vero soli Deo, ineffabili bonorum omnium principio, gratias agimus, sed et tibi ob et multa quae gessisti, geris, ac futuro tempore quasi in Persona Nostra gères, a Deo iusta praemia expetentes. Capta praeterea occasione, iam omnia tibi bona, sancta, prospera exoptamus : quorum sane tibi nihil tam gratum, sollemne, sanctum fore putamus, quam ut si te circum, populum in religione, gratia, virtute incedere videas, earum Nobis ceu oculos, a te amatum tamquam agrum quem cotidie consilio aras, sudore irrigas. Ultimum, Venerabilis Frater Noster, apostolica Benedictio te in adversis erigat, fulciat in discriminibus, laetificet in prosperis, dilectionis Nostrae signum, Dei benevolentiae pignus; quam etiam ad Auxiliares tuos, clerum populumque Nostrae perquam dilectae dioecesis pertinere censemus, quos singulari dilectione prosequimur. Ex Aedibus Vaticanis, die xv mensis Iunii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS P P . I I 846 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS DECRETA I AEQUATORIANAE REIPUBLICAE De erectione Vicariatus Castrensis De erigendo Vicariatu Castrensi Reipublicae Aequatorianae inter Apostolicam Sedem et memoratae Reipublicae Magistratus sollemnis nuper inita est pactio eum in finem ut militibus et Christifidelibus catholicis ad copias terrestres, maritimas et aereas necnon ad legiones a Publica Securitate actu pertinentibus, stabili firmioreque ratione, spiritualia praestarentur adiumenta. Ad huiusmodi Conventionem perficiendam Summus Pontifex Ioannes Paulus, Divina Providentia Pp. I I , suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, praesenti Sacrae Congregationis pro Episcopis Decreto, Vicariatum Castrensem Reipublicae Aequatorianae erigit atque constituit, quem — sarctis tectisque legibus memorato pacto statutis — sequentibus instruit normis. 1. Vicariatus Castrensis constabit : Vicario Castrensi, Pro-Vicario, Militum Cappellanis, omnibus catholicam religionem profitentibus qui ad copias armatas Reipublicae atque ad legiones a Publica Securitate actu pertinent. 2. Sedes huius Vicariatus Castrensis eiusque Curiae in urbe Quitensi erit. 3. Curia ad instar dioecesanae efformantur atque ad eam pertinebunt : Pro-Vicarius, Cappellani Consultores ceterique Administri qui, iudicio Vicarii Castrensis, necessarii putantur. Sacra Congregatio pro Episcopis 847 éz. Vicarius Castrensis — conlatis consiliis cum Reipublicae competentibus Magistratibus — ab Apostolica Sede deligetur et per peculiare Sacrae Congregationis pro Episcopis Decretum officio potietur. 5. Vicarius Castrensis iurisdictione pollebit personali, ordinaria tum fori interni tum fori externi, speciali et cumulativa cum iurisdictione Ordinariorum locorum, ad normam Instructionis de Vicariis Castrensibus « Sollemne semper » a Sacra Congregatione Consistoriali die 23 mensis aprilis anno 1951 editae. In stativis autem castris et in locis militibus utcumque reservatis Vicarius Castrensis primo et principaliter iurisdictionem exercebit, secundario, quoties, scilicet, idem Vicarius Castrensis eiusque Cappellani absint vel desint, semper autem iure proprio, Ordinarius loci atque Parochus, initis consiliis — quatenus fas est — cum Curia Vicariatus Castrensis. 6. Iurisdictioni Vicarii Castrensis Reipublicae Aequatorianae obnoxii erunt: a) Sacerdotes omnes in utroque cleri ordine militantes, qui muneri cappellani militum habitualiter deputantur, sacerdotes autem qui auxiliarem operam praestant iurisdictioni Vicarii Castrensis subsunt tempore tantum quo opem navant, vel in iis quae ad militum curam spectant. b) Universi Christifideles catholicae religionis qui ad copias terrestres, maritimas et aereas Reipublicae atque ad legiones a Publica Securitate actu pertinent. c) Qui eorumdem familias constituunt, uxores, videlicet, liberi, propinqui et necessarii atque famuli, dummodo in copiarum stationibus, vel in locis militibus reservatis, cum iisdem cohabitent. 7. Militum cappellani a Vicario Castrensi — servatis servandis — nominantur, eiusque ordinariae potestati, durante munere, omnino subduntur. Quoad ecclesiasticam disciplinam tamen potestati quoque Ordinarii loci, in quo versari contingat, obnoxii erunt. Huic vero, in casibus urgentioribus et quoties Vicarius Castrensis providere non poterit, fas erit in eos animadvertere etiam canonicis sanctionibus, si casu ferat, et monito statim Vicario Castrensi. 8. Quod ad militum cappellanos religiosos attinet, adamussim servetur Instructio {{De Cappellanis militum religiosis», a Sacra Con- 848 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gregatione negotiis Religiosorum sodalium praeposita, die 2 mensis februarii anno 1955 edita. 9. Pro Vicario, si a Vicario Castrensi constitutus fuerit, necessarias et opportunas idem Vicarius Castrensis tribuet facultates. 10. Militum cappellani animarum sibi commissarum curam gerent muneribus et obligationibus parochorum, ad normam memoratae Instructionis de Vicariis Castrensibus, instructi. 11. In celebratione matrimoniorum subditorum Vicariatus Castrensis, religiose servetur praescriptum canonis 1097 § 2 C.I.C., id est : « p r o regula habeatur ut matrimonium coram sponsae parocho celebretur, nisi iusta causa excuset », et accurate expleantur actus qui, ad normam iuris communis, celebrationem matrimonii praecedere et subsequi debent. 12. Ad causas subditorum Vicariatus Castrensis Reipublicae Aequatorianae sive contentiosas inter ipsos, sive criminales, tum in prima tum in altera instantia pertractandas, Vicarius Castrensis tribunal quoddam designet atque a Sacra Congregatione pro Episcopis peractae designationis adprobationem obtineat. 13. Vicarius Castrensis relationem de statu Vicariatus singulis quinquenniis exhibebit, quaesitis respondens iuxta ea quae in « Formula servanda» ab Apostolica Sede edita, praescribuntur. Quinquennia sunt fixa ad normam sacrorum canonum, proinde huiusmodi obligationi satisfaciet anno quo locorum Ordinarii Reipublicae Aequatorianae Relationem de statu dioecesium exhibere tenentur. Eodem anno quo Relatio est promenda, Vicarius Castrensis Urbem, Apostolorum Petri et Pauli sepulcra veneraturus, petat et Romano Pontifici se sistat. 14. Vacante Vicarii Castrensis officio, nisi aliter ab Apostolica Sede provisum fuerit, regimen Vicariatus Castrensis — usque dum novus Vicarius Castrensis muneris possessionem ceperit — Pro-Vicarius, si adfuerit, assumet : secus cappellanus maior in munere antiquior. Qui autem Vicariatus Castrensis regimen tunc assumpserit facultatibus fruetur et oneribus adstringetur quae ius commune — congrua congruis referendo — Vicario Capitulari tribuit. Ipsius praesertim erit S. Congregationem pro Episcopis de assumpto munere certiorem facere ab eaque instructiones impetrare. Ad haec exsecutioni mandanda idem Summus Pontifex Exc.mum Sacra Congregatio pro Episcopis 849 P. D. Vincentium Farano, Archiepiscopum titularem Oluentensem et in Republica Aequatoriana Nuntium Apostolicum, deputare dignatus est opportunis et necessariis conlatis facultatibus, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, et onere ad Sacram Congregationem pro Episcopis quam primum mittendi authenticum exemplar actus peractae exsecutionis. Quibus super rebus praesens edi iussit Decretum valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 30 mensis martii anno 1983. © SEBASTIANUS Card. BAGGIO, Praefectus L . ffi S. Marcellus Costalunga, Subsecretarius II IUSTINIANENSIS De tituli collatione Summus Pontifex Ioannes Paulus, divina Providentia Pp. I I , peculiaris Suae benevolentiae testimonium Exc.mo P. D. Eduardo Gagnon, quem hac eadem die Pontificii Consilii pro Familia Pro-Praesidem constituit, praebere cupiens, dignitatem archiepiscopalem ei tribuit ideoque Archiepiscopum titulo Iustinianensem constituit. Quapropter Summus Pontifex hoc edi iussit Sacrae Congregationis pro Episcopis decretum, perinde valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent. Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Episcopis, die 16 mensis iulii 1983. © SEBASTIANUS Card. BAGGIO, Praefectus L . © S. Marcellus Costalunga, Subsecretarius 8öO Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die 25 Iunii 1983. — Archiepiscopali Ecclesiae Camberrensi-Gulburnensi, Exc.mum P. D. Franciscum Carroll, hactenus Episcopum Corvopolitanum. die 27 Iunii. — Coadiutorem c.i.s. Em.mi P. D. Ioannis S. R. E. Cardinalis Willebrands, Archiepiscopi Ultraiectensis, Exc.mum P. D. Hadrianum I. Simonis, hactenus Episcopum Roterodamensem. die 13 Iulii. — Titulari episcopali Ecclesiae Legiensi R. D. Andream Lacrampe, vicarium episcopalem dioecesis Tarbiensis et Lourdensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Iacobi Ménager, Archiepiscopi Remensis. die 1 Augusti. — Titulari episcopali Ecclesiae Veliensi R. D. Andream Veggio, Vicarium Generalem dioecesis Veronensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Iosephi Amari, Episcopi Veronensis. " die 18 AugusiiT^— Titulari episcopali Ecclesiae Castrensi in Tuscia R. D. Ioannem Antonium Ugarte Pérez, Sanctae Crucis et Operis Dei sodalem, vicecancellarium Curiae metropolitanae Piurensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Henrici Pélach y Feliu, Episcopi Abancaiensis. die 20 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Placentinae Exc.mum P. D. Antonium Mazza, hactenus Episcopum Tarquiniensem et Centumcellarum. die 25 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Margaritensi R. D. Caesarem Raimundum Ortega Herrera, Vicarium Generalem archidioecesis Civitatis Bolivarensis. die 1 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Vigorniensi, Exc.mum P. D. Timotheum Harrington, hactenus Episcopum tit. Rususensem. — Cathedrali Ecclesiae Bathurstensi, Exc.mum P. D. Patricium Dougherty, hactenus Episcopum tit. Lataeum. die 11} Septembris. — Cathedralibus Ecclesiis Interamnensi, îsFarniensi et Amerinae, «aeque principaliter» unitis, R. D. Franciscum Gualdrini, e clero faventino, rectorem Almi Collegii Capranicensis de Urbe. Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione 851 die 15 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Castellanetensi Exc.mum P. D. Ennium Appignanesi, hactenus Episcopum titularem Themisonensem. die 23 Septembris. — Metropolitanae Ecclesiae Carthaginensi in Columbia Exc.mum P. D. Carolum Iosephum Ruiseco, hactenus Episcopum Monteriensem. SACRA CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE SEU DE PROPAGANDA FIDE PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia Pp. I I , latis decretis a Sacra Congregatione pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum praefecit: die 19 Februarii 1983. — Cathedrali Ecclesiae Abakalikiensi Exc.mum P. D. Michaelem Okoro, hactenus Episcopum titulo Catabitanum et Auxiliarem eiusdem dioeceseos Ordinarii. die 17 Martii. — Cathedrali Ecclesiae in Australi Africa nuper evectae Dundeensi, olim Praefecturae Apostolicae nomine Volksrustensi, R. P. Michaelem Vincentium, in religione Pascalem, Rowland, Ordinis Fratrum Minorum, Praefectum Delegatum Consultoremque memoratae Volksrustensis Praefecturae, nunc Foederationis Africae Australis Franciscanorum Ordinis Minorum Praesidem. die 2 Maii. — Archiepiscopali Ecclesiae Rabatensi R. D. Hubertum Michon, e clero saeculari eiusdem archidioecesis necnon et vicarium episcopalem. — Cathedrali Ecclesiae Oudtshoornensi R. D. Eduardum Robertum Adams, archidioeceseos Civitatis Capitis Vicarium Generalem atque Cathedralis curionem. die 6 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Aucopolitanae Exc.mum P. D. Dionysium Georgium Browne, hactenus Episcopum Rorotonganum. 852 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — Cathedrali Ecclesiae nuper erectae in Congica Natione Uessitanae, R. D. Hervinum Itoua, e clero Ouandoènsis dioecesis, olim Seminarii minoris rectorem. — Cathedrali Ecclesiae Bangiarmasinae R. P. Franciscum Xaverium Prajasuta, sodalem Missionariorum a S. Familia Congregationis, curionem Bangiarmasinae dioecesis Cathedralis necnon et Vicarium Generalem. — Titulari episcopali Ecclesiae Edistianensi R. P. Georgium Ivanum Castaño Rubio, Congregationis Missionariorum Filiorum Immaculati Cordis B. M. V. sodalem, magistrum spiritualitatis disciplinae in Instituto Theologico Pastorali Medellensis civitatis, quem Quibduani vicariatus in Columbia nominavit Vicarium Apostolicum. — Titulari episcopali Ecclesiae Zicensi R. D. Franciscum San Diego, in districtu vulgo « Makati » appellato Manilensis archidioeceseos vicarium episcopalem, quem constituit Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Gregorii Espiga et Infante, Palavanensis vicariatus in Philippinis Vicarii Apostolici. die 27 Iunii. — Titulari episcopali Ecclesiae Serrensi in Proconsulari R. D. Clementem Faccani, Imolensis dioecesis presbyterum, Sanctitatis Suae Praelatum honorarium, interim curam agentem ad publica Ecclesiae negotia in Keniana Natione, quem archiepiscopali dignitate ornavit atque Apostolicum in eadem Re publica Pro-Nuntium praeposuit. die 2 Iulii. — Metropolitanae Ecclesiae Kuala Lumpurensi Exc.mum P. D. Antonium Soterem Fernandez, hactenus Episcopum Pinangensem. — Archiepiscopali Ecclesiae Tingitanae R. P. Antonium Iosephum Peteiro Freiré, Ordinis Fratrum Minorum sodalem atque provincialem definitorem necnon Sacrae Theologiae in maiore archidioecesis Compostellanae Seminario docentem. — Cathedrali Ecclesiae Pinangensi Exc.mum P. D. Antonium Selvanayagam, hucusque Episcopum titularem Girumontensem et Auxiliarem Archiepiscopi Kuala Lumpurensis. — Cathedrali Ecclesiae, nuper erectae in Sudania, Toritensi Exc.mum P. D. Paridem Taban, hactenus Episcopum titulo Tadamatensem atque Auxiliarem Archiepiscopi Iubaënsis. — Titulari episcopali Ecclesiae Bocconiensi R. D. Ernestum M. Lucianum Cabo, in civitate Petrirostrensi ecclesiae Sacri Cordis Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione 853 Iesu parochum, quem Auxiliarem Exc.mi P. D. Simeonis Oualli, Episcopi Imae Telluris deputavit. die 22 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Sangmelimaënsi Exc.mum P. D. Ioannem Baptistam Ama, Episcopum hucusque titulo Acciensem et Yaundensis Archiepiscopi Auxiliarem. — Titulari episcopali Ecclesiae Caprensi R. D. Anatolium Milan dou, Brazzapolitanae archidioecesis Vicarium Generalem, quem Auxiliarem eiusdem archidioeceseos Ordinarii promovit. — Titulari episcopali Ecclesiae Egnatiensi R. D. Paulinum Ferdinandum Madeca, e Luandensi clero nativo, vicarium episcopalem curionemque oppidi vulgo (( Cabinda » nuncupati, quem praefecit Auxiliarem Archiepiscopi Luandensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Cursolensi R. P. Petrum Aloisium, Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum sodalem, in saeculo Vidonem Scarpa, Sacrae Theologiae magistrum in Seminario maiori archidioecesis Huambensis, quem Archiepiscopi Luandensis assignavit Auxiliarem. NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide ad suum beneplacitum renuntiavit : die 2 Iulii 1983. — Rev. P. Iosephum Pellerino, e Missionariis Combonianis Cordis Iesu, Administratorem Apostolicum asede vacante)) Dioecesis RumbeTcensis. die 6 Augusti. — Exc.mum P. D. Eliam Mutale, Archiepiscopum Kasamaënsem, Administratorem Apostolicum asede vacante)) Archidioecesis Lusalcensis. 5 6 - A. A. S. 854 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM i CRACOVIEN. Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Fratris Alberti (in saeculo: Adami Chmielowski), Fundatoris Congregationum Fratrum et Sororum Tertii Ordinis S. Francisci Pauperibus Servientium. SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Venerabilem Dei Famulnm Fratrem Albertum, in saeculo Adamum Chmielowski, fundatorem Congregationum Fratrum et Sororum Tertii Ordinis S. Francisci Pauperibus Servientium, heroicas exercuisse virtutes Summus Pontifex Paulus VI die 20 Ianuarii anno 1977 declaravit. Is enim, die 20 mense Augusto anno 1845 in loco Igolomia vulgo nuncupato, intra fines archidioeceseos Cracoviensis, in Polonia, ortus est. Adolescens adhuc, anno 1863, pro patriae liberatione pugnans, gravi vulnere in proelio affectus, pede privatur atque in vincula coniicitur. Vincula perf ugiens, peregre profiscitur : Lutetiam Parisiorum, Gandavium, Monachium Venetiasque se contulit et ad picturae studium, in quo feliciter emersit, incubuit. Anno 1884 Cracoviam reversus, pauperibus egentibusque in publico deversorio ministrare coepit. Votis Tertii Ordinis S. Francisci anno 1888 nuncupatis humilique induto habitu, Ordinario Cracoviensi probante, coadiutores sibi adiunxit, Congregationes Fratrum ac Sororum Tertii Ordinis S. Francisci pauperibus servientium condendo. Ut miserrimis panem quotidianum suppeditaret, per Cracoviae vias emendicare non erubuit. Die Nativitatis D. N. Iesu Christi, a. 1916, frater Albertus Cracoviae pie obiit, testimonium fidei et caritatis mirandum relinquens. Vix e mortali vitae peregrinatione egresso, dignatus est Dominus famuli sui nomen, ab aerumnosis hominibus in summis tribulationi- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 855 bus et angustiis positis invocatum, brachii sui potentia gloriosum reddere. Quamplura siquidem, implorata ipsius Venerabilis ope, splendida evenere prodigia, e quorum numero unum est selectum atque Apostolicae Sedi ad cognoscendum fuit exhibitum, eo quidem fine ut sollemnis beatificationis honores eidem decernerentur. Agitur de mira sanatione Sororis Iosephae Parzych a fístula pio-stercoracea intestinali, probabilis originis caecalis, post-operatoria. Qui morbus varios per annos cum esset protractus — omnibus enim remediis in vanum tentatis — praedicti Venerabilis Fratris Alberti intercessione invocata, Soror Parzych de repente sanata est. Cum eiusmodi sanationem contigisse praeter et ultra naturae leges complures testes censuissent, apud Curiam Cracoviensem anno 1982 processus est celebratus Romamque transmissus. De eius iuridica forma ac vi Sacra pro Causis Sanctorum Congregatio die 27 Ianuarii anno 1983 decretum edidit. Praehabitis igitur, ad iuris normam, votis duorum in medica arte peritorum, Consilium medicum nostrae Congregationis die 26 mensis Maii eodem anno 1983, super eadem sanatione disceptavit atque praeter naturae leges eam evenisse censuit. Obtenta deinde pontificia dispensatione super ulteriore disceptatione Consultorum et Patrum Cardinalium, idque ob temporis angustiam (erat enim Summus Pontifex Ioannes Paulus II in Poloniam iamiam profecturus, ubi in animo habebat Venerabilem Fratrem Albertum sollemniter Beatorum Caelitum honoribus condecorare), die 9 mensis Iunii a. 1983, praesentibus Cardinalibus infrascripto Praefecto et Francisco Carpino, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis, suam proferens sententiam edixit : Constare de uno miraculo, Venerabili Fratre Alberto (in saeculo Adamo ChmielowsJci) intercedente, a Deo patrato, scilicet de instantánea, perfecta constantique sanatione sororis Iosephae Parzych a fístula pio-stercoracea intestinali, probabilis originis caecalis, po st-operatoria, in subiecto phthisi intestinali et pulmonari affecto. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 9 mense Iunio A. D. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. S S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 856 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II MATRITEN. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Teresiae GonzálezQuevedo Cadarso a Iesu, Sororis Congregationis Carmelitarum a Caritate. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus, Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. (( Qui evangelica consilia profitentur Deum qui nos prior dilexit (cf. 1 Io 4, 10) ante omnia quaerant ac diligant et in omnibus rerum adiunctis fovere studeant vitam absconditam cum Christo in Deo (cf. Col 3, 3), unde profluit et urgetur proximi dilectio in salutem mundi Eccelsiaeque aedificationem. Hac caritate etiam ipsa praxis consiliorum evangelicorum animatur et regitur » (CONC. VAT. I I Decretum Perfectae Caritatis, 6). Quae quidem verba speciem atque imaginem Servae Dei Mariae Teresiae a Iesu, in saeculo Mariae Teresiae González Quevedo, effingere videntur; quamvis ipsa haud multos vixit annos, nam vigesimo aetatis anno ad gaudia evolavit aeterna. E piis parentibus Callisto, in arte medica perito, et Carmela Cadarso ipsa est orta die 14 mensis Aprilis anno 1930 Matriti in Hispania, ac die 20 eiusdem mensis sacro fonte lustrata est, Mariae Teresiae Iosephinae nominibus impositis. Ad pietatem proclivis, ab infantia Ecclesiam frequentare sacrisque adesse, piae matris delectatione, in deliciis habebat, et in Deiparam Virginem peculiari ferebatur religione. Atroci bello Hispaniam devastante, Matritum relinquit atque Barriopalacio Cantabriae oppidulo, magno animi fervore anno 1938 primum caelesti dape fuit refecta, ac die 9 Novembris anno 1939 Confirmationis sacramento roborata. Adhuc puellula, cum ob frequentes vomitus quandoque Christi Corpore privari cogeretur, copiosas fundebat lacrimas tanti boni absentiam deflens. Huic sincerae mentis pietati manifeste obstare videbatur Mariae Teresiae indoles vegeta, libertatis cupida, disciplinae iugo indocilis, Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 857 litterarum studio aliquatenus infensa. Ideo sibimetipsi magnam vim inferre debuit ut naturae propensiones compesceret. Sed Dei opitulante gratia adiuvanteque Deipara, triumphum denique de naturae vitiis reportavit. Dum Sororum Carmelitarum a Caritate Vallisoleti et Matriti postea scholas frequentaret, ceterarum alumnarum animos hilari vultu, magnanimitate, facundia, effusa in omnes caritate sibi devinciebat. Egregiis hisce dotibus obtinuit ut amor ac devotio erga Beatissimam Virginem, cuius cultum propagare in deliciis habebat, maius in dies incrementum caperent. Idem erga Dei Matrem affectus eam impulit ad se suaque omnia plene eidem dicanda; quod quidem ad exitum feliciter deduxit suimet cooptatione in Marialem Congregationem, quam ardenter exoptaverat postremis annis, quibus humaniorum litterarum studiis incumbebat. Postquam diu spiritum graviter paraverat, sollemnis consecrationis ritum die 13 Decembris anno 1944 perfecit. Numisma Immaculatae Conceptionis tunc veluti tesseram receptum hac inscriptione distinctum voluit : (( Mater mea, te cernat qui me aspexerit ». Propositi tenax ex ipsomet consecrationis die morum mutationem viriliter aggressa, puerilis aetatis menda perpetuo removit, vitamque novam, christianae perfectionis operibus insignem, instituit. Nihil mirum si divini Sponsi voci ad omnia pro se relinquenda invitanti obsecundaret, et parentibus fratribusque, quos omnes tenerrime diligebat, fortiter valedicens, vitam religiosam in Congregationem Sororum Carmelitarum a Caritate die 23 mensis Februarii anno 1948 amplexata fuerit. Ante religiosam vestitionem votum emisit omnia peccata venialia voluntarie admissa perpetuo vitandi. Die 8 Septembris eiusdem anni vestem induit religiosam ac, dum novitiatum ageret, sibi in animo proposuit Deo ferventer vel in minimis deservire, necnon quidquid ipsi displicuisset continuo a se amovere; ideo propriam voluntatem abnegare magnopere studuit, naturae aggredi difficilia, regularum moderatricumque iussis demisse obtemperare, hilari vultu erga sodales semper caritatem exercere. In tali virtutum exercitatione spirituales adauxit vires eius fiducia firmissima ac amore plena in Beatissimam Virginem Mariam. Dum tanto propriae perfectionis studio Maria Teresia tota incumberet, se ad Christi regnum inter infideles dilatandum vocatam sentiens, ad Sinensium regiones mitti magno desiderio flagrabat. Sed aliter Dominus disposuit : nondum religioso expleto tirocinio, in letale 858 Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale morbum, meningitidem videlicet, incidit. Huic Dei providentis consilio humillime ac prompte se subiicens, aegritudinis molestias vehementesque dolores invicto substulit animo eosque dissimulare satagens. Cum supremus instaret dies, ad religiosa nuncupanda vota admissa, sacramentis rite refecta est. Postremas vitae horas in religionis et caritatis actibus ferventer eliciendis transegit. Morte iam adveniente, oculis manibusque in caelum sublatis, Deiparam precando clara affata est voce : « Mater mea, veni, suscipe me et me tecum in caelum trahe». His prolatis verbis, animam placide efflavit Matriti, die 8 Aprilis anno 1950, in pervigilio Paschae. Nuntio autem eius mortis, innumera fidelium turba ad monasterii clausura adcucurrit, ut mortuum eius corpus colerent ac venerarentur. Coram permagna civium frequentia funus sollemnibus exsequiis celebratum est atque omnes, una voce, eam sanctam conclamabant. Cum sanctitatis fama Mariae Teresiae a Iesu post mortem celeriter diffunderetur longe lateque, pluresque eiusdem apud Deum intercessioni favores tribuerentur, de Beatorum Caelitum honoribus eidem decernendis agi coeptum est. Post igitur ordinarios, quos vocabant, processus in Curia episcopali Matritensi annis 1954-1958 instructus Romamque transmissus, atque edito Decreto die 28 Iunii a. 1961 super scriptis eidem Servae Dei tributis, Paulus Papa VI die 14 Iulii a. 1967. commissionem introductionis Causae propria manu, ut moris erat, signavit. Causa deinde apostolica de virtutibus in specie apud eandem Curiam Matritensem peracta, S. Congregatio pro Causis Sanctorum decretum edidit, die 13 Martii a. 1971 super omnium in hac Causa processuum iuridica validitate. Instante deinde Coetu Episcoporum Hispaniae, Summus Pontifex Ioannes Paulus I I , die 31 mensis Iulii a. 1981, dispensavit super can. 2101 Codicis Iuris Canonici, ita ut ante quinquaginta annos a morte Servae Dei disceptatio virtutum inchoari posset. Hinc, die 21 Decembris a. 1982, habitus est Congressus Peculiaris Officialium Praelatorum Patrumque Consultorum et deinde, die 26 Aprilis a. 1983 Congregatio Ordinaria Patrum Cardinalium, ponente seu relatore Rev.mo Cardinali Mario Aloisio Ciappi. Et in utroque coetu, dubio num Serva Dei virtutes coluisset heroicas, responsum est datum affirmativum. De hisce omnibus postmodum Summus Pontifex Ioannes Paulus II Sacra Congregatio pro Institutione Catholica 859 per Cardinalem qui infra scriptus est, die 14 mense Maio anno 1983 certior factus, responsum Patrum Cardinalium ratum habuit confirmavitque et mandavit decretum apparari super Dei Famulae virtutes. Hodierno autem die Beatissimus Pater, arcessitis Cardinalibus Praefecto huius Sacrae Congregationis atque Mario Aloisio Cardinali Ciappi, Causae Belatore, meque a Secretis aliisque vocari solitis, eisque adstantibus, edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Mariae Teresiae a Iesu, in saeculo Mariae Teresiae González Quevedo Cadarso, Sororis Congregationis Carmelitarum a Caritate, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum referri praecepit. Datum Romae, die 9 mensis Iunii A. D. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis SACRA CONGREGATIO PRO INSTITUTIONE CATHOLICA DECRETA I BELLOHORIZONTIN. Catholica studiorum Universitas « de Minas Gérais », in Brasilia, canonice erigitur tituloque « Pontificia » augetur. Brasiliensis Ecclesia oportere semper animadvertit congruenter ipsa insereretur in opus institutionis apud studiorum universitates propriae nationis ut secundum fidei doctrinaeque moralis catholicae praecepta apte conformarentur tum universitatum magistri ac scientiarum investigatores tum ordo gubernatorum artesque professorum eiusdem ditionis. 860 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Etenim complura inter catholicarum universitatum incepta in loco vigentia, qui olim « Vera Cruz » appellabatur, peculiarem omnino mentionem illud coeptum meretur, quod promovit « Sociedade Mineira de Cultura», civilis nempe consociatio in urbe «Belo Horizonte» nata operansque adhuc, quae quidem urbs ob suam locorum amoenitatem atque gratissimam caeli temperiem hisce superioribus annis conspicuum obtinuit incrementum. Eadem vero consociatio principiis pastoralibusque impulsibus obsecuta primi Archiepiscopi Bellohorizontinae Archidioecesis, Reverendissimi Domini Antonii dos Santos Cabrai, condidit anno millesimo nongentesimo duodesexagesimo studiorum Universitatem in regione «Minas Gérais» nuncupata, quae rite dein a Foederali Regimine Rei Publicae Brasiliensis est agnita iureque comprobata. Post primos autem suos incertos gressus studiorum Universitas optabiles admodum adepta est profectus, qui hodie inibi cernuntur : duo nam « Campi » administrantur — in urbibus videlicet « Belo Horizonte » et « Coronel Fabriciano » — ubi sedes iam florent tum scientiarum biologicarum publicaeque salutis, tum etiam disciplinarum humaniorum ac studiorum socialium. Haec Universitas se hoc tempore exhibet velut institutionem adeo praestantem excellentemque in vita ipsius culturae ac societatis non modo in sua regione verum etiam in tota Brasiliae natione ut qui nunc Archiepiscopus est Reverendissimus Dominus Ioannes Resende Costa sibi in animum induxerit a Sacra Congregatione pro Institutione Catholica postulare canonicam eius constitutionem titulique simul « Pontificiae Universitatis» concessionem. Quae Sacra Congregatio, exceptis hac de re sententiis nunc Conferentiae Episcoporum Brasiliensium nunc Reverendissimi Apostolici Nuntii Brasiliensem apud nationem, cum penitus perspexisset deliberatum eiusdem Universitatis consilium ac studium ad Revelationis Christianae lumen moderamenque legitimae Auctoritatis Eclesiae persequendi excelsos suos fines scientiae et honestatis, censuit admotas sibi preces exaudiri posse immo et decere. Quapropter, jostquam recognovit approbavitque Statutum memoratae studiorum Universitatis, attentis quoque diligenter rerum adiunctis, Sacra Congregatio pro Institutione Catholica, potestatibus sibi a Ioanne Paulo Pp. II nominatim tributis, ad Dei Optimi Maximi gloriam Ecclesiaeque praesertim Brasiliensis decus ac spiritualem et humanum maximum proventum, Sacra Congregatio pro Institutione Catholica 861 CATHOLICAM STUDIORUM U N I V E R S I T A T E M « DE MINAS GERAIS » IN B R A S I L I A ad normam can. 1376 C.I.C. (hisce adhuc diebus vigentis) canonice erigit atque erectam edicit, praeditam ordinationibus structura et gubernatione in dicto Statuto descriptis, eidemque concedit, veluti singularis quidem benevolentiae documentum ac vehementis incitamenti modum, quo melius usque de Ecclesia ac Patria illud mereatur Institutum, titulum « P O N T I F I C I A E » Universitatis, dum universa ipsi etiam iura honores officia addit, quibus studiorum Universitates eodem hoc auctae titulo iam fruuntur vel frui deinceps poterunt, contrariis quibuslibet haudquaquam obsistentibus. Ad regulam vero consuetudinis suae idem Sacrum Dicasterium destinat ac renuntiat hisce eisdem litteris Reverendissimum Archiepiscopum « p r o tempore» Bellohorizontinae Archidioecesis, nunc Dominum Ioannem Resende Costa, MAGNUM CANCELLARIUM eiusdem Pontificiae Universitatis qui personam Universitatis apud Sanctam Sedem gerat pariterque hanc apud Universitatem ; cuius praeterea sit operam dare ut servetur et convenienter provehatur institutio maiorem ad utilitatem potissimum tum religiosae tum civilis communitatis eisdem in locis; atque aequabiliter tutari in eadem Universitate integritatem catholicae doctrinae necnon bonos omnium mores, ad pacificum servandum rerum ordinem secundum universales particularesque leges simul Ecclesiae simul Rei Publicae Brasiliensis. Datum Romae, ex aedibus Sacrae Congregationis, die v mensis Iunii, in Sollemnitate SS. Corporis et Sanguinis Christi, anno Domini MCMLXXXIII. VILLELMUS Card. BAUM, Praefectus L. © S. © Antonius M. Javierre Ortas, Archiep. tit. Meten., a Secretis 862 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II HIEROSOLYMITAN. LATINORUM Scholae Biblicae Hierosolymitanae, Fratribus Praedicatoribus concreditae, facultas conceditur supremum gradum Doctoratus conferendi. Hierosolymae ad S. Stephani martyrium sub auspiciis Leonis Pp. X I I I fel. rec. prima in Ecclesia catholica Schola studiis bibliorum sacrorum colendis ab inclito Ordine Praedicatorum iam anno MDCCCXC constituta est. Quae abunde, ab exordio suo usque ad praesentem diem, conspicuos protulit fructus, selectos praecellentesque in rebus biblicis efformavit eruditos viros ac proinde claram omnino acquisivit famam, imprimis quoad effossiones inventionesque archaeologicas vel epigraphicas, philologiam biblicam, geographiam palaestinensem atque ethnographiam orientalem. Merita singularia quae eadem Schola Biblica sibi comparavit praelucent crebris uberibusque commentariis ac operibus scientificis summi valoris, ab omnibus etiam non catholicis maximi habitis, quaeque immensos scientiae thesauros recondunt atque de indefesso suorum auctorum labore dilucidum dant testimonium. Notum quoque est numero frequentes discipulos non tantum ex laudato Ordine, sed etiam ex aliis familiis religiosis necnon ex variis dioecesibus venientes, ex omnibus paene orbis terrarum partibus ad Scholam confluentes, in commemorabilia monumenta cum Sacra Revelatione conexa exploranda et lustranda incubuisse atque doctissimorum magistrorum ductu optime paratos esse ad titulos in Sacra Scriptura coram Pontifìcia Commissione Biblica consequendos. Nihil mirum si gallica «Académie des Inscriptions et Belles-Lettres » Scholam illam, pro sectione archaeologica, suam seu nationalem proclamaverit, eodem modo quo celebres «Ecoles Françaises» Romae, Athenarum et Cahirae in Aegypto. Fere non deerat Scholae, ob varias historicas rationes, nisi facultas canonicos gradus conferendi. Sacra Congregatio pro Institutione Catholica vero, prae oculis habito magno momento Scholae pro hodiernis Ecclesiae necessitatibus ad magis magisque S. Scripturae studium promovendum, simulque in maius studentium inaestimabile commodum — nempe ut loca res consuetudines ceteraque omnia ad SS. Librorum pertinentia quasi intuitive conspicere possint — attentis Moderatoris Supremi memorati Ordinis Sacra Congregatio pro Institutione Catholica 863 Fratrum Praedicatorum precibus, suffultis commendatitiis litteris Auctoritatum Pontificii Instituti Biblici Romae vigentis, peropportunum aestimavit Augustum Pontificem de hac re certiorem facere, eo fine ut Ipse laudatae Scholae Biblicae concedere dignaretur ius Doctoratus gradum canonicum conferendi. Cum autem S.mus Dominus Noster Ioannes Paulus div. Prov. Pp. II perlibenter annuere voluerit, S. Congregatio pro Institutione Catholica, de speciali Eius mandato, hoc Decreto facultatem facit SCHOLAE B I B L I C A E H I E R O S O L Y M I T A N A E , vulgo dictae « E C O L E BIBLIQUE ET ARCHEOLOGIQUE F R A N Ç A I S E A JERUSALEM » , supremum gradum Doctoratus Scientiarum Biblicarum iis alumnis conferendi, qui, Licentiam Sc. BibL consecuti, peculiare curriculum in praefata Schola frequentaverint atque variis condicionibus iuxta Const. Apost. « Sapientia christiana » de Doctoratus gradu satisfecerint. Sacra eadem Congregatio simul praecipit ut omnia compleantur, quae Scholae peculiaria Statuta ac Ratio Studiorum, a Sancta Sede approbata, adimplenda praescribunt. Hoc tandem Decreto Sacrum idem Dicasterium Magistrum « p r o tempore» Supremum laudati Ordinis Praedicatorum eiusdem Scholae MAGNUM CANCELLARIUM nominat atque renuntiat, qui, iuribus ofiiciisque huiusmodi muneri iuxta academicam Ecclesiae legem inhaerentibus fruens, Sanctam Sedem repraesentet apud Scholam pariterque hanc apud Sanctam Sedem, Scholae invigilet, scientiam Sacrorum Librorum promovendam curet, plenam communionem cum authentico Magisterio Ecclesiae, imprimis Romani Pontificis, ecclesiasticamque disciplinam in ipsa Schola tutetur, atque missionem canonicam vel docendi veniam omnibus singulisque docentibus ad normam memoratae Constitutionis conferat et pro necessitate auferat; ceteris servatis de iure servandis, normis 864 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale maxime quae severas adimplendas statuunt academicae adeptae dignitatis exigentias; contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex aedibus Sacrae Congregationis, die x x i x m. Iunii, in Sollemnitate Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, a. D. MCMDXXxiii, Iubilaeo sacro. VILLELMUS Card. BAUM, Praefectus Ii. © S. ® Antonius M. Javierre Ortas, Archiep. tit. Meten., a Secretis Diarium Romanae Curiae 865 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: Sabato, 17 Settembre 1983, Sua Maestà BIRENDRA BIR BIRKAN, Re del Nepal, con Sua Maestà la Regina. Venerdì, 30 Settembre 1983, S. E . il Signor JOHANNES RATJ, Presidente del Consiglio dei Ministri nel « Land » della Germania Federale « Nordrhein-Westfalen » e Presidente in carica del « Bundesrat ». Da Sabato 10 Settembre a Martedì 13 Settembre 1983, il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio in Austria sostando a Wien e Mariazell. Sabato, 24 Settembre 1983, nel Palazzo Apostolico Vaticano, alla presenza del Santo Padre, si è riunita la Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 23 settembre 1983. Mons. Ambrose De Paoli, Arcivescovo titolare eletto di Lares, Pro-Nunzio Apostolico in Sri Lanka. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 16 luglio 1983. Gli Em.mi Signori Cardinali Joseph Cordeiro, Arcivescovo di Karachi; Timothy Manning, Arcivescovo di Los Angeles; Joseph Ratzinger, Prefetto della 866 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede, Presidenti Delegati della sesta Assemblea Generale del Sinodo dei Vescovi. 20 agosto 1983. P. Yvon Beaudoin, O. M. I. ; P. Ambrosius Eszer, O. P. ; P. Kurt Peter Gumpel, S. J. ; P. Valentino Macca, O. C. D.; Don Francesco Moccia, S. A. C, Relatori della Sacra Congregazione per le Cause dei Santi. 8 settembre » Don Alfons Stickler, S. D. B., Arcivescovo titolare eletto di Bolsena, Pro-Bibliotecario di Santa Romana Chiesa. 21 » » P. Prosper Green, O. S. A. ; P. Jesús Castellano Cervera, O. C* D. ; P. Ignace de la Potterie, S. J., Consultori della Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede. » » » Le LL. EE. Mons. Lucas Moreira Neves, Segretario della Sacra Congregazione per i Vescovi e Mons. Augustin Mayer, Segretario della Sacra Congre- „ gazione per i Religiosi e gli Istituti Secolari; Mons. Philippe Delhaye; P. Jan Visser, C. SS. R.; P. Benoît Duroux, O. P.; P. Marcelino Zalba, S. J. ; P. Umberto Betti, O. F. M., Consultori della Sacra Congregazione per la Dottrina della Fede « in aliud quinquennium ». Cappellani di Sua Santità: 23 » » 13 » » 27 3 29 28 30 » » 10 22 » 30 » » agosto 1982. Il sac. Joannes Singer (Linz). » » Il sac. Josephus Hörmandinger (Linz). » » Il sac. Wilhelm Zauner (Linz). Il sac. Gaetano Valente (Terlizzi). novembre » » » Il sac. Felice Di Molfetta (Terlizzi). » » Il sac. Giovanni Corrieri (Malfetta). Il sac. Hugo Schwendenwein (Gurk). settembre » marzo 1983. Il sac. Bruno Musarò (Otranto). » » Il sac. Rudolf Schütz (Sankt Pölten). aprile » Il sac. Joaquín A. Alicea Rodríguez (Ponce-Porto Rico). » » Il sac. Erasmo Sanguineti (Genova). maggio » Il sac. Giovanni Laudizi (Amelia). » » Il sac. Bruno Medori (Amelia). giugno » Il sac. Enrico Lachi (Arezzo). » » Il sac. Lorenzo Fabrizi (Anagni-Alatri). » » Il sac. Aurelio Prosperi (Anagni-Alatri). » » Il sac. Pietro Selvino (Nocera de' Pagani). » » Il sac. Pompeo La Barca (Nocera de' Pagani). Il sac. Alfonso Fiorelli (Nocera de' Pagani). » Diarium Romanae Curiae 867 ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : II Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: 7 settembre 1982. 29 » » 16 dicembre » 19 febbraio 1983. 7 marzo » » » 27 29 » » » » 14 co » » » 4 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » aprile maggio 25 4 giugno » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. W. H. B. De Ras (Roermond). sig. Karel Frederik Gunning (Rotterdam). sig. Hubert Hadinger (Wien). sig. M. Franciscus Hagenaar (Breda). sig. Andreas B. Ewalds (Roermond). sig. Theodorus Antonius Staverman (Utrecht). sig. Joannes Meulemeester (Utrecht). sig. Joannes Humbert Baggen (Utrecht). sig. William Gerhard van Donselaar (Utrecht). sig. Wilhelmus Kremer (Roermond). sig. Franciscus Martinus Zigenhorn (Bois-Le-Duc). sig. Franciscus Hagenaar (Breda). sig. Adrianus Petrus G. Hack (Breda). sig. Jacob B. Lamberigts (Roermond). sig. Frans Wouters (Anvers). sig. Francesco Retrivi (Reggio Emilia-Guastalla). sig. Cesare Aiani (Roma). sig. Nicolò Messina (Terni-Narni). sig. Pietro Antonio Maccioccu (Roma). sig. Pantaleo Amoruso (Roma). sig. Giovanni Paolo Manganozzi (Roma). sig. Rolando B. Veneración (Cabanatuan). sig. Francisco I. Marcelo (Cabanatuan). sig. Tranquilino A. Paez (Cabanatuan). sig. Ricardo Y. Carlos (Cabanatuan). sig. José L. Lagunilla (Cabanatuan). sig. Francisco V. Bautista (Cabanatuan). sig. Pedro R. Diego (Cabanatuan). sig. José V. Garcia (Cabanatuan). sig. Manuel Diego Mallare (Cabanatuan). sig. Enzo Bellosono (Roma). sig. Henri Joannon (Saint-Flour). NECROLOGIO 2 settembre 1983. Mons. Joseph T. Daley, Vescovo di Harrisburg (Stati Uniti d'America). 7 » » Card. Joseph Schroffer, Diacono di S. Saba. 12 » » Mons. Josip Lach, Vescovo tit. di Dodona. 868 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale li settembre 1983. Mons. Leo Lemay, Vescovo già di Bougainville (Papua Nuova Guinea). » » » Mons. Thomas A. McCabe, Vescovo già di Wollongong (Australia). 17 » » Card. Humberto S. Medeiros, del Titolo di S. Susanna, Arcivescovo di Boston (Stati Uniti d'America). 24 » » Mons. Albert Thomas, Vescovo già di Bathurts (Australia). 28 » » Mons. Marian Rechowicz, Vescovo tit. di Pupiana. CORRIGENDA In Vol. LXXV, Pars I (1983) COMMENTARII ACTA APOSTOLICAE SEDIS pag. 581, linea 9 : loco die 5 Martii legatur die 5 Ianuarii. An. et vol. LXXV 3 Novembris 1983 Pars I, N. 11 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II SACRA C O N S I S T O R I A CONSISTORIUM SECRETUM Feria tertia, die xxvn mensis Septembris, anno MCMLXXXIII, mane, in consueta Aula Palatii Apostolici Vaticani fuit Consistorium secretum, cuius acta ex ordine referuntur : I. - SUMMI PONTIFICIS ALLOCUTIO Precatione « Adsumus » recitata, ad S. R. E. Patres Cardinales SS.mus D.nus Ioannes Paulus II banc allocutionem habuit : Magno cum gaudio vos, dilectissimi Patres Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, hodie intueor, qui ad hoc Sacrum Consistorium celebrandum convenistis. Sollemnis hic coetus iterum Anno Iubilaeo Redemptionis humanae volvente agitur, in quo — ut in eius indictione scripsi — « conspicua inest indoles pastoralis ... eo quod dispensatio sacramentalis Ecclesiae rursum detegitur, per quam gratia Dei in Christo ad singulos et ad communitatem dimanat ' w . Qua in re summum 1 1 AAS, 75 (1983), p. 93. 57 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 870 habet momentum sacramentum Paenitentiae, quo Christifideles « veniam offensionis Deo illatae ab Eius misericordia obtinent et simul reconciliantur cum Ecclesia, quam peccando vulneraverunt » . Peropportune quidem accidit ut intra biduum initium fiat Synodi Episcoporum, cui hoc argumentum erit discutiendum : « De reconciliatione et paenitentia in missione Ecclesiae ». Feliciter pariter continget ut inter eandem Synodum sacramenti Paenitentiae studiosissimus dispensator, Leopoldus Mandic, toti Ecclesiae — quemadmodum praevidetur — ut fulgens exemplum proponatur. Notum est vobis quam difficilia sint tempora, quibus vitam transigamus, et quam gravia pericula paci inter gentes impendant. Profecto nunc maxime necesse est animi ad Deum convertantur ut ipse « misereatur super turbam » et mala, quae homines eius leges violando merentur, benigne avertat. Non dubito quin vos, qui estis cooperatores et adiutores mei in universali Ecclesia gubernanda, pro viribus annitamini ut proposita Anni Iubilaei ad effectum deducantur, atque sollicitudines et preces meas de pace servanda impense participetis. In hoc vero Sacro Consistorio potissimum pertractandae sunt causae canonizationis sat multorum Beatorum : Laurentii Imbert, Simeonis Berneux, Andreae Kim et Centum Sociorum Martyrum in Corea; Leopoldi Mandic, sacerdotis professi Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum, quem iam memoravi; Paulae Erassinetti, Fundatricis Sororum a Sancta Dorothea, Virginis. Antequam autem ad has causas expendendas procedatur, statutus rerum ordo postulat ut nonnullis Ecclesiis vacantibus provideatur et nuntius detur de iis, quibus iam est provisum. 2 3 2 5 Lumen gentium, 11. Me 8, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 871 II. - NUNTIUS ECCLESIARUM QUAE IAM CONCREDITAE SUNT Postea Summus Pontifex certiores fecit S. B. E. Cardinales post proxime celebratum sacrum Consistorium centum quinquaginta duo sacrorum Antistites Ecclesiarum a Se per Apostolicas sub plumbo Litteras nominatos fuisse, videlicet : Metropolitanarum septendecim, quo*s inter : Smyrnensem, Germanum Bernardini; Sydneyensem, Eduardum Clancy. Archiepiscopalem residentialium sex, quos inter : Matritensem-Complutensem, Angelum Suquia Goicoechea; Rabatensem, Humbertum Michon. Episcopalium residentialium octoginta unum, quos inter : Chilapensem, Iosephum Mariam Hernández Gonzales; Crisiensem, Slavomirum Miklos. Episcopalium titularium quadraginta tres, quos inter : Nationensem, Antonium Tonnos; Heracleensem, Aemilium Stehle. Abbatiae nullius : Montis Casini, Bernardum D'Onorio. Praeterea Ss.mus certiores fecit Patres Cardinales Suum dedisse assensum electionibus canonice factis : in synodo Episcoporum Graecorum MelMtarum Catholicorum: — Pauli Borkhoche, e Societate Missionariorum Melkitarum Sancti Pauli, ad metropolitanam Ecclesiam Bostrenam et Auranensem; — Andreae Haddad, ex Ordine Basiliani Ss.mi Salvatoris Melkitarum, ad archiepiscopalem Ecclesiam Mariamnensem. in Synodo Episcoporum Syrorum: — Theophili Matti Shaba Matoka ad archiepiscopalem Ecclesiam Babylonensem Syrorum. in Synodo Episcoporum Armenorum: — Pauli Coussa ad archiepiscopalem Ecclesiam Babylonensem Armenorum. 872 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III. - RELATIO CAUSARUM Rev.mus Cardinalis Petrus Palazzini, Praefectus Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum, sermonem habuit de vita et miraculis Beatorum : Laurentii Imbert, Simeonis Berneux, Andreae Kim et Centum Sociorum Martyrum in Corea; Leopoldi Mandic, Sacerdotis professi Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum; Paulae Frassinetti, Fundatricis Sororum a Sancta Dorothea, Virginis, ac recensuit acta quae in causis canonizationis eorundem Beatorum sacra Congregatio admittenda et approbanda putavit. Relatione expleta, Beatissimus Pater Rev.morum Cardinalium sententiam de propositis canonizationibus exquisivit. CONSISTORIUM UNICUM Consistorio secreto absoluto, Beatissimus Pater et domini Cardinales Aulam Clementinam introierunt, ubi sacri Praesules et Abbates nullius per peculiare decretum vocati, quidamque synodales Patres, nec non Romanae Curiae Praelati quibus solet intimari, congregati manserunt statimque initium habuit Consistorium unicum, cuius acta hic referuntur : I. - POSTULATIO PALLIORUM Sacrum Pallium ((personaliter», instante uno ex consistorialibus Advocatis, postulaverunt : Raphael Bello Ruiz, pro metropolitana Ecclesia Acapulcana; Arturus Rivera Damas, pro metropolitana Ecclesia S. Salvatoris in America; Carolus Iosephus Ruiseco Vieira, pro metropolitana Ecclesia Carthaginensi in Columbia. Postulatio vero pallii « p e r procuratorem», ad instantiam unius ex sacri Consistorii Advocatis, facta est pro his quae sequuntur metropolitanis Sedibus : Semerangensi, Iubaënsi, S. Iacobi in Chile, Serenensi, Kuala Lumpurensi. Quibus peractis Summus Pontifex mandavit Cardinali Opilio Rossi, Protodiacono, ut crastina die postulatum Pallium vel sacris ipsis Praesulibus, qui petiverant, vel eorum procuratoribus, sueta cerimonia trader et. Acta Joannis Pauli Pp.. II 873 II. - PERORATIO CAUSARUM CANONIZATIONIS Postea Ill.mus Decanus sacrae Consistorialis Aulae Advocatorum pro canonizatione Beatorum : Laurentii Imbert, Simeonis Berneux, Andreae Kim et Centum Sociorum Martyrum in Corea ; Leopoldi Mandic, Sacerdotis professi O. F. M. Cap. ; Paulae Frassinetti, Fundatricis Sororum a Sancta Dorothea, Virginis, de more institit. Cui viro Beatissimus Pater per praelatum in Secretaria Papali cancellariae Litterarum Apostolicarum praepositum, sic respondit : Ad postulationes modo prolatas Summi Pontificis nomine paucis est respondendum. Laetatur sane Beatissimus Pater quod ei datur nova sanctitatis lumina veraeque virtutis specimina mundo proponere, quibus hic ad superna, ad ea, quae humanae vitae altam tribuunt significationem, salubriter revocetur. Re quidem vera nobilis martyrum turma, id est Beati Laurentius Imbert, Simeon Berneux, Andreas Kim et Centum Socii, qui in Corea pro Christo sanguinem profuderunt, constantiam in fide animis inculcant; Beatus Leopoldus Mandic, sacerdos professus Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum, qui potissimum diuturno ministerio Sacramenti Paenitentiae enituit, hoc donum divinum, quo homines Deo reconciliantur, in lumine ponit. Per hunc praesertim Annum Iubilaeum Redemptionis sacerdotes eius exemplo monentur ut eiusdem Sacramenti dispensationis se alacres dedant, Christifideles vero ut ad hunc fontem gratiae et pacis libenter accedant. Demum Beata Paula Frassinetti, Fundatrix Sororum a S. Dorothea, mentes convertit ad opus puellas recte instituendi, quod etiam hac atétate summum obtinet momentum. Verumtamen Beatissimus Pater, quamvis eos Beatos dignos existimet, quibus Sanctorum Caelitum honores decernantur, cupit ut in tanti ponderis re Apostolicae Sedis consuetudo rite servetur. Quapropter decretorium iudicium non ante est edicturus quam omnes, ad quos pertinet, sententiam rogaverit. Ad Cardinales et Praesules Ss.mus allocutionem ad vota pro canon i z a t i o n i s exquirenda sic habuit : Debita diligentia considerationem Nostram intendimus in ea omnia argumenta, quae ad propositas causas illustrandas comprobandasque allata sunt. Attamen, res tantae est gra- 874 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vitatis, ut Nobis videatur cognitam habere mentem vestram, antequam decretoriam sententiam Nostram pronuntiemus. Rogamus igitur, ut conscientiae officio ducti, de more circa has causas suffragia vestra f eratis. Tunc singuli, servato suo cuiusque ordine, sententiam aperuerunt. Exceptis congregatorum Patrum suffragiis, Summus Pontifex, haec addidit verba: Vehementer sane gaudemus, quod vos concordibus suffragiis postulavistis, ut his Beatis Sanctorum Caelitum honores tribuantur; id enim flagran tissimis etiam Nostris votis respondet. Nihil igitur esset, cur a peritorum iudiciis atque a membrorum sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum sententiis discedamus, quae multis ac gravibus argumentis innituntur. Quare, nulla mora, iam nunc hos Beatos summis sanctitudinis honoribus dignos indicantes, eosdem inter Sanctos annumerandos esse decernimus; quod, iuvante Deo, solemni ritu faciemus in Vaticana basilica. Nominatim autem in Sanctorum album referemus: Leopoldum Mandic, die decimo sexto proximi octobris; Laurentium Imbert, Simeonem Berneux, Andream Kim et Centum Socios Martyres in Corea, necnon Paulam Frassinetti, anno adveniente die et mense statuendis. Interea, autem, vos omnes hortamur ut Deo preces sine intermissione adhibeatis, ut consilia Nostra Ecclesiae Sanctae prosint atque christianae vitae afferant incrementum. Statim ac SS.mus eloquio suo finem imposuit, caeremoniarum Magistro rogante, adstantibus Protonotariis Apostolicis ut iuridica instrumenta de omnibus supra recensitis conficerent, de more mandatum est. Deinde, benedictione a Summo Pontifice impertita, Consistorium est absolutum. Acta Ioannis Pauli Pp. II LITTERAE 875 APOSTOLICAE I Sanctus Eligius episcopus Academiae Argentinae artis Nomismaticae et Nummariae Patronus confirmatur. IOANNES PAULUS P P . I I Sanctum Eligium episcopum sodales Academiae Argentinae artis Nomismaticae et Nummariae peculiari et assiduo prosequuntur cultu. Eam ob causam Venerabilis Frater Noster Carolus S. R. E. Cardinalis Aramburu, Archiepiscopus Bonaërensis, Conferentiae Episcopalis Argentinae Praeses, communibus exceptis votis, electionem Sancti Eligii in Patronum apud Deum sodalium eiusdem Academiae ratam habuit, et instanter postulavit ut ea electio et adprobatio confirmarentur secundum normam « Instructionis de Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum propriis recognoscendis », n. 30. Nos igitur ex Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino sententia, cum constet electionem et adprobationem pro iuris praescripto esse factas, propenso animo, precibus auditis, ex Nostra Apostolica potestate Sanctum Eligium episcopum Patronum apud Deum declaramus et confirmamus sodalium Academiae Argentinae artis Nomismaticae et Nummariae, omnibus iuribus et privilegiis liturgicis iuxta rubricas concessis, fore confisi ut data gratia sodalium studium doctrinae augeat et religioni faveat. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die xi mensis Iulii, anno Domini MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © S i g i l l i In Secret. Status tab., n. lWfiG. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 876 II Sancta Anna, B. M. V. genetrix, Casertanae civitatis caelica Patrona confirmatur. IOANNES P A UL U S P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Quantae utilitati Populo Dei fuerit Sanctorum cultus in eosque pietas etiam ecclesialis communitas Casertana probe novisse videtur. Illa enim non solum Sanctum Sebastianum apud Deum Patronum ab immemorabili, verum etiam Sanctam Annam, B. M. V. genetricem, saeculari iam consuetudine tamquam caelestem Patronam notabili venerationis cultu prosequitur. Hac de causa venerabilis Frater Vitus Roberti, Archiepiscopus-Episcopus Casertanus, communibus cleri populique votis auditis, electionem, ab antiquo quidem habitam et in praesentia firmissime renovatam, Sanctae Annae ut civitatis Casertanae apud Deum Patronae rite sua auctoritate approbavit nuperque ab Apostolica hac Sede ut eiusmodi electio confirmaretur poposcit. Nos igitur de sententia Sacrae Congregationis pro Sacramentis et Cultu Divino, quam ratam habemus, deque plenitudine potestatis Nostrae Apostolicae, cum res sint ad statutum ius peractae, Sanctam Annam, Beatae Mariae Virginis genetricem, civitatis Casertanae apud Deum Patronam confirmamus, cunctis adiectis iuribus ac liturgicis privilegiis secundum memoratae Sacrae Congregationis Instructionem (( de Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis» sub n. 30. Contrariis quibuslibet rebus haud obstantibus. Volumus praeterea ut hae Litterae Nostrae religiose serventur suosque nunc et in posterum effectus habeant. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi mensis Iulii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 118688. Acta Joannis Pauli Pp. II 877 III In Norvegia Nuntiatura Apostolica constituitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Magnopere curae est Nobis ad effectum consilia adducere, quibus putamus commune religionis et Civitatis bonum ubicumque terrarum conquiri comparari foveri posse. Quare morem Apostolicae Sedis perantiquum sequimur, quae in variis orbis Nationibus per suas Nuntiaturas, bic illic opportune conditas, providenter effecit ut publicae necessitudinis rationes sibi cum qualibet Civitate iunctae confirmarentur confirmataeque prosperarentur. Hac ipsa de causa, nominatim Norvegiam cogitantes, vi et potestate Nostra Apostolica per has Litteras Nuntiaturam Apostolicam illic condimus eique officia privilegia indulta tribuimus cuiusque Legationis Apostolicae propria. Quae singula autem edicimus, statuimus, decernentes ut Apostolicae hae Litterae, in modum Brevis maioris expeditae, vim suam et effectus nunc et in posterum habeant. Contrariis rebus nihil obstantibus. Datum, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die i mensis Augusti, anno Domini MCMLXXXII, Pontificatus Nosfri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 114817. IV In Suetiae natione Apostolica constituitur Nuntiatura. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Quantum denique pacis optatae ac prosperitatis, quanta insuper ipsius progressionis socialis semina tum societati civili adferat amicitia publice contracta necnon adsiduus necessitudinis usus frequentatus inter hanc Sedem Apostolicam ac per orbem terrarum nationes, nemo profecto est quin videat Nosque ipsi magis immo in dies experimur. Quae quidem ipsa causa dignissima Nobis videtur cur iam cum Suetiae Civitate arctiora coniunctionis vincula conserantur per institutum Apostolicae Nuntiaturae et opus Legati Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 878 Nostri eandem apud Nationem. Idcirco, universis perdiligenter expensis rebus ac negotii rationibus, summa Nostra potestate harumque Litterarum Apostolicarum virtute apud nationem Suetiae erigimus legitime atque constituimus Nuntiaturam Apostolicam, cui simul omnia ac singula deferimus officia, privilegia et indulta quae sunt Legationum huius modi propria. Quae ideo omnia ita edicimus ac statuimus ut Apostolicae hae Litterae tam nunc quam in posterum tempus suam exserant vim, contrariis nequaquam obstantibus rebus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die i mensis Augusti anno MCMLXXXII, Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco £B Sigilli In Secret. Status tab., n. II48I8. V Apostolica Nuntiatura in Dania constituitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Ex ipso quo fungimur munere animorum saluti prospiciendi consequitur ut diligentissime curemus publicas necessitudinis et amicitiae rationes inter civiles civitates et Apostolicam hanc Sedem ineundas initasque fovendas et prosperandas. Eam ob causam, re bene considerata et perpensa, Apostolica Nostra usi auctoritate et potestate, per has Litteras condimus apud Regnum Daniae Apostolicam Nuntiaturam, cuius sedes erit Hauniae, in Regni urbe principe, eidem omnia iura dantes et privilegia et honores et indulta eiusmodi Legationum propria. Quae autem hic edicimus et statuimus, vim volumus habere et nunc et in posterum, contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die i mensis Augusti, anno MDCCCCLXXXIV Pontificatus Nostri quarto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco fB Sigilli In Secret. Status tab., n. 115274. Acta Ioannis Pauli Pp. II 879 VI Sinitur Archiepiscopus Messanensis nomine atque auctoritate Summi Pontificis imaginem B. M. W. a divina Providentia coronare, quae in urbe Montalbano Elicona, in eadem archidioecesi, colitur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Qui singulari semper amore beatissimam Virginem Mariam, Christi Matrem, hominum decus caelique florem, prosecuti sumus et prosequimur, libenti animo ea omnia Nos gerimus Ipsi, e quibus non solum laus tantae Matris et nomen augeri providerimus, in Filii nempe gloriam, sed solidae etiam pietatis incrementum in fidelium pectoribus nasci posse intellexerimus. Qua re, cum Venerabilis Frater Ignatius Cannavo, Archiepiscopus Messanensis, sive de sui gregis profectu, sive de caelestis Matris honore sollicitus, id ab hac Apostolica Sede petierit suo clerique populique nomine, ut imago B. M. V. quam populari titulo (( Maria Santissima della divina Provvidenza» cognominant quamque in sacra aede urbis Montalbano Elicona tota fere archidioecesis Messanensis casta pietate veneratur, nomine et auctoritate Nostra redimire posset, Nos, aeque Pastoris aeque gregis preces excipientes, libenti et aequo animo petita concedimus. Poterit ergo Venerabilis Frater Ignatius Cannavo quae oravit agere, atque sive per se ipse sive per alium, quem designaverit, imaginem illam celebrem B. M. V. a divina Providentia nomine at auctoritate Nostra sollemni caerimonia coronare, ad statas normas. Contrariis nihil obstantibus. Ceterum, capta occasione, caelestem Virginem in vota vocamus, ut sive egregio Praesuli, sive fideli eius populo praestita obsequia gratiae rore atque uberi providentia rependat. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvui mensis Augusti, anno MDCCCCLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 115526. 880 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale NUNTII GRATULATOMI I VENERABILI FRATRI NOSTRO PAULO S. R. E. PRESBYTERO CARDINALI MUÑOZ VEGA ARCHIEPISCOPO METROPOLITAE QUITENSI. Muneribus officiisque tantis distentí, quae Nos circumstant, magno semper gaudio afficimur, quotiens prosper aliquis Venerabilium Fratrum Nostrorum eventus eos ad serenam laetitiam vocari monet; quibuscum sane et suavissimis sensibus perfundimur, et gratias agimus Deo, et pia vota facimus, ut quot ab iis celebratur et colitur, etiam Ecclesiis, quibus praesunt, bonum faustum, felixque sit. Hodie autem fons atque causa gaudii Nostri memoria sacerdotii tui quinquagesima est, Venerabilis Frater Noster, quae in diem x x v mensis Iulii incidet, quamque animus tuus, ita credimus, desiderio iam praecipit. Ac tibi, Venerabilis Frater Noster, nihil gratius atque iucundius quam ad illa beata tempora remeare, cum tu vigens iuventa, acer in bonis, egregius in pietate, Deo totus adhaesisti, cui anno MCMXXXIII et initiatus es, hostia simul in Christi similitudinem, simul mediator Dei et hominum; Dei, dicimus, rerum hominumque auctoris, cuius honorem quaereres; hominum, praeterea, quos summo Patri sacramentorum gratia reconciliares, Eucharistia nutrires, pasceres verbo Dei, quod profecto auctore Isaia (cf. 55, 11) numquam vacuum redit in caelum. Cum autem anno MCMLXIV sacerdotio episcopatus accessit iam sociato tibi cum Apostolorum successoribus tam conspicuus datus est honor, ut nullus iam amplior in terris. At quam grave simul onus, et quam operosum negotium I Iussi sunt enim Apostoli a Christo ut essent lux mundi super candelabrum collocata, et sal a malo prohibens; item ut, invecto cunctis gentibus evangelio, cunctos ad salutem vocarent : qua re ut nihil praestantius, ita difficilius nihil. Qua vero ratione tu, Venerabilis Frater Noster, sacerdotium atque episcopatum gesseris, pietas tua egregia docet cum suavissimis moribus coniuncta pectus imbuens ; et prudentia in eligendis quae fidelium bono conducerent ; et caritas, prodiga sui, in omnes, maxime in sacerdotes atque Religiosos, quos fratrum loco habere consuevisti : quare bene in te recidunt beati Augustini verba : « Semper habet unde det qui pectus habet plenum caritatis» (In Ps, 32, 11, 13). Acta Ioannis Pauli Pp, II 881 Ceterum cum animi laudibus similes etiam in te ingenii dotes insunt: doctrina, scientia, studium rerum divinarum, sanae disciplinae amor, quod valium semper fuit religionis tuendae ; ceterae quae te ornant. Neque mirum si his sapientiae donis instructus, multa providens, multa egeris, neque fere ager fuerit in Ecclesia quem non araveris uberi fructu: docuisti'enim egregius magister; Studiorum Universitatem atque Provincias Societatis Iesu rexisti, prudenter : Coadiutorem egisti in Quitensi metropoli; cui frequentissimae Ecclesiae iamdiu et moderaris cum omnium bonorum laude. Ne singula, Venerabilis Frater Noster, tamen haec placet in medium proferre : multiplicasse te paroecias, earumque aptiorem te dispositionem curasse; populi institutioni omni ope intendisse, magistris tradendae doctrinae magna cura comparatis; tempus te produxisse praeparationis ad singula sacramenta ; sacrum Seminarium te ceu oculos amasse, utpote sapientiae atque futurorum sacerdotum officinam; cetera. Est ergo, Venerabilis Frater Noster, cur tu laeteris, Ecclesia gaudeat, Nos tibi vehementer gratulemur. Pignus autem dilectionis Nostrae atque benevolentiae divinae signum sit Apostolica Benedictio, quam tibi, Auxiliaribus, clero populoque tuo impertimus, ac quotquot te amant. Ex Aedibus Vaticanis, die x x x mensis Iunii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS P P . I I II VENERABILI FRATRI NOSTRO CAROLO S. R. E. CARD. CONFALONIERI EPISCOPO TIT. OSTIENSI ET PRAENESTINO, SACRI COLLEGII DECANO. Die XXV ipsius mensis Iulii, nonaginta anni vitae tuae complebuntur, quasi fluvius praeteriens largissimus : manipulus annorum sane venerabilis, qui te longaevis Patriarchis quodammodo assimulant. Atque, ut mens humana ultro ac libenter ad illa hominum primordia remeat, sic animus tuus, meta illa propinquante, avide ad initia vitae redibit, laetitia perfusus. Quin, multi illa die, simul affectu, simul acti veneratione erga te, Personam tuam, Venerabilis Frater Noster, adibunt, quae pectus prae gaudio premunt tibi declaraturi, ob hoc maxime laeti, quod Deus benigno consilio vitam tuam longius pro- 882 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale duxerit atque prorogaverit, idque supplicantes, ut in posterum quoque tempus pari benignitate ad te, fidelem servum, respiciat. In bis autem, Yenerabilis Frater Noster, qui te sancte colunt, et Nos annumera : Qui iam pridem acta tua et perspecta habuimus, et magni fecimus, maxime post adeptum Pontificatum. Quare et laetamur una tecum, et cum bonis omnibus gaudemus. Qui vero sint in hoc sollemni die tuo animi Nostri sensus, ex his, quae proferimus de libro vitae, seu sacrarum Scripturarum, locis collige, in quem saecula antiquae sapientiae tantum contulerunt. Legimus ergo in illis, praeter alia multa, nonnulla quae simul in te cadunt, Venerabilis Frater Noster, simul etiam in Nos. In te quam apte cadit illa vox: «Exsultatio iuvenum fortitudo eorum, et dignitas senum canities » (Prov 20, 29). Tu quoque exsultasti iuvenis : in tua pueritia, videlicet, quae est alba vitae; in adulescentia, seu in iucundo atque redolente vitae tuae vere. Nunc autem in hac provectiore aetate inest canitiei tuae dignitas summa et auctoritas : illam, dicimus, quae ab una virtute et egregia prudentia manat; et ab officiis atque muneribus nascitur, quae tuitus es olim Pastor Aquilanus atque sollers in Romana Curia Dicasterii Praefectus; et ab magno rerum usu fluit, qui ad tuta semper consilia inclinat ; et Purpura denique proficiscitur, quam tot iam lustra splendore vitae collustras. Est autem apta Nobis ceterisque omnibus qui in hac celebritate tua tibi circumfunduntur, alia sacrarum Litterarum pulcherrima sententia : (( Coram cano capite consurge, et honora personam senis » (Lev 19, 32), quam toto affectu tenemus. Oblatam autem facultatem non omittimus, Venerabilis Frater Noster, iustas tibi gratias agendi ob labores, quos longos et assiduos in Dei gloriam animorumque utilitatem obiisti : eo enim semper curae tuae, sollicitudines, studia respexerunt, unde caelesti Patri honor, hominibus maius commodum oreretur. Quod si, auctore Cicerone, venerandae Latinitatis Magistro, «bene factorum recordatio iucundissima est» (Sen 3, 9), iam tua talis erit, utpote cuius vita longior et integra. Ceterum, Benedictio Nostra apostolica, quam iis omnibus etiam impertimus, qui te amant, quos diligis, gaudia tua augeat, quasi florem fiori nectens. Ex Arce Gandulfi, die x i x mensis Iulii, anno MDCCCCLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS PP. I I Acta Ioannis Pauli Pp. II 883 III VENERABILI FRATRI NOSTRO OCTAVIO ANTONIO S. R. E. PRESBYTERO CARDINALI BERAS ROJAS. Adest, Venerabilis Frater Noster, sacerdotii tui quinquagesimus anniversarius dies, quasi meta unde confecti itineris clarus et laetus visus; namque fieri non potest quiri illud quasi novae et divinae condicionis initium et exinde facti gradus memoriam tuam redundanti dulcedine quodammodo defatigent. Cuius dulcedinis causae duae : altera immensus Christi amor, qui tibi vocato ministerium delegavit redemptionis divitias quam largissime distribuendi ; altera, ipsa vitae tuae ratio, qua ostendisti, nec sane per breve tempus, sed per quinquaginta annos, longissimum aevi hominis spatium, fortiter, fideliter, sapienter eodem te esse optime functum. Nihil enim, quod illud postulabat, praetermisisti : non verbi praedicationem, non sacramentorum administrationem, non curam gregis multiplicem, non opera, non incepta. Ex quibus, ne tempore deficiamur omnia recensentes, quaedam commemorare satis ducimus esse : opus vocationum ecclesiasticarum, cleri formationem perennem, exstructa seminaria dioecesana et paroecialia templa et sacella et ephebea catholica et sedes egentibus adiuvandis; dein apparatos Conventus Eucharisticos et Mariales, institutam Conferentiam Episcopalem, cui multa triennia praefuisti : quae omnia in animis insident eorum, quorum vel egisti curam vel admirationem excitavisti, imprimis fidelium archidioecesis Sancti Dominici. Quantamque his rebus gestis tibi pepereris laudem, ex eo patet, quod primus Reipublicae Dominicanae ad cardinalis dignitatem es evectus, aliaque non pauca munera obiisti permagni momenti, praesertim in Episcopatu Latino Americano; sed ex eo potissimum, quod locum obtines principem in Ecclesia Dominicana, maximo habitus in honore, qui eo magis profecto tibi debetur, quod fuisti quondam unicus omnium catholicorum istius nationis Pastor. Habes igitur, Venerabilis Frater Noster, cur Domino plurimas persolvas gratias ob datum auxilium, quo omnia, sine quo nihil possumus secundum Domini Iesu Christi monitum (cf. Io, 15, 5). Ceterum Nobis quoque causa est, cur in Deum grati simus, cum et eius sanctae Domi fueris decori et Summorum Pontificum indefatigatus et dignissimus adiutor. Quid denique tibi, sincerissime probato, ominemur, nisi ut diu adhuc Ecclesiae inservias per exercitas virtutes et maxime per precationes, quandoquidem, ab- 884 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dicato pastorali ministerio, maior est data opportunitas cum Deo et ardentius colloquendi et secretius habitandi? Quae a Deo petimus ut concedat, et gaudii tui ex pectore participes, Benedictione Apostolica, manifestissimo benevolentiae Nostrae signo, te confirmamus; quam communicari volumus etiam cum Episcopis, sacerdotibus, religiosis viris et mulieribus, fidelibus Sancti Dominici, cumque omnibus quos amas, qui te amant. Ex Aedibus Vaticanis, die x x n mensis Iulii, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS P P . I I NUNTIUS SCRIPTO DATUS Ob diem tota Ecclesia ad missionales res provehendas constitutum Christifidelibus universis missus. Venerati Fratelli e carissimi figli e figlie della Chiesa! 1. Quest'anno, la Giornata Missionaria Mondiale acquista uno specialissimo rilievo dalla celebrazione del Giubileo Straordinario della Redenzione. Nell'indirlo, ho ricordato l'esortazione che ho rivolto al mondo fin dall'inizio del mio Pontificato: « A p r i t e le porte a C r i s t o ! » ; e, infatti, il Giubileo è un forte invito alla conversione e alla riconciliazione, un appello a prendere sempre maggiore coscienza della grazia del Battesimo, e ad aderire generosamente al Vangelo, che è annuncio di Redenzione e di salvezza per tutti gli uomini. Richiamando pertanto a ogni cristiano le ricchezze recate al mondo dalla Redenzione, il Giubileo acquista per ciò stesso un rilevante significato missionario. Diventa un rinnovato appello alla Evangelizzazióne di quei milioni di persone, che dopo ben 1950 anni dal Sacrifìcio redentivo del Calvario, non sono ancora cristiane e non possono, nella sofferenza o nella gioia, invocare il nome del Salvatore, perché ancora non lo conoscono. Se si vuole, dunque, essere cristiani autentici, non si può non desiderare una piena compartecipazione del dono meraviglioso della Redenzione anche con questi fratelli. In altre parole, il rapporto con Dio Padre e con Cristo Gesù, lungi dall'essere soltanto un rapporto individuale, è un rapporto che coinvolge l'umanità intera, e si pre- Acta Ioannis Pauli Pp. II 885 senta perciò inserito in una dimensione inequivocabilmente missionaria. Cristo è Redentore di tutti gli uomini, per tutti è morto, per tutti ha dato se stesso in riscatto e chiama ognuno di noi, non solo alla riconciliazione personale, ma anche ad essere strumento di redenzione per coloro che ancora non sono redenti: «Andate... e ammaestrate tutte le Nazioni». Sublime onore ma anche solenne imperativo che interpella la nostra coscienza sul comandamento massimo del messaggio di Cristo : « amatevi gli uni gli altri come io vi ho amati)). Non è forse la Redenzione l'attuazione pratica di quel disegno d'amore, del quale Cristo ha voluto fossimo i continuatori? Tanto più, perciò, potremo dire di amare i fratelli, quanto più avremo lavorato ed operato per comunicare ad essi la Parola salvatrice di Cristo stesso e i frutti della Redenzione. Che ognuno faccia proprie le parole dell'Apostolo: «L'amore del Cristo ci spinge!)). 1 2 3 4 Come ho scritto nella Bolla di Indizione dell'Anno Giubilare, « nella riscoperta e nella pratica vissuta della economia sacramentale della Chiesa, attraverso cui giunge ai singoli e alla comunità la grazia di Dio in Cristo, è da vedere il profondo significato e la bellezza arcana di quest'Anno che il Signore ci concede di celebrare. D'altra parte deve essere chiaro che questo tempo forte, durante il quale ogni cristiano è chiamato a realizzare più profondamente la sua vocazione alla riconciliazione col Padre nel Figlio, raggiungerà pienamente il suo scopo soltanto se esso sfocerà in un nuovo impegno di ciascuno e di tutti al servizio della pace tra tutti i popoli)). 5 Entrare, dunque, nello spirito dell'Anno Giubilare, equivale ad immergersi nello spirito missionario, a rivolgere il cuore non solo alla profondità della propria coscienza, ma anche a tutti coloro che sono nostri fratelli ed hanno il diritto di conoscere Cristo e di godere delle ricchezze del suo Cuore « dives in misericordia )). 2. Non esiste servizio all'uomo più grande del servizio missionario. La Giornata Missionaria Mondiale di quest'anno è pertanto in piena sintonia con il contenuto teologico e pastorale del Giubileo 1 Cfr. 2 Cor 5, 15; 1 Tim 2, 6; 1 Gv 2, 2. 2 Mt 28, 19-20. 3 Cfr. Gv 15, 12. 17. 4 2 Cor 5, 14. 5 Aperite portas Redemptori, 3. 58 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 886 straordinario, Ripeto, quindi, con il cuore colmo di sollecitudine : (( Aprite, anzi spalancate le porte a Cristo ! )). Andiamo al Salvatore, portiamolo a tutti gli uomini ! Portiamolo con la forza trascinante e suadente dello Spirito Santo, invocato e ottenuto con la preghiera missionaria ! Portiamolo, unendo le nostre sofferenze quotidiane, anche le più umili e nascoste, al grande sacrificio della Croce, per impreziosirle e dare loro un valore r eden ti vo per i nostri fratelli. Portiamolo, sostenendo con la nostra solidarietà, con il nostro apprezzamento, con il nostro molteplice aiuto quei generosi che nel distacco più completo lavorano sulle frontiere avanzate del Regno di Dio per l'annuncio del Vangelo. Mi rivolgo in modo speciale ai giovani, che sono la speranza della Chiesa, la mia speranza. Orientino essi il loro entusiasmo, la loro esuberanza di energie e di sentimenti, il loro ardore e la loro audacia alla santa causa delle missioni. S. Francesco Saverio, dalle lontane Indie dove annunciava il messaggio di salvezza, non pensava forse ai suoi numerosi coetanei universitari di Parigi affermando che, se avessero conosciuto gli immensi bisogni del mondo missionario, non avrebbero esitato ad unirsi a lui nella conquista spirituale del mondo a Cristo? Ai giovani pertanto dico : Non abbiate paura ! Non temete di abbandonarvi a Cristo, di dedicare a lui la vostra vita, nel servizio generoso al più alto degli ideali, quello missionario. Un impegno entusiasmante, denso di attività vi attende. 3. La cooperazione, dovere di tutti i cristiani. Allo stesso modo mi auguro che tutti i fedeli si lascino coinvolgere e portino il loro personale contributo al grande movimento della ((cooperazione missionaria», che nelle Pontifìcie Opere Missionarie trova gli strumenti qualificati, più adatti e più efficienti per promuovere spiritualmente e materialmente l'azione dei pionieri del Vangelo. Ma perché i credenti possano rendersi conto pienamente della imprescindibile necessità della loro collaborazione è indispensabile che siano sensibilizzati al problema da coloro cui spetta il compito importantissimo della animazione- missionaria, cioè dai sacerdoti e dai religiosi. 6 6 Cfr. Ad Gentes, 38. Acta Joannis Pauli Pp. II 887 L'animazione da parte delle guide del Popolo di Dio è indispensabile perché da esse dipende una concreta presa di coscienza dei fedeli al problema della evangelizzazione e quindi il loro impegno nel settore della cooperazione. Impegno tanto più necessario ed urgente se si considera che l'attività missionaria, la quale comprende anche la costruzione indispensabile di chiese, scuole, seminari, università, centri assistenziali, ecc. per la promozione religiosa ed umana di tanti fratelli, è assai condizionata da molte difficoltà di carattere economico. E a quali strutture migliori delle Pontifìcie Opere Missionarie, a cui sopra ho accennato, si potrà ricorrere per attuare questo programma di sensibilizzazione capillare e per organizzare la rete della carità universale? Sono informato che in questi ultimi tempi stanno sorgendo in molte Nazioni «centri di animazione missionaria». Raccomando vivamente queste iniziative così utili per un approfondimento teologico, pastorale, spirituale della dottrina missionaria. Io stesso avrò la gioia di inaugurare la nuova sede di uno di questi centri, il Centro Internazionale di Animazione Missionaria (CIAM), situato presso la Pontifìcia Università Urbaniana, a me tanto cara. In questa Giornata Missionaria Mondiale, dunque, la Chiesa, madre e maestra, sollecita del bene di tutti, proprio attraverso le menzionate Pontificie Opere, stende la mano a raccogliere il soccorso degli uomini di buona volontà. Offrire questo soccorso generoso è un dovere, è un onore, è una gioia, perché significa contribuire a portare i benefìci inestimabili della Redenzione a quanti ancora non conoscono le «imperscrutabili ricchezze di Cristo». Anche il nuovo Codice di Diritto Canonico, che dedica alla attività missionaria una intera parte del Libro I I , sancisce esplicitamente l'obbligo per tutti i fedeli di collaborare — ciascuno secondo le sue possibilità — all'opera evangelizzatrice, nella consapevolezza della propria responsabilità, derivante dalla natura intrinsecamente missionaria della Chiesa. Così pure, acquista un riconoscimento giuridico tutta la cooperazione missionaria che, come si dichiara nel canone 791, 7 8 9 7 Cfr. Ef 3, 8. 8 Canoni 781-792. 9 Cfr. Can. 781. 888 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dovrà essere suscitata in tutte le diocesi, secondo quattro direttive di fondo che sono : la promozione delle vocazioni missionarie ; la debita assistenza sacerdotale per le iniziative missionarie, soprattutto per lo sviluppo delle Pontifìcie Opere Missionarie; la celebrazione della Giornata Missionaria; la raccolta annuale di aiuti economici per le missioni, da inviarsi alla Santa Sede. 4. Dall'Anno Santo un invito alla speranza. Auspico sinceramente che tutte le forze della Chiesa, del Popolo di Dio, in quest'ora difficile che l'umanità sta vivendo, densa sì, di minacce, ma anche foriera di speranze, si mobilitino — attingendo una rinnovata carica spirituale da questo Anno Santo della Redenzione — affinché l'annuncio del Vangelo raggiunga in modo sempre più ampio e profondo le Genti e i Popoli della terra. Esprimo infine tutta la mia gratitudine a coloro che — sacerdoti, religiosi, religiose, laici — sia in prima linea, sia nei vari campi della Chiesa e con le più diverse attività, contribuiscono efficacemente alla espansione del Regno di Dio, mentre ad essi e ai loro cari di gran cuore imparto la Benedizione Apostolica, propiziatrice di celesti favori. Dal Vaticano, il 10 Giugno Solennità del Sacratissimo Cuore di Gesù, dell'anno 1983, quinto di Pontificato. IOANNES PAULUS P P . I I 889 Acta Ioannis Pauli Pp. II ITINERA EX HABITIS DUM S U M M U S APOSTOLICA PONTIFEX POLONIAM PERAGRAT DELECTAE ALLOCUTIONES. In aeronavium portu « Warszawa-Okf cie » ad ecclesiasticas et civiles Aucto­ ritates.* Serdecznie dziękuję Panu Profesorowi, Przewodniczącemu Rady Państwa, za słowa powitania wypowiedziane imieniem Władz państwo­ wych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Serdecznie dziękuję Księdzu Prymasowi za słowa wypowiedziane imieniem Episkopatu i całego Kościoła w Polsce. 1. W swoim piśmie zapraszającym Pan Przewodniczący był łaskaw nawiązać do pożegnania w Krakowie, w czerwcu 1979 roku, przy zakoń­ czeniu poprzednich moich odwiedzin w Ojczyźnie — oraz do słów Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Już wówczas — zmarły Ksiądz Prymas zapraszał mnie do ponownego nawiedzenia Polski w związku z Jubileuszem 600-lecia obecności Bogarodzicy w Jej jasnogórskim wizerunku. Osobiście zawsze uważałem, że nawiedzenie Ojczyzny w tej histo­ rycznej okoliczności jest nie tylko wewnętrzną potrzebą mego serca, ale także i moją szczególną powinnością jako Biskupa Rzymu. Uważam, iż powinienem być z mymi Rodakami w tym wzniosłym — a zarazem trudnym momencie dziejów Ojczyzny. Przybywam więc i od pierwszych słów wyrażam podziękowanie za zaproszenia zarówno Władz Państwowych, jak i Episkopatu, które mi tę obecność umożliwiają. 2. Przybywam do Ojczyzny. Pierwszym słowem, wypowiedzianym w milczeniu i na klęczkach, był pocałunek tej ziemi: ojczystej ziemi. Idąc za wzorem Pawła V I , czynię tak na początku każdej wizyty duszpasterskiej, przez cześć dla samego Stwórcy, oraz dla synów i córek ziemi, do której przybywam. Pocałunek złożony na ziemi polskiej ma jednak dla mnie sens * Die 16 m. Iunii a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 890 szczególny. Jest to jakby pocałunek złożony na rękach matki — albo­ wiem Ojczyzna jest naszą matką ziemską. Polska jest matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Jest matką, która wiele przecierpiała i wciąż na nowo cierpi. Dlatego też ma prawo do miłości szczególnej. 3. Przybywam na Jasną Górę. Na Jasną Górę chodzi się w pielgrzymce. I dlatego też pielgrzymką mają się stać wszystkie te dni, które dane mi będzie spędzić na ojczystej ziemi. W związku z jubileuszem miliony ludzi w Polsce pielgrzymują na Jasną Górę. Pragnę być jednym z nich. Pragnę wspólnie z nimi modlić się, spełniać posługę słowa Bożego i Eucharystii. Wspólnie z nimi rozważać wielkie sprawy Boże i sprawy ludzkie, i sprawy polskie. Proszę, ażeby szczególnie blisko mnie raczyli być ci, który cierpią. Proszę o to w imię słów Chrystusa: ((byłem chory, a odwiedziliście Mnie; byłem w więzieniu, a przyszliście do Mnie)). 2 Ja sam nie mogę odwiedzić wszystkich chorych, uwięzionych, cierpiących — ale proszę ich, aby duchem byli blisko mnie. Aby mnie wspomagali tak, jak czynią zawsze. Otrzymuję wiele listów, które o tym świadczą, zwłaszcza w ostatnim okresie. 4. Szlak mojej jasnogórskiej pielgrzymki przebiega wedle ustalo­ nego programu. Program ten jest szeroki, a mimo to uboższy niż liczba zaproszeń. Pragnę więc — zanim przybędę tam, gdzie program mnie prowa­ dzi — od razu powiedzieć, że przybywam do całej mojej Ojczyzny, do wszystkich Polaków. Od Północy ku Południowi i od Wschodu na Zachód. Proszę więc, abyście przyjęli moją obecność również tam, gdzie nie prowadzi szlak mojej pielgrzymki, gdzie nie jest mi dane przybyć tym razem. Wszystkim, którzy zechcą wspólnie ze mną modlić się i pielgrzymować duchem i sercem, będę serdecznie wdzięczny. Pocałunek ojczystej ziemi porównałem do ucałowania rąk matczy­ nych. Niech on będzie również pocałunkiem pokoju dla Wszystkich, którzy w jakikolwiek sposób zechcą się znalez'ć w tej wielkiej pielgrzy­ miej wspólnocie Papieża-Polaka. Paso voois! Pokój Tobie, Polsko! Ojczyzno moja! Pokój Tobie! 1 Por. Dz 2, 11. 2 Mt 25, 36. 891 Acta Ioannis Pauli Pp. II In cathedrali templo Varsaviensi habita.* Mech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. ((Dla nas Chrystus stał się posłuszny aż do śmierci, a była to śmierć krzyżowa. Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i dał Mu imię, które jest ponad wszelkie imię)). 1 Odczytujemy te słowa w uroczystym momencie dzisiejszej liturgii, przed Ewangelia, wiążąc je ze śpiewem alleluja. Słowa te, w jędrnym Pawiowym skrócie oddają to, co stanowi o tajemnicy Odkupienia, dokonanego przez Chrystusa. Stanowi o niej ((uniżenie)) Syna Bożego, przez śmierć krzyżową i ((wywyższenie)) przez zmartwychwstanie. Stanowi: posłuszeństwo aż do śmierci wobec Ojca — i wzajemny dar Ojca udzielany w imieniu Chrystusa czło­ wiekowi i całemu stworzeniu. Odkupienie jest nowym stworzeniem. Stworzenie było pierwszym i człowieka przez Boga. i podstawowym obdarowaniem świata Odkupienie przezwycięża nieposłuszeństwo człowieka wobec Stwórcy, czyli grzech — ten grzech bierze Chrystus na krzyż, aby swym posłuszeństwem aż do śmierci otworzyć nowe i wieczne przymierze Boga z człowiekiem: nową skalę obdarowania w Duchu Świętym, nowe Życie. Kościół wyłonił się z tajemnicy Odkupienia — i tajemnicą tą żyje na co dzień. W tej tajemnicy znajduje swoją najgłębszą rację bytu. Tę tajemnicę głosi i przepowiada w Ewangelii. Tę tajemnicę sprawuje w sakramentach, a nade wszystko w Eucharystii. Od 25 marca 1983 rozpoczął się Rok Odkupienia jako nadzwyczajny jubileusz Kościoła. Pragniemy w ten sposób uwydatnić — podobnie jak w roku 1933 — szczególną rocznicę Odkupienia: wówczas 1900, a obecnie 1950 lat. 2. Ten nadzwyczajny jubileusz Roku Odkupienia Kościół obchodzi równocześnie w Rzymie i w całym świecie. Pragnę więc poprzez moją obecną pielgrzymkę obchodzić Święty Rok Odkupienia wspólnie z moimi Rodakami, wspólnie z Kościołem w Polsce. Wszystkie sprawowane przeze mnie, w ramach tej pielgrzymki, posługi liturgiczne stwarzają dla uczestników możliwość czerpania z nadprzyrodzonych darów jubi­ leuszu : odpuszczenia grzechów i odpustu kar doczesnych — oczywiście pod zwyczajnymi i znanymi warunkami. * Die 16 m. Iunii a. 1983. 1 Por. Flp 2, 8-9. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 892 Chrystus stał się dla nas posłuszny aż do śmierci — po to, abyśmy mieli życie i to mieli w obfitości.2 Pragnę, aby moja pasterska posługa na ziemi ojczystej przyczyniła się do tej ((obfitości życia)), którą wszyscy ludzie mają od Ojca w Jezusie Chrystusie ukrzyżowanym i zmartwychwstałym. Aby przyczyniła się do tej obfitości życia, jaką wszyscy ludzie mają w Chrystusie za sprawą Ducha Świętego. W Jego bowiem niewidzialnej działalności — działalności uświęcającej — przedłuża się aż do skończenia świata zbawcze odejście Chrystusa przez śmierć i zmartwychwstanie. 3. Ewangelia dzisiejsza daje świadectwo tego odejścia. Słyszymy Jezusa, który woła głosem wielkim: « B o ż e mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił? » , 3 aby wyrazić nieskończoną głębię swego odkupieńczego cierpienia. Jesteśmy świadkami tego, jak « oddaje ducha » 4 na krzyżu. Słyszymy wreszcie po upływie szabatu to, co usłyszały niewiasty przy­ byłe do grobu : (( Szukacie Jezusa z Nazaretu, ukrzyżowanego; powstał, nie ma Go tu. Oto miejsce, gdzie Go złożyli)). 5 Poprzez słowa Ewangelii obcujemy z samym centrum wydarzeń, przez które dokonało się odkupienie świata. Wydarzenia te przeszły do historii, dzieli nas od nich 1950 lat. Ale Odkupienie świata trwa niewyczerpane — i wciąż otwarte dla człowieka, dla każdego człowieka. W szczególny sposób dla tego, który cierpi (a może najbardziej cierpi, gdy nie może zgruntować sensu swego cierpienia •— i bardziej jeszcze: sensu samego swego istnienia). Pozwólmy ogarnąć się tajemnicy Okupienia! Może tak, jak ten setnik pod krzyżem, który w chwili śmierci Chrystusa wyznał: « Praw­ dziwie, ten człowiek był Synem Bożym » . 6 Pozwólmy ogarnąć się tajem­ nicy Odkupienia. Wszyscy stoimy pod krzyżem. Cała ludzkość wciąż stoi pod krzyżem. Nasz naród od tysiąca lat stoi pod krzyżem. Pozwólmy się ogarnąć tajemnicy Odkupienia: tajemnicy Syna Bożego! W niej to odsłania się także do końca jakże nieraz trudna do rozwikłania — tajem­ nica człowieka. I okazuje się poprzez wszystkie cierpienia i upokorzenia jego — człowieka — najwyższe powołanie. Wraz z wszystkimi moimi Rodakami — zwłaszcza z tymi, którzy 2 3 4 Por. J io, 10. Mlc 15, 34. Por. tamie, w. 37. 5 Tamże, 16, 6. 6 Tamże, 15, 39. Acta Ioannis Pauli Pp. II 893 najboleśniej czują cierpki smak zawodu, upokorzenia, cierpienia, po­ zbawienia wolności, krzywdy, podeptanej godności człowieka, staję pod krzyżem Chrystusa, aby na ziemi polskiej odprawiać nadzwyczajny jubileusz Roku Odkupienia. Staję — i wiem, że jak niegdyś na Kalwarii, u stóp tego krzyża stoi Matka Chrystusa. 4. Pierwszy etap mojej jasnogórskiej pielgrzymki w związku z sześćsetną rocznicą wizerunku Matki Chrystusa prowadzi do katedry warszawskiej, do grobu wielkiego Prymasa Tysiąclecia, Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Me mogłem przybyć do Warszawy na Jego pogrzeb w dniu 31 maja 1981 roku, z powodu zamachu na moje życie w dniu 13 maja, co spowodowało kilkumiesięczny pobyt w szpitalu. Kiedy dzisiaj dane mi jest przybyć do Ojczyzny, pierwsze moje kroki skierowuję do Jego grobu. I staję przy ołtarzu archikatedry Świętego Jana, aby pierwszą Mszę świętą na polskiej ziemi odprawić za Mego. Odprawiam ją za duszę śp. Stefana Kardynała, ale łączę tę Najświętszą Ofiarę, z głębokim dziękczynieniem. Dziękuję Bożej Opatrzności za to, że w trudnym okresie naszych dziejów, po drugiej wojnie światowej, na przełomie pierwszego i drugiego tysiąclecia — dała nam tego Prymasa, tego Męża Bożego, tego miłośnika Jasnogórskiej Bogarodzicy, tego nie­ ustraszonego Sługę Kościoła i Ojczyzny. Liturgia dzisiejszej Mszy świętej wywołuje w pierwszym czytaniu obraz sługi, w którym wszyscy rozpoznajemy profetyczną figurę Chrystusa. Zmarły Kardynał wpatrywał się w Chrystusa jako Sługę naszego Odkupienia. Z głębokim przejęciem dokonywał w tutejszej katedrze liturgii umywania nóg w Wielki Czwartek, mając w pamięci te słowa Mistrza: nie przyszedłem, aby Mi służono, ale — abym służył.7 A gdy nie mógł wypełnić tej biskupiej posługi, pisał z bólem: ( ( . . . już trzeci raz przeżywam swój straszny Wielki Czwartek ... Me po­ dam moim uczniom Ciebie ... Moja katedra prymasowska dziś bez bis­ kupa, którego Duch Święty dla Kościoła pragnie. Mój Wielki Tydzień cały jest Ogrójcem — raz jeszcze...)). Słowa te znajdujemy w ((Za­ piskach więziennych)) Kardynała Stefana Wyszyńskiego pod 29 marca 1956 roku. 7 Por. Mt 20, 28; Mk 10, 45. datą Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 894 5. Dziś pragnę wspólnie z Wami, Drodzy Bracia i Siostry, wspólnie z Jego następcą na stolicy prymasowskiej, z Biskupami, Kapłanami, Rodzinami zakonnymi męskimi i żeńskimi, całym Bożym Ludem Stolicy i Polski, podziękować za tę wieloletnią, opatrznościową służbę Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Prymasa Polski. Służył człowiekowi i naro­ dowi. Służył Kościołowi i światu — służąc Chrystusowi przez Maryję. W swoim służeniu i posługiwaniu wzorował się na Tej, która — w mo­ mencie najwyższego Boskiego wybrania — nazwała siebie służebnicą Pańską.8 Z tego służenia i posługiwania zmarły Prymas uczynił główną siłę swego pasterzowania. Był mocny służbą — służbą świadomą posłan­ nictwa zleconego mu przez Księcia Pasterzy. Był mocny służbą — i tą swoją prymasowską służbą czynił mocnym Kościół i Naród pośród dziejowych prób i doświadczeń. Dzisiaj razem z Wami, przy Jego grobie, w sercu Warszawy, dzięku­ ję Trójcy Przenajświętszej za tę wielką prymasowską służbę Kardy­ nała Stefana Wyszyńskiego, prosząc, aby owoce jej trwały nadal w sercach ludzi na całej ziemi ojczystej. Był mocny swoją wiarą w Boga, który jest Panem stworzenia i Pa­ nem dziejów poprzez Jezusa Chrystusa — ukrzyżowanego i zmar­ twychwstałego. Dziś jeszcze zdaje się mówić do nas słowami psalmisty: ((Prawica Pańska wzniesiona wysoko, prawica Pańska moc oka­ zała. Me umrę, ale żył będę i głosił dzieła Pana » . 9 Był mocny swoją wiarą w Chrystusa — ów kamień węgielny zba­ wienia człowieka, ludzkości, narodu. Czynił wszystko, aby ten kamień węgielny nie został odrzucony przez ludzi naszej epoki, ale by się na nowo umocnił w fundamentach duchowego budowania współczes­ nych i przyszłych pokoleń. Jak Paweł Apostoł, tak i zmarły Prymas głosił Chrystusa ukrzyżowanego, który jest mocą Bożą i mądrością Bożą 10 wśród świata, szukającego w każdej epoce innych mądrości i innych mocy. Taką oto modlitwę zostawił nam w swoich ((Zapiskach)): «Wszystkie drogi Twoje — miłosierdzie i prawda! Cierpienie roz­ pływa się w doznanej miłości. Kara przestaje być odwetem, bo jest lekarstwem podanym z ojcowską delikatnością. Smutek dręczący duszę 8 Por. Łk 1, 38. 9 Ps 118 (117), 16-17. 10 Por. 1 Kor 1, 23. 24. Acta Ioannis Pauli Pp. II 895 jest orką na ugorze, pod nowy zasiew. Samotność jest oglądaniem z bliska Ciebie. Złośliwość ludzka jest szkołą milczenia i pokory. Od­ dalenie od pracy jest wzrostem gorliwości i oddaniem serca. Więzienna cela jest prawdą, że nie mamy tu mieszkania stałego ... By więc nikt nie myślał źle o Tobie, Ojcze, by nikt nie śmiał Cię ukrzywdzić zarzutem surowości — boś dobry, bo na wieki miłosierdzie Twoje ) ) . n 6. Dziękujemy dziś Trójcy Przenajświętszej za to ewangeliczne, paschalne dziedzictwo Kardynała Stefana Wyszyńskiego, który pod krzyżem Chrystusa stawał zawsze razem z Maryją. ((Wszystko postawi­ łem na Maryję)). Wobec M e j czuł się jak Apostoł Jan, jak przybrany syn i jak rozmiłowany w Bogarodzicy ((niewolnik miłości)). W tym bezwzględnym oddaniu znajdował swoją duchową wolność: tak, był człowiekiem wolnym — i uczył nas, swoich rodaków, prawdziwej wol­ ności. Był niestrudzonym rzecznikiem godności każdego człowieka oraz dobrego imienia Polski pośród narodów Europy i świata. Można do niego odnieść słowa poety: ((Z pokorą teraz padam na kolana, abym wstał silnym Boga ro­ botnikiem. Gdy wstanę — głos mój będzie głosem Pana, mój krzyk — Ojczyzny całej będzie krzykiem ) ) . 1 2 Opatrzność Boża oszczędziła Mu bolesnych wydarzeń, które łączą się z datą 13 grudnia 1981 r. Odszedł do Ojca w uroczystość Wniebo­ wstąpienia Pańskiego, a pogrzeb Jego odbył się w uroczystość Na­ wiedzenia Bogarodzicy. Jakby Pani Jasnogórska chciała wycisnąć ostatnią ziemską pieczęć na życiu tego Prymasa, który wraz z Episko­ patem Polski zaprosił Ją do nawiedzania wszystkich diecezji i parafii w naszej Ojczyźnie. Dziękując Trójcy Przenajświętszej za wielką posługę Prymasa Ty­ siąclecia, prosimy Króla wieków, aby nic nie zniszczyło tego głębokiego fundamentu, jaki dane Mu było założyć w duszy Ludu Bożego na całej polskiej ziemi. Mech będzie pochwalony Jezus Chrystus! « * * 11 18.1.1954 r. 12 Juliusz Słowacki, « T a k mi, Boże, dopomóż». 896 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Varsaviae, ad civiles Auctoritates in palatio « d e i Belvedere» habita.* Szanowny Panie Generale, Szanowny Panie Przewodniczący Rady Państwa, Szanowni Panowie! 1. ((Polska dostatnia i szczęśliwa... w interesie pokój n i dobrej współpracy między narodami Europy))... Pozwalam sobie rozpocząć moje przemówienie od tych samych słów, od których rozpocząłem w tymże samym Belwederze w czerwcu 1979 roku, podczas moich poprzednich odwiedzin w Ojczyźnie. Powtarzam te słowa, ponieważ wypowiedział je wielki przyjaciel Polski, Papież Paweł V I , któremu Kościół w naszej Ojczyźnie zawdzięcza doniosłe dzieło normalizacji na Ziemiach Północnych i Zachodnich. Powtarzam je również dlatego, że słowa te odzwierciedlają jakby stałą kwintesencję tego, co Stolica Apostolska myśli o Polsce, i czego Polsce życzy. 2. Ten sposób myślenia posiada doniosłe znaczenie na tle naszej trudnej przeszłości historycznej, poczynając zwłaszcza od końca X V I I I wieku. Właśnie na tle rozbiorów Polski myśl, że ((Polska do­ statnia i szczęśliwa ... (leży) ... w interesie pokoju i dobrej współpracy między narodami Europy)), była postulatem moralności międzynarodo­ wej, jak też zdrowej europejskiej racji stanu. Ta myśl ponad sto lat musiała sobie torować drogę poprzez przeciwne naszej niepodległości imperializmy, aby wreszcie po zakończeniu pierwszej wojny światowej, znaleźć wyraz w traktatach pokojowych. Naród polski żywi stałą wdzięczność dla tych, którzy wówczas byli rzecznikami jego niepodle­ głego bytu, na Zachodzie i na Wschodzie. Kiedy znajdujemy się w Warszawie, stolicy Polski, pamięć tych wszystkich doświadczeń dziejowych szczególnie odżywa. I dlatego też stale pozostają doniosłymi słowa Pawła V I , które stwierdzają nie tylko to, że Polska ma prawo do suwerennego bytu państwowego, ale także — że jest na swoim miejscu potrzebna Europie i światu. 3. Paweł VI w przytoczonych przeze mnie słowach podkreśla, że Polska leży w interesie pokoju i dobrej współpracy między naroda­ mi Europy. Stwierdzenie to posiada pełną wymowę na tle drugiej wojny światowej, która była największym w tym stuleciu narusze* Die 17 m. Iunii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 897 niem pokoju, przede wszystkim na kontynencie europejskim. Polska znajdowała się w samym centrum straszliwych doświadczeń tej woj­ ny. Za swoje prawo do suwerennego bytu zapłaciła sześciu milionami swych obywateli, którzy złożyli ofiarę życia na różnych frontach wojny, w więzieniach i obozach zagłady. Za bardzo wielką cenę Naród polski potwierdził swoje prawo do tego, aby być suwerennym gospo­ darzem na ziemi, którą dziedziczy po praojcach. Pamięć straszliwych doświadczeń wojny, jakie stały się udziałem Polaków i innych narodów Europy, przynagla do ponowienia gorą­ cego apelu na rzecz pokoju, aby nie był on zakłócony lub narażany na niebezpieczeństwo, a w szczególności, aby jak najszybciej i w sposób skuteczny zastosowane zostały środki zaradcze, to znaczy rzetelne i konstruktywne negocjacje dla zażegnania groźnego wyścigu zbrojeń. 4. Przybywając do Polski, mam przed oczyma całe tysiącletnie jej dzieje, a przede wszystkim doświadczenia tego stulecia, które są związane również z moim własnym życiem. Pragnę bardzo podziękować najwyższym Władzom państwowym za zaproszenie do Ojczyzny, przekazane mi listem Pana Przewodniczącego Rady Państwa. Przybywam do mojej Ojczyzny jako pielgrzym w związku z jubileuszem Jasnej Góry. Przybywam, ażeby być z moimi Rodakami w szczególnie trudnym momencie dziejów Polski po drugiej wojnie światowej. Równocześnie nie tracę nadziei, że ten trudny moment może stać się drogą do społecznej odnowy, której początek stanowią umowy społeczne zawarte przez przedstawicieli władzy państwowej z przedsta­ wicielami świata pracy. I chociaż życie w Ojczyźnie od 13 grudnia 1981 roku zostało poddane surowym rygorom stanu wojennego, który został zawieszony od początku bieżącego roku — to przecież nie przestaję ufać, że owa zapowiadana wielokrotnie odnowa społeczna według zasad wypracowanych w takim trudzie w przełomowych dniach sierp­ nia 1980 roku i zawarta w porozumieniach, dojdzie stopniowo do skutku. Odnowa ta jest nieodzowna dla podtrzymywania dobrego imienia Polski w świecie, jako też dla wyjścia z wewnętrznego kryzysu i dla zaoszczędzenia cierpień wielu synów i córek Narodu, moich Rodaków. 5. Stolica Apostolska wiele swoich wysiłków poświęca sprawie pokoju w świecie współczesnym. W tym roku minęła dwudziesta rocz­ nica ukazania się encykliki Pacem in terris Papieża Jana X X I I I . Wysiłki jego na tym polu kontynuował w wielu formach Paweł V I . Są Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 898 one bardzo liczne, a zarazem powszechnie znane — trudno byłoby je w tej chwili szczegółowo przypominać. Wspomniałbym tylko o inicjatywie Papieskiej Akademii Nauk z roku 1981. Specjaliści najwyższej rangi z dziedziny takich nauk jak: fizyka, biologia, genetyka i medycyna, wypracowali memoriał na temat przewidywalnych następstw użycia broni atomowej. Memoriał ten został doręczony przez przedstawicieli Akademii rządom: Radzieckiego, Związku Stanów Zjednoczonych, Anglii, Francji oraz Sekre­ tarzowi Generalnemu i Przewodniczącemu Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Od czasu Pawła VI ustalił się zwyczaj obchodzenia w uroczystość Nowego Roku Światowego Dnia Pokoju, zwyczaj połączony z dorocznym orędziem. Tegoroczne orędzie z 1 stycznia 1983 r. nosi tytuł: ((Dialog na rzecz pokoju — wyzwaniem dla naszych czasów)). Pozwoliłem sobie tekst tego orędzia przesłać najwyższym przedstawicielom Władzy państwowej w Polsce. Orędzie to odwołuje się do doświadczeń przeszłości, aby wskazać że dialog na rzecz pokoju zwłaszcza w naszej epoce jest konieczny. Jest on również możliwy: «ludzie ostatecznie są zdolni do tego — czytamy w orędziu — by przezwyciężyć podziały, konflikty interesów, nawet sprzeczności zdawałoby się radykalne, ... jeżeli uwierzą oni w siłę dialogu, jeżeli zgodzą się na to, by po ludzku szukać pokojowego i rozumnego rozwiązania konfliktów)). 6. W dalszym ciągu dokument charakteryzuje znamiona prawdzi­ wego dialogu oraz przeszkody, na jakie ów prawdziwy dialog napoty­ ka. Wiele miejsca poświęca tegoroczne orędzie sprawie dialogu na rzecz pokoju na płaszczyźnie międzynarodowej. Ze względu na oko­ liczności pozwolę sobie zwrócić również uwagę na paragraf zatytu­ łowany « Dialog na płaszczyźnie narodowej ». ((Dialog taki — czytamy — winien być podjęty... celem rozwiąza­ nia konfliktów społecznych i poszukiwania dobra wspólnego. Uwzględ­ niając interesy różnych grup, można doprowadzić do pokojowego porozumienia przez dialog, poprzez demokratyczne przestrzeganie wol­ ności i wypełnianie obowiązków przez wszystkich, dzięki strukturom zapewniającym współuczestnictwo oraz dzięki wielorakim instytucjom rozjemczym w sporach pomiędzy pracodawcami a pracownikami, respektując i łącząc grupy kulturowe, etniczne i religijne, tworzące naród. W przypadkach, gdy dialog pomiędzy rządem a narodem Acta Ioannis Pauli Pp. II 899 przestaje niestety istnieć, pokój społeczny jest zagrożony lub nawet całkiem zanika; powstaje jakby stan wojny. Jednak historia i współ­ czesne doświadczenia pokazują, że wiele krajów osiągnęło i osiąga trwałe porozumienie; że zdołały one rozwiązać powstające w ich łonie konflikty lub nawet im zapobiec, sięgając po prawdziwie skuteczne narzędzie dialogu . . . » . 7. Szanowni Panowie! Powracam jeszcze raz do słów Pawła V I : ((Polska dostatnia i szczęśliwa... w interesie pokoju i dobrej współpracy między naro­ dami Europy...)). Jako syn ziemi polskiej czynię te słowa w szczególny sposób moim własnym życzeniem dla Narodu i Państwa. To życzenie skierowuję równocześnie do przedstawicieli Władzy oraz do całego społeczeństwa. Gorąco pragnę, aby Polska miała zawsze właściwe sobie miejsce pośród narodów Europy, pomiędzy Wschodem a Zachodem. Gorąco pragnę, aby na nowo zaistniały warunki owej ((dobrej współpracy)) z wszystkimi narodami zachodnimi na naszym kontynencie, jako też na kontynencie amerykańskim, przede wszystkim, gdy chodzi o Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, gdzie tyle milionów obywateli jest polskiego pochodzenia. Jestem głęboko przekonany, że takie warunki mogą zaistnieć. To także jest jedno z zadań dialogu — dialogu między­ narodowego — na rzecz pokoju we współczesnym świecie. Wiem też, iż Episkopat Polski stale czyni niestrudzone wysiłki, ażeby głoszona przez Kościół zasada dialogu mogła stać się owocną podstawą zarówno pokoju wewnętrznego, jak też ((dobrej współpra­ cy)) pomiędzy Polską a innymi narodami Europy i świata. 8. Pragnę jeszcze raz wyrazić podziękowanie za zaproszenie do Ojczyzny. Pragnę również na ręce przedstawicieli najwyższych Władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej podziękować za wszystko, co za­ równo te władze jak też podporządkowane im organa administracji terenowej, uczyniły dla przygotowania mojego spotkania z Narodem i Kościołem we własnej Ojczyźnie. Podobnie jak w czasie moich poprzednich odwiedzin pragnę na końcu stwierdzić, że każde prawdziwe dobro mojej Ojczyzny będę nadal uważał za moje dobro tak, jakbym nadal mieszkał na tej ziemi, a może nawet bardziej jeszcze z racji oddalenia. Z taką samą też siłą będę odczuwał nadal wszystko to, co mogłoby Polsce zagrażać, szkodzić, przynosić jej ujmę, co mogłoby oznaczać zastój czy załamanie. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 900 W modlitwie za Polskę łączą się ze mną rzesze ludzi dobrej woli na całym świecie. Dołączam wyrazy szacunku dla wszystkich dostojnych przedstawi­ cieli Władzy i zarazem dla każdego wedle sprawowanego urzędu, wedle piastowanej godności, oraz wedle tej odpowiedzialności, jaka na każdym z Was, Szanowni Panowie, ciąży wobec historii i własnego sumienia. Pragnę również podziękować za ofiarowane mi dary, bardzo cenne i bardzo wymowne, w tym zwłaszcza momencie historycznym, kiedy wspominamy trzechsetną rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej. Ze swej stro­ ny pragnę prosić o przyjęcie mojego daru, (( Św. Jan Chrzciciel», dzieło szkoły ferraryjskiej z X V I w. z Muzeum Watykańskiego. Imię tego świętego związane jest z ostatnimi papieżami, poczynając od Jana X X I I I . Dla przypomnienia tych poprzedników, na pamiątkę swej wizyty pragnę pozostawić w Polsce to dzieło, łączące w sobie motyw biblijny, motyw papieskiej tradycji — i bardzo proszę o jego przyjęcie ze strony przedsta­ wicieli najwyższych Władz państwowych. Dziękuję bardzo. * * # Varsaviae, ad Christianos fratres a Sede Apostolica seiunctos.* Drodzy Bracia w Chrystusie! ((Drogę naszą do was niech utoruje sam Bóg, Ojciec nasz, i Pan nasz Jezus! A Pan ... niech spotęguje waszą wzajemną miłość dla wszystkich, jaką i my mamy dla was » . * Te słowa modlitwy o wzajemną miłość, które Apostoł Paweł napisał niegdyś do wspólnoty wierzących w Tesalonikach, dzisiaj kieruję do wszystkich Braci chrześcijan w mojej Ojczyźnie, z którymi łączy mnie ta sama apostolska wiara w Jezusa Chrystusa. Razem możemy bowiem powtórzyć za wybitnym teologiem protestanckim, zaliczanym do grona duchowych ojców odnowy związanej z Soborem Watykańskim I I , iż «wciąż jeszcze wierzymy inaczej, ale przecież nie w Innego)) (Karl Barth). Doświadczenie żywej wiary w tego samego Jezusa Chrystusa, naszego Pana i Odkupiciela, wyznacza ekumeniczny charakter dzisiejszego spotkania w Warszawie. Gorąco pragnąłem tego spotkania jeszcze w czasie mojej pierwszej * Die 17 m. Iunii a. 1983. 1 1 Tes 3, 11-12. 901 Acta Ioannis Pauli Pp. II podróży do ojczystego Kraju. Wyrażając wdzięczność za list, który otrzymałem wtedy od przedstawicieli Polskiej Rady Ekumenicznej, powiedziałem na Błoniach Krakowskich, że «jeżeli nawet z powodu zagęszczonego programu zajęć nie doszło do spotkania w Warszawie — pamiętajcie, Drodzy Bracia w Chrystusie, że to spotkanie noszę w sercu jako żywe pragnienie i wyraz ufności na przyszłość ) ) . 2 Z radością przeto składam dzięki Panu za to, iż dzisiaj użyczył mi tego, czego w sercu pragnąłem i że dozwolił mi wypełnić mój zamysł.3 Wierzę, że radość ta jest obopólna, bo płynie z tego samego źródła, którym jest Chrystus. To On przewodzi naszemu spotkaniu, gdyż sam o tym nas zapewnił: « Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich)). 4 Polskim pozdrowieniem «Niech będzie pochwalony Jezus Chry­ stus)) witam wszystkich uczestników tego spotkania ekumenicznego, zarówno katolików, jak i innych chrześcijan. Witam serdecznie przewodniczącego Komisji Episkopatu do spraw Ekumenizmu, Biskupa Alfonsa Nossola. Jest wśród nas Ksiądz Biskup Władysław Miziołek, zastępca przewodniczącego tejże Komisji; w jego osobie witam niestrudzonego rzecznika ekumenizmu nad Wisłą. Braterskie pozdrowienia miłości i pokoju kieruję do obecnych na dzisiejszym spotkaniu przedstawicieli ośmiu Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej, której od kilku miesięcy przewodzi Biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Janusz Narzyński. Pozdrawiam również obecnych tutaj przedstawicieli Wspólnot Ży­ dowskich i Muzułmańskich, z którymi łączy nas wiara w Jednego Boga, Wszechmogącego, Miłosiernego i Sprawiedliwego. Nasze spotkanie ożywia duch braterskiej miłości, wyróżniający Ewangelię Chrystusową. Z tego ducha braterskiej miłości rodzi się w stosunkach międzyludzkich wzajemna wyrozumiałość, poszanowanie cudzych poglądów i upodobań, a zwłaszcza odmiennych wierzeń lub zwy­ czajów. Jest to duch tolerancji, tak głęboko zakorzeniony w naszych tradycjach religijnych, społecznych i narodowych, że Polska słusznie zasłużyła na miano ((państwa bez stosów)). Duch otwartości ku drugim oraz pragnienie wzajemnego zbliżenia pomiędzy różnymi wyznaniami chrześcijańskimi ożywiały od dawna 2 AAS 71 (1979), s. 878. 3 Por. Ps 20 (19), 5. 4 Mt 18, 20. 59 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 902 dążenia ekumeniczne w tym Kraju. Pozwólcie, że wspomnę tutaj Col­ loquium Charitativum, zwołane w 1645 roku do Torunia, z inicjatywy biskupów katolickich zgromadzonych dwa lata wcześniej na synodzie warszawskim oraz przy poparciu króla Władysława I V . Owo ((spotka­ nie miłości» miało na celu przywrócenie jedności i zgody między katolikami, luteranami i kalwinistami. Jego przebiegiem interesowano się w całej Europie. Długotrwałe dyskusje, w których wzięło udział 76 teologów, obejmowały głównie doktrynę, praktyki i obyczaje. Z powodu jaskrawych różnic dogmatycznych, a także uwarunkowań społecznych nie osiągnięto zamierzonego porozumienia. Zdaniem historyków toruń­ skie Colloquium Charitativum stanowiło wszakże próbę osiągnięcia jedności przez konfrontację poglądów. Choć nie przyniosło spodziewa­ nych rezultatów, niemniej wzbudziło szacunek dla duchowych i politycz­ nych przywódców Rzeczypospolitej, dając niejako początek praktycz­ nemu ekumenizmowi. Ostatni Sobór Powszechny Watykański II wyraźnie spotęgował w Kościele Katolickim pragnienie jedności, o którą Chrystus prosił Ojca w godzinie rozstania się z uczniami.5 Jesteśmy świadomi, że powrót do pełnej jedności wymaga wielkiej pokory i miłości, odwagi i nadziei. Pod tchnieniem Ducha Świętego pokonaliśmy już niemało trudności i przeszkód. Z wielu Kościołami i wspólnotami chrześ­ cijańskimi prowadzimy oficjalny dialog ekumeniczny w duchu szukania prawdy w miłości. Rokują dobre nadzieje na przyszłość coraz większe zbliżenie i otwarcie się Polskiej Rady Ekumenicznej i Kościoła Rzym­ sko-Katolickiego, zwłaszcza szczere rozmowy i wspólne wysiłki ekume­ niczne w Komisji Mieszanej obu stron. Z radością przyjmuję od moich Braci w biskupstwie każdą wiado­ mość o Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan, który od wielu lat jest obchodzony tradycyjnie w miesiącu styczniu. Wspólne modlitwy wyznawców Chrystusa są nie tylko doskonałą sposobnością po temu, żeby dostrzec innych chrześcijan żyjących w tej samej społeczności, ale nade wszystko stanowią zachętę do praktykowania żywszej wiary. Są poniekąd wezwaniem do głębszego umiłowania Chrystusa. Tego Chrystusa, w którym wszyscy stanowimy jedno! Choć niekiedy mamy inne tradycje, inne obyczaje, inny styl myślenia, jednakże czujemy się wszyscy wezwani do ściślejszego zjednoczenia z Chrystusem i wokół 5 Por. J 17. 903 Acta Ioannis Pauli Pp. II Chrystusa. Właśnie temu służą modlitwy o jedność Kościołów. Bez tych modlitw ruch ekumeniczny nie byłby tym, czym jest. Nie są mi obce również inne konkretne przykłady ekumenizmu w praktyce. Mam zwłaszcza na myśli dzielenie się dorobkiem naukowym i kulturalnym, który jest owocem chrześcijańskiej refleksji nad Obja­ wieniem Bożym i nad dziejami Kościołów. W książkach i czasopismach katolickich i niekatolickich — wprawdzie w niewielkich nakładach — coraz częściej są publikowane teksty autorów należących do różnych tradycji teologicznych. Publikacje te świadczą o wzajemnej, stale pogłębianej znajomości teologów katolickich i chrześcijańskich. Szer­ szym kręgom wiernych pozwalają śledzić przemiany, które się dokonują w Kościele powszechnym i w całym chrześcijaństwie. Bardzo ożywione są nasze kontakty z poszczególnymi Kościołami prawosławnymi. Z Komisją Mieszaną Katolicko-Wszechprawosławną współpracują czyn­ nie przedstawiciele z Polski (jeden z tu obecnych); znany jest ich udział w spotkaniach na Patmos i w Monachium, poświęconych problematyce teologicznej. Wszystko to niewątpliwie przyczynia się do kształtowania nowych, rzetelnych postaw ekumenicznych. Jest to także swoisty dialog na rzecz wzajemnego poznania się i miłowania w jednej, wielkiej wspólnocie wierzących w Chrystusa. Za tę godną szacunku i uznania służbę ekumeniczną w Polsce składam wyznawcom innych Kościołów chrześcijańskich oraz moim współwyznawcom należne ((Bóg zapłać)), upraszając dla ich wysiłków i dalszych osiągnięć błogosławieństwo od Pana. Pragnę także złożyć życzenia owocnej, braterskiej współpracy tym, którzy wezmą udział w zgromadzeniu Światowej Rady Kościołów, obradującym na przełomie lipca i sierpnia w Vancouver, pod hasłem: ((Jezus Chrystus życiem świata)). Na zakończenie tego spotkania pragnę ponowić ów gorący apel, jaki skierowałem « do wszystkich, na których spoczywa odpowiedzial­ ność za inne Kościoły i wspólnoty kościelne oraz do ich członków)), gdy zapowiadałem Jubileusz Odkupienia wszystkim wiernym świata katolickiego.6 Wskazując na wartości tego Jubileuszu podkreślałem, że jest on « wielką posługą na rzecz ekumenizmu. Świętując Odkupienie przechodzimy ponad dziejowymi niezrozumieniami i przypadkowymi kontrowersjami, aby znaleźć się na wspólnym gruncie bycia chrześcija6 Przemówienie do kardynałów Romano, 24 grudnia 1982 r. i członków Kurii Rzymskiej, 9; L'Osservatore Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 904 nami, czyli odkupionymi. Odkupienie jednoczy nas wszystkich w jednej Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego)).7 Dlatego miłości proszę Was, Drodzy Bracia, abyście razem z Kościołami i wspólnotami ((towarzyszyli obchodom Roku Jubileuszowego swoją modlitwą, swoją wiarą w Chrystusa Odkupiciela, swoją miłością, która niech stanie się w nas coraz żarliwszym poprzedzającej Jego pragnieniem odkupieńczą realizacji Mękę: "aby modlitwy wszyscy Jezusa stanowili jedno" (J 17, 21) » . 8 Złączeni więzią braterskiej miłości i pokoju módlmy się wspólnie słowami tej modlitwy, której nauczył nas sam Chrystus: «Ojcze nasz . . . ) ) . * * * Varsaviae, ad academicas Auctoritates Universitatis Catholicae Lubli­ nensis.* Magnificencjo, ' Czcigodny Ojcze Rektorze, Drodzy Państwo! Dziękuję za Wasze odwiedziny w Warszawie, skoro nie mogło dojść do moich odwiedzin w Lublinie. Pragnę jeszcze raz zapewnić, że bardzo pragnąłem — i nadal pragnę — znaleźć się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, który przez szereg lat był moim warsztatem pracy. Pracy na Waszym Uniwersytecie wiele zawdzięczam i wysoko sobie ją cenię. Wydział Filozoficzny nie chciał zrezygnować z mojej pracy nawet wówczas, gdy jako arcybiskup krakowski, mogłem ją wypełniać tylko bardzo fragmentarycznie — żeby użyć łagodnego wyrażenia. Prawdą jest jednak, że aż do roku 1978 — dokładniej: do 16 października — utrzymywałem kontakty naukowe z Uniwersytetem, a przede wszystkim — dzięki wspaniałym współpracownikom, którzy mnie wyręczali na miejscu — mogłem ((zdalnie)) kierować katedrą etyki. Jeżeli pomimo kilkakrotnej prośby o zwolnienie, Dziekanat i Rektorat stale decydował się podtrzymywać ten układ, znajdowałem w tym pewnego rodzaju ((rozgrzeszenie)). 7 Tamże. 8 Tamże. * Die 17 m. Iunii a. 1983. 905 Acta Ioannis Pauli Pp. II Sprawy nauki, a w szczególności sprawy nauki akademickiej, zawsze głęboko mi leżały na sercu. Uczelnie katolickie uznawałem zawsze i uznaję za nieodzowny element składowy posłannictwa Kościoła. Jeżeli Chrystus posłał apostołów, ażeby « nauczali wszystkie narody » 1 to w tym mandacie zawiera się jakaś podstawowa przesłanka do wchodze­ nia na obszar nauki, albowiem między nauczaniem a nauką zachodzi ścisły i organiczny związek. Cieszę się z tego, że w roku odzyskania przez Polskę niepodległości państwowej — w roku 1918 — powstał w Lublinie Katolicki Uni­ wersytet. Ta zbieżność dat ma swoją wieloraką wymowę. Widocznie zachodzi jakiś organiczny związek pomiędzy niepodległością a uniwersy­ tetem oraz pomiędzy niepodległością a ((katolickością)). Ta wymowa znajduje też swój wyraz w haśle « Deo et Patriae », któremu Katolicki Uniwersytet Lubelski pozostaje wierny przez wszystkie lata swego istnienia, a jest tych lat już 65. Raduję się z tego, że w tym 65-leciu mogłem mieć również swoją — bardzo skromną — cząstkę. Jeśli dzisiaj zdecydowaliście się na wręczenie mi doktoratu «hono­ ris causa » « ex universa » — to jakkolwiek nie jest to zgodne z tradycją mojego urzędu — w tym wypadku ulegam. Me mogę się sprzeciwiać Władzom Uniwersytetu, który przez tyle lat był moim pracodawcą, a same Władze uniwersyteckie stanowiły w stosunku do mnie instancję przełożoną, «superiores)). Muszę zresztą lojalnie przyznać, że już raz w podobny sposób ((uległem)) przemocy uniwersyteckiej (a miało to miejsce w portugalskiej Coimbrze). Mech — podobnie jak w tamtym wypadku — w tym jeszcze bardziej! — ta moja uległość będzie wyrazem szacunku i miłości, jakie żywię dla nauki, a w szczególności Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Mech będzie wyrazem miłości, jajka otaczam tę katolicką « A l m a Mater» w mojej Ojczyźnie. Pragnę złożyć głębokie homagium wobec wszystkich pokoleń Rekto­ rów, Profesorów, Pracowników nauki i administracji, wreszcie wobec wszystkich pokoleń studentów KUL-u. Chociaż w nad wyraz skrom­ nych warunkach — w oparciu o ofiarność społeczeństwa katolickiego w Polsce — budowali wielki gmach. Budowali go zaś wśród tych wszystkich trudności, jakich na przestrzeni 65 lat doznawała Ojczyzna, zwłaszcza w okresie drugiej wojny światowej i straszliwej okupacji. Od tych pokoleń, które minęły, zapisując swe karty w dziejach katolickiej Uczelni, przechodzę do współczesnych. Zwracam się do 1 Por. Mt 28, 19. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 906 całego Uniwersytetu, do wszystkich "Wydziałów, do wszystkich pracowni typu naukowego jak i administracyjnego, powiązanych z akademicką strukturą Uniwersytetu. Życzę, ażeby K U L stanowił autentyczne śro­ dowisko pracy naukowej i wychowawczej wedle najlepszych tradycji uniwersyteckiej kultury polskiej, europejskiej i światowej. Życzę, ażeby był żywą wspólnotą profesorów i studentów, zespolonych głębokim umiłowaniem prawdy, a równocześnie głęboko zakorzenionych w chrze­ ścijańskim — a zarazem prawdziwie wartości. Życzę, ażeby ziemi polskiej humanistycznym — porządku nasz Katolicki Uniwersytet przysparzał ludzi mądrych i mężnych. Moje spotkanie z reprezentacją Katolickiego Uniwersytetu Lu­ belskiego dokonuje się na szlaku mojej drugiej pielgrzymki do Ojczyzny związanej z Jasnogórskim Jubileuszem sześciu wieków. Znajduję się w drodze z Warszawy przez Niepokalanów na Jasną Górę. Tam też, przed wizerunkiem Matki naszego narodu, niech mi będzie wolno złożyć jako wotum to wyróżnienie akademickie, które mnie spotyka z Waszej strony. Tam też pragnę zawierzyć Maryi — Stolicy Mądrości — katolicką « A l m a M a t e r » z Lublina i wszystko to, co ona czyni dla przyszłości Kościoła, Narodu i jego kultury. * * » Varsaviae, ad Christifideles in stadio «X Anno » congregatos.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. Pozdrawiam tym chrześcijańskim pozdrowieniem zgromadzonych w tej wspólnocie liturgicznej mieszkańców Warszawy — stolicy Polski oraz wszystkich Gości, którzy przybyli tutaj spoza Warszawy i spoza Archidiecezji Warszawskiej. Pozdrawiam Kardynała Prymasa Polski jako Metropolitę Warszaw­ skiego, wszystkich Kardynałów — Gości, Arcybiskupów i Biskupów, zwłaszcza koncelebrujących ze mną tę Najświętszą Ofiarę. Pozdrawiam Kapitułę Metropolitalną i całe Duchowieństwo War­ szawy i Archidiecezji, Sąsiadów oraz Gości z innych stron Polski. Pozdrawiam Zakony męskie i żeńskie, Seminaria Duchowne oraz Ka­ tolickie Uczelnie Akademickie tu reprezentowane. Pozdrawiam Was wszystkich: Bracia i Siostry! Moi Rodacy! * Die 17 m. IunU a. 1983. 907 Acta Ioannis Pauli Pp. II 2, Pochwaliłem Jezusa Chrystusa staropolskim pozdrowieniem, a Wy wszyscy odpowiedzieliście: « n a wieki wieków)). Chrystus jest bowiem ((wczoraj i dziś, ten sam także i na wieki)). 1 Chrystus jest ((Panem przyszłego wieku)), jak o tym świadczy pierwsze czytanie dzisiejszej liturgii z Księgi Apokalipsy. To On, Chrystus ukrzyżowany i zmartwychwstały, jest Tym, który zapoczątkował już w dziejach kosmosu i w dziejach ludzkości: ((żywot wieczny)). To On, jako Odkupiciel świata przygotowuje już ((niebo nowe i ziemię nową)). 2 To za Jego sprawą Jan, autor Apokalipsy, widzi ((Miasto Święte, Nowe Jeruzalem... zstępujące z nieba od Boga, przystrojone jak oblubienica... dla swego męża)). 3 To za Jego, Chrystusa sprawą, Jan, autor Apokalipsy, słyszy donośny głos mówiący: ((Oto przybytek Boga z ludźmi: i zamieszka wraz z nimi, i będą oni Jego ludem, a On będzie "Bogiem z nimi". I otrze z ich oczu wszelką łzę, a śmierci już odtąd nie będzie. Ani żałoby, ani krzyku, ani trudu już odtąd nie będzie...)). 4 To On, Chrystus ukrzyżowany i zmartwychwstały, sprawia, że gdy pierwsze rzeczy przeminą, spełnią się zarazem słowa Księgi: ((Oto wszystko czynię nowe » , 5 Kiedy pochwaliłem imię Jezusa Chrystusa odpowiedzieliście: « n a wieki wieków)), sięgając tą odpowiedzią nie tylko w całą, jaka jeszcze jest przed nami, przyszłość doczesnego, przemijającego świata, ale także i w cały ten wymiar « wieku przyszłego)), do którego Bóg sam za sprawą Chrystusa prowadzi świat i ludzkość w Duchu Świętym. 3. Chrystus: ((Ojciec przyszłego wieku)) — jest równocześnie ((wczoraj i dzisiaj». Kiedy byłem w Polsce w pierwszym roku mojego posługiwania na rzymskiej stolicy Świętego Piotra, powiedziałem w Warszawie na placu Zwycięstwa, że trudno jest zrozumieć dzieje naszej Ojczyzny, nasze historyczne «wczoraj)) a także i ((dzisiaj)), bez Chrystusa. Po czterech latach przybywam ponownie jako pielgrzym na Jasną Górę, ażeby uczestniczyć w ojczystym jubileuszu tego błogosławionego wizerunku, 1 Eor 2 Ap 21, 1. w którym 13, 8. 3 Tamże, w. 2. 4 Tamże, ww. 3-4. 5 Tamże, w. 5. Matka Chrystusa przebywa pośród naszego 908 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale narodu od sześciu stuleci. Ewangelia dzisiejszej liturgii — ta sama, którą czyta się na Jasnej Górze — porównuje to przebywanie Maryi pośród nas do Jej obecności w Kanie Galilejskiej. Wraz z Mą przybył tam Jezus i uczniowie Jego. Jeśli mówimy, że naszego historycznego «wczoraj» a także i ((dzi­ siaj » niepodobna zrozumieć bez Chrystusa — to Jubileusz Jasnogórski uwydatnia, że owa obecność Chrystusa w naszych dziejach jest — podob­ nie jak w Kanie Galilejskiej — przedziwnie związana z obecnością Jego Matki. Tej drogiej nam obecności Kościół w Polsce właśnie daje świadectwo poprzez zeszłoroczny Jubileusz Jasnogórski, przedłużony na rok bieżący. Tejże samej macierzyńskiej obecności pragnę również dać świadectwo wraz z Wami — i dlatego przybywam do Ojczyzny, dziękując za zaproszenie całemu społeczeństwu. Wspólnie z Wami, Drodzy Bracia i Siostry, pragnę wyznać na początku tej mojej pielgrzymki, że dzięki szczególnej obecności Maryi w dziejach naszego Narodu, sam Chrystus, w swoim Bóstwie i Człowieczeństwie zarazem, jest nam bliższy. Staramy się pojąć krzyż i zmartwychwstanie, staramy się pojąć tajemnicę Odkupienia, poprzez Serce Jego własnej Matki. Szukamy do Chrystusa przystępu, jak ci ludzie w Kanie Galilejskiej — przez Maryję. Rys chrystocentryczny naszego chrześcijaństwa głęboko się zespolił z rysem maryjnym, ma­ cierzyńskim. Mówię to w Warszawie, stolicy Polski, której Patronką jest od dawna Matka Boska Łaskawa. Ł I mówię to zarazem w określonym momencie historycznym. W roku 1983 na szerokie tło naszego polskiego tysiąclecia, i zarazem jas­ nogórskiego sześćsetlecia, rzuca się jasnym refleksem historyczna data sprzed trzystu lat: Odsiecz Wiednia, wiktoria wiedeńska! Jest to rocznica, która łączy nas wszystkich Polaków, a także naszych sąsiadów z południa oraz z zachodu — bliższych i dalszych. Tak jak przed trzystu laty połączyło nas wspólne zagrożenie, tak samo po trzystu latach — rocznica walki i zwycięstwa. Ta walka: to zwycięstwo nie wykopało przepaści pomiędzy narodem polskim a tureckim. Wręcz przeciwnie, wzbudziło szacunek i uznanie. Wiemy, że — gdy Polska z końcem X V I I I wieku zniknęła z mapy politycznej Europy — faktu dokonanego rozbiorów nie uznał nigdy rząd turecki. Na dworze otomańskim — jak mówi tradycja — przy uroczystych przyjęciach posłów zagranicznych pytano wytrwale: ((czy poseł z Lechistanu jest obecny? » Odpowiedź: «jeszcze nie » padała tak Acta Ioannis Pauli Pp. II 909 długo, aż nadszedł rok 1918 i poseł niepodległej Polski znów zawitał do stolicy Turcji. Miałem sposobność przekonać się o tym wówczas, gdy odwiedzałem stolicę Turcji, ażeby nawiedzić również patriarchat w Konstantynopolu. Trzeba było przypomnieć ten charakterystyczny szczegół, aby w pełni ocenić walor Odsieczy Wiednia w 1683 roku — i zwycięstwo króla Jana I I I Sobieskiego. 5. O zwycięstwie król zawiadomił Stolicę Apostolską w znamien­ nych słowach: « Venimus, vidimus, Deus v i c i t » — przybyliśmy, zoba­ czyliśmy, Bóg zwyciężył. Te słowa chrześcijańskiego władcy wpisują się głęboko zarówno w Tysiąclecie naszego chrztu, jak też w tegoroczny Jubileusz Jasnogórski. Jan I I I pielgrzymował podczas swojej wyprawy wiedeńskiej na Jasną Górę i do innych sanktuariów maryjnych. Słowa królewskie wpisały w nasze historyczne ((wczoraj» ewange­ liczną prawdę o zwycięstwie, o którym mówi także drugie czytanie dzisiejszej liturgii. Człowiek jest powołany do odnoszenia zwycięstwa w Jezusie Chrystusie. Jest to zwycięstwo nad grzechem, nad « starym człowiekiem)), który tkwi głęboko w każdym z nas. ((Przez nie­ posłuszeństwo jednego człowieka przez posłuszeństwo wszyscy Jednego wszyscy stali staną się się grzesznikami... sprawiedliwymi)).6 Święty Paweł mówi o Adamie i o Chrystusie. « Deus vicit)) (Bóg zwyciężył): mocą Boga, która za sprawą Jezusa Chrystusa działa w nas przez Ducha Świętego, człowiek powołany jest do zwycięstwa nad sobą. Do zwycięstwa nad tym, co krępuje naszą wolną wolę i czyni ją poddaną złu. Zwycięstwo takie oznacza życie w prawdzie, prawość sumienia, miłość bliźniego, zdolność przebacza­ nia, rozwój duchowy naszego człowieczeństwa. Otrzymałem w ostatnich miesiącach wiele listów od różnych osób, między innymi od internowanych. Listy te były dla mnie nieraz budują­ cym świadectwem takich właśnie wewnętrznych zwycięstw, o których można powiedzieć : « Deus v i c i t » — Bóg zwyciężył w człowieku. Chrze­ ścijanin bowiem powołany jest w Jezusie Chrystusie do zwycięstwa. Zwycięstwo takie jest nieodłączne od trudu a nawet cierpienia, tak jak zmartwychwstanie Chrystusa jest nieodłączne od krzyża. ( ( A zwyciężył już dziś — choćby leżał na ziemi podeptany — kto 6 Rz 5, 19. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 910 miłuje i przebacza, —mówił Kardynał Stefan Wyszyński — kto jak Chrystus oddaje serce swoje, a nawet życie za braci)). 7 6. Naród również w ciągu swych dziejów odnosi zwycięstwa, z któ­ rych się raduje — tak jak raduje się w tym roku wiktorią wiedeń­ ską — ale, z drugiej strony, ponosi klęski, które go bolą. Tych klęsk na przestrzeni ostatnich stuleci było wiele. Nie powiedzielibyśmy całej prawdy, gdyby stwierdzić, że były to tylko klęski polityczne aż do utraty niepodległości. Były to również klęski moralne: upadek moral­ ności w czasach saskich, zatrata wrażliwości na dobro wspólne aż do karygodnych przestępstw przeciw własnej Ojczyźnie. Ale przecież już druga połowa X V I I I wieku przynosi zdecydowane wysiłki w kie­ runku społecznej, kulturalnej i politycznej odnowy. Wystarczy wspom­ nieć Komisję Edukacyjną, a nade wszystko Konstytucję 3 maja. Na tle tych wysiłków cios zadany pierwszej Rzeczypospolitej przez państwa dokonujące rozbioru Polski był straszliwą krzywdą dziejową, pogwałce­ niem praw narodu i porządku międzynarodowego. Jak człowiek czuje, że powinien odnieść moralne zwycięstwo, jeśli jego życie ma posiadać właściwy sens — podobnie i naród, który jest wspólnotą ludzi. Stąd poprzez cały wiek XIX trwały niestrudzone wysiłki zmierzające do odbudowy moralnej oraz do odzyskania nie­ podległości politycznej, co nastąpiło w wyniku pierwszej wojny świa­ towej. Mówię o tym dlatego, że dzieje Narodu wpisują się w nasz ojczysty jubileusz sześciu wieków obecności Maryi — Królowej Polski na Jasnej Górze. Tam też znajdują swój głęboki rezonans zwycięstwa i klęski. Stamtąd stale idzie wezwanie, ażeby nie poddawać się klęsce, ale szukać dróg do zwycięstwa. Chrystus jest <( Ojcem przyszłego wieku)), a Królestwo Boże przekracza wymiar spraw doczesnych. Równocześnie jednak Chrystus jest <( wczoraj i dzisiaj» — i tu spotyka się z każdym z nas, z człowiekiem każdego pokolenia, tu spotyka się również z naro­ dem, który jest wspólnotą ludzi. Z tego spotkania pochodzi owo wezwanie do zwycięstwa w prawdzie, wolności, sprawiedliwości i miło­ ści, o którym mówi Jan X X I I I w encyklice «Pacem in terris». 7. Encyklika ta ukazała się przed dwudziestu laty, a zawierała w sobie głęboki refleks owych wysiłków zmierzających do utrzymania pokoju w świecie współczesnym po straszliwych doświadczeniach dru7 Homilia, 24.VI.1966 r. 911 Acta Ioannis Pauli Pp. II giej wojny światowej. Kościół bierze udział w tych wysiłkach rodziny ludzkiej, uważa to za część swojego ewangelicznego posłannictwa. Jako następca Jana X X I I I oraz Pawła V I na rzymskiej stolicy miałem sposobność wielokrotnie wypowiadać się na ten temat. Wkrótce po powrocie z Polski w 1979 roku czyniłem to wobec forum Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Yorku. Niezapomniane pozostanie dla mnie orędzie-modlitwa z Hiroszimy w lutym 1981 roku. Nie mogę dziś nie powrócić do tego samego tematu, gdy jestem w Warszawie — stolicy Polski, która w 1944 roku została przez najez'dz'ców obrócona w ruinę. Stąd więc ponawiam moje orędzie pokoju, które od strony Stolicy Apostolskiej stale płynie do wszystkich narodów i państw, zwłaszcza do tych, które za sprawę pokoju w świecie współczesnym ponoszą największą odpowiedzialność. Również z tego miasta — stolicy Narodu i Państwa, które z nakła­ dem największych ofiar walczyło za dobrą sprawę w czasie ostatniej wojny światowej — pragnę przypomnieć wszystkim, że prawo Polski do suwerennego bytu, a także do prawidłowego rozwoju w zakresie kulturalnym i społeczno-ekonomicznym, apeluje do sumienia wielu ludzi i wielu społeczeństw na świecie. Polska wypełniła do ostatka, owszem: z nawiązką! zobowiązania sprzymierzeńcze, jakie wzięła na siebie w straszliwym doświadczeniu lat 1939-45. Los Polski w 1983 roku nie może być obojętny narodom świata — zwłaszcza Europy i Ameryki. Drodzy moi Rodacy! Bracia i Siostry! W 1944 roku stolica Polski została zamieniona w wielką ruinę. W ciągu lat powojennych ta sama Warszawa została odbudowana tak, jak widzimy ją dzisiaj: — zwłaszcza tu, z tego miejsca — dawna i nowoczesna zarazem. Czy to nie jest jeszcze jedno zwycięstwo moralne Narodu? A tyle innych miast i ośrod­ ków, odbudowanych na ziemiach polskich — zwłaszcza na ziemiach północnych i zachodnich, gdzie dane mi będzie udać się w ramach tegorocznej pielgrzymki: mianowicie do Wrocławia i na Górę Świętej Anny. 8. Venimus, vidimus, Deus vicit: słowa króla wypowiedziane pó wiktorii wiedeńskiej wpisały się w treść naszego Milenium, wpisały się też w treść owego Jasnogórskiego Jubileuszu, poprzez który wyrażamy dziękczynienie za sześć wieków szczególnej obecności Bogarodzicy w naszych dziejach. Pragnienie zwycięstwa, szlachetnego zwycięstwa, zwycięstwa oku­ pionego trudem i krzyżem, zwycięstwa odnoszonego nawet poprzez Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 912 klęski — należy do chrześcijańskiego programu życia człowieka. Rów­ nież i życia Narodu. Moje obecne odwiedziny w Ojczyźnie wypadają w okresie trudnym. Trudnym dla wielu ludzi, trudnym dla całego społeczeństwa. Jak wielkie są te trudności — to Wy sami, Drodzy Rodacy, wiecie lepiej ode mnie — chociaż ja również głęboko przeżywam całe doświadczenie pol­ skie ostatnich lat (począwszy od sierpnia 1980 roku). Jest ono zresztą ważne dla wielu społeczeństw Europy i świata — i nie brak wszędzie ludzi, którzy z tego zdają sobie sprawę. Me brak również takich, którzy zwłaszcza od grudnia 1981 roku świadczą pomoc mojemu Na­ rodowi, za co i ja również jestem wszystkim wdzięczny. Jednakże Naród nade wszystko musi żyć o własnych siłach i rozwijać się o własnych siłach. Sam musi odnosić to zwycięstwo, które Opatrzność Boża zadaje mu na tym etapie dziejów. Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że nie chodzi o zwycięstwo militarne, jak przed trzystu laty — ale o zwycięstwo natury moralnej. To ono właśnie stanowi istotę wielokrotnie proklamowanej odnowy. Chodzi tu o dojrzały ład życia narodowego i państwowego, w którym będą respektowane podstawowe prawa człowieka. Tylko zwycięstwo moralne może wyprowadzić spo­ łeczeństwo z rozbicia i przywrócić mu jedność. Taki ład może być zarazem zwycięstwem rządzonych i rządzących. Trzeba do niego do­ chodzić drogą wzajemnego dialogu i porozumienia, jedyną drogą, która pozwala Narodowi żyć pełnią praw obywatelskich i posiadać struktury społeczne odpowiadające jego słusznym wymogom; wyzwoli to poparcie, którego państwo potrzebuje, aby mogło spełnić swoje zadania, i przez które Naród rzeczywiście wyrazi swoją suwerenność. Przytoczę tutaj słowa z listu pasterskiego Episkopatu Polski na dzień 29 sierpnia zeszłego roku: ((Naród polski potrzebuje prawdziwej odnowy moralnej i społecz­ nej, aby mógł odnaleźć na nowo wiarę w siebie, w swoją przyszłość, zaufanie we własne siły, obudzić energie moralne i ofiarność społeczną dla sprostania wielkiemu trudowi pracy i koniecznym wyrzeczeniom, które wszystkich czekają. Pilną potrzebą jest odbudowanie zaufania między społeczeństwem a władzą, aby we wspólnym wysiłku budować lepszą przyszłość Ojczyzny i zabezpieczyć interesy narodu i państwa)). 9. Drodzy Bracia i Siostry! Uczestnicy tej pielgrzymiej liturgii Papieża, Waszego rodaka, w stolicy Polski. Stąd, z Warszawy, wyruszam Acta Ioannis Pauli Pp. II 913 na Jasną Górę, którą zmarły Prymas Polski Kardynał Stefan Wyszyń­ ski zwykł był nazywać (( Jasną Górą zwycięstwa ». Pragnę zanieść tam ten szczególny dar, jakim w roku Jasnogórskiego Jubileuszu stało się wyniesienie na ołtarze polskiego męczennika Oświęcimia — świętego Maksymiliana Marii. Wdzięczny jestem Opa­ trzności Bożej, że dane mi było tego dokonać w dniu 10 października zeszłego roku. Wyruszając na Jasną Górę z Warszawy, włączam się duchowo w ten pielgrzymi pochód, który od 1711 roku — a więc od 272 lat — prowadzi corocznie ze stolicy polskiej do stolicy Królowej Polski : pielgrzymka warszawska. Pragnę stanąć przed Bogarodzicą i przed Jej Boskim Synem, Jezusem Chrystusem, który jest « Ojcem przyszłego wieku » — i który zarazem jest ((wczoraj)) i ((dzisiaj)). W szczególności: ((wczoraj i dzisiaj)) tych pokoleń, które przechodziły i przechodzą przez naszą ojczystą ziemię. Pragnę zabrać tam wszystkie cierpienia mojego Narodu, a zarazem tę wolę zwycięstwa, która nie opuszcza go pośród wszystkich dziejowych klęsk i doświadczeń. I pragnę powiedzieć: ((Weź w opiekę Naród cały, który żyje dla Twej chwały. Niech rozwija sie wspaniały — Maryjo!)). Amen. * * * In oppido Immaculatae Conceptionis, seu «Niepokalanów» a S. Maxi­ miliano Kolbe condit©.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Księże Prymasie, Księża Kardynałowie, Arcybiskupi, Biskupi, Kapłani, Zakonnicy i Zakonnice, zwłaszcza Wy — Synowie i Córki świętego Franciszka — Umiłowani Bodący, Bracia i Siostry! 1. W dniu 10 października ubiegłego roku dane mi było wynieść na ołtarze Kościoła powszechnego świętego Maksymiliana Marię Kol­ bego, syna polskiej ziemi. * Die 18 m. Iunii a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 914 Niezwykła to była kanonizacja. Przybyli na nią również Polacy z kraju i emigracji w dość pokaźnej liczbie, ale stanowili oni tylko mniejszość tej wielkiej rzeszy pielgrzymów, która wypełniła w tę niedzielę plac Świętego Piotra. Przybyli oni zapewne z Rzymu i z całej Italii, ale także w znacznej liczbie z Niemiec i z innych krajów Europy, jako też z pozostałych kontynentów, w szczególności z Japonii, która na trwałe związała swe serce z Rycerzem Niepokalanej. Czuło się wyraźnie, że ogłoszenie świętym Kościoła Ojca Maksymiliana trafia w jakiś newralgiczny punkt wrażliwości człowieka naszych czasów. Stąd też powszechne było oczekiwanie na tę kanonizację, a udział w niej potwierdził to oczekiwanie. Pytając o motywy, można stwierdzić, że Maksymilian Kolbe przez swoją śmierć w obozie koncentracyjnym, w bunkrze głodowym, po­ twierdził w jakiś szczególnie wymowny sposób dramat ludzkości dwudzie­ stego stulecia. Jednakże motywem głębszym i właściwym wydaje się to, że w tym kapłanie-męczenniku w jakiś szczególny sposób przejrzysta stała się centralna prawda Ewangelii: prawda o potędze miłości. 2. ((Nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich »1 — tak mówi Jezus, żegnając się z Apostołami w wieczerniku, zanim pójdzie na mękę i śmierć. « Przeszliśmy ze śmierci do życia, bo miłujemy braci» — powtórzy za swoim Mistrzem Jan Apostoł w pierwszym swoim liście.2 I zakonklu­ duje : ( ( P o tym poznaliśmy miłość, że On oddał za nas życie swoje. My także winniśmy oddać życie za braci)). 3 Ta właśnie prawda Ewangelii stała się szczególnie przejrzysta poprzez czyn oświęcimski Ojca Maksymiliana Kolbego. Można po­ wiedzieć, że najdoskonalszy wzór, jaki pozostawił nam Odkupiciel świata, został w tym czynie podjęty z całkowitym heroizmem, a równo­ cześnie z jakąś ogromną prostotą. Ojciec Maksymilian występuje z sze­ regu, aby przyjęto go jako kandydata do bunkra głodu na miejsce Franciszka Gajowniczka: podejmuje decyzję, w której ujawnia się równocześnie dojrzałość jego miłości i moc Ducha Świętego — i do końca wypełnia tę ewangeliczną decyzję: oddaje życie za brata. Dzieje się to w obozie śmierci — w miejscu, w którym poniosło śmierć ponad cztery miliony ludzi z różnych narodów, języków, religii i ras. 1 J 15, 13. 2 1 J 3, 14. 3 Tamże, w. 16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 915 Maksymilian Kolbe również poniósł śmierć: ostatecznie dobito go śmiercionośnym zastrzykiem. Jednakże w tej śmierci objawiło się zarazem duchowe zwycięstwo nad śmiercią, podobne do tego, jakie miało miejsce na Kalwarii. A więc: nie ((poniósł śmierć)), ale « oddał życie » — za brata. W tym jest moralne zwycięstwo nad śmiercią. ((Oddać życie)) za brata — to znaczy stać się poniekąd szafarzem własnej śmierci. 3. Maksymilian Kolbe był szafarzem — był wszakże, jako syn świętego Franciszka, kapłanem. Codziennie sprawował w sposób sakramentalny tajemnicę odkupieńczej śmierci Chrystusa na krzyżu. Często też powtarzał te słowa psalmu, które przypomina dzisiejsza liturgia: «Czym się Bogu odpłacę za wszystko, co mi wyświadczył? Pod­ niosę kielich zbawienia i wezwę imienia Pana ) ) . 4 Tak jest. Codziennie podnosił ten kielich nowego i wiecznego Przymierza, w którym pod postacią wina Krew Odkupiciela zostaje sakramentalnie ((przelana)) na odpuszczenie grzechów. Wraz z tajem­ nicą eucharystycznego kielicha dojrzewała w nim owa godzina oświę­ cimskiej decyzji: « Czyż nie mam pić kielicha, który Mi podał Ojciec? » . 5 — I wypił — wypił do dna ten kielich, aby zaświadczyć wobec świata, że miłość jest potężniejsza niż śmierć. Świat potrzebuje tego świadectwa, aby otrząsnąć się z więzów owej cywilizacji śmierci, która w niektórych momentach współczesności szczególnie odsłania swe groźne oblicze. 4. W wydarzenie oświęcimskie wpisany jest ów podstawowy dialog, który pozwala człowiekowi przebić się poprzez grozę cywilizacji śmierci — a na co dzień pozwala mu przebijać się poprzez różne ciężary doczesności. Jest to dialog człowieka z Bogiem: ((Czym się Bogu odpłacę?... O Panie, jestem Twoim sługą, Twym sługą, synem Twojej służebnicy)).6 Tak mówi człowiek — szafarz codziennej Eucharystii. Człowiek — szafarz własnej śmierci w obozie oświęcimskim. Tak mówi człowiek. Jest to słowo syntetyczne całego jego życia. 4 Ps 116 (115), 12-13. 5 J 18, 11. 6 Ps 116 (115), 12. 16. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 916 A Bóg odpowiada słowami Księgi Mądrości. Oto słowa, w których zawiera się odpowiedź Boga: ((Dusze sprawiedliwych są w ręku Boga i nie dosięgnie ich męka ... Bóg ich bowiem doświadczył i znalazł ich jak całopalną ofiarę ... » . 7 Czy istotnie tak? Czy istotnie « nie dosięgła męka » Ojca Maksymi­ liana? Człowieka, którego czcimy właśnie jako męczennika? Rzeczywistością męczeńskiej śmierci zawsze jest męka — ale tajem­ nicą tej śmierci jest, że od męki większy jest Bóg. Wielka jest próba cierpienia, owo ((doświadczenie jak złota w tyglu » — lecz od próby potężniejsza jest miłość: czyli — potężniejsza jest łaska, ((Miłość Boża rozlana... został nam dany » . w sercach naszych przez Ducha Świętego, który 8 Tak więc stoi przed nami męczennik: Maksymilian Kolbe — szafarz własnej śmierci — potężny swoją męką — jeszcze potężniejszy miłością, której był wierny, w której wzrastał przez całe swe życie, w której dojrzewał w obozie oświęcimskim. Maksymilian Kolbe: szczególny świadek Chrystusowego zwycięstwa nad śmiercią. Szczególny świadek Zmartwychwstania. 5. ((O Panie, jestem Twoim sługą, Twym sługą, synem Twojej służebnicy...)). Owo dojrzewanie w miłości, które wypełniło całe życie Ojca Maksy­ miliana, a dopełniło się na ziemi polskiej ostatecznie poprzez czyn oświęcimski — owo dojrzewanie było w sposób szczególny związane z Niepokalaną Służebnicą Pańską. Był, jak mało kto, duchowym « synem Twej Służebnicy)). Doznawał od wczesnej młodości Jej duchowego macierzyństwa. Tego macierzyń­ stwa, które zdecydowało się na Kalwarii, pod krzyżem Chrystusa, kiedy Maryja przyjęła za syna pierwszego ucznia Chrystusa. Maksymilian Kolbe, jak mało kto, przejęty był tajemnicą Boskiego wybrania Maryi. Jego serce i myśl skupiły się w szczególnej mierze na tym nowym Początku, jakim w dziejach ludzkości stało się — za sprawą Odkupiciela — Niepokalane Poczęcie Matki Jego ziemskiego wcielenia. « C o znaczy matka — pisał Maksymilian — to wiemy, ale Matka Boga — tego nie możemy pojąć rozumem, skończoną głową. Jedynie 7 Mdr 3, 1. 5-6. 8 Rz 5, 5. 917 Acta Ioannis Pauli Pp. II Bóg sam rozumie to doskonale, co znaczy "Niepokalana". ... "Nie­ pokalane Poczęcie" pełne jest pocieszających tajemnic » . 9 Maksymilian Kolbe w tę tajemnicę wniknął szczególnie głęboko, szczególnie syntetycznie: nie w oderwaniu, ale przez żywy kontekst Boga-Trójcy — Boga, który jest Ojcem, Synem i Duchem Świętym — oraz poprzez żywy kontekst zbawczych zamierzeń Boga w stosunku do świata. Oto znowu jego słowa: « Starajmy się zawsze coraz bardziej, co dzień coraz bardziej zbliżać się do Niepokalanej; w ten sposób zbliżymy się coraz bardziej do Najświętszego Serca Jezusowego, do Boga Ojca, do całej Trójcy Przenajświętszej, gdyż żadne ze stworzeń nie stoi tak blisko Boga jak właśnie Niepokalana. A więc również wszystkich bliskich naszemu sercu i do dobrego Boga ... » . Wszystkie przybliżymy tym samym do Niepokalanej 10 apostolskie poczynania Ojca Maksymiliana świadczą o tym, że tajemnica Niepokalanego Poczęcia znajdowała się w centrum jego świadomości. O tym świadczy i « Milicja Niepokalanej » i ((Rycerz Niepokalanej». O tym świadczy japońskie ((Miasto Niepokalanej)) (Mugenzai no Sono). I wreszcie ten nasz polski Niepokalanów. 6. Dobrze, że tutaj właśnie zgromadziliśmy się po kanonizacji Ojca Maksymiliana. Po beatyfikacji to nasze wielkie zgromadzenie na ziemi ojczystej odbyło się w Oświęcimiu : przejmująca uroczystość. Oświęcim : miejsce, w którym ((dał życie za brata». Dzisiaj Niepokalanów. Niepokalanów, który mówi o odkryciu Nowego Początku ludzkości w Bogu. Niepokalanów: wielki warsztat franciszkańskiego apostolstwa. Niepokalanów : gdzie w stałym posłuszeństwie Duchowi Prawdy na wzór Niepokalanej człowiek tworzył siebie dzień po dniu tak, aby święty przerósł człowieka, nie tylko na miarę życia i apostolstwa, ale także na miarę męczeńskiej śmierci « za brata)). 7. Wiem, że w tym dzisiejszym zgromadzeniu biorą liczny udział przedstawiciele wsi, polscy rolnicy. Są tu — jak mnie poinformowano — ((uczestnicy duszpasterskich wspólnot rolników pracujących nad od­ nową wsi w łączności z Kościołem ». Niektórzy z Was odwiedzili mnie w czasie mojej choroby w rzymskim szpitalu « Gemelli», dziś spoty­ kamy się na modlitwie na tej franciszkańskiej i Maksymilianowej ziemi. Wiem, że ożywia Was myśl o odnowie najlepszych tradycji kultural9 List z 12.IV.1933 r. 10 List z Nagassaki z 6.IV.1934 r. 60 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 918 nych wsi, o chrześcijańskim życiu we wzajemnej miłości, o doskonaleniu się przez wspólną modlitwę, że tworzycie kręgi wzajemnej pomocy, uczestniczycie w rekolekcjach, dokształcacie się, zapoznajecie się ze społeczną nauką Kościoła. Pragniecie w ten sposób odkryć na nowo Wasze szczególne posłannictwo, pracy na roli przywrócić właściwą jej godność i w jej trudach odnajdywać radość. Pozwólcie, że zwrócę się do Was słowami wielkiego męża stanu, przedstawiciela polskiej wsi, Wincentego Witosa: «Chłop zachował w najgorszych chwilach ziemię, religię i narodowość. Te trzy wartości dały podstawę do stworzenia państwa. Bez nich nie moglibyśmy go mieć. Gdzie chłop stanął, tam się podstawa przyszłego odrodzenia Ostała)).11 Stańcie z miłością przy Bogu! Chrystus, który siebie nazywał krzewem winnym, o M m , o Bogu, swym Ojcu powiedział, « że jest tym, który uprawia » — rolnikiem. Trwajcie w Chrystusie i przynoście owoc obfity, w Mm możemy uczynić wszystko.12 Bądźcie uprawą Bożą! I z miłością stójcie przy ziemi, przy tej naszej matce i żywicielce. Wam, w szczególny sposób, powierzył Stwórca wszelką roślinę przy­ noszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie, by były dla wszystkich pokarmem.13 Eodzi ta ziemia «ciern i oset)), ale dzięki Waszej pracy ma rodzić pokarm, ma przynosić chleb dla człowieka. To jest szczególnym źródłem godności pracy na roli. Waszej godności. 8. To nasze dzisiejsze zgromadzenie w Mepokalanowie kojarzy mi się jeszcze w kategoriach historycznych. Kiedyś w X I I I wieku, w 1253 roku Polacy doczekali się kanonizacji pierwszego syna swojej ziemi, który zarazem był pasterzem na krakowskiej stolicy. Kanonizacja świętego Stanisława odbyła się w Asyżu, rodacy jednak a zwłaszcza książęta z rządzącego Polską rodu Piastów, czuli potrzebę zgromadzenia się w Krakowie, aby na własnej ziemi doświadczyć paschalnej radości z wyniesienia Rodaka na ołtarze Kościoła powszechnego: radości z narodzin Świętego dla rodzimej i ojczystej ziemi. Widzieli w nim znak Bożej Opatrzności dla tej ziemi. Widzieli w nim swego patrona i pośrednika przed Bogiem. Wiązali z nim nadzieje na lepszą przyszłość 11 Słowa 12 Por. J 15, 1-5. 15 Por. Rdz 1, 29. -wypowiedziane w Wierzchosławicach, w 1928 roku. 919 Acta Ioannis Pauli Pp. II Ojczyzny, która wtedy znajdowała się w trudnym położeniu z powodu rozbicia dzielnicowego. Z legendy, która głosiła, że posiekane podczas zabójstwa ciało Stanisława miało się z powrotem zrosnąć, zrodziła się nadzieja, że Polska piastowska przezwycięży kiedyś dynastyczne rozbicie na dzielnice i wróci jako państwo do jedności. Dalszy bieg dziejów, poczynając od Władysława Łokietka, potwierdził tę nadzieję. 9. Dzisiaj w Niepokalanowie, w centrum naszej po-kanonizacyjnej uroczystości na ziemi ojczystej znajduje się święty Maksymilian Maria Kolbe: pierwszy święty z rodu Polaków na początku drugiego tysiąc­ lecia. Pierwsze i drugie tysiąclecie Polski i chrześcijaństwa w Polsce spotykają się w jakimś głębokim symbolu. Patron tamtej Polski — i Patron ... czy tylko Polski? Ozy nie raczej całego naszego trudnego wieku? Ale, jeżeli syn tej ziemi, uczestnik jej doświadczeń, cierpień i nadziei — t o : w jakiś szczególny sposób Patron Polski. Właśnie tej Polski, którą od końca X V I I I wieku zaczęto skazywać na śmierć: na rozbiory, na zesłania, na obozy koncentracyjne, na bun­ kry głodowe. A kiedy po 120 latach wróciła do niepodległego bytu, odczekano do 1939 roku, aby ów wyrok śmiertelny raz jeszcze powtórzyć. Przecież właśnie z pośrodka tych zmagań między życiem a śmiercią Ojczyzny wyrasta czyn oświęcimski świętego Maksymiliana. « M o r s et vita duello conflixere mirando)) — (śmierć i życie zwarły się w przej­ mującym pojedynku), jak czytamy w sekwencji wielkanocnej. Syn ziemi polskiej, który padł na swej Kalwarii, w bunkrze śmierci głodowej, ((oddając życie za brata», wraca do nas w chwale świętości. Miłość jest potężniejsza niż śmierć. 10. Powstała kiedyś w średniowieczu legenda świętego Stanisława. Nasze czasy, nasz wiek, nie stworzą legendy świętego Maksymiliana. Wystarczająco mocna jest wymowa samych faktów, świadectwo życia i męczeństwa. Trzeba wymowę tych prawie współczesnych faktów brać w życie polskie. Trzeba budować z niej przyszłość człowieka, rodziny, narodu. Co to znaczy, że miłość jest potężniejsza niż śmierć? To znaczy także: « N i e daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj » . 14 Te słowa tłumaczą prawdę o czynie oświęcimskim Ojca Maksy­ miliana na różne wymiary: na wymiar życia codziennego, ale także 14 Rz 12, 21. 920 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale na wymiar epoki, na wymiar trudnego momentu historycznego, na wymiar XX wieku, a może i czasów, które idą. 11. Zgromadzeni w Niepokalanowie na wielkim narodowym dziękczy­ nieniu za wyniesienie do chwały ołtarzy świętego Maksymiliana Marii — naszego rodaka, świadka naszego trudnego wieku, męczen­ nika, pierwszego świętego z rodu Polaków w drugim tysiącleciu — pragniemy wzbogacić chrześcijańskie dziedzictwo polskości o przej­ mującą wymowę jego czynu oświęcimskiego: « Nie daj się zwyciężać złu, ale zło dobrem zwyciężaj »! Drodzy Bracia i Siostry! Ewangeliczny program. Trudny program — ale możliwy. Program nieodzowny. Udając się stąd w pielgrzymkę na Jasną Górę, będę prosił Królową Polski i Matkę wszystkich Polaków, aby wyjednała nam, za wzorem świętego Maksymiliana, moc ducha potrzebną do podjęcia tego pro­ gramu. Abyśmy przyjęli do duchowego dziedzictwa polskości wymowę życia i męczeńskiej śmierci Rycerza Niepokalanej. Amen. * * * Cestoehoviae, ad opifices peregrinos e dioecesi Sedinensi-Caminensi.* 1. Witam serdecznie i pozdrawiam stary, bo prawie milenijny, ale równocześnie bardzo młody Kościół, który jest w Szczecinie. Witam Biskupa Ordynariusza Kazimierza i dziękuję Mu za wypowiedziane słowa; witam Biskupów pomocniczych, Jana i Stanisława, Ducho­ wieństwo diecezjalne i zakonne, Siostry i Braci; witam wszystkich, którzy podjęli trud tej pielgrzymki, by tu w Częstochowie, na Jasnej Górze, w tym szczególnym królestwie Maryi modlić się z Papieżem i razem z nim zakończyć Jasnogórski Jubileusz. W Was obecnych witam i pozdrawiam cały Lud Boży diecezji szczecińsko-kamieńskiej i wszystkich mieszkańców nad Odrą i Bałtykiem. Wszystkim mówię tu, z Częstochowy, ((Pokój W a m ! ) ) Spotkanie to podkreśla w pewien sposób jeszcze mocniej to, co powiedziałem po wylądowaniu na lotnisku w Warszawie: * Die 18 m. Iunii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 921 « Pragnę od razu powiedzieć, że przybywam do całej mojej Ojczyzny i do wszystkich Polaków. Od Północy ku Południowi i od Wschodu na Zachód)). 2. Przez blisko dwa tysiące lat Kościół głosi to, co otrzymał od Pana. A przeszło tysiąc lat nowina, że Jezus żyje, rozbrzmiewa na naszych słowiańskich polskich ziemiach. Znana jest historia ewangelizacji Pomorza Zachodniego. Ewange­ lizacji trudnej, często bolesnej, żeby wspomnieć tylko wysiłki misjo­ narza Bernarda Hiszpana. Ale Bóg posyłał swoich apostołów na nowo, by głosili naszym ojcom to, co otrzymali od Pana. Wiemy, że owocem posiewu misyjnego męża Bożego św. Ottona z niemieckiego Bambergu było założone w 1140 roku biskupstwo ze stolicą w Wolinie, a następnie w Kamieniu. Znane są wysiłki i troska o ewangelizację także ówczesnych panują­ cych, zwłaszcza Bolesława Krzywoustego, którzy — sami ochrzczeni — widzieli również w Kościele potężny czynnik integrujący wewnętrznie i umacniający młode jeszcze państwo. 3. Patrzę na Was i sercem obejmuję całą Waszą diecezję, całe Pomorze, całe Wybrzeże. Wiele dokonał Kościół na tych terenach po ich powrocie w granice współczesnego Państwa Polskiego. Ogromnie wielki wkład pracy w odbudowę, w rozwój, w zakorzenienie. Wielka praca nad tym, by wszyscy byli u siebie i swoi. Pośród wszystkich trudności i przeciwieństw ogromny wysiłek Kościoła, aby Chrystus ukrzyżowany i zmartwychstały był głoszony i by żył w ludzkich sercach. Do dziś Kościół ten ma jednak wyjątkowo małą, jak na warunki polskie, liczbę kapłanów. Z jakąż nadzieją i z jakim zaufaniem do tego Kościoła, do Ludu Bożego Pomorza Zachodniego, poświęcę za chwilę kamień węgielny, pochodzący z Bazyliki Św. Piotra w Rzymie, pod nowe Seminarium Duchowne w Szczecinie. Oby łaska i błogosławieństwo Boga, który wybiera sobie sługi spośród swego ludu, spoczęły na nim, a serca były wrażliwe na Jego wołanie. Pozwólcie, że jednym zdaniem wspomnę tu wszystkich, którzy często heroicznie pracowali nad zadomowieniem się w wierze i pol­ skości na tych terenach. Żywym i zmarłym mówię w imieniu Kościoła « Bóg zapłać!», a żywym i tym, co przyjdą, mówię jeszcze <( odwagi! Szczęść B o ż e ! » . Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 922 4. Reprezentujecie, drodzy Bracia i Siostry, potężny i dynamiczny ośrodek życia robotniczego, intelektualnego, duchowego i religijnego. Do Was się zwracam, uczniowie i profesorowie wszystkich szkół; do Was, studenci i profesorowie szkół wyższych; do Was, stoczniowcy, hutnicy, pracownicy przemysłu chemicznego, ludzie morza i ludzie twardej pracy na ziemi. Przychodzicie na Jasnogórski Jubileusz z Papieżem razem z całą trudną przeszłością tych ziem i tego Kościoła, przychodzicie zwłaszcza z doświadczeniami nowymi, powojennymi, i tymi, jak przy­ wykliśmy już mówić, z ostatnich lat. Przychodzicie do Częstochowskiej Matki z raną w sercu i z bólem. I ta obecność Wasza ma nową moc świadectwa, tego świadectwa, które zdumiało świat cały, kiedy robot­ nik polski upomniał się o siebie z Ewangelią w ręku i modlitwą na ustach. Obrazy, jakie w 1980 roku obiegały świat, chwytały za serce i doty­ kały sumienia. Stało się tak dlatego, że podstawowym pytaniem było nie skądinąd ważne pytanie « i l e ? » , lecz u podstaw znalazło się pytanie «w imię czego? », pytanie o sens ludzkiej pracy, o samą jej istotę. W odpowiedzi na tak postawione pytanie nie może braknąć tych podstawowych zasad, które są tak głębokie jak sam człowiek, a które początek swój mają w Bogu. Me może w tej odpowiedzi zabraknąć Chrystusa. Dlatego też w najtrudniejszym i dramatycznym okresie — Jego zaprosiliście w sposób szczególny. Tylko człowiek odnowiony wewnętrznie, dla którego najwyższym probierzem jest integralna nauka o człowieku, może w pokoju i z odwagą budować nową rzeczywistość. Dlatego zaprosiliście do Was Chrystusa zmartwychwstałego, którego głosił św. Piotr i Apostołowie, którego głosił św. Paweł, św. Wojciech, św. Otton z Bambergu, św. Stanisław, św. Maksymilian Kolbe. Chrystusa, który żyje i zbawia. Chrystusa robot­ ników, ludzi pracy W latach osiemdziesiątych naszego stulecia. Chrys­ tusa, który staje przed nami i mówi: Pokój wam! Me bójcie się! ((Chodźcie, posilcie się!)). 1 5. W epoce, gdy świat jest wstrząsany tyloma różnorodnymi kon­ fliktami, pełen tylu sprzeczności, gdy panoszy się różnoraka niespra­ wiedliwość i ma miejsce niewłaściwy podział dóbr, który rodzi napięcia i walki, Papież nie mógł nie wydać encykliki o ludzkiej pracy. Me może nie być głoszona ze szczególną siłą ewangelia pracy i pokoju. 1 J 21, 12. Acta Ioannis Pauli Pp. II 923 I w obecnej chwili, gdy patrzycie mi w oczy, a ja patrzę Wam w oczy, a gdy w oczy nas wszystkich patrzą pełne macierzyńskiej miłości i siły oczy Jasnogórskiej Pani, nie mogłem nie mówić, bodaj krótko, o tych wielkich sprawach, dokonujących się przede wszystkim w świadomości i w sercu umęczonego, ale pełnego ufności i wiary człowieka tej ziemi, i nie dać Waszemu świadectwu mojego świadectwa. Matce Kościoła, którą ta diecezja, wśród wielu trudności i cierpień, ale też wśród tylu wysiłków i nadziei, obrała sobie za Patronkę, oddaję wszystkich, każdy stan, każdego człowieka, każdy dom i rodzinę, każde środowisko. Niech Ona czuwa nad prawem swojego Syna do Was, do Waszych serc i sumień, i nad Waszym prawem do Niego, do Waszej pracy i jej owoców, do Waszej godności, do działania zgodnego z prawym sumie­ niem i w zgodzie z powszechnie uznanymi prawami. Wszystkim tu obecnym i tym, którzy łączą się z nami duchowo, błogosławię z całego serca. * * * Cestochoviae, ad iuventam habita.* 1. W godzinie Apelu Jasnogórskiego staję, o Matko, przed Twoim umiłowanym wizerunkiem, ażeby Cię powitać. Witam Cię jako pielgrzym ze Stolicy Świętego Piotra w Rzymie, a zarazem syn tej ziemi, pośród której od sześciuset lat jesteś obecna w Twoim jasnogórskim wizerunku. Przybywałem tutaj często wołaniem serca, w każdą środę przema­ wiałem do Ciebie wobec uczestników audiencji generalnych na placu Świętego Piotra. Przeżywałem jubileusz sześćsetlecia wraz z wszystkimi Twoimi czcicielami, wraz z całym moim Narodem. Dziś dane mi jest stanąć raz jeszcze na tym świętym miejscu i spojrzeć w Twoje jasnogórskie oblicze. Witam Cię w godzinie wieczornego apelu po Mszy świętej odprawio­ nej przez Prymasa Polski i duszpasterzy młodzieży. Witam Cię wraz z wszystkimi uczestnikami tego spotkania — przede wszystkim, wraz z polską młodzieżą. Raduję się z tego, że jesteśmy tutaj razem wobec Matki naszego * Die 18 m. Iunii a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 924 Narodu. Buduję się, drodzy młodzi przyjaciele, że razem z Wami mogę Ją raz jeszcze pozdrowić słowami dzisiejszej wieczornej liturgii: Błogosławiona jesteś, Córko, przez Boga Najwyższego spomiędzy wszyst­ kich niewiast na ziemi... Tyś wielką chlubą naszego narodu! 2. Raduję się, że wespół z Wami, młodzieży polska, będę mógł rozważyć zwięzłą, a jakże bogatą treść Apelu Jasnogórskiego, który stał się jakby szczególnym dziedzictwem Tysiąclecia Chrztu Polski. Już w czasie przygotowania do tej wielkiej rocznicy: 1966, każdego dnia o godzinie 21 powtarzaliśmy, śpiewając lub wypowiadając te słowa: ((Maryjo, Królowo Polski, jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam». Zwięzłe słowa. Wymowne. Zakorzeniły się w naszej pamięci, i w naszym sercu. Rok milenijny minął — a my nadal czujemy potrzebę, aby je powtarzać. Cieszę się, że dane mi jest dzisiaj powitać Panią Jasnogórską, rozważając naprzód — a potem śpiewając Apel Jasnogórski z polską młodzieżą. 3. Wypowiadając te słowa: ((Maryjo, Królowo Polski, jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam)), nie tylko dajemy świadectwo duchowej obecności Bogarodzicy pośród pokoleń zamieszkujących polską ziemię. Te słowa świadczą o tym, że wierzymy w miłość, która nas stale ogarnia. Ta miłość zrodziła się u stóp krzyża, kiedy Chrystus (jak to przypomniała dzisiejsza wieczorna Ewangelia) zawierzył Maryi swojego ucznia Jana: « oto syn Twój » . * Wierzymy, że w tym jednym człowieku zawierzył Jej każdego człowieka. Równocześnie zaś w Jej Sercu obudził taką miłość, która jest macierzyńskim odzwierciedleniem Jego własnej miłości odkupieńczej. Wierzymy, że jesteśmy miłowani tą miłością, że jesteśmy nią ogarniani: miłością Boga, która się objawiła w Odkupieniu— i mi­ łością Chrystusa, który tego Odkupienia dopełnił przez krzyż — i wreszcie miłością Matki, która stała pod krzyżem i z Serca Syna przyjęła do swego Serca każdego człowieka. Jeśli wypowiadamy słowa Apelu Jasnogórskiego, to dlatego, że wierzymy w tę miłość. Wierzymy, że jest ona od stuleci obecna wśród 1 J 19, 26. 925 Acta Ioannis Pauli Pp. II pokoleń zamieszkujących ziemię polską. Że jest szczególnie obecna w znaku Jasnogórskiej Ikony. Do tej miłości się odwołujemy. Świadomość tego, że jest taka miłość, że ma ona na ziemi polskiej swój szczególny Znak, że możemy do niej się odwołać — daje całej naszej chrześcijańskiej i ludzkiej egzystencji jakiś podstawowy wymiar: jakąś pewność większą od wszystkich doświadczeń czy zawodów, jakie może zgotować nam życie. 4. Jeśli wypowiadamy słowa Apelu Jasnogórskiego, to nie tylko dlatego, aby do tej miłości (odkupieńczej oraz macierzyńskiej) odwołać się —r- ale także, aby na tę miłość odpowiedzieć. Słowa: «jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam » są bowiem zarazem wyznaniem miłości, którą pragniemy odpowiedzieć na miłość, jaką jesteśmy odwiecznie miłowani. Słowa te są zarazem wewnętrznym programem miłości. Określają one miłość nie wedle skali samego uczucia — ale wedle wewnętrznej postawy, jaką ona stanowi. Miłować — to znaczy: być przy osobie, którą się miłuje (jestem przy Tobie), to znaczy zarazem: być przy miłości, jaką jestem miłowany. Miłować — to znaczy dalej: pamiętać. Chodzić niejako z obrazem umiłowanej osoby w oczach i w sercu. To znaczy zarazem: rozważać tę miłość, jaką jestem miłowany, i coraz bardziej zgłębiać jej Boską i Ludzką wielkość. Miłować — tó wreszcie znaczy: czuwać. Pozwólcie, że ten ostatni rys miłości szczególnie rozwiniemy. Jest rzeczą niesłychanie doniosłą, aby w młodości — w tym wieku, w którym budzą się nowe uczucia miłości, uczucia decydujące nieraz o całym życiu — chodzić z takim dojrzałym wewnętrznym programem miłości, właśnie takim, o jakim mówi Apel Jasnogórski. Odpowiadając na miłość, którą jesteśmy odwiecznie umiłowani przez Ojca w Chrystusie, odpowiadając na nią zarazem jako na miłość macierzyńską Bogarodzicy — sami uczymy się miłości. Pani Jasnogórska jest nauczycielką pięknej miłości dla wszystkich. Jest to zaś szczególnie ważne dla Was, młodych. W Was bowiem rozstrzyga się ów kształt miłości, jaką będzie miało całe Wasze życie. A przez Was: życie ludzkie na ziemi polskiej. Życie małżeńskie, rodzin­ ne, społeczne, patriotyczne — ale także: życie kapłańskie, zakonne, misyjne. Każde życie określa się i wartościuje poprzez wewnętrzny kształt miłości. Powiedz mi, jaka jest Twoja miłość — a powiem Ci, kim jesteś. Acta Apostolicae Sedis > Commentarium Officiale 926 5. i Cziiwam! Jakże dobrze, iż w Apelu Jasnogórskim znalazło się to słowo- Posiada ono swój głęboki rodowód ewangeliczny: Chrystus wiele razy mówił «czuwajcie! » . 2 Chyba też z Ewangelii przeszło ono do tradycji ruchu harcerskiego. W Apelu Jasnogórskim słowo ((czuwam!» jest istotnym członem tej odpowiedzi, jaką pragniemy dawać na miłość, którą jesteśmy ogar­ nięci w znaku Jasnogórskiej Ikony. Odpowiedzią na tę miłość musi być właśnie to, że czuwam! Co to znaczy: « czuwam ))? To znaczy, że staram się być człowiekiem sumienia. Że tego sumie­ nia nie zagłuszam, i nie zniekształcam. Nazywam po imieniu dobro i zło, a nie zamazuję. Wypracowuję w sobie dobro, a ze zła staram się poprawiać, przezwyciężając je w sobie. To taka bardzo podstawowa sprawa, której nigdy nie można pomniejszyć, zepchnąć na dalszy plan. Nie. N i e ! Ona jest wszędzie i zawsze pierwszoplanowa. Jest zaś tym ważniejsza, im więcej okoliczności zdaje się sprzyjać temu, abyśmy tolerowali zło, abyśmy łatwo się z niego rozgrzeszali. Zwłaszcza, jeżeli tak postępują inni. Moi drodzy przyjaciele! Do Was, do Was należy położyć zdecydo­ waną zaporę demoralizacji — zaporę tym wadom społecznym, których ja tu nie będę nazywał po imieniu, ale o których Wy sami doskonale wiecie. Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od Was nie wymagali. Doświadczenia historyczne mówią nam o tym, ile koszto­ wała cały naród okresowa demoralizacja. Dzisiaj, kiedy zmagamy się o przyszły kształt naszego życia społecznego, pamiętajcie, że ten kształt zależy od tego, jaki będzie człowiek. A więc: czuwajcie! Chrystus powiedział podczas modlitwy w Ogrojcu apostołom: ((czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie)). 3 6. Czuwam — to znaczy dalej: dostrzegam drugiego. Nie zamykam się w sobie, w ciasnym podwórku własnych interesów czy też nawet własnych osądów. Czuwam — to znaczy: miłość bliźniego — to znaczy : podstawowa, międzyludzka solidarność. Wobec Matki Jasnogórskiej pragnę podziękować za wszystkie dowody tej solidarności, jakie dali moi Rodacy, w tym również młodzież polską, w trudnym okresie niedawnych miesięcy. Nie łatwo byłoby mi tutaj wymieniać wszystkie formy tej troski, jaką otoczone były osoby 2 3 Mt 26, 41. Tamże. 927 Acta Ioannis Pauli Pp. II internowanych, uwięzionych, zwalnianych z pracy, a także ich rodziny. Wy wiecie o tym lepiej ode mnie. Do mnie tylko dochodziły spo­ radyczne, choć częste wiadomości. Mech to dobro, które wyzwoliło się w tylu miejscach, na tyle spo­ sobów, nie ustaje na ziemi polskiej. Mech stale potwierdza owo ((czu­ wam)) z Apelu Jasnogórskiego, które jest odpowiedzią na obecność Matki Chrystusa w wielkiej rodzinie Polaków. 7. Czuwam — to znaczy także : czuję się odpowiedzialny za to wielkie, wspólne dziedzictwo, któremu na imię Polska. To imię nas wszystkich określa. To imię nas wszystkich zobowiązuje. To imię nas wszystkich kosztuje. Może czasem zazdrościmy Francuzom, Niemcom czy Amerykanom, że ich imię nie jest związane z takim kosztem historii. Że o wiele łatwiej są wolni. Podczas gdy nasza polska wolność tak dużo kosztuje. Nie będę, moi drodzy, przeprowadzał analizy porównawczej. Powiem tylko, że to, co kosztuje, właśnie stanowi wartość. Nie można zaś być prawdziwie wolnym bez rzetelnego i głębokiego stosunku do wartości. Nie pragnijmy takiej Polski, która by nas nic nie kosztowała. Natomiast czuwajmy przy wszystkim, co stanowi autentyczne dzie­ dzictwo pokoleń, starając się wzbogacić to dziedzictwo. Naród zaś jest przede wszystkim bogaty ludźmi. Bogaty człowiekiem. Bogaty mło­ dzieżą! Bogaty każdym, który czuwa w imię prawdy, ona bowiem nadaje kształt miłości. 8. Moi młodzi przyjaciele! Wobec naszej wspólnej Matki i Królo­ wej serc, pragnę Wam na koniec powiedzieć, że wiem o Waszych cierpieniach, o Waszej trudnej młodości, o poczuciu krzywdy i po­ niżenia, o jakże często odczuwanym braku perspektyw na przyszłość — może o pokusach ucieczki w jakiś inny świat. Chociaż nie jestem wśród Was na co dzień, jak bywało przez tyle lat dawniej — to przecież noszę w sercu wielką troskę. Wielką, ogromną troskę. Jest to, moi drodzy, troska o Was. Właśnie dlatego, że ((od Was zależy jutrzejszy dzień)). Modlę się za Was codziennie. Dobrze, że jesteśmy tutaj razem w godzinie Apelu Jasnogórskiego. Wśród doświadczeń obecnego czasu, wśród próby, przez jaką przechodzi Wasze pokolenie — ten apel milenijny jest nadal programem. W nim zawiera się jakaś podstawowa droga wyjścia. Bo wyjście Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 928 w jakimkolwiek wymiarze: ekonomicznym, społecznym, politycznym — musi być naprzód w człowieku. Człowiek nie może pozostać bez wyjścia. Matko Jasnogórska, która dana nam jesteś przez Opatrzność ku obronie narodu polskiego, przyjmij dzisiejszego wieczoru ten apel polskiej młodzieży wespół z Papieżem — Polakiem — i pomóż nam trwać w nadziei! * * * Cestochoviae, VI expleto saeculo ab insigni mariali sacrario Jasnagorensi condito.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. ((Wielki jest Pan i godzien wielkiej chwały w mieście naszego Boga. Święta Jego góra, wspaniałe wzniesienie, radością jest całej ziemi. Cośmy słyszeli, to zobaczyliśmy w mieście Pana Zastępów, w mieście naszego Boga; Bóg je umacnia na wieki)). 1 Tymi słowami psalmu dzisiejszej liturgii pragnę nade wszystko oddać chwałę Bogu Jedynemu. Ku chwale Boga Przedwiecznego: Ojca i Syna i Ducha Świętego, ku chwale Przenajświętszej Trójcy, Kościół w Polsce pod przewodem swych Pasterzy, w sposób uroczysty obchodzi ojczysty jubileusz związany z sześćsetleciem Jasnej Góry: sześć wieków na tej ((świętej górze B o g a » obecna jest Bogarodzica jako Matka i Królowa naszego Narodu poprzez swój łaskami słynący wizerunek. Oto przybywam w pielgrzymce, ażeby oddać chwałę Bogu Przed­ wiecznemu w tym narodowym sanktuarium mej Ojczyzny, w którym Pani Jasnogórska jako Służebnica Pańska sama oddaje Trójcy Prze­ najświętszej wszelką cześć i chwałę, wszelką miłość i wdzięczność, jakiej sama tu doznaje. 2. Dziękuję Bogu za to, że dane mi jest stanąć w progach jasnogór­ skiego sanktuarium, w owym przedziwnym «mieście naszego Boga)), gdzie — używając słów Poety — « dość stanąć pod progiem, odetchnąć dosyć, by odetchnąć Bogiem! » . 2 Dziękuję za to, że dane mi jest w dniu dzisiejszym sprawować Najświętszą * Die 19 m. Iunii a. 1983. 1 Ps 48 (47), 2-3. 9. 2 Cyprian Kamil Norwid, Próoy. eucharystyczną Ofiarę, która Acta Ioannis Pauli Pp. II 929 wieńczy całoroczną uroczystość dziękczynienia za sześć stuleci, przedłu­ żoną na rok obecny. Do tej uroczystości Kościół w Polsce przygotowy­ wał się w ciągu sześciu lat — podobnie jak przedtem do Tysiąclecia Chrztu w ciągu lat dziewięciu poprzez Wielką Nowennę. Witam serdecznie wszystkich zgromadzonych: Kardynałów, Arcy­ biskupów, Biskupów, Kapłanów, Rodziny zakonne męskie i żeńskie — wszystkich Pielgrzymów — Rodaków i Gości z zagranicy. Raduję się, że mogę wspólnie z Wami, drodzy Bracia i Siostry, jako Biskup Rzymu a zarazem syn tej polskiej ziemi, oddać chwałę Trójcy Przenaj­ świętszej, wielbiąc Bogarodzicę po sześciu wiekach na miejscu szcze­ gólnie przez Nią wybranym. ((Rozważamy, Boże, Twoją łaskawość we wnętrzu Twojej świą­ tyni. Jak imię Twe, Boże, tak i chwała Twoja sięga po krańce ziemi. Prawica Twoja pełna jest sprawiedliwości)).3 Przychodzimy, ażeby uwielbić sprawiedliwość Boga i Jego łaska­ wość, jaka objawiała się we wnętrzu tej świątyni, a równocześnie z tą pochwalną psalmodią liturgii serca nasze wyrywają się do Maryi, gdy powtarzamy: ((Tyś wielką chlubą naszego narodu)).4 3. Przedziwną tajemnicę jasnogórskiego sanktuarium liturgia od­ daje przede wszystkim czytając zapis Ewangelii Janowej o godach w Kanie Galilejskiej. Zapis ten mówi o obecności Matki Jezusa: «była tam Matka Jezusa)),5 i o zaproszeniu samego Jezusa oraz Jego uczniów. Rzecz bowiem dzieje się u początku nauczania Syna Maryi, u początku Jego publicznej działalności w Galilei. Wydarzenie ewangeliczne kojarzy się nam naprzód z samym Tysiąc­ leciem Chrztu. To poprzez owo wydarzenie z 966 roku, poprzez chrzest, u początku naszych dziejów, Jezus Chrystus został zaproszony do Ojczyzny, jakby do polskiej Kany. I zaproszona z nim przybyła od razu Matka Jego. Przybyła i była obecna wraz ze swym Synem, jak o tym mówią liczne świadectwa pierwszych wieków chrześcijaństwa w Polsce, a w szczególności pieśń Bogurodzica. W roku 1982/3 odsłania się w dziejach naszych jakby nowy kształt owego zaproszenia. Obraz jasnogórski przynosi z sobą nowy znak obec3 Ps 48 (47), 10-11. * Jdt 15, 9. 5 J 2, 1. Acta Apostolicae Sedis•'- Commentarium Officiale 930 ności Matki Jezusa. Rzec można, że i sam Chrystus zostaje w nowy sposób zaproszony w nasze dzieje. Zostaje zaproszony, aby okazywał swoją zbawczą moc tak, jak po raz pierwszy okazał w Kanie Galilejskiej. Zostaje zaproszony, aby synowie i córki polskiej ziemi znajdowali się w zasięgu zbawczej mocy Odkupiciela świata. W Kanie Galilejskiej Maryja mówi do sług weselnego przyjęcia: «Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie ) ) . 6 Począwszy od 1382 roku, staje Maryja wobec synów i córek tej ziemi, wobec całych pokoleń, i powtarza te same słowa. Na tej drodze Jasna Góra staje się szczególnym miejscem ewangelizacji. Słowo Dobrej No­ winy uzyskuje tutaj jakąś wyjątkową wyrazistość, a równocześnie zostaje jakby zapośredniczone przez Matkę. Jasna Góra wniosła w dzieje Kościoła na naszej ziemi i w całe nasze polskie chrześcijaństwo ów rys macierzyński, którego początki wiążą się z wydarzeniem Kany Gali­ lejskiej. 4. Cokolwiek wam powie, to czyńcie. A co nam mówi Chrystus? Czy nie przede wszystkim to, co znajdujemy w tak jędrnym streszcze­ niu w liście świętego Pawła do Galatów? (dzisiejsze drugie czytanie). ((Bóg zesłał swojego Syna, zrodzonego z niewiasty zrodzonego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo. Na dowód tego, że jesteście synami, Bóg wysłał do serc naszych Ducha Syna swego, który woła: "Abba, Ojcze". A zatem nie jesteś już niewolnikiem, lecz synem. Jeżeli zaś synem, to i dziedzicem z woli Bożej » . 7 To mówi nam Chrystus z pokolenia na pokolenie. Mówi poprzez wszystko, co czyni i czego naucza. Mówi przede wszystkim przez to, Kim jest. Jest Synem Bożym — i przychodzi nam dawać przybrane synostwo. Otrzymując w mocy Ducha Świętego godność synów Bożych, w mocy tegoż Ducha mówimy do Boga : « Ojcze ». Jako synowie Boga nie możemy być niewolnikami. Nasze synostwo Boże niesie w sobie dziedzictwo wolności. Chrystus obecny wraz ze swą Matką w polskiej Kanie stawia przed nami z pokolenia na pokolenie wielką sprawę wolności. Wolność jest dana człowiekowi od Boga jako miara jego godności. Jednakże jest mu ona równocześnie zadana. ((Wolność nie jest ulgą, lecz trudem wielkości)) 6 Tamże, w. 5. 7 Ga 4, 4-7. 931 Acta Ioannis Pauli Pp. II -— jak się wyraża poeta.8 Wolności bowiem może człowiek używać dobrze lub źle. Może przez nią budować lub niszczyć. Zawiera się w jasnogórskiej ewangelizacji wezwanie do dziedzictwa synów Bożych. Wezwanie do życia w wolności. Do czynienia dobrego użytku z wol­ ; ności. Do budowania a nie do niszczenia. Ta jasnogórska ewangelizacja do życia w wolności godnej synów Bożych ma swą długą, sześciowiekową historię. Maryja w Kanie Galilej­ skiej współpracuje ze swoim Synem. To samo dzieje się na Jasnej Górze. Iluż w ciągu tych sześciu wieków przeszło przez jasnogórskie sanktuarium pielgrzymów? Iluż tutaj się nawróciło, przechodząc od złego do dobrego użycia swojej wolności? Iluż odzyskało prawdziwą godność przybranych synów Bożych? Jak wiele o tym mogłaby po­ wiedzieć kaplica jasnogórskiego obrazu? Jak wiele mogłyby powiedzieć konfesjonały całej bazyliki? Ile mogłaby powiedzieć Droga Krzyżowa na wałach? — Olbrzymi rozdział historii ludzkich dusz! To jest też chyba najbardziej podstawowy wymiar jasnogórskiego sześćsetlecia. Pozostał on i nadal pozostaje w żywych ludziach, synach i córkach tej ziemi, gdy do ich serc Bóg zsyła Ducha Syna swego tak, że w całej wewnętrznej prawdzie mogą wołać : ((Abba !• Ojcze ! » . 5. Jednakże jasnogórska ewangelizacja wolności ma jeszcze inny wymiar. Jest to wymiar wolności Narodu, wymiar wolnej Ojczyzny, której przywrócona została godność suwerennego państwa. Naród jest prawdziwie wolny, gdy może kształtować się jako wspólnota określona przez jedność kultury, języka, historii. Państwo jest istotnie suwerenne, jeśli rządzi społeczeństwem i zarazem służy dobru wspólnemu spo­ łeczeństwa i jeśli pozwala Narodowi realizować właściwą mu podmio­ towość, właściwą mu tożsamość. To pociąga za sobą między innymi stwarzanie odpowiednich warunków rozwoju w zakresie kultury, eko­ nomii i innych dziedzin życia społecznej wspólnoty. Suwerenność pań­ stwa jest głęboko związana z jego zdolnością promowania wolności Na­ rodu, czyli stwarzania warunków, które mu pozwolą wyrazić całą swoją własną tożsamość historyczną i kulturalną, to znaczy pozwolą mu być suwerennym poprzez państwo. Te elementarne prawdy porządku moralnego przełamują się w spo­ sób dramatyczny na przestrzeni owych stuleci, w ciągu których jas­ nogórski wizerunek świadczył o szczególnej obecności Bogarodzicy w dziejach naszego Narodu. 8 Leopold Staff, Oto twa pieśń. 932 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 6. Początek tej obecności łączy się z okresem przejścia od czasów piastowskich do jagiellońskich. Można powiedzieć, że początek ten wyprzedza najpomyślniejszy okres naszych dziejów: złoty wiek. Dzisiaj pragniemy również podziękować za te stulecia wielkiego roz­ kwitu i pomyślności. Doświadczenie historyczne wskazuje jednakże na to, że Maryja jest nam dana w swym jasnogórskim obrazie przede wszystkim na czasy trudne. Zapowiedzią tych czasów stał się w X V I I wieku okres ((Potopu)) (tak dobrze nam znany z powieści Sienkiewicza). Od czasu, gdy Jasna Góra oparła się naporowi Szwedów, gdy w ślad za tym cała Ojczyzna uwolniła się od najeźdźców, datuje się szczególny związek jasnogór­ skiego sanktuarium z coraz trudniejszymi dziejami Narodu. Boga Rodzica zostaje ogłoszona na podstawie ślubów Jana Kazimierza Kró­ lową Korony Polskiej. Świętem Królowej Polski, Tej, która została ((dana ku obronie narodu polskiego)), stanie się z biegiem czasu dzień 3 maja związany z pamiątką Konstytucji 3 maja. Konstytucja ta świadczy niezbicie o woli zachowania niepodległego bytu Ojczyzny przez zadekretowanie odpowiednich reform. Niestety, prawie nazajutrz po ogłoszeniu tej Konstytucji, Polska została tego niepodległego bytu pozbawiona, ulegając przemocy z trzech stron równocześnie. W ten sposób pogwałcone zostało podstawowe prawo narodu: prawo porządku moralnego. Podczas poprzedniej pielgrzymki do Ojczyzny w 1979 roku, powie­ działem na Jasnej Górze : że tutaj zawsze byliśmy wolni. Trudno inaczej wyrazić to, czym stał się obraz Królowej Polski dla wszystkich Polaków w czasie, kiedy ich Ojczyzna została wymazana z mapy Europy jako niepodległe państwo. Tak. Tu, na Jasnej Górze, gdzie mieszkała Kró­ lowa Polski, w jakiś sposób zawsze byliśmy wolni. O Jasną Górę też opierała się nadzieja Narodu oraz wytrwałe dążenie do odzyskania niepodległości, wyrażane w tych słowach: ((Przed Twe ołtarze zanosim błaganie — Ojczyznę wolną racz nam wrócić, P a n i e ! » . Tutaj też nauczyliśmy się tej podstawowej prawdy o wolności narodu: naród ginie, gdy znieprawia swojego ducha — naród rośnie, gdy duch jego coraz bardziej się oczyszcza; tego żadne siły zewnętrzne nie zdołają zniszczyć! 7. Tysiąclecie Chrztu Polski obchodziliśmy wówczas, gdy — od 1918 roku — Polska jako państwo znalazła się ponownie na mapie Europy; Acta Ioannis Pauli Pp. II 933- obchodziliśmy je po straszliwym doświadczeniu drugiej wojny świa­ towej i okupacji. Jubileusz 600-lecia obrazu jasnogórskiego jest jakby nieodzownym dopowiedzeniem do tamtego Tysiąclecia. Dopowiedzeniem wielkiej sprawy — sprawy istotnej dla dziejów ludzi i dziejów Narodu. Tej sprawie na imię: Królowa Polski. Tej sprawie na imię : Matka. Mamy bardzo trudne położenie geopolityczne. Mamy bardzo trudne dzieje zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Bolesne doświad­ czenia historii wyostrzyły naszą wrażliwość w zakresie podstawowych* praw człowieka i praw narodu: zwłaszcza prawa do wolności, do suwe­ rennego bytu, do poszanowania wolności sumienia i religii, praw ludz­ kiej pracy ... Mamy też różne ludzkie słabości, wady, i grzechy, i to grze­ chy ciężkie, o których stale musimy pamiętać — i stale z nich się wyzwalać... * Ale — drodzy Bracia i Siostry, umiłowani Rodacy, wśród tego' wszystkiego mamy na Jasnej Górze Matkę. Jest to Matka troskliwa, tak jak w Kanie Galilejskiej. • Jest to Matka wymagająca, — tak jak każda dobra matka jest wymagająca. r— Jest to jednak równocześnie Matka wspomagająca: w tym się wyraża potęga Jej Macierzyńskiego Serca. — Jest to wreszcie Matka Chrystusa — tego Chrystusa, który (wedle słów św. Pawła) mówi stale wszystkim ludziom i wszystkim ludom: ((nie jesteś już niewolnikiem, lecz synem. Jeżeli zaś synem, to i dziedzicem z woli Bożej » . 9 8. Tego Chrystusa pragniemy wedle słów dzisiejszej Ewangelii zaprosić w dalszy ciąg dziejów naszej Ojczyzny, tak jak został za­ proszony wraz ze swą Matką do Kany Galilejskiej. To właśnie oznacza nasz ojczysty Jubileusz Jasnogórski. Jest on czasem dziękczynienia, a równocześnie czasem zaproszenia. Tak się składa, że ten nasz ojczysty Jasnogórski Jubileusz spotyka się w Kościele powszechnym z jubileuszem Roku Odkupienia. Nawią­ zujemy poprzez 1950 lat do Odkupienia świata dokonanego na krzyżu, patrząc zarazem w kierunku daty, która ma zakończyć drugie tysiąclecie po Chrystusie w dziejach ludzkości, a otworzyć trzecie. I otóż, w takim kontekście historycznym pragniemy zaprosić Chrys­ tusa przez Maryję Jasnogórską w naszą przyszłość. Przede wszystkim 9 Ga 4, 7. 61 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 934 w tę najbliższą przyszłość, która już mieści się w granicach obecnego pokolenia ludzi i Narodu. A zarazem w przyszłość coraz dalszą wedle woli i wyroków Wszechmogącego Boga. Mówimy do Chrystusa przez Maryję: bądź z nami w każdy czas! I to zaproszenie składamy tu, na Jasnej Górze. 9. Obejmujemy wzrokiem i sercem całe to sanktuarium: Jasną Górę — naszą polską Kanę Galilejską. Myślimy o naszej przyszłości. A przyszłość zaczyna się dziś. Dziś jesteśmy tutaj zgromadzeni: w Roku Pańskim 1983. Dziś patrzymy w Twoje oczy, o Matko! O Maryjo, któraś wiedziała w Kanie Galilejskiej, że wina nie mają.10 O Maryjo! Przecież Ty wiesz o wszystkim, czego nam brak! 0 wszystkim, co nas boli. Ty znasz nasze cierpienia, nasze przewinienia 1 nasze dążenia. Ty wiesz, co nurtuje serca Narodu oddanego Tobie na Tysiąclecie «w macierzyńską niewolę miłości...)). Powiedz Synowi! Powiedz Synowi o naszym trudnym ((dziś)). Powiedz o naszym trudnym ((dziś » temu Chrystusowi, którego przyszliśmy zaprosić w całą naszą przyszłość. Ta przyszłość zaczyna się ((dziś » — i zależy od tego, jakie będzie nasze « d z i ś » . W Kanie Galilejskiej, gdy zabrakło wina, rzekłaś do sług, wskazując na Chrystusa: ((Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie)). 1 1 Wypowiedz te słowa i do nas! Wypowiadaj je wciąż! Wypowiadaj je niestrudzenie! O Matko Chrystusa, który jest Panem przyszłego wieku... Ty spraw — abyśmy w tym naszym trudnym ((dziś)), Twojego Syna słuchali. Żebyśmy Go słuchali dzień po dniu. I uczynek po uczynku. Żebyśmy Go słuchali także wówczas, gdy wypowiada rzeczy trudne i wymagające. Do kogóż pójdziemy? On ma słowa życia wiecznego! 1 2 Ewangelia jest radością trudu — i jest równocześnie trudem radości, trudem zbawienia. O Matko! O Matko! Pomóż nam przejść z Ewangelią w sercu poprzez nasze trudne « d z i ś » w tę przyszłość, w którą zaprosiliśmy 2, 3. 10 Por. / 11 / 2, 5. 12 Por. J 6, 68. 935 Acta Ioannis Pauli Pp. II Chrystusa. Pomóż nam przejść poprzez nasze trudne ((dziś)) w :tę przyszłość, w którą zaprosiliśmy Chrystusa, Księcia Pokoju! 10. Jeszcze raz obejmujemy wrokiem i sercem nasze jasnogórskie sanktuarium. Wsłuchujemy się w słowa psalmu dzisiejszej liturgii: ((Obejdźcie dokoła Syjon, policzcie jego wieże... By powiedzieć przyszłym pokoleniom, że Bóg jest naszym Bogiem na wieki)). 1 3 Amen. * * * Cestochoviae, occasione oblata coronationis quattuor Imaginum Beatae Mariae Virginis.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. ((Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca)). 1 Pragnę nawiązać do tych słów z Łukaszowej Ewangelii zwiasto­ wania, w momencie, gdy dane mi jest dokonać liturgicznego aktu koro­ nacji obrazów Matki Bożej: — z Lubaczowa; — z Brdowa; — ze Stoczka Warmińskiego; — z Zielenic. Dokonuję tego aktu na Jasnej Górze w dniu, w którym wraz z synami i córkami umiłowanego mojego Narodu składamy dziękczy­ nienie za sześćset lat obecności Bogarodzicy w naszych dziejach. Akt liturgicznej koronacji wymienionych czterech obrazów pragnę w szcze­ gólny sposób włączyć do tego ojczystego jubileuszu. Koronacja jest związana z godnością królewską. Dlatego też odwołuję się do słów zwiastowania, które mówią o królewskiej godności Chrystusa. Z Kró­ lestwem Syna związane jest królowanie Jego Matki. Koronując aktem liturgicznym obrazy lub rzeźby, naprzód wkładamy koronę na głowę Syna, Chrystusa, a potem Maryi. 2. W słowach zwiastowania godność królewska Chrystusa wyrażona jest w sposób mesjański. 13 Ps 48 (47), 13-15. * Die 19 m. Iunii a. 1983. 1 Łk 1, 32-33. To właśnie z królewskiego rodu Dawida Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 936 miał się narodzić Ten, którego Bóg pośle jako Pomazańca czyli Mesjasza dla zbawienia swojego ludu. Ten, który przychodzi namaszczony Duchem Świętym i mocą, Kiedy Jezus z Nazaretu objawiał swą moc mesjańska, czyniąc cuda i znaki wielkie między ludem, lud chciał Go uczynić królem. Jednakże Chrystus odsuwał się zawsze od zwolenników Jego ziem­ skiego królowania. A kiedy w czasie sądu — pod wpływem oskarżeń wrogów Jezusa — zapyta Go P i ł a t : « Czy Ty jesteś królem? » , 2 Chrystus odpowie: «Królestwo moje nie jest z tego świata. Gdyby królestwo moje było z tego świata, słudzy moi biliby się, abym nie został wydany Żydom)). 3 Piłat słyszy w tej odpowiedzi stwierdzenie, że Jezus z Naza­ retu nie jest królem «z tego świata)), a jednak mówi o swoim ((kró­ lestwie)). I dlatego pyta powtórnie: Toś Ty jest królem? Odpowiada Chrystus: Ty powiadasz, że Ja jestem królem. Jam się na to narodził i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, który jest z prawdy, słucha głosu mego.4 Tak więc w znaczeniu doczesnym Chrystus nie przyjął na swą głowę żadnej korony. Przyjął tylko koronę z cierni, którą wtłoczono na Jego głowę, aby ośmieszyć ((króla żydowskiego)). I z tą cierniową koroną na swej głowie Jezus z Nazaretu oddał duszę swoją w ręce Ojca na Kalwarii. Ukrzyżowany Król. Bo przecież jeszcze nad głową Jego wypisano tytuł Jego winy: « Jezus Nazarejczyk, król żydowski)). 5 W taki sposób wypełniła się zapowiedź zwiastowania. Stolicą Dawida stał się dla Mesjasza krzyż na Kalwarii. Ale właśnie w tym uniżeniu ukrzyżowanego Króla nabierają pełnego znaczenia słowa: •(( Jego panowaniu nie będzie końca'». W zmartwychwstaniu Ukrzyżo­ wany potwierdził, że jest Panem życia i śmierci. Panem, któremu w tajemnicy Odkupienia został oddany każdy człowiek. Panem, który ogarnia wszelki czas ludzkiego bytowania na ziemi, wprowadzając je do wieczności: ((Jego panowaniu nie będzie końca ». 3. Kiedy w liturgicznym akcie koronacji obrazów, wkładamy koronę na głowę Jezusa — Jezusa jako Syna Maryi, na Jej rękach — mamy przed oczyma tę ewangeliczną prawdę o królowaniu Chrystusa. 2 J 18, 33. 3 Tamże, w. 36. 4 Por. tamże, w. 37. 5 J 19, 19. Acta Ioannis Pauli Pp. II 937 A w zjednoczeniu z prawdą o królowaniu Ghrystusa wyłania się przed oczyma naszej wiary również prawda o królowaniu Maryi. Matka Mesjasza od chwili zwiastowania miała najszczególniejszy udział w tym królestwie, które stało się posłannictwem Jej Syna. Kiedy stała pod krzyżem, sercem przyjmowała na swoje skronie Jego cierniową koronę. Jak nikt inny, Ona, Matka, uczestniczyła w ofierze swojego Syna —• w ofierze naszego Odkupienia. Uczestniczyła po macierzyńsku. I Chrystus ten macierzyński udział w Jego Ofierze odkupieńczej potwier­ dził, oddając Maryi swego ucznia Jana za syna: oto syn Twój — a w jego osobie oddając każdego człowieka, bo każdy jest objęty miłościwą mocą Odkupienia. Tak więc owo królowanie Maryi, któremu dajemy wyraz wkładając aktem liturgicznym koronę na Jej skronie, ma swój decydujący początek w zjednoczeniu Matki z krzyżem i śmiercią Syna. Zjednoczona z Mm w wyniszczeniu, zostaje również zjednoczona w uwielbieniu, które objawia się naprzód przez zmartwychwstanie. Wiemy, że Bogarodzica uczestniczy w zmartwychwstaniu Chrystusa przez swoje wniebowzięcie. Wniebowzięta, uczestniczy też w owym panowaniu, o jakim usłyszała w chwili zwiastowania: « Jego panowa­ niu nie będzie końca ». Uczestniczy na prawach Matki — i uczestniczy po macierzyńsku. Kiedy wkładamy koronę na skronie Matki Chrystusa w koronowanym obrazie, pragniemy wyrazić wiarę w to przedziwne uczestnictwo Maryi w królowaniu Jej Syna. 4. Jego królestwo — i Jej królowanie — nie jest z tego świata. A jednak zakorzeniło się w dziejach człowieka, w dziejach całego rodzaju ludzkiego — naprzód przez to, że Syn Boży, współistotny Ojcu, stał się człowiekiem za sprawą Ducha Świętego w łonie Maryi. Ostatecznie zaś owo królestwo zakorzeniło się w dziejach ludzkości przez krzyż, przy którym trwała Bogarodzica jako « Socia Redempto­ r i s » , I w tym zakorzenieniu owo królestwo trwa. Trwa na ziemi. Trwa w różnych miejscach ziemi. Różne ludzkie wspólnoty doświadczają macierzyńskiego królowania Maryi, które przybliża w nich królestwo Chrystusa. Owo doświadczenie łączy się z miejscami, świątyniami, obra­ zami. Gdy we wspólnocie Ludu Bożego owo doświadczenie królowania Maryi nabierze przez wiarę pokoleń szczególnej dojrzałości, wówczas rodzi się pragnienie wyrażenia tego aktem liturgicznym. I Kościół, po stwierdzeniu słuszności tego pragnienia, dokonuje aktu koronacji. Raduję się z tego, że dziś dane mi będzie dokonać na Jasnej Górze takiego właśnie aktu. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 938 5. Mam włożyć papieskie korony ńa skronie Jezusa i Maryi w obrazie z Lubaczowa. Serdecznie pozdrawiam Biskupa Mariana Rechowieża, Administratora Apostolskiego w Lubaczowie — wraz z Kapitułą, Duchowieństwem i Zakonami męskimi i żeńskimi. Pozdrawiam wszyst­ kich pielgrzymów z tej Archidiecezji, której początki sięgają czasów Kazimierza Wielkiego. Z najwyższym wzruszeniem ozdabiam papieskimi koronami ten wize­ runek, który był świadkiem ślubów Jana Kazimierza w katedrze lwow­ skiej w 1656 r., wizerunek, przed którym Bogarodzica została po raz pierwszy nazwana Królową Korony Polskiej, a Naród nasz zobowiązał się do ((nowego i gorliwego poświęcenia się na służbę » swej « Najmiłosierniejszej Królowej » . 6 6. Mam również włożyć papieskie korony na skronie Jezusa i Maryi w obrazie z Brdowa w Diecezji Włocławskiej. Ma to szczególną wymowę podczas pielgrzymki, jaką dane mi jest odbyć do Ojczyzny po kano­ nizacji świętego Maksymiliana Kolbego. Wszak ten pierwszy polski święty drugiego tysiąclecia urodził się w Zduńskiej Woli, właśnie w Diecezji Włocławskiej. Niech koronacja dzisiejsza stanie się wyrazem tej nadzwyczajnej czci i miłości, jaką darzył On Niepokalaną. Ale czy można tylko o nim jednym wspomnieć, mówiąc o Diecezji, która największą chyba pośród diecezji polskich złożyła hekatombę ofiar spośród swoich kapłanów ze Sługą Bożym Biskupem Michałem Kozalem na czele. Skądinąd zaś — przecież to właśnie z tej Diecezji przyszedł na stolicę lubelską, a potem prymasowską, niezapomniany Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia. Serdecznie więc pozdrawiam Biskupa Jana Zarębę, Pasterza Die­ cezji, Biskupów pomocniczych, Kapitułę, Duchowieństwo diecezjalne i zakonne: siostry i braci. Pozdrawiam wszystkich pielgrzymów z Die­ cezji Włocławskiej, a przede wszystkim z sanktuarium w Brdowie. Spełniając koronacyjną posługę, raduję się wspólnie z Wami maryjną radością. 7. Mam z kolei włożyć papieskie korony na skronie Jezusa i Maryi w obrazie z sanktuarium w Stoczku, Diecezji Warmińskiej. Tym aktem wyrażam dziękczynienie Matce Pokoju za trzysta lat z górą opieki nad Świętą Warmią, która na przestrzeni dziejów i zmiennych losów historii dochowała wierności Chrystusowi i Jego Kościołowi. 6 Por. « Śluby Jana Kazimierza». 939 Acta Joannis Pauli Pp. II Stoczek Warmiński znany jest nam również jako miejsce uwięzie­ nia Kardynała Stefana Wyszyńskiego w latach 1953-1954. Tam właśnie Prymas Tysiąclecia ułożył ((Akt osobistego oddania się Matce Naj­ świętszej » i tam też dokonał tego oddania w dniu 8 grudnia 1953 roku. Serdecznie pozdrawiam Pasterza Diecezji, Biskupa Jana Obłąka, Biskupów pomocniczych: Juliana i Wojciecha, Kapituły: katedralna i kolegiacką, Seminarium Diecezjalne ((Hosianum», tak mocno zwią­ zane ze świetlaną postacią Sługi Bożego Kardynała Stanisława Hozjusza; pozdrawiam Kapłanów, Rodziny zakonne męskie i żeńskie i wszystkich Pielgrzymów. W Was pozdrawiam cały Kościół Warmiński. W tym uroczystym momencie pragnę również wspomnieć całe pokole­ nia biskupów i kapłanów, którzy w przeszłości budowali ten Kościół na fundamencie wiary i miłości. W sposób szczególny przywołuję na pamięć tych, którzy w okresie po drugiej wojnie światowej, nie bacząc na trudności, nieśli tam posługę duszpasterską. Wszystkich Was zawierzam Matce Pokoju. 8. Mam wreszcie włożyć papieskie korony na skronie Jezusa i Maryi w obrazie z sanktuarium w Zielenicach, Diecezji Kieleckiej. Tym aktem liturgicznym pragnę równocześnie wyrazić dziękczy­ nienie Trójcy Przenajświętszej, Odkupicielowi naszemu i Jego Matce za sto lat istnienia Diecezji Kieleckiej. Pozdrawiając serdecznie Pasterza Diecezji Biskupa Stanisława Szymeckiego oraz obu Biskupów pomocniczych, pragnę równocześnie wspomnieć wszystkich Pasterzy Diecezji Kieleckiej na przestrzeni stu lat aż do niedawno zmarłego Biskupa Jana Jaroszewicza. Pozdrawiam Kapituły: Kielecką i Wiślicką, Seminarium Duchowne. Pozdrawiam Kapłanów diecezjalnych oraz Rodziny zakonne męskie i żeń­ skie. Równocześnie zaś wspominam wszystkie pokolenia duchowieństwa, które w ciągu tych stu lat pełniły ewangeliczną posługę wśród Ludu Bożego w Kościele Kieleckim. Pozdrawiając zaś wszystkich przybyłych na dzisiejszą uroczystość Pielgrzymów, Braci i Siostry, wspominam równocześnie te pokolenia diecezjan, które w ciągu minionych stu lat stanowiły żywą wspólnotę Ludu Bożego Waszej Diecezji. W tej wspólnocie urzeczywistniało się królestwo krzyża i Odkupienia Chrystusowego — i odżywała stale nadzieja życia przyszłego związana z Chrystusowym zmartwychwsta­ niem. W tej wspólnocie stale była wśród Was Matka Chrystusa. Dziś Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 940 pragniemy uwieńczyć tę Jej macierzyńską obecność wraz z Synem, koronując zieleniecki obraz Bogarodzicy. Mech Maryja będzie z Wami przez dalsze lata i pokolenia, przy­ bliżając Wam Chrystusa i Jego królestwo: królestwo łaski i prawdy, królestwo wiary, nadziei i miłości, królestwo życia wiecznego* * * * Cestochoviae, ad Polonos episcopos in Jasnagorensi coenobio congre­ gatos.* Drodzy moi Bracia w biskupstwie: Kardynale-Prymasie, Kardynale-Metropolito Krakowski, Księża Metropolici, Arcybiskupi i Biskupi, Członkowie Konferencji Episkopatu Polski! 1. Pierwsze moje kroki podczas tegorocznej pielgrzymki skierowałem do katedry warszawskiej, do grobu śp. kardynała Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia. Pierwszą Mszę świętą odprawiłem za Niego, polecając Bogu jego duszę nieśmiertelną, a zarazem dziękując ża przeszło trzydzieści lat biskupiego i prymasowskiego posługiwania Kościołowi W Polsce. Trudno wręcz wyrazić doniosłość tego posługiwania — nie tylko ze względu na Polskę, ale także ze względu na Kościół powszechny. Pisząc z rzymskiego szpitala ((Gemelli)) mój list po śmierci Księdza Prymasa, wyraziłem się między innymi następująco: ((...oddaliśmy Bogu Samemu Tego, który do Boga nade wszystko należał — nam zaś był dany jako pasterz i pierwszy w Polsce Biskup ku głębokiemu zbudowaniu. Stał się za naszych czasów, w ciągu trzy­ dziestolecia swego pasterzowania, autentycznym świadkiem Chrystusa wśród ludzi, stał się nauczycielem i wychowawcą w duchu całej prawdy o< człowieku — ucząc zaś i pasterzując, starał się na podobieństwo Chrystusa i Jego Matki służyć ludziom i Narodowi, których Bobry Bóg postawił na drodze Jego posłannictwa. Jako nieustraszony rzecznik godności człowieka oraz jego nienaruszalnych praw w życiu osobistym, rodzinnym, społecznym i narodowym, stał się zmarły Prymas szczegól­ nym przykładem żywej miłości Ojczyzny i musi być policzony jako jeden z największych mężów w jej dziejach )).* * Die 19 m. Iunii a. 1983. 1 7 lipca 1981 r. Acta Ioannis Pauli Pp. II 941 2. Kiedy po raz pierwszy byłem w Polsce jako Papież, Kardynał Wyszyński zaprosił mnie na Jasnogórski Jubileusz. Myślę, że — czu­ wając przy tronie Królowej Polski — przyczynił się swą modlitwą do tego, że ta druga pielgrzymka, mimo tak wielkich trudności, może się odbyć. Pragnę w gronie Konferencji Episkopatu Polski złożyć raz jeszcze pośmiertny hołd pamięci wielkiego Prymasa, któremu Kościół i Pol­ ska — i my wszyscy: ja w szczególności — tak wiele zawdzięczamy. Pragnę, wspominając Prymasa, przypomnieć równocześnie tych wszystkich Członków Konferencji Episkopatu Polski, których Ojciec Przedwieczny raczył odwołać do Siebie od czasu ostatniej mojej obec­ ności w Ojczyźnie. Biskupi ordynariusze: obok Kardynała Wyszyńskiego, Biskup cheł­ miński, Bernard Czapliński; Piotr Gołębiowski, Administrator Apo­ stolski diecezji sandomierskiej, którego ja zawsze uważałem — i pro­ siłem, żeby siebie też uważał — za Biskupa sandomierskiego; Jan Ja­ roszewicz, Biskup kielecki; Mikołaj Sasinowski, Biskup łomżyński. Biskupi pomocniczy: Edmund Ilcewicz w Lublinie; Aleksander Mo­ ścicki w Łomży; Józef Kazimierz Kluz w Gdańsku; Wacław Majewski w Warszawie; Stanisław Jakiel w Przemyślu. Polecamy Miłosierdziu Bożemu stale duszę zmarłego Prymasa i wszystkich zmarłych Braci w biskupstwie. 3. Pozwólcie teraz, czcigodni i drodzy Bracia, że się zwrócimy do wszystkich, których Wieczny Pasterz powołał na miejsce tych, co odeszli. Zwracam się tutaj na pierwszym miejscu do Kardynała Józefa Glempa, następcy na stolicy prymasowskiej. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że wraz z wielką godnością spoczął na Twoich barkach, Drogi Księże Prymasie, ogromny ciężar. Wszyscy w jakiś sposób czujemy ten ciężar, zwłaszcza wobec rozwoju wydarzeń w Ojczyźnie. Wobec tej sytuacji szczególne znaczenie posiada kolegialna jedność Konferencji Episkopatu, która — o ile jest wsparciem dla każdego Biskupa — to w szczególności dla Prymasa. Na przestrzeni czterech lat, od czasu ostatniego mojego pobytu. Epi­ skopat wzbogacił się o nowe nazwiska. Pragnę powitać, według czasu nominacji, wszystkich nowych Biskupów. Pragnę to uczynić, pozdra­ wiając zarazem « starych druhów », z którymi jeszcze przed kilku laty zasiadaliśmy wspólnie w gronie Konferencji Episkopatu. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 942- 4. I tak, obok nowego Arcybiskupa gnieźnieńskiego i warszawskiego — witam nowego Biskupa chełmińskiego, Mariana Przykuckiego; Bi­ skupa sandomiersko-radomskiego, Edwarda Materskiego; Biskupa kie­ leckiego, Stanisława Szymeckiego; Biskupa warmińskiego, Jana Obłąka; Biskupa łomżyńskiego, Juliusza Paetza. Witam również wszystkich nowych Biskupów pomocniczych: w Łodzi, w Szczecinie-Kamieniu, w Poznaniu, w Katowicach, w Opolu, we Włocławku, w Gnieźnie, w Warszawie, w Pelplinie, w Olsztynie, w Lublinie, w Kielcach, w Łomży, w Gdańsku. Przepraszam, że nie wymieniam nazwisk — ale za to mam prośbę, ażeby Księża Biskupi zechcieli mi się przedstawić, bo już zaczynam nie poznawać ... Jeszcze za poprzedniej mojej bytności to nie miało miejsca; tym razem już zaczynam nie poznawać ... Po prostu przywitamy się osobiście po zakończeniu tego przemó­ wienia — iw ten sposób będę mógł poznać nowych Księży Biskupów. Episkopat Polski liczy w tej chwili 85 biskupów. Przypuszczam, że to jest dziejowy rekord. Pragnę dodać, że w tym samym czasie został podniesiony do godności arcybiskupa tytularnego Sekretarz Episko­ patu, Ks. Bronisław Dąbrowski. Równocześnie w Rzymie godność arcy­ biskupią uzyskał Ks. Andrzej Maria Deskur, Przewodniczący Papie­ skiej Komisji Środków Społecznego Przekazu, zaś Ks. Zenon Grocholewski, Sekretarz Sygnatury Apostolskiej — godność biskupią. Ci ostatni nie są członkami Episkopatu Polski, ale są Polakami. 5. Bardzo serdecznie dziękuję Episkopatowi Polski za zaproszenie na Jubileusz Jasnogórski. Cieszę się, że razem ze mną mogą w dzisiejszym spotkaniu uczest­ niczyć moi rzymscy współpracownicy: Kardynał Agóstino Casaroli, Sekretarz Stanu; Arcybiskup Martinez Somalo, Substytut; Biskup Jacques Martin, Prefekt Domu Papieskiego; Arcybiskup Luigi Poggi, Nuncjusz do specjalnych poruczeń, oraz pozostali, obecni tu, uczestnicy mojej pielgrzymki. Przygotowanie do odwiedzin papieskich pochłonęło wiele wysiłków ze strony różnych czynników. Wyraziłem już podziękowanie pod adre­ sem czynników rządowych. Pragnę w tym miejscu szczególnie podzię­ kować Episkopatowi i stronie kościelnej. Przede wszystkim Centralnej Kościelnej Komisji Organizacyjnej, Klasztornemu Komitetowi na Ja­ snej Górze, Diecezjalnym Komitetom oraz ich sekcjom: duszpasterskiej, liturgicznej, organizacyjno-technicznej, budowlanej, opieki nad piel- Acta Ioannis Pauli Pp. II 943 grzymami, koordynacyjnej, bezpieczeństwa i porządku, służby zdrowia, zaopatrzenia. Słowa podziękowania kieruję również pod adresem Biura Prasowego Episkopatu i całej służby informacji i dokumentacji. Daruj­ cie, jeśli kogoś pominąłem. Dziękuję wszystkim z całego serca. Dzię­ kuję za cały trud organizacyjny, włożony w przygotowanie do piel­ grzymki. Nade wszystko jednak dziękuję za przygotowanie duszpaster­ skie. To przygotowanie wyraziło się w następującym haśle: « D a r życia, dar życia godnego, dar życia nadprzyrodzonego)). — Dar życia — obejmujący obronę nienarodzonych i religijną atmo­ sferę w rodzinie. — Dar godnego życia — czyli trzeźwość, czystość, przeciwstawie­ nie się rosnącej pornografii oraz uwrażliwienie na zagrożenie narkoma­ nią, kultura życia na co dzień i prawda w życiu codziennym. — Dar chrześcijańskiego życia — a więc modlitwa, zwłaszcza ro­ dzinna, udział we Mszy świętej niedzielnej, Sakramenty święte, ze szcze­ gólnym uwzględnieniem Sakramentu Pokuty, dzieła miłosierdzia.2 Nigdzie indziej Bóg nie uobecnia się we właściwym sobie działaniu wobec człowieka tak radykalnie i nigdzie indziej nie ujawnia się wobec człowieka tak namacalnie, jak w swoim stwórczym działaniu, czyli jako Dawca daru życia ludzkiego. Stąd stosunek do daru życia jest wykład­ nikiem i podstawowym sprawdzianem autentycznego stosunku człowie­ ka do Boga i do człowieka, czyli wykładnikiem i sprawdzianem autentycz­ nej religijności i moralności. Bracia moi! Pragnieniem najgorętszym mego serca jest, ażeby moje obecne nawiedzenie w Ojczyźnie posłużyło do urzeczywistnienia tych wszystkich celów, jakim daliście wyraz w przygotowaniu. Dotyczą one spraw podstawowych dla życia Narodu, dla jego moralności, dla jego przyszłości. Tak bardzo, tak gorąco o to się modlę razem z W a m i ! 6. Stale śledzę wysiłki, podejmowane przez Episkopat Polski, dla wypełnienia ewangelicznej misji Kościoła. Misję tę wypełniacie na oczach całego społeczeństwa w Polsce, a równocześnie na oczach świata. Wydarzenia bowiem ostatnich lat skoncentrowały na Kościele w Polsce uwagę szerokiej opinii. Długie doświadczenia dziejowe, zwłaszcza doświadczenia ostatnich stuleci, a jeszcze bardziej może — ostatnich dziesięcioleci, przema2 Instrukcja duszpasterska Episkopatu Polski z dnia 5.II.1983 r. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 944 wiają za tym, że Kościół w Polsce pozostaje w głębokiej więzi z Na­ rodem. Jest to więź ewangeliczna i duszpasterska. Pozostaje ona na tej samej linii, na której cały Kościół współczesny pragnie być — w du­ chu Ewangelii i Vaticanum II — «Kościołem ubogich», nie zamy­ kając się przez to bynajmniej w stosunku do nikogo, w stosunku do żadnej grupy społecznej ani do żadnego człowieka. ((Człowiek bowiem jest pierwszą i podstawową drogą Kościoła)), jak się wyraziłem w en­ cyklice ((Redemptor hominis ) ) . 3 ((Kościół ubogich » oznacza różne na globie ziemskim zaangażowa­ nia na rzecz człowieka, jego duchowych i materialnych potrzeb, jego podstawowych i niezbywalnych praw. Te zaangażowania odpowiadają różnym sytuacjom. W różnych bowiem sytuacjach — o różne potrzeby i różne prawa człowieka chodzi przede wszystkim. W konkretnym wy­ padku zaangażowanie Kościoła musi odpowiadać naszej polskiej sy­ tuacji. Zaangażowanie to należy do programu ewangelizacji, jak na ten te­ mat wypowiedział się Paweł VI w wyniku Synodu Biskupów z 1974 roku poprzez adhortację «Evangelii nuntiandi)). Oto jego słowa: ((...Ewangelizacja nie byłaby pełna, gdyby się nie brało pod uwagę wzajemnego odniesienia, jakie ciągle zachodzi między Ewangelią a kon­ kretnym, osobistym i społecznym życiem człowieka. Dlatego ewan­ gelizacja domaga się jasnego, dostosowanego do różnych warunków życia i stale realizowanego przepowiadania na temat praw i obowiązków każdej osoby ludzkiej, na temat życia rodzinnego, bez którego nie ma rozwoju jednostki, życia zbiorowego w społeczeństwie, życia międzyna­ rodowego, na temat pokoju, sprawiedliwości i postępu;... Pomiędzy ewangelizacją i promocją ludzką, czyli rozwojem i wyzwoleniem, za­ chodzą głębokie więzy: więzy natury antropologicznej, jako że czło­ wiek, któremu przepowiadana jest Ewangelia, nie jest bytem abstrak­ cyjnym, ale osobą uwikłaną w sprawy społeczne i gospodarcze; także więzy natury teologicznej: planu stworzenia nie można bowiem od­ dzielić od planu odkupienia, które dosięga spraw bardzo konkretnych, jak zwalczanie krzywdy i zaprowadzanie sprawiedliwości oraz więzy natury najbardziej ewangelicznej, czyli porządek miłości, bo jak można głosić nowe przykazanie bez popierania w sprawiedliwości i pokoju, prawdziwego i braterskiego postępu człowieka?)). 4 3 N . 14. 4 Nn. 29. 31. Acta Ioannis Pauli Pp. II 945 7. Pilnie śledziłem na przestrzeni ostatnich lat i miesięcy wypo­ wiedzi Konferencji Episkopatu, w szczególności komunikaty z posiedzeń plenarnych. Do niektórych fragmentów tych wypowiedzi nawiązywa­ łem w moim słowie do Polaków w czasie środowych audiencji gene­ ralnych oraz przy innych sposobnościach. Wydawało mi się również, że komunikaty z Konferencji Episkopatu zaspokajały tak bardzo rozbu­ dzoną w społeczeństwie potrzebę słyszenia prawdy. Prawda jest pierw­ szym i podstawowym warunkiem odnowy społecznej. Bez niej nie może być mowy o dialogu społecznym, który Episkopat tak słusznie postu­ luje, a którego społeczeństwo z pewnością oczekuje. Społeczeństwo pol­ skie bowiem ma ścisłe prawo do wszystkiego, co zabezpiecza właściwą mu podmiotowość, czyli sumę uprawnień wynikających z samej natury ludzkiej osoby oraz narodowej wspólnoty. Służba prawdzie w posłannictwie Kościoła idzie w parze z posługą miłości. Ostatni okres otworzył tutaj przed Wami, drodzy Bracia, przed wszystkimi Duszpasterzami, oraz przed całą wspólnotą Kościoła w Pol­ sce, ogromne zadania. « Jemu to więc (Kościołowi) przypadło w udziale nawiedzanie więźniów i internowanych, organizowanie pomocy ich ro­ dzinom, rozdzielanie żywności i odzieży potrzebującym, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci, ludzi starych, chorych, rodzin wielodzietnych. Osobny rozdział stanowi nienotowana w dziejach pomoc materialna, nadchodząca od niezliczonych organizacji i osób prywatnych spoza granie kraju, a powierzona do rozdziału wyłącznie Kościołowi. O rozmiarach tej pomocy może dać pewne wyobrażenie fakt, że od stycznia 1981 roku do kwietnia 1982 roku, przez punkt rozdziału leków w Warszawie prze­ płynęło 120 ton medykamentów dostarczonych do klinik i szpitali. Dzięki sprawnej organizacji pomoc ta docierała poprzez komitety die­ cezjalne do parani, siecią swą obejmujące najbardziej oddalone zakątki kraju » . 5 Przytaczam te słowa za Biskupem Czesławem Dominem, przewodni­ czącym Komisji Charytatywnej Episkopatu Polski. Istnieje potrzeba troski o każdego człowieka, obrony każdego ro­ daka, chronienia każdego życia i zabezpieczania od kalectw, o które łatwo w wypadku pobicia, zwłaszcza gdy chodzi o młode i słabsze or­ ganizmy. Analogicznej troski potrzebują ludzie starzy, samotni, opuszczeni, chorzy... Kościół w Polsce ma ręce pełne pracy charytatywnej. Ta zaś 5 Por. «Tygodnik Powszechny*, nr. 25/1721 z 20.VI. 1982 r. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 946 czynna miłość bliźniego przeobraża ponury w wielu punktach i bolesny obraz życia społeczeństwa, jaki wytworzył się na przestrzeni ostatniego roku. Na ten bolesny obraz pada jakiś promień światła, który przynosi czynna miłość bliźniego. 8. Jubileusz Jasnogórski prowadzi nas, drodzy Bracia, ku tym treś­ ciom, jakie ukształtowały duszpasterstwo w Polsce w okresie Wielkiej Nowenny i Tysiąclecia Chrztu Polski. Są treści maryjne (i mariologiczne) — o szczególnej głębi i inten­ sywności. Mówiłem o nich w czasie poprzedniej pielgrzymki do Oj­ czyzny, zwłaszcza na Jasnej Górze. Szczególnym dziedzictwem roku milenijnego pozostaje stale ów akt oddania «w macierzyńską niewolę miłości za wolność Kościoła w świecie i w Polsce)). Ów akt pozostaje w ideowej łączności z dziedzictwem Soboru, z programem «Evangelii nuntiandi)) oraz z zaangażowaniem «Kościoła ubogich)). Z maryjnej inspiracji naszego Milenium, wspartej postacią świętego Maksymiliana, musi wypływać wszystko to, co służy wolności Kościoła — i przez co Kościół ma służyć prawdziwej wolności człowieka i narodu. Stało się to szczególnie aktualne na tle wydarzeń lat osiemdziesią­ tych. Z głębokim przejęciem czytałem postulaty, jakie Konferencja Ple­ narna Episkopatu Polski sformułowała na początku maja tego roku. Nie po raz pierwszy — gdyż postulaty takie były formułowane kilkakrotnie po 13 grudnia 1981 r. Wyrażam głębokie przekonanie, że postulaty te odpowiadają najgłębszym założeniom etosu chrześcijań­ skiego i patriotycznego zarazem. Służą sprawie człowieka — i dobremu imieniu Ojczyzny w opinii świata i historii. 9. Wydarzenia lat osiemdziesiątych uwydatniają w sposób szcze­ gólny znaczenie nauki społecznej Kościoła, a w szczególności znaczenie ((ewangelii pracy)), która leży w samym centrum tej nauki. Starałem się dać temu wyraz w encyklice « Laborem exercens)). Zawsze, (jeszcze za czasów, kiedy Opatrzność Boża pozwoliła mi przejść przez osobiste doświadczenia pracy fizycznej) żywiłem to prze­ konanie, że nauka społeczna Kościoła nie rozmija się, ale właśnie spo­ tyka z prawdziwymi dążeniami ludzi pracy. Chrześcijańska nauka o pracy uwydatnia z jednej strony solidarność ludzi pracy, z drugiej zaś potrzebę rzetelnej solidarności z ludźmi pracy. Przemawiałem na ten temat w czerwcu 1982 r. w Genewie, na zapro­ szenie Międzynarodowej Organizacji Pracy: ((Aby — cytuję — zbudo- Acta Ioannis Pauli Pp. II 947 wać świat sprawiedliwości i pokoju, solidarność musi obalić podstawy nienawiści, egoizmu i niesprawiedliwości, zbyt często wynoszone do godności zasad ideologicznych czy też zasadniczych praw życia społe­ cznego. W ramach tej samej wspólnoty pracy solidarność prowadzi ra­ czej do odkrycia wymogów jedności tkwiących w naturze pracy niż tendencji do dzielenia i przeciwstawiania. Solidarność sprzeciwia się pojmowaniu społeczeństwa w kategoriach walki "przeciw", zaś sto­ sunków społecznych w kategoriach bezkompromisowego przeciwstawia­ nia klas. Solidarność, która swój początek i swoją siłę bierze z natury pracy ludzkiej, a więc z prymatu osoby ludzkiej nad rzeczami, będzie umiała tworzyć narzędzie dialogu i współpracy, pozwalające rozwią­ zywać sprzeczności bez dążenia do zniszczenia przeciwnika. M e , twier­ dzenie, że można świat pracy uczynić światem sprawiedliwości, nie jest utopią)). 6 To jest cytat z przemówienia w Genewie do Międzyna­ rodowej Organizacji Pracy. Już całkiem prywatnie dodam, że po tym przemówieniu, w którym uczestniczyła także rządowa delegacja polska, ta delegacja podeszła do mnie i oświadczyła, że całkowicie podziela moje stanowisko. Pozwólcie, że w tym kontekście wspomnę jeszcze ((Ducha pracy ludzkiej» — książkę, którą legitymował się niejako Ksiądz Stefan Wy­ szyński, wchodząc w roku 1946 do Episkopatu Polski, a potem na stolicę prymasowską. Otwiera się tu — w nowym jakby wymiarze, i z nową intensyw­ nością — stare, ażeby nie powiedzieć: odwieczne, zadanie Kościoła — zadanie dla duszpasterstwa i apostolstwa w Polsce. Sens tego apostol­ stwa i duszpasterstwa jest dwoisty : chodzi o ducha pracy ludzkiej, cho­ dzi też o jej społeczny kształt. Problematyka związków zawodowych w ich autentycznej postaci tkwi korzeniami w jednym i drugim. 10. Przyzwyczailiśmy się w Polsce do duszpasterstwa planowego i « całościowego )). Planem « całościowym » była Wielka Nowenna. Było nim również, do pewnego stopnia, sześciolecie przed jubileuszem Ja­ snej Góry. Pragnę więc jeszcze na koniec powiedzieć, że właśnie w tym roku 1983 — polska inspiracja maryjna spotyka się z perspektywą chrysto­ logiczną. Oto polski, ojczysty Jubileusz Jasnogórski — przechodzi nie­ jako w Rok Odkupienia: nadzwyczajny jubileusz Kościoła powszech­ nego. Jubileusz ten jest zaś jak gdyby zatrzymaniem się, przystan6 N. 9. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 948 kiem Kościoła w drodze do Roku 2000 od przyjścia Odkupiciela. Posiada : zatem poniekąd charakter adwentowy. I w ten sposób nawiązujemy znów do inspiracji maryjnej: Maryja jest obecna w adwencie Kościoła i ludzkości. Ona przychodzi na świat> zanim narodzi się Chrystus. Ona od chwili swego Niepokalanego Po­ częcia — staje się definitywną drogą Jego wejścia do wielkiej rodziny ludzkości. Wspominając o tym na zakończenie mojej wypowiedzi, pragnę przez to wyjaśnić jeszcze jedną rację mojej pielgrzymki do Polski w tym roku. Równocześnie zaś życzę Wam, drodzy Bracia, z całego serca, abyś-, cie na gruncie Roku Odkupienia oraz inspiracji maryjnej znajdowali w dalszym ciągu oparcie dla planów duszpasterskich, które będą służyły jednoczeniu Ludu Bożego na ziemi polskiej. Które będą też służyły dźwiganiu serc ludzkich ku tej godności, jaką mają one w Chrystusie, — Odkupicielu świata. Teraz na zakończenie pobłogosławmy wspólnie całą Polskę. • *• Cestochoviae, sollemnis Summi Pontificis precatio ad Beatam Virginem Mariam.* Mech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. W godzinie Apelu Jasnogórskiego pragnę naprzód podziękować Ci, Matko mojego Narodu, za dzisiejszy uroczysty dzień. Od dawna złożyłem ten dzień w Twoim macierzyńskim Sercu, prosząc, abyś Ty sama pokierowała wszystkim. Dziękuję więc, że mogłem tutaj przybyć jako pielgrzym i uczestnik ojczystego jubileuszu sześćsetlecia Jasnej Góry. Że mogłem złożyć dziękczynienie zą Twoją tutaj, o Matko, opatrznościową obecność w obrazie tak bardzo umiłowanym przez wszystkich Polaków. Wobec Ciebie, Pani J asnogórska, dziękuję wszystkim, którzy dzisiaj tu przybyli wraz ze mną i z kraju i spoza jego granic, aby uczestniczyć w naszym narodowym święcie dziękczynienia i zawierzenia. Wobec Ciebie też, o Matko, dziękuję wszystkim, którzy zarówno od strony państwowej jak kościelnej zabiegali o przygotowanie tej pielgrzymki i jej przebieg. Niech Bóg wszystkim wynagrodzi. * Die 19 m. Iunii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 949 2. Za chwile mamy powtórzyć słowa Apelu Jasnogórskiego. Słowa proste i mocne. Słowa zasadnicze. Słowa ewangeliczne. Słowa miłości, którymi pragniemy trafić do Serca Matki — i w tym Sercu ze sobą się spotkać. Spotkanie takie jest niezmiernie ważne. Me możemy pozostać na tej trudnej polskiej ziemi bez spotkania w macierzyńskim Sercu Pani Jasnogórskiej. 1 dlatego, odnawiając wraz z Wami, którzy tu jesteście, Apel Jasnogórski, pragnę ogarnąć w nim zarazem wszystkich naszych Rodaków na ziemi polskiej i poza jej granicami. W iluż to stronach świata, w iluż krajach, na iluż kontynentach, jasnogórski wizerunek jest równocześnie widomym znakiem duszy polskiej i ziemi polskiej. Na ziemi polskiej zaś — pragnę, aby ten Jasnogórski Apel stał się modlitwą szczególnego nawiedzenia. Mech to nawiedzenie dopełni mojej nieobecności w tych wszystkich miejscach, do których byłem zaproszony, a do których przybyć nie mogłem. Dziś w Apelu Jasnogór­ skim łączę się szczególnie z Wami, drodzy Bracia i Siostry, których nie było mi dane ujrzeć ani spotkać na szlaku mojego pielgrzymowania po Polsce. Poprzez obraz Pani Jasnogórskiej nawiedzam Was —i jestem z Wami zjednoczony. Pragnę również w tej modlitewnej wspólnocie zjednoczyć się w sposób szczególny z tymi moimi Rodakami, którzy — zwłaszcza w ostatnich czasach — zwracali się do mnie poprzez listy, a w swych listach najczęściej zapewniali mnie o tym, że mnie wspierają modlitwą i ofiarą. Niech w dzisiejszym spotkaniu wobec Matki Jasnogórskiej znajdą dla siebie odpowiedź i słowo podziękowania. 3. W ten nasz modlitewny krąg Apelu Jasnogórskiego pragniemy zaprosić wszystkich, którzy cierpią. Jesteśmy zgromadzeni w imię Chrystusa, który mówi: ((byłem głodny, a daliście Mi jeść... byłem chory, a odwiedziliście Mnie, byłem w więzieniu, a przyszliście do Mnie » . ł Drodzy Bracia i Siostry cierpiący, oto w tej godzinie Jasnogórskiego Apelu przychodzimy do Was. Jesteśmy z Wami sercem i pamięcią. Zapraszamy Was do wspólnej modlitwy. Wy macie szczególnie wiele do powiedzenia Królowej i Matce naszego Narodu. I Ona też szczegól­ nie jest z Wami — tak jak Jej Syn, który powiedział: ((co uczyniliście jednemu z tych braci... Mnieście uczynili)). ' Mt 2 25, 35. 36. Tamże, w. 40. 62 - A. A. S. 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 950 Matko Jasnogórska! W tej wieczornej godzinie szczerości, w której otwieram moje serce przed Tobą, nie mogę pominąć spraw, które zale­ gają wiele serc. Myślę, że słowa moje są nieporadne — bo trudno mówić głośno o bolesnych sprawach. Więc tylko Cię proszę, o Matko mojego Narodu ... za tymi, którzy cierpią — i za tymi, którzy sprawiają cierpienia... bo przecież Twój Syn nie chce nikogo odrzucić! 4. O Matko i Pani Jasnogórska, pragnę — w zjednoczeniu ze wszyst­ kimi —- zawierzyć Tobie jeszcze raz mój Naród. Jestem jego synem, noszę w sobie całe dziedzictwo jego kultury, jego historii, dziedzic­ two zwycięstw — w tym roku szczególnie wspominamy Jana I I I So­ bieskiego i Wiedeń — ale także dziedzictwo klęsk. Noszę w sobie świadomość jego zaniedbań, grzechów i win, ale także świadomość dziejowych krzywd, jakich doznawał zwłaszcza w ciągu ostatnich dwu stuleci. Jestem synem tego Narodu — i dlatego odczuwam głęboko wszystkie, wszystkie jego szlachetne dążenia, pragnienie życia w prawdzie, wol­ ności, sprawiedliwości, solidarności społecznej — pragnienie życia swym własnym życiem. Przecież po tysiącu lat dziejowych doświadczeń ten Naród ma swoje własne życie, swą kulturę, swe społeczne tradycje, swoją duchową tożsamość. 5. Matko Jasnogórska! Pragnę Tobie samej zawierzyć to wszystko, co zostało wypracowane w trudnym okresie ostatnich lat, zwłaszcza od sierpnia 1980 roku, te wszystkie prawdy, zasady, wartości i postawy. Spraw, aby nic z tego, co prawdziwe i słuszne, nie zginęło. Spraw, aby stawało się tworzywem prawdziwej odnowy społecznej i moralnej. Z tą odnową Naród słusznie wiąże swe nadzieje. Spraw, aby na nowo, z odwagą, podjęty został dialog społeczny, poprzez który Naród mógłby odzyskać nadzieję pełnego uczestnictwa w stanowieniu o kształcie swojego wspólnego życia. Królowo Polski! Pragnę Ci także polecić trudne zadania tych, którzy sprawują władzę na polskiej ziemi. Państwo jest silne przede wszystkim poparciem społeczeństwa. Wobec Ciebie, o Matko Jasnogórska, zanoszę głośną prośbę, aby to poparcie mogło płynąć z pełnego zrozumienia dziejowej drogi Narodu i współczesnych jego doświadczeń. Jest to równocześnie droga poszanowania człowieka, jego sumienia i prze­ konań. W tej trudnej godzinie dziejów zawierzam Ci, o Matko, wszystkich Acta Ioannis Pauli Pp. II 951 Polaków, bo od każdego w jakiejś mierze zależy wytrwanie na drodze odnowy, sprawiedliwości i pokoju. 6. Coraz częściej na ustach Kościoła, postawionego pośród wielkiej rodziny ludzkiej, pojawia się słowo ((pojednanie)). Chrystus bowiem, jak mówi święty Paweł, pojednał nas z Bogiem «w jednym ciele przez krzyż, w sobie zadawszy śmierć wrogości » . 3 W tym roku, który jest nadzwyczajnym jubileuszem Odkupienia, słowo to wróciło z nową siłą. Krzyż Chrystusa wzywa nas do pojednania z Bogiem, otwiera do niego przystęp wszystkim ludziom. Równocześnie droga do pojednania z Bogiem prowadzi poprzez pojednanie z ludźmi. ((Odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom)). Słowa te stanowią potężną zaporę przeciw narastaniu nienawiści i odwetu. Te słowa z Modlitwy Pańskiej zabezpieczają międzyludzką jedność u samych jej korzeni. Matko naszych serc! Spraw, aby słowa te kształtowały moc prze­ baczenia wszędzie tam, gdzie bez przebaczenia nie potrafimy wyrwać się z pęt nienawiści. Nienawiść bowiem jest siłą niszczącą, a my nie możemy ani niszczyć ani dać się jej zniszczyć. Trzeba nam zatrzymywać się na progu słów Modlitwy Pańskiej, trzeba nam stawać zawsze na granicy możliwości pojednania. Poza tym przebaczenie świadczy o wielkości ducha ludzkiego, świadczy o tym, że jest on przenikliwy dla działania Ducha Świętego. Iluż ludzi na polskiej ziemi dało tego świadectwo w ostatnich czasach. Dziękujemy Ci za to, o Pani Jasnogórska. Dziękujemy Ci za każde zwy­ cięstwo miłości w roku kanonizacji Ojca Maksymiliana Marii oraz wobec beatyfikacji Sług Bożych : Rafała, Alberta i Urszuli. Przebaczenie jest mocne mocą miłości. Przebaczenie nie jest słabo­ ścią. Przebaczać — nie oznacza rezygnować z prawdy i sprawiedli­ wości. Oznacza: zmierzać do prawdy i sprawiedliwości drogą Ewangelii. O Matko, uproś nam w tym Świętym Roku Odkupienia gotowość pojednania. Naucz nas zmierzać wytrwale do prawdy i sprawiedli­ wości, tak jak nas uczy Twój Syn. 7. Przybyłem tu na Jasną Górę w roku 1979 śladem świętych Patro­ nów Polski — Wojciecha i Stanisława, od Gniezna i Krakowa. W tym roku przybywam szlakiem świętego Maksymiliana Kolbego, męczen3 Ef 2, 16. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 952 nika miłości, męczennika obozu oświęcimskiego. Przybywam też od świeżej jeszcze mogiły Kardynała Stefana Wyszyńskiego, wielkiego Prymasa Tysiąclecia. Przez pamięć tych Postaci, które wyznaczają drogę Kościoła w naszym trudnym dwudziestym wieku, proszę Cię, Pani Jasnogórska, aby Kościół ten mógł na ziemi polskiej nadal wypełniać swoją służbę. Tak jak przed dwudziestu prawie laty przygotował Naród do wielkiej rocznicy Tysiąclecia Chrztu — tak niech teraz przygotuje cały Lud Boży na polskiej ziemi do początku trzeciego tysiąclecia od narodze­ nia Chrystusa. Jest to jak gdyby nowy Adwent ludzkości. Maryja jest światłem tego Adwentu. Ona wszakże poprzedziła pierwsze przyjście Zbawiciela na ziemię. Mech światło Jej Bożego macierzyństwa świeci mocno tutaj na Jasnej Górze i stale przybliża nas do Tego, który jest Drogą, Prawdą i Życiem. Synowie i Córki tej Ziemi przez sześć stuleci byli wrażliwi na to jasnogórskie światło Maryi. Mech pozostaną nadal tak wrażliwi, jak tego domaga się od nich nasza trudna epoka: epoka dziejów ludzkości — i dziejów naszego Narodu, w wielkiej rodzinie ludzkiej. 8. Na koniec, o Matko Jasnogórska, przybyłem tutaj, aby Ci jeszcze raz powiedzieć « Totus Tuus »: Jestem, o Matko, cały Twój i wszystko moje jest Twoim! Wszystko moje: a więc także — moja Ojczyna, mój Naród. O Matko! Zostałem powołany do posługi Kościołowi powszechnemu na rzymskiej stolicy Świętego Piotra. Z myślą o tej uniwersalnej, powszechnej posłudze powtarzam wciąż «Totus Tuus». Pragnę być sługą wszystkich! Równocześnie jestem synem tej ziemi i tego Narodu. To jest mój Naród. To jest moja Ojczyzna. Matko! Wszystko moje jest Twoim! Matko! Wszystko moje jest Twoim! Cóż Ci mogę więcej powiedzieć. Jak inaczej jeszcze zawierzyć tę Ziemię, tych Ludzi, to Dziedzictwo. Zawierzam tak jak umiem. Ty jesteś Matką. Ty zrozumiesz i przyjmiesz. 9. Jeszcze jedno. W dniu 13 maja minęło dwa lata od tego popołud^ nia, kiedy ocaliłaś mi życie. Było to na placu Świętego Piotra. Tam, w czasie audiencji generalnej, został wymierzony do mnie strzał, który miał mnie pozbawić życia. Acta Ioannis Pauli Pp. II 953 Zeszłego roku w dniu 13 maja byłem w Fatimie, aby dziękować i zawierzać. Dziś pragnę tu, na Jasnej Górze, pozostawić, jako wotum, widomy znak tego wydarzenia, przestrzelony pas sutanny. Wielki Twój czciciel, Kardynał August Hlond, Prymas Polski, na łożu śmierci wypowiedział te słowa: « zwycięstwo — gdy przyjdzie — przyjdzie przez Maryję ». Totus Tuus. I więcej nic już nie dodam. 10. Odśpiewajmy teraz słowa Apelu Jasnogórskiego, a potem proszę Was, abyście w skupieniu rozeszli się do domu, rozważając słowa Apelu Jasnogórskiego. Ufam, że nikt nie zakłóci Waszego skupienia. (((Maryjo, Królowo Polski...))). # * # Posnaniae, ob decretos Servae Dei Ursulae Ledóchowska Beatorum caeli­ tum honores.* Mech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. « T y jesteś Mesjasz (Chrystus), Syn Boga żywego))! 1 Powtórzyłem to wyznanie Szymona Piotra w dniu 22 października 1978 roku, kiedy z niezbadanych wyroków Bożej Opatrzności wypadło mi rozpocząć posługiwanie na Piotrowej Stolicy w Rzymie. Dziś je powtarzam tu, w Poznaniu, w miejscu, w którym wyzna­ nie to najdawniej było wypowiadane na ziemiach piastowskich, po Chrzcie Mieszka w 966 roku. Najdawniej wypowiadały to Piotrowe wyznanie usta biskupa, bo już w dwa lata po Chrzcie, Poznań, pierwszy w Polsce, ((coepit habere episcopum)): zaczął mieć swego biskupa. Ty jesteś Chrystus, Syn Boga Żywego! To samo Piotrowe wyzna­ nie od tamtych pradawnych czasów, powtarzały usta praojców — a serca otwierały się w stronę nieznanego przedtem Odkupiciela świata, który jako Syn Boży, współistotny Ojcu, stał się człowiekiem i narodził się z Maryi Dziewicy. * Die 20 m. Iunii a. 1983. 1 Mt 16, 16. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 954 2. Na tym Piotrowym wyznaniu od początku buduje się Kościół wedle słów Chrystusa: « T y jesteś... Opoka, i na tej Opoce zbuduję mój Kościół, a bramy piekielne go nie przemogą)).2 Tak więc wraz z wyznaniem pierwszego w Polsce piastowskiej biskupa, któremu było na imię Jordan, buduje się na tej ojczystej ziemi Kościół. W roku tysięcznym biskup Unger przyjmuje w Poznaniu iw Gnieźnie cesarza Ottona I I I i legatów papieskich, przybyłych na tak zwany Zjazd Gnieźnieński przy relikwiach męczennika: świętego Wojciecha. Budowa Kościoła na ojczystej ziemi posuwa się naprzód. Powstaje metropolia gnieźnieńska oraz związane z nią nowe biskupstwa w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Bozrasta się społeczność tych, którzy w pier­ wotnym jeszcze ojczystym języku powtarzają Piotrowe wyznanie: Ty jesteś Chrystus, Mieszka, Syn Boga żywego. Od początku katedra biskupia w Poznaniu też, od czasów pozostaje pod wezwaniem Świętego Piotra, a później obu Apostołów: Świętych Piotra i Pawła. Obaj też są Patronami Poznania, a ich postacie znajdują się w herbie miasta. 3. Wielka jest moja radość, że mogę dzisiaj przybyć do grodu Przemysława, pielgrzymując do Polski na ojczysty jubileusz Pani Jasnogórskiej. Wielka jest moja radość, że mogę tutaj przybyć i wspól­ nie z Wami, drodzy Bracia i Siostry, dziedzice milenijnej przeszłości Narodu i Kościoła, powtórzyć Piotrowe wyznanie. Przybywałem tutaj po wielekroć, zwłaszcza w okresie pasterzowania metropolity poz­ nańskiego śp. Antoniego Baraniaka, którego pasterskie męstwo, wielką pokorę i Bogu znane zasługi otaczamy zawsze głęboką czcią. Dziś witam tutaj jego Następcę na stolicy poznańskiej, mego rówieśnika w nominacji biskupiej, Arcybiskupa Jerzego, Księży Bis­ kupów pomocniczych i wszystkich obecnych przedstawicieli Episkopatu, Kardynała Prymasa, Kardynała Metropolitę Krakowskiego, wszystkich Arcybiskupów i Biskupów Polski. Witam Kapitułę Metropolitalną, całe Duchowieństwo, Zakony męskie i żeńskie. Witam wszystkich Gości przybyłych do Poznania spoza Archidiecezji, a także spoza Polski. Zdaję sobie sprawę, że miejsce, na którym stoję, odegrało podsta­ wową rolę nie tylko w historii chrześcijaństwa, ale także w historii państwa i kultury polskiej. Katedra pod wezwaniam Świętych Aposto­ łów Piotra i Pawła świadczy o tym, że od początku Kościół na tej 2 Tamże, w. 18. 955 Acta Ioannis Pauli Pp. II ziemi piastowskiej i w całej Polsce związał się z Rzymem. Z Rzymem — nie tylko jako stolicą Piotra, ale także — jako ośrodkiem kultury. Stąd też kultura polska posiada znamiona nade wszystko zachodnio­ europejskie. 4. Cieszę się, że mogę stanąć na tym miejscu, w pośrodku najstarszej z ziem piastowskich, gdzie przed tysiącem z górą lat zaczęły się dzieje Narodu, Państwa i Kościoła. Wraz z Chrystusem, którego Piotr wyznał Synem Boga żywego, przyszła tutaj Ewangelia i całe Objawienie. W świadomości mieszkań­ ców tej ziemi, przyjęły się słowa Stwórcy, wypowiedziane na początku: Rośnijcie i rozmnażajcie się — i czyńcie sobie ziemię poddaną.3 Te słowa powiązały powołanie do życia rodzinnego z pracą ludzką. Czynili sobie ziemię poddaną nasi praojcowie na tej rozległej wielkopolskiej ziemi, karczując lasy, uprawiając pola, budując wsie i miasta. Po wiekach jesteśmy tutaj świadkami pracy tylu pokoleń. Był czas, że w XIX wieku musieli Polacy zmagać się o utrzymanie swego warsztatu pracy — tej ziemi wielkopolskiej, którą zaborcy usiłowali wynaro­ dowić. Z tamtych to czasów pochodzi tradycja głębokiego związania z ziemią, tradycja racjonalnej uprawy roli i tradycja organizacji spo­ łecznej, która zabezpieczała polski stan posiadania. Symbolem nieustęp­ liwej obrony podstawowych praw Polaka i rolnika stał się wóz Drzy­ mały. Symbolem są także nazwiska wielkich społeczników, zwłaszcza pośród duchowieństwa, jak Arcybiskup Florian Stablewski czy kapłani w rodzaju Ks. Piotra Wawrzyniaka. Oparciem dla nich stała się w swoim czasie encyklika Leona X I I I «Rerum novarum». 5. Dla współczesnego pokolenia ludzi pracy, przede wszystkim pracy na roli, podobnym oparciem może być encyklika Jana XXIII ((Mater et magistra»: ... ((trzeba przede wszystkim zbadać — pisze mój śp. Poprzednik, Sługa Boży Jan X X I I I — co należy czynić, by wynaleźć skuteczne sposoby opłacalnością zmniejszenia rolnictwa, tak przemysłu wielkich i dysproporcji produkcji usług; między następnie co robić, ażeby w miarę możności zmniejszyć różnice między poziomem życia i kultury ludności wiejskiej a stopą życiową mieszkańców miast, czerpiących swe dochody z pracy w przemyśle i instytucjach usługowych; ... jakie wreszcie należy podjąć wysiłki, by pracownicy rolni nie czuli 3 Por. Rdz 1, 28. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 956 się upośledzeni w porównaniu z innymi, lecz przeciwnie, by byli przeko­ nani, że żyjąc na wsi mogą nie tylko utwierdzać i rozwijać przez pracę swą osobowość, lecz także patrzeć spokojnie w przyszłość... Chcemy wyrazić uznanie dla tych którzy działając we wszystkich krajach czy to w zrzeszeniach spółdzielczych, czy też w różnego rodzaju stowarzy­ szeniach, dążą niestrudzenie do zapewnienia rolnikom w każdym ustroju społecznym nie tylko należnej im obfitości dóbr gospodarczych, lecz także sprawiedliwego i godnego poziomu życia)). 4 6. Jednakże pragnę te słowa z encykliki społecznej Papieża poprzeć tym, co słyszałem na ziemi polskiej z ust zmarłego Prymasa Kardy­ nała Stefana Wyszyńskiego. Jakie wielkie miał On wyczucie dla tego związku człowieka z ziemią, który stoi u podstaw bytu całego społe­ czeństwa. Jak trafnie przestrzegał przed zaniedbywaniem rolnictwa, przed ucieczką z ziemi i nadmierną urbanizacją. Czuło się w jego sło­ wach jakby dalekie echo tej piastowskiej tradycji, która z Ewangelii przejęła wezwanie ((czyńcie sobie ziemię poddaną)) — a w realizacji tego wezwania szukała umocnienia samych podstaw narodowej i pań­ stwowej racji stanu własnej Ojczyzny. Oto, co powiedział Kardynał Wyszyński w dniu 2 kwietnia 1981 r. do przedstawicieli « Solidarności wiejskiej » : ((Jeżeli ziemia jest poroś­ nięta trawą, to najostrzejsze wichry nie wywieją jej łatwo, choćby była piaszczysta. Ale jeżeli ziemia będzie pustkowiem, wtedy łatwo ją zawojować... Znamy historię powieściową, ale prawdziwą — Boryny z "Chłopów" Reymonta. Jego śmierć z wyciągniętymi ramionami na ziemi i poszum wichrów: "Gospodarzu, zostań z nami!" — to obraz bardzo wymowny. Gdy człowiek zetknie się bliżej z ogromną siłą duchową, moralną i społeczną środowiska wiejskiego, widzi wyraźnie, jak słuszna jest walka o podstawowe prawa osoby ludzkiej, jak uzasadniony jest dodat­ kowy tytuł przestrzegania tych praw, wynikający z racji posiadania ziemi)). Życzę Wam, Rolnicy Wielkopolski — Wam, Rolnicy całej Ojczyzny, abyście te słowa Prymasa Tysiąclecia przechowali w pamięci jako tes­ tament wielkiego Polaka, wielkiego miłośnika polskiej ziemi i pol­ skiego Narodu. 4 Por. AAS 53 (1961), 432, 437-438. Acta Ioannis Pauli Pp. II 957 7. <(Będę błogosławił Pana po wieczne czasy, Jego chwała będzie zawsze na moich ustach. Dusza moja chlubi się Panem, niech słyszą to pokorni i niech się weselą)).5 W dniu dzisiejszym pragnę w szczególny sposób błogosławić Pana, ponieważ dane mi jest wśród Was, drodzy Rodacy, dokonać wyniesienia na ołtarze — poprzez beatyfikację — Służebnicy Bożej, Matki Urszuli Ledóchowskiej. Wielka jest zapewne nasza wspólna radość, że w czasie ojczystego jubileuszu Pani Jasnogórskiej, a zarazem w ramach Roku Odkupienia, może dokonać się ta beatyfikacja. Do chwały błogosławionych zostaje wyniesiona Córka znanego polskiego rodu. Lipnica Murowana (w diecezji Tarnowskiej), gdzie rodzina Ledóchowskich miała swój dom — to ta sama miejscowość, z której pochodził w XV wieku błogosławiony Szymon z Lipinicy. Rodzona siostra Matki Urszuli — Maria Teresa Ledóchowska, znana powszechnie jako « matka czarnej Afryki», założycielka Klawerianek, została przed kilku laty beatyfikowana przez Pawła V I . Powołaniem Urszuli była młodzież i jej wychowanie, poza tym wieloraka pomoc w duszpasterstwie Kościoła. Drogę tego powołania odkryła w krakowskim klasztorze Sióstr Urszulanek. Stamtąd to w 1907 roku wyruszyła — za wiedzą Papieża świętego Piusa X — na pracę apostolską naprzód do ówczesnego Petersburga. W 1914 roku zmuszona do opuszczenia Rosji, apostołuje w krajach skandynawskich i rozwija wieloraką działalność na rzecz swej udręczonej Ojczyzny. Kiedy po wojnie poprosiła Papieża Benedykta XV o zatwierdzenie nowego zgromadzenia, które powstało w nie-zwyczajny sposób podczas tego jej apostołowania, otrzymała to zatwierdzenie. Ówczesny generał jezuitów, a rodzony brat Matki Urszuli, Ojciec Włodzimierz Ledóchowski, był wobec Stolicy Apostolskiej rzecznikiem dzieła swej siostry. Duży wpływ na życie błogosławionej i jej rodzeństwa wywarł ich stryj, Kardynał Mieczysław Ledóchowski, Arcybiskup gnieźnieńskopoznański, Prymas Polski, późniejszy Prefekt Kongregacji Rózkrzewiania wiary, a wiemy, że także i więzień... Wiemy, że właśnie tu, w Poznaniu, walczył on z polityką pruskiego kulturkampfu o zachowa­ nie wiary, polskości i autonomii Kościoła, za co był prześladowany i więziony. Tu w Pniewach, blisko Poznania, znajduje się macierzysty dom Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego — zwa5 Ps 34 (33), 2-3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 958 nych powszechnie: Urszulanki Szare. Matka Urszula Ledóchowska jest założycielką tej polskiej gałęzi urszulanek, a także domu w Pnie­ wach. Zgromadzenie jednakże rozprzestrzeniło się szybko w różnych częściach Polski, zwłaszcza na Wschodzie, a także w różnych krajach poza Polską i poza Europą. Równocześnie Matka Urszula apostołowała (na życzenie Stolicy Apostolskiej) w Rzymie — tam też dokonała swoich ziemskich dni 29 maja 1939 roku i tam znajduje się jej grób w Domu Generalnym przy via dei (Jasaletto. Wpisując Matkę Urszulę Ledóchowska w poczet błogosławionych, pozostawiamy Ją Kościołowi w Polsce i Zgromadzeniu Sióstr Urszula­ nek, na chwałę Bożą, ku podniesieniu dusz ludzkich i wiecznemu ich zbawieniu. 8. ((Tyś jest Chrystus, Syn Boga żywego)). Wracam do słów Piotrowego wyznania, które rozbrzmiewa w dziejach Ludu Bożego na tej wielkopolskiej ziemi, zespolonej od tysiąca z górą lat wokół katedry pod wezwaniem Świętych Apostołów. Słowa Piotrowe powtarza katolicki Poznań w sposób szczególny od czasu niepodległości Ojczyzny, która została odzyskana w 1918 roku. Na podstawie unii z Gnieznem, (która trwała od 1821 r.), Poznań był wtedy również siedzibą Prymasa Polski. Wyznanie Piotrowe wyraziło się w dziejach miasta poprzez budowę pomnika Najświętszego Serca Jezusowego. Pomnik ten — jako wyraz dziękczynienia za odzyskanie niepodległości — został zniszczony przez najeźdźcę w czasie drugiej wojny światowej. Dziś na tym miejscu stanęły dwa krzyże na pamiątkę ofiar z 1956 roku. Z różnych motywów — ze względu na dawniejszą i bliższą przeszłość — to miejsce czczone jest przez społeczeństwo Poznania i Wielkopolski. Pragnę więc i ja również uklęknąć w duchu na tym miejscu i złożyć cześć ... 9. Poznań! Poznań współczesny — miasto wielkiej tradycji. Miasto, które wyznacza w życiu Narodu szczególny styl budowania wspólnego dobra. Miasto wielkich zakładów przemysłowych. Miasto współczesnej kultury uniwersyteckiej. Miasto, w którym tak szczególnie dojrzewała katolicka myśl społeczna oraz ogólno-narodowa struktura katolickich organizacji. Miasto wielu publikacji i wydawnictw. Pragnę, odwiedzając Poznań na szlaku tegorocznej pielgrzymki, zobaczyć go jeszcze raz w wymiarach Milenium, ale też w wymiarach Jasnogórskiego Jubileuszu. I dlatego całym sercem zbliżam się ku temu 959 Acta Ioannis Pauli Pp. II miejscu, na którym księżna Dobrawa, żona Mieszka i matka chrzestna polskiego Narodu, wzniosła na Ostrowie Tumskim kaplicę zamkową pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny. Najpierwotniejszy ślad tego wielkiego dziedzictwa, jakie podej­ mujemy w tegorocznym ojczystym jubileuszu. Tego dziedzictwa, które pragniemy przenieść w następne stulecia. Staję więc na tym miejscu i powtarzam : Bogurodzica Dziewica, Bogiem sławiena Maryja. U Twego Syna Gospodyna... Ziści nam, spuści nam, Kyrie elejson. Amen. * * * Catoviciae, occasione oblata vespertini marialis cultus ante Imaginem B. M. V. « Piekary » cognominatam.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. Drodzy Bracia i Siostry ! Z całego serca dziękuję Wam za zaprosze­ nie do Piekar. Moje pielgrzymowanie do Piekar Śląskich, do sanktuarium Matki Bożej w Diecezji Katowickiej, ma swoją wieloletnią historię. Jako metropolita krakowski byłem zapraszany ze słowem Bożym na ostatnią niedzielę maja, kiedy to odbywa się doroczna pielgrzymka mężczyzn i młodzieży męskiej. Pielgrzymka ta jest szczególnym wydarzeniem w życiu Kościoła nie tylko na Śląsku, ale w całej Polsce. Przybywają wówczas do Piekar mężczyźni i młodzieńcy z rozległego rejonu prze­ mysłowego, który przekracza granice Śląska katowickiego zarówno w kierunku na zachód, w stronę Opola, jak też i na wschód, w stronę Krakowa. Dzisiaj — podobnie, z tym, że ramy pielgrzymki rozrosły się. Nie jest to już tylko spotkanie stanowe, ale ogólne: witam przeto i pozdrawiam z całego serca wszystkich obecnych: Braci i Siostry, Mężczyzn i Kobiety, Młodzież męską i żeńską ! Wszystkie rodziny! Na to spotkanie w Piekarach czekałem od roku 1978. Czekałem wytrwale i z ufnością. I Wy również — czekaliście wytrwale i z ufnością. * Die 20 m. Iunii a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 960 Kiedy zaś stało się ono możliwe w tym roku, okazało się, że na Wzgórzu Piekarskim wszyscy się nie pomieścimy. I dlatego trzeba było przenieść Piekary na lotnisko w pobliżu Katowic, na którym się znajdujemy. Aby odbyć dzisiejszą papieską pielgrzymkę do Piekar — trzeba było, aby Piekary same tym razem wyruszyły na pielgrzymkę! 2. Tak się też stało. W ramach Jasnogórskiego Jubileuszu 600-lecia przybywam dziś do sanktuarium w Piekarach, a Matka Boża ze swego sanktuarium łaskawie wychodzi mi na spotkanie. To spotkanie przybrało kształt wielkiej modlitwy Kościoła Kato­ wickiego. Modlitwa trwa od ostatniej niedzieli maja, odkąd wizerunek Pani z Piekar Śląskich wyruszył w kierunku miejsca dzisiejszego spotkania, nawiedzając po drodze poszczególne parafie. W dniu dzi­ siejszym zaś tu — na tym lotnisku — od rana trwa modlitwa towarzy­ sząca przybyciu wizerunku z Piekar Śląskich. Przede wszystkim: modlitwa różańcowa — a w parze z tym śpiew, czytania i rozważania wedle z góry przygotowanego programu. Ustalonego i wypełnianego — ze śląską dokładnością. Pytam samego siebie: czy po tylu godzinach modlitewnego przygo­ towania macie jeszcze dość siły, aby wysłuchać Papieża? Pytam raz jeszcze: czy nie jesteście nazbyt utrudzeni i przemęczeni? Otóż pamięć dawniejszych spotkań w Piekarach mówi mi o tym, że Ślązacy i wszyscy ludzie ciężkiej pracy z tego rejonu przemysłowego, nie łatwo się męczą modlitwą. Prócz tego: potrafią tak <( interesująco » się modlić w swojej wielkiej gromadzie, że modlitwa ich nie męczy. Odchodzą ze swojego sanktuarium — może strudzeni — ale nie przemę­ czeni. Owszem, zabierają z sobą świeże siły ducha do ciężkiej codzien­ nej pracy. 3. I dlatego — dziękuję Kościołowi Katowickiemu za to dzisiejsze spotkanie. Dziękuję Biskupowi Herbertowi, który mnie tu po wielekroć zapraszał jako metropolitę i kardynała — a kiedy postanowił, że zaprosi również jako Papieża, nie spoczął, dopóki tego swojego postanowienia nie przeprowadził. Pozdrawiam razem z Nim Biskupów: Józefa, Czes­ ława i Janusza, którzy trwają w jedności biskupiego posługiwania. Pozdrawiam Kapitułę i całe Duchowieństwo: Was, drodzy Bracia Kapłani, z którymi wiążą mnie więzy, czasem nie mniej bliskie, niż z moimi braćmi kapłanami z Archidiecezji Krakowskiej. Pozdrawiam z całego serca Zakony męskie i żeńskie, życząc, aby ich ewangeliczne 961 Acta Ioannis Pauli Pp. II powołanie owocowało na niwie wielkiej ludzkiej pracy, z jaką się na co dzień spotykają. Pozdrawiam Seminarium Duchowne, z którym byłem w przeszłości związany: jako profesor i jako metropolita krakowski. Niech seminarium to kwitnie nadal obfitością powołań diecezjalnych i misyjnych. Wszystkim pracowitym instytucjom diecezjalnym (między innymi «Gościowi Niedzielnemu»), mówię po śląsku, w obliczu Matki Bożej z Piekar: « Szczęść Boże)). Ł Wchodzę tutaj w wielką modlitwę, która trwa nie tylko od ostat­ niej niedzieli maja, nie tylko dziś od rana — ale trwa od pokoleń, wypełnia każdy rok, każdy tydzień i każdy dzień. Niegdyś — gdy jeszcze nie było współczesnego Śląska, ale był już wizerunek Matki Bożej w Piekarach — w tę modlitwę włączył się król polski Jan I I I Sobieski, idąc na Odsiecz Wiednia. Dziś ja — Biskup Rzymu, a równocześnie syn polskiego Narodu — pragnę włączyć się w modlitwę współczesnego Śląska, który w wize­ runek Pani Piekarskiej wpatruje się jako w obraz Matki sprawiedli­ wości i miłości społecznej. I dlatego też tę modlitwę pragnę wyprowadzić z wielorakiej pracy, tak jak Wy ją na co dzień wyprowadzacie, kiedy właśnie pośród pracy — wymieniacie to pozdrowienie: Szczęść Boże! — Szczęść Boże! Tak jest. Ażeby sięgnąć do samego korzenia pracy ludzkiej — czy to będzie praca w przemyśle czy na roli, czy to będzie trud górnika, hutnika czy też pracownika umysłowego, czy domowe krzątanie się matki, czy trud służby zdrowia przy chorych — aby sięgnąć do samego korzenia jakiejkolwiek ludzkiej pracy, trzeba odnieść się do Boga: Szczęść Boże! 5. Tym pozdrowieniem « Szczęść Boże » zwracamy się do człowieka, który pracuje, a równocześnie odnosimy jego pracę do Boga. Odnosimy pracę ludzką naprzód do Boga Stwórcy. Przede wszyst­ kim bowiem samo dzieło stworzenia (czyli wyprowadzenia bytu wszech­ świata z nicości) przedstawione jest w Księdze Rodzaju jako ((praca)) Boga rozłożona na sześć « dni stworzenia)). Po tych dniach, Bóg odpo­ czął dnia siódmego,1 przez co Pismo Święte nakłada również na człowieka powinność odpoczynku; oddawania Bogu dnia świętego. Praca ludzka odniesiona jest do Boga Stwórcy. 1 Por. Rdz 2, 2. Bóg bowiem, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 962 stwarzając człowieka na swój obraz i podobieństwo, polecił mu czynić sobie ziemię poddaną. To biblijne wyrażenie jest szczególnie głębokim i bogatym w treść określeniem pracy. Encyklikę « Laborem exercens)), którą przed dwoma laty poświęciłem pracy ludzkiej, wypadło mi oprzeć w znacznej mierze na analizie owych biblijnych słów, które zawierają się już w Księdze Rodzaju. 6. Kiedy przy pracy pozdrawiamy się wzajemnie zwrotem « Szczęść Boże», wyrażamy w ten sposób naszą życzliwość wobec bliźniego, który pracuje — a równocześnie odnosimy jego pracę do Boga- Stwórcy, do Boga-Odkupiciela. Aby odkupić człowieka, Syn Boży stał się człowiekiem w łonie Maryi Dziewicy z Nazaret, za sprawą Ducha Świętego. Chrystus odku­ pił nas przez krzyż i zmartwychwstanie swoje, stając się posłusznym aż do śmierci. W dzieło Odkupienia wchodzi też całe ziemskie życie Syna Bożego, Jego misja mesjańska związana z przepowiadaniem Ewangelii — a przed tym trzydzieści lat życia ukrytego, które to życie od wczesnych lat było poświęcone pracy przy warsztacie u boku Józefa z Nazaret. Tak więc w słowo Bożego objawienia wpisana jest ewangelia pracy, którą Kościół stale na nowo odczytuje i na nowo głosi wszystkim ludziom. Praca bowiem jest podstawowym powołaniem człowieka na tej ziemi. Mówię to w tym roku, który jest nadzwyczajnym jubileuszem Od­ kupienia. Kościół cały pragnie w tym roku szczególnie głęboko za­ czerpnąć sił duchowych z tajemnicy Odkupienia. Człowiek pracy wez­ wany jest do tego, aby pełniej odczytał odkupieńczą treść ewangelii pracy. Wezwany jest również do tego, aby przez swą własną pracę łączył się z Chrystusem-Odkupicielem świata, który także był ((czło­ wiekiem pracy)). To wszystko — taką bogatą treść — kryją w sobie owe słowa ((Szczęść Boże)), które tak często słyszy się w Polsce, a zwłaszcza na Śląsku. Do Chrystusa, do ewangelii pracy, do tajemnicy Odkupienia, zbliżamy się przez Maryję. Właśnie przez Tę, która z całymi pokole­ niami ludzi pracy na Śląsku związana jest w swoim sanktuarium w Pie­ karach. Właśnie przez tę Maryję, którą tu na Śląsku wzywacie jako Matkę sprawiedliwości i miłości społecznej. 7. Praca ludzka stoi bowiem w pośrodku całego życia społecznego. Poprzez nią kształtuje się sprawiedliwość i miłość społeczna, jeżeli całą dziedziną pracy rządzi właściwy ład moralny. Jeśli jednakże tego ładu Acta Ioannis Pauli Pp. II 963 brak, na miejsce sprawiedliwości wkrada się krzywda, a na miejsce miłości nienawiść. Wzywając Maryję jako Matkę sprawiedliwości i miłości społecznej — Wy, drodzy Bracia i Siostry, jako ludzie pracy Śląska i całej Polski — pragniecie wyrazić, jak bardzo leży Wam na sercu ów właśnie ład moralny, który winien rządzić dziedziną ludzkiej pracy. Cały świat śledził — i nadal śledzi — z przejęciem wydarzenia, jakie miały miejsce w Polsce od sierpnia 1980 roku- Co w szczególności dawało do myślenia szerokiej opinii publicznej — to fakt, że w wydarze­ niach tych chodziło przede wszystkim o sam moralny ład związany z pracą ludzką, a nie tylko o podwyższenie zapłaty za nią. Uderzała również i ta okoliczność, że wydarzenia te były wolne od gwałtu, że nikt nie poniósł przez nie śmierci ani ran. Wreszcie i to, że wydarzenia polskiego świata pracy z lat osiemdziesiątych nosiły na sobie wyraźne znamię religijne. Nikogo nie może więc dziwić, że tu na Śląsku — w tym wielkim ((zagłębiu pracy » — czci się Matkę Chrystusa jako Matkę sprawiedli­ wości i miłości społecznej. 8. Sprawiedliwość i miłość społeczna oznacza właśnie tę pełnię ładu moralnego, jaki związany jest z całym ustrojem społecznym, a w szcze­ gólności z ustrojem pracy ludzkiej. Praca posiada swoją zasadniczą wartość dlatego, że jest spełniana przez człowieka. Na tym opiera się też godność pracy, która winna być uszanowana bez względu na to, jaką pracę człowiek wykonuje. Ważne jest to, że wykonuje ją człowiek. Wykonując jakąkolwiek pracę, wyciska na niej znamię osoby: obrazu i podobieństwa Boga samego. Ważne jest także to, że człowiek wykonuje pracę dla kogoś, dla drugich. Praca jest powinnością człowieka: zarówno wobec Boga, jak też wobec ludzi, zarówno wobec własnej rodziny, jak też wobec narodu-społeczeństwa, do którego należy. Tej powinności — czyli obowiązkowi pracy — odpowiadają też uprawnienia człowieka pracy. Należy je ujmować w szerokim kontekście praw człowieka. Sprawiedliwość społeczna polega na poszanowaniu i urzeczywistnianiu praw człowieka w stosunku do wszystkich członków danego społeczeństwa. Na tym tle właściwej wymowy nabierają te prawa, które związane są z wykonywaną przez człowieka pracą. Nie wchodzę w szczegóły, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 964 wymieniam tylko najważniejsze. Jest to przede wszystkim prawo do sprawiedliwej zapłaty — sprawiedliwej, czyli takiej, która starczy również na utrzymanie rodziny. Jest to z kolei prawo do zabezpiecze­ nia w razie wypadków związanych z pracą. Jest to również prawo do wypoczynku. (Przypominam, ile razy w Piekarach poruszaliśmy sprawę wolnej od pracy niedzieli). 9. Ze sferą uprawnień ludzi pracy łączy się również sprawa związków zawodowych. Przytaczam dosłownie, co na ten temat napisałem w encyklice « Laborem exercens » : « . . . nowożytne związki zawodowe wyrosły na podstawie walki pracowników, świata pracy, a przede wszystkim robotników prze­ mysłowych o ich słuszne uprawnienia w stosunku do posiadaczy środków produkcji. Zadaniem ich w związku z tym pozostaje obrona bytowych interesów ludzi pracy we wszystkich dziedzinach, w których dochodzą do głosu uprawnienia tych ostatnich. Doświadczenie histo­ ryczne poucza, że organizacje tego typu są nieodzownym składnikiem życia społecznego, zwłaszcza w nowoczesnych społeczeństwach uprze­ mysłowionych. Nie znaczy to oczywiście, że tylko pracownicy przemysłu tworzą tego rodzaju związki. Służą one zabezpieczeniu analogicznych uprawnień dla przedstawicieli każdego zawodu. Istnieją więc związki rolników i pracowników umysłowych. ... są one wykładnikiem walki 0 sprawiedliwość społeczną, o słuszne uprawnieinia ludzi pracy wedle poszczególnych zawodów)). 2 W dalszym ciągu encyklika mówi także o obowiązkach, o sposobie 1 zakresie działalności związków zawodowych. W podobnym duchu wypowiedziałem się też w styczniu 1981 roku w czasie audiencji udzielonej w Watykanie delegacji « Solidarności'», której towarzyszył również delegat rządu polskiego do stałych kontaktów roboczych ze Stolicą Apostolską. A tu, w Polsce, Kardynał Stefan Wyszyński mówił: « . . . Gdy idzie o prawo zrzeszania się ludzi, to nie jest to prawo nadane przez kogoś, bo to jest własne prawo wrodzone. Dlatego państwo nam tego prawa nie nadaje, ono ma tylko obowiązek je ochraniać i czuwać nad tym, aby nie było ono naruszane. Nadane jest to prawo przez Stwórcę, który uczynił człowieka istotą 2 N . 20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 965 społeczną. Od Stwórcy pochodzi społeczny charakter dążeń ludzkich, potrzeba zespalania się i jednoczenia jednych z drugimi)). 3 10. Tak więc sprawa, która toczy się w Polsce na przestrzeni ostat­ nich lat, posiada głęboki sens moralny. Me może ona być rozwiązana inaczej, jak na drodze prawdziwego dialogu władzy ze społeczeństwem. Do takiego dialogu Episkopat Polski wzywał, jak wiadomo, w tym czasie wiele razy. Dlaczego ludzie pracy w Polsce — i zresztą wszędzie na świecie — mają prawo do takiego dialogu? Dlatego, że człowiek pracujący jest nie tylko narzędziem produkcji, ale podmiotem; podmiotem, który w całym procesie produkcji ma pierwszeństwo przed kapitałem. Czło­ wiek przez swoją pracę staje się właściwym gospodarzem warsztatu pracy, procesu pracy, wytworów pracy i podziału. Gotów jest i na wyrzeczenia, gdy tylko czuje się prawdziwym współgospodarzem i ma wpływ na sprawiedliwy podział tego, co zdołano razem wytworzyć. 11. Zwracamy się do Maryi jako Matki sprawiedliwości społecz­ nej, ażeby te podstawowe zasady ładu społecznego, od których zależy prawdziwy sens ludzkiej pracy, a wraz z nią sens bytowania człowieka, przyoblekały się w realny kształt życia społecznego na naszej ziemi. Człowiek nie jest bowiem w stanie pracować, gdy nie widzi sensu pracy, gdy sens ten przestaje być dla niego przejrzysty, gdy zostaje mu niejako przesłonięty. I dlatego gorąco prosimy Matkę sprawiedliwości społecznej, ażeby pracy wszystkich ludzi pracy w Polsce przywróciła sens, poczucie sensu. Eównocześnie zaś wzywamy Maryję jako Matkę miłości społecznej. Poprzez wprowadzenie w czyn zasad sprawiedliwości społecznej możliwa staje się ta miłość, o której mówił Chrystus swoim uczniom: « P r z y ­ kazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali)). 4 Ta miłość społeczna nie jest też niczym innym, jak stale przypomimaną przez Papieża Pawła VI «cywilizacją miłości)), w stronę której trzeba sterować w całym rozwoju życia społeczeństw i życia między­ narodowego. Powiedział ten Papież między innymi: «Cywilizacja, która wyłania się z miłości do ludzi i pragnie dać im jej pełne przeżycie, musi szukać prawdziwych i pełnych wartości życia, ku 3 Przemówienie z dnia 6.II.1981 r. 4 J 13, 34. 63 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 966 którym winna stale się zwracać, i musi je afirmować, choćby kosztem niezrozumienia, trudności i sprzeciwu ) ) . 5 12. Miłość jest większa od sprawiedliwości. I miłość społeczna jest większa od sprawiedliwości społecznej. Jeżeli prawdą jest, że spra­ wiedliwość musi przygotować grunt dla miłości — to jeszcze głębszą prawdą jest, że tylko miłość może zabezpieczać pełnię sprawiedliwości. Trzeba więc, ażeby naprawdę miłowany był człowiek, jeżeli w pełni mają być zabezpieczone prawa człowieka. To jest pierwszy i podstawowy wymiar miłości społecznej. Wymiarem drugim jest rodzina. Rodzina też jest pierwszą i pod­ stawową szkołą miłości społecznej. Trzeba uczynić wszystko, ażeby ta szkoła mogła pozostawać sobą. Równocześnie zaś rodzina musi być na tyle silna Bogiem — czyli miłością wzajemną wszystkich, którzy ją tworzą — że potrafi pozostać ostoją dla człowieka pośród wszystkich niszczycielskich prądów i bolesnych doświadczeń. Dalszym wymiarem miłości społecznej jest ojczyzna: synowie i córki jednego narodu, trwają w miłości wspólnego dobra, jakie czerpią z kultury i historii, znajdując w nich oparcie dla swej społecznej tożsamości, a zarazem dostarczając tego oparcia bliźnim, rodakom. Ten krąg miłości społecznej posiada szczególne znaczenie w naszym polskim doświadczeniu dziejowym — iw naszej współczesności. Miłość społeczna jest otwarta ku wszystkim ludziom i ku wszyst­ kim ludom. Jeżeli ukształtuje się ona głęboko i rzetelnie w swych pod­ stawowych kręgach — człowiek, rodzina, ojczyzna — wówczas zdaje również egzamin w kręgu najszerszym. 13. Tak przeto, drodzy uczestnicy dzisiejszego spotkania na ziemi śląskiej, przyjmijcie w tej naszej wielkiej wspólnocie, którą aż trudno wzrokiem ogarnąć, przyjmijcie raz jeszcze od swego Rodaka i Następcy św. Piotra ewangelię pracy — i przyjmijcie ewangelię sprawiedliwości i miłości społecznej. Niech ona zespala Was głęboko wokół Matki Chrystusa w Jej sanktuarium w Piekarach, tak jak zespalała tutaj całe pokolenia. Niech promieniuje szeroko na życie ludzi ciężkiej pracy na Śląsku i w całej Polsce. Wspomnijmy jeszcze wszystkich zmarłych ludzi pracy, tych, którzy ulegli śmiertelnym wypadkom w kopalniach czy innych miej5 Audiencja generalna, 21.1.1976 r. 967 Acta Ioannis Pauli Pp. II scach — tych, którzy niedawno zginęli w tragicznych wydarzeniach; Wszystkich. Nas, którzy żyjemy, z ewangelią pracy: czeka wielki moralny wysiłek związany wysiłek zmierzający do wprowadzania w życie polskie sprawiedliwości i miłości społecznej. Pod znakiem Maryi — przy Jej pomocy! Na ten wysiłek i trud: Szczęść Boże! * * * Vratislaviae, a Summo Pontifice in honorem S. Edvigis sacris litante habita.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. « Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem będą nasyceni)).1 Tym błogosławieństwem z kazania na górze liturgia dzisiejszej uroczystości czci świętą Jadwigę Śląską. Tym błogosławieństwem pozdrawiam miasto Wrocław na prastarej ziemi piastowskiej. Pozdrawiam Kościół metropolitalny, który jest we Wrocławiu i skupia przy sobie Kościoły sufraganalne w Gorzowie i Opolu. W Kościołach tych pozdrawiam cały Lud Boży Dolnego Śląska, Ziemi Lubuskiej i Opolszczyzny, którą dane mi będzie dziś jeszcze osobno odwiedzić, nawiedzając sanktuarium na Górze Świętej Anny'. Pozdrawiam Metropolitę wrocławskiego, Arcybiskupa Henryka, jako też wrocławskich Biskupów pomocniczych, Biskupa Wincentego, seniora, oraz Biskupów Tadeusza i Adama. Z Gorzowa witam Biskupa Wilhelma, który w tym roku obchodzi srebrny jubileusz biskupstwa, oraz Biskupa pomocniczego Pawła, na którego dane mi było włożyć ręce, udzielając mu święceń biskupich. Witam również Biskupa Alfonsa z Opola oraz Biskupów pomocniczych, których dane mi będzie jeszcze pozdrowić w ich własnej diecezji. Cieszę się obecnością Kardynałów — Gości oraz wielu Biskupów polskich, a także Biskupów i Gości z zagranicy. 2. Do Wrocławia przybywałem wiele razy w mojej przeszłości. Przybywałem z Krakowa, * Die 21 m. Iunii a. 1983. • Mt 5, 6. zwłaszcza w tym czasie, kiedy arcy- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 968 biskupem, a z kolei metropolitą wrocławskim był śp. Kardynał Bole­ sław Kominek, pasterz ogromnych zasług dla Kościoła i dla społeczeń­ stwa na Dolnym Śląsku — z kolei zaś jego obecny Następca. Dobrze znana mi jest gotycka katedra pamiętająca czasy Biskupa Nankera, w której wiele razy dane mi było sprawować Eucharystię i głosić słowo Boże. Pragnę pozdrowić Kapitułę Metropolitalną a także całe Duchowieństwo zarówno wrocławskie jak też z innych diecezji, oraz Rodziny zakonne męskie i żeńskie. Częste kontakty łączyły mnie z Seminarium Duchownym we Wrocławiu oraz z Papieskim Wydzia­ łem Teologicznym. Dziś również pragnę pozdrowić te instytucje tak ważne dla przyszłości Kościoła i rozwoju kultury katolickiej na Dolnym Śląsku. Kiedy byłem w Polsce w 1979 roku, Wrocław i Dolny Śląsk przybył na Jasną Górę, przynosząc z sobą relikwie świętej Jadwigi. Relikwie bardzo cenne i drogie, również dlatego, że przypominają mi dzień 16 października 1978 r. — liturgiczna uroczystość świętej Jadwigi — kiedy z niezbadanych wyroków Bożej Opatrzności zostałem powołany na Stolicę Świętego Piotra w Rzymie. Dziś w ramach drugiej pielgrzymki do Ojczyzny, związanej z ojczystym Jubileuszem Jasnogórskim, dane mi jest przybyć do Wrocławia — i tutaj wspólnie z Wami, drodzy Bracia i Siostry, powtórzyć przy relikwiach Waszej Świętej Patronki: «Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem będą nasyceni)). Niech te słowa zwrócą nasze serca również w stronę nadzwyczajnego jubileuszu Odkupienia, poprzez który cały Kościół pragnie obficiej zaczerpnąć ze (( zdrojów Zbawicielowych )). 3. Święci są ludźmi ośmiu błogosławieństw. Pragnęła i łaknęła 2 sprawiedliwości Jadwiga Śląska, owa niewiasta dzielna, jak o niej mówi pierwsze czytanie dzisiejszej liturgii. Pochodziła z Niemiec, z bawarskiego rodu hrabiowskiego Diessen-Andechs — stamtąd przybyła na ziemię piastowską i weszła w rodzinę piastowską jako małżonka Henryka, zwanego Brodatym. Znajdujemy się na przejściu od X I I do X I I I stulecia. Wszystko, co Księga Przysłów mówi o ((niewieście dzielnej », należy odnieść do księżnej Jadwigi jako żony i matki. Z kolei zaś jako do wdowy — stąd też drugie czytanie liturgiczne mówi dzisiaj o wdowieństwie. 2 Por. Prz 31, 10. Acta Ioannis Pauli Pp. II 969 We wdowieństwie już odkryła, że poprzez powołanie małżeńskie i macierzyńskie, Chrystus przygotował ją do innego jeszcze powołania, przez które miała do końca wypełnić wolę Bożą, stając się — przez całkowite i wyłączne oddanie Boskiemu Oblubieńcowi w przyjęciu stylu życia zakonnego — ((siostrą i matką)) Chrystusa, stosownie do Jego własnych słów: « k t o pełni wolę Bożą, ten mi jest bratem, siostrą i matką)). 3 Słowa te czytamy w dzisiejszej Ewangelii. Jadwiga Śląska wypełniła do końca wolę Bożą, stając się w Duchu Świętym ((siostrą i matką)) samego Chrystusa. A to jej — Jadwigi — duchowe macierzyństwo miało się w szcze­ gólny sposób wypełnić i potwierdzić w stosunku do własnego syna: Henryka, zwanego Pobożnym. Poległ on — jak wszyscy wiemy — w nierównej walce pod Legnicą z Tatarami, którzy wtedy (w pierwszej połowie X I I I wieku), zapuścili swe wojownicze zagony daleko na zachód, przez całą ziemię polską. Henryk Pobożny legł na placu boju pod Legnicą, ale Tatarzy dalej na zachód już nie poszli, owszem, cofnęli się ku wschodowi, uwalniając ziemie piastowskie ze swego jarzma. Można powiedzieć, że już wówczas Polska stała się ((przed­ murzem chrześcijaństwa)). Matka Jadwiga przeżywała w duchu wiary śmierć syna Henryka, podobna w tym do Bogarodzicy, która u stóp krzyża na Kalwarii skła­ dała ofiarę ze swego Boskiego Syna dla zbawienia świata. W ten sposób też weszła święta Jadwiga Śląska w dzieje Polski i w dzieje Europy. 4. W dziejach tych stoi ona jakby postać graniczna, która łączy ze sobą dwa narody: naród niemiecki i naród polski. Łączy na przestrzeni wielu wieków historii, która była trudna i bolesna. Święta Jadwiga wśród wszystkich dziejowych doświadczeń, pozostaje przez siedem już stuleci orędowniczką wzajemnego zrozumienia i pojednania, stosownie do wymagań prawa narodu, międzynarodowej sprawiedliwości i pokoju. Można powiedzieć, że to również za jej wstawiennictwem Stolica Apostolska mogła dokonać kościelnej normalizacji na tych ziemiach, które po drugiej wojnie światowej po wielu wiekach stały się znowu częścią państwa polskiego, jak za czasów piastowskich. Pamiętamy przecież, że Wrocław jako biskupstwo od roku tysięcznego wchodził w skład metropolii gnieźnieńskiej — i taki stan trwał do roku 1821. 3 M lc 3, 35. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 970 Chciałbym tu oddać głos synowi ziemi śląskiej, a zarazem pierw­ szemu po drugiej wojnie światowej metropolicie wrocławskiemu. Oto słowa, jakie wypowiedział Kardynał Bolesław Kominek : « Przy samym moście Tumskim we Wrocławiu, wiodącym na Wyspę Piastowską, stoi kuta w kamieniu Jadwiga. Stoi na moście łączącym wschodni i zachodni brzeg Odry. Wszystkim przychodzącym każe na siebie spoglądać i każe im pomyśleć, że wszyscy są braćmi, na którymkol­ wiek brzegu mieszkają. Zjednoczeni w tym Chrystusowym braterstwie pozdrawiamy się wza­ jemnie. Tajemnica Chrystusa na ołtarzu i braterstwo ludzi, na którym­ kolwiek brzegu mieszkają, zgromadziło nas dzisiaj w imię Pańskie. Prosimy naszą Patronkę Śląską, by u Trójcy Przenajświętszej wyjednała pokój, zgodę i braterstwo w ludzkiej rodzinie społeczności i narodów )). 4 Ta idea wzajemnego zrozumienia i pojednania (Versohnung), jak wiadomo, miała wielu wyrazicieli i po stronie niemieckiej. Wyrazem tego są też wielokrotne wzajemne odwiedziny przed­ stawicieli Episkopatu polskiego i niemieckiego. Sam brałem udział w takich odwiedzinach wspólnie z Kardynałem Stefanem Wyszyńskim, a było to na kilka tygodni przed wyborem na Stolicę Piotrowa. 5. Patrzymy więc poprzez siedem z górą stuleci w stronę świętej Jadwigi, i widzimy w niej wielkie światło, które rozświeca sprawy ludzkie na ziemi naszych sąsiadów — a równocześnie na naszej ojczystej ziemi. Wyraziła się w jej życiu jakby cała pełnia powołania chrześ­ cijańskiego. Odczytała święta Jadwiga Ewangelię do końca i w całej jej życiodajnej prawdzie. Nie ma w niej rozbieżności pomiędzy powoła­ niem wdowy-fundatorki klasztoru w Trzebnicy a powołaniem żony-matki w piastowskim domu Henryków. Jedno przyszło po drugim, a równocześnie jedno było głęboko zakorzenione w drugim. Jadwiga od początku żyła dla Boga, żyła miłością Boga nade wszystko, tak jak głosi pierwsze przykazanie Ewangelii. Tak żyła w małżeństwie jako żona i matka. A kiedy owdowiała, z łatwością dostrzegła, że ta miłość Boga nade wszystko może stać się teraz miłością wyłączną Boskiego Oblubieńca. I poszła za tym powołaniem. W ewangelicznym przykazaniu miłości tkwi bowiem najgłębsze źródło duchowego rozwoju każdego człowieka. I dlatego też Wam wszystkim, drodzy Bracia i Siostry, moi Rodacy, którzy tutaj we 4 Trzebnica, 15.X.1967 r. Acta Ioannis Pauli Pp. II 971 Wrocławiu i na Dolnym Śląsku weszliście w to szczególne dziedzictwo świętej Jadwigi, życzę z całego serca, aby wedle jej wzoru na przykaza: niu miłości opierało się Wasze życie osobiste, rodzinne i społeczne. Jest to zarazem najgłębsze źródło kultury moralnej ludzi i narodów. Od kultury moralnej zaś zależy istotny ich postęp. Człowiek jest istotą stworzoną na obraz i podobieństwo Boga. Stąd też istotny jego rozwój i prawdziwa kultura wynika z rozpoznania tego obrazu i podobieństwa i z wytrwałego kształtowania własnego człowieczeństwa na tę ludzką i Boską zarazem miarę. Trzeba, abyście Wy, którzy znaleźliście się tu na Dolnym Śląsku, którzyście się tu urodzili i wyrośli, na śladach Waszej wielkiej Patronki, matki Piastów, odczytywali niejako na jej kolanach Ewangelię, tak jak odczytywały jej rodzone dzieci, tak jak odczytywał książę Henryk Pobożny, bohater spod Legnicy, i abyście w ten sposób umacniali w sobie najgłębsze podstawy ludzkiej i chrześcijańskiej moralności, która jest zarazem fundamentem kultury narodu i warunkiem jego rozwoju. 6. « Serce małżonka jej ufa »5 — tak mówi Księga Przysłów o ((nie­ wieście dzielnej». Trzeba, abyśmy wywołali przed oczyma duszy obraz tego piastowskiego domu, tej rodziny, w której święta Jadwiga była małżonką i matką. Wspólnota małżeńska i rodzinna buduje się na zaufa­ niu wzajemnym. Jest to dobro podstawowe wzajemnych odniesień w rodzinie. Odniesienie wzajemne małżonków — i odniesienie wzajemne rodziców i dzieci. Najgłębszym fundamentem tych odniesień jest ostatecznie to zaufanie, jakim sam Bóg obdarza małżonków stwarzając ich i powołując ich do życia we wspólnocie małżeńskiej i rodzinnej. Na tym właśnie swym zaufaniu do rodziców Bóg oparł odniesienie: dziecko-rodzice. « Serce Boga im ufa». Na swym zaufaniu, zwłaszcza do matki, Bóg-Ojciec oparł odniesienie: dziecko-matka. ((Serce ... Boga jej u f a » ! Bóg-Ojciec zechciał tak zabezpieczyć życie dziecka, swój skarb, aby zostało ono już od momentu swego poczęcia powierzone trosce najbliższego z bliźnich dziecka: jego własnej matce. ((Serce Boga jej ufa». Rodzina jest sobą, jeżeli buduje się na takich odniesie­ niach, na wzajemnym zaufaniu, na zawierzeniu wzajemnym. Tylko na takim fundamencie można też budować proces wychowania, który stanowi podstawowy cel rodziny i jej pierwszorzędne zadanie. W wypeł­ nianiu tego zadania rodzice nie mogą być zastąpieni przez nikogo 5 Prz 31, 11. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 972 — i nikomu też nie wolno odbierać rodzicom tego pierwszorzędnego ich zadania. Równocześnie nigdy nie dosyć przypominać, że wypełnianie tego zadania stawia przed rodzicami doniosłe wymagania. Rodzice sami muszą być dobrze wychowani, ażeby wychowywać — i sami też wciąż muszą się wychowywać, ażeby wychowywać. Tylko pod takimi warunkami, przy takiej postawie wewnętrznej, proces wychowania może być owocny. Jeżeli wiele dziś — na Dolnym Śląsku i w całej Polsce — zależy od tego, czy proces wychowania w rodzinie będzie owocny i skuteczny, to dlatego, że ma to swoje podstawowe znaczenie dla przyszłości całego Narodu, powiedziałbym : dla polskiej racji stanu ! 7. ((Serce małżonka jej u f a . . . » czytamy w liturgii uroczystości świętej Jadwigi. Dlaczego ufa serce małżonka żonie? Dlaczego ufa serce małżonki mężowi? Dlaczego ufają serca dzieci rodzicom? Jest to zapewne wyraz miłości, na której wszystko się buduje w moralności i kulturze od podstawowych międzyludzkich więzi. Jednakże owa miłość jest jeszcze uzależniona od prawdy. Dlatego ufają sobie wzajem­ nie małżonkowie, że sobie wierzą, że spotykają się w prawdzie. Dzieci ufają rodzicom dlatego, że spodziewają się od nich prawdy — i ufają o tyle, o ile otrzymują od nich prawdę. Prawda jest więc fundamentem ufności. I prawda jest też mocą miłości. Wzajemnie też miłość jest mocą prawdy. W mocy miłości człowiek gotów jest przyjąć nawet najtrud­ niejszą, najbardziej wymagającą prawdę. Tak jak gotów był przyjąć książę Henryk prawdę, że trzeba życie dać — a jego matka, święta Jadwiga, prawdę o śmierci syna. 8. Istnieje też nierozerwalna więź między prawdą i miłością, a całą ludzką moralnością i kulturą. Można z pewnością stwierdzić, że tylko w tym powiązaniu wzajemnym człowiek może prawdziwie żyć jako człowiek i rozwijać się jako człowiek. Jest to ważne w każdym wymiarze. Jest to ważne w wymiarze rodziny, tej podstawowej ludzkiej wspólnoty. Ale jest to z kolei ważne w wymiarze całego wielkiego społeczeństwa, jakim jest naród. Jest to ważne w wymiarze poszczególnych środowisk, zwłaszcza tych, które z natury swojej posiadają zadanie wychowawcze, jak szkoła czy uniwersytet. Jest to ważne dla wszystkich, którzy tworzą kulturę narodu: dla środowisk artystycznych, dla literatury, muzyki, teatru, plastyki. Tworzyć w prawdzie i miłości! Można mniemać, że im szerszy krąg, tym mniejsza ostrość tej zasady. A jednak ... nie należy lekceważyć żadnego kręgu, żadnego środowiska, żadnej instytucji, żadnych środków czy narzędzi przekazu i rozpowszechniania. Acta Ioannis Pauli Pp. II 973 9. Cały Naród polski musi żyć we wzajemnym zaufaniu, a to zaufanie opiera się na prawdzie. Owszem, cały Naród polski musi odzyskać to zaufanie w najszerszym kręgu swej społecznej egzystencji. Jest to sprawa zupełnie podstawowa. Nie zawaham się powiedzieć, że od tego właśnie — od tego przede wszystkim: od zaufania zbudowanego na prawdzie — zależy przyszłość Ojczyzny. Trzeba centymetr po centy­ metrze i dzień po dniu budować zaufanie — i odbudowywać zaufanie — i pogłębiać zaufanie! Wszystkie wymiary społecznego bytu, i wymiar polityczny i wymiar ekonomiczny, oczywiście — wymiar kulturalny, i każdy inny, opiera się ostatecznie na tym podstawowym wymiarze etycznym: prawda — zaufanie — wspólnota. Tak jest w rodzinie. Tak jest też na inną skalę w narodzie i państwie. Tak jest wreszcie w całej rodzinie ludzkości. ((Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca i pójdź do ziemi, którą ci wskażę, a uczynię sławnym twoje imię)) 6 — takie słowa liturgia dzisiejsza stosuje do świętej Jadwigi Śląskiej. Przybyła do nas z obcej ziemi, weszła w piastowską rodzinę i w naszą historię — po to, aby po siedmiu jeszcze wiekach świadczyć o prostych prawdach i podstawowych zasadach, bez których nie ma prawdziwie ludzkiego życia. Bez których nie może żyć i rozwijać się nie tylko człowiek i rodzina — ale także naród! 10. Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości. Jest tutaj we Wrocławiu — tutaj: na Dolnym Śląsku — jest w całej Polsce wielu ludzi, ogromnie wielu ludzi, którzy łakną i pragną sprawiedliwości. Myślę w tej chwili o ludziach ciężkiej, codziennej pracy: o polskiej wsi na tych terenach, o ludziach pracujących na roli, o środowiskach twórczych, Uniwersytecie Wrocławskim i pozostałych wyższych uczel­ niach, o szkołach, ludziach nauki i kultury, o artystach, o górnikach i hutnikach, robotnikach Pa-Fa-Wagu i tylu innych zakładów pracy, o pracownikach administracji, o wszystkich. Wszystkim Wam, którzy wypełniając przykazanie Stwórcy czynicie sobie ziemię poddaną, przynoszę solidarność moją i Kościoła. To łaknienie i pragnienie sprawiedliwości ujawniło się w sposób szczególny w ciągu ostatnich lat. Pragnę bardzo, jako pasterz Kościoła, a zarazem jako syn mojego Narodu, potwierdzić to łaknienie i pragnienie, które płynie ze zdrowych pokładów 6 ducha Rdz 12, 1-2. polskiego: z poczucia godności ludzkiej pracy, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 974 z miłości Ojczyzny oraz z solidarności, czyli z poczucia wspólnego dobra. Chciałbym równocześnie zabezpieczyć to słuszne łaknienie i pra­ gnienie sprawiedliwości szerokich rzesz moich rodaków od wszystkiego, co je zniekształca i osłabia. Ale równocześnie też chciałbym uwolnić je i obronić przed wszyst­ kimi krzywdzącymi zarzutami i pomówieniami, skądkolwiek by one płynęły. Temu, co jest słusznym łaknieniem i pragnieniem sprawiedliwości w życiu naszego Narodu, trzeba odpowiedzieć w taki sposób, ażeby cały Naród odzyskał wzajemne zaufanie. Nie można tego niszczyć ani tłumić. Nie można tego zaniedbać, bo jak mówi nasz poeta: « Ojczyzna jest to wielki — zbiorowy — Obowiązek)) obowiązujący « Ojczyznę dla człowieka » i « człowieka dla Ojczyzny » . 7 Naród polski, a w szczególności Wrocław i lud dolnośląski, wpatrzony w przedziwną postać świętej Jadwigi, matki Piastów na tej ziemi, wspomina wszystkich, którzy tu polegli w czasie drugiej wojny światowej, wszystkich zmarłych w ciągu lat — prawie już czterdziestu — od zakończenia wojny. Wszystkich, którzy zginęli w wydarzeniach ostatnich lat ... Naród polski, a w szczególności Wrocław i lud dolnośląski, wpatrzony w przedziwną postać świętej Jadwigi, matki Piastów na tej ziemi, wyznaje z wiarą, nadzieją i miłością: ((Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem będą nasyceni!». Amen. * * * In templo Sanctuario S. Annae apud Opolium habita.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. Pozdrawiam z całego serca wszystkich Pielgrzymów zgromadzo­ nych na Górze Świętej Anny. Przybywam tutaj, idąc szlakiem mojej pielgrzymki związanej z jubi­ leuszem Jasnej Góry: 7 Cyprian Kamil Norwid, * Die 21 m. Iunii a. 1983. od sześciu stuleci czcimy Maryję jako naszą Memoriał o młodej Emigracji. 975 Acta Ioannis Pauli Pp. II Matkę i Królową w Jej wizerunku, znanym nie tylko w Ojczyźnie, ale także szeroko w świecie. Podczas pierwszych moich papieskich odwiedzin podążałem na Jasną Górę szlakiem naszych najstarszych patronów, świętego Wojciecha i świętego Stanisława — szlakiem prowadzącym przez Gniezno i Kraków. Okoliczności tegorocznej pielgrzymki sprawiają, że podążam na Jasną Górę szlakiem naszej współczesności, szlakiem XX stulecia. Szlak ten prowadzi poprzez męczeństwo świętego Maksymiliana Marii Kolbego, którego czcimy w pierwszym roku po kanonizacji, dokonanej w Rzymie, na jego ziemi ojczystej, przede wszystkim w Niepokalanowie. Ten szlak współczesności prowadzi na Jasną Górę również od świeżej jeszcze mogiły wielkiego Prymasa Polski Kardynała Stefana Wyszyńskiego, który maryjne dziedzictwo Ojca Maksymiliana przeniósł w drugą połowę bieżącego stulecia i mocno związał z Jasną Górą. 2. Jednakże ten szlak współczesności — jakże wymowny i przejmu­ jący — domaga się koniecznie dopełnienia. Trzeba sięgnąć do początku owego sześćsetlecia, które w roku ubiegłym i bieżącym gromadzi nas wokół Jasnej Góry. Początek ten zaś znajduje się właśnie tutaj : na Śląsku, na Piastowskim Śląsku. I dlatego dzisiaj droga mojego pielgrzymowania prowadzi poprzez Wrocław, gdzie czciliśmy świętą Jadwigę, córkę narodu niemieckiego, a równocześnie wielką matkę polskich Piastów na przełomie X I I i X I I I stulecia. Z Wrocławia zaś przybywamy na Opolszczyznę, ażeby zatrzymać się na ziemi tego Piasta, z którego imieniem związana jest fundacja Jasnej Góry i darowizna jasnogórskiego obrazu z lat 1382-84. Jest to Władysław I I , książę opolski, zwany powszechnie ((Opolczykiem», postać znana zwłaszcza z czasów panowania Ludwika Wę­ gierskiego, po którym — jak wiadomo — tron polski w Krakowie odziedziczyła jego córka Królowa Jadwiga. Sam Władysław z rodziny śląskich Piastów, dokonał swojego żywota w Opolu, tutaj też spoczywa w podziemiach kościoła franciszkańskiego. Na grobowcu jego czytamy następujący napis: « W roku Jubileuszu 600-lecia Jasnej Góry — jej Fundatorowi, Księciu Opolskiemu Władysławowi I I ) ) . Nie wyczerpuje to jeszcze bezpośrednich związków ziemi Opolskiej z obrazem jasnogórskim. W latach najazdu szwedzkiego, podczas « Potopu)) w 1655 roku, Śląsk Opolski otoczył swoją opieką cudowny obraz i dał mu bezpieczne schronienie w Paulinach, miejscowości położonej (w parani Mochów) koło Głogówka. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 976 W ten sposób dzisiejsza stacja na ziemi opolskiej wpisuje się w papieską pielgrzymkę Jasnogórskiego Jubileuszu. Stacja ta ma miejsce na Górze Świętej Anny, w pobliżu której znajduje się Kamień Śląski, miejsce urodzenia świętego Jacka, bło­ gosławionego Czesława i błogosławionej Bronisławy Odrowążów — postaci bardzo mi drogich i bliskich od wczesnej młodości. Święty Jacek i błogosławiona Bronisława spoczywają w Krakowie, błogosła­ wiony Czesław jest patronem Wrocławia. 3. Znajdujemy się więc w okolicy, która w przeszłości została jakby szczególnie nasycona znakami świętości. Moje powitanie zwraca się tutaj do obecnych Pasterzy Kościoła w Diecezji Opolskiej — i Me­ tropolii Wrocławskiej. Pozwólcie jednak, czcigodni i drodzy Bracia w biskupstwie, że wspomnę naprzód o tych, którzy byli Waszymi bezpośrednimi poprzednikami. Trudno mi bowiem nie wspomnieć — gdy zbliża się srebrny jubileusz mojej sakry biskupiej — o tych, który w dniu 28 września 1958 roku włożyli na moją głowę swe ręce, przekazując mi w sakramencie biskupstwa Ducha Świętego i sukcesję apostolską w katedrze królewskiej na Wawelu. Byli to zaś — wespół ze śp. Arcybiskupem Eugeniuszem Baziakiem, metropolitą lwowskim — śp. Kardynał Bolesław Kominek, od 1972 roku metropolita wrocławski, oraz śp. Biskup Franciszek Jop, od 1972 roku pierwszy biskup rezydencjalny diecezji opolskiej. Wspominając Zmarłych — zwłaszcza niedawno zmarłych — serdecznie pozdrawiam i witam żywych. Przede wszystkim — obok Metropolity Wrocławskiego — drugiego z kolei Biskupa opolskiego Alfonsa (Nossola), który jest rodowitym synem Waszej ziemi. Witam też wszystkich trzech opolskich Biskupów pomocniczych: Wacława, Antoniego oraz Jana. Pozdrawiam równocześnie i witam Kapitułę opolską oraz całe Duchowieństwo Kościoła opolskiego, a przy nim Rodziny zakonne męskie i żeńskie. Szczególne słowa kieruję do Ojców Franciszkanów, którzy od wielu pokoleń strzegą sanktuarium na Górze Świętej Anny, spełniając duszpasterskie posługi wobec licznych pielgrzymów. Obok gospodarzy witam serdecznie wszystkich Gości duchownych i świeckich przybyłych ze Śląska i z różnych stron Polski, nade wszystko zaś przedstawicieli Episkopatu. 4. Stajemy tutaj, na Górze Świętej Anny, wobec tej ((pełni czasu)), jaką głosi święty Paweł w liście do Galatów. Czytamy tam: ( ( G d y . . . 977 Acta Ioannis Pauli Pp. II nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z nie­ wiasty ... )).* Na Górze Świętej Anny ta centralna prawda dziejów zbawienia uwydatnia się w sposób szczególny : « Niewiasta », która zrodziła Syna Bożego, znajduje się, wraz z tym Synem, w objęciach swojej własnej matki: świętej Anny — tak jak widać na tej figurze... Wyraża się to w postaci świętej Anny Samotrzeciej, która tu w centralnym sanktuarium Śląska i Opolszczyzny, o sto lat zaledwie młodszym od Jasnej Góry, od pięciu stuleci doznaje szczególnej czci — i otoczona jest miłością pokoleń. Ta miłość i cześć kieruje się w stronę tajemnicy Wcielenia. Wiemy dobrze z Ewangelii świętego Mateusza i świętego Łukasza, że Syn Boży, stając się za sprawą Ducha Świętego człowiekiem w łonie Dziewicy z Nazaret, ma równocześnie swoją ludzką genealogię. Genea­ logie ewangelistów wymieniają przede wszystkim męskich przodków Jezusa Chrystusa. W postaci świętej Anny Samotrzeciej uwydatnione jest przede wszystkim macierzyństwo: matka — i matka matki. Syn Boży stał się człowiekiem dlatego, że Maryja stała się Jego Matką. Ona sama zaś nauczyła się być matką od swojej matki. Kult świętej Anny zostaje włączony poprzez genealogię macie­ rzyństwa w samą tajemnicę Wcielenia. Zostaje on wprowadzony do tej « pełni czasów)), która nastąpiła wówczas, gdy « Bóg zesłał Syna swego zrodzonego z niewiasty)). 5. Zesłał Go zaś, ... ((aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo » . 2 Wiecie dobrze, drodzy Pielgrzymi, że od dnia 25 marca tego roku, czyli od uroczystości Zwiastowania, która jest równocześnie liturgicz­ nym świętem tajemnicy Wcielenia — rozpoczął się w całym Kościele nadzwyczajny jubileusz Roku Odkupienia. Tak bowiem, jak w roku 1933 Kościół obchodził jubileusz, wspominając 1900 lat, które minęły od Odkupienia świata, podobnie w roku bieżącym wspomina 1950 lat od tego zbawczego wydarzenia. W ten sposób obchodzony w Polsce rodzimy jubileusz Jasnej Góry przechodzi niejako w ów powszechny jubileusz całego Kościoła. Punktem zaś odniesienia owego Jubileuszu Odkupienia jest właśnie 1 Ga 4, 4. 2 Tamże, w. 5. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 978 owa ((pełnia czasu)), kiedy Bóg zesłał Syna swego zrodzonego z nie­ wiasty, aby wykupił tych, którzy byli pod Prawem . . . : aby odkupił z grzechu cały rodzaj ludzki — ((abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo)). Wy, którzy tutaj pielgrzymujecie na Górę Świętej Anny, rozwa­ żajcie w tym roku z pogłębioną wiarą tajemnicę owego ((narodzenia z Niewiasty)), które dało początek naszemu Odkupieniu. I starajcie się ze szczególną nadzieją przenikać niezgłębione skarby Odkupienia, które Kościół w tym Roku otwiera przed całym Ludem Bożym, aby z nich czerpał odpuszczenie i pojednanie. Starajcie się więc o odpuszcze­ nie grzechów, a także i odpuszczenie kar doczesnych, na ile to możliwe przy właściwym usposobieniu wewnętrznym. Starajcie się czerpać rów­ nież pojednanie: przede wszystkim coraz głębsze pojednanie z Bogiem samym w Jezusie Chrystusie i za sprawą Ducha Świętego, równocześ­ nie zaś pojednanie z ludźmi, bliskimi i dalekimi — obecnymi na tej ziemi i nieobecnymi. Ziemia ta bowiem wciąż potrzebuje wielorakiego pojednania, jak o tym już dziś mówiłem we Wrocławiu, nawiązując do dzieła świętej Jadwigi. 6. Ze czcią wspominamy na Górze Świętej Anny również i tych, którzy na tej ziemi nie wahali się, w odpowiednim czasie, złożyć ofiary życia na polu walki, jak o tym świadczy znajdujący się tutaj pomnik Powstańców Śląskich. Góra Świętej Anny pamięta również o nich. Równocześnie zaś nosi ona w samym sercu sanktuarium pamięć tych wszystkich, którzy z pokolenia na pokolenie przybywali tutaj, aby ((otrzymać przybrane synostwo)): synostwo Boże. Aby żyć tym Bożym życiem, jakie za cenę Ofiary Chrystusa stało się darem dla wszystkich ludzi. Ażeby na nadprzyrodzonym gruncie łaski uświęcającej budować uczciwe, szlachetne ludzkie życie: życie godne chrześcijanina, zarówno w domu rodzinnym jak przy warsztacie pracy rolniczej czy prze­ mysłowej, jak wreszcie w życiu całej społeczności. ((Na dowód tego, że jesteście synami, Bóg wysłał do serc naszych Ducha Syna swego, który woła: "Abba, Ojcze!")). 3 Tu, na Górę Świętej Anny, przychodziły i przychodzą całe poko­ lenia pielgrzymów po to, aby nauczyć się tego wołania. Aby nauczyć się modlitwy, która następnie przenika ludzkie życie — przenika i kształ­ tuje je po Bożemu. A ta modlitwa, zespalając obok siebie rodziców i dzieci, dziadków i wnuki, stwarza zarazem najgłębszą więź pokoleń. J Tamże, w. 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 979 Czyż w tej więzi nie przetrwało wielkie dziedzictwo Boże i ludzkie aż od czasów piastowskich: od czasów świętej Jadwigi i Władysława Opolskiego, Fundatora Jasnej Góry? 7. Postać świętej Anny Samotrzeciej uzmysławia nam, jak Syn Boży stał się człowiekiem z Ducha Świętego, a równocześnie poprzez genealogię ludzkich pokoleń. Niech ta postać będzie dla Was, drodzy Bracia i Siostry, stałym źródłem natchnienia w życiu codziennym, w życiu rodzinnym i społecznym. Przekazujcie sobie wzajemnie, z poko­ lenia na pokolenie, wraz z modlitwą, całe duchowe dziedzictwo życia chrzęści j ańskiego. Jako dzisiejszy pielgrzym na Górę Świętej Anny, a zarazem pierwszy Papież, którego wydała ziemia polska, pragnę potwierdzić to dziedzictwo i umocnić je. Przetrwało ono tutaj przez tyle pokoleń. Niech trwa nadal. Niech w zasięgu promieniowania Góry Świętej Anny rozwija się to wszystko, co ma swój początek w Odkupieniu dokonanym przez Jezusa Chrystusa, Syna Maryi. To, co w duszach naszych zaszczepia Sakrament Chrztu, a umacnia Bierzmowanie. To, co się stale odnawia przez Pokutę — a sakramentalną pełnię znajduje w Eucharystii. Na pamiątkę mej obecności na tej ziemi pragnę za chwilę dokonać koronacji czcigodnego obrazu Matki Bożej z katedry opolskiej. Synowie i Córki tej ziemi! Nie przestawajcie żyć tą wiarą, że Bóg zesłał Syna swego zrodzonego z niewiasty... abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo, synostwo Boże. Synowie i Córki tej ziemi! Nie przestawajcie trwać w synostwie Bożym, które mamy od Jezusa Chrystusa — ukrzyżowanego i zmartwychwstałego — za sprawą Ducha Świętego. Synowie i Córki tej ziemi! Nie przestawajcie nigdy wołać — (w języku, który był językiem Waszych przodków) — nie przestawajcie nigdy wołać do Boga: Abba, Ojcze! Amen. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 980 Cracoviae, ad academicas Auctoritates, professores et alumnos Universi­ tatis Iagellonicae.* Magnificencjo, Czcigodny Panie Rektorze, Senacie Akademicki pierwszego w Polsce Uniwersytetu, Panie Ministrze, Profesorowie, Pracownicy nauki, Szanowni i Drodzy Państwo! Studenci, 1. Me mogę ukryć, że w progi «Almae Matris Jagiellonicae)) wkraczam dzisiaj ze szczególnym wzruszeniem. Przez wiele lat jako krakowianin spotykałem się na co dzień z tym kompleksem gmachów, które kryją w sobie Uniwersytet — a jednak nie stracił on przez to nic na swojej wielkości. Nie spowszedniał. Pozostał wielki tą swoją podstawową wielkością, jaką posiada w dziejach Ojczyzny oraz w dzie­ jach kultury polskiej, europejskiej i światowej. Takim go widział jego wychowanek, ksiądz Piotr Skarga, gdy nazwał Akademię Kra­ kowską « szczęśliwą fundacją królów polskich i ozdobą tej Korony».* Stykając się z nim na co dzień w ciągu czterdziestu lat mojego tutaj pobytu, ani na chwilę nie straciłem tej świadomości, że obcuję z wiel­ kością. Jedną z tych, które stanowią o miejscu mojej Ojczyzny w dzie­ jach ogólno-ludzkiej kultury. 2. Pierwszy raz wszedłem w mury Collegium Maius jako dziesię­ cioletni uczeń szkoły podstawowej, aby uczestniczyć w promocji doktorskiej mojego starszego brata, absolwenta Wydziału Lekarskiego UJ. Do dzisiaj mam w oczach tę uroczystość w auli uniwersyteckiej. Upłynęło prawie trzydzieści pięć lat od chwili, kiedy mnie samemu dane było dostąpić analogicznej promocji na Wydziale Teologicznym. Promocja ta stanowiła zakończenie studiów poniekąd na dwóch uni­ wersytetach : Jagiełłofiskim oraz rzymskim uniwersytecie «Angelicum», gdzie studiowałem w latach 1946-48. 3. Wcześniejsze lata moich studiów krakowskich spotykają się z okresem drugiej wojny światowej i okupacji hitlerowskiej. Zacząłem studiować jesienią 1938 roku na ówczesnym Wydziale Filozoficznym jako słuchacz filologii polskiej. Noszę głęboko zapisany w mojej pamięci * Die 22 m. Iunii a. 1983. 1 Żywoty Świętych, Żywot Błog. Jana Kantego. Acta Ioannis Pauli Pp. II ten jeden rok przedwojennych studiów: 981 całe środowisko uniwersy­ teckie, nazwiska wielkich Profesorów, których miałem szczęście być uczniem, twarze kolegów i koleżanek, z którymi w większości rozdzieliły mnie wydarzenia lat 1939-45. Z tym większą radością widzę niektórych z nich dziś tutaj obecnych. Pragnę na ich ręce złożyć podziękowanie za wszystko, co zawdzięczam polonistyce Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do dzisiaj zbieram owoce tych przecież bardzo krótkich, fragmenta­ rycznych studiów. 4. W okresie podziemia okupacyjnego rozpocząłem — jako pracownik fizyczny fabryki w Borku Fałęckim — studia na konspiracyjnym Wydziale Teologicznym UJ. Rozpocząłem je w jesieni 1942 roku. Wśród straszliwych doświadczeń wojennych odkryłem w sobie stopniowo powo­ łanie do kapłaństwa — i wszedłem na nową drogę. Studia na Wydziale Teologicznym od jesieni 1942 roku oznaczają początek tej drogi. Pro­ wadziła ona naprzód poprzez etap konspiracyjny, aby z kolei, od stycz­ nia 1945 roku, przejść w jawne studia na tymże Wydziale. Jest to drugi rozdział moich studenckich doświadczeń, bardzo różny od przedwojennego, w jakiś sposób w stosunku do tamtego komple­ mentarny. Jako alumn Krakowskiego Seminarium Duchownego mogłem w tych pierwszych latach powojennych uczestniczyć w życiu społecz­ ności akademickiej Uniwersytetu, byłem nawet przez pewien czas wice-prezesem Bratniej Pomocy Studentów UJ, czyli, jak to się powinno mówić : ((Bratniaka ». 5. Po zakończeniu studiów i doktoracie na Wydziale Teologii pozostawałem w dalszym ciągu w kontakcie z Uczelnią. W listopadzie 1953 roku, dane mi było jeszcze habilitować się w zakresie teologii moralnej. Była to ostatnia habilitacja na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, przed wyłączeniem tegoż Wydziału — po blisko sześciu wiekach — z organizmu Uniwersytetu : tej najstarszej w Polsce (( Alma Mater)). Mojej Alma Mater! 6. Kiedy dziś, za łaskawym zaproszeniem Rektoratu, wracam w jej progi, czuję — tak jak zawsze czułem przedtem — tę historyczną wielkość Uniwersytetu Jagiellońskiego, z którym Opatrzność pozwoliła mi związać, choć w sposób dość fragmentaryczny, młode lata mojego życia. Przez pryzmat tego niezapomnianego, i niczym niezastąpionego doświadczenia, ogarniam z górą sześć wieków trwania Uniwersytetu 64 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 982 w pośrodku dziejów mojej Ojczyzny. ((Prawdzie i Rzeczypospolitej — pisze Ks. Konstanty Michalski — służył uniwersytet przez całe wieki, razem z nią dzielił dole i niedolę, szczęścia i nieszczęścia, tak iż cała Rzeczpospolita mogła za Jagiełłą odezwać się do polskiej wszechnicy: Filia mea, córko moja, kość z mojej kości i krew z mojej krwi)). 2 Sięgam do roku 1364, do kazimierzowskich początków, sięgam do roku 1397: do tego drugiego początku związanego z imionami za­ łożycieli dynastii jagiellońskiej, którzy byli równocześnie re-funda- torami Uczelni Jagiellońskiej. 7. Ileż imion wielkich w dziejach Narodu, nauki i kultury! Żeby wspomnieć tylko Wojciecha z Brudzewa, Mikołaja Kopernika, Macieja Miechowitę, Stanisława ze Skalbmierza, Pawła Włodkowica, Jakuba z Paradyża, Świętego Jana z Kęt, Zbigniewa Oleśnickiego, Stanisława Hozjusza, Mikołaja Reya, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Marcina Kromera... To tylko niektóre imiona z pierwszego okresu Akademii Jagiel­ lońskiej, który zresztą był okresem jej szczególnej świetności. 8. Potem mijają stulecia. Epoki dziejów Polski, dziejów Europy i świata. Epoki dziejów nauki i kultury. Poprzez wszystkie te stulecia Uczelnia Jagiellońska trwa w samym sercu nauki i kultury polskiej. Nie sposób wymienić tu wszystkich, którzy na to zasługują. Pozwól­ cie, że wspomnę przynajmniej o Janie Śniadeckim, Hugonie Kołłątaju, Zygmuncie Wróblewskim, Karolu Olszewskim, Marianie Smolu- chowskim. 9. I oto przybliżamy się do naszych czasów. Do tych wielkich nazwisk, z którymi dane mi było już osobiście się zetknąć w czasie moich studiów. Żeby wymienić tylko profesorów: Pigonia, Kołaczkow­ skiego, Nitscha, Klemensiewicza, Kamykowskiego (żyje jeszcze profesor Urbańczyk, który na pierwszym roku polonistyki jako asystent prowadził nasze ćwiczenia z fonetyki opisowej. Natomiast nie żyje już profesor Wyka, również w tym czasie asystent literatury i jeżeli się nie mylę, również profesor Spytkowski, młodszy asystent). Z kolei na Wydziale Teologicznym — pamiętam o żyjących księżach profesorach i tych, którzy odeszli. Niech mi wybaczą, że ich tu nie wymieniam. 2 Dokąd idziemy?, Kraków 1964, s. 91. Acta Ioannis Pauli Pp. II 983 10 Wielka genealogia nauczycieli. I genealogia uczniów tej ((matki szkół polskich)) jak nazwał ją Jan Sobieski, gdy po zwycięstwie wiedeńskim składał zdobyczne buńczuki u grobu świętego Jana Kantego, «pomny fortunnego wiedzy pokarmu w Uniwersytecie Krakow­ skim)). 3 Uniwersytet jest jakby wielką rodziną. Wszyscy zjednoczeni wzajemnie umiłowaniem prawdy — tej prawdy, która jest fundamentem rozwoju człowieka w jego własnym człowieczeństwie. Jest ona także fundamentem rozwoju społeczeństwa w jego najgłębszej tożsamości. Podczas odwiedzin w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczo­ nych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury, UNESCO, 2 czerwca 1980 r., wypowiedziałem następujące słowa: «Jestem synem Narodu, który przetrzymał najstraszliwsze doświadczenia dziejów, który wielokrot­ nie sąsiedzi skazywali na śmierć — a on pozostał przy życiu i pozostał sobą. Zachował własną tożsamość i zachował pośród rozbiorów i oku­ pacji własną suwerenność jako Naród — nie w oparciu o jakiekolwiek inne środki fizycznej potęgi, ale tylko w oparciu o własną kulturę, która okazała się w tym wypadku potęgą większą od tamtych potęg. ... Istnieje podstawowa suwerenność społeczeństwa, która wyraża się w kulturze Narodu)). 4 Jaki jest udział Uniwersytetu Jagiellońskiego w tworzeniu i upo­ wszechnianiu tej kultury, która tworzy suwerenność duchową Narodu — wszyscy wiemy. Dzisiaj, w tych niezwykłych zaprawdę okolicznościach — ja, Jan Paweł I I , Biskup Rzymu — staję wobec tych portretów, wobec tej wielkiej akademickiej genealogii mojej jagiellońskiej « A l m a Mater» — i, jak przystało wobec matki — powiedziałem to już na lotnisku w Warszawie, powtórzę jeszcze dzisiaj — całuję ręce, aby tym gestem dać świadectwo, jak wielki dług zaciągnąłem. Ja sam — wraz z całym moim Narodem. 11. Jeżeli pragniecie, Magnificencjo, Czcigodny Senacie, abym przyjął doktorat «honoris causa», to czynię to w duchu posłuszeństwa wobec « A l m a Mater» — chociaż reguły mojego urzędu tego nie przewidują; ale ponad wszystkie reguły urzędu zawsze pozostaje posłuszeństwo rodzicom. 3 To słowa z napisu na tablicy Sobieskiego w domu św. Jana. 4 N . 14. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 984 12. Na portalu jednej z sal starego Uniwersytetu — właśnie tej sali — jeżeli się nie mylę — auli « Colegium Maius » czytamy taki napis, — Pan Eektor go zacytował: « P l u s ratio, quam v i s » . Życzę ci, Uniwersytecie Jagielloński, abyś w siódmym stuleciu twojego istnienia pozostawał zawsze wierny tej akademickiej dewizie. Niech twoja obecność w życiu Polski współczesnej służy zwycięstwu tego, co jest godne człowieka jako istoty rozumnej i wolnej. Niech chroni od przewagi samych tylko sił materialnych. Życzę, abyś mógł, Uniwersytecie Jagielloński — wielki protagonisto wszystkich uczelni akademickich w Ojczyźnie — przyczyniać się zawsze do ugruntowania całego życia polskiego na fundamentach mądrości, wiedzy i prawości. Proszę, ażeby Bóg błogosławił dalszym pokoleniom twoich profe­ sorów i studentów. Jeszcze raz dziękuję za doktorat «honoris causa». « * * Cracoviae, ob decretos Dei Servis Raphaeli Kalinowski et Alberto Chmie­ lowski, Beatorum caelitum honores.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. « P a n jest moim pasterzem))... 1 Umiłowani moi Rodacy! Pragnę dziś wspólnie z Wami oddać chwałę Panu, który jest naszym Pasterzem: jest Dobrym Pasterzem swej owczarni. Sam to o sobie powiedział w Ewangelii. Mówi nam o tym rów^nież psalm dzisiejszej liturgii. Pragnę więc dzisiaj w ostatnim dniu mojego pielgrzymowania do Ojczyzny wyznać wraz z Wami prawdę o Dobrym Pasterzu na tle jubileuszu Jasnej Góry. Sześć wieków przedziwnej obecności Boga­ rodzicy w tym wizerunku, który nas wszystkich duchowo zespala i jed­ noczy — czyż to nie dzieło Dobrego Pasterza? Wszak wiemy, że troszczy się On nade wszystko o zachowanie jedności swej owczarni. Troszczy się o to, ażeby nikt nie zginął — i sam szuka zagubionej owcy. Dajemy temu świadectwo poprzez Rok Odkupienia w całym Kościele. A na ziemi polskiej, na której jeszcze trwa Jasnogórski Jubileusz, * Die 22 m. Iunii a. 1983. 1 Ps 23 (22), 1. 985 Acta Ioannis Pauli Pp. II pytamy: czyż całego swojego dzieła nie dokonuje Chrystus Dobry Pasterz za szczególnym pośrednictwem swej Matki? Naszej Pani Jas­ nogórskiej? Psalmista mówi o Dobrym Pasterzu: «prowadzi mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć: orzeźwia moją duszę...)). 2 Czyż Jasna Góra nie jest dla nas takim miejscem, gdzie możemy odpocząć, gdzie dusze nasze doznają orzeźwienia? Czyż nie jest ona podobna do źródła żywej wody, z którego w ciągu pokoleń czerpiemy? Czerpiemy z nieskończonych zasobów Chrystusowego Odkupienia, do któ­ rego przybliża nas Maryja! 2. W ostatnim dniu mojego pielgrzymowania, które związane jest z jubileuszem Jasnej Góry, pragnę tu, w Krakowie, wraz z Wami, drodzy moi Rodacy, wypowiedzieć przedziwną tajemnicę obecności Dobrego Pasterza pośród wszystkich pokoleń, które przeszły przez polską ziemię — i tu, w Krakowie, pozostawiły szczególny wyraz swojej polskiej i chrześcijańskiej tożsamości. Dlatego właśnie tak cenny i drogi jest ten Kraków. I tak bardzo trzeba zabiegać, ażeby nie zniszczała jego historyczna substancja, w której nasz Naród w szczególnej mierze odczytuje — nie tylko swoją przeszłość — ale po prostu swoją tożsamość. Mówiłem o tym przed czterema laty, gdy świętowaliśmy w Krakowie dziewięć wieków świę­ tego Stanisława. Dziś pragnę powrócić do tego <( bierzmowania dziejów)), które trwa i rozwija się z pokolenia na pokolenie. Do tego ((bierzmowa­ nia )), które posiada szczególne znaczenie dla Polaków roku 1983 — dla Was, umiłowani Bracia i Siostry, moi Rodacy! 3. Witam Was i pozdrawiam z całego serca na tych samych Błoniach, co cztery lata temu — w perspektywie Wawelu i Skałki, w per­ spektywie Kopca Kościuszki, a skądinąd wież mariackich, ratusza i uniwersytetu. Mój Kraków ... Pozdrawiam mojego następcę, Metropolitę Krakowskiego, Kardy­ nała Franciszka — i moich Braci w biskupstwie: Juliana, Jana, Stanisława, Albina, z którymi związały mnie lata wspólnego posługiwa­ nia w Archidiecezji Krakowskiej. Witam i pozdrawiam szczególnie serdecznie Biskupów z Metropolii Krakowskiej, z Częstochowy, Katowic, Kielc i Tarnowa. Witam Kardynała Prymasa Polski, Kardynała WłaTamże, ww. 2-3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 986 dysława Kubina, wszystkich obecnych tu przedstawicieli Episkopatu Polski. Witam także bardzo serdecznie naszych Gości z zagranicy: Kardy­ nała Króla z Filadelfii, Kardynała Ballestrero z Turynu, Kardynała Lustiger z Paryża, Kardynała Meissnera z Berlina oraz towarzyszącego mi w tej podróży Kardynała Casaroli, Sekretarza Stanu; również wszystkich Biskupów — Gości spoza Polski. Pozdrawiam Kapitułę Metropolitalną Krakowską oraz całe Ducho­ wieństwo Archidiecezji: moich Braci w kapłaństwie, do których przy­ należę święceniami i sercem — a więzy tej przynależności świadomie w sobie podtrzymuję i pogłębiam. Jestem związany z tym Seminarium Duchownym, w którym się do kapłaństwa przygotowywałem, jako też z Wydziałem Teologicznym, na którym studiowałem — częściowo w okresie okupacyjnego podziemia. Dziś szczególnie serdecznie witam Papieską Akademię Teologii, która nosi w sobie dziedzictwo uczelni, związanej z wielkim imieniem błogosławionej królowej Jadwigi. Wraz z Duchowieństwem Archidiecezji Krakowskiej witam też i po­ zdrawiam wszystkich Kapłanów zarówno z krakowskiej Prowincji koś­ cielnej, jak też z całej Polski. Przedstawicielom Rodzin zakonnych: męskich i żeńskich w szcze­ gólny sposób gratuluję dzisiejszego dnia. 4. Oto bowiem dane mi jest spełnić dzisiaj szczególną posługę papie­ ską : wyniesienia na ołtarze Sług Bożych poprzez beatyfikację. Posługa ta normalnie spełniana bywa w Rzymie. Jednakże już w czasach dawniejszych spełniana była również poza Rzymem. Wiemy na przykład, że święty Stanisław był kanonizowany w Asyżu. Mnie samemu dane już było dokonywać beatyfikacji w Manili, w czasie odwiedzin pasterskich na Filipinach, oraz w Hiszpanii, w Sewilli, w listopadzie ubiegłego roku. Bardzo pragnąłem, aby moja pielgrzymka do Ojczyzny w związku z jubileuszem Jasnej Góry, stała się również szczególną okazją do wy­ niesienia na ołtarze Sług Bożych, których droga do świętości związana jest z tą ziemią i z tym Narodem, w którym króluje Pani Jasnogórska. Ich beatyfikacja jest szczególnym świętem Kościoła w Polsce: całego Ludu Bożego, który ten Kościół stanowi. Kościół bowiem, jak to przy­ pomniał Sobór Watykański I I , ma stale przypominać wszystkim powo­ łanie do świętości — i ma też do tej świętości prowadzić swoich synów i córki. Acta Ioannis Pauli Pp. II 987 Gdy świętość ta zostaje w sposób uroczysty stwierdzona — na drodze beatyfikacji, a zwłaszcza kanonizacji — Kościół raduje się szczególną radością. Jest to poniekąd największa radość, jakiej może doznać w swej ziemskiej wędrówce. Dzisiaj więc Kościół na ziemi polskiej raduje się, czcząc Wiecznego Pasterza za dzieło świętości, którego przez Ducha Świętego dokonał w Sługach Bożych : Ojcu Rafale Kalinowskim — oraz w Bracie Albercie (Adamie) Chmielowskim. Radość dzisiejszej beatyfikacji jest udziałem całego Kościoła w Polsce. W szczególny sposób jest to radość rodziny karmelitańskiej, nie tylko w Polsce — rodziny, do której należał Ojciec Rafał — oraz rodziny franciszkańskiej, a zwłaszcza albertyńskiej, której Brat Albert był założycielem. Pragnę dodać, że jest to również szczególna moja radość, gdyż obie te wspaniałe postacie zawsze były mi duchowo bardzo bliskie. Zawsze ukazywały drogę do tej świętości, która jest powołaniem każ­ dego w Jezusie Chrystusie. 5. Mówi Pan Jezus: « Jak Mnie umiłował Ojciec, tak i Ja was umiłowałem. Wytrwajcie w miłości mojej » . 3 Oto dwaj uczniowie Boskiego Mistrza, którzy w pełni odkryli na drogach swego ziemskiego pielgrzymowania miłość Chrystusa — i któ­ rzy w tej miłości wytrwali! Świętość bowiem polega na miłości. Opiera się na przykazaniu miłości. Mówi Chrystus: ((To jest moje przykazanie, abyście się wza­ jemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem)).4 I mówi jeszcze: ((Jeśli będziecie zachowywać moje przykazania, będziecie trwać w miłości mojej,tak jak Ja zachowałem przykazania Ojca mego i trwam w Jego miłości )). 5 Świętość jest więc szczególnym podobieństwem do. Chrystusa. Jest podobieństwem przez miłość. Poprzez miłość trwamy w Chrystusie* tak jak On sam poprzez miłość trwa w Ojcu. Świętość jest podo­ bieństwem do Chrystusa, które sięga tajemnicy Jego jedności z Ojcem w Duchu Świętym: Jego jedności z Ojcem przez miłość. Miłość jest pierwszą i odwieczną treścią przykazania, które pochodzi 3 J 15, 9. 4 Tamże, w. 12. 5 Tamże, w. 10. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 988 od Ojca. Chrystus mówi, że On sam «zachowuje» to przykazanie. On też daje nam to przykazanie, w którym zawiera się cała istotna treść naszego podobieństwa do Boga w Chrystusie. Ojciec Rafał i Brat Albert osiągnęli w swym życiu te szczyty świętości, jakie dziś potwierdza Kościół, na drodze miłości. Nie ma innej drogi, która do tych szczytów prowadzi. Dziś Chrystus mówi do nich: ((Wy jesteście przyjaciółmi moimi » , 6 ((nazwałem was przyja­ ciółmi, albowiem oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od Ojca mojego » . 7 To ((wszystko » streszcza się w przykazaniu miłości. 6. ((Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich)). 8 Ojciec Rafał i Brat Albert od wczesnych lat życia rozumieli tę prawdę, że miłość polega na dawaniu duszy, że miłując — trzeba siebie dać — owszem, że trzeba ((życie swoje oddać)), tak jak mówi Chrystus do Apostołów. To dawanie życia za przyjaciół swoich, za rodaków, wyraziło się również w 1863 roku poprzez ich udział w powstaniu. Józef Kalinowski miał wówczas 28 lat, był inżynierem — posiadał stopień oficerski w armii carskiej. Adam Chmielowski liczył w tym samym roku 17 lat, był studentem Instytutu rolniczo-leśnego w Puławach. Każdym z nich kierowała bohaterska miłość Ojczyzny. Za udział w powstaniu Kalinow­ ski zapłacił Sybirem (na Sybir zamieniono mu karę śmierci), Chmie­ lowski kalectwem. Wspominaliśmy obie te postacie w 1963 roku na stulecie pow­ stania styczniowego, gromadząc się przed kościołem Ojców Karmelitów Bosych, jak o tym świadczy wmurowana tam tablica. Powstanie styczniowe było dla Józefa Kalinowskiego i Adama Chmielowskiego etapem na drodze do świętości, która jest heroizmem życia całego. 7. Opatrzność Boża każdego z nich prowadziła własną drogą. Józef Kalinowski, zanim wstąpił do nowicjatu karmelitańskiego, był — po powrocie z Sybiru — nauczycielem Augusta Czartoryskiego,jed­ nego z pierwszych salezjanów, który także jest kandydatem na ołtarze. 6 Tamże, w. 14. 7 Tamże, w. 15. 8 Tamże, w. 13. Acta Ioannis Pauli Pp. II 989 Adam Chmielowski studiował malarstwo i przez szereg lat poświęcał się działalności artystycznej, zanim wstąpił na drogę powołania, która — po pierwszych próbach w zakonie jezuitów — zaprowadziła go w szeregi tercjarstwa franciszkańskiego, skąd bierze początek powo­ łanie albertyńskie. Każdy z nich na swojej własnej drodze w dalszym ciągu urzeczy­ wistniał te słowa Odkupiciela i Mistrza: ((nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje)) ... Ojciec Rafał oddał to życie w surowym klasztorze karmelitańskim, służąc do końca w szczególności w konfesjonale; współcześni nazywali go ((męczennikiem konfesjo­ nału)). Brat Albert oddał swe życie w posłudze najuboższym i społe­ cznie upośledzonym. Jeden i drugi oddał do końca swoje życie Chry­ stusowi. Jeden i drugi odnalazł w Nim pełnię poznania, miłości i służby. Jeden i drugi mógł powtarzać za świętym Pawłem : « wszystko uznaję za stratę ze względu na najwyższą wartość poznania Chrystusa Jezusa. Dla Niego wyzułem się ze wszystkiego ) ) . 9 Ojciec Rafał i Brat Albert świadczą o tej przedziwnej ewange­ licznej tajemnicy «kenozy »: wyzucia się, wyniszczenia, które otwiera bramy do pełni miłości. Ojciec Rafał pisze do siostry: « Bóg się cały nam oddał za nas, jakże nam nie poświęcić się Bogu?)). 10 A Brat Albert wyznaje: ((Patrzę na Jezusa w Jego Eucharystii. Czy Jego miłość obmyś­ liła coś jeszcze piękniejszego? Skoro jest chlebem, i my bądźmy chle­ bem... Dawajmy siebie samych)).11 W ten sposób każdy z nich został ((zdobyty przez Chrystusa Jezusa ) ) . 1 2 W ten sposób też każdy z nich pozyskał Chrystusa i znalazł w Nim ... sprawiedliwość pochodzącą od Boga... iw nadziei, że upodabniając się do Jego śmierci, dojdzie... do pełnego powstania z martwych.13 Z tą nadzieją Ojciec Rafał zakończył swe życie w murach klasztoru karmelitańskiego w moich rodzinnych Wadowicach w 1907 roku — Brat Albert w swym krakowskim ((przytulisku)) w roku 1916. U progu naszego stulecia, w przeddzień odzyskanej przez Polskę niepodległości, dokonali swego życia ci dwaj wielcy synowie polskiej 9 10 Flp 3, 8. List z. 1.VII.1866 r. 11 Cyt. O. Władysław Kluz O C D , Adam Chmielowski, s. 199. 12 Flp 3, 12. 13 Por. tamże, ww. 8. 9. 10-11. 990 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ziemi, którym dane było wytyczać drogi świętości wśród swoich współ­ czesnych — a zarazem: dla przyszłych pokoleń. 8. Nasz ojczysty Jubileusz Jasnogórski spotkał się z Eokiem Odkupie­ nia, i przeszedł weń od 25 marca tego roku. Nadzwyczajny jubileusz Odkupienia skierowuje nas wszystkich w stronę tej pierwszej miłości, którą, Bóg — Ojciec — « t a k . . . umiło­ wał świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne)). 14 O tej miłości mówi Chrystus w dzisiejszej Ewangelii: « Jak Mnie umiłował Ojciec, tak i Ja was umiłowałem. Wytrwajcie w miłości mojej». Rok Odkupienia jest po to, aby szczególnie ożywić to trwanie w miłości Odkupiciela. Ażeby z tej miłości czerpać — iw ten sposób pogłębiać i odnawiać własną miłość, szukając dróg nawrócenia i pojed­ nania z Bogiem w Jezusie Chrystusie. Ta szczególna praca Kościoła w Roku Odkupienia związana jest z rzeczywistością Świętych Obcowania. To w nich bowiem, w świętych, okazała się i stale okazuje nie­ wyczerpana moc Chrystusowego Odkupienia. To przez moc Odkupie­ nia oni sami osiągnęli ten szczególny udział w świętości Boga, który jest celem i radością Kościoła. Z kolei zaś ci sami święci pomagają nam przybliżyć się do Chrystusowego Odkupienia, poniekąd dzielą się z nami swoim błogosławionym udziałem w tej zbawczej mocy. Rok Święty jest zawsze w życiu Kościoła szczególnym ożywieniem pośrednictwa świętych. Przede wszystkim Najświętszej Matki Chry­ stusa — i wszystkich świętych. Dlatego też szczególnie dziękuję Trójcy Przenajświętszej za to, że dane mi było podczas mojej pielgrzymki do Polski z racji Jasnogór­ skiego Jubileuszu niejako poszerzyć w sposób widzialny ten nasz ojczysty krąg Świętych Obcowania: — święty Maksymilian Maria Kolbe — błogosławiony Rafał Kalinowski — błogosławiony Albert Chmielowski (Brat Albert) — błogosławiona Urszula Ledóchowska. 9. « Venimus — vidimus — Deus v i c i t » : Przybyliśmy — ujrzeliśmy — zwyciężył Bóg. To tu, w Krakowie, na Wawelu, spoczywa król, który 14 J 3, 16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 991 wypowiedział te słowa: Jan I I I Sobieski. Przypomniałem je na początku mojej pielgrzymki w Warszawie. Dziś jeszcze raz do nich powracam. A powracam dlatego, że święci i błogosławieni ukazują nam drogę do tego zwycięstwa, które w dziejach człowieka odnosi Bóg. Więc pragnę raz jeszcze powtórzyć (to, co powiedziałem już w Warszawie), że w Jezusie Chrystusie człowiek powołany jest do zwycięstwa: do takiego zwycięstwa, jakie odniósł Ojciec Maksymilian i Brat Albert, Ojciec Rafał i Matka Urszula — w stopniu heroicznym. Jednakże do takiego zwycięstwa powołany jest każdy człowiek. I powołany jest każdy Polak, który wpatruje się w przykłady swoich świętych i błogosławionych. Ich wyniesienie na ołtarze pośród ziemi ojczystej jest znakiem tej mocy, która płynie od Chrystusa — Dobrego Pasterza. Tej mocy, która jest potężniejsza od każdej ludzkiej słabości — i od każdej, choćby najtrudniejszej sytuacji, nie wyłączając przemocy. Proszę Was, abyście te słabości, grzechy, wady, sytuacje, nazywali po imieniu. Abyście z nimi wciąż się zmagali. Abyście nie pozwolili się pochłonąć fali demoralizacji, zobojętnienia, upadku ducha. Dlatego patrzcie wciąż w oczy Dobrego Pasterza: ((Chociażbym chodził ciemną doliną, zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną)). 15 Tak głosi psalm responsoryjny dzisiejszej liturgii. 10. Przed czterema laty tu, na tych samych Błoniach Krakowskich, przypomniałem owo ((bierzmowanie dziejów)), związane z tradycją świę­ tego Stanisława, Patrona Polski. Pragnę dzisiaj powtórzyć te słowa, które wówczas wypowiedzia­ łem. Oto one: « Musicie być mocni, Drodzy Bracia i Siostry! Musicie być mocni tą mocą, którą daje wiara! Musicie być mocni mocą wiary! Musicie być wierni! Dziś tej mocy bardziej Wam potrzeba, niż w jakiejkol­ wiek epoce dziejów. Musicie być mocni mocą nadziei, która przynosi pełną radość życia i nie pozwala zasmucać Ducha Świętego!)). ((Musicie być mocni mocą miłości, która jest potężniejsza niż śmierć, która "wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma" — tej miłości, która "nigdy nie ustaje" {1 Kor 13, 7-8) ». Tą wiarą, nadzieją i miłością byli mocni: Maksymilian i Rafał; Urszula i Albert — dzieci tego Narodu. 15 Ps 23 (22), 4. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 992 Oni też temu Narodowi są dani jako znaki zwycięstwa. Naród bowiem jako szczególna wspólnota ludzi jest również wezwany do zwy­ cięstwa: do zwycięstwa mocą wiary, nadziei i miłości; do zwycięstwa mocą prawdy, wolności i sprawiedliwości. Jezu Chryste! Pasterzu ludzi i ludów! W imię Twojej Najświętszej Matki, na Jej Jasnogórski Jubileusz, proszę Cię o takie zwycięstwo! Jezu Chryste! Dobry Pasterzu! polecam Ci trudne «dziś i jutro)) mojego Narodu: polecam Ci jego przyszłość! 11. « Chociażbym chodził ciemną doliną, zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną». Ty — przez Twoją Matkę. Pan jest moim Pasterzem... Pan jest naszym Pasterzem. Amen. * * * Extra Cracoviam in suburbio « N o w a H u t a » , occasione oblata dedica­ tionis novi templi Deo O. M. in honorem S. Maximiliani Kolbe.* Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! 1. «A więc nie jesteście już obcymi i przechodniami, ale jesteście współobywatelami świętych i domownikami Boga)). 1 Powtarzam te słowa za pierwszym czytaniem liturgii poświęcenia kościoła: z listu do Efezjan. Drodzy Bracia i Siostry! Jesteście ((domownikami B o g a » , bo Bóg Przenajświętszy, w Trójcy Świętej Jedyny, ma tu wśród Was, w Mistr ze jo wicach, swój Dom. Kościół — dom Boży. Raduję się z tego. Raduję się z tego, drogi mój Następco na stolicy Świętego Stanisława, Drodzy Księża Biskupi z Archidiecezji Krakowskiej — Ty, Kardynale Władysławie oraz Wy, Biskupi — nasi Drodzy Goście. Raduję się z tego, Drogi Księże Mikołaju, Prałacie, wieloletni kanclerzu i mój współpracowniku w Kurii Metropolitalnej — a od kilku lat drugi proboszczu w Mistrze jo wicach. — I Wy wszyscy Kapłani mistrzejowiccy i nowohuccy, z Krakowa, Archidiecezji i sąsiedzi. * Die 22 m. Iunii a. 1983. 1 Ef 2, 19. Acta Ioannis Pauli Pp. II 993 2. Raduję się z tego... Księże Józefie! Umiłowany Księże Józefie! Pierwszy proboszczu mistrze jo wieki, który dałeś duszę za tę cząstkę Kościoła Krakowskiego ... który już od siedmiu prawie lat spoczywasz w grobie: naprzód na grębałowickim cmentarzu, a teraz tutaj, w mistrzejowickim kościele. Niech Chrystus zmartwychwstały pozwoli Ci, umiłowany Księże Józefie, radować się tą naszą dzisiejszą, niezwykłą: paschalną uro­ czystością. Gdy poświęcamy świątynię Bogu żywemu, wchodzimy w tajemnicę Chrystusowej Paschy. Sam bowiem Chrystus ukrzyżowany i zmartwych­ wstały jest kamieniem węgielnym: «W Nim zespalana cała budowla rośnie na świętą w Panu świątynię, w Nim i wy także wznosicie się we wspólnym budowaniu, by stanowić mieszkanie Boga przez Ducha)). 2 Taki obraz przyszłego kościoła W Mistrzejowicach nosiłeś w swoim sercu, drogi Księże Józefie: obraz ukształtowany przez żywą wiarę. I z takim obrazem odszedłeś z tego świata, licząc zaledwie 39 lat: wyczerpany do końca Boży pracowniku. Kapłanie Jezusa Chrystusa. 3. Dzisiaj dawny Wasz Biskup, Metropolita krakowski — a od 1978 roku, za niezbadanym zrządzeniem Bożej Opatrzności, Biskup Rzymu — poświęca ten kościół. Dokonuje jego konsekracji. Dzieje się to podczas mojej pielgrzymki do Polski. Sprowadza mnie do Ojczyzny Jasnogórski Jubileusz związany z sześciu wiekami obecności Bogarodzicy w Jej umiłowanym przez wszystkich Polaków wizerunku. Dzieje się to zarazem w pierwszym roku po wyniesieniu na ołtarze świętego Maksymiliana Marii, męczennika Oświęcimia, naszego rodaka. Jest więc rzeczą ze wszech miar słuszną, ażebym na szlaku tej pielgrzymki znalazł się również w Mistrzejowicach. Ten kościół, który konsekruję, ta parafia, której ma on służyć — zrodziły się pod szczegól­ nym natchnieniem Ojca Maksymiliana, wkrótce po jego beatyfikacji, która, jak pamiętamy, miała miejsce w październiku 1971 roku. Ksiądz Józef Kurzeja, podejmując tutaj swoje trudne zadania, swoje heroiczne zadania, zawierzył od pierwszych dni błogosławionemu Maksymilia­ nowi (wówczas jeszcze błogosławionemu). Zawierzył temu, który sam bezgranicznie zawierzył Niepokalanej. Pamiętam pierwsze początki tego trudnego, po ludzku ryzykow­ nego dzieła, które łączyły się z salką katechetyczną i do niej dołączo2 Tamże, ww. 21-22. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 994 nym zadaszeniem na ołtarz. Odprawiałem przy tym ołtarzu pierwszą, mistrze jo wieka ((pasterkę)) w 1971 roku. Do salki przychodziły dzieci i młodzież na katechizację, przy ołtarzu, pod gołym niebem, gromadzili się — przy bardzo różnej pogodzie — parafianie, z coraz to bardziej rozbudowującego się Osiedla Mistrze jo wice. Natchnienie świętego Maksymiliana trwało. Jego wstawiennictwo torowało drogę trudnemu przedsięwzięciu. To przedsięwzięcie nieraz zdawało się zagrożone. W końcu jednak wyraziliśmy podziękowanie dla ówczesnych władz krakowskich, gdy udzieliły w odnośnym czasie zezwo­ lenia na budowę w miejscu, na którym obecnie się znajdujemy. 4. Dziś nadszedł dzień konsekracji kościoła w Mistrzejowicach, w Krakowie-Nowej Hucie: kościoła pod wezwaniem Świętego Maksymi­ liana Marii Kolbego, pierwszego wśród świętych polskich, który na­ leży już do drugiego tysiąclecia. Dzisiaj ściany tego nowoczesnego budynku sakralnego zostaną poświęcone, ołtarz zostanie namaszczony krzyżmem świętym. Dzisiaj też w tę nową sakralną przestrzeń kościoła w Mistrzejowicach wchodzi Szymon Piotr, ażeby złożyć to samo wyznanie, jakie złożył w pobliżu Cezarei Filipowej, odpowiadając na pytanie : « Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego?)).3 Takie pytanie postawił Jezus z Nazaretu, a Szymon Piotr odpowiedział: — Chrystus — Syn Boga żywego)). « T y jesteś Mesjasz 4 Na tym wyznaniu opiera się Kościół jak na opoce. Dlatego też Jezus z Nazaretu powiedział do Szymona: « Ty jesteś Piotr (czyli Ska­ ła), i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie prze­ mogą)). 5 Na wyznaniu Szymona Piotra opiera się Kościół cały. Kościół powszechny Jezusa Chrystusa wyznaje, że On jest Synem Boga żywego. Na tym wyznaniu opiera się każdy kościół. Na tym wyznaniu opiera się też Wasza Parafia w Mistrze jowicach, która jest żywą cząstką po­ wszechnego Kościoła w Archidiecezji Krakowskiej. Czym więc jest ta świątynia, którą dzisiaj poświęcamy i kon­ sekrujemy? Jest przestrzenią — sakralną przestrzenią, w której nieu­ stannie rozbrzmiewa wyznanie Szymona Piotra, powtarzane poprzez tysiące warg i serc. 3 Mt 16, 13. 4 Tamże, w. 16. 5 Tamże, w. 18. Acta Joannis Pauli Pp. II 5. Dzisiaj liturgia śpiewa uroczysty psalm, 995 który odzwierciedla radość i wiarę Ludu Bożego, radość i wiarę Parafii, wchodzącej w progi własnego Domu Bożego. ((Uradowałem się, gdy mi powiedziano: "Pójdziemy do domu Jahwe!" (Bożego) Już stoją nasze nogi w twych bramach, o Jeruzalem)).6 Tak. Drodzy Bracia i Siostry! Nogi Wasze stają w progach nowego kościoła. Wchodzicie w jego bramy. Dziś w sposób szczególnie uro­ czysty. I wchodzić tak będziecie — da Bóg — z pokolenia na pokole­ nie. Trzeba, aby te pokolenia wiedziały, jak rozpoczynaliście iść ku temu kościołowi wtedy, gdy on jeszcze nie istniał. « Ci, którzy Panu Bogu kościoły widome budują — mówi Ks. Piotr Skarga — pierwej kościół serdeczny w sobie zbudowali)).7 Trzeba, aby była znana Wasza ofiarność i Wasza praca przy budowie tej świątyni. Ażeby byli wspo­ minani ci, którzy ją projektowali i wykonywali. Ażeby byli wspominani liczni dobrodzieje, którzy świadczyli na to dzieło. Trzeba, ażeby mieli w tym wspomnieniu swoje miejsce kapłani, którzy tutaj pracowali od początku, naprzód przy boku śp. Księdza Józefa, a potem jego następcy. Ażeby miały w tym wspomnieniu swoje miejsce siostry, zwłaszcza Siostry Służebniczki Najświętszej Maryi Niepokalanie Poczętej — Starowiejskie. To cała żywa wspólnota Ludu Bożego Mistrzejowic, Nowej Huty, budowała tutaj swoją przyszłość. I nadal ją musi budować. Dzień dzisiejszy nie jest dniem zakończenia, ale dniem rozpoczęcia. Wyznanie Szymona Piotra ma tutaj stawać się dla każdego i dla wszystkich zaczynem życia. Życia Bożego i równocześnie w pełni ludz­ kiego. 6. Nowa Huta patrzy na Stary Kraków i uczy się dziejów człowieka żyjącego od stuleci na polskiej, nadwiślańskiej ziemi — człowieka, chrześcijanina, wyznawcy Chrystusa. Nowa Huta patrzy na królewski Kraków — i dopisuje do jego dziejów nowy rozdział. Do wielu parafii Krakowa, które pochodzą z różnych stuleci, i z różnych dat naszego stulecia, dołącza się jeszcze jedna. Każda parafia jest wspólnotą Ludu Bożego, w której urzeczywistnia się w sposób systematyczny dzieło ewangelizacji. 6 Ps 122 (121), 1-2. 7 Kazania na niedziele i święta całego roku, t. I I . Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 996 Poprzez dzieło ewangelizacji zostaje w ręce parafii złożona sprawa królestwa niebieskiego. ((Tobie dam klucze królestwa niebieskiego)) 8 — mówi Chrystus Piotrowi. Te « klucze » docierają do każdej parafii — i poprzez nią mają otwierać bramy ((przyszłego wieku)). Ludziom każdego pokolenia. Równocześnie dzieło ewangelizacji, jakie urzeczywistnia się w parafii, przechodzi poprzez serca żywych ludzi. Ci ludzie, tu, w Mistrze jo wi­ cach, w Nowej Hucie, stanowią nowe pokolenie, które wyrosło w zasięgu wysokich pieców. Pokolenie, które, dzień po dniu, wyrasta z wielkiej i ciężkiej pracy przemysłowej. Ziarno Ewangelii pada na glebę tej pracy. A ponieważ Ewangelia jest Dobrą Nowiną o wezwaniu człowieka do największej godności: do godności przybranego syna Bożego — dlatego też dzieło ewangelizacji w parafii nowohuckiej winno być w sposób szczególny zespolone z wielką sprawą godności pracy. Ludzkiej i chrześcijańskiej godności. Tej sprawie parafia pod wezwaniem Świętego Maksymiliana winna także wytrwale służyć. 7. Drodzy moi Bracia i Siostry! Ludzie pracy! Pragnę Wam dzisiaj z głębi serca podziękować za ten kościół pod wezwaniem Świętego Maksymiliana i za wszystkie kościoły w Nowej Hucie! Wyrosły one tutaj na tle wysokich pieców i kominów fabrycznych dzięki Waszej wierze i dzięki Waszej chrześcijańkiej solidarności. Pragnę w tym nowym mistrze j o wickim kościele, który dzisiaj dane mi będzie konsekrować, włożyć w Wasze ręce Chrystusową ewangelię pracy. Niech ona będzie Dobrą Nowiną Waszego życia. Niech przez Was staje się Dobrą Nowiną dla współczesnego świata. Chrystus włożył Ewangelię w ręce i w serca rybaków znad jeziora Genezaret — a dziś trzeba ją wkładać w Wasze ręce i w Wasze serca, ażeby była przepo­ wiadana ((wszelkiemu stworzeniu » . 9 Ażeby człowiek przemysłu, czło­ wiek współczesnej cywilizacji technicznej, odnalazł w niej siebie, swoją godność, swoje prawa. Ażeby dzięki niej ((miał życie))... «i miał w obfitości » . 1 0 Pozwólcie, że przytoczę jeszcze słowa, które w czerwcu ubiegłego roku wypowiedziałem w Genewie do Międzynarodowej Organizacji Pracy: 8 9 10 Mt 16, 19. MJc 16, 15. Por. J 10, 10. Acta Ioannis Pauli Pp. II 997 ((Więź między pracą a sensem ludzkiej egzystencji świadczy zawsze 0 tym, że człowiek nie uległ alienacji z powodu swej pracy, że nie został zniewolony. Przeciwnie, więź ta potwierdza, że praca stała się sojusznikiem jego człowieczeństwa, że pomaga mu żyć w prawdzie i wol­ ności : w wolności budowanej na prawdzie, która mu pozwala prowadzić życie w pełni godne człowieka » . l ł 8. Pragnę w końcu, w czasie Roku Odkupienia, pozdrowić w Jezu­ sie Chrystusie — poprzez tę jedną parafię w Mistrzejowicach — wszystkie parafie w Nowej Hucie, w Krakowie i w całej Polsce. Pragnę im wszystkim życzyć, aby dzieło pokuty i pojednania, które w sposób szczególny ma wyrażać tegoroczny czas nadzwyczajnego Jubileuszu — rozwijało się w nich organicznie i dojrzewało owocnie. Wszystkie bowiem są zbudowane « na fundamencie apostołów i pro­ roków, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Chrystus Jezus)).12 Wszystkim też parafiom w Nowej Hucie, w Krakowie i w całej Polsce przekazuję, za pośrednictwem Matki Kościoła, błogosławieństwo pokoju 1 święty pocałunek miłości. Amen. « * * In aeronavium portu « Kraków-Balice » ad ecclesiasticas et civiles Aucto­ ritates habita.* Szanowny Panie Profesorze, Przewodniczący Rady Państwa, Szanowni Przedstawiciele Władz! Pragnę podziękować Panu Przewodniczącemu za słowa wypowie­ dziane przed chwilą w imieniu własnym oraz najwyższych Władz Pol­ skiej Rzeczypospolitej Ludowej. Dziękuję za to, że dane mi było w ciągu minionych dni odwiedzić moją Ojczyznę, spełniając na wielu miejscach posługę duszpasterską Biskupa Rzymu. Okoliczność, że ten Biskup Rzymu jest Polakiem, rodzi jakby szczególne zapotrzebowanie na jego obecność wśród Rodaków, zwłaszcza w momentach tak doniosłych, jak Jubileusz Jasnej Góry. Pragnę przy zakończeniu tych odwiedzin, pod adresem Władz pań11 15.6.1982 r., n. 7. 12 Ef 2, 20. * Die 23 m. Iunii 1983. 65 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 998 stwowych, a także podległych im Władz terenowych w Warszawie, Skier­ niewicach (Niepokalanów), Częstochowie, Poznaniu, Katowicach, Wrocławiu, Opolu (Leśnica-Góra Świętej Anny) i Krakowie, wyrazić raz jeszcze podziękowanie za wszystko, co uczyniły, aby niniejsze odwie­ dziny mogły się odbyć w sposób zgodny z ich szczególnym charakterem. Zdaję sobie sprawę z tego, jak wiele trzeba było poświęcić wysiłku i starań. Słowa podziękowania kieruję pod adresem różnego rodzaju służb czuwających nad porządkiem oraz moim i pielgrzymów bezpieczeństwem; a także służb lotniczych, sanitarnych, transportu, łączności, środków społecznego przekazu i innych. Myślę w sposób szczególny o wszystkich tych służbach i osobach, które towarzyszyły mi i towarzyszą na szlaku tej pielgrzymki. Składam im wyrazy uznania za sprawną i ofiarną organizację. Bardzo też zależy mi na tym, aby moje podziękowanie w tej chwili dotarło do wszystkich instytucji i środowisk; więcej jeszcze — zależy mi na tym, aby w moim «serdecznie dziękuję» odnalazła swoje miejsce każda bez wyjątku osoba, która miała jakiś udział w przeprowadzeniu tych odwiedzin. Księże Kardynale Prymasie! Dziękuje za słowo końcowe, wypo­ wiedziane przed chwilą imieniem Episkopatu i Kościoła w Polsce. Dziękuję za obecność Kardynałowi Metropolicie Krakowskiemu i wszyst­ kim przedstawicielom Episkopatu i Kościoła. Uważam to za szczególną łaskę Bożą, za szczególny znak Opatrz­ ności, że dane mi było uczestniczyć w tym ojczystym jubileuszu Jasnej Góry; że mogłem po sześciu wiekach obecności Bogarodzicy w Jej jasnogórskim wizerunku wyśpiewać razem z Wami polskie ((Te Deum laudamus)). Że mogłem razem z Wami zaprosić Chrystusa wraz z Jego Matką do tej naszej Kany Galilejskiej na dalsze lata i pokolenia. Że mogłem to uczynić, radując się wspólnie z moimi Rodakami pierwszym polskim świętym drugiego tysiąclecia — Maksymilianem Kolbe — oraz nowymi błogosławionymi. Uważam to za szczególny dar Pani Jasnogórskiej, że dane mi było pójść w pielgrzymce do Jej sanktuarium zarówno od strony Warszawy i Niepokalanowa, jak też od strony Poznania, od strony Wrocławia i Góry Świętej Anny, jak wreszcie od strony mojego rodzinnego Krakowa. Niech mi wolno będzie dodać do tego jeszcze jeden dar ziemi polskiej: Acta Ioannis Pauli Pp. II 999 mogłem w dniu dzisiejszym spojrzeć z bliska na Tatry i odetchnąć powietrzem mej młodości. 3. Jeszcze raz pragnę powtórzyć to, co powiedziałem w momencie powitania. Odwiedziny moje, choć przebiegały drogami przed chwilą wymienionymi — były równocześnie skierowane do całej ojczyzny i do wszystkich Rodaków. I tak jak w dniu przybycia witałem szczególnie te miasta i te środowiska, które tym razem nie znalazły się na trasie mojej pielgrzymki — tak też pragnę je w szczególny sposób pożegnać, dziękując zwłaszcza tym, którzy starali się spotkać Papieża w innych ośrodkach, przebywając czasem wiele kilometrów. 4. Podczas mojego pielgrzymowania do ojczystej ziemi podkreśla­ łem wielokrotnie, że Polska jest dobrem wspólnym całego Narodu i na to dobro muszą być otwarci wszyscy jej synowie i córki; bo takie dobro domaga się stałego i rzetelnego wysiłku całego spo­ łeczeństwa. Pragnę bardzo, by stopniowo pokonane zostały piętrzące się trudności, by Polacy mogli budować owocnie swoje dziś i jutro. Naród bowiem, jak mówiłem w Warszawie, musi żyć i rozwijać się o własnych siłach. Odjeżdżając, pragnę jeszcze raz ogarnąć wzrokiem i sercem całą tę ziemię. Pragnę spojrzeć na wielkie obszary polskiej pracy, stanąć przy każdym warsztacie pracy, dużym i małym, na roli, w przemyśle, przy warsztacie pracy twórczej — wszędzie tam, gdzie pracuje człowiek. Pragnę stanąć przy każdym człowieku pracy. Życzę, by w tę pracę wpisany był cały, właściwy tej dziedzinie życia ludzkiego ład moralny, by wszyscy mogli, w pełni wewnętrz­ nego pokoju, przy zabezpieczeniu praw i poszanowaniu godności czło­ wieka i jego pracy, we wzajemnym zaufaniu odnajdywać i zgłębiać sens tego podstawowego powołania człowieka, jakim jest właśnie praca ludzka. Sens, który jest z kolei najgłębszym i skutecznym motywem mobilizującym człowieka od wewnątrz. Życzę też, by w takich warunkach praca była wykonywana w duchu miłości społecznej, o której mówiłem w Katowicach: by w niej czło­ wiek odnajdywał siebie i poprzez nią służył innym oraz dobru włas­ nego kraju. Pragnę i życzę mojej Ojczyźnie, by w tę polską pracę wprowa­ dzona była cała ewangelia pracy, zarówno ta, która zabezpiecza czło­ wieka i jego godność i prawa, jak i ta, która zobowiązuje, która jest 1000 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sprawą sumienia i poczucia odpowiedzialności. Prawa bowiem i obo­ wiązki są ściśle ze sobą powiązane. Osobiście życzę Władzom państwowym, ażeby powyższe warunki budowały dobro wspólne Ojczyzny i zabezpieczały zasłużone miejsce Państwa Polskiego (Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej) pośród narodów Europy i świata. 5. Żegnając się z mymi Rodakami w Krakowie — tym mieście, które widziało trudne chwile Ojczyzny, ale było też świadkiem okresów jej największego rozkwitu — życzę, aby raz jeszcze, pod opieką Pani Jasnogórskiej, dobro okazało się na ziemi polskiej potężniejsze od zła — i odniosło zwycięstwo. I o to stale się modlę. Sacra Congregatio pro doctrina Fidei 1001 ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI EPISTULA Ad Ecclesiae Catholicae episcopos de quibusdam quaestionibus ad Eucharistiae ministrum spectantibus. I - INTRODUCTIO seu hierarchicum essentia non gradu tantum a communi fidelium sacerdotio differre docens, Concilium Vaticanum II eo ipso fidei certitudinem expressit, iuxta quam tantummodo Episcopi et Presbyteri potestate gaudent Eucharisticum mysterium peragendi. Quamvis, enim, fideles universi unum idemque Christi sacerdotium participent et in oblationem Eucharistiae concurrant, solum tamen sacerdos ministerialis, vi sacramenti Ordinis, potestate gaudet sacrificium Eucharisticum conficiendi in persona Christi illudque totius christiani populi nomine offerendi. 1. SACERDOTIUM MINISTERIALE 1 2. At postremis hisce annis opiniones coeptae sunt propagari, interdum in vitae usum traductae, quae, praedicta magisterii doctrina denegata, intimam Ecclesiae vitam vulnerant. Hae opiniones, variis formis et argumentis propositae, fideles etiam attrahere incipiunt sive quia scientifico fundamento fulciri dicuntur, sive quia ita perhibentur, ut necessitatibus curae pastoralis christianarum communitatum earumque vitae sacramentalis respondere videantur. 1 Conc. Oecum. Vat. II, Const. dogm. Lumen gentium, nn. 10, 17, 26, 2&; Const. Sacrosanctum Concilium, n. 7; Decr. Christus Dominus, n. 15; Decr. Presbyterorum ordinis, nn. 2 et 3. Cfr. etiam Paulus VI, Litt. Encycl. Mysterium fidei d. 3 sept. 1965: AAS 57 (1965), p. 761. 1002 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3. Haec igitur Sacra Congregatio, desiderio permota auxiliatricem suam operam sacris Pastoribus offerendi in spiritu collegialis affectus, hic sibi proponit quaedam in mentem revocare ex essentialibus doctrinae Ecclesiae capitibus de ministro Eucharistiae, quae per vivam Traditionem transmissa sunt atque in praecedentibus ecclesiastici magisterii documentis iam continentur. Ipsa integrum doctrinae conspectum de ministerio sacerdotali a Concilio Vaticano II prolatum praesupponens, in praesentibus rerum adiunctis necessitatem interventus urgere existimat, ut peculiare hoc essentiale munus sacerdotis clariore in luce ponatur. 2 II - ERRONEAE OPINIONES 1. Novarum opinionum fautores affirmant quamlibet christianam communitatem, eo ipso quod adunatur in nomine Christi ac proinde indivisa Eius praesentia fruitur (cf. Mt 18, 20), omnibus gaudere potestatibus, quas Dominus Ecclesiae suae concedere voluit. Praeterea existimant Ecclesiam esse apostolicam hoc sensu, quod omnes, qui per sacrum Baptisma abluti sunt eidemque aggregati et muneris Christi sacerdotalis, prophetici et regalis participes facti revera etiam Apostolorum successores habendi sunt. Quoniam vero in Apostolis Ecclesia tota praefiguratur, inde sequeretur ut verba quoque institutionis Eucharistiae, ad eos quidem directa, omnibus destinata essent. 2 Cfr. Pius X I I , Litt. Encycl. Mediator Dei, d. 20 nov. 1947: AAS 39 (1947), p. 553; Paulus V I , Adhort. apost. Quinque iam anni, d. 8 dec. 1970: AAS (1971), p. 99; Documenta Synodi Episcoporum, a. 1971: De sacerdotio ministeriali, Pars prima: AAS 63 (1971), pp. 903-908; S. Congregatio pro Doctrina Fidei, Declaratio Mysterium Ecclesiae, d. 24 iun. 1973, n. 6: AAS 65 (1973), pp. 405-407; Declaratio De duobus operibus Professoris Ioannis Kiing, d. 15 febr. 1975: AAS 67 (1975), p. 204; Declaratio Inter insigniores, d. 15 oct. 1976, n. 5: AAS 69 (1977), pp. 108-113; Ioannes Paulus I I , Epist. Novo incipiente nostro ad universos Ecclesiae Sacerdotes, d. 8 apr. 1979, nn. 2-4: AAS 71 (1979), pp. 395-400; Epist. Dominicae cenae ad universos Ecclesiae Episcopos, d. 24 febr. 1980, nn. 1-11: AAS 72 (1980), pp. 115-134. Sacra Congregatio pro doctrina Fidei 1003 2. Inde fit etiam ut ministerium Episcoporum et Presbyterorum, quantumvis necessarium ad rectum Ecclesiae ordinem, a communi fidelium sacerdotio non differat ratione participationis sacerdotii Christi sensu quidem stricto, sed ratione tantum exercitii. Quam ob rem munus moderandi, uti aiunt, communitatem — quod coniunctum habet munus verbi Dei praedicandi et sacrae Synaxi praesidendi — nonnisi mandatum esset ad rectum tuendum communitatis ordinem collatum, ac proinde « sacrum effici » non deberet. Vocatio ad tale ministerium novam capacitatem « sacerdotalem » non adderet sensu stricto — idque est causa cur plerumque ipsa vox « sacerdotii » vitetur — nec characterem imprimeret, quo quis ontologice constitueretur in condicione ministrorum, sed dumtaxat exprimeret coram communitate capacitatem initialem, quae per Baptismum collata est, ad effectum deduci. 3. Vi autem apostolicitatis singularum communitatum localium, in quibus non minus quam in structura episcopali Christus praesens adesset, quaelibet communitas, quantumvis exigua, si forte diu privaretur constitutivo illo suo elemento quod est Eucharistia, tunc posset « resumere » originariam suam potestatem ac iure gauderet suum praesidem atque animatorem designandi eique conferendi omnes facultates ad ipsam communitatem moderandam necessarias, ea non excepta quae ad praesidendum Eucharistiae eamque consecrandam spectat. Affirmatur etiam Deum ipsum renuere non posse, in iisdem rerum adiunctis, illam potestatem etiam sine sacramento concedere, quam per sacramentalem Ordinationem conferre solet. Ad huiusmodi conclusionem hoc etiam conducit, quod Eucharistiae celebratio saepe intellegitur tamquam simplex actus communitatis localis, quae adunatur ad ultimam Cenam Domini commemorandam per fractionem panis. Quare ageretur de convivio fraterno in quo communitas adunatur et exprimitur, potius quam de renovatione sacramentali sacrificii Chri- 1004 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sti, cuius salvifica efficacia ad universos homines extenditur, praesentes vel absentes, sive vivos sive defunctos. 4. Ex altera parte, in nonnullis regionibus erroneae opiniones circa necessitatem ministrorum ordinatorum in celebratione eucharistica, hoc etiam effecerunt ut quosdam inducerent ad minus in dies momentum tribuendum sacramentis Ordinis et Eucharistiae in catechesi tradenda. III - DOCTRINA ECCLESIAE 1. Opiniones supra memoratae, etsi formis sat variis atque extenuatis proponuntur, omnes tamen ad eandem conclusionem conspirant: scilicet potestatem conficiendi Sacramentum Eucharistiae non necessario conexam esse cum Ordinatione sacramentali. Manifesto patet hanc conclusionem componi nullo modo posse cum tradita fide, quia non solum hoc modo respuitur potestas sacerdotibus collata, sed etiam tota apostolica Ecclesiae structura laeditur, atque ipsa oeconomia sacramentaria salutis subvertitur. 2. Secundum Ecclesiae doctrinam, verbum Domini et vita divina ab Ipso donata inde ab initio extare atque participari debent in unico corpore, quod ipse Dominus sibi per saeculorum decursum aedificat. Hoc corpus, scilicet Ecclesia Christi, ab Ipso donis ministrationum iugiter dispositum « per nexus et coniunctiones subministratum et conexum crescit in augmentum Dei (Col 2, 19) » . Haec ministrationum structura in sacra Traditione explicatur ope triplicis potestatis Apostolis eorumque successoribus traditae, nempe sanctificandi, docendi ac regendi nomine Christi. Apostolicitas Ecclesiae non ita intellegenda est ut omnes 3 3 Cfr. Conc. Oecum. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium, nn. 7, 18, 19, 20; Decr. Christus Dominus, nn. 1 et 3; Decr. Presbyterorum ordinis, n. 2. Sacra Congregatio pro doctrina Fidei 1005 4 fideles sint Apostoli, etsi collectivo modo ; nec ulla communitas potestate gaudet conferendi ministerium apostolicum, quod fundamentaliter ab ipso Christo Domino conceditur. Ecclesia, igitur, cum se per Symbola apostolicam profitetur, praeter concordiam magisterii sui cum doctrina Apostolorum, continuitatem exprimit muneris Apostolorum, ope structurae successionis effectam, vi cuius missio apostolica usque ad consummationem saeculorum permaneat oportet. Huiusmodi Apostolorum successio, qua Ecclesia tota constituitur apostolica, pertinet ad vivam Traditionem, quae inde ab initio in Ecclesia facta est atque esse pergit forma vitae ipsius Ecclesiae. Quare a recto tramite aberrant, qui huic vivae Traditioni singulas Scripturarum partes opponunt, ex quibus ius ad alias structuras deducere volunt. 5 3. Catholica Ecclesia, quae saeculorum decursu crevit atque crescere pergit vi donatae sibi vitae a Christo Domino per effusionem Spiritus Sancti, semper suam retinuit apostolicam structuram, fideliter servans Apostolorum traditionem quae in ea vivit atque perseverat. Ipsa, dum manus imponit super electos una cum invocatione Spiritus Sancti, conscia sibi est se ministrare virtutem Domini, qui Episcopos, Apostolorum successores peculiari modo participes efficit triplicis sui muneris sacerdotalis, prophetici et regalis. Episcopi vicissim munus ministerii sui, vario gradu, variis subiectis in Ecclesia tradunt. Quamobrem, etsi omnes baptizati coram Domino eadem gaudent dignitate in christiana communitate quam eius divinus Conditor voluit hierarchice constitutam, nihilominus inde ab eius primordiis extant peculiaria apostolica munera, quae e sacramento Ordinis profluunt. 6 4. Inter haec munera, quae Christus unice Apostolis eorumque successoribus commisit, recensenda est potestas Euchari4 Cfr. Conc. Tridentinum, Doctrina de sacramento ordinis, cap. 4: DS 1767. 5 Cfr. Conc. Oecum. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium, n. 20. 6 Cfr. Conc. Oecum. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium, n. 28. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1006 stiam conficiendi. Solis igitur Episcopis, itemque Presbyteris quos ipsi participes effecerunt ministerii accepti, reservata est potestas renovandi in mysterio Eucharistico id quod Christus peregit in ultima Cena. Quos autem ad Episcopatum et Presbyteratum vocat, Christus Dominus, ut iidem munera sibi credita peculiarique modo munus tam grave conficiendi mysterium Eucharisticum adimplere valeant, eos speciali sigillo per sacramentum Ordinis spiritualiter signat, « charactere » appellato etiam in solemnibus Magisterii documentis, eosque sibi ita configurat ut ipsi dum proferunt consecrationis verba non communitatis mandato, sed agant « "in persona Christi", quod plus sane significat quam "nomine Christi" vel etiam "Christi vicem" cum celebrans ratione peculiari et sacramentali idem prorsus sit ac "summus aeternusque Sacerdos" qui Auctor est princepsque Actor huius proprii sui Sacrificii, in quo nemo revera in eius locum substitui potest » . Cum autem ex ipsa Ecclesiae natura potestas consecrandi Eucharistiam concredita sit solis Episcopis et Presbyteris qui eius ministri constituuntur vi sacramenti Ordinis suscepti, Ecclesia docet in unaquaque communitate mysterium Eucharisticum a nullo nisi a sacerdote ordinato celebrari posse quod expressis verbis Concilium Lateranense IV declaravit. 7 8 9 10 7 Id confirmat usus in Ecclesia receptus Episcopos et Presbyteros appellandi sacer- dotes sacri cultus, hac praesertim de causa, quod ipsis tantummodo agnita est potestas conficiendi mysterium Eucharisticum. 8 Cfr. Conc. Oecum. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium, n. 21; Decr. Presbyte- rorum ordinis, n. 2. 9 10 Ioannes Paulus I I , Epist. Dominicae cenae, n. 8: AAS 72 (1980), pp. 128-129. Conc. Lateran. I V , Const. de Fide catholica Firmiter credimus: « U n a vero est fidelium universalis Ecclesia, extra quam nullus omnino salvatur, in qua idem ipse sacerdos est sacrificium Iesus Christus, cuius corpus et sanguis in sacramento altaris sub speciebus panis et vini veraciter continentur, transsubstantiatis pane in corpus et vino in sanguinem potestate divina: ut ad perficiendum mysterium unitatis accipiamus ipsi de suo, quod accepit ipse de nostro. Et hoc utique sacramentum nemo potest conficere, nisi sacerdos, qui rite fuerit ordinatus, secundum claves Ecclesiae, quas ipse concessit Apostolis eorumque successoribus Iesus Christus» (DS 802). Sacra Congregatio pro doctrina Fidei 1007 Singulis fidelibus aut communitatibus, qui persecutionum causa vel ob sacerdotum penuriam brevi aut etiam diuturno tempore sacrae Eucharistiae celebratione privantur, gratia Redemptoris utcumque non deest. Etenim, cum voto sacramenti intime animati atque cum universa Ecclesia precando coniuncti, Dominum invocant ad Eumque corda sua erigunt, ipsi, virtute Spiritus Sancti, cum Ecclesia, vivo Christi Corpore, et cum Domino ipso communione fruuntur. Iidem, igitur, voto sacramenti cum Ecclesia coniuncti, quamvis externe longinqui videantur, nihilominus intime ac realiter cum ea communicant, ac proinde sacramenti fructus percipiunt; qui vero illegitime ius sibi arrogant mysterium Eucharisticum conficiendi, eo tandem deveniunt, ut communitatem in se ipsa clausam efficiant." Cuius rei conscientia tamen minime eximit Episcopos, sacerdotes omniaque Ecclesiae membra a gravi obligatione precandi <( Dominum messis », ut pro temporum locorumque necessitatibus operarios mittat (cf. Mí 9, 39 sq.), itemque omnibus viribus adlaborandi ut humili generosoque animo audiatur atque excipiatur vox Domini ad sacerdotium ministeriale capessendum invitantis. IV - ADHORTATIO AD VIGILANDUM Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, attentos faciens sacros Ecclesiae Pastores ad haec doctrinae capita, auxilium afferre exoptat eorum ministerio, quod attinet ad pascendum Dominicum gregem pabulo veritatis, ad depositum fidei custodiendum atque ad integram servandam Ecclesiae unitatem. Prorsus oportet ut fortes in fide obsistamus erroribus, etsi pie- 11 Cfr. Ioannes P a u l u s I I , E p i s t . Novo incipiente nostro, n. 1 0 : AAS 71 (1979), pp. 411-415. C i r c a efficaciam voto s a c r a m e n t i p r o p r i a m c f r . Conc. Tridentinum, Decr. De iustificatione, c a p . 4 : DS 1524; D e c r . De sacramentis, c a n . 4 : DS 1604; Conc. Oecum. V a t . I I , Const. dogm. Lumen gentium, n. 1 4 ; S. Officium, Epist, ad archiep. Bostoniensem, d. 8 aug. 1949: DS 3870 et 3872. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1008 tatis speciem prae se ferant, eo quidem consilio, ut, veritatem facientes in caritate (cf. Eph 4, 15), errantes complecti possimus in caritate Domini. Fideles, qui Eucharistiam celebrare attentant extra sacrum successionis apostolicae vinculum in sacramento Ordinis fundatum, sese excludunt a participanda unitate cum unico corpore Domini, ac proinde neque aiunt neque aedificant communitatem, sed eam destruunt. Sacrorum Pastorum, igitur, officium est vigilare ne in catechesi et in sacra theologia tradenda praedictae erroneae opiniones serpere pergant, ac praesertim ne in usum christianae vitae traducantur; quod si casus huius generis forte contingant, tunc ipsi sacra obligatione obstringuntur hos errores publice reprobandi tamquam prorsus alienos a celebratione Eucharistici sacrificii et in ecclesialem communionem iniuriosas. Ita sese gerere debent erga eos quoque, qui minuant essentiale momentum, quod pro Ecclesia habent sacramenta Ordinis et Eucharistiae. Etenim ad nos quoque pertinent haec verba: « Praedica verbum, insta opportune, importune, argue, obsecra, increpa in omni patientia et doctrina... vigila in omnibus, labora, opus fac evangelistae, ministerium tuum imple » (£ Tim 4, 2-5). Collegialis sollicitudo, igitur, hisce in adiunctis ad concretam applicationem perducatur, ita quidem ut Ecclesia indivisa, etsi distincta variis Ecclesiis localibus in unum conspirantibus, depositum custodire valeat sibi a Deo per Apostolos commissum; siquidem fidelitas erga Christi voluntatem et christiana dignitas postulant, ut tradita fides semper eadem permaneat atque hoc modo fidelibus universis pacem afferat in credendo (cf. Rom 15, 13). 12 Hanc Epistulam in Conventu ordinario huius S. Congregationis deliberatam, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, 12 Cfr. Conc. Oecum. Vat. I I , Const. dogm. Lumen gentium, n. 23. 1009 Sacra Congregatio pro doctrina Fidei in Audientia infrascripto Cardinali Praefecto concessa, adprobavit et publici iuris fieri iussit. Romae, ex Aedibus S. Congregationis pro Doctrina Fidei, die 6 Augusti, in festo Transfigurationis Domini, anno 1983. IOSEPH Card. RATZINGER Praefectus © Fr. HIERONYMUS HAMER, O.P. Archiepiscopus tit. Loriensis Secretarius 1010 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SACRA CONGREGATIO PRO E P I S C O P I S PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die llf Iulii 1983. — Cathedrali Ecclesiae Mimatensi R. D. Rogerum Meindre e clero dioecesis S. Fiori, curionem paroeciae vulgo Riom-èsMontagnes. die 28 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Legionensi Exc.mum P. D. Ioannem Angelum Belda Dardiñá, hactenus Episcopum Iacensem. die 2 Augusti. — Titulari episcopali Ecclesiae Lapdensi R. D. Maximilianum Ziegelbauer, canonicum Capituli cathedralis Augustanae Vindelicorum, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Iosephi Stimpfle, Episcopi Augustanae Vindelicorum. die 13 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Insulensi Exc.mum P. D. Ioannem Vilnet, hactenus Episcopum S. Deodati. die 25 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Hildesiensi R. D. Iosephum Homeyer, e clero dioecesis Monasteriensis, Conferentiae Episcoporum Reipublicae Foederatae Germaniae a Secretis. — Cathedrali Ecclesiae Spirensi R. D. Antonium Schlembach, Vicarium Generalem Herbipolensis dioecesis. die 2 Septembris. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Iacobi Gleeson, Archiepiscopi Adelaidensis, Exc.mum P. D. Leonardum Faulkner, hactenus Episcopum Tovnsvillensem. die 3 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Veszprimiensi Exc.mum P. D. Iosephum Szendi, hactenus Episcopum titularem Stephaniacensem. die 8 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Nemptodurensi Exc.mum P. D. Franciscum Favreau, hactenus Episcopum Rupellensem. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Emmanuelis D'Almeida Trindade, Episcopi Aveirensis, Exc.mum P. D. Antonium Baltazar Marcelino, hactenus Coadiutorem sine iure successionis eiusdem Antistitis Ecclesiae Aveirensis. die 29 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Pensacolensi-Tallaseiensi, Exc.mum P. D. Iosephum Keith Symons, hactenus Episcopum tit. Siguitanum. Sacra Congregatio pro Episcopis 1011 — Titulari episcopali Ecclesiae Letaeae, R. P. Angelum Acerra, O. S. B., hactenus militum cappellanum, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Terentii S. R. E. Cardinalis Cooke, Ordinarii Vicariatus Castrensis Civitatum Foederatarum Americae Septemtrionalis. — Ordinarium ad nutum Sanctae Sedis cathedralis Ecclesiae Timisoariensis R. D. Sebastianum Kräuter cum iuribus et officiis Administratoris Apostolici propriis. — Ordinarium ad nutum Sanctae Sedis cathedralis Ecclesiae Magnovaradinensis Latinorum R. D. Stephanum Daszkal cum iuribus et officiis Administratoris Apostolici propriis. die 5 Octobris. — Metropolitanae Ecclesiae Cuschensi Exc.mum P. D. Alcidem Mendoza Castro, hactenus Archiepiscopum titularem Pederodianensem et Vicarium Castrensem Reipublicae Peruvianae. die 10 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Pittsburgensi, Exc.mum P. D. Antonium Bevilacqua, hactenus Episcopum tit. Aquam Albam in Byzacena. die 13 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Menevensi R. P. Iacobum Hanningan, Vicarium Generalem eiusdem dioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Candimendensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Guidonem Casullo, hactenus Episcopum Praelatum eiusdem sedis. die Uf Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Crossensi, Exc.mum P. D. Ioannem Paul, hactenus Episcopum tit. Lambaesitanum. — Titulari episcopali Ecclesiae Sociensi, R. D. A. Iacobum Quinn, e clero dioecesis Clevelandensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Antonii Pilla, Episcopi eiusdem Sedis. die 19 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Roterodamensi Exc.mum P. D. Ronaldum Philippum Bär, O. S. B., hactenus Episcopum titularem Legensem. — Coadiutorem e i . s. Exc.mi P. D. Teodori Henrici Zwartkruis, Episcopi Harlemensis, Exc.mum P. D. Henricum Iosephum Aloisium Börners, hactenus Episcopum titularem Avioccalensem et Vicarium Apostolicum Nekemteënsem. — Titulari episcopali Ecclesiae Turrensi Concordiae R. P. Iosephum F. Lescrauwaet, e Congregatione Missionariorum Sacratissimi Cordis Iesu et in facultate theologica Universitatis catholicae Lovanii professorem, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Theodori Henrici Zwartkruis, Episcopi Harlemensis. 1012 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale —- Metropolitanae Ecclesiae Burgensi Exc.mum P. D. Theodorum Cardenal Fernandez, hactenus Episcopum Oxomensem-Sorianum. die 22 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Harlemensi Exc.mum P. D. Henricum Iosephum Aloisium Börners, qui prius Coadiutor c. i. s. Exc.mi P. D. Theodori Henrici Zwartkruis, bo. me., constitutus, nondum sui officii possessionem coeperat. SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM PATAVINA Canonizationis Beati Leopoldi Mandic, Sacerdotis professi Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum. SUPER DUBIO An et de quo miraculo, post indultam eidem Beato ab Apostolica Sede venerationem, constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Leopoldus, in saeculo Adeodatus (Bogdan) Mandic, in oppido Castronovo, vulgo Herceg-Novi, dioecesis Catharensis, in Croatia inferiore, die 12 Maii a. 1866 natus est. Admodum iuvenis, studiosus se Deo vovendi ut apud gentes orientales missionarius evaderet, domum patriam reliquit et Seminarium Capuccinorum Utinense ingressus est. Die 2 Maii a. 1884 in Provincia Veneta habitum seraphicum induit; et novitiatus anno rite peracto, professionem simplicem die 15 Maii a. 1885, perpetuam vero die 28 Octobris a. 1888 emisit; tandem die 20 Septembris a. 1890 sacerdotio auctus est. Deinde variis in locis eiusdem provinciae Venetae sacro ministerio, praesertim audiendis confessionibus sollertem navavit operam. Ad coenobium Patavinum anno 1909 destinatus, per quadraginta fere annos ibi moratus est; nullam cotidie interponens quietem, miti serenoque animo omnes promptus excipiebat; ne ullo quidem umquam Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1013 fastidio commotus, continuas dolorum enarrationes auscultando, mäestis laetitiam ferebat deviosque ad iter rectius revocábate Vinculis corporis solutis, die 30 Iulii anno 1942 ad aeterñi gaudii sedem piissime transiit. Percrebrescente in dies eius sanctitatis fama et paucis elapsis annis ab eius obitu, inchoati sunt processus informativi super fama sanctitatis et virtutum in genere. Introducta est eius Causa die 25 Maii anno 1962. Edito die 1 Martii a. 1974 Decreto super heroicis virtutibus, post approbationem duorum miraculorum die 12 Februarii a. 1976, Paulus VI die 2 Maii eodem anno beatorum Caelitum honoribus eum cumulavit. Post beatificationem multi insignes favores, eodem beato intercedente, a Deo patrati sunt. Quos inter Causae Actores elegerunt sanationem dominae Elisabeth Ponzolotto a morbo, qui eius artum inferiorem sinistrum perculit, et Apostolicae Sedis examini submiserunt. Praedicta Elisabeth Ponzolotto die 20 Augusti a. 1920 in oppido Ronchi di Ala nata est. A tenera aetate infirma valetudine fuit. Ab anno 1948 laborare coepit incommodis cardiacis quae ad annum 1972 perducta sunt. Anno 1968 cerebrali graviter percussa est embolia, quae motum artus inferioris sinistri astrinxit. Annis 1971-1977 ob crebras cordis discompensationes in valetudinarium loci Ala saepe se recepit. Die 24 Maii a. 1977 dum vires in valetudinario reficeret, relinquens balneum saevissimum inopinanter tulit dolorem artus inferioris sinistri ; qui frigescens perbrevi tempore cyanoticus devenit. Statim emissa est diagnosis medica quae sic effertur: Ischaemia postemi) olica artus inferioris sinistri in patiente cardiopathica ob valvulopathiam mitrmlicam fibrillantem. Status patientis magis in dies ingravescebat ; et post triduum, die 27 Martii institutum est consultum medicorum, qui statuerunt artum amputandum esse, eo quod processus gangraenosus serpere coeperat ; necnon statim transferendam aegro tam in cubiculum operatorium. Attamen ex una parte domina Ponzolotto medicos rogavit ut chirurgiam protenderent ; altera ex parte haec domina, postquam artüi infirmo imaginem Servi Dei panni fragmento profectam applicaverat, eidem ferventiores preces effudit. Post meridiem die 27 Martii infirmae valetudinis condiciones ingravescebant, dolor in horas augebat artus qui semper magis frigidus et cyanoticus efiiciebatur, ita ut primo vespere patiens videretur quasi in extremis versari. Primo mane diei 28 Martii, hora circiter altera, domina Ponzolotto 66 - A. A. S. 1014 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cum férvidas preces Beato Leopoldo ut cum maxime effunderet, insolitam experta est sanitatem, dum simul artus eius speciem naturalem assequi coepit et sanguine ir r or ari. Instantaneam sanationem testificati sunt imprimis administra aegrorum quae inserviebat, et deinde medicus vigilans necnon corpus officialium in actu. Super hac sanatione processus apostolicus in curia episcopali Tridentina, annis 1980-1981, constructus est, de cuius validitate Decretum S. C. pro Causis Sanctorum die 28 Februarii a. 1983 exit. Die vero 26 Martii a. 1983 Consilium Medicum eiusdem S. Congregationis convocatum est, quod de sanationis instantaneitate, perfectione et constantia disceptavit, censuitque eandem sanationem ultra naturae vires et leges contigisse. Secuta est postmodum discussio super eadem sanatione in suetis Coetibus apud hanc Sacram Congregationem et quidem primum in Congressu Peculiari Officialium Praelatorum Patrumque Consultorum, die 17 Maii a. 1983 celebrato; deinde in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium ad Vaticanum die 7 Iunii eodem anno coadunata, in qua Rev.mus Cardinalis Silvius Oddi, Causae ponens seu relator, dubium posuit disceptandum : An et de quo miraculo constet in casu et ad effectum de quo agitur, deque eo rettulit. Et qui aderant Patres affirmative responderunt. Facta de hisce omnibus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Praefectum relatione, Sanctitas Sua, ut Decretum super eadem mira sanatione conscriberetur, mandavit. Deinde accitis hac die Cardinalibus infrascripto atque Silvio Oddi, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis, iisque astantibus, Sanctitas Sua, supremam proferens sententiam edixit : Constare de uno miraculo, Beato Leopoldo Mandic a Castronovo intercedente, a Deo patrato, scilicet de instantánea, perfecta constantique sanatione dominae Elisabeth Ponzolotto ab inschaemia postembolica artus inferioris sinistri in patiente cardiopathica ob valvulopathiam mitralicam fibrillantem. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 9 Iunii A. D. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S. B Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Diarium Romanae Curiae 1015 DIARIUM ROMANAE C U R I A E I l Santo P a d r e Giovanni P a o l o I I h a ricevuto i n U d i e n z a : Giovedì, 6 Ottobre 1983, S. E. il Signor BELISARIO BETANCUR, Presidente della Repubblica di Colombia. Giovedì, 13 Ottobre 1983, S. E. il Signor WILLIAM FRENCH SMITH, Procuratore Generale degli Stati U n i t i d'America. Venerdì, 14 Ottobre 1983, le L o r o A l t e z z e Serenissime il P r i n c i p e FRANCESCO GIUSEPPE I I e la Principessa GEORGINA DI LIECHTENSTEIN. Sàbato, 15 Ottobre 1983, S. E. il Signor don FELIPE GONZÁLEZ, Presidente del Governo Spagnolo. Martedì, 18 Ottobre 1983, S. E. il Signor OLOF PALME, P r i m o Ministro di Svezia. L u n e d ì , 24 Ottobre 1983, S. E. il Signor ALBERTO FAIT LIZANO, P r i m o Vice-Presidente della Repubblica di Costa Rica. Lunedì, 24 Ottobre 1983, On. GEORGINA DUFOIX, Segretario di Stato Francese per la Famiglia. Venerdì, 28 Ottobre 1983, S. E. il Signor FIDEL CHÁVEZ MENA, Ministro degli Affari Esteri di El Salvador. Da Giovedì, 29 Settembre, a Sabato, 29 Ottobre 1983, si è tenuta nella Città del Vaticano, alla presenza del Santo Padre, la sesta Assemblea Generale del Sinodo dei Vescovi. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II na nominato : 7 giugno 1983. Le LL. EE. Mons. Vincenzo Fagiolo, Arcivescovo di Chieti ; Mons. Cormac Murpby-O'connor, Vescovo di Arundel and Brigthton; Mons. José Manuel 1016 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Estepa Llaurens, Vescovo titolare di Tisili — Mons. Emilio Oolagiovanni ; Mons. Juan Esquerda Bifet; Mons. José Miguel Pinto Gómez; Mons. Paul Wesemman; Don Guido Charvault; il Comm. Luigi Righi Schwammer, Consultori della Sacra Congregazione per il Clero «in aliud quinquennium ». 26 settembre 1983. Prof. Hamao TJmezawa, dell'Università di Kamiosaki (Giappone) ; Prof. Daniel Azei Bekoe, dell'Università di Le Gon (Ghana)', Prof. Wa Kalenga Malu, dell'Università di Kinshasa (Zaire), Membri della Pontificia Accademia delle Scienze. 27 » » Mons. Gilberto Agustoni; Mons. George A. Kelly; Don Adam Maida; Don Claudio Solano; P. Lino Ciccone, C. M.; P. Roberto Viola Luciardi, S. L, Consultori della Sacra Congregazione per il Clero. 3 ottobre » S. E. Mons. Traian Crisan, Arciv. tit. di Drivasto; S. E. Mons. Emilio Eid, Vescovo tit. di Sarepta; S. E. Mons. Henryk Roman Gulbinowicz, Arciv. di Wroclaw ; S. E. Mons. Mario Brini, Arciv. tit. di Algiza; S. S. Mons. Anarghyros Printesis, Vescovo tit. di Grazianopoli ; S. E. Mons. Raymond Etteldorf, Arciv. tit. di Tindari; P. Pierre Duprey, P. A . ; Mons. Giorgio Mylanyk; Mons. Romano Rossi; Mons. Youssef Sarras; Mons. Elias Jarawan; Rev. Mathe w Vellanikal; Rev. Robert Senetsky; P. Sofroriio Murdryj, O. S. B. M., Consultori della Sacra Congregazione per le Chiese Orientali, » » » P. Jean Tabet, O.L.M.; P. Robert Taft, S.I.; P. Charles Payngot, C. M. I. ; P. Antonio Koren, S. I. ; P. Ermanno Toniolo , O. S. M., Consultori delia Commissione Speciale per la Sacra Liturgia presso la Sacra Congregazione per le Chiese Orientali. » » » S. E. Mons. Augustin Mayer, Arciv. tit. di Satriano; S. E, Mons. Antoine Joubeir, Arciv. di Tripoli del Libano dei Maroniti; S. E. Mons. Augustine Eugene Hornyak, Vescovo tit. di Ermonts; Mons. Octavian Barlea; Mons. Michel Descamps; Mons. Jan Hirka; Mons. Stefano Virgulin; Rev. Giuseppe Ferrari; P. Isidoro Patrylo; P. Paolo Giannini; P. Miguel Angel Batiz, O. C. D. ; P. Samuel Asghedom, O. Cist. ; P. Anastasio Gutiérrez, C. M. F. ; P. Emmanuel Lanne, O. S. B. ; P. Gino Kiril Piovesana, S . I . ; P. Clemente Pujol, S. I . ; P, Jan Rezac, S. L; Diarium Romanae Curiae 1017 P. Giuseppe Sima, O. F. M. Conv.; P. Ivan Zuzek, S. I . , Consultori della Sacra Congregazione per le Chiese Orientali «.in aliud quinquennium)). 3 ottobre 1983. S. E. Mons. Virgilio Noè, Arciv. tit. di Voncaria; S. E. Youannès Malak, Vescovo tit. di Dioclea; Mons. Joseph-Marie Sauget; Archim. Georges Gharib ; Rev. Umberto Neri ; P. Olivier Raquez, O. S. B.; P. Boutros Gemayel; P. Alfonso Abdallah, O. F. M.; P. Paolo Ananian, dei Mechitaristi di Venezia; P. Mychajlo Wawryk, de Basiliani di S. Giosafat, Consultori della Commissione Speciale per la Sacra Liturgia presso la Sacra Congregazione per le Chiese Orientali « in aliud quinquennium ». 6 » » P. Pierre Duprey, P. A., Segretario del Segretariato per l'Unione dei Cristiani, Membro della Pontificia Commissione per là Pastorale delle Migrazioni e del Turismo «.durante munere». 8 » » P. Henryk D. Wojtyska, C. P., Membro del Pontificio Comitato di Scienze Storiche. » » » Mons. Michele Maccarrone, Presidente del Pontificio Comitato di Scienze Storiche « in aliud quinquennium ». » » » S. E. Mons. Alfons Stickler, Arcivescovo tit. eletto di Bolsena; Mons. Martino Giusti; Mons. José Ruysschaert; Mons. Victor Saxer; Mons. Paul Canart; Can. Roger Aubert; Can. Piero Zerbi; P. Miguel Battlori, S. I . ; P. Vincenzo Monachino S. I . ; Prof. Giulio Battelli; Prof. Stephan Kuttner; Prof. Jean Gaudemet, Membri del Pontificio Comitato di Scienze Storiche «.in aliud quinquennium». 11 » » L'Em.mo Signor Cardinale Joseph Höffner, Membro della Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede «in aliud quinquennium». 21 » » L'Em.mo Signor Cardinale Alfonso López Trujillo, Arcivescovo di Medellin, Membro della Pontificia Commissione per la Pastorale delle Migrazioni e del Turismo « in aliud quinquennium ». Protonotari Apostolici soprannumerari: 16 giugno 1983. Mons. Angelo Mascheroni (Milano). » » » Mons. Beniamino Schivo (Città di Castello). 2 luglio » Mons. Giuseppe Bosa (Venezia). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1018 lati d'Onore di Sua Santità: 14 maggio 1983. Mons. 23 giugno » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. Mons. » » Jozé Bertoncelj (Liubljana). Giovanni Borrelli (Napoli). Giacomo Nardi (Napoli). Carmine Minichini (Napoli). Luigi Petito (Napoli). Pasquale Orlando (Napoli). Cappellani di Sua Santità: 7 marzo 1983. Il sac. II sac. 14 maggio II sac. 22 » II sac. » U sac. » II sac. » II sac. » II sac. » II sac. giugno II sac. » II sac. » II sac. » II sac. » II sac. » II sac. » II sac. » II sac. » luglio Pietro De Tommaso (Cassano all'Ionio). Stanislav Perciò (Ljubljana). Geiza Varga (Djakovo). Vilim Hirsnhauzer (Djakovo). Antun Jarm (Djakovo). Stjepan Bogdanié (Djakovo). Vid Mibaljek (Djakovo). Stiepan Miler (Djakovo). Salvatore Maglione (Napoli). Cosimo Luciano (Napoli). Antonio Liardo (Napoli). Pasquale Pagano (Napoli). Alfredo Menna (Napoli). Gennaro Salzano (Napoli). Carmine Ascione (Napoli). Arcangelo Paone (Napoli). Ettore Santoro (Gaeta). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Cran Croce dell'Ordine Piano: 8 giugno 1983. Al sig. Virgil C. Dechant (Hartford). 31 agosto » A S. E. il sig. Thomson Lloyd (Australia). La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 1 luglio 1983. Al sig. Francesco Giubilato (Mazara del Vallo). La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, Glasse civile: 1 25 luglio » 1983. Al sig. Giovanni Di Stefano (Mazara del Vallo). » Al sig. Farid Awad (Damas). Diarium Romanae Curiae 1019 La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: marzo 1983. Al 9 maggio » Al » » » Al giugno Al » 7 » » » » Al » Al » » » Al 14 » » Al sig. Saverio Busiri Vici (Roma). sig. Antonio Ohiti (Pistoia). sig. Angelo Bianchi (Pistoia). sig. Ghanem B. Al-Tawil (Patriarcat Syrien Catholique D'Antioche). sig. Said S. Qallad (Patriarcat Syrien Catholique D'Antioche). sig. Gibrail M. Rapmaya (Patriarcat Syrien Catholique D'Antioche). sig. Issam 0. Balboul (Patriarcat Syrien Catholique D'Antioche). sig. Monsour Ferris (Saint Maron of Brooklyn). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 9 giugno 1983. Al sig. Salah Y. Kzir (Patriarcat Syrien Catholique D'Antioche). » » Al sig. Elias T. Kasiir (Patriarcat Syrien Catolique D'Antioche). » » » Al sig. Sthepane Abdallah Sayegh (Patriarcat Syrien Catholique D ' Antioche). Al sig. Sami Y. Andrea (Patriarcat Syrien Catholique » » D'Antioche). » Al sig. Anthony Abraham (Eparchia di Newton). » » 10 » » Al sig. Antonino Arcangelo Ninotta (Caltanissetta). 14 » Al sig. Joseph Baraket (Saint Maron of Brooklyn). 16 » » Al sig. Théophile Thiolat (Blois). 6 luglio » Al sig. Ermenegildo Taffelli (Roma). » » » Al sig. Pietro Mancinelli (Roma). » » » Al sig. Francesco Seganti (Roma). » » » Al sig. Matteo Carini (Roma). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 4 marzo 1983. Al sig. Mario Bertoncelli (Novara). 9 maggio » Al sig. Carlo Bizzarri (Marsi). 25 » Al sig. Carlo Falciola (Modena). » 30 giugno » Al sig. Giuseppe Sepe (Napoli). » » » Al sig. Gennaro Francini (Napoli). » Al sig. Raffaele Cananzi (Napoli). » » 1 luglio » Al sig. Francesco Salvo (Mazara del Vallo). 6 » » Al sig. Carlo Pingi (Roma). » Al sig. Plinio Quattrocchi (Roma). » » » » » Al sig. Vittorio Santiccioli (Roma). 1020 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro papa: 4 marzo 1983. Al sig. 7 » » Al sig. 10 giugno » Al sig. » » » Al sig. 1 luglio » Al sig. » » Al sig. Al sig. » » 4 Al sig. » Al sig. 6 » » Al sig. » » » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. Al sig. 29 Francesco Colombo (Novara). Giuseppe Adduci (Cassano all'Ionio). Antonio Favata (Caltanissetta). Pasquale Martorana (Caltanissetta). Paolo Sammartano (Mazara del Vallo). Giuseppe Cascio (Mazara del Vallo). Giulio Mocata (Mazara del Vallo). Francesco Pizzolla (Taranto). Emilio Di Marzio (Roma). Vittorio Rossetti (Roma). Annibale Trombetta (Roma). Carlo Ghislandi (Roma). Maurizio Ebner (Roma). Mario Gentili (Roma). Vinigio Coradini (Roma). Giuseppe Nardiello (Roma). NECROLOGIO 3 ottobre 1983. Mons. Miguel Angel Machado Escobar, Vescovo tit. di Selemsele. 4 » » Mons. Bogdan S. Dobranov, Vescovo di Sofia e Plovdiv (Bulgaria). 6 » » Card. Terence J. Cooke, del Titolo dei Ss. Giovanni e Paolo, Arcivescovo di New York (Stati Uniti d'America). 8 » » Card. Alexandre Charles Renard, del Titolo della Ss.ma Trinità al Monte Pincio. 16 » » Mons. Francisco Aldegunde Dorr ego, Arciv. già di Tanger (Marocco). 18 » » Mons. Alphonse Fresnel, Vescovo già di Fort-Dauphin (Madagascar). 21 » » Mons. Theodorus H. Zwartkruis, Vescovo di Haarlem (Paesi Bassi). 26 » » Mons. Joseph T. McGucken, Arcivescovo già di San Francisco (Stati Uniti d'America). i An. et vol. LXXV 1 Decembris 1983 Pars I, N. 12 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Librerìa Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE APOSTOLICAE Septem Beati Martyres Ieoniuenses Patroni dioecesis eiusdem confirmantur. IOANNES PAULUS P P . I I Ad perpetuam rei memoriam. — Clara veluti corona non tantum dioecesim ipsam Ieoniuensem sed omnem pariter Catholicam familiam in Corea illustrat iam diu honestatque candidatus illorum fidelium exercitus, qui Christum superiore quidem aetate unicum suum Servatorem et Ecclesiam veram simul matrem suam proprio effondendo sanguine propalam testari non timuerunt quosque propterea hac nostra aetate eaedem Coreanae item communitates insigniter excolere non desistunt. Praevidens igitur Venerabilis Frater, Michael J. Pak Antistes ipse Ieoniuensis ducentesimum iam annum ab inlata illuc catholica fide, octogesimum quartum videlicet huius saeculi, rem se maxime congruentem eventui utilemque prorsus gregi suo facturum existimavit, si septem Beatos Martyres eiusdem suae dioecesis rite curavisset Patronos Caelestes eius renuntiandos et confirmandos. Preces igitur in hanc sententiam Sedi Apostolicae movit, quas Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino diligenter expensas pro sua facultate suscepit Nobisque exaudiendas commisit. Cupientes igitur cum Catholica Ecclesia in Corea iam nunc commemorare Annum Communitatis Dioecesanae ac praeparare etiam animos ad memoriam anniversariam tanto plenius celebrandam, benevolentia peculiari respicimus Ieoniuensem clerum ac populum 67 - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1022 eorumque Episcopi optatum efficimus Nostrum, dum ex apostolicae potestatis Nostrae plenitudine destinamus creamusque Septem Beatos Martyres Ieoniuenses : Petrum Cho Hwa-Seo, Iosephum Oho Yun-Ho, Petrum Lee Myeong-Seo, Petrum Creong Won-Chi, Bartholomaeum Creong Mun-Ho, Petrum Son Seon-Ohi, Iosephum Han Weon-Seo Caelestes apud Deum omnipotentem Patronos sinimusque ut sic illi sint dicantur invocentur cum iuribus ac privilegiis quae liturgicae leges hac de re tribuunt. Contrariis nihil obstantibus. Occasione autem hac capta precantes vehementer exoptamus ut tales in Christi Regno Advocati suos inter cives terrestres fidem traditam excitent novo fervore et actionem pietatemque Catholicae vitae novo impetu locupletent, instante ducentésimo anno ipsius insignium primordiorum. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvi mensis Septembris, anno MCMLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. AUGUSTINUS Card. CASAROLI, a publicis Ecclesiae negotiis Loco £8 Sigilli In Secret. Status tab., n. 116621. EPISTULA Primo expleto saeculo ab ortu Precationis B. M. V. Pompeianae Vallis. VENERABILI FRATRI NOSTRO IOSEPHO S. R. E. DIACONO CARDINALI CAPRIO. Venerabilis Frater Noster, salutem et Apostolicam Benedictionem. — Postridie Calendas Octobres, hoc anno, fere limine in ipso Rosarii mensis, centum anni abibunt a sollemnis ac felicissimae precationis illius ortu, quae a Virgine Pompeianae Vallis nomen invenit. Quem sane eventum plerique hominum ne considerant quidem, nedum celebrent, in tanto rerum humanarum rumore ; non dubitamus tamen quin multi ex iis qui christianae veritati penitus adhaerent haec fidei atque religionis suae monumenta magni faciant. Ac iure quidem : agitur enim de prece clementissimae Dei Matri caelorumque Reginae adhibita, cuius ad nomen inferi contremiscunt, quae filios summe diligit utpote sanguine Filii respersos, cuiusque est omnipotentia supplex apud quem genuit ac mundo dedit; quae praeterea millies christianae societati subvenit a periculis ac discriminibus arcens, optataque petentium materna pietate faciens. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1023 Quae quidem sublimis prex, ex animo beati Bartholomaei Longo, Viri omnino egregii, nata, interiorem eius effigiem bene refert: quam certa scilicet eius opinio de efficacia orationis fuerit; quo amore in Virginem Mariam flagraverit, cuius laus singularis et honor ei tantopere cordi fuit. Inest in illa prece, quasi repercussa imago, aere Bartholomaei studium erga fratres, maxime egenos ac miseros, illius anguli terrae, cuius cotidie iniquas condiciones considerans, omni ope rebus mederi conatus est. Quin fines illius mente superans, voluisset sane totius orbis terrarum subvenire necessitatibus, tot fluctibus maiorum demersi; quod cum humani ingenii et opis non esset, tantae Virginis patrocinio credebat. Tam alata est autem haec ad beatam Mariam Virginem Supplicatio, ut interdum poesim sapiat. Prex autem ista, cum eo consilio concepta esset ut Christi Matris benevolentiam praesertim in filios Pompeianae Vallis inclinaret, primum quidem in eo templo, centum ante annos, festo ac sollemni ritu, resonuit, eorumque animos, serenae spei fluvius, pervasit, qui audierunt ; mox angustos loci fines transgressa est : cum scilicet ars typographica, radiophonica, televisifica trans maria eam continentibus terris invexit. Hodie vero eius fama tam late vagatur, ut paene nulla iam sit christiani orbis ora, in qua non ea celebretur, tamquam singularis catholicae orationis forma ac praeclarum unitatis Ecclesiae signum, quae eo die, sicut olim Apostoli, Virginem Deumque cum Virgine orat. Nullibi tamen Supplicatio illa tam egregie adhibetur, quam Pompeiis, ubi primum nata adolevit. Ubi profecto non solum humiles, orphani, templi Sodalitates, pie sancteque sollemni precationi intersunt, sed innumeri etiam sacerdotes, Episcopi, Cardinales ipsi, ac missi Sanctae Sedis, ubere semper fructu. Ac Nobis Ipsis dulce profecto fuit die VIII mensis Maii, hoc anno, eam recitare, vidente ac supplicante Nobiscum per televisificum instrumentum universitate fidelium. Ceterum, pluries aedem sacri Rosarii invisimus peregrini, praesertim ante adeptum Pontificatum. Verum hoc anno, ut aequum est, suetis fidei ac religionis signis saecularia sollemnia accèdent. Ut ergo gaudia filiorum illorum crescerent, honorque Virgini redditus quam dignissimus esset, petiit a Nobis Venerabilis Frater Dominicus Vacchiano, Delegatus Noster in Sanctuario illo, ut mitteremus qui Nostri locum teneret. Quare gratum Nos tibi esse facturos putavimus, si te, qui non longe ab illa Mariae arce natus, a puero sane, sic ut Nos, Matrem illam sanctissimam diligis, eo legaremus, nomine Nostro Sacris praefuturum, Supplicationemque sol- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1024 lemnem acturum. Sic Nos, Venerabilis Frater Noster, per pium os et cor tuum caelesti Reginae supplicabimus. Perge, ergo, ac tantae Matri amoris ac venerationis Nostrae documenta praebe ; filiis vero illis paternae benevolentiae Nostrae sensus pande bene ominantes. Hortare eos ac stimula ut communem Matrem in animo oculisque habeant, eiusque Rosario, maxime Octobri mense, assuefiant, irriguo supernorum fonte bonorum. Mone ut fidei, quam profitentur, congruenter vivant, ad eiusque principia causas suas, magnas parvas, agant ac tueantur, si modo eis esse similes volunt, qui supra firmam petram aedificant. Ultimum tibi, Venerabilis Frater Noster, iis omnibus qui in sacrae aedis ministeriis versantur; item loci illius incolis cunctisque peregrinis, ac quotquot amas, Apostolicam Benedictionem aequissimo animo impertimus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xv mensis Septembris, anno MDCCCCLXXXIII, Pontificatus Nostri quinto. IOANNES PAULUS P P . I I ALLOCUTIONES I Ad Tzadiae episcopos, occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Cher s frères dans Vépiscopat, 1. En vous accueillant ici ensemble, je tiens à vous dire bien simplement l'émotion que j'ai ressentie à la lecture des notes préparées par vos soins en vue de cette rencontre. J'ai pu ainsi mieux percevoir par quelles épreuves la jeune Eglise du Tchad est passée. J'ai pu également mesurer, à travers l'évocation, combien discrète, de vos deuils, de vos angoisses trop souvent répétées, de vos fatigues accumulées, de quel zèle pastoral vous êtes animés ! Et je sais pouvoir unir pareillement dans cet éloge vos prêtres, qui avec les religieuses, les laïcs missionnaires et les catéchistes, ont partagé intimement votre labeur. Aux uns et aux autres, va la reconnaissance de l'Eglise et la mienne. Cette fidélité, au risque * Die 3 m. Iunii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1025 de la vie, envers le peuple que le Seigneur vous a confié, est un exemple de ce que la grâce de Dieu peut faire dans nos pauvres cœurs. Je sais que les Autorités du pays, comme vos nombreux amis tchadiens, chrétiens ou non, vous savent gré d'être restés avec eux, ou, pour ceux d'entre vos collaborateurs qui ont été contraints de fuir, d'être revenus dès que possible. 2. A travers vos rapports, on peut également discerner bien des signes d'espérance pour l'avenir de l'Eglise. En effet, malgré la désorganisation générale, vos communautés se sont maintenues, contribuant d'ailleurs à apporter à tous, dans la tourmente, un soutien moral et matériel. Si l'emprise du paganisme demeure vivace, la foi de beaucoup, affrontée aux épreuves, s'est affermie. Si vous déplorez que les structures ecclesiales soient encore très dépendantes des Eglises occidentales, le nombre des vocations sacerdotales et religieuses s'est accru, les jeunes manifestent un goût pour les études, et les membres des mouvements que vous avez instaurés sont actifs. Tout cela, petit à petit, rend votre ministère plus aisé, par un partage progressif et plus spontané de vos responsabilités. Je me suis permis de mentionner en passant ces divers éléments d'appréciation, afin que vous ne vous découragiez pas devant l'immensité de la tâche à laquelle vous êtes attelés. 3. Celle-ci demeure en effet très lourde : au travail pastoral ordinaire, pour ainsi dire, s'ajoute la nécessité de pourvoir à la reconstruction morale, spirituelle et matérielle de vos communautés dans un pays qui, en plus des destructions de la guerre, connaît depuis une dizaine d'années les effets catastrophiques d'une sécheresse quasi endémique. Il faut d'urgence que des prêtres et des religieuses viennent vous rejoindre, ainsi que d'autres bonnes volontés. Que peut le Pape pour vous aider? Profiter de cette rencontre pour lancer un appel dont je souhaite qu'il soit largement répercuté et entendu. Je souhaite vivement que des prêtres, des religieuses, comme des laïcs, s'examinent, avec l'aide de l'Esprit Saint, pour savoir s'ils ne pourraient pas consacrer quelques années de leur vie à servir Dieu parmi vos frères tchadiens. Us ne le regretteront pas. Car j'ai pu également lire, dans vos relations quinquennales, que les épreuves avaient eu pour effet de souder encore davantage les ouvriers apostoliques avec vous et entre eux, les rendant intérieurement plus libres aussi, et plus disponibles pour s'adapter aux besoins de l'Eglise. Ainsi donc, ceux et celles qui viendront vous rejoindre sont assurés d'être fraternellement accueillis dans 1026 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale une communauté vraiment apostolique, pauvre, simple et vraie. Puisse le Seigneur en susciter à la mesure de vos besoins ! 4. Faut-il ajouter que, dans votre esprit, comme dans le mien, ce recours nécessaire à une aide missionnaire n'exclut pas le désir primordial de voir surgir des vocations sacerdotales et religieuses au sein de la jeunesse tchadienne. Ce désir se concrétise par votre souci louable de réaliser des structures pour l'accueil des jeunes vocations par le petit séminaire ou par d'autres méthodes appropriées. Je tiens à encourager tout spécialement vos séminaristes qui se préparent au ministère à Garoua ou ailleurs. Je les invite à avancer dans la voie d'un progrès spirituel et à s'attacher à une formation intellectuelle susceptible de les aider dès à présent, et surtout plus tard, à «penser avec l'Eglise», à acquérir sur toutes choses un jugement d'hommes d'Eglise, au sens fort du terme, et ainsi à faire leurs, lucidement, toutes les exigences du sacerdoce, en particulier le célibat, signe de leur consécration totale à leur mission d'intendants des mystères de Dieu. En effet, les problèmes délicats nés de la rencontre du christianisme avec la culture africaine, dans le contexte d'une modernité envahissante, requièrent d'eux qu'ils soient imprégnés de la Parole de Dieu et de la Tradition de l'Eglise, laquelle a valeur d'universalité. 5. Par ailleurs, j'encourage de tout cœur les étudiants tchadiens, qui, malgré des difficultés sans nombre, cherchent à poursuivre leurs études. Je souhaite que, là où ils doivent aller pour cela, ils soient accueillis et soutenus par des communautés chrétiennes susceptibles de les comprendre et de les aider. A juste titre, vous faites encore état de votre préoccupation devant le risque que les chrétiens ne se contentent d'une foi superficielle et d'une morale accommodante. J'ai pu cependant apprécier le fait qu'ici ou là, vous avez encouragé la mise sur pied d'équipes permettant à des fidèles d'aborder ensemble des problèmes cruciaux pour leur foi — dans la rencontre avec l'Islam, par exemple — comme pour leur conduite morale — et je pense ici entre autres à l'alcoolisme et à la corruption. C'est dans cette voie qu'il faut poursuivre. En partageant les difficultés qu'ils éprouvent dans ces domaines, et en y réfléchissant à la lumière de l'Evangile, ils seront plus unis et plus forts. Si leur engagement spirituel et moral est soutenu avec ténacité, ils sauront ensemble remettre en cause des attitudes trop passives, aider les plus faibles, et même renverser des tendances qui pourraient paraître irréversibles. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1027 Cela suppose évidemment que vos prêtres veillent eux-mêmes à vérifier sans complaisance leur propre engagement spirituel, la qualité de leur prière liturgique ou personnelle. Qu'ils veillent également à ce que leur prédication, malgré le nécessaire et fréquent retour aux rudiments de la foi, soit suggestive d'une doctrine plus nourrissante pour tous ceux qui sont capables de la recevoir. 6. Pour terminer, je voudrais souligner encore l'importance des efforts conjugués que vous déployez afin de contribuer à apporter aux victimes de la sécheresse l'aide d'urgence dont elles ont besoin, et d'une fa^on plus générale, à donner aux populations les moyens d'un développement autonome. Qu'il s'agisse par exemple de creuser des puits, d'introduire des méthodes d'agriculture plus efficaces, ou d'inciter à l'instauration de pharmacies de villages, votre action est menée au profit de tous, sans distinction, et elle mérite à juste titre à l'Eglise la sympathie de tous. Je veux ajouter ici que, quel que soit le caractère technique, voire matériel, de cette « diakonia », elle relève de l'evangéli sation. Que vaudrait en effet la proclamation des béatitudes évangéliques, si elle n'était accompagnée de l'amour désintéressé de tous, et surtout des plus démunis? Je pense spécialement à ceux-ci en bénissant vos personnes et, avec vous, tous ceux qui sont vos collaborateurs immédiats, les prêtres, les religieux, les religieuses, les catéchistes, les familles, et jusqu'aux petits enfants, tous ceux qui sont unis dans l'amour du Christ Jésus et composent vos communautés. Puisse le Prince de la Paix assister tout le peuple tchadien dans son cheminement vers la réconciliation et la liberté authentique auxquelles il aspire, afin que soit assuré son progrès social et spirituel ! II Ad S. B. Moran Mar Basilium Marthoma Matthaeum I, Patriarcham Ecclesiae ortodoxae Syriacae Malankarensis qui Summum Pontificem invisit.* Your Holiness, It is with great warmth and joy that today I welcome you and your honoured délégation to this city in which the Apostles Peter and Paul crowned their testimony. * Die 3 m. Iunii a. 1983. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1028 In your person I greet a Church which traces its origins to the preaching of the Apostle Thomas and to his witness to Jesus Christ. The apostolic fraternity unités us to the same mystery of Jesus Christ, whom the apostles followed and listened to. After his Résurrection from the dead, they confessed him before the world. "My Lord and my God", exclaimed the Apostle Thomas, indicating for ail time a confession of faith in Christ, proclaiming his divinity, his salvine Lordship, his bodily Résurrection—so real that it could he seen and touched. It is in this faith that comes through the Apostles even unto our time that we meet here today. Our two Churches proclaim together this faith through the MceneConstantinople formula : "Credo in unum Dominum Iesum Christum, Filium Dei Unigenitum". The development of history, in its complexity, has led our Churches to live separately for long ages, in mutual lack of knowledge and even, at times, in opposition. A lack of knowledge of one another's cultural and religious language, as well as of historical, géographie and politicai factors, has unfortunately brought about a reciprocally harmful estrangement which has progressively deepened not only diversifies, but also divergences, sometimes leading to confusion between the one and the other, thus making the bürden and its conséquences yet more heavy. The deepening of theological studies and, abo ve all, our direct contacts are clarifying the horizon and making us now see with a greater light the profound communion that already exists between the two Churches. I see in my mind's eye the tribune of delegated observers of the various Churches to the Second Vatican Council. Among them were the représentatives of the Malankara Orthodox Syrian Church, for whom the Catholic Church again expresses its profound and permanent gratitude. Their silent but attentive présence, at a time when the Catholic Church was in the process of outlining her policy in regard to other Christians, was a living appeal to fraternal respect, to objective research into the communion of faith actually existing, to the serene identification of the real divergences and of the instruments for confronting and resolving them. I believe that the délibérations of the Council owe much to this physical and spiritual présence. 1 2 1 Jn 20:28. 2 Cf. Jn 20:27. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1029 The Council not only recalled a fraternal attitude towards other Christians, but also showed the foundation of common faith and doctrine. In regard to the Churches of the East, the Council asserted that they have "true sacraments, above all, by apostolic succession, the priesthood and the Eucharist, whereby they are still joined to us in a very close relationship", adding in conséquence that "through the Eucharist in each of these Churches, the Church of God is built up and grows". It is in this rediscovered communion of faith and sacraments, which goes beyond every contingent interprétation or non-comprehension, that the Second Vatican Council has established further relations between the Catholic Church and the Oriental Churches. Study and direct contacts have made it possible to see anew a reality which the dust of time had almost buried and which dimmed eyes could no longer see. Blessed be the Lord who warms the heart of man and enlightens his mind to understand at the proper time his will and also gives the strength to accomplish it. Our encounter today is certainly blessed by the Lord, because we wish to be attentive to his will which directs that his disciples be one, so that the world may believe. Jesus Christ died upon the Cross "to gather into one ali the dispersed children of God". To his prayer and to his salvine work we want to remain faithful. And it is my hope that the spirit of this our fraternal and abiding meeting will be spread to the faithful of the Catholic Church and the Malankara Orthodox Syrian Church, particularly where they are living side by side. May there grow mutual understanding. May there grow mutual respect and love, and let them be expressed in fraternal and constructive collaboration, according to the concrete possibilities of place, whether in the social field, the cultural climate or above all, in the pastoral sphère, in order to testify before our neighbours that Jesus Christ is our God and our only Lord. Ecumenism on the local level has decisive importance for the general promotion of the unity of all Christians. Unity is a distinctive note of the Christian community. Division 3 4 5 3 Unitatis 4 Cf. Jn 17:21. 5 Jn 11:52. Redintegratio, 15. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1030 in its various expressions tarnish.es it, sometimes compromises it. The Second Vatican Council pointed out that this damages the most holy cause of preaching the Gospel to every creature. As much before all those who do not yet know the name of Jesus Christ, as among those nations traditionally Christian but which are facing a crisis of identity and are in danger of rejecting the Christian faith, or at least of minimizing it, there emerges the urgency of a growing commitment to the quest for unity. I wish to assure Your Holiness, on the part of the Catholic Church, that no effort will be spared to give due attention to all that needs to be done. We shall make use of theological research, examine áreas of pastoral concern and engage in theological conversations and dialogue. Above all we will have recourse to prayer, for we are certain that unity, just like salvation itself, is a gif t of God and therefore "dépends not upon man's will or exertion, but upon God's mercy". The Catholic Church is thus disposed to intense ecumenical collaboration in the search for perfect unity, in order to render common testimony to our one Lord, and in order to serve together the people of our time, proclaiming to them that Jesus Christ our Saviour is the life of the world. Your Holiness, with thèse sentiments, I greet you with révérence and fraternal love. Blessed be God who has made this meeting possible. May he grant that, overcoming every remaining difnculty, we shall meet one day in full unity in the concelebration of the Bucharist. "To him be glory in the Church in Christ Jesus to ali générations, for ever and ever. Amen". 6 7 8 III Ad Burundiae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Chers Frères dans V episcopatu 1. Les aimables paroles que vient de prononcer votre Président, Monseigneur Joachim Ruhuna, et les notes rédigées pour préparer cette rencontre m'ont permis d'apprécier la maturité atteinte, en moins d'un 6 Unitatis Redintegratio, 1. 7 Rom 9:16. 8 Eph 3:21. * Die 9 m. Iunii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1031 siècle, par l'Eglise au Burundi. Il m'est agréable de m'en féliciter avec vous et d'en rendre grâce au Seigneur. Certes, récemment encore, les difficultés ne vous ont pas manqué. Mais vous avez su accroître et affermir l'héritage reçu de vos prédécesseurs. Guidés sagement par vos soins, les chrétiens ont montré la vitalité de leur foi et de leur amour envers l'Eglise. Je pense en particulier aux heureux effets de votre initiative commune, conduite avec persévérance depuis plusieurs années, afin que les communautés, à la base de la vie ecclésiale, se prennent collectivement en charge. Il s'agit là, et je tiens à le souligner, d'une entreprise spirituelle, née de la fréquentation de vos «retraites pascales», source du renouveau de la communion avec le Christ. Cette action communautaire, correspondant d'ailleurs à des structures sociales préexistantes sur les collines, comme vous dites, a déjà porté des fruits nombreux. En permettant chez tous une meilleure prise de conscience des exigences évangéliques, cette vie commune intense des chrétiens relance l'appel à la conversion de ceux qui ne connaissent pas le Christ, le retour de ceux dont la foi s'est attiédie, consolide les liens de la famille, favorise 1'eclosión de vocations sacerdotales et religieuses. Grâce au dévouement des animateurs, elle permet enfin de compléter harmonieusement le ministère des prêtres. Il n'est pas jusqu'à la vie sociale qui ne s'en ressente heureusement. Aussi cette initiative contribue-t-elle à renforcer la cohésion de tous pour le bien de la nation tout entière et converge-t-elle avec le désir des Autorités civiles de favoriser l'œuvre de cohésion nationale et de progrès social qu'elles ont elles-mêmes engagée. 2. Votre souci de mieux structurer la vie des communautés chrétiennes ne vient pas au détriment de l'évangélisation. Au contraire, on note, ces dernières années, un nombre accru de candidats au baptême. Animés par une foi ardente et un désir sincère de conversion des mœurs, ils acceptent volontiers de se préparer longuement à la réception de ce sacrement. Dites-leur, je vous prie, qu'ils ont une place choisie dans la prière du Pape. Espérons qu'ils seront bientôt rejoints par d'autres venus de couches de la population présentement moins touchées par l'évangélisation. L'action évangélisatrice comprend également le soutien que vous apportez à la catéchèse des enfants dans les écoles publiques comme dans celles récemment nationalisées. De façon certes différente, les enfants doivent être catéchisés avec autant de soin que les catéchumènes 1032 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale adultes. C'est l'avenir même de l'Eglise qui est ici en jeu. Je souhaite à cet égard que les « Y a g a Mukama», si utiles pour l'épanouissement de ceux que la scolarisation ne peut encore toucher, demeurent des centres vivants de l'apprentissage de la vie chrétienne — dès l'enfance. Parmi les moyens de la pastorale des jeunes, il y a lieu de mentionner évidemment le rôle primordial des écoles et collèges catholiques, qui, bien qu'accueillants à tous, ont pour but d'assurer, dans l'enseignement des matières profanes comme dans la catéchèse, une éducation chrétienne au service des familles. Je tiens ici à dire mon estime et mes vifs encouragements à tous ceux qui s'y emploient avec cœur, dévouement et compétence, malgré diverses difficultés, dont la solution suppose la compréhension active de toutes les parties concernées. 3. Dans les conditions de notre société en mutation, il est d'autant plus opportun que les enfants eux-mêmes et surtout les jeunes puissent se regrouper librement dans des mouvements et des associations catholiques adaptés à leurs besoins de formation doctrinale et apostolique, en tenant compte des divers problèmes nouveaux qui les assaillent de plus en plus tôt. Je sais avec quel succès, et avec quel soutien efficace de votre part, les communautés chrétiennes elles-mêmes profitent de l'action de ces mouvements, tels la Jeunesse étudiante, Kiro, les « Xaveri », GEN, et d'autres. Je suis heureux d'adresser mon salut affectueux à tous leurs membres. Dites-leur combien le Pape compte sur eux pour devenir demain — au sein d'un peuple où la majorité de la population n'a pas trente ans — un ferment puissant d'unité et de solidarité grâce à leur attachement indéfectible et courageux à l'amour du Christ et de l'Eglise ! 4. La pastorale familiale demeure l'une de vos préoccupations premières, et je vous félicite de la soutenir comme vous le faites. Avec vous, je compte sur le témoignage des familles chrétiennes elles-mêmes, au sein de rencontres communautaires, pour lutter contre la plaie des unions irrégulières et des divorces. Il leur revient également d'éduquer les jeunes à la paternité responsable, dans le respect des normes éthiques. Plus encore, par la prière en commun et la qualité des relations entre tous leurs membres, de telles familles seront des pépinières de vocations sacerdotales et religieuses. Les aider à cheminer, c'est aussi participer directement à la construction de la société burundaise de demain. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1033 5. Evangéliser, soutenir les paroisses et les communautés, les familles chrétiennes, pour catéchiser et éduquer les enfants et les jeunes, ne vous est possible que grâce au dévouement et à la compétence de nombreux catéchistes et animateurs laïcs. Vos appels se sont heureusement traduits, ces dernières années, par une sensible augmentation de leur nombre. A juste titre, vous leur demandez de consacrer un temps notable à leur formation dans des centres spécialisés. A eux aussi, je tiens à exprimer la reconnaissance de l'Eglise comme à tous les catéchistes de l'Afrique. Je souhaite qu'il soit possible, à leur intention, de poursuivre cette formation à un niveau supérieur au Burundi même, selon des principes éprouvés et en concertation étroite avec les organismes compétents du Saint-Siège. Comment ne pas féliciter également tous ceux et celles qui se dépensent sans compter dans les œuvres médico-sociales, si chères à vousmêmes et si appréciées des populations qui recourent à leur aide? Sans ce visage de la charité attentive à toute détresse, que serait l'annonce de l'Evangile? Avec vous, je souhaite que vous receviez tout le soutien financier et technique que cette action nécessite, puisqu'elle est au service de tous vos compatriotes. 6. Mais qui ne voit, à l'énoncé de ces divers aspects si riches et significatifs de la vie de l'Eglise au Burundi, combien est indispensable pour votre ministère la collaboration de prêtres, de religieux et de religieuses nombreux, à la vie spirituelle profonde? Il est réconfortant de pouvoir constater que la campagne lancée par vous-mêmes en faveur des vocations a rencontré un écho chez bien des jeunes à la foi généreuse. Je partage votre souci de faire en sorte que ceux-ci reçoivent d'abord par les maîtres de vos petits et moyens séminaires une formation chrétienne authentique, les rendant susceptibles de faire preuve de discernement évangélique, libre et pondéré, sur leur propre vocation comme sur toutes choses. Cela suppose que ces maisons soient soumises à un règlement commun établi par vos soins et que les maîtres eux-mêmes soient animés du désir de réaliser une communauté éducative d'Eglise. Je vous confie le soin d'encourager spécialement en mon nom vos grands séminaristes. Avec vous, je souhaite qu'ils soient suffisamment conscients de leurs responsabilités de demain, pour chercher, dès à présent, à recevoir de leurs professeurs une formation exigeante, au plan de la vie spirituelle comme à celui de l'intelligence. Puissent-ils être 1034 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale passionnés de Jésus-Christ, et de Lui seul, sachant laisser à d'autres, sans complexes, des spécialisations dans des matières profanes ou moins directement utiles pour leur futur ministère, afin de préparer entièrement leur esprit et leur cœur à cet art si noble de la pastorale! Je sais qu'ils pourront trouver auprès de leurs devanciers, missionnaires ou Burundais, l'exemple de prêtres pleinement épanouis par leur labeur sacerdotal. En parlant ainsi, je pense également aux prêtres eux-mêmes, pour ce qui concerne la nature et la durée d'éventuelles études en Europe ou ailleurs. Cette question doit être pesée en fonction des exigences du ministère pastoral; je sais qu'elle est parfois plus complexe, et que vous saurez traiter les différents cas avec la prudence et la bonté nécessaires. 7. C'est dans la mesure où les prêtres seront totalement consacrés à la prédication de la Parole de Dieu et à la prière tant liturgique que personnelle, et soucieux de ressourcement doctrinal permanent, qu'ils pourront le mieux aider les élites de votre nation, dans le respect de leurs compétences, à intégrer les enseignements chrétiens dans leur vie personnelle comme dans leurs responsabilités au service de l'Etat ou de la société. Le soutien opportun à leur endroit se traduit par exemple par le beau travail accompli avec l'équipe rédactrice de votre revue interdiocésaine, ou encore, à un autre niveau, par les presses Lavigerie, tenues par les Pères Blancs, si infatigables malgré l'âge qui vient pour beaucoup d'entre eux. 8. Cette allusion aux chers Pères Blancs me conduit à évoquer l'action, encore bien nécessaire, des missionnaires étrangers à côté des prêtres de chez vous, comme aussi celle de religieuses missionnaires. Je souhaite être entendu en demandant ici que, malgré les difficultés survenues les années passées, les congrégations n'hésitent pas à poursuivre l'aide qu'elles vous ont jusqu'ici apportée sans compter. Je pense également aux nombreuses religieuses burundaises qui sont animées d'un véritable zèle missionnaire, puisque votre jeune Eglise est, par elles, déjà présente en d'autres pays d'Afrique plus démunis. Elles sauront demeurer très proches des petites gens, aimant la vie simple et pauvre, et rayonnantes de joie ! En terminant, je vous assure que j'ai pu apprécier combien vos diverses initiatives traduisent l'esprit d'unité et de concertation qui Acta Ioannis Pauli Pp. II 1035 caractérise les travaux de votre Conférence. C'est ce qui renforce votre autorité pastorale vis-à-vis de tous. Je suis sûr que l'Eglise, naturellement ouverte à un esprit de collaboration, pourra, grâce aussi à la compréhension des Autorités de l'Etat et de celles qui, dans l'administration, leur sont subordonnées, permettre à votre belle patrie de cheminer vers un progrès intégral et harmonieux. Et tandis que je bénis vos personnes, c'est à tous vos fidèles que va ma cordiale Bénédiction Apostolique. IV Ad Haitiae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Chers Frères dans le Christ, 1. Voilà trois mois, le 9 mars, j'étais chez vous à Port-au-Prince. Aujourd'hui, vous avez pris à votre tour le chemin de Eome, comme vous en aviez manifesté le désir, depuis plusieurs années. C'est une démarche normale et très salutaire. Ainsi vous faites, aux tombes des Apôtres, votre pèlerinage, qui prend un sens particulier en cette Année jubilaire de la Rédemption : je suis sûr que vous y apportez les intentions de tout votre peuple chrétien, pour qu'il croisse dans la foi et la charité active, en liens étroits avec l'Eglise universelle. Avec moimême, vous vous entretenez de chacun de vos diocèses — ce que nous n'avions pas eu le loisir de faire à Haïti, où je devais rencontrer aussi les autres évêques de l'Assemblée du CELAM. Enfin, à Rome, vous avez pu traiter directement les problèmes qui vous tiennent à cœur avec les Dicastères qui sont préposés au règlement de ces questions. Merci de votre visite, et merci des paroles confiantes que vous venez de m'adresser, par votre Président, Mgr François-Wolff Ligondé. 2. Mon bref séjour parmi vous m'a déjà donné l'occasion de recevoir le magnifique témoignage de l'enthousiasme de la foi et de la piété populaire de vos diocésains, lors de la messe célébrée à Port-au-Prince, et, pour ma part, j'ai pu aider vos fidèles à approfondir le sens de l'eucharistie et la volonté de renouveau qu'il implique, dans le domaine de la charité et de l'engagement social. Il me reste à vous souhaiter de * Die 11 m. Iunii a. 1983. 1036 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale retirer le plus de fruits possible de ces grands événements qu'ont été le Symposium de décembre 1982, la préparation et la célébration du Congrès eucharistique et mariai, et la rencontre du Pape avec le peuple haïtien. Entre autres initiatives, j ai su que vous avez publié, en date du 11 avril, avec la signature de vos sept noms, une «déclaration sur les fondements de l'intervention de l'Eglise dans le domaine social et politique », appelée à être suivie d'une « charte de promotion humaine ». Vous voulez ainsi aider tout le peuple haïtien à respecter la dignité de chacun de vos compatriotes, à développer la justice, les relations vraies, le partage, la réconciliation, sans esprit de condamnation de qui que ce soit, mais en faisant appel au sens de la responsabilité et à la conscience professionnelle de tous, pauvres et riches. Sans cela en effet, on ne pourrait pas dire que l'Eglise témoigne de l'amour des hommes dont Jésus-Christ a fait le signe de ses disciples. Je vous encourage dans cette voie, et je suis sûr que, si une telle attitude est vécue concrètement, en passant de la parole aux actes, avec le souci de l'unité et de la paix, ce sera un grand progrès pour la nation haïtienne tout entière et une satisfaction pour ceux qui ont la lourde charge du bien commun. ? 3. J'ai suffisamment insisté sur ce point lors de ma visite; aujourd'hui, avec vous, je m'attarde davantage à considérer le progrès de l'Eglise elle-même, la tâche de I'évangélisation, avec laquelle la promotion humaine a des liens profonds, mais qui ne se réduit pas à elle. Il faut que les personnes changent — c'est là l'objectif direct de I'évangélisation —, autrement dit qu'elles approfondissent, redécouvrent et surtout vivent en Eglise leur lien personnel à Jésus-Christ Sauveur, et tout ce qu'il implique de foi, de prière, de charité. Vous aviez déjà écrit une belle lettre pastorale dans ce sens à l'occasion de Noël 1980. A ce sujet, trois mots me viennent à l'esprit, comme un leitmotiv : former, encourager, unir, et cela vaut pour les diverses catégories du peuple de Dieu. Tout d'abord les laïcs. Vos fidèles ont une foi qui s'exprime assez spontanément dans la prière, dans le recours à Dieu dont la présence les enveloppe de toute part. Les célébrations sont empreintes d'une grande vitalité, comme j'en ai fait l'expérience. Les laïcs prennent leur part aussi dans l'administration des biens ecclésiastiques, mais cela est 1 1 Cf. Evangelii nuntiandi, n. 30. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1037 loin d'épuiser l'ampleur de leur rôle dans l'Eglise. Ils le comprennent bien, ceux qui se consacrent à la catéchèse, ou qui exercent un apostolat au sein des divers mouvements chrétiens. Mais vous sentez vous-mêmes un besoin urgent de donner un contenu plus précis et plus profond à la foi de vos fidèles, autrement dit de faire une catéchèse plus systématique, qui sera évidemment plus facile au fur et à mesure que l'analphabétisme et l'ignorance profane reculeront, mais qui n'est pas fatalement liée à celle-ci. Ainsi le peuple chrétien acquerra une foi plus solide, une piété plus éclairée, qui l'aideront à surmonter les pièges de la superstition et des cultes ambigus, magiques ou insuffisamment dégagés de la fatalité d'éléments naturistes dont le Christ a libéré ses disciples. Ainsi sera écartée la tentation des sectes qui ne connaissent pas la plénitude catholique. Par contre, très louable et à vrai dire nécessaire est le souci de jeter les bases d'un sain œcuménisme entre frères chrétiens. Par ailleurs, l'approfondissement doctrinal et la réflexion religieuse permettront de mieux mettre en pratique les mœurs de la vie nouvelle si bien décrites par saint Paul comme corollaires de la foi, dans la vie familiale, professionnelle et sociale. Votre tâche est donc de donner aux laïcs, jeunes et adultes, des moyens de formation ; d'encourager et de fortifier leur bonne volonté, qui est grande, et leur persévérance, qui est plus difficile; et enfin de les unir au-delà des divisions que vous signaliez dans le message du Symposium. Cette pastorale s'avère particulièrement nécessaire à l'égard des petites communautés qui manifestent une belle vitalité, mais qu'il importe de suivre et de faire mûrir à l'intérieur de la communauté ecclésiale paroissiale, diocésaine et nationale. 4. Je me réjouis vivement avec vous des vocations sacerdotales et religieuses qui ne cessent de s'accroître. C'est très réconfortant. Je partage votre espérance, et vous confie le soin de dire à ces séminaristes mon affection et ma confiance. Là encore, cependant, pour que cette grâce porte ses fruits, vous sentez la nécessité de bien veiller au discernement des vocations et surtout de leur assurer, en même temps qu'une bonne initiation doctrinale, une formation humaine et spirituelle exigeante. Les candidats au sacerdoce sont destinés à bien comprendre et à servir le peuple chrétien, un peuple souvent pauvre et éprouvé, et à l'entraîner vers les béatitudes évangéliques en commençant par les 68 - A. A. S. 1038 Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale vivre eux-mêmes. C'est dire qu'ils doivent y être préparés par l'ascèse nécessaire à la vie spirituelle, par la discipline et la simplicité de vie, par le sens du travail et de la pauvreté. Bref, loin de se contenter de la perspective d'un avenir confortable ou au contraire de prêter trop d'attention aux sollicitations des idéologies politiques, qu'ils soient avant tout soucieux de la sainteté dont ils doivent donner le goût. 5. Je pense maintenant à vos prêtres, soit d'origine haïtienne, soit venus de l'étranger et tout spécialement aux religieux qui sont nombreux chez vous. Il faut se réjouir de tout ce qu'ils apportent de foi, de dévouement, de sens pédagogique, et cela sur le terrain, proches des gens, dans des conditions souvent difficiles. Puissent-ils collaborer de plus en plus étroitement et dans la confiance avec vous, les évêques, qui gardez l'ultime responsabilité des orientations pastorales et de l'unité, mais qui pouvez bénéficier si largement de leur zèle, de leurs initiatives, et les appuyer dans ce qu'elles ont de méritant. Ils ont besoin en effet de votre présence fréquente au milieu d'eux, d'un vrai dialogue, et aussi de votre soutien, qu'il s'agisse de I'évangélisation, ou de l'œuvre de suppléance que l'Eglise est appelée à accomplir pour le bien du peuple dans le domaine de l'assistance, de l'éducation, de la promotion sociale. 6. Quant à vous, chers Frères dans l'épiscOpat, je vous souhaite de révéler ensemble les défis que connaît l'Eglise en Haïti, comme vous le disiez à Noël 1980, et pour cela de construire une communauté fraternelle évangélique, en entraînant dans un esprit d'unité toutes les forces vives du peuple chrétien et en cherchant avec tous le bien commun de la nation, dans un esprit de paix. Certes, la tâche d'évaugélisation est immense; elle nécessite donc des programmes pastoraux d'ensemble et leur réalisation au plan national ; et sans doute serait-il opportun de consacrer chacune de vos assemblées plénières à un thème pastoral spécifique, approfondi, et ensuite traduit en acte, par des orientations précises et communes. Par ailleurs, il est certain que les problèmes sont divers, mais peut-être serait-il nécessaire de créer ou de rendre plus actives, au sein de votre Conférence, quelques commissions qui veillent sur les différents secteurs — éducation, famille, œcuménisme, religieux, mission —, et proposent aux évêques une même attitude sur les problèmes aigus. Je suis sûr que votre Conférence, en montrant cette unité et ce dynamisme, pourra entraîner toute l'Eglise Acta Ioannis Pauli Pp. II 1039 en Haïti vers le renouveau auquel elle aspire. Je suis là pour vous encourager et confirmer votre espérance. 7. Portez mon souvenir affectueux à vos populations. Je leurs adresse mes meilleurs souhaits de bonheur et de progrès. Je pense aussi avec gratitude aux Autorités civiles d'Haïti qui m'ont reçu avec tant d'honneur et m'ont donné un signe de bonne volonté auquel je demeure très sensible à l'occasion de ma venue. Que Notre-Dame du Perpétuel Secours veille sur le pays et ses habitants ! Je bénis particulièrement, à travers vos personnes, vos prêtres, vos religieux et religieuses, vos catéchistes et tous ceux qui édifient avec vous l'Eglise en Haïti. V Ad eos qui Romanae Curiae extraordinario Iubilaeo interfuerunt habita.* Venerati Cardinali, Fratelli e Sorelle della Curia Romana! 1. «Rimanete in me e io in voi, dice il Signore, / chi rimane in me porta molto frutto». Celebriamo il Giubileo straordinario della Redenzione con questa Eucaristia, a cui partecipano, insieme con me, i membri di tutti gli ordini e gradi della Curia Romana, e i dipendenti delle varie Amministrazioni della Santa Sede. Vi saluto con affetto, collaboratori carissimi nell'esercizio dell'universale servizio che la Chiesa di Roma rende alla Chiesa universale ; e con commozione vi vedo oggi strettamente uniti a me, in questa Liturgia di riconciliazione e di lode. Celebriamo il Giubileo alla vigilia della Solennità dei Santi Pietro e Paolo, le colonne incrollabili su cui poggia l'intera Chiesa, e quella di Roma in particolare. Lo celebriamo nella cornice sacra e stupenda di questa Basilica, che nella sua mole grandiosa, sormontata dalla cupola di Michelangelo, racchiude il (( trofeo » glorioso del sepolcro di Pietro. Celebriamo inoltre il Giubileo in questa memoria di Sant'Ireneo, Vescovo di Lione, l'assertore incomparabile e incisivo del Primato della Sede di Pietro, quella che egli chiama (da più grande, 1 2 * Die 28 m. Iunii a. 1983. 1 Gv 15, 4 s. 2 Cfr. Adv. Haer. 3, 3, 1-2. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1040 la più antica Chiesa, a tutti nota e fondata dai gloriosi apostoli Pietro e Paolo, la Chiesa di R o m a » . Celebriamo questo Giubileo nella gioia intima e grande che a noi tutti infonde la consapevolezza di essere chiamati a far parte, in modo più stretto e particolare, direi quasi in forma familiare, degli organismi centrali della Chiesa. La mia gioia si accresce per il fatto che sono associate a questo Rito anche le vostre carissime Famiglie, che saluto anch'esse con particolare affetto. 3 2. È un momento di grazia. Siamo entrati tutti insieme attraverso la Porta Santa dando anche plasticamente l'immagine di quella unione di cuori nella fede e nell'amore a Cristo, nella quale deve svolgersi il comune lavoro al servizio della Chiesa universale. Mediante il sacramento della Penitenza o Riconciliazione, e nel ricevere la Santissima Eucaristia, noi vogliamo entrare tutti insieme in quel grande flusso di grazia, che è l'Anno Giubilare per tutta la Chiesa. Vogliamo entrare in comunione più intima con Cristo, passando per mezzo suo all'intimità di vita e di grazia col Padre : Gesù, infatti, è « l a porta delle pecore... Io sono la porta: — egli ha detto — se uno entra attraverso di me, sarà salvo ; entrerà e uscirà e troverà pascolo... Io sono venuto perché abbiano la vita e l'abbiano in abbondanza». Questo significa il Giubileo. Questo significa l'acquisto dell'Indulgenza. È la nostra appropriazione, in forma straordinaria, di quell'ordinaria ricchezza della Redenzione, di cui vive la Chiesa: è certamente, per ciascuno di noi, un impegno perché la Redenzione lasci nel nostro profondo la sua impronta, aftinché — come ho scritto nella Bolla di indizione — sappiamo «riscoprire nella (nostra) esperienza esistenziale tutte le ricchezze insite nella salvezza a (noi) comunicata fin dal battesimo » . Momento di grazia, dunque, che ci fa riflettere sull'intima necessità di essere e di rimanere uniti a Cristo per dare fecondità soprannaturale alla nostra vita e al nostro lavoro quotidiano, nel cuore della Chiesa. 4 5 «Rimanete in me e io in voi, dice il Signore, / chi rimane in me porta molto frutto ». 3. Ma è anche un momento di riflessione. Momento di verità. Il mio amato Predecessore Paolo V I , nell'analoga occasione dell'Anno 3 /&. 4 Qv 5 N. 3; AAS 75 (1983), p. 93. io, 7. 9 s. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1041 Santo celebrato per la Curia, il 22 febbraio 1975, richiamava i Collaboratori al dovere di interrogarsi nell'intimo : « Noi siamo la Curia — egli diceva — l'organo centrale e complesso dei dicasteri, dei tribunali e degli unici, che coadiuvano il pastorale governo generale della Chiesa cattolica; e tanto basta per generare in noi tutti non già un senso di superiorità e di orgoglio..., quanto piuttosto la coscienza d'una assai grave e delicata funzione, che comporta responsabilità e fatiche tanto maggiori quanto più prossima è la sua derivazione dalle esigenze costituzionali del ministero apostolico ) ) . 6 Ecco, fratelli e sorelle. La nostra ragion d'essere è quella di «coadiuvare il pastorale governo generale della Chiesa». Ma a che cosa tende questo governo, a cui, con la grazia di Dio, vanno le mie quotidiane sollecitudini, che hanno assolutamente bisogno della vostra collaborazione, senza la quale non potrebbero diventare concrete ed efficaci? A che cos'altro esso mira se non a stabilire il Regno di Dio nel mondo? A dare voce al Vangelo? A preparare le vie al Cristo? Ad aprire le porte al Redentore? Che cos'altro vuole il mio e vostro lavoro, se non l'estensione della Redenzione nel mondo? Questo il nostro impegno, questo il nostro vanto, questa la nostra responsabilità, a cui tanto ci sentiamo impari e indegni. La Curia ha il suo primo titolo di onore nella collaborazione che, a titolo unico, essa presta all'opera del Papa. E quest'opera — nel doveroso rispetto della sussidiarietà di tutte le componenti della Chiesa — è per questo strettamente associata alla Redenzione. « Difatti — ho ancora scritto all'inizio della citata Bolla — il ministero universale, proprio del vescovo di Roma, trae origine dall'evento della Redenzione operata da Cristo con la sua morte e risurrezione, e dallo stesso Redentore esso è stato messo a servizio di quel medesimo evento, il quale in tutta la storia della salvezza occupa il posto centrale». Ecco ciò che deve distinguere tutti i membri della Curia, a qualunque funzione appartengano : la certezza, la convinzione, la responsabilità di essere al servizio di quell'opera di salvezza a favore del genere umano, che Cristo ha portato a compimento col Mistero pasquale, e che ha affidato in modo tutto particolare al suo Vicario in terra. «Pasce agnos meos, pasce oves meas». 7 8 6 Insegnamenti, X I I I , 7 N. 1; AAS 75 (1983), pp. 89 s. Gv 21, 15 s. 8 1975, p. 173. 1042 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4. Il vostro è perciò un servizio di amore. Perché anzitutto la Redenzione è mistero di amore, è opera di amore. «L'amore si deve amare — ha scritto Sant'Agostino —. Ci ha amati, affinché noi lo riamassimo; e affinché lo potessimo riamare, Egli ci ha visitati col suo Spirito ) ) . Su questo dovere d'amore nel servizio ha ancora insistito Paolo VI presso tutta la Curia Romana, nella menzionata occasione, dicendo : « Noi abbiamo conosciuto e creduto all'amore-carità che Dio ha per noi; e questa è sempre una scoperta originale per il nostro pensiero in cerca del vertice della verità: Dio ci ha amato!... È qui che nasce l'impulso più forte e più diretto al compimento del sommo mandato evangelico dell'amore : amore al Dio che ci ha amati fino a darci come vittima e salvatore, come maestro e come fratello il Figlio suo». Se il servizio di Pietro e dei suoi successori è, come dice Sant'Agostino, un « dovere di amore », amoris officium/ altra migliore definizione non può trovare la collaborazione che la Curia, per sua destinazione e struttura, presta al Papa : amoris officium. Servizio di amore, dunque, il vostro. 9 10 1 5. Ma esso è anche un servizio di unità. Da compiere nello spirito delle esortazioni paoline a Timoteo, nella lettura che abbiamo ascoltata : « Carissimo, cerca la giustizia, la fede, la carità, la pace, insieme a quelli che invocano il Signore con cuore puro » . Da compiere nello spirito di ardente fusione dei cuori, per cui Gesù ha pregato nell'Ultima Cena, come ci ha ricordato il Vangelo che è stato proclamato : « Come tu, Padre, sei in me e io in te, siano anch'essi in noi una cosa sola, perché il mondo creda che tu mi hai mandato » . L'unità, a cui mira l'azione della Chiesa, è un bene anzitutto da vivere nell'esperienza e nel proposito quotidiano di quanti, come noi tutti, siamo impegnati in quest'opera. Opera di unità, perché, come ho detto prima, è opera d'amore : « Ho fatto conoscere loro il tuo nome e lo farò conoscere, perché l'amore con il quale mi hai amato sia in essi e io in loro » . Così abbiamo pregato stamani per l'intercessione di Ireneo di Lione : « Fa' che ci rinnoviamo nella fede 1 2 1 3 1 4 9 Enarr. in Ps. 127, 8; CCL X L , p. 1827. 10 Insegnamenti, X I I I , 1975, p. 175. 11 In Ioann. Ev. 123, 5. 12 2 Tm 2, 22. 15 Gv 17, 21. 14 Ibid. 26. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1043 e nell'amore, e cerchiamo sempre ciò che promuove l'unità e la concordia». 15 6. Il vostro è perciò anche un servizio di fede. Dalla fede vissuta nasce la coscienza di appartenere alla Chiesa — e ad un privilegiato servizio di Chiesa —. Dalla fede nasce l'esigenza di purificarsi continuamente per meritare il dono della Redenzione, il dono della grazia, ed esserne gli umili tramiti nel mondo. Ancora in questa Messa, chiederemo al Signore l'aiuto necessario « perché custodiamo intatta la fede » ; perché con la fede viva (( diventiamo anche noi veri discepoli del Cristo». Abbiamo bisogno di implorare questo dono della fede viva, perché il nostro lavoro non diventi abitudine, non si trascini con stanchezza, non si svuoti esistenzialmente del suo primario valore ecclesiale. La fede deve tenere alta la nostra volontà, chiara la nostra mente, luminoso il nostro occhio interiore per vedere — anche nei più umili e nascosti lavori, che pur Dio vede e giudica e premia — l'apporto che Cristo ci chiede per aiutarlo a salvare il mondo. Essa deve dare ali al nostro zelo, nella piena coscienza — come vi dicevo nel nostro incontro di giugno dello scorso anno — che il ((servizio della Sede Apostolica comporta una specificità propria, che trae il suo valore dall'essere appunto tutti chiamati a partecipare alla stessa missione che il Papa svolge a favore della Chiesa». 1 6 17 18 7. Venerati Cardinali. Fratelli e Sorelle, miei Collaboratori ! Tale intensità di intenzione e di impegno non potrebbe realizzarsi senza l'aiuto di Cristo, senza l'intima fusione di grazia con Lui e per Lui. ((Rimanete in me e io in voi, dice il Signore, / chi rimane in me porta molto frutto». Dobbiamo portare frutto. La riconciliazione con Dio, a cui ci chiama il Giubileo, ne è la premessa. L'incontro eucaristico con Cristo, unendoci strettamente a Lui, ce ne dà la possibilità e la forza. Portiamo molto frutto. 15 16 Colletta. Sulle offerte. 17 Dopo la Comunione. 18 Insegnamenti, V, 2, 1982, p. 2428. 1044 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Non stanchiamoci di tendere sempre al meglio. Anche nell'inappariscenza della quotidianità logorante, Cristo ci dà la linfa vitale, per cui diventiamo fecondi nella Chiesa. Il Signore ha bisogno di noi. La Chiesa ci guarda e aspetta da noi. Il mondo, assetato di unità e di ordine, attende anch'esso da noi un apporto concreto al suo cammino di crescita nella giustizia e nella verità. Sant'Ireneo continui a «confermare la Chiesa nella verità e nella pace ) ) . I Santi Pietro e Paolo ci aiutino a mantenere intatta la nostra fede, per la quale hanno dato la vita. E Maria Santissima, in questo cammino di Avvento, di preparazione al Terzo millennio — di cui il Giubileo della Redenzione è segno e preparazione — ci sia vicina, ci assista, ci presenti il Cristo, Figlio del Padre e Figlio suo, affinché, come Lei, seguendo Lei, imitando Lei, possiamo anche noi essere i collaboratori della Redenzione, con il nostro « Sì » quotidiano, con la nostra fedeltà alla Parola di Dio, con la nostra disponibilità. Maria ancor oggi ci ripete : « Fate tutto quello che Egli vi dirà)). Fratelli! Qui è il segreto dell'efficacia del nostro lavoro. Lo deponiamo nelle mani della Madre, perché vogliamo essere, sempre, i generosi servitori del Figlio e della Chiesa. Perché vogliamo fare quello che il Signore ci chiede. Quello che Egli esige da noi tutti, membri della Curia Romana : da Voi, Collaboratori miei : da me, Vicario del Figlio. Sempre, con l'aiuto di Dio, per l'intercessione della Madre. Amen. 19 20 VI Ad Apocrisarios SS.mi Archiepiscopi Constantinopolitani et Oecumenici Patriarchae.* Eminence, et chers Frères dans le Christ, La présence à Rome d'une délégation de l'Eglise sœur de Constantinople augmente encore notre joie en ce jour où nous célébrons les saints apôtres Pierre et Paul. Je tiens à vous en dire ma vive gratitude. Cette nouvelle tradition de fêter ensemble ici, à Rome, les saints 15 Colletta. 20 Gv 2, 5. * Die 30 m. Iunii a. 1983. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1045 Pierre et Paul et, au Patriarcat œcuménique, saint André, frère de Pierre, comble d'une certaine manière le vide qu'a laissé s'établir entre nos Eglises leur communion incomplète. Elle le fait par le désir qu'elle exprime et l'espérance qu'elle donne d'arriver au jour où nous pourrons finalement célébrer ensemble l'Eucbaristie comme des disciples fidèles autour de leur commun Seigneur. Cette participation réciproque à la fête des apôtres est l'expression de notre commun engagement de préparer dans l'unité et dans la charité cette cène de communion que le Seigneur veut que nous célébrions comme mémorial de sa mort et de sa résurrection, comme gage de vie éternelle. La célébration de ce jour nous rappelle la vocation des premiers disciples. « Comme Jésus marchait le long de la mer de Galilée, il vit deux frères, Simon appelé Pierre et André, son frère, en train de jeter le filet dans la mer : c'étaient des pêcheurs. Il leur dit : "Venez à ma suite et je vous ferai pêcheurs d'hommes". Laissant aussitôt leurs filets, ils le suivirent». Depuis lors, Pierre et André sont unis plus profondément que par les liens du sang, dans une vocation qui va au-delà des nécessités contingentes, mais aussi impérieuses, de leur travail quotidien. Le Seigneur les a appelés à le suivre pour leur confier une mission parmi les hommes : il s'agit de faire de toutes les nations des disciples du Seigneur. C'est la vocation et la mission permanente, à notre époque aussi, de tous ceux qui se réclament des apôtres et se considèrent leurs successeurs dans une lignée ininterrompue qui traverse les siècles. Notre temps riche de dynamismes variés, de nouvelles et imprévisibles conquêtes de l'esprit humain, mais aussi chargé de profondes inquiétudes intérieures et troublé de tragiques tentations de mort, a besoin plus que jamais d'un vivant témoignage de foi, d'unité et d'amour; ce témoignage, il l'attend de nous qui croyons en celui qui a donné sa vie pour le salut du monde. En effet, l'unité que, en obéissance à la volonté du Seigneur, nous cherchons à rétablir entre nos Eglises, est ordonnée à l'annonce de cette bonne nouvelle à l'humanité entière «afin que le monde croie», qu'il ait la paix et que sa joie soit pleine. L'unité des croyants dans le Christ est une condition de la crédibilité de notre annonce de l'Evangile en notre temps. 1 1 2 3 1 Mt 4, 18-20. 2 Cf. ibid. 28, 19. 3 Jn 17, 21. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1046 Chaque année, notre célébration commune des apôtres nous permet, certes, d'approfondir la connaissance que nous avons les uns des autres et la charité fraternelle qui nous anime, mais elle nous offre encore l'occasion de rendre grâce ensemble au Seigneur qui nous fait progresser, lentement mais sûrement, vers la pleine communion ecclésiale. Entre nos Eglises se développe aussi une attentive solidarité, fruit d'un sentiment de communion qui s'étend entre Catholiques et Orthodoxes à tous les niveaux. Ces sentiments devraient se concrétiser toujours davantage en actes de collaboration dans le domaine des études comme aussi dans certains secteurs de l'action pastorale, là où Catholiques et Orthodoxes vivent ensemble dans le même lieu. Dans cet ensemble d'initiatives tendant à rétablir entre nous l'esprit qui doit régner entre des frères, le dialogue théologique poursuit son cours. Avec joie, j'apprends qu'après la seconde session plénière de la commission mixte de dialogue qui s'est tenue il y a exactement un an, les sous-commissions d'étude ont déjà accompli leur travail et que le comité mixte de coordination s'est déjà réuni pour préparer la convocation de la troisième session. Avec dévouement et compétence, des évêques et des spécialistes, catholiques et orthodoxes, animés d'un même zèle, se sont engagés dans ce dialogue avec toutes les ressources de leur intelligence et de leur cœur. Plusieurs fois, j'ai demandé que tous prient pour ce dialogue afin que le Seigneur le rende fécond, car (( c'est Lui seul qui fait croître » . La prière de tous est nécessaire pour éliminer ces réticences diffuses qui peuvent encore exister ça et là et surtout pour surmonter toutes les difficultés doctrinales que le dialogue devra inévitablement affronter. 4 Dans ces sentiments de joie et de communion, d'engagement et d'espérance, nous vous accueillons vous-même, Eminence, et la délégation que le Patriarche Dimitrios a voulu, cette année encore, envoyer à Rome. Je vous prie de porter à Sa Sainteté l'expression de ma fraternelle gratitude et de lui dire le vif souvenir que je garde de la visite que je lui ai faite justement pour la fête de saint André. Dieu fasse qu'encore une fois nous puissions nous unir dans la récitation d'une prière commune! Moi-même et l'Eglise de Rome serions profondément heureux que cela puisse avoir lieu à Rome sur la tombe des saints apôtres Pierre et Paul. 4 1 Cor 3, 7. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1047 VII Ad Cubae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos.* Queridos Hermanos en el episcopado, 1. Habéis emprendido juntos el camino hacia Roma, amados Pastores de la Iglesia de Dios en Cuba, para encontraros con el Sucesor de Pedro en esta visita ad limina, que constituye desde hace siglos una característica de los contactos más significativos del Episcopado católico con el Papa. La sucesión cada cinco años de esta visita, es un momento privilegiado para que los Pastores y, mediante ellos, las Iglesias particulares revivan y fortifiquen los vínculos de comunión que las unen con el centro de la catolicidad, con la Iglesia que (das preside en la caridad » . En este espíritu de renovada vivencia del misterio de la Iglesia, que en Cristo se convierte en signo e instrumento de unión íntima con el Padre y de unidad del género humano, os recibo con profunda alegría. No sólo a vosotros, sino también, abrazados en los mismos lazos de afecto eclesial, a vuestros sacerdotes, religiosos, religiosas y laicos, que en las diversas diócesis de Cuba viven su fe cristiana con genuino espíritu de fidelidad al común Maestro y Señor. Esta acogida se hace tanto más cordial, porque conozco bien que, aun en medio de los sacrificios, la comunidad eclesial cubana conserva su firme adhesión a esta sede de Pedro, vive unida interiormente al Obispo de la Iglesia y trata de seguir sus indicaciones con respetuosa y filial obediencia en la fe. Sin pretender agotar la temática referente a vuestras comunidades eclesiales, de las que nos hemos ocupado en los precedentes coloquios separados con cada uno de vosotros, quiero que compartamos ahora algunas reflexiones que juzgo de especial interés para vuestra misión de guías de ese Pueblo de Dios concreto que la Providencia os ha encomendado. 1 2. Mi primer pensamiento se dirige a vuestros sacerdotes y religiosos, que con verdadero celo y entrega consagran sus mejores ener* Die 30 m. Iunii a. 1983. 1 Of. Lumen gentium, 1. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1048 gías a la formación en la f e y a la animación pastoral de vuestras comunidades eclesiales. Soy bien consciente de las dificultades no pequeñas que encuentran en su ministerio. Y conozco la generosidad de espíritu que ponen en su tarea, agravada por la escasez de ministros de la pastoral, en la que sólo la mayor entrega suple la falta de personal. Quiero desde aquí compartir vuestro gozo de Pastores, que os sentís justamente felices ante ese ejemplo de dedicación por parte de vuestros sacerdotes. Y quiero encomendaros como encargo especial llevarles mi agradecimiento en nombre de la Iglesia. También mi palabra de aliento y la seguridad de mi recuerdo en la plegaria, para que permanezcan en una generosa y alegre actitud de servicio al pueblo fiel. Con gran afecto los animo a resistir fuertes en la fe, gozosos en la esperanza, ejemplares en el testimonio ante la grey, a fin de que ese mismo ejemplo anime a otros jóvenes a responder al llamado de Dios a la vida consagrada. Y para que vuestros sacerdotes mantengan esa fidelidad alegre a su vocación, alentadlos a buscar el constante rejuvenecimiento de espíritu que procura la vida interior intensa, alimentada sin cesar en la oración y en las fuentes de la sana espiritualidad. Sin ella, el ministerio sacerdotal pierde su base e inspiración, o puede convertirse en activismo externo que, a la larga, se seca. En esa línea, alabo los esfuerzos que se están haciendo en Cuba para procurar la renovación en la formación intelectual y espiritual de los sacerdotes, y exhorto a fomentar cursos apropiados u otros medios que ayuden adecuadamente en ese camino. 2 3 4 3. Juntamente con los sacerdotes, religiosos y seminaristas, recomiendo a vuestro particular cuidado las religiosas que trabajan en Cuba. Son una parte importante de la Iglesia, que en ellas hace admirablemente presente la obra salvadora de Cristo en la actual sociedad cubana. Desde la vida contemplativa, dedicadas a los valores del espíritu en ambientes que con frecuencia se rigen por otros parámetros de vida, o dedicadas al trabajo directo en la pastoral o en las 2 3 4 2 Pe 5, 9; Ef 6, 16. 1 Jn 2, 28; 1 Pe 4, 13. Gal 6, 9 s. ; 2 Pe 5, 2-4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1049 obras de asistencia social, son un testimonio estupendo y una sin par riqueza eclesial, que se transforman en amor y eficaz servicio al pueblo, el cual justamente las admira y aprecia. Cuidadlas y sostenedlas, pues, en su vida personal y apostólica, como os decía al hablar de los sacerdotes y religiosos. El mismo ligero incremento que se va notando en las vocaciones femeninas, debe ser un acicate para renovar el empeño en la formación vocacional, cuyo elemento primordial será siempre el testimonio de una vida consagrada entusiasta y alegre. 4. Sé que vosotros, Obispos de la Iglesia en Cuba, apreciáis profundamente la contribución encomiable que prestan tantos laicos, conscientes de las exigencias de su bautismo y comprometidos en las diversas responsabilidades eclesiales. Sé también que valoráis en todo su significado la presencia activa de los mismos en las tareas sociales de vuestro medio ambiente. Mi voz quiere hoy unirse a la vuestra, para manifestar al laicado católico de Cuba mi vivo reconocimiento en nombre de Cristo, por su sentido de conciencia eclesial y social. Que no desfallezcan en su empeño, a pesar de los esfuerzos necesarios, a pesar de los reclamos que pueden venir de un comprensible deseo de ventajas materiales, sobre todo si éstas mediatizan o comprometen su condición cristiana. Uno asimismo mi deseo al vuestro, para alentar una mayor presencia activa del laicado en la vida social, cuidando que se preserve siempre la propia identidad católica. 5 5. Un campo concreto en el que el laicado católico cubano debe hacer sentir su presencia activa es el de la familia, que ha de ser objeto de particular atención por parte de la Iglesia y de cuantos colaboran en el apostolado. La familia sigue siendo, en efecto, un campo de importancia primordial para la Iglesia y para la sociedad, y es a la vez objeto, hoy día, de una crisis que desborda vuestros confines locales. No puede, por ello, dejar de atraer también vuestra solicitud de Pastores, para tratar de darle la solidez, la cohesión, la dinámica interna y social —en sus vertientes humana y cristiana— de la que tracé amplias líneas directivas en la Familiaris consortio. Ello os llevará a mirar con la debida ponderación el fenómeno 5 Cf. Apostolicam actuositatem, 23. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale lOSO del divorcio, por desgracia tan frecuente, que halla sus raíces en la irreflexión ante el matrimonio, en la falta de voluntad de compromiso perseverante, en la separación de los cónyuges por motivos de trabajo, en la escasez de vivienda y otros. A los tantos daños causados por el divorcio, vienen a sumarse a veces los provocados por la falta de respeto a la vida ya concebida, con grave violación del orden moral, al atentar contra la existencia de seres inocentes; tanto en caso de mujeres casadas como cuando afecta al fruto de relaciones pre y extra-matrimoniales. Son problemas a los que vuestro celo pastoral y la sensibilidad de vuestros fieles más comprometidos os ayudará a ofrecer los progresivos remedios posibles. 6. No menor empeño por parte de vuestras comunidades eclesiales, parroquias, agentes de apostolado, laicos y familias merece la educación en la fe de los niños ; y paralelamente también de los adolescentes y jóvenes. Aquí halla un puesto de relieve la misión de la familia, tanto más cuando las condiciones externas no permiten la educación cristiana en otros ambientes, o cuando los niños se ven expuestos a posibles presiones en su horizonte religioso o moral. Es digno de aprecio todo esfuerzo encaminado a lograr la máxima extensión posible de la formación intelectual. Pero ésta no puede disociarse de la correspondiente y correcta educación ética, cívica y religiosa. Se trata —como he indicado en diversas ocasiones y ambientes— de verdaderos derechos de las personas y de las familias, de acuerdo con el principio de la libertad religiosa como elemento reconocido en los textos internacionales y en la praxis ordinaria ; asimismo en las normas admitidas en vuestra sociedad, que confiamos se hagan cada vez mas efectivas. Ello favorece a la misma sociedad civil, al consolidar las bases de la moralidad, de la que aquella no puede prescindir sin grave menoscabo para el bien de todos. Por lo que se refiere a la educación en la fe de vuestros fieles, no se podrá olvidar la adecuada atención a la piedad popular, para purificarla y darle todo su valor como « memoria cristiana de vuestro pueblo)). Será por ello necesario aplicar una buena pedadogía evangelizadora en lo referente a la piedad católica, que halla especiales expresiones populares en el culto al Sagrado Corazón de Jesús, a la Virgen María ya los Santos. 6 4 Cf. Puebla, 457 ss. 1051 Acta Ioannis Pauli Pp. II 7. En esa línea de evangelización en profundidad se deberá situar la reflexión eclesial que está llevando a cabo la Iglesia en Cuba. Se trata de un acertado discernimiento de la misión de esa Iglesia en el contexto socio-económico y político concreto en el que vive. Partiendo del Evangelio y en comunión profunda con la Iglesia entera, habrá de plantearse la tarea de la evangelización de la cultura, a la que el Documento de Puebla dedicó particular cuidado. Con ello, la Iglesia en Cuba no hará sino ser fiel a su propia tradición de estar activamente presente en la historia del pueblo cubano. Como lo hizo, desde los orígenes del nacimiento de la nacionalidad cubana, con figuras insignes como el sacerdote Félix Várela, verdadero maestro en lo referente a las posibilidades del pensamiento humano, en los valores de la libertad, de la independencia, de la justicia en toda su dimensión, y sobre todo verdadero hombre de Iglesia y cultivador de los valores del espíritu. Al poner en práctica ese esfuerzo, la Iglesia sólo desea el ámbito de libertad que necesita para favorecer la causa del bienestar y de las aspiraciones profundas de su pueblo, del que se sabe gozosamente parte y colaboradora, desde su misión propia. En este sentido está abierta al diálogo con la sociedad. Y aprecia todas las muestras de colaboración y buena voluntad que recibe de parte de las Autoridades de la Nación, como el permiso otorgado recientemente a algunos religiosos llegados de fuera, para ponerse al servicio estable de la comunidad cubana. Ojalá ese gesto sea un signo esperanzador para el futuro. Porque la Iglesia en Cuba, con los 200 sacerdotes y religiosos y las 230 religiosas de que dispone hoy, es consciente de servir —aun en medio de una excesiva desproporción del personal dedicado a la pastoral y al servicio asistencial frente a la población actual— al bien profundo de su pueblo, ayudando a preservar los valores que lo han animado y que se han plasmado en el alma y expresiones vitales de ese pueblo. Por mi parte, pienso con frecuencia en esa Iglesia, sigo sus pasos con particular solicitud y pido insistentemente a Dios, para que sea siempre fiel a su misión, en las condiciones concretas en las que vive. 7 8. En el desarrollo de su misión, la Iglesia en Cuba tiene bien presente no sólo el contexto interno en el que actúa, sino también 7 Cf. N N . 408 ss., esp. 434-436. 1052 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ese otro más amplio que afecta al área geográfica en la que está enclavada la vida e historia de sus fieles. Por ello no puede menos de tener siempre en cuenta que Cuba se inscrive en un contexto latinoamericano ; que está vinculada histórica, social y culturalmente a América Latina; y que, con sus características peculiares, el pueblo cubano tiene alma latinoamericana. Ese pueblo ha experimentado no pocas dificultades para alcanzar, conservar y consolidar su independencia y su identidad cultural, tantas veces amenazada. No puede olvidarse, sin embargo, que la fe católica ha sido un elemento positivo y aglutinante de la identidad cultural y de la independencia de la nación cubana. 9. No puedo concluir este encuentro sin reiterar mi profunda estima a vuestra comunidad eclesial y vuestra nación. A la Madre común, a la que el pueblo de Cuba invoca con fervor como Nuestra Señora de la Caridad del Cobre, confío vuestras intenciones y personas, así como las de vuestros fieles. A Ella pido que os consuele, os proteja y dé fortaleza; que Ella os obtenga la paz y progreso integral para vuestra Patria, y que os corrobore como sólida comunidad de fe. Con mi cordial Bendición al querido pueblo de Cuba, a sus Pastores, almas consagradas, seminaristas y laicado católico. Sacra Congregatio pro Episcopis 1053 ACTA S S . CONGREGATIONUM SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Sacra Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit. Videlicet : die 18 Octobris 1983. — Titulari episcopali Ecclesiae Vamallensi, R. D. Timotheum Lyne, rectorem Ecclesiae cathedralis Chicagiensis, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Iosephi S. R. E. Cardinalis Bernardin, Archiepiscopi Chicagiensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Stagnensi, R. D. Ioannem Vlazny, rectorem seminarii Chicagiensi « Niles College », quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Iosephi S. R. E. Cardinalis Bernardin, Archiepiscopi Chicagiensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Olivensi, R. D. Wilton Gregory, e clero archidioecesis Chicagiensis, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Iosephi S. R. E. Cardinalis Bernardin, Archiepiscopi Chicagiensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Fortisventurae, R. P. Placidum Rodriguez, C. M. F., curionem apud paroeciam ecclesiae B. M. V. Fatimensis in Perth Amboy, New Jersey, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Iosephi S. R. E. Cardinalis Bernardin, Archiepiscopi Chicagiensis. die 26 Octobris. — Metropolitanae Ecclesiae Perthensi, Exc.mum P. D. Villelmum Foley, hactenus Episcopum Geraldtonensem. die 7 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Caeciritanae R. D. Eimerum Omar Miani, Vicarium Generalem archidioecesis Cordubensis in Argentina, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Radulfi Francisci S. R. E. Cardinalis Primatesta, Archiepiscopi Cordubensis. — Cathedrali Ecclesiae Sinus Viridi, R. D. Adamum Maida, vicecancellarium dioecesis Pittsburgensis. 69 - A. A. S. 1054 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 8 Novembris. — Metropolitanae Ecclesiae Monterreyensi Exc.mum P. D. Adolf um Suárez Rivera, hactenus Episcopum Tlalnepantlanum. die 10 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Harrisburgensi, Exc.mum P. D. Villelmum Keeler, hactenus Episcopum tit. TJlciniensem. — Cathedrali Ecclesiae Coloratensium Fontium, noviter erectae, Exc.mum P. D. Richardum Hanifen, hactenus Episcopum tit. Abercorniensem. die 17 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Edmundstonensi, Exc.mum P. D. Gerardum Dionne, hactenus Episcopum tit. Garbensem. — Coadiutorem c.i.s. Exc.mi P. D. Briani C. Foley, Episcopi Lancastrensis, Exc.mum P. D. Ioannem Brewer, hactenus Episcopum titularem Britoniensem. — Titulari episcopali Ecclesiae Legensi R. D. Michaelem Smith, conferentiae Episcoporum Hiberniae Secretarium adiutorem, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Ioannis McCormack, Episcopi Midensis. die 19 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Campifonti in Illinois, Exc.mum P. D. Danielem Ryan, hactenus Episcopum tit. Suristensem. — Titulari episcopali Ecclesiae Avioccalensi, R. D. Robertum Carlson, Cancellarium archidioecesis Paulopolitanae et Minneapolitanae, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Ioannis Roach, Archiepiscopi eiusdem Sedis. die 22 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Catharensi Exc.mum P. D. Ivonem Gugic, hactenus Episcopum titularem Bonustensem. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1055 SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM DECRETA I TURONEN. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Leonis Dupont, viri laici. S U P E R DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Leo Papin-Dupont ex nobili familia prognatus natione Aremorica, quae domicilium collocaverat in Martinica, una ex insulis minoribus Antillis, ortus est in magno vico Lamentin, posito in pulcherrima insulae planifie, die vicesimo quarto mensis Ianuarii anno 1797. Eius mater quae, duo et viginti annorum vidua facta deinde secundo nupsit, curavit ut filius honeste educaretur, primo ibidem, postea in Foederatis Civitatibus Americae Septemtrionalis et denique in Gallia in ephebeo loci Pont-Levoy (in regione Ligeris et Caris). Leo, peractis studiis secundariis, quae dicuntur, ad Martinicam est reversus anno 1815; sed cupiens superioribus studere disciplinis, anno 1816 cavit ut suum nomen Facultati iuris Parisiensi daretur. Ob tamen valetudinis difficultates nonnisi anno 1818 Lutetiae Parisiorum consedit una cum fratre Theobaldo. Die vicesimo quarto mensis Iulii anno 1821, probatus, est ex Universitate Studiorum dimissus. Dum labori incumbebat, Leo Papin-Dupont aliquantum vanitatibus indulgebat, commodis illectus vitae, condicione familiae, sui ipsius dotibus suoque sociabili ingenio. Etsi semper praecipuas fidei religiones coluit, hoc tamen temporis spatio quod Lutetiae Parisiorum egit, provocatus est ut eam confirmaret fidem. Ei gratia obvenit per 1056 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale iuvenem caminorum purgatorem, qui illi ministerium faciebat. Cum olim serius solito venisset, is apud dominum se excusavit, dicens se interfuisse circulo Sabaudorum : quod opus a laico quodam fovebatur ut auxilio esset iuvenibus illius regionis, qui Lutetiam Parisiorum venerant artem exercituri caminos purgandi. Leo Dupont consuetudines iunxit cum moderatore et nonnullorum apostolicam navitatem comperit. Extemplo adfuit et sodalis factus est huius consociationis iuvenum et adultorum, quae appellabatur « Congregatio ». Hoc occursu tota eius vita est signata et in posterum miris eius effectibus mota. « Laici officium et ius ad apostolatum obtinent ex ipsa sua cum Christo Capite unione. Per baptismum enim corpori Christi mystico inserti, per Confirmationem virtute Spiritus Sancti roborati, ad apostolatum ab ipso Domino deputantur» (Decret. Apostolicam actuositatem, n. 3). Quod ita Concilium Oecumenicum Vaticanum II affirmavit, Leo Dupont iam sibi faciendum assumpserat. Ad Martinicam reversus magistratus munia capessiit et suae professionis officia diligenter explevit. De via vitae suae consuluit et etiam considerasse videtur num fieret sacerdos. Libentissime hominum coetus adibat, corpus variis certaminibus exercebat, impigram et variam degebat vitam. Die nono mensis Maii consobrinam Carolam d'Audifreddy in matrimonium duxit, anno 1827, triginta annos natus. Anno 1832 larem familiarem ortu suo laetitia affecit infans, Henrica in baptismo vocata. Sed mox nova nupta novusque maritus sunt aerumnis probati. Domina Dupont est namque diutino confecta morbo, donec calendis Augustis anno 1833 animam Deo reddidit. Maritus est corpore debilitatus; fide tamen victo dolore, filiae educandae se tradidit, ut eo magis haec christiane cresceret, quo magis imbecillior erat valetudine. Tunc Leo Dupont vicum reliquit (anno 1834) ubi natus erat et cum matre atque filia Turonibus in Gallia constitit, ubi eius uxor erat educata a muliere illustri, domina de Lignac, quae Ursulinarum sodalitati moderabatur, puellarum educationi deditae. Ceterum sciebat ibi doctorem Bretonneau, iam clarum medicum, sibi adiutorem fore. Servus Dei, magistratu abdicato, deinde proventibus vixit suarum agrestium facultatum in Martinica. Vitae eius commutatio facta est maximi momenti; etenim, cum suam confirmasset laici vocationem, id est omnibus viribus persecutus, quod Concilium Vaticanum II erat dicturum : (( Laici in regale sacerdotium ad gentem sanctam consecratur, ut per omnia opera spirituales offerant hostias et ubique Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1057 terrarum Christo testimonium perhibeant. Sacramentis autem, praesertim SS. Eucharistia, communicatur et alitur illa caritas quae veluti anima est totius apostolatus» (Decretum Apostolicam actuositatem, n. 3). Suam aetatem, qua commutationes civiles factae sunt hincque magna societatis conversio — ne bella commemoremus et perturbationes inde secutas — quaque ratio scepticorum crevit et eorum doctrina qui omnia ex materia et in materia dicunt esse necnon eorum qui Deum esse negant, sed simul etiam floruit fidei renovatio, Leo Dupont natura sua atque ingenio notavit, et mature eius domus Turonensis evasit (( fidei, spei et caritatis » officia. Leonis Dupont fides consistebat in Sacrarum Litterarum meditatione, in explorata et pertractata Bibliorum cognitione — quod sane tunc rarissimum erat — et in Eucharistia. Non solum is Eucharistiam quam saepissime poterat recipiebat, sed maximo cum ardore ad eam se praeparabat, praesertim peccata confitendo. Praetera Turonibus instituit et fovit «Adorationem nocturnam» SS. Sacramenti, quam Lutetiae Parisiorum cognoverat. Eius fides efficiebatur, per actus expiationis iniuriarum et peccatorum in Dominum, seu per venerationem Sancti Vultus, per precationem ante imaginem Veronicae in via crucis Salvatoris, unde gratiae non mediocres innumerabilibus hospitibus qui domum Leonis Dupont frequentabant. Spem suam Famulus Dei insinuabat penitus in vitam cotidianam Ecclesiam amando, Summum Pontificem, Episcopos Turonenses qui, dum is vixit, illam insederunt archiepiscopalem sedem. Eo spes potissimum innotuit in studio reperiendi sepulcrum Sancti Martini; quo studio est impulsus ut, multis variisque superatis laboribus, basilicam aedificandam curaret, quae eidem Sancto est dicata multo post mortem Leonis Dupont. Quod ad caritatem pertinet, non est immodicum affirmare ea fuisse refertos dies omnes eius, quem fervor populi appelabat «sanctum virum Turonensem ». Praeter auxilium quod singulis suppeditabat, qui ei se dabant obvios quique ad eum mittebantur, Leo Dupont opus condidit «Vestiarium Sancti Martini» dictum, particeps fuit Societatis Sancti Vincentii a Paulo eamque fovit, Sorores Pauperum adiuvit in domicilio constituendo, et enixe et constanter aetate provectis inservivit, qui plus indigebant. Fervidus peregrinus, inter magnos religiosos eventus sui temporis fuit. Sanctissimae Virginis apparitiones in loco La S alette et Lapurdij 1058 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale necessitudines cum parocho vici Ars, cum sacerdote sancto Petro Iuliano Eymard cumque aliis presbyteris, religiosis viris et mulieribus, occasiones ei dederunt ut fidem altius perscrutaretur, precationem excoleret, Dei verbum vulgaret. Nonnulli casus vitae eum pertentaverunt, sed inde vires hausit ut fidentius in dies se voluntati Dei committeret ; in iis filiae obitus, quae interiit quindecim annorum die decimo mensis Decembris anno 1847. Primis diebus mensis Martii anno 1876 est Dei Servus paralysi correptus et lecto afiixus. Praeter corporis dolores, etiam diaboli incursus est passus, quibus precando victis, pacem et tranquillitatem habuit. Die Veneris septima decima mensis Martii eodem anno 1876 SS. Eucharistiam accepit, et postridie, quarta inita vigilia, ad Eum abiit, quem tantum amaverat, cui tam fideliter servierat. Hodie in ea domo, quae eius fuit, et ubi is est mortuus, prex durat eiusque piacularis opera continuatur per cultum Sancti Vultus. Ita id factum est, quod Concilium Vaticanum II postulat : « Unusquisque laicus debet esse coram saeculo testis resurrectionis et vitae Domini Iesu atque signum Dei vivi. Omnes insimul et unusquisque pro sua parte mundum fructibus spiritualibus alere debent (cfr. Gal 5, 22), in eumque spiritum diffundere, quo animantur illi pauperes, mites et pacifici, quos Dominus in Evangelio beatos proclamavit (cfr. Mt 5, 3-9). Uno verbo, "quod anima est in corpore, hoc sint in mundo christiani"» (Const. dogm. de Ecclesia Lumen Gentium, n. 38). Virtutum et sanctitatis fama, qua Servus Dei vivens inclaruit, longe lateque post eius obitum diffusa est, supervenientibus quoque supernis signis per eiusdem intercessionem, uti fertur, a Deo patratis. Hinc factum est ut, vix septem post annos, ordinaria inquisitio in Curia Turonensi super fama sanctitatis vitae, virtutum et miraculorum in genere praefati Servi Dei inita fuerit, superque scriptis eidem tributis et super cultu numquam praestito. Die 3 Februarii anno 1937 nihil in scriptis obstare quominus ad ulteriora procederetur, decretum est a Sacra tunc Rituum Congregatione. Quapropter, servatis de iure servandis, Causa beatificationis ipsius Servi Dei est introducta per Decretum diei 21 mensis Iunii anno 1931. Instructus est deinde processus apostolicus super virtutibus in specie apud eandem Turonensem Curiam, de cuius iuridica forma et vi exiit Decretum die 22 Iunii anno 1968 editum. Confecta igitur Positione super virtutibus, disceptatio est instituta super virtutum heroicitate Servi Dei, et quidem primum, die 2 mensis Februarii a. 1982, in Congressu Peculiari, qui vocatur, Officia- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1059 lium Praelatorum Patrumque Consultorum ; et, deinde, die 26 Ianuarii a. 1983, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium, ponente seu relatore Rev.mo Domino Paolino Limongi, Archiepiscopo titulari Mcaeensi in Haemimonto. In utroque autem coetu responsum est datum Servum Dei virtutes christianas heroum in modum exercuisse. Facta deinde de praemissis omnibus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum relatione, in Audientia eidem concessa die 7 mensis subsequentis Februarii eodem anno 1983, Sanctitas Sua, vota Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum rata habens, mandavit ut super heroicis virtutibus Servi Dei Leonis Dupont Decretum appararetur. Quod cum esset factum, accitis Cardinali infrascripto Praefecto necnon Rev.mo Paulino Limongi, Archiepiscopo tit. Mcaeensi in Haemimonto, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis, ceterisque de more convocandis, iisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter pronuntiavit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Leonis Dupont, viri laici, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum rite promulgari et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 21 Martii, Anno Domini 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L . © S. ® Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis II PARISIEN. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Stephani Pernet, Sacerdotis professi Congregationis Augustinianorum ab Assumptione, fundatoris Instituti Parvularum Sororum ab Assumptione. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iu- 1060 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale stitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Superiore saeculo, cum quaestuosae industriae invectio conventus et res oeconomicas et ad societates populorum occidentalium pertinentes perturbabat, et doctrinae oriebantur Liberalium et Socialistarum, quas vocant, talem Deus excitavit virum, qui dictum Iesu Christi «misereor super turbam» imitaretur. Stephanus Pernet natus est in vico Vellexon (in Arari Superiore, Gallica provincia) die vicesimo tertio mensis Iulii anno 1824, pauperis et ruralis familiae primogenitus, cuius paterfamilias mortuus est anno 1838, relicta uxori quattuor puerorum cura. Postridie eius diei est baptizatus et Claudius Stephanus appellatus. Tametsi una cum filiis inopiam tolerabat, mater vocationi sacerdotali Stephani non obstitit; qui anno 1838 ad seminarium minus urbis Luxovii est admissus, et postea studia clericorum est persecutus in seminario maiore Vesontino. Acuti erat ingenii et indolis tenerae atque inquietae. Timens ut divinae vocationi respondere posset, de seminario maiore decessit anno 1844. Ab anno 1844 ad annum 1848 custos fuit in convictu, Dolae Sequanum. Anno 1848 Lutetiae Parisiorum opus quaesivit. Insequenti anno, magistri spiritus consilia secutus, qui eius religiosam vocationem animadverterat, atque beatae Eugeniae a Iesu, Religiosarum ab Assumptione conditricis, deductus est ad Servum Dei P. Emmanuelem d'Alzon, institutorem Augustinianorum ab Assumptione, cuius is fuit unus ex primis discipulis et adiutoribus. Die vicesimo quinto mensis Decembris anno 1855 Nemausi est vota religiosa professus et die vicesimo tertio mensis Aprilis anno 1858 sacerdotalem ordinationem accepit. Ab anno 1859 ad annum 1863 educandi munus exercuit Nemausi et Lutetiae Parisiorum, totumque se tradidit operibus caritatis, ut conferentiis S. Vincentii a Paulo, et aliis, pro consilio apostolico P. d'Alzon et fine nascentis congregationis. Familiae suae res adversas expertus, in hoc apostolatus ministerio est vehementer commotus indigna egestate ordinum operariorum illius aetatis, qua quaestuosae industriae incrementa magnae fuerunt rerum conversionis causa. Eo in campo id deprehendit, quod postea « malum operarii » appellavit, seu operariorum omnis humanitatis nudationem, a christiana religione alienationem, familiarum dissolutionem, quae morbis et migrationibus ab agris temptabantur. ¡Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1061 Famulus Dei apostolicam operam excogitavit, intellexitque fidei responsum dandum esse, quo nempe religiosi accurata sua praesentia, simplicibus servitiis et laboribus factis, testarentur Patris amorem pauperibus, operariis eorumque familiis ; ad fundamenta degrederentur ut Iesu Christo populum reficerent. Anno 1863 convenit Antonillam Fage (postea Sororem Mariam a Iesu), quacum instituit aegrorum ministras domibus curandorum, et auspicatus est constitutionem religiosae familiae Parvarum Sororum ab Assumptione, quam eidem Antonillae commisit anno 1865. Per triginta annos, quamvis pergeret impigre operam congregationi suae navare, novum Institutum rexit et formavit, locorum domos multiplicando et visitando, illudque ab anno 1880 ad plurimas nationes propagavit. Adiuvante Antonilla Fage consilium suum clarius circumscripsit et statuit Dei gloriam conciliare per salutem pauperum et parvorum, secundum incarnationis viam a Christo confectam, qui vitam suam obtulit ut homines servaret et in populum congregaret. Huius novae apostolatus rationis proprium erat simplici et fraterno amore familias pauperum, parvorum et operariorum adire, simulque necessitudinem habere candidam, filialem et confidentem cum Deo, qui pauperes amat et vult salvos facere. Idem Dei Servus ita animi habitus religiosos declaravit, quos praecipuos esse ducebat : — Christum amare, ut ibi vivus agnoscatur, ubi fides erasa esse videtur, utque in iis teneatur, qui sunt eius membra dolentia, tamquam in sacramento eius amoris; — Virginem Mariam diligere, quia nobis dedit Iesum et nos edocet ut illum demus hominibus ; — Ecclesiam amare, Christi sponsam, quae nos impellit ad salutem animarum ; unde apostolica sedulitas, promptus maximus, preces pro Eccesia; — demissos fieri ministros et apostolos pauperum et parvorum in eorum rebus cotidianis, hocque cum simplicitate et humilitate et laetitia. Praeter congregationem Parvarum Sororum ab Assumptione, Stephanus Pernet tres excitavit consociationes laicorum, quae officium communitatum locorum dilatarent, evangelii radices demitterent in operariorum familias et efficerent «unitatem spirituum in veritate et cordium coniunctionem in caritate » : anno 1876 Dominas Fámulas ; 1062 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale anno 1881 Fraternitatem ab Assumptione, et anno 1884 Filias Sanctae Monicae. Servus Dei est vita functus die tertio mensis Aprilis anno 1899. Cum eximio modo religiosas virtutes exercuisset et ardentissimum ostendisset studium spiritualis salutis et solacii corporum aegrorum et pauperum, ii qui eum cognoverant, pariter nisi sunt ut Ecclesia sanctitatem eximii huius viri adprobar et. Processus informativus actus est Lutetiae Parisiorum a die quinto mensis Ianuarii a. 1924 ad diem octavum mensis Maii anno 1925. Super Scripta eius Decretum Sacrae tunc Rituum Congregationis die quarto decimo mensis Martii anno 1924 exiit, quod est suppletum die tertio decimo mensis Februarii anno 1942. Causa autem est penes Apostolicam Sedem introducta die tricesimo mensis Martii anno 1931 ; die duodevicesimo mensis Novembris eodem anno datum est Decretum « de non cultu ». A die quinto decimo Iunii anno 1932 ad diem quartum et vicesimum Iunii anno 1935 habitae sunt sessiones Processus Apostolici super virtutibus in specie. Edito, die undevicesimo mensis Iuii anno 1939, Decreto de omnium processuum validitate iuridica, perventum est ad disceptationem de Servi Dei virtutibus in specie, et primum quidem, die 26 Martii a. 1946, in Congregatione, quam vocabant, antepraeparatoria; deinde, die 28 Februarii a. 1956, in Congregatione praeparatoria, cuius attento exitu, Pius Papa X I I , die 13 Maii eodem anno, edixit ne ad ulteriora procederetur, donec ulterior inquisitio haberetur circa quaestiones quasdam vitam eiusdem Servi Dei spectantes. Cuius rei intuitu instructus est apud archiepiscopalem Curiam Parisiensem, mense Ianuario a. 1962, permittente Ioanne Papa X X I I I , processiculus apostolicus additionalis; et ita « A l i a nova Positio super virtutibus» confecta est, quae disceptationi subicienda erat in nova praeparatoria Congregatione. Mutato interim discutiendi ordine ob novum ius inductum in Causas Sanctorum, novissima Positio super virtutibus praefati Servi Dei disceptata est in duobus novis coetibus, nempe in Congressu Peculiari Officialium Praelatorum S. Congregationis pro Causis Sanctorum Patrumque Consultorum, die quidem 23 Februarii a. 1982 habito, et postea in Congregatione Patrum Cardinalium Ordinaria, die 8 Februarii anno 1983 celebrata, ponente seu relatore Rev.mo Cardinali Petro Paulo Philippe. In utroque autem coetu ad propositum dubium num Servus Dei christianas virtutes heroicum in modum exercuisset responsum est affirmative. 1063 Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum Quae omnia postmodum Summo Pontifici Ioanni Paulo II infra scriptus Cardinalis die 21 mensis Martii a. 1983 fideliter rettulit; et Sanctitas Sua responsum Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum ratum habuit et confirmavit iussitque ut Decretum super virtutibus heroicis Servi Dei rite appararetur. Quod cum factum esset, hodierno die, accitis Cardinalibus infrascripto Praefecto atque Rev.mo Petro Paulo Philippe, ponente seu relatore Causae, meque Antistite a Secretis Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum ceterisque de more convocandis, iisque astantibus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II sollemniter pronuntiavit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine iisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Stephani Pernet, sacerdotis Congregationis Augustinianorum ab Assumptione, fundatoris Instituti Parvularum Sororum ab Assumptione. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 14 mensis Maii, Anno Domini 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis III V I C T O R I E N , SEU C O N C H E N . Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Dominici Iturrate Zubero a Ss.mo Sacramento, Sacerdotis professi Ordinis Ss.mae Trinitatis. SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet in casu et ad effectum de quo agitur. Venerabilem Dominicum Iturrate Zubero a Ss.mo Sacramento, die 11 mensis Maii anno 1901 in Vasconico oppido Dima, intra Victoriensis tunc dioeceseos, nunc Flaviobrigensis fines sito, natus, et Deo in sortem suam vocanti obsecutus, Ordinem Ss.mae Trinitatis amplexatus est. Studiis dedit operam philosophicis et theologi- 1064 Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale eis apud Gregorianam Pontificiam Universitatem, doctoralem anno 1926 lauream adeptus, sacerdotio Christi anno 1925 iam ornatus. In gravem atque insanabilem phtisis morbum incidens, sanctitatis fama circumdatus, obdormivit in Domino die 7 Aprilis anno 1927, nondum vicesimum sextum aetatis suae annum assecutus. Ipsum virtutes christianas exercuisse heroum in modum Ioannes Paulus I I , servatis de iure servandis, die 11 mensis Octobris a. 1980 declaravit. Ex tunc Causae actores properarunt Apostolicae Sedi acta exhibere processualia iampridem instructa super duabus sanationibus divinitus patratis eodem Venerabili Servo Dei deprecatore. Quarum sanationum altera tantum felicem obtinuit exitum in disceptationibus tum peritorum medicorum, tum theologorum consultorum. Agitur nempe de mira sanatione matrisfamiliae Aurorae Fernández Lucas, ruriculae, ineunte mense Octobri anno 1945, quinquagesimum aetatis suae annum agentis, et quidem ab infarcto colonis dexteri in statu cangraenoso, cum peritonitide. Quam sanationem praeter naturae leges et vires accidisse testes oculares et periti in medica arte statim asseruerunt. Hinc instructus est anno 1961 super eadem sanatione processus apostolica auctoritate in Curia archiepiscopali Valentina, in Hispania; de cuius processus iuridica forma et validitate Decretum exiit die 25 mensis Iunii anno 1981. Consilium autem Medicum huius Sacrae Congregationis, praehabitis duobus votis affirmativis Peritorum ex officio deputatorum, in coetu diei 18 Iunii anno 1982, eandem sanationem praeter naturae vires contigisse declaravit. Super eadem mira sanatione est deinde disceptatum in Congressu, qui vocatur, Peculiari Officialium Praelatorum Patrumque Consultorum die 11 Ianuarii anno hoc 1983 habito; deinde, die 1 Martii eodem anno, in Congregatione Patrum Cardinalium Ordinaria, ponente seu relatore Rev.mo Cardinali Mario Ciappi. Facta est denique, die 21 iisdem mense et anno, per subscriptum Cardinalem Praefectum, relatio Summo Pontifici Ioanni Paulo II ; et Sanctitas Sua, suffragia Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum rata habens, atque attenta solida signorum fama rite probata, mandavit ut Decretum super praefata mira sanatione conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis ad se hodierno die cardinalibus infrascripto Praefecto atque Mario Aloisio Ciappi, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a secretis Sacrae Congregationis, ceterisque de more convocandis, iisque astantibus, Beatissimus Pater Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1065 declaravit : Constare de uno miraculo, intercedente Venerabili Servo Dei Dominico Iturrate Zubero a Ss.mo Sacramentóla Deo patrato, nimirum de instantánea, perfecta constantique sanatione dominae Aurorae Fernández Lucas db infardo colonis deuteri in statu cangraenoso, cum peritonitide. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum referri iussit. Datum Romae, die 14 mensis Maii, Anno Iubilaeo 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L . 93 S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis IV M O N A C E N E T F R I S I N G r E N . Canonizationis Servi Dei Ruperti Mayer, Sacerdotis professi Societatis Iesu. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Est ((tempus tacendi, et tempus loquendi» (Eccle 3, 7). Haec verba Ecclesiastis succincte describere possunt vitam Patris Ruperti Mayer, sacerdotis e Societate Iesu, qui merito Apostolus Monacensis nuncupatur. Multa quidem ad Regnum Dei propagandum et dilatandum hic Dei Servus et fecit et locutus est. Tacere quoque didicit et coactus tacuit, sive cum Superiores dioecesani silentium ei imposuerunt persecutione nationalsocialista grassante, sive deinceps cum vel in carcerem est detrusus, vel in campo concentrationis detentus, vel in exsilium tandem et in severissimam seclusionem relegatus. Rupertus Mayer natus est die 23 Ianuarii a. 1876 in urbe Stuttgart in Germania, ex piis parentibus Ruperto et Aemilia Wehrle qui optimam religiosam et humanam educationem numerosae proli praebuerunt. Iam in iuveni aetate Rupertus sacerdotibus sacris operantibus 1066 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cotidie ministrare consuevit, computabaturque inter diligentiores scholae alumnos, quin eo ipso minus emineret in ludis gymnicis et in arte fiduculae exercenda. Examine maturitatis classicae superabunde superato, Rupertus statim in Societatem Iesu ingredi voluisset, sed fuit voluntati patris obtemperandum : is enim, id suadentibus nonnullis sacerdotibus, institit ut prius dioecesi nativae Rottenburgensi incardinaretur et in eadem saltem pro aliquo temporis spatio ministerio sacerdotali incumberet. Consuetudinem igitur secutus tunc temporis in Germania vigentem, Rupertus studiis ecclesiasticis vacavit primum in variis Universitatibus, in Friburgensi in Helvetia, in Monacensi, in Tubingensi. Anno autem 1898 in Seminarium Maius Rottenburgense receptus est ibique die 2 Maii a. 1899 sacerdotio auctus. Nominatus deinde curio minor in oppido Spaichinger, curae pastorali se dedit modo tam eximio ut eius memoria ad nostra usque tempora ibi in honore particulari habeatur. Cum autem clarius in dies vocari se ad Societatem Iesu perciperet, obtenta Episcopi venia et parentibus ex animo assentientibus, die 1 Octobris a. 1900 novitiatum coepit in Feldkirch-Tusis; quo emenso tria simplicia sed perpetua paupertatis, castitatis et oboedientiae vota die 2 Octobris a. 1902 emisit. Expleta dein consueta institutione spirituali et scientifica Pater Mayer ab a. 1906 ad a. 1912 destinatus est tradendis missionibus popularibus in variis Germaniae partibus, unde sibi magnam comparavit experientiam novarum condicionum ex rapida industrialisatione et urbanisatione profitentium. Bene ergo praeparatus erat ad difficile munus ei a. 1912 ab archiepiscopo Monacensi commissum, scilicet ut in se assumeret curam spiritualem immigrantium qui undique ad metropolim Bavariae conveniebat. Cui apostolatui quo efficacius provideret, Pater Mayer partes quoque activas habuit in fundatione Congregationis Sororum a Sacra Familia, cui usque ad finem vitae a spiritualibus consiliis fuit. Tempore primi belli mundialis Servus Dei suscepit munus curionis militaris et, uti constat ex declarationibus plurimorum testium ocularium, et perseveravit inaudita fortitudine et audacia militibus vulneratis subveniens, et morientibus cuiusvis nationis sacramenta aliaque subsidia spiritualia dispensare sategit. Talis autem erat eius zelus, talisque spiritus deditionis et sacrificii, ut vel Imperator Villelmus I I , Ecclesiae catholicae haud favens et Societati Iesu hostilis,, Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1067 Patrem Rupertum Mayer insigniverit alta decoratione crucis ferreae primae classis quae nulli curioni militari exinde ab a. 1870 concessa fuerat. Sed iam sacrificium alius generis Servum Dei exspectabat: die 30 Decembris a. 1916, cum in valle Sulta, in Romania, ad primam aciem properaret, tam grave vulnus accepit ut amputationem sinistri cruris subire debuerit. In patriam tandem redux a mense Novembri a. 1917 in urbe Monacensi resumere potuit munus suum, quod tamen, post armorum Germanicorum cladem, ingentes labores et aerumnas secum ferebat. Dira enim miseria tam spiritualis quam materialis quae in Germania bellum secuta est, non poterat non generosum sacerdotem impellere ut se pro innumeris personis quae eius auxilium implorabant impenderet et superimpenderet. Simul autem, cum signa temporis perlucide intellegeret, Servus Dei totis viribus, etiam in comitiis publicis, dimicavit non solum contra communistas sed etiam contra nascentem factionem nationalsocialistarum, quorum conceptiones inde ab initio palam et passim declaravit cum religione christiana incompatibiles. Qua in re Servus Dei peculiari modo se dedicavit formationi religiosae et spirituali virorum et adulescentium Monacensis Congregationis Marialis Virorum, cuius Praeses die 28 Novembris a. 1921 ab archiepiscopo Monacensi nominatus erat. Ope praesertim doctrinae et exempli Famuli Dei, viri qui crescente semper numero huic Congregationi Mariali nomen dabant, etiam tempore persecutionis nationalsocialistae Ecclesiae Christi semper fuerunt fideles et permagna merita sibi conquisiverunt. Nil mirum proinde est si nationalsocialistae odio contra Dei Servum ferverent et eum persequi inciperent statim ac potestatem publicam, qua a. 1933 potiti erant, consolidaverant. In his circumstantiis non defuerunt viri qui iudicarent nunc tempus esse tacendi. Intrepidus vero Dei Servus, qui periculum mortis millies tempore belli susceperat, rectius censuit nunc esse tempus loquendi. Et locutus quidem est, quasi tuba exaltans vocem suam, instans opportune importune atque iura Dei et Ecclesiae defendens. Nec voluit oboedire iniustae dispositioni tyranni imperantis ne in ecclesiis loqueretur. Apprehensus proinde et in carcerem detrusus, mox die 23 Iulii a. 1937 a Tribunali Speciali Monacensi ad captivitatem sex mensium condemnatus est. Poena nihilominus suspensa fuit ea condicione ut in posterum ab omni sermone publico etiam in ecclesiis abstineret. 1068 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Cum vero huiusmodi iniunctio evidenter laederet iura Ecclesiae, solleminter definita in Concordatu a. 1933 inter Sanctam Sedem et Gubernium Germaniae facto, Servus Dei noluit sponte cedere, sed silentium ei impositum est a Curia archiepiscopali Monacensi quae non abs ratione complicationes valde graves timebat. Motus ergo spiritu fidei, oboedientae et humilitatis. Dei Servus perfecte oboedivit legitimae auctoritati ecclesiasticae. Sed res plane mutari visae sunt cum quidam hierarcha nationalsocialista publice declararet « sacerdotes statim ad silentium redigi vix ac claves campi concentrationis vel leviter agi taren t u r » . His auditis, cum formali assensu archiepiscopi Monacensis et de mandato sui Praepositi Provincialis in virtute sanctae oboedientiae dato, Servus Dei libentissime in ecclesia praedicavit. Quo factum est ut die 5 Ianuarii a. 1938 in carcerem oppidi Landsberg relegaretur ut ibidem poenam iudicialem lueret. Novum ergo tempus tacendi incoepit, quod etiam post eius liberationem perduravit, quia competentes auctoritates ecclesiasticae ita malebant. Haec autem tempora coacti silentii publici nullatenus Servum Dei impediebant quominus privatis colloquiis et instructionibus vacaret, ministerio confessionum sacramentalium incumbens aliisque activitatibus sacerdotalibus et caritativis cuiusvis generis in favorem pauperum et oppressorum susceptis. Ineunte secundo bello mundiali, et quidem die 3 Novembris a. 1939, Pater Rupertus Mayer iterum apprehensus est, immo sine ulla iudiciali sententia deportatus in campum concentrationis Sachsenhausen propre Oranienburg, ubi usque ad diem 5 Augusti anni sequentis permansit. Hoc tempore condiciones corporales Servi Dei tam pessimae erant ut nationalsocialistae timerent ne apud sese moriretur et martyr fidei proinde reputaretur. Propterea eum clam ad abbatiam Ettalensem deportaverunt et vetuerunt ne, paucis tantummodo personis exceptis, ullum commercium cum christifidelibus haberet. Cum competens auctoritas ecclesiastica haec omnia, inconsulto Dei Servo acceptavisset, hic oboedire debuit neque aliud eligere nisi ut totum se orationi, mortificationi et studio dederet. Quamvis monachi S. Benedicti Patrem Rupertum Mayer maxima cum caritate tractarent, hoc tempus silentii, quod usque ad finem belli proctractum est, gravissimum constituit sacrificium quod Deus a suo Servo petivit et quod sine dubio eius eximiam virtutem ad summum usque verticem perduxit. Die 11 Maii a. 1945 Monachium reversus, Pater Rupertus Mayer, qui iam potuit nisu sublevare indicibilem egestatem incolarum Mo- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1069 nachii, urbis ab incursionibus aeréis fere destructas Sed heroicus sacerdos Christi et exemplaris Iesuita viribus fractus erat et die 3 Octobris a. 1945 muneribus suis renuntiavit. In sollemnitate vero Omnium Sanctorum eiusdem anni ultimum loquendi et tacendi tempus pro eo tandem advenit. Nam vix inter Missarum sollemnia praedicationem incoeperat cum, iterato verbo «Dominus... Dominus...» ictu apoplectico correptus, repente conticuit. Nec multo post, infirmorum sacramento munitus, transivit ad Dominum suum, cui, fidelis servus et prudens, usque in finem serviverat. Fama sanctitatis qua Servus Dei iure meritoque iam dudum gavisus erat, statim post eius mortem modo extraordinario sese manifestavit et annis sequentibus crevit ratione quae exceptionalis et fere singularis dicenda est. Iam in ipsis sollemnibus exsequiis et in tumulatione quae in coemeterio Collegii Pullacensis Societatis Iesu locum habuit, permagna fuit adstantium multitudo. Haud obstante difficili accessu ad praedictum locum sepulturae, permulti fideles se illuc certatim contulerunt ut coram exuviis Famuli Dei orarent et eius intercessionem invocarent. Tandem, restaurata crypta ecclesiae Congregationis Marialis Virorum apud Bürgersaal, exuviae Patris Ruperti Mayer huc translatae sunt dum ingens multitudo fidelium in hac caeremonia participabat. Ex tunc cotidie varia milia personarum cuiusvis condicionis et aetatis sepulcrum Servi Dei visitant et ibi devotas orationes fundunt. Cunctis autem persuasum est has preces habere particularem efficacitatem, sicut constat ex innumerabilibus gratiarum relationibus quae sedulo collectae sunt. Quae omnia sane demonstrant fideles qui Servum Dei vivum cum magna fiducia in omnibus suis necessitatibus adibant, nunc adhuc magis in eius protectione et auxilio confidere. Ne igitur mirum censeatur si sexto ab eius morte anno Processus Informativus in Curia Monacensi celebratus est; immo decreto super scriptis die 19 Februarii a. 1956 edito, et reliquis de iure peractis, Summus Pontifex Ioannes X X I I I die 20 Iulii a. 1960, tempore Congressus Mundialis Eucharistici Monachii habiti, Causam Patris Ruperti Mayer introduxit. Apostolicus Processus in Curia Monacensi instructus est aa. 1962.1964; agnita autem est validitas omnium processuum die 28 Maii a. 1971. Instante Rev.do Patre Paulo Molinari, Societatis Iesu Postulatore Generali, disceptationes super heroicitate virtutum Servi Dei mox secutae sunt : habitus est Congressus Peculiaris Oonsulto70 - A. A. S. 1070 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rum Theologorum die 15 Iunii a. 1982; Congregatio vero Ordinaria Patrum Cardinalium celebrata est die 8 Februarii a. 1983, ponente seu relatore Rev.mo Cardinali Francisco Carpino. De his omnibus certior factus die 21 Martii a. 1983 eiusdem anni Ioannes Paulus II responsum Sacrae Congregationis heroicitati virtutum Servi Dei favens, ratum habuit mandavitque ut eadem super re Decretum rite appararetur. Quod cum esset factum, hodierna die ad Se arcessivit Cardinales infrascriptum Praefectum et Franciscum Carpino, Causae ponentem seu relatorem, meque Antistitem a Secretis, necnon ceteros de more convocandos, iisque adstantibus edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de virtutibus cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Ruperti Mayer, sacerdotis professi Societatis Iesu, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum inseri mandavit. Datum Romae, die lá Maii A. D. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S . & Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis V ROMANA SEU CRACOVIEN. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Ursulae Ledóchowska, Fundatricis Congregationis Sororum Ursulinarum Ss. Cordis Iesu Agonizantis. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Religiosorum plurimi ita vitae suae consecrationem vivunt ut libenter ceteris hominibus ministri fiant; vocatione enim divina praediti huiusmodi apostolatui atque officio indesinenter addicuntur ut, Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1071 servitia omne genus offerendo iis hominibus quos Deus ipsa obviam eis miserit, divinum verbum eisdem annuntient atque ita eos ad fidem perducant. Proinde tota eorum vita religiosa spiritu apostolico imbuitur, tota vero actio apostolica religioso spiritu informatur (cf. Conc. Vat. I I , Perfectae caritatis, 8). «Eiusmodi gratia — ut verbis quae Summus Pontifex Paulus VI religiosis apostolicis direxit, utamur — familiarem cum Deo consuetudinem postulat qua fulti nuntium Verbi Incarnati prodere possitis, sermone quidem usi, quem homines intellegere queant. Quantopere ergo necesse est, ut tota vita vestra consortes vos reddat eius passionum, mortis et gloriae! (cf. Phil 3, 10-11). Quodsi vocatione vestra ad alias partes in hominum servitio obeundas adducimini — cuius modi sunt vita pastoralis, sacrae missiones, institutio scholastica, caritatis opera hisque similia — nonne ardor animi, quo Deo adhaereatis, et munera fecunda imprimis efficiet ac quidem pro ratione huius cum Deo coniunctionis, quae fit in abscondito? (cf. Mt 6, 6). Si Concilii doctrinam fideliter cupimus servare, nonne cuiuslibet instituti sodales, Deum prae omnibus et unice quaerentes, contemplationem qua ei mente et corde adhaereant, cum amore apostolico, quo operi Redemptionis adsociari Regnumque Dei dilatare nitantur, coniungant oportet? (cf. Perfectae caritatis, 5) » (Evangelica Testificatio, 9-10). Haec Summi Pontificis exhortatio apte describit vitam Servae Dei Ursulae Ledóchowska, Fundatricis Congregationis Religiosae, quae sub titulo (( Ursulinarum SS.mi Cordis Iesu Agonizantis » ab Ecclesia approbata est. Praesertim vero verba supra citata spiritum huius Famulae Dei in luce ponunt quae, divino charismate, plurima pro Regno Dei incepta suscepit. Etenim tum immanis eius labor in vinea Domini, tum capacitas sese quam diversissimis apostolatus necessitatibus adaptandi, ex intima et profunda eius uinone cum Christo pro salute hominum patiente profluebant; unde vere exemplar exstare potest religiosis apostolicis nostri temporis. Orta die 17 Aprilis anno 1865 in Loosdorf (Austria), Serva Dei, quae in saeculo Iulia Maria nuncupata erat, crevit in sinu familiae non solum nobilissimis exornatae virtutibus sed Ecclesiae eiusque actionibus inconcusse deditae. Divinae obtemperans vocationi, Ursula vitam suam totaliter in Dei servitium pro salute hominum offerre voluit. Quod laeto animo 1072 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fecit anno 21 aetatis suae claustrum Sororum Ursulinarum Cracoviae ingredienda, ibique viginti annos exemplari modo degendo. Dein Monasterii Cracoviensis electa moderatrix, vitae regulari ac christianae institutioni novam dedit formam, consentaneam quidem S. Angelae Merici spiritui et moribus, sed proximorum saluti magis respondentem. Ideo pro puellis studia universitaria procul a familiis suis aggredientibus primum in Polonia aperuit convictum universitarium a religiosis sororibus rectum; optimosque delegit theologos, qui sibi in puellis excolendis opitularentur earum eruditionem cum doctrina fidei altius perspecta temperando. Paucos post annos, Summi Pontificis S. Pii X desiderio satisfactura, Petroburgum se contulit, alium convictum pro puellis catholicis ibi rectura. Septem annis, etsi diffidentiae, inimicitiae, vexationes obstabant, Famula Dei serena perrexit officium educandi et apostolicum laborem ratione etiam oecumenica inter Protestantes in Finnia, continenter animosa et fiducia plena ; namque Deo duce nitebatur. Nec immerito omnia illi possibilia videbantur. Sine mora ac dubio, absque ullis saepe opibus materialibus, soli Dei Providentiae fidens, nullum non aggrediebatur opus, quod ipsa necessarium vel utile esse iudicaret. Quoties de bono animarum agebatur, nulla exsistebat quaestio nationalis, characteris vel originis hominum. Ille enim putabatur frater, qui momentanee auxilio indigebat, eique quodvis subsidium tribuebatur simpliciter, tranquille ac laetanter. Serva Dei Ursula Ledóchowska modo fere naturali et spontaneo et ipsa per sese operosam reddebat S. Pauli sententiam, et Sororibus idem faciendum demandabat: ((Omnia pro omnibus fieri» (cf. 1 Cor 9, 22), ut omnes Christo lucrifaciamus, Eiusque Cordis amori adiungamus. Rerum novarum bene conscia — tunc bellum saeviebat — Summo Pontifici Benedicto XV oboedire conata est, hortanti omnes homines bonae voluntatis ut dolentium sortem, prout quisque posset, levarent. Linguas didicit illarum gentium, pluries se laboriosis itineribus commisit per totam paeninsulam Scandinavam multasque habuit allocutiones et multa suscitavit consilia auxiliis ferendis. In hoc caritatis opere, quod una cum aliis diversarum religionum asseclis gessit, fidem catholicam testificata est et suum alieni boni summum amorem. Conflagratione mundiali anno 1918 finita, Serva Dei conata est ut sua Domus Petroburgensis, quae vigore specialium facultatum Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1073 Summi Pontificis Pii X tamquam monasterium sui iuris exstiterat, cum incipiente Unione Monasteriorum S. Ursulae in Polonia iure coniungeretur. Sed in cassum. Proinde Ursula Ledóchowska, Dei beneplacita adhuc ignorans sed docili animo eius motiones sequens, consilio virorum sapientia eminentium semper obtento, fundamenta novae Ursulinarum Congregationis iacere incepit et dein, variis impedimentis heroice superatis, eam approbandam curavit. Ipse Summus Pontifex Pius XI, qui munere Nuntii Apostolici in Polonia fungens Servam Dei bene noverat eiusque incepta pro Regno Dei proprio adiutorio sustinuerat, primam approbationem Constitutionum Congregationis anno 1923 benigne et libenter concessit. Quam definitiva approbatio, mandante eodem Pontifice, cito subsecuta est anno 1930. Apte titulus nascentis Congregationis selectus fuerat : « Sorores Ursulinae Ss.mi Cordis Iesu Agonizantis )). Ipse enim clare et aperte ostendit spiritum quo sodales familiae religiosae secundum voluntatem Fundatricis imbutae esse debent. Necessarium enim robur ad labores apostolicos perficiendos in condicionibus haud raro difiicillimis, praesertim penes maxime egentium ac miserorum classes, ex corde Redemptoris profluere tantum potest, necnon et ex virtute Christi agonizantis amoris qui Eum in cruce impulit alta voce dicere (( Sitio ». Simul autem e primitiva mente Sanctae Angelae Merici solita haurire, Fundatrix perspexit quae sua essent : ut profecto cum communitate sua pauperibus et egenis maxime indigentibus serviret. Serva Dei Ursula, pro qua valet dictum Paulinum « caritas Christi urget nos», eodem amore Christi et hominum sodales suae Con^ gregationis repletas esse volebat : sicut pro seipsa sic etiam suis Filiabus persuasit nullum laborem esse unquam arduum praedicandum* nullam difficultatem supra modum ingentem, nullum sacrificium valde grave, si de auxilio proximis praestando agitur. Hoc spiritu evangelico imbuta, Serva Dei magnopere concupivit in corda suarum Filiarum profundissime inicere ideam «caritatis servitii», ex amore Cordis Iesu profluentis. Uti exemplar huiusmodi dispositionis proposuit suis Sanctissimam Dei Matrem, cuius verba : « Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum» Congregationis ab ea fundatae veluti tesseram voluit. Sicut et Mariae Virginis ab ipsa ardenter dilectae, ita et Servae Dei gaudium ex adimpletione divinae voluntatis promanans, huius- 1074 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que voluntatis sedula exquisitio, eaque cognita, sincera dilectio, virtus erat commovens totius eius activitatis. Huius autem quam plurimae fuere manifestationes : silentio praeteriri non potest labor catechisticus quem magno in gradu extendere profundioremque ac idoneum reddere curavit, stabiliendo illum solide in fundamento Motus, quem vocant, Cruciatae Eucharisticae. Illa sola primo curam spiritualem iuventutis scholarum superiorum, iam anno 1904, Cracoviae, deinceps post primum bellum — Vilnae, Posnaniae, Varsaviae — suscepit Sororibusque ut pupillam oculi cunctae activitatis Congregationis tractandam proposuit, idque nunc feliciter continuatur. Illa tandem cum vera laetitia, etsi viribus invalida, properabat ad paupérrimos, magna ex parte cura religiosa destitutos, vicos orientalium Poloniae dioecesium, Luceoriensis et Pinskensis, ibique cum religiosa etiam Polonorum culturam disseminatura. Nec silentio praeterire licet exemplum a Serva Dei nobis datum novi styli in agendo cum alienae confessionis vel religionis sodalibus : merito considerari potest Ursula Ledóchowska antesignana motus oecumenici, quippe quae in Russia commorans, licentiam peteret, ut sacellum suum domesticum etiam orientalibus patefieret, cum eis festa devotionesque celebraturis idoneus locus defuerit. Item in Finnia ianuas Domus religiosae confluenti protestantico populo large aperiebat, communes praeterea instituendo collationes pro eximiis personis, repraesentantibus dissitas factiones, non solum religiosas vel intellectuales, sed etiam politicas. Si vitam Servae Dei ipsiusque personalem spiritum uno verbo comprehendere et exprimere volumus, sequens dictum quod in labiis Ursulae frequenter recurrebat approximare videtur realitati : « Ardesce in orationibus usque ad comburendum, laboribus tabesce, quoadusque consummaberis ». Tali amoris ardore consumpta, peregrinationem suam in terris explevit Romae, ubi die 29 Maii anni 1939 animam Deo reddidit subridenti vultu, sicut iam antea constanter in vita sua gaudio vere christiano responsum beneplacitis Dei praebuerat. Sanctitatis fama, qua vivens Dei Famula inclaruerat, in dies percrebrescente eaque supernis signis confirmata, factum est ut causa de Beatorum Caelitum honoribus eidem decernendis institueretur. Post igitur Processus ordinaria auctoritate in Curiis Romana, Cracoviensi et Vivariensi annis 1947-1957 instructos, decreta de scriptis Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1075 eidem Servae Dei tributis annis 1966 et 1981 edita sunt et Causa apud Sanctam Sedem introducta est die 15 Octobris a. 1981, concessa dispensatione a celebrando Processu Apostolico super virtutibus in specie. Edito decreto de omnium Processuum iuridica forma et validitate die 10 Decembris a. 1982, de Servae Dei virtutibus Romae agi coeptum est, instante Rev.do P. Paulo Molinari, S. I . , Causae Postulatore legitime constituto. Post Congressum peculiarem Consultorum Theologorum die 18 Ianuarii a. 1983 habitum, celebratus est Coetus Ordinarius Patrum Cardinalium die 29 Martii eiusdem anni, in quo, Rev.mo Card. Ladislao Rubin ponente seu relatore, dubio num Serva Dei christianas virtutes heroum in modum coluisset affirmative est responsum. De hisce omnibus Summus Pontifex Ioannes Paulus II certior factus die 14 Maii a. 1983, ut decretum super heroicis virtutibus rite appararetur, mandavit. Hac itaque die ad Se adscitis Cardinalibus infrascripto Praefecto atque Ladislao Rubin, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis, aliisque de more convocandis, iisque adstantibus, Summus Pontifex sollemniter pronuntiavit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Ursulae Ledóchowska, Fundatricis Congregationis Sororum Ss.mi Cordis Iesu Agonizantis. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum inseri mandavit. Datum Romae, die 14 Maii A. D. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 1076 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VI LEODIEN. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Eugeniae Joubert, Congregationis Sororum a S. Familia Ss. Cordis Iesu. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus, Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Praeclarus christianae traditionis testis, S. Gregorius "Nazianzenus cecinit : (( O Virgo, sponsa Christi, glorifica tuum sponsum semper. Expurga teipsam doctrina et sapientia ... angelicam in terra vitam sectata » (Pocmata moralia, 3). Illi consonat Chrysostomus virgines hortatus ut propter Christum « amatorem quovis homine ardentiorem » (In Mt, hom. 9) omnia relinquant ; et Augustinus ita : « . . . Toto corde amate speciosum forma prae filiis hominum ... inspicite pulchritudinem amatoris vestri» (De sancta virginitate, 54 s.). Virgines igitur quae, teste Basilio Ancyrano, amore et contemplatione Deo similiores fiunt (De virginitate, 2), doctrina et sapientia debent ornari ad propagationem regni Dei in terris, quod praestatur praesertim per catecheticam institutionem; haec vero, ut ait Conc. Vat. I I , «fidem illuminat et roborat, vitam secundum spiritum Christi nutrit, ad mysterii liturgici consciam et actuosam participationem conducit» (Graviss. Educ, 3). Per eam profecto christiana virginitas, «signum et stimulus caritatis», fit etiam «quidam peculiaris fons spiritualis fecunditatis in mundo» (Lumen Gentium, 42). Ea certe omnia, et alia multa, Serva Dei Eugenia Joubert, soror e S. Familia S. Cordis Iesu, vita sua profert in lucem; namque contemplationis fructus, carptos ex illo corde « i n quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae», efficaciter communicavit, praesertim cum pauperibus et tenuioribus, iuxta monitum eiusdem Conc. Vat. II (cfr. Christus Dominus, 13). En eius vitae praecipua tempora et res gestae. Die 11 Februarii a. 1876, anniversaria manifestationis B. M. V. Lapurdi et coronationis eiusdem simulacri auctoritate Pii P P . IX fac- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1077 tae, in loco Yssingeaux, in finibus Aniciensis (v. Le Puy-en-Velay) dioeceseos, Dei Famula nata est. Ortus eius, nocturno quodam arcano campanarum concentu, domi tantum resonante, nuntiatus est, quem mater eius ita est interpretata : « Mea filióla sancta fiet ». Familia Servae Dei satis erat prospera. Pater ei fuit Petrus Joubert, vinearum possessor et cultor; mater vero Antonia Maria Celle; honesti probique coniuges. Eadem die nativitatis baptizata est et nominata Maria Antonia Ioanna Eugenia. Ab infantia a matre didicit large egenis subvenire et omnimodo proximos adiuvare atque pie religioseque sentire. Vix quinquennis religiosis Ursulinis in montano asperoque oppido Monistrol instituenda tradita est (aa. 1881-1887), dein vero sororibus a S. Ioseph nativi loci (aa. 1888-1889) ac demum ephebeo a Nostra Domina Anicii (Le Puyen-Velay, aa. 1889-1892), unde ad domum rediit paternam, magistra renuntiata. Fuit ibi etiam praeses ((Filiarum Mariae». In Monistrol primum est S. Eucharistia refecta (anno 1887) et postea s. chrismate inuncta (anno 1888). Ubique inter condiscipulas studiis praestitit; litterarum elegantiarum haud expers, in religione pietateque «extraordinaria», indole festiva laetaque, sociasque risu, colloquiis ludisque ad bonum confirmabat et moderabatur; adversa fortiter patienterque tolerabat; optima quaeque aggrediebatur ; simplex, serena, innocens alliciebat; facile veniam dabat; aequales generose adiuvabat; evangelicam commodorum despicientiam, sensuum custodiam, humilitatem coram Deo et hominibus, modestum nitorem, in Eucharistiam et B. V. M. pietatem studiosissime colebat ; catholicam doctrinam penitus perdiscébat et, quod tunc in consuetudine nequaquam erat, quotidie, aut fere, ad mensam dominicam accedebat et Crucifixi imaginem ad pectus portabat. Domum reversa, quasi altera mater existimabatur in familia regenda; in egenis, etiam se privando, subveniendo, paroeciae operam praestando, catecheseos apostola, omnibus exemplo a curione dicta, suisque deliciae et spiritualis stimulus. Sanctuarium N. D. Paenitentium pie frequentabat ; eius vero rosarii recitatio erat velut eloquens sermo ad amorem erga B. V. fovendum. Interim suae vocationis cognoscendae causa, consilia capiebat, preces assiduas Deo adhibebat ; denique religiosam vitam exoptans, proco recusato, firmiter statuit se totam Iesu dedere, eius flagrans amore. Plures quidem religiosas regulas satis noverat, at mota spiritu con- 1078 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale templationis et expiationis, catecheseos apostolatu, sancta austeritate et amore in Cordis Iesu Sanctam Familiam, a. 1895 ingressa est hanc novam congregationem. Postulatum et novitiatum, nomine sibi electo Maria Caecilia, magno spiritus ardore in domibus Anicii et S. Dionysii ad Sequanam (aa. 1895-1897) confecit. Religiosa vota hic nuncupavit (a. 1897). Adhuc novitia, ipsis provectioribus sodalibus admirationi erat et stimulo ad perfectionem consequendam ; condiscipulas amabiliter monebat exemploque omnibus praeibat, invicto animo infirmions naturae et hostis pugnas superando. Iunior professa, pluribus in domibus congregationis, studiis liturgiae et latinae linguae, atque tradendae pueris catechesi addicta est, quam mirabili et iucunda arfe docebat, rebelles, rudes, improbos quoque discipulos domans et illuminans, vel et convertens in parvulos apostolos doctrinae. Superna videbatur praedita virtute, quam per B. M. V. haurire videbatur, non sine causa in Aula Synodi «catechismum vivum appellatam », « catechistarum matrem et magistram » (Catechesi tradendae, in AAS, a. LXXI [1979], p. 1340), admirandos effectus obtinendos ; at eius opera catechetica propter nimium laborem quasi martyrium dicta est. Interea religiosae domui curas impigre impendebat, quarum ne humillimas quidem et laboriosissimas umquam renuit, constanter regulari observantiae obsequens, austeritate sancta ornata, quae in meditatione et precibus redundabat. Fide mysteria divina penetrabat, quibus parvulos quasi caelesti pane alebat. Fide et caritate iugiter mente et corde Deo adhaerebat, SS. Trinitatis hospitium facta. Sanctos et sancta maxima colebat veneratione, imprimis vero B. V . , quam colloquiis et precibus et virtutum imitatione et peregrinationibus ad eius sanctuaria honorabat. Hinc factum est ut Lauretanam domum visitans quasi in exstatim rapta visa sit. Eo perfectius habebatur eius virtutum exercitium, quo simplicius et humilius de se sentiebat, ut ex eius verbis et actibus patebat manifesto. Profecto initium et progressio eius sanctitatis via fuit quae infantiae evangelicae dicitur, non, equidem, infantiae insciae et immaturae, sed quam Christus Dominus et magister docet, quamque psalmus 130 praemonuit : « Sicut parvulus in gremio matris suae ... ». Quae via est innocentiae, fiduciae paternae Dei providentiae et amoris, B. Virginis materni auxilii, humilitatis, sui nihil consciae, spei per gratiam audacis, obsequii in Dei voluntatem; via prorsus tuta ad per- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1079 fectionem, caelestibus contemplationis donis et «verbis interioribus» firmata. Ea praesertim tunc eluxit, cum Dei Famula, nimiis catecheseos fatigationibus fracta, morbo coepit tentari. Quo progrediente, percarum catecheseos apostolatum et cotidiana communitatis exercitia omittere, conventus mutare, curas perferre molestas est coacta, quae omnia a Dèi consilio aequo laetoque animo accepit, seipsam vincens, ut solebat, ut se devoveret in Dei gloriam et animarum salutem, praesertim per Sacri Cordis institutum obtinendas. Oneri communitati tunc non fuit, sed potius consolationi, propter iucundam suam conversationem : sodales enim recreabat, sueta dicere «multum amo cruciatus pro S. Corde». Inter diutini morbi cruciatus, quos interdum acerbissimos ipsa fateri debuit, cruci constanter haerebat, sacrificii Agni immaculati memor. Initio morbi, ad vires recuperandas communitati Leodiensi adiuncta est ad breve tempus (Iul.-Sept. a. 1902), at cum convalescere videretur S. Dionysium est revera atque dein ad Romanam condendam domum est missa (a. 1903), unde tamen, morbo ingravescente, Leodium est régressa (a. 1904). Ibi vero, curis nil proficientibus, die 2 Iulii a. 1904, brevem vitae cursum, qua praedixerat die, consummavit, « explens tempora multa», imagines Mariae et Iesu infantium manibus compri mens, sacramentis pientissime receptis, in obedientia, humilitate, lenitate, fortitudine, pietate praeclara, monendi venia a superiorissa, sua sorore germana Maria, impetrata. Quamvis extra conventum parum esset ibi nota Dei Famula, statim ad eius sepulcrum in coemeterio urbis Leodii fidelium turbae gratias petiturae vel pro donis obtentis, immo et miraculis, gratias acturae, accurrere consueverunt, quod etiam factum est cum Dei Famulae corpus inde in domum suam religiosam translatum est (a. 1936), atque hinc, cum religiosa communitate, Dinantium ad Mosam (a. 1948). Cito processus pro eius beatificatione erant inchoandi ; quin quidem, anno 1914 exardescente bello prohibiti, quando omnia parata erant, statim ac fieri potuit sunt instructi, ordinarius Leodien, (aa. 19191933) cum rogatorialibus Parisien, (aa. 1921-1922), Romano (aa. 19231924), Anicien. (i. e. Le Puy, aa. 1923-1924). Edito vero introductionis causae decreto (die 1 Iunii a. 1938), post Decretum super scriptis Dei Servae, die 28 Aprilis a. 1936 datum, et plurimorum epistolas postulatorias, vel Zitae imperatricis et Belgii regis Leopoldi, ad S. Sedem missas, apostolici processus sunt instructi 1080 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale super virtutibus et super quibusdam assertis miraculis in specie. Processuum vero validitas approbata est per decretum diei 18 Aprilis a. 1953. Die autem 1 Decembris a. 1982 de heroicitate virtutum Servae Dei est in congressu peculiari S. O. pro Causis Sanctorum disceptatum ac denique in ordinaria congregatione Em.morum Patrum cardinalium, ponente seu relatore Em.mo card. Petro Philippe, die 12 Aprilis anni huius. Super his omnibus certior factus, die 14 mensis Maii hoc anno, per subscriptum Cardinalem Praefectum, Summus Pontifex Ioannes Paulus I I , responsum Sacrae Congregationis ratum habens, mandavit ut decretum super heroicis virtutibus Servae Dei appararetur. Quod cum factum esset, Sanctitas Sua, accitis hodierna die Cardinalibus infrascripto et Petro Philippe ponente seu relatore, meque a Secretis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus pronunciavit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis Servae Dei Eugeniae Joubert, in gradu heroico, m casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum rite promulgari et in acta Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Eomae, die 9 Iunii A. D. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1081 VII SABINEN, SEU RIPANA Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Ioannis a Spiritu Sancto, Sacerdotis professi Congregationis Passionis Iesu Christi. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus, Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Adimpleo ea quae desunt Passionum Christi in carne mea pro corpore eius, quod est Ecclesia» {Col 1, 24). Hoc Apostoli propositum imitati sunt per saecula ii, qui Christum passum studiosius sequi statuerunt, ardore moti compatiendi, quo expeditius ad culmina ducti sunt sanctitatis. Iam olim Pontifex et Doctor S. Leo Magnus, dimidio fere saeculo v iure censuit sibi licere exclamare : <( O admirabilis potentia crucis ! o ineffabilis gloria Passionis!... Quia crux tua omnium fons benedictionum, omnium est causa gratiarum : per quam credentibus datur virtus de infirmitate, gloria de opprobrio, vita de morte » (Sermo VIII de Passione, PL 54, 341). In numero eorum qui dolorum Christi divitiis plene sunt usi eorumque sua voluntate facti sunt participes, sane est Servus Dei Ioannes a Spiritu Sancto, iuvenis sacerdos Congregationis Passionis, qui ab exeunte saeculo x i x ad primos vixit huius saeculi annos. Natus est Servus Dei in parva urbe S. Benedicto ad Truentum, in finibus posita dioecesis Ripanae, die 8 mensis Augusti anno 1882, et postridie in paroeciali ecclesia S. Benedicto Martyri dicata est baptizatus et nominibus appellatus Iacobo Aloisio. Parentes eius fuerunt coniuges Iosephus Bruni et Maria Antonia Marconi, qui, christiano spiritu imbuti et alacriter in suum laborem incumbentes, hic fabri ferrarii, illa textricis, libenter a Deo novem acceperunt filios, quorum Servus Dei fuit octavus. Confirmationis recepto sacramento tres annos natus ad ludum est missus parvorum puerorum, cui Filiae a Caritate praeerant, quae admiratae sunt et prudenter germina virtutum excoluerunt a Servo Dei domi suae ostensa. 1082 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dum ludos publicos frequentavit, non communis ingenii se praebuit et constantis diligentiae, musicae vero et artis delineandi praecipue studiosum. Indole alacer et hilaris non dedignabatur cum aequalibus ludere, promptus tamen ecclesiae assiduitatem et sua discipuli munia anteferre. Cum esset septem fere annorum incepit crebro peccata confiteri, sed primum ad cenam Dominicam est admissus sub duodecimum aetatis annum ex eorum temporum more. Non parum ei ad maturitatem spiritus et mentis consequendam profuit familiaritas quae ei fuit cum rigido canonico Petro Panfili, qui eius intellegentiae et morum dotes facile intellexit, hasque cum manifesto coluit profectu et est acri prudentia expertus. Hinc Servus Dei opportunitatem habuit altari inserviendi, veritates per catechesim cognitas altius perscrutandi, quas aequales docebat, sanctis vacandi lectionibus et vitarum sanctorum ac missionum causae ardore flagrandi. Tredecim annos natus is erat, ut magister praefiniretur pueris se maioribus natu in scholis vespertinis, ubi auctoritatem apud eos sibi comparavit, quos hac de causa facilius poterat ad ecclesiam ducere ut peccata sua conficerentur atque coetibus Piae Unionis a S. Aloisio interessent. Non est mirum si puer ita bene moratus vehementius in dies animadvertebat se ad vitam sacerdotalem et religiosam vocari et tacitus optabat martyrium oppetendum pro fide in terris missionum. Lecta conscripta vita S. Pauli a Cruce atque S. Gabrielis a Virgine Perdolente (cuius Causa tunc agebatur) et percommode ei obvio se dato missionario passionista, puer sequi statuit austeram Congregationis Passionis disciplinam. Familiae difficultatibus victis, mense Iulio anno 1896 ingressus est Scholam Apostolicam Arcis Papalis. Cum autem totus in virtutum exercitium et in studium insisteret, meruit ut ante statutum tempus ad novitiatum mitteretur. Die 21 mensis Iunii anno 1897 in recessu S. Eutitii prope jSurianum in Cimino monte, intra fines dioecesis Civitatis Castellanae, est veste Passionistar um donatus et novo nomine appellatus Ioannes a Spiritu Sancto. Eius magister, sacerdotes communitatis atque eius sodales novitiatus, commoti mirati sunt quo modo Servus Dei in rebus ad aninum pertinentibus proficeret omni cura incumbens ad imitandos sanctos iuvenes, quos sibi exemplo proposuerat, et religionem Congregationis Passionis penitus comprehendere nitens. Expleta aetate praescripta, die 10 mensis Augusti a. 1898 in recessu pagi Moricone dicti, in Sabina siti, est vota religiosa professus, voto addito Congre- Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1083 gationis proprio, seu « promovendi pro viribus devotionem Dominicae Passionis » . Postquam est in diversis Congregationis suae domibus commoratus ut philosopbiae et theologiae studerei, cum Romae habitaret in recessu Curiae Generalis SS. Ioannis et Pauli in Caelio monte, moderatore Congregationis Venerabili Bernardo M. Silvestrelli a Iesu (cui is carissimus fuit), mense Septembri anno 1903 ad subdiaconatum est admissus. Cum ad sacerdotium appropinquaret, omnes virtutes et studium exercens, primis diebus mensis Iulii anno 1904 violenta phthisi correptus apparuit, qui morbus spes adimebat valetudinis recuperandae. Ad alios missus recessus, si quas spes esset salubris mutationis, in sanctuario Beatae Mariae Virginis a Stella apud Perusiam diaconus est factus et mox, venia pontificia concessa, concurrente quinquaqesimo anniversario die definitionis dogmatis Immaculatae Conceptionis Beatae Mariae Virginis, pridie Nonas Décembres anno 1904, paulo plus viginti duos annos natus ordinationem sacerdotalem accepit solacii plenus et laetitiae. Ex eucharistico sacrificio, quod cotidie ferventer obtulit donec ei vires suppetiverunt, Servus Dei virtutem hausit ad conscendendum extremum sui Cal varii tractum, vere « Christo confìxus cruci » (cfr. Gal 2, 19). Cum, sede mutatus, demigrasset ad domum religiosam S. Marcelli prope Aesim, primis mensis Octobris diebus anno 1905 de natali Piceno ei postremum decedendum fuit ut se in Sabinam ad recessum pagi Moricone conferret. Die quinto mensis Octobris ultimam suam Missam incepit; sed post Kyrie debuit aequo animo vestimenta sacerdotalia exuere ut cubitum deduceretur. Duobus mensibus, quibus lectulo est affixus, Servus Dei quiete et fortiter vixit, se cotidie alendo eucharistico Pane usque ad ultimum diem, hocque modo se praeparavit ut obvius Deo fieret. Aliquot ante dies quam mortem obiret, suae mentis compos, Superiorem hortatus ut sibi sacramenti effectus commemoraret, Oleum Infirmorum accepit, indeque est et animo et corpore levatus. Eius patientia et tranquillitas exemplo fuerunt non soli communitati religiosae, verum etiam ipsi parocho loci ipsique curanti. Optato denique eius Deus respondit, ut de hoc mundo discederet intra octavam Immaculatae Conceptionis. Quod quidem factum est : namque die 12 mensis Decembris a. 1905 vesperi Servus Dei, cum esset annorum viginti trium et quattuor mensium, placide ad Deum abiit. 1084 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Brevis et aequabilis Servi Dei vita ostendit exemplum virtutum quas maiores in dies ardore et diligentia sine intermissione heroum modo exercuit. Iam a puero assidue conatus est se cum Deo coniungere, pietate erga SS. Eucharistiam adiutus et miseratione Iesu Crucifixi; spe stabilis institit in persuasione bonorum aeternorum, et officia explevit professionis religiosae tum etiam, cum maxime praecoci et gravi morbo excruciabatur ; ardenti caritate constanter se Deo obtulit, eius voluntatem laete exsecutus, et proximis per usum cotidianum vitae communis, tamquam viae perfectionis et «maximae paenitentiae», perque apostolicum studium nuntiandi fratribus indigentibus crucem Christi. Virtutes cardinales et morales Servi Dei enituerunt in perfecta et fideli observantia Regulae Sancti Pauli a Cruce, quae tunc integra erat et a recentibus remissionibus longe aberat, sincerum sanctitatis documentum multis iis Congregationis Passionis filiis, quos Ecclesia heroas virtutum fuisse declaravit aut iam in sanctorum numerum rettulit. Servi Dei vita virtutesque eos admonent, qui sunt Deo consecrati, ut perfecte faciant ea, quae Concilium Vaticanum II commonefacit : « Religiosi omnes fidei integritate, caritate erga Deum et proximum, amore crucis necnon spe futurae gloriae. Christi bonum nuntium in toto mundo diffundant, ut testimonium eorum ab omnibus conspiciatur)) (Decretum Perfectae Caritatis, 25). Item sanctuarii alumni cognoscere poterunt Servum Dei ad exitum perduxisse alia Concilii verba proposita : « Peculiari sollicitudine in sacerdotali oboedientia, in pauperis vitae ratione et in sui abnegandi spiritu ita alumni excolantur, ut etiam ea quae licita sunt, sed non expediunt, prompte abdicare et Christo crucifixo se conformare assuescant » (Optatam totius, 9), Fama sanctitatis Servi Dei post eius mortem increbruit etiam ob multas narratas gratias, et probabiliter vera, miracula eo impetrante a fidelibus obtenta. Annis 1930-1932 instructus est Processus Ordinarius in Curiis dioecesanis Ripana, Grossetana, Tudertina et Aesina, in quibus multi testes qui bene eum cognoverant pro testimonio dixerunt. Edito Decreto super scriptis Kalendis Iuniis anno 1938, Causa est introducta Decreto die 11 mensis Maii dato anno 194=5. Processus Apostolicus actus est in eadem Curia Ripana et in Curia de Ponta Grossa (in Brasilia) atque in Curia Sabinensi annis 1947-1948. Decretum de validitate omnium Processuum exiit postridie Idus Iunias anno 1957. Confecta Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum. 1085 interim Positione super virtutibus die 9 mensis Novembris anno 1982 convenit Congressus Peculiaris Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum, in quo Consultores theologi et Promotor Fidei suffragia tulerunt de heroicitate virtutum Servi Dei. Die 29 mensis Martii anno 1983 coi vit Congregatio Ordinaria Patrum Cardinalium, in qua, Rev.mus Cardinalis Marius Aloisius Ciappi, Ponens seu Relator huius Causae, dubium posuit disceptandum num Servus Dei virtutes théologales et cardinales eisque adnexas heroum in modum coluisset. Et Rev.mi Patres Cardinales, qui aderant, proposito dubio affirmativum protulerunt suffragium. Facta deinde de praemissis omnibus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem die 14 Maii eodem anno 1983 relatione, Sanctitas Sua, ut Decretum super heroicis virtutibus Servi Dei rite appararetur mandavit. Hoc tandem die, ad se accitis Cardinalibus infrascripto Praefecto atque Mario Aloisio Ciappi, Causae ponente seu relatore, meque Secretario Sacrae Congregationis ceterisque de more con vocandis, iisque adstantibus, Summus Pontifex sollemniter pronuntiavit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Ioannis a Spiritu Sancto, sacerdotis professi Congregationis Passionis Iesu Christi, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum rite promulgari et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 9 Iunii A. D. 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. ffi S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 71-A. A. S. 1086 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VIII ROMANA Canonizationis Ven. Servae Dei Ursulae Ledochowska, Fundatricis Sororum Ursulinarum a Ss. Corde Iesu Agonizantis. SUPER DUBIO An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur. Venerabilis Dei Famula Ursula Ledóchowska, magnanima mente et alacri actione, se catechesi tradendae in scholis publicis et apostolico labori dedidit, catechistas et educatrices laicas praeparavit. Sorores Instituti a se conditi docuit operam suam duram in spiritu orationis ac paenitentiae exsequi cum persona Christi Salvatoris mundi coniunctam. Ortum ipsa ex nobili ac piissima prosapia duxerat die 17 mensis Aprilis anno 1865 atque sanctitatis fama circumdata vita iuncta est Romae, die 29 mensis Maii anno 1939. Heroicas virtutes eamdem coluisse Ioannes Paulus II die 14 mensis Maii anno 1983 edixit. Ut autem apparandae Positioni, quae vocatur, super miraculis pro beatificatione Servae Dei operam dare valerent, antequam absoluta esset disceptatio super virtutibus, sollertes Causae actores facultatem die 15 Octobris anni 1981 rite impetrarunt. Quapropter confectam eiusmodi Positionem iidem Apostolicae Sedi exhibuerunt ad cognoscendas duas miras sanationes quae, interveniente eadem Dei Famula, divinitus patratae dicebantur. Quarum prior respicit carpentarium Ioannem Kolodziejski, undequinquagesimum aetatis annum agentem, qui, interposito ad Dei Famulam recursu, nocte, qua dies 26 et 27 mensis Maii a. 1946 inter se iungebantur, sanus est repertus a vulnere lacero-contuso faciei posterioris brachii sinistri, cum fractura ulnae gravibusque laesionibus ischaemicis texturae interioris brachii. Altera mira sanatio obtigit Magdalenae Pawlak (in religione Mariae Danuta), quae a pancitopenia cum diathesi haemorrhagica thrombocitopenica inter dies 9 et 14 mensis Februarii anno 1946 omnino convaluit. In utroque autem praedicto morbo edito fuit a peritis in arte medica prognosis infausta sive quoad valetudinem sive quoad vitam. Super his duabus sanationibus processus apostolicae Sedis auctoritate apud Curiam archiepiscopalem Cracoviensem sunt instructi, Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1087 et quidem super priore a die 27 Septembris a. 1971 usque ad diem 17 Februarii a. 1972, cuius iuridica validitas agnita est ab hac Sacra Congregatione die 29 mensis Octobris a. 1982; super altera vero sanatione processus est adornatus a die 16 Aprilis a. 1973 ad diem 26 Februarii a. 1974, de cuius iuridica forma et vi decretum exiit die 29 Octobris anno 1982. Postmodum huius Sacrae Congregationis medicum collegium, die 7 mensis Aprilis a. 1983 coadunatum, de utriusque sanationis indole, perfectione et constantia pro sua competentia de more disceptavit. Quibus peractis, tota quaestio iudicio theologico Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum fuit subiecta. Atque ideo de praedictis sanationibus, ad iuris normam, discussum est prius, die 17 mensis Maii volventis anni 1983, in Peculiari Congressu Officialium Praelatorum Patrumque Consultorum; deinde, die 7 Iulii eodem anno, in Congregatione Patrum Cardinalium Ordinaria in Palatio Apostolico Vaticano coacta, Rev.mo Cardinali Vladislao Rubin ponente seu relatore. In utroque autem Coetu responsum fuit affirmativum, agi videlicet de vero atque efficaci Omnipotentis Dei interventu precibus et meritis Venerabilis Ursulae Ledóchowska. De praefatis omnibus demum facta per subscriptum Cardinalem Praefectum relatione Summo Pontifici Ioanni Paulo I I , Sanctitas Sua responsum Sacrae Congregationis ratum habens, mandavit ut Decretum super iisdem miris sanationibus rite paratum coram Se legeretur. Quod quidem hodierno die est factum, cum, accitis Cardinalibus infrascripto Praefecto atque Vladislao Rubin, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis aliisque convocari solitis, eisque astantibus, sollemniter edixit : Constare de duobus miraculis, Venerabili Ursula Ledóchowska intercedente, a Deo patratis, scilicet: instantánea, perfectaque et constanti sanatione tum domini Ioannis Kolodziejski a vulnere lacero-contuso faciei posterioris brachii sinistri, cum ulnae fractura gravibusque laesionibus ischaemicis texturae interioris brachii; tum Magdalenae Pawlak (in religione Mariae Danuta) a pancitopenia cum diathesi haemorrhagica thrombocitopenica. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 9 mensis Iunii, Anno Iubilaeo 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L . © S. 83 Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 1088 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IX BARCINONEN. Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Dorotheae Chopitea Vid. Serra, matris familias Unionis Cooperatorum Salesianorum sodalis. SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. (( Quamdiu fecistis uni ex his fratribus meis minimis, mihi fecistis » (Mt 25, 40). « Q u i enim diligit proximum, legem implevit» (Rom 13, 8). In his qui hanc exercuerunt divinam caritatem, perfectionem atque absolutionem legis, enituit in historia Ecclesiae saeculo x i x in urbe Barcinone (in Hispania) Famula Dei Dorothea de Chopitea vidua Serra, mater familias, sodalis insignis Consociationis Cooperatorum Salesianorum Sancti Ioannis Bosco; namque ad litteram explicavit verba Evangelii : « Esurivi, et dedistis mihi manducare ; sitivi, et dedistis mihi bibere; hospes eram, et collegistis me; nudus, et cooperuistis me; infirmus, et visitastis me; in carcere eram, et venistis ad m e » (Mt 25, 35-36). Famula Dei Dorothea Chopitea vidua Serra nata est die 5 mensis Iunii anno 1816 Sancti Iacobi in Chile familia magnis opibus praedita et vere christiana. Anno 1819, cum ea esset tres annos nata, ob rerum mutationes secutas certamina pro libertate recuperanda suscepta, eius familia se contulit in Hispaniam et Barcinone sedem et domicilium constituit. Infantiam et adolescentiam degit domi cum suis, elucens animi docilitate, humilitate, simplicitate, studio pietatis et exercitatione operum caritatis. Consentientibus parentibus et confessario hortante quem sibi delegerat tredecim annos nata et deinde per totam vitam est secuta, sedecim annorum nupsit negotiatori Iosepho Mariae Serra, quocum quinquaginta vixit annos quemque adeo dilectione, auxilio et consiliis sustinuit, ut is se fortunatum existimaret, quod sanctam haberet coniugem. Ipsa sex filiabus se dedidit, quibus Deus his coniugibus favit, ad mores et religionem informandis. Licet officia Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1089 erga maritum, familiam et domesticos expleret, non tamen impediebatur, quominus subsicivis temporibus in apostolatum et in opera caritatis incumberet, factis anticipans quae monet Concilium Vaticanum II : « Vocatio christiana, natura sua, vocatio quoque est ad apostolatum ... Cum vero laicorum statui hoc sit proprium ut in medio mundi negotiorumque saecularium vitam degant, ipsi a Deo vocantur ut, spiritu christiano ferventes, fermenti instar in mundo apostolatum suum exerceant» (Apostolicam Actuositatem, n. 2). Haec principia et hoc propositum Famula Dei ad effectum adduxit per quinquaginta matrimonii annos et magis etiam per novem viduitatis. Nubilis, uxor, vidua, nulla fuit reprehensione digna quod ad virtutes pertinebat. Fecundissima eius apostolica navitas ex vita interiore originem trahebat et fontibus alebatur SS. Eucharistiae atque magna et ardenti pietate erga SS. Virginem Mariam. Ita insuper se gerebat, ut domum suam in domesticam ecclesiam converteret pro verbis Concilii Vaticani II (Lumen Gentium, n. 11). Cursu quodam confecto exercitiorum spiritualium, sibi proposuit ut tempus negotiis vacuum poneret in adiuvandis et consolandis pauperibus, in bono animorum et corporum proximi persequendo. (( Post officia status mei » — scripsit — « pauperes principem locum obtinebunt )) ; et fidelis in hoc proposito permansit. Virtutum theologalium exercitium non commune fulsit per totam eius vitam; quod sane testes ad unum omnes una voce affirmant. In eius vitae privatae ratione ardens splendebat pietas, fides sanctorum propria, prudentia iustorum, patientia constans, magna animi fortitudo. Aerumnae et vexationes gravissimae ei non defuerunt, sed pro sua caritate semper silentium tenuit et tranquillo pertulit animo. Cotidie fidem alebat precatione, meditatione, lectione spirituali, S. Missa et sancti altaris Communione. Cotidie sanctum Rosarium cum omnibus familiaribus recitabat; numquam SS. Sacramentum visitare praetermittebat, praesertim ubi hoc Quadraginta Horarum occasione erat expositum. Tenera pietate SS. Virginem Mariam colebat; pro animis Purgatorii precabatur et Missas celebrandas curabat. Ex hac vita, fide fulta, singularis ea manabat caritas erga proximum, quae fuit nota eius sanctitatis potissima : caritas equidem caelestis, quae nonnisi Deum petebat; caritas apostolica, quae ante omnia bonum spirituale et corporeum proximi spectabat; caritas, quae nec instituta discriminabat nec personas, quandoquidem ubi necesse est proximum adiuvare, Deus ibi est ; caritas, quae constabat ex in- 1090 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale commodis et donatione sui potius quam donatione pecuniae; caritas, qua semper praesto erat proximo et omnia pati parata, et qua impellebatur ut humillima et ingratissima ministeria faceret pauperibus et aegrotis; caritas denique sollertis, prudens et provida. Cum etiam necessitates humanae societatis intellexisset, aut instituit aut adiuvit ludos parvorum puerorum, ephebea, scholas artibus discendis, valetudinaria, et peculiarem egit curam de iuvenibus pauperibus, ut probi cives crescerent et boni christiani. Postquam cognovit quaenam proposita essent operibus Sancti Ioannis Bosco, summa ope contendit ut eius Instituta cum scholis et officinis ad formandos futuros operarios etiam Barcinone constituerentur, nec studio, nec curis, nec pecuniae pepercit, donec exoptata caritas est ad effectum adducta. Ad haec clarius cognoscenda utiles sunt epistulae, quas ea ad Sanctum Ioannem Bosco misit. Quamvis bona fortunasque possideret, ipsa tamen veram evangelicam paupertatem amabat et exercebat; pauperes enim vestes sibi induebat et in opere erat nec ullam temporis iacturam faciebat. Cum omnia dedisset pauperibus quae habebat, parvam retinuit pecuniam pro ultimis vitae diebus. Sed quando fuit confestim emenda domus pro puellis operariis Barcinonensibus, committenda Filiabus Mariae Auxiliatricis, nihil cunctata eam quoque dedit ultimam summulam dicens : « Deus vult me esse vere pauperem, et pauper ero », ad verbum exsequens Evangelii dictum : « Si vis perfectus esse, vade, vende quae habes et da pauperibus, et habebis thesaurum in caelo, et veni, sequere m e » (Mt 19, 21). Tota vita Famulae Dei ea igitur est, quam haec poscat aetas post Concilium Vaticanum I I , quod praecipua lineamenta duxit sanctitatis pro christianis qui degunt in communi vitae consuetudine, seu, uti dicitur, in mundo, omnes vocati secundum suam condicionem et prout quisque potest ad sanctitatem et ad apostolatum. Cumulata meritis et virtutibus Dorothea Chopitea, potius laboribus confecta quam morbo, sancta morte animum egit, Ecclesiae sacramentis corroborata, die tertio mensis Aprilis anno 1891, cum septuaginta quinque esset annorum. Magna hominum multitudo concurrerunt eius corpus culturi et observaturi, et omnes uno ore dicebant: «Sancta est mortua». Exsequias funeris eius, quae se verterunt in maximam eius sanctitatis laudem, homines cuiusvis ordinis sunt prosecuti, sed imprimis obscuriores et pauperiores. Eius corpus quiescit in ecclesia Mariae Auxiliatricis Barcinone, quam ipsa voluit et exstruendam curavit. Eius fama sanctitatis, quae in dies augetur et vulgatur, confirmata etiam gratiis quae ea deprecante sunt ob- Baerà Congregatio pro Causis Sanctorum 1091 tentae, suasit ut eius vita conscriberetur eiusque causa Beatificationis et Canonizationis promoveretur. Constructi sunt igitur aa. 1927-1929 ordinaria potestate, in Curia Barcinonensi, et per rogatoriam in Curia Taurinensi, processu super fama sanctitatis et miraculorum in genere, super scriptis et super cultu publico non praestito, Romamque sunt transmissi ad Sacram tunc Rituum Congregationem. Omnibus vero excussis, die 21 mensis Iunii anno 1957, decretum exiit, probante Pio Papa X I I , quo Causa Servae Dei apud Apostolicam Sedem est introducta. Adornatus est postea auctoritate ipsius Apostolicae Sedis processus, apud Curiam Barcinonensem, super Famulae Dei virtutibus in specie. De omnium autem processuum iuridica forma et validitate constitit per decretum praedictae Sacrae Congregationis die 6 Februarii anno 1964 editum. Servatis igitur omnibus de iure servandis, instituta est apud S. Congregationem pro Causis Sanctorum, interea conditam, quaestio super virtutibus in specie eiusdem Servae Dei, et quidem in duobus coetibus iure praescriptis: videlicet, primum, die 6 Iulii anno 1982, in Congressu Peculiari Officialium Praelatorum Patrumque Conultorum ; postea, die 22 mensis Martii a. 1983, in Congregatione Patrum Cardinalium Ordinaria, ponente seu relatore Rev.mo Francisco Carpino. Et in utroque celebrato coetu omnes responderunt Famulam Dei virtutes christianas heroicas exercuisse. De praemissis omnibus certior factus per subscriptum cardinalem Praefectum die 14 mensis Maii eodem anno 1983, Summus Pontifex Ioannes Paulus II votum Sacrae Congregationis ratum habens, mandavit ut decretum super heroicis virtutibus Servae Dei appararetur. Quod cum rite esset factum, hodierno die Beatissimus Pater ad Se arcessivit Cardinales infrascriptum Praefectum et Franciscum Carpino, Causae relatorem seu ponentem, meque Antistitem a Secretis Sacrae Congregationis, ceterosque de more convocandos, et coram omnibus astantibus edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Dorotheae Chopitea viduae Serra, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum promulgari et in acta Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 9 Iulii, Anno Iubilaeo Extraordinario 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L . S S. © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 1092 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale x ROMANA Canonizationis Beatae Paulae Frassinetti, Fundatricis Congregationis Sororum a S. Dorothea. SUPER DUBIO An et de quo miraculo, post indultam eidem Beatae ab Apostolica Sede venerationem, constet in casu et ad effectum de quo agitur. Paula Frassinetti, in Ianuensi urbe die 5 Nonas Martias anno 1809 orta, sub ipsius fratris sacerdotis admirabili disciplina et conversatione ad iuvenculas christianis virtutibus efformandas enixe se consecravit, ac deinde novi Instituti fundamenta iecit a S. Dorotheae martyris nomine nuncupati. Instituti exordia valde fuere difficilia, in iisque maxima enituit Paulae humilitas et oboedientia necnon potissimum in Dei voluntate fiducia. Et sane, favente Deo, nova Congregatio brevi tempore non modo in Italiam, sed in Lusitaniam atque Brasiliam se effudit, quam Pius IX apostolica auctoritate confirmavit. In gravi moderatricis generalis munere obeundo effulsit beatae Paulae materna suavitas, in puellarum institutione eximia discretio, in difficillimis rerum angustiis virilis fortitudo. Laboribus tandem fracta, Romae vita est iuncta die 11 mensis Iunii anno 1882. Quam Pius XI die 8 Iunii a. 1930 in Beatarum Virginum numerum adscripsit. Post autem sollemnem beatificationem placuit Omnipotenti Deo sanctitatem novensilis Beatae novis signis atque prodigiis illustrare; proindeque ad iuris normam, die 10 Aprilis anno 1935, Causa canonizationis est resumpta. Porro, ad Beatae ipsius canonizationem obtinendam, Causae actores canonicos processus instrui curarunt super tribus sanationibus, quae, invocato Beatae Paulae Frassinetti nomine, divinitus ferebantur patratae. At, ob argumentorum defectum quae medicae artis criteria requirunt, iidem Causae actores prudenter maluerunt nova superna signa intercessione eiusdem Beatae impetrare. Re quidem vera, die 7 mensis Augusti anno 1981, Beatae ipsius Paulae invocato patrocinio, domina Maria Maccarone nupta Scuteri quinquaginta annos nata, a polyarthritide chronica cum irreversibili amissione perfunctionis omnium articulationum implicitarum rapidissime eonvaluit. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum 1093 De processu apostolica auctoritate super hac sanatione anno 1982 confecto in curia ecclesiastica Miletensi, Romam postea transmisso, validitatis iuridicae decretum prodiit die 3 Decembris eodem anno. Duorum deinde peritorum ex officio praehabitis votis, coadunatum est Consilium Medicum Sacrae huius Congregationis, die 6 mense Maio anno 1983, quod, acuto examine et disceptatione peractis, sanationem praedictam valde rapidam, perfectam et durabilem edixerunt eamque vires omnes naturae excessisse. Hinc quaestio num de vero miraculo ageretur, gressus est factus ad theologorum discussionem : et quidem prius, die 12 Iulii eodem anno 1983, in Congressu, quem vocant, Peculiari Officialium Praelatorum Patrumque Consultorum; deinde, die 13 Septembris mensis sequentis, in Congregatione Patrum Cardinalium Ordinaria, ponente seu relatore Rev.mo Iosepho Cardinali Casoria. In utroque autem coetu concors et propitium responsum est datum sanationem praedictam cunctas miraculi notas praeseferre. De praefatis denique omnibus certior est factus Ioannes Paulus I I , Qui vota Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum rata habens, mandavit ut decretum appararetur super indicatam sanationem. Hodierno tandem die, accitis Cardinalibus infrascripto Praefecto atque Iosepho Casoria, Causae ponente seu relatore, meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis, iisque astantibus, Beatissimus Pater sententiam suam proferens edixit: Constare de uno miraculo. Beata Paula Frassinetti intercedente, a Deo patrato, scilicet de instantánea, perfecta ac constanti sanatione dominae Mariae Maecarone nuptae Scuteri, a polyarthritide chronica cum irreversibili amissione perfunctionis omnium articulationum implicitarum. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta S. Congregationis pro Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 24 Septembris, Anno Sancto Redemptionis 1983. PETRUS Card. PALAZZINI, Praefectus L. © S . © Traianus Crisan, Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 1094 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Lunedì, 14 Novembre 1983, S. E . il Signor PIERRE POMPEE, Ambasciatore di Haiti presso la Santa Sede. Giovedì, 17 Novembre 1983, S. E . il Signor AHMED DIRÍA ASSAN, Ambasciatore di Tanzania presso la Santa Sede. Venerdì, 25 Novembre 1983, S. E . il Signor PETER LAWLER, Ambasciatore d'Australia presso la Santa Sede. Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza : Giovedì, 10 Novembre 1983, S. E . il Signor PIERRE ELLIOT TRUDEAU, Primo Ministro del Canada. Giovedì, 10 Novembre 1983, S. E . il Signor JAAFAR EL-NIMEIRY, Presidente del Sudan. Sabato, 12 Novembre 1983, S. E . il Signor BENJADAD CHADLI, Presidente della Repubblica Democratica Popolare di Algeria. Lunedì, 28 Novembre 1983, S. E . il Signor A M I N GEMAYEL, Presidente della Repubblica del Libano. SEGRETERIA DI STATO Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 19 novembre 1983. S. E. Mons. Luigi Conti, Arcivescovo titolare di Graziana, Pro-Nunzio Apostolico in Iraq e in Kuwait. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 12 ottobre 1983. Gli Em.mi Signori Cardinali: Eugenio de Araujo Sales; Aníbal Muñoz Duque; Maurice Otunga; Salvatore Pappalardo; Ernesto Corripio Ahumada; Wladyslaw Rubin, Membri della Sacra Congregazione per l'Educazione Cattolica. Diarium Romanae Curiae 12 » 27 1095 ottobre 1983. Gli Em.mi Signori Cardinali: Sebastiano Baggio, Giuseppe Siri; Agnelo Rossi; Corrado Ursi; Joseph Höffner; Johannes Willebrands ; Antonio Ribeiro ; Juan Carlos Aramburu ; Jaime L. Sin ; László Lékai; Eduardo Pironio; Bernardin Gantin, Membri della Sacra Congregazione per l'Educazione Cattolica « in aliud quinquennium, attento autem praescripto Litt. Apost. Ingravescentem aetatem ». » » Le LL. EE. i Monsignori: Juan Francisco Fresno Larrain, Arcivescovo di Santiago del Cile; Paul Grégoire, Arcivescovo di Montréal; Angel Suquia Goicoechea, Arcivescovo di Madrid; Jean Honoré, Arcivescovo di Tours; Alojzij Sustar, Arcivescovo di Ljubljana; Johann Weber, Vescovo di Graz Seckau; Francis Gerard Thomas, Vescovo di Northampton, Membri Vescovi diocesani della S. C. per l'Educazione Cattolica, a norma del «Pro comperto sane». » » S. E. Mons. Thomas Welsh, Vescovo di Allentown, Membro del Comitato di Presidenza del Pontificio Consiglio per la Famiglia. Protonotari Apostolici soprannumerari: 1983. Mons. » Mons. 5 agosto » Mons. » » » Mons. 25 » » Mons. Mons. 8 settembre » 26 marzo » » Walter G. Jarvais (Newark). John J. Kiley (Newark). Ugo Felice (Sulmona). Adamo Pucci (Fano). Klaus Mörsdorf (Berlin). Jan Koációlek (Krakow). Prelati d'Onore di Sua Santità: 12 agosto 1980. Mons. 14 ottobre 1981. Mons. » » » Mons. 6 luglio 1982. Mons. 22 dicembre » Mons. 26 marzo 1983. Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » Mons. » » » » » Mons. » » Mons. Patrick McManus (Kilmore). Karl Delahaye (Aachen). Johannes Sistig (Aachen). John Greehy (Dublin). Jean Marie Marcel Meyssignac (Tulle) John Silva Antao (Newark). David J. Casazza (Newark). William J. Daly (Newark). Louis F. Fimiani (Newark). James J. Finnerty (Newark). Edward J. Fleming (Newark). Thomas W. Heck (Newark). Carl D. Hinrichsen (Newark). Martin R. Kelly (Newark). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1096 1983. Mons. Robert T. Lennon (Newark). » » » Mons. Joseph F. Loreti (Newark). » » Mons. John F. McDermott (Newark). » » » Mons. Edward F. Majewski (Newark). » » » Mons. Edward G. Price (Newark). » » » Mons. Francis A. Reinbold (Newark). » » » Mons. Michael A. Santarelli (Newark). » » » Mons. Edward F. Wojtycha (Newark). » » » Mons. John J. Maloney (Newark). 3 maggio » Mons. Alexander M. Musaka (Kampala). 19 » » Mons. Joseph Taiwo (Oyo). » » » Mons. Sabino Vengco (Malolos). 22 » » Mons. Peter Wee Boo Chua (Melaka-Johor). Mons. Robert Bond Ervin (Oamden). » » » Mons. Timothy Anthony Ryan (Camden). » » » Mons. Serge Ntukamazina (Bujumbura). 4 giugno » Mons. Vincent Ohang (Taipei). 14 » » Mons. Dominik Bialic (Przemyál dei Latini). » » » Mons. Edward Ohrzanowski (Przemyál dei Latini). » » » » » Mons. Józef Kilar (Przemyál dei Latini). 16 » » Mons. Joseph Asenkershbaumer (Passau). » » » Mons. Johann M. Mosler (Passau). 20 » » Mons. Dennis J. Bergeron (New Orleans). » » » Mons. Carmel C. Grech (New Orleans). » » » Mons. Jerome T. Mire (New Orleans). » » Mons. Gerard W. Poche (New Orleans). » » » Mons. John P. Reynolds (New Orleans). » » Mons. Paul J. Richard (New Orleans). » » » Mons. Joseph C. Richaud (New Orleans). » » » Mons. Jerome J. Roppolo (New Orleans). » » » Mons. Marion F. Schütten (New Orleans). Mons. John E. Pregenser (New Orleans). » » Mons. Philip Green (Hobart). 26 » 26 marzo Cappellani di Sua Santità: 7 gennaio 1983. II 6 maggio » II » » » II » » » II » » » II U » » » » » » U » » » II » » » II 19 » » II 10 giugno » II 14 » » II II » » sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Salvatore Roma (Sessa Aurunca). William Balker (Fresno). John Esquivel (Fresno). Francis Joseph Gallagher (Fresno). Walter Francis Minhoto (Fresno). John Daniel Moretón (Fresno). Joseph Pacheco (Fresno). Francis Eugene Walsh (Fresno). Gerhard Heinemann (Aachen). Moisés Bernardino Andrade (Malolos). Cyril Ferrard (St. George's in Grenada). Stanislaw Szczepaúski (Przemyál dei Latini). Kazimierz Panczyszyn (Przemyál dei Latini). Diarium Romanae Curiae 14 giugno 1983. II » » » II » » » II » » » II » » II » » II » » » II II » » II » » II » » » » » II » II » » » II » » II » » » II » II » » » II II » » II » » » » II » » II » » II 22 giugno » II » » II » » » II 23 II 30 » » II » » II » » » II » » » II » sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. 1097 Edward Frankowski (Przemyál dei Latini) Stanislaw Mac (Przemyál dei Latini). Michal Kochman (Przemyál dei Latini). Jan Paja (Przemyál dei Latini). Józef Wójcik (Przemyál dei Latini). Adam Nowak (Przemyál dei Latini). Bronislaw Pila (Przemyál dei Latini). Karol Bugielski (Przemyál dei Latini). Jan Osypka (Przemyál dei Latini). Tadeusz Boratyn (Przemyál dei Latini). Feliks Karasiñski (Przemyál dei Latini). Franciszek Ploucha (Przemyál dei Latini). Adam Ablewicz (Przemyál dei Latini). Wladyslaw Prucnal (Przemyál dei Latini). Jan Kulpa (Przemyál dei Latini), Kazimierz Nawrocki (Przemyál dei Latini). Antoni Szypula (Przemyál dei Latini). Stanislaw Król (Przemyál dei Latini). Stanislas Sung (Taipei). André Tsien (Taipei). Pierre Chow (Taipei). Thomas Lo (Tainan). Bozo Med vid (H var). Andrija-Vojko Mardeáié (Hvar). Ante Jelincié (Hvar). Francisco Teodoro (Manila). Pavao Kero (Zadar). Rozar jo Sûtrin (Zadar). Ivan Prend ja (Zadar). Josef Ernesti (Essen). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito: La Oran Croce dell'Ordine Piano: 5 settembre 1983. S. A. S. il Principe Jean Adam de Liechtenstein (Liechtenstein). » » » S. A. S. il Principe Heinrich Hartneid de Liechtenstein (Liechtenstein). » » » S. A. S. il Principe Nicola de Liechtenstein (Liechtenstein). » » » A. S. E. il signor Hans Brunhart (Liechtenstein). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1098 La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 15 maggio 1983. Al sig. Arturo Oassina (Palermo). La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 15 agosto 1983. Al sig. Juan Luis Flores Arroyuelo (Spagna). » » » Al sig. Barone Gioacchino Malfatti di Montetretto (S.M.O.M.). La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile: 17 novembre 1982. Al sig. Josef Kürten (Köln). 4 luglio 1983. Al sig. Andrea Gusmai (Trani). 12 » » Al sig. André Schafter (Paris). La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile. 13 novembre 1982. Al sig. Auguste Vanistendael (Mechelen-Brussel).' 17 » » Al sig. Hermann Bornscheidt (Köln). » » » Al sig. Henricus Wilhelm Mein (Köln). » » » Al sig. Bernhard Petermam (Köln). 22 gennaio 1983. Al sig. Erich Blechschmidt (Hildesheim). » marzo » Al sig. Patrick West (Columbus). 24 » » Al sig. Thomas P. Melady (Bridgeport). » » » Al sig. James J. O'Connell (Bridgeport). 10 aprile » Al sig. Joachim-Galeán Docko (Centrafricana). 21 » » Al sig. Orazio Fantini (Padova). Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile. 7 maggio 1982. Al sig. James J. Eccles (Down e Connor). Al sig. Franz Wilhelm Beindorf (Köln). 16 dicembre » 24 marzo 1983. Al sig. Daniel Antinozzi (Bridgeport). » » » Al sig. Edward J. Behuncik (Bridgeport). » » Al sig. Alphonse J. Bobowick (Bridgeport) » » Al sig. Howard Buhse (Bridgeport). » » Al sig. Manuel Cipriano (Bridgeport). » » » Al sig. Michael D'Andrea (Bridgeport). Al sig. Robert Divine, Sr. (Bridgeport). » » » » Al sig. James Dolan (Bridgeport). » » » Al sig. Carmen Galucci (Bridgeport). » » Al sig. Romelee Howard (Bridgeport). Al sig. Robert Huebner (Bridgeport). << » » » » » » Al sig. Roger Keefe (Bridgeport). » » » Al sig. Edward J. Kirchner (Bridgeport). » » » Al sig. Peter Laporta (Bridgeport). » » Al sig. 0. Peter McColough (Bridgeport).;: Diarium Romanae Curiae 24 marzo 1983. Al Al » » » Al » » Al » » » Al » » » Al 26 » » Al » » » Al » » » Al » » » Al Al » » » » Al Al » Al » » Al » » » » » Al » » Al » » » Al 9 maggio » Al 30 » » Al Al 10 giugno sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Daniel McKeon (Bridgeport). Francis McNamara (Bridgeport). Edmond J. Moran (Bridgeport). Chester Bice (Bridgeport). Robert D. Russo, Sr. (Bridgeport). John Ryan, Sr. (Bridgeport). Jerry Bisgrove (Newark). Charles C. Carela (Newark). Donald M. Daniels (Newark). Mateo Decardenas (Newark). Adrian M. Foley (Newark). A. Robert Garofalo (Newark). Richard J. Hughes (Newark). Donald J. Kissinger (Newark). William E. Marfuggi (Newark). Frank A. Sullivan (Newark). Joseph A. Sullivan (Newark). John R. Thornton (Newark). Elias Rodrigues de Sousa Filho (Brasilia). Joannes Teng Tjin Leng (Ujung Pandang). Raphael Chainarong Montienvichienchai (Udon Thani). La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 9 settembre 1983. Al sig. Antonino De Dominicis (Napoli). La Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 29 luglio 1099 1983. Al sig. Aurelio De Peppo (Italia). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 25 febbraio 1983. Al sig. Richard Stenz (Rep. Federale di Germi 14 aprile » Al sig. Jean Botermans (Mechelen-Brussel). 17 maggio » Al sig. Arturo Micillo (Roma). 10 giugno » Al sig. Aurelio Tommaso Prete (Roma). 24 » » Al sig. Biagio Rizzo (Roma). 2 luglio » Al sig. Stefano Agnello (Agrigento). » » » Al sig. Nicola Sanfìlippo (Agrigento). 12 » » Al sig. Federigo Ciampoli (Massa Marittima). 17 » » Al sig. Joseph Deichelbohrer (Strasbourg). » » » Al sig. Riccardo Della Giovampaola (Siena). 29 Al sig. Giulio Cumo (Rimini). » » » » » Al sig. Mario Spanghero (Gorizia). 1100 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: 12 novembre 1982. Al sig. José T. Pardo (Manila). 17 » » Al sig. Johann Bockling (Köln). 11 marzo 1983. Al sig. Josef Novotny (Köln). 26 » » Al sig. Martin Heller (Newark). 14 maggio » Al sig. Raúl Adolfo Moneta (Anatuya). 30 » » Al sig. Peter Hasenberg (Köln). 4 giugno Al sig. Fernaud Coupé (Mechelen-Brussel). Al sig. Rafael Gallo (Catamarca). » » » Al sig. Aurelio Bauckniht (Crotone). » » » » » Al sig. Franco Di Rico (Crotone). » » » Al sig. Antonio De Rosi (Crotone). » » » Al sig. Francesco Milano (Crotone). » » » Al sig. Antonino Pala (Crotone). » » » Al sig. Raimondo Porcelli (Crotone). » » Al sig. Domenico Ruggiero (Crotone). » » » Al sig. Luigi Scalise (Crotone). » » » Al sig. Guglielmo Tonissi (Crotone). 9 » » Al sig. Urbain Jliaens (Mechelen-Brussel). 10 » » Al sig. James Sompop Puangsuwan (Udon Thani). 20 Al sig. Julien Western (Anvers). » NECROLOGIO 30 ottobre 1983. Mons. André-Jacques Fougerat, Vescovo tit. di Alba. 31 » » Mons. Kenneth R. Turner, Vescovo di Lishui (Cina). 7 novembre » Card. Umberto Mozzoni, del titolo di S. Eugenio. 14 » » Mons. William A. O'Connor, Vescovo già di Springfield in Illinois (Stati Uniti d'America). 23 » » Mons. André Parenty, Vescovo tit. di Sititi. » » » Mons. Pierre L. Ledere, Arcivescovo, Vescovo già di Ségou (Mali). 25 » » Mons. James P. O'Collins, Vescovo già di Ballarat (Australia). 27 » » Mons. Francise Augustin, Protonotario titolare, Ordinario Sostituto di Bucarest (Romania). 28 » » Mons. Adelmo Cavalcante Machado, Arcivescovo già di Maceió (Brasile). 29 » » P. Jean Berchmans E. Jung, O. F. M. Cap., Amministratore Apostolico delle Isole Comore. 31 Decembris 1983 An. et vol. LXXV Pars I et II (Index) ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E I INDEX GENERALIS ACTORUM ( A N . E T VOL. L X X V , PARS I ) I - ACTA SUMMI PONTIFICIS EPISTULAE APOSTOLICAE: 107. SACRA CONSISTORIA : 181, 185, 186, 187, 195, 869, 871, 872, 873. LITTERAE DECRETALES : 789. LITTERAE APOSTOLICAE DATAE: 89. SUB PLUMBO LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE: 796. CONSTITUTIONES APOSTOLICAE 10, 11, 12, 199, 349, 356, 423, 477, 541, 542, 597, 601, 603, 677, 800, 801, 806. : 5, 357, 599, 803, 7, 9, 359, 600, 805, LITTERAE APOSTOLICAE: 14, 17, 18, 201, 202, 204, 360, 361, 362, 363, 479, 480, 544, 545, 546, 605, 606, 607, 608, 807, 808, 809, 875, 876, 877, 878, 879, 1021. CONVENTIONES.: 481. HOMILIAE: 19, 425, 609. EPISTULAE : 26, 29, 119, 413, 547, 681, 1022. ALLOCUTIONES : 31, 35, 39, 46, 49, 53, 56, 62, 70, 72, 125, 130, 132, 135, 72 - A. A. S. 141, 165, 366, 448, 550, 622, 652, 823, 1027, 147, 150, 151, 154, 155, 161, 205, 207, 218, 220, 223, 365, 372, 384, 430, 434, 439, 441, 453, 455, 487, 492, 499, 504, 554, 560, 561, 564, 566, 617, 626, 629, 635, 638, 643, 648, 658, 685, 689, 810, 815, 820, 824, 827, 834, 836, 839, 1024, 1030, 1035, 1039, 1044, 1047. NUNTII GRATULATORII : 75, 506, 571, 572, 843, 880, 881, 883. NUNTII 509. EADIOTELEVISIFICI : 225, 507, NUNTII TELEVISIFICI: 77. NUNTII SCRIPTO D A T I : 227, 389, 512, 573, 884. ITINERA APOSTOLICA: 238, 695, 889. ACTA CONSILII PRO PUBLICIS ECCLESIAE NEGOTIIS : 516. I I - A C T A SS. C O N G R E G A T I O N U M SACRA CONGREGATIO PRO DOCTRINA F I DEI : 392, 1001. SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS : Decreta: 79, 80, 81, 464, 523, 577, 578, 579, 662, 780, 846, 849. Index generalis 1102 Provisio Ecclesiarum: 334, 394, 468, 581, 664, 850, 1010, 1053. actorum 1055, 1091, 1059, 1063, 1065, 1070, 1086, 1088, 1092. 1076, SACRA CONGREGATIO PRO SACRAMENTIS ET CULTU DIVINO : 527. SACRA CONGREGATIO PRO INSTITUTIONE CATHOLICA: 336, 859, 862. SACRA CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE SEU DE PROPAGANDA FIDE: I I I - DIARIUM ROMANAE CURIAE Decreta: 171, 172. Provisio Ecclesiarum: 173, 532, 851. Nominationes: 175, 534, 853. SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM : Decreta: 396, 403, 469, 535, 582, 587, 666, 781, 854, 856, 1012, Audientiae sollemniores : 84, 176, 785, 342, 865, 405, 473, 538, 1015, 1094. 593, 671, SECRETARIA STATUS : Nominationes : * Necrologia: 88, 180, 348, 411, 476, 540, 1100. 596, 676, 788, 867, 1020, * Ad inquirentium commodum haec ponitur distincta recensio. Officiales Romanae Curiae renuntiati: In Synodo Episcoporum: 866. In Sacra Congregatione pro Doctrina Fidei: 405, 406, 539, 549, 671, 866. In Sacra Congregatione pro Episcopis: 406, 473, 594. In Sacra Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus: 406, 671, 1016, 1017. In Sacra Congregatione pro Sacramentis et Cultu Divino: 85, 343, 406. In Sacra Congregatione pro Clericis: 406, 672, 1016. In Sacra Congregatione pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide: 406, 539, 594, 671. In Sacra Congregatione pro Causis Sanctorum: 343, 539, 866. In Sacra Congregatione pro Institutione Catholica: 85. 405 406. 1094, 1095. In Supremo Tribunali Signaturae Apostolicae: 177, 343. In Secretariatu ad Christianorum unitatem fovendam: 473, 594, 671. In Secretariatu pro non Christianis: 85. In Pontificio Consilio pro Laicis: 594. In Pontificia Commissione Codici Iuris Can. Recognoscendo: 85. In Pontificio Consilio instrumentis communicationis socialis praeposito: 406. In Pontificia Commissione pro America Latina: 406. In Pontificia Commissione de spirituali migratorum atque itinerantium cura: 594, 785, 1017. In Pontificio Consilio pro Familia: 672, 1095. In Pontificio Consilio pro hominum Cultura: 85. In Pontificio Consilio de Scientiis Historicis: 1017. In Collegio Protonotariorum de numero participantium': 538. In Administratione Patrimonii Sedis Apostolicae: 594, 672. In Praefectura rerum oeconomicarum S. Sedis: 1017. In Nuntiaturis et Delegationibus Apostolicis: 84, 176, 343, 593, 671, 785, 1094. Protonotarii Apostolici supra numerum: 85, 177, 343, 406, 538, 539, 595, 672, 786, 1017, 1095. Praelati honoris causa: 85, 177, 343, 406, 473, 539, 595, 671, 786, 1018, 1095. Cappellani Suae Sanctitatis: 86, 178, 344, 406, 474, 539, 595, 673, 866, 1018, 1096. Viri Summo Pontifici astantes: 674. Ex Ordine Piano: Collare: Placca: 86. Index generalis actorum 1103 178, 674; Gran Croce: 178, 409, 539, 674, 1018, 1097; Ex Ordine 8. Gregorii Magni: Gran Croce: 179, 674, 1098; Commenda con Placca: 87, 179, 345, 475, 539, 674, 787, 1018, 1098; Placca: 179, 345, 675, 787, 1018, 1098; Commenda: 87, 179, 345, 409, 595, 675, 787, 1019, 1098; Cavalierato: 87, 179, 346, 409, 475, 540, 595, 675, 787, 1019, 1098. Ex Ordine 8. Silvestri Papae: Gran Croce: 87, 180, 540, 675; Commenda con Placca: 346, 540, 675, 787, 1099; Placca: 180, 346, 475, 676, 1099; Commenda: 88, 180, 347, 676, 787, 1019, 1099; Cavalierato: 88, 180, 347, 410, 476, 596, 676, 687, 1020, 1100. Index documentorum chronologico ordine digestus 1104 n INDEX DOCUMENTORUM CHRONOLOGICO ORDINE DIGESTUS I - ACTA IOANNIS P A U L I PP. II I - EPISTULA APOSTOLICA 1982 Aug. 15 « Radiabat velut ». - Ad dilectos filios Ioannem Vaughn, Ministrum Generalem Ordinis Fratrum Minorum; Vitalem Bommarco, Ministrum Generalem Ordinis Fratrum Minorum Conventualium; Flavium Carraro, Ministrum Generalem Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum; Rolandum Faley, Ministrum Generalem Tertii Ordinis Regularis S. Francisci: VIII expleto saeculo ab ortu S. Francisci Assisiensis II - S A C R A C O N S I S T O R I A 1983 Febr. 2 I - Consistorium secretum: Summi Pontifici allocutio et novorum S.R.E. Cardinalium creatio Optiones Nuntius Ecclesiarum quae iam concreditae sunt . . . . 181 185 186 II - Consistorium unicum: Postulatio Palliorum Impositio biretj. atque titulorum et Diaconiarum collatio Traditio anuli 1983 Sept. 27 187 187 195 I - Consistorium secretum: Summi Pontifici allocutio Nuntius Ecclesiarum quae iam concreditae sunt . . . . 869 871 II - Consistorium unicum: Postulatio Palliorum III - LITTERAE 1982 Iun. 20 872 DECRETALES Beato Crispino a Viterbio, Laico professo O . F . M . Capuccinorum, Sanctorum honores decernuntur 789 IV - LITTERAE APOSTOLICAE SUB PLUMBO DATAE 1982 Nov. 20 « Aperite portas Redemptori ». - Universale Iubilaeum expleto anno millesimo nongentesimo quinquagesimo a peracta humani generis redemptione indicitur 89 Index documentorum chronologico ordine digestus 1105 V - LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE 1982 Oct. 3 « Q u i res Christi gerit». - Quibus toti Ordini Fratrum Praedicatorum cultus liturgicus Fratris Ioannis Faesulani, cum titulo « B e a t i » conceditur . VI - CONSTITUTIONES 1982 Sept. 10 » » » » Oct. 4 10 » » 16 22 Nov. 15 » » Nov. 20 21 » 28 APOSTOLICAE SAMOA-PAGOPAGENSIS. Studiose quidem. - Regio civili ratione « S a m o a Americana» appellata a dioecesi Samoana et Tokelauna seiungitur et nova dioecesis conditur nomine Samoa-Pagopagensis SAMOA-APIANA ET TOKEIATJNA. Maiorem ad utilitatem. - In Polynesiae partibus nova Provincia ecclesiastica Samoa-Apiana et Tokelauna conditur PORTUS VETERIS. Qui beati. - In Brasilia nova Provincia ecclesiastica constituitur, nomine Portus Veteris, eius caput Sedes Portus Veteris designatur MALABOËNSIS. Qui in beati. - In Guinea Aequinoctiali sacra Hierarchia constituitur, condita Provincia Ecclesiastica Malaboënsi EBEBIYINENSIS. Quem ad modum. - Detractis quibusdam territoriis a dioecesi Bataënsi, in Guinea Aequinoctiali, nova dioecesis nomine Ebebiyinensis conditur SODDENSIS-HOSANNENSIS. Compertum habentes. - Praefectura Apostolica Soddensis-Hosannensis ad gradum Vicariatus Apostolici attolitur, nomine immutato ITUIUTABENSIS. QUO melius. - Distractis quibusdam territoriis a dioecesibus Fertiliensi et TJberabensi, in Brasilia, nova dioecesis conditur nomine Ituiutabensis . SATMARIENSIS ET MAGNOVABADINENSIS. Quandoquidem. - Dioeceses Satmariensis et Magnovaradinensis Latinorum in Romania, aeque principaliter coniunctae, apostolica auctoritate mutuo separantur et seiunguntur BANGUEDENSIS ET A L I A E . Cum Decessores. - Praelaturae Banguedensis, Ibana, luganensis, Kidapavanensis, Malaibalaiensis, Marbeliana, Sancti Iosephi de Antiquonia, Bayombongensis ad dioecesis dignitatem evehuntur . . PALENSIS. Ad fidelium. - Nonnullis ab ecclesiastica provincia Caebuana detractis partibus, Palensis constituitur provincia ecclesiastica et sedes metropolitana DUNDEENSIS. Quandoquidem. - Apostolica Praefectura Volksrustensis ad gradum dioecesis evehitur, Dundeensis nomine NGAUNDERENSIS. Qui in beatissimi. - Detractis quibusdam territoriis ab archidioecesi Garuensi in Cammerunia, nova dioecesis conditur nomine Ngaunderensis SANCTAE CRUCIS ET OPERIS D E I . 1983 Ian. 4 24 25 27 FOEDERATAE CIVITATES AMERICAE 5 7 9 10 11 12 477 356 357 359 800 199 Ut sit validum. - Opus Dei in Praelaturam personalem ambitus internationalis erigitur Dec. 796 SEPTEUTBIOJÏALIS. 423 Bomenorum multitudo. - Exarchatus Apostolicus pro fidelibus ritus byzantini Romenorum in Foederatis Civitatibus Americae Septemtrionalis commorantibus constituitur OZAMISANA. Quo maius. - Ecclesia Ozamisana ad dignitatem Sedis metropolitanae evehitur novaque eiusdem cognominis provincia ecclesiastica ibi conditur Divinus Perfectionis Magister. - Modus procedendi in Causarum canonizationis instructione recognoscitur et Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum nova datur ordinatio S. IOSEPH I N MINDORO. Qui, Dei volente. - Distractis quibusdam territoriis a Vicariatu Apostolico Calapanensi in Insulis 541 677 349 Index documentorum chronologico ordine digestus 1106 1983 Febr. 10 » » 20 » » 24 » Mart. 17 » » » » » 25 » Apr. 6 » » 22 » Iun. 6 Philippinis, novus Vicariatus conditur nomine S. Ioseph in Mindoro ACAPUICANA. QUO maius. - In Mexico nova Provincia ecclesiastica Acapulcana constituitur ROIÍDONIEN. Ab ipsa Ecclesiae. - In Brasilia Praelatura Rondoniensis in dioecesis formam redigitur ANTIPOLENSIS. Quoniam in recte. - A b archidioecesi Manilensi quadam regione detracta nova conditur dioecesis nomine Antipolensis BERTUANA. Gravissimum officium. - In Cammarunia nova constituitur dioecesis, Bertuana nomine MUBANGAENSIS. Quandoquidem aeternam. - Detractis quibusdam territoriis a dioecesi Nyeriensi, in Kenia, nova dioecesis conditur nomine Murangaensis LUBBOKENSIS. Monent prudentia. - Detractis de dioecesibus Amarillensi et Angeliana certis partibus nova constituitur dioecesis Lubbokensis CIMBOTIENSIS. Pastoralis cura. - Praelatura Cimbotiensis dioecesis constituitur VARMIEN.-POMESANIEN. Magna quidem. - In Collegiata dioecesis Varmiensis sacra aede, quae in urbe Prabuty exstat, Pomesaniense Capitulum collegiale instituitur . . . . . UESSITANA. Ad expeditiorem. - Orientali regione a dioecesi Ouandoënsi distracta nova conditur Ecclesia nomine Uessitana 542 597 599 801 600 601 603 803 805 806 VII - LITTERAE APOSTOLICAE 1982 Mai. 23 » Aug. 1 » » » » » Sept. » 24 » Oct. 18 » » 28 » Nov. 29 » Dec. 8 » » 18 » » » » » 29 » Patet e divinis. - Venerabili Servo Dei Andreae Bessette honores Beatorum deferuntur Magnopere curae. — In Norvegia Nuntiatura Apostolica constituitur Quantum denique. - In Suetiae natione Apostolica constituitur Nuntiatura Ex ipso. - Apostolica Nuntiatura in Dania constituitur . . . Quaecumque Domus. - In Italia templum cathedrale Calliense, Beatae Mariae Virgini in caelum Assumptae sacrum, ad honorem Basilicae Minoris evehitur Quantum denique. - Sancta Rita de Cascia oppidi ac municipii « V i ç o s a » , intra fines archidioecesis Marianensis in Brasilia, Patrona principalis confirmatur . . . . . . Quanta Beatae. - Imago B . M . V . Nivalis, quae in monte « Iglizna », intra fines archidioecesis Vratislaviensis, custoditur, pretioso diademate coronatur «nomine et auctoritate Summi Pontificis . . . . . . Sanctos caelites. - S. Ioseph Opifex Patronus dioecesis Daëtiensis confirmatur Franciscanum vitae. -De « R e g u l a et Vita Fratrum et Sororum Tertii Ordinis Regularis Sancti Francisci» . . . . Templa, seu loca. - Templum S. Sebastiani in Monasterio Ordinis S. Benedicti, in archidioecesi S. Salvatoris in B r a silia, a d dignitatem Basilicae Minoris tollitur . . . . Nobis est. - Paroeciale templum Descensioni Spiritus Sancti dicatum quod in loco « Przeworsk » intra fines dioecesis Premisliensis Latinorum exstat, ad gradum Basilicae Minoris evehitur Praecipua omnino. - Aedes Deo dicata in honorem Sanctae Margaritae in loco « Osterhofen-Altenmarkt » dioecesis Passaviensis dignitate et titulo Basilicae Minoris cohonestatur 14 877 877 878 17 17 18 201 540 202 203 360 Index documentorum chronologico ordine digestus 1983 Ian. » » » » » Febr. » » » » » Mart. » » » » » » » Apr. » » » » » Mai. » » » » » Iun. » Iul. » » » Aug. Templa Sanctorum. - Templum S. Petri Apostoli in loco vulgo Collesano, in dioecesi Cephaludensi, ad honorem Basilicae Minoris evehitur . 8 Non est dubium. - Paroeciale templum B . M . V , sub titulo « S. Maria in Vineis » in urbe Ianua dicatum ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur 19 Pro certo scimus. - In urbe archidioecesis Monterreyensis eodem nomine appellata templum Deiparae sub titulo « B . M . V , de Guadalupe» dicatum ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur 8 Beatos caelites. - S. Rosa a Viterbio Virgo confirmatur P a trona floricultorum et floristarum dioecesium Viterbiensis, Tuscanensis, Faliscodunensis, Aquipendiensis, Balneoregiensis » Iustus quidem. - Sanctus Pius X italicae Sodalitatis compendiaras litteris « U . N . I . T . A . L . S . I . » nuncupatae caelestis Patronus confirmatur 24 Satis constat. - Templum Visitationis B . M . V . , in dioecesi V a r miensi situm, ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur 4 Singulari veneratione. - Sanctus Casimirus civitatis Radomensis Patronus confirmatur 9 Patet Ecclesiam. - In civitate Belizensi Nuntiatura Apostolica constituitur 18 Paucis sicut. - In dioecesi Segobricensi-Castellionensi sanctuarium B . M . V . « de Lledó » seu « de Lidón » appellatae ad dignitatem Basilicae Minoris evehitur » Quanta demum. - Imago «Dominae nostrae ab Assumptione», in dioecesi de Aguas Calientes, sacro diademate coronatur «nomine et auctoritate Summi Pontificis» 7 Qui semper. - Sinitur Imago B . M . V , vulgo «Nuestra Señora de la Esperanza» in aede S. Annae de Triana dioecesis Hispalensis, redimiri «nomine et auctoritate Summi Pontificis » 9 Mariam Virginem. — Sinitur Imago B . M . V , quae est in pago Krypno, archidioecesis Vilnensis in Bialystok, coronari «nomine et auctoritate Summi Pontificis » 27 Quanta religione. - Conceditur facultas «nomine et auctoritate Summi Pontificis » coronandae Imaginis B . M . V , quae colitur i n cathedrali templo Opoliensi, i n Polonia . . . 3 Quam iucunda. - Cathedrale templum dioecesis SedinensisCaminensis ad dignitatem Basilicae Minoris attollitur . . 10 Sanctum Turibium. - Sanctus Turibius Episcopus Limanus episcoporum Americae Latinae Patronus confirmatur . . 11 Christifideles Nucerini. - Imago B . M . V . , quam populus titulo « Santa Maria della Purità » nuncupat, in templo monasterii Carmelitarum episcopalis urbis Nucerinae Paganorum observata, pretioso diademate redimiri sinitur « n o mine et auctoritate Summi Pontificis 3 Quod ipsum. - Fit potestas Romani Pontificis nomine auctoritateque redimiendi serto pretioso signum B . M . V , a Rosario sive a Flagello in Sancti Dominici sanctuario apud « Soriano Calabro » dioecesis Miletensis 11 Sanctum Eligium. - Sanctus Eligius episcopus Academiae A r gentinae artis Nomismaticae et Nummariae Patronus confirmatur » Quantae utilitati. - Sancta Anna, B . M . V , genetrix, Casertanae civitatis caelica Patrona confirmatur 18 Qui singulari. - Sinitur Archiepiscopus Messanensis nomine atque auctoritate Summi Pontificis imaginem B . M . V , a 1107 4 204 361 362 363 545 479 605 481 546 606 607 608 679 807 808 680 809 875 876 Index documentorum chronologico ordine digestus 1108 1983 Sept. 16 divina Providentia coronare, quae in urbe Montalbano Elicona, in eadem archidioecesi, colitur Clara veluti. - Septem Beati Martyres Ieoniuenses Patroni dioecesis eiusdem confirmantur VIII 1982 Iul. 6 Conventio inter torianam - Oct. 1983 Mart. » Mai. 1021 CONVENTIONES Sanctam Sedem et Rem Publicam Aequa481 IX 1982 879 - HOMILIAE 31 In Petriana basilica habita, ob decretos Beatae Margaritae Bourgeoys et Beatae Ioannae Delanoue Sanctorum caelitum honores 25 In Basilica Petriana habita sollemniter ineunte Anno Iubilaeo ad memoriam peractae Redemptionis celebrandam . . . 15 In foro Sancti Petri habita, ob decretos Venerabilibus Dei Servis Aloisio Versiglia et Callisto Caravario Beatorum caelitum honores 19 425 609 X - EPISTULAE 1982 Ian. » Sept. » Nov. 1983 Febr. » Mart. » Apr. » » » Mai. » Sept. 24 Em.mo P. D. Francisco S.R.E. Presbytero Cardinali Macharski, Archiepiscopo Cracovien., missa 13 Reverendissimo Episcopo Maceraten. et Tolentin., quarto expleto saeculo a petita terra Sinensium a Matthaeo Ricci, S.I., missa 20 Em.mo P. D. Augustino S.R.E. Praesbytero Cardinali Casaroli, a publicis Ecclesiae negotiis, missa 22 Em.mo P. D. Iosepho S.R.E. Praesbytero Cardinali Hòffner, Archiepiscopo Coloniensi, xxv anno elapso a constitutione operis fundati « Misereor » missa 27/ Ad universos ecclesiae sacerdotes adveniente feria V in Cena Domini anno M C M L X X X I I I 2 Reverendissimo Episcopo Veronensi, x expleto saeculo a consecratione episcopali Sancti Adalbert!, missa 16 Reverendissimo Episcopo Leiriensi missa, occasione oblata annuae peregrinationis ad templum sanctuarium Fatimense 9 Reverendissimo Episcopo S. Iacobi Capitis Viridis, rv exeunte cum dimidio saeculo a dioecesi condita, missa . . . . 15 E m . m o P. D. Iosepho S.R.E. Diacono Cardinali Caprio, primo expleto saeculo ab ortu Precationis B . M . V . Pompeianae Vallis 29 26 119 485 413 547 613 681 1022 XI - A L L O C U T I O N E S 1982 Oct. » » » » » » 23 Ad quosdam Congenses episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos » Ad eos qui conventui de biologiae experimentis in Vaticana Civitate habito interfuere: Summus Pontifex aperte reprobat tractationes germinis humani experimenti causa . . 25 Ad eos qui conventui in aedibus Pontificiae Universitatis Gregorianae habito interfuere: quarto expleto saeculo a petita terra Sinensium a Matthaeo Ricci, S.I 28 Ad E x c . m u m Virum Carolum Carstens, Rei publicae Foederatae Germaniae Praesidem, qui Summum Pontificem invisit . 31 35 39 46 Index documentorum chronologico ordine digestus 1 9 8 2 Oct. 28 sacros praesules qui Conferentiae episcoporum Berolinensis sunt, occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos » » 29 Ad quosdam Anglicos episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos » Nov. 13 Ad Cammaruniae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos » » 18 Ad quosdam Galliae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos » » 19 Ad Exc.mum Virum Fazli Raziq, Pakistaniae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem » » 20 In valle Siciliae Occidentalis, vulgo « d e l Belice» cognominata habita » » » Panormi, a d Auctoritates e t congregatos cives, habita . . . . » » 2 2 . Ad eos qui coetui Pontificii Consilii « C o r U n u m » interfuere coram admissos » » 23 Ad Patres Cardinales ineunte plenaria congregatione Sacri Collegii, habita » » 26 Ad Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, exeunte congregatione plenaria Sacri Collegii, habita » » 30 Ad Scotiae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos » Dec. 3 Ad Exc.mum Virum Thomam Abraham, Indiae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris Summo Pontifici testes Litteras tradentem » » 6 Ad Keniae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos » » 10 Ad Exc.mum Virum Caesarem Carolum Solamito, Monoecensis Dicionis apud Sanctam Sedem Legatum constitutum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem » » » Ad quosdam Galliae sacros praesules occasione oblata « a d Lim i n a » visitationis coram admissos » » 11 Ad Melitenses episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos » » 16 Ad quosdam Galliae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos » » 18 Ad Exc.mum Virum Ioannem Ericum Thrane, Daniae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem . . . » » 23 Ad Patres Cardinales, Romanaeque Curiae Praelatos, instante Nativitate Domini coram admissos in superiore aula Apostolici Palatii 1 9 8 3 Ian. 7 Ad Exc.mum Virum Victorem Gómez Bergès, Rei publicae Dominicianae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem » » 8 Ad Exc.mum Virum Nasri Salhab, Libani apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem » » 10 Ad Exc.mum Virum Iacobum Ingram Jaen, Panamae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, demandati muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem . . . » » 13 Ad Exc.mum Virum Iacobum Nagai Obua-Otoa, Ugandae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem . . . » » 14 Ad quosdam Germaniae Occidentalis episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » coram admissos 1109 Ad 49 53 56 62 70 125 130 132 135 141 147 150 151 154 155 161 165 205 207 218 220 223 365 366 Index documentorum chronologico ordine digestus 1110 1983 Ian. 15 » » 18 » » 20 » » 21 » » 22 » » » » » 28 » » 29 » Febr. 3 » » 4 » » 11 » » 18 » » » » » 19 » » 26 » Mart. 24 » » 26 » » 28 » Apr. 12 » » 15 » » 12 » » 16 » » 21 » » 22 Ad Exc.mos Viros nationum Legatos apud Sedem Apostolicam, initio anni 1983 omina et vota Summo Pontifici promentes Ad sodales Pontificii Consilii pro hominum cultura coram admissos Ad Urbis Magistrum et Administratorum ordinem, ineunte anno 1983 omina Summo Pontifici proferentes . . . . . . Ad quosdam Germaniae Occidentalis episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad Exc.mum Virum Ioannem Antonium Beelaerts van Blokland, Nederlandiae apud Sanctam Sedem Legatum constitutum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem Ad Nederlandiae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad Bavariae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad Exc.mum Virum Henricum Fumba Moniba, Liberiae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem A Summo Pontifice in aula supra porticum Vaticanae basilicae habita, ad novum Codicem Iuris Canonici, paucis ante diebus promulgatum, publice exhibendum Ad quosdam Lusitaniae sacros praesules occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad quosdam Lusitaniae episcopos occasione oblata « a d Limina » visitationis coram admissos Ad Exc.mum Virum Torbjörn Christophorum Christiansen, Norvegiae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem . . . . Ad quosdam Iugoslaviae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos Ad Gabonenses episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos Ad Sacrae Romanae Rotae Tribunalis Praelatos Auditores, OiBciales et Advocatos coram admissos Ad Exc.mum Virum Gunnar Ioannem Georgium Ljungdahl, Suetiae apud S. Sedem Legatum constitutum, crediti sibi muneris testes. Litteras Summo Pontifici tradentem . . Ad Exc.mum Virum Christophorum de Kállay, militaris suique iuris ordinis Melitensis apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem Ad Exc.mum Virum Abdelmalek Benhabyles, Icositanae Rei publicae apud Sanctam Sedem Legatum constitutum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem Ad quosdam Zairenses episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos . . . . . . . . . . . . . . . . . Ad quosdam episcopos e Foederatis Civitatibus Americae Septemtrionalis occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad eos qui coetui Consilii ab omnibus nationibus de Catechesi Romae habito interfuere coram admissos Ad S. B. Karekine II Sarkissian qui Summum Pontificem invisit Ad quosdam Zairenses episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad eos qui XI coetui generali S. Congregationis pro Gentium Evangelizatione interfuerunt coram admissos 372 383 430 434 439 441 448 453 455 487 492 504 550 499 554 560 561 564 617 566 622 626 629 635 Index documentorum chronologico ordine digestus 1983 Apr. 22 » » 28 » » » » » Mai. » » 6 » » 9 » » 13 » » » » » 16 » » » » 20 » » 22 » » . » » 27 » » 30 » Iun. 3 » » » » 9 » » 11 » » 28 » » 30 » » » 30 » 5 19 26 » Ad tionis coram admissos uosdam Canadiae episcopos occasione oblata « ad Limina » visitationis coram admissos A d iodales Consilii Secretariae generalis Synodi Episcoporum A d uosdam Zairenses episcopos occasione oblata « a d Limina » visitationis coram admissos Ad ixc.mum Virum Nufío Aguirre de Career y López de Sagredo, Hispaniae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem Ad eos qui plenario coetui Sacrae Congregationis pro Religiosis et Institutis Saecularibus interfuerunt coram admissos Ad eos qui conventui, Romae habito, de « scientia Galileiana » interfuerunt coram admissos Ad S. B. Ignatium IV Hazim, Patriarcham Antiochenum Graecorum ortodoxorum, q u i Summum Pontificem invisit . Ad summas moderatrices religiosarum sororum, coram admissas Ad Nicaragüenses episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad Exc.mum Virum Carolum Romero Alvarez García, Boliviae apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, crediti sibi muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem . . Mediolani, in area Cathedralis basilicae habita, occasione oblata Populi ex universa Italica natione conventus ad Christi Corpus adorandum Mediolani habita a Summo Pontifice sacris litante occasione oblata XX Eucharistici ex universa Italica natione conventus Ad Exc.mum Virum Henricum Obregón Valverde, Orae Divitis apud Sanctam Sedem constitutum Legatum, demandati muneris testes Litteras Summo Pontifici tradentem . . Ad episcopos Rei Publicae Dominicianae, occasione oblata « a d Limina » visitationis coram admissos Ad eos qui primo coetui Pontificii Consilii pro Familia interfuerunt coram admissos Ad Tzadiae episcopos, occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos . . . Ad S. B. Moran M a r Basilium Marthoma Matthaeum I, Patriarcham Ecclesiae ortodoxae Syriacae Malankarensis qui Summum Pontificem invisit Ad Burundiae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad Haitiae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos Ad eos qui Romanae Curiae extraordinario Iubilaeo interfuerunt habita Ad Apocrisarios SS.mi Archiepiscopi Constantinopolitani et Oecumenici Patriarchae Ad Cubae episcopos occasione oblata « a d L i m i n a » visitationis coram admissos 638 Ad XII 1 9 8 2 Nov. Illi - NUNTII 643 648 652 658 685 689 810 815 820 823 824 827 834 836 839 1024 1027 1030 1035 1039 1044 1047 GRATULATORII 15 Em.mo P. D. Iosepho Asajiro S.R.E. Presbytero Cardinali Satowaki, Archiepiscopo Nagasakiensi 1 9 8 3 Mart. 1 Em.mo P. D. Opilio Cardinali Rossi S.R.E. Protodiacono, Pontificii Consilii pro Laicis Praesidi » » 27 Em.mo P. D. Antonio S.R.E. Presbytero Cardinali Poma . . 75 507 571 Index documentorum chronologico ordine digestus 1112 1983 Apr. » Iun. » » » Iul. » » 30 Em.mo P. D. Silvio S.R.E. Presbytero Cardinali Oddi, Sacrae Congregationis pro Clericis Praefecto 15 Em.mo P. D. Hugoni S.R.E. Presbytero Cardinali Poletti, in Urbe Vicario Generali 30 Em.mo P. D. Paulo S.R.E. Presbytero Cardinali Muñoz Vega, Archiepiscopo Metropolitae Quitensi 19 Em.mo P. D. Carolo S.R.E. Cardinali Confalonier!, Episcopo Tit. Ostiensi et Praenestino, Sacri Collegii Decano . . 22 Em.mo P. D. Octavio Antonio S.R.E. Presbytero Cardinali Ber as Rojas XIII 1982 Dec. 25 1983 Apr. 1 » » 3 - NUNTII Oct. 15 Dec. 8 1983 Febr. 2 » » » » Mart. 25 » Iun. 10 880 881 883 Die Nativitatis Domini a. 1982 ex externo podio Basilicae Vaticanae Feria VI in Passione et Morte Domini, post expletum pium exercitium « V i a e Crucis» Dominica Paschae ex externo podio Vaticanae basilicae . . . 225 507 509 TELEVISIFICI Christifidelibus Hispaniae missus: quarto exeunte saeculo ab obitu Sanctae Teresiae a Iesu XV - N U N T I I 1982 843 RADIOTELEVISIFICI XIV - N U N T I I 1982 572 SCRIPTO 77 DATI Ob diem ad pacem fovendam toto orbe terrarum Calendis Ianuariis a. 1983 celebrandum: dialogus pro pace provocatio ad homines nostri temporis Oblata occasione diei ad sacerdotales et religiosas vocationes fovendas statuti Christifidelibus totius orbis catholici sacro quadragesimali tempore ineunte missus Ob diem in universa Ecclesia instrumentis Communicationis Socialis dicatum Ob diem tota Ecclesia ad missionales res provehendas constitutum Christifidelibus universis missus 227 512 389 573 884 XVI - ITINERA APOSTOLICA EX HABITIS D U M SUMMUS PONTIFEX HISPANIAM PERAGRAT DELECTAE ALLOCUTIONES 1982 » » Oct. » Nov. » » » » » » » » » » » 4 » 31 Matriti, in aëronavium portu vulgo B a r a j a s cognominato habita » Matriti, ad Hispaniae episcopos habita 1 Abulae, a Summo Pontifice sacris in honorem Sanctae Teresiae litante habita » Salmanticae, ad sacrae Theologiae tradendae munere fungentes habita 2 Matriti, a Summo Pontifice sacris pro christianis coniugibus litante habita » Matriti, ad Religiosos et Institutorum Saecularium sodales habita » Matriti, ad publicae Universitatis professores, ad academicos pervestigatoresque scientiarum habita 3 Matriti, i n stadio « B e r n a b é u » , a d iuventam habita . . . . Sego viae, in honorem Sancti Ioannis a Cruce habita . . . . 238 241 250 259 265 271 279 287 293 Index documentorum chronologico ordine digestus 1982 Nov. » » » » » » » » In sollemnibus Hispali habitis ob decretos Ven. Dei Servae Angelae a Cruce beatorum caelitum honores 6 Caesaraugustae, a Summo Pontifice sacris in honorem Beatae Mariae Virginis litante habita 7 Barcinonae, ad opifices et operum conductores habita . . . . 8 Valentiae, in collatione sacri ordinis Presbyteralis habita . . 9 Compostelae, in cathedrali templo Sancti Iacobi, ad quosdam Europae civiles Auctoritates et Episcopos conferentiarum praesides habita 1113 5 300 305 312 320 328 EX HABITIS D U M SUMMUS PONTIFEX AMERICAM CENTRALEM PERAGRAT DELECTAE ALLOCUTIONES 1983 Mart. 2 » » 3 » » » » » » » » » » » » » » » » » 4 » 5 » 7 8 » » » » » » » » » 9 » » » » » » Iosephopoli in Ora Divite, ad episcopos Secretariatus episcopalis Americae Centralis et Panamae sodales habita . . Iosephopoli in Ora Divite, ad Christifideles in magnis hortis « d e la S a b a n a » congregatos Iosephopoli, ad iuventam habita Leone in Nicaragua, ad Laicos institutores Managuae, ad Christifideles in foro « X I X Julio» congregatos Panamae, ad agrícolas habita Salvatoriae, ad Christifideles in « M e t r o Centro» congregatos Guatimalopoli, in foro « Campo di Marte » habita Apud Quezaltenangum, ad autochthonas habita Guatimalopoli, in templo Sanctuario SS.mi Cordis Iesu, ad religiosos habita Tegucigalpae, in templo Sanctuario B . M . V , « d e S u y a p a » . . Petropoli Sulensi, ad Christianae doctrinae institutores . . . In aëronavium portu Belizensi ad Christifideles ibidem congregatos In Portu Principis, occasione oblata Eucharistici conventus . In Portu Principis, ad episcopos Consilii episcopalis LatinoAmericani sodales 695 703 707 713 718 724 729 734 740 744 750 756 760 765 771 EX HABITIS DUM SUMMUS PONTIFEX POLONI AM PERAGRAT DELECTAE ALLOCUTIONES 1983 Iun. 16 » » » » » 17 » » » » » » » » » » » 18 » » » » » » » » » » » » » » » » » » In aëronavium portu « Warszawa-Okecie » ad ecclesiasticas et civiles Auctoritates In cathedrali templo Varsaviensi habita Varsaviae, ad civiles Auctoritates in palatio « d e l Belvedere» habita Varsaviae, ad Christianos fratres a Sede Apostolica seiunctos Varsaviae, ad academicas Auctoritates Universitatis Catholicae Lublinensis Varsaviae, ad Christifideles in stadio «X A n n o » congregatos In oppido Immaculatae Conceptionis, seu « Niepokalanow » a S. Maximiliano Kolbe condito Cestochoviae, ad opifices peregrinos e dioecesi Sedinensi-Caminensi Cestochoviae, ad iuventam habita Cestochoviae, VI expleto saeculo ab insigni mariali sacrario Jasnagorensi condito Cestochoviae, occasione oblata coronationis quattuor Imaginum Beatae Mariae Virginis Cestochoviae, ad Polonos episcopos in Jasnagorensi coenobio congregatos Cestochoviae, sollemnis Summi Pontificis precatio ad Beatam Virginem Mariam 889 891 896 900 904 906 913 920 923 928 935 940 948 1114 Index documentorum chronologico ordine digestus 1983 Ian. 20 » » » » » 21 » » » » » 22 » » » » » » » » 23 Posnaniae, ob decretos Servae Dei Ursulae Ledóchowska Beatorum caelitum honores Catovieiae, occasione oblata vespertini marialis cultus ante Imaginem B . M . V . « P i e k a r y » cognominatala Vratislaviae, a Summo Pontifice in honorem S. Edvigis sacris litante habita In templo Sanctuario S. Annae apud Opolium habita . . . Cracoviae, ad academicas Auctoritates, professores et alumnos Universitatis Iagellonicae . Cracoviae, ob decretos Dei Servis Raphaeli Kalinowski et A l berto Chmielowski, Beatorum caelitum honores . . . . Extra Cracoviam in suburbio « N o w a Huta », occasione oblata dedicationis novi templi Deo O . M . in honorem S. Maximiliani Kolbe In aëronavium portu « Kraków-Balice » ad ecclesiasticas et civiles Auctoritates habita 953 959 967 974 980 984 992 997 XVII - CONSILIUM PRO PUBLICIS ECCLESIAE NEGOTIIS 1983 Febr. 14 Epistula Em.mo P. D. Francisco S.R.E. Cardinali Tomásek, Archiepiscopo Pragensi, ab Em.mo P. D. Augustino S.R.E. Cardinali Casaroli, a publicis Ecclesiae negotiis, Summi Pontificis nomine missa II - A C T A SS. 517 CONGREGATIONUM I - SACRA CONGREGATIO PRO DOCTRINA F I D E I 1983 Mart. » Aug. 12 Notificatio qua poenae canonicae Episcopis qui illicite alios episcopos ordinaverunt illisque hoc modo illegitimo ordi- 6 Ad Ecclesiae Catholicae episcopos de quibusdam quaestionibus 392 1001 II - S A C R A C O N G R E G A T I O P R O E P I S C O P I S Aug. Oct. 23 10 » Nov. Ian. Mart. » » 1982 » 7 Declaratio de Praelatura Sanctae Crucis et Operis Dei . . . MATERIENSIS-CIVITATIS OBREGONENSIS. - Decretum de mutatione 464 79 21 UBERABENSIS-LUCEATINAE. - Decretum de mutatione finium . . BENEVENTANAE ET A L I A R U M . - Decretum de finium mutatione . 21 SANCTI » » 22 HUARAZENSIS-CIMBOTIENSIS. - Decretum de finium mutatione . . AEQUATORIANAE REIPUBLICAE. - Decretum de erectione Vicariatus » Apr. 7 MONTIS A L T I ET RIPANAE. - De unione aeque principali dioecesium deque sedis episcopalis Ripanae translatione eiusque » » 11 ASSISENSIS-PRUDENTIIOLITANAE. - Decretum de mutatione finium » » 18 TAXENSIS-CABABELLENSIS. - Decretum de mutatione sedis et no- » Mai. 25 LAQUEDONIENSIS-ASCULANAE A P U L I A E . - Decretum de finium mu- » Iul. 16 » 1983 PAULI DE URBE-NEPESINAE ET SUTRINAE. - Decretum 80 662 de 523 30 577 846 525 578 579 780 849 Index documentorum chronologico ordine digestus I l l o I I I - SACRA CONGREGATIO PRO SACRAMENTIS ET C U L T U D I V I N O 1983 Mart. IV 25 URBIS ET ORBIS. - Decretum quo memoria liturgica Sancti Maximiliani Mariae Kolbe ad universam Ecclesiam extenditur 527 SACRA CONGREGATIO PRO G E N T I U M EVANGELIZATIONE SEU DE PROPAGANDA FIDE 1982 Sept. 10 » » » FUNAFUTINAE. - Territorium Status Insularum Tuvaluensium in Missionem sui iuris, Funafutina cognominata, constituitur TARAVANAE, N A U R U N A E ET FUNAFUTINAE. - Decretum 171 de nominis mutatione 172 V - SACRA CONGREGATIO PRO CAUSIS SANCTORUM 1982 Febr. 7 » » » » Iul. 12 » » » » Dec. 17 1983 Mart. 21 » » » » » » » Mai. 14 » » » » » » » » » Normae servandae in inquisitionibus ab Episcopis faciendis in causis Sanctorum Decretum generale de servorum Dei causis, quarum iudicium in praesens apud Sacram Congregationem pendet . . . TAURINEN. - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Teresiae Valsé Pantellini, Sororis professae Instituti Filiarum Mariae Auxiliatricis B E U G E N . - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Isidori a Sancto Ioseph (in saec. Isidori De Loor), Religiosi e Congregatione Passionis D . N . I . C TUSOULANA. - Decretum super miraculo in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Gabrielae Sagheddu, Monialis professae Ordinis Cisterciensium Reformatorum A R I M I N I N . - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Pii a S. Aloisio, clerici professi Congregationis Passionis Iesu Christi . . PARISIEN. - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Nicolai Barré, sacerdotis professi Ordinis Minimorum; fundatoris Congregationum Sororum a Iesu infante et Sororum a Providentia TURONEN. - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Leonis Dupont, viri laici ROMANA. - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Hyacinthi M. Cormier, L X X V I Magistri Generalis O.P. . PARISIEN. - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Stephani Pernet, Sacerdotis professi Congregationis Augustinianorum ab Assumptione, fundatoris Instituti Parvularum Sororum ab Assumptione VICTORIEN, SEU CONCHEN. - Decretum super miraculo in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Dominici Iturrate Zubero a Ss.mo Sacramento, Sacerdotis professi Ordinis Ss.mae Trinitatis MONACEN, ET FRISINGEN. - Decretum super miraculo in causa Canonizationis Servi Dei Ruperti Mayer, Sacerdotis professi Societatis Iesu 396 403 469 582 535 587 666 1055 781 1059 1063 1065 Index documentorum chronologico ordine digestus 1116 1983 Mai. 14 » Iun. 9 » » » » » » » » » » » » » » » » Iul. 9 » Sept. 24 ROMANA SEU CRACOVIEN. - Decretum super virtutibus heroicis in causa Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Ursulae Ledóchowska, Fundatricis Congregationis Sororum Ursulinarum Ss. Cordis Iesu Agonizantis CRACOVIEN. - Decretum super miraculo in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Fratris Alberti (in saeculo: Adami Chmielowski), Fundatoris Congregationum Fratrum et Sororum Tertii Ordinis S. Francisci Pauperibus Servientium MATRITEN. - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Teresiae González-Quevedo Cadarso a Iesu, Sororis Congregationis Carmelitarum a Caritate PATAVINA. - Decretum super miraculo in causa Canonizationis Beati Leopoldi Mandic, Sacerdotis professi Ordinis F r a trum Capuccinorum LEODIEN. - Decretum super virtutibus heroicis in causa Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Eugeniae Joubert, Congregationis Sororum a S. Familia Ss. Cordis Iesu SABINEN, SEU R I P A N A . - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Ioannis a Spiritu Sancto, Sacerdotis professi Congregationis Passionis Iesu Christi ROMANA. - Decretum super miraculis in causa Canonizationis Ven. Servae Dei Ursulae Ledóchowska, Fundatricis Sororum Ursulinarum a Ss.mo Corde Iesu Agonizantis . . . BARCINONEN. - Decretum super heroicis virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Dorotheae Chopitea Vid. Serra, matris familias Unionis Cooperatorum Salesianorum sodalis ROMANA. - Decretum super miraculo in causa Canonizationis Beatae Paulae Frassinetti, Fundatricis Congregationis Sororum a S. Dorothea VI - SACRA CONGREGATIO PRO 1983 Ian. 1 » Iun. 5 » » 29 INSTITUTIONE 1070 854 856 1012 1076 1081 1086 1088 1092 CATHOLICA GERMANIA OCCIDENTALIS. - Decretum de Facultatibus Theologicis Catholicis in studiorum universitatibus civilibus in ambitu conferentiae episcoporum Germaniae sitis, quo praescripta Constitutionis Apostolicae « Sapientia Christiana » atque adnexarum «Ordinationum» eisdem rite accommodantur et applicantur •. 336 BELLOKORIZONTIN. - Catholica studiorum Universitas « d e Minas Gérais », in Brasilia, canonice erigitur tituloque « Pontificia» augetur 859 HIEROSOLYMITAN. LATINORUM. - Scholae Biblicae Hierosolymitanae, Fratribus Praedicatoribus concreditae, facultas conceditur supremum gradum Doctoratus conferendi . . 862 Index nominum personarum 1117 ni INDICES NOMINUM I - INDEX NOMINUM PERSONARUM (OMITTUNTUR NOMINA ACTIBUS SUBSCRIPTA) Abdallah A . , 1017. Ablewicz A . , 1097. Abraham A . , 1019. Acerra A. T., 1011. Adam ., 673. Adams E. R., 343, 851. Adducci G., 1020. Agas F., 347. Agnello S., 1099. Aguirre A. M . , 394. Aguirre de Career y López de Sagredo Ñuño, 538. Agustoni G., 1016. Aiani C, 867. A j a Del Valle J., 179. A j e C , 174. Alanis Sepulveda B. F., 675. Alessio L . , 343. Alicea J. A . , 866. Alicea Rodríguez I . , 673. Alma J. J. P., 411. Almoneda B . , 595. Al-Tawil G. B., 1019. Alvarez García C. R., 538. Alzamora Revoredo A . , 334. Ama I . B., 853. Amann A . , 411. Amari I . , 850. Ambrico P., 409. Amico E., 88. Amisano E., 347. Amoruso P., 867. Ananian P., 1017. Anawati G., 85. Anceschi G., 88. Anderson M. B., 82. Andrade M. B . , 1096. André J. C. 674. Angeles Collas P., 407. 73 - A. A. S. Angeli V . , 596. Annibali M . , 596. Antinozzi D . , 1098. An tona G., 86. Antonetti F., 410. Apice Hugh, 87. Appignanesi E., 851. Aquin Carew W . , 785. Aramburu Card. J, C, 1095. Arcione V . , 409. Arens F., 180. Argentieri B., 346. Arias D . , 335. Armando N . , 408. Arnoux R., 787. A r a s Card. P. E., 83. Arrostuto T., 673. Arroyo C. J., 672. Aruttukulam M . , 532, Ascione C, 1018. Asenkerschbaumer J., 1096. Asghedom S., 1016. Assémat L . , 787. Assi H . , 581. Astrath W . , 86. Asunción R., 346. Aubert R., 1017. f Augustin F., 1100. f Augustin R., 412. Aurigemma A . , 596. Aurini R., 178. Avallone L . , 787. Avila del Águila G, M . , 83. Awad F., 1018. Azar L . , 672. Azei Bekoe D . , 1016. B Backus P. F. G., 410. Bacocco G., 88. Baggen J. M . , 867. Baggio Card. S., 1095. Bagnasco G., 409. Bagnato M . , 410. Baisi C, 177. t Bakose A. J. D . , 180. Balboul I. O., 1019. Bakker B. G. A . , 410. Bald K . , 676. Baldelli F., 342, 533. Baldi L . , 676. t Baldo Riva L . , 596. Baldoni E., 475. Balker W . , 1096. Ballerini E., 345. Balon P. G., 343. Baltazar M. A . , 1010. Bank F., 407. Bambarén Castelumendi A . , 468. B ä r R. P., 1011. Barahona Castillo I. A . , 582. Baraket J. 1019. Baratti L . , 474. Barbara C, 346. Barbieri D . , 676. Barbieri P., 344. Barlea O., 1016. Barnini E., 410. f Baroi M . , 412. Baroni G., 581. f Barotto H. C, 788. Bartoletti D . , 177. Bartolucci M . , 408. Bartoncelli M . , 1019. Bartuska V . , 673. Basignani E., 179. Basterrechea J. P., 539. Batchelor W . , 344. Batiz M. A . , 1016. Battarelli N . , 474. 1118 Battelli G., 1017. Battisti F., 178. Battlori M . , 1017. Bauchniht A . , 1100. Bauer A . , 672. Bauer F., 346, 596. Bauer H . , 595. Baum Card. W. W . , 594. Baumgärtner L. I . , 665. Bausola A . , 85. Bautista F. V . , 867. Beaumont J. B . , 672. Beelaerts van Blokland J. A . , 176. Bekoe D. A . , 1016. Benhabyles Abdelmalek, 405. Behuncik E. J., 1098. f Bélanger V . , 476. Belda Dardiñá I. A . , 1010. Bellazecca E., 596. Belli F., 344. Bellia E., 595. Bello Ruiz R., 335, 786. Bellosono E., 876. t Benedetti C., 412. Benedetti G., 177. Benedetti S., 676. Bennici V . , 595. Berlié Belaunzarán A., 582. Bernardin Card. J. L . , 406, 1053. Bernini P., 476. Bertagna B., 673. Bertella L;, 345. Bertoli Card. P., 405. Bertoncelj J., 1018. Betancur B . , 1015. Bethancourt Fioravanti I. H . , 83. Betti U . , 866. Bevilacqua A . , 1011. Beyer J., 786. Biaîic D . , 1096. Bianchi A . , 1019. Bianchi G., 475. f Bianchi L . , 348. Bianchini G., 347. Biffi F., 786. Biggio P., 787. Bini B., 87. Birendra Bir Birkan, 865. Bischoff E. C. T., 787. Bistikas E., 179. Bizzarri C, 1019. Blechschmidt E., 1098. Blomqvist A . , 347. Bo V . , 345. Bobowichk A . , 1098. Boccardi M . , 87. Index nominum personarum Bocchino M . , 675. Bockling J., 1100. Boekholt H. D . , 540. Bogdanic S., 1018. Bolger J., 593. Börners H. I. A . , 1011. Bommarco A. V . , 82. Bona A . , 474. Bonanni S., 676. Bonanomi G., 411. Bonari R., 596. Bondoc J., 344. Boongaling A. M . , 474. Boratyn T., 1097. Bordoni M . , 344. Bordoni P. A . , 673. Borotti E., 408. Borkowski T., 177. Borsetti G., 787. Bosa G., 1017. Bosch G., 540. Bosso T., 539. Bourloyannis J., 179. Bremmers J., 410. Bren A . , 178. Bressan L . , 343. Brewer I . , 1054. Bringmann J., 476. Brini M . , 1016. Bron R., 395. Brooks J. N . , 672. Brown D . , 410. Brüggen P., 476. Brunhart H . , 1097. Brunner H . , 347. Bruno di Noia P., 347. Buchholz P., 473. Bugielski K . , 1097. Buhse H . , 1098. Bundoc ' L . M . , 787. f Burié V . , 788. Busardo G., 673. Bush G., 342. Busiri Vici S., 1019. Byrne E., 82. C Cabo E. M. L . , 852. Cagnetta M . , 85. Cahill S., 344. Caiola M . , 346. Calvento V. B . , 540. Cal via S., 538. Camerini L. 672. Cananzi R., 1019. Canalini F., 787. Canart P., 1017. Canat De Chizy H . , 179. Canci F. P., 180. Candolfi I . , 664. Cantaro S., 673. Capaila F., 82. Capizzano G., 595. Capobianco P., 86. Caporello E., 594. Carabellese M . , 85. Carcano F., 348. Cordeiro Card. J., 865. Cardenal Fernández T., 1012. f Cardinale I . , 411. Carela C. C, 1099. Carew W. A. 785. f Carinci A . , 676. Carini M . , 1019. Carletti S., 408, 474. Carlino P., 86. Carlos R. Y . , 867. Carlson R., 1054. Carney P., 410. Carrete Coalla E., 180. Carroll F., 850. Carstens K . , 674. Cartagena S. A . , 173. Casado A. R., 665. Casaretto A. G., 394. f Casariego Card. M . , 596. Casati G., 344. Casazza A . , 594. Casazza D. J., 1095. Cascio G., 1020. Casoria Card. G., 343, 406. Cassina A . , 1098. Cassidy J. P., 672. Cassidy T. J., 343. Castano J., 594. Castaño Rubio G. I . , 852. Castellano Cervera J., 866. Castellanos J. L . , 177. Castiglione A . , 345. Castillo J. A . , 672. Castro Gómez M. A . , 786. Casullo G., 1011. Catapodis N . , 180. Cattani G., 538. f Cavalcante Machado A . , 1100. Cecere D . , 409. Ceirano G., 594. Cesari T., 539. Chabbert I . , 175. Chadli Benjadad, 1094. Chainarong Montienvichienchai R., 1099. Chandesais E., 475. Chang V . , 1096. Chapa Salazar J. A . , 675. Charvault G., 866. Index nominum personarum Chávez Mena F., 1015. Chenaparampil P., 532. Chiapparoli R., 345. Chiarinelli L . , 335. Chiaretti I., 526. Chiodi V . , 475. Chiovari N . , 347. Chiriatti M . , 673. Chiti A . , 1019. Choi Kyu Hah, 437. Chow P., 1097. Chow Wei.tao A . , 348. Chrzanowski E., 1096. Chukwuma C, 343. Ciampoli F., 1099. Ciancola E., 180. Ciccone L . , 1016. Cieplucha T., 408. Cimetta T., 346. Cina F., 595. Cinense F. F., 786. Ciocci A. G., 674. Cipolla F., 595. Cipriano M . , 1098. Clancy E., 394. Claver F., 83. f Cleven W . , 788. Coffey F., 788. Colafranceschi U . , 474. Colagiovanni E., 1016. Colbertaldo E., 596. Collas C. H . , 473. Colombo C. 476. Colombo F., 1020. Connolly G. A . , 179. Consoli G., 596. Conti A . , 408. Conti L . , 1094. f Cooke Card. T. J., 1020. Cookson G., 409. Coolahan F., 177. Cooney P. 82. Coradini V . , 1020. Corbella A . , 87. Cordes P. J., 539. Corrieri G., 866. Corripio Ahumada Card. E., 1094. Costello G. P., 179. Coupé F., 1100. Cox Huneeus F. J., 594, 785. Crisan T., 1016. Crnkowic J., 474. Crottl T. F. J., 672. Cucci G., 595. f Cueto González F., 788. Cummins M. A. 407. Cumo G., 1099. Cunnigham F. F., 87. Cuqueio Verga E. P., 81. Curcio R., 345. Cursi L . , 675. Curzydïo W . , 595. Cusi V . , 88. Czajkowski J., 673. D Dahm P., 475. Dalla Villa L . , 406. t Daley J., 867. Daly C. B., 468. Daly J. K. 672. Daly W. J., 1095. Dan J., 672. D'Andrea M . , 1098. Danial A . , 595. Daniels D . , 1099. Danko L . , 407. Danneels Card. G., 406, 671. f Dantas J. A . , 411. Darmaatmadja I. R., 533. Daszkal S., 1011. Daufresne de la Chevalerie X., 405. Dauge L . , 674. De Andrea G., 176. De Bartolo G., 86. Decardenas M . , 1099. Dechant V. C, 1018. De Dominicis A . , 1099. De Gasperín Gasperin M . , 582. de Gouveia E. C, 665. De Graaf T. M. I . , 409. Deichelbohrer J., 1099. De Kállay C, 405. Delahaye K . , 473, 1095. De la Potterie I . , 866. de Lein F., 177. de Leon M . , 344. de Liechtenstein A. Principe J., 1097. de Liechtenstein Principe F. G., 1015. de Liechtenstein G., 1015. de Liechtenstein Principe H , 1097. de Liechtenstein Principe N . , 1097. del Gallo Roccagiovine L . , 85, 334. Del Giorno V . , 343. Delhaye P., 866. Della Giovampaola R., 1099. Del Mundo Martin C, 347. Delsing J. A . , 410. 1119 De Luca D . , 177. De Luca G., 346. Del Valle Ruiz A . , 179. Del Valle Talavera J. A . , 179, 180. De Marchis C, 596. De Maria B . , 787. De Mojana Di Cologna A . , 593. Dempsey M. I. 174. f de Oliveira E. E., 540. De Paoli A . , 865. De Paulis P., 347. De Peppo A . , 1099. De Ras W . H . B . , 867. De Rosi A . , 1100. De Stefani G., 407. de Thysebaert P., 345. Devine L, 664. De Vries H. J., 411. D'Haeye M . , 347, 411. Dias Nogueira E., 786. Di Bella L . , 345. Di Clemente N . , 407. Dieci G., 410. Diehl D . , 676. Diego P. R., 867. Diener G., 347. Di Filippo H . , 395. Di Franco A . , 180. Di Iorio G., 408. Di Maggio F., 344. Di Marzio E., 100. Dimayuga C, 476. Di Mino I . , 86. Di Molfetta F., 866. Dionne G., 1054. Di Pasquale E., 346. Di Rico F., 1100. Di Russo M . , 87. Dischinger J., 474. Di Tommaso F., 407. Di Vera M . , 408. Divine R., 1098. t Dobranov B. S., 1020. Dobrzensky W . , 179. Docko J. G., 1098. Dodi I . , 408. Dogma Situmorang M . , 533. Dolan J., 1098. Dominici F., 178, 475. Do Nascimento Card. A . , 671. D'Onorio B . , 526. Dornscheidt H . , 1098. f Dorrego F. A . , 1020. Doslin J., 474. Dossi G., 345. D'Ostilio F. F., 177. Dotti R. O., 581. 1120 Index nominum personarum Dougherty P., 850. Doyle E., 346. Dufoix G., 1015. Dumic J., 474. Duprey P., 473, 594, 1016, 1017. Duroux B . , 866. Dyba I . , 664. t Farah A . , 412. Farquhar A . , 468. Farrelly W . , 409. Faulkner L . , 1010. Favata A . , 1020. Favreau F., 1010. Feletti E., 540. Felice U . , 1095. Feliciani G., 594. Fermanelli G., 594. f Fernandez A . , 180. Fernando V . , 533. Ferraboschi P., 345. Ferrad O., 1096. Ferraro S., 87. Ferris M . , 1019. Ferro V . , 787. Fichtl A . , 596. Fila B . , 1097. Filoni F., 86. Fimiani L. F., 1095. Finnerty J. J., 1095. Fiore E., 676. Fiorelli A . , 866. Fischer G., 866. Fischer K. S., 474. Fischer W. D . , 675. Flamini G., 596. Fleming E. J., 1095. Flintrop F., 87. Flores P., 664. Flores Arroyuelo J. L . , 1098. Foley A. M . , 1099. Foley V . , 1053. Fontanesi D . , 177. Foresti B . , 468. f Fougerat A. J., 1100. Fracchia E., 676. Francini' G., 1019. Francioli A . , 596. Frangoulis E., 180. Frankowski E., 1097. Frascarolo L . , 345. Fraser S. C. J., 87. Frayne F. S., 407. Freggia E., 345. Freitag J., 410. f Frenette E., 348. Frèntano E., 596. Frerini B . , 409. t Fresnel A . , 1020. Fresno J. F., 1095. Fresno Larraín I. F., 526. Frigyes Puja, 84. Frkin J., 474. Frontoni E., 676. Fulcher G., 335. Fulge G., 178. Fumba Moniba H . , 176. Furini M . , 408. E Ebert A . , 672. Ebner M . , 1020. Eccles J. J., 1098. Echeverría Ruiz B . , 534. Edmaier A . , 86. Edward J., 409. Eggenkamp W . , 410. Egger A . , 344. Egger B . , 473. Egger G., 787. Ehrlei H . , 344. Eid E., 85, 1016. Elliott P., 410, 1094. Erfurt F. J., 409. Ernesti J., 1097. Erti F. X., 177. Ervin R. B . , 1096. Espiga e Infante G., 852. Esposito A . , 787. Esquerda Bifet J. M . , 1016. Esquivel J., 1096. Estepa Llaurens J. M . , 1016. Estrella M. C, 787. Esua O. F., 173. Eszer A . , 866. Etspueler O., 82. Etteldorf R., 594, 1016. Eudenbach H . , 474. Eugene F., 1096. Ewalds A. B . , 867. F Fabretti F., 787. Fabrizi L. 866. Faccani C, 593, 852. Faccone R., 474. Fafara E., 408. Fagiolo V . , 1015. Fahin A . , 87, 180. Fahr F., 473. Fait Lizano A . , 1015. Falciola C, 1019. Fandifío Franky A . , 786. Fantesini G., 595. Fantini A . , 344. Fantini O., 1098. G Gadeaux J., 345. Gagnière S., 179. Gagnon E., 672. Galang J., 344. Galardi A . , 475. Galasi G., 674. Gallagher F. J. 1096. Gallego Salvadores J., 594, 785. Galligani R., 177. Gallo R., 1100. Galucci C, 1098. Galván Ayala A . , 672. Galván Galindo G. J., 672. Gamberini G. 675. Gambetti G., 596. Gambrill L. C. S., 675. Ganna C, 475. Gantin Card B . , 1095. Garassino G., 411. Garaycoa Hawkins H . , 83. García Cisneros V . , 540. García J. V . , 867. Garofalo R., 1099. Garza G. E., 672. Gaspar A . , 83. f Gaspari M. P., 596. Gaudemet J., 1017. Gbaguidi D. D . , 674. Gebigan F., 474. Gelain H . , 581. Gelissen H. J., 787. Gemayel Amin, 1094. Bemayel B . , 1017. Gencarelli A. S., 674. Gengarelli A . , 179. Genise D. C, 344. Genscher H. D . , 674. Gentili M . , 1020. Gerard D . , 410. Gerety P., 335. Ghelli O., 676. Ghidelli C, 474. Ghislandi C, 1020. Giannini F., 538. Giannini P., 1016. Giatti G., 179. Gibertini P., 394. Gil Zorrilla D . , 581. Gioia V . , 596. Giordano S., 595. Giraldo Jaramillo A . , 665. Giubilata F., 1016. Giuliano S. F., 673. Giunta S., 87. Giusti M . , 1017. f Gleeson F. D . , 476. Glesson I . , 1010. Index nominum personarum Glemp Card. J., 406. Gligora F., 346. Gluck H . , 347. Goclowski T., 468. Goes F. G., 410. Golebiewski G., 474. Goletti S., 476. Gómez Bergé V . , 84. Gómez Gómez F., 86. Gonzales T., 408. González F., 1015. González J. A . , 675. Gorbea Garate L, 673. Gosio G. P., 345. Gould J., 595. Governati G., 595. Gracida R., 581.Gras G. A. J., 410. t Grasar W. E., 88. Graspugli G., 676. Grasselli F., 473. Grassi B., 87. Grassi G., 178. Grave F., 86. Gray T. O., 87. Grech O. C., 1096. Green P., 866. Greehy J., 1095. Green P., 1096. Greggio B., 344. Grégoire P., 1095. Gregory W . , 1053. f Grent J., 788. Grichting P., 595. Griffa B . , 676. Griffin I . , 335. Grimberg J. S., 411. Grocholewski Z . , 334. Grothe M . , 407. Groutars R., 410. Gruber K., 346. Gualtieri S., 474. Gualdrini F., 850. Guerrero C, 177. Guerri Card. S., 594. Gugic I . , 1054. Guidetti B., 345. Guido V . , 347. Guidotti P. L. 675. Gulbinowicz H. R., 1016. Gumpel K. P., 866. Gungon P., 581. Gunter Pichl K. R., 346. Günther M . , 676. Gusmai A . , 1098. Gutiérrez A . , 1016. Gutiérrez D . , 82. Gutiérrez W . , 539. Gutzwiller A . , 347. H Ha Kim Dann A . , 173. Habib R., 88. Hack A. P. G., 867. Hadinger H . , 867. Hagenaar F., 867. Hambuchen H . , 407. Hamed, 473. Hammans H . , 673. Hanifen R., 1054. Hanley P. M . , 86. Hanningan I . , 1011. Haralambopoulos Y . , 178. Harley E. J., 344. f Haro Alvear S. L . , 540. Harrington T., 850. Harvey J. M . , 86. Hasenberg P., 1100. Hassan Ahmed Diria, 1094. Healy J. J. 672. Heck T. W . , 1095. Heinemann G., 1096. Heinz Collas C, 473. Hellenbroich W . , 345. Heller M . , 1100. Heizer H . , 346. Herkenrath N . , 407. f Herlihy D. J., 412. f Hermelink Gentiaras A . , 348. Hernández H. I . , 672. Hernández González M. J., 335. Herranz J., 594. Hesburgh T. M . , 85. Hinrichsen C. D . , 1095. Hipólito R., 540. Hirínhauzer V . , 1018. Hochheuser W . , 411. Hoffmann D . , 346. Hoffner I . , 664. Höffner Card. J., 1017, 1094. Holler K . , 410. Hollnsteiner M . , 786. Holohan J., 407. Holroyd P., 86. Holzl M . , 178. Holzmann W . , 788. Höne C, 347. Honoré J., 1095. Hood R., 409. Hörmandinger J., 866. HornbSck I . , 786. Hornyak A. E., 1016. Horwat J., 474. f Howard E. D . , 88. Howard R., 1098. Hruvovsky D . , 334. Huebner R., 1098. 1121 Hughes R. J., 1099. Huizinga A. D . , 410. Hustinx G. A . , 411. Huttier W.., 344. I Ignatz Kuhlmann J., 410. Imkamp W . , 539. Inbona R., 346. lotti G., 788. Irisari y Hachuela D . , 177. Itliong E., 539. Itoua H . , 852. Izzi S., 475. J Jaafar El-Nimeiry, 1094. Jaima Ingram Jaen, 176. t Jakiel S., 411. Jaszczyk A. J., 178. Jankowski B . , 474. f Jansen M. A . , 411. Jansen V . , 664. Janyszek Z . , 408. Jarm A . , 1018. Jarvais W. G., 1095. t Jauregui Prieto B . , 348. Jaywardene J., 593. Jelincié A . , 1097. Jin-Hie, 538. Jliaens U . , 1100. Joannon H . , 867. John L . , 346. Johnston G., 87. Joiser T. A . , 347. Joosten K. H. C, 411. Joubeir A . , 1016. Joyce J., 407. f Jung B. E., 1100. K Kaczmarek L . , 468. Kaftangían J., 539. Kairo P., 534. Ka juta Z . , 408. Kaîuzny S., 407. K a r Wurschy K. R., 346. Karamanlis C, 178. Karasinski F., 1097. Karlich S. S., 335. Kasiir E. T., 1019. Kaspar F., 407. Kasparian 8. B. G. P. X V I I , 85. Kaut B . , 673. 1122 Kavanagh I. P., 533. Kawula L . , 540. Keating I. R., 664. Keaveny P., 407. Keefe R., 1098. Keeler V . , 1054. Keith I . , 1010. Kelly G. A . , 1016. Kelly M. R., 1095. Keney L . , 395. f Kennedy P. J. A . , 411. Kenny W. F., 672. Kepka W . , 347. Kero P. 1097. Kerstiens L . , 676. t Kervéadou F. L. M . , 180. Kess J., 410. Kielczewski W . , 408. Kilar J., 1096. Kiley J. J., 1095. King L . , 87. Kipping C. R., 540. Kirchner E. J., 1098. Kissinger D. J., 1099. Kitbunchu Card. M. M . , 406. Klein H . , 177. Klinger A . , 673. Kluxen W . , 475. f Kluz J. K . , 180. f Knor J. R., 596. Kochman M . , 1097. Koenders A. A . , 540. Kögel J., 475. Kolm R., 86. König J., 178. Kopp G., 673. Kopp O., 344. Koren A . , 1016. Kos K., 407. Koéciólek J., 1095. Kostynowicz R., 407. Kozinski J., 474. Kramberger F., 664. Kräuter S., 1011. Król Z . , 408. Kronberger F., 178. Kroon J. H . , 411. Kuharic Card. F., 406, 473. Kuckhoff L. M . , 86. Kuhn A . , 347. Kuhnel B . , 335. Kukla F., 408. Kulpa J., 1097. Kumor B . , 408. Kürten J., 1098. Kurzeja J., 178. Kutschera E., 347. Kuttner S., 1017. Kvas I . , 664. Kzir S. Y . , 1019. Index nominum personarum L La Barca P., 866. Laboa I. S., 83, 84, 174. Labuda S., 345. f Lach J., 867. Lachapelle L . , 87. Lachi E., 866. Lacrampe A . , 850. Lago M . , 475. Lagunilla J. L . , 867. Lajolo G. L . , 787. Lamanna G., 409. Lamberigts J. B . , 867. Lammardo F., 86. Landtfzuri Richetts Card. I . , 83. Lanera M . , 87. Lanne E., 1016. Lapointe F., 86. Lapointe G. R., 86. Laporta P., 1098. Lapreta F., 596. La Rocca L . , 595. Laudizi G., 866. Lawler P., 1094. Lawrence F., 786. t Layek G., 476. Lazar Mojsov, 342. Lazzaletta J. B., 539. f Lazzari G., 88. Leber G., 475. Lebrún Moratinos Card. J. A . , 406. Lecavalier F., 86. Lechner J., 178. Lecchini S., 408. t Ledere P. L . , 1100. Leddy J. G., 672. Lefeuvre A . , 407. Leher W . , 347. Lehmann C, 665. Leijh H. J. M . , 410. Lékai Card. L . , 1095. f Lemay L . , 868. Lenaerts R. B., 177. Lennon R. T., 1096. Lepore R., 540. Lepori D . , 410. Lercange N . , 347. Lescrauwaet L, 1011. Leszczyc-Grabianka M., 178. Levada V . , 395. t Leven S. A . , 596. Ley J., 86. Liapsis M . , 179. Liardo A . , 1018. Li Calzi S., 676. Lightbound C, 86. Limanówka E., 408. Lindhal G., 88. Lloyd T., 1018. Lo T., 1097. Labkowicz S., 85. Lof ano J., 672. Lojasiewicz S., 343. Lombard T., 179. Loogen J., 476. López G. E., 334. López Mercado F. R., 786. López Ortega E., 410. López Trujillo Card. A . , 405, 406, 671. Loreti J. F., 1096. Luciano C, 1018. Lugari G., 345. Luhn G., 476. Lukudu P., 533. Lustiger Card. J. M . , 406, 473. Lutz B., 672. Lyne T., 1053. M Mac S., 1097. Macatangay C, 476. Macca V . , 866. Maccarelli M . , 594. Macearrone M . , 1017. Maccioccu P. A . , 867. Mach S., 408. t Machado Escobar M. A . , 1020. Madec L, 394. Madeca P. F., 853. Madej H . , 673. Maemba Liwoke F., 534. f Maestu Ojanguren L. M. B., 180. Maggiolini A . , 468. Maglione S., 1018. Magrassi M . , 85. Magtoto P., 344. Maguire P., 85. Mabler F. E., 344. Mahony V . , 173. Maida A . , 1016, 1053. Maier A . , 343. Maier E., 178. Maika J., 786. Maioli L . , 786. Majewski E. F., 1096. t Majewski W . , 180. Maknys J., 673. Malak Y . , 1017. Malangré K., 86. Malfatti di Montetretto Barone G., 1098. Malare M. D . , 867. Index nominum personarum Maloney J. J., 1096. Maltese A. L . , 672. Malii Wa Kalenga, 1016. Mamede Cleto A . , 83. Mancinelli P., 1018. Mancini G., 178. Manfredini H . , 394. Manganozzi G. P., 867. Mangiavacchi S., 344. Manning Card. T., 395, 865. Manosa F., 179. Manuel V . , 534. Marcelo F. I . , 867. Marchetti S., 87. Marchiori I. O., 469. Marcos M. J.f 675. Mardesic A. V . , 1097. f Marena A . , 411. Marfuggi W. E., 1099. Margini P., 345. Mariadas K., 173. Mariani A . , 407. Marinelli L . , 474. Marini P., 343. Marinozzi D . , 174. Maroso E., 86. Marrapese A . , 347. Marriot G. 409. Marrone G., 675. Marsiii Q., 475. Martens J., 411. Martínez R., 476. Martini A . , 345. Martini Card. C. M . , 406. Martino G., 1020. Martins Fernandes Pedreira I . A . , 83. Martorana P., 1020. Marzola O., 408. Masami J. J., 409. Mascheroni A . , 1017. Massaro A . , 86. Massimano C, 347. Massolo G., 87. Mastrosimone M . , 346. Matthews H . , 409. Maturano R., 347. Maulella A . , 88. Mayer A . , 1016. Mayuga R. N. 476. Mazza A . , 850. t Mazzieri F. C, 788. f McCabe T. A . , 868. McCarthy J. F., 474. t McCarthy J. J. 180. McColough C. P., 1098. McCormack I . , 1054. McDermott J. F., 1096. McDonnell T. A . , 673. f McGee J., 348. f McGucken J. T., 1020. t McGurkin E. A . , 788. McHugh J., 346. McKeon D . , 1099. McManus P., 1095. McNamara F., 1099. McNeely H . , 346. f McNicholas J. A . , 476. McNulty T. J. J., 672. McSorley G., 344. f Medeiros Card. H. S., 868. Medici M . , 676. Medori B . , 866. Med vid B . , 1097. Meindre R., 1010. Mein H. W . , 1098. Melandri I . , 179. Melandri M . , 179. Melanio J. R., 344. Melczek D. I . , 82. Mellish R. J., 409. Meloni P., 664. Ménager I . , 851. Mendoza Castro A . , 1011. Menna A . , 1018. Mennini A . , 86. Mensing R. A . , 178. Mercado A . , 476. Mercurio D . , 595. Merlo B., 408. Mertes A . , 675. Meisner Card. J., 406. Messina N . , 867. Mestre A . , 81. Meulemeester J., 867. Meyer J., 177. Meyssignac J. M. M . , 1095. Mezzanotti A . , 343. Mezzina A . , 88. Miani E. O., 1053. Michalka G., 180. Michetti F., 408. Michon E., 177. Michon H . , 851. Micillo A . , 1099. Middlbusker P. M . , 410. Mihaljek V . , 1018. Mihelcié M . , 474. Miko^ajczk M . , 408. Milandou A . , 865. Milano F., 1100. Miler S., 1018. Milingo E., 786. Millefiiorini I L , 410. Minazzi A . , 475. Minciotti A . , 474. Minhoto W. F., 1096. Minichini C, 1018. Miranda Teixeira I . , 664. 1123 Mire J. T., 1096. Miscetti M . , 408, 474. Mobutu Sese Seko, 785. Mocata G., 1020. Moccia F., 866. Melé N . , 87. Molina L . , 676. Molyviatis P., 179. Monachesi L . , 345. Moneta R. A . , 1100. Monnet B. M . , 179. Montalto A . , 408, 474. Montanaro G., 178. Monterisi F., 84, 533. Montes I. M . , 334. Monti L . , 539. Mon tosi A . , 347. Montrose D . , 395. Montzka E., 676. Morales F. B., 177. Moran J., 343. Morandini G. B . , 86, 785. Moreira Neves L . , 866. Morenton D. J., 1096. Moretti A . , 596. Morfis P., 179. Mori M . , 408. Moriggi A . , 676. Moroni A . , 173. Mosler J. M . , 1096. Mottola A . , 474. Mouisset I . , 394. t Mozzoni Card. U . , 1100. Mucci G., 596. Muglia M . , 179. Mukwaya I . , 173. Mulders V. J. M . , 411. Muldoon T. A . , 335. Mullejans J., 473. M lier E., 475. f Mummadi I . , 412. Muñoz Duque Card. A . , 1094. Murphy G. J., 409. Murphy J., 85. Murphy-0'Connor C, 1015. Murtag C. J., 407. Musaka A. M . , 1096. Mushakoji K., 85. Musare- B., 866. Mutale E., 853. Mylanyk G., 1016. N Nagai Obua-Otoa J., 176. Nakamura Teruhito, 405. Nanni L . , 344. Nantha T., 174 Index nominum personarum 1124 Nappi S., 596. Nardi G., 1018. Nardiello G., 1020. Nawrocki K . , 1097. Naz S. I . , 343. Nebiolo G., 85. Neppig M . , 178. Neri U . , 1017. Nerinckx A . , 788. Neusel H . , 674. Neveling A . , 344. Nicoletti G., 675. Niedrmeier J., 673. Niedzielski R., 407. Nigro A . , 345. Ninotta A. A . , 1020. Nitibhon V . , 674. f Nkou P. C, 540. Nkhumishe M. P., 534. Noè V . , 1017. Nolan H . , 177. Nonault J. P., 674. Norden R., 345. Novelli A . , 346. Novello F., 673. Novotny J., 1100. Nowak A . , 408, 1097. Nsubuga Card. E., 173. Ntaloü A . , 174. Ntukamazina S., 1096. Nusselein W. E., 474. Nze Abuy R., 173. O Obama Obono H . , 173. Obersteiner I . , 343. Oblinger A . , 344. Obregón Valverde E., 538. f O'Collins J. P., 1100. O'Connel D . , 409. O'Connell K. F., 672. O'Oonnor I . , 581. f O'Connor W. A . , 1100. Oertel F., 475. Ogen F. X., 676. Okoro M . , 850. Olczyk J., 407. Olejnik A . , 407. Oies M . , 673. Oliari A . , 475. Olmedo J. I . , 672. Onaiyekan I . , 173. t O'Neil M. C, 596. Onorato A . , 595, 596. Oppermann A. R., 335. Ordonez A . , 344, O'Reilly O., 394. O'Relly M . , 344. Orlandi G., 346. Orlando P., 1018. Orselli V . , 673. Orsmond R. I . , 533. Ortega Herrera C. R., 850. Ortiz Carrillo A . , 786. Osterheld H . , 675. Osypka J., 1097. Ott S., 334. Otunga Card. M . , 1094. O valle Serrano R. A . , 786. Owezarek A . , 409. Owen M . , 88. P Pace G., 344. Pahceco J., 1096. Padilla F., 595. Paetz I . , 83. Paez T. A . , 867. Pagan De Paganis E., 179. Pagano P., 1018. P a j a J., 1097. Pala A . , 1100. Palama G., 673. Palazzini Card. P., 85. Palme Olof, 1015. Pampanin B . , 788. Pamuìa J., 408. Panczyszyn K., 1096. Pandolfi M . , 407. Panlican O., 539. Pannini N . , 346. Panza A . , 409. Paone A . , 1018. Papa G., 343. Pappalardo Card. S., 1094. Paprocki T., 408. Parat M . , 787. Parcero Q. G., 343. Pardo J. T., 1100. f Pardy J., 348. t Parenty A . , 1100. f Parodi D . , 180. Pasierb J. S., 344. Pasqualin T., 408. Pasquier I . , 174. Patrylo I . , 1016. Paul I . , 1097. Pawluk T., 407. Paz Barnica E., 671. Pazzaglia G., 344. Pearson J. T., 344. Pedi U . , 345. Pedoja G., 475. Pedroni A . , 671. Pélach y Eclin H . , 850. Pellegrini L . , 787. Pellegrini M . , 87. Pellerino I . , 853. Pelorosso D . , 408, 474. Peltinelli M . , 408. Percic S., 1018. Peressin M . , 469. Pérez Andrés A . , 672. Pérez E., 476. Pérez de la Pefía V . , 532. f Peric M . , 596. Permeili L . , 673. Permazoglu J., 179. Perni D . , 344. Perniola G., 343. Person H . , 179. Persoon J. E., 411. Pesci G., 787. Peteiro Freiré A. I . , 852. Peterman B . , 1098. Peters A . , 473. Petito L . , 1018. Petrak L . , 474. Petrocchi D . , 88. Pettinelli M . , 474. Pfeffer F., 674. Pflüger B., 178. Pham Van Thiên I . , 173; Piazera H . , 469. Plaucha F., 1097. Plumey I . , 174. Plutino G., 411. Piazzai unga V . , 595. Piersimoni P., 347. Piessat L . , 475. Pignalosa F., 595. Pignani N . , 180. Pilla A . , 1011. Pinera Carvallo B . , 665. Pingi C, 1019. Pinto Gómez J. M . , 1016. Pintus P., 474. Piovanelli S., 394. Pio vesana G. K., 1016. Piroird G., 468. Pironio Card. E., 1095. Pirro G., 344. Piselli P., 788. Pizzolla F., 1020. Poche G. AV., 1096. Poletti Card. H . , 83. Podolecki J., 177. Poli A . , 473. _ Pompee P., 1094. Ponce Guerrero P., 672. Popp B . , 664. f Porcayo Uribe J., 596. Porcelli R., 1100. Porfba M . , 408. Pornel F., 347. Porraz Cardozo B . , 665. Posadas Ocampo I. I . , 83. Possamai A . , 336. Potthast B . , 475. i 125 Index nominum personarum Prajasuta F. X., 852. Pratzner F., 177. Pregenser J. E., 1096. Preitsehopf H . , 347. Prendja I . , 1097. Price E. G., 1096. Prieto F., 786. Primatesta Card. R. F., 1053. Prince I. A. W . , 410. Privileggi C., 345. Protopapa L . , 539. Prucnal W . , 1097. % Pruneda J. R., 672. Pucci A . , 1095. Puig de la Bellacasa J. J., 539. Pujol C, 1016. f Pusset J., 476. O Qallad S. S., 1019. Quadri B. S., 582. Quattrocchi P., 1019. Quevedo O., 82. Quinn L, 1011. Quirino C. D . , 540. R Ramini P. G., 596. Rampmaya G. M . , 1019. Ranaudo A . , 407. Raquez O., 1017. Rasser R., 345. Ratti L . , 177. Ratzinger Card. J., 85, 405, 865. Rau J., 865. Rauber O. I . , 84, 174. Rauenhorst G.. 346. Ravignani E., 394. Rayos R. G., 343. Reali P.. 673. Reblando B . , 177. t Rechowicz M . , 868. Ret'ko J., 407. Reding P., 581. Rees-Mogg W . , 85. Reichel G., 476. Reichelt G., 347. Reinbold F. A . , 1096. Reindorf F. W . , 1098. Reiner J. P., 676. Reisch E., 180. Remec P., 675. Ren E., 87. t Renard A. C., 1020. Renzi O., 786. Retrivi F., 867. Rey R. E., 526. f Reyes V . , 476. Reynolds J. P., 1096. Re¿ac J., 1016. Ribeiro Card. A . , 83. Ribero T., 345. Ricci A . , 344, 407. Ricciardi O., 406, 345. Ricciardi F., 345. Rice C, 1099. Richard J., 540. Richard P. J., 1096. Richaud J. O., 1096. Ridi A . , 87. Riger W . , 347. Righi L . , 1016. Rimano L . , 408. Ritzenthaler E., 411. Ri vera Damas A . , 336. Rizzato O., 177. Rizzo B . , 1099. Riyadi Darmaatmadja I . , 533. Roach I . , 1054. Rodrigues de Sousa Filho E., 1099. Rodríguez J. A . , 342. Rodríguez P., 1053. Rogliano L. 409. Rojas A . , 335. Roma S., 1096. Romeo P., 595. Romualdes Marcos I . , 671. Roncaccia L . , 346. Rooney K., 87. Roque F. X., 395. Roppolo J. J., 1096. Rosa S., 408. f Rosales Card. J., 596. Rosales Flores H . , 675. Rosatelli E., 473. Rosati R., 673. Rossano P., 83, 85. Rossetti V . , 1020. Rossi Card. A . , 1095. t Rossi G., 348. Rossi L . , 673. Rossi de Gasperis L . , 475. Rossi R., 1016. Rosso C, 179. Rotoli C., 673. Rotunno N . , 785. Rowland M. P., 851. Rubbi T., 787. Rubin Card. W . , 1094. Rubiolo O. I . , 526. RiTckriegel H . , 675. Rucs O., 177. Ruf N . , 177. Ruggiero D . , 1100. Rühl L . , 675. Rummel A . , 475. fRupp J., 180. Russo G., 407. Russo R. D . , 1098. Rutigliano G., 786. Ruvo J. A . , 672. Ruysschaert J., 1017. Ryan C, 410. Ryan D . , 1054. Ryan J., 1099. t Ryan T., 788. Ryal T. A . , 1096. Rzepa J., 407. S Sagaischek F., 346. Saint-Macary F., 394. Sainz Muñoz F., 786. Sáiz Pérez O., 532. Sak J. H . , 476. Salah-Bey A . , 674. Salas Salas M. A . , 665. Sales Card. E. de Araujo, 1094. Salhab Nasri, 176. Salinas J. G., 672. Salvatori F., 595. Salvo F., 1019. Salzano G., 1018. Sami Y. A . , 1019. S am mariano P., 1020. f Saniore Card. A . , 348. San Diego F., 852. Sánchez Torres C, 786. Sanfilippo N . , 1099. Sanguinetti E., 866. f Sanguon Souvannasri F. X., 676. f Sanmartino F., 411. Santangelo F., 344. Santarelli M. A . , 1096. San tese F., 409. Santiccioli V . , 1019. Santoro E., 1018. Santos Ascarza I. E., 526. Sarras Y . , 1016. Sauget J. M . , 1017. Savagnone G., 347. Sayegh A. S., 1019. Sbarbaro E., 786. Scaglione E., 179. Scalise L . , 1100. Scarpa P. A. V . , 853. Scarrone Carrero R., 81. Schafter A . , 1098. Scharbert G., 473. 1126 Schein K . , 673. Schelbergen B. J. M . , 411. Schiano Lomoriello M . , 411. Schierhoff A. B . , 534. Schiessl W . , 180. Schildt H . , 86. Schinà di Sant'Elia U . , 179. Schndele S., 344. Schirmer W . , 595. Schivo B . , 1017. Schlarman S., 394. Schyembach A . , 1010. Schmid K. 407. Schmucker J., 672. Schneider G., 177. Schnetzer J., 347. f Schoemaker G., 88. f Schroffer Cara. J., 867. Schuster J., 345. Schütten M. F., 1096. Schütz R., 866. Schuyt J., 411. Schwaegel J. R., 343. Sch wenen wein H . , 866. Scorticati G., 788. Screpanti A . , 474. Scuppa G., 408. Sabattani Card. A . , 342, 343, 406. Sederis A . , 180. Seganti F., 1019. f Sei jas H . , 540. Selvanayagam A . , 852. Semprini R., 346. Senetsky R., 1016. Senghor L. S., 85. Sepe G., 1019. Sergi L . , 787. Serve G., 178. Servodidio J. T., 673. Sheehan M . , 394. Seehan M. V . , 179. Sheen R., 788. Shultz G. P., 84. Sigamba F., 407. Silva R. A. P., 674. Sima Ngua A . , 174. Simonelli P. 177. Simonis H . , 850. Sin Card. J. L . , 1095. Singer J., 866. Sini E., 675. Siri Card. G., 1095. Sistig J., 473, 1095. Sisto G., 347. Siuda A . , 595. Skarvada J., 334. Skerl L . , 595. Smith A. T., 533. Smith M . , 1054. Smith W. F., 1015. Index nominum personarum Sobaszek V. 407. Soens L . , 665. Soethout E. M . , 411. Solano C., 1016. Solano F., 407. Solberg J. W . , 410. Sompop Puangsuwan J., 1100. Sonda G., 673. Spahn G., 411. Spampinato V . , 87. Spanghero M . , 1099. Sparacio F., 595. Speiser L . , 787. Spinetti A . , 408. Spreafico A . , 475. Spyros K . , 538. Stadel K., 178. Stadlthanner H . , 178. Stato A . , 676. Stenz R., 1099. Stepinac M . , 474. Stickler A . , 866, 1017. Stimpfle I . , 1010. Stoffers W . , 86. Stoppa G., 346. Stork V . , 676. Stroher I. M . , 394. Strzelecki S., 407. St ting J., 86. Stuyvenberg D . , 533. Suade V . , 176. Suârez Rivera A . , 1054. Sue J., 673. Sudzinski W . , 178. Sullivan F. A . , 1099. Sullivan J., 1099. Sulo M . , 344. Suquia Goicoechea A . , 469. Su tar Ar, 664, 1095. Sutrin R., 1097. Svenn Stray, 671. Swampillai I. K., 533. Swidziniewki M . , 407. Szczepaniki S., 1096. Szendi I . , 1010. Szerle Z . , 178. Szypula A . , 1097. v T Tabacchiera G., 676. Taban P., 852. Tabet J., 1016. Taffelli E., 1019. Taft R., 1016. f Tagliabue S., 348. Tagliaferri F., 594. Taiwo J., 1096. Tamayo V . , 786. f Tanaka Eikichi F. X., 540. Tangney T., 409. Taofìnu'u Card. P., 173, 175. Tartanus C., 409. Tassello G., 786. Tautu J., 474. Tavares Rebimbas I . , 83, 664. Tchouanga P., 534. Tedesco V . , 786. Teng Tjin Leng J., 1099. f Tenreiro Francia P. P., 348. Teodoro F., 1097. f Terceiro de Sousa J., 676. Terribile Wiel V . , 787 Tesoriere A . , 347. Teste G., 673. Thiolat T., 1019. f Thomas A . , 868. Thomas F. G., 1095. Thompson L. G., 410. Thornton J. R., 1099. Thrane H. E., 84. Tiecoura A . , 674. Tigli A . , 673. Tijlmans H. T., 411. Tilke J., 407. Timossi V . , 88. Tobias A . , 81. Tokarz M . , 408. Tornasi S., 786. Tommaso A . , 1099. Tonini U . , 595. Tonissi G., 1100. Tonnos A . , 581. Torbiörn K. C, 342. Torregrossa G. B . , 346. Torrella Cascante R., 469. Torrey Orozco G., 344. Tortolini B., 474, 408. Tortolo A. S., 334. Toschi G., 87. Toto Prawira Supradja R., 674. Townes C, 343. Trail J. D . , 347. Triana Uribe R., 539. Trippoli O. F., 344. Trippanera M . , 180. Trombetta M . , 346. Trost W . , 476. Tsien A . , 1097. Tsingas C, 179. Tsoanamatsie J. N . , 674. Tsounis P., 180. Tumbocon C, 81. Tumi C. W . , 174. Index nominum personarum Tundo G., 673. f Turner K. R., 1100. Turo wiez J., 345. U Ubaldi A . , 474. Ubierna A . , 676. TJchnast Z . , 408. Ugarte Pérez I. A . , 850. TJmali Z . , 473. Umezawa H . , 1016. Unson J. T., 476. Urbanik I . , 408. Urgel Villahermosa C, 82. TJribe Urdaneta A . , 395. ürrutia J., 594. TJrsi Card. C, 1095. V Vacirca G., 346. Valente G., 866. Valentini V . , 408. Valenzuela Rios F. de Borja, 526. van Boxel M . , 411. van Breemn G. C. H . , 411. Vandalis G., 180. Van del Poel J. O., 410. Van der Kroft J. G. M . , 410. van Der Schuerent L . , 787. van Donselaar W. G., 867. f Vangeke L . , 88. van Heygen L . , 534. van Hoorn M. G. J., 411. Vanistendael A . , 1098. van Jersel H. A . , 411. van Kampenhout J. P . 411. van Logtestijn G. W . , 410. van Oostrum H. A . , 411. Van Overbeke A . , 82. van Rijke H. P., 411. van Santvoort H. J., 410. Van Son T. L . , 410. Van Steene L . , 411. Varga G., 1018. f Varin de la Brunelière H . M . , 676. ( Veggio A . , 850. Vegliò A. M . , 595. Velí'izquez Garay I. H . , 335. Veltri S., 407. Veneración R., 867. Vengco S., 1096. Venturi V . , 88. * Verdemare G., 673. f Vérineux A. J., 180. Verna A . , 596. Verrotti di Pianella A . , 86. Viazny I . , 1053. Vicini P., 348. Vielle A . , 787. Vigotti C, 409. Villa C, 408. t Villalón Mercado J. 348. Villamor J., 347. Villareal Bacco E., 672. Vilnet I . , 1010. Virgulin S., 1016. Visconti L . , 347. Vismans H. C, 410. Visser J., 866. Volck Card. H . , 474. Volpi A . , 407. Vomboemmel L. ,665. von Dijkv A . , 411. von Finkestein Conte W . , 674. t Voto F., 88. Vranken J., 787. W Wagner A . , 594, 785. W a l s K., 410. Walsh P., 468. Waterschoot I. I . , 534. W a w r y k M . , 1017. Weber J., 1095. Wee Boo Ohua P., 1096. Weijers J., 410. Weinrieh M . , 86. Weishaupt M . , 540. Welsh T., 335. Wesemann P., 1016. West P., 1098. Westenhanner F., 673. Western J., 1100. Wewitavidanelage S., 174. 1127 White G. W . , 409. White T., 343, 534, 1095. Wiecek W. M . , 178. Wiese J., 476. Wildiers F., 347. Wildiers F., 347. Wildiers F. M. A . , 411. Willebrands Card. I., 850, 1095. Williams J., 407. Williams Card. T. S., 406. Wiliams W . , 410. Wilson M . , 346. Winiecki S., 178. Wisniewski D. G., 581. Witek S., 408. Wójcik J., 1097. Wójtowicz S., 407. Wojtyska H. D . , 1017. Wolf L . , 344. Wouters F., 867. W l s t O., 664. Wüstefeld P., 410. Y Yago Card. B . , 671. Yosuico L . , 786. Z Zaban W . , 345. Zablocki O. J., 539. Zago M . , 594, 785. Zamboni P. A . , 673. Zambrano Blanco L . , 86. Zauner W . , 866. Zenari E., 476. Zerbi P., 1017. Ziefielbauer M . , 473, 1010. Zierer W . , 675. Zigenhorn F. M . , 867. Ziino A . , 346. Zilys S., 474. Zimolin I . , 786. Zogo M . , 406. Zollitsch R., 178. t Zupi S., 348. Zuqueto A. E., 469. f Zwartkruis T. H . , 1020. 1128 Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc. II - INDEX NOMINUM DIOECESIUM, VICARIATUUM, ETC. A Abakalikiensis, 851. Abancaiensis, 850. Abercorniensis, 1054. Abongensis, 534. Acapulcana, 335. Acropalitana, 334. Adelaidensis, 1010. Aeserniensis, 394. Aguas Calientes (de), 582. Alanopolitana, 335. Albensis maritima, 533. Albulensis, 534. Alleppeyensis, 532. Altensis, 83. Amerina, 582. Ampuriensis, 664. Antipolensis, 581. Apiana, 173, 175. Apucaranensis, 581. Aquaealbensis in Byzacena, 1011. Aquinatensis, 335. Ardachadensis, 394. Arlingtonensis, 664. Arretina, 469. Assuritana, 533. Aucopolitana, 851. Augustana, 1010. Aveirensis, 1010. Avioccalensis, 1011, 1054. Avittensis, 532. B Bacanariensis, 581. Badiensis, 335. Bafussamensis, 174. Bagaiensis, 395. Baionensis, 394. Balianensis, 534. Bambergensis, 174. Bangiarmasina, 852. Banguedensis, 82. Baricensis, 664. Barrensis, 581. Basileensis, 664. Bataënsis 173, 174. Bathurstensis, 850. Batticaloaënsis, 533. Bayombongensis, 82. Belesasensis, 335. Beneventensis, 468. Bertuana, 534. Biturgensis, 469. Bocconiensis, 852. Bononiensis, 394. Bonustensis, 1054. Brazzapolitana, 853. Britoniensis, 1054. Brixiensis, 468. Buduanensis, 81. Corvopolitana, 850. Cozylensis, 83. Cremonensis, 581. Crossensis, 1011. Cucutensis, 665. Cuernavacensis, 83. Cursolensis, 581. Cuschensis, 1011. D C Cabatuanensis, 81. Caeciritana, 1053. Calamensis, 664. Caliensis, 395. Camberrensis, 394, 850. Campifontis in Illinois, 1054. Camplensis, 334. Candimendensis, 1011. Caprensis, 853. Capritana, 395. Capsensis, 664. Captatoropolitana, 469. Carabellensis, 469. Caraveliensis, 335 Cardiffensis, 468. Carinensis, 395. Carpensis, 468. Carthaginensis in Columbia, 851. Castellanetensis, 851. Castelliiabarensis, 664. Catharensis, 1054. Chascomusensis, 83. Chicagiensis 664, 1053. Chilapensis, 335. Chiquinquirensis, 665. Cimbotiensis, 468. Civitatis Bolivarensis, 850. Coloniensis, 664. Coloratensium Fontium, 1054. Columbensis, 335. Compostellana, 469. Connorensis, 468. Constantiniana, 468. Cordubensis in Argentina, 335, 1053. Corporis Christi, 581. Cortonensis, 469. Dallasensis, 394. Detroitensis, 82. Diocletianensis, 83. Dodgepolitana, 394. Duluthensis, 395. Dumensis, 534. Dunensis, 468. E Ebebiyinensis, 173. Edistianensis, 852. Edmundstonensis, 1054. Egnatiensis, 853. Elvensis, 83. Emeritensis, 665. F Florentina, 394. Foroiuliensis, 394. Foronovana, 395. Fortisventurae, 1053. Frequentina, 581. Fuldensis, = 664. Funafutina, 175, 664. G Galapagensis, 534. Galensis, 174. Garbensis, 1054. Garuensis, 174. Gedanensis, 468. Geraldtonensis, 1053. Gibbensis, 173. Giparanensis, 336. Goritiensis, 82. Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc. Gradiscana, 82. Guastallensis, 581. Guatimalensis, 534. Guayaquilensis, 534. Gunturensis, 173. H Hamiltonensis, 581. Harlemensis, 1010, 1012. Harrisburgensis, 1010. Herbipolensis, 1010. Hermianensis, 468. Hildesiensis, 1010. Hiltensis, 526. Hodelmensis, 82. Holarensis, 335, 395. Horaeensis, 83. Hosannensis, 174. I Ibana, 82. Iliberritana, 83. luganensis, 82. Ilorinensis, 173. Immaculatae Conceptionis B. M. V. in Olancho, 335. Insulensis, 1010. Interamnensis, 850. Irecensis, 665. Ituiutabensis, 335. Iubaënsis, 533. Iubaltianensis, 174. Iueundianensis, 174. K Kampalaënsis, 173. Kandiensis, 533. Kasamaënsis, 853. Kidapavanensis, 82. Kuala Lumpurensis, 852. Kumboënsis, 173. L Labacensis, 664. Lafayettensis in Indiana, 335. Lagensis, 469. Lambaesitana, 1011. Lamdiensis, 334. Lancastrensis, 334. Lapdensis, 1011. Legensis, 1054, 1011. Legiensis, 850. Legionensis, 1011. Letaea, 850, 1011. Limanensis, 83. Lisbonensis, 83. Lomzensis, 83. Luadensis, 853. Lubboensis, 394. Lusakensis, 853. Lutomislensis, 334. Lydenburgensis, 534. M Magnovaradinensis Latinorum, 1011. Malaboënsis, 173. Malaibalaiensis, 82. Manilensis, 581. Marbeliana, 82. Margaritensis, 850. Mariborensis, 664. Matrisfontis, 664. Matritensis, 469. Mbangensis, 534. Mediolanensis, 468. Menevensis, 468, 1011. Mevanxensis, 533. Midensis, 1054. Mimatensis, 1010. Minerbinensis, 469. Minneapolitana, 1054. Moglaensis, 174. Moguntina, 665. Monteriensis, 851. Monterreyensis, 1054. Montis Alti, 526. Montis Casini, 526. Morosbisdensis, 335. Murangaënsis, 534. Mutinensis, 468, 582. Muzucensis in Byzacena, 174. N Narniensis, 582. Nasaitensis, 83. Nationensis, 581. Nekemteënsis, 1011. Nemptodurensis, 1010. Neptensis, 582. Ngauderensis, 174. Nicensis, 394. Nicivensis, 334, .394. Nonantulana, 582. Novarcensis, 335. 1129 O Olivdhsis, 1053. Otonipolitana, 469. Oudtshoornensis, 851. Oxomensis, 1012. Ozamisana, 581. P Pacensis in Bolivia, 81, 534. Padagensis, 533. Pagopagensis, 175. Palensis, 82. Pandoënsis, 534. Paranensis, 335. Paulopolitana 1054. Pederodianensis, 1011. Pensacolensis, 581, 1010. Perthensis, 1053. Phucuongensis, 173. Pinangensis, 852. Pitilianensis, 469. Pittsburgensis, 1011, 1053. Piacentina, 394, 850. Platensis, 334. Pomariensis, 83. Pontis Curvi, 335. Portugallensis, 664. Posnaniensis, 83. Procopiensis, 581. R Rabatensis, 175, 851. Raphaëliensis, 394. Regiensis in Aemilia, 581. Remensis, 850. Rarotongana, 851. Ripana - S. Benedicti ad Truentum, 526. Rosariensis, 334. Roterodamensis, 850, 1011. Rubribaculensis, 334. Rumbekensis, 853. Rupellensis, 1010. Rusucensis, 850. S Saltensis, 665. Samoa, 173, 175. Sancti Iacobi de Maria, 336. Sancti Iacobi in Chile, 526. Sancti Deodati, 1010. Sancti Isidori in Argentina, 394. Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc. 1130 Sancti Vincentii, 582. Sanctissimae Conceptionis, 526. Sangmelimaënsis, 853. Santaremensis, 665. Scrantonensis, 581. Sebanensis, 534. Semarangensis, 533. Serenensis, 665. Serrensis in Proconsulari, 852. Siguitana, 1010. Sinus Viridis, 1053. Siopolitana, 665. Sistronianensis, 665. Soanensis, 469. Sociensis, 1010. Soddensis, 174. Sokotoënsis, 174. Sorana, 335. Soriana, 1012. Spirensis, 1010. Stagnensis, 1053. Stephaniacensis, 1010. Suristensis, 1054. Sydneyensis, 394. Tarraconensis, 469. Telensis, 469. Teramensis, 395. Terralbensis, 394. Themisonensis, 851. Tbunusudensis, 173. Tigisitana in Mauretania, 81. Tigisitana in Numidia, 534. Tigiuanaënsis, 582. Timisoarensis, 1011. Tingitana, 852. Tipasensis in Numidia, 81. Tokelauna, 173, 175. Tolonensis, 394. Tolentana, 665. Toritensis, 852. Tovnsvillensis, 1010. Traguriensis, 82. Trincomaliensis, 533. Tubiensis, 334. Tucumanensis, 334. Turrensis Concordiae, 1011. Turritana, 664. Tuxpaniensis, 582. Tzernicensis, 664. Urbetelliensis, 469. Uxellensis, 394. V Valdiviensis, 526. Vallis Paradisi, 526. Vamallensis, 1053. Vatarbensis, 82. Veliensis, 850. Venefrana, 395. Veronensis, 850. Veszprimiensis, 1010. Vicensis, 665. Victoriensis Venetorum, 394. Vientianensis, 395. Vigorniensis, 850. Visakhapatnamensis, 173. Vissalsensis, 533. Vitbankensis, 534. Volksrustensis, 851. X Yaguana, 174. T U Y Tcnensis, 334. Tacuarembiana, 581. Tadamatensis, 852. Tallaseiensis, 581, 1010. Tarquiniensis, 850. Ubabensis, 173. Uessitana, 852. Ulcinensis, 1054. Ulpianensis, 81. Ultraiectensis, 850. Zamboangensis, 82. Zamorensis, 173. Zaraitana, 83. Zicensis, 852. Index 1131 rerum analyticus IV INDEX RERUM ANALYTICUS B A Acapulcana nova Provincia constituitur, 597. ecclesiastica Aequatorianae Reipublicae. Decretum quo Vicariatus Castrensis erigitur, 846. « Ad Limina Apostolorum » visitationes. Qua occasione capta, S. P. peculiares allocutiones habuit ad sacros Praesules, coram admissos: e Congo, 31; ex Berolino, 49; ex Anglia, 53; e Cammarunia, 56; e Gallia, 62; 155; 165; ex Africa Media, 72; e Scotia, 147; e Kenia 151; e Melita, 161; e Germania Occidentali, 336; 434; e Nederlandia, 441; e Bavaria, 448; e Lusitania, 487; 492; e Gabone, 499; e Iugoslavia, 550; e Foederatis Civitatibus Americae Septemtrionalis, 566; e Zaire, 617, 629, 652; e Lituania, 638; e Canadia, 643; e Nicaragua, 820; e Re Publica Dominiciana 836; e Tzadia, 1024; e Burundia, 1030; ex Haitia, 1035; e Cuba, 1047. Africa Media. V. Ad Limina. Anglia. V. Ad Limina. Antipolensis nova conditur dioecesis, 801. Apocrisarios (ad) SS.mi Archiepiscopi Constantinopolitani et Oecumenici Patriarchae a S. P. allocutio habita, 1044. Asculanae V. Banguedensis, Ibana, luganensis, Kidapavanensis, Malaibalaiensis, Marbeliana, Sancti Iosephi de Antiquonia, Bayombongensis praelaturae ad dioecesis dignitatem evehuntur, 357. Barré Nicolaus (ven.) Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 666. Basilicae Minores per Apostolicas Litteras constitutae: cathedrale templum Calliense B. M. V. in caelum Assumptae sacrum, 17 ; templum S. Sebastiani in Monasterio Ordinis S. Benedicti, in archidioecesi S. Salvatoris in Brasilia, 202; paroeciale templum Descensioni Spiritus Sancti dicatum in loco « Przeworsk » intra fines dioecesis Premisliensis latinorum, 203; templum S. Petri Apostoli in loco vulgo Collesano, in dioecesi Cephaludensi, 204; Aedes Deo dicata in honorem Sanctae Margaritae in loco «Osterhofen-Altenmarkt » dioecesis Passaviensis, 360; paroeciale templum B. M. V. sub titulo « S. Maria in Vineis » in urbe Ianua dicatum, 361; in urbe archidioecesis Monterreyensis eodem nomine appellata templum Deiparae sub titulo « B . M. V. de Guadalupe» dicatum, 362; templum Visitationis B. M. V . , in dioecesi Varmiensi, 479; in dioecesi SegobricensiCastellionensi sanctuarium B. M. V. « de L l e d ó » seu « d e L i d ó n » appellatae, 546; cathedrale templum dioecesis Sedinensis-Caminensis, 807. Apuliae. Bataënsis. Laquedoniensis. V. Assisensis-Prudentipolitanae. Decretum mutatione finium dioecesium, 578. de Ebebiyinensis. Bavaria. V. Ad Limina. «.Assumptione (ab) Dominae nostrae » imago, in dioecesi de Aguas Calientes, sacro diademate coronatur, 606. Bayombongensis. V. Banguedensis. Index rerum 1132 B. M. V. a divina Providentia imago, quae in urbe Montalbano Elicona in archidioecesi Messanensi colitur, coronari sinitur, 879. analyticus rais », in Brasilia, canonice erigitur tituloque « Pontificia » augetur, 859. Beneventanae et Aliarum. Decretum de finium mutatione, 662. B. M. V. de Guadalupe templum in urbe Monterreyensi. V. Basilicae Minores. Beras Rojas Card. Octavius Antonius. V. Nuntii Gratulatorii. B. M. V. « de Lledó » sanctuarium. Berolinum. V. Basilicae V. Ad Limina. Minores. B. M. V. imago, quam populus Nucerinus Paganorum titulo « Santa Maria delia Purità » nuncupat pretioso diademate redimiri sinitur, 680. B. M. V. imago quae est in pago Krypno in archidioecesi Vilnensi in Bialystok, sinitur coronari, 608. Bertuana nova constituitur dioecesis, 600. Bessette Andreae ( v . ) deferuntur, 14. honores Beatorum Biologiae experimentis (de) ad eos qui conventui in Vaticana Civitate habito interfuere S. P. allocutionem habuit, 35. Bolivia. B. M. V. imago vulgo « N u e s t r a Señora de la Esperanza » in aede S. Annae de Triana in dioecesi Hispalensi sinitur redimiri, 607. B. M. V. Imaginis, quae colitur in cathedrali templo Opoliensi, in Polonia, conceditur facultas coronandae, 679. B. M. V. in caelum Assumptae templum cathedrale Calliense. V. Basilicae Minores. V. Legati Nationum. Bourgeoys Margarita et Delanoue Ioanna ( B . ) Sanctorum honoribus insignitae a S. P. per homiliam celebrantur, 19. Burundia. V. Ad Limina. Byzantini ritus fideles Romenorum in Foederatis Civitatibus Americae Septentrionalis commorantes. V. Exarchatus Apostolici. B. M. V. Nivalis imago in monte « Iglizna » intra fines Ecclesiae Vratislaviensis, pretioso diademate coronatur, 18. B. M. V. Pompeianae Vallis primo expleto saeculo ab ortu Precationis, a S. P. Epistula datur, 1022. B. M. V. sub titulo « 8. Maria in Vineis » in urbe Ianua templum. V. Basilicae Minores. B. M. V. Visitationis templum in dioecesi Varmiensi. V. Basilicae Minores. Faesulanus Beatorum honores sette, 14. V. Palensis. Calapanensis Vicariatus Apostolicus. V. S. Ioseph in Mindoro. Cammarunia. V. Ad Limina. Canadia. Carabellensis. Ioannes. decreti: Caebuana provincia Ecclesiastica. V. Ad Limina. « Beato Angelico ». V. C V. T accensis. Andreae Bes- Car avario Callistus (b). V. Versiglia Aloisius. « Belice » in valle Siciliae occidentalis, S. P. allocutionem habuit, 125. Belizensis Civitas. V. Nuntiaturae conditae. Bellohorimontin. Decretum quo Catholica studiorum Universitas « d e Minas Gé- Carstens Carolum (ad), Rei publicae Foederatae Germaniae Praesidem, qui Summum Pontificem invisit, allocutio ab Eodem Pontifice habita, 46. Casaroli Card. Augustino, a publicis Ecclesiae negotiis, a S. P. Epistula missa, 119. Index 1133 rerum analyticus D Casimirus Sanctus. V. Patroni caelestes. Cena Domini (in). Precatio sollemnis Ioannis Pauli P P . II universis Ecclesiae Sacerdotibus destinata, 413. Chmielowski Adamus-Albertus (ven.). Decretum super miro in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 854. Chopitea Dorothea Vid. Serra (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 1088. Cimbotiensis nova dioecesis 803; V. Huarazensis, 517. constituitur, Codicem Iuris Canonici ad novum, paucis ante diebus promulgatum, publice exhibendum, a S. P. allocutio habita, 455. Confalonieri Card. V. Nuntii Carolus. Oratulatorii. Congum. Dania. V. Legati ditae. Nationum; Nuntiaturae con- Delanoue Ioanna (Beata). V. Bourgeoys Margarita. Dioeceses constitutae : Samoa-Pagopagensis, 5; Ebebiyinensis, 111; Ngaunderensis, 199 ; Banguedensis, Ibana, luganensis, Kidapavanensis, Malaibalaiensis, Marbeliana, Sancti Iosephi de Antiquonia, Bayombongensis, 357; Ituiutabensis, 477; Rondoniensis, 599; Bertuana, 600; Murangaënsis, 601; Lubbokensis, 603; Dundeensis, 800 ; Antipolensis, 801 ; Cimbotiensis, 803; Uessitana, 806. « Divinus perfectionis Magister » (Const. Ap.). V. Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum. Dominiciana Res Publica. V. Legati Nationum; Ad Limina. V. Ad Limina. Consilii de Cathechesi ad eos qui coetui ab omnibus nationibus Romae habito interfuere coram admissos, S. P. allocutionem habuit, 622. Dundeensis nova dioecesis conditur, Consistoria: secretum, 181; unicum, 187; secretum, 869; unicum, 872. Consistorialis allocutio, 181. et « Cor Unum ». Ad eos qui interfuerunt plenario coetui eiusdem Pontificii Consilii S. P. allocutionem habuit, 132. Cormier Hyacinthus M. (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 781. Crispinus a Viterbio (Beatus). V. Sanctorum honores decreti. Cuba. V. Ad Limina. 800. Dupont Leo (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 1055. Consilii Secretariae generalis Synodi Episcoporum ad Sodales, S. P. allocutionem habuit, 648. Contentiones: inter Sanctam Sedem Rem Publicam Aequatorianam, 481. :. E Ebebiyinensis 11. nova dioecesis constituitur, Episcopi. Notificatio qua poenae canonicae Episcopis qui illicite alios episcopos ordinaverunt illisque hoc modo illegitimo ordinatis denuo comminantur, 392. Eucharisticus Conventus Italica Natione. V. Mediolani. XX ex universa Eucharistia. Epistula S. Congregationis pro Doctrina Fidei ad Ecclesiae Catholicae episcopos de quibusdam quaestionibus ad Eucharistiae ministrum spectantibus, 1001. Exarchatus Apostolici constituai: pro fidelibus ritus byzantini Romenorum in Foederatis Civitatibus Americae Septentrionalis commorantibus, 541. Cultura pro hominum ad sodales Pontificii Consilii coram admissos a S. P. allocutio habita, 383. F Curiae Romanae, ad eos qui extraordinario Iubilaeo interfuerunt a S. P. allocutio habita, 1039. Faesulanus Ioannes (Beato Angelico). Litterae Apostolicae motu proprio datae quibus toti Ordini Fratrum Predicatorum 74 - a . a . s. Index rerum analyticus 1134 Eiusdem cultus cum titulo « B e a t i » conceditur, 796. Fertiliensis dioecesis. V. Ituiutabensis. Foederatae Civitates Americae Septentrionalis. V. Ad Limina. Frassinetti Paula (b). Decretum in eius causa Canonizationis, 1092. Hispania. V. Legati Nationum. Homileticae allocutiones : In Petriana basilica, ob decretos Beatae Margaritae Bourgeoys et Beatae Ioannae Delanoue Sanctorum caelitum honores, 19; In basilica Petriana sollemniter ineunte Anno Iubilaeo ad memoriam peractae Redemptionis celebrandam, 425; In foro Sancti Petri, ob decretos Venerabilibus Dei Servis Aloisio Versiglia et Callisto Cara vario Beatorum caelitum honores, 609. Funafutina. V. Huarazensis-Cimbotiensis. nium mutatione, 577. Ituiutabensis. Funafutina. Missio sui iuris constituitur quae complectitur territorium Status Insularum Tuvaluensium, 171. Decretum de fi- I Ibana dioecesis. V. Banguedensis. G Gabon. V. Icositana Bes publica. V. Ad Limina. Legati Nationum. Ieoniuenses septem Beati Martyres. « Galileiana scientia » (de) ad eos qui conventui, Romae habito, interfuerunt coram admissos, S. P. allocutionem habuit, 689. Gallia. V. Ad Limina. Garuensis V. archidioecesis. Ngaunderensis. Germania Occidentalis. Decretum S. Congr. pro Inst. Cath de Facultatibus Theolologicis Catholicis in studiorum Universitatibus Civilibus in ambitu Conferentiae Episcoporum Germaniae sitis, quo praescripta Const. A p . Sapientia Christiana atque adnexarum « Ordinationum » eisdem rite accommodantur, 336. V. Ad Limina. González-Quevedo Cadarso Maria Teresia a Iesu (ven.). Decretum super heroicis virtutibus in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 856. H Haitia. V. Ad Limina. Hierosolymitan. Latinorum. Decretum S. Congr. pro Inst. Cath. quo Scholae Biblicae Hierosolymitanae, facultas conceditur supremum gradum Doctoratus conferendi, 862. V. Patroni caelestes. Ignatium IV Hazim S. B. (ad), Patriarcham Antiochenum Graecorum ortodoxorum, qui Summum Pontificem invisit allocutio habita, 810. luganensis dioecesis. V. Banguedensis. India. V. Legati Nationum. Ioannes a Spiritu Sancto (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 1081. Isidorus a S. Ioseph (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 582. Itinera Apostolica (allocutiones selectae). In America Centrali. Iosephopoli in Ora Divite, ad episcopos Secretariatus episcopalis Americae ' C e n t r a l i s et Panamae sodales, 695; ad Christifideles Iosephopoli in Ora Divite, 703; Iosephopoli ad iuventam, 707 ; Leone in Nicaragua ad Laicos institutores, 713; Managuae ad Christifideles, 718; Panamae ad agrícolas, 724; Salvatoriae ad Christifideles, 729; Guatimalopoli in foro « Campo di Mart e » , 734: apud Quezaltenangum ad autochthonas, 740; Guatimalopoli ad religiosos, 744 ; Tegucigalpae in templo Sanctuario B. M. V. « d e S u y a p a » , 750; Pe- 113 5 Index rerum analyticus tropoli Sulensi ad Christianae doctrinae institutores, 756; In aënavium portu Belizensi ad Christifideles, 760; In Portu Principis occasione oblata Eucharistici conventus, 765 ;^n Portu Principis ad episcopos Consilii episcopalis Latino-Americani sodales, 771. In Hispania: Matriti, in aëronavium portu vulgo Barajas, 238; Matriti, ad episcopos, 241; Abulae, in honorem S. Teresiae, 250; r^manticae, ad sacrae Theologiae tradendae munere fungentes, 259; Matriti ad christianos coniuges, 265; Matriti, ad Religiosos et Institutorum Saecularium sodales, 271; Matriti ad publicae Universitatis professores, ad academicos pervestigatoresque scientiarum, 279 ; Matriti ad iuventam in stadio « Bernabéu », 287 ; Sego viae in honorem S. Ioannis a Cruce, 293; in sollemnibus Hispali habitis ob decretos Ven. Dei Servae Angelae a Cruce beatorum caelitum, honores, 300; in honorem Beatae M. V. Caesaraugustae, 305; Barcinonae, ad opifices et operum conductores, 312; Valentiae, in collatione sacri ordinis Presbyteralis, 320; ad quosdam Europae civiles Auctoritates et Episcopos conferentiarum praesides, 328. In Polonia : in aëronavium portu « Warszawa-Okecie» ad ecclesiasticas et civiles auctoritates, 889; in cathedrali templo Varsaviensi, 891 ; Varsaviae, ad civiles Auctoritates in palatio « d e l Belvedere», 896; Varsaviae, ad Christianos fratres a Sede Apostolica seiunctos, 900; Varsaviae ad academicas Auctoritates Universitatis Catholicae Lublinensis, 904; Varsaviae, ad Christifideles in stadio «X Anno » congregatos, 906 ; in oppido Immaculatae Conceptionis, seu « Mepokalanów » a S. Maximiliano Kolbe condito, 913; Cestochoviae, ad opifices peregrinos e dioecesi Sedinensi-Caminensi, 920; Cestochoviae, ad iuventam, 923; Cestochoviae, VI expleto saeculo ab insigni mariali sacrario Jasnagorensi condito, 928; Cestochoviae, occasione oblata c o g n a tionis quattuor Imaginum B. M. V . , 935; Cestochoviae, ad Polonos episcopos in Jasnagorensi coenobio congregatos, 940; Cestochoviae, sollemnis S. P. precatio ad Beatam Virginem Mariam, 948; Posnaniae ob decretos Servae Dei Ursulae Ledóchowska Beatorum caelitum honores, 953; Catoviciae, occasione oblata vespertini marialis cultus ante Imaginem B. M. V. « P i e k a r y » cognominatam, 959; Vratislaviae, a S. P. in honorem S. Edvi- gis sacris litante, 967 ; in templo Sanctuario S. Annae apud Opolium, 974; Cracoviae, ad academicas Auctoritates, professores et alumnos Universitatis Iagellonicae, 980; Cracoviae, ob decretos Dei Servis Raphaeli Kalinbwski et Alberto Chmielowski, Beatorum caelitum honores, 984; Extra Cracoviam in suburbio « N o w a H u t a » , occasione oblata dedicationis novi templi Deo O. M. in honorem S. Maximiliani Kolbe, 992; in aëronavium portu « KrakóWrBalice » ad ecclesiasticas et civiles Auctoritates, 997. Ituiutabensis nova dioecesis conditur, 477. Iturrate Zubero Dominicus a SS.mo Sacramento (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 1081. Iubilaeum universale expleto anno millesimo nongentesimo quinquagesimo a peracta humani generis redemptione indicitur, 89; a S. P. homilia habita in Basilica Petriana sollemniter ineunte Anno Iubilaeo, 425. Iugoslavia. V. Ad Limina. Iustinianensis. tione. Decretum de tituli colla- J Joubert Eugenia (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 1076. K KareMne II Sarkissian S. B. (ad) allocutio a S. P. habita, oblata occasione eius visitationis, 626. Kenia. V. Ad Limina. Kidapavanensis dioecesis. V. Banguedensis. Kolbe S. Maximilianus Maria. Decretum S. Congregationis pro Sacr. et Cultu Div. quo memoria liturgica eiusdem ad universam Ecclesiam extenditur, 527. L Láquédoniensis-Asculanae Apuliae. tum de finium mutatione, 780. Decre- Index 1136 rerum Ledóchowska Ursula (ven.). Decretum tu eius causa Beatificationis et Canonizationis, 1070. Legati Nationum apud Sedem Apostolicam qui crediti sibi muneris testes Litteras tradiderunt ad quosque S. P. allocutiones habuit: Pakistaniae, 70; Indiae, 150; Monoecensis Dicionis, 154; Daniae, 205; Rei publicae Dominieianae, 218; Libani, 220; Panamae, 223; Ugandae, 365; Nederlandiae, 439; Liberiae, 453; Norvegiae, 504; Suetiae, 560; Ordinis Melitensis, 561; Icositanae Rei publicae, 564; Hispaniae, 658; Boliviae, 823; Orae Divitis, 834. Legatos Nationum (ad) apud Sedem Apostolicam habita a S. P. allocutio, initio anni 1983, 372. Leiriensi Episcopo, occasione oblata annuae peregrinationis ad templum sanctuarium Fatimense, a S. P. epistula missa 613. Libanus. analyticus Malaibalaiensis dioecesis. V V. Banguedensis. ; Mandiè Leopoldus (B.). Decretum in eius causa Canonizationis, 1012. Manilensis V. Ecclesia. Antipolensis. Marbeliana V. dioecesis. Banguedensis. Materiensis-Civitatis Obregonensis. Decretum quo mutantur fines circumscriptionum, 79. Mediolani, in area Cathedralis basilicae a S. P. allocutio habita, occasione oblata Populi ex universa Italica natione conventus ad Christi Corpus adorandum, 824; in eadem occasione, 827. Melita. V. Ad Limina. Misereor. Anno XXV elapso a constitutione eiusdem operis fundati a S. P. epistula mittitur, 485. V. Legati Nationum. Liberia. Missionales V. Legati Nationum. res provehendae. V. Nuntii scripto dati. Lituania. Monoecensis V. Ad Limina. V. Lubbokensis 603. Luceatina V. nova constituitur Legati Dicio. Nationum. dioecesis, Montis Alti et Ripanae. Decretum de unione aeque principali dioecesium deque sedis episcopalis Ripanae translatione eiusque nominis mutatione, 525. Ecclesia. Uberabensis. Lusitania. Moran Mar Basilium Marthoma Matthaeum I S. B. (ad), Patriarcham Ecclesiae ortodoxaè Syriacae Malankarensis, S. P. allocutionem habuit, 1027. V. Ad Limina. M Muñoz Vega Card. Paulus. Machar ski Card. Francisco, Archiepiscopo Cracovien., a S. P. epistula missa, 29. Magistrum Administratorumque Consilium Urbis (ad) S: P. allocutionem habuit, 430. V. Nuntii ; Gratulatorii. Murangaènsis nova dioecesis conditur, 601. Magnovaradinensis. N V. Satmariensis. Mayer Rupertuo (ven.). Decretum in eius causa canonizationis, 1065. Malaboënsis nova constituitur, 10. Provincia ecclesiastica Nativitas D. N. I. Chr. Ex externo Basilicae Vaticanae podio radiotelevisificum - nuntium S. P. facit; eadem instante ad Patres Cardinales, Romanaeque Curiae Praelatos, coram admissos S. P. habuit allocutionem, 207. Index Naurunde V. et Oouandoënsis Funafutinae. Ecclesia. V. Uessitana. Taravanae. Nederlandia. 1137 rerum analyticus 9~ Ozamisana nova Provincia ecclesiastica et sedes metropolitana conditur. 677. V. Legati Nationum; Ad Limina. >• .v Nepesinae et Sutrinae. V. 8. Pauli de Urbe. Ngaunderensis nova dioecesis conditur, 199. Nicaragua. V. Ad Limina. V. Legati Nationum. Nationum; Nuntiaturae con- Nuntiaturae conditae: in Civitate Belizensi, 180; in Norvegia, 877; in Suetia, 877; in Dania, 878. Nuntii gratulatorii a 8. P. missi: Card. Satowaki Iosepho Asa jiro, 75; Card. Rossi Opilio, 506; Card. Poma Antonio, 571. Card. Oddi Silvio, 572; Card. Poletti Hugoni, 843; Card. Muñoz Vega Paulo, 880; Card. Confalonieri Carolo, 881; Card. Beras Rojas Octavio, 883. Nuntii scripto dati a 8. P. : ob diem ad pacem fovendam toto orbe terrarum Calendis Ianuariis a. 1983, 227; sacro quadragesimali tempore ineunte, 389; oblata occasione diei ad sacerdotales et religiosas vocationes fovendas statuti, 512; ob diem in universa Ecclesia instrumentis Communicationis Socialis dicatum, 573; ob diem tota Ecclesia ad missionales res provehendas constitutum Christifidelibus universis, 884. Nuntii Televisifici a 8. P. dati: quarto exeunte saeculo ab obitu Sanctae Teresiae a Iesu, 77. O Obregonensis. V. Materiensis. Oddi Card. Silvius. V. Nuntii Pagopagensis dioecesis. V. Samoa. Pakistania. Norvegia. V. Legati ditae. P Gratulatorii. « Opus Dei » in Praelaturam personalem ambitus internationalis erigitur, 423; declaratio S. Congregationis pro Ep. de Praelatura Sanctae Crucis et Operis Dei, 464. Ora Dives. V. Legati Nationum. Palensis constituitur Provincia ecclesiastica et sedes metropolitana, 359. Panama. V. Legati Nationum. Panormi, ad Auctoritates et cives congregatos a S. P. allocutio habita, 130. Paschae die dominico in Resurrectione Domini a S. P. factus nuntius radiotelevisificus ex externo Basilicae Vaticanae podio, 509. Patroni caelestes: S. Rita de Cascia oppidi ac municipii « Viçosa », intra fines archidioecesis Marianensis in Brasilia, 17; S. Ioseph Opifex dioecesis Daëtiensis, 201; S. Rosa a Viterbio, Virgo, Patrona floricultorum et floristarum, dioecesium Viterbiensis, Tuscanensis, Faliscodunensis, Aquipendiensis et Balneoregiensis, 363; S. Pius X italicae Sodalitatis « U . N . I . T . A . L . S . I . », 545; S. Casimirus civitatis Radomensis, 605; S. Turibius, Episcopus Limanus, episcoporum Americae L a tinae, 808; S. Eligius Academiae Argentinae artis Nomismaticae et Nummariae, 875; S. Anna B. M. V. genetrix Casertanae civitatis, 876; Septem Beati Martyres Ieoniuenses eiusdem dioecesis, 1021. Pase inter nationes. Ob diem ad pacem fovendam toto orbe terrarum Calendis Ianuariis a. 1983 celebrandum S. P. nuntium peculiarem scripto dedit, 227. Pernet Stephanus (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 1059. Poletti Card. Hugo, V. Nuntii Gratulatorii. Poma Card. Antonius. V. Nuntii Gratulatorii. . . Index 1138 Pomesaniense V. rerum Capitulum. Varmiensis. Portus Veteris, in Brasilia, nova Provincia ecclesiastica constituitur, 9. Provinciae ecclesiasticae constitutae: Samoa-Apiana et Tokelauna, 7 ; Portus Veteris, 9; Malaboënsis, 10; Palensis, 359; Acapulcana, 597; Ozamisana, 677. Provisiones ecclesiarum : — e Sacra Congregatione pro Episcopis: 334; 394; 468. — e Sacra Congregatione pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide: 173. analyticus Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione. Ad eos qui XI coetui generali interfuerunt coram admissos, S. P. allocutionem habuit, 635. Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus. Ad eos qui plenario coetui interfuerunt coram admissos, S. P. allocutionem habuit, 685. Sacri Collegii ad Patres Cardinales, ineunte plenaria congregatione, a S. P. allocutio habita, 141. Sagheddu Maria Gabriela (ven.). Decretum in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 535. Samoa-Apiana et Tokelauna nova Provincia Ecclesiastica conditur, 7; Prudentipolitanae. V. Assisensis. Samoa-Págopagensis ditur, 5. Q Quadragesimali sacro tempore ineunte christifidelibus totius orbis catholici a S. P. nuntius scripto datus, 389. nova dioecesis con- Sanctorum honores decreti: Beato Crispino a Viterbio, 790. S. Adalberti X expleto saeculo a consecratione episcopali, a S. P. Reverendissimo episcopo Veronensi, epistula missa, 547. S. Anna, B. M. V. genitrix. Ricci Matthaeus S¿ I. Quarto expleto saeculo ab eodem petita terra Sinensium a S. P. epistula missa, 26; ad eos qui conventui in aedibus Pontificiae Universitatis Gregorianae habito interfuere S. P. allocutionem habuit, 39. Ripanae. V. Patroni caelestes. S. S. Francisci Assisiensis V I I I expleto saeculo ab ortu a S. P. Epistula Apostolica missa, 107. S. V. Montis Alti. Eligius. V. Patroni caelestes. Redemptio. Iacobi Capitis Viridis episcopo, I V exeunte cum dimidio saeculo a dioecesi condita, a S. P. epistula missa, 681. V. Iubilaeum. Rondoniensis 599. nova constituitur dioecesis, Rossi Card. Opilius. V. Nuntii Oratulatorii. S. Ioseph de Antiquonia. V. Banguedensis. S. Ioseph in Mindoro. V. Vicariatus Apostolici. S. Ioseph Opifex. V. Patroni caelestes. S Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum. Modus procedendi in Causarum canonizationis instructione recognoscitur et eiusdem Congregationis nova datur ordinatio, 349; normae servandae in inquisitionibus ab episcopis faciendis in causis Sanctorum, 396-; decretum generale de Servorum Dei causis, quarum iudicium in praesens apud Sacram Congregationem pendet, 403. S. Margarita. V. Basilicae Minores. S. Maximilianus M< Kolbe. V. Kolbe. S. Pauli de Urbe - Nepesinae et Sutrinae. Decretum de mutatione finium, 523. S. Petrus Apostolus. V. Basilicae Minores. S. Bita de Cascia. ¥. Patroni Caelestes. Index rerum analyticus 1139 »v epistula nomine Summi Pontificis missa, 517. Tribunal Sacrae Romanae Rotae ( a d ) , a S. P. allocutio habita, 554. S. Rosa a Viterbio. V. Patroni Caelestes. Tzadia. S. Sebastianus. V. Ad Limina. V. Basilicae Minores. 8. Teresiae a Iesu quarto exeunte saeculo ab obitu a S. P. nuntius televisifica missus, 77. ¡Sí. Turibius Episcopus Limanus. V. Patroni Caelestes. Satmariensis et Magnovaradiensis dioeceses Latinorum, in Romania apostolica auctoritate mutuo separantur et seiunguntur, 356. Satowaki V. Card. Nuntii Iosephus Asajiro. gratulatorii. V. Ad Limina. V. dioecesis. Ituiutabensis. Uberabensis-Luceatinae. Decretum quo fines dioecesium mutantur, 80. Uessitana nova conditur Ecclesia, 806. Uganda. V. Legati Nationum. U.N.I.T.A.L.S.I. Urbis et Orbis. Sedinense-Caminense cathedrale templum ad dignitatem Basilicae Minoris attollitur, 807. Soddensis-Hosannensis Praefectura A p . ad gradum Vicariatus Apostolici attollitur, 12. Sororum religiosarum (ad) summas moderatrices, coram admissas, S. P. allocutionem habuit, 815. Spiritus Sanctus. V. Basilicae Minores. Suetia. V. Nuntiaturae V. Kolbe. V Valsé P anteluni Teresia (ven.). Decretum super heroicis virtutibus in eius causa Beatificationis et Canonizationis, 649. Varmiensis dioecesis in Collegiata sacra aede, quae in urbe Prabuty exstat, Pomesaniense Capitulum collegiale instituitur, 805. Versiglia Aloisius et Callistus Caravario Beatorum caelitum honoribus aucti a S. P. per homiliam celebrantur, 609. conditae. « Viae Crucis » post absolutum pium exercitium a S. P. factus nuntius radiotelevisificus, 507. T Taravanae, Maurunae et Funafutinae. Decretum de nominis mutatione, 172. Taxensis-Carabellensis. Decretum de mutatione sedis et nominis dioecesis, 579. Tertius Ordo Regularis 8. Francisci. De « Regula et Vita Fratrum et Sororum » a S. P. Littera Apostolica data, 544. V. Uberabensis V. Patroni caelestes. Scotia. Tokelauna U Provincia Vicariatus Apostolici constituti: SoddensisHosannensis, 1; S. Ioseph in Mindoro, 542. Vicariatus Castrenses constituti: in Aequatoriana Republica, 846. Vocationes (ad) sacerdotales et religiosas fovendas a S. P. datus universo catholico orbi nuntius, 512. ecclesiastica. Samoa-Apiana. Tomdfiek Card. Francisco, Archiepiscopo Pragensi, ab Em.mo Cardinali Augustino Casaroli, a publicis Ecclesiae Negotiis, Z Zaire. V. Ad Limina. 1140 Index Codex Iuris Canonici CORRIGENDA In Vol. LXXV, Pars I (1983) Commentarii ACTA APOSTOLICAE SEDIS pag. 279, linea 35: loco 2 m. Novembris legatur S m. Novembris. pag. 282, in nota 1 : loco 8 legatur 36. pag. 533, linea 1: loco 18 Decembris legatur 2I¡. Decembris. pag. 542, linea 19: loco novum Vicariatum legatur novus Vicariatus. pag. 603, linea 24: loco Comitatuum Scurry, Fisher, Stonewall, Iones et Haskell legatur Comitatuum Lubboch, Crosby, Dickens, King, Cottle, Motley, Floyd, et deleatur et novam. pag. 604, linea 28/29: loco Agnellus Card. Rossi etc. legatur Ei Sebastianus Card. Baggio, S. C. pro Episc. Praefectus. pag. 664, linea 5: loco quam legatur quem. pag. 851, linea ultima : loco Rorotonganum legatur Rarotonganum. pag. 1080, linea 4 : loco 1 Decembris legatur 1 Decembris. V. etiam pag. 412 et 868. V INDEX R E R U M AD NOVUM CODICEM IURIS CANONICI P E R T I N E N T I U M ( A N . ET VOL. L X X V , PARS II) ACTA SUMMI PONTIFICIS Constitutio Apostolica « Sacrae disciplinae leges » qua Codex Iuris Canonici promulgatur Codex Iuris Canonici Appendix CORRIGENDA In Vol. LXXV, Pars I I (1983) Commentarii ACTA APOSTOLICAE pag. 321 in nota 1 : loco 15 Ianuarii legatur 25 Ianuarii. SEPTUAGESIMUM QUINTUM VOLUMEN COMMENTARII OFFICIALIS « ACTA APOSTOLICAE SEDIS» A B S O L V I T U R D I E XXXI D E C E M B R I S A . M C M L X X X I I I TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS SEDIS VII 1 321 Anno L I V Città del Vaticano, giovedì 10 marzo 1983 Num. 1 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LI LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO, D E L VATICANO GITTA Pontificato di S. S. Giovanni Pàolo II - Anno T N. LVI - Ordinanza della Pontifìcia Commissione per lo Statò della Città del Vaticano con la quale è autorizzata la emissione di una. serie di francobolli per celebrare l'Anno Santo straordinario 1983-1984. 10 marzo 1988 LA P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO DELLA CITTÀ DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. LI ; Visti gli art. 2 e 20 lett. c n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929,- n. I I ; ORDINA Art. 1. - È autorizzata la emissione di una serie di quattro francobolli, da valere per il pagamento delle tasse relative alle corrispondenze in partenza dalla Città del Vaticano, per celebrare F Anno Santo straordinario 1983-1984. Art. 2. - I francobolli di cui all'articolo precedente, realizzati su carta bianca patinata a stampa pluricolore in rotocalcografia e riuniti nel numero di 40 esemplari per foglio, hanno le seguenti caratteristiche : Acta, Apostolicae Sedis - Supplemento 2 x dimensioni : mm. 30 x 40, dentellatura 13V4 14, formato verticale ; valori : L. 300, L. 350, L. 400, L. 2.000 ; i soggetti raffigurano : — per il valore da L. 300, Cristo Crocifìsso, atto della Redenzione ; — per il valore da L. 350, Cristo Redentore, messaggio della Redenzione ; — per il valore da L. 400, il Papa, che apre le braccia al popolo di Dio, per portare a tutto il mondo il messaggio di Redenzione; — per il valore da L. 2.000, la Colomba dello Spirito Santo, che, attraverso la Porta Santa, ispira il messaggio di Redenzione. I quattro francobolli recano, alternativamente, lungo il lato destro o sinistro, la dicitura « POSTE VATICANE ANNO SANTO 1983-1984 » ; in basso, l'indicazione del valore. Art. 3. - I francobolli di cui agli articoli precedenti hanno validità illimitata agli effetti postali, dalla data di entrata in vigore della presente ordinanza. La tiratura è di 1.100.000 serie complete. Art. 4. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante affissione nel Cortile di S. Damaso, alla porta degli Uffici del Governatorato e negli Uffici postali dello Stato, ed entrerà in vigore nel giorno stesso della sua pubblicazione. Città del Vaticano, dieci marzo millenovecentoottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente Anno L I V Città del Vaticano, giovedì 10 marzo 1983 Num. 2 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO CITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V NT. LVII — Ordinanza della Pontificia Commissióne per lo Stato della Città del Vaticano con la quale è autorizzata la emissione di una serie di francobolli per celebrare le collezioni vaticane d'arte negli Stati Uniti d'America. 10 marzo 1988 PER LO L A P O N T I F I C I A COMMISSIONE STATO DELLA CITTÀ DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. L I ; Visti gli art. 2 e 20 lett. o n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929, n. II ; ORDINA Art. 1. - È autorizzata la emissione di una serie di sei francobolli, da valere per il pagamento delle tasse relative alle corrispondenze in Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 6 partenza dalla Città del Vaticano, per celebrare le collezioni vaticane d'arte negli Stati Uniti d'America. Art. 2. - I francobolli di cui all'articolo precedente, realizzati su carta bianca patinata a stampa pluricolore in offset con argento impresso a caldo, e raccolti in un foglietto da cm. 17 x 12,60, hanno le seguenti caratteristiche : dimensioni : mm. 30 x 40, dentellatura 13V4 x 14, formato verticale ; valori : L. 100, L. 200, L. 250, L. 300, L. 350, L. 400 ; i soggetti riproducono : — per il valore da L. 100, vaso greco; — per il valore da L. 200, vaso italiota; — per il valore da L. 250, busto femminile in terracotta; — per il valore da L. 300, busto dell'imperatore Marco Aurelio ; — per il valore da L. 350, uccello (frammento di un affresco) ; — per il valore da L. 400, paramento sacro di Papa Clemente V I I I . I sei francobolli recano, in alto, l'indicazione del valore, in basso, la dicitura «POSTE VATICANE». I I foglietto reca, in alto, la scritta « CITTÀ DEL VATICANO » , in basso, la dicitura « THE VATICAN COLLECTIONS : THE PAPACY AND ART - USA 1983 » ; sul lato sinistro, è riprodotta la statua dell'Apollo del Belvedere, sopra alla quale compare, in argento, l'emblema delle chiavi decussate sormontate dal Triregno. Art. 3. - I francobolli di cui agli articoli precedenti hanno validità illimitata agli effetti postali, dalla data di entrata in vigore della presente ordinanza. La tiratura è di 850.000 foglietti. Art. 4. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante affissione nel Cortile di S. Damaso, alla porta degli Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 7 Uffici del Governatorato e negli Uffici postali dello Stato, ed entrerà in vigore nel giorno stesso della sua pubblicazione. Città del Vaticano, dieci marzo millenovecentoottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FÜRSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente Anno L I V CiRà del Vaticano, venerdì 15 aprile 1983 Num. 3 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO CITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V N. L V I I I — Legge che autorizza la coniazione ed emissione di monete per l'anno 1982. 15 aprile 1983 G I O V A N N I PAOLO PP. I I Di Nostro moto proprio e certa scienza, con la pienezza della Nostra sovrana autorità; Vista la legge monetaria 31 dicembre 1930, n. XXI; Viste le leggi 30 dicembre 1959, n. XI, 25 luglio 1918, n. GLI, e 20 settembre 1979, n. IX, con le quali sono determinate nuove caratteristiche per le monete vaticane; Vista la Convenzione monetaria sottoscritta il 29 marzo 1983 nella Città del Vaticano tra lo Stato della Città del Vaticano e l'Italia; Abbiamo ordinato ed ordiniamo quanto appresso, da osservarsi come legge dello Stato: Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 10 Art. 1. - È autorizzata la coniazione e la emissione di monete metalliche del valore nominale di L. 10, L. 20, L. 50, L. 100, L. 200, L. 500, L. 1.000, aventi le caratteristiche tecniche di cui all'articolo 2 della legge 30 dicembre 1959, n. XI, all'articolo 1 della legge 25 luglio 1978, n. OLI, ed all'articolo 2 della legge 20 settembre 1979, n. IX. Le monete da L. 500, bimetalliche, hanno le caratteristiche tecniche seguenti : diametro mm. 25,8 ; peso legale grammi 6,65 ; metallo : corona circolare Acmonital - disco centrale Bronzital al Ni - diametro mm. 18. Art. 2. - Le caratteristiche artistiche delle monete di cui all'articolo 1 sono le seguenti : nel diritto : il profilo, volto a destra, del Regnante Pontefice, con intorno la scritta « IOANNES PAULUS II P. M. AN. IV MCMLXXXII ». nel rovescio : per le monete da L. 1.000, lo stemma del Regnante Pontefice Giovanni Paolo I I ; per le altre monete, i soggetti sono ispirati alla Esortazione Apostolica del Santo Padre « Familiaris Consortio », rispettivamente : — per le monete da L. 10, la creazione dell'Uomo e della Donna; — per le monete da L. 20, il matrimonio ; — per le monete da L. 50, la maternità; — per le monete da L. 100, la famiglia; — per le monete da L. 200, il lavoro; — per le monete da L. 500, l'anzianità; tutte le monete recano, in alto, la scritta : CITTÀ DEL VATICANO, e, in basso, al centro, o ai lati delle figurazioni, l'indicazione del valore. Le monete da L. 500, L; 200, L. 100, L. 50, hanno il bordo circolare esterno in parte o tutto godronato; le monete da L. 20 e da L. 10 hanno il bordo circolare esterno liscio; la moneta da L. 1.000 reca, sul bordo circolare esterno, la scritta in rilievo : + + + TOTUS TUUS + + + MCMLXXXII. Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 11 Art. 3. - Le monete di cui agli articoli precedenti saranno emesse nei quantitativi di cui appresso : Monete da L. 10 pezzi 120.000 pari a L. 1.200.000 Monete da L. 20 pezzi 160.000 pari a L. 3.200.000 Monete da L. 50 pezzi 200.000 pari a L. 10.000.000 Monete da L. 100 pezzi 456.000 pari a L. 45.600.000 Monete da L. 200 pezzi 300.000 pari a L. 60.000.000 Monete da L. 500 pezzi 280.000 pari a L. 140.000.000 Monete da L. 1.000 pezzi 140.000 pari a L. 140.000.000 L. 400.000.000 Art. 4. - La presente legge entrerà in vigore il giorno della sua pubblicazione. Comandiamo che l'originale della presente legge, munito del sigillo dello Stato, sia depositato nell'Archivio delle leggi dello Stato della Città del Vaticano, e che il testo corrispondente sia pubblicato nel supplemento degli Acta Apostolicae Sedis, mandando a chiunque spetti di osservarla e di farla osservare. Data dal Nostro Palazzo Apostolico Vaticano il quindici aprile millenovecentoottantatre, anno V del Nostro Pontificato. G I O V A N N I PAOLO PP. I I Anno L I V Città del Vaticano, martedì 14 giugno 1983 Num. 4 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO D E L VATICANO CITTA Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V N. L I X - Ordinanza della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano con la quale è autorizzata la emissione di un nuovo tipo di aerogramma. giugno 1983 L A P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO DELLA C I T T À DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. L I ; Visti gli art. 2 e 20 lett. c n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929, n. I I ; Vista l'ordinanza 31 gennaio 1983, n. L I V , in materia di tariffe postali e telegrafiche; ORDINA Art. 1. - È autorizzata la emissione di un nuovo tipo di aerogramma, suddiviso in tre sezioni, la superiore delle quali è munita di tre lembi 14 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento gommati per la chiusura. Sul lembo superiore è riportata l'avvertenza, in due lingue e su due righe : È vietato inserire qualsiasi oggetto — Il est défendu de joindre n'importe quel objet. La prima sezione del foglio reca impressi sulla facciata esterna : a sinistra, in alto, la vignetta, che riproduce l'Angelo a cavallo che affronta Eliodoro (Stanza di Eliodoro), opera di Raffaello. In basso, fuori della vignetta, la dicitura «AÉROGRAMME»; a destra, in alto, l'impronta del valore, recante l'autoritratto di Raffaello (Stanza della Segnatura) e la dicitura «500 POSTE VATICANE». La seconda sezione, che ripiegata forma il verso dell'aerogramma, reca la dicitura «MITTENTE» e tre linee punteggiate. La terza sezione non reca alcuna indicazione. Il foglio, di colore celeste-grigio, che aperto misura cm. 26,5x15,8, esclusi i lembi di chiusura, reca in filigrana la dicitura « STATO DELLA CITTÀ DEL VATICANO ». L'impronta del valore postale, di formato mm. 34 x 28, compresa la dentellatura. La tiratura è di n. 350.000 esemplari. verticale, misura Art. 2. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante affissione nel Cortile di S. Damaso, alla porta degli Unici del Governatorato e negli Uffici postali dello Stato, ed entrerà in vigore nel giorno stesso della sua pubblicazione. Città del Vaticano, quattordici giugno millenovecentoottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente Anno L I V Città del Vaticano, martedì 14 giugno 1983 Num. 5 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO CITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V NT. LX - Ordinanza della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano con la quale è autorizzata la emissione di una serie di francobolli per commemorare il quinto centenario della nascita del pittore Raffaello Sanzio. lJj. giugno 1983 LA P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO DELLA CITTÀ DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. L I ; Visti gli art. 2 e 20 lett. c n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929, n. I I ; ; ORDINA Art. 1. - È autorizzata la emissione di una serie di quattro francobolli per commemorare il quinto centenario della nascita del pittore Raffaello Sanzio, da valere per il pagamento delle tasse relative alle corrispondenze in partenza dalla Città del Vaticano. Acta Apostolicae Sedis - Supplemento IS Art. 2. - I francobolli di cui all'articolo precedente, realizzati su carta bianca patinata a stampa pluricolore in calcografia, e riuniti nel numero di 20 esemplari per foglio, hanno le seguenti caratteristiche : dimensioni : mm. 30 x 40, dentellatura 13V4 x 14, formato verticale ; valori: L. 50, L. 400, L. 500, L. 1.200; i soggetti riproducono le «allegorie» esistenti sulla volta della Stanza della Segnatura, rispettivamente : — per il valore da L. 50, « T e o l o g i a » ; — per il valore da L. 400, « P o e s i a » ; — per il valore da L. 500, «Giustizia»; — per il valore da L. 1.200, «Filosofia». I quattro francobolli recano, in alto, la scritta «RAFFAELLO SANZIO 1483-1983 » , in basso l'indicazione del valore e la dicitura « POSTE VATICANE ». Art. 3. - I francobolli di cui agli articoli precedenti hanno validità illimitata agli effetti postali, dalla data di entrata in vigore della presente ordinanza. La tiratura è di 1.000.000 di serie complete. Art. 4. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante - afiissione nel Cortile di San Damaso, alla porta degli Unici del Governatorato e negli Unici postali dello Stato, ed entrerà in vigore nel giorno stesso della sua pubblicazione. Città del Vaticano, quattordici giugno millenovecentoottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente Anno L I V Città del Vaticano, martedì 14 giugno 1983 Num. 6 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO CITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V N. L X I - Ordinanza della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano con la quale è autorizzata la emissione di una serie di francobolli per celebrare le collezioni vaticane d'arte negli Stati Uniti d'America. IJf giugno 1983 LA P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO DELLA CITTA DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. LI ; Visti gli art. 2 e 20 lett. o n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929, n. I I ; ORDINA Art. 1. - È autorizzata la emissione di una serie di sei francobolli, da valere per il pagamento delle tasse relative alla corrispondenza in partenza dalla Città del Vaticano, per celebrare le collezioni vaticane d'arte negli Stati Uniti d'America. 22 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento Art. 2. - I francobolli di cui all'articolo precedente, realizzati su carta bianca patinata a stampa pluricolore in offset e calcografìa, e raccolti in un foglietto di cm. 17 x 12,60, hanno le seguenti caratteristiche : dimensioni : mm. 30 x 40, dentellatura 13V4 x 14, formato verticale ; valori: L. 100, L. 200, L. 300, L. 400, L. 500, L. 1.000; i soggetti riproducono : — per il valore da L. 100, testa di cavallo, terracotta policroma etrusca ; — per il valore da L. 200, frammento di rilievo con cavaliere, originale greco; — per il valore da L. 300, testa maschile di arte etrusca; — per il valore da L. 400, testa dell'Apollo del Belvedere; — per il valore da L. 500, Mose, affresco di scuola romana; — per il valore da L. 1.000, la Madonna col Bambino, del pittore Bernardo Daddi. I sei francobolli recano, in alto, l'indicazione del valore, in basso, la dicitura «POSTE VATICANE». I I foglietto reca, in alto, la scritta « CITTÀ DEL VATICANO » , in basso, la dicitura « THE VATICAN COLLECTIONS : THE PAPACY AND ART - USA 1983 » ; sul lato sinistro, è riprodotta la statua dell'Apollo del Belvedere, sopra alla quale compare l'emblema delle chiavi decussate sormontate dal Triregno. Art. 3. - I francobolli di cui agli articoli precedenti hanno validità illimitata agli effetti postali, dalla data di entrata in vigore della presente ordinanza. La tiratura è di 850.000 foglietti. Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 23 Art. 4. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante affissione nel Cortile di San Damaso, alla porta degli Uffici del Governatorato e negli Uffici postali dello Stato, ed entrerà in vigore nel giorno stesso della sua pubblicazione. Città del Vaticano, quattordici giugno millenovecentoottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente Anno L I V Città del Vaticano, giovedì 22 settembre 1983 Num. 8 ACTA APOSTOLICAE SEDI SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO CITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V N. L X I I I — Legge che autorizza la coniazione ed emissione di monete celebrative dell'Anno Santo Straordinario 1983-1984. 22 settembre 1983 G I O V A N N I PAOLO PP. I I Di Nostro moto proprio e certa scienza, con la pienezza della Nostra sovrana autorità; Vista la legge monetaria 31* dicembre 1.930, n. XXI; Viste le leggi 30 dicembre 1959, n. XI, e 20 settembre 1979, n. IX, con le quali sono determinate nuove caratteristiche per le monete vaticane; Vista la Convenzione monetaria sottoscritta il 29 marzo 1983 nella Città del Vaticano tra lo Stato della Città del Vaticano e l'Italia; Abbiamo ordinato ed ordiniamo quanto appresso, da osservarsi come legge dello Stato; Art. 1. - È autorizzata la coniazione e la emissione di due monete d'argento, celebrative dell'Anno Santo Straordinario 1983-1984, del 30 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento valore nominale di L. 500 e L. 1.000, nel numero di centocinquantamila pezzi cadauna. Art. 2. - Le monete di cui all'articolo precedente hanno le caratteristiche tecniche seguenti : per le monete da L. 500 : titolo argento 835/1000, diametro mm. 29,1, peso legale grammi 11; per le monete da L. 1.000, titolo argento 835/1000, diametro mm. 31,4, peso legale grammi 14,60. Entrambe le monete recano, sul bordo circolare esterno, la scritta in rilievo « + + + TOTUS TUUS + + + AN. IUBILAEI». Art. 3. - Le monete di cui all'articolo 1 hanno le caratteristiche artistiche seguenti : per le monete da L. 500 : nel diritto, una folla di fedeli, che esce dalle Basiliche di S. Pietro e del S. Sepolcro di Gerusalemme, e si avvia verso la dominante figura del Cristo, con le braccia aperte, che schiaccia il male rappresentato da un drago dalla bocca fiammeggiante ; per le monete da L. 1.000 : nel diritto, la figura di Sua Santità Giovanni Paolo I I , volto a sinistra in atto benedicente, e la scritta « IOANNES PAULUS II AN. IUBILAEI » ; nel rovescio, entrambe le monete recano lo stemma di Sua Santità Giovanni Paolo I I e le scritte, in alto, «CITTÀ DEL VATICANO», in basso, «ANNO SANTO 1983-1984»; al centro, l'indicazione del valore. Art. 4. - La presente legge entrerà in vigore il giorno della sua pubblicazione. Comandiamo che l'originale della presente legge, munito del sigillo dello Stato, sia depositato nell'Archivio delle leggi dello Stato della Città del Vaticano, e che il testo corrispondente sia pubblicato nel Supplemento degli Acta Apostolicae Sedis, mandando a chiunque spetti di osservarla e di farla osservare. Data dal Nostro Palazzo Apostolico Vaticano il ventidue settembre millenovecentoottantatre, anno V del Nostro Pontificato. G I O V A N N I PAOLO PP. I I Anno L I V Città del Vaticano, giovedì 10 novembre 1983 Num. 9 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO CITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno VI N. LXIV - Ordinanza della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano con la quale è autorizzata la emissione di una serie di francobolli per celebrare le collezioni vaticane d'arte negli Stati Uniti d'America. 10 novembre 1983 L A P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO DELLA CITTA DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. L I ; Visti gli art. 2 e 20 lett. c n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929, n. I I ; ORDINA Art. 1. - È autorizzata la emissione di una serie di sei francobolli, da valere per il pagamento delle tasse relative alle corrispondenze in partenza dalla Città del Vaticano, per celebrare le collezioni vaticane d'arte negli Stati Uniti d'America. Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 34 Art. 2. - I francobolli di cui all'articolo precedente, realizzati su carta bianca patinata a stampa pluricolore in offset e calcografia, e raccolti in un foglietto di cm. 17 x 12,60, hanno le seguenti caratteristiche : dimensioni : mm. 30 x 40, dentellatura 13*4 x 14, formato verticale ; valori : L. 150, L. 200, L. 350, L. 400, L. 500, L. 1.200 ; i soggetti riproducono : — per il valore da L. 150, coppa greca : Edipo e la Sfìnge ; — per il valore da L. 200, bronzo etrusco : statua votiva di bambino; — per il valore da L. 350, statua in marmo dell'imperatore Augusto ; — per il valore da L. 400, statua in marmo del Buon Pastore ; — per il valore da L. 500, dipinto di Gentile da Fabriano: S. Mcola salva una nave; — per il valore da L. 1.200, dipinto di Georges Rouault : Santo Tolto. I sei francobolli recano, in alto, l'indicazione del valore, in basso, la dicitura «POSTE VATICANE)). U foglietto reca, in alto, la scritta «CITTÀ DEL VATICANO», in basso, la dicitura « THE VATICAN COLLECTIONS : THE PAPACY AND ART - USA 1983 » ; sul lato sinistro, è riprodotta la statua dell'Apollo del Belvedere, sopra alla quale compare l'emblema delle chiavi decussate sormontate dal Triregno. Art. 3. - I francobolli di cui agli articoli precedenti hanno validità illimitata agli effetti postali, dalla data di entrata in vigore della presente ordinanza. La tiratura è di 850.000 foglietti.. Art. 4. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante affissione nel Cortile di San Damaso, alla porta Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 35 degli Uffici del Governatorato e negli Uffici postali dello Stato, ed entrerà in vigore nel giorno stesso della sua pubblicazione. Città del Vaticano, dieci novembre millenovecentoottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente Anno L I V Città del Vaticano, giovedì 10 novembre 1983 N u m . 10 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO CITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno VI N. L X V — Ordinanza della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano con la quale è autorizzata la emissione di una serie di francobolli per posta aerea, celebrativi dell'Anno Mondiale delle Comunicazioni. 10 novembre 1983 L A P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO DELLA CITTÀ DEL VATICANO Vista la legge 24 giugno 1969, n. L I ; Visti gli art. 2 e 20 lett. c n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929, n. II ; ORDINA Art. 1. - È autorizzata la emissione di una serie di due francobolli, celebrativi dell'Anno Mondiale delle Comunicazioni, da valere per il pagamento delle tasse relative alle corrispondenze in partenza dalla Città del Vaticano e da inoltrarsi per via aerea. Anno L I V Città del Vaticano, giovedì 10 novembre 1983 N u m . 11 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO D E L VATICANO CITTA Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno VI N . L X V I — Ordinanza della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano con la quale è autorizzata la emissione di cartoline postali illustrate recanti l'impronta, a stampa, del valore postale di francatura. 10 novembre 1983 LA P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO DELLA CITTA DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. L I ; Visti gli art. 2 e 20 lett. c n. 5 della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929, n. II ; ORDINA Art. 1. - È autorizzata la emissione di cartoline postali illustrate, recanti l'impronta, a stampa, del valore postale di francatura, raccolte in un contenitore. La tiratura è di 100.000 serie complete, da due cartoline con il valore 42 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento da L. 300 cadauna, e di 100.000 serie complete, da due cartoline con il valore da L. 350 cadauna. Art. 2. - Le cartoline di cui all'articolo precedente, del formato di cm. 14,50 x 10,50, sono illustrate con quattro soggetti e colori diversi, ed hanno le caratteristiche seguenti: nel diritto : — sul lato destro, in alto, l'impronta, a stampa colorata, delle dimensioni di mm. 24x30, riproduce le Chiavi decussate sormontate dal Triregno, e reca l'indicazione del valore e la dicitura « POSTE V A T I C A N E » ; nella parte restante, quattro righe riservate all'indirizzo del destinatario; — sul lato sinistro, in alto, la scritta « C A R T E P O S T A L E » , e, in basso, la dicitura « Incisione di Roberto Sabbatucci da una antica stampa del Lafrèry » ; — al centro, in senso verticale, la scritta « Riproduzione vietata », tra due linee anch'esse verticali ; — nel rovescio, le vignette, a colori, tratte da una incisione edita da Antoine Lafrèry, riproducono le quattro Basiliche principali di Roma nell'Anno Santo 1575. Art. 3. - L'emissione e la vendita delle cartoline di cui alla presente ordinanza sono riservate esclusivamente allo Stato. Art. 4. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante affissione nel Cortile di San Damaso, alla porta degli Uffici del Governatorato e negli Uffici postali dello Stato, ed entrerà in vigore nel giorno stesso della sua pubblicazione. Città del Vaticano, dieci novembre millenovecentoottantatre. AGOSTINO PAOLO Card. Card. MASSIMILIANO SILVIO Card. GIUSEPPE Presidente BERTOLI Card, DE FURSTENBERG ODDI Card. GIUSEPPE MARIA PAOLO CASAROLI, PAUPINI Card. MARCINKUS, SENSI Pro-Presidente j f I Anno L U I Città del Vaticano, sabato 15 gennaio 1983 Num. 12 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO D E L VATICANO CITTA Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V NT. L U I - Decreto della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano con il quale viene approvata la nuova tabella dei diritti di segreteria. 15 gennaio 1983 L A P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO DELLA C I T T À DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. LI ; Vista la legge delegata 5 agosto 1949, n. L I , sui diritti in materia giudiziaria, di segreteria e di notariato ; Visto il decreto della Pontificia Commissione I n. CXXXV; ha emanato il seguente o aprile 1977, DECRETO o Art. 1. - La tabella allegata al decreto I aprile 1977, n. CXXXV, sui diritti in materia giudiziaria, di segreteria e di notariato, è sostituita dalla tabella annessa al presente decreto (allegato A ) . Art. 2. - U presente decreto entrerà in vigore il primo febbraio milleno vecen toottantatr e. L'originale del presente decreto, munito del sigillo dello Stato, sarà depositato nell'Archivio delle leggi dello Stato della Città del Vaticano, e il testo corrispondente sarà pubblicato nel Supplemento degli Acta Apostolicae Sedis, mandandosi a chiunque spetti di osservarlo e di farlo osservare. Città del Vaticano, quindici gennaio millenovecentoottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 92 ALLEGATO A TABELLA DEI DIRITTI DI SEGRETERIA I - RILASCIO DI DOCUMENTI PER AUTOVEICOLI a) Per iscrizione nel Registro Autoveicoli Vaticani ( R . A . V . ) con rilascio della licenza di circolazione (escluse le vidimazioni annuali) : per autocarri L. 11.000 per autovetture » 10.000 per motociclette » 7.000 dello Stato della Città del Vaticano (escluse le vidimazioni annuali) » 5.000 internazionale » 2.000 b) Per rilascio della patente di abilitazione a condurre autoveicoli : e) Per vidimazioni annuali : 1) della licenza di circolazione : per autocarri » 10.000 per autovetture fino a 13 CV » 10.000 per autovetture da 14 CV ed oltre » 25.000 per motociclette » 10.000 2) della patente di abilitazione a condurre autoveicoli dello Stato della Città del Vaticano d) Per rilascio del carnet de passages en douanes . » 10.000 . . » 2.000 e) Per rilascio del certificato internazionale per autoveicoli » 1.000 » 1.000 /) Per rilascio di certificati del Registro Autoveicoli Vaticani ( R . A . V . ) , dichiarazioni di passaggi di proprietà, licenza di circolazione provvisoria, ecc. : per ciascun foglio . Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 93 II - RILASCIO DI DOCUMENTI DI STATO C I V I L E , ANAGRAFE a) Per certificati, dichiarazioni, attestazioni e autenticazioni L. 1.000 b) Per copie autentiche od estratti di atti e scritti : per ciascun foglio )) 500 rilascio )) 5.000 rinnovo )) 3.000 d) Per carte d'identità, tessere di riconoscimento, permessi di accesso )) 1.000 e) Per autorizzazioni alla residenza o al soggiorno nello S.C.V )) 1.000 » 1.000 L. 1.000 c) Per passaporti : f) Per altri documenti amministrativi non previsti nel presente elenco I I I - ANNOTAZIONE D I A T T I NEL REGISTRO A T T I P R I V A T I Per ciascun foglio Per ogni atto è dovuto inoltre un diritto di segreteria in ragione del 0,50 per cento del valore dell'atto risultante dall'atto stesso o, in mancanza, da accertamento d'ufficio. Tale diritto non si applica agli atti di cessione di stipendi da parte di dipendenti della Santa Sede o dello S.C.V. IV - RILASCIO DI DOCUMENTI DA P A R T E D E L L A DIREZIONE GENERALE DEI MONUMENTI, MUSEI E G A L L E R I E P O N T I F I C I E Per tessere di libero accesso rilasciate a guide turistiche : validità un anno L. 20.000 94 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento V - P E R S E R V I Z I RESI D A L L ' U F F I C I O MERCI PER I B E N E F I C I T R I B U T A R I I N RELAZIONE A L L A CONVENZIONE DOGANALE I T A L O - V A T I C A N A 30 GIUGNO 1930 a) Per le importazioni di merci di origine non italiana e di merci di origine italiana soggette in Italia ad imposta di fabbricazione, sono dovuti i seguenti diritti di segreteria, a seconda del valore delle merci stesse risultante dai documenti di origine o, in difetto, da accertamenti di ufficio : per generi alimentari vari 3% per vini liquorosi, vini spumanti e liquori . . . . per carta da giornali ed altri tipi di carta per uso tipografico, inchiostri da stampa, libri, riviste, stampati e pubblicazioni varie 8% per confezioni, tessuti ed oggetti vari di abbigliamento 5% per apparecchi radio e televisivi, giradischi, registratori di voce e videoregistratori, macchine fotografiche e cinematografiche e relativo materiale, nastri magnetici, giocattoli elettronici, macchine da scrivere, calcolatori, elettrodomestici in genere, strumenti musicali 7% per pelliccerie, tappeti, argenteria, preziosi ed altri generi di lusso 20% per autovetture, motocicli, ciclomotori per tutte le altre merci non contemplate nelle precedenti voci È concessa l'esenzione dei diritti di cui alla lettera a) per gli oggetti usati appartenenti alle persone che, per ragione della loro carica o di studio, si trasferiscono dall'estero nella Città del Vaticano o negli immobili che fruiscono dei privilegi di cui alla Convenzione doganale italo-vaticana del 30 giugno 1930. Per ogni pacco postale pervenuto dall'estero, se contenente effetti d'uso, mercerie e oggetti fino ad un valore 2% 5% Q% Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 95 di L. 50.000 si applica un diritto di L. 2.000, e se contenente merci di valore superiore a L. 50.000 si applicano i diritti di cui alla presente lettera, secondo le rispettive voci. b) Per la esportazione temporanea di merci di origine estera destinate a riparazione o lavorazione (trittici doganali) L. 10.000 c) Per operazioni doganali per merci in arrivo e in partenza : per merci a collettame : da kg. 1 a kg. 100 da oltre kg. » 2.000 100 a kg. 250 » 3.000 » » 250 )) 500 » 4.000. » )) 500 » 1.000 » 6.000 » » 1.000 » 3.000 » 8.000 oltre i kg. 3.000 e fino alla concorrenza di peso (normale) per un vagone completo )) 10.000 per merci in vagone o container a carico completo : ogni vagone o container » 10.000 per pratiche doganali per la introduzione in Italia di autoveicoli italiani e stranieri, compresi i motocicli )) 15.000 per operazioni doganali di presa in carico o di scarico di carnets de passages en douanes )) 10.000 d) Per facchinaggi, consegna o ritiro di merci a/da domicilio, scali ferroviari, aeroporti, e depositi doganali : per colli fino a kg. 100 » 2.000 per la prima giornata o frazione » 5.000 per la seconda giornata e successive (ogni giornata o frazione) » 7.000 per colli di peso superiore, L. 150 per ogni venticinque kg. o frazione in più. e) Per soste e noli ferroviari : per soste (carro ferroviario di qualunque tipo) : Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 96 per noli : per ogni tradotta dalla Stazione di Roma S. Pietro alla Stazione della Città del Vaticano (minimo un vagone) 5.000 Tutti i diritti di segreteria di cui alle lettere a), Z>), e), d), ç), sono dovuti oltre al rimborso delle spese vive sostenute per le rispettive operazioni. /) Per vidimazione di fatture riguardanti P acquisto di merci italiane e per prestazioni in genere ai fini della esenzione dall'I.V.A. si applicano i seguenti diritti : per generi alimentari, saponi comuni, detersivi, oggetti di uso domestico, medicinali, libri, riviste, carta ed inchiostro da stampa, lavori zincografici, articoli di cancelleria, oggetti per il culto, materiali sanitari, mobili, materiali da costruzione : per fatture di importo fino a L. 100.000 da L. 100.001 a L. 250.000 1.500 3.000 » » 250.001 » » 500.000 5.000 » » 500.001 » » 1.000.000 8.000 » » 1.000.001 » » 2.000.000 » 15.000 » » 2.000.001 » » 5.000.000 » 30.000 » » 5.000.001 » » 10.000.000 oltre L . 10.000.000 . . . . per autovetture o motocicli acquistati direttamente presso concessionari italiani o da terzi si applica un diritto del 5% sull'importo risultante in fattura o, in difetto, da accertamenti di ufficio, per tutte le altre merci parimenti soggette in Italia ad I . V . A . , e non contemplate alla presente lèttera, e per le prestazioni in genere, si applica un diritto del 3% arrotondato in eccesso, sull'importo indicato in fattura. » 50.000 )) 100.000 g) per emissione di fattura pro-forma o di dichiarazioni per la spedizione di merci destinate all'estero . » 10.000 h) per l'uso del sollevatore elettrico per conto terzi . » 6.000 Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 97 VI - ATTI INERENTI A L L ' A T T I V I T À GIUDIZIARIA a) Originali di provvedimenti, verbali e altri atti e documenti fatti o depositati nei procedimenti giudiziari civili (compresi i casi di azione civile esercitata nel procedimento penale), nei procedimenti stragiudiziali dinanzi ad organi dell'autorità giudiziaria, o nei procedimenti arbitrali : per ciascun foglio b) Certificati, estratti o copie di atti, rilasciati da organi dell'autorità giudiziaria a richiesta di privati, e quelli che, senza richiesta di privati, siano fatti, fuori dei procedimenti penali, per essere notificati alle parti d i una causa o a privati : per ciascun foglio . . . c) Autenticazioni di copie : per ogni autenticazione . . L. 2.000 » .1.000 )) d) Procure alle liti, anche se scritte in calce ad atti già assoggettati o da assoggettare al pagamento di diritti di segreteria, escluse le procure relative ad un singolo procedimento penale : per ciascun foglio . . . 2.000 » 2.000 e) Istanze e richieste di qualsiasi genere, dirette ad ottenere da un organo dell'autorità giudiziaria l'emanazione di un provvedimento giudiziario fuori della materia penale, o di un provvedimento stragiudiziale, o il rilascio di copie, certificati, estratti e simili : per ciascun foglio dell'originale » 2.000 /) Querele, remissione di querela, e verbali relativi alla presentazione o remissione di querela, tanto se fatti dinanzi all'autorità giudiziaria quanto se fatti dinanzi ad altra autorità : per ciascun foglio dell'originale » 2.000 g) Legalizzazioni di firme : per ciascuna firma legalizzata » 1.000 h) Diritti di copia da riscuotersi dalla Cancelleria : per ogni facciata di 25 righe . » 200 98 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento Per quanto riguarda la lettera a) sono esenti gli atti consistenti in comunicazioni, tanto se in forma di lettera quanto se in forma di biglietto di Cancelleria, salvo che vengano utilizzati come documenti nei procedimenti di cui alla lettera suddetta. V I I - ATTI NOTARILI Originali e copie autentiche di atti notarili : per ciascun foglio . . AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente L. 1.000 Città del Vaticano, lunedì 31 gennaio 1983 Anno L U I N u m . 13 ACTA APOSTOLICAE SEDIS SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO STATO DELLA CITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V !N. L I V - Ordinanza della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano in materia di tariffe postali e telegrafiche. 31 gennaio 1983 LA PONTIFICIA COMMISSIONE PER LO STATO DELLA CITTÀ DEL VATICANO Vista la legge 24 ghigno 1969, n. L I ; Visti gli art. 2 e 20, lett. e, n. 5 e 6, della legge sulle fonti del diritto, 7 giugno 1929, n. I I ; Visto l'accordo tra la Santa Sede e l'Italia in materia di tariffe postali, in data 23 gennaio 1952; Vista l'ordinanza della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano in materia di tariffe postali e telegrafiche in data 30 dicembre 1982, N. L I ; ORDINA Art. 1. - Le tariffe postali, le soprattasse di trasporto aereo e le tariffe telegrafiche attualmente in vigore sono sostituite, a decorrere dal I febbraio 1983, da quelle indicate nella tabella seguente: o I - SERVIZI POSTALI Per l'interno della Città del Vaticano Lire Per l'Italia Oltre l'Italia Lire Lire LETTERE — fino a 20 grammi: - invii non normalizzati . . — da oltre 20 gr. fino a 50 — da oltre 50 gr. fino a 100 — da oltre 100 gr. fino a 250 — da oltre 250 gr. fino a 500 — da oltre 500 gr. fino a .1.000 —- da oltre 1.000 gr. fino a 2.000 1 . . gr. gr. gr. gr. gr. gr. 300 500 500 600 1.300 2.350 3.900 6.150 400 700 700 900 1.900 3.500 5.800 9.200 2 500 900 900 1.200 • 2.400 ] 4.500 7.800 12.700 Per gli invii normalizzati, ved. l'art. 2 della presente Ordinanza. Nei rapporti con il Belgio, la Germania (Rep. Fed.), il Lussemburgo, i Paesi Bassi e la Svizzera, sono stabilite le seguenti tariffe: — lettere di peso fino a 20 gr. Lire 400 (per le lettere di peso superiore si applica la tariffa intera per il peso totale); — cartoline di Stato e dell'industria privata, con corrispondenza, Lire 300. 2 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 104 Per l'interno della Città del Vaticano Lire AEROGRAMMI . . . . . . . . . . . . FATTURE COMMERCIALI CARTE MANOSCRITTE Per l'Italia Oltre l'Italia Lire Lire ..— — 500 250 350 — 550 800 — — 3 4 — da oltre 100 gr. fino a 250 gr. — da oltre 250 gr. fino a 500 gr. — da oltre 500 gr. fino a 1.000 gr. — da oltre 1.000 gr. fino a 2.000 gr. 550 800 1.200 1.800 2.300 3.400 3.750 5.600 — — — 5.800 8.700 — 250 300 350 250 300 — 500 700 — CARTOLINE DI STATO E DELL'INDUSTRIA PRIVATA 6 5 7 CARTOLINE ILLUSTRATE - - BIGLIET8 T I D I VISITA - 9 - PARTECIPAZIONI D I NASCITA, MORTE, MATRIMONIO E SIMILI A STAMPA 10 - STAMPE AUGURALI — invìi non normalizzati CARTOLINE ILLUSTRATE E BIGLIETTI D I VISITA, con non più di 5 parole di convenevoli 11 - PARTECIPAZIONI D I NASCITA, MORTE, MATRIMONIO E SIMILI A STAMPA 11 — invii normalizzati . ............ . , :—invìi non normalizzati . . . . 8 -— 250 — 350 Per oltre l'Italia, le fatture commerciali aperte possono essere allegate alle stampe e ai pacchetti postali. P e r oltre l'Italia sono considerate stampe e non possono contenere lettere di accompagnamento. V e d . nota 2. Per oltre l'Italia, con corrispondenza, ved. voee n. 5. Per oltre l'Italia, con non più di 5 parole di convenevoli, ved. voce n. 7. P e r oltre l'Italia, con corrispondenza, ved. voce n. I. P e r oltre l'Italia, con non più di 5 parole di convenevoli, ved. voce n. 7. P e r oltre l'Italia, ved. voce n. 7. P e r l'Italia, ved. voce n. 6. 4 6 6 7 8 9 10 11 105 Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano Per l'interno della Città del Va ficano Lire 8 9 AVVISI DI RICEVIMENTO O DI PAGAMENTO STAMPE periodiche e non periodiche — fino a 20 gr.: - invii normalizzati - invii non normalizzati . . . . — da oltre 20 gr. fino a 50 gr. — da oltre 50 gr. fino a 100 gr. — da oltre 100 gr. fino a 250 gr. — da oltre 250 gr. fino a 500 gr. — da oltre 500 gr. fino a 1.000 gr. — da oltre 1.000 gr. fino a 2.000 gr. — per ogni 1.000 gr. o frazione in più — stampe spedite in sacchi speciali, dirette allo stesso destinatario ed alla stessa destinazione: - per ogni 1.000 gr. o frazione 10 PIEGHI DI LIBRI OED OLE DI COMMISSIONI LIBRARIE Lire 250 350 500 150 200 250 200 250 350 200 250 350 250 300 500 300 400 900 600 900 1.700 800 1.200 2.500 1.150 1.700 4.000 2.000 — — 2.000 400 600 _ 700 1.000 800 1.200 150 200 200 250 — — TASSA FISSA per la restituzione di stampe di peso non superiore a 40 grammi, fatta eccezione per i giornali quotidiani ei settimi numeri degli stessi, non potute recapitare per qualunque ragione: per ciascun oggetto 13 Lire 13 — invii normalizzati — invii non normalizzati 12 Oltre l'Italia 12 — fino a 500 gr — da oltre 500 gr. fino a 1.000 gr. — da oltre 1.000 gr. fino a 2.000 gr. 11 Per l'Italia CARTE PUNTEGGIATE CIECHI 12 AD USO DEI 150 in franchigia in franchigia in franchigia P e r oltre l'Italia, ved. voce n. 9. P e r oltre l'Italia sono considerate lettere o cartoline dell'industria privata con corrispondenza, se ne hanno le caratteristiche. 13 106 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento Per l'interno della Città del Vaticano Lire Per l'Italia Oltre l'Italia Lire Lire 350 550 1.100 1.550 450 800 1.600 2.300 550 1.100 1.900 3.100 350 550 1.100 1.550 450 800 1.600 2.300 — — — — 400 400 400 1.200 1.350 1.750 2.900 3.550 4.150 1.800 2.000 2.600 4.300 5.300 6.200 — — — PACCHETTI POSTALI — da oltre 100 gr. fino a 250 gr. — da oltre 250 gr. fino a 500 gr. — da oltre 500 gr. fino a 1.000 gr. 14 CAMPIONI DI MERCI - INCISIONI FONICHE SU DISCHI, NASTRO O FILO 14 — — — — fino a 100 gr da oltre 100 gr. fino a 250 gr. da oltre 250 gr. fino a 500 gr. da oltre 500 gr. fino a 1.000 gr. TASSA FISSA di trattamento per gli invìi ordinari non od insufficientemente affrancati, oltre la francatura PACCHI ORDINARI per l'interno e per l'Italia, oltre il prezzo del bollettino di spedizione di Lire 200 a) Normali: — fino a 1 Kg. — da Oltre .1 Kg. fino' a 3 Kg. . — da oltre 3 Kg. fino a 5 Kg. . — da oltre 5 Kg. fino a 10 Kg. . — da oltre 10 Kg. fino a 15 Kg. . — da oltre 15 Kg. fino a 20 Kg. . b) Ingombranti: — tariffe di cui alla lettera a) maggiorate del 1 0 0 % . PACCHI URGENTI per l'interno e per l'Italia, oltre il prezzo del bollettino di spedizione di Lire 200 e la tassa fissa di recapito per espresso a) Normali: — tariffe di cui alla lettera a) dei pacchi ordinari, maggiorate del 100% 11 P e r oltre l'Italia sono considerati pacchetti postali. 1 —• — — Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano Per l'interno della Città del Vaticano Lire 107 Per l'Italia Oltre l'Italia Lire Lire b) Ingombranti: — tariffe di cui alla lettera a) della presente voce, maggiorate del 100%. 19 20 15 per l'Italia, oltre il prezzo del bollettino di spedizione di Lire 200 e le tariffe normali — fino a 1.000 gr. — per ogni 500 gr. o frazione in più PACCHI AEREI — 800 400 —• per oltre l'Italia, oltre il prezzo del bollettino di spedizione di Lire 200 PACCHI ORDINARI a) tassa sul peso (quota-parte territoriale di partenza e arrivo): — — — — — — fino a 1 Kg DTS 1,31 da oltre 1 Kg. fino a 3 Kg. . . . . D TS 1,63 da oltre 3 Kg. fino a 5 Kg D TS 1,96 da oltre 5 Kg. fino a 10 Kg. . . . . DTS 2,45 da oltre 10 Kg. fino a 15 Kg DTS 2,94 da oltre 15 Kg. fino a 20 Kg DTS 3,27 (Fr.-oro 4,00) (Fr.-oro 5,00) (Fr.-oro 6,00) (Fr.-oro 7,50) (Fr.-oro 9,00) (Fr.-oro 10,00) b) quota parte di transito: — territoriale: tassa stabilita in relazione alla distanza ed al peso; — marittima: tassa stabilita in relazione alle miglia marine ed al peso; — aerea: tassa stabilita in relazione alla distanza aeropostale ed alle quote-parti di rete aerea di ogni singolo Paese di destinazione. 15 Al trasporto aereo sono ammessi i pacchi ordinari normali fino a 20 K g . I pacchi inviati per via aerea fino a 10 K g . sono recapitati per espresso e debbono essere gravati, in aggiunta della soprattassa di trasporto aereo, della relativa tassa fissa. Sia la soprattassa che la tassa fìssa di cui sopra debbono essere aggiunte all'ammontare della tariffa ordinaria. Acia Apostolicae kedis - Supplemento Í08 Per l'interno della Città del Vaticano Lire TASSA D I RACCOMANDAZIONE, Per l'Italia Oltre l'Italia Lire Lire oltre la francatura ordinaria — per le corrispondenze chiuse o aperte — per ogni sacco speciale di stampe • 700 1.000 1.200 — — 6.000 250 — 250 TASSA DI CONSEGNA IN M A N I PROPRIE di oggetti raccomandati o assicurati con avviso d i ricevimento . . . . 23 SOPRATTASSE DI TRASPORTO AEREO PER LE CORRISPONDENZE L. D E S T I N A Z I O N E ITALIA . 16 c. A . O. 17 per ogni 5 gr. o frazione Lire per ogni 50 gr. o frazione Lire nulla nulla P A E S I DELL'EUROPA E DEL B A CINO DEL MEDITERRANEO PAESI DELL'AFRICA P A E S I DELLE AMERICHE . . . PAESI DELL'ASIA P A E S I DELL'OCEANIA . 16 . . . . 70 120 160 340 200 400 160 400 340 680 Lettere, cartoline postali e illustrate, con corrispondenza, vaglia postali, vaglia di rimborso relativi ad invii con assegno, lettere assicurate, avvisi di ricevimento o di pagamento. Tutti gli altri oggetti non rientranti nella categoria L . C . 17 Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano Per l'interno della Città del Vaticano Lire 24 25 TASSA DI ESPRESSO, oltre la francatura ordinaria — per ogni oggetto di corrispondenza e per ogni pacco — per ogni sacco speciale di stampe ASSICURAZIONE per l'interno e 700 Per l'Italia Lire 1.000 109 Oltre . l'Italia Lire 1.200 6.000 per l'Italia I) assicurazione convenzionale delle corrispondenze fino a Lire 10.000 con suggellatura facoltativa (oltre la tassa di francatura e di raccomandazione) — 350 500 1.100 1.600 2.300 4.000 — 10.000 15.000 — I I ) assicurazione ordinaria ed assicurazione convenzionale di valore superiore a Lire 10.000: a) tassa di assicurazione: — sulle corrispondenze, oltre la tassa di francatura e di raccomandazione, per ogni 100.000 Lire" o frazione — sui pacchi, oltre la tassa di francatura, per ogni 100.000 Lire o frazione . . . . . . b) tassa unica supplementare, per le particolari misure di sicurezza da adottare per le corrispondenze ed i pacchi con valore dichiarato superiore a Lire 100.000 I I I ) assicurazione contro i rischi di forza maggiore: tariffa di cui al punto I I ) lettera a) maggiorata del 1 0 0 % , oltre la tassa unica di cui al punto I I ) lettera b) qualora il valore dichiarato superi le 100.000 Lire. Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 110 Per l'interno della Città del Vaticano Lire 26 ASSICURAZIONE Per l'Italia Lire Oltre l'Italia * Lire per oltre l'Italia a) tassa di assicurazione sulle corrispondenze, oltre le tasse di francatura ordinaria e di raccomandazione: per ogni 65 D T S (200 Fr.-oro) di valore dichiarato o frazione 500 b) tassa di assicurazione sui pacchi, oltre la tassa di francatura: — tassa fìssa per ogni pacco . . . — — — tassa proporzionale per ogni 65 D T S (200 Fr.-oro) di valore dichiarato o frazione 27 5.000 500 oltre'le tasse di francatura normali, all'atto dell'impostazione dell'invio contro-assegno, per la liquidazione dell'importo del-' l'assegno mediante vaglia di rimborso TASSA D I ASSEGNO a) per l'interno e per l'Italia . . . 600 600 — b) per oltre l'Italia — — — — — fino a Lire 50.000 da oltre L. 50.000 fino a da oltre L. 100.000 fino a da oltre L. 300.000 fino a oltre L. 500.000 100.000 300.000 500.000 — se il mittente chiede che il vaglia di rimborso gli sia trasmesso per via aerea (oltre la tassa di cui sopra) — — — — — — — — 2.000 3.000 4.000 5.000 5.500 soprattassa prevista per la categoria L. C. secondo il Paese di destinazione 111 Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano Per l'interno deUa Città del Vaticano Lire 28 29 FERMO POSTA O FERMO TELEGRAFO . Per l'Italia Oltre l'Italia Lire Lire 150 — — 400 400 400 — — 400 500 500 500 1.600 1.600 1.600 200 — — 600 600 TASSA PER AVVISO DI MANCATA CONSEGNA — per ogni pacco 30 TASSA DI IMBARCO — per ogni pacco 31 TASSA DI RECLAMO — per ogni pacco 32 . . . . . . . . TASSA RELATIVA ALLA DOMANDA per il ritiro di corrispondenza, pacco o vaglia, per modificazione di indirizzo, per annullamento o modificazione dell'importo dell'assegno, del vaglia, ecc . . . 33 SERVIZI FILATELICI — affrancatura minima del materiale presentato per l'obliterazione filatelica 34 V A G L I A ORDINARI — tassa di emissione, oltre il prezzo del modulo di Lire 100 a) — — — — — per l'interno e per l'Italia fino a Lire 20.000 . . . . . . da Lire 20.000 fino a 50.000 da Lire 50.000 fino a 200.000 da Lire 200.000 fino a 500.000 da Lire 500.000 fino a 1.000.000 b) — — — — — per oltre l'Italia fino a L. 50.000 . . . da oltre L. 50.000 fino a da oltre L. 100.000 fino a da oltre L. 300.000 fino a oltre L. 500.000 . . . . 100.000 300.000 500.000 . 1.300 1.300 2.000 2.000 3.300 3.300 4.000 4.000 _ — — — — — — — — 1.500 — — — — 2.500 3.500 4.500 5.000 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 112 Per l'interno della Città del Vaticano Lire 35 Per l'Italia Oltre l'Italia Lire Lire V A G L I A TELEGRAFICI a) per l'interno e per l'Italia — oltre la tassa di emissione di cui alia voce n. 34, lettera a) e quella 200 — — 240 — — 120 — 200 b) per oltre l'Italia — oltre la tassa indicata alla voce n. 34, lettera b), è dovuta la tassa telegrafica. 36 37 per l'Italia — tassa di emissione, oltre il prezzo del modulo di Lire 100 - fino a Lire 100.000 - per ogni 100.000 Lire o frazione V A G L I A D I VERSAMENTO TASSA PER L'EMISSIONE DEI VAGLIA CON LA CLAUSOLA «PAGAMENTO IN 1 500 500 500 500 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 500 — ATTESTAZIONE DI EMISSIONE DEI VAGLIA — per ogni attestazione VAGLIA ORDINARI E TELEGRAFICI SMARRITI — tassa per la richiesta di pagamento nel periodo di validità: per ogni vaglia 18 V A G L I A SCADUTI — tassa di rimborso per ogni vaglia 18 18 Sono esenti dal pagamento della tassa i vaglia non giunti al destinatario. Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano Per l'interno della Città del Vaticano Lire 113 Per l'Italia Oltre l'Italia Lire Lire 600 600 600 1.600 1.600 1.600 TASSA DI RIVALIDAZIONE E DI DUPLI- quando la scadenza di validità o lo smarrimento non siano imputabili al servizio postale CAZIONE DEI VAGLIA D n t I T T O FISSO PER LA RICHIESTA IN VISIONE DEI TITOLI PAGATI; PER CONTRORDINI E DISPOSIZIONI MITTENTI 0 DAI DESTINATARI; CONOSCERE L'ESITO DATI DAI PER DEI TITOLI PO- STALI 43 L I M I T I DI PESO, DIMENSIONI, VALORE ED ASSEGNO ED INDENNITÀ DI SMARRIMENTO per l'interno della Città del Vaticano e per l'Italia Limiti massimi di p*eso — lettere, carte manoscritte, stampe, pieghi di libri e spedizioni miste Kg. NB. Per i pieghi contenenti un solo volume che ecceda il peso di Kg. 2 è ammesso l'invio fino al peso di Kg. 3 2 19 — carte punteggiate ad uso dei ciechi Kg. 7 — cartoline dell'industria privata, cartoline illustrate, biglietti di visita, fatture commerciali, stampe augurali, partecipazioni di nascita, morte, matrimonio e simili e cedole di commissioni librarie gr. 20 — pacchetti postali, campioni di merci, incisioni foniche su dischi, nastro o filo . Kg. 1 — pacchi postali: a) ordinari b) urgenti c) « Exprès » 19 Kg. 20 Kg. 5 Kg. 10 Per il calcolo dell'affrancatura del peso eccedente i 2 K g . si applica la tariffa corrispondente allo scaglione di peso in più. 114 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento Dimensioni massime — lettere, carte manoscritte, stampe, carte punteggiate ad uso dei ciechi e spedizioni miste: cm. 45 per lato o, se a forma di rotolo, cm. 75 di lunghezza con cm. 10 di diametro. — cartoline dell'industria privata: cm. 10,7 x cm. 15. — fatture commerciali, cartoline illustrate, biglietti di visita, cedole di commissioni librarie, stampe augurali e partecipazioni di nascita, morte, matrimonio e simili a stampa: cm. 12 x cm. 23,5 (tolleranza -f 2 mm.). — pacchetti postali e campioni di merci: cm. 45 x cm. 20 x cm. 10 o, se a forma di rotolo, cm. 45 di lunghezza con cm. 15 di diametro. In entrambi i casi tali dimensioni possono variare, purché la relativa somma non risulti rispettivamente superiore ai cm. 75 o cm. 60. — incisioni foniche su dischi, nastro o filo: cm. 45 x cm. 45 x cm. 20. — pacchi: a) pacchi normali: lunghezza m. 1; somma di questa e del giro massimo, misurato in un senso che non sia quello della lunghezza, m. 2; b) pacchi ingombranti: lunghezza m. 1,50; somma di questa e del giro massimo, misurato come sopra, m. 3. Dimensioni minime a) le corrispondenze di qualsiasi specie debbono presentare per l'indirizzo e per le indicazioni di servizio una superfìcie non inferiore a cm. 9 x cm. 14 (tolleranza —2 mm.). b) il volume dei pacchi postali non può essere inferiore a un decimetro cubo. Limiti di valore e di assegno — assicurazione ordinaria e convenzionale: per le corrispondenze e per i pacchi, Lire 2.000.000. — assegno di cui possono essere gravati le corrispondenze ed i pacchi: - lettere, carte manoscritte, fatture commerciali, stampe, carte punteggiate ad uso dei ciechi, pacchetti postali, campioni di merci (a condizione che tutti i predetti oggetti siano spediti in raccomandazione od eventualmente, per quelli chiusi, in assicurazione) e pacchi, Lire 1.000.000. — vaglia postali: - limite minimo per ogni vaglia, Lire 100; - limite massimo per ciascun vaglia, Lire 1.000.000. Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 115 Indennità per la perdita di corrispondenze raccomandate e per la perdita, manomissione o avaria dei pacchi — l'indennità dovuta agli utenti per la perdita totale di corrispondenze raccomandate è stabilita nella misura di dieci volte l'importo della tassa di raccomandazione. — l'indennità dovuta agli utenti per la perdita, manomissione o avaria dei pacchi (esclusi quelli con valore dichiarato) è stabilita entro il limite massimo di dieci volte l'importo della tassa di spedizione dei pacchi ordinari. Oltre tale indennità i mittenti hanno diritto, nel caso di smarrimento, manomissione od avaria totale del contenuto, al rimborso delle tasse di spedizione ed accessorie. 44 LIMITI DI PESO, DI DIMENSIONI, DI VALORE ED INDENNITÀ DI SMARRI- MENTO per oltre l'Italia Limiti massimi di peso — lettere e stampe (I pieghi contenenti libri possono raggiungere il peso di Kg. 5) — sacchi speciali contenenti stampe dirette allo stesso destinatario e alla stessa destinazione V . — cartoline illustrate, biglietti di visita, partecipazioni di nascita, morte, matrimonio e simili a stampa . . . . . . . — pacchetti postali . . . — cecogrammi (carte punteggiate ad uso dei ciechi e lettere cecografìche) Kg. 2 Kg. 30 gr. 20 Kg. 1 Kg. 7 — pacchi: - il peso massimo dei pacchi postali nel regime internazionale è fissato, di regola, in 20 Kg. Tuttavia tale limite è ridotto a 10 Kg. od anche a 5 Kg. nei rapporti con alcuni Paesi. Dimensioni massime — lettere, stampe, cecogrammi, pacchetti postali e spedizioni miste: lunghezza, larghezza e spessore sommati, cm. 90, senza che la dimensione maggiore possa superare cm. 60; se a forma di rotolo, lunghezza e due volte il diametro cm. 104, senza che la dimensione maggiore possa oltrepassare cm. 90. — cartoline dell'industria privata: cm. 10,7 x cm. 15. — cartoline illustrate, biglietti di visita, stampe sotto forma di cartolina da spedirsi allo scoperto (senza busta o fascia, ecc.) e partecipazioni di nascita, morte, matrimonio e simili a stampa: cm. 12 x cm. 23,5 (tolleranza + 2 mm.). Acta Apostolicae Sedis - Supplemento 116 — pacchi: m. 1,50 per una qualsiasi delle dimensioni; m. 3 per la somma della lunghezza e del perimetro più grande preso in un senso che non sia quello della lunghezza. Sono considerati ingombranti i pacchi che superino le seguenti dimensioni: m. 1,05 per una qualsiasi delle dimensioni; m. 2 per la somma della lunghezza e del perimetro più grande preso in un senso che non sia quello della lunghezza. Dimensioni minime — le corrispondenze di qualsiasi specie debbono presentare per l'indirizzo e per le indicazioni di servizio una superfìcie non inferiore a cm. 9 x cm. 14 (tolleranza — 2 mm.). Se a forma di rotolo, la lunghezza più il doppio diametro non deve essere inferiore a cm. 17, purché la dimensione maggiore non sia inferiore a cm. 10. — per i pacchi valgono gli stessi limiti. Limiti di valore — assicurazione per le corrispondenze - i limiti di valore variano a seconda dei Paesi di destinazione, ma non possono superare i 1633 DTS (5.000 Fr.-oro). — assicurazione per i pacchi - i limiti di valore variano a seconda dei Paesi di destinazione, ma non possono superare i 1633 DTS (5.000 Fr.-oro). —- vaglia internazionali ed assegni - i limiti di valore variano a seconda dei Paesi di destinazione e di provenienza. Indennità di smarrimento — per le corrispondenze raccomandate, 19,60 DTS (60 Fr.-oro). — per i sacchi speciali di stampe, 65,34 DTS (200 Fr.-oro). — per i pacchi: - del peso da oltre da oltre da oltre fino a 5 Kg, 5 Kg. fino a 10 Kg 10 Kg. fino a 15 Kg, 15 Kg. fino a 20 Kg, 19,60 29,40 39,20 49,00 DTS (60 Fr.-oro) DTS (90 Fr.-oro) DTS (120 Fr.-oro) DTS (150 Fr.-oro) Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano II - SEEVIZI 117 TELEGEAPICI A) TELEGEAMMI 1 P E R L'INTERNO DELLA CITTÀ DEL VATICANO — Telegrammi ordinari - tassa fìssa fino a 10 parole - per ogni parola in più 2 PER Lire 1.500 » 30 L'ITALIA — Telegrammi ordinari - tassa fìssa fino a 1 0 parole . - per ogni parola in più . . . » 2.700 » 50 — Telegrammi urgenti - tassa fìssa fino a .10 parole - per ogni parola in più » 5.400 » 100 » 3.600 » 50 » 7.200 » 100 » » 600 10 » » 700 15 — Telegrammi per vaglia telegrafici ordinari - tassa fìssa - per ogni parola aggiunta dal mittente . — Telegrammi per vaglia telegrafici urgenti - tassa fìssa - per ogni parola aggiunta dal mittente — Telegrammi meteorologici (OBS) - tassa fìssa fino a 10 parole - per ogni parola in più . — Telegrammi di stampa contenenti unicamente notizie destinate alla pubblicità, da chiunque indirizzati impersonalmente a giornali e agenzie d'informazioni - tassa fìssa fino a 10 parole . - per ogni parola in più — Soprattasse telegrafiche per servizi speciali - soprattassa per vaglia telegrafici con avviso telegrafico ordinario di pagamento . . . . » 2.650 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento •118 - soprattassa per vaglia telegrafici con avviso telegrafico urgente di pagamento Lire 5.300 - soprattassa per telegrammi con risposta pagata (EP ovvero BPAIMx) » 250 - soprattassa per parola, con minimo di dieci parole, per telegrammi collazionati (TC) di qualunque categoria » 50 » 2.650 » 5.300 » 2.650 » 1.000 - avvisi di servizio tassati: a) se non è obbligatoria la risposta all'avviso di servizio tassato, tassa fìssa . b) se invece è obbligatoria la risposta all'avviso di servizio tassato, o questa è domandata dal richiedente ( E P ) , tassa fìssa e) soprattassa per avvisi di servizio tassati con indicazione « consultate mittente » . . . . - rilascio di copia di un telegramma: tassa fìssa . . . 3 P E R OLTRE L ' I T A L I A Le tasse, le soprattasse e le qualifiche dei telegrammi diretti oltre l'Italia variano a seconda della destinazione e vengono aggiornate con provvedimento amministrativo. B) T E L E X 1 PER L'ITALIA — per Eoma e provincia - minimo un minuto - per ogni minuto successivo o frazione — per le altre località fino a 200 Km. - minimo un minuto - per ogni minuto successivo o frazione . . . . . . . Lire » 200 100 » » 500 250 » » 700 350 — per le altre località oltre i 200 Km. - minimo un minuto - per ogni minuto successivo o frazione . . . . . . . Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 2 119 PER OLTRE L'ITALIA Le tasse delle comunicazioni Telex dirette oltre l'Italia variano a seconda della destinazione e vengono aggiornate con provvedimento amministrativo. 3 SOPRATTASSE PER GLI UFFICI NON ABBONATI Diritto di trasmissione per ogni destinazione - minimo un minuto - per ogni minuto successivo o frazione Lire 1.200 » 300 o Art. 2. - A decorrere dal I febbraio 1983, gli invii normalizzati devono presentare tutti i requisiti stabiliti nella tabella qui di seguito riportata. INVÌI NORMALIZZATI 1 DEFINIZIONE Sono normalizzati gli invii conformi ai requisiti indicati nelle presenti norme. Gli invii possono essere: a) in busta senza pannello trasparente; b) in busta con pannello trasparente; c) senza busta sotto forma di cartolina; d) senza busta sotto forma di moduli. 2 EEQUISITI — Requisiti comuni a tutti gli invii: - Forma rettangolare; - La lunghezza dell'invio non deve essere inferiore all'altezza moltiplicata per 1,4; - Dimensioni: minima, mm. 90 x mm. 140 (tolleranza — 2 mm.); massima, mm. 120 x mm. 235 (tolleranza + 2 mm.); - Peso massimo: grammi 20; - Spessore massimo: mm. 5; - Posizione dell'indirizzo: l'indirizzo del destinatario deve essere scritto parallelamente al lato maggiore dell'invio; - Posizione dell'affrancatura: l'affrancatura deve essere apposta in alto a destra al di sopra dell'indirizzo. 120 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento — Requisiti particolari degli invii in busta senza, pannello trasparente: - Posizione dell'indirizzo: L'indirizzo del destinatario deve essere scritto sulla superficie non munita del lembo di chiusura. - Peso minimo: grammi 3. — Requisiti particolari degli invii in busta con pannello trasparente: - Posizione del pannello: Il pannello, bene incollato lungo l'intero perimetro e posto in maniera da non compromettere sensibilmente le caratteristiche meccaniche della busta, deve essere ubicato parallelamente al lato maggiore dell'invio sulla superficie non munita del lembo di chiusura in modo tale che l'indirizzo del destinatario traspaia: ad una distanza minima di mm. 40 dal bordo superiore e di mm. 15 dai bordi laterali destro e sinistro e dal bordo inferiore; ad una distanza massima di mm. 140 dal bordo laterale destro. - Nella zona rettangolare sopra definita debbono comparire le indicazioni relative all'indirizzo del destinatario; eventuali indicazioni non attinenti all'indirizzo possono comparire nella citata zona rettangolare purché poste al di sopra della penultima riga dell'indirizzo. - Peso minimo: grammi 3. — Requisito particolare degli invii senza busta sotto forma di cartolina: - Grammatura della carta: massima, grammi 300 al metro quadrato; minima, grammi 190 al metro quadrato. ÌD prevista la possibilità di grammatura inferiore, fino al limite di 160 gr. al metro quadrato, quando la carta presenti una sufficiente rigidità longitudinale. — Requisiti particolari degli invii senza busta sotto forma di moduli: - Posizione dell'indirizzo: L'indirizzo del destinatario deve essere ubicato nella stessa posizione prevista per gli invii in busta con pannello trasparente, di cui al corrispondente capoverso del presente n. 2; - Grammatura della carta: massima: grammi 300 al metro quadrato; minima: Se l'invio non contiene inserti, la grammatura della carta non deve essere inferiore a grammi 70 per metro quadrato; se l'invio contiene inserti, il totale della grammatura dei fogli costituenti le due facciate esterne dell'invio non deve essere inferiore a grammi 120 per metro Leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano 121 quadrato e la grammatura della carta per ciascuna facciata non deve essere inferiore a grammi 53 per metro quadrato. - Tali invii devono essere perfettamente chiusi su tutti i lati con incollatura tale da assicurare una consistente rigidità e non devono presentare fori di trascinamento sui bordi laterali. Per i moduli autoimbustanti è consentito che il lato inferiore o superiore non sia incollato. 3 INVÌI CHE, PUR ESSENDO RISPONDENTI AI REQUISITI DI CUI AL PRECEDENTE N. 2, NON SONO CONSIDERATI NORMALIZZATI. — Invii aventi all'esterno fermagli, occhielli, ganci ripiegati o punti metallici, ad eccezione degli invii raccomandati o assicurati con avvisi di ricevimento fermati con punti metallici; — Cartoline e schede meccanografiche perforate non imbustate; — Invii in busta contenenti oggetti, in particolare metallici, che possono cagionare danno agli invii stessi o agli impianti; — Invii senza busta costituiti da fogli ripiegati i cui bordi non siano tutti completamente incollati, ad eccezione dei moduli autoimbustanti di cui al corrispondente capoverso del precedente n. 2; — Invii in busta a finestra priva di pannello trasparente; — Invii realizzati con materiali che presentino proprietà differenti da quelle della carta (ad esempio, plastica). Art. 3. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante affissione nel Cortile di S. Damaso, alla porta degli Uffici del Governatorato e negli Uffici postali dello Stato, ed entrerà in vigore il I febbraio 1983. O Città del Vaticano, trentuno gennaio millenovecentoottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente Città d(el Yatícano, mercoledì 2 febbraio 1983 Anno L I I I N u m . 14 SUPPLEMENTO PER LE LEGGI E DISPOSIZIONI DELLO DELLA STATO GITTA D E L VATICANO Pontificato di S. S. Giovanni Paolo II - Anno V N. LV — Ordinanza della Pontifìcia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano con la quale vengono determinate le date di inizio e di cessazione dell'ora estiva per il 1983. 2 febbraio 198S LA P O N T I F I C I A COMMISSIONE PER LO STATO D E L L A C I T T À DEL V A T I C A N O Vista la legge 24 giugno 1969, n. LI ; Vista l'ordinanza 16 maggio 1966, n. XXVI, con la quale si istituisce l'ora estiva ; ORDINA Art. 1. - Dalle ore due del 27 marzo 1983 alle ore tre del 25 settembre 1983, l'ora normale è anticipata, a tutti gli effetti, di sessanta minuti primi. 126 Acta Apostolicae Sedis - Supplemento Art. 2. - La presente ordinanza sarà pubblicata, oltre che nei modi ordinari, mediante affissione nel Cortile di S. Damaso, alla porta degli Uffici del Governatorato e negli Uffici postali dello Stato, ed entrerà in vigore nel giorno stesso della sua pubblicazione. Città del Vaticano, due febbraio milleno vecen toottantatre. AGOSTINO Card. CASAROLI, Presidente PAOLO Card. BERTOLI MASSIMILIANO Card, DE FURSTENBERG SILVIO Card. ODDI GIUSEPPE Card. PAUPINI GIUSEPPE MARIA Card. SENSI PAOLO MARCINKUS, Pro-Presidente