ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE A N . ET VOL. L X X X I I TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS M.DCCCCLXXXX 12 Ianuarii 1990 An. et vol. LXXXII N. 1 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Librerìa Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II ADHORTATIO APOSTOLICA Ad sacrorum Antistites, Presbyteros et Diaconos, Religiosos ac Religio­ sas, Christifideles omnes: de persona sancti Ioseph et opera in Christi Iesu Ecclesiaeque vita. IOANNES PAULUS P P . II Venerabiles salutem Fratres et ac Dilecti Apostolicam Filii, Benedictionem. PROOEMIUM 1. R e d e m p t o r i s custos f u t u r u s « Ioseph ... fecit, sicut prae- cepit ei angelus Domini, et accepit coniugem suam » (Mt 1, 24). P r i m i s i a m i n d e a saeculis E v a n g e l i o ipso p e r m o t i Ecclesiae P a t r e s S a n c t u m I o s e p h u m , q u e m a d m o d u m a m a n t e m gessisset M a r i a e c u r a m l a e t a n t i q u e s t u d i o I e s u C h r i s t i sese i n s t i t u tioni devovisset, 1 i t a i n c u l c a b a n t m y s t i c u m c u s t o d i r e illius c o r p u s a c t u e r i , E c c l e s i a m videlicet c u i u s f o r m a esset V i r g o Sancta et exemplar. C e n t u m i g i t u r t r a n s a c t i s a n n i s , q u o e x t e m p o r e epistola encyclica 1 Cf. R o m a n i Pontificis Leonis X I I I , S. IRENAEUS, Adversus haereses, I V , 23, 1: cui S. Ch. index 100/2, Quamquam 692-694. 6 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pluries, p r o d i i t , a t q u e p r a e e u n t e c o m p l u r i u m s a e c u l o r u m c u l t u S a n c t i I o s e p h i , p o n d e r a n d a s vobis, C a r i F r a t r e s a c Sorores, n o n n u l l a s c u p i m u s s e n t e n t i a s d e illo t r a d e r e q u e m D e u s ((princ i p a l i u m ... t h e s a u r o r u m s u o r u m c u s t o d e m elegit ». Quod quid e m p a s t o r a l e c o n s i l i u m g a u d e n t e s s a n e i m p l e m u s , u t erga u n i v e r s a e P a t r o n u m Ecclesiae p i e t a s i n o m n i b u s christifidelibus a u g e s c a t n e c n o n i n R e d e m p t o r e m i p s u m a m o r cui ille ceteris praefulgens i n e x e m p l u m deserviit. H o c e n i m p a c t o n o n t a n t u m a r d e n t i u s d e c u r r e t t o t u s Christianus populus eundem ad Sanctum Iosephum fidenterque i p s i u s a d v o c a b i t p a t r o c i n i u m , v e r u m a n t e oculos sibi s e m p e r d e m i s s u m eius c o n s t i t u e t m a t u r u m q u e m o d u m e t f a m u l a n d i et (( p a r t i c i p a n d i » s a l u t i s h o m i n u m o p u s . P e r s u a s u m e n i m h a b e m u s , r u r s u s s i M a r i a e S p o n s u m div i n i m y s t e r i i p a r t i c i p e m Ecclesia c o n s i d e r a v e r i t , posse e a m u n a cum omni h o m i n u m genere ad v e n t u r u m tendentem aevum continenter propriam suam n a t u r a m intra idem redemptionis c o n s i l i u m d e n u o r e p e r i r e , quod suum habeat in mysterio Incarnationis fundamentum. V e l u t alius o m n i n o n e m o h o m o , V e r b i I n c a r n a t i e x c e p t a Matre Maria, hoc plane a r c a n u m « communicavit » Iosephus N a z a r e t h a n u s . I s s a n e ipse p a r t i c e p s i b i d e m c u m illa s i m u l fuit, i n v e r i t a t e m e i u s d e m i n s e r t u s salvifici e v e n t u s a t q u e eiusd e m e t i a m custos a m o r i s , c u i u s v i r t u t e P a t e r a e t e r n u s « p r a e d e s t i n a v i t nos in a d o p t i o n e m filiorum p e r I e s u m C h r i s t u m » (Eph 1, 5). 2 3 4 2 LEO XIII, Epist. Enc. Quamquam pluries ( 1 5 Augusti 1 8 8 9 ) : Leonis XIII P. M. Acta, IX 3 (1890), 175-182. SACBOR. R I T U U M CONGREG., Decr. Quemadmodum Deus (8 Decembris 1 8 7 0 ) : Pii IX P. M. Acta, pars I, vol. V, 2 8 2 ; P I I IX, L i t t Apost. Inclytum Patriarcham (7 Iulii 1871): I. c, 331-335. Cf. S. IOANNES CHRYSOSTOMUS, In Matth. Horn. V, 3: PG 57, 5 7 s . ; eodem etiam utriusque viri cognomine inspecto, in Iosepho Aegyptiaco cum Iosephi a Nazareth ministerium adumbratum quadamtenus esset et dignitas pretiosissimis in thesauris Dei Patris tuendis seu Verbo Incarnato eiusque Matre Sanctissima, idcirco Doctores Ecclesiae Summique Pontifices priorem Iosephum veluti prototypum habuerunt alte­ rius: cf., v. g., S. BERNARDUS, Super «i Missus est », Horn. II, 1 6 : ¿Sí. Bernardi Opera, Ed. Cist., IV, 3 3 s . ; LEO XIII, Epist. Enc. Quamquam pluries ( 1 5 Augusti 1 8 8 9 ) : I. c, 1 7 9 . 4 Acta Ioannis Pauli Pp. II 7 I EVANGELII CONUBIUM 2. ELEMENTA CUM MARIA « I o s e p h fili D a v i d , noli timere accipere Mariam c o n i u g e m t u a m . Quod e n i m i n e a n a t u m est, d e S p i r i t u S a n c t o est; p a r i e t a u t e m f i l i u m , e t vocabis n o m e n eius I e s u m : ipse e n i m s a l v u m faciet p o p u l u m s u u m a peccatis e o r u m » (Mt 1, 20-21). I i s c i r c u m s c r i b i t u r v e r b i s i n t i m a p a r s biblicae d e S a n c t o I o s e p h o v e r i t a t i s , eius n e m p e v i t a e m o m e n t u m q u o d Ecclesiae Patres nominatim commemorant. M a t t h a e u s a u t e m e v a n g e l i s t a e i u s d e m h u i u s t e m p o r i s exp l a n a t significationem n a r r a n s videlicet q u o illud m o d o Iosep h u s t r a n s e g e r i t . U t t a m e n t o t a i p s i u s s e n t e n t i a n e c n o n cont e x t a p e r s p i c i a t u r oratio, i n t e r e s t r e s p o n d e n t e m ei l o c u m Evangelii Lucae m e m i n i s s e . N a m , q u o d ad v e r s u m a t t i n e t u b i refertur: «Iesu desponsata Christi mater eius a u t e m g e n e r a t i o sic e r a t . Maria Ioseph, antequam C u m esset convenirent, inventa est in utero habens de S p i r i t u S a n c t o » (Mt 1, 18), grav i d i t a t i s M a r i a e origo « de S p i r i t u S a n c t o » u b e r i u s q u i d e m a p e r t i u s q u e in versiculo p r o p o n i t u r quem apud Lucam de nuntiata legimus Iesu nativitate : « Missus est a n g e l u s an- Gabriel a Deo in c i v i t a t e m Galilaeae, cui n o m e n N a z a r e t h , ad v i r g i n e m d e s p o n s a t a m v i r o , cui n o m e n e r a t I o s e p h d e d o m o D a v i d , e t n o m e n v i r g i n i s M a r i a » (Lc 1, 26-27). S a l u t a n t i s vero voces a n g e l i : « A v e , g r a t i a p l e n a , D o m i n u s t e c u m » (Lc 1, 28) i n t u s conturbationem pepererunt in Maria eodemque eam tempore a d d e l i b e r a n d u m p e p u l e r u n t . V i r g i n e m e x i n d e n u n t i u s ipse p l a ç â t d u m p e c u l i a r e d e illa Dei patefacit s i m u l c o n s i l i u m : (( Ne timeas, Maria; invenisti enim ecce concipies in utero et paries filium, gratiam apud Deum. Et et vocabis n o m e n eius I e s u m . H i c erit m a g n u s e t Filius A l t i s s i m i v o c a b i t u r , e t d a b i t illi D o m i n u s D e u s s e d e m D a v i d p a t r i s eius » (Lc 1, 30-32). 8 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale P a u l o affirmaverat a n t e e v a n g e l i s t a fuisse annuntiationis t e m p o r e M a r i a m « d e s p o n s a t a m v i r o , cui n o m e n e r a t I o s e p h de d o m o D a v i d ». H a r u m v e r o « n u p t i a r u m » indoles o b l i q u a e x p l i c a t u r v i a , c u m a u d i t i s iis q u a e d e f i l i i o r t u n u n t i u s pert u l e r a t i n t e r r o g a t M a r i a : « Q u o m o d o fiet i s t u d , q u o n i a m virum non cognosco? » (Lc 1, 34). Cui t u n c i l l u d r e s p o n s i t a t u r : « Spir i t u s S a n c t u s s u p e r v e n i e t i n te, e t v i r t u s A l t i s s i m i o b u m b r a b i t tibi: i d e o q u e et, quod nascetur, sanctum vocabitur, Filius Dei » (Lc. 1, 35). Q u a m v i s I o s e p h o i a m sit M a r i a « d e s p o n s a t a », virgo n i h i l o m i n u s m a n e b i t q u a n d o q u i d e m i n i p s a c o n c e p t u s i a m a b a n n u n t i a t i o n i s m o m e n t o f i l i u s d e S p i r i t u S a n c t o est conceptus. H o c p o r r o loco L u c a e s e r m o c u m M a t t h a e i (1, 18) c o n g r u i t n a r r a t i o n e a d i u v a t q u e u t i d i l l u m i n e t u r q u o d ibi l e g i m u s . S i q u i d e m post c o n u b i u m illud c u m I o s e p h o M a r i a « i n v e n t a est in u t e r o h a b e n s de S p i r i t u S a n c t o », c o n s e n t i t illud c u m iis r e b u s o m n i b u s q u a s a n n u n t i a t i o p r a e s e fert e t p r a e s e r t i m extremis cum verbis a Maria prolatis : « Fiat mihi secundum verbum tuum » (Lc 1, 38). E l a b e n t i b u s p r o i n d i e b u s et h e b d o m a d i s p e r s p i c u o o b t e m p e r a n s Dei consilio e x h i b e t sese M a r i a p o p u l o I o s e p h o q u e ipsi u t i « in u t e r o h a b e n t e m », e a m videlicet q u a e o p o r t e t p a r t u r i a t i a m q u e i n s e m a t e r n i t a t i s p o r t a t mysterium. 3. et H i s i t a in a d i u n c t i s « I o s e p h ... v i r eius, c u m esset i u s t u s nollet eam traducere, voluit occulte dimittere eam » (Mt 1, 19). Quid c o r a m M a r i a e « mirifica » m a t e r n i t a t e ipse ageret nesciebat saneque responsum conturbanti illi interrogationi c o n q u i r e b a t ; at effugium p o t i s s i m u m ex adeo difficili sibi rer u m statu petebat. E r g o ((haec ... eo cogitante, ecce a n g e l u s D o m i n i in s o m n i s a p p a r u i t ei d i c e n s : "Ioseph fili D a v i d , noli timere accipere Mariam coniugem tuam". Quod enim in ea n a t u m est, d e S p i r i t u S a n c t o e s t ; p a r i e t a u t e m f i l i u m , e t vocabis n o m e n eius I e s u m : ipse e n i m s a l v u m faciet p o p u l u m s u u m a peccatis e o r u m » (Mt 1, 20-21). Acta Ioannis Pauli Pp. II 9 Inter « annuntiationem » igitur Matthaei dictorum atque Lucae ipsius verba p e r m a g n a emergit similitudo. Mariae in arcanum inducit Iosephum nuntius Maternitatis divinus. Quae eius « s p o n s a » est ad legem, v i r g o p e r s t a n s m a t e r S p i r i t u s S a n c t i v i est affecta. C u m vero F i l i u s , u t e r o q u e m g e s t a t M a r i a , i n l u c e m t a n d e m v e n e r i t , n o m e n suscipere I e s u m d e b e b i t ; q u o d i n t e r I s r a e l i t a s c o g n i t u m profecto e r a t a t q u e i n t e r d u m liberis i n d e b a t u r . Agitur a t t a m e n h i c illo de Filio qui ex d i v i n i s promissis significationem plane huius nominis implebit: Iesu - Y e h o s u a , q u o d sibi v u l t : « D e u s s a l v a t » . Ad I o s e p h u m is nuntius loquitur tamquam ad « Mariae s p o n s u m » , a d e u m n e m p e c u i u s suo t e m p o r e i d e m n o m e n i m p o n e r e erit f i l i o e x V i r g i n e N a z a r e t h a n a n a s c i t u r o , q u a e e i est desponsata. officia terrestris Quapropter commendat se patris ad Iosephum ipso de convertit Mariae eique Filio. « E x s u r g e n s a u t e m I o s e p h a s o m n o fecit, s i c u t p r a e c e p i t ei a n g e l u s D o m i n i , et accepit c o n i u g e m s u a m » (Mt 1, 24). I l l a m i n toto m a t e r n i t a t i s i p s i u s m y s t e r i o suscepit, recepit u n a c u m Filio e a m q u i S p i r i t u o p e r a n t e S a n c t o i n m u n d u m e r a t proditurus : vit qua affectum, proinde Mariae ratione haud promptum quidem voluntatis dissimilem, ad commonstraea facienda o m n i a q u a e s u u m p e r i n t e r n u n t i u m a b illo D e u s exposcebat. II M Y S T E R I I D E I CUSTOS 4. Cum suam salutatura consanguineam Elisabetham haud m u l t o post a n n u n t i a t i o n e m i n t r a v i s s e t Z a c h a r i a e d o m u m , Mar i a excepit i n t e r s a l u t a n d u m ab e a d e m E l i s a b e t h a « r e p l e t a ... S p i r i t u S a n c t o » (Lc 1, 41) e n u n t i a t a s voces. V e r u m illa p r a e t e r v e r b a , q u a e a d angeli r e f e r e b a n t u r s a l u t a t i o n e m i p s a i n a n nuntiatione, credidit, elocuta h a e c quoniam perficientur est E l i s a b e t h a : ea, quae dicta « Et sunt beata, ei a quae Do- 10 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mino » (Lc 1, 45). Qui scilicet s e r m o n e s d u c t o r e s f u e r u n t conceptus litterarum inscriptarum encyclicarum quibus Nostrarum Concilii V a t i c a n i I I p e r s e q u i d o c t r i n a m q u a e edicit : « B. Redemptoris studuimus Mater altius Virgo in peregrinatione fidei processit, s u a m q u e u n i o n e m c u m Filio fideliter s u s t i n u i t u s q u e a d c r u c e m », o m n e s n e m p e h o m i n e s « p r a e c e s s i t » p e r 5 6 fidem Christum sectantes. En ergo, Iosephi tha: hac convenit. «Beata, ineunte Si enim peregrinatione Redemptoris quae credidit», Mariae dixit fides Matri fidem Elisabe- h a e c p a r i t e r b e a t i t u d o certo q u o d a m m o d o a d I o s e p h u m deferri potest, c u m affirmando e t ipse V e r b o Dei r e s p o n d e r i t sibi illa d e c r e t o r i a h o r a t r a n s m i s s o . Re q u i d e m v e r a secus ac M a r i a n o n angeli « a n n u n t i a t i o n i » r e d d i d i t I o s e p h u s r e s p o n s u m , a t q u i « fecit, sicut p r a e c e p i t ei a n g e l u s Domini¿ ipse purissimam et accepit c o n i u g e m s u a m ». pertinet « ad oboeditionem Quodque fidei » (cf. egit Rom 1, 5; 16, 26; £ Cor 10, 5-6). Dici idcirco potest id quod fecit Iosephus m o d o p r o r s u s sing u l a r i ad M a r i a e e u m a d i u n x i s s e fidem : accepit ille, t a m q u a m a Deo proficiscentem v e r i t a t e m , tiationem iam susceperat. Praecipit illud q u o d ipsa intra annunConcilium : « Deo reve- l a n t i p r a e s t a n d a est "oboeditio f i d e i " , q u a h o m o s e t o t u m libere Deo c o m m i t t i t " p l e n u m r e v e l a n t i Deo i n t e l l e c t u s e t v o l u n t a t i s obsequium" praestando et voluntarie revelationi ab Eo datae a s s e n t i e n d o ». 7 Adducta ipsa, haec Iosephum sententia, qua Nazarethanum essentia tangitur fidei intima usquequaque afficit. 5. E v a s i t i t a q u e ille s e q u e s t e r sive custos singularis myste- rii « a b s c o n d i t i a saeculis in Deo » (cf. Eph 3, 9), p e r i n d e ac M a r i a e o ipso s u m m i d i s c r i m i n i s m o m e n t o q u o d a b Apostolo « plenitudo temporis » n u n c u p a t u r , cum « misit Deus Filium s u u m , f a c t u m e x m u l i e r e , f a c t u m s u b lege, u t eos, q u i s u b Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 5 8 . « Cf. ibid., 63. Const. dogm. de divina Revelatione Dei Verbum, 5. 5 7 Acta Ioannis Pauli Pp. II 11 lege e r a n t , r e d i m e r e t , ut a d o p t i o n e m filiorum r e c i p e r e m u s » (cf. Gal 4, 4-5). « P l a c u i t Deo » ait p o r r o C o n c i l i u m « in s u a b o n i t a t e e t s a p i e n t i a s e i p s u m r e v e l a r e e t n o t u m facere s a c r a m e n t u m v o l u n t a t i s s u a e (cf. Eph 1, 9), q u o h o m i n e s p e r C h r i stum, V e r b u m carnem factum, in Spiritu Sancto accessum habent ad P a t r e m et divinae naturae (cf. Eph 2, 18; 2 Pe 1, 4) ». Cum Maria una consortes efficiuntur 8 primus huius mysterii divini Iosephus est depositarius. U n a c u m M a r i a — a t q u e e t i a m ipse ad M a r i a m relatus- — hunc communicat supremum eventum quo sese Deus in Christo patefecit illiusque p a r t i c e p s i a m a p r i m i s est i n i t i i s . Narrationibus vero utriusque evangelistae Matthaei et Lucae a n t e oculos praefixis, I o s e p h u s i t e m p r i m u s dici potest fidem Dei Matris participare sicque agens coniugem suam in fide s u s t i n e r e a n n u n t i a t i o n i s d i v i n a e . P r i m u s i n s u p e r ille est a Deo in v i a collocatus « p e r e g r i n a t i o n i s fidei », q u o in i t i n e r e M a r i a p r a e s e r t i m a t e m p o r e C a l v a r i i ac P e n t e c o s t e s perfecto m o d o praecedet. 6. 9 Terrrtinabitur autem prior p r o p r i a I o s e p h i v i a , eius in -fide peregrinatio, antequam scilicet sub Cruce in Calvariae loco M a r i a consistet et q u a m — C h r i s t o ad P a t r e m reverso — in C e n á c u l o P e n t e c o s t e s deget, q u o die u n i v e r s o orbi Ecclesia est d e m o n s t r a t a i n v i r t u t e n e m p e v e r i t a t i s Eandem tamen viam fidei Iosephi iter percurrit, Spiritus quod enata. eodem p r o r s u s d e c e r n i t u r m y s t e r i o c u i u s p r i m u s ille c u m M a r i a s i m u l sequester est effectus. U n u m e n i m q u i d d a m e t i n c a r n a t i o e t r e d e m p t i o c o m p o s i t u m g i g n u n t i n d i s s o l u b i l e q u e , u b i « revelationis oeconomia fit gestis v e r b i s q u e i n t r i n s e c e i n t e r se connexis ». Q u a m o m n i n o o b c o n i u n c t i o n e m P o n t i f e x I o a n n e s X X I I I , 10 m a g n a m q u i p i e t a t e m e r g a S a n c t u m I o s e p h u m excolebat, stat u i t u t i n p e r p e t u a m r e d e m p t i o n i s c o m m e m o r a t i o n e m , Cano8 9 10 Ibid., 2. Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 6 3 . CONO. OECUM. VAT. II, Const. dogm. de divina Revelatione Dei Verbum, 2. Acta 12 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale n e m n o m i n a t i m Missae R o m a n u m , illius i n t e r p o n e r e t u r n o m e n iuxta Mariae et ante Apostolorum nomina Summorumque Pontificum a c M a r t y r u m . PATERNITATIS 7. 11 MINISTERIUM P r o u t e x ipsis e r u i t u r e v a n g e l i s t a r u m locis, p a t e r n i t a t i s I o s e p h i i u r i d i c i a l e f u n d a m e n t u m c u m M a r i a est c o n i u g i u m . A t q u e i n t u t o u t collocaretur p a t r i a I e s u t u t e l a , I o s e p h u m destinavit Deus Mariae coniugem. U n d e Iosephi paternitatem — illam necessitudinem quae q u a m proxime e u m ad Christum c o n s t i t u a t , f i n e m i p s u m o m n i s electionis a c p r a e d e s t i n a t i o n i s (cf. Rom 8, 28 s.) — p e r m a t r i m o n i u m c u m M a r i a id est p e r familiam transire sequitur. Quantumvis manifesto Iesum confirment Spiritus Sancti c o n c e p t u m esse v i r t u t e eoque i n conubio s e r v a t a m v i r g i n i t a t e m (cf. Mt 1, 18-25; Lc 1, 26-34), v o c i t a n t t a m e n e v a n g e l i s t a e Mar i a e v i r u m I o s e p h u m u x o r e m q u e I o s e p h i M a r i a m (cf. Mt 1, 16. 18-20. 24; Lc 1, 27; 2, 5). I u d i c i o e t i a m Ecclesiae, m a g n i si i n t e r e s t virginalem efferri Iesu conceptionem, haud Iosepho coniugium defendi, tamen minoris refert Mariae cum q u o d ex eo I o s e p h i p a t e r n i t a s iuri- dico m o d o d e p e n d e a t . H i n c , q u a r e r e c e n s e a n t u r g e n e r a t i o n e s secundum Iosephi stirpem, intellegitur. « Quare » — rogat Sanctus Augustinus — « non debuit per Iosephi N u m q u i d non e r a t m a r i t u s M a r i a e Ioseph? (...). S c r i p t u r a e n i m dicit a n g e lica a u c t o r i t a t e q u o d m a r i t u s e r a t . Noli timere, pere enim Mariam coniugem tuam. Quod in illa inquit, natum acciest, de Spiritu Sancto est. Ei q u o q u e i u b e t u r ut p u e r o n o m e n imp o n a t , q u a m v i s n o n de s e m i n e suo n a t o . Pariet, i n q u i t , filium, et vocabis nomen eius Iesum. Sed h o c i n t e n d i t S c r i p t u r a , q u o d n o n sit n a t u s d e s e m i n e I o s e p h , c u m sollicito u n d e esset g r a v i s Cf. SACROB. R I T U U M CONGREG., Decr. Novis hisce temporibus (13 Novembris 1962): AAS 54 (1962), 873. 11 Acta Ioannis Pauli Pp. 13 II u t e r o , d i c i t u r . De Spiritu Sancto est. Et t a m e n p a t e r n a ei n o n a u f e r t u r a u c t o r i t a s , c u m i u b e t u r p u e r o n o m e n i m p o n e r e . Den i q u e e t i p s a v i r g o M a r i a b e n e sibi conscia q u o d n o n e x eius c o m p l e x u e t c o n c u b i t u conceperit C h r i s t u m , t a m e n e u m p a t r e m C h r i s t i dicit ». 12 Filius Mariae, Iosephi q u o q u e est filius ob c o n i u n g e n s illos c o n u b i a l e v i n c u l u m : « P r o p t e r q u o d fidele c o n i u g i u m p a r e n t e s C h r i s t i v o c a r i ambo m e r u e r u n t , et n o n s o l u m illa m a t e r , v e r u m e t i a m ille p a t e r eius, sicut c o n i u x m a t r i s eius, utrumque mente, n o n c a r n e ». N e q u e d e e r a t coniugio h u i c u l l u m c o n s t i t u e n t i u m 13 illud p o s t u l a t o r u m : « O m n e i t a q u e n u p t i a r u m b o n u m i m p l e t u m est i n illis p a r e n t i b u s C h r i s t i , proles, f i d e s , s a c r a m e n t u m . Prolem c o g n o s c i m u s i p s u m D o m i n u m I e s u m : fidem, q u i a n u l lum adulterium: sacramentum, q u i a n u l l u m d i v o r t i u m ». 14 Cum in matrimonii inquirunt indolem t u m Sanctus Augustinus tum Sanctus Thomas continenter eam reponunt in <( indivisibili c o n i u n c t i o n e a n i m o r u m », in « c o p u l a t i o n e ... anim o r u m », « consensu » ; 1 5 q u a e p r o i n e l e m e n t a in coniugio illo insigniter sunt commonstrata. Maximo enim historiae salutis tempore, quo nempe s u u m erga homines Deus aperit amorem per Verbi donum, Mariae Iosephique conubium plena quidem « l i b e r t a t e » ad effectum d e d u c i t « sponsale sui d o n u m » accip i e n d o videlicet a t q u e e x p r i m e n d o tali a m o r e . 16 « H o c in in- g e n t i opere o m n i a i n C h r i s t o r e n o v a n d i , f i t m a t r i m o n i u m , i p s u m e t i a m p u r i f i c a t u m e t r e d i n t e g r a t u m , n o v a res n o v i Foed e r i s s a c r a m e n t u m . Ecce q u i p p e Novo i n e u n t e T e s t a m e n t o , 12 S. AUGUSTINUS, Sermo 51, 10, 16: PL 38, 342. S. AUGUSTINUS, De riuptiis et concupiscentia, I, 11, 12: PL 44, 421; cf. De con­ sensu evang elistar um, II, 1, 2: PL 34, 1071; Contra Faustum, III, 2: PL 42, 214. S. AUGUSTINUS, De nuptiis et concupiscentia, I, 11, 13: PL 44, 421; cf. Contra Iulianum, V, 12, 46: PL 44, 810. 13 14 Cf. S. AUGUSTINUS, Contra Faustum, XXIII, 8: PL 42, 470s.; De consensu evangelistarum, II, 1, 3: PL 34, 1072; Sermo 51, 13, 21: PL 38, 344s.; S. THOMAS, Summa Theol., III, q. 29, a. 2 in conclus. 15 Cf. Allocutiones (9 et 16 Ianuarii, 20 Februarii 1980): Insegnamenti, I I I / I (1980), 88-92; 148-152 ; 428-431. 16 14 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale h a u d secus a t q u e V e t e r i s T e s t a m e n t i p r i n c i p i o , a d e s t coniug u m p a r . V e r u m , licet A d a m i E v a e q u e fuerit p a r m a i o r u m fons q u a e o r b e m o b r u e r u n t , c u l m e n efficiunt I o s e p h u s a c M a r i a u n d e diffunditur u n i v e r s a i n t e r r a s s a n c t i m o n i a . O p u s n a m q u e s a l u t i s S e r v a t o r e x v i r g i n a l i h a c e t s a c r a c o n i u n c t i o n e incoh a v i t , u b i o m n i p o t e n s i p s i u s o s t e n d i t u r v o l u n t a s purificandae ac sanctiftcandae familiae, quae v i t a e i p s i u s s e m i n a r i u m ». et amoris sacrarium est et 17 Quot h i n c in f a m i l i a m d e r i v a n t u r d o c t r i n a e p r i n c i p i a ! Quoni a m « d i c e n d u m est e s s e n t i a m e t m u n e r a f a m i l i a e a m o r e a d e x t r e m u m definiri » a t q u e « h a n c ob c a u s a m familia accipit missionem custodiendi, declarandi et communicandi amorem t a m q u a m vivam quasi repercussionem veramque participation e m a m o r i s Dei c u m h u m a n o g e n e r e e t a m o r i s C h r i s t i D o m i n i c u m Ecclesia eius s p o n s a », 18 ideo s a c r a i n F a m i l i a p r i m a r i a m n e m p e a p u d h a n c « E c c l e s i a m d o m e s t i c a m ». 19 referri et re- s p l e n d e r e v e l u t i n speculo d e b e n t familiae c h r i s t i a n a e c u n c t a e . « A r c a n o e n i m Dei consilio p l u r e s a n n o s in ea Dei F i l i u s abscond i t u s v i x i t : est p r o i n d e i p s a c h r i s t i a n a r u m e x e m p l a r familiar u m o m n i u m e t q u a s i p r i m i g e n a species ». 8. 20 A Deo est S a n c t u s I o s e p h u s a r c e s s i t u s ut I e s u r e c t a v i a munerique eius per suae paternitatis exsecutionem famulare- t u r : e o ipso p r o r s u s m o d o ille i n t e m p o r i s p l e n i t u d i n e m a g n o redemptionis mysterio adiutricem praestitit operam reque vera (( s a l u t i s m i n i s t e r » exsistit. 21 Concreta autem ratione paterni- t a s illius i n d e d e c l a r a t a est « quod. s u a ex v i t a m i n i s t e r i u m 17 62 P A U L U S VI, Alloc, ad Motum « Equipes Notre-Dame » (4 Maii 1 9 7 0 ) , ii. 7: AAS (1970), 431. Laudes Familiae Nazarethanae, quae domesticae communitatis per­ fectum habendum est exemplar, similes inveniuntur, v. g., apud LEONEM XIII, Litt. Apost. Neminem fugit ( 1 4 Iunii 1 8 9 2 ) : Leonis XIII P. M. Acta, XII (1892), 149s.; apud BENEDICTUM XV, Motu proprio Bonus sane ( 2 5 Iulii 1 9 2 0 ) : AAS 12 ( 1 9 2 0 ) , 3 1 3 - 3 1 7 . 18 Adhort. Apost. Familiaris consortio ( 2 2 Novembris 1 9 8 1 ) , 1 7 : AAS 74 ( 1 9 8 2 ) , 1 0 0 . 19 Ibid., 4 9 : I. c, 1 4 0 ; cf. CONC OECUM. VAT. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 11; Decr. de Apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, 11. 20 Adhort. Apost. Familiaris consortio ( 2 2 Novembris 1 9 8 1 ) , 8 5 : I. c, 1 8 9 s. 21 Cf. S. IOANNES CHRYSOSTOMUS, In Matth. Horn. V, 3: PG 5 7 , 57 s. 15 Acta Ioannis Pauli Pp. II effecit ac sacrificium ipsi i n c a r n a t i o n i s m y s t e r i o n e c n o n r e d i m e n d i officio ei i n h a e r e n t i , q u o d legis a u c t o r i t a t e u t e b a t u r q u a m i u r e i n s a c r a m h a b e b a t F a m i l i a m u t sui i p s i u s e t v i t a e s u a e e t s u i operis i n d e d o n a t i o n e m illi F a m i l i a e p r a e b e r e t , q u o d h u m a n a m s u a m d o m e s t i c u m a d a m o r e m v o c a t i o n e m transfiguravit is idem in oblationem vires h u m a n a s excedentem sui c o r d i s q u e sui e t o m n i s f a c u l t a t i s , i n a m o r e m m i n i s t e r i o Messiae d e s t i n a t u m i a m d o m i s u a e g e n e r a t u m ». 22 Illud porro commemorans Liturgia sacra, quod commissa s u n t « h u m a n a e s a l u t i s ... p r i m o r d i a b e a t i I o s e p h fideli custodiae», 23 a l i u d n o n tacet, q u o d n e m p e ille «fidelis s e r v u s a c p r u d e n s s u p e r F a m i l i a m ... est c o n s t i t u t u s , u t U n i g e n i t u m ... p a t e r n a vice c u s t o d i r e t » , 24 C u i u s e x i n d e operis e x c e l l e n t i a m s u b l i m e m P o n t i f e x Leo X I I I e x t u l i t : « A u g u s t i s s i m a d i g n i t a t e u n u s e m i n e t i n t e r o m n e s , q u o d d i v i n o consilio custos f i l i i Dei fuit, h a b i t u s h o m i n u m o p i n i o n e p a t e r . Q u a e x r e c o n s e q u e n s erat, u t V e r b u m Dei I o s e p h o m o d e s t e subesset, d i c t o q u e esset a u d i e n s , o m n e m q u e a d h i b e r e t h o n o r e m , q u e m liberi a d h i b e a n t p a r e n t i suo necesse est ». 25 Q u a n d o concipi m e n t e n o n potest m u n e r i adeo excelso dotes n o n r e s p o n d e r e n e c e s s a r i a s illud c o n v e n i e n t e r a d perficiendum, concedi o p o r t e t coluisse I o s e p h u m in I e s u m « p e c u l i a r i Caeli l a r g i t i o n e u n i v e r s u m i l l u m n a t u r a e a m o r e m o m n e m q u e sollic i t u d i n i s affectum q u e m p a t r i s cognoscere posset a n i m u s M . 2 6 P a t r i a autem simul cum potestate in Iesum tribuit etiam D e u s I o s e p h o c o n g r u e n t e m a m o r e m , i l l u m videlicet o r i g i n e m s u a m q u i i n P a t r e h a b e t « e x q u o o m n i s p a t e r n i t a s i n caelis et in t e r r a n o m i n a t u r » (Eph 3, 15). P a t e r n u m vero I o s e p h i erga I e s u m officium i n E v a n g e l i i s lu22 PAULUS VI, Alloc. (19 Martii 1966): Insegnamenti, IV (1966), 110. Missale Romanum, Collecta in «Sollemnitate S. Ioseph Sponsi B.M.V.». Ibid., Praefatio in « Sollemnitate S. Ioseph Sponsi B.M.V. ». Epist. Enc. Quamquam pluries (15 Augusti 1889): I. c, 178. P i u s XII, Nuntius radiophonicus ad alumnos transmissus in Scholis Catholicis Foederatarum Americae Civitatum discentes (19 Februarii 1958): AAS 50 (1958), 174. 23 24 25 26 Acta Apostolicae 16 Sedis - Commentarium Officiale culenter proponitur. Etenim quae per h u m a n a m Iesu n a t u r a m t r a n s i t s a l u s , gestis r e b u s perficitur c o t i d i a n u m f a m i l i a r i s vitae c u r s u m p e r v a d e n t i b u s , illa scilicet o b s e r v a t a « d i g n a t i o n e » sive descensione q u a e i n c a r n a t i o n i s i n e s t consilio. E n i t u n t u r quippe valde evangelistae ut comprobent nihil in Iesu vita c a s u i o m n i n o esse r e l i c t u m , o m n i a c o n t r a s e c u n d u m r a t i o n e m d i v i n i t u s p r a e s t i t u t a m evenisse. S a e p i u s e n i m i t e r a t a f o r m u l a : « H o c f a c t u m est, u t a d i m p l e r e t u r . . . » a t q u e e v e n t u s d e s c r i p t i consociatio c u m V e t e r i s T e s t a m e n t i a l i q u o loco illuc q u i d e m s p e c t a n t u t c o h a e r e n t i a e t c o n s o n a n t i a u n i u s consilii e x t o l l a t u r q u o d s u a m i n C h r i s t o c o n s e c u t u m est p e r f e c t i o n e m . <( P r o m i s s a » ac « figurae » T e s t a m e n t i V e t e r i s « solidae r e s » p e r i n c a r n a t i o n e m fiunt: loca et p e r s o n a e , e v e n t u s et r i t u s s e c u n d u m c l a r a Dei p r a e c e p t a i n t e r s e n e c t u n t u r , q u a e angelorum transmissa ministerio sunt atque a creaturis percepta q u a e Dei voce v e h e m e n t e r p e r m o v e b a n t u r . M a r i a h u m i l i s e r a t D o m i n i a n c i l l a a b a e t e r n o p r a e p a r a t a t e m p o r e u t Dei M a t e r esset ; I o s e p h u s v e r o ipse est q u e m delegit D e u s « d i s p e n s a t o r e m o r t u s D o m i n i c i », cui m u n u s est c u r a n d i u t Dei F i l i u s i n m u n 27 d u m « o r d i n a t i m » i n g r e d i a t u r , a s s e r v a t i s t u m d i v i n i s iudiciis t u m legibus h u m a n i s . C u s t o d i a e profecto illius t o t a concredit u r sic d i c t a « p r i v a t a » vel « a b s c o n d i t a » I e s u v i t a . CENSUS 9. B e t h l e h e m sese p r o p t e r c e n s u s d e s c r i p t i o n e m conferens I o s e p h u s , c u m l e g i t i m a e a u c t o r i t a t i s p a r e r e t edictis, a d v e r s u s i n f a n t u l u m g r a v e explevit significansque officium, p u b l i c e id est i n s c r i b e n d i n o m e n « I e s u , filii I o s e p h a N a z a r e t h » (cf. Io 1, 45) i n R o m a n i I m p e r i i fastis. Conspicuo e x i n d e m o d o i n s c r i p t i o haec demonstrat Iesum ad h u m a n u m pertinere genus, inter h o m i n e s h o m i n e m o r b i s q u e h u i u s civem, civilibus o b n o x i u m legibus et i n s t i t u t i o n i b u s , v e r u m e t i a m « servatorem mundi ». 27 ORIGENES, Horn. XIII in Lucam, 7: S. Ch. 87, 214. Acta Ioannis Pauli Pp. II 17 Bene i g i t u r t h e o l o g i c a m v i m e x p l i c a t Origenes h u i c e v e n t u i historico m i n i m e q u e s e c u n d a r i o a d h a e r e n t e m : « Quid me i u v a t i s t a n a r r a t i o , q u o n i a m p r i m a descriptio u n i v e r s i orbis s u b Caes a r e A u g u s t o fuerit e t i n t e r o m n e s e t i a m I o s e p h c u m M a r i a d e s p o n s a t a sibi a t q u e p r a e g n a n t e n o m e n r e t u l e r i t i n c e n s u m ac, p r i u s q u a m descriptio c o m p l e t u r , o r t u s fuerit Iesus? Dilig e n t i u s i n t u e n d i s a c r a m e n t u m q u o d d a m v i d e t u r significari, q u i a in t o t i u s orbis professione describi o p o r t u e r i t et C h r i s t u m , u L c u m o m n i b u s s c r i p t u s sanctificaret o m n e s e t c u m orbe r e l a t u s i n c e n s u m c o m m u n i o n e m sui p r a e b e r e t orbi, u t post h a n c d e s c r i p t i o n e m describeret q u o q u e e x orbe s e c u m i n l i b r u m v i v e n t i u m , u t , q u i c u m q u e c r e d i d i s s e n t i n eo, postea c u m s a n c t i s illius s c r i b e r e n t u r in caelis : cui est gloria et imp e r i u m i n s a e c u l a s a e c u l o r u m . A m e n ». IN BETHLEHEM 10. 28 NATIVITAS U t i m y s t e r i i « a b s c o n d i t i a saeculis in Deo » q u o d q u e i n c i p i t a n t e oculos sese complere « in p l e n i t u d i n e t e m p o r i s » depositarius Iosephus una cum Maria nocte illa apud Be- thlehem est testis p r a e l a t u s Dei Filii a d v e n t u s i n t e r h o m i n e s . Sic p r o i n d e L u c a s dies, ut pareret, perscribit: et peperit « C u m essent ibi, filium impleti suum primogenitum; sunt et p a n - nis eum involvit et reclinavit eum in praesepio, quia non erat eis locus in deversorio » (Lc 2, 6-7). Oculatus fuit Iosephus testis h u i u s o r t u s , qui inter adiuncta h u m a n i t u s a b i e c t a contigit, u t i p r i m u s illius n u n t i u s « exinan i t i o n i s »' (cf. Philp 2, 5-8) cui libere C h r i s t u s est a s s e n s u s ad p e c c a t o r u m r e m i s s i o n e m . E o d e m a u t e m t e m p o r e ipse fuit testis pastorum adorationis qui in locum advenerant Iesu nativita- tis, p o s t q u a m laetificam h a n c m a g n a m q u e r e m eis n u n t i a v i t a n g e l u s » (cf. Lc 2, 15-16); fuit a e q u a b i l i t e r p o s t m o d u m testis Magorum 28 observationis ex Oriente advectorum ORIGENES, Horn. XI in Lucam, 6: S. Ch. 87, 194 et 196. 2 - A. A. S. (cf. Mt 2, 11). Acta 18 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ClRCUMCISIO 11. Quod f i l i i circumcisio p r i m u m p a t r i s est r e l i g i o s u m o p u s , eo r i t u (cf. Lc 2, 21) p e r f u n g i t u r I o s e p h u s i u r e suo officioque erga I e s u m . P r i n c i p i u m q u i d e m illud, quo o m n e s T e s t a m e n t i V e t e r i s rit u s u m b r a e s u n t r e r u m (cf. Heb 9, 9 s. ; 10, 1), e x p l a n a t c u r illos I e s u s recipiat. H a u d s a n e secus a t q u e ceteri r i t u s , c i r c u m cisio q u o q u e i n I e s u ' p e r f e c t i o n e m ' s u a m r e p e r i t . Dei e n i m c u m A b r a h a m o foedus, c u i u s e r a t circumcisio s i g n u m (cf. Gn 17, 13), in I e s u s u u m p l e n u m a s s e q u i t u r effectum p e r f e c t a m q u e e x s e c u t i o n e m s u a m , c u m sit I e s u s « est » a n t i q u a r u m p r o m i s s i o n u m o m n i u m » (cf. 2 Cor 1, 20). NOMINIS ASSIGNATIO 12. I e s u n o m e n circumcisionis in r i t u filiólo I o s e p h u s i m p o - n i t . U n u m hoc est in quo o p o r t e t s a l v u m fieri (cf. Act 4, 12); a t q u e ipsi I o s e p h o reclusa eius significatio est u n a c u m p r o p r i i m u n e r i s n u n t i a t i o n e : « Et vocabis n o m e n eius I e s u m : ipse e n i m s a l v u m faciet p o p u l u m s u u m a p e c c a t i s e o r u m » (Mt 1, 21). N o m i n e a u t e m sic i n d e n d o t e s t a t u r s u a m I o s e p h u s p a t e r n i t a t e m l e g i t i m a m i n I e s u m a c p r o n u n t i a n d o i t e m n o m i n e illo o p u s p r a e d i c a t illius t a m q u a m s e r v a t o r i s . I E S U PRAESENTATIO IN TEMPLO 13. A L u c a c o m m e m o r a t u s h i c r i t u s (2, 22 s.) s i m u l r e d e m p - tionem complectitur primogeniti simul collustrat futuram Iesu duodecim annos nati commorationem in templo. A l i u d p a t r i s officium est primogeniti redemptio q u a e a Iosep h o est p e r a c t a . I n p r i m o g e n i t o e n i m F o e d e r i s p o p u l u s exhib e b a t u r e x s e r v i t u t e videlicet r e d e m p t u s u t a d D e u m p e r t i n e ret. H a c similiter i n r e , q u i est v e r u m r e d e m p t i o n i s illius « p r e t i u m » (cf. 1 Cor 6, 20; 7, 2 3 ; 1 P e 1, 19), I e s u s n o n t a n t u m Veteris T e s t a m e n t i « c o m p l e t » r i t u m , sed e o d e m e t i a m tem- Acta Ioannis Pauli Pp. II 19 p o r e e u m s u p e r v a d i t , q u a n d o q u i d e m n o n ille r e d i m e n d u s q u i d e m est, v e r u m a u c t o r ipse r e d e m p t i o n i s . Id effert E v a n g e l i s t a q u o d : « e r a t p a t e r eius et m a t e r m i r a n t e s s u p e r h i s , q u a e d i c e b a n t u r de illo » (Lc 2, 33) ac p r a e s e r t i m de iis quae Simeon protulit I e s u m suo in c a n t i c o ad D e u m directo i n d i c a n s v e l u t « s a l u t a r e ... a n t e faciem o m n i u m p o p u l o r u m » ac « l u m e n ad r e v e l a t i o n e m g e n t i u m et g l o r i a m plebis ... I s r a e l » d e i n d e q u e e t i a m « s i g n u m , cui c o n t r a d i c e t u r » (cf. Lc 2, 30-34). IN 14. AEGYPTUM FUGA P r a e s e n t a t o in t e m p l o I e s u L u c a s n o t a t e v a n g e l i s t a : « Ut perfecerunt omnia secundum legem Domini, reversi sunt in Galilaeam i n c i v i t a t e m s u a m N a z a r e t h . P u e r a u t e m crescebat et c o n f o r t a b a t u r p l e n u s s a p i e n t i a ; et g r a t i a Dei e r a t s u p e r i l l u m )) (Lc 2, 39-40). A t t a m e n , scribente ipso Matthaeo, e t i a m a n t e h u n c in Ga- lilaeam reditum reponatur quidam magni ponderis eventus oportet, ubi ad I o s e p h u m iterum divina Providentia recurrit. L e g i t u r : « Qui [Magi] c u m recessissent, ecce a n g e l u s D o m i n i a p p a r e t in s o m n i s I o s e p h dicens : "Surge et accipe puerum et matrem eius et fuge in A egyptum et esto ibi, u s q u e d u m d i c a m t i b i ; f u t u r u m est e n i m u t H e r o d e s q u a e r a t p u e r u m a d perd e n d u m e u m " » (Mt 2, 13). A d v e n i e n t i b u s n a m q u e Orientis Magis, c o g n o v e r a t de o r t u « regis I u d a e o r u m » (cf. Mt 2, 2) H e r o d o s . C u m q u e i i d e m abissent Magi, ipse « m i t t e n s occidit omnes pueros, qui erant in Bethlehem et in omnibus finibus eius, a b i m a t u et infra » (Mt 2, 16). Sic profecto c u n c t i s interficiendis i l l u m c u p i e b a t n u p e r n a t u m « r e g e m I u d a e o r u m » exs t i n g u e r e , q u e m a d e u n t i b u s r e g i a m i p s i u s Magis n o v e r a t . Iosep h u s p r o i n d e , e x c e p t a i n s o m n i s a d m o n i t i o n e , « accepit p u e r u m et m a t r e m eius nocte et recessit in A egyptum et e r a t ibi usque ad obitum Herodis, ut a d i m p l e r e t u r , q u o d d i c t u m est a D o m i n o Acta Apostolicae 20 Sedis - Commentarium Officiale p e r p r o p h e t a m d i c e n t e m : " E x A e g y p t o v o c a v i filium m e u m " » (Mt 2, 14-15; cf. Os 11, 1). H o c n e m p e p a c t o iter I e s u r e d i t u s d e B e t h l e h e m a d Nazar e t h p e r A e g y p t u m t r a n s m i t t i t u r . Q u e m a d m o d u m I s r a e l exodi sive egressionis v i a m « de d o m o s e r v i t u t i s » a r r i p u i t ut F o e d u s Vetus iniret, i t a p l a n e Iosephus, sequester ac providentiae Dei mysterii adiutor, in exsilio e u m a e q u a b i l i t e r t u e t u r q u i N o v u m Foedus in actum deducit. I E S U COMMORATIO IN TEMPLO 15. A b illo a n n u n t i a t i o n i s t e m p o r e c u m M a r i a s i m u l Iosep h u s certo q u o d a m m o d o i n v e n i t u r in medio ipso arcano a saeculis i n Deo a b s c o n d i t o q u o d c a r n e t a n d e m est v e s t i t u m : « Verbum caro factum est et habitavit in nobis » (Io 1, 14). I n t e r h o m i n e s d e m o r a b a t u r e i u s q u e m o r a t i o n i s locus e r a t sacra Nazarethana familia — u n a s a n e c o m p l u r i u m h u i u s Galilaeae viculi, u n a t e r r a e I s r a e l i s p l u r i m a r u m f a m i l i a r u m . I n i b i I e s u s « p u e r ... crescebat et conf o r t a b a t u r p l e n u s s a p i e n t i a ; et g r a t i a Dei e r a t s u p e r i l l u m » (Lc 2, 40). P a u c u l i s E v a n g e l i a v e r b i s longum « absconditae » vitae intervallum p e r s t r i n g u n t , quo ad s u u m se messianicum m u n u s Iesus comparabat. U n u m dumt a x a t s u b d u c i t u r m o m e n t u m h u i c " o c c u l t a t i o n e ' a t q u e i n Lucae Evangelio decimum describitur: agebat Iesus Pascha Hierosolymitanum, cum duo- annum. H u i u s p a r t i c e p s celebrationis fuit I e s u s u t p e r e g r i n a t o r a d u lescens u n a c u m M a r i a et I o s e p h o . Et e c c e : « C o n s u m m a t i s ... diebus, cum redirent, remansit puer Iesus in Ierusalem, et n o n c o g n o v e r u n t p a r e n t e s eius » (Lc 2, 43). E x a c t o a u t e m u ñ o die r e m i n t e l l e x e r u n t a t q u e « i n t e r cognatos et notos » inquisiv e r u n t : « P o s t t r i d u u m i n v e n e r u n t i l l u m in t e m p l o s e d e n t e m in m e d i o d o c t o r u m , a u d i e n t e m illos et i n t e r r o g a n t e m eos ; stupebant autem omnes, qui eum audiebant, super prudentia et r e s p o n s i s eius » (Lc 2, 46-47). P e r c o n t a t u r M a r i a : « Fili, q u i d fecisti nobis sic? Ecce pater tuus et ego dolentes quaerebamus Acta Ioannis Pauli Pp. II 21 te )) (Lc 2, 48). Talis, v e r o r e d d i t a est a I e s u responsio ut ipsi n o n i n t e l l e x e r i n t v e r b u m , q u o d l o c u t u s est a d illos. D i x e r a t enim : his, « Quid est q u o d me q u a e r e b a t i s ? Nesciebatis quia in quae Patris mei sunt, oportet me essef » (Lc 2, 49-50). Hoc audivit responsum Iosephus, pro quo Maria paulo ante declararât: « p a t e r t u u s » . S i q u i d e m d i c t i t a b a n t sic h o m i n e s a t q u e c o g i t a b a n t : « I e s u s e r a t . . . , ut p u t a b a t u r , filius I o s e p h » (Lc 3, 32). V e r u m responsio t a m e n I e s u in t e m p l o r e d d i t a illud in conscientia et a n i m o « p r a e s u m p t i p a t r i s » e x c i t a r e d e b u i t q u o d is nocte q u a d a m d u o d e c i m a n t e a n n i s p e r c e p e r a t : <( I o s e p h noli t i m e r e accipere M a r i a m c o n i u g e m t u a m . Quod enim in ea natum est, de Spiritu Sancto est ». I a m se illo ex t e m p o r e c o m p r e h e n d e b a t c u s t o d e m et d e p o s i t a r i u m Dei esse mysterii; ac duodecim cavit mysterium: agens a n n u m Iesus hoc ipsum revo- « In h i s , q u a e P a t r i s m e i s u n t , o p o r t e t me esse ». SUSTENTATIO I E S U ET EDUCATIO IN NAZARETH 16. I e s u profectus « s a p i e n t i a et a e t a t e et g r a t i a » (Lc 2, 52) i n t r a f i n e s c o n t i n g i t s a c r a e F a m i l i a e s u b ipsis I o s e p h i oculis c u i u s c e l s u m e r a t officium « e d u c a n d i », id est n u t r i e n d i et v e s t i e n d i e t i n s t i t u e n d i I e s u m i p s u m i n Lege a t q u e opere sec u n d u m munia patris propria. E u c h a r i s t i c o in sacrificio v e n e r a t u r Ecclesia m e m o r i a m ... in p r i m i s gloriosae s e m p e r V i r g i n i s M a r i a e ... Ioseph, 29 sed et b e a t i q u i a i l l u m ipse « e n u t r i v i t q u e m p o p u l u s f i d e l i s u t i p a n e m d e caelo d e s c e n s u m s u m e r a t S u a vicissim ex p a r t e « e r a t s u b d i t u s illis » (Lc 2, 51) I e s u s s u a q u i d e m r e v e r e n t i a et o b s e r v a n t i a beneficiis « p a r e n t u m » s u o r u m p a r referens. I t a q u i d e m officia sanctificare c u p i i t fam i l i a e a t q u e operis q u o d i u x t a I o s e p h u m e x e r c i t a b a t . 29 Cf. 3 0 SACBOR. I. c, 2 8 2 . Missale Romanum, RITUUM Prex CONGREG., Eucharistica I. Decr. Quemadmodum Deus (8 Decembris 1870): Acta 22 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III V I R I U S T U S - CONIUX 17. Progrediente s u a vita., p e r e g r i n a t i o q u a e fuit in fide, Iosephus perinde ac Maria fidelis usque ad extremum vocanti Deo esse p e r s e v e r a v i t . V i t a q u i d e m M a r i a e fuit exsecutio in f i n e m illius p r i m i f i a t q u o d a n n u n t i a t i o n i s p r o n u n t i a v e r a t t e m p o r e ; c o n t r a vero I o s e p h u s , u t i d i c t u m est, s u a e « a n n u n t i a t i o nis » momento non ullam protulit vocem : t a n t u m m o d o is « fecit, sicut p r a e c e p i t ei a n g e l u s D o m i n i » (Mt 1, 24). Et hoc primum « fecit » principium evasit « Iosephi viae ». Quam t o t a m p e r v i a m n u l l u m a b e o e x p r e s s u m d e n o t a n t evangelistae sermonem. Atqui Iosephi p r a e s e fert e l o q u e n t i a m : silentium peculîarem suam p r o p t e r illud e n i m v e r i t a s p l a n e p e r c i p i potest q u a m i u d i c i u m c o n t i n e t de eo in E v a n g e l i o : v i r « i u s t u s » (Mt 1, 19). E a n d e m o p o r t e t q u i s sciat recte legere v e r i t a t e m q u o n i a m in ea residet una quaedam eiusque munere testificationibus. ex praestantissimis Volventibus de porro viro ipso aetatibus a t t e n t i o r u s q u e a c m a g i s conscia Ecclesia h o c perlegit testimonium, tamquam si ex thesauro huius singularis figurae « n o v a et v e t e r a » (Mt 13, 52) proferat. 18. V i r « i u s t u s » N a z a r e t h a n u s in p r i m i s p e r s p i c u a s possi- det coniugis d o t e s . M a r i a m e x h i b e t e v a n g e l i s t a « v i r g i n e m des p o n s a t a m v i r o , cui n o m e n e r a t I o s e p h » (Lc 1, 27). P r i u s i t a q u e a n t e nos E v a n g e l i a imaginem mariti et uxoris c o n s t i t u u n t q u a m « m y s t e r i u m a saeculis a b s c o n d i t u m » (Eph 3, 9) c o m p l e r i incipiat. E x H e b r a i c i p o p u l i m o r e d u o b u s g r e s s i b u s c o n t i n e batur matrimonium: p r i m u m c e l e b r a b a t u r l e g i t i m u m conu- b i u m ( v e r u m i p s u m m a t r i m o n i u m ) , a c d e i n d e s o l u m p o s t cert u m temporis spatium uxorem perducebat vir suam in d o m u m . A n t e q u a m igitur cum Maria communiter vivebat, i a m eius Iosephus voluntatem erat « coniux » ; verum tamen intra se Acta colebat Maria donum 23 Ioannis Pauli Pp. II sui ipsius plenum Deo uni deferendi. In- t e r r o g a r i q u i d e m licet q u o p a c t o v o l u n t a s h a e c c u m « n u p t i i s » concilietur. E x e v e n t i b u s solis salvificis e o r u m q u e progressib u s a c c i p i t u r responsio, e p e c u l i a r i scilicet Dei i p s i u s a c t u . I a m i n d e a b a n n u n t i a t i o n i s m o m e n t o n o v i t M a r i a sese exsequi debere pleta suum et virginitatis propositum, exclusoria se Deo devovendi, nempe omnino ratione statu com- suscipiendo Filii Dei matris. M a t e r n i t a s de S p i r i t u S a n c t o est i p s a d o n a t i o n i s illius f o r m a q u a m ipse D e u s a V i r g i n e poscit, « despons a t a » I o s e p h o . S u u m ideo fiat e l o q u i t u r M a r i a . Quod a u t e m illa « d e s p o n s a t a » est I o s e p h o , i a m in ipso concluditur Dei consilio. Id q u o d a m b o a n t e h a c m e m o r a t i in- d i c a n t e v a n g e l i s t a e , sed p r a e s e r t i m M a t t h a e u s . Gravissimae s u n t voces illae I o s e p h o d i c t a e : « Noli t i m e r e accipere M a r i a m coniugem tuam. Quod e n i m in ea n a t u m est, de S p i r i t u S a n c t o e s t » (Mt 1, 20). A r c a n u m e n i m e x p l a n a n t coniugis I o s e p h i : virgo est M a r i a s u a in m a t e r n i t a t e . In illa « Filius A l t i s s i m i » c o r p u s s u s c i p i t h u m a n u m e v a d i t q u e « h o m i n i s F i l i u s ». Appellans Iosephum Deus vertit veluti angeli Virginis Nazarethanae sermonibus coniugem. ad ipsum se Quod in ea per- fectum a S p i r i t u Sancto est, s i m u l p e c u l i a r e m significat confirmationem Mariam vinculi vigentis. sponsalis Nam iam liquido pridem nuntius Iosephum praecipit inter ac Iosepho: « Noli t i m e r e accipere M a r i a m coniugem tuam ». I d c i r c o , q u o d e v e n e r a t a n t e a — c o n u b i u m i p s i u s c u m M a r i a — Dei v o l u n t a t e e r a t f a c t u m p r o p t e r e a q u e a s s e r v a n d u m . S u a M a r i a i n div i n a m a t e r n i t a t e p e r g a t necesse est v i v e r e t a m q u a m « v i r g o d e s p o n s a t a viro » (cf. Lc 1, 27). 19. Non m o d o audit Iosephus in « a n n u n t i a t i o n i s » n o c t u r - n a e dictis d i v i n a m v e r i t a t e m de v o c a t i o n e coniugis s u a e ineffabili, v e r u m de munere suo veritatem similiter repetit. Vir hic « i u s t u s », q u i sensu affectuque n o b i l i s s i m a r u m p o p u l i electi c o n s u e t u d i n u m V i r g i n e m N a z a r e t h a n a m a m a b a t eique sponsali a m o r e a l l i g a b a t u r , d e n u o h u n c v o c a t u r a d a m o r e m a Deo. Acta 24 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale « I o s e p h ... fecit, sicut p r a e c e p i t ei a n g e l u s D o m i n i , et accepit c o n i u g e m s u a m » (Mt 1, 24); q u o d in ea g e n i t u m est, « de S p i r i t u S a n c t o est » : n o n n e hisce e l o c u t i o n i b u s colligi fortassis d e b e t eius e t i a m amorem ut viri a Spiritu Sancto renovari? N o n n e c o g i t a n d u m forsitan est Dei c a r i t a t e m , quae diffusa sit in h o m i n u m c o r d i b u s p e r S p i r i t u m S a n c t u m (cf. Rom 5 , 5), c o n f o r m a r e q u a m perfectissima r a t i o n e o m n e m h u m a n u m a m o r e m ? Efformat e t i a m u n i c o q u o d a m m o d o s p o n s a l e m coniug u m amorem, d u m omnia in eo altiora ac maiora reddit quae digna h u m a n i t u s sunt et pulchra, quae nempe secum inferunt exclusoriae d e d i t i o n i s signa, p a c t u m p e r s o n a r u m i p s a r u m foed u s a t q u e v e r a m c o m m u n i t a t e m a d e x e m p l u m M y s t e r i i Trinitarii. « I o s e p h ... accepit c o n i u g e m s u a m ; et non cognoscebat eam, d o n e c p e p e r i t filium » (Mt 1, 24-25). Q u a e i n s u p e r v e r b a aliam designant conubialem propinquitatem. Altitudo autem propin- q u i t a t i s e i u s d e m sive p o t i u s s p i r i t a l i s c o n i u n c t i o n i s v e h e m e n tia et consortionis i n t e r p e r s o n a s , t a n d e m e S p i r i t u proficiscunt u r « q u i vivificat » (Io 6, 63). Obsequens autem Spiritui Iosephus fontem in illo denique ipso repperit amoris, sui scilicet c o n u b i a l i s a m o r i s u t v i r i ; q u i q u i d e m a m o r m a i o r illo a m o r e fuit q u e m « vir i u s t u s » s e c u n d u m cordis s u i h u m a n i m o d u m e x s p e c t a r e sibi p o t u i t . 20. C e l e b r a t u r s a c r a in l i t u r g i a M a r i a ut « I o s e p h viro i u s t o a r c t i s s i m o v i r g i n a l i q u e a m o r i s v i n c u l o i u n c t a ». 31 De duobus e n i m a g i t u r a m o r i b u s q u i m y s t e r i u m Ecclesiae coniuncte demonstrant, virginis atque uxoris, quae in Mariae Iosephique coniugio s u u m detegit e x e m p l a r . « V i r g i n i t a s et c a e l i b a t u s p r o p t e r R e g n u m Dei n o n s o l u m n o n a d v e r s a n t u r m a t r i m o n i i d i g n i t a t i , sed e a m p r i u s p o s c u n t a t q u e c o n f i r m a n t . M a t r i m o n i u m ac virginitas duae rationes sunt exprimendi unicum myCollectio Praefatio. 31 Missarum de Beata Maria Virgine, I, « Sancta Maria de Nazareth », Acta Ioannis Pauli Pp. II s t e r i u m Foederis Dei c u m P o p u l o E i u s », 25 32 quod amoris Deum i n t e r a t q u e h o m i n e s est c o m m u n i o . P e r t o t u m sui i p s i u s sacrificium s u u m erga Dei M a t r e m a m o r e m n o b i l e m r e c l u d i t I o s e p h u s deferens ei « s p o n s a l e sui d o n u m ». Q u a m v i s c e r t u m ei sit s u b d u c e r e se i p s u m ne Dei i m p e d i a t o p u s q u o d i n illa i a m c o m p l e t u r , l u c u l e n t a m o t u s angeli a d m o n i t i o n e a p u d se e a m r e t i n e t e i u s q u e r evere t u r dedit i o n e m u n i c a m Deo f a c t a m . A l i u n d e vero d i g n i t a s i p s i u s s i n g u l a r i s p r o p r i a q u e i n I e s u m i u r a a d I o s e p h u m d e v e n i u n t e coniugio illius c u m M a r i a . « Certe m a t r i s Dei t a m in Excelso d i g n i t a s est, ut n i h i l fieri m a i u s q u e a t . Sed t a m e n q u i a intercessit I o s e p h o c u m V i r g i n e b e a t i s s i m a m a r i t a l e v i n c u l u m , a d i l l a m p r a e s t a n t i s s i m a m dig n i t a t e m , q u a n a t u r i s creatis o m n i b u s longissime D e i p a r a a n t e cellit, n o n est d u b i u m q u i n accesserit ipse, ut nemo magis. E s t e n i m c o n i u g i u m societas n e c e s s i t u d o q u e o m n i u m m a x i m a , q u a e n a t u r a s u a a d i u n c t a m h a b e t b o n o r u m u n i u s c u m altero comm u n i c a t i o n e m . Quocirca s i s p o n s u m V i r g i n i D e u s I o s e p h u m d e d i t , d e d i t profecto non m o d o v i t a e socium, v i r g i n i t a t i s tes t e m , t u t o r e m h o n e s t a t i s , sed e t i a m excelsae d i g n i t a t i s eius ipso 21. coniugali Caritatis foedere autem participem ». 33 vinculo tali continebatur sacrae Fami- liae vita, p r i m u m i n t e r B e t h l e h e m i e g e s t a t e m , d e i n d e in exsilio A e g y p t i o a c p o s t r e m o p e r N a z a r e t h a n a m c o m m o r a t i o n e m . Permagna veneratione circumdat Ecclesia Familiam hanc, q u a m o m n i u m d o m u u m effert e x e m p l a r . I n a r c a n u m incarn a t i o n i s directo i n i e c t a efficit N a z a r e t h a n a F a m i l i a et ipsa p e c u l i a r e m y s t e r i u m . S i m u l vero — sicut in i n c a r n a t i o n e — v e r a p e r t i n e t p a t e r n i t a s ad hoc m y s t e r i u m : tio Filii Dei familiae, mysterio conformata. 32 33 humana constitu- q u a e v e r a fuit h u m a n a familia d i v i n o In illa pater Iosephus est: cuius tamen Adhort. Apost. Familiaris consortio (22 Novembris 1981), 16: I. c, 98. LEO X I I I , Epist. Enc. Quamquam pluries (15 Augusti 1889) : I. c, III s. Acta 26 paternitas haud Apostolicae Sedis - Commentarium ex g e n e r a t i o n e ipsa Officiale deducitur. Nihilominus e a d e m n o n s o l u m « a p p a r e t » a u t « s u b s t i t u i t u r » sed veritatem plene possidet humanae paternitatis munere ex ipso patris in familia. U n i o n i s h y p o s t a t i c a e c o n s e c t a r i u m a l i q u o d inibi rep e r i t u r : h o m i n i s n e m p e n a t u r a i n P e r s o n a e d i v i n a e Verbi-Filii u n i t a t e m s u s c e p t a . A s s u m p t a vero h u m a n i t a t e , i n C h r i s t u m simul omne id assumitur quod est humanum ac particulatim familia ipsa, q u a e p r i m a condicio illius v i t a e est in t e r r i s . Q u a in re paternitas quoque Iosephi h u m a n a suscipitur. Hoc ex principio rectum suum sensum verba consequuntur a M a r i a a d u l e s c e n t i d i c t a I e s u d u o d e c i m a n n o r u m in t e m p l o : « Pater tuus et ego ... q u a e r e b a m u s te ». Non est h a e c locutio u s u r e c e p t a : M a t r i s e n i m I e s u voces o m n e m d e c l a r a n t i n c a r nationis veritatem quae ad Familiae Nazarethanae mysterium spectat. Qui iam ab initio per « oboeditionem fidei » s u a m erga Iesum paternitatem, accepit Iosephus S a n c t i S p i r i t u s se- c u t u s l u m e n , q u o d h o m i n i t r i b u i t u r p e r f i d e m , sine d u b i o p l u s plusque ineffabile huius suae paternitatis donum reserabat. IV LABOR AMORIS TESTIFICATIO 22. diana Huius amoris comprobatio est intra Familiae opus ipsum. Nazarethanae Circumscribit vitam coti- evangelica n a r r a t i o operis sive laboris g e n u s , q u o n i t e b a t u r I o s e p h u s s u a e F a m i l i a e a l i m e n t a p r a e b e r e : o p u s est f abri lignarii. T o t u m v i t a e I o s e p h i a m b i t u m c o m p l e c t i t u r s i m p l e x h i c titulus. H i a n n i s u n t v i t a e a b s c o n d i t a e I e s u d e q u i b u s e v a n g e l i s t a post e v e n t u m in t e m p l o edisserit : « Et d e s c e n d i t c u m eis et v e n i t N a z a r e t h et e r a t s u b d i t u s illis » (Lc 2, 51). Q u a e s a n e « s u b ditio », I e s u videlicet o b o e d i e n t i a in N a z a r e t h a n a d o m o , e t i a m uti communicatio operis Iosephi « fabri filius » n o m i n a t u s e r a t , intellegitur. Qui namque sui p u t a t i v i patris d i d i c e r a t Acta Ioannis Pauli Pp. II 27 opus. Si autem in salutis sanctitatisque ordine Nazarethana F a m i l i a species e x s t a t e t h u m a n a r u m f a m i l i a r u m e x e m p l a r , consimili certe modo taliter exsistit etiam Iesu labor iuxta fabrum Iosephum. N o s t r a q u i d e m a e t a t e h a n c p a r t e m Ecclesia e x t u l i t l i t u r g i c a q u o q u e celebratione S a n c t i I o s e p h i Opificis K a l e n d i s M a i i s . Labor humanus ac s i n g i l l a t i m m a n u u m o p u s in Evangelio vim particularem invenit. In mysterium incarna- tionis u n a c u m Filii Dei n a t u r a h u m a n a s u s c e p t u m e t i a m illud est pariterque modo peculiari redemptum. Ex mensa igitur opificinae s u a e , u b i c u m I e s u o p u s f a c t i t a b a t s u u m I o s e p h u s , h o m i n u m laborem ad redemptionis arcanum propius adduxit. 23. C u m h o m i n u m r i t u I e s u s cresceret « s a p i e n t i a et a e t a t e et g r a t i a », p a r t e s in ipso p r a e s t a n t e s a g e b a t operositatis virtus, q u a n d o q u i d e m « e s t . . . labor h o m i n i s b o n u m » q u o d « m u t a t n a t u r a m » sicque p e r illud « q u o d a m m o d o m a g i s h o m o evadit » * P o n d u s i p s u m laboris i n h o m i n i s v i t a p o s t u l a t u t eius perspiciantur ac suscipiantur elementa u n d e « omnes homines a d i u v e t u t p e r i p s i u s v i a m a p p r o p i n q u e n t Deo C r e a t o r i a c R e d e m p t o r i , u t salvifica eius consilia d e h o m i n e m u n d o q u e c o m m u n i c e n t e t u t s u a i n v i t a a l t i u s p e r s p i c i a n t e t excolant amicitiam c u m Christo, triplex ipsius m u n u s : 24. p a r t i c i p a n t e s vivo m o d o p e r f i d e m Sacerdotis, P r o p h e t a e , R e g i s » . 35 D e n i q u e t a n d e m d e c o t i d i a n a e a g i t u r sanctificatione vi- t a e , q u a m q u i s q u e s u a m s e c u n d u m c o n d i c i o n e m assequi debet et q u a e ad e x e m p l u m o m n i b u s p a t e n s p r o m o v e r i potest : « H u m i l i u m est I o s e p h u s e x e m p l a r , q u o s c h r i s t i a n a f i d e s s u b l i m e s Litt. Enc. Laborem exercens (14 Septembris 1981), 9: AAS 73 (1981), 599 s. Ibid., 24: I. c, 638. Hac recentiore aetate Summi Pontifices assidue S. Ioseph tamquam operariorum opificumque «exemplum» exhibuerunt; cf., v . g . , LEO XIII, Epist. Enc. Quamquam pluries (15 Augusti 1889): I. c.,. 180; BENEDICTUS XV, Motu proprio Bonum sane (25 Iulii 1920): I. c, 314-316; P i u s XII, Alloc. (11 Martii 1945), 4: AAS 37 (1945), 72; Alloc. (1 Maii 1955): AAS 47 (1955), 406; IOANNES XXIII, in Nuntio radio­ phonia), it. Radiomessaggio (1 Maii 1960): AAS 52 (1960), 398. 34 35 Acta 28 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ad fines p r o v e h i t ; ... d o c u m e n t u m h o c est : n o n posci « res magnas », u t h o m i n e s b o n i s i n t v e r i q u e C h r i s t i sectatores, sed p e t i t a n t u m m o d o c o m m u n e s h u m a n a s simplices v i r t u t e s , a t solidas e t g e r m a n a s n . 3 6 V INTERIORIS VITAE PRINCIPATUS 25. A d i u n c t a e a d e m silentii s u p e r l i g n a r i i f a b r i o p u s a p u d Nazarethanum domicilium omnes Iosephi est quod figuram eiusdem protenduntur quae afficientes c o m i t a n t u r . personae huius interiorem reliquas res Silentium vero recludit naturam. De eo solo n a r r a n t E v a n g e l i a q u o d « fecit insigniter iosephus ; s i n u n t t a m e n eius in « factis » silentio i n v o l u t i s altae contemplationis statum deprehendere. Cotidiano quodam consortio v e r s a b a t u r I o s e p h u s c u m m y s t e r i o « a b s c o n d i t o a saeculis » q u o d « h a b i t a v i t » illius s u b tecto. H i n c v e r b i g r a t i a explicatur quare Sancta Teresia a Iesu, insignis Carmeli contemplativi n o v a t r i x , sese v i n d i c e m p r a e s t i t e r i t i n t e r occidentalis orbis christianos redintegrandi Sancti Iosephi cultus. 26. Sacrificium u n i v e r s a l e illud t o t i u s v i t a e , q u o d obtulit I o s e p h u s ipsis p o s t u l a t i s a d v e n t u s Messiae p r o p r i a m i n d o m u m c o n s e n t a n e a m r e p e r i t r a t i o n e m « in i p s i u s i n t e r i o r e v i t a i m p e n e t r a b i l i , u n d e e m e r g u n t m a n d a t a e i a c solacia p r o r s u s sing u l a r i a e t afferuntur e t i a m illi logica vis a c v i r t u s , a n i m o r u m s i m p l i c i u m l i m p i d o r u m q u e p r o p r i a , m a g n i s i n c a p i e n d i s consiliis, q u a l e fuit p r o p o s i t u m illud s t a t i m v o l u n t a t i divinae tradendi libertatem propriam legitimamque vocationem human a m e t c o n u b i a l e m i p s a m felicitatem, c u m s t a t u m e t officium e t o n u s familiae r e c i p e r e t a t q u e e x i n c o m p a r a b i l i a m o r e virgin a l i reiceret c o n i u g a l e m n a t u r a e a m o r e m q u i efficit e a m et e n u t r i t ». 37 36 P A U L U S V I , Alloc. ( 1 9 Martii 1 9 6 9 ) : 37 Ibid. : I. c, 1267. Insegnamenti, V I I ( 1 9 6 9 ) , 1 2 6 8 . Acta Ioannis Pauli Pp. 29 II H a e c Deo ipsi subiectio, q u a e p r o m p t a v o l u n t a s est se illis r e b u s d e d e n d i q u a e s e r v i t u t e m illius r e s p i c i u n t , n i h i l est a l i u d n i s i devotionis exercitatio documentorum. 27. q u a e u n u m efficit religionis v i r t u t i s 38 V i t a e i n t e r I o s e p h u m e t I e s u m c o m m u n i t a s h u c nos aequabiliter adducit ut incarnationis arcanum omnino contemplemur Christi humanitatis sub ratione q u a e d i v i n i fuit N u m i n i s i n s t r u m e n t u m in h o m i n u m sanctificationem : « Action e s i p s i u s e x v i r t u t e d i v i n i t a t i s f u e r u n t nobis salutiferae, utpote g r a t i a m in nobis c a u s a n t e s , et per m e r i t u m et p e r effic i e n t i a m q u a n d a m ». 39 E a s a u t e m i n t e r actiones e v a n g e l i s t a e p r a e c i p u o q u o d a m iure donant actus ad paschale attinentes mysterium; verum h a u d o m i t t u n t m o m e n t u m efferre t a c t u s i p s i u s p h y s i c i c u m I e s u in s a n a t i o n i b u s (cf., e x e m p l i c a u s a , Me 1, 41) a t q u e i m pulsum ab eo adhibitum ad Ioannem Baptistam, cum in utero u t e r q u e m a t r i s a d h u c iaceret » (cf. Lc 1, 41-44). Q u e m a d m o d u m i a m est s u p e r i u s v i s u m , apostolica testif i c a t i o n a r r a t i o n e m o r t u s I e s u m i n i m e p r a e t e r m i s i t nec circ u m c i s i o n i s , in t e m p l o p r a e s e n t a t i o n i s , in A e g y p t u m fugae et vitae Iesu in Nazareth abditae propter ipsum gratiae « myster i u m » t a l i b u s in r e b u s « gestis » salvificis o m n i b u s r e p o s i t u m , c u m e i u s d e m p a r t i c i p e s essent a m o r i s originis, q u a e est C h r i s t i d i v i n i t a s . S i illius p e r h u m a n i t a t e m a m o r hic diffusus u n i versos est in h o m i n e s , eo certe in p r i m i s f r u e b a n t u r illi q u o s d i v i n a v o l u n t a s i n eius a r t i s s i m a i n t i m i t a t e p o s u e r a t : dulcissima nempe ipsius mater Maria ac putativus pater Iosephus. 40 C u m « p a t e r n u s » I o s e p h i a m o r n o n p o t u e r i t « filialem » n o n afficere I e s u a m o r e m a t q u e ex c o n t r a r i o I e s u « filialis » dilectio h a u d v a l u e r i t I o s e p h i n o n p e r m o v e r e « p a t e r n a m » dilectionem, c u r i n a b d i t i s s i m o s h u i u s u n i c a e p r o r s u s n e c e s s i t u d i n i s reces38 Cf. S . THOMAS, Summa Theol., I I - I I " , q. S2, a. 3, ad 2. 39 Ibid., q. 8, a. 1, ad 1. <° Cf. P i u s X I I , Litt. Enc. Hauriens aquas (15 Maii 1956), I I I : AAS 48 (1956), 329 s. Acta 30 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sus i n g r e d i n o n licet? N o n sine c a u s a p e r c i p i u n t h o m i n u m animi impulsionibus divini amoris m a x i m e intenti luculentum in Iosepho interioris vitae exemplar. Praeterea apparens q u a e d a m contentio inter actuosam et u m b r a t i l e m v i t a m i n e o d e n i q u e s o l u t i o n e m seu v i c t o r i a m optim a m a t t i n g i t , q u a e e i c o n t i n g e r e potest cui c a r i t a t i s est perfectio. D i s c r i m e n n o s p e r n o t u m p e r s e q u e n t e s , q u o d p r a e s e ferunt caritas verare iure veritatis hinc possumus et tum illinc necessitas veritatis caritatem caritatis asse- expertum esse 41 I o s e p h u m , p u r u m videlicet c o n t e m p l a t i o n i s a m o r e m d i v i n a e V e r i t a t i s ex C h r i s t i h u m a n i t a t e r d u c e n t i s , t u m caritatis necessitatem, a m o r e m scilicet i t e m m i n i s t e r i i p u r u m q u o d t u i t i o ac progressio d e p o s c e b a t e i u s d e m illius h u m a n i t a t i s . VI ECCLESIAE PATRONUS TEMPORIS NOSTRI 28. Difficilibus q u i d e m Ecclesiae t e m p o r i b u s c u m P o n t i f e x R o m a n u s P i u s IX cuperet praesidio eam peculiari patriarchae s a n c t i I o s e p h i c o n c r e d e r e , i p s u m i l l u m « C a t h o l i c a e Ecclesiae P a t r o n u m » declaravit. 42 Sciebat profecto se i d e m P o n t i f e x n o n actum complere alienum, quia ob dignitatem sublimem huic fidelissime servo a Deo c o l l a t a m « s e m p e r B e a t i s s i m u m Iosep h u m post D e i p a r a m V i r g i n e m eius S p o n s a m Ecclesia s u m m o h o n o r e a c l a u d i b u s p r o s e q u u t a est, e i u s d e m q u e i n t e r v e n t u m in r e b u s a n x i i s i m p l o r a v i t ». 43 Q u a e v e r o i p s a e s u n t h u i u s f i d u c i a e t a n t a e rationes? Leo X I I I P o n t i f e x p e r s e q u i t u r eas h u n c in m o d u m : « C u r b e a t u s Iosep h u s n o m i n a t i m h a b e a t u r Ecclesiae p a t r o n u s , v i c i s s i m q u e plur i m u m sibi Ecclesia d e eius t u t e l a p a t r o c i n i o q u e polliceatur, 4 1 Cf. S . THOMAS, Summa Theol., I I - I I " , q. 1 8 2 , a. 1 , ad 3 . 4 2 SACBOR. RITUUM I. c , 2 8 3 . 43 Ibid. : I. c, 2 8 2 s. CONGREG., Decr. Quemadmodum Deus (8 Decembris 1870): Acta Ioannis Pauli Pp. II 31 c a u s a e illae s u n t r a t i o n e s q u e s i n g u l a r e s , q u o d is v i r fuit Mar i a e , et p a t e r , ut p u t a b a t u r , I e s u C h r i s t i (...). Officia s p o n t e s e q u e b a n t u r ... i t a q u i d e m u t d o m u s d i v i n a e , cui I o s e p h u s p r a e e r a t , c u s t o s i d e m et c u r a t o r et defensor esset l e g i t i m u s ac n a t u r a l i s (...). E s t i g i t u r c o n s e n t a n e u m , e t b e a t o I o s e p h o a p p r i m e d i g n u m , u t sicut ille olim N a z a r e t h a n a m f a m i l i a m , q u i buscumque rebus usuvenit, s a n c t i s s i m e t u e r i consuevit, ita n u n c p a t r o c i n i o caelesti E c c l e s i a m C h r i s t i t e g a t a c d e f e n d a t n . 29. 44 Quod q u i d e m e t i a m n u m p a t r o c i n i u m est a d v o c a n d u m e t i a m q u e n u n c Ecclesiae n e c e s s a r i u m est n o n a d defensionem modo exorientia adversus pericula verum ac potissimum ad r e n o v a t u m illud firmandum propositum evangelizationis i n m u n d o n o v a e q u e a e q u a l i t e r e v a n g e l i z a t i o n i s illas i n t e r regiones n e c n o n n a t i o n e s in q u i b u s — p e r i n d e ac s c r i p s i m u s Nos in A d h o r t a t i o n e Apostolica N o s t r a cui Christifideles laici titul u s — « a n t e a c t o t e m p o r e religio et v i t a c h r i s t i a n a florebant, ... n u n c r e b u s a d v e r s i s p r e m u n t u r ». 45 P r i m u s igitur ut Christi n u n t i u s afferatur a u t u t illuc r e f e r a t u r , u b i n e g l e g i t u r obliv i o n e v e e x s t i n g u i t u r , o p u s q u i d e m Ecclesiae est p e c u l i a r i « virt u t e ex alto » (cf. Lc 24, 49; A et 1, 8) S p i r i t u s D o m i n i n i m i r u m m u n e r e , a q u o h a u d a l i e n a est i p s i u s S a n c t o r u m d e p r e c a t i o a t q u e i m i t a t i o similiter. 30. P r a e t e r c e r t a m ideo eius t u t e l a m confidit i t e m Ecclesia p e r i n s i g n i I o s e p h i e x e m p l o , q u o d n e m p e singulos excedit vitae status omnique proponitur christianae communitati, quaecumque in illa condicio est et quaecumque christifidelis cuiusque sunt munera. Sicut i n C o n s t i t u t i o n e d o g m a t i c a Concilii V a t i c a n i I I d e D i v i n a R e v e l a t i o n e p r a e c i p i t u r , i t a d e n i q u e t o t a s e gerere debet Ecclesia, ut aliquis « Dei V e r b u m religiose a u d i e n s n , 46 id est LEO X I I I , Epist. Enc. Quamquam pluries (15 Augusti 1889): I. c, 177-179. Adhort. Apost, post-synod. Christifideles laici (30 Decembris 1988), 34: 81 (1989), 456. 44 45 46 Const. dogm. de divina Revelatione Dei Verbum, 1. AAS Acta 32 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale p r o m p t a p r o r s u s a c p a r a t a a d f i d e l i t e r o b s e q u e n d u m salvificae Dei v o l u n t a t i i n I e s u r e c l u s a e . I a m ergo a d r e d e m p t i o n i s h u m a n a e i n i t i a i p s a q u a s i c o n c o r p o r a t u m d e p r e h e n d i m u s oboed i e n t i a e e x e m p l a r post M a r i a m p r o p r i e i n I o s e p h o , illo n o m i n a t i m q u i f i d e l i m a n d a t o r u m Dei antecellit e x s e c u t i o n e . Iosephi ut patrocinium invocaretur, Pontifex Paulus VI h o r t a t u s est, « q u e m ad m o d u m r e c e n t i o r i b u s hisce t e m p o r i b u s facere c o n s u e v i t Ecclesia, a n t e o m n i a p r o se i p s a , p r o vol u n t a r i a d e l i b e r a t i o n e theologica d e actionis d i v i n a e coniugio c u m h u m a n a a c t i o n e i n i m m e n s o r e d e m p t i o n i s consilio, u b i actio p r i m a , scilicet d i v i n a , ex sese t o t a sufficit, at s e c u n d a , n e m p e h u m a n a , licet n o n possit ex se a g e r e q u i d q u a m (cf. Io 15, 5), n u m q u a m t a m e n ex h u m i l i e x i m i t u r sed condicionali n o b i l i t a n t i q u e a d i u t o r i o . Ecclesia e u m v i n d i c e m c o m p e l l a t e x alto v i v i s s i m o q u e desiderio v i t a m s u a m p e r e n n e m q u a s i i t e r u m v i r i d i s s i m a m r e d d e n d i veris v i r t u t i b u s evangelicis Sancto Iosepho coruscant». 31. quae in 47 H a s p o r r o necessitates o m n e s c o n v e r t i t Ecclesia i n pre- c a t i o n e m . I l l u d p r a e oculis defigens, q u o d D e u s n e m p e « h u m a n a e s a l u t i s ... p r i m o r d i a b e a t i I o s e p h fideli c u s t o d i a e » comm i s i t , ab eo idcirco p e t i t sibi ut c o n c e d a t fideliter o p e r a r i coniuncte c u m s a l u t i s consilio sibique p a r i t e r t r i b u a t e a n d e m i l l a m f i d e l i t a t e m a n i m i q u e i n t e g r i t a t e m q u a m o v e b a t u r Iosephus Verbo Incarnato inserviens, ut secundum Sancti huius m o r e s p r e c e s q u e c o r a m Deo i n viis a m b u l e t s a n c t i m o n i a e a t q u e iustitiae. 48 I n c i t a v i t n o m i n i s catholici f i d e l e s a b h i n c c e n t u m i a m a n n o s Leo X I I I u t a d S a n c t i I o s e p h i u n i v e r s a e Ecclesiae p a t r o n i t u t e l a m i m p e t r a n d a m preces funderet. Q u a p r o p t e r E p i s t u l a E n cyclica Quamquam pluries appellata illum commemoravit « p a t e r n u m ... a m o r e m », quo I o s e p h u s « P u e r u m I e s u m a m 47 P A U L U S VI, Alloc. ( 1 9 Martii 1 9 6 9 ) : Insegnamenti, VII (1969), 1269. Cf. Missale Romanum, Collecta; Super oblata in « Sollemnitate Sponsi B.M.V.»; Post comm. in «Missa votiva S. Ioseph». 48 S. Ioseph 33 Acta, Ioannis Pauli Pp. II p l e x u s » est i p s i q u e , q u e m e x c l a m a t i o n e i n v o c a v i t « O Custos p r o v i d e n t i s s i m e d i v i n a e F a m i l i a e », « h e r e d i t a t e m , q u a m I e s u s C h r i s t u s a c q u i s i v i t s a n g u i n e suo » c o n c r e d i d i t . Quo ex tempore — ut e x o r d i e n t e s Nos m e m i n i m u s — Sancti Iosephi praesidium efflagitat Ecclesia « p e r e a m , q u a e [illum] cum imma- c u l a t a V i r g i n e Dei Genitrice c o n i u n x i t , c a r i t a t e m », cui cunctos suos i t e m c o m m e n d a t a n g o r e s o b m i n a s q u o q u e o m n i h o m i n u m familiae i m p e n d e n t e s . Complures vel etiam prorsus precemur modo : hodie causae nobis « P r o h i b e a nobis, sunt ut eodem amantissime Pa- ter, o m n e m e r r o r u m ac c o r r u p t e l a r u m l u e m ... ; in hoc c u m p o t e s t a t e t e n e b r a r u m c e r t a m i n e e caelo adesto ; et sicut olim P u e r u m Iesum e s u m m o eripuisti vitae discrimine, ita n u n c E c c l e s i a m s a n c t a m Dei a b h o s t i l i b u s insidiis a t q u e a b o m n i a d v e r s i t a t e defende ». petuas habemus cur Hodierno 49 quemque a d h u c t e m p o r e rationes perhominem Sancto Iosepho com- mittamus. 32. Valde quidem haec Nostra personae Iosephi commemo- r a t i o e x o p t a m u s u t i n nobis q u o q u e p r e c a t i o n i s i m p u l s i o n e s r e n o v e t q u a e Decessor Noster s u a s i t u t a d i l l u m a t t o l l e r e t u r . Hanc enim nostrorum precem Ecclesiae patet ftguramque praesentem ipsam afferre Iosephi utilitatem, dierum prospecto videlicet n o v i Millennii c h r i s t i a n i exordio. R u r s u s s a n e C o n c i l i u m V a t i c a n u m I I o m n e s effecit m u l t o m a g i s conscios « m a g n a l i u m Dei », illius nempe « salutis oeconomiae » cuius fuit Iosephus minister praecipuus. Tutelae i g i t u r eius nos t r a d a m u s q u e m ipse D e u s « p r i n c i p a l i u m ... thesaurorum ab eo suorum famulari custodem discamus elegit » « oeconomiae 50 eodemque salutis ». tempore U t i n a m fiat Cf. LEO X I I I , «Oratio ad Sanctum Iosephum», quae proxime sequitur textum ipsius Epist. Enc. Quamquam pluries ( 1 5 Augusti 1 8 8 9 ) : Leonis XIII P. M. Acta, IX 49 (1890), 50 183. SACROR. I. c, 2 8 2 . 3 - A. A. 8 . RIIUUM CONGREG., Decr. Quemadmodum Deus (8 Decembris 1870): Acta 34 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale universis Sanctus Iosephus magister singularis hoc in opere muneri serviendi salutifero Christi quod pertinet in Ecclesia a d singulos c u n c t o s q u e : a d coniuges e t p a r e n t e s , a d h o m i n e s m a n u u m s u a r u m l a b o r e v i v e n t e s a u t alio q u o l i b e t opere, a d p e r s o n a s i n c o n t e m p l a t i v a m v o c a t a s v i t a m s i c u t e t i n apostolatum ! Qui t o t u m in se p a t r i m o n i u m g e r e b a t F o e d e r i s A n t i q u i , vir iustus ad « primordia » nique Foederis est inductus. aequabiliter novi in Christo Iesu aeter- C o m m o n s t r e t ideo ipse v i a s n o b i s h u i u s salutiferi F o e d e r i s i a m a d p r o x i m i M i l l e n n i i l i m e n , u b i i d e m F o e d u s o p o r t e t p e r s i s t a t a t q u e u l t e r i u s proficiat « plenit u d o t e m p o r i s » ea q u a e a r c a n i inefïabilis p r o p r i a est V e r b i incarnationis. Ecclesiae t a n d e m o r b i q u e o m n i i m p e t r e t I o s e p h u s S a n c t u s , p e r i n d e ac singulis nobis, P a t r i s et Filii et S p i r i t u s S a n c t i benedictionem. D a t u m R o m a e , a p u d S a n c t u m P e t r u m , die x v m e n s i s A u g u sti, s o l l e m n i t a t e i n A s s u m p t i o n e M a r i a e S a n c t i s s i m a e , MCMLXXXIX, P o n t i f i c a t u s Nostri u n d e c i m o . IOANNES PAULUS P P . II anno Acta Ioannis Pauli Pp. SACRA II 35 CONSISTORIA CONSISTORIUM SECRETUM Feria secunda, die xx mensis Novembris, anno MCMLXXXIX, mane, in consueta Aula Palatii Apostolici Vaticani fuit Consistorium secre­ tum cuius acta ex ordine referuntur : I • SUMMI PONTIFICIS ALLOCUTIO Precatione « Adsumus » recitata, ad Patres cardinales sanctae Ro­ manae Ecclesiae Ss.mus D.nus Ioannes Paulus II hanc allocutionem habuit : I n A u l a h a c i p s a a d s i s t e n t e s vos, V e n e r a b i l e s F r a t r e s , m a x i m o ego c u m g a u d i o conspicio e t c o n s a l u t o , n e c m i n o r e quid e m a n i m i s t u d i o g r a t i a s h a b e o singulis vobis, q u o d t e m p u s e r i p i e n t e s aliis e vestris c o t i d i a n i s negotiis h u c h o d i e m a n e c o n v e n i s t i s , u t Pontifici R o m a n o r e v e r a a u x i l i e m i n i t u m consilio e t c o n s e n s u v e s t r o t u m e t i a m solido iudicio e t m o t u , i n r e videlicet n o n m i n i m i p o n d e r i s p r o Ecclesia u n i v e r s a a t q u e docendi auctoritate eiusdem Episcopi Romani. N o s t r u m e n i m h o c t e m p o r e est p o s t r e m a m ferre c o m m u n i t e r s e n t e n t i a m a c d e c e r n e r e g r a v i t e r d e ipsa c a n o n i z a t i o n e a l i c u i u s caelitis Beati, c u i u s c a u s a m scio i a m vos p e n i t u s cognovisse e t e x p e n d i s s e : n e m p e M u c i a n i M a r i a e , i n saeculo Aloysii I o s e p h i W i a u x — religiosi professi I n s t i t u t i F r a t r u m Scholarum Christianarum. Quoniam hic nominatim agitur de falli n e s c i a p o t e s t a t e Ecclesiae in e d i c e n d i s R e g n i Dei S a n c t i s , idcirco o p u s i n p r i m i s esse sentio d e c l a r a t i o n e m e n t i s v e s t r a e aperta de dignitate comprobata certaque opportunitate extremi h u i u s h o n o r i s , q u e m d i u i a m Ecclesia M a t e r e i d e m Beato addere c u p i t , d e c u i u s v i t a e m o r i b u s r e b u s q u e gestis m o x b r e v i t e r a v e n e r a b i l i fratre Nostro P r a e f e c t o Congregationis de Causis Sanctorum edisseretur. 36 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale D a t a v e r o o c c a s i o n e h a c , d e q u i b u s d a m Ecclesiis p e r o r b e m c a p t a consilia e t p r o v i s i o i p s a d i l i g e n t e r r e n u n t i a b u n t u r v o b i s . A d s i t n o b i s — i t a profecto p r e c a m u r ex a n i m o — E c c l e s i a e suae Christus redemptor, q u a m Petri beatissimi fundamento inniti voluit; adstent nobis u n a hic congregatis ipsi sancti P e trus et Paulus, quorum nuperrime meminimus pio affectu religionisque cultu in dedicatione eorum R o m a e basilicarum; a d s i s t a t d e n i q u e b e a t u s ipse M u c i a n u s M a r i a W i a u x c a e l i t u s h o d i e n o b i s q u i c o n s i l i a m u r g r a v i t e r d e s u p r e m a ipsi t r i b u e n d a corona ad maiorem Ecclesiae utilitatem s a n e Dei miserentis honorem totiusque maximam. II - NUNTIUS ECCLESIARUM Q U A E I A M CONCREDITAE SUNT Postea Summus Pontifex certiores fecit S. R. E. Cardinales post proxime celebratum sacrum Consistorium centum octoginta quattuor Ecclesiarum sacros Pastores a se per Apostolicas sub plumbo Litteras nominatos fuisse, videlicet : Metropolitanarum quindecim, quos inter : Tyrnaviensem, Ioannem Sokol ; Baltimorensem, Villelmum Keeler ; Anconitanum-Auximanum, Dyonisium Tettamanzi ; Kupangensem, Gregorium Monteiro. Archiepiscopalem titularium quattuor, quos inter : Heracleensem, Iosephum Kowalczyk ; By~bliensem, Edmundum Farhat. Episcopalium residentialium septuaginta novem, quos inter : Tellicherriensem, Georgium Valiamattan ; Patavinum, Antonium Mattiazzo ; Bathurstensem in Canada, Andream Richard ; Constantiensem, Iacobum Fihey ; Berolinensem, Georgium Sterzinsky. Episcopalium titularium viginti quinque, quos inter : Praecausensem, Iosephum Wysqcki ; Girensem, Iulianum Garsia Centeno ; Plovacensem, Sebastianum Roque Rabelo Mendes ; Oëensem, Michaelem Dubost. Acta Ioannis Pauli Pp. II 37 Praelaturarum territorialium tres, quos inter : Sinuensem Superiorem, Fabium Calle Zapata. Demum Summus Pontifex assensum dedit : Electioni canonice factae in Synodo Episcoporum Maronitarum: Venerabilis fratris Hamid Antonii Mourany, ad archiepiscopalem Ecclesiam Damascenam Maronitarum; Venerabilis fratris Iosephi Dargham, Cahirensem ad cathedralem Ecclesiam Maronitarum. HI - RELATIO CAUSARUM Rev.mus Angelus card. Felici, Diaconus Ss. Blasii et Caroli ad Catinarios, Congregationis de Causis Sanctorum Praefectus, sermonem habuit de vita et miraculis beati Muciani Mariae Wiaux, et acta re­ censuit quae in causa canonizationis eiusdem servi Dei eadem Con­ gregatio admittenda et approbanda putavit. Relatione expleta, beatissimus Pater rev.morum Cardinalium sen­ tentiam de proposita canonizatione exquisivit. CONSISTORIUM UNICUM Consistorio secreto absoluto, vocatis praesentibusque in eadem Aula sacris Praesulibus, abbatibus nullius, necnon Romanae Curiae Praela­ tis, quibus solet intimari, statim initium habuit Consistorium unicum: P E R O R A T O ) CAUSAE CANONIZATIONIS Ex advocatis sanctae Sedis seu consistorii unus, pro canonizatione beati de more institit. Cui viro beatissimus Pater per praelatum quemdam Secretariae Status sic respondit : Responsum ut publicum rèddam ipsi postulationi nunc modo exhi­ bitae, mihi pro munere proprio praecipitur. Quapropter nuntio in primis valde quidem beatissimum Patrem gestire et cupere in Sanc­ torum numerum referendum brevi tempore curare eundem Beatum, quippe cuius virtutes christianas ac religiosae ipsius professionis omni­ no proprias iam pridem cognoverit atque utilissimas esse iudicaverit ad excitandam aliorum docentium et religiosorum imitationem prae­ sertim in re scholastica versantium. Acta 38 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Innumerabiles enim fere annos humili opere tacitoque ministerio Beatus idem consumpsit in vocatione sua uti Frater Scholarum Chri­ stianarum diligenter implenda. Nec dici poterit umquam quot homines ad Christi laetificum nuntium ipse adduxerit alacritate sua oboediendi, sua perseverantia precandi, voluntate perpetua serviendi inter non par­ vas nec paucas difficultates et oppugnationes. Virginem porro Mariam sibi maximam semper adiutricem habuit praesentem neque intermisit umquam familiariter cum Deo colloquendi consuetudinem. Scholam igitur Christianam suo exemplo pientissimo illustravit ac quodam quasi artificis modo conformavit. Ipse itaque beatus Mucianus Maria tacitus plerumque, at scriptis etiam vocibus, hortatur ut totis viribus omnes docentes tum Ecclesiam diligant suamque vocationem magni aestiment, tum iuvenes praesertim peculiari Christi ipsius amore suscipiant atque exemplo potius quam verbo in viis dirigant veritatis aeternaeque salutis. Quantumvis autem festinet Summus Pontifex hunc caelitem Beatum in Sanctorum tandem album inscribere, nihilominus, ut in tantae gra­ vitatis causa serventur omnia de more servanda, non suam scilicet est prius sententiam pronuntiaturus quam ii omnes, quorum iure id refert, mentem quisque reseraverint suam. Ad cardinales et praesules Ss.mus allocutionem ad vota pro cano­ nizatione exquirenda sic habuit : Q u e m a d m o d u m res postulat, intento animo perpendimus ea, q u a e a d i l l u s t r a n d a s e t c o m p r o b a n d a s c a u s a s s u n t a l l a t a . V e r u m t a m e n , u t n o s t r o n o m i n e s i g n i f i c a t u m est, rei g r a v i tas suadet, ut m e n t e m v e s t r a m cognoscamus, a n t e q u a m decretoriam sententiam nostram edicamus. Q u a p r o p t e r vos o r a m u s , u t , animarum spectantes, circa a d g l o r i a m Dei e t u t i l i t a t e m allatas causas suffragia vestra f eratis. Tunc singuli, servato suo cuiusque ordine, sententiam aperuerunt. Exceptis congregatorum patrum suffragiis, Summus Pontifex haec ad­ didit verba : V e h e m e n t e r s a n e g a u d e m u s , q u o d v o s c o n c o r d i b u s suffragiis p o s t u l a v i s t i s , u t h u i c B e a t o S a n c t o r u m C a e l i t u m h o n o r e s Acta Ioannis Pauli Pp. II tribuantur; id enim flagrantissimis etiam 39 Nostris votis re- spondet. N i h i l i g i t u r est, c u r a p e r i t o r u m i u d i c i i s a t q u e e m e m b r o r u m Congregationis de Causis S a n c t o r u m sententiis discedamus, quae multis ac gravibus argumentis innituntur. Quare, nulla mora, iam n u n c h u n c Beatum summis sanctitudinis honoribus d i g n u m iudicantes, e u m inter Sanctos a n n u m e r a n d u m esse d e c e r n i m u s ; q u o d , i u v a n t e Deo, s o l l e m n i r i t u f a c i e m u s , die d e c i m a m e n s i s D e c e m b r i s a d v e n i e n t i s . Interea, autem, vos o m n e s h o r t a m u r u t Deo p r e c e s s i n e i n t e r m i s s i o n e a d h i b e a t i s , u t consilia n o s t r a Ecclesiae s a n c t a e prosint atque christianae vitae afferant i n c r e m e n t u m . Statim ac Ss.mus eloquio suo finem imposuit, Magistro celebratio­ num domini Papae rogante, adstantibus Protonotariis Apostolicis ut iuridica instrumenta de omnibus supra recensitis conficerent, de more mandatum est. Deinde, benedictione a Summo Pontifice impertita, Consistorium est absolutum. CONSTITUTIO APOSTOLICA NOVOLAREDENSIS Quibusdam ab archidioecesi Monterreyensi et a dioecesi Matamorensi distractis territoriis nova constituitur dioecesis Novolaredensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quo facilius fructuosiusque evangelica veritas disseminetur in Rei­ publicae Mexicanae civilibus regionibus, lingua patria Nuevo León et Taumalipas appellatis, Adolfus Suárez Rivera, Archiepiscopus Monterreyensis, et Saba Magaña García, Episcopus Matamorensis, audita Conferentia Episcopali Mexicana, ab Apostolica Sede postulaverunt ut, e suis ecclesiasticis circumscriptionibus amplis abstractis territo­ riis, nova constituatur dioecesis. Nos igitur, bono consulentes anima- 40 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rum, audita sententia Venerabilis Fratris Hieronymi Prigione, Ar­ chiepiscopi titularis Lauriacensis et in Mexicana Republica Delegati Apostolici, consultisque Venerabilibus Fratribus Nostris S.R.E. Car­ dinalibus necnon Venerabilibus Fratribus Archiepiscopis negotiis ge­ rendis Congregationis pro Episcopis praepositis, precibus concessimus. Hinc, suppleto consensu eorum quorum intererat, vel eorum qui sua interesse putabant, haec decrevimus quae sequuntur. Ab archidioecesi Monterreyensi territoria civilium municipiorum separamus, quae vo­ cantur Anahuac, N. L., Bustamante, N. L., Lampazos, N. L., Paras, N. L., Sabinas Hidalgo, N. L., Vallecillo, N. L., Villaldama, N. L.; a dioecesi autem Matamorensi territoria seiungimus civilium munici­ piorum, quae nominantur Nuevo Laredo, Tamps, Miguel Alemán, Tamps, Mier, Tamps, Guerrero, Tamps, et ex ista distractis territoriis novam condimus dioecesim Novolaredensem appellandam, iisdem circumscrip­ tam finibus, quibus memorata municipia, simul sumpta, in praesenti terminantur. Huius dioecesis sedem in urbe collocamus sermone dome­ stico Nuevo Laredo dicta, cuius paroeciale templum Spiritui Sancto dicatum ad gradum et dignitatem Ecclesiae cathedralis evehimus, cum ceteris eiusmodi Ecclesiis per omnia adaequatae, cuiusque Praesulem Ordinarium pro tempore cum ceteris Episcopis residentialibus aequiparamus. Novam dioecesim constituimus Ecclesiae metropolitanae Monterreyensis sufiraganeam, eiusque Episcopum metropolitico iuri Ar­ chiepiscopi Monterreyensis pro tempore subicimus. Volumus dein Col­ legium Consultorum institui, quod sit auxilio Praesuli, et huius dignae congruaeque sustentationi prospici Curiae emolumentis, fidelium obla­ tionibus et portione ei obveniente ex divisione, ad normam can. 122 C.I.C. facienda, bonorum quae hucusque ad mensas episcopales (usitate Mitras appellatas) Monterreyensem et Matamorensem pertinue­ runt. Quod ad seminarium statuendum et sacrorum alumnorum forma­ tionem spectat, praeter normas a Congregatione pro Institutione Ca­ tholica editas, ius commune servetur. Quidam denique alumni et sacer­ dotes, ii philosophicis et theologicis disciplinis imbuendi, hi in disci­ plinas altius incubituri, Romam mittantur ad Pontificium Collegium Mexicanum. Quantum ad reliqua, quae sacri canones praescribunt de rebus dioeceses contingentibus, iidem prorsus canones serventur. Novolaredensis dioecesis creatione ad finem adducta, sacerdotes Ecclesiae illi adscripti censeantur, in cuius territorio ecclesiasticum detinent offi­ cium ; ceteri autem sacerdotes et seminarii tirones Ecclesiae illi incar­ dinati maneant vel incardinentur, in cuius territorio legitimum habent Acta Ioannis Pauli Pp. II 41 domicilium. Acta insuper et documenta constitutae dioecesis Curiae Monterreyensis et Matamorensis ad eandem transmittant. Haec omnia faciendi munus legamus Venerabili Fratri Hieronymo Prigione, neces­ sariis eidem et opportunis factis facultatibus etiam subdelegandi quem­ libet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis sincerum exemplar mittendi actus con­ fectae exsecutionis. Quae denique his Litteris praescripsimus, nunc firma esse volumus et in posterum. Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto mensis Novembris, anno Domini millesimo nongentesimo undenonagesimo, Pontificatus Nostri duodecimo. SB AUGUSTINUS card. CASAROLI BERNARDINUS card. GANTIN a publicis Ecclesiae negotiis Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Angelus Lanzoni, Proton. Apost. Loco Si Plumbi In Secret. Status tab., n. 250.522. LITTERAE APOSTOLICAE I In dioecesi Cerretana-Thelesina-Sanctae Agathae Gothorum templum B. M. V. in caelum Assumptae et Sancto Philippo Neri dicatum titulo exornatur ac dignitate Basilicae Minoris. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Pro explorato habemus in oppido vulgo « Guardia Sanframondi » intra fines dioecesis Cerretanae-Thelesinae-Sanctae Agathae Gothorum templum Beatae Virginis Mariae in caelum Assumptae necnon Sancti Philippi Neri sacrum, quod usque ab anno MCDLV ibi exstat, certa quadam honestandum esse laude. Cum paroeciale id prius templum esset atque deinceps in sanctuarium Ma­ riale conversum, anno denique MDCLV Confoederationi Oratorii S. Phi­ lippi Neri traditum est ab Alexandro V I I , decessore Nostro; cumque super vetustioris ruinas ipsum post terrae motus annorum MCDLXV et MDCLXXXVIII rursus aedificatum aut in pristinum restitutum esse con- 42 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale staret, de nova e contra consecratione dubitaretur, postremum idcirco consecratum est anno MCMLXXXVIII. Quod pluris tamen est, ecclesia­ lem utique sollicitudinem omnemque curam spectantes Reverendorum sodalium memorati Oratorii S. Philippi Neri, animo libenter flngimus publicum in praesenti incrementum eiusmodi sacrae aedis et ad chri­ stianam fidem alendam et ad pietatem erga caelicam Christifidelium Matrem tuendam haud parum conferre posse. Hac potissimum de causa Nos, qui audiendas esse censemus preces huic Sanctae Sedi nuper, una cum votis etiam cleri populique illius foci ad idem propensi, a Venera­ bili Fratre Leonardo Felice, Episcopo Cerretano-Thelesino-Sanctae Aga­ thae Gothorum, adhibitas, ut clarum templum illud titulo Basilicae Minoris rite decoretur, hodie ex sententia Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, quam probatam ratam facimus, Nostraque ex Apostolica potestate et harum Litterarum virtute quod diximus templum vetustum insigneque sanctuarium B.M.V, in caelum Assumptae Sanctoque Philippo Neri dicatum ad gradum honoremque Basilicae Minoris, et quidem perpetuum in modum, evehimus, omni­ bus eidem traditis iuribus et privilegiis ad reliquas eiusdem ordinis Basilicas pertinentibus, iis tamen servatis, quae secundum Decretum « de titulo Basilicae Minoris » die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII evulgatum sunt iure servanda. Contrariis quibuslibet non obstantibus. Quas Nostras Litteras nunc et in posterum religiose observari volu­ mus omnesque suos habere effectus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i i i mensis Septembris, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri un­ decimo. AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco ÜB Sigilli In Secret. Status publicis Ecclesiae negotiis tab., n. 245.753. II Beata Maria Virgo in caelum Assumpta dioecesis Bataënsis Patrona con­ firmatur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Fidelem populum, ad beatam pa­ triam aeternamque sedem per terrestria profecto itinera peragrantem, superno muniri praesidio ac tutela, omnino doctrinae catholicae con­ sentaneum est ac translaticiis eiusdem institutis. Quod vero praesi­ dium quaeque tutela evadunt sane firmissima, si ipsa tuetur Beata Acta Ioannis Pauli Pp. II 43 Virgo Maria. Idcirco cum christianus coetus dioecesis Bataënsis, sua motus pietate erga Caelestem Matrem sub titulo in caelum Assumptio­ nis, Eandem Ecclesiae suae Patronam elegerint, ac Venerabilis Frater pariter Anacletus Sima Ngua supra memoratae Sedis sacrorum Anti­ stes electionem probaverit, quam et a Nobis confirmari' postulaverit, Nos libentes quidem volentesque his precibus concedendum esse cen­ suimus ad normam « Instructionis de Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis », n. 30. Quapropter prorsus comprobantes ea quae Congregatio de Cultu Divino et Disci­ plina Sacramentorum statuit, Apostolica Nostra usi potestate Beatam Mariam Virginem in caelum Assumptam dioecesis Bataënsis confirma­ mus Patronam, iuribus additis et privilegiis, quae honorem hunc secundum rubricas consequuntur, contrariis rebus minime obstantibus. Postremum plurima prece optimam rogamus Matrem ut benignis oculis respicere velit Ipsa amatam hanc communitatem, quae tam fidenter in omnibus vitae casibus ad Ipsius decurrere consuevit patrocinium. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x mensis Octobris, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri undecimo. £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 247.287. III Paroeciale templum Immaculatae Conceptionis Beatae Mariae Virginis, quod in loco « Ouidah » intra fines metropolitanae Ecclesiae Cotonuensis exstat, ad Basilicae Minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Inter sacras aedes Beninensis Na­ tionis excellere novimus paroeciale templum Immaculatae Conceptioni Beatae Mariae Virginis in archidioecesis Cotonuensis loco « Ouidah » nuncupato dicatum, quod mirum arte ac pulchritudine non solum prisca habita est sedes, ex qua Christi Evangelium est diffusum in nonnullos quidem populos Africae ad occidentem spectantis, sed etiam hac nostra aetate notum exstat centrum Christianae vitae operumque pastoralium et caritatis necnon pietatis in Deiparam Virginem, quam Acta 44 incolae eiusdem Apostolicae loci Sedis - peculiari Commentarium Officiate prosequuntur cultu tamquam suam Matrem, Magistram Augustamque Reginam. Qua re, cum Venerabilis Frater Christophorus Adimou, Archiepiscopus Metropolita Cotonuensis, nomine quoque Episcopi Coadiutoris, parochi ecclesiae clerique populique petiverit per litteras, die v mensis Maii hoc anno datas, ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae Minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae Nostrum signum tam dilectis filiis cupien­ tes praebere, illius Pastoris precibus censemus libentes obsecundare. De sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sa­ cramentorum, quam ratam habemus, Apostolica Nostra usi potestate harumque Litterarum virtute perpetuum in modum paroeciale tem­ plum, de quo mentionem fecimus, titulo atque dignitate Basilicae Minoris decoramus, cum omnibus vero iuribus et liturgicis concessio­ nibus, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite competunt, iis tamen servatis, quae iuxta Decretum « De titulo Basilicae Minoris )) die vi mensis Iunii anno MCMLXVIII editum, sunt servanda. H a s de­ nique Litteras Nostras sive nunc sive in posterum volumus esse ratas, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix mensis Novembris, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri duo­ decimo. 6& AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco © Sigilli In Secret. Status publicis Ecclesiae negotiis tab., n. 248.45Ą. EPISTULAE I Episcopis Poloniae missa: de secundo bello mundiali saec. XX. LIST JEGO ŚWIĄTOBLIWOŚCI PAPIEŻA JANA PAWŁA I I DO KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI NA 50­LECI E WYBUCHU I I WOJNY ŚWIATOWEJ. 1. (( I tu orędzie nasze osiąga punkt szczytowy — mówił Papież Paweł VI do Zgromadzenia Narodów Zjednoczonych w dniu 4 paździer­ nika 1965 — ... oto słowa, których nie możemy wypowiedzieć bez uświa­ domienia sobie ich powagi i wzniosłości : nigdy więcej jedni przeciwko drugim, nigdy już nigdy ... Nie trzeba długich przemówień dla wska- Acta Ioannis Pauli Pp. II 45 zania najwznioślejszego celu waszej instytucji. Wystarczy przypomnieć, że krew milionów ludzi, że bezsensowne masakry i straszliwe ruiny uprawomocniają pakt wiążący was przysięgą, która musi zmienić przyszłą historię świata : nigdy więcej wojny, nigdy więcej wojny ! To pokój, pokój musi kierować losami narodów i całej ludzkości » (AAS 57 [1965], 881). 2. W dniu 1 września 1989 r. wspominamy 50 rocznicę wybuchu dru­ giej wojny światowej. Kiedy tego dnia w godzinach porannych Polska została zaatakowana od Zachodu, cały Naród był gotów odpowiedzieć na ten zbrojny najazd, podejmując wojnę w obronie śmiertelnie zagro­ żonej Ojczyzny. Minęło wówczas niewiele więcej niż dwadzieścia lat od chwili, kiedy Polska odzyskała niepodległość i mogła znowu rozpocząć samodzielne życie jako suwerenne państwo. Ą chociaż w tym stosunkowo krótkim okresie państwo to natrafiało na wiele trudności zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych na drodze swego rozwoju, to jednak rozwój ten wyraźnie postępował. Dlatego też zdecydowana b yła Ojczyzny nawet pomimo nierównych sił. wola bo rony Godny podziwu i wiecznej pamięci był ten bezprzykładny zryw całego społeczeństwa, a zwłaszcza młodego pokolenia Polaków w obronie Ojczyzny i jej istotnych wartości. I ta wola obrony niepodległego Państwa towarzyszyła synom i cór­ kom naszego Narodu nie tylko w okupowanym kraju, ale także na wszystkich frontach świata, na których Polacy walczyli o wolność własną i cudzą. Rozpoczęta bowiem w dniu 1 września wojna rozsze­ rzała się na coraz dalsze kraje europejskie i pozaeuropejskie. Coraz nowe narody padały ofiarą hitlerowskiego najazdu, albo też znajdowały się w stanie radykalnego zagrożenia. Naród polski w tej wojnie, która była nieodzowną obroną Europy i jej cywilizacji wobec totalitarnej przemocy, wywiązał się w pełni — rzec można : w nadmiarze — ze swoich zobowiązań alianckich, płacąc najwyższą cenę za <( wolność naszą i waszą ». Świadczą o tym również straty poniesione. Były one ogromne, może proporcjonalnie większe niż -straty poniesione przez którekolwiek ze sprzymierzonych państw. Nade wszystko nocześnie ogromne zniszczenie kraju. straty w ludziach, Straty ponoszone na a rów­ Zachodzie i na Wschodzie, wiadomo bowiem, że 17 września 1939 r. Rzeczpospo­ lita została zaatakowana również od Wschodu. Podpisane dawniej akty o nieagresji zostały złamane i przekreślone umową pomiędzy Acta 46 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale hitlerowską Rzeszą Niemiecką a Związkiem Radzieckim z dnia 23 sierp­ nia 1939 r. Umowa ta, która bywa określana jako « czwarty rozbiór Polski », wydawała równocześnie wyrok śmierci na sąsiadujące z Polską od północy Państwa bałtyckie. Rozmiar strat poniesionych, a bardziej jeszcze rozmiar cierpień zadanych osobom, rodzinom, środowiskom, jest zaprawdę trudny do wy­ liczenia. Wiele faktów jest znanych, wiele pozostaje jeszcze do wyjaśnie­ nia. Wojna toczyła się nie tylko na frontach, lecz jako wojna totalna uderzała ona w całe społeczeństwa. Deportowano całe środowiska. Tysiące osób stawały się ofiarą więzień, tortur i egzekucji. Ginęli ludzie pozostający poza zasięgiem działań wojennych jako ofiary bom­ bardowań oraz systematycznego terroru, którego zorganizowanym środ­ kiem były koncentracyjne ob ozy pracy, które zamieniały się w obozy śmierci. Szczególną zbrodnią drugiej wojny światowej pozostaje zbio­ rowa eksterminacja Żydów, przeznaczanych do komór gazowych z mo­ tywów samej tylko nienawiści rasowej. Gdy to wszystko staje nam przed oczyma, nabierają pełnego pokrycia słowa Pawła VI na forum Narodów Zjednoczonych. Owszem, historyczna rzeczywistość II wojny światowej jest straszliwsza niż słowa, którymi można o niej mówić. 3. Czy trzeba mówić f Gdy upływa 50 lat od wybuchu tej wojny, żyje jeszcze pokolenie ludzi, którzy ją przeżyli i przecierpieli. Ale wyrosły już co najmniej dwa pokolenia, dla których jest ona tylko historią. Trzeba jednak, aby była zarazem przestrogą. Narody Zjednoczone dały temu wyraz, uchwalając wkrótce po za­ kończeniu wojny Kartę Praw Człowieka. Wymowa tego dokumentu jest zasadnicza. Druga wojna światowa uświadomiła wszystkim nieznane przedtem rozmiary pogardy dla człowieka, pogwałcenie jego praw. Była szczególną mobilizacją nienawiści, depczącej człowieka i to, co ludzkie, w imię imperialistycznej ideologii. Wielu zadawało sobie pytanie : czy po tych straszliwych doświadcze­ niach możliwa jest jeszcze jakaś afirmacjaf Przecież potworności tej wojny wyrosły na kontynencie, który chlubi się szczególnym rozkwitem kultury i cywilizacji, na kontynencie, który najdłużej pozostawał w zasięgu Ewangelii i Kościoła. Zaprawdę, trudno jest iść dalej mając za sobą tę straszliwą kalwarię ludzi i narodów. Jeden pozostaje tylko punkt odniesienia : Chrystusowy Acta Ioannis Pauli Pp. II 47 Krzyż na Golgocie, o którym Apostoł narodów powiedział : « tam, gdzie tak potężnie zaobfitował grzech, jeszcze bardziej zaobfitowała łaska » (por. Rz 5, 20). Kierując się tą wiarą Kościół stara się wspólnie z ludźmi naszego stulecia, z narodami Europy i świata, szukać dróg ku przyszłości. 4. Szukanie tych dróg dotyczy wszystkich na kontynencie euro­ pejskim. Dotyczy w sposób szczególny Polski, która przed pięćdzie­ sięciu laty pierwsza starała się zdecydowanie powiedzieć « nie » zbroj­ nej przemocy hitlerowskiego państwa — i pierwsza też za tę swoją deter­ minację zapłaciła. Na wszystkich frontach, a także w podziemnej walce w okupowanym kraju, w Powstaniu Warszawskim, synowie i córki naszego Narodu dawali niezliczone dowody tego, jak cenna jest dla nich sprawa niepodległości Ojczyzny. Po zakończeniu tych straszliwych zmagań musieli stawiać sobie pytanie : czy decyzje, jakie podjęto na za­ kończenie tej wojny, respektują olbrzymi wkład ich wysiłków i ponie­ sionych ofiar? Czy znajdując się w obozie zwycięzców, nie zostali po­ traktowani raczej jako zwyciężeni? Pytanie to stawało się coraz bardziej natarczywe. Coraz bardziej też domagało się podejmowania nowych zmagań. 'Nie ma bowiem prawdziwej społeczeństwo nie jest suwerenne : suwerenności państwo, gdy nie ma możności w którym stanowienia 0 wspólnym dobru, gdy odmówione mu jest zasadnicze prawo uczestni­ czenia we władzy i odpowiedzialności. Pius XII wytyczając zasady moralne, którymi powinienby się kie­ rować świat po zakończeniu wojny, podkreślał z mocą, że « w dziedzinie nowego porządku opartego o zasady moralne, nie ma miejsca na narusza­ nie wolności, integralności i bezpieczeństwa innych narodów, jakakol­ wiek byłaby ich rozciągłość terytorialna, albo ich zdolność do obrony ». Przechodząc do dziedziny ekonomicznej, Papież przypomniał « prawa narodów do ochrony ich rozwoju ekonomicznego, bo tylko w ten sposób będą mogły w całości osiągnąć dobro wspólne, dobrobyt materialny 1 duchowy własnego ludu » (Przemówienie radiowe, 24 grudnia 1941 : AAS 34 [1942], 16­17). Trudno się oprzeć przeświadczeniu, że dziesięciolecia powojenne nie przyniosły owego wzrostu i postępu tak bardzo upragnionego przez Naród polski po wyniszczeniach drugiej wojny światowej i tak bardzo koniecznego dla Ojczyzny, ale raczej doprowadziły do wielkiego kryzysu społeczno-ekonomicznego. Do nowych strat, już nie na frontach walki 48 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale zbrojnej, ale na pokojowym froncie zmagania się o lepszą przyszłość Ojczyzny, o należne jej miejsce pośród narodów i państw Europy i świata. 5. Pozwolę sobie raz jeszcze powrócić do słów Pawła V I . Przyta­ czałem te słowa już dwukrotnie podczas moich odwiedzin w Polsce (2 czerwca 1979 i 17 czerwca 1983 r.). Powtarzam je raz jeszcze w kon­ tekście dzisiejszego dnia. Mówi Papież : « Polska dostatnia i szczęśli­ wa ...w interesie pokoju i dobrej współpracy między narodami Europy ». Słowa te są zwrócone do Polaków. Z całą pewnością od Polaków zależy w zasadniczej mierze to, czy Polska będzie (( dostatnia i szczęś­ liwa )) — czy będzie krajem wielkiego postępu — czy nadrobi zapóźnienie nie tylko ekonomiczne, które stało się gorzkim owocem systemu sprawującego władzę — czy odbuduje w milionach swych obywateli, zwłaszcza młodych, zaufanie do własnej przyszłości. To wszystko za­ leży od Polaków. Ale słowa Pawła VI są skierowane również do całej Europy: Wschodzie i na Zachodzie. Nikt nie może zacierać śladów odpowiedzialności za czyny, które tak straszliwie zaciążyły nad dziejami naszego Narodu i innych naro­ dów Europy. na Wspólna decyzja z sierpnia 1939 roku, podpis przedstawicieli nie­ mieckiej Rzeszy i Związku Radzieckiego, skazujący na śmierć Polskę i inne państwa, nie był wydarzeniem bez precedensu. Powtórzyło się to, co zostało już raz zadekretowane między naszymi sąsiadami na Zacho­ dzie i na Wschodzie przy końcu XVIII wieku. I co było podtrzymy­ wane programowo aż do początków obecnego stulecia. Około połowy tego stulecia powtórzyła się ta sama decyzja zniszczenia i eksterminacji. 0 tym narody europejskie nie mogą zapominać. Zwłaszcza na tym kontynencie, o którym powiedziano, że jest ((Europą ojczyzn », nie można zapominać o podstawowych prawach zarówno człowieka jak i narodu! 1 trzeba budować taki układ sił, aby nigdy żadna przewaga ekono­ miczna czy militarna nie pociągnęła za sobą niszczenia drugiego, zdep­ tania jego praw. 6. « Gzy świat zdoła kiedykolwiek zmienić samolubną i wojowniczą mentalność, która aż do tej pory kształtowała tak wielką część jego historii? » — pyta Paweł VI w przemówieniu do Organizacji Narodów Zjednoczonych. I odpowiada : « Trudno to przewidzieć, ale łatwo jest Acta Ioannis Pauli Pp. II 65 logue au sein de votre peuple « pétri de traditions religieuses », pour reprendre vos propres termes. Je rends grâce à Dieu de l'harmonie des relations entre musulmans et chrétiens. En particulier, j'apprécie que la République du Niger se propose d'offrir un cadre juridique qui permettra à la communauté catholique de se développer et de pour­ suivre ses activités, dans le respect des croyances de tous. Vous le savez, Monsieur l'Ambassadeur, les catholiques ne manquent pas d'apporter leur concours loyal à l'édification de la nation. Dans l'élan de leur foi, ils sont désireux de se joindre à l'ensemble des citoyens pour la réalisation d'une société en marche vers un idéal de progrès. Ils mettent le levain de l'Evangile là où ils vivent, s'efforçant de témoigner de leur amour fraternel, à l'image du Père Charles de Foucauld qui aimait tant les populations de votre région. C'est dans ce sens que veulent travailler les missionnaires, les religieux, les religieuses et les fidèles laïcs, en collaborant, à la mesure de leurs moyens, à ce qui peut promouvoir l'éducation, la santé et la culture. Ma pensée se tourne maintenant vers tous les Nigériens et, en premier lieu, vers Son Excellence le Général Ali Saïbou, Chef de l'Etat. Je vous prie de lui transmettre les vœux fervents que je forme pour la prospérité du Niger ainsi que pour le bien-être physique et spirituel de tous ses habitants. Quant à vous, Monsieur l'Ambassadeur, je suis heureux de vous présenter mes souhaits les meilleurs pour la réussite de votre haute mission. Soyez assuré que vous trouverez toujours ici l'attention com­ prehensi ve dont vous pourrez avoir besoin. En exprimant mon affec­ tion au peuple nigérien et en adressant mon salut déférent à ses diri­ geants, j'appelle sur la nation entière l'aide de Dieu et l'abondance de ses bienfaits. II Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii pro Familia interfuerunt coram admissos.* Messieurs les Cardinaux, Chers Frères dans Vépiscopat, Chers amis, 1. Je suis heureux de vous accueillir ici, vous qui participez à l'Assemblée plénière du Conseil pontifical pour la Famille. Cette année, le thème de vos réflexions intéresse toutes les familles chrétiennes : * Die 16 m. Iunii a. 1989. 6 - A. A. S. Acta 66 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale (( Réalité sacramentelle et pastorale des jeunes couples ». En effet, la première étape dans la vie d'un couple peut déterminer positivement son histoire tout entière. En cette période initiale de vie commune, les époux sont marqués non seulement par leur préparation au temps des fiançailles, mais par tous les aspects de la vie conjugale de même que par leur milieu social ou par les problèmes liés à la vie profes­ sionnelle. Il s'agit là de réalités normales qui peuvent ou bien favoriser ou bien mettre en difficulté cette vie qui est nouvelle, puisque les deux sont devenus « une seule chair ». Dans ce sens, l'exhortation apostolique Familiaris consortio a évoqué « les jeunes familles qui, se trouvant dans un contexte de nouvelles valeurs et de nouvelles respon­ sabilités, sont plus exposées, spécialement dans les premières années du mariage, à d'éventuelles difficultés, comme celles qui proviennent de l'adaptation à la vie en commun ou de la naissance des enfants ».' Le nouveau foyer a besoin d'être soutenu afin de pouvoir appro­ fondir son union et affronter les difficultés dues à son environnement. Dans un projet de pastorale réaliste à l'égard des jeunes couples, il faudra tenir compte de certains phénomènes négatifs trop répandus comme « une conception théorique et pratique erronée de l'indépen­ dance des conjoints entre eux (...), le nombre croissant des divorces, la plaie de l'avortement, le recours de plus en plus fréquent à la stérilisation, l'installation d'une mentalité vraiment et proprement contraceptive ». La pastorale familiale tendra à aider les nouveaux époux et à les rendre capables de « réaliser la vérité du projet de Dieu sur le mariage et la famille », à leur faire découvrir le danger des propositions qui se présentent sous les apparences de la liberté, mais réduisent le bien des époux et de la famille aux dimensions d'un simple bien-être égoïste. « Dans l'action pastorale vis-à-vis des jeunes fa­ milles, l'Eglise devra aussi s'appliquer spécialement à les éduquer à vivre l'amour conjugal de façon responsable, en rapport avec ses exi­ gences de communion et de service de la vie, et de même leur apprendre à concilier l'intimité de la vie de foyer avec la tâche généreuse qui in­ combe à tous d'édifier l'Eglise et la société humaine ». 2 3 4 Pour cette fonction de formation et d'orientation, il est nécessaire que la pastorale offre un soutien amical et sûr aux nouvelles familles, Familiaris consortio, Ibid., n. 6. Ibid. * Ibid., n. 69. 1 2 3 n. 69. Acta Ioannis Pauli Pp. II 67 en les aidant à surmonter les écueils qui se présentent chaque jour. Dans la communauté chrétienne, les jeunes couples sauront découvrir leur mission qui a sa source dans la nature et dans le dynamisme propres du mariage. 5 2. Avant tout, on préparera les jeunes foyers à vivre la communion entre époux ouverte aux enfants et, plus largement, à leurs proches. L'amour qui a poussé les époux à l'alliance continue à vivifier leur communion. Toute la force de cohésion interne de la famille se fonde sur la communion interpersonnelle des époux. .C'est une communion naturelle qui, à travers le pacte conjugal, se réalise au niveau ontolo­ gique — « une seule chair » — et dont découlent des effets moraux et juridiques propres à la communauté matrimoniale. La loi de l'union conjugale ne limite pas la liberté personnelle, bien au contraire, elle protège et garantit une communication humaine plus profonde, ouverte à une fécondité spirituelle. La grâce du mariage pousse les époux chrétiens à imiter le Christ en donnant leur propre vie et à manifester devant les hommes leur participation à l'union du Christ et de son Eglise. 6 La communion des personnes progresse continuellement à travers la fidélité quotidienne à un don total de l'un à l'autre. La connais­ sance mutuelle des qualités réelles et des limites inévitables de chacun éclaire le chemin des premières années du couple. Quand il construit sa vie commune de manière réaliste, jour après jour, il écarte les risques d'instabilité, il met en œuvre au quotidien l'engagement exprimé par le (( oui » du mariage. Dans la vie des jeunes couples, lorsque les dé­ fauts et même le péché font éprouver la déception et la souffrance, il faut trouver la force de changer, de se convertir et de pardonner. Ce sont des conditions nécessaires à la réussite et à la durée de la com^ munion familiale. Si le foyer est la première école de sociabilité, c'est parce que le mariage, l'union conjugale des époux, est « l'expression première de la communion des personnes ». C'est de là que provient en fait l'influence des familles dans la construction de la société. 7 3. Un aspect évidemment important de la pastorale des jeunes couples est leur préparation au service de la vie, couronnement na­ turel de leur amour et de leur alliance conjugale. Pour cela, il est 5 6 7 Cf. ibid., n. 17. Cf. Ep 5, 21-33. Gaudium et spes, n. 12. 68 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nécessaire que la pastorale familiale aille au-devant de ces jeunes couples pour les aider à réfléchir à cet aspect vital de leur mariage, qui pour­ rait être déprécié ou même occulté à cause des conditions contingentes de la société actuelle. La transmission de la vie et l'éducation des en­ fants ne s'inscrivent pas au compte de l'avoir, mais au compte de l'être des époux. Aujourd'hui, il n'est pas facile de dépasser une men­ talité dominante peu favorable au don de la vie sans une aide amicale et proche qui conforte l'esprit et consolide la volonté de mettre en pratique les valeurs naturelles inscrites au plus profond de l'être humain. Il faut accueillir la grâce à travers la vie de prière et à travers la fréquentation des sacrements. Mais il n'est pas moins utile d'avoir l'appui de couples chrétiens qui transmettent aux nouvelles familles les critères d'examen et de solution des problèmes qui se posent nor­ malement à toutes les familles. Nous avons là une forme d'apostolat des laïcs qui est tout spécialement nécessaire à notre époque. Un apostolat qui vise à conformer la vie d'un couple chrétien aux exi­ gences naturelles et aux exigences révélées qui sont transmises et cla­ rifiées par le magistère de l'Eglise. 4. Dans l'ordre naturel et clans l'ordre chrétien, les époux sont les premiers formateurs de leurs enfants. Il faut aider les jeunes fa­ milles à vivre ce service dans l'édification du peuple de Dieu et sou­ tenir le dynamisme de tant de foyers qui prennent ainsi conscience de leur vocation chrétienne et de leur responsabilité ecclésiale con­ crète. Ils seront les premiers bénéficiaires de l'apostolat qui consiste à former leurs enfants, avant tout parce que éveiller à la foi chrétienne, cela suppose un approfondissement et une assimilation personnels des vérités doctrinales essentielles et cela favorise une vie familiale cohé­ rente, vivifiée par les convictions de foi partagées entre parents et enfants. L'exhortation apostolique Christifideles laici expose les responsa­ bilités qui reviennent aux époux dans la vie et l'édification de l'Eglise. Il est important de souligner ici le rôle de la catéchèse familiale. Cette tâche des jeunes familles devrait faire partie intégrante de la mission des paroisses: car, d'une part, c'est un élément fondamental de l'apos­ tolat et, d'autre part, la communauté paroissiale doit aider les parents chrétiens dans leur responsabilité d'ouvrir à la foi les enfants qu'ils ont mis au monde. Les premières années du mariage forment l'étape durant laquelle la famille s'agrandit par la naissance des enfants. Elle les attend, Acta Ioannis Pauli Pp. II 69 elle assure leur éducation, elle les assiste dans tous leurs besoins. Les enfants découvriront peu à peu dans leur propre famille comme un noyau qui, au milieu de la société, les favorise et les protège ou, au contraire, les conditionne et les met en difficulté. La société primor­ diale restreinte qu'est la famille et la société dans son ensemble constituent des pôles d'influence différents et complémentaires au cours de la formation des jeunes. 5. La famille chrétienne, comme toute famille humaine, joue un rôle irremplaçable dans la construction de la société. Elle ne peut rester indifférente aux réalités sociales, bien qu'il ne soit pas en son pouvoir de porter remède à tous les problèmes de la société. Il con­ viendra que la pastorale familiale invite les jeunes couples à prendre conscience de la dimension sociale de leur agir familial et les aide à repousser avec courage les facteurs de désagrégation, au nom des valeurs chrétiennes acquises au cours de leur formation et de leur préparation au mariage, valeurs lucidement réaffirmées dans l'expé­ rience concrète de leurs premières années de vie conjugale. De même, les premières difficultés entre les époux et avec leurs enfants seront mieux résolues si les valeurs familiales ont été inté­ riorisées et donnent la force de refuser les égarements. La meilleure garantie pour consolider les valeurs chrétiennes des jeunes familles est toutefois de leur faire découvrir la portée apostolique de leur vie d'époux et de parents, en relation avec les autres familles qui s'ap­ portent mutuellement leur soutien. Pour résumer cela, on peut rappeler une affirmation de Familiaris consortio : la famille chrétienne est appelée à se mettre au service de l'Eglise et de la société dans son être et dans son agir, en tant que communauté intime de vie et d'amour. Les liens de la chair et du 8 sang, les liens de l'amour forment la base même de la société humaine. C'est cette même réalité que le sacrement de mariage sanctifie et fait participer au mystère fécond de l'union du Christ et de son Eglise. 6. Votre Conseil désire promouvoir auprès des familles une pas­ torale de réflexion et d'assimilation des valeurs exprimées par la doc­ trine de l'Eglise. Vous accomplissez là une tâche essentielle, vous mettant à l'écoute des interrogations, des difficultés, des réussites dont vous êtes témoins dans les diverses régions du monde auxquelles 5 Cf. n. 50. 70 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vous appartenez. La mise en commun de vos réflexions a la grande utilité d'aider à comprendre et à exprimer le sens fondamental et les exigences de la vie familiale. Vos échanges contribueront à donner à la pastorale familiale toute son ampleur, afin de transmettre l'expé­ rience des diverses communautés qui est celle de l'Eglise même. Vos travaux soulignent la confiance de l'Eglise dans les familles pour qu'elles prennent leur part à sa mission, avec la richesse très diverse de leurs qualités et de leur générosité. Devant les difficultés du moment, loin de s'installer dans une attitude résignée et stérile, il faut que tous prennent les moyens possibles, humains et spirituels tout ensemble, pour faire résonner au cœur de l'homme l'harmonie que Dieu y a inscrite par l'acte créateur de son amour. En vous assurant de ma prière pour les fruits de vos travaux, je vous souhaite la joie d'être les témoins généreux et attentifs de la sollicitude de l'Eglise pour les familles, et, de grand cœur, je vous donne ma Bénédiction Apostolique que j'étends à tous vos proches. III Ad exc.mam dominam Ioannam Del Vecchio Ugalde, Litoris Divitis Le­ gatum.* Excelencia : Me es grato darle mi más cordial bienvenida en este acto de presen­ tación de las cartas credenciales, que la acreditan como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de Costa Rica ante la Santa Sede. Ante todo, deseo manifestarle mi reconocimiento por las sentidas palabras con que ha tenido a bien saludarme, pues me han permitido comprobar una vez más los nobles sentimientos de cercanía y adhesión a esta Sede Apostólica por parte de los ciudadanos de esa querida Na­ ción. Deseo agradecerle igualmente el deferente saludo que me ha transmitido de parte del Señor Presidente de la República. Vuestra Excelencia se ha referido a la vocación por la paz, que ha sido un valor distintivo de Costa Rica en su trayectoria democrática. Al respecto, no puedo dejar de recordar cómo su Gobierno —con una iniciativa de su Presidente, el Doctor Osear Arias Sánchez— tuvo un notable papel en el encuentro de Esquipulas II y posteriormente en el * Die 22 m. Iunii a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 71 de Alajuela, y que se ha plasmado en un acuerdo firmado por los cinco Países centroamericanos, con vistas a forjar un destino de paz para esa Región. La Santa Sede ha visto con gran interés este plan y sigue muy de cerca el proceso en curso, con el vivo anhelo de que se fomente el diálogo y se puedan superar los obstáculos que se oponen al verdadero progreso de aquellos pueblos, evitando siempre la tentación del recurso a cualquier forma de violencia. En el mencionado documento de Esquipulas II se afirmaba de modo perentorio que « paz y desarrollo son indispensables )). Recordando la conocida expresión del Papa Pablo VI, podríamos incluso decir que ambas realidades son inseparables, pues « el desarrollo es el nuevo nombre de la paz »- Pero sólo cuando este desarrollo es pleno y armó­ nico, es decir, cuando favorece la realización de toda la persona y de cada persona en todas sus dimensiones, entonces ayuda a ésta a abrirse al Absoluto, el cual « da a la vida humana su verdadero significado )). 1 2 El desarrollo viene a ser también, en última instancia, un elemento constitutivo de la paz por el hecho de que contribuye a alcanzar lo que es bueno para la persona y para la comunidad humana. Por tanto, mediante el verdadero desarrollo se podrá favorecer una paz duradera. Pero para ello es preciso crear una conciencia de solidaridad que con­ duzca a un desarrollo integral en la medida en que proteja y tutele los legítimos derechos de las personas, en armonía con las exigencias del bien común de la Nación. Dado que la solidaridad brinda una base ética para orientar ade­ cuadamente las relaciones humanas y sociales, el desarrollo, a su vez, permite ir realizando aquella ayuda del hermano hacia el hermano, de tal manera que todos puedan vivir más plenamente dentro de aquel sano pluralismo y complementariedad, que son señal de garantía de una civilización auténticamente humana. Esta dinámica lleva ciertamente a aquella armoniosa « tranquillitas ordinis », de la que nos habla San Agustín, y que constituye y asegura la verdadera paz. En Costa Rica, al igual que en los Países hermanos de América Central, crece una juventud que aspira ardientemente a la paz y al progreso social. A las expectativas de las nuevas generaciones, particu­ larmente sensibles a los signos de los tiempos, habrá que corresponder con unas determinaciones políticas y sociales que ayuden a comprender 1 2 Populorum Ibid., 42. progressio, 76. Acta 72 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale y comprobar que la paz no será un objetivo alcanzado mientras la segu­ ridad, impuesta por las armas, no sea reemplazada gradualmente por la seguridad basada en un orden jurídico, social y económico, que refuerce los lazos- de solidaridad y el destino común al que están llamados los pueblos hermanos de Centroamérica. Esta es una respon­ sabilidad que ningún Estado puede eludir. En este sentido era bien explícito el Papa Pablo VI : « La paz no se reduce a una ausencia de guerra, fruto del equilibrio siempre precario de la fuerza. La paz se construye cada día con la instauración de un orden querido por Dios, que comporta una justicia más perfecta entre los hombres ». 3 A este respecto, la Santa Sede —junto con otros representantes de la comunidad internacional que han visto en el acuerdo de Esquipulas II un horizonte de esperanza para América Central— alienta todas aque­ llas medidas que estén encaminadas al logro de una pacificación estable de toda esta área. Sólo a partir de un sincero clima de diálogo y reconciliación, que permita también el retorno a sus hogares de tantas personas que se han visto desplazadas por los efectos de la violencia, y que, a su vez, favorezca un decidido proceso democrático, será posible crear unos cauces de participación sobre unas bases de justicia y liber­ tad, presupuestos insustituibles para la paz y el desarrollo. Al mismo tiempo son inaplazables todas las medidas encaminadas a garantizar la inviolabilidad de las personas, que respeten la libertad y seguridad de sus vidas. Esta Sede Apostólica ve con agrado los esfuerzos que el Gobierno de Costa Rica está realizando para el mantenimiento y puesta en prác­ tica de los acuerdos que han suscrito los representantes políticos de Centroamérica. Al mismo tiempo, renueva su llamado para que la comunidad internacional ofrezca su contribución solidaria, orientada a la superación de las trabas de orden económico que tanto dificultan el desarrollo de la Región. La Iglesia en Costa Rica, por su parte, conti­ nuará incansable en su vocación de servicio al hombre, ciudadano e hijo de Dios. Por eso, los Pastores, sacerdotes y familias religiosas —conforme a la misión que les ha sido confiada—-no ahorrarán esfuer­ zos en la labor de promoción y estímulo de todo aquello que pueda favorecer el bien común y la fraternidad entre los hombres. Al expresarle mis mejores deseos por el feliz desempeño de su alta misión, invoco sobre Vuestra Excelencia y su distinguida familia, sobre las Autoridades que han tenido a bien confiársela y sobre los amadí­ simos ciudadanos de Costa Rica la constante protección del Altísimo. 3 IMd., 76. Acta Ioannis Pauli Pp. II 73 IV Ad sodales Consilii ad Synodum generalem pro Africa celebrandam coram admissos.* Chers Frères dans Vepiscopatu 1. J'éprouve une grande joie à vous accueillir ici, vous tous membres du Conseil de l'Assemblée spéciale pour l'Afrique du Synode des Evêques, alors que vous vous réunissez à Rome pour la première fois en vue de préparer cet événement ecclésial très important pour l'Eglise en Afrique comme pour l'Eglise universelle. Le 6 janvier dernier, après avoir célébré dans la Basilique Saint-Pierre la liturgie solennelle de l'Epiphanie du Seigneur et l'ordination de treize nouveaux évêques, j'ai annoncé, au moment de l'Angélus, qu'une Assemblée spéciale pour l'Afrique du Synode des Evêques se réunirait sur le thème : « L'Eglise en Afrique à l'approche du troisième mil­ lénaire ». En annonçant cette convocation, j'en ai aussi expliqué les motifs. En effet j'ai voulu accueillir « la requête souvent exprimée depuis un certain temps par des évêques africains, des prêtres, des théologiens et des responsables du laïcat, dans le but de favoriser une solidarité pas­ torale organique dans tout le territoire africain et les îles adjacentes ». L'Afrique est un immense continent, divers et complexe. Les pays qui le composent sont souvent affrontés à des problèmes semblables mais aussi très différents. C'est un continent qui connaît une forte expansion et qui est en pleine évolution. L'Eglise est présente dans tous les pays, à travers des communautés importantes ou plus réduites mais toujours animées d'un incomparable dynamisme missionnaire. Elle participe en tant que telle et avec tous les citoyens à la vie de chaque nation et du continent. 2. Depuis ses origines, l'Eglise a toujours cherché à s'insérer dans les réalités quotidiennes de la vie humaine et dans les diverses cultures pour qu'elles puissent accueillir le message de salut de son Fondateur. C'est pour l'Eglise un devoir constant d'être sans cesse au service de la manifestation du Christ auprès de tous les peuples, dans tous les temps, au cœur des situations culturelles et historiques concrètes. Ce faisant, comme le dit le Concile Vatican II, elle « ne retire rien aux * Die 23 m. Iunii a. 1989. Acta 74 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale richesses temporelles de quelque peuple que ce soit; au contraire, elle favorise et assume, dans la mesure où ces choses sont bonnes, les talents, les richesses et les coutumes des peuples, et, en les assumant, elle les purifie, elle les renforce, elle les élève »1 Mais, dès l'époque apostolique, l'Eglise s'est aussi rendue compte qu'il faut promouvoir la collaboration, l'expression de l'unique foi dans des contextes divers et, là où cela s'avère nécessaire et possible, la coordination pastorale et missionnaire afin de rendre plus convain­ cante la transmission du message évangélique et de mieux répondre aux exigences qui se présentent. C'est ainsi qu'aujourd'hui il est ap­ paru opportun de convoquer cette Assemblée spéciale. 3. A travers les échos que j'en ai eus et qui continuent d'arriver, je peux dire que la convocation d'une Assemblée synodale des évêques du continent africain a été généralement accueillie avec joie et vive satisfaction. Des évêques et des épiscopats entiers ont tenu à m'expri­ mer leur joie et à me remercier de leur donner l'occasion de se ren­ contrer, de se concerter sur les plans pastoraux et missionnaires, de mieux vivre leurs propres responsabilités de Pasteurs et de voir affirmer la personnalité et l'identité de l'Eglise en Afrique. Je suis heureux, à l'occasion de cette rencontre, d'exprimer ma reconnaissance à ceux qui ont fait partie de la Commission antépréparatoire. Immédiatement après l'annonce de la convocation du Synode pour l'Afrique et l'institution de la Commission, ses membres se sont réunis par deux fois, du 7 au 9 janvier et du 1 er au 3 mars derniers, pour une élaboration préliminaire, dans leurs grandes lignes, du thème, de la structure et des normes de la célébration du Synode. Malgré la charge de leurs propres diocèses, les engagements dans leur Conférence episcopale ou dans divers organismes régionaux, con­ tinentaux ou universels, les membres de la Commission ont fait preuve d'une généreuse et prompte disponibilité dont je les remercie de grand cœur. Je vous remercie également de votre contribution qualifiée et de l'aide que vous avez apportée au Secrétariat général du Synode afin de jeter les bases d'un bon départ du processus synodal. 4. Nous voici donc parvenus au moment où il nous faut entrer dans le vif de ce processus synodal et entreprendre avec détermination la phase suivante des travaux. Dans ce but, j'ai institué le Conseil du 1 Lumen gentium, 13. Acta Ioannis Pauli Pp. II 75 Secrétariat général pour l'Assemblée spéciale pour l'Afrique du Synode des Evêques, composé des membres de la précédente Commission antépréparatoire auxquels s'ajoutent huit membres que je viens d'appeler à en faire partie. Le Conseil, en effet, a pour but essentiel d'aider le Secrétariat géné­ ral à préparer comme il convient les assemblées du Synode et à veiller ensuite à l'exécution de ce qui a été décidé par le Synode des Evêques et approuvé par le Souverain Pontife. Le Conseil de l'Assemblée spé­ ciale développe ainsi son activité en parallèle avec celle de l'Assem­ blée générale. 5. This is the first time that a Synod at continental level has been convoked. This in vol ves a great effort on everyone's part, and in the first place on the part of the Council itself. Your first task will be to prepare the "Lineamenta", in order to foster joint reflection and in order to encourage suggestions and useful ideas on the general subject laid down for the célébration of the Synod. The joint reflection should cover ali the important aspects of the life of the Church in Africa, and in particular should include evan­ gelizatione inculturation, dialogue, pastoral care in social oreas and the means of social communication. — The Church is missionary by her very nature. Evangelization is a duty laid upon ali members of the Church by the Lord Jesus himself, so that ali people my come to believe and be saved. As my predecessor Paul VI said in an address to the College of Cardinals, "the conditions of society compel us ali to review methods, to try by every possible means to study how to bring to modera man the Christian message, in which alone he can find the answer to his questions and the strength for his commitment to human solidarity". 2 — Just as Jesus in proclaiming the Gospel used ali the éléments which made up the culture of his people, so the Church too must use éléments taken from human cultures in order to build up the Kingdom. Howe ver, inculturation does not mean just an external adaptation. Inculturation means the "intimate transformation of authentic cultural values through the integration of Christianity and the planting of Christianity in the various human cultures". 3 22nd June 1973. Second Extraordinary General Assembly of the Synod of Bishops, Relatio finalis, II, D, 4. 2 3 Acta 76 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — The Oatholic Church in Africa lives side by side with other religions. The Second Vatican Council exhorted Catholics living in a multireligious environment to bear witness to their Christian faith and life with prudence and charity, through dialogue and coopération with people of other religions. At the same time it encouraged them to recognize, preserve and promote ali the positive spiritual, moral, social and cultural values that the latter possess. The Church is bound ceaselessly to proclaim Christ who is the "Way, and the Truth, and the Life". Henee there must never be any opposition between dialogue and mission. 4 — It is true of course that the Kingdom of God is not identifiable with any merely temporal achievement. But this does not exempt the Church from concerning herself with people in their actual personal situations and in their life in society. The conditions of extreme poverty and under-development in which millions of our brethren on the Conti­ nent of Africa live ought to make all African Christians realize that they have a duty to promote equal human dignity and solidarity as well as economie and social development at the service of the indi­ viduai and the family. — Reflection must also extend to the means of social communication. In recent years the communications media have vastly developed, and exercise an enormous influence on young people and ali sections of society. They have also created new and serious problems. But if they are properly used, they can effectively contribute to social and cultural development, and can spread and consolidate the Kingdom of God. 6. Dear Brothers : I thank you for your prompt response to my request for your help and for the valuable contribution which you are making and will continue to make to the préparations for this meet­ ing. If it is prepared well, the Synod Meeting will be able to involve all levéis of the Christian community : individuáis, small communities, parishes, diocèses, and local, national and international bodies. It will have positive results and will benefit the Church not only in Africa but throughout the world. I place this Synod under the protection òf Mary, Mother of Christ and Mother of the Church, and I impart to ali of you my Apostolic Blessing. 4 .In 1 4 : 6 . Acta Ioannis Pauli Pp. II 77 V Ad Patriarcham Antiochenum Maronitarum et ad quosdam episcopos habita.* Béatitude et chers Frères dans Vépiscopat de V Eglise maronite, 1. C'est avec une particulière affection que je vous accueille, alors que vous effectuez votre pèlerinage aux tombeaux de Pierre et de Paul, princes des Apôtres, modèles et intercesseurs pour tout le collège episcopal. Votre présence à Rome en ces jours rend plus fervente encore ma prière quotidienne pour votre peuple souffrant, pour cette terre bien-aimée si liée aux origines chrétiennes, aujourd'hui déchirée. En saluant vos personnes, le successeur de Pierre voudrait dire à tous les membres de l'Eglise maronite qu'ils sont proches de son cœur, que l'estime et l'amitié de toute l'Eglise catholique leur sont acquises. Béatitude et chers Frères, portez aux évêques qui n'ont pu venir, aux prêtres, aux religieux et aux religieuses, aux fidèles laïcs de vos dio­ cèses, et aussi à vos frères des autres rites, le message de solidarité fraternelle du Pape et de toute l'Eglise, avec un encouragement à demeu­ rer fermes dans la foi, à continuer à œuvrer pour la paix dans l'espé­ rance fondée sur les promesses du Seigneur. Le même message de solidarité du Pape, je vous le confie à l'in­ tention de tous les Libanais, ceux qui portent avec nous le nom de chrétiens ou ceux qui ont en commun avec nous la foi en Dieu unique et tout-puissant. Je souhaite que tous travaillent avec courage et per­ sévérance pour la paix et le bien de votre pays, sans jamais perdre l'espérance. Je sais que les Libanais ne considèrent pas comme un conflit de nature religieuse la guerre qui les éprouve depuis tant d'années : la pluralité des appartenances religieuses qui caractérise la région a été longtemps vécue dans une convivialité d'une grande richesse. Il n'est pas pensable qu'au nom de la foi en Dieu on puisse en arriver à causer tant de souffrances et à mettre en péril l'existence même d'un pays. 2. Béatitude, au nom des évêques et des fidèles maronites, vous avez bien voulu m'adresser des paroles de gratitude pour les démarches que * Die 24 m. Iunii a. 1989. Acta 78 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale j'ai pu accomplir en faveur du Liban, alors que je partage votre peine de voir se prolonger la terrible guerre qui meurtrit votre peuple. Com­ ment n'élèverais-je pas la voix, lorsque me parviennent les échos de tant de souffrances injustes et l'image du sang innocent si cruellement versé? Il y a un mois à peine, j'ai fait part à de nombreux Chefs d'Etat de mon inquiétude devant les maux qui continuent à accabler votre peuple et devant la situation dramatique qui l'empêche d'envisager librement et sans crainte l'avenir de sa propre patrie. Au long de ces années douloureuses, aux faiblesses et aux incerti­ tudes des Libanais, à une situation générale difficile, sont venues s'ajou­ ter ou s'imposer des ingérences et des interventions armées non liba­ naises. Je le répète encore ici, le devoir des pays de la région et de toute la communauté internationale est d'agir concrètement pour mettre fin à ce processus de destruction et pour aider loyalement les Libanais de bonne volonté à renouer le dialogue afin de rétablir le libre fonction­ nement des institutions de l'Etat et rebâtir une société fondée sur l'égalité des droits et sur les principes d'une convivialité démocratique. J'apprécie vivement et j'encourage chaleureusement les initiatives actuellement en cours, et j'espère qu'elles recevront un accueil positif de la part des parties directement concernées et le soutien international nécessaire. 3. En cette période, votre visite « ad limina » prend un relief par­ ticulier. Je salue le courage et l'esprit de foi qui vous animent dans l'accomplissement de cette démarche ecclésiale. Je souhaite que votre pèlerinage soit pour vous une source d'inspiration et d'énergie nou­ velles dans votre mission. Cette source, en vérité, c'est la foi au Christ. Les Apôtres et les martyrs ont vécu et sont morts pour elle. La foi au Christ vainqueur du mal est le centre même du mystère chrétien. Elle projette sa lumière sur ce qu'il y a d'obscur dans notre histoire personnelle et celle de nos communautés. C'est sur la Croix que le Christ a sauvé le monde. C'est de son côté ouvert que coulent le sang et l'eau qui vivifient le monde. C'est de son tombeau qu'il s'est relevé au matin de Pâques, premier-né d'entre les morts. Alors que la survie même d'un peuple et d'une Eglise nous paraissent dans un extrême danger et qu'à vues humaines la solution nous semble inaccessible, notre regard de foi ne peut être éclairé que par le mystère pascal de la Ré­ demption, dont l'Eglise tire sa seule raison d'être. Acta Ioannis Pauli Pp. II 79 Chers Frères, l'Eglise maronite, dont vous portez la charge pastorale, est aujourd'hui appelée à renforcer sa cohésion fraternelle en s'ap­ puyant sur la présence fidèle du Sauveur dans les membres souffrants de son Corps. Par la prière de chacun, par la célébration commune des mystères de la foi, par l'amour fraternel plus fort que tout autre sen­ timent, soudez l'unité de vos communautés ecclesiales. Vous êtes les héritiers d'un antique patrimoine spirituel, vous constituez un plant précieux dans la vigne de l'Orient chrétien, aimée du Seigneur et res­ pectée de tous. Vos ancêtres, dans leur ténacité, ont forgé de nobles traditions. Il vous revient de les approfondir à nouveau face aux tour­ ments de l'histoire. Aujourd'hui, il entre particulièrement dans votre mission de savoir encourager et soutenir les fidèles de votre Eglise et tous vos compa­ triotes de bonne volonté. Aidez-les à vaincre la tentation de la haine, de la vengeance et des représailles, à surmonter les égoïsmes pour entre­ prendre un dialogue sincère, seule voie possible pour reconstruire votre société et votre pays. 4. Il importe à présent que tous les membres de l'Eglise se sentent impliqués dans la mission essentielle d'être les témoins de l'amour du Christ. Il y faut la concertation et la collaboration des évêques, des prêtres, des religieux et des religieuses, des laïcs avec toutes les responsabilités qu'ils exercent dans l'Eglise comme dans la société. Les uns et les autres, rapprochés dans la prière et dans une foi renou­ velée, unis dans des structures ecclesiales toujours à parfaire, seront des témoins plus crédibles du message de paix de l'Evangile. C'est en­ semble que vous pourrez renouveler à toute la société libanaise votre appel à reprendre la convivialité fraternelle qui était admirée bien audelà de vos frontières. Ensemble, en apaisant les divisions et les diver­ gences à l'intérieur de la communauté et entre les groupes, vous don­ nerez l'exemple du respect mutuel des personnes et de leurs convictions, qui est une condition première de la justice et de la liberté. Je ne doute pas que le Synode patriarcal que vous venez de tenir ait donné des orientations fort utiles dans ce sens. Je sais aussi les préoccupations que vous inspire une émigration considérable, tant en raison des vides créés par le départ de beaucoup de vos fidèles que par le souci de maintenir des liens étroits entre les Maronites dispersés dans le monde. Vous désirez à juste titre qu'ils restent en relation vivante avec leur Eglise mère et leur patrie. 80 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 5. Dans votre pays, la vie religieuse a des racines anciennes; et le rôle joué par les centres monastiques a été important dans le passé, pour animer et même fonder des communautés de villages, pour donner une impulsion spirituelle et intellectuelle. Je souhaite qu'aujourd'hui les ordres libanais masculins et féminins continuent et renouvellent, en pleine harmonie avec l'épiscopat maronite, leur contribution au témoignage évangélique, notamment grâce à la disponibilité que donne l'observance fidèle des vceux de chasteté, de pauvreté et d'obéissance. Dans une Eglise particulière, il y a toujours une place de choix pour les religieux et les religieuses contemplatifs ou apostoliques. Leur vo­ cation les appelle à donner l'exemple du pardon, à être des bâtisseurs de la concorde et des témoins indiscutables de la solidarité dans l'abnégation. Qu'ils sachent que l'on compte sur eux. Des jeunes assez nombreux les rejoignent dans les noviciats, j'encourage leur désir de suivre le Christ par leur consécration désintéressée à la prière et au soutien de leurs frères sous toutes les formes de la charité fraternelle. 6. Vous recevez aussi actuellement un plus grand nombre de can­ didats au sacerdoce. Je vois là un signe positif : ces jeunes sont por­ teurs de la ferveur d'un peuple qui se tourne vers le Seigneur, ils représentent par leur générosité un gage d'espérance. Puissiez-vous les conduire à la vie sacerdotale, fermes dans la foi, dévoués aux fidèles, inlassables artisans d'unité et de paix au nom du Christ ! J'aimerais rendre hommage à l'ensemble du clergé de vos diocèses, à sa sollicitude pastorale envers les communautés, dans des conditions souvent précaires. Et je ne puis oublier les prêtres, libanais et non libanais, qui, au cours de ces longues années de guerre, sont tombés alors qu'ils accomplissaient leur ministère ecclésial et qu'ils servaient leurs frères, rejoignant ainsi les milliers de victimes innocentes que nous déplorons. 7. Je ne puis aborder aujourd'hui tous les aspects de la vie ecclé­ siale dans vos diocèses, mais j'aimerais exprimer encore mes encoura­ gements dans deux domaines. Pour la formation des jeunes, la caté­ chèse et l'école, vous fournissez des efforts très méritoires. Vous direz aux éducateurs, qui demeurent disponibles malgré des conditions sou­ vent à la limite du possible, combien le Pape apprécie leur dévouement et combien leur rôle a d'importance pour que la jeunesse de ce pays développe les virtualités de son héritage, ses qualités, ses dispositions à l'entente fraternelle avec les camarades des autres groupes sociaux et religieux. Autant sur le plan de l'éducation religieuse à proprement Acta Ioannis Pauli Pp. II 81 parler que sur celui de l'éducation générale, je souhaite que la contri­ bution de vos fidèles demeure aussi grande et d'aussi bonne qualité que par le passé. Les jeunes d'aujourd'hui pourront ainsi apporter, dans ce Liban vivant que nous espérons tous, la contribution responsable d'un travail de valeur pour la vie politique, économique et sociale. Ils le feront en se montrant fidèles aux principes chrétiens fondamentaux et dans le plein respect de la dignité et des droits de leurs concitoyens. 8. Les souffrances causées par les événements de ces quinze dernières années ont renforcé chez vous le sens de F entraide, traditionnellement vif parmi vos familles. La Caritas libanaise, d'autres organisations, les initiatives spontanées ont déployé des trésors de charité vraiment fra­ ternelle. Beaucoup de fils du Liban donnent à cet égard un exemple peut-être méconnu à l'extérieur ; je tiens à leur rendre hommage. Et je souhaite qu'ils continuent leur action à l'égard des blessés, de ceux que le deuil isole, de ceux que la guerre a privés de tout, de ceux qui ont dû fuir terres et maisons, de ceux que l'insécurité a rendus fra­ giles. Et que ne manque pas l'appui concret des chrétiens de pays plus favorisés ! 9. Béatitude et chers Frères dans l'épiscopat, votre visite « ad li­ mina » me donne l'occasion de vous apporter de tout cceur mon soutien dans votre mission. Par vous, avec tous les membres de vos commu­ nautés, l'Eglise maronite continue d'être présenté dans la société liba­ naise, d'honorer la tradition de saint Maron, de saint Charbel, de la bienheureuse Rafqa et de tant d'autres serviteurs de Dieu qui jalonnent votre histoire. Le rétour à la paix, tant désiré, nous l'espérons, nous le demandons dans la prière, nous supplions tous ceux qui le peuvent d'y contribuer en écoutant leur conscience. Car il s'agit de sauvegarder les droits essentiels d'hommes et de femmes attachés à leur terre, à leur héritage spirituel et à leurs traditions culturelles. Il s'agit de sauve­ garder des libertés fondamentales, à commencer par celle de vivre, d'être respecté avec ses croyances et ses liens humains les plus enra­ cinés dans l'être. Que le Seigneur donne à l'Eglise maronite, à ses Pasteurs, à son clergé, à ses religieux et à ses religieuses, à ses fidèles le réconfort de sa grâce, la force de la foi et de l'espérance, l'ardeur de l'amour du Christ ! Invoquant les Apôtres Pierre et Paul, les saints de votre pays et Notre-Dame du Liban, je prie Dieu tout-puissant et miséricordieux de vous combler de ses Bénédictions. 6 - A. A. S. Acta 82 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiais NUNTIUS SCRIPTO DATUS Universis Muslimis missus: de populo Libani. 1. Le drame que vit le peuple du Liban m'incite à m'adresser à vous. Je le fais avec confiance, non point au nom d'un groupe ou d'une famille de pensée particuliers, mais au nom du même Dieu que nous adorons et que nous nous efforçons de servir. 2. Mes appels répétés aux fils de l'Eglise catholique, aux Respon­ sables des nations comme aux hommes de bonne volonté vous sont connus. Tous avaient pour but de contribuer à sauver, après plus de quatorze années de luttes meurtrières, le Liban, un pays que ses popu­ lations veulent libre, indépendant et fidèle à son riche patrimoine culturel et spirituel. 3. Le monde entier a sous les yeux une terre ravagée, où la vie hu­ maine semble ne plus compter. Les victimes sont des Libanais, musul­ mans et chrétiens, et c'est sur la terre libanaise que s'accumulent jour après jour les ruines. Croyants, fils du Dieu miséricordieux, notre Créa­ teur, notre Guide, mais aussi notre Juge, comment pourrions-nous demeurer indifférents face à tout un peuple qui meurt sous nos yeux? 4. J'ai eu l'occasion de le dire dans mon message aux Chefs de divers Etats et aux Responsables d'Organisations internationales, le 15 mai dernier : dans le domaine de la vie internationale s'applique le principe de la morale individuelle selon lequel le plus fort a le devoir de venir en aide au plus faible. Il s'agit là d'un impératif auquel les croyants, en particulier, ne peuvent se dérober. Je le disais, le 19 août 1985, à de jeunes musulmans qui m'accueillaient dans le stade de Casablanca : Dieu «demande à tout homme de respecter chaque créature humaine et de l'aimer comme un ami, un compagnon, un frère. Il invite à lui venir en aide quand il est blessé, quand il est abandonné, quand il a faim et soif, bref quand il ne sait plus où trouver sa route sur les" chemins de la vie »1 5. Voilà de l'Islam, enseignées. vos efforts 1 pourquoi j'ai voulu aujourd'hui m'adresser à vous, fidèles fils d'une religion où la justice et la paix sont éloquemment Faites entendre votre voix et, plus encore, déployez tous en union avec ceux qui réclament pour le Liban le droit AAS 78 (1986), p. 97. Acta Ioannis Pauli Pp. II 83 de vivre, et de vivre dans la liberté, la paix et la dignité ! Il s'agit d'un devoir de solidarité humaine que votre conscience d'homme et votre appartenance à la grande famille des croyants imposent à chacun de vous. 6. Vous comprendrez aisément combien je vis déjà en pensée le mo­ ment où me sera donnée la joie de me rendre au Liban et de me trouver au milieu de tous ses fils. Je désire, en effet, aller vénérer cette terre fécondée par le sang de tant de victimes innocentes et redire à tous les Libanais que j'ai confiance en eux, en leur capacité de vivre en­ semble et de reconstruire un pays encore plus beau que le Liban d'hier. 7. Mais à cette fin, il est désormais impératif que tous les amis du Liban, ses voisins et tous ceux qui y ont des frères dans la foi s'unissent pour que les armes n'arrivent plus et qu'elles se taisent; pour qu'à la logique des combats se substitue le dynamisme du dia­ logue et de la négociation; pour qu'il soit donné à tous les Libanais, libres de tout occupant, d'élaborer ensemble un projet de vie nationale, fondé sur le droit et la reconnaissance des particularités légitimes des groupes qui composent la société libanaise. 8. Sans cela, l'impasse actuelle continuera, et elle ne contribuera qu'à paralyser le dialogue, à approfondir les divisions et à provoquer l'effondrement social et économique du Liban. Dans une telle situation, tous sont vaincus, aucune solution n'est possible, aucun acquis ne peut être revendiqué. 9. Chers fidèles de l'Islam, votre prière et votre action ne peuvent manquer au mouvement de solidarité qui réclame le salut du Liban. Sachez que vous pouvez toujours compter sur la collaboration des chré­ tiens. En bien des pays, le dialogue islamo-chrétien a permis une meil­ leure connaissance réciproque et parfois des réalisations communes. Il en fut ainsi au Liban durant de nombreuses années. 10. Permettez-moi de reprendre ici une consigne de l'Apôtre Paul : (( Que ceux qui ont placé leur foi en Dieu aient à cœur d'exceller dans la pratique du bien » (cf. Lettre à Tite, 3, 8). Que Dieu nous trouve côte à côte, Musulmans et Chrétiens, au chevet de nos frères libanais blessés dans leur cœur et dans leur chair ! Qu'il bénisse les efforts de tous ceux qui, au milieu de tant de violence et de détresse, auront su être des adorateurs en esprit et en vérité ! Du Vatican, le 7 septembre 1989. IOANNES PAULUS PP. II Acta 84 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM I B A R C I N O N E N , SEU V I C E N . DECRETUM Canonizationis Servi Dei Iacobi Clotet, Sacerdotis Congregationis Mis­ sionariorum Filiorum Immaculati Cordis B.M.V. SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in theologalibus proximum, Temperantia, necnon Fortitudine Fide, de eisque Spe et cardinalibus adnexis, in Caritate tum Prudentia, gradu in Iusti­ heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Diligentibus Deum Dominus Iesus singularem Patris amorem pro­ misit, ita ut eos viva ac divina habitacula constitueret. Dixerat enim D o m i n u s : « Si quis diligit me [...] Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus » (Io 14, 23). Dilectio et permansio : haec sunt dona Domini sine intermissione communi­ cata et a Spiritu Sancto effusa. Servus Dei Iacobus Clotet de his donis singulare ac fecundum in se habuit experimentum. Etenim de hac Domini dilectione iam a puero conscius fuit ; quare conatus est divinae praesentiae fideliter respondere, dum in divinam gloriam et salutem fratrum se ipse plene impendebat. Apud fratres suae Congregationis perfectum specimen semper ha­ bitus est illius formae mentis quam sanctus Antonius Maria Claret de Missionario conceperat ac filiis tradiderat : « Eiusdem finis erit in omnibus Dei gloriam, sodalium suorum sanctificationem totiusque mundi animarum salutem quaerere ». Itaque singularis proponi potest totius eius vitae nota : contemplât dum virtutes fideliter exercet. Divina Congregatio de Causis Sanctorum 85 Servus Dei Iacobus Clotet die 24 mensis Iulii anno 1822 Minorissae (Manresa) natus est in dioecesi Vicensi, in provincia Hispaniae Barcinone. A parentibus — qui fuerunt Raimundus Clotet et Ger­ trudis Farrés — christiana educatione sedulo conformetur ; natu octa­ vus est in liberis; qui eodem nativitatis die baptismo Deo consecra­ t u r ; quinquennis sacro Confirmationis chrismate ungitur et novennis primum ad sacram accedit Communionem. In parvo scripto divina enumerat beneficia : in quibus, praeposita creatione et redemptione, tertio loco probatam educationem a suis traditam recenset. Exacto decimo aetatis anno in collegio Patrum Iesuitarum Minorissae inscribitur, et Barcinonem deducitur dum quartum decimum peragit, ut rhetoricae et philosophiae studia percurrat. Quae deinde in beneficiis a Domino acceptis etiam memorat. In seminarium Barcinonense venit dum decimum octavum peragit annum : vocationem ad sacerdotium apertam ac definitam iam ab exordio praebens. Studia disciplinae moralis et pastoralis in semi­ nario Vicensi complet ; sed ex adversis condicionibus politicis Hispa­ niae constringitur ut Ordines minores et Subdiaconatum Perpiniani recipiat. Deinde Romam venit; ac die 20 mensis Iulii anno 1845 sacro Sacerdotii ordine insignitur : tertium et vicesimum expleverat annum. Haec est totius eius vitae hora praefulgens. Gratiis specialibus prae­ paratur, quibus ipse fideliter semper respondet. In ordinatione sa­ cerdotali aperte conscius est de dono extraordinario sibi a Domino concesso: in intimum animae, divinam praesentiam experitur, quam in scriptis suis frequenter grata memoria memorat eaque constanti stimulo ad omnes virtutes heroice exercendas perpetuo incitatur. Sacerdos constitutus in seminarium Vicense iterum redit, ut stu­ dia moralia et pastoralia perficiat; annus quidem gratiae in quo, ut ipse fatetur, continua et actuali Dei praesentia donatus est. E semi­ nario ad exercenda ministeria dirigitur in parvis dioecesis paroeciis, quae fuerunt Castellfollit et Civit; ac per hoc secundum sacerdotii annum ad decem minuta se divina praesentia actuali privatum esse fatetur. Quare universa eius vita spiritualis ea forti vivendi ratione insignitur secundum Evangelii promissionem : « Si quis . diligit me, sermonem meum servabit et Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus » (Io 14, 23). Ex quibus vehemens et constans perfectionis evangelicae desiderium oritur et manifestatur. Tunc autem divina efficitur providentia ut cum Sancto Antonio Maria Claret conveniat; qui his diebus, quam in mente con- 86 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ceperat, Congregationem Missionariorum Filiorum Immaculati Cordis Beatae Virginis Mariae, ad effectum deducere contendebat ; e quinque Congregationis sodalibus ipse est adulescentior. Haec cum sancto Fun­ datore congressio per totam vitam divina signatur providentia. Vi­ cesimum septimum compleverat annum ; ac per quadraginta novem qui reliqui erunt in eum optimum inducetur ambitum, quo illae recol­ lectionis et vitae interioris appetitiones foveantur et expleantur^ quibus ad exercendum ministerium apostolicum compelletur. Programma quod beatus Fundator omnibus praestituerat ita componebatur ut menses, quibus Missionarii domi manebant, orationi et studio darentur, re­ liqui vero praedicationi verbi Dei tribuerentur. Sanctus Fundator vehementer urgebat : « N i h i l sic Missionariorum interest, nihil ita con­ sentaneum est ipsis, uti virtutum omnium ornatus )). Primis annis actioni missionariae, in missionibus et exercitiis spi­ ritualibus praedicandis, intenta opera data est ; ac singularem curam erga surdos mutos, Pater Clotet praestitit, quos speciali diligebat amore, et quibus, ut catechismum doceret, opusculum scripsit. Cum primaeva Societas sacerdotalis in Institutum religiosum con­ stituta est Servus Dei primas in eo partes habuit, quibus constrictus est ut ad officia gubernandi prorsus se daret. In componendis primis Constitutionibus adlaborat ; sectionis Fratrum Missionariorum est mo­ derator et rector; Subdirector generalis per triginta continuos annos (aa. 1858-1888) ; scriba a secretis Generalis (aa. 1858-1891) ; Superior primi ti varum domorum in Hispania et Gallia (aa. 1865-1895). Eius missio in Instituto ita breviter contrahi potest : constans vitae interioris defensor in Instituto impense apostolico. Dei praesentia ad omnes virtutes exercendas eum perpetuo inci­ tabat; donum profecto supernaturale et extraordinarium quod in pro­ funda fide vixit; hoc autem in notas re vera apostolicas se ostendit. Cum Missionarii ex Hispania expellentur (a. 1868), hos in Gal­ liam deducit, noviciatus ac sedes praeparationis missionariae aperit atque fratres in vivam spem divinae protectionis inducit, dum ipse est specimen perfectum observantiae regularum ac fidelitatis in pro­ missis Deo factis. Tempora deinde consequuntur quibus Institutum propagatur, in eaque propagatione instrumentum ipse adest a Providentia disposi­ tum ; ac dum fidem et spem constanter exercet, suum amorem et zelum in gloriam Dei aperte manifestat. Superior generalis vir Dei prorsus erat ; sed indole et natura Servo Congregatio de Causis Sanctorum 87 Dei dissimilis omnino. Inter se purificarunt ac simili in missionem, quam in Instituto commendatam habuerunt, mutuo se compleverunt. Servus Dei ex munere Subdirectoris et a secretis per quadraginta annos perpetua mirae prudentiae documenta dedit, quam cum chri­ stiana fortitudine coniungebat : quae ex una parte causa intimae puri­ ficationis erant, et ex altera is specimen iustitiae apparebat, pacis interioris et exterioris, moderationis, animi officiosi, immensae fidu­ ciae in gratiam divinam. Ex perpetua harum virtutum exercitatione omnium admirationem in se convertit. Supremum vitae culmen supe­ ravit, cum Domino serena morte animam commendavit : Barcinone die 4 mensis Februarii anno 1898; tunc septuagesimum sextum aetatis annum compleverat. Fama sanctitatis — quae apud fratres Congregationis constans fuit — inter pios christifideles qui templa Missionariorum frequen­ t a b a t raptim diffusa est, ita ut post viginti quinque annos ab eius exitu, canonica investigatione quaesitum sit in Processu ordinario Vi­ censi (annis 1923-1925) et Barcinonensi (annis 1924-1925). Scriptis Servi Dei tributis rite perpensis, die 14 mensis Maii a. 1952 Decretum exiit Sacrae tum Rituum Congregationis ut ad ulteriora posset in Causa procedi. Hinc, die 19 mensis Aprilis a. 1964, Paulus Papa VI commissionem introductionis Causae propria manu ut moris erat, signavit. Apostolica deinde potestate instructus est (aa. 1968-1969) apud archiepiscopalem curiam Barcinonensem proces­ sus super virtutibus in specie Servi Dei. Exarata rite Positio super virtutibus, in Congressu Peculiari con­ sultorum theologorum diei 12 Aprilis a. 1988, moderatore Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Promotore Generali, disceptatum est super dubio num eaedem virtutes Servi Dei heroum in modum exercitae essent. Idem deinde dubium est positum ad discutiendum die 22 men­ sis Martii anni huius 1989, in Congregatione Ordinaria Patrum Car­ dinalium et Episcoporum, ponente Em.mo Cardinali Opilio Rossi. Et in utraque congressione proposito dubio omnes adfirmando respon­ derunt. Ioannes Paulus II Summus Pontifex de his omnibus certior fac­ tus a subscripto Cardinali Praefecto atque Congregationis de Causis Sanctorum vota benigne excipiens, ut decretum de virtutibus heroicis Servi Dei rite conficeretur, mandavit. Quod cum factum esset, accitis hodierna die Cardinalibus infra­ scripto Praefecto atque Causae Ponente, et me Antistite a secretis, Acta 88 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater edixit : tum in Iustitia, Constare Deum de tum Temperantia virtutibus theologalibus in proximum, necnon et Fortitudine eisque Fide, de Spe et cardinalibus adnexis Servi Caritate Prudentia, Dei Iacobi Clotet, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum in vulgus edi atque in Actis Congregationis de Causis Sanctorum idem Summus Pontifex iussit referri. Datum Romae, die 13 mensis Maii A. D. 1989. L. ANGELUS m s. card. FELICI, Praefectus SB Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis II ANTIOCHENA MARONITARUM DECRETUM Canonizationis Servi Dei Nimatullacii Al-Hardini (in saec.: Iosephi Kassab), Sacerdotis professi Ordinis Libanensis Maronitarum (1808-1858). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in theologalibus proximum, Temperantia, necnon Fortitudine Fide, de eisque in casu et ad effectum de quo Spe et Caritate cardinalibus adnexis, tum Prudentia, in gradu in Iusti­ heroico, agitur. « Beatus qui intellegit quid sit amare Iesum, et contemnere se­ ipsum propter Iesum » (De imitatione Christi, II, VII, 1). Ex hac beatitudine vixit etiam Servus Dei Nimatullacius Kassab Al-Hardini, qui, utpote Dei amicus, se ipsum sine intermissione repu­ diavit omnibusque viribus est Evangelii verba secutus. Diu noctuque in humili fuit et nobili divinae Maiestatis ministerio, alacriter suae respondens vocationi quam elegerat. et summa cum diligentia Regulam observans Gratia confirmatus, quam assidua deprecatione et austera paenitentia mereri nitebatur, constantes fecit progressus in Christi imitatione et magnam adeptus est in virtutum exercitio per­ fectionem miramque vitae externae cum interna congruentiam. Congregatio de Carnis Sanctorum 89 Servus Dei natus est anno 1808 a Georgio Kassab et Maria Ra'd in Libani vico septentrionali Hardini. Cum est baptizatus, nomen ei est inditum Iosephus, quod, vitam ingressus monasticam, in Nimatullacium mutavit, cuius significatio est « gratia Dei ». A familia, in loco illo nota ob suam pietatem et quia multas Ecclesiae dederat sa­ cerdotales et religiosas vocationes, sana est imbutus educatione humana et christiana. Suam perfecit formationem in schola Conventus S. An­ tonii de Houb in oppido Tannourine, ubi Arabicam linguam didicit et Syriacam. Postea, ut se sustentaret, agros coluit donec, viginti annos natus, maiorem appetens perfectionem, rebus relictis omnibus, uti novitius intravit in Monasterium S. Antonii in pago situm Qozhaya, quod Ordinis erat Libanensis Maronitarum. Statim viri probissimi vitam agere coepit, tum mente voceque precando, tum frequenter SS. Sacramentum salutando, longas coram Eo horas exigendo, adeo ut interdum totam noctem in ecclesia traduxerit. Simul autem cultui se dedidit, sicut iussum erat, agrorum et laboribus exanclandis intra monasterium. Eo temporis spatio vestificari artem didicit et librorum glutinatoris ; quod quidem per totam reliquam vitam facere perrexit. Votorum m o n a s t i c o r u m sollemni facta professione (die 14 men­ sis Novembris anno 1830), diligenter et prospero cum eventu neces­ saria studia peregit ad sacerdotium consequendum in monasterio vici Kfifane. Ordinatione sacerdotali accepta anno 1833, pluribus est mu­ neribus functus : praeceptor namque fuit in ludis elementariis, quos monachi habebant; professor fuit theologiae moralis et Scholarum vici Kfifane rector, ubi discipulum habuit S. Sarbelum Makhlouf. Tria triennia a Sancta Sede nominatus est Assessor Generalis Ordinis, qui tunc internis dissensionibus vexabatur ; quae discidia gentium Libani vitam aftiictantia referebant. Antistitum rogatu aliquam explicavit pastoralem industriam extra monasterium. In omni explendo officio sedulitatem ostendit, prudentiam, usum et de fratribus sodalibus ac de proximo sollicitum amorem, quibus suis virtutibus exemplo erat. Etenim se gerendi ratio clare ostendebat animae eius pulchritu­ dinem et in monachis inque populo bonum Christi odorem effundebat (cf. 2 Cor 2, 15). Ab omnibus habebatur spiritus athleta et verus homo Dei, qui per laboriosum asceticum exercitium, evangelicum ex­ secutus est praeceptum : « Estote ergo vos perfecti, sicut Pater vester caelestis perfectus est » [Mt 5, 48). Qua humilitate erat, e mundi con­ spectu abditus esse maluisset et ab hominum laudibus alienus; sed 90 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale hoc fieri non poterat, quandoquidem vita eius quasi meridianus ful­ gor lucebat (cf. Ioo 11, 17). Sanctitatis fama, qua afficiebatur, iusta erat profecto. Assidue enim curavit ut Deo placeret ac dona excoleret, atque augeret, quae a Domino acceperat in baptismate, in Ordine sacro atque in vocatione ad monasticam consecrationem. Quo modo homo negotiator, de quo loquitur Evangelium (cf. Mt 13, 45), ut inveniam pretiosam margari­ tam, regnum nempe caelorum, emeret, libenti animo omnia repudia­ vit. Quam ob rem inania terrae aspernatus, et ad bona intentus aeterna, pauper vixit in omnibus quae ad eum respiciebant : cibo, supellectile, lecto et aliis rebus, quae ei suppeditabantur. Nihil ha­ bebat in cella supervacanei, et si quid pecuniae accipiebat, ut obla­ tionem vel mercedem laboris manuum suarum, celeriter Antistiti tra­ debat, cui cum simplicitate obediebat et pernicitate. Fide illustratus et ductus, plene Christi doctrinae est assensus et Ecclesiae magisterio, vivens ex iis, quae credebat. Ut hoc eximium assequeretur propositum, acriter desideravit se arctius cum Deo coniun­ gere, qui dixit : <( Qui manet in me et ego in eo, hic fert fructum multum, quia sine me nihil potestis facere » (Io 15, 5). Hinc mente et animo semper in Dei contemplatione mersus mansit et in studioso colloquio cum eo. Deprecatio continua, tum mente tum voce prolata, spiritus quasi fuit et alimentum animae eius, numquam coram Do­ mino esse, eius canere laudes et voluntatem facere in magnis et in parvis casibus fastidientis. Dies Servus Dei incipiebat a media nocte Officii Divini recitatione; dein in ecclesia manebat ad meridiem usque, cum ad sacramentum accedebat paenitentiae ; postid pie Missam cele­ brabat, quam gratiarum actio sequebatur et Rosarii recitatio integri. Sacrificii eucharistici celebratio caput erat et culmen eius vitae coti­ dianae. Multas transibat horas coram SS.mo Sacramento, uti statua stans, intentus, elatis crucis forma manibus et oculis in tabernaculo defixis. Si notabilissima fuit eius in Eucharistia pietas, non minor religio fuit erga Virginem Mariam, quam praesertim in mysterio honorabat Immaculatae eius Conceptionis. Ardore etiam eminuit et perseverantia, quibus temperantiam exer­ cuit, sui castigationem et paenitentiam. Ex more usque ad meridiem cibo se abstinebat; carnem non edebat nihilque consumebat praeter unicum pastum cotidianum. Cilicium gerebat et cingulum ferreum; disciplina utebatur; somnum minuebat frigusque tolerabat; sensus suos acerbe contundebat et accurate quodlibet peccati genus vitabat et Congregatio de Carnis Sanctorum 91 quodcumque vel minime poterat eum ab itinere, quod erat ingressus, avertere. Suorum appetituum habilis fuit auriga, quos quamvis natura acres essent, vigilantiae, castigationis et cum prudentia ad Dei gloriam dirigens. Eandem adhibuit de castitate rationem : quam virtutem sin­ gulariter custodivit, auxilio utens precationis et paenitentiae, secun­ dum veterum Patrum exemplum in deserto viventium. Cum totam spem suam in Domino collocasset, fortissimus fuit, patiens et quietus, in multiplicibus doloribus ferendis, morbis, privationibus et difficulta­ tibus. Nullo est impedimento prohibitus, quominus fideliter exercita­ tiones spiritales cotidie perageret, et Regulam perfecte observare t, quam sane tanta est sedulitate secutus, ut exemplar factus sit mo­ nachi perfecti. Quae faciebat, solido caritatis fundamento nitebantur ; Deum namque ex toto corde, ex tota anima et ex tota virtute dilexit et proximum sicut se ipsum (cf. Me 12, 30 s.). Boni fratrum sodalium curam egit, quod ad spiritum, ad cultum et ad corporea pertinebat. Affabilis fuit et humanus aequabiliter erga omnes; überaus et misericors in paupe­ res; de peccatorum conversione sollicitus inque precando occupatus pro animis, quae purgatorio igni poenas peccatorum luunt. Die 4 mensis Decembris anno 1858 pleurite correptus, postquam funeri extra monasterium interfuerat, eius valetudo deterior fieri per­ severavit. Nullum mortis ostendit metum, quoniam vita eius acceptio fuerat continua Dei voluntatis et fervida praeparatio ad ultimum cum Domino occursum. Multa cum pietate sancta sacramenta accepit et, antequam exspiravit, ad Virginem Mariam se vertit, dicens : (( O Maria, tibi animam meam committo ». Dives meritis, veneratione affectus monachorum ac populi, die 14 mensis Decembris in aeternitatem introivit anno 1858. Est in mo­ nasterio oppidi Kfifane sepultus, in quo multos vixerat annos suumque terrenum iter concluserat. Sanctitatis et miraculorum fama, qua vivus floruerat, post mor­ tem non intermisit, sed increbruit; attamen Canonizationis Causa tar­ dius est inita ob rationes nec ad Servum Dei nec ad ipsam Causam attinentes. Annis 1926-1928 apud Curiam Patriarchatus Antiocheni Ma­ ronitarum instructus est Processus Ordinarius Informativus. Deinde Sacra id temporis Rituum Congregatio Decreta super scriptis Servo Dei tributis (anno 1930), super Causae Introductione (anno 1966), deque « non cultu » (anno 1967) edidit. Positio super virtutibus, Officio Acta 92 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Historico-Hagiographico Congregationis pro Causis Sanctorum mode­ rante apparata, secundo CUIIL exitu a Consultoribus Historicis die 19 mensis Maii anno 1982 inspecta est. Eodem cum exitu die 20 men­ sis Decembris anno 1988 actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum, praesidente Fidei Promotore Rev.mo Domino Antonio Petti. Die 6 mensis Iunii hoc anno habita est Congregatio Ordinaria, in Aedibus Vaticanis, Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Em.mo Domino Cardinali Simone Lourdusamy : qui Servum Dei heroum in modum virtutes théologales, cardinales et adnexas exercuisse professi sunt. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum ex­ cipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtu­ tibus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardina­ libus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : bus theologalibus ximum, necnon Fortitudine, Kassab Fide, de eisque Al-Hardini, Spe et Caritate cardinalibus adnexis, in sacerdotis tum Prudentia, gradu professi Constare de virtuti­ in Deum Iustitia, heroico, Ordinis Servi tum in Temperantia Dei Libanensis pro­ et Nimatullacii Maronita­ rum, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS L. m s. _ card. FELICI, Praefectus _ £& Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de Carnis Sanctorum 93 III M A S S I L I E N , SEU M E C H L I N I E N . DECRETUM Canonizationis ven. Servae Dei Mariae a Iesu (in saec.: Mariae DeluilMartiny), Fundatricis Congregationis Filiarum a Corde Iesu (1841-1884). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Maria Deluil-Martiny nata est Massiliae, in Gallia, die 28 men­ sis Maii, anno 1841, parentibus nobili genere christianaque pietate claris. Circa religiosam suam vocationem se oppidum Ars contulit con­ silium petitura sancti parochi Ioannis Mariae Vianney. Divina deinde voluntate magis in dies cognita et suadente ipso conscientiae mode­ ratore, novum Institutum condidit Sororum, quae ad culpas Deo illatas reparandas continua immolatione sese Offerent. Anno 1884, die 27 men­ se Februario, obdormivit in Domino, sanctitudinis fama exornata. Eam heroicas excoluisse christianas et religiosas virtutes Summus Pontifex Ioannes Paulus II f. reg. die 23 Octobris anni 1987 edixit. Ut autem ipsa Venerabilis Beatorum Caelitum cumularetur hono­ ribus, Causae actores miram quandam sanationem, divinitus patratam eadem Venerabili Serva Dei intercedente, Apostolicae Sedis ad cogno­ scendum obtulerunt. Qui quidem asserebant, exhibitis testimoniis documentisque, Sororem Mariam Raphaëlam a S. Corde (in saeculo ap­ pellatam Iulianam Callewaert), viginti quattuor annorum, in civitate Namurcensi, die 8 Novembris anni 1926, fere in instanti, perfecte ac stabiliter convaluisse ab « ulcera della prima porzione del duodeno, con vomito insistente, turbe della nutrizione e grave decadimento delle condizioni generali ». Cum praeter naturae vires huiusmodi sanatio evenisse dicebatur, canonicus Processus apostolica auctoritate adornatus est in curia epi­ scopali Namurcensi, a die 19 mensis Maii a. 1928 ad diem 23 Martii insequentis anni 1929, addita inquisitione in Urbe anno 1932 in­ structa; de harum inquisitionum legitima forma et vi haec de Causis Sanctorum Congregatio die 26 Februarii a. 1988 constare edixit. Coadunato postmodum, die 9 mensis Novembris eodem anno, eius­ dem Congregationis Consulta Medica, atque prolato affirmativo iudicio Acta 94 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de p r e t e r n a t u r a l i praedictae sanationis indole, quaestio est subiecta theologorum studio, idque primum, die 7 mensis Martii anni huius decurrentis, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, mode­ ratore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; deinde, die 6 Iunii subsequentis, in Ordinaria Congregatione Patrum Cardinalium, ponente Exc.mo ac Rev.mo Domino Paulino Limongi, Archiepiscopo titulari Nicaeensi in Haemimonto, in Palatio Aposto­ lico Vaticano coadunata. Et in utroque Coetu, posito ad disceptan­ dum dubio « An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur », omnes adfirmando responderunt. Facta de praemissis omnibus rebus per subscriptum Cardinalem Summo Pontifici Ioanni Paulo II accurata relatione, Sanctitas Sua suffragia Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque ha­ bens, iussit ut Decretum super praefata mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die Cardinali infra­ scripto Praefecto necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, iisque astantibus, Bea­ tissimus Pater declaravit : Maria a cedente, a sanatione porzione grave Iesu Deluil-Martiny, fundatrice Deo patrato, Sororis Mariae del Constare de miraculo, Venerabili Serva Dei duodeno, decadimento delle videlicet Raphaelae con vomito condizioni de Filiarum a rapidissima, Callewaert ab insistente, turbe Corde Iesu, perfecta et (.(.ulcera della inter­ constanti della prima nutrizione e generali ». Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £8 Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 95 IV NAMURCEN. Canonizationis Beati Fratris Muciani Mariae (in saec.: Aloisii Iosephi Viaux), ex Instituto Fratrum Scholarum Christianarum (1841-1917). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, m eam et ad effectum de quo Mucianus Maria Viaux, agitur. in baptismo vocatus Aloisius Iosephus ortum duxit in Belgico pago cui nomen Mellet, die 20 mensis Martii anni 1841. Religiosam vitam professus in Instituto Fratrum Schola­ rum Christianarum, sodalibus suisque discipulis eorumque parenti­ bus fuit per sexaginta amplius annos christianarum virtutum exem­ plar et palaestra, quas heroum in modum esse exercitas declaravit Paulus Papa VI anno 1970 eumque, miraculis clarum, in Beatorum Caelitum album die 30 Octobris anno 1977 rettulit. Porro, ad sollemnem eiusdem Beati Canonizationem assequendam Causae actores miram quandam, quae asserebatur, sanationem, eodem Beato intercedente divinitus patratam, Apostolicae Sedi ad iuris nor­ mam cognoscendam, obtulerunt. Asserebant quippe iidem actores Fratrem Madis (in saeculo Franciscum Verstraelen), sodalem praefati Instituti Fratrum Scholarum Christianarum, septimum supra septua­ gesimum annum agentem, die 22 Februarii anno 1977, statim perf ee teque convaluisse a gravi forma osteoporosis senilis, praesentibus multiplicibus ac repetitis fracturis gravique syndrome dolorosa atque gradiendi difficultate, edita quidem a medicis reservata quoad valetu­ dinem prognosi. Qua super asserta mira sanatione adornatus est mensibus Octobri et Decembri anno 1987, apud curiam episcopalem Namurcensem pro­ cessus, cuius iuridicam formam et vim haec Congregatio de Causis Sanctorum die 20 mensis Maii a. 1988 confirmavit. In indolem autem eiusdem mirae sanationis et adiuncta Congregationis inquisivit et disceptavit, Medicum collegium eiusdem pro sua competentia, die 15 mensis Martii huius anni 1989. Cuius Collegii Sodales, omnibus diligenter perpensis, una voce asseruere agi de instantánea et per­ fecta clinica sanatione, extincta symptomatologia dolorifica et resti- Acta 96 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tuta deambulano! facultate relate ad aetatem, quod iuxta hodiernas artis medicae cognitiones haud explicari potest. Quibus peractis, quaestio subiecta est iudicio huius Congregatio­ nis, et quidem primum, die 26 mensis Martii a. 19&9, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo Domino An­ tonio Petti, Fidei Promotore Generali ; postea, die 4 Iulii eodem anno, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium, ponente Em.mo ac Rev.mo Domino Opilio Rossi, ad Vaticanas Aedes coadunata. Porro, utraque in congregatione, posito dubio num de miraculo constaret in casu et ad effectum de quo agitur, omnes, cum Consultores Theologi tum Em.mi Patres Cardinales, adfirmando responderunt, agi scilicet de miraculo tertiae classis, seu quoad modum. Facta demum de praemissis rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II accurata per subscriptum Cardinalem relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis excipiens, mandavit ut decretum de eadem sanatione conscriberetur, praemissa quidem, si et quatenus opus esset, dispen­ satione super praescripto Apostolicae Sedis circa tempus quo mira sanatio superius relata evenerit. Quod cum rite esset factum, Beatissimus Pater, accitis hodierna die ad Se Cardinalibus infrascripto Praefecto atque Opilio Rossi, Cau­ sae Ponente, meque Antistite a Secretis huius Congregationis, cete­ risque de more convocandis, eiusque astantibus, declaravit : Constare de miraculo, videlicet Madir cibus de Beato Mudano instantánea, Verstraelen, ac incedendi repetitis a Maria perfecta gravi fracturis Viaux et forma et deprecatore, stabili sanatione osteoporosis ingenti syndrome senilis, a Deo patrato, clinica Fratris cum dolorifico multipli­ et amissa facultate. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in actis Congregationis de Causis Sanctorum referri iussit. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . 83 Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 97 V O VETEN. DECRETUM Beatificationis seu declarationis martyrii Servorum Dei Cyrilli Bertrandi et VII Sociorum ex Instituto Fratrum Scholarum Christianarum, necnon Innocentii ab Immaculata Conceptione Canoura Arnau, Sacerdotis pro­ fessi Congregationis Passionis D.N.I.C, (f 1 9 3 4 ) . SUPER DUBIO An constet de de quo martyrio et de martyrii causa, in casu et ad effectum agitur. (( Martyres ideo vocati sunt, quia propter testimonium Christi passiones sustinuerunt, et usque ad mortem pro veritate certaverunt » (S. ISIDORUS HISPAL. E P . , Etymologiarum, Lib. V I I , c. XI, PL 8 2 , 2 9 0 ) . Ad innumerabiles fidei testes praeteritorum saeculorum, huius saeculi martyres addendi sunt, persecutionum victimae, quae Eccle­ siae numquam deerunt (cf. CONC. VAT. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, n. 4 2 ) . In catholica Hispania Ecclesiae condicio statim difficilis facta est republica die 14 mensis Aprilis anno 1 9 3 1 renuntiata, ob notam quan­ dam « laicismi », qui dicitur, et religioni contrariam, qua illa tum in rebus socialibus insigniebatur, tum in legibus quae ferebantur. Extremarum rerum studia anarchicorum-socialistarum et francomurariorum conspiraverunt ut Christianae religionis et Ecclesiae in Hispaniae historia vim delerent. Haec die 3 mensis Iunii anno 1 9 3 3 Pius XI reprehendit per Litteras Encyclicas verbis incipientes Dilec­ tissimo Nobis, simul ab omnibus Episcopis fidelibusque catholicis deprecationes exposcens. Unus ex primis casibus verae contra Ecclesiam persecutionis eiusque instituta evenit in ea, quae appellata est « Asturiarum rerum pertur­ batio », quaeque seditio fuit popularium in imperia magistratusque reipublicae (diebus 5 - 1 4 mensis Octobris anno 1 9 3 4 ) . Huius persecu­ tionis victimae sodales fuerunt Communitatis Fratrum Scholarum Christianarum, in oppido Turón sedem habentis, intra fines dioecesis Ovetensis, atque Sacerdos Congregationis Passionis Iesu Christi, qui ob ministerium apud eos erat. 7 - A. A. S. 98 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Fratres Scholarum Christianarum, qui iam tam bene de populi educatione in Asturiis meruerant sex scholis diversis in locis apertis, anno 1919 novum condiderant Centrum institutorium in oppido Turón, pro filiis praesertim fossorum illius regionis. Discipulorum numerus celeriter crevit, adeo ut quindecim annis quibus schola exstitit, plus 1200 pueri sollerti Fratrum cura exculti sint. Religiosi illi praecipue suos alumnos educatione catechistica imbuendos curabant, cum in schola, tum in paroecia, eosque ad Missam Dominicam comitabantur adque Primam Communionem et Confirmationem praeparabant. Ma­ xime propter hanc catechesis tradendae navitatem eos seditiosi mense Octobri anno 1934 petiverunt. Tunc Filiorum S. Ioannis Baptistae de la Salle Communitas, oppi­ dum habitans Turón, ex octo constabat Religiosis, quos Fr. Cyrillus Bertrandus regebat. Die Veneris, quinto mensis Octobris anno 1934, mane, qui dies rerum mutationis Asturiarum primus fuit, Religiosi in sacello erant, Missa iam inita a P. Innocentio ab Immaculata Conceptione, Congregationis Passionis sodali. Offertorii momento pulsationes ostii auditae sunt simulque tumultuosae clamitationes copia­ rum quae « militiani » vocabantur, ingredi conantium. Sacerdos sacri­ ficium abrupit, consumptis et Religiosis distributis particulis conse­ cratis, quae in tabernaculo custodiebantur, ut vitaret ne quomodolibet profanarentur. Servi Dei sic Viaticum acceperunt ut suam oppeterent Viam Crucis. Postquam vi introierunt, « militiani » Religiosis praeceperunt ut se captivos haberent, et ex sacello in « Domum Populi » ducti sunt, in custodiam mutatam. Hora fere erat tertia. Causae comprehensionis novem Servorum Dei naturae religiosae omnino fuisse visae sunt : quod videlicet Fratres imaginem Crucifixi de scholis auferre recusaverant, sicut Consilium rerum novarum cupidum postulabat; quod institutionem religiosam, catechismi impri­ mis, tollere noluerant; quod alumnos ad Missas, quae in paroecia cele­ brabantur diebus Dominicis ceterisque diebus festis, comitabantur. Unus ex persecutoribus prorsus dixit: « Optimi essent mundi magistri, si catechismum non docerent ». Fratrum et P. Innocentii custodia in « Domo Populi » duravit a die quinto usque ad primum mane diei Veneris noni mensis Octobris anni 1934. Illis diebus vere animos suos ad martyrium composuerunt, cum conscii essent se non iam liberatum iri; quod, contra, sacerdoti­ bus accidit paroeciae loci Turón, qui postea utiles fuerunt testes sen­ suum Servorum Dei. Illud egerunt tempus precantes et meditantes, Congregatio de Causis Sanctorum 99 absolute sereni, socios se sentientes in vinculo communis professio­ nis religiosae inque voluntate supremum testimonium dandi fidelitatis erga Christum et Ecclesiam. Pluries solacio usi sunt sacramentalis absolutionis a P. Innocentio impertitae, qui vicissim a quodam ex sacerdotibus captivis est absolutus. Iidem sacerdos Fratribus con­ firmaverunt eorum mortem proprietatibus insignitum iri veri martyrii christiani, quod seditiosi nulla alia impellerentur causa cur eos occiderent, quam quia religiosi essent. Tum eorum laetitia immensa facta es, dum suam augebant praeparationem ad extremum periculum subeundum. Nec iudicati nec publice damnati novem Servi Dei e somno exci­ tati sunt tertia ferme inita vigilia die 9 mensis Octobris anno 1934, paucis rebus privati quas etiam tum secum ferebant et in viam inducti ad coemeterium ducentem, a viginti prope armatis deducti. Quidam ex eis deinde affirmavit Servos Dei ad coemeterium perrexisse « tran­ quillos, incessu placido et firmo seseque praebuisse oves trucidandas, sine ullo questu ». Cum illuc pervenissent, eadem cum constantia ad fossas iam factas progressi sunt, ante has collocati ac multis plumbearum glandium emissionibus transfossi sunt. Haec nomina clarorum horum Christi testium : I - Frater Cyrillus Bertrandus (in saeculo José Sanz Tejedor) : qui, die 20 mensis Martii ortus anno 1888 in vico Lerma, in dioecesi Burgensi, die 31 mensis Augusti anno 1909 est vota professus apud Fratres Scholarum Christianarum; laudabiliter variis est munibus functus, tum humilibus, tum maioris momenti in Congregatione. Rec­ tor erat Communitatis in oppido Turón habitantis et adiunctarum ad illam scholarum, cum dignus habitus est qui supremum daret testi­ monium 46 annos natus. II - Frater Marcianus Iosephus (in saeculo Philomenus López Ló­ pez) : qui natus in vico El Pedregal, in dioecesi Seguntina, die 15 men­ sis Novembris anno 1900, priora vota religiosa nuncupavit die 9 men­ sis Iulii anno 1919. Progredienti surditate affectus, cum verae humi­ litatis spiritu varia explevit munera domestica in diversis Communi­ tatibus. Coquus erat in oppido Turón,.cum occasionem habuit ad se, coram « militianis », religiosum profitendum cum sodalibus fratribus ; simplex enim famulus putatus erat. 34 annorum. Martyrii coronam est adeptus 100 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III - Frater Iulianus Alfredus (in saeculo Vilfridus Fernández Zapico) : qui ortus die 24 mensis Decembris anno 1902 in vico Cifuentes de Ruede, in dioecesi Legionensi, vota religiosa nuncupavit die 15 men­ sis Augusti anno 1927. Vehementer occupatus in suo praeceptoris et catechistae munere, vitam suam devovit ne 32 quidem annos natus. IV - Frater 'Victorianus Pius (in saeculo Claudius Bernabé Cano) : qui natus in pago 8. Millán de Lara, in dioecesi Burgensi, die 7 mensis Iulii anno 1905, est vota professus postridie Calendas Februarias anno 1923. Ne mensis quidem intercesserat, ex quo Turón colebat, cum eius erga Deum et Ecclesiam fidelitas martyrio temptata est, quod 29 annorum subiit. V - Frater Beniaminus Iulianus (in saeculo Vincentius Alonso Andrés) : qui ortus in vico Jaramillo de la Fuente, in dioecesi Bur­ gensi, die 27 mensis Octobris anno 1908, inter Fratres professus est Idibus Maiis anno 1926. Verus fuit puerorum apostolus, pietatem Marialem singulariter inculcando. Annum vixerat in loco Turón cum est martyrio coronatus 26 annos natus. VI - Frater Augustus Andreas (in saeculo Romanus Martín Fer­ nández) : qui die 6 mensis Maii anno 1910 in vico Quintana de los Prados ortus, in dioecesi Santanderiensi, vota religiosa est professus die 15 mensis Augusti anno 1927. Annum ferme iam Turón habitabat, ubi supremum obiit sacrificium paulo plus 24 annos natus. V I I - Frater Benedictus a Iesu (in saeculo Hector Valdivielso Saez) : qui, die est 31 mensis Octobris natus anno 1910 Bonaëropoli (in Argentina) a parentibus hispanicis, qui, in patriam reversi, in dioecesi Burgensi habitabant. Die 7 mensis Octobris anno 1927 est vota professus et in oppido Turón bonorum operum typis exscriptorum apostolatu eminuit, seditiosos in se ita convertens. Et is viginti quattuor annorum martyrii est gloriam assecutus. V I I I - Frater Anicetus Adolfus (in saeculo Emmanuel Seco Gu­ tiérrez) : qui in pago Celada Mariantes natus, in dioecesi Burgensi, die 4 mensis Octobris anno 1912, priorem professionem religiosam fecit postridie Calendas Februarias anno 1930. Viginti duorum anno­ rum minimus natu Communitatis erat Instituti Fratrum Scholarum Christianarum, quae in oppido Turón sedem habebat. Spiritale suum scripserat consilium : « Mori, sane quidem ; peccare, numquam, qualis­ cumque erit peccati species ». Firmissime sibi constitit usque ad san­ guinis effusionem. Congregatio de Causis Sanctorum 101 IX - P. Innocentius ab Immaculata Conceptione (in saeculo Em­ manuel Canoura Arnau) : qui die 10 mensis Martii anno 1887 ortus in loco patrio sermone vocato Santa Lucia del Valle de Oro, in dioecesi Mindoniensi, professus est apud sodales Congregationis Passionis Chri­ sti die 27 mensis Iulii anno 1905 et ordinationem sacerdotalem accepit die 20 mensis Septembris anno 1913. Ad Communitatem pagi Mieres aggregatus erat, in dioecesi Ovetensi, cum accidit ut ob ministerium in oppido Turón esset primo mensis Octobris die Veneris. Fratrum Scholarum Christianarum hospes, ultimam Eucharistiam celebravit pro Communitate et in gloriam martyrii consociatus est, aliorum V I I I Servorum Dei quasi « capellanus ». Annos 47 natus erat. Novem Servorum Dei fama martyrii celeriter diffusa est iam ex quo tempore eorum corpora effossa sunt, quod duodecim diebus post supplicium factum est, sed magis etiam cum eorum reliquiae, die 25 mensis Februarii anno 1935, translatae sunt : octo Fratrum Scho­ larum Christianarum reliquiae ad vicum Bujedo et P. Innocentii ad ecclesiam Congregationis Passionis Christi ad locum Mieres. A fra­ tribus sodalibus et Christifidelibus ii appellati sunt « Oppidi Turón martyres ». Eiusmodi fama increbrescente apud Curiam Ovetensem est Processus Ordinarius instructus super martyrio a die 5 mensis Octobris anni 1944 ad diem 20 mensis Iulii anni 1945, 38 testibus ci­ tatis. Huius Processus auctoritas Decreto agnita est Congregationis pro Causis Sanctorum die 10 mensis Aprilis anno 1987. Parata igitur Positione super martyrio et iis servatis, quae erant ex iure servanda, ventum est ad disceptationem apud eandem Con­ gregationem circa martyrium eiusque causam praedictorum Servo­ rum Dei, primum quidem, die 9 mensis Decembris anno 1988, in Con­ gressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderante Rev.mo Do­ mino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali ; deinde, die 16 Maii anno 1989 in Congregatione Patrum Cardinalium et Episcoporum, ponente Em.mo Cardinali Opilio Rossi. Et in utraque congressione proposito ad disceptandum dubio num constaret de martyrio deque martyrii causa, in casu et ad effectum de quo ageretur, omnes qui aderant, cum Consultores Theologi tum Patres Cardinales una voce adfirmantes responderunt. Facta demum de hisce omnibus rebus per subscriptum Cardinalem Summo Pontifici Ioanni Paulo II accurata fidelique relatione, Sancti­ tas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, man­ davit ut Decretum de martyrio deque martyrii causa praedictorum Servorum Dei rite conscriberetur. Acta 102 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Quod cum factum esset, accitis hodierna die ad Se Cardinalibus subscripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Se­ cretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astanti­ bus, sollemniter edixit : Servorum Dei Christianarum, Cyrilli et Innocentii professi Congregationis de agitur. quo Constare Beltrandi de et ab Passionis martyrio VII Immaculata Iesu et de Sociorum Christi, in martyrii causa Fratrum Scholarum Conceptione, sacerdotis casu et ad effectum Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £& Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis VI PITILIANEN.-SOANEN.-URBETELLIEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Nazareni a Maria Immaculata Santolini, Sacer­ dotis professi Congregationis Passionis D. N. Iesu Christi (1859-1930). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in theologalibus proximum, Temperantia, necnon Fortitudine Fide, de eisque in casu et ad effectum de quo Spe et cardinalibus adnexis, in Caritate tum Prudentia, gradu in Iusti­ heroico, agitur. « Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est ... Qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno caelorum » (Mt 5, 16, 19). Haec verba, quae Divinus Magister in sermone duxit super monte habito, omni eius discipulo propositum sunt assequendum, qui servus fidelis esse velit et prudens (cf. Mt 24, 45), praesertim si onere pastoris obstringatur, exemplar gregis fieri studiosi (cf. 1 P e 5, 3). Congregatio de Causis Sanctorum 103 Huius oneris aerem habuit conscientiam Servus Dei Nazarenus a Maria Immaculata, Congregationis Passionis sacerdos professus qui plus triginta annos difficili functus est munere magistri novitiorum, discipulos formans exemplo magis quam verbo. Propositum sane obti­ nuit, quoniam scienter id est secutus, quod postea tanta cum aucto­ ritate Concilium Vaticanum II docuit : « Cum vitae religiosae ultima norma sit Christus sequela in Evangelio proposita, haec ab omnibus institutis tamquam suprema regula habeatur » (Decretum de accomm. renov. vitae religiosae Perfectae Caritatis, 2). Servus Dei die 23 mensis Octobris anno 1859 natus est in pago lingua vernacula Caldarola appellato, in archidioecesi Camerinensi, ex duodecim filiis quarto loco genitus a coniugibus Dominico Santolini, medico, et Philomena Gualdi, estque postridie baptizatus vocatusque Nazarenus Raphael. Die 8 mensis Maii anno 1864 sacramentum acce­ pit Confirmationis, in condicione impensae pietatis, qua pii prudentesque parentes suam imbuerunt familiam. Indole alacerrimus sed ad oboedientiam paratus et obsequium, ludum litterarium ad legem frequentavi^ et utiliter quidem. Patrui beneficio, domini Aloisii San­ tolini, Cardinalis Milesi administri^ anno 1871 Romae admissus est ad Almi Collegii Capranica gymnasium, in quo iam alumnus erat frater maximus natu Nicolaus, qui postero tempore piissimus factus est sacerdos dioecesanus. Ibi primum ad eucharisticam mensam ac­ cessit, qua est fortiter impulsus ad progredientem spiritus profectum. Veste ecclesiastica induta, in studia philosophica incubuit apud Pon­ tificiam Studiorum Universitatem Gregorianam, in iisque est doctoris gradus adeptus anno 1878. Anno 1881 Licentiam in sacra Theologia est consecutus. Interea ad tonsuram et ad quattuor Ordines minores admissus erat. Anno ineunte 1881 clericus Santolini occasionem habuit ut religio­ sos Congregationis Passionis adiret in excursione ad Albanum montem, Algido imminentem, ubi tunc recessus est a Conditore Sancto Paulo a Cruce institutus. Cum iamdiu iuvenis seminarii alumnus de perse­ quenda perfectiore vita cogitaret, humilitate et affabilitate fratris ianitoris captus, animadvertit genus illud vitae simplex et austerum se sitienter expetere. Non paucis superatis difficultatibus, vel ex patre, qui dein est tamen assensus, a Rectore Almi Collegii Capranica co­ mitatus in conspectum venit Beati Bernardi M. Silvestrelli a Iesu, tum Praepositi Generalis rogavitque ut in Congregationem exciperetur tamquam simplex coadiutor frater. At prudens ille Superior, humili- 104 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tatem perspiciens et facultates petitoris, cito affirmavit se non esse eum accepturum, nisi tamquam clericum. Die namque 18 mensis No­ vembris anno 1881 iniit novitiatum habitus religiosi vestitione in domo generalitia S S . Ioannis et Pauli in Caelio monte, Romae, nomine sumpto Nazareno a Maria Immaculata. Die 19 mensis Novembris anno 1882 vota perpetua nuncupavit. Die 10 mensis Martii anni 1883 est sacerdos ordinatus. Servus Dei decem ferme annos varia explicavit munia Congrega­ tionis Passionis propria, donec anno 1893 primus est Magister novi­ tiorum creatus suae religiosae provinciae Romanae-Etruscae : quod difficile munus et grave plus triginta annos sustinuit, aliquibus in­ teriectis brevibus intervallis. Primo tempore eius institutionis, annis videlicet 1896-1897, novitium habuit Venerabilem Galilaeum Nicolini, ad praemium vocatum ne quindecim quidem annos natum. Ab anno 1897 praeceptionem explevit, fere sine intermissione, in recessu S. Io­ seph, in Argentario monte, quem S. Paulus a Cruce ad hoc ipsum condiderat. Ibi, « Pater Magister », uti plerumque a fratribus sodali­ bus vocabatur, omnibus suis usus est facultatibus et viribus ut no­ vitiis verum iniceret spiritum S. -Pauli a Cruce, in ardenti depreca­ tionis sensu consistentem, solitudinis et paupertatis, quo se ad Chri­ stum crucifixum conformarent, respectu nuntii Verbi Crucis, qui cha­ risma est Congregationis. Servus Dei perfecte congruere poterat cum praeceptis, quae no­ vitiis inculcabat, quia iamdudum in exercitio profecerat christianarum, religiosarum et sacerdotalium virtutum, quod ad praestantiae culmen perventurum erat. Omnes testes, qui eum cognoverunt, una voce affir­ mant se in eo hominem Dei vidisse, prorsus et in perpetuum suae vocationi perficiendae deditum, mundo mortuum omnino et suo in­ tentum officio usque ad extenuatas vires. Vir itaque fidei probatissimae apparet, cum ad unum Deum se contulisset et ad eius optata; spiritu deprecationis affectus, qui extra perlucebat in eius animi intentione inque modesto habitu; Euchari­ stiae amantissimus, quam angelico cum ardore celebrabat et accipiebat et, adorator assiduus, longum tempus diu noctuque colebat; in mysterio Passionis defixus, quod cotidie meditabatur exque eodem vivebat, etiam propter quartum votum Congregationis Passionis pro­ prium. Filiorum more pius in Dei Matrem, maxime nominibus nota­ tami Immaculata et Perdolente et cotidiano cultam Rosario, novitiis propensionem illam Marialem inseruit, quae est in S. Gabriele a Vir- Congregatio de Causis Sanctorum 105 gine Perdolente probata et in Venerabili Galilaeo Nicolini renovata. Suo educatoris officio devinctus, futurorum missionariorum et prae­ dicatorum animos formavit, eorum praeparationem ponendo in assi­ dua verbi Dei meditatione atque in maxima pietate erga Ecclesiae Pastores. Spes totam illuminabat Servi Dei vitam, qui solum ad caeli bona spectabat ceterosque hortabatur ut difficultates superarent, cum Apo­ stoli consilium ad se traduxisset : « Mihi enim vivere Christus est et mori lucrum » (Phil 1, 21). Sed Pater Nazarenus sua eminuit praeci­ pue caritate erga Deum et proximum, huius maximi mandati exsecu­ tione. Semper intentus et cum Deo coniunctus, hunc Dei amorem ostendebat diligenti austerae regulae Passionistarum observantia, con­ tinua continentia, omnium virtutum exercitio constanti. Eius propo­ situm dictum erat : « Oculi ad terram et cor ad caelum ». Erga pro­ ximum semper humanus erat et affabilis, sed sine affectatione ; no­ vitiorum bono plane deditus, necessitudinem non neglexit cum cete­ ris communitatis religiosis, et cor animarum necessitatibus itemque Ecclesiae apertum servavit. Inductus ad corrigendos et obiurgandos iuvenes novitios, numquam in rigores inconsultos prolapsus est, quam­ vis rationem formationis sequeretur Instituti, quae eius aetatis erat. Admirationem habuit uti sacerdos prudens et consiliator gravis ; uti iustus, qui generose Deo et proximo tribuit, quae debebantur; uti Passionista temperans et paenitens secundum praecepta et exempla S. Pauli a Cruce; uti fortitudinis exemplar, qui res adversas subiit et incommoda immutabili cum tranquillitate, suos dolores, ex infirma valetudine et aetate proficiscentes, iunxit Christi Passioni, pro tota Ecclesia (cf. Col 1, 24). Variis morbis confectus Servus Dei quiete exstinctus est inter suos novitios in recessu S. Ioseph in Argentario monte die 4 mensis Ianuarii anno 1930, aliquanto plus duos et septuaginta annos natus, sepultusque est in illius loci coemeterio. Cum fama increbresceret sanctitatis, qua vivus floruerat, annis 1949-1955 Processus Ordinarii acti sunt in Curiis Romana, Grossetana, Camerinensi, Lucensi et Catanensi. Die 3 mensis Martii anno 1957 Decretum editum est super scriptis Servi Dei et anno 1959 eius re­ liquiae translatae sunt ad ecclesiam recessus Praesentationis, pariter in Argentario monte sita, iuxta corpus eius discipuli Galilaei Nicolini. Recenter alia est translatio peracta, ut eaedem P. Nazareni reliquiae ad recessum S. Ioseph referrentur, qui sedes fuerat novitiatus. Acta 106 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Servato iuris praescripto, die 19 mensis Iunii anno 1982 Decre­ tum proditum est de Causae Introductione Servi Dei, cum vacatione a Processu Apostolico, non omissa tamen accurata Instrumentorum indagatione huic rei utili. Praeparata Positione super virtutibus disceptatum est de Servi Dei Nazareni a Maria Immaculata virtutibus heroum in modum exercitis, primum in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum die 7 men­ sis Aprilis anno 1989, praesidente Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali ; deinde die 5 Iulii eodem anno, in Con­ gregatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Causae Em.mo Mario Aloisio Ciappi. In utroque autem Coetu, posito ad disceptandum dubio num constaret de heroicis Servi Dei virtutibus, omnes, qui aderant, adfirmando responderunt. Facta postmodum de omnibus hisce rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis excipiens rataque ha­ bens, praecepit ut super heroicis Servi Dei virtutibus Decretum rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die ad Se cardinalibus subscripto Praefecto 'necnon Causae Ponente meque Antistite a Secre­ tis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinali­ bus in Prudentia, Iustitia, Temperantia gradu heroico Servi Dei Nazareni sacerdotis professi Congregationis et a Passionis Fortitudine Maria D. eisque adnexis Immaculata N. Iesu Santolini, Christi, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £B Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 107 VII TARRAÇONEN. DECRETUM Canonizationis ven. Servae Dei Philumenae a S. Coloma, Monialis pro­ fessae Ordinis Minimorum (1841-1868). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia, Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. «Christo confixus sum cruci. Vivo autem, iam non ego, vivit vero in me Christus. Quod autem nunc vivo in carne : in fide vivo Filii Dei, qui dilexit me, et tradidit semetipsum pro me » (Gal 2, 19-21). Haec Apostoli experientia, quae solita est in accommodatione ad Christum crucifixum, in animis invenitur, quae iter sanctitatis sibi statuerunt in vita conficiendum quanticumque. Eiusmodi sanctificationis propositum animo intendit Venerabilis Serva Dei Soror Philumena a Sancta Coloma (in saeculo Philumena Ferrer), Ordinis Minimorum monialis professa: « D e u s , anima, aeter­ nitas. Quacumque ratione sancta fieri volo. Dilectus meus totus mihi et ego tota Dilecto meo » (Scripta S. D. : ms. 4 Aug. 1865) ; eiusmodi ei persuasio fuit se admissum iri ad se Christo adsimulandam, in fraternitate Servorum Dei, adeo ut hac de re certa posset experientia loqui, cum humilitate et veritate. Philumena Ferrer Morae ad Hiberum orta est in dioecesi Dertosana inque provincia Tarraconensi (in Hispania), die 3 mensis Aprilis anno 1841, a Felice Ferrer, statuario, et Iosepha Galcerán, domiseda, ex decem filiis secundo loco nata. Sana est instructa educatione, christiana et humana optimoque fuit exemplo domi, in schola atque in sacrorum assiduitate. Variis morbis exercitata, quos inenarrabili est perpessa patientia, constans in pietate mansit et in obsequio erga Deum, suos aliosque aedificans in reliquis deinceps domiciliis, in quibus ob patris professionem ei vivendum fuit. Tredecim annorum, quodam die quo Eucharistiam sumpserat, post longam exstasim, Sanc­ tissimae Virgini Mariae se consecravit voto nuncupato privato virgi- Acta 108 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nitatis ; quod fideliter perseveravit, responsionem quoque addidit ad vocationem religiosam, quamvis ab hac parentes dissentirent, quia va­ letudine minus prospera utebatur. Ob hoc Serva Dei magnos est animi dolores passa, praeter corporis dolores, donec, cum magister spiritus veram esse probasset eius vocationem, obtinuit ut Monasterium a Con­ ceptione ingrederetur in vico Valls appellato (in territorio Tarraconensi), uti petitrix illius loci Communitatis Monialium Minimarum a Sancto Francisco Paulano, consilio humilitatis et paenitentiae illecta, quod caritas instigabat. Philumena Ferrer contemplativa fuit adsiduae deprecationis et arctae cum Deo coniunctionis, imprimis in variis muneribus ac reli­ giosis disciplinis adimplendis. Ad Iesum crucifixum magis magisque se conformavit per studium eius Passionis — in eius plagas incum­ bens, sicut Dominus eam erat adhortatus, tamquam in lectionem et in Crucifixum in unicum librum suum (cf. ibidem : m. 2 Apr. 1866) — eiusque amoris et doloris mysterium penitus perspexit, quemadmo­ dum Sancta Margarita Alacoque et deinde Sancta Gemma Galgani. Ideo Christo se iunxit gratiae vinculo, firmiter volens ministram se gratiae praebere, estque eminentem virtutis gradum adepta, cum peculiaribus charismatibus donis consentaneae, quibus a Deo est exor­ nata. Ex Processuum testimoniis exque eius scriptis manifesto appa­ rent Servae Dei impensa vita theologalis et perfectio moralis, prae­ sertim vero virtutes vitae religiosae contemplativae et regulae pro­ priae, Minimorum religio et ascesis quadragesimalis perpetua : depre­ c a l o , ieiunium, caritas, totam vitam durantia. Inde et eius monasterii Communitas incensa est et totus Minimorum Ordo. Sacerdotes qui Servae Dei moderati sunt spiritui affirmaverunt eam in baptismali innocentia perse vera visse. Antistita et Sorores so­ dales confirmaverunt eam omnibus exemplo singulari fuisse perfec­ tionis in precatione, in votis, quibus addidit votum id faciendi, quod est perfectius, atque in virtutibus quae cum iis copulantur, in se ipsam austeram, in ceteros dulcem. « Summarium Positionis super virtutibus » probationibus abundat quod ad haec spectat. Excellentia equidem charismatum Serva Dei acriter intellexit Ecclesiae et ani­ marum necessitates ; quam ob rem plus plusque se ad passionem et ad operam Salvatoris redemptricem accommodavit, adeo ut se devo­ v e n t pro Ecclesiae triumpho, tempore cum Christi in terra Vicarius magnopere vexabatur, proque animarum salute. Congregatio de Causis Sanctorum 109 Cum mortua est, die 13 mensis Augusti anno 1868, phthisi con­ sumpta, sed potissimum « amoris flamma viva » vulnerata et incensa, quam mystici experiuntur, Serva Dei magnam iam sibi pepererat sanctitatis famam; qua perdurante, quin etiam increbrescente post eius mortem, praecipue propter eius divulgata scripta et gratias eius intercessioni tributas, initus est Processus Ordinarius Tarraconensis (a die 9 mensis Octobris anni 1880 ad diem 9 mensis Martii anni 1887), post quem Causa penes Apostolicam Sedem est anno 1891 introducta. Duoque postea sunt Apostolici Processus instructi (a die 17 mensis Aprilis anni 1893 ad diem 17 mensis Martii anni 1894, et a die 5 men­ sis Octobris anni 1891 ad diem 4 mensis Novembris anni 1897). Canonizationis Causa a Minimorum Ordine excitata propterea quod Servae Dei figura est ad nostram aetatem apta et mirabili modo, iuventuti maxime, exemplo est in alacri et fideli virginitate, et in­ super animis consecratis, iis praesertim quae vitam sequuntur contemplativarum, et vel infirmis, diu est intermissa, in exspectatione ut scientia progrederetur quoad signa corporea, ac spiritalia, asce­ tica et mystica quae in Serva Dei patefiebant. Omni re tandem probata, una cum explicationibus scientiae ra­ tione et via prolatis, perventum est ad Congressum Peculiarem diei 15 mensis Novembris anni 1988, in quo Congregationis pro Causis Sanctorum Consultores Theologi, moderante Fidei Promotore Gene­ rali Rev.mo Domino Antonio Petti, consensione sententiarum pro­ fessi sunt Servam Dei Philumenam Ferrer a Sancta Coloma heroum in modum virtutes exercuisse. Idem uno ore fassi sunt Patres Cardi­ nales et Episcopi in Congregatione Ordinaria, die 16 mensis Maii a. 1989 acta, ponente Em.mo Cardinali Antonio Innocenti. Facta post modum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, ut Decretum super heroicis Servae Dei virtutibus conscriberetur mandavit. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die ad Se Cardina­ libus subscripto Praefecto necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de virtutibus theologa­ libus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, Venerabilis Servae Dei Philumenae a Co- Acta 110 loma, monialis Apostolicae professae Sedis Ordinis - Commentarium Minimorum, Officiale in gradu heroico exer­ citis, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £& Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis VIII VICTORIEN. VENETORUM DECRETUM Canonizationis Servi Dei Claudii Granzotto (in saec.: Richardi), Laici professi Ordinis Fratrum Minorum (1900-1947). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in theologalibus proximum, Temperantia, necnon Fortitudine Fide, de eisque in casu et ad effectum de quo Spe et cardinalibus adnexis, in Caritate tum Prudentia, gradu in Iusti­ heroico, agitur. In Constitutione Apostolica Gaudium et spes Concilii Oecumenici Vaticani II, de Litteris deque Artibus, dicitur : « Indolem propriam hominis, eius problemata eiusque experientiam in conatu ad seipsum mundumque cognoscendum ediscere contendunt; situationem eius in historia et in universo mundo detegere necnon miserias et gaudia, necessitates et vires hominum illustrare atque sortem hominis melio­ rem adumbrare satagunt. I t a vitam humanam multiplicibus formis secundum tempora et regiones expressam, elevare v a l e n t » (GS, 62). Quae Sacrum Concilium de arte dixit et in statuariam artem va­ let et in sculptorem Fratrem Claudium Granzotto, Ordinis Fratrum Minorum; is namque, cum in artem statuariam se contulisset, per eam nisus est indolem cognoscere hominis, eius problemata et expe­ rientias, se ipsum et mundum. Per statuariam mundum interpretari Congregatio de Causis Sanctorum 111 conatus est, eius cognoscere historiam, se excolere et suis fratribus viam indicare. Die 23 mensis Augusti anno 1900 S. Luciae ad Plavim, in dioe­ cesi Victoriensi Venetorum, ab Antonio et Ioanna Scotta, honestis coniugibus textoribus, ortus est Richardus, qui postridie Calendas Septembris baptizatus est. A parvulo singulari artis statuariae stu­ dio est impulsus. In labore diligentem se ostendit, fidelem, perspicacem, habilem ad difficultates varias expediendas quae occurrebant. Indole dulcis erat, amabilissimus, quietus et minime iurgiosus. Quantum ad reli­ gionis usum se ad loci consuetudines accommodaverat, non excellens, sicut ceteri precationem frequentans et sacramenta. Uti operarius autem ceteris erat exemplo : breviloquens, sedulus ; uti vero christia­ nus, etsi parochus nihil habebat quod exprobaret, suffrigidum et com­ munem se praebebat. Stipendia meruit Fori Li vii, Romae et in Albania. Militibus admi­ rationem iniecit ob sculpendi facultatem, quamvis nullam frequentasset eiusmodi scholam; sed maiorem etiam ob vitae honestatem, unde carus factus est superioribus et commilitonibus. In vivendi ratione nulla umquam visus est reprehensione dignus : precationem cotidianam, missas festas, sacramentorum frequentatio­ nem observavit, adeo ut a nonnullis aliquantulum insanus haberetur, cum verus et integer christianus esset. Numquam intolerans fuit, num­ quam sermone usus est obsceno, et, quamquam semper gravitate qua­ dam et austeri tate distinguebatur, affabilis permanebat et benignus. Bonum militem se exhibuit, nec tamen blanditiis, illecebris aut liber­ tati militaribus indulsit. Vehemens artis amor cogitationes distringebat et inter commilitones concordiam conciliabat. Notari poterat eum eo magis in exercitio progredi vitae christianae, quo magis in artem incumbebat. Missus factus, anno 1921, ad Venetam Ingenuarum Artium Acade­ miam ingrediendam se praeparavit. Tales in studiis fecit progressus ut annua, eorum causa, ei prae­ beretur; praeclarum namque illud punctum centum decem cum laude est adeptus. Ita enim eminebat inter ceteros diligentia, exercitationi­ bus, ut omnium professorum obtineret approbationem. Septem solidos annos, ne in studiis exercendis animo excurreret et vagaretur, intemperantias cavit scholasticorum, otio utens ut ecclesias viseret, pinacothecas, musea aliaque aedificia quae eleganti iudicio considerarentur. 112 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Interdum tamen, ut ientaret, popinatus est, semper sane necessariam servans probitatem et dignitatem. Cotidie plus plusque in animo eius id defigebatur, quod dicturum erat Concilium Vaticanum II : « Inter nobilissimas ingenii humani exercitationes, artes ingenuae optimo iure adnumerantur, praesertim autem ars religiosa eiusque culmen, ars nempe sacra » (Const. Sacro­ sanctum Concilium, 122). Hinc, ex variis artis formis, religiosam ele­ git, quin sacram. Vir operosissimus, semper hilaris, omnium amicus, in omnibus religiosis concursibus assiduus, multum temporis impen­ debat in deprecatione, tum in officina, tum domi. Placide loquebatur, amicitiam adhibens pro bono persequendo. Libenter consociationes catholicas frequentabat domumque paroecialem. Nomen professus est in « Opus Regiae Maiestatis » (italice « Opera della Regalità »), cuius diligenter explevit officia. Procul a republica vixit, eorum tempo­ rum consideratione habita, vitam malens fere contemplativam et operosam. Licet saepe de mundo relinquendo cogitasset ut vitam sequeretur religiosam, capiendo consilio inopinato locum dedit « Discobolus », qui ab eo elaboratus pro Foro Romae iamque a Commissione probatus, est praeter exspectationem reiectus. Inde namque occasionem est nactus et causam, cur gravius mundi futtilitatem et fragilitatem reputaret atque propositum Deo se consecrandi. Peropportunus haud dubie ei fuit occursus cuiusdam Fratris Mi­ noris, sacerdotis, cui is animum aperuit et a quo admonitiones habuit, consilia, hortationes. Obtento consensu etiam in Religione artem sta­ tuariam exercendi, ingressus est Conventum Sancti Francisci « d e i Deserto » vocatum, Venetiis situm, se ad annum novitiatus praeparaturus; ibi nomen mutavit Richardum in Fratrem Claudium. Cum deinde Superiores statuissent in oppido Chiampo (intra fines Vicentinae provinciae) « Cryptam Lapurdensem » exstruere, illuc est missus. Multae fuerunt .ei difficultates superandae; sed deprecatione et patientia omnes eas superavit, sicut et fratrum sodalium atque alicuius Superioris pravas interpretationes. Eiusmodi labor peculiarissima fuit ei probatio, verus novitiatus. Sed is studiosissimus fuit eiusdem laboris et, fidei plenus, et non raro exclamavit : « Huc multi venient beatissimam Virginem precaturi ». Laboribus perfectis in oppido Chiampo, reversus est ad Conven­ tum Sancti Francisci « del Deserto » ut annum novitiatus perageret, per quem vitam egit deprecationi deditam, labori, rigidae religiosae Congregatio de Causis Sanctorum 113 observantiae sicque toti Communitati optimo fuit exemplo. Cum, ob humilitatem, ad sacerdotium accedere noluisset omnino, similiter ac Seraphicus Conditor Sanctus Franciscus Asisinas, professionem fecit uti frater laicus Ordinis Fratrum Minorum die 8 mensis Decembris anno 1936, sollemnitati sacro Immaculatae Conceptionis. Statim missus est ad Conventum Sancti Francisci Victoriensem Venetorum, ubi publice usque ad mortem habitavit, quamquam alium Conventum adibat aliquando post alium in tempora, quibus Superio­ res eius operam postulabant. Iam artem statuariam exercebat solummodo pro Superiorum peti­ tionibus, cum ceterum tempus impenderet pro fratribus, curam ponens in culina, in horto et ad animalia attendens. Peculiari pietate sacer­ dotem ad altare adiuvabat et horis molestioribus libenter vicem prae­ stabat fratris sodalis ad ostium Conventus, ut ita pauperum mendicorum necessitatibus subveniret, qui una erant ex eius peculiaribus curis. Mire humilitatem exercuit : non renuit, cum id est postulatum ab eo, stipem emendicare in suo ipsius pago, ubi notus erat, ubi aestima­ batur et diligebatur propter suam bonitatem suumque cultum. Laudes fugiebat; silentii amans erat, et numquam non benevole de ceteris artificibus iudicavit; numquam laudes sibi tributas osten­ t a v a et numquam labores repudiavit, qui ab eo petebantur, vel humillimos. Longa erat eius precatio diurna et praesertim nocturna; dura pae­ nitentia, qua corpus suum affligebat et Domino offerebat ut hominum culpas expiaret et Dei calamitates averterei. Morbo correptus, in visitatione medici Frater Claudius visus est irreparabiliter cerebrum canceratus. Patavii, in v a l e t u d i n a r i i s de­ ductus, horis matutinis diei 15 mensis Augusti anno 1947, in sollem­ nitate Beatae Mariae Virginis in caelum Assumptae, ut ipse praedixerat, piissime in Domino obdormivit, nulla ex ore iacta umquam querela, quamvis acerbissimi dolores fuissent. Populus, et praesertim artifices, ii nempe qui arti vitam iunxerunt serenam et severam ascesim, magnopere eum venerati sunt et venerantur et aestimant. Ideo factum est ut opera eius manibus eflicta significantem habeant vim et talem quidem, ut animos alliciant, quae eos ad pietatem impellat, artem quodammodo mutando in deprecatione. Frater Claudius, arti serviendo, immensam praebuit spiritalem et pastoralem utilitatem, ita sane ut adhuc Populo Dei viam indicet facilem et idoneam ad spiritales ascensus persequendos. 8 - A. A. S. 114 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Qua re is pergit habere magnum propheticum momentum, et arg « Dei nepos », maxime sacra, potest declarare infinitam pulchritu­ dinem divinam, animum humanum ad caelestia tollit Deo reddendo gloriam. Fratri Claudio enim « nihil aliud propositum erat, quam ut operibus suis ad hominum mentes pie in Deum convertere » (Sacro­ sanctum Concilium, 12). Magnum namque in vita spiritali non minus quam in vita ad artem pertinente, pellicit populum; quapropter eum dicere possumus verum verbi Dei distributorem. Terrificis motus necessitatibus quibus tunc societas vexabatur (pro­ ximum tempus erat post bellum), succurrere posse voluisset egenis et pauperibus, praecipue in rebus spiritalibus : tantae ei erant curae. Scimus etenim eum hac ratione nisum esse exempla imitari Divini Magistri in continua caritatis contentione : fratribus sodalibus et Christifidelibus omnibus generose exemplo fuit sereno et clarissimo firmae fidei, secundum Evangelii praecepta explicatae : quae sunt con­ tinua cum Deo coniunctio, deprecatio diurna et nocturna, perfectum erga Dei voluntatem obsequium et Providentiae, pia Missae assidui­ tas, ardens in Sanctissimam Eucharistiam religio, fervidus Sanctae Vir­ ginis cultus. Qui cum eo vivebant ad conversionem continuo stimulabantur. Nec minus se ipsum contemnebat resque terrenas. Vir erat posi­ tus atque infixus in Dei fiducia inque eius gratia, acriter ad caelestia attentus, praesertim Dei flagrans et proximi amore, considerate pru­ dens, unice humilis, constantissima praeditus fortitudine imprimis in difficultatibus et in morborum doloribus, mira simplicitate et sinceri­ tate Candidus, manifesta et urbana laetitia iucundus, paenitentia mirandus, iustus praeclare, austere temperans, aequabilis, angelice castus, Superioribus tum ecclesiasticis tum religiosis oboedientissimus, quo­ rum praecepta ad liturgiam et disciplinam pertinentes magni fecit, necnon Magisterio. Religiosi et populus, qui eum etiam in vita sanctum dicebant, eum celebraverunt et coluerunt, verum illum hominem Dei agnoscentes. Volventibus annis eius fama sanctitatis sic crevit, ut Religiosi Episcopum Victoriensem Venetorum Albinum Luciani rogaverint, qui postea Papa factus est Ioannes Paulus I, ut causam iniret beatifica­ tionis et canonizationis. Acto Processu Ordinario (annis 1959-1961) et Decreto edito super scriptis (anno 1967), Summus Pontifex Ioannes Paulus I die 22 Septembris a. 1978 Decretum approbavit Introductionis Causae. Die 19 mensis Octobris eodem anno Congregatio pro Causis Congregatio de Causis Sanctorum 115 Sanctorum Decretum edidit de « non cultu » et die 14 mensis Septem­ bris anno 1979 eadem Congregatio Ordinarium Victoriensem Venetorum adhortatus est ut Processum Apostolicum praepararet. Confecta interim Positione super virtutibus, Consultores Theologi, in Congressu Peculiari diei 9 mensis Februarii a. 1988, moderante Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; et deinde Patres Cardinales, in Congregatione Ordinaria diei 5 mensis Iulii eodem anno 1989, Ponente Cardinali Iosepho Caprio, affirmaverunt Servum Dei Claudium Granzotto heroum in modum virtutes théolo­ gales, cardinales et adnexas exercuisse. Summus deinde Pontifex Ioannes Paulus II, de hisce rebus ab infrascripto Cardinali certior factus, eiusdem Congregationis senten­ tiam ratam habens, iussit Decretum confici de Servi Dei virtutum exercitio heroum more explicato. Omnibus rebus peractis iuxta praescriptiones, Sanctitas Sua hodie coram advocatis Cardinalibus Praefecto et Iosepho Caprio, Ponente seu Relatore, meque Antistite Secretario, ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, enuntiavit : libus Fide, de Spe et cardinalibus eisque adnexis, in laici professi quo agitur. Caritate, tum in Prudentia, gradu Ordinis Fratrum Deum Iustitia, heroico, Constare de virtutibus theologa­ in Temperantia Servi Dei Minorum, tum in Fratris casu proximum, et Fortitudine, Claudii et ad necnon Granzotto, effectum de Hoc autem Decretum publicis iuris fieri et in acta Sacrae Con­ gregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. 83 S. 83. Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 116 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus P p . II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 18 Novembris 1989. — Cathedrali Ecclesiae Netzahualcoyotlensi Exc.mum P. D. Iosephum Mariam Hernández González, hactenus Epi­ scopum Chilapensem. — Cathedrali Ecclesiae Sonsonatensi R. D. Iosephum Adolf um Mojica Morales, e clero dioecesis Sanctae Annae. — Titulari episcopali Ecclesiae Morosbisdensi, R. D. Eduardum M. Grosz, e clero dioecesis Buffalensis, moderatorem Officii Cultus Di­ vini eiusdem dioecesis, quem deputa vit Auxiliarem Exc.mi P. D. Eduardi D. Head, Episcopi Buffalensis. die 2 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Barretensi Exc.mum P. D. Petrum Frè, C.SS.R., hactenus Episcopum Corumbensem. — Cathedrali Ecclesiae Sanctae Mariae Ormensi, Exc.mum P. D. Ioannem-Aloisium Ploffe, hactenus Episcopum tit. Lamzellensem. — Cathedrali Ecclesiae Duluthensi, R. P. Rogerum L. Schwietz, e Congregatione Missionariorum Oblatorum B.M.V. Immaculatae, curionem paroeciae Sanctae Familiae in oppido Dulutho. die 7 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Spediensi-SarzanensiBrugnatensi Exc.mum P. D. Iulium Sanguineti, hactenus Episco­ pum Savonensem-Naulensem. — Metropolitanae Ecclesiae Syracusanae Exc.mum phum Costanzo, hactenus Episcopum Nolanum. P. D. Iose­ — Cathedrali Ecclesiae Ragusinae R. D. Desiderium Puljic, e clero dioecesis Mandetriensis-Dumnensis, Seminarii maioris Vrhbosnensis professorem. die 9 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Hadrumentinae R. P. Blasium Kruszylowicz, Ordinis Fratrum Minorum Conventua- Congregatio pro Episcopis 117 lium sodalem et Provinciae Franciscanae « Beatae Mariae Virginis Immaculatae )) in Polonia Superiore, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Oasimiri Ioanni Majdanski, Episcopi Sedinensis-Caminensis. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Thomae Ambrosii Tschoepe, Episcopi Dallasensis, Exc.mum P. D. Carolum Victorem Grahmann, hactenus Episcopum Victoriensem in Texia. — Titulari episcopali Ecclesiae Maxitensi, R. D. Michaelem P. Driscoll, e clero dioecesis Arausicanae in California, Vicarium gene­ ralem eiusdem dioecesis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Normanni Francisci McFarland, Episcopi Arausicanae in California. die 14 Decembris. — Archiepiscopali Ecclesiae Sancti Angeli de Lombardis-Compsanae-Nuscanae-Bisaciensi R. D. Marium Milano, Vi­ carium generalem dioecesis Neocastrensis. — Cathedrali Ecclesiae Thermularum-Larinensi R. D. Dominicum Humbertum D'Ambrosio, e clero archidioecesis Sipontinae-Vestanae. die 15 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Azurensi R. D. Eduardum Dajczak, e clero dioecesis Gorzoviensis, moderatorem spi­ ritus Seminarii maioris eiusdem dioecesis, quem deputavit Auxilia­ rem Exc.mi P. D. Iosephi Michalik, Episcopi Gorzoviensis. die 19 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Catamarcensi Exc.mum P. D. Elmerum Odamarum Miani, hactenus Episcopum titularem Caeceritanum et Auxiliarem archidioecesis Cordubensis in Argentina. die 22 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Florentiae Exc.mum P. D. Fabianum Marulanda López, hactenus Episcopum titularem Pederodianensem et Auxiliarem archidioecesis Ibaguensis. Acta 118 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Visita Ufficiale : L u n e d ì , 1 8 D i c e m b r e 1 9 8 9 , S . E . i l Sig. CENSU TABONE, P r e s i d e n t e della R e p u b b l i c a d i M a l t a . H a , a l t r e s ì , r i c e v u t o i n U d i e n z a Ufficiale p e r l a p r e s e n t a zione delle L e t t e r e C r e d e n z i a l i : L u n e d ì , 4 D i c e m b r e 1 9 8 9 , S. E. il Signor AMOR BENGHEZAL, Ambasciatore di Algeria presso la S a n t a Sede. Ha ricevuto in Udienza : Mercoledì, 20 D i c e m b r e 1989, il D o t t . JOZEF HROMADKA, Vice P r i m o M i n i s t r o d e l G o v e r n o F e d e r a l e della Repubblica di Cecoslovacchia. Giovedì, 21 Dicembre 1989, si è riunita nel Palazzo Apostolico Va­ ticano, alla presenza del Santo Padre, la Congregazione delle Cause dei Santi. Giovedì, 21 Dicembre 1989, nel Palazzo Apostolico Vaticano, il Santo Padre ha presieduto la riunione degli Em.mi Signori Cardinali Capi dei Dicasteri della Curia Romana. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 13 dicembre 1989. S. E. mons. Giovanni Battista Re, Arcivescovo tit. di Vescovio, Sostituto della Prima Sezione per gli Affari Generali della Segreteria di Stato. 21 » » Mons. Justin Francis Rigali, Arcivescovo tit. di Bolsena, Segretario della Congregazione per i Vescovi. » » » Mons. Giovanni Ceirano, Arcivescovo tit. eletto di Tagase, Pro-Nunzio Apostolico in Papua Nuova Guinea. 23 » » Mons. Oscar Rizzato, Arcivescovo tit. eletto di Viruno, Suo Elemosiniere. Diarium Romanae Curiae 119 Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 26 luglio 1989. Caritas Internationalis: Sig. Gerhard Meier, Segretario Generale; Catholic Ofl&ce for Emergency Relief and Refugees - COERR (Thailandia) : Sac. Bunlert Tharachatr, Direttore esecutivo; Manos Unidas (Spagna) : Sig.na Caridad Roa y de la Trassiera, Vice-Presidente; Caritas India: Sac. Yvon Ambroise, Direttore esecutivo; Ca­ ritas Italiana: Dott. Armando Oberti, Teso­ riere e Coordinatore degli Aiuti Internaziona­ li; Catholic Relief Services - U.S.C.C. (U.S.A) : S. E. mons. Edward O'Meara, Arcivescovo di Indianapolis, Presidente del Direttivo; Unio­ ne Internazionale - Superiore Generali : Suor Inés Mercedes Mejia Toro, Superiora Generale della Suore Domenicane della Presentazione della Vergine ; Unione Superiori Generali : P. Richard McCullen, Superiore Generale dei Lazzaristi ; CEP S - Caritas Mexico : P. Arnulfo Hernández Hernández, Segretario ese­ cutivo della Commissione episcopale di Pasto­ rale Sociale, Memori del Pontificio Consiglio « Cor Unum »/ « in aliud quinquennium ». 17 novembre » S. E. mons. Vincenzo Fagiolo, Arcivescovo emerito di 20 » » » » » » » » » » » Chieti e Vasto; Don Tarcisio Bertone, S.D.B.; P. Réal Tremblay, C.SS.R., Consultori della Congregazione per la Dottrina della Fede « in aliud quinquennium^. » Mons. Victor Saxer, Presidente del Pontificio Comitato di Scienze Storiche. » Mons. Michele Maccarrone, Presidente emerito del Pon­ tificio Comitato di Scienze Storiche. » P. Vittorino Grossi, O.S.A., Segretario del Pontificio Comitato di Scienze Storiche. » Don Raffaele Farina, S.D.B., Membro del Pontificio Co­ mitato di Scienze Storiche. » Mons. Paul Canari; Mons. José Ruysschaert; Can. Ro­ ger Aubert; Can. Pietro Zerbi; P. Alfonso Al­ calá, M. Sp. S. ; P. Pierre Blet, S.I. ; P. Frans Bontinck, S.I.C.M.; D. Cayetano Bruno, S.D.B.; P. Jean Maurice Fiey, O.P.; P. Vin­ cenzo Monachino, S.I.; Prof. Robert Trisco; P. Henryk Damian Wojtyska, O.P.; Prof. Ri­ chard Gray, Membri del Pontificio Comitato di Scienze Storiche « in aliud quinquennium ». » P. Miguel Batllori, S.I.; Prof. Giulio Battelli; Prof. Jean Gaudemet; Prof. Stephan Kuttner, Membri del 120 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Pontificio Comitato di Scienze Storiche fino al 31 dicembre 1990. 2 dicembre 1989. Il Prof. Carlo Carletti, Segretario della Pontificia Com­ missione di Archeologia Sacra. 6 » » L'Em.mo Signor Card. Rosalio José Castillo Lara, Pre­ sidente del Pontificio Consiglio per l'Interpre­ tazione dei Testi Legislativi, Presidente del­ l'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica. 12 » » S. E. mons. Edward I. Cassidy, Arciv. tit. di Amanzia, Presidente del Pontificio Consiglio per la Promozione dell'Unità dei Cristiani. » » » L'Em.mo Signor Card. Iohannes Willebrands, Presidente emerito del Pontificio Consiglio per la Promo­ zione dell'Unità dei Cristiani. » » » P. Pierre Duprey, Segretario del Pontificio Consiglio per la Promozione dell'Unità dei Cristiani, Vesco­ vo Ut. di Thibaris. 13 » » L'Em.mo Signor Card. Rosalio José Castillo Lara, Pre­ sidente dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica, Membro della Commis­ sione Cardinalizia per l'Istituto per le Opere di Religione. 16 » » Mons. Domenico De Luca, Capo Ufficio nella Segreteria di Stato, Capo del Protocollo della Segreteria di Stato. 18 » » P. Georges Marie Martin Cottier, O.P., Teologo della Casa Pontificia. Si rende noto che, in data 21 dicembre 1989, il Dott. Emilio Rossi è stato nominato Presidente del Consiglio di Amministrazione e Rap­ presentante Legale del Centro Televisivo Vaticano « ad triennium ». NECROLOGIO 1 dicembre 1989. Mons. Nicolas Ravitarivao, Vescovo tit. di Arsennaria. 7 » » Mons. Florentino de Andrade e Silva, Vescovo emerito di Faro {Portogallo). 27 » » Mons. Juan Eliseo Mojica Oliveros, Vescovo di Garagoa (Colombia). An. et vol. LXXXH 8 Februarii 1990 N. 2 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Librerìa Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIO APOSTOLICA K U P A N G E N S I S ET A L I A R U M In Indonesia nova provincia ecclesiastica constituitur Kupangensis no­ mine. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quo aptius prospiceretur spirituali saluti atque regimini Christi­ fidelium in Republica Indonesiana degentium, nuper Venerabiles Fra­ tres Nostri S.R.E. Cardinales atque Venerabiles Fratres Episcopi Con­ gregationi pro Gentium Evangelizatione praepositi, auditis quorum interest votis, novam ecclesiasticam provinciam Kupangensem nomine in eadem Natione censuerunt esse constituendam. Nos igitur, Qui Pa­ tris et Pastoris universae Ecclesiae fungentes munere ea omnia liben­ tes confirmamus, quae in populi Christiani cedunt bonum, accepta eiusdem Congregationis sententia simulque rata habita, Apostolica Nostra potestate usi, hisce Litteris sub plumbo datis haec statuimus atque iubemus. Novam provinciam ecclesiasticam in Indonesia con­ dimus Kupangensem nomine, quae coalescet Ecclesiis Kupangensi et Atambuensi, adiunctis quidem insulis Alor et Pantar, necnon Ecclesia Veetebulaënsi, detracta Sumbawa insula ac dioecesi Denpasarensi ad­ nexa ; quarum vero Ecclesiarum prima erit metropolitana eodem servato Kupangensi nomine cum omnibus iuribus talium Sedium propriis, ce­ terae autem Ecclesiae Atambuensis et Veetebulaënsis, hucusque sub9 - A. A. S. 122 Atta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale iectae metropolitanae Endehenae Sedi, erunt suffraganeae, ad normam iuris. Has insuper Litteras Venerabilis Frater Franciscus Canalini, Archiepiscopus titulo Valariensis atque in Indonesia Apostolicus ProNuntius, curabit exsequendas, vel ab eo delegatus sacerdos in eccle­ siastica dignitate constitutus, necessariis factis facultatibus. Re ad effectum adducta, negotii peracti documenta exarentur sincerisque exem­ plis ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione rite mittantur. Hanc denique Apostolicam Nostram Constitutionem nunc et in poste­ rum ratam esse volumus, contrariis quibusvis rebus non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die tertio et vicesimo mensis Octo­ bris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo nono, Pontifi­ catus Nostri duodecimo. SB AUGUSTINUS card. CASAROLI IOSEPHUS card. TOMKO a publicis Ecclesiae negotiis Congr. Angelus pro Lanzoni, Gentium Evang. Praef. Proton. Apost. Antonius Macculi, Proton. Apost. s. n. Loco £ß Plumbi In Secret. Status tab., n. 250.0/ 2. f LITTERAE APOSTOLICAE Venerabili Servo Dei Friderico Janssoone Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Fructus autem Spiritus est caritas, gaudium, pax, longanimitas, benignitas, bonitas, fides, mansuetudo, continentia» (Gal 5, 22). Haec Apostoli verba lineamenta effingunt accurate Servi Dei Friderici Janssoone Bollengier, Sacerdotis Ordinis Fratrum Minorum, qui cum inter homines vivebat a notis suis (( bonus Pater Fridericus » habebatur et appellabatur. Tam alta vita gratiae erat ut in eius vultu et habitu appareret. Fridericus ortus est in pago Ghyvelde, intra fines dioecesis Insulensis in Gallia, die x i x mensis Novembris anno MDCCCXXXVIII, fre­ quenti et pia agricolarum familia. Mature vocationem animadvertit ad statum sacerdotalem, sed ob oeconomicas et familiares causas (pater mortuus est cum Servus Dei decem vix erat annorum) intermittenda ei fuerunt seminarii studia et in familiam revertendum. Acta Ioannis Pauli Pp. II 123 Cum ad aetatem pervenit sex et viginti annorum instinctum Domini eum invitantem ad vitam sacerdotalem iterum audivit, simulque eum vehementer allicientem ad vitam religiosam Franciscanam. Quam vo­ cem tandem Fridericus plene sequi potuit ac certe definite, novitiatum ingressus Ordinis Fratrum Minorum in urbe Ambiano. Anno MDCCCLXV temporaneam professionem fecit et anno MDCCCLXIII sollemnem. Bien­ nio post est sacerdos ordinatus. Statim Pater Fridericus ostendit singularem sensum religiosum pa­ riterque eximias ordinatoris dotes. Post varia exercita munia annis MDCCCLXx-MDCCCLXXvi destinatus est ad Custodiam Terrae Sanctae, ubi mansit primum ab anno MDCCCLXXVI ad annum MDCCCLXXXI, de­ inde ab anno MDCCCLXXXII ad annum MDCCCLXXXVIII, etiam ofiicio fun­ gens Vicarii custodialis. Terra Iesu, per suum mysterium suamque historiam alte vitam signavit Patris Friderici eiusque notavit apostolatum itemque alteram eius cupiditatem : cultum videlicet et pietatem erga Beatam Virginem Mariam. Praeter autem Sanctam Terram Canada locus fuit eius spi­ ritalis perfectionis et alacerrimi apostolatus. In Canada vixit et opera­ tus est, cum munere Curatoris Terrae Sanctae, ab anno MDCCCLXXXVIII usque ad mortem. Longis suis in Palaestina morationibus Pater Fridericus ardore apostolico eminuit, quem maxime profudit in servitium Sanctuario­ rum, praesertim Sancti Sepulcri, et in ea Natione semper difficultatibus perturbata convictionis diversarum Religionum et diversarum christia­ narum Ecclesiarum, inopinatas significavit dotes ad publicos Legatos pertinentes et hominis pacis : quae dotes sane fontem habebant inte­ riorem evangelicam lenitudinem Patris Friderici. In Canada, ubi ipse duodetriginta annos vixit, eius opera coniuncta est imprimis cum Sanctuario « Virginis du Cap », quod dicitur, apud Trifluvium, cuius indefatigato studio cultum provexit sacris peregri­ nationibus et largissima pietatis Marialis disseminatione. Est profecto ardenti Patris Friderici amori Mariali tribuendum, quod Sanctua­ rium « V i r g i n i s du C a p » , initio fere ignotum, Sanctuarium nationis factum est atque locus fidei et mirarum sanationum. Tantundem studii et sensus ordinandi is explicavit in renovanda auctoritate Sanctuarii Adorationis perpetuae Quebecensis et Monaste­ rii Clarissarum oppidi Valleyfield. Haec omnia congruenter mire cum aliis servitii apostolici formis : missionibus ad populum, catechesi, sa­ cris peregrinationibus, propagatione et cura Ordinis Franciscani Sae- Acta Apostolicae 124 Sedis - Commentarium Officiale cularis; et semper ac ubique corda omnium obtingendo unico suo testi­ monio viri austeri, simplicis, pauperis et pauperum amici inque omni­ bus rebus adversis patientis et laete voluntatis Dei obsequentis. Servus Dei Fridericus obiit Marianopoli die iv mensis Augusti anno MCMXVI septuaginta septem annorum. Eius corpus Trifluvii requiescit. Processus Ordinarius Informativus actus est annis MCMXXVII- MCMXXX apud Curiam dioecesanam Trifluvianensem. Eodem tempore celebrati sunt duo Processus Rogatoriales : in Vicariatu Apostolico Aegypti (anno MCMXXVIII) et in dioecesi Insulensi (anno MCMXXIX). Anno MCMXL Sancta Sedes decretum edidit super Causae Introductione. Secuti sunt deinde tres Processus Apostolici super virtutibus in specie (Trifluvii annis MCMXXXXVI-MCMXXXXVIII, in Vicariatu Aegypti anno MCMIL, Insulae annis MCMIL-MCML) . Die XV mensis Ianuarii anno MCMLXXXV habitus est Congressus Peculiaris de virtutibus Servi Dei apud Congregationem pro Causis Sanctorum. Die v mensis Martii anno MCMLXXXV coacta est Congre­ gatio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Car­ dinali Silvio Oddi. Referente Cardinali Praefecto Nos iussimus apparari decretum de heroicitate virtutum; quod coram Nobis lectum est die x x i mensis Martii anno MCMLXXXV. Servus Dei a Domino miraculum obtinuerat, anno MCMXXXXVIII, pro domino Iosepho Soji Niwayama, Buddhista Iaponiensi, quod Nos probavimus die x x v n i mensis Martii anno MCMLXXXVIII. Iter ita conflciebatur faustissimum spectans ad proponendum cultui Ecclesiae universalis sacerdotem, qui omnes vires suas contulerat ad proprium munus exsequendum; Fratrem Minorem tam ardentem quam simplicem et mitem ; Christianum, qui magni existimaverat significa­ tionem Locorum Incarnationis, vitae, Passionis, Mortis et Resurrec­ tionis Domini; Matris Domini amantem. Post haec ritum sollemnis Beatificationis statuimus in diem x x v mensis Septembris eiusdem anni MCMLXXXVIII, tota Ecclesia compro­ bante, et praesertim Ecclesiis quae in Gallia sunt, in Canada, in Pa­ laestina, quas Servus Dei opera et actione apostolica aedificaverat, quae etiam nunc memoriam moventur huius Religiosi, qui voluerat homines denuo Domini Iesu cordis mitis et humilis palpitationem sentire. Acta Ioannis Pauli Pp. II 125 Hodie igitur, in Foro Basilicae Sancti Petri in Vaticano adiacenti, inter sacra hanc enuntiavimus formulam : « Nos, vota fratrum nostro­ rum Sergii Obeso Rivera, Archiepiscopi Ialapensis, Aloisii Bommarito, Archiepiscopi Catanensis, Anastasii Alberti Ballestrero, Archiepiscopi Taurinensis, Thaddaei- Shubsda, Episcopi Montereyensis in California, Laurentii Noël, Episcopi Trifluvianensis in Canada, Michaelis Roca Cabanellas, Archiepiscopi Valentini, necnon plurimorum aliorum Fra­ trum in episcopatu, multorumque Christifidelium explentes, de Con­ gregationis pro Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nòstra Apo­ stolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Michael Augusti­ nus Pro, Iosephus Benedictus Dusmet, Franciscus Faà di Bruno, Iuniperus Michael Iosephus Serra Ferrer, Fridericus Janssoone Bollengier, Iosepha Naval Girbés, Beatorum nomine in posterum appellentur, eo­ rumque festum die ipsorum natali : Michaelis Pro die vicesima tertia Novembris, Iosephi Dusmet die quarta Aprilis, Francisci Faà di Bruno die vicesima septima Martii, Iuniperi Michaelis Iosephi Serra Ferrer die vicesima octava Augusti, Friderici Janssoone die quarta Augusti, Iosephae Naval Girbés die vicesima quarta Februarii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae vero decrevimus nunc et in posterum vim habere volumus, contrariis rebus nequaquam obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXV mensis Septembris, anno MCMLXXXVIII, Pontificatus Nostri decimo. Ç& AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 244.519. publicis Ecclesiae negotiis Acta 126 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONVENTIO INTER APOSTOLICAM ET BRASILIENSEM SEDEM REMPUBLICAM FOEDERATAM de spirituali militum cura ACORDO ENTRE A SANTA SÉ E A REPÚBLICA FEDERATIVA DO BRASIL SOBRE ASSISTÊNCIA RELIGIOSA AS FORÇAS ARMADAS. A Santa Sé e a República Federativa do Brasil, desejosas de promover, de maneira estável e conveniente, a assistência religiosa aos fiéis católicos, membros das Forças Armadas brasileiras, acordam o seguinte : ARTIGO I 1. A Santa Sé constituirá no Brasil um Ordinariado Militar para a assistência religiosa aos fiéis católicos, membros das Forças Ar­ madas. 2. O Ordinariado Militar, canonicamente assimilado às diocèses, será dirigido por um Ordinario Militar, que gozará de todos os direitos e estará sujeito a todos os deveres dos Bispos diocesanos. ARTIGO I I A Sede do Ordinariado Militar e de sua Curia será no Estado-Maior das Forças Armadas, em Brasilia, Distrito Federal, sendo-lhe facul­ tado pelo Exercito Brasileiro o uso provisorio do Oratorio do Soldado. ARTIGO I I I 1. O Ordinario Militar deverà ser brasileiro nato, terá a dignidade de Arcebispo e ficará vinculado administrativamente ao Estado-Maior das Forças Armadas, sendo nomeado pela Santa Sé, após consulta ao Governo brasileiro. 2. O Ordinario Militar nao acumulará esse encargo com o governo de outra sede diocesana. Acta Ioannis Pauli Pp. II ARTIGO 127 IV O Ordinario Militar será coadjuvado por Vigários Gérais respec­ tivamente para a Marinha, o Exercito e a Aeronáutica, por ele indica­ dos de comum acordo com as Forças Singulares. ARTIGO V 1. A jurisdiçâo eclesiástica do Ordinàrio Militar é pessoal, ordi­ nària e pròpria, segundo as normas canonicas. 2. No eventual impedimento do Ordinario Militar, exercera sua jurisdiçâo o Bispo diocesano, a convite das autoridades militares ou após entendimento com elas, devendo o mesmo ocorrer com o Pároco local, no impedimento do Capeláo Militar católico. ARTIGO VI Para efeito de organizaçâo religiosa, seräo assistidos pelo Ordina­ riado Militar os fiéis católicos : a) integrantes das Organizaçôes Militares das Forças Armadas, bem como seus parentes e empregados que habitem sob o mesmo t e t o ; b) homens e mulheres, membros ou nâo de algum instituto reli­ gioso, que desempenhem de modo estável funçoes a eles confiadas pelo Ordinario Militar, ou com seu consentimento. ARTIGO VII 1. Ao serviço religioso do Ordinari ado Militar seräo destinados sacerdotes do clero secular ou religioso, os quais formarâo o seu Pres­ bitèrio, sendo que,os primeiros poderáo ser incardinados no Ordina­ riado, segundo as normas do Direito Canònico. 2. Os sacerdotes estavelmente designados para o serviço religioso das Forças Armadas seräo denominados Capeläes Militares, e teräo os direitos e deveres canonicos análogos aos dos Párocos. ARTIGO V I I I A admissäo e o acesso dos Capeläes Militares no Quadro da res­ pectiva Força Singular far-se-äo nos termos da legislaçâo específica brasileira, sendo de competencia do Ordinario Militar a concessäo da provisäo canònica. 128 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ARTIGO IX O Capeläo Militar católico, no exercício de suas atividades milita­ res, subordinar-se-á a seus superiores hierárquicos ; no exercício de sua atividade pastoral, seguirá a orientaçao e prescriçoes do Ordinario Militar, conforme as normas do Direi to Canònico. ARTIGO X 1. As sançôes disciplinares de caráter militar aplicáveis aos Ca­ peläes Militares obedeceräo à legislaçâo pertinente, observada a condiçao peculiar do transgressor, e seräo comunicadas ao Ordinario Militar. 2. As sançôes disciplinares de caráter canónico seräo de compe­ tencia do Ordinario Militar, que comunicará a decisâo à autoridade militar competente para as providencias cábíveis. ARTIGO XI Quanto à admissäo e numero de Capeläes Militares católicos, valerá a proporcionalidade fìxada pela legislaçâo em vigor no Brasil. ARTIGO XII As eventuais controversias, relacionadas com o serviço ou atribuiçôes pastorais dos Capeläes Militares católicos, deveräo ser dirimidas mediante entendimento entre o Ordinariado Militar e o Ministerio Mi­ litar respectivo. ARTIGO XIII Competirá ao Estado-Maior das Forças Armadas, respeitadas as suas limitaçôes, prover os meios materiais, orcamentários e de pessoal necessarios ao funcionamento da Curia do Ordinario Militar. ARTIGO XIV Na hipótese de dúvida sobre a interpretaçao ou aplicaçâo dos ter­ mos do presente Acordo, as Altas Partes Contratantes buscaräo a soluçâo justa por mutuo entendimento. ARTIGO XV O atual Arcebispo Militar será confirmado pelo Governo brasileiro corno Ordinàrio Militar. Acta Ioannis Pauli Pp. II 129 ARTIGO X V I O presente Acordo entrará em vigor na data de sua assinatura, podendo ser denunciado por qualquer das Altas Partes Contratantes, por via diplomática, com um ano de antecedencia. Feito em Brasilia, aos 23 dias do mes de outubro de 1989, em dois textos em portugués. Pela Santa Sé Pela República do SB CARLO FURNO Federativa Brasil PAULO TARSO FLECHA DE LIMA N. A. Conventio inter Apostolicam Foederatam, icta die 23 mensis eodemque anno vigere coepit. Sedem et Brasiliensem Rempublicam Octobris anno 1989, hoc eodem die ALLOCUTIONES I Ad exc.mum virum Michaelem Akis Papageorgiou, Graeciae Legatum.* Monsieur l'Ambassadeur, C'est avec une profonde satisfaction que j'ai entendu l'adresse que vous venez de prononcer à l'occasion de la présentation de vos Lettres de créance comme Ambassadeur extraordinaire et plénipotentiaire de la République hellénique près le Saint-Siège. De tout cœur, je vous remercie et je vous saurais gré d'exprimer ma gratitude à Son Excel­ lence Monsieur le Président Christos Sartzetakis de vous avoir chargé des hautes fonctions que vous assumez aujourd'hui. A Vous-même, Monsieur l'Ambassadeur, je souhaite la bienvenue au nom du SaintSiège et, sans attendre, je formule des vœux chaleureux pour le succès de votre mission comme pour l'agrément de votre séjour romain, étant donné que vous serez le premier Ambassadeur de Grèce auprès de ce Siège Apostolique à habiter Rome en permanence. * Die 1 m. Iulii a. 1989. 130 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Votre Excellence a très heureusement souligné l'attachement de son pays aux idéaux que, dès l'antiquité, celui-ci a proposés à l'humanité, ainsi qu'aux valeurs spirituelles et morales du christianisme. Cette haute et riche tradition constitue une source d'inspiration pour l'élaboration des voies qui conduisent au développement intégral de la personne hu­ maine et au bonheur des peuples. Vous prenez soin de préciser que, pour sa part, le Gouvernement d'Athènes déploie des efforts au niveau national et international pour favoriser le dialogue des personnes, des groupes sociaux, des Etats. N'est-ce pas cette dynamique interne qui entraîne la nation hellène sur les chemins de la coopération et de la solidarité avec les populations du globe souffrant des retards de leur développement ou de calamités endémiques? Cette action de vos dirigeants et de vos compatriotes est assurément en harmonie avec les préoccupations du Saint-Siège en matière de dé­ fense et de promotion des droits de la personne humaine, de la justice et de la paix dans le monde contemporain. Puis-je faire mémoire de deux encycliques de mes vénérés prédécesseurs? Je pense à Pacem in terris, publiée par Jean XXIII en 1963, adressée pour la première fois à tous les Chefs d'Etat, et, d'autre part, je suis heureux de mention­ ner Populorum progressio, signée par Paul VI en 1967 et dont j'ai voulu moi-même souligner la portée par un document spécial vingt ans après. Avec le temps, il apparaît que ces deux documents ont beaucoup con­ tribué à rendre l'opinion publique sensible à ce que l'Eglise dit et à ce qu'elle fait dans le domaine des droits de l'homme, du partage des biens de la terre, de la priorité accordée aux plus déshérités, des risques que font courir à l'humanité entière les sciences et les techniques lors­ qu'elles se ferment à la conscience, de ses démarches connues ou demeu­ rées confidentielles en faveur de la paix. En vous entendant dire que vous êtes résolu à n'épargner aucun effort pour vous acquitter de votre haute mission, je suis heureux d'encourager Votre Excellence à affermir encore les bonnes relations qui existent entre la République de Grèce et le Saint-Siège et, d'une manière plus large, à œuvrer en faveur des valeurs humaines, morales et spirituelles en dehors desquelles les civilisations connaissent des crises tragiques, quand elles ne sont pas vouées à disparaître. J'ai la certitude réconfortante que votre mission contribuera no­ tamment à la tranquillité et à l'heureuse insertion des communautés catholiques, de rite latin ou byzantin, dans la société grecque. Acta Ioannis Pauli Pp. II 131 Au terme de cette rencontre, j'ai le plaisir de souligner le fait que vous êtes l'Ambassadeur du dixième anniversaire des relations diplo­ matiques entre votre pays et le Siège Apostolique de Rome. Je tiens à vous assurer, Excellence, que vous bénéficierez largement, en cette Cité du Vatican, du respect, de la compréhension et du soutien que vous êtes en droit d'espérer. Et je vous souhaite de rencontrer les satis­ factions attendues dans l'exercice de votre charge. C'est à Dieu que je confie votre mission inaugurée en ce jour, en même temps que la prospérité, la concorde et le rayonnement de votre nation. II Ad Pakistaniae episcopos sacra limina visitantes habita. " 9 Dear My Cardinal dear Cordei/ro, Brother Bishops, 1. With great joy I greet and welcome each one of you. Your ad Limina visit brings into vivid focus the reality of the Church in Pakistan, where God has placed you to shepherd his people so that the One, Holy, Catholic and Apostolic Church may be présent and operative in the hearts and lives of the faithful. Through each one of you, I greet the priests, religious and laity of your Diocèses : Ka­ rachi, Faisalabad, Hyderabad, Islamabad-Rawalpindi, Labore and Multan. I encourage you all with the words of Saint Paul : "We give thanks to God always for you ail ... remembering before our God and Father your work of faith and labour of love and steadfastness of hope in our Lord Jesus Christ". Although you are a "little flock" in your own country, you are filled with hope as you summon people to faith or confirm them in a faith already living. 1 2 3 Your prayers at the tombs of the Apostles Peter and Paul, and your conversation with the Successor of Peter, the Bishop of Rome, are the expression of the joy ful communion o f faith and love Uvtking you and your local Churches with the Apostolic See and with the whole Body of Christ throughout the world. Today we celebrate the bonds • Die 3 m. Iulii a. 1989. Cf. Christus Dominus, 11. 1 Thess 1:2-3. Cf. Christus Dominus, 12. 1 2 i Acta 132 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale which unite us in the Episcopal College and we renew our commitment to the ministry that is ours at the service of the révélation and realization of God's kingdom in the world. As members of the College of Bishops we have succeeded the Apostles, chosen to shepherd the Church un til the end of the world. To the Bishops has been entrusted in a special way the task of proclaiming and teaching the hidden "wisdom of God" which was made manifest in Christ and which li ves on in his Church for the salvation of souls and the glory of the Most Holy Trinity. This is the measure of our responsibility before God and the Church. 4 5 6 2. At this point of your ad Limina visit, I wish to confirm you in your dedication to the guiding and fostering of ecclesial life in your particular Churches. As Bishops, you are fully aware of how important it is for all to be clear in mind and in ecclesial practice about the primacy of the Church's transcendent mission. Without in any way diminishing the nature and value of the Catholic community's manifold service to individuáis and to society, it is important to recognize that the Church is above ali the community of those who believe in Jesus Christ, the Eternai Word made flesh, and who live in the power of the Holy Spirit. Saint John's Gospel says that to be in the Father and the Son is the essential condition "so that the world may believe". To be in the Father and in the Son through the Holy Spirit is an original and fundamental concept which gives meaning and purpose to ali that the Church is and does in the world. It is a concept which cannot be overlooked in planning and executing programmes of pastoral activity. 7 The world looks to Christians for a convincing testimony of the total salvation offered by Christ. How familiar is the Gospel narrative describing Christ's disciples who were approached by people who said to them : "We wish to see Jesus". In the Gospel Jesus replies to those who sought him by speaking of the grain of wheat which falls into the earth and dies in order to produce much fruit. And he goes on to say : "If any one serves me, he must follow me ; and where I am, there shall my servant be also ; if any one serves me, the Father will 8 9 4 5 4 7 8 9 Cf. LJc 22:29. Cf. Lumen gentium, 18. Cf. 1 Cor 2:7. Cf. Jn 17:20. Ibid. 12:21. Cf. ibid. 12:24. Acta Ioannis Pauli Pp. II 133 honour him". The trae vitality of the universal Church and of each particular Church is to be gauged in terms of God's love and grace pour ed into the hearts o f the faithful through the Holy Spirit who has been given to us. The Church must always be actively engaged in a dialogue of truth and loving service with the whole of the human family. But she must herself be secure and confident in the "grace" of Christ which is at the depths of her life. 10 11 3. A primary part of our episcopal ministry is to promote the holiness of God's people. No efforts must be spared in this task\ Nor can we neglect this responsibility in favour of other more immediate concerns. Thus it is with great joy that I note your dedication to the spiritual and pastoral formation of the priests, the seminarians, and the many catechists in Pakistan. We are all well aware of the contribution made by the catechists, who are vital collaborator in the proclamation of the word of God to your people, especially in rural áreas where Catholics are often widely scattered and far from a mission centre. You have likewise given considerable attention to the special role and needs of the men and women religions who so generously share the bürden of the pastoral ministry. I note that in your recent meeting with the Major Religious Superiors you gave much attention to the question of formation. For your wise commitment to this all-important task, and for what you do to support and improve the activities of your seminaries and houses of formation, especially the National Major Seminary in Karachi, I thank you in the name of Christ and his Church. In the same way I encourage you to continue to give special care to the National Catechetical Centre at Khushpur, as well as to the other Diocesan and local centres of Christian training. 4. It is significant for the life of the Church that the Fathers of the 1985 Extraordinary Synod of Bishops stated that "today we have tremendous need of saints". In this sense we are called to understand better and to esteem the Church's great spiritual traditions of holiness and discipline. The fostering of penance, prayer, self-giving, charity and justice is the fundamental path of renewal. It is there12 13 10 Ibid. 11 Cf. Rom 5 : 5 . Final Report, 11 A 4. Cf. ibid. 12 13 12:26. Acta 134 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fore also the path of the Church in Pakistan. Again, to be in the Father and the Son, by the grace of the Holy Spirit, is the essential condition and challenge of your ministry and of your pastoral effec­ ti veness. Particularly in the pastoral care of youth, Bishops and their collaborator should not fail to présent the full challenge of Jesus Christ and his Gospel. From such a spiritual encounter an increase can be expected in the number of young men and women who, in spite of obstacles, are deeply committed to Christian living. Among them there are surely many who will listen to the call of Christ to follo w him more closely in the priesthood and religious life. This is one of the most urgent needs of the Church in your country at présent, as in many other parts of the world. May the Lord of the harvest grant you the joy of an increasing number of vocations to meet the growing demands of the Christian community. 5. There exists a close connection between holiness of life and the promotion of a more human way of life in society/* for it is from a con verted and reconciled heart that goodness and justice flow forth in human relations. Time and energy given to the life of the spirit is not time and energy taken away from service. The same love impels the Church to serve man as a member of the earthly city. The same love that inspired Christ to give himself on the Cross as the Redeemer of mankind also moved him to have compassion on the multitude and to raise the widow's son. The two forms of service complément each other, but one cannot be reduced to the other or made independent of the other. 15 The Church-'s many activities in Pakistan, in the areas of éducation, health-care, social assistance and development, are ultimately Channels of love, whereby Christes disciples bear witness to the primacy o f the new commandment of love which he gave at the Last Supper. From that love ali these activities receive their impulse and direction. Their purpose is to ensure people a way of life in harmony with their in­ alienable value and dignity as children of God. To ali engaged in these endeavours I send my encouragement and prayerful support. The Church in Pakistan is deeply involved in the field of Catholic éducation. I know that the difficulties which you encounter in this 14 15 Cf. Lumen gentium, 40. Cf. Instruction on Christian Freedom and Liberation, 63. Acta Ioannis Pauli Pp. II 135 area are not small, and that through the Episcopal Conference's Com­ mission for Education you are seeking to identify needs and to set a programme in each Diocèse and on the national level in order to serve better the ecclesial community and effectively contribute to the develop­ ment of the nation as a whole. It is to be hoped that understanding and collaboration between the public authorities and the Church will bring a solution to any outstanding questions regarding freedom of éducation, and that all will be convinced of the need to do everything possible to provide this basic service to young Pakistans at every social level. 6. As a small minority in a predominantly Muslim society, the Church in Pakistan lives and moves within a framework which calis for sensitivity and great love for Muslim brothers and sisters, while at the same time advocating respect for that freedom of religion and of conscience which is the hallmark of a just and peaceful society. In your good relations with the Muslim community there are some questions on which it is necessary to seek a sincere and enlightened inter-religious dialogue. I am aware that you are attentive to this need and that in ali things you proceed in the way outlined by the Council Decree Nostra aetate. There are many areas of social justice, moral values, peace, development and freedom in which Christians and Muslims can make common cause, in a spirit of brotherhood proper to those who adore the one God and Father in heaven. 16 7. My Brothers in the episcopate : you are entrusted with the Good News of Christ's Kingdom of "righteousness, faith, love and peace". You manifest a great concern for the Church in Pakistan. May you continue to be generous and self-sacriflcing in your ministry. Support one another in prayer and effective collaboration in the many and difficult tasks which comprise your ecclesial service. 17 Upon you and your Diocèses I invoke the maternal and loving help of the Blessed Virgin Mary. May she inspire you as you work to restore ali things in Christ. May his peace be with you ali. Cf. Nostra aetate, " 2 Tim 2:22. 16 3. Acta 136 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III Ad Srilancae episcopos limina Apostolorum visitantes.* Dear Brothers in our Lord Jesus Christ, 1. I am pleased to welcome you, the Bishops o f Sri Lanka, for this special moment of collégial communion during your ad Limina visit. We are gathered here in the name of Jesus, "the chief Shepherd" of the Church and the Lord and Saviour of us ali. Through him and in the Holy Spirit we give thanks and praise to the Father for the présence of the Church in Sri Lanka. The power of the Gospel has taken root in that good ground which is the "Pearl of the Orient" and enabled the Church to grow. 1 The kind words which Archbishop Fernando has expressed on your behalf and in the name of all your priests, religious and faithful are deeply appreciated. Each of you represents one of the ten local Churches in Sri Lanka, and thus I wish to offer through you my affectionate greetings in Christ Jesus and to send the assurance of my prayerful remembrance to all the People of God entrusted to your pastoral care. In the words of Saint Paul I say : "May Christ d well in your hearts through faith, and may charity be the root and foundation of your life". 2 I am confident that all of you, like myself, will be strengthened by our meeting today, because we are renewing "the bonds of unity, charity and peace" which bind us together as successors of the Apostles in the Episcopal College. My brothers, as "servants of Christ and Stewards of the mysteries of God", be comforted by the truth that you do not work alone, for you are supported by the Successor of Peter and the entire College of Bishops. I encourage each of you in your pastoral ministry and I give thanks to God for "your work of faith and labour of love and steadfastness of hope in our Lord Jesus Christ". 3 4 5 Your présence here bears witness to the truth that the Lord Jesus appointed Simon Peter as the shepherd of the whole flock and made 6 * Die 7 m. Iulii a. 1989. Pt 5:4. Eph 3:17. Lumen gentium, 22. • 1 Cor 4:1. 1 Thess 1:2. Cf. Jn 21:15 ff. 1 2 3 5 6 Acta Ioannis Pauli Pp. II 137 him the principie and foundation of the Church's unity in faith and fellowship. Our meeting enables us to renew once again Peter's pro­ fession of faith in Jesus as "the Christ, the Son of the living God". 7 2. In my pastoral solicitude for your local Churches, I wish to assure you of my solidarity with the people of Sri Lanka, who are being sorely tried by the prolongea violence, terrorism and armed conflict occurring in your country. I follow with great concern your complex situation. In the pur suit o f réconciliation according to justice there is a need to respect the legitímate aspirations of the différent groups in vol ved. It is my fervent prayer that the various ethnie and religious components of society will strive to follow the path of dialogue and negotiation in order that a just solution will be found for the Prob­ lems which obstruct lasting peace. In the face of the continuing conflict and divisions within Sri Lanka, God has entrusted to you "the ministry of réconciliation", and indeed you have dedicated yourselves to this task. I am aware of the many clear and reflective statements which have been issued by the Episcopal Conference in recent years. I invite you to persevere in this particular mission as a sign of fervent hope, even though certain situ­ ations may give rise to discouragement on the part of many. Here you are called to be witnesses to the Pascha! Mystery in the concrete circumstances of daily life, witnesses who offer the radiant light of Christian hope, especially in moments of darkness and fear. 8 It is above all by Christian witness that the Church can bring about mutual respect between différent ethnie, cultural and religious groups. Seeking to influence the temporal order through her mission as the Gospel leaven, she devotes herseif to working for everything which ensures human dignity and development. She shows concern for unity by encouraging people to reject préjudice, by condemning terrorism, by seeking to improve the quality of éducation and healthcare, and by promoting ali conditions aimed at easing ethnie tension and securing peace. 9 3. It is with satisfaction that I recali the célébration in 1986 of the centenary of the establishment of the hierarchy in Sri Lanka, and this reminds us of a constant thème of the teaching of the Second 7 Mt 16:16. 2 Cor 5:18. ' Cf. Mt 13:33. 8 10 - A. A. S. Acta 138 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Vatican Council on the episcopacy, namely, unity. The Council insists on the importance of the unity of the Successor of Peter and the Bishops, of Bishops with one another, of Bishops and clergy, and of Bishops with the religious and laity. Your unity is not only mirrored by your officiai statements but also through the coordination of your pastoral activities in each diocèse and in your relations with the civil Government of each province. There is always a need for ample con­ sultation in your joint initiatives on behalf of the Church in Sri Lanka, while at the same time you respect the pastoral authority of each Bishop in his own diocèse. 4. In the fulfilment of your episcopal ministry always be mindful of the Lord's command : "Go therefore and make disciples of ali nations, baptizing them ... teaching them to observe all that I have commanded you ; and lo, I am with you always, to the close of the age". As pastor s, your li ves must centre around this mandate of Christ to teach everything that he commanded the Apostles. Primarily you are called to preaeh the Gospel and "to keep the Gospel for ever whole and aline within the Chuch". This requires on your part constant vigilance and fidelity which are synonyms of pastoral love for your people. 10 11 5. I wish to express my gratitude to ali the priests who actively assist you in shepherding the flock of Christ entrusted to your care. As true br other s to your priests, seek with understanding and com­ passion to share their burdens and to strengthen them in their identity as ministers of the word and sacrament. Each brother priest is meant to be with you "a servant of Christ, called to be an apostle and set apart to proclaim the Gospel of God". 12 As you know, it is in the Eucharistie Sacrifice that the priest flnds the source of his pastoral charity. The Second Vatican Council teaches that "the ministry of priests originates in the Gospel mes­ sage", but it also goes on to say that the ministry of the word is directed towards the Eucharist, which is "the source and summit of the whole work of evangelization". n 14 15 10 11 12 13 14 15 Mt 28:19-20. Dei Verbum, 7. Rom 1:11. Cf. Presbyterorum Ibid. 2. Ibid. 5. Ordinis, 14. Acta Ioannis Pauli Pp. II 139 Of great importance for the Church in Sri Lanka is the fact that the number of candidates for the ministerial priesthood and religious life continues to increase, thus offering much encouragement and hope for the future. I would remind you that it is the careful attention which you give to your seminarians as a true father in C h r i s t that will ensure the solid formation of your future diocesan priests. An essential condition for effective programmes of priestly formation in your minor and major seminaries is the présence of well-qualified priests to serve as spiritual director s. They can truly inspire the seminarians to live the ideáis of the priesthood and help them, through God's grace, to achieve their goal. I wish to offer each of you my prayerful support in the task of priestly formation, so vital for the Church. 16 6. On this occasion of your ad Limina visit I am pleased to recali the heroic virtues and pastoral zeal of Venerable Father Joseph Voz, whom many hail as the Apostle of Sri Lanka. I also acknowledge with thanks and praise to Almighty God the courageous labours of so many other missionary priests, Sisters and Brothers who have dedicated themselves over the past Century to the proclamation of the Gospel and the growth of the Kingdom of God in the midst of your people. I am filled with deep and abiding hope for the future of missionary activity in your country. I consider the achievements of Venerable Father Vaz a source of inspiration for the présent and an invitation to proclaim the Gospel of salvation to the many in Sri Lanka who have not yet heard or accepted it. I praise the many initiatives that missionaries and your own local clergy, religious and lay catechists have undertaken for the proclamation of the Gospel in your society, and I pray that the whole Church in Sri Lanka will truly be " light for révélation to the Gentiles". 17 7. It is your responsibility, my dear Brothers, to adopt those means most appropriate for evangelization in a multi-religious society. The Church has a deep respect for ail non-Christian religions, since "they carry within them the echo of thousands of years of searching for God, a quest which is incomplete but often made with great sincerity and righteousness of heart". It is the présence of spiritual 18 14 17 18 Cf. Optatam totius, 5. Lk 2:32. Evangelii nuntiandi, 53. Acta 140 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale and moral qualities in these religions which constitute a basis for mutual dialogue and peaceful coexistence. Howe ver, the Church's commitment to dialogue with non-Christians in no way alters her essential mission of evangelization. sonal example must always be Christian witness through per­ accompanied by the proclamation of Christ who is the foundation of our faith, the reason of our hope, and the source of our love. 19 As pastors of the locai Churches in Sri Lanka, you have organized your pastoral acti vi ty in two basic directions. First, you have directed yourselves to dialogue with Buddhism and the other spiritual families in the country. In seeking to discover in these religions éléments at the service of Truth, you have prepared the way for proclaiming the Good News of salvation and an eventual programme of inculturation at the service of the Gospel. Secondly, with great pastoral solicitude you have given yourselves to your own Catholic faithful, nourishing them by word and sacrament, striving to promote their human development and caring for those most in need. You have thus exercised in their midst the role of the Good Shepherd. 8. I encourage you in your mission of proclaiming Jesus Christ and his Beatitudes to all who freely chose to listen to your words, for "to reveal Jesus Christ and his Gospel to those who do not know them has been, ever since the morning of Pentecost, the fundamental programme which the Church has taken on as received from her Founder". 20 I thank you, beloved Brothers, for your devoted service to the People of God in Sri Lanka. Entrusting you and the whole Church in your land to the maternai intercession of Mary, Our Lady of Lanka, I invoke upon you the grace and peace of her Son and cordially impart my Apostolic Blessing. 19 20 Cf. Address to the Secrétariat for Non-Christians, 28 April 1987. Evangelii nuntiandi, 51. Acta Ioannis Pauli Pp. II 141 Ad quosdam sodales Societatis Mariae pro educatione surdorum et uni­ torum coram admissos.* Cari Padri della Piccola Missione per i Sordomuti, 1. Sono lieto di questo incontro con voi, in occasione del Capitolo generale, che si aprirà il 14 luglio, giorno anniversario del pio tran­ sito da questa terra del vostro venerato Fondatore, il Servo di Dio don Giuseppe Gualandi. Vi sono grato di questa visita, che mi consente di manifestarvi il mio apprezzamento per l'opera tanto benemerita che svolgete a favore delle persone prive dell'udito. Essi non potrebbero arrivare alla cono­ scenza dei misteri della fede e a ricevere consapevolmente i Sacramenti senza un appropriato intervento educativo specifico, che di ciò li renda capaci. Il Capitolo generale riveste una importanza tutta particolare per la vita della vostra Congregazione sia nei riguardi del rinnovamento per un maggiore fervore nella donazione al Signore, sia nei riguardi della attività, che essa svolge. L'impegno fondamentale, che vi attende, sarà quello di riflettere sulla vita religiosa e sulle modalità in cui viverla, secondo il carisma concesso da Dio al vostro Fondatore : egli vi ha indicato che la vostra vita dev'essere basata sulla fede e sull'amore a Dio e ai fratelli, e ispirata certamente alla fedeltà e alla generosità di modo che sia sor­ gente di santificazione per voi stessi e per le persone, alle quali pre­ state servizio per amore del Signore. L'altro impegno del Capitolo riguarderà la vostra attività specifica di Missionari dei sordomuti. Oggi anche la vostra attività educativa si trova di fronte a impostazioni educative, che mettono in crisi le formule del passato. Occorre apertura e disponibilità per avviarsi su strade nuove. Sarà necessario mettere la vostra esperienza specifica e qualificata di educatori cristiani a disposizione di coloro che deside­ rano impegnarsi nel campo della pedagogia e della didattica, speci­ ficamente riservate ai sordi. 2. Alle persone non udenti — sia nel periodo della crescita che durante la maturità — è necessaria l'istruzione religiosa come base * Die 7 m. Iulii a. 1989. Acta 142 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale della loro vita civile e cristiana. Esse non devono rimanere emarginate fra il popolo di Dio. Se non vi è qualcuno che si avvicini loro con amore e li educhi nella fede, essi « nulla sanno di Gesù è di Maria », come osservava il vostro Fondatore. Bisognerà perciò porsi in atteggiamento di ascolto e di ricerca per comprendere i segnali che certamente Dio vi invia per indicarvi nuove forme di attività e di apostolato ; è da auspicare che queste coinvol­ geranno anche coloro ai quali prestate il vostro servizio educativo e apostolico, così che non solo imparino a vivere da buoni cristiani, ma diventino a loro volta ministri di salvezza per i loro fratelli. A questo riguardo esprimo un vivo compiacimento per l'organiz­ zazione del Movimento Apostolico Sordomuti (MAS), che già opera tanto efficacemente per la diffusione del regno di Dio tra i non udenti con il buon esempio di vita cristiana, con la preghiera e con la gene­ rosità, anche mediante testimonianze concrete di amore verso i fra­ telli di altri Paesi, bisognosi di aiuto anche materiale. 3. Il Signore vi ha dato una dimostrazione chiara della sua vo­ lontà, aprendovi un vasto campo di azione missionaria per quanti sono privi dell'udito in Brasile e nelle Isole Filippine, ove la vostra Famiglia Religiosa si sta sviluppando come segno che Egli, padrone della vigna, vi chiama ad operare in mezzo a quelle popolazioni. Gesù vi ha lasciato l'esempio commovente dell'amore che vi è ne­ cessario nell'esercizio della vostra nobile e grande missione quando ha guarito il sordomuto della Decapoli, riferito dall'evangelista San Marco. Egli che fece udire i sordi e parlare i muti vi sarà sem­ 1 pre vicino con il suo amore onnipotente, affinché la vostra opera porti frutti abbondanti per il regno dei Cieli. La mia Benedizione Apostolica va ai membri della Piccola Mis­ sione — Religiosi e Religiose —, a tutti i vostri collaboratori, agli alunni e alle alunne, in pegno di un'abbondante effusione di grazia, di luce, di forza per il vostro impegno di generosa dedizione nel vostro qualificato servizio. 1 Of. Me 7, 35. Acta Ioannis Pauli Pp. II 143 NUNTII SCRIPTO DATI I Reverendissimo episcopo Benguelensi occasione oblata I Eucharistici conventus missus. Ao VENERÁVEL IRMÂO DOM ÓSCAR LINO LOPES FERNANDAS BRAGA, BISPO DE BENGUELA. 1. Com sentimentos de profunda alegría e gratidäo, uno-me à Comunidade eclesial em festa, a celebrar em Benguela o primeiro Con­ gresso Eucaristico em terras angolanas. Na sua pessoa, Senhor Bispo, nos demais Prelados ai presentes, nos Sacerdotes, Religiosos e Reli­ giosas e nos queridos Fiéis leigos, vejo a Igreja em Angola, vejo todos os irmâos e irmâs Angolanos, a quem globalmente dirijo as minhas palavras e desejo que chegue a minha afectuosa saudaçâo : « O Deus da paz, que, pelo Sangue da Aliança eterna, ressuscitou o grande Pastor da grei, Jesus Cristo, nosso Senhor, vos torne aptos para todo o bem, a firn de que façais a sua vontade »Paz, Sacrificio, Aliança eterna, Ressurreiçâo e Bem säo palavras que väo constituir outras tantas tónicas da reflexao e da adoraçâo, nesses dias de celebraçâo da fé na presença de Cristo e actualizaçâo do. seu Sacrificio redentor. Elas seräo também ponto de referencia da esperança viva que anima os vossos espíritos, sacramento de piedade, ao mesmo tempo que sinal de unidade e vínculo de caridade, no ban­ quete pascal, em que se recebe um só päo, com um só coraçâo : « se recebe Cristo, a alma se enche de graça e nos é concedido o penhor da gloria futura ». 1 2 2. Este Congresso Eucaristico Diocesano honra a Comunidade ecle­ sial de Benguela e o seu dedicado Pastor. Ele coloca-se, imediatamente, no contexto dos temas escolhidos pela Conferencia Episcopal, para a animaçâo pastoral do ano que está a decorrer : « Baptismo e Eucaristía » ; coloca-se em ligaçâo ideal e em sintonía com o Congresso Internacional de Seul-Coreia; colocase, enfim, na perspectiva das comemoraçôes do V Centenario da Evangelizatio de Angola. Pelas circunstancias providenciáis em que o Congresso se realiza, permito-me dar um alcance mais amplo às minhas palavras, sem 1 2 Hebr 13, 20. Sacrosanctum Concilium, 47. Acta 144 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiate querer obscurecer o muito que representa como realizaçao diocesana. Estou conhecedor de que se trata de urna Diocèse bem estruturada e dotada de dinamismo pastoral. índice disto sao os neo-Sacerdotes que väo ser ordenados no decorrer do Congresso. Este constituirá, estou certo, um marco a indicar o inicio de urna fase de novas realizaçôes, ao serviço do reino de Deus, nâo só para a Diocèse de Benguela, mas também para toda a Igreja em Angola. 3. O reino de Deus é tornado presente no nosso mundo sobretudo pela Eucaristía, em que os frutos da terra e do trabalho dos homens sâo transformados misteriosa, mas real e substancialmente, por obra do Espirito Santo e pelas palavras do ministro, no Corpo e Sangue do Senhor Jesus Cristo, o Filho de Deus e Filho de Maria, pelo qual o mesmo reino se tornou presente no meio de nós. 3 Momento de expectativa em relaçâo à Igreja em Angola e momento de esperança para a mesma, esta hora nâo deixa de ser carregada de grandes desafios que se apresentam à solicitude eclesial, para ai, sem perda de identidade, ajudar a construir a paz, na liberdade e na j ustiça. Com grande regozijo de todos nós, ultimamente foram dados gran­ des passos para fazer calar a guerra em Angola. Mas a paz, sabemo-lo, nao é simplesmente a ausencia da guerra e do seu cortejo de horrores; nâo é urna coisa adquirida de urna vez para sempre; tem de estar continuamente a ser construida, com aquele (( amor que ultrapassa os limites da justiça estrita » até se verificar « a imagem e efeito da paz de Cristo )). E urna paz assim nâo se pode conseguir, « se nâo se salva­ guardar o bem das pessoas e os homens nâo comungarem entre si, com confiança, as riquezas do seu espirito e das suas fàculdades criadoras ». 4 4. Atendo-me, pois, ao mote do Congresso — um só päo e um só coraçâo no banquete eucaristico — quereria realçar, como prioritària, a necessidade da reconciliaçâo profunda de cada um dos Angolanos e de todos entre s i ; a necessidade de propiciar aquela concordia que é para desejar, a firn de todos desfrutarem de vida justa, num clima familiar de serenidade, numa pàtria que tantas promessas encerra para urna Naçâo acolhedora e solidaria, urna Naçao de paz e prospe­ ridad e. 3 4 Cf. Sollicitudo rei socialis, Gaudium et spes, 78. 48. Acta Ioannis Pauli Pp. II 145 Oferecer o sacrificio e comungar do Corpo e Sangue do Senhor têm como exigencias previas a comunhäo na mesma fé e na vida da Igreja. Ë isso que faz de cada comunidade reunida em volta do altar, sob o ministerio sagrado do Bispo, o símbolo da caridade e daquela unidade do Corpo místico, sem a qual nao pode haver salvaçâo. 5 5. Para se chegar a esta unidade de Corpo, tem que haver no íntimo dos coraçoes urna reconciliaçâo profunda, com Deus, com os irmäos e consigo proprio. Ë também por isto que a Eucaristia se apresenta como fonte e expressâo de reconciliaçâo : (( Por este sacrificio de recon­ ciliaçâo, dai, Senhor, a salvaçâo e a paz ao mundo inteiro ». No entanto, foi Cristo que reconciliou todos os homens com Deus pela sua Cruz e, restabelecendo a unidade de todos num só corpo, matou o òdio na sua propria carne. ((Ele é a nossa p a z » . 6 7 Nâo só se impöe ser e aparecer como comunidade reconciliada, ao celebrar a Eucaristía, mas também consciente da tarefa reconciliadora, da missäo de orientar o olhar do hörnern e de guiar a consciência e a experiencia da humanidade para o misterio de Cristo. Eie é a nossa reconciliaçâo. 8 6. Com « um só coraçâo », promotores de reconciliaçâo e de uni­ dade, sobretudo pelo testemunho, com o vigor do « fermento », o sabor do « sal » e a transparencia e esplendor da « luz », os cristâos sâo simultaneamente promotores do bem comum : « um só päo ». No centro da preocupaçâo do bem comum está sempre a pessoa humana, com as suas iniludíveis necessidades de ordern social — que väo da alimentaçâo à saúde, da educaçâo ao traballio, até à participaçâo na vida colectiva — e de ordern moral e espiritual. Com efeito, (( nada aproveitaräo os responsáveis com dedicar-se à construcäo da paz, enquanto os sentimentos de hostilidade, desprezo e desconfiança, os odios raciais e os preconceitos ideológicos dividirem os homens e os opuserem uns aos outros ». 9 Para anunciar e propor de modo eficaz no seu mundo ambiente a reconciliaçâo, a Igreja tem de apresentar-se cada vez mais como comu­ nidade de discípulos de Cristo, unidos no empenho em se converterem s 4 7 8 9 Cf. Lumen gentium, 26. Cf. Gaudium et spes, 78. Ef 2, 14. Cf. Enc. Redemptor hominis, 10. Gaudium et spes, 82. Acta 146 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale continuamente ao Senhor e em viverem como (( homens novos », no espirito e na pràtica da reconciliaçâo ; só com isso surtiräo efeito os esforços reconciliadores, para « apaziguar os ánimos, moderar tensöes, superar divisöes e sanar as feridas eventualmente provocadas entre irmäos ». Numa palavra os fiéis têm de ter consciência do significado da Mesa, por excelencia, da familia dos fìlhos de Deus, que é a Eucaristia. 10 7. Centro e ápice de toda a vida crista, a Eucaristia é o meio pelo quai a Igreja participa, de modo sublime e eminente, da força reden­ tora de Cristo. E fá-lo com submissäo cheia de amor à Palavra, em fidelidade ao Evangelho do seu Mestre e Senhor e com sentido de responsabilidade junto de cada hörnern pela verdade. Por consequenda, « o misterio da Fé » — o misterio da presença do Senhor e actualizaçâo do seu Sacrificio na Cruz — tem de estar a coberto de qualquer « reduçâo ». Ë verdade essencial, nao apenas doutrinal mas também existencial, que a Eucaristia edifica a Igreja corno autèntica comunidade e esta comunidade vive da Eucaristia. Sendo, pois, a revelaçâo e celebraçâo mais profunda da fraternidade humana dos discípulos de Cristo, a Eucaristia nao pode ser reduzida simplesmente a « ocasiâo » para se manifestar essa fraternidade : é sempre Sacramento-Sacrificio, Sacramento-Comunhäo e Sacramento-Presença de Cristo. 8. Exorto, pois, a todos — pastores e fiéis da Igreja em Angola — a que se deixem impelir pelo amor de Cristo ; e, corno Igreja una, santa, católica e apostólica, vivam, testemunhem e anunciem, com o ardor de Säo Paulo, o ministerio e mensagem da reconciliaçâo. Com isso, estaräo a corresponder também a urna das mais prementes exigencias dos seus concidadäos : formar urna auténtica Naçâo, que integre toda a riqueza de etnias diversas. 11 Além de fautores de reconciliaçâo, como « católicos », todos saberäo ser também impulsionadores de solidariedade, em Angola, de An­ gola e para com Angola : daquela solidariedade que o magisterio eclesial nao se cansa de propor como caminho indeclinável para a paz segura e para o desenvolvimento integral do hörnern todo e de todos os homens. 12 10 11 12 Cf. Reconciliatio et paenitentia, 9. Cf. 2 Cor 5, 14-20. Cf. Enc. Sollicitudo rei socialis, 39. 44 e 45. Acta Ioannis Pauli Pp. II 147 E fortalecida em unidade por um só päo, aber ta à partilha com um só coraçâo e empenhada no dialogo salvifico, aeompanhado de muita oraçâo, a Igreja em Angola será cada vez mais construtora da « civilizaçâo do amor ». 9. Foi sob o signo do amor, que em boa hora esses Irmäos no Episcopado escolheram como celeste Padroeira de Angola Nossa Senhora, Mäe da nossa confianca, invocando-a sob o misterio do seu Coraçâo Imaculado. Foi junto a esse Coraçâo virginal que se formou o misterio da Redençâo; e, a partir do seu « faça-se » (fiat), o Coraçâo de Maria Santissima, graças à particular acçâo do Espirito Santo, acompanha sempre a obra do seu Filho Jesus Cristo, a Redençâo. Pedindo, por sua intercessâo, que Cristo abrace, ainda urna vez, com o seu Amor inexaurível todos os Angolanos, especialmente os mais necessitados — doentes, velhinhos, refugiados e crianças, todos os marginalizados e os que sofrem — muito presente e unido na esperança de frutos espirituais aos participantes no Congresso Eucaristico de Benguela, peço também para Angola dias melhores : « Por Cristo, com Cristo e em Cristo », que todos tenham a vida e a tenham em abundancia, com a minha afectuosa e ampla Bênçâo Apostólica. Vaticano, 4 de Julho de 1989. IOANNES PAULUS PP. II II Ob diem paci fovendae anno MCMXC dicatum missus. LA PAIX AVEC DIEU CRÉATEUR - LA PAIX AVEC TOUTE LA CRÉATION. 1. A Pheure actuelle, on constate une plus vive conscience des menaces qui pèsent sur la paix mondiale, non seulement à cause de la course aux armements, des conflits régionaux et des injustices qui existent toujours dans les peuples et entre les nations, mais encore à cause des atteintes au respect dû à la nature, de l'exploitation désor­ donnée de ses ressources et de la détérioration progressive dans la qualité de la vie. Cette situation engendre un sentiment de précarité et d'insécurité qui, à son tour, nourrit des formes d'égoïsme collectif, d'accaparement et de prévarication. 148 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Face à la dégradation générale de l'environnement, l'humanité se rend compte désormais que l'on ne peut continuer à utiliser les biens de la terre comme par le passé. L'opinion publique et les responsables politiques en sont inquiets; les savants dans les disciplines les plus diverses en étudient les causes. On assiste ainsi à la formation d'une conscience écologique qu'il ne faut pas freiner mais favoriser, en sorte qu'elle se développe et mûrisse en trouvant dans des programmes et des initiatives concrets l'expression qui convient. 2. Bien des valeurs éthiques, d'importance fondamentale pour le dévelopement d'une société pacifique, sont en rapport direct avec le problème de l'environnement. L'interdépendance des défis nombreux que le monde actuel doit affronter confirme la nécessité de solutions concertées, fondées sur une vision morale cohérente du monde. Pour les chrétiens, cette vision du monde repose sur les convictions religieuses qui viennent de la Révélation. Voilà pourquoi, en com­ mençant ce message, je désire évoquer le récit biblique de la création; et je souhaite que ceux qui ne partagent pas nos convictions de foi puissent y trouver aussi des éléments utiles pour une réflexion et une action communes. I. «.Et Dieu vit que cela était bon ». 3. Dans les pages de la Genèse où est rapportée la première révé­ lation que Dieu fait de lui-même à l'humanité (Gn 1-3), reviennent comme un refrain les mots : « Et Dieu vit que cela était bon ». Mais lorsque Dieu, après avoir créé le ciel et la mer, la terre et tout ce qu'elle contient, crée l'homme et la femme, l'expression change sensi­ blement : « D i e u vit tout ce qu'il avait f a i t : cela était très bony> (Gn 1, 31). Dieu confia à l'homme et à la femme tout le reste de la création et c'est alors, comme dit le texte, qu'il put se reposer « de toute l'œuvre qu'il avait faite » (Chi 2, 3). La vocation d'Adam et d'Eve à participer à la réalisation du plan de Dieu sur la création stimulait les capacités et les dons qui dis­ tinguent la personne humaine de toute autre créature et, en même temps, établissait un rapport ordonné entre les hommes et tout le créé. Faits à l'image et à la ressemblance de Dieu, Adam et Eve devaient soumettre la terre (cf. Gn 1, 28) avec sagesse et amour. Cependant, par leur péché, ils détruisirent l'harmonie existante, s'op­ posant délibérément au dessein du Créateur. Cela conduisit non seu­ lement à l'aliénation de l'homme par lui-même, à la mort et au fra- Acta Ioannis Pauli Pp. II 149 tricide, mais aussi à une certaine révolte de la terre contre lui (cf. Gn 3, 17-19; 4, 12). Toute la création fut assujettie à la caducité et, depuis lors, elle attend mystérieusement sa libération pour entrer dans la liberté de la gloire des enfants de Dieu (cf. Rm 8, 20-21). 4. Les chrétiens professent que dans la mort et la résurrection du Christ s'est accomplie l'œuvre de la réconciliation de l'humanité avec le Père, qui (( s'est plu ... par lui à réconcilier tous les êtres pour lui, aussi bien sur la terre que dans les cieux, en faisant la paix par le sang de sa c r o i x » (Col 1, 19-20). La création a été ainsi renouvelée (cf. Ap 21, 5), et sur elle, qui était auparavant soumise à « l'esclavage » de la mort et de la corruption (cf. Rm 8, 21), s'est répandue une vie nouvelle, tandis que « nous attendons de nouveaux cieux et une terre nouvelle où habitera la justice» (2 P 3, 13). Ainsi, le Père « nous a fait connaître le mystère de sa volonté, ce dessein bienveillant qu'il avait formé en lui par avance, pour le réaliser quand les temps seraient accomplis : ramener toutes choses sous un seul Chef, le Christ » (Ep 1, 9-10). 5. Ces réflexions bibliques mettent mieux en lumière le rapport entre Vagir humain et Vintégrité de la création. Lorsqu'il s'écarte du dessein de Dieu créateur, l'homme provoque un désordre qui se réper­ cute inévitablement sur le reste de la création. Si l'homme n'est pas en paix avec Dieu, la terre elle-même n'est pas en paix : « Voilà pour­ quoi le pays est en deuil et tous ses habitants dépérissent, jusqu'aux bêtes des champs et aux oiseaux du ciel, et même les poissons de la mer disparaîtront» (Os 4, 3). L'expérience de cette (< souffrance » de la terre nous est commune avec ceux qui ne partagent pas notre foi en Dieu. En effet, tous ont sous les yeux les dévastations croissantes causées dans le monde de la nature par le comportement d'hommes indifférents aux exigences secrètes, mais clairement perceptibles, de l'ordre et de l'harmonie qui le régissent. Par conséquent, on se demande avec anxiété s'il est encore pos­ sible de porter remède aux dommages provoqués. Il est évident qu'une solution adéquate ne peut se limiter à une meilleure gestion, ou à un usage moins irrationnel des ressources de la terre. Tout en recon­ naissant l'utilité concrète de telles mesures, il paraît nécessaire de remonter aux sources et de considérer dans son ensemble la crise morale profonde dont la dégradation de l'environnement est un des aspects préoccupants. Acta 150 II. La crise Apostolicae écologique: Sedis - Commentarium un problème Officiale moral. 6. Certains éléments de la crise écologique actuelle font apparaître à l'évidence son caractère moral. Il faut y inscrire en premier lieu Vapplication sans discernement des progrès scientifiques et technolo­ giques. Beaucoup de découvertes récentes ont apporté à l'humanité des bienfaits indiscutables ; elles manifestent même la noblesse de la vocation de l'homme à participer de manière responsable à l'action créatrice de Dieu dans le monde. On a cependant constaté que l'appli­ cation de certaines découvertes dans le cadre industriel et agricole produit, à long terme, des effets négatifs. Cela a mis crûment en relief le fait que pour aucune intervention dans un domaine de l'éco­ système on ne peut se dispenser de prendre en considération ses con­ séquences dans d'autres domaines et, en général, pour le bien-être des générations à venir. La destruction progressive de la couche d'ozone et 1'« effet de serre » qu'elle provoque ont atteint désormais des dimensions cri­ tiques par suite du développement constant des industries, des grandes concentrations urbaines et de la consommation d'énergie. Les déchets industriels, les gaz produits par la combustion des carburants fossiles, la déforestation incontrôlée, l'usage de certains types de désherbants, de produits réfrigérants et de combustibles de propulsion, tout cela, on le sait, nuit à l'atmosphère et à l'environnement. Il en résulte de multiples altérations météorologiques et atmosphériques dont les effets vont des atteintes à la santé jusqu'à l'immersion possible, dans l'avenir, des terres basses. Alors que, dans certains cas, les dégâts sont désormais irréver­ sibles, dans bien d'autres cas, ils peuvent encore être contrôlés. C'est donc un devoir pour toute la communauté humaine — pour les indi­ vidus, les Etats et les Organisations internationales — de prendre au sérieux leurs responsabilités. 7. Mais le signe le plus profond et le plus grave des implications morales du problème écologique se trouve dans les manquements au respect de la vie qui se manifestent dans de nombreux comportements entraînant la pollution. Les conditions de la production prévalent sou­ vent sur la dignité du travailleur, et les intérêts économiques l'em­ portent sur le bien des personnes, sinon même sur celui de popu­ lations entières. Dans ces cas, la pollution ou la destruction de l'en­ vironnement sont le résultat d'une vision réductrice et antinaturelle qui dénote parfois un véritable mépris de l'homme. Acta Ioannis Pauli Pp. II 151 De même, des équilibres écologiques délicats sont bouleversés par une destruction incontrôlée des espèces animales et végétales ou par une exploitation imprudente des ressources ; et tout cela, il faut le rappeler, ne tourne pas à l'avantage de l'humanité, même si on le fait au nom du progrès et du bien-être. Enfin, on ne peut pas ne pas considérer avec une profonde inquié­ tude les possibilités considérables de la recherche biologique. On n'est peut-être pas encore en mesure d'évaluer les troubles provoqués dans la nature par des manipulations génétiques menées sans discernement et par le développement inconsidéré d'espèces nouvelles de plantes et de nouvelles formes de vie animale, pour ne rien dire des interventions inacceptables à l'origine même de la vie humaine. Dans un domaine aussi délicat, il n'échappe à personne que l'indifférence ou le refus des normes éthiques fondamentales portent l'homme au seuil même de son auto-destruction. La norme fondamentale que doit respecter un juste progrès écono­ mique, industriel et scientifique, c'est le respect de la vie et, en premier lieu, de la dignité de la personne humaine. La complexité du problème écologique est évidente pour tous. Toute­ fois, il existe quelques principes de base qui, dans le respect de l'auto­ nomie légitime et de la compétence spécifique de ceux qui en ont la charge, peuvent orienter la recherche vers des solutions adéquates et durables. Il s'agit de principes essentiels pour construire une so­ ciété pacifique, laquelle ne peut ignorer ni le respect de la vie ni le sens de l'intégrité de la création. III. A la recherche d'une solution. 8. La théologie, la philosophie et la science s'accordent dans une conception de l'univers en harmonie, c'est-à-dire d'un vrai « cosmos )), pourvu d'une intégrité propre et d'un équilibre interne dynamique. Cet ordre doit être respecté : l'humanité est appelée à l'explorer, à le découvrir avec une grande prudence et à en faire ensuite usage en sauvegardant son intégrité. D'autre part, la terre est essentiellement un héritage commun dont les fruits doivent profiter à tous. Le Concile Vatican II l'a réaffirmé : « Dieu a destiné la terre et tout ce qu'elle contient à l'usage de tous les hommes et de tous les peuples » (Constitution Gaudium et spes, 69). Cela entraîne des conséquences directes pour notre problème. Il n'est pas juste qu'un petit nombre de privilégiés continuent à accu- Acta 152 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale muler des biens superflus en dilapidant les ressources disponibles, alors que des multitudes de personnes vivent dans des conditions de mi­ sère, au niveau le plus bas de survie. C'est maintenant l'ampleur dramatique du désordre écologique qui nous enseigne à quel point la cupidité et l'égoïsme, individuels et collectifs, sont contraires à l'ordre de la création, dans lequel est inscrite également l'interdépendance mutuelle. 9. Les concepts d'ordre de l'univers et d'héritage commun mettent l'un et l'autre en relief la nécessité d'un système de gestion des res­ sources de la terre mieux coordonné sur le plan international. Dans de nombreux cas, les dimensions des problèmes de l'environnement dé­ passent les limites des Etats : leur solution ne peut donc être trouvée uniquement au niveau national. On a récemment enregistré quelques mesures de bon augure en vue d'une action internationale souhaitable, mais les instruments et les organismes existants sont encore insuffi­ sants pour la mise en œuvre d'un plan d'intervention coordonné. Des obstacles politiques, des formes exagérées de nationalisme et des in­ térêts économiques — pour ne rappeler que quelques facteurs — ralen­ tissent ou même bloquent la coopération internationale et l'adoption de programmes efficaces à long terme. La nécessité avérée d'une action concertée au niveau international ne comporte assurément pas une diminution de la responsabilité de chacun des Etats. En effet, ceux-ci doivent non seulement mettre en application les normes approuvées conjointement avec les autorités d'autres Etats, mais aussi assurer à l'intérieur un ordre socio-écono­ mique satisfaisant, en accordant une attention particulière aux sec­ teurs les plus vulnérables de la société. Chaque Etat, dans son propre territoire, a le devoir de prévenir la dégradation de l'atmosphère et de la biosphère, notamment par un contrôle attentif des effets pro­ duits par les nouvelles découvertes technologiques òu scientifiques, et en protégeant ses concitoyens contre le risque d'être exposés à des agents polluants ou à des déchets toxiques. On évoque aujourd'hui avec une insistance toujours plus grande le droit à la sécurité dans l'envi­ ronnement, comme un droit qui devra être inscrit dans une charte des droits de l'homme mise à jour. IV. L'urgence d'une solidarité nouvelle. 10. La crise écologique met en évidence la nécessité morale urgente d'une solidarité nouvelle, particulièrement dans les rapports entre les pays en voie de développement et les pays à forte industrialisation. Les Etats doivent se montrer toujours plus solidaires et complémen- Acta Ioannis Pauli Pp. II 153 taires, pour promouvoir le développement d'un environnement naturel et social paisible et salubre. Par exemple, on ne peut demander aux pays récemment industrialisés d'appliquer à leurs jeunes industries des normes contraignantes par rapport à l'environnement, si les Etats industrialisés ne sont pas les premiers à les appliquer chez eux. En ce qui les concerne, les pays en voie d'industrialisation ne peuvent moralement reproduire les erreurs faites par les autres dans le passé, et continuer à dégrader l'environnement par des produits polluants, par la déforestation excessive ou l'exploitation illimitée des ressources qui s'épuisent. Dans le même ordre d'idées, il est urgent de trouver une solution au problème du traitement et de l'élimination des déchets toxiques. Toutefois, aucun plan, aucune organisation ne pourra réaliser les changements envisagés, si les responsables des nations du monde entier ne sont pas vraiment convaincus de la nécessité absolue de cette soli­ darité nouvelle appelée par la crise écologique et essentielle à la paix. Cette exigence même créera des occasions favorables pour con­ solider les relations pacifiques entre les Etats. 11. Il convient d'ajouter encore que l'on ne parviendra pas à un juste équilibre écologique si l'on ne s'attaque directement aux formes structurelles de la pauvreté existant dans le monde. Par exemple, la pauvreté rurale et la répartition des terres ont conduit dans de nom­ breux pays à une agriculture de simple subsistance et à l'appauvris­ sement des sols. Quand la terre ne produit plus, de nombreux agri­ culteurs s'établissent dans d'autres zones, aggravant souvent le pro­ cessus de déforestation incontrôlée, ou bien ils s'installent dans des centres urbains déjà dépourvus d'infrastructures et de services. En outre, certains pays fortement endettés sont en train de détruire leur patrimoine naturel, entraînant d'irrémédiables déséquilibres éco­ logiques, afin d'obtenir de nouveaux produits d'exportation. Toute­ fois, face à ces situations, lorsqu'on évalue les responsabilités, il serait inacceptable de ne mettre en accusation que les pauvres pour les ef­ fets négatifs qu'ils produisent sur l'environnement. Il convient plutôt d'aider les pauvres, à qui la terre est confiée comme à tous les autres, à surmonter leur pauvreté; et cela requiert une réforme courageuse des structures et de nouveaux modèles de rapports entre les Etats et les peuples. 12. Mais il est une autre menace, un péril qui demeure : la guerre. La science moderne dispose déjà, malheureusement, de la capacité de modifier l'environnement avec des intentions hostiles; une violation 11 - A. A. S. Acta 154 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de cette nature pourrait avoir à long terme des effets imprévisibles et plus graves encore. Malgré l'interdiction par des accords interna­ tionaux de la guerre chimique, bactériologique et biologique, en réa­ lité la recherche continue dans les laboratoires pour développer de nouvelles armes offensives capables d'altérer les équilibres naturels. Aujourd'hui, n'importe quelle forme de guerre à l'échelle mondiale provoquerait d'incalculables dommages d'ordre écologique. Mais les guerres locales ou régionales également, tout en restant limitées, ne détruisent pas que les vies humaines et les structures de la société; elles dégradent la terre, en détruisant les récoltes et la végétation, en empoisonnant les sols et les eaux. Ceux qui survivent à la guerre se trouvent contraints de commencer une vie nouvelle dans des conditions naturelles très difficiles qui, à leur tour, créent des situations de ma­ laise social grave, avec aussi des conséquences négatives dans le do­ maine de l'environnement. 13. La société actuelle ne trouvera pas de solution au problème écologique si elle ne révise sérieusement son style de vie. En beaucoup d'endroits du monde, elle est portée à l'hédonisme et à la consomma­ tion, et elle reste indifférente aux dommages qui en découlent. Comme je l'ai déjà fait observer, la gravité de la situation écologique révèle la profondeur de la crise morale de l'homme. Si le sens de la valeur de la personne et de la vie humaine fait défaut, on se désintéresse aussi d'autrui et de la terre. L'austérité, la tempérance, la discipline et l'esprit de sacrifice doivent marquer la vie de chaque jour, afin que tous ne soient pas contraints de subir les conséquences négatives de l'incurie d'un petit nombre. L'éducation à la responsabilité écologique est donc nécessaire et urgente : responsabilité envers soi-même, responsabilité à l'égard des autres, responsabilité à l'égard de l'environnement. C'est une édu­ cation qui ne peut être fondée simplement sur l'affectivité ou sur des velléités mal définies. Son objectif ne peut être ni idéologique ni politique, et sa conception ne peut s'appuyer sur le refus du monde moderne ou le désir vague d'un retour au « paradis perdu ». La véri­ table éducation à la responsabilité suppose une conversion authentique dans la façon de penser et dans le comportement. Dans ce domaine, les Eglises et les autres institutions religieuses, les Organisations gou­ vernementales et non gouvernementales, et aussi toutes les composantes de la société ont un rôle précis à remplir. Toutefois, la première édii- Acta Ioannis Pauli Pp. II 155 catrice demeure la famille, dans laquelle l'enfant apprend à respecter son prochain et à aimer la nature. 14. On ne peut négliger, enfin, la valeur esthétique de la création. Le contact avec la nature, par lui-même, est profondément régéné­ rateur, de même que la contemplation de sa splendeur donne paix et sérénité. La Bible parle souvent de la bonté et de la beauté de la créa­ tion, appelée à rendre gloire à Dieu (cf., par exemple, On 1, 4 ss. ; Ps 8, 2; 104, l s s . ; 8g 13, 3-5; Si 39, 16. 3 3 ; 43, 1. 9). La contempla­ tion des oeuvres du génie humain est peut-être plus difficile, mais non moins intense. Les villes elles-mêmes ont souvent une beauté spéci­ fique qui doit inciter les hommes à protéger le milieu où ils vivent. Une bonne planification urbaine est un aspect important de la pro­ tection de l'environnement, et le respect pour les caractères physiques de la terre est indispensable dans toute implantation écologiquement correcte. En somme, il ne faut pas négliger la relation qui existe entre une formation esthétique appropriée et la préservation de l'environ­ nement. V. Le problème écologique.- une responsabilité pour tous. 15. Le problème écologique a pris aujourd'hui de telles dimensions qu'il engage la responsabilité de tous. Les divers aspects que j'ai évo­ qués montrent la nécessité d'efforts coordonnés, afin de définir les devoirs et les tâches respectifs des individus, des peuples, des Etats et de la Communauté internationale. Cela ne va pas seulement de pair avec les efforts pour construire la véritable paix, mais cela con­ firme et appuie objectivement ces efforts. En plaçant le problème éco­ logique dans le contexte plus large de la cause de la paiœ dans la société humaine, on mesure mieux combien il importe de prêter atten­ tion à ce que la terre et l'atmosphère nous montrent: il existe dans l'univers un ordre qui doit être respecté; la personne humaine, douée de la capacité de faire des choix libres, est gravement responsable de la préservation de cet ordre, notamment en fonction du bien-être des générations futures. 'La crise écologique — je le répète encore — est un problème moral. Les hommes et les femmes qui n'ont pas de convictions religieuses particulières reconnaissent aussi leur devoir de contribuer à l'assai­ nissement de l'environnement, de par le sens qu'ils ont de leurs res­ ponsabilités à l'égard du bien commun. A plus forte raison, ceux qui Acta 156 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale croient en Dieu créateur et qui sont convaincus, par conséquent, de l'existence dans le monde d'un ordre et d'une finalité bien définis doivent se sentir appelés à se préoccuper du problème. Les chrétiens, notam­ ment, savent que leurs devoirs à l'intérieur de la création et leurs devoirs à l'égard de la nature et du Créateur font partie intégrante de leur foi. C'est pourquoi ils sont conscients du vaste domaine de collaboration œcuménique et inter-religieuse qui s'ouvre devant eux. 16. En concluant ce Message, je voudrais m'adresser directement à mes Frères et Sœurs de l'Eglise catholique pour leur rappeler l'obli­ gation grave de prendre soin de toute la création. L'engagement du croyant en faveur d'un environnement sain découle directement de sa foi en Dieu créateur, de la considération des effets du péché ori­ ginel et des péchés personnels, et de la certitude d'être racheté par le Christ. Le respect pour la. vie et pour la dignité de la personne hu­ maine comprend aussi le respect et le soin du créé qui est appelé à se joindre à l'homme pour rendre gloire à Dieu (cf. Ps 148 et 96). Saint François d'Assise, que j'ai proclamé, en 1979, patron céleste des écologistes (cf. Lettre Apost. Inter sanctos : AAS 71 [1979], 1509-1510), donne aux chrétiens l'exemple d'un respect authentique et sans réserve pour l'intégrité de la création. Ami des pauvres, ami des créatures de Dieu, il les invita toutes — animaux, plantes, éléments de la nature, et aussi frère Soleil et sœur Lune — à hono­ rer et à louer le Seigneur. Selon le témoignage du Pauvre d'Assise, en étant en paix avec Dieu nous pouvons mieux nous consacrer à bâtir la paix avec toute la création, inséparable de la paix entre les peuples. Je souhaite que son inspiration nous aide à garder toujours vivant le sens de notre « fraternité » avec toutes les choses qui ont été créées bonnes et belles par Dieu tout-puissant, et qu'elle nous rappelle le grave devoir de les respecter et de les préserver avec soin, dans le cadre de la fraternité humaine la plus large et la plus haute. Du Vatican, le 8 décembre 1989. IOANNES PAULUS PP. II Acta Ioannis Pauli Pp. II 157 ITINERA APOSTOLICA EX HABITIS DUM SUMMUS PONTIFEX SEULUM, IAVAM, TLMORIAM, SUMATRAM ET INSULAM MAURICIANAM PERAGRAT DELECTAE ALLOCUTIONES. Seuli, exeunte XLIV Eucharistico ab omnibus nationibus conventu, habita.* (( Y6r6buni i ppang'ul mdkko i chanul, mashil Chunim-kkesd Chunim-e tashi chugtimitt oshil ttcemada, ttwkkaji, sdnpo-hantin kdshimnida )).* ("Every time you eat this oread and drink this cup, you proclaim the death of the Lord until he comes!". ) 2 Han'guk Kyohce'e hyongje chamse yorobun, Songchanesd" Chu Yesu Kristo-riil cKanyang-hagoja 5n sesang'es6 hanaro moishin hyongje chamse yorobun, (Brothers and Sisters of the Church in Korea, Brothers and Sisters, gathered from all over the world to honor Jesus Christ in the Eucharist,) CKanmi Y e s u ! YdrSbune S6ure tto wassiimnida. Pan'gap-ssilmnida. Uri modu Chunim-kke kamsa-hapshida. (Praised be J e s u s ! I have come to your Seoul again. to see you. It is good Let us all thank the Lord together.) 1. Five years ago, here in Youido Plaza, we celebrated together the bicentennial of the Church's presence in this land with the solemn canonization of the 103 Martyr Saints of Korea. They are the shining witnesses of how deeply the sons and daughters of this land have been grafted onto Christ. Today, our heavenly Father gives me the grace of celebrating this solemn Eucharist at the closing of the Forty-fourth International Eucharistic Congress. The Sacrifice of the Mass mar­ vellously deepens our communion with those courageous martyrs, and with all the saints—in the first place with Mary, Mother of the Redeemer—for all* who share in the Body and Blood of Christ in every time and place are brought together in unity by the Holy Spirit. * Die 8 m. Octobris a. 1989. 1 Cor 11:26. IMd. 1 2 3 Cf. Eucharistic Prayer II. 3 Acta 158 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale The communion of saints has its deepest source in Ohrist and its füllest sacramental expression in the Eucharist : "Because there is one bread, we who are many are one body". In fact, every time we celebrate the Eucharist, we return to the Upper Boom in Jerusalem on the evening before the Passover. The Church's célébration of the Eucharist cannot be separated from that moment. There, Jesus spoke to the Apostles of his redempti ve death. There, he insti tuted the Sacrament of his Body and Blood under the forms of bread and wine, following the traditional Hebrew rite of the paschal meal. 4 Giving them the bread, he says it is his Body which he was about to offer on the Cross. Giving them the chalice of wine, he says it is his Blood which he would shed in the sacrifice of Calvary. Then Jesus commands t h e m : "Do this in memory of me". The Apostles received the Sacrament of the Body and Blood of the Redeemer as the Passover that truly saves. 5 2. While all this was happening in the Upper Boom at Jerusalem, the Apostles perhaps recalled those other words pronounced one day at Capernaum, where Jesus had miraculously multiplied the bread for the crowd that listened to his teaching : "Truly, truly, I say to you, unless you eat the flesh of the Son of Man and drink his blood, you have no life in you ; he who eat s my flesh and drinhs my blood has eternai life, and I will raise him up at the last day". 6 Capernaum had prepared the Apostles for the Upper Boom. What had been promised in Capernaum became a reality in Jerusalem. "For my flesh is food indeed, and my blood is drink indeed. He who eats my flesh and drinks my blood abides in me, and I in him". 7 Yes, Jesus Christ is "our Life and Résurrection". The sons and daughters of Israel had eaten the manna which God had provided for them in the désert, but nevertheless they died. Jesus gave the Eucharistie Bread, on the other hand, as the source of the life that is stronger than death. Through the Eucharist, he continues to give life, that is, the life that is in God and from God. This is the meaning of Jesus' words : "As the living Father sent me, and I live because of the Father, so he who eats me will live because of me". 8 4 1 Cor 10:17. 5 Ibid. 11:24. Jn 6:53-54. 6 7 8 Ibid. 55-56. Jn 6:57. Acta Ioannis Pauli Pp. II 159 3. All this is at the heart of this Forty-fourth International Euchar­ istie Congress. This gathering of God's holy people clearly reveáis the very nature of the Church, the community of those reborn to a new life. United in prayer and thanksgiving around the altar, the whole Church is one with Christ, her Head, her Saviour and her Life. For, in fact, the Church comes into being through the Eucharist—the memorial of the Passion, Death and Résurrection of our> Lord Jesus Christ. 9 The whole Church is here to honor Christ in hear the words of eternai life that Jesus gives u s ; Church's expérience of sharing in the bread of the deepest hunger of our immortal being: the "life" which Cod alone can satisfy. the Eucharist ; to and to deepen the life which satisfies world's hunger for In the Statio Orbis the whole Christian community renews its détermination to share the "bread of life" with all those who thirst for the truth, for justice, for peace and for life itself. This the Christian community can do only by becoming an effective instrument of reconciliation between sinful humanity and the God of holiness, and between the members of the human family themselves. The Eucharist is the sacrament óf the unity of the Church. The Church, by her relationship with Christ, is a kind of sacrament or sign of the unity of all mankind as well as a means of achieving that unity. 10 4. The words "Christ, our peace" have been chosen as the thème of this Congress. We have heard what the Apostle proclaims : "In Christ Jesus, you who once were far off have been brought near in the blood of Christ. For he is our peace who has made us both one and has broken down the dividing wall of hostility". 11 The Apostle is perhaps thinking of the wall in the Temple of Jerusalem which divided Jew from Gentile. But how many walls and barriers divide the great human family todayf How many forms of conflict? How many signs of mistrust and hostility are visible in countries ali over the world? East is divided from W e s t ; North from South. These divisions are the héritage of history and of the ideological confliets which so often divide peoples who otherwise would wish to live in peace and 9 10 11 Cf. Sacrosanctum Concilium, Cf. Lumen gentium, 1. Eph 2:13-14. 41. Acta 160 Apostolicae Sedis brotherhood with one another. - Commentarium Officiale Korea too is marked by a tragic division that pénétrâtes ever more deeply into the life and character of its people. The Korean nation is symbolic of a world divided and not yet able to become one in peace and justice. Y et there is a way forward. True peace—the shalom which the world urgently needs—Springs eternally from the inflnitely rich mys­ tery of God's love, the "mysterium pietatis"/ about which Saint Paul 2 writes : "God was in Ohrist, reconciling the world* to himself". 13 As Christians we are convinced that Christ's Paschal Mystery makes présent and available the force of life and love which overcomes all evil and ail séparation. Your admirable ancestors in the Faith knew that "in Christ" all are equal in dignity, and ali are equally deserving of loving attention and solicitude. Just like the early Christians described in the Acts of the Apostles, 14 they boldly abolished the inviolable class barriers of their time in order to live as brothers and sisters. Noble masters and humble servants sat together at the same table. They shared the riches of their new-found know- ledge of Christ by composing catechisms and beautiful prayer poems in the language of the common people. They held their possessions in common so as to aid those most in need. They lovingly looked after the orphans and widows of those imprisoned and martyred. They persevered day and night in common prayer, thanksgiving and fellowship. stead. And they gladly died for each other and in each other's They pardoned and prayed for those who persecuted them. Theirs was indeed a Eucharistie life, a true breaking of the life-giving bread! 5. In this great assembly of the Statio Orbis, we proclaim before the world that Christ, the only-begotten Son of the Father, continues to reconcile people "to God in one body through the cross, thereby bringing the hostility to an end". Yësu Kristo-nün uri'e jiyöng'hwa-ishimnida. (Jesus Christ is our peace. ) 16 12 13 14 15 16 Cf. 1 Tim 3:16. 2 Cor 5:19. Cf. Act» 2:42 ff. Eph 2:16. Cf. ibid. 2:14. 15 161 Acta Ioannis Pauli Pp. II From the Eucharist Springs the Church's mission and capacity to offer her specific contribution to the human family. The Eucharist effectively transmits Christus parting gif t to the world : "Peace I give you, my peace I leave you". The Eucharist is the sacrament of Christ's "peace" because it is the memorial of the salvine redemptive sacrifice of the Cross. The Eucharist is the sacrament of victory over the divisions that flow from personal sin and collective selfishness. Therefore the Eucharistie community is called to be a model and instrument o f a reoonciled humanity. In the Christian community there can be no division, no discrimination, no séparation among those who break the bread of life around the one Aitar of Sacrifice. 17 6. As the Third Christian Millennium approaches, the urgent challenge facing Christians, in the présent circumstances of history, is to carry this fulness of life, this "peace" into the structure and fabric of everyday living, in the family, in society, in international relations. But we must listen carefully to Christ's words : "I do not give (peace) as the world gives (it)". Christ's peace is not merely the absence of war, the silencing of weapons. It is nothing less than the communication of "God's love that has been poured into our hearts through the Holy Spirit which has been given to us". Our sharing in the Body and Blood of the risen Lord cannot be separated from our own continuing efforts to share this life-giving love through service. "Do this is memory of me": do for one another as I did for you and for all. Yes, we must not only celebrate the liturgy but actually live the Eucharist. The Eucharist compels us 18 19 20 — to give thanks for the created world, and respect, and share it in a wise and responsïble way ; — to human esteem life and created, love from the its great gift beginning, of in life, God's especially of own image equal dignity every and redeemed by Christ; — to cherish and promote the inalienable and o f every human being through justice, freedom, and concord; — to give of ourselves generously as as exemplified in the "One Heart - the One Body Movement", so that ali may truly be united in Christ's love. Cf. Jn 14:27. Ibid. 14:27. " Rom 5:5. 17 18 bread of life for others, Acta 162 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale In the great assembly of the Eucharistie Congress here in Seoul, on this soil of the Asian continent, we profess the Life in which we share through the Redeemer's Death. And we pray for all—for Korea, for Asia, for the world : that all may have this Life in themselves and have it in abundance. 21 Uri mödu söro sasngmyòng'e pabi tce'ö-chupshida ! Cham pyöng'hwa'e töguga teepshida ! (Let us all become "rice of life" for each other ! Let us become instruments of true peace !) Cliänmi Yësu ! (Praised be Jesus !) Post Missam Summus haec verba addidit: Amen. Pontifex, dicta precatione ((Angelus Domini)), We have just celebrated the Eucharist, and brought to a conclusion the Forty-fourth International Eucharistie Congress. In union with the Church throughout the world we have been joined to Jesus Christ in the "acceptable sacrifice which brings salvation to the whole world". Together with his Mother, Mary ever Virgin, we have rejoiced in God our Savior, for he who is mighty has done great things for his people. 22 At this midday hour, we turn to Mary, whom Christ gave to us as our Mother. of the Lord", Fore ver "she stands out among the poor and humble 23 24 interceding on behalf of the hungry, the weak and the defenseless. She is the hope and comfort of the children of Eve. She is "the gracious Advócate". In confidence we ask her to pray for us, that we may be made worthy of the promises of her divine Son. Today in Seoul, we offer a fervent prayer that the peace of Christ will descend upon ail nations and peoples. Allow me to mention in particular two peoples who are very close to my heart. Confident of Mary's tender concern for all her children, we cannot fail to recommend to her, with deep affection, hope and sorrow, the people of North Korea 20 Lk 22:19. 21 Cf. Jn Cf. Lk Cf. Jn Lumen 22 23 24 and 10:10. 1:47-49. 19:27. gentium, especially 55. its Catholic community. We pray for Acta Ioannis Pauli Pp. II 163 those parents and children, brothers and sisters, friends and relatives who are separated, but wait with undiminished hope to be reunited as one family. May Jesus, through the intercession of his Blessed Mother, the Queen of Peace, hasten the day when all Koreans will be reconciled in mutual trust and respect, and reunited in the joy of brotherly love. In this filial conversation with Mary our Mother, I also make mention of our brothers and sisters in Christ living in Mainland China. Their geographical proximity, as well as bonds of faith and culture, bring them very near to many of those assemblea here. Deep within my own heart, there is always présent an ardent desire to meet these brothers and sisters in order to express my cordial affection and concern for them, and to assure them of how highly they are esteemed by the other local Churches. I am deeply moved when I think of the heroic signs of fidelity to Ohrist and his Church which many of them have shown in these past years. Through the intercession of Mary, Help of Christians, may Christ be their consolation in every trial and in ali of life's daily challenges. May the Lord also inspire within them a firm commitment to the delicate task of fostering reconciliation within the ecclesial community, in communion of faith with the Successor of Peter, who is the visible principie and foundation of that unity. May he encourage and sustain Christian believers there, as they seek to dedicate themselves to the pursuit of the common good and the generous service of their fellow Citizens, working for the progress of their noble nation. We ask Mary to draw ali mankind to the Cross of Christ, our only hope of salvation. Through her prayers, may ali hearts be opened to the peace of Christ—that peace which surpasses all human under standing. And may we who have received so many of God's gifts through her intercession, imitate her example and offer ourselves in union with her Son for the salvation and peace of the entire world. 25 » * * 25 Cf. Phil 4:7. Acta 164 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Iogiacartae, ad Christifideles congregatos habita.* Dear Brothers and Sisters, Para putera-puteriku yang tarkasih dalam Kristus, khususnya yang berasal dari keuskupan Agung Semarang, keuskupan Purwokerto, Surabaya, Malang, Denpasar, Banjarmasin, Samarinda dan Ketapang. Saya ucapkan selamat kepada Uskup Agung Semarang, Monsignor Julius Darmaatmadja, para Uskup dan anda Sekalian. Saya sungguh merasa bergembira berada ditengah-tengak anda, yang merupakan Gereja muda, hidup dan berkembang. (Beloved Brothers and Sisters in Christ, particularly you who are from the Archdiocese of Semarang, from the diocèses of Purwokerto, Surabaya, Malang, Denpasar, Banjarmasin, Samarinda and Ketapang. I offer my greeting to the Archbishop of Semarang, Monsignor Julius Darmaatmadja, to the Bishops and to all of you. I am truly glad to be among you, who form a young Church, alive and growing.) "The Word become flesh and dwelt among us". Every time we repeat these words we proclaim the Mystery of the Incarnation, by which God became man and entered into our earthly history. The Word who is God, the Second Person of the Blessed Trinity, the Son of one being with the Father, "for us men and for our salvation ... carne down from heaven : by the power of the Holy Spirit he became incarnate of the Virgin Mary, and was made man". 1 The Incarnation took place in a precise historical setting. "Jesus was born in Bethlehem of Judea in the days of Herod the king". He was forced to flee into Egypt in order to escape the king's cruelty. After Herod's death he returned with Mary and Joseph to Nazareth, where he li ved, until at the age of thirty he began to proclaim the Good News of salvation. ? At the same time the Incarnation of the Son of God holds meaning for every human being irrespective of time and place. There is an unbreakable bond between man created "in the image of God" and Christ who took upon himself our human condition, "being born in 3 * Die 10 m. Octobris a. 1989. Jn 1:14. Mt 2:1. Gen 1:27. 1 2 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 165 the likeness of men". From all eternity he was the exemplary cause of all things, "and without him was not anything made that was made". In the Incarnation, Jesus Ohrist, "the image of the invisible God, the first-born of ail création", became the source of a new création : "to ail who received him, who believed in his ñame, he gave power to become children of God". As Saint Paul wrote : "If anyone is in Christ, he is a new création ; the old has passed away, behold, the new has come". 4 5 6 7 8 To knów the exemplar is to have a more perfect knowledge of those made in his image. That is why John teaches that Christ is "the true light that enlightens every man". Christ reveáis what is in each one of us. That is why the Second Vatican Council could say that Christ, in the very révélation of the mystery of the Father, "fully reveáis man to himself and makes his supreme calling clear". 9 10 God's closeness to man through the Incarnation is the resuit of a free act of love on his part. Without this loving closeness humanity would be irretrievably lost. The Word became flesh in order to teach us that God is our Father, and that he is fìlled with love for his children. But he also came among us to teach us the way to the Father. "I am the Way", Jesus said. In fact he teaches that there is no way that does not take its value from him. He said to his disciples : "I am the door; if anyone enters by me, he will be saved". Further more, he gave and continues to give the "power" to walk the path that leads to salvation. As we read in the Prologue of Saint John's Gospel : "Grace and truth came through Jesus Christ" How did they come? He poured out the Holy Spirit, through vohom we have access to the Father. * In the heart of each of Christ's faithful followers the Holy Spirit générâtes grace and teaches the truth. In this way the image of God in us is restored and completed. 11 12 13 1 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Phil 2:7. Jn 1:3. Col 1:15. Ibid. 1:12. 2 Cor 5:17. Jn 1:9. Gaudium et spes, 22. Jn 14:6. Ibid. 10:9. Jn 1:17. Cf. Eph 2:18. 166 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale The eternai work of the Most Blessed Trinity, brought close in the Incarnation of the Word, continues through time in the life and mission of the Church. There is a particular time in the history of each people when the "newness" of life in Christ is announced and the seed of the Kingdom is sown. This is the time of courageous missionaries and often of glorious martyrs. That has been the history of the "plantatio Ecclesiae" in your own country and culture. As with the Prophet Jonah in ancient Mneveh, the heralds of the Gospel faced all kind of difficulties. Together with you, I wish to thank God for the brave and generous missionaries he gave the Church in Indo­ nesia. The memory of the great Saint Francis Xavier is for ever linked with the Archipelago. But here in the heart of Java, I wish especially to recali the memory of those who laid the foundations of this community which has come together with the Pope in order to praise God. We remember especially Father Franciskus van Lith of the Society of Jesus, who struggled with you for your freedom ; Bishop Kanjeng Albertus Sugijapranata, who was the first Indonesian-born Bishop and is a national hero ; and the .renowned Bapak Ignatius Yosef Kasimo Hendrowahyono. The glorious history of the "plantatio Ecclesiae" in central Java continues today. I rejoice with you at the Christian fervour of your families, from which so many vocations to the priesthood and religious life have come ; I rejoice at the enthusiasm and commitment of your young people in the practice of their faith. I rejoice at the zeal and dedication of the lay people actively engaged in various apostolates : in éducation and health-care, in works of charity and assistance to those in need. In this con text I wish to offer a special greeting to ali the catechists: Wahai para kategis yang terkasih : Dengan penuh pengurbanan dan pengabdian, Anda telah memberikan yang terbaik dari hidup Anda demi berkembangnya Kerajaan Allah di sini. Karya-karya Anda itu merupakan mutumanikam yang indah dan sangat berharga bagi seluruh Geraja. Maka Gereja sangat menghargai karya-karya Anda itu. Karena itu saya dengan ini menyampaikan penghargaan, berkah dan dòa khusus bagi Anda dan seluruh keluarga Anda. (My dear catechists : With full dedication and sacrifice you have given the best of your li ves so that God's Kingdom may flower here. Your works are precious and most valuable jewels for the whole Church. The Church has the highest appréciation for your work. I therefore Acta Ioannis Pauli Pp. II 167 offer to you and your families my sincere and deepest gratitude as well as my blessing and prayers.) To the priests and religions I express my deep affection in the Lord and assure them of my prayers. Brothers and sisters : recognize the unique value of your call from Christ. You are his special friends. Persevere with joy in your vocations ! The Christian community, indeed the whole of society, has absolute need of you, not only because of the many activities in the fields of religion, éducation and human development which you inspire and provide, but above ail for what you are as priests and religions : witnesses to God's saving présence in the midst of his people. May God's grace sustain you always ! 15 The mystery of the Incarnation—"the Word became flesh"•—remains for ever the basis of the link between the Church and the varions human cultures by which the peoples of the world give expression to their native qualities. The development of a culture is, in a sensé, a response to God's original command "to fili the earth and subdue it". The ancient théâtre, music and dance of Java embody the concepts and wisdom of a civilization which recognized man's absolute need of God, "One, Supreme and Almighty", and emphasized the value of living together in peace. Significant is the myth of the garuda, the eagle which allows man to fly to a great height where the light from above enables him to grasp the true meaning of things and the deeper dimensions of life and love. 16 In this promising setting the Gospel seed was sown. In the Bible, evangelization is often referred to in agricultural terms. Saint Paul in fact calis the Christian community "God's field". The seed of the word of God is good seed. The ground is properly prepared. It is up to you, the workers whom the Lord of the harvest, the Eternai Father, has sent into his field, to find the way for it to bring forth abundant fruit—like your forefathers who tended the soil carefully and patiently so that they might harvest their rice crops three times a year. Unlike the first evangelizers, you are not strangers to this culture. You are the sons and daughters of Java. You can carry the Good News to the very heart of your own culture. At the same time, as members of the catholic and universal Church, you are conscious of the fact that the Church's role is also to help to 17 15 16 17 Cf. Jn 15:15. Gen 1:28. 1 Cor 3:9. Acta 168 enrich every culture. Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Through the power of Christ—the Word made flesh—a divine current, so to speak, passes through ali nations and cultures. As Saint Paul says to the Philippians in our first reading, Christ is constantly "enCouraging" self-sacrifìcing love. love" 19 humanity 18 by his example of From his Cross there flows an "incentive of which banishes selfishness and pride, and encourages openness to ali. In this way the example of Christ and the power of his Paschal Mystery penetrate, purify and elevate ali culture, every culture. Do not let the seed of the word of God remain fruitless. Do not cease to ask the Almighty to grant increase to what has been sown in humble trust ! In this homeland of Bishop Sugijapranata and of Pak Kasimo, it is helpful to remember that Christian faith must be translated into service for the good of society. Alongside these well-known figures, the Church offers the nation the testimony of innumerable honest and dedicated Citizens. They too are the harvest of God's fìeld. Dear brothers and sisters, I urge you : rule of life. malee selfless love your Let it be the object of your personal and community prayer; let it lead and guide you in your daily contact with family, friends, neighbours and fellow-workers, as you share in the mission of the Church and in the public life of your country. Remember that you build up the universal Church when you bring to it the unique riches of Indonesian culture; you build up Indonesia when, working in harmony with all your fellow Citizens for the common good, you bring to it the unique riches of your Catholic faith. Christian commitment, however, is not limited to this service to the world. Its main purpose is the glory o f God and the salvation of souls. Its moment of greatest intensity is precisely here, in the Eucharist, the célébration of the sacred mysteries of our Rédemption. Together we pray: "May the Lord accept (this) sacrifice... for the praise and glory of his name, for our good, and the good of ali his Church". In union with Christ we offer to the Father the Church in Yogyakarta and in Java, the entire Church in Indonesia, this whole splendid archipelago and ali its peoples, with their hopes and aspirations, their joys and sufferings. 18 19 Cf. Phil 2:1. Cf. ibid. Acta Ioannis Pauli Pp. II 169 "You are my praise in the great assembly", says the Psalmist. And through this praise which is sung in countless languages throughout the world, ali the ends of the earth return to the Lord, all families of the nations worship before him. In this praise sung by ali création, by ali earth's peoples and nations, there resounds today the voice of Indonesia. 20 21 Putera-puteriku yang terkasih : Jadilah terus murid-murid Kristus yang sejati. Doaku selalu mengiringi usaha Anda sekalian di sini. Semoga Tuhan kita Yesus Kristus, selalu melimpahkan rahmatNya kepada Anda sekalian. (My beloved sons and daughters : Always be true followers of Christ. My prayers are with you always. May our Lord Jesus Christ always bestow upon you his abundant grace.) * * * Dilii, infra Missam habita.* Mann alin ho bin feton sira, (Dear Brothers and Sisters,) 1. "Imi masin rai nian ... Imi naroman mundo nian". 1 ("You are the sait of the earth ... you are the light of the world".) 2 Lia fuan hirak ne'e, Jesus nia Lia fuan, nebe lante sira. Ohin Amo Bispo Roma nian, hato'o escolante iha Timor loro sa'e, Diocèse Dili. Hosi ita moris hamutuk iha dalan ida deit; hosi lia simu naroman atu moris nudar sarani. hato'o ba nia esco­ ba imi. Cristo nia lia fuan hirak ne'e, fuan hirak ne'e ita Nudar Amo Bispo Roma nian no S. Pedro nia saseluk, hau hato'o hau lia Ksolok nian ba imi hotu nebe halibur an iha ne'e, hosi Dili, hosi Atambua no hosi Kupang. 20 21 Ps 21 (22): 26. Cf. ibid. 28. * Die 12 m. Octobris a. 1989. Mt 5:13-14. Ibid. 1 2 12 - A. A. S. Ha'u hato'o, hau nia Saudaco ba Acta 170 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Administrador Apostolico Dili nian, Bispo Belo, ba Bispo Pain Ratu no Manteiro no Nai lulik sira hotu, religioso hotu — hotu no sarani tomak iha Diocèse rai Timor nia laran. Imi wain mai hosi dok ho susar no terus hosi imi urna kain, hosi Timor loro sa'e no Loro monu atu hasoru hamutuk ho Amo Papa. Hau fo obrigado ba imi hotu, liu-liu ba imi nebe serviso maka'as atu ohin ita bele hasoru malu. (These are the words of Jesus to his first disciples. And today the Bishop of Rome addresses them to you, Christ's disciples in East Timor, in the Diocèse of Dili. Through these words we are united in a common vocation ; from them we learn what it means to live as Christians. As Bishop of Rome and the Successor of Saint Peter, I make these words my greeting to ail who are gathered here from Dili, from Atambua and from Kupang. I offer greetings to the Apostolic Administrator of Dili, Bishop Belo, to Bishops Pain Ratu and Manteiro, and to ail the clergy, religious and laity of the Diocèse of Timor. Many of you have made long and difficult journeys from your vil­ lages in both East and West Timor to be with the Pope. I thank you ail, especially those who have worked to make this occasion possible.) Dear brothers and sisters : Peter's special ministry to "strengthen his brethren" has brought me to East Timor today. It was to Peter that Christ said before the Passion : "when you have turned again, strengthen your brethren". Düring the Master's Passion Peter had been weak, but the Lord called him, nevertheless, to shepherd the flock and for this he gave him a special grace to become "light" and "sait" in the service of ail who believe in Christ. I corne to you as a witness of Christ and an eider in the family of the faith. Erom the very beginning of my Pontificate I have followed your situation with deep concern. It has long been my wish to express to you that the whole Church, and the Pope in a particular way, holds you in esteem and in affection. Now I am filled with joy at being able to celebrate this Eucharist with you here at Tasi-Tolu. 3 4 5 2. Let us consider the meaning that Jesus attaches to the images "sait of the earth" and "light o f the world". In Timor you are very 3 Lk 22:32. 4 Cf. Jn 21-15-19. Cf. 1 Pet 5:1. 5 Acta Ioannis Pauli Pp. II 171 familiar with sait. You extract it along the coastal plains of Gassaid, Tibar, Manatuto, Sical and from the sait lake at Laga. Salt preserves food and enhances its flavour. In the Gospel "sait" refers to préser­ vation from the corruption of sin and death. It refers to the spiritual wholeness of every disciple whose duty it is to enliven and elevate humanity with the assistance of divine grace. The image of "light" refers not only to the wisdom that comes from the révélation of divine truth, but also to everyday wisdom in action. It is the wisdom that comes from the expérience o f Ufe as well as the wisdom that gives life: the wisdom that enlightens those who live by faith. Wherever this "light" is found it shapes human life and conduct, and leads people to God. This is the wisdom that marks the Uves of the saints. That is why each is a light that cannot be hidden "under a bushel", but must be put "on a stand, where it gives light to ali in the house". 6 The saints give light to ali of us in the Ghurch, which is God's House on this earth. And ma^y times their light shines beyond the Church to other people and places. 3. The words "you are the sait of the earth ... you are the light of the world" are directed by the Lord to ali his disciples, to all those who "by one Spirit were baptized into one body", which is the Church. To the eyes of the world, the Church is a visible society of people. But by faith we know that the Church is also the Body of Christ through the power o f the Holy Spirit. 1 By the power of that same Spirit, ali of us work together in building up the Church through a "variety of ministries" and through Christian witness in keeping with each one's particular vocation. This is so because "to each is given the manifestation of the Spirit for the common good". Therefore when we heed Christ's cali to be "the sait of the earth" and "the light of the world" we help to build up the Church not only in our locai communities, but as the one, holy, catholic and apostolic Church spread throughout the world. For the Church is one in ali the earth and the same in every place. She is both "universal" and "locai". Such is the resuit of the Spirit's action, 8 9 6 7 8 9 Cf. Mt 5:15. 1 Cor 12:13. cf. ma. 4-7. Ibid. 7. Acta 172 in which everyone". is Apostolicae manifested Sedis "the - same Commentarium God who Officiale inspires everything in 10 4. What does it mean to be "the sait of the earth" and "the light of the world" in East Timor today? For many years now, you have experienced destruction and death as a result of conflict; you have known what it means to be victims of hatred and struggle. Many innocent people have died, while others have been prey to retaliation and r e venge. For too long you have been suffering a lack of stability which has rendered your future uncertain. This distressing situation causes economic difiiculties which, in spite of some relief, still exist, preventing the development needed to alleviate the bürden which still weighs heavily on the population. Respect for the rights which render life more human must be firmly ensured : the rights of individuáis and the rights of f amilies. I pray that those who have responsibility for life in East Timor will act with wisdom and good will towards all, as they search for a just and peaceful resolution of présent difiiculties in order to bring about a speedy improvement of conditions of life which will permit you to live in social harmony, according to your own traditions and requirements, in serene and fruitful productivity. 5. Dear brothers and sisters in Christ : Who will be the sait that preserves life in the midst of death, if not y ou f Who will be a light that radiâtes wisdom in the midst of dorkness, if not you who have remained steadfast in the faith since the Gospel was first preached here four centuries ago? Your land is much in need of Christian healing and reconciliation. But the ecclesial community itself must be a reconciled community if it is to fulfil the important role that Springs from Christ's words: "You are the sait ... you are the light". It is not always easy to find the courage, détermination and patience needed for reconciliation. Yet we know in faith that love transcends every boundary between nations, peoples, and cultures. No matter what the différences, no matter what the grievances or injuries, we who are Christ's followers must take to heart his words : "Forgive, and you will be forgi ven" ; "Love your enemies and pray for those who persécute you". 11 12 10 11 12 Cf. ibid. 6. Lk 6:37. Mt 5:44. Acta Ioannis Pauli Pp. II 173 You who are Catholice in East Timor have a tradition in which family life, éducation and social customs are deeply rooted in the Gospel, and this tradition is a great part of your identity. Yours is a tradition imbued with the teachings and spirit of the Beatitudes, one of humble trust in God, of mercy and forgiveness, and, when necessary, of patient suffering in time of trial. 13 There are situations in which the ecclesial community needs to be especially capable of living the evangelical message o f love and reconciliation. The strength to do sa comes from interior conversion. Only when we are reborn in the Spirit do we understand the force of the Gospel words : "Blessed are the meek ... Blessed are those who hunger and thirst for righteousness ... Blessed are the peacemakers ...". "light" is no easy task. "mature in Christ". 14 The call to be "sait" and It is nothing less than the call to be fully 15 Furthermore, your parishes, your catechesis, your Catholic schools, your small communities and other forms of association, all have a role to play in educating for a strong family Ufe which respects God's plan for life and love, for honesty and compétence in the world of work and public affair s, for virtue and goodness in all áreas of human endeavour. You must show yourselves worthy of your Christian calling, which is a call to holiness, to prayer, to the practice of the sacraments and to the self-sacrifice without which discipleship is impossible. urge you to persevere in your calling. I I exhort you all to live "in the bond of peace", in union with the Pope and with the Apostolic Ad­ ministrator and priests of your Diocèse, who have been so generous in their work in these difiicult years. The Lord who sees and knows all things will reward the Religious Brothers and Sisters, and those members of the laity who have been specially committed to serving the needs of others. A special word of esteem must go to the valiant missionaries who have stayed near to the people in the most trying moments of your recent history, hearing witness to the love that they have for the Church, for the pilgrim People of God in Timor. I am aware that the thème for your weekly Holy Hours in prép­ aration for my visit has been : "Neon ida deit, laran ida deit". 16 Cf. Mt 5:3-10. Ibid. 5:5. 6. 9. Col 1:28. " Cf. Acts 4:32. 13 14 15 Acta 174 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale These words indicate the path which the Church in Dili must follow in order to respond to the special challenges of today: Unity in faith, expressed and nourished especially in Eucharistie Communion, will lead you to a communion of charity and solidarity with others, and will help you to Uve the evangelicae commandment of love through the practical works of mercy and justice needed on this Island. Timor, sirong in evangelical love, is certainly capable of fulfllling its mission to be the "sait of the earth" and the "light of the world". 6. "Let your light so shine before men, that they may see your good works and give glory to your Father who is in heaven". 17 It is not the Pope alone who calis you to this task. words of our Lord Jesus Christ himself. These are the He challenges you, but he also promises his présence and his grace. He is with you always. And there is someone else who accompanies the people of Timor on their pilgrimage as they journey day by day to God's Kingdom : Mary, your Mother in the Church, Mary of the Immaculate Conception, the patroness of the Diocèse of Dili and of your new Cathedral, which I have been happy to bless today. She intercedes for the spiritual healing of her Timorese sons and daughters. The Catholics of East Timor who have sung her praises down* the centuries can be sure of her maternal care at this time of uncertainty and much needed réconcili­ ation and peace . On life's pilgrimage, walk with Mary. Then, following her example, and fìlled with the Spirit "who renews the face of the earth", 18 the whole People of God in Timor will repeat the joyful words of the Responsorial Psalm : "Bless the Lord, my soul!... May the glory of the Lord last for ever ! May the Lord rejoice in his works!". 19 Tebes, atu Eucaristia nebe oras ne'e ita halo daudaun, bele tulun ema hotu iha rai ida ne'e, atu hotu bele nakfilak an los liu "ho fuan ida no nean ida", nudar kota hari iha foho leten, nebe la monu, nudar naroman nebe leno ema hotu iha urna laran. bele lori ba rohan knar ida ne'e. 17 Mt 5:16. 18 Ps 103 (104): 30. Ibid. 1, 31. 19 Amen. Atu Espirito lia los nian Acta Ioannis Pauli Pp. II 175 (Yes, may the Eucharist which we are now celebrating help the people of this Island to be ever more truly "of one heart and one mind"—as a city set on a hill which cannot be hid, as a light which gives light to all in the house. May the Spirit o f truth accomplish this saving work. Amen.) # * • Iacartae, ad Indonesiae episcopos habita.* Dear Brother Bishops, 1. As my Pastoral Visit comes to an end, I cannot f ail to thank you, the Pastors of the Church in Indonesia, for your dedicated service to the Catholic community in this vast archipelago. Truly, the Lord has done "great things" here, thanks to the ministry of shepherds like yourselves who have preached the Gospel "not as the word of men but as what it really is, the word of God". 1 2 I have come to you as brother hearing the greetings and fraternal love of the Church in Rome. I have also come as the Successor of Peter, of whom God requires a special solicitude as pastor of the Church universal. Before I départ I wish to live this moment of collégial communion with you, reflecting on the Bishop's calling to be a living sign of the Incarnate Word, and on his personal responsi bility for the transmission of the Gospel for the sanctification of God's people to the glory and praise of the Most Holy Trinity. 2. Düring these last few days I have met many thousands of Indonesian Catholics. At the same time I recognize that they are a minority in relation to the population at large. But as Saint Paul tells us, in order to fulfil his salvine plan God chooses what is small, vulnerable and seemingly unimportant in the eyes of the world, "so that no human being might boast in the présence of God". For it is by God's free and sovereign gif t that fallen humanity is restored to divine life through the Death and Résurrection of his Son. 3 In the service of this plan, the Church's mission here and throughout the world is to be "a sign and instrument of communion with God * Die 13 m. Octobris a. 1989. Cf. Lfc 1:49. 1 Thess 2:13. 1 Cor 1:29. 1 2 3 Acta 176 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale and of the unity of the whole human race" ; "a standard lifted ón high for the nations to see" ; "a lernen and, as it were, the soul of human society in its renewai by Ohrist and transformation into the family of God". 4 5 6 These and other New Testament images speak to us of a Church whose fruitfulness, at times hidden, is out of proportion to her numbers and human resources. It is a Church whose survival and growth dépend not on the will of man but of God, whose mission it is to be bold in preaching the Good News of salvation "in season and ont of season". 7 3. Dear Brothers : as Bishops you are "heralds" of the Good News of eternai salvation in Christ. Your ministry as shepherds and teachers is directed both to the members of Christ's flock, who look to you for leadership, inspiration and encouragement, and to society at large. You will want to ensure that the Church fulfils her mission not only through the preaching of the Gospel, but also through the Christian witness of ali the faithful, so that, as in the case of Nathanael, even the sceptical may be able to "corne and see". 8 9 Do not be afraid to encourage the Catholic people to an ever more public witness to the truths and values of their faith, in keeping with their rightful place in the society of which they are worthy Citizens. Notwithstanding occasionai difiiculties, your national Con­ stitution guarantees the full right of Catholics and others to freedom of religion and the practice of their faith. To "practise the faith" means more than private religious obli­ gation and dévotion. One of the great thèmes of the Second Vatican Council was the call to recognize that the Gospel touches every aspect of life—cultural, economic, social and politicai. In the words of Gaudium et spes : "Faith throws a new light on all things and makes known the full ideal which God has set for man, thus guiding the mind towards solutions that are fully human". This does not mean that the Church has concrete solutions to offer for every problem 10 * Lumen gentium, 1. Unitatis redintegratio, 2. * Gaudium et spes, 40. 7 2 Tim 4:2. Cf. Lumen gentium, 25. 5 8 9 10 Jn 1:46. Gaudium et spes, 11. Acta Ioannis Pauli Pp. II 177 concerning the life of society, but rather she proposes a social teaching that as présents directives principies for for reflection, criteria for judgment as well action. 11 4. This search for "what is fully human" under God constitutes a point of convergence for Indonesians of ail religions. The Church enters into dialogue and is Willing to cooperate with all in mutual respect and good will. But she also stands firm in her identity and mission, which are Catholic before all eise. Religious diversity within the unity of Indonesia ought not to be feared, least of all by Indonesian Catholics, who as loyal Citizens effectively particípate in national life as guaranteed by Pancasila. Similarly, a proper application of the principie of religious freedom also benefits the State and society as a whole, insofar as religion educates Citizens to recognize the demands of the moral order and consequently to "govern their activities with a sensé of responsionity, and stri ve after what is true and right, Willing always to join with others in cooperative effort". Already in many fìelds of the apostolate and social service there is ample collaboration between the Church and civil institutions, most conspicuously in éducation and healthcare. It is to be hoped that such harmony can continue and grow, since it is a vital form of respect for human dignity and fundamental human rights. 12 A related concern however is the temptation in the world today to reduce the Gospel message to a form of humanitarianism. The Church, however, must always recognize that her essential mission to evangelize has as its "foundation, centre ... and summit a clear proclamation that in Jesus Christ, the Son of God mode man, who died and rose from the dead, salvation is offered to ail as a gif t of God's grace and mercy". This by no means diminishes, but rather heightens the obligation to seek "fully human solutions" and to promote authentic development, but always keeping a proper perspective on the relationship between the "city of God" and the "earthly city". The Church's mission is not restricted to the framework of temporal existence nor completely identified with temporal desires, hopes, affairs and struggles. Rather it is at the service of a transcendent and eschatological sal13 11 12 13 Cf. Instruction on Christian Freedom and Liberation, Dignitatis humanae, 8. Apostolic Exhortation Evangelii nuntiandi, 27. 72 ff. Acta 178 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vation, which has its beginning in this life but which is fulfilled in eternity. 14 5. Dear brothers, to you is given by episcopal ordination the great task of continuing the apostolic mission "to preach the Gospel and gather every race and people into a single flock to be guided and governed in the way of holiness". As Successors of the Apostles you have the twofold task of preserving the Gospel for future génér­ ations in all its fullness and integrity, while also ensuring that it is applied in a dynamic way to the présent realities of your local Ohurches. 15 The challenge then is to guarantee the présence and vitality of Catholic faith in every aspect of the life of individuáis and communities, and within the religious diversity of society itself. This means fostering among the faithful without hésitation or fear an explicitly Christian understanding of Ufe and work. It is a question of flnding ever new and effective ways for the Gospel to be lived in an authentically Indonesiani manner within the "one, holy, Catholic and Apostolic Church". 6. If the Church by her teaching seeks to promote "solutions that are fully human" to the problems and challenges that beset the human family at any given moment in history, it is for the laity, in particular, to "carry out their earthly activity in such a way as to integrate human, domestic, professional, scientific and technical enterprises with religious values ... (and) to be witnesses to Christ in all circumstances and at the very heart of the human community". 16 It falls to the Church's Pastors to inspire and educate the laity as to what the Church offers to society and public life. Truth and justice as measures of freedom, love of neighbour and the dignity o f the person created in God's image, the principies of subsidiarity arid solidarity : these are fundamental to the Catholic contribution to public life and institutions. After the example of Christ, Christians must be prepared to bear prophétie witness wherever the dignity and rights of per sons are threatened or when justice or charity demand it. 17 You are sometimes painfully aware that certain traditional practices and other contemporary social influences bring about an obscuring of 14 15 14 17 Cf. ibid. Roman Pontifical, Rite of the Ordination of a Bishop, Homily. Gaudium et spes, 43. Cf. Instruction on Christian Freedom and Liberation, 26 and 73. Acta Ioannis Pauli Pp. II 179 fundamental principies regarding family life and the responsable trans­ mission o f life. As Pastors you know that the very nature of your own personal response to this challenge greatly determines each local Ohurch's vitality in helping Christian couples to fulfil God's plan for their li ves. A comprehensi ve catechetical effort is needed every where in the Church to recover an awareness of the primacy of moral values. In Familiaris consortio, I wrote that the "éducation of the moral conscience, which makes every human being capable of judging and of discerning the proper ways to achieve self-realization according to his or her original truth, ... becomes a pressing requirement that cannot be renounced". 18 In order for the laity to fulfil their mission in the world, their Pastors must help them to cultívate a properly formed Christian conscience, capable of guiding them in ail of life's décisions and activities. For in teaching the path to salvation, the Church necess- arily refers to the moral order that governs the way people act and relate to one another, with repercussions on every sphère of life. The formation of a Christian conscience, together with the strengthening of moral character and the deepening of spiritual life, is essentia! for the transformation of the world from within. It is the only sure guarantee of the fruitfulness of inculturation. 7. In speaking to you, I wish to give thanks to God for the life and ministry of your priests, diocesan and religious, native and foreign born, who share with you the daily toil of caring for the Church in Indonesia. As those who preside in love over the presbyterium, you know how important it is to encourage, sustain and truly love your priests. Following the example of Christ the High Priest, who is able "to sympathize with our weakness, (as) one who was tempted in every way that we are, yet never sinned", 19 you will at the same time gently but firmly call them to holiness, to self-abandonment into God's hands, to a life that is humble and close to the poor and most needy. In many ways the priéstly vocation is a cali to a life marked by the sign of the Cross; indeed it often becomes "a sign of contradiction". 20 Your closeness to your priests, your openness to them in justice and 18 19 20 Familiaris consortio, Heb 4:15. Lk 2:34. 8. Acta 180 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale love, and your prayers for their persévérance will do much to sustain them. How can we not rejoice together at the increase of vocations to the priesthood and religious life which your particular Churches are experiencing? Here is most certainly a sign of God's loving providence. In fact, among the many vivid memories that I will take back with me to Rome, one of the most consoling is the sight of the many happy and dedicated priests and religious men and women I have met during my visit here. At the same time, this gift of the Lord challenges you as Bishops to pro vide thòse who answer the Lord's call with a spiritual and doc­ trinal formation that will prepare them for a life of dedication to the service of the Church. As you are well aware, priests and religious need formation, not only during their years of préparation in seminaries and religious houses, but throughout their lives. They need to be afforded opportunities of deepening their understanding of the Gospel message as it is believed and taught by the Church. I know that you share this concern for their formation, conscious as you are that they in turn are called upon to form others. 8. Dear Brothers : in the farewell discourse to the disciples which we find in the Gospel of John, Jesus prays : "(Pather), sanctify them in the truth; your word is truth. As you sent me into the world, so I have sent them into the world. And for their sake I consécrate myself, that they also may be consecrated in truth". 21 These words apply fully to the Pastors of the Church. As my visit draws to an end, I express my fervent hope and prayer that the Church, whose existence in Indonesia is one of the "great things" wrought by the power of God, will enjoy the leadership of Bishops who are true disciples and apostles of our Lord Jesus Christ. May you persevere in the truth and grow in "the holiness of truth". For it is true truth that makes us free, and the truth is Jesus Christ. * To him be glory for e ver. Amen. 22 23 21 22 23 24 2 Jn 17:17-19. Eph 4:24 (Vulg.). Of. Jn 8:32. Cf. ibid. 14:6. # # * Acta Ioannis Pauli Pp. II 181 In Ludoviciano Portu ad Christifideles congregatos habita.* 1. (( Seigneur, Dieu de nos pères, que le ciel et la terre te bénissent, ainsi que toutes les créatures qui s'y trouvent y). 1 En prononçant cette prière du Livre de Tobie, chers Frères et Sœurs qui habitez l'Ile Maurice et en particulier cette ville de Port-Louis, je voudrais adorer Dieu en union avec vous. Oui, au nom du Dieu Créateur et Père, au nom de son Fils Jésus, notre Sauveur, au nom de l'Esprit Saint, Esprit d'amour et de paix, l'Evêque de Rome est dans la joie de saluer l'Eglise qui est à Maurice. Je remercie mon Frère, le Cardinal Jean Margéot, de ses paroles de bienvenue et de sa présentation du diocèse de Port-Louis. Il est heureux que nous nous retrouvions ici, aux pieds de Marie, Reine de la Paix, en ce lieu de pèlerinage témoin des grandes heures de votre vie ecclésiale : le centenaire de votre diocèse, les ordinations des pre­ miers prêtres issus de votre peuple et aussi, il y a vingt ans, l'ordi­ nation episcopale de votre pasteur, premier évêque né sur cette terre. Je voudrais dire à chacun de vous mon salut et mes vœux: aux prêtres, aux religieux, aux religieuses, aux responsables des services pastoraux et des mouvements, à chaque fidèle, des plus âgés aux plus jeunes. Et je salue également nos frères autrement croyants qui tiennent à participer à ce jour de fête des catholiques : je les remercie de leur présence sympathique. J'adresse mes salutations déférentes à Monsieur le Gouverneur gé­ néral, à Monsieur le Premier Ministre, aux membres du Gouvernement, au Lord Maire de Port-Louis et aux Autorités qui ont tenu à prendre part à ce rassemblement de prière. 2. Chers Frères et Sœurs, au commencement de mon ministère sur le Siège episcopal de Rome fondé par l'Apôtre Pierre, il m'a été donné d'inscrire au nombre des bienheureux l'apôtre de l'Ile Maurice, le Père Jacques Laval. Cet homme, qui n'avait trouvé sa vocation qu'à l'âge déjà mûr, au prix d'une vraie conversion, a traversé les océans pour venir ici, humble et pauvre, mais riche de la foi, riche des mystères de Dieu, riche de la grâce des sacrements, riche de l'amour qu'il portait aux plus pauvres, aux plus délaissés. Vous le vénérez parce que, presque * Die 14 m. Octobris a. 1989. Tb 8, 7. 1 Acta 182 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale seul, il a su lancer un immense mouvement de foi, il a su bâtir parmi les anciens « apprentis » une véritable communauté soudée par la prière, par le témoignage partagé, par l'entraide, par le respect des personnes et la compassion pour la souffrance. Très vite, il affermit la construction grâce aux « conseillers et con­ seillères », catéchistes dévoués qui rassemblaient les baptisés et les ca­ téchumènes dans les quartiers de la ville et dans la campagne. Le Père Laval, avant même d'être aidé par les confrères Spiritains venus le rejoindre, a été un ouvrier extraordinaire dans le champ du Seigneur dont il a fait germer et mûrir la moisson. Vous le considérez à juste titre comme un fondateur et comme un père. Aujourd'hui, il intercède pour nous dans la demeure de Dieu, il se réjouit de voir « ses enfants » rassemblés. 3. Nous souvenant de l'activité missionnaire du bienheureux Jacques Laval, nous pouvons recevoir les paroles de la Lettre de saint Paul à Timothée comme des paroles qui nous sont adressées : (( Souviens-toi de Jésus Christ, le descendant de David : il est res­ suscité d'entre les morts, voilà mon Evangile )). 2 « Si nous sommes morts avec lui, avec lui nous vivrons. Si nous supportons l'épreuve, avec lui nous régnerons. Si nous le rejetons, lui aussi nous rejettera ». L'Apôtre écrit à son disciple Timothée : « Elle est sûre cette pa­ r o l e » ; à cause d'elle, « j e souffre, jusqu'à être enchaîné comme un malfaiteur. Mais on n'enchaîne pas la parole de Dieu ! ». 3 4 5 Ces paroles de l'Apôtre peuvent s'appliquer à de nombreux mis­ sionnaires, et en particulier au missionnaire de Maurice, le bienheu­ reux Laval. Lui aussi s'est laissé conduire par la même foi aposto­ lique : « Je supporte tout pour ceux que Dieu a choisis, afin qu'ils obtiennent eux aussi le salut par Jésus Christ, avec la gloire éter­ nelle )). 6 Oui, le Père Laval s'est donné tout entier; il a travaillé jusqu'à l'extrême limite de ses forces, il a connu la solitude, la critique par­ fois, le poids de responsabilités qu'il n'avait pas recherchées, et même l'angoisse de l'obscurité dans sa vie spirituelle ; mais il s'est (( sou2 3 4 5 6 2 Tm 2, 8. ma. 2, 11-13. Ibid. 11. Ibid. 9. Ibid. 10. 183 Acta Ioannis Pauli Pp. II venu de Jésus Ohrist » à tout instant ; il a « tout supporté » pour que ses frères bien-aimés « obtiennent eux aussi le salut ». Uni au sacrifice du Christ, l'apôtre de Maurice a offert ses forces et sa vie pour faire vivre cette Eglise. Et d'autres l'ont fait, comme le Père Dufay dont vous gardez ici la mémoire, lui qui voulut par­ tager le sort de ses frères au moment de périr dans le naufrage. 4. Aujourd'hui, avec toute l'Eglise qui a été greffée parmi vos an­ cêtres, nous rendons grâce parce qu'ils ont élevé la demeure du Dieu vivant sur votre île, comme une « maison bâtie sur le roc ». venons d'écouter, chanté dans votre langue créole, 7 Nous l'Evangile qui nous demande de bâtir ainsi. C'est de cette maison que nous parle le Seigneur Jésus dans le discours sur la montagne : « Tout homme qui écoute ce que je vous dis là et le met en pratique est comparable à un homme prévoyant qui a bâti sa maison sur le roc ... ; la tempête a soufflé et s'est abattue sur cette maison ; la maison ne s'est pas écroulée, car elle était fondée sur le roc ». 8 L'œuvre n'est pas achevée, vous le savez bien. Sur le roc de l'Evan­ gile, continuez à bâtir ensemble. Pour toute l'Eglise de ce pays, c'est la tâche que vous propose le plan pastoral diocésain : que tous les baptisés apportent leur pierre à l'édifice, qu'ils soient les <( pierres vivantes » de l'Eglise vivante ! 5. Car celui qui écoute les paroles du Christ et construit sa propre vie en les mettant en pratique, celui-là bâtit sa maison sur le roc. Cela se rapporte en particulier à la construction délicate et vitale qu'est le mariage : sanctifié par l'amour du Christ, c'est un grand sacrement dans l'Eglise. Déjà les jeunes époux du Livre de Tobie nous donnent un exemple de construction sur le roc, sur la fondation solide de la Parole de Dieu. Nous avons écouté, dans cette liturgie, la prière de Tobie et de Sara, qui est une admirable introduction à leur vie de couple : « Seigneur, Dieu de nos pères, que le ciel et la terre te bénissent... C'est toi qui as façonné Adam avec la glaise du sol, et qui lui as donné Eve pour l'aider ... si j'épouse cette fille d'Israël, ce n'est pas pour satisfaire mes passions, mais seulement par désir de fonder une famille 7 8 Cf. Mt 7, 24. Ibid. 7, 24-25. Acta 184 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale qui bénira ton nom dans la suite des siècles ». Et Sara, qui implore l'aide miséricordieuse de Dieu, demande à son tour : « Puissions-nous vivre heureux jusqu'à notre vieillesse tous les deux ensemble ». 9 Tobie et Sara savent qu'ils ont reçu leur vie de Dieu en même temps que de leurs pères. Par leur union, ils continuent l'œuvre de vie. Le projet de leur foyer s'accorde avec la volonté du Créateur : il a créé l'homme et la femme pour qu'ils ne soient plus qu'un. 10 6. La famille, les chrétiens ont beaucoup travaillé pour la soutenir dans toute la société mauricienne. Votre diocèse a choisi de proposer comme thème, lors de ma visite pastorale, une réflexion très large sur la famille. J'en suis heureux, car (( face aux chocs de la modernité », il importe plus que jamais de « fonder sa famille sur le roc ». C'était déjà une préoccupation essentielle du Père Laval qui amena de nom­ breux couples au mariage sacramentel; et il a aimé confier à des fa­ milles l'animation de la catéchèse, de la prière et de l'entraide autour de nombreuses chapelles. La grâce du mariage, pour la solidité du foyer, c'est le don admi­ rable de l'amour qui vient du plus profond de la vie même de Dieu : la capacité d'aimer, de se donner l'un à l'autre, de rester fidèle à une alliance librement consentie. Il y a la fragilité humaine, c'est vrai, mais la fidélité de Dieu y répond. Souvenez-vous de la parole de saint Paul, entendue tout à l'heure : « Si nous sommes infidèles, le Seigneur restera fidèle, car il ne peut se renier lui-même » . n Vous les époux qui m'écoutez, vous êtes nombreux à connaître la joie tou­ jours plus belle que donne la fidélité dans l'amour. Et vous qui avez été blessés par le silence de l'amour, par l'éloignement de votre con­ joint, sachez que vous n'êtes pas délaissés par le Seigneur, vous pouvez compter sur sa fidélité, et aussi sur le soutien amical de vos frères et sœurs. Quand on bâtit sur le roc d'un amour fidèle, la personnalité de chacun s'épanouit grâce à la générosité quotidienne du don de soi et du respect de l'autre. Et la mise en commun de tous les dons reçus conduit le couple à donner la vie à son tour. Il assume de manière responsable la paternité et la maternité, soucieux d'abord de la vie 9 10 11 Tb 8, 7-10. Cf. Gn 2, 2i; Mt 19, 6. Cf. 2 Tm 2, 13. Acta Ioannis Pauli Pp. II 185 de l'enfant, respecté et aimé pour lui-même dès sa conception, avec les espérances et les promesses qu'il porte. Votre Evêque vous a rappelé par une lettre pastorale l'enseignement moral de l'Eglise: je vous encourage à le comprendre toujours mieux, car ses exigences n'ont d'autre but que d'aider les hommes et les femmes à mener leur vie de famille en se respectant mutuellement. Comme le jeune Tobie, ils ne cherchent pas d'abord à « satisfaire leurs passions » mais à fonder leur famille selon la volonté de Dieu. 12 7. Il ne faut jamais oublier que des familles saines et heureuses sont à la base de la vie sociale. Non seulement elles donnent naissance aux membres de la société mais elles assurent à chacun sa formation et lui permettent de trouver son équilibre. La réussite des familles est importante pour la réussite de la société tout entière. Et la société, pour sa part, doit tenir compte de la vie des familles et leur permettre de remplir leur vrai rôle. Je pense d'abord à l'éducation des jeunes : la famille en est la pre­ mière responsable, mais elle a besoin de l'institution scolaire. Il con­ vient donc que les parents puissent être en plein accord avec les édu­ cateurs sur les valeurs essentielles qu'ils souhaitent transmettre à leurs enfants. A cet égard, je tiens à exprimer mon estime à l'ensei­ gnement catholique et j'espère qu'il continuera de bénéficier du soutien que les pouvoirs publics lui accordent, en même temps que lui est garantie la liberté dans l'inspiration de son projet éducatif. Les jeunes sentent la nécessité d'être compris et soutenus en fa­ mille; ils désirent vaincre les obstacles qui nuisent à un dialogue confiant avec leurs parents; ils me l'ont écrit, j'en reparlerai avec eux. Je voudrais simplement souligner ici que c'est d'abord dans leur famille que les jeunes peuvent trouver un sens à leur vie. Lutter contre le désespoir de certains, contre la fuite dans la drogue, contre les dommages graves de l'immoralité, ces préoccupations concernent toute la société, mais en premier lieu les parents. Il faudrait tout faire pour que les contraintes du travail et l'envahissement des loisirs ne puissent jamais empêcher une mère et un père d'être disponibles à leurs enfants et de partager avec eux ce qu'ils ont de plus précieux, leur foi, leur droiture, leur espérance. 8. Chers Frères et Sœurs, je viens de rappeler certaines obligations des familles et leur place essentielle dans la société. Je suis heureux 12 Cf. Tb 8, 9. 1 3 - A. A. S. Acta 186 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de savoir que, chez vous, la haute conception de la morale familiale défendue par l'Eglise est reconnue et adoptée également par bien des personnes appartenant à d'autres traditions spirituelles. Je tiens à encourager les initiatives pastorales de F« Action familiale » et d'autres mouvements qui, depuis plus de vingt-cinq années maintenant, œuvrent ici pour le bien de tous. Et je voudrais aussi dire la gratitude de l'Eglise à l'égard des époux et des parents : leur rayonnement, leur fidélité quotidienne, leur ouver­ ture aux autres sont indispensables à la vie de l'Eglise. Une famille chrétienne, c'est l'Eglise à la maison ; les familles réunies forment des communautés vivantes et elles prennent une part active dans la mission de transmettre la foi, d'appeler à la vie fraternelle dans la paix, d'an­ noncer l'amour sauveur du Christ. 9. Chers Frères et Sœurs de l'Ile Maurice, en offrant au milieu de vous le sacrifice eucharistique, l'Evêque de Rome partage votre prière, vos joies et vos soucis. Je prie pour vos familles. Je prie pour tout le peuple de cette Ile. Je prie pour l'Eglise qui est à Maurice, pour que sa belle vitalité ne cesse de croître et de porter des fruits. Je prie pour que chacun et chacune de vous se sache aimé de Dieu, quelles que soient ses diffi­ cultés ou ses souffrances. Je prie pour qu'ensemble vous découvriez toujours mieux les dons de Dieu, en Jésus Christ, « ressuscité d'entre les morts », car « avec lui nous vivrons ». 13 Avec vous, je rends grâce pour toutes les merveilles que le Seigneur a accomplies parmi vous, dans cette Eglise, en communion avec l'Eglise universelle. Oui, ((chantez au Seigneur un chant nouveau ... Le Seigneur a fait connaître sa victoire, et révélé sa justice aux nations : il s'est rappelé sa fidélité, son amour ... Acclamez le Seigneur, terre entière ! ». 13 14 2 Tm 2, 8. 11. Ps 97 (98), 1-4. 14 Congregatio ACTA de Causis Sanctorum 187 CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i ANGELORUM DECRETUM Canonizationis Servi Dei Iosephi Mariae De Yermo y Parres, sacerdo­ tis, Fundatoris Congregationis Servarum S. Cordis Iesu et Pauperum (1851-1904). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Sicut Christus a Patre missus est "evangelizare pauperibus sanare contritos corde" (Lc 4, 18), "quaerere et salvum facere quod perierat" (Lc 19, 20), similiter Ecclesia omnes infirmitate humana afflictos, amore circumdat, imo in pauperibus et patientibus ima­ ginem Fundatoris sui pauperis et patientis agnoscit, eorum inopiam sublevare satagit, et Christo in his inservire intendit » (CONC. OEC. VAT. II, Lumen gentium, 8). Iesus in Matthaei Evangelio beatos dicit qui fratribus egenis vi­ tam suam suaque bona praestiterunt : « Venite, benedicti Patris mei, possidete paratum vobis regnum a constitutione mundi. Esurivi enim, et dedistis mihi manducare ; sitivi, et dedistis mihi bibere; hospes eram, et collegistis me ; nudus, et operuistis me ; infirmus, et visitastis ; in carcere eram, et venistis ad me » (Mt 25, 34-36). Hoc vitae propositum fuit Servi Dei Iosephi Mariae de Yermo y Parres, sacerdotis, caritati et Evangelii praedicationi prorsus dediti. Iesum imitari voluit, qui venit evangelizare pauperibus. Ortus in pago Jalmolonga, in finibus Civitatis Mexici die 10 men­ sis Novembris anno 1851, eodem die est baptizatus in aedicula Domi- 188 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nae Nostrae a Conceptione, in praedio sita Jalmolongae, et est Iosephus Maria Emmanuel Andreas Raphael appellatus. Filius fuit unicus causidici Emmanuelis de Yermo y Soviñas atque Mariae Iosephae Parres y Martínez. Quinquaginta diebus post ortum matre est orbatus; pater Mexicopolim migravit et infans curae est commissus sororis Mariae Carmelitidis, quae eum ab ineunte aetate christiane educavit. Die 7 mensis Februarii anno 1853 sacramentum accepit Confirma­ tionis et, post aptam praeparationem, die 30 mensis Martii anno 1860, octo annorum, ad Eucharistiae sacramentum primum accessit. Tranquille infantiam et pueritiam egit Mexicopoli, primosque edu­ cationis et disciplinae annos in familia, magistris privatis moderantibus; deinde scholam catholicam frequenta vit. Molliore animo cum esset quoad animi bona, a prima adulescentia se ad sacerdotium vo­ cari animadvertit. Die 10 mensis Maii anno 1867 paternam domum reliquit, ut iter ingrederetur vitae religiosae-sacerdotalis in Congre­ gatione Missionis, in qua vota religiosa mense Maio anno 1869 nuncu­ pavit. Post acerbum et perlatum vocationis discrimen, anno 1877 a Congregatione Missionis semel discessit suamque sacerdotalem forma­ tionem in seminario dioecesis Leonensis continuavit, ubi sacerdos ordinatus est die 24 mensis Augusti anno 1879. Primis sacerdotii annis eminuit ardore apostolico, se peculiariter exercens in ministerio praedicationis, pro qua multum conquirebatur. Episcopus Leonensis ei munera delegavit magni momenti, quibus ac­ curate est functus et diligenter. Novus Episcopus mense Aprili anno 1885 cappellanum eum nomi­ navit duarum pauperum ecclesiolarum agrestium : quod officium magna cum humilitate accepit et, Evangelii causae se dedens, efficaciter cultum eucharisticum provexit apud pauperes illorum locorum, et exstructionem perrexit humilis sacelli « El Calvario » vocati. Quodam die, ad hoc sacellum iter faciens, est horribili commotus spectaculo, in quo sues nonnulli duos modo natos infantes vorabant ad improba matre derelictos. Qua re turbatus domum aperire statuit beneficiis in pauperes conferendis, qui in illa plaga multi erant. Eius propositum quattuor puellae participaverunt. Statim est opus aggressus et die 13 mensis Decembris anno 1885, uno eodemque die domum adiutabilem instituit pro pauperibus et Congregationem Servarum a Sacro Corde Iesu et a Pauperibus appellatam. Ex illo die eius vita semper eo spectavit ut caritatem erga egenos Congregatio de Causis Sanctorum 189 explicaret, cum in campo spiritali, tum in sociali. Scholas condidit, orphanotrophia, aedes ad conquiescendum pro senibus, valetudinaria, maximeque in condiciones mulieris renovandas incubuit et, paulo ante­ quam mortuus est, primam constituit domum missionis apud indígenas Tarahumaras Mexici septemtrionalis. Sui muneris Fundatoris conscius, familiae suae religiosae paterna astitit cum sedulitate, spiritum amoris infundens satisfactionis erga Sacrum Cor Iesu atque benigni in pauperes servitii. Verus fuit Sa­ cri Cordis apostolus, eius cultum vulgando, humili illa ecclesiola facta sede adorationis eucharisticae continuae. Inde a mense Februario anni 1886 primam elaboravit Constitutionum rationem, quam postea variis in tempestatibus variavit et renovavit pro temporum condicio­ nibus et Ecclesiae suae aetatis cursu. Anno 1888 urbs Legio terrificam passa est eluvionem, in qua, prae­ ter ingentia damna repenti fluminis exundatione excitata, permulti homines mortui sunt aquis abrepti. Eo in casu Servus Dei pluries periculum capitis adiit ut homines eriperet in difficultatibus versan­ tes, rapidae et lutosae illi aquae innatando, et postquam discrimen abiit, in domo beneficiis conferendis loci « EI Calvario )) tribus mil­ libus hominum hospitium praebuit, quos etiam aliquamdiu nutrivit, confirmavit et reiecit, ut laborem cotidianum redintegrarent. Defendit insuper animose pauperum iura contra tyrannorum quaestuum stu­ dium et cupiditatem. Ob hoc strenuum servitium appellatus est <( Cari­ tatis gigas )). Anno 1889 Domum generalitiam Congregationis Legione Angelopolim transtulit et paulo post dioecesi illi se incardinavit. Angelopoli ardenti fulsit sacerdotali navitate, tum ob magnam quam ibi explicavit praedicationem, tum quia ardenter praeclara suscepit pro pauperibus opera caritatis. Mirum opus cui nomen « Misericordia Christiana » ortum est ex flagranti evangelica caritate Servi Dei, studiosi maximam Dei gloriam expediendi domum dando mulieribus depravatis, in qua se ad bonam frugem reciperent. Ne minimo quidem pepercit conatui omnemque tulit poenam singulari animi fortitudine et tranquillitate. Tota eius vita auctus fuit fidei et apostolatus : fidei in munere quod ei Deus crediderat uti sacerdoti et uti Fundatori, et fidei vere eximiae in Divina Providentia etiam momentis Servo Dei difficillimis. In deprecatione tempus insumebat vehementerque Virginem Mariam et Sanctos colebat. Acta 190 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sub spei signo semper vixit cum multa Dei fiducia, unde et auda­ cia cognoscitur eius facinorum, quae per multa impedimenta, falsas interpretationes, simultates et difficultates omne genus iniit et perrexit. Prudenter Dei voluntatem inquisivit et Superiorum voluntati sem­ per obsequens fuit vel in peculiaris contentionis casibus. Sciens se esse vivum in manibus Dei instrumentum, exitum operum suorum ei tribuebat, in quem ex animo gratissimus erat, aperte etiam de eo loquens, ut omnes secum illi gratias agerent. Propter multa caritatis opera, saepe in difficultatibus fuit, quas fortiter et serene obiit, pro certo habens se a Deo non relictum iri. Vitam vixit sobriam et austeram, semper paupertate mixtam et saepissime maxima penuria. Servus Dei sine intermissione laboravit, nihil supervacanei sibi concedens, castigatione interna et externa mi­ nime neglecta. Post vitam incommodis refertam, pro proximorum bono proque Dei gloria subitis, laetus ultimo Domini accitui respondit die 20 mensis Septembris anno 1904. Eius operae Deus benedixit in hac probanda vita, breviore quidem (annis 1851-1904) : Congregatio sese extenderat ad complura Mexica­ nae nationis loca tredecim conditis Domibus, omnibus servitio evan­ gelizationis et progressionis humanae derelictorum deditis. Servus Dei famam sanctitatis habuit tum in vita tum post mortem; qua re Archiepiscopus Angelopolis seu Angelorum, obtento permissu Sanctae Sedis ad normam Litt. Apost. « Sanctitas clarior » Motu Pro­ prio datarum, die 31 mensis Iulii anno 1981, Processum celebravit historicum-cognitionalem (anno 1983), cuius auctoritas et vis a Congrega­ tione pro Causis Sanctorum agnita est Decreto anno 1985, die 7 mensis Iunii, edito. Consultores theologi in Congressu Peculiari die 19 men­ sis Maii anno 1989 acto, cui Rev.mus Dominus Antonius Petti, Fidei Promotor praesidebat, Servi Dei virtutes prospero cum exitu consu­ luerunt. Die 4 mensis Iulii anno 1989, Patres Cardinales et Episcopi, in Congregatione Ordinaria coacti, ponente Causae Exc.mo Domino Paulino Limongi, Archiepiscopo titulari Nicaeensi in Haemimonto, agnoverunt Servum Dei Iosephum Mariam de Yermo y Parres heroum in modum virtutes théologales, cardinales et adnexas exercuisse. Facta denique de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Pau­ 1 lo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens ra- Congregatio de Causis Sanctorum 191 taque habens, mandavit ut Decretum de heroicis Servi Dei virtutibus rite conscriberetur. Quod cum esset factum, hodierna die accitis ad Se infrascripto Cardinali Praefecto necnon Archiepiscopo Causae ponente meque An­ tistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de virtutibus theo­ logalibus Fide, Spe et Caritate, tum in Deum tum in proximum, necnon de Cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Iosephi Mariae de Yermo y Parres, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri iussit. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. & S. Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis II DERTHONEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Caroli Sterpi, Sacerdotis professi Parvi Operis Divinae Providentiae (1874-1951). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Sacerdos Carolus Sterpi, primus beati Aloisii Orione successor, variis modis perpensus, clare videtur fuisse peculiari ratione a divina Providentia electus ut, respectu Fundatoris, necessaria esset expletio in efficienda nova in Ecclesia religiosa familia. In pago Gavazzano natus, intra Derthonensis dioecesis fines, die 13 mensis Octobris anno 1874, agresti, sed fortunata nec experti ali- 192 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cuius gradus familia, praemature pius et cruce probatus ob amissam matrem cum octo tantum esset annorum, vocem Dei audivit et, prima classe gymnasii perfecta in ephebeo Ordinis Clericorum Regularium a Somascha in oppido, patrio sermone Novi appellato, seminarium est ingressus. Ibi consilio divino factum est ut in clericum incurreret Aloisium Orione, qui venerat ex Oratorio Taurinensi sacerdotis Ioannis Bosco, qui animoso suo exemplo seminarii eiusdem vitam, Iansenismo cor­ rupti, retroagebat. Carolus Sterpi apud amicum, iam praemature Fundatorem, quan­ dam expertus est alteram vocationem, quae magis ac magis Dei volun­ tatem de eo explicabat. Hoc tamen ab eo conatum et renuntiationem postulabat. Cum Aloisio Orione coniunctus, permissu Episcopi Bandi, factus est monitor orientis ephebei S. Clarae (Derthonae), futurae Congre­ gationis incunabulorum. Exinde totam apostolicam actionem suam pauperibus impertivit, una cum eis paupertatem colens. Ita Aloisius Orione factus est eius superior, quem missum nuntii charismatica vitae suae propositi summi, existimavit. In hoc servitio suas adhibuit facultates : aequabilitatem, sensum ordinis, prudentiam in consiliis. Muneribus functus est oeconomi et administri in ineunte Parvo Opere Divinae Providentiae, quod anno 1904 episcopi approbationem obtinuit. Servus Dei, die 13 mensis Iunii anno 1897 ordinatus sacerdos, prima Congregationis Instituta aperuit et rexit, Remopoli (anno 1898), Derthonae et Venetiis (anno 1923). Post annum 1927 domicilium Derthonae in omne tempus collo­ cavit, Vicarius factus, vel potius « alter ego » Beati Aloisii Orione, qui expresse gratias Deo egit, quod sibi successorem dedisset « secun­ dum cor suum ». Carolus Sterpi praesertim eminuit cum Fundator Derthona aberat et postea ab ipsa Italia. Inter terrae motus Reginum et Messanensem (anni 1908-1909) ac Marsicum (anno 1914) Aloisius Orione districtus omnino est auxilio tempestive ad calamitosos allato; quin, expressa S. Pii X voluntate — qui eum multum diligebat — Messanae triennium tamquam Vica­ rius generalis mansit. Tempora iniqua erant et idem Pontifex non dubitavit sacerdotem Orione « verum martyrem » definire. Congregatio de Causis Sanctorum 193 Hinc famulus Dei Carolus Sterpi re factus est novi Instituti su­ perior; cumque conditor navi ad Americam profectus est (annis 1921 et 1934), is potuit suas ostendere dotes condendo Romae Institutum Sancti Philippi pro plus mille alumnis, « Parvum Cottolengo » pro masculis Genuae-Quarti, novum Congregationis Lyceum Barderate, semper humiliter obsequens absenti Fundatori. « Facere, creare, se occultare » dictum iterabat. Miram imprimis memoriam reliquit uti iuvenum formatons, in quibus Congregationis spes posita erat. Omnes probandos nominatim cognoscebat variorum Institutorum, qui eum tamquam matrem diligebant eique se confiden­ ter aperiebant, quamquam eius salutares timebant reprehensiones et consulta, perpensa quidem sed irrevocabilia. Visitatio Apostolica, absente Fundatore inita, a Servo Dei officio­ sam et prudentem postulavit humanitatem, quae statim Visitatorem, Abbatem E. Caronti, O.S.B., cepit et omnem expulit dubitationem. Anno 1940 successio in locum Fundatoris facultates ostendit servi Dei Sterpi. Inevitabilis turbamenti et orbitatis sensus in Congrega­ tione mox est fidenti eius securitate reparatus. « Et nunc, eum interrogabant, quid faciemus? ». « Sicut antehac pergemus » simpliciter et significanter respondit. Et sane omnia perrexerunt secundum sulcum a d.no Aloisio Orione impressum, etsi maxima fuit condicionum diffi­ cultas per bellum et post bellum pancosmicum, quam omnes novimus. Servus Dei non sibi pepercit, adeo ut vitam suam in discrimen adduceret, dummodo ad omnes perveniret, fratres sodales, pueros, aegrotos. Suadentibus moderationem respondebat : « Oporteret patrem non esse, at ego pater sum ». Mense Ianuario anni 1944 Religiosis tradidit Constitutiones, quae « Decreto Laudis » Apostolicae Sedis approbatae sunt. Sed ad ultimum valetudo defecit et, post nervorum resolutionis accessionem die 19 mensis Maii anno 1944, Visitator impulsus est ad continendum Dei Famulum, ei quietem iniungendo absolutam et eius munera Vicario generali delegando. Anno 1946, cessante mandato suffragiis collato, sponte novam elec­ tionem, quae fieri posset, renuit, et ad pagum suum Gavazzano,, postea vero Derthonam secessit, apud Sanctuarium Beatae Mariae Virginis « d e l l a Guardia », semper a pueris, parentibus orbatis, circumdatus, quibus maternis curis prospiciebat. Manens semper Congregationis « Pater », quo nomine eum suc­ cessor appellavit, in humilitate et in silentio se abdidit et die 22 men­ sis Novembris anno 1951 animum piissime Deo reddidit. 194 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale « Pietas ad omnia utilis » eius hereditas dici potest : semper nam­ que fulsit uti deprecationis atque coniunctionis cum Deo exemplar. In omnibus eius scriptis, etiam in communi commercio epistulari, cen­ sores constantem notaverunt iunctionem eius, qui est prorsus Domino consecratus. Ex eius navitate apparet uti Pater et servus Pauperum (hoc ver­ bum volebat semper littera grandi scribi) ; etenim plene intellexit evangelicam significationem Pauperis, imaginis Christi, inque hoc ser­ vitio consumptus est, cum illo ecclesiali et sociali obtutu, qui beati Aloisii Orione charismatis proprius fuit. Amor in pauperes vere factus est paupertatis participatio : semper enim voluit Servus Dei quodlibet, vel leve, opulentiae genus reicere et removere a suis Institutis, omne oblectamentum repudians. Vel quod ad pietatem attinebat, simplicitatem inculcabat et popularem rationem. « Nos ne spiritu quidem optimates sumus », religiosis suis repetebat. Omnes memoriam tenent eius rigidae modestiae, s i g n i f i c a t i s exem­ pli normae, qua tuenda est et extollenda virtus pulchra quam quae pulcherrima. Eius, sicut et beati Aloisii Orione sententia, castitas virtus erat propria Filiorum Divinae Providentiae. Eius cum Instituti Fundatore necessitudo cumque Auctoritatibus ecclesiasticis in lucem profert eius oboedientiam, cum fide exercitam etiam in rebus minimis. Senex et aeger exemplo erat, quamlibet parvam disciplinam colens Regula praescriptam. Suscepta eius vocatio non intellegitur nisi notabilem spiritum Fidei coniciendo simulque Spe exercitium, cum actio cotidiana apta sit ad ostendendam maximam theologalem virtutem : caritatem. Is in omni homine, vel miserrimo, « imaginem Dei » contemplatus est et nisus illam instaurare similitudinem Dei, quam peccatum maculaverat. Officia autem Vicarii et Superioris fortes effecerunt eius virtutes cardinales. Prudentia a sodalibus fratribus ei proximis definita est : « Dei donum peculiarissimum ». Iustitia semper religiosissime servata apparuit; Fortitudo vehementer fatigata est in condicionibus pericu­ losis, et Temperantia videtur totam eius vitam religiosam assidue esse secuta. Eminuit quoque in eo ardens erga Papam et Ecclesiam amor, quem explicabat diligenti cuiuslibet ecclesiastici praecepti observantia; amor denique in Beatissimam Virginem Mariam, cui se credebat tamquam Congregatio de Causis Sanctorum 195 optimae Matrum, constanter imitans eius absconditas Nazareth vir­ tutes. Servi Dei sanctitatis famam, qua vivus quoque decorabatur, in dies crebrescentem Deus caelestibus signis visus est comprobare. Quapropter Causa de Beatorum Caelitum honoribus ipsi decernendis agi coepta est. Itaque instructo processu ordinaria auctoritate annis 1952-1972 apud Curiam ecclesiasticam Derthonensem atque rogatoriali in curiis Mediolanensi et Venetiarum, de quorum iuridica forma et vis decre­ tum exiit die 1 Iunii a. 1984, concinnata est Positio, quae dicitur, super virtutibus eiusdem Servi Dei. Quae quidem examini est subiecta in Congressu Peculiari Consultorum theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali, die 13 mensis Ia­ nuarii anni huius 1989. Postea, die 11 Iulii eodem anno, in Congrega­ tione Ordinaria Cardinalium et Episcoporum Congregationis de Causis Sanctorum, ponente Em.mo Cardinali Agnelo Rossi, denuo disceptatio est habita super virtutibus eiusdem Servi Dei. Et utroque in Coetu, posito dubio utrum Servus Dei virtutes excoluerit heroum in modum, omnes adfirmando responderunt. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Pau­ lo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique rela­ tione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum exci­ piens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardinali­ bus, infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : Constare de virtu­ tibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proxi­ mum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et For­ titudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Caroli Sterpi, sacerdotis professi Parvi Operis Divinae Providentiae, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. ÊB Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 196 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO PRO EPISCOPIS i I A N U E N S I S - B O B I E N S I S ET P L A C E N T I N A E DECRETUM De finium deque nominum mutatione Pastoralis collocatio, hodie animarum bono magis congrua, earum paroeciarum, quae olim Bobiensem dioecesim constituebant nunc autem ad archidioecesim Ianuensem-Bobiensem pertinent, hisce annis solli­ citam curam ad se convertit Congregationis pro Episcopis, quae eo spectabat, ut rei solutio maxime idonea ac definitiva dari posset. Quam ad rem, praeter indicia et odierna pastorali experientia prae­ habita, eadem Congregatio — socia opera utens Nuntiaturae Aposto­ licae in Italia — Praesidentiae Conferentiae Episcoporum Italiae, Conferentiarum Episcoporum Regionum Liguriae et Emiliae-Roman diolae, atque etiam singulorum Episcoporum, quorum magis interest, sententias audivit; atque eodem tempore considerationes prae oculis habuit a Clero et Christifidelibus illarum regionum pastoralium magno sensu ecclesiali expositas. Auxilio sententiarum collectarum necnon magnae auctoritatis col­ lata opera tum Secundae Sectionis Secretariae Status, tum Nuntiatu­ rae Apostolicae in Italia, tum Conferentiae Episcoporum Italiae, Con­ gregatio pro Episcopis Beatissimo Patri Ioanni Paulo II conclusiones subiecit, quae sunt approbatae ; atque igitur eadem Congregatio, facul­ tatibus fruens sibi a Summo Pontifice collatis, ea quae sequuntur statuit ac decernit : 1. Omnes paroeciae (nominatae in Jñdice hic adnexo) quae exten­ duntur in territorium quod antea dioecesim Bobiensem constituebat, ab archidioecesi Ianuensi-Bobiensi separantur et aggregantur dioecesi Placentinae, exceptis solummodo paroeciis pertinentibus ad civitatem « Borzonasca », quae dioecesi Clavarensi integre unitur. 2. Archidioecesis Ianuensis-Bobiensis iam nunc nomen sumet « Ar­ chidioecesim Ianuensem » ; dioecesi vero Placentinae novum nomen erit « Dioecesis Placentina-Bobiensis ». Congregatio pro Episcopis 197 Statuit quoque eadem Congregatio ut, una cum territorio paroecia­ rum, ecclesiae, oratoria, domus et coemeteria paroecialia, piae funda­ tiones et quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad paroecias illas spectantia adnectantur. Mandat insuper ut documenta et acta praefatorum territoriorum, clericos, fideles et bona temporalia forte respicientia, a Curia a qua ad Curiam dioecesis cui territoria aggreganda sunt tradantur. Ad clerum vero quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi censeantur ad­ scripti in cuius territorio ecclesiasticum officium legitime detinent; ceteri sacerdotes, clerici, seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur in cuius territorio habent domicilium. Unuscuiusque tamen dioecesis Ordinariis fas est, iusta de causa, rationibus perpensis cum sacerdotibus et clericis quorum interest, ali­ ter de eorum incardinatione disponere. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat Exc.mum P. D. Antonium Mazza, Episcopum Placentinum, necessarias et oppor­ tunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Hoc decretum ad exsecutionem mandabitur nonnisi postquam Ordi­ narius dioecesanus Ianuensis-Bobiensis consulerit per suam provisio­ nem — in casibus qui elementa ad id necessaria ostenderint — bo­ norum translationi ab Instituto dioecesano pro cleri sustentatione « a quo » ad paroecias quae transferentur ; quod maxima sollicitudine erit adimplendum. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 16 men­ sis Septembris anno 1989. L. 83 m s. BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus 83 Ioannes Baptista Re arch. tit. Foronovanus, a Secretis In Congr. pro Episcopis tab., ». 1019/88. Acta 198 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ELENCO DELLE PARROCHIE DELL'EX DIOCESI DI BOBBIO OHE VENGONO AGGREGATE ALLA DIOCESI DI PIAGENZA PROVINCIA DI GENOVA (24) - 5 Comuni Comune di Fontanigorda 1. Parrocchia 2. Parrocchia 16020 di S. Giustina, sita in: Canale di Fontanigorda; di S. Bartolomeo Apostolo, sita in : Casoni di Fontanigorda ; 3. Parrocchia dei Comune di Gorreto 16020 di S. Siro, sita in: Alpe di Gorreto; Parrocchia di Beata Vergine Addolorata, sita in: rossa di Gorreto; 5. 6. Parrocchia Comune di 16020 Fontana- Gorreto; Rezzoaglio di S. Pietro Apostolo, sita i n : 8. di S. Maria Maggiore, sita in: 11. 16020 di S. Caterina da Siena, sita i n : 7. Parrocchia 10. 16023 Fontanigorda; Ss. Antonio e Giacomo, sita i n : 4. Parrocchia 9. 16020 zoaglio ; Parrocchia zoaglio ; Parrocchia zoaglio ; Parrocchia zoaglio ; Parrocchia zoaglio ; Parrocchia 16040 Alpepiana di Rez- 16048 Brignole di Rez- 16040 Cabanne di Rez- di s. Bernardo Abate, sita i n : di s. Bartolomeo Apostolo, sita in : Magnasco di Rez- di s. Giovanni Battista, sita in : 16040 Priosa di Rez- di s. Michele Arcangelo, sita in: 16048 Rezzoaglio; 12. 13. Parrocchia di S. Giuseppe, sita in : 16040 Vicosoprano di Rezzoaglio ; 14. Parrocchia di S. Rocco, sita in: Villanoce di Rezzoaglio; Comune 15. 16. di Rovegno 16020 Parrocchia di S. Pietro Apostolo, sita in: Casanova di Ro­ vegno ; Parrocchia di Nostra Signora della Guardia, sita in : Loco di Rovegno ; 16028 17. Parrocchia dei Ss. Giuseppe e Antonio, sita in: 16028 Pietranera di Parrocchia di S. Giovanni Evangelista, sita in: 16028 Rovegno; Rovegno ; 18. Congregatio Comune di S. Stefano pro Episcopis 199 d'Aveto 19. Parrocchia di S. Maria Assunta, sita in: 16040 Allegrezze di S. Ste­ fano d'Aveto; 20. Parrocchia di S. Michele Arcangelo, sita in : 16040 Alpicella di S. Stefano d'Aveto; 21. Parrocchia dei Ss. Angeli Custodi, sita in : 16040 Amborzasco di S. Stefano d'Aveto; 22. Parrocchia di S. Bernardo da Méntone, sita in: 16049 Ascona di S. Stefano d'Aveto; 23. Parrocchia di S. Giovanni Battista, sita in: 16049 Pievetta di S. Stefano d'Aveto; 24. Parrocchia di S. Stefano PM., sita i n : 16049 S. Stefano d'Aveto; PROVINCIA DI PARMA (4) - 1 Comune Comune di Bedonia 25. Parrocchia di 26. Parrocchia di donia ; 27. Parrocchia di 28. Parrocchia di Bedonia ; S. Apollinare, sita in: 43050 Calice di Bedonia; S. Bernardo Abate, sita in : 43050 Casalporino di Be­ Maria SS. Assunta, sita in: 43050 Drusco di Bedonia; S. Giacomo Apostolo, sita in: 43050 Rumezzano di PROVINCIA DI PAVIA (10) - 6 Comuni Comune di Menconico 29. Parrocchia di S. Giorgio M., sita in: 27050 Menconico; 30. Parrocchia di S. Pietro Apostolo, sita i n : 27050 S. Pietro Casasco di Menconico; Comune di Romagnese 31. Parrocchia di Nostro Signore Gesù Cristo Lavoratore, sita in: 27050 Casa Matti di Romagnese; 32. Parrocchia di N. S. Assunta, sita in: 27050 Gobbione di Romagnese; 33. Parrocchia di S. Lorenzo M., sita in: 27050 Romagnese; Comune di Ruino 34. Parrocchia di Nostra Signora di Fatima, sita in: 27040 Pometo di Ruino ; 35. Parrocchia di S. Pietro Apostolo, sita in: 27040 Ruino; Comune di Valdinizza 36. Parrocchia di S. Albano, sita i n : 27050 S. Albano Valdinizza; Acta 200 Comune di Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Valverde 37. Parrocchia di S. Stefano PM., sita i n : 27050 Valverde; Comune di Varzi 38. Parrocchia di S. Colombano Abate, sita i n : 27057 Monteforte di Varzi ; PROVINCIA DI PIACENZA (30) - 10 Comuni Comune di Bobbio 39. Parrocchia di Maria SS. Assunta, sita in : 29022 - Piazza Duomo 5 Bobbio ; 40. Parrocchia di S. Colombano Abate, sita in: 29022 - P. S. Colom­ bano - Bobbio; 41. Parrocchia di S. Policarpo M., sita in: 29022 Ceci di Bobbio; 42. Parrocchia di S. Pietro Apostolo, sita in: 29022 Dezza di Bobbio; 43. Parrocchia di S. Cristoforo, sita in: 29022 S. Cristoforo di Bobbio; 44. Parrocchia di S. Maria del Carmine, sita in : 29020 S. Maria di Bobbio ; 45. Parrocchia di S. Eustachio M., sita in: 29020 Vaccarezza di Bobbio; Comune di Caminata 46. Parrocchia dei Santi Timoteo e Sinforiano, sita in: 29010 Ca­ minata ; Comune di Cerignale 47. Parrocchia di S. Lorenzo M., sita in: 29020 Cerignale; 48. Parrocchia di S. Pietro Apostolo, sita in : 29020 Carisasca di Ceri­ gnale ; 49. Parrocchia di Invenzione di S. Stefano PM., sita in: Selva di Ce­ rignale ; Comune di Coli 50. Parrocchia di S. Vito M., sita in: 29020 Coli; 51. Parrocchia di S. Lorenzo M., sita in: Rosso - Piana di Coli; Comune di Corte Brugnatella 52. Parrocchia di S. Giuseppe, sita in: 29020 Corte Brugnatella; 53. Parrocchia di S. Giacomo Apostolo, sita i n : Pieve di Montarsolo; Comune di Ferriere 54. Parrocchia di S. Pietro Apostolo, sita in: 29020 Torrio di Ferriere; Congregatio Comune di pro Episcopis 201 Nibbiano 55. Parrocchia di S. Giacomo Apostolo, sita i n : 29010 Trebecco di Nib­ biano ; Comune di Ottone 56. Parrocchia del Cuore Immacolato di Maria di Monte Alf eo, sita i n : 29026 Barchi di Ottone; 57. Parrocchia di S. Marziano, sita in: 29020 Bogli di Ottone; 58. Parrocchia di S. Lorenzo M., sita i n : 29026 Campi di Ottone; 59. Parrocchia di S. Martino Vescovo, sita i n : 29026 Fabbrica di Ot­ tone; 60. Parrocchia di S. Martino Vescovo, sita in: 29026 Gramizzola di Ot­ tone; 61. Parrocchia di S. Pietro Apostolo, sita i n : 29020 Orezzoli di Ottone; 62. Parrocchia di S. Marziano, sita in: 29026 Ottone; 63. Parrocchia di S. Colombano Abate, sita in : 29026 Ottone Soprano di Ottone; 64. Parrocchia di S. Giovanni Battista, sita in : 29026 Traschio di Ot­ tone ; Comune di Pecoraro 65. Parrocchia di S. Maria della Natività, sita i n : 29010 Lazzarello di Pecorara; Comune di Zerba 66. Parrocchia di S. Rocco, sita in: 29020 Cerreto di Zerba; 67. Parrocchia di S. Nicolò, sita in: 29020 Pei di Zerba; 68. Parrocchia di S. Michele Arcangelo, sita in: 29020 Zerba. ELENCO DELLE PARROCHIE DELL'EX DIOCESI DI BOBBIO CHE VENGONO AGGREGATE ALLA DIOCESI DI CHIAVARI PROVINCIA DI GENOVA (3) - 1 Comune Comune di Borzonasca 1. Parrocchia di S. Bartolomeo Apostolo, sita in: 16041 Borzonasca; 2. Parrocchia di S. Margherita V., sita in: 16041 Brizzolara di Bor­ zonasca ; 3. Parrocchia dei Ss. Vincenzo e Anastasio M., sita in: 16041 Caregli di Borzonasca. 14 - A. A. S. Acta 202 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II VILLARICENSIS DECRETUM De mutatione nominis dioecesis Apostolicis sub plumbo Litteris « U n i v e r s i dominici g r e g i s . . . » diei 1 Maii 1929, dioecesis Villaricensis, ab urbe vulgo Villarrica dei Espíritu Santo, erecta fuit ac metropolitanae Ecclesiae Ss.mae As­ sumptionis suffraganea constituta. Episcopalis sedes dioecesis Villaricensis, inde ab anno erectionis in urbe vulgo Villarrica del Espíritu Santo posita est. Nunc vero Exc.mus P. D. Philippus Iacobus Benitez Avalos, Episcopus Villari­ censis, vota cleri ac christifidelium exprimens, ab Apostolica Sede enixe rogavit, ut dioecesis, priore retento titulo, aptius «Villaricensis Spiritus Sancti » appellaretur. Quibus omnibus rite perpensis, Summus Pontifex Ioannes Paulus, divina Providentia P P . II, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Georgii Zur, Archiepiscopi titulo Sestensis ac in Republica Paraguaiae Apostolici Nuntii, de consilio infrascripti Cardinalis Congregationis pro Episcopis Praefecti, porrectis precibus annuendum censuit. Quapropter idem Summus Pontifex, praesenti Decreto Congrega­ tionis pro Episcopis, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, appellationem Spiritus Sancti titulo veteri Villaricensi addit, ita ut posthac dioecesis et Episcopus « Villaricensis Spi­ ritus Sancti )) vocari possint et queant. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 13 mensis Ianuarii anno 1990. © BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus L. © S. © Iustinus Rigali, In Congr. pro Episc, tao., n. 857/89. a Secretis Congregatio pro Episcopis 203 PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus P p . I I , per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet: die 21 Octobris 1989. — Archiepiscopali titulari Ecclesiae Torcellanae, R. D. Ioannem Tonucci, e clero dioecesis Fanensis-Forosemproniensis-Calliensis-Pergulanae, quem deputavit Nuntium Apostolicum in Republica Boliviana. die 6 Novembris. — Metropolitanae Ecclesiae Sucrensi, Exc.mum P. D. Iesum Gervasium Pérez Rodríguez, ofm., hactenus Episcopum titularem Lilybaetanum et Auxiliarem necnon Administratorem Apo­ stolicum eiusdem archidioecesis. die 20 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Valentinianensi, R. D. Philippum Pargeter, Administratorem templi cathedralis archi­ dioecesis Birminghamiensis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem Ec­ clesiae. die 9 Decembris. — Praelaturae territoriali Ecclesiae Libmananae, noviter erectae, R. D. Prosperum Arellano, hactenus in Seminario Ar­ chidioecesis Cacerensis magistrum. die 19 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Thimidensi, R. D. Beniaminum Almoneda, hactenus Pontificii Collegii Philippini Romae moderatorem, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Caebuani. die 21 Decembris. — Metropolitanae Ecclesiae Olomucensi, Exc.mum P. D. Franciscum Vañák, hactenus Episcopum titularem Assuritanum et Administratorem Apostolicum « ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Reginae Gradecensi, Exc.mum P. D. Ca­ rolum Otéenásek, hactenus Episcopum titularem Chersonensem in Creta et Administratorem Apostolicum « ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem dioecesis. die 27 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Ibánae, Exc.mum P. D. Deogratias Iñiguez, hactenus Episcopum titularem Claternensem et Auxiliarem Episcòpi Malolosini. 204 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 30 Decembris. — Metropolitanae Ecclesiae Limanae, Exc.mum P. D. Augustum Vargas Alzamora, S.I., hactenus Episcopum titula­ rem Oissitanum, Secretarium generalem Conferentiae Episcopalis Pe­ ruvianae. die 4 Ianuarii 1990. — Titulari episcopali Ecclesiae Auzegerensi, R. D. Antonium Arregui Yarza, e clero praelaturae personalis Sanc­ tae Crucis et Operis Dei, Secretarium adiunctum Conferentiae episco­ palis Equatorianae, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Qui­ tensis. die 20 Ianuarii. — Abbatiae territoriali Montisvirginis, R. D. Pium Franciscum Tamburrino, O.S.B. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 205 CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE i MAIUNGAËNSIS DECRETUM De nominis mutatione Apostolicis sub plumbo Litteris « Dum tantis Ecclesiae », die quarto decimo mensis Septembris anno Domini 1955 a Summo Pontifice Pio XII datis, dioecesis Maiungaënsis erecta fuit. Nunc vero Exc.mus ac Rev.mus Dominus Armandus Razafindratandra, Episcopus Maiungaënsis, vota quorum interest exprimens, ab Apostolica Sede enixe rogavit ut dioecesis Maiungaënsis deinceps Mahagiangana, seu vulgo Mahajanga, appellaretur. Hoc Dicasterium missionale, praehabito voto Exc.mi ac Rev.mi Do­ mini Augustini Marchetto, Archiepiscopi titulo Astigitani atque Apo­ stolici in Madagascaria Pro-Nuntii, porrectis precibus annuendum censuit. Quapropter vigore facultatum a Sanctissimo Domino Nostro Ioanne Paulo divina Providentia P P . II sibi tributarum, praesenti Decreto perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, statuit ut memorata dioecesis posthac Mahagiangana et Episcopus pro tempore Mahagianganus nuncupetur. Contrariis non obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus ipsius Congregationis pro Gentium Evan­ gelizatione, die vigesimo octavo mensis Octobris anno Domini 1989. IOSEPHUS card. TOMKO Praefectus L. © S. © Iosephus T. Sánchez, a Secretis In Congr. pro Gentium Evang. tab., n. 5019/89. Acta Apostolicae 206 Sedis - Commentarium Officiale II TANANARIVENSIS DECRETUM De nominis mutatione Apostolicis sub plumbo Litteris « Dum tantis Ecclesiae», die de­ cimo quarto mensis Septembris anno Domini 1955 a Summo Pontifice Pio XII datis, archidioecesis metropolitana Tananarivensis erecta fuit. Nunc vero Em.mus ac Rev.mus Dominus Victor S.R.E. card. Razafimahatratra, Archiepiscopus Tananarivensis, vota quorum interest exprimens, ab Apostolica Sede enixe rogavit ut archidioecesis Tanana­ rivensis deinceps Antananarivensis, seu vulgo Antananarivo, appel­ laretur. Hoc Dicasterium missionale, praehabito voto Exc.mi ac Rev.mi Do­ mini Augustini Marchetto, Archiepiscopi titulo Astigitani atque Apo­ stolici in Madagascaria Pro-Nuntii, porrectis precibus annuendum censuit. Quapropter vigore facultatum a Sanctissimo Domino Nostro Ioanne Paulo divina Providentia P P . II sibi tributarum, praesenti Decreto perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, statuit ut memorata archidioecesis et Archiepiscopus pro tempore post­ hac Antananarivensis nuncupetur. Contrariis non obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus ipsius Congregationis pro Gentium Evan­ gelizatione, die vigesimo octavo mensis Octobris anno Domini 1989. IOSEPHUS card. TOMKO Praefectus L. © S . £& Iosephus T. Sánchez, a Secretis In Congr. pro Gentium Evang. tab., n. 5017/89. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 207 III TULEARENSIS DECRETUM De nominis mutatione Apostolicis sub plumbo Litteris « Cum id ob temporum », die octavo mensis Aprilis anno Domini 1957 a Summo Pontifice Pio XII datis, dioecesis Tulearensis erecta fuit. Nunc vero Rev.mus Dominus Iosephus Doutriaux, hodiernus Or­ dinarius Tulearensis, vota quorum interest exprimens, ab Apostolica Sede enixe rogavit ut dioecesis Tulearensis deinceps Toliarana, seu vulgo Toliara, appellaretur. Hoc Dicasterium missionale, praehabito voto Exc.mi ac Rev.mi Do­ mini Augustini Marchetto, Archiepiscopi titulo Astigitani atque Apo­ stolici in Madagascaria Pro-Nuntii, porrectis precibus annuendum censuit. Quapropter vigore facultatum a Sanctissimo Domino Nostro Ioanne Paulo divina Providentia P P . II sibi tributarum, praesenti Decreto perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, statuit ut memorata dioecesis posthac Toliarana et Episcopus pro tem­ pore Toliaranus nuncupetur. Contrariis non obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus ipsius Congregationis pro Gentium Evan­ gelizatione, die vigesimo octavo mensis Octobris anno Domini 1989. IOSEPHUS card. TOMKO Praefectus L. © S . £& Iosephus T. Sánchez, a Secretis In Congr. pro Gentium Evang. tab., n. 5018/89. Acta 208 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV DE DIEGO SUAREZ DECRETUM De nominis mutatione Apostolicis sub plumbo Litteris « Qui benignissime Dei », die un­ decimo mensis Decembris anno Domini 1958 a Summo Pontifice Ioanne XXIII datis, archidioecesis de Diego Suarez erecta fuit. Nunc vero Exc.mus ac Rev.mus Dominus Albertus Iosephus Tsiahoana, Archiepiscopus de Diego Suarez, vota quorum interest expri­ mens, ab Apostolica Sede enixe rogavit ut archidioecesis de Diego Suarez deinceps Antsirananensis, seu vulgo Antsiranana, appellaretur. Hoc Dicasterium missionale, praehabito voto Exc.mi ac Rev.mi Do­ mini Augustini Marchetto, Archiepiscopi titulo Astigitani atque Apo­ stolici in Madagascaria Pro-Nuntii, porrectis precibus annuendum censuit. Quapropter vigore facultatum a Sanctissimo Domino Nostro Ioanne Paulo divina Providentia P P . II sibi tributarum, praesenti Decreto perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, statuit ut memorata archidioecesis et Archiepiscopus pro tempore post­ hac Antsirananensis nuncupetur. Contrariis non obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus ipsius Congregationis pro Gentium Evan­ gelizatione, die vigesimo octavo mensis Octobris anno Domini 1989. IOSEPHUS card. TOMKO Praefectus L. © S . 83. Iosephus T. Sánchez, a Secretis In Congr. pro Gentium Evang. tab., n. 5020/89. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 209 V AFRICAE CENTRALIS REGIONIS DECRETUM quo Coetus Episcopalis Conferentiarum Africae Centralis Regionis ad experimentum erigitur. Conferentiae episcopales Rerum publicarum Africae Centralis, Cam­ maruniae, Tzadiae, Gabonis et Guineae Equatorialis, ut communes quaestiones ad opus evangelizationis spectantes, in spiritu Concilii Va­ ticani II, melius cognoscere aptiusque resolvere possint, a Sancta Sede petunt ut particularem Unionem earumdem Conferentiarum episcopa­ lium inire queant, sic appellatam : « Coetus Episcopalis Conferentiarum Africae Centralis Regionis ». Haec Congregatio pro Gentium Evangelizatione, considerata indole stricte pastorali et consiliativa praedictae Consociationis, omnibus rite perpensis auditoque favorabili quorum interest voto, per praesens Decretum COETUM EPISCOPALEM CONFERENTIARUM AFRICAE CENTRALIS REGIONIS comprehendentem Res publicas Africae Centralis, Cammaruniae, Tza­ diae, Gabonis et Guineae Equatorialis, ad experimentum erigit atque Statuta Coetus ad quinquennium adprobat. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Gentium Evangeli­ zatione die 18 mensis Novembris a.D. 1989, in festivitate Dedicationis Basilicarum Vaticanae et Ostiensis. IOSEPHUS card. TOMKO Praefectus L. © S . £B Iosephus T. Sánchez, a Secretis In Congr. pro Gentium Evangel. tab., ». 5188/89. Acta 210 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VI ARCIS DELPHINI DECRETUM De nominis mutatione Apostolicis sub plumbo Litteris « Dum tantis Ecclesiae », die de­ cimo quarto mensis Septembris anno Domini 1955 a Summo Pontifice Pio XII datis, dioecesis Arcis Delphini erecta fuit. Nunc vero Exc.mus ac Rev.mus Dominus Petrus Zévaco, Episcopus Arcis Delphini, vota quorum interest exprimens, ab Apostolica Sede enixe rogavit ut dioecesis Arcis Delphini deinceps Tolagnarensis, seu vulgo Tolagnaro, appellaretur. Hoc Dicasterium missionale, praehabito voto Exc.mi ac Rev.mi Do­ mini Augustini Marchetto, Archiepiscopi titulo Astigitani atque Apo­ stolici in Madagascaria Pro-Nuntii, porrectis precibus annuendum censuit. Quapropter vigore facultatum a Sanctissimo Domino Nostro Ioanne Paulo divina Providentia P P . II sibi tributarum, praesenti Decreto perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, statuit ut memorata dioecesis posthac Tolagnarana et Episcopus pro tempore Tolagnaranus nuncupetur. Contrariis non obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus ipsius Congregationis pro Gentium Evangelizatione, die 23 mensis Novembris anno Domini 1989. SB IOSEPHUS T. SÁNCHEZ, a Secretis L. © S . Carolus A. Schlech, C.S.C. Subsecretarius In Congr. pro Gentium Evang. tab., n. 5274/89. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 211 PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia P p . I I , latis decretis a Con­ gregatione pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ec­ clesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Aposto­ licas sub plumbo Litteras praefecit : die 15 Maii 1989. — Cathedrali Ecclesiae Morombensi R. P. Alvinum Hafner, Congregationis Missionariorum a S. Familia sodalem, hactenus Administratorem Dioecesanum eiusdem dioecesis. die 19 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Antsirabensi Exc.mum P. D. Filibertum Randriambololona, Societatis Iesu sodalem, hactenus Epi­ scopum Coadiutorem eiusdem dioecesis. die 1 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Ikotekpenensi Exc.mum P. D. Camillum Archibong Etokudoh, hactenus Auxiliarem eiusdem dioecesis et Episcopum Caprensem. — Cathedrali Ecclesiae Tunguensi Exc.mum P. D. Isaacum Danu, hactenus Episcopum Bonustensem. die 25 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Manonensi R. D. Nestorem Ngoy Katahwa, e clero dioecesano Kottarensi. die 7 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Kabgayensi Exc.mum P. D. Thaddaeum Nsengigyumva, hactenus Episcopum Coadiutorem eiusdem dioecesis. die 23 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Regalitanae, noviter erec­ tae in Statu Sancti Vincentii et Grenadensium, R. P. Robertum Rivas, Ordinis Fratrum Praedicatorum sodalem et hactenus delegatum Ma­ gistri Generalis eiusdem Ordinis. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Petri in Litore Eburneo, noviter erectae in Litore Eburneo, R. D. Bartholomaeum Djabla, e clero dioe­ cesano Gagnoaënsi. — Vicariatui Apostolico Pucallpaënsi Exc.mum P. D. Ioannem Mariam Martinum, Episcopum titulo Aquensis in Numidia et hactenus Episcopum Coadiutorem eiusdem Vicariatus. — Titulari episcopali Ecclesiae Utimmirensi R. P. Ignatium Velasco García, Societatis S. Francisci Salesii sodalem, quem constituit Vicarium Apostolicum Portus Ayacuquensis. Acta 212 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — Cathedrali Ecclesiae Daltonganiensi R. P. Carolum Soreng, So­ cietatis Iesu sodalem. — Titulari episcopali Ecclesiae Tubulbacensi R. D. Augustinum Cheong Myong-Jo, e clero dioecesano Pusanensi, quem constituit Or­ dinarium Castrensem Ordinariatus Castrensis, noviter erecti in Corea. die 10 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Kumbakonamensi R. D. Petrum Remigius, e clero dioecesano Kottarensi. — Cathedrali Ecclesiae Kigomaènsi, R. D. Paulum Ruzoka, hacte­ nus rectorem Seminarii minoris interdioecesani in loco vulgo Itaga. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Benedicti Iacobi Acharuparambil, O.F.M. Cap., Episcopi Trivandrensis Latinorum, R. D. Mariam Callistum Soosa Pakiam, e clero eiusdem dioecesis. NOMINATIO Peculiari dato decreto, Congregatio pro Gentium Evangelizatione ad suum beneplacitum renuntiavit : die 2 Octobris 1989. — R. P. Ludgerum Holling, Instituti Oblatorum S. Francisci Salesii sodalem, Administratorem Apostolicum « ad nu­ tum Sanctae Sedis » Keetmanshoopensis Vicariatus Apostolici, in Na­ mibia. Diarium Romanae Curiae 213 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale p e r la p r e s e n t a z i o n e delle L e t t e r e C r e d e n z i a l i : Giovedì, 4 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor FAGNANAMA KONE, A m b a s c i a t o r e del Mali presso l a S a n t a Sede. V e n e r d ì , 5 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor ALLAM-MI AHWAD, A m b a s c i a t o r e della R e p u b b l i c a del Ciad presso l a S a n t a Sede. Giovedì, 11 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor MADHAW KESHAV MANGALAMURTI, A m b a s c i a t o r e d e l l ' I n d i a presso la S a n t a Sede. V e n e r d ì , 12 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor JAMES L. KATEKA, A m b a s c i a t o r e d i T a n z a n i a presso l a S a n t a Sede. Giovedì, 18 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor JEAN DELACROIX CÁMARA, A m b a s c i a t o r e della R e p u b b l i c a di G u i n e a presso la S a n t a Sede. V e n e r d ì , 19 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor EDWARD M. LUBINDA, A m b a s c i a t o r e dello Z a m b i a presso la S a n t a Sede. L u n e d ì , 22 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor PATRICK POWER, A m b a s c i a t o r e d ' I r l a n d a presso l a S a n t a Sede. H a , altresì, r i c e v u t o i n U d i e n z a : S a b a t o , 14 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor TOSHIKI KAIFU, P r i m o M i n i s t r o del G i a p p o n e . S a b a t o , l é G e n n a i o 1 9 9 0 , l ' E c c . m o Corpo D i p l o m a t i c o acc r e d i t a t o presso l a S a n t a Sede. Giovedì, 18 G e n n a i o 1 9 9 0 , S. E. il Signor GYULA HORN, Min i s t r o degli Affari E s t e r i di U n g h e r i a . Acta 214 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale S a b a t o , 20 G e n n a i o 1 9 9 0 , l ' O n . S i g n o r JAN CARNOGTJRSKIJ, P r i m o V i c e - P r e s i d e n t e del Consiglio del G o v e r n o Cecoslovacco; T O n . S i g n o r JOZEF HROMADKA, V i c e - P r e s i d e n t e del Consiglio, e l'On. S i g n o r JIRI DIENSTBIER, M i n i s t r o degli Affari E s t e r i del G o v e r n o Cecoslovacco. Da giovedì 25 Gennaio a giovedì 1 Febbraio 1990 il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio in Africa, sostando nelle Isole di Capo Verde, in Guinea Bissau, nel Mali, in Burkina Faso e nel Ciad. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 15 gennaio 1990. S. E. mons. Giovanni Oeirano, Arcivescovo tit. di Tagase, Pro-Nunzio Apostolico nelle Isole Salo­ mone. 25 » » S. E. mons. Patrick Ooveney, Arcivescovo tit. di Satriano, Pro-Nunzio Apostolico in Etiopia. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 4 dicembre 1989. Mons. Pierfranco Pastore, Segretario del Pontificio Con­ siglio delle Comunicazioni Sociali, «in aliud quinquennium ». 14 » » Sua Em.za Rev.ma il Sig. Card. Francis Arinze; S. E. mons. Zenon Grocholewski, Vescovo tit. di Agropoli; S. E. mons. Alois Wagner, Vescovo tit. di Siccenna; Mons. Jozef Zlatnansky ; Mons. Pere Tena Garriga; Mons. José Tomas Amândio; Padre Oscar Chupungco, O.S.B.; Öuor Maddalena Lainati, delle Missionarie Francescane di Maria, Memori del Pontificio Comitato per i Congressi Eucaristici Interna­ zionali. Diarium Romanae Curiae 215 14 dicembre 1989. Gli Em.mi Signori Cardinali Simon D. Lourdusamy ed Edouard Gagnon; Mons. Pierre Duprey, Vesco­ vo tit. eletto di Thibaris; Mons. Peter Coughlan; Padre Pavao Melada, O.F.M.; la Sig.na Rosemary Goldie, Membri del Pontificio Comi­ tato per i Congressi Eucaristici Internazionali « in aliud quinquennium ». 16 » » Mons. Luigi De Magistris, Consultore delia Congrega­ zione delle Cause dei Santi «in aliud quin­ quennium)). 19 » » P. Bernard Dupuy, O.P., e P. Maurice Gilbert, S.I., Consultori delia Commissione per i rapporti religiosi con l'Ebraismo presso il Pontificio Consiglio per la Promozione dell'Unità dei Cristiani. )) » » S. E. mons. Pietro Rossano, Vescovo tit. di Diocleziana; S. E. mons. Jorge Maria Mejia, Vescovo tit. di Apollonia; Mons. Franz Mussner; P. Mi­ chael Louis Fitzgerald, P.A.; P. Roger Le Déaut, C.S.Sp.; P. Marcel Dubois, O.P.; Prof. Tommaso Federici; Dott. Eugene Fi­ sher, Consultori della Commissione per i rap­ porti religiosi con l'Ebraismo presso il Ponti­ ficio Consiglio per la Promozione dell'Unità dei Cristiani, a in aliud quinquennium)). 21 » » Le LL. EE. i monsignori Miroslav Stefan Marusyn, Ar­ civescovo tit. di Cadi e José T. Sánchez, Ar­ civescovo emerito di Nueva Segovia, Consultori del Pontificio Consiglio per la Promozione del­ l'Unità dei Cristiani « in aliud quinquennium ». 1 gennaio 1990. Mons. Paolo Gillet, Prelato Segretario del Vicariato di Boma. 2 » » S. Ë. mons. Justin Francis Rigali, Arcivescovo tit. di Bolsena, Segretario del Collegio Cardinalizio. 9 » » S. E. mons. Donato Squicciarini, Arcivescovo tit. di Tiburnia, Nunzio Apostolico a Vienna, Rappre­ sentante Permanente della Santa Sede presso l'Agenzia Internazionale dell'Energia Atomica, e Osservatore Permanente della Santa Sede presso l'Organizzazione delle Nazioni Unite per lo sviluppo Industriale e presso l'Ufficio delle Nazioni Unite a Vienna. 216 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 10 gennaio 1990. Il Sac. José María Pinero Carrion, Giudice del Tribu­ nale ecclesiastico di prima istanza dello Stato della Città del Vaticano. 17 » » Il Dott. Pietro Menchini, Capo ufficio della Sezione straordinaria dell'Amministrazione del Patri­ monio della Sede Apostolica. » » » P. Eugen Hillengass, S.I., Consultore della Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede din aliud quinquennium ». 21 » » P. Ambrogio Eszer, O.P., Relatore Generale della Con­ gregazione delle Cause dei Santi. » » » P. Cristoforo Bove, O.F.M. Conv., Relatore presso la Congregazione delle Cause dei Santi. 22 » » L'Em.mo Signor Cardinale Edmund Casimir Szoka, Pre­ sidente della Prefettura degli Affari Econo­ mici della Santa Sede. » » » S. E. mons. Karl-Josef Rauber, Arcivescovo tit. di Giubalziana, Presidente della Pontificia Accade­ mia Ecclesiastica. NECROLOGIO 4 gennaio 1990. Mons. Jean Dozolme, Vescovo emerito di Le Puy-en-Velay (Francia). » » » Mons. Alfred M. Watson, Vescovo emerito di Erie (Stati Uniti d'America). 12 » » Mons. Patrick Lennon, Vescovo emerito di Kildare e Leighlin (Irlanda). 20 » » Mons. Jean Wolff, Arcivescovo emerito di Diego-Suarez (Madagascar). 23 » » Mons. Francisco Juan Vennera, Vescovo emerito di San Nicolas (Argentina). 24 » » Mons. Manuel Casares Hervás, Vescovo emerito di Al­ mería (Spagna). 30 » » Mons. Henry L. P. Hallett, Vescovo di Rustenburg (Sud Africa). An. et vol. LXXXH 9 Martii 1990 N. 3 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE DECRETALES Dominicus Ibáñez de Erquicia, O.P., Iacobus Kyushei Tomonaga, O.P., Laurentius Ruiz de Manila atque XIII Socii Martyres in Sanctorum album referuntur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Praedicatorum Fratrum apostolatus iam primo saeculo christiano Iaponiae recensetur, quod quidem S. Franciscus Saverius incohavit. Hi enim anno MDCII missionem instituerunt, quam provinciae Sancti Ro­ sarii demandarunt, de industria ad ultimas nationes orientales evangelizandas destinatae. Eorundem opus in insulis Kyushu et Honshu explicabatur maximeque Nagasakii. Missionalis actio valde ferbuit et fuit ea frugifera. Varii fuere casus quos Evangelii hi praecones passi sunt ab Europa oriundi, ab Hispania praesertim, sectantibus et adiuvantibus religiosis laicisque Iaponensibus. Hac in consociata opera ad martyrii usque testimonium XVI héroes numerantur hi, hodie inter Sanctos referendi, veluti illius missionis sobóles postrema, iam anno MDCXXXVII exstinctae. Temporis ordine primus, qui pasorali quoque rei praeerat, Vicarius fuit Provincialis, Dominicus scilicet Ibáñez de Erquicia, Regilii ortus in Hispaniae finibus, idemque Manilae in S. Thomae collegio professor missionariusque pariter in insula quam eius accolae Luzón vocant. Anno MDCXXIII in Iaponiam se contulit sodalibus ut opem ferret Ordi­ nis S. Dominici et christianos solaretur. Inibi autem virorum illorum 15 - A. A. S. 218 Acia Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale assimilis, qui a Spiritu Sancto sunt laudati (Heb 11, 36-39), decem per annos est operatus. Legis vi anno MDCXXXIII a militum duce proscriptae cui nomen Tokugawa Yemitsu, quique Christi religionem vetuit, die x i v mensis Augusti illius anni immolatus est, supplicio furcae affectus et foveae. Eiusdem adiutor fuit Franciscus Shoyemon catechista, qui veluti socius inter praedicatores erat receptus. Tribus post diebus idem iisdemque locis duobus aliis contigit Iaponensibus sacerdoti scilicet Iacobo Kyushei Tomonaga O.P., missionario quondam Formosa in insula, atque ipsius catechistae Michaeli Kurobioye. Die autem x i x mensis Octobris eadem Lucas Alonsus Gorda seu a Spiritu Sancto passus est, natione Hispanus et sacerdos O.P., et is Evangelii praeco impavidus, qui decem annos ad ultimas usque illius nationis regiones septentrionales peragravit. Eum est comitatus dominicanus novitius ipsiusque catechista Matthaeus Kohioye a Rosario, adulescens vixdum duodeviginti annorum. Anno vero MDCXXXIV, die x v n mensis Novembris, Ecclesiae Nagasa­ kiensis martyrologio alii duo dominicani annumerantur fratres, Siculus scilicet Hyacinthus Iordanus Ansalone et Iaponensis Thomas Hioji Rokuzayemon Nishi. Alter sacrum ministerium Manilae praestituerat alter in septentrionali parte Formosanae insulae. Praeter furcae foveaeque supplicium, eorum in fide fortitudo acerrime temptata est per aquae tormenta vi exhaustae et deinceps emissae, necnon per arundinum cruciatum, cum eaedem praeacutae subter ungues Agerentur. Nec minus fortiter duae restiterunt virgines adulescentes, alumnae fratrum et sociae, Magdalena videlicet Nagasakiensis, ad S. Augustini pertinens Tertium Ordinem ac deinceps S. Dominici quoque, atque socia in Ordine hoc, Marina scilicet Omurensis, in urbe sua natali viva exusta. Una die xv mensis Octobris passa est, altera die xi men­ sis Novembris. Manipulus novissimus qui Manila navem anno MDCXXXVI solvit ut populum illum fidelem levaret vexatum quidem et indigentem, ex quat­ tuor constabat fratribus O.P. duobusque laicis; quem manipulum Antonius González moderabatur, natione Hispanus, Leonensis scilicet, qui apud S. Thomae Manilae collegium docebat, quod postea factum est Pontificia studiorum Universitas; alter istorum Michael de Aozaraza erat, Ognatensis, in regionis finibus quam vocant Guipúzcoa, idemque missionarius in paene insula Bataanensi Philippinarum insu­ larum; item Villelmus Courtet, vel Thomas a S. Dominico, Gallus Serignanensis, theologiae doctor; denique Vincentius Shiwozuka, seu a 219 Acta Ioannis Pauli Pp. II Cruce, Iaponensis, qui Manilae ordinationem presbyteralem susceperat. In horum numerum ascribuntur, ducis et interpretis fungens munere, Lazarus Kyotensis, propter fidem diu patria extorris, atque furtim Laurentius Ruiz, Manilensis ortu, trium liberorum pater, S. Rosarii sodalis atque Dominicanorum in paroecia Binondina adiutor. Vinculis annum devincti in insula Okinavensi, translati sunt postea Nagasakium, ubi aperte fidem sunt testati ante tribunal, quemadmodum egit Christus coram Pontio Pilato (1 Tim 6, 13), ut eosdem ac alii cruciatus paterentur necnon capitis damnationem. Die vero x x i x men­ sis Septembris mortui sunt, anno MDCXXXVII, quos autem Antonius González antecessit, carcere confectus, die x x i v eiusdem mensis. Eorum nempe martyrium consequensque fama in annales sunt re­ lata rerum gestarum christianarum Iaponensium, dum processus in­ formativi i n s t i t u e b a t u r tum Manilae tum Macaunensi in civitate annis MDCXXXVI et MDCXXXVII. H O S post inventos ineunte saeculo x x , repetita est beatificationis Causa, inquisitionibus redintegratis et per­ vestigationibus quibus (( Positio super introductione causae et marty­ rio )) constituta est, quae evulgata est deinceps anno M C M L X X I X . Post­ quam eorum propter fidem agnita est mors die xi mensis Octobris anno M C M L X X X , inter beatos sunt relati die x v n i mensis Februarii anno M C M L X X X I Manilae, cum Nos iter faceremus pastorale in Philippinensi Ecclesia quacum variis de causis nectebantur ipsi, nomina­ tim Laurentius Ruiz, primus huius loci habitus martyr. Illarum insularum fidelis populus magis magisque Beatum suum venerabatur una simul cum passionis sociis, qui a Deo impetravit mirum sacris canonibus expostulatum ad canonizationem, sanationem scilicet puellae Caeciliae Alegría Policarpio perfectam et stabilem, quae sine medicamentis morbo liberata est paralysis cerebri anatomicaefunctionalis. Quod quidem miraculum cum comprobavissemus die i men­ sis Iunii anno MCMLXXXVII, die x x n eiusdem mensis consistorium celebravimus, in quo, Venerabilibus Fratribus Nostris S.R.E. Cardi­ nalibus faventibus necnon Fratribus Episcopis participantibus, diem canonizationis statuimus, dominicum, x v n i scilicet mensis proximi Octobris. Tempus illud erat opportunum, cum ageretur dies pro Missionibus universalis occurrente etiam Episcoporum Synodo de Missione laicorum in Ecclesia et huius temporis mundo. De christiano nomine proferendo bene sane sunt meriti, suas quisque secundum facultates, XVI Martyres 220 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Nagasakienses, quorum XI religiosi et V laici, ab Europa oriundi et Asia. Unum propositum unumque testimonium ex pluribus. Die igitur statuta in Petriano foro, rogatione audita Venerabilis Fratris Nostri S.R.E. Petri Cardinalis Palazzini, Congregationis pro Causis Sanctorum Praefecti, inter sacra hanc sumus elocuti formulam : « Nos, ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Do­ mini Nostri Iesu Christi, beatorum apostolorum Petri et Pauli ac No­ stra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatos Laurentium Ruiz de Manila, Dominicum Ibáñez de Erquicia, Iacobum Kyushei Tomonaga et tredecim Socios, Martyres in Iaponia, Sanctos esse decer­ nimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo ascribimus, statuentes eos in universa Ecclesia inter Sanctos Martyres pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quod autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis rebus minime obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die duodevicesimo mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo septimo, Pontificatus Nostri decimo. EGO I O A N N E S P A U L U S Catholicae Ecclesiae Episcopus Eugenius Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. 242.881. Sevi, Protonot. Apost. Acta Ioannis Pauli Pp. II 221 CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I REGALITANAE Nova dioecesis in Barbadia, Regalitana nomine, conditur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Diligenter iamdiu ita conspicamur in Episcopatu Fratres Nostros unaque cum illis complures Ecclesiae ministros per dissitas insulas Caraibicas evangelizationis opus complentes atque ecclesiastica pari­ ter instituta passim confirmantes ut maiorem usque communitatum earundem florem iam liceat nunc prospici certaque praevideri cum lae­ titia futurum. Id quod apud gregem dilectum Pontipolitanum-Regalitanum felicissime cernimus contigisse, qui adeo scilicet proximis hisce annis creverit sacrorum pastorum diligentia et effloruerit ut in duabus iis civitatibus, quas una adhuc dioecesis sit complexa, totidem posse ecclesiales sui iuris communitates exsistere videantur. Commemorata enim modo circumscriptio simul Barbadiam finibus suis continebat simul Statum Sancti Vincentii et Grenadiensium. Quo igitur eadem illorum gregum prosperitas citius in tuto collocetur atque utriusque civitatis paroeciae et institutiones facilius gubernentur, haec quae se­ quuntur capimus ex apostolicae auctoritatis Nostrae plenitudine legi­ tima consilia, audita profecto iam ante sententia Venerabilium Fra­ trum Nostrorum causis praepositorum Congregationis pro Gentium Evangelizatione necnon favore percepto Venerabilis Fratris Emmanuelis Monteiro de Castro, Archiepiscopi titulo Beneventensis atque Apo­ stolici in Barbadia Pro-Nuntii in Antillisque Delegati, postquam si­ mili observantia universos consuluimus Episcopos totius Coetus Epi­ scopalis Antillarum. Sic nempe iam paene viginti annos exstantem ibi dioecesim Pontipolitanam-Regalitanam partimur ut, altera parte Barbadiam in posterum occupante semperque Pontipolitana dicta, ex altera nova erigatur circumscriptio riteque condatur uno posthac no­ mine Regalitana nuncupanda. Subiacere vero volumus hanc dioece­ sim tamquam suffraganeam Ecclesiae Metropolitanae Castriensi, illam autem Pontipolitanam ad provinciam ecclesiasticam usque pertinere Acta 222 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Portus Hispaniae. Porro templum cathedrale gregis Regalitani esse iubemus aedem adhuc concathedralem Mariae Sanctissimae in Caelum Assumptae in urbe ipsa Regalitana, vulgari quidem titulo Kingstown, sitam. Quod tandem ad singulas administrationis et gubernationis partes normasque attinet novam apud hanc sedem et communitatem ecclesialem, commonemus graviter ut universa quam religiosissime ca­ nonum sacrorum praescripta custodiantur et impleantur. Apostolicas denique hasce Litteras tam in praesentia valere volumus tempora quam in subsequentia, contrariis quibusvis rebus neutiquam obsistentibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die vicesimo tertio mensis Octobris anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo nono, Pontificatus Nostri duodecimo. £&. A U G U S T I N U S card. CASAROLI IOSEPHUS card. TOMKO a publicis Ecclesiae negotiis Congr. pro Gentium Evang. Praef. Eugenius Sevi, Proton. Apost. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Loco £8 Plumbi In Secret. Status tab., n. 248.776. II SANCTI P E T R I IN LITORE EBURNEO Nova conditur dioecesis Sancti Petri in Litore Eburneo nomine. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quo efficacius evangelizationis operi in Republica Litoris Eburnei consuleretur, Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales atque Ve­ nerabiles Fratres Episcopi Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositi, omnibus quorum interest auditis, consentiente quoque Ve­ nerabili Fratre Antonio Mattiazzo, tunc Archiepiscopo titulo Virunensi et Nuntio Apostolico in Eburneo Litore, censuerunt nuper in eadem Natione novam dioecesim esse condendam. Nos igitur de sen­ tentia eorum, quam ratam habemus, deque plenitudine Apostolicae potestatis harumque Litterarum virtute haec decernimus atque iube- Acta Ioannis Pauli Pp. II 223 mus. A Gagnoënsi dioecesi distrahimus territorium olim dictum « Arso », quod hodie efficitur quattuor vulgo « départements » de San Pedro, de Sassandra, de Soubré et de Tabou quodque pariter decem sub-praefecturas complectitur; ex eoque ita detracto territorio novam condimus dioecesim Sancti Petri in Litore Eburneo (patrio sermone « San Pedro-en-Côte d'Ivoire ») appellandam, quam metropo­ litanae Sedi Abidianensi subicimus et iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione obnoxiam facimus. Praeterea iubemus ca­ thedram Episcopi collocari in templo exstante in urbe San Pedro, Deo in honorem Sancti Petri Apostolorum Principis dicato ; cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae quidem praescripsimus perducat ad exitum Venerabilis Frater Ianuarius Bolonek, Archiepi­ scopus titulo Madaurensis et Apostolicus in Litore Eburneo Nuntius, vel ab eo delegatus sacerdos, factis nempe necessariis facultatibus. Re autem acta, documenta exarentur sincerisque exemplis ad Congrega­ tionem, quam diximus, cito riteque mittantur. Hanc denique Consti­ tutionem Nostram sive nunc sive in posterum ratam esse volumus, nullis quibuslibet rebus vel minime quidem obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die tertio et vicesimo mensis Octo­ bris, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo nono, Pontifica­ tus Nostri duodecimo. EB A U G U S T I N U S card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Angelus Lanzoni, Proton. Apost. Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. 251.218. 224 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE I Servo Dei Michaeli Kozal beatorum caelitum honores tribuuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Cum Iesus, Dei Filius, caritatem suam manifestaverit, animam suam pro nobis ponendo, nemo maiorem habet dilectionem, quam qui animam suam pro Eo et fratribus suis ponit (cf. 1 Io 3, 16; Io 15, 13). Ad hoc ergo maximum amoris testimonium reddendum coram omnibus, praesertim persecutoribus, aliqui christiani iam a primo tempore vocati sunt et semper vocabuntur » (Conc. Vat. II, Constit, dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 42). In praeclaro eiusmodi Christi testium numero, qui Magistro similes facti sunt libere mortem obeuntes pro mundi salute et sicut Is san­ guinem suum fundentes, hac nostra aetate ponendus est quidem Polonicae nationis Episcopus, Servus Dei Michael Kozal, Episcopus Auxi­ liaris Vladislaviensis dioecesis. In eius vita, quinquaginta annorum spatio conclusa, gratiae Dei di­ vitiae effulserunt, quae operabantur in eo et per eum munere fungentem animarum pastoris, quod est martyrio pro fide consummatum, die XXVI mensis Ianuarii anno MCMXLIII subito Dachaviae a satellitibus nazismi athei Hitleriani. Episcopus Michael, vir piraestantissimae spiritualitatis, martyrium existimabat summum honorem et ardenter illud cupiebat. Id confirma­ vit vitam suam Domino devovendo pro Ecclesiae libertate. Servus Dei natus est die x x v mensis Septembris anno MDCCCLXXXXIII in urbe patrio sermone Nowy Folwark vocata, intra fines archidioece­ sis Gnesnensis-Posnaniensis, a familia ferventis pietatis. Ordinatus sacerdos, insolito studio se dedidit actioni pastorali in communitatibus paroecialibus et postea formationi iuvenum spirituali uti gymnasii praefectus. Eundem sedulitatis spiritum pro causa Dei ostendit deinde in Seminario Gnesnensi, ubi per duodecim annos animos instituit eorum, qui sacerdotium petebant, magis magisque eorum corda ape­ riens ad altum sacerdotii exemplar, sicut et ad christianum martyrium. Anno M C M X X X i x Servus Dei in collegium successorum Apostolo­ rum ascriptus est ut Episcopus auxiliaris dioecesis Vladislaviensis. Duabus hebdomadis post episcopalem consecrationem eius dioecesis Acta Ioannis Pauli Pp. Ii 225 facta est theatrum crudelium bellicorum certaminum, et postero tem­ pore regio est a copiis Germanicis occupata. Cum, post occupationem, nazistae destruere coeperunt fidem catholicam ecclesias claudendo, scripta prohibendo et instituta catholica, atque ecclesiasticos apprehendendo, ilico Episcopus se fidei defensorem et assertorem professus est. Quam ob causam reprehensus est, percussus, segregatus. Custodiae tempore, cum nuntii ad eum perveniebant de cruenta Ecclesiae persecutione in patria a nazistis occupata, firmissime statuit vitam suam Domino devovere ut holocaustum pro sacerdotum liber­ tate. Cum gaudio quidem hoc sumpsit sacrificium. Episcopus invicta patientia et aequo animo accepit omnes dolores, custodiam, vexationes et mortem ut Christi fidem testificantur. Tribus annis, quibus in vinculis fuit, in publicae custodiae campo apud Dachau, moderator spiritualis fuit sacerdotum concaptivorum, exemplar integrum fiduciae Providentiae Divinae, magister in suscipiendo dolore, signum spei et caritatis, se confirmans Episcopum maerentium et ob fidem oppressorum. Episcopus animi vim hauriebat ex deprecatione et praesertim ex eucharistica pietate. Ita se gessit tum diebus sui ministerii sacerdo­ talis tum diebus calamitatis. Panis Eucharisticus re omnia illi fuit. Cum potuerat illum clam captivis distribuere, dicebat : « Do vobis do­ num maximum, Iesum Eucharisticum. Deus adest nobis. Deus num­ quam nos deseret ». Tempore « aerumnae carceris », quod Episcopus ducebat longam Viam Crucis cum Salvatore patienti perrectam, is dictus est suo exem­ plo et verbo ceteros omnes sacerdotes sustinere, praecipue autem feria sexta in Passione Domini (anno MCMXLII), quando mysterium doloris melius cognoscere poterant. Episcopus ita perfudit animos, ut omnes senserint se parvam partem habere dolorum Salvatoris. Episcopus Michael non solum ipse fuit martyr, sed verus martyrum magister. Fama martyrii, statim post mortem orta et sponte diffusa in Polonia et extra, sicut dein multae gratiae eo deprecante obtentae, induxerunt Episcopum dioecesanum Dominum Antonium Pawlowski ad instruen­ dum annis MCMLX-MCMLXIV Processum Informativum « super fama sanctitatis vitae, virtutum et miraculorum ». Acta Processus tradita sunt Congregationi pro Causis Sanctorum. Eadem autem Congregatio exquisita Causa, ab Episcopo dioecesano rogata, Domino Ioanne Zareba, in Congressu Originario concessit ut Causa a via virtutum ad 226 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale viam martyrii transiret, iubens tamen instructionem Processus Addi­ ticii « de fama martyrii et ipso martyrio » ; qui processus actus est primis mensibus anni MCMLXXXVI apud tribunal dioecesanum Vladislaviense. Interim apparata est « Positio super martyrio ». Servato deinde iuris ordine, instituta est apud S. Congregationem pro Causis Sanctorum disceptatio super martyrio praedicti Servi Dei, et primum quidem, die x x i v mensis Martii anno MCMLXXXVII, in Con­ gressu Peculiari Patrum Consultorum, moderante Rev.mo D.no Anto­ nio Petti, Fidei Promotore Generali, deinde in Congregatione Ordina­ ria Patrum Cardinalium, die x x v i n mensis Aprilis eodem anno, in qua Em.mus Cardinalis Andreas Maria Deskur, Causae huius Ponens seu relator, dubium proposuit discutiendum : « An constet de martyrio eiusque causa, in casu et ad effectum de quo agitur ». Porro, in utroque Coetu responsiones affirmantes prolatae sunt. Itaque consideratis suffragiis Sacrae Congregationis pro Causis Sanc­ torum, die VIII mensis Maii anno MCMLXXXVII decrevimus sollemnem beatificationem Venerabilis Michaelis Kozal, Episcopi, die x i v men­ sis Iunii huius anni Varsaviae, inter tertium Nostrum iter in Polonia et secundum Congressum Eucharisticum Nationalem, peragere. Qua re per ritum coram frequentissima fidelium multitudine sub divo celebra­ tum haec protulimus verba : « Nos, vota Fratris Nostri Iosephi Cardi­ nalis Glemp, Archiepiscopi Gnesnensis et Varsaviensis, necnon plu­ rium aliorum Fratrum in episcopatu multorumque Christifidelium ex­ plentes, de Sacrae Congregationis pro Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabilis Ser­ vus Dei Michael Kozal, Episcopus, Beati nomine in posterum appel­ letur eiusque festum die ipsius natali x x v i mensis Ianuarii, in locis et modis iure statutis, quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Contrariis quibuslibet neutiquam ob­ stantibus. Datum Varsaviae, sub anulo Piscatoris, die x i v mensis Iunii anno MCMLXXXVII, Pontificatus Nostri nono. 83 A U G U S T I N U S card. CASAROLI a Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 288.949. publicis Ecclesiae negotiis Acta Ioannis Patiti Pp. II 227 II Iunipero Serra beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Convocatis autem Duodecim, dedit illis virtutem et potestatem super omnia daemonia, et ut lan­ guores curarent, et misit illos praedicare regnum Dei et sanare in­ firmos, et ait ad illos : "Nihil tuleritis in via, neque virgam neque peram neque panem neque pecuniam neque duas túnicas habeatis". ... Egressi autem circuibant per castella evangelizantes et curantes ubique» (Lc 9, 1-3. 6). Haec quidem verba, quibus munus evangelii nuntiandi Duodecim concredidit Dominus Iesus pariter atque aegritudinis fratrum levandae quos ipsi forte in itinere erant offensuri, probe planeque intel­ lecta sunt atque ad effectum adducta a Dei servo, fratre Iunipero Michaele Iosepho Serra Ferrer, Ordinis Fratrum Minorum sacerdote. Procul dubio verba haec diutius volutavit ipse animo atque in iisdem eundem spiritum agnovit quo nempe Franciscus Assisiensis, illius Ordinis conditor in quem is ascriptus est, fratres suos quoquoversus mittere voluit. Pedrae natus in Maiorica insula die x x i v mensis Novembris anno MDCCXin, ex agricolarum familia quae sacro baptismatis rore tincto ei indidit nomen Michaeli Iosepho. Ingressus Fratrum Minorum Ordinem anno MDCCXXX, nomen habuit Iuniperum ; qui subinde sacerdotio auctus anno MDCCXXXVII, aliquandiu philosophiam docuit et theologiam, haud­ quaquam pastorali usu neglecto, praedicatione nominatim, in qua protinus clari sibi peperit laudem praedicatoris. Anno autem MDCCXLIX Mexicum petiit, ubi, paulo post quam illuc pervenerat, Missioni destinatus est quae vocabitur Sierra Gorda quaeque inter septemtriones et orientem solem sita erat, Mexicopolis respectu. Novem per annos ibidem Dei servus novitiorum magistri functus est munere, qui interea praedicationem factitabat praeoptatam. Anno MDCCLXVii praeses est renuntiatus Inferioris Californiae missionum, atque exigue biennio post ad Superiorem transiit Californiam (quae nunc Californiae Civitas vocitatur), ubi, illo praesertim auctore, S. Didaci, S. Caroli Borromaei, S. Antonii Patavini, S. Gabrielis Archangeli, S. Ludovici Episcopi, S. Francisci Assisiensis, S. Ioannis a Capistrano, S. Clarae Assisiensis atque S. Bonaventurae exstiterunt missiones. 228 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Inter autem missionarios atque in California Hispaniae vicarium regis ortae dissentiones Fratri Iunipero ansam dederunt « Iurium Indorum constitutionem » conscribendi, qui pariter sibi moderandi et educandi Indos officium vindicabat, sacro fonte lustratos. Cunctis in missionibus in agris excolendis copiisque naturae rerum utendis instituerunt Frater Iuniperus eiusque fratres Indos ut obti­ nerent hi potiorem vitae condicionem. Eius erga Indos amor eandem habebat vim animique effusionem atque amor ille evangelicus, qui quidem ex plena sui abnegatione con­ stabat atque reconciliationis pacisque spiritu, tum spectatis christianis Indis, tum paganis. Quae vero Frater Iuniperus scripsit vicario regis verba habentur veluti vitae institutum ac spiritale testamentum : « Si forte sive christiani sive pagani Indi me necaverint, eis ignoscendum e r i t . . . Interfector adiuvandus erit sibi ignotum esse ut intellegat, unde christiana lex adimpleatur quae peccatoris non vult mortem sed sa­ lutem ». Postremos suae vitae annos in missionibus moderandis transegit Frater Iuniperus ac in litteris conscribendis omnibus missionariis, novas cupiens instituere missiones. Die x x v i n mensis Augusti mortuus est anno MDCCLXXXIV in missione S. Caroli Borromaei, ab omnibus defletus, praesertim ab Indis veluti « Benedictus Pater ». x x x i v annos in missionario opere impendit, qui sustentabatur a Iesu, cui usque ipse mentem convertebat veluti Cruci affixo, qui inenarrabiles dolores pro hominum redemptione passus est. Ipsius magna sane caritas maio­ res minoresque natu permovit, qui eum noverunt ac tanquam sanctum et apostolum germanum suspexerunt. Eius sanctitatis fama semper exstitit viva atque in dies increbruit ad praesentem usque aetatem. Ab anno MGMXLVIII ad annum MCMXLIX processus habitus est in­ formativus in dioecesi olim Montereyensi in California et Angelorum in California. Anno autem M C M L X X X I a Congregationis pro Causis Sanctorum officio historico-hagiographico positio super vita et virtutibus edita est. Deinde, nempe ad iuris normam, apud eandem Congregationem de virtutibus Servi Dei rite disceptatum e s t ; quas heroicas fuisse die ix mensis Martii, anno MCMLXXXV, Ipsi declaravimus. Mirum ad beatificationem Servi Dei productum, est die xv mensis Aprilis anno MCMLX patratum in nosocomio quod vulgari sermone De Paul appellatur et in urbe Sancti Ludovici situm est, quae ad foe- Acta Ioannis Pauli Pp. II 229 deratas civitates Americae Septemtrionalis pertinet ; quo miraculo soror religiosa fruita est Bonifatia Dyrda. Servatis ex iure servandis, die x i mensis Decembris anno MCMLXXXVII constare de veritate eiusdem mirae sanationis decrevimus. Statuimus demum ut beatificationis ritus Romae in foro Petriano die XXV mensis Septembris anno MCMLXXXVIII celebraretur. Hodie igitur inter sacra hanc sumus formulam elocuti : « Nos, vota fratrum nostrorum Sergii Obeso Rivera, Archiepiscopi Ialapensis, Aloisii Bommarito, Archiepiscopi Catanensis, Anastasii Alberti Ballestrero, Archiepiscopi Taurinensis, Thaddaei Shubsda, Epi­ scopi Montereyensis in California, Laurentii Noël, Episcopi Trifluvia­ nensis in Canada, Michaelis Roca Cabanellas, Archiepiscopi Valen­ tina necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu, multorumque Christifidelium explentes, de Congregationis pro Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Vene­ rabiles Servi Dei Michael Augustinus Pro, Iosephus Benedictus Dusmet, Franciscus Faà di Bruno, Iuniperus Michael Iosephus Serra Ferrer, Fridericus Janssoone Bollengier, Iosepha Naval Girbés, Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum die ipsorum na­ tali : Michaelis Augustini Pro die vicesima tertia Novembris, Iosephi Benedicti Dusmet die quarta Aprilis, Francisci Faà di Bruno die vice­ sima septima Martii, Iuniperi Michaelis Iosephi Serra Ferrer die vice­ sima octava Augusti, Friderici Janssoone Bollengier die quarta Augusti, Iosephae Naval Girbés die vicesima quarta Februarii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Postquam haec ediximus, primum Nos Ipsi sumus novos Beatos deprecati eorumque virtutes universis Christifidelibus proposuimus ad imitandum, a Deo simul postulantes ut in Ecclesia sua, utpote fecunda sanctorum Matre, eiusmodi continenter excitet viros et mulieres : qui vitae suae exemplo, quasi lumine iter salutis indicant fratribus, ad caelestia regna quidem pervenire sinceris animis nitentibus, sed multis in difficultatibus versantibus. Quod vero decre­ vimus, volumus et nunc et in posterum vim habere, contrariis rebus minime obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXV mensis Septembris, anno MCMLXXXVIII, Pontificatus Nostri decimo. •B A U G U S T I N U S card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco ¡5 Sigilli In Secret. Status tab., n. 239.52//. Acta 230 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONVENTIO INTER APOSTOLICAM SEDEM ET REM PUBLICAM AUSTRIACAM QUARTO ACCORDO VIERTER ZUSATZVERTRAG Addizionale fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca alla Convenzio­ ne fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca per il Regolamento di Rap­ porti Patrimoniali del 23 Giugno 1960 zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik Österreich zum Vertrag zwi­ schen dem Heiligen Stuhl und der Republik Österreich zur Regelung von vermögensrechtlichen Beziehungen vom 23. Juni 1960 FRA LA SANTA SEDE, ZWISCHEN DEM HEILIGEN STUHL, rappresentata dal suo Plenipotenzia­ rio Sua Eccellenza Rev.ma Mons. DDr. Donato Squicciarini, Arcivescovo tit. di Tiburnia e Nunzio Apostolico in Austria, vertreten durch dessen Bevollmächtig­ ten, Seine Exzellenz, den Herrn Apo­ stolischen Nuntius in Österreich, Titularerzbischof von Tiburnia, Msgr. DDr. Donato Squicciarini, E UND LA REPUBBLICA AUSTRIACA, DER REPUBLIK ÖSTERREICH, rappresentata dai suoi Plenipotenziari il Signor Dr. Alois Mock, Ministro Federale per gli Affari Esteri, e vertreten durch deren Bevollmächtig­ ten, Herrn Dr. Alois Mock, Bundes­ minister für auswärtige Angelegen­ heiten und la Signora Dr. Hilde Hawlicek, Mi­ nistro Federale per l'Istruzione, l'Ar­ te e lo Sport, Frau Dr. Hilde Hawlicek, Bundes­ ministerin für Unterricht, Kunst und Sport, Acta Ioannis Pauli Pp. II 231 viene concluso, a ulteriore comple­ mento della Convenzione fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca per il Regolamento di Rapporti Patrimoniali del 23 Giugno 1960, il seguente Ac­ cordo Addizionale: wird in neuerlicher Ergänzung des Vertrages zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik Österreich zur Rege­ lung von vermögensrechtlichen Bezie­ hungen vom 23. Juni 1960 nachstehen­ der Zusatzvertrag geschlossen : Articolo I Artikel I La somma di 128 milioni di scellini, di cui all'Articolo II, Capov. 1, let­ tera a della Convenzione fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca per il Regolamento di Rapporti Patrimo­ niali del 23 Giugno 1960 nella reda­ zione dell'Accordo Addizionale 24 Lu­ glio 1981, verrà elevata a partire dall'anno 1990 a milioni 158 di scellini. Der in Artikel II Absatz 1 lit. a des Vertrages zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik Österreich zur Regelung von vermögensrechtlichen Beziehungen vom. 23. Juni 1960 in der Fassung des Zusatzvertrages vom 24. Juli 1981 genannte Betrag von 128 Millionen Schilling wird, begin­ nend mit dem Jahr 1990, auf 158 Mil­ lionen Schilling erhöht. Articolo II Artikel II L'Articolo XXII del Concordato del 5 Giugno 1933 vale, per analogia, per la soluzione di difficoltà concer­ nenti l'interpretazione del presente Accordo Addizionale. Artikel XXII Absatz 2 des Konkor­ dates vom 5. Juni 1933 gilt für die Regelung von Schwierigkeiten bezüg­ lich der Auslegung dieses Zusatzver­ trages sinngemäß. Articolo III Artikel III Questo Accordo Addizionale, il cui testo italiano e tedesco sono ugual­ mente autentici, dev'essere ratificato e gli istrumenti di ratifica devono es­ sere scambiati al più presto in Roma. Esso entra in vigore il giorno dello scambio degli istrumenti di ratifica. Dieser Zusatzvertrag, dessen deut­ scher und italienischer Text authen­ tisch ist, bedarf der Ratifikation; die Ratifikationsurkunden werden sobald wie möglich in Rom ausgetauscht werden. Er tritt mit dem Tag des Austausches der Ratifikationsurkunden in Kraft. 232 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale In fede di che i Plenipotenziari hanno firmato il presente Accordo in doppio originale. Zu Urkund dessen haben die Bevoll­ mächtigten diesen Zusatzvertrag in doppelter Urschrift unterzeichnet. Fatto a Vienna, il 10 Ottobre 1989. Geschehen zu Wien, am 10. Oktober 1989. Per la Santa Sede: Für den Heiligen Stuhl: @ D. SQUICCIARINI Für die Republik Österreich : Per la Repubblica Austriaca: ALOIS MOCK HILDE HAWLICEK Sollemni Conventione inter Apostolicam Sedem et Rem Austriacam rata habita, die XXVI m. Ianuarii a. MCMXC, tate Vaticana instrumenta ratihabitionis accepta et reddita quo die Conventio vigere coepit. publicam in Civi­ sunt; a Acta Ioannis Pauli Pp. II 233 HOMILIA In foro Sancti Petri habita, ob decretos Dei Servis Niceforo et Sociis eius, Laurentio Salvi, Gertrudi Catharinae Comensóli, Franciscae Annae Cirer Carbonnell Beatorum caelitum honores.* 1. (( Gesù Cristo : da ricco che era, si è fatto povero per voi, perché voi diventaste ricchi per mezzo della sua povertà». 1 Nella liturgia della domenica odierna questa frase, presa dalla Let­ tera di San Paolo ai Corinzi, costituisce come una introduzione al Vangelo ed alla parabola del ricco epulone e di Lazzaro. In pari tempo la Chiesa, riunita presso la Confessione di San Pietro, pronuncia que­ sta frase guardando a tutti i Servi di Dio che oggi vengono procla­ mati Beati. A ciascuno di loro Gesù ha indicato la strada verso la santità, diventando povero per primo e facendosi modello di tutti, Egli che era il Figlio di Dio, della stessa sostanza del Padre. Contemporanea­ mente a ciascuno dei nuovi Beati Egli ha rivelato il mistero di questa povertà, che fa diventare ricchi. In questo modo a ciascuno di loro ha indicato la via alla santità. La Chiesa oggi gioisce per questi suoi figli e figlie, che hanno per­ corso la via indicata dal Divino Maestro. 2. Ella se alegra por los mártires de la Comunidad de los Pasionistas de Daimiel, en España. Era una comunidad dedicada exclusi­ vamente a la formación de los jóvenes que allí, al amparo del Cristo de la Luz, se preparaban para ser sacerdotes y anunciar un día el Evangelio en tierras americanas, preferentemente en México, Cuba y Venezuela. La comunidad se componía casi en su totalidad de jóvenes de 18 a 21 años, asistidos por un selecto claustro de profesores y her­ manos que cuidaban de su formación. Era un ambiente de gran entu­ siasmo misionero en un clima de retiro, estudio y oración. Hombres de Dios, que siguiendo el consejo de San Pablo amaban « la justicia, la piedad, la fe, la caridad, la paciencia, la mansedumbre ». 2 Ninguno de los religiosos de la comunidad de Daimiel se había mezclado en cuestiones políticas. No obstante, en el clima del momento • Die 1 ni. Octobris a. 1989. 2 Cor 8, 9. 1 Tim 6, 11. 1 2 16 - A. A. S. Acta 234 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale histórico que les había tocado vivir, también ellos se vieron arrastrados por la tempestad de la persecución religiosa, dando generosamente su sangre, fieles a su condición de religiosos, y émulos, en pleno siglo veinte, del heroísmo de los primeros mártires de la Iglesia. Cuando la noche del 21 de julio de 1936 se presentaron en el con­ vento los milicianos armados, el Superior Provincial, P. Nicéforo, los reunió a todos en la iglesia, donde se confesaron y recibieron la santa comunión como Viático. Allí el P. Mcéforo les exhortó viva­ mente : « Hermanos e hijos muy amados : Este es nuestro Getsemani. La naturaleza, en su parte débil, desfallece y se acobarda. Pero Jesu­ cristo está con nosotros. Os voy a dar al que es la fortaleza de los débiles. A Jesús le confortó un ángel. A nosotros es el mismo Jesucristo quien nos conforta y sostiene. Dentro de pocos momentos estaremos con Cristo. ¡ Moradores del Calvario, ánimo y a morir por Cristo ! A mí me toca animaros, pero yo mismo me estimulo con vuestro ejemplo )). La mayoría, jóvenes de 18 a 21 años, vivía soñando en el sacerdo­ cio, pero el Señor había dispuesto que su primera misa fuera la de su propio holocausto. Ahora nosotros les exaltamos y damos gloria a Cristo, que los ha asociado a su cruz : « El Señor ama a los honrados ... él sustenta al huérfano y a la viuda, y trastorna el camino de los malvados. El Señor reina eternamente ». 3 3. « T u , uomo di Dio ... tendi alla giustizia, alla pietà, alla fede, alla carità, alla pazienza, alla mitezza. Combatti la buona battaglia della fede ». 4 In questo programma, dettato dall'apostolo Paolo al discepolo Ti­ moteo, possiamo veder delineato l'itinerario spirituale del Beato Lo­ renzo Salvi, uomo di Dio, non solo nella intensa preghiera, ma anche nella instancabile dedizione al ministero sacerdotale. Egli fu pienamente consapevole della missione afiìdata da Cristo ad ogni apostolo e si sforzò durante tutta la vita di seguire gli esempi del Figlio di Dio, che volle salvare il mondo mediante l'umiliazione della Croce. Lorenzo combatté la (( buona battaglia della fede », secondo lo spi­ rito della sua Congregazione religiosa, lavorando intensamente nella predicazione delle missioni al popolo, nei corsi di esercizi spirituali, nel ministero delle confessioni. In quanti avvicinava Egli cercava di instillare l'amore del Cristo povero ed umile, mediante la devozione Sai 145, 9-10. « / Tim 6, 11-12. 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 235 all'infanzia di Gesù e alla sua Passione, momenti nei quali massima­ mente si rivelano l'umiltà e la dolcezza del Salvatore. Convinto del­ l'infinita misericordia del Cuore di Cristo, egli non si stancava di esortare le anime alla fiducia, sull'esempio del bambino che in tutto s'afiida alle braccia amorevoli e forti del padre. Lorenzo conobbe il Beato Domenico Barberi ed il suo progetto per il dialogo tra la Chiesa Cattolica e quella Anglicana : avrebbe vo­ luto seguire in Inghilterra l'amico, ma l'obbedienza lo trattenne in patria. Anche in quel caso, come in tanti altri, egli seppe trovare in Cristo Crocifìsso, ideale della sua Famiglia religiosa, la forza per rinunciare al proprio disegno apostolico e farsi guidare soltanto dalla preoccupazione di « conservare senza macchia e irreprensibile il coman­ damento )), cioè l'impegno dell'adesione senza riserve al volere di Dio. 5 Con questi solidi fondamenti il beato Salvi riuscì ad essere maestro di vita spirituale di molte anime, che lo ascoltarono nella predica­ zione, nel confessionale, nella direzione di coscienza. Ad esse egli an­ nunciò con fervore mai smorzato il mistero di Cristo, (( il solo che possiede l'immortalità, che abita una luce inaccessibile, che nessuno tra gli uomini ha mai visto, né può vedere ». 6 4. È ancora l'esempio del Cristo povero ed umile, contemplato so­ prattutto nel mistero eucaristico, a guidare l'impegno di Geltrude Comensoli nel faticoso itinerario spirituale e nelle travagliate vicende della fondazione delle Suore Sacramentine di Bergamo. È proprio l'umiltà del Pane eucaristico, sacramento della presenza reale di Cristo, che sostiene Geltrude e le consente di stare di fronte alla mensa dei potenti con l'intrepida costanza di Lazzaro, nella volontaria scelta dell'evangelico « ultimo posto ». Geltrude sentì tale impegno di rinnegamento come una vocazione forte ed esigente : « Non alzerò mai la voce — scrive nei suoi propo­ siti — non mi giustificherò mai, né a ragione né a torto. Soffrirò tutto in silenzio, qualsiasi cosa mi venisse fatta ». A tale spirito di umiltà 7 ella volle educare le consorelle, chiedendo per esse l'interiore povertà dello spirito : « Diffidenza di sé, umiltà grande, generosità nel patire, e grande carità di comportamento ». 1 Tim 6, 14. Ibid., 15-16. Gli scritti, p. 26. « Ibid., pp. 792-793. 5 6 7 8 Acta 236 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Come il povero indicato dalla parabola, Geltrude soffrì la privazione di tutto, quando un dissesto finanziario determinò l'espropriazione dei beni materiali dell'Istituto appena fondato e già fiorente. « Mio Gesù — scriveva in una sua memoria —, di qui a qualche minuto ... vengono a mettere tutto sotto sigillo ... Gli uomini vogliono le nostre cose. Voi sigillate il mio cuore ... tenetemi sempre con voi, mio diletto Gesù ». 9 Geltrude volle così, in qualche modo, mettere tutta la sua ricchezza « nel seno di Abramo », cioè nel cuore di Cristo, presente nella Euca­ 10 ristia : « Terrò il mio cuore sempre rivolto all'altare dove dimora l'Amato Gesù. Stanca ed oppressa, afflitta, desolata, là sarà il mio luogo di riposo, veduta solo dal mio Gesù ... La mia vita deve essere sepolta in Dio nel Divino Suo Costato ))." È l'Eucaristia che conduce al Regno: presso la mensa del Pane di vita, pegno della gloria futura, si alimenta quel fuoco della carità soprannaturale, in cui è dato all'anima di pregustare fin d'ora un'anti­ cipazione della gioia riservata ai Santi nel Cielo. - 5. También en la vida de la beata Francisca-Ana de los Dolores de María vemos reflejadas las enseñanzas que hoy nos acaba de dar Jesús en su Evangelio. Ante el binomio riqueza-pobreza, Francisca-Ana escogió la pobreza y excluyó del proyecto de su vida cristiana y consa­ grada la riqueza porque sabía que podía apartarla de Dios. Dedicó lo poco que producían sus tierras al servicio de la parroquia y de los más necesitados: ((El Señor da pan a los hambrientos ... el Señor sustenta al huérfano y a la viuda ». 12 Francisca-Ana a lo largo de su vida obedeció a la voluntad de Dios. Una voluntad divina que a veces resulta difícil de discernir : de joven quiere ser monja y su padre se lo impide. Francisca-Ana ve en esta negativa paterna la voluntad de Dios : no puede ser monja en un con­ vento, lo será en su propia casa por medio de una vida dedicada a la oración, a la mortificación y al apostolado. Cuando a los cuarenta años queda sola en el mundo después de la muerte de sus padres y hermanos, ya sea por obediencia a su Director espiritual, ya sea porque las circunstancias sociopolíticas de su na­ ción no se lo aconsejan, difiere la realización de su ideal de consagrarse 9 10 11 u Ibid., pp. 56 s. Lc 16, 22. Oli scritti, p. 60. Sal 145, 7. 9. Acta Ioannis Pauli Pp. II 237 a Dios por medio de los votos religiosos hasta casi el final de su vida, cuando cuenta setenta años de edad y funda en su propia casa el con­ vento de la caridad. Una vida llena de ineertidumbres, pero una vida en la que no hubo ningún obstáculo para servir en todo a Dios, porque Francisca-Ana había dado todo lo que tenía, es más, se había dado ella misma consa­ grándose a Dios en la virginidad. Así, libre de todo lo que la pudiera atar a este mundo, combatió el combate de la fe emprendiendo decididamente el camino de la per­ 13 fección cristiana. En la beata Francisca-Ana de los Dolores de María el Señor nos da un magnífico ejemplo de saber anteponer el servicio de Dios al servicio de las riquezas y del mundo, de saber tener el corazón libre para consagrarlo y dedicarlo solamente a El. 6. Levando i nostri occhi verso questi nuovi Beati, possiamo ben dire che essi hanno conservato « senza macchia ed irreprensibile il comandamento ». 14 Hanno confidato nel Cristo, nella sua parola, ed hanno atteso la sua manifestazione ultima nella gloria della sua su­ prema ed unica regalità. Hanno perciò accolto il suo messaggio, se­ guendolo quaggiù povero ed umile, quali servi totalmente dediti ai fratelli. Con tale spirito essi hanno amato la Chiesa, l'hanno servita durante tutta la loro vita generosa, combattendo (( la buona battaglia della fede », 15 come uomini e donne di Dio, come apostoli del Vangelo. La loro è stata veramente una « bella professione di fede davanti a molti testimoni ». 16 Molti furono, in effetti, i testimoni che ammira­ rono i loro esempi, che udirono la predicazione, che accolsero il mes­ saggio della consacrazione a Cristo nella preghiera e nelle opere di carità. Molti sono, ancor oggi, e proprio in questa solenne circostanza, coloro che, considerando la vicenda dei nuovi Beati, possono procla­ mare nella fede che Cristo è 1'« unico sovrano, ... il solo che possiede l'immortalità, che abita una luce inaccessibile, che nessuno fra gli uomini ha mai visto né "può vedere ». 17 Gesù Cristo, che si è fatto povero perché diventasse ricco ogni uomo che ha seguito la sua chiamata -r- ciascuno di coloro che da oggi la 13 14 15 16 1 Tim 6, 12. Ibid., 14. Ibid., 12. Ibid. " Ibid., 15-16. 238 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Chiesa chiamerà Beati —, è in pari tempo il Re dei Re e il Signore dei governanti, l'unico che conosce l'immortalità che abita una luce ir­ raggiungibile per l'uomo. O Cristo Gesù! Ti rendiamo grazie perché Tu introduci l'uomo nella santità, che è la vita di Dio stesso. Ti rendiamo grazie per : Mceforo ed i suoi compagni martiri, per Lorenzo, Geltrude, Francesca-Anna. Ti rendiamo grazie, o Cristo. A Te la gloria e la potenza eterna. Amen. ALLOCUTIONES I Ad exc.mum virum Boodhun Teelock, Insulae Mauricianae apud Sanc­ tam Sedem Legatum.* Mr Ambassador, It gives me great pleasure to welcome you to the Vatican as you présent the Letters accrediting you as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Mauritius to the Holy See. I appreciate the kind greetings and good wishes which you have conveyed on behalf of His Excellency the Governor-General, the Prime Minister and the people of Mauritius. I would ask you to reciprocate with the assurance of my own good wishes and prayers for the peace and well-being of ali your f elio w-Citizens. It is with satisfaction that I note Your Excellency's mention of the Holy See's continuing efforts to promote world peace and to bring about greater respect for human brotherhood and solidarity which are so necessary for peace and development. The Holy See's dedication to the cause of world peace and authentic development is based upon her conviction that all human beings possess an equal dignity. I emphasized in my Encyclical Letter Sollicitudo rei socialis the intrinsic connection between true development and respect for human rights —personal and social, economie and politicai. It is not possible to limit development only to the economie realm, since ail too often this * Die 10 m. Iulii a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 239 makes the human person into a mere object, a means for production and selfish profit. Rather, the moral character of authentic develop­ ment and its necessary promotion are guaranteed when the most rigorous respect is given to ali the demands that derive from the order of truth and good proper to the human person. 1 I wish to encourage all efforts on the part of your Government to safeguard the right to religious freedom. In my Message for the 1988 World Day of Peace I pointed out that the freedom to practise one's religion touches the very depths of the human spirit and is as it were the raison d'être of other freedoms. It makes possible the quest for and acceptance of the truth about man and the world and thus enables people to come to a deeper understanding of their own dignity. More- over religious freedom helps people to carry out their duties with greater responsibility. An honest relationship with regard to truth is a condition for authentic freedom. 2 I am pleased to acknowledge your référence to my forthcoming Pastoral Visit to Mauritius next October. As you know, I shall come to Mauritius as the Bishop of Rome and Chief Pastor of the Catholic Church, in order to bear witness to the Gospel of Jesus Christ and to strengthen my Catholic brothers and sisters in their faith. I look forward very much to observing at first hand the life of the Church in Mauritius, whose apostolic dynamism is well known to me and which I wished to honour by elevating the zealous Bishop Jean Margéot to the dignity of a Cardinal. I am grateful for the opportunity to visit your country and to offer your people a message of encour­ agement in their pursuit of solidarity with the other nations of the world. Your Excellency has referred to the esteem of your Government and people for the Church's involvement in the betterment of your society. The Church views the help which she gives as a conséquence of her religious mission. 3 Through her various activities in the field of éducation as well as in her charitable services on behalf of the sick and needy, she seeks to be a source of understanding and peace, of development and solidarity for ail your people. Through her efforts to promote harmony among ali the différent ethnie, cultural and re1 2 3 Cf. Sollicitudo rei socialis, 33. Cf. ibid., 3; cf. also Redemptor hominis, Cf. Gaudium et spes, 42. 12. Acta 240 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ligious groups the Church acts in accordance with her innermost nature, since she is, "by her relationship with Christ, both a sacra­ mental sign and an instrument of intímate union with God, and of the unity of all mankind". 4 You have said, Mr Ambassador, that it will be your task as représentative of your country to foster and strengthen the bonds of friendship and coopération between Mauritius and the Holy See, and I wish to assure you of the full collaboration of the various departments of the Holy See. As you begin your mission, I take this opportunity of assuring you of my prayers, and I invoke upon Your Excellency and the Government and people of Mauritius the abundant blessings of Almighty God. II Apud Compostellam, ad iuventam ab omnibus nationibus in Monte Gau­ dii congregatam, habita. " 9 I. EL CAMINO 1. Queridos jóvenes : os saludo en el nombre de nuestro Señor Jesucristo : « el Camino, la Verdad y la Vida ». A vosotros, que ha­ béis venido de todos los pueblos de España y de las diferentes naciones de América Latina, así como de tantos países del mundo, os doy las gracias por haber aceptado mi invitación a hacer juntos esta pere­ grinación, este camino hasta la tumba del Apóstol Santiago. Saúdo agora ós xóvenes de toda Galicia e, en especial, ós da arquidiócese de Santiago. Vos tendes a sorte de ofrecerlle casa e hospitalidade ós peregrinos que chegan á vosa terra, terra privilexiada por albergar unha meta dun Camino que leva a Alegría, ó Gozo, á Xesús Cristo. Deseo saludar ahora en algunas lenguas representadas aquí por jóvenes peregrinos : (Italiano) Saluto tutti voi, giovani di lingua italiana : vi auguro che questo pellegrinaggio vi serva a rafforzare il vostro cammino di fede e a con4 Lumen gentium, 1. • Die 20 m. Augusti a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 241 solidare la vostra gioia di seguire e di amare il Cristo, in tutte le vie della vostra vita. (Francés) Je salue de tout cœur les jeunes de langue française et je les félicite d'avoir répondu en si grand nombre à mon invitation. Chers jeunes, soyez les bienvenus à cette rencontre extraordinaire, que j'ai tant désirée ! Que la joie et la paix du Christ soient toujours avec vous ! (Inglés) My cordial greeting also goes to the many English-speaking pilgrims who are with us on this happy occasion. Dear young people : You have corne to Santiago de Compostela, following in the footsteps of Christian pilgrims from many différent times and places. Here, at the tomb of the Apostle James, may you be renewed in the Catholic faith, which cornes to us from the Apostles. In union with the entire Church, may you commit yourselves generously to follow Jesus Christ, who alone is "the Way, and the Truth, and the Life". (Alemán) Mein herzlicher Gruß gilt auch Euch Jugendlichen aus den deutsch­ sprachigen Ländern. Im Evangelium lädt Jesus uns ein, seinem Wort und Beispiel zu folgen. Nehmt die Worte Jesu nicht als Zumutung, sondern als Ermutigung zu menschlicher und christlicher Reife. Habt den Mut zur dienenden Selbsthingabe ! Ihr werdet so zu Eurem wahren Sein finden, das nicht vom »Haben« verbürgt ist, und Euch als reich Beschenkte erfahren. (Portugués) Sede bem-vindos, igualmente, jovens de lingua portuguesa, aqui ampiamente representados pelos rapazes e mocas da Naçâo vizinha : Portugal. O Papa já tinha saudades de voces! A todos, com viva sim­ patía e afecto, repito urna pergunta, feita há tempos em Lisboa : estais bem conscios de ser « aliados naturais de Cristo » para O evangelizar? Que deste encontró levéis mais avivada e operosa a certeza de que sois testemunhas de Cristo, nossa vida, paz e alegría. (Polaco) Serdecznie witam i pozdrawiam Was, mlodziezy polska, przybyla z kraju i érodowisk polonijnych, prastarym szlakiem pielgrzymim, Acta 242 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale do Santiago de Compostela na Światowy Dzień Młodzieży Roku Pań­ skiego 1989. Wyrażam głęboką radość z tego, że w tym miejscu związanym z pamięcią świętego Jakuba, Apostoła i Męczennika, chcecie się modlić razem z Papieżem i utwierdzić we własnym powołaniu, którego miarą jest sam Chrystus — nasza « droga, prawda i życie »! (Holandés) Van harte groet ik ook de Vlaamse en Nederlandse jongeren. Mogen jullie door de bedevaart naar Santiago de Compostela beter begrijpen dat het aardse leven een ononderbroken pelgrimstocht is naar het hemelse vaderland en dat Jezus Christus de weg is waarlangs deze tocht moet lopen. ( Croata) Srdačno pozdravljam i sve mlade katolike Hrvate. Neka vama, vašim vršnjacima i čitavom vašem narodu Krist uvijek doista bude (( put, istina i život ». Od srca vam podjeljujem svoj aposolski blagoslov. (Esloveno) Prisrčno pozdravljam tudi vse mlade iz Slovenije. Vam in vsem vašim sovrstnikom naj bo Kristus vedno « pot, resnica in življenje ». Naj vas povsod spremlja moj apostolski blagoslov. (Japones) + KAMI NI K A N S H A ! KONO TAIKAI-NO T A M E - N I , / / TOI N I P P O N - K A R A KORARETA MINASANNI,// KOKORO-KARA AISATSU-SHIMASU.// CHIRSTO-TO / SEIBO-NI M U S U B A R E , / / S O S H I T E /, SEKAI-NO WAKAMONO-TO TE-WO-TORIATTE,// ASU-NO SEKAI-WO KI- ZUITE-KUDASAI.// + KAMI NI K A N S H A ! (Vietnamita) Cha c6 Idi chao cac thanh ni&n thanh nu Višt Nam. Tu xa xoi chting con t6i day, Cha cau chtic cho chung c o n : mot khi nhan ro vai trd giao dan trong Giao H6i, chting con sat canh voi Giao H6i Acta Ioannis Pauli Pp. II 243 di kháp néo duòng the giói rao giáng danh Chúa Giêsu : Ngài là dàng, là chân ly, là su song. 1 Con vosotros, que os habéis congregado aquí en gran número, tengo muy presentes, porque se han unido espiritualmente a nosotros, a tantos jóvenes y tantas jóvenes de todo el mundo, que han comunicado su cercanía y adhesión a esta Jornada. También doy las gracias a los Cardenales y Obispos, sacerdotes, religiosos y religiosas, y a todos los fieles laicos que os han acompa­ ñado en esta ruta jacobea. El camino. Esta es la palabra que mejor expresa la característica de este Encuentro Mundial de la Juventud. Os habéis puesto en marcha desde todos los países de Europa, desde todos los continentes. Algunos habéis venido a pie, como los antiguos peregrinos; otros en bicicleta, en barco, en autobús, en avión ... Habéis venido para redescubrir aquí, en Santiago, las raíces de nuestra fe, para comprometeros, con corazón generoso, en la « nueva evangelización », en el umbral ya del tercer milenio. Durante siglos, innumerables peregrinos nos han precedido en el camino de Santiago. Al comienzo del primer cuadro de esta repre­ sentación escénica hemos visto a los peregrinos con los símbolos carac­ terísticos y tradicionales de la « ruta jacobea » : el sombrero, el bastón, la concha y la calabaza. Cuando volváis a vuestros países —en vuestras casas y ambientes de estudio— estos símbolos os harán recordar el encuentro de esta noche y sobre todo su significado. Para nosotros, igual que para los peregrinos que nos han prece­ dido en épocas pasadas, este camino expresa un profundo espíritu de conversión. Un deseo de volver a Dios. Un camino de purificación y de penitencia, de renovación y de reconciliación. Por esto, para todos nosotros, como para los peregrinos que nos han precedido, es muy importante terminarlo con un encuentro con el Señor, a través de los sacramentos de la Penitencia y de la Euca­ ristía. Sé que muchos de vosotros los habéis recibido a lo largo de estos días. « La purificación del corazón y la conversión al Padre del cielo son —como han escrito en su Carta Pastoral los Obispos de las diócesis de la ruta jacobea— inspiración y motivo fundamentales del Camino de Santiago ». 2 1 2 Gv 14, 6. N. 57. Acta 244 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2. Vamos a reflexionar sobre el significado de la palabra « camino », para que esta conversión del corazón y el encuentro con el Señor, que estamos viviendo, den sentido a nuestra vida. La palabra (( camino » está muy relacionada con la idea de « bús­ queda ». Este aspecto ha sido resaltado en la representación que estamos viendo. ¿Qué buscáis, peregrinos? ha preguntado la Encrucijada de los ca­ minos. Esta encrucijada representa la pregunta que el hombre se hace sobre el sentido de la vida, sobre la meta que quiere alcanzar, sobre la razón de su comportamiento. Hemos visto representadas, de forma muy expresiva, algunas de las cosas que frecuentemente muchos hombres se ponen como meta de su vida y de su acción : el dinero, el éxito, el egoísmo, el bienestar. Pero los jóvenes peregrinos del escenario han visto que a la larga esto no satisface al hombre. Estas cosas no pueden llenar al corazón humano. 3. ¿Qué buscáis, peregrinos? Esta pregunta nos la tenemos que hacer todos aquí. Sobre todo vosotros, queridos jóvenes, que tenéis ahora la vida por delante. Os invito a decidir de forma definitiva la dirección de vuestro camino. Con las mismas palabras de Cristo, os pregunto : (( ¿Qué buscáis? ». ¿Buscáis a Dios? La tradición espiritual del cristianismo no sólo subraya la impor­ tancia de nuestra búsqueda de Dios. Resalta algo todavía más impor­ tante : es Dios quien nos busca. El nos sale al encuentro. Nuestro camino de Compostela significa querer dar una respuesta a nuestras necesidades, a nuestros interrogantes, a nuestra « búsqueda » y también salir al encuentro de Dios que nos busca con un amor tan grande que difícilmente logramos entender. 3 4. Este encuentro con Dios se realiza en Jesucristo. Es en El, que ha dado la vida por nosotros, en su humanidad, donde experimen­ tamos el amor que Dios nos tiene. « Porque tanto amó Dios al mundo que dio a su Hijo único, para que todo el que crea en él no perezca, sino que tenga vida eterna ». 4 Y al igual que Jesús llamó a Santiago y a los otros apóstoles también nos llama a cada uno de nosotros. Cada uno de nosotros, aquí, en Santiago, tiene que entender y creer : « Dios me llama, Dios me 3 4 Jn 1, 38. IUd. 3, 16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 245 envía ». Desde la eternidad Dios ha pensado en nosotros y nos ha amado como personas únicas e irrepetibles. El nos llama y su llamada se realiza a través de la persona de Jesucristo que nos dice, como ha dicho a los apóstoles : « Yen y sigúeme ». ¡ E l es el Camino que nos conduce al Padre! Pero hay que reconocer la constancia, ni la pureza con toda nuestra vida y con Ella que ha sido la primera ceda por nosotros. que nosotros no tenemos ni la fuerza, ni de corazón suficiente para seguir a Dios todo nuestro corazón. Pidámosle a María, en seguir el camino de su Hijo, que inter­ Jesús desea acompañarnos, como acompañó a los discípulos en el camino de Emaús. El nos indica la dirección del camino a seguir. El nos da la fuerza. Al volver a casa, al igual que los discípulos del relato evangélico, podremos decir que nuestro corazón ardía cuando nos hablaba en el camino y que le hemos reconocido al partir el pan. Será el momento de presentarnos a nuestros hermanos, sobre todo a los demás jóvenes, como testigos. ¡Sí ! ¡ Testigos del amor de Dios y de su esperanza de salvación ! 5 II. LA VÉRITÉ 1. (( Nous cherchons la vérité ». Il faut que ces paroles du dernier chant résonnent dans nos cœurs, car elles donnent le sens le plus pro­ fond du chemin de Saint-Jacques : chercher la vérité et la proclamer. Où est la vérité? « Qu'est-ce que la vérité? ». Avant vous, quel­ qu'un a posé cette même question à Jésus. Au cours du jeu scénique, nous avons été témoins de trois réponses que donne le monde à ces questions. La première : mettre toute son ardeur dans la satisfaction immédiate de nos sens, rechercher conti­ nuellement les plaisirs de la vie. A cela, les pèlerins ont répondu : « N o u s nous sommes amusés, mais ... nous continuons à marcher dans le vide ». 6 La seconde réponse, celle des violents qui mettent leur intérêt dans le pouvoir et la domination sur autrui, les pèlerins du deuxième tableau ne l'ont pas jugée bonne non plus. Cette réponse conduit non seule­ ment à la destruction de la dignité de l'autre — frère ou sœur — , mais encore à la destruction de soi-même. Certaines expériences de ce 5 6 Cf. Le 24, 22. 25. Jn 18, 38. 246 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale siècle, qui se poursuivent encore de nos jours, montrent à Pévidence où Pon aboutit quand on prend pour but le pouvoir et la suprématie sur les autres. La troisième réponse, donnée par les toxicomanes, c'est chercher la libération et l'épanouissement de la personne dans l'évasion du réel. C'est la triste expérience faite par tant de gens, entre autres par beau­ coup de jeunes de votre âge, qui se sont engagés sur ce chemin ou d'autres similaires. Au lieu de les conduire vers la liberté, ces voies les mènent à l'esclavage, et même à l'autodestruction. 2. Je suis persuadé que, comme presque tous les jeunes d'aujour­ d'hui, vous êtes préoccupés par la pollution de l'air et de la mer, et que la question de l'écologie vous tient à cœur. Vous êtes choqués du mauvais usage des biens de la terre et de la destruction progressive de l'environnement. Et vous avez raison. Il faut entreprendre une action coordonnée et responsable avant que notre planète ne subisse des dommages irréversibles. Mais, chers jeunes, il existe aussi une pollution des idées et des mœurs qui peut conduire à la destruction de l'homme. Cette pollution, c'est le péché, d'où naît le mensonge. La vérité et le mensonge. Il faut reconnaître que bien des fois le mensonge se présente à nous sous les traits de la vérité. Aussi est-il nécessaire de pratiquer le discernement pour reconnaître la vérité, la Parole qui vient de Dieu, et repousser les tentations qui viennent du « Père du mensonge ». Je veux parler du péché qui consiste à nier Dieu, à refuser la lumière. Comme dit l'Evangile de Jean, « la vraie lumière » était dans le monde : le Verbe « par qui le monde était fait, mais le monde ne l'a pas reconnu ». 7 3. (( A la racine du péché humain, il y a donc le mensonge en tant que refus radical de la vérité qui est dans le Verbe du Père, par lequel s'exprime la toute-puissance [...] et en même temps l'amour "de Dieu le Père, Créateur du ciel et de la terre" ». 8 (( La vérité qui est dans le Verbe du Père ». Voilà ce que nous vou­ lons dire quand nous reconnaissons Jésus Christ comme la Vérité. « Qu'est-ce que la vérité? », lui demandait Pilate. La tragédie de Pilate a été que la Vérité se tenait devant lui en la personne de Jésus Christ, et qu'il n'a pas été capable de la reconnaître. Cf. Jn 1, 9-10. * Dominum et vivificantem, SS. 7 Acta Ioannis Pauli Pp. II 247 Chers jeunes, cette tragédie ne doit pas se reproduire dans notre vie. Le Christ est le centre de la foi chrétienne; la foi que l'Eglise proclame aujourd'hui, comme elle l'a toujours fait, à tous les hommes et à toutes les femmes : Dieu s'est fait homme. « Le Verbe s'est fait chair, il a habité parmi nous ». Les yeux de la foi voient en Jésus Christ 9 l'homme tel qu'il peut être et tel que Dieu veut qu'il soit. En même temps, Jésus nous révèle l'amour du Père. 4. Comme je l'ai écrit dans le Message pour cette Journée mon­ diale de la Jeunesse, la vérité est l'exigence la plus profonde de l'esprit humain. Avant tout, vous devez avoir soif de la vérité sur Dieu, sur l'homme, sur la vie et le monde. Mais la Vérité, c'est Jésus Christ. Aimez la Vérité ! Vivez dans la vérité ! Portez la vérité au monde ! Soyez témoins de la Vérité ! Jésus est la Vérité qui sauve; il est la Vérité entière vers laquelle nous guidera l'Esprit de Vérité. 10 Chers jeunes : cherchons la vérité sur le Christ, sur son Eglise ! Mais soyons cohérents : aimons la vérité, vivons dans la vérité, pro­ clamons la vérité ! O Christ, enseigne-nous la Vérité ! Sois pour nous l'unique Vérité ! III. LA VITA 1. Infine, carissimi giovani, Cristo è la Vita ! Sono certo che cia­ scuno di voi ama la vita, non la morte. Voi desiderate vivere la vita in pienezza, animati dalla speranza, che nasce da un progetto di ampio respiro. È giusto che abbiate sete di vita, di vita piena. Siete giovani pro­ prio per questo. Ma in che cosa consiste la vita? Qual è il senso della vita e qual è il modo migliore per attuarlo? Poco fa avete cantato con entusiasmo : (( Somos peregrinos de la vida, caminantes unidos para amar ». Non c'è in questo lo spunto per la risposta che cercate? La fede cristiana pone un legame profondo tra amore e vita. Nel Vangelo di Giovanni leggiamo : « Dio ha tanto amato il mondo da dare il suo Figlio unigenito, perché chiunque crede in lui non muoia, ma abbia la vita eterna »." L'amore di Dio ci porta alla vita, e questo * Jn 1, 14. Of. Jn 16, 13. Gv 3, 16. 10 11 Acta 248 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale amore e questa vita si fanno realtà in Gesù Cristo. Egli è l'amore incarnato del Padre ; in lui <( si sono manifestati la bontà di Dio, sal­ vatore nostro, il suo amore per gli uomini ». 12 Cristo, carissimi giovani, è dunque l'unico interlocutore compe­ tente, al quale potete porre le domande essenziali sul valore e sul senso della vita : non solo della vita sana e felice, ma anche di quella gra­ vata dalla sofferenza, quando sia segnata da qualche handicap fisico o da situazioni di disagio familiare e sociale. Sì, Cristo è l'unico interlocutore competente, anche per le domande drammatiche, che è possibile formulare più con i gemiti che con le parole. Lui interrogate, lui ascoltate ! 11 senso della vita, Egli vi dirà, sta nell'amore. Solo chi sa amare fino a dimenticare se stesso per donarsi al fratello realizza a pieno la propria vita ed esprime nel massimo grado il valore della propria vicenda terrena. È il paradosso evangelico della vita che si riscatta perdendosi, un paradosso che trova la sua piena luce nel mistero del Cristo morto e risorto per noi. 13 2. Queridos jóvenes, en la dimensión del don se presenta la perspec­ tiva madura de una vocación humana y cristiana. Esto es importante sobre todo para la vocación religiosa, en la que un hombre o una mujer, mediante la profesión de los consejos evangélicos, hace suyo el pro­ grama que Cristo mismo realizó sobre la tierra para el Reino de Dios. Ellos se comprometen a dar un testimonio particular del amor de Dios por encima de todo, y recuerdan a cada uno la llamada común a la unión con Dios en la eternidad. El mundo actual necesita como nunca estos testimonios, porque muy a menudo está tan ocupado en las cosas de la tierra que olvida las del cielo. Quiero recordar aquí de modo particular a las 400 jóvenes religio­ sas de vida contemplativa de España, que me han manifestado sus deseos de estar presentes en este Encuentro. Sé ciertamente que están muy unidas a todos nosotros a través de la oración en el silencio del Claustro. Hace siete años, muchas de ellas asistieron al encuentro que tuve con los jóvenes en el Estadio Santiago Bernabeu de Madrid. Después, respondiendo generosamente a la llamada de Cristo, le han seguido de por vida. Ahora se dedican a rezar por la Iglesia, pero sobre todo por Tt 3, 4. » Cf. Qv 12, 25. 12 Acta Ioannis Pauli Pp. II 249 vosotros y vosotras, jóvenes, para que sepáis responder también con generosidad a la llamada de Jesús. Con profundo gozo me es grato presentaros también, como modelo de seguimiento a Cristo, la encomiable figura del Siervo de Dios Rafael Arnáiz Barón, muerto como oblato trapense a los 27 años de edad, en la Abadía de San Isidro de Dueñas (Palencia). De él se ha dicho justamente que vivió y murió « con un corazón alegre y con mucho amor a Dios ». Fue un joven, como muchos de vosotros y de vosotras, que acogió la llamada de Cristo y le siguió con decisión. 3. Tuttavia, giovani che mi ascoltate, la chiamata di Cristo non si rivolge soltanto a Religiose, Religiosi e Sacerdoti. Egli chiama t u t t i ; chiama anche chi, sorretto dall'amore, si avvia verso il traguardo del matrimonio. È Dio infatti che ha creato l'essere umano maschio e femmina, introducendo così nella storia quella singolare « duplicità », grazie alla quale l'uomo e la donna, pur nella sostanziale parità dei diritti, si caratterizzano per quella meravigliosa complementarietà de­ gli attributi, che ne feconda la reciproca attrazione. Nell'amore che sboccia dall'incontro della mascolinità con la femminilità s'incarna l'appello di Dio stesso, il quale ha creato l'uomo « a sua immagine e somiglianza » proprio come « uomo e donna ». Questo appello Cristo ha fatto proprio, arricchendolo di valenze nuove nell'Alleanza defini­ tiva stipulata sulla croce. Ebbene, miei cari, nell'amore di ogni bat­ tezzato Egli chiede di poter esprimere l'amore suo verso la Chiesa, per la quale ha sacrificato se stesso, affinché « potesse comparirgli da­ vanti gloriosa, senza macchia, né ruga, né altro di simile, ma santa e irreprensibile ». 14 Carissimi giovani ! A ciascuno di voi, come a quel vostro coetaneo di cui riferisce il Vangelo, Cristo rinnova l'invito : (( Seguimi ! ». Qualche volta quella parola significa : « Ti chiamo ad un amore totale per me » ; ma molto spesso con essa Gesù intende dire : « Segui me che sono lo sposo della Chiesa; impara ad amare la tua sposa, il tuo sposo come io ho amato la Chiesa. Diventa partecipe anche tu di quel mistero, di quel sacramento, di cui nella Lettera agli Efesini si dice che è « grande » : grande appunto « in riferimento a Cristo e alla Chiesa ». 15 16 Ef 5, 27. Cf. Mt 19, 16-22. » Ef 5, 32. u 15 17 - A. A. S. Acta 250 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Giovani che mi ascoltate ! Cristo desidera insegnarvi la meravi­ gliosa ricchezza dell'amore sponsale. Lasciate che Egli parli al vostro cuore. Non fuggite da lui. Egli ha qualcosa di importante da dirvi per il futuro del vostro amore. Soprattutto, con la grazia del sacra­ mento, Egli ha qualcosa di decisivo da darvi, perché il vostro amore abbia in sé la forza necessaria per superare le prove dell'esistenza. Molte voci intorno a voi parlano oggi un linguaggio diverso da quello di Cristo, proponendo modelli di comportamento che, in nome di una « modernità » affrancata da « complessi » e da « tabù », — come si è soliti dire — riducono l'amore ad esperienza provvisoria di grati­ ficazione personale o anche di mero godimento sessuale. A chi sa guardare con occhio libero da pregiudizi questo genere di rapporti, non è difficile scorgere dietro l'orpello delle parole la realtà deludente di un atteggiamento egoistico, che mira principalmente al proprio tor­ naconto. L'altro non è più riconosciuto nella sua dignità di soggetto, ma è declassato al rango di oggetto, di cui si dispone secondo criteri ispirati non ai valori ma all'interesse. Lo stesso figlio, che dovrebbe essere il frutto vivo dell'amore dei genitori, che in esso s'incarna e in certo modo si trascende e si per­ petua, finisce per essere sentito come una cosa, che si ha diritto di pretendere o di rifiutare a seconda del proprio soggettivo stato d'animo. Come non riconoscere in tutto ciò il tarlo di una mentalità consu­ mistica che ha lentamente svuotato l'amore di quel contenuto trascen­ dente, in cui si manifesta una scintilla del fuoco che arde nel cuore della Trinità santissima? Bisogna riportare l'amore a questa sua eterna sorgente, se si vuole che esso continui a generare appagamento vero, gioia, vita. A voi, giovani, il compito di farvi testimoni in mezzo al mondo di oggi della verità sull'amore. È una verità esigente, che spesso contrasta con le opinioni e con gli « slogans » correnti. Ma è l'unica verità degna di esseri umani, chiamati a far parte della famiglia di Dio ! IV. RESPUESTA A LA LLAMADA DE CRISTO 1. Vosotros y vosotras habéis venido a este Monte del Gozo, llenos de ilusión y confianza, dejando a un lado las insidias del mundo, para encontrar verdaderamente a Jesús, « el Camino, la Verdad y la Vida », el cual os invita a todos a seguirlo con amor. Es una llamada univer­ sal, que no tiene en cuenta el color de la piel, la condición social Acta Ioannis Pauli Pp. II 251 o la edad. En esta noche, tan emotiva por su significado religioso, fra­ ternidad y alegría juvenil, Cristo Amigo está en medio de la Asamblea para preguntaros personalmente si queréis seguir decididamente el camino que El os muestra, si estáis dispuestos a aceptar su Verdad, su Mensaje de Salvación, si deseáis vivir plenamente el ideal cristiano. Es una decisión que debéis tomar sin miedo. Dios os ayudará, os dará su luz y su fuerza para que sepáis responder con generosidad a su llamada. Llamada a una vida cristiana total. ; Responded a la llamada de Jesucristo y seguidle ! 2. Pero, más de uno de vosotros y vosotras se estará preguntando : ¿Qué quiere Jesús de mí? ¿A qué me llama? ¿Cuál es el sentido de su llamada para mí? Para la gran mayoría de vosotros el amor humano se presenta como una forma de autorrealización en la formación de una familia. Por eso, en el nombre de Cristo deseo preguntaros : ¿Estáis dispuestos a seguir la llamada de Cristo a través del sacra­ mento del matrimonio, para ser procreadores de nuevas vidas, formadores de nuevos peregrinos hacia la ciudad celeste? En la historia de la Salvación, el matrimonio cristiano es un mis­ terio de fe. La familia es un misterio de amor, al colaborar directa­ mente en la obra creadora de Dios. Amadísimos jóvenes, un gran sector de la sociedad no acepta las enseñanzas de Cristo y, en consecuencia, toma otros derroteros : el hedonismo, el divorcio, el aborto, el control de natalidad y los medios de contracepción. Estas formas de entender la vida están en claro contraste con la Ley de Dios y las enseñanzas de la Iglesia. Seguir fielmente a Cristo quiere decir poner en práctica el mensaje evangélico, que implica también la castidad, la defensa de la vida, así como la indisolubilidad del vínculo matrimonial, que no es un mero contrato que se pueda romper arbitrariamente. Viviendo en el <( permisivismo » del mundo moderno, que niega o minimiza la autenticidad de los principios cristianos, es fácil y atrayente respirar esta mentalidad contaminada y sucumbir al deseo pasajero. Pero, tened en cuenta que los que actúan de este modo no siguen ni aman a Cristo. Amar significa caminar juntos en la misma dirección hacia Dios, que es el origen del Amor. En esta dimensión cristiana, el amor es más fuerte que la muerte, porque nos prepara a acoger la vida, a protegerla y defenderla desde el seno materno hasta la muerte. Por eso os pregunto nuevamente : Acta 252 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ¿Estáis dispuestos y dispuestas a salvaguardar la vida humana con el máximo cuidado en todos los instantes, aún en los más difíciles? ¿Estáis dispuestos, como jóvenes cristianos, a vivir y defender el amor a través del matrimonio indisoluble, a proteger la estabilidad de la familia que favorece la educación equilibrada de los hijos, al amparo del amor paterno y materno que se complementan mutuamente? Este es el testimonio cristiano que se espera de la mayoría de voso­ tros y vosotras, jóvenes. Ser cristiano significa dar testimonio de la verdad cristiana; y hoy, particularmente, es poner en pràtica el sen­ tido auténtico que Cristo y la Iglesia dan a la vida y a la plena reali­ zación del joven y de la joven a través del matrimonio y de la familia. 3. Sim, meus queridos jovens, Cristo chama-vos nâo somente a caminhar com Ele nesta peregrinaçâo da vida. Ele vos envia em seu lugar, para serdes mensageiros da verdade* para serdes suas testemunhas no mundo, concretamente, diante dos outros jovens como vos, porque muitos deles hoje, no mundo inteiro, estäo em busca do caminho, da verdade e da vida, mas nao sabem para onde ir. (( Chegou a hora de empreender urna nova evangelizaçâo )) ; e vos nâo podéis faltar a esta chamada urgente. Neste local, dedicado a Sao Tiago, o primeiro dos Apostolos que deu testemunho da fé com o martirio, comprométanlo-nos a acolher o mandato de Cristo : « seréis minhas testemunhas ... até às extremidades da t e r r a » . 1 7 18 Que significa dar testemunho de Cristo? Significa simplesmente viver de acordo com o Evangelho : (( Amarás ao Senhor, teu Deus, com todo o teu coraçâo, com toda a tua alma e com toda a tua mente ... Amarás ao teu próximo como a ti mesmo ». 19 O cristäo está chamado a servir os irmáos e a sociedade, a promo­ ver e apoiar a dignidade de cada ser humano, a respeitar, defender e favorecer os direitos da pessoa, a ser construtor de urna paz duradoura e auténtica, baseada na fraternidade, na liberdade, na justiça e na verdade. Apesar das maravilhosas possibilidades oferecidas à humanidade pela tecnologia moderna, existe ainda muita pobreza e miseria no mundo. Em numerosas regiöes da terra as pessoas vivem ameaçadas pela violencia, pelo terrorismo e até mesmo pela guerra. O nosso penChristifideles laici, Act 1, 8. » Mt 22, 37. 39. 17 18 34. Acta Ioannis Pauli Pp. II 253 samento dirige-se, urna vez mais, para o Líbano e para outros países do Mèdio Oriente, assim corno para todos os povos e regioes onde há guerra e violencia. Ë urna necessidade urgente poder contar com enviados de Cristo, mensageiros cristâos. E vós jovens, todos, moços e mocas, seréis para o futuro esses enviados e mensageiros. 4. La llamada de Cristo lleva por un camino que no es fácil de recorrer, porque puede llevar incluso a la Cruz. Pero no hay otro camino que lleve a la verdad y dé la vida. Sin embargo, no estamos solos en este camino. María con su Fiat abrió un camino nuevo a la humanidad. Ella, por su aceptación y entrega total a la misión de su Hijo, es prototipo de toda vocación cristiana. Ella caminará con nosotros, será nuestra compañera de viaje, y con su ayuda podremos seguir la vocación que Cristo nos ofrece. Queridos jóvenes, pongámonos en camino con María; comprometamonos a seguir a Cristo, Camino, Verdad y Vida. Así seremos ardien­ tes mensajeros de la nueva evangelización y generosos constructores de la civilización del amor. HI Ad quosdam Chiliae episcopos limina Apostolorum visitantes.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Habéis venido desde Chile, siempre presente en mi plegaria, para « ver a Pedro »- Vuestra visita « ad limina Apostolorum » es 1 expresión eclesial de ese profundo deseo de conservar y acrecentar más aún la comunión con quien es cabeza del Colegio episcopal y centro visible de la unidad de la Iglesia. Por eso quiero agradecer vivamente las amables palabras que Mons. Carlos González, Obispo de Talca y Presidente de la Conferencia Episcopal ha tenido a bien dirigirme, en nombre también de los demás Obispos aquí presentes. Os doy mi más cordial bienvenida con fraterna alegría y recibo también con gozo vuestra firme manifestación de fidelidad a la Sede Apostólica. Por mi parte os ofrezco unas orientaciones con las que deseo ejercer la misión * Die 28 m. Augusti a. 1989. Cf. Oál 1, 18. 1 Acta 254 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que Jesús, nuestro Salvador, confió al Apóstol Pedro, de confirmar la fe de sus hermanos. 2 Cuando recibí al primer grupo de Obispos chilenos, el mes de marzo pasado con motivo de su visita « ad limina », les expuse con afecto algunas directrices pastorales dirigidas, como bien compren­ déis, no sólo a ellos, sino a todos los Obispos chilenos. Ha sido pasto­ ralmente muy satisfactorio saber que esas orientaciones han sido am­ pliamente difundidas en vuestro país y acogidas muy positivamente por vosotros, por el clero y los fieles. Mis palabras, en este encuentro, quieren ser como un complemento a esa alocución anterior y una,pro­ fundizaron en algunos de sus aspectos. 2. La misión de anunciar el Evangelio ha constituido siempre un gran desafío. En todo tiempo y lugar se verifica una vez más la pará­ bola del grano de mostaza, o sea, la radical desproporción entre los 3 medios humanos y la magnitud de la obra por realizar. Ante este hecho, los Apóstoles, fieles a la misión encomendada por Cristo, pre­ dicando la palabra de verdad, engendraron a las Iglesias. Pues (( no 4 hay evangelización verdadera, mientras no se comunica el nombre, la doctrina, la vida, las promesas, el reino, el misterio de Jesús de Na­ zaret, Hijo de Dios ». La tarea de los Apóstoles se halla resumida en 5 las palabras de San Pablo, predicar « a Cristo crucificado : escándalo para los judíos, y necedad para los gentiles; mas para los llamados, lo mismo judíos que griegos, un Cristo, fuerza y sabiduría de Dios ». 6 ¿Cómo hubieran podido los Apóstoles emprender una obra de tal en­ vergadura si no hubieran estado sostenidos por el poder del Espíritu Santo? ¿Cómo habría podido la Iglesia resistir las persecuciones, e incluso las terribles pruebas interiores de la heterodoxia y del cisma, si no hubiera experimentado, de manera irrevocable, junto a ella y en ella, la presencia de Jesucristo que le prometió su fiel asistencia « hasta el fin del mundo »? 7 La evangelización de América Latina, como la de todos los pueblos de la tierra, es también una manifestación visible de cómo Dios im2 3 4 Cf. Lc 22, 32. Cf. Mt 13, 31s. Cf. S. AGUSTÍN, Enarrat, Evangelii nuntiandi, » 1 Cor 1, 23 s. Mt 28, 20. s 7 22. in Ps. 44, 23; CCL, XXXVIII. Acta Ioannis Pauli Pp. II 255 pulsa a la Iglesia a crear nuevos espacios, nuevas comunidades en las cuales Cristo sea el principio y el fin. La obra de la evangelización comienza, mas no termina. Sucesivas generaciones esperan el anuncio del Evangelio. Sucesivos cambios cul­ turales reclaman luces nuevas, para poder superar la inmanencia asfi­ xiante que destruye la persona, porque no ha querido escuchar y acoger a Dios. Los hombres se encuentran privados de la dimensión trascendente de su existencia, viviendo como a tientas en medio de « tinieblas y sombras de muerte ». 8 3. El evangelizador —de cualquier continente y lugar—, el cate­ quista, es un hombre subyugado por el ejemplo y la llamada de Cristo, y movido por el celo de salvar a sus hermanos. Los hombres que no conocen a Jesucristo yacen a la vera del camino, como el viajero herido de la parábola del Buen Samaritano, junto al que pasaron indiferentes un sacerdote judío y un levita, a quienes ni estremeció ni interesó lo que hubiera sucedido o fuera a suceder más tarde al herido. El samaritano, en cambio, sintió como algo propio la poquedad y el sufrimiento del hombre asaltado ; lo curó, lo vendó y se hizo cargo de él. 9 Esta es una imagen modélica de lo que deben ser los sentimientos del evangelizador : el hombre que se aflige con los que sufren, goza con los que gozan, y que se entrega a todos a fin de que otros participen de su inmensa alegría. Os exhorto, queridos hermanos, y con vosotros a vuestros sacerdotes, diáconos y fieles todos, a que deis testimonio de este celo, de esta caridad pastoral, de esa santa inquietud frente a vuestros hermanos. Sois responsables de vuestros fieles, sí, pero los sois también, y a título muy especial, de los que, por cualquier motivo, no están en el redil. A nosotros los Obispos se nos aplica, en un sen­ tido muy especial, la palabra del Profeta : « Me devora el celo de tu casa )). 10 Os invito pues, a pensar en algo que vosotros sabéis muy bien: nada es tan necesario e importante, para el hombre contemporáneo, como el anuncio de la Buena Nueva de salvación. Nada podemos darle que le sea más útil que este precioso tesoro, que el Señor ha confiado a nuestro ministerio. ¡ Dad ! ¡ Dad sin descanso ! Así el don de Dios será la bienaventuranza de los que lo acogen y de quienes lo entregan. * Cf. Mt 4, 16. » Cf. Lc 10. 30-37. Sal 69 [68], 10. 10 Acta 256 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Al afirmar que la Iglesia es católica queremos decir que es evangelizadora, misionera y apostólica; si no tuviera esas características no sería la verdadera Iglesia de Jesucristo. ¡ La vitalidad de la Iglesia se mide por su dimensión y proyección misionera y evangelizadora ! « El Evangelio que nos ha sido encomendado —decía mi Predecesor Pablo V I — es también palabra de verdad verdad acerca de Dios, verdad acerca del hombre y de su misterioso destino, verdad acerca del mundo 4. La finalidad de toda evangelización es suscitar la fe. Así lo recuerda el Apóstol: «¿Cómo invocarán a aquél en quien no han creído? ¿Cómo creerán en aquél a quien no han oído? ¿Cómo oirán sin que se les predique? Por tanto, la fe viene de la predicación, y la predicación, por la palabra de Dios )). 12 Esa fe, don de Dios, nos introduce en la realidad más profunda del hombre y de cuanto lo rodea, porque sólo mediante la fe se pueden valorar las cosas y los hechos como Dios los valora. Grandes han sido en los últimos tiempos los progresos de la ciencia y de la tecnología; grande es la repercusión de todo esto en la huma­ nidad ; pero ello no alcanza el nivel más profundo de la realidad, ni da una respuesta verdaderamente positiva y completa a los muchos interrogantes del hombre. Me complace recordar al respecto lo que dice la Carta a los Hebreos : « Por la fe sabemos que el universo fue formado por la palabra de Dios, de manera que lo que se ve resultase de lo que no aparece ». 13 Eso mismo lo percibe la fe que es « garantía de lo que se espera, la prueba de las realidades que no se ven ». 14 Los santos son especialmente los que han tenido un conocimiento global más exacto de Dios, y lo han adquirido a través de una fe vivísima, nutrida en la contemplación y sostenida por el don de sabi­ duría. Cuando San Pablo, afirma que « el justo vivirá por la fe », 15 está enunciando una verdad fundamental de la vida cristiana, porque los criterios con que un hombre vive de forma coherente como hijo de Dios, miembro del cuerpo de Cristo y templo del Espíritu Santo, no son criterios puramente humanos. La Virgen María y San José, 11 12 13 14 15 Evangelii nuntiandi, Rom 10, 14-17. Heb 11, 3. Ibid., 11, 1. Rom 1, 17; cf. Gal 78. 3, 11; Heb 10, 38. Acta Ioannis Pauli Pp. II 257 su esposo, fueron personas de gran fe. Isabel alabó a María por haber creído. José demostró su fe profunda y abnegada, no con palabras, sino con hechos de vida, que son los que cuentan en el plan divino. Ellos vivieron el misterio de la Encarnación en la oscuridad de la fe, « sin comprender », pero aceptando humilde y confiadamente los de­ signios de Dios. 16 17 18 5. Es cierto que muchas realidades del plan salvifico de Dios no se perciben sino a la luz de la fe, y al margen de ella pierden su sentido pleno e incluso su identidad cristiana. Cuando la fe no es profunda, esas realidades adquieren rasgos equívocos, se la soslaya, se la minimiza o se la cubre con un manto de silencio ; si esto ocurriera en la conciencia de los fieles y en la enseñnza de los Pastores, sería inequívoca señal de que la fe ha perdido hondura y, quizás, contenido. La fe, cuyo contenido esencial, es el designio salvifico de Dios, ex­ presado en la Encarnación de su Hijo y en su obra redentora hasta el final de los siglos, a través de su Iglesia, es el fundamento de toda vida cristiana, en la que están unidas indisociablemente la adhesión a la verdad y su proyección concreta sobre la vida personal y social. Nada, absolutamente nada en la vida del hombre puede escapar a la valoración moral que procede de la fe. Pretender que un solo elemento de la vida humana sea autónomo respecto a la ley de Dios, es una forma de idolatría. El hombre, que por la fe adora a Dios en espíritu y en verdad, sabe que esa adoración y ese amor no serían tales si se negara a reconocer en el hermano la imagen de Dios. 19 20 El crecimiento real de la Iglesia consiste en el acrecentamiento de la fe y de la caridad de sus miembros. Para eso evangelizamos. Y como en esta vida no se da la iluminación plena, por eso la Palabra de Dios tiene que seguir resonando siempre en medio del pueblo, por parte de aquellos que han recibido mediante la imposición de las manos el oficio de enseñar a sus hermanos con « la inescrutable riqueza de Cristo )). 21 Os aliento, queridos Hermanos, y por medio de vosotros a vuestros sacerdotes y diáconos, a anunciar con perseverancia y con entusiasmo 16 17 18 19 20 21 Cf. Lc 1, 45. Cf. Mt 1, 18-25; 2, 13-15. Cf. Lc 2, 50. Cf. Odi 4, 20. Cf. Jn 4, 20 s. ; Mt 25, 31 ss. Ef 3, 8. Acta 258 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale el misterio de la f e ; felices de poder comunicar a otros lo que tanto necesitan : la luz de la vida eterna. El mensaje del Evangelio « es ne­ cesario. Es único. De ningún modo podría ser reemplazado. No admite indiferencia, sincretismo, ni acomodos. Representa la belleza de la Revelación. Lleva consigo una sabiduría que no es de este mundo y). 22 6. En estos casi once años de mi pontificado, he tenido ocasión de trataros y conocer vuestro difícil trabajo pastoral. He conocido personalmente a muchos de vuestros sacerdotes y fieles, y he podido visitar, en abril de 1987, algunas de vuestras Comunidades eclesiales. También he tenido ocasión de hablar con cada uno de vosotros, así como dirigirme a la Conferencia Episcopal en varias circunstancias. De ste modo se han fortalecido los vínculos de fe y comunión entre las Iglesias particulares de Chile y esta Sede Apostólica. A menudo mi pensamiento se dirige a vosotros, a vuestros queridos sacerdotes, así como a todos los religiosos, religiosas y laicos, que colaboran con vosotros en el campo del apostolado. También pienso en las comunidades de vuestras grandes ciudades, así como en aque­ llas más lejanas del sur de Chile, de la Isla de Pascua y del Altiplano del norte. Espero vivamente que cada comunidad parroquial esté profundamente unida al propio Obispo, de manera que éste sea verda­ deramente el Padre y Pastor de su grey. En efecto, en la Iglesia cada Obispo sabe que tiene una responsa­ bilidad propia e inalienable en el desempeño de su misión de enseñar, santificar y gobernar al Pueblo de Dios. Esta es una potestad que cada Obispo ejerce en nombre de Cristo, esperando que los fieles sepan aceptar lo que los Obispos disponen para el bien de la propia diócesis. En vuestras respectivas circunscripciones eclesiásticas, debéis fo­ mentar el camino de la santidad para vuestros sacerdotes, religiosos y laicos, según la vocación peculiar de cada uno, persuadidos también de que debéis ser, como los Apóstoles, « sal de la tierra y luz del mundo » y obligados por tanto (( a dar ejemplo de santidad en la caridad, humildad y sencillez de v i d a » . Que el testimonio de tantos beneméritos Pastores que os han precedido os ayude en vuestro mi­ nisterio. 2 3 24 22 23 24 Evangelii nuntiandi, 5. Cf. Mt 5, 13. 14. Christus Dominus, 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 259 El Espíritu Santo os ha confiado la misma misión, que lleváis a cabo en circunstancias distintas. Hay quienes trabajan en diócesis bien organizadas, otros en Prelaturas y Vicariatos Apostólicos, con problemas típicos de tales circunscripciones eclesiásticas, así como es peculiar el ministerio pastoral que debe desempeñar el Obispo Cas­ trense, en colaboración con los demás Obispos diocesanos. Sin em­ bargo, todos sois conscientes de colaborar en la edificación de la Iglesia Santa de Dios con la palabra y el ejemplo, confiando siempre en la ayuda del Señor. 7. Antes de concluir, quiero pediros que llevéis mi saludo afec­ tuoso a todos los miembros de vuestras Iglesias diocesanas : a los sacerdotes, religiosos, religiosas, diáconos y seminaristas, así como a los cristianos comprometidos en el apostolado ; a los jóvenes y a las familias; a los ancianos, a los enfermos y a los que sufren. De modo particular decid a los sacerdotes y a las personas consagradas a Dios que el Papa les agradece su esforzado trabajo por el Señor y por la causa de la Evangelización, de tal manera que tiene plena confianza en su fidelidad. A vosotros, Obispos de Chile, os agradezco en nombre del Señor vuestra solicitud pastoral por la Iglesia de Dios. En vuestra dedi­ cación generosa al Evangelio contáis con la bendición y la intercesión de la Madre de Dios. Pido hoy a vuestra Patrona, Nuestra Señora del Carmen de Maipú, que os acompañe con su protección maternal, sobre todo en esta hora en que ya nos preparamos para celebrar el V Centenario de la llegada de la fe al nuevo mundo, que ha marcado indeleblemente a la Nación chilena con el signo vivificador de la Cruz de Cristo. A la Virgen María, Señora de la Paz y Madre de los hombres, encomiendo una vez más a la querida sociedad chilena para que, en un ambiente de mutuo respeto y de búsqueda del bien común, vaya pro­ gresando en la paz y en el bienestar social. Os acompaño en vuestra tarea pastoral con mi plegaria y mi soli­ citud apostólica, mientras os imparto mi Bendición, que extiendo a los amados hijos de Chile, a quienes recuerdo con tanto afecto. Acta 260 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV Ad quosdam Indiae episcopos in sacrorum liminum visitatione.* Dear Brother Bishops, 1. During the course of this year I have already had the pleasure on two occasions of meeting groups of Bishops from the various régions of India. Today I am glad to welcome you, the pastors of the Church in the Ecclesiastical Provinces of Ranchi and Hyderabad, together with some Bishops from other jurisdictions who have arrangea to make their ad Limina visit at this time. I greet you with Saint Paul's wish for the Ephesians : "Grace be with all who love our Lord Jesus Christ with love undying". 1 2. The general thème of my conversations with the Bishops of India has been that of the Church, the sacrament of our union with God and of the unity and peace of the whole human family. As Bishops you are fully consecrated, especially by reason of the sacra­ mentai grace received through the laying on of hands, to loving service of the Body of Christ, the household of the faith, a part of which has been entrusted to your daily care and toil. In speaking to a previous group of Indian Bishops, I already mentioned the need for explicit référence to Christ and to the Church in ali pastoral ministry. There can be no ecclesial life or service that is not clearly founded on the supreme grace of Rédemption realized in the Saviour's Paschal Mystery and made présent and celebrated in the "sacraments of faith" by which individuáis are led to holiness, the Church is built up and God is duly worshipped. 2 If today there are those who would restrict or limit the Gospel message to a merely humanitarian action of good neighbourliness or to a work of social "progress", however necessary and worthy of our concern, it is the Bishops' task to recali the cry of the great Apostle Paul : "I did not come proclaiming to you the testimony of God in lofty words or wisdom. For I decided to know nothing among you except Jesus Christ and him crucifìed". The life of the Church in each of its members and in every community is life in Christ through 3 • Die 4 m. Septembris a. 1989. Eph 6:24. Cf. Sacrosanctum Concilium, 59. / Cor 2:1-2. 1 2 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 261 the Spirit, a life of grace and holiness, nourished by the word of God and sustained by assiduous participation in the sacramenta and untiring struggle against temptation and sin, in order that love may prevail. The primary objective of your pastoral ministry as Bishops in each particular Church must be to foster the communion of the faithful with the Most Blessed Trinity. 3. It is clear that the ecclesial community will be better equipped to fulfil the mission which Springs from Baptism when its members display a deep and abiding concern for holiness of life and obédience to God. The mystery of communion which makes the Church "a people made one with the unity of the Father, Son and Holy Spirit" is the source of a dynamic activity which receives its impulse and direction from the Spirit whom Christ sent to guide and sanctify his followers until the end of time. Your evangelizing and missionary activity aims to communicate knowledge and expérience of the sal­ vation and freedom brought by Jesus Christ. The words of the First Letter of Saint John are worthy of constant méditation on the part of Bishops and their collaborator : "That which we have seen and heard we proclaim also to you, so that you may have fellowship with us". The whole history of the Church from the beginning bears witness to the fact that the Christian présence is above all an unfolding of holiness and virtue, of generous fidelity to God, often to the point of martyrdom. 4 5 In order for the Church to exercise her evangelizing role it is necessary for each particular Church to be strengthened and endowed for this task by being her self constantly evangelized. From the inner life of faith, hope and love flow all other aspects of the Church's life in your country, such as activity in the fìelds of éducation and health-care, and service to the poorest as the great sign of Christ's présence and the authentic expression of the vitality of your Christian communities. In the multicultural and multireligious environment of your country, the ecclesial community has a special calling to promote reconciliation and understanding among people of différent backgrounds and to encourage an open and serious reflection on the fundamental ethical and moral issues, old and new, which lie at the heart of society's duty to identify and serve the common good of ali 4 s Cf. Lumen gentium, 4. 1 Jn 1:3. Acta 262 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale its members. Ail of this requires a clear sensé of our Christian vocation and mission. 4. Today I wish to ref er also to the special pastoral responsïbïlity of Bishops for the growth and development of the consecrated life o f Religious. "By the charity to which they lead, the evangelical counsels join their followers to the Church and her mystery in a special way". For this reason your pastoral service to Religious is an essential component of your ministry as Bishops. Your first obli­ gation in this regard is of course to love and défend this "divine gif t which the Church has received from her Lord and which she ever preserves with the help of his grace". The pastors of the Church in India cannot but be filled with gratitude for what religious life has meant and now means for the life of the ecclesiae community in your country. You cannot but be inspired and edified by the dedication and self-giving of the multitude of men and women religious who bear witness to evangelical living in your midst. 6 7 I have been pleased to note that the Conference of Religious of India (CRI) has decided that the thème of its National Assembly to be held in December 1989 is precisely "The role of Religious in Evangelization in the Indian Context". To the discussion of this thème, Religious will bring the rieh héritage of their centuries-old expérience of evangelizing in every part of India, among all sectors of the population. In this field men and women religious know that they are not working for themselves, that the ultimate responsibility for the Church's life and mission rests with the Bishops in union with the Successor of Peter, and that therefore their concern must be to integrate and coor­ dinate their apostolate with that of the Diocèses in which they operate. They know that it is not a question of constantly re-inventing the task of evangelization or of always changing goals and methods, but of wisely and courageously persevering in essentials, while adapting those aspects which, if improved, offer hope of greater benefit s. 5. The Bishop's ministry to the Religious présent in his Diocèse is of the same nature as his ministry to all God's people. It is to fulfil the priestly, prophétie and pastoral mission entrusted to him by Christ as a member of the episcopal order. Because Religious belong insep* Lumen gentium, 44. IUd., 43. Cf. ibid., 44. 7 8 Acta Ioannis Pauli Pp. II 263 arably to the life and holiness of the Church, he must exhort them by word and example to remain steadfast in the path of the sequela Christi to which their vows radically commit them. He should find opportunities to break the Eucharistie bread and the bread of the word of life with them, and share moments of their community life in fraternal and ecelesial communion, with respect for the internal life of each community aecording to its charism and the relevant canonical norms. 8 A Bishop has a grave responsibility to preach the Cospel and to teach the Catholic way of life to all his people, including men and women religious. He has a right and obligation to ensure that correct doctrine is taught and presented in his Diocèse. This involves, where appropriate, the task of presenting a correct theological exposition of Religious Life itself. In this he does not take the place of those responsible for formation in religious communities, but his task is to bear authoritative witness to divine and catholic truth, and in this way to become a secure point of référence for all the members of the Church as they seek to be identified with Jesus Christ who is the Way, the Truth and the Life. 9 As pastor, it is the Bishop's duty to lead the particular Church to the fullness of Christian life. This duty is especially urgent in liturgical matters,.in the care of souls and in safeguarding the public good of the Church. In ali of these areas communication and dialogue with the Religious are important for the well-being of the ecclesial com­ munity and for the unity of pastoral action. In this respect, meetings with the Major Superiors of Religious are a necessary condition of understanding and collaboration and consequently, the work of the CBCI - CRI Joint Committee deserves your support and encour­ agement. 6. Dear Brothers : In dealing briefly with the Bishop's role in relation to Religious Life, my intention is above all to exhort you to make the development of Religious Life one of the great concerns of your individuai and collective ministry. In doing so, you will join your Religious in addressing some specific questions such as the importance of promoting an ever greater sensé of community and vowed life among Religious themselves, the sélection and formation of candidates to the Religious Life, tensions which may sometimes » Cf. ibid., 25. Acta 264 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale exist between men and women religious and diocesan clergy, a proper inculturation of Religious Life which also purifies aspects of local cultures, especially as regards the dignity and role of women in society. As you prepare to return to your Diocèses I ask you to take my greetings and blessings to your priests, religious and laity. Each day in prayer I remember you and your fellow-workers in the Lord's harvest, invoking upon you the spiritual closeness and maternai care of Mary, our Mother in the faith. I would ask you to be true friends and fathers to your people, offering them always the example of the Good Shepherd who laid down his life for his flock. "Thankful for your partnership in the Gospel from the first day until now ... I am sure that he who began a good work in you will bring it to completion at the day of Jesus Christ". 10 With my Apostolic Blessing. V Ad Universitatum catholicarum delegatos coram admissos.* 1. Sono ben lieto di incontrarmi con voi, Delegati delle Università Cattoliche, eletti dal Terzo Congresso Internazionale dello scorso aprile, e vi ringrazio sentitamente per il diligente e premuroso impegno con cui, in questi giorni, vi siete dedicati alla preparazione di un progetto di documento sullo spirito, la struttura ed i fondamenti istituzionali delle Università Cattoliche. L'argomento sta particolarmente a cuore a tutti coloro che operano negli Istituti Universitari Cattolici ed è urgente approfondirlo per il bene della Chiesa e della sua missione nella società contemporanea. Desidero anzitutto sottolineare che il lungo cammino, percorso as­ sieme negli scorsi anni dagli organismi ecclesiali competenti per le Università Cattoliche, ha già portato frutti incoraggianti. Sia a livello di Chiese particolari che di Chiesa universale si è sviluppata una mag­ giore corresponsabilità circa il ruolo delle Università Cattoliche. Il lavoro intrapreso deve essere proseguito ed ulteriormente perfezionato col generoso contributo di tutti : del Laicato come delle Famiglie Reli­ giose, delle Conferenze Episcopali come delle Organizzazioni tra le 10 Phil 1:5-6. * Die 9 m. Septembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 265 Università, di cui la Federazione Internazionale Università Cattoli­ che è espressione autorevole. La via del dialogo e della solidale comunione tra queste istanze ec­ clesiali e la Santa Sede è Punica adatta per conseguire i frutti auspicati. 2. Nell'indirizzo rivolto al Congresso sopra indicato rilevai come l'aggettivo (( cattolico », mentre da un lato qualifica l'Università, dal­ l'altro l'aiuta a realizzarsi secondo la sua vera natura ed a superare i pericoli di distorsioni indebite. In quell'occasione accennai anche all'esigenza di una riflessione accurata sul senso ecclesiale dell'Univer­ sità Cattolica, alla luce delle due Costituzioni del Concilio Vaticano I I , Lumen gentium e Gaudium et spes e della Dichiarazione Gravissimum educationis. È un aspetto su cui mette conto ritornare. 3. Una accurata riflessione sul senso ecclesiale dell'Università do­ vrà svilupparsi sulla base dei princìpi ecclesiologici dei citati docu­ menti. Si tratta, come è noto, di un'ecclesiologia di comunione, che presenta la Chiesa come popolo di Dio gerarchicamente strutturato. Esso, in virtù della sua partecipazione al Mistero salvifico di Cristo, è costituito sulla terra in comunità di fede, di speranza e di carità, attraverso la quale Cristo diffonde su tutti la verità e la grazia. Me­ diante il ministero dei Sacri Pastori, ai quali è affidata la missione di discernere e di ordinare i carismi dei vari membri al bene di tutto il Corpo, la Chiesa si pone come « segno e strumento dell'intima unione con Dio e dell'unità di tutto il genere umano ». In tal modo continua l'opera di Cristo nel mondo. In questo contesto teologico deve collocarsi la missione e la respon­ sabilità delle Università Cattoliche. Esse partecipano, ovviamente, in modo proprio e peculiare della missione della Chiesa stessa, poiché in seno ad essa vivono ed operano. Infatti nell'ambito dell'Università Cattolica compiono la loro missione apostolica, intimamente derivata dalla fede, persone rivestite di sacra potestà per il servizio dei fratelli, come pure, quali membri a pieno titolo del popolo di Dio, laici dotati di specifici carismi o investiti di particolari responsabilità. Ciò tuttavia non basta per definire la specifica funzione ecclesiale di un'Università Cattolica. Essa, in quanto espressione — in un certo senso — di Chiesa, partecipa della missione di questa a livello non soltanto di singole persone, ma anche di comunità. Ben a ragione, dunque, voi parlate anche di impegno istituzionale delle Università Cattoliche. 18 - A. A. S. Acta 266 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4. Da ciò deriva che, se il singolo cristiano, chiamato a condivi­ dere con l'intera Chiesa un compito apostolico, deve operare in sintonia con coloro che sono insigniti del « munus pastorale », a maggior ra­ gione ciò vale per gli organismi di apostolato ecclesiale operanti a livello istituzionale. Al riguardo vale anche quanto lo stesso Concilio ha detto nel decreto Apostolicam actuositatem 1 circa il rapporto tra apostolato dei laici e Gerarchia. Per questo le note essenziali di un'Università Cattolica, che il do­ cumento elaborato dal Secondo Congresso dei delegati, nel novembre del 1972, ha descritto, richiamano a ragione l'esigenza di un'intima comunione con i Pastori della Chiesa. 5. Alla luce del Concilio Vaticano II, i Pastori della Chiesa non possono essere considerati quali agenti esterni all'Università Catto­ lica, ma partecipi della sua vita. Ho preso atto volentieri di quanto è stato detto a tale proposito in una raccomandazione del I I I Con­ gresso dell'aprile scorso. È opportuno che da tale raccomandazione si traggano le conseguenze pratiche, anche se, come è ovvio, in modo differenziato secondo il tipo di Università, le varie Facoltà, le peculiari condizioni dei luoghi. 6. In questa prospettiva si mettono in evidenza anche due respon­ sabilità inseparabili : quella della Chiesa verso l'Università Cattolica e quella dell'Università Cattolica verso la Chiesa. Da una parte occorrerà sensibilizzare maggiormente il Popolo di Dio circa l'indispensabile funzione delle Università Cattoliche nel mondo della cultura e particolarmente in alcuni contesti sociali. Oggi si nota sempre più chiaramente un risveglio della sensibilità ecclesiale nei confronti del ruolo delle Università Cattoliche, con la conseguente disponibilità al sostegno morale e materiale da parte della comunità dei fedeli, i quali, mediante iniziative appropriate ed a vari livelli, intendono far sì che ogni Università possa perseguire adaguatamente i propri obiettivi. Dall'altra parte, però, non si può negare che tale risveglio eccle­ siale debba trovare un suo momento importante in seno alle stesse Uni­ versità Cattoliche, giacché esse sono per loro natura un luogo privile­ giato di promozione del dialogo tra fede e cultura, tra fede e scienza. Nell'Università, inoltre, si formano i futuri uomini del sapere, i quali, 1 Cf. Apostolicam actuositatem, 24. Acta Ioannis Pauli Pp. II 267 assumendo compiti impegnativi nella società e testimoniando con coe­ renza la loro fede di fronte al mondo, contribuiranno ad alimentare ulteriormente la partecipazione comunitaria ai problemi dell'Università. Qui si fonda il dovere di ogni Università Cattolica di prestare ascolto alle legittime attese del popolo di Dio, che all'Università si rivolge per essere rinvigorito nell'intelligenza della fede e sorretto ade­ guatamente nella missione della testimonianza e dell'annuncio del Vangelo. Tale dovere appare sempre più urgente, particolarmente se si tiene presente che oggi le domande circa i valori supremi sono diventate più insistenti, mentre la mentalità pragmatistica ed edonistica della vita porta a contrasti sociali e morali che possono gravemente compro­ mettere tanto la dignità e la libertà delle persone, quanto il bene della società. 7. Ho appreso con soddisfazione che la Congregazione per l'Educa­ zione Cattolica ha curato un'inchiesta sui Centri cattolici presenti nel mondo. Tale inchiesta ha portato alla redazione di un "Directory of Catholic Universities and other Catholic Institutions of Higher Edu­ cation", che registra ben novecentotrentasei Istituzioni. Sotto questo aspetto si intravvedono nuovi compiti di servizio anche per la Santa Sede e l'esigenza di rapporti adeguati ed aggiornati con gli Organismi rappresentativi delle Università Cattoliche. Nei miei viaggi pastorali, come è noto, ho sempre desiderato incon­ trarmi con le Università Cattoliche di ogni Nazione, per trattare gli aspetti e le problematiche peculiari di ciascuna Università. Nel pre­ sente incontro, così qualificato per i partecipanti e per gli argomenti affrontati, ho ritenuto opportuno attirare l'attenzione di tutti voi su alcuni punti fondamentali, augurandomi che siano occasione di fe­ condi sviluppi e di conforto per la missione che vi riguarda. Nell'invocare sulle vostre persone l'abbondanza dei divini favori, auspice la Beata Vergine Maria, Sede della Sapienza, a voi tutti im­ parto di cuore l'Apostolica Benedizione. Acta 268 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VI Ad quasdam Párvulas-Sorores a Iesu nuncupatae L anno elapso a Frater­ nitatis constitutione coram admissas.* Chères Petites Sœurs de Jésus, 1. En vous voyant ici, nombreuses et rayonnantes, je pense d'instinct au verset du Psaume 94 : « Venez, crions de joie pour le Seigneur. Acclamons notre Rocher, notre salut; allons jusqu'à lui en rendant grâce, par nos hymnes de fête acclamons-le ». En toute vérité, vous pouvez ajouter avec le psaume : « C'est le Seigneur qui nous a faits ... Il est notre Dieu, nous sommes le peuple qu'il conduit, le troupeau guidé par sa main ». Votre famille religieuse, née dans la pauvreté totale le 8 septembre 1939, me fait également songer à l'une des pré­ faces des saints : « Père très saint, tu ravives sans cesse les forces de ton Eglise ». En effet, à côté des congrégations anciennes, nombreuses et méritantes, les Petites Sœurs de Jésus ont reçu de Dieu la grâce d'inventer une présence nouvelle et originale au monde des pauvres, à la manière de Charles de Foucauld. 2. L'humilité de Frère Charles de Jésus, sans cesse à la recherche de la dernière place, dans un effacement que tous ses disciples s'effor­ cent de prolonger, ne supporterait pas que je fasse la louange de votre fondation. Pourtant, la vérité et la justice gardent leurs droits. Au nom de l'Eglise, je rends grâce de tout cœur pour la sève évangélique que les premières Petites Sœurs et les deux cent quatre-vingt-neuf fraternités d'aujourd'hui ont fait et font circuler dans les milieux humains les plus démunis ou les plus incompris, comme dans les milieux religieusement défavorisés. En outre, il est très rare, sans doute unique, de voir une fondatrice participer au jubilé d'or de sa famille religieuse. Dans le respect de sa volonté d'effacement, Petite Sœur Magdeleine de Jésus me permettra de rappeler au moins la formule qui scande ses deux volumes sur la naissance et la croissance d'une initiative qu'elle n'avait pas considérée comme l'embryon d'une congrégation nouvelle, à savoir : « Dieu m'a prise par la main et, aveuglément, j'ai suivi ». Le développement des Fraternités tient du prodige. En effet, bien des obstacles se sont oppo­ sés à la réalistaion de votre rêve saharien. Vous étiez dépourvue de * Die 11 m. Septembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 269 moyens, votre santé était précaire, et vous êtes vite restée seule. Mais vous avez tenu grâce à votre solide caractère lorrain et plus encore avec l'aide évidente du Seigneur. Que de fois avez-vous répété, comme Frère Charles : « Jésus est le Maître de l'impossible ! ». Aujourd'hui, sans compter les Petites Sœurs déjà retournées près du Seigneur, « vos enfants » sont au nombre de mille trois cent cin­ quante dont cent dix-huit jeunes en formation. Elles proviennent d'une soixantaine de nationalités et vivent en soixante-quatre pays. Qui ne connaît les Petites Sœurs de Jésus, si discrètes pourtant? Loin d'éton­ ner, leur vêtement religieux, tout simple — je devrais dire pauvre —, attire les humbles et interpelle sans bruit les possédants. A la suite des Papes Pie XII, Jean XXIII et Paul V I , qui vous témoignèrent tant d'intérêt et de soutien, je rends grâce au Seigneur de vous avoir susci­ tées pour l'Eglise et le monde de ce temps. 3. Maintenant, il me tient à cœur de souligner et d'encourager vivement quelques aspects essentiels de votre vie religieuse. Dans vos Constitutions, approuvées par la Congrégation compétente le 25 dé­ cembre 1988, votre consécration religieuse est définie comme une exis­ tence vécue dans la vie ordinaire, suivant l'exemple de Frère Charles qui, lui-même, fut subjugué par le mystère de Bethléem et de Nazareth. Il a en effet approfondi et même vécu ardemment le dialogue filial de Jésus avec son Père au long des années cachées de Nazareth. Chères Petites Sœurs, continuez sur ce même chemin de spiritualité avec résolution et humilité. Votre coude à coude évangélique avec les gens du voyage, les mi­ norités les moins accessibles, les hommes et les femmes les plus oubliés ou les plus méprisés, avec les milieux marqués par le matérialisme ou même un certain athéisme, ce coude à coude est la part visible de votre chemin vers le Père. Oui, les pauvres vous conduisent au cœur de Dieu ! C'est un grand mystère que le Fils de Dieu, pauvre parmi les pauvres, a dévoilé quand il a dit : « Quiconque m'accueille, accueille Celui qui m'a envoyé ».* La voie de votre sanctification passe par vos regards et vos gestes de bonté à l'égard des pauvres. C'est là un don précieux du Seigneur. Ne cessez pas d'en rendre grâce ! à. Vos Constitutions insistent également sur une attitude qui pré­ cède et accompagne la charité : le respect de toute personne. A la suite 1 Le 9, 48. Acta 270 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale du Christ et de Frère Charles, votre vocation est de reconnaître en toute personne, surtout la plus dédaignée, un être d'espérance, un être appelé — par delà et malgré ses limites, ses péchés et parfois ses crimes — à un avenir tout neuf. Dans l'Evangile, en effet, Jésus ne dit pas : cette femme n'est qu'une pécheresse publique. Il affirme : ses péchés lui sont remis car elle a montré beaucoup d'amour, et sa foi l'a sauvée. Jésus admire la pauvre veuve qui met son obole dans 2 le tronc du Temple et demande que l'on imite son désintéressement. 3 Jésus ne dit pas que l'aveugle de naissance a péché, ni ses parents. Il stupéfie tout le monde en proclamant qu'il fallait qu'en lui les œuvres de Dieu se manifestent. Quand Judas le trahit, Jésus l'embrasse et 4 lui dit : « Mon ami ». Jamais homme n'a respecté les autres comme 5 cet Homme ! Il est le Fils unique de Celui qui fait briller son soleil sur les bons et sur les méchants. Chères Petites Sœurs, devenez tou­ jours plus les humbles témoins du respect de toute personne ! 5. Enfin, c'est par votre vie tout entière, comme Frère Charles de Jésus, que vous devez annoncer l'Evangile. Pour vous insérer quoti­ diennement dans les milieux marqués par la pauvreté, il faut que vous soyez réellement dans l'intimité du Sauveur universel. Chaque jour Dieu vous donne de coopérer à sa création et d'œuvrer à sa res­ tauration, là même où l'usage perverti de la liberté humaine la défi­ gure. Cette vocation, Charles de Foucauld l'avait prise tout à fait au sérieux lorsqu'il écrivait : « Je veux crier l'Evangile par toute ma vie ». Vous brûlez du même zèle apostolique, sans faire de bruit. Par les moyens ordinaires de votre existence journalière, vous permettez aux divers milieux qui vous voient près d'eux et avec eux de lire en direct dans votre vie la Bonne Nouvelle, de découvrir dans ses reflets fidèles le vrai visage de Dieu. Ces moyens ordinaires sont évidemment vos relations de voisinage, les liens contractés au travail, vos démarches de solidarité avec les hommes et les femmes auxquels vous êtes présentes dans leur bonheur ou leurs épreuves, votre disponibilité pour les écouter, les conseiller, dissiper leurs embarras lorsqu'ils font aj pel à vous, vos moments de prière bien connus d'eux, la célébration simple et amicale des fêtes et des anniversaires, et tant d'autres choses 2 Cf. ibid. 7, 36-50. 3 Cf. 4 Cf. Jn 9, 1-41. Cf. Mt 26, 47-50. 5 ibid. 21, 1-4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 271 encore. Les gestes les plus modestes peuvent parler de Jésus-Christ. Il y a une certaine façon d'être et d'agir qui est déjà une réponse à l'attente de ceux et celles qui s'interrogent : « Ces Petites Sœurs, qu'ont-elles à nous dire de leur Dieu? ». 6. Avec toute l'Eglise, je souhaite que chaque Petite Sœur puise dans la récente préparation au cinquantenaire de la fondation comme dans la célébration de ce jubilé une véritable jeunesse d'âme, faite d'amour passionné du Seigneur Jésus et de ses frères et sœurs mar­ qués par la misère. Votre histoire ne fait que commencer ! Que le Seigneur tout-puissant, dans le mystère de sa petitesse à Bethléem et de son enfouissement à Nazareth, suscite pour les années à venir des vocations généreuses dans le monde entier et pour le monde entier, et qu'il vous comble de ses bénédictions ! VII Ad quosdam Indiae episcopos occasione oblata ad limina visitationis.* Dear Brother Bishops, 1. This meeting concludes the présent series of ad Limina visits of the Bishops of India. Today I am happy to welcome you, the Bishops of the Ecclesiastical Provinces of Bangalore, Madras-Mylapore, Madurai and Pondicherry in the States of Karnataka and Tamil Nadu. "Grace to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ". Your présence constitutes an intense moment of the collégial communion which unités us in the service of Christ's Body, the Church. You bring with you—on pilgrimage, as it were, to the tombs of the Apostles Peter and Paul—a testimony of the Christian life and holiness of that part of God's people entrusted to your care. I give thanks to God for the opportunities which he has given me through my meetings with the Bishops of India to exercise in a personal and direct way the universal ministry entrusted to the Successors of Peter. 1 2. The Church in India is evangelizing resources. a vibrant reality filled with life and She is enriched by a diversity of rites and the multiple forms of her présence and action among peoples of dif• Die 12 m. Septembris a. 1989. 2 Cor 1:2. 1 Acta 272 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ferent social and cultural background. She has a long and varied history from which to draw lessons for her contemporary life and mission, including the example of great men and women saints to whom she can look for inspiration and encouragement in facing the enormous challenges of evangelization and service. In conversation with you, the Bishops, I have become more aware of the circumstances of your brothers and sisters in the faith, Citizens of a huge country which is struggling to achieve greater development, as well as unity, social harmony and justice for all its people. Through you I wish to send words of encouragement to ali the members of the Catholic Church in India. In joyful reception of the Good News announced by the Church in Jesus' name and in generous fidelity to the grace received by each one for building up the Body of Christ, may all the sons and daughters of the Church in India "stand mature and fully assured in all the will of God". 2 3. One of the many vivid memories which I retain from my visit to your country was the meeting with priests at the Basilica of Born Jesu in Old Goa, where I was able to pray before the remains of Saint Francis Xavier, one of the outstanding figures of the Church's missionary history. The clergy présent on that occasion, in représen­ tation of all the priests of India, stood out "as servants who spend themselves without counting the cost, as leaders who form, inspire and guide the one People of God in the ways of the Lord". Again today, I wish to express my deep affection in the Lord for each one of them and to encourage them, as I said then, to continue to give Jesus to India. 3 Bishops and priests are united in an organic bond springing from the very nature of the Church's reality as the sacramental sign of Christ's saving présence in the world, a présence continued through time in a special way through the action of those called to share in the one and eternai priesthood of Jesus Christ. May you who have received the fullness of the priesthood not fail in the important duty of building up and maintaining bonds of deep and abiding brotherhood and friendship with the priests who share with you the daily toil of the pastoral ministry. In each Diocèse the presbyterium should be a strilcing witness of unity, love and mutual support among ail its mem1 3 Col 4:12. Address to Priests, Goa, 6th February 1986, No. 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 273 bers. There should never be signs of discrimination or division. Difii­ culties are never lacking, but with God's help and the good will of all concerned the healthy state of the presbyterium will be an important factor in the well-being and persévérance of each of your brother priests. 4. I wish to congratulate the Bishops of India on your manifest concern for the life and ministry of your priests. In particular I am happy to note what is written in the Foreword of the Charter of Priestly Formation for India, approved in 1988 : "The Catholic Bishops' Conference of India is more concerned about the formation of our priests than about any other area of its responsibility. The future of the Church in India dépends on the quality and calibre of the priests who come out of our Seminaries and Formation Houses". You are rightly convinced that a careful sélection of candidates and their solid and integrai formation is of singular importance and benefit to your Diocèses and to the Church as a whole. Indeed, in view of the 1990 Synod of Bishops, the entire Catholic Church has been called to reflection, méditation, dialogue and prayer on the formation of priests in the circumstances of the présent day. The thème is most timely since it affords the Bishops of the world an opportunity to examine the state of the renewal intended by the Coun­ cil in this area, the expériences and achievements obtained since then and the new demands constantly arising in the life of the ecclesial community. It may be said that the forthcoming Synod compléments the previous one on the vocation and mission of the lay faithful in the Church and in the world. It was at that Synod that many voices were heard asking that priests receive a solid spiritual formation, that they be prepared in coopération with the lay faithful and that this prép­ aration aim at animating the lay state. 4 5. My desire at this time is to encourage you to involve the whole Church in India in the reflection leading up to the Synod and to support you in the specific responsibility which is yours as Bishops in the area of priestly formation. The Lineamenta make référence to the role of Bishops and Major Superiors of Religious in such concrete aspects as visiting seminaries and being informed of the progress of seminarians, in guiding and supporting the work of those engaged in the work of formation. A Bishop ought not to leave the formation of his semi5 4 5 Gf. Lineamenta, Cf. ibid., 22. 1. Acta 274 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale narians to others, to the point of not being personally involved in the process of vocation discernment and progress towards ordination. As the one who has primary responsibility for the well-being of the particular Church over which he presides, he is also primarily respon­ s i v e for the life and ministry of his priests and for their formation. 6. In the Charter of Priestly Formation for India you rightly point out that the nature and mission of the Church as the sacrament of union with God and the unity of ali mankind poses a special challenge in India which is a land of many faces and diverse forces. Priestly formation, therefore, in order effectively to serve the needs of your Diocèses, must take into account the culture, language and way of life of the people the seminarían is called to serve in his future ministry. At the same time this attention to local conditions should in no way weaken the sense of the unity and uniqueness of the Church. Sem­ inarians should be taught to distinguish between essential unity in faith, sacramentai life and hierarchical communion, and the legitímate variety consonant with true catholicity. Undue emphasis on pluralism, whether theological, liturgical or pastoral, can sometimes lead to a "pluralismi of fundamentally opposed positions" and henee to a loss of identity. 6 Every aspect of priestly formation must be seen in relation to the Church as the "mystery" of God's eternai design made présent and visible in the course of human history. Those who are called upon to expound this "mystery"—in particular, theologians, professors and seminary personnel charged with priestly formation—should be imbued with an attitude of humble and loving adoration of the "pietatis sa­ cramentum" which is the whole source of the Chureh's life and mission. 7 7. A pastors of an ecclesial community in the heart of Asia you are sensitive to the great human hunger which marks the life of your continent, the profound yearning for human dignity, for libération from the oppression of poverty, préjudice and violence in ali its forms. You know how deeply the peoples of Asia feel the aspiration to religious truth and to the fullness of salvation. You know that in this context your principal task—stated in the most simple but also the most * Cf. Final Report of the 1985 Extraordinarii Synod of Bishops, II C 2. 1 Tim 3:16; Vulgata, nova editio. 7 Acta Ioannis Pauli Pp. II 275 truthful of terms—is to lead and encourage your particular Churches to show forth the face of Jesus Ohrist, to speak his message and to communicate the "new life" which Springs from the Paschal Mys­ tery. Your first task as Bishops then is to be faithful to Jesus Christ, personally and collectively, and to reflect as perfectly as possible the figure of the Good Shepherd, "the faithful witness". 8 The major chapters of your ministry, such as the proclamation of the Gospel, its "inculturation" and présentation in a way that cor­ responds to the genius of your peoples, and inter-religious dialogue with the followers of other spiritual traditions, engage you in a necessary dialogue of faith and love with the Church universal, and in particular with the Apostolic See. On the occasion of your ad limina visit, I wish to thank you, the Bishops of the Church in India, for the constancy and seriousness of your commitment to this essential aspect of collegiality. With deep conviction I recali something I stated during our meeting in New Delhi on Ist February 1986 : "At the very centre of your pastoral solicitude, dear Brothers, is the Church's unity. In her unity we recognize the greatest of blessings, the desire of the Heart of Jesus, the expression of fidelity to the Lord, the sign of the credibility of his Church and the sign of the credibility of the very mission of Christ. In the unity of the Church we see the reason why Jesus died : 'to gather into one the scattered children of God' (Jn 11:52)". 9 I wish to confide this concern to your prayers, to your study and to the actions which you take for the good of the Church in your land. is not always easy. suffering. Unity It often requires great personal sacrifice and It will only be sustained by God's grace. May Mary, Mother of the Word Incarnate, intercede for this gift for the Church in India. * Rev 1:5. » No. 7. 276 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VIII Ad Lesothi episcopos limina Apostolorum visitantes.* Dear Brothers in the episcopate, 1. "Grace to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ". In welcoming you to Rome on the occasion of your 1 visit ad limina Apostolorum, my thoughts spontaneously turn to our last meeting, exactly one year ago, in the heart of Lesotho. I recali with special gratitude the warm hospitality which I encountered among the Catholics of your mountain Kingdom. Although my visit was not spared some of that drama which is a part of the life of the Church in Southern Africa, I was blessed with the opportunity of witnessing the firm faith which has taken root among your people, the challenges it faces, and the promise it holds out for the future of Lesotho. As we gather here today we still feel the sadness caused by the sudden death of Archbishop Morapeli. His love of the Church and his wise counsel as brother Bishop and Metropolitan stand as an example and incentive for your own pastoral ministry. May God re war d his faithful servant in his eternai love. 2. A strong faith in Jesus Christ demands that we "be renewed in the spirit of our minds", and learn to judge all things in the light 2 of the Gospel. I am pleased to see that your recent Pastoral Letter to the Catholics of Lesotho has called ali the members of the Church to undertake an examination bution as Christian believers to of conscience concerning the life of your society. their contri- In pursuing this self-examination, the Church in Lesotho will look to you, the Bishops, for inspiration and guidance. This is entirely appropriate, for it is through the ministry of its Bishops that the people of the New Testament is guided and directed happiness. on its journey towards eternai 3 I wish to assure you of my fraternal support as you seek to build up the Body of Christ in the Kingdom of Lesotho. my "concern for ali the Churches" • Die 15 m. Septembris a. 1989. Phil 1:2. 1 1 Cf. Eph 4:23. 3 Cf. Lumen gentium, 21. 4 Cf. 2 Cor 11:28. 4 I was as a sign of that I recently convoked a Special Acta Ioannis Pauli Pp. II 277 Assembly for Africa of the Synod of Bishops. This Assembly will serve as an opportunity for ali the Bishops of Africa to evalúate in the light of faith the reality of the Church in the life of your peoples on the threshold of the Third Millennium. 3. Dear Brothers : at the core of your ministry as Successors of the Apostles in the awesome task of preaching the Gospel and helping the people entrusted to your care to apply the truths of the faith to their daily Uves. The Second Vatican Council reminds us that Bishops are heralds and authentic teachers of the faith—teachers, that is, who are endowed with the authority of Christ himself. 5 To respond to a world that longs to "see Jesus", you must embody 6 in your person the truth of God's Word and the love of the Good Shepherd. This great task requires of you an ever deeper configuration of both mind and will to Christ our High Priest. The foundation for this deepening imitation of Christ has already been laid, thanks to the gift of the Holy Spirit which you received at your episcopal ordi­ nation. Through God's grace, you have been enabled to stand in the place of Christ and act in his person. 7 As shepherds in the image of the Good Shepherd, you are called to become the forma gregis, the very pattern of that fervent faith and spiritual wisdom to which all Chris­ tians are called. Within the particular Church, you have been called to discern and order the many gifts which the Spirit has given for the building up of Christ's Body in faith, hope and love. 4. As I reflect upon the life of the Church in Lesotho, I give thanks to God for the many ways in which your ministry has brought the light of Christ to your country and to its people. example and prayers of Blessed Joseph Gerard, you Inspired by the have sought to carry on the great work of implanting the Gospel of Jesus Christ in the minds and hearts of the people of your country. Amid politicai and social tensions, you have addressed the needs of your people for moral values and the demands of justice. I am particularly gratified by the patient and generous efforts which, in collaboration with the leaders of other Ecclesial Communities, you have made on behalf of the exiled Basotho, whose return to their native land is a sign of hope 5 6 7 Cf. Lumen gentium, 25. Cf. Jn 12-21. Cf. Lumen gentium, 21. Acta 728 Apostolicae Sedis ~ Commentarium Officiale for the future of Lesotho, for where reconciliation prevails, love, unity and solidarity strengthen a people's résolve to live in peace. I urge you as "heralds and authentic teachers of the faith" to make every effort to guarantee that the Catholic Faith continues to he carefully and fully taught to all of the Christian faithful. Few aspects of your ministry as Bishops are as important as this, for it is upon a clergy and laity well-instructed in the Faith that the future vitality of the Church in Lesotho will dépend. The examination of conscience which you have enjoined upon Lesotho's Catholics will only bear fruit if it is made in the light of an adequate and practical knowledge of the word of God and the teaching of the Church. 5. In this regard, I would underline the importance of a sound catechesis, imparted by well-trained and generous personnel. In the Apostolic Exhortation Catechesi tradendae, I noted that "every baptized person, precisely by reason of being baptized, has the right to receive from the Church instruction and éducation enabling him or her to enter on a truly Christian life". The work of catechesis is an indispensable aspect of the wider work of evangelizaron. Once the believer has heard the Gospel and accepted Christ, he or she must grow in Christ, learning to follow him, "to think like him, to judge like him, to act in conformity with his commandments and to hope as he invites us to". 8 9 The nurturing of a strong Catholic identity, rooted in conformity to Christ and in a sound knowledge of doctrine, is crucial to the success of the Church's mission in today's society. As young people face serious challenges to their faith and to their fidelity to Christ's law, they need the tools which will enable them to lead a life worthy of the calling they have received. An all-embracing catechesis will enable them to face those challenges in a way that is at once fully Christian and fully African. A particular area of your pastoral endeavour must always be the training of committed and well-prepared catechists who know and love Christ and who wish to share the faith of the Church with ali whom they meet. One privileged locus of catechesis in Lesotho has been and continues to be its fine system of Catholic schools. These schools, and the dedicated religious and laity who staff them, have had a profound * 9 Catechesi tradendae, 14. lUd., 20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 279 impact upon society. They have produced générations of students in an atmosphère of learning which is inspired by faith and sees all know­ ledge within the setting of God's plan for the world and for mankind. You are rightly concerned for the quality of religious éducation imparted in the schools and in programmes af sacramental préparation in the parishes. In so many ways, Catholic schools play an important role in your society. I hope that any difiiculties regarding these schools will be met in a true spirit of goodwill and that the public authorities will continue to give them the support they need. 6. Another area of prime importance for the future of the Church in Lesotho is the formation o f future priests. Here too, your obligation as "teachers of the faith" must lead you to ensure an adequate formation in the truths of Catholic doctrine and in the apostolic life. It may be that here a particular sacrifice will be required of you. Seminarians need the présence and guídance of your finest priests —priests who are able to inspire in young men a deep love of the Lord and an unwavering commitment to a life of apostolic zeal. Indeed, there are few assignments where a priest will have so profound an effect on the future of the Church's mission. Spes messis in semine : the hope for the harvest dépends upon the generosity with which the seed is sown. The ministerial priesthood to which your seminarians are called is a sharing in the priesthood of Jesus Christ, who for our sake "humbled himself and became obedient". In an age which exalts social status, the priest is called to serve others, especially the poorest and those most in need. For this reason, the spiritual formation which is so important a part of seminary training must stress the figure of Jesus as the one who carne among us as a servant. The purpose of this formation must be to foster a zeal for the service of others that is deeply rooted in gratitude for the gift received. 10 11 The men and women religious working in Lesotho contribute enormously to the life of your locai Churches. Their educational, welfare and pastoral activities are indispensable. But above all they bring to your communities the testimony of their religious consécration, a sign of the Kingdom of God and an expression of a preferential love of Christ which can attract ali the members of the Church to the 10 11 Phil 2:8. Cf. Lk 22:27. Acta 280 Apostolicae Sedis - Commentarium fulfilment of their Christian duties. 12 Officiale It is your task to support them in this deeper aspect of their consecrated life and call to holiness. 7. Dear Brothers : in sharing these reflections with you, I encourage your in your ministry for the People of God. As you face the chal­ lenges of the présent and the future, may you never cease to draw new confidence and hope from the grâce of God at work in the hearts of ail who believe. In this, you have a po werf ul example in the life of Blessed Joseph Gerard, whose personal holiness and trust in God's will inspired a whole people to turn to Christ. With gratitude to the Father for ail his many gifts, I ask you to convey my affection and best wishes to my brothers and sisters in the Churches of Maseru, Leribe, Mohale's Hoek and Qacha's Nek. Please tell them once again that the Pope loves them and prays for them, so that they may grow in grace and in the joy which cornes from serving the Lord in fidelity and thanksgiving. To them, and to you, their pastors, I cordially impart my Apostolic Blessing, invoking upon ali of you the loving protection of Mary, Mother of the Church. IX Ad Venetiolae episcopos sacra limina visitantes.* Señor Cardenal, queridos Hermanos en el episcopado: 1. Con profunda alegría recibo hoy a los Pastores del Pueblo de Dios en Venezuela. Os siento acompañados por todos los fieles de vuestras respectivas diócesis. Junto con el Apóstol doy gracias « a Dios por todos vosotros, recordándoos sin cesar en mis oraciones. Tengo pre­ sente ante nuestro Dios y Padre la obra de vuestra fe, los trabajos de vuestra caridad, y la paciencia en el sufrir que os da vuestra espe­ ranza en Jesucristo nuestro Señor ».* Deseo agradecer ahora al Señor Cardenal José Ali Lebrún Moratinos, Arzobispo de Caracas y Presidente de la Conferencia Episcopal, las sentidas palabras que me ha dirigido, en nombre también de todos los presentes, haciéndose portavoz de vuestros colaboradores diocesa­ nos y de vuestros fieles. 12 Cf. Lumen gentium, 44. * Die 21 m. Septembris a. 1989. Cf. Tes 1, 2-3. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 281 Recuerdo con especial afecto mi viaje apostólico a vuestra Nación. La religiosidad del pueblo venezolano, su cercanía a la Sede Apostólica, así como sus propios valores de hospitalidad, cariño y alegría, tole­ rancia y cordialidad quedarán grabados para siempre en mi corazón. Es de desear que los frutos de aquella visita pastoral sigan enrique­ ciendo vuestras comunidades con nuevas vocaciones dedicadas a una evangelización más intensa. 2. Con ocasión de vuestra visita « ad limina », quiero recordar tam­ bién un hecho de hondo significado en la vida de vuestro País. Este año se cumplen veinticinco años de la firma del Convenio entre la Santa Sede y el Gobierno de Venezuela (6 de marzo de 1964). Dicho acuerdo ha facilitado unas relaciones progresivamente más cordiales y más coordenadas entre la Iglesia y el Estado. En ellas han brillado de modo armónico el respeto y la libertad mutuas en el desempeño de las respectivas funciones. La Iglesia católica, a la que en su gran mayoría pertenece el pueblo venezolano, es considerada oficialmente como un interlocutor válido que aporta valores y actitudes de vital importancia para la edificación de un país más fraterno y justo, en el marco del bien común. Esta visita a la Sede del Apóstol Pedro deberá significar un pro­ greso en vuestro ministerio pastoral, porque —como recuerda el Direc­ torio que la inspira— ofrece la ocasión de hacer un balance profundo y una planificación más armónica y eficaz de la acción pastoral. No se trata de analizar aquí cada uno de los problemas que más os preocu­ pan y que me habéis dado a conocer. Sé muy bien que en vuestras Asambleas episcopales abordáis con prudencia estos temas concretos, a veces delicados y difíciles pero ineludibles, que afectan a la Iglesia y al hombre venezolano. 3. En este encuentro colectivo deseo reflexionar con vosotros acerca de algunas de las cuestiones de mayor importancia en el momento actual de la Iglesia en Venezuela. El Concilio Vaticano II ha puesto en plena luz la condición esen­ cialmente misionera de la Iglesia. En efecto, ella debe estar abierta a todos ; debe ser punto de referencia y credibilidad para todos, obede­ ciendo así al mandato de Jesucristo : « Id por todo el mundo ». 1 Mo 16, 15. 19 - A. A. S. 2 Acta 282 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale La Iglesia, de este modo se presenta ante ei mundo « como sacra­ mento » para llevar a cabo la salvación de los hombres en Cristo. 3 Nuestro reto hoy es : ¿Cómo transmitir el mensaje de salvación de manera integral y vital, de modo que pueda ser acogido como gracia y exigencia por cualquier hombre, sea cual fuere su situación personal, familiar y social? Ella debe proclamar abiertamente a Jesucristo. Toda ella y su actividad ministerial debe ser un gran testimonio de Jesús muerto y resucitado. La imagen visible de Dios en el mundo no es otra que la de Cristo crucificado por amor. Y la manera de predicarlo y mostrarlo a los demás, no es otra que con la propia vida, como dice Pablo : (( Sed imitadores míos, y fijaos en los que viven según el modelo que tenéis en nosotros ». Porque la misma Palabra de Dios no puede quedarse 4 en la sola predicación oral, sino que exige el testimonio de una vida cristiana comprometida y consecuente. Este ha sido vuestro objetivo prioritario al convocar una Misión Permanente en todo el País, con micas a « formar hombres nuevos y mujeres nuevas para una Venezuela nueva ». Con esta Misión buscáis coordinar esfuerzos para una pastoral de conjunto, que quiere atender de manera prioritaria la familia, la juventud, las vocaciones y la construcción de la nueva sociedad. Este esfuerzo evangelizador es muy adecuado como preparación a la celebración del Quinto Centenario de la Evangelización de América. 4. La tarea que os habéis propuesto es ciertamente exigente y alentadora: queréis formar «hombres nuevos». Hombres que, supe­ rando el pasado positivismo antirreligioso o la idea de que la fe es un asunto exclusivo de personas pusilánimes o de niños se esfuercen en acrecentar su formación religiosa y se sientan llamados a testimo­ niar su compromiso cristiano. Hombres y mujeres que estén presentes en todos los niveles de la sociedad: el arte, la cultura, la política, el trabajo. No han faltado entre vosotros ejemplos destacados de cris­ tianos comprometidos en el campo intelectual y profesional, como lo fue el Dr. José Gregorio Hernández. Hombres nuevos, por tanto, « para una Venezuela nueva », más cristiana, es decir, más justa y más fraterna. Cf. * Flp 3 Lumen gentium, 1. 17. 3, Acta Ioannis Pauli Pp. II 283 A este respecto, en los encuentros personales habéis tenido ocasión de exponerme cómo la situación económica del Continente y de vuestro País no es nada halagüeña; por eso, hoy más que nunca, la solidari­ dad es un mensaje que debe hacerse activo y operante en los sectores más desprotegidos de la sociedad. Como tuve ocasión de hacer presente a los miembros de la Comisión Económica para América Latina y el Caribe : « ; Los pobres no pueden esperar ! Los que nada tienen no pueden aguardar un alivio que les llegue por una especie de rebalse de la prosperidad generalizada de la sociedad ». 5 Permitidme, a este respecto, recordaros unas palabras de mi encí­ clica Sollicitudo rei socialis : « Con sencillez y humildad quiero diri­ girme a todos, hombres y mujeres sin excepción, para que convencidos de la gravedad del momento presente y de la respectiva responsabi­ lidad individual, pongamos por obra —con el estilo personal y familiar de vida, con el uso de los bienes, con la participación como ciudada­ nos, con la colaboración en las decisiones económicas y políticas y con la propia actuación a nivel nacional e internacional— las medidas inspiradas en la solidaridad y en el amor preferencial por los pobres. Así lo requiere el momento, así lo exige sobre todo la dignidad de la persona humana, imagen indestructible de Dios Creador, idéntica en cada uno de nosotros ». 6 5. Para llevar a cabo vuestra tarea evangelizadora necesitaréis, en los próximos años, un buen número de sacerdotes, religiosos y reli­ giosas, así como agentes de pastoral, todos ellos apóstoles y laicos corresponsables. En este sentido será aconsejable llevar a cabo una oportuna campaña de orientación y selección vocacional, para que el reto de la respuesta y de la perseverancia puedan afrontarse con ga­ rantías. Sé que es éste un tema ya tratado en algunas de vuestras Asambleas y que forma parte también de vuestras prioridades pas­ torales. Un tema más importante, si cabe aún, es el de la formación de los futuros sacerdotes. Conozco vuestro celo y preocupación en este campo. Se precisan excelentes formadores. Por ello tratad de buscar las perso­ nas mejor preparadas, para que la formación integral de los candi­ datos al sacerdocio pueda llevarse a cabo en un clima de colaboración fraterna. Al igual que Jesucristo llamó a sus apóstoles « para que 5 6 Discurso a la CEPALC, 3 de abril 1987. Sollicitudo rei socialis, 47. Acta 284 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale estuvieran con él », los aspirantes al sacerdocio deberán profundizar progresivamente en el mensaje y la persona de Jesucristo, en contacto íntimo con su Palabra y a través de la oración personal y comunitaria, con su tiempo de recogimiento y silencio. 7 Por otra parte, las grandes zonas urbanas y del interior, todavía no atendidas suficientemente por la Iglesia en vuestro País —muchas de ellas muy pobres— pueden ser el campo donde generosos y abne­ gados sacerdotes puedan desplegar sus ansias apostólicas con los hu­ mildes y sencillos para llevarles el pan de la Palabra y los sacra­ mentos. Os encomiendo de modo especial el cuidado de los sacerdotes jóve­ nes. Ellos necesitan particularmente de vuestra cercanía, así como de vuestra comprensión y guía serena. En la vida sacerdotal, especial­ mente al principio, pueden presentarse situaciones de soledad o in­ comprensión, que requieren un acompañamiento pastoral atento —hu­ mano y espiritual— y una ayuda adecuada. 6. En el importante campo de la colaboración intraeclesial se inscribe todo lo referente a la relación y comunión entre los Obispos y los Re­ ligiosos. Como señala el documento Mutuae relationes : « Los Obis­ pos, en unión con el Romano Pontífice, reciben de Cristo-Cabeza la misión de discernir los dones y las atribuciones, de coordinar las múl­ tiples energías y de guiar a todo el pueblo a vivir en el mundo como signo e instrumento de salvación. Por lo tanto, también a ellos ha sido confiado el cuidado de los carismas religiosos (...). Y por lo mismo, al promover la vida religiosa y protegerla según sus propias notas características, los Obispos cumplen su propia misión pastoral ». 8 Los religiosos tuvieron en el pasado histórico de Venezuela, así como de toda América, un papel primordial en la obra de evangeliza­ ción. Hoy día colaboran en vuestras diócesis en diversos apostolados y ministerios. Para fortalecer la conciencia de la unidad eclesial, es necesario profundizar en el diálogo Obispos-Religiosos, lo cual lleve a superar las dificultades que se pueden presentar, y haga posible su plena integración en una pastoral de conjunto, con fidelidad a la Igle­ sia y con el debido respeto de sus respectivos carismas. Ello ayudará también a fomentar « la fraternidad y los vínculos de cooperación entre el clero diocesano y las comunidades religiosas. Por eso, se da gran 7 8 Me 3, 14. Doc. Mutuae relationes, 9 c. Acta Ioannis Pauli Pp. II 285 importancia a todo aquello que favorezca, aunque sea en plan sencillo y no formal, la confianza recíproca, la solidaridad apostólica y la concordia fraterna )). 9 7. En el esfuerzo que estáis haciendo para que la voz de Cristo resuene y llegue a todos los hombres y mujeres de vuestra Patria, me complace congratularme con vosotros por la presencia iluminadora y significativa de la Iglesia en los medios de comunicación social. Habéis hecho ya un intento loable en el campo de la radio, de la televisión y de la prensa, que está dando los primeros frutos, tan necesarios en una sociedad que se deja subyugar fácilmente por promesas fugaces. Proseguid en esta tarea, siempre abiertos al Espíritu, a sus inspi­ raciones e iniciativas, para aportar vuestra orientación pastoral cuando surjan nuevas realidades y problemas. Sé que un tema que os preocupa es el incremento de la acción proselitista de sectas entre la población menos favorecida económica y culturalmente. La Iglesia católica debe preguntarse cuál es el desafío que estas sectas plantean a la propia acción pastoral y a la formación cristiana y bíblica de los fieles. Es importante, por ello, instruir, me­ diante una catequesis capilar, a todo el pueblo fiel, para que conozca la verdadera doctrina de Jesucristo y las enseñanzas de la Iglesia, que es la Madre y Maestra de nuestra fe. En esta misma línea catequética, sé que tratáis de afrontar el preocupante hecho de que un elevado porcentaje de la población esco­ lar no recibe instrucción ni atención religiosa alguna. Haced un lla­ mado a los agentes de pastoral para que en los próximos años, y a pesar de la escasez de recursos, se dediquen con especial esmero a este urgente campo de la evangelización : la catequesis. 8. Dentro de vuestra misión como educadores en la fe, veis la ne­ cesidad de un discernimiento espiritual, respetuoso pero claro, respecto de los grupos « sincretistas y esotéricos », hoy especialmente activos en muchas zonas del País. La misma religiosidad popular debe puri­ ficarse de la atracción excesiva por lo « misterioso » y (( mágico », en lo referente a acontecimientos extraordinarios, que, aparentemente, superan los límites de la mente humana. La Iglesia aprueba e incluso fomenta aquellas manifestaciones ex­ ternas de la religiosidad popular que ayudan al crecimiento de la fe, ' Cf. Ecclesiae sanctae, I, 28; Mutuae relationes, 37. Acta 286 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que es auténtica cuando está basada en los elementos esenciales del cristianismo. Me refiero particularmente a las celebraciones litúrgicas y a otras manifestaciones religiosas comunitarias : la veneración de las imágenes de la Virgen María y de los Santos, de antigua tradición en las Iglesias locales. Todo ello está en la línea de la encarnación de Cristo y de la Iglesia en el mundo y en el alma de todo ser humano. 9. Al terminar este grato encuentro con vosotros, queridos Her­ manos en el episcopado, quiero agradeceros vivamente vuestra abne­ gada labor como Pastores de la Iglesia. Os aliento y animo en vuestra constante tarea ministerial. Mucho es lo que habéis conseguido realizar ; pero constatáis que todavía quedan amplios sectores en donde trabajar. Toda esta tarea evangelizadora la confío a la Virgen de Coromoto, pa­ trona de Venezuela, para que la haga fructificar y para que os acom­ pañe en vuestro ministerio. En prenda de la constante protección divina, os imparto mi espe­ cial Bendición Apostólica, que hago extensiva a todos los miembros de la querida Iglesia y Nación venezolana. X Pisae, in aedibus Universitatis, ad academicas Auctoritates, docentes alumnosque habita.* Illustri Docenti, dell'Ateneo Collaboratori e carissimi Studenti Pisano! 1. Debbo innanzitutto esprimere un vivo ringraziamento per il sa­ luto tanto cordiale e sincero che tutti voi qui presenti mi avete porto per il tramite del Rettore Magnifico, vostro rappresentante e porta­ voce. Al saluto rispondo con l'augurio non solo di personale benessere per ciascuno di voi, ma per le « sorti » di questa storica Università, e tale augurio estendo alle comunità accademiche della Scuola Nor­ male Superiore e della Scuola Superiore di Perfezionamento S. Anna, che visiterò tra breve. Sono davvero lieto di questo triplice incontro, e ritengo molto si­ gnificativo per il mio ministero pastorale trascorrere con voi e con i * Die 24 m. Septembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 287 colleghi di dette Scuole una buona parte di questa mattinata di dome­ nica. Dopo la sosta nella Chiesa Cattedrale, mi è gradito trattenermi in queste prestigiose sedi accademiche della Città, le quali si configu­ rano in cattedre di altro tipo e finalità, ma non estranee alla mia mis­ sione pastorale. Dalla cattedra della fede cristiana sono passato alla cattedra delle scienze, che sono finalizzate a preparare, a formare, a innalzare l'uomo : e dov'è l'uomo, lì per un suo nativo diritto e dovere deve essere anche la Chiesa ! Penso, pertanto, che l'itinerario che sto compiendo stamane possa indicare simbolicamente il cammino che con­ nette tra loro scienza e fede. 2. Formulando i miei auguri per le « sorti » della vostra Univer­ sità non mi riferisco solo al suo sviluppo, al miglioramento delle sue strutture, alla sua efficienza organizzativa e amministrativa, ma so­ prattutto alla sua crescita « ab intus » nel rispondere con tempesti­ vità e saggezza alle sue connaturali finalità educative e formative, nell'interpretare le nuove istanze di questa nostra età, nel proporsi come imprescindibile traguardo il servizio dell'uomo. In realtà, proprio in vista del servizio all'uomo, il discorso sul rapporto tra scienza e fede, che è tema ricorrente della problematica filosofica lungo i secoli ed oggetto di assidue e spesso sofferte rifles­ sioni, si dimostra ancora una volta attuale ed aperto ad ulteriori, proficui approfondimenti. Permangono, infatti, con immutata e stimolante validità gli inter­ rogativi : sono forse contrapposti Dio e l'uomo? E se questi arriva a Dio per la via della fede, gli sarà forse precluso ogni accesso per la via della ragione? E se appartiene alla ragione promuovere la ricerca ed arrivare alla scienza, non sono forse possibili la ricerca di Dio e la scienza di Dio? 3. Questi interrogativi — che ripropongono il tema dell'intellectus quaerens fidem e dell'indagine che media il passaggio dalla fase del quaerere a quella dell'invenire — assumono più concreta consistenza, se vengono inquadrati e integrati nella dimensione etica. Nel suo irri­ nunciabile impegno di ricerca e di servizio, la scienza ha un'intrinseca moralità da rispettare : mentre gli orizzonti verso cui essa si muove appaiono sempre più vasti, l'uomo che la coltiva e la sviluppa scopre, al tempo stesso, nuovi limiti, dubbi e difficoltà. Alla luce delle esperienze fatte, dei traguardi già raggiunti o intravisti e, purtroppo, anche dei possibili pericoli, oggi più che in passato si impone il discorso sul rap- 288 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale porto tra ricerca ed etica. Dinanzi all'uomo di scienza, che indaga ed approfondisce per capire sempre di più e sempre meglio, si fanno vicini e quasi palpabili i misteri della natura e, prima di tutto, il mistero stesso dell'uomo. Spingendosi fin verso i confini della realtà e della vita, egli avverte come un brivido nel suo stesso osare e non può non interrogarsi, oltre che sul senso generale del proprio lavoro conosci­ tivo, sull'esito finale e sulla validità morale di tanto impegno. Pun­ tando lo sguardo sulle forze più nascoste della natura ed approprian­ dosi delle metodologie più ardite per dominarle e utilizzarle, l'uomo avverte il rischio di sconfinamenti e abusi. Parlo ad un uditorio esperto : posso quindi limitarmi ad accennare a fatti innegabili, quali il pericolo ecologico, l'accumulo di armi dagli effetti disastrosi, la fondatezza di certe denunce e accuse. E nel campo della vita umana, tutti conoscono i mirabili progressi della biologia e della bioingegneria, ma sono noti parimenti i pericoli di operazioni troppo ardite, che comportano forme inaccettabili di manipolazione e di alterazione. Come sapete, io stesso in varie occasioni ho richiamato l'urgenza e il dovere di procedere in materia tanto delicata con la massima cautela : il che vuol dire — senza imporre mortificanti limiti alla ricerca — rispetto delle leggi supreme della natura e della vita, adeguamento in ciascuna fase della ricerca alle esigenze derivanti dalla dignità della persona. Vuol dire, in una parola, senso di responsabilità. 4. Dinanzi a talune contraddizioni tra le finalità della conoscenza scientifica e gli esiti, a cui essa può condurre sul piano pratico, il parlare di responsabilità non può rimanere un discorso puramente teorico — come se imputata fosse la scienza in se stessa —, ma deve raggiungere i soggetti che vi sono implicati in prima persona. È non solo conveniente, ma necessario e obbligante parlare della responsa­ bilità degli scienziati, la quale dovrà dimostrarsi nell'aderire a quel­ l'orbo rerum che essi vanno via via scoprendo nella sua mirabile arti­ colazione, nel rispettare la trascendenza ontologica della persona sugli altri esseri del mondo della natura, quando ad essa applicano gli stru­ menti della ricerca scientifica, nel tener conto infine delle conseguenze che possono avere, sul piano applicativo, le conoscenze raggiunte o raggiungibili in ambito puramente teorico. Stiamo vivendo purtroppo un'esperienza inedita e terribile : quella di un grave deterioramento ecologico, imputabile non già ad agenti esterni, ma all'incongruenza di certi nostri comportamenti. Proprio Acta Ioannis Pauli Pp. II 289 una tale esperienza, lungi dall'allontanarci, deve piuttosto avvicinarci e ricondurci al centro della nostra esistenza, poiché ripropone impera­ tivamente il tema del senso della vita e del nostro essere nel mondo. Lo scienziato, dalle sue stesse indagini e scoperte e dalle applicazioni che se ne fanno, è posto come dinanzi ad un bivio, in quanto egli ed il frutto del suo lavoro possono favorire o danneggiare l'uomo : a lui prima che agli altri si presenta in maniera del tutto particolare, inelu­ dibile e, direi anche, preliminare, l'istanza etica. Prima ancora che si accinga al suo specifico lavoro, a lui può esser riferito l'invito di sant'Agostino che, se non fu scienziato nel senso moderno del ter­ mine, fu finissimo pensatore e indagatore appassionato della verità : « Noli foras ire ; in te ipsum redi ; in interiore homine habitat veritas »Unitamente, anzi anteriormente all'approccio esterno con le cose, gli è necessario un attento e penetrante sguardo in se stesso per valutare modi e forme, mezzi e fini della sua attività. Da un tale esame risul­ terà più sicuro e più maturo il senso veramente personale della sua responsabilità di uomo, di studioso e di ricercatore. 1 5. Oggi si lamenta da parte degli stessi scienziati la « parcellizza­ zione specialistica » e giustamente si afferma l'esigenza di nuove sin­ tesi in grado di connettere la pluralità delle acquisizioni, delle cogni­ zioni, delle tecniche che si accumulano con sorprendente rapidità nei vari ambiti disciplinari e sub-disciplinari. Ma se è vero che la scienza non si limita a osservare e a catalogare, ma interviene sui processi per trasformare il reale — e si tratta a volte di interventi radicali che possono anche intaccare i ritmi naturali e introdurre gravi disordini nell'assetto del mondo —, non ci saranno nuove sintesi valide se non si integrano in esse il senso autentico della vita ed una compiuta visione etica. Di fronte ai perduranti misteri del microcosmo e del macrocosmo, cresce nonostante i prodigi delle scienze e delle tecno­ logie la coscienza della « finitudine » delle forze umane, e le certezze della ragione, pur reali e solide, ad un certo punto si arrestano, così che si è indotti ad invocare, per sciogliere i dubbi e per risolvere i problemi drammatici, l'approdo ad altre certezze, basate su una di­ versa scala di valori regolata dall'amore ed illuminata dalla fede. Mentre si ridimensionano certe promesse eccessive della cosiddetta « speranza tecnologica » e declinano le concezioni di un benessere im­ perniato su falsi valori, s'avverte l'urgente necessità di un'opera1 De vera religione 39, 72: PL 34, 154. 290 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale zione di ricupero. Tocca primariamente a voi, come studiosi e ricer­ catori, distinguervi in questo orientamento. Ne guadagnerà la qualità del vostro lavoro e — grande elemento morale da considerare •— la dignità umana della scienza. 6. La mia non vuol essere una riflessione limitativa di quella giusta libertà o (( legittima autonomia » (è parola del Concilio Vaticano II), di cui deve godere chi come voi è impegnato o, per dir meglio, im­ plicato nella ricerca sulle frontiere avanzate della scienza contem­ poranea. Tutt'altro ! La Chiesa ha fiducia, promuove e incoraggia il vostro impegno. Mi piace ricordarvi in proposito una breve espres­ sione dello stesso Concilio : « Applicandosi allo studio delle varie discipline, quali la filosofìa, la storia, la matematica, le scienze natu­ rali e occupandosi delle arti, l'uomo può contribuire moltissimo ad elevare la famiglia umana alle più alte ragioni del vero, del buono e del bello )). 2 Vi parlavo all'inizio di connessione tra la Chiesa cattedrale e le cattedre di scienze di cui si compone questa Università : anche l'uomo di scienza è chiamato ad esercitare un « suo » sacerdozio. Sì, in un certo senso ogni vero scienziato è un sacerdote : quel fine che il Signore Dio ha assegnato al primo uomo al momento della creazione e che si ripropone con indubbia rilevanza etica ad ogni uomo che viene a questo mondo — essere dominatore del creato — ha una applicazione parti­ colare e privilegiata per l'uomo di scienza. Proprio perché vede meglio e di più, più stringente è il suo dovere, da una parte, di riconoscere, lodare, ammirare, ringraziare Dio nelle opere della sua creazione e, dall'altra, di fare un uso retto e responsabile del proprio ingegno e delle conquiste piccole e grandi che ne sono il frutto. Proprio da una lettura che la liturgia assegna a questo giorno mi piace ricavare lo spunto conclusivo del mio saluto. In una lettera al discepolo Timoteo san Paolo afferma che è volontà di Dio « che tutti gli uomini si salvino e giungano alla conoscenza della verità ». Nel cammino, lungo e faticoso, di avvicinamento alla verità, la Provvi­ denza ha assegnato un ruolo anche a voi, illustri Docenti e cari Stu­ denti dell'Ateneo Pisano, sulle orme dei maestri insigni che qui inse­ gnarono e vissero : primo fra tutti il sommo Galileo Galilei, poi la folta schiera di clinici e matematici e, in età a noi più vicina, socio3 2 3 Cost. Gaudium / Tim 2, 4. et spes, 57. Acta Ioannis Pauli Pp. II 291 logi come Giuseppe Toniolo, fisici come Enrico Fermi e tanti altri cul­ tori delle scienze umane. Con la verità ricercata, amata, difesa, proclamata, procederà pa­ rallelamente l'opera umano-divina, temporale ed escatologica, della salvezza. Né solo per voi, ma anche per ogni altro uomo, che voi giustamente sentite come vostro collega, come vostro studente, allievo, ma sempre come vostro fratello. XI Ad capitulares Ordinis Fratrum Sancti Augustini coram admissos. " 1 Carissimi, Sono ben lieto di accogliervi, Superiori e Delegati dell'Ordine Agostiniano, convenuti a Roma da tante parti del mondo per celebrare il 176° Capitolo generale. Saluto tutti voi ed in particolare il Padre Miguel Angel Orcasitas Gómez, al quale, come Priore generale da voi eletto, avete affidato il governo dell'Ordine per i prossimi sei anni. 1. Avete scelto come tema del Capitolo generale : « Gli Agostiniani verso il 2000 ». Con piacere vedo in questa scelta una chiara volontà di camminare con la Chiesa e per la Chiesa alla soglia del terzo mil­ lennio della sua storia, e il sincero impegno di affrontare con essa le sfide del nostro tempo, risolvendole a vantaggio dell'uomo, (( prima fondamentale via della Chiesa »/ tracciata da Cristo stesso nel mi­ stero della sua Incarnazione e Redenzione. L'esperienza e la dottrina del vostro padre s. Agostino offrono a voi indicazioni precise e autorevoli circa la presenza e la missione che vi spetta nella Chiesa e nel mondo di oggi. 2. S. Agostino, come ben sapete, ha studiato a fondo il « problema dell'uomo », le sue angosce e le sue aspirazioni. Egli è riuscito in qualche modo a sintonizzarsi con ogni uomo, avendone conosciuto e sperimentato la miseria e la grandezza. Nel suo incontro con Cristo attraverso la conversione, s. Agostino ha individuato la vera solu­ zione del problema. L'uomo non si comprende senza un riferimento a 2 * Die 26 m. Septembris a. 1989. I.ett. Enc. Redemptor hominis, 14. Cf. Confessioni IV, 4, 9: PL 32, 397. 1 2 Acta 292 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale D i o ; solo Cristo può offrire la liberazione e la salvezza che egli va cercando. 3 Questa stessa esperienza, vissuta da ciascuno di voi nelle vostre comunità è ancora oggi un dono prezioso da custodire e da offrire all'uomo contemporaneo, sempre alla ricerca di verità e di soluzioni liberanti. Con una esperienza di Cristo forte, gioiosa e trasparente voi potete contribuire all'impegno costante della Chiesa nel suo mini­ stero a favore di tutti gli uomini. 3. S. Agostino è stato anche un grande contemplativo, ed ha avuto il pregevole merito di saper tradurre la sua forte passione per Dio in un infaticabile servizio verso ogni categoria di persone, in risposta alle diverse « necessità » della Chiesa del suo tempo. Mentre non ha cessato di coltivare l'interiorità nell'intimo della quale c'è D i o , egli non si è mai sottratto alle esigenze del « Cristo povero », ogni qualvolta questi ha bussato alla porta della sua pace. Allo studio incessante della Parola di Dio e dei problemi del suo tempo, Agostino ha saputo unire con grande ed invidiabile equilibrio una carità sempre pronta ad accogliere le richieste del « Cristo bisognoso » di pane e di verità. 4 5 Ecco un altro vostro importante compito a vantaggio della Chiesa e dell'uomo contemporaneo ; una convinta e profonda contemplazione dell'amore e della bellezza di Dio, che vi permetta la diffusione del buon profumo di Cristo. In un mondo in cui purtroppo si registrano ancora molteplici squilibri per mancanza di amore e di fiducia verso Dio e la sua giustizia, è quanto mai importante la testimonianza di chi fonda la sua vita sull'ascolto e sulla contemplazione di questo Dio, per servire poi i fratelli ispirandosi al modello del suo amore gratuito e misericordioso. Le vostre comunità dovrebbero diventare, perciò, in maniera sempre più evidente luoghi ricchi di umanità e di accoglienza, proprio perché in esse si prega e si gusta l'incontro con Dio. 6 4. Agostino si è costantemente ispirato alla prima Chiesa di Geru­ salemme, descritta da s. Luca negli Atti degli Apostoli? quale fecondo modello di comunione e di condivisione. Le sue stesse comunità mona­ stiche sono state da lui modellate su questa comunità, perché fosse Of. Allocuzione ai Partecipanti al Congresso 17 settembre 1986: AAS LXXIX (1987) n. 2, p. 523. Cf. De Trinitate, VIII, 7, 11: PL 42, 957. In Io. Ev., Tr. 57, 4: PL 35, 1791. Cf. Regola VIII, 1: PL 32, 1384. Atti, cc. 2 e 4. 3 4 5 6 7 Internazionale su s. Agostino, Acta Ioannis Pauli Pp. II 293 ancor più evidente il significato che per l'intera umanità riveste la Chiesa, « mistero di comunione e di unità ». 8 Questo periodo postconciliare è stato caratterizzato dalla riflessione di tutta la Chiesa sulla propria identità. Ora però, nella prospettiva di una rinnovata evangelizzazione occorrono modelli vivi ed efficaci di vita ecclesiale ; occorre che si « rifaccia il tessuto cristiano delle stesse comunità ». Chi, dunque, più di voi può aiutare la Chiesa in questo servizio di comunione nella Chiesa e nel mondo? Auspico di cuore che questo Capitolo segni l'inizio di un sincero e rinnovato impegno della vostra famiglia religiosa, perché diventi segno e fermento di nuove comunità ecclesiali in cui tutti i cristiani — laici, religiosi e sacer­ doti — si sentano un solo Corpo con Cristo, il (( Cristo unico », il « Cristo totale ». 9 10 5. Desidero concludere con un auspicio ed una esortazione. L'auspi­ cio che la « dottrina di s. Agostino sia studiata e largamente cono­ sciuta e il suo zelo pastorale imitato, affinché il magistero di tanto dottore e pastore continui nella Chiesa e nel mondo a favore della cultura e della fede » . L'esortazione che con un atteggiamento pro­ fetico e di fede, vi apriate coraggiosamente alle nuove frontiere della Chiesa impegnandovi a ridare vitalità alla vostra esperienza con una maggiore consapevolezza della vostra identità e con un costante e peculiare lavoro per la proposta vocazionale e la formazione dei nuovi candidati al vostro Ordine. u La Vergine Maria, che voi onorate particolarmente con i bei titoli della Consolazione e del Buon Consiglio, accompagni i vostri passi e interceda perché possiate fare sempre tutto ciò che il Figlio suo Gesù vi dirà. 12 Invocando la grazia del Signore, imparto di cuore la Benedizione Apostolica a voi qui presenti, a tutti i fratelli dell'Ordine Agostiniano, alle dilette Monache Agostiniane di vita contemplativa, ai membri degli Istituti che fanno parte della Famiglia Agostiniana e a tutti i laici a voi in qualche modo legati da vincoli di amicizia e di colla­ borazione. « Cf. Lumen gentium, 1; Cf. Christifideles laici, Cf. Ep 243, 4: PL 33, nensem, p. II, par. 8: AAS 9 10 11 12 S. Agostino, En. in ps. 132, 9: PL 37, 1735. 34. 1056; In Io. Ev. 21, 8: PL 35, 1568; cf. Augustinum HippoLXXIX (1987) 151-156. Augustinum Hipponensem, Cf. Ov 2, 5. conclusione: AAS LXXIX (1987) 170. Acta 294 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale NUNTIUS SCRIPTO DATUS Ob diem anno MCMLXXXIX in omnibus nationibus Migrantibus dicatum. Carissimi Fratelli e Sorelle! 1. L'annuale Giornata Mondiale del Migrante mi offre l'opportu­ nità di rivolgermi ancora una volta a voi, per invitarvi a riflettere su uno dei tanti aspetti del fenomeno delle migrazioni. Alla luce della fede, oltre che della ragione, esso non è solo un evento troppo spesso negativo per il carico di sofferenza e di umiliazione che comporta, ma è anche un'importante realtà umana che può e deve inserirsi nella storia della salvezza. Mentre, infatti, ricorda alla Chiesa la sua con­ dizione di popolo pellegrinante sulla terra alla ricerca della città fu­ tura, la migrazione può anche esserle di aiuto nell'adempimento del mandato, ricevuto dal Signore, di annunciare il Vangelo a tutte le creature. Questa corrispondenza fra vicenda migratoria e vocazione della Chiesa può suggerire, pertanto, di considerare il contributo spe­ cifico che i migranti, proprio per la loro posizione, sono chiamati a dare alla diffusione del Regno di Dio nel mondo. 1 2 2. Tutti i credenti, di qualsiasi età e condizione sociale e cultu­ rale, debbono condividere l'impegno per l'avvento del Regno di Dio : « A n d a t e anche voi a lavorare nella mia v i g n a » . E la loro risposta si esprime nella duplice forma della preghiera e dell'azione. Chi vera­ mente crede e si sente coinvolto nell'opera di trasformazione del mondo secondo il piano di Dio non solo prega con le parole di Gesù « Venga il tuo Regno », ma, a conferma della sincerità di questa preghiera, non può non opporsi alle forze che impediscono la diffusione del Regno e non promuovere positivamente quei valori che di esso sono propri. 3 In quest'opera molti migranti hanno svolto fin dalle origini un ruolo prezioso. Furono proprio dei migranti i primi missionari che affiancarono e coadiuvarono il lavoro degli Apostoli nelle regioni della Giudea e della Samaria. Le migrazioni, come veicolo della fede, hanno rappresentato una costante nella storia della Chiesa e della evangeliz­ zazione di interi Paesi. Spesso all'origine di comunità cristiane, oggi fiorenti, troviamo piccole colonie di migranti, che sotto la guida di 1 Cf. Cost. Lumen gentium, 9. 2 Cf. Mt 28, 18-20. Ibid. 20, 4. 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 295 un sacerdote si radunavano in modeste chiese, per ascoltare la parola di Dio e chiedere a Lui il coraggio di affrontare le prove ed i sacrifici della loro dura condizione. 3. Certamente il contributo che ancor oggi i migranti possono dare all'espansione del Regno di Dio varia a seconda dei luoghi, dei tempi e delle condizioni della società in cui essi si inseriscono. Oggi molti migranti cattolici lavorano in Paesi nei quali il seme evangelico è stato gettato da lungo tempo; è ovvio che qui l'annuncio della fede e la testimonianza cristiana debbano essere inquadrati nella programmazione pastorale della Chiesa locale. A tal fine, chi di essi si occupa dovrà curare, innanzitutto, la catechesi degli adulti, che favorisca la formazione cristiana e la crescita nella fede dei singoli migranti; l'attiva celebrazione dei Sacramenti della vita cristiana, a cominciare dal battesimo; la formazione alla preghiera della comu­ nità in emigrazione ; un coerente impegno nella testimonianza della carità. Sono, queste, le vie obbligate perché i migranti diventino ope­ ratori di comunione nella diversità e collaborino efficacemente, per parte loro, all'opera della salvezza. Ci sono poi Paesi, in cui la Comunità Cattolica è costituita quasi esclusivamente da migranti. Sappiano essi che non sono soli, giacché fanno parte della Chiesa universale, mediante la quale sono uniti ai cattolici di ogni terra e nazione. Esorto perciò le Chiese dei Paesi di provenienza ad offrire prove concrete di questa unità ecclesiale, in­ viando sacerdoti ben preparati, disposti a farsi « migranti con i mi­ granti » per la loro conveniente assistenza. Quanto ai Paesi, in cui la maggioranza appartiene ad altre Chiese e Confessioni cristiane, mentre riconosco con gioia che la presenza dei migranti cattolici ha contribuito a favorire una più serena com­ prensione reciproca e, di conseguenza, il Movimento ecumenico, esprimo l'augurio che il cammino possa opportunamente continuare fino a rag­ giungere il traguardo della piena comunione. 4. A causa delle migrazioni popoli estranei al messaggio cristiano hanno conosciuto, apprezzato e spesso abbracciato la fede, grazie alla mediazione dei loro stessi migranti, che, dopo aver ricevuto il Van­ gelo dalle popolazioni presso le quali erano stati accolti, se ne sono fatti portatori al loro ritorno nel Paese di origine. Tale fenomeno va assumendo oggi dimensioni sempre più vaste. Occorre, perciò, fare in modo che gli emigrati appartenenti a religioni Acta 296 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale non cristiane trovino sempre nei cristiani una chiara testimonianza dell'amore di Dio in Cristo. L'accoglienza, ad essi riservata, deve essere così cordiale e disinteressata da indurre questi ospiti a riflettere sulla religione cristiana e sulle motivazioni di tale esemplare carità, aiutando così la Chiesa nel. suo dovere di far conoscere agli uomini tutta la ricchezza del « mistero nascosto da secoli nella mente di Dio », nel quale possono trovare in pienezza quella verità trascendente che essi cercano a tentoni. 4 5 5. Lo sviluppo tecnico-economico, le mutate relazioni dei cittadini e delle nazioni, i rapporti sempre più ampi e frequenti di interdipen­ denza, la ricerca di nuove prospettive economiche, il moto diretto a favorire una maggiore unione della famiglia umana e l'incremento rag­ giunto oggi dai mezzi di comunicazione hanno aperto orizzonti più vasti e introdotto forme nuove rispetto alla situazione di un tempo. Inoltre, la collaborazione stabilitasi in campo scientifico, anche presso i popoli in via di sviluppo, e la fondazione di numerosi Istituti di cultura offrono a molti giovani studenti l'opportunità di frequentare le Università straniere. Promovendo così la reciproca conoscenza e la collaborazione inter­ nazionale, l'odierna mobilità umana spinge verso l'unità e consolida quel rapporto di fraternità tra i popoli, per cui ciascuno dà e riceve simultaneamente dall'altro. Entro questo quadro di più intensi e fre­ quenti rapporti, gli uomini vedono schiudersi prospettive nuove pro­ prio in ordine a quel settore verso il quale sembra oggi dirigersi il loro impegno : la costituzione di una società capace di applicare il prin­ cipio dell'interdipendenza e della solidarietà nella soluzione dei gravi problemi internazionali. Questa prospettiva nuova, rassicurante anche per i migranti, ri­ sponde allo spirito del Vangelo, che è messaggio senza frontiere, come senza frontiere sono i valori morali che debbono qualificare ogni società. 6. I vantaggi ed i risultati positivi, ora ricordati, non possono però far dimenticare gli aspetti di sofferenza, di precarietà e di insicurezza che connotano tuttora — e forse in modo più drammatico che non in passato — le migrazioni provocate da vari motivi, non esclusi quelli economici. Non poche frontiere tendono a chiudersi; le società di ar* E f 3, 9; cf. 3, 4-12. Cf. At 17, 27. 5 Acta Ioannis Pauli Pp. II 297 rivo sono rigidamente strutturate e come stratificate, lasciando poco spazio di inserimento ai nuovi migranti e riservando loro i lavori più umili, più faticosi e meno retribuiti. In queste condizioni essi, anche quando abbiano risolto il problema economico, rimangono sempre po­ veri dal punto di vista dell'accoglienza, dei diritti, della sicurezza, della possibilità di avanzamento sociale e professionale per sé e per i propri figli : questa situazione ha riflessi immediati nella ricerca del posto di lavoro, dell'alloggio, dell'accesso alle scuole superiori. Si tratta certamente di una condizione che, nel suo senso di giu­ stizia e di doverosa solidarietà, il credente rifiuta e combatte. Ciò egli fa con spirito cristiano, senza percorrere le vie della violenza e dell'odio. Egli ricorda, fra l'altro, che, come non esiste persona inu­ tile, in quanto immagine di Dio e partecipe della vita di Cristo, così non esiste neppure una sofferenza inutile, da quando il Figlio di Dio ha fatto di essa uno strumento di redenzione e di vita. Si può com­ battere l'ingiustizia soffrendo per la giustizia. La costruzione della civiltà dell'amore, a cui anche il migrante deve collaborare, si fonda sulla ricerca attiva, costante, paziente del bene, nonostante il male : (( È meglio infatti, se così vuole Dio, soffrire operando il bene piut­ tosto che fare il male )). I migranti possono, così, essere testimoni della Croce del Signore, che ha assunto ogni dolore umano e gli conferisce un valore di offerta e di riscatto. 6 7. Dalla condizione dei migranti emerge un altro importante aspetto della loro testimonianza per il Regno di Dio : la fiducia nei beni supe­ riori, come necessaria prospettiva aperta sulla vicenda umana, quale che sia la condizione dei singoli. I luoghi in cui i migranti vanno a cercare lavoro, sono generalmente i Paesi di più diffuso benessere. Ma, in questi, ai mezzi di vita non sempre fanno riscontro le ragioni di vita. Con la testimonianza della loro fede i migranti potranno ri­ chiamare l'attenzione di tutti sulla dimensione trascendente della vi­ cenda umana, orientando le attese verso quei beni, nei quali soltanto l'esistenza trova piena giustificazione. Ad un cristiano attento e sensibile, soprattutto quando si muove in un mondo vario e ricco, qual è quello delle migrazioni, si offrono tante vie e strumenti per diffondere questo messaggio, squisitamente evangelico. Il suo sforzo sarà tanto più efläcace, quanto più sarà at­ tuato in comunione con quel sacramento dell'incontro con Dio, che 4 1 Pt 3, 17. 20 - A. A. S. Acta 298 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale è la Chiesa di Gesù C r i s t o : e l'azione evangelizzatrice, da lui svolta, 7 sarà tanto più fruttuosa, quanto più vitale sarà il suo rapporto con la Chiesa. 8. Cari migranti, siate sempre consapevoli di essere amati da Dio, il quale vuole che tutti gli uomini siano salvi e giungano alla cono­ scenza della verità; consapevoli dell'opera redentrice attuata da Cri­ sto col suo sacrificio, sostenuto per tutti gli uomini senza distinzione di razza o di religione ; consapevoli della fraternità universale, per la quale tutti sono chiamati a cooperare per la soluzione dei grandi e difficili problemi della famiglia umana. 8 Maria, che ha accolto per prima la Parola di Dio ed è immagine della Chiesa e madre della nostra fede, vi porti alla conoscenza piena di Dio. Ella è il modello, sul quale dobbiamo tutti misurare l'auten­ ticità della nostra vita cristiana : « Alla base di ciò che la Chiesa è fin dall'inizio, di ciò che deve continuamente diventare, di generazione in generazione, si trova Maria ». 9 Invocando la sua protezione su tutti i migranti e le loro famiglie, a tutti imparto di cuore la Benedizione Apostolica. Dal Vaticano, il 10 settembre dell'anno 1989, undicesimo di Pon­ tificato. IOANNES PAULUS PP. II Cf. Cost. Lumen gentium, 1. Cf. 1 Tim 2, 4. ' Enc. Redemptoris Mater 27. 7 8 Congregatio de Carnis Sanctorum 299 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i ABULEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Balbini a Carmelo (in saec.: Ildefonsi Thomae Sánchez Mayorga), Sacerdotis professi Ordinis Carmelitarum Discalceatorum (1865-1934). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine Fide, de eisque Spe et Caritate cardinalibus adnexis, tum Prudentia, in gradu in Iusti­ heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Si Regulam nostram Constitutionesque cum diligentia et cura religiosa servaverimus, Dominus ipse — quem ad modum confido — omnes nostras exaudiet preces. M h i l a vobis amplius postulo quam ut professioni nos nostrae aptemus iisque omnibus quae vocatio poscit nostra» (S. TERESIA A IESU, Via Perfectionis, 4, 1). Quotquot autem suas docuerat socias Sorores Teresia a Iesu, a Servo etiam Dei Balbino a Carmelo illa omnia sunt accuratissime in effectum deducta, qui a puero videlicet ipso extremam usque ad senectam firma quidem voluntate pedeque certo ardua ea percucurrit itinera ad culmen nempe perfectionis montis adducentia. Studiose enim divinae respondens gratiae necnon propriae perceptae vocationi metam feliciter attigit, singularem id est congruentiam cum Christo Domino. Quo vero ad Deum in progressu res non perfecit conspicuas ullas, at caritas impulsus ardore unica quadam perseverantia et lae­ titia et minuta curatione sacerdotalia sua universa est officia exsecutus atque Regulae Constitutionumque normas quas erat antea amplexus, cum Ordinem ingrederetur Carmelitarum Excalceatorum. Ita profecto in coenobii recessu communibusque in rerum adiunctis vitae suae con- 300 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale secratae cotidianum convertit in usum ipsius Evangelii praeceptum : « Estote ergo vos perfecti, sicut Pater vester caelestis perfectus e s t » (Mt 5, 48). Natus hic est Dei Servus apud oppidum El Fresno vulgo dictum prope Abulam in Hispania, die 7 Martii mensis anno 1865, parentibus nominatim Laurentio Sánchez ac Balbina Mayorga, christifidelibus optimis catholicis. Per baptismi autem duobus post diebus sacramen­ tum in gratiam renatus nomen Ildefonsi Thomae suscepit. Peracta deinceps ob pietatem virtutumque amorem ac scholam insigni pue­ ritia ille exemplis allectus sanctimoniae popularis suae Sanctae Tere­ siae a Iesu, Ordinem intravit Discalceatorum Carmelitarum anno 1881 Larreae, ubi novitiatum rite est emensus sese simul illustrem exhibens perfectionis religiosae studio. Vota proin prima die 30 Ianuarii anno 1882 nuncupavit ac sollemnia quidem tres post annos die 22 Februarii mensis. Absolutis autem disciplinis Burgis philosophicis atque Albae de Tormes theologicis, presbyteratus est Salmanticae die 14 Augusti anni 1887 sacro initiatus ordine. Sibi porro cum pridem iam persuasisset sacrificium Domino oboe­ dientiam ipsam esse acceptissimum, semper se usquequaque superiorum voluit subdi voluntati et, quotiens illi, qui maximi ceterum ducebant hunc Balbinum proprias propter humanas religiosasque simul virtu­ tes, ab eo poposcissent ut suo cum incommodo muneribus gravis ali­ cuius fungeretur ponderis, par se et aequum existimabat assentiri, quamvis molestiis obviam processurus esset et contumeliis. Intra sui autem Ordinis circuitum prior fuit Sancti Philippi conventus Havanae et Abulae crebriusque etiam Toleti ; opus praeterea alterius a priore explevit tum Castiliae Veteris provincialis pariterque definitoris et visitatoris ac multos quidem annos noviciorum magistri. Quoque autem suo in munere prudentiam prae se ferebat ac paternam quandam solli­ citudinem de fratrum reliquorum commoditate, amicitiam insuper adversus omnes ac fervorem in regulari provehenda observantia. Si quando cum aliis se durius gerebat, nihil ei difficultatis accidebat sive quoniam multo secum asperius agebat sive quia sic germano pervadebatur animo spirituque carmelitano ut nemo sententiarum ipsius aut iussorum particeps esse non posset. Nihilo tamen secius aliquibus in causis, quae perrarae profecto fuerunt, consilia eius quamquam nobi­ lia fuerant et prudentia, optatos haud consecuta sunt fructus neque ille tanti est denique aestimatus quanti reapse meruerat. Verum his similiter in casibus a se quidem omnino alienis Servus Dei mirificam Congregatio de Causis Sanctorum 301 asservavit interiorem pacem ac demisso prorsus animo, annuentibus ipsis superioribus, seorsum segregare is se maluit cum illud cuncto Ordini maxime fructuosum videretur esse propositum. Vires praeterea omnes non pro sua tantum profundebat religiosa familia : alii aequabiliter ab illo homines magna percipiebant bene­ ficia. Constat enim studiose se eum periteque praedicandi industriae et sacrae paenitentiae ministerio tum spiritali etiam animorum mo­ derationi tradidisse. Quem item apostolatum, ad Dei gloriam homi­ numque salutem expletum, insigniter pro monialibus Carmelitidibus Excalceatis Provinciae Castiliae Veteris procuravit. Multiplici autem navitati suae, saepenumero oculis mundi ipsius retractae, solidum tamquam fundamentum substruxit vitam interio­ rem plenam ac fervidam quae in adiunctis silentii ac recessus coniunc­ tionis cum Domino ac proximorum adiumenti nutriebatur ab ipso et sustinebatur. Mens eius et affectio, fide quidem perlustratae inflammataeque caritate, perpetuo in Dei contemplationem mergebantur ac veritatum revelatarum. Sacrarum exinde Litterarum meditatione af­ fatim suam alebat spiritalem vitam ac doctrinam, ad quam accede­ bant pariter pia Liturgiae Horarum celebratio et sacrificii Euchari­ stici, continens oratio mentalis Virginisque Mariae cultus, in sacer­ dotalem vocationem ac religiosam fidelitas necnon oboedientia Patris praestita voluntati et Ecclesiae magisterio summo. Quo dociliorem autem suum redderet motui gratiae animum magisque in Christi cre­ scerei imitatione ipse castigabat se eratque omnibus rebus temperantissimus a terrenisque splendoribus abstractus, deditus omnino rigidae ascesi carmelitanae et omni reprehensione immunis cotidiano in con­ siliorum evangelicorum usu. Vigili praemiorum aeternorum spe re­ creatus cursum suum ad perfectionem numquam inhibuit iniitque contra fortiter et placide labores iacturas destitutiones ad Dei augendam gloriam eiusque in hominum animis propagandum regnum. Postremo etiam aetatis anno, licet in cruribus gravesceret gangraena, dedita voluntate operari pergebat suique cum negatione, dum ex amanti cum Deo consociatione novas hauriebat vires. Perinde tan­ dem ac vixerat, die 12 mensis Maii anno 1934 sacramentis communitus diem suum Abulae in coenobio obiit. Sanctimoniae vero fama, qua inter homines fruebatur vivens, lu­ culenter quidem palamque est eius in funere comprobata posterisque similiter annis confirmata, potissimum- inter Ordinis fratres eum qui Acta 302 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale etiamnum hominem censent sanctum, regulae observantissimum atque moribus integerrimum, omnis profecto exemplar virtutis, Oarmelitam cunctis absolutum partibus. Iam eo quo vita decesserat anno ipso coeptum est de Causa eius deliberari canonizationis quae, subsequentibus tardata politicis Hispa­ niae motibus, suscipi demum anno 1961 potuit. Episcopalem apud Curiam Abulensem informativus ordinarius inter annum 1961 et 1962 est processus ipse terminatus. Anno dein 1965 Sacra Congregatio Ri­ tuum decretum edidit super Servi Dei scriptis omnibus pervisis. Post­ modum Causae Actores a Sede Apostolica anno 1973 licentiam, sive « nihil obstat », impetraverunt ut processus cognitionalis de sancti­ tatis fama et virtutibus et in universum miraculis, ad normas M. P. Sanctitas clarior, peragi liceret. Abulensis vero Antistes suo nimirum pollens iure decrevit die 25 Martii anno 1974 ut et Causa apud Aposto­ licam Sedem induceretur et cognitionis ageretur processus quem a die 23 Aprilis anno 1974 ad diem 3 Aprilis anno 1976 explicaverunt; cuius de validitate processus necnon ordinarii informativi illius sen­ tentiam suam Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum protulit die 14 mensis Iulii anno 1978. Cum Positio super virtutibus deinde esset secundis votis peracta die 28 Februarii hoc anno 1989, Peculiaris Consultorum Theologorum Congressus contigit, Fidei praesidente Promotore Generali, Rev.do Domino Antonio Petti. Eiusdem denique anni die 20 Iunii mensis, Patres Cardinales et Episcopi Ordinariam conglobati in Congregatio­ nem, Causae ponente Em.mo Cardinali Mario Aloisio Ciappi, Servum Dei Balbinum a Carmelo heroum in modum virtutes exercuisse agno­ verunt théologales et cardinales aliasque iis adiectas. Facta postmodum de omnibus hisce rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis excipiens, rataque ha­ bens, praecepit ut super heroicis Servi Dei virtutibus Decretum rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die ad Se Cardinalibus subscripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Se­ cretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Fide, Spe cardinalibus Pater et declaravit : Caritate Prudentia, tum in Iustitia, Constare Deum tum Temperantia de virtutibus in proximum, et theologalibus necnon Fortitudine de eisque Congregatio de Causis Sanctorum 303 adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Baldini a Carmelo, sacerdotis professi Ordinis Carmelitarum Discalceatorum, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 mensis Septembris, A. D. 1989. ANGELUS card. L. FELICI, Praefectus m s. £& Traianus Crisan Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis II FLAVIOBRIGEN. DECRETUM Canonizationis Servae Dei Mariae a Corde Iesu (in saec.: Iosephae San­ cho de Guerra), Fundatricis Congregationis Sororum Servarum Iesu (1842-1912). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia, Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. (( Magna res est amor, magnum omnino bonum : quod solum facit omne onerosum, et fert aequaliter omne inaequale. Nam sine onere portat, et omne amarum dulce et sapidum efficit. Amor nobilis, ad magna operanda impellit et ad desideranda semper fectiora excitat )) (De imitatione Christi, I I I , V, 3). leve onus Iesu per­ Hoc verum esse etiam multorum fidelium vita confirmatum est, qui omnibus viribus Dominum redamando, continuos fecerunt progres­ sus in Christi imitatione, perfectionis exemplaris summi, et, gratia adiuvante, mirabilia opera fecerunt in Dei gloriam inque proximi bo­ num. Hoc etiam in Serva Dei Maria a Corde Iesu factum est. Etenim, cum Dominum vehementer amaret, diligentissima fuit in exsequenda eius voluntate inque effundenda, praesertim erga aegrotos, caritate quae in eius corde flagrabat. Ita verba ad effectum adduxit Sacrarum Litterarum : « Qui diligit Deum, diligat et fratrem suum » (1 Io 4, 21). 304 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Serva Dei orta est Victoriae, tum in dioecesi Calaguritana in Hi­ spania, die 7 mensis Septembris anno 1842, a Barnaba Sancho et Petra de Guerra. Insequenti die baptismum accepit Maria Iosepha appellata et, fere biennio post, sacramentum Confirmationis. A familia, bonis corporeis egens non autem moralibus et religio­ sis, modeste et fructuose est sana instructa christiana educatione, quae solidum fuit fundamentum spiritalis aedificii quod erat aedificatura suam sanctitatis appetitionem sequens. Cum adulta fuit aetate, affir­ mavit : « Dominus noster ex me parvula cor rapuit ; hinc, ex quo tem­ pore meae mentis compos fui, totam me possedit ». A puera animad­ vertere coepit se constanter ad vitam consecratam allici, sed valetu­ dine adducta est ad tempus exspectandum opportunis. Denique anno 1864, laudabilibus cum propositis et confessarii hortatu in novam in­ gressa est Congregationem Servarum Mariae Matriti domicilium ha­ bentium, ubi, anno 1867, novitiatum peregit et votorum simplicium professionem fecit. Sui status virtutes rectissime coluit, cumque diligentia et peritia variis est functa muneribus, quae ei sensim concredebantur, existi­ mationem colligens apud Conditricem et Antistitam Generalem Sanc­ tam Soledad Torres Acosta et apud Sorores sodales. Cum autem vitam cuperet intentiorem et austeriorem, die 22 mensis Iulii anno 1871, cum duabus sociis ab auctoritate ecclesiastica obtinuit ut illam relin­ queret Congregationem, novum Institutum conditura, quod item de aegrotis curam adhiberet. Itaque post paucos dies Serva Dei Flaviobrigae domum principem instituit Sororum Servarum a Iesu, cuius constitutiones canonice approbatae sunt ab Episcopo Victoriensi anno 1874, a Sancta Sede vero semel et in perpetuum anno 1886. Die 18 Maii insequentis anni Serva Dei, quae interea nomen ceperat Sororem Ma­ riam a Corde Iesu, professionem perpetuam fecit et electa est Antistita Generalis : quo munere interim ab anno 1875 fungebatur quodque ad mortem usque sine intermissione sustinuit. Ea sapienter et prudenter moderante Institutum, quamvis bonorum inops esset et aliena currerent tempora, celeriter et valenter est sodalibus, domibus et operibus auctum. Officii conscia quod ei Domi­ nus delegaverat, Serva Dei, huius auctus fundamentum iecit Sororum suarum formationem perennem, quas summa cum sedulitate educavit ad obsequium erga divinam gratiam, ad alacrem sui donationem pro dolorum corporis et animi proximi allevatione, ad oboedientiam erga Ecclesiam, ad perfectam votorum religiosorum et Regularum observantiam. Verbis, et magis exemplo, filias suas docebat caritatem Congregatio de Causis Sanctorum 305 et sacrificium praecipuum esse alimentum cotidianum animarum, quae Domino placere volunt et mundo vere utiles esse. Instanter repetebat exercitium caritatis propositum esse Congregationis potissimum et animam quodammodo vitae consecratae et operum auxiliarium. Di­ cere solebat : « Ne credideritis, Sorores, curam aegrorum niti solum­ modo iis assidendo in eorum corporeis necessitatibus, nec pocillum sorbitionis dando, nec medicinae cochleari. Quivis hoc facit. Vera cu­ ratio ex corde proficiscitur, quae est : aegrum solari et confirmare, eius dolores tum corporis tum animi commiserari; eius aegritudines et gaudia communicare ». Ex aegrotis pauperes praesertim diligebat, quibus, minime eos humilians, cibum mittebat, vestes, medicinas. Volebat insuper infirmorum curationem esse verum apostolatum, ad animarum salutem atque ad regni Dei dilatationem spectantem. Providebat igitur ut morbus occasio fieret maioris sanctificationis et aegris et Sororibus, quae eos curabant, et cum quis sacramenta recusabat, ea deprecationes duplicabat et paenitentias ut eius obtineret conversionem. Cum simplicitate et constantia omnia omnibus se faciebat, quoniam cor eius Dei erat plenum amoris. Caritate ardens omnibus diebus humiliter Dei voluntatem fecit et aequo animo sacrificia obiit conti­ nuas ac non paucas aegrimonias, ut in sua vocatione maneret utque suae religiosae familiae et populo Dei quam optime serviret. In dolo­ ribus repetebat : <( Haec omnia ad maiorem Dei gloriam offero et ad bonum Instituti cursum, ut per illud multi aegroti curentur et, si peccatores sint, ad Dominum convertantur ». Iter confecit christianae perfectionis fide firmissima fulta in Do­ mino inque veritatibus a magisterio Ecclesiae traditis. Animam suam copiose aluit divinorum mysteriorum contemplatione, praesentiae Dei exercitio et crebro usu deprecationis privatae et communis. Liturgiam magni existimavit, cui cum fervore intereret et cum fructu. Peculia­ rem coluit pietatem erga Eucharistiam, Iesum Infantem, Sacrum Cor et Virginem Mariam. Ut digna esset Christi discipula, se abnegavit, et crucem suam cum patientia cumque fortitudine tulit; eximie humi­ litatem explicavit, iustitiam, temperantiam et vota religiosa; Insti­ tuti Regulas diligenter observavit, omnibus exemplum praebens altae et solidae virtutis. Vel in dolore laeta erat, quandoquidem, inania mundi aversata spem suam in Deo collocaverat et in praemii aeterni exspectatione vivebat. Quae exspectatio, in misericordiae Dei fiducia posita, impensior facta est annis morbi diuturni et acerbi, qui eam Acta 306 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale usque ad mortem prosecutus est, quae pie contigit die 20 mensis Mar­ tii anno 1912. Ob sanctitatis famam, qua Serva Dei floruerat viva et post mor­ tem, Episcopus Ploviobrigensis causam iniit eius canonizationis per celebrationem Processus Ordinarii Informativi (annis 1951-1954). De­ inde a Dicasterio Sanctae Sedis, Sanctorum Causis tractandis praepo­ sito, decreta edita sunt super scriptis (anno 1956), super Causae Introductione et super non cultu (anno 1972). Postmodo Causa dele­ gata est Officio Historico-Hagiographico Congregationis pro Causis Sanctorum, quod Positionem super virtutibus praeparavit, anno 1982 proditam. Postero anno, die 12 mensis Octobris, Consultorum Histori­ corum Congressus auctus est, et die 11 mensis Iunii anno 1985 Con­ gressus Consultorum Theologorum, quam alter secutus est die 24 men­ sis Iunii anno 1988, moderatore Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Promotore Generali. In Aedibus Vaticanis, Causae Ponente Exc.mo D.no Ottorino Petro Alberti, Archiepiscopo Calaritano, die 20 mensis Iunii anno 1989 Congregatio Ordinaria habita est Patrum Cardinalium et Episcoporum, qui Servam Dei heroum in modum virtutes théolo­ gales, cardinales et adnexas exercuisse agnoverunt. Facta denique de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens ra­ taque habens, mandavit ut Decretum de heroicis Servae Dei virtutibus rite conscriberetur. Quod cum esset factum, hodierna die accitis ad Se infrascripto Cardinali Praefecto necnon Archiepiscopo Causae Ponente meque An­ tistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de virtutibus theo­ logalibus Fide, Spe et Caritate, tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Mariae a Corde Iesu (in saec. Iosephae Sancho de Guerra), in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri iussit. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. 6& Traianus Crisan Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio pro Episcopis 307 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus P p . I I , per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 2 Februarii 1990. — Archiepiscopali Ecclesiae CamerinensiSancti Severini in Piceno R. P. Franciscum Gioia, Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum sodalem, Congregationis pro Institutis vitae consecratae et Societatibus vitae apostolicae officialem, necnon Con­ ferentiae Italicae Superiorum Provincialium Ordinis Fratrum Mino­ rum Capuccinorum a secretis. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Emmanuelis Romero Arvizu, O.F.M., Episcopi Praelati Nayariani de Iesu et Maria, constituit R. P. Anto­ nium Pérez Sánchez, Ordinis Fratrum Minorum sodalem, curionem paroeciae vulgo « Santa Anita )) in archidioecesi Guadalaiarensi. — Titulari episcopali Ecclesiae Cercinitanae R. D. Marinum Srakic, e clero dioecesis Diacovensis, professorem Seminarii maioris eiusdem dioecesis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Cyrilli Kos, Epi­ scopi Diacovensis, seu Bosnensis et Sirmiensis. die 6 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Nitriensi Exc.mum P. D. Ioannem Chrysostomum Korec, e Societate Iesu, hactenus Seminarii maioris Bratislaviensis rectorem. die lJf Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Brunensi R. D. Adalbertum Cikrle, e clero eiusdem dioecesis, ad praesens Seminarii maio­ ris Litomericensis rectorem. — Cathedrali Ecclesiae Budovicensi R. D. Miloslav Vlk, curio­ nem paroeciae S. Venceslai in urbe Öachrov, in eadem dioecesi ex­ stantis. — Cathedrali Ecclesiae Cassoviensi R. D. Aloisium Tkác, curio­ nem paroeciae S. Nicolai Ep. in urbe Òervenica, in eadem dioecesi exstantis. 308 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium — Cathedrali Ecclesiae Neosoliensi R. Officiale D. Rodulfum Baláá;, cu- rionem paroeciae S. Petri Ap. in urbe Turciansky Peter, in eadem dioecesi exstantis. — Cathedrali Ecclesiae Rosnaviensi R. P. Eduardum Kojnok, curionem paroeciae S. Iosephi in urbe Gemerská Poloma, in eadem dioe­ cesi exstantis. die 21 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Paciensi in California Inferiori Meridionali R. D. Braulium Raphaelem León Villegas, e clero dioecesis Leonensis. CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia P p . II, latis decretis a Congre­ gatione pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Eccle­ siis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras praefecit : die 25 Septembris 1989. — Cathedrali Ecclesiae Isirensi-Niangaraënsi Exc.mum P. D. Aemilium Aiti Waru Leru'a, hactenus Admi­ nistratorem Apostolicum eiusdem dioecesis et Administratorem Apo­ stolicum (( sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis )) dioecesis Dorumaënsis-Dunguensis. die 7 Decembris. — Episcopum Coadiutorem Exc.mi P. D. Ioannis Valerii Sequeira, Episcopi Basseinensis, Exc.mum P. D. Ioannem Ga­ briel, hactenus Episcopum titularem Arensem in Numidia et Auxilia­ rem eiusdem dioecesis. die 18 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Taunggyiensi Exc.mum P. D. Matthiam U Shwe, hactenus Episcopum titularem Uzipparitanum et Auxiliarem eiusdem dioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Balasorenensi, noAdter erectae in India, Exc.mum P. D. Thomam Thiruthalil, Congregationis Missionis soda­ lem, hactenus Episcopum Berhampurensem. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 309 die 22 Ianuarii 1990. — Titulari Ecclesiae Thunusudensi R. P. Ger­ manum Grachane, Congregationis Missionis sodalem, quem constituit Auxiliarem archidioecesis Nampulensis. — Cathedrali Ecclesiae Sanggauensi R. P. Iulium Mencuccini, Con­ gregationis Passionis Christi sodalem, hactenus Vicarium generalem eiusdem dioecesis. — Titulari Ecclesiae Assuritanae R. P. Iesum Stephanum Sadaba Perez, Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum sodalem, quem con­ stituit Vicarium Apostolicum Aguaricoènsem. — Archiepiscopum Coadiutorem E.mi Cardinalis Laurentii Rugambwa, Archiepiscopi Daressalaamensis, Exc.mum P. D. Polycarpum Pengo, hactenus Episcopum Tunduruensem-Masasiensem. die 8 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Ieoniuensi R. D. Vincen­ tium Ri Byong-ho, docentem Theologiae Dogmaticae maioris Semi­ narii Theologiae in oppido vulgo Kwangju. — Cathedrali Ecclesiae Guluensi Exc.mum R. P. Martinum Luluga, hactenus Administratorem Apostolicum eiusdem dioecesis nec­ non Episcopum titularem Aquensem in Dacia. — Titulari episcopali Ecclesiae Bisicensi R. P. Gustavum Giron Higuita, Ordinis Fratrum Discalceatorum B. Mariae V. de Monte Car­ melo sodalem, quem constituit Vicarium Apostolicum Tumacoënsem. NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangeliza­ tione ad suum beneplacitum renuntiavit : die 23 Decembris 1989. — Exc.mum P. D. Mariam Calixtum Pakiam, Episcopum coadiutorem Trivandrensem Latinorum, Administratorem Apostolicum « sede plena et ad nutum Sanctae Sedis » Trivandrensis Latinorum dioecesis, in India. die 1 Ianuarii 1990. — R. P. Caesarem Mazzolari, e Missionariis Combonianis Cordis Iesu, Administratorem Apostolicum <( sede va­ cante et ad nutum Sanctae Sedis » Rumbekensis dioecesis, in Sudania. Acta 310 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale p e r la p r e s e n t a z i o n e delle L e t t e r e C r e d e n z i a l i : V e n e r d ì , 23 F e b b r a i o 1990, S. E . il S i g n o r DANIEL CABEZAS, A m b a s c i a t o r e d i Bolivia p r e s s o l a S a n t a S e d e . H a , altresì, ricevuto in u d i e n z a : G i o v e d ì , 15 F e b b r a i o 1990, S. E . il S i g n o r SAMUEL KANYON DOE, P r e s i d e n t e d e l l a E e p u b b l i c a d i L i b e r i a . Giovedì, 15 Febbraio 1990, nel Palazzo Apostolico Vaticano, il Santo Padre ha presieduto la riunione degli E.mi Signori Cardinali Capi dei Dicasteri della Santa Sede. NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 24 febbraio 1990. Mons. Edward Nowak, Arciv. tit. el. di Luni, Segreta­ rio della Congregazione delle Cause dei Santi. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 10 gennaio 1990. Sua Beatitudine Michel Sabbah, Patriarca di Gerusalem­ me dei Latini; le LL. EE. i monsignori Or­ lando B. Quevedo, Arcivescovo di Nueva Se­ govia; Luciano Pedro Mendes de Almeida, Arcivescovo di Mariana; Stephen Fumio Hamao, Vescovo di Yokohama ; Edward R. Adams, Vescovo di Oudtshoorn; Oscar A. Rodríguez Maradiaga, Vescovo tit. di Pudenziana; Jan Nowak, Vescovo tit. di Gemelle di Bizacena; George Peli, Vescovo tit. di Scala; P. Yves Calvez, S.I. ; i Signori e le Signore YawoAgboyibor; Belisario Betancur; Patrick de Laubier; John Finnis; Manuela Mattioli; Ignazio Musu; Rosa Osuji; Eva Storrer; Luciana Turaga, Membri del Pontificio Consiglio della Giustizia e della Pace. » » » S. E. mons. Roger Mahony, Arcivescovo di Los Angeles; il Signor Jean Klein; il Signor Louis Sabourin, Membri del Pontificio Consiglio della Giu­ stizia e della Pace «.in aliud quinquennium». Diarium Romanae Curiae 311 10 gennaio 1990. Le LL. EE. i monsignori Serafini Fernandez de Araújo, Arcivescovo di Belo Horizonte; Giulio Nico­ lini, Vescovo di Alba; Cipriano Calderón Polo, Vescovo tit. di Tagora; i Sacerdoti Kevin Burton; Michel Di Falco; Peter Düsterfeld; Joan Pujol Balcells; Martin Tierney; i Padri Pasquale Borgomeo, S.I. ; Pedro Briseno Chavez, S.S.P.; David Eley, S.I.; Peter Hen­ rici, S.I.; Attilio Monge, S.S.P. ; Suor Giovannamaria Carrara, F.S.P.; i Signori Ri­ chard Daw; Virgil Dechant; Gian Maria Fa­ ra; James McDonnell; Jerry O'Sullivan-Ryan; Hans Peter Röthlin, Consultori del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali. » » 14 » S. E. mons. Alojzy Orszulik, S.A.C., Vescovo tit. di Vis­ salsa ; i Monsignori Alvaro Del Portillo ; Fran­ cesco Ceriotti; Fernand Franck; Jesús Iri­ goyen Urtasun ; i Sacerdoti Tom Connelly ; Va­ lerio Crivelli; i Padri John O'Brien, S.I,; Patrick Casserly, S.M., Ettore Segneri, S.D.B., Consultori del Pontificio Consiglio delle Comu­ nicazioni Sociali « in aliud quinquennium ». » Le LL. EE. i monsignori : Ibrahim Hélou, Arcivescovo di Saida dei Maroniti; James Francis Stafford, Arcivescovo di Denver; George Peli, Ve­ scovo titolare di Scala, Membri Vescovi dio­ cesani della Congregazione per la Dottrina della Fede. » » » Le LL. EE. i monsignori : Paul Verdzekov, Arcivescovo di Bamenda; Antonio Palenzuela Velazquez, Vescovo di Segovia, Membri Vescovi diocesani della Congregazione per la Dottrina della Fède «in aliud quinquennium)). » » » P. Christian Troll, S.I., e P. Joseph Stamer, P.A., Con­ sultori della Commissione per i rapporti reli­ giosi con i Musulmani, presso il Pontificio Con­ siglio per il Dialogo inter-religioso. 16 » » L'Em. Sig. Card. Bernard Law, Arcivescovo di Boston, Membro del Pontificio Consiglio della Pasto­ rale per i Migranti e gli Itineranti. S. E. mons. Salvatore de Giorgi, al presente, Arcivescovo di Taranto, Assistente Ecclesiastico Generale dell'Azione Cattolica Italiana « ad triennium ». 25 » » » S. E. mons. Salvatore De Giorgi, Assistente Ecclesia­ stico Generale dell'Azione Cattolica Italiana, Membro del Comitato di Presidenza del Pon­ tificio Consiglio per la Famiglia. Acta 312 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 25 gennaio 1990. S. E. mons. Salvatore De Giorgi, Assistente Ecclesia­ stico Generale dell'Azione Cattolica Italiana, Consultore della Congregazione per i Vescovi. 3 febbraio » Le LL. EE. i monsignori Theodore E. McCarrick, Arci­ vescovo di Newark; Virgilio Noè, Arcivescovo tit. di Voncaria ; Laszlo Danko, Arcivescovo di Kalocsa; Gilbert Aubry, Vescovo di Saint De­ nis de la Réunion; Severo Aparicio Quispe, O. de M., Vescovo tit. di Vegesela di Numidia; Pietro Garlato, Vescovo di Palestrina; Rev. Ab­ bate Patrick Barry, O.S.B. ; i Monsignori Char­ les Molette; Janusz St. Pasierb; Augustin Blujaki; i Sacerdoti Giancarlo Menis; Claude Turmel; Manuel Ponce Zavala; Angel San­ cho Campo; Giancarlo Santi; i Padri Josef Metzler, O.M.I.; Léonard Boyle, O.P.; Tarsicio Piccari, O. P.; José Roberto Devellard; Jaime Vêlez Correa, S.I.; Tewelde Bey ene, O.F.M. Cap.; Ryogo Yuki, S.I.; David Jae­ ger, O.F.M. ; I Signori Prof. Carlo Pietran­ gelo Prof. Francesco Sisinni; Prof. Hector Schenone; Toni , Diederich; Maria Natalia Correia Guedes, Consultori della Pontificia Commissione per la Conservazione del Patri­ monio Artistico e Storico della Chiesa. NECROLOGIO 8 febbraio 1990. Mons. Adam Nestor, Vescovo emerito di Sion (Svizzera). 10 » » Mons. Pierre Pham Tan, Vescovo di Thanh Hoa (Viet­ nam) . 12 » » Mons. Joseph P. Denninc, Vescovo tit. di Mallo. » » » Mons. Elias Mutale, Arcivescovo di Kasama (Zambia). 16 » » Mons. Arcangelo Cerqua, Vescovo emerito di Parintins (Brasile). 18 » » Mons. Pietro Gazzoli, Vescovo tit. di Forflamme. » » » Mons. Gabriel Dwatuka Wagi, Vescovo emerito di Rumbek (Sudan). Recens nuntiatum est Vidonem Atilium Previtali, episcopum tit. Sorusenum in Libya die 11 decembris a. 1989; Alfonsum Höfer Hombach, episcopum tit. Thébanum in Phtiotide die 15 decembris a. 1989, et Iose­ phum Rajappa, episcopum Khammamensem die 27 decembris a. 1989, de vita decessisse. An. et vol. LXXXII 9 Aprilis 1990 N. 4 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabilibus Servis Dei Liberato Weiss, Samueli Marzorati et Michaeli Pio Fasoli, Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « V e n i t hora ut glorificetur Filius hominis. Amen, amen dico vobis : Nisi granum frumenti cadens in terram mortuum fuerit, ipsum solum manet ; si autem mortuum fuerit, multum fructum affert. Qui amat animam suam, perdit eam, et qui odit animam suam in hoc mundo in vitam aeternam custodiet eam » (Io 12, 23-26). His reputatis, quae Christus maerore affectus discipu­ lis paulo ante proposuit, quam in Cruce ipse ad salvandos homines se devoveret, tam decretoriae agendi rationi suam omnino vitam ac mor­ tem fidentes accommodaverunt famuli Dei Liberatus Weiss, Samuel Marzorati ac Michael Pius Fasoli, qui tres Ordinis Fratrum Minorum sodales erant atque presbyteri. Etenim, ut Filius hominis profecto glorificatus est, quod Patri paruit usque ad mortem, mortem autem crucis, ita et memorati Christi discipuli hanc ob causam certis sunt laudibus illustrati, quod Divinum Magistrum tam firmiter secuti sunt usque ad martyrium, ut, haud aliter ac iustus Abel, ipsius Domini Iesu figura, intrepidi suum sanguinem super terram effusum viderint. Adhuc in animo resonare ea videntur, quae beatus Frater Franciscus de quinque ex prioribus sui Ordinis sodalibus, qui sibi martyrii glo21 - A. A. S. Acta 314 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale riam quaesiverant, pronuntiavisse dicitur : « Nunc dicere possum quin­ que mihi esse Fratres Minores » (An. Franc. I I I , App. I, p. 593). Ii veri sunt Fratres Minores, qui, beatum Franciscum imitati germanique facti sectatores Christi, aeque ac primi discipuli. Domini, vitam per­ dere non dubitant Fidei et Evangelii custodiendi causa. Liberatus Weiss, qui in Bavarico oppido « Konnersreuth » intra fines dioecesis Ratisbonensis anno MDCLXXV est natus, Laurentium in Bap­ tismate nomen accepit et anno MDCXCIII, aetatis suae duodevicesimo, Ordinem Fratrum Minorum ac monasterium in Austria ingressus est Gradeciense, in Styriae regione ; sibique is illic sodalis nomen Libe­ ratum indidit. Cumque Vindobonae in studia incubuisset philosophica ac theologica, sacerdos factus est anno MDCIIC. Samuel Marzorati, anno MDCLXX in Italico oppido « Biumo Infe­ riore » apud Barentium natus, x mensis Septembris die, ibi in Bap­ tismate nominibus appellatus est Antonio et Francisco. Pueriles ipse annos vixit in monasterio B. V. Mariae N/untiatae Fratrum Minorum, qui « Reformati » tunc vocabantur, quorum sodalis nomine Samuel est factus. Sacerdos dein sacratus non dubitavit aperte petere sibi facul­ tatem vocationis suae missionalis specialem in modum colendae, ita nempe, ut suo tempore ad Missiones probe paratus proficisci posset. Proinde concessum est ei, ut Romae apud Ianiculense Monasterium Franciscale Sancti Petri in Montorio missionalem suam perficeret in­ stitutionem in Collegio ad id condito. Michael Pius Fasoli, qui ad annum MDCLXX in Italia natus est, Pa­ piensi in oppido « Zerbo », ingressus est Ordinem Fratrum Minorum Pedemontana in provincia olim Sancti Didaci in Insubria. Sacerdos recens factus operam utique scientiis docendis theologicis iam dabat, at fere statim voluntatem ipse manifestavit ad Aethiopicas Missiones proficiscendi. Ordo Fratrum Minorum, re ante id tempus studiosus oecumenicae consuetudinis cum Ecclesia Aethiopica instaurandae, iam singulariter optabat, ut Sodalitas amicitiae ac pacis nonnullisque ex Fratribus constans illic conderetur, qui sodales pauperibus deservirent ac aegrotis, neque dubitarent debita cum observantia Aethiopicos adiu­ vare fideles ad plenam in recta Fide coniunctionem cum Apostolica Sede repetendam. Cumque rem publici Aethiopiae magistratus secun­ dare viderentur, necnon praecavendum ceteroqui esset, ne tot profu­ gorum Christifidelium fides periclitaretur contactu Macometifidelium, Sancta Sedes statuit anno MDCXCVII ut in Aethiopia Missio restitue­ retur. Acta Ioannis Pauli Pp. II 315 Fratrum Minorum Ordo se Ecclesiae totum obtulit, summique eius Moderatores enixe sodalibus instituerunt, ut in promptu quisque esset, perinde ac si ad eiusmodi Missionem in Aethiopiam mitteretur. Frater Samuel Marzorati cum se inter primos paratum dixisset, tribus post annis, quam Missio ab Apostolica Sede restituta erat, Romae iam mo­ rabatur in praecipuam institutionem vel magis complendam omni studio intentus, quae sibimet comparanda videretur. Item et Fratres Libe­ ratus Weiss et Michael Pius Fasoli, novae suorum Moderatorum po­ stulationi concedentes, anno MDCCIII iam apte instructi omnino erant atque ad aggrediendum missionale opus parati. Alius alio tempore aliusque aliam per viam in Aethiopiam profecti, arcano sane providoque Dei consilio inter se tum convenerunt, cum « Gondar » in urbe potestas condendae Missionis tandem est facta. Congregatio enim de Propa­ ganda Fide cum statuisset, ut in Aethiopiam ingressus retentaretur, uno tempore, seu die xx mensis Aprilis a. MDCCXI, in munere Prae­ fecti Apostolici Fratrem Liberatum Weiss constituerat, cuius ad latus Fratres Samuel et Michael Pius adiutores essent. Ab anno MDCCXI ii tres usque ad annum MDCCXVI, quo martyrium tulerunt, operati sunt ibi. Id singulare quidem fuit, quod missionale experti sunt opus, atque difficile. Quibus enim doctrinae rationibus a Macometanis illi differunt Christifideles, qui sunt a Sancta Sede se­ iuncti, iisdem terminalibus rationibus nostri continebantur Fratres Minores, atque, tempus utcumque exspectantes quo Evangelium nun­ tiare possent, Macometano interea populo clarum vitae simplicis et pauperis amoreque omnes prosequentis testimonium dabant. Technicas Christifidelibus obtulerunt artes medicorum et pictorum et aurificum, necnon aëris fusorum proprias, quas peropportune ipsius actionis mis­ sionalis causa ii didicerant. Quaestiones autem, quae separationis causa esse viderentur, eas et doctrina instructis et sociae illius Ecclesiae principibus proponebant, ut in dialogo excuterentur sincero ac iusto. At ipsa, pro !, separata Ecclesia, recto beneque animato nostrorum missionariorum famulatu prorsus neglecto, vexationem concitavit in eos. Eiusmoldi est martyrium eorum, ut vetustarum venustatem « pas­ sionum », quae primos ad martyres Ecclesiae pertinent, prae se ferat. Hi namque ipsi martyres nostri, suam tuiti Christianam Fidem, hac re condemnati sunt, necnon in iudicium adducti : « Christifideles su­ mus » — confessi sunt — «a Summo Pontifice ad hoc missi, ut, iustam praebentes vobis viam, veram et sanctam vos doceamus Christianam Fidem ». Accusati de haeresi Aethiopicae Copiarum Ecclesiae, qua Acta 316 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nempe duplex, seu divina et humana, negabatur Christi natura, « binas utique naturas » — firmissime declaraverunt — « agnoscentes profi­ temur easque profitebimur ad postremam usque cruoris stillam ». Iidem, rei facti Christi Eucharistici credendi, prompte se Fidem Eucharisticam dixerunt numquam deserturos esse, « etsi ea de causa se miliens mori oporteret ». Ob Fidem igitur Christi etiam lapidationis poena affecti, tunc, in secretum sub monte (( Amba-Abó » adducti, ibi, die in mensis Martii anno MDCCXVI, denudati caesi sunt obruti saxis. Fere statim mortuus est Frater Liberatus pauloque post Frater Samuel, Frater autem Michael Pius ter a lapidum cumulo emersit. Abditi sunt tamen confestim saxorum cumulo quisque suo, qui et gloriosum idem fuit cuiusque sepulcrum; ibidem, adversis rebus obstantibus, ne dignior illis tribueretur humationis honor, adhuc corpora eorum requieverunt ad nostros usque dies. Itemque post eorum martyrium eventus historiae plures, qui Ita­ liam ducentos exinde et quinquaginta per annos affecerunt, ut antea v.g. eversio Gallica ac deinde abrogatio Ordinum Religiosorum, impedi verunt ne mature causa Beatificationis inchoaretur eorundem Servo­ rum Dei. Annis autem MCMXXXII-MCMXXXIII cognosci causa coepta est Vien­ nensi informativo quem dicunt processu necnon Rogatorialibus cum Monachii in Bavaria tum Ratisbonae ac Mediolani Processibus, una simul cum brevi « Actorum supplemento » in Aethiopia confecto. Die XVI mensis Maii Historiae Consultorum sessione anno MCMLXXXIV facta, peculiaris deinde consessus « super Martyrio » anno MCMLXXXVII est celebratus die xv mensis Decembris. Patres vero Cardinales atque Episcopi, Ponens cum esset Em.mus Iosephus Card. Casoria, anno MCMLXXXVIII Ordinarium Coetum die i mensis Martii celebraverunt. Votis interea Congregationis de Causis Sanctorum comprobatis, Ipsi Nos statuimus ut Decretum conficeretur « super Martyrio ». Quod ipsum hoc vertente anno Nobis adstantibus recitatum die x x v n i mensis Martii declaravit constare de martyrio Liberati Weiss, Samue­ lis Marzorati et Michaelis Pii Fasoli. Denique, sicut paulo post nuntiavimus, in hunc mensis Novembris xx diem etiam tempus eorum Beatificationi declarandae praestituimus. Apte ergo hoc ipso die litur­ gici ritus acti sunt hic Romae in Patriarchali Basilica Petriana, ubi Servi Dei Liberatus Weiss, Samuel Marzorati, Michael Pius Fasoli et Catharina Drexel ad Beatorum honores sunt evecti hac quam pronuntiavimus formula : « Nos, vota Fratrum Nostrorum Pauli Tzadua, Ar- Acta Ioannis Pauli Pp. II 317 chiepiscopi Neanthopolitani, Ioannis Hermann! Groër, Archiepiscopi Viennensis atque Antonii Bevilacqua, Archiepiscopi Philadelphiensis Latinorum, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu, mul­ torumque Christifidelium explentes, de Congregationis pro Causis Sanc­ torum consulto, auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Liberatus Weiss, Samuel Marzorati, Michael Pius Fasoli et Catharina Drexel Beatorum nomine in posterum appel­ lentur, eorumque festum die ipsorum natali : Liberati Weiss, Samuelis Marzorati et Michaelis Pii Fasoli die tertia Martii ; Catharinae Drexel die tertia Martii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti )). Sueta etiam oratione habita de vita ac virtutibus Beatorum, quos modo publice diximus, eos venerati sumus summaque Ipsi cum reli­ gione primi invocavimus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XX mensis Novembris, anno MCMLXXXVIII, Pontificatus Nostri un­ decimo. 93. AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 289.157. II Venerabili Servae Dei Gertrudi Comensoli Beatorum honores decer­ nuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Uti antea, sic hodie, non fit in Ecclesia sanctitatis progressus, quin prosperi exitus fidem trahat ex eucharistico mysterio. Item, in provincia vitae socialis, summa pacis et iustitiae, aequitatis et genuinae libertatis bona, vehementer ab hominibus huius aetatis optata, non tamen obtenta vel post conatus immanes et acerbas experientias, plures et efficaciores socios habe­ rent, si crebriores essent proborum multitudines, qui ex Sacramento Dei-nobiscum viverent » (Discorsi e Radiomessaggi di Sua Santità Pio XII, vol. XV [1953-1954] 298, Tip. Pol. Vaticana 1954). In vita fidelium et Ecclesiae Eucharistiam centrum esse pro certo habuit et excellenter testificata est etiam Venerabilis Serva Dei Ger­ trudis Comensoli, quae ex mysterio eucharistico, sedulo meditato atque 318 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale adorato, fideliter et amanter didicit vestigiis insistere divini Magistri et vires hausit, quibus Deo et animis cum magnanimitate et constantia serviret a iuventute usque ad ultimos vitae dies. Venerabilis Serva Dei in pago Bienno orta est, intra fines dioecesis Brixiensis, die 18 mensis Ianuarii a. 1847 a Carolo Comensoli et Anna Maria Milesi, qui ei in baptismate nomen indiderunt Catharinam. Puellula, divinae gratiae respondens et bonae educationi qua est in familia instructa, coepit ostendere vehemens studium amandi Deum et singularem erga Eucharistiam atque Virginem Mariam religionem. Iam tum statuit nullum alium sponsum habere nisi Christum et tem­ pus insumere, potius quam in iocis puerilibus, in proximi servitio, in deprecatione et in paenitentia. Confessore moderante omni ope nisa est in via christianae perfectionis progredi, utque hoc obtineret pro­ positum institit, praeter cetera, in diligenter exercenda oboedientia, humilitate, abnegatione sui atque perfecta cum divina voluntate con­ sensione, omne vel veniale peccatum voluntarium fugiens. Solum Iesum amare contendit et efficere ut amaretur tantumque in hac mente con­ firmata est, ut putaret se posse illam plene perficere in sola vita con­ secrata. Qua re anno 1862 ingressa est Institutum Filiarum a Caritate in oppido Lovere (in dioecesi Brixiensi), sed paucis post mensibus propter valetudinis causam domum rediit. Anno 1864 sodalis facta est Societatis Filiarum Sanctae Angelae Merici. Novitiarum magistra est creata et apostolatui se dedit apud puellas et puerulos, quos saepe coram Iesu Eucharistico adducebat. At interea fervor, quo ad illud usque tempus flagraverat, minui coepit et, quorundam propinquorum familiaritate diducta, rerum mundi inanium illecebram experta est. Sed amor in Deum superavit et in eius animo iterum et in perpetuum dominatus est. Anno 1869, ob difficiles familiae condiciones oeconomicas ad famu­ latum migravit praepositi Clariensis et postea nobilis dominae S. Gervasii ad Adduam, in dioecesi Bergomensi siti. Suis famulae minime neglectis munibus, alacriter in res spiritus incubuit et, una cum ali­ quibus puellis, in apostolatum apud iuventutem femininam inque mi­ sericordiae operas. Eodem tempore inveteratam appetitionem ad exi­ tum adduxit condendi Institutum Religiosum adorationi eucharisticae colendae; quod evenit die 15 mensis Decembris anno 1882, cum appro­ batione Episcopi Bergomensis et auxilio sacerdotis Servi Dei Fran­ cisci Spinelli, qui primus fuit Superior orientis Congregationis a Sanc­ tissimo Sacramento. Biennio post Serva Dei cum quinque sociis vestem Acta Ioannis Pauli Pp. II 319 religiosam induit nomenque cepit Sororem Gertrudem a Ss.mo Sacra­ mento. Opus, prudenter a Oonditrice gubernatum, initio celeriter cre­ vit et copiose : vocationes frequentes concurrebant et parentibus orbatae, quibus administrabatur, continenter numero augebantur. Sed tempus venit, cum durissimum factum est discrimen, quod Institutum acerbe laceravit et ad patrimonii naufragium adduxit. In his,rebus adversis Venerabilis Serva Dei eminuit eximio spiritu humilitatis, patientiae et caritatis; ex animo rerum, quae acciderant, noxiis ignovit et, auxilio fisa Providentiae, carptam viam non dereliquit sed Con­ gregationem recreavit, quae prudentiae causa ad tempus se contulit in dioecesim Laudensem, ubi ab illo Episcopo est canonice approbata, die 8 mensis Septembris anno 1891. Insequenti anno Venerabilis Serva Dei professionem perpetuam fecit. Bergomum reversa, reliquam vitam egit generose nitens, utpote Antistita Generalis, pro regimine sui In­ stituti et pro Sororum formatione, quas sapientibus institutionibus et magis etiam exempli bonitate ad Dei et pauperum amorem educavit. Quod ceteros docebat, ipsa diligentissime explicabat, constanter et cum spiritus gaudio. Omnibus videbatur nihil aliud appetere, nisi in Christi imitatione progredi sine intermissione et omnibus viribus agere pro Dei regni auctu super terram. Magna fide fulta et industria cari­ tate, se familiaritate Domini delectabat et diligenti eius voluntatis exsecutione. Ut Deo placeret, continuo se ipsam abnega vit, crucem suam fortiter et laete tulit, paenitentiam exercuit et voluntariam ca­ stigationem, vota religiosa rectissime observavit, assidua fuit in pre­ catione tum privata tum communi, et praesertim sedula et fervida in adoratione Ss.mae Eucharistiae, quam appellabat suum in terris paradisum, inque eius cultu fovendo in Sororibus et in populo. Con­ stans cum Christo spiritalis coniunctio purum et indefatigatum in ea aluit amorem in proximum. Namque tamquam vera mater fuit Sororibus et puellis parentibus orbatis, quas eius Congregatio curabat; sollicita erat de animarum salute ac de infidelium peccatorumque con­ versione; maerentes consolabatur et aegrotos; überaus in pauperes erat, prompta ad ignoscendum offendentibus ; deprecabatur et ad deprecandum hortabatur pro Purgatorii poenas animis luentibus. Dilec­ tae Ecclesiae obsequens et grata doctrinam et normas est secuta et sincera veneratione est Romanum Pontificem prosecuta, Episcopos et sacerdotes, quos suis cotidianis precibus sustinebat. Omnia quae gloriae Deo erant et proximo utilitati humiliter fa­ ciebat et prudenter, prompte et gratuito, incommodorum neglegens 320 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale exinde adversus eam orientium. Ita se gessit usque ad extremos vitae dies et, cum necopinato morbo correpta in conspectu mortis fuit, magna cum tranquillitate, uti solebat, ad Dei voluntatem se conformavit. Priusquam de hoc mundo excederet Sorores est allocuta: « R e ­ gulae observantiam suadeo vobis, silentium, castigationem, pauper­ tatem, oboedientiam ». Aeternitatem intravit, ad quam semper con­ tenderat, die 18 mensis Februarii anno 1903, postremum ad tabernacu­ lum respiciens. Fama sanctitatis, quam sibi viva comparaverat, mansit, quin cre­ vit post mortem; quocirca Episcopus Bergomensis Causam iniit eius canonizationis celebratione Processus Ordinarii Informativi, annis 1928-1932. Summus Pontifex Pius XII eius Causae introductionem de­ crevit die 4 mensis Iunii anno 1941; postea actus est Processus Apo­ stolicus. Consuetis expletis inquisitionibus apud Sacram id temporis Rituum Congregationem, die 26 mensis Aprilis anno 1961, coram Summo Pontifice Ioanne XXIII, est promulgatum Decretum, quo agno­ scebatur Venerabilem Servam Dei heroum in modum virtutes théolo­ gales, cardinales et adnexas exercuisse. Post haec, apud Curiam epi­ scopalem Tubaraoënsem in Brasilia instructus est Processus canoni­ cus de coniecta sanatione divinitus affecta pueri Solani Pavarin. In­ specto casu, exitu cum secundo, a Consilio Medicorum et dein a Con­ sultoribus Theologis atque a Patribus Cardinalibus et Episcopis, per Decretum die 13 mensis Maii anni 1989 confessi sumus illam sana­ tionem esse vere miram habendam utque talem deprecationi tribuen­ dam Venerabilis Servae Dei Gertrudis Comensoli. Postillac statuimus ut beatificationis ritus Romae celebraretur Calendis Octobribus eodem anno. Hodie, igitur, in foro ante Vaticanam Basilicam Sancti Petri, inter sacra hanc formulam ediximus : « Nos, vota Fratrum nostrorum Raphae­ lis Tori ja de la Fuente, Episcopi Civitatis Regalensis, Fiorini Taglia­ ferri, Episcopi Viterbiensis, Iulii Oggioni, Episcopi Bergomensis, et Theodori Ubeba Gramage, Episcopi Maioricensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque Christifidelium explen­ tes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate No­ stra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Nicephorus Diez Tejerina et viginti quinque socii, martyres, Laurentius Maria Salvi, Gertrudis Catharina Comensoli et Francisca Anna Cirer Carbonell Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque fe­ stum die ipsorum natali : Nicephori Diez Tejerina et viginti quinque 321 Acta Ioannis Pauli Pp. II Sociorum, martyrum, die vicesima tertia Iulii, Laurentii Mariae Salvi die duodecima Iunii, Gertrudis Catharinae Comensoli die decima oc­ tava Februarii et Franciscae Annae Cirer Carbonell die vicesima sep­ tima Februarii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari pos­ sit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Haec, quae de­ crevimus, nunc et in posterum firma et rata esse volumus, rebus qui­ buslibet contrariis haud obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die primo mensis Octobris anno Domini millesimo nongentesimo undenonagesimo, Pontificatus Nostri undecimo. S AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco 98 Sigilli In Secret. Status tab., n. publicis Ecclesiae negotiis 251.079. III Beatae Mariae Virginis Lauretanae sacrarium in oppido Forio Isolano locatum ad Basilicae Minoris dignitatem attollitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Magna sane afficimur laetitia, in Isclana insula Beatae Mariae Virginis cultum antiquam repetere me­ moriam cum videamus, ibidem saeculorum decursu eiusdem venera­ tionem pergere vel potius increbrescere. Nihil mirum igitur in fre­ quens celebreque sanctuarium Virgini Lauretanae dicatum idemque in oppido Forio Isclano situm complures concessisse Cardinales Episcoposque, Reges Principesque, quod tota insula marialis cultus pri­ marium habebatur iure meritoque locum. Nec desunt ibidem venusta artificia, quibus templum ipsum l o c u p l e t a t o quaeque sunt pietatis fidelium testimonia. His propositis rebus, libentes quidem occurrere Venerabilis Fratris Antonii Pagano, Episcopi Isclani, precibus censui­ mus, qui et suum significans propositum et cleri fideliumque, instanter postulaverat ut sacra aedes, Beatae Mariae Virgini dicata, titulo à Nobis ac dignitate ornaretur Basilicae Minoris. Quapropter omnino comprobantes ea quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sa­ cramentorum decrevit, Apostolicae Nostrae potestatis usi plenitudine, templum quod supra memoravimus in numerum referimus Basilicarum Acta 322 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Minorum, additis pariter iuribus ac privilegiis quae cum condicione hac nectuntur. Neque neglegantur ea quae Decretum « De titulo Basi­ licae Minoris )) praescribit, die vi mensis Iunii editum, anno MCMLXVIII. Contrariis quibuslibet rebus minime obsistentibus. Ceterum haud mediocris Nos tenet spes, aucta sacrarii dignitate, sacerdotes inibi, reli­ giosos, consociaciones fidelesque cunctos novum suscepturos incita­ mentum ergaque Matrem caelestem renovatum studium, unde christiana res magnum accipiat beneficium. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXII mensis Novembris, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri duo­ decimo. 83 AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 250.097. IV Templum cathedrale S. Stanislao Kostka dicatum idemque in Lodzensi locatum urbe ad gradum evehitur Basilicae Minoris. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Saeculorum decursu sanctos caelites quantopere coluerit fidelis populus, satis ostendunt cum multa cetera, tum innumera per orbem terrarum templa. Quae res omnino ab Ecclesia probatur, quin immo fovetur, cum ipsi hominum suscipiant apud Deum validum patrocinium. Volentes libentesque igitur Venera­ bilis Fratris Ladislai Ziólek, Episcopi Lodzensis, satis facere postu­ latis censuimus, qui mentem quoque significans cleri fideliumque efflagitavit ut cathedralem aedem, S. Stanislao Kostka dicatam, in sua dioecesi sitam, in urbe scilicet Lodzensi, titulo ac dignitate Basilicae Minoris ornaremus. Nam templum istud quamvis ineunte hoc saeculo conditum, magnum habet pondus estque veluti columen fidei erga gen­ tes quae circa sunt atque assidue frequentatur. Itaque ea rata habentes quae Congregatio de Cultu Divino et Disci­ plina Sacramentorum statuit, factis quondam a Nobis facultatibus, Apostolica Nostra usi auctoritate, cathedrale templum quod supra memoravimus in numerum referimus Basilicarum Minorum, addimus pariter iura ac privilegia quae cum id genus sacris aedibus nectuntur, Acta Ioannis Pauli Pp. II 323 dum memoramus Decretum servandum « De titulo Basilicae Minoris )) die vi mensis Iunii editum, anno MCMLXVIII. Contrariis quibuslibet rebus minime obsistentibus. Pro explorato tandem habemus fidem christianamque actionem inibi florere, sed hac concessa dignitate ube­ riores fructus fore ut gignantur vehementer speramus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XX mensis Decembris, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri duo­ decimo. £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco 9B Sigilli In Secret. Status tab., n. publicis Ecclesiae negotiis 251.186. DECLARATIO a Summo Pontifice et ab Archiepiscopo Cantuariensi die II m. Octobris a. MCMLXXXIX in Vaticanis aedibus subsignata. After worshipping together in the Basilica of Saint Peter and in the Church of Saint Gregory, from where Saint Augustine of Can­ terbury was sent by Saint Gregory the Great to England, Pope John Paul II, Bishop of Rome, and His Grace Robert Runcie, Archbishop of Canterbury, now meet again to pray together in order to give fresh impetus to the reconciling mission of God's people in a divided and broken world, and to review the obstacles which stili impede closer communion between the Catholic Church and the Anglican Com­ munion. Our joint pilgrimage to the Church of Saint Gregory, with its historie association with Saint Augustine's mission to baptize England, reminds us that the purpose of the Church is nothing other than the evangelization of ail peoples, nations and cultures. We give thanks together for the readiness and openness to receive the Gospel that is especially evident in the developing world, where young Christian communities joyfully embrace the faith of Jesus Christ and vigorously express a costly witness to the Gospel of the Kingdom in sacrificial living. The word of God is reeeived, "not as the word of man, but as what it really is, the word of God". 1 1 Thess 2:13. 1 As we enter the last decade of the Acta 324 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale second millennium of the birth of Jesus Christ, we pray together for a new evangelization throughout the world, not least in the continent of Saint Gregory and Saint Augustine where the progressive secular ization of society erodes the language of faith and where materialism demeans the spiritual nature of humankind. It is in such a perspective that the urgent quest for Christian unity must be viewed, for the Lord Jesus Christ prayed for the unity of his disciples "so that the world may believe". Moreover Christian disunity has itself contributed to the tragedy of human division through­ out the world. We pray for peace and justice, especially where re­ ligious différences are exploited for the increase of strife between communities of faith. 2 Against the background of human disunity the arduous journey to Christian unity must be pursued with détermination and vigour, whatevër obstacles are perceived to block the path. We here solemnly re-commit ourselves and those we represent to the restoration of visible unity and full ecclesial communion in the confidence that to seek anything less would be to betray our Lord's intention for the unity of his people. This is by no means to be unrealistic about the difiiculties facing our dialogue at the présent time. When we established the Second Anglican-Roman Catholic International Commission in Canterbury in 1982, we were well aware that the Commissione task would be far from easy. The convergences achieved within the report of the First AnglicanRoman Catholic International Commission have happily now been accepted by the Lambeth Conference of the bishops of the Anglican Communion. This report is currently also being studied by the Catholic Church with a view to responding to it. On the other hand, the question and practice of the admission of women to the ministerial priesthood in some Provinces of the Anglican Communion prevents reconciliation between us even where there is otherwise progress towards agreement in faith on the meaning of the Eucharist and the ordained ministry. These différences in faith reflect important ecclesiological différences and we urge the members of the Anglican-Roman Catholic International Commission and all others engaged in prayer and work for visible unity not to minimize these différences. At the same time we also urge them not to abandon either their hope or work for unity. At the 2 Jn 17:21. Acta Ioannis Pauli Pp. II 325 beginning of the dialogue established here in Rome in 1966 by our beloved predecessors Pope Paul VI and Archbishop Michael Ramsey, no one saw clearly how long-inherited divisions would be overeóme and how unity in faith might be achieved. No pilgrim knows in ad vanee all the steps along the path. Saint Augustine of Canterbury set out from Rome with his band of monks for what was then a distant corner of the world. Yet Pope Gregory was soon to write of the baptism of the English and of "such great miracles ... that they seemed to imitate the po wer s of the apostles" 3 While we our sel ves do not see a solution to this obstacle, we are confident that through our engage­ ment with this matter our conversations will in fact help to deepen and enlarge our understanding. We have this confidence because Christ promised that the Holy Spirit, who is the Spirit of Truth, will remain with us forever. 4 We also urge our clergy and faithful not to neglect or undervalue that certain yet imperfect communion we already share. This com­ munion already shared is grounded in faith in God our Father, in our Lord Jesus Christ, and in the Holy Spirit, our common baptism into Christ ; our sharing of the Holy Scriptures, of the Apostles' and Nicene Creeds; the Chalcedonian définition and the teaching of the Fathers; our common Christian inheritance for many centuries. This communion should be cherished and guarded as we seek to grow into the fuller communion Christ wills. Even in the years of our séparation we have been able to recognize gifts of the Spirit in each other. The ecumenical journey is not only about the remo val of obstacles but also about the sharing of gifts. As we meet together today we have also in our hearts those other Churches and Ecclesial Communities with whom we are in dialogue. As we have said once before in Canterbury, our aim extends to the fulfilment of God's will for the visible unity of ali his people. Nor is God's will for unity limited exclusively to Christians alone. Christian unity is demanded so that the Church can be a more effective sign of God's Kingdom of love and justice for all humanity. In fact, the Church is the sign and sacrament of the communion in Christ which God wills for the whole of his création. Letter of Gregory * Cf. Jn 14:16-17. 3 the Great to Eulogius of Alexandria. Acta 326 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Such a vision elicits hope and patient détermination, not despair or cynicism. And because such hope is a gif t of the Holy Spirit we shall not be disappointed ; for "the power at work within us is able to do far more abundantly than all we ask or think. To him be glory in the Church and in Christ Jesus to all générations for ever and e ver. Amen". 5 © ROBERT CANTUAR. I O A N N E S P A U L U S P P . II HOMILIA In Vaticana basilica habita, ob decretos Dei Servis Philippo Siphong et Sociabus eius, Timotheo Giaccardo et Mariae a Iesu, Beatorum caelitum honores.* 1. (( Ma il Figlio dell'uomo, quando verrà, troverà la fede sulla terra? »1 In questa Domenica la Chiesa affronta con profonda umiltà questa domanda e cerca di dare ad essa una risposta Si tratta infatti di un interrogativo, reso oggi particolarmente pressante perché si celebra la « Giornata Missionaria Mondiale ». Che cosa sono le missioni? Di che cosa parlano le schiere di missionari e di missionarie, ecclesiastici e laici, in tutta la terra? Che cosa testimonia l'attività missionaria di tutte le Chiese locali e della Sede Apostolica, in particolare della Con­ gregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli? Di che cosa parlano le Pontificie Opere Missionarie e quelle diocesane? Tutto questo vuol dire : noi, tuoi discepoli, noi, tua Chiesa, o Cristo, o Figlio dell'uomo, desideriamo con tutta l'anima la tua Venuta alla fine della storia ! Desideriamo che, quando verrai, Tu trovi la fede sulla terra. « Guai a me se non predicassi il Vangelo ! », grida ancora oggi con l'Apostolo dei Gentili tutta la Chiesa. 2 2. Facciamo nostra perciò l'accorata esortazione di Paolo, procla­ mata nella seconda lettura : « Ti scongiuro davanti a Dio e a Cristo 5 Eph 3:20-21. * Die 22 m. Octobris a. 1989. Le 18, 8. 1 Cor 9, 16. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 327 Gesù che verrà a giudicare i vivi e i morti, per la sua manifestazione e il suo regno : annunzia la parola, insisti in ogni occasione opportuna e non opportuna, ammonisci, rimprovera, esorta con ogni magnanimità e dottrina ». 3 Sì, Paolo, amante instancabile di Cristo ! Sì, Apostolo dei Gentili ! Noi accogliamo il tuo grido, la tua pressante invocazione, così come l'accolse Timoteo, il tuo discepolo amato. Desideriamo annunziare la parola. Desideriamo insistere in ogni occasione opportuna e non opportuna, desideriamo esortare con tutta magnanimità e lungimiranza. Questo ci è stato insegnato dalle schiere dei santi missionari, che di generazione in generazione non hanno cessato di lavorare nella vigna del Signore. La messe è molta ! La messe è continuamente molta ! 3. Quindi noi preghiamo il Padrone della messe perché mandi operai. 4 La tua Chiesa, o Cristo, desidera essere come Mose durante la bat­ taglia di Israele contro gli Amaleciti. La Chiesa tutta desidera rima­ nere con le mani alzate nella supplica. E quando le mani pesano per la stanchezza, altri fratelli le sosterranno. L'azione missionaria rag­ giunge la sua pienezza mediante la preghiera e il sacrifìcio. Raggiunge la pienezza nella clausura del Carmelo, come ci insegna Santa Teresa di Lisieux. La raggiunge grazie al sacrifìcio e alle sofferenze di tutti quegli esseri umani che — dimenticando se stessi — invocano dal proprio letto di dolore : « Venga il tuo regno ». Ecco, infatti, in questa lotta per il Regno di verità e di grazia, di pace e di salvezza, il nostro aiuto è in Lui : nel nostro Signore e Crea­ tore : (( Il mio aiuto viene dal Signore ... Non si addormenterà, non prenderà sonno il custode di Israele ... Il Signore è il tuo custode ... Il Signore ti proteggerà da ogni male ... veglierà su di te ... da ora e per sempre ». 5 4. Today, Mission Sunday, we celebrate the Béatification of the holy Martyrs of Thailand. In union with the whole Church, we give thanks to the Most Blessed Trinity for the witness and example that those martyrs have given to the entire Christian world. Their example of prompt acceptance of the proclamation of the Faith found its highest 2 Tm 4, 1-2. * Cf. Lc 10, 2. Sal 120/121 passim. 3 5 Acta 328 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale confirmation in the noble martyrdom that they were to endure. It is significant that their generous sacrifice was made within a Christian community that, while still young, was prepared to bear witness to Jesus Christ and to the power of his love with full self-giving : "You shall be my witnesses ... to the end of the earth". 6 The martyrs whose memory we celebrate today—some of them quite young—lived in an area which the rest of the world might consider remote : the village of Songkhong, in northeast Thailand. Their com­ munity lacked priests during the politicai upheaval that affected that area some fìfty years ago. In this situation, Philip Siphong, a lay catechist and the father of a family, became convinced that he had to take an active role in the spreading of the Faith. Here was a lay person who was deeply conscious that through Baptism he belonged to Christ, Priest, Prophet and King, and was thus personally called to proclaim the Gospel. Philip sensed the obligation to fili, to the extent possible, the gap which had been left by the priest who had been expelled from his land. In this spirit, he proclaimed the word insistently both in season and out of season, ... and exhorted with unfailing patience and teaching. Philip spent himself generously as a "man of God", so that each of his brothers and sisters in the faith should be "complete and equipped for every good work", even for heroic witness of martyrdom. This was a witness that he himself was the first to offer, allowing himself to be arrested and killed rather than betray his faith. 7 8 9 Philip Siphong was followed on this path by Sisters Agnes Phila and Lucy Khambang, who sustained the Christian community in its fìdelity to the Lord throughout those difficult day s. Arrested a few days after Philip, together with some of their companions—Agatha Phutta, Cecilia Butsi, Bibiana Kamphai, Maria Phon—they faced death before a firing-squad with great courage, and sealed in blood the love which they bore for Christ. It was thus that God answered the prayer which Sister Agnes had put down in a letter written the night before their martyrdom: "We ask to be your witnesses, O Lord, our God". 10 Agnes, Lucy, Agatha, Cecilia, Bibiana, Maria : the ñames of the ancient Christian martyrs, the virgins and holy women who gave their lives for the faith, were to echo once again in the history of the nascent 6 7 8 9 10 Acts 1:8. Cf. Message for World Mission Day. Cf. 2 Tm 4:2. Ibid., 3:17. Cf. Final Letter of Sr. Agnes Phila. Acta Ioannis Pauli Pp. H 329 Church in Thailand. There, around the figure of the catechist and martyr Philip—the "great tree" as he was called in his village—the Gospel of Jesus Christ would spread its roots and find a new flowering. "We rejoice in giving back to God the life that he has given us ... We beseech you to open to us the doors of heaven ... You are acting according to the orders of men, but we act according to the commandments of God". Ail these expressions, found in Sister Agnes's last letter, could just as easily have been found in the Acts of the early Christian martyrs. The same witness to Christ that the martyrs of Thailand offered to their youthful Church is one that today, the day of their béatification, they off er to the Church throughout the world. 5. (( Ma il Figlio dell'uomo, quando verrà, troverà la fede sulla terra? »." L'interrogativo che Gesù pone ancor oggi ai suoi discepoli ha sem­ pre suscitato nella Chiesa rinnovato impegno per l'annuncio della verità. Il Regno di Dio, regno di verità, di grazia, di giustizia e di pace, richiede dedizione, esige prontezza nel saper cogliere ogni momento pro­ pizio, ogni occasione favorevole per annunciare la parola ed esortare « con ogni magnanimità e dottrina )). 12 È proprio la missione di una Chiesa inserita nel nostro tempo, nel quale tanta importanza hanno assunto le strutture e i mezzi della co­ municazione, che ha suscitato in Timoteo Giaccardo, figlio della dio­ cesi di Alba, in Piemonte, la volontà di mettersi radicalmente a ser­ vizio della parola mediante la stampa e tutte le nuove vie della tra­ smissione delle idee. Di fronte ad un mondo in cui la fede incontra difficoltà e insidie di ogni genere, che ne mettono in pericolo la stessa sopravvivenza in molte anime, Timoteo Giaccardo, primo discepolo di Don Alberione, interpretò la fedeltà alla propria vocazione sacerdotale assumendosi l'incarico di lavorare per un annuncio che raggiungesse mediante la stampa una diffusione sempre più vasta e incisiva tra i fratelli. Così egli si propose di divulgare il Vangelo e gli insegnamenti della Chiesa con i mezzi moderni della comunicazione sociale, intesa come l'apo­ stolato principale e tipico del mondo moderno : e questo nella fedeltà assoluta al magistero della Chiesa, nella vita spirituale alimentata mediante l'adorazione eucaristica quotidiana e la devozione alla Ma­ donna, negli esempi persuasivi di una umiltà e dolcezza, che lo resero 11 12 Le 18, 8. 2 Tm 4, 2. 22 - A. A. S. Acta, 330 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale caro all'intera Famiglia Paolina. Essa oggi — nel 75° anniversario della sua fondazione — trova in lui l'ideale a cui guardare per la con­ tinuazione della missione affidatale da Don Alberione. « Il divino Maestro deve regnare su tutto, deve essere dato tutto a tutti : con il suo Vangelo alle menti ; con la sua Santità alla volontà ed ai costumi ; con il suo Cuore ai cuòri ; con la sua Croce al corpo ; con la sua Preghiera e la sua Eucaristia allo spirito e alla vita me­ diante l'apostolato delle Edizioni ». Questo egli scriveva, ed in tale progetto santificò la sua vita, nella consapevolezza che la vocazione missionaria della Chiesa può e deve farsi carico della diffusione del Vangelo non solo in ogni luogo, ma anche nel contesto sociale e morale di tutte le meravigliose invenzioni tecniche che, soprattutto nel nostro tempo, l'ingegno umano è riuscito a trarre dal creato, come ha sotto­ lineato il Concilio, esattamente 25 anni fa, nel Decreto Inter mirifica. Anche le meraviglie delle comunicazioni sociali moderne sono <( luogo » e « voce » ove s'incarna il messaggio della parola rivelata, strumento che gli apostoli devono usare perché non venga meno la fede e l'acco­ glienza della salvezza quando il Figlio dell'uomo verrà per portare a compimento il destino dell'uomo. 6. (( Me voici, je suis venu pour faire ta volonté ». Cette parole que la Lettre aux Hébreux attribue au Christ montre bien ce que Marie Deluil-Martiny fut appelée à accomplir tout au long de sa vie. Elle fut très tôt émue par « les blessures faites à l'amour de Jésus » et par les refus de Dieu trop fréquents dans la société. En même temps, elle découvrait la grandeur du don que Jésus faisait au Père pour sauver les hommes, la richesse d'amour qui rayonne de son Cœur, la fécondité du sang et de l'eau qui coulent de son côté ouvert. Elle fut convaincue qu'il fallait participer à la souffrance rédemptrice du Crucifié, en esprit de réparation pour les péchés du monde. Marie de Jésus s'offrit ellemême au Seigneur, au prix de l'épreuve et dans une constante purifi­ cation. Elle pouvait dire en vérité: « J ' a i une passion pour Jésus ... Sa vie en moi ; ma vie en Lui » (1884). 13 Très tôt, Marie sut faire partager à ses proches son désir de vivre l'oblation du Sauveur, dans une ardente participation au sacrifice de la Messe. Quand elle fonda les Filles du Cœur de Jésus, elle mit au centre de la vie religieuse l'adoration eucharistique. Comprenant en profondeur le sacrifice du Christ, elle désirait que l'on s'unît sans 13 He io, 9. Acta Ioannis Pauli Pp. II 831 cesse à l'offrande du Sang du Christ à la Trinité Sainte. Avec une juste compréhension de l'Eucharistie, elle inscrivait dans les orienta­ tions de l'Institut à la fois « une continuelle action de grâce » au Cœur de Jésus pour ses bienfaits et sa miséricorde, et « d'instantes suppli­ cations pour obtenir l'avènement du règne de Jésus-Christ dans le monde ». Parmi ses intentions, elle donnait une place de choix aux prêtres, à leur sainteté, à leur fidélité. Au service de cette spiritualité exigeante, Marie de Jésus institua une vie religieuse simple et austère, rythmée par le grand office, pé­ nétrée par l'adoration, et où la vie consacrée était véritable don de soi pour que l'amour du Christ soit connu et honoré. Elle a écrit un jour : « Mon cœur est plein de ces grandes choses qui sont l'oblation, l'immolation, la communion. (...) O Dieu, si le sacrifice de ma vie misé­ rable peut servir à propager ce secret d'amour, prenez-la ... ». 14 Quand la vie lui fut enlevée dans la violence, elle était prête à s'offrir avec le Christ. Marie de Jésus contemplait la Mère du Sauveur, au pied de la Croix et présente au cœur de l'Eglise naissante. La Vierge Mère était son vrai modèle. Avec Marie, la fondatrice des Filles du Cœur de Jésus prie et veille pour que les disciples du Fils de Dieu ne cessent d'annoncer au monde les merveilles de son amour. 7. (( Ma il Figlio dell'uomo, quando verrà, troverà la fede sulla terra? ». Rispondono oggi i martiri ; in essi la parola di Dio è viva ed effi­ cace, capace di scrutare i desideri e i pensieri del cuore. Rispondono i confessori e predicatori della fede. Rispondono le anime consacrate alla adorazione ed alla riparazione. Rispondono Filippo - Agnese - Lucia e le loro quattro compagne. Rispondono Timoteo e Maria di Gesù. Rispondono con la testimonianza della propria vita e morte. Po­ tente è, come la morte, l'amore! Da questo amore germina la parola di Dio : efficace e vivificante. Nei martiri, nei confessori, nelle vergini, di generazione in gene­ razione, si riconferma e rinnova la consapevolezza di Paolo : (( Guai a me se non predicassi il Vangelo ! ». Vieni, Signore Gesù ! 14 Journal, 23 octobre 1874. Acta 332 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ALLOCUTIONES I Ad quosdam Peruviae episcopos sacra limina visitantes.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Sed bienvenidos a este encuentro colegial que es para mí motivo de profundo gozo y que me permite compartir vuestras preocupaciones y alegrías, y conocer los anhelos y esperanzas que os animan en la edificación de las comunidades que el Señor ha confiado a vuestros cuidados pastorales. En estos momentos de intimidad, mi pensamiento se dirige a todas las diócesis que representáis, a vuestros sacerdotes, religiosos, religio­ sas y fieles todos. Agradezco vivamente esta visita, que habéis pre­ parado con tanto esmero y que viene a reforzar el vínculo interior que nos une en la oración, en la fe y en el amor operante. Durante los coloquios personales que hemos tenido he podido com­ probar una vez más la vitalidad de vuestras Iglesias particulares, que tan cercanas siento en mi corazón de Pastor. Continúan vivas en mi mente las intensas jornadas de mis peregrinaciones apostólicas a vuestro País, durante las cuales los católicos peruanos mostraron en todo momento un especial afecto y adhesión al Sucesor de Pedro. Este encuentro me brinda además la oportunidad de manifestaros mi gozo y mi gratitud por vuestra abnegada labor de perpetuar la obra del anuncio del Evangelio para que ( d a Palabra de Dios sea difundida y glorificada » y se proclame e instaure el señorío de Dios en toda la tierra. Vosotros, como Obispos, sois los responsables prin­ cipales en la edificación y crecimiento de las Iglesias locales que se os han encomendado. Como principio visible de comunión es vuestra misión la de asentar la unidad del Pueblo de Dios sobre las bases sólidas y firmes de la verdad, de la fe y de la caridad. Para alcanzar esos objetivos no debéis cejar en promover la recta transmisión de la fe y el respeto a la disciplina común de toda la Iglesia viendo en ello una plasmación concreta de vuestro amor hacia el rebaño de Cristo. 1 2 3 * Die 29 m. Septembris a. 1989. 2 Tes 3, 1. Cf. Lumen gentium, 23. Cf. ibid. 1 2 3 333 •Acta Ioannis Pauli Pp. II 2. Alguna vez se ha podido erróneamente pensar que la libertad de investigación del teólogo y el pluralismo eclesial recortan los al­ cances de la vigilancia del Pastor sobre doctrinas que ponen en pe­ ligro la unidad de la grey y la misma vida cristiana. Sin embargo, bien sabemos por el testimonio del Buen Pastor, que nada debe obsta­ culizar los desvelos de un Obispo por el crecimiento de la porción del Pueblo de Dios puesto bajo su cuidado, aspirando constantemente a que los fieles en Cristo crezcan en la verdad de la fe, se fortalezcan en la esperanza y ardan celosamente en la caridad. Por el contrario, el ardor de la caridad debe llevar a que el Pastor salga al encuentro de quienes han errado el camino, invitándolos, con apremio, a la recti­ ficación y llamándolos nuevamente a la plenitud de la fe de la Iglesia, y a hacer explícita su adhesión a las enseñanzas y orientaciones del Magisterio. 4 5 6 Por otra parte, como tuve ocasión de haceros presente durante nuestro último encuentro en Lima, « la vida ciudadana del Perú, azo­ tada desde hace años por la violencia y el terrorismo, la pobreza, el narcotráfico, el deterioro de la moralidad y otros males, no puede quedar en ningún modo al margen de vuestra palabra orientadora ». 7 3. La gran tarea en el momento actual es la de favorecer la reno­ vada evangelización y reconciliación de vuestras Iglesias locales, para que así evangelizadas y reconciliadas sean a su vez evangelizadoras y reconciliadoras de todos cuantos lo necesitan. Las múltiples frac­ turas, que nacen del pecado de los hombres y que se reflejan en una crisis de valores y en estructuras injustas, son obstáculos a la reali­ zación de las personas y a su crecimiento en dignidad. Mostrando su contraste con el plan de Dios, dichas fracturas manifestán la urgente necesidad de una evangelización portadora de amor, de auténtica paz, de perdón, de fraternidad que lleve la reconciliación a los corazones quebrados por el dolor, víctimas de la violencia, enajenados por el odio. 8 La nueva evangelización, en la que, con la Iglesia que peregrina en otras naciones latinoamericanas estáis empeñados, implica una profunda renovación en la vida de cada cristiano y de la comunidad Cf. Mt 18, 12-14; Lc 15, 4-7; Mt 26, 31; Me 6, 34; Jn 10, 1-15; 10, 26-29 ; 21, 15-17. Cf. Christus Dominus, 12. 15. * Cf. Documento de la Conferenda Episcopal Peruana sobre la teología de la libe­ ración, 73. Discurso a los Obispos, 15 mayo 1988. Cf. Evangelii nuntiandi, 13; Reconciliatio et paenitentia, 8-9. 4 5 7 8 Acta 334 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale eclesial. La Iglesia, formada por hombres que llevan la huella del pecado, es a la vez « s a n t a y necesitada de purificación»; y ello requiere avanzar sin descanso por la « senda de la penitencia y la re­ novación » reafirmando la plena fidelidad, así como el rechazo de todo reduccionismo de la verdad evangélica. «Vuestro oficio de Pas­ tores y maestros de la fe incluye ineludiblemente la obligación de discernir, clarificar y proponer remedios a las desviaciones que se pre­ senten cuando ello sea preciso ». 9 10 4. Las urgencias más apremiantes que vosotros veis en la realidad del Perú las encabezan el conjunto de circunstancias que amenazan al hombre concreto que sufre ante los embates de la crisis económica, ante situaciones que afectan su dignidad humana y su derecho a una vida que corresponda a su condición de persona, y ante la inseguridad y la violencia que quiebra la fraternidad entre connacionales. Y pre­ cisamente por tratar de dar una respuesta a tan angustiosa situación y a las causas profundas que apuntan al pecado y a la crisis de valores, habéis proclamado que la mayor riqueza que la Iglesia puede ofrecer a los peruanos para lograr la renovación de la vida personal y la reconciliación social es Jesucristo. Sólo un encuentro personal y sin­ cero con el Señor puede ayudar a obtener la paz verdadera, la justicia, la fortaleza, el amor, la reconciliación que anhelan los corazones de los peruanos. 11 Como bien decís, la crisis tiene su origen en el corazón de los hom­ bres. Ante tanta confusión y dolor es indispensable volver al hombre, ahondar en su propia identidad para descubrir los caminos auténticos que conducen al pleno sentido de la vida humana, y a la realización del plan de Dios para la sociedad. ¿Y cómo hacerlo sin la luz de Cristo? ¿Cómo hacerlo sin recurrir a Aquel que muestra al hombre su identidad en cuanto hombre? Es por esto que la Iglesia aspira a « q u e todo hombre pueda encontrar a Cristo, para que Cristo pueda recorrer con cada uno el camino de la vida, con la potencia de la verdad acerca del hombre y del mundo, contenida en el misterio de la Encarnación y de la Redención, con la potencia del amor que irradia de ella ». 12 13 9 10 11 12 13 Cf. Lumen gentium, 8. Discurso a los Obispos, Lima 15 mayo 1988. Cf. Mensaje de los Obispos del Perú ante la situación Cf. Gaudium et spes, 22. Redemptor hominis, 13. actual, 1. Acta Ioannis Pauli Pp. II 335 5. La renovación de la vida social pasa por el anuncio del Señor Jesús, que salva, libera y reconcilia el ser humano. La Iglesia, por consiguiente, en fidelidad a su misión, debe brindar una atención especialísima al anuncio del Evangelio al tiempo que sale al encuentro del hombre, en su realidad concreta, con sus angustias y esperanzas. La tarea de anunciar el Evangelio de Jesucristo incumbe a todos los creyentes. Sin embargo, los sacerdotes, « hechos de manera especial partícipes en el sacerdocio de Cristo )), como inmediatos colabora­ dores de los Obispos y cooperadores al designio saludable de Dios, hacen manifiesta la salvación en Cristo mediante la celebración de los sagrados misterios, como anunciadores y ministros de la reconci­ liación de Cristo hasta los confines de la tierra. 14 15 16 17 Cuidad, por tanto, de que los sacerdotes, convocados por el Señor como colaboradores vuestros, tengan una sólida formación humana, intelectual y espiritual. Observad bien las cualidades de los llamados al sacerdocio, pues es preferible contar con menos sacerdotes, que permitir que^quienes no tienen las condiciones debidas accedan a la vida sacerdotal. Hace poco hemos recordado con la Iglesia en América Latina el vigésimo aniversario de la Conferencia de Medellín. Ya entonces, aco­ giendo las orientaciones del Concilio Vaticano II, los Obispos latino­ americanos decían : <( Cuídese la firmeza doctrinal ante una tendencia a novedades no suficientemente fundamentadas. Insístase además en una profundización que alcance, a ser posible, un alto nivel intelectual, teniendo en cuenta sobre todo la formación del Pastor ». 18 Junto con el Obispo, servidor de una Iglesia sierva de Dios, el sacerdote debe dejarse penetrar para que el servicio de Cristo se adhiera a su ser y se exprese en una actitud cordial, fraterna, en la que salga al encuentro de los hermanos, sin distinciones, por encima de ideologías o banderías, para anunciar al Señor, para comunicar salud, para llevar alegría y consuelo a los que más sufren, a los pobres, a los que no tienen voz, a quienes ven atropellada su dignidad humana. Presbyterorum Ordinis, 5. Cf. Lumen gentium, 21. Cf. Presbyterorum Ordinis, 22. Cf. 2 Cor 5, 18; Act 1, 8. Medellín, 13. 17; cf. Optatam totius, 15 y 16; Pablo VI, Discurso en la apertura de la Segunda Conferencia General del Episcopado latino-americano, Bogotá, 24 agosto 1968. 14 15 16 17 18 Acta 336 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 6. La Iglesia reconoce con gratitud y aprecio la ingente labor que las familias religiosas desarrollaron en la implantación de la fe en América Latina. También hoy desempeñan un papel insustituible en el apostolado y acción ministerial en muchas de vuestras circunscrip­ ciones eclesiásticas. Junto al testimonio de sus carismas específicos, es particularmente importante profundizar en la conciencia de la unidad eclesial, que haga posible la superación de las dificultades que puedan presentarse y fortalezca la plena integración de los religiosos y reli­ giosas en la pastoral de conjunto. La unión íntima con los legítimos Pastores y la docilidad a las enseñanzas de la Iglesia hará, también fomentar (( la fraternidad y los vínculos de cooperación entre el clero diocesano y las comunidades religiosas. Por eso, se da gran importancia a todo aquello que favorezca, aunque sea en plan sencillo y no formal, la confianza recíproca, la solidaridad apostólica y la concordia fra­ terna )). 19 Ante la escasez de clero para atender a las necesidades espirituales de vuestros pueblos más alejados habéis de recurrir a los catequistas y a otros agentes pastorales, que realizan una encomiable labor como colaboradores vuestros y de los sacerdotes. Al estar en vísperas del V Centenario de la Evangelización de América Latina, no puedo por menos de recordar a aquellos valientes y fieles doctrineros, que en el pasado instruían en la fe y en las buenas costumbres a los habitantes del Perú, siendo eficaces cooperadores de los sacerdotes con cura de almas en las vastas serranías de vuestra nación. En nuestros días los catequistas deben recibir una formación intensa y adecuada que haga su acción pastoral cada vez más apropiada a la renovación de la Iglesia de cara al I I I Milenio del Cristianismo. Particular solicitud debéis mostrar hacia las comunidades indígenas en la necesaria labor de evangelización integral, que lleve, al mismo tiempo, a la consoli­ dación de los grupos étnicos y a un mayor desarrollo de sus valores autóctonos. 7. En el marco de la acción evangelizadora, objeto prioritario de vuestros desvelos ha de constituirlo la familia cristiana, cuya san­ tidad de vida ha de fomentarse a partir de los hogares recordando a los esposos cristianos que el Señor los llama a profundizar en el amor, que es a la vez afecto humano y caridad sobrenatural. Como Pastores de la Iglesia, habéis de recordar el plan de Dios sobre la familia 19 Cf. Ecclesiae sanctae, I, 28; Mutuae relationes, 37. Acta Ioannis Pauli Pp. II 337 cristiana y su misión de hacer presente el amor y donación de Cristo a su Iglesia. Importa, hoy más que nunca, insistir en los grandes principios de actuación que han de inspirar a los esposos cristianos, su tarea propia en la sociedad, su papel de formadores y isu misión de evangelizador es desde el mismo seno familiar. La familia es, en efecto, el lugar de encuentro con Dios y el ámbito propicio para que se perfeccione la gracia propia del sacramento del matrimonio. 8. Como lo habéis puesto repetidamente de manifiesto, sois conscien­ tes de los males que aquejan a la institución familiar en vuestro País. A este propósito, no habéis dejado de señalar el bajo índice de nupcia­ lidad que es manifiestamente inferior al de parejas que se declaran ca­ tólicas, la inveterada costumbre de uniones ilícitas a prueba, la dis­ gregación de la vida familiar por el divorcio, la infidelidad o el aban­ dono, la violación del derecho a la vida y la exclusión de la fecundidad. A todo ello se unen otros factores derivantes de la situación de pobreza en que viven muchas de vuestras familias : la falta de vivienda digna, el desempleo, la desigual remuneración del trabajo con respecto al costo de la vida, los deletéreos efectos del consumismo, la corrupción, la pornografía desafiante. Se hace, pues, urgente intensificar una acción pastoral que, res­ pondiendo a los diversos retos que se presentan, lleve a las familias a cumplir con la misión de ser cenáculo de amor y espacio de santi­ ficación para sus miembros, en una apertura real a los demás, en un compromiso solidario y efectivo, que torne concretos los ideales de la caridad cristiana. A través de la unión estable y de la fidelidad conyugal, la familia está llamada a ser testimonio de la fuerza unitiva del amor en medio de una sociedad no pocas veces dividida, enfrentada en conflictos entre hermanos, víctimas en ocasiones de la tentación de la violencia. Así lo habéis reiterado en vuestro documento colectivo del pasado mes de abril : « ¡ Perú, escoge la vida ! ». 9. Cuando pienso en vuestro País, uno de los recuerdos que vienen a mi mente es la impresionante imagen de aquellos centenares de miles de jóvenes, alegres, bulliciosos, pero también silenciosos y dis­ puestos a la escucha, que se encontraron con el Sucesor de Pedro para acoger su mensaje, en cada una de mis inolvidables visitas como peregrino del Evangelio a vuestra querida tierra. Allí pude comprobar personalmente, queridos Hermanos en el episcopado, que los jóvenes del Perú tienen hambre de Dios, un bendito hambre de Dios. Cierta- 338 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mente hay también en muchas personas hambre de pan, angustia y dolor; pero esas situaciones, que deben ser resueltas con urgencia y con la colaboración de todos, no acallan el hambre de Dios, cuyo clamor resuena audible en las manifestaciones de aquellos jóvenes que anhelan convertirse de corazón, que buscan un sentido para sus vidas, que reclaman ideales altos y nobles, que de no recibirlos adecuada­ mente pueden extraviarse y caer víctimas de « sucedáneos, como las ideologías que conducen a exacerbar los conflictos y el odio )), o de otras versiones del materialismo que siembra por el mundo una cul­ tura de muerte. Me complace saber que en el Perú actúan diversos movimientos eclesiales orientados a la juventud. En vuestro País, donde surgió la primera floración de santitad en América Latina, han nacido por la acción del Espíritu de Dios, manifestaciones apostólicas vigorosas y originales que quieren responder a sus inquietudes más profundas, y que por su idiosincrasia latinoamericana ya empiezan a extenderse a otras naciones hermanas. Los movimientos apostólicos son una nueva bendición del Señor a su Iglesia, por lo que, como Obispos, debéis prestar gran solicitud, alentándolos y cuidando que sean fieles a la fe de la Iglesia y dóciles a las orientaciones de sus Pastores. Ellos serán la alborada del mañana si, como la Madre del Señor, los jóvenes acogen a Jesús en su intimidad y se identifican con El, para ser testigos de Cristo ante el mundo y ante los demás jóvenes, anun­ ciando al Salvador del mundo y Señor de la historia. 10. Al reflexionar sobre las semillas de la fe que sembradas en los surcos de vuestras tierras dieron a luz un pueblo creyente —cuya iden­ tidad más profunda se encuentra ligada a la Iglesia— encontraréis, sin duda, estímulo y entusiasmo para llevar a cabo la renovada evan­ gelización de cada una de vuestras comunidades eclesiales y para anun­ ciar la esperanza que la vida cristiana puede aportar como camino eficaz y concreto de superación individual y social. Bajo vuestra solícita orientación, las Iglesias locales, a cuya ca­ beza estáis, deben convertirse en verdaderos y resplandecientes faros de esperanza para todos los que buscan soluciones a los problemas humanos conforme al designio liberador y reconciliador que Dios ha manifestado. Es la hora de la esperanza cristiana, hora en la que la Iglesia en el Perú, enarbolando la bandera de la justicia, muestre a los hombres Acta Ioannis Pauli Pp. II 339 que el mensaje de Jesús tiene vigencia y que se expresa en forma con­ creta en la vida de cada cristiano comprometido y consciente de su dignidad de hijo de Dios. Es la hora de la esperanza cristiana, en la que la fidelidad a los principios del Evangelio exigirá, en no pocas oca­ siones, dolorosas renuncias y martirios silenciosos, tan sólo conocidos por Dios. Es la hora de la confianza, en que es preciso que el trigo siga creciendo en el seno de la tierra, para que una mañana luminosa se convierta en espiga dorada de abundante fruto. Al volver a vuestras diócesis os ruego que transmitáis a vuestros sacerdotes, religiosos, religiosas, agentes pastorales y fieles el saludo entrañable del Papa que a todos encomienda en sus oraciones para que el Señor de los Milagros derrame en todo el Perú sus dones de paz y justicia en la concordia y el amor fraterno. A todos bendigo de corazón. II In templo Ss. Andreae et Gregorii ad Clivum Scauri post vesperas habita, adstante simulque orante Roberto Runcie Cantuariensi archiepiscopo.* 1. "Grace to you and peace from God, our Father". 1 We hear this greeting as we listen to the words of Saint Paul to the community of Colossae, in the reading appointed for the ève of the 26th Sunday of the year. These same words I address to you this evening. I greet, first of all, my brother in Christ, the Archbishop of Canterbury : I warmly welcome you, together with the other représentatives of the Anglican Communion who accompany you. I welcome you to Rome, the city that was stained with the blood of the Apostles Peter and Paul ; I welcome you to this Church of Saint Gregory the Great from which, fourteen hundred years ago, my predecessor Pope Saint Gregory the Great sent Saint Augustine to preach the "word of truth" to the people of England. Augustine was prior of the monastery of Saint An­ drew on the Caelian Hill which stood on the very spot where we are gathered this evening, and we have entered into the séquence of prayer 2 * Die 30 m. Septembris a. 1989. Col 1:2. Cf. Col 1:5. 1 2 340 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale and praise that has been offered to God in this place down through the centuries. I salute the représentatives of the same living monastic tradition whom we join in prayer today. Moréover I recali the import­ ant role that monastic life has always played—not least in England— in receiving, living and handing on that "word of truth". 3 In sending Saint Augustine to preach to the Anglo-Saxon people, Saint Gregory was exercising the pastoral and missionary responsibility which is proper to the office of the Bishop of Rome. In his own writings we discover a profound and rich appréciation of the universal primacy entrusted to the Bishop who occupies the See of Peter. He it was who called the Bishop of Rome the "caput fidei" and who described the one who holds this office as the "servus servorum Dei". 4 2. It was as Bishop of Rome that seven years ago I myself went to England to visit the Catholic people there. My journey took me also to Canterbury, to the Cathedral Church of Saint Augustine. In making my pilgrimage to the shrine of the martyr, Saint Thomas Becket, I sought to play a part in healing the terrible wounds inflictéd on the Body of Christ in the sixteenth Century. We prayed together there, Your Grace and I, for that wholeness, that fullness of life in Christ which is God's gif t of unity. My pilgrimage to Canterbury was motivated by obédience to the will of Christ our Lord who, on the night before he died prayed "that they ail may be one". Today the divisions among Christians require that the primacy o f the Bishop o f Rome should also be a primacy in action and initiative in favour of that unity for which Christ so earnestly prayed. I see our célébration of Evening Prayer together as a further moment in that ecumenical pilgrimage that Catholics and Anglicans, together with other Christians, are called to make. Our goal is to discover once more that common inheritance of faith which was shared before the tragic séquence of events which divided Christian Europe four centuries ago. We must find our common roots in that period of a thousand years when Christians in England were united in the faith that had been planted there by Saint Augustine. 5 In the Common Déclaration we signed together at Canterbury, we established the Second Anglican-Roman Gatholic International Com3 4 5 Ibid. Ep. XIII, Jn 17:21. 39. 341 Acta Ioannis Pauli Pp. II mission (ARCIC-II) to study doctrinal différences that still separate us. But as we meet today, we cannot but acknowledge that events in recent years have seriously aggravated the différences between us, making the work of the Commission more diflîcult. I wish today to confirai the membèrs of the Commission in their arduous task as they study the roots and origins of the différences between us. May they be endowed with hope and courage as they seek to meet the challenge. 3. The integrity of the apostolic faith as delivered once and for ali to the saints in the apostolic Tradition, must be fully preserved 6 if our unity is to be that for which Christ prayed. Responsibility for discerning the teaching and practice that are part of what Saint Paul calis the deposit which has been entrusted to us and which we must guard of the Church. 7 lies with the teaching authority In the words of the Second Vatican Council, "the task of giving an authentic interprétation of the Word of God whether in its written form, or in the form of Tradition has been entrusted to the living teaching office of the Church alone". 8 The specific role of bishops which is to be exercised in communion with the See of Peter in ensuring the unity and continuity of the faith is vital if we are to hand on the faith of Peter, Gregory and Augustine, if we are to evangelize once more the peoples of Europe and to preach the Gospel to the peoples of the world. Saint Gregory was a man of vast expérience. As the représentative of the Church of Rome to the Church of Constantinople, he knew well that there could be variety in confessing and living out the faith, in its liturgical expression, as well as in spirituality, theology and Church discipline, while preserving in ail things the unity of the Spirit in the bond o f peace. That was certainly also his hope and vision 9 for the Church in England. Today the continent of Gregory and Augustine urgently needs to hear the "word of truth" 10 afresh. The tide of superstition rises high, as it did among the Colossians in the time of Saint Paul. We are surrounded by the forces of secularization that bring with them ignorance of the word of God. 6 7 8 9 10 Cf. Cf. Dei Cf. Jude 3. 1 Tim 6:20. Verbum, 10. Eph 4:3. Cf. Col 1:5. The people of 342 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale our continent cry out for the "Good News" and woe to us if we do not preach it. 4. "Grace to you and peace from God, our Father". When Saint Paul wrote these words to the Colossians, and when he thanked God for their "faith in Ohrist Jesus" and "love ... for all the saints", he wrote very much in a spirit of hope and courage. But he was also writing with concern that some of the Christians at Colossae were wavering in their faith in Jesus Christ, the Lord and Saviour who by his Death and Résurrection has conquered all other principalities and powers, whether in heaven or on earth. This concern inspired in Paul the great hymn to Christ, the first-born of ali création. "He is before ali things, and in him ali things hold together. is the head of the body, the Church". Christ is our H e a d ; ali things have been subjected to him. our Lord. He 11 He is our beginning and our last end. He is As in the time of Saint Paul, so now, ali our efforts to restore unity among Christians will be in vain if they are not carried out in total fidelity to the faith in Christ that was handed on by the Apostles. 5. It is my firm hope that our meeting in Rome will pave the way for the time when Rome and Canterbury will once more be fully able to proclaim together the "word of truth" as they did in the days of Gregory and Augustine. beyond our continent. Today the Gospel has been preached far We too can say with Paul that throughout the world the Gospel is "hearing fruit and growing". The missionary task gives new urgency to our ecumenical endeavours : we have a special responsibility to the developing countries of the world where the di­ visions originating in Europe have been transplanted. We also have in view the tragic conflicts and divisions which scar the face of the contemporary world. Especially in these days we think of the people of the Middle East—a région which I know is ever in the thoughts and prayers of my beloved brother here today. If men and women are to know the peace of Christ, if they are to be reconciled in him who alone can bring peace to the world, then Chris­ tians must be seen to be a community that is both reconciled and reconciling. 11 Col 1:17-18. 843 Acta Ioannis Pauli Pp; II How great is the harvest we are called upon to reap for Christ ! How many are the wounded, the lost, the lonely in the teeming cities of our world ! How many are the homeless and the hungry who cry out for the Bread of Life and would make their home in Jesus Christ ! It is my prayer that during these days of the visit of the Archbishop of Canterbury to Rome, we may truly be led by God towards that unity of all in Christ who is our Head. Hay our quest be a sign to the world of the peace and joy that have been given in Christ. My dearly beloved Brothers and Sisters in Christ : "Grace to you and peace from God, our Father". III Ad exc.mum virum Thomam Patricium Melady, Foederatarum Civitatum Americae Septemtrionalis Legatum.* Mr. Ambassador, With great pleasure I welcome you to the Vatican and aecept the Letters accrediting you as the Ambassador of the United States of America to the Holy See. It is my fervent hope that your mission will contribute to strengthening the good relations existing between the United States and the Holy See, and that the fruitful dialogue which was begun under your two predecessors will continue. I ask you to convey my cordial greetings to President Bush, assuring him and all your fellow Citizens of my prayerful good wishes. In your address, you referred to a growing conviction within the international community that religious freedom is to be recognized and protected as a fundamental human right. The Holy See has con­ stan tly proclaimed that the human person has an inalienable right to pursue the truth, to worship God and to act in accordance with the dictâtes of conscience. 1 This right to religious freedom must be safe- guarded by the laws which govern nations. Where ver freedom of religion is denied or curtailed, human dignity itself is violated, and genuine progress toward a social order marked by justice and peace is seriously compromised. * Die 3 m. Octobris a. 1989. Cf. Dignitatis humanae, 2. 1 Acta 344 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale In my recent Encyclical, Sollicitudo rei socialis, I argued that the violation of fundamental human rights constitutes a kind of impoverishment as serious as any material poverty. In this regard, I have often stressed the necessity of démocratie and partieipatory forms of government for the growth of an orderly politicai life. Indeed, "the 'health' of a politicai community—as expressed in the free and responsible participation of all Citizens in public affair s, in the rule of law and in respect for and promotion of human rights—is the necessary condition and sure guarantee of the development of 'the whole individual and of all people' ". Only where human freedom is fostered and protected can a social order develop which is capable of responding to the needs and aspirations of the men and women of today. 2 3 T wo years ago, in the course of my second Pastoral Visit to the United States, I was pleased to recali that from the very beginning of America's history freedom has been the principie at the basis of the formation of all well-ordered society. The Constitution of the United States bears eloquent witness to your country's belief that the freedom of individuáis is indispensable for the common good. Accordingly, the United States has come to en joy an expérience, tested by time, that a disciplined and generous freedom is the path to peace, to a just social order and to the achievement of the good of the nation. During my Pastoral Visit I recali having spoken on the thème of freedom at the Ecumenical Prayer Service held in Columbia, South Carolina. On that occasion, I expressed the conviction that there can be no true freedom without moral accountability. The conquest of freedom does not lie in rejecting objective norms of conduct or in refusing to assume personal responsibility. True freedom implies that we acknowledge our accountability for the good that we f ail to do and the evil we commit. The strength or weakness of individuáis and of whole societies dépends on how clearly they grasp this moral imperative. 4 Dramatic events in recent months have drawn the world's attention to the enduring desire of entire peoples to expérience the blessings of freedom and self-détermination. Yet, as the lessons of your country's history have demonstrated, these blessings are often secured at great 2 3 4 Sollicitudo rei socialis, IUd., 44. September 11, 1987. 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 345 sacrifice, and may not be taken for granted from generation to gen­ eration. In every age, new challenges arise and must be confronted with confidence and resolution. The profound threat to human freedom posed by the illegal trafile in narcotics is but one example. The curse of drug addiction, which ho vers like a dark cloud over entire nations, is surely one of the most serious menaces to freedom in our time. I thânk you, Mr. Ambassador, for your référence to Lebanon. The présent situation in that country is of utmost concern to the Holy See, as I have repeatedly manifested in appeals and public prayers for the end of violence and for the beginning of a new era of peace and progress in that sorely tried land. The Apostolic See hopes that présent and future efforts to secure the normalization of life in Lebanon will help to strengthen the unity of her people as a free and sovereign nation. You have also drawn attention to the Holy See's work for the promotion of peace and a just social order in Africa. I am particu­ lar ly pleased to note the assistance given to Africa's many developing countries as they continue to take their place within the family of nations. In calling for a spirit of solidarity with them, I am well aware of the great human resources which they have to off er to the world at large. Your own knowledge and expérience of that Continent will surely confirm this judgment. I am confident that the United States will continue its generous support of these nations which are seeking development in accord with their own highest aspirations. Mr. Ambassador, there are reasons for gratitude as we contemplate the signs of hope reflected in the présent world situation. Yet many of these signs of hope are fragile and in need of wise and careful stewardship. The présence of the Holy See in the international com­ munity seeks to promote a deeper reflection on the basic spiritual truths and values involved in human life. As a nation which exercises great influence throughout the world, I pray that America will be ever sensitive to this spiritual dimension of ali human activity. While assuring you of the coopération of the various departments of the Holy See in the fulfillment of your new mission, I express once again my abiding esteem for the people of the United States of America. May God bless you and your important work. 23 - A. A. S. Acta 346 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV Ad exc.mum virum Georgium Kuberski, Poloniae Legatum.* Szanowny Panie Am b asadorze! 1. Chwila jest doniosła, jest historyczna. Zostają ponownie nawią­ zane stosunki dyplomatyczne pomiędzy Stolicą Apostolską i Polską, co oznacza pełną normalizację wzajemnych odniesień między Państwem a Kościołem w naszym kraju. Świadectwem tego jest między innymi ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz obopólna wola zawarcia w bliskiej przyszłości konwencji, a więc doniosłego dokumentu o cha­ rakterze międzynarodowym. Radość moja, Stolicy Apostolskiej, Koś­ cioła i — myślę — całego polskiego Narodu jest tym większa, że ten uroczysty i urzędowy akt potwierdza i w pewien sposób pieczętuje początek wielkiego dobra, jakie pojawiło się na horyzoncie naszej historii, dobra, które od dziesiątków lat nie przestało być przedmiotem dążeń synów i córek rodzimej ziemi, którzy w przeważającej większości są także — od przeszło tysiąca lat — synami i córkami Kościoła. Dobrem tym jest stworzenie takich warunków, w których człowiek, poszczególne grupy społeczne, środowiska, naród cały może realizować siebie i własne dobro wspólne zgodnie ze swoim powołaniem, sumie­ niem i czuciem, w wolności oraz wzajemnym poszanowaniu swojej godności. Jest to prawdziwy dar Boży zaprogramowany — według wiary Kościoła — w akcie stworzenia, a doprowadzony do pełni w tajemnicy Odkupienia. 2. Dlatego w dniu inauguracji pontyfikatu wołałem na placu Świę­ tego Piotra: (( dopomóżcie (...) wszystkim, którzy chcą służyć Chrystu­ sowi i (...) człowiekowi i całej ludzkości! Nie lękajcie s i ę ! Otwórzcie (...) granice państw, systemów ekonomicznych,' systemów politycznych, rozległe dziedziny kultury, cywilizacji, postępu я. 1 A rozstając się — po zakończeniu pierwszej mojej posługi papie­ skiej — z moim krajem, powiedziałem, że ta wizyta była « z pewnością aktem odwagi z obydwu stron. Jednakże naszym czasom potrzebny był taki właśnie akt odwagi. Trzeba czasem odważyć się pójść także w tym kierunku, w którym dotąd jeszcze nikt nie poszedł ». 2 * Die 5 m. Octobris a. 1989. 22 października 1978. Słowa wypowiedziane na lotnisku krakowskim w Balicach, 10 czerwca 1979. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 347 3. Dzisiaj Polska jest znowu krajem odwagi i wydarzeń, które mają profetyczną moc, dla tych zwłaszcza miejsc, w których wciąż jeszcze cierpi człowiek. Cierpią grupy społeczne czy wyznaniowe, w których brakuje powszechnej ugody wokół tego dobra, jakim jest sama osoba ludzka i jej godność, i jakim są dobra, które ta osoba tworzy i które są nieodzowne dla bycia człowiekiem stworzonym na obraz i podo­ bieństwo Boże. Ше zabrakło w naszej Ojczyźnie zahamowań i załamań. Me oszczę­ dzono Narodowi cierpień, upokorzeń i łez, które w Kościele dopełniały braki udręk Chrystusa i mocą Chrystusowego Zmartwychwstania stały się źródłem zwycięstwa i radości. 3 I nie zabrakło też ludzi, którzy po obu stronach, czasem wbrew nadziei, podejmowali cierpliwie trudy tworzenia nowego kształtu Ojczy­ zny i społeczeństwa. Wyrażam za to wdzięczność Bożej Opatrzności. Dziękuję także tym wszystkim, którzy odważyli się myśleć i działać na miarę zagrożeń i historycznych zadań. Wielką drogę odbyło spo­ łeczeństwo polskie w ciągu ostatnich dziesiątków lat. Wielką rolę odegrał w nim Kościół. Długa i trudna jest jeszcze droga do przebycia. Ogromne zadania, które zostają do spełnienia. Wiele potrzeba ofiar, mądrości, cierpliwości i dalszej odwagi. Cieszę się razem z całym Narodem tym, co nowe, wielkie i upragnione. Lękam się waszymi lękami, a całą obiecującą przyszłość składam przez macierzyńskie wstawiennictwo Królowej Polski w ręce Wszechmogącego i Miłosiernego Boga. Wierzę w niezgłębione pokłady duchowe i wszech­ stronne talenty moich Rodaków, w ich wypróbowaną przez historię mądrość, wierność własnej tradycji i twórczą zdolność. Nie tylko do przetrwania, ale ciągłego odradzania się. Nie ma innej drogi niż droga, odnowy. Każdy krok wstecz oznaczałby złą wróżbę dla współ­ czesnego świata. Dlatego też powtarzam dziś moim Rodakom słowa Apostoła: « sprawujcie się w sposób godny Ewangelii Chrystusowej, abym (...) mógł usłyszeć o was, że trwacie mocno w jednym duchu (...) Niech każdy ma na oku nie tylko swoje własne sprawy, ale też i dru­ gich ! ». 4 4. Panie Ambasadorze, z mandatu Prezydenta Rzeczypospolitej do­ konuje Pan historycznego aktu złożenia listów uwierzytelniających na moje ręce. 3 4 Por. Kol 1, 24. Flp 1, 27; 2, 4. Acta 348 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Wnet uczyni to samo przedstawiciel Stolicy Apostolskiej w Warsza­ wie. Wszystko zaś dokonuje się prawie dokładnie pięćdziesiąt lat po wyjeździe ostatniego nuncjusza i zaprzestaniu jego misji w Polsce, spowodowanym przez wybuch drugiej wojny światowej i jej następstwa. W pięćdziesiątą rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej, która musi pozostać na zawsze wielkim ostrzeżeniem dla świata, właśnie z Warszawy odezwał się głos ludzi dobrej woli i wzniosła się modlitwa ludzi wierzących do Boga, by zachował ludzkość od podobnych doś­ wiadczeń, by strzegł sumienia ludzi od szalonych, nieludzkich decyzji. Jakżeż i w tym nie widzieć ręki Bożej Opatrzności?! Dlatego też w Liście do Episkopatu Polski na pięćdziesięciolecie wybuchu drugiej wojny światowej, napisałem: « m o ż n a powiedzieć, że Europa — po­ mimo pozorów — jeszcze się nie wyleczyła z ran drugiej wojny świato­ wej. Potrzeba ogromnego wysiłku i dobrej woli na Wschodzie i na Za­ chodzie, potrzeba prawdziwej solidarności, aby to nastąpiło ». 5 5. Na zakończenie pragnę jeszcze raz wyrazić nadzieję, że decyzje i uroczyste akty, które je sankcjonują, odpowiadają zarówno racjom i milenijnej tradycji Polski, jak i aktualnym aspiracjom całego pol­ skiego społeczeństwa, że — według oświadczenia Sekretariatu Episko­ patu Polski — wpłyną one na realizowanie praw obywatelskich w naszym kraju i otworzą nowe pole działalności Kościoła dla dobra społeczeństwa, oraz że sprzyjać będą wzrostowi prestiżu państwa pol­ skiego na arenie międzynarodowej, stanowiąc ważny element ładu etycznego we współżyciu narodów. Proszę pozwolić, że w takim kon­ tekście powtórzę raz jeszcze słowa mojego poprzednika Pawła VI , wielkiego przyjaciela polskiego Narodu, że « Polska dostatnia i szczę­ śliwa (...) w interesie pokoju i dobrej współpracy między narodami Europy )). 6 7 Ostatnio Przewodniczący Rady Ministrów w Polsce powiedział: « Pragniemy godnie żyć w suwerennym, demokratycznym i praworząd­ nym państwie, które wszyscy bez względu na światopogląd, ideowe i polityczne zróżnicowanie mogliby uważać za państwo własne. Chcemy żyć w kraju o zdrowej gospodarce, gdzie opłaca się pracować i oszczę­ dzać, a zaspokojenie podstawowych potrzeb materialnych nie jest związane z udręką i upokorzeniem. Chcemy Polski otwartej na Europę List do Episkopatu • 17 lipca 1989. 1 grudnia 1977. 5 7 Polski, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 349 i świat. Polski, która bez kompleksu niższości daje wkład w tworzenie materialnych i kulturalnych dóbr ». W tym samym duchu mówił dalej o konieczności wielkiego pojednania narodowego. 8 Takiemu programowi służył Proszę Boga, by program ten co dobre w naszym Kraju, by inicjatywom, by Polska wierna zawsze Kościół w naszej Ojczyźnie. zjednoczył wokół siebie wszystko to, wyzwalał i dawał natchnienie nowym Bogu i sobie samej — nie zawiodła. Panu Ambasadorowi życzę, by — zgodnie ze szlachetnymi słowami wypowiedzianymi w imieniu własnym i najwyższych władz państwo­ wych Polski — był w Rzymie rzecznikiem prawdziwych interesów Ojczyzny i Narodu. V Ad episcopos Ucrainos in Synodo congregatos.* Найдостойніший Владико. Верховний Архиепископе Львова, Достойні Владики Митрополити і всі Ви, Владики учасники шостого Синоду Української Католицької Церкви! В першу річницю незабутнього ювілею Тисячоріччя Хрещення Київсь­ кої Русі бажаю повторити слова апостола Павла: «Благословен Бог і Отець Господа нашого Ісуса Христа, що благословив нас із неба всяким духовним благословенством» (Еф. 1,3). Направду був це рік ласки і по­ дяки за великий дар хрещення, діло святого Володимира, князя Київсь­ кої Русі, святої Ольги й усіх тих, що дали початок віри, яка ввела ті на­ роди в нове хиття в Ісусі Христі розп'ятім і воскреслім. Вся Церква разом із наступником святого Петра тут в Римі співала рік тому пісню слави за цю велику історичну подію: слава Тобі Отче, Си­ ну і Духу Святий, слава тобі Свята Церкво! The celebrati on of the Mi llenni um marked the begi nni ng of an intense spi ri tual movement. The programme of solemn celebrati ons embraced all the Ukrai ni an communi ti es i n the Uni ted States of America, Canada, Brazi l, Argenti na, Australi a, the countri es of Western Europe, at Częstochowa in Poland, and in the territory of the Ukraine. The Millennium was the occasion for a deepening of spiritual identity; it made possible a rediscovery of spiritual roots, and showed 8 12 września 1989. * Die 5 m. Octobris a. 1989. Acta 350 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale the world the spiritual wealth of your rite and your culture in all its dimensions. I am also happy that the programme of your Synod includes a dis­ cussion of the proposal to celebrate the 400th Anniversary of the Union of Brest and to organize a Eucharistic Congress for 1992, with the theme: "One Bread - One Body". 2. Through these two events, you wish to show your continued commitment to the spiritual renewal of your Church both at home and in the diaspora. The ecumenical dimension of the Millennium celebrations, which I emphasized in the documents Euntes in mundum and Magnum Baptismi donum, compels us to increase our efforts for what Saint Basil called the "rebuilding of the friendship of the Churches of God". Ever since the time that the Church was sadly wounded and divided, the desire for unity has not ceased to be a pressing concern. 1 The event which took place in 1596, within the context of the history of those times, was not directed "against" anyone, but rather towards the building up of a Church and the restoration of lost unity. I am confident that preparations for the fourth centenary of this event will be marked by high-level symposia and conferences, with a view to mutual dialogue in the evangelical spirit of brotherhood, so that we can courageously form a better ecumenical future, "forgetting what lies behind and straining forward to what lies ahead", "for the love of Christ impels us" to do so. 2 3 4 3. With equally great joy I applaud the proposed Eucharistic Congress being planned for your Church. More and more, the Epis­ copates of the individual Churches are seeking in the Eucharist the spiritual strength needed to renew the face of this earth as well as the hearts of their faithful. Tomorrow I myself will begin an Apostolic Journey to South Korea in order to take part in the International Eucharistic Congress being held in Seoul. As the Sacrament of Christ's Body and Blood, the Eucharist leads us into the mystery of the Church as the Body of Christ: the Mystical Body. In this mystery of unity with and in Christ, the Church must 1 2 3 4 Cf. Epistula, Cf. Magnum Phil 3:13. 2 Cor 5:14. 70. Baptismi donum, 4. 351 Acta Ioannis Pauli Pp. II live and be renewed. Spiritual life and vitality can be threatened not only by a lack of religious freedom or of ecclesial structures, but also by a lack of charity, by secularization and by internal disputes. In the Sacrament of the Eucharist we seek spiritual power, "for the weapons of our warfare are not worldly". 5 4. In the New Testament we read that the first Christian com­ munities which gathered around the Apostles, "breaking bread in their homes, partook of food with glad and generous hearts". As the greatest expression of Christ's love, the Eucharist will also lead the Ukrainian Catholic community towards a profound spiritual renewal, after the example of the first Christian communities. 6 With ever greater urgency and frequency the cry of these Ukrainian Catholics reaches Rome: "Help us", they ask, "so that we may be able to pray in public, no longer in hiding but in the churches we built". The Bishop of Rome must heed these pleas, especially after the Millennium which was "a year of grace from the Lord". 7 5. Fifty years now separate us from the beginning of the war and its horrors. It "did not spare the Churches, in particular the Catholic Church, which before and during the conflict experienced her own 'passion'. Her fate was certainly no better in the lands where the Marxist ideology of dialectical materialism was imposed". This also includes the Catholic Church in the Ukraine, which, having been forced into the catacombs, witnessed the martyrdom of Bishops and priests, as well as deportations, arrests, and the closing of churches and monasteries. 8 Given this past experience, and in the name of the principles of love, mercy, and Christian solidarity, I entreat the leaders of our sister Orthodox Church to overcome prejudices and to come to the aid of their Catholic brethren who are in need. This is a task to be realized on the eve of the new Millennium, keeping in mind that "we are always on trial because of the confessional divisions and div­ isions and disagreements in the Body of Christ". This task is not 9 5 Ibid., 10:4. Cf. Acts 2:46. Cf. Lk 4:19. Apostolic Letter on the Occasion of the of the Second World War, 27th August 1989, 6. 6 7 8 9 Cf. Lima Document, 1982, Eucharist, 20. Fiftieth Anniversary of the Outbreak Acta 352 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale only a humanitarian and moral requirement, but also a command of the Gospel. 6. I n this matter the readiness and good will of the authorities must be brought to bear, so that, learning from the sad social and political events of the past, they may, after decades of neglect, solve the problem of the recognition of the rights of the Ukrainian Catholic Church. The campaign of hostility and accusations against this Church and her Pastors does not help reforms; on the contrary it hinders them. Without the legalization of the Ukrainian Community, the process of democratization will never be complete. 7. The Holy See expresses the hope that, on the basis of the prin­ ciples of human rights and out of respect for the international agree­ ments signed and guaranteed by the Constitution, competent author­ ities will proceed without delay to the recognition of the rights of your Church. The Document issued last January in Vienna at the Conference on Security and Co­operation in Europe is well known to all. I t not only confirms the principles of the Helsinki Final Act, but also indicates the means to be employed for the promotion of religious freedom. Some of these can be applied in order to remedy the present situation of the Ukrainian Catholic Church; namely, — free access to places of worship; — the right to the organization of one's own hierarchical structure; — the possibility of maintaining free contact with the faithful and their communities, both within their own country and abroad. Acceptance of these principles involves the acceptance of responsi­ bilities not only towards other States, but above all towards the State's own citizens. A citizen who feels discriminated against because of his faith is not able to take part fully in the construction of the society in which he lives. 10 В часі моїх численних апостольських подорожей мав я нагоду зустрі­ нутись з українськими спільнотами, що живуть на поселенні. Сьогодні бажаю запевнити Вас, що рівнож і віруючі, що живуть у Вашій батьків­ щині, e охоплені моїми щоденними молитвами. А беручи слова святого Павла за мої слова, хочу сказати всім: «Прагну вас бачити, щоб подили­ 10 1989. Of. Speech of Pope John Paul II to the Paasikivi Society in Helsinki, 6th June Acta Ioannis Pauli Pp. II 353 тися з вами яким-небудь духовним даром, щоб вас зміцнити, тобто під­ бадьоритись разом, між вами, спільною вірою, вашою і моєю» (РИМ. 1, 11­12). Брати в єпископстві, на початку нового тисячоліття розпічнете з на­ снагою і бадьорістю велике діло духовної віднови ваших спільнот. Цьо­ го гаряче бажає також єпископ Риму в надії, що кожна людина охрещена в землі святих Володимира й Ольги стане «живим каменем» (1 Лет. 2, 5) в побудові духовної будівлі. Нехай цим ділом будуть перейняті всі українські родини на поселен­ нях і в батьківщині. Немає певнімої дороги для віднови церковної спіль­ ноти, як відродження в тайні Євхаристії. Маємо статись народом Божим, народом, в якому живе Емануїль, «народом покликаним до святости» (/ Лет. 2, 9). Це є завдання, що стоїть на початку другого тисячоліття. Пряму­ ємо в майбутність з упованням на Бога. Нехай мир і благословення Господнє будуть з Вами, з Вашою Церк­ вою і з Вашим народом. VI Ad eos qui generali capitulo Congregationis Missionariorum Pretiosis­ simi Sanguinis interfuerunt coram admissos.* Dear Missionaries of the Most Precious Bloody 1. I t is a pleasure for me to meet you during the celebration of your Fifteenth General Chapter which you are holding in this city where your Founder was born and exercised part of his priestly ministry—the great missionary and apostle of the Blood of Christ, Saint Gaspar del Bufalo. I t is significant that this meeting takes place almost on the eve of the day on which your Congregation and the Diocese of Borne celebrate the liturgical memorial of this Saint. Like so many of the faithful, we too go in spirit to his tomb in the ancient church of Santa Maria in Trivio, as did my predecessor Pope John XXI I I , on 4 January 1963, to meditate on the lessons of his life and to beg his heavenly favours. 2. More than a few times Pope John XXI I I linked Saint Gaspar in a symbolic way to the devotion to the Most Precious Blood, going so far as to call him "the true and greatest apostle of the devotion to * Die 19 m. Octobris a. 1989. Acta 354 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale the Most Precious Blood in the world". Saint Gaspar invites us to reflect on the mystery of the Blood of Christ flowing forth from the side of "him whom they have pierced". What boundless horizons this reflection opens up to u s ! On the one hand, that Blood, shed violently for the injustices of mankind, is the symbol of every violence per­ petrated in the history of mankind, beginning with the cry of the blood of A b e l until the end of the world. On the other hand, that Blood can be seen as a symbol of the whole work of salvation, which, orig­ inating from the Father, reaches even to us and is spread throughout the world for the salvation of all through the ministry of the Church of God "which he obtained with the blood of his own Son". In the vision of faith of your holy Founder, the Blood of Christ is an image of the Redeemer's perfect love for us, and calls for a response of faithful love of God and of our brethren. 1 2 3 4 In his assiduous study of the word of God and of the holy Fathers of the Church, his contemplation of the Crucified Christ and his sufferings for the sake of the Church, Saint Gaspar delved deeply into the mystery of the Blood of the Redeemer, so much so that this mystery became the light of his spirit and the strength of his apostolic activity. 3. Dear brothers: I wish to repeat on this occasion the exhortation I made on October 22, 1986, on the second centenary of the birth of your Founder: "The spirituality of Saint G a s p a r . . . is truly at the heart of the Christian life: the Most Precious Blood of our Lord has always been the object of a special attention on the part of all the S a i n t s : it is the school of sanctity, of justice, of love ... Never cease ... to delve deeply into this mystery of justice and of love: diffuse it into the whole world". I was pleased to be informed of the meetings and studies which you have been conducting on this subject in the various parts of the world where your Congregation works. I wholeheartedly bless these efforts, and encourage you to continue them, and to model on the cult of the Precious Blood the spiritual path of your lives and your apostolic activity. Be witnesses of that communion which Christ brought about through the gift of his Blood. 1 2 3 4 AAS 52 (1960) 306. Jn 19:37. Cf. Gen 4:10. Acts 20:28. Acta Ioannis Pauli Pp. II 356 4. I am certain that Saint Gaspar, in this spiritual pilgrimage that we make together to his tomb, can speak to you not only as the Apostle of the Blood of Christ, but also as a great missionary. After his return from exile in February of 1814 and in response to the wishes of Pope Pius V I I who strove to revive the faith among the Christian people by means of popular missions, your Founder devoted himself to the preaching of missions and spiritual retreats up until his death in 1837. In the ministry of preaching, he emulated his special patron, Saint Francis Xavier. For the most efficacious and lasting exercise of that ministry he founded your Society: the Con­ gregation of the Missionaries of the Most Precious Blood, entrusting it to the heavenly protection of the Blessed Virgin Mary. He was firmly convinced that just as the faith is spread through preaching of the word of God, so through the same preaching "its revival is awaited". Your Founder is a model of evangelization, whom you must always imitate. 5 In the General Chapter which you are celebrating, you have studied the specific topić of the mission of your Congregation, making an analysis of the situation in the various places where you work in order to meet present challenges according to the charism of your Con­ gregation. This charism, in fact, is the ministry of the word of God, as stated in the Constitution of your Congregation. In a society which too often ignores the signs of the presence of God, you must be the word that knocks at the door of every human heart, so that it may open to receive the Saviour. In a society which often fails to uphold human dignity, especially the dignity of the poor, you must awaken the voice of conscience that sustains the primacy of truth and love. You are called to do this in many forms of apostolic activity but especially through the preaching of spiritual exercises, retreats and missions. 6 5. My dear Brothers: I fervently hope that the teachings which we have learned from the life of your Founder—contemplation of the mystery of the Blood of Christ and commitment to the ministry of the word—will be an inspiration for your personal and communitarian renewal, so that you may present yourselves to the people of God, not only as teachers of the word, but also as convinced witnesses to Christ, who loved us and gave his Blood for us. I commend your Congregation to the intercession of the Ever-Virgin Mary, and gladly impart to you my Apostolic Blessing. 7 5 6 7 Writings of Saint Gaspar, Cf. CIC, can. 770. Cf. Gal 2:20. XII, 48. Acta 356 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VII Ad Paraquariae episcopos limina Apostolorum visitantes.* Amadísimos Hermanos Obispos del Paraguay: 1. Con sentimientos de vivo gozo os recibo en este encuentro colec­ tivo que constituye un momento culminante de vuestra visita <( ad limina ». Doy fervientes gracias a Dios que me ofrece esta oportunidad de compatir los anhelos y esperanzas vuestras y de los sacerdotes, religiosos, religiosas y demás agentes pastorales que, con abnegación no exenta de sacrificios, colaboran en servir a las comunidades ecle­ siales que el Señor os ha confiado. Recuerdo con especial afecto mi viaje apostólico a vuestra Nación, durante el cual tuve el gozo de canonizar al P. Roque González de Santa Cruz, primer santo del Paraguay, y a sus dos compañeros Al­ fonso Rodríguez y Juan del Castillo. Fueron jornadas de intensas celebraciones durante las cuales los fieles de todas las regiones del país supieron mostrar su acendrada religiosidad, piedad mariana y filial cercanía al Sucesor de Pedro. A ellos quise llevar la palabra del Evangelio para cumplir así el mandato del Señor de predicar a todas las gentes. 1 Durante veinte siglos la Iglesia ha llevado a cabo su misión evangelizadora. En nuestros días, las nuevas generaciones de la familia humana proponen nuevos desafíos ; y todo ello reclama, sobre todo de los Pas­ tores del Pueblo de Dios, un espíritu atento para percibir las necesi­ dades emergentes, la capacidad de discernimiento a la luz del designio salvifico y el planteamiento de adecuadas iniciativas pastorales. Las visitas « ad limina » son una ocasión singularmente propicia que permite al Sucesor de Pedro compartir la solicitud de sus Her­ manos en el episcopado y, al mismo tiempo, reforzar con ellos los vínculos de Comunión y afecto. De este modo, también vuestras Iglesias particulares son protagonistas activos en la tarea amplia y eficaz de hacer presente el Reino de Dios en medio de la sociedad. A lo largo de nuestros coloquios personales hemos tenido ocasión de examinar diversos aspectos del contexto variado en el que desa­ rrolláis vuestra labor pastoral. Ahora, en este encuentro colectivo, • Die 21 m. Octobris a. 1989. Cf. Mt 28, 19. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 357 quisiera ofrecer unas consideraciones que puedan servir de orientación para vuestros proyectos pastorales. 2. En primer lugar, quiero referirme a la acción ministerial en el Paraguay, en el marco de la nueva evangelización en América Latina. Esta es una tarea de largo alcance, que, en los umbrales del Tercer Milenio, está llamada a dar vida, en vuestras tierras, a una renova­ ción de la Iglesia y su misión en el mundo actual, siguiendo las direc­ trices del Concilio Vaticano II. « Es la persona del hombre la que hay que salvar. Es la sociedad humana la que hay que renovar. Es, por consiguiente, el hombre ; pero el hombre todo entero, cuerpo y alma, corazón y conciencia, inte­ ligencia y voluntad » el destinatario de la nueva evangelización. Por eso, la vitalidad evangelizadora de la Iglesia está precisamente en proclamar que el hombre ha sido elevado a la dignidad de hijo adoptivo de Dios, y esto constituye el centro mismo de su vida religiosa. 2 El hombre toma verdadera conciencia de esta filiación al descubrir que (( Dios ha enviado a nuestros corazones el Espíritu de su Hijo ». Sólo al sentirse amado por Dios el hombre comprueba que su amor alcanza la plenitud a nivel humano, y así es como llega a comprender el sentido de su existencia terrena. 3 En efecto, es sorprendente el modo con que Dios nos ha manifes­ tado su amor. Por medio de la Encarnación de su Unigénito, Dios ha derribado los confines estrechos de la historia terrena, dándonos la posibilidad de inscribir nuestra existencia en el plano de la relación afectiva con Dios. Y tan hondamente ha entrado la Persona del Verbo en nuestra naturaleza y en nuestra historia humana, que nada de lo que es valioso en la vida de los hombres ha quedado excluido del amor filial a nuestro Padre Dios. Esta verdad básica de la economía de la salvación es el fundamento de toda la acción evangelizadora que estáis realizando. 3. La situación de la Iglesia en vuestro país presenta exigencias en cierto modo contrastantes, por lo que puede existir el riesgo de una fragmentación de la acción pastoral, o bien una polarización unila­ teral hacia ciertos sectores, descuidando otros. En efecto, determinadas realidades eclesiales en el Paraguay re­ quieren lo que podríamos llamar una pastoral de la madurez cristiana. 2 3 Gaudium et spes, 3. Gal 4, 6. 358 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Esto lo hace pensar la arraigada presencia de la Iglesia en vuestra sociedad, las ricas devociones y tradiciones populares, el prestigio de los Pastores, la caridad cristiana —sencilla y cordial— que hace po­ sible una actitud serena y esperanzada ante tantas adversidades. Sin embargo, existen otras realidades menos confortantes, que reclaman la nueva evangelización. En efecto, la difusión de las sectas —no pro­ pensas en su mayoría al diálogo ecuménico— ha evidenciado una evan­ gelización no suficientemente profunda de amplios sectores. Además, en los ambientes intelectuales y en la cultura urbana ya se asoma el secularismo, reforzado por el hecho de ser cultura dominante en los países altamente industrializados. Entre los temas apuntados podría mencionarse una amplia gama de situaciones intermedias, que requieren ulterior atención. Baste re­ cordar la pastoral matrimonial y familiar o la promoción de vocacio­ nes al sacerdocio y a la vida consagrada. 4. Vuestra labor ministerial, amados Hermanos, ha de abarcar toda la compleja realidad de las comunidades eclesiales que os han sido con­ fiadas. En nuestros días se hace particularmente necesario reavivar en los fieles la conciencia de su responsabilidad en la Iglesia. En efecto, en la amorosa aceptación de Cristo del designio salvifico del Padre se fundamenta la necesidad de amarnos entre sí como hermanos, y ayu­ darnos mutuamente a vivir como cristianos. La Iglesia no sería tal si cada cristiano no estuviera convencido de que está siempre en con­ tinua interrelación con los demás. Asimismo, la posibilidad de ayudar está siempre al alcance de cada fiel : en el hogar, en los lugares de trabajo y de descanso, en las reu­ niones familiares y sociales, en la actuación pública, en la educación y en la asistencia sanitaria. Cada uno ha de sentir, cada vez más, la responsabilidad de sostener a todos con el estímulo de su palabra y de su comportamiento. Esto es lo que permite pensar en una comunidad viva, capaz de crecer ulteriormente con vigor. Ese amor cristiano se consolida como auténtica realidad de comu­ nión en la Iglesia. Como testigos de la fe, predicamos el Evangelio convocando la Iglesia. Pero es sobre todo la Eucaristía el sacramento 4 que congrega al Pueblo de Dios. Congregava nos in unum Christi amor. * Cf. Christus Dominus, 11 a. Acta Ioannis Pauli Pp. II 369 canta la Iglesia durante la Misa « i n Cena D o m i n i » del Jueves Santo. Las palabras de la Consagración nos recuerdan cuan grande es el amor del « que da su vida por sus amigos ». 5 5. En este clima de generosidad sin límites es como deben orien­ tarse y formarse las vocaciones a la vida sacerdotal y consagrada. Durante mi último viaje apostólico a América Latina puse de relieve que el número de vocaciones sacerdotales y religiosas refleja la ma­ durez de las comunidades cristianas. En efecto, es el amor a los propios hermanos lo que, en última instancia, mueve a aceptar la llamada divina. En una palabra : la caridad cristiana es el crisol en que se fraguan las vocaciones. En vuestra solicitud pastoral, queridos Hermanos, prestad parti­ cular cuidado a la adecuada preparación doctrinal y humana de los seminaristas. Los seminarios y casas de formación, como repetida­ mente lo indican las instrucciones de la Santa Sede, han de proveer a la formación integral de la persona con una sólida base espiritual, moral e intelectual, con una sana disciplina y espíritu de sacrificio. Sólo así será posible responder a las necesidades de los fieles, que esperan que sus sacerdotes sean, ante todo, ejemplo de santidad y de servicio para sus comunidades. En esta línea de comunión, en que el cristiano vive su vida de fe junto con los demás, se ha de enfocar la pastoral matrimonial. Los esposos necesitan una orientación constante en su camino, que les ayude sobre todo a profundizar la sacralidad y la indisolubilidad del matrimonio. En este sentido, la Eucaristía tiene un papel fundamental, ya que en ella se manifiesta y realiza el amor total que une a Cristo con su Iglesia. Este es el <( gran misterio » que ilumina la vida del matrimonio cristiano. 6 6. El ejemplo de amor y generosa entrega de Cristo es una llamada a la solidaridad. Esta no puede quedar circunscrita sólo al ámbito de la Iglesia, sino que debe abarcar toda la vida social. En este sentido, como bien sabéis, queda mucho por hacer para que en la sociedad se manifieste el verdadero espíritu cristiano, pues la caridad no puede convivir con la injusticia. Como tuve ocasión de señalar durante mi visita pastoral a vuestro país, « la consecución del bien común supone 5 6 Jn 15, 13. Cf. Ef 5, 32. Acta 360 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale lograr aquellas condiciones de paz y justicia, seguridad y orden, desa­ rrollo intelectual y material indispensables para que cada persona pueda vivir conforme a su propia dignidad ». 7 Al igual que en otros lugares del mundo, también en el Paraguay existe una desigual distribución de bienes y recursos, con el resultado de que algunos sectores de la sociedad no pueden satisfacer sus nece­ sidades más perentorias. Vuestra solicitud por los más pobres, amados Hermanos, os ha de llevar a que todos sean conscientes de que la soli­ daridad es una exigencia del Evangelio para que, de acuerdo con la doctrina social de la Iglesia, se busquen soluciones efectivas con miras a hacer posible el deseado progreso para todos, en libertad y pacífica convivencia. Determinante es también la responsabilidad del laico en la vida po­ lítica. Así lo ha entendido el Concilio Vaticano II al alentar la partici­ pación ordenada de todos los ciudadanos en la vida pública, pero res­ petando siempre el bien común de todos. Por esto, en la acción solidaria de la Iglesia y en la promoción de la justicia es también ineludible la presencia de los laicos. Teniendo en cuenta que su tarea es « poner en práctica todas las posibilidades cristianas y evangélicas, escondidas pero a su vez ya presentes y acti­ vas en las cosas del mundo », ellos han de ir tomando conciencia de esta responsabilidad para poder ser promotores de todas aquellas ini­ ciativas que, en última instancia, deben estar destinadas a la edificación del reino de Dios. 8 7. Un recuerdo especial lo reservo para los grupos indígenas, tan probados por la pobreza y el abandono. Conozco bien la preocupación pastoral con que afrontáis la acción evangelizadora entre estos pue­ blos, tratando de promover al mismo tiempo los genuinos valores de sus culturas, como habéis puesto de relieve en el reciente Mensaje : « La tierra : don de Dios para todos ». Os animo a proseguir en esta deli­ cada tarea de iluminar, desde la Palabra de Dios, la compleja cuestión de la tenencia de tierras, pidiendo una justa distribución de las mismas para todos, como uno de los derechos primarios cual es el de la digna subsistencia. Queridos Hermanos : junto con mi palabra de afecto, especialmente para los más pobres y olvidados, os pido que llevéis también mi cordial 7 4 Discurso en el Palacio Presidencial, Evangelii nuntiandi, 70. 16-5-1988, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 361 saludo a vuestros sacerdotes, a los religiosos, religiosas, seminaristas y demás agentes de pastoral. Decidles que el Papa les agradece sus trabajos por el Señor y por la causa del Evangelio, y que también con­ fía en su fidelidad y entrega. A Nuestra Señora de Oaacupé, Patrona del Paraguay, encomiendo vuestra constante misión evangelizadora en medio de las propias Co­ munidades eclesiales, para que Cristo, su Hijo, sea cada vez más cono­ cido, amado y acogido en el corazón de los paraguayos. A todos imparto de corazón mi Bendición Apostólica. 24 - A. A. S. Acta Apostolicae 362 Sedis - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI EPISTULA Ad totius Catholicae Ecclesiae episcopos: de quibusdam rationibus chri­ stianae meditationis. I. INTRODUCTIO 1. Orationis formas veriore perfectioreque modo addiscendi plures nostrorum temporum christifideles magno flagrant desiderio, quamvis haud parvae adsint difficultates, quas hodierna animorum cultura op­ ponit contra hanc, quae animadvertitur, silentii, contemplationis atque meditationis necessitatem. Animi attentio ad meditationis formas qua­ rundam orientalium religionum necnon ad earundem peculiares orandi rationes, quae etiam apud christianos excitata est postremis hisce an­ nis, haud leve indicium exhiberi potest huius necessitatis animi col­ ligendi atque altius divinum mysterium attingendi. Rebus sic stantibus, tamen, complures coetus animadvertunt etiam urgentem necessitatem in promptu habendi certas iudicandi regulas, doctrinales et pastorales, quibus possint orationis institutioni incumbere, sub multiplicibus eius formis, permanentes in luce veritatis in Christo Iesu revelata, per ger­ manam Ecclesiae traditionem. Haec Epistula sibi proponit huiusmodi necessitati providere, ut in Ecclesiis particularibus formarum orandi pluralitas, novarum quoque, nullo modo obscuret germanam orationis naturam, personalem et com­ munitariam. Imprimis ergo ad Episcopos dirigitur, ut pastorali cum cura Ecclesias suas de indicationibus quae sequuntur doceant, ita ut universus Dei populus — sacerdotes, religiosi et laici — ad orationem Patri solvendam renovato quodam vigore revocentur per Spiritum Iesu Christi Domini nostri. 2. Frequentior usque cum ceteris religionibus consuetudo, variis utentibus orationis stilis et methodis, proximis decenniis plures Christi­ fideles induxit ad seipsos interrogandos quamne utilitatem Christianis Congregatio pro Doctrina Fidei 363 possent afferre meditationis formae non Christianae. Quaestio praeser­ tim attinet ad methodos quae dicuntur orientales. Sunt qui huiusmodi methodos adhibeant propter rationes terapéuticas, ut dicunt : etenim facilis animi anxitudo eorum propria qui vivunt in societate technicis artibus progressa, etiam nonnullos Christianos impellit ad quaerendam, per illas, viam suae interioris tranquillitatis ac psychici aequilibrii. Sed haec ratio psychologica minime pertractabitur in hac Epistula, cuius finis econtra est in lucem ponere theologica ac spiritualia quae­ stionis consectaria. Alii sunt Christiani qui, vestigia insequentes motus apertionis et permutationis cum religionibus et culturis dissimilibus, putent huiusmodi methodos suae magnopere profuturas orationi. Iidem, cum animadvertant recentioribus temporibus haud paucas traditas me­ ditationis methodos, christianae religionis proprias, paene oblitas esse, quaeritant : nonne possit, per novam institutionem ad orationem here­ ditas nostra ditari, additis etiam elementis quae antehac ei fuerunt aliena? 1 3. Ad hanc solvendam quaestionem imprimis perpendendum est, etiamsi in universum, quae sit Christianae orationis intima natura, ut deinde videatur, utrum et quomodo ditari possit meditationis methodis, quae ortae sint in dissimilibus religionum ac culturarum adiunctis. Idcirco est praeponenda maximi momenti sententia. Christiana oratio semper Christianae fidei structurae innititur, in qua ipsa de Deo atque de creatura veritas elucet. Quapropter formam habet, ut proprie lo­ quamur, personalis colloquii, intimi scilicet ac altissimi, inter homi­ nem et Deum. Ea igitur exprimit creaturarum redemptarum commu­ nionem cum intima Trinitatis Personarum vita. In hac communione, quae fundamentum suum habet in sacramentis baptismi et euchari­ stiae, quae est fons et culmen totius Ecclesiae vitae, exigitur conver­ sionis habitus, scilicet quidam exodus ex propria persona versus Deum. Christiana oratio ergo est semper insimul vere personalis atque com­ munitaria. Ipsa abhorret a technicis rationibus, quae impersonales « Methodi orientales » appellantur rationes ac viae quae ex Hìnduismo et Bud­ dhismo oriuntur, uti sunt Zen, vel «Meditatio transcendentalis », quae vocatur, vel « Yoga ». Agitur ergo de meditationis methodis non christianis, procedentibus ab Extre­ mo Oriente, quae non raro nostra aetate usurpantur quoque a nonnullis Christianis ad meditandum. Normae sive doctrinales sive methodologicae, quae hic proponuntur, vim habent non solum relate ad hanc quaestionem sed etiam, magis in genere, ad varias orationis formas, quae temporibus nostris usurpantur ab ecclesialibus realitatibus, prae­ sertim a Consociationibus, Motibus et Coetibus. 1 Acta 364 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sint vel propriam personam tamquam centrum habeant, quaeque auto­ matismos génèrent, quibus persona orans obnoxia fit spiritualismo quo­ dam, in semetipso clauso et inhabili ad liberam ad Deum transcen­ dentem apertionem. In Ecclesia autem, ad meditationem quod attinet, legitima novarum rationum ac viarum inquisitio semper prae oculis habere debet vere Christianam orationem duabus esse componendam inter se occurrentibus libertatibus, infinita scilicet Dei cum hominis finita libertate. II. CHRISTIANA ORATIO AD LUMEN REVELATIONIS 4. Sacrae ipsae Litterae docent quomodo orare debeat homo, qui di­ vinam revelationem suscipiat. Nam in Veteris Testamenti scriptis insunt mira precum collectanea, quae, a saeculis vigentia in Christi quoque Ecclesia, tamquam eius publicae orationis fundamentum posita sunt : Liber scilicet Laudum vel Psalmorum. 2 Orationum Psalmorum genus invenitur iam antiquioribus in textibus vel resonat in recentioribus locis Veteris Testamenti. 3 Psalmorum libri orationes enarrant impri­ mis magnalia Dei erga populum, quem ipse sibi elegit; per orationis autem memoriale, Israel meditatur, contemplatur ac repraesentat ea­ dem Dei magnalia. In Sacrarum Litterarum revelatione idem Israel agnoscit laudatque Dominum praesentem in universa creatura et in hominis cuiusque destinatione. Ita Illum, exempli causa, invocat ut sibi in periculis, in morbis, in persecutionibus, in tribulationibus succurrat. Demum sem­ per ad lumen salvifici eius operis, Illum celebrat propter divinam vir­ tutem ac bonitatem, propter rectum iudicium ac misericordiam, propter regalem maiestatem ac gloriam. 5. In Novo autem Testamento, ob verba, gesta, Passionem et Resur­ rectionem Iesu Christi, fides agnoscit in Eo Deum Seipsum revelantem, Verbum carnem factum, quod altitudines intimas caritatis eius mani­ festat. Spiritus Sanctus efficit ut altius in huiusmodi Dei intimiora penetretur, idemque, in credentium corda missus, (C omnia scrutatur, etiam profunda Dei » (1 Cor 2, 10). Spiritus, iuxta Domini Iesu pro­ missionem, discipulos docturus erat omnem veritatem, quam ipse Iesus 1 turgia De usurpatione Psalmorum in Ecclesiae oratione, cf. Institutio generalis de Li­ Horarum, 100-109. Cf. ex. gr. Ex 15, Dt 32, 1 Sam 2, 2 Sam 22, aliquot textus Prophetarum, 1 Chr 16. 3 Congregatio pro Doctrina Fidei 365 nondum revelare poterat. At Spiritus, inquit, « non loquetur a semet­ ipso sed me clarifìcabit, quia de meo accipiet et annuntiabit vobis» (Io 16, 13 s.). Quod Iesus in hoc loco « suum » esse dicit, est etiam pos­ sessio Dei Patris sui, ut ipse postea explicat : « Omnia, quaecumque habet Pater, mea sunt; propterea dixi quia de meo accipiet et annun­ tiabit vobis » (Io 16, 15). Novi Testamenti auctores semper consulto locuti sunt de Dei in Christo revelatione intra rerum prospectum a Spiritu Sancto illustra­ tum. Evangeliorum Synopticorum auctores enarrant gesta et verba Do­ mini Iesu Christi iuxta altiorem intellegentiam quam post Paschales eventus sunt adepti de omnibus rebus quas discipuli vidissent ac audivissent ; Ioannis Evangelium ducit ad contemplationem Eius qui ab initio est Verbum Dei caro factum; Paulus apostolus, cui Dominus Iesus in itinere Damascum versus apparuit in gloria sua divina, Christi­ fideles instituere conatur, ut valeant « comprehendere cum omnibus sanctis quae sit latitudo et longitudo et sublimitas et profundum (my­ sterii Christi), scire etiam supereminentem scientiae caritatem Christi », ut impleantur « in omnem plenitudinem Dei » (Eph 3, 18 s.) ; Dei my­ sterium Apostolus profitetur esse Christum, « in quo — inquit — sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae» (Col 2, 3), e t : ((Hoc dico — pergens explicat — ut nemo vos decipiat in subtilitate sermonum » (v. 4). 6. Arctissime ergo Revelatio et oratio coniunguntur. Docente Con­ stitutione Dogmatica cui titulus est Dei Verbum, revelatione sua Deus invisibilis « ex abundantia caritatis suae homines tamquam ami­ cos » alloquitur (cf. Ex 33, 11 ; Io 15, 14-15) et cum eis conversatur (cf. Bar 3, 38), « ut eos ad societatem Secum invitet in eamque su­ scipiat ». 4 Talis revelatio in actum est deducta verbis et gestis quae invicem semper conectuntur : ab initio et continenter omnia Christum versus tendunt, qui est plenitudo revelationis et gratiae, versusque Spiritus Sancti donum, qui hominem capacem facit amplectendi ac contem­ plandi Dei verba et gesta atque gratias ei agendi ac eum adorandi, sive in Christifidelium congregatione sive in intimo cuiusque corde, divina gratia illustrato. * Const. dogm. Dei Verbum, 2. Ibidem exstant aliae graves sententiae ad chri­ stianam orationem intellegendam ratione theologica et spirituali; cf. ex. gr. 3. 5. 8. 21. Acta 366 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Idcirco Ecclesia sancta omnes Christifideles hortatur, ut ad Dei Verbum semper libenter accedant, tamquam ad Christianae orationis fontem, et insimul ut altiorem Sacrae Scripturae sensum oratione edi­ scant « ut fiat colloquium inter Deum et hominem ; nam "illum allo­ quimur, cum oramus ; illum audimus, cum divina legimus oracula" ». 5 7. Ex his quae dicta sunt nonnulla ultro oriuntur consectaria. Si enim christiana oratio inserenda est in motum trinitarium Dei, etiam eius essentiale contentum necessario est definiendum duplici huiusmodi motus directione : in Spiritu Sancto scilicet Filius in mundum venit ad reconciliandum eum cum Patre gestis et doloribus s u i s ; in eodem autem motu in eodemque Spiritu, Filius caro factus redit ad Patrem, eius voluntatem adimplens Passione et Resurrectione. « Pater noster », Domini Iesu oratio, aperte indicat unitatem huius motus : Patris vo­ luntas sicut in caelo et in terra est perficienda (petitiones panis, remis­ sionis et- praesidii explanant rationes principales voluntatis Dei erga nos) ut nova terra vivat ac vigeat in caelesti Ierusalem. Domini Iesu oratio Ecclesiae traditur (« sic ergo vos orate », Mt 6, 9), et propterea Christiana oratio, etiam cum fit in solitudine, re autem 6 vera semper manet ad intra illius « Sanctorum communionis », in qua et cum qua oratur sive sollemni ac liturgica sive privata actione. Ele­ vanda est igitur semper christiana oratio iuxta orantis Ecclesiae ger­ manam mentem eiusque praecepta, quae aliquando ad effectum adduci possunt in probata moderatione spirituali. Christifidelis, etiam cum solus est et orat in secreto, conscius sibi est se in communione cum Christo orare, in Spiritu Sancto, una cum omnibus sanctis ad bonum Ecclesiae. 7 III. NON RECTI ORANDI MODI 8. Inde a primis saeculis in Ecclesiam insinuati sunt vitiosi orandi modi, quorum vestigia iam revelant aliqui Novi Testamenti textus (cf. 1 Io 4, 3; 1 T m 1, 3-7 et 4, 3-4) ; decursu temporum duo praecipui errores annumerantur : pseudognosis et messalianismus, de quibus pertractaverunt Ecclesiae Patres. Primaeva illa experientia Christiana necnon Patrum agendi ratio nonnihil conferre possunt ad praesentes quaestiones solvendas. Const. dogm. Dei Verbum, 25. * De Domini Iesu oratione cf. Institutio generalis de Liturgia Horarum, 3-4. Cf. Institutio generalis de Liturgia Horarum, 9. 5 7 Congregatio pro Doctrina Fidei 367 Contra pseudognosis errores Patres docent materiam a Deo esse creatam, ideoque per se malam non esse; et praeterea gratiam, a Spi­ ritu Sancto orientem, non esse bonum nativum animae, sed a Deo im­ petrandam esse tamquam donum. Illuminatio igitur, seu superior Spi­ ritus scientia (quae graece dicitur « gnosis »), non reddit superfluam Christianam fidem. Demum, nota certa superioris scientiae, quae ab ora­ tione oriatur, iuxta Patres, semper est Christiana caritas. 8 9. Christianae orationis perfectio neque existimari potest ex excel­ lentia gnosticae scientiae, neque iudicari ex experientia divini, iuxta modum messalianismi. Falsi charismatici, saeculo iv, Spiritus Sancti gratiam idem esse dicebant ac psychologicam experientiam eius prae­ sentiae in anima. Contra quos Patres continenter docuerunt unionem animae orantis cum Deo in mysterio perfici, praesertim per Ecclesiae sacramenta, eamque praeterea vel per afflictionum ac etiam desolationum experientias ad actum deduci posse ; quas minime significare, con­ tra Messalianorum sententiam, Spiritum animam deseruisse, sed e con­ verso, ut semper spirituales magistri tenuerunt, easdem participationem genuinam esse posse illius condicionis et solitudinis et derelictionis in Cruce Domini Nostri, qui semper manet orationis exemplar ac me­ diator. 9 10 10. Utraque erroris forma pergit esse veluti tentatio contra pecca­ torem hominem, quem instigat ad superandum intervallum, quod creaturam separat a Creatore, tamquam quiddam esset quod esse non de­ beret; ad existimandum terrenum Christi iter, per quod ipse vult ad Patrem nos adducere, ut rem iam inutilem ; ad imminuendum ac aequandum psychologiae naturali, id, quod datur ut mera gratia, sive « superioris scientiae » instar, sive « experientiae ». Huiusmodi non rectae orationis formae interdum decursu temporum in lucem redierunt in margine orationis Ecclesiae, eaedemque nostra Pseudognosis materiam habebat tamquam rem immundam ac depravatam, animam ignorantia involventem, a qua liberanda valitura esset oratio, ut ad veram ac supe­ riorem scientiam extolleret adque puritatem. Verum non omnes talem facultatem habebant, sed tantum homines vere spirituales, cum reliquis fidelibus fides et Christi praeceptorum observantia sufficerent. 8 Messaliarii primum a S. Efrem Syro (Hymni contra Haereses 22, 4: ed. E. Beck, CSCO 169 [1957] 79) repudiati sunt et postea, inter ceteros, ab Epiphanio Constantiensi (Panarion seu Adversus Haereses: PG 41, 156-1200; PG 42, 9-832) et ab Amphilochio Iconiensi (Contra Haereticos: G. Ficker, AmphilocMana 1, Leipzig 1906, 21-77). 9 10 Cf. ex. gr. S. Ioannes a Cruce, Subida del Monte Carmelo, 2, c, 7, 11. Acta 368 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale aetate videntur iterum plurimorum Christifidelium animum movere, exhibentes seipsas veluti remedium psychologicum et spirituale necnon veluti velocem processum ad Deum inveniendum. 11 11. At huiusmodi falsae formae, undecumque oriuntur, maxime ex­ pedite dignosci possunt. Nam, Christiana meditatio studet amplecti per gesta salvifica Dei in Christo, Verbo carne facto, et per dona eius Spiritus, divinam altitudinem, quae in ipso Christo semper revela­ tur, per humanam ac terrenam rationem. E contra huiusmodi medita­ tionis methodi, etiam cum ex verbis et gestis Domini Iesu exordiantur, conantur omittere, quantum fieri poterit, quod terrenum, sensibile, atque notione finitum est, ut ascendant vel immergantur in regionem divinam, quae, qua talis, neque terrena, neque sensibilis est, neque mentis per conceptus enarrabilis. Talis vitiositas, quae apparet iam in seriore Graecorum religiositate (praesertim in « neoplatonismo ))), invenitur profecto in religioso afflatu multarum gentium, simul ac suas divinae rei imagines precarias agnoverunt et impares conatus suos ad eam appropinquandi. 12 12. Cum in dies meditationis methodi orientales diffundantur in Christianum orbem et in ecclesiales communitates, vividior fit conatus, qui non caret periculis et erroribus, commiscendi Christianam cum non Christiana meditatione. Proposita ad hoc sunt innumera atque Aetate quae dicitur Media in margine Ecclesiae vigebant quidam molitores e x t e ­ rnarum rerum, quorum opiniones exponuntur, non sine ironia, a doctissimo viro Flandrico Ioanne de Ruysbroek, qui inter maiores recensetur viros Christianos contem­ plationi deditos. Qui, ad vitam mysticam quod attinet, tres enumerat erroris formas (Die gheestelike Brulocht, 228, 12-230, 17; 230, 18-232, 22; 232, 23-236, 6) quibus etiam in universum contradicit (236, 7-237, 29). Non dissimiles technicae formae postea agnitae ac reiectae sunt a S. Teresia a Iesu, sagaci ter animad vertente «curam ipsam, quae impenditur ad nihil cogitandum, intellectum excitare ad nimis cogitandum», atque Christi mysterium deserere in Christiana meditatione quamdam speciem « proditionis » constituere (cf. S. Teresia a Iesu, Vida 12, 5 et 22, 1-5). 11 Universae proponens Ecclesiae vitam ac doctrinam Sanctae Teresiae,-quae tem­ poribus suis tentationi restitit adhibendi certas methodos, suadentes ut Christi humanitas omitteretur, pro indefinita immersione in divinitatis abyssum, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, in homilia die 1 mensis novembris a. 1982 habita, affirmavit eius clamorem ad fovendam orationem, in Christo ex toto collineatam, « etiam temporibus nostris valere contra quasdam orationis- methodos quae Evangelio minime innituntur, re autem vera ad Christum omittendum tendunt, pro mentis inane, quod in Christiana religione nihil valet; orationis autem quamque methodum valere si a Christo oriatur ad ipsumque ducat, qui est Via, Veritas et Vita (Io 14, 6) ». Cf. Homilia Abulae habita in honorem Sanctae Teresiae: AAS 75 (1983) 256-257. 12 Congregatio pro Doctrina Fidei 369 plus minusve extrema, quorum alia methodis orientalibus uti satagunt tantum ad praeparationem psychocorpoream apparandam, quae revera permittat Christianam contemplationem; alia autem ultra procedunt, cum nitantur variis technicis rationibus gignere spirituales experien­ tias, non dissimiles variis experientiis, de quibus loquuntur quidam catholici rerum mysticarum scriptores ; 1 3 alia demum temere audent aequare absolutum illud sine imaginibus et conceptibus, quod est pro­ prium theoriae Buddhisticae, 14 Dei maiestati, in Christo revelatae, quae supra res finitas elevatur; ad eundemque finem ((theologiam negati­ vam » usurpant, quae transcendat omnem affirmationem sententiamque pertinentem ad Deum, negantes mundi creaturas exhibere vestigium vel minimum, quod ad infinitam Dei virtutem dirigat. Proponunt igi­ tur relinquendam esse non solum salvificorum gestorum meditationem, quae Deus Veteris et Novi Testamenti in Historia perfecit, sed notio­ nem ipsam Dei Unius et Trini, qui caritas est, pro immersione « in divinitatis indeterminatam abyssum ». 15 Huiusmodi ceteraeque similes condiciones componendi Christianam meditationem cum technicis rationibus orientalibus pensitandae sunt continenter summa claraque cum distinctione suae naturae et methodi, ad vitandum perniciosum syncretismum. IV. CHRISTIANUM ITER CONIUNCTIONIS CUM DEO 13. Ad suam inveniendam rectam orationis « viam » Christifidelis perpendere debet ea omnia quae supra diximus de praecipuis lineamen­ tis viae Christi, cuius cibus est, ut faciat voluntatem eius, qui misit illum, et ut perficiat opus eius (cf. Io 4, 34). Hac Dominus Iesus nullam habet interiorem ac arctiorem cum Patre unionem, qua con­ tinenter in altissima oratione manet; nam Patris voluntas ad homines eum mittit, ad peccatores, ad carnifices ipsos; neque ille intimius con­ iungi potest cum Patre quam tali oboediens voluntati. Quod nullo modo impedit quominus in terrestri itinere desertum petat ad orandum, Cf. ex. gr. Nubes non-scientiae, opus spirituale anonym! cuiusdam Anglici aucto­ ris saec. xiv. 13 « Nirvana » in religiosis Buddhismi textibus intellegitur status quietis, consistens in exstinctione cunctae rei concretae, qua transeuntis, et ideo deludentis atque acerbae. 14 Doctus vir Magister Eccardus loquitur de immersione «in indeterminatam Divi­ nitatis abyssum», quae sunt «tenebrae in quibus Trinitatis lux nunquam refulsit». Cf. Sermo «Ave gratia plena» in fine (J. Quint, Deutsche Predigten und Traktate, Hanser 1955, 261). 15 Acta 370 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ad se coniungendum cum Patre, ad novum vigorem suscipiendum ut suam adimpleat missionem in mundo. In monte Tabor, ubi cum Patre manifeste coniunctus apparet, eius passio praedicitur (cf. Lc 9, 31), nihilque consideratur votum manendi in « tribus tabernaculis » in eodem transfigurationis monte. Christiana quaeque oratio contempla­ tiva ad caritatem erga proximum semper dirigit necnon ad actionem et passionem, atque hoc modo nos ad Deum magis admovet. 14. Ad illud attingendum coniunctionis cum Deo mysterium quod a Patribus Graecis appellabatur hominis divinizatio, adque modos etiam pressius intellegendos quibus perficitur, prae oculis est habendum ante omnia hominem esse suapte natura creaturam, talemque mansurum in aeternum, ut numquam absorberi possit id quod dicitur hominis « ego » in Dei « Ego », ne in summis quidem gratiae statibus. Attamen affirmandum est humanam personam creatam esse « ad imaginem et similitudinem » Dei, cuius imaginis archetypus est Filius Dei, in quo et per quem facti sumus (cf. Col 1, 16). Qui archetypus revelat nobis, ut maximum et pulcherrimum inter Christiana mysteria : Filium ab aeterno esse « alium » ac Patrem, et tamen, in Spiritu Sancto, esse « consubstantialem » ; sequitur quod factum alteritatis non habendum est tamquam malum sed potius ut maximum bonorum. Datur in ipso Deo alteritas, qui est Una Natura in Tribus Personis, et datur alteritas inter Deum et creaturam, qui suapte natura diversi sunt. In sancta eucharistia demum, sicut in ceteris Sacramentis — et analogice in suis gestis et verbis — Christus seipsum nobis tradit consortesque nos eflicit suae divinae naturae, cum ceteroqui nostram creatam naturam non deleat, quam ipse participat suipsius incarnatione. 16 17 15. Quod si una simul huiusmodi veritates considerentur, pulcher­ rima admiratione perspicitur in Christianarum rerum veritate omnia supra modum perfici vota, quae in orationibus aliarum religionum inveniuntur, neque hac de causa personam eiusque creaturalitatem ad nihilum reduci et evanescere in magno mari Absoluti. Altissima ChriCf. Const. Past. Gaudium et spes, 19, 1: «Dignitatis humanae eximia ratio in vocatione hominis ad communionem cum Deo consistit. Ad colloquium cum Deo iam inde ab ortu suo invitatur homo: non enim existit, nisi quia, a Deo ex amore creatus, semper ex amore conservatur; nec plene secundum veritatem vivit, nisi amorem illum libere agnoscat et Creatori suo se committat». 16 Cf. verba Divi Thomae de eucharistia: «...proprius effectus huius sacramenti est conversio hominis in Christum, ut dicat cum Apostolo: Vivo ego, iam non ego; vivit vero in me Christus (Gal 2, 20)» (In IV Sent., d. 12 q. 2 a. 1). 17 Congregatio pro Doctrina Fidei 371 stianorum asseveratio « Deus caritas est » (1 Io 4, 8), conciliare potest perfectam coniunctionem cum alteritate amantem inter et amatum, cum aeterno commercio cum aeternoque colloquio. Deus ipse est huius­ modi commercium atque nos participes re effici vera possumus Christi, ut ((filii adoptionis», et cum Filio in Spiritu Sancto clamare « A b b a , P a t e r » . Iure igitur Patres locuti sunt de hominis divinizatione, qui, cum concorporatus sit Christo, Dei Filio suapte natura, per eius gratiam particeps fit eiusdem divinae naturae, veluti « filius in Filio ». Christifidelis accipiens Spiritum Sanctum glorificai Patrem atque par­ ticipat revera trinitariam Dei vitam. V. QUAESTIONES METHODOLOGICAE 16. Omnes fere magnae religiones, quae coniunctionem cum Deo per orationem quaesiverunt, etiam iter ad eam consequendam appara­ verunt. Cum autem « Ecclesia catholica nihil eorum, quae in his reli­ gionibus vera et sancta sunt » 18 reiciat, nullum est habendum praeiudi­ cium nullaque habenda contemptio erga earum indicationes, propter id quod Christianae non sint. E contra excerpi ex eisdem potest quid­ quid utile est, salvis Christianae orationis notione eiusque logica struc­ tura et exigentiis; ad intra enim huiusmodi totalitatis illa fragmenta iterum concipienda atque assumenda sunt. Inter quae annumerari potest imprimis humilis acceptio probati magistri in orationis vita eiusque praeceptorum, secundum notam ac constantem Christianorum experientiam inde ab aevis antiquioribus, et a Patrum in deserto de­ gentium temporibus. Qui magister, expertus in sensu Ecclesiae, non solum ducere discipulos et monere eosdem debet, ne quibusdam pe­ riculis cedant, sed etiam ut spiritualis « pater », introducere eos debet, infiammato cum animo, et, ut ita dicam, cor cordi apponens, in orationis vitam, quod donum est Spiritus Sancti. 17. Serior aetas classica non Christiana libenter consuevit tres gradus in perfectionis via distinguere : primum purificationis, alterum illuminationis, tertium coniunctionis. habuerunt plures Christianae Quam doctrinam spiritualitatis scholae. exemplarem At huiusmodi schema, quod per se valet, tamen aliquantulum definiendum est, ut recte a Christianis intellegatur vitenturque periculosae confusiones ac interpretationes. 18 Decl. Nostra aetate, 2. Acta 372 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 18. Dei quaestionem per orationem praecedant oportet ac sequan­ tur ascesis et peccatorum errorumque purificatio, qua iuxta Dominicas Beatitudines tantum ii qui mundo sunt corde Deum videbunt (cf. Mt 5, 8). Potissimum Evangelica praecepta ad purificandos mores de absentia veritatis et amoris impellunt atque, in ordine altiore, omnes egoisticas passiones, quae impediunt quominus homo agnoscat ac adim­ pleat Dei integram voluntatem. Non enim passiones, qua tales, sunt negativae (ut Stoici et Neoplatonici opinabantur), sed earum egoistica inclinatio, quam Christifidelis exuere debet, ut perveniat ad illum po­ sitivae libertatis statum, quem Christiana aetas classica (( apatheiam » vocabat, Aetas autem quae dicitur Media « impassibilitatem » et Liber Spiritualium Exercitiorum Sancti Ignatii « indifferentiam ». 19 Quod impossibile evadit si desit extrema abnegatio, ut probatur a Sancti Pauli verbis, aperte utentis vóce ((mortificatione» (peccati inclinationum). 20 Huiusmodi tantum abnegatio hominem liberum reddit Dei voluntatem perficiendi ac participandi Spiritus Sancti libertatem. 19. Recte est igitur interpretanda doctrina eorum magistrorum, qui spiritum « vacuefaciendum » esse ab omni sensuum repraesentatione ac notione suadent, firma tamen amantis ad Deum attentione manente, ita ut vacuum in orante maneat quod deinde divinis divitiis impleri poterit. Vacuum quod Deus exigit est reiectio egoismi, non autem necessario contemptio rerum creatarum, quas ipse donavit et in quibus nos posuit. Exploratum est in oratione animum intendendum esse in unum Deum atque esse excludendas, quantum fieri potest, munda­ nas res, nos egoismo nostro alligantes. Huius doctrinae praeclarus exstitit doctor S. Augustinus : Si Deum invenire cupis, inquit, exte­ riora omnia contemne atque in te ipsum redi; noli tamen immorari in te ipso, sed transcende te ipsum, quia tu Deus non es : Ipse excelsior et maior te est. « Quaero substantiam eius in anima mea, et non inve­ rno : meditatus sum tamen inquisitionem Dei mei, et per ea quae facta sunt, "invisibilia Dei" (Rm 1, 20) mei cupiens intellecta conspicere ». 21 « In se ipso commorari » : ecce periculum certum. Magnus Ecclesiae Doctor monet ut redeamus in nosmetipsos, sed etiam ut transcendamus personam nostram, quae non est Deus, sed tantum creatura. W 20 21 S. Ignatius a Loyola, Ejercicios espirituales, 23 et passim. Cf. Col 3, 5; Born 6, 11 ss. ; Oal 5, 24. S. Augustinus, Enarrationes in Psalmos, XLI, 8: PL 36, 469. Congregatio pro Doctrina Fidei 373 Deus est «interior intimo meo et superior summo meo i). Deus est enim in nobis et nobiscum sed transcendit nos in mysterio suo. 22 23 20. Sub aspectu dogmatico, impossibile evadit ad perfectam Dei caritatem pervenire, si praetermittatur Dei suipsius donatio in Filio, qui caro factus, crucifixus est et resurrexit. In Ipso, ducente Spiritu Sancto, participamus, gratuita liberalitate, vitam intradivinam. Cum Dominus Iesus dicit: « Q u i vidit me, vidit P a t r e m » (Io 14, 9), non tantum habet in animo visionem et scientiam exteriorem suae huma­ nae figurae (« caro non prodest quidquam », Io 6, 63), alioqui potius intendit de visione, quae possibilis fit per fidei gratiam, de visione scilicet earum rerum, quas de Deo, per sensibilem sui manifestationem, Dominus Iesus, ut Patris Verbum, intendit profecto ostendere (« Spi­ ritus est, qui vivificat... verba quae ego locutus sum vobis, Spiritus sunt et vita s u n t » , ibid.). In huiusmodi « v i s i o n e » non est quaestio de abstractione mere humana (« abs-tractio ») a figura, in qua Deus revelatus est, sed de divina realitate attingenda in humana Iesu figura, scilicet de attingendo aspectu divino et aeterno in eius temporalitate. Innitentes verbis S. Ignatii in opere cui titulus est Exercitia Spiritualia, nobis omnibus attingenda sunt « odor munitus ac dulcedo infinita divinitatis » (n. 124), proficiscendo ab finita veritate revelata a qua exorsi sumus. Nos extollendo, Deus libere valet nos «vacuefacere » ab rebus omnibus, quibus in hoc saeculo tenemur, ac ex toto nos trahere in trinitariam suae aeternae caritatis vitam. Tamen, hoc donum traditur tantum « in Christo per Spiritum Sanctum », non autem per propriam virtutem, seposita eius revelatione. S. Augustinus, Confessiones, 3, 6, 11: PL 32, 688. Cf. De vera Religione, 39, 72: PL 34, 154. 22 Splendidum exemplar Christiani ac positivi sensus « evacuationis » a creaturis elucet in S. Francisco, Pauperculo Assisiensi. Qui, cum abrenuntiaverit creaturis propter amorem Domini, propterea eas plenas eius praesentiae et fulgentes in digni­ tate sua, qua Dei creaturas, contemplatur, tacitosque earundem modos orditur in Cantico creaturarum (cf. C. Esser, Opuscula Sancti Patris Francisci Assisiensis, Ed. «Ad Claras Aquas», Grottaferrata - Roma 1978, pp. 83-86). Eadem ratione perscribit in « Epistola ad fideles » : « Omnis creatura, quae est in caelis, in terra, in mari et in abyssis (Ap 5, 13) reddat laudem Deo, gloriam, honorem et benedictionem, quia ipse est vita et fortitudo nostra, qui est solus bonus (Lc 18, 19), solus altissimus, solus omnipotens, admirabilis, gloriosus et solus sanctus, laudabilis et benedictus per in­ finita saecula saeculorum. Amen» (ib., Opusculap. 124). S. Bonaventura inducit Franciscum in omni creatura audientem Dei vocem et effundentem animam suam in hymno immortali gratitudinis et laudis (cf. Legenda S. Francisci, cap. 9, n. 1, in Opera Omnia, ed. Quaracehi 1898, vol. VIII, p. 530). 23 374 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 21. In vitae Christianae progressu purificationem sequitur illumi­ natio per caritatem, quam Pater nobis donat in Filio et per unctionem, quam ab eo suscipimus in Spiritu Sancto /cf. 1 Io 2, 20). Inde ab anti­ quitate Christiana memoratur « illuminatio », quae in baptismo tra­ ditur, quaeque Christifideles, divinis initiatos mysteriis, introducit ad cognoscendum Christum per fidem, quae per caritatem operatur. Quinimmo nonnulli ecclesiastici auctores explicite pertractant de illuminatione, in baptismo tradita, tamquam de fundamento illius eminentis scientiae Christi Iesu (cf. Phil 3, 8), quae definitur « t h e o r i a » seu contemplatio. 24 Christifideles, baptismi gratia, vocantur ad progrediendum in scien­ tia et in testimonio reddendo fidei, mysteriis, « ex intima spiritualium rerum quam experiuntur intellegentia». 25 Nullum Dei lumen cassas reddit fidei veritates. E contra illuminationis gratiae, quas Deus for­ tasse concedere potest, potius sunt auxilio ad aptius declarandam altis­ simam mysteriorum rationem, quas Ecclesia sancta confitetur et cele­ brat, exspectans ut Christifidelis videre Deum possit sicuti est in gloria (cf. 1 Io 3, 2). 22. Christifidelis orans demum pervenire potest, Deo adiuvante, ad peculiarem experientiam unionis. Sacramenta, praesertim baptismum et eucharistia, 26 initium reale sunt unionis Christifidelis cum Deo. Super huiusmodi fundamentum, per peculiarem Spiritus gratiam, per­ sona orans vocari potest ad illam peculiarem formam unionis cum Deo, quae « mystica » in Christiana provincia appellatur. 23. Christianus profecto indiget certis temporibus ad secedendum in solitudinem, ad secum meditandum, ad suumque iter apud Deum inve­ niendum; sed cum suapte natura sit creatura, et talis creatura, quae sciat se in tuto non esse nisi in gratia, suus ad Deum appropinquandi modus non innititur certae rationi technicae, stricto verbi sensu, quoniam id contradiceret infantiae spirituali, quam praedicat EvanCf. ex. gr. S. Iustinus, Apologia I, 61, 12-13: PG 6, 420-421; Clemens Alexan­ drinus, Paedagogus I, 6, 25-31: PG 8, 281-284; S. Basilius Caesariensis, Homiliae di­ versae, 13, 1: PG 31, 424-425; S. Gregorius Nazianzenus, Orationes, 40, 3, 1: PG 36, 361. Const. dogm. Dei Verbum, 8. 24 25 Eucharistia, quae definitur in Constitutione dogmatica Lumen gentium «totius vitae Christianae fons et culmen » (11), realiter participes nos efficit Dominici corpo­ ris, in eaque « ad communionem cum Eo elevamur » (7). 26 Congregatio pro Doctrina Fidei 376 gelium. Christiana ac germana mystica nihil cum technica commune habet, cum semper sit donum Dei, quo indignum sentit se esse, quis­ quis illud susceperit. 27 24. Non desunt certae gratiae mysticae, quibus ditantur, exempli gratia, ecclesialium institutionum fundatores pro universa sua funda­ tione, necnon alii sancti, quae denotant eorundem peculiarem orationis experientiam, et eas ceteri Christifideles nequeunt, qua tales, imitari neque postulare, etiamsi sint eidem institutioni adscripti, atque optent orationem in diem perfectiorem. 28 Dari possunt gradus diversi et di­ versi modi participandi experientiam orationis cuiusdam fundatoris, neque his omnibus eadem forma necessario est conferenda. Ceterum orationis experientia quae locum habet praestantem in omnibus insti­ tutionibus vere ecclesialibus antiquis et modernis, semper, ad sum­ mam, manet quiddam personale, cum Deus personis ipsis gratias suas largiatur in ordine ad orationem. 25. In qua re mystica distinguenda sunt Spiritus Sancti dona et charismata, quae Deus liberrime largitur. Quorum priora sunt quiddam, quod Christifidelis quisque novo vigore refovere in se potest per fidei spei et caritatis studiosam vitam, atque hoc modo per fortem ascesim pervenire ad certam Dei et fidei veritatum experientiam; posteriora autem, ad mentem S. Pauli, sunt data praesertim ad Ecclesiam foven­ dam, scilicet pro Corporis Christi mystici ceteris membris (cf. 1 Cor 12, 7). Hac in re, reminiscendum est sive charismata non aequari donis extraordinariis (« mysticis ») (cf. Rm 12, 3. 21), sive distinctionem inter « Spiritus Sancti dona » et « charismata » fluentem esse posse. Constat autem quodlibet charisma, fecundum pro Ecclesia, exerceri non posse, in provincia neotestamentaria, quin certum perfectionis personalis gradum quis sit consecutus; ex altera parte, patet etiam Christiano cuique (( vivo » munus esse peculiare (et hoc sensu « cha27 Cf. S. Teresia a Iesu, Castillo interior IV, 1, 2. Nullus homo orans, absque speciali gratia, postulare debet totalem illam Dei revelationis visionem, qualem S. Gregorius Magnus habuisse S. Benedictum testatur, vel illum mysticum impetum Francisci Assisiensis, Deum contemplantis in cunctis creaturis, vel visionem aeque totalem, quam habuit S. Ignatius apud flumen Cardoner, de qua ipse testatur sibi Sacrae Scripturae locum profecto usurpare eam potuisse. «Nox obscura», quam declarat S. Ioannes a Cruce, pars est personalis eius orationis charismatis, eamque sodalis quisque eiusdem ordinis non necessario experiri eodem modo debet ad eam adipiscendam orationis perfectionem, ad quam vocatur a Deo. 28 Acta Apostolicae 376 Sedis - Commentarium Officiale risma ») « in aedificationem Corporis Christi » (cf. Eph 4, 15-16) , 29 in communione cum catholica Hierarchia, cui «speciatim competit, non Spiritum exstinguere, sed omnia probare et quod bonum est tenere » [LG, 12). VI. METHODI PSYCHOPHYSICAE-CORPOREAE 26. Humana experientia declarat corporis positionem ac habitum nonnihil posse conferre ad animum secum colligendum et ad spiritum disponendum, propter quod ad ea nonnulli spirituales auctores Orien­ tis et Occidentis Christiani attento animo intenderunt. Eorum considerationes quasdam licet habeant communes rationes cum meditationis methodis orientalibus non Christianis, tamen devi­ tant earum nimia ac in unam tantum partem propendentia, quae e contra saepe hodie proponuntur hominibus adhuc rudibus. Huiusmodi spirituales auctores ea sumpserunt elementa, quae adiu­ torio sunt ad animum colligendum in oratione, agnoscentes insimul eorum vim contingentem : utilia enim sunt, si ad Christianam foven­ dam orationem restaurantur. 30 Ieiunium, ut exemplum afferamus, apud Christianos imprimis significationem induit exercitii poenitentiae ac abstinentiae, sed iam apud Patres etiam finem habuit reddendi homi­ nem propensiorem ad occurrendum Deo, Christianumque magis idoneum ad se dominandum et insimul magis sedulum erga fratres egentiores. In oratione homo totus Deum attingere debet et ideo etiam suum corpus positionem debet assumere aptiorem ad animum secum colli­ gendum. 31 Haec positio symbolice exprimere potest orationem ipsam, cum possit esse varia, pro variis culturis et personali vi sentiendi. In nonnullis regionibus Christifideles nostris temporibus in dies magis animadvertunt quantum corporis positio possit orationem fovere. Christifidelis vocatio ad « m y s t i c a s » experientias includere potest tum id quod S. Thomas denotat ut experientiam vivam Dei per Spiritus dona, tum formas non imitabiles (et ideo non exposcendas) gratiae donationis. Cf. S. Thomas de Aquino, Summa Theologiae, I -IP , a. 1 c, et a. 5 ad 1. 29 a c Conferantur ex. gr. antiqui scriptores, qui de orantis habitu corporis pertractant, a Christianis orantibus adhibito: Tertullianus, De oratione XIV: PL 1, 1170; XVII: PL 1, 1174-1176; Origenes, De oratione XXXI, 2: PO 11, 550-553, necnon de significatione huiusmodi habitus: Barnabas, Epistula XII, 2-4: PO 2, 760-761; S. Iustinus, Dialogus 90, 4-5: PG 6, 689-692; S. Hippolytus Romanus, Commentarium in Dan. III, 24: GCS I, 168, 8-17; Origenes, Homiliae in Ex. XI, 4: PG 12, 377-378. De corporis positione conferatur etiam Origenes, De oratione XXXI, 3: PG 11, 553-555. 30 31 Cf. S. Ignatius a Loyola, Ejercicios espirituales, 76. Congregatio pro 27. Christiana meditatio Orientis Doctrina 32 Fidei 377 magni fecit symbolismum psy- chophysicum, quo saepe caruit oratio in Occidente. Huiusmodi Sym­ bolismus potest proficisci a certo corporis habitu, usque ad fundamen­ tales vivendi functiones, quales sunt respiratio et cordis pulsus. Exer­ citium « Domini Iesu orationis », exempli causa, quod aptatur rhythmo naturalis respirationis, potest, saltem ad tempus, opportunum auxi­ lium afferre plerisque. 33 Ceteroqui, ipsi magistri orientales explorave- runt etiam non omnes esse aeque idoneos ad huiusmodi symbolismum adhibendum, quia non omnes valent a materiali signo ad spiritualem rem quaesitam transire. Quod si Symbolismus inadaequate ac non recte intellegatur, idolum prorsus fieri periclitatur et ideo impedire eleva­ tionem spiritus ad Deum. Vivere in ambitu orationis totam realitatem proprii corporis ut symboli admodum difficilius est, cum id in quendam corporis cultum possit degeneran, atque inducere ad omnes sensationes spiritualibus experientiis subrepticie adaequandas. 28. Aliqua corporis exercitia ultro producunt quietis et tranquilli­ tatis sensationes, gratificantes sensus, fortasse vel lucis et caloris phaenomena, spirituali felicitati similia. Quae accipere pro germanis Spiritus Sancti consolationibus, prorsus non rectus modus est iter spirituale concipiendi; pariter eisdem tribuere symbolicas significatio­ nes, experientiae mysticae peculiares, si moralis agendi ratio ipsi contradicat, quaedam mentalis schizophrenia est, quae psychicas se­ cumfert perturbationes ac morales, interdum, gravissimos errores. Quod tamen non impedit quominus meditationis germanae exercita­ tiones, quae.in Oriente Christiano sunt ortae et apud magnas religiones non Christianas sunt usitatae, quaeque alliciunt hominem nostrorum temporum tam alienatum ac turbatum, constituere possint aptum in­ strumentum ad orantem adiuvandum, ut ante Deum adstet interius relaxatus, etsi eum urgeant externae curae. Non est tamen obliviscendum habitualem coniunctionem cum Deo, vel habitum interioris vigilantiae et divinum auxilium invocandi, quae Cf. ex. gr. anachoretae hesychasti. Hesichia, seu quies exterior et interior, tam­ quam orationis conditio ab anachoretis habetur; in sua forma orientali notas habet solitudinis ac technicae rationis ad animum colligendum. Exercitium «Domini Iesu orationis», quod consistit in iteranda formula, plu­ rimis referta biblicis et in vocationis et obsecrationis indicationibus (ex. gr. «Domine Iesu Christe, Fili Dei, miserere mei »), valde accommodatur rhythmo respirationis naturalis. De qua re cf. S. Ignatius a Loyola, Ejercicios espirituales, 258. 32 33 25 - A. A. S. Acta 378 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale in libris Novi Testamenti appellatur « oratio continua a, non neces­ sario cessare, si quis incumbat, iuxta Dei voluntatem, etiam ad operis et proximi curae officium, hortante Apostolo : (( Sive ergo manducatis sive bibitis sive aliud quid facitis, omnia in gloriam Dei f acite » (1 Cor 10, 31). Germana oratio enim, ad mentem praecipuorum rerum spiri­ tualium magistrorum, in orantibus ardentem caritatem inducit, quae ipsos urget ad collaborandum cum Ecclesiae missione et ad fratribus serviendum ad maiorem Dei gloriam. 34 35 VII. (( EGO SUM VIA » 29. Omnis Christifidelis quaerere debet et invenire potest in varie­ tate ac divitiis orationis christianae, quam Ecclesia docet, iter suumque orandi modum; sed huiusmodi viae personales confluunt, ad ultimum, in illam viam ad Patrem, quam Iesus Christus se esse proclamavit. In quaerenda sua via igitur unusquisque non tam suis se agitari per­ mittet personalibus iudiciis, quam a Spiritu Sancto dirigi, qui per Christum eum ducit ad Patrem. 30. Etiam personae actuose oranti non deerunt tempora, quibus sibi ipsi tamquam errans in deserto videbitur, nihil de Deo (( sentiens », licet totis viribus nitatur. Noverit tamen huiusmodi tentationes nulli parcere personae, orationi serio deditae. Sed ipsa huiusmodi expe­ rientiam, omnibus communem Christianis orantibus, ne adaequaet il­ lico (( obscurae noeti » mysticae. Verum tunc oratio, quam firmiter tenere nitatur oportet, speciem fortasse inducet cuiusdam <( artificiositatis », quamquam agitur reapse de re toto caelo diversa : etenim tunc exhibetur velut expressio fidelitatis eius erga Deum, ante cuius conspectum manere desiderat etiam cum nullam recipiat subiectivam consolationem. In his momentis, quae specie tantum negativa videntur, id mani­ festum apparet, quod orans re quaerit vera: utrum scilicet quaerat Deum, qui semper eum superat in sua libertate infinita, an se ipsum Of. 1 Th 5, 17 et 2 Th 3, 8-12. Ex huiusmodi textibus oritur quaestio: quomodo orationis continuae officium conciliari potest cum operis officio. Cf. inter ceteros S. Augu­ stinus, Epistula 130, 20: PL 33, 501-502, et S. Ioannes Cassianus, De institutis coeno­ biorum III, 1-3: SC 109 , 92-93. Conferatur etiam Orationis demonstratio primi Syriacae Ecclesiae patris Afraatis, praesertim nn. 14-15, pertractantes de « Orationis ope­ ribus », ut vocantur (cf. J. Parisot, Afraatis Sapientis Persae Démonstrations, I V : PS I, 170-174). 34 35 Cf. S. Teresia a Iesu, Castillo interior VII, 4, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. 379 II solum, qui nequit suas « experientias » superare, sive quae videntur « experientiae » positivae coniunctionis cum Deo, sive quae videntur « experientiae » negativae mystici « vacui ». 31. Caritas Dei, quod obiectum est unicum Christianae contempla­ tionis, manet talis realitas, qua « potiri » nulla methodus vel technica possit ratio; quin immo intenti oculi coniciendi sunt in Iesum Chri­ stum, in quo divina caritas propter nos pervenit usque ad crucem, adeo ut Ipse vel assumpserit condicionem derelicti a Patre (cf. Me 15, 34). Deo est ergo remittendus modus, quo Ipse participes nos effici statuit amoris sui. Attamen numquam, nullo modo, conandum est nos aequare obiecto contemplationis, libero amori scilicet Dei, ne tunc quidem cum, ex misericordia Dei Patris, per Spiritum Sanctum, qui missus est in corda nostra, nobis gratuito donetur in Christo, sensibilis repercussus huius divini amoris et sentiamus nos esse quasi attractos veritate ac bonitate et pulchritudine Domini. Quod magis datur cuidam creaturae, ut ad Dominum propinquet, eo magis crescit in ea reverentia ante Deum ter Sanctum. Intellegitur tum verbum S. Augustini « Tu licet dicas amicum, ego confiteor ser­ vum », 36 vel illud familiarius verbum quod prompsit ex ore mulieris quam gratificatus est ipse Deus summa sua ac intima familiaritate : « Respexit humilitatem ancillae suae » (Lc 1, 48). Hanc beratam, scripto Epistulam Summus Cardinali in Conventu Pontifex Praefecto Plenario huius Ioannes Paulus concessa, adprobavit Congregationis II, in et Audientia publici iuris deli­ infra­ fieri iussit. Romae, ex Aedibus Congregationis pro Doctrina Fidei, die 15 Octo­ bris 1989, in festo Sanctae Teresiae a Iesu. IOSEPH card. RATZINGER, Praefectus £B Albertus Bovone archiep. tit. Caesarien. in Numidia Secretarius S. Augustinus, Enarrationes in Psalmos CXLII, 6: PL 37, 1849; cf. etiam Tract, in Ioh. IV, 9: PL 35, 1410: «Quando autem nec ad hoc dignum se dicit, vere plenus Spiritu Sancto erat, qui sic servus Dominum agnovit, et ex servo amicus fieri meruit». 36 380 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i PALENTINA DECRETUM Canonizationis Servi Dei Raphaelis Arnáiz Barón, Oblati Ordinis Cister­ ciensium Reformatorum (1911-1938). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate, tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Quia melior est dies una in atriis tuis super milia, elegi ad limen esse in domo Dei mei magis quam habitare in tabernaculis peccato­ rum » (Ps 84, 11). Hoc psalmistae versiculo perstringi posse illud ex­ perimentum Absoluti videtur quod iuvenis Servus Dei Raphael Arnáiz Barón fecit, cum vita ipsi orbem aperiret maximarum acceptissimarumque promissionum humanitus iudicatarum. Transiens enim Dominus cor illius prof usum et magnanimum inibi signum arcanum impressit et indubium vocationis suae prius ad Trappensem austeritatem pauloque dein post ad lentam quandam ac progre­ dientem sine reditu Calvariam. Et Dei Servus se abripi sivit ac « re­ lictis omnibus » Magistrum usque ad culmen est secutus ut viginti quinque dumtaxat natus annos suam efficere posset Sancti Pauli exclamationem : « Mihi enim vivere Christus est et mori lucrum » (Phil 1, 21). Ipse quidem conscius iam sibi impendentis finis in pulcherrimorum una paginarum inter innumerabiles scriptiones suas, fratri scilicet dedicata bellum gerenti, describit exponitque hanc suam responsionem Amori integram veluti si sic quartum suum defendat simul introitum in coenobium Trappense : « Si quando videas multitudinem peccato­ rum et miserorum, aegrorum et leprosorum sequi Iesum teque vocari et locum inter eius assectatores tribui ab eo, si te oculis illis suis divinis respiciens amore, teneritate, indulgentia fulgentibus dicat tibi : "Quare non me sequeris", quid tandem agas? [...]. Comitem te, licet extremus sis — extremus inquam — turmae Iesu iungas eique fatearis : "Venio, Domine, nec mea refert qui dolores mei sint neque quid Congregatio de Causis Sanctorum 381 mors nec quid sibi comedere velit neque quid dormire : me si recipis, venio [...] quoniam unicus es animam meam qui comples" ». His demum sermonibus Servus Dei, etsi nesciens, rationem et mo­ dum praestitit quo celerrimus ipsius explicaretur montis perfectionis ascensus. Burgi nempe die 9 mensis Aprilis anno 1911 in Hispania ortus e ditiore domo medii ordinis, christiana fide penitus imbuta, uti quat­ tuor fratrum ipse primogenitus, quorum tres sese in religiosa vita Domino devoverunt, apud sodales Societatis Iesu studia usque ad lycaeum perfecit, primum Burgi deinde Oveti, deindeque operam archi­ tecturae dedit Matriti. Abundantia ipse auctus humanitatis et indolis tenerioris, ad exteriorem vitam conversus, omniaque in optimam acci­ piens partem et iuvenilis animi necnon singularis cuiusdam sensus artium, sciebat quidem consociare permagnum suum vivendi gaudium cum intenta pietati vita altoque religionis cum affectu, qui eius cir­ citer 18° aetatis anno generavit in animo principia certa interiora alicuius consecrationis plenae. Ita profecto est factum ut autumno anno 1933, novissimo scilicet militaris eius operis, ille cuidam definito respondens interiori mandato statueret studia apud universitatem inter­ pellare modo suscepta iterum, quo facilius et sine ulla mora « Absolu­ tum » in Trappensi coenobio Sancti Isidori de Dueñas per sequeretur. Illuc namque se contulit tamquam postulans die 15 mensis Ianua­ rii anno 1934, unoque secundum ius canonicum mense transacto pro­ bationis, sacrum induit habitum novitiatus subsequenti die 18 mensis Februarii. Cum primum illud quadragesimale tempus austerum traduxisset laetanti aliquo sese devovendi studio, vehemens et prorsus inclemens diabetes in eius irrupit vitam atque inopinatam eiusdem vitae muta­ tionem effecit, ut statim videlicet redire domum cogeretur ad sollicitasque et amantes matris suae curas. Postquam vero accuratae sedulaeque curationes diligenter peractae eum passae sunt recuperare certum aliquod metabolicum aequilibrium, ter omnino a Superioribus petivit licentiam impetravitque ut ad mo­ nasterium Trappense remigrare permitteretur, etiamsi velut simplex (( oblatus », quandoquidem canonicae regulae haud illum sinerent, vi­ sis iis valetudinis condicionibus, ad monastica nuncupanda admitti vota. Itaque in coenobio proprio, illucescente die 26 Aprilis mensis anno 1938, Servum Dei viginti septem modo natum annos postremus aegrotationis impetus aftlixit et exstinxit brevem illius et exercitam terrestrem militiam, saeviente simul universam per Hispaniam bello intestino. Ad triginta sodales monachi coenobii eius ad arma arcessiti 382 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale erant in quorum spiritalem corporeamque salutem ipse suam obtulerat vitam; unde omnes aliquando salvi remeaverunt et incolumes. Tumulatus is in clausura est Sancti Isidori. Huius Servi Dei decursus vitae omnibus iam elucet apparetque in augescente aliquo studio fidelitatis et devotionis, cum cupiditate se dedicandi atque participandi « mysterium Crucis », animo simul eccle­ siali patente sine limitibus ad veras res mundi illius temporis et illuc spectante, et suas quoque partes afferat ad opus communis redemp­ tionis in intima aliqua et abscondita coniunctione cum Divino Cruci­ fixo, secundum Apostoli asseverationem iam interea propriam factam : (( Adimpleo ea quae desunt Passionum Christi in carne mea pro cor­ pore eius, quod est Ecclesia» (Col 1, 24). Quae omnia sensa et cogitata perpetuo alebantur vita plena oratio­ nis, quae potissimum signabatur inexpugnabili quadam proclivitate ad Christum Eucharisticum ad pietatemque immensam erga Virgi­ nem Matrem. Exstat praeterea peculiaris Servi Dei gratia sive proprietas scrip­ torum. Animus enim permovetur, cum quis animadvertit quo pacto laicus nostrae aetatis adulescens, iniectus scilicet plenissime in sui temporis ferventes quaestiones (qui cursus quidem educationis reli­ giosae ac socialis adiit, verum numquam nec philosophiae scholasticae studuerat nec theologiae dogmaticae, quin non modo patrologiae haud incubuerat et biblicae explicationi sed ne Latine quidem noverat), tamen assequi adeo altam potuerit cognitionem « mysterii Crucis », cui eximia adhaerebat perspicuitas et experientia vitae asceticae atque mysticae necnon « habitus » contemplativus communem hominum con­ dicionem prorsus excedens. Animum pariter percellit quod hic Dei Servus ubertatem mentis suae complures in paginas profundere illa subtilitate potuit illaque notionum et vocum integritate ut Censores Theologi ac Relator Causae ipsique Consultores ne minimum quidem invenire valuerint doctrinae rectae vitium. Neque id solum accidit in eo ; sed iidem etiam periti una consensione se attonitos esse fatebantur coram adeo redundante flore « sapientiae » rerum divinorum, ut loqui aperte licuerit de donis supernaturalibus omnino extra ordinem. Se per Hispaniam maxima celeritate sanctimoniae fama disseminavit propter ascetica maxime opera, quae consensum excitaverunt hominum egregium. Ad eius itaque sepulcrum magis confluebant ma­ gisque sacri peregrinatores plurimaeque sunt eius deprecationi as­ signatae gratiae, quarum nonnullae miraculorum modum attingere videntur. Apud Palentinam dioecesim Ordinarius Processus adornatus est a die 10 mensis Maii anno 1962 ad 30 Aprilis anno 1967; atque Oveti Congregatio de Causis Sanctorum 383 similiter Processus Rogatorialis a die 25 Iunii mensis anni 1962 perac­ tus est ad diem 8 Iulii anno 1963. Ibi sunt quidem viginti septem interrogati testes, quorum tres dumtaxat de auditu ceteri vero viginti quattuor de visu : familiares et amici, superiores et confratres, magi­ stri studiorumque socii ac domestici famuli. Hoc ipso tempore vivunt etiamnum duo Servi Dei fratres (Cartusiensis P. Ferdinandus et iuris peritus Leopoldus) ; sicut etiam inter vivos versatur primus eius confessarius communitatem apud Trappensem, qui primus item fuit Causae postulator. Scriptionum Servi Dei cumulus maximus « ad normam iuris » perdiligenti et accuratissimae est perscrutationi subditus duorum Cen­ sorum Theologorum, quorum suam quisque protulerunt sententiam, magnis rationibus instructam laudibusque refertam. Exinde decretum « super revisione scriptorum » die 25 mensis Ianuarii prodiit anno 1974. Ad Congregationem autem pro Causis Sanctorum « Positio super introductione Causae » delata ab Actoribus est die 10 Ianuarii anno 1980, de qua tribus post annis die 15 mensis Ianuarii Promotor Fidei Generalis, « votum » maximam sane partem secundum exhibuit qui de quibusdam solum rebus explicationem ulteriorem poposcit. Deinde ex « Normis » a Sede Apostolica mense Ianuario anno 1983 promulgatis, curaverant Causae Actores ut conficeretur « Positio su­ per virtutibus », quae subtiliter investigata a mortuo interea Rela­ tore, apud Congregationem de Causis Sanctorum deposita est die 16 mensis Iulii anno 1987. Praemissis itaque praemittendis, ventum est ad disceptandas Servi Dei virtutes, proposito scilicet dubio an eaedem, tam théologales quam cardinales eisque adnexae, heroum in modum exercitae essent. Id quidem primum, die 12 mensis Maii hoc anno 1989, in Congressu Pecu­ liari Consultorum Theologorum, moderante Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; postea, die 11 subsequentis mensis Iulii, in Congregatione Ordinaria Cardinalium et Episcoporum, Con­ gregationi de Causis Sanctorum praepositorum, ponente Em.mo Car­ dinali Antonio Innocenti. Et utraque in congressione omnes qui aderant responsum dederunt afiirmativum. De hisce omnibus rebus certior factus per subscriptum Cardina­ lem Praefectum, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota huius Congregationis rata habens, ut Decretum super heroicis Servi Dei virtutibus conscriberetur praecepit. Quod cum rite esset factum, hodierna die, accitis ad se Cardinalibus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secre­ tis Congregationis ceterisque de iure convocandis, eisque astantibus, 384 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Beatissimus Pater sollemniter declaravit : Officiale Constare de virtutibus theo­ logalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, adnexis, in gradu Ordinis Cisterciensium Iustitia, heroico, Servi Temperantia Dei Reformatorum, Raphaelis in casu et et Fortitudine, Arnáiz ad eisque Barón, effectum Oblati de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum ex Arce Gandulfi, die 7 mensis Septembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. ffi S. 83 Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis II AQUIPENDIEN, ET CURIEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Iacobi a S. Aloisio (in saec.: Iacobi Gianiel), Laici professi Congregationis Passionis D.N.I.C. (1714-1750). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine, Fide, Spe et de cardinalibus eisque adnexis, Caritate, Prudentia, in gradu tum in Iusti­ heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. (( Tollite iugum meum super vos et discite a me, quia mitis sum et humilis corde, et invenietis requiem animabus vestris. Iugum enim meum suave est et onus meum leve )) (Mt 11, 29 s.). Historiae christia­ nae saeculorum cursu animae vere evangelicae hanc Divini Magistri fervidam adhortationem alacriter acceperunt, libenter dulce crucis onus obeuntes et constanter in viis progredientes humilitatis atque mansuetudinis. In humilitate inque occultatione breve suum confecit iter terre­ num Servus Dei Iacobus a S. Aloisio, qui sui ipsius Deo integrum do- Congregatio de Causis Sanctorum 385 num maturavit et perfecit in imitatione magni apostoli et mystici saeculi x v n i Sancti Pauli a Cruce (aa. 1694-1775), Congregationis Passionis Conditoris. Iacobus Gianiel ortus est die 3 mensis Martii anno 1714 in viculo Tinizong, intra fines dioecesis Curiensis, in Grisonia Confoederationis Helveticae, a Ioanne et Anna Maria Durbant, agricolis et pistoribus, quorum quartus filius fuit et ultimus. Alius filius, dominus Nicolaus, sacerdos fuit et parochus optimus in dioecesi Curiensi. Servus Dei eodem die, quo est natus, baptizatus in ecclesia S. Biasio dicata, sacramentum accepit Confirmationis in propinquo oppido Savognin a Nuntio Apostolico Domino Dominico Passionei, Archiepiscopo titulari Ephesino et postea Cardinali, die 29 mensis Iunii anno 1724. Iacobus scholas frequentavit in terminis paroeciae natalis, quae tum a Patri­ bus Capuccinis regebatur, secundum normas ab eodem Nuntio Apo­ stolico statutas, qui volebat institutioni preces interponi et medita­ tiones, a Cardinali Sancto Iosepho Maria Tornasi compositas. Ita Servus Dei a puero immissus est in assiduitatem celebrationum paroe­ cialium et praesertim Sanctae Missae, etiam cum incommodo spatiorum pedibus percursorum. Probis mortuis parentibus, circiter annum 1730 Iacobus, sicut alii populares eius, Romam migravit, ubi multos annos in famulatu fuit, uti strator, nobilis familiae Corsini, ad quam Summus Pontifex Clemens XII pertinuit, qui Ecclesiam gubernavit universalem annis 1730-1740. Servus Dei in Urbe, etsi humilis et probati sui laboris stu­ diosus, imprimis vitam suam spiritalem expoliendam curavit. Hoc quidem ex eo confirmatur, quod inde ab anno 1734 ascriptus apparet in claro Oratorio « Caravita » appellato, quod a Religiosis Societatis Iesu regebatur. In omnibus Oratorii officiis mansit, praecipue eminens depreca­ tionis spiritu, variarum virtutum exercitio atque operum caritatis, regula praescriptorum, assiduitate, valenti magistro spiritus mode­ rante. Sic ad maturitatem per veniebat in Servo Dei mens generose respondendi interno impulsui, quod ad plenam consecrationem Deo in vita religiosa faciendam concitabatur. Post reditum in patriam, qui biennium fere duravit, Servus Dei, cognatorum etiam permissu, Romam apud familiam Corsini reversus est, sed iam firmo capto consilio vitam religiosam amplectendi. Bis enim voluit in Minores Observantes ingredi, sed per valetudinis cau­ sam in suo proposito perseverare non potuit, scilicet ob cruris infir- 386 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mitatem, qua impediebatur ne diu genibus niteretur. At provide, dum aliquot menses Civitatem Plebis incolebat, Servus Dei incurrit in Sanctum Paulum a Cruce, orientis tunc Congregationis Clericorum Excalceatorum a Passione Conditorem. Anno 1742 Sanctus ille statim spiritalem indolem iuvenis Grisonii intellexit statuitque eum excipere uti fratrem coadiutorem et secum, Calendis Decembribus eiusdem anni ad recessum Praesentationis super Argentarium Montem adducere. Veste religiosa induta et nomine sumpto Fratre Iacobo a Sancto Aloi­ sio, post congruens novitiatus tempus Servus Dei votorum professio­ nem fecit, iuxta regulas et constitutiones Congregationis Passionis, die 12 mensis Ianuarii anno 1743. Sanctus Institutor in prima Congregationis Passionis communi­ tate condicionem instauraverat altissimae spiritalitatis, in « stultitia crucis » positam (cf. 1 Cor 1, 23), omnibusque exemplo antecedebat et paternis ac crebris adhortationibus atque colloquiis privatis. Ser­ vus Dei sivit se omnino mirabili illa condicione implicari celeriterque factus est exemplar sedulae deprecationis, austerae paupertatis et ef­ ferentis solitudinis. Fuit ex tempore coquus, ianitor, faber lignarius, numquam non coniunctus cum Deo, numquam non vivens coram eo. Perfectius in virtutibus semper inquirens, est aemulatus, de testium sententiis, animi elationes S. Teresiae a Iesu et S. Andreae Avellino. Sanctus Conditor eiusque primi socii humilem admirati sunt laicum coadiutorem, constanter in Deo mersum et exemplar factum omnium virtutum. Quamvis in humiliora incumberet munia pro communitate, Servus Dei sine intermissione progressus faciebat in exercitatione fidei, plus plusque mentem in mysteriorum contemplationem intendens, peculiari cum fervore Eucharistiam participans, sacrificium et sacra­ mentum; in frequentem et diuturnam Christi patientis meditationem; in quartum votum Congregationis Passionis proprium. Eius theologica spes, quae iam eximia patuerat in sequenda cum perseverantia voca­ tione religiosa in Congregatione recenter instituta et extra patriam, magis in dies ad perfectum perveniebat completa terrestrium bonorum neglectione, ad sola vitae aeternae bona spectans non interitura. Sed potissimum eminuit in caritate erga Deum et proximum Fra­ ter Iacobus uti perfectum exemplar spiritalis scholae Sancti Pauli a Cruce. Institutoris sui propositum ad se applicaverat, suos videlicet affectus purificanda curando ut omnes ad solum Dei amorem dirige­ r e t u r , memoria quoque tenendo verum amorem in Cruce explicari. Hinc praeditus apparuit supernis sapientiae et contemplationis donis, Congregatio de Causis Sanctorum 387 quamquam acerbis animi expertus angoribus. Fervori eucharistico filii pietatem coniunxit erga Virginem Dei Matrem, quam rosario coti­ diano colebat, cuius mysteria meditabatur et observabat, simul erga Virginem Mariam obsequium ostendens Montfortana cum perspicacia, catellam gerens ad pedem dextrum astrictam. Omnino divinae voluntati obsequens et oboedientiae religiosae prae­ ceptis, probatus est in communicanda ardua constitutione recessus S. Mariae de Quercu apud Tuscaniam anno 1748, vere. Ad maximam Domus paupertatem, cui caritas subveniebat Venerabilis Luciae Burlini (aa. 1710-1789), S. Conditoris filiae spiritalis, caeli gravitas acce­ debat aere pestilenti vitiata. Servus Dei omnia oppetivit consueto cum fervore et spiritus hilaritate, magis magisque fulgens singulari omnino virtutum et consiliorum evangelicorum exercitio, Christo crucifixo coniunctus et Virgini Perdolenti. Primis mensis Augusti diebus anno 1750 Servus Dei acri est aëris pestilentis accessione correptus, adeo quidem ut avectus sit ad propinquum pagum Cellere, ad domum beneficorum Falandi, quo facilius curaretur. Ibi suarum egregiarum virtutum ultima ostendit documenta, immutabili cum patientia tolerans morbi dolores, Sacramentis confirmatus et pleno erga Dei volun­ tatem obsequio. Quiete obiit postridie Idus Augustas anno 1750, sol­ lemnitatis Assumptionis Beatae Mariae Virginis die pristino, haud multo plus 36 annos natus et octo fere annos vitam Congregationis Passionis professus. Servi Dei mors in paroecianis pagi Cellere admirationem excita­ vit famae sanctitatis qua iam fruebatur, in tantum et eius exsequiae honorificentissimae fuerint, miris aegrorum sanationibus coniunctae, quas publicus libellio est testatus. Auctoritates et fideles voluerunt Servi Dei corpus in ecclesia paroeciali, S. Mariae Assumptae dicata, sepeliri, ubi nunc quoque quiescit in decoro sarcophago, sincere ve­ neratam. Fama sanctitatis Servi Dei durante et crescente, Congregationis Passionis Antistites, hortante etiam Cardinali Vicario in Urbe Lucido M. Parocchi, Fratris Iacobi Causam instruxerunt, qui erat et est, ser­ vato temporis ordine, Instituti Servus Dei primus. Processus Ordi­ narius actus est annis 1889-1891 in Curia tum competenti Aquipendiensi, nunc Viterbiensi dioecesi attributa, cum Rogatoria in natali dioecesi Curiensi. Die 26 mensis Februarii anno 1924 editum est De­ cretum de paucis Servi Dei scriptis. Causa concredita Officio id tem­ poris Historico S. Rituum Congregationis, ampla est apparata Positio, Acta 388 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quae a Consultoribus Historicis probata est in sessione die 9 mensis Maii anno 1973 habita. Introductionis Causae vulgato Decreto die 26 mensis Ianuarii anno 1981 et promulgatis dein Novis Legibus ad Causarum tractationem pertinentibus, primum excussum est a Consultoribus Theologis Congre­ gationis de Causis Sanctorum, moderante Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Promotore Generali, in Congressu Peculiari diei 13 mensis Iunii anno 1989, an Servus Dei virtutes exercuisset heroum in mo­ dum ; postea a Cardinalibus et Episcopis in Congregatione Ordinaria diei 21 mensis Novembris eiusdem anni, Ponente Exc.mo Domino Paulino Limongi, Archiepiscopo titulari Nicaeensi in Haemimonto. Et utroque in Coetu responsum est affirmativum, scilicet Servum Dei coluisse virtutes christianas et religiosas heroum in modum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum ex­ cipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtuti­ bus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardinalibus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Se­ cretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astanti­ bus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Forti­ tudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Iacobi a S. Aloi­ sio (in saec.: Iacobi Cianici), laici professi Congregationis Passionis D.N.I.C, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS L. card. FELICI, Praefectus ©S. ¡5B Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 389 III BARCINONEN. DECRETUM Beatificationis seu declarationis martyrii Servae Dei Mariae a Mercede Prat y Prat, Religiosae professae Societatis a S. Teresia a Iesu, in odium fidei interfectae a. 1936. SUPER DUBIO An constet de martyrio de quo et de causa martyrii, in casu et ad effectum agitur. Multa evangelica verba in vita resonant Servae Dei Mariae a Mer­ cede Prat y Prat, in humilitate acta et simplicitate. Cotidie ad ea se conformavit, caelestis remunerationis studiosa, iis promissae, qui omnia relinquunt et omnia ad maiorem Dei gloriam oppetunt (cf. Me 10, 10). Vitam aeternam pluris faciens quam terrenam (cf. Mt 16, 25) acerbos dies subiit et dura discrimina quibus est Hispania vexata, et morte denique vitam integram conclusit tacitae devotionis. Serva Dei Barcinone orta est die 6 Martii anno 1880, a Ioanne Prat y Serra et Teresia Prat y Bordoy. Hi sex genuerunt filios, sed ob duorum ex illis immaturam mortem, Maria a Mercede quattuor fra­ trum maxima natu facta est. Est post diem natalem baptizata. Lar familiaris fuit ei prima vir­ tutum humanarum et christianarum schola. Deinde ab anno octavo ad quattuordecimum aetatis Serva Dei tamquam discipula unum fre­ quentava ex ludis, quos Societas Sanctae Teresiae a Iesu Barcinone regebat. Studiorum curriculo peracto habilitatem et propensionem ad artes auxit ingenuas, videlicet artem plumariam et suendi, scholis habitis. Eo tempore Serva Dei se consociavit in Archiconfraternitatem Teresianam, a Beato Henrico de Osso y Cervello institutam, puellis solida et actuosa christiana doctrina instruendis. In ea deprecationis et in­ dustriae apostolicae vitam egit, quae in vocationem religiosam recidit. Die 27 mensis Augusti anno 1904 ingressa est Societatem Sanc­ tae Teresiae a Iesu in urbe Dertosa. Peracto novitiatu, quo ad suam formationem religiosam conficiendam contendit, priora vota nuncu­ pavit die 10 mensis Martii anno 1907, quae professione perpetua iteravit die 10 mensis Martii anno 1913. 390 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sex illis votorum temporaneorum annis Servae Dei vita exacta est in oboedientia, in quibusdam Instituti Domibus intra Hispaniae fines. Praeceptioni se tradidit, quamvis ad ingenuas artes inclinaret, et se ad apostolatum catechismi revocavit, quem iam in Archiconfraternitate Teresiana explicaverat. Afiirmari potest generaliter eam laudari ob suam prudentiam et modestiam, ob amabilitatem, navitatem, serenam laetitiam, carita­ tem, facilitatem. Ab omnibus Sororibus eximia habebatur religiosa. Anno 1909 Barcinone initium egit illius temporis spatii, quod est (( Semana trágica » appellata. Procedente tempore condicio rerum ci­ vilium Hispaniae in peius mutata est et ad postremum, die 18 mensis Iulii anno 1936, bellum civile exortum est. Ecclesiae status mox infestus factus est. Die 19 multae Religio­ sae Barcinone domicilium habentes Domus suas reliquerunt, a Militianis coactae, qui eas occupare volebant. Una ex illis fuit Domus Princeps Societatis Sanctae Teresiae, ubi Serva Dei habitabat. Eodem die 19 ex ea egressa est una cum aliis Sororibus sodalibus, habitu saeculari induta, confugiens ad arnicas viciniae familias; apud quas cum Sororum numerus nimius esset, mansio periculosa fiebat, et erat alio profugiendum. Serva Dei, die 23, iussa se conferre ad domum sororis suae, Barcinonem incolebat, oboedivit. Sciebat fieri non posse ut ad incolumis perveniret, quod multa erat longinquitas et vias urbis tiani perfunderent. Sorori Ioachimae, civi Lusitanae, comitanda quae eam Mili­ erat. In itinere uti Religiosae noscitatae sunt. Eas quidam nonnisi deriserunt. Duabus viae horis confectis, vir armatus, a iuvenum manipulo comitatus, eas stiterunt, quae essent scire volentes. Serva Dei cum veritate, humilitate et simplicitate ei respondit; suam non celavit Religiosarum Societatis Sanctae Teresiae condicio­ nem, institutioni deditarum. Vir statim refellit : « Ob id ipsum interficiemus vos, et quia puerulos Christi doctrinam docetis ; ideoque nulla vobis venia dari potest ». Ilico sunt comprehensae et ad « C a s a l Can Cátala » ductae, ubi in alias personas incurrerunt, et ipsas compre­ hensas, ut suam testificarentur fidem christianam. In ea domo initium cepit longum vespertinum tempus exspectationum, quibus irrisiones intexebantur, contumeliae et infinitae plumbearum glandium emissionum simulationes. Serva Dei intellexit omnia trucidatione ad finem esse ventura, cum religiosae essent iique id affirmassent. Forti animo Sororem Ioachi- Congregatio de Causis Sanctorum 391 mam est allocuta, suam persuasionem significans simulque suadens sibi erga omnes esse cum deprecatione agendum et venia ex animo. Recitatio precis « Pater Noster » et Rosarii, actus contritionis asperserunt earum praesentiam in illa domo in carcerem mutata, quamvis Militiani minarentur se in earum ora immissuros cúspides Baionnenses, nisi deprecari desiissent. Prima ferme noctis vigilia in vincula ductae e carcere exire iussae sunt ut autoplaustrum scandèrent, ad locum ignotum iturae. Domus domina, quae benevolentissimam se ostenderat erga Religiosas donec ibi commemoratae erant, a Militianis quaesivit cur eas deportarent : af­ fecta enim erat Religiosarum testimonio et animo, et conclamabat eas nihil mali fecisse, quin immo bonum facere docuisse. Militiani cito et aspere responderunt : « Quia Religiosae sunt ». Tunc Serva Dei intellexit mortem finem itineris fore et sodali Sorori iterum dixit, comprehensionis sociae: « N o s occidunt». Nec tamen haec persuasio eas impedivit, quominus in suo itinere precari pergerent. Ad quartum chiliometron viae, quae Barcinonem cum Tibidabo con­ iungit, currus automatarius institit. Qui in vinculis fuerant, descen­ dere iussi sunt et, bipertiti, ferréis globulis verberati. Eos mortuos putante, Militiani discesserunt. Nec Serva Dei nec eius socia extemplo mortuae sunt. Soror Ioachima Servam Dei adit eiusque sustulit caput; ipsaque statim Sorori sodali consuluit et animadvertens eam quoque sauciam esse, ad solum caput applicuit. Postea autoplaustrum transiit, e quo alii egressi sunt ictus parvi tormenti automatarii, quasi gemitibus respondentes, qui audiebantur. Tum Serva Dei est mortifere caesa. Mortis colluctatio longa fuit ; ex eius labiis aegre « Credo » pronuntiari audiebatur. Hora fere secunda matutina diei 24 mensis Iulii anno 1936 Serva Dei Maria a Marcede Prat y Prat exsanguis mortua est. Tum Soror Ioachima, vulnerata, per impervias semitas nisa est in tutum pervenire, corporibus Servae Dei ceterorumque occisorum in margine viae relictis. In tutum recepta in fidem se contulit Legationis Lusitanae Barcinone sedem habentis. Societas Sanctae Teresiae a Iesu mortis nuntium accepit per occur­ sum peropportunum quidem Sororis Ioachimae in sede Legati cum alia sodali Sorore. Acta 392 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Servae Dei corpus Barcinonem latum est ad « Hospital clínico » et in tumulo communi sepultum, una cum aliis eadem tempestate necatis. Martyrii fama Servae Dei statim post mortem est exorta. Qua­ propter Causa de Beatorum Caelitum honoribus eidem decernenda agi coepta est. Adornatus est igitur Processus ordinaria auctoritate apud Curiam archiepiscopalem Barcinonensem annis 1969-1970, Romamque est transmissus, de cuius iuridica forma et vis Decretum Congrega­ tionis pro Causis Sanctorum die 21 mensis Iunii anno 1985 prodiit. Ventum est igitur ad disceptandum utrum de martyrio deque mar­ tyrii causa constaret; idque est factum, primum die 30 Maii 1989 in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Promotore Generali Fidei ; deinde, die 5 men­ sis Decembris anni huius, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardi­ nalium et Episcoporum, Congregationi de Causis Sanctorum adscriptorum, ponente Em.mo Cardinali Eduardo Martínez Somalo. Et omnes qui aderant in utroque Coetu, adfirmando responderunt dubio pro­ posito num de martyrio eiusque causa constaret. De hisce omnibus rebus, referente subscripto Cardinali Praefecto, certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congrega­ tionis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut Decretum super martyrio Servae Dei rite conscriberetur. Quod cum factum esset, accitis hodierna die Cardinalibus infra* scripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de martyrio eiusque causa Servae Dei Mariae a Mercede Prat y Prat, in odium Fidei, anno 1936, in Hispania inter fectae, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS L. card. FELICI, Praefectus œ s. £& Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 393 IV BURDIGALEN. DECRETUM Canonizationis Servae Dei Mariae Teresiae Carolae de Lamourous, Fun­ datricis Instituti Sororum a Misericordia (1754-1836). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate, tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis', in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Quaerite primum regnum Dei et iustitiam eius et haec omnia adi­ cientur vobis » (Mt 6, 33). Inter pias animas quae haec Salvatoris verba crediderunt et ad ea vitam suam cotidianam conformare nisae sunt, Serva Dei Maria Teresia Carola de Lamourous peculiari eminet splendore. Hoc namque evangelicum dictum lumen fuit, quod viam eius illustravit, principium quod eius mores direxit, petra super quam eius caritas opus fundavit et sustinuit, quod et eius famam effecit et ad culmen eam adduxit christianarum virtutum. Ea in Gallico loco Barsac orta est, intra fines dioecesis Burdigalensis, Calendis Novembribus anno 1754, parentibus sane christianis, et triduo post baptismum accepit. Undecim fratrum et sororum ma­ xima natu, sub attentis oculis matris crevit, quae eam in fundamento pietatis solidavit. Die 28 mensis Maii anno 1767, Ascensionis Domini festo, Burdigalae, ubi sui domicilium collocaverat, cum fervore primum ad Euchari­ sticam mensam accessit. Exinde religione eminuit erga Iesum-Eucharistiam. Ad vanos mundi lusus parum inclinis, vitam Carmelitarum esset secuta, nisi valetudo eam in saeculo retinuisset, in quo ceteroquin eius exemplum et generositas bonos edebant fructus. Cum taetri dies venerunt rerum conversionis, cruenta persecutio quae schisma subsecuta est, ortum e Cleri Constitutione civili, plures ei occasiones dederunt mortem obeundi. Sollers et callida facta est ut morituris sacramenta provideret, comprehensiones praeriperet, carceres ingrederetur, nuntios mitteret, confortaret qui erant in patibulum tollendi. Repulsa ob legem, utpote nobilis, ad praedium suum 26 - A. A. s. 394 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale Pian, anno 1794, coetus apparabat precibus mittendis in silva, con­ scientias illuminabat et etiam abiurationi contulit Religiosi qui ius iurandum schismaticum iuraverat et ad curam loci nominationem ac­ ceperat. Moderante Venerabili Gulielmo Iosepho Ohaminade sese Deo devovit victimam sceleribus rerum conversionis expiandis et paci re­ cuperandae. Ordo est redintegratus cum dux Bonaparte est imperio potitus. Teresiae persuasum est ut aliquot meretrices regeret, quae ad bonam frugem se recipere cupiebant. Incerta illa erat. Libera erat. Sed solo meretrici verbo, sola huius rei cogitatione, renisa e s t . . . At, Salvator venit ut iustos salvos faceret? ... an peccatores et peccatrices? ... Vespera quadam, cum venit, dubia, ut aliquantisper cum illis filiabus servandis moraretur, in limine ostii constitit tempore, quo ei ad praedium Pian revertendum erat. Sivit exirent duae personae, quae eam comitatae erant et iis, cum iam essent in via, vultu hilari atque laeto simpliciter dixit : « Valete ! Ego maneo ». Illud fuit eius Damascum iter. Omnia quae antea fuerunt, pia pueritia, integra et generosa iuventus, eius audentia in rerum con­ versione, provida fuit praeparatio prae iis, quae Deus post id exspectabat ab ea in opere, quod erat omnes vires ab eadem postulaturum pariterque ostensurum. Triginta quinque annos, usque ad extremum diem, nonnisi vixit pro his animis paenitentibus, eas libentissimo animo recipiens, consolans, materne sustinens, confortans, efficiens ut per laborem et pre­ cationem se scienter ad pristinam dignitatem restituèrent honestumque in societate locum résumèrent, vel iam tum soli Deo viverent in repe­ tita pace, in grata voluntate inque spe aeternae beatitudinis. Citissime experientia intellexit ad firmandam Operis stabilitatem oportere in societatem religiosam niti. Hinc, suadente Venerabili G. Iosepho Chaminade, reapse Congregationem Sororum a Misericordia instituit, quae multis aliis exemplo fuit, praesertim Congregationibus Vallis Vidonis, Cadurci, Libourne in Gallia, Premisliae et Varsaviae in Polonia, quaeque, convenienter normis Concilii Vaticani II, sibi aggregavit, anno 1971, Congregationem Sororum a Maria Ioseph, ut unam perficeret Congregationem Sororum a Maria Ioseph et a Mise­ ricordia. Instrumenta ea quidem petiit a sua diligentia et a suo labore, sed magis a virtutibus, quarum germina baptismus in animo eius severat, a sua fide rerum mutatione purificata et corroborata, a sua Congregatio de Causis Sanctorum 395 plena auxilii divini fiducia, a suo in Deum et in proximum amore heroum more exercito, a sua pietate eucharistica, a postulato Virginis Mariae auxilio, quacum agebat sicut cum libéralissimo creditorum, a sua prudentia et ab aliis virtutibus vel donis, quae coluit in delicata castitate, in spiritu paupertatis omnino evangelicae et in oboedientia singulariter cuilibet legitimae auctoritati obsequenti. In Congregatione a Misericordia, ea gubernante et incitante, cotidiane est vita vieta evangelica. Porta patebat ingredi et egredi volenti. Ab expergefatione usque ad nocturnam quietem eius deprecatio intercurrebat labori ceterisque factis. Animo cum grato dona recipiebantur, stipes, opera. Quodlibet respuebatur caput. Crastini dies nitebantur Christi promissionibus : « Petite et accipietis ; pulsate et ape­ rietur vobis ... Quaerite primum regnum Dei et iustitiam eius, et haec omnia adicientur vobis ». Ex humilitate addebat : « Feri potest ut alii aliter agant ac ego et maius quam ego lumen habeant; sed, quod ad me pertinet, sentio Deum sic me agere velle ». Caecumne mysticum studium et falsum? Minime. Nullus animus tranquillior erat et placidior quam huius mulieris animus, quam e lon­ ginquo consulturi veniebant. Horae difficiles crebrae accidebant, et tamen nec eam prosternebant, nec eius agendi rationem mutabant. Paenitentes fere viginti erant, cum earum sibi curam suscepit, bonorum expers; 296 illae erant, cum mortua est, aes alienum nequaquam habens^ Etsi articulari morbo inveterato correpta, bum omnem motum reddiderat, properato in et demum ne sivit eandem a lectulo surgere, gubernare domum perrexit forti cum animo et conturbant spiritum. qui postquam ei acer­ cubiculo eam continuit nihilominus, fide fulta, exitibus, qui humanum Ferme 82 erat annorum, cum animadvertit se esse vitam suam austeritatis et devotionis confecturam. Die 4 mensis Septembris anno 1836, prorsus mentis compos, pie et serene Unctionem accepit infir­ morum. Animam edidit in festo Exaltationis Sanctae Crucis, vesperi. Urbs ei, quam diu ante mortem tamquam sanctam habuerat, mirificum fecit funus. Sanctitatis eius fama, qua in vita inclaruerat quaeque post obitum magis in diem succrevit, viam aperuit Processui Informativo super ea condendo apud Curiam archiepiscopalem Burdigalensem ; qui expleto et ad Sacram tum Rituum Congregationem transmisso atque servatis Acta 396 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de iure servandis, Causa ipsa Servae Dei apud Apostolicam Sedem est introducta per Decretum die 14 mensis Novembris a. 1923 editum. Itaque adornatus est annis 1925-1928 in eadem Curia Burdigalensi Processus auctoritate apostolica super virtutibus in specie eiusdem Servae Dei, de cuius iuridica forma et vi exiit die 19 Iulii a. 1939 decretum. Commissa autem Causa ipsa Sectioni Historicae S. Ei tuum Congregationis, anno 1978 publici iuris est fafcta Positio super virtu­ tibus ex officio concinnata, quam Consultores in historia periti die 9 Maii insequentis anni dilaudaverunt. Factaque deinde disceptatione in Congressu Peculiari diei 24 Ianua­ rii anni 1989, Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Promotore Generali moderatore, Consultores theologi, unanimi iudicio, agnoverunt Servam Dei Mariam Teresiam Carolam de Lamourous christianas religiosasque virtutes heroum in modum exercuisse. Idem senserunt Em.mi Cardinales et Exc.mi Episcopi Congrega­ tionis de Causis Sanctorum die 17 mensis Octobris eiusdem anni, in Congregatione Ordinaria, ponente Cardinali Eduardo Gagnon. De hisce omnibus rebus certior factus per subscriptum Cardinalem Praefectum, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregatio­ nis de Causis Sanctorum libenter excipiens rataque habens, mandavit ut decretum super heroicis Servae Dei Mariae Teresiae Carolae de Lamourous virtutibus rite conscriberetur. Quod cum factum esset, Beatissimus Pater accitis hodierno die Cardinalibus infrascripto necnon Causae ponente meque Antistite a secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, declaravit : Caritate dentia, Iustitia, heroico, Constare tum in Deum Servae tricis Instituti quo agitur. Fortitudine Dei Mariae Sororum de virtutibus theologalibus tum in proximum, necnon a et Temperantia, de eisque Teresiae Carolae Misericordia, in de casu Fide, Spe cardinalibus adnexis, in Lamourous, et ad et Pru­ gradu Funda­ effectum de Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis "Sanctorum referretur. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus LffiS. SB' Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 397 V C O N S T A N T I E N . ET A B R I N C E N . DECRETUM Canonizationis Ven. Servae Dei Marthae Le Boutellier, Sororis professae Instituti Sororum Scholarum Christianarum a S. Maria Magdalena Postel (1816-1883). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Venerabilis Martha (in saeculo Amata) Le Boutellier ortum duxit in loco cui nomen Percy, in finibus dioeceseos Constantiensis (in Gal­ lia), die 2 mensis Decembris anno 1816, parentibus ruriculis artemque texendi exercentibus. Adolescens Congregationem Sororum Scholarum Christianarum a S. Maria Magdalena Postel conditam est ingressa votaque religiosa professa est, ad quae praeparata erat a Beata Placida Viel, eiusdem Congregationis sodali. Quadraginta annos haec Religiosa, quae nomen sumpserat Mar­ iam, rerum domesticarum curis, quemadmodum eius caelestis Pa­ trona vacávit. Namque primum commissa est ei culinae cura, deinde horti et villae, denique cellae vinariae : humiliter, sedulo ac fideliter hisce muneribus iuncta. Animam Deo reddidit die 18 mensis Martii anno 1883, sanctimoniae fama ornata. Servatis autem ex iure servandis, die 24 Septembris anni 1983, Ioannes Paulus II eamdem Servam Dei heroum in modum coluisse christianas ac religiosas virtutes declaravit. Ut autem eidem Venerabili Beatorum Caelitum rite decerneren­ tur honores, Causae actores miram quandam, quae asserebatur, sana­ tionem, eadem Venerabili ad Deum intercedente patratam, Apostoli­ cae Sedi ad cognoscendum obtulerunt. Agitur de valde rapida, perfecta ac duratura sanatione Sororis Laurae Herr, praedictae Congregatio­ nis sodalis quae, mense Iulio anni 1929 in monasterio « St-Sauveurle-Vicomte » (Constantiae in Gallia), convaluit a morbo quem Consulta Medica Congregationis de Causis Sanctorum sic descripsit : « Tuber­ colosi miliare con focolai confluenti, distrettuale, extrapicale ad inizio acuto del polmone destro con diffusione ematogena extrapolmonare, pleurite destra ed artrite spalla sinistra, in fase evolutiva con posi­ tività del bacillo di Koch ». Acta 398 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Super huiusmodi miro eventu adornatus est duplex processus: alter ordinaria potestate (a. 1933), alter auctoritate Sanctae Sedis (aa. 19481949) in curia episcopali Constantiensi-Abrincensi ; quarum inquisitio­ num auctoritas est per decretum huius Congregationis die 5 Decem­ bris a. 1987 proditum agnita. Quibus rebus praemissis, instante Exc.mo ac Rev.mo D.no Ioanne Francisco Arrighi, Episcopo titulari Vicano, praedicta sanatio iudicio Consultae Medicae eiusdem Dicasterii subiecta est die 26 mensis Apri­ lis anni huius 1989, cuius sodales, omnibus maturae perpensis, arbi­ trati sunt eandem sanationem legibus hodiernae scientiae medicae explicari non posse. Hinc disceptatio habita est theologica : primum, die 30 mensis Iunii eodem hoc anno, in Congressu Peculiari Consulto­ rum Theologorum, moderatore Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Pro­ motore Generali ; deinde, die 21 Novembris a. 1989, in Congregatione Ordinaria Cardinalium et Episcoporum huic Congregationi praeposi­ torum, ponente Em.mo Cardinali Eduardo Gagnon. Et in utroque Coetu, dubio utrum constaret de miraculo, in casu et ad effectum de quo agitur, responsum est datum affirmativum. De hisce omnibus rebus certior factus per subscriptum Cardinalem Praefectum, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregatio­ nis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, ut decretum super praefata mira sanatione conscribi praecepit. Quod cum rite factum esset, accitis ad se hodierna die Cardina­ libus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a secretis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatis­ simus Pater declaravit : Constare de miraculo, intercedente Venerabili Martha Le Boutellier, divinitus patrato, videlicet de valde rapida, per­ fecta ac duratura sanatione Sororis Laurae Herr a « tubercolosi mi­ liare con focolai confluenti, distrettuale, extrapicale ad inizio acuto del polmone destro con diffusione ematogena extrapolmonare, pleu­ rite destra ed artrite spalla sinistra, in fase evolutiva con positività del bacillo di Koch ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. SB S. © T r a i a n u s Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de 399 Causis .Sanctorum VI IANUEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Augustini Roscelli, Sacerdotis et Fundatoris In­ stituti Sororum ab Immaculata Conceptione B.M.V. (1818-1902). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate, tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Sollicitudine non pigri, spiritu ferventes ... tribulatione patientes, orationi instantes, Spe gaudentes, in necessitatibus sanctorum communicantes . . . » (Rom 12, 11-16). Haec Sancti Pauli verba ad effectum prorsus adduxisse videtur Dei Servus Augustinus Roscelli, qui vitam suam in perfectum convertit servitium et in sui ipsius donum cotidianum, sine exceptionibus ac sine condicionibus, tacite et humiliter munera suscipiendo, quae ei Deus subinde concredebat. In pago ortus Bargone, intra Clavarensis dioecesis ânes, die 17 men­ sis Iulii anno 1818 a Dominico et a Maria Gianelli, fortuna prospera usu est, siquidem vicem suam terrenam in famimlia incepit vere chri­ stiana atque virtutum omnium exemplari insigni. A parocho loci doc­ trina prima didicit elementa, dum simul in eo maturescebat inclinatio ad deprecationem innata. Canonicus autem S. Antonius Maria Gianelli eum est adhortatus ut Genuam se conferret studia ad seminarium praeparatoria initurus, quae dum exercebat fervore enituit, diligen­ tia et praecoci spiritali maturitate. Die 12 Iunii anno 1836 Genuae sacram Tonsuram accepit et pri­ mos duos Ordines minores. Post facta stipendia et studia theologica completa, die 19 Septembris anno 1846 ordinatus est sacerdos. Exinde Servus Dei ministerii sacerdotalis initium fecit, omnino omnium classium societatis aetatis suae utilitati deditus, aere osten­ dens exemplum rationis, qua figura exprimi possit sacerdotis solis ter­ rae et lucis mundi, soli Deo serviendi studiosi indefatigabili cum sedulitate et fervore spiritus. Haec omnia explicavit pueros et adul- Acta 400 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tos catechizando uti parochus paroeciae « San Martino d'Albaro » denominatae ; educationem curando (( Parvorum Artificum » sacerdotis Francisci Montebruno, uti eius adiutor; plus viginti annos in urbis brephotropheo Cappellani munus sustinendo ; capite damnatos Gomi­ tando ad supplicium ; sed praesertim in ministerium incumbendo con­ fessionis cotidie in Ecclesia Consolationis et, octavo quoque die, in Domibus clausurae obnoxiis, multis profecto, quarum Magister fuit spiritus. Et quia plane in sede confessionali tot graviaque cognoverat pericula, in quibus plures versabantur puellae, compulsae, ut aliquam discerent artem ad officinas frequentandas locaque insidiarum et discri­ minum plena, cogitavit de schola instituenda puellis popularibus do­ cendis : quae Schola die 15 Octobris anno 1876 in Institutum ab Im­ maculata Conceptione mutata est. Servus Dei firma fultus est spe, in auxilio Divinae Providentiae collocata, per totam vitam suam, constanter indigentiis distinctam, difficultatibus, auxiliorum munimentorumque cuncta privatione et du­ bitatione, qua sollicitabatur, num Congregatio religiosa ab eo condita perfici posset et esse superstes. In rebus vel molestissimis, in impedimentis, in acerbis improbationibus, sicut et in contumeliis atque gravibus iniuriis, quae saepe ei subeundae fuerunt, singularem semper ostendit et inconcussam for­ titudinem, quam, ex consueta haustam deprecatione, praecipue in dif­ ficultatibus inque persecutionibus augebat, et ad nocturnas quoque horas extendebat. Deprecatio continua, et quasi numquam intermissa, etiam in mul­ tiplicibus negotiis agendis, nota enim alta et constans fuit vitae eius longae totius. Immutabili cum obsequio erga Dei voluntatem sacerdos Augustinus Roscelli semper ásperos perpessus est morbos, quibus est affectus maxime aetate ingravescente, et imprimis caecitatis ferme integrae durissimum malum; qua etsi correptus, numquam tamen exsequendis defuit officiis ad sacerdotale ministerium pertinentibus et ad munus Rectoris Instituti sui. Eius mors, quae contigit die 7 mensis Maii anno 1902, congruens fuit conclusio vitae omnino in Dei gloriam inque fratrum servitium im­ pensae, plene uni ex eius cogitationibus consentaneae : « In paradiso est qui martyr non fuit, nec contemplativus, nec virgo, sed nemo, quin humilis fuerit ». Congregatio de Causis Sanctorum 401 Humilitas enim certe potest religionis Servi Dei maximum haberi insigne, sicut inscriptione significatur, quam ipse in suo voluit mo­ numento : (( Pauper presbyter » : singulariter pauper, re vera semper pauperrimus vivere voluit et mori. Quasi saeculo ante tempus Summi Pontificis Ioannis Pauli II sol­ licitudines interpretans, Servus Dei longum suum sacerdotale mini­ sterium, per quodlibet caritatis opus, semper et solum in servitium impendit personae humanae, ita quidem, ut eius defenderet dignita­ tem, subsidia ei praebendo spiritum et mores contingentia, quibus pos­ set, apta tamen institutione non neglecta, sibi et ceteris in familia, in locis laboris et societatis actionem explicare perutilem. Hoc insuper ei in laude ponendum est, quod intellexit in cura et educatione mulieris potissimam esse condicionem positam, unde socie­ tas efficiatur, quae in familia suum inveniat momentum, quodque omnimodis consuluit mulieribus a vitiis, a quaestu et ab ignorantia liberandis, idque per conditum Institutum Sororum ab Immaculata Conceptione, quod adhuc iuventuti cuiusque ordinis operam navat ef­ ficacem. Famulus Dei pertransit benefaciendo, solummodo et semper de fra­ trum necessitatibus sollicitus, omnibus omnia factus, sui immemor, usuum suorum, suae aetatis, semper animis suppetens, quas vere omnibus horis excepit, etiam importunioribus, eos exspectans reditus, qui Dei miericordiae in humanam miseriam victoriam permittunt. Emanante post mortem fama eius sanctitatis, multis etiam gratiis confirmata eius deprecationibus tributis, die 18 mensis Ianuarii anno 1932, in Genuensi dioecesi inchoatus est Processus Informativus, qui conclusus est die 17 Aprilis anno 1939; et die 21 Aprilis anno 1949 resumptus est et die 12 Maii anno 1952 confectus. Die 24 Maii anno 1961 Decretum super scriptis editum est et die 29 mensis Maii anno 1963 omnia instrumenta missa sunt ad id temporis Rituum Sacram Congregationem. Die 11 mensis Septembris anno 1980 proditum est Decretum super Causae Introductione. De Processuum Ordinarii In­ formativi et Additicii auctoritate Decretum exiit die 26 Martii a. 1982. Quibus absolutis quaestio est instituta de virtutibus in specie Servi Dei Augustini Roscelli suetis in coetibus et quidem primum, die 14 men­ sis Martii anni huius 1989, in Congressu Peculiari Consultorum Theo­ logorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali : postea, die 5 mensis Decembris eodem anno, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, ponente Em.mo Car- Acta 402 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dinali Iosepho Caprio. Porro, utroque in Coetu omnes qui aderant du­ bio num Servus Dei virtutes christianas heroum in modum exercuisset adfirmando responderunt. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Prafectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens - rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei vir­ tutibus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardinali­ bus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : Constare de virtuti­ bus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon dine, de eisque sacerdotis et cardinalibus adnexis, in fundatoris Prudentia, gradu Instituti Iustitia, Temperantia heroico, Servi Sororum ab Dei et Fortitu­ Augustini Roscelli, Immaculata Conceptione, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS L. card. FELICI, Praefectus m. s. EB Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio pro Episcopis 403 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus P p . I I , per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet: die 23 Decembris 1989. — Episcopum Coadiutorem Palmopolitanum R. D. Iosephum Doth de Oliveira, e clero Iguatuvino. die 10 Februarii 1990. — Cathedrali Ecclesiae Bruklyniensi Exc.mum P. D. Thomam Vose Daily, hactenus Episcopum Litoris Palmensis. die 12 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Cissensi R. D. Leopoldum Nowak, moderatorem Pastoralis Officii Curiae Magdeburgensis, quem deputavit Administratorem Apostolicum permanenter constitutum Ecclesiae Magdeburgensis. die 22 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Clodiensi R. D. Alfredum Magarotto, Vicarium generalem Patavinum. die 6 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Esteliensi Exc.mum P. D. Ioannem Abelardum Mata Guevara, hactenus Episcopum titularem Coelianensem et Auxiliarem archidioecesis Managuensis. die 7 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Celsonensi Exc.mum P. D. Antonium Deig Clotet, hactenus Episcopum Minoricensem. — Cathedrali Ecclesiae Iacensi R. D. Iosephum Mariam Conget Arizaleta e clero archidioecesis Pampilonensis. die 16 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Valentinae in Venetiola Exc.mum P. D. Georgium Liberatum Urosa Savino, hactenus Episco­ pum titularem Vegeselitanum in Byzacena et Auxiliarem archidioece­ sis Caracensis. 404 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA (DE SEMINARIIS ATQUE STUDIORUM INSTITUTIS) URBIS DECRETUM quo Athenaeum Romanum Sanctae Crucis canonice erigitur. Congregatio de Institutione Catholica, decreto die ix mensis Ianua­ rii, a.D. MCMLXXXV dato, in Urbe canonice constituit Sectiones se­ cundi et tertii cycli Theologicae ac Canonicae Facultatum in Navar­ rensi Studiorum Universitate vigentium, iisdem Facultatibus facta potestate academicos gradus Licentiae ac Doctoratus per ipsas Sectio­ nes conferendi. Quo aptius novis Praelaturae Sanctae Crucis et Operis Dei neces­ sitatibus provideretur, Rev.mus eiusdem Praelaturae Ordinarius, hanc Congregationem de Institutione Catholica adivit, exposcens ut Sacrae Theologiae Facultatis memoratae Navarrensis Studiorum Universitatis Sectio in Urbe in Sacrae Theologiae Facultatem sui iuris atque Studium philosophicum apud ipsas in Urbe Sectiones vigens, in Philosophiae Facultatem constitueretur. Haec Congregatio de Institutione Catholica, re undique perpensa, collatis consiliis cum iis quorum intererat, petitionem sibi allatam be­ nevole excipiendam censens, auctoritate a Summo Pontifice Ioanne Paulo div. Prov. P p . II sibi concredita, ATHENAEUM ROMANUM SANCTAE CRUCIS Facultatibus Philosophiae ac Theologiae constans, erigit erectumque declarat, collata potestate academicos gradus iis stu­ dentibus conferendi, qui, praescriptum studiorum curriculum praedic­ tarum Facultatum emensi, praescripta examina feliciter superaverint omniaque ad amussim servaverint quae peculiaria Statuta, ab hac Con­ gregatione approbata, servanda iusserint, eidemque Athenaeo iuribus et officiis agnitis, quibus Ecclesiastica Athenaea de more fruuntur. Haec praeterea Congregatio idem Athenaeum tutandum ac guber­ nandum Praelaturae Sanctae Crucis et Operis Dei committit atque eiusdem pro tempore Ordinarium Congregatio de Institutione Catholica 405 MAGNUM CANCELLARIUM constituit ac declarat, omnibus ei iuribus atque officiis concessis, qui­ bus munus ex Ecclesiae legibus praxique cumulatur. Haec Congregatio denique praecipit ut omnia compleantur quae in Constitutione Apostolica <( Sapientia Christiana » atque annexis « Ordi­ nationibus », in Codice Iuris Canonici ceterisque Apostolicae Sedis documentis de Studiorum Universitatibus et Facultatibus Ecclesiasti­ cis adimplenda praescribuntur; ceteris servatis de iure servandis; contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex aedibus eiusdem Congregationis, die ix mensis Ianuarii a.D. MCMXC, die anniversario faustae Servi Dei Iosephi Ma­ riae Escrivá de Balaguer nativitatis. VILLELMUS card. BAUM, Praefectus L. ffi S. 6B Iosephus Sarai va Martins, a Secretis In Congr. de Inst. Cath. tab., n. 1120/88/81. Acta 406 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale p e r la p r e s e n t a z i o n e delle L e t t e r e C r e d e n z i a l i : V e n e r d ì , 23 F e b b r a i o 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r DANIEL CABEZAS, A m b a s c i a t o r e d i Bolivia pressò l a S a n t a Sede. V e n e r d ì , 2 M a r z o 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r FRANÇOIS NGARU- KIYINTWALI, A m b a s c i a t o r e del R w a n d a presso la S a n t a Sede. V e n e r d ì , 16 M a r z o 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r SAADEDDINE ZMERLI, A m b a s c i a t o r e d i T u n i s i a presso l a S a n t a Sede. H a , altresì, r i c e v u t o i n U d i e n z a : Mercoledì, 14 M a r z o 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r RICHARD SACHER, M i n i s t r o degli Affari I n t e r n i della R e p u b b l i c a di Cecoslovacchia. M a r t e d ì , 20 M a r z o 1 9 9 0 , S. E. il Signor HUSSAIN MUHAMAD ERSHAD, P r e s i d e n t e della R e p u b b l i c a P o p o l a r e del B a n g l a d e s h . Sabato, 3 Marzo 1990, nel Palazzo Apostolico Vaticano, alla pre­ senza del Santo Padre, si è riunita la Congregazione delle Cause dei Santi. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 13 marzo 15 » » » 1990. S. E. mons. Luis Robles Díaz, Arcivescovo tit. di Stefaniaco, Pro-Nunzio Apostolico in Uganda. » Mons. Giacinto Berloco, Arcivescovo tit. eletto di Fidene, Delegato Apostolico in Mozambico. » Mons. Erwin Josef Ender, Arcivescovo tit. eletto di Ger­ mania di Numidia, Delegato Apostolico nella Regione del Mar Bosso. Diarium Romanae Curiae 407 Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 10 gennaio 1990. S. E. mons. Theotonius Gomes, Vescovo di Dinajpur; i Monsignori Józef Tischner; Gabriel Ly Chen; Rudolf Weiler; il Sac. Olegario González de Cardedal; i Padri Norberto Castillo, O.P. ; Giu­ seppe De Rosa, S.I.; Tibor Horvath, S.I.; Gianpaolo Salvini, S.I.; Henrique Claudio de Lima Vaz, S.I.; László Lukács, Sch.P.; il Si­ gnor Bert Schumacher, Consultori del Ponti­ ficio Consiglio per il dialogo con i non credenti. » » » P. Hervé Carrier, S.I. ; Mons. Carlos Manuel de Céspedes 2 febbraio » 4 » » » » 8 » » 9 » » » García-Menocal; il Sac. Ricardo Ferrara; P. Georges Cottier, O.P. ; P. Angelo Lazzarotto, P.I.M.E.; P. René Coste, P.S.S.; P. Jaime Vélez Correa, S.I.; il Sig. Iwao Munakata, Consultori del Pontificio Consiglio per il dialogo con i non credenti « in aliud quinquennium ». S. E. mons. Giovanni Marra, Arcivescovo tit. di Ravello, Ordinario Militare d'Italia, Membro dell'Uf­ ficio centrale di coordinamento pastorale degli Ordinariati Militari, presso la Congregazione per i Vescovi, « per il quinquennio in corso ». Le LL. EE. i monsignori Emilio Vallebuona Merea, Ar­ civescovo di Huancayo; Tadeusz Goclowski, Vescovo di Gdaúsk; Giulio Nicolini, Vescovo di Alba, Membri Vescovi diocesani della Con­ gregazione per i Vescovi. P. Benjamin Ayechu, O.A.R., Consultore della Congre­ gazione per i Vescovi. Mons. Pere Tena Garriga; Don Tarcisio Bertone, S.D.B.; P. Silvano Maggiani, O.S.M.; P. Jesús Cas­ tellano Cervera, O.C.D. ; P. Ignazio Calabuig, O.S.M.; Don Achille M. Triacca, S.D.B.; Don Claudio Gugerotti; Don Robert A. Skeris; Don Renzo Cilia, Consultori presso l'Uffi­ cio delle Celebrazioni Liturgiche del Sommo Pontefice. L'Em.mo Signor Cardinale Jean Jérôme Hamer, Mem­ bro della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli. Acta 408 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 9 febbraio 1990. S. E. mons. Edward I. Cassidy, Arcivescovo tit. di Amanzia, Vescovo Membro della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli. 22 » » S. E. mons. Justin F. Rigali, Arcivescovo tit. di Bolsena, e il Sac. Antonio Miralles, Consultori del­ ia Congregazione della Dottrina della Fede. » » » P. Karl Becker, S.I., Consultore della Congregazione del­ la Dottrina della Fede « in aliud quinquen­ nium ». 10 marzo » L'Em.mo Signor Cardinale Paulo Evaristo Arns, Arci­ vescovo di Sao Paulo, Membro della Congre­ gazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti. ONORIFICENZE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito: Il 12 aprile Collare dell'Ordine Piano: 1989. A S. E. il sig. Dott. Patrick Hillery, Presidente della Repubblica di Irlanda. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Cran Croce dell'Ordine Piano: 23 febbraio 1988. A S. E. il sig. Montri Jalichandra (Thailandia). 30 giugno » A S. E. il ven. Bali Fra' Giancarlo Pallavicini (S.M.O.M.). » » » A S. E. il Bali Felice Catalano di Melilli (S.M.O.M.). » » » A S. E. il Bali Conte Géraud M. Michel de Pierredon (S.M.O.M.). » » » A S. E. il Ball Conte Carlo Manilio di CondoJanni (S.M.O.M.). » » » A. S. E. il ven. Bali Fra' Franz von Lobstein (S.M.O.M.). » » » A S. E. il ven. Bali Fra' Hubert Pallavicini (S.M.O.M.). 20 dicembre » A S. E. il sig. Ciriaco De Mita (Italia). 24 maggio 1989. A S. E. il sig. Ahmed Diria Hassan (Tanzania). 22 ottobre » A S. E. il sig. Frank Sakespeare (Stati Uniti d'Ame­ rica). » » » A S. E. il sig. Huáscar Cajías Kauffmann (Bolivia). » » » A S. E. il sig. Kyung-Chul Kim (Corea). » » » A S. E. il sig. Jesús Ezquerra Calvo (Spagna). Diarium 22 ottobre » » » » » » » » » » » » Romanae Curiae 409 1989. A S. E. il sig. Carlos Alfredo Escobar Armas (Guate­ mala). » A S. E. il sig. Simon B. Arap Bullut (Kenia). » A S. E. il sig. Willie A. Givens (Liberia). » A S. E. il sig. Jean-Ernest Bezaza (Madagascar). » A S. E. il sig. Hubert Wieland Alzamora (Perù). » A S. E. il sig. F. E. Efrain Reyes Duluc (Repubblica Dominicana). » A S. E. il sig. Giovanni Galassi (San Marino). La Commenda con Placca dell'Ordine Piano: 25 ottobre 1988. Al sig. Wolfang Illy (Austria). 21 dicembre » Al sig. Domingo de Silos Manso García (Spagna). 10 marzo 1989. Al sig. Francisco Cádiz Deleito (Spagna). La Commenda dell'Ordine Piano: 15 ottobre 1988. Al sig. François Causin (Francia). Il Cavalierato dell'Ordine Piano: 9 settembre 1988. Al sig. Antonio de Padua Barbero-Braga Pinheiro (Por­ togallo) . La Gran Croce dell'Ordine di San Gregorio Magno: 30 » giugno » » » » 9 20 » 19 18 10 13 29 6 4 23 » » settembre dicembre » gennaio febbraio marzo » maggio giugno settembre novembre » 27 - A. A. S. 1988. A S. E. Fra' Renato Paterno di Montecupo (S.M.O.M.). » A S. E. il cav. Fra' Anton TJechtritz Amade de Varkony (S.M.O.M.). » A S. E. il cav. Fra' Ludwig Hoffmann von Rummerstein (S.M.O.M.). » A S. E. il Bali Nob. Bernardo Combi (S.M.O.M.). » Al sig. Andrzej Ciechanowiecki (Krakow). » Al sig. Riccardo Misasi (Italia). » Al sig. Andrea Manzella (Italia). 1989. Al sig. Enrico Manfrini (Milano). » Al sig. Hans Maier (München und Freising). » Al sig. Luigi Becchetti (Brescia). » A S. E. il sig. Remo Gaspari (Italia). » A S. E. il sig. Gustavo Cordovez Pareja (Quito). » A S. E. il sig. Jozef van den Eede (Anvers). » Al sig. Pierre Verrière (Lyon). » Al sig. Bernardo Bazzotti (Lanciano-Ortona). » Al sig. Luigi De Cecco (Lanciano-Ortona). Acta 410 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale La Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe civile: 30 30 6 24 5 20 12 19 1 10 29 11 14 3 11 » » » » » » 13 24 17 27 12 29 5 1987. Al sig. Giuseppe Giuliano (Tivoli). 1988. Al sig. cav. Fra' Norbert Venceslas Kinsky de Wehy: et Tetow (S.M.O.M.). Al sig. Laurent Paul Tardif (Canada). settembre » » Al sig. Nazim Dumlu (Turchia). Al sig. Serge de Hubisch de Grossthal (Malta). dicembre » » » Al sig. Umberto Vattani (Italia). gennaio 1989. Al sig. Michele Lemme (Roma). » Al sig. Paolo Francesco Boncompagni-Ludovisi » (S.M.O.M.). febbraio » Al sig. Christopher Stephen Knolt (Australia). marzo » Al sig. Othmar Haushofer (Wien). » » Al sig. Luigi Righi Schwammer (Roma). aprile » Al sig. Augusto Campa (Roma). » » Al sig. Heinrich Jentgens (Köln). maggio » Al sig. Paolo Feniello (Roma). » » Al sig. Ernesto Brivio (Milano). Al sig. Riccardo Broggini (Milano). » » » Al sig. Luigi Castelletti (Milano). Al sig. Pietro Malnati (Milano). » » Al sig. Claudio Marchetti (Milano). Al sig. Arturo Radaelli (Milano). » Al sig. Enrico Rovetti (Milano). » » » » Al sig. Giuseppe Zamberletti (Milano). » » Al sig. Luis Domingo Mendiola (Argentina). » » Al sig. Johann Felix (Wien). » Al sig. Joseph Ghougassian (Stati Uniti d'America). luglio » Al sig. Jochen Gentz (Germania). » » Al sig. Julio Torres Arrióla (Guatemala). ottobre » Al sig. Aldo De Filippo (Roma). dicembre » Al sig. Giovanni Santucci (L'Aquila). gennaio 1990. Al sig. don Prospero Colonna (Roma). marzo giugno La Placca di San Gregorio Magno, classe civile: 21 aprile 1989. Al sig. Diego Chiesa (Padova). La Commenda dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe civile: co 16 febbraio 1987. 12 febbraio 1988. aprile » 6 » » Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. Bernard Jarzynka (Mechelen-Brussel). Germano Gualdo (Roma). Geoffrey Keating (Irlanda). Max Werhahn (Berlin). Diarium 11 maggio 16 giugno » » » » » 23 agosto » » 27 settembre 15 ottobre 30 » 3 novembre » 8 » 14 » » » » » » » » » » » » 16 24 25 10 dicembre » » 17 20 » » » » 22 » 17 gennaio 23 » 27 » » » febbraio » » 6 marzo » » 9 10 14 aprile » » » » » 1988. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al Al Al Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al 1989. Al Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Romanae Curiae Richard Fackler (München und Freising) Enrico Biamonti (Roma). Pasquale La Cava (Roma). Claudio Pellegrini (Roma). Pietro Samperi (Roma). Alberto D'Amore (Chieti-Vasto). Angelo Matassa (Chieti-Vasto). Alberto Battista (Termoli-Larino). Czeslaw Zgorzelski (Lublin). Desmond Hanafin (Cashel). Emidio Napolitano (Roma). Luigi Baccelli (Roma). Cesare Domenico Borgia (Roma). Angelo Di Stefano (Roma). Aldo Graziosi (Roma). Capaldo Pellegrino (Roma). Cesare Geronzi (Roma). Thomas Sheahan (Limerick). Cesare Cifariello (Roma). Dieter Freund (G-ermania). Louis Beugniez (Arras). Franco Rotondi (Avellino). Fausto Grimaldi (Avellino). Alfredo Camarino (Avellino). Ousph A. Neelankavil (Trichur). Giuseppe Sangiorgi (Italia). Nazzareno Pagani (Italia). Gaetano Pellegrino (Italia). Mario Bendiscioli (Milano). Paolo Alberto Amodio (Udine). Egisto Pelliconi (Faenza-Modigliana). Tommaso Morini (Faenza-Modigliana). Aldo Murri (Roma). Saverio Petrillo (Albano). Egisto Ercadi (Roma). Stanley Ho (Macau). Etienne Della Sudda (Paris). Jacques Roulleaux (Sées). Louis Edmond Pettiti (Paris). Konrad Rapgen (Köln). Bruno Torretta (Piacenza). 411 Acta 412 21 aprile » » 1989. Al » Al » Al » 29 Al » 13 maggio Al » » 19 » 28 » Al Al » » » -» » Al Al » » 30 » Al 3 giugno Al 12 » Al » » » Al » » 13 Al » » 14 Al » » 22 Al » » » » » Al 26 Al » » » Al » 7 agosto » » Al 29 Al 12 settembre » » Al 17 Al » » 21 Al 8 ottobre » Al » » 9 » Al » Al » 10 Al » » Al » » » 16 » 8 novembre » 10 » » » » » 14 23 25 » » » » » » » » » » » » » 5 dicembre Apostolicae sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Al sig. Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Sedis - Commentarium Officiale Aldo Stella (Padova). Richard Wengenmier (Augsburg). Alois Estermann (Città del Vaticano). Albert Rieder (Wien). Angelo Molfetta (Chieti-Vasto). José Luis García Zozaya (Valencia en Venezuela) Enrico Sabatino (Valencia en Venezuela). Donato Pinto Lamanna (Valencia en Venezuela) Pasquale Rotondi (Roma). Alessandro Cutini (Roma). Lino Vitale (Campobasso-Boiano). Petrus H. Derksen (Bois-le-Duc). Jehan Henri Dartigue (Haiti). Ferenc Gergely (Esztergom). Michele Ricci (Italia). John B. Mullen (Canberra). Luigi Orione (Acqui). Renato Gaggino (Acqui). Giancarlo Naldi (Italia). Raffaele Tamiozzo (Roma). Alain de Montecler (Paris). Giuseppe Calcagnini (San Marino-Montefeltro). Gianfranco Zuanazzi (Verona). Guy Limoine (Limoges). Carlo Sini (Siena-Colle di Val d'Elsa-Montalcino). Jung Kaufmann (Svizzera). Alfred Henschel (Essen). Julian Valentin Steegmans (Utrecht). Vincenzo Insinna (Siena-Colle di Val d'Elsa-Mon­ talcino) . Ilio Guerranti (Siena-Colle di Val d'Elsa-Mon­ talcino). Viscardo Tagliaferro (Piacenza-Bobbio). Aldo Laguzzi (Milano). Enrico Bignami (Milano). Miguel Angel Suárez (Maracay). Jean Henckes (Antwerpen). Giovanni Paglione (Lanciano-Ortona). Carlo Bellini (Lanciano-Ortona). Michele Sciolli (Lanciano-Ortona). Fausto D'Addario (Lanciano-Ortona). Pierre Huvelle (Mechelen-Brussel). Diarium 18 dicembre 1989. » » » » » » 29 » » » » » 9 febbraio 1990. Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. Romanae Curiae 413 Gilberto Balduini (Civita Castellana). Giuseppe Fiore (Civita Castellana). Antonio Aschi (Civita Castellana). Silvano Landi (Rieti). Domenico Palozzi (Rieti). Virgilio Cassio (Roma). II Cavalierato dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe civile. 13 gennaio 1988 Al Al 26 marzo » Al » » Al 9 maggio Al » » Al 8 giugno Al » » Al » » Al » Al » » Al » 13 Al » Al 4 luglio Al » 5 Al » 9 Al 29 agosto Al » » Al » » Al » » Al » » Al 14 settembre Al 20 » Al 27 » Al 13 ottobre » » » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Ugo D'Onofrio Iovari (Roma). Enrico Balla (Roma). Luigi Fioravanti (Roma). Emil Adrian A. Luijten (Roermond). Andreas Anton (Roermond). Victor James Couch (Sydney). Antonio Cigna (Roma). Umberto Danizi (Roma). Roberto Sconocchia (Roma). Secondo Sini (Roma). Jean Hefferman (Dublin). Edward Manning (Dublin). Robert Maria Smulders (Utrecht). Endrik Anton Jägers (Rotterdam). Prospero Salvatore Olivari (Roma). Pietro Madetti (Roma). Mauro Fioravanti (Roma). Angelo Piergentili (Roma). Adolfo Calosci (Roma). Stefano D'Andrea (Roma). Romeo L. Manalo (Filippine). Simeon S. Ramírez (Manila). Luigi Jovine (Termoli-Larino). Domenico De Marco (Assisi-Nocera Umbra- Gual­ do Tadino). Al sig. Giuseppe Cellini (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Tadino). » » » Al sig. Luigi Cucinella (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Ta­ dino). 25 ottobre 1988. Al sig. John William (Utrecht). 8 novembre » Al sig. Augusto Di Janni (Roma). 14 » » Al sig. Herman Kober (Würzburg). 18 » » Al sig. Sven Sels© (Kobenhavn). 414 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale co 18 novembre 1988. Al sig. K. F. Meldall (Kobenhavn). 30 » » Al sig. Mario Pagano (Caserta). Al sig. Pius Fischer (Germania). 4 dicembre » Al sig. Wilhelm Rick (Essen). 23 » » 28 » » Al sig. Bernard Flornoy (Paris). Al sig. Gaston Litaize (Paris). » » 23 gennaio 1989. Al sig. Nasri Yuclen (Istanbul). » » » Al sig. Robert Ferry (Aix). febbraio » Al sig. John Vadakedah (Aimer and Jaipur). 15 » » Al sig. René Dolhaim (Nancy). » » » Al sig. Pierre Toussaint (Nancy). » » Al sig. Paul Prunier-Duparge (Nancy). 21 » Al sig. John Francis Worner (Lismore). » » Al sig. Charles Fitzpatrick (Lismore). » » » Al sig. Joseph Francis (Bois-le-Duc). 24 » » Al sig. Thomas Michael Gregg (Dublin). 28 » » Al sig. Angelo Giustini (Italia). marzo » Al sig. Giulio Castellani (Italia). » » » Al sig. Riccardo Corsi (Italia). 6 » Al sig. Mauro Rossi (Roma). » » » Al sig. Giuseppe Belladonna (Roma). » » Al sig. Giovanni Brugnetti (Roma). 10 » » Al sig. Yves Roussel (Lyon). » » » Al sig. Jean-Louis Ohi (Lyon). » » » Al sig. André Robert (Lyon). » » Al sig. Jacques Bertholon (Lyon). » » » Al sig. Herbert Vogg (Wien). 13 » » Al sig. John Cornelius van Luyn (Utrecht). » » » Al sig. Renzo Mori (Volterra). 16 » » Al sig. Charles Rivereau (Angers). 29 » » Al sig. Michel Rodier (Rodez). » » » Al sig. Anthony Fasanmi (Ilorin). 7 aprile » Al sig. Giovanni Rossetto (Vittorio Veneto). 14 » » Al sig. Franco Zeppi (Piacenza). » » » Al sig. Giuseppe Barani (Piacenza). » » » Al sig. Reiner Hochstein (Köln). » » » Al sig. Friedrich Kuhn (Köln). 21 » » Al sig. Cornelis Bernard Maria Evers (Bois-le-Duc) 21 aprile 1989. Al sig. Reinier Theodorus Luyckx (Bois-le-Duc). 26 » » Al sig. Jean Colombier (Paris). 29 » » Al sig. Paul Pierret (Le Mans). Al sig. Josef Eggensperger (Città del Vaticano). » » co Diarium Romanae Curiae 415 11 maggio 1989. Al sig. Oscar Zigiotti (Concordia-Pordenone). 19 » » Al sig. Javier Torre Lopez (San Lnis Potosí). 28 » » Al sig. Segundo Virgilio Rodas Armi jos (Loja). » » » Al sig. Juan Ignacio Valdivieso Eguiguren (Loja). » » » Al sig. Sebastian Adolfo Paredes Salcedo (Loja). » » » Al sig. Tullio Bruneiii (Avezzano). » » » Al sig. Paulus J. M. Krijnen (Bois-le-Duc). 3 giugno » Al sig. Jacques Tournier (Lyon). » » » Al sig. Bernard Enderlin (Lyon). » » » Al sig. Gabriele Gherardini (Roma). » » » Al sig. Antonio Martini (Roma). 11 » » Al sig. Domenico Palozzi (Rieti). 27 » » Al sig. Jacques Mazet (Montpellier). 6 luglio » Al sig. Eckehart Garhof er (Wien). 12 » » Al sig. Desmond Murray (Armidale). 22 » » AI sig. Giuseppe Cordova (Italia). » » » Al sig. Umberto Rocca (Italia). » » » Al sig. Romualdo Fratini (Italia). » » » Al sig. Carlo Salvadori (Italia). 29 agosto » Al sig. Alfredo Giacomazzi (Roma). 31 » » Al sig. Jean Paret (Paris). » » » Al sig. John Hupperts (Roermond). 14 settembre » Al sig. Mario Pizzuti (Roma). » » » Al sig. Silvio Salvini (Roma). » » » Al sig. Adolfo Adanti (Roma). 17 » » Al sig. Paul Vignand (Belley-Ars). 2 ottobre » Al sig. Giorgio Guigues (Nice). 4 » » Al sig. Vitaliano Bellucci (Roma). » » » Al sig. Raniero Salvaggi (Roma). » » » Al sig. Galliano Rossi (Roma). » » » Al sig. Guerrino Belcaro (Roma). » » » Al sig. Biagio Camaldo (Roma). 5 » » Al sig. Claudio Alberola (Montauban). 10 » » Al sig. Anton Gerard Wolfs (Utrecht). 13 » » Al sig. Paulus Wagtman (Breda). 14 » » Al sig. Pierre Beguigné (Versailles). 18 » » Al sig. Mario Valerio (Campobasso-Boiano). » » » Al sig. Pietro Jonni (Fano-Fossombrone-Cagli-Pergola). 21 ottobre 1989. Al sig. Nicola Virgilio (Trani-Barletta-Bisceglie). 3 novembre » Al sig. Libero La Torre (Roma). » » » Al sig. Alessandro Giombetti (Roma). » » » Al sig. Vito Barra (Roma). 416 Acta 3 novembre 1989. Al » » » Al 10 » » Al » » » Al 13 » » Al 29 dicembre » Al » » » Al » » » Al 20 gennaio 1990. Al » » » Al Apostolicae sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Sedis - Commentarium Officiale Santino Carta (Roma). Nazzareno Di Vittorio (Roma). Roberto Mapelli (Milano). Ferdinando Porcaro (Milano). Mario Mantone (Napoli). Mario Buzzi (Rieti). Giuseppe Balloni (Rieti). Nicolino Alivernini (Rieti). Giulio Di Giacomo (Roma). Giuseppe Civica (Roma). NECROLOGIO 28 febbraio 1990. Mons. Tomás Angel Romero Gross, Vescovo tit. di Molicunza. » Mons. Giovanni Battista Dal Prà, Vescovo emerito di 6 marzo Terni e Narni (Italia). » Mons. José Miguel Medina, Vescovo emerito di Jujuy (Ar­ » 7 gentina). » Mons. Lorenzo Vivaldo, Vescovo di Massa Marittima13 Piombino (Italia). » Mons. Alfonso Nava Carreen, Vescovo tit. di Tizica. » 18 » Mons. Timòteo Francisco Nemesio Pereira Cordeiro, Ve­ 20 » scovo di Tianguá (Brasile). » » Mons. Joseph Francis Ryan, Vescovo emerito di Hamil­ 23 ton (Canada). » Mons. Colin MacPherson, Vescovo di Argyll and the Isles 24 » (Gran Bretagna). » Mons. John L. Morkovsky, Vescovo emerito di Galveston» » Houston (Stati Uniti d'America). » Mons. Felipe Tiago Broers, Vescovo emerito di Caravelas 26 (Brasile). » » Mons. Knut Ansgar Nelson, Vescovo tit. di Dura. 31 » Mons. Jerzy Ablewicz, Arcivescovo di Tarnów (Polonia). » An. et vol. LXXXII 3 Man 1990 N. 5 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II EPISTULA Universis presbyteris Feria V in Cena Domini missa. 1. Veni, Creator Spiritus! Con queste parole la Chiesa ha pregato nel giorno della nostra Ordi­ nazione sacerdotale. Oggi, mentre comincia il Triduo Sacro dell'anno del Signore 1990, ricordiamo insieme il giorno della nostra Ordinazione. Ci rechiamo al Cenacolo con Cristo e con gli Apostoli per celebrare l'Eucaristia in cena Domini e per ritrovare quella radice che in sé unisce l'Eucaristia della Pasqua di Cristo e il nostro sacerdozio sacra­ mentale, ereditato dagli Apostoli : « Gesù, sapendo che era giunta la sua ora di passare da questo mondo al Padre, dopo aver amato i suoi che erano nel mondo, li amò sino alla fine» (Gv 13, 1). Veni, Creator Spiritus! In questo Giovedì Santo, ritornando all'origine del sacerdozio della nuova ed eterna Alleanza, ciascuno di noi ricorda, al tempo stesso, quel giorno che è inscritto nella storia della propria vita come inizio del suo sacerdozio sacramentale, quale servizio nella Chiesa di Cristo. La voce della Chiesa, che invoca lo Spirito Santo in questo giorno per noi decisivo, fa riferimento alla promessa di Cristo nel Cenacolo : « Io pregherò il Padre (per voi), ed egli vi darà un altro Consolatore, perché rimanga con voi per sempre, lo Spirito di verità» (Gv 14, 16-17). Il Consolatore - il Paraclito ! La Chiesa è sicura della sua presenza sal­ vifica e santifìcatrice. È Lui « che dà la v i t a » (Gv 6, 63). « L o Spirito di verità, che procede dal Padre, che io vi manderò dal Padre » 28 - A. A. S. 418 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale (cf. Gv 15, 26), proprio Lui ha generato in noi quella nuova vita che si chiama ed è il sacerdozio ministeriale di Cristo. Questi dice: « Egli ... prenderà del mio e ve lo annunzierà » (Gv 16, 14). È accaduto proprio così. Lo Spirito di verità, il Paraclito, « ha preso » da quel­ l'unico sacerdozio che è in Cristo e ce lo ha rivelato come la via della nostra vocazione e della nostra vita. È stato in tale giorno che ciascuno di noi ha visto se stesso, nel sacerdozio di Cristo al Cenacolo, come ministro dell'Eucaristia e, vedendosi, ha cominciato a camminare in questa direzione. È stato in tale giorno che ciascuno di noi, per virtù del sacramento, ha visto questo sacerdozio come realizzato in se stesso, come impresso nella propria anima sotto forma di un sigillo indelebile : (( Tu sei sacerdote in eterno alla maniera di Melchisedek » (Eb 5, 6). 2. Tutto questo si ripresenta ogni anno dinanzi ai nostri occhi nel giorno anniversario della nostra Ordinazione, ma si ripresenta, al­ tresì, nel giorno del Giovedì Santo. Oggi, infatti, nella liturgia mat­ tutina della Messa crismale, noi ci riuniamo, all'interno delle rispet­ tive Comunità sacerdotali, intorno ai nostri Vescovi per ravvivare la grazia sacramentale dell'Ordine. Ci riuniamo per rinnovare, davanti al popolo sacerdotale della Nuova Alleanza, quelle promesse che dal giorno dell'Ordinazione fondano lo speciale carattere del nostro mini­ stero nella Chiesa. E col rinnovarle noi invochiamo lo Spirito di verità - il Paraclito, perché conceda la forza salvifica e santifìcatrice alle parole che la Chiesa pronuncia nel suo inno di invocazione : (( Mentes tuorum visita, imple superna gratia quae tu creasti pectora ». Sì ! Oggi apriamo i nostri cuori — questi cuori che Egli ha ricreati con la grazia della vocazione sacerdotale, ed in essi continuamente agisce. Egli ogni giorno crea : crea in noi, sempre di nuovo, quella realtà che costituisce l'essenza del nostro sacerdozio — che conferisce a ciascuno di noi la piena identità ed autenticità nel servizio sacerdo­ tale — che ci consente di « andare e portare frutto» e procura che questo frutto « rimanga » (cf. Gv 15, 16). È Lui, lo Spirito del Padre e del Figlio, prire sempre più profondamente il mistero di Cristo Signore ci ha chiamati nel Cenacolo servi..., ma vi ho chiamati a m i c i » (Gv 15, che ci consente di risco­ quell'amicizia, alla quale : (( Non vi chiamo più 15). Se infatti il servo Acta Ioannis Pauli Pp. II 419 non sa ciò che fa il suo padrone, l'amico invece è al corrente dei segreti del suo padrone. Il servo può essere soltanto obbligato a lavorare. L'amico gode della scelta di colui che gli si è affidato — ed al quale anch'egli si affida, si affida totalmente. Oggi, dunque, preghiamo lo Spirito Santo, affinché visiti di con­ tinuo i nostri pensieri ed i nostri cuori. La sua visita è condizione per rimanere nell'amicizia con Cristo : essa garantisce anche a noi una conoscenza sempre più profonda, sempre più commovente del mistero del nostro Maestro e Signore. Di questo mistero noi partecipiamo in maniera singolare : ne siamo gli araldi e, soprattutto, i dispensatori. Questo mistero penetra in noi e, per mezzo di noi, a somiglianza della vite, fa nascere i tralci della vita divina. Quanto, dunque, è da desi­ derare il tempo della venuta di questo Spirito che « dà la vita » ! Quanto deve essere a Lui unito il nostro sacerdozio per (( rimanere nella vite che è Cristo » (cf. Gv 15, 5) ! 3. Veni, Creator Spiritus! Fra alcuni mesi queste stesse parole dell'inno liturgico inaugure­ ranno l'assemblea del Sinodo dei Vescovi, dedicata al sacerdozio e alla formazione sacerdotale nella Chiesa. Questo tema apparve all'orizzonte della precedente assemblea del Sinodo tre anni fa, nel 1987. Frutto dei lavori di quella sessione sinodale fu l'Esortazione Apostolica Chri­ stifideles laici, che in molti ambienti è stata accolta con grande sod­ disfazione. Fu, questo, un tema obbligato, ed i lavori del Sinodo, svoltisi con una notevole partecipazione del laicato cattolico -— uomini e donne di tutti i continenti — si sono rivelati particolarmente utili in ordine ai problemi dell'apostolato nella Chiesa. Conviene anche aggiun­ gere che all'ispirazione sinodale deve la sua genesi il documento Mulie­ ris dignitatem, che costituì, in certo modo, il completamento del­ l'Anno Mariano. Ma già allora all'orizzonte di quei lavori si dimostrò presente il tema del sacerdozio e della formazione sacerdotale. ((Senza i Presbiteri che possono chiamare i laici a svolgere il loro ruolo nella Chiesa e nel mondo, che possono essere di aiuto nella formazione dei laici all'apostolato, sostenendoli nella loro difficile vocazione, verrebbe a mancare una testimonianza essenziale nella vita della Chiesa ». Con queste parole un benemerito ed esperto rappresentante del laicato si espresse su quello che avrebbe poi costituito il tema della prossima assemblea sinodale dei Vescovi di tutto il mondo. Né questa voce fu l'unica. La stessa necessità avverte il Popolo di Dio tanto nei Paesi 420 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dove il cristianesimo e la Chiesa esistono da molti secoli, quanto nei Paesi di missione, dove la Chiesa e il cristianesimo stanno mettendo le radici. Se nei primi anni dopo il Concilio si avvertì un certo disorien­ tamento in questo ambito da parte sia dei laici che dei pastori di anime, al giorno d'oggi il bisogno di sacerdoti è diventato ovvio ed urgente per tutti. In questa problematica è implicita anche l'esatta rilettura dello stesso insegnamento del Concilio circa il rapporto tra il (( sacerdozio dei fedeli » — risultante già fin dalla loro fondamentale inserzione, per mezzo del battesimo, nella realtà della missione sacerdotale di Cristo — e il « sacerdozio ministeriale » (cf. Cost. Dogm. Lumen gentium, 10). Tale rapporto corrisponde alla struttura comunitaria della Chiesa. Il sacerdozio non è un'istituzione che esista « accanto » al laicato, oppure « sopra » di esso. Il sacerdozio dei Vescovi e dei Presbiteri è « per » i fedeli, e così (( per » i Laici ; proprio per questo possiede un carattere « ministeriale », cioè « di servizio ». Questo ca­ rattere di (( servizio » è più tipico per il diaconato come ministero ecclesiale, anche se non è ministero sacerdotale (cf. Cost. Dogm. Lumen gentium, 10, 28 e 29). Questo servizio ministeriale dei Vescovi, presbi­ teri e diaconi, inoltre, fa risaltare lo stesso « sacerdozio battesimale », cioè il sacerdozio comune di tutti i fedeli: lo fa risaltare ed insieme lo aiuta ad attuarsi nella vita sacramentale. Si vede così come il tema del sacerdozio e della formazione sacer­ dotale emerga dall'interno stesso della tematica del precedente Sinodo dei Vescovi. Si vede, altresì, come questo tema, in tale ordine, sia tanto più giustificato e obbligato, quanto più è urgente. 4. Conviene, pertanto, che il Triduo Sacro di quest'anno, in particolar modo il Giovedì Santo, sia un giorno-chiave per la preparazione dell'assemblea autunnale del Sinodo dei Vescovi. Durante la fase pre­ paratoria, già in corso da circa due anni, è stato chiesto ai Presbiteri diocesani e religiosi di intervenire attivamente e di presentare osser­ vazioni, proposte e conclusioni. Benché il tema riguardi la Chiesa nel suo complesso, sono tuttavia i Sacerdoti del mondo intero che hanno per primi il diritto ed insieme il dovere di considerare questo Sinodo come « proprio » : davvero, res nostra agitur! E poiché tutto ciò è, nello stesso tempo, res sacra, conviene allora che la preparazione del Sinodo si appoggi non soltanto sull'interscambio di riflessioni, esperienze e suggerimenti, ma che abbia anche un carat­ tere sacrale. Bisogna pregare molto per i lavoro del Sinodo. Molto dipende da essi ai fini dell'ulteriore processo di rinnovamento, avviato Acta Ioannis Pauli Pp. II 421 dal Concilio Vaticano II. Molto in questo campo dipende da quegli « o p e r a i » , che « i l padrone manderà nella sua messe» (cf. Mt 9, 38). Oggi, forse, in vista del terzo Millennio dalla venuta di Cristo, speri­ mentiamo in modo più profondo la grandezza e le difficoltà della messe : « La messe è molta » ; ma avvertiamo anche la mancanza di operai : « Gli operai sono pochi)) (Mt 9, 37). « P o c h i » : e ciò riguarda non soltanto la quantità, ma anche la qualità ! Di qui allora la necessità della formazione ! E di qui assumono decisivo significato le parole successive del Maestro : (( Pregate dunque il padrone della messe, per­ ché mandi operai nella sua messe» (Mt 9, 38). Il Sinodo, al quale ci prepariamo, deve avere un carattere di pre­ ghiera. I suoi lavori devono trascorrere in un'atmosfera di preghiera da parte degli stessi membri. Ma non basta. Occorre che tali lavori siano accompagnati dalla preghiera di tutti i Sacerdoti e di tutta la Chiesa. Le riflessioni da me proposte durante VAngelus domenicale, da alcune settimane, tendono a suscitare una tale preghiera. 5. Per queste ragioni il Giovedì Santo del 1990 — dies sacerdotalis di tutta la Chiesa — ha in tale iter preparatorio un significato fonda­ mentale. Fin da oggi occorre invocare lo Spirito Santo che dà la vita : Veni, Creator Spiritus! Nessun altro tempo fa percepire così intima­ mente la profonda verità intorno al sacerdozio di Cristo. Colui che « col proprio sangue entrò una volta per sempre nel santuario, dopo averci ottenuto una redenzione eterna » (cf. Eb 9, 12), essendo egli stesso il sacerdote della nuova ed eterna Alleanza, nello stesso tempo « amò sino alla fine i suoi che erano nel mondo » (cf. Gv 13, 1). E la misura di questo amore è il dono dell'ultima Cena: l'Eucaristia e il sacerdozio. Riuniti intorno a questo dono mediante l'odierna liturgia, e nella prospettiva del Sinodo dedicato al sacerdozio, lasciamo operare in noi lo Spirito Santo, affinché la missione della Chiesa continui a ma­ turare secondo quella misura che è in Gesù Cristo (cf. E f 4, 13). Che ci sia dato di conoscere sempre più perfettamente « l'amore di Cristo, il quale sorpassa ogni conoscenza ! » (Ef 3, 19). Che in Lui e per Lui possiamo essere « ricolmi di tutta la pienezza di Dio » (ibid.) nella nostra vita e nel servizio sacerdotale. A tutti i Fratelli nel sacerdozio di Cristo invio l'espressione della mia stima e del mio amore, con una speciale Benedizione Apostolica. Dal Vaticano, il 12 aprile — Giovedì Santo — dell'anno 1990, dodicesimo di pontificato. IOANNES PAULUS PP. II Acta 422 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale HOMILIAE I In foro S. Petri habita ob decretos Dei Servis Gaspari Bertoni et Richardo Pampuri Beatorum caelitum honores.* 1. (( Apparve una moltitudine immensa »- 1 Oggi è il giorno in cui la Chiesa, con occhi di fede, di speranza e di carità, guarda la « moltitudine immensa » : la solennità di Tutti i Santi. Questa moltitudine è una comunità : « communio sanctorum ». Questa folla è innumerevole. Coloro che la Chiesa venera oggi proven­ gono da (( ogni nazione, razza, popolo e lingua ». 2 L'apostolo Giovanni li ode nell'Apocalisse, mentre esclamano con voce risonante : (( La salvezza appartiene al nostro Dio seduto sul trono e all'Agnello ». 3 Il grande giorno della definitiva unione degli uomini in Cristo. La solennità dell'eterna salvezza in Dio uno e trino. « Lode, gloria, sapienza, azione di grazie, onore, potenza e forza al nostro Dio nei secoli dei secoli. Amen ». 4 2. Tra queste moltitudini la Chiesa desidera chiamare oggi per nome due nuovi santi : Gaspare Bertoni e Riccardo Pampuri. Anche loro si trovano tra coloro che « sono passati attraverso la grande tribolazione e hanno lavato le loro vesti rendendole candide col Sangue dell'Agnello ». 5 Portano su di sé il sigillo salvifico della Redenzione di Cristo. La Chiesa, iscrivendo i loro nomi nel libro dei salvati, desidera rendere il supremo omaggio al Redentore dell'uomo. In Cristo desidera adorare il Dio vivo : poiché la gloria di Dio è l'uomo che da Lui ha la pienezza di Vita. 3. ((Prendendo la parola, (Gesù) li ammaestrava dicendo : B e a t i » . Gesù sembra proporre, mediante le beatitudini, mete che superano 6 * Die 1 m. Novembris a. 1989. ' Ap 7, 9. Ibid. Ibid. 7, 10. Ibid. 7, 12. Ibid. 7, 14. « Mt 5, 2. 2 3 4 5 Acta Ioannis Pauli Pp. II 423 le capacità umane ; sembra esprimere per i suoi discepoli esigenze quasi illimitate. La sua proposta si spinge fino alle radici dell'esperienza che l'uomo fa del proprio limite : la povertà, l'umiliazione, il pianto, la perse­ cuzione. In realtà le parole di Gesù ci dicono con viva chiarezza che Dio ha dato il suo Figlio al mondo per liberare l'uomo da un destino di sofferenza e per ricondurre l'umanità ad una vita nuova, mediante la Croce. L'amore infinito del Figlio unigenito, con la sua obbedienza fino alla morte, raggiunge la sofferenza umana nella sua dimensione temporale e storica, e riconduce ogni uomo alla speranza della vita e della santità eterne. È proprio questo il linguaggio delle beatitudini, che, a prima vista, sembra sconcertante ed iperbolico, ma che, in realtà, raccoglie tutta l'esperienza del dolore per affermare con forza che Dio ha riconciliato a sé l'uomo e, santificandolo, lo ha ricondotto alla piena partecipa­ zione della vita divina. Ciò avviene proprio mediante la Croce, poiché nel Crocifisso Dio si è definitivamente avvicinato all'umanità e l'uomo ha acquistato piena coscienza della sua dignità ed elevazione. La comunità cristiana delle origini, sempre sul punto di sentirsi travolta dalle persecuzioni, era invitata a gioire, alla luce di queste parole, riconoscendo di dover soffrire (( a causa della giustizia », cioè a causa del Vangelo. 7 Anche oggi lo Spirito di Gesù continua a suscitare tra quanti ne accolgono il messaggio la gioia delle beatitudini mediante la testi­ monianza dei suoi amici, i Santi. Per mezzo di essi continua ad operare meraviglie nel cuore dell'uomo, e ad attestare la propria vicinanza al povero e all'afflitto, per consolare, sostenere e saziare di giustizia tutti coloro che ((sono chiamati figli di Dio e lo sono realmente». 8 4. Anche noi oggi, contemplando Gaspare Bertoni e Riccardo Pampuri, siamo invitati a rallegrarci ed esultare, perché in essi vediamo risplendere il mistero dell'eterna santità di Dio uno e trino, che a noi viene riproposta in una nuova attualizzazione del contenuto delle beatitudini evangeliche. Si tratta di due persone che sono state amanti della povertà, sen­ sibili verso la sofferenza, premurose con gli abbandonati, partecipi 7 8 Ibid. 5, io. Cf. 1 Gv 3, 1. Acta 424 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dell'angoscia e dell'afflizione dei loro fratelli. Due testimoni dell'amore di Cristo, sia pure in tempi e in forme diverse di vita­ li primo, san Gaspare Bertoni, nel periodo successivo alla rivolu­ zione francese, tra le miserie economiche e morali di una Verona pro­ vata dai conflitti napoleonici; il secondo, san Riccardo Pampuri, agli inizi di questo secolo, quale testimone di carità nella vita ordinaria di medico, nel servizio ai feriti sul fronte della prima guerra mon­ diale, nelle corsie di un ospedale come fratello laico dell'Ordine Ospe­ daliero di san Giovanni di Dio. Ambedue « sono passati attraverso la grande tribolazione ed hanno lavato le loro vesti rendendole candide col sangue dell'Agnello )). Ambedue si sono rivestiti di Cristo per essere « simili a lui ». Come veri figli di Dio hanno imitato l'amore grande del Padre, hanno ac­ cettato dì non essere conosciuti dal mondo, che non conosce Cristo. Ma proprio per questo sono stati « conosciuti da lui )), e da Lui sono stati portati a conoscerlo in un modo nuovo, nella carità, con cuore puro, nella misericordia. Essi hanno maturato, mediante la loro fede, una eccezionale speranza, accettando la purificazione della sofferenza e del sacrificio per essere davvero « puri di cuore » « come Egli è puro )). 9 10 11 12 5. Per condurre a Dio (( una generazione che lo cerca, che cerca il volto del Dio di Giacobbe », san Gaspare Bertoni ottenne una spe­ ciale grazia, una « benedizione del Signore ». 13 14 Egli appartiene a quella schiera di Santi, di Beati, di Servi di Dio, che prodigiosamente si sviluppò in terra veneta all'inizio del secolo scorso, in mezzo a gravissime vicende di guerre, devastazioni e povertà. Consapevole, come altre anime elette di quell'epoca, che si stava scrìvendo una nuova pagina di storia e che era in formazione una nuova cultura, si prodigò per una rinnovata evangelizzazione tra il popolo. Egli era convinto che la predicazione è chiamata ad affrontare contesti storici sempre diversi ed esige, in situazioni di conflittualità e di contrasto, sempre nuove riflessioni. San Gaspare, dotato per que­ sto di speciali doni di sapienza e di discernimento, impegnò le sue 9 10 11 12 13 M Ap 7, 14. 1 Gv 3, 2. Mt 5, 8. 1 Gv 3, 3. Cf. Sai 23 [24Ì, Cf. ibid. 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 425 forze, nonostante la fragile salute, nella predicazione assidua. Per incarico del suo Vescovo operò per la formazione e la direzione spiri­ tuale dei seminaristi, del clero e dei religiosi. Consapevole, poi, che il futuro della Chiesa risiedeva nella forma­ zione dei giovani, per condizione più esposti agli influssi dello spirito del tempo e maggiormente toccati dalla miseria e dal depauperamento sociale, san Gaspare intuì che essi dovevano venir preparati, da una parte, ad affrontare le nuove battaglie per la fede e, dall'altra, ad in­ serirsi nelle nuove professioni dall'insorgente era tecnica. Per questo egli si orientò verso la loro educazione, prima dando vita agli oratorii giovanili, posti sotto la protezione della Vergine, poi coinvolgendo nella medesima opera altri amici sacerdoti, che si ritrovarono così a formare la nuova Congregazione degli Stimmatini. È significativo notare che san Gaspare Bertoni delineò un progetto di vita cristiana, nel quale era prevista per tutti, qualunque fosse lo stato di vita, la chiamata alla santità di vita : non solo per i sacer­ doti, ma per i coniugi, sull'esempio dei santi sposi di Narazet, per i giovani, per i lavoratori e per ogni altra categoria di persone. I suoi amici, i (( Missionari apostolici », in comunione di vita pastorale con i Vescovi, questo dovevano predicare : la vocazione universale alla santità, con la consapevolezza che dal sacrificio di Cristo, dal suo Cuore misericordioso, dalle sue piaghe scaturisce per tutti la speranza. San Gaspare seppe così condurre tante anime a far parte di quella (( moltitudine immensa », che noi oggi contempliamo con cuore esul­ tante e grato. 6. « Beati i misericordiosi ... Beati i puri di cuore ». In appena trentatré anni, quali quelli del Cristo da lui amato sopra ogni cosa, la vita di san Riccardo Pampuri fu tutta un dono, a Dio e ai fratelli : come giovane apostolo tra gli studenti universitari, tra i militari in trincea durante gli orrori della guerra, tra i fedeli della parrocchia dove fu medico condotto. Seguendo poi la sua vocazione personale, egli entrò nell'Ordine dei Fatebenefratelli, perché attratto dallo specifico ministero di questa famiglia religiosa di natura laicale, sorta per un servizio di carità anche eroica verso gli infermi e verso i sofferenti più poveri. 15 In una comunità che doveva fare della misericordia il motto prin­ cipale del proprio ministero, san Riccardo sentì di dover rispondere con un nuovo segno ed una nuova disponibilità a Cristo, (( con una 15 Mt 5, 7-8. Acta 426 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale corrispondenza sempre più pronta e generosa, con un abbandono sempre più completo, sempre più perfetto nel Cuore Sacratissimo di Gesù ». Occorre però ricordare che san Riccardo iniziò il suo cammino di santificazione nel contesto dell'intensa spiritualità dei laici, proposta dall'Azione Cattolica. Per questo, sia come adolescente, che come giovane studente e professionista, s'impegnò nel lavoro di formazione con l'aiuto di una attenta direzione spirituale, facendo degli Esercizi Spirituali un suo impegno forte e attingendo alla pietà eucaristica l'energia necessaria per proseguire nonostante le difficoltà. Soprat­ tutto egli penetrò il messaggio della carità evangelica alla luce della meditazione e della preghiera, trascorrendo intensi tempi di contem­ plazione accanto all'Eucaristia, e dedicandosi poi, con una sensibilità particolarmente acuta, ai sofferenti in ogni circostanza. 16 Come non essere toccati dalle parole con cui san Riccardo si rivol­ geva, in un ultimo colloquio, al suo direttore spirituale : « Padre, come mi accoglierà Iddio? ... Io l'ho amato tanto, e tanto lo amo »? In questo intenso amore sta il supremo valore del carisma di un vero Fratello dell'Ordine di san Giovanni di Dio, la cui vocazione consiste proprio nel riproporre l'immagine di Cristo per ogni uomo incontrato nel proprio cammino, in un rapporto fatto di amore disinteressato e alimentato alla sorgente di un cuore puro. 7. « Chi salirà il monte del Signore, / chi starà nel suo luogo santo? » — domanda la Chiesa con le parole del Salmista nell'odierna solennità. E risponde : 17 « Chi ha mani innocenti e cuore puro, / chi non pronunzia men­ zogna ». 18 Un tale uomo fu san Gaspare Bertoni. Un tale uomo fu san Riccardo Pampuri. Così furono e sono tutti i Santi, che ricordiamo oggi. Insieme ad essi anche noi tutti viviamo quel « salire il monte del Signore », monte spirituale. Grazie a loro viene espressa e confermata in modo particolare la verità che : (( Del Signore è la terra e quanto contiene, / l'universo e i suoi abitanti ». 19 16 Lettera alla sorella, 17 Sai 23 mi, 3. 18 Ibid. 23 mi, 4. 19 Ibid. 23 [J8.//L 1. 6 ottobre 1923. Acta Ioannis Pauli Pp. II 427 Sono del Signore ! Davvero : « beata la generazione che cerca il Signore, che cerca il volto del Dio di Giacobbe ». 20 Beati coloro che « dopo essere diventati simili a lui, lo vedono così come egli è ». Amen'. 21 II In Petriana basilica habita ob decretos Beatis Agneti a Bohemia et Alberto Chmielowski Sanctorum caelitum honores.* 1. « Imparate da me Oggi, domenica 12 novembre 1989, noi qui riuniti abbiamo ascol­ tato queste parole di Gesù nostro Maestro e Signore, contenute nel Vangelo di Matteo : « Imparate da me, che sono mite e umile di cuore ». « Imparate da me ... il mio giogo infatti è dolce e il mio carico leggero ». (( Prendete il mio giogo sopra di voi e imparate da me ». Meditando su queste parole, la Chiesa guarda oggi verso due per­ sone che, con tutta la loro vita, hanno accolto questo invito del Maestro divino : la beata Agnese di Boemia e il beato fratel Albert ChmielowsM di Cracovia. Molti secoli li separano l'una dall'altro : dal x i n al xx secolo. Li unisce però una particolare affinità spirituale : l'eredità di san Francesco d'Assisi e di santa Chiara : come pure la vicinanza delle nazioni da cui provengono : la Boemia e la Polonia. 2 2. Oggi li unisce la comune canonizzazione, con la quale la Chiesa iscrive nell'albo dei suoi santi questa Figlia del popolo boemo e questo Figlio del popolo polacco. E ciò accade nel mese di novembre, quando nei nostri cuori risuo­ nano ancora con viva eco le parole dell'Apocalisse di san Giovanni: « Vidi ... una moltitudine immensa, che nessuno poteva contare, di ogni nazione, razza, popolo e lingua. Tutti stavano in piedi davanti al Cf. ibid. 23 [24], 6. > Cf. 1 Gv 3, 2. 20 2 * Die 12 m. Novembris a. 1989. Mt 11, 29. Ibid. 1 2 Acta 428 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale t r o n o . . . e gridavano a gran v o c e . . . A m e n ! Lode, gloria, sapienza, azione di grazia, onore, potenza e forza al nostro Dio nei secoli dei secoli ». 3 Ecco, « essi sono coloro che sono passati attraverso la grande tri­ bolazione e hanno lavato le loro vesti rendendole candide col sangue dell'Agnello ». 4 La verità della da Cristo, il quale suo giogo sopra di anime : la santità, loro vita è stata questa: essi « h a n n o imparato» è « mite e umile di cuore » ; essi « hanno preso il sé ». Ed ecco, hanno trovato un ristoro per le loro e cioè la perfezione eterna in Dio. 3. Blahoslavenà Aneżka Òeskà, presto że żila v dobé nàm tak vzdàlené, zustàvà i dnes zàfnym vzorem krest'anské viry a hrdinne làsky, jeż pobizi k zamyśleni a nàsledovànì. Na jeji zivot a na jeji spiritualitu se velmi pfipadné hodi slova prvniho listu svatého Petra : (( Żijte rozumne a strizlivé, abyste byli pohotovi k modlitbàm ». Tak psal prvni z apośtolu kfest'anum své doby. A dodal : « Predevsim mej te vytrvalou làskou jedni k druhym ... Bud'te jedni k druhym pohostinni a nestèzujte si na to ». Prave toto bylo zivotnim programem svaté Aneźky : od nejùtlejsiho détstvi zaméfovala svuj zivot na dobra nebeskà. A kdyż odmitla ruzné nabìdky k snatku, rozhodla se oddat se zcela Bohu, aby byl v jejim zivoté osia ven skrze Jeżiśe Krista. 5 6 Kdyż uslyśela od bratfi menśich, kterl tehdy pfiśli do Prahy, o duchovni zkuśenosti Klàry z Assisi, chtèla i ona jit za pfikladem frantiskànské chudoby. Ze svého véna zalożila v Praze spitàl svatého Fran­ t i l a a klàster pro « Chudé sestry » ètti « Damiànky », kam o svatoduśnich svàtcich roku 1234 sama i vstoupila, a kde slożila slavné sliby ćistoty, chudoby a posluśnosti. Jsou vseobecnè znàmé dopisy, které jì napsala svatà Klàra z Assisi, aby ji povzbudila k vytrvalosti na nastoupené ceste. Tak se zrodilo duchovni pfàtelstvi, které trvalo skoro dvacet let, aniż by se ty dvé svétice byly kdy osobné setkaly. 4. (( Bud'te pohostinni jedni k druhym a nestèzujte si na to. » 7 Touto smérnici se svatà Aneżka fidila ve vsi své ćinnosti pfijimajic 3 4 5 6 7 Ap 7, 9-12. IUd. 7, 14. 1 Pt 4, 7-9. Srv. ibid. 4, 11. IUd. 4, 9. Acta Ioannis Pauli Pp. II 429 vzdycky s plnou duvérou udàlosti, které na ni Bozi prozretelnost dopouśtela, v jistoté, że vśe pomiji, ale Bozi pravda zustàvà na véky. Tento odkaź dava nova svètice i vam, drazi jeji krajane, ba vubec vsem. Lidské déjiny jsou v ustavicném kolotàni. Doby se meni s nàstupem novjch generaci a se stale novymi objevy vèdy. Na obzoru lidstva vystupuji stale nove techniky, ale stejné tak i nove potiże. Kristeva pravda vsak, kterà piinàsi svétlo a spàsu, pfetrvàvà i v tomto kolo­ tàni udàlosti. Vsechno, co se pfihàzi na zemi, je zamyśleno anebo dopouśteno Bohem, aby lidé citili żizen a stesk po Bozi pravdé, aby ji hledali a aby k ni dospivali. (( Każdy at' sloużi druhym tim darem milosti, ktery pfijal », tak pokraćuje svaty Petr, a dodàvà : (( Kdo sloużi, at' to ćini ze siły, kterou mu dava Buh — tak aby se vsecko délo k oslavé Bozi skrze Jeżiśe Krista ». Ve svém dlouhém zivoté, uprostfed nemoci a strasti, svatà Aneżka uskutećnila svou slużbu opravdu hrdinsky, z làsky k Bohu, divajic se stale jako do zrcadla na Jeżiśe Krista, jak ji to radila svatà Klàra : « V tomto zrcadle zàfi blażena chudoba, svatà pokora a nevyslovnà làska ». 8 9 Tak Aneżka ceskà, kterou dnes s radosti vzyvàme jako svatou, i kdyż żila tak dàvno pfed nàmi, mela vyznacny podil na obcanském a kulturnim vyvoji svého nàroda a zustàvà i nàm blizkou pro svou krest'anskou vini a svou làsku : je vzorem odvahy a duchovni oporou mladym divkàm, které se velkoryse zasvécuji feholnimu zivotu ; je prikladem svatosti vsem, kteri nàsleduji Krista; je povzbuzenim tem, kdo chteji żit làskou, kterà se dava uplne a zcela vsem, bez ohledu na pfehrady rasy, nàrodnosti nebo mentality; je nebeskou ochrànkyni na nasi każdodenni ceste pine pfekàzek. Mużeme se tedy k ni obracet s velkou duvèrou a nadéji. 5. A oto brat Albert. Postać tak mocno wpisana w dzieje Krakowa, Narodu polskiego, w dzieje zbawienia. Trzeba (( duszę dać )) — taka była zdaje się myśl przewodnia Adama Chmielowskiego już od mło­ dych lat. Jako siedemnastoletni student szkoły rolniczej wziął udział w walce powstańczej o wyzwolenie swej Ojczyzny od obcego jarzma — i odtąd pozostał kaleką, bez nogi, do końca życia. Prawdy swojego powołania szukał na drodze twórczości artystycznej, pozostawiając 8 Ibid. 4, 10-11. 9 IV. dopis: Fonti Francescane, vyd. 1986, é. 2903. Acta 430 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale po sobie dzieła, które do dzisiaj przemawiają jakąś szczególną głębią wyrazu. Coraz bardziej jednakże oddalał się od twórczości malarskiej. Chry­ stus przemawiał do niego głosem innego powołania i kazał mu coraz dalej szukać: ((Ucz się ode Mnie ... że jestem cichy i pokorny sercem... Ucz się ». Adam Chmielowski był uczniem gotowym na każde wezwanie swego Mistrza i Pana. 6. O tym wezwaniu — o tym definitywnym wezwaniu, które wyzna­ czyło jego drogę do świętości w Chrystusie, zdają się mówić nade wszystko słowa I zajasza z pierwszego czytania dzisiejszej « rozerwać kajdany zła, rozwiązać więzy uciśnionych i wszelkie jarzmo połamać » 10 niewoli, liturgii : wypuścić wolno — oto teologia mesjańskiego wyzwolenia; zawiera się w nim zaś to, co dziś przywykliśmy nazywać (( opcją na rzecz ubogich » : « dzielić swój chleb z głodnym, wprowadzać w dom biednych tułaczy, nagiego, którego ujrzysz, przyodziać, nie od­ wrócić się od współziomków » . n To właśnie czynił Brat Albert. W tej niestrudzonej, heroicznej posłudze na rzecz najbardziej upośledzonych i wydziedziczonych, zna­ lazł ostatecznie swą drogę. Znalazł Chrystusa. Przyjął Jego jarzmo i brzemię. Nie był tylko « miłosiernikiem ». Stał się jednym z tych, którym służył. I ch bratem. Szary brat. Poszli w ślad za nim inni : szarzy bracia i szare siostry. Dzień dzi­ siejszy jest ich wspólnym świętem. Oto bowiem wypełniły się dalsze słowa I zajaszowego proroctwa: ((sprawiedliwość twoja poprzedzać cię będzie, chwała Pańska iść będzie za tobą. Wtedy zawołasz, a Pan odpowie, wezwiesz pomocy, a On (rzeknie) : "Oto jestem !" ». 12 7. « Eccomi ». Nel Vangelo che abbiamo ora ascoltato Cristo dice : « Tutto mi è stato dato dal Padre mio ; nessuno conosce il Figlio se non il Padre, e nessuno conosce il Padre se non il Figlio ». 13 (( Eccomi » : soltanto il Figlio ! e « colui al quale il Figlio lo voglia rivelare ». 14 10 11 12 13 14 Iz 58, 6. Ib id. 58, 7. Ib id. 58, 8­9. Mt 11, 27. Ib id. Acta Ioannis Pauli Pp. II 431 E a chi il Figlio rivela? A chi si rivela il Padre nel Figlio? « T i benedico, o P a d r e . . . perché hai tenuto nascoste queste cose ai sapienti e agli intelligenti e le hai rivelate ai piccoli. Sì, o Padre, perché così è piaciuto a te ». 15 Ti benedico, o Padre, perché / hai rivelato il mistero del tuo Amore / a suor Agnese di Boemia e a Fratel Albert di Cracovia / « Perché così è piaciuto a te ». / Per questo ti rendiamo grazie. Ti benediciamo, o Padre, insieme col Figlio e con lo Spirito Santo. Benediciamo Te, che sei l'amore. NUNTIUS TELEVISIFICA In die Nativitatis Domini nostri Iesu Christi.* 1. (( Ha dato potere di diventare figli di Dio » ! È la solennità del Natale. 1 Gli occhi della nostra anima vedono il Bambino, deposto nella mangiatoia. Lo sguardo della nostra fede si ferma sulle parole del Prologo di Giovanni. « A q u a n t i . . . l'hanno accolto, ha dato potere di diventare figli di Dio ». 2. Ti benediciamo, Figlio dell'uomo, che sei il Verbo Eterno. Gloria al Padre che ci ha dato Te, l'Unigenito. Gloria allo Spirito, che procede dal Padre e da Te, Figlio di Dio. Gloria all'Eterno Mistero, che abbraccia ogni cosa. In questa notte Esso si è avvicinato all'uomo, è entrato nella sua vita e nella sua storia. Ha oltrepassato la soglia della nostra esistenza umana. 3. U Bambino avvolto in fasce e deposto in una mangiatoia. L'inerme Bambino umano — e insieme la Potenza, che supera tutto ciò che l'uomo è, tutto ciò che egli può. 15 Ibid. 11, 25-26. * Die 25 m. Decembris a. 1989. Gv 1, 12. 1 Acta 432 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Perché l'uomo non può diventare come Dio con la sua propria forza — com'è stato confermato dalla storia, sin dal principio. E, nello stesso tempo, l'uomo può diventare come Dio per la potenza di Dio. Questa potenza è nel Figlio, il Verbo Eterno, che (( si è fatto carne ed è venuto ad abitare in mezzo a noi ». Ecco il primo giorno della sua dimora tra noi. « Egli era nel mondo, e il mondo fu fatto per mezzo di lui, eppure il mondo non lo riconobbe. Venne fra la sua gente, ma i suoi non l'hanno accolto. A quanti però l'hanno accolto, ha dato potere di diventare figli di Dio : i q u a l i . . . da Dio sono stati generati». 2 3 4. La storia continua nel suo cammino ... tanti, innumerevoli uomini, nazioni, popoli, lingue, razze, culture ... milioni e miliardi ... e Lui Unico : ora deposto come Bambino nella mangiatoia (((non c'era p o s t o . . . nell'albergo»), e poi sulla Croce. Lui, l'Unico. E poi, Risorto — Lui, l'Unico. Quanti non L'hanno accolto? Quanti non L'accolgono? Quanti sanno di Lui? Quanti non sanno? Vorremmo calcolare con le statistiche umane, quanto lontano giunge questa potenza che è in Lui : Nato - Crocifisso - Risorto. Vorremmo sapere umanamente, quanti sono diventati, in Lui e per Lui, figli di Dio — figli nel Figlio. Ma i metri umani non possono misurare il Mistero di Dio. Non possono misurare" il Dono della Nascita di Dio, la quale è presente nella storia dell'uomo e nella storia del mondo, la quale opera nelle anime umane mediante la potenza dello Spirito che dà la vita. 2 Ibid. 1, 14. 3 Ibid. 1, 10-13. Acta Ioannis Pauli Pp. II 5. (( Tutti i confini della terra hanno veduto la salvezza del nostro Dio )). 4 Sì. Vennero i pastori di Betlemme, e videro. Sì. Vennero poi i magi dall'Oriente, e videro. E videro il vecchio Simeone e la profetessa Anna nel tempio di Gerusalemme. Con quale sguardo vedono Te, Verbo Incarnato, tutti i confini della terra? Tu infatti sei per tutti. La salvezza del nostro Dio è per tutti, ed essa viene per mezzo di Te. Dio « vuole che tutti gli uomini siano salvati e arrivino alla conoscenza della verità ». 5 La Verità è per mezzo di Te. E la Grazia. Tu sei la Verità. Sei la Via e la Vita. 6 E benché i tuoi non ti abbiano accolto ... benché non ci sia stato posto per Te nell'albergo ... in Te Dio ha accolto ... ha accolto tutti noi. 6. Dio ha accolto, in Te, anche noi, uomini e donne del secondo millennio, che sta per finire. Non ha guardato alle nostre contraddizioni, alle nostre infedeltà, ai nostri squilibri. Anzi, ma ha mandato Te, Suo Verbo, per guarircene. Per dirci che, su questa via, corriamo verso l'autodistruzione. Il mondo aspira alla pace : eppure ogni giorno nostri fratelli e sorelle muoiono nei conflitti in corso, in Libano, nella Terra Santa, in America Centrale; muoiono nelle lotte fratricide per la supremazia razzistica, ideologica, economica ; muoiono per assurde imprudenze. Il mondo aspira alla riconciliazione : eppure ogni giorno migliaia di rifugiati sono abbandonati e respinti; minoranze etniche e religiose sono ignorate Sai 97/98, 3. 1 Tim 2, 4. « Cf. Gv 14, 6. 4 5 29-A. A. S. 433 434 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale nelle loro fondamentali esigenze ; intere fasce di popolazione sono tenute ai margini della società in un crescente isolamento. Il mondo aspira all'equilibrio, interiore ed esterno : eppure l'ambiente viene degradato ogni giorno di più per motivi di interesse o per incoscienza. 7. L'annuncio della Verità e della Grazia che ci viene a Natale per mezzo di Te, deve toccare tutti noi. Quell'annuncio è per noi, perché Tu sei venuto per noi, sei diventato uno di noi. Fa' che Ti accogliamo, Verbo Eterno del Padre ! Che Ti accolga il mondo. Suscita nei cuori il rifiuto di ogni barriera di razza, di ideologia, di intolleranza. Favorisci il progresso dei negoziati in corso per il controllo e la riduzione degli armamenti. Sostieni quanti s'impegnano per il superamento dei contrasti da troppo tempo perduranti in Africa e in Asia, affinché i popoli, in essi coinvolti, riconquistino la loro libertà e i loro diritti, mediante un dialogo leale e fiducioso. 8. Che Ti accolga, Verbo Incarnato, anche la nostra vecchia Europa ! Essa porta profondamente impresso lo stigma del tuo Vangelo, da cui sono nate la sua civiltà, la sua arte, la sua concezione dell'inviolabile dignità dell'uomo. Che questa Europa apra le porte e il cuore per capire ed accogliere ansie, preoccupazioni, problemi delle Nazioni che chiedono il suo aiuto. Sappia essa rispondere col vigore e con la generosità delle sue radici cristiane a questo particolarissimo momento storico, — vero Kairos provvidenziale — che il mondo sta ora vivendo come sollevato da un incubo ed aperto a migliore speranza. In particolare, benedici in quest'ora, o Signore, la nobile terra di Romania, che celebra con trepidazione questo Natale, Acta Ioannis Pauli Pp. II nel dolore per tante vite umane tragicamente perdute e nella gioia di aver ripreso il cammino di libertà. 9. Fratelli e Sorelle, qui presenti. Fratelli e Sorelle, che mi ascoltate attraverso la radio e la televisione, in ogni Continente. Venite alla culla del Bambino inerme, che è la Potenza di Dio. Egli è nato per noi. Venite ... e vedrete ... e sarete accolti, perché oggi si sono manifestati la bontà di Dio e il suo amore per gli uomini. 435 436 Acta ACTA Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CULTU DIVINO ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM U R B I S ET O R B I S DECRETUM De titulo Basilicae Minoris (( Domus ecclesiae » seu domus Dei et communitatis christianae semper exstitit unum e signis praecipuis ipsius sanctae Ecclesiae, Christi sponsae, quae in mundo praesens est ac peregrinatur. Pulchritudo eius ac decus, necnon apta eius dispositio ad celebra­ tiones liturgicas peragendas, temporibus diversis per congruas normas sunt ordinata. Inter ecclesias alicuius dioecesis principem tenet locum atque maio­ rem dignitatem ecclesia cathedralis, in qua collocatur cathedra, signum magisterii potestatisque Episcopi, eiusdem dioecesis Pastoris, et signum communionis cum romana Petri cathedra. Deinde sequuntur ecclesiae paroeciales, quae sunt sedes diversarum dioecesis communitatum. In­ super sanctuaria, quo peregrinantur christifideles dioecesis, vel alia­ rum Ecclesiarum localium. Has inter ecclesias et ceteras diversae nominationis nonnullae in­ veniuntur, peculiare momentum habentes quoad vitam liturgicam et pastoralem, quae a Summo Pontifice titulo Basilicae Minoris decorari possunt, quo vinculum peculiare cum Ecclesia romana et Summo Pon­ tifice significatur. Normae de Basilicis Minoribus statutae sunt, post Concilium Vati­ canum II, in Decreto « Domus Dei » die 6 iunii 1968 a Sacra Rituum Congregatione promulgato {AAS LX [1968] 536-539). Recentioribus liturgicis documentis attentis atque post experientiam praeteritis annis factam, Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sa­ cramentorum opportunum ducit praedictas normas hodiernis circum­ stantiis aptare, uti sequitur. Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum 437 •I. CONDICIONES AD TITULUM BASILICAE MINORIS OBTINENDUM 1. Ecclesia, pro qua titulus Basilicae postulatur, Deo dicata esse debet ritu liturgico et in dioecesi centrum exstare actuositatis litur­ gicae et pastoralis, praesertim per celebrationes SS. Eucharistiae, Paenitentiae et ceterorum sacramentorum, quae sint aliis in exemplum ob earundem praeparationem et exsecutionem, normis liturgicis fide­ liter servatis atque cum actuosa populi Dei participatione. 2. Ut possibilitas dignas et exemplares celebrationes peragendi re­ vera habeatur, ecclesia praedita esse debet congrua magnitudine atque sufficienti presbyterii amplitudine. Elementa varia quae pro liturgica celebratione requiruntur (altare, ambo, sedes celebrantis) collocentur secundum exigentias Liturgiae instauratae (cf. Missale Romanum, In­ stitutio generalis, nn. 253-280). 3. Ecclesia in universa dioecesi quadam celebritate gaudeat, verbi gratia quia aedificata est et Deo dicata occasione cuiusdam peculiaris eventus historici-religiosi, aut in ea asservatur corpus vel insignis reli­ quia alicuius Sancti aut quaedam sacra imago modo particulari colitur. Perpendenda quoque erunt ecclesiae valor seu momentum histori­ cum eiusque artis decus. 4. Ut in ecclesia anno liturgico volvente celebrationes diversorum temporum laudabiliter peragi possint, necessarium est congruum haberi numerum presbyterorum, qui curae liturgicae-pastorali ipsius ecclesiae sint addicti, praesertim pro celebratione Eucharistiae et Paenitentiae (congruus etiam numerus habeatur confessariorum, qui statutis horis praesto sint fidelibus). Insuper requiritur sufficiens numerus ministrantium necnon adae­ quata schola cantorum, ad fidelium participationem fovendam etiam musica et cantu sacris. II. DOCUMENTA QUAE AD CONCESSIONEM TITULI BASILICAE SUNT EXHIBENDA Documenta quae ad Congregationem de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum mitti debent : 1. Petitio Ordinarii loci, etiamsi ecclesiae cura concredita sit cui­ dam religiosae communitati; Acta 438 2. Nihil-obstat Apostolicae seu Sedis iudicium - Commentarium favorabile Officiale Conferentiae Episcoporum Nationalis ; 3. Opuscula vel relatio de origine, historia et religiosa ecclesiae actuositate (actuositas cultus et pastoralis, quoad consociationes et opera caritatis) ; 4. Album imaginum luce impressarum seu "photos", formam exteriorem et interiorem illustrent, quae ecclesiae modo vero particulari, quomodo disposita sint presbyterium (altare, ambo, sedes celebrantis) ceterique loci et sedes celebrationibus peragendis destinata (sedes ministrorum et ministrantium; baptisterium seu fons baptismalis; lo­ cus Eucharistiae asservandae et locus ac sedes sacramenti Paenitentiae celebrationi destinata) ; 5. Notitiae circa ecclesiam prout indicantur in « Questionario » ad hoc apparato, qui compleri debet atque ad hoc Dicasterium remitti. III. OFFICIA ET MUNERA, QUAE SUNT PROPRIA BASILICAE IN AMBITU LITURGICO ET PASTORALI 1. Apud Basilicam Minorem promoveatur liturgica fidelium insti­ tutio, coetibus de actione liturgica constitutis necnon peculiaribus cur­ sibus instructionis, collationum seriebus aliisque huiusmodi inceptis. Inter Basilicae opera plurimum tribuatur studio e v u l g a t i o n i do­ cumentorum Summi Pontificis et Sanctae Sedis, praesertim illorum, quae ad sacram Liturgiam respiciunt. 2. Magna cum cura praeparentur et peragantur anni liturgici cele­ brationes, modo peculiari tempore Adventus, Nativitatis, Quadrage­ simae et Paschae. Tempore Quadragesimae, ubi tradita forma congregationis Eccle­ siae localis ad modum « stationum » romanarum servatur (cf. Missale Romanum, initio Temporis Quadragesimae ; Caeremoniale Episcopo­ rum, nn. 260-262) valde commendatur ut ipsa Basilica eligatur ad huius­ modi (( statio )) celebrandam. Verbum Dei sedulo annuntietur sive in homilia sive in extraordi­ nariis praedicationibus. Promoveatur actuosa participatio fidelium tum in eucharistica cele- Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum 439 oratione tum in celebratione Liturgiae Horarum, praesertim vero ad Laudes et Vesperas. Insuper probatae pietatis formae digne colantur. 3. Cum actio liturgica nobiliorem formam accipiat quando in cantu peragitur, cura habeatur ut christifidelium coetus diversarum Missae partium se cantui socient, praesertim earum, quae in « Ordinario )) inveniuntur (cf. Constitutio Sacrosanctum Concilium, n. 54 ; Sacra Ri­ tuum Congregatio, Instructio Musicam Sacram, die 5 martii 1967 data). In Basilica quo fideles ex diversis nationibus vel linguis frequentius conveniunt, expedit ut iidem fideles symbolum fidei et orationem domi­ nicam, melodiis facilioribus adhibitis, uti sunt illae cantus gregoriani, « Liturgiae Romanae proprii » (cf. Constitutio Sacrosanctum Conci­ lium, n. 116), lingua latina simul cantare sciant (cf. Missale Romanum, Institutio generalis, n. 19). 3. Ad peculiare communionis vinculum planum faciendum, quo Basilica Minor ac romana Petri cathedra uniuntur, quotannis parti­ culari cura celebrentur : a) festum Cathedrae S. Petri (die 22 Februarii) ; b) sollemnitas SS. Apostolorum Petri et Pauli (die 29 Iunii) ; c) anniversarium electionis vel initii supremi ministerii pastora­ lis Summi Pontificis. IV. CONCESSIONES TITULO BASILICAE MINORIS ADNEXAE 1. Dies qua titulus Basilicae ab Apostolica Sede cuidam ecclesiae concessus publice nuntiatur, praeparetur et festive peragatur congruis praedicationibus, orationis vigiliis aliisque celebrationibus, diebus sive ante sive post tituli proclamationem. Diebus istis celebrari possunt Missa et Liturgia Horarum ecclesiae tituli vel Sancti aut imaginis sacrae quae in ecclesia modo peculiari coluntur vel « pro Ecclesia locali » aut (( pro Papa », dummodo non occurrat dies liturgicus in nn. I, 1-4; II, 5-6 tabulae praecedentiae inscriptus (cf. Normae universales de Anno Liturgico et de Calenda­ rio, n. 59). Die quo fit tituli proclamatio celebretur Missa illius diei vel una ex Missis supra indicatis, ad normam rubricarum. Initio celebrationis ante Gloria fit lectio Brevis Apostolici vel Decreti concessionis quo ecclesia in Basilicam evehitur, in textu sermone vulgari exarato. Acta 440 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2. Fideles Basilicam pie visitantes et in ea aliquem sacrum ritum participantes vel saltem orationem dominicam ac fidei symbolum reci­ tantes, sub suetis condicionibus (sacramentali confessione, euchari­ stica communione et oratione ad mentem Summi Pontificis), Plenariam Indulgentiam assequi valent : 1) die anniversario Dedicationis eiusdem Basilicae; 2) die liturgicae celebrationis titularis ; 3) in sollemnitate SS. Apostolorum Petri et P a u l i ; 4) die anniversario a concessione tituli Basilicae ; 5) semel in anno die ab Ordinario loci determinando ; 6) semel in anno die ab unoquoque fideli libere eligendo. 3. Signum pontificium, id est (( claves decussatae », adhiberi poterit in vexillis, in supellectile, in sigillo Basilicae. 4. (( Rectori » Basilicae, seu ei qui ipsi Basilicae praeest, uti licet in munere exercendo — super vestem talarem vel vestem familiae reli­ giosae et superpelliceum — mozeta nigri coloris, cum oris, ocellis et globulis coloris rubri. Ex aedibus Congregationis, die 9 Novembris 1989, in festo dedica­ tionis Basilicae Lateranensis. EDUARDUS card. MARTÍNEZ, Praefectus £& Ludovicus Kada archiep. In Congr. de Cultu Divino et tit. Disciplina Sacramentorum Thibicen., tab., n. CD a 500/89. Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 441 CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i MESSANEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Hannibalis Mariae Di Francia, Sacerdotis et Fun­ datoris Congregationum Rogationistarum a S. Corde Iesu et Filiarum a Divino Zelo (1851-1927). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine, Fide, de eisque Spe et Caritate, cardinalibus adnexis, tum Prudentia, in gradu in Iusti­ heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Messis quidem multa, operarii autem pauci. Rogate ergo Domi­ num messis, ut mittat operarios in messem suam » (Mt 9, 38; Lc 10, 2). Haec evangelica verba fundamentalem efficiunt visionem, charisma Servi Dei Hannibalis Mariae Di Francia, propositum ad quod totam contulit vitam, ut ipse in postulatione diei 11 mensis Iulii anno 1909 scripsit, Papae S. Pio X porrecta : « A iuventute sancto illi verbo evangelico me tradidi [...]. In minimis meis Institutis beneficiis fa­ ciendis continuam, cotidianam extollunt deprecationem orphani, pau­ peres, sacerdotes, consecratae virgines, qua sanctissima Iesu et Mariae corda, Patriarcha S. Ioseph et sancti Apostoli rogantur, ut copiose sanctae Ecclesiae electos sanctosque provideant sacerdotes, evangelicae mysticae animarum messis operarios ». Servus Dei intellexit illud Rogate non simplicem esse Iesu adhor­ tationem, sed apertum mandatum, instans incitamentum, <( certum remedium ». Eius ideo non est habenda inventio temporaria et levis perspicientia illa, sed vitae ipsius cor et vitale principium providarum in Ecclesia fundationum. Id Rogate, immensae Servi Dei caritatis signum, eius definita vo­ luntate « spiritus fuit et vita » Institutorum eius, quae hodie in quin- 442 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que Continentibus diffusa sunt inque opera benefica caritatis, apo­ stolica et ad vocationes pertinentia incumbunt. Messanae ortus est die 5 mensis Iulii anno 1851, biduo post est baptizatus et Maria Hannibal appellatus. Quindecim annorum patre orbatus est. Quae tristis experientia animum eius praeparavit ad pue­ ros, praesertim pauperes et derelictos, singulari lenitudine prose­ quendos. Indole ad pietatem proclivis, probo magistro spiritus moderante, monacho videlicet Cisterciensi P. Ascanio Foti, tantum in Iesum Eucha­ risticum amorem excoluit ut, septem et decem annos natus, situs sit cotidie ad sanctam accedere Communionem. Et quidem coram SS.mo Sacramento, eo tempore, illa est cognitione donatus, quae defi­ niri potest (( Intellegentia verbi Rogate », necessitatem nempe animad­ vertit pro vocationibus precandi. Iuvenis acer et conspicue litteris aptus, ubi Dominum audivit vocantem, prompte respondit, has facultates suo ministerio accommodans. Veste namque ecclesiastica induta die 8 mensis Decembris anno 1869, fervidam explicavit oratoriam navitatem, quam per totam vitam exer­ cuit tamquam evangelizationis rationem, et profecto efficacem ob ser­ monis planitatem et facilitatem, unde a classibus tenuioribus, maxime pauperibus et parvulis, comprehendebatur. Anno 1870 est magistri ludorum diploma consecutus, quo potuit familiam suam non gravare pro studiorum continuatione, quodque ei erat postea tantum profuturum uti educatori. Ecclesiasticis peractis studiis, die 16 Martii anno 1878 est sacer­ dos ordinatus. Aliquot ante ordinationem dies peropportune in falsum caecum incurrit, qui ei lugubrem significavit condicionem socialem et spiritalem vici suburbani Messanensis, qui « Case Avignone » voca­ batur. Illico comprehendit illum esse suum apostolatus campum et, permissu petito ab Ordinario suo Exc.mo Domino Iosepho Guarino, illis animis restituendis se tradidit suo arbitrio dimissis. Anno 1882 ineunte idem Archiepiscopus eum canonicum nominavit; quod munus Hannibal Maria Di Francia pluries renuere est nisus, sed frustra. Suum quocirca sacerdotale ministerium constituit ex oc­ cursu cum miseria rerum externarum et spiritalium, quam usu cogno­ verat in vico « Case Avignone », Messanensium paupérrimo. Quem usum crux fortiter signavit. Eo in loco non solummodo verbum Dei nuntiavit, sed curae habuit vitam, qualis re erat, propriam et socialem miserorum illorum; illud Congregatio de Causis Sanctorum 443 videlicet ad effectum adduxit, quod definiverat <( Spiritum duplicis caritatis : pauperum evangelizationis et auxilii ». Quamvis innumerae fuissent difficultates — quas tamen incon­ cussa Dei fiducia superavit — non solum illum locum miseriae cu­ ravit, verum etiam ibidem sua iniit orphanotrophia, quae postea in fidem et tutelam tradidit Sancti Antonii a Patavio (hinc « Antoniana » appellata) : orphanotrophium pro puellis die 8 mensis Septembris aper­ tum est anno 1882, pro pueris autem die 4 mensis Novembris inse­ quenti anno. Die 19 mensis Martii anno 1887 Congregationem Filiarum Zeli Divini instituit, et die 16 mensis Maii anno 1897 Congregationem Rogationistarum a Corde Iesu. Numquam tamen se Institutorem puta­ vit, quia, eius sententia, verus auctor esset Iesus Eucharisticus, quem, duobus exactis annis praeparationis spiritalis suae et pauperum, pri­ mum in sacello sacramentali vici « Case Avignone » collocaverat Ca­ lendis Iuliis anno 1886. Iis annis initium habuit providum inceptum « Pane di S. Antonio » dictum, tot beneficia in eius Instituta collaturum. Ita Iesus Eucharisticus eius vitae eiusque operum semper caput fuit. Post operosos dies, quibus ostiatim stipem emendicabat pro suis pauperibus, pro suis orphanis, coram Iesu Eucharistico vigilabat. Hannibal Maria Di Francia sacerdos ideo fuit alacer proximo in­ tentus, sed oculis, corde et mente ad Deum conversis. (( Dio e il prossimo » significanter commentarium inscribitur, quo sua Instituta curabat ut cognoscerentur. Post exitiosum terrae motum, qui anno 1908 Messanam funditus delevit, Opera eius trans Fretum manaverunt. Ipse vero sibi non pe­ percit, nec laboribus nec difficultatibus omne genus, praesertim in periculo, propulso sane, ne eius orphanotrophia ob Auctoritatum si­ multates interirent, religioni contrariarum, et francomurariorum. Constanter caritate « immensa et gratuita », suae utilitatis imme­ mori, sine reeonditis consiliis excitatus est, sed sola ardentissima fide mota et rationibus vere divinis directa, et quidem non tantum quod ad eos, qui beneficio eius afficiebantur, sed quod ad omnes egenos per­ tinebat : non ultimos sacerdotes difficultatibus obstrictos et moniales. Ut Rogate diffunderet, anno 1897 « Sacram Societatem » instituit pro sacerdotibus, episcopis et praelatis, postque triennium ab Ordina­ rio Messanensi obtinuit ut conderet « Piam Unionem Rogationis Evan­ gelicae Cordis Iesu » pro omnibus fidelibus. Eiusmodi Operis Rogate Acta 444 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale amor ad summum pervenit aedificato templo « Rogationi Evangelicae Cordis Iesu » dicato, primae et tum unicae ecclesiae toto terrarum orbe precationi pro vocationibus sacratae. Praeterquam fide firmissima, vi fultus est spei : spei profecto eminentis, quae culmen est consecuta per « V o t a (privata) Fiduciae ». Has ob causas iam vivus claram et germanam sanctitatis famam sibi comparavit apud omnes classes : « Sanctum eum habebat popu­ lus : populus, dico, quaevis videlicet persona cuiusvis ordinis, cuius­ libet vitae rationis, cuiuscumque opinionis », sicut est graviter testi­ ficatio Angelus Pajno, Archiepiscopus Messanensis. Calendis Iuniis anno 1927 Servus Dei pie exstinctus est, populi voce clamante : « Os clausum est, quod numquam dixit "non" », et alia : « Eamus visurum sanctum qui dormit ». Opinione omni frequentior accucurrit ad exsequias populus, quae propter liturgicam necessitatem die 4 mensis Iunii factae sunt. Photo­ graphicae imagines et acta diurna eius temporis aliquid possunt signi­ ficare. In ea publica laudatione feretrum humeris per Messanae vias portatum est et postea in ecclesiam Rogationis Evangelicae relatum, cum Auctoritates tempestive obtinere curassent a competenti Ministe­ rio permissum illud sepeliendi inibi. Multi efflagitaverunt ut Processus canonizationis iniretur; in qui­ bus beatus sacerdos Aloisius Orione, sed propter alterum totius mundi bellum exspectandum fuit. Die 21 mensis Aprilis anno 1945 inchoatus est Processus Ordina­ rius Informativus, qui est die 6 mensis Augusti conclusus anno 1952. Scriptis Servo Dei tributis rite revisis, Decretum exiit Congregationis pro Causis Sanctorum die 18 mensis Martii anni 1974, quo edictum est ad ulteriora procedit posse. Hinc servatis de iure servandis, Causa ipsa Servi Dei est apud Apostolicam Sedem die 19 Ianuarii a. 1979 in­ troducta. Adornatus est postmodum apud Curiam archiepiscopalem Messanensem Processus apostolica auctoritate super virtutibus in spe­ cie Servi Dei, instituta quoque virorum in historia peritorum Com­ missione. Apparata ita Positione super virtutibus in specie, deventum est ad disceptationem de modo quo Dei Famulus easdem exercuerit, idque primum, die 23 Iunii anno 1989, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Pro­ motore Generali : deinde, die 7 mensis Novembris eodem anno, in Congregatio de Causis Sanctorum 445 Congregatione Ordinaria Cardinalium et Episcoporum, ponente Em.mo Domino Eduardo Pironio. Et utraque in congressione omnes, cum Consultores tum Cardinales et Episcopi, dubio an Servus Dei heroum in modum christianas religiosamque virtutes coluisset, affirmando re­ sponderunt. In lucem prolatum est Servum Dei Hannibalem Mariam Di Fran­ cia ad culmen pervenisse perfectionis, cum in unum coëgisset actionem et contemplationem, ita ostendens illam spiritalem perfectionem, quae propria est hominis industrii et indefatigabilis, sed simul impensa vi contemplativa praediti. Facta denique de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens ra­ taque habens, mandavit ut Decretum de heroicis Servi Dei virtutibus rite conscriberetur. Quod cum esset factum, hodierna die accitis ad Se infrascripto Car­ dinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque adstantibus, Beatissimus Fide, Spe cardinalibus adnexis, in Pater et declaravit : Caritate, Prudentia, gradu tum in Iustitia, heroico, Servi « Constare de virtutibus Deum in proximum, tum Temperantia Dei et Hannibalis theologalibus necnon Fortitudine Mariae de eisque Di Francia, in casu et ad effectum de quo agitur ». Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri iussit. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. ©. S. £8 Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Acta 446 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II M I R A N D E N . SEU B R I G A N T I E N . DECRETUM Canonizationis Servi Dei Casimiri a S. Ioseph Wyszynski, Sacerdotis pro­ fessi Clericorum Regularium Marianorum Imm. Conceptionis B. V. M. (1700-1755). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine Fide, de eisque Spe et Caritate cardinalibus adnexis, tum Prudentia, in gradu in Iusti­ heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Ego mater pluchrae dilectionis, et timoris, et agnitionis, et sanc­ tae spei. In me gratia omnis viae et veritatis, in me omnis spes vitae et virtutis. Transite ad me omnes qui concupiscitis me, et a generatio­ nibus meis implemini ... : qui operantur in me, non peccabunt. Qui elucidant me, vitam aeternam habebunt» (Eccli 24, 24-26. 30-31). Haec verba, tamquam ore Genetricis Virginis Mariae prolata, ab Ecclesia in variis textibus liturgicis in Eius honorem confectis adhi­ bita, Servum Dei Casimir um a S. Ioseph Wyszyriski ad constantem conatum se sanctificandi sub alis sub ductuque Immaculatae Virginis Mariae iam a teneris annis provocabant. Immo tota eius vita docu­ mento est veritatis et efficaciae huius viae « Marianae » ad sanctita­ tem adipiscendam ; cuius vitae itaque factus est splendens « exemplum ... fidelium in verbo, in conversatione, in caritate, in fide, in castitate » (Z Tim 4, 12). Praesertim libro Stella Matutina a se « pro commodi­ tate omnis status conditionisque fidelium » elaborato et propria in­ troductione instructo, pietatem erga B. V. Mariam Immaculatam imi­ tatione Eius virtutum expressam propagabat, asserens « efiicacissi- mam devotionem erga Verginem nostram ... potissimum in imitatione virtutum eius, quas nobis in Evangelio hereditavit, consistere ». Quam viam etiam Concilium Vaticanum II sollemniter confirma­ vit fidelibusque uti omnino validam indicavit clarissimis verbis : « Dum autem Ecclesia in Beatissima Virgine ad perfectionem iam pertingit christifideles adhuc nituntur, ut devincentes peccatum in sanctitate Congregatio de Causis Sanctorum 447 crescant ; ideoque oculos suos ad Mariam attollunt, quae toti electo­ rum communitati tamquam exemplar virtutum praefulget » gentium, (Lumen 65). Rationem huius rei Summus Pontifex Ioannes Paulus II videt in eo quod « Redemptoris Mater definitum locum in humanae consilio salutis o b t i n e t » ; propterea — Summus Pontifex arguit — ((Eius mi­ rabilis peregrinatio fidei constans fit signum, ad quod Ecclesia, sin­ guli et communitates, populi et nationes et, aliquo sensu, totum hu­ manum genus se referunt » et « Maria non desinit esse Maris Stella iis omnibus qui adhuc in peregrinatione fidei sunt constituti. Si hi ad eam oculos attollunt in diversis vitae terrenae locis, id faciunt quia illa "Filium peperit, quem Deus posuit primogenitum in multis fra­ tribus" (Rom 8, 29), et etiam quia ad hos fratres et sorores "gignen­ dos et educandos materno amore cooperatur" (Lumen gentium, 63) » (Redemptoris Mater, 1 et 6). Servus Dei Casimirus natus est in Polonia, in fundo hereditario Jeziora Wielka, ad dioecesim olim Posnaniensem, nunc auterii Varsa­ viensem pertinente, die 19 Augusti anno 1700, Ioannis Casimiri et Hedvigis Zawadzka, septimus ex octo filiis. Die 4 Octobris eiusdem anni baptizatus, primam educationem christianam a parentibus bene religione catholica formatis accepit, iam in pueritia devotione erga Im­ maculatam Conceptionem Virginis Mariae enitens. Studiis mediis in collegiis Scholarum Piarum Gorae et postea Varsaviae absolutis, pa­ tre instante experientiam legalem exeunte anno 1718 incepit. Quam tamen ob peregrinationem Compostellana ex voto anno 1721 suscep­ tam, reliquit. A voto persolvendo morbo in itinere tracto impeditus, Romam profectus est, ubi dispensationem a voto obtinuit. Ibi P. Ioachimo Kozlowski, procuratori Ordinis Marianorum occurrit, cui se paratum esse hunc Ordinem ingredi declaravit; a quo proinde habi­ tum Marianum anno 1723 Romae accepit. In Poloniam reversus, novitiatum apud Marianos incepit et eo perfecto, die 19 Martii a. 1725, vota sollemnia in Ordine Immaculatae Conceptionis B . V . M , nuncupavit. Eodem anno ordines minores et subdiaconatum recepit. Anno denique 1726 sacerdos ordinatus est. Notus iam a tempore novitiatus de sua stricta observantia regulari et zelo virtutis religiosae, mox variis officiis et muneribus est functus Ordinique optime ob suas excellentes dotes spirituales et intellectua­ les servivit, ut Magister Novitiorum (aa. 1727-1730), Vicarius Praesi- Acta 448 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dentis Conventus Korabieviensis (aa. 1728-1730), Procurator Genera­ lis Romae (aa. 1730-1733), Secretarius Generalis, denuo Magister No­ vitiorum et Vicarius Praesidentis Conventus Korabieviensis, Assistens Generalis (aa. 1734-1737), Professor Theologiae moralis (aa. 1735-1737) et Pater spiritualis Conventus Korabieviensis (aa. 1736-1737). His muneribus fideliter fungens, omnem nactus est occasionem ad obser­ vantiam regularem et pietatem erga Virginem Immaculatam in Ordine promovendam, ad Marianos spiritu eorum Fundatoris imbuendos, et haec eius fructuosa navitas praesertim exemplo ipsius nitebatur, utpote qui esset virtutum et omnis earum perfectionis accumulandae studiosissimus. Ad officium Praepositi Generalis electus, annis 1737-1741 adhibuit omnes rationes cum hoc officio connexas ad Ordinem quoad mores et spiritum renovandum et resanandum ex detrimentis, quae tempore « dissipationis Rostkovianae » (aa. 1715-1722) et ob sinistram vim mo­ rum corruptelae societatis Polonicae illius temporis passus erat. Uti Superior Conventus Gorensis (aa. 1739-1747), multum pro bo­ nis eius temporalibus et spiritualibus adlaboravit, curam specialem de corpore Fundatoris conservando adhibens, et fructuosum apostolatum exercuit, etiam uti confessor Monialium Monasterii Gorensis Ordinis S. Dominici et moderator Confraternitatis Divinae Providentiae, quam ad ecclesiam Caenaculi Domini exstruxit. Denuo ad munus Superioris Generalis electus (aa. 1747-1750), suos subditos per epistulas adibat tamquam « Pater in discretione, Frater in caritate, Rector in gubernatione, Pastor in sollicitudine et vigi­ lantia », promovendo observantiam regularem, exercitium caritatis et pacem in communitate. Fidelis filius Fundatoris et custos eius hereditatis spiritualis, etiam valde sollicitus erat de auxilio animabus in Purgatorio detentis af­ ferendo. Curam specialem habuit de novitiatu deque bona educatione pro iuvenibus Marianis paranda. Ad quod ei profuerunt multi candidati optime scientia theologica formati, quos ad Ordinem a Bohemia attraxit. Quo pacto adhuc maiori renovationi spirituali necnon progressui intellectuali Ordinis cavit. Marianis numero crescentibus, quattuor novas domos religiosas in Lituania et Volhynia sitas erigere potuit. Mense Novembri a. 1750 Procurator Generalis ipsius Ordinis no­ minatus, hoc officium fructuose per duos annos Romae implevit (aa. Congregatio de Carnis Sanctorum 449 1751-1753), praeter alia iura Ordinis contra falsos Marianos Vilnenses defendendo et processum beatificationis Fundatoris magno cum zelo praeparando. Anno 1753 in Lusitaniam missus, Ulyssipone multos dolores ex eo, qui Marainos illuc vanis promissionibus allexerat, expertus est. Ad ultimum tamen ab Ordinario dioecesis tunc Mirandensis, nunc vero Brigantiensis, pro Ordine domum in monte Balsamólo sitam mense Octobri anno 1754 obtinuit. In hac eremo cum sanctuario Mariano connexa, dum coetum eremitarum in primam communitatem Lusita­ nam Ordinis formabat, ob febrim malignam iam die 21 Octobris anno 1755, Ecclesiae Sacramentis munitus, fama circumdatus sanctitatis mortuus est. Sepultus est iuxta altare maius in ecclesia Balsamanensi, condolentibus valde omnibus assistentibus. Fama sanctitatis, qua Servus Dei adhuc vivens gaudebat, praeser­ tim ultimis duobus suae vitae annis, quos in Lusitania transegit, post obitum tam cito in dies percrebrescebat, ut nondum integro anno ab eius morte exacto, Episcopus Mirandensis, a communitate Balsama­ nensi rogatus, instructionem Processus beatificationis ordinaverit. Tunc tamen improvisa Episcopi mors inquisitioni moram attulit usque ad annum 1763, cum Processus Informativus instructus est ab Episcopo Mirandensi (aa. 1763-1768) et Rogatorialis in curiis Ulyssiponensi (a. 1769) necnon Posnaniensi (aa. 1775-1776) et Romana (a. 1779). Scriptis Servi Dei rite perpensis, Pius Papa VI commissionem In­ troductionis Causae propria, ut moris erat, manu signavit die 15 Ianua­ rii a. 1780. Secuti sunt, ad iuris normam, Processus auctoritate aposto­ lica super virtutibus Servi Dei in specie apud curias ecclesiasticas Posnaniensem (aa. 1781-1783) et Miranden.-Brigántiensem (a. 1783). De horum omnium Processuum auctoritate latum est decretum huius Congregationis de Causis Sanctorum die 25 Novembris anno 1988. Porro, ob politicas et religiosas rationes tum in Polonia tum in Lusitania, Causa ipsius Servi Dei omnino siluit, donec tandem die 17 Iunii anno 1955 resumpta est atque Sectioni Historicae Sacrae tum Rituum Congregationis commissa. Et ita, collectis undique documen­ tis vitam et actuositatem Servi Dei spectantibus, iisque in tuto positis, amplissima exiit « Positio super virtutibus ex officio concinnata » anno 1986, quam Consultores in historia periti laudaverunt die 14 Octobris eodem anno. Postmodum, die 21 Martii anno 1989, in Congressu Peculiari Con­ sultores Theologi, moderante Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Pro30 - A. A. S. Acta Apostolicae 450 Sedis - Commentarium Officiale motore Generali, Servum Dei christianas virtutes in gradu heroico exercuisse ad unum omnes affirmaverunt. Die autem 7 mensis Novembris eiusdem anni, Patres Cardinales et Episcopi, in Congregatione Ordinaria collecti, ponente Em.mo Car­ dinali Andrea Maria Deskur, Praesidente Pontificiae Academiae Imma­ culatae Conceptionis B. M. V., agnoverunt Servum Dei Casimirum a S. Ioseph Wyszynski heroum more virotes théologales, cardinales et adnexas coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Pau­ lo II per subscriptum Cardinalem Praefectum relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum libenter excipiens, mandavit ut Decretum super heroicis Servi Dei virtutibus rite conscriberetur. Quod cum factum esset, accitis hodierna die Cardinalibus infra­ scripto Praefecto atque Causae Ponente meque Antistite a Secretis, ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : et Caritate Prudentia, tum in Iustitia, gradu heroico, Servi Constare Deum de tum in Temperantia et Dei virtutibus proximum, theologalibus Fide, Spe necnon Fortitudine, Casimiri a S. Ioseph de eisque cardinalibus adnexis, Wyszynski, in casu in et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 21 mensis Decembris, A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £B Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 451 III P A M P I L O N E N . SEU H I S P A L E N . DECRETUM Canonizationis Servi Dei Stephani ab Adoáin (in saec.: Petri Francisci Marcuello), Sacerdotis professi Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum (1808-1880). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Ego libentissime impendam et snperimpendar ipse pro animabus vestris » (2 Cor 12, 15). Illud Pauli Apostoli propositum se impendendi totum pro salute fidelium comprobatur vita et actuositate, vere apostolica, Servi Dei Stephani ab Adoáin, qui quadraginta annorum spatio indefessus in Verbum Dei nuntiandum incubuit. Is anno 1808, die 11 Octobris, in pago Adoáin, provinciae Navarrae, dioecesis Pampilonensis, in Hispania, natus est in familia pro­ batae fidei christianae. Eius parentes fuerunt Ioannes Iosephus Mar­ cuello et Maria Francisca Zabalza; ipse in baptismo nomen Petrum Franciscum recepit. Usque ad vicesimum aetatis annum vitam egit in domo paterna, agris colendis deditus; fuit tamen primis litteris instructus, immo spe ministerium sacerdotale ineundi Latinae linguae in vicina schola studuit. Ad vitam religiosam vocatum se sentiens, apud Fratres Minores Capuccinos habitum sumpsit die 28 Novembris anno 1828; eadem die, anno sequenti, professionem fecit. Expletis studiis ecclesiasticis, die 22 Decembris anno 1832 presbyter ordinatus est. Prima pastoralia munera exercere inceperat, cum anno 1835 in Hispania omnes Ordines religiosi a potestatibus liberalibus, quae di­ cuntur, aboliti sunt. Divinae vocationi consulere ante omnia cupiens, Italiam petiit, ubi simul cum cultu vitae regularis munus praedi­ candi suscepit. Certior autem factus magnam missionem Capuccino­ rum Hispanorum, e conventu eiectorum in rempublicam Venetiolanam parari, protinus in numerum mittendorum ascribi expoposcit. 452 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Anno 1842 in novum apostolatus campum cum pervenisset, obti­ nuit ut in regionem Apure ad Indos etiam tum in statu inculto degen­ tes mitteretur. Non post multos vero menses optimi laboris, febribus palustribus consumptus, in civitatem Caracas reverti impulsus est. Immo in Galliam se recipere debuit salutis curandae causa; ipse vero huiusmodi intermissione uti voluit ad vires spirituales reiiciendas in hospitio quodam ad montes Pyrenaeos, in quo quidam sodales fratres Hispani summo recessu ac austeritate mirabantur. Anno 1847 iterum Venetiolam petiit et praedicationem in civita­ tibus maximo cum profectu aggressus est. Ipsa favoris popularis aura necnon evangelica libertas qua errores et vitia obiurgabat, causa fuit cur fortis simultas adversus eum oriretur ex factione liberalium, unde persecutionem et carcerem subire debuit. Etsi eius innocentia agnita fuit, tamen ipsa publica notitia eius personae sat difficilem reddebat eius actionem ministerialem, neque ei permissum erat ducere vitam communem quam inceperat cum aliquibus sodalibus fratribus. Itaque anno 1851 in insulam Oubam se contulit eo consilio, ut modum inveniret vitam Capuccinorum ibi instaurandi. Propositum non est obtentum. Sed Servus Dei novum campum apertum invenit pro suo apostolatu missionarii popularis et quidem sub auctoritate et protectione archiepiscopi Sancti Iacobi in Cuba, nempe S. Antonii M. Claret, qui statim Servum Dei in coetum suorum missionariorum cooptavit. Quinque annis intensae praedicationi missionariae operam dedit. Sed denuo ea classis socialis, cuius vitae rationem vir Dei reprehendendam putabat, omnia movebat ut ei silentium imponeretur. Itaque, anno 1856 in rempublicam Guatimalensem profectus est, ubi manipulus missionariorum Capuccinorum Hispanorum instaurationem Ordinis inceperat. Dum vitae conventualis bona laetus experiebatur, a sodalibus fra­ tribus statim dux suus habitus, actuositatem missionariam resumpsit novo ardore apostolico novoque prospero eventu. Per annos sedecim populi civitatum Guatimalensium Salvatoriae magna veneratione et commotione eius nuntium evangelicum recepere; pluries ut pacis in­ terpres accitus est. Tandem, eversione liberali victrice, anno 1872, una cum omnibus Capuccinis, cuius ipse commissarius generalis electus erat, ex Guatimala et Salvatoria expulsus est. Post brevem in Civitatibus Foederatis Americae moram, Baionam in Gallia petiit, ubi conventus aderat Capuccinorum Hispanorum. Ibi strenue adlaboravit pro obtinenda a magistratibus Matritensibus facul- Congregatio de Causis Sanctorum 453 tate ut Capuccini legitime in Hispaniam restituerentur. Qua tandem concessa, restaurationem sui Ordinis alacriter anno 1877 aggressus est, dum praedicationi populari etiam magno cum exitu se dabat. Denique die 7 Octobris anno 1880 beate in Domino quievit. Tota Servi Dei vita nisus dici potest ad maiora progrediendi in via perfectionis atque in Regni Dei propagatione per animarum con­ versionem. Hinc eius singularis perseverantia in exercitio virtutum, ut patet sive ex eius vitae exemplis atque inceptis, sive ex testimoniis eorum qui eum cognoverunt. Fides etenim Servi Dei Stephani ab Adoáin elucet ex eius adhae­ sione ad veritates revelatas et ad Ecclesiae magisterium, necnon ex eius indefessa actuositate pro fide in populis sustentanda et augenda. Elucet insuper ex eius vita orationis, immo verae contemplationis, qua eius zelus apostolicus accendebatur. Eius spes ostenditur constanti fiducia divini auxilii in omnibus inceptis pro Domini gloria; semper praedicationi prolixam precatio­ nem praeponebat. Numquam visus est infractus animo vel pusillitate affectus coram defatigatione vel persecutionibus quas subiit. Ex caritate erga Deum fideliter praecepta et officia adimplevit, ma­ gna rectitudine in omnibus rebus se exhibens praeditum atque instinctu quodam quidquid Dei honorem laedere posset abhorrentem. Intima, etsi sobria, pietate mysterium eucharisticum, Passionem Domini necnon Virginem Mariam sub titulo Divini Pastoris Matris prosequebatur. Fervor in sermonibus ad populum, cum de Deo et de amore loqueba­ tur, extrinsecus exhibebat id quod intus experiebatur. Vita tota Servi Dei fuit continuum exercitium caritatis erga proxi­ mum, videlicet in peccatoribus gratiae Dei restituendis, in liberandis a corruptione privata et publica morum tot viris ac mulieribus, in reconciliandis ac pacificaríais inimicis, in componendis familiis, in subveniendo pauperibus atque peste infectis, nulli labori, defatigationi itinerum, immo nulli preci ac poenitentiae parcens. Nota erat eius suavi tas affectus in poenitentibus recipiendis qua confessarii. Itidem sedula caritate fratres religiosos prosequebatur. Quoad virtutes cardinales, Servi Dei prudentia elucet ex magni momenti optionibus faciendis in condicionibus vere gravibus, utputa post expulsionem e conventibus religiosorum in Hispania, in nomine dando pro missione ad Venetiolam, in subsequentibus conflictibus or­ tis quibus se edoceri a Deo censuit de itineribus ineundis ad novam messem semper faciendam. Minime vero de prudentia illa carnis 454 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sermo est, qua propriae paci cavetur, sed de illa spiritus prudentia, quae Dei gloriam et voluntatem ceteris rebus anteponit. Virtus iustitiae ostenditur in recta Servi Dei agendi ratione qua religiosi et missionarii, in eius sensu iustitiae socialis coram condi­ cione iniusta gentis natione Africanae in Cuba. Evangelica fortitudine ipse verbum Dei ubique nuntiavit, ac prae­ sertim labores, itinera, aeris intemperiem, accusationes, calumnias atque persecutiones, processus et carceres, expulsiones denique sustinuit. Temperantia eius nota fuit omnibus, semper enim seipsum aspere ac rigide tractavit, omnia oblectamenta fugiens, quin et carnem suam affligebat diversis macerationibus. Eius speciale propositum erat : « Numquam de cibo nec potu, immo de nulla re conqueri, sed omnia sustinere sicut Iesus, ut decet missionarium ». Item circa humilitatem eius mos erat per omnia et coram omnibus se humilem ostendere. Hac virtute motus, honores atque praestantiae munera sincere abhorruit. Cum a S. Antonio M. Claret, archiepiscopo, aliquid insinuatum fuisset de possibili eius evectione ad episcopatum, respondit: « F r a t e r Stephanus numquam aliud erit quam pauper Capuccinus ». Quoad evangelicam paupertatem, non tantum vitam pauperem duxit iuxta spiritum et usum sui Ordinis in rebus omnibus quibus ipse ute­ batur, nudipes semper incedens, sed hanc virtutem fecit condicionem absolutam proprii apostolatus, plane gratuiti, nullum stipendium acci­ piens nec pro Missis nec pro sermonibus. Eius castitatem, modestia ac mortificatione sensuum munitam, te­ stantur omnes qui eum cognoverunt. Inter eius missionarii proposita unum erat: « I n faciem feminae non aspiciam, nugas effugiam ». For­ titer insidiatricem quandam divitem feminam reiecit, immo eam con­ vertit et in sinum Ecclesiae Catholicae reduxit. Denique eximiae oboedientiae cultorem Servus Dei se ostendit sive erga proprios superiores Ordinis sive erga praelatos ecclesiasticos re­ gionum ubi ministerium exercuit. Notatu dignum est eius conämen abrogandi regimen nationale, in Ordinibus religiosis vigens inde ab anno 1804, ac efficiendi ut, Capuccini Hispanici ad unionem hierar­ chicam cum Sede Romana et cum centro Ordinis sub ministro generali redirent. Magna veneratione cultus in vita, etiam post mortem sanctitatis fama notus fuit. Corpus Servi Dei, primo in sacello funereo fratrum apud Sanlúcar de Barrameda, ubi diem supremum obiit, sepultum est. Congregatio de Carnis Sanctorum 455 Anno autem 1949 translatum est in sepulcrum peculiare prope atrium ecclesiae conventualis, ad pietati fidelium satisfaciendum. Anno 1924 Processus Ordinarius Informativus inchoatus e s t ; die 22 Novembris anno 1940 decretum super scriptis editum fuit; decre­ tum vero introductionis Causae die 8 Octobris anno 1956. Inde Pro­ cessus Apostolici in dioecesibus Pampilonensi et Hispalensi acti sunt et die 16 Novembris anno 1969 decretum de eorum auctoritate proditum est. Praeparata Positione super virtutibus disceptatum est de Servi Dei virtutibus heroum in modum exercitis, primum in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum die 10 mensis Ianuarii anno 1989, praesi­ dente Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali ; deinde die 3 Octobris eodem anno, in Congregatione Ordinaria Patrum Car­ dinalium et Episcoporum, Ponente Causae Em.mo Opilio Rossi. In utroque autem Coetu, posito ad disceptandum dubio num constaret de heroicis Servi Dei virtutibus, omnes, qui aderant, adfirmando re­ sponderunt. Facta postmodum de omnibus hisce rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis excipiens, rataque ha­ bens, praecepit ut super heroicis Servi Dei virtutibus Decretum rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die ad Se cardinalibus subscripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secre­ tis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de dinalibus Prudentia, xis in gradu heroico Ordinis quo Fratrum Iustitia, Temperantia et Servi Dei Stephani ab Minorum Capuccinorum, in Fortitudine Adoáin, casu eisque Sacerdotis et ad car­ adne­ professi effectum de agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 21 mensis Decembris, A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. & S. Ê8 Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis 456 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV TARRACONEN. DECRETUM Beatificationis seu declarationis martyrii Servi Dei Iacobi Hilarii (in saec.: Emmanuelis Barbai Cosan), Instituti Fratrum Scholarum Christianarum, in odium fidei, anno 1937, interfecti. SUPER An constet de martyrio de quo agitur. deque DUBIO martyrii causa, in casu et ad effectum « Tradent enim vos in conciliis...; et ante praesides et ad reges ducemini propter me in testimonium illis et gentibus. Cum autem tradent vos, nolite cogitare quomodo aut quid loquamini ; dabitur enim vobis in illa hora quid loquamini. Non enim vos estis, qui loquimini, sed Spiritus Patris vestri, qui loquitur in vobis ... Qui autem persevera veri t in finem, hic salvus erit » (Mt 10, 17-22). Prophetica haec verba, quibus Divinus Magister est apostolos suos allocutus, mil­ lies in christianae historiae cursu ad effectum adducta sunt, quotiens scilicet discipulus aliquis vocatus est ad fidem suam testificandam coram coniectis auctoritatibus, quae mystica Christi membra persecutae sunt. Ita accidit hoc ipso saeculo xx etiam quod attinet ad Servum Dei Iacobum Hilarium Barbai Cosan, sodalem Instituti f r a t r u m Scho­ larum Christianarum, vocatum ad testimonium dandum coram « tri­ bunali populari », ut strenue suam christiani et religiosi defenderet naturam. Ob hoc est capitalis poenae damnatus, furente « rerum mu­ tatione Hispanica », quae vocatur, annis 1936-1939. Servus Dei natus est die 2 Ianuarii anno 1898 in oppido Enviny, in dioecesi Urgellensi, ab Antonio Barbai et Maria Cosan, et die bapti­ zatus est ignoto, ob tabulariorum paroecialium destructionem, et Em­ manuel, Ioannes atque Daniel appellatus. Ludis frequentatis in loco Rialp, apud Patres Congregationis Missionis, septem annos studia perrexit in seminario dioecesano cum parentum et superiorum gratulatione. Cum autem animadverteret se ad vitam religiosam vocari, elegit Institutum Fratrum Scholarum Christianarum, utpote interiori cupiditati suae magis consentaneum. Novitiatum minorem ingressus oppidi Mollerusa mense Septembri anno 1916, statim sua eminuit Congregatio de Causis Sanctorum 467 amabilitate erga omnes, simplicitate et deprecationis ac ceterorum munium studio. Paucis post mensibus accepit Illerdae Confirmationis sacramen­ tum ab Episcopo Domino Miralles. Postquam ad novitiatum maiorem Iruniensem commigravit, die 24 mensis Februarii anno 1917 habitum induit religiosum, nomenque cepit Fratrem Iacobum Hilarium. Anno probationis peracto ad oppi­ dum Mollerusa est remissus, ut munus praeceptoris iniret, fructuose quidem, iuvenum sibi commissorum, qui multa cum attentione et cura eum observabant. Die 27 mensis Iulii anno 1919 professionem primam temporaneam fecit votorum religiosorum, quae deinceps ite­ ravit iuxta tempora Constitutionibus Fratrum praestituta. Verum cito coepit gravius audire cum perturbationibus, quae plus plusque in peius mutabantur. Spectaculo in Communitate fuit praesertim propter magnam pietatem et potissimum ob religionem erga Eucharistiam, quam manifesto cum fervore accipiebat et vivida cum fide adorabat. Assiduus in meditatione, in qua omnibus rebus alienus esse videbatur, Virginem SS. etiam honorabat recitatione cotidie plurium Rosariorum. Anno 1926 missus est ad ephebeum oppidi Pibrac, in Galliam, ubi die 26 mensis Augusti illius anni perpetuam fecit professionem. Pri­ mum linguam Hispanicam docuit et catechismum, sed deinde, magis in dies auditus imbecillitate crescente, vocationum fautor factus est, donec adductus est ad quodlibet relinquendum munus onus impo­ nens, propter illam imminutionem. Multo cum humilitatis spiritu Dei Servus tunc administrationem suscepit ruris ephebei, non tamen desistens, in otiis, doctis scriptis operam navare Commentariis a Con­ gregatione editis. In suis interioribus positionibus perseverans, magno sodalibus fratribus erat exemplo simplicitate sua et iucunditate, lae­ titia et « optimismo », qui dicitur. Musicae amans, ad concinendum in ecclesia etiam descendebat, quamvis surdus esset. Mense Martio anno 1934 in Hispaniam rediit ad Communitatem vici Catat, ubi humili et difficili coqui munere functus est cum sim­ plicitate et festivitate. Ultimo, Servus Dei ad magnum oppidi Cambrils ephebeum missus est, quod locus est maritimus non procul a Tarracone, quo mense Decembri pervenit anno 1934, olitoris munus expleturus. Perfecti religiosi, exemplaris per omnia imitandi, existimatio­ nem collegit. Ibi magna rerum mutatione, quae Hispaniam concussit annis 1936-1939, comprehensus est. 458 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Inde a die 3 mensis Iunii anni 1933 Summus Pontifex Pius XI per Litteras Encyclicas Dilectissimo, Nobis Episcopatui catholico gra­ vem aperuerat Ecclesiae condicionem in Hispania, simul preces po­ stulans et necessitudinem, eo consilio, ut mala vitarentur maiora. Mense Octobri anno 1934 in seditione, quae « Asturiarum » dicta est, multi iam interfecti erant sacerdotes, religiosi et fideles, solo crimine noxii, quod catholicam religionem professi essent. Cruentius tamen tempus fuit, quod intercessit a mense Iulio anni 1936 ad mensem Martium anni 1939, cum etiam plures occisi sunt Episcopi. Ad veram et conclamatam persecutionem erat perventum. Servus Dei Iacobus Hilarius cum aliis personis comprehensus est die 24 mensis Augusti anno 1936 in oppido Mollerusa et postridie, Illerdam traductus, est in carcerem urbis coniectus. Ibi, ademptionibus affectus omne genus et pluribus subiectus interrogationibus, omnia est perpessus consueta cum tranquillitate et animi fortitudine. Die 7 mensis Decembris anno 1936 ad navem-custodiam (( Manon » est translatus, ad ancoram stantem in portu Tarraconensi, ubi usque ad diem 15 mensis Ianuarii mansit anni 1937. Eodem die est commenticio subditus iudicio a « Tribunali Militari Tarraconensi )), accusa­ tus quod (( fascalem navitatem » explicasset, quod (( linguae latinae » studuisset, quod « fascales » formasset : sic patet ex publicis instru­ mentis iudicii « popularis )). Clara erat voluntas Servum Dei opprimendi solummodo quia religiosus erat, qualem se esse numquam ce­ lare voluit. Suadentibus ut se pro olitore probaret, sicut revera in Domo novitiatus oppidi Cambrils erat, Servus Dei semper voluntatem opposuit se confitendi « religiosum terram colentem )). Interrogatus enim in tribunali, suam religiosi condicionem non negavit, et num­ quam hoc suum insigne ullo modo minuere voluit, sed fortiter respon­ dit se religiosum esse. « Tribunal Populare », ob mendaces insimulationes supra commemoratas, Servum Dei capite damnavit et bono­ rum confiscatione. Sententia evulgata est eodem die 15 mensis Ianua­ rii anno 1937. Cum ea Servo Dei significata est, qui propter surditatem, contentionem forensem parum animadvertere poterat, multa cum tranquillitate et serenitate iniquam accepit sententiam, simul horo­ logium donans fratri sodali, qui ei in iudicio affuerat repetendarum rerum causa, propter notam eius surditatem. Frater Iacobus Hilarius ultimos egit dies in carcere Tarraconensi (( Castillo de Pilatos » solita cum serenitate et iucunditate, deprecans et cantans cum ceteris ibidem inclusis et Eucharistiam adorans, quam Congregatio de Causis Sanctorum 459 quidam ex iis, qui custodia tenebantur, secum ferre potuerat. In epi­ stilio, quo patri et familiaribus supremum vale dicebat, scripsit : « L a e t u s sententiam accipio ... Damnatus sum tantummodo quia reli­ giosus s u m ; ne fleveritis, non sum miseratione dignus. Pro Deo moriar et pro patria mea. Valete. Exspecto vos in Paradiso ». Qui cum eo in custodia habebantur adhuc memoria tenent assiduam Rosarii recitationem, quam Servus Dei dirigebat corona composita nodis con­ fectis super funiculi frustum. Prudens et sciens ad supremum testi­ monium se praeparavit. Servus Dei e carcere ablatus est die 18 mensis Ianuarii anno 1937 et in suburbium Tarraconense ductus, ubi, primo tempore postmeri­ diano, subditus est militum manipulo internecioni peragendae. Litte­ rae medici affirmant, post duas ignivomarum ballistarum amissiones irritas, Servum Dei, qui manus habebat- super pectus oculosque defigebat in caelo, duobus tribusve pyroballistae ictibus ad caput, necatus est ab eiusdem manipuli duce. Frater Iacobus Hilarius talem erga suos persecutores servaverat animum, qualem ostenderat cum ei sen­ tentia est nuntiata poenae capitalis : « Benedictus Deus ! de caelo pro iis deprecabor ». Servi Dei mors statim a sodalibus fratribus atque fidelibus habita est supremum amoris in Deum testimonium et in propriae religiosae vocationis naturam, quale vere fuit. Manet enim singulare Fratris Iacobi Hilarii exemplum, qui alacriter Dei vocationi ad vitam reli­ giosam Fratris Scholarum Christianarum respondit, pro tot iuvenum bono, ad quos aditum habere potuit in scholae apostolatu; manet eius hilaris et patiens acceptio progredientis surditatis, qua impedi­ tus est ne praeceptionem pergeret; splendor manet eius humilitatis, unde cum gaudio domestica munia suscepit pro sodalibus fratribus. Fulget maxime fortitudo testimonii eius, personae Deo consecratae, in furore persecutionis, usque ad sanguinis effusionem. Qua re Processus Ordinarius super fama martyrii Servi Dei actus est in Curia Tarraconensi annis 1945-1946, cum interrogatione 38 te­ stium et multorum instrumentorum collatione ad facta iam memo­ rata pertinentium. Huius Processus auctoritas Decreto agnita est Congregationis pro Causis Sanctorum, die 7 mensis Iunii anno 1985. Praeparata deinde Positione super martyrio et servatis rebus ex iure servandis, eadem Congregatio quaesivit de martyrio eiusque causa primum in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum die 24 men­ sis Februarii habito anno 1989, praesidente Rev.mo Domino Antonio 460 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Petti, Fidei Promotore Generali ; deinde in Congregatione Ordinaria Cardinalium et Episcoporum, die 17 mensis Octobris eiusdem anni acta, Ponente Em.mo Cardinali Opilio Rossi. In utroque coetu, tum Patres Cardinales et Episcopi, tum Patres Consultores, proposito du­ bio num constaret de martyrio eiusque causa, in casu et ad effectum de quo agitur, unanimiter affirmando responderunt. Facta postmodum de omnibus hisce rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis excipiens, rataque habens, praecepit ut super martyrio Servi Dei Decretum rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die ad Se Cardinalibus subscripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secre­ tis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : tyrii Servi Dei Iacobi Hilarii, Constare de martyrio et de causa mar­ ex Instituto stianarum, in casu et ad effectum de quo Fratrum Scholarum Chri­ agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. $ S. Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis V TAURINEN. DECRETUM Canonizationis Ven. Servi Dei Petri Georgii Frassati, viri laici (1901-1925). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Venerabilem Petrum Georgium Frassati virtutes théologales, scilicet Fidem, Spem et Caritatem tum in Deum tum in proximum, necnon cardinales, videlicet Prudentiam, Iustitiam, Temperantiam et Fortitu­ dinem eisque adnexas, heroum in modum coluisse Summus Pontifex Congregatio de Causis Sanctorum 461 Ioannes Paulus II, servatis ex iure servandis, die 23 mensis Octobris anno 1987 sollemniter declaravit. Is ortum duxit Augustae Taurinorum die 6 Aprilis mensis anno 1901, matre Adelaide Ametis patreque Alfredo, illustri advocato et scriptore diurnario et postea Legato Italiae Berolini necnon Senatore Regni Italiae. Animam Deo reddidit die 4 Iulii anni 1925, sanctitatis fama ornatus. Ad eiusdem autem sollemnem peragendam beatificationem seduli Causae actores non tardarunt ut, quemadmodum hodiernum Ecclesiae ius cavet, eventum quemdam prodigiosum, qui asserebatur, deprecatore eodem Venerabili divinitus patratum, Apostolicae Sedi ad cogno­ scendum exhiberent. Asserebant profecto iidem Causae actores dominum Dominicum Sel­ lan, Christifidelem dioeceseos Portus Naonis, annum quadragesimum aetatis agentem, mense Decembri anni 1933, meritis invocationeque praefati Venerabilis Servi Dei rapidissime et perfecte a Pottiano morbo primae et secundae vertebrae lombaris, cum paraplegia, convaluisse. Porro, super eadem asserta mira sanatione iuridica inquisitio est adornata apud curiam ecclesiasticam Taurinensem diebus 23-31 Ianua­ rii a. 1989, deque eius forma et auctoritate iuridica Congregatio haec de Causis Sanctorum decretum edidit diei 22 Februarii eodem anno. Postmodum eiusdem Congregationis Consultae Medicae celebrata est sessio die 26 Aprilis a. 1989, in qua diligenter acuteque de eadem sanatione disceptatum est atque proclamatum eandem hodierna scien­ tia medica explicari non posse. Factum est ita ut ad theologicam disceptationem fieret gressus. Id quidem primum, die 30 mensis Iunii anno hoc 1989, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; postea, die 3 mense Octobri hoc eodem anno, in Congregatione Ordi­ naria Cardinalium et Episcoporum Congregationi de Causis Sancto­ rum praepositorum, ponente Em.mo Cardinali Eduardo Gagnon. Et cuncti, in utroque Coetu, proposito dubio an de miraculo constaret in casu et ad effectum de quo agitur, adfirmantes responderunt. De hisce omnibus rebus certior factus per subscriptum Cardinalem Praefectum, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota utriusque Coetus excipiens rataque habens, mandavit ut Decretum super prae­ dicta mira sanatione rite conscriberetur. Quod cum factum esset, accitis hodierna die Cardinalibus infra­ scripto atque Causae Ponente meque Antistite a secretis Congregatio- Acta 462 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nis ceterisque de more convocandis, eisque adstantibus, Beatissimus Pater edixit : Constare de miraculo Venerabili Petro Georgio Frassati intercedente a Deo patrato, nimirum rapidissimae ac perfectae stabiUsque sanationis domini Dominici Sellan a morbo Pottiano primae et secundae vertebrae lombaris, cum paraplegia. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum inseri mandavit. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. SB Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis VI ZAMOREN. IN MEXICO DECRETUM Canonizationis Servi Dei Leonardi Castellanos, Episcopi Tabasquensis (1862-1912). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. v. « Ego sum vitis, vos palmites : qui manet in me, et ego in eo, hic fert fructum multum, quia sine me nihil potestis facere » (Io 15, 5). Qui baptismi sacramento Christo insiti sunt, non solum bona partici­ pant redemptionis, sed, si in dono gratiae manent, copiosos edere poscunt sanctitatis frustus sicque aedificandae Ecclesiae et dilatando in terris Regno Dei operam navare. Multo magis autem presbyteri et episcopi, per Ordinem sacrum ad summum aeternumque Sacerdotem conformati, vocantur ad progrediendnm sine intermissione in intima cum Domino coniunctione et ad eius in se lineamenta effingenda, ut se sanctificent et fructuosiorem reddant apostolatum suum. Sacer­ dotes namque, qui magnos fecerunt progressus in imitatione Christi Congregatio de Causis Sanctorum 463 et in populo vitae et operum sanctitate fulgent, similes fonti sunt, quem animae Deum sitientes libenter petunt, aquam spiritalis salutis hausturae. Hac de re Concilium Oecumenicum Vaticanum II scripsit : (( Quamvis gratia Dei per indignos ministros opus salutis explere possit, tamen per illos ordinaria lege praeoptat Deus sua mirabilia ostendere, qui, dociliores impulsui et ductui Spiritus Sancti Dei facti, ob suam intimam cum Christo unionem et vitae sanctitatem, cum Apostolo dicere valeant : "Vivo autem, iam non ego, vivit vero in me Christus" (Gal 2, 20) » (Decretum de Presbyterorum ministerio et vita Presbyterorum Ordinis, .12). Christi fidelis discipulus et verus amicus fuit etiam Servus Dei Leonardus Castellanos, qui, acceptae vocationi generose respondens, fulgidum factus est virtutum sacerdotalium et episcopalium exemplar et diligentissimus Pastor omnino Ecclesiae deditus servitio. Servus Dei in vico Eouandureo natus est, intra fines paroeciae Tlaxcalensis, ea aetate in dioecesi Michoaoán, die 5 mensis Novembris anno 1862, a Ferdinando Castellanos Alfaro et Lugurda Castellanos Barriga, qui in baptismate ei nomina indiderunt Iosephum Leonardum a Iesu. Educationem sequens, qua in familia erat imbutus, mature arduum iter facere coepit christianae perfectionis, affabilem se ostendens et oboe­ dientem erga omnes, beneficum in proximum et praesertim pium in Eucharistiam, in Virginem Mariam et in Sanctum Ioseph. Nondum quinquennis catechismum memoriter sciebat, quem aequales docebat, et Missae celebrationi ac aliis sacris actuose intererat. Vivida intellegentia et bona voluntate praeditus, in loco ubi natus erat ludum litterarium frequentavit, aequalibus antecellens, etiam moribus prudentibus nec ulla reprehensione dignis. A Deo vocatus, constanti cum cura et optimis exitibus se ad sacerdotium praeparavit in seminario Zamorensi in Mexico; et etsi molesti morbi eius iter formationis difficile reddiderunt, metam tamen est consecutus Ordinis sacerdotalis die 20 mensis Martii anno 1886. Ab anno 1888 ad annum 1904 sacrum exercuit ministerium in pago Eouandureo, primum tamquam vicarius et postea tamquam parochus. Alacri apostolico fervore impulsus, se curae animarum tradidit, se­ cunda cum voluntate, nitens vitam christianam confirmare et augere in singulis fidelibus inque tota communitate. Peculiariter diligens et assiduus fuit in praedicatione verbi Dei et in sacramento Paenitentiae administrando atque in doctrina christiana tradenda. Pari cum sedu­ litate auxit fidelium participationem divinorum mysteriorum et popu- 464 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale larem pietatem. Aegrotorum studiosus fuit, quos frequenter visebat, et in pauperes liberalis. Ecclesiam paroecialem exornavit et domui paroe­ ciali necnon domui pro exercitiis spiritalibus consuluit struendis. Unanimiter grege eius dolente, qui eum ut patrem amabat atque ut magistrum sequebatur, a Superioribus est Zamoram translatus, ut muneribus fungeretur canonici ecclesiae cathedralis et seminarii dioecesani rectoris : quae munera explevit egregie. Episcopus creatus Tabasquensis, ordinationem episcopalem accepit die 24 mensis Septembris anno 1 9 0 8 et paulo post docendi, sanctifi­ candi et gubernandi officium iniit, quod, quamquam breve, pastorali­ bus tamen fructibus copiosum fuit. Incommodae valetudinis neglegens, nec viribus nec tempori parcens, in gloriam Dei assequendam et in salutem animarum incubuit, quibus abundanter redemptionis bona distribuebat. Indefatigabilis fuit in Evangelio ac veritatibus revelatis nuntiandis, et quae alios docebat, non solum ipse firmiter credebat, sed congruenter et recte exercebat. Amicus fuit sacerdotum et paupe­ rum pater, aegrorum, in carceribus inclusorum et cuiusvis, qui eius indigeret auxilio. Etiam peste saeviente, veluti alter Sanctus Carolus Borromeo, populo suo adfuit, solans corpore et spiritu patientes. Erga omnes, catholicos et non catholicos, iustos et peccatores, tam magnam adhibebat affabilitatem et caritatem, ut aestimationem catholici sacer­ dotii ex illo populo recreaverit, quae quidem aestimatio tum aliquan­ tulum in ea dioecesi minuta erat. Cum humilitate et simplicitate fideliter Deo servivit et Ecclesiae et, divini Pastoris insistens vestigia, exemplo sibi concreditis homi­ nibus fuit. Ita quod Magisterium docet explicavit : « Gregis Christi Pastores imprimis oportet ut ad imaginem summi et aeterni Sacerdotis, Pastoris et Episcopi animarum nostrarum, sancte et alacriter, humi­ liter et fortiter exsequantur ministerium suum, quod ita adimpletum, etiam pro eis erit praecelsum sanctificationis medium » (CONC. OEC. VAT. I I , Constitutio dogmatica de Ecclesia Lumen gentium, 4 1 ) . Acriter pro populi sanctificatione laborans, sui ipsius sanctifica­ tioni maxime studuit. Perseveranter enim esse conabatur instrumen­ tum dignum rebus quas administrabat et omnibus anteire diligenti et laeto christianarum virtutum exercitio. Laudabilibus his impulsus propositis et gratia fultus, vitam suam sacerdotalem et episcopalem fecit laudis hymnum Domino in cotidiana praecepti evangelici effectione : <( Estote ergo vos perfecti, sicut Pater vester caelestis per­ fectus e s t » (Mt 5, 4 8 ) . Congregatio de Causis Sanctorum 465 Ut eum decet, qui totus vult Dei esse, induit loricam fidei et cari­ tatis et galeam habuit spem salutis (cf. 1 Thess 5, 8). Ut in Christo imitando indesinenter crescerei, maxime amato, et suum apostolatum redderet efficaciorem, e fontibus gratiae large hauriebat per coniunc­ tionem cum Deo, piam Missae celebrationem et sacramentorum, me­ ditationem, deprecationem etiam in horas nocturnas productam, fer­ vidam erga Eucharistiam pietatem ergaque Domini Passionem et Vir­ ginem Immaculatam. Voluntariam castigationem colebat, paeniten­ tiam, temperantiam, paupertatem, iustitiam in Deum et in homines, prudentiam in peccato vitando atque in aptioribus eligendis modis, quibus Dominum celebraret et vitam consequeretur aeternam. Christi paruit praecepto usque ad extremos vitae dies : « Diligite invicem, sicut dilexi vos » (cf. Io 15, 12), seu usque ad propriae vitae donum. Et revera hoc cotidie fecit, perfecte suum christiani officium exsequens et Pastoris, ex toto gregi pascendo dediti. Tamque assuetus erat se in animas impendere, ut numquam recesserit, ne in vitae quidem discrimine. Vehementissima enim cum caritate enisus est in aegris assidendo « febri gilva » correptis : qua iniectus paucis post diebus, ultimis refectus sacramentis, est aeternitatem ingressus die 12 mensis Maii anno 1912. Eius corpus, primum Tabasci sepultum, anno 1916 est in ecclesiam paroecialem pagi Ecuandureo translatum, ubi etiam nunc requiescit, a populo cultum. Fama sanctitatis durante, qua Servus Dei in vita floruit et post mortem, Episcopus Zamorensis causam canonizationis inchoavit. Processus Ordinarius Informativus celebratus est annis 1953-1960. Sacra id temporis Rituum Congregatio anno 1964 Decretum edidit de scriptorum recognitione Servo Dei tributorum. Deinde Summus Pontifex Paulus VI Causae Introduc­ tionem decrevit, die 23 Aprilis anno 1976, praecipiens ut Ordinarius Zamorensis consuleret documentis colligendis ad vitam et ad virtutes Servi Dei pertinentibus. Quod rite factum est, dum eodem tempore Processus Apostolicus celebrabatur super virtutibus in specie, annis 1977-1980. Horum Processuum auctoritas et vis est a Congregatione pro Causis Sanctorum agnita die 3 mensis Maii anno 1982. Praeparata Positione super virtutibus, die 10 mensis Martii anno 1989 secundo cum exitu actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum, Promotore Fidei Rev.mo D.no Antonio Petti praesidente. Die 3 Octobris eodem anno Patres Cardinales et Episcopi, in Congre­ gatione Ordinaria coacti, Causae ponente Em.mo Cardinali Agnelo Rossi, professi sunt Servum Dei Lëonardum Castellanos heroum in modum virtutes théologales, cardinales et adnexas exercuisse. 31 - A. A. S. Acta 466 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Facta postmodum de omnibus hisce rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis excipiens rataque ha­ bens, praecepit ut super heroicis Servi Dei virtutibus Decretum rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die ad Se cardinalibus subscripto Praefecto necnon Causae ponente meque Antistite a Secre­ tis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Leonardi Castellanos, Episcopi Tabasquensis, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 21 mensis Decembris, A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . £B Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis, a Secretis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. I I , per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 20 Decembris 1989. — Cathedrali Ecclesiae Tacuarembianae R. D. Iulium Bonino Bonino, moderatorem pastoralem Conferentiae episcopalis Reipublicae Uruguaianae. die 2 Februarii 1990. — Titulari episcopali Ecclesiae Ceramussensi R. P. Victorem Maldonado Barreno, ex Ordine Fratrum Minorum, Praefectum apostolicum Galapagensem, Archiepiscopi Guayaquilensis. quem deputavit Auxiliarem Congregatio pro Episcopis 467 — Titulari episcopali Ecclesiae Cissitanae R. P. Olynthum Spa­ gnolo, ex Missionariis Combonianis Cordis Iesu, Vicarium episcopalem Guayaquilensem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem Ecclesiae. die 17 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Remesianensi, R. P. Silvestrum Ryan, e clero archidioecesis Angelorum in California, rectorem Instituti vulgo dicti « St. John's Seminary College » in op­ pido vulgo Camarillo, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Rogeri Michaelis Mahony, Archiepiscopi Angelorum in California. — Titulari episcopali Ecclesiae Lamzellensi, R. D. Stephanum E. Blaire, e clero archidioecesis Angelorum in California, cancellarium et moderatorem Curiae eiusdem archidioecesis, quem deputavit Auxi­ liarem Exc.mi P. D. Rogeri Michaelis Mahony, Archiepiscopi Angelo­ rum in California. die 20 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Northantoniensi Exc.mum P. D. Patricium Leonem McCartie, hactenus Episcopum titularem Helmamensem et Auxiliarem Archiepiscopi Birminghamiensis. die 24 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Gunelensi R. D. Aemilium Bataclan, cancellarium Curiae archidioecesis Caebuanae, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Caebuani. — Titulari episcopali Ecclesiae Claternensi R. D. Antonium Rafiola, secretarium privatum apud Apostolicam Nuntiaturam in Insulis Philippinis, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Caebuani. die 2 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Azoguensi R. D. Hyacinthum Climacum Zarauz Carrillo, e clero dioecesis Ibarrensis, Vicarium pa­ storalem. die 7 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Helmamensi R. D. Edmundum Olivarium Walsh, secretarium Archiepiscopi Dublinensis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem Archiepiscopi. die 10 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Orlandensi, Exc.mum P. D. Norbertum M. Dorsey, O.P., hactenus Episcopum tit. Mactaritanum. die 14 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Aquaeregensi R. D. Georgium M. Jakubinyi, magistrum Sacrae Scripturae in Seminario maiore Albae Iuliensis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem dioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Cantanensi Exc.mum P. D. Ioan­ nem Chertés, eidem conferens archiepiscopalem dignitatem ad per­ sonam. Acta 468 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — Titulari episcopali Ecclesiae Ressianensi Exc.mum P. D. Adalbertum Boros, eidem conferens archiepiscopalem dignitatem ad per­ sonam. — Cathedrali Ecclesiae Albae Iuliensi Exc.mum P. D. Ludovicum Balint, hactenus Episcopum titularem Novensem. — Metropolitanae Ecclesiae Bucarestiensi Exc.mum P. D. Ioan­ nem Robu, hactenus Episcopum titularem uellensem in Proconsulari. — Cathedrali Ecclesiae Iasensi R. P. Petrum Gherghel, Ordina­ rium « ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem dioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Magnovaradinensi Latinorum R. D. Iose­ phum Tempfli, curionem in oppido vulgo Oradea-Olosig. — Cathedrali Ecclesiae Satmariensi R. D. Paulum Reizer, curio­ nem paroeciae vulgo Sighetu-Marmatiei. — Cathedrali Ecclesiae Timisoarensi R. D. Sebastianum Kräuter, Ordinarium « ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem dioecesis. die 17 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Aggaritanae R. D. Franciscum Radkovsky, curionem paroeciae « Exaltationis Sanctae Cru­ cis » in urbe vulgo Frantièkovy Lâznë, in archidioecesi Pragensi ex­ stantis, quem constituit Auxiliarem Em.mi P. D. Francisci S.R.E. Cardinalis Tomâsek, Archiepiscopi Pragensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Catabitanae R. D. Franciscum Lobkowicz, Candidi et Canonici Ordinis Praemonstratensis sodalem, quem constituit Auxiliarem Em.mi P. D. Francisci S.RIE. Cardinalis Tomásek, Archiepiscopi Pragensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Tagariensi R. D. Ioannem Graubner, curionem paroeciae Sancti Laurentii martyris, in urbe vulgo Vizovice, in archidioecesi Olomucensi exstantis, quem constituit Auxi­ liarem Exc.mi P. D. Francisci Vanák, Archiepiscopi Olomucensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Trunudrumensi R. D. Iosephum Hrdlicka, curionem paroeciae Sanctae Annae in urbe vulgo Hoâtejn, in archidioecesi Olomucensi exstantis, quem constituit Auxiliarem Exc.mi Francisci Vanák, Archiepiscopi Olomucensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Ubabensi R. D. Dominicum Tóth, Vicarium generalem Ecclesiae Metropolitanae Tyrnaviensis, quem con­ stituit Auxiliarem Exc.mi P. D. Ioannis Sokol, Archiepiscopi Tyrna­ viensis. Congregatio pro 469 Episcopis — Titulari episcopali Ecclesiae Thuccensi in Mauretania R. D. Vladimirum Filo, hactenus in Seminario maiori Bratislaviensi professo­ rem iuris canonici, quem constituit Auxiliarem Exc.mi P. D. Ioannis Sokol, Archiepiscopi Tyrnaviensix. — Metropolitanae Ecclesiae Quebecensi Exc.mum P. D. Mauri- cium Couture, R.S.V., hactenus Episcopum Sinus Comoènsis. — Metropolitanae Ecclesiae Marianopolitana^ Exc.mum P. Ioannem Claudium Turcotte, hactenus Episcopum tit. Suensem. D. — Cathedrali Ecclesiae Sinus Comoènsis Exc.mum P. D. Iosephum Paulum Petrum Morissette, hactenus Episcopum tit. Mesarfeltensem. die 29 Martii. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Mariani Oblak, Ar­ chiepiscopi Iadrensis, R. D. Ioannem Prend ja, rectorem Seminarii minoris eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Araucensi Exc.mum P. D. Raphaelem Arcadium Bernal Supelano, C.SS.R., hactenus Episcopum titularem Amudarsensem et Vicarium Apostolicum Sibundoyensem. die 80 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Sancti Iacobi in Chile Exc.mum P. D. Carolum Oviedo Cavada, O. de M., hactenus Archiepi­ scopum Antofagastensem. die 4 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Caeciritanae R. P. Osvaldum Raimundum Santana Sequera, Congregationis Filiorum B.M.V. Immaculatae sodalem, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Iosephi Ali S.R.E. Cardinalis Lebrun Moratinos, Archiepiscopi Caracensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Gisipensi R. D. Didacum Raphae­ lem Padrón Sánchez, e clero archidioecesis Valentinae in Venetiola, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Iosephi Ali S.R.E. Cardi­ nalis Lebrun Moratinos, Archiepiscopi Caracensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Novensi R. D. Marium dei Valle Moronta Rodríguez, e clero dioecesis Tequinensis, quem deputavit Auxi­ liarem Em.mi P. D. Iosephi Ali S.R.E. Cardinalis Lebrun Moratinos, Archiepiscopi Caracensis. die 7 Aprilis. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Henrici Pélach y Feliu, Episcopi Abancaiensis, constituit Exc.mum P. D. Isidorum Sala Ri­ bera, hactenus Episcopum titularem Cluentensem et Auxiliarem eius­ dem dioecesis. Acta 470 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO PRO INSTITUTIS VITAE CONSECRATAE ET SOCIETATIBUS VITAE APOSTOLICAE NORMAE DIRECTIVAE DE INSTITUTIONE IN RELIGIOSIS INSTITUTIS.* SIGLA DOCUMENTA CONCILII VATICANI II AG ChD DV GE GS LG OT PC PO SC UR Decretum Concilii Ad gentes, 1 9 6 5 Decretum Concilii Christus Dominus, 1 9 6 5 Constitutio dogmatica Dei Verbum, 1 9 6 5 Declaratio Concilii Gravissimum educationis, 1 9 6 5 Constitutio pastoralis Gaudium et spes, 1 9 6 5 Constitutio dogmatica Lumen gentium, 1 9 6 4 Decretum Concilii Optatam totius, 1 9 6 5 Decretum Concilii Perfectae caritatis, 1 9 6 5 Decretum Concilii Presbyterorum ordinis, 1 9 6 5 Constitutio Concilii Sacrosanctum Concilium, 1 9 6 3 Decretum Concilii Unitatis redintegratio, 1 9 6 4 DOCUMENTA SUMMORUM PONTIFICUM ChL ET MD RD Exhortatio Apostolica Ioannis Pauli II Christifideles laici, 1 9 8 9 Exhortatio Apostolica Pauli VI Evangelica testificatio, 1 9 7 1 Epistula apostolica Ioannis Pauli II Mulieris dignitatem, 1 9 8 8 Exhortatio Apostolica Ioannis Pauli II Redemptionis donum, 1984 RM Litterae encyclicae Ioannis Pauli II Redemptoris Mater, 1 9 8 7 ALIA DOCUMENTA SANCTAE SEDIS c, cc. CDRL canon, canones Iuris Canonici Instructio : Ratio contemplativa vitae religiosae (Life and mission of religious in the Church: IL Document: The contemplative dimension o f religious Ufe) - Con, 1 9 8 0 * Congregatio pro Institutis Vitae consecratae et Societatibus Vitae apostolicae publici iuris faciens hoc documentum, valorem instructionis ei tribuere intendit, iuxta CIC, c. 34. Agitur enim de dispositionibus et orientationibus a Summo Pontifice adprobatis, quae proponuntur a Dicasterio ad declaranda legum Iuris praescripta et ad navandam operam ut eadem observentur; innituntur igitur Iuris praescriptis vigentibus post editum Codicem Iuris Canonici, ad quae pro opportunitate spectant, nulla facta derogatione. Congregatio EE MR OCV OPR RC RHP RI SF VS pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 471 Documentum : Elementa praecipua Ecclesiae doctrinae de vita re­ ligiosa (Essential éléments in the Church's teaching as applied to Institutes dedicated to worJcs of the apostolate) - Oon, 1983 Documentum Mutuae relationes - Sacra Congregatio pro Religio­ sis et Institutis saecularibus et Sacra Congregatio pro Episcopis, 1978 Ordo consecrationis virginum - Congregatio pro cultu divino, 1970 Ordo professionis religiosae - Congregatio pro cultu divino, 1970 Instructio Renovationis causam - Sacra Congregatio pro Religio­ sis et Institutis saecularibus, 1969 Documenta : Religiosi et humana promotio (Life and mission of religious in the Church: I. Document: Religious and human promotion) - Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis sae­ cularibus, 1980 Ratio institutionis - Congregatio de Institutione catholica, 1970, 1985 Epistula The document to all local Ordinaries on the spiritual formation in seminaries - Congregatio de Institutione catholica, 1980 Instructio Venite seorsum - Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis saecularibus, 1969 ALIA SIGLA AAS CIT CIC Con EV IDGP OR PG UISG Acta Apostolicae Sedis Coetus Internationalis Theologiae Codex Iuris Canonici Congregatio pro Institutis Vitae consecratae et Societatibus Vitae apostolicae Enchiridion Vaticanum, Edizioni Dehoniane, Bologna Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana L'Osservatore Romano Patrologia Graeca Coetus Internationalis Superiorum Generalium 472 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale INTRODUCTIO FINIS INSTITUTIONIS RELIGIOSORUM 1. POTISSIMUM INSTITUTIONI sodalium innititur accommodata reno­ vatio religiosorum institutorum. Etenim vita religiosa Christi disci­ pulos congregat, qui congruenter ad suscipiendum adiuventur « do­ num divinum, quod Ecclesia a Domino suo accepit et gratia Eius semper conservat». 1 Adaptationis ergo formae, exquisitae sint licet, nullum allaturae sunt fructum nisi imbuantur altiore spiritus renova­ tione. Candidatorum institutio igitur, cum nativum habeat finem initiandae religiosae vitae atque curandi ut religiosi, viri ac mulieres, conscii fiant suae propriae in Ecclesia naturae, eo potissimum spectet oportet, ut per harmonicam elementorum fusionem, spiritualium sci­ licet, apostolicorum, doctrinalium et technicorum, ad unitatem vitae eorum in Christo, per Spiritum conferat. 2 CONSTANS ET SOLLERS CURA SANCTAE SEDIS 2. Iam ante celebratum Concilium Vaticanum II Ecclesia religioso­ rum institutionem curare numquam destitit. 3 Concilium vero doctri­ nalia principia et generales normas edidit in VI capite constitutionis dogmaticae Lumen gentium atque in decreto Perfectae caritatis. Sum­ mus autem Pontifex Paulus VI religiosos multifariam admonuit, ut in qualibet vitae religiosae formarum ac charismatum varietate, omnia huius vitae elementa, eo semper spectarent, ut « homo interior » conformaretur. 4 Innumerae praeterea exstant exhortationes et sermones Summi Pontificis Ioannis Pauli II f.r., inde ab pontificalis ministerii 1 2 LG 43. Cf. PC 18. 31. Cf., ordine chronologico, S. C. R. Decretum Quo efficacius, 24-1-1944: AAS 36 (1944) 213 et Litt. Quantum conferat, 10-6-1944: Enchiridion de statibus perfectionis, Romae 1949, n. 382, pp. 561-564; Const. Ap. Sedes Sapientiae, 31-5-1956: AAS 48 (1956) 354-365, et Statuta eidem adnexa. ET 32; cf. 2 Cor 4, 1(>; Rm 7, 22; Eph 4, 24; EV 996 ss. 3 4 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 473 exordiis, ad religiosorum institutionem quod attinet. Ac demum Codex 5 Iuris Canonici in normas convertit magis definitas, omnia quae sunt requisita ad institutionis accommodatam renovationem. 6 NAVITAS CONGREGATIONIS PRO INSTITUTIS VITAE CONSECRATAE ET SOCIETATIBUS VITAE APOSTOLICAE POST CELEBRATUM CONCILIUM 3. Dicasterium hoc, causam, curavit, nonnullas iam ab anno 1969, canonicas instructione Renovationis dispositiones tunc vigentes recolendas ut religiosa instituta « totum institutionis cursum aptius accommodarent mentis habitui hominum novae huius aetatis, vitae condicionibus nunc obtinentis, atque etiam apostolatus necessitatibus hodiernis, indole tamen et fine cuiusque instituti fideliter servatis ». 7 Reliqua Dicasterii documenta licet directo de religiosorum institu-" tione non pertractent, tamen ad eam etiam conferunt, sub diversis rationibus. Huiusmodi sunt documenta quae inscribuntur Mutuae rela­ tiones, anno 1978, « Religiosi et humana promotio » et « Ratio con­ 8 templativa vitae religiosae » (Life and Church: I. Document : Religious and human promotion, II. The contemplative dimension of religious mission life), anno praecipua » Ecclesiae doctrinae de vita religiosa in the Church's teaching as of the apostolate), anno 1983. applied 10 to institutes of religious 1980, 9 in the Document : «Elementa (Essentia! éléments dedicated to works Perutile ergo est universa haec docu­ menta pervolutare ad religiosorum institutionem plene componendam cum orientationibus tum Ecclesiae universalis tum Ecclesiarum parti­ cularium atque ad integrationem fovendam « interioritatis et activita­ tis » religiosorum, virorum ac mulierum, apostolatui addictorum, 11 Ioannes Paulus II, sermo Portalegr., 5-7-1980: IDGP III, 2, 128; sermo Bergom., 26-4-1981: ib. IV, 1, 1035; sermo Manil., 17-2-1981: ib. IV, 1, 329; sermo ad Societatem Iesu, Rom., 27-2-1982: ib. V, 1, 704; sermo ad magistros novit. OFMCap., Rom., 28-9-1984: ib. VII, 2, 689; sermo Lim., 1-2-1985: ib. VIII, 1, 339; sermo ad UISG, Rom., 7-5-1985: ib. VIII, 1, 1212; sermo Bomb., 10-2-1986: ib. IX, 1, 420; sermo ad UISG, 22-5-1986: ib IX, 1, 1656; sermo ad Conferentiam Relig. Brasil., 2-7-1986: ib IX, 2, 237. 5 Cf. CIC, cc. 641-661. RC, Intr.: AAS 61 (1969) 103 ss. Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus, et Congreg, pro Episc. : AAS 70 (1978) 473 ss. 4 7 8 9 10 11 Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus: EV 7, 414ss. Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus: EV 9, 181. CDRL, 4. Acta 474 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale itaque « propter Dominum » operantes numquam impedientur quomi­ nus ad Dominum perducantur «fontem totius activitatis ». 12 INDOLES AC DESTINATAMI HUIUS DOCUMENTI 4. Congregatio pro Institutis Vitae consecratae et Societatibus Vitae apostolicae utillimum tamen atque pernecessarium diiudicat superio­ ribus maioribus religiosorum institutorum eorumque fratribus ac soro­ ribus institutioni addictis, monachis monialibusque non exceptis, hoc documentum esse proponendum, eo magis quod plurimi id exquisiverint. Hoc perficit suo innitens muneri apparandi institutis orientatio­ nes, auxilium praebituras ut suam institutionis rationem conficiant, quam ius generale Ecclesiae ipsis definiendam esse iubet. 13 Cetero­ quin religiosi, viri ac mulieres, ius habent Ecclesiae iudicium cogno­ scendi tum circa praesentes quaestiones de institutione cum circa solu­ tiones et suggestiones ad easdem dissolvendas. Documentum hoc, in­ nitens plurimis inceptis atque experimentis, quae post celebratum Concilium Vaticanum II ad actum deducta sunt, quaestionesque refe­ rens pluries a superioribus maioribus exagitatas, in memoriam tandem omnium revocans nonnullas iuris exigentias, spectatis praesentibus rerum adiunctis atque necessitatibus, spe afficitur tantisper inserviendi novis potissimum institutis eisque omnibus, qui in praesens frui possunt perpaucis institutionis atque communicationis subsidiis. 5. Documentum nonnisi religiosa instituta cum respiciat, in clario­ rem lucem proferens id quod est magis vitae religiosae proprium, tantum uno capite pertractat de exigentiis, quae requiruntur ad diaconatus et presbyteratus ministeria suscipienda, quia de hac re competens Di­ casterium definitas editurum est instructiones, una spectantes etiam ad religiosos, candidatos ad huiusmodi ministeria. 14 Orientationes vero communes hic proponuntur ad vitam religiosam in universum validae, quas instituti cuiusque erit indoli suae aptare. Quae statuuntur in hoc documento pari iure pro utroque sexu valent, nisi ex contextu sermonis vel ex rei natura aliud constet. Ioannes Paulus I I , sermo ad CRIS, 7-3-1980: IDGP III, 1, 527. » Cf. CIC, c. 659, 2 et 3. RI, n. 1, 2: AAS 62 (1970) 321 ss. Cf. CIC, c. 606. 12 14 15 15 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 475 CAPUT I CONSECRATIO RELIGIOSA ET I N S T I T U T I O IDENTITAS RELIGIOSA ET INSTITUTIO 6. Institutio potissimum ad hoc spectat, ut candidati ad religiosam vitam et iuniores professi primum possint perspicere, deinde autem adsumere omnino altiusque perpendere naturam religiosae identitatis. Hoc pacto dumtaxat, persona quae Deo se vovit inseritur mundo veluti testimonium significativum, efficax et fidele. 1 Recolendum est igitur, inde ab exordio huius documenti de institutione, Ecclesiae ma­ gisterium de gratia religiosae consecrationis. QUID DOCEAT ECCLESIA DE VITA RELIGIOSA ET CONSECRATA 7. « Vita religiosa, utpote totius personae consecratio, mirabile in Ecclesia manifestat connubium a Deo conditum, futuri saeculi signum. Ita religiosus plenam suam consummat donationem veluti sacrificium Deo oblatum, quo tota ipsius exsistentia fit continuus Dei cultus in caritate ». (( Vita consecrata per consiliorum evangelicorum professionem » — unde scatet religiosa vita — « est stabilis vivendi forma qua fide­ les, Christum sub actione Spiritus Sancti pressius sequentes, Deo summe dilecto totaliter dedicantur, ut, in Eius honorem atque Eccle­ siae aedificationem mundique salutem novo et peculiari titulo dediti, caritatis perfectionem in servitio Regni Dei consequantur et, prae­ clarum in Ecclesia signum effecti, caelestem gloriam praenuntient ». 2 « Quam vivendi formam in institutis vitae consecratae, a competenti Ecclesiae auctoritate canonice erectis, libere assumunt christifideles, qui per vota aut alia sacra ligamina iuxta proprias institutorum leges, consilia evangelica castitatis, paupertatis et oboedientiae profitentur et per caritatem, ad quam ducunt, Ecclesiae eiusque mysterio speciali modo coniunguntur ». 1 2 3 3 Cf. Ioannes Paulus II, sermo ad UISG, 7-5-1985; cf. n. 5, Intr. CIC, cc. 607 et 573, 1; cf. etiam LG 44 et PC 1, 5 et 6. CIC, c. 573, 2. Acta 476 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VOCATIO DIVINA AD SALUTIS MISSIONEM EXPLENDAM 8. Religiosa consecratio oritur ex ipsa vocatione, quam nonnisi inexplicabilis Dei caritas erga personam vocatam perficit. Huiusmodi ca­ ritas est omnino gratuita, personalis et unica, personamque eo ducit ut non iam sibi vivat, sed Christo. Habet igitur notam foederis, quam ultro manifestat intuitus Iesu erga adolescentem : « Iesus autem in­ tuitus eum dilexit eum)) (Me 10, 21). Spiritus autem donum, cum eandem significet atque probet personam, quam Deus vocat, auctorat ad sequendum Christum, per exercitium et professionem evangelico­ rum consiliorum castitatis, paupertatis et oboedientiae. Cum sit « do­ num divinum quod Ecclesia a Domino suo accepit et gratia Eius semper conservat », « Christi sequela in Evangelio proposita » habenda est igitur « tamquam suprema regula » vitae religiosae. 4 5 6 RESPONSIO PERSONALIS 9. Christi vocatio, quae caritatem redemptricem exprimit, « totam complectitur personam, eius animam et corpus, sive vir sit sive mulier, ac quidem illud "ego personale", quod est unicum neque iterabile », atque « induit in anima eius qui est vocatus, formam concretam pro­ fessionis consiliorum evangelicorum )). Qua in forma viri ac mulieres a Deo vocati responsionem amoris plenam in vicem Christo Redemptori donant, amoris videlicet consecrationis plenae et exclusoriae, quae totam personam exhibet <( hostiam viventem, sanctam, Deo placentem » (Rm 12, 1). Unus hic amor, sponsalem et ipse notahi induens ac affectus universos personae humanae complectens, rationes et adiuto­ rium suppeditaturus est, supervenientibus necessariis renuntiationibus ac molestiis, ei qui vult perdere animam suam propter Christum et Evangelium (cf. Me 8, 35) . Personalis huiusmodi responsio perneces­ sarium est complementum consecrationis religiosae. 7 8 9 Cf. 1 Cor 6, 19. LG 43. PC 2a; circa vocationem divinam, cf. etiam LO 39; 43b; 44a; 47; PC l c ; BC praeph.; 2d; OPR I, 57, 62 , 67, 85, 140, 142; II, 65, 72; append.; OCV, 17; 20; ET 3; 6; 12; 19; 31; 55; MR 8a; CIC, cc. 574, 2 ; 575; EE 2; 5; 6; 7; 12; 14; 23; 44; 53; RD 3c; 6b; 7d; 10c; 16a. RD 3. RD 8. Circa personalem responsionem, cf. etiam LG 44a; 46b; 47; PC 1, c; RC 2a, c; 13, 1; OPR 1, 7, 80; ET 1; 4; 7; 8; 31; CIC, c. 573, 1 ; EE 4; 5; 30; 44; 49; RD 7a; 8b; 9b. 4 5 6 7 8 9 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 477 PROFESSIO RELIGIOSORUM : ACTIO ECCLESIAE CONSECRANTIS UNAQUE INCORPORANTIS 10. Ut docet Ecclesia, « professione religiosa sodales tria consilia evangelica observanda voto publico assumunt, Deo per Ecclesiae mini­ sterium consecrantur et instituto incorporantur cum iuribus et officiis iure definitis )). 10 In actu religiosae professionis, quae est actio Eccle­ siae, per auctoritatem viri vel mulieris vota suscipientis, in unum coalescunt actio Dei et mos cogitandi agendique hominis. 11 Huiusmodi actu religiosi incorporantur instituto, ubi sodales « vitam fraternam in communi ducunt », 12 eodem instituto ipsis conferente « adminicula stabilitatis in modo vivendi firmioris, doctrinae ad perfectionem pro­ sequendam probatae, communionis in militia Christi fraternae, liber­ tatis per oboedientiam roboratae, ita ut suam religiosam professionem secure implere et fideliter custodire valeant, atque in caritatis via spiritu gaudentes progrediantur ». 13 Instituto cum incoporentur, reli­ giosi, viri ac mulieres, publicum Christo et Ecclesiae praebent testi­ monium sive abscessionis a spiritu mundi (cf. 1 Cor 2, 12) eiusque morum, sive insimul praesentiae mundum versus secundum Dei sa­ pientiam (cf. 1 Cor 2, 7). VITA SECUNDUM EVANGELICA CONSILIA 11. (( In corde cuiusque » religiosi, viri ac mulieris, « professio reli­ giosa reponit Patris amorem, amorem illum, qui in corde est Iesu Christi, mundi redemptoris. Amor hic mundum amplectitur et omne quod, in illo, venit a Patre, idemque amor eo contendit ut in mundo vincat omne, quod "non est ex Patre" ». 14 « Qui quidem amor ... erum- pat oportet ex ipso fonte illius peculiaris consecrationis, quae — in fundamento sacramentalis baptismi posita — initium est novae vitae (religiosi) in Christo et in Ecclesia : est initium novae creaturae ». 10 15 CIC, C. 654. 11 Cf. EE 13-17. 12 CIC, c. 607, 2. LG 43a; circa ministerium Ecclesiae in consecratione religiosa, cf. etiam LG 44a; 45c; PC Ib, c; 5b; I l a ; OPR append., Missa in die professionis perpetuae, 1; Ritus promissionis, 5; 0 0 7 16; ET 7; 47; M R 8a; CIC, cc. 573, 2 ; 598; 600-602; EE 7; 8; 11; 13; 40; 42; RD 7a, b; 14c. RD 9: AAS 76 (1984) 513 ss. RD 8. 13 14 15 Acta 478 12. Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Fide, spe et caritate religiosi, viri ac mulieres, impelluntur ad semetipsos auctorandos vinculis votorum ac ad exercenda et profitenda tria consilia evangelica, itaque suo statu testantur spiritum beatitudinum adhuc vigere et prodesse praesenti saeculo. 16 Consilia etenim sunt veluti axis praecipuus religiosae vitae, cum plene ac significative exprimant eius notam evangelici radicalismi ; nam « consiliorum evan­ gelicorum professione in Ecclesia (religiosus) liberari intendit ab im­ pedimentis quae ipsum a caritatis fervore et divini cultus perfectione retrahere possent, et divino obsequio intimius consecratur » ; 1 7 itemque hominem afficiunt in gradu trium praecipuarum ac necessariarum notarum eius vitae et necessitudinum, in amandi scilicet sensu et in possidendi ac dominandi voluptate, quae, cum sint in ipso homine firmiter radicata, ab Ecclesiae spirituali traditione sunt crebro connexa cum tribus concupiscentiis, quas S. Ioannes commemorat. 18 Illorum tamen rectus usus ad humanam perfectionem, ad spiritualem liberta­ tem, ad cordis purificationem, ad caritatis fervorem non parum con­ fert, et religiosi, ut cooperentur in aedificanda terrestri civitate, instimulantur. 19 Consiliorum quam verissimum exercitium ut praeclarum apud homines in m u n d o 20 habetur testimonium et exemplum, quia unumquodque votum singulis opponitur maximis aevi nostri temptationibus. Iisdemque consiliis Ecclesia pergit mundo indicare suae trans­ figurationis vias in Regno Dei. Magnopere profecto interest ut intenta adhibeatur cura ad initiandos candidatos ad vitam religiosam theo­ retice et practice, qui trium votorum concretas exigentias sedulo servent. CASTITAS 13. « Evangelicum castitatis consilium propter Regnum caelorum assumptum, quod signum est mundi futuri et fons uberioris fecun­ ditatis in indiviso corde, obligationem secumfert continentiae perfec­ tae in caelibatu », 21 cuius exercitium « propius » (ET 13) revocat uni­ tatis amorem, per quem persona consecrata religionis votis decernit LO " LO Cf. Cf. Cf. 16 18 19 20 21 31. 44. 1 Io 2, 15-17. LG 46. LG 39, 42, 43. CIC, c. 599. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 479 ponendam potissimum esse in sua vita affectiva relationem cum Deo per Christum, in Spiritu. « Cum observantia continentiae perfectae profundiores naturae hu­ manae inclinationes intime attingat, candidati ad professionem casti­ tatis ne accedant neve admittantur, nisi post probationem vere suffi­ cientem et cum debita maturitate psychologica et affectiva. Ipsi non solum de periculis castitati occurrentibus moneantur, sed ita instruan­ tur ut caelibatum Deo dicatum etiam in bonum integrae personae assumant ». Naturae humanae impulsus perpellit ut amori primae partes tribuantur utpote eminenter humano. Huiusmodi impulsus egoismo affectivo notantur, voluntate scilicet possidendi ac dominandi in personam quae amatur, velut si beatitudinis fons esse possit. Cum autem homo vix intellegere ac praesertim ad actum deducere valeat talem amorem, qui sese totum exprimat in suipsius deditione, nec ne­ cessario exigat sexuales expressiones, castitatis institutio eo conten­ dere debet ut religiosus quisque, sive vir sive sit mulier, custodiat ac gubernet suos sexuales impulsus, ac insimul repellat egoismum af­ fectivum, superbe de se sen tien tem ac gaudentem propter suam fide­ litatem in puritate. Et recte sane Ecclesiae Patres humilitati potius quam castitati primum locum tribuerunt; castitas enim, ut omnes ex­ periuntur, cum cordis duritia non raro iungitur ac iungi potest. 22 Castitas sine sollicitudine cor hominis (1 Cor 7, 32-35) reddit ut assidue cum Domino omnibusque hominibus esse possit sine distrae­ tene. Ideoque inter maxima dona, quae religiosus afferre potest homi­ nibus hoc in tempore, est habenda opportunitas eis revelandi vita sua potius quam suis verbis, se vere posse dedere ac vovere ceteris, communicando eorum gaudia, fideliter et constanter in caritate vivendo, nullam dominandi vel excludendi voluptatem affectando. Castitatis consecratae paedagogia igitur curet oportet ut : — gaudium custodiat una cum gratiarum actione propter caritatem personalem qua Christus unumquemque intuitus est ac elegit ; — animum firmet ad reconciliationis sacramentum frequenter su­ scipiendum, ad spirituali directione regulariter fruendum, adque ve­ ram et fraternam caritatem participandam in communitate, quae rela­ tionibus sinceris et benevolis utatur; — valorem corporis eiusque significationem explicet, ad elementa­ rem saltem corporis munditiam informet (quae scilicet ad somnum, n PC 12. Acta 480 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ad animi corporisque exercitationem, vacationem, nutrimentum, etc., spectant) ; — maioris momenti notiones praebeat de viri mulierisque sexuali­ tate, cum notis physicis, psychologicis, spiritualibus; — adiuvet ad semetipsos custodiendos, non tantum in his quae ad sexum affectusque spectant, sed etiam in ceteris quae ad instinctus vel habitus adquisitos respiciant (ut sunt cuppediae, tabacum, alcohol) ; — unumquemque adiuvet ad suas praeteritas experientias assumen­ das, sive sint positivae ut gratias agat, sive sint negativae ad reparanda infirma quaeque, ad sese humiliandum ante Deum cum serenitate atque in posterum vigilandum ; — castitatis fecunditatem illustret, partum illum spiritualem (Gal 4, 19), qui novas Ecclesiae generat vitas; — propitias fiduciae condiciones suppeditet inter religiosos eorumque institutores, quorum est sollicite ad omnia mentem intendere et beni­ gnas aures erga omnes praebere ad clarificandum et auxilium prae­ bendum ; — prudenter agat in fruendis mediis socialis communicationis atque in relationibus personalibus, quae impedimento esse possint congruenti exercitio castitatis consilii (cf. cc. 277, 2 et 666) ; recolendum est hoc in loco prudenter agendum esse non solum religiosis sed etiam eorum superioribus. PAUPERTAS 14. « Evangelicum consilium paupertatis ad imitationem Christi, qui propter nos egenus factus est cum esset dives, praeter vitam re et spiritu pauperem, operose in sobrietate ducendam et a terrenis divi­ tiis alienam, secumfert dependentiam et limitationem in usu et dispo­ sitione bonorum ad normam iuris proprii singulorum institutorum )). 23 Vis sentiendi paupertatem nova neque in Ecclesia est neque in religiosa vita. Novus fortasse est peculiaris sensus erga pauperes et paupertatem in mundo vigentem, quo vita religiosa nostris temporibus denotatur. Exstant enim nostra aetate formae paupertatis summis in gradibus, quibus homines individui vel coetus innumeri opprimuntur, huiusmodi sunt fames, ignorantia, morbi, operis vacatio, libertatum primariarum coërcitio, oeconomica et politica dependentia, corruptio 23 CIC, c. 600. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 481 in rebus publicis administrandis, potissimum autem quod humana so­ cietas ita videatur constituta ut has paupertatis formas semper sit collatura ac genitura. Talibus in condicionibus religiosi moventur ad propius vivendum coram eisdem fratribus maxime pauperibus et egentibus, quos Iesus semper dilexit, ad quos se dixit missum sonam. 25 24 unamque cum eis esse per­ Huiusmodi propinquitas inducit religiosos ad sumendum vi­ tae personalis et communis stilum magis cum proposito suo congruen­ tem, propius scilicet sequendi Christum pauperem et humilem factum. Haec potior evangelica religiosorum optio 26 pro pauperibus innititur interiori bonorum eontemptui, vitae communis austeritati, interdum eorum vitae et luctuum participationi. Ipsi tamen in memoriam re­ vocent se peculiariter missos esse ad testificandum miro et eminenti modo mundum non posse neque immutari neque Deo offerri sine Beatitudinum spiritu. 27 Deus omnes homines diligit eosque universos ad unitatem vult revocare. 28 Item religiosi quandam paupertatis formam profitentur cum nullo se claudi sinant contextu nulloque sociali coetu. Studium doctrinae socialis Ecclesiae, imprimis encyclicarum Litterarum Sollicitudo rei socialis et Instructionis de christiana libertate atque liberatione, 29 non parum conferet ad rectum iudicium ferendum de apostolica paupertate nostris temporibus accommodanda atque ad actum deducenda. Ad institutionem evangelicae paupertatis perficiendam attento animo considerandum est : — nonnullos adulescentes, antequam vitam religiosam adgressi sint, non parva autonomia fruitos esse quoad pecuniam, eosdemque esse assuefactos ad omnibus suis voluptatibus satisfaciendum; nonnullos autem in religiosa communitate invenire vitae stilum commodiorem quam habuerint infantes vel studiis aut labori cum fuerint occupati; paupertatis institutio igitur singulorum historiam respiciat opor­ tere, recolatque quibusdam in culturis familiares contendere ad sibi 24 25 Cf. Lc 4, 16-21. Cf. Lc 7, 18-23. Document. Puebl., nn. 733-735, Ioannes Paulus I I : familiam Prad., Lugdun., 7-10-1986). LG 31. » Cf. GS 32. Congr. pro Doctr. Fid., 22-3-1986. 26 27 29 32 - A. A. S. «Potior amor» (sermo ad Acta Apostolicae Sedis 482 - Commentarium Officiale potius commoda apparanda ex huiusmodi suorum liberorum, quam putant, promotione ; — ad paupertatis virtutem conferre quod vitam operosam religiosi suscipiant, actusque veros humilesque exhibeant bonorum restitutio­ nis, privationis, qui magis liberos eos reddunt ad missionem perficien­ dam ; quod admirentur atque venerentur creata et materialia bona quae in promptu habeant ; quod ad communitatis mentem vitae suae condi­ cionem conforment; quod sincere desiderent omnia communia sibi esse atque singulis dividere prout cuique opus sit (Act 4, 32. 35). Haec omnia eo contendunt ut vitam suam religiosus intime confor­ met cum Iesu, magistro suo paupere, qui unus contemplandus atque amandus est, sine quo religiosa paupertas sub specie solidarietatis et participationis, facile fit ideologica et politica. Solummodo pauperis cor, quod sequatur Christum pauperem, fons esse potest verae solida­ rietatis et sinceri bonorum contemptus. OBOEDIENTIA 15. « Evangelicum oboedientiae consilium, spiritu fidei et amoris in sequela Christi usque ad mortem oboedientis susceptum, obligat ad submissionem voluntatis erga legitimos superiores, vices Dei geren­ tes, cum secundum proprias constitutiones praecipiunt ». 30 Praeterea religiosi omnes « utpote ad Dei totiusque Ecclesiae servitium speciali modo » dicati, « supremae eiusdem auctoritati peculiari ratione sub­ duntur ... (et) Summo Pontifici, tamquam supremo eorum superiori, etiam ratione sacri vinculi oboedientiae parere tenentur ». 31 « Oboe­ dientia religiosa, nedum dignitatem personae humanae minuit, illam, ampliata libertate filiorum Dei, ad maturitatem adducit ». 32 Oboedientia religiosa insimul est Christi imitatio et missionis eius participatio, cum ad id inducat faciendum quod ipse Iesus et fecit et facturus esset in statu rerum, in quo hodie religiosus versatur. Etenim in suo instituto religiosus, auctoritate sive polleat sive careat, nec iubere nec oboedire potest nulla facta missionis mentione. Cum autem religiosus oboediat hoc actu ponit vitam suam conspirantem cum Iesu oboedientia ad mundi salutem. Econtra quidquid in exercitio auctori30 31 32 CIC, c. 601. CIC, c. 590, 1 et 2. PC 14. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 483 tatis vel oboedientiae sapit compromissum, diplomaticam solutionem vel pressionem, aut humanam cuiusvis generis accommodationem, con­ tradicit religiosae oboedientiae fundamentali afflatui, qui sibi proponit Iesu missionem prosequi eamque in actum deducere in tempore, etiamsi hoc officium sit onerosum. Superior favens dialogo fovet etiam oboedientiam consciam et acti­ vam, salva semper sua auctoritate « decernendi et praecipiendi quae agenda sunt ». 33 Ad oboedientiae institutionem fovendam recolendum est : — neminem se oboedientiae tradere posse quin prius fuerit sui iuris et conscius exsistentiae suae ; candidatos enim optare ut, mundi technici anonymia fugata, agnoscant semetipsos atque ipsimet agnoscantur veluti personae, dignae quae magni existimentur atque diligantur; — eosdem candidatos optare veram libertatem, ut ipsi transire pos­ sint ex subiectiva sui satisfactione ad facienda « ea quae placita sunt Patri » ; propterea ab institutionalibus communitatis structuris, satis clarae firmaeque quae exstent, prudentibus inceptis et resolutionibus magnas partes esse tribuendas; — Dei voluntatem saepissime potissimumque manifestari per Ec­ clesiam eiusque Magisterium et, ad religiosos quod spectat, per suas ipsorum constitutiones; — ad oboedientiam quod attinet, seniorum agendi mores in com­ munitate maiore auctoritate pollere apud iuniores quam ceteras theoricas considerationes ; adulescentem vero, qui nitatur oboedire sicut Christus et in Christo, posse parvi facere exempla mala ; institutionem ergo ad religiosam oboedientiam eis peragendam perspicuitate et exi­ gentiis, quae necessariae videantur ne religiosus « via » deerret, quae est ipse Christus evangelizans. 34 VARIETAS DONORUM EXCOLENDORUM ATQUE SERVANDORUM 16. Institutorum multiformis diversitas (( quasi in arbore ex ger­ mine divinitus » data est, ac « mirabiliter et multipliciter in agro Domini ramificata », 3S ut per ipsa « Ecclesia revera Christum in dies, sive fidelibus sive infidelibus, melius commonstret, vel in monte con­ templantem, vel turbis Regnum Dei annuntiantem, vel aegrotos et sauIbid. « Cf. Io 14, 16. LG 43. 33 3 35 Acta 484 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cios sanantem ac peccatores ad bonam frugem convertentem, vel pueris benedicentem, et omnibus benefacientem, semper autem voluntati Patris qui Eum misit oboedientem ». rismati » 37 36 Varietas haec ipsi « Fundatorum cha­ innititur, quod (( videtur esse quaedam Spiritus experien­ tia, propriis discipulis tradita, qui secundum eam viverent, eam custo­ d i a n t altioremque redderent et constanter augerent simul cum Christi Corpore iugiter crescente. "Propterea Ecclesia propriam indolem va­ riorum institutorum religiosorum tuetur et fovet" ». 38 Qua re non una est forma consilia evangelica sequendi, sed institutum quodque suam propriam definire debet « attentis indole et finibus propriis )). 39 Non ergo solum de consiliorum agitur fideli integroque exercitio sed de universis vivendi rationibus, quibus sodales vitam secundum ius pro­ prium instituti componant atque ita ad sui status perfectionem con­ tendant. 40 VITA UNIFICATA IN SPIRITU SANCTO 17. « Qui evangelica consilia profitentur Deum qui nos prior dilexit (1 Io 4, 10) ante omnia quaerant ac diligant et in omnibus rerum ad­ iunctis fovere studeant vitam absconditam cum Christo in Deo (Col 3, 3), unde profluit et urgetur proximi dilectio in salutem mundi Ec­ clesiaeque aedificationem ». 41 Haec caritas, qua ipsa praxis consilio­ rum evangelicorum animatur et regitur, diffusa est in cordibus per Spiritum Dei, qui est Spiritus unitatis, communionis et reconciliatio­ nis inter homines et in ipso homine. Propterea vita personalis religiosi, viri mulierisve, nulla divisione afficiatur oportet tum quoad finem ge­ neralem suae vitae religiosae finemque specificum sui instituti, tum quoad consecrationem ad Deum missionemque in mundum, tum demum etiam quoad ipsam vitam religiosam apostolicaque officia. Nullibi enim invenitur exstans vita religiosa « per se », ad quam conformanda sint, veluti ad subsidiarium adiumentum, finis peculiaris et charisma parti­ culare cuiusque instituti ; nullaque datur in eisdem institutis, quae ad apostolatum sunt addicta, sanctitatis consecutio vel consiliorum evan36 37 3S 39 LO 46. ET 11, cf. n. 4 Intr. MR 11, cf. n. 8 Intr. CIC, 598, 1. * Cf. CIC, c. 598, 2. « PC 6. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 485 gelicorum professio, vel ad Deum eiusque servitium dedita vita, quin intrinsece Ecclesiae mundique servitio devinciantur. Quin immo, « actio apostolica et benefica » naturae ipsi vitae religiosae ita inni­ titur, ut « tota vita religiosa... spiritu apostolico imbuatur, tota vero actio apostolica religioso spiritu informetur )). Cum proximo inserviat religiosus nec dividitur neque separatur a Deo, quin immo si caritate theologali moveatur, huiusmodi servitium ipse commutabit in servitium Dei. 42 43 44 Iure igitur asseverari potest religiosorum apostolatum <( primum in eorum vitae consecratae testimonio » consistere, (( quod oratione et paenitentia fovere tenentur ». 45 18. Religiosus quisque seipsum interroget quonam modo in vita sua actio ex intima cum Deo unione procedat, quam insimul confirmet et roboret; 46 hac ratione, cum Dei voluntati famuletur, quae hic et nunc manifestatur in suscepta missione, illico aptum instrumentum acqui­ rit ad vitae certam unitatem fovendam, ad quam semper contenditur cum numquam plene possideatur. Haec oboedientia innititur proposito sequendi pressius Christum, eademque vivificatur et urgetur caritate personali erga Christum, qui principium exstat interioris unitatis cuiusque vitae consecratae. Iudicium de vitae unitate ad fovendas quat­ tuor potiores fidelitates pro opportunitate est inferendum, fidelitatem scilicet erga Christum eiusque Evangelium, erga Ecclesiam eiusque missionem in mundo, erga religiosam vitam propriumque instituti cha­ risma, erga hominem nostramque aetatem. « Cf. PC 5. « PC 8. S. Thomas, S. Th. II-II", q. 188; a. 1 et 2. CIC, c. 6 7 3 . 44 45 46 47 Cf. PC 8. Cf. RH P 13-21; cf. n. 9 Intr. 47 Acta 486 Apostolicae Sedis - CAPUT Commentarium Officiale II R A T I O N E S COMMUNES O M N I B U S G R A D I B U S VITAE RELIGIOSAE INSTITUENDAE A) ACTORES ET AMBITUS INSTITUTIONIS SPIRITUS D E I 19. Deus ipse et vocat ad vitam consecratam in Ecclesia et, per totam religiosi vitam, inceptum suum perficit : « Fidelis est, qui vocat vos, qui etiam faciet »- Pari ratione Iesus non solum vocavit disci­ pulos suos sed eos patienter instituit perdurante vita publica, et etiam post resurrectionem opus perfecit per Spiritum suum, ut deducerentur « in omnem veritatem ». Qui Spiritus, cum aliter operetur ac psycho­ logica data vel visibilis historia, per quae tamen etiam operatur, in profundo uniuscuiusque corde primum agens, seipsum postea mani­ festat per fructus visibiles : Ipse est enim Spiritus veritatis, qui « do­ cet », « suggerit », « deducit » ; Idemque est « Unctio » delectans, probans, iudicans, seligens ; Idemque Advocatus-Consolator qui (( adiu­ vat infirmitatem nostram », sustinet et spiritum filiorum donat. Cuius prudens et decretoria praesentia duos habitus fundamentales exigit : humilitatem Dei sapientiae resignatam, atque scientiam exercitiumque recti iudicii spiritualis. Magni enim interest ut agnosci possit Spiritus praesentia in omnibus vitae humanae historiaeque rationibus et per humanas mediationes, inter quas magni est habenda dispositio sese revelandi ad spiritualem magistrum, propter desiderium in semetipsis verius intuendi propositumque consiliorum quaerendorum atque orientationum suscipiendarum, ad voluntatem Dei recte discernendam. 1 2 3 4 5 VIRGO MARIA 20. Cum Spiritus actione semper est sociata Virgo Maria, Mater Dei et Mater membrorum omnium Populi D e i ; quae per Ipsum concepit in sinu suo Verbum Dei, Ipsumque exspectavit cum Apostolis, per1 Th 5, 23-24; cf. 2 Th 3, 3. Io 16, 13. * Cf. Io 14, 26; 16, 12. Cf. 1 Io 2, 20-27. Cf. Rm 8, 15-26. 1 1 4 5 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 487 severans in oratione (cf. LG 52 et 59), post Dominicam Ascensionem; quare ab initio usque in finem itineris institutionis elucet coram religiosis omnibus, viris ac mulieribus, praesentia Virginis Mariae. « Omnium enim personarum Deo sine ulla condicione consecratarum ipsa est prima. Ea — Virgo Nazarethana — etiam plenissime Deo est consecrata, consecrata quam perfectissimo modo. Amor enim sponsa­ lis eius maternitate divina, Spiritus Sancti operante virtute, ad fasti­ gium est perductus. Ea, quae uti Mater Christum ulnis suis gestat, simul quidem absolutissima ratione ipsius implet invitamentum : Se­ quere me. Eum quidem sequitur — ipsa, Mater — veluti suum in castitate, paupertate, oboedientia magistrum. ... Si Ecclesia universa Mariam habet primum suum exemplar, tanto potius id habe(nt) perso­ nae communitatesque Deo consecratae in sinu Ecclesiae ». Religiosus quisque invitatur « ad excitandam consecrationem (suam) religiosam secundum exemplum consecrationis ipsius Dei Genetricis ». Non solum 6 autem Mariam religiosus habet exemplar, sed etiam Matrem : « Ipsa est Mater religiosorum cum sit Mater illius qui consecratus et missus est. Vita religiosa in eius "Fiat" atque "Magnificat" invenit totalita­ tem suae intentionis in Deum consecrantem atque gaudii exsultationem, quae sequitur ». 7 ECCLESIA ET « SENSUS ECCLESIAE » 21. Mariam inter et Ecclesiam vincula multiplicia et directa inter­ sunt : Ipsa est enim membrum eius eminentissimum unaque Mater ; Ipsa exemplar eius in fide, caritate perfectaque unione cum Christo; Ipsa signum certae spei et solatii usquedum dies Domini adveniat (cf. LG 53. 63. 68). Item religiosa vita peculiare vinculum habet cum Ecclesiae mysterio, ad cuius vitam et sanctitatem pertinet ; « modus 8 est peculiaris participandi "sacramentalem" Populi Dei naturam », 9 suumque donum totale ad Deum religiosum (( Ecclesiae eiusque my­ sterio speciali modo coniungit ac impellit, ut indivisa deditione ad totius Corporis bonum operetur ». 10 Ecclesia autem, per ministerium * RD 17: AAS 76 (1984) 513 ss. EE 11, 53; cf. n. 10 Intr. ; LG 53 et CIC, c. 663, 4 ; RM 42-45; Epist. Ioannis Pauli II ad religiosos, 22-5-1988. 7 • Cf. LG 44. M R 10; cf. n. 8 Intr. Ibid.; cf. LG 44 et CIC, c. 678. 9 10 Acta 488 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale suorum Pastorum, « professionem religiosam non tantum sua sanctione ad status canonici dignitatem erigit, sed eam ut statum Deo conse­ cratum etiam actione sua liturgica exhibet ))." 22. In Ecclesia, religiosi, viri ac mulieres, alimenta suscipiunt ad vitam baptismalem suamque religiosam consecrationem enutriendam; in eadem panem vitae sumunt de mensa Verbi Dei et Corporis Christi. Etenim in liturgica celebratione Sanctus Antonius, qui iure habetur religiosae vitae pater, audivit verbum vivens et efficax qui eum movit ad omnia relinquenda ut Christum sequeretur. 12 In Ecclesia lectio Verbi Dei, quam oratio concomitatur, colloquium inter Deum et religiosum fovens, provocat ad magnánimos impetus et ad necessarias privationes. 13 Ecclesia, quam vitae oblationem religiosi, viri ac mulieres, Deo offe­ runt, consociat Christi sacrificio eucharistico, 14 iisdemque demum ad sacramentum paenitentiae crebro accedentibus, veniam peccatorum Dei misericordia largitur, unaque reconciliantur cum Ecclesia suaque com­ munitate, quam peccantes vulneraverunt. 15 Ecclesiae Liturgia ergo sum­ mum ipsis exstat culmen ad quod universa communitas tendit et simul fons unde omnis eius evangelica virtus demanat (cf. SC 2, 10). 23. Munus institutionis igitur perficiendum est necessario in com­ munione cum Ecclesia, cuius religiosi sunt filii, atque in filiali oboe­ dientia erga eius Pastores. Ecclesia, quae, ad mentem Origenis, « est Trinitatis plena », 16 ad imaginem et similitudinem sui fontis, est com­ munio universalis in caritate, a qua Evangelium suscipimus, et ad quod explanandum nos adiuvat per suam Traditionem et authenticam Magisterii interpretationem ; nio, 18 1 7 organica est enim Ecclesiae commu­ quae servatur per Apostolos eorumque successores, sub Petri auc­ toritate, qui exstat «perpetuum ac visibile unitatis fidei et commu­ nionis principium et fundamentum ». LG Cf. » Cf. LO Cf. PG Cf. 11 12 14 15 14 17 45; cf. MB 8; n. 8 Intr. Vita Antonii, a S. Athanasio exarata, PO 26, 841-845. DV 25. 45. LO 11. 12, 1265. DV 10. » Cf. M R 5; cf. n. 8 Intr. LG 18. 19 19 Congregatio 24. pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 489 Fovenda est ergo apud religiosos, viros ac mulieres, ratio « s e n ­ tiendi » non tantum « cum », sed etiam, ut ait beatus Ignatius a Loyola, « in » Ecclesia. 20 Huiusmodi sensus in eo consistit quod unusquisque animadvertat oportet se partem quamdam esse populi itinerantis, fon­ tem suum habentis in trinitaria communione, in historia radicati, super Apostolorum fundamentum ministeriumque pastorale eorum suc­ cessorum fundati, in Petri successore, Christi Vicarium et visibile caput totius Ecclesiae agnoscentis. Hic populus in Scripturis, Tradi­ tione et Magisterio, triplicem et insimul unum inveniens canalem, per quem Verbum Dei ad nos pervenit, contendit ad visibilem unita­ tem cum ceteris christianis communitatibus non catholicis, idemque, non ignorans immutationes quae per saecula evenerunt, neque legiti­ mas nostri temporis in Ecclesia diversitates, semper operam navat ad continuitatem unitatemque fovendam, quae magis concretae res sunt habendae. Dum seipsum idem ac Corpus Christi esse vult, caritatem erga eundem Christum non separat a caritate erga Ecclesiam, cum intellegat se mysterium esse, ipsum dumtaxat mysterium Dei in Christo Iesu per Spiritum eius, qui effusus atque communicatus est omnibus hominibus, tum nostrae cum praeteritae ac futurae aetatis. Non igitur aequo fert animo ut percipiatur vel afficiatur tantum sociologica aut politica analysi, cum suae vitae magis authenticum momentum sapientium huius mundi mentem effugiat. Idem demum veluti populus mis­ sionarius habetur, qui veretur ne Ecclesia maneat « pusillus g r e x » , et sedulo operatur ut Evangelium cunctis humanis personis annun­ tietur, atque universus mundus sciat non esse sub caelo aliud nomen datum hominibus, in quo salvi fiant (Act 4, 12) nisi nomen Iesu Christi (cf. LG 9). 25. Sensus Ecclesiae innititur etiam sensui ecclesialis communionis. Cum enim similitudo intersit inter vitam religiosam et mysterium Ec­ clesiae, quam Spiritus Sanctus « in communione et ministratione uni­ ficat », religiosi et communitas ecclesialis fiant oportet in Ecclesia et in mundo periti communionis, testes et artifices huius propositi communionis, quod invenitur in vertice historiae hominis secundum Deum. Hoc fit non solum per consiliorum evangelicorum professio21 22 20 21 22 Bxerc. Spir., nn. 351-352. LG 4. REP 24; cf. n. 9 Intr. 33 - A. A. S. Acta 490 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nem, liberantem fervorem caritatis ab omnibus vinculis immutantemque religiosos in signum propheticum communionis intimae cum Deo, summe diligendo, sed etiam per experientiam quotidianam communi­ tatis vitae, orationis et apostolatus, quae sunt notae essentiales et peculiares eorum formae vitae consecratae, per quas signum commu­ nionis fraternae fiunt. 23 Ideo praesertim in institutione initiali, vita communis utpote experientia et testimonium communionis, 24 habenda est necessarius locus et medium praecipuum institutionis. COMMUNITAS 26. In Ecclesia et in communione cum beata Virgine Maria, commu­ nitas vitae partes praecipuas obtinet in institutione, gradus quae habeat quoslibet, cum potissimum huiusmodi communitatis qualitati innitatur. Talis qualitas evincitur a statu generali et stilo vitae eius sodalium iuxta indolem propriam et spiritum instituti. Communitas scilicet est id quod eius sodales sunt facturi, cum proprias habeat exigentias, et antequam adhiberi possit ut medium institutionis ipsamet amanda et servienda est propter id quod est in ea vitae religiosae forma, quam finxit Ecclesia. Eius fundamentale exemplar manet evidenter prima communitas christiana, quam genuit Pascha Domini, 25 quo contendens ne obliviscatur oportet suarum exigentiarum, cum humilis respectus rerum concretarum atque fides imbuere debeant omnes conatus insti­ tutionis ad vitam fraternam. Communitas enim constituitur et per­ manet non eo quod eius sodales conveniant beati propter similitudinem opinionis, indolis vel optionis, sed quia Dominus quos convocavit fir­ mat in unitate, communi consecratione et propter communem in Ec­ clesia missionem. Peculiari mediationi superiorum sodales adhaerent in oboedientia fidei, spiritu scilicet fidei et amoris. Ceterum non 20 est obliviscendum pacem et gaudium paschale communitatis semper oriri ex suipsius morte atque doni Spiritus susceptione. 27. 27 Communitatis institutionale munus perficitur cum sodali cuique facultas praebeatur crescendi in fidelitate erga Dominum secundum charisma instituti. Propterea sodales una edocendi sunt de rationibus 23 24 25 24 27 Ibid.; cf. etiam Document. Puebl., nn. 211-219. REP 33c; cf. n. 9 Intr.; cf. etiam CIC, c. 602. Cf. Act 2, 42 et PC 15; CIC, c. 602; EE 18-22. Cf. CIC, cc. 601, 618 et 619; PC 14. Cf. Io 12, 24 et Oal 5, 22. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 491 exsistentiae obiectisque fundamentalibus suae communitatis, quorum necessitudines oportet imbuantur simplicitate et confidentia, cum sint potissimum radicatae in fide et caritate. Ideoque communitas quotidie aedificatur, movente Spiritu Sancto, iudicium et conversionem suam Verbo Dei committens, purificationem paenitentiae sacramento, aedi­ ficationem autem Eucharistiae, animationem demum anno liturgico. Communionem eius auget generosa negotiatio ac commercium conti­ nuum bonorum materialium et spiritualium, in paupertatis spiritu atque amicitiae dialogique causa. Cumque spiritum Fundatoris potis­ simum servandum una cum instituti regulam curet, in communitate religiosus quisque, conscius sui muneris, incitatur ad perfectionem assequendam, non solum commodi sui gratia sed etiam propter omnium bonum. 28 Quam fraternam communitatem in Christo aedificare superio­ res studeant idque officium suum esse potissimum habeant (cf. c. 619). Candidati religiosi, viri ac mulieres, experiri debent in sua commu­ nitate ambitum spiritualem, vitae austeritatem et impetum apostoli­ cum, quibus trahi possint ad sequelam Christi iuxta radicalismum suae consecrationis. In memoriam revocandus est hic ad litteram nuntius Summi Pontificis Ioannis Pauli II ad religiosos Brasilienses : « Oportet adulescentes, durante institutione, in communitatibus resideant, in quibus nulla desit condicio ad perfectam institutionem utilis, spiritualem scilicet, intellectualem, culturalem, liturgicam, com­ munitariam et pastoralem ; quae raro una inveniuntur in parvis com­ munitatibus. Oportet igitur semper hauriatur ex Ecclesiae paedago­ gica experientia quidquid ad perficiendam atque augendam institu­ tionem sit perutile in communitate, quae idonea sit et personis et eorum vocationi religiosae, vel etiam, pro opportunitate, vocationi sacerdotali» (IDGP IX, 2, pp. 243-244). 28. Hic quaestio est revocanda de communitate institutionis religio­ sorum (( insertorum )) in ambitu paupertatis. Parvae enim communi­ tates religiosae, quae insertae sunt in contextu populari, in suburbiis vel in locis remotissimis et pauperrimis ruris, plurimum possunt con­ ferre ad significandam « potiorem optionem » pauperum, cum non modo operandum sit pro eis sed potius vivendum sit cum eis et, quantum fieri potest, perinde ac ipsi. Huiusmodi exigentia tamen pensanda est respectis rerum adiunctis in quibus versantur religiosi ipsi, viri ac muu ET 32-34; cf. n. 4 Intr.; EE nn. 18-22. Acta 492 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Heres. Imprimis et generaliter asseverandum est exigentias institu­ tionis vincere debere nonnulla commoda apostolica, quae ex insertione religiosorum in ambitu paupertatis oriri possunt. Solitudo et silen­ tium, ex. gr., quae necessaria sunt per omne tempus initialis institu­ tionis, quantum fieri potest, ad actum deduci ac servari debent. Ce­ terum, in institutionis tempore dantur etiam momenta activitatum apostolicarum, cum huiusmodi vitae religiosae ratio exprimi possit, dummodo hae parvae communitates « insertae », quae ibi commoran­ tur, peculiares servent normas, quae foveant earum religiosam authen­ ticitatem. Curandum est igitur, exempli instar, ut praestentur con­ diciones vivendi veram vitam religiosam iuxta fines instituti; ut in eisdem vita orationis communitariae et personalis, temporaque et loca silentii adnexa, servari possint ; ut rationes praesentiae religiosorum, virorum ac mulierum, imprimis Evangelio innitantur ; ut tales com­ munitates semper sint paratae ad oboediendum superiorum instituti exi­ gentiis ; ut earum actio apostolica non sit imprimis personalis sed instituti electio, concordans cum dioecesana actione pastorali, cuius Episcopus est primus auctor. Oportet demum considerare in culturis et regionibus ubi hospitalitas habeatur veluti valor potissimum existi­ m a n s , communitatem religiosam, qua talem, autonomiam et indepen­ dentiam suam cedere non posse ad hospites quod attinet, nec quoad tempus, neque quoad loca. Quod procul dubio difficilius evadet in reli­ giosis domibus, quae parvae sint, sed ad id attendendum est cum communitas statuat propriam vitae communitariae rationem. DE IPSO RELIGIOSO, INSTITUTIONIS SUAE AUCTORE 29. Ipse religiosus tamen est habendus primus auctor respondendi affirmative ad vocationem quam accepit, omniaque consectaria huius responsionis suscipere, quae non spectat imprimis ad intellectualem, sed potius ad vitalem ordinem. Vocatio et actio Dei, ut eius caritas, semper nova sunt, cum historicae condiciones numquam iterentur. Vocatus igitur indesinenter invitatur ad respondendum attente, iterum atque iterum, et conscienter. Eius iter revocat Populi Dei iter in Exodo una ac lentam conversionem discipulorum, qui dicuntur tardi corde ad credendum, sed in fine ardore fervent cum Dominus, post resurrectionem a mortuis, ipsis revelatur ; quonam scilicet in gradu 29 3 0 29 30 Lc 24, 25. Ibid. 24, 32. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 493 religiosi institutio personalizatione frui debeat. Vehementer igitur provocandae sunt religiosi conscientia ac responsabilitas ut interiores red­ dat vitae religiosae valores una cum vitae regula, quam magistri et magistrae institutionis ei proponunt. Inveniet ita in seipso iustificatio­ nem suarum optionum concretarum et in Spiritu creatore suum dyna­ mismum fundamentalem. Iustum aequilibrium est igitur quaerendum inter institutionem coetus et institutionem personae cuiusque, ser­ vatis temporibus pro unoquoque institutionis gradu statutis eorumque adaptatione uniuscuiusque rhythmo. DE EDUCATORIBUS SEU INSTITUTORIBUS : SUPERIORES ET QUICUMQUE DE INSTITUTIONE DECERNUNT 30. Spiritus Iesu, qui a mortuis resurrexit, praesens fit et operatur per innumeras Ecclesiae mediationes. Universa enim religiosa Ecclesiae traditio testatur necessarium esse institutorum munus ad perficiendam institutionem, quod eo contendit ut religiosi discernant veritatem vocationis ad religiosam vitam in initio institutionis atque adiuventur ad personalem dialogum instaurandum cum Deo, et insimul ad vias inveniendas, per quas Deus videtur eos gradatim ducere velle. Debent igitur religiosos in vias Domini introducere per dialogum persona­ lem et regularem, salva competentia confessoris et directoris spiritua­ lis stricte dicti. Ceterum inter potiora munera institutionis custodum id annoverandum quod invigilent ut director spiritualis sequatur re­ vera novitios iunioresque professos, viros ac mulieres, utque solidum doctrinae et actionis nutrimentum religiosis apparent spectatis insti­ tutionis gradibus cuique propriis. Discutere demum atque diiudicare debent de itinere subditorum suorum, ad lumen fructuum Spiritus, et existimare etiam utrum vocatus dotes sit adeptus quas Ecclesia et In­ stitutum hoc in gradu requirunt. 31 31. Praeter accuratam cognitionem catholicae doctrinae de fide et moribus, « omnes qui institutioni sunt praepositi facultatibus peculia­ ribus praediti esse debent, inter quas annumerantur : — promptitudo humana intuitionis et acceptionis ; — exculta experientia de Deo et de oratione ; — sapientia quae procedit ex intenta ac continua auditione Verbi Dei ; 31 Cf. Tob 5, 10. 17. 22. Acta 494 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — spiritus liturgicus cum intellectione eius momenti in institu­ tione spirituali et ecclesiali; — possessio necessariae culturae; — satis temporis ac bonae voluntatis ad se vovendos curae singu­ lorum candidatorum et non tantum coetus universi». 32 Hoc munus requirit igitur interiorem tranquillitatem, promptitudinem, patientiam, benignitatem veramque dilectionem erga eos omnes, quos instituendos tradidit pastoralis cura. 32. Sodalibus institutionis coetus, si datur, sub personali responsa­ bilitate superioris addicti institutioni, uno corde operandum est, com­ munis responsabilitatis semper consciis. « Sub (Superioris) ductu arctissimam spiritus et actionis consortionem ineant atque inter semet­ ipsos et cum alumnis » unam « familiam constituant ». 33 Neque desint adhaesio et permanens collaboratio inter addictos diversis gradibus institutionis, quae tota est fructus collaborationis inter eosdem ad­ dictos et discipulos. Responsabilitas autem, quam discipulus magna ex parte assumit, exerceri nequit nisi in sinu peculiaris traditionis, instituti scilicet, cuius testes et immediati actores sunt sane insti­ tutioni addicti. B) RATIO HUMANA ET CHRISTIANA INSTITUTIONIS 33. Concilium Vaticanum II, in declaratione de educatione chri­ stiana, docuit fines et media germanae institutionis pro humana fami­ lia, eaque oportet prae oculis habere in acceptandis et instituendis candidatis ad religiosam vitam, cum imprimis haec institutio desideret in subiecto invenire posse humanum et christianum fundamentum. Non­ nulla vitae religiosae naufragia attribuì possunt revera lacunis nec perceptis neque exaggeratis in hac provincia. Possessio huius funda­ menti humani et christiani non solum verificanda est inita vita reli­ giosa sed augenda ac firmanda perdurante institutionis cyclo, spectata evolutione personarum et eventuum. 34. Ad institutionem integralem personae concurrit ratio physica, moralis, intellectualis et spiritualis, cuius fines et exigentiae sunt notae, easque Concilium Vaticanum II enumeravit in pastorali consti­ tutione Gaudium et spes 34 » CDRL 20; ef. n. 9 Intr. OT 5b. Cf. GS 12-22; 61. 53 34 et in declaratione de educatione christiana Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 495 Gravissimum educationis. In decreto de institutione sacerdotali Opta­ tam totius proponuntur criteria apta ad diiudicandum de gradu huma­ nae maturitatis, quae requiritur in candidatis ad ministerium presby­ terale. Quae criteria facile applicari possunt etiam candidatis ad vitam religiosam, spectatis religiosi natura et missione in Ecclesia. Decretum Perfectae caritatis, de accommodata renovatione vitae reli­ giosae recolit demum radicationem baptismalem religiosae consecra­ tionis, implicite docens non esse admittendos ad novitiatum candi­ datos qui iam non perfecerint omnes baptismi obligationes, congruen­ tes nimirum uniuscuiusque aetati. Pari modo apta institutio ad vitam religiosam firmare debet in omnibus gradibus vitae fidei professionem et baptismi obligationes, potissimum vero in temporibus difficilioribus cum quis appellatur ad eligendum iterum et in libertate id quod semel pro semper factum est. 35 36 37 35. Licet pressius illustretur, in hoc documento, institutionis ratio culturalis et intellectualis non est tamen obliviscendum rationem spi­ ritualem primas habendam partes. « Institutio religiosa, in suis diver­ sis gradibus initiali et permanenti, eo potissimum tendit ut religiosos immergat in experientiam Dei eosque adiuvet ad suam vitam gradatim perficiendam ». 38 C) ASCESIS 36. « Sequela Christi conducit ad participandum mysterium passio­ nis, mortis et resurrectionis maiore in dies cum diligentia et veritate. Mysterium paschale debet esse veluti cor omnium rationum institu­ tionis, cum fons vitae et maturitatis exstet, necnon fundamentum super quod homo novus, religiosus et apostolus aedificatur ». Propter quod absoluta ascesis necessitas est revocanda in institutione et vita religiosorum. In hoc mundo, ubi perversus amor, bonorum et pote­ statis abusus cuiusque generis, dilatantur, testes paschalis mysterii Christi optantur, cuius primus gradus necessario per crucem transit. Hic transitus obligat ut in ratione integralis institutionis inscribatur ascesis personalis quotidiana, quae ducat candidatos, novitios et pro39 35 36 37 38 39 Cf. OE 1 et 2. Cf. OT 11. Cf. PC 5. CDRL 17, cf. n. 9 Intr. Ioannes Paulus II ad relig. Brasil., 11-7-1986, n. 5; cf. n. 5 Intr. Acta 496 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fessos ad exercendas virtutes fidei, spei, caritatis, prudentiae, iustitiae, fortitudinis et temperantiae. Huiusmodi ratio neque senescero neque obsoleta fieri potest, econtra semper vigeat et pernecessaria habeatur oportet, qua neglecta, nemo baptismum suum perficere potest, nedum fidelis permanere vocationi religiosae. Caritas Domini Nostri Iesu Christi et gaudium ei serviendi rationes quam maximas dare possunt ad eandem perficiendam, perinde ac vitam christianam universam. Praeterea populus christianus duces desiderat qui ad (( viam regalem sanctae Crucis » percurrendam adiuvent, et testes, qui abrenuntient omnibus illis rebus, quas Sanctus Ioannes vocat « mundum » et « con­ cupiscentiis » eius, et etiam huic « mundo )) creato et servato Dei Creatoris amore, necnon quibusdam eius valoribus. Regnum Dei, quod vita religiosa « super omnia terrestria » elevari patefacit, non est huius 40 mundi. Opus sunt testes qui id proclament, quibusque nimirum in institutionis tempore suppeditatae sint altiores considerationes de christiano sensu ascesis atque persuasiones recte fundatae in Deo eiusque necessitudinibus cum mundo, qui e manibus eius prodiit, cum interdum cavendum sit sive ab optimismo beato et (( naturalistico », ut ita dicatur, sive a pessimismo qui obliviscatur Christi mysterii crea­ toris et redemptoris mundi. 37 Ascesis ceterum, dum respuit pulsus et instinctus nostros spon­ taneos et primarios, manifestatur ut exigentia anthropologica potius quam peculiariter christiana. Psychologi asserunt adulescentes potis­ simum obstacula, quibus résistant (institutores, normas, etc.), deside­ rare ad suam personalitatem struendam, quod non pro unis valet adu­ lescentibus, cum constructio personae numquam perficiatur. Paeda­ gogica ergo methodus, qua quis utatur in instituendis religiosis, viris ac mulieribus, eo tendat oportet, ut religiosos adiuvet ad ineundum cum ardore iter, peragendum non sine labore. Ita Deus ipse dux fit hominis, quem creavit. 38. Ascesis vitae religiosae requirit inter cetera initiationem ad si­ lentium et solitudinem, etiam in institutis vitae activae deditis. « Ne­ cesse profecto est, ut lex ipsi vitae spirituali inhaerens in memoratis Religionibus fideliter servetur, quae in eo posita est, ut apte inter se conveniant tempora solitudini, ubi Deo vacetur, tributa ac tempora 40 LG 44. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 497 variis operibus et necessitudinibus humanis, quas illa secumferunt, dicata ». 41 Solitudo quae libere assumitur ducit ad intimum silentium, quod innititur silentio externo. Ordinationes omnium religiosarum communitatum, neque modo institutionis domorum, statuant oportet tempora et loca solitudinis ac silentii, ad fovendam auditionem et perfectam agnitionem Verbi Dei et insimul spiritualem maturitatem personae veramque communionem fraternam in Christo. D) SEXU ALITAS ET INSTITUTIO 39. Nostrae aetatis generationes saepe creverunt in summo virorum mulierumque promiscuo commercio, saepius nullo adiuvante, ut pueri et puellae suas intellegere divitias valerent suosque proprios limites. Consortiones apostolatus cuiuscumque generis, mutua adiumenta, fre­ q u e n t e r à inter religiosos et religiosas, ipsae culturales opiniones no­ strae aetatis, potissimum postulant institutionem in hac provincia. Promiscuum huiusmodi praematurum commercium enim et insimul consortiones arctiores et frequentiores per se non testantur maturita­ tem perfectam in necessitudinibus mutuis. Adhibenda sunt ergo me­ dia ad hanc maturitatem assequendam atque firmandam, ut ad actum deducatur exercitium perfectae castitatis. Praeterea, viri et mulieres, conscii esse debent sui specifici status in ordine divino, suarumque peculiarium partium in opere salutis. Item futuris religiosis opportu­ nitas donetur considerandi munus sexualitatis in ordine divino crea­ tionis et salutis. Talibus in adiunctis exponi et intellegi poterunt rationes, quibus vehementer monentur ne vitam religiosam ineant viri et mulieres, qui propensionibus homosexualibus contraire nequeant, vel praesumant uti posse tertia via « qua vivatur velut in ambiguo statu coelibatum inter et matrimonium ». 40. 42 Deus non fecit mundum absque differentiis, sed cum ad imagi­ nem et similitudinem suam creavisset hominem (Gn 1, 26-27), utpote creaturam rationalem et liberam, atque idoneam ad cognoscendum et diligendum creatorem suum, noluit eum manere solum, sed in relatione cum altera persona humana, muliere scilicet (Gn 2, 18). Inter utramque personam adest « mutua necessitudo », viri cum muliere et mulieris RC 5; cf. n. 7 Intr. Documentum finale synodi particularis Episcoporum Nederland.: OR 2-2-1980, pr. 32. 41 42 Acta 498 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cum viro. « Mulier est altera persona in communi humana natura w, propter quod « vir et mulier ab exordio vocati sunt non solum ut vivant "alter apud alteram", vel una sint, sed vocati sunt etiam ut vicissim alter pro altero vivat ». Facile intellegitur momentum ho­ rum principiorum anthropologicorum in instituendis viris ac mulie­ ribus, qui speciali gratia, libere professuri sint perfectam castitatem propter Regnum caelorum. 43 44 45 41. « Profundior et accuratior consideratio fundamentorum anthro­ pologicorum conditionis virorum et mulierum » ducit « ad identitatem personalem mulieris propriam in eius relatione diversitatis et mutuae complementarietatis cum viro exacte determinandam, non solum in illis quae ad munera implenda et functiones exercendas referuntur, sed etiam, et quidem profundius, in illis quae eius structuram et signifi­ cationem respiciunt personalem ». Historia vitae religiosae testatur plurimas mulieres sive in monasteriis sive in mundo, locum idoneum invenisse ád inserviendum Deo et hominibus, condiciones etiam oppor­ tunas ad suam muliebritatem expandendam et hac de causa altiorem suae identitatis intellectum. Huiusmodi altior pervestigatio est per­ sequenda theologicae investigationis gratia et « auxilio quod e diver­ sis scientiis humanis et e diversis culturis provenire potest ». 46 47 Neque demum ut perfectius mulieris vitae religiosae specificitas per­ cipiatur obliviscendum est « Mariam Nazarethanam lucem effundere in mulierem ut talem eo ipso quod Deus, in praecelso eventu incarna­ tionis Filii, ministerio libero et actuoso mulieris est usus. Itaque asseri licet mulierem, si Mariam intueatur, in ea invenire viam digne vivendi e sua muliebritate atque veram promotionem suam perficiendi. Mariae habita ratione, Ecclesia in vultu cuiusque mulieris quasi repercussam pulchritudinem conspicit, speculum videlicet praestantissimorum animi sensuum, qui in corde humano inesse possunt ; cuiusmodi sunt : amor, qui totum se offert; vis maximis doloribus renitendi; fidelitas nullis finibus circumscripta et navitas infatigabilis ; facultas coniungendi aerem perspicientiam cum verbis, quae animum sustinent atque con­ firmant )). 48 « MD MD MD ChL ChL RM 44 45 46 47 48 7. 6. 7. 50. 50. 46. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 499 CAPUT I I I G R A D U S I N S T I T U T I O N I S RELIGIOSORUM A) GRADUS PRAECEDENS INGRESSUM IN NOVITIATUM RATIO HUIUS GRADUS 42. In nostri temporis rerum adiunctis ac in universum, diagnosis, quae in instructione Renovationis causam 1 continetur, suam vim non amisisse videtur : « Maior enim difficultatum pars, quae in novitiorum institutione hac aetate reperiuntur, inde solet oriri, quod hi, • cum ad novitiatum admittuntur, satis maturitatis non sunt adepti ». Procul dubio non requiritur in candidato ad vitam religiosam talis vitae condicio, ut illico assumere possit omnes obligationes religiosorum, attamen iudicandus est aptus ad eas gradatim ineundas. Ut vero de eius idoneitate diiudicari possit, satis temporis subsidiaque iure requi­ runtur ad id assequendum, quod est finis gradus praeparatorii ad no­ vitiatum, quomodocumque vocatur : postulatus, praenovitiatus, etc. Competit ipsis institutis ut iure proprio modos exsecutionis determi­ nent, sed quaecumque sunt, « nemo admitti potest sine congrua prae­ paratione ». 2 NATURA 43. Perspectis elementis infra exponendis (nn. 86 ss.) de iuvenum condicione in mundo hodierno, hic gradus praeparatorius, quem pro­ trahere fas est, eo tendet ut diiudicari atque clarificari possint ea elementa quibus superiores edocti fiant de opportunitate ac momento admissionis in novitiatum. Vigilandum est tamen ne admissionis tem­ pus properanter maturetur neque iniuste differatur, comprobatis con­ dicionibus fidelitatis ab ipsis candidatis praebitis, ut iudicium certum proferri possit. Admissionis condiciones, iure generali statutae, quibus autem licet alias iure particulari superaddere, sectaria : 1 2 3 Cf. BC 4; n. 7 Intr. Cf. CIC, c. 597, 2. Cf. CIC, cc. 641-645. 3 secumferunt quae sequuntur con­ Acta 500 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — gradus maturitatis humanae et christianae qui requiritur ad ineundum novitiatum ne deiciatur in quemdam cursum institutionis generalis fundamentalis vel facilis catechumenatus ; constat enim non omnes candidatos suam initiationem christianam perfecisse (sacramen­ talem, doctrinalem et moralem) eosdemque carere nonnullis elementis vitae christianae ordinariae; 4 — cultura generalis fundamentalis saltem par esse debet ac deside­ ratur in adulescente qui normalem cursum scholasticum perfecerit in sua regione; potissimum oportet futuros novitios absque difficultate uti possint eo sermone qui erit in usu durante novitiatu ; cumque agatur de cultura fundamentali ratio interdiu est habenda de statu quarumdam nationum vel coetuum socialium, ubi scholarum frequentatio adhuc minor est quam alibi, et ubi tamen Dominus vocat candidatos ad vi­ tam religiosam; insimul ergo promovenda est cultura quin assimiletur culturae alienae; candidati enim, viri ac mulieres, in sua propria cul­ tura agnoscere debent Domini vocem eique respondere suo peculiari modo ; — aequilibrium affectivitatis, potissimum sexuale, innititur accep­ tationi alterius personae, viri ac mulieris, cum obsequio eius peculiaris differentiae ; si necesse erit examinis psychologici subsidia adhibeantur, salvo cuiusque personae iure ad propriam intimitatem tuendam ; 5 — idoneitas ad vivendum in communitate sub superiorum aucto­ ritate, in tali instituto, quae certo melius diiudicari potest durante novitiatu, imprimis pervestiganda est; candidati noverint praeter reli­ giosum institutum non deesse alias vias his qui totam suam vitam Do­ mino devovere intendunt. FORMAE EXSECUTIONIS 44. Variae esse possunt formae impletionis et exsecutionis : acceptio in instituti communitate, quin tota eius vita participetur, salva com­ munitate novitiatus, ad hunc finem non apta, atque monialibus exceptis ; tempora consortionis cum instituto vel quodam eius sodale ; vita com­ munis in domo hospitali pro candidatis, etc. ; nulla tamen formarum harum inducere debet candidatos iam factos esse instituti sodales; ceterum directio spiritualis personalis candidatorum, virorum ac mu­ lierum, maius momentum habet quam structurae receptionis. 4 s Cf. infra nn. 90-91. Cf. CIC, c. 220. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 501 Unus vel plures religiosi, necessaria qualificatione praediti, a supe­ rioribus designentur ut candidati sedulo instituantur vocationemque suam discernant; iidem active coadiuvabunt magistros et magistras novitiorum. B) NOVITIATUS ET PRIMA PROFESSIO FINIS 45. (( Novitiatus, quo vita in instituto incipitur, ad hoc ordinatur, ut novitii vocationem divinam, et quidem instituti propriam, melius agnoscant, vivendi modum instituti experiantur eiusque spiritu men­ tem et cor informent, atque ipsorum propositum et idoneitas compro­ bentur )). 6 Ratione habita diversitatis charismatum et institutorum, aliis verbis definiri potest finis novitiatus ut tempus initiationis in­ tegralis ad eam vitae formam, quam Filius Dei amplexus est nobisque proponit in Evangelio, in alterutra ratione sui ministerii vel mysterii. 7 8 NATURA 46. (( Novitii ad virtutes humanas et christianas excolendas addu­ cantur; per orationem et sui abnegationem in pleniorem perfectionis viam introducantur ; ad mysterium salutis contemplandum et sacras Scripturas legendas et meditandas instruantur ; ad Dei cultum in sacra liturgia excolendum praeparentur; rationem addiscant vitam ducendi Deo hominibusque in Christo p»-r consilia evangelica consecratam; de instituti indole et spiritu, fine et disciplina, historia et vita edoceantur atque amore erga Ecclesiam eiusque sacros Pastores imbuantur ». 47. 9 Generali lege spectata, initiatio integralis, quae est nota novi­ tiatus, exsuperat eruditionem genericam, cum sit : — initiatio ad scientiam profundam et viventem Christi eiusque P a t r i s ; quod postulat altius studium Scripturarum sacrarum, celebra­ tionem liturgicam secundum spiritum et indolem instituti, initiatio­ nem ad orationem personalem et ad eius exercitium, necnon habitum et gaudium in perlegendis auctoribus spiritualis traditionis Ecclesiae, non autem unis lecturis spiritualibus temporum moribus congruentibus ; CIC, c. 646. LG 44. « LG 46. 9 CIC, c. 652, 2. 8 7 Acta 502 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — initiatio in paschale mysterium Christi per sui ipsius contemptum, potissimum per consiliorum evangelicorum exercitium secundum insti­ tuti spiritum, ascesim evangelicam cum gaudio susceptam et crucis mysterii animosam acceptationem; — initiatio ad vitam fraternam evangelicam; etenim in communi­ tate fides altius pervestigatur et fit communio, cum caritas multipli­ citer manifestetur in vitae quotidianae veritate; — initiatio ad historiam, ad missionem propriam et ad spiritualita­ tem instituti; inter cetera elementa, potissimum pro institutis ad apo­ stolatum deditis, accedit quod : « Ad novitiorum institutionem perfi­ ciendam, constitutiones, praeter tempus de quo in § 1 — duodecim scilicet menses in ipsa novitiatus communitate peragendos complecti debet —, unum vel plura exercitationis apostolicae tempora extra no­ vitiatus communitatem peragenda statuere possunt ». 10 Huiusmodi tem­ pora eum habent finem novitios « ab ipso initio et modo magis directo praeparandi ad vitae genus et ad opera, quae. futuro tempore suscipient, eosque docendi in ipsa vita sua illam paulatim perficere cohae­ rentem unitatem, qua contemplatio et actio apostolica inter se copu­ lentur; quae quidem unitas est e praecipuis ac primariis earundem Societatum bonis »." Structura horum temporum rationem tenere debet duodecim mensium, qui in ipsa novitiatus communitate impenduntur et in quibus novitii occupandi non sunt « in studiis et muniis, quae (suae) formationi non directe inserviunt », 12 Ratio institutionalis novitiatus iure proprio est definienda. 13 Caveant moderatores ne novitiatus in ambitu alieno peragatur ac cultura et sermone patrio novitiorum. Parvi novitiatus procul dubio aptiores evadunt, dummodo radicati sint in hac cultura; non enim multiplicandae sunt difficultates in decursu huius gradus institutionis, cum suo loco ponenda sint aequilibria fundamentalia personae, necessitudinesque inter novitios et magistrum faciliores esse debeant et mu­ tuo expleri omnibus cum adiunctis, quae requiruntur in itinere initiali et intensivo. Praeterea translatio in aliam culturam in hoc momento alea gravatur et acceptandi falsas vocationes et falsas fortasse non percipiendi rationes. 10 11 12 13 CIC, 648, 2. RC 5; cf. n. 7 Intr. CIC, c. 652, 5. CIC, c. 650, 1. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 503 MUNUS PROFESSIONALE IN NOVITIATUS TEMPORE 48. De munere professionali in novitiatus tempore oportet etiam hic pertractare, cum in plurimis regionibus industrializatione instructis, ratione habita interdum intentionis apostolatus et legislationis socia­ lis eiusdem regionis, candidati qui titulum habent laboris mercede conducti, in ingressu ad novitiatum non aliud exigant ab operis largi­ tore nisi annuam dimissionem ; quod nullum praeiudicium secumfert suo labori si in mundum redeant periculumque semovet operis vaca­ tionis. Propter quod non raro inducitur ad laborem professionalem re­ sumendum in secundo novitiatus anno sub specie apostolicae activitatis. Hac in re enuntiandum esse ducimus principium quod sequitur : in institutis qui duos annos novitiatus statuunt, novitii exercere suum professionalem laborem pleno tempore nequeunt nisi perspectis sequen­ tibus rationibus : — munus revera fini apostolico instituti respondeat; — in secundo novitiatus anno resumatur; — iuxta praescriptum can. 648 § 2 peragatur, adiuvet scilicet ad perficiendam institutionem novitiorum ut in instituto vitam degant, et evadat reapse activitas apostolica. PRAEMITTENDA IN EXSECUTIONE 49. In admissione potissimum serventur condiciones canonicae licei­ tatis et validitatis, quae requiruntur sive ex parte candidatorum, sive ex parte auctoritatis competentis, quibus servatis futura damna in radice vitantur. 14 Ad candidatos quod attinet, qui ministerium dia­ conale et presbyterale suscepturi sunt, magnopere caveant superiores ne irregularitatibus afficiantur ex hoc tempore, quae sint postea prae­ iudicio ad Ordines sacros suscipiendos, salva potestate superiorum maiorum institutorum iuris pontificii, dispensandi ab irregularitatibus et impedimentis Sanctae Sedi non reservatis. 15 Caveant similiter ne ad novitiatum admittant clericos saeculares inconsulto eorum Ordina­ rio, nulloque expetito eiusdem testimonio (cf. cc. 644 et 645, 2). 50. Adiuncta temporum et locorum necessaria ad novitiatum explen­ dum in iure revocantur, cuius flexibilitas servanda est, addita inter14 15 Cf. CIC, CC. 597, 1 et 2; 641-645. Cf. CIC, cc. 134, 1 et 1047, 4. 504 Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale dum prudentia ad decernendum de rebus quae iure minime statutae sint. 16 Meminerint superiores maiores, et omnes ad institutionem ad­ dicti, rerum praesentium adiuncta postulare procul dubio magis quam aliis in temporibus conditiones sufficientes stabilitatis, quae novitios adiuvent ad spirituale incrementum augendum in hoc gradu evolutio­ nis profundae ac tranquillam Hoc maius momentum habet ex eo quod plurimi candidati experientiam vitae iam in mundo experti sint. No­ vitii revera desiderant exercitium orationis, quae diutius producatur, solitudinem et silentium. Hac in re elementum temporis maximas habet partes. Non raro enim maior necessitas eis est ex mundo exeundi quam ad mundum redeundi, quae non est subiectiva tantum, cum tempus et locus novitiatus ordinanda sint ad novitiis suppeditandum ambitum propitium ut radicari se ipsos altius possint in vita cum Christo. Et hoc est fructus discessus a semetipiss, a rebus omnibus quae in mundo Deo opponuntur, bonis etiam « quae indubie magni aestimanda ve­ niunt )). 17 Ergo dissuadendum est tempus novitiatus peragi in com­ munitatibus (( insertis ». Ut supra dictum est (n. 28) exigentiae insti­ tutionis vincere debent quaedam commoda apostolica, quae ex inser­ tione in ambitu paupertatis derivare possunt. PAEDAGOGIA 51. Novitii non ingrediuntur omnes in novitiatum pari cum gradu culturae humanae et christianae. Animus est ergo potissimum intendendus unicuique, ut uno passu procedatur atque institutionis con­ tentum et paedagogia eidem aptentur. MAGISTRI ET MAGISTRAE NOVITIORUM EORUMQUE ADIUTORES 52. Regimen novitiorum, sub auctoritate superiorum maiorum, uni magistro reservatur, qui aliis oneribus ne impediatur, praeiudicium fortasse quae possint inferre eius muneri institutionali sedulo perfi­ ciendo. Magistro, si opus fuerit, cooperatores dari possunt, qui ei sub­ sint quoad moderamen novitiatus et institutionis rationem. Magistri eiusque cooperatorum est novitiorum vocationem discernere et com­ probare. 18 Cf. CIC, cc. 647-649 et 653, 2. LO 46b. » Cf. CIC, cc. 650-652, 1. 16 17 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 505 Presbyteri dioecesani vel religiosi et etiam laici, qui vocantur, si opus fuerit, in novitiatum ad docendum, vel ad sacramentum recon­ ciliationis administrandum, omnes discrete munus suum perficiant ac stricte cooperentur cum novitiorum magistro, qui spiritualis est co­ mes missus ad omnes et ad unumquemque eorum, ad hunc finem; novi­ tiatus est autem locus eius ministerii eoque ipso locus eius permanentis disponibilitatis erga omnes, quos instituendos suscepit. Praeterea omne opus impendet, ut novitii libere ac plene adaperiant cor suum. Tamen neque magistro novitiorum neque eius socio, in institutis clericalibus sacramentales confessiones novitiorum audire licet, nisi novitii in casi­ bus particularibus sponte id petant. 19 Novitiorum magistri et magistrae meminerint demum subsidia, quae dicuntur, psycho-paedagogica supplere non valere authenticam direc­ tionem spiritualem. 53. « Novitii, propriae responsabilitatis conscii, ita cum magistro suo active collaborent ut gratiae divinae vocationis fideliter respon­ deant )). 20 Et « curent instituti sodales, ut in opere institutionis novi­ tiorum pro parte sua cooperentur vitae exemplo et oratione )). 21 PROFESSIO RELIGIOSA 54. In liturgica actione Ecclesia suscipit, per superiores designa­ tos, vota eorum qui professionem emittunt, oblationemque sacrificio eucharistico adsociat. 22 Ordo professionis 23 specimen huiusmodi cele­ brationis praebet, salvis legitimis traditionibus institutorum, per quam manifestat professionem radicari in Ecclesia. A mysterio ita celebrato magis vitalis et altior consecrationis intellectio perfici poterit. 55. In tempore novitiatus insimul excellentia et possibilitas perpe­ tuae consecrationis in Domini servitium illustranda sunt. (( Qualitas personae — ait Ioannes Paulus II — diiudicari potest ex vinculorum suorum natura. Propterea magno cum gaudio dicere licet vestram (sc. religiosorum) libertatem libere adhaesisse Deo, per voluntarium servitium, in amabili servitute. Id facientes "humanitas" vestra, matu19 20 21 22 23 Cf. CIC, C. 985. CIC, c. 652, 3. CIC, c. 652, 4. Cf. LG 45. Editum die 2-2-1970; nova ed. emendata anno 1975; EV 3, 1237 ss. 34 - A. A. S. Acta 506 Apostolicae ritatem est assecuta. Sedis Huiusmodi - Commentarium Officiale "matura humanitas" vero quam recensuimus in Litteris encyclicis Redemptor hominis, significat usum plenum doni libertatis, quod a Creatore tum recepimus, cum ad vitam is hominem vocavit factum "ad imaginem suam". Hoc insuper donum plane perficitur in donatione — quae sit sine ullis condicionibus — propriae totius personae humanae, ex affectu amoris sponsalis in Chri­ stum et cum Christo in eos omnes, ad quos ipse mittit viros ac mu­ lieres, qui penitus secundum consilia evangelica ei sunt consecrati ». 24 Nemo propriam vitam Christo offert « ad degustationem », cum Ipse ceterum primus postulaverit. Religiosi testantur id fieri posse, impri­ mis fidelitatis Dei gratia, idque liberos et beatos facere, dummodo do­ num quotidie renovetur. 56. Professio perpetua innititur praeparationi diuturnae ac perseve­ ranti tirocinio. Et haec est ratio cur Ecclesia praecedendam eam esse statuit professionis temporariae spatiis. « Etenim priorum votorum pro­ fessio, quamvis, eo quod est temporaria, probationis notam prae se ferat, candidatum tamen consecrationis, status religiosi propriae, reapse participem reddit ». 25 Hoc tempus professionis temporariae finem ergo habet fidelitatem firmandi iuniorum professorum, virorum ac mulierum, nulla habita ratione satisfactionum, quibus vita quotidiana « ad seque­ lam Christi » eos gratificatane possit nequeatque afficere. Liturgica celebratio distinguat oportet magna cum cura professionem perpetuam et temporaneam, quae celebranda est « nulla peculiari sollemnitate », 26 cum professionis perpetuae emissio « convenienti sollemnitate, soda­ lium religiosorum populique concursu » 27 est celebranda, quia <( reprae­ sentatur Christus cum sponsa Ecclesia indissolubili vinculo coniunctus (cf. LG U) ». 28 57. Servanda accurate sunt omnes dispositiones, quae ad validitatem professionis temporariae requiruntur, temporariae et perpetuae. necnon intervalla professionis 29 Ioannes Paulus II, Matrit., 2-11-1982: AAS 75 (1983) 271. RC 7; cf. n. 7 Intr. « OPR 5; cf. n. 24. Ibid. 6. Ibid. 24 25 2 27 28 29 Cf. CIC, cc. 655-658. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 507 C) INSTITUTIO PROFESSORUM TEMPORARIORUM ECCLESIAE PRAESCRIPTIONES 58. De institutione professorum temporariorum pertractans, Eccle­ sia statuit ut « in singulis institutis, post primam professionem omnium socialium, institutio perficiatur ad vitam instituti propriam plenius ducendam et ad eius missionem aptius prosequendam. Quapropter ius proprium rationem definire debet huius institutionis eiusdemque dura­ tionis, attentis Ecclesiae necessitatibus atque hominum temporumque condicionibus, prout a fine et indole instituti exigitur ». 30 « Institutio sit systematica, captui sodalium accommodata, spiri­ tualis et apostolica, doctrinalis simul ac practica, titulis etiam con­ gruentibus, tam ecclesiasticis quam civilibus, pro opportunitate ob­ tentis. Perdurante tempore huius institutionis, sodalibus officia et opera ne committantur, quae eam impediant ». 31 SIGNIFICATIO ET EXIGENTIAE HUIUS GRADUS 59. Prima professio instaurat novum gradum institutionis, qui bene­ ficium trahit ex dynamismo atque stabilitate, a professione derivatis. Etenim religiosi fructus percipiant oportet de praecedentibus gradibus ac prosequantur suum proprium humanum et spirituale incrementum, per animosum exercitium rerum earum, quibus se devoverunt. Spiritua­ lis impetus conservatio, quem religiosus praecedentibus in gradibus est consecutus, eo magis necessaria apparet quanto frequentiora per­ turbationis et ariditatis pericula inducit, in institutis ad apostolatum deditis, transitus ad stilum vitae magis apertum adque activitates potissimum allicientes. In institutis autem ad contemplationem deditis eadem evaderent potius consuetudo, lassitudo et spiritualis exaequatio. Iesus discipulos suos instituit per eorum discriminum experimenta ac per subsequentes passionis nuntios effecit ut discipuli magis authentici fierent. Paedagogia huius gradus eo igitur contendet, ut iunior reli­ giosus sedulo procedat ad professionem perpetuam, per universam ex­ perientiam propriam, pro prospectus rerum et vitae unitate, utpote est peculiaris eius vocatio in hoc vitae momento. 32 30 31 32 CIC, c. 659, 1 et 2. CIC, c. 660, 1 et 2. Cf. Me 8, 31-37; 9, 31-32; 10, 32-34. Acta Apostolicae Sedis 508 Commentarium Officiale CONTINENTIA AC SUBSIDIA INSTITUTIONIS 60. Instituto potissimum competit rationem apparare temporaque sta­ tuere huius gradus institutionis, atque iunioribus religiosis condicio­ nes commodiores apparare, ut reapse crescant in donatione ad Domi­ n u m ; imprimis vero instituti est praebere quam maxime idoneam communitatem formatricem atque curare ut idonei adsint institutores. In hoc gradu institutionis enim, contrariis minime obstantibus iis, quae sunt dicta de novitiatu (cf. n. 47), melior evadit communitas magis numerosa, quae subsidiis institutionis potissimum polleat, quam parva communitas, quae periclitetur sine idoneis institutoribus manere. Sicut et postea per totam vitam religiosam, religiosus nitatur oportet melius intellegere operando momentum vitae communitatis secundum vocatio­ nem propriam sui instituti, amplecti huius vitae concretam veritatem eiusque incrementi condiciones fovere, venerari ceterorum differentes habitus, suaeque demum responsabilitatis conscium esse in tali commu­ nitate. Institutionis professorum temporariorum responsalis, qui pro­ sequatur hoc in gradu et peculiari modo officium magistri novitiorum, summa cum cura a superioribus designabitur. Institutio haec per tres saltem annos perficietur. 61. Propositiones rationum, quae sequuntur, sunt mere indicativae et ad altiora impellunt, cum oporteat religiosos, viros ac mulieres, instituere, attentis exspectationibus necessitudinibusque mundi coaevi; institutorum ergo est una cum institutoribus, viris ac mulieribus, eas aptationes facere, quas personae, tempora et loca exigunt. In studiorum ratione primum locum obtineant oportet theologia bi­ blica, dogmatica, spiritualis et pastoralis, ac potissimum pervestigatio doctrinalis vitae consecratae et charismatis instituti. Huius rationis ordinatio eiusque exsecutio unitatem internam magisterii et harmonizationem diversarum disciplinarum servare debent. Non ergo plures sed unam scientiam conscii sint religiosi discere, scientiam videlicet fidei et Evangelii, propter quod vitandus est cumulus diversarum di­ sciplinarum et cursuum. Praeterea personarum obsequii gratia, reli­ giosi non introducendi sunt immature in quaestiones nimis criticas, cum nondum iter inierint necessarium ad illas sereno animo indagandas. Vigilandum est ut philosophica institutio fundamentalis apte tra­ datur ad Dei agnitionem acquirendam christianamque de mundo visio- Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 509 nem, arcte coniunctam cum quaestionibus nostro tempore exagitatis, quae harmoniam in lucem ponat inter rationis et fidei scientiam ad inquirendam unicam veritatem. In talibus rerum adiunctis religiosi tentationibus semper instantibus ne cedant sive rationalismi critici sive pietismi et fundamentalismi. Ratio studiorum theologicorum debite ungenda est eiusque variae partes ita comparandae ut « hierarchiam » seu ordinem veritatum doc­ trinae catholicae in lucem ponant, perspecta necessitudine cum funda­ mentis christianae fidei. Haec ratio prae oculis habere potest cum opportunis adaptationibus indicationes quas Congregatio de Institu­ tione catholica suppeditavit pro institutione candidatorum ad mini­ sterium presbyterale, cura habita ne quid omittatur quod adiumen­ tum praestare possit ad rectam intellegentiam fidei et vitae christia­ nae, in Ecclesia : historiam scilicet, liturgiam, ius canonicum, etc. 33 34 62. Maturatio religiosi demum in hoc gradu postulat apostolicum of­ ficium et participationem progressivam experimentorum ecclesialium et socialium, iuxta charisma instituti proprii et attentis aptitudinibus personalibusque desideriis. Ad experimenta, quod attinet, religiosi, viri ac mulieres, recolant oportet se imprimis non esse pastorales admi­ nistros, sive in tempore institutionis initialis sive postea, suumque munus in servitio ecclesiali et potissimum sociali praestando normis prudentiae necessario inniti (cf. n. 18). 63. Licet superiores iure dicantur « magistri spiritus secundum evan­ gelicam proprii instituti conformationem », religiosi facultatem ha­ beant adeundi pro foro interno etiam non sacramentali, personam qui ex more appellatur rector vel monitor spiritualis. « Secundum traditionem priorum Patrum deserti omniumque praecipuorum fun­ datorum singula instituta religiosa habent sodales peculiari qualifi­ catione praeditos, qui sunt designati ad munus fratres confirmandi in hac provincia. Eorum officium variât pro gradu spirituali religiosorum sed eorum responsabilitas fundamentalis cum consistat in decernenda Dei actione ducit religiosos in vias Domini et nutrit eorum vitam firma doctrina et orationis exercitio. Potissimum in prioribus gradibus existimandum est iter quod iam inierint ». Huiusmodi spiritus direc35 36 33 34 35 3i ÜB n. i i . BI nn. 70-81 et n. 148; 90-93; EV 3, 1103. MR 13a; cf. n. 8 Intr. EE II, 47; cf. n. 10 Intr. 510 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tio, quam « mediis psycho-paedagogicis supplere nefas est », et cui competit ad mentem Concilii « debitam libertatem », « fovenda est prompta voluntate personarum idonearum et qualificatione praeditarum )). Hae dispositiones praesertim valentes pro hoc gradu institu­ tionis religiosorum, per omne vitae tempus sunt servandae. In reli­ giosis communitatibus, in his imprimis numerosiores religiosos coadunantibus, potissimum vero ubi degunt professi temporarii, necesse est saltem unus religiosus publice designetur ad hoc munus dirigendi vel monendi spiritualiter fratres. 37 38 39 64. Plura instituta ante professionem perpetuam statuunt periodum praeparationis intensioris, remotis occupationibus quotidianis; quem morem firmamus et extendendum ducimus. 65. Si qui neoprofessi, ad normam iuris, a superioribus mittantur ut studiis incumbant, « eadem praefiniantur non quasi quaedam false intellectae sui ipsius expressiones, ita ut fines personales obtineantur, sed ut vere ad exigentias apostolicorum propositorum ipsius Religiosae familiae respondere valeant in harmonia cum Ecclesiae necessitati­ bus )). Huiusmodi studia atque graduum academicorum consecutio ex­ plenda sunt iudicio superiorum maiorum et institutionis moderatorum in harmonia cum reliquis rationis studiis, quae respiciunt hunc gra­ dum institutionis. 40 41 D) INSTITUTIO CONTINUA PROFESSORUM PERPETUORUM 66. (( Per totam vitam religiosi formationem suam spiritualem, doc­ trinalem et practicam sedulo prosequantur; Superiores autem eis adiu­ menta et tempus ad hoc procurent ». « Singula religiosa instituta ha­ bent ergo officium decernendi et deducendi ad actum rationem institu­ tionis permanentis quae sit sodalibus propriis idonea, quaeque non tan­ tum tendat ad institutionem intellectus sed etiam totius personae, po­ tissimum ad spiritualem missionem, quod attinet, ut omnis religiosus vivat plenissime suam consecrationem ad Deum, in missione particu­ lari quam Ecclesia ei contulit ». 42 43 37 38 39 40 41 42 43 CDRL II, 11; cf. n. 9 PC 14; cf. etiam CIC, CDRL II, 11; cf. n. 9 Cf. CIC, c. 660, 1. M R 26; cf. n. 8 Intr. CIC, c. 661. Ioannes Paulus II ad Intr. c. 630. Intr. relig. Brasil., 1986, 86, n. 6; cf. n. 5 Intr. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 511 INSTITUTIONIS CONTINUAE RATIO 67. Institutio continua imprimis innititur Dei incepto qui vocat suum quemque discipulum in omni tempore atque in novis rerum adiunctis. Charisma vitae religiosae in instituto determinato est gratia Dei viven­ tis, quae accipienda atque ad actum deducenda est in rerum adiunctis saepius novis. (( Ipsum "Fundatorum charisma" (ET 11) videtur esse quaedam Spiritus experientia, propriis discipulis tradita, qui secun­ dum eam viverent, eam custodirent altioremque redderent et constanter augerent simul cum Christi corpore iugiter crescente ... Charismatica nota cuiusvis instituti propria exigit, sive in Fundatore sive in ipsius discipulis, continuam recognitionem fidelitatis erga Dominum, docili tatis erga Spiritum Eius, animi ad rerum adiuncta prudenter intenti atque in signa temporum provide intuentis, voluntatis sese Ecclesiae inserendi, conscientiam oboediendi sacrae Hierarchiae, audaciae in re­ bus inceptis, constantiae sese donandi, humilitatis in rebus adversis perferendis ... Hisce nostris praesertim temporibus exigitur in reli­ giosis eadem illa charismatica genuinitas, vivax et ad excogitandum ingeniosa, quae potissimum in Fundatoribus excellit ». 44 Permanens institutio exigit ut potissimum attendatur ad signa Spiritus temporum nostrorum, quibus peculiari animadversione est congruenter respon­ dendum. Praeterea institutio continua est datum sociologicum, quod hodie ad omnes provincias spectat activitatum professionalium, et condicio saepius evadit manendi in tali labore vel transeundi ad alium. Cum autem institutio initialis sit ordinata ad acquirendam suffi­ cientem autonomiam ut quis esse possit fidelis suis religiosis officiis, institutio continua econtra adiuvat religiosum ad integrandam creativitatem in fidelitate, quia vocatio christiana et religiosa exigit dyna­ micum incrementum atque fidelitatem in concretis rerum adiunctis exsistentiae. Ideoque institutio spiritualis oportet interiorem hominem unificet, unaque flexibilis sit animumque intendat ad quotidianos even­ tus vitae personalis et mundi. « Sequi Christum » valet idem ac semper in itinere esse, sclerosi et ankylosi remotis, ad acquirendam idoneita­ tem testificandi, per vitam et veritatem, Regnum Dei in hoc mundo. Aliis verbis institutio permanens videtur tribus rationibus funda­ mentalibus inniti, quarum : — prima exurgit a fine ipso vitae religiosae in Ecclesia; quae cha44 MR l i b ; 12b; 23£; cf. n. 8 Intr. Acta 512 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rismaticas et eschatologicus partes habet maxime significativas, quaeque exigit ut religiosi, viri ac mulieres, peculiarem mentem intendant ad vitae Spiritum, tum in historia personali viri mulierisque cuiusque, cum in spe ac angore populorum; — altera procedit ex provocationibus fidei christianae eiusque sortis futurae in mundo, qui immutat rapido et accelerato cursu ; 4 5 — tertia respicit vitam ipsam institutorum religiosorum eorumque futuram destinationem, quae ex parte pendet ex institutione perma­ nenti sodalium. NATURA 68. Institutio continua est processus universalis renovationis, qui respicit omnes personae religiosae adspectus et instituti ipsius totalita­ tem. Quae perficienda est ratione habita inseparabilitatis diversarum formarum, mutuo in vitam religiosi communitatisque cuiusque con­ gruentium. Rationes quae sequuntur respiciendae sunt : — vita ad normam Spiritus seu spiritualitas, cui primatus tri­ buendus est, cum fidei et religiosae professionis sensus altiorem inve­ stigationem includat ; spiritualia exercitia annualia igitur ceteraque tempora spiritualis renovationis diversis sub formis potiorem locum habeant ; — participatio ad vitam Ecclesiae iuxta instituti charisma, potis­ simum vero accommodatio renovata methodorum et rerum activitatum pastoralium, sociam operam praestando aliis actoribus pastoralis actio­ nis localis; — regyratio doctrinalis et professionalis, quae necessario effert ut penitus perspiciantur fundamenta biblica et theologica, magisteriique universalis et particularis documentis studeatur, melius cognoscantur culturae regionum in quibus vivitur et agitur, munus professionale et technicum, ubi opus sit, renovetur; — fidelitas ad charisma proprium, per altiorem fundatoris cogni­ tionem, instituti historiam, spiritum, missionem, quibus sequantur nisus appropriati ut omnes personaliter et in communi ad actum ea deducant. 69. Si forte maiore ex parte institutio permanens locum habeat intra institutionis servitiorum complexum inter instituta, cavendum est ne « Cf. PC 2d. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 513 quoddam institutum deleget externis organizationibus universum suo­ rum sodalium institutionis continuae munus, quod pluribus rationibus arcte connectitur valoribus propriis eius charismatis. Singula instituta ergo, spectatis necessitatibus et possibilitatibus, suscitare ac promovere debent varia incepta et structuras. POTIORES OPPORTUNITATES INSTITUTIONIS CONTINUAE 70. Huiusmodi gradus non sunt rigide intellegendi, quos convenit re vera componere cum aliis Spiritus Sancti inceptis, quae praevideri ne­ queunt. Retinendi sunt tamquam gradus maioris momenti : — transitus ab initiali institutione ad primam experientiam vitae magis authonomae, qua religiosus novum modum fidelitatis erga Deum invenire debet ; — post circiter decem transactos annos a professione perpetua, cum periculum subeant vitae consuetudinariae atque amissio omnis impe­ t u s ; hoc in tempore videtur necessaria esse productior periodus in qua a vita ordinaria secedatur ut ad lumen Evangelii ac ad fundatoris men­ tem eadem examinari possit; quod tempus altius perquirendi nonnulla instituta suis sodalibus praebent in tertio quodam anno, quem vocant etiam secundum novitiatum seu secundam probationem, etc. ; optandum est haec periodus peragatur in instituti communitate; — plena maturitas, quae secumfert saepe periculum crescentis in­ dividualismi, praesertim in fortibus activisque ingeniis ; — supervenientibus quocumque tempore vehementibus discrimini­ bus sive ab externo (ex. gr. immutatio loci vel laboris, decoctiones seu frustrationes, contentiones, sensus emarginationis, etc.) sive a magis personalibus adiunctis (ut sunt morbus physicus vel psychicus, ariditas spiritualis, fortes tentationes, crisis fidei vel sentimentalis vel utraque simul, etc.) ; his in adiunctis religiosus adiuvandus est ut discrimen superet in fide; — tempore progredientis secessus ab actione, cum religiosi, viri ac mulieres, altius sentiant in seipsis experientiam de qua sanctus Paulus perscribit in contextu itineris versus resurrectionem : « Propter quod non deficimus, sed licet is, qui foris est, noster homo corrumpitur, tamen is, qui intus est, noster renovatur de die in d i e m » ; 4 6 Petrus ipse, post susceptum immensum pascendi dominici gregis munus, ita 44 2 Cor 4, 16; cf. etiam 5, 1-10. Acta 514 Apostolicae a Domino est admonitus : Sedis - Commentarium Officiale « Cum autem senueris, extendes manus tuas, et alius te cinget et ducet, quo non vis » ; 4 7 religiosus huiusmodi momenta vivere debet veluti ea sint occasio unica in qua possit expe­ rientia paschali Domini Iesu penetrari usque ad desiderium moriendi et vivendi semper cum Christo, congruenter cum sua optione initiali : (( ad cognoscendum (Christum) et virtutem resurrectionis eius et com­ munionem passionum illius, conformans (se) morti eius, si quo modo occurra(t) ad resurrectionem, quae est ex m o r t u i s » ; 48 vita religiosa unum hoc iter novit. 71. Superiores, designato institutionis permanentis moderatore in instituto; curare etiam debent ut religiosi, viri ac mulieres, per totam vitam praesto habeant directores seu monitores spirituales, iuxta paedagogicas methodos iam ad actum deductas in institutionis initialis tempore iuxtaque modos ad maturitatem acquisitam rerumque adiuncta in quibus versantur accommodatus. CAPUT IV INSTITUTIO I N RELIGIOSORUM I N S T I T U T I S QUAE I N T E G R E A D CONTEMPLATIONEM O R D I N A N T U R P R A E P R I M I S MONIALIUM (PC 7) 72. Quae supra dicta sunt vigent etiam pro institutis de quibus hic tractaturi sumus, servatis charismatibus, traditionibus atque legibus propriis. PRAECLARA PARS HORUM INSTITUTORUM IN ECCLESIA 73. « Instituta quae integre ad contemplationem ordinantur, ita ut eorum sodales in solitudine ac silentio, in assidua prece et alacri paeni­ tentia soli Deo vacent, in Corpore Christi mystico, in quo "omnia ... membra non eundem actum habent" (Rm 12, 4), quantumvis actuosi apostolatus urgeat necessitas, praeclaram partem semper retinent. Deo enim eximium laudis sacrificium offerunt, populum Dei sanctitatis uberrimis fructibus collustrant atque exemplo movent necnon arcana 47 4 Io 21, 15-19. » Philip. 3, 10; cf. 1, 20-26; cf. etiam LO 48. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. 515 Vitae apostolicae fecunditate apostolica dilatant. Ita Ecclesiae decus exstant et caele­ stium scatebra gratiarum ». x In Ecclesiis particularibus « eorum vita contemplativa est primus ac fundamentalis apostolatus, quia iuxta Dei peculiarem rationem, eorum est stilus specialis et proprius Ecclesiae adhaerendi, in Ea vi­ vendi, cum Ea communicandi, in Eadem missionem perficiendi ». 2 Ob sodalium institutionis opportunitatem et propter rationes quae sequuntur huiusmodi instituta specialissimam considerationem postu­ lant et in initiali et in permanenti institutione. MOMENTUM INSTITUTIONIS 74. Studium Verbi Dei, Traditionis Patrum, documentorum Ecclesiae Magisterii necnon inquisitio theologica systematica non nullius mo­ menti sunt habenda istis in locis, ubi complures totam vitam suam ordinare optaverunt propter potiorem, si non exclusivam, Dei investi­ gationem. Huiusmodi religiosi enim, viri ac mulieres, cum ordinentur plene ad contemplationem, ex Scripturis intellegunt quomodo Deus numquam desistat a quaerenda creatura sua ad foedus cum ea ineun­ dum, et quomodo vicissim vita hominis non possit nisi in inquirendo Deo semper impendi, in qua inquisitione et ipsi patienter operam na­ vant. Creaturam vero, propter nimios limites adtrectantem, Deus ipse insimul idoneam reddit ad eam vehementer perficiendam. Agitur ergo de auxilio his religiosis praebendo ut ad Dei mysterium appropinquent, intellectus humani criticis exigentiis minime neglectis. Delineandae etiam videntur certitudines Revelationis de Dei Patris Filii et Spiri­ tus Sancti mysterio, cum humilitas requiratur in huiusmodi inquisi­ tione, quae perficietur nonnisi quando facie ad faciem Deum videbi­ mus sicuti est. Prima cura horum hominum contemplationi deditorum cum non sit neque esse possit amplioris scientiae acquisito, neque gra­ duum academicorum adeptio, eius munus est ac esse debet fortiorem reddere fidem, quae est « sperandorum substantia, rerum argumentum non apparentium ». In fide enim fundamenta et authenticae contem­ 3 plationis primitiae sunt posita; fides per semitas non notas cum non­ nullos adducat : « Abraham exivit nesciens quo iret », tamen firmiter 4 PC 7. CDRL 26 et 27; cf. n. 9 Intr. Heb 2, 1. * Ibid. 2, 8. 1 2 s Acta 516 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale adiuvat ad sustinendas tentationes : « invisibilem enim tamquam vi­ dens sustinuit » ; fides medetur, altius inquirit et conatus intellectus 5 dilatat, quaerentis ac contemplantis quod in praesenti consequi nequit nisi « per speculum in aenigmate ». 6 CAPITA URGENTIORA 75. Spectata specificitate horum institutorum mediorumque ad eam fideliter firmandam, institutionis ratio urgentiora capita tractare debet, quae pedetemptim sequentes gradus institutionis respiciant. Imprimis notandum est iter institutionis apud haec instituta minus esse impen­ sum et formale, cum sodales magis stabiles evadant propter defectum acti vitatum extra monasterium. Praeterea in huius mundi rerum adiunc­ tis sodales horum institutorum adipiscantur oportet gradum culturae humanae et religiosae quae nostri temporis exigentiis respondeat. LECTIO DIVINA 76. Magis quam fratres et sorores apostolatui dediti sodales in­ stitutorum ad contemplationem integre ordinatorum maiorem partem quotidiani temporis in studio Verbi Dei et in divina lectione impen­ dunt, sub quattuor rationibus lecturae, meditationis, orationis et con­ templationis. Quibuslibet verbis adhibitis iuxta diversas traditiones spirituales vel quibusvis peculiaribus significationibus datis, hi gradus singuli suam habent validitatem et specificitatem. Lectio divina Verbo Dei alitur, a quo initium sumit eoque redit. Altius studium biblicum ergo ex parte roborat divitias lectionis, et sive versetur in ipso textu biblico, sive in liturgico vel in loco spirituali maioris momenti catho­ licae traditionis, resonat fideliter Verbum Dei, quod auscultandum est et etiam, fortasse, murmurandum, iuxta morem antiquum. Huiusmodi initiatio postulat exercitium animosum in tempore institutionis ipsique innituntur omnes ceteri gradus. LITURGIA 77. Liturgia, potissimum Eucharistica Celebratio et Horarum Litur­ gia, locum potiorem habet in talibus institutis, ratione optionis. Patres antiqui non semel comparaverunt vitam monasticam cum vita angelica, Cf. ibid. 2, 27. « 1 Cor 13, 12. 5 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 517 quod inter ceteras rationes, angeli sunt Dei <( liturgi ». Liturgia, in 7 qua caelum et terra coniunguntur et in qua praegustatio Liturgiae cae­ lestis suppeditatur, culmen est, quo tendit universa Ecclesia et fons totius eius virtutis. Quae tamen cum non universam perficiat Eccle­ siae activitatem, evadit « soli Deo vacantibus )) locus et medium pecu­ liare celebrandi nomine Ecclesiae in adoratione, gaudio et gratiarum actione salutis mysterium a Christo perfectum, cuius memoriale annus liturgicus certis temporibus renovat ; curandum est ergo ut non solum 8 celebretur accurate iuxta traditiones et ritus proprios diversorum in­ stitutorum, sed etiam pervestigetur historice, iuxta varietatem forma­ rum suarum atque theologicae significationis. 78. Traditionem sequentes, in nonnullis his institutis quidam reli­ giosi ministerio presbyterali ornantur et Eucharistiam quotidianam celebrant, licet apostolatui plerumque non sint addicti. Qui mos in­ nititur sive ministerii presbyteralis naturae sive Eucharistiae sacra­ menti rationibus. Exstat enim interior harmonia inter religiosam con­ secrationem et consecrationem ad ministerium, iureque religiosi isti ordinantur presbyteri, licet ministerii exercendi ofiicio careant ad intra et extra saepta monasterii. (( Coniunctio in una persona conse­ crationis religiosae, quae oblationem Deo eam reddit, et sacerdotalis officii, potissimum Christo configurat, Victima )). qui insimul est Sacerdos et 9 Praeterea Eucharistia, (( quae quidem etiam si praesentia fidelium haberi non possit, actus est Christi et Ecclesiae » 10 ideoque est cele­ branda per se qua talis, cum « o p p o r t u n i t a s . . . sacrificium offerendi non solum attenditur per comparationem ad fideles Christi, quibus oportet sacramenta ministrari, sed principaliter per comparationem ad Deum, cui in consecratione huius sacramenti sacrificium offertur Oportet demum in lucem ponere affinitatem inter vocationem contem­ plativam et mysterium Eucharisticum. Revera « inter (opera vitae contemplativae), praecipua sunt ea quae aguntur in divinis mysteriis ». 12 Orig., p r i n c , 1, 8, 1. * Cf. LG 49, 50; SC 5, 8, 9, 10. Paulus VI ad superiores maiores Italiae: AAS 58 (1966) 1180; cf. etiam Epist, ad Cartus., 18-4-1971: AAS 63 (1971) 448-449. PO 13; ef. Paulus VI, Litt. Enc. Mysterium fidei: AAS 57 (1965) 761-762. S. Thomas, S. Th., I I I , q. 82, a. 10. Id., ibid., II-II , q. 189, a. 8. ad 2"°. 7 9 10 11 12 ae Acta, Apostolicae 518 Sedis - Commentarium Officiale LABOR 79. Labor cum sit communis lex qua religiosi, viri ac mulieres, astringuntur, in tempore institutionis oportet eius significationem in lucem ponere, cum hoc in casu perficiatur intra saepta monasterii. Labor ad vivendum non opponitur Dei Providentiae, cui cura est etiam minimorum vitae nostrae elementorum, quin immo eius consilio inni­ titur. Etenim considerari potest veluti servitium communitatis, me­ diumque exercendi quandam responsabilitatem et cooperandi cum aliis; praeterea quandam disciplinam personalem fovet et rationes intimas quotidiani horarii exaequat. In cautionis et securitatis socialis complexibus, progredientibus ac valentibus in diversis regionibus, labor etiam religiosis facultatem concedit participandi nationalem solida­ rietatem, quam civis nullus ius habet eifugiendi. Magis in universum loquendo labor est elementum solidarietatis cum omnibus operariis mundi, qui non solum respondit necessitati oeconomicae et sociali, sed etiam evangelicae exigentiae. Nemo in communitate laborem peculia­ rem ut suum proprium vindicare potest quasi suae esset proprietatis, sed omnes semper parati esse debent ad universos perficiendos labo­ res, qui requirantur. Durante initiali institutione, potissimum in novitiatu, tempus la­ bori manuali dicatum ne tempus usurpet, quod ordinario reser­ vatur studiis ceterisque activitatibus, quae directo ad institutionem spectant. ASCESIS 80. Ascesis peculiarem locum in institutis plene deditis contem­ plationi obtinet, ubi religiosi, viri ac mulieres, recte intellegant oportet, exigentiis secessus a mundo peculiaribus minime obstantibus, suam consecrationem religiosam hominibus et mundo propinquos eos facere « profundiore modo in visceribus Christi » . « Monachus est qui u ab omnibus est seiunctus et cum omnibus coniunctus )). 14 Cum omnibus coniunctus quia cum Christo coniunctus est, cum omnibus coniunctus quia in corde suo fert adorationem, gratiarum actionem, laudem, angorem et dolorem hominum huius temporis. Cum omnibus coniunctus quia Deus eum vocat in locuin ubi sua secreta revelat. Nec tantum sunt praesentes mundo sed etiam Ecclesiae cordi, religiosi qui ex integro * LO 46. V S I I I , Intr. et n. 27; EV 3, 865. 14 Congregatio pro 519 se vovent contemplationi. Liturgia quam celebrant, explet fundamen­ tale officium communitatis ecclesialis. Caritas quae eos urget quamque perfectam reddere curant insimul vivificat totum Christi corpus my­ sticum. Tali caritate primum attingunt fontem omnium rerum exsisten­ tium — iureque appellatur « amor fontalis » — ideoque in mundi et Ecclesiae corde exstant. « In corde Ecclesiae, matris meae, ego amor ero ». 15 Haec est eorum vocatio et missio. EXSECUTIO 81. Norma generalis praecipit ut universus institutionis initialis et permanentis cyclus intra monasterii saepta perficiatur, cum huius­ modi religiosis locus exstet magis idoneus ad iter conversionis, puri­ ficationis et ascesis explendum, ut conformare possint suam vitam Christo. Quae exigentia habet commodum etiam fovendi communitatis harmoniam. Revera universa communitas et non tantum pauci vel coetus promptiores perfruantur oportet institutionis recte ordinatae commodis. 82. Si monasterium satis sibi nequeat providere deficientibus docen­ tibus vel candidatis, apparentur oportet institutionis opportunitates (cursus, sessiones, etc.) communes pluribus monasteriis eiusdem foe­ derationis vel Ordinis vel vocationis fundamentalis communis, in quo­ dam monasterio, certis temporibus naturae contemplativae monaste­ riorum, quorum interest, idoneis. Quod si institutionis exigentiae com­ poni nequeant cum clausurae disciplina, servetur ius vigens. 16 Licet ad munus institutionis explendum vocare etiam doctores monasterio vel Ordini externos dummodo institutio tradatur iuxta peculiarem indo­ lem religiosorum qui instituendi sunt. 83. Consociatio monasteriorum monialium cum institutis virorum, iuxta c. 614, prodesse etiam potest institutioni monialium si spon­ deat charismatis fidelitati, spiritui et traditionibus eiusdem spiritualis familiae. 84. Singulis monasteriis curandum est ut condiciones apparentur studio personali et lectioni faventes, per idoneam bibliothecam ad praesentia constanter accommodatam, necnon si opus sit, per chartarios cursus. S. Ther. a Iesu Inf., Manusor. autob., 1957, p. 229. » Cf. CIC, c. 667. 15 520 Acta 85. Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ordines et congregationes monasticae virorum, foederationes mo­ nialium et monasteria non foederata vel non consociata apparare de­ bent institutionis rationem, in iure proprio inserendam, quae etiam leges concretas applicationis statuat ad normam cc. 650 § 1, 659-661. CAPUT V Q U A E S T I O N E S N O V A E D E RELIGIOSORUM I N S T I T U T I O N E Hic una de quibusdam quaestionibus seu sententiis pertractabitur ad praesentia spectantibus, quarum nonnullae analysim breviorem re­ sonant et ideo altius fortasse sunt pervestigandae, extenuandae ac per­ ficiendae; aliae vero enuntiant orientationes ac principia, in actum deducenda ab Ecclesiis particularibus. A) CANDIDATI IUNIORES AD VITAM RELIGIOSAM ET CURA PASTORALIS VOCATIONUM 86. Adulescentes sunt « s p e s Ecclesiae», 1 quae « iuvenibus et iuve­ nes Ecclesiae tot habent dicenda ». Exstent licet adulti candidati ad 2 vitam religiosam, maiorem tamen hodie partem obtinent iuvenes ab decem circiter et octo ad viginti quinque annos nati. Quo magis afficiun­ tur « modernitate », quam omnes conveniunt appellare, eo magis linea­ mentis communibus delineari ipsi verius posse videntur. Pictura verum redolet exemplar occidentale et septemtrionale, tamen haec forma vi­ detur in dies universalior fieri cum suis valoribus et defectibus, et cultura quaeque ei coniatura correctiones conformes suae originalitati. 87. « Iuvenum sensibilitas intime percipit valores, uti sunt iustitia, non-violentia, pax. Cor eorum apertum est fraternitati, amicitiae et solidarietati. Maxime mobilizantur causis quae qualitatem vitae et conservationem naturae respiciunt ». 3 Sitiunt enim pariter libertatem et authenticitatem, appetuntque generaliter, et non raro ardenter, mun­ dum meliorem, neque desunt qui in consociationibus politicis, sociali­ bus, culturalibus et caritativis aggregentur, ad meliorem reddendam condicionem generis humani; qui, quam plurimi, nisi iam sint distorti 1 OE 2. 2 ChL 46; cf. etiam prop. 51 et 52 VII Syn. Episc. (1987). Ibid. 3 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 521 ideologiis t o t a l i t a t i s cuiusque generis, evadunt ferventes fautores li­ berationis hominis, quantum spectat ad alienae stirpis contemptionem, inferiorem progressionem, bella, iniustitias. Huiusmodi habitus cum non semper innitatur — et interdiu longe abest — rationibus re­ ligiosis, philosophicis vel politicis, tamen non est reiciendus sinceritatis et magnae generositatis causa. Inter eos inveniuntur qui summo sensu religionis sint praediti, qui et ipse e v a n g e l i z a n d i est. Plurimi demum, qui minor pars esse non necessario videntur, vitam christia­ nam nimis exemplarem duxerunt ac seipsos devoverunt magno cum animo apostolatui, expertique iam sunt quid valeret « sequi Christum pressius )). 88. Huiusmodi ergo cum sint, eorum doctrinales et ethicae notiones p e r i c l i t a t u r relativismo ita subici, ut saepe clarius scire nequeant utrum exstent indicationes solidae ad agnoscendam veritatem circa hominem, mundum et rerum naturam. Philosophiae institutio, quae de­ sideratur in scholasticis rationibus, saepe ad perpauca revocat, ideoque iuvenes exprimere difficulter valent quid sint et ad quid vocentur. Quod si proprias videantur notiones habere de exsistentia boni et mali, significatio tamen verborum horum non eadem esse videtur ac apud praecedentes generationes. Saepe fractura habetur inter gradum eorum profanarum notionum, interdiu potissimum ac peculiariter instituta­ rum, gradumque eorum psychologicae maturitatis et vitae christianae. Non omnes enim apud familias suas experientiam beatam sunt experti, cum institutum familiare plurimis discriminibus sit subiectum sive ubi cultura nondum christianismo signata est altiore modo sive apud cul­ turas post-christianas ubi desideratur nova evangelizatio, sive in ipsis culturis iam diu evangelizatis. Cum plura per imagines discant cumque institutio scholaris vigens faveat interdiu his mediis minusque tem­ poris lecturae voveatur, eorum cultura signatur quasi carentia ratio­ nis historicae, veluti hic mundus nunc temporis inciperet. Eerum consumendarum societas eiusque sensus deceptionis illis minime parcunt, propter quod cum invenerint suum locum in mundo, non raro magno cum labore, nonnulli, vi, droga et erotismo affici se sinunt. Pauciores in dies inveniuntur candidati ad vitam religiosam, qui in huiusmodi provincia malum quoddam non sint experti. 89. Premunt ergo problemata, quae ponunt divitiae et complexitas huius humanae conditionis curae pastorali vocationum et insimul insti­ tutioni. In discrimine est rectum iudicium de vocationibus, potissimum Acta 522 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quod fortasse in quibusdam regionibus candidati, viri ac mulieres, ad vitam religiosam eo fine tendant ut plus minusve inconscie promo­ tionem socialem quaerant atque futuram condicionem securam, aliisque econtra vita religiosa appareat tamquam locus idoneus ideologicae actioni pro iustitia, aliique demum magis spiritu conservativi, in vita religiosa quaerant locum servandae suae fidei, in mundo qui ipsis videatur hostilis et maius. Huiusmodi rationes prae se ferunt flexus quorundam valorum sed purificandae atque corrigendae sunt. In regionibus excultis, quae dicuntur, fortasse praesertim promo­ vendum est aequilibrium humanum et spirituale per abrenuntiationes, firmam fidelitatem, generositatem serenam et sustentatam, gaudium authenticum et amorem : haec est ratio quae plurimum poscit sed ne­ cessaria est religiosis, viris ac mulieribus, curae pastorali vocationum atque institutioni deditis. B) INSTITUTIO RELIGIOSORUM ET CULTURA 90. Generali voce « cultura » breviter indicari posse videntur, ad men­ tem constitutionis pastoralis Gaudium et spes, « omnia quibus homo multifarias dotes animi corporisque perpolit atque explicat » (GS, 53-62). Ideo cultura definiri potest « i d propter quod homo fit magis 4 homo. (Cultura) semper sisti tur in essentiali et necessaria relatione ad id quod est homo ». Praeterea, omnes perspiciant oportet « con­ 5 siliorum evangelicorum professionem, quamvis renuntiationem secum­ ferat bonorum quae indubie magni aestimanda veniunt, tamen personae humanae vero profectui non obstare, sed natura sua ei summopere prodesse ». Exstat ergo affinitas vitam religiosam inter et culturam. 6 91. Re autem vera haec affinitas animum nostrum intendit in non­ nulla, quae sequuntur, elementa. Iesus Christus praeprimis eiusque Evangelium transcendunt omnes culturas, etiamsi eas omnes praesentia Christi resuscitati eiusque Spiritus ab intimo compenétrente Praeterea universae culturae sunt evangelizandae, id est purificandae et sanan­ dae sunt vulneribus peccati. Insimul sapientia, quam secumferunt, « CIT, 8-10-1985, n. 4-1: EV 9, 1622. Ioannes Paulus II ad UNESCO, 1980, nn. 6-7: I DOP, 1980, 1, 1636. « LO 46. CIT, Fides et inculturatio, nn. 8-22; « L a Civiltà Cattolica», Ian. 1989. s 7 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 523 superatur, ditior fit ac perficitur per sapientiam Crucis. Sub omnibus 8 caelis ergo : — curandus est gradus culturae generalis candidatorum, neque obli­ viscendum est culturam fines suos non ponere iuxta unam intellectua­ lem personae dimensionem; — verificandum est quomodo religiosi, viri ac mulieres, inculturent suam fidem in sua cultura originali, iidemque adiuvandi sunt ; caven­ dum est tamen ne domus institutionis ad vitam religiosam immutentur in quaedam inculturationis opificia, cum firmiter institutionis mode­ ratoribus consulendum sit officio directionis personalis suorum disci­ pulorum; agitur enim de personali institutione eorum fidei eiusque radicationis in vita totius personae, propter quod obliviscendum non est Evangelium liberare in quadam cultura veritatem ultimam valo­ rum quos secumfert, et ex altera parte, culturam exprimere Evangelium modo peculiari novasque eius exponere rationes ; 9 — initiandi sunt religiosi, viri ac mulieres, viventes et operantes in alia cultura ac sua, ad agnitionem et reverentiam erga hanc cultu­ ram, iuxta praescripta decreti conciliaris Ad gentes, n. 2 2 ; — promovenda apud recentiores Ecclesias, in communione cum universa Ecclesia locali et sub regimine eius Pastoris, vita religiosa inculturata, iuxta decretum Ad gentes, n. 18. C) VITA RELIGIOSA ET MOTUS ECCLESIALES 92. (( In Ecclesia-Communione vitae status ita inter se connectun­ tur, ut alii ad alios ordinentur. Utique communis, immo unica eorum est profunda significatio : omnes sunt modi parem dignitatem chri­ stianam et universalem vivendi vocationem ad sanctitatem et in per­ fectione amoris. Modi simul diversi et complementarii sunt ita ut unus­ quisque eorum suam originalitatem et inconfutabilem habeat faciem ac simul eorum singuli ad alios et ad eorum referatur servitium ». 10 Id confirmatur plurimis nostri temporis experimentis participandi non tantum laborem sed etiam interdiu orationem et mensam, religiosorum, virorum ac mulierum, et laicorum. Non hic eo contendimus ut studium generale de hac condicione nova instauremus sed tantum ut illustremus » Ibid.) cf. etiam ChL 44. CIT, n. 4-2; cf. n. 4. ChL 55. 9 10 Acta 524 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale unas necessitudines religiosos inter et laicos sub ratione motuum ec­ clesialium, quorum plerique orti sunt ex laicorum inceptis. Motus ecclesiales vero, desiderio innixi plenius vivendi atque annun­ tiandi Evangelium hominibus, numquam ex primordiis defuerunt Po­ pulo Dei, quorum nonnulli arcte cum institutis religiosis coniuncti sunt, eorum spiritualitatem peculiarem participantes. Nostris autem temporibus, potissimum vero post aliquot decennia, novi motus creati sunt, magis independentes quam primaevi a structuris atque stilo vitae religiosae, quorum beneficiis influxus in Ecclesiam saepius est dilaudatus inde a Synodo Episcoporum de vocatione atque missione lai­ corum (1987), dummodo tamen certis criteriis oboedirent ecclesiali­ tatis. 11 93. Ad servandam serenam communionem inter huiusmodi motus et instituta religiosa, eo magis quod nonnullae vocationes religiosae inde exortae sint, exigentiae quae sequuntur atque consectaria concreta pensanda sunt, quae sodalibus horum institutorum secumferunt. — Institutum, fundationis et Ecclesiae adprobationis causa, habet internam suam cohaerentiam, quam ex natura, ex fine, ex Spiritu, ex indole et ex traditionibus suis suscipit. Quod patrimonium universum veluti axis est circa quem vicissim et identitas unitasque ipsius insti­ tuti et vitae unitas sodalis cuiusque sustentantur. Spiritus donum est pro Ecclesia, cui nihil interponendum neque admiscendum est. Dia­ logus et participatio in Ecclesia praevium habent fundamentum in eo quod singuli conscii sint suae naturae^ 12 — Candidatus ad vitam religiosam, originem licet duxerit ex quo­ libet motu ecclesiali, cum in novitiatum ingrediatur, sub auctoritate ponitur superiorum et moderatorum legitime designatorum, ut institua­ tur; nequit igitur una dependere ab externo moderatore, qui degat extra saepta instituti cui iam est incorporatus, etiamsi antequam in­ gressus sit huiusmodi motum participaverit, cum in discrimine pona­ tur unitas instituti et unitas vitae novitiorum. — Hae exigentiae explendae sunt ante professionem religiosam, ad omne periculum plurium iurisdictionum amovendum, sive relate ad vitam spiritualem personalem religiosi sive relate ad eius missionem, quibus neglectis necessaria communio inter religiosos et laicos confu­ sionem parere periclitatur in utroque ordine de quo locuti sumus. 11 Cf. ChL 30. 12 Cf. CIC, c. 578. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 525 D) EPISCOPALE MUNUS ET VITA RELIGIOSA 94. Quaestio de episcopali munere componendo cum vitae religiosae exigentiis magis ad praesentia pertinet post editum documentum Mutuae relationes et postquam Summus Pontifex Ioannes Paulus II plurimis in rerum adiunctis in lucem posuit influxum pastoralis muneris epi­ scoporum in vitam religiosam. Inter Episcopi munus ac religiosi superioris officium nulla interest contentio. In institutis etenim internus exstat ordo, sua fruens com­ petentiae provincia, quo melius incremento et perfectioni religiosae conversationis consulatur; autonomia autem certa, quae huiusmodi competit ordini interno, exercenda tamen est in organica communione ecclesiali. 95. 13 Re quidem vera « singulis institutis iusta autonomia vitae, prae­ sertim regiminis, agnoscitur, qua gaudeant in Ecclesia propria disci­ plina atque integrum servare valeant suum patrimonium ... Ordinario­ rum locorum est hanc autonomiam servare ac t u e r i » . 14 In qua provincia autonomiae « ius proprium (institutorum) ratio­ nem definire debet (huius) institutionis eiusdemque durationis, atten­ tis Ecclesiae necessitatibus atque hominum temporumque condicioni­ bus, prout a fine et indole instituti exigitur ». 15 (( Quoad munus docendi : Superiores Religiosi competentiam habent et auctoritatem "magistri spiritus" secundum evangelicam proprii in­ stituti conformationem ; quare in eius ambitu veram explere debent spi­ ritualem directionem totius Congregationis et singularum ipsius Com­ munitatum; quam quidem ipsi perficient in sincera concordia cum authentico Hierarchiae magisterio ». 9G. 16 Altera autem ex parte episcopi, qui sunt « doctores authentici » et « divinae et catholicae veritatis testes », 17 « respondendi (onus ha­ bent) circa fidei doctrinam, sive in Centris, ubi eadem excolitur, sive in adhibendis instrumentis ad eam tradendam». 18 «Ad Episcopos spectat, utpote qui magistri authentici et perfectionis moderatores sint 0 14 15 14 17 18 ChD 35, 3. 4; MB 13c. CIC, c. 586. CIC, c. 659, 2; cf. pariter c. 650, 1, potissimum quoad novitiatum. MB 13a; cf. n. 8 Intr. LG 25. MB 33; cf. n. 8 Intr.; cf. etiam CIC, cc. 753 et 212, 1. Acta 526 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pro omnibus Dioeceseos membris (ChD 12, 15, 35, 2 : LG 25, 45), etiam fidelitatem erga religiosam vocationem in spiritu uniuscuiusque insti­ tuti custodire», ad normam iuris (cf. cc. 386, 387, 591, 593, 678). 19 97. Neque rebus sic stantibus contradicit autonomia vitae et po­ tissimum regiminis, quod institutis religiosis agnoscitur. Cum enim in exercitio iurisdictionis episcopus definiatur huius autonomiae obsequio, non tamen dispensatur invigilare itineri religiosorum ad sanctitatem quod attinet. Competit revera apostolorum successori, qui est minister Verbi Dei, vocare universos christianos « ad sequendum Christum pressius» (c. 573, 1). Institutum quibus ipsi adscribuntur exstat per seipsum atque ipsismet schola perfectionis et via ad sanctitatem, sed vita religiosa est bonum Ecclesiae, et qua talis, subicitur responsabi­ li tati episcopi. Necessitudo episcopi cum religiosis, viris ac mulieribus, quae generaliter percipitur in ordine apostolatus, est radicata altius in eius munere Evangelii administri, inserviendi Ecclesiae sanctitati, ac integram servandi eius fidem. Hac mente et huiusmodi principiis positis, convenit ut episcopi Ecclesiarum particularium saltem certiores fiant a superioribus de ra­ tionibus institutionis vigentibus in centris seu servitiis institutionis religiosorum, degentibus in territorio, in quo suum munus pastorale exercent. Omnes difficultates a responsabilitate episcopali provenientes et ad horum spectantes servitiorum seu centrorum functionem, iudi­ cio subiciendae sunt episcoporum et superiorum maiorum, iuxta le­ ges et orientationes quae statuuntur in instructione Mutuae relationes nn. 24-35, et, si necesse erit, ope coordinationis organorum, quae idem documentum indicat sub nn. 52-67. E) COOPERATIO INTER INSTITUTA IN PROVINCIA INSTITUTIONIS 98. Praecipua institutionis religiosorum responsabilitas iure spectat singulis institutis eorumque superioribus maioribus, auxiliantibus mo­ deratoribus idoneis, quibus competit summum munus invigilandi. Sin­ gula instituta ergo rationem institutionis propriam definire debent, ad normam iuris. 20 MB 28; cf. n. 8 Intr.; quoad Episcopum «perfectorem», cf. S. Thomas, S. Th., II-II", q. 184. w CIC, 650, 1 et 659, 2; cf. etiam Ioannes Paulus I I , ad relig. Brasil., 11-7-1986, n. 5; cf. n. 5 Intr. 20 Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae Necessitas tamen eo ris, ut communicarent sidia ad collaborandum bere eisdem persuasum 627 duxit quaedam instituta, in omnibus orbis ter­ institutionis (personalis et institutorum) sub­ in hoc tam maximi momenti opere, cui incum­ est ipsa sola numquam valitura fuisse. 99. Haec collaboratio fit per centra permanentia aut per servitia pe­ riodica. Centrum inter-instituta appellatur centrum studiorum pro religiosis, positum sub responsabilitate collectiva superiorum maiorum institutorum, quorum sodales participant hoc centrum. Eius finis est institutionem doctrinalem ac practicam praebendi, quae requiratur a missione peculiari institutorum, ac iuxta indolem eorum. Distinguitur vero ab institutionis communitate, instituto cuique propria, et in qua novitius et religiosus initiantur instituti vitae communitariae, spiri­ tuali et pastorali. Cum institutum intersit centro inter-instituta, ius complementare componendum est inter institutionis communitatem et centrum, ratione habita institutionis harmonicae et integralis. Centra institutionis, quae cuidam foederationi sunt concorporata, subiciuntur normis statutariis huius foederationis, de quibus hic mi­ nime agitur. Dantur etiam centra seu servitia studiorum, responsabilitati unius instituti concredita, quae tamen tamquam hospites susci­ piunt religiosos, viros ac mulieres, aliorum institutorum. 100. Cooperatio inter instituta ad instituendos iuniores professos, viros ac mulieres, institutio permanens et institutio moderatorum, potest fieri in ambitu unius centri. Novitiorum institutio, econtra, nequit offerri nisi in forma servitiorum ad tempus, quia communitas proprie dicta novitiatus non potest esse nisi communitas conformis instituto cuique. Dicasterium nostrum aliud documentum pervulgabit fusius et normativum, ut ad effectum adducatur cooperatio inter instituta in provincia institutionis. Acta 528 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CAPUT VI RELIGIOSI C A N D I D A T I AD MINISTERIA DIACONATUS ET PRESBYTERATUS 101. Quaestiones quae ponuntur a religiosis ad ministeria ordinata candidatis distincte exponendae videntur cum peculiares sint; quae in tres ordines dividi possunt, quorum aliae institutionem respiciant ad ministeria qua talia, aliae specificitatem religiosam presbyterorum et diaconorum religiosorum, reliquae demum insertionem religiosi presby­ teri in presbyterium dioecesanum. INSTITUTIO 102. In quibusdam institutis quae iure proprio definiuntur clericalia, interdiu propositum est eandem institutionem participare fratribus laicis ac candidatis ad ministeria ordinata. In gradu novitiatus, insti­ tutio utrisque communis videtur interdiu etiam postulari charismate proprio instituti. Consectaria enim beneficia derivantur ad qualitatem et integralitatem institutionis doctrinalis fratrum laicorum eorumque integrationem in communitate. At semper maxima cum cura servandae ac sequendae sunt normae circa durationem et contentum studiorum praeviorum ad ministerium presbyterale. 103. (( Institutio sit systematica, captui sodalium accommodata, spi­ ritualis et apostolica, doctrinalis simul ac practica, titulis etiam con­ gruentibus, tam ecclesiasticis quam civilibus, pro opportunitate obten­ tis »- Ita religiosi candidati ad ministerium presbyterale servare de­ 1 bent normas quas Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis 2 sta­ tuit candidatique ad diaconatum permanentem dispositiones quae ad hunc finem ius proprium institutorum singulorum decrevit. Hic ex integro non resumitur Ratio, cuius praecipua lineamenta inserta sunt in iure canonico. 3 Sufficit tamen recolere nonnullos gradus cursus in­ stitutionis, servandos esse a superioribus maioribus. 104. Studia philosophica et theologica, successive vel simul perfecta, saltem sex annos completos perdurent oportet, ita tamen ut duo integri 1 2 3 CIC, c. 659, 3. I ed. 6-1-1970; II ed. 19-3-1985. Cf. CIC, cc. 242-256. Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 529 anni devoveantur disciplinis philosophicis et quattuor integri pariter studiis theologicis. Curent superiores maiores ut praesentes normae potissimum serventur cum iuniores religiosi centris inter-instituta con­ credantur vel universitatibus. 105. Licet universa institutio candidatorum ad ministerium presby­ terale persequatur finem pastoralem, danda est tamen institutio pasto­ ralis stricte dicta et apta indoli instituti. Ratio huius institutionis conformanda est decreto Optatam totius, et pro religiosis vocatis ad laborandum in culturis aliis ac suis decreto Ad gentes. 4 106. Religiosi presbyteri ad contemplationem dediti, ut sunt monaci et huiusmodi, si vocentur a superioribus ut hospitibus inserviant in ministerio reconciliationis vel spiritualis directionis, institutione pasto­ rali huic ministerio idonea imbuendi sunt. Item orientationes pasto­ rales sequi debent Ecclesiae particularis in qua degunt. 107. Omnes canonicae normae statutae pro ordinandis ac circa ordi­ nandos servandae sunt, perspectis natura obligationibusque propriis status religiosi. 5 PECULIARITAS RELIGIOSA DIACONORUM ET PRESBYTERORUM RELIGIOSORUM 108. (( Presbyter religiosus immissus in servitium pastorale una cum presbyteris esse )). dioecesanis ostendere debet suis moribus se religiosum Ut semper demonstrent religiosi presbyteri vel diaconi <( id 6 quod peculiare est vitae religiosae ac religiosis eisdemque vultum donat » 7 nonnullas expleant condiciones oportet, de quibus perutile est ut religiosi candidati ad ministeria presbyteratus et diaconatus saepius seipsos interrogent sive in tempore institutionis suae initialis sive in decursu institutionis permanentis : — utrum acquisiverint claram perceptionem et sententias firmas de natura sive ministerii presbyteralis et diaconalis, quod spectat ad structuram Ecclesiae, sive vitae religiosae, quae ad eius vitam et sancti­ tatem inconcusse pertinet, firmiter autem tenentes suum ministerium 8 pastorale participare naturam suae vitae religiosae ; * Cf. OT 4; 19-21: AO 25-26. Cf. CIC, cc. 1010-1054. Ioannes Paulus II, ad relig. Brasil., 3-7-1980; cf. n. 5 Intr. IUd. Cf. LO 44 Cf. PC 8. 5 6 7 8 : 9 35 - A. A. S. 9 Acta Apostolicae 530 Sedis - Commentarium Officiale — utrum attingant, ad suam vitam spiritualem reficiendam, de fon­ tibus instituti cuius sunt sodales atque suscipiant in seipsis donum, quod hoc institutum significat pro Ecclesia; — utrum testimonium reddant de personali experientia spirituali, quae innitatur testimonio et doctrinae fundatoris; — utrum vitam degant secundum regulam vitae, ad quam servan­ dam se devoverint; — utrum in communitate vivant ad normam i u r i s ; — utrum parati sint ac mobiles in servitium Ecclesiae universalis, cum superiores ad id eos vocaturi fuerint. Si tales condiciones servatae fuerint religiosus presbyter vel dia­ conus harmonice utramque suae unius vocationis rationem compositurus sit. RELIGIOSORUM PRESBYTERORUM MUNUS IN PRESBYTERIO DIOECESANO 109. Institutio religiosi presbyteri perspiciat debitam rationem futu­ rae eius insertionis in presbyterium Ecclesiae particularis, potissimum si ministerio ei fungendum sit, « inspecta tamen propria cuiusque insti­ tuti indole ». 10 Etenim « Ecclesia particularis illud spatium historicum constituit, in quo aliqua vocatio revera sese exprimit suumque aposto­ licum laborem efficit Religiosi presbyteri iure eam possunt habere « quasi quandam propriae vocationis patriam diligendam ». 12 Principia fundamentalia quae huic insertioni praesunt promulgata sunt in de­ creto conciliari Christus Dominus (nn. 34-35). Religiosi presbyteri sunt « cooperatores Ordinis episcopalis » ; « vera quadam ratione ad clerum dioecesanum pertinere dicendi sunt, quatenus in cura anima­ rum atque apostolatus operibus exercendis partem habent sub (Episco­ porum) auctoritate ». 13 Hac in re instructio Mutuae relationes (nn. 15-23) in lucem ponit mutuum influxum valorum universalium et particula­ rium. Quod si religiosi, « etiamsi ad institutum iuris pontificii perti­ neant, se sentire debent reapse participes "dioecesanae familiae" ))," ius canonicum eisdem agnoscit autonomiam propriam 10 11 12 11 M 15 15 ChD 85, 2. MR 23d. MR 37. ChD 34; cf. 35: « U t Episcopis auxiliatores adsint et subsint». MR 18b. Cf. CIC, c. 586, 1 et 2. ut suam reti- Congregatio pro Inst. Vitae consecratae et Soc. Vitae apostolicae 531 nere possint indolem universalem et missionariam. Plerumque con­ diciones et ratio religiosi presbyteri vel instituti cui episcopus concre­ didit missionem vel pastorale munus in sua particulari Ecclesia, scrip­ tae conventioni sunt tradenda inter ipsum episcopum et competentem superiorem instituti vel religiosum ad quem spectet. Idem dicendum est de diacono religioso, qui in eadem versetur condicione. 16 17 CONCLUSIO 110. Hoc documentum est confectum perspectis experimentis quae post celebratum Concilium plerique ad actum deducere conati sunt, pariterque resonat quaestiones a superioribus maioribus in medium positas. Omnium tamen ad mentem intendit revocare nonnullas iuris normas, quae respiciunt praesentia rerum adiuncta atque necessitates. In votis est etiam id profuturum esse religiosis ut omnes progredian­ tur in communione ecclesiali sub regimine Summi Pontificis et epi­ scoporum, quibus « ministerium competit discriminandi vel compo­ nendi, quod secumfert specialium Spiritus donorum abundantiam ac peculiare charisma ordinandi diversa munera in intima animi docilí­ tate erga unicum vivificantem Spiritum »Imprimis hic insimulatum est institutionem religiosorum praeci­ puum habere finem eos initiandi ad vitam religiosam eosque adiuvandi ut conscii fiant suae identitatis consecratorum per professionem con­ siliorum evangelicorum castitatis, paupertatis et oboedientiae in insti­ tuto religioso. Inter institutionis actores potissimum locum habet Spi­ ritus Sanctus, cum institutio opus sit eminenter théologale in suo fonte et in suis finibus. Illustratur necessitas instituendi sine mora institutores idoneos, perdurante praesentium institutionis moderato­ rum munere. Primae partes, quas religiosi ipsi eorumque communitates habent, immutant hoc munus veluti in locum exercendae potissimum personalis et communitariae responsabilitatis. Plurimae quaestiones nostri temporis exagitatae sunt, quibus non potuit omnibus firmiter responderi, sed quae saltem ad altius pervestigandum provocant. Locus peculiaris tributus est etiam institutis integre contemplationi deditis, considerando condicionem eorum in corde Ecclesiae necnon specificitatem eorum vocationis. 1 » Cf. CIC, c. 591, et MR 23. MR 57-58; cf. etiam CIC, c. 520, 2 17 1 M R 6; cf. n. 8. Intr. Acta 532 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Nunc gratia fidelitatis propriae vocationi impetranda est pro omni­ bus superioribus, paedagogis, institutoribus, religiosis, ad exemplar et sub intuitu Virginis Mariae. In suo itinere per saeculorum decur­ sum, Ecclesia « progreditur iter persequens a Virgine Maria confectum, quae in peregrinatione fidei processit, suamque unionem cum Filio fideliter sustinuit usque ad crucem ». Institutionis tempus adiuvat religiosum ad hoc iter ineundum sub luce mysterii Christi, « in quo solo "clarescit" plene Mariae mysterium », et insimul mysterium Ma­ riae (( Ecclesiae quasi fidem facit Incarnationis mysterii », ut procla­ matum est in Ephe,sina synodo. Maria adstat initio et institutioni omnium vocationum religiosarum, cum intime associetur universo earum augmento in Spiritu Sancto. Ipsa eandem missionem, quam perfecit sequens Iesum, persequitur et pro eius Corpore quod est Ec­ clesia et in singulis christianis, potissimum vero in eis qui decernunt sequi Christum Iesum « pressius ». Clima igitur mariale si innitatur theologiae authenticae facturum est institutionem religiosorum veram, solidam beatamque, sin autem abfuerit etiam eorum missio in mundo procul dubio in discrimine ponetur. 2 3 4 5 Hanc Congregationis pro Institutis Vitae consecratae et Societatibus Vitae apostolicae instructionem, cui titulus est « Normae directivae de institutione in religiosis Institutis)), Summus Pontifex Ioannes Paulus II in audientia die 10 Novembris 1989, infrascripto Cardinali Praefecto concessa, adprobavit et publici iuris fieri iussit. Romae, ex aedibus Congregationis pro Institutis Vitae consecratae et Societatibus Vitae apostolicae, die secunda Februarii anni 1990, in festo Praesentationis Domini. HIERONYMUS card. H AMER Praefectus arch. MR 2: AAS 79 (1987) 361 ss. RM 4, ibid. * Ibid. LG 42. 2 3 5 £8 Vincentius Fagiolo em. Teat.-Vasten., Secretarius Acta ACTA Commissionum 533 COMMISSIONUM PONTIFICIA COMMISSIO « ECCLESIA DEI » RESCRIPTUM EX AUDIENTIA SS.MI quo Cardinali Praesidi Pontificiae Commissionis « Ecclesia Dei » spe­ ciales tribuuntur facultates, foras datur. Quia peculiare munus Pontificiae Commissionis « Ecclesia Dei » com­ missum quosdam exigit actus, qui consuetum ordinem iuris transcen­ dunt, eiusdem Pontificiae Commissionis Praeses humiliter a Summo Pontifice quasdam petiit facultates exercendas, auditis, si casus ferat, Dicasteriorum Moderatoribus, quorum interest. Eae sunt : 1. concedendi omnibus id petentibus usum Missalis Romani secun­ dum editionem typicam vim habentem anno 1962, et quidem iuxta nor­ mas iam a commissione Cardinalitia « ad hoc ipsum instituta » mense Decembri anno 1986 propositas, praemonito Episcopo dioecesano; 2. a) dispensandi, ad normam Litterarum Apostolicarum « Eccle­ sia Dei » Motu Proprio datarum, ab irregularitatibus canone 1044 § 1, nn. 1 et 2 recensitis ; b) sanandi in radice matrimonia nulla ob defectum can. 1108 requisitae, coram iisdem Sacerdotibus celebrata; formae 3. a) erigendi « Fraternitatem Sacerdotalem Sancti Petri » in So­ cietatem clericalem vitae apostolicae iuris pontificii, illis servatis no­ tis peculiaribus, de quibus in Litteris Apostolicis « Ecclesia Dei », n. 6, a, Motu Proprio datis, atque approbandi eiusdem Societatis Con­ stitutiones ; ft) erigendi Seminarium (( Fraternitatis Sancti Petri » in loco Wigratzbad in dioecesi Augustana Vindelicorum, praevio consensu Episcopi dioecesani; 4. canonice erigendi, in Institutum vitae consecratae vel in So­ cietates vitae apostolicae, communitates, quae revera iam exsistunt quaeque antecedentibus formis liturgicis et disciplinaribus traditionis Latinae sunt devinctae, audito Praefecto Congregationis pro Religiosis et Institutis Saecularibus ; Acta 534 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 5. erigendi fidelium Consociationes eiusdem mentis quae, peracta congrua praeparatione atque experimento, modo consueto expleto, In­ stituta vitae consecratae aut Societates vitae apostolicae futura sint; 6. exercendi auctoritatem Sanctae Sedis in easdem Societates et Consociationes, donec aliter provideatur. Summus Commissionis concessa, et Pontifex, « Ecclesia facultates mandavit in ut Dei » supra cum audientia iis infrascripto Praesidi, memoratas quorum die 18 benigne interest Cardinali mensis Pontificiae Octobris concedere 1988 dignatus communicaretur. AUGUSTINUS card. MAYER Praeses In Pont. Comm.nis tab., n. 283/88. est Diarium Romanae Curiae 535 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale p e r la p r e s e n t a z i o n e delle L e t t e r e C r e d e n z i a l i : V e n e r d ì , 23 M a r z o 1 9 9 0 , S. E. il Signor FRIXOS COLOTAS, A m b a s c i a t o r e d i Cipro presso l a S a n t a Sede. V e n e r d ì , 30 M a r z o 1 9 9 0 , S. E. il Signor LEE SIE YONG, A m b a s c i a t o r e di Corea presso la S a n t a Sede. H a , altresì, r i c e v u t o in U d i e n z a : L u n e d ì , 26 M a r z o 1 9 9 0 , S. E. il Signor FRANCE ALBERT RENÉ, P r e s i d e n t e della R e p u b b l i c a delle Seychelles. Giovedì, 29 M a r z o 1 9 9 0 , S. E, il Signor MARIAN CALFA, P r i m o M i n i s t r o del G o v e r n o di Cecoslovacchia, con l ' O n . JAN CARNO- GURSKY, p r i m o Vice P r i m o M i n i s t r o . S a b a t o , 31 M a r z o 1 9 9 0 , S. E. il Signor RUDOLF SEITERS, Mi- n i s t r o federale della R e p u b b l i c a F e d e r a l e d i G e r m a n i a . SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 28 marzo » » 3 aprile 5 » 6 » 1990. S. E. mons. Angelo Acerbi, Arcivescovo tit. di Zella, Nunzio Apostolico in Ungheria. » S. E. mons. Carlo Curis, Arcivescovo tit. di Medeli, Pro-Nunzio Apostolico in Canada. » S. E. mons. Giacinto Berloco, Arcivescovo tit. el. di Fidene, Pro-Nunzio Apostolico in Zimbabwe. » S. E. mons. Erwin Josef Ender, Arcivescovo tit. el. di Germania di Numidia, Pro-Nunzio Apostolico in Sudan. » L'Em.mo Signor Card. William Wakefield Baum, Peni­ tenziere Maggiore. 536 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 9 gennaio 1990. La Signora Kathryn Hauwa Hoomkwap, Memoro del Co­ mitato Internazionale det Pontificio Consiglio della Cultura. 2 febbraio » La Signorina Lourdes J. Custodio, Membro del Comitato Internazionale del Pontificio Consiglio della Cultura. 13 » » Il Rev. Luis Clavell e il Sig. Peter E. Hodgson, Consul­ tori del Pontificio Consiglio per il Dialogo con i non credenti. 17 » » Mons. Enzo Giammancheri, Consultore della Congrega­ zione per l'Educazione Cattolica. 10 marzo » Le LL. EE. i monsignori Salvatore Asta, Arcivescovo tit. di Aureliopoli di Lidia; Angelo Palmas, Arcivescovo tit. di Vibiana; Karl-Josef Rauber, Arcivescovo tit. di Giubalziana, Consultori del­ la Segreteria di Stato, nella Prima Sezione per gli Affari Generali. » » » S. E. mons. Gaetano Alibrandi, Arcivescovo tit. di Bin­ da, Vescovo Membro della Congregazione per le Chiese Orientali. 14 » » La Signora Maria di Lourdes Belchior-Pontes, Membro del Comitato Internazionale del Pontificio Con­ siglio della Cultura. 16 » » Mons. Edwin O'Brien e P. Gabriele Boudreault, C.SS.R., Consultori Pastorali della « Peregrinatio ad Petri Sedem ». 20 » » S. E. mons. Giovanni Cheli, Arcivescovo tit. di San­ ta Giusta, Membro del Pontificio Consiglio « Cor Unum ». 6 aprile » S. E. mons. Pio Laghi, Arcivescovo tit. di Mauriana, Pro-Prefetto della Congregazione per VEduca­ zione Cattolica (dei Seminari e degli Istituti di Studi). » » » Mons. Bruno Bertagna, Suo Prelato d'onore, Segretario Generale del Governatorato dello Stato della Città del Vaticano. » » » L'Avv. Vittorio Trocchi, Consultore dello Stato della Città del Vaticano. NECROLOGIO 31 marzo 1990. Mons. Knut Ansgar Nelson, Vescovo tit. di Dura. An. et vol. LXXXH 6 Iunii 1990 N. 6 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana A C T A I O A N N I S P A U L I P P . II CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I LIBMANANAE Nonnullis disiunctis territoriis ab archidioecesi Cacerensi, Praelatura ter­ ritorialis erigitur quae Libmanana appellatur. IOANNES PAULUS SERVUS EPISCOPUS SERVORUM DEI AD P E R P E T U A M REI MEMORIAM Philippinis in Insulis ob missionariorum sollertiam eorumque apostolicum opus longinquitate temporis usque catholicum nomen increbruit, quod quidem etiamnunc m i n i s t r o r u m hodiernorum propter ind u s t r i a m florere feliciter conspicimus. Idcirco prosperitas haec ne quid cessationis patiatur, convenientes commodare institutiones propera- mus. Quapropter cum Venerabilis F r a t e r Leonardus Legaspi Archiepiscopus Cacerensis, idem illius Nationis sentiente Episcoporum coetu, ab hac Apostolica Sede efflagitaverit ut nonnulla ab eadem Sede dis t r a c t a t e r r i t o r i a novam constituerent ecclesiasticam circumscriptio- nem, admotis precibus concedendum omnino existimavimus. Itaque, suffragante Venerabile F r a t r e B r u n o n e Torpigliani Archiepiscopo titulo Mallianensi atque in Insulis Philippinis Apostolico N u n t i o , de consilio Venerabilium F r a t r u m N o s t r o r u m S.R.E. Cardinalium necnon Episcoporum qui Congregationis pro Episcopis negotiis praesunt, po36 - A. A. s. 538 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale testate Nostra Apostolica, suppleto eorum quorum interest consensu quive sua interesse arbitrantur, statuimus haec et iubemus. Talia sepa­ ramus ab archidioecesi Cacerensi territoria, quae inibi incolae vocitant Saints Philip and James, Saint Joseph, Saint James the Apostle, Saint Peter Baptist, the Most Holy Trinity, Saint John the Baptist, Sipocot; Saint John the Baptist, San Fernando; Saint Michael the Archangel, Saint Rose of Lima, Saint Bernardine of Siena, Saint Pascal Baylon, Saint Rita of Cascia, Saint Vincent Ferrer, Saint Pius X, Our Lady of Antipolo, Our Lady of the Pillar, San Lorenzo Ruiz de Manila, Saint Joseph in Milaor, ex iisque novam condimus Praelatu­ ram Lïbmananam appellandam, quae quidem iisdem terminatur fini­ bus. Novae communitatis episcopalem sedem in urbe ponimus quam Libmanan appellant, sacramque ibidem aedem S. Iacobo dicatam ad gradum statumque cathedralis ecclesiae evehimus, iuribus similiter ac privilegiis congruentibus concessis. Praelaturam deinde hanc archi­ dioecesi Cacerensi suffraganeam facimus eiusque Episcopum metropo­ litico iuri Archiepiscopi illius Sedis pro tempore subicimus. .Consul­ tores ipsum Episcopum adiuturi quam primum eligantur. Re sacro­ rum Antistitem sustinebunt novae Praelaturae Curiae emolumenta, fidelium stipes, bonorum pars quae ex divisione ad canonis normam 122 C.I.C. facienda ad eandem posthac transibunt. Ad sacrorum alumno­ rum institutionem quod spectat, iuris communis serventur praescripta, minime Congregationis pro Institutione Catholica neglectis praeceptis. Selecti autem seminarii alumni itemque sacerdotes ad altiores doctri­ nas assequendas Romam scilicet ad Pontificium Collegium Philippinum mittantur. Quod autem ad novae Praelaturae pertinet regimen, bonorum ecclesiasticorum administrationem, administratoris dioece­ sani, sede vacante, electionem fidelium iura horumque similia, quae sacri canones praescribunt serventur. Simul ac novae Praelaturae con­ stitutio ad affectum deducta erit, eo ipso sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio officium ecclesiasticum habent, ceteri vero sacerdotes seminariique tirones et quilibet clerici illi Sedi in cuius territorio legitimum detinent domicilium. Documenta autem et acta quae conditam Praelaturam respiciunt, ad eiusdem Curiam mit­ tantur atque ibidem in tabulario serventur. Ad ea novissime explenda quae has per Litteras Nostras iussimus, Venerabilem Fratrem Brunonem Torpigliani, in Philippinis Insulis Apostolicum Nuntium legamus, factis nempe facultatibus necessariis et convenientibus etiam subdele­ gandi quemvis virum in dignitate ecclesiastica constitutum. Re tandem Acta Ioannis Pauli Pp. II 539 ad exitum perducta, documenta exarentur eorumdemque sincera exem­ pla ad Congregationem pro Episcopis sedulo mittantur. Contrariis rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die nono mensis Decembris, anno Domini millesimo nongentesimo undenonagesimo, Pontificatus Nostri duodecimo. SS AUGUSTINUS card. CASAROLI f& BERNARDINUS card. GANTIN a publicis Ecclesiae negotiis Congr. Marcellus Angelus pro Rossetti, Lanzoni, Episcopis Praef. Proton. Proton. Apost. Apost. Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. 255.174. II BALASORENSIS Praefectura Apostolica Balasorensis ad gradum dioecesis evehitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Opportunum sane ducimus Nos, universae Catholicae Ecclesiae Pa­ stor et Pater, Ecclesiis locorum Nostram testificari aestimationem eas ad superiorem gradum evehendo, si id iustae causae persuadeant, qua­ les esse possunt : Catholicorum incrementum, multa sacerdotum navitas, pastoralium inceptorum copia, spes celeris progressus, et similes. Hoc enim modo ad meliora stimulantur tum ecclesiastici viri tum laici, firmiorque fit Communitas quaeque ecclesialis. Qua re, cum Praefec­ tura Apostolica Balasorensis in iis versetur condicionibus, quas nuper diximus, Nos, audita faventi sententia Congregationis pro Gentium Evangelizatione, pro certo habentes hoc Nostrum consilium in anima­ rum bonum esse cessurum, Praefecturam Apostolicam Balasorensem ad gradum extollimus Dioecesis. Eam autem Metropolitanae Ecclesiae Cuttackensi-Bhubanesvarensi subicimus, eiusque episcopalem sedem in urbe collocamus patrio sermone Balasore appellata, et templum ibi­ dem situm sub titulo Domini Nostri Christi Regis ad dignitatem efferimus Ecclesiae Cathedralis. Statuimus insuper ut interea pro Canoni- Acta 540 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale eorum Capitulo consultores dioecesani ad n o r m a m i u r i s e l i g a n t u r et a d h i b e a n t u r . Haec omnia perficienda delegamus Venerabili F r a t r i Augustino Cacciavillan, Archiepiscopo titulo A m i t e r n i n o a t q u e in India Apostolico P r o - N u n t i o , vel cui ipse hoc officium dederit, modo sit hic in ecclesiastica dignitate c o n s t i t u t u s , necessariis factis facultatibus. Re denique ad effectum deducta, iubemus documenta e x a r a r i horumque sincera exempla ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione m i t t i . Ad u l t i m u m , quae his Litteris decrevimus, vim habere et firma esse volumus nunc et in posteris, rebus c o n t r a r i i s quibuslibet minime obstantibus. D a t u m Romae, apud S. P e t r u m , die duodevicesimo mensis Decembris, a n n o Domini millesimo nongentesimo undenonagesimo, Pontific a t u s Nostri duodecimo. •B AUGUSTINUS card. CASAROLI IOSEPHUS card. TOMKO a publicis Ecclesiae negotiis Congr. Marcellus Angelus Loco Plumbi In Secret. Status pro Gentium Evang. Rossetti, Lanzoni, Proton. Proton. Praef. Apost. Apost. tab., n. 255,072. LITTERAE APOSTOLICAE I Ioanni Bernardo Rousseau Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad p e r p e t u a m rei memoriam. — «.Ut membra viventis Christi, I p s i per B a p t i s m u m necnon per Confirmationem et E u c h a r i s t i a m incorpor a t i et configurati, omnes fideles officio t e n e n t u r ad E i u s Corporis expansionem et dilatationem cooperandi, ut q u a m p r i m u m Illud ad plenitudinem a d d u c a n t (Eph 4, 13) » (Conc. Oec. V a t . I I , Decretum de activitate missionali Ecclesiae Ad gentes divinitus, 36). Evangelizandi t e r r a r u m orbis officium liquido perceptum est a Venerabili Dei Servo Ioanne B e r n a r d o Rousseau, qui quidem praecepta divini Magistri p e r a l a c r i t e r est persecutus a t q u e voluntati Dei p a r e n s , non paucos obiit labores ut Evangelii lumen diffunderet p a r i t e r ac carit a t i s ignem,, p r i m u m in Galliae finibus, deinde in Reunionis insula, ubi Acta Ioannis Pauli Pp. II 541 copiose verbum Dei sparsit, quod nempe spectatis v i r t u t u m exemplis rigavit. Venerabilis Dei Servus in oppido Annay-la-Côte, in B u r g u n d i a , n a t u s est, die x x n mensis Martii anno MDCCXCVII B e r n a r d o Rousseau lapicida et Regina Pelletier, qui eodem quidem die est baptizatus eidemque nomen Ioanni B e r n a r d o i n d i t u m est. Infans ipse et adulescens in domu sua mansit, humili quidem, sed pietatem colente, x x v annos n a t u s se dedere funditus ad iuvenes formandos s t a t u i t , cum Autessiod u r i inspiceret quo impetu hanc rem F r a t r e s Scholarum C h r i s t i a n a r u m peragerent. Idcirco die ix mensis Novembris anno MDCCCXXII P a r i s i i s in novitiatum ingressus est, qui insequenti Christi natali vestimentum religiosum i n d u i t sibique nomen Seubilionium imposuit. Anno MDCCCXXV vota temporanea nuncupavit, anno autem MDCCCXXVII vota perpetua. Alensonii, Pictavii, Chinonii, Galliae urbibus, peculiaris studii pietatis dedit specimina atque fidelitatis vocationi suae. Nam m u l t u m in Christo i m i t a n d o progressus est atque in via ambulando quam iniit Sanctus Ioannes B a p t i s t a De la Salle, illius instituti auctor ad quod pertinebat. Studiose quidem opera sibi d e m a n d a t a perficiebat, haud difficulter ex levioribus ad graviora cum t r a n s i r e t , veluti ad p u e r o r u m erudiendorum officium. Haec omnia tamen magnum eius animum minime explebant, p a r a t u m nempe multo plus ad Dei gloriam impendere adque a n i m a r u m salutem. Nominatim F r a t e r Scubilionius in longinquas regiones Evangelium proferre studebat, ubi christiani n u n t i i fruendi copia adhuc d a t a non e r a t atque iuvenes plus indigebant mat e r n a m Ecclesiae sollicitudinem experiri. Nemo igitur m i r a t u s est quod laetanter studioseque ipse se dixit p a r a t u m ad Reunionis insulam petendam. Die ergo xx mensis Aprilis anno MDCCCXXXHI, bene sciens quid esset i n i t u r u s suspectansque se n u m q u a m esse reversurum, nullo familiari salutato, ne intimis affectibus vinceretur, navem conscendit ad novam sedem capessendam. Die autem xiv insequentis mensis Iulii apostolatum missionalem incohavit, aerem quidem et frugiferum, quem continenter ad mortem usque praestitit. Quamvis autem usque in insula illa maneret, in diversis locis ministerium suum explevit qui sunt Sanctus Benedictus, Sanctus P a u l u s , S a n c t u s Leo, Possessio, Sanctus Dionysius, tandem Sancta Maria. Ubique diligentissime Christi lineamenta in se effinxit atque in eius corpore aedificando, quod est Ecclesia. Quotquot ei proximi fuerunt, moderatores scilicet, confratres eiusque loci incolae facere non poterant Acta 542 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quin ipsius fidem demirarentur nitidam, caritatem vehementem, soli­ dam spem animumque promptum, quo suam ad Dominum consecratio­ nem colebat consiliaque evangelica. Perstudiose, eximiis docendi facul­ tatibus praeditus ad erudiendos se dedit de christiano humanoque cultu pueros, iuvenes adultosque, quos facili eloquio efficacique catechesim docebat amplos consequens effectus magnumque Dei populi progres­ sum. Si quidem impiger erat in fide dilatanda, haud setius de miseri­ cordia corporaliter spiritaliterque facienda erat sollicitus. Simplicitate enim, humilitate prudentiaque, proximus exstabat et maerentium fra­ ter eorum qui illis carebant bonis humanis religiosisque, videlicet liber­ tate, iustitia aliisque rebus condicionis humanae propriis atque filio­ rum Dei status. Pauperes aegroti, mancipia, peccatores multimodis Fratris Scubilionii sollicitudinem liberalitatemque expetebantur, qui semper erat paratus omnibus se dedere, ut singulis viam salutis aperiret. Cum sibi in amore erga Deum proximumque a Deo demandatum diffundendo minime constitueret fines, palam percepit oportere omnes se insumere vires ut socialem condicionem et moralem religiosamque commodiorem reddere servorum. Arduum sane fuit inceptum et quasi certatio, exhibenda in quibus illi fuit peculiaris audacia pariter ac prudentia, ut evincerei praesertim consitionum dominorum animum aversum qui ne opus imminueret verebantur. Eadem audacia pruden­ tiaque fuerunt quoque adhibendae in indigenis apparastis et aptis in­ strumentis, atque in curatorum ipsorum gratia sibi concilianda. At divinum adiumentum, quod continenti precatione officioque accurate explendo mereri ipse studebat, variis in difficultatibus eundem sustentavit, quodque fovit et eius laborem compensavit. A se ipso fere abstractus atque mundi vanitatibus, nunquam gloriam est consectatus neque suum ipsius commodum. Securus idcirco mansit planeque vo­ luntati Dei deditus, rebus sive secundis sive adversis. Pro comperto habebat parvum se esse instrumentum quod elegerat Dominus ut re­ gnum suum aedificaret; Ei itaque nulla fuit alia laetitia, quam labor et ad hoc propositum patientia. Cum ad aeternum praemium vocatus est, albescente caelo diei XIII mensis Aprilis anno MDCCCLXVII, populus ab ipso beneficiis affec­ tus usque dictitabat : vetus Frater noster, sanctus, mortuus est. Sanctitatis fama, quae fuit in vita, post mortem perrexit. Quaprop­ ter Episcopus S. Dionysii Reunionis canonizationis causam iniit proces­ sum informativum celebrando ordinarium (ab anno MCMII ad MCMV), quem processus rogatorialis Massiliensis secutus est. Die x x x mensis Acta Ioannis Pauli Pp. II 543 Martii anno MCMLXXXI decretum proditum est super introductione causae, processo apostolico remisso. Suetas post disquisitiones pecu­ liaris congressus theologorum consultorum et Congregationis Ordina­ riae Patrum Cardinalium et Episcoporum, Nobis adstantibus, die ix mensis Iunii anno MCMLXXXIV, decretum proditum est, quo agnoscebamus Dei Servum Fratrem Scubilionium heroum in modum vir­ tutes théologales, cardinales iisdemque adnexas, exercuisse. Anno MCMLXXXI constitutus erat interea processus canonicus de sanatione, mira quae dicebatur, quaeque in Reunionis insula evenit anno MCMLXXV. Haec a medicorum coetu diligenter pensitata, germana evasit et portentosa. Idem theologi consultores censuerunt et Patres Cardinales Episcopique. Die autem VIII mensis Maii anno MCMLXXXVII per decretum talem sanationem esse habendam miram agnovimus ean­ demque Servi Dei deprecationi tribuendam Fratris Scubilionii. Diem igitur beatificationis statuimus, secundam scilicet mensis Maii anno M C M L X X X i x , iter pastorale ad insulam Reunionis facturi. Hodie igitur inter sacra hanc diximus formulam : « Par notre auto­ rité apostolique accueillant les vœux de notre frère Gilbert Aubry, Evêque de Saint-Denis de La Réunion, de beaucoup d'autres frères dans Pépiscopat, de nombreux fidèles, et après avoir entendu l'avis de la Congrégation pour les Causes des Saints, nous déclarons que dorénavant, le vénérable Jean-Bernard Rousseau, Frère Scubilion des Ecoles Chrétiennes, peut être appelé Bienheureux et que, le 20 décembre, on pourra célébrer sa fête, dans les lieux fixés et selon les règles éta­ blies par le droit. Au nom du Père, et du Fils, et du Saint-Esprit ». Gaudemus igitur quod, iuvante ipso Deo et favente, insulae isti dilectae novum veluti sidus annumerare possumus, quod luce sua praeclara evangelicum iter fideli populo commonstrare valet idemque viam salu­ tis, quae profecto pietate ardenti flagrantique caritate ad Christi ef­ fata obtinebitur. Quod autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis quibusvis rebus minime obsistentibus. Datum in Reunionis insula, sub anulo Piscatoris, die ii mensis Maii, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri undecimo. £B AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco S Sigilli In Secret. Status tab., n. 245.152. 544 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Venerabili servo Dei Iosepho Baldo Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Presbyteri sive orationi et ado­ rationi vacent, sive verbum praedicent, sive Eucharisticum sacrificium offerant et cetera Sacramenta administrent, sive ad alia pro hominibus exerceant ministeria, conferunt cum ad gloriam Dei augendam tum ad homines in vita divina provehendos » (CONC. OECUM. VAT. II, Decr. de Presbyt. ministerio et vita, Presbyterorum Ordinis, 2). Haec omnia egregie quoque perfecit Venerabilis Servus Dei Iosephus Baldo, qui suam ardenter explens sacerdotalem vocationem et anima­ rum imitans Supremum Pastorem, omnibus viribus ad Christi regni aedificationem laboravit et ad humanam christianamque progressionem eorum, qui ei erant concrediti. Venerabilis Servus Dei ortus est die 19 mensis Februarii anno 1843 in vico Puegnago, intra fines provinciae Brixiensis et dioecesis Vero­ nensis, familia impense christiana, e qua fidei firmitatem hausit et exempla virtutum. Cum filii significata est sacerdotalis vocatio, mater eum monuit : <( Memento : aut bonus presbyter, aut nihil ». Matris admonitum is attente consideravit et ad illud totam conformavit vi­ tam suam. Ordinatus sacerdos die 15 mensis Augusti anno 1865, annum fuit sedulus cooperator Motorii Veronensis et undecim annos Ephebei epi­ scopalis Veronensis aestimatus rectoris vicarius. Fortis et mitis edu­ catur, ita nisus est eos formare, ut homines fierent solidi et christiani maturi, officii sui conscii, erga Ecclesiam et Summum Pontificem fideles. Ab anno 1877 ad annum 1915 parochus fuit Ronchi ad Athesim. « Non pro me presbyter sum, sed pro aliis », initio scripserat ministe­ rii sui. Et addidit: « Mei autem, ut parochi, munus aliis me tradendi strictius est et severius. Evangelium est mihi praedicandum, evange­ lice praedicandum, praedicandum evangelium exsequendo ». Pastor, pater et magister, omnia contulit ad populum suum provehendum, per­ suasum habens « Parochi esse ea omnia curare et cogitare, quae ad populi educationem pertineant, ut haec eius religioso auctui usui sint ». Et sane hi duodequadraginta anni innumerorum pastoralium et socia­ lium coeptuum pieni fuerunt. Acta Ioannis Pauli Pp. II 545 Eucharistia, quam is appellabat « scientiam legis Domini actuosam et benevolam », caput fuit eius vitae spiritalis eiusque actionis pasto­ ralis, novae, alacris, spectanti» omnino ad afferendum Evangelii fer­ mentum in omnes campos et in omnia opera. Vehementer Ecclesiam amavit, cuius doctrinam praedicavit et defendit, proprietates cele­ bravit. Encyclicas pontificias habuit alterum Evangelium. Peculiariter intellegens et sollers fuit praecursor Litterarum Encyclicarum Rerum novarum, legis principis sedulae suae actionis socialis-pastoralis. Illud Iesu (( misereor super turbam » toto pectore sequens, vitam suam sine exceptione Deo devovit et homini, totum se omnibus tradens ut omnes Christo lucrifaceret. Ceteris pauperibus egentiores anteposuit ac peculiari modo iuvenibus, operariis, mulieris formationi consuluit. Ut cum efficacia et sine intermissione quam aptissime urgentibus paroe­ ciae necessitatibus subveniret, anno 1894 Congregationem Parvarum Filiarum a Sancto Ioseph instituit, quarum est senibus et aegris assidere et puerulos ac iuvenes educare. Die 24 mensis Octobris anno 1915, longo et acerbo morbo purifica­ t i o , quiete obdormivit in Domino. Fama sanctitatis qua vivus floruit, post mortem mansit; qua re Episcopus Veronensis Causam iniit canonizationis per Processus Or­ dinarii Informativi celebrationem, annis 1955-1957. Decreto edito in­ troductionis Causae, die 11 mensis Iunii anno 1977, instructus est Processus Apostolicus, annis 1978-1979. Post consuetas Consultorum Theologorum atque Patrum Cardinalium et Episcoporum indagatio­ nes, coram Nobis die 26 mensis Ianuarii anno 1987 proditum est De­ cretum, quo Servus Dei Iosephus Baldo agnitus est heroum more virtutes théologales, cardinales et adnexas exercuisse. Interea, in eadem Curia Veronensi actus est Processus Canonicus, annis 1979-1980, de sanatione mira habita et deprecationi Venerabilis Servi Dei tributa. Qua exitu cum prospero inspecta a Consilio Medi­ corum et deinde a Congressu Peculiari Consultorum Theologorum et a Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, die 18 mensis Februarii anno 1989 coram Nobis Decretum prodiit super miro. Decrevimus ergo ut beatificationis ritus Romae celebraretur die 31 mensis Octobris eodem anno. Hodie igitur in Vaticana Sancti Petri Basilica hanc sumus inter sacra formulam elocuti : <( Nos, vota fratris Nostri Iosephi Amari, Episcopi Veronensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episco­ patu, multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Acta Apostolicae 546 Sedis - Commentarium Officiale Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabilis Servus Dei Iosephus Baldo Beati nomine in posterum appelletur, eiusque festum die ipsius natali, -id est vigesima quarta mensis Octobris, in locis et modis iure statutis, quotannis cele­ brari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae autem his Litteris statuimus, ea nunc et in posterum rata firmaque esse volu­ mus, contrariis minime obstantibus. Quem denique edendum, eundem Christifidelibus, cum Religiosis, tum laicis, ad imitandum proponimus, quod nimirum ad eorum propriam vocationem spectat fideliter se­ quendam. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXXI mensis Octobris, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri duo­ decimo. £B AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 251.101. III Paroeciale templum Ss. Nereo et Achilleo martyribus dicatum inter Basi­ licas Minores refertur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Praeclari illi Christi testes, Nereus videlicet et Achilleus antiquis celebrati temporibus, ne nostra quidem aetate e memoria exciderunt. Merito igitur spectatus Ildefonsus S.R.E. Cardinalis Schuster, Mediolanensis Ecclesiae dignissimus Pastor sistendum curavit templum quoddam martyribus his dicandum, tum IV saecularem S. Caroli Borromeo recolens memoriam, tum ipsius Pii XI magnificans nomen et decorem, eiusdem quondam illius Sedis sacrorum Antistitis. Idcirco libentes quidem et volentes exoptatis Ve­ nerabilis Fratris Nostri Caroli M. S.R.E. Cardinalis Martini, archi­ dioecesis quam memoravimus Praesulis, obveniendum prorsus reputavimus, qui suam mentem ostendens suorumque fidelium, postulavit ut templum quod diximus in Basilicarum Minorum numero recenseretur. Itaque omnino comprobantes quae Congregatio de Cultu Divino et Di­ sciplina Sacramentorum edixit, factis a Nobis quondam facultatibus, auctoritate Nostra usi Apostolica, sacram illam aedem, Ss. Nereo et Acta Ioannis Pauli Pp. II 547 Achilleo dicatam, inter Basilicas Minores referimus; concedimus de­ inceps iura ac privilegia damus quae id genus templis adscribuntur, minime quidem neglecto decreto « De titulo Basilicae Minoris )), die vi mensis Iunii edito, anno MCMLXVIII. Contrariis rebus quibusvis haudquaquam obsistentibus. Magna demum Nos tenet fiducia aedificium istud sacrum non modo dignitate posthac clarioreque praestaturum statu, fidelium verum vir­ tutibus, qui horum martyrum infiammati exemplis suae fidei testimo­ nium dent et confessionis christianae. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XVII mensis Ianuarii, anno MCMXC, Pontificatus Nostri duodecimo. £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco f& Sigilli In Secret. Status tab., n. 251.837. HOMILIAE I In basilica Petriana habita ob decretos servo Dei Iosepho Baldo Beato­ rum caelitum honores.* (( Voi vi siete accostati al monte Sion e alla città del Dio vivente, alla Gerusalemme celeste e a miriadi di angeli, all'adunanza festosa e all'assemblea dei primogeniti iscritti nei cieli ... »1 1. Le parole rivolte ai primi cristiani dall'Autore della Lettera agli Ebrei, carissimi fratelli e sorelle, si potrebbero dire una mera­ vigliosa sintesi di ciò che fu l'aspirazione continua di don Giuseppe Baldo, che questa sera ho avuto la gioia di iscrivere nell'Albo dei Beati. Egli infatti, durante tutta la sua vita di sacerdote e di parroco, non fece altro che accostarsi costantemente e fervidamente a Dio, me­ diante Gesù Cristo, il Redentore e il Maestro divino, all'« adunanza festosa » dei Santi e degli Angeli, alla « Gerusalemme celeste », che ci attende e verso la quale anche noi ci protendiamo con tutto il desi­ derio del cuore. * Die 31 m. Octobris a. 1989. Eb 12, 22 s. 1 Acta 548 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale E perciò ci rallegriamo nel Signore in questi Primi Vespri della Solennità di Tutti i Santi per la beatificazione di questo sacerdote veronese, che con la parola e con la vita fu testimone instancabile di fede convinta e radiosa, di costante servizio alla Chiesa ed alle anime, di umana e cristiana carità. 2. U nuovo Beato, com'è noto, visse in tempi assai diversi dai nostri, durante un periodo segnato da violente tensioni ideologiche e politiche e nel contesto di profondi rivolgimenti culturali e sociali. Uomo intelligente e aperto, egli fu pienamente figlio della sua epoca, senza tuttavia diventarne mai succube. Ne apprezzò i fermenti di li­ bertà e di democrazia, le aspirazioni verso l'unità nazionale, l'accre­ sciuta sensibilità per i valori della giustizia sociale, ma reagì ferma­ mente alle tendenze irreligiose e anticlericali, che non di rado vi si manifestarono, con iniziative, che furono per lui motivo di intensa pena. Egli, tuttavia, non si abbandonava a sterili recriminazioni sulla nequizia dei tempi : possedeva la luce e il coraggio della fede cristiana, che sa riconoscere la presenza della Provvidenza in ogni vicenda della storia, stimolando alla fiducia ed all'azione. Con intrepida fortezza diceva : , « Bisogna essere attivi, con fran­ chezza, con sacrificio, con confidenza ». « Colleghiamoci per fare il bene, per difendere la più santa delle cause : stiamo uniti e saremo forti ! ». Ed ancora, cori evangelica chiarezza, soggiungeva : « Noi dob­ biamo tener alta la nostra bandiera in faccia a tutti : ma ricordiamoci che non abbiamo dinanzi nemici da schiacciare, ma fratelli da con­ vertire ». 1 nostri tempi sono certamente diversi da quelli del nuovo Beato, e tuttavia, anche nella nostra epoca così complessa e difficile, rimane attuale il suo messaggio e luminoso il suo esempio. 3. « Cercate la pace con tutti e la santificazione ... vigilando che nessuno venga meno alla grazia di Dio », esorta la Lettera agli Ebrei. Come sacerdote e. parroco, don Giuseppe Baldo ebbe sempre questo assillo nell'animo : la pace, la santificazione, la vita di grazia dei suoi fedeli. Questa fu la caratteristica del suo impegno umile e nascosto. 2 Fin dal primo giorno della sua presenza in parrocchia nel presen­ tarsi al popolo egli proponeva in questi termini il suo programma : ((Sono il vostro Parroco. Vostro: dunque tutto per voi. D'ora innanzi voi avete una nuova proprietà, un nuovo cuore, cui avete diritto di 2 Ibid. 12, 14 s. Acta Ioannis Pauli Pp. II Ö49 fare appello ; u n a nuova anima, che per assoluto dovere dovrà soffrire per voi, per voi agonizzare. Giovani : voi cercate un amico? Eccovelo : ho sempre vissuto coi giovani e ho appreso a tenerne in pregio le doti di intelligenza e di cuore. Vecchi, poveri, a m m a l a t i : siete i primi che io porto nel cuore. Peccatori : credetemi e accettatemi t u t t o per voi. P e r voi di g i o r n o ; per voi di notte. La giornata più bella s a r à quella in cui potrò aver donato a Dio u n ' a n i m a ... Alzo le mani e in faccia al Tabernacolo, in faccia agli Angeli, ai Santi t u t e l a r i di questa chiesa, in faccia a voi, testimoni della mia parola, io giuro : giuro e prometto che non cercherò niente più che la salvezza delle anime ». E, giorno dopo giorno, fu assolutamente fedele a questi propositi di intensa attività apostolica, andando incontro a t u t t e le categorie di persone per istruirle e formarle, secondo quella sua unica e a r d e n t e aspirazione. Compilò un apprezzato catechismo, scrisse il « Decalogo dell'emigrante », fondò il Ginnasio parrocchiale per le vocazioni sacerdotali e religiose. E r a profondamente convinto che il primo dovere del parroco è quello di predicare la Verità per combattere l'errore, scuotere gli indifferenti, infervorare i buoni, consolare i sofferenti : « Non badate all'uomo che vi parla — così diceva — ma al ministero che esercita. In ogni parroco vi è Gesù Cristo pastore e guida ». E in a l t r a occasione soggiungeva : « Non si rialza il morale senza la morale, né si ha la morale senza il catechismo. Il catechismo appreso e osservato rifa il mondo, bandisce il vizio, fa regnare la virtù ». Mosso da questi convincimenti, don Giuseppe Baldo insegnava, sorvegliava, custodiva con fortezza e bontà. Il suo zelo apostolico e il suo impegno di perfezione si radicavano principalmente nell'alta stima che egli aveva del Sacerdozio : « Il cuore del sacerdote — scriveva — deve essere somigliante al Cuore sacerdotale di Gesù ; deve diffondere la luce di quanto è veramente bello, amabile, virtuoso. Deve diffondere il chiarore della d o t t r i n a di Gesù C r i s t o » . 4. « V o i vi siete a c c o s t a t i . . . al Mediatore della Nuova Alleanza e al sangue dell'aspersione dalla voce più eloquente di quello di Abele ». Sono ancora le parole della Lettera agli Ebrei. Nella quotidiana celebrazione della Messa don Giuseppe Baldo sapeva di « accostarsi al sangue dell'aspersione », che « il Mediatore della Nuova Alleanza » 3 3 IUd. 12, 22. 24. Acta 550 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ha versato per noi ; lo sapeva e lo viveva con un trasporto ogni giorno rinnovato, che cercava di trasfondere anche nei fedeli. A tal fine, egli curò con varie iniziative lo splendore del tempio e il decoro delle sacre celebrazioni, promovendo un'intensa pietà litur­ gica, specialmente mediante l'Associazione dell'Adorazione Eucaristica e la pratica delle Sante Quarantore. Era infatti convinto che solo per mezzo di un serio impegno nella preghiera è possibile praticare tutta la legge morale cristiana, a volte esigente fino all'eroismo, ed accettare con piena fiducia tutta la Volontà di Dio. Rivolgendosi ai giovani, insidiati da tante forme di tentazione, così diceva : (( Il giovane, che ben disposto si accosta alla Sacra Mensa, diviene più fervido nell'amore di Dio, più forte nella fatica, più pronto nell'opera, più prudente quando è tentato e più sollecito nella pratica della virtù. L'Eucaristia è luce che rischiara, è cibo che ristora e rinforza ». Sono parole valide tuttora per i nostri giovani, chiamati a testimoniare Cristo in un mondo che spesso lo respinge e a volte neppur lo conosce. 5. (( Poiché noi riceviamo in eredità un regno incrollabile, conser­ viamo questa grazia ». Le parole della Lettera agli Ebrei rispecchiano appieno l'attesa escatologica del nuovo Beato, che orientò tutta la propria vita verso quel « regno incrollabile », che la Solennità di tutti i Santi ci invita oggi a contemplare con gli occhi del cuore. Don Giusep­ pe Baldo volle che ci fosse chi « conservasse la grazia » di questa sua fermissima speranza in mezzo al popolo che gli era stato affidato, mante­ nendo vivo nell'animo dei fedeli il patrimonio di valori spirituali, a cui aveva attinto ogni giorno nello svolgimento del suo apostolato. 4 Fondò così la Congregazione delle « Piccole Figlie di San Giuseppe », nella quale cercò di trasfondere lo zelo che ardeva nel suo cuore sacer­ dotale, totalmente consacrato al bene delle anime e dei corpi sofferenti. Visitando le famiglie della parrocchia, don Giuseppe Baldo si era reso conto di tante impellenti necessità morali e materiali e di quanto fossero trascurati i vecchi e i malati, spesso abbandonati a se stessi nel momento in cui era più necessario alimentare in loro la speranza fiduciosa del « regno incrollabile ». Bisognava trovare un rimedio adeguato a tale urgente necessità. Ed egli vi provvide dapprima con le « Ancelle di Santa Maria del Soccorso », poi con la fondazione di un OspedaleRicovero, ed infine con l'Istituzione di una Famiglia religiosa, dedita * Ibid. 12, 28. Acta Ioannis Pauli Pp. II 551 all'educazione dei bambini e dei giovani ed alla cura dei malati e degli anziani, che riuscì a realizzare e sostenere anche con il conforto del cardinale Giuseppe Sarto, allora Patriarca di Venezia, e che venne poi approvata dalla Santa Sede il 10 febbraio 1913, vivente ancora il Fondatore. Fu l'ultima sua grande consolazione e da allora le « Pic­ cole Figlie di San Giuseppe », in Italia e all'Estero, si dedicano al servizio dei più bisognosi, ricordando le direttive del Fondatore che le voleva alacri nel lavoro e generose nel sacrificio, secondo gli esempi di San Giuseppe, del quale diceva : « Fu chiamato alla vita attiva, ma questa vita attiva alimentava e fortificava ogni giorno con la vita contemplativa ». È quanto io stesso ho rilevato nell'Esortazione Apo­ stolica Redemptoris custos, sottolineando come « l'apparente tensione fra la vita attiva e quella contemplativa trova in lui (Giuseppe) un ideale superamento, possibile a chi possiede la perfezione della carità ». 5 6. Cari fratelli e sorelle ! Il nuovo Beato ripete anche a noi : <( Poiché noi riceviamo in eredità un regno incrollabile, conserviamo questa grazia e per suo mezzo rendiamo a Dio un culto gradito a lui, con riverenza e timore, perché il nostro Dio è un fuoco divoratore ». 6 Possediamo infatti il Regno della Verità e della Grazia ! Invochiamo dunque con fiducia il beato Giuseppe Baldo, che risplende nella gloria degli Eletti, per poterlo imitare nei suoi esempi di fede, di carità, di santità. Mettiamoci — come lui diceva — sotto il manto di Maria e di Giuseppe, aftinché il Signore con il suo amore bruci i nostri difetti e ci infiammi di fervore per una vita cristiana sempre più convinta, coe­ rente, credibile. Amen ! II In Vaticana basilica habita ob decretos beato Mutiano Mariae Viaux Sanctorum caelitum honores.* 1. (( Convertitevi perché il Regno dei cieli è vicino ! ».* In questo tempo di Avvento la Chiesa ci rivolge di nuovo l'invito di Giovanni Battista. Essa lo rivolge ad ognuno di noi ! Giovanni, il Precursore, si è appartato nel deserto, nell'austerità. Egli non ha 5 Redemptoris custos, 27. * Eb 12, 28-29. * Die 10 m. Decembris a. 1989. Mt 3, 2. 1 Acia 552 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale altro compito che quello di preparare la via del Signore. La sua voce è ascoltata e giungono le folle. All'invito di Giovanni esse si sotto­ pongono al battesimo riconoscendo i propri peccati. Il loro cammino è quello della conversione. Con Giovanni, queste folle preparano la via del Signore. Infatti il Regno dei cieli è ormai vicino ! Giovanni annunzia : (( Colui che viene dopo di me è più potente di me )). L'ultimo e il più grande dei profeti annunzia il Messia, il virgulto germogliato dalle radici di Jesse, che il profeta Isaia attendeva. 2 2. Quando oggi ascoltiamo i profeti, (piando in questo giorno ascol­ tiamo Giovanni Battista, che ci conduce sulla via del Messia, noi non percepiamo soltanto l'eco di una parola antica. ÍC la Chiesa di Cristo che ad ogni generazione, a questa generazione della fine del secondo millennio, ritorna a dire che il Regno dei cieli è ormai vicino nel Messia annunziato dai profeti. Viene in mezzo a noi Colui sul quale si posa (( lo Spirito del Si­ gnore, spirito di sapienza e di intelligenza, spirito di consiglio e di fortezza, spirito di conoscenza e di timore del Signore ... ». 3 Se ci è richiesta la conversione, è per accogliere Colui che viene, per ricevere i doni della giustizia e della pace, per diventare artefici di pace, poiché, come dice il profeta Isaia : « Egli giudicherà con giu­ stizia i poveri e prenderà decisioni eque per gli oppressi del paese ». Per preparare la sua venuta, per divenire suoi discepoli, è necessario lasciarsi trasformare dalla sua giustizia e guidare dalla sua sapienza. Noi comprendiamo che « per mezzo dello spirito di sapienza e di in­ telligenza », il Messia scopre il nostro peccato e ci invita a confor­ marci alla legge di amore e di verità del suo Regno. 4 5 3. Le prophète dit encore du Messie de ses hanches ». Il inaugure un règne avec l'agneau le veau et le lionceau petit garçon les conduira. [...] Il ne se de corrompu sur ma montagne sainte ». que «justice est la ceinture de paix : « Le loup habitera seront nourris ensemble, un fera plus rien de mauvais ni 6 Cf. Mt 3, n . n , 2. Ibid., 4. Ibid., 2. * Ibid., 5. Ibid., 6. 9. 2 3 4 5 7 is 7 Acta Ioannis Pauli Pp. II 553 Est-ce une parole illusoire, alors que des conflits sans fin en tant de points du monde semblent la rendre vaine? Il en serait ainsi si cette parole ne venait pas de Dieu, si elle ne s'adressait pas aux consciences, si elle n'était pas elle-même source de justice, la justice selon Dieu, la justice de Dieu ! Le message d'Isaïe, puis l'ardent appel du Précur­ seur et bientôt la venue même de Jésus portent des fruits de paix, dans les cœurs et dans les actes de ceux qui se laissent convertir. Jean-Baptiste proclame l'urgence de la conversion : (( La cognée se trouve à la racine des arbres ». Entendons bien cet avertissement : chaque personne est appelée à produire de bons fruits de justice et de paix; chaque moment, chaque acte a son importance en fonction du Royaume qui vient et dont il ne faut pas contredire l'esprit. Tout homme, aussi modeste qu'il soit, est irremplaçable dans la famille humaine; le plus humble geste inspiré par l'amour rend gloire à Dieu. 8 4. L'Eglise en ce jour exalte un religieux très simple. Sa vie durant, il a accompli la volonté du Seigneur sans jamais tarder. Fidèle aux exigences et aux renoncements de la règle, saint Mutien-Marie a toute la grandeur des humbles. Au long de soixante années de vie religieuse menée dans l'ombre, il pratiqua les observances des Frères des Ecoles Chrétiennes avec une entière générosité. Pour lui, rien de plus important que l'obéissance, rien de plus heureux que la pauvreté, rien de plus urgent que les obligations de la vie commune, l'accueil de ses élèves ou de quiconque venait à lui. Fidèle aux tâches obscures qui lui étaient confiées, c'est au jour le jour que Frère Mutien donnait sa vie au Seigneur, dans un oubli de soi qui lui était devenu naturel. A ce titre déjà, il est une figure exemplaire : il parvient à la sainteté au quotidien, en suivant avec docilité la voie des fils de saint Jean-Baptiste de La Salle. Simple adjoint aux maîtres de musique et de dessin, ou occupé aux nombreux services requis dans un grand établissement scolaire, Frère Mutien demeurait constamment illuminé par la présence de Dieu. Son sens de la prière frappait confrères et élèves, au point qu'on l'avait désigné comme « le Frère qui priait toujours ». Il est un admirable modèle de la (( vie de prière ». Il prolongeait l'adoration et la méditation auprès du Saint-Sacrement dès qu'il le pouvait ; il rayonnait de joie en communiant chaque jour au Corps du Christ ; il ne commençait pas un travail sans invoquer le Seigneur 8 Mt 3, io. 37 - A. A. s. Acta 554 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale et vénérer la Croix. A tout moment, son chapelet à la main, il invoquait la t r è s Sainte Vierge d a n s une dévotion bien comprise comme le m o n t r e n t ces paroles : « P o u r arriver à une intime union avec notre Seigneur, prenez le chemin de Marie où il n ' y a ni tache ni ombre qui p o u r r a i e n t a r r ê t e r votre marche vers J é s u s )). 9 P a r l'intensité de sa vie spirituelle, saint Mutien-Marie « prépar a i t les chemins du Seigneur, aplanissait sa r o u t e ». Ceux qui le voyaient prier étaient frappés de ne trouver en lui « rien que de simplement sincère ». Il y a en l'homme de Dieu comme une transparence qui le dispose à rendre un témoignage a u t h e n t i q u e du Seigneur présent en lui. La Parole de Dieu l ' h a b i t a i t , les a u t e u r s spirituels l'avaient n o u r r i ; il en r e t i r a i t une sagesse qu'il communiquait naturellement. On pense aux paroles d'Isaïe entendues en ce jour : « La connaissance du Seigneur r e m p l i r a le pays comme les eaux recouvrent le fond de la mer 10 5. De heilige Mu tien had in Malonne een discrete invloed die helemaal voortkwam uit de levende bron van zijn vroomheid, uit zijn gebed. De kinderen van de catechismus, de leerlingen die hem voortdurend omringden, bemerkten d a t de k r a c h t van deze mens uit zijn intimiteit met God voortkwam, en d a t onvermoeibare liefde kostbaarder was dan vele andere gaven. Zijn boodschap wordt niet u i t g e d r u k t in termen van wijsheid in de ogen van de wereld. Hij toont veeleer aan zijn Broeders, aan de opvoeders, aan de jeugd de ware vruchtbaarheid van een nederige levensgave. Hij kon zeggen zoals de P s a l m van deze liturgie d a t God « de arme die steun v r a a g t zal bevrijden, de zwakke zonder h u l p )). H i j beschouwde zichzelf als zwak en a r m , en d a t maakte hem hulpvaardig voor al wie hem zijn leed toevertrouwde. Na zijn dood herkende men hem spontaan als de voorspreker die de K e r k voortaan eert, als een vriend van God die een broeder van de mensen blijft. 12 Met het I n s t i t u u t van de Broeders van de Christelijke Scholen, met zijn Belgische landgenoten, zijn wij verwonderd over de u i t s t r a l i n g van deze nederige religieus. V a n d a a g zeggen wij dank voor de heiligheid van Broeder Mutien-Marie. Wij vragen hem de opvoeders van 9 10 11 12 Lettre du 8 janvier 1914. Of. Mt 3, 3. Is 11, 9. Ps 72/71, 13. Acta Ioannis Pauli Pp. II 555 deze tijd te inspireren opdat zij de jeugd zouden kunnen begeleiden op de wegen van het geloof, haar de schoonheid van de evangelische boodschap openbaren, haar uitnodigen om zich voortdurend opnieuw te bekeren zoals Christus de Verlosser het vraagt, om actief deel te nemen aan het leven van de Kerk. 6. De lange weg van de heiligheid die Broeder Mutien doorlopen heeft lijkt een getrouw antwoord op de woorden van Sint Paulus die de Kerk ons te horen geeft op deze tweede zondag van de Advent : (( Alles wat eertijds is opgeschreven, werd opgetekend tot onze lering, opdat wij door de volharding en de vertroosting die wij putten uit de Schrift in hoop zouden leven ». De heilige Broeder gaf blijk van volharding en moed. Moge hij ons op deze weg helpen steun te zoeken in de kracht van het Woord van God om het hoofd te bieden aan de uitdagingen van ons eigen leven, aan die van elk van onze families of van onze communiteiten ! 13 Sint Paulus voegde er aan toe : « God, die de volharding en de vertroosting schenkt, geve u ook eensgezindheid in de geest van Christus Jezus ». Naar het voorbeeld van de heilige Broeder van Malonne, die helemaal van de geest van Christus doordrongen was, zullen wij beter de Verlosser die onder ons komt ontvangen, indien wij het Woord in eenheid aannemen en indien wij in gemeenschap handelen in dezelfde Geest en dezelfde gaven delen. « Aanvaardt daarom elkander als leden van één gemeenschap, zoals ook Christus ons in zijn gemeenschap heeft opgenomen, ter ere Gods ». De tijd van de Advent beleven is de dagen voorbereiden waarop « de rechtvaardigheid zal ontbloeien », de dagen waarop wij (( vrede alom » zullen kennen, de dagen waarop (( alle volkeren der aarde zullen gezegend zijn ». 14 1S 16 17 7. Fratelli e Sorelle, l'esempio di un Santo che è vissuto vicino a noi può rendere forte in noi il coraggio della speranza. Fratel Muti en Marie ci precede nel cammino della fedeltà agli inviti di Dio e all'in­ stancabile servizio dei fratelli. Noi chiediamo la sua intercessione, affinché ci sia dato di spianare a nostra volta la via del Signore e la via dell'uomo, che è la via della Chiesa. Noi invochiamo la sua interRm 15, 4. Ibid., 5. Ibid., 7-9. Ps 72/71, 7. " Ibid., 17. 13 14 15 Acta 556 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cessione affinché ci sia data la capacità di produrre i frutti che espri­ mano una reale conversione, di annunziare senza sosta il Regno dei cieli ormai vicino in Colui che battezza nello Spirito Santo. 18 E così noi potremo « con un solo animo e una voce sola rendere gloria a Dio, Padre del Signore nostro Gesù Cristo )). 19 EPISTULA Em.mo P. D. archiepiscopo Strigoniensi missa, XV volvente anno ab obitu Iosephi card. Mindszenty. AL VENERATO FRATELLO LÁSZLÓ CARDINALE PASKAI, ARCIVESCOVO DI ESZTERGOM. Con profonda soddisfazione ho appreso la notizia della prossima commemorazione del compianto Card. József Mindszenty, che tanto ha onorato la storica sede primaziale di Esztergom. La partecipazione a tale cerimonia del Cardinale Agostino Casaroli, Segretario di Stato, è già una prova del mio desiderio di essere spiri­ tualmente presente fra i cattolici di codesta arcidiocesi, che si sono riuniti per ricordare il loro indimenticabile Pastore. Desidero però farLe pervenire anche una parola di personale adesione a tale com­ memorazione. La generosa testimonianza di fedeltà alla Chiesa, data dal Car­ dinale Mindszenty, fu intessuta di profonda sofferenza. L'esercizio del suo ministero pastorale, prima come Vescovo di Veszprém e poi come Arcivescovo di Esztergom, si è svolto in tempi tragici nella storia della vostra Patria. Giustamente, il mio venerato Predecessore Paolo VI, nel rendere omaggio al Card. Mindszenty, il 7 maggio 1975, il giorno successivo alla sua morte, osservava che la Provvidenza l'aveva posto a vivere fra i protagonisti (( in uno dei periodi più diffi­ cili e complessi dell'esistenza millenaria della Chiesa nel suo nobile Paese ... ». Ancor oggi è presente nella nostra memoria il ricordo dolo­ roso del processo umiliante, a cui il Card. Mindszenty fu sottoposto. L'intrepido Cardinale Arcivescovo di Esztergom ha dato alla fami­ glia cattolica un esempio di virtù eccelse. Con la dignità di un grande Pastore d'anime, egli seppe portare la corona di spine, che gli era 18 19 Cf. Mt 3, 2-11. Cf. Rm 15, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 557 stata posta sul capo, lasciando il ricordo di una nobile figura di uomo di Chiesa, che per lunghissimi anni ha saputo pregare e soffrire per il suo popolo. Con questo spirito, al momento di lasciare la sua amata terra magiara egli scriveva al Papa Paolo VI : « Depongo umilmente questo sacrifìcio ai piedi di Vostra Santità, persuaso come sono che anche il sacrifiico più grave, chiesto ad una persona, diventa piccolo, allorché si tratta del servizio di Dio e del bene della Chiesa ... ». A questa grande figura di sacerdote, di Vescovo, di Primate della Chiesa in Ungheria, desidero oggi anch'io rendere omaggio a nome di tutta la Chiesa, alla quale egli seppe dare prova così luminosa di fedeltà. Con questi sentimenti imparto a Lei, venerato Fratello, ai Suoi Vescovi Ausiliari ed ai suoi Sacerdoti, come ai Religiosi e fedeli tutti dell'amata arcidiocesi di Esztergom, la mia paterna Benedizione, che di cuore estendo a quanti partecipano alla solenne cerimonia comme­ morativa. Dal Vaticano, 6 Febbraio 1990. IOANNES PAULUS PP. II ALLOCUTIONES I Ad capitulares Ordinis Carmelitarum coram admissos.* Vari Fratelli, Il mio animo si apre al più cordiale saluto nell'accogliere in voi i qualificati rappresentanti dell'Ordine Carmelitano dell'Antica Osser­ vanza, riuniti in questi giorni a Sassone per i lavori del Capitolo generale. Ringrazio il Priore Generale John Malley per le parole di omaggio, con cui ha voluto aprire questo incontro. A lui e a tutti voi esprimo i miei fervidi auguri per un rinnovato slancio nella ripresa delle attività proprie del vostro benemerito Ordine. 1. Il Capitolo generale è un grande momento di grazia per ogni famiglia religiosa. ÏS un momento di rinnovato impegno e di fedeltà al * Die 29 m. Septembris a. 1989. Acta 558 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale proprio carisma, di memoria comunitaria della presenza dello Spirito in mezzo alla Famiglia. L'Ordine carmelitano, a cui appartenete, af­ fonda le sue radici nella terra di Gesù e di Maria ; sul Monte Carmelo, ricco di simbolismo spirituale e di memorie legate al Profeta Elia. Il cammino pellegrinante verso i luoghi della Redenzione ha marcato l'esperienza di Dio e la spiritualità che formano l'eredità più pre­ ziosa che il Carmelo tiene viva nel Popolo di Dio. Più volte in questi ultimi anni ho voluto invitare i fedeli e le per­ sone di buona volontà a volgere con speranza, ma anche con rinnovata fedeltà, lo sguardo al terzo millennio dell'era di Cristo. Ultimamente con l'anno mariano tutta la Chiesa è stata chiamata a prepararsi con Maria a questo evento che « apre come una nuova prospettiva » alla umanità intera sotto il segno di Cristo, Redentore dell'uomo. 1 2. Sono contento che l'Ordine carmelitano ha voluto rispondere a queste esortazioni scegliendo come tema focale del Capitolo generale : « Carmelo 2000 : Eredità, Profezia e Sfida. Elia, che fai tu qui? ». La situazione attuale del mondo manifesta le trasformazioni che fon­ dono speranze valide per un futuro migliore per tutti quanti, però rivela anche molteplici minacce finora sconosciute. La Famiglia car­ melitana, insieme con tutta la Chiesa, deve avere la fortezza di venire incontro a questo futuro con coraggio. 2 3 Questo tema del vostro Capitolo generale è destinato a sollecitare una maggiore consapevolezza del dono prezioso della spiritualità car­ melitana e a prendere coscienza in modo sempre più avvertito della stima di cui il carisma carmelitano gode nella Chiesa. Esso infatti è un dono dello Spirito alla Chiesa, che contribuisce ad edificarla con la secolare esperienza di interiorità, di contemplazione, di fraternità e di servizio profetico. 3. L'eredità dell'Ordine è legata alla prima chiamata sul Monte Carmelo degli eremiti che si davano alla contemplazione e alla soli­ tudine; essa ricorda come l'Ordine si è messo al servizio della Chiesa e del Vangelo ; ha testimoniato attraverso i secoli i valori della vita religiosa, imitando il profeta Elia, e Maria, splendore e Madre del Carmelo, ascoltatrice attenta della Parola di Dio, solidale con il Po­ polo dell'alleanza e con la sofferenza degli oppressi di ogni genere. 1 Redemptoris 2 Cf. 1 Re 19, 13. Dives in misericordia, 3 Mater, 49. 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 559 La profezia del carisma dell'Ordine si rifa ad Elia, appassionato assertore della presenza viva di Dio nella Storia e negli eventi. I Car­ melitani, gli unici nell'Occidente che celebrano la festa e il messaggio di Elia, sono chiamati ad essere profeti e testimoni nella <( notte oscura » dello spirito che la nostra società sta vivendo. L'esempio ze­ lante di Elia deve risvegliare in tutta la Famiglia carmelitana uno sguardo vigile di fede profonda, sulla situazione attuale dell'uomo di oggi e sulle minacce che ne avvelenano l'ambiente e le radici stesse della vita : il suo rapporto con Dio, il senso della vita, del lavoro, della giustizia e della oppressione, della dignità autentica di ogni vivente. La sfida poi rivolta all'Ordine del Carmelo nel suo viaggio verso l'anno 2000 è la stessa che è di fronte a tutta la Chiesa : di offrire al mondo secolarizzato il volto di Cristo come fonte di speranza e di dignità. È una sfida di fede che lancia tutta la Chiesa verso un futuro sconosciuto, ma certamente pieno di potenzialità e ottimismo per il regno di Dio. Il Carmelo deve portare il proprio contributo, cammi­ nando in compagnia di ogni uomo e donna, verso le sfide che, in di­ mensioni ormai cosmiche, l'umanità si trova ad affrontare. 4. So che questo Capitolo generale ha lavorato in un clima di spe­ ranza e di fiducia verso il futuro, tenendo però sempre presente la tradizione antica dell'Ordine. Con questo spirito avete voluto ristrut­ turare il vostro governo centrale, senza tradire il patrimonio pecu­ liare della vostra spiritualità, ma anzi, per renderlo sempre più rispon­ dente alle esigenze del servizio di tutto l'Ordine. In questo modo avete preso considerazione delle varie divisioni del mondo attuale 4 e avete voluto dare maggior attenzione alle zone emergenti del mondo, 5 ai problemi inerenti ad una vera evangelizzazione, alla vostra opzione preferenziale per i poveri di ogni nazione e al vostro impegno per la giustizia e la pace nel mondo. La dimensione internazionale del vostro Ordine vi arricchisce e vi fa tener presente anche l'aspetto della Fa­ miglia carmelitana allargata e l'importanza dei laici che condividono il vostro carisma. Ë su questo scenario universale che deve aprirsi la già ricca tra­ dizione di spiritualità del Carmelo che si sente profondamente coinvolto * Cf. Sollicitudo rei socialis, Cf. Populorum progressio. 5 20. Acta 560 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale in questa sfida che il mondo a t t u a l e pone alla missione evangelizzatrice della Chiesa. 5. D u r a n t e questo Capitolo generale avete voluto non solo rivedere la vostra legislazione e scegliere un governo centrale secondo le strutt u r e rinnovate, ma avete voluto anche p r o g r a m m a r e le linee operative del prossimo sessennio, v a l u t a n d o precisamente i criteri di azione e identificando i problemi più gravi e u r g e n t i . Lo stesso tema del Capitolo dovrebbe suscitare stimolo e speranza nei cuori di ogni gremiale. Il Capitolo generale è u n a celebrazione della vostra f r a t e r n i t à intern a z i o n a l e ; un incontro con la r e a l t à esistenziale dell'Ordine con i suoi limiti e i suoi pregi. Perciò alla fine del Capitolo generale, con t u t t i i piani fatti, t u t t i devono sentirsi i s p i r a t i ed incoraggiati a camminare con Cristo, accompagnati da Maria ed E l i a verso il terzo millennio, verso quel futuro del quale solo Gesù è Signore ! A questo scopo vi i m p a r t o la Benedizione Apostolica, che estendo a t u t t i i membri del vostro Ordine. II Ad Uruquariae episcopos sacra limina visitantes.* Queridos Hermanos en el episcopado : 1. Es p a r a mí motivo de alegría poder e n c o n t r a r m e de nuevo con vosotros.* Hace apenas un año que tuve el gozo de viajar al U r u g u a y y de conocer la Iglesia de la que sois P a s t o r e s . Aquella segunda etapa del viaje que comencé en 1987 —y del que conservo un recuerdo entrañable— me permitió visitar a algunas de vuestras diócesis, p a r a cumplir la misión de confirmar en la fe a los h e r m a n o s . 1 U n a de las satisfacciones que recibí en el U r u g u a y fue, sin duda, comprobar que, en vuestro país, hay muchos hombres y mujeres que, como en los tiempos de J e s ú s , esperan con verdadera h a m b r e la p a l a b r a de Dios. Si, en el U r u g u a y , al igual que en o t r a s p a r t e s del m u n d o , encontré a p e r t u r a al mensaje redentor de Cristo y unión afectiva con el Sucesor de P e d r o . 2 Vosotros, Venerables H e r m a n o s , sois P a s t o r e s de u n a Iglesia que, * Die 26 m. Octobris a. 1989. Cf. Lc 22, 32. Cf. ibid. 5, 1. 1 2 Acta, Ioannis Pauli Pp. II 561 en el contexto de los países latinoamericanos, se caracteriza por su juventud. En efecto, hace sólo pocos años que celebramos el centenario de la erección de su primera diócesis. La joven Iglesia que peregrina en esa "Nación se encuentra en una etapa crucial de su existencia, como es la del crecimiento, y espera de vosotros una abnegada solici­ tud pastoral no exenta de sacrificios. Siempre, pero más especialmente en esta etapa de crecimiento, la unión íntima con el Señor es la condición necesaria para una labor fructuosa. Sé que tenéis presente que (( la Iglesia del nuevo Adviento, la Iglesia que se prepara continuamente a la venida del Señor, debe ser la Iglesia de la Eucaristía y de la Penitencia. Sólo bajo ese aspecto espiritual de su vitalidad y de su actividad, es la Iglesia de la misión divina, la Iglesia in statu missionis, tal como nos la ha mos­ trado el Concilio Vaticano II ». 3 Mientras fomentamos la unión vital de cada miembro con Jesu­ cristo, Cabeza de su Cuerpo Místico, este período de crecimiento que vive la Iglesia en el Uruguay requiere también que se refuercen los lazos que la unen con la Iglesia universal. 2. Por las relaciones quinquenales que habéis enviado, y en el diá­ logo mantenido con vosotros, he podido apreciar que os preocupa gran­ demente el problema de la falta de vocaciones sacerdotales. Comparto y hago mía vuestra preocupación, y quisiera considerar con vosotros algunos medios que puedan ayudaros a superar esta grave necesidad. En primer lugar, sabemos que el nacimiento de las vocaciones de­ pende de Dios, que inspira y da la gracia, pero, en cierto sentido, también está en nuestras manos. « Rogad al dueño de la mies que envíe obreros a su mies », nos dice el Señor. La oración es nuestra fuerza y nuestro principal recurso. Fomentemos en todos las plegarias por esta intención : que recen los sacerdotes, los religiosos y las religiosas, los niños, los jóvenes, los adultos y los ancianos ; que recen especial­ mente los enfermos, predilectos de Dios, para que el Señor suscite mu­ chas y selectas vocaciones sacerdotales. Tened la seguridad de que si rezamos intensamente y con perseverancia, la oración no dejará de producir frutos. 4 El Concilio Vaticano II nos recuerda que son las familias cris­ tianas las que prestan a la Iglesia la mayor ayuda para el florecimiento Redemptor * Mt 9, 38. 3 hominis, 20. Acta 562 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de vocaciones sacerdotales ; en este sentido, llama a las familias cris­ tianas (( el primer seminario ». Por eso la Iglesia se dirige con parti­ cular insistencia a los padres, para que fomenten en sus hogares la atmósfera espiritual en la que pueda madurar la fe, que suscite voca­ ciones sacerdotales y religiosas. 5 Como habéis puesto de relieve, la moral familiar en vuestro país se ve debilitada, entre otras cosas, por una legislación que, en la prác­ tica, favorece el divorcio y, en consecuencia, no educa en los valores de la unidad y fidelidad matrimoniales. Es verdad que éste es un grave problema, al que se le añade el drama aún más profundo de la difusión del aborto, pero esta dolorosa situación, al mismo tiempo que nos em­ puja a no cesar en la proclamación del plan de Dios sobre el matri­ monio y la familia y sobre el respeto a la vida humana desde el primer instante de su concepción, ha de ser un estímulo para orar con mayor intensidad por las vocaciones sacerdotales : ¡ cuánta falta hacen bue­ nos pastores que prediquen el mensaje de salvación que Cristo ha confiado a su Iglesia ! 6 3. El firme deseo de servir a los fieles y la confianza en el Señor os deben llevar a dar nuevo impulso a una pastoral vocacional de conjunto, comenzando por la atención a las familias cristianas y por la formación de los jóvenes que se preparan para el matrimonio, para que sepan ver como un gran don de Dios la vocación sacerdotal de uno de sus hijos. El Concilio Vaticano II desea que « todos los sacerdotes consideren el seminario como el corazón de la diócesis )). Vuestro Seminario ínterdiocesano ha de ser, pues, para todos los sacerdotes uruguayos, una referencia clave en su ministerio. Promover vocaciones a la vida sacer­ dotal y religiosa no puede considerarse como un « carisma » exclusivo de algunos sacerdotes ; antes bien, es una necesidad que incumbe a todos, porque bien sabemos que el futuro de la Iglesia depende en gran medida de sus pastores. Todos sentimos la obligación de corres-, ponder al inmerecido amor de predilección con el que Dios nos ha lla­ mado a ser sus ministros : la mejor forma de hacerlo, y que Dios premiará, con creces, es rezar y trabajar sin descanso para que nuestro sacerdocio se perpetúe en la tierra por medio de nuevas vocaciones. 7 5 6 7 Optatam totius, Cf. Discurso a Optatam totius, 2. los 5. Obispos uruguayos, 8-5-1988. Acta Ioannis Pauli Pp. II 563 Siguiendo las enseñanzas del Concilio, hay que decir que el aumento de las vocaciones sacerdotales y religiosas depende, en gran parte, del cuidado con que se las atienda desde la adolescencia, en los primeros centros de vocaciones o en los Seminarios Menores. ¡ Qué importante es alentar en las almas de los niños y de los adolescentes el deseo de seguir las huellas de santos sacerdotes ! Más tarde, en el Seminario Mayor, deberán ser formados en una « identidad » sacerdotal sin ambigüedades ni complejos. Nuestro tiempo tiene avidez de sinceridad y pide claridad de propósitos y fidelidad a los compromisos asumidos. En el sacerdote estas virtudes deben brillar de manera especial y manifestarse en toda su conducta. Por ello, se ha de dar a los candidatos al sacerdocio una sólida preparación en la vida espiritual, en la disciplina y en el estudio, que los capacite para ser verdaderos testigos de Cristo resucitado. Por otra parte, « dado que la formación de los alumnos depende de la sabiduría de las normas y, sobre todo, de la idoneidad de los educadores, los superiores y pro­ fesores de seminarios han de ser elegidos de entre los mejores, y deben prepararse diligentemente con sólida doctrina, conveniente experiencia pastoral y especial formación espiritual y pedagógica ». Si quienes di­ rigen la vida del Seminario saben transmitir un estilo de vida hecho de confianza, seriedad, piedad y estudio, los alumnos responderán po­ niendo de su parte lo mejor. Así se creará un ambiente familiar, vi­ brante y apostólico que también será un « motivo de credibilidad » para suscitar las nuevas vocaciones sacerdotales que necesita vuestro país. 8 4. Si el presente de la Iglesia en el Uruguay, nos obliga a inten­ sificar la oración y la acción pastoral por las vocaciones sacerdotales, se hace necesario también redoblar el empeño en la educación cristiana de los niños y de los jóvenes. Vivimos una etapa histórica crucial en la que se advierten ansias de religiosidad, hambre de Dios, pero, al mismo tiempo, corrientes de secularismo y hedonismo tratan de acallar estas voces rechazando, en no pocos casos, toda la idea de trascendencia o de una ley superior. Ante este cuadro de luces y sombras, queridos Hermanos, ¡ cómo resuena en nuestro corazón el divino mandato de Jesucristo : « Id y enseñad a todas las gentes ! ». Debemos enseñar en cualquier parte, 9 8 9 ma. Mt 28, 19. Acta 564 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale aprovechar las ocasiones, « opportune et importune », por todos los medios la doctrina de Cristo. 10 y dar a conocer Dirigiéndose a los Pastores, el Concilio Vaticano II recuerda lo siguiente : « En el ejercicio de su deber de enseñar, anuncien a los hombres el Evangelio de Cristo, deber que descuella entre los princi­ pales de los Obispos » . Por otra parte, en la Declaración Gravissimum educationis, sobre la educación cristiana de la juventud, enseña que: « Todos los cristianos, puesto que en virtud de la regeneración por el agua y el Espíritu Santo han llegado a ser nuevas criaturas, y se llaman y son hijos de Dios, tienen derecho a la educación cristiana ». n 12 Debemos cuidar, pues, en primer lugar, la formación de los que ya pertenecen al Pueblo de Dios. En la Exhortación Apostólica Christi­ fideles laici se encuentran no pocas sugerencias, fruto del trabajo del Sínodo de los Obispos, sobre este tema tan importante y amplio. Ahora quisiera reflexionar brevemente con vosotros sobre algunas cues­ tiones de particular interés relacionadas con la educación católica. 13 El Concilio Vaticano II señala claramente los principios sobre los que se apoya la educación católica. Hace poco más de un año, la Con­ gregación para la Educación Católica invitó a examinar si se habían seguido, a este respecto, las directrices del Concilio. Del documento del Dicasterio romano, me parece oportuno subrayar ahora dos puntos que podrían serviros como una referencia para vuestra labor pastoral. El primero es este : (( La escuela católica tiene desde el Concilio una identidad bien definida : posee todos los elementos que le permi­ ten ser reconocida no sólo como un medio privilegiado para hacer pre­ sente a la Iglesia en la sociedad, sino también como verdadero y particular sujeto eclesial. Ella misma es, pues, lugar de evangelización, de auténtico apostolado y de acción pastoral, no en virtud de activi­ dades complementarias o paralelas o paraescolares, sino por la natu­ raleza misma de su misión, directamente dirigida a formar la persona­ lidad cristiana ». 14 El segundo aspecto está relacionado con la enseñanza propiamente religiosa que se imparte en los centros de la Iglesia. En este sentido, Of. 2 Tim 4, 2. Christus Dominus, 12. Decl. Gravissimum educationis, 2. Of. Christifideles laici, cap. V. Congr. para la Educ. Católica, escuela católica, 33, 7-4-1988. 10 11 12 13 14 Dimensión religiosa de la educación en la Acta Ioannis Pauli Pp. II 565 es conveniente recordar que « la Iglesia tiene la misión de evangelizar para transformar en lo íntimo y renovar a la humanidad ... El carácter propio y la razón profunda de la escuela católica, el motivo por el que los padres deberían preferirla, es precisamente la calidad de la ense­ ñanza religiosa integrada en la educación de los alumnos ». 15 Sé, queridos Hermanos, que no son pocas las dificultades que tiene que superar la Iglesia en vuestro país para cumplir su misión y, con­ cretamente, su labor educativa a todos los niveles. Es realmente ad­ mirable el espíritu de sacrificio con el que tantas religiosas y religiosos dedicados a la enseñanza, muchos sacerdotes en los colegios parro­ quiales, y muchos laicos, llevan a cabo esta importantísima tarea. Os ruego que hagáis llegar a todos ellos mi aprecio y una especial ben­ dición. 5. (( La mies es mucha, los obreros pocos » y, mientras rezamos y trabajamos buscando nuevos operarios que vengan a servir a los hombres con su ministerio sacerdotal, no podemos, de ningún modo, dejar de anunciar el Evangelio. 16 El Concilio vuelve a exhortar a los Pastores : « Esfuércense en apro­ vechar la variedad de medios de que se dispone en la época actual para anunciar la doctrina cristiana : primeramente, la predicación e instruc­ ción catequética, que ocupa, sin duda, el lugar principal ; pero también la enseñanza de la doctrina en escuelas, universidades, conferencias y reuniones de todo género, así como la difusión de la misma por públi­ cas declaraciones con ocasión de determinados acontecimientos, por la prensa y los varios medios de comunicación social, de que es me­ nester usar a todo trance para anunciar el Evangelio de Cristo ». 17 El paso del tiempo, desde el Concilio Vaticano II hasta hoy, ha confirmado con creces esta imperiosa necesidad de poner al servicio de la evangelización los medios de comunicación social. Sí, por una parte, la responsabilidad pastoral ha de llevarnos a estar vigilantes y a formar a los fieles para que sepan usarlos con inteligencia —pues por ellos se difunden también ideologías y modelos de vida contrarios a la fe—, por la otra, es necesario usar estos (( maravillosos inventos de la técnica »,i para que la doctrina cristiana llegue a todos los am­ bientes y la Iglesia esté más presente entre los hombres. 8 IUd., 66. » Le 10, 2. Christus Dominus, Inter mirifica, 1. 15 17 18 13. Acta 566 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Por todo ello, os invito a hacer un esfuerzo para que la Iglesia se haga cada vez más presente en los medios existentes en el país y, en la medida de lo posible, cuente también con sus propios medios de comunicación, con la colaboración de competentes profesionales cris­ tianos. « Dichos profesionales deben ser hombres y mujeres de incues­ tionable integridad y honradez, y deben dar ejemplo de una sólida vida moral, pues frecuentemente otros los contemplan como modelos a imitar ». 19 6. En vuestro país, queridos Hermanos, que ha dado muestras de madurez cívica en la convivencia política pluralista y ordenada, se acercan ahora días de especial importancia. Os agradecería que hicie­ rais llegar a los fieles católicos y a todos los uruguayos la seguridad de mi oración, para que la Nación encuentre los caminos de una rea­ lidad social cada vez más justa y pacífica. Quiero, además, aprovechar esa circunstancia de la vida publica para recordaros que, si bien la Iglesia reconoce la legítima autonomía de la acción política, 20 sin embargo, « los fieles laicos de ningún modo pueden abdicar de la participación en la "política" ; es decir, de la multiforme y variada acción económica, social, legislativa, adminis­ trativa y cultural, destinada a promover orgánica e institucionalmente el bien común ». 21 Antes de terminar este encuentro, quiero rogaros que transmitáis un saludo lleno de afecto a todos los sacerdotes y diáconos, del clero secular y religioso, y a todas las religiosas. Quisiera decirles de co­ razón : « ¡ Levantad vuestros ojos y mirad los campos, que ya están dorados para la siega ! ». calor » 23 22 Ellos, que « soportan el peso del día y el pueden estar seguros de que el Señor premiará abundante­ mente sus esfuerzos. A los miembros de las distintas instituciones laicales, y a todos los fieles, hacedles llegar nuevamente mi agradecimiento por las inol­ vidables jornadas vividas en el Uruguay. En Florida consagré vuestra Patria a Nuestra Señora de los Treinta y Tres, Patrona del Uruguay. 19 Discurso 20 Cf. Gaudium et spes, 76. al 21 Christifideles 22 Jn 4, 35. 23 Mt 20, 12. Pontificio laici, 42. Consejo para las Comunicaciones Sociales, 24-2-1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 567 Si en los corazones de todos los uruguayos crece más y más la devo­ ción a María Santísima, Madre de los hombres, estará asegurado el crecimiento sano y fuerte de vuestras comunidades eclesiales. A todos imparto con afecto la Bendición Apostólica. III Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii de Spirituali Migrantium atque Itinerantium cura interfuerunt, coram admissos.* 1. Sono lieto di porgere il mio cordiale benvenuto a voi tutti, giunti da più parti del mondo, per partecipare alla Plenaria del Pon­ tificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti. ÏC la prima volta che il vostro Dicastero celebra la sua Plenaria nella veste di Pontificio Consiglio, ad esso conferito dalla recente Co­ stituzione Pastor bonus. È una promozione che testimonia il cammino compiuto da codesto Dicastero nei suoi oltre 19 anni di attività e una dimostrazione della crescente attenzione e premura con cui la Chiesa segue il problema delle migrazioni. La medesima Costituzione per quanto riguarda i compiti del vostro Dicastero così si esprime : « Il Consiglio rivolge la sollecitudine pastorale della Chiesa alle par­ ticolari necessità di coloro che sono stati costretti a lasciare la propria Patria o non ne hanno affatto ; parimenti procura di seguire con la dovuta attenzione le questioni attinenti a questa materia ». Oggi la mobilità umana è in forte espansione : spesso lo è, purtroppo, per ra­ gioni di necessità. La scelta preferenziale della Chiesa non può non andare a coloro che più acutamente vivono il dramma di un esodo forzato. 2. La Plenaria rappresenta sempre un momento privilegiato per l'individuazione dei problemi emergenti e delle risposte appropriate. Ed è certamente di notevole importanza il tema su cui siete stati chia­ mati a riflettere quest'anno e che concerne il proselitismo religioso tra le migrazioni. IC questo un argomento di vasta portata e di palpitante attualità, che non conosce limiti né geografici né sociali. È un fenomeno in espan­ sione sia nei Paesi di diffuso benessere che in quelli in via di sviluppo. * Die 26 m. Octobris a. 1989. Acta 568 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ne vengono coinvolte sia le persone sature di consumismo sia quelle che vivono nel bisogno e negli stenti. Se da una parte il dilagare di movimenti religiosi alternativi è segno di un*accresciuta sensibilità nel settore religioso, dall'altra è anche un indizio delle difficoltà che l'uomo moderno incontra nel realiz­ zare le proprie esigenze spirituali. L'impulso verso i valori assoluti, se non è sorretto da un'autentica esperienza religiosa e da un serio impegno morale, porta spesso verso chi promette facili sconti nella fatica di ricerca ed assicura rapide scorciatoie nel conseguimento della conoscenza dei misteri divini. La fede perde la sua natura di tesoro misterioso, che ogni giorno occorre riscoprire e riguadagnare, supe­ rando sempre nuove prove. 3. Per la Chiesa il moltiplicarsi delle sette e l'intensificarsi della loro attività costituiscono un problema preoccupante soprattutto per­ ché, essendo difficile circoscriverne l'ampiezza e definirne la natura, diventa problematico ogni approccio e confronto con esse. E non c'è dubbio che i migranti, a causa della particolare situazione di disagio, di precarietà, di solitudine e spesso anche di paura in cui versano, costituiscono oggi la categoria maggiormente a rischio di fronte all'imperversare del proselitismo religioso. È grande purtroppo il numero di coloro che ogni anno si disperdono e si smarriscono nei numerosi rivoli dei cosiddetti movimenti religiosi alternativi. 4. Ma ancor prima di essere un problema, il dilatarsi di questo fenomeno rappresenta per la Chiesa una sfida, che impone una rispo­ sta adeguata sul piano della formazione cristiana. Occorre cioè impe­ gnarsi in una nuova evangelizzazione e in un'aggiornata catechesi, che mirino a rafforzare la fede dei migranti in quei settori in cui appaiono più vulnerabili nei confronti del proselitismo. È un impegno che chiama in causa principalmente, com'è ovvio, la Chiesa di accoglienza. I migranti cattolici, che confluiscono da ogni dove in una determinata Chiesa particolare, non devono ritrovarsi abbandonati a se stessi. Essi entrano a far parte della Chiesa « im­ piantata » in quel territorio in cui sono giunti. Devono perciò essere assistiti con una pastorale specifica e adatta per loro. Hanno, infatti, diritto di avere un'assistenza religiosa che sia « proporzionata alle loro necessità e non meno efficace di quella di cui godono i fedeli delle diocesi » : una pastorale che garantisca loro la libertà di appar1 1 Exsul familia, 102. Acta Ioannis Pauli Pp. II 569 tenere alla loro comunità etnica ed insieme di inserirsi in quella del territorio in cui risiedono ; che esprima rispetto del loro patrimonio spirituale come della loro cultura. Le migrazioni offrono, in tal modo, alle Chiese particolari l'occa­ sione di verificare la propria « cattolicità », che consiste non solo nell'accogliere le diverse etnie, ma soprattutto nel fare comunione con esse. L'unità della Chiesa è trascendente come lo è la sua origine. Essa è data non dalla cultura o lingua comune, ma dallo Spirito della Pentecoste che, chiamando genti di lingue e nazioni diverse alla fede nello stesso Signore e alla speranza nella stessa Vita, le raccoglie in un solo popolo. 5. Ogni Chiesa particolare, pertanto, dovrà sentirsi impegnata a coltivare la pedagogia dell'accoglienza e ad esercitare la solidarietà verso i migranti. I Vescovi hanno sicuramente presente quanto già il Papa Paolo VI sottolineava nel Motu Proprio Pastoralis migratorum cura : « I migranti non solo sono affidati, al pari degli altri fedeli, al loro pastorale ministero, ma per le speciali circostanze in cui vi­ vono richiedono anche una particolare premura, che appunto corri­ sponda ai loro bisogni ». Ma la pastorale specifica per i migranti, se vuol evitare il rischio di ridursi a pastorale per emarginati, deve favorire il costituirsi di vere comunità etniche, in cui la fede possa essere vissuta, espressa e tra­ smessa ; è al loro interno, infatti, che essa trova la sua più valida difesa contro l'invadenza del proselitismo religioso. Tali comunità etniche appartengono a pieno titolo al tessuto ecclesiale e contribui­ scono, assieme alle altre, alla costruzione del Regno di Dio. Per questa via, il tema della Plenaria di quest'anno si riannoda a quello dello scorso anno : « Direttive pastorali emanate dalla Santa Sede per la salvaguardia e la valorizzazione del patrimonio religioso e culturale dei Rifugiati e dei Migranti ». 6. Un ruolo importante nella evangelizzazione e formazione dei mi­ granti hanno pure i laici. In un contesto di diaspora geografica ed ambientale, quale è quello delle migrazioni di oggi, l'apporto dei laici è insostituibile. Qui la fede non può essere semplicemente una eredità da proteggere, ma una realtà da approfondire, verificare, sviluppare nell'ambito della Chiesa particolare. I primi ed immediati apostoli dei migranti devono essere gli stessi migranti. 38 - A. A. S. 570 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Per costruire delle vere comunità in questo specifico mondo, è im­ portante intraprendere alcune iniziative appropriate : la formazione di gruppi di migranti con forte impronta spirituale e dinamismo cri­ stiano ; la creazione di piccole comunità di fede che agiscano sotto la guida dei legittimi Pastori, si tengano a contatto tra di loro, e si scam­ bino esperienze ; l'istituzione di consigli pastorali composti da per­ sone che vivono con convinzione il messaggio cristiano e godono la fiducia della comunità. I compiti dei laici, tuttavia, non si esauriscono a livello comuni­ tario; essi debbono trovare un prolungamento in seno alla famiglia, ambito, questo, che tra tutti, voglio esplicitamente sottolineare come luogo di particolare impegno. In una situazione di diaspora e di cre­ scente pericolo per la fede, la famiglia deve riscoprire il proprio ruolo di « chiesa domestica », dove genitori e figli vivono e alimentano con fervore la propria fede in una concreta esperienza di vita. Tra i migranti vi sono pure molte persone sradicate dal proprio nucleo familiare. La solitudine le rende particolarmente fragili di fronte alle lusinghe del proselitismo religioso. Esiste il dovere, da parte di tutti i laici, di farsi loro <( prossimo » per annunciare la buona novella con lo stile del Signore : in casa, per le strade, fra gli amici. 7. Carissimi ! Questo incontro vi servirà non solo per fare un'ana­ lisi, ma per passare poi alle opportune terapie. I metodi e i mezzi hanno certamente la loro importanza, ma determinanti sono soprattutto la solidarietà cristiana, lo zelo apostolico e la carità premurosa di quelli che hanno una responsabilità nei confronti dei migranti. I Pastori e i loro collaboratori devono assumere lo spirito del comune e supremo Pastore, Gesù Cristo, che dà la vita per le sue pecore. Sono molte le organizzazioni a cui fanno capo i migranti. Ma questi sapranno rico­ noscere come voce del Signore quella di chi ama di più. Che il Signore illumini e fortifichi voi che lavorate in seno al Ponti­ ficio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti o in col­ legamento con esso, e sostenga lo zelo di tutti quelli che si prodigano quotidianamente al servizio diretto di coloro che gli eventi o la neces­ sità hanno spinto fuori della Patria, condividendone la difficile con­ dizione. Con questi voti imparto a tutti la mia Benedizione. Acta Ioannis Pauli Pp. II 571 IV Ad Equatoriae episcopos limina Apostolorum visitantes.* Queridos Hermanos en el episcopado : 1. Con gran gozo os doy mi más cordial bienvenida a este encuentro, con el que la Divina Providencia ha querido bendecir a su Iglesia, para acrecentar la comunión entre sus Pastores y hacer así que res­ plandezca cada vez más la unión íntima del Cuerpo Místico de Cristo. Como Pablo y Bernabé subieron a Jerusalén para recibir de Pedro orientaciones en su quehacer apostólico, siendo acogidos con gran ale­ gría al contarles lo que Dios había hecho con ellos, también vosotros 1 habéis venido a visitar al Sucesor de Pedro, que os acoge gozoso de poder cumplir la misión recibida de « confirmar en la fe a sus her­ manos )). 2 Las relaciones quinquenales que habéis presentado y los coloquios personales con cada uno de vosotros me han permitido profundizar y conocer mejor los problemas pastorales de las circunscripciones ecle­ siásticas confiadas a vuestro ministerio episcopal. Por otra parte, esta visita « ad Limina » trae a mi mente y a mi corazón las inolvidables jornadas vividas con los fieles del Ecuador en el año 1985. Recuerdo con emoción el fervor y entusiasmo con que fui acogido por el pueblo ecuatoriano particularmente en Quito, Latacunga, Cuenca y Guayaquil. 2. Como punto de partida de este encuentro deseo aludir a vuestra convicción de que en el Ecuador se hace necesaria una nueva evange­ lización que lleve a un conocimiento y seguimiento más profundo de Cristo, salvador del hombre. Así quisisteis proclamarlo en el documento colectivo (( Opciones Pastorales », como aplicación de las directrices de Puebla a vuestras comunidades. Aquel magno encuentro del Episco­ pado Latinoamericano puso de relieve la centralidad del Redentor en la acción evangelizadora : (( En el misterio de Cristo, Dios baja hasta el abismo del ser humano para restaurar desde dentro su dignidad. La fe en Cristo nos ofrece, así, los criterios fundamentales para obte­ ner una visión integral del hombre que, a su vez, ilumina y completa * Die 27 m. Octobris a. 1989. 1 Cf. Act 15, 4. 2 Cf. Lc 22, 32. Acta 572 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale la imagen concebida por la filosofía y los aportes de las demás ciencias humanas, respecto al ser del hombre y a su realización histórica )). 3 Vuestra común solicitud de servir a los hermanos os lleva a escrutar atentamente la realidad de vuestra patria y los « signos de los tiem­ pos », para interpretarlos a la luz de la fe. De esta manera podéis descubrir aquellos factores de mayor importancia relacionados con la situación religiosa y moral de los pueblos, el grado de conocimiento de la Palabra de Dios, la práctica auténtica de la fe, el sentido ético de la vida familiar, la actuación de las personas y los grupos en el campo social, político y cultural. En todos los ámbitos habéis de hacer presente las enseñanzas del Hijo de Dios para influir así con mayor eficacia en la conducta del hombre y de la sociedad. Digno de encomio es vuestro empeño en la difusión de la Palabra de Dios, que os llevó a distribuir doscientos cin­ cuenta mil ejemplares de la Biblia, con ocasión de mi visita pastoral al Ecuador, mientras ahora proyectáis poner a disposición de grupos y comunidades otros trescientos cinquenta mil ejemplares. Por mi parte os aliento a seguir impulsando una evangelización renovada que, teniendo como piedra angular la Revelación y siguiendo fielmente al Magisterio, sea dócil a las inspiraciones del Espíritu que asiste con­ tinuamente a la Iglesia. 3. En una época como la nuestra, en la que a veces se quiere pres­ cindir del Magisterio para dar una interpretación personal del Evan­ gelio, ha de ser preocupación de los legítimos Pastores vigilar para que la Palabra de Dios sea fielmente transmitida. Por otra parte, no faltan quienes, en aras de un erróneo secularismo, pretenden reducir la mi­ sión de la Iglesia al campo de lo puramente social, desfigurando así su naturaleza como sacramento de salvación. Vuestra solicitud pastoral os ha de llevar a discernir y clarificar aquellas posiciones doctrinales que pueden poner en peligro la unidad de la grey o la fidelidad a las enseñanzas de la Iglesia. A la caridad y prudencia propias del Buen Pastor ha de acompañar la fortaleza, que, como a Pablo, os mueva a salir al encuentro de quienes hayan errado 4 el camino, invitándoles a una adhesión explícita de la fe y a las orien­ taciones del Magisterio. 3 4 Puebla, 305. Cf. 2 Tim 2, ,14-20 ; Tit 1, 10 ss. Acta Ioannis Pauli Pp. II 573 Una y otra vez hemos de recordar y tomar conciencia de la respon­ sabilidad de ser Pastor de una grey y cuánto espera Dios de cada uno de vosotros. El Obispo, con su consejo, con sus exhortaciones, con su fidelidad al plan de Dios y con su amor a la Iglesia, así como con el edificante ejemplo de su vida, debe asumir el primer puesto en las tareas de la renovada evangelización que venimos proclamando ante el V centenario de la Evangelización de América. La función episcopal de ser guía y maestro para las comunidades eclesiales ha de llevarse a cabo siendo conscientes de que la autoridad de la que el Obispo, como Pastor de su grey, es depositario lo invita a ser servidor de todos. 5 6 Frente a los graves males de la sociedad, que tanto afligen nuestro corazón de Pastores, se impone descubrir sus causas profundas para así tratar de llevar remedio y consuelo. La elevación espiritual y moral del hombre, para que logre la « estatura del hombre perfecto segán Cristo », es el camino que conduce a la liberación verdadera e integral, basada en la dignidad de hijos de Dios. 7 En mi Encíclica Redemptoris Mater recordaba que « en el designio salvifico de la Santísima Trinidad el misterio de la Encarnación consti­ tuye el cumplimiento sobreabundante de la promesa hecha por Dios a los hombres después del pecado original ». Aquí se halla la razón de nuestra esperanza y el fundamento del optimismo cristiano : Dios quiere que todos los hombres se salven y lleguen a la plenitud de la santidad. 8 4. En esta ardua tarea contáis con la ayuda preciosa de los sacer­ dotes, vuestros primeros colaboradores en la construcción del Reino de Dios. A ellos, queridos Hermanos, habéis de estar muy cercanos, compartiendo sus alegrías y dificultades, ofreciéndoles vuestra sincera amistad, ayudándoles en sus necesidades para incrementar así una firme comunión sacerdotal que sea ejemplo para los fieles y sólido fun­ damento de caridad. En sintonía con lo anterior, y conscientes de la importancia que tiene para el presente y el futuro de la Iglesia en el Ecuador, os preocupa el problema de las vocaciones al sacerdocio ministerial y a la vida 5 6 7 8 Cf. Lumen gentium, 26. Cf. Lc 22, 26-27; Lumen gentium, 27. Ef 4, 13. Redemptoris Mater, 11. 574 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale consagrada. A Dios gracias en los últimos años estáis viendo en vuestras comunidades un notable florecimiento de las vocaciones. El antiguo Seminario Mayor de San José, en Quito, cuenta en la actualidad con gran número de alumnos, a la vez que se han creado otros Semina­ rios Mayores en distintas diócesis. Por otra parte, con la puesta en funcionamiento de la Facultad de estudios fllosófico-teológicos de la Pontificia Universidad Católica del Ecuador, se han aunado esfuerzos para una mejor formación de los seminaristas y de los aspirantes a la vida religiosa. Es necesario que en los Seminarios se dé gran importancia a la formación espiritual y pastoral de los alumnos. Por tratarse de futuros sacerdotes, el ambiente de estos centros de formación ha de ser de intensa piedad, de estudio, de disciplina, de caridad y de servicio. Estos son medios insustituibles para una adecuada preparación sacer­ dotal y religiosa. 5. Una pastoral vocacional bien estudiada lleva necesariamente a potenciar cada vez más la actividad catequética. La formación cris­ tiana de la niñez y la juventud comporta en vuestro país un particular esfuerzo, ya que en los centros estatales de educación no se imparte la enseñanza religiosa. Por ello, se hace aún más necesario —como lo habéis puesto de relieve en vuestro último documento colectivo sobre educación— el incremento de la catequesis parroquial, así como una sólida formación cristiana de los niños y los jóvenes que frecuentan las escuelas y colegios católicos. A ello podrán contribuir el Instituto Nacional de Catequesis y los demás centros que, a nivel diocesano, están dedicados a la conveniente preparación de catequistas y educa­ dores en la fe. El Concilio Vaticano II recordó repetidamente que la familia es el primer lugar de educación humana y que los padres son los principales educadores. La Iglesia, consciente de su responsabilidad respecto a la familia, asume decididamente su misión en la educación de las nuevas generaciones. Es bien conocida la contribución de las escuelas, co­ legios y centros superiores católicos en este terreno. En un país cristiano como el Ecuador, nada más lógico y justo que sean tutelados los principios y los valores cristianos de sus gentes. Por ello, toda la sociedad ha de sentirse solidaria en la obra educa­ tiva, que hace la grandeza de la Nación. Mas, ¿cómo se podrá ofrecer a las nuevas generaciones ideales altos y nobles si no se eleva el nivel espiritual y moral de la familia ecuatoriana? Acta Ioannis Pauli Pp. II 575 6. Bien conocéis, queridos Hermanos, los ataques de que es objeto hoy la institución familiar, su estabilidad, el respeto a la vida, la autoridad paterna, la inocencia de los niños. Campañas contra la na­ talidad, concepciones de la vida inspiradas en el secularismo y el hedonismo son motivo de viva preocupación para vosotros, particular­ mente en ciertas regiones de la costa ecuatoriana. Se hace necesario, por tanto, intensificar una pastoral familiar que, orientada desde la Conferencia Episcopal, dé una nueva vitalidad a los movimientos apos­ tólicos en favor de la familia, sensibilizando a los seglares católicos que actúan en la vida pública, para que las estructuras sociales y las disposiciones legales favorezcan mejor la unidad y estabilidad de la institución familiar. Los laicos cristianos han de estar convencidos de que construyendo la familia sobre las sólidas bases del Evangelio, colaboran también a construir la Iglesia. 9 En la formación de las conciencias, así como en la transmisión y difusión del Evangelio, juegan un papel importante los medios de comunicación social. La Iglesia ha de asumir cada vez con mayor deter­ minación su responsabilidad en la orientación cristiana de estos me­ dios tan importantes en la obra educativa. Es motivo de satisfacción constatar las metas alcanzadas por la Iglesia ecuatoriana en el campo de las emisoras de radio. A este propósito, recuerdo con gozo la cere­ monia de bendición de la « Radio Católica Nacional del Ecuador » durante mi visita pastoral. Quiera Dios que la actividad radiofónica, así como los demás medios de comunicación social, sigan ampliando su influencia en favor de la evangelización y promoción espiritual y humana en los ambientes rurales y urbanos. 7. En vuestra labor evangelizadora, un sector que ha de ser objeto de particular solicitud pastoral son las comunidades indígenas. Sé que la población indígena, que se eleva a tres millones y medio aproxi­ madamente, y que está establecida sobre todo en la región interandina y oriental, representa alrededor del 30 por ciento de la población total del Ecuador. Conservo vivo aún en mi mente el entrañable encuentro de Latacunga con las comunidades y grupos indígenas, que por primera vez se congregaban en tal número, convocados por la Iglesia. Me alegra saber que aquella iniciativa ha contribuido decididamente a que las comu­ nidades indígenas tomaran mayor conciencia de su propia identidad, 9 Cf. Christifideles laici, 40. Acta 576 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de los valores de sus culturas y del puesto que deben ocupar en el conjunto de la población ecuatoriana. La celebración del V Centenario de la llegada de la Buena Nueva a tierras americanas ha de ser ocasión propicia para renovar vuestro empeño en la evangelización en profundidad de las comunidades indí­ genas del Ecuador. Es pues necesario dar nuevo impulso y coordinar a nivel diocesano las directrices impartidas por la Conferencia Epis­ copal sobre la pastoral de los indios, montubios y afroecuatorianos. El Evangelio debe penetrar más aún en las culturas indígenas y hacer posible su expresión en la vida comunitaria, en la fe y en la liturgia. Una Iglesia viva y unida en torno a sus pastores será la mejor defensa para contrarrestar la labor disgregadora que ciertas sectas están lle­ vando a cabo entre vuestros fieles, sembrando entre ellos la confusión y desvirtuando el contenido del mensaje cristiano. 8. La Iglesia se siente firmemente comprometida en su misión de iluminar a todos con la doctrina de Cristo, que es un mensaje de ver­ dad, de justicia, y, sobre todo, de amor. Es exigencia del Evangelio mostrar particular predilección por los más necesitados. Por ello ha de fomentarse una activa preocupación social que se inspire siempre en la Palabra de Dios, en sintonía perfecta con el Magisterio de la Iglesia y en íntima comunión con los Pastores. La misión evangeli­ zadora ha de abarcar la totalidad de la persona ; en efecto, « el amor que impulsa a la Iglesia a comunicar a todos la participación en la vida divina mediante la gracia, le hace también alcanzar por la acción eficaz de sus miembros el verdadero bien temporal de los hombres, atender a sus necesidades, proveer a su cultura y promover una libe­ ración integral de todo lo que impide el desarrollo de las personas ». A este respecto, deseo repetiros el llamado que hice durante mi visita al Guasmo de Guayaquil : « Que nadie se sienta tranquilo mientras haya un niño sin escuela, una familia sin vivienda, un obrero sin tra­ bajo, un enfermo o un anciano sin la adecuada atención » . 10 u Antes de terminar, queridos Hermanos, os ruego transmitáis mi palabra de aliento a los misioneros, que con abnegada entrega y sacri­ ficio dedican su vida a llevar el mensaje cristiano de salvación a las regiones más apartadas del Ecuador, particularmente en la selva ama­ zónica y la costa. El Papa está siempre cercano a ellos en su plegaria 10 Instrucción 11 Ibid., 5. sobre libertad cristiana y liberación, 63. Acta Ioannis Pauli Pp. II 577 al Señor, para que conceda muchos frutos a su labor apostólica. Que el dueño de la mies envíe numerosos operarios a esos territorios, fecun­ dados recientemente con la sangre del Obispo Alejandro Labaca y la religiosa Sor Inés Durango. Llevad igualmente a vuestros sacerdotes, religiosos, religiosas y fieles el saludo del Papa, que los encomienda al Señor con gran afecto y viva esperanza. A vosotros y a todo el amado pueblo ecuatoriano imparto compla­ cido la Bendición Apostólica. V Tarenti, in Italia, ad opifices habita.* Cari amici, fratelli e sorelle, 1. A voi il mio saluto deferente e cordiale. È stato mio preciso impegno cominciare qui, tra voi, la mia visita pastorale in terra jónica. Siete infatti voi, lavoratori, abitanti di Taranto e della pro­ vincia o provenienti da tutta la Puglia, e perfino da varie Regioni italiane e dall'Estero, il primo motivo della presenza del Papa nella vostra Città. In questo momento e da questo stabilimento il mio pen­ siero va a tutti i lavoratori che, in questa area del Sud d'Italia, così provata e pur così ricca di potenzialità, vivono le speranze e le delu­ sioni del lavoro moderno. Ringrazio per i cortesi indirizzi di saluto che mi sono stati rivolti dai Rappresentanti del Governo Italiano, della Direzione aziendale e di tutti i lavoratori. Ho ascoltato con attenzione gli accenni da essi fatti alle difficoltà della situazione presente e alle ansie che si nutrono per il futuro. Sono qui per dirvi che partecipo intimamente a queste vostre preoccupazioni. Ho seguito giorno per giorno le vicende delle ultime settimane e, pur senza entrare nel merito delle questioni sindacali che sono state all'origine della recente vertenza, desidero esprimere soddisfazione per la soluzione positiva che essa sembra avere finalmente raggiunto. Purtroppo, i problemi che interessano il settore siderurgico sono oggi particolarmente complessi e giustificano le apprensioni che voi mani­ festate, pensando alle ripercussioni che ogni riduzione di posti di lavoro * Die 28 m. Octobris a. 1989. Acta 578 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ha sulle vostre famiglie e sulle prospettive dei giovani, in attesa di in­ serirsi attivamente nel ciclo produttivo. 2. La Chiesa non può restare indifferente di fronte a questa situa­ zione, che coinvolge tanti suoi figli, ponendo una pesante ipoteca sul loro presente e sul loro futuro. Nella questione sociale entrano sicu­ ramente fattori di ordine economico, tecnico, politico ; essa, però, ha innanzitutto risvolti direttamente umani, che non possono essere posposti agli altri nella ricerca di una soluzione adeguata. Il Papa è qui per ricordarlo a quanti debbono dare il loro contributo all'adozione di opportune misure per fronteggiare la crisi. Questo stesso intendimento mosse il mio predecessore, Papa Paolo V I , a venire tra voi, vent'anni or sono, quando questo Centro siderurgico era in piena espansione. Nel Natale del 1968, fra questi altiforni, egli volle ancora una volta sottolineare con forza la necessità di sal­ dare tra loro il progresso tecnologico e la ricerca della giustizia, nella prospettiva del messaggio di « G e s ù , l'operaio profeta, il maestro e l'amico dell'umanità, il Salvatore del mondo ».' Alcuni tra voi, forse, sono stati presenti allora e possono aiutarci a ricordare quell'evento, che fece di Taranto il podio per lanciare, « come uno squillo di tromba risonante nel mondo », un rinnovato richiamo all'insopprimibile aspetto etico della questione sociale. 3. Cari amici, nella scia del mio grande Predecessore, vengo oggi ad incontrarvi, portandovi lo stesso messaggio da parte di Cristo e della Chiesa. Questo impianto, in cui ci troviamo, e le ofìicine, nelle quali voi lavorate e trascorrete buona parte delle vostre giornate, sono un segno eloquente delle capacità dell'uomo di trasformare la materia prima per adattarla alle proprie necessità. Lo stabilimento, che attualmente impiega circa sedicimila persone, si avvia a celebrare i trent'anni della posa della prima pietra. È un traguardo che, mentre registra innega­ bili successi, sollecita opportuni, indilazionabili ripensamenti. Non solo dei metodi operativi e delle strategie di mercato — cosa già in corso con la creazione della Società ILVA — ma anche, e soprattutto, della concezione di sviluppo, a cui ci si è nel passato, ispirati. Tuttavia, promuovere la capacità produttiva di un complesso indu­ striale non è tutto, e non è neanche quello che più conta. Il valore 1 Insegnamenti di Paolo VI, VI (1968) 695. Acta Ioannis Pauli Pp. II 579 e la grandiosità di un impianto di produzione, sia pure così impressio­ nante come è questo vostro, non devono misurarsi unicamente con cri­ teri di progresso tecnologico o di sola produttività e redditività econo­ mica e finanziaria, ma anche e soprattutto con criteri di servizio al­ l'uomo e di corrispondenza a ciò che la vera dignità del lavoratore, in quanto immagine di Dio, richiama ed esige. 4. Ora, qual è, da questo punto di vista, la realtà attuale dell'ILVA di Taranto? Vi è, anzitutto, la pesante situazione relativa all'occupazione, ag­ gravata dal ridimensionamento della capacità produttiva dell'impianto, nel quadro di una crisi più generale concernente la produzione del­ l'acciaio. Vi sono i fenomeni connessi del pre-pensionamento e del ricorso alla cassa integrazione, rimedio, quest'ultimo, parziale e tem­ poraneo in relazione alla mancanza o alla stasi del lavoro. Non mi sfuggono di certo le complesse componenti della crisi siderurgica, che è fenomeno di dimensione internazionale. Non posso però non rilevare le gravi conseguenze di questa situazione per gli operai stessi e per le rispettive famiglie, che dal loro lavoro traggono il necessario so­ stentamento. Vorrei far sapere a quanti vivono tale situazione, uomini e donne, ma in modo particolare ai giovani, i quali non riescono ad inserirsi in un'attività adeguata alla loro preparazione, che sono vicino ad ognuno dei disoccupati e dei cassintegrati, e che porto loro la com­ prensione e la solidarietà di tutta la Chiesa. Vi è, inoltre, la grave situazione ecologica, con le sue preoccu­ panti ripercussioni sulla natura, sul patrimonio zoologico ed ittico e sulla vita quotidiana delle persone. Il campanello di allarme è già scattato, anche qui a Taranto. Occorre ora far sì che le decisioni dei responsabili ne tengano conto, cosicché l'ambiente non venga sacri­ ficato ad uno sviluppo industriale dissennato : la vera vittima, nel caso, sarebbe l'uomo ; saremmo tutti noi. 5. Quando si tratta di ripensare una situazione come questa, caris­ simi, due sono i criteri morali di fondo, di cui si deve tener conto. Il primo è la dignità della persona umana, creata ad immagine di Dio : (( L'uomo, infatti, è l'autore, il centro e il fine di tutta la vita economico-sociale )). 2 2 Gaudium et spes, 63. Acta 580 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Il secondo è la dignità stessa del lavoro, che è parte della vocazione dell'uomo chiamato da Dio a realizzarsi e perfezionarsi come per­ sona. All'uomo non è dato altro mezzo per sviluppare i talenti e le 3 qualità ricevute, oltre che per guadagnarsi la vita. Ora, tutto questo significa che il lavoro deve essere considerato non solo come potenziale fonte di beni economici, ma anche come oc­ casione di arricchimento spirituale in un processo di crescita verso la pienezza della propria auto-realizzazione. Per i lavoratori, ciò implica l'impegno morale di adempiere nel migliore dei modi il proprio compito, nella consapevolezza non solo dei propri diritti, ma anche dei propri doveri. Per coloro nelle cui mani è il potere di decidere — dirigenti aziendali, operatori econo­ mici, politici — ciò significa che il valore del lavoratore e la dignità del suo lavoro debbono prevalere nelle decisioni, anche e soprattutto in momenti di crisi. Sono gli uomini e non i numeri che contano. 6. È vero che le decisioni circa le finalità e le dimensioni dei com­ plessi industriali e dell'indotto devono oggi essere nel contesto di una pianificazione economica che va ben oltre i limiti della singola città e dell'intero Paese : effetto, questo, dell'interdipendenza sempre più stretta, in cui ormai si svolgono i rapporti economici, commerciali e finanziari nel mondo ed in particolare in Europa. Ma tale interdipendenza ha un risvolto morale di grande valore : quello della solidarietà, che, nell'Enciclica Sollicitudo rei socialis, ho definito come « la determinazione ferma e perseverante di impegnarsi per il bene comune, per il bene di tutti e di ciascuno ». Questa, in 4 realtà, è la strada per rimediare agli effetti del ridimensionamento. Ciò che non si può mantenere perché l'equilibrio dell'insieme non lo permette, deve venire adeguatamente compensato in altri modi e, ma­ gari, in altri ambiti industriali, per servire al bene di tutti ed in par­ ticolare a quello dei più deboli, come i disoccupati, i cassintegrati e quanti cercano il primo impiego. Le nuove circostanze richiedono da tutti uno sforzo di rinnovata analisi e di creatività, aftinché agli uomini e alle donne di Taranto vengano offerte nuove possibilità di lavoro, possibilmente più confa­ centi alla realtà ambientale in cui essi vivono : le industrie del cosid3 4 Cf. Laborem exercens, 4. Sollicitudo rei socialis, 38. Acta Ioannis Pauli Pp. II Ö81 detto terziario, ma anche un'agricoltura rinnovata e tutto ciò che può gravitare intorno alla ricchezza del mare. 7. Cari amici, concludo con un augurio di pace e di giustizia, ra­ dicato nella buona volontà e nel dialogo costruttivo, illuminato dal­ l'insegnamento sociale della Chiesa e dalle tradizioni di equilibrio e laboriosità della gente del Sud. So che ogni anno, soprattutto a Natale e a Pasqua, amate realiz­ zare voi stessi un altare e preparare un ambiente in cui radunarvi con l'Arcivescovo, con i vostri cappellani, e spesso anche con giovani del seminario e delle parrocchie vicine. In quell'occasione vi riconciliate scambiandovi gli auguri e la pace, vi alimentate alla sorgente della giustizia e della solidarietà che è Cristo, vi ricordate di chi più soffre e pregate anche per coloro che ci hanno lasciati, a volte in modo dram­ matico o prematuro. Il Papa, che oggi condividerà la vostra mensa aziendale, vuole dirvi la sua gioia per questo evento che gli consente di sentirsi ideal­ mente ospite anche delle vostre famiglie, in mezzo ai vostri figli, ai vostri nipoti e ai vostri anziani, soprattutto ai vostri malati. Questa mensa sarà inoltre, per me e per voi, simbolo vivo di quel­ l'altra Mensa, quella eucaristica, nella quale Cristo, donandosi a noi sotto le specie del pane, fa di tutti noi una cosa sola in Lui. Sia Egli sempre in mezzo a voi, a sostenere il vostro lavoro, ad alimentare le vostre speranze di una vita migliore, a cementare la vostra solidarietà. E con Lui sia Maria, come a Cana, a dirvi di far sempre ciò che Egli vi dirà. E ci sia sempre anche San Giuseppe, Patrono dei lavo­ 5 ratori, al quale, proprio qualche giorno fa, ho dedicato un particolare documento, scrivendo tra l'altro : « Grazie al banco di lavoro presso il quale esercitava il suo mestiere insieme con Gesù, Giuseppe avvi­ cinò il lavoro umano al mistero della redenzione » : 6 egli vi ottenga dal Signore i doni che attendete per voi e per le vostre famiglie. Su tutti e su ciascuno invoco la benedizione del Padre, del Figlio e dello Spirito Santo. 5 6 Of. Gv 2, 5. Redemptoris custos, 22. Acta 582 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VI Ad eas quae generali capitulo Pauperum Sororum a Domina Nostra Colociensium interfuerunt coram admissas.* Liebe Schulschwestern Unserer Lieben Frau von Kalocsa! 1. Es ist mir eine besondere Freude, euch heute am Ende des Generalkapitels eurer verdienten Kongregation in dieser Sonderaudienz zu empfangen. Meinen herzlichen Gruß richte ich an die neue Mutter General­ oberin und an euch Kapitelschwestern. Zugleich grüße ich auch alle eure Mitschwestern, die — gewaltsam von tausend reduziert — nun­ mehr in einer Zahl von etwa 200 ihr Apostolat in Ungarn, Italien, Deutschland und Australien ausüben. Euer Generalkapitel, das ihr in diesen Tagen abgeschlossen habt, unterstreicht die geschichtliche Bedeutung des gegenwärtigen Augen­ blicks für eure Ordensgemeinschaft. Denn nach ungefähr 40 Jahren erzwungener Diaspora, während der die Schulschwestern Unserer Lie­ ben Frau von Kalocsa haben große Opfer bringen müssen, um dem Charisma ihrer Gründung treu zu bleiben, und diese mit Gottes Hilfe auch heroisch überwinden konnten, kann sich das Institut in Ungarn, wo es im Jahre 1860 entstanden ist, endlich neu organisieren. Es ist ein Zeichen der Vorsehung, die jene führt, die sich in Gemein­ schaft mit der Kirche für die menschliche und christliche Förderung der Völker einsetzen, indem sie mithelfen, sie zum Licht des Evan­ geliums zu führen. Es ist aber auch eine schwierige Aufgabe, die einerseits euer Herz mit neuem Eifer erfüllt, andererseits euch daran erinnert, daß ihr berufen seid, in jenem edlen Land auf neue und ent­ scheidende Weise die Aussaat des Evangeliums zu pflegen, indem ihr mit eurem Leben den absoluten Vorrang der christlichen Werte be­ zeugt, die dort für lange Zeit unterdrückt worden sind. 2. Euer Generalkapitel hat unter anderem das Problem der Wie­ dereingliederung und der Neuorganisierung eures Institutes in Ungarn behandeln müssen. Die Aussichten sind jedoch ermutigend und ver­ heißungsvoll, sei es für eure Kongregation, sei es für die ungarische Kirche im allgemeinen : Ich denke an einen neuen Frühling bei den * Die 3 m. Novembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 583 Berufungen zum Priestertum und Ordensleben wie auch durch die freie Ausübung der pastoralen Tätigkeiten. Darum möge euer Institut bei der Wahl der Prioritäten die Nöte der ungarischen Kirche vor Augen haben ; es sei dazu bereit, im Ein­ klang mit der kirchlichen Hierarchie zu arbeiten, auf daß die leben­ digen Kräfte, die ihr in den verschiedenen Bereichen des Apostolates einsetzen könnt, in kluger Weise auf das konkrete Wachstums dieser christlichen Gemeinschaft hingeordnet werden. Und die Schwestern, die in Ländern arbeiten, wo euer Institut sich inzwischen konsolidiert hat, wie in Italien, Deutschland und Austra­ lien, mögen ihren hochherzigen Beitrag an geistigen und materiellen Mitteln für ein schnelles Erstarken eurer Gemeinschaft in Ungarn leisten, wo die Kirche nach einer langer Periode des Leidens am Hori­ zont den Morgen einer Zukunft erblickt, die sich für alle verheißungs voll ankündigt. Um diese Zukunft zu bauen, bedarf die Kirche jedoch auch eurer lealen, bereiten und hochherzigen Mitarbeit. Anderseits ist es beson­ ders wichtig, daß eure kirchliche Gemeinschaft sich nicht nur auf eine rein rechtliche Bindung reduziert, sondern das volle Leben der Kirche, ihre pastoralen Sorgen, Freuden und täglichen Bedrängnisse teilt. Die gottgeweihten Personen leben, »von der Liebe gedrängt, die der Heilige Geist in ihre Herzen ausgegossen hat, ... mehr und mehr für Christus und seinen Leib, die Kirche«. Denn »im Apostolat, das ... (sie) ausüben, wird die bräutliche Liebe zu Christus auf fast orga­ nische Weise Liebe zur Kirche, zur Kirche als Volk Gottes, zur Kirche, die zugleich Braut und Mutter ist«. In diesem Generalkapitel habt ihr gewiß auch das Problem des »aggiornamento« erörtert, um euer Institut zu bekräftigen oder, falls und insofern es notwendig ist, es auf den Weg einer größeren Authen­ tizität zurückzuführen und zugleich den veränderten Erfordernissen der Zeit anzupassen. Folgt bei dieser delikaten Aufgabe, die euch er­ wartet, den Richtlinien des II. Vatikanischen Konzils, das die Probleme, die das Ordensleben im allgemeinen betreffen, umfassend erörtert hat. Haltet euch auch an die Direktiven, die von der Kongregation für die Institute des gottgeweihten Lebens und für die Gemeinschaften 1 2 3 4 1 2 3 4 Vgl. Lumen gentium, 4. Vgl. Rom 5, 5. Perfectae caritatis, 1. Redemptoris donum, 15. Acta 584 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale des apostolischen Lebens erlassen worden sind, wie auch an die weisen "Normen, die im neuen Kodex des Kirchenrechts enthalten sind. Seid in jedem Fall fest in der Verteidigung der grundlegenden Werte, wie der Treue zum Charisma des Institutes, eines engagierten Lebens nach den evangelischen Räten, der Pflicht einer jeden Ordens­ frau, das. Gebot der Liebe in der Nachfolge Christi im Leben der Gemeinschaft und im Bereich der Schule, der die erste Tätigkeit eures neuen Institutes gegolten hat, immer konkreter zu verwirklichen : ebenso auch in den anderen geistigen und leiblichen Werken der Barm­ herzigkeit, die eurer Kongregation anvertraut sind. In der frohen Erwartung einer neuen Blüte bei den Berufungen, besonders in Ungarn, seid euch dessen bewußt, daß die Ausbildung der Jugendlichen viel Aufmerksamkeit und Hingabe verdient : Die Jugendlichen bedürfen nämlich einer soliden geistigen und kulturel­ len Grundlage, um imstande zu sein, allen ihren moralischen Ver­ pflichtungen in Treue zu entsprechen und ihre Sendung in gebührender Weise zu erfüllen. Für diese Bildungsarbeit wird euer Zeugnis als gottgeweihte Personen, die ihre Hingabe hochgemut und froh leben, von großem Nutzen sein, weil der Heilige Geist sich auch unseres schwachen Beispiels bedient, um in den Herzen der Jugend in die Tiefe zu wirken. Die Ordensfrauen ihrerseits bedürfen der ständigen Hilfe, um in einer immer säkularisierteren Welt als gottgeweihte Per­ sonen und Boten des Evangeliums gestützt zu werden. 3. Darum lade ich alle Schulschwestern Unserer Lieben Frau von Kalocsa ein, sich gegenseitig Halt zu geben als wahre Schwestern, mit dem Gebet, Opfergeist, gegenseitigem Verstehen und Helfen, so daß sich alle in der Gemeinschaft geliebt und nötigenfalls auch ausgesöhnt fühlen wie in einer Familie. Dies wird das schönste Zeugnis eines wahren Lebens nach dem Evangelium sein, das ihr denen gebt, die dem gleichen Ideal gottgeweihter Hingabe folgen. Ich vertraue darauf, liebe Schwestsern, daß es euch mit Gottes Hilfe sowie mit eurer eigenen Klugheit und Entschlossenheit im Kapitel gelungen ist, für die kommende Periode von sechs Jahren eine fruchtbare Arbeit zu leisten und für den Fortschritt eures Insti­ tutes wie auch das Wohl der Menschen, denen ihr bei der Erfüllung eurer Sendung begegnet, konkrete Programme zu entwickeln. Ich zweifle nicht, an eurer vollen Bereitschaft, diese meine ermutigengen Hinweise hochherzig entgegenzunehmen. Ich vertraue die Arbeiten Acta Ioannis Pauli Pp. II 585 eures Kapitels und deren Verwirklichung der Fürsprache Unserer Lieben Frau an, der euer Institut auch in den Wirren der Letzten Jahrzehnte auf heroische Weise treu geblieben ist. Ich hege die Hoff­ nung, daß wie ihr auch andere Ordensgemeinschaften, die in diesen vergangenen 40 Jahren viele Prüfungen haben erdulden müssen, mit Eifer und Mut ihr religiöses Leben wieder aufnehmen können. Als Zeichen meiner Wertschätzung, meiner Dankbarkeit und Aner­ kennung für all das Gute, das ihr tut, erteile ich euch und allen Ordens­ gemeinschaften in Ungarn von Herzen meinen Apostolischen Segen. VII Ad Germaniae occidentalis episcopos in Vaticanis aedibus congregatos habita.* Liebe Mitbrüder im Bischofsamt! 1. Zwei Tage intensiven Gesprächs gehen heute zu Ende, in denen wir nicht im Gegenüber zweier Parteien, sondern in der Gemeinsam­ keit der uns anvertrauten Hirtensorge über die Entwicklung und die Probleme der Kirche in Eurem Vaterland gesprochen haben. Ihr selbst hattet um dieses Treffen gebeten, und ich habe Euren Wunsch freudig aufgenommen. Denn in einer Welt, in der die Massenmedien Papst und Bischöfe selbst nur allzu gern zueinander in Gegensatz zu stellen suchen, hat die persönliche Begegnung, die unmittelbar erfahrene brü­ derliche Gemeinschaft und Aussprache eine verstärkte Bedeutung ge­ wonnen. Wir haben uns mit den von Euch vorgeschlagenen großen Themen — Theologiestudium und Priesterausbildung, Katechese, Mitarbeit der Laien in der Kirche — und mit einigen anderen Einzelfragen befaßt. Hinter allen Beiträgen und Erörterungen stand als entscheidende Frage : Wie steht es mit der Kirche in der Bundesrepublik Deutschland und wie soll es mit ihr weitergehen? Was kann ihr wahrer Beitrag für die Gesamtkirche von morgen sein? Wo liegen ihre Chancen, wo ihre Gefahren? Was können die Hirten heute tun, um ihrem Auftrag noch besser zu entsprechen? 2. Bei solchen Fragen gehen unsere Gedanken zunächst zurück zu dem Beitrag, den die Kirche im deutschen Sprachraum in der ersten Hälfte dieses Jahrhunderts bis zum II. Vatikanischen Konzil und auf * Die 14 m. Novembris 1989. 39 - A. A. S. Acta 586 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale diesem selbst geleistet h a t . D a m a l s war in E u r e m Land die Liturgische Bewegung aufgebrochen, die sich mit einer neuen Zuwendung zur Bibel verband. Zugleich war eine tiefe Sehnsucht nach der E i n h e i t der Kirche lebendig geworden, die zu einer immer intensiveren Begegnung mit den evangelischen Christen E u r e r H e i m a t führte und entscheidend zur Aufnahme des ökumenischen Gedankens auf dem Konzil beigetragen hat. Anderseits kann man in diesem Z u s a m m e n h a n g nicht vergessen, d a ß diese große Zeit neuen E r w a c h e n s der Kirche in den Seelen auch die Zeit gewesen ist, in der die verhängnisvolle Ideologie des Nationalsozialismus Macht über E u e r Land gewinnen konnte und trotz aller bewegenden Zeugnisse des W i d e r s t a n d e s die K r a f t des Glaubens nicht ausreichte, um deren Träger den Weg zur H e r r s c h a f t zu versperren. So wird man zu jeder Zeit mit wachem und mutigem Herzen nach den neuen Gaben Gottes fragen müssen, die er einer jeden Generation anbietet, aber auch ohne Ausflüchte und Beschwichtigungen den drohenden Gefahren ins Auge sehen und sie beim Namen nennen. Dies für die Kirche in unserer heutigen Zeit zu tun, war gerade das zentrale Anliegen dieser unserer Begegnung. Die Gespräche dieser Tage waren getragen vom Bewußtsein unserer großen V e r a n t w o r t u n g , die wir als H i r t e n im Volke Gottes tragen, zugleich aber auch von dem Geist wahrer Kollegialität, die uns in dem einen gemeinsamen V e r k ü n d i g u n g s a u f t r a g Christi u n t e r e i n a n d e r verbindet. Ich danke E u c h für alle wertvollen Beiträge und sachkundigen E r l ä u t e r u n g e n , die es mir ermöglicht haben, die Wirklichkeit der Kirche und der Gesellschaft in der Bundesrepublik Deutschland noch besser und tiefer zu verstehen. 3. Im folgenden möchte ich in einer A r t Zusammenfassung und E r g ä n z u n g zu unseren gemeinsamen Überlegungen noch einmal auf einige Aspekte hinweisen, die als Stärke und als Schwäche des deutschen Katholizismus in der jetzigen Stunde erscheinen. Bei der Suche nach dem Positiven kommen uns sogleich die Namen Adveniat, Misereor, Missio, C a r i t a s in den Sinn ; die Solidarität und Spendefreudigkeit der deutschen Katholiken von heute gegenüber der Dritten Welt, aber auch den Nöten des europäischen Ostens sind sprichwörtlich und ein Zeichen dafür, d a ß der Konsumismus der Wohlstandsgesellschaft die Dynamik der christlichen Liebe nicht erstickt h a t . Es gibt ein lebendiges Bewußtsein der weltweiten V e r a n t w o r t u n g aller Christen in E u r e m L a n d , der V e r a n t w o r t u n g , die gerade im W o h l s t a n d Acta Ioannis Pauli Pp. II 587 liegt, und d a m i t verbunden ein leidenschaftliches Mitfühlen mit der Not der U n t e r d r ü c k t e n , der an H u n g e r und A r m u t Leidenden. Ebenso finden wir bei E u r e n Gläubigen eine A r t neuer D e m u t den anderen gegenüber, eine Bereitschaft, gerade von den Armen zu lernen und zu empfangen. Ich danke Euch dafür im Namen aller, die Hoffnung d a r a u s schöpfen und auch konkrete Hilfe erfahren. Diesen Universalismus und diese D e m u t gilt es zu stärken ; die Dynamik einer Liebe ist zu erhalten, die sich nicht mit finanziellen Opfern begnügt, sondern von innen her zu einer Offenheit wird, die dann das Geben in einem viel tieferen Sinn zu einem Empfangen werden l ä ß t . E i n e Universalität, die sich im materiellen Geben erschöpfte, wäre trotz aller Spenden zu wenig und würde sich auf die Dauer auch in sich selber auflösen. Sie m u ß Mitdenken und Mitglauben mit der ganzen Kirche sein und darin auch immer wieder eine neue Überschreitung des Eigenen werden. Sie m u ß ihren inneren Antrieb aus dem Geist der K a t h o l i z i t ä t erhalten, der am E n d e der einzig wirksame Schutz gegen parteiliche Ideologisierung bei den Hilfeleistungen ist. Ohne die Größe dieser erwiesenen Hochherzigkeit mindern zu wollen, wird man jedoch auch fragen müssen, w a r u m heute überall, nicht n u r in Deutschland, zwar die materiellen Gaben noch wachsen, aber missionarische Berufungen fast vom Erlöschen bedroht scheinen — Berufungen, in denen Menschen sich selbst als Gabe an die B r ü d e r und Schwestern darbieten und damit erst dem materiellen Dienst seine innere Mitte, sein Herz schenken. Die Berufungen zum P r i e s t e r t u m und zum Ordensstand sind der eigentliche Maßstab für die Lebendigkeit einer Kirche. Dieses wichtige Anliegen m u ß allen in der Seele brennen, weil das Versiegen der Berufungen zugleich Zeugnis gegen uns selbst ablegt. 4. E i n e weitere Stärke des deutschen Katholizismus scheint sein hoher Organisationsstand in den R ä t e n und Verbänden zu sein, der ihm auch einen bedeutenden Einfluß im politischen und gesellschaftlichen Bereich erleichtert. Zu seiner Stärke gehört ebenso das bedeutende intellektuelle Gewicht, das er sich vor allem durch die Präsenz Theologischer F a k u l t ä t e n und Lehrstühle in der gesamten akademischen Landschaft Deutschlands sichern konnte. Bei näherem Hinsehen wird man jedoch, wie I h r selbst in E u r e n Berichten und Gesprächen verschiedentlich unterstrichen habt, auch d a m i t gegebene Gefährdungen nicht übersehen können. W a s zum Beispiel einmal inspirierende Acta 588 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Jugendbewegung gewesen ist, droht zu einer selbstgenügsamen Insti­ tution zu werden, die weniger aus der Begeisterung lebendigen Auf­ bruchs von unten lebt, sondern auf finanziell gut ausgestatteten Struk­ turen beruht, hinter denen sich wenig wirklich fruchtbares Leben ver­ birgt — ganz im Gegenteil zur Dynamik wirklicher junger Bewegungen in anderen europäischen Ländern. Institutionen, die nur weiterbestehen, weil sie von außen finan­ zielle Mittel erhalten, können — genauer besehen — nicht wirklich existenzfähig und existenzwürdig sein. Der Mut zu Klärungen und viel­ leicht auch zu Verzichten ist in dieser Hinsicht, wie von mehreren Ge­ sprächsteilnehmern betont worden ist, unerläßlich. Es scheint erfor­ derlich, wieder risikofreudiger und kritischer zu werden, kritischer dem scheinbar Gesicherten und Unerläßlichen, risikofreudiger dem Möglichen gegenüber. Spontane Aufbrüche werden immer ihre Schwie­ rigkeiten und ihre Probleme haben ; aber die Mißlichkeiten, die dabei entstehen, können es nicht rechtfertigen, den Geist auszulöschen, wo er vielleicht aufbrechen will. »Löscht den Geist nicht aus« sagt der Apostel. »Prüft alles, das Gute behaltet« : Das gilt auch heute. Wagt diese mutige Offenheit ! 1 5. Ähnliches ist auch zum Bereich der Bildungsinstitutionen zu sagen, die von Euch in diesen Gesprächen in ihren vielfältigen Aspek­ ten eingehend erörtert worden sind. Es gibt in Eurem Land nicht nur die großen akademischen Einrichtungen, sondern auch den Religions­ unterricht in allen Schultypen und grundsätzlich auch in allen Klas­ sen — in einem Umfang also wie sonst wohl selten in der Welt. Daneben existiert ein breites Netz von Erwachsenenbildung — und all dieses auch vom Staat unterstützt. Uns allen drängte sich hierbei die besorgte Frage auf : Entsprechen diesem großen Einsatz nun auch wirklich eine angemessene innere Vertrautheit mit dem Glauben und ein möglichst breiter Zugang zu ihm? Ihr selbst habt früher schon und auch bei dieser Begegnung auf die großen Mängel hingewiesen. Was sind die Ursachen dafür? Was geschieht z.B. im schulischen Re­ ligionsunterricht, in der Erwachsenenbildung wirklich? Wie weit reicht die pfarrliche Katechese? Warum erwachsen daraus so wenig Kenntnis der inneren Gründe des Glaubens und der Freude an der Kirche? Diese und ähnliche Fragen, wie wir sie gestellt haben, verdienen Eure weitere Aufmerksamkeit und gewissenhafte Prüfung. 1 / Thess 5, 19. Acta Ioannis Pauli Pp. II 589 Wie immer die Antworten darauf im Detail ausfallen mögen — wir sind uns einig in der alles entscheidenden Überzeugung: Ein neuer Elan der Verkündigung und der Katechese ist nötig. Wenn die Sub­ stanz der Frohen Botschaft unter tausend Entschuldigungen vor dem Zeitgeist verkleidet wird, wie soll sie Freude wecken und Überzeugun­ gen schaffen? Der Schwung der Botschaft darf nicht in endlosen Vor­ überlegungen und Beschwichtigungen erstickt werden. Das Wort des Apostels ist auch heute wegweisend : »Als ich zu euch kam, Brüder, kam ich nicht, um glänzende Rede oder gelehrte Weisheit vorzutragen, sondern um euch das Zeugnis Gottes zu verkündigen. Denn ich hatte mich entschlossen, bei euch nichts zu wissen außer Jesus Christus, und zwar den Gekreuzigten ... Meine Botschaft und Verkündigung war nicht Überredung durch gewandte und kluge Worte, sondern war mit dem Erweis von Geist und Kraft verbunden«. Das ist selbstverständ­ lich keine Abwertung des Intellekts, der »immer zur Antwort bereit sein« muß. Es sagt uns aber, daß das Wort vom Glauben leer wird, wenn es die tragende Wirklichkeit aus dem Auge und aus dem Herzen verliert, der jedes Denken im Glauben dienen muß. 2 3 6. Zum besonderen Gepräge des deutschen Katholizismus gehört ferner eine enge Verbindung von staatlichen und kirchlichen Einrich­ tungen und wie schon erwähnt, eine starke Präsenz in den verschiede­ nen gesellschaftlichen Bereichen. Nutzt die sich daraus ergebenden Möglichkeiten, um alle Lebensbereiche mit dem Geist des Evange­ liums zu durchdringen. Ermutigt alle Mitarbeiterinnen und Mitarbeiter, den Kindern und Jugendlichen Lebensorientierung aus dem Glauben zu schenken, in der Schule das frohmachende Evangelium des Friedens zu verkünden, Kranken und Sterbenden beizustehen, Bedrängten zu helfen und alte Menschen zu pflegen. Seid dankbar für diese Möglich­ keiten und nützt sie zum Wohl der Menschen. Wie viele beneiden Euch darum und müssen sie erst mühsam aufbauen. Wehrt jedoch auch der Gefahr und der Versuchung zu falschen Kompromissen, zu einer falschen Identifikation von Kirche und Gesell­ schaft. Wer so viele Dienste in der Gesellschaft übernommen hat, muß erst recht um die schöpferische Bewahrung seines ureigenen Auf­ trags besorgt sein. Weil Hirten, die im Dienst Jesu Christi stehen, immer auch dem großen prophetischen Erbe verpflichtet sind, ist der 2 3 1 Kor 2, 1-4. 1 Petr 3, 15. 590 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Mut zum Unangepaßten, ja zum Unbequemen ein grundlegendes Ele­ ment rechter Pastoral. Christen werden gewiß immer darum bemüht sein, möglichst viele für den Glauben und für die Gemeinschaft mit dem Herrn zu gewinnen und die sittlichen Werte des Evangeliums im öffentlichen Leben zur Wirkung zu bringen. Aber der Mut, in unerschütterlicher Treue zum Evangelium Minderheit zu sein, gehört nicht weniger dazu. Der Glaube steht heute wie immer im Wider­ spruch zu vielem, was gerade gängig ist, und gerade als Widerspruch dient er dem Menschen ; im Mut des Widersprechens erhält er neue Schwungkraft, neue Lebendigkeit. Gerade so werden wir neu Salz der Erde und Licht der Welt, Sakrament des Heils für die ganze Welt. 4 Dies alles hat jedoch nichts zu tun mit dem oft beschworenen Rück­ zug ins Ghetto. Im Gegenteil. Gerade die Weltsituation von heute kann zu einer neuen Stunde des Glaubens werden. Denn nicht nur die mar­ xistische Ideologie ist heute offensichtlich verbraucht. Auch die konsumistischen Ideologien des Westens werden mehr und mehr von der Jugend durchschaut, die nach größeren Verheißungen fragt. Wenn der Glaube furchtlos in seiner unverstellten, reinen Größe hervortritt, wird er am allerbesten als Antwort auf den Durst einer Generation erfahren werden, die in gewisser Weise die Situation des verlorenen Sohnes erlebt. Lassen wir furchtlos und mutig die Neuheit und die Größe des Glaubens wieder neu sichtbar werden. Dann wird er auch heute wieder Freude der Erlösung und der Erlösten sein. Ermutigt besonders die Priester und Diakone sowie alle hauptberuflichen und ehrenamtlichen Mitarbeiterinnen und Mitarbeiter zu diesem Zeugnis ! 7. Wenn ich Euch, liebe Mitbrüder, diese Überlegungen am Ende unseres zweitägigen fruchtbaren Gesprächs noch einmal Eurer beson­ deren Aufmerksamkeit und pastoralen Sorge anvertraue, so tue ich das im dankbaren Wissen darum, daß Ihr Euch einzeln und als Bi­ schofskonferenz aufrichtig und gewissenhaft diesen wichtigen Heraus­ forderungen stellt und darum bemüht, ihnen durch entsprechende Maßnahmen zu begegnen. Wir waren in diesen Tagen Zeugen dieser gemeinsamen, fruchtbaren, viel Sachkenntnis fordernden und gedul­ digen Zusammenarbeit, die Euch verbindet. Seid dessen versichert, daß der Papst alle Freuden und Sorgen der Bischöfe teilt im Geist tiefer Solidarität im gemeinsamen bischöflichen Dienst und Auftrag. Ich bestärke Euch mit meinem ganzen Vertrauen in Euren Bemü­ hungen und empfehle diese vor allem der mächtigen Fürsprache und * Vgl. Mt 5, 13 ff. Acta Ioannis Pauli Pp. II 591 dem Beistand Mariens, der Mutter der Kirche. Gott allein kann unse­ rem geduldigen Säen und Pflanzen in seinem Weinberg durch seine Gnade Wachsen und Gedeihen schenken, wie ich Euch schon in unserer heutigen morgendlichen Eucharistiefeier gesagt habe. Seien wir darum vor allem eifrig und beharrlich im Gebet ! Schließlich möchte ich zum Schluß noch des großen Heiligen ge­ denken, dessen Fest wir morgen feiern werden : des hl. Albertus Magnus. Der siebenhundertste Jahrestag seines Todes war mir bekannt­ lich vor neun Jahren der Anlaß meiner ersten Pastoralreise in Euer Land, zu der mich der damalige Vorsitzende Eurer Bischofskonferenz, der unvergeßliche Kardinal Höffner, in Euer aller Namen eingeladen hatte. Albert war groß an Gelehrsamkeit und an Heiligkeit. Darin möge er auch den Theologen unserer Zeit Ansporn und Vorbild sein. Denn gerade die theologische Forschung und Lehre in Eurem Land hat eine große Verantwortung für die Weltkirche. Möge die katholische Kirche in der Bundesrepublik Deutschland darin und in ihrem gesam­ ten pastoralen Wirken auch den anderen Kirchen einen immer wirk­ sameren Dienst leisten in der weltumspannenden Gemeinschaft der Gläubigen und in treuer Einheit mit dem Nachfolger Petri. Mit besten persönlichen Wünschen für einen jeden von Euch er­ teile ich Euch, Euren bischöflichen Mitbrüdern in der Heimat, Euren Priestern, allen Euren Mitarbeitern im Auftrag der Glaubensverkündigung sowie allen Eurer bischöflichen Hirtensorge anvertrauten Brü­ dern und Schwestern von Herzen meinen besonderen Apostolischen Segen. NUNTII SCRIPTO DATI I Ob diem in omnibus nationibus ad Vocationes ecclesiasticas et religiosas dicatum missus. Venerati carissimi Fratelli nell'episcopato, Fedeli di tutto il mondo! 1. Avvicinandosi l'annuale Giornata Mondiale di Preghiera per le Vocazioni, che la Chiesa universale celebrerà, come di consueto, nella IV Domenica di Pasqua, mi piace riandare con voi a quella confortante promessa di Gesù : « Se due di voi sopra la terra si metteranno d'ac- Acta 592 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cordo per domandare qualunque cosa, il Padre mio che è nei cieli ve la concederà, perché dove sono due o tre riuniti nel mio nome, io sono in mezzo a loro ».* Il prossimo 6 maggio tutta la Chiesa si troverà riunita nel nome del Signore per implorare dal (( Padrone della messe » il dono delle voca­ zioni di speciale consacrazione ; Sacerdoti, Diaconi, Religiosi e Reli­ giose, Laici, Comunità parrocchiali, Gruppi, Associazioni, Movimenti, eleveranno insieme suppliche al Padre celeste perché arricchisca la sua Chiesa di nuove vocazioni. Confido che questa corale implorazione sarà largamente esaudita. Non posso, però, non ricordare che alla preghiera deve accompagnarsi l'impegno personale e comunitario a farsi promotori di vocazioni. Non va, infatti, dimenticato che ordinariamente la chiamata del Signore è mediata dall'esempio e dall'azione degli uomini, specie di quanti nella Chiesa vivono già la gioiosa esperienza della sequela del Cristo. Proprio in ragione di questo impegno e anche in vista del prossimo Sinodo dei Vescovi, che avrà per tema « La formazione dei sacerdoti nelle circostanze attuali », desidero richiamare l'attenzione di tutto il popolo di Dio, e in particolar modo di quanti in esso hanno respon­ sabilità educative e formative, sull'importanza che assume nella na­ scita e nella crescita delle vocazioni la cura della vita spirituale. Non può esserci, infatti, maturazione vocazionale di alcun genere se non all'interno di un cammino spirituale deciso e vigoroso, perché solo una vita spirituale autentica costituisce il « terreno buono » 2 che consente al (( seme » della vocazione di essere accolto e di cre­ scere fino alla sua piena espansione. 2. La vocazione fondamentale dell'uomo consiste nel conseguire la piena comunione con Dio. Egli, infatti, è creato ad « immagine e so­ miglianza di Dio » ed è chiamato, in Cristo, a realizzare progressi­ vamente un rapporto di intima unione e di amore filiale con il suo Creatore. 3 Per attuare tale vocazione, l'uomo è reso partecipe della vita divina, che, grazie anche al suo personale impegno, cresce in lui operando quel processo di santificazione che lo rende « creatura nuova », sem4 1 2 3 4 Mt 18, 19-20. Ibid. 13, 23. Oen 1, 26-27; 9, 6; Sap 2, 23; Sir 17, 3; 1 Cor 11, 7. 2 Cor 5, 17; Oal 6, 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II pre più capace di accogliere e conoscere i segreti di Dio pienamente al suo progetto di amore. 593 5 e di aderire Il luogo, dove questa vita sboccia e via via, sotto l'impulso dello Spirito Santo, cresce e matura, è la Chiesa, di cui il cristiano diventa membro per il battesimo. 3. Le vocazioni di speciale consacrazione sono una esplicitazione della vocazione battesimale : esse si alimentano, crescono e si irrobu­ stiscono mediante la seria e costante cura della vita divina ricevuta nel battesimo e, usufruendo di tutti quei mezzi che favoriscono il pieno sviluppo della vita interiore, conducono a scelte di vita completamente dedite alla gloria di Dio e al servizio dei fratelli. Essi sono : s — l'ascolto della Parola di Dio, la quale illumina anche circa le scelte da compiere per una sequela di Cristo sempre più radicale; — la partecipazione ai sacramenti, soprattutto a quello dell'Euca­ ristia, che è centro insostituibile della vita spirituale, sorgente e ali­ mento di tutte le vocazioni ; — il sacramento della penitenza, che, favorendo la continua con­ versione del cuore, purifica il cammino di adesione personale al pro­ getto di Dio e rafforza il legame di unione con Cristo ; — la preghiera personale, che consente di vivere costantemente alla presenza di Dio, e la preghiera liturgica, che inserisce ogni battezzato nell'orazione pubblica della Chiesa; — la direzione spirituale, come mezzo efficace per discernere la vo­ lontà di Dio, il cui compimento è fonte di maturazione spirituale; — l'amore filiale alla Vergine Santa, che viene ad inserirsi come un aspetto particolarmente significativo per la crescita spirituale e voca­ zionale di ogni cristiano ; — infine, l'impegno ascetico, giacché le scelte vocazionali esigono spesso rinunce e sacrifici che solo una sana ed equilibrata pedagogia ascetica può favorire. 4. Invito, pertanto, gli educatori cristiani — genitori, insegnanti, catechisti, animatori di gruppi ecclesiali, guide di associazioni e mo­ vimenti — a porre ogni cura perché i ragazzi e i giovani vengano co­ stantemente e premurosamente aiutati a sviluppare il seme della vita divina che hanno ricevuto in dono col battesimo. In ogni progetto edu­ cativo la vita spirituale abbia sempre il primo posto ; siano indicati e spiegati i mezzi che ne favoriscono il pieno sviluppo. 5 Cf. J Cor 2, 9-14; 6, 17; Rom 8, 14-16; Gal 4, 6. Acta 594 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Esorto, inoltre, i responsabili delle comunità cristiane, in primo luogo i Pastori, a pascere il gregge di Dio nutrendolo alle sorgenti genuine della vita della grazia. In modo del tutto particolare mi rivolgo ai responsabili della forma­ zione delle vocazioni di speciale consacrazione — rettori di seminari, padri spirituali, insegnanti e quanti condividono questo delicato com­ pito — chiedendo loro di porre ogni cura perché la vita spirituale dei chiamati abbia un posto privilegiato nella formazione. 5. Infine voglio rivolgermi personalmente a voi, cari ragazzi e ra­ gazze, adolescenti e giovani. Aprite il vostro cuore a Cristo, andategli incontro, dissetatevi alle sue sorgenti. Egli vi offre un'acqua che appaga la vostra sete di verità, di gioia, di felicità, di amore ; un'acqua che sazia la vostra sete d'infinito e di eternità, poiché l'acqua che egli vi dà diventa in voi (( sorgente che zampilla per la vita eterna ». 6 Ascoltate Cristo : egli apre i vostri cuori alla speranza. Seguite Cristo : egli è « la luce del mondo ». e « chi segue lui non cammina nelle tenebre, ma avrà la luce della vita ». 7 Riscoprite la bellezza della vocazione cristiana e confermate i vostri impegni battesimali ; rinnovate il proposito di camminare in (( novità di vita », rimanendo uniti a Cristo come i tralci alla vite, per por­ 8 9 tare molto frutto. Rendetevi personalmente sensibili ai bisogni della Chiesa, docili agli impulsi della grazia divina, generosi e solleciti nel rispondere all'eventuale chiamata del Signore che vi invita a seguirlo più da vicino in una vita di totale consacrazione all'amore di Dio e al servizio del prossimo. 6. Ed ora preghiamo insieme : O Spirito di verità, che sei venuto a noi nella Pentecoste per for­ marci alla scuola del Verbo Divino, adempi in noi la missione per la quale il Figlio ti ha mandato. Riempi di te ogni cuore e suscita in tanti giovani l'anelito a ciò che è autenticamente grande e bello nella vita, il desiderio della per­ fezione evangelica, la passione per la salvezza delle anime. 6 Ov 4, 14. 7 Ibid. 8, 12. Rom 6, 4. 5 9 Cf. Ov 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 595 Sostieni gli « operai della messe » e dona spirituale fecondità ai loro sforzi nel cammino del bene. Rendi i nostri cuori completamente liberi e puri, e aiutaci a vivere con pienezza la sequela di Cristo, per gustare come tuo dono ultimo la gioia che non avrà mai fine. Amen ! Con tali voti imparto di cuore la Benedizione Apostolica a voi, venerati Fratelli nell'episcopato, ai Sacerdoti, ai Diaconi, ai Religiosi, alle Religiose e a tutti i Fedeli laici, in particolare ai Giovani e alle Giovani, che con generosità accolgono la voce di Gesù, che li invita alla sua sequela. Dal Vaticano, 4 Ottobre 1989, undecimo di Pontificato. IOANNES PAULUS PP. II II Ad sanctimoniales Americae Latinae, V volvente saeculo ab Evangelio ibi nuntiato. La ya próxima celebración del V Centenario de la Evangelización del querido Continente de la esperanza me mueve a confiaros a voso­ tras, amadas Religiosas Contemplativas de América Latina, las ale­ grías y las tristezas, los deseos y la solicitud que, desde el primer instante de mi ministerio universal, he sentido por las nobles gentes de esas tierras. Esta feliz circunstancia ve ya comprometidos pastoralmente a to­ dos los estamentos eclesiales, deseosos de acrecentar con el anuncio de la Palabra de Dios la vitalidad apostólica de toda la Iglesia que ahí vive y actúa. Los religiosos y las religiosas ocupan un lugar primordial en esta acción evangélica, pues sienten vivamente en su corazón el anhelo espiritual de un testimonio propio que ayude a los Pastores de las diversas Comunidades, a los sacerdotes y a los laicos, a dar al rostro de la Iglesia aquella luz de Cristo que la convierta en instrumento de salvación para todos los pueblos. 1 Pero sin la oración nuestro esfuerzo sería vano y nuestra espe­ ranza de una nueva evangelización, que sea eficaz, podría quedar sin 1 Cf. Lumen gentium, 1. Acta 596 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fundamento. Esta es la razón por la que recurro a vosotras, queridas Religiosas Contemplativas, porque sé que estáis abiertas y atentas a todas las necesidades de la Iglesia. El Concilio Vaticano II, en el decreto Perfectae caritatis, os ha se­ ñalado un objetivo singular al decir que « t o d a la vida ... debe estar imbuida de espíritu apostólico, y toda la acción apostólica, informada de espíritu religioso ». Y dirigiéndose de manera específica a las Con­ 2 templativas os recuerda que a través de vuestra vida escondida sois evangelizadoras « con misteriosa fecundidad apostólica ». 3 Conscientes de esta verdad miramos a vuestros monasterios como lugares privilegiados del amor divino y como centros de oración y de dones celestiales para toda América Latina. No se puede pensar en esta nueva evangelización sin recordar aquella primera que fue iniciada, recién descubierto el Nuevo Mundo, y que vio entre las primeras misioneras, llamadas a apoyar y com­ pletar la obra de cristianización, a las Monjas de la Concepción de la Madre de Dios, dedicadas únicamente a la oración, a la contem­ plación y al sacrificio, en el silencio del claustro. En México, y bajo la dirección y el apoyo del Arzobispo Fray Juan de Zumárraga, estas religiosas de clausura surgieron a la sombra de Nuestra Señora de Guadalupe, cuya imagen representa a María en su Inmaculada Con­ cepción. De este modo, la vida contemplativa, iluminada por este mis­ terio, acompañó los primeros pasos y siguió el crecimiento de la Igle­ sia en las tierras del Nuevo Mundo. Las múltiples experiencias y formas de vida claustral, surgidas admirablemente y desarrolladas en Europa, fueron fielmente acogidas y generosamente cultivadas en vuestro Continente. Y así, muy pronto llegaron las Clarisas, las Monjas de la Inmaculada Concepción, las Dominicas, las Agustinas, las Carmelitas A.O., las Carmelitas Des­ calzas, las Benedictinas, las Cistercienses, las Trapenses, las Monjas del Smo. Salvador y de S. Brígida, las Adoratrices, las Salesas, las Capuchinas, las Pasionistas. Formáis pues una amplia familia de con­ templativas y de orantes, sólidamente enraizadas en un pasado fe­ cundo en frutos de santidad, que estáis estrechamente unidas a la gran familia rica en carismas, que es la Santa Madre Iglesia. 2 3 Decr. Perfectae IUd., 7. caritatis, 8. Acta Ioannis Pauli Pp. II 597 En nuestros días, queridas Hermanas, estáis igualmente llamadas a colaborar en la misión de la Iglesia. Por eso, en esta circunstancia, deseo exhortaros a hacer de vuestras vidas un mensaje de paz, simbo­ lizado en aquella paloma enviada por Noé que, como escribe Santa Te­ resa de Jesús, la gran reformadora del Carmelo, « ha hallado tierra firme dentro en las aguas y tempestades de este mundo )), y anuncia un tiempo de serenidad, de justicia y de paz. 4 Una multitud de personas llama a vuestro corazón, y se une espiritualmente a vosotras en los cantos y en las plegarias, que ya no serán sólo vuestros sino de toda la humanidad. Es el clamor de tantos hermanos y hermanas sumergidos en el sufrimiento, en la pobreza y en la marginación. Son muchos los desplazados y refugiados, los que sufren por falta de amor y esperanza; los que han sucumbido al mal y se cierran a toda luz espiritual ; los que tienen el corazón lleno de amargura, víctimas de la injusticia y del poder de los más fuertes. Vosotras, en cambio —inmersas en el misterio de Dios que os da la capacidad moral y la fuerza espiritual que os distingue— con vuestra oración, penitencia y vida escondida podéis hacer brotar del corazón divino el amor que nos une como hermanos, sosiega las pasiones y crea la comunión de los espíritus, produciendo frutos de solidaridad y de caridad evangélica. Vuestras fervientes plegarias, bien en comunidad o en íntimo co­ loquio con el Señor, tendrán una fuerza propiciatoria y reparadora capaz de atraer las bendiciones de Dios sobre esta humanidad sufriente. La liturgia de las Horas con que la Iglesia expresa y lleva a cabo el culto divino, a cuyo cumplimiento perfecto estáis llamadas, 5 va marcando vuestra vida y os permite colaborar de una manera espe­ cífica y activa en la edificación de la Iglesia. Abarcando toda la jor­ nada y centrándola en la Eucaristía, el Oficio divino inserta en el misterio de Cristo toda vuestra existencia, que transcurre en el tiempo y hace del tiempo de la Iglesia un tiempo de salvación. Teresa de Jesús, la Santa de Avila, sentía muy vivo el amor a la Iglesia, nacido precisamente de su experiencia íntima. Por ello escribe : (( Paréceme que mil vidas pusiera yo para remedio de un alma ... ¡Oh hermanas mías en Cristo !, ayudádmele a suplicar esto ; para esto os junto aquí en el Señor ; éste es vuestro llamamiento ; éstos han de ser 4 5 Castillo interior, morada séptima, III, 13. Cf. Sacrosanctum Concilium, 99; Lumen gentium, 44. 598 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vuestros negocios ; éstos han de ser vuestros deseos ; aquí vuestras lá­ grimas ; éstas vuestras peticiones ». 6 Todo sufrimiento, por pequeño que sea, ofrecido a Dios será capaz de multiplicarse infinitamente, gracias a su misericordia, y se trans­ formará en fecunda lluvia de gracias para el crecimiento de toda la comunidad eclesial. Santa Teresa del Niño Jesús y de la Santa Faz, buscando su lugar en el Cuerpo Místico de la Iglesia, encontró donde situarse : « En el corazón de la Iglesia, mi madre, yo seré el amor ». 7 En este Cuerpo Místico que es la Iglesia —cada uno en el lugar que le corresponde— vosotras también habéis elegido ser « el cora­ zón ». Vosotras sois « el amor », que pone en movimiento todos los miembros de este Cuerpo Místico. Procurad ser, pues, el corazón de la Iglesia para ser una sola cosa con el Corazón de Cristo en favor de cada comunidad de ese Continente. 8 Contra toda tendencia secularizadora y contra toda tentación que antepone la acción en detrimento de la vida interior, la Iglesia de­ clara que vuestra soledad vivida en la contemplación no puede con­ siderarse ociosa, sino más bien « una fuente de gracias celestiales ». Por tanto, todos los trabajos y ministerios en que podáis ejercitaros deben estar ordenados y dispuestos —en lo referente al lugar, tiempo y modalidad— de manera que no sólo se preserve, sino que se alimente y refuerce, una vida verdadera y sólidamente contemplativa, tanto para toda la comunidad como para cada una de las religiosas. 9 10 ¡ Cuántos anhelos apostólicos en vuestra vida ! ¡ Cuánto dinamismo misionero en cada una de vuestras jornadas ! ¡ Cuánta actividad pas­ toral encierra vuestra vocación en la clausura ! (( En la vida es necesario sacrificarse, como los mártires se sacri­ ficaron hasta la muerte » . La religiosa de clausura sabe descubrir en las cosas sencillas y en las actividades habituales que le son fami­ liares, una fuente de vida dispuesta a confluir en ella para que, enri­ queciéndose continuamente, pueda vivir en la paz sus días, pero tam­ bién hacerlos fecundos para el bien de las almas. Esto le hace olvidar n 6 7 8 Camino de perfección, 1, 2. 5. Historia de un alma, 254, Roma, OCD, 1980. Cf. Venite seorsum, III. ' Cf. Perfectae caritatis, 7. Cf. Pío XII, Sponsa Christi: AAS XXXXIII, 1, p. Santa Juana Francisca Frémiot de Chantal. 10 11 5. Acta Ioannis Pauli Pp. II 599 la fatiga y el cansancio, y la llena de ardor apostólico que la convierte en misionera mediante el sacrifìcio escondido de la propia vida ; unida espiritualmente a los misioneros, ella se hace cooperadora de toda actividad evangelizadora. El mismo discurrir del tiempo os estimula a la determinación de vuestra entrega. Las tribulaciones del mundo agobiado por tensiones y conflictos, encuentran un eco en vuestra oración para que los hom­ bres, a través de los acontecimientos, lleguen a percibir la cercanía de lo que les transciende y permanece para siempre. Y mientras en vosotras todo confluye en una trayectoria recta y luminosa, orientada hacia Dios y los hermanos, del vaso del recogimiento rebosa también la riqueza interior que colma vuestra alma. De esta manera sembráis por todas partes la semilla de la fe, alimentáis la esperanza y la cari­ dad de todos los agentes pastorales de vuestras diócesis. Queridas Religiosas de Clausura de América Latina, sentís cada vez más vivamente vuestra responsabilidad en la edificación de la Iglesia. Con vuestra plegaria y vuestros sacrificios llegáis al corazón de cada diócesis y de cada comunidad eclesial del Continente, para que sobre ellas se derramen las bendiciones del Señor. Esto será de gran consuelo para la acción pastoral de los Obispos y sacerdotes ; alentará el apostolado de los religiosos y las religiosas de vida activa ; favorecerá la práctica religiosa y el compromiso evangélico de todos los fieles laicos. Con la oración, con los sacrificios escondidos, con la penitencia y con vuestro afecto, seguid ayudando al pueblo de Dios peregrino. Se­ guid cultivando el espíritu misionero, conscientes de que entre una contemplativa que reza y sufre y un misionero que predica hay una profunda afinidad en el orden de la gracia. Que a través de vuestro modo de vivir, la Iglesia en América Latina « muestre mejor cada día ante fieles e infieles a Cristo )). Vuestro apoyo por medio de la plegaria, desde el silencio del claustro, ayudará también a preservar la fidelidad al Magisterio contra toda desviación doctrinal o tendencia secularizadora. 12 Que en vuestra vida de abnegación y del Señor, tan venerada en esas tierras latinoamericanos. Seguid rogando para mera (( evangelizadora » de ese querido 12 Lumen gentium, 46. entrega os conforte la Madre y tan amada por los pueblos que Ella sea siempre la pri­ Continente. Acta 600 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Al invocar sobre todas y cada una de vosotras, Religiosas Contem­ plativas de América Latina, la constante protección divina, junto con mi cordial felicitación para las festividades de la Navidad ya tan cercana, os imparto mi Bendición Apostólica. Vaticano, 12 de diciembre, fiesta de Nuestra Señora de Guadalupe, del año 1989. IOANNES PAULUS PP. II Congregatio de Causis Sanctorum 601 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM MOLINEN. DECRETUM Canonizationis Venerabilis Ludovicae Teresiae de Montaignac de Chauvance, Fundatricis Piae Unionis Oblatarum a S. Corde Iesu (1820-1885). SUPER DUBIO An constet de miraculo, in casu et ad effectum de quo agitur. Venerabilem Ludovicam Teresiam de Montaignac de Chauvance, conditricem Piae Unionis Oblatarum Sacri Cordis Iesu, théologales virtutes, nempe Fidem, Spem et Caritatem tum in Deum tum in pro­ ximum, necnon cardinales virtutes, videlicet Prudentiam, Iustitiam, Temperantiam et Fortitudinem, eisque adnexas, heroum in modum exercuisse Summus Pontifex Ioannes Paulus II, die 28 mensis Martii anno 1988, servatis ex iure servandis declaravit. Ea lumen vidit die 14 Maii a. 1820 apud Le-Havre-de-G-râce in finibus dioeceseos Rothomagensis, in Gallia, vitaque est iuncta Molinis die 27 Iunii anni 1885, sanctimoniae fama exornata. Porro, ad eandem honoribus Beatorum Caelitum legitime cumulandam, actores Causae miram sanationem, quae ferebatur, eadem Venerabili intercedente a Deo patratam, Apostolicae Sedi ad cogno­ scendum obtulerunt; unum etenim ex iuris praescripto exigitur mi­ raculum rite agnitum et approbatum ut, post decretum approbationis virtutum heroum more exercitarum, Venerabiles Servi Dei inter Beatos adnumerentur. Contigit autem asserta mira sanatio domino Leoni Cassagne, civi Tolosano, in Gallia, decem et novem annos nato, viae ferratae Gallicae addicto qui, edita a medicis infausta quoad vitam prognosi, invocato fervidis precibus caelesti patrocinio praedictae Venerabilis, rapidis­ sime, die 17 Maii a. 1920, convaluit a « broncopolmonite bilaterale, sepsi generalizzata, stato di shock, anemia e coma profondo ». 40 - A. A. s. 602 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Quo super asserto miro eventu instructus est processus auctoritate apostolica in curia ecclesiastica Tolosana, de cuius iuridica vi et auctoritate Decretum prodiit Sacrae tunc Rituum Congregationis, die 27 Iunii a. 1923. Eiusdem inquisitionis acta subiecta fuere examini Consultae Me­ dicae, quae, pro sua competentia, in sessione diei 24 mensis Maii prio­ ris anni 1989, unanimiter arbitrata est agi de valde rapida, completa ac stabili sanatione, quae hodiernae scientiae medicae legibus expli­ cari nequit. Quo medicorum responso habito, eadem sanatio examini est sub­ iecta theologorum, et primum quidem, die 13 Octobris anno 1989, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; deinde, in Congrega­ tione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, huic Dicasterio praepositorum, ponente Exc.mo ac Rev.mo Domino Paulino Limongi, Archiepiscopo titulari Nicaeensi in Haemimonto, in Palatio Apostolico Vaticano die 16 Ianuarii hoc decurrente anno 1990 coadunata. Et in utroque Coetu, posito ad disceptandum dubio : (( An constet de mi­ raculo, in casu et ad effectum de quo agitur », omnes, qui aderant, adfirmantes responderunt. Facta postmodum de praemissis omnibus per subscriptum Cardi­ nalem Praefectum Summo Pontifici Ioanni Paulo II fideli relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens et rata habens, mandavit ut Decretum de eodem miraculo rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierno die Cardinali Praefecto atque Causae ponente meque Antistite iam a secretis, ceterisque de more convocandis eisque astantibus, Beatissimus Pater edixit : « Con­ stare de miraculo divinitus patrato per intercessionem Venerabilis Ludovicae Teresiae de Montaignac de Chauvance, videlicet de rapi­ dissima, perfecta stabilique sanatione domini Leonis Cassagne a « bron­ copolmonite bilaterale, sepsi generalizzata, stato di shoclc, anemia e coma profondo ». Hoc autem Decretum in vulgus edi et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus ljB Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis Congregatio pro Episcopis 603 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus P P . II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 13 Ianuarii 1990. — Episcopum Coadiutorem Fertiliensem R. P. Iosephum Albertum Moura, Congregationis a Ss. Stigmatibus D.N.I.C, sodalem. die 17 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Madensi R. D. Raphaelem Llano Cifuentes, e clero Praelaturae personalis <( Opus Dei », quem deputavit Auxiliarem Sancti Sebastiani Fluminis Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Leopoldinensi R. P. Richardum Chaves Pinto Filho, Superiorem regionalem Ordinis Praemonstratensis in Bra­ silia. — Cathedrali Ecclesiae Valentinae in Brasilia R. P. Eliam (Iaco­ bum) Manning, Ordinis Fratrum Minorum Conventualium sodalem. die 15 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Spelaeopolitanae a Bono Iesu R. P. Franciscum Batistela, Congregationis Sanctissimi Redemptoris sodalem. die 31 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Colatinensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Geraldum Lilium Rocha, hactenus Episcopum titula­ rem Theleptensem et Auxiliarem Victoriensem Spiritus Sancti. — Cathedrali Ecclesiae Spokanensi, Exc.mum P. D. Villelmum S. Skylstad, hactenus Episcopum Yakimensem. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Iulii Szakos, Episcopi Albae Regalensis, Exc.mum P. D. Ferdinandum Takács, O.C.D., Episcopum titu­ larem Carcabiensem et Auxiliarem eiusdem dioecesis. die 7 Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Alexanensi R. D. Natalinum Pescarolo, parochum paroeciae vulgo Robbio Lomellina in archidioecesi Vercellensi, quem deputavit Auxiliarem Episcopi Cuneensis atque Administratorem Apostolicum « ad nutum Sanctae Se­ dis » dioecesis Fossanensis. Acta 604 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — Cathedrali Ecclesiae Victoriensi in Texia R. D. Davidem E. Fellhauer, e clero dioecesis Dallasensis, Vicarium iudicialem eiusdem dioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Hodelmensi R. D. Thomam L. Dupre, Cancellarium dioecesis Campifontis et curionem paroeciae Sancti Ludovici in oppido vulgo West Springfield, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Iosephi Francisci Maguire, Episcopi Cam­ pifontis. die 9 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Uxellensi-Terralbensi R. D. Antonium Orrù, e clero archidioecesis Calaritanae presbyterum. die 19 Aprilis. — Ecclesiae praelatitiae De Parania Superiore Exc.mum P. D. Eustachium Pastorem Cuquejo Verga, hactenus Epi­ scopum titularem Buduanensem et Auxiliarem Ss.mae Assumptionis. — Cathedrali Ecclesiae Villaricensi Spiritus Sancti Exc.mum P. D. Sebelium Peralta Alvarez, hactenus Episcopum titularem Iuncensem in Mauretania et Auxiliarem eiusdem dioecesis. die 21 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Piscariensi-Pinnensi Exc.mum P. D. Franciscum Cuccarese, hactenus Archiepiscopum-Epi­ scopum Casertanum. — Cathedrali Ecclesiae Savonensi-Naulensi R. D. Robertum Amadei, rectorem Seminarii dioecesis Bergomensis. — Episcopum Coadiutorem dioecesis Aliphanae-Caiacensis R. Nicolaum Comparone, Vicarium generalem Aversanum. D. die 25 Aprilis. — Coadiutorem dioecesis Ruthensis R. D. Bellulum Ghirard, Vicarium generalem dioecesis Agennensis. die 28 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Detroitensi, Exc.mum P. D. Adamum Iosephum Maida, hactenus Episcopum Sinus Viridis. — Titulari episcopali Ecclesiae Mactaritanae, R. D. Robertum W. Muench, e clero archidioecesis Novae Aureliae et Delegatum epi­ scopalem, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Francisci Bible Schulte, Archiepiscopi Novae Aureliae. die 30 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Quibduanae, noviter erec­ tae, Exc.mum P. D. Georgium Ivanum Castaño Rubio, hactenus Episcopum titularem Edistianensem et Vicarium Apostolicum Quibduanum. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 605 — Cathedrali Ecclesiae Espinalensi Exc.mum P. D. Abraham Escu­ dero Montoya, hactenus Episcopum titularem Risinitanum et Auxi­ liarem archidioecesis Medellensis. — Cathedrali Ecclesiae Istminanae-Taduanae, noviter erectae, Exc.mum P. D. Gustavum Posada Pelâez, hactenus Episcopum ti­ tularem Zalichenum et Vicarium Apostolicum Istminaënsem. die 11 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae Tarentinae Exc.mum P. D. Benignum Aloisium Papa, O.F.M.Cap., hactenus Episcopum Oppidensem-Palmarum. die 26 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Ausanensi, R. D. Io­ sephum Zawitkowski, parochum et vicarium foraneum in urbe Lowicz, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi Varsaviensis. die 2 Iunii. — Archiepiscopali Ecclesiae Sipontinae-Vestanae Exc.mum P. D. Vincentium D'Addario, hactenus Episcopum Ceriniolensem-Asculanum Apuliae. CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, latis decretis a Con­ gregatione pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ec­ clesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras praefecit : die 22 Ianuarii 1990. — Cathedrali Ecclesiae Kaminaënsi R. D. Anatolium Kalaba, hactenus Vicarium generalem eiusdem dioecesis. die 8 Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae Nagasakiensi Exc.mum P. D. Franciscum Xaverium Shimamoto, hactenus Episcopum Uravaènsem. — Cathedrali Ecclesiae Monadoënsi R. P. Iosephum Suwata, e Missionariis Sacratissimi Cordis Iesu, hactenus Superiorem provin­ cialem in Indonesia et Consultorem archidioecesanum Giakartanum. 606 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 26 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Ndalatondensi, noviter erec­ tae in Angolia, Exc.mum P. D. Vidonem Scarpa, Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum sodalem, hactenus Episcopum titularem Cursolensem. — Titulari episcopali Ecclesiae Aquensi in Dacia E. P. Seraphinum Shyngo-ya-Hombo, Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum so­ dalem, quem constituit Episcopum Auxiliarem Luandensem. die 2 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Eldoretensi E. D. Cornelius Arap Korir, e clero dioecesis Nakurensis. — Cathedrali Ecclesiae Abanae, noviter erectae in Nigeria, R. P. Vincentium Ezeonyia, Congregationis Sancti Spiritus sub tutela Immaculati Cordis Beatissimae Virginis Mariae sodalem. — Cathedrali Ecclesiae Umuahianae R. D. Lucium Iwejuru Ugorji, e clero dioecesis Enuguensis, hactenus Sacrae Theologiae docentem apud Seminarium maius v.d. « Bigard Memorial )) in eadem dioecesi Enuguensi exstantem. — Titulari episcopali Ecclesiae Arensi in Numidia R. D. Thomam Dabre, e clero archidioecesis Bombayensis, hactenus Sacrae Theologiae docentem apud Pontificium Athenaeum in oppido v.d. Pune. NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangeliza­ tione ad suum beneplacitum renuntiavit : die 19 Aprilis 1990. — Exc.mum P. D. Cyrillum Kos, Episcopum Diacovensem, Administratorem Apostolicum « ad nutum Sanctae Se­ dis » Vrhbosnensis, Seraiensis archidioecesis. die 29 Aprilis. — R. P. Georgium Bertin, Ordinis Fratrum Mi­ norum sodalem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » Mogadiscensis dioecesis. Congregatio de Institutione Catholica 607 CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA INSTRUCTIO D E PATRUM ECCLESIAE STUDIO I N SACERDOTALI I N S T I T U T I O N E INTRODUCTIO Inspectis dierum nostrorum necessitatibus in regione disciplinarum theologiae apud educationis sacerdotalis instituta, Congregatio haec quae suo iam tempore de Ecclesiae Patrum pervestigatione in universum e g i t cupit iam nunc quibusdam argumentum idem tangentibus quae­ stionibus Instructionem istam reservare. 1 1 Alicui forsitan mira hortatio videatur ut in Seminariis ac Faculta­ tibus theologicis vehementius patristica excolatur disciplina. Cur enim — facile quis quaesiverit — magistri ipsi studiosique incitantur ad praeteritum tempus ut sese convertant, cum hodie contra in Eccle­ sia et hominum societate tot emergant tantaeque difficultates quae sunt quam primum dissolvendae? Huic autem interrogationi inveniri potest persuadens omnino responsio si theologiae historia respicitur, diligenter si nonnullae ponderantur humani cultus hodierni nos circumsistentis proprietates, si magnis postulatis novisque normis moderatricibus disciplinae spiritalis ac pastoralis operae intenditur animus. Namque patefacit consideratio ipsa plurium aetatum progredientis theologiae numquam declinavisse theologicam deliberationem Patres Ecclesiae ope praesenti confirmantes ad metamque ordinantes ; quin e contrario eidem deliberationi semper vivam adfuisse aliquam con­ scientiam — quiddam inter Patres reperiri singulare nec iterabile sem­ perque valens quae per fugacia tempora vivere pergat et resistere. Hanc porro in sententiam elocutus Summus Pontifex Ioannes Paulus II est cum dixit : « Ex vita autem sic a suis Patribus recepta vivit etiam hodie Ecclesia; atque in ipsa compage, quam primi condiderunt illi structores, adhuc hodie aedificatur Ecclesia inter secundas res adversasque itineris sui et cotidiani laboris ». 2 ' I n Documento: « L a formazione teologica dei futuri sacerdoti», 22 febr. 1976, 85-88. IOANNES PAULUS I I , Litt. Apost. Patres Ecclesiae, 2 ian. 1980: AAS 72 (1980), p. 5. 2 2 Acta 608 3 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Efficit praeterea contemplatio adiunctorum, in quibus hodie ver­ satur cultus ipse humanus, ut complures deprehendantur similitudi­ nes praesens hoc tempus cum patrum aetate consociantes quamtumvis manifesta subsint discrimina. Perinde atque illo tempore occidit mun­ dus alius alio enascente ; perinde ac tunc persequitur Ecclesia hodie magnae quidem prudentiae distinctionem bonorum spiritalium et cul­ turalium, alia dum assumit sibi alia dum purgat, unde veram suam servare possit indolem simulque divitias exhibere intra implicatam varietatem humani hodie cultus quas declaratio humana fidei debet ac valet huic nostro subministrare orbi. Quae omnia provocationem quandam toti offerunt Ecclesiae communitati viventi potissimumque ipsi Theologiae quae suis ut convenienter muneribus satisfaciat non potest quin res e Patrum operibus hauriat, haud secus ac Sacris de Litteris materiam dérivât. 3 4 Ponderata denique hodierna rerum ecclesialium condicio demon­ strat ipsas necessitates universalis operae pastoralis Ecclesiae et no­ minatim novos indolis spiritalis motus sibi iam solidum deposcere nutrimentum ac fontes quaerere incitationum omnium opinionumque certos. Ceterum tot notatis sterilibus conatibus sua quis sponte iucun­ dum illam cogitat verae sapientiae veritatisque christianae auram e scriptis patristicis profìciscentem. Flatus vero idem hic est qui nupe­ rius etiam plurimum contulit multis altius scrutandis quaestionibus ad liturgiam et oecumenismum ad missionale et pastorale opus per­ tinentibus quae a Concilio Vaticano Secundo perceptae iam pro huius aetatis Ecclesia fontes habentur cohortationis et lucis. Suum igitur etiamnum vigorem ostentant Patres et nunc quoque complura prae se ferunt iis quidem tradenda qui discunt theologiam aut docent. Qua profecto de causa appellat Congregatio pro Educa­ tione Catholica omnes quibus institutio sacerdotum est curae ut utiles quasdam ipsis sententias proponat : de statu praesenti patristicorum studiorum (I), de gravioribus eorum rationibus (II), de ordinata illo­ rum via (III), de concreta ipsorum dispositione (IV). I - HODIERNI RERUM STATUS DESCRIPTIO Quilibet sermo de superius declaratis argumentis praeponit tam­ quam ipsum loquendi initium cognitionem illius condicionis in qua hodie studia patrum iacent. Quapropter merito rogatur quis denique locus illis sit in futurorum sacerdotum institutione destinandus et quae pariter Ecclesiae consilia sint eundem ad finem. 3 PAULUS VI, Litt. enc. Ecclesiam Suam, 6 aug. 1984: AAS 56 (1964), pp. 627-628. Congregatio de Institutione Catholica 609 1. PATRES ECCLESIAE IN THEOLOGICIS HODIE DISCIPLINIS Arte quidem coniungitur hodiernus disciplinae patristicae status apud educationis presbyteralis sedes cum communibus reliquis theo­ logicae institutionis condicionibus : cum ipsius ordinatione et com­ page et principali intentione, cum docentium ipsorum qualitate ac propria educatione, cum altitudine ingenii et animi discipulorum, cum statu bibliothecarum atque in universum cum facili instrumentorum didascalicorum usu. Quae quidem condiciones haud ubique eaedem deprehenduntur; nam aliae non tantum inter alias nationes inveniun­ tur sed inter cuiusque etiam nationis dioeceses. Nihilominus hac in re dispici possunt per Ecclesiam universam tum rationes positivae tum certa quaedam adiuncta et proclivitates quae ecclesiasticis studiis ve­ ras difficultates pariunt. 5 a) Ipsa consociatio principiorum historicorum cum opere scientifieo theologorum, quae ineunte hoc nostro saeculo evenit, mentes om­ nium convertit inter alia ad Patres quoque Ecclesiae. Id quod unice fructuosum visum est atque utile, non idcirco solum quod meliorem praebuit originum christianarum intellectum ortusque simul et pro­ gressionis historicae variarum quaestionum ac doctrinarum, verum etiam quod Patrum investigatio quosdam repperit cultores revera eru­ ditos sapientesque a quibus nempe suam in lucem proferri potuit vi­ vens illud vinculum quod inter traditionem exsistit et graviores huius nostri temporis quaestiones. Propter talem proin accessum ad fontes non remorabantur longae quidem et operosae inquisitiones studii histo­ rici in sola temporis praeteriti perscrutatione sed vim magnam adhi­ buerunt ad spiritales pastoralesque Ecclesiae hodiernae directiones, illuminato scilicet ad tempus venturum itinere. Neque fieri poterat quin iisdem de studiis maximum perciperet fructum et emolumentum ipsa theologia. 6 ö) Curiosum hoc Patrum studium nostris etiam diebus, licet aliis quibusdam in rerum adiunctis, viget. Quamquam universim humani­ tatis cultus et artium ingenuarum insigniter est demissus, passim tamen in patristica provincia reviviscens percipitur aliqua cura quae non praestantes tantum cleri religiosi ac dioecesani studiosos complecti­ tur sed ipsius laicatus quoque homines complures. Recentioribus hisce temporibus geminantur collectus scriptorum ad Patres spectantium atque doctae item monographiae, quae forsitan clarissimum prae se ferunt indicem verae famis et sitis Patrum ipsorum hereditatis spi­ ritalis. Quod quidem magnae consolationis factum non potest simul vim suam apud theologicas Facultates et seminaria non exserere. Pro- 7 610 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gressio tamen in regione theologiae humanique cultus in universum effecta ante oculos probe constituit lacunas quasdam ac diversa obsta­ cula serii operis quae minime sunt neglegenda. c) Opinationes hodie vel inclinationes in theologiae campo non de­ sunt quae, normis adversantes ipsius Decreti conciliaris « Optatam totius )) (n. 16) perpaulum studii et curae testimoniis Patrum tribuunt atque Ecclesiae traditioni, dum recta via conferunt Bibliorum doctrinas cum ipsius societatis condicione necnon cum cotidianis vitae quaestio­ nibus quae ope etiam disciplinarum humanarum explicantur. De theo­ logicis hic agitur sententiis quae subtrahuntur ab historica dogmatum ratione et quibus ingentes aetatis patristicae et Medii Aevi conatus motusque nihil prorsus significare videntur. Ibi nimirum Patrum in­ vestigatio ad minimum quiddam redigitur atque obruitur tandem ali­ quando ipsa recusatione universa superiorum temporum. Uti hinc patet, secundum speciem ipsam variarum nostrae aetatis theologiarum ex cursu ipso Traditionis abreptarum, iis in casibus aut deducitur theologica industria nudum ad « biblicismum » aut suo ipsius ambitu historico restringitur sese interea ad diversas accommodans philosophias sive ideologías moris vigentis. Sibi ideo relictus denique theologus, qui tractare se theologiam arbitretur, nihil nisi historicismum agit et sociologismum et ita porro, cum simul Symboli Fidei doctrinas ad mentem dumtaxat terrenam deicit. d) Detrimentum aequabiliter infert patristicis studiis quaedam quasi lateris unius sententia quae hodie identidem inter exegeticas invenitur vias. Exegesis enim recentior quae adiumentis criticae histo­ ricae utitur et litterariae, umbras conicit in exegetica Patrum bona quae scilicet nimis censeantur simplicia atque in summa plane inu­ tilia ad altiorem Sacrarum Litterarum cognitionem. Hae proin men­ tium proclivitates, dum exegesim ipsam pauperiorem reddunt ac vin­ cula nempe eius cum Traditione naturalia abrumpentes pervertunt, sine dubio aestimationem et operum patristicorum studium imminuunt. Atqui Patrum contra inquisitio oculos recludere potest aliis quidem partibus exegesis spiritalis atque hermeneuticae quae historicam criticamque rationem perficiunt dum notionibus prorsus theologicis eam locupletane e) Praeter difficultates vero quibusdam proficiscentes ex sententiis exegeticis oportet illas quoque commemorari quae de falsis oriuntur ipsius Traditionis aestimationibus. Nonnumquam enim pro specie vi­ vae Traditionis, quae cum procedente historia ipsa progreditur atque enodatur, alia quaedam nimis rigida deprehenditur, interdum etiam Congregatio de Institutione Catholica 611 (( integrista » appellata, qua Traditio ad veterum exemplorum solam redigitur repetitionem fitque ipsa moles unius lateris et immutabilis, unde nihil loci relinquitur legitimo cuidam progressui ac necessitati fidei ob quam respondere ea novis condicionibus debet. Hoc nimirum modo praeiudicia de Traditione uti tali nascuntur quae tranquillo haud favent accessui ad Ecclesiae Patres. Sed velut quoddam quasi paradoxum, notio ipsa vivae traditionis ecclesialis nocet aetatis patristicae studio amorique, quoties videlicet theologi extollentes aequale pondus omnium historiae temporum non satis rationem ducunt propriae indolis illorum bonorum quae commune Traditionis ad patrimonium attulerunt Patres. /) Multi insuper his temporibus studiosi theologiae, ex scholis generis technici scilicet profecti, illam linguarum classicarum cognitio­ nem minime possident qua est omnino opus ut seria quis via Patrum suscipiat pervestigationem. Qua de causa disciplinae patristicae status in educationis presbyteralis Institutis vehementer patitur eas cultus humani mutationes quae invalescente denotantur animo scientifico et technologico, unde priores partes ferme solis tribuuntur disciplinis scientiarum naturalium atque humanarum, praetermissa ipsa erudi­ tionis humanisticae cultura. n g) In sacerdotalis demum educationis Institutis ratio studiorum ipsa sic diversis novis refercitur disciplinis, quae magis scilicet iudi­ cantur necessariae atsue ad « tempora accommodatae » magis, ut pa­ tristico studio satis non supersit loci. Hoc ideo studium explendum est paucis horis unaquaque hebdomada aut aliis adhibitis compressionis consiliis intra Ecclesiae antiquae Historiam. Quas ad difficultates ac­ cedit saepius paucitas in bibliothecis ipsis collectuum et scriptorum patristicorum necnon aptorum bibliographiae instrumentorum. 12 2. PATRES SECUNDUM DIRECTIVAS ECCLESIAE NORMAS Manca profecto erit haec tractatio disciplinarum patristicarum con­ dicionis, nisi publica quoque memorata erunt Ecclesiae monita ad rem attinentia. Ut mox quidem patebit, claram proferunt in lucem bona theologica et spiritalia et pastoralia, quae Patrum scriptiones complectuntur, ut utilia illa bona reddantur ac fructuosa in sacerdo­ tum futurorum instructionem. a) Eas inter normas directivas primum obtinent locum monitiones Concilii Vaticani Secundi quae theologiae tradendae rationem respi­ ciunt atque partes ipsas Traditionis in Sacris Litteris intellegendis et prodendis. 13 (512 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sub numero 16 Decreti de Institutione Sacerdotali, « Optatam to­ tius » inscripti statuitur dogmaticae theologiae explanatio aliquo ge­ netico modo qui nihil adversetur necessitati altius mysteria theologiae perscrutandi ut « ea ope speculationis, S. Thoma magistro, intimius penetrare eorumque nexum perspicere alumni addiscant ». Haec porro via suo secundo in gressu aggreditur totum illud illustrare quod Pa­ tres Ecclesiae tum Orientali tum Occidentali contulerunt (( ad sin­ gulas Revelationis veritates fideliter transmittendas et enucleandas ». Eundem nunc docendi modum, tanti quidem momenti ut dogma­ tum progressio recte intellegatur, nuperius corroboravit extraordina­ ria Synodus Episcoporum anni MCMLXXXV (cf. Relatio finalis I I , B, n. 4). 14 Pondus praeterea, quod in theologia habent Patres potissimumque in Sacra Scriptura comprehendenda, eruitur maxima cum perspicui­ tate e quibusdam affirmationibus conciliaris Constitutionis, cui index (( Dei verbum », de momento et officio Traditionis : « Sacra Traditio ergo et Sacra Scriptura arcte inter se connectun­ tur atque communicant ... Sacra autem Traditio verbum Dei, a Christo Domino et a Spiritu Sancto Apostolis concreditum, successoribus eo­ rum integre transmittit ... quo fit ut Ecclesia certitudinem suam de omnibus revelatis non per solam Sacram Scripturam hauriat. Qua­ propter utraque pari pietatis affectu ac reverentia suscipienda et ve­ neranda est » (n. 9). Uti hinc intellegitur, Scriptura Sacra, quae esse debet « anima Sa­ crae Theologiae », ubi « tamquam in perenni fundamento innititur » (n. 24), insolubilem efficit cum Traditione Sacra coniunctionem, « unum verbi Dei sacrum depositum ... Ecclesiae commissum ... ut unum sine aliis non consistat » (n. 10). At sunt « Sanctorum Patrum dicta » quae (( huius Traditionis vivificam testificantur praesentiam, cuius divitiae in praxim vitamque credentis et orantis Ecclesiae transfunduntur » (n. 8). Quapropter hodie quoque, licet haud negandi progressus ab exegetis horum temporum sint facti, Ecclesia quae « ad profundiorem in dies Scripturarum Sacrarum intellegentiam assequendam accedere satagit, ut filios suos divinis eloquiis indesinenter p a s c a t . . . studium sanctorum Patrum tum Orientis tum Occidentis et sacrarum Liturgiarum rite fovet» (n. 23). 15 ö) Congregatio de Institutione Catholica admonitiones superius pro­ latas Concilii Vaticani II inculcat earumque partes quasdam magni momenti illustrat duobus in suis documentis quae sunt (( Ratio fun­ damentalis institutionis sacerdotalis » et « La formazione teologica dei futuri sacerdoti » : Congregatio de Institutione Catholica 613 Coram inclinationibus quibusdam reductivis in dogmatica theolo­ gia, extollitur contra integritas ac natura completa viae geneticae, cuius valida vis et commoda didascalica illuminantur necnon con­ diciones quibus opus est ut eadem via probe adhibeatur ; sed hac in re nominatim aetas memoratur patristica-historica. 4 5 6 7 Secundum ea quae (( Ratio fundamentalis » tradit, tam magistri quam discipuli debent ipsi plana cum fidelitate ad Dei verbum in Sacris Litteris ac Traditione adhaerescere eiusque vivum percipere sensum « in primis ex SS. Patrum operibus ». Magnam enim illi aesti­ mationem merentur quoniam « ad viventem Ecclesiae traditionem eo­ rum navitas pertinet, cui quidem traditioni provido ex Dei consilio partes suas attulerunt alicuius diu duraturi ponderis scilicet iis aeta­ tibus quae magis fidei rationisque consensioni favebant ». Crebrior exinde accessus ad Patres haberi potest velut ipsum efiicientissimum instrumentum, unde vitalis virtus detegatur theologicae educationis, at maxime unde quis in vigentem Traditionis progressionem ingredia­ tur, (( quae arcet individualismum exaggeratum dum in tuto collocat obiectivam cogitationum vim »." 8 9 10 Ne vero huius modi cohortationes iacerent mortuae, in supra me­ morato documento, « La formazione teologica dei futuri sacerdoti » inscripto, propositae quaesdam sunt normae ut Patrum studium ordi­ nato modo perficeretur (n. 85-88). c) Incitationes dein ad Patrum investigationem additae tum a Con­ cilio Vaticano II tum ab ipsa Congregatione de Institutione Catholica hisce recentioribus viginti annis corroboratae confirmataeque a Ro­ manis Pontificibus sunt multiplici data opportunitate. Eorum autem iudicia, perinde atque ipsorum pronuntiationes Decessorum, varietate distinguuntur argumentorum et gravitate incidente in statum ipsum disciplinae theologicae ac spiritalis : (( Magnae quidem utilitatis pro omnibus studium Patrum est pro­ fecto summae necessitatis iis quibus cordi est renovatio theologica 4 5 6 7 8 9 10 11 Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis, 79. La formazione teologica dei futuri sacerdoti, 89, 93. Ibid., 90, 91. Ibid., 92, 4b. Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis, 86. La formazione teologica dei futuri sacerdoti, 48. Ibid., 74. Ibid., 49. Acta 614 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale et pastoralis et spiritalis, quam Concilium commendavit cuiusque par­ ticipes esse cupiunt. Apud illos enim firma inveniuntur elementa quae­ dam cuilibet verae renovationi subiacentia ». Cogitata porro Patrum ad Christum diriguntur quae comprobantur exempla theologiae vivae unius maturatae per consortionem aliquam cum ministerii pastoralis quaestionibus ; sunt eadem cogitata catechesis praecipua exemplaria necnon fontes cognitionis Sacrarum Litterarum et Traditionis pe­ rinde atque hominis totius ipsius veraeque christianorum proprieta­ tis. Etenim Patres « fuerunt eruntque semper, qui ipsi stabilem quasi structuram Ecclesiae efficiunt ac per temporis saecula cuncta implent pro Ecclesia perpetuum munus. Ita enim contingit, ut omnis Evangelii nuntiatio et magisterium subsequens, si modo verum esse voluerit, aequari debeat cum ipsorum nuntiatione et magisterio utque omne charisma ac ministerium haurire debeat vivo ex fonte illorum paternitatis et tandem ut omnis petra nova, quae ad aedificium acces­ serit ... locari debeat intra compagem ab eis constitutam cum ipsaque c o n g l u t i n a t et copulari ». 12 13 14 15 16 17 18 Diligentiorem ad patristicae disciplinae perscrutationem cohorta­ tiones haud igitur desiderantur. Complures enim recensentur solidisque suffultae rationibus. Nunc autem, quo etiam reddantur illae mo­ nitiones magis explicitae, utile quidem iudicatur aliquot illarum ra­ tiones causasque continuo adiungere. P A U L U S VI, Litt. ad Em. Card. Michaelem Pellegrino exacto centesimo anno a morte J. P. Migne, 10 maii 1975: AAS 67 (1S75), p. 471. IOANNES PAULUS II, Alloc. Sono lieto, ad professores et alumnos Instituti Patristici « Augustinianum », 8 maii 1S82: AAS 74 (1982), p. 798: «Mettersi dunque alla scuola dei Padri vuol dire imparare a conoscere meglio Cristo e a conoscere meglio l'uomo. Questa conoscenza scientificamente documentata e provata, aiuterà enormemente la Chiesa nella missione di predicare a tutti, come fa senza stancarsi, che solo Cristo è la salvezza dell'uomo ». PAULUS VI, Alloc. / nostri passi, pro inauguratione Instituti Patristici «Augu­ stinianum», 4 maii 1970: AAS 62 (1970), p. 425: «Come pastori, poi, i Padri sen­ tirono la necessità di adattare il messaggio evangelico alla mentalità contemporanea e di nutrire con l'alimento della verità della Fede se stessi e il popolo di Dio. Ciò fece sì che per essi catechesi, teologia, Sacra Scrittura, liturgia, vita spirituale e pastorale si congiungessero in una unità vitale, e che loro non parlassero soltanto all'intelletto, ma a tutto l'uomo, interessando il pensare, il volere, il sentire ». IOANNES PAULUS II, Adhort. Apost. Catechesi tradendae, 16 oct. 1979: AAS 71 (1979), p. 1287, 12. IOANNES PAULUS II, Alloc. Sono lieto, ad professores et alumnos Instituti Pa­ tristici «Augustinianum», 8 maii 1982: AAS 74 (1982), p. 796 s. Ibid., p. 797. IOANNES PAULUS II, Litt. Apost. Patres Ecclesiae, 2 ian. 1980: AAS 72 (1980), 12 13 14 15 16 17 18 p. 6. Congregatio II - CUR de Institutione PATRIBUS Catholica 615 STUDENDUM Patrística studia constat posse consentaneum gradum scientiae asse- 17 qui optatosque afferre fructus dummodo serio animo excolantur et amore magno. Experti enim noverunt aperire Patres divitias doctri­ nae et spiritus suas iis tantum qui ingredi nitantur eorum in altitu­ dinem per continuam quandam et proximam cum illis familiarita­ tem. Postulatur igitur dedita vere opera a docentibus ac discentibus has ipsas praecipuas ob causas : 1) Sunt Patres unici Traditionis testes; 2) Nobis iidem theologi­ cam prodiderunt methodum quae lucida simul est ac secura; 3) The­ saurum culturae et apostolatus et doctrinae praebent eorum opera unde praestantes evadunt Ecclesiae magistri tam hodie quam antehac. 1. E X I M I I TRADITIONIS TESTES Varias inter appellationes diversasque partes, quas Magisterii do- 18 cumenta Patribus ascribunt, in primis elucet titulus ille testium egregiorum Traditionis. Etenim in flumine illo vivae Traditionis, quod a primis christiani nominis initiis per saecula ad hosce nostros dies per­ tingit, singularem omnino obtinent locum qui distinctos reddit ipsos a ceteris actoribus in Ecclesiae historia. Namque patefecerunt ii pri­ mas Ecclesiae compages sive structuras solidas una cum usibus doctri­ nae operaeque pastoralis qui cuncta valent per tempora. a) In ipsa nostra christiana conscientia videntur Patres cum Traditione semper consociati, quandoquidem auctores eius illi simul fue­ runt et testes. Propius quidem accedunt ad originum viriditatem ; qui­ dam eorum ipsam testificantur Traditionem apostolicam, quo ex fonte suum ortum ducit reliqua Traditio ; maxime vero primorum saeculo­ rum Patres auctores haberi possunt atque doctores traditionis cuius­ dam « constitutivae », quae posteris in aetatibus adservabitur conti­ nuoque usurpabitur. Utcumque id est, istud tradiderunt Patres quod ipsi acceperant, « Ecclesiam docuerunt, quod in Ecclesia didicerunt » ; 1 9 « Quod invenerunt in Ecclesia, tenuerunt ; quod didicerunt, docuerunt ; quod a patribus acceperunt, hoc filiis tradiderunt w. 19 S. AUGUSTINUS, Opus imp. c. Iul. 1, 117: 20 IDEM, Contra Iul. 2, 10, 34: PL 44, 698. PL 45, 1125. 20 19 Acta 616 20 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 6) Historica habita ratione, Patrum aetas tempus est primordio­ rum quarundam institutionum ecclesialium. Ii quidem ipsi sunt, unde innotescit « integer Sacrorum Librorum canon », qui principales con­ t e x e r u n t fidei professiones (quae sunt scilicet « regulae fidei ») qui fidei depositum definiverunt contra haereses societatemque sui temporis indeque theologiam ipsam pepererunt. Praeterea iidem illi etiam sunt a quibus fundamenta sunt iacta illius canonicae disciplinae, quae deinde nuncupata est « statuta patrum » « traditiones patrum », ac primae formae constitutae ritus liturgici ; quae omnia restant veluti neces­ sarium elementum ad quod posteriores omnes liturgiae sacrae reformationes sunt referendae. Hoc nempe modo reddiderunt Patres pri­ mam consciam ac deliberatam Sacrae Scripturae responsionem, cum componerent eam non veluti sententiam aliquam a rebus abstractam verum uti consuetudinem cotidianam pastoralem agendi ac docendi intra liturgicos ipsos conventus, qui congregati erant ut fidem profi­ t e a n t u r cultumque Domini resuscitati celebrarent. Sic profecto acto­ res illi fuerunt magnae ipsius primae catechesis christianae. • 21 21 c) Cuius sunt Patres testes, Traditio viva est quae in varietate unitatem necnon in progressibus continuam constantiam demonstrat. Id quod in magno numero familiarum liturgicarum et spiritalium traditionum et disciplinarum exegeticarum-theologicarum primis vi­ gentium saeculis deprehenditur (verbi causa : . in scholis Alexandriae et Antiochiae), quae omnes diversae inter se et coniunctae traditiones inveniuntur in firmis nec mutabilibus fidei fundamentis communibus defixae. 22 d) Quapropter Traditio illa, quem ad modum a Patribus et cognita est et in vita ipsa est percepta, haud apparet veluti quaedam quasi moles monolitica et immobilis et obsoleta, verumtamen uti organum multi­ plex vitaque vigens. Vitae enim mos est et doctrinae quae ex altera parte cognovit res incertas et contentiones, inquisitiones factas et temptatas et ex altera parte consilia tempestive capta et fortia, quae visa sunt eximii ingenii ponderisque decretorii. Sequi proinde vivam Patrum Traditionem haud quidem significat sese conferre ad prae­ teritum tempus ut tale, sed cum animo securitatis liberique impetus adhaerere ad regulam fidei, servato semper studio de ipsis fundamen­ tis, scilicet de eo quod pertinet ad rerum essentiam quodque perdu­ rat nec mutatur. De fidelitate hic agitur absoluta, quae nonnumquam probatur et propellitur « usque ad sanguinis effusionem », ad dogma scilicet et illa morum disciplinaeque principia quae suum necessa21 CONC. VAT. I I , Const. Dei verbum, 8. Congregatio de Institutione 617 Catholica rium munus comprobant suamque fecunditatem iis plane temporibus qui­ bus via ad res novas explanatur. e) Patres sunt ergo testes atque sponsores certae catholicae Traditionis, quam ob rem eorum auctoritas in theologicis quaestionibus fuit ac semper magna permanet. Cum necesse fuit denuntiare deviatio­ nem aliquarum doctrinalium opinionum, Ecclesia constanter ad Pa­ tres se ipsam revocavit velut ad veritatis pignus. Nonnulla Concilia, ex. gr. Chalcedonense et Tridentinum, proprias sollemnes declaratio­ nes incipiunt revocando ad Patrum Traditionem his verbis : « SS. Pa­ tres sequentes ... etc. ». De ipsis mentiones fiunt etiam in casibus, in quibus quaestio iam per se ipsam soluta est ad S. Scripturam pro­ vocatane. In Concilio Tridentino et in Vaticano 1 explicite enuntiatum est praeceptum omnium Patrum consensum regulam certam statuere S. Scripturae interpretationis; quod praeceptum semper vivum et ser­ vatum fuit in Ecclesiae historia idemque unum profecto efficit cum alio normativitatis Traditionis redacto a Vincentio Lerinensi et adhuc antea a S. Augustino. 23 /) Exempla et praecepta Patrum, Traditionis testium, peculiariter perpensa et aestimata sunt in Concilio Vaticano II, quod profecto per ipsos vividiorem suscipere potuit conscientiam, quam Ecclesia de se ipsa excolit, et agnoscere securum iter potissimum pro liturgica renovatione, pro fructuoso oecumenico dialogo et pro occursu cum religionibus non christianis; itaque ad uberiorem effectum perductum est in hodiernis rerum adiunctis antiquum praeceptum unitatis in di­ versitate et progressus in Traditionis continuitate. 24 22 2 3 24 2. METHODUS THEOLOGICA Difficilis ratio inserendi christianam religionem in cultum atque humanitatem antiquam necnon necessitas circumscribendi mysterii christiani veritates in contentione cum doctrina pagana et haeresum, stimulaverunt Patres quo altius intellegerent et rationabiliter explanarent fidem adiuvantibus ad cogitandum categoriis aptius expolitis in philosophiis suae ipsorum aetatis, potissimum in exculta philoso­ phia hellenistica. Unum ex eorum gravissimis historicis muneribus hoc fuit scientiam theologicam inchoare et pro eiusdem auxilio quaedam 22 23 24 C. Trid., ed. Goeressiana, V (Acta II) 91 ss. C. Vat. I, coli. Lac. 7, 251. Comm. primum 2, 10: PL 50, 639, 650. 41 - A. A. S. 25 Acta 618 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale statuere principia normasque in procedendi ratione quae patefacta sunt idonea atque fecunda etiam in saecula futura, ut ostendet in suo opere S. Thomas Aquinas, maxime Patrum doctrinae fidelis. In hac theologorum navitate apud Patres eminent nonnulli prae­ cipui mentis habitus et temporis momenta, quae plane maximi pon­ deris exstant quaeque etiam hodie in studiis sacris in promptu ha­ benda sunt : a) provocatio assidua ad S. Scripturam et Traditionis sensus; h) conscientia novitatis christianae, licet recognoscantur verita­ tes inclusae in cultu atque humanitate pagana; c) fidei defensio ut summum bonum et perpetua pervestigatio Revelationis ; d) mysterii sensus et divinarum rerum experientia. a) Provocatio ad S. Scripturam, Traditionis sensus 1. Patres primario loco atque potissimum sunt S. Scripturae in­ terpretes : « divinorum librorum tractatores w. In quo interpretatio­ nis studio iuxta nostram hodiernam scientificam rationem evidenter ipsorum methodus quosdam indubios limites exhibet. Ipsi enim haud cognoscebant nec cognoscere poterant subsidia scientiae philologicae, historicae, anthropologicae-culturalis neque argumenta investigatio­ nis, documentationis, scientificae pertractationis, quae praesto esse possunt recentiori exegesi ; qua de re quaedam eorum exegeticae navi­ tatis pars aestimanda videtur caduca. Attamen, non obstante hac ani­ madversione, ipsorum merita ad perfectiorem Sacrorum Librorum in­ tellegentiam plane ingenua sunt. Ecclesiae Patres pro nobis manent veri magistri, immo affirmare possumus praestantiores, compluribus sub aspectibus, mediae necnon recentioris aetatis interpretibus qui (( suavi quadam eminent caelestium rerum perspicientia miroque men­ tis acumine, quibus divini eloquii profunda intime penetrant )). Nam­ que Patrum exemplum docere potest huiusce nostrae aetatis explanatores aditum vere religiosum S. Scripturae, itemque interpretationem quae constanter persequitur communionis criterium cum Ecclesiae ex­ perientia, quae per historiam ambulat Spiritus Sancti ductu. Cum haec duo interpretationis principia, religiosum nempe atque peculia­ riter catholicum, negleguntur vel obliviscuntur, exegetica recentiora studia saepe evadunt pauperata et distorta. 25 26 25 S. AUGUSTINUS, De lib. arb. I I I , 21, 59; De Trin. I I , 1, 2: PL 32, 1300; 42, 845. Pius X I I , (1943), p. 312. 26 Litt. Enc. Divino afflante Spiritu, 30 septembris 1943: AAS 35 Congregatio de Institutione Catholica 619 S. Scriptura enim pro Patribus fuit obiectum summae veneratio­ nis, fidei fundamentum, assiduum praedicationis argumentum, pieta­ tis alimentum, theologiae anima. Eius divinam originem semper de­ fenderunt, inerrantiam, normativitatem, inexhaustam copiam atque vim pro spiritalitate et doctrina. Sufficiat hic memorare quod S. Ire­ naeus de Scripturis scripsit : ipsae (( Scripturae quidem perfectae sunt, quippe a Verbo Dei et Spiritu eius dictae », 27 et quattuor Evangelia vocabat (( fundamentum et columnam fidei nostrae futurum ». 28 2. Theologia orta est ex navitate exegetica Patrum « in medio Ee- 27 clesiae » et praesertim in liturgicis coetibus, instantibus spiritalibus Populi Dei necessitatibus. Illa etenim exegesis, in qua spiritalis vita cum rationali recogitatione theologica permiscetur, constanter rem sum­ mam intuetur in fidelitate cum toto sacro fidei deposito. Eadem sane cogitur perfecte in Christi mysterium, ad quod omnes refert singu­ las veritates in quodam miro compendio. Potius quam persequi multi­ plices marginales quaestiones, Patres complecti praeoptant integram mysterii christiani plenitudinem, sectantes praecipuum motum Reve­ lationis et salutis oeconomiae, qui a Deo per Christum ad Ecclesiam pergit, sacramentum communionis cum Deo et divinae gratiae dispensatricem, ut ad Deum redeat. Propter hanc perceptionem, quae fruc­ tus exstat eorum vividi ecclesialis communionis sensus, propinquita­ tis ad christiana exordia necnon ad familiaritatem cum S. Scriptura, Patres omnia inspexerunt in propria centrali dimensione, ita ut omnia adessent in unaquaque parte et secundaria quaelibet quaestio conso­ ciari posset cum eodem centro. Quare sequi Patres in hoc eorum theo­ logico itinerario significat facilius attingere nostrae fidei summam vim itemque (( specificum » nostrae christianae identitatis. 3. Veneratio atque fidelitas Patrum erga S. Libros pari procedit gradu cum eorum veneratione atque fidelitate erga Traditionem. Se ipsos habent non dominos seà servos S. Scripturarum, eas ab Eccle­ sia accipientes, legentes easdemque explanantes in Ecclesia et pro Ec­ clesia, iuxta fidei regulam a Traditione ecclesiastica et apostolica pro­ positam atque illustratam. Supra memoratus S. Irenaeus, magnus Sa­ crorum Librorum amator ac cultor, docet respiciendam esse Traditio27 28 Adv. haer. 2, 28, 2: PG 7, 805. Ibid., 3, 1, 1: PG 7, 844. 28 Acta 620 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nem Apostolorum ab eo qui veritatem cognoscere vult, et addit nobis sufficere posse ad institutionem et salutem Traditionem, etiamsi iidem nobis Scripturas non reliquissent. Ipse Origenes, qui tanto amore studioque Scripturas excoluit, tantumque ad earum intellegentiam adlaboravit, clare asserit credendas esse velut fidei veritates solum­ modo illas quae nullo modo aberrant a « Traditione ecclesiastica et apostolica»: effecit itaque Traditionem normam interpretativam Scripturae. S. Augustinus praeterea, qui « delicias » suas in Scriptu­ rarum meditatione ponebat, hoc principium enuntiat mire lucidum atque firmum, quod adhuc ad Traditionem appellat : « Ego vero Evan­ gelio non crederem, nisi me catholicae Ecclesiae commoveret aucto­ ritas ». 29 30 31 32 33 29 4. Quapropter Concilium Vaticanum II, cum declararet « Sacram Traditionem et Sacram Scripturam unum verbi Dei sacrum deposi­ tum constituere Ecclesiae commissum », nihil aliud fecit nisi confir­ mavit antiquum theologicum principium, a Patribus adhibitum et de­ claratum. Hoc principium, quod collustravit ac duxit eorum integram navitatem exegeticam et pastoralem, sine dubio validum permanet etiam pro theologis et animarum pastoribus hodie. Ex hoc sequitur certa definitaque causa ut reditus ad S. Scripturam, qui videtur una ex peculiaribus proprietatibus hodiernae Ecclesiae vitae, consociandus profecto sit cum reditu ad Traditionem, confirmatam testimoniis scriptis Patrum, si volumus ut optati fructus inde consequantur. 34 b) 30 Novitas christiana et « inculturatio » 1. Alia magni momenti et instans proprietas methodi theologicae Patrum in hoc consistit ipsam praebere lucem quo percipiatur « cla­ rius quibus viis fides, ratione habita philosophiae vel sapientiae po­ pulorum, quaerere possit intellectum ». Iidem etenim a S. Scriptura et a Traditione claram conscientiam sumpserunt novitatis christianae, hoc est firmam persuasionem doctrinam christianam corpus continere 35 29 30 31 32 33 34 35 IUd., 3, 3, 1: PO 7, 848. IUd., 3, 4, 1: PO 7, 855. De principiis 1, praef. 1; cf. In Mt. comm. 46: PO 11, 116; cf. 13, 1667. Confess. 11, 2, 3: PL 32, 809. Contra ep. fund. 5, 6: PL 42, 176. Const. Dei verbum, 10. Conc. Vat. II, Decr. Ad gentes, 22. Congregatio de Institutione Catholica 621 praecipuum revelatarum veritatum, quae profecto normam constituunt ad sapientiam humanam iudicandam necnon ad veritatem ab errore distinguendam. Si haec eadem persuasio quosdam ex eis induxit ut huius sapientiae auxilium repellerent et existimarent philosophos pro­ pe « haereticorum patriarchas », hoc vero minime impedivit quominus plerique hoc subsidium acciperent cum studio atque grato animo, velut procedens ex uno sapientiae fonte, qui est Verbum. Ad id ipsum memorare satis est S. Iustinum Märtyrern, Clementem Alexandrinum, Origenem, S. Gregorium Nyssenum et, potissimum, S. Augustinum, qui in suo opere (( De doctrina christiana » appellato, pro hac navi­ tate propositum quoddam delineavit : « Philosophi autem qui vocan­ tur, si qua forte vera et fidei nostrae accommodata dixerunt, ... non solum formidanda non sunt, sed ... in usum nostrum vindicanda ... Nam quid aliud fecerunt multi boni fideles nostri? ... Cyprianus ... Lactantius ... Victorinus, Optatus, Hilarius, ut de vivis taceam? quanto innumerabiles Graeci? ». 36 2. Huic compenetrationis studio alterum adiungitur non minus grave et ab eodem indissociabile, quod vocare possumus studium recusatio­ nis. Fidei norma firmiter innisi, Patres complura acceperunt consilia philosophiae Graecorum et Romanorum, et eiusdem graves errores repudiaverunt, praecipue caventes ne in syncretismi periculum incurrerent tam pervulgati in cultura hellenisticae aetatis tunc vigente, itemque rationalismi qui fidem cogere minitabatur ad sola elementa rationalitati hellenisticae acceptabilia. « Praesertim quorum contra errores magnos » — scribit S. Augustinus — « defendenda est chri­ stiana doctrina ». 31 3. Propter hoc cautum iudicium praestantiae et delimitationis, quae reconditae exstant in diversis culturae antiquae formis, novae patefactae sunt viae ad veritatem et insolitae facultates ad Evangelii praeconium. Nam a Patribus Graecis, Latinis, Syriacis ... edocta Ec­ clesia (( inde ab initio suae historiae, nuntium Christi, ope conceptuum 32 37 et linguarum diversorum populorum exprimere didicit eundemque sa­ pientia insuper philosophorum illustrare conata est : in hunc finem nempe ut Evangelium tum omnium captui tum sapientiae exigentiis, in quantum par erat, aptaret ». Aliis verbis, Patres dignitatis uni38 36 37 38 De doctr. chr., 2, 40, 60-61: PL 34, 63. Retract. 1, 1, 4: PL 32, 587. Conc. Vat. II, Const. past. Gaudium et spes, 44. Acta 622 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale versalis Revelationis conscii ingens inceperunt opus inculturationis christianae, ut hodie plerumque nuncupatur. Ipsi itaque exemplum facti sunt fecundi occursus inter fidem et culturam, inter fidem et rationem, qua de re ductores permanserunt pro Ecclesia omnium ae­ tatum enixe intenta ad Evangelium hominibus praedicandum cultu­ rarum tam diversarum et ad agendum in eisdem. Clare conspicitur, attentis his Patrum mentis voluntatisque con­ siliis, Ecclesiam inde a suis initiis eminere « natura sua missiona­ ria )), etiam quoad cogitata et culturam ; ideoque Concilium Vatica­ num II praecipit : « quae quidem verbi revelati accommodata praedi­ catio lex omnis evangelizationis permanere debet w. 39 40 c) 33 Defensio fidei, dogmaticus progressus 1. In interiore Ecclesiae vita, rationis cum fide occursus occasio­ nem praebuit multis diuturnisque controversiis, quae summa spectaverunt argumenta dogmatis trinitarii, christologica ecclesiologici, anthropologici, eschatologici. His opportunitatibus oblatis Patres in veritatum defensione, quae ipsam fidei essentiam attingunt, auctores exstiterunt magnae progressionis in intellegendi vi argumenta dogma­ tica simulque idoneum contulerunt officium ad theologiae progressum. Eorum apologeticum munus, peractum cum conscia pastorali sollici­ tudine ad spiritale fidelium bonum, peropportunum evasit subsidium ad perficiendum totum Ecclesiae corpus. S. Augustinus coram haere­ ticorum incremento haec censebat : « Et ad hoc eos Deus abundare per­ misit, ne semper laete nutriamur, et in bruta infantia remaneamus », quatenus : « Multa quippe ad fidem catholicam pertinentia, dum hae­ reticorum calida inquietudine exagitantur, ut adversus eos defendi possint, et considerantur diligentius, et intelliguntur clarius, et instan­ tius praedicentur : et ab adversario mota quaestio, discendi exsistit occasio )). 41 42 34 2. Quam ob rem Patres facti sunt auctores rationalis agendi me­ thodi accommodatae ad Revelationis materiam, sapientes fautores illius « intellectus fidei », qui pertinet ad cuiusque germanae theologiae 39 40 41 42 Conc. Vat. I I , Decr. Ad gentes, 2. Conc. Vat. I I , Const. past. Gaudium et spes, 4 4 . S. A U G U S T I N U S , Tract, in loh. 3 6 , 6: PL 3 5 , 1 6 6 6 . IDEM, De civ. Dei, 1 6 , 2, 1: PL 4 1 , 477. Congregatio de Institutione Catholica 623 naturam. Fuit Patrum providum officium non solum christianam re­ ligionem defendere, sed etiam eamdem recogitare in culturali ratione Graeca et Romana; invenire novas formulas ad antiquam doctrinam exprimendam, formulas non biblicas ad doctrinam biblicam; exhibere, uno verbo, fidem redactam per formas cuiusdam sermonis humani, plene catholici et apti ad materiam divinam exprimendam, quae in Revelatione continetur, et servare iugiter eiusdem Revelationis iden­ titatem et transcendentiam. Permultae notiones a Patribus in trinita­ riam et christologicam theologiam inductae (ex. gr. ousia, hypostasis, physis, agenesia, genesis, ekporeusis, etc.) maximum munus perfece­ runt in Conciliorum historia et introductae sunt in formulis dogma­ ticis, qua de re elementa facta sunt nostri perennis atque vigentis theo­ logiae structurae. 3. Dogmaticus progressus, a Patribus confectus non velut consilium tantum mente cogitatum, sed plerumque in homiliis, in navitate liturgica et pastorali, optimum sane exemplum constituit renovatio­ nis in Traditionis continuitate. Etenim per ipsos Patres « catholica fides veniens de doctrina Apostolorum, ... per seriem successionis ac­ cepta, sana ad pósteros transmittenda » erat. Quapropter fides ab ipsis pertractata est maxima cum reverentia, integra fidelitate pro­ prio biblico fundamento, itemque aequa spiritus sollertia in novas ne­ cessitates novaque culturae adiuncta : quae duo singularia elementa sunt vivae Ecclesiae Traditionis. 35 4. Haec prima theologiae lineamenta nobis a Patribus tradita in lucem proferunt nonnullos praecipuos Patrum typicos mentis habitus erga veritates revelatas, quae perennis praestantiae haberi possunt, ideoque vigentes etiam pro Ecclesia hodierni temporis. Agitur nempe de fundamento statuto semel in perpetuum, ad quod quaelibet poste­ rior theologia spectare debet et, si res postulabit, redire. Agitur adhuc de patrimonio quod minime exclusivum evadit nulli particulari Ec­ clesiae, et omnibus christifidelibus pergratum exstat. Id enim rursus ascendit ad tempora antecedentia fracturam inter Orientis et Occi­ dentis christianas regiones, transmittens communes spiritalitatis the­ sauros doctrinaeque; mensam splendidam apud quam viri theologi diversarum confessionum semper convenire possunt. Patres profecto exstant Patres sive Orthodoxiae Orientalis sive theologiae catholicae latinae, vel theologiae Protestantium et Anglicanorum, sunt revera obiectum commune studii atque venerationis. 36 4 3 « IDEM, Tract, in Ioh. 3 7 , 6: PL 35, 1 6 7 2 . Acta 624 d) 37 Mysterii sensus, Apostolicae Sedis divinarum - Commentarium rerum Officiale experientia 1. Si Patres per omnes occasiones testimonium praebuerunt officii sui conscientiae, ut viri docti et Revelationis investigatores, perse­ quentes, ita affirmare possumus, illud propositum : (( credo ut intelligam » et « intelligo ut credam », hoc semper perfecerunt tamquam certi viri Ecclesiae prorsus credentes nec ullo modo in discrimen adduxerunt puritatem aut, sicut S. Augustinus declarat, (( virginitatem » fidei. Nam ipsi velut « theologi » haud praecipue innitebantur ratio­ nis subsidiis, sed etiam illis magis religiosis, oblatis a cognitione in­ dolis affectivae et exsistentialis, firmatae in intima cum Christo com­ munione, nutritae ab oratione et confirmatae a Dei gratia atque a Spi­ ritus Sancti donis. In eorum mentis et agendi ratione sicut theologi et pastores amplissime patebat sensus mysterii profundus et divina­ rum rerum experientia; hoc eos protegebat contra tentationes assi­ due redeuntes sive rationalismi nimis vehementis sive fideismi levis et nimis quieti. 44 38 2. Primum quod eminet in Patrum theologia est sensus vivus transcendentiae divinae Veritatis collectae in Revelatione. Dissimili ra­ tione ab haud paucis viris doctis antiquis et recentioribus, Patres ma­ gnam humilitatem ostendunt coram Dei mysterio, in S. Scripturis comprobato, quarum ipsi, in propria modestia, perspicuos explanatores sese praeoptant, intentos ne quid addant quod immutare possit earumdem auctoritatem. Affirmare possumus hunc reverentiae atque humilitatis habitum aliud non esse quam alacrem conscientiam insuperabilium finium quos hominum intellectus experitur ante divinam transcendentiam. Sufficiat hoc loco memorare, praeter S. Ioannis Chrysostomi homilías De incomprehensibilitate Dei, quod iisdem verbis scripsit S. Cyrillus, Hierosolymitanus episcopus, ad catechumenos : (( Nam in his quae ad Deum spectant, ignorantiam confiteri, magna scientia est » ; itemque post eum episcopus Hipponensis S. Augusti­ nus sententiose suum populum docebit: « Melior est enim fidelis igno­ rantia, quam temeraria scientia w. Ante hos vero S. Irenaeus confir­ maverat Verbi generationem inenarrabilem esse eosque qui contendunt se eamdem explicare posse « n o n sunt compotes sui ». 4 5 46 47 44 45 44 47 S. AUGUSTINUS, Serm. 9 3 , 4; 341, 5; etc.: PL 3 8 , 5 7 4 ; 3 9 , 1 4 9 6 . Catech. 6, 2: PG 3 3 , 5 4 2 . Serm. 2 7 , 4: PL 3 8 , 179. Adv. haer. 2, 2 8 , 6: PG 7, 8 0 9 . Congregatio de Institutione Catholica 625 3. Hoc vivo spiritali sensu concesso, imago quam Patres de se ipsis nobis exhibent est illa virorum qui non tantum discunt sed etiam, immo potius res divinas experiuntur, ut testabatur Dionysius Pseudoareopagita nuncupatus de suo magistro. Hierotheo : « non solum discens sed 39 et patiens divina »z Iidem sunt plerumque viri peritissimi vitae su­ pernaturalis, qui communicant quod viderunt et gustaverunt in sua contemplatione rerum divinarum, quod cognoverunt per dilectionis viam, « per quandam connaturalitatem », sicut S. Thomas Aquinas declarat. In eorum ratione loquendi exponendique saepe intellegibilis videtur iucunda virorum mysticorum vox, quae sinit ut emineat magna cum Deo familiarità», experientia, in propria vita compro­ bata, Christi et Ecclesia mysterii et assidua consuetudo cum omnibus directis fontibus vitae theologalis, ab ipsis existimata velut primaria christianae vitae condicio. Affirmari potest concorditer cum augusti niano dicto « intellectum valde ama ». Patres procul dubio magni aestimare speculationis utilitatem, at ipsos probe scire eamdem mi­ nime sufficere. In hac intellectuali contentione, ad propriam fidem intellegendam, Patres dilectionem exercent, quae efficiens amicum cognoscentem ad cognitum, suapte natura fit fons novae intellegendi facultatis. Nam « nullumque bonum perfecte noscitur, quod non per­ fecte amatur ». 48 49 50 51 52 4. Haec methodologica principia, practice servata et ad effectum perducta antequam explicite enuntiata, argumentum etiam fuerunt expressarum Patrum cogitationum. Satis videtur respicere, ad id ipsum, S. Gregorium Nazianzenum, qui in prima ex quinque suis pernotis ora­ tionibus theologicis dicatis ad rationem efficiendi theologiam, de ne­ cessitate pertractat moderationis, humilitatis, interioris purificatio­ nis, orationis. Tantumdem agit S. Augustinus, qui commemorat offi­ cium a fide peractum in Ecclesiae vita; praeterea disputans de mune­ re a theologis in ea exculto, scribit eosdem esse debere (( pie doctos et vere spirituales viros ». Huius rei ipse exemplum praebet cum opus scribit De Trinitate appellatum, quo respondere vult « garrulis ratio53 4 * De Divinis Nominibus, I I , 9: PO 3, 674, cf. 648; memoratus a S. Thoma Aquinate in S. Th. I I - I I , q. 45, a. 2. 49 8. 54 S. AUGUSTINUS, 3 1 Th. I I - I I , q. 45, CLEMENS ALEX., Ep. a. 2. 120, 3, Stromata 2, 13: 9: PL 33 , PO 8, 459. 975-9S2. » S. AUGUSTINUS, De divv. qq. L X X X I I I , q. 35, 2 : 53 Ep. 118, 3 2 : PL 33, 448. 42- A. A. S. PL 40, 24. 40 Acta 626 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cinatoribus » qui (( fidei contemnentes initium, immaturo et perverso rationis amore falluntur w. H i s rationibus adductis, declarare possumus theologicam Patrum navitatem pro nobis etiamnunc vigentem esse. Ipsi plane magistri ma­ nent pro theologis, velut mediatores temporis maximi momenti, prae­ s t a t i s , quod deleri non potest in historia theologiae Ecclesiae, velut exemplaria ob rationem qua propriam theologicam navitatem perfece­ runt, velut fontes auctoritate graves et testimonia pernecessaria propter doctrinas collectas ex eorumdem recogitatione atque meditatione de rebus in Revelatione propositis. 54 3. UBERTAS CULTURALIS, SPIRITALIS ET APOSTOLICA 41 Patrum opera excellunt, praeterquam theologica gravitate, etiam praestantia bonorum culturalium, spiritalium atque pastoralium, quae complectuntur. Ad hanc rationem eadem opera sunt, post Sacram Scripturam, sicut commendatur decretum « Presbyterorum Ordinis » (n. 19), unus ex primariis fontibus sacerdotalis institutionis necnon (( fructuosum nutrimentum », quod presbyteros per totam vitam comi­ tetur. 42 a) Patres Latini, Graeci, Syriaci, Armeni ... non modo praebent suam collationem ad patrimonium litterarium propriarum nationum, sed etiam exstant — licet unusquisque ratione atque mensura valde diversis — velut classici christianae culturae quae, ab ipsis fundata et aedificata, signum indelebile fert in perpetuum eorum paternitatis. Dissimili ter a litterarum monumentis singularum nationum, quae in­ genium ostendunt et conformant cuiusque populi, doctrinae patrimo­ nium Patrum profecto « catholicum » est, universale, propterea quod docet quomodo quilibet fiat et quomodo se gerat virum probum integrumque christianum. Ob eorum vehementem rerum supernaturalium sensum et ob eorum iudicium de summis humanis bonis relatione ha­ bita ad christianam peculiaritatem, Patrum opera aetatibus praeteri­ tis egregium fuerunt instrumentum institutionis pro multis presbyte­ rorum generationibus et permanent pernecessaria pro Ecclesia hodierni temporis. 43 o) Quod cultum atque humanitatem pertinet, magni momenti vide­ tur plurimos Patres accepisse eximiam institutionem in disciplinis an­ tiquae culturae Graecorum et Romanorum, a qua excultas mutuati sunt acquisitiones civiles ac spiritales, quibus ditaverunt suos tracta­ tus, catecheses et praedicationem. Ipsi enim, imprimentes in antiquam 54 De Trin. 1,1,1: PL 42, 819. Congregatio de Institutione Catholica 627 classicam « humanitatem » christianum sigillum, primi fuerunt qui pontem fecerunt inter Evangelium et profanam eruditionem; qua de re descripserunt amplam atque diligentem rationem culturalem, quae penitus saecula subsequentia penetravit et potissimum totam vitam spiritalem, intellectualem et socialem Mediae aetatis. Hoc Patrum magisterio favente, complures christifideles primorum saeculorum adire potuerunt societatis publicae ordines (scholae, rei publicae admini­ stratio, munera politica) et christianismus frui potuit illis haud du­ biis bonis quae in cultu atque humanitate antiqua inveniuntur, puri­ ficare quod minus perfectum ibi continebatur et prodesse, pro eius­ dem parte, creationi novi cultus atque expolitioris humanitatis ab Evan­ gelio permotae. Ad Patrum opera redire igitur pro futuris presbyteris hoc significat se ipsos alere iisdem radicibus christianae culturae nec­ non melius percipere propria officia in excolenda cultura huius nostrae aetatis. 55 c) Quod Patrum spiritalitatem spectat, in superiore paragrapho iam notatum est totam ipsorum theologiam esse apprime religiosam, veram (( scientiam sacram », quae dum mentem illustrat, cor elevat ac fovet. Hoc loco, praeter elementa et proprietates peculiariter theologica, perutile videtur distinguere quasdam agendi rationes et mentis con­ silia ordinis moralis ex eorum operibus consequentia velut potissima subsidia progredientis dilatationis, saepe tacitae, fermenti evangelici in societate pagana; haec omnia in posterum permanserunt constan­ ter signata in conscientia et in ipso Ecclesiae vultu. Multi Patres fuerunt « conversi » ; vitae christianae novitatis sensus in eisdem cum fidei certitudine consociabatur. Ex quo in christifidelium communita­ tibus illius aetatis quaedam erumpebat « effusa vitalis vis », missio­ nalis ardor, dilectionis studium quod spiritus inflammabat ad vitae christianae heroicitatem singulorum et societatis, praesertim per exer­ citium operum misericordiae, eleemosynae, infirmorum curationis, vi­ duarum, orphanorum, mulierum dignitatis et cuiusvis personae, edu­ cationis filiorum, reverentiae pro vita incipienti, fidei coniugalis, re­ spectus et libertatis in servos, libertatis et responsabilitatis erga pu­ blicas potestates, defensionis et praesidii pauperum et afflictorum, una cum omnibus testificationis evangelicae formis a locorum temporum­ que adiunctis postulatae, quae interdum usque ad supremum marty­ rii sacrificium impellebat. Vitae moribus ad Patrum praecepta conformatis, christifideles a societate pagana distinguebantur, in qua versabantur, patefaciebant ipsorum vitae novitatem a Christo ema55 De Magnum exercuerunt influxum in hac re praesertim duo S. Augustini opera: civitate Dei et De doctrina christiana. 628 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale natam, sequentes perfectam formam asceticam virginitatis « propter regnum caelorum », abdicationis a bonis terrenis, poenitentiae, vitae monasticae eremiticae aut communis, iuxta evangelica consilia et in vigilanti Christi venientis exspectatione. Praeterea complura pietatis privatae exercitia (velut oratio in familia, cotidianae orationes, ieiunii exercitatio) et communis (ex. gr. celebratio diei dominici et praeci­ puorum liturgicorum festorum tamquam participatio salvificorum eventuum, cultus SS.mae Virginis Mariae, vigiliae, agapes, etc.) a Pa­ trum aetate originem ducunt eorumque definitam significationem a Patrum magisterio accipiunt. Quam ob rem perspicuum videtur sedulam alumnorum seminario­ rum familiaritatem cum Patrum operibus haud dubie efficere ut eorum spiritalem atque liturgicam vitam roboret, simulque illustret quadam singulari luce eorumdem vocationem, cum haec ipsa penitus inhaereat in millenaria Ecclesiae traditione eamque statuat in directa commu­ nicatione cum spiritali abundantia atque integritate aetatis christia­ narum originum. Eodem tempore eos adiuvabit ad detegendum homi­ nem in propria unitate ac plenitudine : ad agnoscendam et persequen­ dam illam summam perfectionis humanae imaginem in unum coactam atque expletam per congruentem explicationem praestantiorum bo­ norum naturalium ac supernaturalium, quod exstat christianae anthro­ pologiae exemplar. d) Alia denique ratio attractionis et utilitatis operum Patrum in hoc deprehenditur : eadem esse prorsus pastoralia, id est conscripta propter apostolatus proposita. Haec scripta sunt vel catecheses vel homiliae, vel haeresum confutationes, vel responsiones ad consulta­ tiones, vel spiritales adhortationes vel manuales libri ad fidelium in­ structionem destinati. Ex hac re clare conspicitur quomodo Patres plene consortes se ipsos existiment in propriae aetatis pastoralibus quaestionibus. Ipsi magistrorum atque pastorum munus exercebant ; quare ante omnia curabant ut Populus Dei servaretur in unitate fidei, cultus divini, rei moralis et disciplinae. Saepenumero ratione collegiali procedebant vicissim permutantes epistulas^ quarum argumentum res doctrinales ac pastorales respiciebat, ut commune in rebus agendis propositum foverent. Ipsi solliciti erant de bono spiritali non tantum suarum particularium Ecclesiarum, sed totius Ecclesiae. Nonnulli ex eis facti sunt orthodoxiae defensores et exemplaria, ad quos ceteri orbis catholici episcopi respiciebant (ex. gr. Athanasius in controversiis antiarianis, Augustinus in illis antipelagianis), quodam modo vivam Ec­ clesiae conscientiam in propria persona gerentes. Congregatio e) de Institutione N e c hoc p r a e t e r i r e p o s s u m u s : Catholica 629 in p r o p r i a p a s t o r a l i a l a c r i t a t e 46 P a t r e s , q u a m v i s i n v e s t i g a t o r i b u s a m p l u m p r o s p e c t u m p r a e b e r e n t pervariarum culturalium et socialium quaestionum, quae tunc agitaban­ t u r , t a m e n eas c o m p o n e r e s e m p e r s t u d u i s s e , u t i t a d i c a m u s , i n q u a d a m perspectiva profecto supernaturali. Eorum etenim interest fidei inte­ g r i t a t e m s e r v a r e , i u s t i f i c a t i o n i s f u n d a m e n t u m , u t c a r i t a s f l o r e a t , per­ fectionis vinculum, necnon caritas novum hominem novamque histo­ riam procreet. Omnia in navitate P a t r u m pastorali et in magisterio ad caritatem referuntur et caritas ad Christum, viam. Ipsi omnia ad Christum referunt, 56 tionem (apud I r e n a e u m ) , universalem omnium rerum recapitula- h o m i n u m deificatorem (apud Athanasium), civitatis Dei conditorem et regem, quae est electorum societas Augustinum). In eorum perspectiva historica, l o g i c a , E c c l e s i a e s t Christus totus, qui : salutis theologica (apud et eschato­ « S i c in hoc s a e c u l o , in h i s d i e b u s m a l i s , n o n s o l u m a t e m p o r e c o r p o r a l i s p r a e s e n t i a e C h r i s t i et A p o s t o l o r u m e i u s , sed a b i p s o A b e l , q u e m p r i m u m i u s t u m i m p i u s fra­ ter o c c i d i t , e t d e i n c e p s u s q u e i n h u i u s s a e c u l i f i n e m , i n t e r p e r s e c u t i o ­ nes mundi et consolationes Dei peregrinando procurrit ». 57 Si v o l u m u s nunc in compendium redigere rationes quae i n d u c u n t 47 u t P a t r u m opera e x c o l a m u s , affirmare p o s s u m u s i p s o s f u i s s e , p o s t A p o ­ stolos, ut S. Augustinus convenienter docuit, plantatores, irrigato- res, aedificatores, p a s t o r e s , n u t r i t o r e s E c c l e s i a e , q u a e crescere p o t u i t ob eorum pervigilem atque assiduam sedulitatem. incremento prosequatur necessarium est 58 penitus Ut Ecclesia in suo cognoscere eorum o p e r a , q u a e e m i n e n t p r o p t e r e a quod s u n t s i m u l p a s t o r a l i a e t theolo­ gica, catechetica et culturalia, spiritalia et socialia praecellentem in modum, potest quin immo affirmari unicum in modum, perpensis aliarum historiae aetatum eventibus. Quae sane vitalis unitas omnium r a t i o n u m v i t a e a t q u e m i s s i o n i s E c c l e s i a e P a t r e s efficit t a m p r a e s e n t e s e t f e c u n d o s e t i a m pro n o b i s . I I I - QUO MODO S T U D I O P A T R U M OPERAM D A B I M U S Ex i i s q u a e e x p o s i t a s u n t de re p r a e s e n t i ac de a l t i o r i b u s r a t i o n i bus s t u d i o r u m p a t r i s t i c o r u m s p o n t e o r i t u r q u a e s t i o d e e o r u m n a t u r a et fine, atque de methodo insequenda ut horum qualitas et pondus a u g e a n t u r . A d q u a m r e m a s s e q u e n d a m e t i i qui d o c e n t e t d i s c i p u l i 56 57 st S. AUGUSTINUS, De civ. Dei 1 0 , 32, 1-3: PL 41, 3 1 2 ss. ID., De civ. Dei 18, 5 1 , 2: PL 4 1 , 6 1 4 ; cf. Conc. Vat. I I , Const, Lumen gentium, 8. Contra Iul. 2, 1 0 , 3 4 : PL 4 4 , 6 9 8 . 48 Acta Apostolicae 630 Sedis - Commentarium Officiale qui d i s c u n t p l u r a sibi p r o p o n a n t o p o r t e t officia adimplenda, quae illus t r a n d a s u n t et explicanda ut ad illam solidam conformationis operam perveniamus quae respondeat postulatis quae de renovatione, ex normis decretoriis Concilii Vaticani II, desideramus et promovemus. 1. NATURA STUDIORUM PATRISTICORUM ET EORUM FINES 49 a) Magni momenti est ut hic s t u d i o r u m ecclesiasticorum c a m p u s ex n a t u r a sua et fine clare c i r c u m s c r i b a t u r , a t q u e in complexum disciplinarum theologicarum contexte i n s e r a t u r . D u a e quasi areae s u n t quae i n t e r se conveniunt : eaeque de eadem m a t e r i a t r a c t a n t , sed diverso modo : n a m Patristica de ratione cogitandi P a t r u m agit ex theologia, dum Patrologia de vita et scriptis i p s o r u m P a t r u m d i s p u t â t . P r i o r i g i t u r ex n a t u r a sua ad d o c t r i n a m r e f e r t u r a t q u e ex nonnullis locis cum dogmatica c o n i u n g i t u r (sed etiam c u m theologia morali et spirituali atque cum Sacra S c r i p t u r a et Liturgia) ; a l t e r a vero potius in i n d a g a n d a historia consistit a t q u e in vita P a t r u m cognoscenda eor u m q u e praecipuis scriptis : a t q u e sponte cum historia Ecclesiae primaevae conectitur. Ex e a r u m indole theologica, P a t r i s t i c a et P a t r o l o gia a Litteris christianis antiquis d i s t i n g u u n t u r : quae disciplina mi- nime est theologica, sed potius l i t t e r a r i a dicenda est : eaque scriptores Christiani a n t i q u i investigantur de his notis quae ad s t i l u m et philologiam 50 referuntur. b) Cum haec s t u d i a p a t r i s t i c a t r a c t a n d a s u m u n t u r , in p r i m i s cons i d e r a n d u m est P a t r i s t i c a m - P a t r o l o g i a m esse disciplinam a se seu autonomam : sua methodo i n s t r u c t a m in complexu disciplinarum in quibus doctrina theologica t r a d i t u r . Quod a u t e m haec disciplina suam habeat indolem — ut est p a r s theologiae in qua p r i n c i p i a methodi historicae-criticae stricte a p p l i c a n t u r — est n o t a doctrinalis acquisita, et qua talis, discipulis est percipienda. 51 c) P r a e s e r t i m ex Patrologia exspectamus ut a p t u m prospectum de P a t r i b u s eorumque operibus t r a d a t cum suis notis peculiaribus prop r i i s , a t q u e ut eorum actio l i t t e r a r i a et pastoralis i n t r a complexum historiae i n s e r a t u r . Cum haec disciplina ex n a t u r a sua ad cognoscendam historiam r e f e r a t u r , nihil obstat quominus a professore H i s t o r i a e ecclesiasticae a d i u v e t u r — cum i t a r e q u i r i t u r a u t ex copia temporis quae t r i b u i t u r adhibenda a u t ex eo quod professores minime sufficiunt. Congregatio de Institutione Catholica 631 Quod si id quoque expediat, amplior dari poterit locus ut alumnus pri­ vatim studia perficiat, dum simul probata opera manualia, léxica alia­ que subsidia bibliographica ei consulenda traduntur. d) Quod ad Patristicam spectat, oportet officio suo apte fungatur, et proponenda est ut disciplina sui ipsius, ita tamen ut cum dogmatica arte coniungatur. Enimvero utraque disciplina ex decreto (( Optatam totius » (n. 16) compelluntur ut inter se auxilientur et altera alteram locupletet : attamen necesse est ut sui iuris constent atque methodis propriis sint obnoxiae. Dogma in primis unitati inservit : et ideo — ut omnibus aliis disciplinis theologicis — etiam Patristicae conspectum fidei offert in unitatem tendentem : eique auxilium praebet ut in or­ dinem componat consectaria ex parte deducta, atque viam significat ut in investigationem penetret, et operam ostendit quam magister insequatur. Patristica inservit dogmaticae quatenus delineat atque de­ finit illam operam — quae media est ad explicandam revelationem Dei — quam Patres in Ecclesia et in mundo illius temporis exsequun­ tur. Ideo res in eo constat ut conspectus theologiae et vitae christia­ nae aetatis patristicae ita describatur ut ex historia reapse erat : ita tamen ut methodus historica-critica plene ac iuste aestimetur. Quam ob rem materia quae de Patristica tradatur — ut refert documentum (( De formatione theologica futurorum sacerdotum » — in id tendat oportet, in aliis, « ut clarius percipere adiuvet id quod est continuum in labore theologico, uti fundamentalibus elementis respondens, et quod est relativum, in quantum nonnisi aspectus et applicationes particu­ lares respiciens» (n. 87). 2. 52 METHODUS a) Studium Patrologiae et Patristicae, in prima earum parte quae in informando constat, postulat ut opera manualia evolvantur atque alia subsidia bibliographica: at, cum ad difficiles et implicatas quae­ stiones theologiae patristicae devenitur, nullum ex his subsidiis suf­ ficit, sed ad ipsos Patrum textus directo accedendum est. Nam Pa­ tristica tradatur oportet et discatur — praesertim in Academiis et curriculis specialibus — dum professor et alumnus ad ipsos fontes primarios directe accedunt. Tamen, ex difficultatibus quibus scholastici saepe implicantur, opportunum erit textus editionum bilingues, quae ex gravitate scientifica fama notantur, in eorum manibus deponere. 53 ö) Studium scientificum textuum methodo historica-critica deducitur, simili ratione atque in disciplinis biblicis applicatur. Attamen, 54 632 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale opus est ut, in adhibenda hac methodo, huius fines signentur : atque haec prudenter methodis hodiernae analysis litterariae et hermeneuticae compleatur : ita ut alumnus manuducatur quo haec omnia apte intellegat, iuste aestimet eaque recte usurpet. Cum autem agatur de disciplina theologica — quae in omnibus aspectibus « ad lumen fidei » regitur —, indagandi libertas materiam inquisitionis in campo purae philologiae aut criticae historicae minime contrahere potest. Nam necesse est ut theologia positiva — tamquam primum propositum sibi constitutum —- naturam supranaturalem sui obiecti agnoscat, atque ut ad Ecclesiae Magisterium sese referat. Ita­ que alumni conscii esse debent de methodo rigida, quae ad omnem va­ lidam et obiectivam investigationem patristicam est necessaria : quae tamen non excludit quod labor praeveniatur ac dirigatur, neque quod investigator christianus active participet : qui ex suo (( sensu fidei » sub ambitu ipsius fidei constituitur atque in ea procedit. 55 c) Praeterea, ex huius methodi integritate requiritur ut investi­ gator et alumnus a praeiudiciis et opinionibus ante conceptis sint liberi — quae in hoc patristicae campo in duas propensiones tendunt — : alia qua scripta Patrum nimis stricte sumuntur, dum traditio viva Ecclesiae neglegitur atque ipsa Ecclesia, quae post Patres usque ad nostram aetatem protrahitur, quasi paulatim declinans habetur; alia vero qua res notae et certae ex historia in instrumenta convertuntur nostri temporis, sed ad arbitrium sumuntur : ex quibus legitimus pro­ gressus minime aestimatur, neque res, quoad sunt in hoc praesenti tem­ pore, considerantur. 56 d) Ex rationibus quae ad scientiam aut ad praxim referuntur — exempli gratia, ut spatia temporis rectius distribuantur — oppor­ tunitas enascetur ut disciplinae, quae ad studia Patrum concurrunt, inter se coniungantur. Haec autem coniunctio inter disciplinas locum obtinet primarium in dogmatica : in qua synthesis efficitur ; sed et aliae multae disciplinae auxilia a Patristica sumere possunt (theolo­ gia moralis et spiritualis, liturgia ac praesertim Sacra librorum Scriptura) : quae omnes ad Patrum fontes accedendo, amplificentur et renoventur oportet. Modi, quibus haec coniunctio et relatio inter disciplinas definite fiat, ex adiunctis différent : nam aliae agendi fa­ cultates et postulata ex cursibus institutionalibus enascentur; aliae vero ex cursibus academicis in quibus specialis studiorum intentio dirigitur. Congregatio de Institutione Catholica 633 3. MATERIA EXPONITUR a) Materia — id est argumentum cursus Patristicae-Patrologiae — 57 ea est quae ex praxi scholastica colligitur et libris classicis textus tractatur : vita, scripta, doctrina Patrum atque scriptorum ecclesia­ sticorum antiquitatis christianae : seu aliis verbis, lineamenta bio- graphica Patrum atque expositio litteraria, historica, doctrinalis suo­ rum scriptorum. Sed, cum materia tractanda admodum vasta sit, ideo requiritur ut eius amplitudo circumscribatur et quaedam materiae partes seligantur. b) Primum, qui hanc materiam docet, alumnis amorem erga Patres 58 tradat, neque tantum eorum cognitionem; ad quam rem assequendam non in notionibus biographicis et bibliographicis solum instare ex­ pedit, sed praesertim in fontibus contrectandis. Quam ob rem materia seligenda erit ex diversis modis quibus proponi potest — qui ex pri­ mariis eorum lineis hi numerantur — : 1) modus (( analyticus » : quo singuli Patres exquiruntur ; qui impossibilis fere dicendus est, cum eorum numerus ingens sit, atque tempus, quod his studiis tribui potest, necessario restringatur; 2) forma <( panhoramica » : qua conspectus proponitur de aetate patristica ac de iis qui inter eos principes habentur : quae utilis erit ad materiam introducendam, sed non ad ipsos fontes tractandos eosque penetrandos ; 3) modus (( monographicus » : quo pauci Patres, iique ex prima­ riis, investigandi sumuntur : qui sane peraptus est ad docendam de­ finitam rationem Patres adeundi eorumque cogitata altius perscrutandi ; 4) tandem, modus (( thematicus » : quo argumenta primaria con­ siderantur, et ex his explicatio seu progressio in ipsis Patrum scriptis consequitur. c) Postquam ex his ratio tractandi Patres selecta est, alia consequatur oportet : qui textus legendi, perpendendi, explicandi. Expe­ dit ut initio textus seligantur in quibus quaestiones theologicae, spi­ rituales aut pastorales, catecheticae aut sociales evolvuntur : qui sane plus animis placent ac faciliores generatim sunt; hi vero, quibus de doctrina agitur ac difficiliores sunt, in aliud tempus protrahantur. Hi textus accurate expendentur dum magister cum alumno in scholis, colloquiis, seminariis, in notis informandi assidue convenit. Ex qua agendi ratione, illa familiaritas cum Patribus orietur, quae est ma- 59 634 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale v ximus fructus qui ex hac docendi methodo percipitur. Attamen, culmen in hac opera animos conformandi obtinetur tantum, cum scholasticus sibi in Patribus quendam seligit amicum eiusque spiritum sibi comparat. 60 d) In studiis patristicis solida historiae Ecclesiae cognitio nullo modo minoris habenda est : qua problemata, eventus, experimenta, nuper reperta et acquisita in quaestionibus doctrinae, spiritus, pasto­ ralis, rerum socialium, diversis illis temporibus, conspiciuntur et in unum considerantur. Ita, quamvis mens et cogitatio christiana ex Patribus initium sumit, in eis minime finit. Ex quo plane consequitur studium patristicae et patrologiae traditionem posteriorem praeter­ mittere non posse : in qua scholastica numeratur, quatenus in hac traditione Patres praecipue adsunt praesentes. Hac ratione tantum­ modo unitatem et evolutionem perspicere possumus quae in ea penitus inest, ac vel intellegere quid significet ad tempora praeterita redire. Ita haec tempora minime habenda erunt quasi quid inutile ad arçhaeologos remittendum, sed re vera ut studium generans : quo nostra tem­ pora perfectius cognoscere et ad futura aptius nos praeparare valeamus. IV - NORMAE IN USUM DEDUCENDAE Ex iis quae supra exposita sunt, haec deducuntur : studia patristica in materia necessaria numerantur, et themata constituunt quibus inci­ tamur ad doctrinam theologicam excolendam et in universam forma­ tionem sacerdotalem confirmandam. Quamobrem nonnullas normas constituamus oportet ut haec studia promoveantur, et in Seminariis et Facultatibus theologicis sedem habeant quae ex eorum praestantia convenit. 61 1. Haec studia finem institutionis theologicae directo attingunt : ideo ut disciplina primaria habenda sunt, quae sua methodo suaque materia eorum propria tradatur. His consideratis quae antea dicta sunt de Patrologia (n. 51), haec materia minime eadem est atque Histo­ ria Ecclesiae, neque aequalis est dogmatis historiae, multoque minus, cum litteris christianis antiquis aequatur. 62 2. Patrologia-Patristica in « Ratione institutionis sacerdotalis » et in studiorum programmatis attente ac diligenter consideretur : eius materia et methodus accurate definiantur eisque sufficientes horae in hebdomada tribuantur. Quod si haec materia per tria semestria pro- Congregatio de Institutione Catholica 635 ducatur eique saltem duae horae in hebdomada decernantur, nimiae sane non videntur. 3. In Facultatibus theologicis praeter cursus institutionales Cycli I — quae sunt ex norma — seminaria cum aptis exercitationibus com­ ponantur, atque lucubraciones scriptae de quaestionibus patristicis provehantur. In II Cyclo — in quo materiae speciales altius exco­ luntur — scholasticorum animi eorumque intentio in haec studia sti­ mulentur, propositis cursibus specialibus et exercitiis : quibus diversa argumenta methodologica et doctrinalia profundius cognoscant : iique ad futurum docendi munus sese praeparent. Quam superiorem stu­ diorum qualitatem, dum thesim de argumento patrologico parant, postea ac penitus in I I I Cyclo perficient. 63 4. Ad docendam Patrologiam-Patristicam in Institutis .formationis sacerdotalis ii praeponantur qui in hac materia specialia studia am­ plexi sunt in Institutis ad hunc finem constitutis — ut in Instituto Patristico Romano quod « Augustinianum » vocantur vel in Pontificio Instituto Superiore Latinitatis (Facultate Litterarum Christianarum et Classicarum) —. Nam expedit ut magister ea facultate sit instructus qua directo ad ipsos fontes accedere possit : eaque definita methodo usus qua mentem Patrum plene ac ponderate exponere possit : opera quoque sociorum professorum, qui eandem materiam docent, maturo iudicio valeat iudicare ; atque his animi virtutibus humanis et religiosis praeditus sit quae quasi fructus prodeunt ex familiari cum Patribus communicatione, ita ut de his alios participes facere possit. 64 5. Id quoque animadvertamus necesse est : haec specialia studia de Patribus non solum ad docendam Patrologiam-Patristicam magni ae­ stimanda esse, sed perquam utilia esse ad theologiam dogmaticam tra­ dendam, atque ad actiones catechisticas, spirituales, liturgicas effi­ cienter exercendas : si hae cum ea sapientia et aequabilitate com­ ponantur de quibus Patres, in suis operibus de ethica et rebus spi­ ritualibus agentes, signanter vestigia imprimunt. 65 6. Perspicuum est autem ad studia patristica apte peragenda necessaria esse instrumenta et subsidia congruentia — ut bibliotheca rite instructa quoad patristicam (corpora seu collectiones, monographiae, commentarii seu ephemerides, léxica), atque linguas classicas et hodiernas necessarias quoque esse. Sed cum in excolendis studiis humanisticis scholae nostri temporis aperte deficiant, opus erit — quod id fieri possit — ut in nostris Institutis formationis sacerdotalis stu­ dia linguae Graecae et Latinae amplius corroborentur. 66 Acta Apostolicae 636 Sedis - Commentarium Officiale REM CONCLUDIMUS Haec Congregatio — voces Concilii et Summorum Pontificum re­ ferens — animos Episcoporum et Superiorum Religiosorum attentos voluit in hoc argumentum magni momenti ad solidam conformationem sacerdotum, ad firmitatem studiorum theologicorum, ad efficientem actionem pastoralem in nostra aetate. Itaque, quae supra exposita sunt et normas decretas probato conscientiae officio et magno erga Ecclesiam amore committit, ut illud sublime specimen formationis presbytero­ rum nostri temporis, — etiam sub hoc aspectu, quod fieri possit — assequendum contendatur. Tandem, magnopere exoptat ut studium Patrum, diligentius excultum, ad Verbum Dei intimius perdiscendum omnes deducat et ad renovatam Ecclesiae iuventutem : quae in Pa­ tribus habuit habetque in praesentia suos magistros ac praeclara exem­ plaria. Datum Romae, ex aedibus Congregationis, die decimo mensis No­ vembris anno 1989 : die festo sancti Leonis Magni. VILLELMUS card. BAUM, Praefectus £& Iosephus Saraiva Martins a Secretis Diarium Romanae Curiae 637 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Visita Ufficiale : V e n e r d ì , 27 A p r i l e 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r MARIO SOARES, P r e s i d e n t e della R e p u b b l i c a del P o r t o g a l l o . H a , altresì, r i c e v u t o i n U d i e n z a : Giovedì, 19 A p r i l e 1 9 9 0 , l'On. E. HIRSCH BALLIN, M i n i s t r o della G i u s t i z i a dei P a e s i Bassi. M a r t e d ì , 24 A p r i l e 1 9 9 0 , l'On. AGUSTÍN TELLEZ-CRUCES, I n - v i a t o p e r s o n a l e p e r m a n e n t e del P r e s i d e n t e degli S t a t i U n i t i del Messico. S a b a t o , 28 A p r i l e 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r JAIME PAZ ZAMORA, P r e s i d e n t e della R e p u b b l i c a d i Bolivia. V e n e r d ì , 4 Maggio 1 9 9 0 , S. E. il Signor ABDOU DIOUF, P r e - s i d e n t e della R e p u b b l i c a del Sénégal. Lunedì, 9 Aprile 1990, si è riunita alla presenza del Santo Padre la Congregazione delle Cause dei Santi. Da Sabato 21 Aprile a Lunedì 23 Aprile 1990 il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio nella Repubblica Federativa. Ceca e Slovacca. Da Domenica 6 Maggio a Lunedì 14 Maggio 1990 il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio nel Messico. Da Venerdì 25 Maggio a Domenica 27 Maggio 1990 il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio a Malta. Acta 638 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 24 aprile 28 » 1990. S. E. mons. Paolo Romeo, Arcivescovo titolare di Vulturia, Nunzio Apostolico in Colombia. » S. E. mons. Andrea Cordero Lanza di Montezemolo, Ar­ civescovo tit. di Anglona, Delegato Apostolico in Gerusalemme e in Palestina. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 13 marzo » » 1990. I Monsignori León Diouf; Medard Kayitakibga; i Sac. Rafiq Khoury; Joanny Nana ; Michel Reeber; Solomon Wardani; i Padri Daniel Acharuparambil, O.C.D. ; Johannes B. Banawiratma, S.I.; Metri Haji-Athanasiou; Thomas Matus, O.S.B. ; Albert Nambiaparambil, C.M.I. ; Louis Pelatre, A.A. ; Francesco Pierli, I.C.CM. ; Jan Swyngedouw, C.I.C.M.; Paul Tan Chee Ing, S.I.; Augustin Thottakara, C.M.I.; Raymond Zimmerman, C.S.Sp.; Paul Sue In-Syek, S.I.; le Suore Katherine McDonald, N.D.S.; Ma­ rie André Mitchell, S.N.D. ; Patricia Stowers, S.M.S.M.; il Sig. John Borelli, Consultori del Pontificio Consiglio per il Dialogo Inter-Re­ ligioso. » Il Sac. Dhiranand Bhatt; i Padri Maurice Borrmans, M. Afr. ; Aloysius B. Chang, S.I. ; James Channan, O.P. ; Pierre-François de Bethune, O.S.B. ; Jacques Dupuis, S.I.; il Sac. Julio C. Elizaga; il P. Jean Landousies, C.M. ; il Sac. Charles Nyamiti; il P. Augustinus Ichiro Okumura, O.C.D.; il P. Albert Poulet-Mathis, S.I.; il P. John K. Thoonnununkalparambil, S.I.; la Suora Eugenia da Costa, R.N.D.M. ; il Sac. Giuseppe Zanghì, Consultori del Pontificio Con­ siglio per il Dialogo Inter-Religioso « in aliud quinquennium ». Diarium 20 marzo 6 aprile » » 20 » 24 » 1 maggio 2 » 4 » 15 » Romanae Curiae 639 1990. S. E. mons. José Ivo Lorscheiter, Vescovo di Santa Maria, Membro Vescovo diocesano della Congregazione per il Clero. » S. E. mons. Jean-François Arrighi, Vescovo tit. di Vico Equense, Vice-Presidente del Pontificio Consiglio per la Famiglia, « attento autem praescripto Const. Ap. Pastor bonus, Art. 5 n. 2 ». » Mons. Francesco Gil Hellin, Sotto-Segretario del Pontificio Consiglio per la Famiglia « in aliud quinquennium ». » Il Prof. Radim Palous, Membro del Comitato Internazionale del Pontificio Consiglio della Cultura. » S. E. mons. Girolamo Prigione, Delegato Apostolico nel Messico, Inviato Speciale Permanente della Santa Sede presso il Governo Messicano. » S. E. mons. Cipriano Calderón Polo, Vescovo tit. di Tagora, Membro del Pontificio Comitato per i Congressi Eucaristici Internazionali. » S. E. mons. Salvatore Delogu, Vescovo emerito di Valva e Sulmona; Mons. Rolando Zera; Don Eric Schmidt; Don Luigi Bogliolo, S.D.B.; Don Dario Composta, S.D.B. ; P. Philip Boy ce, O.C.D. ; P. Corrado Gneo, O.F.M. Cap. ; P. Fidel González Fernández, M.C.C.I. ; P. Atanasio Matanié, O.F.M. ; P. Sergio Pagano, B., Consultori delia Congregazione delle Cause dei Santi «.in aliud quinquennium)). » Le LL. E E . i monsignori Angelo Palmas, Arcivescovo tit. di Vibiana, e Karl-Josef Rauber, Arcivescovo tit. di Giubalziana, Membri Vescovi soprannumerari della Congregazione per i Vescovi. » I Monsignori Pietro Principe; Francesco Croci; Paolo Sardi, Capi Ufficio nella sezione per gli Affari Generali della Segreteria di Stato. Acta 640 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale NECROLOGIO 11 aprile 15 20 » » 23 » 30 » 4 maggio 5 » 8 » » » 10 » 16 » 18 » 23 » 27 » 1990. Mons. Samuel Silverio Buitrago Trujillo, Arcivescovo di Popayan (Colombia). » Mons. Angelo Tarantino, Vescovo em. di Arua (Uganda). » Mons. Joseph Ignace Waterschoot, Vescovo em. di Lolo (Zaire). » Mons. Vincent Hiñes, Vescovo em. di Norwich (Stati Uniti d'America). » Mons. Aurelio Signora, Arcivescovo tit. di Nicosia. » Mons. Sinforiano Lucas Rojo, Vescovo tit. di Boreo. » Mons. Pedro Magugat, Vescovo di Urdaneta (Filippine). •» Card. Tomás Ó Fiaich, del Titolo di S. Patrizio, Arcivescovo di Armagh (Irlanda). » Mons. Jean Lesourd, Vescovo em. di Nouna-Dedougou (Burkina Faso). » Mons. Luis Miguel Cantón Marín, Vescovo di Tapachula (Messico). » Mons. Lawrence Graziano, Vescovo em. di San Miguel (El Salvador). » Card. Joseph Marie Trinh Van Can, del Titolo di Santa Maria in Via, Arcivescovo di Ha Nói (Viêt Nam). » Card. Julian Vaivods, del Titolo dei Ss. Quattro Coronati, Amministratore Apostolico « ad nutum Sanctae Sedis » di Riga e di Liepaja (Lettonia) . » Mons. Francesco Javier Gillmore Stock, Vescovo tit. di Auzia. Recens nuntiatum est Villelmum van Rester, episcopum em. Basankusuensem die 7 Aprilis, Ioannem Iosephum Maguire, archiepiscopum, Tabaltensem die 6 Iulii, anni 1989, de vita decessisse. An. et vol. LXXX1I 5 Iulii 1990 N. 7 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE DECRETALES Beatus Mucianus Maria Wiaux Sanctus esse decernitur et definitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM (( Cunctis perspicuum est, omnes christifideles cuiuscumque status vel ordinis ad vitae christianae plenitudinem et caritatis perfectionem vocari, qua sanctitate, in societate quoque terrena, humanior vivendi modus promovetur » (CONC. OECUM. VAT. I I , Const. Dogm. de Eccle­ sia Lumen gentium, 4 0 ) . Vocationi ad sanctitatem humiliter et alacriter respondit etiam Beatus Mucianus Maria, in saeculo Aloisius Iosephus Wiaux, qui exercitium consiliorum evangelicorum temperando cum studio apo­ stolico, magnos fecit progressus in via perfectionis nec parum meritus est de Ecclesia deque societate civili tum fidei claro testimonio, tum apostolatu pro pueris explicato. Beatus Mucianus ortus est die 20 mensis Martii anno 1 8 4 1 Mellet, in parvo Tornacensis dioecesis pago, a Ioanne Wiaux et Elisabetha Badot, qui bona eum educatione religiosa instituerunt. Quindecim an­ nos natus Namurci novitiatum ingressus est Instituti Fratrum Scho­ larum Christianarum, ubi statim eminuit cura Christum imitandi et Regulae diligenti observantia. Die 14 mensis Septembris anno 1 8 5 9 ad vota religiosa trium annorum est admissus, quae in diem 20 men­ sis Septembris anno 1 8 6 9 iteravit, cum vota perpetua nuncupavit. Toto vitae consecratae tempore in puerorum educationem incubuit primum in oppido Chimay, deinde Bruxellis et in loco patrio sermone Malonne 43 - A. A. S. 642 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale appellato. Initio suae actionis didacticae in non parvas incurrit diffi­ cultates, iuvenili aetate, imperitia effectas necnon inscitia servandae disciplinae. Qua re ei humiliora sunt munia concredita, quale fuit munus docendi picturam linearem et musicam, quamquam ad duas has disciplinas peculiariter aptus non erat. Eodem tempore se dedidit pueris ad catechismum instituendis in schola gratuita cum ephebeo coniuncta. Haec exsecutus est officia plena cum alacritate et accuratione, singularem ostendens spiritum tolerandi asperitates et amabilem in suos alumnos navitatem ; qui ex eius opera et magis ex eius exemplo multum perceperunt fructum. Quantum potuit, aliis etiam profuit, praesertim afflictis, aegrotis et ad se adeuntibus ut in consi­ lium eum adhiberent. Quamvis in occultatione viveret, lucernae si­ milis fuit quae, super candelabrum posita, lucet omnibus qui in domo sunt (cf. Mt 5, 15). Non enim ob opera et facta fulsit conspicua, sed ob altam fidem, solidam spem, ardentem caritatem. Animus eius con­ tinuo in Deo defixus erat — quem summopere diligebat — in depre­ catione et in christianarum veritatum contemplatione, ad quas etiam proximum instruere nisus est. Peculiari pietate Eucharistiam coluit, Domini Incarnationem et Passionem, Virginem Mariam, quam fre­ quenter honorabat Rosarii recitatione. Sui ipsius neglegens rerumque terrestrium, cum simplicitate humilitatem exercuit et paupertatem, fortis mansit et serenus in difficultatibus, patiens in acerbitatibus, a mundi aestimatione alienus. Maxime, contra, optabat voluntatem Dei fideliter facere et Antistitum, sine intermissione in via progredi perfectionis et ad ultimum aeternum consequi praemium. Cum sedu­ litate, gaudio et perseverantia Regulam observavit quam susceperat et vota religiosa tamque perfectus evasit, ut « Regula viva )) sit habi­ tus. Ad extremum vitae cum pervenisset fas fuit ei grato animo exclamare: « Q u a m felices ii sunt qui, sicut ego, iamiam morituri, semper multa religione sunt Virginem Mariam venerati ». Ita sentiens pie est vita defunctus die 30 mensis Ianuarii anno 1917 ih valetudinario Domus in loco Malonne sitae. Fama sanctitatis, qua vivus floruerat, celeriter post mortem crevit; quam ob rem Episcopus Namurcensis Causam iniit canonizationis. Processibus Ordinario et Apostolico celebratis consuetisque theologicis perfectis inquisitionibus, Decretum editum est super virtutibus, die 4 mensis Maii anno 1970. Duabus sanationibus faventi cum exitu per­ spectis precibus tributis Fratris Muciani Mariae, Summus Pontifex Paulus VI, Decessor Noster bo. me., die 30 mensis Octobris anno 1977 Servum Dei in Beatorum album adscripsit. Aliquot post annos Namurci Processus canonicus actus est de mira coniecta sanatione eius­ dem Beati attributa deprecationi. Postquam autem eandem sanatio- Acta Ioannis Pauli Pp. II 643 nem medici et theologi, sicut consuetudo postulat, tractaverunt, felici sane cum exitu, coram Nobis Decretum ad illam spectans super miro vulgatum est die 7 mensis Septembris anno 1989. Deinde, post audi­ tas faventes sententias Patrum Cardinalium et Episcoporum a Nobis in Consistorium convocatos die 20 mensis Novembris eodem anno, decrevimus ut Canonizationis ritus die 10 insequentis mensis Decem­ bris celebraretur. Hodie igitur in Sancti Petri Basilica Vaticana inter Missarum sol­ lemnia hanc sumus formulam elocuti : « Ad honorem Sanctae et Indi­ viduae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum Apo­ stolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatum Mucianum Mariam Wiaux Sanctum esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes eum in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus S a n c t i » . Novum deinde Sanctum religiose venerati, ab eo vehementer postulavimus ut per suas preces Domino continenter adhibitas, Christifidelibus auxilium impetraret, quo vir­ tutes imitati ab ipso in terris exercitas, maxime in Deum et in proxi­ mum caritatem, ad idem, quod is est assecutus, caeleste Regnum per­ venirent. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die decimo mensis Decem­ bris, anno Domini millesimo nongentesimo undenonagesimo, Ponti­ ficatus Nostri duodecimo. EGO I O A N N E S P A U L U S Catholicae Ecclesiae Episcopus Eugenius Loco Plumbi In Secret. Status tab., n. 258.520. Sevi, Protonot. Apost. 644 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONSTITUTIO APOSTOLICA CARACENSIS GRAECORUM MELKITARUM CATHOLICORUM Apostolicus Exarchatus pro Christifidelibus ritus byzantini Graecis Melkitis in Venetiola degentibus constituitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quo longius quidem a proprii ritus incunabulis sedibusque pristinis, quascumque id evenit ob causas, avocantur Christifideles pecu­ liaribus quibusdam Catholicis addicti et inscripti Ecclesiis, eo maius sane opus Matri Ecclesiae impendet et gravius Petri Successori ipsi officium, ut spiritalibus eorum necessitatibus et pastorali curationi prospiciatur certis interdum captis consiliis, quibus praesertim Con­ cilii Vaticani Secundi voluntas iisdem de communitatibus impleatur ac singulorum locorum adiuncta diligenter respiciantur. Cum igitur Venerabilis Frater, Beatitudo Sua Maximus V Hakim una nimirum sua cum Synodo intellexisset quae essent quantaeque pastorales Chri­ stifidelium necessitates ritus byzantini Graecorum Melkitarum in Ve­ netiolae natione, non optima sine solidissimaque quidem ratione peti­ verunt ab hac Sede Apostolica ut pro commemoratis fidelibus ea ipsa in civitate propria excitaretur ecclesialis circumscriptio unde effica­ cius multo possent et proprius adiuvari ac sustentari iidem Catholici suo in ritu maiorumque in Ecclesiae suae usu. Quod porro propo­ situm quandoquidem Nobis usquequaque probabile videtur ac singu­ lariter prorsus eorundem fidelium uni efficacique regimini profuturum, prompta voluntate Suae Beatitudini adsentimur Nostraque potestate omnem in Ecclesiam utimur ut Apostolicum constituamus Exarchatum pro Christifidelibus ritus byzantini Graecis Melkitis in Vene­ tiola degentibus secundum iuris orientalis praescripta. Iubemus deinde Exarchatus huius sedem in urbe Caracensi collocari cunctasque ad amussim servari in posterum iuris normas talem ad dicionem eccle­ siasticam quoquo modo pertinentes. Sperantes Nos tandem vehemen­ ter fidentesque mox laetificos hic exceptum iri nuntios de novae huius communitatis ecclesialis solida constitutione, sapienti gubernatione, Acta Ioannis Pauli Pp. II 645 continua progressione, volumus has Nostras Litteras Apostolicas tam nunc plenam suam habere auctoritatem quam postilla, contrariis qui­ busvis rebus aut causis minime profecto obsistentibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die undevicesimo mensis Februarii anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duodecimo. SB A U G U S T I N U S card. CASAROLI SIMON card. LOURDUSAMY a publicis Ecclesiae negotiis Loco ¡jg Plumbi In Secret. Status tab., n. Congr. pro Eugenius Sevi, Marcellus Rossetti, Eccl. Proton. Orient. Praef. Apost. Proton. Apost. 258.034. LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Servae Dei Teresiae Benedictae a Cruce (Edith Stein) Beato­ rum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei estis et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos » {Io 8, 31-32). Diuturna quidem veritatis subtilique peracta investigatione Vene­ rabilis Dei Serva, Soror Teresia Benedicta a Cruce, cui saeculare Edith Stein nomen, superna usque opitulante gratia in Christi pervasit ipsius cognitionem cuius evangelico nuntio omni sua cum mente et animo cunctisque pariter cum viribus inhaesit, ubi est proinde beatitatem ex­ perta penitus eorum scilicet propriam « qui audiunt verbum Dei et custodiunt » (Lc 11, 28). Novi porro Foederis in populum adscita sum­ marum ad lucem veritatum continenter vixit filiorumque Dei ad liber­ tatem, quae perfectionis christianae iter alacritate voluntatis ac tali simul firmitate percucurrit demum ut tandem sanguinem ipsum pro­ fundens totam obtulerit profecto vitam in amoris sui, suae fidelitatis erga Magistrum Divinum testificationem. Acta 646 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Vratisiaviae die duodecimo mensis Octobris orta anno millesimo octingentesimo nonagésimo primo Iudaeis nempe parentibus Sigefrido Stein et Augusta Courant, maiorum suorum cum fidem religionemque imbibisset, progrediente tamen aetate Deum re ipsa ac vitae usu esse negabat pro eiusque cultu suam institutionem humanam permagno nimirum studio felicique eventu prius perficiebat Universitatem apud Vratislaviensem, Gottingae dein et postremo Friburgi Brisgavorum, quo denique loco consecuta millesimo nongentesimo sexto decimo anno est philosophiae lauream suique etiam adiutrix magistri constituta. Effecerunt autem ardentium quorundam Christifidelium convictus tum mens candido affectu patens veritati tum vitae narrationis lectio ab ipsa Sancta Teresia Abuleiisi contextae, ut eius et laberetur infidelitas et fulgidum Christi lumen oculis oreretur mentis. Sacramentum propterea baptismatis, additis sibi Teresiae et Hedwigis nominibus, anno millesimo nongentesimo vicesimo altero Kalendis ipsis Ianuariis su­ scepit eodemque die Sacram primum Synaxim cui, brevi post, die Fe­ bruarii videlicet secundo, Confirmationis accessit sacramentum. Operi nihilo minus studiose se sollerterque docendi interea dedebat ac philosophiae et scientiae disciplinis, quarum multiplices fructus eruditis suis disseminabat acroasibus necnon notabilibus scriptis, unde tam in patria magni aestimabatur quam peregre procul. Insigniter enim fidem, quam erat ipsa amplexa, suis cum humanitatis scientiaeque stu­ diis conciliare sciebat id nescia quidem praemuniens et intus in animo praesagiens quod postmodum erat Concilium Vaticanum Secundum egregie inculcatur um : « Inquisitio methodica in omnibus disciplinis, si modo vere scientifico et iuxta normas morales procedit, numquam fidei revera adversantur, quia res profanae et res fidei ab eodem Deo originem d u c u n t » (Gaudium et spes, 36). Nova in Christo effecta creatura progredi ulterius simul in catholica perscrutanda doctrina pergebat simul in Christo Iesu sectando quem ex ipsius Incarnationis Passionisque potissimum mysteriis^ illa con­ templabatur. Propalam semper et ubique suam testificabatur fidem abunde quam liturgia sacra alebat ac diuturna Eucharistici Sacramenti adoratione et sedula precatione. Quo autem in suscepto itinere fruc­ tuosius multo procederet, prudentium animi magistrorum sese concredebat moderationi docilem, atque apostolatu una inter alumnas nomi­ natim et sodales libens fungebatur cuius sic mores evangelii collustrabantur institutis et omnis agendi ratio tali perfundebatur interiore Acta Ioannis Pauli Pp. II 647 exterioreque modestia, ut quotquot eam offehdissent, facere ipsi non possent quin et vehementer diligerent et ducerent etiam plurimi. Posthabitis vero carissima quidem matre ipsaque docendi industria anno millesimo nongentesimo tricesimo tertio die quarto decimo men­ sis Octobris licuit denique ei pristinum suum complere propositum, se videlicet Domino Christo totam devovendi. Coloniae enim Agrippinae monasterium ingressa carmelitarum Vallis Tiliaceae religiosum induit habitum die quinto decimo mensis Aprilis subsequenti anno indiditque nomen sibi Sorori Teresiae Benedictae a Cruce, quo tum in Crucem Domini Nostri ardentem suum testaretur amorem tum peculiarem erga Teresiam a Iesu pietatem. Magnopere nimirum laetans temporaria nun­ cupavit anno millesimo nongentesimo tricesimo quinto vota deindeque anno millesimo nongentesimo duodequadragesimo perpetua die vice­ simo primo mensis Aprilis. Conflictantibus iam in Germania Iudaeos ipsis socialistis nationa­ libus, timentes merito ut Venerabilis Dei Serva salva posset inibi incolumisque diu remanere, persuaserunt moderatrices eius ut ad Carme­ lum commigraret prudenter Echtensem in Batavia ubi fraterno sane affectu est a sodalibus recepta mensis Decembris ultimo die anno mil­ lesimo nongentesimo duodequadragesimo. Perpetuam prae se ferebat Domini laudationem ipsius vita claustra­ lis ac fidei altae stabilisque testificationem cui actuosa quaedam et integra caritas coniungebatur necnon certissima de Deo illiusque pro­ vido amore fiducia. Coram Domino demissa semper tacitaque versa­ batur sese offerens ac fideliter tum Regulae parens tum coenobii sui consuetudinibus, cum divinam in iis deprehenderet voluntatem. Ma­ gnum quidem liturgiae sacrae pondus tribuebat haud secus ac Sacra­ rum Litterarum meditationi dum aeternas contemplabatur veritates et in precationem incumbebat continentem. Ipsa se mortificans eximia prorsus cum morum simplicitate communitatis totius deserviebat com­ modo ac ministerio, atqui in primis sororum aegrarum vel alia quavis causa laborantium. Ecclesiae vero munus foris opusque studiosa ipsa communicabat cuius supremo Magisterio omnibus in partibus obtem­ peraban Fortis mulier ac sapiens, docta ac magnanima singulis uti sciebat opportunitatibus oblatis ut in Christi cresceret sequela atque imitatione seque consilio suo et oratione et exemplo ceteris omnibus utilem redderet. Antistitum autem arbitratu et voluntate minime sua disciplinarum studia excolere intermittebat utpote quae Dei ipsius obsequium esse censeret cum Eoque coniunctionis instrumentum. 648 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Coenobium cum ingrediens participem Christi se cruciatuum fieri cupiisset suo est ea tempore exaudita. Crux enim illa, qua« in Iudaicum ingruerat populum ad internecionem nempe delira quadam perversaque mente designatum, ipsius erat aequabiliter crux quam reli­ gioso in secessu quoque die totum per consecratae vitae suae tempus cum caritatis suique oblationis habitu gestabat. Cum vero densiores iam tenebrarum obscuritates eius obvolvissent populum, expiationis se hostiam nihil dubitavit praebere, qua veram a Deo impetraret pacem. Scripsit enim inter alia die vicesimo sexto mensis Martii anno mille­ simo nongentesimo undequadragesimo : « Nihilum me esse novi ; at hoc Iesus poscit ad quod alios etiam multos aliquando vocabit ». Secum igitur Germani Bataviam initium in eam pariter intulerunt scopi promulgatis cito pastoralibus sunt illam iniuriam dominatores Iudaeis ad necem deportandis. obtinentes, vexationum Iudaeorum nationem, cuius vehementer Epi­ litteris repugnaverunt. Nec aliter ulti quam fidei etiam catholicae Die proinde altero mensis Augusti anno millesimo nongentesimo qua­ dragesimo secundo Venerabilis Dei Serva una cum sorore uterina Rosa, catholicam similiter profitente pie religionem, comprehensa est, sibique plane conscia maximi iam advenisse sacrificii tempus, calvariam aequo profecto animo conscendit voluntati caelestis Patris ad obsequendum funditus parata necnon suam ad vitam tradendam pro pacis extrema victoria conversioneque et non credentium et Ecclesiae insectatorum. Delata haud multo post in publicae custodiae campum prope oppidum Oáwiecim Cracoviensis provinciae cum sorore simul aliisque die nono Augusti anno millesimo nongentesimo quadragesimo secundo letifero interempta vapore periit. In Iudaeos maxime ipsamque Christi Sponsam odii capitalis ea veluti piacularis effecta victima, viventem sui diu reliquit recordationem nec ambiguam sanctimoniae famam, quae cum adhuc in terris versanti obvenisset ei, post mortem mirum quantum increvit ut Venerabilis Fra­ ter Noster Archiepiscopus Coloniensis instituendo rite informativo processu ordinario inter annum millesimum nongentesimum sexagesi­ mum secundum ac septuagesimum secundum canonizationis Causae initium feliciter fausteque fecerit. Exactis consueto quidem more apud Congregationem de Causis Sanctorum investigationibus cunctis die vicesimo sexto Ianuarii men­ sis huius ipsius anni, Nostro coram in conspectu prodiit decretum quo heroum omnino in modum virtutes cardinales ipsas théologales cete­ rasque iisdem adiunctas exercuisse diceretur publice ac legitime Soror Teresia Benedicta a Cruce Ordinis Carmelitarum Discalceatorum suaque Acta Ioannis Pauli Pp. II 649 etiam morte verum nuntiaretur martyrium ob Christi fidei odium pertulisse. Ac praeterea eodem die Beatificationis liturgicum ritum edi­ ximus Kalendis Maiis salutationis scilicet pastoralis Nostrae tempore eventurum hoc anno Coloniae Agrippinae in Germania. Hodie ideo mane sollemnia eiusdem Beatificationis libentes quidem amplissimo in stadio suburbii Coloniensis « Müngersdorf » appellati explenda suscepimus ante interminatam vere Cardinalium et Episco­ porum Fratrum multitudinem sacerdotum sodaliumque ex religiosis familiis, at potissimum supremis Ordinis Carmelitarum Discalceatorum magistratibus singularumque eius provinciarum legatis adstanti­ bus et gratulantibus, cum paramenta sacra ex huius Servae Dei reli­ giosis vestitibus confecta gerentes Sacrificium Eucharisticum pro innu­ merabilibus Christifidelibus omni de orbe confitentibus eius rei causa litavimus exaudientesque preces ad Nos instanter admotas hanc ipsam elata voce formulam ad Dei maiorem gloriam Ecclesiaeque aedifica­ tionem protulimus : « Nach Beratung mit der Heiligen Kongregation für die Selig- und Heiligsprechungsprozesse erfülle ich die Bitte meines Bruders Joseph Kardinal Höffner, des Erzbischofs von Köln, vieler anderer Brüder im Bischofsamt sowie zahlreicher Christgläubiger und gestatte kraft meiner Apostolischen Autorität, dass die Ehrwürdige Dienerin Gottes Teresia Benedicta a Cruce — Edith Stein — künftig Selige genannt wird und ihr Fest alljährlich am 9. August, ihrem Todestag, nach Massgabe des Gesetzes an den hierfür vorgesehenen Or­ ten und in entsprechender Weise gefeiert werden kann. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Oratione dein Nostra placuit valde qualitatem eximiae huius mulieris efferre virtutesque vitae tam exte­ rioris quam umbratilis proponere at animi potissimum excelsitatem extollere eius in agendo patiendoque pro Christo et Ecclesia necnon pro gente propria tot tantisque affecta iniuriis. Singula ideo et universa quae hisce Litteris Apostolicis pronuntiavimus consulto fierique ius­ simus et sivimus, perpetua ut ubique persistant et immutata volumus contrariis quibuslibet rebus haudquaquam obsistentibus. Datum Coloniae Agrippinae in Germania, sub anulo Piscatoris, die i mensis Maii anno MCMLXXXVII Pontificatus Nostri i x . £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco S Sigilli In Secret. Status tab., n. 227487. publicis Ecclesiae negotiis 650 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Venerabili Servae Dei Mariae a Iesu Bono Pastore Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Religiosi omnes fidei integritate, caritate erga Deum et proximum, amore crucis necnon spe futurae gloriae, Christi bonum nuntium in toto mundo diffundant, ut testi­ monium eorum ab omnibus conspiciatur et Pater noster qui in caelis est, glorificetur (cf. Mt 5, 16) )) (CONC. O E C U M . V A T . II, Decretum de accommodata renovatione vitae religiosae Perfectae caritatis, 25). Haec omnia egregia perfecit etiam Venerabilis Serva Dei Maria a Iesu Bono Pastore, in saeculo Francisca Siedliska, quae Sacram Fa­ miliam Nazarethanam sequens didicit voluntatem Dei fideliter, aman­ ter et constanter facere et in mundo lucem Evangelii et caritatis ignem diffundere. Orta est in castello loci Roszkova Wola apud Varsaviam, die 12 men­ sis Novembris anno 1842, ex opulentis et nobilibus parentibus Adolfo Siedliski et Caecilia Morawska, qui ut diligenti humanitatis et reli­ gionis formatione instrueretur consuluerunt. A pueritia vehementer Domino se consecrare exoptavit, sed, patre nolente, opportunius fuit ei tempus exspectandum. Interea res adver­ sae et dolores ei non defuerunt per valetudinis incommodae causam obque Polonicae rei publicae condiciones, quae eam adduxerunt ad migrandum de patria. Anno 1873, cum posset tandem priscum obtinere propositum, magistro spiritus monente vota privata nuncupavit pau­ pertatis, oboedientiae et castitatis, statuitque novam condere religiosam familiam femininam, quae biennio post Romae nata est et postea nomen cepit Sorores Sacrae Familiae Nazarethanae. Institutum, cuius Anti­ stita Generalis fuit usque ad mortem, ea prudenter et sapienter mode­ rante celeriter crevit seseque in multas nationes extendit, de exsulibus Polonis, qui e patria migraverant, curam adhibiturum. Sollicitudo de Congregationis regimine eam non sevocavit a prospiciendo magna cum diligentia vitae suae spiritali. Cum Deum insatiabiliter esuriret, sine intermissione progressa est in Christi cognitione et imitatione, assidua in deprecatione, ardens in pietate erga Eucharistiam, Spiritum Sanc­ tum et Virginem Mariam, sui neglegens et terrestrium bonorum, in asperitatibus fortis, humilis in omnes, audax in gloria Dei et anima­ rum salute provehenda. Spiritu fidei mota Ecclesiam amavit eique alacriter servivit et maximum ostendit in Summum Pontificem amorem. Domorum institutionis immani labore confecta, duris peregrinatio- Acta Ioannis Pauli Pp. II 651 nibus ac gravibus adversis casibus, pie Romae est vita defuncta die 21 mensis Novembris anno 1902, Filiis suis tamquam spiritali testa­ mento relicta triplici invocatione, quae fuit : « Caritas, caritas, ca­ ritas ». Manente eius fama sanctitatis, anno 1922 inita est canonizationis Causa. Processibus Ordinariis et Apostolicis actis, faventi cum exitu virtutes inspectae sunt Venerabilis Servae Dei et coram Nobis, die 29 mensis Aprilis anno 1980 decretum editum est ad eas pertinens ; quod consuetae explorationes secutae sunt medicorum et theologorum de coniecta mira sanatione ; quorum post dictas secundas sententias, co­ ram Nobis praesentibus proditum est decretum super miro Kalendis Septembribus anno 1988. Dein statuimus ut Beatificationis ritus die 23 mensis Aprilis inse­ quentis anni celebraretur. Hodie igitur, in foro ante Vaticanam Sancti Petri Basilicam sito, inter Missarum sollemnia hanc formulam ediximus : « Nos, vota Fra­ trum nostrorum Eliae Yanes Alvarez, Archiepiscopi Caesaraugustana Hugonis Poletti, Vicarii Nostri in Urbe, Simonis Scatizzi, Episcopi Pistoriensis atque Aloisii Alberti Vachon, Archiepiscopi Quebecensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu, multorumque Chri­ stifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Martinus a Sancto Nicolao, Melchior a Sancto Augustino, Maria a Iesu Bono Pastore, Maria Margarita Caiani, et Maria Catharina a Sancto Augustino, Beatorum nomine in posterum apellentur, eorumque festum die ipsorum natali : Martini a Sancto Nicolao et Melchioris a Sancto Augustino, die undecima Decembris; Mariae a Iesu Bono Pa­ store, die vicesima prima Novembris ; Mariae Margaritae Caiani, die octava Augusti ; Mariae Catharinae a Sancto Augustino, die octava Maii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae autem his Litteris decrevimus, ea et nunc et in posterum firma et rata esse volumus, contrariis minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXIII mensis Aprilis anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri undecimo. SB AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 258.067. publicis Ecclesiae negotiis Acta 652 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III Venerabili Servae Dei Mariae Catharinae a S. Augustino Beatorum ho­ nores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Quamvis cuilibet discipulo Christi onus fidei disseminandae pro parte sua incumbat, Christus Dominus semper e numero discipulorum vocat quos vult ipse, ut sint cum illo et ut mittat eos gentibus praedicare. Quare per Spiritum Sanctum, qui charismata prout vult ad utilitatem dividit, vocationem missiona­ riam in cordibus singulorum inspirat» (Ad gentes, 23). Ad famulam Dei quod attinet Mariam Catharinam a S. Augustino, communi eius­ modi vocatione eam a Christo Domino evocatam esse propterea pro certo habemus, quod, cum clarissime ipsa adhuc adulescens id intellexisset suum esse thesauros christianae fidei cum gentibus communi­ care, idcirco, fervida iam tunc caritate erga Deum et in homines im­ pulsa, non dubitavit patriam relinquere Christiani Nominis testandi causa in Civitate Canadensi. Gallico in oppido (( Saint-Sauveur-le- Vicomte » die III mensis Maii nata, anno Domini MDCXXXII, ad sacrum Fontem delata est a parentibus Iacobo Simon de Longprey et Fran­ cisca Jourdan de Launay, qui nomen Catharinam imposuerunt ei; neque est dubium quin gratia Dei cum Baptismate ei tradita, quasi semen deiectum in terram fecundam, uberes exinde in Catharina effecerit fructus. Tenera enim aetate sibi statuerat placita Dei semper servare seseque missionariae illi quam diximus vocationi devovere ; quo spectans, non modo quodlibet peccatum vel minimum vitabat, sed etiam sanctimoniae viam magno sane animo, tum piis precibus Deum colendo, tum aegris pauperibusque deserviendo, percursare fideliter contendebat. Anno MDCXLII, die quidem VIII mensis Septembris, Ca­ tharina nomen simul et Sodalicio Rosarii Marialis et Consociationi « Hominibus servitute liberandis » dedit seque Beatae Mariae Virgini tradidit, quadam scriptura exarata suoque sanguine signata. Augustoduri in urbe, ubi anno MDCXLVI ut novitiam receperant Moniales Hospitalares a misericordia Ordinis S. Augustini, eiusmodi tirocinio optime impleto, sese Deiparae Virgini Mariae iterum dedidit; anno autem MDCXLViii, post scilicet, quam se pollicita erat profecturam in Cana- dam illicque aetatem missionariae Christi acturam esse usque ad mor­ tem, Namnetibus professionem religiosam nuncupavit die iv mensis Acta Ioannis Pauli Pp. II 653 Maii. Patris dissensione tandem expugnata, necnon laborioso deinde itinere confecto, in quo ea peculiare experta est praesidium B.M.V., eodem anno Quebecum die x i x Augusti attigit, quod unum in Canada tunc oppidum erat, dum cetera plerumque loca, ubi suum complures martyres sanguinem profuderunt, a nonnullis Indorum tribubus obtinebantur secum ipsis perpetuo pugnantibus. Studiosa igitur operae praestandae laborisque patiendi ad incolas illos adiuvandos, Maria Catharina a S. Augustino in novam vivendi agendique rationem sese modeste alacriterque insinuavit. Quo melius apostolatui et catechesi vacare posset, linguas utique didicit illius gentis, at potissimum hospitalari operi institit assidendi aegris, quorum valetudini atque saluti perquam sollicita studebat ac liberaliter. Ob conspicuas posthac sive naturae sive divinae gratiae dotes, quibus sane suppeditabatur, in variis constituta est auctoritatis muneribus, qualia v. g. erant officia dispensatricis generalis et monasterii et valetudinarii, necnon mode­ ratricis ipsius valetudinarii atque magistrae novitiarum. Dum M. Ca­ tharina, ad suam utilitatem nihil referens, mandata sibi munia perite ac prudenter studioseque omnino absolvebat, ipse animus eius, qui vi­ vissima fide illustrabatur veraque ardebat caritate, constanter erat cum Deo coniunctissimus, a quo fidelis famula beneficia accipiebat copiosa mysticisque motibus animi fruebatur solito maioribus, quae nemini alii, nisi assidentibus magistris spiritus atque Beato Francisco Montmorency Laval, qui primus fuit Episcopus Quebecensis, nota erant. Latenter etiam spiritus vexationes experta est haud paucas, quae tamen, quamvis vehementes interdum atque acerbae, nihil ei de siti sanctitatis detrahere valuerunt neque mentem eius ab officiis implendis avertere. Quin etiam, ut christianae virtutes semper exacte ab ea iucundeque ante omnium oculos exercitae, ita et plena obtemperatio sive sacris quae nuncupaverat votis, sive Regulae monasticae, in publicum prodibat. Ab amore sui et a terrestribus commodis omnino seiuncta, Patris vero Caelestis beneplacito Antistitumque voluntati accommodata, M. Ca­ tharina exemplo divini Magistri ad gloriam Dei sese contulit et ad hominum salutem. In Evangelio disseminando et in proximo miseri­ cordia prosequendo invictam a labore se praebuit, de aegrotis immo ac pauperibus adhuc sollicitiorem, apud Sorores iucundam, in perpessione aerumnarum fortem, in itinere ad perfecta prudentem, erga omnes modestam et iustam. Ut quid vero conferret ad augendam Ecclesiam, M. Catharina, suis viribus aut consiliis minime confidens, maxime curabat ut graves apostolatus et caritatis labores ea respergerentur 654 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dei gratia, quam ipsam et assiduis precibus Ei adhibitis et fervido cum in Eucharistiam tum in Beatam Virginem Mariam cultu et fre­ quentibus piaculis suique ipsius castigationibus merere moliebatur. Fragiiis valetudo, quae nihilominus tamen alacrem Dei famulam ab amplo eodemque frugifero apostolatu absolvendo nequaquam prohibuerat, prorsus dereliquit eam, fere subito. Anno MDCLXVIII de hac vita pie decessit die VIII mensis Maii, brevem post morbum. Eademque, antequam ingrederetur beatam aeternitatem, desiderio sane incensa obviam Deo tandem se dandi, ter exclamavit : « In te, Domine, spe­ ravi, non confundar in aeternum ». Quod vero caput est rerum, fama sanctitatis, quam sibi M. Catharina iam conciliaverat hisce degens in terris, maior profecto post mortem est facta, consequentibus etiam consideratis compluribus gratiis ac sanationibus, quae ei ascribebantur intercedenti. At obstantibus tamen difficultatibus, quae ceteroqui a venerabili Serva Dei alienae erant omnino, initium Causae canoniza­ tionis haud ante factum est, quam anno MCMXXIII. Apud Curiam enim archiepiscopalem Quebecensem annis MCMXXIII-MCMXXVI ordinario in­ struendo processui informativo necnon apud episcopalem Augustoduri Curiam annis MCMXXIV-MCMXXV processui rogatoriali data est opera. « Positio super introductione Causae et virtutibus », quae, moderante Congregationis pro Causis Sanctorum Officio Historico, expedita est, ad Consultores Históricos deinceps ipsosque ad Consultores Theologos necnon ad Patres Cardinales atque ad Episcopos cum relata esset, exi­ tum habuit felicem. Anno autem MCMLXXXIV, Nobis adstantibus, De­ cretum die ix mensis Iunii editum est, quo agnovimus Sororem Mariam Catharinam a S. Augustino heroum in modum virtutes théologales et cardinales exercuisse reliquasque his haerentes. Canonico apud Curiam Quebecensem processu (annis MCMLXVII-MCMLXVIII) ad id proprie in­ structo, ut de sanatione cognosceretur, quae anno MCMLXII ipsa inter­ cedente Serva Dei divinitus effecta censebatur ea in urbe, res apud Dicasterium eiusmodi negotiis praepositum a medicis speciali studio excultis cum excussa esset atque a Theologis necnon a Patribus Cardi­ nalibus ac Episcopis, anno MCMLXXXVIII per Decretum « super miro » die x x v i i i mensis Novembris editum confirmavimus id verum esse mi­ raculum a Deo patratum venerabili Maria Catharina a S. Augustino intercedente. Die igitur praestituto eius Beatificationi declarandae, hodie Nos venerabilibus Servis Dei Mariae Catharinae a Sancto Augu­ stino, Martino a Sancto Nicolao, Melchiori a Sancto Augustino, Ma­ riae a Iesu Bono Pastore, Mariae Margaritae Caiani Beatorum hono- Acta Ioannis Pauli Pp. II 655 res publice ac sollemniter decernentes, hic in Basilica Petriana inter Sacra hanc elocuti sumus formulam : « Nos, vota Fratrum nostrorum Eliae Yanes Alvarez, Archiepiscopi Caesaraugustani, Hugonis Poletti, Vicarii nostri in Urbe, Simonis Scatizzi, Episcopi Pistoriensis atque Aloisii Alberti Vachon, Archiepiscopi Quebecensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu, multorumque Christifidelium explen­ tes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate No­ stra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Martinus a Sancto Nicolao, Melchior a Sancto Augustino, Maria a Iesu Bono Pastore, Maria Margarita Caiani, et Maria Catharina a Sancto Augu­ stino, Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum die ipsorum natali : Martini a Sancto Nicolao et Melchioris a Sancto Augu­ stino, die undecima Decembris; Mariae a Iesu Bono Pastore, die vice­ sima prima Novembris ; Mariae Margaritae Caiani, die octava Augusti ; Mariae Catharinae a Sancto Augustino, die octava Maii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Sueta etiam oratione habita de vita ac virtutibus Beatorum, quos modo publice diximus, eos venerati sumus summaque Ipsi cum reli­ gione primi invocavimus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXIII mensis Aprilis, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri undecimo. ££i AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco S Sigilli In Secret. Status tab., n. 251.216. IV Venerabili Servo Dei Antonio Lucci Beatorum honores decernuntur. I O A N N E S P A U L U S P P . }l Ad perpetuam rei memoriam. — « Non vos me elegistis, sed ego elegi vos, et posui vos, ut eatis et fructum afferatis et fructus vester maneat » (Io 15, 16). Haec Domini verba, quibus est Apostolos allo­ cutus, nos scimus posse ad omnes Apostolorum successores referri, ad eorum adiutores in Ordine presbyterali et ad omnes qui se Christo sequendo per evangelica consilia tradiderunt. Cum autem reperimus aliquem electum a Deo in vita plene ad effectum adduxisse divinae Acta Apostolicae 656 Sedis - Commentarium Officiale vocationis propositum indeque copiosos edidisse fructus, nosmetipsos sentimus gaudio spiritali repletos et Dominum laudamus, qui mira­ bilia operatur in electis suis. Huiusmodi gaudium in nobis oriri animadvertimus, cum eadem illa verba Domini ad Venerabilem Servum Dei Antonium Lucci traducimus, qui quidem electus est ut in Eccle­ sia esset testis consecratus perfectionis evangelicae, sacerdos et epi­ scopus secundum cor Dei. Servus Dei Antonius Lucci natus est Agnone in dioecesi Triventina, in regione Molisana, die n mensis Augusti anno MDCLXXXII a piis parentibus, qui eum christiane educaverunt et mature in studio­ rum viam induxerunt. Admissus ad Ordinem Fratrum Minorum Con­ ventualium, novitiatum perfecit Aeserniae, et, facta anno MDCIIC pro­ fessione, curriculum iniit philosophicum et theologicum, quod exple­ vit in Sacro Conventu Assisiensi, nisus eodem tempore spiritum in­ duere seraphici sui Patris S. Francisci. Assisii est etiam ordinatus sacerdos die x i x mensis Septembris anno MDCCV, et studia sacra per­ rexit, quae laurea corona in theologia confecit. Ratione habita eius excellentis spiritalis et doctrinalis institutio­ nis, Antistites ei munus delegaverunt disciplinas theologicas docendi, cui operam navavit fere xx annos, miro cum ardore et diligentia, in « Studiis Generalibus » sui Ordinis thesauros sapientiae suae com­ municans cum alumnis diversarum Provinciarum, qui solidam eius doctrinam magni existimabant eiusque mirabantur probatam vitam religiosam et sacerdotalem. Eminuit, uti theologiae eximius magister ab anno MDCCVIII ad annum MDCCXVIII in claro Collegio Sancti Lau­ rentii Maioris Neapolitani, simul se ostendens indefatigatum verbi Dei praedicatorem. In suo exsequendo munere Ministri regularis Pro­ vinciae S. Angeli, ex Apulia septentrionali constantis et regione Molisina, Servus Dei summa cura providit de provehenda firma forma­ tione spiritali et doctrinali, in Communitatibus franciscanis, Fratrum sodalium. Nominatus anno MDCCXVIIII Rector studiorum insignis Collegii Ro­ mani S. Bonaventurae, decem annos hoc grave sustinuit officium, laudem et admirationem habens ob magnam suam et fidissimam scien­ tiam theologicam et moralem obque suae vitae sanctitatem, et insuper se dedidit nonnullis conscribendis libris theologicis, quibus praecipua fidei dogmata explanaret et defenderet. Simul, generose serviens Ec­ clesiae, variis Curiae Romanae Dicasteriis consultor adfuit, dum Sum­ mus Pontifex Benedictus XIII anno MDCCXXVIIII eum ad sedem epi- Acta Ioannis Pauli Pp. II scopalem Bovinensem in Apulia promovit, 657 « episcopum sanctum et doctum » eum proponens. Et talem quidem se ostendit Antonius Lucci per x x i v episcopatus sui annos in illa dioecesi. Verus populi sui Pater et Pastor, eius chri­ stianam vitam excitavit, cum caritate, humilitate et evangelica forti­ tudine explicando munera ad ministerium sacrum pastorale pertinen­ tia. Maxima cum sedulitate in spiritalem et doctrinalem formationem intendit cleri ; divini cultus decus provexit ; catecheticam institutio­ nem auxit; fidelium vitam sacramentalem amplificavit, curasque suas adhibuit paternas etiam de iis, qui a fide vel ab exercitatione vitae christianae remoti erant, verae conversionis obtinens fructum. Apostolice laborans aetate et in regione, ubi indigentia hereditas quodammodo erat maioris partis populi, episcopus Lucci vere paupe­ res anteposuit, quos omnes excipiebat, in eis Christi personam agno­ scens, eosque adiuvans largitionibus cotidianis et occasionis, atque apostolica cum firmitudine eorum iura et legitima optata propugnans. Tota eius vita spiritu abnegationis et animosae ascesis notata est, ardentissimo Dei gloriae studio et boni proximi, ferventissima pietate erga Christum Crucifixum et divinam Eucharistiam necnon filiali in SS. Virginem Immaculatam religione. Per lectionem, studium et me­ ditationem assiduam Sacrarum Litterarum in fide positus atque infixus, omnia in Dei luce videbat et iudicabat. Spe fortis, in necessita­ tibus non cessabat, sed fortiter fidei postulationes defendebat atque Ecclesiae pauperumque iura. Fervidissima in Deum inque proximum caritas eum omnino implebat et hoc dicto exprimebatur, quod ei fre­ quens erat : « Qui Deum amat, omnia possidet ». Propter eximias suas virtutes Servus Dei colebatur a clero et fide­ libus dioecesis, sodalibus Fratribus admirationem sui iniciebat, a Fra­ tribus in Episcopatu aestimabatur. Terrenam vitam posuit die x x v mensis Iulii anno MDCCLII, post brevem morbum et acerbum, quem firma patientia et alta cum Deo coniunctione caritatis "perpessus est. Talem reliquit sanctitatis famam, ut sex solummodo transactis annis post mortem initi sint Processus Informativi apud Bovinensem Cu­ riam. Causa introducta die v mensis Decembris anno MDCCLXIV, apud eandem Curiam Bovinensem instructus est Processus Apostolicus « super virtutibus », quem secutae sunt legitimae disceptationes in Congregationibus Antepraeparatoria, Praeparatoria et Generali, et De­ cretum, die XIII mensis Iunii editum, de heroicitate virtutum, anno MDCCCXXXXVII. 44 - A. A. S. 658 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Recens, anno MCMLXXXVIII, post Consilii Medicorum faventem sen­ tentiam, actae sunt praescriptae inquisitiones in Congressu Peculiari Consultorum theologorum et in Congregatione Patrum Cardinalium et Episcoporum, Ponente Eminentissimo Cardinali Iosepho Caprio, de coniecto miraculo, ad subitam et completam sanationem pertinente sa­ cerdotis Cyrilli De Sanctis O. Carm., a morbo ita existimato : «fistole perianali multiple e complete con comunicazione rettale e stato tossicoinfettivo grave », precibus Venerabilis Antonii Lucci tributam. Nos deinde die x x v i n mensis Novembris anno MCMLXXXVIII, edi­ ximus eandem sanationem miraculo factam esse ; et post haec omnia est statuta dies ad sollemnem Beatificationem celebrandam. Hodie igitur in Basilica Vaticana Sancti Petri, hanc sumus inter sacra formulam elocuti : « Nos, vota Fratrum nostrorum Iosephi Ca­ sale, Archiepiscopi Fodiani-Bovinensis et Hersilii Tonini, Archiepiscopi Ravennatensis-Cerviensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in epi­ scopatu, multorumque Christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica faculta­ tem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Antonius Lucci et Elisabeth Renzi Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum die ipsorum natali : Antonius Lucci die vigesima quinta Iulii, Elisabeth Renzi die decima quarta Augusti in locis et modis iure statutis quot­ annis celebrari possit. In nomine Patris et Filii ©t Spiritus Sancti ». Quibus studiose quidem prolatis vocibus plausuque exceptis nihil subinde dubitavimus aliud hoc sanctimoniae christianae ac religiosae imitandum sedulo exemplum pastorali Nostro sermone collustrare et universis non Franciscalibus modo sodalibus verum christifidelibus communiter omnibus commendare. Quo enim plures modos formasque Christianae vitae multiplicibus in huius orbis condicionibus expletae praebuerit Mater Ecclesia homi­ nibus, eo quidem expeditius scient sua quisque via rationeque Christi Evangelium vivendo deducere ad effectum. Haec vero per has Litteras quae statuimus, firma esse volumus et nunc et in posterum, rebus contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v n i mensis Iunii anno Domini M C M L X X X I X , Pontificatus Nostri undecimo. •fi A U G U S T I N U S card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco * Sigilli In Secret. Status tab., n. 2Jrf.610. Acta Ioannis Pauli Pp. II 659 ALLOCUTIONES I Ad capitulares Tertii Ordinis Saecularis Sancti Francisci coram admissos.* 1. Carissimi fratelli e sorelle dell'Ordine Francescano Secolare d'Italia, siete convenuti a Roma per pregare sulla tomba dell'Apo­ stolo Pietro, come amava fare san Francesco, e per celebrare il V I I cen­ tenario della Bolla Supra montem, con la quale il mio predecessore Nicolò IV, il 18 agosto dell'anno 1289, istituì il Terz'Ordine, allora chiamato dei Fratelli e delle Sorelle della Penitenza. Il mio saluto va a tutti voi ed a tutti gli appartenenti all'Ordine seco­ lare delle Comunità italiane. Saluto anche la Presidente Nazionale, Signora Emanuela De Nunzio, l'Assistente Nazionale P. Giuseppe Marini, tutti i rappresentanti delle diverse famiglie francescane qui presenti. So bene che i Francescani secolari in Italia sono numerosi e van­ tano una singolare tradizione di servizio ecclesiale. Di questo mi com­ piaccio vivamente. 2. L'Ordine Francescano Secolare, come è noto, rappresenta la più antica forma di organizzazione di laici che, sotto la guida della Chiesa, fraternamente uniti, ed ispirandosi al carisma di san Francesco, si impegnano a testimoniare con la vita il Vangelo, dedicandosi all'apo­ stolato secondo le forme richieste nelle condizioni proprie dello stato laicale. Chiamati a vivere nel secolo ma spinti dallo Spirito Santo a raggiungere la perfezione della carità, sul modello di vita del Sera­ fico Poverello di Assisi, voi operate nel mondo a guisa di fermento, ripieni di spirito cristiano, consapevoli di dover camminare generosa­ mente nella via della santità. 1 È proprio questo che san Francesco chiedeva nella sua esortazione ai Fratelli ed alle Sorelle della Penitenza, rivolgendosi a « t u t t i coloro che amano il Signore con tutto il cuore ... ed amano il prossimo come se stessi, ed odiano il proprio corpo con i suoi vizi e peccati, e ricevono il corpo e il sangue del Signore nostro Gesù Cristo, e fanno degni frutti di penitenza». 2 * Die 11 m. Novembris a. 1989. Cf. Apostolicam actuositatem, 2. Esortazione di S. Francesco ai Fratelli ed 1 2 alle Sorelle della Penitenza, Prologo; Acta 660 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3. Secondo la Bolla Supra montem, la vita francescana secolare ha esigenze ben precise. Essa è anzitutto fondata « sopra la roccia della fede cattolica », quella fede, cioè, che i Discepoli del Cristo, con ar­ dore di carità verso il loro Maestro, hanno insegnato e che la Chiesa romana professa e custodisce. San Francesco ha raccomandato — e la Bolla lo ricorda — con la parola e con l'esempio il valore di questa norma prima e fondamentale per la santificazione di ogni cristiano. Perciò a tutti i fedeli continuatori della missione francescana è chiesta la « sincerità di questa stessa fede », tenuta sempre con fermezza, espressa nelle opere. 3 Alla coerenza ed all'unità della fede corrisponde nella tradizione francescana secolare una rigorosa condotta di vita. Essa si fonda anzi­ tutto sullo spirito della povertà, adattato, sì alle esigenze di coloro che rimangono nel secolo, ma non per questo meno rigoroso. La rinun­ cia a uno stile di vita costoso per l'abbigliamento, il cibo e lo svago costituiva alle origini dell'Ordine un segno necessario anche per i laici che volevano sinceramente testimoniare la povertà di Cristo. Ciò costituisce tuttora l'essenza della vita francescana. Ma anche la povertà, perché sia veramente virtù, ha bisogno di sostenersi con una intensa preghiera. La Bolla Supra montem rac­ comanda perciò vivamente l'orazione, specialmente quella liturgica, la frequenza ai sacramenti della Riconciliazione e dell'Eucaristia, il di­ giuno e la penitenza praticati per amore di Dio ed in spirito di carità. Inoltre lo spirito francescano non può disinteressarsi della pace. Di qui l'invito ad operare concretamente per essa, secondo le proprie pos­ sibilità e condizioni: «Ristabilire la pace tra i fratelli e le sorelle, o anche tra gli estranei caduti in discordia ». 4 4. Anche oggi la regola fondamentale di tutti i figli di san Fran­ cesco nell'Ordine Secolare chiede di conformare il proprio modo di pensare e di agire a quello di Cristo, mediante un radicale mutamento interiore ed una vera conversione attuata giorno per giorno. Ovvia­ mente le condizioni del mondo contemporaneo esigono altri segni, altre maniere di realizzare una vita santa, nel quotidiano impegno di apo5 ed. K. Esser, Die Opuscula des H. Franziskus von Assisi, Nuova Ediz. critica, Grottaferrata, 1976. Cf. Supra montem, Prol. Supra montem, n. IX. Paolo VI, Breve ap. Seraphicus Pater, 7, 1963. 3 4 5 Acta Ioannis Pauli Pp. II 661 stolato. È chiaro, tuttavia, che rimangono identiche le regole fonda­ mentali per vivere realmente secondo il Vangelo. La regola france­ scana insegna ancor oggi come si debba aprire il cuore a Cristo, come si possa camminare con lui e come si possa far conoscere ai fratelli che l'adesione alla Parola divina elargisce un dono che libera e santifica. Con un autentico stile di vita francescano, in una parola, si propone ad ogni uomo e donna un'effettiva crescita nel modo di agire cristiano, e perciò corrispondente alla stessa dignità umana. 5. Considerate allora quanto sia preziosa la regola di vita proposta dal vostro Ordine. L'uomo moderno, coinvolto nella civiltà dei con­ sumi, ha bisogno di ritrovare un vero orientamento per il programma delle sue scelte quotidiane. Oggi c'è bisogno di annunciare che il pri­ mato dello spirito è essenziale per affermare in maniera autentica anche i valori umani. Voi dovete far comprendere che la povertà se­ condo il Vangelo è davvero liberazione e beatitudine; che l'amore a Cristo è fonte di gioia; che la carità verso il prossimo è in se stessa una valida ragione di vita. L'uomo moderno chiede alla Chiesa ed a tutti voi, discepoli di san Francesco, come vivere effettivamente le esigenze del Vangelo, « sine glossa », pur conservando la propria condizione di laici, impegnati nell'ordine temporale. La vocazione universale alla santità, la missione affidata ai laici nella redenzione delle realtà terrene, il valore della preghiera, così chiaramente intuiti da san Francesco, siano dunque per tutti voi il programma da confermare e rinvigorire. Vi aiuti in tale proposito la Benedizione Apostolica che, auspice il Serafico Padre san Francesco, imparto di cuore a tutti voi ed alle vostre Comunità. Sono anche presenti i delegati delle Confraternite delle diocesi d'Italia, riuniti per un incontro di studio, sotto la Presidenza del Car­ dinale Vicario di Roma e Presidente della Conferenza Episcopale, Ugo Potetti. Auspico che da tale assemblea, impegnata nel valutare le vie nuove della partecipazione attiva alla missione della Chiesa nel servizio della Carità, secondo il programma pastorale della Conferenza Episcopale Italiana, sorgano valide iniziative e spunti di aggiornata testimonianza. Benedico tutti di cuore. Acta 662 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Ad quosdam medicos peritos habita, de morbo compendiariis litteris vulgo AIDS cognominato.* Illustri Signori! 1. È, per me, particolarmente importante trovarmi oggi con voi, in occasione della Conferenza Internazionale che il Pontificio Consi­ glio della Pastorale per gli Operatori Sanitari ha promosso in vista di un approfondimento interdisciplinare sui complessi problemi legati alla minacciosa diffusione dell'AIDS. Nel rivolgervi il mio saluto desidero esprimervi il mio compiaci­ mento per l'impegno che vi siete assunto di dibattere, a livello alta­ mente qualificato, un argomento di così viva attualità. In particolare, mi compiaccio per il quadro antropologico più ampio entro il quale avete impostato la vostra analisi, esaminando l'intero problema alla luce degli interrogativi fondamentali dell'esistenza : « Vivere, perché? ». Perciò mi auguro che le conclusioni di questa Conferenza Interna­ zionale stimolino ulteriori riflessioni sull'argomento e promuovano da parte delle istanze competenti una decisa ed efficace programma­ zione operativa. 2. Molto più che per le numerose malattie infettive, che l'umanità ha sperimentato nel corso della sua storia, l ' A I D S ha profonde riper­ cussioni di natura morale, sociale, economica, giuridica ed organizza­ tiva non solo sulle singole famiglie e sui raggruppamenti locali, ma anche sulle Nazioni e sull'intera comunità dei popoli. Oggi, infatti, sebbene con intensità e caratteristiche diverse, la grande maggioranza dei Paesi del mondo è stata raggiunta dal virus dell'immunodeficienza acquisita e le periodiche rilevazioni delle Autorità sanitarie ne denun­ ciano la diffusione crescente. È doveroso riconoscere che, sin dagli inizi, l ' A I D S ha provocato un serio impegno di ricerca ad opera di gruppi, guidati da eminenti scien­ ziati, molti dei quali sono qui presenti : ad essi esprimo volentieri il più vivo apprezzamento. Grazie al loro sforzo, i vari aspetti di questa complessa e diffusa malattia si vanno sempre più chiarendo. In meno di dieci anni è stato compiuto un importante cammino : gli studi di biologia molecolare * Die 15 m. Novembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 663 hanno reso pressoché note le funzioni del virus, le interazioni virus-cel­ lula e le conseguenti modificazioni funzionali. Sono stati, altresì, sco­ perti altri re tro vir us e vengono attivamente studiati i ruoli relativi, che tali agenti possono esercitare nelFAIDS, e anche in altre malattie. 3. Non è azzardato affermare che, ancora una volta, con lo studio di una temibile malattia, sono migliorate le conoscenze di tutto un set­ tore, con significativi vantaggi terapeutici nel trattamento di altre patologie. Inoltre, poiché oggi è cresciuta la consapevolezza che le cause bio­ logiche, le condizioni ambientali e le componenti socio-culturali influi­ scono fortemente sullo sviluppo e sulla diffusione delle malattie in­ fettive, è stato analizzato con particolare attenzione il modo in cui certe forme di incontro e di contatto tra le persone — all'interno di singole categorie o gruppi di popolazione — possono creare ed ali­ mentare il rischio di diffusione dell'infezione da virus dell'immuno­ deficienza acquisita. Il riferimento, ormai a tutti noto, va ovviamente ai fenomeni della tossicodipendenza ed all'abuso della sessualità, che avviano un processo tendenzialmente espansivo della malattia. L'aspetto positivo di tale miglior conoscenza è che la popolazione nel suo in­ sieme è direttamente sollecitata ad assumersi con piena consapevo­ lezza le sue responsabilità. 4. Le statistiche attestano che la gioventù è maggiormente colpita dall'AIDS. La minaccia che incombe sulle giovani generazioni deve attirare l'attenzione e coinvolgere l'impegno di tutti : infatti, umana­ mente parlando, il futuro del mondo è fondato sui giovani, e l'espe­ rienza insegna che il solo modo di prevedere il futuro è quello di prepararlo. La minacciosa diffusione dell'AIDS lancia a tutti una duplice sfida, che anche la Chiesa vuole raccogliere per la parte che le compete : mi riferisco alla prevenzione della malattia ed alla assistenza di coloro che ne sono colpiti. Un'azione veramente efficace in questi due campi non potrà essere svolta, se non si cercherà di sostenere lo sforzo co­ mune con l'apporto derivante da una visione costruttiva della dignità della persona umana e del suo trascendente destino. Le particolari caratteristiche dell'insorgere e del diffondersi del­ l ' A I D S , ed anche un certo modo di affrontare la lotta contro questa malattia, rivelano — come opportunamente ricorda il tema generale di questa Conferenza Internazionale — una preoccupante crisi di va- 664 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale lori. Non si è lontani dal vero se si afferma che, parallelamente al diffondersi dell'AIDS, è venuta manifestandosi una sorta di immuno­ deficienza sul piano dei valori esistenziali, che non può non riconoscersi come una vera patologia dello spirito. 5. Di conseguenza, occorre in primo luogo ribadire con forza che l'opera di prevenzione, per essere insieme degna della persona umana e veramente efficace, deve proporsi due obiettivi : informare adeguata­ mente ed educare alla maturità responsabile. È necessario, innanzitutto che l'informazione, impartita nelle sedi idonee, sia corretta e completa, al di là di paure immotivate, ma anche di false speranze. La dignità personale dell'uomo esige, poi, che egli sia aiutato a crescere verso la maturità affettiva mediante una specifica opera educativa. Soltanto con una informazione ed una edu­ cazione che portino a far ritrovare, con chiarezza e con gioia, il va­ lore spirituale dell'amore-che-si-dona come senso fondamentale dell'esi­ stenza, è possibile che gli adolescenti e i giovani abbiano la forza ne­ cessaria per superare i comportamenti a rischio. L'educazione a vivere in modo sereno e serio la propria sessualità e la preparazione all'amore responsabile e fedele sono aspetti essenziali di questo cammino verso la piena maturità personale. Una prevenzione, invece, che movesse, con egoistica ispirazione, da considerazioni incompatibili con i valori prioritari della vita e dell'amore, finirebbe per essere, oltre che ille­ cita, contraddittoria, aggirando solo il problema senza risolverlo alla radice. Perciò la Chiesa, sicura interprete della Legge di Dio ed « esperta in umanità )), ha a cuore non solo di pronunciare una serie di « no )) a determinati comportamenti, ma soprattutto di proporre uno stile di vita pienamente significativo per la persona. Essa indica con vigore e con gioia un ideale positivo, nella cui prospettiva vanno comprese ed applicate le norme morali di condotta. Alla luce di tale ideale, appare profondamente lesivo della dignità della persona, e perciò moralmente illecito, propugnare una prevenzione della malattia dell'AIDS basata sul ricorso a mezzi e rimedi, che vio­ lano il senso autenticamente umano della sessualità, e sono un pallia­ tivo per quei disagi profondi, dove è chiamata in causa la responsa­ bilità degli individui e della società : e la retta ragione non può am­ mettere che la fragilità della condizione umana, anziché motivo di maggiore impegno, si traduca in pretesto per un cedimento che apra la via al degrado morale. Acta Ioannis Pauli Pp. II 665 6. Iii secondo luogo, una prevenzione costruttivamente tesa a ricu­ perare, soprattutto presso le giovani generazioni, il senso pieno della vita e l'esaltante fascino della dedizione generosa, non potrà che favo­ rire un maggior e più vasto impegno nell'assistenza ai malati di A I D S . Questi, pur nella singolarità della loro situazione patologica, hanno diritto, come ogni altro infermo, di ricevere dalla comunità l'assistenza idonea, la comprensione rispettosa e una piena solidarietà. La Chiesa che, sull'esempio del suo divin Fondatore e Maestro, ha sempre considerato l'assistenza a chi soffre quale componente fon­ damentale della sua missione, sente di essere interpellata in prima persona, in questo nuovo campo della sofferenza umana, consapevole, com'essa è, che l'uomo che soffre è una (( via speciale » del suo magi­ stero e ministero. Di conseguenza, non poche Conferenze Episcopali, in diverse aree del mondo, hanno pubblicato documenti ed emanato concrete direttive per avviare, migliorare ed intensificare una pastorale di speranza nel­ l'azione preventiva contro l'AIDS, e nell'assistenza a chi ne è colpito, istituendo talora appositi centri di cura specializzata. In spirito di comunione con tutta la Chiesa e con fiduciosa e intensa partecipazione, anch'io colgo volentieri questa occasione per unire la mia voce a quella degli altri Pastori ed esortare ciascuno ad assu­ mersi le proprie responsabilità. 7. Mi rivolgo innanzitutto, con accorata sollecitudine, ai malati di A I D S . Fratelli in Cristo, che conoscete tutta l'asprezza della via della Croce, non sentitevi soli. Con voi è la Chiesa, sacramento di salvezza, per sostenervi nel vostro difficile cammino. Essa molto riceve dalla vostra sofferenza, affrontata nella fede ; a voi essa è vicina col con­ forto della solidarietà operosa dei suoi membri, affinché non smarriate mai la speranza. Non dimenticate l'invito di Gesù : « Venite a me voi tutti che siete affaticati e oppressi ed io vi ristorerò )).* Con voi, carissimi, sono gli uomini della scienza, che si adope­ rano instancabilmente per contenere e debellare questa grave infer­ mità; con voi sono quanti, nell'esercizio della professione sanitaria o per scelta volontaria, sostenuta dall'ideale della solidarietà umana, intendono seguirvi con ogni premura e mezzo. 1 Mt 11, 28. 666 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Voi potete offrire, a vostra volta, qualcosa di molto significativo alla comunità di cui siete parte. Lo sforzo che voi fate per dare un significato alla vostra sofferenza è per tutti un prezioso richiamo ai valori più alti della vita e un aiuto forse determinante per quanti siano tentati dalla disperazione. Non chiudetevi in voi stessi, ma cer­ cate ed accettate il sostegno dei fratelli. La preghiera della Chiesa si alza ogni giorno al Signore per voi, particolarmente per coloro che vivono la malattia nell'abbandono, nella solitudine; per gli orfani, per i più deboli, per i più poveri, che il Signore ci ha insegnato a considerare i primi nel suo regno. 8. Mi rivolgo, poi, alle famiglie. Nel nucleo familiare è la prima scuola di vita e di formazione dei figli alla responsabilità personale in tutti i suoi aspetti, compreso quello legato ai problemi della ses­ sualità. Genitori, voi potete svolgere la prima e più efficace azione preven­ tiva offrendo ai vostri figli una retta informazione, e preparandoli a scegliere con responsabilità i giusti comportamenti nell'ambito sia in­ dividuale che sociale. Quanto, poi, alle famiglie che vivono al loro interno il dramma del­ l ' A I D S , desidero che sentano a sé rivolta la comprensione partecipe del Papa, ben consapevole della diffìcile missione a cui sono chiamate. Prego il Signore perché conceda loro la generosità necessaria per non abdicare ad un compito che, davanti a Dio ed alla società, hanno as­ sunto a suo tempo come irrinunciabile. La perdita del calore fami­ liare provoca nei malati di A I D S la diminuzione e persino l'estin­ zione di quella immunologia psicologica e spirituale, che a volte si rivela non meno importante di quella fisica per sostenere la capacità reattiva del soggetto. Soprattutto le famiglie nate nel segno del matri­ monio cristiano hanno la missione di offrire una forte testimonianza di fede e di amore, non abbandonando il loro caro, ma bensì circon­ dandolo di premurose cure e di affettuosa partecipazione. 9. Agli insegnanti ed agli educatori va l'invito a farsi promotori, in stretto collegamento con le famiglie, di una idonea e seria forma­ zione degli adolescenti e dei giovani alla vita. Si curi, specialmente nelle scuole cattoliche, una programmazione organica dell'educazione sanitaria, nella quale, armonizzando gli elementi della prevenzione con i valori morali, si preparino i giovani ad un corretto stile di vita, principale garanzia per tutelare la propria salute e l'altrui. Acta Ioannis Pauli Pp. II 667 A voi, educatori, è affidata la responsabilità di avviare le giovani generazioni ad una autentica cultura dell'amore, offrendo in voi stessi una guida e un esempio di fedeltà ai valori ideali che danno senso alla vita. 10. Ai giovani di ogni età e condizione dico : Fate in modo che la vostra sete di vita e di amore sia sete di una vita degna di essere vis­ suta e di un amore costruttivo. La necessaria prevenzione contro la minaccia dell'AIDS non si ispiri alla paura, bensì alla scelta con­ sapevole di uno stile di vita sano, libero e responsabile. Rifuggite da comportamenti improntati alla dissipazione, all'apatia, all'egoismo. Siate invece protagonisti nella costruzione di un ordine sociale giusto, su cui si regga il mondo del vostro futuro. Praticate con generosità e forza di immaginazione forme sempre nuove di solidarietà. Respingete ogni forma di emarginazione, siate vi­ cini ai meno fortunati, a coloro che soffrono, coltivando la virtù del­ l'amicizia e della comprensione, rifiutando ogni violenza verso voi stessi e verso gli altri. La vostra forza sia la speranza e il vostro ideale l'affermazione universale dell'amore. 11. Ai governanti ed ai responsabili della cosa pubblica rivolgo l'ap­ pello pressante ad affrontare con ogni impegno i nuovi problemi posti dal diffondersi dell'AIDS. Le dimensioni già assunte, e che si presume assumerà questa malattia, come pure il suo stretto rapporto con alcuni comportamenti che incidono sulle relazioni interpersonali e sociali, esigono che gli Stati si facciano carico — con tempestività e coraggio, con chiarezza di idee e correttezza di iniziative — di tutte le loro responsabilità. In particolare, alle autorità sanitarie e sociali compete di predisporre ed attuare un piano globale di lotta contro l'AIDS e la tossicodipendenza; all'interno di questa programmazione dovrà essere riconosciuta, coordinata e sostenuta ogni giusta iniziativa che singoli individui, gruppi, associazioni ed enti sviluppino per la prevenzione, la cura e la riabilitazione. Parimenti, la lotta contro l ' A I D S postula la collaborazione tra i popoli : e poiché la domanda di salute e di vita accomuna tutti gli uomini, nessun calcolo politico od economico divida l'impegno degli Stati, insieme chiamati a rispondere alla sfida dell'AIDS. 12. Agli scienziati ed ai ricercatori, con il plauso per il loro enco­ miabile sforzo, va il mio invito a incrementare ed a coordinare il loro Acta 668 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale lavoro, sorgente di speranza per i malati di A I D S e per l'intera uma­ nità. Come è stato ricordato, « sarebbe illusorio rivendicare la neutra­ lità morale della ricerca scientifica e delle sue applicazioni... Per­ tanto la scienza e la tecnica richiedono, per il loro stesso intrinseco significato, il rispetto incondizionato dei criteri fondamentali della moralità : debbono essere, cioè, al servizio della persona umana, dei suoi diritti inalienabili e del suo bene vero e integrale, secondo il pro­ getto e la volontà di Dio )). 2 Oggi mancano ancora vaccini e farmaci sicuramente efficaci contro il virus dell'AIDS ; è veramente da auspicare che la ricerca scientifica e farmacologica possano giungere presto al sospirato traguardo. Alla porta della vostra competenza e sensibilità, illustri scienziati e ricer­ catori, bussa una umanità implorante, che attende una risposta di vita soprattutto dalla vostra collaborazione e dedizione. 13. Nell'attesa della scoperta risolutiva, invito i medici e tutti gli operatori sanitari, impegnati in questo delicato settore professionale, a tradurre il loro servizio in testimonianza di amore soccorrevole. Come ho detto, a Phoenix in U.S.A., ai membri delle Organizzazioni sanitarie cattoliche, « voi, individualmente e collettivamente, siete l'espressione vivente della parabola del Buon Samaritano ». Pertanto, la vostra sollecitudine non conosca discriminazione alcuna ! Sappiate raccogliere, interpretare e valorizzare la fiducia che ha in voi il fra­ tello infermo. Cercate sempre, attraverso l'assistenza, di accostarvi con discrezione ed amore a quella misteriosa, ma così umana, sfera psichica e spirituale dalla quale può scaturire l'energia viva e sanante, che aiuti l'infermo a scoprire, anche nella sua condizione, il senso della vita ed il significato della sua sofferenza. 3 E voi, operatori sanitari volontari, che in numero sempre maggiore dedicate competenza e disponibilità ai malati di A I D S o siete impe­ gnati nell'opera di educazione preventiva, unite e coordinate le vostre forze, aggiornate la vostra preparazione, fatevi promotori, anche al­ l'esterno, di un'azione rivolta a sensibilizzare la comunità sociale ai problemi legati alla realtà ed alla minaccia dell'AIDS. Siate i porta­ voce delle ansie, delle necessità, delle attese di coloro che assistete. 14. Ai fratelli nel sacerdozio, ai religiosi ed alle religiose — in primo luogo a quelli, fra loro, che sono dediti alla pastorale sanitaria — rivol2 3 Istruzione Donum vitae, 2. Insegnamenti, X/3 (1987) 506. Acta Ioannis Pauli Pp. II 669 go il mio più ardente appello affinché siano araldi del Vangelo della sof­ ferenza nel mondo contemporaneo. La storia dell'azione pastorale sani­ taria della Chiesa ridonda di figure esemplari di sacerdoti, di religiosi e di religiose che nell'assistenza ai sofferenti hanno esaltato la dottrina e la realtà dell'amore. La vostra azione, carissimi fratelli e sorelle, per essere davvero credibile ed efficace, sia costantemente sostenuta dalla fede ed alimen­ tata dalla preghiera. Voi, che avete fatto della sequela di Cristo l'ideale esclusivo della vostra vita, sentitevi chiamati a farvi presenza di Gesù, medico delle anime e dei corpi. Possano i malati da voi assistiti avver­ tire in voi la vicinanza di Gesù, la vigile e materna presenza della Vergine. Raccogliete con generosità l'appello dei vostri Pastori, amate e favorite il servizio agli infermi, agite nel segno della abnegazione e dell'amore, affinché « non sia resa vana la Croce di Cristo ». Siate vicini agli ultimi e ai più abbandonati. Praticate l'accoglienza, pro­ movete e sostenete tutte le iniziative che nel servizio a chi soffre esal­ tano la grandezza e la dignità della persona umana e del suo destino eterno. Siate testimoni dell'amore della Chiesa per i sofferenti e della sua predilezione per i più provati dal male. 4 15. Invito, infine, tutti i fedeli ad innalzare la loro preghiera al Signore della vita affinché aiuti l'umanità a trarre frutto anche da questa nuova minacciosa calamità. Voglia Iddio illuminare i credenti sul vero ed ultimo « perché » dell'esistenza, affinché siano, sempre e dappertutto, messaggeri della speranza che non muore. Sappia, l'uomo di oggi, ripetere al Signore le parole di Giobbe : (( Riconosco che puoi tutto e che nessuna cosa è impossibile per te ». Se oggi ancora, di fronte all'incombere del flagello dell'AIDS, siamo alla ricerca del ri­ medio efficace, noi confidiamo che con l'aiuto di Dio infine la vita trion­ ferà sulla morte, la gioia sulla sofferenza. 5 Con questo auspicio, invoco su di voi e su quanti spendono le loro energie a servizio della nobilissima causa, per la quale vi siete rac­ colti a Congresso, le benedizioni di Dio Onnipotente. 1 Cor 1, 17. ao 42, 2. 4 5 670 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III Ad eos qui XXV generali coetui organismi internationalis F.A.O. cogno­ minati interfuerunt coram admissos.* Mr. President, Mr. Director General, Your Excellencies, Ladies and Gentlemen, 1. As the General Assembly of the United Nations Organization continues to develop as an important point of encounter for the politi­ cai expériences of all countries, the Holy See has followed attentively the décisions of the more important specialized intergovernmental agencies of the U N . It has been especially pleased to note the work of the General Conference of the Food and Agriculture Organization within the specific field of its compétence. FAO has sought to play ah indispensable role, together with other organizations involved in questions of agriculture and food supply, in safeguarding the basic human right to be fed adequately. This goal requires an effective and continuous effort to guarantee the access of individuáis and peoples to sufficient food supplies as part of the greater process of development Worldwide. 2. The complexity of mounting an adequate and effective campaign against hunger and malnutrition is becoming more and more apparent. Today, fifteen years after the World Food Conference of 1974, we have been made aware of the need for a careful and objective con­ sidération of the many factors bearing upon problema of world economie development and social progress. This is particularly evident in light of rapid population increases, especially on certain continents, and a world economy that présents phases of recession and difiiculties in implementing domestic economie policies even in highly industrialized countries. For this reason, it is best to avoid purely global and negative descriptions of the existing situation. Instead, existing observations and assessments, however disappointing they have been hitherto, ought to become a stimulus to new reflection on the possibility, and indeed the duty, of concerted action on the part of States and intergovern* Die 16 m. Novembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 671 mental organisations. This sort of activity must necessarily be gradual and will need to be adjusted to the changing conditions of individual countries and the overall world situation. In effect, what is needed is a real détermination not only to define the goal of justice, but also to achieve that goal through an activity grounded in moral solidarity. 3. If it is operative anywhere, this moral solidarity must be characteristic of the various member-States of FAO. An effective struggle against hunger and malnutrition will dépend upon a united course of action undertaken first of all by those Organizations and agencies directly in vol ved with issues of food and agriculture. Aside from FAO, these would include I F A D , the World Food Programme and the World Food Council. 4. The struggle against hunger has ramifications in the area of investment as well. Here too, international monetary or financial organizations, in coordinating loans and payments on the world, re­ gional, local and group level, are called to demónstrate a coopération born of solidarity. Indeed, it is quite possible that the problem of foreign indebtedness, particularly that of the developing countries, can begin to be confronted through appropriate recourse to such multi­ lateral Organizations. Besides their operational contributions, the International Monetary Fund and the World Bank with its affiliated organizations, have also made important suggestions aimed at discerning criteria for readjusting the economy of indebted countries, and for indicating appropriate measures which aim at renewing domestic economie policy in order to foster its real and organic development. These suggestions must be taken into serious account. Finally, it is important to make certain that ail foreign aid, not merely financial aid, be the fruit of a solidarity on the part of the wealthy with those who are poorer—a solidarity that employs truly disinterested measures, as opposed to measures that would constitute new forms of domination. 5. The struggle against hunger involves, in a way that is becoming ever more evident, the requirement that the nations of the entire world be subject to generally recognized and workable norms in the business sector. This is particularly important for the less developed countries, in order to safeguard their ability to export their products, especially Acta Apostolicae 672 Sedis -r Commentarium Officiale agricultural ones. What must be avoided are all those recurring forms of protectionism which end in creating increasing obstacles to trade or, in some cases, actually barring developing countries from access to markets. In this regard, an évaluation of the patterns of conduct emerging in those businesses developing within GATT is in order. There, for the first time, updated criteria for mutual régulation in commercial relations among States have been established. These criteria have a direct référence to agro-alimentary products and to the possibility of their trade on the world market. 6. Concern must also be voiced about the détérioration of food security in the présent world situation. Indeed, parallel to the notable increase in world population there has been a recent decline on the world level in the availability of foodstuffs. The resuit has been a réduction of those reserves which constitute a needed guarantee against crises of hunger and malnutrition. Similarly, in the countries where production is high, this has been artificially reduced by a sectororiented policy which reflects a closed market calculation. Whatever its domestic value, such a policy is certainly not in harmony with a solidarity open to world needs and acting in favour of those who are most needy. 7. The protection of the natural environment has become a new and integral aspect of the development issue. When we pay proper attention to its ecological dimension, the struggle against hunger appears even more complex, and calis for the establishment of new bonds of solidarity. Concern for ecology, seen in connection with the process of development and in particular the requirements of produc­ tion, demands first of all that in every economie enterprise there be a rational and calculated use of resources. It has become increasingly evident that an indiscriminate use of available natural goods, with harm to the primary sources of energy and resources and to the natural environment in general, entails a serious moral responsibility. Not only the présent generation but also future générations are affected by such actions. 8. Economie activity carries with in the obligation to use the goods of nature reasonably. B u t it also involves the grave moral obligation both to repair damage already inflicted on nature and to prevent Acta Ioannis Pauli Pp. II any negative effects which may later arise. 673 A more careful control of possible conséquences on the natural environment is required in the wake of industrialization, especially in regard to toxic residue, and in those areas marked by an excessive use of chemicals in agriculture. The relationship between problems of development and ecology also demands that economic activity project and accept the expenses entailed by environmental protection measures demanded by the com­ munity, be it local or global, in which that activity takes place. Such expenses must not be accounted as an incidental surcharge, but rather as an essential élément of the actual cost of economie activity. The resuit will be a more limited profit than was possible in the past, as well as the acknowledgment of new costs deriving from environmental protection. Those costs must be taken into account both in the man­ agement of individuai businesses and in nation-wide programmes of economie and financial policy, which must now be approached in the perspective of regional and world economy. In the end, we are called to operate beyond narrow national selfinterest and a sectorial defence of the prosperity of particular groups and individuáis. These new criteria and costs must find their place in the projected budgets of programmes of economie and financial policy for all countries, both the developed and the developing. 9. Today, there is a rising awareness that the adoption of measures to protect the environment implies a real and necessary solidarity among nations. It is becoming more apparent that an effective solution to the problems raised by the risk of atomic and atmospheric pollution and the détérioration of the general conditions of nature and human life can be provided only on the world level. This in turn entails a récognition of the increasing interdependence which characterizes our age. Indeed, it is increasingly evident that development policies demand a genuine international coopération, carried out in accord with décisions made jointly and within the context of a universal vision, one which considers the good of the human family in both the présent generation and in those to come. 10. Finally, I am pleased to note the very particular attention which FAO has given to the women's issue, as it emerges in agricultural and rural development problems. This attention helps make the tran­ sition from those affirmations of the dignity and equality of women contained in the Universal Déclarations of the United Nations and in 45 - A. A. S. 674 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale certain regional organizations to the many more specific questions involving women's integration into the overall process of agricultura! and food development. It also helps to suggest appropriate appli­ cations, not only in the developing countries but also in those that are industrially advanced. I am particularly pleased that in addition to paying due attention to the strictly economie aspects of women's contribution both to agricultural production and to the transformation and commercialization of food producís, one also finds explicit référence to women's dignity as human persons as the basis for their just integration not only in the production process but into the life of society as a whole. I find here a clear parallel to my teaching in the Apostolic Letter Mulieris dignitatem. In that Letter, I made référence to various di­ mensions of the Christian vision of the dignity and vocation of woman. It is my conviction that only within a perspective of an aflîrmation of the dignity of women as human persons can there come about a just considération of their participation in socio-economie develop­ ment, rural progress and civil growth. Finally, I wish to express my appréciation for the treatment of those thèmes which have been explored by the work of the présent General Conference of the FAO. I am pleased that in the preparatory documentation those thèmes were treated not only with regard to the programme and budget of the Coming two-year period, but within the broader perspective of the major problems of the présent day. It is my hope that FAO will succeed in making a vital contribution to that international strategy for development which the United Nations Or­ ganization has sought to encourage and which men and women of every nation increasingly pereeive as an urgent demand of justice and human solidarity in today's world. Distinguished Ladies and Gentlemen : upon all of you, and upon your work, I cordially invoke God's abundant blessings. Acta Ioannis Pauli Pp. II 675 IV Ad exc.mum virum Theodorum Ioannem Arcand, Canadae legatum habita.* Monsieur V Ambassadeur, C'est avec plaisir que j'accueille Votre Excellence et reçois les Lettres qui l'accréditent auprès du Saint-Siège, en qualité d'Ambassa­ deur extraordinaire et plénipotentiaire du Canada. Et je suis d'autant plus sensible aux salutations que vous me transmettez de la part de Son Excellence le Gouverneur général et de Monsieur le Premier Mi­ nistre que de précieux souvenirs me lient à votre pays. Je vous serais obligé de bien vouloir leur exprimer ma gratitude pour les messages dont ils vous ont chargé à mon intention. Vous avez évoqué les années que vous avez naguère passées à Rome comme membre de l'Ambassade du Canada auprès du Saint-Siège; je suis heureux de votre retour en tant que Chef de Mission. Cette expé­ rience, à laquelle s'ajoute celle des hautes responsabilités que vous avez exercées en divers postes, rendra plus aisée votre tâche, dans le cadre des relations harmonieuses que le Canada entretient avec le Siège apostolique. Vous savez que vous pouvez compter sur l'assis­ tance de mes collaborateurs qui s'efforceront de faciliter votre mission. Vous venez de rappeler, Monsieur l'Ambassadeur, plusieurs préoc­ cupations majeures qui rejoignent dans une large mesure le point de vue propre de l'Eglise face aux signes positifs ou aux éléments d'in­ quiétude qui marquent la situation présente du monde. L'aspiration à la paix et à sa consolidation va de pair, et bien souvent cela est clairement exprimé, avec le désir de développer une fraternité géné­ reuse entre les peuples, avec celui de sauvegarder l'héritage spirituel et culturel de chaque groupe humain, fût-il minoritaire, avec le besoin d'un dialogue et d'une coopération approfondis entre les nations de toutes les régions du monde. Le Saint-Siège, conformément à sa mission spécifique, s'efforce de mettre toujours mieux en valeur les conditions d'une paix véritable­ ment fondée sur le \ respect de l'homme, de l'homme dans toutes ses dimensions. Les échanges et la réflexion que permettent les relations diplomatiques ont la grande utilité de contribuer non seulement à ap• Die 23 m. Novembris a. 1989. Acta 676 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale profondir la connaissance des situations réelles mais aussi de faire progresser l'analyse des principes d'ordre moral sans lesquels les solutions des problèmes ne sauraient être justes. L'histoire et les traditions du Canada l'ont amené à s'affronter aux difficultés d'une nation forgée par des hommes et des femmes venus d'horizons culturels différents. Cette expérience séculaire semble avoir disposé votre pays à prendre part à la vie internationale dans un esprit de tolérance et de générosité. Comme vous l'avez souligné, c'est dans l'union de toutes ses forces, et non dans la confrontation, que le monde doit faire face aux problèmes considérables qui s'imposent à lui. Le Canada apporte une contribution appréciée par ses partenaires notam­ ment à l'élargissement du dialogue entre le Nord et le Sud pour que le bien commun prenne de plus en plus la dimension de la terre en­ tière. Le chemin passe assurément par les actions concrètes en faveur du développement, en faveur de la liberté réelle des peuples, en faveur de la sauvegarde de la nature, en faveur du respect de tout ce que l'homme a de précieux, en commençant par la dignité de sa personne et de sa vie. Le Saint-Siège, pour sa part, ne manque pas, vous le savez, de participer à ces efforts. En vous accueillant, Monsieur l'Ambassadeur, je me tourne en pensée vers tous vos compatriotes, qui m'ont réservé un accueil si cha­ leureux voici cinq ans maintenant. Je souhaite qu'ils ne cessent de consolider l'harmonie et la convivialité dont j'ai pu être témoin. Sans doute les changements considérables intervenus au cours des der­ nières décennies entraînent-ils encore des incertitudes pour l'avenir. Je sais qu'en particulier les membres de l'Eglise catholique en sont vivement conscients et qu'ils cherchent à prendre leur part des soucis de l'ensemble de la société canadienne; ils ne peuvent oublier le rôle qu'ont joué dans le passé les premiers apôtres de l'Eglise dans votre pays, leurs exemples de sainteté, leur sens de la charité exercée avec efficacité et délicatesse, leur capacité d'éducateurs, pour ne faire men­ tion que de quelques traits. Sous des formes qui ont évolué, et en har­ monie avec leurs concitoyens appartenant à d'autres confessions chré­ tiennes, ils désirent continuer à servir la nation dans un esprit fra­ ternel. Excellence, c'est au Canada tout entier que je voudrais adresser, par votre entremise, mes vceux cordiaux et l'assurance du très vivant souvenir que je garde de mes visites dans ce beau pays. Je vous serai Acta Ioannis Pauli Pp. II 677 obligé d'exprimer à Son Excellence le Gouverneur général et à Mon­ sieur le Premier Ministre mes salutations déférentes. Je forme les meilleurs vœux pour l'accomplissement de votre mis­ sion auprès du Saint-Siège et je vous renouvelle, également au nom de mes collaborateurs, l'assurance que vous êtes ici le bienvenu. V Ad quosdam Argentinae episcopos sacra limina visitantes.* Señores Amados Cardenales, Hermanos en eil episcopado: 1. Me es sumamente grato tener este encuentro colegial con vosotros, Obispos de la Argentina, como culminación de la visita « ad Limina » que estáis realizando siguiendo una venerable tradición de la Iglesia. Al acogeros con gran gozo, mi pensamiento se dirige a todas y cada una de vuestras diócesis, de modo particular, a vuestros sacerdotes, religiosos, religiosas y agentes de pastoral, que más estrechamente co­ laboran en vuestro ministerio episcopal. Agradezco vivamente las palabras que, en nombre de todos, me ha dirigido el Señor Cardenal Raúl Francisco Primatesta, Arzobispo de Córdoba y Presidente de la Conferencia Episcopal, haciéndose igual­ mente portavoz de vuestros colaboradores y amados fieles, a quienes dedicáis vuestros desvelos pastorales. Recordando las jornadas de in­ tensas vivencias espirituales durante mi último viaje apostólico a la Argentina, quiero manifestaros de nuevo mi profundo reconocimiento, en nombre de Cristo, porque a pesar de las no leves dificultades que entraña vuestro abnegado ministerio episcopal, dais siempre testi­ monio de dedicación solícita en la edificación de la Iglesia. 2. En este encuentro con el primer grupo de Obispos argentinos, deseo recordar lo que dije en la sede de vuestra Conferencia Episcopal en Buenos Aires, concluyendo ya mi estadía entre vosotros : (( El pre­ sente y el futuro de la evangelización de Argentina está en vuestras manos )).* Sí, mis queridos Hermanos, el reto que la actual situación de vuestro país rapresenta para la Iglesia exige de vosotros un parti* Die 23 m. Novembris a. 1989. Discurso al Episcopado argentino, 1. 1 12. IV, 1987. Acta 678 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cular empeño en el anuncio del mensaje cristiano, en la renovación de vuestras comunidades, en el conocimiento y comprensión del hombre en su realidad concreta, a veces, dramática. Sé que mi llamado a una evangelización nueva, con ocasión del V Centenario de la llegada del mensaje cristiano a América, os ha llevado a una consulta a todo el pueblo de Dios para establecer las líneas fundamentales de una acción pastoral conjunta. Todo ello, in­ vita a consagrar nuevas energías en el ejercicio del ministerio reci­ bido, y que os constituye en maestros, sacerdotes y pastores del pueblo de Dios al participar, por la sucesión apostólica, de la potestad y de la misión de Cristo, cabeza de la Iglesia. o Como «pregoneros de la fe » y «maestros auténticos», habéis recibido del Señor el encargo de enseñar. Dicha misión adquiere en nuestros días un significado especial. En efecto, no pocas manifesta­ ciones de la cultura contemporánea —y vuestro país no escapa a esta situación— reflejan una mentalidad relativista, que descuida o menos­ precia el valor de la verdad, y que rechaza la existencia misma de verdades absolutas. Ese cultivo de la duda, o la desconfianza respecto a la capacidad humana para percibir la verdad religiosa, puede con­ tribuir también a debilitar la certeza de la fe y las convicciones mismas de vuestros fieles. Por ello, se hace necesario presentar el mensaje cristiano en toda su integridad, saliendo al paso de aquellas desvia­ ciones que amenazan la pureza de la fe o que diluyen la coherencia y la unidad de la doctrina evangélica. 2 3. De vuestra responsabilidad como maestros de la fe brota el deber primordial de la predicación, el anuncio paciente e incansable del men­ saje de Cristo. Una evangelización renovada ha de cuidar que se expongan cada vez más adecuadamente a los fieles los misterios de nuestra fe. Por ello, la catequesis y las demás formas de instrucción religiosa impartida al pueblo cristiano, no sólo a los niños y jóvenes en las parroquias y en las escuelas católicas, sino también a los adul­ tos, no puede descuidar la exposición sistemática de la doctrina reve­ lada, ni diluirla acentuando exclusivamente la vivencia personal, o reduciéndola únicamente a las consecuencias que de esa verdad se siguen en el orden temporal. El anuncio del misterio cristiano y la perseverante instrucción religiosa, por otra parte, han de renovar la entera vida de los creyentes para que, de esta manera, se produzcan 2 Cf. Lumen gentium, 25. Acta Ioannis Pauli Pp. II 679 abundantes frutos de mayor responsabilidad personal y social, con miras, también a superar tantos problemas que afectan a la dignidad de la persona humana. Particular atención se ha de prestar al cultivo de la ciencia teoló­ gica, en fidelidad al Magisterio de la Iglesia. A este propósito qui­ siera destacar la importancia que tienen los estudios filosófico-teológicos en la formación de los futuros sacerdotes. Estos estudios consti­ tuyen un ámbito específico, que ha de desarrollarse con rigor y serie­ dad, pues el pastor de almas, junto con su celo apostólico, no puede prescindir de ese instrumento pastoral que es la sólida preparación doctrinal, que le permita también sintonizar mejor con las exigencias y los problemas del mundo de hoy. Os animo, además, a continuar alentando y sosteniendo la acción apostólica de los laicos que, provistos de una sólida preparación in­ telectual y un arraigado sentido de Iglesia, trabajen con competencia y discernimiento en el amplísimo campo de la cultura : en las universidales, en los medios literarios y artísticos, y de un modo particular en los medios de comunicación social. A ellos les está reservada una tarea de máxima trascendencia en orden a revitalizar, junto con vosotros, los valores humanos y cristianos de la cultura argentina, para contribuir así a la extensión del Reino de Cristo y al fortale­ cimiento espiritual de la nación. 4. Como Obispos, « por estar revestidos de la plenitud del sacra­ mento del orden », vosotros sois « los principales administradores de los misterios de Dios, así como también moderadores, promotores y custodios de toda la vida litúrgica en la Iglesia que os ha sido con­ fiada )). 3 4 A este respecto, es oportuno recordar —como enseña el Concilio Vaticano II—, que si bien la sagrada liturgia no agota toda la activi­ dad de la Iglesia, es no obstante la cumbre a que tiende su múltiple actividad y, al mismo tiempo, la fuente de donde mana toda su fuerza. Esta centralidad de la liturgia en la vida de la Iglesia es la expresión de su misión santificadora, de su realidad sobrenatural y de su refe­ rencia inmediata a Cristo, y por El, con El y en El, al Padre y al Espíritu Santo. 5 3 4 5 Cf. Lumen gentium, 26. Cf. Christus Dominus, 15. Cf. Sacrosanctum Concilium, 9 y 10. Acta 680 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Así pues, en la tarea evangelizadora ha de prestarse una destacada atención a la dimensión litúrgica de la vida cristiana, que se concrete en una pastoral litúrgica orgánica. A este propósito, al conmemorar el vigésimo quinto aniversario de la Constitución Sacrosanctum Con­ cilium, he querido presentar la pastoral litúrgica como un objetivo permanente para toda la Iglesia, una vez realizada la reforma de­ seada por el Concilio. 6 Entre vosotros se ha cumplido también ese período de reforma con la aplicación de las nuevas normas, el uso de los nuevos libros litúrgicos y el logro de una participación más activa de los fieles. Próximamente, el primer domingo de Adviento, entrará en vigor el texto unificado en lengua castellana del Ordinario de la Misa y de las plegarias eucaristica^, que constituyen el corazón de la liturgia de la Iglesia. De esta manera el V Centenario de la Evangelización de América encontrará a todos los pueblos de habla castellana cele­ brando, con las mismas palabras, el misterio de la fe que los une. A este propósito, os invito a incrementar una renovada e intensa edu­ cación litúrgica en vuestras comunidades, que sea para todos un iti­ nerario permanente que conduzca a la plenitud de Cristo. o 5. El Concilio Vaticano II habla del oficio pastoral de los Obispos, los cuales « rigen, como vicarios y legados de Cristo, las Iglesias particulares que les han sido encomendadas, con sus consejos, con sus exhortaciones, con sus ejemplos, pero también con su autoridad y sacra potestad, de la que usan únicamente para edificar a su grey en la verdad y en la santidad». Esto implica una presencia personal, ge­ nerosa, incansable del pastor en medio de su pueblo : animando y sos­ teniendo el esfuerzo de sus presbíteros y de todos los agentes de pas­ toral, corrigiendo, si fuera preciso, con afecto paterno, ayudando a todos a descubrir la « insondable riqueza de Cristo ». Es misión vues­ tra, además, inspirar, orientar y coordinar la acción de todos los demás miembros activos de la Iglesia, así como ser la voz de la misma en medio de la sociedad. 7 8 En vuestras relaciones quinquenales es consolador ver vuestro actual empeño en perfilar las líneas de una evangelización que sea « nueva en su ardor », es decir, una verdadera movilización espiritual que 6 7 8 Carta Apostólica Vicesimus Lumen gentium, 27. Ef 3, 8. quintus annus, 10. Acta Ioannis Pauli Pp. II 681 ayude a redescubrir a la Argentina sus raíces cristianas. En el Do­ cumento de Trabajo que habéis aprobado en abril der presente año, destacáis la vitalidad que encierra la « pastoral ordinaria )) de la Iglesia. Escaso será el fruto de los programas pastorales, de la fija­ ción de prioridades y de la cuidadosa organización de los medios y agentes, si todo ello no (( desciende » a la acción pastoral ordinaria desarrollada en cada una de las comunidades de vuestras diócesis y es aplicado, con creatividad y perseverancia, con renovado espíritu y fervor en las parroquias, escuelas, instituciones y movimientos de apostolado seglar. Sin duda que es también necesario elaborar, a la vez, criterios y proyectos comunes a las diversas diócesis, especialmente las de una misma región, en orden a programar una pastoral orgánica que procure armonizar las energías apostólicas de todos los que están comprome­ tidos con la misión de la Iglesia. Ello permitirá orientar la acción pastoral de una manera más apropiada para afrontar los desafíos del presente, de modo que la luz del Evangelio penetre y renueve todas las facetas de la vida de las personas y de la sociedad. 6. Los retos que hoy reclaman vuestra atención como Obispos en la Argentina son ciertamente numerosos y se presentan con caracte­ rísticas particulares que exigen, consiguientemente respuestas tam­ bién adecuadas. La sociedad argentina, que justamente aspira a con­ seguir niveles de progreso y desarrollo que eleven su nivel espiritual y material, se ve en nuestros días como minada por toda una serie de factores que tienen su origen último en una crisis de valores. No deja de apenar vuestro corazón la pobreza, a veces extrema, en que se debaten determinados sectores de la población ; así como el desempleo, la falta de vivienda digna, el desequilibrio entre el coste de la vida y los salarios, la desigual distribución de los bienes. A ello se une la incidencia de ideologías de corte materialista y hedonista que niegan toda trascendencia. Por otra parte, persisten acti­ tudes que se cierran al diálogo y a la reconciliación como instru­ mentos para sanar las divisiones y heridas del pasado y lograr la pacificación social. Además, la institución familiar, sobre la que se construyeron los cimientos de la Nación Argentina, se ve en nuestros días atacada por una mentalidad permisiva que atenta a su unidad y estabilidad, y que no respeta la sacralidad de la vida. Vosotros, queridos Hermanos, habéis hecho oír repetidamente vues­ tra voz para alertar sobre las consecuencias del resquebrajamiento mo- Acta 682 Apostolicae Sedis' - Commentarium Officiale ral y la necesidad de poner remedio a los graves problemas con que se enfrenta vuestro País. Por ello, llenos de esperanza, habéis de im­ pulsar un esfuerzo aun más decidido de la Iglesia, una actitud soli­ daria para construir una sociedad verdaderamente cristiana y más con­ forme con el plan de Dios. El camino que conduce al reencuentro del hombre consigo mismo y al pleno sentido de la vida es Cristo, luz del mundo. Por ello, la renovación de los individuos y de la sociedad pasa por el anuncio de Jesús que salva, libera y reconcilia el corazón humano. 9 Recuerdo con íntimo gozo el entusiasmo de los jóvenes argentinos al sentirse llamados a ideales altos y nobles durante aquella inolvi­ dable celebración de la Jornada Mundial de la Juventud en Buenos Aires. La juventud, y todo el laicado argentino debe sentirse llamado a un decidido testimonio de fe cristiana en su vida social, profesional y familiar ; a un comportamiento moral inspirado en los valores del evangelio y que se refleje en la vida pública. A este respecto, la Exhor­ tación Apostólica Christifideles laici hace presente que (( para animar cristianamente el orden temporal —en el sentido señalado de servir a la persona y a la sociedad— los fieles laicos de ningún modo pueden abdicar de la participación en la política, es decir, de la multiforme y variada acción económica, social, legislativa, administrativa y cul­ tural, destinada a promover orgánica e institucionalmente el bien común )). 10 7. Una acción concertada de las fuerzas vivas de la Iglesia ha de proponerse, con lucidez y decisión, la meta que señaló a la tarea evan­ gelizadora mi venerado predecesor Pablo VI : « Alcanzar y transfor­ mar con la fuerza del Evangelio los criterios de juicio, los valores determinantes, los puntos de interés, las líneas de pensamiento, las fuentes inspiradoras y los modelos de vida de la humanidad, que están en contraste con la Palabra de Dios y con el designio de salvación Os acompaño con mi plegaria en esta labor y confío en que la acción pastoral de la Iglesia en Argentina pueda producir frutos de responsabilidad, de justicia, de unión y solidaridad efectiva entre todos los ciudadanos, y contribuya a la búsqueda del bien común, así como a la superación de las fracturas y divisiones que frenan los esfuerzos por conseguir un futuro mejor para todos. ' Cf. Jn 8, 12. 10 11 Christifideles laici, 42. Evangelii nuntiandi, 19. Acta Ioannis Pauli Pp. II 683 8. Amadísimos Hermanos, en los diálogos personales que he man­ tenido con vosotros durante estos días, he podido apreciar con cuánto celo guiáis al pueblo de Dios confiado a vuestros desvelos. Deseo feli­ citaros cordialmente y animaros a continuar con firme esperanza el arduo trabajo con las mismas palabras que san Pablo dirigía a Timo­ teo : « Vigila atentamente, soporta todas las pruebas, realiza tu tarea como predicador del Evangelio, cumple a la perfección tu ministerio )). Conozco también con cuánta solicitud seguís las dificultades que afronta el pueblo argentino, como consecuencia de la crisis económica, agravada en el curso del presente año. Sé de la generosidad de las comunidades eclesiales, unánimes en el propósito de compartir y abne­ gadas en el ejercicio de la misericordia. No dejéis de exhortar a vues­ tros fieles a extender aún más la acción de la Iglesia en la atención espiritual y asistencial que alivie las necesidades de tantos hermanos. Recordad que en momentos tan difíciles, vosotros, como padres y pastores, sois siempre lámpara que no se ha de ocultar, punto de re­ ferencia no sólo para vuestros fieles sino también para la sociedad entera, que reconoce en vosotros los custodios de aquellos valores tras­ cendentes que sustentan la vida de la misma comunidad civil. Se espera de vosotros, muchas veces, la palabra orientadora que señale el rumbo a seguir, y que, llamando a la concordia y al perdón, e infundiendo el aliento de la esperanza, ayude a todos los ciudadanos a ir afian­ zando las condiciones de una auténtica y duradera paz social. Para concluir, invoco sobre todos vosotros los dones del Espíritu Santo, (( agente principal de la evangelización ». Que El os ilumine y fortalezca en vuestra misión, y renueve hoy en la querida Nación Argentina, mediante vuestra tarea apostólica, los frutos de aquella primera evangelización cuyo V Centenario nos preparamos a cele­ brar. El, que « unifica a la Iglesia en comunión y ministerio ) ) os haga crecer en la unidad entre vosotros, para un « trabajo concorde y mejor trabado » al servicio de vuestras comunidades eclesiales. Transmitid mi afectuoso saludo en el Señor a vuestros sacerdotes, a los religiosos, religiosas, seminaristas y fieles todos, a quienes tengo siempre presentes en mi recuerdo y en mi oración. Encomiendo vuestras personas y vuestros anhelos al materno am­ paro de Nuestra Señora de Lujan, Patrona de la Argentina, y os otorgo, como signo de amor y comunión, mi Bendición Apostólica. 12 13 14 o 15 1 6 12 13 14 15 16 2 Tim 4, 5. Cf. Mt 5, 15. Evangelii nuntiandi, 75. Lumen gentium, 4. Christus Dominus, 37. Acta 684 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VI Ad capitulares Societatis Apostolatus Catholici coram admissos.* Carissimi Fratelli in Cristo, 1. A conclusione della vostra XVI Assemblea Generale avete espresso il desiderio di questo incontro per ribadire il vostro sincero proposito di comunione ecclesiale e per manifestare la vostra fedele devozione al Successore di Pietro. Da parte mia vi ringrazio per questo attestato di affetto; ringrazio in particolare don Martin Juritsch, riconfer­ mato nell'incarico di Rettore Maggiore, per le espressioni di fede e di carità che ha voluto rivolgermi, informandomi nel contempo circa il significato dell'Assemblea che si è appena conchiusa e circa le pro­ spettive per il futuro che da essa sono emerse. Desidero esprimere il mio apprezzamento per i lavóri da voi svolti e, nel salutarvi tutti cordialmente, estendo il mio saluto all'intera Unione dell'Apostolato Cattolico, la grande e pluriforme famiglia spirituale che, come un albero da un piccolo seme, è sorta dal grande cuore e dalla grande intuizione del vostro Fondatore, san Vincenzo Pallotti. È una famiglia spirituale, la vostra, che abbraccia nel suo seno le più diverse vocazioni ecclesiali che si dedicano attivamente all'apostolato cattolico, fine essenziale e comune della vostra Unione, che è, per riprendere le stesse parole del Santo, « l'accrescimento, difesa e propagazione della pietà e della fede cattolica )).* 2. Il vostro Fondatore ebbe un alto concetto dell'apostolato, ve­ dendolo come attività da svolgersi nella luce e per la potenza della S S . Trinità : l'imitazione di Cristo come « Apostolo dell'Eterno Pa­ dre », sotto l'ispirazione e la mozione unificante e vivificante dello Spirito Santo, della Spirito dell'Amore. San Vincenzo insisteva sulla necessità assoluta che la predicazione della fede fosse accompagnata all'amore ! Che fosse fatta per amore e nell'amore, e favorisse e pro­ movesse sempre e solo quell'amore, che Cristo ci ha insegnato col dono di Sé sulla Croce, quell'amore sussistente e divino che Vincenzo contemplava nelle sue ardenti meditazioni e trasfondeva nella sua intensissima attività di apostolo della verità, di ministro di Dio per la salvezza delle anime, credenti e non credenti. San Vincenzo, accettando anche incomprensioni e sofferenze, sotto­ lineò pure che l'apostolato deve essere esercitato da ogni cristiano ben * Die 24 m. Novembris a. 1989. Opere Complete, III, 27. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 685 formato, indipendentemente dalla sua vocazione o dal suo ministero specifico nella Chiesa, perché si tratta di un dovere ed anzi di una ne­ cessità interiore che scaturisce necessariamente e spontaneamente dalla graduale presa di coscienza ed attuazione del proprio Battesimo, come fondamento e sorgente inesauribile di tutta la nuova vita in Cristo. 3. Vi è poi un'altra caratteristica della concezione pallottina del­ l'apostolato, logicamente legata alla precedente : egli ha visto in esso un'opera comune, da condursi assieme ai fratelli ed alle sorelle, sotto la guida dei Pastori, i quali, come san Paolo, non sono chiamati a « far da padroni sulla nostra fede », ma a servire gli altri fratelli e l'unica Verità, e a liberare e a santificare il Popolo di Dio con un messaggio che li trascende e che è stato loro affidato da Dio stesso. 2 Nell'idea di san Vincenzo il Sacerdote, e soprattutto il Vescovo, è certamente maestro della fede; ma lo Spirito Santo conferisce par­ ticolari doni o carismi anche a ogni cristiano, uomo e donna, religioso o laico, a cui viene assegnato un « compito profetico », secondo una vostra espressione. 4. Mi auguro che i lavori della vostra Assemblea siano serviti, alla luce del tema generale « Camminare e servire insieme », a sviluppare ed approfondire questo aspetto comunitario dell'apostolato pallottino, che trova la sua giustificazione giuridica nella « Legge fondamentale », laddove essa parla della necessità della collaborazione tra Sacerdoti, fratelli e suore al fine di « garantire l'unità e l'efficienza apostolica di tutta l'Unione ». Un frutto di questa reciproca complementarietà è stato certamente il progetto del « Manuale dell'Unione », che intende appunto presentare e promuovere il principio di unità che tutti vi accomuna come figli e figlie di san Vincenzo, pur nella pluralità e varietà dei doni, dei ministeri e delle vocazioni. Anche gli incontri fra i tre Consigli Generali, che avete iniziato dall'86, sono tali da fa­ vorire questa mutua collaborazione nell'organizzazione del lavoro apo­ stolico, e spero che questa comunione fraterna possa dare frutti sem­ pre più ricchi di grazia e di salvezza per l'avvento del Regno di Dio. Camminate insieme, per servire! Servire sull'esempio di Cristo. Servire sull'esempio di Maria, la « serva del Signore ». Questo è il mio augurio. Questo sia il frutto della vostra Assemblea Generale, mentre io vi benedico tutti di cuore, insieme con tutti gli altri componenti, fratelli e sorelle, religiosi e laici della vostra grande famiglia pallottina. 2 2 Cor 1, 24. Acta 686 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VII Ad exc.mum virum Ioannem Mastruko, Rei Publicae Socialisticae Foe­ deratae Iugoslaviae Legatum.* Mr Ambassador, Your visit to the Vatican this morning marks the beginning of your mission as Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Sociali st Federai Republic of Yugoslavia to the Holy See. I am pleased to accept your Letters of Credence and I ask you to convey my greetings to the Presidency of the Republic and to its President, Dr Drnovsek. On this occasion, I wish to assure you of my deep esteem for ali the people of the Fédération and of my best wishes for their peace and prosperity. In your address, you have spoken of the goals of world peace and of an international order grounded in justice and respect for the rights of the human person, as well as of the belief that the élimination of all forms of discrimination is a necessary condition for the peaceful co-existence of the entire human race. These convictions are fully shared by the Holy See, and their defence and promotion constitute the constant aim of the Holy See's participation in the life of the international community. At I have frequently had the occasion to recali, there can be no just and lasting peace among nations and social groups as long as fundamental human rights, and indeed human persons themselves, are held in contempt. As I wrote in my first Encyclical over ten years ago, "peace comes down to respect for man's inviolable rights". This truth should become eminently clear to all in light of the events of our own Century. The unprecedented horrors of the last world war were ultimately born of a contempt for the dignity of man. In response to this threat to human dignity and world peace, the international community during the post-war period has feit it necessary to define those fundamental human rights which no person or collectivity is entitled to violate. The resulting formulations, to which Your Excellency has made op­ portune référence in your address, provide a sound basis for the pro­ motion of peace and coopération among nations. It is imperative that they be respected in letter and in spirit. 1 * Die 27 m. Novembris a. 1989. Redemptor hominis, 17. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 687 Within the international community, the Church's defence of human rights is intimately related to her universal religious mission. In preaching the Word of God and imparting knowledge of the law which the Creator has inscribed in nature and in the human conscience, the Church teaches respect for the inalienable dignity of every person and thus serves the authentic good of humanity. Because of her re­ ligious mission to work for the integral good of man, "she everywhere contributes to strengthening peace and to placing brotherly relations between individuáis and peoples on solid ground". The Church claims no technical expertise in the politicai, economie or social order. Her mission remains specifically a religious one : she seeks to open people's hearts to the truth and, in serving the truth, to expend her efforts for the good of ali mankind. 2 It is the Church's conviction that the rejection of discrimination and injustice can only be the fruit of a human solidarity which is rooted in the brotherhood and equal dignity of ali the members of the human family. In our own day, we are witnessing a growing awareness of the powerful bonds of solidarity which unite individuáis and nations throughout the world in their search for a truly humane politicai and social life. In my recent Encyclical Sollicitudo rei socialis, I pointed to the positive moral value of this awareness, which demands of us "a firm and persevering détermination to commit oneself to the common good, that is to say, to the good of ali and of each individuai". 3 Within the community of nations, the Holy See wishes to foster this moral awareness and encourage initiatives which seek to give expression to it in the changing circumstances of tóday's world. I am confident that these aspirations are shared by the Government and people of Yugoslavia and will continue to find expression in your concern to protect the rights and legitimate freedoms of individuáis and peoples both at home and abroad. As Chairman of the Non- Aligned Movement, your Nation has a significant role to play in the promotion of dialogue, mutual understanding and peacemaking among countries and social groups. Within your country, there is a large and active Catholic com­ munity. As Pastor of the universal Church, I am pleased to note that the conditions of the locai Church in Yugoslavia have seen some 2 3 Gaudium et spes, 89. Sollicitudo rei socialis, 38. Acta 688 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale improvement in recent years. I am confident that this process will continue and that the Church in Yugoslavia will he granted full freedom in the exercise of her proper mission, also in the field of religious éducation at all levéis and in the spiritual assistance of those who are hospitalized and of those engaged in military service. It is my hope, Mr Ambassador, that your mission as the représen­ tative of the Soeialist Federal Republic of Yugoslavia to the Holy See will serve to further the spirit of collaboration that has characterized our relations in the past. In assuring you of the ready coopération of the various offices of the Holy See in the fulfilment of your mission, I offer you my best wishes and ask God to bless you in the important work which you have undertaken. VIII Ad exc.mum virum Ioannem Carolum Henricum Katzenstein, Argentinae Legatum.* Señor Embajador: Me es grato darle mi cordial bienvenida en este día en que presenta las Cartas Credenciales que lo acreditan como Embajador Extraordi­ nario y Plenipotenciario de la República Argentina ante la Sarita Sede. Es ésta una feliz circunstancia, que me ofrece la oportunidad de com­ probar una vez más los sentimientos de cercanía que los hijos de su noble país profesan al Sucesor de Pedro, y, a la vez, me permite reiterar el sincero afecto que siento por todos los argentinos. Agradezco vivamente sus amables palabras y, en particular, el de­ ferente saludo que el Señor Presidente, Dr. Carlos Saúl Menem, ha querido hacerme llegar mediante sus buenos oficios. Le ruego tenga a bien transmitir el mío, junto con mis mejores deseos de paz y bienestar. Se ha referido Usted, Señor Embajador, a los estrechos lazos que han existido y siguen existiendo entre la Santa Sede y la República Argentina, a mis dos visitas pastorales a su país y a la obra de media­ ción que, junto con mis colaboradores —en primer lugar el recordado Cardenal Antonio Samoré—hizo posible, merced a un diálogo abierto y constructivo, la solución del diferendo austral entre dos Naciones hermanas, Argentina y Chile. Por la feliz conclusión de aquel Tratado * Die 30 m. Novembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 689 de Paz y Amistad, doy fervientes gracias al Príncipe de la Paz y a su Santísima Madre, Eeina de la Paz, tan filialmente venerada en una y otra parte de los Andes. 1 En sus deferentes palabras ha mencionado Usted, igualmente, la contribución de esta Sede Apostólica en favor de un mejor entendi­ miento entre los pueblos, para lograr su integración en una comu­ nidad internacional donde reine la justicia y la equidad, y en la que los derechos humanos de todos los ciudadanos sean respetados. Es este un objetivo que reafirmamos con propósito de continuidad, para que la familia humana participe cada vez más de aquellos principios que hagan más fecundas, solidarias y fraternas las relaciones entre las Naciones y eleven la dignidad de la persona, abierta siempre a los valores trascendentes. En efecto, sólo podrá lograrse un orden temporal más perfecto si al desarrollo material le acompaña un mejoramiento de los espíritus. Es por ello que, mirando al panorama del continente latinoamericano y, en particular, a la Argentina, hago fervientes votos para que esta Nación, fiel a sus propios valores y con la colaboración de todos los estamentos sociales, logre superar las dificultades de la hora presente. 2 Es cierto que para alcanzar determinadas metas de progreso y desa­ rrollo es necesaria una actitud solidaria, tanto interna como interna­ cional, como he señalado en la Encíclica Sollicitudo rei socialis; en efecto, la interdependencia que hoy caracteriza y condiciona la vida de los individuos y de los pueblos debe ser un presupuesto moral que lleve a ( d a determinación firme y perseverante por el bien c o m ú n » , evi­ tando siempre la tentación del predominio sobre los más débiles. Mi­ rando al plano económico, es necesario suscitar a este propósito inicia­ tivas a nivel regional e internacional que —siguiendo criterios de jus­ ticia, equidad y solidaridad— vayan encaminadas a la gradual solución del problema de la deuda externa, que tanto dificulta las legítimas aspiraciones al desarrollo de muchos países, también en América Latina. Para consolidar los esfuerzos encaminados a superar una época de no pequeñas dificultades económicas y sociales, y alcanzar así un mayor progreso, la Argentina, además de su suelo y de sus gentes, cuenta con unos grandes valores : los principios cristianos que han venido a ser elemento connatural de su idiosincrasia, inspiradores de 3 1 2 3 Cf. Is 9, 5. Cf. Gaudium et spes, 4. Sollicitudo rei socialis, 38. 46- A. A. S. Acta 690 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sus virtudes e informadores de sus mismas instituciones. Esto repre­ senta un fundado motivo de esperanza y, a la vez, debe ser estímulo para acometer con decisión y amplitud de miras un renovado empeño en favor del bien común, dejando de lado el egoísmo y sobreponiéndose a los antagonismos y a las heridas del pasado, que dificultan la cohe­ sión social y el logro de un futuro mejor para todos los argentinos. Deseo asegurarle, Señor Embajador, la decidida voluntad de la Iglesia en Argentina a colaborar, dentro de la misión que le es propia y con el debido respeto del pluralismo, en la promoción de todas aque­ llas iniciativas que sirvan a la causa del hombre, como ciudadano y como hijo de Dios. La Santa Sede, por su parte, no ahorrará esfuerzos en la tarea de favorecer un mejor entendimiento entre los pueblos, en especial, los países latinoamericanos —unidos por fuertes lazos his­ tóricos, culturales y religiosos— potenciando aquellos valores morales y espirituales que refuercen la solidaridad efectiva y eliminen aquellas barreras que tanto dificultan la comprensión y el diálogo, a nivel de comunidad internacional. Antes de concluir este encuentro quiero expresarle, Señor Emba­ jador, las seguridades de mi estima y apoyo, junto con mis mejores deseos de que la importante misión que hoy inicia sea fecunda en frutos y éxitos. Le ruego, de nuevo, que se haga intérprete de mis sentimientos y esperanzas ante su Gobierno y demás instancias de su País, mientras invoco sobre Usted, sus familiares, colaboradores y sobre todos los amadísimos hijos de la noble Nación Argentina las bendiciones del Altísimo. IX Ad quosdam Colombiae episcopos limina Apostolorum visitantes habita.* Señor Cardenal, Amados Hermanos en el episcopado : 1. Con gozo os dirijo mi afectuoso saludo en el Señor, Obispos del Occidente colombiano, que habéis venido a Roma con motivo de vues­ tra visita « ad Limina », la cual nos ofrece la posibilidad de un en­ cuentro esperado y fraterno, que refuerza aún más los estrechos víncu­ los que nos unen en la fe, en la oración y en el amor operante. Queremos * Die 30 m. Novembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 691 con ello dar testimonio de la unidad de la Iglesia, por la cual el Señor oró ardientemente, y que desea ser luz y guía para un mundo que, entre contradicciones, busca afanosamente ser una familia de hermanos. Vuestra presencia aquí, hoy, me recuerda de modo particular las intensas jornadas de fe y amor compartidas con el amadísimo pueblo colombiano durante mi viaje apostólico de hace tres años. En aquella ocasión pude acercarme a las raíces de la fe cristiana de Colombia y apreciar la vitalidad de su catolicismo, que yo me esforcé en alentar y que, por la gracia de Dios, recibió un nuevo dinamismo que vosotros, Obispos, habéis sabido concretar en eficaces programas pastorales. Junto con mi exhortación a continuar vuestra labor de avivar el sentido de Iglesia en vuestro pueblo anunciando a Jesucristo, Salvador y esperanza de los hombres, quiero expresaros mi estima y sincero agradecimiento por vuestra abnegada dedicación a las comunidades eclesiales que os han sido confiadas. Seguid suscitando en el pueblo cristiano el encuentro con el Dios vivo y verdadero como camino para transformar aquellas realidades sociales que hoy afligen vuestro cora­ zón como Pastores e hijos de la tierra colombiana. 1 2. A este respecto, el Señor Cardenal Alfonso López Trujillo, Arzo­ bispo de Medellín y Presidente de la Conferencia Episcopal, ha querido expresar en nombre de todos la preocupación pastoral que os embarga ante los difíciles momentos por los que atraviesa vuestro país. Con las palabras del Apóstol os digo : (( Virtus in infirmitate perficitur ». Esta convicción forjada en la experiencia cristiana de san Pablo, puede sostener también vuestro temple en las circunstancias dolorosas que viven los cristianos de Colombia. Se trata, en el fondo, de la para­ doja de la fe cristiana, que ve la Resurrección y la Vida como reverso de la Cruz y de la muerte. 2 En medio de las dificultades, vuestra autoridad moral sostiene la esperanza del pueblo fiel, tratando de instaurar una cultura de la paz, basada en el reconocimiento de la dignidad de la persona humana, y que promueve la reconciliación y la solidaridad. Quiero en esta cir­ cunstancia manifestar nuevamente mi apoyo a vuestro ministerio; y, acogiendo vuestro pedido, quisiera ofreceros ahora algunas reflexiones al respecto, que refuercen vuestro empeño en la misión y alienten la esperanza de vuestras comunidades. 1 2 Cf. Jn 17, n . 2 Cor 12, 9. Acta 692 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Con los ojos de la fe percibís toda la crudeza de la situación. En efecto, se ha desatado una espiral de sangre y violencia que ha llegado a alterar incluso las bases de la convivencia humana. Su fuerza ciega parece atentar a la perspectiva de futuro, que es necesaria para animar el esfuerzo y el dinamismo de un país. Además, esta ola generadora de muerte y destrucción, se ha cobrado entre sus numerosas víctimas también a varios sacerdotes y religiosos, y recientemente al querido Obispo de Arauca, Mons. Jesús Emilio Jaramillo Monsalve. No puedo por menos de reiterar una vez más mi reprobación por estos actos de injustificable violencia contra servidores del Evangelio, mientras ruego al Señor para que su sacrificio sea una llamada a la reconciliación y al perdón. En estos tiempos recios que habéis de afrontar, se pone también a prueba el temple cristiano de los colombianos. Las heridas que se han producido en el tejido social amenazan con paralizar los recursos mo­ rales de donde ha de surgir la necesaria renovación. Ante esto, la Iglesia, que cuenta con los medios de la reconciliación y del perdón, ha de acompañar a todos en este fatigoso camino y trabajar en la construcción de una sociedad más justa y pacífica. Para ello se exige la colaboración de todos. 3. Urge, al mismo tiempo, el poner en marcha un movimiento para una nueva cultura de la solidaridad. Los colombianos no pueden per­ der la confianza en su propia capacidad de resolver, colectivamente, la situación que les aflige. Necesitan demonstrarse a sí mismos que, aunando fuerzas, pueden afrontar y resolver sus problemas, por gra­ ves que sean. Todo esto debe llevaros a la reflexión. La participación de todos, y especialmente de los constructores de la sociedad, debe dar vida a un proyecto de futuro para la comunidad nacional. En este sentido no son pocas las cuestiones a examinar, sobre todo si miramos a los factores que han llevado a la situación actual, y quieren buscar las soluciones apropiadas. Esta misma situación social debe llevaros a predicar incansable­ mente la conversión de los corazones, el cambio de mentalidad. Los proyectos de futuro dependen siempre, en gran medida, de las virtudes de quienes los planifican y ejecutan. Sin embargo, en la situación actual la necesidad es mayor, porque las cuestiones a resolver parecen exigir un nuevo tipo de convivencia entre los hombres. Nuevos ideales y 3 3 Of. Sollicitudo rei socialis, 38-40. Acta Ioannis Pauli Pp. II 693 valores deben abrirse paso, junto con lo que es perennemente válido en la, historia cultural de Colombia. Sobre la base de una profunda conversión, de una conciencia co­ mún solidaria y de un amplio consenso de colaboración será posible emprender una acción pacificadora y promotora de los auténticos va­ lores éticos y sociales. Pido, por tanto, a los cristianos de Colombia, y especialmente a los fieles laicos, que no se desentiendan ; que no esperen de otros la solución, porque ésta depende de todos. Está con­ fiada al corazón de cada hombre y de cada mujer de la noble tierra colombiana. 4. Como en toda la vida cristiana, pero particularmente en estas circunstancias, hay que dirigir la mirada a la Cruz de Cristo. En efecto, el superar la presente situación exigirá sacrificios de todo tipo. Pero, paradójicamente, la Cruz hace fructificar todo sufrimiento, por­ que, aceptándola, el hombre se sabe injertado en un dinamismo de victoria; y no de un triunfo cualquiera, sino de algo trascendente, definitivo. Y esa inserción consiste en saber amar como Cristo amó, llegando incluso al sacrificio de la Cruz. En su Pasión Jesús se enfrentó a la muerte, con « el amor más grande », y la derrotó con la fuerza de ese mismo amor. « Porque es fuerte el amor como la muerte », más aún, es capaz de vencerla. Por eso el amor está también en la Resurrección, como fruto del sacrificio de la propia vida. 4 5 Después, en la Eucaristía nos comunica su Cuerpo y su Sangre de Resucitado, para que también en nosotros actúe el poder de su victoria pascual. Y así como la muerte es capaz de derribarlo todo, mucho más el amor victorioso de Cristo es capaz de recomponerlo todo, dándole nueva vida. 5. Desde vuestra misión como (( verdaderos y auténticos maestros de la fe », estáis llamados a servir al hombre « e n toda su verdad, en su plena dimensión ». Los fieles, y también la sociedad, esperan de vosotros la palabra orientadora que les ilumine a nivel personal, así como en el familiar y social. Los jóvenes, deseosos de ideales altos y nobles, pero desorientados por un nocivo relativismo moral ; la fa6 7 4 5 6 7 Cf. Jn 15, 13. Cant. 8, 6. Christus Dominus, 2. Redemptor hominis, 13. Acta 694 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale milia, amenazada en sus valores humanos y cristianos ; el hombre de las zonas rurales, con frecuencia olvidado por todos; los habitantes de las ciudades, muchos de ellos agobiados por la falta de vivienda digna, por el desempleo y el coste de la vida; los pobres y necesitados, que sufren el abandono y la falta de solidaridad de quienes pudiendo ayudarles no lo hacen. Todos ellos son destinatarios privilegiados del Evangelio y del amor de Jesús, a través de vuestro ministerio pastoral. Por tanto, vuestras comunidades eclesiales han de acreditarse por el testimonio y por un estilo de vida que muestre una clara actitud de vivencia evangélica. Para esta ingente labor apostólica se necesitan hombres y mujeres, que bajo vuestra guía y aliento, se entreguen ilusionados a la pro­ clamación del mensaje cristiano con la palabra y con la vida. Si en cualquier circunstancia la santidad y la generosa dedicación son ne­ cesarias en el ministro de Dios, hoy lo son de un modo particular. El sacerdote ha de estar imbuido del espíritu de oración y de entrega, dispuesto al sacrificio, entusiasmado con el ideal de servir a Cristo en los hermanos. 6. Viene a mi mente con entrañable afecto el encuentro en el esta­ dio (( Atanasio Girardot » de Medellín, durante mi viaje apostólico a Colombia. Refiriéndome a la pastoral social que ha de enmarcarse en el conjunto de la acción de la Iglesia particular, quise recordaros que « la Iglesia no puede en modo alguno dejarse arrebatar por ninguna ideología o corriente política la bandera de la justicia, la cual es una de las primeras exigencias del Evangelio y, a la vez, fruto de la venida del Reino de Dios ». 8 Guiados siempre por la Palabra de Dios, y en sintonía perfecta con el Magisterio de la Iglesia, continuad fomentando en vuestras comunidades eclesiales una activa preocupación social que no se limite a la sola dimensión de la promoción humana, sino que tenga en cuenta las exigencias de la vocación cristiana así como la pertenencia al Cuerpo Místico de Cristo. Sed igualmente promotores de la justicia, defendiendo en todo momento la dignidad de cada persona. Es esta una causa plenamente asumida por la Iglesia y su doctrina social, « para favorecer tanto el planteamiento correcto de los problemas como sus soluciones mejores » a fin de lograr « un desarrollo auténtico del hom8 Cf. Discurso en el estadio « Atanasio Girardot », Medellín, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 695 bre y de la sociedad que respete y promueva en toda su dimensión la persona humana ». 9 Se trata, por consiguiente, de sacar de la propia fe y de los prin­ cipios del Evangelio la fuerza e inspiración para que en vuestras comunidades sea una fecunda realidad la práctica del amor solidario, pues, como escribe el apóstol Juan, « todo el que no obra la justicia no es de Dios, ni tampoco el que no ama a su hermano )). 10 Este amor ha de ser el criterio de discernimiento para todo cris­ tiano. Por esto, es siempre reprobable el recurso a la violencia y al odio como medios para conseguir metas de pretendida justicia. 7. Me consta que en vuestra actividad pastoral estáis haciendo repe­ tidos llamados a la paz, a la reconciliación y a la concordia. ¡ Cese pues la confrontación y el odio, generadores de destrucción y de muerte ! ¡ Que nadie que se precie del nombre de cristiano preste el menor respaldo a los sembradores de violencia y de terror ! ¡ Que todos repudien esa « nueva forma de esclavitud » que es el narcotrá­ fico ! Y que, por el contrario, la razón y el derecho prevalezcan sobre la intolerancia y el extremismo que destruyen la pacífica con­ vivencia. 1 1 Anunciar la paz, el perdón y la reconciliación es algo consustan­ cial al Evangelio del que vosotros, queridos Hermanos, sois heraldos y abnegados servidores. Deseo concluir este coloquio fraterno pidiéndoos que llevéis a vues­ tros sacerdotes, así como a las almas consagradas mi saluto afectuoso. Decidles que el Papa les tiene presente en sus oraciones y que les agradece sus trabajos por el Evangelio en fidelidad a la Iglesia. A vosotros os reitero mi cercanía y constante apoyo en vuestra soli­ citud pastoral por las Iglesias que el Señor os ha confiado para que crezcan en verdad y justicia, en santidad y amor. Con estos deseos os acompaña mi Bendición Apostólica, que hago extensiva a todos los amadísimos fieles de Colombia. 9 10 11 Sollicitudo rei 1 Jn 3, 10. Cf. Discurso socialis, en el 41. Santuario de S. Pedro Claver, Cartagena, 6-VII-1986. Acta 696 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale X Ad exc.mum virum Michaelem Gorbaciov, Supremi Consilii Foederata­ rum Civitatum Socialisticarum Sovieticarum Praesidem.* Господин Президент! 1. Мне черезвычайно приятно иметь случай обратиться к Вам, к Вашей уважаемой супруге, к Господину Министру Иностранных Дел и ко всем членам Вашей делегации с самым сердечным приветом. То, что Вы пожелали посетить преемника Апостола Петра является многозначащим событием в истории отношений Советского Союза с Апостольским Престолом и как таковое рассматривается с глубоким ин­ тересом и католиками всего мира и всеми людьми доброй воли. Как из­ вестно, дом Папы Римского был и всегда остается общим домом для Представителей всех народов земного шара. И поэтому еще, Господин Президент — добро пожаловать! В Вашем лице я хочу еще приветствовать народы всех Республик Со­ ветского Союза, к которым обращаюсь с уважением и любовью. 2. L'anno scorso abbiamo celebrato il millennio del battesimo della Bus', che marcò così profondamente la storia dei popoli che vi rice­ vettero il messaggio di Cristo. I n tal modo la ricchezza della Rivela­ zione sulla dignità e sul valore della Persona umana, derivante dal suo rapporto con Dio, Creatore e Padre comune, si fuse mirabilmente con il patrimonio originale di quelle popolazioni, patrimonio che nel corso dei secoli si è arricchito di tanti altri valori religiosi e culturali. Per citarne una eloquente espressione, mi è gradito riferirmi alle Icone che sono esposte nella mostra da me inaugurata alcuni giorni fa. L'Icona, infatti, è una mirabile sintesi di arte e di fede, che eleva l'animo verso l'Assoluto, in una fusione unica di colori e di messaggi. 3. Mi piace di guardare alla Sua visita, Signor Presidente, sullo sfondo della celebrazione del Millennio e, al tempo stesso, come ad un seme carico di promesse per il futuro. Essa, infatti, ci permette di guardare all'avvenire delle Comunità dei credenti in Unione Sovietica con maggiore fiducia. Sono a tutti note le vicende dei decenni passati e le dolorose prove a cui furono sottoposti tanti cittadini, a motivo della loro fede. In particolare, è noto come numerose comunità cattoliche oggi at­ tendano con ansia di potersi ricostituire e di poter godere della guida dei loro Pastori. * Die 1 m. Decembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 697 L'evoluzione recente e le nuove prospettive aperte ci portano a spe­ rare in un cambiamento della situazione, grazie alla decisione del Suo Governo, più volte ribadita, di procedere ad un rinnovamento della legislazione interna, al une di adeguarla pienamente ai solenni impegni internazionali, sottoscritti anche dall'Unione Sovietica. In questo momento faccio mia l'attesa di milioni di Suoi concitta­ dini — e con essi di milioni di cittadini del mondo —, che, cioè, la legge sulla libertà di coscienza, che presto sarà discussa dal Soviet Supremo, contribuisca a garantire a tutti i credenti il pieno esercizio del diritto alla libertà religiosa, che è — come molte volte ho ricor­ dato — fondamento delle altre libertà. Il mio pensiero va particolar­ mente a quei cristiani che vivono nell'Unione Sovietica, in piena comu­ nione con la Sede Apostolica. Per tutti loro — siano essi di rito latino, di rito bizantino o di rito armeno — faccio voti che possano praticare liberamente la loro vita religiosa. In un clima di ritrovata libertà, i cattolici potranno così collabo­ rare adeguatamente con i fratelli della Chiesa ortodossa, a noi così vicini. Con essi abbiamo, infatti, un patrimonio comune e con essi vogliamo lavorare, in un rinnovato impegno ecumenico, per annunziare il Vangelo di Cristo alle nuove generazioni e per collaborare insieme nel vasto campo della promozione umana, in attesa di ricostruire quel­ l'unità che fu voluta da Cristo per la Sua Chiesa. 4. Con Lei, Signor Presidente, abbiamo avuto modo di parlare an­ che della situazione internazionale e di alcuni problemi specifici più urgenti. Abbiamo pure trattato dello sviluppo dei nostri contatti sia per la soluzione dei problemi della Chiesa Cattolica in U R S S sia per promuovere un impegno comune in favore della pace e della collabo­ razione nel mondo. 5. Questa collaborazione è possibile giacché essa ha come oggetto e soggetto l'uomo. Infatti, « l'uomo è la via della Chiesa »,* come ebbi modo di ricordare fin dall'inizio del mio Pontificato. E se da una parte la Chiesa viene a conoscere il mistero dell'uomo alla luce del mistero di Cristo, è pur vero che essa impara a compren­ 2 derlo anche attraverso le esperienze degli individui, come attraverso i successi e le sconfitte delle Nazioni. Per questo, la Chiesa, come 1 2 Enciclica Redemptor hominis, 14, 4 marzo 1979. Concilio Vaticano II, Costituzione Gaudium et spes, 22. Acta 698 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale « esperta in umanità », si associa oggi più che mai a tutti coloro che vogliono servire la causa dell'uomo e contribuire al progresso delle Nazioni. 3 Alla fine del secondo millennio dell'era cristiana, la Chiesa si ri­ volge a tutti coloro che hanno a cuore le sorti dell'umanità, perché si uniscano in un comune impegno per la sua elevazione materiale e spirituale. Tale sollecitudine per l'uomo può portare non solo al supe­ ramento delle tensioni internazionali ed alla fine del confronto fra i blocchi, ma può anche favorire il nascere di una solidarietà universale soprattutto nei riguardi dei Paesi in via di sviluppo. Infatti, « l a soli­ darietà — come già ho avuto modo di rilevare — ci aiuta a vedere 1'« altro » — persona, popolo o Nazione — non come uno strumento qualsiasi, ... ma come un nostro "simile", un "aiuto", da rendere partecipe, al pari di noi, al banchetto della vita, a cui tutti gli uomini sono egualmente invitati da Dio )). 4 5 Ciò vale in particolare per le Nazioni più forti e più dotate. Nei loro riguardi osservavo che « superando gli imperialismi di ogni tipo e i propositi di conservare la propria egemonia, ... (esse) debbono sentirsi moralmente responsabili delle altre, affinché sia instaurato un vero sistema internazionale, che si regga sul fondamento della ugua­ glianza di tutti i popoli e sul necessario rispetto delle loro legittime differenze ». 6 6. Certo, l'umanità oggi attende nuove forme di cooperazione e di aiuto reciproco. La tragedia della II Guerra Mondiale ci ha inse­ gnato, però, che se si dimenticano i valori etici fondamentali, possono nascere conseguenze tremende per le sorti dei popoli ed anche i più grandi progetti possono fallire. Per questo, nella Lettera Apostolica scritta per commemorare il 50° anniversario dell'inizio della II Guerra Mondiale ho sentito il dovere di ricordare all'umanità che « non c'è pace se l'uomo ed il diritto sono disprezzati » e « se i diritti di tutti i popoli — e particolarmente di quelli più vulnerabili — non sono ri­ spettati )). Inoltre, ho espresso agli uomini di Governo e ai respon­ sabili delle Nazioni « la mia profonda convinzione che il rispetto di 7 3 Paolo VI, Discorso * Cf. Gen 2, 18. 20. Enciclica Sollicitudo Ibid. all'Assemblea Generale s rei 39. socialis, delle Nazioni Unite, 4 ottobre 1965. 6 Lett. Apost, in occasione del 50° anniversario dell'inizio della II Guerra Mon­ diale, 8. 7 Acta Ioannis Pauli Pp. II 699 Dio ed il rispetto dell'uomo vanno di pari passo. Essi costituiscono il principio assoluto che permetterà agli Stati e ai Blocchi politici di andare oltre i loro antagonismi ». 8 7. Signor Presidente, questo incontro non può non colpire viva­ mente, nella sua novità, l'attenzione dell'opinione pubblica mondiale, come qualcosa di singolarmente significativo, segno dei tempi lenta­ mente maturarti e ricco di promesse. La Santa Sede segue con grande interesse il processo di rinnova­ mento da Lei avviato nell'URSS, augura successo ed è pronta a favo­ rire ogni iniziativa che serva a meglio proteggere ed armonizzare i diritti ed i doveri della persona e dei popoli per salvaguardare la pace in Europa e nel mondo. Ella avrà già domani un incontro con il Presidente degli Stati Uniti d'America, Signor George Bush. Da parte mia, auguro cordial­ mente e prego che i prossimi Colloqui possano portare a nuove intese, ispirate ad attento ascolto delle esigenze e delle attese dei popoli. TaKHMH qyBCTBaMH, IbcnOflHH npe3HfleHT, H CHOBa Bbipa5KaK) MOH jryHiune ncoKejiaHHH BaM JIIMHO H ycnexy Bauíeñ MUCCHE, Ha Bac H Baiuy ceMbio H BaiHycrpaHy npH3braaio ÖJiarocuoBeHHe BcecHjibHoro Bora. C XI Ad exc.mum virum Amor Benghezal, Algeriensis Rei publicae Legatum.* Monsieur l'Ambassadeur, C'est avec plaisir que j'accueille Votre Excellence au Vatican en qualité d'Ambassadeur extraordinaire et plénipotentiaire de la Répu­ blique Algérienne Démocratique et Populaire près le Saint-Siège. Je vous remercie de m'avoir transmis l'aimable message de Son Ex­ cellence le Président Chadli Bendjedid. Je vous demanderai de bien vouloir lui exprimer, en retour, mon salut déférent ainsi que mes vœux pour sa personne et pour le peuple algérien, en l'assurant en parti­ culier de ma sympathie pour ceux qui souffrent encore du grave séisme qui a touché récemment votre pays. 8 Ibid., 12. * Die 4 m. Decembris a. 1989. Acta 700 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Votre présence en ces lieux, Monsieur l'Ambassadeur, manifeste le souci de l'Algérie de maintenir, dans les rapports entre les nations, le respect des motivations d'ordre spirituel et religieux, et je m'en réjouis. Dans les paroles que vous m'avez adressées, vous avez évoqué les aspirations des hommes à une véritable fraternité et à l'unité, dans la pratique de la tolérance et du dialogue. Ce sont des idéaux que le Siège apostolique s'efforce de promouvoir par son action diploma­ tique et à travers l'engagement des fils et des filles de l'Eglise catho­ lique, dans l'intime conviction que Dieu les appelle à tisser, là où ils vivent, un réseau de solidarité et d'amitié pour le bien de tous les membres de la famille humaine. On assiste aujourd'hui, au-delà de situations de guerre et d'injustice très préoccupantes, à un mouve­ ment vers le rapprochement des peuples, sur les plans politique, éco­ nomique et culturel. Les convictions religieuses donnent une impul­ sion profonde à cette tendance. Puissent-elles être pour les hommes des facteurs d'unité, en faire des frères, les rendre plus attentifs, plus responsables, plus généreux dans leur service du bien commun ! Vous me permettrez de saisir l'occasion de cette rencontre pour exprimer, par votre intermédiaire, une pensée affectueuse aux com­ munautés catholiques présentes en Algérie. Je sais qu'on apprécie, entre autres, le travail dévoué des religieux et des religieuses dans les institutions au service des pauvres. C'est le désir des catholiques de poursuivre leur ministère de prière pour le peuple au sein duquel ils vivent et d'assistance fraternelle, comme aussi d'apporter leur con­ cours aux diverses tâches de développement du pays, dans la mesure de leurs moyens. Je souhaite que ces communautés chrétiennes soient toujours en mesure d'exercer régulièrement leurs activités propres, jouissant de façon stable de la garantie du droit, de même qu'il est juste qu'en bénéficient, de leur côté, les communautés musulmanes dans les pays à majorité chrétienne. Puisse cette reconnaissance réciproque se développer afin de favoriser le meilleur dialogue entre les musulmans et les chrétiens ! Enfin, je formule le vœu que l'Algérie, dont l'engagement pour la paix s'est manifesté dans des initiatives destinées à résoudre de dou­ loureux conflits régionaux, continue à promouvoir la concorde et l'har­ monie dans la communauté internationale, attirant ainsi sur ses habi­ tants les bénédictions divines promises aux artisans de paix ! Acta Ioannis Pauli Pp. II 701 Au moment où commence votre mission, je vous offre mes souhaits sincères- pour l'heureux accomplissement de votre tâche. Soyez assuré que vous trouverez toujours ici un accueil attentif et une compré­ hension cordiale. Sur Votre Excellence, sur Monsieur le Président de la République, le Gouvernement et le peuple algérien, j'invoque l'assistance du Très-Haut afin que votre pays poursuive sa marche vers le progrès et un développement répondant toujours davantage aux aspirations profondes de ceux et celles qui l'habitent. XII Ad quosdam Colombiae episcopos in visitatione sacrorum liminum.* Señor Cardenal, Amados Hermanos en el episcopado: 1. Al recibiros en este encuentro fraterno con ocasión de la visita « ad Limina », doy gracias a Dios nuestro Padre, fuente de todo con­ suelo, por el testimonio de comunión en la fe y en la caridad, que nos une como Pastores de la única Iglesia de Cristo. 1 Deseo, ante todo, expresaros, en nombre del Señor, mi gratitud por vuestra dedicación a la labor de anunciar el Evangelio para que « l a Palabra de Dios sea difundida y glorificada ». Sé bien que el ejercicio de vuestro ministerio comporta no pocos sacrificios y gran espíritu de entrega, particularmente en los momentos presentes que atraviesa vuestro país. Sabed que os acompaña siempre mi oración por vuestros anhelos pastorales y mi recuerdo afectuoso, que abarca también a vuestros sacerdotes, religiosos, religiosas, seminaristas y a todos los fieles de las circunscripciones eclesiásticas de Bogotá, Tunja e Ibagué. 2 En las relaciones quinquenales y en los coloquios privados que he­ mos tenido, he podido apreciar la vitalidad de las comunidades con­ fiadas a vuestro ministerio y la decidida voluntad que os anima, como Obispos, de mantener y consolidar el espíritu colegial y la unidad en el seno de vuestra Conferencia Episcopal y con toda la Iglesia. A ello * Die 4 m. Decembris a. 1989. Cf. 2 Cor 1, 3. 2 2 Tes 3, 1. 1 Acta 702 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale os mueve vuestra solicitud pastoral y la conciencia de participar, uni­ dos al Sucesor de Pedro, en el triple oficio de enseñar, santificar y regir la Iglesia. La colaboración recíproca y fraterna entre todos vosotros, hace que gane en eficacia vuestra acción pastoral y le da al ejercicio de la colegialidad su verdadera dimensión, inspirándose siempre en Cristo, centro de la « communio ». De esta manera, la cole­ gialidad episcopal será una escuela de virtudes humanas y sobrenatu­ rales, en la que todos sus miembros actúen aportando su propia « inte­ rioridad », enriquecida por su unión personal e íntima con Cristo ; así, la acción del Espíritu Santo se manifestará a través de vuestras decisiones. « Cuando venga él, el Espíritu de la verdad —nos dice el Señor— os guiará hasta la verdad completa ». 3 2. Sin duda que la tarea de anunciar el Evangelio de Cristo es ardua y plantea muchos retos al ejercicio del ministerio episcopal, que debe hacer a la Iglesia cada vez más viva, presente y operante como sacra­ mento de salvación entre los hombres. En esta misma línea, las pala­ bras pronunciadas por el Señor Cardenal Mario Revollo Bravo, Arzo­ bispo de Bogotá, constituyen una invitación a reflexionar juntos sobre un tema central en la misión de la Iglesia : la nueva evangelización en América Latina. Se trata de una iniciativa pastoral de gran trascen­ dencia, que quiere dar un renovado impulso a las comunidades ecle­ siales, preparándolas a la solemne conmemoración del V Centenario de la llegada de la Buena Nueva al continente americano, a las puertas ya del tercer milenio cristiano. o Frecuentemente me he dirigido a los Episcopados de distintos países de Latinoamérica, poniendo de relieve diversos aspectos de esta nueva evangelización. Hoy quisiera detenerme en su significado, con el deseo de ofrecer una reflexión pastoral de fondo y suscitar en vosotros ulte­ riores iniciativas que miren más detalladamente a la situación y a los desafíos actuales de la querida tierra colombiana. Una consideración inicial pone inmediatamente de relieve dos as­ pectos. El primero se refiere al horizonte en que debe proyectarse. El espacio abierto a la misión en Latinoamérica, si bien amplio y lleno de posibilidades, exige hoy por parte de todos una mayor profundización en intensidad de vida cristiana. El otro aspecto se refiere al sujeto llamado a realizarla. En línea con la eclesiología conciliar, la difusión del Evangelio está confiada 3 Jn 16, 1 3 . Acia Ioannis Pauli Pp. II 703 también a todo bautizado. Glosando una imagen muy querida en el Oriente cristiano, podríamos decir que el sujeto de la misión actual ha de ser un « coro de millares de voces ». Un coro formado por todos los cristianos, que alaban a Dios en las asambleas litúrgicas y a través del trato mutuo se ayudan unos a otros a vivir su compromiso bautis­ mal. Esto se expresa de otro modo cuando, ya en sus hogares y en sus lugares de trabajo, cada uno de los fieles procura transformar el mundo para santificarlo y hacerlo conforme al designio del Padre. 3. En lo que se refiere al horizonte de evangelización, una cuestión abierta en América Latina —así como en muchos países del mundo— es la dignidad del hombre. En efecto, el continente experimenta gra­ ves desequilibrios que producen amargos frutos de lucha armada, ideo­ logías totalitarias, violencia, narcotráfico. Persisten además criterios y sistemas de producción económica que proporcionan una vida digna sólo a determinados sectores de la población, mientras perpetúan dife­ rencias sociales inicuas. Frente a este panorama de tensión y contrastes, no faltan quienes pretenden que la liberación del hombre pase incluso por la emanci­ pación con respecto a Dios, y cifran en « el solo esfuerzo humano la verdadera y plena liberación de la humanidad y abrigan el conven­ cimiento de que el futuro reino del hombre sobre la tierra saciará plenamente todos sus deseos ». 4 La Iglesia en Latinoamérica se ve hoy —quizás más que nunca— ante desafíos particularmente graves. De aquí que se haga necesaria una radicalización de la fe y del mensaje cristiano. Es esto lo que he llamado ((,1a gran misión», porque consiste en descubrir al hombre el fundamento profundo y último de su existencia ; se trata, en defini­ tiva, de « revelar a Cristo al mundo, ayudar a todo hombre para que se encuentre a sí mismo con él ». En las « insondables riquezas de Cristo », el hombre latinoamericano ha de descubrir la sublimidad de su vocación, la grandeza del amor entre los hombres y el sentido de su trabajo en el mundo. 5 6 4. Estamos, pues, ante las tres grandes dimensiones de la existencia humana que la Constitución pastoral Gaudium et spes presenta en sus tres primeros capítulos como los ámbitos fundamentales de la * Gaudium et spes, 10. Redemptor hominis, 11. Ef 3, 8. 5 6 Acta 704 Apoetolicae Sedis - Commentarium Officiale misión eclesial en ei mundo contemporáneo. Pues bien, esta radicalidad de los objetivos a lograr exige, a su vez, que la Iglesia se empeñe en esta labor con la totalidad de sus medios de salvación. En dicha misión, ,1a Iglesia particular es, sin duda, el sujeto primario para lle­ varla a cabo, y vosotros, como Obispos « verdaderos y auténticos maes­ tros de la fe, pontífices y pastores », los responsables últimos de la 7 actividad pastoral. Por ello, la expresión eclesial de la misión ha de mostrar siempre la interna cohesión de los cristianos entre sí, teniendo como raíz, centro y culminación la presencia y actuación de los me­ dios de salvación, esto es, la potencia salvifica de Cristo en el Espíritu Santo que, por medio del ministerio episcopal con la cooperación del presbiterio, anuncia el Evangelio y realiza la Eucaristía. 8 El Evangelio descubre todo el horizonte de la Redención, ya que al descubrir la entera existencia de Jesús, nos manifiesta también su paso redentor por todas las etapas y dimensiones de la vida del hom­ bre. De aquí nuestra constante meditación de esos textos sagrados para que su mensaje salvador vitalice los afanes humanos : tanto las nor­ males actividades diarias, como las grandes conquistas culturales del hombre latinoamericano. Por eso, buena parte del desafío que supone la nueva evangelización está en saber profundizar y expresar cada vez más esa plenitud salvifica que el Evangelio pone ante nuestros ojos. Con ella se convoca a la Iglesia ; con ella se entra en todas las dimen­ siones y momentos de da vida del hombre. La Eucaristía hace realidad lo anunciado y dinamiza las virtudes teologales de modo vivo y concreto. Cristo, presente en la Eucaristía, es el primer y fundamental protagonista de la evangelización. Al aco­ 9 gerlo personalmente en la fe, el hombre accede a ese manatial inago­ table del amor del Padre. En esta cercanía a Cristo se arraiga firme­ mente la esperanza, el tesón con que el cristiano se empeña en la misión de transformar la tierra. De aquí la necesidad de poner siem­ pre el mayor énfasis en la centralidad eucaristica de la vida eclesial. Mucho es, por consiguiente, lo que gana en eficacia la misión, al tener siempre presente la potencia salvifica que mueve desde dentro a las comunidades eclesiales. En efecto, la fuerza interior que anima a los fieles al saber que —en cuanto miembros de la Iglesia— su propia 7 8 9 Christus Dominus, 2. Ibid., 11. Cf. Evangelii nuntiandi, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 705 actividad está injertada vitalmente en la de Cristo, alienta y estimula toda iniciativa apostólica. El hecho de constituir, entre todos los fieles y con el Obispo, una cohesión comunional cuya misión vive de Cristo, hará que hasta el apostolado más personal se lleve a cabo con la convicción de que quien lo hace no está solo, sino que participa de la gracia de ese sacramento universal de salvación que es la Iglesia. 10 5. Evangelizar hoy en Colombia es la gran tarea a la que estáis llamados, queridos Hermanos. Vuestro celo y solicitud os ha de llevar a redescubrir y re vitalizar las raíces cristianas de vuestro pueblo. Para ello, habréis de dar nuevo impulso y dinamismo a la pastoral orgánica que, en modo solidario, lleve a la práctica unos proyectos comunes que armonicen en vuestra Iglesia las energías apostólicas, en orden a una mayor eficacia. Es necesario, pues, marcar unos objetivos prioritarios, poniendo to­ dos los recursos a disposición de lo que es esencial, esto es : la renova­ ción de la fe en Cristo, camino, verdad y vida de los hombres y del mundo. Todos —unidos a los propios Pastores— han de sentirse vital­ mente comprometidos con esta misión para poder dar así respuestas adecuadas a las demandas y exigencias del hombre de nuestro tiempo. La vitalidad de la Iglesia se prueba por su capacidad de hacerse presente en la vida individual y social. A este respecto, no cejéis en vuestro empeño por prestar una mejor atención pastoral a ciertos sec­ tores que así lo requieren, como son los ambientes rurales, obreros y universitarios. Recordando el entrañable encuentro con los campe­ sinos colombianos en Chiquinquirá, deseo alentar nuevamente los es­ fuerzos de la Iglesia para contribuir también al desorrollo y bienestar de los trabajadores del campo. 6. No faltan tampoco en vuestro país concepciones secularistas y actitudes permisivas que son causa de desorientación en muchos, y particularmente entre los jóvenes. Intensificad, por ello, una pastoral con la juventud que dé a las nuevas generaciones seguridad en sus con­ vicciones religiosas y les mueva a una participación más activa en la vida sacramental y comunitaria. Ellos representan una fuerza joven y generosa capaz de infundir dinamismo y energía a la acción de los movimientos de apostolado seglar. Que vuestra palabra sea siempre para ellos luz que oriente hacia Dios, señalando el sentido de la vida, 10 Cf. Lumen gentium, 48. 47 - A. A. S. Acta 706 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale presentándoles aquellos valores que les hagan comprometerse decidida­ mente en la construcción de una sociedad más justa y fraterna. Estoy convencido de que una de las mejores cosas que puede hacer la Iglesia para reavivar la fe de los colombianos y superar las pruebas y peligros del momento presente, es dedicar un ilusionado esfuerzo a la formación cristiana y humana de la juventud. Que la familia, la parroquia, la escuela, la Universidad, se empeñen con nuevo espíritu creador en forjar una juventud unida y participativa. 7. Dentro de la obra evangelizadora a la que convoca la Iglesia, ocupa un lugar de destacada importancia la evangelización de la cul­ tura. Si bien las raíces culturales que os han configurado como nación están impregnadas del mensaje cristiano, hoy se hace necesario revitalizar vuestro rico pasado convirtiéndolo en levadura y acicate para evangelizar la cultura colombiana de nuestro tiempo. Es misión de todo cristiano contribuir a la tarea de inculturar los valores del Evan­ gelio en la variedad de expresiones culturales en vuestro país : en los ambientes universitarios, artísticos, literarios. 11 A este respecto, es también importante la presencia activa de los católicos en los medios de comunicación social. Se trata, en primer lugar, de un medio privilegiado para contribuir al bien común en orden a la educación de los pueblos y para promover los supremos va­ lores de la verdad, la justicia, la solidaridad. A la vez, puede ser tam­ bién vehículo para que el mensaje del Evangelio y la doctrina de la Iglesia se hagan presentes en los hogares y en los corazones de tantas personas, necesitadas de una palabra que les ilumine, que les instruya, que les consuele. Por ello, vuestra solicitud de Pastores debe alentar todas aquellas iniciativas encaminadas a hacer de los instrumentos de la comunica­ ción un medio evangelizador que consolide las creencias religiosas de vuestros fieles y les defienda frente a la agresiva actividad proselitista de las sectas, que en los últimos tiempos se están multiplicando en Colombia, sembrando la confusión y rompiendo la unidad en las co­ munidades cristianas. 8. Ya al finalizar este encuentro fraterno, os quiero recordar las palabras de Jesús a sus discípulos durante la Ultima Cena : (( Non turbetur cor vestrum ». Que ningún temor sea capaz de menoscabar 12 11 12 Cf. Puebla, 365 ss. Jn 14, 1. Acta Ioannis Pauli Pp. II 707 vuestra esperanza. En el momento presente no faltan las incertidumbres y los riesgos, pero con san Pablo decimos : « Todo lo puedo en Aquel que me conforta ». 13 Volved a vuestras Iglesias particulares con la confianza plena de que Jesucristo, el Señor, que os llamó a pastorear su grey, no ce­ sará de asistiros en vuestros trabajos, haciendo que vuestro minis­ terio apostólico dé mucho fruto en amor y santidad. Sabed que os acompaña mi recuerdo en la oración, en la que pido a Dios por vosotros, así como por todos vuestros sacerdotes, religiosos, religiosas y fieles. Os encomiendo a la protección de Aquel « que obra en vosotros el querer y el obrar según su beneplácito ». 14 Con estos deseos imparto a todos con gran afecto mi Bendición Apostólica. 13 M Flp 4, 13. IUd., 2, 13. Acta 708 Apostolicae Sedie - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i ROTTENBURGEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Philippi Jeningen, Sacerdotis professi e Socie­ tate Iesu (1642-1704). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in theologalibus proximum, Temperantia et necnon Fortitudine in casu et ad effectum de quo Fide, de eisque Spe et Caritate cardinalibus adnexis in tum Prudentia, gradu in Iusti­ heroico, agitur. « Cum vero evangelica consilia suos asseclas, per caritatem ad quam ducunt, Ecclesiae eiusque mysterio speciali modo coniungant, spiri­ tualis horum vita bono quoque totius Ecclesiae devoveatur oportet. Inde oritur officium pro viribus et secundum formam propriae voca­ tionis, sive oratione, sive actuosa quoque opera, Iaborandi ad Regnum Christi in animis radicandum et roborandum, illudque ad omnes pla­ gas dilatandum » (CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 4 4 ) , Officium temperandi evangelicorum consiliorum exercitium cum ope­ rum apostolicorum exsecutione Servus quoque Dei Philippus Jeningen peculiari animadvertit fervore; religiosa namque vota fideliter obser­ vavit et simul indefatigatum ac fructuosum explicavit apostolatum, Sanctum Franciscum Xaverium aemulari nitens. Servus Dei nonis Ianuariis ortus est anno 1 6 4 2 in urbe Dryopoli a Nicolao et Anna Maria Jeningen, eodemque die baptismatis accepit sacramentum. Ad eius formationem contulerunt Patres Societatis Iesu, qui eum discipulum habuerunt in eius loci gymnasio et deinde in Stu­ diorum Universitate Ingolstadiensi, ubi amplissimum adeptus est doc toris philosophiae gradum. Congregatio de Causis Sanctorum 709 Patris superata repugnantia, non autem matris, potuit tandem id assequi, quod optabat, Domino nempe se consecrare. Hinc anno 1663 novitiatum est ingressus Societatis Iesu Landesbergi et die 20 mensis Ianuarii anno 1665 professionem simplicem fecit. Studiis deinceps theo­ logicis peractis, anno 1672 est ordinatus sacerdos. « Tertiam proba­ tionem », quae dicitur, apud magnum Mariale templum Ottingense gessit et, anno 1677, quattuor sollemnia nuncupavit vota. Anno 1680 ad Domum oppidi Ellwangen est missus, ibidem sine ulla intermissione ad mortem usque mansit. Muneribus functus est Communitatis religiosae praefecti spiritalis ; postea sanctuarii Maria­ lis Schonenbergensis curatoris, quod eius studio funditus est refectum. Magno cum ardore et singulari cum spiritu incommoda perpetiendi apostolatui se dedidit, quo multas egit missiones ad populum, cate­ chesim tradidit, in ministerium Confessionum peccatorum audiendarum incubuit, aegros adiit, reformatae Ecclesiae sectatoribus ad unita­ tem fidei revocandis operam navavit; erga Virginem Mariam pietatem ubique diffudit. Nudis pedibus loca mutans verbum Dei in universa illa regione disseminavit tamque eius labores impensi fructuosique fuere, ut is sit « Raetiae apostolus » vocatus. Namque sui immemor, vitam impendit in Evangelii praedicationem et christianarum veri­ tatum et in animas ad Deum adducendas. Dum regni Christi aedifica­ tionem moliebatur, quam maxime contendebat ut quae docebat exse­ q u e n t u r et omnibus clare alacriterque fidelitatem testificaretur erga vocationem suam. Humanis suis facultatibus minime confidebat, sed gratiae auxilio, quam mereri conabatur per perfectam Dei voluntatis effectionem, piam divinorum mysteriorum celebrationem, constantem deprecationem, ieiunia, continentiam, vigilias et ásperas paenitentias. Tranquille et plene voluntati Antistitum suam submisit, et etiam parochorum, quos adiuvabat in animarum servitio. Regulis obsequens fuit, ad quas se contulerat. Paupertatis evangelicae amans, omne commoditatum studium fugiebat, terrestrium bonorum, honorum re­ rumque omnium, quae eum impedirent, quominus, cum spiritus liber­ tate, in perfectionis via progressus faceret. Castitatem propter regnum caelorum perfecte coluit. Haec proba vitae ratio virtutibus nitebatur fidei, spei et caritatis, quas cum fervore, constantia et gaudio exercitavit usque ad terminum dierum suorum. Cum firmiter in Deum crederet, mente et animo verbo eius assensus est et Ecclesiae magisterio ; in aeternarum veritatum con­ templatione semper defixus erat et coniunctioni deditus cum Domino; 710 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sacrificium eucharisticum religiose celebrabat ex eoque, in operibus, habitu laudis et oblationis vivebat ; divinum cultum multimodis auxit ; res adversas et persecutiones pro fidei propagatione obiit itemque ut ad unum Christi ovile qui ab eo discesserant referret. Quae apostolus Paulus Timotheum monebat discipulum suum, is continenter efficie­ bat : « Praedica verbum, insta opportune, importune, argue, increpa, obsecra, in omni patientia et doctrina. Vigila in omnibus, labora, opus fac evangelistae, ministerium tuum imple » (2 Tim 4, 2-5). Solida spe fultus, solum exoptavit pro gloria Dei laborare et, ad ultimum, praemium aeternum adipisci. Pro certo habens nisi Do­ minus aedificaverit domum, in vanum laborare qui aedificant eam (cf. Ps 126, 1), quae ei erant facienda faciebat, fisus fore ut Provi­ dentia ex eius industria fructum ederet. Ex hac persuasione pacem interiorem servavit vel in difficillimis temporibus; etenim animo non deficiebat in impedimentis, neque prosperis eventibus incitabatur. Maerentium et egenorum insuper magnus fuit consolator, quos eadem, qua ipse alebatur, spe imbuebat caelestis auxilii. Omnibus viribus Deum diligebat; quocirca ei per omnia placere conabatur, omne vitium vitare et eius donis respondere. Tam fortis ac vehemens eius erat caritas, ut putaret se numquam satis pro Domino fecisse et libenter suum fudisset sanguinem, ut fidelitatem suam ei significaret. Christi passionis meditatione commovebatur ; Eucharistiae incendebatur adoratione ; pietate erga Sacrum Iesu Cor impellebatur ad Dei praedicandam misericordiam et ad mundi expianda peccata. Solacium invenit etiam in pietate erga Virginem Mariam, quam Ro­ sarii recitatione honorabat et eius festorum fervida celebratione. Affir­ mabat se, quotiescumque eius exquisiverat auxilium, esse exauditum. Caritati in Deum caritatem conseruit in proximum, quam sum­ mopere explicavit, praesertim erga aegrotos, moribundos, pauperes, in carceribus inclusos, peccatores, iuvenes et animas, quae purgatorio igni poenas peccatorum luunt, pro quibus frequenter Missae sacrifi­ cium offerebat. Pro proximi bono spiritali laboribus et detrimentis non pepercit et, Deo adiuvante, prospere successit. Ad finem usque, suum sustinuit munus cum diligentia, sincera cum humilitate et superna cum prudentia. Cum mortem subesse animad­ vertit, se exercitationibus spiritalibus praeparavit ad supremum oc­ cursum cum Deo. Mortis colluctatio die 30 mensis Ianuarii anno 1704 iniit ac ad exitum est adducta sereno et pio obitu die 8 mensis Fe­ bruarii insequentis. Congregatio de Causis Sanctorum 711 Fama sanctitatis, quam vivus contraxerat, post mortem duravit, sed propter varias causas ad Dei Servum non pertinentes, canoniza­ tionis Causa solummodo anno 1901 initium cepit apud episcopalem Curiam Rottenburgensem per Processus Ordinarii Informativi celebra­ tionem. Postridie Calendas Martias anno 1906 Sacra id temporis Rituum Congregatio decretum edidit « super scriptis ». Porro Summus Pontifex Pius XII, die 23 mensis Martii a. 1945, Causae introductio­ nem decrevit. Positio, Congregationis, quae est supra memorata, Officio Historico moderante concinnata, prospero cum exitu est a Consulto­ ribus Historicis perspecta et, in Congressu Peculiari die 11 mensis Aprilis acto anno 1989, etiam a Consultoribus Theologis, praesidente Fidei Promotore Domino Antonio Petti. Denique Patres Cardinales atque Episcopi, in Congregatione Ordinaria habita die 19 mensis Maii eodem anno, Causae Ponente Eminentissimo Domino Cardinali Alfonso Maria Stickler, agnoverunt Dei Servum Philippum Jeningen virtutes théologales, cardinales et adnexas heroum in modum exercuisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci­ piens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardinali­ bus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : Constare de virtuti­ bus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitu­ dine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Philippi Jeningen, Sacerdotis professi e Societate Iesu, in casu ed ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 21 mensis Decembris A. D. 1989. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. œ s. 83 Traianus Crisan Archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Acta 712 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II ALBAE POMPEIEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Andreae Mariae Borello, Fratris professi Socie­ tatis a Sancto Paulo Apostolo (1916-1948). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine in casu et ad effectum de quo Fide, de eisque Spe et Caritate cardinalibus adnexis in tum Prudentia, gradu in Iusti­ heroico, agitur. Die 24 mensis Augusti anno 1914 Servus Dei sacerdos Iacobus Alberione Societatis a Sancto Paulo Apostolo initium fecit eo consilio, ut Evangelium nuntiaret et disseminaret itemque christianam doctri­ nam toto terrarum orbe communicationis socialis instrumentis. Haec Congregatio ex sacerdotibus constat et Fratribus religiosis, qui « Discipuli Divini Magistri » vocantur, quorumque est ministerium sacerdotale evangelizationis adiuvare partem technicam praebendo ac divulgationem. Sacerdos Alberione ita voluit « laicis » auctoritatem tribuere iis­ demque uti, eos arcte cum ministerio sacerdotali praedicationis Evan­ gelii consociando. Hoc sollemniter agnovit sanxitque Concilium Vaticanum II : « Laici in Populo Dei congregati et in uno Corpore Christi sub uno capite constituti, quicumque sunt, vocantur, ut tamquam viva membra ad Ecclesiae incrementum eiusque iugem sanctificationem vires suas omnes, beneficio Creatoris et gratia Redemptoris acceptas, conferant ... Prae­ ter hunc apostolatum, qui ad omnes omnino christifideles spectat, laici insuper diversis modis ad cooperationem magis immediatam cum apostolatu Hierarchiae vocari possunt, ad modum illorum virorum ac mulierum, qui Paulum apostolum in Evangelio adiuvabant, multum in Domino laborantes » (Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 33). Servus Dei Frater Andreas Maria Borello, unus fuit horum « lai­ corum consecratorum », qui in Societate a Sancto Paulo Apostolo, secundum Apostoli sollicitudinem viventes, sacerdotes sustinent in praedicationis ministerio tamquam « cooperatores Evangelii ». Congregatio de Causis Sanctorum 713 Is in vico Mango lingua vernacula appellato, intra fines dioecesis Albae Pompeiensis, Cuneensis autem provinciae, die 8 mensis Martii natus est anno 1916, a Iosepho Stanislao Borello et Margarita Rivella, agricolis quidem humilibus, sed ferventibus christianis. Eiusdem men­ sis die 14 est baptizatus et Richardus vocatus. Parentes, qui iam puellulam genuerant, Mariam, grato animo do­ num huius alterius filii acceperunt : at pater, qui ad bellum profectus erat quod saeviebat, mortuus est nec eum cognovit. Cum mariti mortem ei nuntiata est, Margarita, quamquam maerore confecta, nonnisi sic precata est : « Fiat, Domine, voluntas tua », et plus laboravit, quam antea, ut familiam sustentaret. Licet, tamen, innumeros obiret labores, non omnia adimplere poterat; qua re novum iniit matrimonium cum viduo Ioanne Gibellino, viro ardenti fide et integerrimis moribus instructo. Iam dolorem experto, parvulo Bichardo relinquenda loca pueritiae fuerunt, ut cum matre in pagum demigraret Castagnole Lanze (in pro­ vincia Astensi) communiter denominatum, in Valle Tanari situm, ubi vitricus opus rusticum faciebat tamquam partiarius colonus. Anno 1926, decem annos natus, Confirmationis sacramentum ac­ cepit ab Episcopo Albae Pompeiensis, Francisco Re. Exinde alacrius studuit fidei suae testificandae, in qua colenda puer et adolescens pri­ mas partes egit tum in paroecia tum in Actionis Catholicae agminibus. Anno Sancto a Redemptione peracta 1933, Richardus paucis die­ bus matrem amisit et vitricum. Rursus idcirco est orbus factus, tunc utroque parente. Cum eius soror Maria Augustam Taurinorum se contulisset ut cuidam familiae famularetur, invitationi concessit, ut secum opus obiret. Hic vero, iuvenis miratus pietatem, gravitatem et navitatem, praeter alia munia ei filios suos concredidit educandos. Attente lecta vita Maiorini Vigolungo, parvi bonorum scriptorum typis impressorum apostoli, quam sacerdos dominus Alberione scripse­ rat, die 8 mensis Iulii anno 1936 Richardus Societatem a Sancto Paulo Apostolo ingressus est uti Divini Magistri Frater Discipulus. Excipienti eum dixit : « Semper bonus esse nisus sum, sed veni ut sanctus fiam ». Quae verba, in paginula scripta in theca clausa, quam semper e collo suspensam gerebat, sigillum facta sunt promissi, quod coram Deo spoponderat ipseque sibi praeceperat. In Congregatione admissus, officinae chartariae destinatus est, ut mixturam praepararet quae, opportune tractata, opus erat ad chartam efficiendam. Ilico intellexit eius servitii momentum, quod simul apo- 714 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale stolatus erat, seseque ei tradidit viribus non parcens : « Labor in quem incumbimus — aiebat — est gravior profecto, sed omnis massae gleba quam tollimus, est chartae folium, in quo Verbum Dei imprimitur ad animas delatum ». Cum omnibus nota eius esset diligentia eiusque vocatio manifesta, die 19 mensis Martii, Sancti Ioseph festo, anno 1937, est ad vestitionem admissus : vestem religiosam accepit de manibus Beati Timothei Giaccardo, Domus Principis Antistitis. Deinde Romam missus, ut annum perageret novitiatus, quem die 16 mensis Aprilis anno 1937 inchoavit, studii assiduitate et exercitio pietatis eminuit atque aposto­ latus fervore. Professionem religiosam fecit in manibus Fundatoris, domini Iacobi Alberione, die 7 mensis Aprilis anno 1938, nomine capto Andrea Maria. Ad Domum Principem re versus, suum in officina chartaria laborem resumpsit. Duodecim annis, quos egit in Societate a Sancto Paulo Apostolo, omnia exsecutus est apostolica servitia Discipuli Divini Magistri pro­ pria. Praeterquam in gravem officinae chartariae laborem, in impres­ sionem incubuit, frequenter ac libenter horas quietis remittens, dum­ modo dioecesis commentarium hebdomadale « Gazzetta d'Alba » tem­ pestive ad lectores perveniret. Operis divulgationis non minus dili­ gens fuit ; namque plures communicavit venditationes subscriptionis commentariorum Paulinorum et bonorum scriptorum divulgationem paroecias petens. Etiam pars « mittendae mercis » eius est auxilio usa, quod is tulit horas otii et somni dimittens, quippe cum vehementer optaret Verbum typis impressum vulgari. Extremo vitae tempore, laetanter Antistiti oboediens, sutrinam fecit pro tota Domus Principis communitate, quae tunc plus 400 so­ dales numerabat. Beatus Timotheus Giaccardo Fratri Borello hoc delegavit munus, Domus humillimo et rectissimo : qui spiritu oboedientiae consensit, pro certo habens calceos reficere idem valere ac apostolatum exercere Evangelizationis. Praeter paucas occasiones, in quibus suas simpliciter rusticanas sculponeas reconcinnaverat, artificii huius minime gnarus erat, sed tanta fides erat, ut novos faceret calceos, talique cum peri­ tia, ut iis, qui eam exercebant artem, admirationem iniceret. Fratres sodales bonitatem, humilitatem, humanam curam testan­ tur, quibus Frater Andreas efficiebat ut extra suorum conciavium ostia calceamenta sarta invenirent et polita. Congregatio de Causis Sanctorum 715 Iam dictum est Fratrem Borello, saltem per brevia temporis spa­ tia, omnia exercuisse genera apostolatus Paulini propria — impres­ sionem, confectionem, divulgationem — uti Divini Magistri perfec­ tum Discipulum. Sed maximum momentum habent — suntque in lu­ cem proferendae — plenitudo et perfectio quibus is ex illius aposto­ latus (( spiritu » vixit. Qui spiritus, secundum Fundatoris praecepta, alebatur potissimum ante Tabernaculum horis in Iesu Eucharistico adorando consumptis, sensu laboris redimentis, imitatione Sancti Ioseph. Eventus enim vitae Fratris Borello significantiores in diem festum inciderunt huius Sancti, « Caelestis Patris pro nostra redemptione fidelis cooperatoris », viri iusti et « fidelis », opificis taciturni, qui intime coniunctus cum Deo in Christo vixit, suamque impendit vitam usui servitioque directo Magistri, cuius apostoli et sancti discipuli fuerunt et testes. Ad Sanctum Ioseph, sicut et ad Apostolum Paulum, Frater Borello suam cotidie vitam conformavit ex iisque proposita hausit. Actuosa caritate impulsus, conatus est aliter etiam ad bonum con­ ferre Congregationis suae. « Hoc unum multo me dolore afficit : quod multi in sua vocatione non manent », repetere solebat. Dolens quod nonnulli Fratres sodales, iam sancta vota in vita re­ ligiosa Paulina professi, e Congregatione discederent, iterum atque iterum a suo spiritus magistro postulavit permissum se devovendi victimam Domino, ut iis omnibusque vocatis fidelitatem erga voca­ tionem obtineret. Permissu obtento, die 19 mensis Martii anno 1948 vitam suam Domino obtulit : quae oblatio libera fuit, conscia, serena et laeta : supremus actus amoris iuxta Iesu verba : « Maiorem hac dilectionem nemo habet, ut animam suam quis ponat pro amicis suis » [Io 15, 13). Tribus mensibus post est aestibus febribusque iactatus; quod si­ gnificabat Deum eius accepisse oblationem. In valetudinarium oppidi Sanfré deductus, nihil profecit. Medici existimaverunt eum phthisi la­ borare pulmonea repentina, qua brevissime est mortuus. Aequo animo ultimum obiit munus, ut victima voluntaria esset pro Fratribus : illud implevit, suum cruciatum perpetiens, coronam Marialis Rosarii in ma­ nibus habens, in deprecatione defixus. Virgo Maria ei vim obtinuit in supremo discrimine : sabbato, die 4 mensis Septembris anno 1948, « Discipuli boni et fidelis » anima « Magistri » sui in conspectum venit. 716 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Mortis eius silentium et humilitas dignus exitus et iusta consum­ matio fuerunt vitae « pauperis », qui in occultatione vixerat semperque maluerat precari quam loqui, esse quam conspici. Magnitudo extremae oblationis vitae fidelitatem perfecit, toto aevi spatio exercitam, erga vocationem, donatione notatam, deprecatione, labore, incommodis, cum gaudio acceptam et servatam ob Christi et Fratrum amorem. Fama sanctitatis, qua Servus Dei vivus floruerat, procedente tem­ pore crevit post mortem seseque ad exteras nationes extendit et gentes. Multa beneficia et gratiae enarrantur eius precibus obtenta. Eminentissimi Cardinales et Episcopi, in quibus Venetiarum Pa­ triarcha Albinus Luciani, postea Papa factus nomine capto Ioanne Paulo I, petitiones ad Summum Pontificem miserunt, ut canonizatio­ nis Causa introduceretur. Processus canonicus Albae Pompeiensi iniit die 31 mensis Maii anno 1964 estque, item Albae Pompeiensi, conclusus die 23 mensis Iunii anno 1969. Albae pariter actus est Processus Additicius a die 14 mensis Fe­ bruarii ad diem 6 mensis Iulii anni 1984. Post Decretum super scriptis die 18 mensis Ianuarii editum anno 1970, Congregatio pro Causis Sanctorum de auctoritate et vi Proces­ suum die 27 mensis Martii anno 1987 Decretum prodidit. Die 9 mensis Iunii anno 1989 faventi cum exitu Consultorum Theo­ logorum actus est Congressus Peculiaris super virtutibus, moderante Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; die 6 Februarii anno 1990 Patres Cardinales et Episcopi, in Congregatione Ordinaria collecti, audita relatione Ponentis Exc.mi D.ni Antonii Mauro, Ar­ chiepiscopi titularis Thagastensis, agnoverunt Servum Dei Andream Mariam Borello heroum in modum virtutes théologales, cardinales et adnexas exercuisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus De­ cretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad se hodierno die Cardinali infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite iam a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus Congregatio de Causis Sanctorum 717 theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Andreae Mariae Borello, Fratris professi Societatis a Sancto Paulo Apostolo, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1 9 9 0 . ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . ÊB Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis III A N N E C I E N . SEU N I C E N . DECRETUM Canonizationis Servae Dei Annae de Guigné, puellae (1911-1922). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Licet universum hominum genus infinita caritate Dominus noster Iesus Christus complecteretur, teneriore tamen animo pueros est prose­ cutus, qui in illa verba amoris plena erupit : « Sinite parvulos ve­ nire ad me, et ne prohibueritis eos ; talium enim est regnum Dei » (Me 1 0 , 1 4 ) . Quapropter et Christi Ecclesia, amatissima cunctae hu­ manae familiae mater, Divinum ipsum Magistrum imitando, impense studet ut sedulae pueris adolescentibusque tribuantur curae praeceptaque tradantur opportuna, ut pii atque intemerati crescant sintque ubivis Christi bonus odor. Profecto, in Ecclesia Christi nullo non tem­ pore, nostra quoque aetate dum iactantia, superbia, violentia morumque corruptio universum mundum mergere videntur, defuerunt ex puero­ rum iuvenumque agminibus qui, Spiritu Sancto moti peritaque manu 718 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ducti mediisque adhibitis, quae ipsa Ecclesia suggerit, virtutum ful­ gore coruscarent ; neque immerito de iis verba divini eloquii in laudem iusti scripta usurpari possunt : « Consummatus in brevi, explevit tem­ pora m u l t a » (Sap 4, 13). Quorum in numerum recensenda est Anna quoque de Guigné. In pago vulgo dicto Annecy-le-Vieux, haud procul ab Annecio urbe, in partibus Sabaudorum, die 25 mensis Aprilis anno 1911, maior inter liberos Iacobi de Guigné et Antoniettae de Charette de la Contrie, nata est Ioanna Maria Iosepha Anna de Guigné. Quae puella, prima aetate animum ostendit morosum, superbum, iracundum, invidum, minus obsequentem. Attamen, cum res se ita habebant, die 22 mensis Iulii a. 1915, Annae pater, in prima manipuli sui acie proelians, ab hoste interfectus est. Infausto illo eventu necnon summo matris suae dolore permota, puella, annum agens vix quartum, viam aggressa est verae et altae conversionis, omnes contendens ñervos ut « bona esset », ut mater ipsius cupiebat, fortitudinemque ab intima familiaritate Iesu ad hoc adeo hauriens, ut brevi mitis, oboediens, humilis fieret. A mense Novembri anni 1916, cum Anna christianae doctrinae stu­ dium incepit ut se pararet ad Sanctam Eucharistiam primum susci­ piendam, ita progressa est in scientia, etiamque in via perfectionis, ut die 26 mensis Martii a. 1917, annum agens sextum, sita Christi acci­ pere corpus sit. Iam tum, hoc est usque ad mortem, per quinque videlicet annos, ad tantum perfectionis gradum, quamvis in rebus suae aetati accom­ modatis, ascendit ut sanctitas eius propinquis ac domesticis omnibus evaserit perspicua. Cum ad semper maiorem cum Deo communionem sic intendebat, afflicta est morbo cerebrali (qui fuit, ut videtur, meningitis) ; dolores quos patiebatur atroces Deo offerebat intima cum laetitia, mirum prae­ bens exemplum fortitudinis ac perpessionis, patientiae ac oboedien­ tiae, spei et caritatis. Ingravescente morbo, Sacramenta Paenitentiae et Eucharistiae devote recepit petita ac denique extrema, ut dicebant, unctione munita est. Paucis postea diebus, animam die 14 Ianuarii a. 1922 Deo reddidit. Sanctitatis fama, miro modo, si honestum Servae Dei cognatorum silentium et Causae beatificationis substántiarum egestatem perpendis, in universo orbe cito diffusa est et dudum viget. Processus informativus igitur instructus est apud curiam episco­ palem Anneciensem ab anno 1932 ad annum 1934. Qui processus ad Congregatio de Causis Sanctorum 719 Sacram tunc Rituum Congregationem delatus, die 14 Ianuarii a. 1935 apertus est. Atvero, ob teneram Servae Dei aetatem, orta est statim dubitatio, num pueri puellaeque a septimo aetatis anno usque ad decimum quartum annum capaces essent heroicae virtutis exercendae. Quae quaestio iterum iterumque a theologis, psychologis, paedagogis explorata, enodationem tandem, in Congregatione Plenaria S. Con­ gregationis pro Causis Sanctorum diebus 1 et 2 Aprilis a. 1981 habita, consecuta est. Ideo, moderante Rev.mo P. Yvone Beaudoin, O.M.I., relatore, adiutricem operam praebente cl.ma Renata De Tryon-Montalembert, apparata est Positio super virtutibus praefatae Servae Dei, quam Rev.dus P. Daniel Ois, O.P., huius causae Postulator, eidem Congregationi nuper exhibuit ut rite disceptationi subiceretur. Hinc die 10 Februarii a. 1989, actus est, secundo cum exitu, Congressus Peculiaris Theologorum Consultorum, moderante Rev.mo P. Gaetano Stano, O.F.M. Conv., Promotore Fidei ad casum. Deinde, Patres Cardinales et Episcopi, in Congregatione Ordinaria die 16 Ianuarii a. 1990 habita, Causae Ponente Em.mo Cardinali Eduardo Gagnon, agnoverunt Servam Dei Annam de Guigné heroum in modum virtutes théologales, cardinales et adnexas exercuisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum libenter excipiens, mandavit ut Decretum super heroicis Servae Dei virtutibus rite conscriberetur. Quod cum factum esset, accitis hodierno die eisdem Cardinalibus Praefecto Congregationis atque Causae Ponente, meque Antistite iam a Secretis, ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatis­ simus Pater sollemniter declaravit : Constare de virtutibus theologa­ libus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Annae de Guigné, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. SB Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis 720 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV CREMONEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Francisci Spinelli, Sacerdotis, Fundatoris Insti­ tuti Sororum v. d. « Adoratrici dei Ss.mo Sacramento» (1853-1913). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Beati estis cum maledixerint vobis et persecuti vos fuerint et dixerint omne malum adversum vos, mentientes, propter m e ; gaudete et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in caelis » (Mt 5, 11-12). Ex hac beatitudine vixit etiam Servus Dei Franciscus Spinelli qui, multas perpessus aerumnas singulari cum serenitate ac fortitu­ dine, magnam in Christi imitatione est perfectionem adeptus. Servus Dei Mediolani est ortus die 14 mensis Aprilis anno 1853, secundo loco genitus a Bartholomaeo Spinelli et Aemilia Cagliaroli, estque insequenti die in basilica S. Ambrosii baptizatus. Ludum litterarium frequentavit in Instituto (( Gallina » Cremonae, ubi Confirmationis sacramentum accepit. Illinc Bergomum devertit ad Ephebeum Sancti Alexandri, ut gymnasii et lycei studia exerceret, habitavitque apud avunculum Petrum Cagliaroli, S. Alexandri in Co­ lonna parochum. Dominicas in pago Vergo degebat cum familia ibique sane, septemdecim fere annorum, miram a Virgine Maria Spinae con­ fusionis sanationem obtinuit, qua compellebatur ut baculis innisus graderetur. A puero peculiarem ostendit in Eucharistiam allegationem. Depre­ cationis amantissimus erat et saepe, aequales collectos ad precandum ducebat ante tabernaculum et Beatae Virginis imaginem. In vico Vergo matrem comitabatur pauperes visitantem et frequenter vicem eius praestabat. Avúnculo sacerdote duce et magistro spiritus moderante annorum adulescentiae difficultatem superavit et morum innocentia, amore et assiduitate deprecationis, studii diligentia fuit exemplo. Congregatio de Causis Sanctorum 721 Lycei studiis peractis et sincera visa eius sacerdotali vocatione, seminarium frequentavi! Bergomerise uti alumnus externus, quia va­ letudine minus commoda utebatur, ad avunculum parochum habitans. Anno 1875 est sacerdos ordinatus et autumno eiusdem anni, Iubi­ laei tempore, sacrae peregrinationis càusa Romam petiit, ubi, in basilica Sanctae Mariae Maioris, Dei consilium de se intellexit : ut nempe Adoratricum SS. Sacramenti Congregationem institueret. Primos annos ministerii sui sacerdotalis apud avunculum egit, tem­ pus consumens operibus caritatis, institutione in Ephebeo S. Alexan­ dri, in Seminario et scholis vespertinis et festis Beati Aloisii Palazzolo, interim propositum suum in animo servans, dum ad effectum addu­ ceretur. Occursus cum Beata Catharina Comensoli Sancti Gervasii ad Adduam anno 1882 inter praedicationem XL Horarum initium fuit Ope­ ris, quod Dominus volebat. Namque etiam Catharina Comensoli idem consilium custodiebat in corde. Statim ambo consenserunt et brevi, Episcopo domino Camillo Guindani probante et benedicente, die 15 mensis Decembris eodem anno Congregationis Sororum Adoratricum SS. Sacramenti initium fecerunt, cui duplex erat cogitatum : Eucha­ ristiae adoratio perpetua, caritatis fontis, et derelictorum cura : puel­ larum videlicet parentibus orbarum vel in condicionibus periculosis versantibus, quibus nemo consulebat, et invalidarum. Velocissime In­ stitutum floruit. Episcopus et Curia Opus Servi Dei aspiciebant attente eumque ex­ s t a b a n t ad suam industriam augendam, bona parte bonorum Mensae episcopalis ei tradita. Sed difficilia erant tempora, et, inter eos qui Episcopum circumstabant erant etiam qui Franciscum Spinelli benignis oculis non aspicerent et omnimodis ei impedimento esse conarentur. Victima calamitosae aetatis atque difficilis dioecesis Bergomensis condicionis id temporis, discordia inter <( rigidos » et (( liberales » iactatae, sine controversia et fortiter Episcopo obsequens, patrimonii nau­ fragium admisit, quod novellum et florens Institutum evertit et in finis periculum vocavit. Doloribus et indignitatibus pressus acerbam illam viam crucis per­ pessus est tali pace talique serenitate, ut omnes admiratione afficeret; quam pacem et serenitatem hauriebat e sua ipsius gravi et proba conscientia exque studiosa conformatione ad Christum patientem, per­ suasum habens fore ut vita de morte resurgeret. 48 - A. A. S. Acta 722 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ab Instituto amotus et a dioecesi, acceptus est ab Episcopo Bonomelli in dioecesi Cremonensi, ubi Opus suum perrexit cum Sororibus Domorum locorum Rivolta d'Adda et Lenno patrio sermone vocatorum. Mater Comensoli, quae Bergomi manserat, seorsum vitam Congre­ gationis continuavit, cui nomen inditum est « Sorores Sacramentinae ». Servus Dei forti animo tulit res omnes adversas, quas infelix exitus, ablegatio ab Instituto, pravae interpretationes atque simultas affe­ rebant. Animo non defecit, neminem accusavit, misericordiam non concitavit, sed, egressus ex dioecesi, cum omnia videbantur contra eum et eius Opus ad nihilum recidisse, iterum iniit et est pulcherrimos effectus assecutus. Tota eius vita cruce notata est : persecutionibus, calumniis, diffi­ cultatibus numquam destitutus est, itemque non gravibus longisque corporis doloribus ex articulorum morbo proficiscentibus, quo est im­ mobilis factus. Quo insuperabiliores difficultates et dolores videbantur, eo laetius Cruci Christi adhaerescebat. Post amorem in S S . Sacramentum, maxime in Servo Dei parebat caritas erga proximum, quam omnes agnoscebant et laudabant. « Caritas, nobis, eius habebat vultum », quidam iuvenis dixit, eius scholam secutus. Id manifesto ostendunt opera ab ipso condita. Cari­ tas eius omnes complectebatur operas misericordiae : auxilium dere­ lictis ferendum, pro quibus domum aperuit in oppido Rivolta d'Adda, ubi nunc quoque excipiuntur et curantur amore misericordi invalidi et senes, qui sibi non sufficiunt; puerorum et iuvenum institutionem et educationem in scholis et Oratoriis; aegrotorum curam etiam in eorum domibus. Indole irritabilis erat, impotens. Quocirca patronum sibi elegit et exemplar S. Franciscum Salesium seseque tam bene excoluit, ut eum omnes ingenio mitem et dulcem existimarent. Humilitas atque simplicitas vera et humana insignia eius necessi­ tudinis fuere cum proximo et ad hanc rationem Sorores suas educavit. Solida pietate has praeditas esse voluit, praecipue erga SS. Sacra­ mentum, alacritate atque humili simplicitate cum facilitate ad ser­ viendum omnibus proximi necessitatibus. Tempus vitae suae ad caritatem informavit, quam semel et in per­ petuum Domino obtulit in oppido Rivolta d'Adda die 6 mensis Februa­ rii anno 1913. Congregatio de Causis Sanctorum 723 Eius testamentum virtutem sane ostendit Francisci Spinelli in iniu­ riis condonandis et in inimicis dirigendis, quos ipse Dei instrumenta putabat pro sua sanctificatione. Vix 15 annis post mortem Cremonae initium cepit Processus Ordi­ narius Informativus, qui est ab anno 1928 ad annum 1935 productus. Eodem tempore instructi sunt et confecti etiam tres Processus Rogatoriales annis 1930-1931 Utini, Dertonae et Mediolani. Introductionis Causae obtentum permissum secutus est Processus Apostolicus Cremonae annis 1953-1957. Simul etiam Utini celebratus est Apostolicus Processus. Horum Processuum auctoritatem agnovit S. Rituum Congregatio decreto die 22 mensis Iunii anno 1962 edito. Die 14 mensis Aprilis anno 1989 actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum, cui Rev.mus D.nus Antonius Petti, Fidei Promotor Generalis praefuit. Deinde, die 9 mensis Ianuarii anno 1990, habita est Cardinalium et Episcoporum Congregatio Ordinaria, Po­ nente Em.mo Domino Cardinali Iosepho Caprio. Uterque conventus dubium de virtutibus a Servo Dei heroum in modum exercitis sustulit affirmatione respondendo. De hisce omnibus rebus, referente subscripto Cardinali Praefecto, certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congrega­ tionis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut Decretum super virtutibus heroicis Servi Dei rite conscriberetur. Quod cum factum esset, accitis hodierno die cardinalibus infra­ scripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite iam a Se­ cretis ceterisque de more convocandis eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Caritate Constare tum in Deum dentia, Iustitia, heroico, Servi Temperantia Dei de virtutibus theologalibus tum in proximum, necnon Francisci et Fortitudine Spinelli, de eisque sacerdotis, Fide, Spe cardinalibus adnexis, in Fundatoris et Pru­ gradu Sororum v. d. (( Adoratrici dei SS.mo Sacramento », in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . >B Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis Acta 724 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale v DERTOSEN. DECRETUM Canonizationis Servae Dei Saturninae Jassá et Fontcuberta, Moderatricis generalis Societatis Sanctae Teresiae a Iesu (1851-1936). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine in casu et ad effectum de quo Fide, de eisque Spe et Caritate cardinalibus adnexis in tum Prudentia, gradu in Iusti­ heroico, agitur. (( Ignem veni mittere in terram ; et quid volo? Si iam accensus e s s e t ! » (Lc 12, 49). Haec Evangelii verba ad effectum adduxit Serva Dei Saturnina Jassá et Fontcuberta, quae miro modo Dei amorem coniunxit, alta deprecatione fultum, et Iesu causae studium, quibus est impulsa ad plenam sui donationem pro animarum salute. Serva Dei orta est in vico Calaceite, intra fines dioecesis Dertosensis, die 3 mensis Martii anno 1851, quattuor filiorum Ioannis Fran­ cisci Jassá Valls et Gratiae Mariae Fontcuberta García extrema nata, eodemque die parentes eam, admodum christiani, ad baptismum der tulerunt: a quibus ei probitas obvenit et animi fortitudo una cum indole humana et aperta. In vico Calaceite ludum litterarium fre­ quentava suamque institutionem absolvit Scholarum Filiarum a Cari­ tate Sanctae Annae Caesaraugustae aliquamdiu obeundo. Paucis post annis in vico Calaceite constitutum est Sodalicium Teresianum, consociatio scilicet puellarum, quae in animo habebant se plene christianam vocationem tamquam apostólas colere in suo loco. Saturnina in consociationem aggregata est, in qua ardenter laboravit; iis enim iuvenilibus annis amor Domini causa erat cur se proximo dederet. Attrahendi vi, qua erat praedita, usa est ut paroeciae puel­ las ad Deum adduceret; longissimis in locis innotuit pluribus scriptis de spiritalitate in commentario Teresiano editis. Operibus pascebatur S. Teresiae Abulensis, quam iam tum suam habuit deprecationis et apostolici fervoris magistram. Anno 1874 in spiritus exercitationes in­ cubuit moderante Beato Henrico de Osso. Serva Dei plus plusque Congregatio de Causis Sanctorum 725 se in propositum firmavit vitam ingrediendi religiosam, sed ei pater obstitit. Hoc mortuo, ultimisque superatis difficultatibus, Saturnina die 4 mensis Maii anno 1877 in Societatem Sanctae Teresiae a Iesu introivit, vixdum a Beato Henrico de Osso institutam, hac mente perpulso, ut per mulieris educationem christianum faceret mundum. Peracto novitiatu, Serva Dei, diploma magistrale consecuta, una fuit ex primis puellis quae se Domino consecraverunt votis nuncupatis Calendis Ianuariis anno 1879 in sacello S. Pauli Tarraconensis. Servae Dei spiritalem formationem peculiariter curavit Beatus Hen­ ricus de Osso, qui eam existimabat unam de columnis Operis sui, affir­ mando : (( Eiusmodi personae opus sunt nobis : magna intellegentia et alacre cor ». Paucis mensibus post professionem suam ad Dertosanum novitiatum est missa, ubi Antistitae munere iuncta est et magistrae novitiarum. Frequenter Institutor ab ea consilia petebat de gravibus Instituti negotiis, quandoquidem magnae maturitatis spiritalis erat et humanae. In primo Capitulo Generali, anno 1882 acto, Serva Dei est Anti­ stita Generalis electa. Imprimis quidem de spiritali filiarum suarum formatione cogitavit atque praeparatione ; quibus eius vita fidei atque caritatis, necnon constans deprecatio/ commodorum suorum contemptu), continuo erant stimulo. Ministram se praebuit fideliter Beato Henrico de Osso ; magno enim ei auxilio fuit in acribus controversiis, quas Institutum subiit. Oboedienter mandatum exsequens ab eo acceptum, « Precationem et silentium », filias suas adiuvit ad difficultates suscipiendas uti Dei amoris indicium et ad tractandos magna cum caritate eos, qui aegri­ tudines inferebant. Incrementum dedit, notatione dignum, apostolicum Societati S; Te­ resiae a Iesu septem annis quibus gubernavit : 15 aperuit scholas in Hispania, Algeria, Lusitania et Mexico. Plerasque e domibus ipsa rexit, quae in difficultatibus versabantur. Eius multa facultas in consiliis capiendis et praesertim fides ac fiducia Dei inexsuperabilibus obiectibus numquam impeditae sunt. Ad omnia parata erat, dummodo Iesu Christi cognitionem et amorem in mundo diffunderet. Persuasum sibi habens necessarium esse sorores sodales praeparare ad educationis christianae apostolatum, efficacem operam Institutori navavit in exstruenda Domo Studiorum seu Collegio Primario in urbe Barcinone, in qua iuvenes Sorores suam formationem post novi­ tiatum perficiebant. 726 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Antistitae Generalis peracto munere, Pueblam Angelorum (in Me­ xico) missa est, ubi in alumnas educandas praecipue incubuit. Cum paulo post Societas rogata esset duas domos condendas in natione Mexicana, Serva Dei sese interposuit, Antistita manens scholae re­ cens Chilapae conditae. Sinceram suam caritatem ostendit non in solas religiosas et alumnas, sed potissimum in « indios » illius regionis, quos tamquam vera mater amavit. Ob suae virtutis et vitae religiosae experientiam, sollicitata est ut in congregatione Mexicana haud dudum instituta consisteret: Congregatione scilicet Religiosarum a Cruce Sacri Cordis. Sanctae Sedis permissu duos egit annos cum illis, ut eas adiuvaret « in altius perscrutando charismate earundem Instituti inque virtutibus vitae religiosae pernoscendis ». Eo temporis spatio in exemplo edendo verae vitae religiosae eius doctrina posita erat. Maximum servitium religiosis illis praestitit per vitam suam singu­ laris humilitatis et oboedientiae ; namque de Antistitae munere deiecta Sororum calceamentis reficiendis attributa est. Magno cum simplici­ tatis spiritu et gaudii hanc mutationem accepit. Biennio exacto Serva Dei ad Societatem S. Teresiae a Iesu rediit, in qua anno 1908 rursus est Antistita Generalis electa. Tunc initium habuit tempus impensioris eius vitae apostolicae industriae. Romam venit, ubi aditum obtinuit Papae Sancti Pii X et Instituti Constitutionum supremam approba­ tionem. Hoc vitae eius spatium cum aetate congruit persecutionis religiosae in Hispania, in Lusitania et in Mexico. Anno 1909, per hebdomadam, quae appellata est <( hebdomas tragica » Barcinonen­ sis, rerum novarum molitores multas incenderunt ecclesias et domus religiosas, ex quibus unam domorum Societatis S. Teresiae. Statim illuc Serva Dei se contulit, quamvis periculose id fieret, ut filias suas adiuvaret et adhortaretur. Praesentiens persecutionem religiosam in Mexico et in Lusitania effici posse, providit ut novos apostolatus campos aperiret in Foederatis Civitatibus Americae Septemtrionalis et in Brasilia. Eo temporis spatio plus condidit triginta domus, factas ad scholas et ad sedes pro scholasticis Studiorum Universitatum. Duos auspicata est novitiatus, pro America Septemtrionali proque America Australi. Numerosas excitavit vocationes ad vitam religiosam suaque apostolica actione personas implicavit, quae eam adibant spiritalibus et externis necessitatibus obstrictam Dei instrumentum fuit in con­ versione multorum, qui longe aberant ab Eo. Propagationem simul curavit Instituti et spiritalem Sororum pro­ gressionem, tum communitatibus visendis, tum necessitudinem colendo Congregatio cum Domus Generalitiae de Causis Sororibus. Sanctorum 727 Servae Dei epistulae formales Sorores dirigebant et incitabant; nunc quoque utiliter leguntur. Quo amplius Christi cognitionem diffunderet et christianam edu­ cationem proveheret commentarium condidit « Iesus Magister » in­ scriptum, utque mulierem intus in familia ad proprium sui munus for,maret, instituit « Centra Oeconomiae Domesticae )), quae diceban­ tur, praeter Academias Teresianas quondam alumnarum, quae navi­ tatem institutoriam scholarum prolatabant et perficiebant. Anno 1920, annos nata 69, Antistitae Generalis munere exacto, Consilii Generalis est particeps facta. Tunc potuit plenius depreca­ tioni et adorationi Sanctissimi Sacramenti se dedere. Eius vita con­ stans fuit virtutum exemplum unique Domino vivere videbatur. Ante Tabernaculum longas agebat horas genibus nixa et frequenter bracchiis cum consertis, veluti a corpore abstracta. Laboribus humilioribus vacabat et gaudebat quod poterat cum Sororibus sodalibus de vita colloqui spiritali. Ultimos vitae annos in novitiatu Iesu-Dertosensi transegit. Novi­ tiae et quae ibi habitabant plenam eius oboedientiam mirabantur, humilitatem maximam, apostolicum amorem et studium. Sacerdotes quoque urbis eam adibant, ut eius audirent verba. Serva Dei cupiebat et a Deo gratiam martyrii postulabat. Sangui­ nem quidem suum pro Christo effundere nequivit, sed extremis men­ sibus acerbum est passa cruciatum, qui morte cumulatus est summa in solitudine. Bello civili Hispanico, anno 1936, saeviit persecutio religiosa. Mater hinc Saturnina, cum aliis novitiatus Religiosis, e domo sua expulsa est a seditiosis militibus; quam ob rem ei hospitium quaerendum fuit. Nolens familiam, quae eam tecto receperat, in discrimen adducere, cum alia Sorore ad oppidum Ghodos (situm in territorio municipali Castellón de la Plana), sed seditiosorum Consilium non sivit eam in oppido illo commorari. Dertosam relata est, ad novitiatum in valetudinarium mutatum. Ipsi Militiani virtutem Matris Saturninae mirati sunt, quae 85 annorum, licet periculosum esset propriam fidem profiteri temporibus persecutionis, nec deprecari destitit nec hymnos canere Virgini Mariae. Paullo plus mensem egit in valetudinario, repudiata domicilii in locum tutiorem translatione ut sortem aliarum suarum Sororum com­ municaret. Affirmabat se multum pati, sed felicem esse. Femur fregit Acta 728 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale et illum est perpessa dolorem non queritans. Deum exorabat sua ei offerens tormenta, suaque patientia medicis et aegrorum ministris sui iniciebat admirationem. Nocte diei 13 mensis Octobris a. 1936 suam Deo tradidit animam. Eius morte cognita, Religiosae quae ad diversas urbis partes confugerant, periculum obeuntes, accucurrerunt, ultimum amoris et vene­ rationis obsequium Matri Saturninae tributurae. Eius fama sancti­ tatis, quae magna fuerat ea viva, increbruit post mortem. Quapropter Causa de Beatorum Caelitum honoribus eidem decer­ nendis agi coepta est. Instructus est igitur episcopali potestate in curia ecclesiastica Dertosensi (annis 1966-1970) Processus super sancti­ tatis fama Servae Dei et super scriptis eidem tributis ; cui accessit et Processus rogatorialis apud curiam archidioeceseos Angelorum in Me­ xico (aa. 1968-1969). De utriusque canonicae inquisitionis forma et vi Decretum huius Congregationis exiit die 13 mensis Iulii a. 1984. Nihil obstare ex parte Servae Dei scriptorum iam constitit ex Decreto diei 6 Iulii a. 1973. Servatis igitur omnibus de iure servandis, perventum est ad discepta­ tionem super heroicis Servae Dei virtutibus, idque primum, die 23 men­ sis Maii anni 1989, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; postea, die 9 Ianuarii anni huius, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum huic Dicasterio praepositorum, ponente Em.mo Cardinali Eduardo Martínez Somalo. Et in utraque congres­ sione proposito dubio num Serva Dei virtutes coluisset christianas heroum in modum omnes, qui aderant, adfirmando responderunt. Facta postmodum de omnibus hisce rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis excipiens, rataque ha­ bens, praecepit ut super heroicis Servae Dei virtutibus Decretum rite conscriberetur. -~- Quod cum esset factum, accitis hodierno die ad Se cardinalibus subscripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite iam a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, Beatissimus Pater declaravit : libus Fide, Spe et de Prudentia, cardinalibus adnexis, in Caritate tum Iustitia, gradu heroico, Servae in Constare de virtutibus theologa­ Deum tum Temperantia in proximum, necnon et Fortitudine eisque Dei Saturninae Jassá et Fontcuberta, Congregatio Moderatricis Generalis effectum quo de de Societatis Causis S. 729 Sanctorum Teresiae a Iesu, in casu et ad agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 3 mensis Martii A . D . 1 9 9 0 . ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . 83 Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis VI PARISIEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Fratris Exuperiani (in saec.: Hadriani Ioannis Felicis Mas), ex Instituto Fratrum Scholarum Christianarum (1829-1905). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine in casu et ad effectum de quo Fide, Spe et de cardinalibus eisque adnexis Caritate tum Prudentia, in gradu in Iusti­ heroico, agitur. ((In vestri ministerii exercitio, boni Ecclesiae studio est vobis stu­ dium societatis coniungendum, cuius vestri alumni participes sunt. Ecclesiae bonum parabitis eos veros christianos reddendo ac fidei veri­ tatibus sanctique Evangelii praeceptis obsequentes. Societatis appara­ s t i s bonum eos omnia docendo, quae a vestro requiruntur ministerio, semper necessitudinis cum rebus externis habita ratione » (Medit. 160-3). In hoc ministerii exercendi itinere, ab eius Fundatore Sancto Ioanne Baptista de la Salle significato, totam egit vitam Servus Dei Fra­ ter Exuperianus. Ex eius facultatibus tum naturalibus tum, his coniunctis, supernis, eius intellegitur labor assiduus, unde inceptis abundavit et vi effi­ ciendi in suo Instituto atque pro alumnorum et quondam alumnorum bono. Ex hoc proposito est incitamentum profectum ad impensam spi­ ritalem vitam crebris secessibus et exercitationibus spiritalibus medi- Acta 730 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tationibusque pariterque mensibus Ignatianis consequendam ; editio profecta est operum et scriptorum de religione eiusque sensu, inter quae est notatione dignum « Memoria novitiatus » quod inscribitur : omnia tamen consentanea sunt spiritalitatis Sancti Ioannis Bapti­ stae de la Salle. Ferventissima eius apostolatus vita his prorsus votis fovebatur. Frater Exuperianus, in saeculo Hadrianus Ioannes Felix Mas, natus est in oppido Pujol, intra fines dioecesis Montis Pessulani (in Gallia), die 7 mensis Iunii anno 1829, opulenta familia. De puero curam adhi­ buerunt avus et amita, dominula Eugenia Mas, quae in eadem habi­ tabat domo. Dies baptismatis ignotus est, quoniam indices paroeciales disperierunt, sed e testimoniis admissionis ad Primam Communionem et ad Confirmationem conicitur, illam die 4 mensis Iunii anno 1841 ac­ ceptam, hanc die 16 mensis Augusti eodem anno. Loci in quo ortus est ludos litterarius frequentavit usque ad decem annorum aetatem ; deinde in ephebeum immissus est Fratrum Scho­ larum Christianarum Biterrensium, ubi in disciplinis eminuit et in pietate : quo re anno 1845, sedecim annos natus, ab aequalibus electus est Praefectus Congregationis Marianae internae. Dum Iesum Eucha­ risticum salutabat, ob XL Horarum adorationem expositum, ad vitam religiosam, et quidem ad vitam Instituti Fratrum Scholarum Christia­ narum se vocari animadvertit. Familiarium dissensione superata, die 14 mensis Septembris anno 1847 est novitiatum Tolosanum ingressus et die 8 mensis Decembris vestem induit religiosam, nomine capto Exuperiano. Die 24 Septem­ bris anno 1854 professionem fecit perpetuam. Ad convictum Biterrensem tamquam praeceptor missus, usque ad annum 1859 ibi mansit, cum est ad Parisiensem Domum Principem arcessitus. Annis quattuor post nominatus est Magni Novitiatus Rector ; quod munus usque ad annum 1873 sustinuit. Bello furente Gallico-Borussico (annis 1870-1871) iussus est instruere cum 75 Fratribus valetudinarium militibus sauciatis excipiendis, cui nomen erat « La Grande Ambulance de Longchamp ». Cum rerum no­ varum moli tores, bello ad finem adducto, summa imperii potiti sunt, mense Maio anno 1871 cum 24 Fratribus comprehensus est et in carcerem coniectus loci Mazas apud Lugdunum. Quindecim mensibus post missi sunt. Congregatio de Causis Sanctorum 731 Quiete redintegrata, in Capitulo Generali anno 1873 acto, electus est Adiutor Antistitis Generalis; quod munus est ei usque ad mortem continuatum. Ab anno 1897 ad annum 1904 partem habuit Consilii Superioris Institutionis Liberae, dum turbo saeviebat inclinationis ad morum sae­ cularium corruptelam, et servare conatus est quod Scholae Catholicae in Gallia servari poterat, post collegiorum religiosorum oppressiones, quas Potestates annis 1878-1880 et dein anno 1903 decreverant. In duas incurrit curruum colusiones mense Octobri anno 1903 et eodem mense insequentis anni 1904. Mense Ianuario anno 1905 faciei paralysi est correptus. Die 31 Ianuarii anno 1905 mortuus est, sanctus habitus, septuaginta quinque annorum et mensium septem. Saeculi XIX altera parte vir amplissimus fuit in suo Instituto et in Galliae catholica institutoria regione, praesertim per recursum ad prístinos fontes Ioannis Baptistae de la Salle. Eius alacritas non cir­ cumscripta mansit in Domo religiosa neque in schola. Miras clarorum hominum est assecutus conversiones condiditque Opus a Sancto Iose­ pho Benedicto Labre, eo consilio, ut optimos alumnos ad catholicam praepararet militiam : inde ortae sunt multae sacerdotales et religio­ sae vocationes. Sodalitatem instituit pro iis, qui muneribus funge­ bantur in commercio inque negotiis quaestus causa exercitis, ex qua erat postea oritura « Societas Gallica Operariorum Christianorum » (((Confédération Française des Travailleurs Chrétiens » ) : ita sollici­ tudini obsequebatur Summi Pontificis Leonis XIII de operariorum pro­ vincia, significatae anno 1891 in Litteris Encyclicis Rerum Novarum. Illi Sodalitati favit forti cum spiritu supernaturali atque vivo cum sensu sociali christiano. Vehementem explicavit apostolatum in suo munere Administratoris scholasticarum provinciarum, quae ei concre­ ditae sunt in Consilio Superiore Institutionis Liberae, cuius parti­ ceps erat. Vir idcirco singularis videtur fuisse in suo Instituto propter spi­ ritalem renovationem, quam constanter est persecutus in formanda altiusque comprehendenda sodalium Fratrum vita interiore per exem­ plum, rectionem spirituum, scripta, Secessibus, motibus sedulae vitae christianae, quos tum in campo stricte religioso, tum in sociali excitavit. Ampla haec religiosa et socialis industria potissimum ardenti nitebatur pietate in Eucharistiam, in Iesu Passionem et Mortem, filiique religione erga Sanctissimam Virginem. Nec est silentio praetermit­ tenda eius pietas in Sanctum Ioseph suumque Fundatorem, quem est 732 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fideliter imita tus in spiritualitate et in applicatione apostolica. Horas consumebat in adoratione ante Tabernaculum et omni diei momento se acriter coram Deo esse sen tiebat. Ab amore Dei, impense explicato, amor manabat proximi: amor origine et causis divinus, universalis. Si quos praeter ceteros dilexit, hi pauperes, egentiores, maerentes fuere; intendebatque praecipue bo­ num spiritale et aeternam salutem. Hinc etiam eius incommodorum studium, assiduus labor, tranquillitas in discriminibus et in morbis ostensa, itemque multa pax et constans, quam in difficultatibus prae­ stitit et temporibus arduis. Fratribus Scholarum Christianarum exemplo fuit eximio, eos adiu­ vando ut Sanctum Fundatorem fidenter aspicerent, ad futura tamen contendentes, gnari scholam catholicam non se ipsam spectare, sed tempus posterum. Religiosorum, institutioni deditorum, animos con­ firmavit, ut suam apostolicam pergerent actionem praeter scholam quoque, comprobavitque liberam eruditionem toto homini formando prodesse. Instanti tunc tempore virtutes magnopere explicavit, solida nisus vita spiritali, exitum autem suae institutoriae actionis in reliquum proiciens tum pro Fratribus, tum pro iuvenibus, omnino Sancti Ioan­ nis Baptistae de la Salle congruens. Vix 17 annis post mortem Processus Ordinarius Parisiensis actus est a die 24 mensis Martii anni 1922 ad diem 28 mensis Februarii anni 1924. Causa introducta per Decretum Sacrae id temporis Ri­ tuum Congregationis die 18 mensis Iulii editum anno 1934, Processus Apostolicus est celebratus a die 12 mensis Octobris anni 1935 ad diem 19 mensis Aprilis anni 1937. Longum deinde supervenit intervallum, e difficultatibus exortum alterius omnium gentium belli et temporis post idem bellum, ob rationes ad Causam non pertinentes. Die 6 men­ sis Aprilis anno 1979 proditum est de Processuum vi et auctoritate Decretum. Die 14 mensis Februarii anno 1989 Consultorum Theologorum Con­ gressus Peculiaris, cui « Promotor ad c a s u m » praeerat Rev.mus D.nus Vincentius Carbone, faventem tulit sententiam de virtutibus Servi Dei heroum in modum cultis. Congregatio vero Ordinaria Patrum Car­ dinalium et Episcoporum celebrata est die 20 mensis Februarii anno 1990, Ponente seu Relatore Em.mo ac Rev.mo D.no Eduardo Cardi­ nali Gagnon. De his rebus omnibus per subscriptum Cardinalem Prae­ fectum certior factus est Summus Pontifex Ioannes Paulus II, qui Congregatio de Causis Sanctorum 733 vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut De­ cretum super virtutibus Famuli Dei heroum more exercitis appararetur. Quod cum rite factum esset, accitis hodierno die ad se Cardinali­ bus subscripto Praefecto necnon Causae Ponente, meque Antistite iam a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit: Constare de virtutibus theo­ logalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus adnexis, Servi Prudentia, Dei Iustitia, Fratris Temperantia Exuperiani (in et Fortitudine, eisque Hadriani Ioannis saeculo Mas) in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referri iussit. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . 83. Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis VII TAURINEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Fratris Theodoreti (in saec. : Ioannis Garberoglio), ex Instituto Fratrum Scholarum Christianarum (1871-1954). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine Fide, de eisque Spe et Caritate cardinalibus adnexis in tum Prudentia, gradu m Iusti­ heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Concilium Oecumenicum Vaticanum II in Declaratione de educa­ tione christiana ita munus exprimit eorum, qui ad iuvenes christiane educandos vocati s u n t : « Pulchra igitur et gravis quidem ponderis est vocatio illorum omnium qui parentes in eorundem Officio implendo iuvantes et communitatis humanae vices gerentes, munus educandi in scholis suscipiunt; quae vocatio peculiares mentis et cordis dotes, 734 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale diligentissimam praeparationem, continuam renovationis et adaptatio­ nis promptitudinem expostulat» (Gravissimum educationis, 5). Servus Dei Theodoretus (in saeculo Ioannes Garberoglio) vita et opera, in humilitate inque occultatione, necessarias mentis et cordis facultates ad effectum adduxit, magnam praeparationem et praeser­ tim continuum nisum semper novis Ecclesiae atque mundi condicioni­ bus respondendi evangelizatione et humana progressione per scholam praecipue catholicam, idque ad familiae sanctificationem et derelictorum ac pauperum recuperationem. Frater Theodoretus intellexit solummodo fortem religionis sensum posse tuto huic actioni cavere : quem sensum in alta invenit et ar­ denti pietate erga Iesum Crucifixum et a morte ad vitam revocatum, in Eucharistia atque in tenero Virginis Immaculatae cultu. Is in pago ortus Vinchio d'Asti communiter appellato, die 9 men­ sis Februarii anno 1871, ex Bartholomaei Garberoglio et Eleonorae Giolito, industriorum agricolarum et numerosae familiae educatorum ad fidem, filiorum minimus natu. Postridie, id est mensis Februarii die 10, est baptizatus et Ioannes Andreas vocatus. Pater eius multos annos consiliator fuit municipalis; mater autem opera domestica cu­ rabat atque familiam, in aura fidei et cotidianae deprecationis. Ioannes paroeciae vitam communicabat et in Sacramentinorum, deinde in Sanctissimae Trinitatis Sodalicium est nomen professus. Parvi Officii Sanctissimae Virginis recitationem participabat et sacra, quibus inserviebat. Post cognitum Fratrum Scholarum Christianarum Institutum, in illud ingredi exoptabat, sed pater eius restitit, qui sacerdotem eum esse volebat. Patre anno 1887 mortuo, consentiente matre, in novitiatum Fratrum intravit in Sabaudiae (Galliae regio­ nis) oppido, vernacula lingua La Villette denominato. Calendis Novembribus anno 1887 vestem induit religiosam nomenque cepit Fratrem Theodoretum. Perpetuam fecit professionem die 12 mensis Septembris anno 1899. Interea codicillos erat adeptus ad docendum in ludo litte­ rario et postea ad praecepta tradenda picturae linearis in ingenuarum litterarum ludo. Suae actionis apostolicae maiorem partem in ludos litterarios popu­ lares Regii Operis Munifici Institutionis (ROMI) impendebat Augu­ stae Taurinorum, quibus coniunctae erat scholae gratuitae vesper­ tinae, primum Praeceptor, postea Inspector et Rector. Anno 1906 a Superioribus missus est ad alterum novitiatum, in oppido situm Belgico Lembecq-les-Halles, rediitque consilio capto con­ sociationem instituendi iuvenum vere bonorum, quos adiuvaret ad vitam agendam impense christianam. Sed quidam prudentiae et gra­ vitatis sensus eum monuit, ut a Deo signum exspectaret, quia per- Congregatio de Causis Sanctorum 735 moleste tulisset eiusmodi operis initium facere et deinde, breve post tempus, idem desinere. Anno 1912 a cognito Servo Dei Fratre Leopoldo Maria Musso, O.F.M., sancto habito, excitatus est ad id faciendum, quod in animo haberet, adque apostolicam operam suam in Iesu Crucifixi Adoratione ponendam, tamquam in fundamento. Plus viginti annos, scilicet ab anno 1913 ad annum 1936, negotio a Superioribus sibi mandato functus est praesidendi magnis Exercita­ tionibus spiritalibus meditationibusque viginti dierum mensique Ignatiano pro iuvenibus fratribus ante professionem, vicemque praestitit Rectoris novitiorum, cum huic erat discedendum. Iuvenes Fratres, una voce testantur Servum Dei ipsos quoad spiri­ tum fortiter direxisse simulque ad difficultates superandas adiuvisse in vita religiosa pergenda. Ex actione in Fratres scholaeque iuvenes condicio quaedam superna profecta est, unde multae exstiterunt sa­ cerdotales et religiosae vocationes, multaeque sunt vocationes ser­ vatae : qua re iure difiniri is potest « Apostolus perseverantiae » iuve­ num in bono. Hac in navitate fidelis fuit discipulus Fundatoris sui Sancti Ioannis Baptistae de la Salle. Anno 1913, Piae Unionis a Sanctissimo Crucifixo et a Maria Sanc­ tissima Immaculata initium fecit, eius Superioribus omnino permittentibus, ad quos semper quodlibet suum referebat inceptum, ap­ probatione canonica obtenta Curiae archiepiscopalis Taurinensis die 9 mensis Maii anno 1914. Iuvenum iam formatorum actio ad pro­ vinciam laboris directa est per conditam anno 1921 Domum Caritatis Artium et Professionum ad formationem professoriám spectantem in mundo quaestuosissimis officinis affluenti magnamque inferente migrationem, per vinculum Missae pro Paupere, cui propositum erat, tem­ pore post bellum multae miseriae, ut quoad res corpóreas et imprimis spiritales, magnum adiuvaret derelictorum numerum, perque denique (( bonorum patrum familias » formationem. Constitutione Apostolica Provida Mater eaque, quae (( Lex pecu­ liaris » inscribitur, die 2 mensis Februarii anno 1947 vulgata, et Motu Proprio Primo feliciter, die 12 mensis Martii anno 1948 pro­ mulgato, Pius Papa XII Institutorum Saecularium Statutum Gene­ rale approbavit. Frater Theodoretus, ab Archiepiscopo Taurinensi Mau­ rilio Fossati sollicita tus, Regulas et Constitutiones conscripsit et Pia Unio facta est Institutum Saeculare Unionis Catechistarum a Sanctissimo Crucifixo et a Maria Sanctissima Immaculata, Decreto dioecesano diei 24 mensis Iunii anno 1948 approbatum ab eodem Car­ dinali Archiepiscopo, qui die 22 mensis Februarii anno 1949 Regulas ratas habuit. Acta 736 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ultimos egit annos angelicam colens vitam interiorem et aequo animo dolores ferens « ut in Iesu quiesceret et Maria », holocausti victima pro iuventute et Operibus, quae ei Providentia concrediderat, consiliorum largus et deprecationis pro multis qui eum continter adibant. Die 13 mensis Maii, nocte, mortuus est anno 1954 in Ephebeo S. Iosephi Taurinensi in urbe. Magna populi, auctoritatum reli­ giosarum et civilium frequentia ad eius exsequias vehementer impri­ mis eius famam sanctitatis testificantur, qua iam vivus florebat. Nume­ rosae confestim gratiae eius deprecationi attributae sunt, praecipuae spiritales. Paucis annis post mortem, die 11 mensis Ianuarii anno 1961 Car­ dinalis Mauritius Fossati Processum Ordinarium Informativum iniit. Die 11 mensis Aprilis anno 1980 Sacra Congregatio pro Causis Sanctorum Decretum edidit super scriptis Servo Dei tributis. Fine Positioni imposito, Consultores Theologi in Congressu Peculiari die 26 mensis Iunii acto anno 1989, moderatore Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Promotore Generali, favente cum exitu, Servi Dei virtutes inspexerunt. Patres Cardinales et Episcopi, in Congregatione Ordi­ naria collecti die 10 mensis Ianuarii anno 1990, Causae Ponente Emi­ nentissimo Cardinali Opilio Rossi, professi sunt Fratrem Theodoretum virtutes théologales, cardinales et adnexas heroum in modum exercuisse. De his omnibus rebus certior factus Ioannes Paulus I I , vota Con­ gregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut Decretum super heroicis Famuli Dei virtutibus appareretur. Quod cum rite factum esset, hodierna die ad se arcessivit Cardi­ nales Praefectum et Causae Ponentem, meque Antistitem iam a Secre­ tis, ceterosque de more convocandos; eisque astantibus, declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, Servi Dei Fratris Theo­ doren (in saeculo Ioannis Garberoglio) in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS L. © card. FELICI, Praefectus s. © Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis Diarium Romanae Curiae 737 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale p e r la p r e s e n t a z i o n e delle L e t t e r e C r e d e n z i a l i : L u n e d ì , 11 G i u g n o 1 9 9 0 , S. E. il Signor RAMON ARTURO CACERES, A m b a s c i a t o r e della R e p u b b l i c a D o m i n i c a n a presso la S a n t a Sede. S a b a t o , 16 G i u g n o 1 9 9 0 , S. E. il Signor HENRYK KUPISZEWSKI, A m b a s c i a t o r e d i P o l o n i a presso l a S a n t a Sede. L u n e d ì , 18 G i u g n o 1 9 9 0 , S. E. il Signor SERGIO OSSA PRETOT, A m b a s c i a t o r e del Cile presso la S a n t a Sede. H a , altresì, r i c e v u t o in U d i e n z a : L u n e d ì ; 4 G i u g n o 1 9 9 0 , S. E. il Signor CARLOS ANDRÉS PÉREZ, P r e s i d e n t e della R e p u b b l i c a d i V e n e z u e l a . Mercoledì, 6 G i u g n o 1 9 9 0 , S. E. il Signor ZIN EL ABDIN BEN A L I , P r e s i d e n t e della R e p u b b l i c a d i T u n i s i a . Giovedì, 7 G i u g n o 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r A m b a s c i a t o r e YURI EUGENIEVICH KARLOV, R a p p r e s e n t a n t e d e l l ' U n i o n e delle R e p u b bliche Socialiste Sovietiche presso la S a n t a Sede. Giovedì, 2 1 G i u g n o 1 9 9 0 , S . E . i l P r i n c i p e SAOUD AL-FAISAL, M i n i s t r o degli Affari E s t e r i del R e g n o di A r a b i a S a u d i t a ; S. E. il Signor ABDELLUTIF FILALI, M i n i s t r o degli Affari E s t e r i del R e g n o del Marocco; S. E. il Signor AHMED GHOZALI, Ministro degli Affari E s t e r i della R e p u b b l i c a di A l g e r i a . SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 28 maggio 49 - A. A. S. 1990. S. E. mons. Andrea Cordero Lanza di Montezemolo, Arcivescovo tit. di Anglona, Pro-Nunzio Apostolico in Cipro. Acta 738 13 giugno Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1990. S. E. mons. Agostino Cacciavillan, Arciv. tit. di terno, Pro-Nunzio Apostolico negli Stati d'America e Osservatore Permanente Santa Sede presso l'Organizzazione degli Americani. AmiUniti della Stati Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 24 aprile » » » » » » 1990. S. E. mons. Paul Joseph Cordes, Vescovo tit. di Naisso; S. E. mons. Alois Wagner, Vescovo tit. di Siccenna; S. E. mons. Luigi De Magistris; — i Monsignori: Edoardo Davino; Thomas Doran; Daniel Faltin; il Sac. Constant Bouchaud, sulpiziano; il P. Velasio De Paolis, scalabriniano, Consultori della Congregazio­ ne per il Clero presso il I Ufficio. » S. E. mons. Juan Luis Cipriani Thorn, Vescovo tit. di Turuzi; Mons. Ratko Peric; il Sac. James Hawker; — le Suore Maria L. Mazzarello, F.M.A, e Silvana Panza, F.S.P., Consultori della Congregazione per il il Clero presso il II ufficio. » S. E. mons. Attilio Nicora, Vescovo tit. di Fornos mi­ nore, e P. Robert Pung, S.V.D., Consultori della Congregazione per il Clero presso il I Ufficio. » S. E. mons. Vincenzo Fagiolo, Arcivescovo em. di Chie­ ti-Vasto; S. E. mons. Gaetano Bonicelli, Ar­ civescovo di Siena-Colle Val d'Elsa-Montalcino; S. E. mons. Antonio Maria Ronco Valera, Arcivescovo di Santiago de Compos­ tela; Carlos J. B. Kloppenburg, Vescovo di Novo Hamburgo; i Monsignori Alvaro Del Portillo; Giuseppe Badini; Guido Charvault; Emilio Colagiovanni; Joâo Corso; Juan Esquerda Bifet; Vladimir Mercep; José Miguel Pinto Gómez ; Mario Francesco Pompedda ; Antoni Stankiewicz ; i Padri Jean-Baptiste Beyer, S.I.; Jean Galot, S.I. ; Anastasio Gu­ tiérrez , C.MF. ; Giuseppe Rambaldi, S.I. ; PAvv.to Giorgio Feliciani; S. E. mons. José Gabriel Calderón Contreras, Vescovo di Cartago; S. E. mons. Donald Wuerl, Vescovo di Pittsburgh; Mons. George Kelly; i Sac. Giovanni Carrù e Paolo Giglioni; i Padri Jordan Aumann, O.P.; Pedro Achutegui, S.I. ; Benoit Duroux, O.P. ; Roberto Giannatelli, S.D.B.; Edward Kaczynski, O.P.; Fra An­ selmo Balocco, F.S.C. ; Signora Cesarina Chec- Diarium 15 maggio » » 26 maggio » » 28 » » » 10 giugno 15 » Romanae Curiae 739 cacci; S. E. Mons. Adam Joseph Maida, Ar­ civescovo di Detroit ; il Sac. José Pinero Carrion; gli Avvocati Edoardo Boitani; Pio Ciprotti; Tommaso Mauro; il Rag. Luigi Ri­ ghi-Schwammer, Consultori della Congregazio­ ne per il Clero « in aliud quinquennium », presso i rispettivi Uffici. 1990. S. E. mons. Pio Laghi, Arcivescovo tit. di Mauriana, Membro della Congregazione per l'Evange­ lizzazione dei Popoli. S. E. mons. Aloysius Matthew Ambrozic, Arcivescovo di Toronto, Membro del Pontificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti. » L'Em.mo Signor Cardinale Jozef Tomko, Prefetto della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Po­ poli « in aliud quinquennium ». » 1 sacerdoti Honore Gueu Douagbeu, Tomas Halik, Jean Vernette, Consultori del Pontificio Consiglio per il Dialogo con i non credenti. » P. Per-Bjorn Halvorsen, O.P., Consultore del Pontifi­ cio Consiglio per il Dialogo con i non cre­ denti « in aliud quinquennium ». » S. E. mons. Bruno Torpigliani, Arcivescovo tit. di Malliana, Membro della Congregazione per l'Evan­ gelizzazione dei Popoli. » L'Em.mo Signor Cardinale Joseph Bernardin, Arcive­ scovo di Chicago, Membro del Pontificio Con­ siglio per la promozione dell'Unità dei Cri­ stiani « in aliud quiquennium ». » Mons. Piero Pennacchini, Vice-Direttore della Sala Stampa della Santa Sede. Protonotari Apostolici soprannumerari: 21 marzo 1988. Mons. Francis J. Smith (El Paso). Mons. Joseph A. Marjanczyk (Newark). » 19 maggio » Mons. Laurence E. Higgins (St. Petersburg). 6 giugno Mons. John Tracy Ellis (Washington). » » 17 25 gennaio 1989. Mons. Francis A. Lacey (San Francisco - USA). Mons. Mario Guizzo (Vittorio Veneto). » 7 aprile Mons. Emil Brzoska (Limburg). » » 14 Mons. Hugh A. Overbaugh (Harrisburg). » 11 maggio Mons. Pietro Santini (Fabriano-Matetica). » » ia Mons. José Francisco Rodríguez Salazar (Ocaña). » » 23 Mons. Pedro Juan Ballester Torres (Ponce). » 4 luglio Mons. Feliciano M. Palma (Malolos). » » » Mons. Jenö Anisich (Kalocsa). » » 14 Mons. Paul Grichting (Sion). » » 18 Mons. Michele Vitale (Sorrento-Castellammare di Stabia). » » 22 Acta 740 Apostolicae 27 luglio 6 ottobre » 13 21 » 23 1989. Mons. » Mons. Mons. » Mons. » » Mons. » » » Mons. » » Mons. 26 » » » Mons. Mons. 17 dicembre » 24 gennaio 1990. Mons. » 25 » Mons. » Mons. 16 febbraio Mons. 1 marzo » Mons. » » 6 » » Mons. 31 Sedis - Commentarium Officiale Andrea Linares (Mazara del Vallo). Felice Posa (Trani-Barletta-Bisceglie). Ozeslaw Chmielewski (Lomza). Johannes Stüting (Essen). Giuseppe Pistoni (Modena-Nonantola). Mátyás Erdös (Esztergom). Franz Jung (Münster). Wilhelm Gertz (Münster). Paul W. Clunan (Memphis). Zenon Willa (Gniezno). Michal Aronowicz (Wilno). Francesco Sparacio (Monreale). Béla Miklós (Eger). Ferenc Walper (Székesf enervar). Labindo Serughetti (Bergamo). Prelati d'onore di Sua Santità: 1986. Mons. Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » » » Mons. » Mons. » » » Mons. Mons. » » » » » » Mons. » Mons. » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » » Mons. » Mons. » » » Mons. » » » » Mons. » » Mons. » » » 28 luglio 1987. Mons. Mons. 20 novembre » » Mons. » » » » Mons. Mons. » » 13 gennaio 1988. Mons. » » » Mons. » » » Mons. » Mons. 25 febbraio » Mons. » » » » Mons. » Mons. 17 marzo » » » » James A. Burke (Newark). Franklyn M. Casale (Newark). Emmanuel M. Capozzelli (Newark). Nicholas A. Di Marzio (Newark). Joseph J. Donovan (Newark). Walter J. Gorski (Newark). Edward F. Kavin (Newark). Michael E. Kelly (Newark). Richard M. Liddy (Newark). William J. Linder (Newark). James A. McKenna (Newark). James P. McMenemie (Newark). Thomas B. Meaney (Newark). Philip D. Morris (Newark). Clement A. Ockay (Newark). Hugh A. O'Donnell (Newark). George A. 0'Gorman (Newark). Dominick A. Focus (Newark). Ca jetan P. Salerni (Newark). Martin A. Piasecki (Newark). Andrew Leo Murray (Biloxi). Michael Joseph Thornton (Biloxi). James McKenna Russell (Biloxi). Ronald P. Herzog (Biloxi). John J. Sullivan (Salt Lake City). James T. Kenny (Salt Lakë City). John J. Hedderman (Salt Lake City). Robert J. Ennis (Brooklyn). Francis J. Fahy (Brooklyn). Dominick Joseph Finnerty (Brooklyn). James J. Haggerty (Brooklyn). Diarium 25 febbraio 1988. Mons. » '» Mons. » Mons. » » » » » Mons. » » Mons. » » » » Mons. Mons. » » » » » Mons. » » » Mons. Mons. » » » Mons. » » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » Mons. » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. 21 marzo » Mons. » » » Mons. » Mons. » 26 » Mons. 18 25 » » » » » » » » » 27 » aprile » » » » » » » » » » » » 4 maggio » » » 16 19 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Romanae Curiae 741 Joseph A. Funaro (Brooklyn). Otto L. Garcia (Brooklyn). John P. Gilhooley (Brooklyn). Nicholas W. Sivillo (Brooklyn). James F. Spengler (Brooklyn). Rocco D. Villani (Brooklyn). George T. Voiland (Brooklyn). Edward V. Wetterer (Brooklyn). John F. Wilson (Brooklyn). John F. Hartmann (Brooklyn). Lawrence E. Hinch (Brooklyn). James J. Kelly (Brooklyn). Robert R. McCourt (Brooklyn). John H. O'Brien (Brooklyn). Robert J. Pawson (Brooklyn). Raymond R. Shevlin (Brooklyn). John J. Antoncic (Brooklyn). John A. Burns (Brooklyn). David L. Cassato (Brooklyn). Octavio Cisneros (Brooklyn). Michael J. Connelly (Brooklyn). James J. Cooney (Brooklyn). Henry J. Doherty (Brooklyn). Robert S. Calles (El Paso). Anthony Dixon Hartford (El Paso). John R. Peters (El Paso). Venturo Lorusso (Altamura-Gravina-Acquaviva del le Fonti). Ronald Cyril Hoppe (Alexandria). Oliver Edward Adams (Mobile). John Redmond Arnos (Mobile). Timothy Joseph Deasy (Mobile). Kevin Francis Duignan (Mobile). Patrick Francis Foy (Mobile). James Dominic Kirwan (Mobile). Cordell James Lang (Mobile). Francis C. Murphy (Mobile). James Wesley Oberkirch (Mobile). Patrick Charles O'Connor (Mobile). Maurice Louis Shields (Mobile). Roger J. Augustine (Sioux City). Simon Morkunas (Sioux City). John Joseph Bumstead (Bridgeport). Constantino R. Caldas (Bridgeport). John Edward Gilmartin (Bridgeport). Normand Alfred Methe (Bridgeport). William Francis Schultz (Bridgeport). James Clyde Moragne (New Orleans). George Pogány (Newark). Acta 742 17 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 22 » » » » » 15 giugno » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » luglio 1988. » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Mons. Laurence E. Clark (Los Angeles). Mons. Patrick L. Cleary (Los Angeles). Mons. Joseph S. George (Los Angeles). Mons. Thomas G. Hayes (Los Angeles). Mons. William J. Hollinger (Los Angeles). Mons. Robert E. Howard (Los Angeles). Mons. Edward J. Johnson (Los Angeles). Mons. Michael F. Killeen (Los Angeles). Mons. Michael F. Lenihan (Los Angeles). Mons. James J. Loughnane (Los Angeles). Mons. Thomas McGovern (Los Angeles). Mons. Leland J. Boy er (Los Angeles). Mons. James B. Clyne (Los Angeles). Mons. James P. Colberg (Los Angeles). Mons. Thomas J. Curry (Los Angeles). Mons. Patrick J. Gallagher (Los Angeles). Mons. Lawrence J. Gibson (Los Angeles). Mons. Eugene A. Gilb (Los Angeles). Mons. Ernest J. Gualderon (Los Angeles). Mons. Alfred Hernández (Los Angeles). Mons. John C. Hughes (Los Angeles). Mons. Kevin Charles Keane (Los Angeles). Mons. Peter D. Nugent (Los Angeles). Mons. Sylvester O'Byrne (Los Angeles). Mons. Charles F. O'Gorman (Los Angeles). Mons. Robert T. Pierce (Los Angeles). Mons. Joseph M. Sartoris (Los Angeles). Mons. Martin E. Slaught (Los Angeles). Mons. Patrick G. Thompson (Los Angeles). Mons. Andrew S. Tseu (Los Angeles). Mons. Henry A. Van Son (Los Angeles). Mons. Robert Walsh (Los Angeles). Mons. Gerald E. Wilkerson (Los Angeles). Mons. Arthur J. Lirette (Los Angeles). Mons. Edward C. Maddox (Los Angeles). Mons. Juan Matas (Los Angeles). Mons. John T. Naughton (Los Angeles). Mons. George H. Niederauer (Los Angeles). Mons. George J. Parnassus (Los Angeles). Mons. John V. Sheridan (Los Angeles). Mons. Robert J. Stein (Los Angeles). Mons. Francis J. Weber (Los Angeles). Mons. John Henry Casey (Camden). Mons. John Francis Cooke (Camden). Mons. Pasquale M. DiBuono (Camden). Mons. Eugene Joseph Fitzsimmons (Camden). Mons. Martin Joseph Mannion (Camden). Mons. Ciaran Paschal O' Mearain (Camden). Mons. Michael Joseph Chamberlain (Denver). Diarium 15 1988. Mons. » Mons. » Mons. » » » Mons. » » Mons. » » » Mons. 20 settembre » Mons. 6 ottobre » Mons. » » » Mons. » » » 15 » » Mons. Mons. » » » Mons. » » » » Mons. » » » » » Mons. » » » Mons. Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. Mons. » » » » Mons. » Mons. » » Mons. » » » Mons. » » » » » » Mons. Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » » » Mons. » » Mons. » » » Mons. » » » » » Mons. » » Mons. » » Mons. » » » Mons. » » » » » Mons. Mons. » » » Mons. » » Mons. » » » Mons. » » » » Mons. » » » » Mons. » Mons. » » Mons. » » » Mons. » » Mons. » » » Mons. » » » Mons. » » Mons. » » » » luglio - » Romanae Curiae Roy Figlino (Denver). Omer V. Foxhoven (Denver). Lawrence Saint Peter - (Denver). John Harley Schmitt (Denver). Charles B. Woodrich (Denver). Antoine Diarra (Bamako). Norman G. Balthazar (Saint Petersburg). Brendan Muldoon (Saint Petersburg). James Bernard Caverly (Saint Petersburg) William J. McDonnell (Buffalo). Kenneth M. Menge (Buffalo). John M. Ryan (Buffalo). Francis G. Weidgen (Buffalo). Rupert A. Wright (Buffalo). Robert C. Wurtz (Buffalo). Daniel J. Szostak (Buffalo). Edward L. Ulaszeski (Buffalo). Angelo M. Caligiuri (Buffalo). John W. Madsen (Buffalo). Robert J. Cunningham (Buffalo). Peter J. Popadick (Buffalo). Richard S. Amico (Buffalo). Norman R. Conlin (Buffalo). William J. Gallagher (Buffalo). Walter 0. Kern (Buffalo). James J. Lichtenthal (Buffalo). James G. Kelly (Buffalo). Joseph Thomas Moran (Buffalo). William Jerome Sullivan (Buffalo). Robert K. Golombek (Buffalo). Richard C. Crumlish (Buffalo). Joseph L. Bialek (Buffalo). Eugene M. Radon (Buffalo). Raymond F. Paa (Buffalo). Stanley A. Ropelski (Buffalo). Harold M. Wagner (Buffalo). William J. Stillwell (Buffalo). Francis M. Swiatkowski (Buffalo). Richard L. Wetter (Buffalo). George B. Yiengst (Buffalo). Joseph F. Skupien (Buffalo). Raymond J. Kozlowski (Buffalo). Robert A. Mack (Buffalo). Joseph Grant Higgins (Buffalo). Kevin T. O'Neill (Buffalo). Basil A. Ormsby (Buffalo). John I. Ducette (Buffalo). Edmund J. Dietzel (Buffalo). Donald L. Armbrewster (Buffalo). 743 Sacra 744 Congregatio pro Causis, Sanctorum 17 dicembre 1988. Mons. Patrick J. Lynch (Memphis). » » » Mons. Edward O. Hey mer (Memphis). » » » Mons. Ignatius Chalissery (Trichur). 28 » » Mons. Arthur L. Duncan (Charlotte). » » » Mons. Felix R. Kelaher (Charlotte). » » » Mons. Anthony Ko vacie (Charlotte). » » » Mons. Joseph A. Kerin (Charlotte). » » » Mons. Thomas P. Burke (Charlotte). » » » Mons. John James McSweeney (Charlotte). 4 gennaio 1989. Mons. Aloysius J. Busch (Paterson). » » » Mons. John J. Carroll (Paterson). » » » Mons. Robert B. Carroll (Paterson). » » » Mons. Charles C. Cassidy (Paterson). » » » Mons. John J. Demkovich (Paterson). » » » Mons. George A. Dudak (Paterson). » » » Mons. Francis B. Ferraioli (Paterson). » » » Mons. James Gacquin (Paterson). » » » Mons. Mark J. Giordani (Paterson). » » » Mons. William J. King (Paterson). » » » Mons. Thaddeus G. Lee (Paterson). » » » Mons. Peter A. McBride (Paterson). » » » Mons. James II. Murray (Paterson). » » » Mons. Daniel P. Noonan (Paterson). » » » Mons. James H. O'Rorke (Paterson). » » » Mons. John Podgorny (Paterson). » » » Mons. Martin F. Rauscher (Paterson). » » » Mons. Samuel F. Winters (Paterson). 30 novembre 1989. Mons. Giovanni Carnazzi (Bergamo). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Gran Croce dell'Ordine di San Silvestro Papa: 30 giugno 1988. Al sig. Giacomo Profili (S.M.O.M.). 24 aprile 1989. Al sig. Antonio D'Ambrosi (Roma). 20 luglio » Al sig. Stefan Stuligrosz (Poznan). 9 novembre » Al sig. Giuseppe Morgante (Roma). La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa: 18 febbraio 1988 Al » Al 29 giugno » Al 30 » 17 settembre » AI Al 3 dicembre » 10 marzo 1989. Al » AI 6 luglio sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Walter Bayerlein (München und Freising). Enrico Sini (Roma). José Antonio Linati Bosch (S.M.O.M.). Ngoy Lulu (Zaire). Adolfo Zanatta (Casale Monferrato). Alexander Gancz (Wien). Herbert Grossmann (Wien). Diarium Romanae Curiae 745 22 agosto 1989. Al sig. Francesco Luigi Antonio Perrotta (Capua). Al sig. Elio Monducci (Reggio Emilia-Guastalla). 2 settembre » 15 » » Al sig. Alluma Idolua Mulamba (Zaire). 30 ottobre » Al sig. Michel Sékène Diom (Senegal). La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa: 3 febbraio 1987. Al sig. Jules Peeters (Mechelen-Brussel). 5 » Al sig. Umberto Mariani (Roma). » 9 maggio » Al sig. Karl Werner Buck (Roermond). 30 luglio » Al sig. Gino Franzoso (Adria-Rovigo). Al Al Al marzo 1988. Al Al » » » Al » 29 » » giugno Al » » » Al Al » » 8 » » Al » » » Al » » » » Al 10 » » Al » 17 Al » » Al 8 luglio » 9 Al » » » » Al Al » 27 agosto » » Al 29 20 ottobre Al 8 novembre » Al » 14 » Al Al » » 16 sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Al Al » 2 dicembre Al Al » » Al 22 » » Al » » » » Al » 23 12 gennaio 1989. Al » » » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. » » » » » » » » » co eo 18 » » » » » » » » co » » 17 20 30 » » » » » » Vittorio Milan (Adria-Rovigo). Luigi Sartorello (Adria-Rovigo). Vincenzo Vianello (Adria-Rovigo). Claus Kästle (Augsburg). Friedrich Wiedemann (Augsburg). Marcel Cordemans (Mechelen-Brussel). Anton Salesny (Wien). Herbert Schwab (Wien). Sergio Betti (Catanzaro-Squillace). Angelo Savanella (Catanzaro-Squillace). Nicola Landi (Catanzaro-Squillace). Luigi Mantegna (Catanzaro-Squillace). Giovanni Rocchi (Catanzaro-Squillace). Paolo Fatiga (Mileto-Nicotera-Tropea). Rodrigo M. Espinosa Bermeo (Equatore). Lucio Del Duce (Roma). Gianfranco Bani (Roma). Emanuele Caruso (Roma). Jakob Stockinger (Mainz). Adam Leicht (Rottenburg-Stuttgart). Dario Vorgnano (Roma). Alberto Giordano (Roma). Graziantonio Palasciano (Altamura-GravinaAcquaviva delle Fonti). Augusto Mascarino (Asti). Thomas Nicolaus van Rijn ('s-Hertogenbosch). Heinrich Mechtildis J. Thomassen (Roermond). Domenico Catalano (Roma). Heinz Peter Slatin (Wien). Herbert Mittag-Lenkheym (Wien). Gottfried Scholz (Wien). Luciano Antognoli (La Spezia-Sarzana-Brugnato) Ferdinando Carrozzi (La Spezia-Sarzana-Bru­ gnato). Bruno Lombardi (La Spezia-Sarzana-Brugnato). Claudio Marchetti (Milano). Carl Theodor Horn (München und Freising). Carlo Bernini (Treviso). Lino Armellin (Treviso). 746 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1 febbraio 1989. Al sig. Disubi Kabena Kupa (Zaire). 18 » » Al sig. Egon Zimmermann (Wien). 24 » » Al sig. Giulio Gaspare (Civitavecchia-Tarquinia). » » » Al sig. Alfredo Incerti (Civitavecchia-Tarquinia). 6 marzo » Al sig. Carlo Cuscianna (Roma). 10 » » Al sig. Hans Trapl (Wien). » » » Al sig. Hans August Lucker (Augsburg). » » » Al sig. Ettore Consoli (Brescia). » » » Al sig. Helmut Skala (Wien). 13 » » Al sig. Anthony Chullikal (Alleppey). 16 » » Al sig. Mafaldo Cechet (Gorizia). » » » Al sig. Celso Marcor (Gorizia). » » » Al sig. Arnolfo De Vittor (Gorizia). » » » Al sig. Gianfranco Rondello (Padova). » » » Al sig. Fabrizio Mancinelli (Roma). » » » Al sig. Bruno Mentasti (Brescia). » » » Al sig. Alessandro Brocchieri (Mondovì). 21 » » Al sig. Herman Jacobs (Antwerpen). » » » Al sig. Alfons Adebisi Olukoya (Ijebu-Ode). » » » Al sig. Lawrence Adeleji Adekoya (Ijebu-Ode). 21 aprile » Al sig. Danilo Negri (Padova). » » » Al sig. Pietro Rossomando (Padova). » » » Al sig. Gerhard Etti (Augsburg). » » » Al sig. Franco Bulzoni (Roma). » » » Al sig. Edward Maria de Grood ('s-Hertogenbosch). 26 » » Al sig. Carlo Frera (Alessandria). » » » Al sig. Chiaffredo Astori (Alessandria). » » » Al sig. Cesare Ricci (Alessandria). » » » Al sig. Pino Raiteri (Alessandria). 10 maggio » Al sig. Giuseppe Brizio (Bergamo). » » » Al sig. Giovanni Giavazzi (Bergamo). » » » Al sig. Natale Merelli (Bergamo). » » » Al sig. Camillo Paganoni (Bergamo). 11 » » Al sig. Giuseppe De Luca (Amalfi-Cava de' Tirreni). 13 » » Al sig. Rudolf Friedler (Wien). 19 » » Al sig. Adhemar De Raeymaeker (Mechelen-Brussel). » » » Al sig. Johannes Schlüter (Paderborn). 30 » » Al sig. Demetrio Bincoletto (Casale Monferrato). 6 giugno » Al sig. John Peter Timmermans (Utrecht). 8 » » Al sig. Hubert Mulleger (Augsburg). 9 » » Al sig. Raffaele Saviello (Salerno-Campagna-Acerno). 11 » » Al sig. Bruno Scippa (Rieti). 14 » » Al sig. Meinolf Michels (Paderborn). » » » Al sig. Domenico De Michele (Otranto). 17 » » Al sig. Hubert Strauf (Essen). 6 luglio » Al sig. Rudolf Jepper (Wien). 8 » » Al sig. Giuseppe Isoli (Roma). » » » Al sig. Bruno Becchetti (Roma). 18 » » Al sig. Viscardo Davoli (Reggio Emilia-Guastalla). Diarium 18 » 22 luglio » 1989. » )> )> )> )> )> )> )• >> >> >> >• Romanae Curiae 747 Al sig. Riccardo Turrini (Reggio Emilia-Guastalla). Al sig. Sergio Benedetti (Pitigliano-Sovana-Orbetello). Al sig. Luigi Magliuola (Italia). » » » Al sig. Franco Romano (Italia). 27 Al sig. Umberto Rocca (Italia). » 7 agosto Al sig. Vito Crainz (Italia). » » Al sig. Vincenzo Parma (Italia). » » Al sig. Vincenzo Masi (Italia). » Al sig. Antonio Berardo (Italia). Al sig. Mario Zulini (Italia). » » » Al sig. Roberto Rinaldi (Italia). 29 » Al sig. Sandro Totti (Ancona-Osimo) » Al sig. Gaetano Migliarini (Ancona-Osimo). » » Al sig. Augusto Fucili (Ancona-Osimo). » ) 31 Al sig. Lorenzo Tacchella (Tortona). » )> > Al sig. Romano Alfieri (Reggio Emilia-Guastalla). 2 settembre > Al sig. Roberto Bertazzoni (Reggio Emilia-Guastalla) » » ) Al sig. Remo Corghi (Reggio Emilia-Guastalla). » » >> » » ) Al sig. Lauro Ferrarini (Reggio Emilia-Guastalla). Al sig. Franco Franzini (Reggio Emilia-Guastalla). » ) Al sig. Achille Maramotti (Reggio Emilia-Guastalla). » » ) Al sig. Pietro Montanari (Reggio Emilia-Guastalla). » > Al sig. Fabio Storchi (Reggio Emilia-Guastalla). » » > Al sig. Sergio Vaccari. (Reggio Emilia-Guastalla). » » ) Al sig. Remo Zoboli (Reggio Emilia-Guastalla). » » » Al sig. Giuseppe Maoli (Rieti). 11 Al sig. Bruno Scippa (Rieti). » » M Al sig. Mario Zadro (Concordia-Pordenone). » » 17 Al sig. Adriano Ferraro (Concordia-Pordenone). » )) M » Al sig. Tommaso Boer (Concordia-Pordenone). » » » )) » Al sig. Giovanni Polesello (Concordia-Pordenone). Al sig. Giovanni Rosalen (Concordia-Pordenone). » » )) » » 21 Al sig. Gaudenzio Ponzetti (Ivrea). Al sig. Serafino Fiori (Italia). » » 25 Al sig. John P. O'Donnell (Achonry). 4 ottobre » Al sig. Hans Ströbitzer (Sankt Pölten). 10 » » Al sig. Tonino Bellotti (Bologna). » » 11 Al sig. John Dwyer (Sydney). » » 12 Al sig. Antonio Renzi (Porto-Santa Rufina). 13 » » » » Al sig. Joseph Stynen (Antwerpen). 16 » » Al sig. Rudolf Pesch (Paderborn). 18 Al sig. Adalbert Müllmann (Paderborn). » » » Al sig. Luigi Anedda (Parma). 31 » » Al sig. Giovanni Guidi (Milano). 10 novembre » Al sig. Gerardo Ortis (Milano). » » » Al sig. Giuliano Colliva (La Spezia-Sarzana-Brugnato » » 23 Al sig. Chen Shih-liang (Cina). 12 dicembre » Al sig. Bartolomeo D'Onofrio (Manfredonia-Vieste). » » 18 » » » Al sig. Luciano Burghignoli (Civita Castellana). Acta 748 Ol 18 dicembre 1989. Al » Al » » » » » Al » » » Al Al 29 » » gennaio 1990. Al Apostolicae sig. sig. sig. sig. sig. sig. Sedis - Commentarium Officiale Giulio Pantosti (Civita Castellana). Rolando Luciani (Civita Castellana). Luigi Fraticelli (Civita Castellana). Roberto Ioppolo (Civita Castellana). Giacomo Saragosa (Rieti). Renzo Giustini (Roma). Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa: es 18 febbraio 1986. Al maggio 1987. Al )) » » Al » » » Al 17 ottobre » Al sig. sig. sig. sig. sig. eo 21 » Al sig. » 24 » Al sig. » Al sig. 10 novembre » 13 gennaio 1988. Al sig. 26 febbraio » Al sig. 9 marzo » Al sig. » » » Al sig. 26 » Al sig. » » Al sig. » » 29 » Al sig. » » » » Al sig. 15 aprile » Al sig. 22 » Al sig. » » Al sig. » » 25 » ÀI sig. » » » Al sig. 27 » Al sig. » 28 » Al sig. » » Al sig. » » 4 maggio » Al sig. Al sig. » » » Al sig. 9 » » Al sig. 14 » » 16 » Al sig. » Al sig. » » 31 » Al sig. » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » giugno » Al sig. 6 » Al sig. » 13 » Al sig. » Al sig. 22 » » 23 » » Al sig. Nicola Anzuini (Roma). Johann Albert Stryk (Roermond). Albert J. L. Steuns (Roermond). Anthony Adrian van der Eerden (Roermond). Vinzens Josef Gustav Schmidt (Freiburg im Breisgau). Heinrich Althaus (Münster). Giancarlo Noris (Roma). Hans Albers (Köln). Vincenzo Scala (Roma). Antonio Lauta (Roma). Koyoichi Yamada (Tokyo). Yutaka Narita (Tokyo). Giacomo Cesario (Roma). Quiliano Grandi (Roma). Graziano Pessina (Reggio Emilia-Guastalla). Gianni Rossi (Reggio Emilia-Guastalla). Gerhard Anton J. Janssen fs-Hertogenbosch). Vincenzo Martello (Caserta). Jean Bassine (Mechelen-Brussel). Roderick Maguire (Tuam). Andrew Bernard van Dun (Haarlem). Flavio Balladares (León en Nicaragua). Giuseppe Sapienza (Roma). Albrecht Hofmann (Bamberg). Cornelis Jean Maria Schets (Breda). Graf Valentin von Ballestrem (Regensbürg). Friedbert Schulze (Münster). Hubert Meschede (Paderborn). Vouter Hemy Snijders fs-Hertogenbosch). Wilhelm Joseph N. Kavelaars (Utrecht). Antonio Volpi (Roma). Luciano Caroppo (Roma). Luigi Tucarelli (Roma). René de Aubert (Roma). Franz Kolbl (Wien). Victor Augustin Calon (Rotterdam). Heinz Josef Kramer (Essen). Lambert Joseph A. Van Haareheijmejer (Haar­ lem). Slewa Jousif Semaan (Babilonia dei Caldei). Diarium 23 giugno » » » » 2 5 18 23 27 » » » luglio » » agosto » » » » » 29 20 settembre » 21 15 » ottobre » » » » » » » » » » » » » » » 17 20 25 8 novembre 11 16 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 18 25 30 2 dicembre 15 » 23 » 28 » 14 gennaio 16 17 » » 24 1988. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » » Al » Al 1989. Al » Al » Al » Al » Al » Al Al Al » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Romanae Curiae 749 Teodoro Barani (Manila). Christian Porenta (Salzburg). Galileo Nardecchia (Roma). Cornelis Maria van Boesschoten (Breda). Benjamin G. Juárez (Manila). Fortunato Maresia (Istanbul). Aristotele Morello (Genova-Bobbio). Arnold G. Maria Lempers fs-Ilertogenbosch). Jacob ten Hacken ('s-Hertogenbosch). Martin Leonardus Habraken ('s-Hertogenbosch) Gustave Gerard H. M. Herben (Haarlem). Werner Cramer (Paderborn). Gisbertus Cornelis Maria van Doorn (Rotterdam) Tadeusz Tchörzewski (Westminster). Franciszek Bissinger (Westminster). Salvatore Mangano (Syracuse). Peter Anton van der Logt ('s-Hertogenbosch). Hubert Johann Dekker ('s-Hertogenbosch). Henry Maria L. Kerchoff ('s-Hertogenbosch). Angelo Ranalli (Gubbio). Rudolf Nottebaum (Aachen). Anton Hägen (Linz). Helmut Ornezeder (Linz). Salvatore Sisinni (Otranto). Abele Luigi Bergeretti (Otranto). Ennio Rizzo (Otranto). Massimiliano Angelini (Roma). Sergio Targon (Roma). Herman Kober (Würzburg). Silvio Colantòni (Cosenza-Bisignano). Ugo Lombardi (Cosenza-Bisignano). Gerard Qualdvlieg (Roermond). Heinz Müller (Freiburg im Breisgau). Luigi Ruco (Roma). Paolo Ricci (Roma). Francesco Deon (Roma). Jan Jaworski (Gniezno). Gerardo Joseph Heiligers (Roermond). John Cornelis Schlösser (Roermond). Artemio Baldassi (Udine). William A. Ryan (Cashel). Bernhard Droste (Münster). Andrzej F.E.T. Junosza-Zaluski (Polonia). William Louis Gustav van Dijk (Rotterdam). Gianni Elli (Milano). Antonio Ghisalberti (Milano). Romano Pigni (Milano). Fausto Puggeri (Milano). Lorenz Gerhard J. Huisbers ('s-Hertogenbosch) 750 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale os eo 27 gennaio 1989. Al sig. Pietro Malpezzi (Faenza-Modigliana). » Al sig. Francesco Montuschi (Faenza-Modigliana). » » Al sig. Francesco Sa vini (Faenza-Modigliana). » » » Al sig. Francesco Ko versi (Faenza-Modigliana). » » Al sig. Edolo Bosetti (Faenza-Modigliana). » » » Al sig. Ugo Montaguti (Faenza-Modigliana). » Al sig. William Valmori (Faenza-Modigliana). » » Al sig. Guizzardo Rondinini (Faenza-Modigliana). » » » Al sig. Eugenio Leporesi (Faenza-Modigliana). » » » Al sig. Vittorio Cornacchia (Faenza-Modigliana). » » » Al sig. Mario Montanari (Imola). 31 » » Al sig. John Adrian Dresmé (Utrecht). 9 febbraio » Al sig. Anton Schall (Freiburg im Breisgau). 15 » 24 » Al sig. Pietro Leccese (Civitavecchia-Tarquinia). » » Al sig. Rinaldo Dona (Civitavecchia-Tarquinia). » » » Al sig. Germano Dalla Vecchia (Civitavecchia-Tarquinia). » » » Al sig. Giancarlo Bertini (Fano-Fossombrone-Cagli-Per» » gola). 2 marzo » Al sig. Patrick Smith (Clonfert). » Al sig. Umberto Badia (Roma). » 10 » Al sig. Paolo Borgani (Brescia). » » Al sig. Otto Steffan (Wien). » » 21 » Al sig. Peter Adewale Adegbasan (Ijebu-Ode). » » Al sig. John Chan Wole Shodimu (Ijebu-Ode). » » » Al sig. Anthony Olatunde Ajeneye (Ijebu-Ode). » » Al sig. Felix Kolawole Banjo (Ijebu-Ode). » » » Al sig. Joseph Olatunde Oyefesodi (Ijebu-Ode). » » » Al sig. Pierre Desplanches (Monaco). 29 » » Al sig. Leopold Scholz (Eisenstadt). » » » Al sig. Ferdinand Eduard Jas (Rotterdam). 4 aprile » Al sig. Eugène Jean François Manse (Rotterdam). » » » Al sig. Carlo Spagnolo (Piazza Armerina). 11 » » Al sig. Johann Habermann (Regensburg). 17 » » Al sig. Bernard Henri Otto Höge ('s-Hertogenbosch). 21 » » Al sig. Simone Abou Sbea (Siria). » » » Al sig. Théodore Hubert Van Beek ('s-Hertogenbosch). » » » Al sig. Luigi Scaparpa (Alessandria). 26 » » Al sig. Stefano Capra (Alessandria). » » » Al sig. Libero Como (Alessandria). » » » Al sig. Amedeo Francesco Di Giulio (Teramo-Atri). 27 » Al sig. Linus Meier (Città del Vaticano). 29 » » Al sig. Giuseppe Brovero (Casale Monferrato). 11 maggio 13 » Al sig. Ernst Grandegger (Wien). » » Al sig. Jean Hendrik Alles (Haarlem). 19 » giugno » Al sig. Carlo Alberto Antonelli (Roma). » Al sig. Carlo Alberto Barbi (Roma). » » » Al sig. Claudio Ciatti (Roma). » » Al sig. Bartolomeo Neri (Roma). » » » Al sig. Giovanni Rocca (Roma). » » Diarium 3 giugno 6 » 14 » » » » » 26 » » » 1989. » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. » » 4 luglio 6 » » » » » 8 » » » » » » » 18 » » » » » 20 » » » 22 » 7 agosto » » » » » » » » » » 22 » 29 » » » 31 » 1 settembre » » 7 » » » 11 » 15 » 17 » 26 » 2 ottobre » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. » » » » Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. » » » 5 » » » » Romanae Curiae 751 Antonio Mudadu (Roma). Gerard Braddley (Armagh). Gerard P. G. Molenschot (Utrecht). Floris Eysink (Utrecht). Rudolf Robben (Utrecht). Ferdinand L. N. Kussel ('s-Hertogenbosch). Adolfo Fischione (Urbino-ürbania-SanfAngelo in Vado). Raymond Ang (Manila). Lothar Knecht (Freiburg im Breisgau). Klaus Ewers (Essen). Josef Bauen (Essen). Alfred Arens (Essen). Giovanni Saveri (Roma). Luigi Chiavarini (Roma). Nicola Ramundo (Roma). Enrico Massi (Roma). Francesco Tavoni (Reggio Emilia-Guastalla). Ugo Ceccardi (Reggio Emilia-Guastalla). Pellegrino Zanicchi (Reggio Emilia-Guastalla). Elia Davià (Belluno-Feltre). Giuseppe Zardini (Belluno-Feltre). Pasquale Muggeo (Italia). Aldo Cataldi (Roma). Alessandro Castellani (Roma). Gregorio Di Agostino (Koma). Carlo Celliti (Roma). Antonio D'Angelo (Roma). Giovanni Gianquinto (Roma). Mario Mariotti (Pitigliano-Sovana-Orbetello). Luigi Perna (Roma). Jean Henrique M. Audenaerde ('s-Hertogenbosch). Klaus Müller (Mainz). Artemio Faciocchi (Cremona). Bartolomé Pierre van den Worst (VHertogenb.). Hugo Schmieden (Köln). Josef Holthausen (Köln). Angelo Bellosono (Rieti). Germano Ermacora (Udine). Heribert Maixner (Fulda). Konrad Schröder (Osnabrück). C. L. J. Huyser (Rotterdam). Emilio Flamini (Siena-Colle di Val d'Elsa-Mon­ talcino). Bruno Lorenzi (Roma). Umberto Contigiani (Roma). Adolf Dohmes (Köln). Arduino Borini (Forlì-Bertinoro). Acta 752 10 ottobre 11 12 » 13 » Apostolicae 1989. Al » Al Al » Al » Al » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. Al » Al » » Al » » Al 14 » » Al 20 » » Al » » » Al 25 » » Al Al 30 » Al 29 dicembre » » » » Al » » » Al 10 gennaio 1990. Al 13 » » Al 20 » Al » » Al 26 » Al 30 » Al 5 febbraio » Al 16 » » Al » » Al Al » » Al 27 » » Al 13 marzo sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. 16 » » » » » 10 novembre Sedis - Commentarium Officiale August Bisser (Freiburg im Breisgau). Wolfgang Vaillant (Köln). Cornelis Peter J. M. Goderle (Breda). Renzo Sighinolfì (La Spezia-Sarzana-Brugnato). José Santiago Atienza (Manila). Ilio'Bertini (Siena-Colle di Val d'Elsa-Montalcino). Josef Stynen (Antwerpen). Giuliano Franchini (Milano). Cesare Pusterla (Milano). Giancarlo Conti (Milano). Giovanni Scanavini (Bologna). Franciszek Wicher (Krakow). Jozef Mucha (Krakow). Raffaele De Innocentius (Lanciano-Ortona). Francesco Antonietti (Bergamo). Luigi Di Biasio (Rieti). Nazzareno Iacopini (Rieti). Valentino Aureli (Rieti), Celestino Gahdolfo (Albenga-Imperia). László Haimos (Györ). Alvaro Castagnoli (Livorno). Benedetto Imperatori (Roma). Luigi Luzi (Jesi). Fabio Severo Severi (Trieste). Luigi Anzalone (Aosta). Salvatore Renda Pitti (Monreale). Giuseppe La Bua (Monreale). Paolo Vitali (Fano-Fossombrone-Cagli-Pergola). Antonio Ragusa (Roma). Cesare Tassi (Roma). Si rende noto che il Sac. Boleslaw Krawczyk, S.A.C., è stato nominato Cerimoniere Pontificio « ad quinquennium » in data 30 maggio 1990. NECROLOGIO 20 maggio 7 20 giugno giugno 1990. Mons. José D'Angelo Neto, Arcivescovo di Pouso Alegre (Brasile). » Mons. José Maria Mestres, Vescovo tit. di Dardano. » Mons. Jacques Nguyên Ngoc Quang, Vescovo di Can Tho (Viet-Nam). 1 Augusti 1990 An. et vol. LXXXII N. 8 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I NDALATANDENSIS In Angolae finibus nova erigitur dioecesis Ndalatandensis cognominanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Peculiari prosequimur, quidem cura animique pariter affectione Afras gentes quae etsi quibusdam premuntur difficultatibus, anni- tuntur tamen commodiorem ad condicionem accedere et quoad huma­ nas res religiosasque floridiorem statum. Cum igitur felicem hunc progressum evenire conspicimus in Angolana quoque natione, aptare properamus ecclesiastica instituta hodierno cursui rerum. Itaque con­ sentientibus Congregationi pro Gentium Evangelizatione Patribus prae­ positis, suffragante quoque Venerabili Fratre Fortunato Baldelli, Ar­ chiepiscopo titulo Mevaniensi et in Angola Apostolico Delegato, haec iubemus et decernimus. Agrum divulsum quendam ab archidioecesi Luandensi eundemque totam provinciam civilem Cuanzensem scilicet Septentrionalem constituere complectentem Ndalatandensem volumus deinceps novam dioecesim appellandam. Eandem porro suffraga- neam reddimus Ecclesiae Metropolitanae Luandensi. Episcopalis ca­ thedra in templo locetur Deo in honorem Sancti Ioannis Baptistae, Praecursoris Domini, dicato, quod in urbe vulgari loquela Ndalatando 50 - A. A. S. Acta 754 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vocitata invenitur. Haec omnia explenda ceteraque ad iuris normas Venerabili Fratri Apostolico Delegato quem memoravimus committi­ mus, factis etiam subdelegandi facultatibus quempiam in ecclesiastica dignitate constitutum. Contrariis rebus minime obsistentibus. Magno­ pere tandem avemus modo enata communitas, viribus omnium con­ iunctis, ut quam primum adolescat et uberrimos virtutis pietatisque fructus, opitulante ipso Domino, usquequaque fundat. Datum Romae, apud S. Petrum, die sexta et vicesima mensis Martii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duodecimo. 6B A U G U S T I N U S card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Angelus Lanzoni, Proton. Apost. Loco £g Plumbi In Secret. Status tab., ». 251.218 II ABANAE Detractis ab Umuahiana dioecesi nonnullis agris nova conditur sedes Abana appellanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Praeteritis quidem temporibus semine a sollicitis missionariis largi­ ter iacto, gaudenter sane catholicam fidem latius proferri in Nigerianas gentes conspicimus. Quapropter ad commodiores condiciones ecclesia­ stica instituta aptare properamus. Itaque de sententia Véhër^MlTum Fratrum Nostrorum S.R.E. Cardinalium et Episcoporum Congrega­ tioni pro Gentium Evangelizatione praepositorum, annuente pariter Venerabili Fratre Paulo Fouad Tabet, Archiepiscopo titulo Sinnensi et in Nigeria Apostolico Pro-Nuntio, Apostolica Nostra usi potestate, haec decernimus et statuimus. In civitate quam ibidem accolae Imo vocant atque partim in civitate Rivers novam dioecesim condimus, quae quat­ tuor, uti aiunt, territoria gubernativa localia complectitur, scilicet Acta Ioannis Pauli Pp. II 755 Isiala Ngwa, Obioma Ngwa, Aba Urban et Ukwa-Ndoki, eademque a dioecesi Umuahiana detrahenda, quaeque Abana appellatur. Hanc deinceps ecclesiam Metropolitanae Sedi Onitshaensi suffraganeam fa­ cimus eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi Onitshaensis pro tempore subicimus. Cathedram porro episcopalem in sacra sede Christo Regi dicata atque in urbe Aba sita locamus. Cetera autem ad iuris normam cuncta expediantur. Novissime ad ea explenda quae per has Litteras iussimus, Venerabilem Fratrem legamus Paulum Fouad Tabet, quem supra memoravimus, facultatibus videlicet factis neces­ sariis congruisque etiam quemvis virum subdelegandi in ecclesiastica dignitate constitutum. Quemadmodum Nigerianam nationem lustrantes olim fecimus, etiamnunc fideles istos dilectos iterum confirmare vo­ lumus eosdemque pariter cohortari ut una eum Pastore ipso, sacerdo­ tibus, religiosis, novum suscipiant vigorem ut modo enata Ecclesia quam celerrime maturitatem assequatur spiritalemque prosperitatem. Datum Romae, apud S. Petrum, die altero mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duo­ decimo. 93 A U G U S T I N U S card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Angelus Lanzoni, Proton. Apost. Loco £& Plumbi In Secret. Status tab., n. 258.921. LITTERAE APOSTOLICAE Venerabili Servo Dei Iosepho Timotheo Giaccardo Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. I I Ad perpetuam rei memoriam. — Paulus Apostolus, « segregatus in Evangelium », discipulo Timotheo scripsit : « Testificor coram Deo et Christo Iesu, qui iudicaturus est vivos ac mortuos, per adventum ipsius et regnum eius : praedica verbum, insta opportune, importune » (2 Tim 4, 1-2) ; scripsitque insuper : « Vae enim mihi est, si non evangelizavero ! » (1 Cor 9, 16). 756 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Venerabilis Servus Dei Timotheus Giaccardo, Gentium imitans Apostolum, in mundo difficultates et insidias omne genus fidei obiciente, fideliter ex sua sacerdotali vocatione vivere voluit et omnibus viribus se Evangelio tradere nuntiando, etiam huius temporis communicationis socialis usus instrumentis. In pago Narzole, intra fines provinciae Ouneensis, ortus a Stephano Giaccardo et Maria Gagna, eodem die quo natus, est etiam baptizatus, nempe 13 mensis Iulii anno 1896, eique nomina indita sunt Iosephus, Dominicus et Vincentius. Pii modestique parentes primi eius educa­ tores fuerunt ; mater praeterea ei erga Virginem Mariam pietatem in­ culcavit. Die 12 mensis Septembris anno 1908 Confirmationis sacra­ mentum accepit. Postquam in sacerdotem dominum Iacobum Alberione inciderat, eodem anno Albae Pompeiensis seminarium est ingressus. Cum novis temporum necessitatibus ac pastoralibus huius aetatis in­ strumentis pateret, Episcopi sui permissu anno 1917 in incipientem Societatem a Sancto Paulo Apostolo est ingressus, uti primorum pue­ rorum magister, et quidem « Magister » est semper in illa Pia Socie­ tate vocatus. Nomine capto religioso Timotheo, die 19 mensis Octobris anno 1919 est ordinatus sacerdos. Mense Ianuario anno 1926, ob suum in Summum Pontificem amorem Romam missus est ut primae domus minoris Congregationis initium faceret. Anno 1936 Albam Pompeiam rediit tamquam Domus Principis Superior. Societatis a Sancto Paulo Vicarius Generalis, fidelissimus Fundatoris adiutor, pro Congregatio­ nibus a Sancto Paulo laboribus non pepercit, quas nascentes quodam­ modo in manibus gestavit, atque ad altam informavit vitam interiorem et ad singulares earundem apostolatus. Exemplo vitae suae ostendit quo modo coniungi possit maxima per­ fectio cum impensissimo vita apostolica. Mortuus est Saturni die 24 mensis Ianuarii anno 1948, pridie festum conversionis Sancti Pauli. Ipse dominus Alberione huius sui filii et fratris imaginem adum­ bravit, eum describens ((fidelissimum inter fideles ». « Opinio est communis — is addidit — apud nos sanctum transiisse, virginem, hominem qui ad sepulcrum usque baptismalem stolam intemeratam portavit ». Sanctitatis fama, quam sibi vivus conciliaverat, post eius mortem perrexit ; qua re apud Vicariatum Romanum inchoata est canonizatio­ nis Causa per Processus Informativi celebrationem. Causa introducta est die 10 mensis Decembris anno 1964 ; deinde instructus est Processus Acta Ioannis Pauli Pp. II 757 Apostolicus. Consuetis expletis p e r s c r u t a t i o n i s quae utique exiguntur apud Congregationem pro Causis Sanctorum, coram Nobis, die 9 men­ sis Maii anno 1985, editum est Decretum quo Servus Dei virtutes théologales, cardinales et adnexas heroum more exercuisse agnosceba­ tur. Posthaec Tokii Processus canonicus actus est de asserta mira sanatione deprecationi tributa eiusdem Venerabilis Servi Dei. Casu ex more considerato secundo cum exitu, coram Nobis Decretum pro­ ditum est « super miro » die 13 mensis Maii anno 1989. Decrevimus deinceps ut beatificationis ritus die 22 mensis Octobris eodem anno celebraretur. Hodie igitur, in Basilica Vaticana Sancti Petri inter sacra hanc sumus formulam elocuti : « Nos, vota Fratrum nostrorum Laurentii Khai, Archiepiscopi Tharensis et Nonsengensis, Hugonis Poletti, Vi­ carii Nostri in Urbe, et Roberti Coffy, Archiepiscopi Massiliensis, nec­ non plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu, multorumque Christi­ fidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Philippus Siphong, Agnes Phila, Lucia Khambang et quattuor Sociae, Martyres, Iosephus Timotheus Giaccardo et Maria a Iesu Deluil-Martiny Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum die ipsorum natali : Philippi Siphong, Agnetis Phila, Luciae Khambang et quattuor Sociarum, Martyrum, die decima sexta De­ cembris, Iosephi Timothei Giaccardo vicesima quarta Ianuarii et Ma­ riae a Iesu Deluil-Martiny, die vicesima septima Februarii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae autem his Litteris statuimus, ea nunc et in posterum tempus rata esse volumus et firma. Consueta etiam oratione habita de vita deque virtutibus Beatorum, quos modo publice diximus, eos venerati sumus maximaque cum pie­ tate Ipsi primi invocavimus. Item eosdem, quos in caelitum numerum contulimus, non praetermisimus Christifidelibus omnibus proponere ad imitandum, utpote praeclara christianarum virtutum exemplaria, prae­ sertim fortitudinis, quae peculiaris est Christi militum nota. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die X X I I mensis Octobris anno M C M L X X X I X , Pontificatus Nostri duo­ decimo. S B A U G U S T I N U S card. CASAROLI a Loco ©Sigilli In Secret. Status tab.,, n. 257.669. publicis Ecclesiae negotiis 758 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ALLOCUTIONES I In foro Sancti Petri habita ad pacem in Libano fovendam.* (( Donaci la pace, Signore : in te speriamo )). 1. Questa invocazione, che non solo nel presente incontro di pre­ ghiera, ma molte volte — e soprattutto dal Libano — è stata con pro­ fonda speranza elevata al Dio di ogni bontà, riceve dal Redentore una nuova forza : (( Non sia turbato il vostro cuore e non abbia timo­ re )). « Vi lascio la pace, vi do la mia pace »- 1 Nella serena fiducia che il Signore adempie le sue promesse in modo sempre superiore alle nostre attese, desidero con voi, cari fra­ telli e sorelle, supplicarlo, perché ricolmi noi credenti, come tutti i cittadini del mondo, nostri fratelli in umanità, ed i responsabili del destino delle nazioni e, in special modo, i fratelli Libanesi con la be­ nedizione di pace, di amore e di grazia. I nostri fratelli del Libano vivono da molti anni in una tempesta di violenze e di paure. Ho ancora presenti le invocazioni dai rifugi sotterranei di Beirut, come pure quel grido di aiuto dei giovani Liba­ nesi sul Monte della Gioia, in Spagna, davanti a centinaia di migliaia di loro coetanei. La grazia del Signore, insieme a quegli appelli, farà ascoltare l'im­ perativo che viene dalla coscienza : non possiamo rimanere indiffe­ renti ed inattivi ! Dio ha inscritto nel cuore di ciascuno di noi una legge che ci pone al servizio della causa dell'uomo e della sua pacifica e dignitosa convivenza sociale, nella libertà e verità. 2. La preghiera è il ricorso che Dio ci oifre. Uniti ai nostri fra­ telli Libanesi, Cristiani e Musulmani,. ...con...impegnp„...ejdunùltà fac­ ciamo uso di questa preghiera e domandiamo : nostro : creatore e redentore, (( Santissimo Padre consolatore e salvatore nostro » (( vicino agli oppressi e umiliati » « per rianimare il loro cuore ». * Die 4 m. Octobris a. 1989. Cf. Ov 14, 27. San Francesco, Parafrasi del Is 57, 15. sii 2 3 1 2 3 Padre Nostro, in Fonti Francescane, p. 141. Acta Ioannis Pauli Pp. II 759 È di conforto per tutti il sapere che Dio è veramente accanto all'uo­ mo. Dice infatti il Signore : « Al tempo della misericordia ti ho ascol­ tato, nel giorno della salvezza ti ho aiutato ... per far risorgere il paese ». 4 È pure confortante sapere che anche l'uomo ha la capacità di stare accanto al fratello, di sentire il suo grido di aiuto e di soccorso. Sono certo che Dio Onnipotente ascolta le nostre suppliche e spero anche fermamente che i responsabili delle nazioni sapranno rispon­ dere adeguatamente all'appello dei Libanesi e di tutti i credenti che, con noi, non hanno altri argomenti che la preghiera fervente e il sin­ cero desiderio di offrire un concreto contributo, affinché il dramma del Libano abbia fine al più presto. 3. Cari fratelli e sorelle, siate certi che Dio non è indifferente al dolore e alla violenza, da cui gli uomini sono troppo spesso provati. Quale provvido Padre, Egli non li abbandona, li esorta a lasciare le tenebre e a seguire la sua guida, che conduce dove la vita è nella luce e dove il timore viene allontanato. 5 L'Autore della pace unisce al dono della salvezza quello della grazia, che consente di edificare una società armoniosa, mediante la pratica del diritto e della giustizia. 6 Il Dio di ogni misericordia non ha esitato ad offrire il proprio Figlio per riconciliare gli uomini con Dio e tra loro. Con il Redentore chiediamo all'Onnipotente dì trasformare il cuore di ogni essere umano, rendendolo capace di accogliere in sé la carità divina e, con essa, il frutto del perdono. Il perdono ! I Libanesi hanno bisogno della pace e la desiderano ardentemente. Essi attendono un aiuto concreto per avere questa pace. Hanno bisogno di essere liberi per poter decidere il futuro del loro Paese. Ma essi hanno anche un grande bisogno di poter tornare ad amare intensamente il loro Paese e tutti i loro concittadini e, soprattutto, di avere il coraggio e la forza del perdono. Le sofferenze che hanno sopportato sono state spesso causa e con­ seguenza di incomprensioni, di odi e di vendette e hanno generato sfi­ ducia e sospetti. 4 5 6 Is 49, 8. Cf. Is 49, 9-10. Cf. Is 11, 4-5. 760 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Un sincero dialogo, che favorisca la pace e l'intesa nazionale, esige il rispetto degli uni verso gli altri, fino al perdono. Esso - richiede che siano soppresse le tentazioni dell'arroganza, della sete di dominio e del fanatismo. 4. Cristo, il Servo mansueto inviato come alleanza del popolo santo e luce delle nazioni, ci insegna quanto sia grande e benefica la forza, che viene messa a disposizione della carità. In questo modo, il cuore umano diviene abitazione della misericordia e della verità; e l'esistenza quotidiana si svolge nella giustizia e nella pace così i conflitti e la loro carica disgregatrice si dissolvono e l'animo di ognuno si apre alla verità e alla sapienza di Dio, conformandosi al suo sapiènte di­ segno sul mondo. 7 8 5. Al tempo stesso, vi chiedo di guardare a san Francesco d'Assisi, sotto il cui patrocinio ho voluto porre la giornata universale di pre­ ghiera per la pace nel Libano. Questo Santo, proprio in ragione della sua particolare configurazione al Redentore, fu capace di abbracciare ogni fratello, anche quello dalle apparenze ributtanti. Dovunque egli si recava, ristabiliva la pace; e tutte le persone, che lo incontravano e ricevevano il suo ministero di carità, riscoprivano la propria dignità di figli di Dio. Amici del Libano, Libanesi tutti — Cristiani e Musulmani —, la dignità di creature di Dio che ci accomuna e il nostro essere cittadini del mondo sono per noi un imperativo ad impegnarci : il Libano deve vivere nella pace e libero da ogni occupazione ; i Libanesi di ogni fede religiosa devono nutrire la più viva speranza che potranno dialogare con i propri concittadini e di decidere insieme circa le proprie sorti, affinché siano conformi alle loro legittime e giuste aspirazioni. 6. Preghiamo oggi con san Francesco perché i nostri fratelli Liba­ nesi possano vivere in una terra non più tormentata da violenti con­ flitti. E poiché la misericordia e il perdono sono la misura della carità del Padre celeste, chiediamogli di rimettere a noi i nostri debiti come noi li rimettiamo ai nostri debitori, e, come pregava san Francesco, (( quello che non sappiamo pienamente perdonare, tu, Signore, fa' che pienamente perdoniamo, sì che, per amor tuo, amiamo veramente i nemici, e devotamente intercediamo presso di te, non rendendo a 7 8 Cf. Is 49, 8-9. Cf. Sal 84 [85], 11-12. Acta Ioannis Pauli Pp. II 761 nessuno male per male e impegnandoci in te ad essere di giovamento a tutti ». La Vergine Maria, che fu la prima dimora della divina carità, presenti a Dio la nostra supplica; maternamente la sostenga con la sua preghiera, ottenendo per tutti i Libanesi, che la invocano « Nostra Signora del Libano », la libertà da ogni tribolazione ed il dono di poter percorrere insieme le vie della giustizia e della pace. 9 II Ad eos qui plenario coetui Pontificiae Commissionis pro America Latina interfuerunt coram admissos.* Señores Cardenales, Amados Hermanos en el episcopado, Queridos sacerdotes y religiosos: 1. Me es muy grato tener este encuentro con vosotros que, como miembros de la Curia Romana o de las Iglesias latinoamericanas, par­ ticipáis en la primera Asamblea Plenaria de la Pontificia Comisión para América Latina. Con la Constitución Apostólica Pastor bonus y el Motu Propio Decessores nostri, la Santa Sede ha querido renovar y poten­ ciar este Organismo, para darle una nueva fisonomía y poner así de relieve la especial solicitud pastoral del Sucesor de Pedro hacia esas Iglesias que, en el Continente de la esperanza, peregrinan llenas de fe hacia los «cielos nuevos y tierras nuevas» de que habla la Biblia, y que a todos nos parece vislumbrar ya en el cercano tercer milenio del cristianismo. 1 Os saludo a todos muy cordialmente, a la vez que agradezco las ex­ presivas palabras que me ha dirigido el Presidente de la Comisión, el Señor Cardenal Bernardin Gantin. 2. Vuestra presencia aquí, así como los temas contenidos en vues­ tro programa de trabajo ponen de manifiesto las espléndidas realidades eclesiales que el Espíritu Santo, a través de vuestra solicitud postoral, 9 San Francesco, Parafrasi del Padre * Die 7 m. Decembris a. 1989. Is 65, 17; cf. 2 Pe 3, 13; Ap 21, 1. 1 Nostro, in Fonti Francescane, p. 142. Acta 762 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale está edificando en Latinoamérica. Un continente joven y lleno de ilu­ siones, pero en el que no faltan estridentes contrastes que obligan a los sectores menos favorecidos de la población a pagar intolerables costos sociales. Yo mismo, en mis viajes apostólicos ya por casi todos los países latinoamericanos, he podido comprobar cuál es la situación que allí se vive, así como la solicitud que la Iglesia muestra con su amor preferencial por los más necesitados. Allí he podido apreciar realidades espléndidas, pero también pro­ blemas angustiosos. Efectivamente, América Latina vive una hora maravillosa, pero al mismo tiempo crucial en su historia. La Iglesia es consciente de ello y vosotros, precisamente en las reuniones de estos días, habéis querido contemplar esos dos aspectos de la realidad, con el fin de afrontar el desafío que ello supone para una más adecuada presencia pastoral. 3. Ante <( los gozos y las esperanzas, las tristezas y las angustias de los hombres de nuestro tiempo », la Iglesia de América Latina está en tensión creadora y « se siente íntima y realmente solidaria » con cada uno de sus hijos. Pero al mismo tiempo, con la mirada puesta en el Señor, se prepara responsable y confiadamente para celebrar el V Centenario de la llegada del Mensaje salvifico de Jesús a sus tierras. 2 En mi reciente Carta al Señor Cardenal Gantin, con motivo de la inauguración de la nueva Sede del CELAM, decía que se ha de « con­ memorar esta efemérides dando gracias a Dios por todos los bene­ ficios que significó para esos pueblos la labor eclesial de la primera Evangelización », pero que la conmemoración « no puede reducirse sólo a echar una mirada al pasado en un balance, por otra parte necesario, de éxitos y fracasos, de aspectos positivos y negativos. Es necesario mirar también y sobre todo al futuro ». 3 Ciertamente que en el desarrollo a través de los siglos de la así llamada « evangelización fundante » no han faltado, debido a las limi­ taciones humanas, momentos de sombra, dentro de ese haz de luz que vino a iluminar con la palabra salvadora de Cristo la vida y el futuro de América Latina. La Iglesia quiere conmemorar y celebrar el hecho de su implan1 3 Gaudium et spes, 1. 14 de septiembre de 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 763 tación en el Nuevo Mundo con toda humildad y sencillez, pero al mismo tiempo con el afán de aprender de la luminosa experiencia evan­ gelizadora de los intrépidos misioneros e insignes Pastores que, a través de estos cinco siglos, gastaron por Cristo sus vidas sirviendo a los pueblos de América. A este respecto, deseo recordar a los numerosos servidores del Evangelio que en los últimos tiempos han sido víctimas de injustificable violencia. Los más recientes : Mons. Jesús Emilio Jaramillo Monsalve y los seis Padres Jesuitas de la Universidad Cen­ troamericana de San Salvador. Ruego al Señor que el sacrificio de tantos ministros de la Iglesia haga fecunda la obra evangelizadora de quienes, con generosidad sin límites, dedican su vida a la edificación del Reino de Dios. 4. Se trata ahora de emprender una Nueva Evangelización para la que he convocado, precisamente con motivo del V Centenario, a todas las Iglesias de América Latina. 4 Hay que estudiar a fondo en qué consiste esta Nueva Evangeli­ zación, ver su alcance, su contenido doctrinal e implicaciones pasto­ rales ; determinar los « métodos » más apropiados para los tiempos en que vivimos ; buscar una « expresión » que la acerque más a la vida y a las necesidades de ¡los hombres de hoy, sin que por ello pierda nada de su autenticidad y fidelidad a la doctrina de Jesús y a la tradición de la Iglesia. Por consiguiente, hay que preparar convenientemente a los artí­ fices de esta renovada acción evangelizadora : se necesitan sacerdotes santos y sabios ; religiosos y religiosas plenamente entregados a Cristo ; laicos decididos y comprometidos de verdad con la Iglesia. 5 5. Todo esto está ya en vías de realización. Y me complace ver con qué dedicación y solicitud trabajan las Conferencias Episcopales en las diversas naciones, así como el CELAM a nivel continental. Gra­ cias a Dios mi llamado a la nueva evangelización ha encontrado tierra fértil y se encamina ya en esa perspectiva alentadora. Este es el objetivo primordial de la Pontificia Comisión para América Latina: promover y animar la nueva evangelización en dicho continente. En esta misma perspectiva se ha de orientar también la IV Confe­ rencia General del Episcopado Latinoamericano, que se reunirá en 4 5 Cf. Discurso al CELAM en Haití, 9-III-83; y en Santo Domingo, 12-X-84. Cf. Exhortación Apostólica Christifideles laici, 64. Acta 764 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Santo Domingo el año 1992, coincidiendo con las celebraciones con­ memorativas del V Centenario, y que centrará su atención precisa­ mente sobre el tema de la nueva evangelización. Habrá; de estudiar cómo se puede proyectarla sobre las culturas, haciendo así que el Mensaje de Cristo Liberador y Redentor penetre, con mayor profun­ didad y eficacia, en los corazones de todos los hombres y mujeres, en las estructuras sociales y políticas, en las familias y sobre todo en los jóvenes, en los ambientes del saber y del trabajo, en los grupos étnicos e indígenas, en las aldeas y ciudades, en todos los pueblos, para implantar por doquier la civilización de la verdad y de la vida, de la justicia, de la paz y del amor. « La Iglesia tiene que dar hoy un gran paso adelante en su evan­ gelización ; debe entrar en una nueva etapa histórica )). 6 Espero, por parte de todos, un gran empeño en la preparación de esa IV Conferencia que —allí donde se dijo la primera Misa, se rezó la primera Ave María y se anunció por primera vez el Mensaje de Jesús— verá reunidos a representantes de todo el Episcopado de Amé­ rica Latina y de la Curia Romana, para estudiar y planear la misión evangelizadora de la Iglesia, de modo que, con la rica experiencia del pasado —incluido el pasado más reciente de Medellín y Puebla— y teniendo presente los cambios profundos que se registran en nuestro tiempo, pueda afrontar, con docilidad al Espíritu, el reto del futuro. 6. Varios son los temas eclesiales que en este momento son objeto de atenta consideración por parte de la Santa Sede y de los Episco­ pados de América Latina. También vosotros habéis querido examinar­ los en esta Asamblea. Se trata de analizar sus raíces remotas, así como sus implicaciones más inmediatas, viendo las modalidades que presentan en cada lugar y en determinados ambientes. Esto hará po­ sible delinear mejor las orientaciones y respuestas más adecuadas en cada caso. Entre los principales temas quiero enumerar el de las vocaciones sacerdotales, a la vida religiosa y al apostolado laical. Es necesario que cada Conferencia Episcopal, y también cada diócesis en parti­ cular, dé un nuevo impulso a la pastoral de promoción de las voca­ ciones. Al mismo tiempo, deben buscarse las personas mejor prepa­ radas que cuiden solícitamente para los diversos ministerios que desem­ peñarán en las comunidades eclesiales. Deseo destacar aquí, al res6 Ibid., 35. Acta Ioannis Pauli Pp. II 765 pecto, el interés que están despertando los cursos que organiza el CELAM para formadores de seminarios. Otro punto de gran importancia es la inserción y armonía de los religiosos y religiosas en la pastoral diocesana. Hay que favorecer los encuentros entre los Superiores mayores y los Obispos, encaminados a buscar los cauces adecuados para que, en auténtica comunión eclesial, se mantenga la fidelidad a la doctrina católica, conforme la transmite la Iglesia a través de su Magisterio. A este propósito deseo recordar las palabras que dirigí a la Asamblea del Episcopado y Superiores mayores de los religiosos y religiosas de México dedicada recientemente al tema de la Iglesia particular y al lugar que en ella ocupan los Obis­ pos y los Religiosos a la luz de la Instrucción Mutuae relationes y de otros documentos del Magisterio : « La naturaleza misma de la Iglesia, que es misterio y comunión, exige que entre los Pastores de las Igle­ sias particulares y los religiosos exista una estrecha colaboración que evite posibles magisterios paralelos y también programas pastorales que no reflejen suficientemente esta comunión y unidad ». Reitero nuevamente en esta oportunidad mi exhortación a la I I I Conferencia del Episcopado Latinoamericano en Puebla, poniendo de relieve « cuánto importa aquí, más que en otras partes del mundo, que los religiosos no sólo acepten, sino que busquen lealmemnte una indisoluble unidad con los obispos ». 7 8 Otro elemento que requiere una especial atención es la participa­ ción y plena inserción de los laicos en la pastoral de la Iglesia latino­ americana. Varias experiencias están dando frutos alentadores, pero aún es mucho el camino por recorrer. La Exhortación Apostólica possinodal Christifideles laici, recogiendo la doctrina del Concilio Vati­ cano II y las aportaciones de los Padres Sinodales, ofrece unas pautas a seguir para que los laicos tengan su propio lugar en la vida de la Iglesia. Un grave problema que sufren hoy muchos países latinoamericanos es la presencia y difusión de las sectas. En algunos casos se ve amena­ zada la misma identidad católica de varias comunidades eclesiales, sobre todo cuando es poco profunda su vivencia de la fe y no se recibe oportunamente la necesaria orientación ante las nuevas doctrinas ex­ puestas. Esto debe constituir un motivo más de preocupación pasto7 s Cf. Instrucción II, 2. Mutuae relationes, 4. Acta 766 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ral, que nos lleve a planear y realizar una acción evangelizadora para la cual se necesitan tantos agentes de pastoral convenientemente for­ mados e imbuidos de gran espíritu apostólico. Al terminar este encuentro os invito a uniros en mi plegaria al Espíritu Santo, pidiéndole que guíe a su Iglesia ya que Ë1 « es el agente principal de la evangelización ». Y como a sucesores de Pedro y de los demás Apóstoles, que nos impulse a « ser testigos de este Jesús al que Dios resucitó », y a « anunciar a los pobres la Buena Nueva » . Así lo pedimos también a la Virgen María, Madre de la Iglesia, en este adviento del tercer milenio cristiano, rogándole que proteja siem­ pre a todas las comunidades eclesiales de América Latina, a las que imparto con gran afecto, igual que a vosotros, mi Bendición Apostólica. 9 10 u III Ad eos qui conventui Romae habito, de puncto temporis quo mors ho­ minum evenit recognoscendo, interfuerunt coram admissos.* Mesdames, Messieurs, 1. C'est toujours pour moi un plaisir de rencontrer les hommes et les femmes de science et de culture qui se rassemblent sous les auspices de l'Académie pontificale des Sciences pour échanger leurs idées et leur expérience sur des sujets du plus haut intérêt pour le progrès des connaissances et le développement des peuples. Aujourd'hui, je suis heureux de vous accueillir, au terme de votre réunion consacrée à l'examen des graves problèmes posés par la définition du moment de la mort, thème que l'Académie a décidé de retenir dans le cadre d'un projet de recherche commencé en 1985 au cours d'une semaine d'étude. Pour l'organisation de cette réunion, la collaboration avec la Congré­ gation pour la Doctrine de la Foi est également un motif de satis­ faction. Cela montre l'importance que le Saint-Siège attache au thème traité. L'action de l'Eglise dans le monde et sur le monde, pour être aussi fructueuse que possible, tire grand profit d'une connaissance toujours 9 10 11 Evangelii nuntiandi, Of. Act 2, 32. Cf. Mt 11, 5. 75. • Die 14 m. Decembris a. 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 767 en progrès et sans cesse approfondie de l'homme, des situations dans lesquelles il est placé, des questions qu'il se pose. Certes, le rôle spé­ cifique de l'Eglise n'est pas de faire avancer un savoir de nature stric­ tement scientifique, mais elle ne peut ignorer ou négliger les problèmes liés étroitement à sa mission d'apporter le message évangélique dans la pensée et la culture de notre temps. 1 C'est vrai, en particulier, lorsqu'il s'agit de préciser les normes qui doivent régler l'action humaine. Cette action concerne la réalité concrète et temporelle. C'est pourquoi il faut que les valeurs qui devraient inspirer la conduite humaine tiennent compte de cette réa­ lité, de ses possibilités et de ses limites. Pour remplir son rôle de guide des consciences et ne pas décevoir ceux qui attendent d'elle une lumière, l'Eglise a besoin d'être bien informée sur cette réalité qui pré­ sente un champ immense pour de nouvelles découvertes et de nouvelles réalisations scientifiques et techniques, tout en comportant aussi' des audaces parfois déconcertantes qui mettent souvent les consciences en désarroi. 2. Cela se vérifie tout particulièrement quand la réalité en question est la vie humaine elle-même, dans son commencement et dans son achèvement temporel. Cette vie, dans son unité spirituelle et somatique, s'impose à notre respect. 2 Ni les individus, ni la société ne peuvent y porter atteinte, quelque avantage qu'il puisse en résulter. La valeur de la vie réside dans ce qui en l'homme est esprit, mais son corps reçoit du principe spirituel — qui l'habite et lui donne d'être ce qu'il e s t — une dignité eminente et comme un reflet de l'absolu. 3 Ce corps est celui d'une personne, d'un être ouvert aux valeurs supé­ rieures, d'un être capable de s'accomplir dans la connaissance et l'amour de Dieu. 4 Parce que nous pensons que chaque individu est une unité vivante et que le corps humain n'est pas simplement un instrument ou un avoir, mais qu'il participe de la valeur de l'individu en tant qu'être humain, il résulte qu'en aucune manière le corps humain ne peut être traité comme une chose dont on dispose à son gré. 1 2 3 4 5 5 Cf. Concile Vatican II, Gaudium et spes, 1-3. Cf. iUd., 14. 27. Concile de Vienne, Constitution Fidei catholicae: Cf. Gaudium et spes, 12, 15. Cf. ibid., 14. D.S., 902. Acta 768 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3. On ne saurait faire du corps humain un simple objet, instru­ ment d'expériences, sans autres normes que les impératifs de la recherche scientifique et des possibilités techniques. Si intéressantes et même utiles que puissent paraître certaines sortes d'expériences que l'état actuel de la technique rend possibles, quiconque a vraiment le sens des valeurs et de la dignité humaine admet spontanément qu'il faut abandonner cette piste apparemment prometteuse, si elle passe par la dégradation de l'homme ou par l'interruption volontaire de son existence terrestre. Le bien auquel elle semblerait mener ne serait, en fin de compte, qu'un bien illusoire. Par conséqunt, cela impose aux savants et aux chercheurs une sorte de renoncement. Il peut sembler presque déraisonnable d'admettre qu'une expérience, en soi possible et pleine de promesses, soit empêchée par des impératifs moraux, sur­ tout si l'on est à peu près sûr que d'autres, qui se sentent moins liés par des impératifs éthiques, mettront en oeuvre cette recherche. Mais n'est-ce pas le cas de toute prescription morale? Et ceux qui y sont fidèles ne sont-ils pas souvent considérés comme des naïfs et traités comme tels? 6 La difficulté est encore plus grande ici, car un interdit porté au nom du respect de la vie semble entrer en conflit avec d'autres valeurs importantes : non seulement celles de la connaissance scientifique, mais encore d'autres concernant le bien réel de l'humanité, telles que l'amé­ lioration de ses conditions de vie, de la santé, le soulagement ou la guérison de la maladie et des souffrances. Ce sont là les problèmes que vous examinez. Comment concilier le respect de la vie qui interdit toute action susceptible de provoquer ou de hâter la mort, avec le bien qui peut résulter pour l'humanité du prélèvement d'organes pour la transplantation sur un malade qui en a besoin, en tenant compte de ce que le succès de l'intervention dépend de la rapidité avec laquelle les organes sont prélevés sur le donneur après sa mort? 4. A quel moment a lieu ce que nous appelons la mort? C'est le point crucial du problème. Essentiellement, qu'est-ce que la mort? Comme vous le savez, et comme l'ont montré vos discussions, il n'est pas facile d'arriver à une définition de la mort comprise et ad­ mise par tous. La mort peut signifier la décomposition, la dissolution, une rupture. Elle se produit lorsque le principe spirituel qui assure 7 6 7 Cf. ibid., 27. 51. Cf. Salvifici doloris, 15; Gaudium et spes, 18. Acta Ioannis Pauli Pp. II 769 l'unité de l'individu ne peut plus exercer ses fonctions sur et dans l'organisme, dont les éléments, laissés à eux-mêmes, se dissocient. Certes, cette destruction n'affecte pas l'être humain tout entier. La foi chrétienne — et elle n'est pas la seule — affirme la persistance, au-delà de la mort, du principe spirituel de l'homme. Mais, pour ceux qui n'ont pas la foi, cette condition (( au-delà )) n'a pas de figure ou de forme claires, et tout le monde ressent une angoisse devant une rupture qui contredit si brutalement notre vouloir-vivre, notre vou­ loir-être. A la différence de l'animal, l'homme sait qu'il doit mourir et il le ressent comme une atteinte à sa dignité. Bien qu'il soit mortel de par sa condition charnelle, il comprend aussi qu'il ne devrait pas mourir, parce qu'il porte en lui une ouverture, une aspiration à l'éternel. Pourquoi la mort existe-t-elle? Quel en est le sens? La foi chré­ tienne affirme un lien mystérieux entre la mort et le désordre moral, le péché. Mais en même temps, la foi pénètre la mort d'un sens positif, parce qu'elle a pour perspective la résurrection. Elle nous montre le Verbe de Dieu qui assume notre condition mortelle et qui offre sa vie en sacrifice pour nous, pécheurs, sur la croix. La mort n'est ni une simple conséquence physique, ni seulement un châtiment. Elle devient le don de soi par amour. Dans le Christ ressuscité, la mort apparaît définitivement vaincue : « La mort n'exerce plus de pouvoir sur lui )). Le chrétien, lui aussi, espère avec confiance retrouver son 8 intégrité personnelle transfigurée et définitivement possédée dans le Christ. 9 Telle est la mort, vue sous le regard de la foi : c'est moins le terme de la vie que l'entrée dans une vie nouvelle sans fin. Si nous répondons librement à l'amour que Dieu nous offre, nous aurons une nouvelle naissance, dans la joie et la lumière, un nouveau dies natalis. Cette espérance n'empêche pourtant pas la mort d'être une rupture douloureuse, au moins selon notre expérience au niveau ordinaire de notre conscience. Le moment de cette rupture n'est pas directement perceptible, et le problème est d'en identifier les signes. Que de ques­ tions se posent ici, et combien complexes ! Vos communications et vos discussions l'ont souligné et ont apporté de précieux éléments de solution. 8 9 Rm 6, 9. Cf. 1 Co 15, 22. 51 - A. A. S. 770 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 5. Le problème du moment de la mort a de graves incidences sur le plan pratique, et cet aspect présente aussi pour l'Eglise un grand intérêt. En fait, un dilemme tragique semble surgir. D'un côté, il y a l'urgente nécessité de trouver des organes de remplacement pour des malades qui, sans cela, mourraient ou du moins ne guériraient pas. En d'autres termes, il est concevable que pour échapper à une mort certaine et imminente, un malade ait besoin de recevoir un organe que pourrait lui fournir un autre malade, peut-être son voisin à l'hôpital, mais sur la mort duquel il subsiste encore un doute. Par conséquent, dans ce processus, le danger apparaît de mettre fin à une vie humaine, de rompre définitivement l'unité psychosomatique d'unei personne. Plus précisément, il existe une réelle probabilité que la vie dont on rend la continuation impossible par le prélèvement d'un organe vital soit celle d'une personne vivante, alors que le respect dû à la vie humaine interdit absolument de la sacrifier, directement et positive­ ment, fût-ce au bénéfice d'un autre être humain qu'on croirait avoir des raisons de privilégier. Même l'application des principes les plus assurés n'est pas toujours aisée, parce que le contraste entre des exigences opposées obscurcit notre vision imparfaite et, par conséquent, la perception des valeurs absolues qui ne dépendent ni de notre vision ni de notre sensibilité. 6. Dans ces conditions, il faut satisfaire à un double devoir. Les scientifiques, les analystes et les érudits doivent poursuivre leurs recherches et leurs études afin de déterminer aussi précisément que possible le moment exact et le signe irrécusable de la mort. Car, cette détermination acquise, le conflit apparent entre le devoir de res­ pecter la vie d'une personne et le devoir de soigner ou même de sauver la vie d'une autre disparaît. On serait en mesure de connaître le mo­ ment où ce qui était certainement interdit jusque-là — le prélèvement d'un organe pour sa transplantation — deviendrait parfaitement licite, avec les meilleures chances de succès. Les moralistes, les philosophes et les théologiens doivent trouver des solutions appropriées aux problèmes nouveaux ou aux aspects nou­ veaux des problèmes de toujours, à la lumière des données nouvelles. Ils ont à examiner des situations qui étaient inconcevables auparavant et qui n'avaient donc jamais été évaluées. En d'autres termes, ils ont à exercer ce que la tradition morale appelle la vertu de prudence, qui suppose la rectitude morale et la fidélité au bien. Cette vertu Acta Ioannis Pauli Pp. II 771 permet d'apprécier l'importance respective de tous les facteurs et de toutes les valeurs en jeu. Elle nous préserve des solutions faciles ou de celles qui, pour résoudre un cas difficile, introduisent subreptice­ ment des principes erronés. Ainsi l'apport de données nouvelles peut favoriser et affiner la réflexion morale, de même que, d'autre part, les exigences morales qui parfois donnent aux scientifiques l'impression de restreindre leur liberté peuvent être et sont en fait souvent pour lui une invitation à poursuivre des recherches fructueuses. La recherche scientifique et la réflexion morale doivent aller de pair, dans un esprit de coopération. Nous ne devons jamais perdre de vue la dignité suprême de la personne humaine dont la recherche et la réflexion sont appelées à servir le bien-être, et en qui le croyant ne reconnaît pas moins que l'image de Dieu lui-même. 10 Mesdames, Messieurs, que l'Esprit de Vérité vous assiste dans vos travaux difficiles mais nécessaires et de grande valeur ! Je vous remer­ cie de votre collaboration avec l'Académie pontificale des Sciences, qui désire promouvoir un dialogue interdisciplinaire et de larges échanges d'informations dans des domaines d'efforts humains qui en­ traînent de nombreuses décisions d'ordre moral et des responsabilités de la dernière importance pour le bien-être de la famille humaine. Que Dieu vous comble de ses Bénédictions ! IV Ad quosdam Colombiae episcopos sacra limina visitantes habita.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Es para mí motivo de alegría y de acción de gracias al Señor poder estar hoy con vosotros, compartiendo más de cerca vuestras alegrías y vuestras preocupaciones, siempre presentes en mi mente, en mi corazón y en mi plegaria, ya que es misión del Sucesor de Pedro la « sollicitudo omnium Ecclesiarum ». Soy consciente de la situación actual de vuestras Iglesias y de la querida nación colombiana. Juntamente con todos y cada uno de voso­ tros percibo la gravedad de los problemas que la afectan y que inciden de modo preocupante en la vida social y religiosa de vuestro pueblo. 10 Cf. Gn 1, 28-29; Gaudium et spes, 12. * Die 15 m. Decembris a. 1989. Acta 772 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Por esto, en nuestro encuentro de hoy, y como conclusión de la visita « ad limina », quisiera alentaros en vuestra ñrme esperanza, dirigién­ doos unas palabras que os puedan servir de apoyo para continuar con nuevo impulso vuestra acción pastoral, en las circunscripciones ecle­ siásticas del norte de Colombia. 2. La tarea que tenéis por delante requiere, sin duda, junto con la sabiduría —don del Espíritu— la paciencia, la fortaleza y la valentía ; virtudes que el Señor Jesús no deja de conceder a quien insistente y humildemente se las pide, para servir mejor a Dios y a todos los hombres. Por tanto, ante las dificultades y contradicciones del mo­ mento presente, depositemos toda la confianza en Aquel que venció con su muerte en la Cruz. Lo que casi todos consideraban un fracaso 1 fue una victoria. Por eso el Señor había anunciado : (( Os he dicho estas cosas para que tengáis paz en mí. En el mundo tendréis tribu­ lación. Pero ¡ ánimo ! : yo he vencido al mundo ». 2 En las palabras que, en nombre de todos, acaba de pronunciar Mons. Héctor Rueda Hernández, Arzobispo de Bucaramanga, ha indi­ cado certeramente que el laicado constituye uno de los grandes motivos de esperanza para el presente y el futuro de la vida de la Iglesia en vuestra nación. En efecto, la presencia activa y el testimonio cristiano de los fieles laicos es una gran fuerza para transformar la vida de los individuos y de la sociedad, de modo que sean más conformes al designio de Dios Padre. En las circunstancias actuales, tenéis una particular conciencia de lo importante que es, según el Concilio Va­ ticano II, la participación de los fieles laicos en hacer presente y ope­ rante la Iglesia, como sal de la tierra, en los ambientes en los que ellos desarrollan su vida profesional y social. 3 A este respecto, hemos de tomar en consideración también las difi­ cultades que los mismos fieles laicos pueden encontrar en su ambiente familiar, social, profesional y cultural. Vivir la fe cristiana con sus ineludibles exigencias puede resultar arduo e incluso heroico en deter­ minadas situaciones. Con mayor razón, por tanto, lo será el decidido testimonio de esta fe. « Vosotros —nos amonesta el Señor— sois la sal de la tierra. Mas si la sal se desvirtúa, ¿con qué se la salará? ». Por 4 1 2 3 4 Cf. Le 24, 20-21. Jn 16, 33. Cf. Lumen gentium, 33. Mt 5, 13. Acta Ioannis Pauli Pp. II 773 ello habrá de ponerse especial empeño en que no se desvirtúe la sal del testimonio cristiano, ¡ que no se corrompa ! Consiguientemente, es necesario poner en movimiento aquellos re­ sortes que den eficacia a la acción apostólica de los fieles laicos y que los preserve y sostenga en el buen espíritu evangélico. De aquí la conveniencia de insistir en la santidad de vida y la santidad de la familia. 3. Como he recordado recientemente en la Exhortación Apostólica Christifideles laici, siguiendo la llamada hecha por el Concilio Vati­ cano II, « es urgente, hoy más que nunca, que todos los cristianos vuelvan a emprender el camino de la renovación evangélica, acogiendo generosamente la invitación del apóstol a ser "santos en toda la con­ ducta" (1 Pe 1, 15) )). Los Pastores, por tanto, hemos de estar firme­ mente convencidos de que sólo desde la santidad es posible llegar a la renovación ; sólo en la santidad el cristiano descubre su gran dignidad y realiza el ideal que da sentido a su vida. Sólo los santos han sido capaces de transformar el odio en amor, la injusticia en justicia, la división en unidad, porque su fuerza y su confianza estaban en Aquel que ha vencido al mundo. 5 6 Nuestro anhelo por transformar según Cristo las realidades de esta tierra, haciendo que en ellas se refleje la justicia, el amor y la paz, nos lleva a esperar mucho de los fieles laicos. Sin embargo, no pode­ mos mirar exclusivamente a lo que ellos pueden hacer, sino también a lo que ellos deben ser. De aquí la necesidad de poner a su alcance los medios para llegar a la madurez de la vida cristiana, como señala la mencionada Exhortación Apostólica : « La vida según el Espíritu, cuyo fruto es la santificación (cf. Rom 6, 2 2 ; Q-ál 5, 22), suscita y exige de todos y de cada uno de los bautizados el seguimiento y la imitación de Jesucristo, en la recepción de sus Bienaventuranzas, en el escuchar y meditar la Palabra de Dios, en la participación consciente y activa en la vida litúrgica y sacramental de la Iglesia, en la oración individual, familiar, comunitaria ... ». 7 En este contexto, permitidme que insista una vez más en la im­ portancia de la oración. Se trata de una dimensión fundamental del ser cristiano en general y del fiel laico en particular. Hacer de un 5 6 7 Christifideles laici, Cf. Jn 16, 33. Christifideles laici, 16. 16. Acta 774 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale hombre o de una mujer un cristiano, es hacer de ellos hombres y mujeres de oración ; hombres y mujeres que sepan tratar a Dios como Padre y sean, por tanto, plenamente conscientes de la realidad de su filiación divina. Y junto con la oración, la unidad de vida. En efecto, cuando el fiel laico integra la oración en su vida cotidiana, pasa a descubrir ulteriormente la importancia de esa otra dimensión fundamental del ser cristiano : la encarnación de la fe en la propia vida. « Los fieles laicos han de ser formados —se lee en la Christifideles laici— para, vivir aquella unidad con la que está marcado su mismo ser de miembros de la Iglesia y de ciudadanos de la sociedad humana. En su existencia no puede haber dos vidas paralelas : por una parte, la denominada vida "espiritual", con sus valores y exigencias; y por otra, la deno­ minada vida "secular", es decir, la vida de familia, del trabajo, de las relaciones sociales, del compromiso político y de la cultura ». La raíz 8 dinámica de esa unidad es la caridad, que lleva a relacionar todo com­ portamiento con el amor a Dios y a los hermanos. 4. También la familia tiene una particular importancia en orden a la santidad y como fundamento de toda la estructura social. En efecto, en ella convergen muchas de las cuestiones cruciales de la vida de una nación ; entre otras, la formación y educación de la juventud, la estabilidad del orden moral, la continuidad de las tradiciones y el mismo progreso del hombre en cuanto tal. En el ámbito de la nueva evangelización la familia ha de ser una escuela de virtudes, cimentada en la santidad misma del matrimonio, y que se proyecte en todas las dimensiones de la comunidad. Ella ha de ser siempre el ambiente natural en el cual el cristiano se forme, madure su fe, descubra su vocación y se santifique. 9 La educación cristiana de la juventud en el seno de las familias juega un papel de primer orden para que surjan vocaciones a la vida sacerdotal y religiosa. En efecto, es normalmente necesaria una for­ mación cristiana básica, que manifestándose en la vida de piedad y en la práctica constante de las virtudes, constituya el terreno apro­ piado para que la llamada divina al sacerdocio pueda ser acogida, germine y se desarrolle. En este sentido, el Concilio Vaticano II califica 8 Ibid., 59. 9 Cf. Gravissimum educationis, 3; Christifideles laici, 62. Acta Ioannis Pauli Pp. II 775 la familia como el primer seminario, del cual procede la máxima con­ tribución para el incremento de las vocaciones sacerdotales. 10 Dios ba querido bendecir vuestras comunidades suscitando voca­ ciones al sacerdocio y a la vida religiosa para edificación de la Iglesia. Esto ha de ser motivo de acción de gracias al Señor por tantos dones recibidos y, al mismo tiempo, un estímulo para que, con espíritu de universalidad, sepáis compartir con las Iglesias más necesitadas. Así lo quise poner de relieve en mi Mensaje al III Congreso Misionero Latinoamericano, celebrado en Bogotá en 1987, bajo el l e m a : América Latina, llegó tu hora de ser evangelizadora, al decir que « América Latina está llamada a ser "el continente de la esperanza misionera" ... enviando, desde su pobreza, mensajeros que anuncien a todas las gentes el "Evangelio, que es una fuerza de Dios para la salvación de todo el que cree" (Rom 1, 16) 5. Junto con mi aliento para que continuéis fomentando el espí­ ritu misionero en vuestras Iglesias particulares, deseo expresar mi vivo agradecimiento, en el Señor, a los misioneros y misioneras que, continuando la labor de siglos de evangelización, llegan hoy al cora­ zón del pueblo por medio de la catequesis, los sacramentos, la piedad popular, la acción educativa y asistencial. Algunos de ellos han ve­ nido de otras naciones y han hecho de Colombia su propia patria, inte­ grándose también en la pastoral diocesana. A este propósito, deseo exhortarles a dar siempre testimonio de comunión eclesial efectiva y afectiva con los Obispos. Esta es la unidad por la que Cristo oró intensamente al Padre antes de dar su vida : « Que sean perfectamente uno, y el mundo conozca que tú me has enviado y que yo les he amado a ellos como tú me has amado a mí )). 12 Un buen número de familias religiosas surgieron principalmente para la educación cristiana de los niños y jóvenes, sobre todo los más abandonados. En estos momentos en que es de particular importancia la atención pastoral a la juventud, los religiosos y religiosas han de seguir colaborando con fidelidad al Magisterio y en perfecta comunión jerárquica, en la tarea catequética de las Iglesias locales. La catequesis es una actividad eclesial que nace de la fe y está al servicio de la fe al proclamar a Jesucristo. Por ello, explicar las verdades de nuestra Cf. Optatam totius, 2. » Mensaje al III Congreso Jn 17, 23. 10 12 Misionero Latinoamericano, 5. 776 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fe implica un compromiso de vida con lo que se quiere transmitir una relación personal e íntima con Dios, objeto de la fe profesada por la Iglesia. De una intensa labor catequética surgirán, bajo la acción del Espíritu, movimientos apostólicos capaces de responder adecuada­ mente a las inquietudes, e ideales de la juventud y del hombre de hoy. Con vuestro aliento y cuidado para que sean fieles a la fe de la Iglesia y dóciles a las orientaciones de sus Pastores, estas asociaciones segla­ res de apostolado pueden representar una nueva alborada en el anuncio de Cristo, Salvador y Redentor del hombre. 6. Deseo finalmente poner bajo el patrocinio de Nuestra Madre de Chiquinquirá a todos y cada uno de los hijos de la querida nación colombiana. Dentro de pocos días contemplaremos el misterio de la Encarnación del Hijo de Dios, que quiso habitar entre nosotros, y transcurrió sus años en esta tierra formando parte de una familia : la familia de Nazaret. Pidamos a la Patrona de Colombia que sea ella la Reina y Señora de todos los hogares colombianos, haciendo de cada uno de ellos un hogar como el de Nazaret : un rincón de paz, con­ cordia y felicidad; un lugar en el cual todos y todo se ponga genero­ samente al servicio del plan redentor de Dios. Transmitid a todos los sacerdotes y diáconos, a todas las familias y a todos los fieles la gran esperanza que el Papa y la Iglesia entera tienen depositada en ellos. Proponedles nuevamente el ideal de la san­ tidad de modo que oriente sus vidas ; ¡ que lo vean como algo por lo que vale la pena esforzarse ! Entre todos orientad vuestros mejores esfuerzos hacia una pastoral familiar que favorezca un mayor reco­ nocimiento de la dignidad de la persona, en la justicia y la paz, con la esperanza de un futuro mejor para todos. Que os acompañe siempre mi Bendición Apostólica. Acta Ioannis Pauli Pp. II 777 V Ad quosdam iuris peritos habita: matrimonium et cohabitatio more uxorio non sunt in iure aequiparanda.* Illustri Signori, 1. Sono lieto di accogliervi e di salutarvi in occasione del Conve­ gno Nazionale di studio che l'Unione Giuristi Cattolici Italiani ha promosso su un tema così importante e vitale qual è la famiglia in una società complessa. Sono certo che voi affronterete la delicata materia con il coraggio e la profondità di chi, per professione, si sente impegnato a cercare quanto negli istituti giuridici è atto a favorire il bene delle persone e, quindi, della stessa società. Voi non mancherete, inoltre, di farvi guidare, nelle vostre analisi, dalla luce che viene dalla fede, grazie alla quale è possibile percepire in tutta la sua ricchezza il progetto divino sull'unione dell'uomo e della donna in vista della generazione di nuove vite umane. 2. Voi, illustri Signori, siete davanti a un tema — la famiglia — che costituisce un bene essenziale della persona e della stessa società. Su di esso la Chiesa ha senz'altro una parola evangelica da dire che illumina, protegge e rinforza questa istituzione così necessaria per il bene degli uomini; ma la famiglia è, innanzitutto, una realtà terrena, un bene proprio della città degli uomini, un bene iscritto nella stessa creazione dell'uomo. Perciò la prima parola che la Chiesa ha da dire su di essa è che Iddio l'ha fondata creando l'uomo persona, essere so­ ciale. (( Dio non creò l'uomo lasciandolo solo — dice il Concilio Vati­ cano II — fin dal principio "uomo e donna li creò" (Gn 1, 27) e la loro unione costituisce la prima forma di comunione di persone. L'uomo, infatti, per la sua intima natura è un essere sociale, e senza i rapporti con gli altri non può vivere né esplicare le sue doti )).* Quando si oscura la dimensione profonda della persona umana e il suo senso trascendente, quando la persona non può ritrovare piena­ mente se stessa perché non sa fare dono sincero di sé, non fa mera­ viglia che appaiano forme succedanee di famiglia, le quali cercano di riempire il posto naturale che c'è nel cuore umano per quella che è costituita sulla base del dono sincero e vicendevole di sé. 2 * Die 16 m. Decembris a. 1989. Gaudium et spes, 12. Cf. Lettera Apostolica Mulieris 1 2 dignitatem, 7; Gaudium et spes, 24. Acta 778 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3. Come cultori del diritto e come cattolici voi, illustri Signori, vi trovate oggi davanti a una sfida. Non potete restare in passiva con­ templazione dei cambiamenti della società, limitandovi a prender atto degli adeguamenti delle leggi civili ai mutamenti del costume. Ciò significherebbe essere insensibili a quel bene delle persone che dà valore ad ogni rapporto di giustizia tra gli uomini. Occorre, invece, impegnarsi perché la società dei nostri giorni sappia darsi delle leggi che, pur tenendo conto delle diverse situazioni reali, garantiscano il bene delle persone singole e delle comunità umane, promovendo e tute­ lando l'istituto naturale della famiglia fondata sul matrimonio. Il bene « della comunità umana è strettamente legato alla sanità dell'istituzione familiare. Quando, nella sua legislazione, il potere ci­ vile disconosce il valore specifico che la famiglia rettamente costituita porta al bene della società; quando esso si comporta come spettatore indifferente di fronte ai valori etici della vita sessuale e di quella matri­ moniale, allora, lungi dal promuovere il bene e la permanenza dei valori umani, favorisce con tale comportamento la dissoluzione dei costumi )). 3 Non si contribuirebbe, perciò al bene personale e sociale ipotiz­ zando leggi, che pretendessero di riconoscere come legittime, equipa­ randole alla famiglia naturale fondata sul matrimonio, unioni di fatto, che non comportano alcuna assunzione di responsabilità ed alcuna garanzia di stabilità, elementi essenziali dell'unione tra l'uomo e la donna, come fu intesa da Dio creatore e confermata da Cristo reden­ tore. Una cosa è garantire i diritti delle persone ed un'altra indurre nell'equivoco di presentare il disordine come situazione in sé buona e retta. 4. L'ordinamento giuridico non può non riconoscere e sostenere la famiglia come luogo privilegiato per lo sviluppo personale dei suoi membri, specialmente dei più deboli. Oltrepassando impostazioni su­ perate di questi ultimi decenni, occorre privilegiare e promuovere giu­ ridicamente la famiglia come « il luogo nativo e lo strumento più effi­ cace di umanizzazione e di personalizzazione della società ». Senza dare per scontato che ogni famiglia realizzi perfettamente questo bene so­ ciale, occorre tuttavia non partire dalla diffidenza nei suoi confronti, ma piuttosto aiutarla con quei mezzi opportuni e quei sussidi, che inte4 3 4 Giovanni Paolo II, Insegnamenti, vol. IX/1 (1986) 1140. Familiaris consortio, 43. Acta Ioannis Pauli Pp. II 779 grano il suo compito formativo e assistenziale a servizio dei più deboli. Significativamente, alcune piaghe che hanno colpito specialmente i Paesi occidentali, come la disoccupazione, la droga, e persino l ' A I D S , hanno portato a riscoprire la famiglia come la prima e principale al­ leata per diminuire l'incidenza negativa di quei fattori sulla società. Essa infatti, « possiede e sprigiona ancora oggi energie formidabili capaci di strappare l'uomo dall'anonimato, di mantenerlo cosciente della sua dignità personale, di arricchirlo di profonda umanità e di inserirlo attivamente con la sua unicità e irripetibilità nel tessuto della società ». 5 Si rivela, perciò, compito della massima importanza* quella di tra­ smettere alle generazioni future i valori della dignità della persona e della stabilità del matrimonio e della famiglia mediante un corpo di leggi che li protegga e li promuova. Dare carta di cittadinanza legale a forme di convivenza diverse dalla famiglia legittima fondata sul ma­ trimonio, oltre alla confusione sul piano dei principi, comporterebbe pedagogicamente e culturalmente un diretto contributo alla forma­ zione di una mentalità e di un costume privi di riferimento ai valori basilari e fondanti della famiglia. 5. Come giuristi italiani, del resto, non potete dimenticare il con­ tributo offerto da questo Paese alla riscoperta delle comuni radici cul­ turali dell'Europa. Una di queste, e tra le più profonde, è sicuramente la concezione della famiglia come « società naturale fondata sul matri­ monio », secondo la formulazione solenne della Carta costituzionale italiana. 6 Impegnarsi perché tale concezione sia rettamente capita ed oppor­ tunamente recepita negli ordinamenti giuridici di questa e delle altre Nazioni europee, significa lavorare al consolidamento di quella piat­ taforma di valori su cui soltanto può poggiare l'edifìcio di una Europa autenticamente civile. Trattandosi, peraltro, di concezione radicata nella legge di natura e quindi non specificamente cristiana, non do­ vrebbe essere diffìcile trovare sostanzialmente consenzienti su di essa anche persone di diversa ispirazione ideale. Questo non toglie, ovviamente, che la riflessione cristiana sul tema della famiglia abbia apportato approfondimenti significativi in mate­ ria. Ad essi converrà che la vostra riflessione guardi con rinnovata 5 6 Ibid. Art. 29, comma I . o Acta 780 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale attenzione, affinché non accada che dall'averli trascurati derivi un impoverimento di quelle fonti alle quali hanno attinto fruttuosamente anche popoli di altri Continenti. Nel porgervi il mio augurio cordiale di un proficuo lavoro, invoco su di voi i favori della divina assistenza, in pegno dei quali vi imparto con affetto la mia Benedizione. VI Ad exc.mum virum Vincentium Tabone, Melitae Praesidem, qui Sum­ mum Pontificem invisit habita.* Mr President, 1. It is with great pleasure that I welcome you on the occasion of your State Visit to the Vatican. I am grateful for your kind words, which have evoked Malta's impressi ve héritage of Christian faith, and the firm and persevering bond of communion which has always existed between your Country and the Apostolic See. In offering you my warm personal greetings, I ask you to convey to all the Maltese people the assurance of my deep affection and my prayers that God, our Heavenly Father, will bless them in Christ with every spiritual blessing. 1 As the Bishop of Rome, charged by God's grâce and call with the mission of confirming my brothers and sisters in the faith, I am very much aware of the significance of my forthcoming Pastoral Visit to Malta. For almost two thousand years, since the very dawn of the Christian era, the Gospel of Jesus Christ has been preached and has taken root among the Maltese people. I am confident that as the Successor of Peter Visits Malta for the first time in her history, he will be met with the same extraordinary kindness with which the Apostle Paul and his f ello w-tr aveller s were met when they set foot upon her shores. 2 3 2. Saint Paul's stay on the island of Melita was relatively brief : the Acts of the Apostles tell us that he set sail for Rome after only * Die 18 m. Decembris 1989. 1 2 3 Cf. Eph 1:3. Cf. Lk 22:32. Cf. Acts 28:2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 781 three months. Yet the arrivai of the Apostle of the Gentiles was to prove of decisive importance for the entire future of Malta and her people. Through Paul's preaching, the Christian faith was first im­ plan ted. In the centuries that followed, the faith was to leave an indelible imprint upon your Nation's history and character. 4 Today too, "the Catholic Faith that comes from the Apostles" continues to inspire and foster in Malta's people a commitment to those spiritual and moral values which are indispensable for the authentic well-being and growth of the Nation : values such as respect for human life from the first moment of its existence until natural death, the marriage bond, the unity of the family, religious éducation, the dignity of ail workers, and effective solidarity. It is essential that these fundamental human and social values should be safeguarded and furthered through appropriate laws and décisions. 5 3. In her ministry of forming the inhabitants of Malta in the faith, the Church has sought to pro vide them with the strength which cornes from the preaching of God's Word and the administration of the Sacraments, while serving their material and spiritual needs with the various works of the apostolate. Her efforts, especially on behalf of the less privileged, have contributed in no small way to the growth of the Maltese people's sensi ti vity to the human dignity of each and every person both as an individual and as a member of that larger community which is the Nation. In our own days, the Church has not lessened her commitment to the noble task of serving the good of man. Working with the means and methods that are properly hers, and especially in the field of éducation, she strives to enable men and women to acknowledge God's many gifts and to respond to the cali of his grace. In forming good Christians, she seeks also to form good Citizens, for she knows the Gospel's power to inspire in those who hear and welcome it a firm commitment to virtues which guarantee the genuine progress of individuáis and societies. In the light of God's Word, mankind is taught to balance individual and group interests with the demands of the common good, to see in politicai activity a service to neighbour, and to respect both the truth and the rights of others. In the school of the Gospel, Christians come to know the value of tolérance 4 5 Cf. ibid. 28:11. Cf. Eucharistie Prayer I. Acta 782 Apostolicae • Sedis - Commentarium Officiale and dialogue; they learn to long for social justice and solidarity among peoples, and they grow in concern for the underprivileged and for the protection of fundamental human rights. 4. Henee, when the Church seeks to engage in dialogue and frank collaboration with the State, she is not led by a desire to en joy a privileged status at the expense of the State's legitímate sovereignty, ñor a desire to encroach upon areas and responsibilities alien to her. Rather, she desires to balance her activity within the areas of com­ pétence proper to her with the activities of the State in the realm of its own compétence. Since both Church and State work for the good of the same people, who are at once Christians and Citizens, their fruitful collaboration brings with it the promise of great benefits not only for individual believers but for society as a whole. The collaboration of the Holy See with States, a collaboration in which the Catholic Bishops are associated, is but one expression of the continuous concern of the Supreme Pastor for all the Churches. In this regard, I am pleased to recali the talks which have been under way for some time in Malta between the Holy See and the civil Authorities, and have resulted in the signing of several important agreements. It is my fervent hope that with God's grace and the continued good will of both parties involved, other projected agree­ ments will also soon be signed. 6 5. Mr President, I am pleased to take note of the positions which the Maltese Government has taken on an international level in defence of values intimately connected with the dignity of the human person, such as the problems of the eiderly and the protection of the environ­ ment. These positions reflect something of the rich moral and civil identity of the Maltese people as it has developed throughout its long history. For centuries, Malta has stood at the crossroads of historical de­ velopment in the Mediterranean région. Indeed, her geographica! position, her history and culture, would seem to confer on your Country, Mr President, a special vocation to act as a mediator and promoter of peace in the complex situations affecting the entire area. It is my confident prayer that Malta will respond to that challenge with wise and generous dedication. 6 Cf. 2 Cor 11:28. Acta Ioannis Pauli Pp. II 783 Despite her small size, Malta has played no mean role in the pro­ motion and defence of the social and religious values which stand at the foundations of Europe's cultural identity. The task which faces our society today is one that calis for a deep, even heroic spiritual résolve. If Europe is to be faithful to its héritage and promise, it must take up once again those noble spiritual ideáis which inspired the building of its cities, the growth of its universities and the binding together of its diverse peoples in a common faith, a common vision, expressed in a wealth of religious, cultural and juridical achievements. In the past months, new and promising signs of hope bave sprung up about us. It is my fervent prayer that Malta, in full fidelity to her noble past and committed to building a future fìlled with hope, will play a leading role in prómoting new forms of collaboration among peoples for the welfare and authentic progress of ali. In making this prayer, I invoke God's gifts of grace and peace upon ali the people of Malta, whom I look forward to meeting during my forthcoming Visit. May God abundantly bless Your Excellency and ali your fellow-citizens. Il-Milied it-tajjeb lilek, Eccellenza, u lill-poplu kollu ta' Malta u Ghawdex. (Happy Christmas to Your Excellency and to ali the people of Malta and Gozo !). VII Ad patres cardinales, praesules, praelatos familiae Domini Papae Ro­ manaeque Curiae aliosque coram admissos, imminente Nativitate D.ni N. Iesu Christi habita.* Signori Venerati Cardinali, Fratelli nell'episcopato Religiose e e nel sacerdozio, Laici, 1. Rivolgo a tutti il mio saluto cordiale e ringrazio, in partico­ lare, il Cardinale Decano per il nobile indirizzo augurale, con cui ha interpretato i sentimenti di ciascuno, in questa attesa del Santo Natale. * Die 22 m. Decembris a. 1989. 784 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale « ... Lo avvolse in fasce e lo depose in una mangiatoia, perché non c'era posto per loro nell'albergo ». Le parole dell'evangelista sotto­ lineano la difficile situazione in cui versava, nell'immediata vigilia del Natale, la Santa Famiglia. Non c'era per loro una casa. A questa famiglia mancava proprio ciò che, in ogni famiglia, è indispensabile, tanto più all'approssimarsi di una nascita. Perciò il Natale, ormai alle porte, ci fa pensare a tutti i senza­ tetto del mondo : a quanti non hanno un'abitazione nella quale ripa­ rare se stessi e i propri familiari. Il dato, sobriamente annotato dall'evangelista, mette in evidenza il significato della « casa », la quale, oltre che abitazione, è pure am­ biente, comunità. Se è vero che la casa è fatta per l'uomo, è vero anche che essa è fatta dall'uomo, dagli uomini. Sono le persone a formare la casa; dipende infatti da loro se lo spazio che occupano, il tetto sotto cui trovano rifugio, si riempie di contenuto umano ed è percorso da una corrente di autentico calore. 2. Può nella casa dell'uomo abitare Dio? La domanda, in se stessa ardita, trova una risposta affermativa nella vicenda della Santa Fa­ miglia : essa ci dice che, sì, Dio può entrare nelle case umane ed abitarvi. Lo può, se Gli vien fatto spazio: se « p e r Lui c'è posto in quell'albergo » in cui la famiglia si raccoglie. Non è senza significato che la Liturgia abbia collocato nel periodo natalizio la festa della fa­ miglia di Nazaret. Questo pensiero ci invita a rivolgere un partico­ lare augurio alle famiglie di ogni parte del mondo : sappiano esse aprire la porta della loro casa a Dio che viene in carne umana; sap­ piano farGli posto nel cuore, così che, accanto ad ogni focolare, possa essere vissuta l'autentica gioia del Natale. Il concetto di casa ha anche applicazioni analogiche più ampie. Diverse sono le dimensioni in cui abita l'uomo. Oggi, ad esempio, si sente parlare di una « comune casa europea ». L'espressione ha una sua verità, ricca di spunti suggestivi. Come la « c a s a » è composta di molte « a b i t a z i o n i » , così molte sono le di­ mensioni dell'abitazione storica degli uomini in ogni continente : molte sono le nazioni. L'uomo, infatti, abita in quelle comunità che, me­ diante l'unità di cultura, lingua, storia, giungono a formare una nazione. Occorre quindi augurare a tutte le nazioni, che abitano nella « casa europea », di poter avere, ciascuna, un'appropriata « abitazione », in armonia con le « abitazioni » occupate dalle altre nazioni. Acta Ioannis Pauli Pp. II 785 3. I popoli d'Europa, come del resto molti altri nel mondo, si sen­ tono chiamati ad unirsi, per vivere meglio insieme. Questo nostro « vecchio continente », che tanto ha dato agli altri, sta riscoprendo la propria vocazione : a mettere insieme tradizioni culturali diverse, per dar vita ad un umanesimo, in cui il rispetto dei diritti, la soli­ darietà, la creatività permettano ad ogni uomo di realizzare le sue più nobili aspirazioni. Non dobbiamo dimenticare che questa grande impresa, che gli Europei si sono impegnati a portare a compimento, ha ricevuto ispirazione dal Vangelo del Verbo Incarnato, di cui tra pochi giorni celebreremo il Natale. Come dicevo in occasione della mia prima visita a Santiago de Compostela : « La storia della forma­ zione delle nazioni europee va di pari passo con quella della loro evangelizzazione, a tal punto che le frontiere dell'Europa coincidono con quelle della penetrazione del Vangelo »- 1 Questa identità europea, dalle radici cristiane, è una realtà che oggi ancora deve sostenere i benemeriti sforzi di tutti coloro che ope­ rano per il superamento delle divisioni e per la sparizione dei « muri », che gli uomini hanno così spesso artificiosamente creato. Non c'è sistema ideologico, né progetto politico, né programma economico, né inquadramento militare che possano cancellare le aspi­ razioni di milioni di donne e di uomini, i quali « dall'Atlantico agli Urali » 2 e dalla Scandinavia al Mediterraneo sanno bene come la loro storia si sia sviluppata sotto il segno ((della Croce, del libro e dell'aratro ». 3 Di fronte a questa realtà europea, appare con evidenza quanto i (( blocchi » siano artificiosi ed innaturali. Io stesso ho spesso parlato dei (( due polmoni » — l'Oriente e l'Occidente — senza i quali l'Europa non potrebbe respirare. Ed anche in futuro, non ci sarà un'Europa pacifica ed irradiatrice di civiltà senza questa osmosi e questa parte­ cipazione di valori, differenti eppure complementari. 4. In questo (( humus » gli Europei sono chiamati a costruire la loro casa comune. E come il focolare domestico è il luogo in cui cia­ scuno si sente « a casa », accolto, rispettato ed aiutato per quello che égli è, così l'Europa deve diventare una « casa » in cui ogni 1 2 3 Insegnamenti, V/3 (1982) 1258. Discorso a Spira: Insegnamenti, X/2 (1987) 1599. Discorso a Subiaco : Insegnamenti, I I I / 2 (1980) 15. 52 - A. A. 8. Acta 786 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale popolo si veda riconosciuto nella fisionomia che gli è propria, soste­ nuto — ove occorra — nel suo sviluppo e soprattutto rispettato nelle sue aspirazioni. Come non c'è motivo di paura nella dimora familiare, così non dovrebbe esserci in Europa alcuna sorta di minaccia, che possa portare l'uno a temere dell'altro; anzi, dovrebbe esserci la gioia di vivere insieme, per spartire le comuni ricchezze materiali, culturali e spirituali. Cinquantanni fa, terribili sconvolgimenti mettevano in pericolo l'esistenza stessa dell'Europa : la seconda guerra mondiale era scop­ piata da alcuni mesi. Sfigurata, profanata e divisa, l'Europa ha do­ vuto compiere uno sforzo immane per superare tali tragiche prove, che ancor oggi ne segnano la fisionomia. Fortunatamente, sembra ora spuntare una nuova era : un processo di democratizzazione nelle sue regioni centrali ed orientali, forme di dialogo e di concertazione a livello continentale ed una nuova coscienza delle radici spirituali fanno germinare, come sembra, l'idea di un comune destino. In particolare, esprimo la mia gioia per il positivo evolvere della situazione in Cecoslovacchia, ove il riconoscimento della libertà reli­ giosa ha permesso, tra l'altro, la provvista di un buon numero di Sedi vescovili : a quelle operate lo scorso anno se ne sono aggiunte altre, ivi comprese quelle annunziate ieri. Il mio augurio è che si prosegua nel cammino intrapreso, giungendo al completamento delle nomine vescovili, alla ripresa della vita consacrata, alla riapertura dei Seminari e alla possibilità per i fedeli di partecipare attivamente alla vita della Chiesa. Purtroppo, in questo panorama consolante, preoccupa la grave tensione fra popolo e potere in Romania. ÈJ di questi giorni l'orrore per la violenza usata ad inermi cittadini, per la perdita di tante vite umane, per il misconoscimento dei diritti umani. Ho elevato la mia voce nella recente Udienza di mercoledì, unita all'appello per la paci­ ficazione generale. Rinnovo, con la riprovazione per la violenza, l'esor­ tazione al perdono ed a radicali mutamenti ispirati al rispetto per l'uomo. A questa nobile impresa, la Chiesa — come in passato — intende dare il suo specifico contributo, nella profonda consapevolezza del dovere, che le incombe, di aiutare la ricostruzione di « un'Europa senza frontiere, che non rinneghi le radici cristiane che l'hanno ori­ ginata ». Tale era l'auspicio, che formulavo nella preghiera alla Ver- Acta Ioannis Pauli Pp. II 787 gine di Covadonga, nel pellegrinaggio dell'agosto scorso a quel celebre santuario delle Asturie. 4 Questo auspicio rinnovo oggi, affidandolo al Re dei secoli, affinché Egli rafforzi le volontà e conforti il cammino dei popoli europei sulle nuove, impegnative strade. 5. Il pensiero si volge ora, in particolare, alle Chiese che nel « vec­ chio continente » da secoli professano la loro fede nel Verbo incar­ nato e che avvertono con chiarezza crescente l'urgenza di una nuova evangelizzazione nei confronti dei rispettivi popoli, insidiati dai feno­ meni della scristianizzazione e dell'ateismo. Ho condiviso questi pro­ blemi con i Presuli del Consiglio delle Conferenze Episcopali d'Europa in occasione del loro V I I Simposio, svoltosi a Roma alla metà di otto­ bre, e vi sono tornato successivamente con l'Episcopato della Repub­ blica Federale di Germania, raccoltosi in Vaticano nei giorni 13 e 14 novembre per riflettere, in spirito di reciproca fiducia e di fraterna collaborazione, su « La trasmissione della fede nella nuova genera­ zione ». Quelle esperienze di condivisione ci hanno convinto una volta di più che le difficoltà non devono portarci al pessimismo, ma indurci piuttosto ad avvicinarci ulteriormente fra noi nel Signore, per >soste­ nerci e rafforzarci reciprocamente nell'adempimento della missione che ci è stata affidata. Con questa consapevolezza invio a tutte le Chiese che sono in comunione con la Sede di Pietro un augurio di gioia e di pace nella luce che promana dalla Culla di Betlemme. La speranza del loro futuro è fondata sulla gioventù : questa anche saluto con par­ ticolare affetto, nel ricordo sempre vivo della vibrante esperienza di Santiago de Compostela, lo scorso agosto. Un tale augurio estendo anche alle altre Chiese e Confessioni, che non vivono ancora la piena comunione con noi. Durante quest'anno ho avuto la gioia di dare il benvenuto al mio fratello in Cristo, il Dr. Robert Runcie, Arcivescovo di Canterbury. La sua visita è stata un'occasione per esercitare la responsabilità ecumenica del Vescovo di Roma. Nella dichiarazione comune, che abbiamo firmato a conclu­ sione della visita, abbiamo affermato che il compito di operare per il ristabilimento dell'unità visibile e della piena comunione deriva dall'obbedienza alla volontà di nostro Signore : « Che tutti siano una cosa sola ». Non abbiamo minimizzato i problemi che ci angustiano 5 4 5 L'Osservatore Ov 17, 21. Romano, 22 agosto 1989, 6. 788 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nella realizzazione di tale compito, abbiamo invece voluto sottolinearne la gravità. Occorre, infatti, essere animati da una genuina speranza e, al tempo stesso, da un sobrio realismo. La tensione fra questi due elementi dev'essere presente nei nostri cuori, quando preghiamo e ope­ riamo per l'unità dei cristiani. In questo spirito rivolgo il mio augurio a tutti i fratelli cristiani, con i quali non abbiamo ancora raggiunto la piena comunione di fede. Dio fortifica il nostro amore e ci incoraggia a proseguire sulle strade dell'unità. Il raduno ecumenico europeo, tenuto a Basilea dal 15 al 21 maggio di questo anno, è stato anch'esso un segno di speranza. Per la prima volta, dopo l'epoca delle separazioni, tutte le Chiese e comunità ecclesiali di Europa hanno manifestato insieme la loro vo­ lontà di servire la pace e la giustizia sul fondamento del Vangelo. 6. Sempre nel contesto ecumenico, ho compiuto nello scorso giu­ gno un pellegrinaggio di fede presso i cristiani dei Paesi nordici. Ho reso omaggio all'eredità cristiana di quei popoli. Assieme ai miei fra­ telli cattolici e luterani ho potuto vivere momenti intensi e signifi­ cativi di ecumenismo spirituale nella preghiera e di riflessione sulla comune missione dei cristiani in Europa e nel mondo. Questo mio viaggio pastorale, che fino a poco tempo fa sarebbe stato impossibile immaginare, ha indubbiamente costituito, sul piano locale e a più lungo termine, una tappa importante del cammino ecumenico. Come Vescovo di Roma, al quale è affidato in modo del tutto speciale il mi­ nistero dell'unità, ho potuto così dare uno specifico contributo all'ecu­ menismo che, nei Paesi nordici e in ogni parte del mondo, va affer­ mandosi non come frutto dei nostri soli sforzi umani, ma come dono della grazia divina. A loro volta, gli eventi e i cambiamenti registrati in Unione So­ vietica hanno favorito il moltiplicarsi dei contatti con il Patriarcato di Mosca. Essi permettono di prevedere in un prossimo futuro quanto ho sempre sperato e incessantemente chiesto : che la Chiesa grecocattolica d'Ucraina possa ritrovare in quel Paese la piena libertà di professare la fede cattolica e di darne testimonianza. Confido che le relazioni tra la Chiesa cattolica e il Patriarcato di Mosca, che si sono andate sviluppando dal Concilio Vaticano II, consentano di ri­ solvere insieme tale questione e di pervenire al riconoscimento e al fraterno rispetto reciproco delle due Chiese sorelle in Ucraina, la Chiesa greco-cattolica e quella ortodossa, in uno spirito di riconcilia­ zione e di fiducia reciproca. Acta Ioannis Pauli Pp. II 789 In quanto cittadini, i fedeli della Chiesa greco-cattolica in Ucraina hanno ben ragione di far valere il loro diritto civico alla libertà religiosa. Dopo un lungo periodo di clandestinità, la fede cattolica dei cri­ stiani e dei loro sacerdoti si manifesta con nuovo fervore, nella ferma speranza di poter vivere la propria adesione al Vangelo in piena unione con tutta la Chiesa cattolica del mondo e in modo speciale con la Chiesa di Roma. Nel rivolgere a quella amata porzione del gregge di Cristo l'augurio di Buon Natale, invito tutti alla riconciliazione e alla pace, sull'esempio del Verbo incarnato che « si è fatto povero per noi, perché noi diventassimo r i c c h i » . 6 7. ((Tutti i confini della terra hanno veduto la salvezza del nostro Dio ». Dalla mangiatoia di Betlemme i nostri affettuosi pensieri e caldi auguri vanno a tutti i Paesi e Continenti del globo terrestre. 7 All'Asia e all'Estremo Oriente, innanzitutto, come anche all'Austra­ lia e all'Oceania. Ho sempre vive nel cuore le impressioni riportate durante il Congresso Eucaristico Internazionale di Seoul, quando, con folle di fedeli della Corea e di ogni parte del mondo, mi sono prostrato davanti all'Ostia consacrata per affidare a (( Cristo, nostra pace » le preoccupazioni e le speranze della Chiesa e dell'umanità. Ricordo pure con commozione l'incontro con le Comunità cristiane dell'Indonesia, il grande arcipelago, la cui popolazione ha saputo creare, sulla base del sistema filosofico del « Pancasila », un modello di convivenza rispettoso del pluralismo etnico, culturale e religioso. Significative sono state pure, durante quel viaggio, le visite alla dio­ cesi di Dili, nell'Isola di Timor, duramente provata negli ultimi anni, e alle Chiese delle Isole Mauritius, dove è tuttora viva l'eredità spiri­ tuale del beato Jacques-Désiré Lavai. 8. Il mio augurio natalizio va, poi, ai Paesi dell'Africa e alle gio­ vani Chiese, che l'azione dello Spirito vi ha suscitato, aprendo pro­ mettenti prospettive alla diffusione del Vangelo. Ho avuto la gioia di visitare, al termine del periodo pasquale, il Madagascar, La Réunion, lo Zambia e il Malawi, portando ai fedeli di quelle terre la testimonianza della mia sollecitudine per i loro problemi e le loro iniziative- Al tempo stesso, ho potuto rallegrarmi per i grandi progressi fatti verso la indigenizzazione di quelle Chiese, « Cf. 2 Cor 8, 9. Sai 97 (98), 3. 7 790 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nelle quali Vescovi, Clero, Religiosi e Religiose sono ormai in buona parte autoctoni. Un segno particolarmente indicativo della maturità raggiunta è stata la beatificazione di Victoire Rosoamanarivo, una laica la cui testimonianza di fede tra il popolo malgascio è all'origine di una splendida fioritura di bene. Tutto lascia sperare che il Sinodo Africano, per la cui prepara­ zione s'è radunata nei giorni scorsi la speciale Commissione, si riveli come un evento determinante per lo sviluppo dell'opera di evangeliz­ zazione in quel Continente, alle soglie del nuovo millennio. 9. Auguri, infine, alle Americhe : la Meridionale, la Centrale, la Settentrionale. Mi è caro, qui, ricordare l'incontro cordialissimo e costruttivo con i Rappresentanti dell'Episcopato degli Stati Uniti d'America, ciò che mi ha permesso ancora una volta di sperimentare direttamente la vitalità, la generosità, la ricchezza spirituale di quelle Chiese. E con pari affetto vado col pensiero agli incontri con altri numerosi Episcopati delle tre Americhe, venuti in questi mesi per le visite « ad limina », nelle quali abbiamo condiviso speranze e preoc­ cupazioni. Purtroppo, infatti, alcuni Paesi del Continente hanno vissuto re­ centemente tristi vicende di violenza e sangue. Tutti hanno presente, in particolare, l'orrendo crimine avvenuto in El Salvador con l'uc­ cisione di sei Religiosi della Compagnia di Gesù e, prima ancora, il barbaro assassinio del Vescovo di Arauca, in Colombia. In vari Paesi vi è ancora l'illusione del ricorso alla forza come mezzo per risolvere i problemi. Profonda amarezza e viva esecrazione suscitano anche nel nostro animo i terribili atti di terrorismo verificatisi in varie parti, e non meno intensa trepidazione i crimini che la prepotenza di persone e di gruppi minaccia ancora di compiere allo scopo di conser­ vare illegittime fonti di guadagno con il commercio della droga. A tali preoccupazioni si sono poi aggiunte quelle ora provenienti dal Panama, ove vi sono stati scontri con vittime innocenti e gravi disagi alle popolazioni. Ho ben presenti i vari appelli lanciati da quell'epi­ scopato per la pacificazione e l'ordinato svolgimento della vita di quella amata Nazione. Una preghiera accorata elevo al Re della Pace, perché converta gli animi di tutti a pensieri di saggezza, così che il progresso di quei popoli sia assicurato nella giustizia e nella solida­ rietà. Confido che l'azione concorde di tutti i responsabili della vita pubblica possa sortire effetti benefici a vantaggio di tutte quelle po­ polazioni. Acta Ioannis Pauli Pp. II 791 L'approssimarsi del cinqueceiitesimo anniversario dei primo annun­ cio evangelico nel « N u o v o Mondo» deve costituire per tutti un forte incitamento a ricuperare nella sua genuinità il fermento liberatore del cristianesimo, da cui in questi cinque secoli sono scaturiti frutti me­ ravigliosi di civiltà e di progresso. L'auspicio che sale dal cuore è che questa immediata vigilia veda le Chiese dell'intero Continente impe­ gnate a ripercorrere le tappe della loro storia, per trarne opportune lezioni in vista di uno slancio rinnovato nel servizio al Vangelo. 10. « Venne fra la sua gente, ma i suoi non l'hanno ascoltato ». Le parole dell'evangelista Giovanni fanno eco a quelle di Luca : « ... non c'era posto per loro nell'albergo ». E tuttavia, proprio Colui che « non è stato accolto dai suoi », col mistero dell'Incarnazione ha isti­ tuito la dimora che tutti accoglie. Lui, il Verbo incarnato, è diventato per noi la casa del Padre, il tempio della salvezza. 8 9 Mi reco spiritualmente in pellegrinaggio alla Grotta di Betlemme per prostrarmi davanti alla mangiatoia in adorazione implorante a favore di tutti i Paesi e Continenti del mondo e, in particolare, a favore dei Popoli di quella regione così prossima alla Grotta e tanto profondamente tormentata. Penso agli abitanti stessi della Betlemme di oggi e ai loro fra­ telli di Cisgiordania e di Gaza. Ad essi non è ancora stato permesso di avere una « casa » propria, una Patria in cui sentirsi cittadini a pieno diritto. Per essi prego che il Signore della Pace, nato a Betlemme, conceda di vedere presto riconosciuti i loro diritti e realizzate le loro legittime aspirazioni. Soprattutto chiedo che il Signore allontani dal loro cuore la tentazione della violenza cieca, che porta solo distruzione e morte. Penso, allo stesso tempo, agli abitanti dello Stato di Israele, dram­ maticamente combattuti tra la preoccupazione della propria sicurezza e il dovere di rispettare la giustizia e di aprirsi al dialogo. Auspico che sappiano collaborare fra di loro e con la comunità internazionale, seguendo coraggiosamente il cammino dell'equità. Ricordo il Libano tanto provato nel corso di questi ultimi anni, e la cui popolazione è continuamente nel pericolo di dover subire ulte­ riori violenze. Per i Libanesi imploro che sappiano accettarsi recipro­ camente, che trovino un cammino di intesa fra di loro, per il bene » Gv 1, 11. Le 2, 7. 9 792 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale delle generazioni a venire. Auguro che il Libano possa presto tornare ad essere un Paese libero, concorde e sovrano, ove ogni cittadino con­ tribuisca attivamente alla ricostruzione della Patria. Per gli altri Popoli della regione, anch'essi coinvolti in questi e in altri conflitti, spesso spinti da timori e da interessi a volte esaspe­ rati, chiedo che s'impegnino ad essere costruttori di pace, fiduciosi nel dialogo ed attivamente solidali con i propri vicini. 11. Signori Cardinali, venerati Fratelli nell'episcopato e nel sa­ cerdozio, Religiose e Laici della Curia Romana, a tutti vanno i miei voti augurali ! Con essi esprimo anche la stima e la riconoscenza vivissima che nutro per ciascuno di voi : per i membri del Sacro Collegio, innanzi­ tutto, dalla cui preziosa collaborazione traggo inestimabile sostegno nella quotidiana sollecitudine del ministero petrino ; per i Rappre­ sentanti Pontifici e i loro collaboratori, che, in circostanze anche dif­ ficili e sempre impegnative, sono gli inviati del Papa presso le Chiese locali e i Governi delle singole Nazioni ove lavorano ; per gli Officiali della Curia Romana, poi, la cui attività assidua e saggia mi con­ sente di far fronte agli onerosi compiti connessi col governo della Chiesa universale ; e per il personale, che coopera al buon funziona­ mento dei Dicasteri e degli altri Organismi curiali. Estendo il mio grato apprezzamento, insieme con gli auguri, anche a quanti sono al servizio del Governatorato dello Stato della Città del Vaticano, non­ ché a coloro che lavorano per il bene dell'amata Chiesa di Roma nelle strutture del Vicariato, specie in preparazione del Sinodo diocesano. Vorrei che ciascuno si sentisse personalmente raggiunto, partico­ larmente in questa circostanza, dalla mia gratitudine, dal mio affetto e dalla mia preghiera. Il Mistero del Natale, che ha una tale profondità e, nello stesso tempo, una così vasta ((estensione», sia per ciascuno il luogo dell'in­ contro e del più profondo contatto con l'Emmanuele. Buon Natale a tutti, con la mia Benedizione ! Acta Ioannis Pauli Pp. II 793 VIII Ad exc.mum virum Fagnanama Kone, Maliae Legatum.* Monsieur V Ambassadeur, C'est avec plaisir que je souhaite la bienvenue au Vatican à Votre Excellence à l'occasion de la présentation des Lettres qui l'accréditent comme Ambassadeur extraordinaire et plénipotentiaire de la Répu­ blique du Mali près le Saint-Siège. Je suis sensible aux paroles très aimables que vous m'avez adressées et je vous remercie, en particulier, de m'avoir transmis le message courtois de votre Président, Son Excellence le Général Moussa Traoré. Veuillez lui exprimer, je vous prie, mes sentiments déférents et cor­ diaux en lui disant combien je me réjouis de le revoir prochainement à Bamako et de faire la connaissance de ses compatriotes au cours de ma prochaine visite pastorale sur le continent africain. Vous avez fait allusion, Monsieur l'Ambassadeur, aux efforts du Siège Apostolique en vue de promouvoir des relations plus équitables entre les hommes, dans une lutte persévérante contre la misère et contre ce qui porte atteinte à la dignité de l'être humain. Je constate avec satisfaction l'écho favorable que trouvent auprès de votre pays ces diverses initiatives pour faire progresser la fraternité et la paix. Egalement, vous avez évoqué l'harmonie qui existe au Mali entre les communautés religieuses. J'en rends grâce à Dieu et je forme le vœu que la foi des uns et des autres soit un stimulant pour la bonne entente entre tous et pour un service généreux du bien commun, dans une ouverture sincère à la solidarité universelle que doit éveiller au cœur de chacun la croyance en un Dieu qui aime tous les hommes et se montre miséricordieux à ' l e u r égard. Je souhaite qu'un dialogue toujours plus constructif se développe entre musulmans et catholiques, et aussi entre les membres d'autres confessions et des religions afri­ caines traditionnelles. Permettez-moi, Monsieur l'Ambassadeur, d'adresser un salut affec­ tueux, par votre entremise, à la petite communauté catholique ma­ lienne, à laquelle je m'apprête à rendre visite pour l'affermir dans le dynamisme de sa foi. Puissent les fidèles catholiques continuer à participer avec compétence au progrès de la société malienne en s'as* Die 4 m. Ianuarii a. 1990. Acta 794 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sociant fraternellement à leurs concitoyens dans les tâches considé­ rables du développement national ! Alors que vous inaugurez votre mission, je vous offre mes vœux les meilleurs et je vous assure que vous trouverez une aide atten­ tionnée et cordiale de la part de tous ceux qui s'emploient au service de la communauté internationale. Enfin, ma pensée se tourne à nouveau vers le cher Peuple malien, à qui je voudrais exprimer mon estime pour sa culture, son passé aux riches traditions et sa détermination présente à poursuivre l'édifica­ tion de la nation. A tous vos compatriotes, dont on sait les qualités de courage, d'endurance, de ténacité et qui aspirent à un avenir tou­ jours plus favorable à leurs enfants, je dis ma joie de les rencontrer bientôt sur leur propre terre. Sur eux tous, sur ceux qui les gou­ vernent, sur Votre Excellence et sur Monsieur le Président de la République du Mali j'invoque de grand cœur l'abondance des bienfaits du Très-Haut. IX Ad exc.mum virum Allam-Mi Ahmad, Tzadiae Legatum.* Monsieur V Ambassadeur, C'est avec beaucoup de joie que j'accueille Votre Excellence au Vatican et que je Lui souhaite la bienvenue dans cette maison en qua­ lité de premier Ambassadeur extraordinaire et plénipotentiaire de la République du Tchad près le Saint-Siège. Je vous remercie vivement des paroles courtoises que vous venez de m'adresser : elles témoignent de nobles sentiments auxquels je suis sensible. En particulier, je vous sais gré de m'avoir présenté les salu­ tations très aimables de votre Président, Son Excellence Monsieur Hissein Habré. Il m'est agréable de lui exprimer, en retour, par votre entremise, mes vœux déférents et cordiaux, dans le souvenir de l'en­ tretien que j'ai pu avoir récemment avec lui. A la veille de ma visite pastorale dans votre pays, il est heureux qu'aujourd'hui cette rencontre vienne manifester la proximité d'objec­ tifs qui existe entre le Tchad et le Saint-Siège, et qu'elle montre notre intention de coopérer au service du bien commun. Carrefour multi * Die 5 m. Ianuarii a. 1990. Acia Ioannis Pauli Pp. II 795 séculaire entre le Sahara et l'Afrique tropicale, le Tchad a un rôle particulier à jouer pour le progrès de la paix. Monsieur l'Ambassa­ deur, la mission que vous inaugurez ici sera précieuse, parmi les repré­ sentants des nations qui s'emploient à l'édification d'un monde plus humain, car la communauté internationale bénéficiera de l'expérience acquise par votre peuple qui sait favoriser une bonne entente entre personnes appartenant à des traditions spirituelles différentes. Croyez bien que, comme pasteur de l'Eglise catholique, j'en éprouve une grande satisfaction. Le pays que vous représentez a hélas connu, vous l'avez dit, une longue période d'épreuves. Au cours de ces dernières années, la séche­ resse, les irrégularités climatiques, la prolifération des criquets, la famine qui s'en est suivie ont causé bien des souffrances. A celles-ci sont venus s'ajouter les malheurs et les ruines de la guerre. Votre société en a été affectée et les difficultés économiques n'ont pas manqué de laisser leurs traces dommageables sur l'ensemble du tissu social. Cependant, les signes de renouveau sont bien visibles aujourd'hui et votre pays conserve toutes ses chances d'aller de l'avant en raison du dynamisme de ses habitants, à la ville comme à la campagne, en raison de l'énergie morale qui les anime. En outre, le sentiment crois­ sant d'appartenir à une même nation et le désir de travailler ensemble sont de bon augure pour l'édification d'une société d'avenir, maintenant que la paix a été retrouvée. De leur côté, les fidèles de l'Eglise catholique, qui cherchent d'abord à vivre leur foi dans leurs engagements quotidiens, ont à cœur de joindre leurs propres efforts à ceux de leurs compatriotes dans l'œuvre du développement. Encouragés par leurs Evêques, ils souhaitent ap­ porter eux aussi une contribution qualifiée dans la marche vers le progrès. Les structures sanitaires de l'Eglise catholique, ses établis­ sements scolaires, ses foyers de jeunes, ses organismes de secours veulent être au service de tous, dans le respect des convictions reli­ gieuses de chacun. Permettez-moi, Monsieur l'Ambassadeur, de saisir l'heureuse occasion de votre venue pour exprimer, par votre inter­ médiaire, toute mon affection à la communauté catholique du Tchad et pour lui faire savoir que je me réjouis beaucoup à la pensée d'aller bientôt célébrer avec elle la foi qui nous unit. Dans votre pays, les communautés musulmanes et chrétiennes en­ tretiennent de bons rapports. Je rends grâce à Dieu pour ces liens d'amitié : ils garantissent, en effet, le respect de la dignité de chaque Acta 796 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale être humain et mettent la nation à l'abri de douloureuses déchirures intérieures. Je souhaite qu'un dialogue de plus en plus constructif se développe non seulement entre musulmans et catholiques, mais avec les frères chrétiens d'autres confessions et les membres des religions africaines traditionnelles, dépositaires de valeurs ancestrales. La so­ lidarité atteint sa vraie profondeur lorsque la vie commune intègre clairement la dimension spirituelle de l'homme. Je forme le vœu que l'entente et l'entraide entre croyants tchadiens contribuent au ren­ forcement de l'unité de votre peuple et à son progrès. Au moment où commence votre mission, je vous offre mes meilleurs vœux pour l'heureux accomplissement de votre tâche. Soyez assuré que vous trouverez toujours ici un accueil attentif et une compréhen­ sion cordiale. Sur Votre Excellence, sur Monsieur le Président de la République, le Gouvernement et le Peuple du Tchad, j'invoque de grand cœur l'abondance des bénédictions du Très-Haut. X Ad exc.mum virum Madhaw Keshav Mangalmurti, Indiae Legatum.* Mr Ambassador, I am pleased to welcome you to the Vatican and to accept the Letters of Credence by which you are appointed Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of India to the Holy See. Your présence revives the memories of my visit to your country in February 1986, which was above all a spiritual journey of good will and peace. These are sentiments which I now renew towards your President, the Government and the people of India. One special moment of that journey was my visit to Raj Ghat, dedicated to the memory of the Father of the nation, Mahatma Gandhi. There I paid tribute to the power of truth which leads us "to recognize with Mahatma Gandhi the dignity, equality and fraternal solidarity of ali human beings, and (...) prompts us to reject every form of discrimination ... (showing) us once again the need for mutual under­ standing, acceptance and collaboration between religious groups in the pluralist society of modem India and throughout the world". Your 1 * Die 11 m. Ianuarii a. 1990. Speech at Raj Ohat, New Delhi, Ist February 1986, 2. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 797 own words here today, Mr Ambassador, have repeated India's position of non-discrimination and equal respect for ail religions. It is in this f rame work that the Catholic Church in your country can continue to fulfil her religious and humanitarian mission, notwithstanding some difficulties, for the advancement of those essential values and freedoms which alone safeguard the inalienable dignity of every human being. A politicai society exists to promote the establishment of justice, the advancement of the common good and participation by ali its members in the processes which sustain and guide the ' life of the community. In a world which daily grows more interdependent, in­ dividuai countries, as they strive to meet these demands within their own borders, cannot fail to be actively concerned for the promotion of peace, and the conditions for peace such as development and disarmament, on a global level. Without international agreement and coopération these grave questions will remain without an adequate solution. I take this occasion therefore to recali India's activity in some areas of international endeavour and to express the hope that the religious thought and quest, so much a part of Indian culture, will favour a further strengthening of coopération between your country and the Holy See in that sphère. 2 Indeed, religious belief and practice, as well as dialogue between the great religions présent in India, are not unconnected with or alien to efforts to meet major challenges affecting the course of présent and future development. Public opinion is becoming increasingly aware that development is not just a matter of applying science and technology to questions facing individuáis and societies. All such activity has a moral dimension, which cannot be neglected without serious negative conséquences for the common good. By drawing their members into communion with the Creator and by teaching responsibili ty for life and the world in which we live, religions play a vital role in stimulating genuine development and ensuring that the voice of wisdom is heard in the market-place as well as in the temple. Speaking to représentatives of the religious, cultural and social life of India, in New Delhi on 2nd February 1986, I recalled that "to pursue integrai human development it is necessary to take a stand on what is greatest and most noble in man : to reflect on his nature, his life 2 Cf. Message for the World Day of Peace, Ist January 1982. 9. Acta 798 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale and his destiny. In a word, integral human development requiret a spiritual vision of man"? I expressed the conviction that "India's mission in all of this is crucial, because of her intuition of the spiritual nature of man. Indeed, India's greatest contribution to the world can be to offer it a spiritual vision of man. And the world does well to attend willingly to this ancient wisdom and in it to find enrichment for human living". As the world undergoes radical trans­ formation, that spiritual insight and wisdom are ali the more neces­ sary if the human family is to progress along the path to true peace and well-being. 4 As you pointed out, Mr Ambassador, the existence of Christianity in India is coeval with its présence in Europe; that is, its présence in your country goes back to the time of its origins, to Apostolic times. The Church today is engaged in many différent forms of service to the national community. It is my earnest hope that a spirit of understanding and coopération will help all sections of the population to view the Church's educational, health-care and social activities for what they truly are: a manifestation of love for human beings, children of God, and a form of profound human solidarity, especially towards those most in need. Mr Ambassador, I am confident that in the exercise of your lofty mission you will endeavour to strengthen friendship and understanding between your Government and the Holy See. I pray that you will be successful in your task. May Almighty God bless you and your country. XI Ad exc.mum virum Iacobum L. Kateka, Tanzaniae Legatum.* Mr Ambassador, In welcoming you to the Vatican at the beginning of your mission as Ambassador of the United Republic of Tanzania to the Holy See, I am pleased to accept your Letters of Credence. At this time, I extend to you my good wishes for the success of the mission that has been entrusted to you. I ask you to convey my greetings to the President No. 4. * I Md. 3 * Die 12 m. Ianuarii a. 1990. 799 Aera Ioannis Pauli Pp. II of the United Republic, His Excellency Ali Hassan Mwinyi, together with the assurance of my prayers for the peace and prosperity of all the Tanzanian people. Your Excellency has made mention of my forthcoming Pastoral Journey to Tanzania. I gladly look forward to the opportunity of visiting your country and meeting her leaders and people. As is always the case, the primary purpose of my Visit will be to confirm my Catholic brothers and sisters in their faith. At the same time I hope to encourage all men and women of good will, whatever their religious beliefs, to commit themselves to building up a society in which justice, harmony and peace will pro vide the framework for the integral human development of all your fellow-Citizens. The pursuit of that noble goal has guided Tanzaniae development throughout her twenty-five years of existence as a nation and in many ways your country's example has proved an inspiration and encouragement to many of her neighbours in East Africa. Today, the attention of the world is increasingly focused on the longing of individuáis and entire peoples for authentic freedom and for the dawn of a new era marked by sincere dialogue and coopération for the good of ali. The young nations of Africa have a vital con­ tribution to make in this regard. By drawing upon the profound human values of their traditional cultures, these nations can help to foster the growth of what the Second Vatican Council has called "a new humanism—one in which man is defined first of all by his responsi bility towards his brothers and towards history". 1 Within the international community, the Holy See has sought to encourage every initiative which promotes the growth of collaboration and solidarity among individuáis, nations and social groups. The Church, in the light of her Christian faith, firmly believes that such solidarity is the sure path to true peace in our world. As I have had occasion to observe, "the goal of peace ... will certainly be achieved through the putting into effect of social and international justice, but also through the practice of the virtues which favour togetherness and which teach us to live in unity so as to build in unity, by giving and receiving, a new society and a better world". 2 Such unity and solidarity are inseparable from the moral duty to 1 2 Gaudium et spes, 55. Sollicitudo rei socialis, 39. 800 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale respect the dignity of the human person in ail dimensions of existence, including the cultural and religious dimensions. For this reason, from the very beginning of my Pontificate I have sought to draw attention to the need to safeguard the fundamental human right of freedom of conscience and of religious practice. The exercise of these rights is essential for the authentic development of individuáis, nations and the entire human family. I have noted that it is "from the deepest resources of a right conscience" that religious believers can draw "higher incentives for the task of building a more just and more humane society". 3 Tanzania's Catholics are a minority among their fellow-citizens. But this does not impede them from contributing to their Nation's progress along the path of authentic social development. They appreciate their Government's respect for their expérience and convic­ tions. For example, by taking part in the national dialogue on popu­ lation they have sought to contribute to the formulation of policies that are in full accord with the moral law and with the best traditions of the African peoples. I wish to commend the Tanzanian go vera ment for listening to their voice on this issue which directly concerns the integral truth of the human person, the dignity of individuáis and the ultimate good of society at large. Mr Ambassador, as your government seeks to promote the building up of a society marked by brotherhood, respect and dialogue, I am confident of the continued and Willing coopération of your Catholic fellow-citizens. In renewing my good wishes at the beginning of your mission as Ambassador to the Holy See, I assure you of the ready assistance of the Roman Curia. May the Most High God shower his abundant blessings upon you and upon ali the beloved people of Tanzania. 3 Message for the 1988 World Day of Peace, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 801 NUNTIUS SCRIPTO DATUS Christifidelibus missus: tempore Quadragesimae auxilium eis qui domum et patriam dereliquerunt praestandum. Carissimi Fratelli e Sorelle in Cristo, 1. Come ogni anno, il consueto messaggio per la Quaresima mi offre l'occasione di rivolgermi a Voi per invitarvi a profittare di questo mo­ mento favorevole, di questo « giorno della salvezza » perché da tutti sia 1 vissuto intensamente nella sua doppia valenza di conversione a Dio e di amore ai fratelli. La Quaresima, infatti, ci chiama a cambiare total­ mente la mente e il cuore per ascoltare la voce del Signore che invita a ritornare a Lui in novità di vita, e a renderci sempre più sensibili alle sofferenze di chi ci sta accanto. Quest'anno vorrei porre, con forza particolare, davanti alla co­ mune riflessione il problema dei profughi e dei rifugiati. Infatti, il loro flusso enorme e crescente costituisce una dolorosa realtà nel mondo in cui viviamo, che non riguarda più soltanto alcune regioni, ma si è esteso ormai a tutti i continenti. Uomini senza patria, i rifugiati cercano accoglienza in altri Paesi del mondo, nostra casa comune; ma solo a pochi di essi è concesso di rientrare nei Paesi di origine a causa di mutate circostanze interne; per gli altri continua una situazione dolorosissima di esodo, di insi­ curezza e di ansiosa ricerca di una conveniente sistemazione. Tra di essi vi sono bambini, donne, vedove, famiglie spesso smembrate, gio­ vani frustrati nelle loro aspirazioni, adulti sradicati dalla loro pro­ fessione, privati di ogni loro bene materiale, della casa, della patria. 2. Di fronte alla vastità e alla gravità del problema tutti i figli della Chiesa devono sentirsi interpellati, come seguaci di Gesù, che volle anche subire la condizione di rifugiato, e in qualità di portatori del suo Vangelo. Inoltre, Cristo stesso, in quella sconvolgente pagina evangelica che, nel rito latino, leggiamo il lunedì della I settimana di Quaresima, si è voluto riconoscere e identificare in ciascun rifugiato : (( Ero straniero, e mi avete ospitato ... Ero straniero, e non mi avete ospitato )). 2 2 1 Of. 2 Cor 6, 2. Mt 25, 35, 43. 53 - A. A. S. Acta 802 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Queste parole di Cristo ci devono indurre ad un attento esame di coscienza circa il nostro atteggiamento verso gli esuli e i rifugiati. Li troviamo infatti, anche ogni giorno, nel territorio di tante parrocchie; sono diventati davvero il nostro prossimo più prossimo. Per questo hanno bisogno della carità, della giustizia e della solidarietà di tutti i cristiani. 3. A Voi, pertanto, singoli membri e comunità della Chiesa cattolica, rivolgo la mia pressante esortazione per questa Quaresima, affinché cerchiate tutte le possibilità esistenti di soccorrere i fratelli rifugiati, mettendo in atto adeguate opere di accoglienza per favorire il loro pieno inserimento nella società civile, e dimostrando apertura di mente e calore di cuore. La sollecitudine per i rifugiati deve spingersi a riaffermare e a sottolineare i diritti umani, universalmente riconosciuti, e a chiedere che anche per essi siano effettivamente realizzati. Come ricordavo il 3 giugno 1986, in occasione della consegna del Premio internazionale della Pace Giovanni XXIII al « Catholic Office for Emergency Relief and Refugees » (COERR), l'Enciclica Pacem in terris di quel grande Pontefice aveva sottolineato già P urgenza che i diritti dei rifugiati devono essere ad essi riconosciuti in quanto persone ; e affermavo che (( è nostro dovere garantire sempre gli inalienabili diritti, che sono inerenti ad ogni essere umano e non sono condizionati da fattori natu­ rali o da situazioni socio-politiche )). Si tratterà quindi di garantire ai rifugiati il diritto di formarsi una famiglia o di riunirsi ad essa; di avere un'occupazione sicura, dignitosa, equamente remunerata; di vivere in abitazioni degne di esseri umani ; di usufruire di un'adeguata istruzione scolastica per l'infanzia e la gioventù, nonché dell'assistenza medico-sanitaria; in una parola, tutti quei diritti che sono stati solen­ nemente sanciti fin dal 1951 dalla Convenzione delle Nazioni Unite sullo Statuto dei rifugiati, e confermati dal Protocollo del 1967 sullo stesso Statuto. 3 4. So bene come di fronte a un così grande problema si sia fatto intenso il lavoro di Organismi Internazionali, di Organizzazioni Cat­ toliche e di movimenti di diverso orientamento, nella ricerca di ade­ guati programmi sociali, ai quali numerose persone danno il loro sostegno e la loro collaborazione. Ringrazio tutti, e tutti incoraggio a sempre maggiore sensibilità, dato che, come si può facilmente riscon­ trare, ciò che si fa, anche se molto, non è ancora sufficiente. Infatti 3 Insegnamenti, IX/1 (1986) 1751. Acta Ioannis Pauli Pp. II 803 cresce il numero dei rifugiati, e le possibilità di accoglienza e di assistenza si rivelano spesso inadeguate. Il nostro impegno prioritario dev'essere quello di partecipare, ani­ mare e sostenere con la nostra testimonianza d'amore, autentiche cor­ renti di carità, che riescano a permeare in tutti i Paesi l'opera di formazione soprattutto dell'infanzia e della gioventù al rispetto reci­ proco, alla tolleranza, allo spirito di servizio, a tutti i livelli, sia quello personale che delle pubbliche Autorità. Ciò faciliterà molto il superamento di tanti problemi. 5. E mi rivolgo anche a voi, fratelli e sorelle esiliati e rifugiati, che vivete uniti nella fede in Dio, nella mutua carità e nella speranza incrollabile. Tutto il mondo conosce le vostre vicissitudini. E la Chiesa vi è vicina con l'aiuto, che i suoi membri si sforzano di profondere, pur nella consapevolezza che esso è insufficiente. Per lenire le vostre sofferenze è necessario anche il contributo della vostra buona volontà e delle vostre intelligenze. Voi siete ricchi della vostra civiltà, della vostra cultura, delle vostre tradizioni, dei vostri valori umani e spi­ rituali, e di qui potete trarre la capacità e la forza di cominciare una nuova vita. Esercitate anche Voi, nei limiti del possibile, l'assistenza e l'aiuto reciproci negli stessi luoghi, in cui siete temporaneamente ospitati. Noi Cattolici vi accompagneremo e vi sosterremo nel vostro cam­ mino, riconoscendo in ciascuno di voi il volto del Cristo esule e pro­ fugo, ricordando quanto Egli disse : (( Ogni volta che avete fatto que­ ste cose a uno solo di questi piccoli, l'avete fatto a me ». 4 6. Per l'inizio della prossima Quaresima invoco la ricchezza di grazia e di luce che si irradia dal mistero della Passione e Risurrezione reden­ trice di Cristo, affinché i singoli individui e le comunità ecclesiali e religiose dell'intera Chiesa trovino l'ispirazione e l'energia necessarie a opere di concreta solidarietà in favore dei fratelli e sorelle esuli e rifugiati ; e affinché questi, confortati dall'affettuoso sostegno e in­ teressamento degli altri, ritrovino gioia e speranza per proseguire il loro faticoso cammino. La mia Benedizione attiri copiosi i doni del Signore su quanti si renderanno sensibili a questo mio pressante appello. Dal Vaticano, il giorno 8 settembre 1989, festa della Natività della SS.ma Vergine Maria. GIOVANNI PAOLO P P . II 4 Mt 25, 40. 804 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ITINERA APOSTOLICA EX HABITIS DUM SUMMUS PONTIFEX QUASDAM AFRICAE OCCIDENTALIS REGIONES PERAGRAT DELECTAE ALLOCUTIONES. Praiae, in Insulis Fortunatis, ad Christifideles congregatos: « Servitus proprie dicta numquam denuo instauranda ».* Amados irmäos e 1. « Dai ao Senhor, ó poder, / dai ao Senhor a Com estas palavras do as ((familias dos povos », irmäs em Cristo: familias dos povos, / dai ao Senhor gloria e gloria do seu nome ».* Salmista, a Liturgia convida todas as naçôes, a dar gloria a Deus. A glòria de Deus è o firn ùltimo de toda a criaçâo, e, de modo parti­ cular, do hörnern e da sociedade humana. Ë na glòria de Deus que o hörnern encontra a realizacäo definitiva do seu destino. Em Deus encontra também a eterna elevaçâo, como proclamava, já no século se­ gundo, Santo Ireneu : ((A glòria de Deus é o hörnern que v i v e » : é o hörnern que vive a vida eterna em Deus. 2 Neste dia de hoje, o convite do Salmista destina-se especialmente a um de entre todos os povos da terra : à Naçâo de Cabo Verde, à gente que habita nestas ilhas do Oceano Atlantico; e de modo par­ ticular a vós, habitantes da Ilha de Santiago, e a quantos aqui estais congregados. 2. Saúdo-vos a todos. Ao Senhor Presidente da República e ao Senhor Bispo, Dom Paulino do Livramento Évora, agredecendo-lhes o boni acolhimento. A todas as Autoridades e a todos os diocesanos de Santiago de Cabo Verde. Muitos vieram de ilhas distantes, com sacrificio, certamente. Que Deus a todos abençoe ! O sentido religioso, di-lo a propria historia, marcou sempre a vossa vida. Mas é à evangelizatio que se deve o estardes hoje aqui, para juntamente, com o sucessor de Säo Pedro> dar « gloria ao Senhor », celebrar Jesus Cristo. Exorto-vos por isso, a terdes um sentimento agradecido para com os missionarios, que vos trouxeram a possibilidade de serdes discipulos * Die 26 m. Ianuarii a. 1990. Sal 95 [96], 7-8. Adv. Haer. IV, 20, 7: PO 7, 105. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 805 de Cristo, de acolherdes a sua salvaçâo ; nesse sentimento, evolvei também os vossos antepassados, que se mostraram disponiveis para receber o Evangelho. Mas todos juntos, na Eucaristía, agradeçamos principalmente a Deus. Ë sempre Ele que dispöe os coraçôes : o dos que pregam e o dos que acolhem a Boa Nova. 3. Jesus Cristo, Deus-Filho, consubstancial ao Pai, faze-se hörnern, em tudo semelhante a nós, excepto no pecado; trouxe ao mundo a 3 salvaçâo : « graça, misericordia e paz, da parte de Deus Pai », como 4 proclamava Sao Paulo, na primeira Leitura de hoje. Trouxe-nos a vida eterna que Deus Pai nos prometerá n'Ele. Renovou-nos o convite do Salmista : dai glòria a Deus, sede a glòria de Deus. Para realizar esse designio divino, corno lemos no Evangelho, Jesus percorria as cidades e as aldeias, na regiâo onde habitava; e ia <( ensinando ... e proclamando a Boa Nova do Reino, e curando todas as doenças e todos os padecimientos ». 5 Em Jesus Cristo, teve inicio o Evangelho do Reino de D e u s ; e, no seu sacrificio redentor, realizou-se a Nova Aliança com a humanidade. E a missäo do Evangelho e da Nova Aliança transmitiu-a o mesmo Cristo, Redentor do mundo, à Igreja, que edificou sobre o fundamento dos Apostolos. Foi Ele proprio quem chamou os Doze; e, de entre eles, conferiu a Pedro o primado. E, já depois da sua ressurreiçâo, chamou ainda a Paulo como último desses Apostolos. Saulo de Tarso perseguia vio­ lentamente os cristäos, eo nome de Cristo. Más, quando ia a caminho de Damasco, apareceu-lhe o Senhor ressuscitado e transformou-lhe a alma. O perseguidor Saulo converteu-se no Apóstolo ardoroso de Cristo e, juntamente com Pedro, em coluna da Igreja. 4. A Liturgia recorda hoje a memoria de dois discípulos de Sâo Pau­ lo : Timòteo e Tito ; mas celebrava ontem a festa litúrgica da converçâo de Sao Paulo. E, a esta festa, está intimamente ligado o anuncio do Concilio Vaticano II, de cu jo encerramento celebramos este ano o vigésimo quinto aniversario. Este Concilio foi um acontecimento de grande importancia para toda a Igreja, fundada sobre os Apostolos; e constituiu o inicio de urna fase nova na sua vida. Deu novo impulso 3 4 5 Cf. Hebr 4, 15. 2 Tim 1, 2. Mt 9, 35. Acta 806 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale à colegialidade dos Bispos e trouxe um novo espirito de co-responsabilidade e de colaboraçâo maior entre os seus membros : sacerdotes, religiosos e leigos. Hoje, convosco aqui, às portas da África, recordo estas datas para dar graças a Deus, pela grande obra do mesmo Concilio, e para exortar a todos a viverem as suas directrizes. Ë no Vaticano II que se radica a iniciativa da assembleia especial do Sinodo dos Bispos para a Africa. Também em Cabo Verde está, certamente, a ser preparado esse evento com esperança e oraçâo confiante nos bons frutos que trará à Igreja, nesse Continente e no mundo inteiro. 5. Fundada sobrero alicerce dos Apostolos, a Igreja foi-se difundindo até às extremidades da terra. E a fé crista, apostólica e católica chegou também a Cabo Verde. Momeçou aqui a construçâo de Deus, « o edi­ ficio de Deus », por obra dos « enviados )) dos continuadores dos Apostolos. Com raçâo, a Liturgia compara a Igreja à « cidade santa » e a chama « nova Jerusalem », em cuja edificaçâo entram todos os bapti­ zados, como (( pedras vivas ». E o Concilio lembra que eia é o (( taber­ náculo de Deus entre os homens », a casa de Deus, em que habita a sua familia. 6 7 8 Todos os baptizados, de facto, se tornam filhos de Deus e irmäos em Cristo. Chamados dos povos mais diversos e mais distantes entre si, sao elevados à comunhäo com Deus, formam o Corpo místico de Cristo e a familia de Deus. Nessa condiçâo, sao vivificados, unificados e dirigidos pelo Espirito Santo, que é um só e o mesmo, e que faz na Igreja algo semelhante ao que a alma faz no corpo do hörnern, como dizem os Santos Padres : um só corpo, com diversos membros, cada um co mas suas funçôes. Além destas imagens, a Igreja no Concilio Vaticano II, apresentou-se ao mundo como lugar do « diálogo da Salvaçâo ». Jesus Cristo, comparou a Igreja, a um <( grao de mostarda » ; àquela semente pequenina, que, crescendo, se torna a maior pianta do campo, e faz-se quase urna árvore; de modo que as aves do céu vêm pousar nos seus ramos. De facto, a Igreja, nao obstante provaçôes e dificuldades, continua a expandir-se como urna árvore viçosa. 9 6 7 8 9 1 Cor s, 9. Cf. 1 Ted 2, 5. Cf. Lumen gentium, Cf. Mt 13, 32. 6. Acta ioannis Pauli Pp. II 807 Começou com o grupo dos Apostolos e discipulos; alargou-se depois aos muitos que tiveram a dita de participar na despedida do Senhor Ressuscitado ; estendeu-se seguidamente aos milhares que acreditaram, no dia do Pentecostes. 6. Depois do Pentecostes de Jerusalem, confortada pelo Espirito Santo, continuou a estender os ramos, a começar pelas regiôes situa­ das em volta do Mediterràneo. Mas bem depressa chegou à Africa. Desde os primeiros séculos os territorios da parte norte deste grande Continente, viram florescer comunidades cristas pujantes de vida e fer­ vor, com numerosos Mártires, Virgens, Confessores e grandes Doutores da Igreja. E a mensagem nâo ficou só no norte; depois, gradual­ mente, o anuncio evangélico da salvaçâo veio descendo também para o sul. A este vosso Arquipélago, o anuncio do Evangelho chegou há mais de quinhentos anos. Pouco tempo após a fase missionària, pro­ priamente dita, a Sé Apostólica de Roma criou a Diocèse de Santiago de Cabo Verde, em 1533 ; e ficou estruturada esta Igreja locai. Ao principio, estendia-se por urna vasta regiäo do continente da África. Depois, com o andar dos tempos, como sabéis, a Diocèse de Cabo Verde ficou limitada às ilhas do Arquipélago. Diante da actuaçâo do plano salvifico de Deus em Cristo, pela difusâo da Igreja, sacramento da salvaçâo, confiado aos Apostolos e aos seus sucessores até ao actual Bispo de Cabo Verde, é verdadeiramente digno e justo que « as familias dos Povos dêem ao Senhor gloria e poder ; dêem gloria ao seu nome )). 10 E hoje, de modo especial, o Povo cabo-verdiano. Encontramos-nos já no limiar do terceiro Milenio cristâo. Todos dé­ se jamos que ele venha a ser caracterizado por urna nova florescencia de vida crista. Estamos hoje aqui reunidos a rezar, para que o dom incomensurável da fé seja vivido mais conscientemente e participado mais generosamente, por parte de cada um de nós; para que cada Cabo-verdiano, se sinta comprometido pessoalmente na evangelizaçâo, rezando, dando bom exemplo e agindo. 7. JSfo Evangelho desta Missa liamos que « Jesus, ao ver as multidôes, se encheu de compaixäo, por andarem fatigadas e abatidas, como ovelhas sem pastor. E entäo disse aos discípulos : "A messe é 10 Of. Sal 95 [96], 7-8. Acta 808 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale grande, mas os trabalhadores sâo paucos ! Pedi, pois, ao Dono da seara que mande trabalhadores para a sua messe A Igreja nâo deixa de recordar estas palavras do Bom Pastor, Jesus Cristo. Constantemente eleva as suas preces para que Deus « mande trabalhadores para a sua seara » ; é urna oraçâo que deve perdurar no coraçâo e nos labios de todos nós : a oraçâo pelas vocaçoes. Em primeiro lugar e sobretudo, pelas vocaçoes sacerdotais. E, depois, também pelas vocaçoes religiosas : masculinas e femininas, as pessoas consa­ gradas, irmäos e irmäs. Outrora, identificavam-se com ós Religiosos e Religiosas; e, hoje em dia, temos também os membros dos Institutos Seculares. Temos, igualmente, os leigos comprometidos no apostolado da Igreja. Também eles « trabalhadores » preciosos para a « messe » de Deus, conforme foi recordado no mais recente Sínodo dos Bispos, e exarado depois na Exortaçâo Christifideles laici. 8. Também aqui em Cabo Verde, continua a construçâo da Igreja nos coraçôes dos homens. Todos os baptizados e nâo apenas os sacerdo­ tes e os consagrados s l o por eia responsáveis. Seguir a Cristo é vocaçâo para o apostolado, que a todos compromete. Os leigos, com a sua peculiar vocaçâo e missào na Igreja, estäo chamados a desempenhar um papel importante. Tanto mais que escasseiam os que se dediquem exclusivamente ao serviço do Reino. Dado também a organizaçâo da vida moderna, sente-se a necessi­ dade de urna presença dos cristäos leigos, activa e evangélica, ao mesmo tempo que dinàmica e transformadora, para sustar e atacar as causas de males, que paralisam ou corroem a vida e a qualidade de vida, e impedem a ' « construçâo » e o crescimento da Comunidade eclesial e também da comunidade crista e social. Importa que os leigos saibam tornar-se testemunhas e arautos de propostas conformes à justiça e a caridade ; capazes de influenciar na melhoría das estruturas sociais, económicas e políticas. Importa que saibam ser modelos de solidariedade e de fraternidade, com o pensamento e as obras de cris­ täos auténticos. Aonde nâo podem chegar os « pregadores » do Evangelho têm de chegar os leigos ; estes estäo chamados, antes de mais, a fazer com que resplandeça a novidade e a força do Evangelho na sua vida quoti11 Mt 9, 36-38. Acta Ioannis Pauli Pp. II 809 diana, no seu ambiente familiar e social. Depois, estäo também cha­ mados a contribuir para a santificaçao do mundo. Devem preocupar-se e aplicar-se, com entusiasmo e constancia, numa verdadeira actividade missionaria, em relacäo aqueles que ainda näo crêem em Deus : devem deixar-se conduzir por urna caridade apostòlica, em relacäo aos que näo vivem a fé recebida no Baptismo. 12 Onde haja indiferencia e a Salvaçâo näo chegue às vidas, há que lançar urna nova evangelizaçao, à base de capacidade criativa e invençao pastoral. A este empenhamento dos leigos, corresponde da parte dos pastores das comunidades, en uniäo com o Bispo, serem mestres da verdade e testemunhas da esperanea, modelos de caridade fraterna e conciliadores de todas as boas vontades. Incumbe aos mesmos pastores ajudarem os irmäos leigos a formar o espirito crítico e a crescer no discernimento cristäo, para saberem comportar-se corno construtores da sociedade, em ordern à « civilizaçao do amor ». 9. Como povo situado numa encruzilhada de civilizaçôes vós, ir­ mäos e irmâs, tendes urna tradiçâo, em que a vida familiar, os hábitos sociais e a propria cultura estäo marcados pelo Evangelho. Cada Cabo-verdiano pode sentir honra, em repetir àquela palavra : « e exemplo de meus antepassados », que escutamos na primeira Leitura. Entretanto, a vossa terra, tornou-se outrora, conhecida por ser ponto estratégico para a guerra e lugar que encurtava distancias para o comercio ; infelizmente, também para o abominável comercio de pessoas humanas, nos tempos da escravatura. Ë até possível que persistam cicatrizes disso na vossa cultura. Hoje aquí convosco, duas coisas quererla sublinhar, pois säo urna linha constante do Magisterio eclesiástico : — A primeira é : Näo às discriminaçôes de todo o tipo ; jamais a escravizaçâo do hörnern pelo hörnern ; nunca mais qualquer forma de violencia, demolidora de dignidade das pessoas; jamais, nunca mais, a negaçâo dos direitos de Deus sobre o hörnern : « o hörnern que vive é a gloria de Deus ». — A segunda é que, ao visitar-vos, fico com impressäo de que os Cabo-verdianos, fazem como aconselha o Apóstolo : esquecendo-se do que fica para tras, querem avanzar para diante, para o futuro. Para um futuro cristäo, cada vez melhor. 12 Cf. Exort. Christifideles laici, 34. Acta 810 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 10. O Apóstolo Sao Paulo escreve a Timoteo : « Recomendo-te que dès nova força ao dom de Deus que em ti se encontra pela imposiçâo das minhas mäos ». Sao Timoteo era sacerdote e bispo : « a imposiçâo das mäos » é decisiva para a consagraçâo ao serviço da Igreja ; serviço, que é afinal a vocaçâo dos « administradores dos misterios de Deus ». 13 14 Hoje, portanto, o Bispo de Oabo Verde (assim como todos os outros Bispos) e também todos os Sacerdotes devem recordar « a imposiçâo das mäos )> e dar nova força interior ao dom que anda ligado a esse gesto. Mas näo somente eles. Igualmente, todas as pessoas consagradas : Religiosos, Religiosas, irmäos e irmäs devem hoje reavivar a propria consagraçâo. Devem* ao mesmo tempo, reavivar e fortalecer o carisma recebido de Deus, juntamente com a herança de suas respectivas Familias religiosas e dos Fundadores. Devem fazé-lo igualmente todos os baptizados e confirmados: todos os leigos, membros do Povo de Deus em Cabo Verde. Para todos é válido, efectivamente, o que escreve o Apóstolo : « Deus näo nos concedeu um espirito de timidez, mas um espirito de fortaleza, de caridade e de sabedoria ». 15 Näo nos envergonhemos, pois, do testemunho que se deve dar de nosso Senhor Jesus Cristo: ((Sereis minhas testemunhas ! )). E, se for preciso, saibamos também nós sofrer pelo Evangelho, apoiados na forca de Deus. 16 17 Esta é a mensagem que deseja deixar-vos Joäo Paulo II, Bispo de Roma e sucessor de Säo Pedro, neste dia em que lhe é dado visitar a vossa Igreja e sociedade, aqui em Cabo Verde. Seja louvado nosso Senhor Jesus Cristo ! 13 14 15 16 17 2 Tim 1, 6. Cf. 1 Cor 4, 1. 2 Tim 1, 7. Act 1, 8. Cf. 2 Tim 1, 8. Acta Ioannis Pauli Pp. II 811 Bamaci, ad Christifideles congregatos habita: de dialogo inter catho­ licos et muslimos.* 1. (( Vous êtes la lumière du monde ... Vous êtes le sel de la terre )).* Chers frères et sœurs, Ces paroles, le Seigneur Jésus les a adressées à ses disciples. Il continue à les adresser à ceux et à celles qui, partout dans le monde, sont aujourd'hui ses disciples. En ce jour, le Seigneur Jésus met ces mêmes paroles sur les lèvres de l'Evêque de Rome. Elles s'adressent à vous d'une manière particu­ lière, à vous, chers frères et sœurs, qui êtes les disciples du Christ dans ce pays africain du Mali, à vous qui êtes rassemblés pour célé­ brer la liturgie de l'Eucharistie en cette ville de Bamako, capitale du Mali, ou bien pour assister à cette liturgie chrétienne. Frères et Sœurs, je vous salue de grand cœur et je vous dis toute ma joie d'être avec vous dans votre propre pays comme messager de Dieu. Je salue Bamako, et cette messe. les prêtres, cordialement monseigneur Luc Sangaré, Archevêque de je le remercie de son adresse de bienvenue au début de Je salue également les évêques qui l'entourent, ainsi que les religieux et les religieuses. Aux Autorités civiles venues à cette célébration liturgique, je pré­ sente mes salutations déférentes et je les remercie de leur présence. Et, encore une fois, salut à vous, Frères et Sœurs Maliens, et à vous aussi, frères et amis lointains qui êtes de cœur avec nous par la Radio-Télévision nationale. 2. Que veulent dire ces paroles du Christ sur la lumière et sur le sel? Elles ont un sens métaphorique : la lumière parce qu'elle éclaire ; le sel parce qu'il donne de la saveur aux aliments. Pour quelles raisons, nous qui sommes disciples du Christ, ressem­ blons-nous au sel et à la lumière? Avant tout, parce que nous vivons l'amour, cet amour dont l'Apôtre dit qu'il est « l'accomplissement par­ fait de la L o i » ; l'amour de Dieu et celui du prochain. 2 * Die 28 m. Ianuarii a. 1990. 1 2 Mt 5, 14. 13. Rm 13, 10. Acta 812 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Les commandements de la Loi, nous a rappelé saint Paul dans la première lecture de cette messe, « se résument dans cette parole : Tu aimeras ton prochain comme toi-même )). 3 C'est ce que l'Eglise au Mali a fait tout au long de son histoire centenaire. Elle s'est efforcée d'imiter le Christ qui est venu pour servir. Elle a répondu aux appels et aux attentes des peuples. Elle n'est pas restée indifférente aux angoisses et aux détresses de ceux que la dureté de la vie et l'égoïsme de leurs semblables ont meurtris dans leur chair ou dans leur cœur. Elle a multiplié et diversifié ses engagements: dans l'enseignement, la santé, la promotion des femmes et des paysans, la lutte contre la faim et l'analphabétisme, contre la sécheresse et la désertification. Bref, les disciples de Jésus ont eu à cœur de témoigner en actes de l'amour mutuel qui anime ceux et celles qui se mettent à l'école du Christ. 3. Le sel est nécessaire à la conservation des aliments. Il leur donne de la saveur. Et l'Eglise des disciples du Christ doit être, à sa manière, un (( aliment sain » pour les hommes et pour la société. C'est ce qu'elle doit être ici, au Mali. Les chrétiens qui, sur la parole du Christ, s'efforcent d'être « le sel de la terre » doivent être préparés à être plongés dans la marée hu­ maine. Ils ne peuvent pas demeurer spectateurs de la réalité quoti­ dienne, mais ils doivent y entrer pour donner un goût, un goût divin à cette réalité. Il est bon qu'ils créent toutes sortes d'œuvres et s'en­ gagent dans toutes sortes d'organismes, mais il ne faut pas céder à la tentation de rester à l'écart. Leur souci sera toujours de donner du goût à la réalité humaine de tous les jours : à l'école, sur les lieux de travail, dans les institutions du pays. Sachant que le sel est utile parce qu'il donne sa saveur, les chrétiens ont à cœur de ne pas s'affadir mais, au contraire, de se former conti­ nuellement, d'approfondir toujours davantage la foi de leur baptême, dans le prolongement de la grande expérience de renouvellement spi­ rituel qu'a été au Mali l'année du centenaire. Etre « sel de la terre » ou, en d'autres termes, apôtre, mission­ naire, évangélisateur, ce rôle revient à tous les chrétiens, parce que, à leur baptême, ils ont été marqués du sceau de l'Esprit qui en fait des témoins et des messagers de la Bonne Nouvelle. Pour pouvoir 3 Ibid. 13, 9. Acta Ioannis Pauli Pp. II 813 rendre compte de l'espérance qui est en eux, hommes et femmes auront à cœur de poursuivre leur formation, comme l'a recommandé le dernier Synode des Evêques sur la mission des laïcs. 4 Ce sont les hommes et les femmes à la foi vigoureuse qui réagissent à la désespérance, au pessimisme ou à la passivité : autant de dangers qui menacent les habitants d'un pays comme le vôtre, en proie à tant de fléaux naturels et de difficultés d'ordre socio-économique. 4. Si les disciples du Christ sont vraiment « le sel de la terre )), si l'Eglise se présente comme un « aliment sain » pour la société, alors elle est aussi la lumière dont parle l'Evangile d'aujourd'hui, la lumière qu'on « met sur le lampadaire, et elle brille pour tous ceux qui sont dans la maison ». 5 Au moment du baptême, chacun a reçu un cierge dont la flamme a été allumée au cierge pascal : c'est le symbole du don de la lumière, lumière qui vient du Christ, lumière qui est le Christ lui-même. A vous, fils et filles baptisés, de répandre cette lumière, comme on le fait durant la nuit pascale, afin d'annoncer au monde l'espoir et le salut que Dieu lui donne. L'Eglise au Mali prend racine de plus en plus. La célébration du centenaire a permis à chacun d'en prendre davantage conscience et d'en rendre grâce à Dieu. Il s'agit maintenant de poursuivre la mis­ sion dans le sillage tracé. A vous d'explorer les chemins maliens pour vivre plus profondément encore la foi chrétienne et pour témoigner de Jésus Christ autour de vous. Un immense chantier vous est offert : pro­ clamer le Christ dans votre pays et sur tout le continent africain, et inviter ceux qui y vivent à marcher vers sa lumière. L'an dernier, en la fête de l'Epiphanie du Seigneur, j'ai annoncé une Assemblée spéciale pour l'Afrique du Synode des Evêques. J'espère en effet, qu'à la veille du troisième millénaire, l'Eglise en Afrique propagera la Bonne Nouvelle du Christ avec un dynamisme renouvelé, dans une rencontre vivifiante de l'Evangile avec les valeurs africaines authen­ tiques. Chers Frères et Sœurs, je vous invite à entrer dans cette mobilisation générale des forces spirituelles du catholicisme africain. Cette Assemblée spéciale vous concerne tous. Chacun et chacune d'entre vous s'y associera par la prière, par la réflexion, par les échanges et par la célébration communautaire afin que vos Pasteurs méditent dans 4 5 Cf. 1 P 3, 15. Mt 5, 15. Acta 814 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cette Assemblée ce que l'Esprit donne à l'Eglise de vivre sur tout le continent. 5. Votre mission est donc de porter la lumière du Christ. Pour cela, il faut que la personne du Seigneur vous soit familière grâce à la prière personnelle et commune; il faut qu'elle vous soit bien connue grâce à l'approfondissement de la foi. Continuez aussi à développer les structures communautaires qui favorisent une vie fraternelle et chaleureuse. Il faut encore affermir votre identité chrétienne et ne pas avoir peur de la manifester en paroles et en actes, en tant qu'individus et en tant qu'Eglise. Votre vocation chrétienne comprend la vocation à l'apostolat. L'ultime recommandation du Seigneur à ses Apôtres avant la Pentecôte a été celle-ci : « De toutes les nations faites des disciples, baptisez-les au nom du Père, et du Fils, et du Saint-Esprit; et ap­ prenez-leur à garder tous les commandements que je vous ai donnés ». Comme pour fortifier le courage des disciples, le Christ a jouté : « Et moi, je sui savec vous tous les jours jusqu'à la fin du monde ». 6 7 6. Poursuivre la mission aujourd'hui demande aussi que les fils et les filles de l'Eglise catholique au Mali entreprennent de dialoguer avec ceux dont la foi est différente de la leur. La rencontre avec des croyants d'autres traditions invite à appro­ fondir ses propres convictions pour bien reconnaître la vérité sur Dieu et sur l'homme. En toute clarté, on peut alors collaborer pour sauvegarder les grandes valeurs humaines et spirituelles : la paix, la justice, le respect mutuel, la dimension intérieure de l'homme, le destin ultime de l'humanité. Le dialogue est un chemin nécessaire aujourd'hui. C'est même un aspect essentiel de la mission évangélisatrice de l'Eglise, qui ne peut pas « proclamer l'Evangile à toute création » en dehors d'un dia­ logue de foi et d'amour avec ceux à qui la Bonne Nouvelle est an­ noncée. Le dialogue authentique devient alors un témoignage; le respect et l'écoute mutuels sont des attitudes vraiment évangéliques. 8 7. Lorsque nous méditons les paroles du Seigneur Jésus sur lé sel et sur la lumière — c'est-à-dire sur la vocation chrétienne —, nous 6 7 8 Ibid. 28, 19-20. Ibid. 28, 20. Me 16, 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 815 pensons aux paroles du Livre de la Genèse que nous avons entendues : (( Je suis le Dieu Tout-Puissant ; marche en ma présence et sois par­ fait. J'établis mon alliance entre moi et t o i . . . ton nom sera désor­ mais Abraham, car je fais de toi le père d'un grand nombre de peuples». L'alliance de Dieu avec Abraham continue « d e génération 9 en génération ». C'est une alliance éternelle. Le dessein de Dieu, qui est un dessein de salut, concerne ceux qui reconnaissent le Créateur, et particulièrement nos frères musulmans qui professent la foi d'Abraham et qui adorent le Dieu unique et miséricordieux. De même qu'Abraham s'est soumis à Dieu, ils cher­ chent à se soumettre aux décrets de Dieu. Je me réjouis qu'au Mali règne un climat d'entente entre les com­ munautés musulmanes et catholiques, qui sont traditionnellement tolé­ rantes. Le dialogue entre musulmans et chrétiens est aujourd'hui plus nécessaire que jamais. Dieu est source de toute joie. Aussi devons-nous témoigner de notre culte envers Lui, de notre adoration, de notre prière de louange et de notre supplication. Nous devons témoigner de notre recherche de sa volonté. C'est Dieu qui inspire notre engagement pour un monde plus juste et plus fraternel. C'est l'amour de Dieu qui nous pousse à nous préoccuper des conditions de vie de nos frères et de nos sœurs qui vivent dans le même pays. Je souhaite que le dialogue entre musulmans et catholiques pro­ gresse encore davantage et favorise une coopération constructive. Les liens d'amitié qui existent entre les deux communautés sont une ga­ rantie de respect de la dignité de tout être humain et de la convivialité nécessaire pour que tous affrontent en commun les problèmes posés à l'ensemble de la nation. 8. L'alliance du Dieu Tout-Puissant avec Abraham a atteint sa plénitude en Jésus Christ, Rédempteur du monde. « P a r son incarna­ tion, le Fils de Dieu s'est en quelque sorte uni lui-même à tout homme. Il a travaillé avec des mains d'homme, il a pensé avec une intelligence d'homme, il a agi avec une volonté d'homme, il a aimé avec un cœur d'homme ». 10 A vous qui écoutez l'Evangile du Christ, à vous qui vous déclarez disciples du Christ dans votre pays, à vous en particulier qui partici9 10 On 17, 1-2. 5. Gaudium et spes, 22. Acta 816 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pez à l'Eucharistie de ce grand jour, je souhaite que « votre lumière brille devant les hommes : alors, en voyant ce que vous faites de bien, ils rendront gloire à votre Père qui est aux cieux Amen. # # • Uagadugi, in aedibus Consilii compendiariis litteris C.E.A.O. nuncupati, ad civiles Auctoritates habita X elapso anno a Summi Pontificis allocutione de gravi aquarum penuria in Sahelia.* Messieurs les Cardinaux, Excellences, Mesdames, Messieurs, 1. « Il y a dix ans, comme vient de le rappeler mon cher et vénéré Frère le cardinal Paul Zoungrana, je foulais pour la première fois le sol de votre beau pays. Ma joie est grande de le retrouver aujourd'hui. Je remercie le Cardinal de ses paroles. Et j'exprime aussi ma gra­ titude à monsieur le Secrétaire exécutif du Comité Inter-Etats pour la Lutte contre la Sécheresse au Sahel pour le message qu'il vient de prononcer. Je salue monsieur le Représentant du Chef de l'Etat, qui participe à cette rencontre, ainsi que toutes les Autorités burkinabé rassemblées autour de lui. Et j'exprime toute mon estime aux personnalités qui représentent ici des pays voisins, des pays amis, des Institutions inter­ nationales comme la Commission économique de l'Afrique de l'Ouest qui nous accueille en son siège. Vous portez, Mesdames et Messieurs, la responsabilité d'orienter la marche de vos peuples dans les domaines politique, économique, social, culturel et religieux. Je prie Dieu de vous donner la force mo­ rale, la prudence et le discernement nécessaires pour accomplir vos hautes missions comme un service de la paix et de la justice, non seulement dans ce pays, mais dans toute cette terre du Sahel et sur le continent africain dans son ensemble. 2. En 1980, j'avais lancé au monde un appel solennel en faveur du Sahel, cruellement atteint par la sécheresse et la désertification. Je v 10 Mt 5, 16. * Die 29 m. Ianuarii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. 817 II voulais joindre ma voix à toutes celles qui appelaient à une solidarité généreuse et efficace à l'égard des populations souffrant de la soif et de la faim. Je voulais faire entendre le cri des innocents fauchés par la mort ou menacés de ne pouvoir survivre. Des efforts considérables avaient déjà été déployés, au cours de la très longue période d'épreuve traversée par les peuples de cette région, afin de leur venir en aide. Et, depuis 1980, mon appel a été entendu. Il a suscité de nouveaux élans de solidarité. Les catholiques allemands, en particulier, ont permis de créer en 1984 la Fondation Jean-Paul II pour le Sahel, qui travaille au service de huit pays et dont le Conseil d'administration est établi dans votre capitale. Je remercie le cardinal Zoungrana et les membres du Conseil de la Fondation pour leur travail tenace. Et je salue la présence aujour­ d'hui du cardinal Roger Etchegaray, Président du Conseil pontifical « C o r U n u m » , qui exerce d'importantes responsabilités dans la Fon­ dation. La structure de cet organisme résulte de certaines convictions pro­ fondes qu'a l'Eglise face aux problèmes du développement. La col­ laboration entre le Nord et le Sud permet de vrais partages de res­ sources entre les plus favorisés et les plus démunis. Mais la conduite effective de l'action sur le terrain revient aux représentants directs des peuples concernés. Est-il besoin de redire que, si aide et conseils peuvent venir d'ailleurs, c'est à chaque peuple d'assumer avec clair­ voyance son propre développement? D'autre part, les moyens encore modestes de la Fondation sont consacrés en priorité à « favoriser la formation de personnes qui se mettent au service de leurs pays et de leurs frères, sans aucune discri­ mination, dans un esprit de promotion humaine intégrale et solidaire pour lutter contre la désertification et ses causes, et pour secourir les victimes de la sécheresse dans les pays du S a h e l » . 1 3. Mesdames, Messieurs, par leur action conjuguée, les Gouverne­ ments de chaque pays, les Organisations internationales gouvernemen­ tales et non gouvernementales ont beaucoup fait pour que reculent les spectres de la faim et de la soif. Je salue notamment les efforts ac­ complis par le Comité Inter-Etats pour la Lutte contre la Séche­ resse au Sahel (CILSS). Les responsables que vous êtes contribuent 1 Statuts, art. 3. 1. 54 - A. A. S. 818 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale avec énergie à poursuivre des tâches immenses et difficiles. Car, dans les pays que je visite actuellement, la situation demeure préoccupante, comme en de nombreuses régions du continent africain. Avoir assez d'eau et de pain, c'est toujours un réel problème pour les populations de la zone sahélienne. Les récoltes des paysans labo­ rieux restent compromises par l'insuffisance et par l'irrégularité des pluies, ainsi que par les déprédateurs. Les équipements manquent pour mettre en valeur les terres, utiliser au mieux l'eau disponible, transporter les produits. On est encore loin de pouvoir assurer à tous une formation de base et l'acquisition des compétences profession­ nelles nécessaires pour permettre l'accroissement régulier de la pro­ duction, l'amélioration des conditions de santé, en un mot un dévelop­ pement harmonieux de l'homme lui-même. Il faut que le monde sache que l'Afrique connaît une profonde pauvreté : les ressources disponibles sont en déclin, la terre devient stérile sur d'immenses surfaces, la malnutrition est chronique pour des dizaines de millions d'êtres humains, la mort emporte trop d'enfants. Est-il possible qu'un tel dénuement ne soit pas ressenti comme une blessure au flac de l'humanité entière? 4. En ces jours où je parcours plusieurs pays du Sahel, je dois constater la gravité des maux qui blessent tant de peuples d'Afrique. A nouveau, je dois lancer un appel solennel à l'humanité, au nom de l'humanité même. Sur la terre d'Afrique, par millions des hommes, des femmes, des enfants restent menacé de ne jamais jouir d'une bonne santé, de ne jamais parvenir à vivre dignement de leur travail, de ne jamais recevoir l'éducation qui épanouira leur intelligence, de voir leur environnement devenir hostile et stérile, de perdre la richesse de leur patrimoine ancestral tout en étant privés des apports positifs de la science et de la technique. Au nom de la justice, l'Evêque de Rome, le successeur de Pierre, adjure ses frères et sœurs en humanité de ne pas mépriser les affamés de ce continent, de ne pas leur dénier le droit universel à la dignité humaine et à la sécurité de la vie. Comment l'histoire jugerait-elle une génération qui a tous les moyens de nourrir la population de la planète et qui refuserait de le faire dans un aveuglement fratricide? Quelle paix pourraient espérer des peuples qui ne mettraient pas en pratique le devoir de la solidarité? Acta Ioannis Pauli Pp. II 819 Quel désert serait un monde où la misère ne rencontrerait pas l'amour qui donne à vivre? 5. L'appel que je renouvelle aujourd'hui s'adresse aux peuples du monde, spécialement à ceux du Nord qui disposent de plus de ressources humaines et économiques. Des actions généreuses sont déjà menées tant par les pouvoirs publics que par des organisations privées, catholiques notamment. Mais si, maintenant, on veut aider l'Afrique à surmonter ses handicaps, un sursaut de l'opinion est plus nécessaire que jamais : la solidarité ne trouvera sa juste mesure que si chacun prend conscience de sa nécessité. Je répète ici ce que j'écrivais dans l'encyclique Sollici­ tudo rei socialis : la solidarité, ce n'est pas « un sentiment de com­ passion vague ou d'attendrissement superficiel pour les maux subis par tant de personnes proches ou lointaines. Au contraire, c'est la déter­ mination ferme et persévérante de travailler pour le bien commun, c'est-à-dire pour le bien de tous et de chacun parce que tous nous sommes vraiment responsables de tous ». Qui ne voudrait que le monde soit fraternel? La fraternité, pour qu'elle ne reste pas un vain mot, entraîne des obligations. 2 Una première obligation est cèlle d'une réflexion sincère : les so­ ciétés « développées » n'ont-elles pas à s'interroger sur le modèle qu'elles présentent au reste du monde, sur les besoins qu'elles ont créés, sur la nature et aussi la provenance des richesses qui leur sont devenues nécessaires? Un tel examen de conscience devrait convaincre le plus grand nombre de citoyens d'appeler leurs dirigeants non seulement à rendre plus intense la solidarité avec les peuples démunis, mais aussi à se garder de toute déviation : il ne s'agit pas, en effet, de ne voir dans les pays les plus pauvres que des clients ou des débiteurs plus ou moins solvables. Ce type d'attitude, consciente ou non, a conduit à trop d'impasses. Un développement réel ne peut être encouragé efficacement qu'à travers des relations confiantes entre partenaires. On partage plus que des marchandises. On partage aussi le savoir et la recherche scien­ tifique, on respecte les traditions et les richesses propres de chacun, on facilite l'accès aux responsabilités autonomes de ceux qu'on a conseillés pendant un temps. C'est ainsi que le développement peut devenir réellement œuvre humaine et sociale. 2 Sollicitudo rei socialis, 38. Acta 820 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale J'appelle les peuples les plus favorisés à reconnaître dans leurs frères d'Afrique la beauté de leurs qualités, leur amour de la vie, leur dignité, leur sens de l'entraide, leur ouverture à la transcendance. Puissent les peuples du Nord montrer autant d'intérêt pour les va­ leurs de la culture africaine que ceux du Sud en accordent aux apports des pays riches ! 6. Mesdames, Messieurs, pour faire progresser le développement, la responsabilité de ceux qui ont la charge de diriger lés instances poli­ tiques, économiques, sociales et culturelles est particulièrement enga­ gée, autant dans les pays du Nord que dans les pays d'Afrique euxmêmes. Toute autorité publique doit s'exercer comme un authentique service de la population, pour renouveler l'espoir de ceux qui comptent sur la sagesse des responsables. Que les responsables demeurent atten­ tifs aux besoins réels de leurs concitoyens, à leurs aspirations pro­ fondes, à leur volonté de participer pleinement à leur propre émanci­ pation! Que personne n'ait peur d'un dialogue franc et ouvert avec t o u s ! La justice fait davantage de progrès lorsque existe un esprit d'entente et que chacun donne le meilleur de lui-même. Vous savez la somme de compétence, de ténacité, de capacité d'or­ ganisation et de prévision, de volonté d'agir, qui est nécessaire pour pallier les insuffisances des services publics et des infrastructures, pour assurer à tous vos compatriotes une bonne formation et les soins de santé indispensables, pour améliorer l'emploi, pour maîtriser l'urba­ nisation. Il ne m'appartient pas d'entrer dans le détail ni de tracer des pro­ grammes. Mais, en évoquant certains aspects des services dont vous avez la chargé, je tiens à souligner que, là aussi, le devoir de solidarité s'impose. Par ces tâches de caractère technique, c'est l'homme qu'il faut servir. Dans l'action publique, c'est la qualité morale d'un peuple qu'il faut respecter, en bannissant toute intolérance, toute forme de corruption, de ressentiment et même d'avilissement. Le développement est fruit de la justice, de la paix, de la solidarité. Cette conception, que l'Eglise propose inlassablement, montre les exi­ gences qui s'imposent à toute personne investie de responsabilités publiques dans le monde. Je vous encourage à agir avec la bonne vo­ lonté et le désintéressement qui suscitent la confiance et stimulent la libre coopération de tous. Acta Ioannis Pauli Pp. II 821 7. Au cours des âges> vous le savez, les apôtres de l'Evangile ont toujours voulu se mettre au service de l'homme tout entier, en cher­ chant à répondre à ses aspirations spirituelles et à l'aider a satisfaire ses besoins matériels. Aujourd'hui, en apportant leur contribution au développement intégral de l'homme, les catholiques prennent la relève des pionniers d'autrefois, qui fondaient l'Eglise en même temps qu'ils défrichaient la terre là où c'était nécessaire. M'adressant à vous dans cet esprit, j'ai voulu témoigner de l'amour du Christ qui brûle en nous pour tout homme, pour l'homme blessé, pour l'homme qui ne cesse d'espérer l'épanouissement de sa personne, pour l'homme qui doit pouvoir compter sur la solidarité de ses frères. Devant l'immense attente de ce continent, humblement mais avec audace, je demande au monde d'entendre son appel. Et je prie Dieu d'unir tous les membres de la grande famille humaine dans une juste paix, par la puissance de l'amour. # # # Nediamenae, ad nationum Legatos, in aedibus Organismi compendiaros litteris C.E.F.O.D. nuncupati habita: de auxiliis ad pacem in Africa fovendam.* Excellences, Mesdames, Messieurs, 1. Au terme de ma visite pastorale dans plusieurs pays d'Afrique, je suis heureux d'avoir l'occasion de m'entretenir avec les membres du Corps diplomatique accrédité auprès de la République du Tchad, ainsi qu'avec les représentants de plusieurs Organisations internationales. Je salue chacun d'entre vous et je vous remercie de votre présence à cette rencontre. L'expérience de mes voyages et les nombreux contacts que je puis avoir à Rome m'incitent à vous faire part de quelques réflexions sur des questions dont vous vous préoccupez chaque jour. La paix est assurément notre premier souci. Nous avons la satisfaction de voir le pays qui nous accueille progresser dans la consolidation de la paix et travailler à relever les ruines matérielles laissées par un long conflit, mais aussi à réconcilier les hommes en profondeur. Nous saluons ces * Die 1 m. Februarii a. 1990. Acta 822 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale efforts, et nous encourageons tous ceux qui les animent pour le bien commun. Présent sur la terre d'Afrique, alors que je suis témoin des qualités admirables de ses peuples, je ne puis m'empêcher d'évoquer aussi les conflits qui les meurtrissent en plusieurs régions de ce continent. Il est des sources de souffrances qui paraissent sans fin. Je pense à l'Ethiopie, au Soudan, à d'autres peuples en butte à la discrimination ! raciale, à d'autres que des rivalités ethniques endémiques conduisent parfois à des affrontements violents. Il est vrai que toutes les parties du monde connaissent des foyers de guerre. Des changements se produisent, des signes positifs appa­ raissent aussi. J'ai eu l'occasion récemment de m'exprimer sur ces sujets. Mais, parce que aucune souffrance humaine ne peut nous voir résignés, je tenais à dire hautement à la communauté internationale que la solidarité entre les peuples n'a pas de frontières; que les grandes transformations en cours en Europe de l'Est ne doivent pas détourner l'attention du Sud, et du continent africain en particulier. 2. On doit constater que, bien souvent, l'origine des ruptures de la paix n'apparaît pas clairement. Il faudrait que les responsables locaux et également tous ceux qui exercent une influence dans les rapports entre les nations aient le courage de la lucidité. Quels sont les enjeux des affrontements? Qui les attise? Quels droits sont mis en cause? Il faudrait que l'on sache comprendre ce que des minorités veulent défendre au prix de leur vie même: leurs traditions, leur culture, leurs convictions, leur dignité devant des pouvoirs qui les tolèrent mal et refusent leur légitimé. Il faudrait aussi avoir le courage de mettre en lumière le rôle exercé par toutes lès parties, à commencer par les puissantes qui ont la maîtrise de l'économie, des aides mili­ taires, des alliances. Il appartient aux responsables politiques et aux diplomates d'en­ tendre les appels qui s'adressent à la communauté internationale. Il faudrait même que l'on arrive à reconnaître les erreurs, les abus de puissance, les injustices, l'exploitation dont on a pu être la cause, parce qu'il est plus important de servir le progrès de la paix pour le bien de peuples entiers que de défendre son propre prestige. On y parviendrait davantage si l'on avait toujours comme premier objectif le respect des droits et de la dignité de tout homme. Acta Ioannis Pauli Pp. II 823 L'Organisation des Nations Unies et diverses instances régionales ont déjà accompli dans ce sens des efforts qu'il faut saluer. On est parvenu à adopter des textes importants, comme la Charte africaine des Droits de l'homme et des peuplés. Vous savez combien il est néces­ saire cependant de réduire la distance entre le dire et le faire pour appliquer sans réticence les textes. Arrivera-t-on à ce que les Etats de droit s'accordent pour former une Communauté qui . renonce à toute exception du droit? Saura-t-on développer des procédures d'ar­ bitrage pour résoudre les litiges en honorant les droits de toutes les parties? J'ajouterai encore que les séquelles tragiques des conflits ne peuvent laisser l'ensemble de l'humanité dans l'indifférence. L'image qui s'im­ pose d'abord à mes yeux est celle de milliers de réfugiés qui déses­ pèrent de trouver une terre d'accueil, de rebâtir leur existence et leurs familles. Le problème dépasse le champ d'action des Organisations spécialisées, quelque généreuses que soient leurs interventions. Il s'agit d'hommes qui doivent rencontrer partout des frères en humanité ! Et, au-delà des conditions spécifiques des réfugiés, c'est tout le pro­ blème de l'émigration qu'il faudrait aborder avec le respect dû à tant de personnes rendues vulnérables par leur déracinement. 3. Pour favoriser la paix, chacun reconnaît l'importance de la coopé­ ration économique ; c'est l'aspect le plus apparent du soutien efficace qu'attendent les nations en voie de développement. J'ai déjà évoqué cette question à Ouagadougou il y a quelques jours. Devant vous, j'aimerais saluer les efforts positifs accomplis, tels ceux qui ont abouti à la nouvelle Convention de Lomé signée récemment, telles les dispo­ sitions prises pour alléger le fardeau de la dette des pays les plus démunis, ou bien de nombreux accords avec les organismes financiers internationaux et de pays à pays. Le long chemin qui reste à parcourir pour parvenir à de meilleurs équilibres vous est connu ; beaucoup d'entre vous travaillent à faire avancer une coopération bénéfique. Je désire simplement insister, une fois encore, sur les conséquences humaines des accords économiques, sur la nécessité de la concertation, sur le respect des responsabilités exercées par les dirigeants et les travailleurs des zones moins favo­ risées, ainsi que sur l'attention que l'on doit aux valeurs tradition­ nelles et à la civilisation des partenaires. Acta 824 Apostolicae Sedia - Commentarium Officiale La solidarité internationale doit encore intensifier la coopération en faveur des pays défavorisés. L'opinion mondiale comprend mieux à présent l'urgence de la protection de l'environnement. Est-elle prête à fournir l'effort nécessaire? Est-elle prête aussi à prendre tout autant au sérieux les besoins des peuples pauvres pour leur santé, pour la for­ mation des jeunes, pour l'information et la communication, pour le développement des infrastructures et des services, pour faire avancer la recherche scientifique dans les domaines spécifiques de ce continent, pour permettre aux institutions scientifiques et techniques africaines d'avoir libre accès aux connaissances et aux savoir-faire acquis ailleurs? Pour illustrer mon propos d'un exemple concret, on me permettra d'évoquer la convention signée l'an dernier par le Cameroun et le Saint-Siège en vue de la constitution d'un centre universitaire, l'Insti­ tut catholique de Yaounde. Il s'agit là d'une coopération culturelle à laquelle participent aussi d'autres pays africains. Comme je l'ai écrit dans un document solennel, « la solidarité nous aide à voir l'"autre" — personne, peuple, nation — [...] comme notre "semblable", une "aide" (cf. Gn 2, 18. 20), que l'on doit faire participer, à parité avec nous, au banquet de la vie auquel tous les hommes sont également invités par Dieu »1 4. Lorsque l'on considère la coopération internationale pour la paix et particulièrement pour le développement, ce sont fréquemment les relations entre le Nord et le Sud qui sont présentées. J'aimerais cependant souligner le grand bénéfice que les nations africaines peuvent retirer d'une collaboration plus intense entre elles, du Sud avec le Sud. La diversité des ressources et des situations — ne serait-ce qu'entre pays (( enclavés » et pays ouverts sur la mer — devrait inciter les Etats à mieux organiser leurs échanges et leur complémentarité. La géogra­ phie même le suggère, dans les grands bassins fluviaux, pour la pro­ duction d'énergie, pour les moyens de transport. Et lorsqu'il s'agit de la circulation des personnes, des investissements nécessaires à la formation et à la recherche, de la complémentarité des productions agricoles et industrielles, l'entente entre les hommes ne peut plus se heuter à des frontières auxquelles d'ailleurs leurs ancêtres ne s'arrê­ taient guère. Il faut souhaiter que les Organisations africaines, continentales ou régionales, deviennent sans cesse plus actives, afin d'être de véritables 1 Encycl. Sollicitudo rei socialis, 39. Acta Ioannis Pauli Pp. II 825 instruments de promotion de la paix et du développement au profit de tous leurs membres. La mise en œuvre de projets communs concrets les aidera, d'ailleurs, à élaborer des positions communes dans les débats parfois difficiles qu'entraîne la conjoncture internationale. Pour sa part, l'Eglise en Afrique a pris l'habitude de la concer­ tation régionale et continentale. Comme vous le savez, tous les catho­ liques sont actuellement invités à une réflexion approfondie sur tous les aspects de la mission ecclésiale, afin de préparer l'Assemblée spé­ ciale du Synode des évêques pour l'Afrique qui sera une large consul­ tation à l'échelle de toute cette partie du monde. 5. Mesdames, Messieurs, je voudrais achever ce rapide tour d'hori­ zon en formulant des vœux fervents pour tous les Africains. Je souhaite que la paix progresse, que chaque être humain ait la chance de s'épanouir, de se former, de fonder une famille et d'élever ses enfants, d'exercer un travail utile, de garder les plus belles de ses traditions et la générosité que nous reconnaissons dans son héritage. Et je souhaite qu'ainsi la liberté progresse, car la pauvreté maté­ rielle, intellectuelle et spirituelle empêche le plein exercice de la liberté des personnes, des familles et des communautés. Que l'action des dirigeants et la collaboration internationale aident les Africains à recevoir le meilleur de ce qui peut leur être apporté sans que jamais personne ne soit méprisé, corrompu ou blessé au fond de son être ! J'exprime toute mon estime à la nation dont nous sommes les hôtes, et à celles que vous représentez. Je demande à Dieu de donner à tous les peuples d'Afrique la force de l'espérance. 826 Acta ACTA Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CULTU DIVINO ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM URBIS ET ORBIS DECRETUM quo editio altera Pontificalis Romani de ritu ordinationis episcopi, presby­ terorum et diaconorum promulgatur et typica declaratur. Ritus Ordinationum, quibus Christi ministri et dispensatores my­ steriorum Dei in Ecclesia constituuntur, iuxta normas Concilii Vati­ cani II (cf.'SC, 76) recogniti, anno 1968 in prima editione typica promulgati sunt sub titulo De Ordinatione Diaconi, Presbyteri et Episcopi. Nunc vero, attenta experientia, quae e liturgica oritur instaura­ tione, opportunum visum est alteram parare editionem typicam, quae relatione habita ad priorem sequentia praebet elementa peculiaria : 1. Haec editio ditata est Praenotandis, sicut ceteri libri liturgici, ut exponatur doctrina de sacramento et structura celebrationis cla­ rius eluceat. 2. Dispositio libri immutata^est, ita ut initium sumendo ab Epi­ scopo, qui plenitudinem sacri Ordinis habet, melius intellegatur quo­ modo presbyteri eius sint cooperatores et diaconi ad eius ministerium ordinentur. 3. In Prece Ordinationis sive presbyterorum sive diaconorum, ver­ bis quae ad naturam rei pertinent et ideo ad valorem actus exiguntur iisdem manentibus, nonnullae mutatae sunt locutiones, quaedam sen­ tentiae adiunctae e Novo Testamento haustae, ita ut ipsa Prex electis et christifidelibus ditiorem presbyteratus et diaconatus praebeat no­ tionem, in quantum a Christo sacerdote profluunt. 4. Ordinandi presbyteri modo magis explicito interrogantur de mi­ nisterio reconciliationis exercendo et de Eucharistia celebranda. Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum 827 5. Ritus de sacro caelibatu amplectendo, a Sacra Congregatione pro Cultu Divino apparatus, ad normam Litterarum Apostolicarum Ad pascendum, quae a Paulo P P . VI fel. rec. anno 1972 datae sunt, nunc inseritur in Ordinationem diaconorum. De speciali autem man­ dato Summi Pontificis Ioannis Pauli II, disciplina mutata est ita ut etiam electi, qui in Instituto religioso vota perpetua emiserunt, posthac teneantur in ipsa Ordinatione diaconorum, derogato prae­ scripto canonis 1037 Codicis Iuris Canonici, sacrum caelibatum am­ plecti tamquam peculiare propositum Ordinationi de iure coniunctum. 6. Item sodales Institutorum vitae consecratae in Ordinatione ad diaconatum et presbyteratum posthac interrogandi erunt etiam de reverentia et oboedientia erga Episcopum dioecesanum ad unitatem fovendam omnium clericorum in unaquaque Ecclesia. 7. Ad modum Appendicis additur Ritus pro admissione inter can­ didatos ad diaconatum et presbyteratum, paucis tantummodo mutatis. Editionem presbyterorum alteram et Pontificalis diaconorum Romani Summus De Ordinatione Pontifex Ioannes Episcopi, Paulus II auctoritate sua approbavit et Congregatio de Cultu Divino et Disci­ plina Sacramentorum nunc promulgat et typicam esse declarat. Conferentiis Episcoporum curae erit textus, ritus et normas, quae in hac editione inveniuntur, in praxim et in editiones linguis ver­ naculis apparandas inducere. Iidem ritus ac textus, lingua latina exarati, statim ac prodierint erunt adhibendi; linguis autem vernaculis, cum interpretationes a Conferentiis Episcoporum approbatae ab Apostolica Sede sint reco­ gnitae, a die quem ipsae Conferentiae statuerint. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Ex aedibus Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacra­ mentorum, die 29 Iunii 1989, in Sollemnitate Sanctorum Petri et Pauli, Apostolorum. EDUARDUS card. MARTÍNEZ, Praefectus £ß Ludovicus Kada archiep. In Congr. de Cultu divino tit. Thibicen., et Disciplina Sacramentorum tab., n. CD a 145/89. Secretis 828 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i RHEGINEN.-BO VEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Caietani Catanoso, presbyteri et parochi, Funda­ toris Congregationis Sororum Veronicarum a Sancto Vultu (1879-1963). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « D e u s , illustra faciem tuam, et salvi erimus» (Ps 80, 4). Quot­ quot caelitus donum acceperunt Christi vultum per fidem contem­ plandi, qui est imago Dei invisibilis (cf. Col 1, 15), ad amorem Dei cognoscendum efferuntur et, divina adiuvante gratia, novae fieri pos­ sunt creaturae, Evangelii testes intrepidi ac in terra regni Dei molitores. Servus quoque Dei Caietanus Catanoso, sacerdos corde puro et ardenti, in Domini vultus studiosa contemplatione vixit et, miserandis eum passionis eventibus deturpatum videns, acerbo est affectus dolore atque, contentis viribus nisus est ad divinam ei restituendam pulchritudinem, ad mundi expianda peccata et ad humani generis Christi sanguine redempti et vulneribus sanati, gloria filiorum Dei faciem illuminandam. Fidelis hic Ecclesiae minister in pago Chorio Sancti Laurentii, intra fines archidioecesis Rheginensis posito, die 14 mensis Februarii anno 1879 ab Antonio Catanoso et Antonilla Tripodi ortus est. Eodem die, per baptismatis sacramentum est ad Christum sacerdotem conforma­ tus, regem et prophetam, et novi foederis populi factus est particeps. Anno 1882 Confirmationis accepit sacramentum. Gratiae semen cecidit profecto in terram fertilem, quandoquidem, ipsius pueri voluntate et parentum cura obsecundatum, mature fructus copiosos edere incepit. Congregatio de Causis Sanctorum 829 Decem annos natus, vocatione ad sacerdotium percepta, domum re­ liquit et Rheginense est ingressus archiepiscopale seminarium. For­ mationis ac praescriptorum studiorum tempore exacto, sacerdos est ordinatus a Cardinali Ianuario Portanova, die 20 mensis Septembris anno 1902: qua tempestate publice propositum significavit se esse valde Christi dignum ministrum usque ad mortem et propinquos amicosque rogavit, ut pro eo deprecarentur, ut Cor Iesu eum ad sanctitatem adduceret. Quod ut assequeretur, tunc promisit se nullum commissu­ rum esse mortale peccatum et ne veniale quidem voluntarium coramque Deo omni vitae suae tempore mansurum. His susceptis consiliis statim suum iniit ecclesiale servitium, laetans se pro Dei gloria proque animarum salute laborare; Biennio in eodem seminario, ubi fuerat alumnus, praefectus fuit disciplinae. Deinde, anno 1904 rector seu parochus nominatus est loci Pentidattilo in regione quae vulgato nomine Aspromonte dicitur, in quo paupertas dominabatur, litterarum ignorantia, religionis inscientia, et vulgus neglectum, interdum violentiae calamitatem patiebatur. Dei Servus, minime in inspectionibus pastoralibus et socialibus moratus, ilico to­ tum se dedidit pastoris muneri explendo, omnibus omnia factus, ne quis extra esset maternam Ecclesiae sollicitudinem et Redemptionis bonorum expers. Cum simplicitate et serenitate privationes, incom­ moda, gaudia et dolores cum populo suo communicavit, cuius sedulus fuit pater et fulgidum vitae exemplar. Non ei tempora defuerunt diffi­ cultatis et vexationis, sed ex Eucharistia, quam ardenter adorabat, vim hausit ut in loco suo maneret, ut eiusmodi difficultatibus obsi­ stere et apostolatui pergeret se donare, nihil sibi parcens. Hac edoctus experientia, repetebat : « Oportet pro sacerdotibus precari, qui soli sunt nec comprehenduntur » ; et residuam vitam suam in eos iucunda impendit caritate. Iam tum populus inaestimabile in eo donum illud perspexit Spiri­ tus Sancti, quod est paternitatis charisma et sponte coepit illum « patrem » appellare ; quo nomine non destitit vocari, quodque melius quam quodlibet aliud eius sacerdotis et pastoris indolem patefaciebat. Cum plus quam se animas amaret, diligens fuit in verbo Dei nuntiando inque christiana doctrina explananda; pius in sacris cele­ brandis mysteriis, assiduus in Confessionum peccatorum ministerio ; erga familias indigentes überaus ; de aegrotis sollicitus. Pro iuvenibus, qui publicas scholas frequentare non poterant, scholam vespertinam aperuit, in qua ipse magister fuit. Non ei satis erat Communitati suae 830 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quam optime servire, sed libenter viciniores parochos adiuvabat in praedicatione et in Paenitentiae sacramento subministrando. Dum autem alios in Dei viis ducebat, ipse, sanctitatem sitiens, in Christi imitatione et in apostolatus fervore proficiebat. Hoc plane tempore anima eius amore quodammodo seu pietate in­ censa est in Vultum Domini patientem, cuius cultum alacriter propa­ gavit in populo, nisusque est etiam sacerdotes ac laicos apostolatu luendorum peccatorum implicare, praesertim blasphemiarum et die­ rum festorum violatorum. « Sanctus Vultus — aiebat — mea est vita : Is mea vis est » ; et insuper : « Iesu multae opus sunt Veronicae ob blasphemiarum et sacrilegorum peccata, multique Cyrenaei ob crucem in dies graviorem pauperiorum, qui sine solacio sunt et sine auxilio ». Acri cum perspicientia hanc coniunxit pietatem cum Eucharistiae cultu. Ad hoc quod pertinet, scripsit : « Pietas erga Sanctum Vultum a sacro Veronicae velo proficiscitur, in quo Dominus noster Faciei suae divinae sanguine suo lineamenta impressit. Praestantissimae re­ liquiae sunt, quas Ecclesia servat nosque adoramus. Sed si verum Iesu vultum, non solam imaginem, adorare volumus, hunc invenimus vultum in divina Eucharistia, in qua, una cum Iesu Christi Corpore et Sanguine, sub hostiae albo velamine Domini nostri Vultus obtegitur ». Quoniam autem Christus omni adest homini patienti, volun­ tatem confirmavit suam omni ope allaborandi, ut dolentes consolaretur et Creatoris atque Redemptoris imaginem redintegrant in eorum cordibus et vultibus, qui iis destituti essent peccati causa. Anno 1918 factus est « Sancti Vultus Missionarius» nomine dato Sodalitati Turonensi; insequenti porro anno in pago Pentidattilo Vul­ tus Sancti Piam Unionem instituit; et postea commentarium condidit pietati eidem diffundendae. Item, persuasum habens Bruttiorum populi renovationem spirita­ lem et moralem re obtineri non posse sine sacerdotum actione pasto­ rali, Opus Clericorum Pauperum constituit, cuius erat iuvenibus inopibus necessaria praebere ad sacerdotium assequendum. «Omnibus nostris utamur viribus — scripsit — ut Ecclesiae multos sanctosque demus sacerdotes, pauperibus vocatis auxiliando. Praesertim in agris nostris pulcherrima flores sunt, qui misericordem manum exspectant eos carptos in aureolam Domini transposi turam. Non Igitur vocationes desunt, uti nonnulli dictitant, quibus corda sunt a liberalitate abhorrentia ». Et subiciebat : « Libentissime vellem totum sanguinem meum in la­ crimas mutari, si possem hoc impendio tot pauperum vocationes pro- Congregatio de Causis Sanctorum 831 ferre, quae in futurum Ecclesiae minuerent fletum, animarum matris, totque animarum fletum ministerii sacerdotalis consolatione ». Ab anno 1921 ad annum 1940 in Rheginensi urbe parochus fuit ecclesiae S. Mariae a Purificatione (quae etiam « della Candelora » vulgo appellatur), ubi a fratre sacerdote Paschalino adiutus impen­ siorem ac ampliorem explicavit navitatem. Ex eius muneribus potis­ sima fuerunt evangelizatio, catechesis traditio, missiones ad popu­ lum, Eucharistiae cultus, Confessionum ministerium, cura pauperum et lacessitorum a scelestis ac nefariis consociationibus, opus vocatio­ num sacerdotalium, admissio eorum, qui eum adibant. Numquam vo­ luit ardori suo apostolico modum statuere, idque bene animadverte­ runt eius Superiores, qui ei alia etiam munia delegaverunt, saepe graviora, qualia fuerunt ministeria magistri spiritus seminarii ar­ chiepiscopalis (annis 1922-1949), cappellani Valetudinariorum Consocia­ torum (annis 1922-1933), confessarii Institutorum Religiosorum urbis et carceris (annis 1921-1950), canonici paenitentialis ecclesiae cathedra­ lis (annis 1940-1963), rectoris Piae Unionis a Sancto Vultu, Rhegium a Pentidattilo pago translatae anno 1950 per decretum Demetrii Mo­ scato, Archiepiscopi Salernitani et Rheginensis atque Bovensis Admi­ nistratoris Apostolici. Annis in regione Ecclesiae Aspromonte actis Dei Servus condicio­ nem cognoverat socialem et religiosam difficilem et acerbam. « Etiam anno 1920 praeterito — scripsit — remota visens dioecesis loca in Bruttiorum montibus et in omnibus fere archidioecesis paroeciis prae­ dicans, animi sensu contrationem tot parvulos videns innocentes cor­ ruptelae obnoxios, tot pueros sine moderatione et directione in vita, nimias ecclesias pauperes et nudas totque Tabernacula decore caren­ tia, sacerdotes patientes et curationis expertes». Tunc consilium animo concipere coepit Congregationem religiosam virginum instituendi, quae pietatem divulgaret erga Sanctum Vultum Iesu et sacerdotibus egentioribus solacium ferret atque paroeciis ab urbe longinquioribus et neglectis auxilium. Anno igitur 1934, a Beato Aloisio Orione quoque impulsus cuius iamdiu amicus erat, quamvis inopia et difficultates omne genus obstitissent, Sororum Veronicarum Institutum a Sancto Vultu condidit, quod anno 1958 canonice approbatum est ab Archiepiscopo Ioanne Ferro et deinde a Sancta Sede. Ipse affirma­ vit Sorores a se institutas esse debere « personarum genus quod suos alioqui sciret, quod Dominum amaret in simplicitate, quod non exqui­ reret utrum in loco, quo se contulisset, domus esset vel hortus necne 832 Acta, Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale Personae, quae irent nihil exigentes, quae se dederent, quae Ecclesiam adiuvarent». Addebatque : « N o n n e ego asinus Domini sum? Opto igitur Sorores a me constitutas ultimas esse, seorsum relictas, non existimatas. Missionariae a Sancto Vultu eae esse debent, quae pau­ peribus opitulentur, quae Evangelium pueros doceant, quae morientibus praesto sint, quae sacerdotibus auxilientur senibus et aegris, quae deprecentur nec solum relinquant Iesum captivum amoris in ecclesiis derelictis, ubi Dominus ab omnibus deseritur ». Frequenter eas monebat : « Locus vester is est, quem alii renuerunt, inter paupe­ riores et humiliores ». Secundum has normas, cum prudentia et amabilitate, suum rexit Institutum, illud fovens, ut non paucas superaret difficultates seseque extenderet ad archidioecesis Rheginensis varias paroecias atque ad alias. Ut eam roboraret et augeret pietatem, quae eius spiritus et apo­ stolatus praesidium erat, templum exstruere cogitavit, Sancto Vultui dicandum; sed mors quae ei supervenit non sivit eum perfectum vi­ dere illud. Providentia tamen multo plus ei concessit, ut nempe se templum spiritale Domino faceret (cf. 2 Cor 6, 16), vere vivum tem­ plum, pro tota Rheginensi civitate signum. Qui portas huius templi intrabat, semper patentes, Dei sentiebat praesentiam et inde animo confirmatus et in propositis stabilitus exibat. Servus enim Dei, a Crucifixo edoctus et Eucharistia enutritus, indicium factus erat mi­ sericordis caelestis Patris amoris, iis praecipue, qui ab eo peccatorum veniam petebant et spiritus moderationem. Eum cum fiducia adibant Ecclesiae Rheginensis Pastores, sacerdotes, virgines Deo sacratae, se­ minarii alumni, laici, quos semper cum benignitate et humanitate excipiebat. Sapientia ductus, quae a Spiritu venit, arundinem quassatam non confringebat et lucernulam fumigantem non exstinguebat (cf. Mt 12, 20), sed omnes hortabatur, ut vita sua Deum laudarent et bono vincerent malum. Divini Magistri praeceptis obsecutus, officium animadvertit debere se salem esse terrae et lucem mundi (cf. Mt 5, 13-14) ; quamobrem uti verus evangelii missionarius, non solum se sanctificavit, sed verbo, scriptis et operibus splendidum testimonium dedit fidelitatis erga Chri­ stum et pacifice sensimque animas concitavit, quae vere et humiliter incumberent in Bruttiorum condiciones religiosas meliores comparandas. Nec societatis maiorum neglegens fuit, quae necessario pecca­ tum consequuntur. Hinc, caritatis vi et humilitatis, conatus est paupe­ ribus dignitatem reddere suam et funditus e societate omnia tollere, Congregatio de Causis Sanctorum 833 quae divino obstant consilio. (( Regnum Dei — aiebat — amoris est regnum ; at quomodo potest regnum amoris aedificari, ubi nec iusti­ tia, nec institutio, nec decorus vitae modus provideri possunt? ». Pro certo habens sola denuntiationis et consensionis verba non suppeditare ad excruciatorum profligandas quaestiones ad vitam pertinentes (cf. loc 2, 15-16), dilectis pauperibus servivit « i n opere et veritate» {1 Io 3, 18). Quare, exemplo capto de bono Samaritano, cuius evangelium mentionem facit (cf. Lc 10, 30-37), fratrum egenorum misertus est et sedulo ac gratuito eorum curavit plagas, verbum Dei in societate inque Ecclesia sui temporis exemplo praedicans, praeceptis et optatis suorum ecclesiasticorum Antistitum penitus obtemperans. Tanta pastoralis industria, dum populo bene faciebat, praestans ei fuit propriae sanctificationis via. Ita id ad effectum adduxit, quod Concilium Vaticanum II erat praecepturum : Presbyteri, « nedum apo­ stolicis curis, periculis et aerumnis impediantur, per ea potius ad altio­ rem sanctitatem ascendant, ex abundantia contemplationis actionem suam nutriendo et fovendo, in oblectamentum totius Ecclesiae Dei » (Const. dog. Lumen Gentium, 41). Summa cum diligentia excoluit interiorem suae vitae gratiam, miro modo temperata cum animarum cura, cum amore meditationis, con­ templationis aeternarum veritatum, deprecationis diuturnae. Cum Deo ambulavit, cuius perfecte voluntatem fecit et gratiis generose respon­ dit. Continenter ad perfectionis montem processit, praeceptum Domini ante oculos habens : « Estote ergo vos perfecti, sicut Pater vester caelestis perfectus e s t » {Mt 5, 48). Verus homo Dei, numquam se ipsum quaesivit, nec suis fisus est facultatibus, quae quidem eximiae erant; numquam est secundis eventibus allectus nec difficultatibus et aegritudinibus fractus. Honores et bona terrena nihil fecit. Vim vero suam ex fide pura hausit, ex caritate ardenti, e laeta spe, ex impigra oboedientia, ex evangelica paupertate, ex plena divinae Providentiae fiducia, ex serena crucis acceptione. Missa cotidie pie celebrata et crebra altaris Sacramenti adoratio, vis eius sacerdotii fuerunt et eius apostolatus munimen. Testimonium summi momenti quod Eucharistia habuit in eius vita, opella est quae inscribitur « Ora eucaristica sacer­ dotale », quam typis edidit anno 1915. Libenter aspera exercitavit, continentiam et paenitentiam, tamquam rationes quibus in Christi imitatione cresceret et efficaciores redderet pastorales labores. Patienter morbos perpessus est et caecitatem, qua extremo vitae tempore est affectus. Non solum quodlibet attente vi55 - A. A. S. 834 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tavit peccati genus, sed indefatigatus fuit apostolatus et expiationis suasor, ipseque, anno 1929, Cordi Iesu se devovit, cupiens in carne sua adimplere ea quae desunt passionum Christi, pro corpore eius, quod est Ecclesia (cf. Col 1, 24). Erga Virginem Mariam pietatem coluit simplicem et fervidam, quam inter Sorores a se conditas diffudit et populum. « Matrem — dicebat — amemus ; Matrem precemur, Matrem consolemur : numquam in cordibus nostris peccatum devertatur, ne veniale quidem voluntarium. Mariam Virginem deprecemur, ut nobis ad Iesum amandum subveniat ». A puero didicerat cotidie Rosarium recitare idque usque ad mortem facere perrexit. Rosarii coronam in manibus semper habebat, vinculi signum amoris, quo Dei Matri coniungebatur. Etiam in senectute, quantum in eo fuit, sacerdotalia munera et pastorales curas numquam omisit, dum magna cum animi tranquilli­ tate se ad ultimum cum Deo occursum praeparabam Extrema in aegro­ tatione gaudio exsiliebat exclamans : « Quam pulcher Dominus ! Quam pulcher est ! ». Pabulo Sacramentorum refectus, piissime, uti vixerat, obiit dio 4 mensis Aprilis anno 1963, in Domo principe Congregationis, quam ipse condiderat in Rheginensi urbe. Clerus et populus, qui communi sententia eum sanctum habebant, copiose ad sollemne eius funus convenerunt, cui Archiepiscopus Ioannes Ferro praesedit, qui, cum eum bene cognovisset, affirmavit Servum Dei fuisse (( piissimum sacerdotem, qui longa vita sua docuerat quo­ modo Deus esset amandus eique serviendum ». Sanctitatis fama, quam sibi vivus comparaverat, post mortem crevit et corroborata est; quocirca Exc.mus Archiepiscopus Aurelius Sor­ rentino, Sanctae Sedis obtenta venia, Causam iniit canonizationis per Processus Cognitionalis celebrationem, annis 1981-1987 apud Rheginen­ sem Curiam instructi. Cuius Processus auctoritatem agnovit Congre­ gatio de Causis Sanctorum Decreto diei 3 mensis Martii, anno 1989. Eodem anno actus est prospero cum exitu Congressus Peculiaris Con­ sultorum Theologorum, cui Fidei Promotor praefuit Dominus Anto­ nius Petti. Die 19 mensis Decembris, anno 1989 Patres Cardinales et Episcopi, Causae Ponente Exc.mo Domino Ottorino Petro Alberti, Ar­ chiepiscopo Calaritano, existimarunt Servum Dei Caietanum Catanoso heroum in modum virtutes théologales, cardinales et adnexas exercuisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens ra- Congregatio de Carnis Sanctorum 835 taque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus Decre­ tum eonscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardinali infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite iam a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : theologalibus Fide, necnon cardinalibus Prudentia, adnexis, in gradu et Parochi, dine, de eisque Sacerdotis Spe dioecesani et Caritate tum in Deum Iustitia, heroico, Constare de virtutibus tum in Temperantia Servi Dei Fundatoris proximum, et Fortitu­ Caietani Catanoso, Congregationis Sororum Veronicarum a Sancto Vultu, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS L. card. FELICI, Praefectus a s. SS Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis II S A N C T A E R O S A E D E OSOS DECRETUM Canonizationis Servi Dei Mariani a Iesu Euse Hoyos, presbyteri et pa­ rochi (1845-1926). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine in casu et ad effectum de quo Fide, de eisque Spe et Caritate cardinalibus adnexis in tum Prudentia, gradu in Iusti­ heroico, agitur. (( Sacerdotes signum visibile sunt vitalitatis Ecclesiae ; viri fortes sunt et humiles qui, in cordibus clausa divinae vocationis resonantia cotidie altius perpensa, unum expetunt propositum, unum consi­ lium : Christi scilicet regnum in animis diffundere » (Insegnamenti di Paolo VI, V [1967] 793). 836 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Verus Dei vir, studiosissimus bonum Pastorem imitandi et animis serviendi, fuit etiam sacerdos Marianus a Iesu Euse Hoyos, qui, cum populi singularem caritatem pastoralem aleret, magno cum ardore et efficacia ministerio paroeciali se dedidit et egregie sanctificandi, docendi et gubernandi munus explevit. Servus Dei, piorum coniugum Petri Iosephi Euse Bustamante et Rosaliae de Hoyos Echeverri natu maximus, in Columbiae oppido Yarumal, intra fines dioecesis Antioquiensis ortus est die 14 Octobris anno 1845 ; insequenti die est baptizatus et biennio post Confirmatio­ nem accepit. Eius educationi ipsa consuluit familia, quae noluit eum scholas publicas frequentare, principiis imbutas religioni christianae infestis. Cum optationem patefecit ad sacerdotium accedendi, eum cu­ stodia continuit avunculus Firminus Hoyos, vici Girardota parochus et, deinde, Sancti Petri. Bene cognitum habens finem consequendum, cum fervore et perseverantia, suam colere incepit formationem, tum ad spiritum tum ad doctrinam pertinentem. Simplicem vitam agens et integram, tempus in deprecatione insumebat, in studio atque in aeditui labore. Tandem anno 1869 Medellense seminarium ingredi po­ tuit, ubi se ad sacerdotium diligenter praeparavit, quod pridie Idus Iulias accepit anno 1872. Uti vicarius cooperator in locis Sancto Petro, Yarumal et Angostura sacrum explicavit ministerium. Anno 1878 est parochus nominatus pagi Sabanalarga et anno 1882 pagi Angostura, ubi usque ad extremos dies vitae suae mansit, Evangelio serviens et bonum Christi odorem in universa illa regione effundens. Nec tem­ porum nequitia, nec difficultates, quas Columbianae Potestates actioni obiciebant Ecclesiae, impediverunt quominus Dei Servus multum et fructuosum exerceret apostolatum, qui illis in gentibus altum et utile vestigium reliquit. Omnino in gentis suae vitam insertus, eius gaudia et aegrimonias communicavit omnibusque pater fuit diligens, ma­ gister credibilis, Christi fulgidus testis, fidelitatis erga vocationem suam sacerdotalem exemplar. Pauperes tutatus est, quos « nobiles Christi » vocabat ; omnia quae habebat, libenter largiebatur ut alienas levaret aegritudines et indigentias. Confestim àccurrebat ut aegrotis adesset omnibus horis, nullam molestiam capiens, et quovis. Cum lenitudine pueros curabat et iuvenes, eorumque fovebat formationem, quod ad mores, ad religionem, ad scientiam spectabat. Peculiari proseque­ batur amore agrícolas, memor se quoque sicut eos fuisse usque ad aetatem sedecim annorum ; quorum quaestionibus spiritalibus, socia­ libus, et oeconomicis prospiciebat. Conscientias formabat praedicatione simplici sed efficacissima, christianam doctrinam omnes populi classes docendo, bonos libros bonaque scripta divulgando. Fautor fuit impen- Congregatio de Causis Sanctorum 837 sae vitae christianae in paroecia, divinae legis observantiam provehendo, Missarum dierum festorum et sacramentorum participationem; Rosa­ rii recitationem in familiis ; consociationes catholicas ; devotionem in S. Cor Iesu et apostolatum pro vocationibus impetrandis. Ad opera etiam materialia se contulit, qualia fuit exstructio ecclesiae paroecialis, turris campanariae, sacellorum Dominae Nostrae de Monte Carmelo et Sancti Francisci ; valetudinarii, domus paroecialis ; coemeterii ; quae omnia ad augendam civium vitam christianam contulerunt et ad effi­ ciendum ut iidem maternam Ecclesiae sedulitatem experirentur. Brevi, dici potest Dei Servum, sui neglegentem, suos dilexisse « n o n verbo nec lingua, sed in opere et veritate » (1 Io 3, 18), et in dies vitam vixisse pro Dei regni auctu et populi sui aeterna salute, cui copiose distribuit et diversimode redemptionis bona. Hoc pastorale servitium efficacius factum est propria Servi Dei sanctitate ; namque « ipsa sancti­ tas presbyterorum ad proprium ministerium fructuose complendum plurimum confert » (CONC. OEC. VAT. II, Decretum de Presbyterorum ministerio et vita Presbyterorum Ordinis, 12). Scimus eum non solum accurate et laetanter omnibus fungi suis sacerdotibus et parochi mu­ neribus, sed diligentissimum esse in rebus exsequendis, quas docebat, et in exemplo praebendo perfecti obsequii erga Dei voluntatem et Evangelii atque Ecclesiae Magisterii praecepta. Eius ministerium eiusque ad perfectionem christianam iter semper fide firma et clara illuminata sunt, quam Sacrarum Litterarum studio et meditatione atque divinorum mysteriorum contemplatione alebat, necnon pia Missae celebratione aliorumque sacrorum liturgicorum, as­ sidua deprecatione, fervida in Eucharistiam pietate inque Virginem Mariam, Angelos et Sanctos. Cum Deum ex toto corde exque totis viribus amaret, arte ei coniunctus vixit et pro eius unius gloria labo­ ravit. Divinae Providentiae fisus auxilio, aequo animo non pauca subiit incommoda et in difficultatibus, in falsis de se iudiciis, in iurium Ecclesiae violationibus, miram ostendit fortitudinem atque prudentiam. A mundi rebus alienatus, praemium optabat aeternum et opes neces­ s a r i a s q u i b u s illud obtineret non solus, sed cum populo suo. Omni tempore iustitiam in Deum et in proximum rectissime observavit, humilitatem, paupertatem, oboedientiam, castitatem. Hinc magna et solida fama sanctitatis est fruitus, quam et laici et clerus et aucto­ ritates profitebantur. Cum iam octoginta esset annorum, eius forte corpus coepit extenuari ; aliae supervenerunt molestiae, quas mirabili cum patientia est perpessus. Acta 838 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Die decimo secundo mensis Iulii, anno 1926, sacramentis recreatus, pie est in Domino sopitus, postquam dixit : « Diu iam vixi et ardore flagro me cum Iesu meo coniungendi ». Mortis eius notitia celeriter ad paroeciam permanavit et ad viciniam multique in sollemne eius funus venerunt, magnam ostendentes existimationem Servi Dei ac venerationem, cuius fama sanctitatis cre­ scere perrexit insequentibus annis. Sanctae Sedis obtento permissu, Episcopus Sanctae Rosae de Osos, cuius territorii interim pars facta erat Angostura, eius Canonizationis Causae initium fecit per cele­ brationem Processus Cognitionalis (annis 1982-1983), cuius auctoritas ex iure a Sacra Congregatione pro Causis Sanctorum est probata die 21 mensis Decembris anno 1984. Apparata « Positione super virtutibus », die 9 mensis Maii anno 1989, praesidente Fidei Promotore, Rev.mo D.no Antonio Petti, felici cum exitu actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardinales et Episcopi, in Congregatione Ordinaria collecti die 29 mensis Decembris eiusdem anni, Causae Ponente Exc.mo D.no Pau­ lino Limongi, Archiepiscopo titulari Nicaeensi in Haemimonto, pro­ fessi sunt Servum Dei Marianum a Iesu Euse Hoyos heroum in modum virtutes exercuisse théologales, cardinales et adnexas. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei vir­ tutibus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardinali infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque iam a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Bea­ tissimus Pater sollemniter declaravit : Constare de virtutibus theologa­ libus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Mariani a Iesu Euse Hoyos, sa­ cerdotis saecularis et Parochi, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £8 Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis Congregatio de Causis Sanctorum 839 III TAURINEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Philippi Rinaldi, Sacerdotis professi et Rectoris maioris Societatis S. Francisci Salesii (1856-1931). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Philippus Rinaldi, ortus die 28 mensis Maii anni 1856 in loco v. d. Lu Monferrato intra fines dioeceseos Casalensis, Societatem Salesia­ nam ingressus, sacra vota in manibus ipsius conditoris eiusdem Socie­ tatis emisit. Sacerdotio auctus, varia munia ei sunt commissa, donec anno 1922 Rector Maior Societatis est electus, quam prudenter mode­ ratus est eamque domorum et sodalium numero auxit. Ab omnibus veluti viva Sancti Ioannis Bosco imago habitus est. Taurini, die 5 men­ sis Decembris a. 1931, vita est functus, sanctitudinis fama clarus. Eum autem heroum modo christianas virtutes exercuisse Ioannes Paulus Papa II die 3 mense Ianuario a. 1987 declaravit. Porro, ut ad sollemnem eiusdem Venerabilis Philippi Rinaldi bea­ tificationem legitime procederetur, Causae actores miram quandam, quae ferebatur, sanationem, eodem deprecatore divinitus patratam, Apostolicae Sedi ad cognoscendum exhibuerunt. Quae quidem asserta mira sanatio obtigit Sorori Carolae De Noni, triginta quinque annorum, ex Congregatione Missionariarum a Pas­ sione D. N. Iesu Christi ; erat aegrorum ministra, curatrix iuventutis femininae in paroecia Villae Novae-Montis Regalis. Miri autem eventus haec est narratio : Praefata religiosa, die 20 men­ sis Aprilis anno 1945 — ultimis scilicet diebus novissimi belli panc o s m i i — , dum inter Villam Novam et Montem Regalem hamaxosticho vehitur, hic metallicis glandibus, e machinali manuballista ignivoma emissis, vehementer est verberata, unde factum est ut illa in umero et brachio, sed non mortifere, vulneraretur. Una ex huiusmodi glan­ dibus genas eius pertransivit, dentium seriem evertens ac mentum elidens. Adiumentum est statim praebitum in valetudinario clinico « Bosio », ubi a die 20 ad diem 26 Aprilis decubuit ; cui curationes generales sunt adhibitae, quia obitus eius iam iam imminere putabatur, 840 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale status eius, in domum religiosam Villae Novae-Montis Regalis reversae, nequaquam in melius mutabatur, ad irritum redactis curis, quae ei medicus loci impendit, qui asseverat omnia oris munera fuisse prorsus impedita ita ut illa non posset verba enuntiare, mandere, de­ glutire ; lingua vero pendula erat et immobilis, labium inferius cadens, quia compage inferiore non f ulciebantur. In eiusmodi rerum condicione, dum Soror in discrimine agoniam praecedente versatur, die 27 Aprilis — die postuma e valetudinario clinico est dimissa — pectori aegrotae reliquiae Venerabilis Philippi Rinaldi sunt applicatae, ex quo temporis momento sanatio celeriter evenit, cunctis oris muneribus gradatim instauratis. Super mira hac sanatione duplex est adornatus processus apud curiam episcopalem Montis Regalis in Pedemonte : alter ordinarius (annis 1948-1949), alter cognitionalis (anno 1980) ; de utriusque autem iuridica auctoritate Decretum huius Congregationis exiit die 18 Iulii anni 1986. Instante Rev.mo Domino Aloisio Fiora, Postulatore Ge­ nerali Societatis Salesianae, iuridicarum harum inquisitionum acta subiecta sunt iudicio Consultae Medicae, quae copiosius acriusque quam ut fieri assolet, de eadem sanatione disceptavit, scilicet semel (die 13 Ianuarii a. 1988), iterum (die 9 Novembris a. 1988) et tertio (die 7 Iunii a. 1989), asseverando eandem sanationem legibus hodiernae scientiae medicae explicari non posse. Hinc gressus est factus ad theologicam disceptationem in suetis Congregationis huius coetibus, et quidem primum, die 13 Octobris a. 1989, in Congressu Peculiari Consultorum theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; postea, die 19 Decembris eodem anno, in Congregatione Ordinaria Patrum Car­ dinalium, eidem Congregationi praepositorum, ponente Em.mo Cardi­ nali Alfonso Maria Stickler, in Palatio Apostolico Vaticano coadunata. Et utrimque, proposito dubio num de miraculo constaret, responsum affirmativum est prolatum. De omnibus autem hisce rebus certior factus per subscriptum Car-dinalem Praefectum, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Con­ gregationis de Causis Sanctorum excipiens, rataque habens, mandavit ut super mira eadem sanatione Decretum rite conscriberetur. Quod cum esset factum, hodierno die accitis Cardinalibus infra­ scripto atque Causae ponente, meque Antistite iam a secretis subscriptum, ceterisque de more convocandis eisque astantibus, Beatissi­ mus Pater edixit : Constare de miraculo, Venerabili Philippo Rinaldi Congregatio intercedente, a tione Sororis saggio di fuoriuscita sione da Deo patrato, Carolae De pallottola della sottomandibolari, fuoco della in all'emitorace videlicet Noni a trasfossa stessa scoppio pro nella sinistro rapidissima d'arma regione regione mandibola soggetto de « ferita nella e 841 Episcopis sottomentoniera trauma lesione duratura labio-geniena delle pluritraumatizzato senza et da fuoco degli con pas­ destra, con sinistra, parti con molli ferita organi sana­ con peri d'arma le­ e da interni ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum publici iuris fieret et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L.aas. SB Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS CATACENSIS-SQUILLACENSIS L O C R E N S I S - H I E R A C E N S I S ET A L I A R U M DECRETUM De finium mutatione Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono con­ sulendum atque sacrorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem reddendam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II Christus Dominus n. 23 exaratas, Conferentia Episcoporum Calabra ab Apostolica Sede postulavit ut nonnullarum dioecesium in Calabriae dicione fines opportune recognoscerentur. Summus Pontifex Ioannes Paulus, divina Providentia P P . II, prae­ habitis favorabilibus votis locorum Ordinariorum quorum interest nec­ non Exc.mi P. D. Aloisii Poggi, Archiepiscopi titularis Forontonianensis et in Italia Apostolici Nuntii, petitam immutationem animarum saluti profuturam censuit. Quapropter, suppleto quatenus opus sit eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, de plenitudine Apostolicae pote- 842 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale statis, praesenti Congregationis pro Episcopis Decreto, perinde vali­ turo ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, quae sequun­ tur lingua vernacula decernit: — Vengono annesse alla diocesi di Locri-Gerace, distaccandole dal­ l'arcidiocesi di Catanzaro-Squillace, le parrocchie di seguito elencate: San Giovanni Battista Decollato, sita in : 89040 Bivongi (Reggio Calabria) ; S. Maria Assunta in Cielo, sita i n : 89040 Camini (Reggio Ca­ labria) ; S. Maria del Buon Consiglio, sita in : 89041 Campoli - frazione del comune di Caulonia (Reggio Calabria) ; Santa Famiglia, sita in : 89041 Foca - frazione del comune di Caulonia (Reggio Calabria) ; S. Maria Aiuto dei Cristiani, sita in : 89040 Ursini - frazione del comune di Caulonia (Reggio Calabria) ; Esaltazione della S. Croce, sita in : 89040 Monasterace (Reggio Calabria) ; S. Giuseppe Lavoratore, sita in : 89040 Monasterace Marina frazione del comune di Monasterace (Reggio Calabria) ; S. Maria Assunta in Cielo, sita in : 89040 Pazzano (Reggio Ca­ labria) ; S. Basilio Magno, sita in : 89040 Placanica (Reggio Calabria) ; S. Maria Assunta, sita in : 89040 Riace (Reggio Calabria) ; Maris Stella, sita in : 89040 Riace Marina - frazione del comune di Riace (Reggio Calabria) ; Annunciazione, sita in : 89040 Stignano (Reggio Calabria) ; Maria Madre della Chiesa, sita in : 89040 Stignano Marina frazione del comune di Stignano (Reggio Calabria) ; S. Biagio Martire, sita in : 89049 Stilo (Reggio Calabria) ; S. Giorgio Martire, sita in : 89049 Stilo (Reggio Calabria) ; — vengono annesse all'arcidiocesi di Catanzaro-Squillace, distac­ candole dalla diocesi di Locri-Gerace, le parrocchie di seguito elencate : S. Maria del Carmine, sita in : 88020 Fabrizia (Catanzaro) ; S Maria delle Grazie, sita in : 88020 Fabrizia (Catanzaro) ; — alla medesima arcidiocesi di Catanzaro-Squillale vengono an­ nesse le parrocchie: San Michele Arcangelo, sita in : 88050 Cuturella - frazione del comune di Cropani, Via Palmiro Togliatti (Catanzaro), che viene di­ staccata dall'arcidiocesi di Crotone-Santa Severina; Congregatio pro Episcopis 843 Spirito Santo, sita i n : 88040 Castagna - frazione del comune di Carlopoli (Catanzaro), che viene distaccata dalla diocesi di Lamezia Terme; S. Carlo Borromeo, sita in : 87050 Panettieri, Piazza S. Carlo (Cosenza), che viene distaccata dall'arcidiocesi di Cosenza-Bisignano. — Infine, il territorio della frazione Montesoro del comune di Fi­ ladelfia, attualmente di pertinenza dell'ente parrocchia « S. Giovanni Battista e S. Nicola di Bari, sito in 88020 Acconia, frazione del co­ mune di Curinga », della diocesi di Lamezia Terme, viene annesso all'ente parrocchia « S. Barbara, sito in 88023 Filadelfia », della dio­ cesi di Mileto-Nicotera-Tropea. Ipse Summus Pontifex statuit quoque ut, una cum territorio paroe­ ciarum, ecclesiae, oratoria, domus et coemeteria paroecialia, piae fun­ dationes et quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad paroecias praefatas spectantia adnectantur. Mandat insuper ut documenta et acta territoria dismembrata, cle­ ricos, fideles et bona temporalia forte respicientia, a Curia a qua ad Curiam dioecesis cui territoria aggreganda sunt tradantur. Ad clerum vero quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit, sacerdotes ecclesiae illi censeantur ad­ scripti in cuius territorio ecclesiasticum officium legitime detinent ; ceteri autem clerici seminariique tirones dioecesi illi incardinati ma­ neant vel incardinentur in cuius territorio habent domicilium. Unius­ cuiusque tamen dioecesium Ordinariis fas est, iusta de causa, rationibus perpensis cum sacerdotibus et clericis quorum interest, aliter de eorum incardinatione disponere. Ad haec perficienda Summus Pontifex deputat memoratum Exc.mum P. D. Aloisium Poggi, necessarias et opportunas eidem tribuens facul­ tates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congrega­ tionem pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exsecu­ tionis remittendi. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 18 men­ sis Novembris anno 1989. 68 BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus L. £8 S. 68 Ioannes Baptista Re arch. tit. Foronovanus, a Secretis In Congr. pro Episc, tab., n. 147/82. 844 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : 2 Iunii 1990. — Cathedrali Ecclesiae Litoris Palmensis, Exc.mum P. D. Iosephum Keith Symons, hactenus Episcopum PensacolensemTallaseiensem. — Cathedrali Ecclesiae Eriensi, Exc.mum P. D. Donaldum W. Trautman, hactenus Episcopum tit. Sassuritanum. — Titulari episcopali Ecclesiae Mesarfeltensi, R. D. Michaelem A. Saltarelli, e clero archidioecesis Novarcensis, Vicarium episcopa­ lem pro Clericis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Theodori Edgarii McCarrick, Archiepiscopi Novarcensis. die 9 Iunii. — Titulari episcopali Ecclesiae Foroflaminiensi R. D. Angelum Mascheroni, Provicarium generalem in archidioecesi Mediolanensi, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Caroli Ma­ riae Card. Martini, Archiepiscopi Mediolanensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Usulensi R. D. Ioannem Giudici, Vicarium episcopalem in archidioecesi Mediolanensi, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Caroli Mariae Card. Martini, Archiepiscopi Mediolanensis. die 18 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Latacungensi Exc.mum P. D. Radulfum López Mayorga, hactenus Episcopum dioecesis Guarandensis. die 22 Iunii. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Michaelis Kuehn, Epi­ scopi Carnutensis, R. D. Iacobum Perrier, presbyterum archidioecesis Parisiensis. die 23 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Nolanae R. D. Humbertum Tramma, e clero archidioecesis Neapolitanae presbyterum ; — Cathedrali Ecclesiae Marsorum R. D. Armandum Dini, Vica­ rium episcopalem archidioecesis Neapolitanae. Acta Consiliorum 845 ACTA CONSILIORUM PONTIFICIUM CONSILIUM D E LEGUM T E X T I B U S I N T E R P R E T A N D I S Responsio ad propositum dubium Patres Pontificii Consilii de Legum Textibus Interpretandis pro­ posito in plenario coetu diei 8 maii 1990 dubio, quod sequitur, respon­ dendum esse censuerunt ut infra : D. Utrum in electionibus, ad normam can. 119, I o peragendis, adhuc requiratur in tertio scrutinio maioritas absoluta suffragiorum eorum qui sunt praesentes, an, excepto casu paritatis, maioritas relativa sufficiat. R. Negative ad primam partem; affirmative ad secundam. Summus Pontifex Ioannes Paulus II in Audientia die 28 iunii 1990 infrascripto impertita, de supradicta decisione certior factus, eam publicari iussit. ROSALIUS I. card. CASTILLO LARA, Praeses Iulianus Herranz Casado, a Secretis Acta 846 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza : M a r t e d ì , 3 Luglio 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r RICARDO ARIAS CAL­ DERÓN, V i c e P r e s i d e n t e della R e p u b b l i c a d i P a n a m a . S a b a t o , 7 L u g l i o 1 9 9 0 , S. E. il S i g n o r KRZYSZTOF SKUBISZEWSKI, M i n i s t r o degli Affari E s t e r i d e l l a R e p u b b l i c a di P o l o n i a . Da Venerdì 25 a Domenica 27 Maggio 1990, il Santo Padre si è re­ cato in Apostolico pellegrinaggio a Malta. Domenica, 17 giugno 1990, il Santo Padre si è recato ad Orvieto, in Italia, in occasione della festa del Corpus Domini. Giovedì, 21 giugno 1990, il Santo Padre ha presieduto nel Palazzo Apostolico Vaticano, una riunione degli E.mi Signori Cardinali, Capi dei Dicasteri della Santa Sede. Lunedì, 2 luglio 1990, il Santo Padre si è recato in Apostolico pel­ legrinaggio a Benevento, in Italia. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 18 giugno 25 » 28 » 30 » 3 luglio 1990. Mons. Francesco Chiaurri, Protonotarii) Apostolico « de numero participantium ». » S. E. mons. Francesco De Nittis, Arcivescovo tit. di Tu­ nes, Nunzio Apostolico in Uruguay. » S. E. mons. Luciano Storero, Arcivescovo tit. di Tigimma, Pro-Nunzio Apostolico in Grecia. » S. E. mons. Giovanni Coppa, Arcivescovo tit. di Serta, Nunzio Apostolico nella Repubblica Federa­ tiva Ceca e Slovacca. » Mons. Giuseppe Leanza, Arcivescovo tit. eletto di Lilibeo, Nunzio Apostolico in Haiti. Diarium Romanae Curiae 847 Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 18 giugno » » 26 » 1990. S. E. mons. Giovanni Cheli, Arcivescovo tit. di Santa Giusta, Consigliere della Pontificia Commis­ sione per l'America Latina. » S. E. mons. Justin Francis Rigali, Arcivescovo tit. di Bolsena, Segretario della Congregazione per i Vescovi e S. E. mons. Carlos Amigo Valle jo, Arcivescovo di Sevilla, Membri della Pontifi­ cia Commissione per l'America Latina. » S. E. mons. Thomas Vose Daily, Vescovo di Brooklyn, Membro della Pontificia Commissione per l'America Latina. Protonotari Gì 20 dicembre 1988. » » » » » » » » 21 marzo » 12 agosto » 27 settembre » 20 gennaio 1989. marzo » 10 » 27 luglio » 25 gennaio 1990. » 7 febbraio » 14 » » 26 marzo 30 » » 10 aprile » » » 26 » » » » » 28 » » » » 29 maggio » 6 giugno » » 8 Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Apostolici soprannumerari: John McNulty (St. Petersburg). John Scully (St. Petersburg). George Cummings (St. Petersburg). Patrick Trainor (St. Petersburg). Francis J. Smith (El Paso). Raul J. Del Valle (New York). Andrés Márquez Gómez (San Felipe). James Walter Kulp (Columbus). William Barry (Los Angeles). Francis J. McKee (Little Rock). Antonino Sgrò (Reggio Calabria-Bova). Adam Johann Groh (Mainz). Anton Geyer (Passau). Wolf gang Grocholl (Rottenburg-Stuttgart). Edmond A. Fournier (Detroit). Nicola Di Comite (Taranto). Giulio De Zen (Vicenza). Stanislaw Papier (Kielce). Józef Piwowarczyk (Kielce). Piotr Libera (Eatowice). Romuald Rak (Katowice). Domenico Toscano (Caserta). Waclaw Szetelnicki (Lwów dei Latini). Francesco Frasson (Padova). Prelati d'onore di Sua Santità: 17 » » » » » marzo » » » » » 1986. » » » » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. John B. Ahern (New York). Patrick J. Barry (New York). Hugh D. Curran (New York). Edmond F. P. Hammer (New York). Robert E. Moore (New York). Philip M. Mulcahy (New York). 848 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 17 marzo 1986. Mons. Raphael F. Pakulniewicz (New York). » » » Mons. Joseph J. Boyd (New York). » » » Mons. Robert A. Brucato (New York). » » » Mons. Bernard P. Corrigan (New York). » » » Mons. John J. Foley (New York). » » » Mons. Thomas J. Gaffney (New York). » » » Mons. Joseph R. Kozlowski (New York). » » » Mons. John J. McKenna (New York). » » » Mons. Walter J. Niebrzydowski (New York). » » » Mons. Edmund W. Netter (New York). » » » Mons. Robert M. O'Connell (New York). » » » Mons. John Pio (New York). » » » Mons. Robert G. Rappleyea (New York). » » » Mons. John A. Steltz (New York). » » » Mons. George J. Yalastro (New York). » » » Mons. James S. Conlan (New York). » » » Mons. Henry T. Mansell (New York). » » » Mons. Edwin F. O'Brien (New York). » » » Mons. John J. Cunniffe (New York). 18 marzo 1987. Mons. Leo J. Feeney (Davenport). 11 settembre » Mons. Richard Moyer (Phoenix). » » » Mons. John J. McMahon (Phoenix). » » » Mons. James E. McFadden (Phoenix). NECROLOGIO 24 giugno 27 » » » 8 luglio 23 » 26 luglio 1990. Mons. José Varani, Vescovo emerito di Jaboticabal {Bra­ sile). » Mons. Lambert A. Hoch, Vescovo emerito di Sioux Falls (Stati Uniti d'America). » Card. José Clemente Maurer, del Titolo del SS.mo Re­ dentore e S. Alfonso in Via Merulana. 1990. Mons. Demetrius Martin Greschuk, Vescovo di Edmonton degli Ucraini {Canada). » Mons. José Maclovio Vázquez Silos, Vescovo di Autlán, {Messico). » Mons. Angelo Thomas Acerra, Vescovo tit. di Lete. An. et vol. LXXXH 4 Septembris 1990 /^7 Ä&fe ACTA APOSTOLICAE SEM COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIO APOSTOLICA SANCTISSIMAE INCARNATIONIS SS. Incarnationis praelatura territorialis in Paraquariae finibus ad gradum attollitur dioecesis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Crevisse iam S S . Incarnationis dilectam fidelium communitatem feliciter conspicimus, cuius quidem memoria etiamsi non antiquissima tempora attingit, tamen viridem florem recenset catholicae fidei, mis­ sionariorum ob sollertiam opemque foederatis Ecclesiis ferentibus. Quapropter, quandoquidem Episcoporum Reipublicae Paraquariae coe­ tus plurima prece efflagitavit ut praelatura territorialis SS. Incarna­ tionis, quam memoravimus, ad statum attolleretur dioecesis, suffra­ gante etiam Venerabili Fratre Georgio Zur, Archiepiscopo titulo Sestensi et in Paraquaria Apostolico Nuntio itemque Venerabilibus Fra­ tribus Nostris S.R.E. Cardinalibus et Archiepiscopis consentientibus Congregationi pro Episcopis praepositis, expostulationi concedendum esse arbitramur, rem omnino in huius communitatis spiritalem pro­ fectum cessuram pro comperto habentes. Itaque quae sequuntur iu­ bemus et statuimus, Apostolica Nostra innisi potestate. Eosdem com­ plectentem fines quos usque adhuc, praelaturam 88. Incarnationis inter dioeceses posthac referimus episcopalemque pariter sedem in 56 - A. A. S. ^ \ Acta 850 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale eodem ponimus loco in quo antea sedes locabatur praelaturae, praelaticio videlicet templo ad cathedralem aedem evecto, Episcopo simi­ liter pro tempore iuribus officiisque concessis quae ad residentiales Praesules spectant. Eandem conditam dioecesim metropolitanae Ec­ clesiae SS. Assumptionis suffraganeam confirmamus et Episcopum pa­ riter metropoliticae iurisdictioni illius Archiepiscopi subiectum. Col­ legium etiam Consultorum qui ipsum Praesulem adiuvent constitua­ tur. Convenienti Episcopi sustentationi novae dioecesis satisfacient fidelium stipes et temporalia bona quae antea ad eandem praelaturam spectarunt. De seminario autem excitando et regendo iuris communis serventur praescripta Congregationisque de Institutione Catholica. Sa­ cerdotales quoque vocationes studiose curentur atque selecti iuvenes ad Collegium Pium Latinum Americanum in sacris profanisque disci­ plinis erudiendi mittantur. Nova erecta dioecesi, clerus qui antea ad praelaturam pertinebat ad dioecesim istam postid pertinebit. Quod autem ad novae dioecesis regimen spectat, administrationem, dioece­ sani Administratoris, sede vacante, electionem, fidelium iura et obli­ gationes horumque similia, sacri canones omnino serventur. Praelaturae deinceps Ordinarium, Venerabilem Fratrem scilicet Georgium Livieres Banks, novae dioecesis Episcopum et Pastorem de­ stinamus, priore solutum vinculo. Ad ea tandem perficienda quae per has Litteras iussimus, Venerabilem Fratrem Georgium Zur quem me­ moravimus legamus, facultates etiam facientes subdelegandi quempiam in ecclesiastica dignitate constitutum atque praecipientes sincerum exemplar actus expletae rei ad Congregationem pro Episcopis mit­ tendum. Contrariis rebus minime obsistentibus. Datum Romae, apud S. Petrum die undevicesimo mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duodecimo. $& AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis 6B BERNARDINUS card. GANTIN Congr. Eugenius pro Episcopis Sevi, Proton. Praef. Apost. Marcellus Rossetti, Proton. Loco ÉB Plumbi In Secret. Status tab., n. 261.805. Aposi. Acta Ioannis Pauli Pp. II 851 LITTERAE APOSTOLICAE I Nativitati Beatae Mariae Virginis dicatum templum in loco quem inibi incolae Frauenkirchen appellant idemque in Sideropolitana dioecesi po­ situm inter Basilicas Minores refertur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Marialis cultus antiquis servatus temporibus quam maxime, ne nostra quidem aetate intermittitur, immo vero feliciter augetur. Quam autem rem catholica Ecclesia studiose libenterque favet plane conscia complura accipere beneficia ex caelesti Matre fideles plurimumque Eandem ad spiritalem progressum con­ ferre. Probe quidem scimus, et ea de re laetamur, in paroeciali aede illius loci, quem populari loquela Frauenkirchen appellant inibi cives, Beatae Virginis Mariae venerationem vetustam repetere memoriam, quae numquam intermissa est. Id vero comprobant tum sacrarium ipsum, tum tabulae pictae, tum venerandum signum idemque Dei Ma­ tris perantiquum. Libentes ergo volentesque ad Venerabilis Fratris Stephani László, Sideropolitani Episcopi, accedere cupimus precibus, qui sua exoptata significans suorumque pariter fidelium, observanter petiit ut templum illud, quod supra memoravimus quodque ad ipsius pertinet dioecesim, in numerum referretur Basilicarum Minorum. Itaque ea confirmantes quae decrevit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, Apostolica Nostra usi potestate aedi­ ficium sacrum, Nativitati Beatae Mariae Virginis dicatum, quod supra diximus, in numero recensemus Basilicarum Minorum, iuribus simi­ liter additis necnon privilegiis convenientibus. Servetur praeterea de­ cretum « De titulo Basilicae Minoris », die vi mensis Iunii foras emis­ sum, anno MCMLXVIII. Contrariis rebus minime obsistentibus. Postremo si quidem inibi christiana pietas floret, fore ut in posterum tempus magis eadem dilatetur exoptamus atque uberiores fructus ferat et ampliores. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die nono mensis Martii, anno Domini MCMXC, Pontificatus Nostri duo­ decimo. © AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 255.795. publicis Ecclesiae negotiis Acta 852 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II In Civitate Sancti Vincentii et Grenatensium Apostolica Nuntiatura con­ ditur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Universalis per terras Ecclesiae gubernacula iam diutius tractantes Nos atque pastoralia etiam iti­ nera diversas ad nationes populosque peragentes experiri plurimum iuvat quantum tandem ad ipsum prosperandum evangelicum Ecclesiae opus ad communemque gentium pacem et progressionem praestandam conferant sane feliciter contracta amicitiae publicae vincula hanc inter Sedem Apostolicam et singulas passim hominum Civitates. Eoque proin laetamur in dies magis, quod eius modi rationes necessitudinis maior usque nationum numerus suscipere valet ob rerum secundas quidem condiciones et Ecclesiae Catholicae inibi aestimationem et ubique nunc percrebrescens studium communi scilicet industria confirman­ dorum iurium humanorum ac iustitiae terrestris corroborandae. Tales igitur salutares huius consilii fructus cum gaudentes praevideamus aliis nascituros in Caraibicis insulis, harum vi Litterarum Nostraque potestate condi legitime et institui censemus Nuntiaturam Apostoli­ cam in Statu Sancti Vincentii et Grenatensium eique officia indulta privilegia largiter tribui ex normis cuiusque talis Legationis Aposto­ licae propriis, at Nuntiaturarum potissimum in regionibus vigentium quae de Congregatione pro Gentium Evangelizatione pendent. Sedem autem ipsius ad tempus in urbe Portus Hispaniae defigimus praecipimusque simul ut singula hic a Nobis edicta ac statuta virtutem suam servent et effectus génèrent iuridiciales tam in praesens quam in posterum tempus ; contrariis quibusvis rebus nequaquam obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die decimo septimo mensis Aprilis, anno Domini MCMXC, Pontificatus Nostri XII. ©. AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco £g Sigilli In Secret. Status tab., n. 261.794. publicis Ecclesiae negotiis Acta Ioannis Pauli Pp. II 853 III Cultus liturgicus in honorem Beati Ioannis Didaci conceditur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Exaltavit humiles » (Lc i, 52) : quae Redemptoris Matris verba rationem quoque exprimunt, qua Deus in historia salutis agere solet, quaeque tunc etiam adimpleta sunt, cum Ioannes Didacus, vir humilis ex Indorum stirpe, tamquam in­ strumentum electus est ut, in honorem Beatae Mariae Virginis de Guadalupe, templum aedificantur, quod veluti centrum exstat ex quo tenera devotio erga ipsam Deiparam per Americae terras, praesertim vero Mexici, longe lateque diffusa est eiusque incolarum cordibus ita inhaesit et inhaeret, ut, a generatione in generationem, viva sem­ per atque augescens ad nostra usque tempora permaneat. « Domina mea, puella, statim pergo ad munus exsequendum, vene­ rabile tuum verbum; nunc ergo a Te discedo, ego, pauper tuus Indus ... Domina mea, Regina, filióla, infantula mea, iam ivi in locum, quem mihi indicasti, ut amabile tuum mandatum perficerem » (Nican mopoua). Uti scripta ferunt, his aliisque similibus Ioannes Didacus usus est verbis, cum, mense Decembri, anno MDXXXI, Deipara Virgo Maria mirum in modum sese videndam ei praebuit in colle Tepeiacensi. Haec quidem evenerunt dum in suis primordiis versabatur Ame­ ricae evangelizatio, magnum sane opus, quod una ex gemmis est, quibus Christi Sponsa decoratur, cuiusque quinquies ab initio cente­ simus annus iam proxime celebrabitur. Neminem sane latet quanti momenti sint haec omnia in progressu evangelizationis atque Eccle­ siae implantationis in America, quippe quae luculenter ostendant quo­ modo (( in gratiae oeconomia maternitas Mariae indesinenter perdu­ ret ... Maria enim, quae, in historiam salutis intime ingressa, maxima fidei placita in se quodammodo unit et reverberat, dum praedicatur et colitur, ad Filium suum Eiusque sacrificium atque ad amorem Patris credentes advocat. Ecclesia vero, gloriam Christi prosequens, praecelso suo Typo similior efficitur, continuo progrediens in fide, spe et caritate, ac divinam voluntatem in omnibus quaerens et obsequens et exsequens. Unde etiam in opere suo apostolico Ecclesia ad Eam merito respicit, quae genuit Christum, ideo de Spiritu Sancto con­ ceptum et de Virgine natum, ut per Ecclesiam in cordibus quoque fidelium nascatur et crescat » (CONC. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 62 et 65). Acta 854 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Haud multae sunt notitiae quae, usque ad annum MDXXXI, de Ioanne Didaco ad nos pervenerunt. Natus est ipse, ut videtur, anno circiter MCDLXXIV, in pago cui nomen Cuauhtitlán, et per plures annos vixit apud patruum suum Ioannem Bernardinum. Una cum uxore, Maria Lucia, baptismi aquis ablutus est probabiliter anno MDXXIV, quinquagesimum suae aetatis annum agens. Fertur ipsum, post auditam praedicationem P. Turibii de Benavente (Motolinia), ex Ordine Franciscano, qua meritum castitatis propter Regnum Caelorum extollebatur, consilium perpetuae continentiae colendae cum uxore inivisse ac servasse. Mortua uxore (ea. a. MDXXIX), postquam prioris sacelli in hono­ rem Beatae Mariae Virginis exstructionem ab Episcopo Ioanne de Zumârraga impetraverat, Ioannes Didacus, eodem consentiente ac be­ nedicente Episcopo, omnia derelinquere statuit seque in praedictum sacellum contulit, ut ipsius curam susciperet vitamque ibi ageret ere­ miticam, quod per annos fere septemdecim fideliter exsecutus est, usque ad mortem, quae anno MDXLVIII evenit. De eius autem vita eo tempore, haec fert vetus quoddam scriptum monumentum : «Cotidie in res spirituales incumbebat et sacellum everrebat; sese prosternens coram Caeli Domina, Eam fervide invocabat, frequenter peccatorum confes­ sionem instituebat et Sacram Communionem recipiebat ; paenitentiam agebat corpus suum flagellis ac ciliciis affligens secedebatque in loca umbratilia ut ibi oraret et a Caeli Regina tutelam postularet » (Nioan motecpana). Exemplo igitur est Ioannes Didacus universis christifidelibus : do­ cemur enim « christifideles omnes, cuiusvis condicionis ac status, ad perfectionem sanctitatis qua Pater ipse perfectus est, sua quisque via, a Domino vocari » (CONC. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 11). Ioannes Didacus autem, impulsionibus divinae gratiae sedulo obse­ cundans, suam fideliter secutus est viam seseque totum dedit Dei vo­ luntati adimplendae, iuxta modum illum quo a Domino vocatum se sen tiebat. In hoc autem eificiendo, tenero excelluit amore erga Beatis­ simam Virginem Mariam, quam constanter praesentem habuit atque ut Matrem veneratus est cuiusque domui curandae humili ac filiali animo sese dedidit. Nihil ergo mirum si fideles haud pauci sanctum eum adhuc viventem habebant ab eoque postulabant ut sua oratione eos iuvaret. Haec sanctitatis fama post eius mortem ita perduravit, ut cultus eidem exhibiti haud pauca exstent testimonia, quae suffi­ cienter ostedunt ipsum apud christianum populum titulis designari Acta Ioannis Pauli Pp. II 855 sanctitatis notam prae se ferentibus eaque erga eum venerationis signa adhiberi, quae Sanctis vel Beatis reservari solent, prout ex artis quoque monumentis patet, in quibus Servi Dei effigiem aureola aliisve sanctitatis signis ornatam conspicere fas est. Verum est quidem talia cultus signa tempore morti Ioannis Didaci propriore praesertim ma­ nifestari, at infitiari nemo potest eadem ad nostra usque tempora ita permansisse, ut tuto constet eadem congruenter testificari de cultu peculiari nec unquam interrupto Dei Servo tributo. Instantibus multis Episcopis aliisque christifidelibus, praesertim Mexicanis, Congregatio de Causis Sanctorum curavit ut documenta colligerentur quae Ioannis Didaci vitam, virtutes et sanctitatis famam illustrarent atque cultum eidem tributum ostenderent, quibus omni­ bus rite pervestigatis Positio concinnata est super Servi Dei fama sanctitatis, virtutibus et cultu ab immemorabili eidem praestito. Quae omnia, iuxta normas in Congregatione de Causis Sanctorum servandas, inspecta fuerunt imprimis a Consultoribus in re historica peritis, in Coetu diei 30 Ianuarii, anno MCMXC. Quaestio dein pertrac­ tata fuit sub aspectu theologico in Congressu Peculiari Consultorum, die 9 Martii, anni MCMXC. Deinde vero, Congregatio Ordinaria Patrum Cardinalium ac Epi­ scoporum secuta est, die 3 mensis Aprilis eiusdem anni in Vaticanis aedibus coadunata, in qua Em.mus ac Rev.mus Dominus Agnellus Rossi Causae ponentis munere functus est. Astantes autem Patres una­ nimiter censuerunt constare tum de sanctitate vitae tum de peculiari cultu Servo Dei Ioanni Didaco ab immemorabili tempore praestito. Super quibus omnibus Decretum die 9 Aprilis a. MCMXC prodi iussimus. Nunc vero, ex gratia particularibus circumstantiis innixa conce­ dimus, ut memoria liturgica Ioannis Didaci tamquam Beati — obli­ gatoria in Mexicana archidioecesi, ad libitum vero in aliis Americae Latinae dioecesibus — quotannis die 9 Decembris tum in actione Eucharistica tum in Liturgia Horarum celebrari possit. Non obstan­ tibus rebus contrariis quibuslibet. Datum Mexicopoli, sub anulo Piscatoris, die vi mensis Maii, anno MCMXC, Pontificatus nostri duodecimo. 68. AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco S Sigilli In Secret. Status tab., n. 261.418. publicis Ecclesiae negotiis Acta 856 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ALLOCUTIONES I Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii de Cultura interfuerunt coram admissos.* Messieurs Chers les Cardinaux, amis, 1. Je suis heureux de vous souhaiter la bienvenue. Réunis autour du Cardinal Paul Poupard et de ses collaborateurs, une fois encore, vous vous faites l'écho auprès du Saint-Siège des grandes mutations culturelles qui ébranlent le monde. Vous aidez ainsi l'Eglise à mieux discerner les signes des temps et les voies nouvelles de l'inculturation de l'Evangile et de l'évangélisation des cultures. A cet égard, l'année qui vient de s'achever a été riche en événements exceptionnels qui retiennent justement notre attention, en cette dernière décennie de notre millénaire. Un sentiment commun semble dominer aujourd'hui la grande fa­ mille humaine. Tous se demandent quel avenir construire dans la paix et la solidarité, en ce passage d'une époque culturelle à une autre. Les grandes idéologies ont montré leur faillite devant la dure épreuve des événements. Des systèmes soi-disant scientifiques de rénovation sociale, voire de rédemption de l'homme par lui-même, des mythes de l'accomplissement révolutionnaire de l'homme se sont révélés aux yeux du monde entier pour ce qu'ils étaient : de tragiques utopies qui ont entraîné une régression sans précédent dans l'histoire tourmentée de l'humanité. Au milieu de leurs frères, la résistance héroïque des communautés chrétiennes contre le totalitarisme inhumain a suscité l'admiration. Le monde actuel redécouvre que, loin d'être l'opium des peuples, la foi au Christ est le meilleur garant et le stimulant de leur liberté. " * " ~ " ~ '~ 2. Des murs se sont écroulés. Des frontières se sont ouvertes. Mais des barrières énormes se dressent encore entre les espoirs de justice et leurs réalisations, entre l'opulence et la misère, cependant que les rivalités renaissent dès lors que la lutte pour l'avoir prend le pas sur le respect de l'être. Un messianisme terrestre s'est effondré et la soif • Die 12 m. Ianuarii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. II 857 d'une nouvelle justice jaillit dans le monde. Une grande espérance s'est levée, de liberté, de responsabilité, de solidarité, de spiritualité. Tous appellent une nouvelle civilisation pleinement humaine, en cette heure privilégiée que nous vivons. Cet immense espoir de l'humanité ne doit pas être déçu : tous nous avons à répondre aux attentes d'une nouvelle culture humaine. Cette tâche exige votre réflexion et réclame vos propositions. Les nouveaux risques d'illusion et de déception ne manquent pas. L'éthique séculière a éprouvé ses limites et s'avère im­ puissante devant les redoutables expérimentations qui s'effectuent sur des êtres humains considérés comme de simples objets de laboratoire. L'homme se sent menacé d'une façon radicale devant des politiques qui décident arbitrairement du droit à la vie ou du moment de la mort, alors que les lois du système économique pèsent lourdement sur sa vie familiale. La science manifeste son impuissance à répondre aux grandes questions du sens de la vie, de l'amour, de la vie sociale, de la mort. Et les hommes d'Etat eux-mêmes semblent hésiter sur les chemins à emprunter pour construire ce monde fraternel et solidaire que tous nos contemporains appellent de leurs vœux, aussi bien à l'intérieur des nations qu'à l'échelle des continents. Aux femmes et aux hommes de culture, il revient de penser cet avenir à la lumière de la foi chrétienne qui les inspire. La société de demain devra être différente dans un monde qui ne tolère plus les structures étatiques inhumaines. D'Est en Ouest, et du Nord au Sud, l'histoire en mouvement remet en cause un ordre qui reposait d'abord sur la force et sur la peur. Cette ouverture vers de nouveaux équilibres requiert sage méditation et audacieuse prévision. 3. L'Europe entière s'interroge sur son avenir, alors que l'écroule­ ment des systèmes totalitaires appelle un profond renouvellement des politiques et provoque un retour vigoureux des aspirations spirituelles des peuples. L'Europe, par nécessité, cherche à redéfinir son identité par-delà les systèmes politiques et les alliances militaires. Et elle se redécouvre un continent de culture, une terre irriguée par la foi chrétienne millénaire et, en même temps, nourrie d'un humanisme séculier traversé de courants contradictoires. En ce moment de crise, l'Europe pourrait être tentée de se replier sur elle-même en négligeant momentanément les liens qui l'unissent au vaste monde. Mais de grandes voix, d'Est en Ouest, l'invitent à se hausser à la dimension de sa voca­ tion historique, en cette heure tout à la fois dramatique et grandiose. Acta 858 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Il vous revient, à votre place, de l'aider à retrouver ses racines et à construire son avenir, á la mesure de son idéal et de sa générosité. Les jeunes que j'ai rencontrés avec joi<* sur les chemins de Saint-Jacquesde-Compostene ont manifesté dans l'enthousiasme que cet idéal vivait en eux. 4. Sur l'autre rive de la Méditerranée, l'Afrique tourmentée, con­ trastée, parfois affamée, se fait plus proche, tout en proclamant avec vigueur son identité propre et sa place spécifique dans le concert des nations. La prochaine Assemblée spéciale pour l'Afrique du Synode des Evêques, en communion avec l'Eglise universelle, permettra à ce con­ tinent de l'avenir de montrer comment l'Evangile en notre temps est un ferment de culture incomparable dans le développement intégral et solidaire des personnes et des peuples. Au cœur de l'Eglise, l'Afrique est créatrice de cultures enracinées dans la sagesse millénaire des anciens et renouvelées par la vigueur du levain évangélique dont les communautés chrétiennes sont porteuses. 5. L'Amérique latine se prépare à célébrer avec ferveur le cin­ quième centenaire de son évangélisation. Déjà s'annonce pour 1992 la jyème Conférence générale de ses évêques qui sera tout orientée vers une nouvelle étape de l'évangélisation de ses peuples et de ses cultures, et qui donnera une nouvelle impulsion à ce continent de l'espérance. Entre l'angoisse et l'espoir, l'avenir de la société comme de l'Eglise s'y joue, notamment auprès des plus pauvres. Entre l'Amérique du Sud engagée dans un processus de renouveau et l'Amérique du Nord riche de potentialités économiques incomparables, l'Amérique Centrale entend vivre sa vocation au confluent et au creuset des cultures. Les chrétiens qui sont largement majoritaires sur l'ensemble du continent américain ont de ce fait une vocation culturelle et spirituelle à la mesure de leurs possibilités immenses. Le Conseil pontifical pour la Culture saura, pour sa part, les aider à prendre toute leur place dans ce processus si prometteur, en surmontant les tentations égoïstes et les replis nationalistes. Et je suis heureux que de nouveaux membres de votre Conseil viennent contribuer à l'accomplissement de cette tâche indispensable. 6. Les contrastes qui s'affichent sur les vastes rivages du Pacifique attirent l'attention du monde entier. Un développement économique sans précédent donne á cette zone géographique un rôle nouveau dans Acta Ioannis Pauli Pp. II 859 l'histoire humaine, avec un poids immense dans les affaires interna­ tionales. En même temps, en de nombreuses régions, des populations peinent à se libérer de la misère inhumaine. La Chine est en quête d'un nouveau destin à la mesure de sa culture millénaire. Nul doute que ses richesses humaines et son attente d'une communion renouvelée avec les cultures du monde actuel n'apportent à celui-ci de nouvelles énergies. J'aspire au jour où vous pourrez singulièrement enrichir de cet apport appréciable votre dialogue des cultures et de l'Evangile. 7. Chers amis, tels sont les thèmes qui alimentent vos réflexions, au couchant d'un siècle qui a connu trop d'horreur et de terreur, et qui se reprend à aspirer à une culture pleinement humaine. Si l'avenir est incertain, une certitude nous habite. Cet avenir sera ce que les hommes le feront, avec leur liberté responsable, soutenue par la grâce de Dieu. Pour nous, chrétiens, l'homme que nous voulons aider à croître au cœur de toutes les cultures est une personne d'une dignité incomparable, image et ressemblance de Dieu, de ce Dieu qui a pris visage d'homme en Jésus-Christ. L'homme peut sembler aujour­ d'hui hésitant, parfois encombré de son passé, inquiet de son avenir, mais il est tout aussi vrai qu'un homme nouveau émerge avec une sta­ ture nouvelle sur la scène du monde. Son attente profonde, c'est de s'affirmer dans sa liberté, de s'avancer avec responsabilité, d'agir pour la solidarité. A ce carrefour de l'histoire en quête d'espérance, l'Eglise lui apporte la sève toujours neuve de l'Evangile, créateur de culture, source d'humanité en même temps que promesse d'éternité. Son secret est l'Amour. C'est le besoin primordial de toute culture humaine. Et le nom de cet Amour est Jésus, Fils de Marie. Chers amis, portez-le, comme elle, avec confiance, sur tous les chemins des hommes, au cœur des cultures nouvelles que nous avons à construire en hommes, avec les hommes et pour tous les hommes. Soyez-en convaincus : la force de l'Evangile est capable de transformer les cultures de notre temps par son ferment de justice et de charité dans la vérité et la solidarité. Cette foi qui devient culture est source d'espérance. Fort de cette espé­ rance et heureux de vous voir ainsi à l'œuvre, je demande au Seigneur de vous bénir. Acta 860 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Ad Nationum legatos, ineunte anno MCMXC* Excellences, Mesdames, Messieurs, 1. A vous tous, aux peuples et aux gouvernements que vous repré­ sentez, ainsi qu'à vos familles, je présente mes vœux chaleureux de bonheur et de prospérité pour l'année qui vient de commencer. Ces souhaits se font prière, demandant à Celui qui « s'est fait chair » et « a demeuré parmi nous » de vous bénir, de faire fructifier votre labeur au service de la compréhension entre les hommes et de récon­ forter ceux qui, parmi vous, connaissent l'angoisse ou l'épreuve. 1 2. Je voudrais redire aux diplomates récemment accrédités près le Saint-Siège ma joie de les accueillir et combien mes collaborateurs et moi-même comptons sur leur coopération. Je note avec satisfaction également la présence parmi vous de l'Ambassadeur de Pologne, pays qui, après une longue parenthèse, a renoué ses relations diplomatiques avec le Saint-Siège. 3. Je tiens enfin à remercier cordialement votre Doyen, l'Ambas­ sadeur de Côte-d'Ivoire, qui, avec sa délicatesse habituelle, s'est fait l'interprète de vos pensées et de vos souhaits. A côté des développe­ ments positifs, souvent inattendus, qui ont marqué l'actualité inter­ nationale de l'année écoulée, vous avez tenu également, Monsieur l'Am­ bassadeur, à mentionner les efforts de la communauté internationale en vue de porter remède aux crises et aux situations d'injustice dont souffrent encore aujourd'hui trop de peuples, souvent parmi les plus démunis. Je vous sais gré de l'appréciation chaleureuse qu'il vous a plu d'exprimer à l'égard de l'activité de l'Eglise catholique et de ce Siège apostolique qui, par la diffusion du message évangélique, s'ef­ forcent d'apporter leur contribution spécifique à la cause de la justice et à la recherche de la paix. 4. Mesdames et Messieurs, votre présence manifeste clairement que, pour les peuples auxquels vous appartenez et pour leurs dirigeants, l'Eglise et le Saint-Siège ne sont point étrangers à leurs réalisations et à leurs espérances, encore moins aux problèmes et aux adversités qui * Die 13 m. Ianuarii a. 1990. Cf. Jn 1, 14. 1 Acta Joannis Pauli Pp. II 861 jalonnent leur route. Vous le savez — vous en êtes les témoins directs —, la présence de l'Eglise dans le monde et l'action diplomatique du Saint-Siège en particulier voudraient contribuer à fortifier et à com­ pléter l'union de la famille humaine. Souvenez-vous de ce que déclare à ce propos la Constitution pastorale Gaudium et spes du deuxième Concile du Vatican : « Comme, de par sa mission et sa nature, l'Eglise n'est liée à aucune forme particulière de culture, ni à aucun système politique, économique ou social, par cette universalité même, elle peut être un lien très étroit entre les différentes communautés humaines et entre les différentes nations, pourvu que celles-ci lui fassent confiance et lui reconnaissent en fait une authentique liberté pour l'accomplis­ sement de sa mission ». 2 5. En bien-être accueilli culier en raison même de cette sollicitude et de cet intérêt pour le spirituel et matériel de tous les hommes, le Saint-Siège a avec satisfaction les grandes transformations qui, en parti­ Europe, ont marqué récemment la vie de plusieurs peuples. La soif irrépressible de liberté qui s'y est manifestée a accéléré les évolutions, fait s'écrouler les murs et s'ouvrir les portes : tout cela a pris l'allure d'un véritable bouleversement. Et, vous l'aurez noté sans doute, le point de départ ou le point de rencontré a souvent été une église. Peu à peu des bougies se sont allumées formant un véri­ table chemin de lumière, comme pour dire à ceux qui, des années durant, ont prétendu limiter les horizons de l'homme à cette terre, qu'il ne peut indéfiniment demeurer enchaîné. Sous nos yeux semble renaître une « Europe de l'esprit », dans le droit fil des valeurs et des symboles qui Pont façonnée, de « cette tradition chrétienne qui unit tous ses peuples». 3 Tout en constatant cette heureuse évolution qui a porté tant de peuples à retrouver leur identité et leur égale dignité, on ne saurait oublier que rien n'est jamais définitivement acquis. Les séquelles de la seconde guerre mondiale, déclenchée il y a cinquante ans, incitent à la vigilance. Des rivalités séculaires peuvent toujours resurgir, des conflits entre minorités ethniques s'enflammer à nouveau, des natio­ nalismes s'exacerber. Voilà pourquoi, il est nécessaire qu'une Europe, conçue comme une « communauté de nations », s'affermisse sur la base Gaudium et spes, 42. Allocution au Congrès 24 mars 1984. 2 3 pour le V centenaire e de la naissance de Martin Luther, 862 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale des principes si opportunément adoptés à Helsinki, en 1975, par la Conférence sur la Sécurité et la Coopération en Europe (CSCE). 6. Cette Conférence a fini par imposer, en effet, la conviction fon­ damentale que la paix du continent dépend non seulement de la sécu­ rité militaire, mais aussi — et peut-être surtout — de la confiance que chaque citoyen doit pouvoir mettre dans son propre pays et de la con­ fiance entre les peuples. L'année 1989 avait d'ailleurs débuté par l'adoption, à Vienne, le 19 janvier, du Document final de la troisième réunion de suivi de cette même Conférence. Les trente-cinq pays par­ ticipants ont adopté un texte important : par les engagements con­ crets, par l'équilibre qu'il établit entre les aspects militaires, huma­ nitaires et économiques de la sécurité, ce texte a bien mis en relief que la stabilité de la communauté des nations européennes repose avant tout sur des valeurs partagées et sur un code de conduite exigeant. Ce code ne permet pas aux dirigeants d'un pays de devenir les maîtres à penser de leurs concitoyens ou aux nations les plus fortes de s'im­ poser aux plus vulnérables, dans le mépris de leur dignité. 7. Varsovie, Moscou, Budapest, Berlin, Prague, Sofia et Bucarest, pour ne citer que des capitales, sont devenues comme les étapes d'un long pèlerinage vers la liberté. Nous devons rendre hommage aux peuples qui, au prix d'immenses sacrifices, l'ont courageusement entre­ pris et aux responsables politiques qui l'ont favorisé. Ce qu'il y a d'admirable dans les événements dont nous avons été témoins, c'est que des peuples entiers ont pris la parole; des femmes, des jeunes, des hommes ont surmonté la peur. La personne humaine a manifesté les inépuisables ressources de dignité, de courage et de liberté qu'elle recèle. Dans des pays où, des années durant, un parti a dit la vérité à croire et le sens à donner à l'Histoire, ces frères ont montré qu'il n'est pas possible d'asphyxier les libertés fondamentales qui donnent sens à la vie de l'homme : la liberté de pensée, de conscience, de reli­ gion, d'expression, de pluralisme politique et culturel. 8. Il faut que ces aspirations, exprimées par les peuples, soient satisfaites par l'Etat de droit dans chaque nation européenne. La neu­ tralité idéologique, la dignité de la personne humaine source de droits, l'antériorité de la personne par rapport à la société, le respect des normes juridiques démocratiquement consenties, le pluralisme dans l'organisation de la société sont des valeurs irremplaçables sans les- Acta Ioannis Pauli Pp. II 863 quelles on ne peut construire durablement une maison commune à l'Est et à l'Ouest, accessible à tous et ouverte sur le monde. Il ne peut y avoir de société digne de l'homme sans le respect des valeurs transcen­ dantes et permanentes. Quand l'homme se fait la mesure exclusive de tout, sans référence à Celui de qui tout vient et vers qui ce monde retourne, bien vite il devient esclave de sa propre finitude. Le croyant, lui, sait d'expérience que l'homme n'est vraiment homme qu'en se recevant de Dieu et en acceptant de collaborer au plan du salut : « Rassembler dans l'unité les enfants de Dieu dispersés ». 4 9. Le temps est venu pour les Européens de l'Ouest, qui ont l'avan­ tage d'avoir vécu de longues années de liberté et de prospérité, d'aider leurs frères du Centre et de l'Est à reprendre pleinement la place qui leur revient dans l'Europe d'aujourd'hui et de demain. Oui, le moment est propice pour ramasser les pierres des murs abattus et construire ensemble la maison commune. Malheureusement, trop souvent, les dé­ mocraties occidentales n'ont pas su user de la liberté conquise naguère au prix de durs sacrifices. On ne peut que regretter l'absence délibérée de toute référence morale transcendante dans la gestion des sociétés dites (( développées ». A côté d'élans généreux de solidarité, d'un souci réel de la promotion de la justice et d'une préoccupation constante du respect effectif des droits de l'homme, force est de constater la présence et la diffusion de contre-valeurs telles que l'égoïsme, l'hédo­ nisme, le racisme et le matérialisme pratique. Il ne faudrait pas que les nouveaux venus à la liberté et à la démocratie soient déçus par ceux qui en sont en quelque sorte les <( vétérans ». Tous les Européens sont providentiellement appelés à retrouver les racines spirituelles qui ont fait l'Europe. A ce propos, je voudrais répéter devant cet auditoire qualifié ce que j'ai eu l'occasion de dire aux parlementaires du Conseil de l'Europe, à Strasbourg, en octobre 1988 : « Si l'Europe veut être fidèle à elle-même, il faut qu'elle sache rassembler toutes les forces vives de ce continent, en respectant le caractère original de chaque région, mais en retrouvant dans ses racines un esprit commun ... En exprimant le vœu ardent de voir s'intensifier la coopération, déjà ébauchée, avec les autres nations, particulièrement du Centre et de l'Est, j'ai le sentiment de rejoindre le désir de millions d'hommes et de femmes qui se savent liés dans une histoire commune et qui espèrent un destin d'unité et de solidarité à la mesure de ce continent». 5 4 Jn 11, 52. Discours devant 8 octobre 1988. s l'Assemblée parlementaire du Conseil de l'Europe, Strasbourg, 864 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Mesdames et Messieurs, voilà, me semble-t-il, non seulement ce qu'es­ pèrent les Européens, mais aussi ce que le monde entier attend d'un continent qui a tant apporté aux autres. 10. C'est pourquoi je salue avec confiance les efforts entrepris par les responsables des Etats-Unis d'Amérique et de l'Union des Répu­ bliques Socialistes Soviétiques, soucieux de dialogue et de paix. Mes contacts avec eux m'ont permis de constater leur volonté de faire reposer la coopération internationale sur des bases plus sûres, et de faire en sorte que chaque pays soit toujours davantage considéré comme un partenaire et non comme un concurrent. Il n'en sera ainsi que si tous les membres de la communauté des nations, en particulier ceux qui ont le plus de poids et donc de respon­ sabilité dans la sauvegarde de la paix, s'emploient à respecter scrupu­ leusement les principes du droit international qui ont si heureusement contribué à consolider une harmonieuse collaboration entre Etats. Le nouveau climat qui s'est ainsi progressivement instauré en Europe a favorisé des progrès substantiels dans les négociations pour le désar­ mement nucléaire, chimique et conventionnel. L'année 1989 pourrait bien marquer le déclin de ce que l'on appelait « la guerre froide », de la division de l'Europe et du monde en deux camps idéologiques oppo­ sés, de la course incontrôlée aux armements et de l'enfermement du monde communiste en une société close. Grâces en soient rendues à Dieu qui a voulu inspirer aux hommes ces « pensées de paix » que le Christ, en venant à nous dans la nuit de Noël, a déposées en chacun comme un héritage et un ferment, capables de changer le monde ! 11. Cette atmosphère nouvelle s'est aussi répandue fort heureuse­ ment bien au-delà de l'Europe. Des processus de pacification ont pro­ gressé, en particulier grâce à l'action clairvoyante de l'Organisation des Nations Unies, à laquelle il me paît ici de rendre hommage. Des élections libres ont été tenues en Namibie qui devrait accéder bientôt à l'indépendance tant attendue par la population. Des négociations en Angola et au Mozambique sont à encourager afin que la bonne volonté de tous permette de lever les obstacles persis­ tants qui en retardent l'aboutissement; ainsi sera mis un terme aux cruelles épreuves de populations, déjà matériellement peu favorisées, qui pourront mieux être les artisans de leur propre développement. Les réformes politiques et constitutionnelles vers lesquelles semble s'acheminer la République d'Afrique du Sud devraient être toujours Acta Ioannis Pauli Pp. II 865 mieux traduites dans la réalité, favorisant de la sorte le climat de confiance et de dialogue dont toutes les populations ressentent l'ur­ gente nécessité. Le Burundi semble, lui aussi, être désormais sur la voie permettant de surmonter définitivement les conflits ethniques qui le déchiraient jusqu'à une date récente. Egalement sur le continent africain, il nous faut prendre acte de la naissance de l'Union Maghrébine Arabe, point de départ d'une nécessaire coopération régionale qui devrait favoriser non seulement les échanges économiques, mais aussi le règlement pacifique des pro­ blèmes en suspens et finalement des relations bénéfiques avec la Com­ munauté Economique Européenne. Enfin, bien loin de là, en Amérique du Sud, le tenue d'élections démocratiques, tout dernièrement au Chili et au Brésil, constitue une étape importante dans la marche des nations de cette région vers plus de liberté et de démocratie, une étape que d'autres doivent encore atteindre. 12. Mais, de même qu'à l'heure où l'aube se lève sur certaines terres, d'autres sont encore assombries par le crépuscule, ainsi en est-il de la scène internationale : si des progrès peuvent être enregistrés ici ou là, nombreux sont les pays encore en proie à l'incertitude et à l'épreuve. Ma pensée se dirige en tout premier lieu vers le Proche-Orient, tou­ jours victime de l'injustice et de la violence. L'avenir du Liban, malgré tant d'efforts déployés, demeure précaire. Il est désormais ur­ gent que les Libanais soient mis en état de décider souverainement de leur avenir, dans la fidélité aux valeurs de civilisation qui ont façonné l'attachante physionomie de ce pays. Tout près de la terre libanaise, les populations de Cisjordanie et de Gaza sont encore soumises à des souffrances difficilement admis­ sibles. Comment ne pas répéter, une fois encore, que seule la négocia­ tion sera en mesure de garantir aux parties qui s'opposent le respect de leurs légitimes aspirations, la paix immédiate et la sécurité pour demain? Dans le Golfe, la guerre entre l'Irak et l'Iran terminée, il reste à résoudre, entre autres, le problème du rapatriement des prisonniers de guerre, problème humain par excellence. Alors que viennent de s'ache­ ver les fêtes de fin d'année, occasion de joyeuses rencontres familiales, Acta 866 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nous ne saurions oublier le sort réservé à ces personnes, jeunes pour la plupart, encore retenues loin des leurs sans motif justifiable. Plus à P Est, un problème du même ordre est constitué par les réfugiés afghans qui attendent de pouvoir revenir sur leur terre. La communauté internationale ne peut se désintéresser de leur situation ni d'ailleurs de celle des populations d'Afghanistan qui subissent quo­ tidiennement les effets dévastateurs d'un conflit meurtrier. Là encore, il est grand temps que les parties concernées redoublent d'efforts pour que, dans le respect des aspirations légitimes de tous, cessent les hostilités endémiques et les souffrances imposées à des civils innocents. 13. Un regard rapide posé sur l'immense Asie Orientale met devant les yeux de grands peuples, aux nobles traditions culturelles et reli­ gieuses, qui devraient pouvoir contribuer davantage à l'harmonieux progrès de la vie internationale. A côté de signes positifs, porteurs d'espérance, subsistent hélas des situations douloureuses. Je pense au Cambodge où, malgré une première tentative de négo­ ciation, on attend toujours une transition pacifique vers un avenir qui inspire confiance à tous. Souhaitons qu'une coopération interna­ tionale effective empêche le retour des terribles épreuves déjà tra­ versées par tout un peuple. Le Sri Lanka continue malheureusement à être secoué par des hostilités de toutes sortes. Elles ont provoqué, pratiquement tout au long de l'année passée, de nombreuses victimes et compromettent dangereusement la cohésion d'une nation pourtant si pacifique. Mention doit être faite également du Vietnam. Je voudrais encou­ rager les signes discrets d'ouverture qui se sont manifestés dernière­ ment, y compris dans le domaine de la liberté de religion. L'Eglise et le Saint-Siège sont évidemment disponibles pour tout dialogue suscep­ tible d'améliorer la situation dans ce domaine. La communauté inter­ nationale, pour sa part, se devrait de stimuler davantage le courageux peuple vietnamien en l'aidant à toujours mieux occuper la place qui lui revient dans le concert des nations. Et la grave question posée par les réfugiés de ce pays ne sera résolue que par cette même solidarité internationale. Enfin, je ne saurais quitter cette région sans mentionner la nation chinoise. Les graves événements du mois de juin 1989 m'ont profon­ dément impressionné et dès le début, me faisant un peu la voix de tous ceux qui sont attentifs au sort de l'humanité, je n'ai pas manqué Acta Ioannis Pauli Pp. II 867 d'exprimer, avec mes sentiments d'affliction, le souhait sincère que tant de souffrances ne soient pas vaines mais servent plutôt à renou­ veler la vie nationale de ce noble pays. Au seuil de l'année nouvelle, je ne puis que formuler une fois encore ces mêmes vœux, convaincu que les problèmes de la paix ont aujourd'hui des dimensions telles qu'ils concernent tous les hommes et toutes les femmes de bonne volonté. Tous les peuples du monde, en effet, sont appelés à faire œuvre de paix dans le respect de la vérité, de la justice et de la liberté. 14. En Amérique Centrale, les perspectives d'une reprise du pro­ cessus de paix sous les auspices de l'Organisation des Nations Unies, qui avait suscité tant d'espoir, se sont quelque peu estompées. Récem­ ment le Salvador a été le théâtre de luttes violentes qui ont surtout frappé la population civile. Nous nous souvenons, en particulier, du barbare assassinat de six religieux de la Compagnie de Jésus. Vouloir résoudre des problèmes de société par la violence est tout simplement une illusion, une illusion suicidaire. C'est pourquoi j'ai accueilli avec soulagement la tenue du récent sommet des Présidents des pays d'Amé­ rique Centrale, à San José de Costa Rica, le mois dernier. Ils ont opportunément déclaré leur conviction profonde « qu'il est indispen­ sable de susciter dans la conscience des peuples la nécessité de rejeter l'usage de la force et de la terreur pour l'obtention de fins et d'objectifs politiques». 6 Le fléau de la violence et du terrorisme, aggravé par l'infâme com­ merce de la drogue qui souvent en est la cause, a durement sévi au Pérou et en Colombie, au point de mettre en péril l'équilibre social de ces pays. Dans ce climat d'anarchie, nous avons à déplorer le lâche assassinat d'un évêque, le pasteur du diocèse colombien d'Arauca, Mon­ seigneur Jesús Jaramillo Monsalve. Et tout dernièrement, à ces préoccupations, est venue s'ajouter la crise du Panama. Là encore, c'est la population civile qui a le plus souffert. Il est à souhaiter que, sans tarder, le peuple panaméen puisse retrouver une vie normale, dans la dignité et la liberté auxquelles a droit tout peuple souverain. 15. Enfin, achevant ce tour d'horizon, il convient de faire une halte sur le continent africain où deux peuples, en particulier, subissent depuis des années un sort tragique. Le Soudan, en effet, a vu s'ajouter * Déclaration de San Isidro de Coronado, 12 décembre 1989. 868 Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale aux calamités naturelles celles encore plus néfastes de la guerre dans la partie méridionale du pays. Villes dévastées et exode des popula­ tions ont provoqué des détresses pitoyables, dont celle de nombreux réfugiés. L'aide internationale est évidemment urgente, mais elle ne pourra être assurée que si la trêve des armes est observée, en atten­ dant la reprise des pourparlers de paix qui avaient donné tant d'espé­ rance. Au silence des armes devra se joindre le respect effectif des droits fondamentaux de toutes les composantes de la société souda­ naise, en particulier des minorités, dans la participation à la gestion du pouvoir, à la production et à l'usage des ressources naturelles; et tout cela dans la pleine liberté et sans discrimination de race ou de religion. Non moins préoccupante est la situation des populations de l'Ethio­ pie auxquelles d'ailleurs l'Eglise catholique n'a pas manqué de venir en aide par le moyen de ses organisations caritatives qui se sont asso­ ciées aux initiatives des évêques du lieu et aux efforts des gouverne­ ments et des organisations non gouvernementales. Là aussi, les effets dramatiques de la sécheresse, les maladies et la faim ont rendu encore plus dévastatrices les conséquences des conflits internes. Souhaitons que puisse reprendre l'acheminement des secours aux habitants du Tigré si l'on veut éviter, dans les prochains mois, une tragédie aux proportions gigantesques. En outre, les négociations en cours avec l'Erythrée et le Tigré devraient également contribuer à faire prévaloir la conviction que ce conflit ne peut trouver d'issue militaire. Il va sans dire que toute solution devra tenir compte des aspirations légi­ times du cher peuple érythréen qui a déjà tant souffert. 16. Excellences, Mesdames et Messieurs, tel est le contexte, fait d'ombres et de lumières, dans lequel l'Eglise catholique est appelée par son Seigneur à porter le témoignage de là foi, de l'espérance et de la charité. Il est rendu visible par la bonne volonté de ses fidèles les plus humbles, par le dévouement inlassable de ses évêques et de ses prêtres, par l'engagement inconditionnel de ses religieux et reli­ gieuses. Récemment encore, me faisant pèlerin en Extrême-Orient et à l'Ile Maurice, j'ai pu constater les fruits abondants qu'ont produits le labeur et la persévérance apostoliques de tant d'ouvriers de l'Evan­ gile d'hier et d'aujourd'hui. Grâces en soient rendues à Dieu ! Je souhaite ardemment que, dans ce nouveau climat de liberté qui semble se répandre un peu partout, les croyants puissent non seule- Acta Joannis Pauli Pp. II 869 ment pratiquer leur foi — alors que certains pays et certaines religions majoritaires ne le leur permettent pas toujours —, mais également participer activement et de plein droit au progrès politique, social et culturel des nations dont ils sont membres. L'incroyance et la sécularisation posent, en effet, des défis à relever par tous les croyants, appelés à témoigner ensemble de la primauté de Dieu sur toutes choses. Pour cela, à côté de la liberté religieuse que l'Etat doit leur garantir, il est essentiel qu'existent une meilleure connaissance et une meilleure collaboration entre religions. A cet égard, j'ai pu moi-même constater récemment les bienfaisants effets de cette compréhension inter-confessionnelle en Indonésie où les principes du « Pancasila » permettent à l'Islam et aux autres religions pratiquées par les habitants de ce pays de se rencontrer dans un harmonieux dialogue dont bénéficie la société tout entière. Hélas, il n'en est pas toujours ainsi. Je ne puis passer sous silence la situation préoccu­ pante dans laquelle se trouvent les chrétiens dans certains pays où la religion islamique est majoritaire. L'expression de leur détresse spi­ rituelle me parvient constamment: souvent privés de lieux de culte, objet de suspicion, empêchés d'organiser une éducation religieuse selon leur foi ou des activités caritati ves, ils ont la douloureuse sensation d'être des citoyens de second ordre. Je suis persuadé que les grandes traditions de l'Islam, telles que l'accueil de l'étranger, la fidélité en amitié, la patience en face de l'adversité, l'importance accordée à la foi en Dieu, sont autant de principes qui devraient permettre de dé­ passer des attitudes sectaires inadmissibles. Je souhaite vivement que, si les fidèles musulmans trouvent justement aujourd'hui dans les pays de tradition chrétienne les facilités essentielles pour satisfaire les exigences de leur religion, les chrétiens puissent dé même bénéficier d'un traitement comparable dans tous les pays de tradition islamique. La liberté religieuse ne saurait être limitée à une simple tolérance. Elle est une réalité civile et sociale, assortie de droits précis per­ mettant aux croyants et à leurs communautés de témoigner sans crainte de leur foi en Dieu et d'en vivre toutes les exigences. 17. Jamais la contribution des croyants n'a été aussi utile qu'au­ jourd'hui dans un monde où nombreux sont ceux qui cherchent quel sens donner à l'existence et à l'Histoire. Je suis convaincu en parti­ culier que le témoignage de la prière, de la vie communautaire en Eglise et de la charité effective est aussi nécessaire au développement Acta 870 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale de ce monde que le progrès technique ou la prospérité matérielle. C'est ce que j'ai voulu dire dans un message au Rassemblement œcu­ ménique européen de Bâle, au mois de mai dernier: « L e s pactes et les négociations politiques sont des moyens nécessaires pour arriver à la paix, et notre reconnaissance est grande envers ceux qui s'y consacrent avec conviction, persévérance et générosité. Mais, pour être durablement fructueux, ils ont besoin d'une âme. Pour nous, c'est une inspiration chrétienne qui peut la fournir par une référence à Dieu, Créateur, Sauveur et Sanctificateur, et à la dignité de tout homme et de toute femme, créés à son image ». ' 7 Oui, que partout la force de l'Esprit procure à cette humanité un élan spirituel renouvelé qui la rapproche de son Créateur ! En notre époque où il est beaucoup question de rentabilité, où l'on invoque avec force la liberté, que ne manquent jamais les signes de la transcen­ dance, l'attention aux plus faibles et le respect des aspirations d'autrui ! 18. 1990 ouvre la décennie qui nous mènera vers la fin du second millénaire de l'ère chrétienne. Pour chaque homme, pour chaque peuple, pour notre terre, faisons de cette période un « avent ». Préparons les chemins de Dieu qui ne cesse de venir à nous, comme dans la nuit de Noël, pour nous enrichir de sa vie et de sa présence. Il reste tou­ jours dans le cœur de l'homme un espace que Lui seul peut combler. Puissions-nous, chacun à notre place, dans l'accomplissement des tâches qui nous sont providentiellement confiées, aider les hommes de ce temps à découvrir toujours mieux, émerveillés et confiants, que Dieu est leur bien ! Tels sont mes vœux pour vous, Excellences, Mesdames et Mes­ sieurs, pour vos concitoyens, pour la famille humaine tout entière ! De grand cœur, je les confie «à Celui dont la puissance agissant en nous est capable de faire bien au-delà, infiniment au-delà de tout ce que nous pouvons demander ou concevoir ». Que sa Bénédiction soit avec vous tous ! 8 7 8 L'Osservatore Ep 3, 20. Romano, 18 mai 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 871 III Ad exc.mum virum Ioannem Delacroix Cámara, Guineae Legatum.* Monsieur V Ambassadeur, C'est avec joie que je vous souhaite la bienvenue au Vatican à l'occasion de la présentation des Lettres qui vous accréditent comme premier Ambassadeur extraordinaire et plénipotentiaire de la Répu­ blique de Guinée auprès du Saint-Siège. Je suis sensible au message d'amitié que vous me transmettez de la part de Son Excellence le Général Lansana Conte, Président de la République de Guinée. En retour, je vous demanderai de bien vouloir lui exprimer mes vœux déférents et l'assurer de mes prières pour sa personne, ainsi que pour le bien-être de tout le peuple guiñeen. Votre qualité de diplomate accrédité auprès du Siège Apostolique témoigne du souci qu'a votre pays de respecter dans les relations in­ ternationales l'importance des valeurs spirituelles et religieuses: de cela, j'éprouve une vive satisfaction et je ne doute pas que votre mis­ sion, officiellement inaugurée en ce jour, contribue à promouvoir encore davantage la bonne entente entre la Guinée et le Saint-Siège. Je vous remercie des paroles très aimables que vous avez eues à l'égard de l'Eglise catholique et de ses institutions, pour la part qu'elle prend dans le développement de votre pays. Je puis vous as­ surer, Monsieur l'Ambassadeur, que pasteurs et fidèles restent dési­ reux d'apporter leur concours à cette œuvre de longue haleine qu'est l'édification d'une nation prospère où chaque citoyen puisse mener une vie conforme à sa dignité d'être humain. Mus par le dynamisme de leur foi chrétienne et l'amour de leur patrie, ils continueront, dans la mesure de leurs moyens, à se prodiguer, entre autres, dans les domaines de l'éducation, de la santé et de l'entraide sociale, en colla­ borant avec leurs compatriotes d'autres traditions religieuses. Vous me permettrez, Monsieur l'Ambassadeur, de saluer cordialement par votre entremise tous les catholiques de Guinée. Votre pays a entrepris des efforts courageux, et prometteurs, en vue d'atteindre une meilleure qualité de vie. Je souhaite vivement qu'ils soient couronnés de succès. Puisse la République de Guinée, dans une coopération avec les nations de la région, devenir sur le * Die 18 m. Ianuarii a. 1990. 872 Aota Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale continent africain un pays de progrès économique harmonieux et no­ vateur, grâce à la mise en valeur de ses ressources et à la créativité de ses citoyens ! Puisse-t-elle, avec l'ensemble de l'Afrique, encourager au sein de la communauté internationale une vision plus spirituelle encore de la vie, dans laquelle soient mieux reconnus les liens des êtres et de la nature elle-même avec le Créateur ! Au moment où commence votre mission, permettez-moi, Monsieur l'Ambassadeur, de vous offrir mes meilleurs vœux pour l'heureux ac­ complissement de votre tâche. Soyez assuré que vous trouverez ici l'accueil compréhensif dont vous pourrez avoir besoin. Pour Votre Excellence, pour Monsieur le Président de la Répu­ blique, le Gouvernement et le peuple de Guinée, j'invoque volontiers l'abondance des bénédictions divines. IV Ad Romanae Rotae Praelatos, auditores, officiales et advocatos anno iudi­ ciali ineunte.* 1. La solenne inaugurazione dell'anno giudiziario della Rota Ro­ mana mi offre la ricorrente e gradita opportunità di esprimere il mio più cordiale apprezzamento ed incoraggiamento per l'attività che svol­ gete, cari fratelli, quali giudici o in altre funzioni connesse con Poperato di giustizia di questo Tribunale Apostolico. Nel salutarvi con affetto, desidero farvi partecipi della mia sollecitudine di Pastore della Chiesa universale verso l'attività giurisdizionale dei tribunali eccle­ siastici, giacché ho ben presenti le fatiche di quanti si dedicano « ex professo» a questo servizio al Popolo di Dio. Muovendo dalle chiare parole di Monsignor Decano sulla funzione del giudice nella Chiesa, mi sembra opportuno approfondire un tema che, dopo il Concilio Vaticano I I , è stato al centro dell'opera legisla­ tiva, della giurisprudenza e della dottrina canonistica. Si tratta della dimensione pastorale del diritto canonico o, in altri termini, dei rap­ porti fra pastorale e diritto nella Chiesa. 2. Lo spirito pastorale, su cui il Concilio Vaticano II ha fortemente insistito nel contesto dell'ecclesiologia di comunione esposta soprat­ tutto nella Costituzione dogmatica Lumen gentium, caratterizza ogni • Die 18 m. Ianuarii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. Il 873 aspetto dell'essere e dell'agire della Chiesa. Lo stesso Concilio, nel Decreto sulla formazione sacerdotale, ha espressamente disposto che, nell'esposizione del diritto canonico, si rivolga l'attenzione al Mistero della Chiesa, secondo la Costituzione dogmatica « De E c c l e s i a » ; ciò vale a fortiori per la sua formulazione, come anche per la sua inter­ pretazione ed applicazione. La pastoralità di questo diritto, ossia la sua funzionalità rispetto alla missione salvifica dei sacri Pastori e del­ l'intero Popolo di Dio, trova così la sua solida fondazione nell'ecclesio­ logia conciliare, secondo la quale gli aspetti visibili della Chiesa sono inseparabilmente uniti a quelli spirituali, formando una sola com­ plessa realtà, paragonabile al mistero del Verbo incarnato. D'altra parte, il Concilio non ha mancato di trarre molte conseguenze ope­ rative da questo carattere pastorale del diritto canonico, stabilendo misure concrete tendenti a far sì che le leggi e le istituzioni canoniche fossero sempre più adeguate al bene delle anime. 1 2 3 3. In questa prospettiva è opportuno soffermarsi a riflettere su di un equivoco, forse comprensibile ma non per questo meno dannoso, che purtroppo condiziona non di rado la visione della pastoralità del diritto ecclesiale. Tale distorsione consiste nell'attribuire portata ed intenti pastorali unicamente a quegli aspetti di moderazione e di uma­ nità che sono immediatamente collegabili con Y aequitas canonica; ri­ tenere cioè che solo le eccezioni alle leggi, l'eventuale non ricorso ai processi ed alle sanzioni canoniche, lo snellimento delle formalità giu­ ridiche abbiano vera rilevanza pastorale. Si dimentica così che anche la giustizia e lo stretto diritto — e di conseguenza le norme generali, i processi, le sanzioni e le altre manifestazioni tipiche della giuridi­ cità, qualora si rendano necessarie — sono richiesti nella Chiesa per il bene delle anime e sono pertanto realtà intrinsecamente pastorali. Non a caso in quella sorta di decalogo di princìpi, approvati dalla Prima Assemblea del Sinodo dei Vescovi nel 1967 e successivamente fatti propri dal Legislatore, perché guidassero i lavori di redazione del nuovo Codice, il terzo principio iniziava con queste suggestive affermazioni : « La natura sacra e organicamente strutturata della comunità ecclesiale rende evidente che l'indole giuridica della Chiesa 4 1 2 Cf. Decr. Optatam totius, 16. Cf. Cost. dogm. Lumen gentium, 8. Cf. ad es. Decr. Christus Dominus, passim. Cf. Principia quae Codicis Iuris Canonici cationes, 1 (1969) 79-80. 3 4 recognitionem dirigant : Communi­ 874 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale e tutte le sue istituzioni sono ordinate a promuovere la vita sopran­ naturale. Perciò l'ordinamento giuridico della Chiesa, le leggi e i pre­ cetti, i diritti e i doveri che ne conseguono, devono concorrere al fine soprannaturale ». Riprendendo tale principio, il mio venerato prede­ cessore Paolo V I , nel corso del suo ampio e profondo magistero sul significato e valore del diritto nella Chiesa, espresse così il nesso fra vita e diritto nel Corpo mistico di Cristo : « La vita ecclesiale non può esistere senza l'ordine giuridico, poiché, come ben sapete, la Chiesa — società istituita da Cristo, spirituale ma visibile, che si edifica per mezzo della parola e dei sacramenti e si propone di por­ tare la salvezza agli uomini — abbisogna di questo diritto sacro, con­ formemente alle parole dell'Apostolo : "Ma tutto avvenga decorosa­ mente e con ordine" (1 Cor 14, 40) ». 5 6 4. La dimensione giuridica e quella pastorale sono inseparabil­ mente unite nella Chiesa pellegrina su questa terra. Anzitutto, vi è una loro armonia derivante dalla comune finalità : la salvezza delle anime. Ma vi è di più. In effetti, l'attività giuridico-canonica è per sua natura pastorale. Essa costituisce una peculiare partecipazione alla missione di Cristo Pastore, e consiste nell'attualizzare l'ordine di giustizia intraecclesiale voluto dallo stesso Cristo. A sua volta, l'atti­ vità pastorale, pur superando di gran lunga i soli aspetti giuridici, comporta sempre una dimensione di giustizia. Non sarebbe, infatti, possibile condurre le anime verso il Regno dei Cieli, se si prescindesse da quel minimo di carità e di prudenza che consiste nell'impegno di far osservare fedelmente la legge e i diritti di tutti nella Chiesa. Ne consegue che ogni contrapposizione tra pastoralità e giuridicità è fuorviante. Non è vero che per essere più pastorale il diritto debba rendersi meno giuridico. Vanno, sì, tenute presenti ed applicate le tante manifestazioni di quella flessibilità che, proprio per ragioni pa­ storali, ha sempre contraddistinto il diritto canonico. Ma vanno altresì rispettate le esigenze della giustizia, che da quella flessibilità pos­ sono venir superate, ma mai negate. La vera giustizia nella Chiesa, animata dalla carità e temperata dall'equità, merita sempre l'attri­ buto qualificativo di pastorale. Non può esserci un esercizio di auten­ tica carità pastorale che non tenga conto anzitutto della giustizia pastorale. 5 Cf. ibid., 79-80. 6 Cf. Allocutio membris Pontificiae Commissionis Iuris Canonici recognoscendo, coetum habentibus, 27 maggio 1977: Communicationes, 9 (1977) 81-82. narium ple­ Acta Ioannis Pauli Pp. II 875 5. Occorre, pertanto, cercare di comprendere meglio l'armonia fra giustizia e misericordia, tema tanto caro alla tradizione sia teologica che canonica. « Iuste iudicans misericordiam cum iustitia servat », recitava una rubrica del Decreto del Maestro Graziano. E San Tom­ maso d'Aquino, dopo aver spiegato che la misericordia divina, nel per­ donare le offese degli uomini non agisce contro la giustizia bensì al di sopra di essa, concludeva : « Ex quo patet quod misericordia non tollit iustitiam, sed est quaedam iustitiae plenitudo». 7 8 Convinta di ciò, l'Autorità ecclesiastica si studia di conformare la propria azione, anche nella trattazione delle cause sulla validità del vincolo matrimoniale, ai principii della giustizia e della misericordia. Essa perciò prende atto, da una parte, delle grandi difficoltà in cui si muovono persone e famiglie coinvolte in situazioni di infelice con­ vivenza coniugale, e riconosce il loro diritto ad essere oggetto di una particolare sollecitudine pastorale. Non dimentica però, dall'altra, il diritto, che pure esse hanno, di non essere ingannate con una sentenza di nullità che sia in contrasto con l'esistenza di un vero matrimonio. Tale ingiusta dichiarazione di nullità matrimoniale non troverebbe alcun legittimo avallo nel ricorso alla carità o alla misericordia. Que­ ste, infatti, non possono prescindere dalle esigenze della verità. Un matrimonio valido, anche se segnato da gravi difficoltà, non potrebbe essere considerato invalido, se non facendo violenza alla verità e mi­ nando, in tal modo, l'unico fondamento saldo su cui può reggersi la vita personale, coniugale e sociale. U giudice pertanto deve sempre guardarsi dal rischio di una malintesa compassione che scadrebbe in sentimentalismo, solo apparentemente pastorale. Le vie che si discostano dalla giustizia e dalla verità finiscono col contribuire ad allontanare le persone da Dio, ottenendo il risultato opposto a quello che in buona fede si cercava. 6. L'opera invece di difesa di un valido connubio rappresenta la tutela di un dono irrevocabile di Dio ai coniugi, ai loro figli, alla Chiesa e alla società civile. Soltanto nel rispetto di questo dono è possibile trovare la felicità eterna e quella sua anticipazione nel tempo, concessa a coloro che, con la grazia di Dio, s'identificano con la sua Volontà, sempre benigna malgrado possa apparire talvolta esigente. Va allora tenuto presente che il Signore Gesù non ha esitato a parlare 7 D. 45, c. io. ' Summa Theologiae, I, q. 21, a. 3, ad 2. Acta 876 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale di un « giogo », invitandoci a prenderlo e confortandoci con questa misericordiosa assicurazione : « Il mio giogo infatti è dolce e il mio carico leggero ». 9 Per di più, quale rilevantissima manifestazione della cura pasto­ rale rivolta ai coniugi in difficoltà, va fedelmente applicato il ca­ none 1676, che non è disposizione di valore puramente formale : « Il giudice, prima di accettare la causa ed ogniqualvolta intravveda una speranza di buon esito, faccia ricorso ai mezzi pastorali, per indurre i coniugi, se è possibile, a convalidare eventualmente il matrimonio e a ristabilire la convivenza coniugale ». 7. Del carattere pastorale del diritto della Chiesa partecipa anche il diritto processuale canonico. Al riguardo, restano quanto mai at­ tuali ed efficaci le parole che vi rivolse Paolo VI nel suo ultimo di­ scorso alla Rota Romana : « Sapete bene che il diritto canonico "qua tale", e per conseguenza il diritto processuale, che ne è parte, nei suoi motivi ispiratori rientra nel piano dell'economia della salvezza, essendo la "salus animarum" la legge suprema della Chiesa ». 10 L'istituzionalizzazione di quello strumento di giustizia che è il processo rappresenta una progressiva conquista di civiltà e di rispetto della dignità dell'uomo, cui ha contribuito in modo non irrilevante la stessa Chiesa con il processo canonico. Ciò facendo, la Chiesa non ha rinnegato la sua missione di carità e di pace, ma ha soltanto di­ sposto un mezzo adeguato per quell'accertamento della verità che è condizione indispensabile della giustizia animata dalla carità, e perciò anche della vera pace. È vero che, se possibile, vanno evitati i processi. Tuttavia, in determinati casi essi sono richiesti dalla legge come là via più idonea per risolvere questioni di grande rilevanza ecclesiale, quali sono, ad esempio, quelle sull'esistenza del matrimonio. Il giusto processo è oggetto di un diritto dei f e d e l i e costituisce al contempo un'esigenza del bene pubblico della Chiesa. Le norme canoniche processuali, pertanto, vanno osservate da tutti i protago­ nisti del processo come altrettante manifestazioni di quella giustizia strumentale che conduce alla giustizia sostanziale. 11 L'anno scorso ebbi modo di parlarvi del diritto alla difesa nel giu9 Mt 11, 30. Allocutio ad Tribunalis Sacrae Romanae Rotae Decanum, Praelatos Auditores, Officiales et Advocatos, ineunte anno iudiciali, 28 gennaio 1978: AAS, 70 (1978) 182. Cf. can. 221. 10 11 Acta Ioannis Pauli Pp. II 877 dizio canonico e sottolineai il suo immediato rapporto con le esigenze essenziali del contraddittorio processuale. Anche le altre norme spe­ cifiche riguardanti le cause matrimoniali possiedono una loro rile­ vanza giuridico-pastorale. In particolare, vorrei richiamare l'atten­ zione su quelle concernenti la competenza dei tribunali ecclesiastici. Il nuovo Codice, nel canone 1673, ha regolato questa materia, tenendo conto delle luci e delle ombre dell'esperienza più recente, e contempe­ rando una legittima facilitazione dei fori competenti con alcune precise garanzie — che devono essere sempre accuratamente rispettate — per tutelare il contraddittorio a beneficio delle parti e del bene pubblico. L'osservanza di tali garanzie diventa quindi dovere di giustizia e an­ che di ben inteso senso pastorale. 12 8. Concludo queste riflessioni su alcuni aspetti del vasto tema dei rapporti tra pastorale e diritto canonico, con l'auspicio — che rivolgo non soltanto a voi, ma a tutti i sacri Pastori — di una sempre più chiara comprensione e più operativa attuazione del valore pastorale del diritto nella Chiesa, per il migliore servizio delle anime. Aflìdando quest'intenzione all'intercessione della Madonna, Speculum iustitiae, vi imparto una speciale Benedizione Apostolica, pegno della costante assistenza divina nel vostro impegnativo lavoro ecclesiale. V Ad exc.mum virum Eduardum M. Lubinda, Zambiae Legatum.* Mr Ambassador, It is with pleasure that I welcome you to the Vatican at the beginning of your mission as Ambassador of the Republic of Zambia to the Holy See. In accepting your Letters of Credence I ask you to convey my warm greetings and best wishes to Dr Kenneth David Kaunda, President of the Republic, and to all the Zambian people. I trust that your stay in Rome will serve to strengthen the good re­ lations which Zambia and the Holy See have come to enjoy. My Pastoral Journey to your Nation last year happily coincided Cf. Discorso gennaio 1989, 4. 12 alla Rota Romana, • Die 19 m. Ianuarii a. 1990. 26 gennaio 1989: L'Osservatore Romano, 27 Acta 878 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale with the Twenty-Fifth Anniversary of Zambia's independence. I had the opportunity to view at first hand the many challenges and the opportunities facing your fellow citizens. I was able to appreciate the progress which your country has made towards realizing those noble goals which have inspired her growth as an independent and free Nation. As a friend, I wished to encourage all those who strive to make Zambia "a place of authentic freedom, brotherhood and solidarity". 1 My Visit also coincided with the celebrations marking the centenary of the presence of the Catholic Church in your land. Through the various activities which she has undertaken in these past hundred years, the Church has always endeavoured to serve God by working for the authentic good of the people. During the last twenty-five years in particular, she has sought to play her own part in Zambia's develop­ ment as a modern society founded upon respect for the dignity and freedom of every human person. The Church's contribution will always, of course, be an expression of the faith she professes. She is firmly convinced that the Gospel message provides a solid and enduring basis for the promotion and protection of human dignity. In fidelity to Christ's teaching, the Church wishes to cooperate with all those who are committed to preserving the truths and moral values which are essential to the building of any truly humane society. The evangelical principles which guide the local Churches also inspire the presence of the universal Church within the international community. Through its diplomatic activity, the Holy See strives to foster the growth of peace and an increased respect for the human person, to safeguard the fundamental rights of individuals and nations, and to advance dialogue and cooperation among peoples. I am sure, Mr Ambassador, that in the course of your mission to the Holy See you will find many opportunities to support these goals. You have expressed your confidence that Zambia has a special role in the continuing development of Africa and its peoples. During my visit, I expressed my own conviction that your country's contri­ bution to the future cannot be separated from her commitment to the profoundly human values which have found expression in her public policy. A firm and convinced witness to those values within the context of Africa's changing political and social situation may prove 1 Cf. Lusaka International Airport, 2 May 1989. Acta Ioannis Pauli Pp. II 879 to be one of Zambia's most lasting achievements. Such a witness will require sacrifice, as your Nation faces the serious difficulties to which you have made reference. Yet, for the good of all Africans, "the difficulties of the present moment must not lead to a lessening of your commitment to protect and promote each individual's rights". In a particular way, the presence of so many refugees within your borders represents a great challange to Zambia's generosity and to her sense of solidarity. In effect, she has been called, at a critical moment in her growth as a Nation, to share her own resources with vast numbers of truly needy people. Your Government's efforts to assist these victims of conflict and economic imbalance, whatever the immediate sacrifices involved, highlight those principles and virtues which can provide a sure basis for the authentic development of the whole region. 2 Your Excellency has also recalled the problems posed by racial conflict and the unacceptable system of apartheid. It is my hope that Zambia will continue to foster constructive dialogue and reconcili­ ation among all groups involved in the promotion of justice and peace in Southern Africa. Here too, fidelity to the principles underlying your own Nation's growth will help to inspire confidence in solutions that guarantee respect for the equal dignity of every person as a member of the human family and a child of God. Zambia can thus give evidence of her conviction that a society of peace and harmony will never emerge from violence and hatred, but rather must be founded on respect for all, regardless of race, colour or creed. Mr Ambassador, in assuring you of the ready assistance and cooper­ ation of the various offices of the Holy See in the fulfilment of your mission, I take this opportunity to renew my good wishes to you and to the President and the people of the Eepublic of Zambia. May Almighty God bless you and your fellow citizens with abundant heavenly gifts 1 Ibid. Acta 880 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VI Ad quosdam Societatis Iesu sodales ephemeridis « La Civiltà Cattolica » redactores coram admissos.* Cari fratelli! 1. Al felice compiersi dei 140 anni di vita della vostra rivista La Civiltà Cattolica, sono lieto di accogliere con vivo affetto, per la seconda volta, il Collegio degli Scrittori che la redige e la Comunità religiosa che collabora nelle diverse fasi della pubblicazione. Ben con­ sapevole del servizio intelligente e devoto che rendete alla Santa Sede e alla Chiesa, desidero anzitutto ringraziare insieme con voi (( il Padre della luce, dal quale discende ogni dono perfetto » per il lungo e fruttuoso periodo di vita concesso alla vostra rivista, e per il lavoro da voi compiuto in continuità spirituale con i Padri Gesuiti vostri predecessori, in un'opera che va al di là della vita delle singole persone. 1 Desidero poi esprimere a voi tutti la mia personale gratitudine. Il lavoro che fate è duro e difficile e richiede impegno costante e sacrifici non piccoli, perché si svolge in massima parte nell'oscurità e nell'ano­ nimato. Tuttavia, siate certi che esso è benedetto da Dio e ricco di frutti abbondanti : adempie infatti ad un servizio che la Santa Sede apprezza molto e sul quale è sicura di poter contare in ogni circostanza. Esso, peraltro, incontra anche il favore del pubblico, come dimostra l'alto numero di sacerdoti e laici che leggono La Civiltà Cattolica e trovano in essa indicazioni utili per interpretare gli avvenimenti del mondo di oggi alla luce della fede. 2. L'epoca in cui, per espressa volontà del mio predecessore Pio IX, esule a Gaeta, La Civiltà Cattolica vide la luce, era fortemente segnata da un laicismo e da un anticlericalismo, che non solo osteggiavano la Chiesa e il Romano Pontefice, ma minavano pure le basi stesse della civiltà cristiana, attaccando con violenza la fede e la morale cattolica. La vostra rivista sorse precisamente con lo scopo di difendere i valori cristiani, la Chiesa e il Papa. Inizialmente l'atteggiamento e lo stile della rivista furono combattivi e spesso anche aspramente polemici, in sintonia con il clima generale di tensione, quando non addirittura di lotta frontale, allora imperante. Oggi la situazione è molto cambiata. * Die 19 m. Ianuarii a. 1990. Gv 1. 17. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. Il 881 Con il Concilio Vaticano II, la Chiesa desidera « stabilire un dialogo che sia ispirato dal solo amore della verità » con tutti gli uomini, anche con coloro che non condividono la fede cristiana, ma « hanno il culto di alti valori umani », e perfino « con coloro che si oppongono alla Chiesa e la perseguitano in varie maniere ». 2 Questo però non significa che sia venuta meno la necessità di difen­ dere la fede e la morale cristiana dagli attacchi del materialismo scientista ed ateo, del secolarismo irreligioso, della non-credenza spesso aggressiva nei confronti della religione e del messaggio cristiano. La difesa della fede e della Chiesa resta, dunque, il primo compito de La Civiltà Cattolica anche oggi. Un compito, tuttavia, che occorre svolgere in spirito di carità e di dialogo, senza asprezze polemiche, se pure nel rispetto rigoroso della verità. Anche oggi, e forse soprattutto oggi, resta vero che la migliore difesa della fede cristiana è la presentazione di essa in maniera com­ prensibile per gli uomini del proprio tempo. La verità cristiana ha una straordinaria forza intrinseca di convincimento e di attrazione sugli spiriti sinceri e aperti a Dio : dipende dai cristiani il proporla nella sua grandezza e bellezza, come anche nella sua capacità di rispondere alle esigenze più alte e più profonde. 2. La Civiltà Cattolica non è una rivista specializzata in un parti­ colare settore scientifico, ma è una rivista di cultura generale, che si apre su un ampio ventaglio di problemi, con una speciale attenzione all'attualità ecclesiale, sociale e politica. Il suo carattere specifico è il taglio con cui affronta i problemi e legge gli avvenimenti. È un taglio specificamente « cattolico », nel senso che intende giudicare idee e avvenimenti alla luce della dottrina cattolica, come è espressa dal­ l'insegnamento della Chiesa, in modo che il lettore sia aiutato a pen­ sare « cristianamente » la realtà odierna. Ciò comporta una piena e generosa adesione al Magistero della Chiesa, che ha « l'ufficio di interpretare autenticamente la parola di Dio scritta o trasmessa » e ha ricevuto « un carisma certo di verità ». Nella sua lunga storia, La Civiltà Cattolica si è distinta proprio per la sua fedeltà al Magistero vivo della Chiesa, il cui insegnamento non solo ha accettato con profonda docilità, ma ha cercato di diffon3 2 3 4 Gaudium et spes, 92. Dei verbum, 10. Ibid., 8. 58 - A. A. S. 4 882 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dere alacremente nel mondo della cultura. Vi esorto a perseverare in questa linea e a continuare con intelligenza e tenacia in quest'opera di difesa e di diffusione del pensiero della Chiesa, specialmente negli ambienti che sono lontani da essa o che l'avversano, spesso forse più per ignoranza di quello che la Chiesa veramente pensa e dice che per volontaria opposizione ad essa. Lo sforzo che, in particolare con la pubblicazione delle encicliche e con i miei viaggi apostolici, sto compiendo è di portare gli uomini di oggi ad « aprire le porte a Cristo, redentore dell'uomo ». Sono perciò grato a La Civiltà Cattolica per l'aiuto che mi offre in questo com­ pito, dando largo spazio agli insegnamenti pontifici, seguendo con attenzione e con accurata informazione i viaggi apostolici, sforzan­ dosi di fare comprendere nel loro vero significato i gesti che il Papa compie nello svolgimento del suo mandato apostolico. 3. La Civiltà Cattolica ha sempre avuto un vincolo particolare col Papa e con la Santa Sede : un vincolo di amore e di fedeltà che i miei predecessori, da Pio IX a Paolo V I , hanno riconosciuto come carattere essenziale della vostra rivista. È mio vivo desiderio che questo vincolo non solo si mantenga, ma si rafforzi. Ciò impone a voi tutti uno sforzo costante di fedeltà alla Santa Sede e alle sue direttive, anche se questo può costare talvolta sacrifici e rinunzie a giudizi e punti di vista personali. Siate sicuri che questi sacrifici e queste rinunzie, compiuti nello spirito del voto di speciale obbedienza al Papa che è proprio della Compagnia di Gesù, non man­ cheranno di produrre frutti spirituali per il bene della Chiesa e per la vostra vita religiosa. 4. La Chiesa cattolica è andata accrescendo la sua presenza nel mondo, in adempimento del suo carattere (( cattolico », cioè univer­ sale; soprattutto nel corso di questo secolo essa è apparsa sempre più chiaramente come la « Chiesa di tutti » e la « Chiesa per tutti ». Ciò fa sì che essa, oggi più di ieri, debba prendere a suo caricò, cèr­ tamente sotto il profilo religioso e morale, tutti i problemi che angu­ stiano il mondo e debba divenire la coscienza morale dell'umanità, fa­ cendosi voce di coloro che non hanno voce o non riescono a farsi sentire. In questa situazione una rivista come la vostra deve necessariamente aprirsi ai grandi problemi del mondo di oggi : sociali, politici, econo­ mici, morali e religiosi. Il problema ecumenico, il dialogo delle cui- Acta Ioannis Pauli Pp. II 883 ture, Finculturazione della fede, i problemi dell'indifferenza religiosa, del secolarismo e dell'ateismo, il problema della fame, del sottosviluppo e dell'ambiente devono essere i temi sui quali la vostra rivista s'im­ pegna a riflettere, seguendo le indicazioni da me date in particolare nell'enciclica Sollicitudo rei socialis e facendo, come ho detto nell'en­ ciclica Redemptor hominis, dell'uomo la « via » della Chiesa. 5. Desidero, infine, ricordarvi di essere fedeli al metodo di lavoro che ha sempre caratterizzato fin dal suo nascere La Civiltà Cattolica. Anzitutto, la ricerca assidua della verità, sia in campo teologico e filosofico, sia in campo scientifico e storico, sia nel campo dell'attua­ lità. Siate convinti che la migliore difesa della fede e della Chiesa è il dire sempre la verità, nella misura, evidentemente, in cui la verità può essere percepita nel groviglio delle situazioni e nel pluralismo di voci contrastanti. Il secondo carattere del vostro metodo di lavoro deve essere la serietà scientifica, assicurata dalla competenza e dall'accuratezza della ricerca, in modo da giungere ad avere una sicurezza dottrinale che sia per i vostri lettori una garanzia. Già il mio predecessore Paolo VI esprimeva il desiderio che La Civiltà Cattolica costituisse un valido « punto di riferimento » in mezzo al mutare degli eventi e all'affermarsi di nuovi modi di pensare, che talvolta sono soltanto mode passeggere. Ritengo anch'io che questa funzione, che La Civiltà Cattolica svolge in stretta sintonia con il pensiero e le direttive della Santa Sede, debba essere mantenuta. So poi che, istituzionalmente, il lavoro degli Scrittori de La Civiltà Cattolica è collegiale, cosicché quanto appare sulla rivista è frutto di riflessione comune e impegna la responsabilità di tutto il Collegio. Desidero che questo carattere collegiale del vostro lavoro sia man­ tenuto, anche se non è facile lavorare insieme e se quella certa dose di anonimato che esso comporta può costare non poco. È chiaro, però, che la collegialità nel lavoro assicura alla rivista una maggiore auto­ revolezza. Carissimi, questi pensieri ho voluto parteciparvi in una ricorrenza per voi significativa. Confido che essi valgano a confortarvi nel vostro lavoro, orientandolo « alla maggior gloria di Dio » e al miglior ser­ vizio della Chiesa e degli uomini, che ad essa guardano come a « colonna e sostegno della verità ».* 5 1 Tm 3, 15. Acta 884 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Invoco su di voi dal divino Spirito copiosi doni di sapienza, di consiglio, di fortezza nella vostra quotidiana fatica e, in pegno di essi, vi imparto di cuore la mia Benedizione. VII Ad Urbis magistrum, adsessores et consiliarios coram admissos.* Onorevole Signor Sindaco, Signori componenti della Giunta di e del Consiglio comunale Roma! 1. Si rinnova oggi il tradizionale e sempre gradito incontro, che offre a voi l'occasione di porgere al Papa gli auguri per il nuovo anno e a me di ricambiarli con tutto il cuore. Le sono grato, Signor Sindaco, per il nobile indirizzo che ha vo­ luto rivolgermi a nome anche dei suoi Collaboratori. Prendo atto con compiacimento dei propositi di generosa dedizione al servizio di questa amata Città che, anche per la singolare missione ad essa riservata dalla Provvidenza, presenta alcuni problemi amministrativi partico­ larmente delicati e complessi. Quest'incontro avviene all'inizio non soltanto dell'anno, ma anche del vostro mandato di amministratori, essendo recente il vostro inse­ diamento in Campidoglio. Ciò conferisce alla presente circostanza uno speciale significato, giacché l'avvio di un nuovo ciclo di attività ammi­ nistrativa comporta sempre un rilancio dell'impegno di lavoro, nella prospettiva di precisi obiettivi da raggiungere. Il Vescovo di Roma, che ormai da lungo tempo intrattiene un dia­ logo aperto con i Responsabili della vita politica cittadina, s'avvale volentieri dell'odierna opportunità per porgervi i suoi voti di concorde e profìcuo lavoro a vantaggio dell'Urbe e del suo progresso materiale e morale conformemente alla vocazione storica e alla funzione seco­ lare, che le sono proprie. 2. Parlo a ragion veduta di « dialogo », perché tra l'Autorità eccle­ siastica e quella civile, pur nel rispetto delle peculiari sfere di com­ petenza, devono instaurarsi rapporti non semplicemente di buon vici­ nato, ma di fattiva e costante collaborazione, tali da consentire ad * Die 20 m. Ianuarii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. II 885 entrambe di recare un contributo effettivo alla soluzione dei molteplici problemi propri di una grande metropoli. La Chiesa, infatti, lungi dall'assumere atteggiamenti di distacco o addirittura di antagonismo, si sente invece parte viva della comunità civile, al cui bene globale intende concorrere, forte della propria ispirazione ideale unitamente alle altre comunità, strutture ed organizzazioni dell'Urbe. Nell'Esortazione apostolica Christifideles laici, che ho dedicato alla « vocazione e missione dei laici nella Chiesa e nel mondo », ho espresso il convincimento che « stile e mezzo per il realizzarsi di una politica che intenda mirare al vero sviluppo umano è la solidarietà »- 1 Tale solidarietà — come avevo già detto nell'Enciclica Sollicitudo rei socialis — « non è un sentimento di vaga comprensione o di superficiale intenerimento per i mali di tante persone vicine e lontane. Al con­ trario, è la determinazione ferma e perseverante di impegnarsi per il bene comune, ossia per il bene di tutti e di ciascuno, perché tutti siano veramente responsabili di tutti ». 2 3. Questa, illustri Signori, è la norma di fondo, a cui deve ispi­ rarsi ogni amministratore della cosa pubblica : favorire tra i cittadini una solidarietà che sia davvero sollecitudine per la totalità dei com­ ponenti la comunità urbana nella totalità delle loro esigenze autenti­ camente umane. È proprio di questa solidarietà che ha bisogno Roma per affron­ tare i suoi problemi antichi e nuovi, per dare risposte forti e valide a quella crisi di identità che rischia di pregiudicarne la nobilissima missione e di sfigurarne il volto. La solidarietà deve valere, innanzitutto, tra le persone, le famiglie, i ceti sociali, perché senza una grande e rinnovata tensione alla com­ pattezza tra i cittadini non può esserci un vero progresso. La solida­ rietà deve poi sussistere tra le generazioni, perché ogni stagione della vita ha un suo contributo da offrire all'edificazione di una migliore convivenza. La solidarietà deve, inoltre, instaurarsi tra i cittadini e gli stranieri, perché Roma continui ad essere un punto di riferimento nel dialogo tra popoli e culture diverse. La solidarietà, infine, va pro­ mossa tra parte e parte del territorio urbano, tra il centro e la peri­ feria, come anche tra l'ambito proprio della città e quello più vasto, 1 2 Christifideles laici, 42. Sollicitudo rei socialis, 38. 886 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale e pur col primo intimamente connesso, della provincia e dell'intera regione. 4. Un forte impegno civile, che si ispiri ad una simile visione della solidarietà, potrà ben orientare l'esame e l'eventuale elaborazione di quei nuovi assetti istituzionali, che Ella, Signor Sindaco, ha voluto evocare e che da molte parti sono ritenuti necessari per un più efficace governo di Roma, che è, al contempo, capitale della Nazione italiana e centro della Cristianità. Ma qualsiasi adeguamento amministrativo, che le forze politiche decidano di attuare, sarà per sé insufficiente ad assicurare l'effettiva soluzione delle difficoltà vecchie e nuove di cui risente e soffre la vita cittadina, se mancherà il sostegno dei valori morali, sui quali deve reggersi ogni ordinata convivenza. Tali valori hanno la loro fonte nella dignità della persona umana, creata ad immagine di Dio, e nel trascendente destino a cui Egli l'ha chiamata. La Chiesa, esperta qual è in umanità, sa di poter recare, al riguardo, un significativo contributo, attinto all'insegnamento perennemente va­ lido del suo divin Fondatore, Gesù Cristo. In una società tentata di porre nella ricerca dei beni materiali e nell'indiscriminata soddisfa­ zione di qualsiasi desiderio o pulsione il criterio supremo delle proprie scelte, la Chiesa sente il gravissimo dovere di richiamare ai suoi figli e, in generale, a tutti gli uomini di buona volontà quei valori di ordine spirituale, nei quali soltanto l'essere umano può trovare l'appagamento pieno delle sue aspirazioni più profonde. Per la sua millenaria tradizione di civiltà, arricchita e nobilitata dalla rivelazione cristiana, Roma deve sentire la fierezza di non essere seconda a nessun'altra città nel rispondere a quella urgenza, direi anzi a quella sfida di saldi valori morali, a cui le persone più sensibili prestano oggi rinnovata attenzione. 5. La comunità cristiana, che vive ed opera nella Città, intende assumere pienamente le proprie responsabilità in questo impegno di ripresa morale, da cui dipende in larga misura il raggiungimento di quelle mete di giustizia e di progresso, che sono nei desideri di tutti. A questo fine essa sta preparando il Sinodo pastorale diocesano, nel quale vuole mettersi in ascolto della Città per coglierne, con ampia e profonda analisi di carattere socio-religioso, attese e frustrazioni, disagi e speranze, così da poter offrire un apporto costruttivo nella ricerca delle soluzioni. Acta Ioannis Pauli Pp. II 887 I problemi che si intravedono sono numerosi e gravi. Molti di essi sono anche annosi e, come tali, a tutti ben noti : la carenza di alloggi, ad esempio, che intralcia il cammino delle famiglie in formazione e si proietta come ombra minacciosa su quelle sottoposte a sfratto ; la disoc­ cupazione, che continua ad affliggere in larga misura il mondo giova­ nile, colpendo in modo particolare i soggetti più deboli; la dolorosa situazione di solitudine, di emarginazione e persino di abbandono di un gran numero di poveri, di anziani, di immigrati; le disfunzioni dei servizi socio-sanitari, da tante parti lamentate, ma lungi ancora dal­ l'essere corrette ; la congestione del traffico, che rende difficile la circo­ lazione, creando gravi disagi ai cittadini ; le barriere urbane, con le difficoltà che ne derivano per i disabili ; il progressivo degrado ambien­ tale, che suscita crescente allarme nella pubblica opinione ; il feno­ meno sempre più preoccupante della criminalità, particolarmente gio­ vanile ... E non parlo di altri problemi di ordine spirituale e morale, che come tali più sollecitano e preoccupano la Chiesa in quei settori che sono di sua più diretta e specifica competenza. Agli uni e agli altri il prossimo Sinodo romano dovrà rivolgere le sue attenzioni e premure. Quel che occorre, comunque, è di coordinare le forze e di agire con tempestività e decisione. Se la città è fatta per l'uomo, nulla può essere trascurato o rinviato di quanto può contribuire a dare ad essa un volto a misura d'uomo. Roma, poi, che per la sua storia civile e religiosa vanta un patrimonio di valori unico al mondo, deve impegnarsi per offrire agli abitanti ed ai visitatori spazi di arricchimento spirituale e stimoli per l'elevazione sul piano etico e autenticamente umano. 6. Confido, illustri Signori, che in queste mie riflessioni voi vor­ rete scorgere l'amore profondo che nutro per questa Città e il desiderio sincero che mi muove a recare un contributo al vostro non facile lavoro di amministratori. Con questi sentimenti rinnovo a voi ed ai vostri Collaboratori i miei auguri cordiali, mentre invoco le benedizioni di Dio su tutti i cittadini e gli ospiti dell'Urbe, per i quali auspico un anno di operosa concordia e di ordinato progresso nella giustizia, nella libertà, nella pace. Acta 888 Apostolicae Seats - Commentarium Officiale VIII Ad exc.mum virum Patricium Power, Hiberniae Legatum.* Mr Ambassador, In welcoming you to the Vatican and accepting the Letters of Credence by which you are appointed Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of Ireland, I am pleased to have this occasion to add further to the already solid édifice of close and friendly relations between your belo ved country and the Holy See. Faith and hi story have combined to forge a special bond between the Irish people and the Successor of Peter, a bond which is entrusted to the responsibility of each succeeding generation and for which we should never tire of giving thanks to God who is the Good Shepherd of his Church and the Lord of the history of individuáis as well as of nations. I am grateful for the kind words you have expressed on behalf of President Hillery, to whom I ask you to convey the assurance of my goodwill and of my prayers for Ireland and her people. The beginning of your diplomatie mission, Mr Ambassador, co­ incides with Ireland's term of Presidency within the European Com­ munity. This is also a time of extraordinary ferment and change in Europe itself. A new era seems to be dawning, marked by a great hope of freedom, of responsibility, of solidarity, of spirituality. People everywhere are looking with intense yearning towards a more peaceful and productive future. Old ways of thinking about development, defence, unity, and even the environment often seem inadequate to the new situations arising with increasing rapidity. But at the same time no one can overlook the fact that former uncertainties and threats have been replaced by other equally challenging and potentially destabilizing tendencies which those responsible for the life of nations are called upon to meet with intelligence and foresight. 1 Politicai processes and economie development have a moral dimen­ sion which cannot be overlooked if they are to contribute to people's authentic and integral well-being. The peoples of Europe today demand that their governments provide laws and politicai policies that are eminently worthy of man and that effectively uphold the inalienable * Die 22 m. Ianuarii a. 1990. Cf. Speech to the Pontifical Council for Culture, 12 January 1990, 2. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 889 dignity of each individual and the exercise of fundamental rights, including freedom of conscience and religious practice. Both in the East and in the West, the peoples of Europe want an international order based on trust and solidarity, one that is no longer built on force or fear. That the peoples of Europe have deeply-felt aspirations which they expérience as their natural ethos and their inalienable right is clearly evidenced in their irrépressible search for justice, freedom and spiritual fulfìlment. In this context, the idea of Europe's common destiny, strengthened by the current process of democratization, is closely connected with the growing awareness of sharing the same spiritual roots. Based on those Christian roots, Europe has an identity and a vocation all its own : "That of joining together diverse cultural traditions in order to establish a humanism in which respect for the rights of others, solidarity and creativeness may allow ali to realize their most noble aspirations". Perhaps as never before, there exists an opportunity to pursue those goals in a new context of openness and mutual sharing. 2 3 Since the history of the formation of European nations goes hand in hand with that of their Christian evangelization, to the extent that the frontiers of Europe coincide with those of the spreading of the Gospel, then Ireland can recali and be rightly proud of the part she played in the historica! development of this continent. At the very time when the stability of its peoples was being Consolidated, Irish monks brought the light of faith and learning to a great part of Europe. That bright page of Irish history should be remembered so that the best énergies of the présent generation of Irish men and women may be directed in a similar way to the material, cultural and spiritual development of the "common house". Ireland now has the opportunity to renew and share with others the rich humanism which characterizes her people and which springs in the first place from her fìdelity to her Christian traditions. 4 5 Mr Ambassador, you have mentioned two areas of conflict which seem to give the impression of being somehow less open to the positive politicai processes taking place elsewhere. One is Lebanon, which has 2 3 4 5 Cf. Address to the Roman Curia, 22 December 1989, 4. Ibid., 3. Cf. ibid. Cf. ibid., 4. Acta 890 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale been a fréquent subject of my prayers and appeals, especially in recent months. The other is the tragedy of Northern Ireland, where violence continues to reap death, injury and destruction, as well as untold material and spiritual privation for the members of both communities in that Province. The Holy See expresses ready support for those steps being taken by the Governments involved to bring about the conditions required for peace : especially the élimination of injustice and discrimination, which you have already mentioned. We can only hope that the people of Northern Ireland themselves will urge their représentatives to engage in dialogue about the situation as it really is, a dialogue without partisan constitutional or politicai préjudice and without exclusion. There too, new ways of thinking are needed, more fully centred on achieving the integral well-being of ali sectors of the population. I express to you the hope that the steps towards greater harmony and coopération being taken in Europe will become ever more a reality in Northern Ireland as well. Mr Ambassador, having represented your country in other im­ portant posts you now begin your mission as Ireland's diplomatie représentative to the Holy See. You follow a long line of distinguished Irish Ambassadors. I assure you of my prayers for the success of your mission, for your family and for the people of Ireland whom you serve. May God bless your noble land ! IX Ad regionis Latii administratores coram admissos.* Signor Signori Presidente, Amministratori della Regione Lazio! 1. Sono lieto di accogliervi per formulare a voi, componenti della Giunta e del Consiglio regionale, fervidi voti augurali. Con essi in­ tendo raggiungere, attraverso le vostre persone, anche la Comunità civile a voi affidata. Ha ben detto il Signor Presidente che è appena terminato un anno singolare per gli avvenimenti, che si sono in esso compiuti e per l'ere­ dità che ha lasciato a tutti noi. Ci siamo ormai avviati nell'anno nuovo, che ci auguriamo per il decennio che ci separa dalla fine del * Die 5 m. Februarii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. U 891 secolo, foriero di vera pace. L'uomo è assetato di pace. Dobbiamo essere riconoscenti al Signore, perché le premesse per una convivenza pa­ cifica si colgono oggi chiaramente. Occorre, però, rinvigorire negli animi la coscienza della solidarietà in questa causa, affinché tutti vi siano coinvolti con partecipazione concorde e piena. Come sapete, nel recente Messaggio per la Giornata Mondiale della Pace ho sottoposto all'attenzione di ogni persona di buona volontà un grave problema, quello ecologico, ricordando che alla sua soluzione occorre indirizzare gli sforzi e mobilitare le volontà dei cittadini. Non si può disattendere una tale questione, che è vitale per la sopravvivenza dell'uomo, né ridurla a questione meramente politica : essa infatti ha una dimensione morale che tocca tutti, così che nessuno può disin­ teressarsene. 2. Il fatto che se ne discuta è già significativo, perché costituisce la necessaria premessa di un serio impegno per l'edificazione di un mondo più vivibile. Solo il formarsi nei cittadini di una più attenta visione dei problemi emergenti può prepararne gli animi ai sacrifìci necessari per raggiungere le opportune soluzioni. L'ecologia, se coin­ volge tutti, attende però da ciascuno risposte differenziate a seconda del rispettivo ruolo e posizione sociale. In questa prospettiva si intra­ vedono immediate ed importanti conseguenze. L'uomo in questo scor­ cio di secolo è chiamato ad instaurare un nuovo rapporto di attenzione e rispetto verso l'ambiente, i cui delicati equilibri egli deve tutelare, tenendo conto delle straordinarie possibilità, ma anche delle formida­ bili minacce insite in certe forme di sperimentazione, di ricerca scien­ tifica, di attività industriale. E ciò deve fare, se non vuole pregiudi­ care lo stesso sviluppo o indurvi conseguenze imprevedibili. Nel programma di interventi atti a preservare la natura e a salvare il patrimonio ambientale — è questo uno dei settori a cui si rivolge la vostra competenza — occorre assumere come criterio fondamentale il rispetto della vita e della dignità dell'uomo, nel contesto di un ragionevole equilibrio tra le esigenze del progresso e la necessaria con­ servazione di un tale patrimonio. E se a voi è principalmente affidato questo compito, come non ricordare che il vostro intervento si rivolge ad una Regione che conserva ancora molte delle ricchezze naturali del passato? I cittadini del Lazio s'attendono dal vostro impegno l'efficace tutela di tale patrimonio contro ogni forma di abuso o di sperpero sconsiderato. Di qui la rinnovata urgenza di studiare in tempo le so­ luzioni adeguate. 892 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3. Tutti siamo chiamati a contribuire alla fondazione di una società pacifica, che faccia perno sul rispetto della vita umana e sulla tutela dell'integrità del creato. Ma oggi più che ieri avvertiamo come nostri, questi problemi, e la stessa opinione pubblica si attende da chi go­ verna una sensibilità, una delicatezza, un rispetto, che si esprimano poi in decisioni sagge e lungimiranti. I problemi ecologici entrano ormai nelle case, se ne discute in fa­ miglia e ci si chiede come sarà domani il mondo. È questa una do­ manda alla quale anche voi siete chiamati a dare una risposta, che metta sempre al centro, ripeto, il servizio alla vita umana e, di conse­ guenza, il miglioramento e l'adeguamento delle strutture a ciò depu­ tate. Servire la vita vuol anche dire promuovere aggiornati ed efficaci servizi educativi, sanitari, assistenziali, con un riguardo preferenziale per le attese dei soggetti più deboli e sprovveduti. La vostra opera deve certo tendere a trovare soluzioni politiche ed amministrative a tali esigenze, ma essa, proprio per riuscire, non potrà mai ignorare le componenti, anzi le premesse di ordine morale che ne indicano le linee o r i e n t a t i c i . È da questo terreno, infatti, che il buon amministratore deve partire per superare le disparità tuttora presenti nel tessuto sociale, per soccorrere le nuove povertà, per perfezionare le soluzioni finora adottate, ove si rivelino insufficienti. È vero che nell'ambito delle vostre competenze non si hanno macroscopiche situazioni di disagio quali si possono ravvisare altrove. È un fatto, però, che anche qui esistono segni di inquietudine, richieste d'intervento, emergenze talora improv­ vise. Mi riferisco, ad esempio, all'accoglienza degli immigrati, pre­ senti a Roma e in varie zone del Lazio, alla cura degli invalidi e degli ammalati e all'assistenza nei confronti degli anziani. Per tutti costoro è necessario un piano organico, che assicuri volta a volta lavoro, casa, sostegno, forme previdenziali articolate in collaborazione con gli Enti interessati. 4. Molti altri problemi, che hanno al centro l'uomo, attendono da voi adeguate soluzioni, sempre partendo dal dovere del servizio e della solidarietà. Tutto questo oggi costituisce un'urgente necessità per camminare insieme, per edificare una società più giusta, umana e — voglio anche dire — cristiana. La solidarietà più vera, come sinto­ nia col fratello, nasce da un'esperienza profonda di unità nel Cristo, che è venuto a renderci figli di Dio e pertanto tutti fratelli. Dopo gli Acta Ioannis Pauli Pp. II 893 avvenimenti dell'anno concluso, l'uomo è oggi più aperto alle esi­ genze della solidarietà, ma proprio per questo si attende di più da chi ne amministra le sorti a qualsiasi livello. Dobbiamo dunque mettere in atto ogni sforzo perché ciascuno si assuma le proprie responsabilità e creare le premesse di uno stile di vita più solidale e fraterno. Tutti debbono impegnarsi a contribuire all'equa distribuzione dei beni della terra, al rispetto della vita del prossimo in difficoltà od emarginato, alla promozione di organismi di volontariato, che oggi possono assolvere un'importante funzione di so­ stegno e di integrazione. La loro libera collaborazione sarà benefica per tutti, sarà preziosa e alleggerirà, tra l'altro, il vostro compito di pubblici amministratori. 5. È all'uomo, cari Signori, che conviene sempre dirigere l'atten­ zione, aiutandolo ad essere responsabile, a fraternizzare con gli altri uomini, a rispettare il creato. Il vostro fattivo interessamento ai suoi problemi quotidiani, risolti con interventi e leggi appropriate, farà crescere in lui la fiducia e il desiderio di dare un concreto apporto alla solidarietà con i popoli e alla pace del mondo. A voi ed alla Comunità che rappresentate va il mio augurio per un anno sereno, vissuto nella solidarietà umana e cristiana. Affido questi voti all'intercessione di Colei che, dando al mondo il Verbo Incarnato, ha dato all'uomo la possibilità di alimentare nell'animo la speranza che non delude. X Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii de Apostolatu pro valetu­ dinis Administris interfuerunt coram admissos.* Carisssimi Fratelli e Sorelle! 1. L'odierno incontro con voi assume un particolare significato, poiché avviene in occasione della Prima Assemblea Plenaria di codesto Pontificio Consiglio, che — com'è noto — è subentrato alla Pontificia Commissione della Pastorale per gli Operatori Sanitari. Il mio cordiale saluto va, innanzitutto, al Presidente del Dicastero, l'Arcivescovo Monsignor Fiorenzo Angelini, ai Signori Cardinali ed ai venerati Fratelli nell'episcopato, che ne sono Membri. Si estende, • Die 9 m. Februarii a. 1990. Acta 894 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale poi, al Segretario ed al Sotto-Segretario, ai Sacerdoti, ai Religiosi e ai Laici, ai Consultori ed anche agli Esperti. Tutti avete contribuito in maniera generosa ed encomiabile ài vasto e delicato lavoro, che è stato assolto con grande efficacia dal Dicastero nel primo quinquennio di vita. Di ciò mi compiaccio vivamente con ciascuno di voi. La mole di attività svolta in così breve tempo conferma l'oppor­ tunità, anzi la necessità che tra gli Organismi centrali della Chiesa vi fosse anche un Dicastero specificamente dedicato alla pastorale per il mondo tanto ampio e complesso della sanità. Un Dicastero, il vo­ stro, che, sebbene « giovane » per l'istituzione e la strutturazione, è chiamato ad assolvere compiti che sono stati sempre primari e costanti nella vita della Chiesa di tutti i tempi. « Di fatto la Chiesa, nel corso dei secoli, ha fortemente avvertito il servizio ai malati e sofferenti come parte integrante della sua missione», seguendo in ciò «l'esempio molto eloquente del suo Fondatore e Maestro »1 2. Questo Pontificio Consiglio della Pastorale per gli Operatori Sanitari non è stato creato soltanto per rispondere ad un'urgenza oggi particolarmente avvertita nella vita della Chiesa, ma per andare in­ contro in modo nuovo, più organico ed incisivo alle esigenze del nostro tempo, ai problemi ed alle istanze che toccano direttamente il bene della persona umana e della società. Infatti, prima ancora di essere uno specifico settore della pastorale d'insieme o globale, la pastorale sanitaria è una prerogativa che non può non accompagnare ed integrare l'azione evangelizzatrice della Chiesa. Le nuove frontiere aperte dal progresso della scienza e della tecnica, la cosiddetta socia­ lizzazione della medicina, la crescente interdipendenza tra i popoli col­ locano i problemi della sanità e della salute al centro dell'impegno per la promozione dei diritti umani, e tra questi — non c'è dubbio — fondamentali sono quelli che riguardano la tutela della vita dal suo concepimento fino al suo naturale tramonto. Già nel 1982, parlando ai Medici cattolici di tutto il mondo, sotto­ lineavo l'urgenza che le molteplici istituzioni, create e promosse di­ rettamente o indirettamente dalla Chiesa in campo sanitario, trovas­ sero un nuovo ordinamento operativo. E aggiungevo : « Una coordina­ zione a livello mondiale potrebbe consentire infatti un migliore an­ nuncio ed una più efficace difesa della vostra fede, della vostra cul­ tura, del vostro impegno cristiano nella ricerca scientifica e nella 1 Cf. Motu proprio Dolentium hominum, 1. Acta Ioannis Pauli Pp. II 895 professione ». Ciò vale per tutti coloro che, con funzioni e compiti 2 diversi, operano nell'ambito della sanità e della salute intendendo ispirarsi all'insegnamento ed all'esempio di Cristo, sotto la guida del Magistero della Chiesa. Dal tempo in cui il Signore Gesù visse su questa terra fino ai nostri giorni, infatti, l'annuncio della Buona Novella è stato sempre preparato ed accompagnato da una preferenziale attenzione verso i sofferenti, sotto le cui sembianze volle nascondersi lo stesso Figlio di Dio. 3 Opportunamente, quindi, il Concilio Vaticano II nella Costitu­ zione dogmatica sulla Chiesa ha voluto ribadire il rapporto tra evan­ gelizzazione e pastorale sanitaria : « Come Cristo infatti fu inviato dal Padre "a portare la buona novella ai poveri, a guarire coloro che hanno il cuore contrito", 4 "a cercare e salvare ciò che era perduto", così 5 la Chiesa circonda di affettuosa cura quanti sono afflitti dall'umana debolezza, anzi riconosce nei poveri e nei sofferenti l'immagine del suo divino Fondatore, povero e sofferente, si premura di sollevarne l'indi­ genza e in loro intende servire a Cristo )). 6 3. Il coordinamento e la collaborazione sul piano ecclesiale e su quello delle relazioni tra i popoli è il primo frutto di quella solida­ rietà che è non solo una virtù umana, ma che, alla luce della nostra fede, « tende a superare se stessa, a rivestire le dimensioni specifi­ camente cristiane della gratuità totale, del perdono e della riconci­ liazione. Allora il prossimo non è soltanto un essere umano con i suoi diritti e la sua fondamentale eguaglianza davanti a tutti, ma diviene la viva immagine di Dio Padre, riscattata dal sangue di Cristo e posta sotto la permanente azione dello Spirito ». Allorché tale col­ 7 laborazione e coordinamento sono attuati sul piano della sanità e della salute, viene veramente data voce anche ai più deboli ed indifesi e si ricupera in tutti gli uomini il legame che più profondamente e quasi necessariamente li unisce, cioè l'amore alla vita. In questo scopo generale rientrano le finalità distintive di questo * Insegnamenti, 1982, V, 3, p. 674. » Cf. Mt 25, 3 6 . 40. * Lc 4, 18. s 6 7 Ibid. 19, 10. Cost. Lumen gentium, 8. Enc. Sollicitudo rei socialis, 40. Acta 896 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dicastero, quali sono state formulate nel Motu proprio istitutivo. Il quadro delle attività svolte dal Pontificio Consiglio nel passato quinquennio ben dimostra lo zelo, la dedizione e il rigore con cui i suoi Responsabili, i suoi Membri ei generosi Collaboratori volontari — ai quali vanno il mio grato apprezzamento e vivo incoraggiamento — hanno tenuto fede alle indicazioni contenute in detto Documento. L'am­ piezza del lavoro compiuto, la sua ricca articolazione, le molteplici iniziative portate a termine, o già avviate, hanno messo in luce tre prerogative particolari, che meritano di essere rilevate : intendo dire la visione integrale dei concetti di sanità e di salute, che è venuta affermandosi; la prospettiva internazionale, che ha assunto la vostra azione; e, nell'ambito del mondo cristiano, la dimensione ecumenica del vostro impegno. 8 4. La visione integrale dei concetti di sanità e di salute — l'una intesa come politica, legislazione e programmazione sanitaria, l'altra come benessere fisico, psichico e spirituale — comprende tutto un in­ sieme di interessi e interventi che vanno ben oltre la semplice atten­ zione o cura degli infermi. Con essa si abbraccia, infatti, il vastissimo campo delle esigenze poste dall'educazione sanitaria e dalla medicina preventiva, curativa e riabilitativa, con le relative e inscindibili im­ plicazioni di ordine etico, morale, spirituale e sociale. Salute indivi­ duale e salute della comunità politica, infatti, (( sono condizione necessaria e garanzia sicura di sviluppo "di tutto l'uomo e di tutti gli uomini" )). 9 In altre parole, come la pastorale sanitaria è chiamata a rivestire di speranza tutta l'azione pastorale della Chiesa, così la sollecitudine per la salute integrale dell'individuo e della comunità sociale implica attenzione non soltanto ai problemi medici, ma anche a tutte le ansie, agli interrogativi e alle aspettative da cui è sempre « t o c c a t o » l'uomo che soffre. Questi ed altri temi, affrontati ed approfonditi nel corso di que­ sta Assemblea Plenaria, rivestono una singolare importanza pastorale. In effetti, tra i vari argomenti da voi studiati c'è anche l'impegno per la formazione di chi è chiamato al servizio spirituale dei malati : tema, questo, che è strettamente legato all'oggetto del prossimo Si­ nodo dei Vescovi. Del resto, non sarà mai abbastanza sottolineata * Loc. cit., ' Enc. 6. Sollicitudo rei socialis, 44. Acta Ioannis Pauli Pp. II 897 la funzione formativa che la pastorale sanitaria svolge in favore dei candidati al sacerdozio ed alla vita religiosa di speciale consacrazione : essa è per loro un'autentica scuola di vita e mezzo sicuro di matu­ rità personale e di scelte generose, poiché si ispira direttamente al­ l'esempio di Gesù, medico delle anime e dei corpi. 5. La prospettiva internazionale dell'azione d (dia Chiesa è stata una preoccupazione profonda del Concilio Vaticano II, che ha esplici­ tamente invitato i cristiani a cooperare con ogni generoso sforzo all'edi­ ficazione dell'ordine internazionale. 10 I risultati ottenuti dal vostro Dicastero e le premesse poste per ulteriori passi avanti in questo campo, stanno a confermare che il mondo della sanità e della salute presenta singolari opportunità di cooperazione a livello internazionale. Del resto, i problemi della salute, intesa nel suo senso più lato, non sono mai estranei alle massime questioni dell'ordine internazionale, come testimonia, ad esempio, il grave problema ecologico. Gli stessi temi trattati nelle Conferenze internazionali promosse dal vostro Dicastero — dai farmaci all'umanizzazione della medicina, dalla longevità e qualità della vita all'AID S e alla riflessione sulla mente umana, su cui si soffermerà un'altra Conferenza in prepara­ zione — sono così strettamente legati al problema dei diritti umani e del persistere degli squilibri tra le diverse aree del mondo, da ren­ dere chiaro che nulla, come il diritto alla salute, riconduce alla difesa del diritto prioritario alla vita e alla sua qualità, nel contesto del rispetto della persona umana, creata ad immagine e somiglianza di Dio. 6. La dimensione ecumenica, infine, già felicemente prospettata al momento dell'istituzione di questo Dicastero, ha consentito al vostro lavoro di esprimersi con creatività e dinamismo, tenendolo lontano da ogni rischio di burocratizzazione e di inaridimento. Se niente come il bisogno della salute favorisce l'incontro tra gli uomini, indipendente­ mente dalla loro condizione, cultura, mentalità e ideologia, questa stessa esigenza in campo cristiano contribuisce eflìcacemente a pro­ muovere l'incontro tra membri di Chiese e Comunità ecclesiali diverse nello spirito di quella carità indivisa, che qualifica, deve qualificare davanti al mondo i veri discepoli di Cristo. 11 Questo spirito di aper­ tura e di dialogo ha reso possibili anche forme di stretta ed utile coope 10 11 Cf. Cost. past. Gaudium et spes, 88. Cf. Gv 13, 55; 1 Cor 13, 1 ss. 69 - A. A. S. 898 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale razione eon Istituzioni sanitarie e parasanitarie non legate alla Chiesa cattolica, ma che con essa sono disposte ad operare e — in molti casi — hanno profìcuamente operato. Ho osservato con gioia dalle vostre relazioni l'apporto dato a que­ sta dimensione ecumenica dalla fattiva collaborazione prestata dalle Rappresentanze Pontificie, come anche dal Pontifìcio Consiglio « Cor Unum » e dalla « Caritas » in ogni parte del mondo. 7. All'interno, poi, della Comunità ecclesiale il compitò del vostro Dicastero è e resta sempre prezioso ed insostituibile. A conferma, mi piace ricordare la rapidità con la quale il Pontifìcio Consiglio ha sollecitato da parte delle Conferenze Episcopali — trovando pronta accoglienza — la nomina di un Vescovo delegato per la pastorale sani­ taria; l'avvio del censimento, che ha dato già origine ad un primo Catalogo delle Istituzioni sanitarie cattoliche; l'impegno massiccio per un'informazione costante circa le direttive del Magistero della Chiesa sui più gravi problemi connessi all'etica medica ed alla ricerca scien­ tifica (informazione assicurata dalla rivista in più edizioni linguistiche « Dolentium hominum. Chiesa e salute nel mondo » e da altri oppor­ tuni sussidi). Voglio anche ricordare gli incontri numerosi in vari Paesi ed a tutti i livelli; la promozione di aiuti ad aree e luoghi biso­ gnosi di attrezzature mediche, anche sofisticate ; lo sforzo compiuto per accrescere la sensibilità delle Chiese particolari e degli Istituti reli­ giosi nei confronti della pastorale sanitaria ; la costante disponibilità a tenere il collegamento con gli altri Dicasteri della Curia Romana in relazione al mondo sanitario ed ai suoi problemi. Tutto ciò costituisce concreta espressione di quell'ansia pastorale che, mentre ha contri­ buito ad aggiungere significativi consensi all'azione della Chiesa, ne ha ampliato l'interno coinvolgimento nella pastorale sanitaria. In ogni parte del mondo la Chiesa cattolica è presente accanto a chi soffre con le sue molteplici Istituzioni, la cui storia è ricca di ful­ gidi esempi di santità, di silenziosa ed eroica dedizione, di laboriose ma sicure conquiste. E non è senza significato che gli anni di vita del vostro giovane Dicastero siano scanditi dall'elevazione all'onore degli altari di figure di sacerdoti, religiosi e laici che hanno esaltato, con la carità cristiana, la scienza medica e la pastorale sanitaria. Pastori, sacerdoti, religiosi, religiose e fedeli laici costituiscono una forza molto rilevante al servizio della sanità e della salute. Oggi, tut­ tavia, problemi nuovi sollecitano la coscienza cristiana, esigendo, da Acta Ioannis Pauli Pp. II 899 parte sia di quanti sono impegnati nella pastorale sanitaria, sia di quanti, per professione, operano nella ricerca scientifica e nell'assi­ stenza medica, un aggiornamento formativo, al quale il vostro Dica­ stero è in grado di offrire un contributo determinante. 8. Carissimi Fratelli e Sorelle, sia per voi motivo di crescente entu­ siasmo nel vostro impegno la consapevolezza che il mandato di evan­ gelizzare, affidato alla Chiesa, è strettamente legato all'annuncio del Vangelo della sofferenza : « Nel programma messianico di Cristo, che è insieme il programma del Regno di Dio, la sofferenza è presente nel mondo per sprigionare amore, far nascere opere di amore verso il prossimo, per trasformare tutta la civiltà in civiltà dell'amore ». 12 In questa luce, il vostro Dicastero è chiamato a farsi « segno » della missione che la Chiesa ha di incontrare l'uomo nella sua sof­ ferenza. Accogliete, pertanto, il mio cordiale incoraggiamento a perseverare con immutata dedizione nel vostro lavoro. Vi sia di sprone la pre­ ghiera dei tanti e tanti che, nel loro dolore, si affidano alla mise­ ricordia ed all'infinita bontà del Signore. E la Vergine Santissima, Sede della Sapienza e Salute degli infermi, Madre dell'amore e del dolore, conforto di quanti soffrono e sostegno di chi opera al loro ser­ vizio, arricchisca il vostro ministero con le prerogative della bontà, della misericordia, della tenerezza soccorrevole e dell'inesauribile ge­ nerosità. Con questi voti vi imparto di cuore la Benedizione Apostolica. XI Ad quosdam Brasiliae episcopos sacra limina visitantes habita.* Queridos írmeos no episcopado, 1. Depois do breve coloquio com cada um, chegou o grato momento de nos encontrarmos em conjunto : os Senhores, Bispos do Regional Sul-Três, da Conferencia Nacional dos Bispos do Brasil, que aqui se encontram em visita « ad limina Apostolorum », e o sucessor de Pedro. 12 Lett. Ap. Salvifici doloris, 30. * Die 10 m. Februarii a. 1990. Acta 900 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sentindo profundamente a « sollicitudo omnium ecclesiarum »,* de coraçâo lhes dou agora as boas-vindas a todos. Queira Deus que esta visita, preparada com tanto esmero, possa trazer a cada Igreja parti­ cular que pastoreiam, a quantas integram o Regional e Provincia eclesiástica, que coincide com o mesmo, a todo o Povo de Deus no Brasil e, consequentemente, à Igreja universal os mais abundantes frutos. Frutos de graça e paz, que näo podem deixar de buscar-se no cumprimento deste especial dever, que o munus episcopal impöe. E que o Deus da paz, a todos nos torne, cada vez mais, « aptos, com todo o bem, a cumprir a sua vontade, realizando Ele em nos o que lhe é agradável, por Jesus Cristo ». ? 3 Recebendo hoje os Senhores, penso acolher a todos os queridos irmäos e irmäs, seiis diocesanos, pelos quais despendem o melhor das suas energías, na sequela do Born Pastor, numa vida interamente dedicada ao rebanho confiado aos seus cuidados. Em Igreja-Comunhäo, em Corpo místico de Cristo, ao mesmo tempo que aos Senhores e aos fiéis do Rio Grande do Sul, as minhas palavras dirigem-se também aos demais Irmäos Bispos do Brasil ; como continuarci a pensar nos Pastores do Regional Sul-Três, em próximos encontros com outros grupos, que igualmente viräo neste ano à Cidade eterna, em visita (( ad limina », para venerar os túmulos dos Santos Apostolos Pedro e Paulo. 4 2. Näo poderia deixar de volver, logo desde o inicio destas palavras de fraterna saudaçao, o meu pensamento e o meu afeto a toda a grande Naçao brasileira. Perdura em mim a lembrança viva da calorosa aco­ llada, que me dispensou o bondoso povo de suas terras, que, de modo bem sensível, me conquistou o coraçâo, durante a minha inesquecivel visita pastoral, há já quase dez anos. Níio se pode, alias, esqiiecer que o Brasil católico representa urna considerável parte da Igreja, em termos de circunscriçôes eclesiás­ ticas, com um Episcopado correspondente; dai decorre urna sua projeçâo, particularmente preponderante, sobretudo no contexto da Amé­ rica Latina. Näo desconheço as grandes riquezas humanas da gente brasileira, fruto especialmente do maravilhoso caldeamento de raças e de cultu2 Cor. 11; 28. C.D.C., cc. 399 e 400. Cf. Heb 13, 20. * Cf. Io 10. 11. 1 2 3 4 Acta Ioannis Pauli Pp. II 901 ras, ai realizado, graças também a urna convergente visâo crista dos verdadeiros valores humanos. Os mesmos encontram seu fundamento em profunda religiosidade, que continua ainda a caracterizar, singu­ larmente, essa Terra de Santa Cruz, como há quase cinco séculos foi denominada pelos primeiros Portugueses que desembarcaram no novo Continente. Nâo ignoro, porém, a mole imensa de problemas de toda a especie que gravam sempre mais e em percentagem crescente sobre esse povo tâo bondoso, mas às vezes também sofrido; particularmente na atual conjuntura, caracterizada, pela contraposiçâo discriminatòria e indiscu ti velmen te injusta, de um mundo dividido em blocos, nomeadamente Norte-Sul, o que nâo pude deixar de denunciar, já varias vezes. 5 3. Bem se pode, consequentemente, avaliar quanto deve pesar, em seus coraçôes de Pastores, essa série de problemas de um Brasil, que está a atravessar, sem dúvida, sob varios aspetos, um dos momentos difíceis da sua Historia, se bem que os Senhores representem um dos Estados ainda privilegiado, graças ao seu dinamismo na superaçâo dos problemas nacionais comuns, que em outros Estados atingem dimensöes, até anos atrás, impensáveis. É assim compreensível a preocupaçâo dos Pastores com a promoçâo humana. Seria lamentável e até mesmo pernicioso, todavía, quando eia se tornasse tao envolvente e às vezes mesmo vinculada a opçôes ideológicas estranhas à mensagem evangélica, a ponto de, realmente, desfigurar por completo o firn principal da Igreja. Näo que a Igreja, na busca do seu firn principal, a saber, a « salus animarum », no pleno sentido dessa expressäo, se oponha à realizaçâo terrena do hörnern, ou delà se possa esquecer. É geralmente reconhecido quanto a humanidade deve à Igreja, no campo da defesa dos direitos humanos e do progresso, bem como no concernente ao desenvolvimento e promoçâo das pessoas. Esta promoçâo humana, porém, sempre foi e sempre deve ser para a Igreja decorrènda da busca do seu firn específico. Ë com os olhos nele que a Igreja se preocupa pela formaçâo e vivencia religiosa dos cidadäos de qualquer Estado, com espe­ cial enfoque da sua ética social, que se fundamenta no firn último de toda a sociedade. Isso é a melhor contribuiçâo que a Igreja pode dar para a construçâo da sociedade civil. Através da Historia, por poder devolutivo e com carácter absolu5 Cf., por ex., Enc. Sollicitudo rei socialis, 14. Acta 902 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tamente excepcional e transitòrio, a Igreja, sem renunciar à sua doutrina sobre os dois poderes autónomos e soberanos, precisou resolver problemas civis, em circunstancias de extrema necessidade. Pretender, porém, reivindicar para a Igreja un poder que absolutamente nao lhe compete, é certamente desservi-la, no pior dos modos. Pode-se compreender a fácil e forte tentaçâo que, em certas con­ tingencias, poderia ter um Pastor, de canalizar na direçâo exclusiva ou quase exclusiva da promoçâo humana todo o seu empenho pastoral. Mas trata-se de urna tentaçâo, que ele deve superar, como a superou Cristo, o Bom Pastor. A seu exemplo, é certo, podemos, e algumas vezes deveremos, como Igreja, dentro da propria competencia e subsidiaria­ mente, procurar soluçôes também para problemas de ordern temporal, sobretudo nas situaçôes em que se vê comprometida a dignidade do hörnern e säo espezinhados os seus mais elementares direitos. 4. Lembramos, porém, que o « misereor super turbas )), que levou Jesus inclusive à multiplicaçâo dos paes, näo afastou minimamente o Mestre da sua pròpria missao. As multiplicaçôes dos päes näo foram firn a si mesmas; e muito menos poderiam servir (näo obstante as insistencias dos agraciados para fazê-lo Rei, Libertador) de pretexto, para que o Mestre assumisse urna liderança política ou algo semelhante. Mas o modo de proceder do Mestre acabou por ser motivaçao e prepa­ racelo para a grande promessa da Eucaristia, daquele alimento que näo perece, do Pao vivo descido dos céus, do Päo que dá a vida eterna. 6 7 Ë ainda o Mestre, o Bom Pastor, a recordar-nos : « Dai a César o que é de César ». Do Evangelho decorre, diáfana, a vontade de Deus, revelada por Cristo e em Cristo: Rei sim, mas « n ä o deste mundo ». Deus quer que sejam dois os poderes que governam a cidade terrena e a cidade celeste ; poderes distintos e autónomos, harmoniosamente compenetrados. 8 9 A recente síntese conciliar dessa doutrina, näo menos diáfana, relembra-nos com insistencia a distinçâo entre á cidade terrestre ou dös homens, que é a sociedade civil, e a Igreja, que é Cidade e Reino de Deus. Cabe aos homens, segundo as leis divinas, inscritas na propria natureza humana, organizar a cidade terrestre e designar as autori6 7 8 9 Me 8, 2. Jo 6, 15. 26. 58. Mt 22, 21. Jo 18, 36. Acia Ioannis Pauli Pp. II 903 dades que a governam. A Igreja, por seu lado, foi constituida diretamente por vontade de Jesus Cristo, que lhe deu suas leis fundamen­ táis, suas finalidades e suas funçôes proprias. 10 5. Para o cristäo há « compenetraçâo da cidade terrestre e da celeste ». E cabe-lhe cumprir os deveres correspondentes a urna e a outra, dentro das respectivas leis. Mas « a missäo propria que Cristo confiou à sua Igreja nâo é, por certo, de ordern política, economica ou social. Pois a finalidade que Cristo lhe prefixou é de ordern reli­ giosa »." Portan to, só os aspetos religiosos, espirituais e moráis de cidade terrestre fazem parte da missäo pròpria da Igreja. Quanto à atividade econômico-social, « os cristäos que se aplicam ao desenvolvimento econômico-social, no nosso tempo, e que lutam pela justiça e a caridade, devem estar persuadidos de que, assim, muito podem contribuir para o bem-estar do gènero humano e a paz do mundo )). 12 Ë de grande importancia, porém, sobretudo em urna sociedade plu­ ralistica, que se tenha urna justa visäo das relaçôes entre a comu­ nidade política e a Igreja. Impôe-se fazer urna distinçâo clara entre a açâo que os fiéis, individualmente ou em grupo, fazem em nome proprio, como cidadäos, guiados pela sua consciência crista, e as açôes que realizam em comunhäo com os seus Pastores, em nome da Igreja. « Em razäo da sua missäo e competencia, a Igreja de modo algum se confunde com a comunidade política, nem está ligada a nenhum sistema politico ; eia é, ao mesmo tempo, sinal e salvaguarda da transcendencia da pessoa humana ». 13 Tudo aquilo que a Igreja, corno Povo de Deus peregrinante na rea­ lidade contingente do mundo presente, tem feito e nao poderá jamais deixar de fazer em favor da realizaçao terrena do hörnern, de har­ monia com a sua realizaçao crista é como Igreja que sempre deverà fazê-lo, respeitando os principios acima recordados. O seu envolvimento nos problemas sócio-economicos e na vida da comunidade polí­ tica, deverà ser sempre e somente consequenda ou corolario da sua missäo primordial ; esta é, como se sabe : o anuncio e o testemunho de Jesus Cristo, Evangelho do Pai, seguindo o único Espirito da ver­ dade. Pensar, falar e agir em sentido diverso seria obviamente desCf. Const. Gaudium et spes, 76. » Ibid., 42. IUd., 72. » IUd., 76. 10 u Acta 904 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale virtuar por completo a natureza da mesma Igreja, quai a fundou o Senhor J e s u s ; além de ser urna forma de clericalismo, que parece, hoje mais do que nunca, anacrónica. 6. Näo podemos jamais esquecer que a Igreja, na mesma Constituicäo Gaudium et spes, ao referir-se ao mundo contemporáneo, com « suas alegrías e esperanças, tristezas e angustias », e ao dirigir-sè a ele, se proclama abertamente « comunidade de homens reunidos em Cristo- e guiados pelo Espirito Santo para o reino do Pai » ; além disso, apresenta, sem rebuços, o « Cristo crucificado e ressuscitado corno a sua única redençao e salvaçao ». 14 Na grande reflexäo conciliar sobre si mesma, da qual resultou a Constituiçao dogmática Lumen gentium, a mesma Igreja näo deixou nenhuma dúvida a respeito da sua natureza e finalidade. E definiu-se : « em Cristo, sacramento ou sinal e instrumento da intima uniäo com Deus e da unidade de todo o gènero humano ». Nela se atua o plano salvifico universal do Pai, o Reino revelado e inaugurado por Cristo, Fillio de Deus encarnado, no Espirito Santo. 1S 16 A Igreja, manifestaçâo visível de Cristo invisível, Povo sacerdotal, profético e real, continua a fazer a proclamaçao ea instauracelo cres­ cente desse Reino de Deus, « peregrinando entre as perseguiçôes do mundo e as consolaçôes de Deus ». 17 A « salus animarum » é o seu firn essencial e a sua lei suprema. A santificaçao é o ápice e o objetivo último de todo o seu empenho sal­ vifico, segundo a vocaçâo de todos à santidade. 18 Para a salvaçao e santificaçao devem orientarse, pois, os esforços da evangelizaçao, com todas as suas vias, e por todos os seus obreiros. Mas convém esclarecer que na evangelizaçao em campo social, que é um aspeto do múnus profético da Igreja, o anuncio é sempre mais importante do que a denùncia; e esta näo pode prescindir daquele. 19 Para a salvaçao e santificaçao, devem orientar-se todo o exercício do sacerdocio comuni do Povo de Deus e, mais ainda, do sacerdocio ministerial, conforme a reflexäo do mais recente Sínodo dos Bispos, exarada na Exortaçao Apostólica Christifideles laici. E tal exercício 14 Ibid., 1-2. Lumen gentium, 1. Cf. ibid., 2-5. " Cf. ibid., 6-8. Of. ibid., cap. V, 39 ss. 15 16 18 19 Of. Enc. Sollicitudo rei socialis, 41. Acta Ioannis Pauli Pp. II 905 deve ser sempre animado pela caridade. Esta, paradoxalmente, « é tanto mais necessaria, quanto mais as instituiçôes, tornando-se com­ plexas na organizaçâo e pretendendo gerir todos os espaços disponíveis, acabam por se esvaziar, devido ao funcionalismo impessoal, à burocracia exagerada, aos interesses privados injustos e ao désinté­ resse fácil e generalizado ». 20 7. Queridos Irmäos no episcopado, Sei bem quanto os Senhores estäo conscientes das responsabilidades estritamente eclesiais que lhes incumbem e que, como que acompanham sempre a cada um na sua Igreja particular, no Regional e no Brasil. Ë grande a tarefa que lhes pesa aos ombros; mas a todos nos anima a certeza decorrente da fé em Cristo. Baste pensar no empenho fundamental de evangelizar. No Brasil, que está prestes a celebrar os seus cinco séculos de evangelizaçâo, tal empenho atinge proporçôes realmente impressionantes, como o demostram os Planos de Pastoral conscienciosamente elaborados pela Confe­ rencia Nacional, pelas Provincias eclesiásticas e pelos Regionais, bem como por cada Igreja particular. O « impendar » e « superimpendar » do Apóstolo näo pode deixar de ser o lema de vida para cada um dos Senhores, para os padres e demais consagrados, bem como para todo o fiel consciente de sua dignidade e responsabilidade, em relacäo ao serviço do Reino, que é Reino de amor e de paz. 21 Só urna Igreja unida, como a quer Jesus, o Born Pastor, « urna coisa só com Ele e com o Pai poderá levar adiante a maravilhosa mas tao ponderosa missäo que Ele lhe confiou. E sobretudo näo se pode permitir, pelos pretextos acima recordados, de urna promoçâo humana mal entendida, a ruptura da sua unidade, na verdade e na caridade. Tal comunhâo é a maior graça que Jesus insistentemente pediu ao Pai, quando nos fez o dom supremo da Eucaristia : « ut omnes unum sint ». 23 8. Que Maria Imaculada, Nossa Senhora Aparecida, Padroeira do Brasil, velando por todos os Seus filhos da Pàtria brasileira a Eia 20 21 22 M Exort. Ap. Christifideles laici, 41. 2 Cor 12, 15. Cf. Jo 17, 21-23. Ibid. 17, 21. Acta 906 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale consagrada, conserve sempre na unidade a Igreja peregrina nessa Terra de Santa Cruz. Concluo, cheio de esperança, fazendo votos para que a uniäo das Igrejas particulares que estäo no Rio Grande do Sul, reunidas na Provincia eclesiástica que tem as suas raízes na antiga Diocèse dedi­ cada a Sao Pedro, continue a resplandecer na unidade da Igreja uni­ versal que aqui hoje celebramos. Ë isto que peco insistentemente ao Bom Pastor, ao saudar por intermedio dos Senhores, os seus presbí­ teros, as comunidades de consagrados, as paróquias, as familias, os jovens e as crianças, os anciäos e quantos sofrem, enfim, todos os queridos gauchos, seus diocesanos. Levem-lhes a certeza do meu afeto e o meu encorajamento, a viverem a propria vocaçâo crista, buscando primeiramente o único Reino de Deus e a sua justiça, com a ampla Bênçâo Apostólica que lhes dou, de todo o coraçâo. XII Ad Sodales Consilii Secretariae generalis Synodi episcoporum coram ad­ missos.* Signori Cardinali e venerati Fratelli nell'episcopato! 1. La celebrazione dell'VIII Assemblea Generale Ordinaria del Si­ nodo dei Vescovi si trova ormai in una fase decisiva della sua prepa­ razione e per questo Voi, Membri del Consiglio della Segreteria Generale, insieme col Segretario, l'Arcivescovo Mons. Jan Schotte, siete convenuti ancora una volta nell'Urbe per esaminare gli ultimi atti da svolgere in vista dell'imminente avvenimento. Siate, perciò, i benvenuti nel nome del Signore ! Insieme vogliamo servire nel modo migliore la Chiesa, Madre e Maestra, alla quale abbiamo consacrato la vita e il cuore, le parole e le opere, il tempo e le forze. È ormai di comune dominio la notizia che il prossimo Sinodo trat­ terà della formazione da assicurare ai presbiteri, al primo manifestarsi della loro chiamata, durante il tempo di preparazione all'ordinazione e nel periodo di vita sacerdotale. Il compito della formazione sacerdotale è arduo, impegnativo ed esigente; esso però è anche entusiasmante e gioioso per l'intensa ca• Die 15 m. Februarii a. 1990. Acta ioannis Pauli Pp. II 907 rica di fede che comporta, e per le singolari qualità di carità teolo­ gale e pastorale, di comunione e di servizio, di attenzione ai segni dei tempi, di condivisione delle più diverse condizioni dei fratelli, che sup­ pone. Tale compito perciò deve essere assunto con l'intento fonda­ mentale di favorire una piena adesione al modello originario e nor­ mativo del Buon Pastore, ed insieme di promuovere una armoniosa integrazione della identità umana, cristiana e sacerdotale dei giovani chiamati. 2. A questo ricchissimo argomento dedicherà i suoi lavori, la sua meditazione e preghiera la prossima Assemblea, che stiamo preparando con la sollecitudine propria di chi ama la Chiesa. La riflessione sinodale sulla formazione dei sacerdoti nelle circo­ stanze attuali si svolgerà in occasione di una duplice ricorrenza che merita di essere sottolineata : in questo 1990 si celebra il venticinque­ simo anniversario sia dell'istituzione del Sinodo che della conclusione del Concilio Vaticano II. Il Motu Proprio Apostolica sollicitudo, con cui il mio predecessore di v.m. Papa Paolo VI istituiva il Sinodo, risale al giorno 15 settem­ bre 1965, quando il Concilio Vaticano TI non era ancora terminato. Con la creazione di questo nuovo organismo, Paolo VI intendeva ri­ spondere alle aspettative manifestatesi in seno all'assise conciliare e interpretare così il desiderio di collegialità e di unione nella carità pastorale, che i Padri avevano espresso come profonda aspirazione. Il giorno 8 dicembre 1965 si chiudeva, poi, il Concilio Vaticano II che era stato davvero come una « nuova Pentecoste » per la Chiesa in cammino attraverso la seconda metà del secolo x x . Guidati dallo Spirito, i Pastori, convenuti a Roma da ogni parte del mondo, ave­ vano indicato i modi migliori per accogliere ed esprimere la fede in un mondo per tanti versi mutato. Verso questo storico evento occorrerà far convergere la memoria e la gratitudine di tutti i fedeli, aftinché il loro animo resti aperto agli insegnamenti sempre vivi e attuali che lo Spirito ha dato in quella circostanza all'intero Popolo di Dio. 3. E non è senza una speciale ispirazione dall'Alto che si è deciso di rivolgere l'attenzione del prossimo Sinodo al tema della formazione dei sacerdoti, poiché dalla loro buona preparazione dipendono sia la loro personale perfezione umana e cristiana che l'eflìcacia del loro ministero. Acta 908 Apostolicae Sedis - Vommenxatium Officiale Alla formazione e alla vita dei sacerdoti il Concilio Vaticano II ha dedicato, com'è noto, due documenti: il Decreto sulla formazione sacerdotale Optatam totius e quello sul ministero e vita dei presbiteri Presbyterorum ordinis. Non si tratta, perciò, solo di una coincidenza di date ; la ricor­ renza anniversaria ci invita a vedere un collegamento di valore, di qualità e di dignità tra il Concilio Vaticano II e il Sinodo del 1990. La figura del presbiterio è stata descritta e proposta autorevol­ mente dal Concilio, che ha dedicato ad essa con sollecitudine amore­ vole e illuminata un abbondante spazio di discussione e di studio. Tutti ci auguriamo che anche il prossimo Sinodo concentri sull'argo­ mento profonda riflessione e intenso amore, manifestando anche in questo modo la propria considerazione per coloro che sono i primi colla­ boratori dell'ordine episcopale. È infatti ovvio, è opportuno, è necessa­ rio che a ricevere le primizie della mente e del cuore dei Vescovi siano coloro che per vocazione e missione sono eletti a portare insieme con essi il « peso della giornata e del caldo »,* il peso cioè del servizio pastorale che incombe sulle loro spalle: un peso che diviene leggero solo nella comunione col <( Pastore e Vescovo delle anime » e nella condivisione fraterna, grazie alla quale ciascuno porta i pesi degli altri. 2 3 Una chiamata simile ricevono anche coloro che si consacrano al Signore in un particolare stato di vita nelle fila di una Congrega­ zione religiosa o di un Istituto di vita apostolica. Anch'essi sanno di essere mandati a testimoniare con modi propri, aderendo al loro ca­ risma, la sollecitudine apostolica e missionaria e l'efficacia della ten­ sione escatologica della Chiesa pellegrina nella fede e nella speranza. 4. Il compito che grava sul Sinodo riveste particolare urgenza, quando si pensa che gli orientamenti impressi alla formazione dei Presbiteri nelle circostanze attuali sono destinati a proiettare la loro efficacia oltre la soglia dell'anno 2Ô00; i giovani che oggi accolgono la chiamata e si preparano al sacerdozio, fatti adulti e maturi di età e di carità pastorale, dovranno allora apparire come chiari modelli del gregge. È, questo, un vanto e un privilegio che ci esalta ed entusiasma, 1 Mt 20, 12. Cf. 1 Pt 2, 25. » Cf. Gal 6, 2. 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 909 mentre avvertiamo nel tempo che scorre la presenza fedele di quel Dio-con-noi, dell'Emmanuele, che chiama incessantemente quelli che vuole alla perenne missione di salvezza, e sentiamo che il Signore del tempo e della storia ci vuole in essa attivamente presenti. Ma, parimenti, questo è anche un dovere ed una responsabilità. Responsabilità di uomini che decidono del proprio cammino, ponen­ dosi in atteggiamento di ascolto e di fede ; dovere di pastori attenti più alle necessità del gregge che a se stessi, nella preoccupazione di non trovarsi mai impreparati alla grave sfida dei tempi. 5. Venerati Fratelli nell'episcopato, ho voluto farvi partecipi della sollecitudine che provo per un problema di tanta importanza per la vita della Chiesa. Al tempo stesso, però, sono certo di poter condivi­ dere con voi la gioia di ripercorrere, pensando ai lavori sinodali ormai prossimi, l'itinerario, spesso arduo ma sempre appassionante, della nostra stessa formazione al presbiterato. In esso dall'amore del Padre e del Figlio nello Spirito siamo nati alla carità pastorale, che tuttora ci urge dentro, e ci spinge a desiderare che altri, come noi, siano formati oggi per il domani come veri « cooperatores ordinis nostri ». Con questi sentimenti invoco sul vostro lavoro, auspice la Vergine Maria, l'abbondanza dei doni divini, in pegno dei quali vi imparto l'Apostolica Benedizione. XIII Ad quosdam Brasiliae episcopos occasione oblata visitationis ad limina coram admissos.* Queridos Irmäos no episcopado: 1. O nosso encontró de hoje, que coroa a visita « ad limina Apostorum » que estäo realizando, como Bispos que integram o Regional Sul-2 da Conferencia Nacional dos Bispos do Brasil, é para mim motivo de profunda alegría. Vêm do Estado do Paraná, das quatro provincias eclesiásticas de Curitiba, Londrina, Maringá e Cascavel, em que estäo estruturadas as dezoito diocèses, confiadas aos seu s cuidados pastorais. Sao portadores, como discípulos e amigos de Cristo, das alegrías e esperanças, bem como das tristezas e angustias dos homens que habi­ tam nessa bela regiäo do imenso Brasil. Isso me confidenciaram nas * Die 17 m. Februarii a. 1990. 910 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale audiencias pessoais. Este momento, sem pretender sintetizar quanto foi objeto de nossos coloquios, é sobretudo de comunhäo, em continuidade com a Eucaristía, que é sempre o ponto mais alto da visita « ad limina » : Ele, o Bom Pastor, está realmente no meio de nos, como Emanuel. Saudando-os, com sentimentos de afeto e estima, saúdo as Comuni­ dades do Povo de Deus à frente das quais Ele os constituiu Pastores, exortando-os, desde já, a permanecerem « firmes e inabaláveis, sempre generosos em trabalhar para o Senhor, sabendo que a sua fadiga näo é infrutuosa » no mesmo Senhor. 1 2. Näo posso näo recordar, nesta hora, como lembro sempre, e mais vivamente nestes (lias de contato com os Senhores, a peregrinaçâo apos­ tólica que me levou a terras paranaenses, com o ápice na celebraçâo da Eucaristía em Curitiba. Nessa ocasiäo — como recordam, por certo — fazia, com os paranaenses e por eles, um pedido, que, apesar dos quase dez anos transcorridos, me parece ainda atual. Dizia entäo : (( Por vos, eu peço a Deus, com o maior fervor, que näo venha nunca a arrefecer, mas antes se alente e cresca a profunda integraçâo racial, que existe entre vos. Que nesta fraternidade entre varios povos nao falte urna especial solidariedade com nossos irmäos indígenas. Que haja, ainda, entre vos, abertura para acolher muitos outros gru­ pos humanos, necessitados de urna patria, porque privados das suas )). 2 Sendo Pastores de urna regiäo brasileira relativamente bem estruturada, como Igreja, e tendo preparado com primor esta visita, trazem no coraçâo balanços e projetos, com muita esperança. Mas näo deixei de auscultar, nos encontros com cada um, que os anima também vivo sentido de responsabilidade, com sereno realismo. Há urna nova configuraçâo social de vida e cultura rurais do povo, que passa a viver segundo novos padröes, com mentalidade prevalen­ temente urbana e industrial. Depois, o momento político, com novas perspectivas, assim como a pressäo dos meios de comunicaçao social, naturalmente alertam para nova problemática pastoral. Há que obviar ao risco de cedência de um cristianismo de superficie, insidiado por ideologías, visöes do hörnern indiferentes, se näo mesmo hostis à tradiçâo crista, a que vem j u n t a r s e o engodo fácil das seitas e o oportu1 Cf. 1 Cor 15, 58. 2 Homilia, Curitiba, 6 de Julho de 1980, 12. Acta Ioannis Pauli Pp. II 911 nismo daqueles que o Senhor bem estigmatizou em suas alegorías, pondo-nos de sobreaviso contra inimigos « domésticos ». 3 Frente a tais situaçôes, importa que os fiéis cristäos saibam « c o nhecer » e reconhecer a voz do proprio Pastor, aquela voz, alias, que ecoou há quase dois mil anos : « Ouviräo a minha voz e haverá um só rebanho e um só Pastor ». Haverá um só Povo de Deus, numa nova Aliança do único Senhor com os homens : (( Habitarei e andarei entre eles ; e serei o seu Deus e eles seräo o meu Povo ». 4 5 3. Já em precedente encontró com os Bispos de seu Regional, em visita « ad limina », eu me comprazia em observar como o dileto estado do Paraná, sendo, de urna certa maneira, « a terra de todas as gentes », ajudava a nos dar a idéia e como que a tornar palpável a realidade de Igreja como Povo de Deus : ou seja, aquela admirável multidäo que o Espirito Santo, de entre tao grande variedade de etnias e de culturas, congregou na unidade da doutrina dos Apostolos, da comunhäo fraterna, da fraçâo do Pao e da oraçâo. 6 Quero hoje aqui partilhar com os Senhores algumas reflexôes sobre essa realidade misteriosa e täo sugestiva, que empenha e estimula o seu ministerio de Pastores. Para näo verem jamais frustrado nem deturpado esse seu dedicado ministerio, é bom que, a propósito, se retorne à consideraçâo do misterio do Povo de Deus, que é ao mesmo tempo e indissociavelmente a Igreja que está a caminho, como «.sujeito» histórico. Esta reflexâo é bem atual. O Concilio Vaticano I I , ao apresentar as varias imagens da Igreja, entre outras muito significativas, privilegiou esta de Povo de Deus. Deixa entender, assim, que a considera mais feliz, para exprimir o aspecto de corpo social, que, embora inserido na historia dos homens, transcende todos os tempos e todos os povos. 7 4. Esse titulo de Povo de Deus, como os Senhores sabem, comporta todas as ressonáncias das intervençôes divinas para salvar o mundo; e apon ta sempre para a definitiva realizaçao das mesmas em Jesus Cristo, nosso Senhor, no qual « todas as promessas de Deus se tornaram "sim" ». 8 3 4 5 6 7 8 Cf. Mt 7, 15; Jo 10, 12. Jo IO, 16. 2 Cor 6, 16; cf. Hebr 8, 10; Lev 26, 18. Cf. Insegnamenti, VIII, 1, p. 1711. Cf. Lumen gentium, 9. Cf. 2 Cor 1, 20. Acta 912 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale A Igreja, pertanto, amados Irmäos, sendo a continuaçâo de Israel, Povo de Deus da antiga Aliança, é também a sua transformaçâo ra­ dical. Gom efeito, utrapassando todos os limites de ordern étnica, geográfica ou cultural, a Igreja se torna a casa aberta para todos indis­ tintamente, urna vez que, nela, todos passam de « nâo-povo » a Povo de Deus. 9 A razäo primaria dessa transformaçâo radical está no fato de a Igreja ter sido fundada pelo Filho de Deus, feito hörnern, morto e ressuscitado. Ele torna presente o proprio misterio da Santissima Trindade. Ë neste adora vel misterio que eia tem a sua única e triplice fonte. Ë dele que eia recebe a conotaçâo única de Povo congregado na unidade do Pai, do Filho e do Espirito Santo. 10 Ë, de fato, em virtude do sacramento do Batismo, conferido preci­ samente no nome do Pai, do Filho e do Espirito Santo, que os homens väo sendo incorporados no Povo de Deus. E assim, « o Senhor Jesus, "a quem o Pai santificou e enviou ao mundo", 11 torna participante todo o seu Corpo místico da unçâo do Espirito, com que Ele mesmo foi ungido ». 12 E é este o Reino, a que Jesus Cristo deu inicio sobre a terra, dotando-o de todos os meios necessarios à sua definitiva realizaçâo. Para fazê-lo crescer, sao convidados todos os que acolhem o Senhor Jesus : para que se tornem seus colaboradores, na fidelidade à graça, vocaçâo, estado de vida e f unçâo que lhes sâo proprios. 13 5. Em apoio dessa fidelidade a serviço do Povo de Deus, o Espi­ rito Santo distribui suas graças e seus dons, em ordern ao cumprimento da respectiva missäo de leigos, religiosos ou ministros sagrados, a firn de que todos, e cada quai pela parte que lhe cabe, contribuam para a edificaçâo do mesmo e único corpo. Dentro dessa disposiçâo orgànica e com essa fìnalidade 14 tem o primeiro lugar a graça conferida aos Apostolos e aos Bispos, seus sucessores, unidos ao sucessor de Pedro. Ë essa graça que tutela as variedades, e providencia a que estas promovam a unidade na caridade, 9 Cf. 1 Pdr 2, 10. Cf. S. Jerónimo, In Ps. U ad Neoph. : CCL 78, p. 542 s. ; S. Cipriano, De orat. dom. 23: PL 4, 553. Jo 10, 36. Decr. Presbyterorum ordinis, 2; cf. Rom 6, 4. Cf. 1 Cor 3, 8 ss. Cf. Ef 4, 7 ss. 10 11 12 13 14 Acta Ioannis Pauli Pp. 913 II. de maneira que todos os membros do Povo de Deus possam, livre e ordenadamente, chegar à salvaçâo. Esta graça e dom hierárquico, apostólico-episcopal, amados Irmäos, implica urna auténtica diversidade dentro do Povo de Deus. E i a nos foi conferida pela Ordenaçao sacramental, que perpetua na Igreja aquele ato criativo, com que Jesus Cristo (( fez » os Doze, e do qual deriva para os seus sucessores a funçâo específica de serem presença e testemunho do mesmo Cristo entre os fiéis. 15 Esta diferença essencial, como sabemos, näo comporta um distanciamento entre os Bispos e os demais membros do Povo de D e u s ; sua funçâo concretiza-se, precisa­ mente, no ministerio de santificar, de ensinar e de governar o mesmo Povo de Deus ; um ministerio que só os sucessores dos Apostolos recebem de Jesus Cristo, e que eles devem exercer só em seu nome. 6. Muito diferente de qualquer outro povo, quanto às normas constitucionais que o regem, este Povo de Deus nâo é depositàrio da autoridade inerente à sucessäo apostolica; como se o ministerio episcopal constituisse urna especie de delegaçâo popular, ou ficasse vinculado a tal Povo, em termos de duraçâo ou de modalidades de exercício. Sendo de origem sacramental, essa autoridade é exclusivamente de origem divina, e como tal permanece ; nâo precisa, portanto, de ser ratificada por mais ninguém. Isto näo quer dizer que o Bispo haja de converter sua unicidade sacramental em isolamento pastoral. Pelo contrario, tem a obrigaçâo de aceitar e, mesmo de procurar a colaboraçao de todos, tanto das pessoas individualmente, como dos organismos diocesanos e superdiocesanos, a firn de aperfeiçoar e dar maior eficacia ao seu serviço de guia e tornar mais fácil a aceitaçao do mesmo. Mas, tornar-se-ia indevida toda a colaboraçao que se con vertesse em pressäo. Entäo o Povo de Deus seria colocado ao nivel de um povo no sentido laico. Correr-se-ia o risco de subordinar, de certa maneira, o ministerio episcopal a opçôes, mesmo de fé e de vida crista, feitas à medida do hörnern. Teríamos, nesse caso, urna inversäo de termos e de valores : em vez do povo de Deus, o Deus do povo. 7. Se é bom que a Igreja, seguindo o exemplo do seu Mestre, que era « manso e humilde de coraçâo », esteja bem firme também elá na humildade, e que possua o sentido crítico a respeito de tudo aquilo 15 Cf. Const. Lumen gentium, 18. 19. 21. 60 - A. A. S. Acta 914 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que constitui o seu carácter e a sua atividade humana, é obvio igual­ mente que também a crítica deve ter os seus justos limites. Como Pastores da mesma Igreja, levando por diante o que o meu predecessor Paulo VI chamou o « diálogo da salvaçao », 16 incumbe-nos estar vigi­ lantes, quanto àquele espirito crítico, em que näo se exprime já urna atitude de serviço ; mas antes, a vontade de orientar a opiniäo de outrem segundo a propria opiniäo, algumas vezes divulgada de maneira assaz imprudente. 17 O ministerio episcopal, portanto, nao se pode desligar da sua relaçao original e irreversível com Jesus Cristo. Há um direito iniludível de quantos fazem parte do Povo de Deus : o direito de poderem escutar, nos seus Pastores, o proprio Cristo e o Pai que O enviou; e de receber, da parte deles, näo urna palavra dos homens, mas a Palavra de Deus. 18 Os fiéis e todos em geral querem ouvir de nos « palavras de vida eterna », a iluminacäo da fé quanto ao sentido da vida temporal, e as razöes da esperança dos bens futuros, para levarem por diante a missäo que Deus lhes confiou no mundo. 19 As bem-aventuranças, todas elas, apontam para o justo juízo, que näo pertence aos homens nem ao tempo presente, mas só a Jesus Cristo, quando vier na sua gloria 20 para a consumaçao do seu Reino e para sentenciar que os justos iräo para a vida eterna. 8. Meus amados Irmäos no episcopado: esta reflexäo, sobre a Igreja como Povo de Deus, é-me sugerida e exigida pela responsabilidade que me incumbe, quai sucessor de Pedro : ser, no meio desse mesmo Povo, o principio e o fundamento visíveis da unidade. Tanto da unidade dos Bispos, corno da unidade da multidäo dos fiéis. E na mesma linha de responsabilidade, também aos Senhores, como Bispos, cabe serem principio e fundamento visíveis da unidade nas Igrejas particulares que lhes estäo confiadas. 21 Exorto-os, pois, queridos Irmäos, a conservarem a integridade daquela paz, que foi comunicada por Cristo ressuscitado aos Apostolos, 16 17 18 19 20 21 Cf. 1 Tim 2, 4. Cf. Cf. Cf. Cf. Cf. Enc. Lc 10, Const. Mt 25, Const. Redemptor hominis, 4. 16; 1 Tes 2, 13. Lumen gentium, 48. 21 ss. Lumen gentium, 23. Acta ioannis Pauli Pp. II 915 e que dissipa todo o temor. E desejo-lhes e peço a Deus que os atos de seu ministerio pastoral, como os dos mesmos Apostolos, sejam inspi­ rados pela consciência de que säo atos do Senhor, por o serem também do Espirito Santo. 22 23 Encorajo-os a prosseguirem com zelo, inteligencia e entusiasmo, quele serviço que já reálizam, dando mostras de sabedoria e amor, suas Igrejas particulares. Oontinuem a harmonizar as exigencias suas Diocèses com as da Conferencia Nacional dos Bispos, para haja sintonia ñas programaçôes pastorais. nañas das que E näo se cansem de estar próximos, de amar e de escutar o povo, sendo para todos os fiéis diocesanos pais e amigos sapientes. Sejam-no, em particular, para os Sacerdotes e aspirantes ao Sacerdocio, para os consagrados, Religiosos e Religiosas, e para os leigos comprome­ tidos no apostolado, enfìm, para todos os que têm urna participaçâo peculiar e reconhecida na missäo da Igreja. Para concluir, recomendó à Mäe de Deus, sede da sabedoria — Nossa Senhora Aparecida, como a invoca o querido povo brasileiro — o seu ministerio episcopal. Ao seu cuidado materno entrego a sua solicitude de Pastores, no estado do Paraná ; e, por sua intercessäo, invoco abun­ dantes favores celestes para todo o Povo de Deus que ai peregrina, com urna ampia Bênçâo Apostólica. NUNTII TELEGRAPHICI I Beatissimo Domino Patriarchae Antiocheno Maronitarum missus.* La présente Semaine Sainte nous invite à méditer le Mystère pascal et à faire spécialement mémoire, dans la prière et dans la solidarité, de ceux qui souffrent. Ma pensée se tourne spontanément vers la population du Liban, vers ses diverses communautés, toutes éprouvées depuis quinze ans par d'énormes souffrances causées par la guerre. Bien souvent les armes ont été utilisées pour surmonter des conflits que seuls, comme le montrent les faits, le dialogue et la négociation sont en mesure de résoudre. 22 Cf. Jo 20, 19-22. 23 Cf. At 15, 28. 916 Acta Apostolicae Seáis - Commentarium Officiale Je me sens profondément solidaire avec la douleur de Votre Béa­ titude, celle des autres Patriarches et des Evêques du Liban, vous qui avez vu récemment encore les fils de vos Eglises s'opposer en des combats fratricides et qui avez assisté, impuissants, au désespoir de ceux qui, pour fuir la violence destructrice, ont abandonné leurs maisons, leur région et même le pays. Tant de souffrances ne peuvent être inutiles : elles doivent consti­ tuer un grave avertissement pour tous et contribuer ainsi à une prompte résurrection du pays. Le drame du Liban doit cesser. Puissent les catholiques libanais, en particulier, voir avant tout dans ces jours saints une invitation à être unis entre eux et autour de leurs pasteurs, que l'Esprit Saint a constitués pour gouverner la sainte Eglise de D i e u ! Je suis convaincu qu'une volonté loyale de dialogue, la sincérité des esprits et la solidarité peuvent encore faire triompher le véritable attachement à une patrie organisée en toutes ses institutions et faire retrouver les traditions les plus authentiques. Le Liban doit revivre. En cette Semaine Sainte et en la fête de Pâques, ces vœux et ces exhortations se font prière intense. Que Dieu tout-puissant aide la population libanaise si éprouvée ! Qu'il- inspire les responsables des divers groupes opposés et, avec eux, tous ceux qui peuvent contribuer à redonner aux Libanais un pays uni et pacifié ! Avec ma paternelle Bénédiction apostolique. Du Vatican, le 12 avril 1990. IOANNES PAULUS PP. II II Paschalis nuntius Summi Pontificis ad Lituaniae Praesules.* Appropinquantibus iam paschalibus celebrationibus intus in animo cupio testificari tibi, Venerabilis Frater, omnibusque simul Lituaniae Episcopis plenam vobiscum coniunctionem meam in Domino resusci­ tato a quo lucis, gratiae, salutis dona vobis postulo. Hoc tempore sollicitudinis ac spei proximus ego adsum Ecclesiae Lituaniae quae per saecula et aetates integram servavit fidem sui Bap* Die 14 m. Aprilis a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. II 917 tismi, ac particeps facta omnium populi sui eventuum, evasit provida custos et firmamentum illorum religiosorum, moralium, culturalium bonorum, quibus christiana radix ipsaque Nationis propria indoles constat. Amantissima haec mea cura nobilem vestrum populum pariter amplexatur cuius optatis et desideriis magis affinis egomet sum quam alias umquam, praesertim his Paschatis diebus. Dilectae Nationis vestrae sortem futuram precans ego committo Deo Omnipotenti cuius providentia vitam singulorum hominum populorumque gubernat. Pro vobis etiam deprecentur Deum Beatissima Virgo Maria honorata et invocata ad Portam Aurorae Vilnensem sua­ vissimo nomine Matris Misericordiae necnon patronus vester sanctus Casimirus. Apostolicam meam vobis Benedictionem impertiens. IOANNES PAULUS PP. II 918 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA C O N G R E G A T I O N U M CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i TLAXCALEN. DECRETUM Canonizationis Servorum Dei Christophori, Antonii et Ioannis, adole­ scentium Tlaxcalensium, in odium fidei aa. 1527-1529 interfectorum. SUPER DUBIO An constet de martyrio de quo agitur. et de causa martyrii, in casu et ad effectum (( Multi non episcopi neque clerici, iuvenes et virgines, seniores cum iunioribus, multi coniugati et coniugatae, multi patres matresque familias Christo ministrantes, etiam animas suas in eius martyrio posuerunt, et honorificante Patre coronas gloriosissimas receperunt » (S. AUGUSTINUS, In Ioannis Evangelium Tractatus, 51, 13). In magnam eorum multitudinem, qui Christo sanguinis profusione suam testati sunt fidelitatem, Servos quoque Dei Christophorum, An­ tonium et Ioannem ascribere possumus, qui quamvis tenera essent aetate, matura cum fortitudine et intrepido animo mortem obierunt, dum unius veri Dei fidem divulgabant. Eorum immolatio, initio peracta evangelizationis Mexici, seu Novae Hispaniae, ut tunc appellabatur, ipsorum patriae, missionariorum illarum terrarum labores fecundos reddidit semenque fuit, quod copiosos edidit pro Dei regno fructus in tota Continenti recentius detecta. Pueri hi tres, in paganismo nati et educati, in Patrum Franciscanorum schola Evangelium cognitum acceperunt et brevi tam multos in amore Dei progressus fecerunt ut, periculorum neglegentes, nisi sint auctui Ecclesiae operam navare gentisque suae conversioni, etiam tum magna parte idolorum cultus studiosae et vivendi rationis a mo­ ribus christianis alienae. Huiusmodi apostolicus ardor, secundum me­ thodos observatus, quas ipsi missionarii explicabant, nedum probare­ tur, implacabile in pueros odium excitavit et cruentam persecutionem, qua celeriter sunt ad martyrium ducti. Congregatio de Causis Sanctorum 919 Primus Christophorus se ad Christum conformandi effusione san­ guinis privilegium habuit. Is probabiliter anno 1514 aut 1515 natus est, in vico Atlihuetzia, a Tlaxcala non longe. Decem annorum fre­ quentare coepit missionariorum scholam et, post aliquantum religiosae institutionis tempus, baptismum accepit. Convenienter cum officiis e sacramento manantibus atque cum praeceptis quibus erat imbutus, Servus Dei alacerrime contendebat contra idolatriam et vitia familia­ rium, patris praesertim. Cupiditate impulsus ad animarum salutem conferendi eorum, quos amabat, a sedulitate non destitit, ne ob minas quidem ; quin immo, ut eorum adversus gratiam vincerei renisus, maius aliquid facere statuit : hoc est, idola quae domi erant sibi delenda esse putavit, quod continua essent ad malum incitatio. Tum pater, a servis instigatus et ab una multarum uxorum, constituit ut filium interficeret. Ita rursus factum est quod Ioannes Apostolus de Domino dicit : « Lux in tenebris lucet, et tenebrae eam non comprehenderunt » (Io 1, 5). Quocirca pater in familia circulum festivum apparavit, ad quem filios venire iussit, de schola Patrum Franciscanorum Tlaxcalensium revocatos. Christophorum seorsum ductum inhumane coepit querneo fusti affligere ad omnes corporis partes ; non eo contentus, quod graviter illum sauciavisset, in rogum eundem imposuit. Puer, quamquam sanguinolentus et multis confectus doloribus, Dei invocabat auxilium et Sanctae Virgini preces adhibebat. Post nocturnum spatium, quo acerbissime doluerat, patrem arcessivit eique verbis insusurratis veniae, de hac vita decessit. Corpus eius est in domus saepto sepultum, ne infandi sceleris nuntius vulgaretur ; at fama martyrii quoquoversum permanavit. Anno millesimo quingentésimo vi­ cesimo septimo haec evenerunt. Antonius et Ioannes orti sunt in pago Tizatlán apud Tlawcalam, annis ferme .1516-1517. Prior ad familiam principum pertinebat, alter humili loco natus, famuli Antonii munere fungebatur. Erant ambo in schola Patrum Franciscanorum Tlaxcalensium, cum Fratrem Bernardinum de Minaya, O. P., cognoverunt, pueros quaeritantem qui se ad missionem Oaxacensem comitarentur. Duo illi pueri, ad laborandum et ad patiendum pro Domino proque animarum salute prompti, sponte difficili ministerio se obtulerunt. Monentibus gravia se pericula adituros, morte non excepta, responderunt se ad omnia esse paratos, vel ad vitam pro fide devovendam, et maximam Aposto­ lorum Petri, Pauli atque Bartholomaei fortitudinem commemoraverunt, qui suam erga Dominum fidelitatem morte cruenta testificati sunt. In itinere omnia destruxerunt idola, in quae incucurrerunt. Cum ad urbem Cuauhtinchdn pervenissent, ilico Antonius domum quandam ingressus est idola diruenda quaesiturus, Ioanne extra ianuam stante. 920 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Interim indigenae intervenerunt, qui Ioannem mortifere ceciderunt. Antonius, minime metu perterritus ante socii sui corpus examinatum, commonuit eos Ioannem insontem esse seque unum idola destruxisse. Sed illi, odio in christianam religionem incensi, eum quoque statim necaverunt. Haec anno millesimo quingentésimo undetrigesimo facta sunt. Iam tum, sicut Christophorus, veri Christi martyres habiti sunt. Eiusmodi trium puerorum martyrii fama numquam cessavit et ad nostram usque aetatem pervenit. Eorum tamen canonizationis Causa nonnisi novissime incipi potuit. Iis primum, quae ad id opus erant, anno 1977 peractis, Episcopus Tlaxcalensis, Exc.mus Dominus Aloisius Munive Escobar, die 7 men­ sis Ianuarii anno 1982 Sanctae Sedis obtento permissu, eodem anno Processum Cognitionalem instruxit, cuius auctoritas et vis decreto Con­ gregationis pro Causis Sanctorum die 8 mensis Novembris anno 1985 agnita est. Positio super martyrio inspecta est, secundo cum exitu, a Consultoribus Historicis, die 21 mensis Iunii anno 1988 ; deinde a Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, in sessione diei 24 men­ sis Novembris anno 1989, cui praeerat Fidei Promotor « ad casum )> P. Christophorus Bove, O.F.M. Conv., Patres Cardinales et Episcopi, in Congregatione Ordinaria die 6 mensis Februarii anno 1990 habita, Causae Ponente Em.mo Cardinali Eduardo Martínez Somalo, pueros Christophorum, Antonium et Ioannem veros martyres esse putandos professi sunt, utpote in odium fidei occisos. De hisce omnibus rebus, referente subscripto Cardinali Praefecto, certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congrega­ tionis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut Decretum super martyrio Servorum Dei rite conscriberetur. Quod cum factum esset, accitis hodierno die cardinalibus infra­ scripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite iam a Se­ cretis ceterisque de more convocandis eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de martyrio eiusque causa Servorum Dei Christophori, Antonii et Ioannis, adolescentium Tlaxcalensium, in odium Fidei interfectorum, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum publici ÍUTÍS fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS L. card. FELICI, Praefectus m s. £& Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis Congregatio de Causis Sanctorum 921 II VERONEN. DECRETUM Canonizationis Servi Dei Petri Leonardi, Sacerdotis et Fundatoris Con­ gregationis Filiarum a Iesu (1769-1844). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. Omnium virtutum caritas est mater, regina, anima, cor et divi­ tiae; quae quidem postulat ut quis semper sit paratus ad se pro fratribus devovendum, quem ad modum Iesus suam pro nobis dedit vitam. Haec caritatis evangelicae duorum praeceptorum exsecutio vitae et operae Servi Dei Petri Leonardi fundamentum fuit, qui tempore vixit historiae urbis Veronae et universae Italiae per turbatissimo. Gallorum cum Austriacis bellorum series scaena est in qua egregia eminet natura piissimi huius sacerdotis, ingeniosi, seduli et alacris in Dei servitio et animarum, qui continuo aetatem egit Deo coniunc­ tus, fide fortis indomita, laeta spe, liberali caritate, quae ab inimicis etiam agnoscebatur. Die 17 mensis Iulii anno 1769 Veronae ortus est a Francisco Leo­ nardi et Ursula Fusari coniugibus credentibus et piis. Est religiosa bona educatione et sanis moribus imbutus; quod profecto auctui favit seminis sacerdotalis vocationis. Primam scholam in seminario frequentavi! annis 1785-1788, postea pater eum ad mercaturam informavit; sed iuveni haec experientia non satisfecit, qui obtinuit ut studia ecclesiastica recoleret anno 1788, et est sacerdos ordinatus Nonis Aprilis anno 1794, et ilico totum apostolatui se dedidit, signa temporum clare intellegens in populi necessitatibus. Primo se contulit ad assidendum aegrotis in valetudinario iacentibus. Eos uti sacerdos adiens cognovit aegros non minus graviter animorum morbis quam corporum laborare, et interdum valetudinarium esse posse corpori « probaticam piscinam», sed multo plus ani­ mae esse debere. 922 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Hinc initium fecit anno 1796 Sacrae Fraternitatis Presbyterorum et Laicorum Hospitalariorum, quae sane signum fuit eius ardentis studii, eius magnanimae caritatis, ad omne incommodum et iacturam paratae, ad quamlibet promptae miseriam, participis doloris urbis ab exercitibus externis dilaceratae. Quam caritatem in eos infudit, qui consenserunt cum eo operam sociare, in sacerdotes nempe, quales Carolum Steeb, Caesarem Bre­ sciani, Gasparem Bertoni, in alumnos seminarii, in homines alti di­ gnitatis gradus, in nobiles matronas, qualem Magdalenam de Canossa. Ex ministerii exercitio multam percepit religionis ignorantiam, vel saltem incertam levitatem in populo diffusam ; quamobrem omnibus viribus se tradidit erroribus impugandis et evangelizando per praedi­ cationem et catechesim omni classi tradendam, tum in urbe sua, tum intra dioecesis fines, tum extra : Venetiis, Mediolani, Brixiae, Mantuae, Mutinae, Regii Lepidi, Carpi et alibi. Conversionis fructus nonnumquam famosi fuerunt et Napoleonis imperii aetate multis ei indignitatibus steterunt, calumniis, vexationi­ bus et duorum annorum custodia. Sed pacem non amisit, quin ipse dixit sibi magno solacio fuisse sortem cum dilecto Pontifice Pio V I I , Napoleonis captivo, communicare. Ut novorum bellorum vulneribus sanandis operam daret et reno­ vationem praepararet novarum subolum, anno 1799 cogere coepit pue­ ros parentibus orbatos, dissipatas et desidiosos in domum « R i t i r o dei Raminghelli » appellatam, eo consilio, ut non solum eos christiane educaret, verum etiam ut — quod magnum in societate momentum habet — artem doceret, qua quisque necessaria ad decore vivendum sibi pararet. Ita multos societati probos cives recuperavit et Ecclesiae sacerdotes religiososque eximios suppeditavit. Cum deinceps mutatae condiciones suaserunt ut, quos ipse curaverat, in publica immitteret Instituta, Dei Servus exemplum praebuit non communis abstinentiae et humilitatis huius Operis regimini renuntiando ac suos pueros paula­ tim ad publicum transferendo orphanotrophium, Hospitio adiunctum, cuius magister spiritus est nominatus. Anno 1804 sacerdos Iosephus Venturi Servum Dei est Lutetiam Parisiorum comitatus, ubi scholas audivit abbatis Sicard et artem didicit surdos mutosque docendi. Ambo in patriam re ver si scholam aperire statuerunt pro imbecillitate auditus affectis. Haec apostola­ tus forma, quae Veronae iniit anno 1806, artificiis novis utebatur et curare volebat tot infelicium puerorum humanam provectionem. Congregatio de Causis Sanctorum 923 Deinde est continuata et perfecta a sacerdote Antonio Provolo, Servo Dei adhortante et quam maxime exsultante. Magis magisque persuasum sibi habens qui de iuventute curam adhibet reformationis totius mundi participem esse, anno 1809 suum apostolicum traduxit ardorem in puellas pauperes, quarum magna pars derelicta erat et gravibus quoad mores commissa periculis. Pro aliis scholas aperuit Caritatis, seu gratuitas, utque earum stabilita­ tem tutam praestaret, anno 1812 Congregationem Filiarum a Iesu instituit, quae ei supervixit eiusque pergit spiritum colere. Has suas congregatas voluit solida instruere spiritali formatione, ut bene possent egregium suum exsequi educandi munus. Scholae Caritatis efficax fuerunt ratio pro recuperandis et chri­ stiane formandis multis puellis, et celeriter in Civitatibus Atestinis diffusae sunt. Modus vivendi, quem Filiae a Iesu secutae sunt, vol­ vente tempore prophetica apparuit novatio. Dum ad aedificandum Dei regnum in aetatis suae societate incum­ bebat, magna cum diligentia magnoque cum fervore iter perfectionis confidebat, nitens in se Christi effingere lineamenta. Eius vitae exemplar et forma his verbis breviter potest astringi : « Amare, pati, operari ». Caritas nervus fuit eius sacerdotii et apostolatus. Maxima rerum ei Divinus Amor fuit, summus thesaurus absconditus, qui timidam animam et misellam facit laetam atque tranquillam. Natura ad pietatem proclivis, a puero vitam contemplativam exop­ tavit et sine intermissione Deo vixit coniunctus, conatus coram eo manere, etiam in actionibus apostolicis sollicitioribus. Filiis suis di­ cebat : « Operamini, sed oculis in Deo defixis. Omnia propter Deum eiusque amorem », et eas his verbis hortabatur : « Iesus unus sit ve­ strarum cogitationum finis, vestrorum vis affectuum, vestrorum actuum regula ». Fons et cibus amoris Eucharistia est, de qua Servus Dei ardentibus loquitur vocibus in opusculo, quod '« Il povero fatto ricco » inscriptum est, in carcere composito et anno 1835 edito. Divini Amo­ ris Mater est Maria, a qua flammam efflagitabat, incendium : « Totus amore ardeam, amore vero, non ficto, actuoso, non segni. Cibum meum in amore inveniam, potum meum, meam delegationem, meum firmamentum et solacium, mea omnia. Utinam amore m o r i a r ! » . Servus Dei tenerrimam coluit pietatem erga Domini Passionem et sociari doloribus Redemptoris voluit, ut eius vivam in se imaginem exprimeret et cum Sancto Paulo dicere posset: « V i v o autem iam non ego, vivit vero in me Christus» (Gal 2, 20). Per totum vitae cursum g r a d u s et male validae corporis consti- 924 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tutionis onus portavit, quae crebrarum causa fuit infirmitatum, quas amore semper superavit. Forti cum propensione ad se donandum difficilia aggressus est iti­ nera, praedicationem, aegrorum curam in nosocomio, vulneratorum in bellis, adeo ut, sententia Sanctae Magdalenae de Canossa, videretur tot labores sustinere non posse. Eius vehemens ardor, sancta eius industria, improbationes excita­ verunt adversus eum, accusationes, persecutiones auctoritatis civilis, et vel duarum captivitatum ei causa fuerunt. Sed Servus Dei non animo defecit, quin est occasiones nactus ut inimicos diligeret et in carcere inclusos evangelizaret. Filias spiritales monebat : « Ne cupieritis, filiae, vos deprecor, multa scire; sed ante omnia magnum cupite librum Crucifixi, eius vitam, hancque explicate ». Navitas Servi Dei Petri Leonardi numquam est a deprecatione et contemplatione disiuncta. Actio apostolica erat ei quaedam animae necessitas Divino Amore perfusae, intima impulsio ab huius (( thesauri absconditi » possessione inseparabilis. Ferventis appetitionis claritudo, qua fieri volebat omnibus omnia fieri, ut ad Christum quam plurimos adduceret, etiam ea abstinentia significata est, quam omnes in eo admirabantur ; ea facilitate, qua opera a se instituta et amata cessit sivitque ab aliis continuari. Expe­ rientia doctus scripsit : « A n i m a vere amans et recta procedente tem­ pore e conspectu suo se ipsam amittit, honorem suum, utilitatem suam, quodammodo flagranti appetitu consumpta Deo suo placendi ». Servus Dei donum profecto fuit Ecclesiae Veronensi concessum atque societati eius temporis, et iure initium habitus est catholicae Vero­ nensis renovationis, princeps eius sanctorum multitudinis, qui illam urbem superiore saeculo illustraverunt quorumque aliqui iam ad alta­ rium gloriam ab Ecclesia sunt evecti. Servus Dei exstinctus est Veronae, in suo Instituto, in via S. Cosmi sito, die 9 mensis Aprilis anno 1844, Filiis suis circumsistentibus, qui­ bus nutibus — voce torpente — ad extremum usque ferventissime de caritate, de pace, de amore Dei locutus est. Piae mortis nuntius raptim diffusus est statimque vocum chorus ortus est, « v e r o sacerdoti » , « ho­ mini D e i » , «pauperum aegrorumque benefactori» benedicentem. Sanctitatis fama, quam sibi vivus comparaverat, numquam desiit, quin potius usque ad hoc tempus aucta esse dici potest, in Italia et in Congregatio de Causis Sanctorum 925 exteris nationibus in missionibus, quas Filiae a Iesu post Concilium Vaticanum II constituerunt. Canonizationis causa, ob rationes ad personam et memoriam Servi Dei minime pertinentes, recens solummodo potuit inchoari per cele­ brationem Processus Informativi, apud episcopalem Curiam Veronen­ sem, annis 1950-1953. Die 19 mensis Decembris anno 1960 Sacra id temporis Eituum Congregatio decretum edidit super scriptis. Positio, Officio Historico-Hagiographico Congregationis pro Causis Sanctorum moderante concinnata, a Consultoribus Historicis secundo cum exitu perspecta est die 6 mensis Iunii anno 1986. Die 24 mensis Octobris anno 1989, eodem cum exitu Consultorum Theologorum Congressus Pe­ culiaris cui Fidei Promotor Generalis praeerat, Rev.mus D.nus Anto­ nius Petti, actus est. Patres Cardinales denique et Episcopi, in Congre­ gatione Ordinaria collecti die 20 mensis Februarii habita anno 1990, Causae Ponente Em.mo Cardinali Opilio Rossi, professi sunt Servum Dei Petrum Leonardi virtutes théologales, cardinales et adnexas heroum more exercuisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtu­ tibus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardina­ libus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite iam a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : Constare de vir­ tutibus theologalibus ximum, necnon Fortitudine, sacerdotis, effectum eisque Fide, de adnexis, Fundatoris de quo Spe et Caritate cardinalibus in gradu Congregationis tum Prudentia, heroico, Filiarum in Deum Iustitia, Servi a Iesu, Dei in in pro­ Temperantia tum et Petri casu Leonardi, et ad agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 3 mensis Martii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. £8 S. 8B Traianus Crisan archiep. tit. Drivastensis 926 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp.JEI, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 19 Iunii 1990. — Titulari episcopali Ecclesiae Ausuagensi R. D. Coemgenum Rafferty, Vicarium generalem et curionem in archidioe­ cesi Sancti Andreae et Edimburgensis, quem deputavit Auxiliarem Archiepiscopi eiusdem archidioecesis. die 10 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Yakimensi, R. P. Franciscum Eugenium George, sodalem Congregationis Missionariorum Oblatorum B.M.V. Immaculatae. die 13 Iulii. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Leoncii Alberti Van Peteghem, Episcopi Gandavensis, R. D. Arturum Luysterman, Vicarium generalem Ordinariatus Militaris Belgii. die 25 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Massanae-Plumbinensi R. D. An­ gelum Comastri, e clero dioecesis Pitilianensis-Soanensis-Urbetelliensis, parochum paroeciae Sancti Stefani in oppido vulgo Porto Santo Stefano. — Cathedrali Ecclesiae Blesensi Exc.mum P. D. Ioannem Cuminal, hactenus Episcopum Sancti Fiori. die 26 Iulii. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Eugenii Ernoult, Ar­ chiepiscopi Senonensis, R. D. Gerardum Defois, presbyterum dioe­ cesis Andegavensis atque instituti Catholici Lugdunensis rectorem. die 28 iulii. — Metropolitanae Ecclesiae Rheginensi-Bovensi Exc.mum P. D. Victorium Mondello, hactenus Episcopum Calatayeronensem. Diarium Romanae Curiae 927 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza: S a b a t o 30 G i u g n o 1990, S. A. E m . m a FRA ANDREW BERTIE, P r i n c i p e e G r a n M a e s t r o del S o v r a n o M i l i t a r e O r d i n e d i M a l t a . L u n e d ì , 9 L u g l i o 1990, la S i g n o r a D r . SABINE BERGMANNPOHL, P r e s i d e n t e d e l l a C a m e r a d e l P o p o l o d e l l a R e p u b b l i c a Democratica Tedesca. L u n e d ì , 30 L u g l i o 1990, S. E. il S i g n o r FRANCISCO REZEK, M i n i s t r o degli Affari E s t e r i del B r a s i l e . Martedì, 10 Luglio 1990, alla presenza del Santo Padre, si è riu­ nita nel Palazzo Apostolico Vaticano la Congregazione per le Cause dei Santi. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 11 agosto 13 » 1990. S. E. mons. Oriano Quilici, Arcivescovo tit. di Tabla, Nunzio Apostolico in Venezuela. » S. E. mons. Giorgio Zur, Arcivescovo titolare di Sesta, Pro-Nunzio Apostolico in India e Pro-Nun­ zio Apostolico in Nepal. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 14 gennaio 1990. I sacerdoti Belembo Nzazi Buetubela; Jacques Briend; Albert Fuchs; mons. Armando Jorge Levoratti; Antoine Mouhanna ; Hubert Ritt ; Lech Stachowiak ed i padri Brendan Byrne, S.I.; Jesu Raja, S.I.; Adrian Schenker, O.P., Membri della Pontificia Commissione Biblica. » » » I sacerdoti Domingo Muñoz León; Gianfranco Ravasi; Lothar Ruppert; Giuseppe Segalla ed i padri Marcel Dumais, O.M.I. ; Joseph Fitzmyer, S.I. ; Jan Lambrecht, S.I. ; José Loza Vera, O.P. ; Albert Vanhoye, S.I.; Jean-Luc Vesco O.P., Membri della Pontificia Commissione Biblica in « aliud quinquennium ». Acta 928 4 marzo » » 16 » 1 luglio » » 3 » 4 » Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1990. S. E. mons. Antonio do Carmo Cheuiche, Vescovo tit. di Sutùnurca; i Signori e le Signore Augustin Basave Fernandez del Valle ; Etienne Bisimwa ; Jordi Bonet; Henrietta De Villa; Josefina Errazuriz; Judy Figland; Terese Green; David Hitchcock; Patricia Jones; Betty Kuriakose; Olive Luena; Alejandro Madero; Walter Matthews; Jacques Puhl; Felix Baa­ be; Robert Sikjas; Jorge Talavera; MarieThérèse Van Heteren-Hogenhuis, Membri del Pontificio Consiglio per i Laici. » I Signori Marcello Bedeschi; Thomas Hong-Soon Han; Stefano Wilkanowicz, Membri del Pontificio Consiglio per i Laici « in aliud quinquen­ nium ». » S. E. mons. Francesco Cölasuonno, Arciv. tit. di Tronto, Nunzio Apostolico, Rappresentante della San­ ta Sede in Unione Sovietica. » S. E. mons. Alan Basii de Lastic, Vescovo di Lucknow; i Signori e le Signore Patricia Aondo-Akaa ; Gerald Arbola; Mario Gonzalez; James Miolin ; José Miguel Oriol ; Henri Radert ; Maria da Ooncecäo Vieira, Membri del Pontificio Consiglio per i Laici. » Mons. Joseph Benáéek, Capo dell'Ufficio Scuole nella Congregazione per l'Educazione Cattolica (dei Seminari e degli Istituti di Studi). » P. Lawrence O. Brennan, C.M., Consultore del Ponti­ ficio Consiglio per il Dialogo con i non Cre­ denti. » Padre Albert Vanhoye, S.I., Segretario della Pontificia Commissione Biblica e Consultore della Con­ gregazione per la Dottrina della Fede. NECROLOGIO 30 luglio 3 agosto 7 agosto 9 10 » » 19 » 19 » 1990. Mons. Arnaldo Clemente Canale, Vescovo tit. di Cabarsussi. 1990. Mons. Joseph Byeong Hwa Chang, Vescovo emerito di Masan (Corea). » Mons. Paulinus Jeerakath, Vescovo di Jagdalpur dei Siro-Malabaresi (India). » Mons. Liúdas Povilonis, Arcivescovo tit. di Arcavica. » Mons. Paul Ten Gan-lin, Vescovo di Kiating (Leshan), (Cina). » Mons. Claudius Bayet, Vescovo emerito di Ubon Ratchathani (Tailandia). » Mons. Joseph Cheng Tien-Shian, Arciv. Vesc. di Kaohsiung (Taiwan). An. et vol. LXXXII 2 Octobris 1990 N. 10 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE DECRETALES Beata Clelia Barbieri, quae religiosam condidit Familiam Sororum Minimarum B. V. M. Perdolentis, Sancta esse decernitur et definitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Scimus autem quoniam diligen­ tibus Deum omnia cooperantur in bonum, his qui secundum proposi­ tum vocati sunt Ab hoc ipso, quod primum nunc Nobis occurrit, iudicio exordiendum videtur, ut de Beata Clelia Barbieri, quae in numero Sanctorum iam est habenda, hic summatim loquamur. In tractu archidioecesis Bononiensis vulgo (( Budrie » appellato, qui lege Civitatis ad munici­ pium pertinet S. Ioannis in « Persiceto )) Bononiensi, anno MDCCCXLVII e certis coniugibus Iosepho Barbieri et Hyacintha Nannetti die x i n mensis Februarii nata est Clelia, quae iam prima aetate tanto in Deum amore a matre est instituta, ut desiderio ad perfecta perveniendi puel­ lula flagraverit. Anno MDCCCLV, saeviente cholerae pestilentiae patre orbata est puella octo annos nata, qua ipsa de causa patruus medicus pro sua benevolentia effecit, ut in laxiorem domum Clelia migraret prope paroeciale templum, una cum matre et sororcula Ernestilla. Mox artis suendi necnon nendae texendaeque cannabis, quod ruris opus Persiceta.ni erat, perita facta est quidem, sed in vitae sanctitate progressus usque maiores interea faciebat. Quamvis mos tunc esset, ne quis nisi ad pubertatem primum Eucharistiam sumeret, Cleliae ta' Rom 8, 28. 61 - A. A. S. 930 Acta Apostolicae Seáis - Commentarium, Officiale men anno MDCCCLVIII, aetatis suae undecimo, cum christianam doctri­ nam plane didicisset una cum necessariis rebus spiritalibus, facultas iure merito facta est, ut Sanctissimum Sacramentum die x v n mensis Iunii pie reciperet. Qui sane dies, tamquam primum mysticarum re­ rum experimentum, maximum deinde in vita eius momentum habuit; citiusque, inspirantibus Christo Domino Crucifixo eiusque Matre Perdolente, duplicem etiam fore perspexit vitae suae rationem, seu con­ templativam et activam. Qua erat in Deum pietate res divinas meditabatur maximoque cum fervore Eucharistiam in templo adorabat; domi autem cum puellis, quae necessario utique operi intendebant, sororis maioris natu partes implebat et festinata qua ipsa erat cum maturitate occasionem adhibebat eiusmodi laboris, ut prima cum il­ lis necessitudinis vincula iungeret iunctaque foveret. Cui agendi ra­ tioni aliquid etiam coniugabatur, quod illis in adiunctis rerumque condicionibus proprie ad solam Cleliam re vera pertinebat, seu mos laetanter amanter precanter operandi, animo ad Deum intento, quasi sermo cum ipso institueretur. Sui corporis neglegens fereque ignara, in Dei amore, cui totam se dederat, assidua procedebat : hac enim sola afficiebatur laetitia, se ab amantissimo Deo possideri, quem unum cogitabat; pariterque festinans ad miseriores in primis et egentiores ac­ cedere consueverat, quibus ipsis debitam testaretur caritatem Christi, fideque ardens censebat sibi cum filiis Domini sui communicandum esse eorumque difficultates participandas. Quem ad modum Bononiae « Opi­ fices doctrinae christianae » bellum in socordiam religiosam, quae vi­ ros potissimum ceperat, inferebant, ita Clelia, illius Sodalicii particeps facta, in vico (( Budrie » non solum catechesim curavit renovandam, sed nonnullas etiam socias iisdem ac ipsa sensibus praeditas adduxit. Quae vero probata adiutrix Magistrae initio fuit, paulo post necopinatis se praebuit facultatibus ornatam, ob quas in eius discipulos coop­ tari ipsi seniores cupere coeperunt. Uxoriis deinde amplis condicioni­ bus depulsis haud paucis, puellae Cleliam comitantes ad eiusque arbi­ trium redeuntes cogitare coeperunt de pusillo adulescentularum grege, quae sese vitae contemplativae et apostolicae devovere vellent; quod ab Eucharistia profluens ministerium eo ipso Cibo cotidiano consum­ mari et institutione agricolarum operariorumque loci cumulari postea debebat. Illud tamen consilium, obstantibus publicis annorum MDCCCLXVIMDCCCLXVII vicissitudinibus, quae ipsae Italiam in unum redactam sub­ secutae sunt, in mente agitatum ad effectum adduci non potuit, nisi anno MDCCCLXVIII, primo ipso die mensis Maii, quo una cum puellis Acta Ioannis Pauli Pp. II 931 sibi coniunctis Clelia in aedem quae « Magistri domus » vocabatur se recepit, quem in locum antea opifices doctrinae christianae se congre­ gare consueverant. Illic Clelia Barbieri principium posuit modestae humilisque familiae religiosae, quam deinde domum <( Sororum B. V. Mariae Perdolentis » antistites vocare non dubitaverunt, tum ob Cleliae pietatem in Minimum eremitam Sanctum Franciscum de Paula, qui orientis coenobii patronus iam habebatur providusque tutor, tum quod incolae illius loci maximo cultu B. M. V. Perdolentem prosequebantur illumque B. M. V. titulum ceteris potiorem Clelia habebat. Eoque in recessu, ubi inter omnes Clelia eminebat, sodales Deum cupidissime appetentes vitali fruebantur fide ac desiderium quoque missionale om­ nino fecundum ingeniique plenum aiebant, nullis adiuvantibus structu­ ris aut apparatibus. Primusque interea fermentatus est manipulus so­ dalium, quem cito tum pauperes aegrique, tum pueri pariter ac puellae catechesi communibusque litteris instituendi circumsteterunt. Clelia au­ tem, cum et ductrix et fidei magistra gradatim populo apparuisset, prop­ terea, quamvis vix duos et viginti annos nata, (( mater » appellari coepta est. At, bienni spatio vix a condita sodalitate exacto, subdola tabes, qua laborabat, vertente anno M D C C C L X X erupit crudelis dieque mensis Iulii x m , cum laetanter Clelia obviam virginum Sponso processisset, ad eum pervenit relicto orbe terrarum. Post mortem percrebrescente eius fama sanctitatis ac Processi­ bus Ordinariis super eadem instructis ad Causae beatificationis intro­ ductionem, Decreto die x v mensis Martii foras anno M C M X X X I X dato, deventum est. Constructus est deinde Processus Apostolicus super vir­ tutibus in specie, quo rite cognito, Decretum die x x n mensis Februa­ rii anno M C M L V editum est, confirmans Cleliam Barbieri heroum in modum christianas excoluisse virtutes. Cumque postea de duobus mi­ raculis ad eam pertinentibus Processus Apostolicus felicem exitum habuisset, Paulus V I Decessor Noster bo. me., anno M C M L X V I I I eidem famulae Dei Beatorum honores publice decrevit die x x v n mensis Octo­ bris. Eaque vel amplius post beatificationem coli coepta est. Denique in Curia Archiepiscopali Bononiensi anno M C M L X X X V de quadam mira curatione inquisitio facta est, cuius Acta a Peritis ac Theologis iure statutis recognita sunt. Die vero xi mensis Februarii anno M C M L X X X I X Decreto sancitum est rem divinitus patratam esse, intercedente Beata Clelia Barbieri. In idem consentientibus et Patribus Cardinalibus et Episcopis eo ipso anno in Consistorium die xm mensis Martii congregatis, Ipsi Acta 932 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale praestatuimus ut Canonizationis ritus paulo post, seu die ix mensis Aprilis, celebraretur. Hodie igitur hic in Basilica Petriana hanc for­ mulam inter Sacra elocuti sumus : « Ad honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholicae et vitae christianae incre­ mentum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum apostolo­ rum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatam Cleliam Barbieri Sanctam esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes eam in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Sueta etiam oratione habita de vita ac virtutibus Sanctae, quam modo publice diximus, eam venerati sumus summaque Ipsi cum reli­ gione primi invocavimus, hoc imprimis postulantes, ut a Deo, super­ norum omnium donorum Largitore, populo christiano vim impetraret virtutes constanter imitandi, quas ipsa coluit, quandoquidem vehe­ mentius in dies illecebrae eum impellunt huius nostrae aetatis, ut de recta deflectat via. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die nono mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo octogesimo nono, Pontificatus Nostri undecimo. EGO I O A N N E S P A U L U S Catholicae Ecclesiae Episcopus Eugenius In Secret. Status tab., n. 257.877. Sevi, Protonot. Apost. Acta Ioannis Pauli Pp. II 933 CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I QUIBDUANAE Vicariatus Apostolicus Quibduanus ad statum dioecesis evehitur nomine Quibduana. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Plus triginta septem vitae florentis suae superioribus annis probis­ sime usa est ecclesialis communitas Quibduana, ex quo scilicet tem­ pore transierat legitime ipsa in sui iuris Vicariatum Apostolicum, ut ducentibus nimirum pastoribus optimis sedulis presbyteris ac religio­ sis apostolatus studiosis confirmaretur undique variis in suis partibus et institutis, in pastoralis operae rationibus, in ipsa crescentis usque fidelium multitudinis gubernatione sicque ad pleniorem paulatim aedi­ ficantur fidei actionisque Catholicae maturitatem. Quapropter non sine certissima quidem causa placebat Venerabili Fratri Georgio Ivano Castaño Rubio, Episcopo titulo Edistianensi ibidemque a Nobis septem abhinc annos Vicario ipsi Apostolico constituto, idonea capere con­ silia ac res comparare deindeque ab hac postulare Sede Apostolica ut, quo efìicientius eadem dicio suo cum Catholico grege in permagnum iam numerum aucta regeretur, ad iuridicialem gradum tolleretur dioe­ cesanae ecclesiae. Quod porro propositum, quia Fratribus in Episco­ patu Nostris etiam Conferentiae Episcopalis Columbianae est plane probatum, Nostra hodie voluntate censemus auctoritateque apostolica ad effectum deduci haec singillatim statuentes quae sequuntur. Suppleto quatenus opus forsitan sit eorum consensu quorum interest aut sua qui interesse arbitrantur commemoratimi Vicariatum Apostolicum Quibduanum ad condicionem provehimus Dioecesis eiusdem prorsus nominis eorundemque finium, quibus antehac continebatur, cuius se­ dem collocamus episcopalem in urbe vulgo nuncupata Quibdó, ubi aedem Sancti Francisci Assisiensis sacram ipsum destinamus cathe­ drale templum additis iuribus congruis talium aedium propriis. Ordi­ narium autem novae huius dioecesis eundem persistere volumus pa­ storem, Venerabilem Georgium Ivanum Castaño Rubio, adhuc Episco­ pum titulo Edistianensem quem omnibus illius titularis Ecclesiae ofli- Acta 934 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ciis nimirum vinculisque exsolvimus. Ei praeterea honores et insignia privilegia et munia iniungimus quibus reliqui Praesules locorum Or­ dinarii per orbem ornantur et onerantur. Dioecesis haec Quibduana erit suffraganea Metropolitanae Ecclesiae Sanctae Fidei de Antioquia et dictus modo Episcopus suberit metropolitico iuri Archiepiscopi pro tempore memoratae Sedis Metropolitanae. Esto deinde Pastori novae circumscriptionis dioecesanae Collegium Consultorum ad normam iuris atque sustentatio ipsa conveniens e bonis temporalibus ad eundem Vicariatum Apostolicum pertinentibus eque Curiae eolumentis fide­ lium stipibus a regimine civili suppeditatis opibus. Iam vigens inibi feliciter seminarium dioecesanum gubernabitur praescriptis iuris prae­ sertimque normis ac regulis a Congregatione pro Institutione Catho­ lica editis. Prout moris insuper est quidam iuvenes sacerdotium adfectantes Romam mittentur ad Pontificium Collegium Pium Latinum Americanum ubi superioribus erudiantur disciplinis ecclesiasticis. Per­ acta canonica dioecesis erectione clerus prius Vicariatui adscriptus iam existimabitur ad dioecesim hanc novam pariter pertinere. De ce­ teris vero singulis rationibus gubernii : regimine ipso, bonorum admi­ nistratione, electione dioecesani administratoris sede vacante, Christi­ fidelium iuribus et officiis sacri canones perquam diligenter adservabuntur. Haec denique singula Nostra decreta volumus ut Apostolicae Sedis Legatus apud Columbianam nationem, Venerabilis Frater Pau­ lus Romeo, Archiepiscopus titulo Vulturnensis, aut pro eo negotiorum curator in effectum adducenda curet, concessis facultatibus universis ideo necessariis, etiam subdelegandi quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, officio simul adiuncto germanum exemplum sic impletae erectionis ad Congregationem pro Episcopis perferendi. Quanta demum cum fiducia rerumque salutarium deinceps hinc oriturarum exspectatione haec hodie inivimus pastoralia consilia de Ec­ clesia Quibduana, tanta similiter cum firmitate auctoritateque prae­ cipimus cuncta ut haec Nostra iussa suam habeant virtutem iuridicialem et effectum tam nunc quam in posterum quibusvis causis mini­ me obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die tricesimo mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duo­ decimo. £& AUGUSTINUS card. CASAROLI f& BERNARDINUS card. GANTIN a publicis Ecclesiae Negotiis Congr. Marcellus Rossetti, Raphael Varca, In Secret. Status tab., n. 261.196. pro Episcopis Praef. Proton. Proton. Apost. Apost. s.n. Acta Ioannis Pauli Pp. II 935 II ISTMINANA TADUANA Ad statum dignitatemque dioecesis evehitur Vicariatus Apostolicus Istminaënsis, quae posthac Istminana-Taduana appellabitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quamvis nonnullis premantur difficultatibus Columbianae gentes, tamen ipsae humanos religiososque progressus persequi fidenter acri­ terque annituntur. Gaudenter sane conspicuum florem Vicariatum Apo­ stolicum Istminaënsem esse consecutum videmus atque inter illas com­ munitates dignum locum obtinuisse. Idcirco Venerabilis Fratris Gustavi Posada Peláez, Episcopi titulo Zalicheni atque eiusdem Vicariatus Ordinarii loci, expostulationi concedendum esse aestimavimus. Confe­ rentia autem Episcopali Colombiana audita, consentiente Congregatione pro Gentium Evangelizatione et Venerabili Fratre Angelo Acerbi, Ar­ chiepiscopo titulo Zellensi et in Repubblica Colombiana tunc Aposto­ lico Nuntio, de sententia Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium et Episcoporum qui negotii Congregationis pro Episcopis praesunt, suppleta quoque quorum interest consensione, haec statui­ mus et iubemus, Apostolica usi Nostra auctoritate. Vicariatum Aposto­ licum quem diximus ad gradum dignitatemque attollimus dioecesis, eosdem servantes fines quibus usque adhuc ipse terminabatur. Novae Ecclesiae sedem episcopalem in urbe locamus quae ibi ab incolis Istmina vocatur ; cathedram autem episcopalem in templo Deo in honorem B. M. V., quam plebs (( Nuestra Señora del Carmen » appellat, di­ cato ponimus, quod scilicet ad Cathedralis dignitatem evehimus. Epi­ scopo exinde pro tempore omnia tribuimus iura officiaque, quae ad residentiales sacrorum Antistites spectant. Quandoquidem intra novae dioecesis fines urbs quaedam praeclara et antiqua invenitur, quam accolae Tadó vocitant, eadem dioecesis appellabitur posthac IstminanaTaduana; paroecialis similiter aedes in eadem urbe sita atque B. M. V. dicata, quam dicunt Nuestra Señora de la Pobreza, ad dignitatem Ec­ clesiae Concathedralis evehatur. Modo conditam dioecesim sedi Sanctae Fidei de Antioquia suffraganeae reddimus eiusque Episcopum metro- Acta 936 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale politico iuri Archiepiscopi illius sedis pro tempore subicimus. Consul­ tores deinde eligantur opem ipsi Episcopo laturi. Mensam episcopalem constituent bona quae antehac ad Vicariatum Apostolicum spectabant. Curiae emolumenta, fidelium oblationes necnon dos a regimine civili quae datur. Ad sacrorum alumnorum formationem serventur prae­ scripta iuris communis, ob oculos praeceptis habitis Congregationis pro Institutione Catholica. Aliqui autem seminarii alumni vel sacerdotes in ecclesiasticis di­ sciplinis imbuendi excolendive ad Pontificium Collegium Pium Lati­ num Americanum mittantur. Simul atque novae dioecesis constitutio ad effectum deducta erit, eo ipso clerus sedi illi adscriptus censeatur, qui antea ad Vicariatum Istminaënsem pertinebat. Quod autem ad no­ vae dioecesis regimen spectat, bonorum ecclesiasticorum administra­ tionem, administratoris dioecesani, sede vacante, electionem, aliaque horum similia, sacri canones quae praescribunt adamussim serventur. Destinamus porro Venerabilem Fratrem Gustavum Posada Paláez erec­ tae dioecesis Episcopum et Pastorem, usque adhuc huius Vicariatus ordinarium loci eundemque pariter Ecclesiae Zalichenae exsolvimus ti­ tulo. Ad haec tandem explenda Venerabilem Fratrem Angelum Acerbi, quem memoravimus, legamus, opportunis factis facultatibus etiam sub­ delegandi quemvis virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere quoque addito sincerum peractae exsecutionis exemplar ad Congregatio­ nem pro Episcopis sedulo mittendi, contrariis rebus minime officientibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die tricesimo mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duo­ decimo. £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI 83 BERNARDINUS card. GANTIN a publicis Ecclesiae negotiis Congr. Marcellus Rossetti, Antonius Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. 261.795. Macculi, pro Episcopis Proton. Proton. Praef. Apost. Apost. s.n. Acta Ioannis Pauli Pp. II 937 III KISUMUENSIS In Keniae finibus nova constituitur provincia ecclesiastica, videlicet Kisumuensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Si quidem secundum cursum tenere conspicimus in Keniae finibus catholicum nomen, idem cupimus et uberiore prosperitate ut fruatur. Quocirca ad hoc propositum optatumque, quippe qui universo fide­ lium coetui praesideamus, accommodare res ecclesiasticas et instituta sollerter studemus. Itaque excusso ponderatoque consilio, mente per­ vestigata eorum quorum interest quive sua interesse existimantur, de sententia Congregationis pro Gentium Evangelizatione, haec decerni­ mus et iubemus. Dioecesim Kisumuensem attollimus ad dignitatem et statum Archidioecesis Metropolitanae, quae posthac suffraganeas complectetur dioeceses Bungomaënsem, Eldoretensem, Kakamegaënsem, Kisiianam et Loduarinam, subiectas antea Metropolitanae Sedi Nai­ robiensi. Ut praestat, Venerabilem Fratrem Zachaeum Okoth ad gra­ dum evehimus Archiepiscopi et Metropolitae Kisumuensis, qui fuit antehac istius dioecesis Episcopus, cunctis pariter additis iuribus et officiis congruentibus ad iuris canonici normas. Omnia haec ad exse­ quenda Venerabilem Fratrem Clementem Faccani deputamus, factis scilicet facultatibus opportunis etiam quemvis virum in ecclesiastica dignitate constitutum subdelegandi, Archiepiscopum titulo Serrensi in Proconsulari atque in Kenia Apostolicum Pro-Nuntium. Negotio tandem expedito, sincerum exemplar rei peractae ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione diligenter mittatur. Contrariis rebus mi­ nime obsistentibus. Adprecamur demum ipsum Dominum ut ager iste qui iam nunc uberem facit messem, prosperior evadat in dies ac re­ ligionis copiosiores fundat fructus humanique progressus. Datum Romae, apud S. Petrum, die vicesimo primo mensis Maii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duodecimo. 83 AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Eugenius Sevi, Proton. Apost. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Loco p£ Plumbi In Secret. Status tab., n. 263.895. 938 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV NYERIENSIS In Kenia nova provincia ecclesiastica constituitur Nyeriensis nomine. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Cum in Keniana Natione catholica fides magna laetaque incrementa ceperit etiamque praevideatur eandem in dies maiora esse capturam consociata vero opera, una cum Praesulibus, missionariorum et cleri loci, Congregationi pro Gentium Evangelizatione, auditis quorum in­ terest votis, est visum optime fieri si in eadem Natione nova provincia ecclesiastica constituatur. Nos igitur, qui Patris et Pastoris univer­ sae Ecclesiae fungentes munere ea omnia libentes confirmamus quae in populi Christiani cedunt bonum, accepta eiusdem Congregationis sententia rataque simul habita, Apostolica Nostra potestate usi hisce Litteris sub plumbo datis haec statuimus atque iubemus. A metropo­ litana Nairobiensi Sede detrahimus dioeceses Nyeriensem, Embuensem, Marsabitensem, Meruensem et Murangaënsem atque ex iis novam pro­ vinciam ecclesiasticam condimus Nyeriensem nomine; quarum quidem Ecclesiarum prima erit metropolitana eodem servato Nyeriensi nomine cum omnibus iuribus et officiis talium Sedium propriis; ceterae autem Ecclesiae erunt eidem suffraganeae, ad normam iuris. Insuper Vene­ rabilem Fratrem Nicodemum Kirima, hactenus Episcopum Nyerien­ sem, Archiepiscopum Metropolitam Nyeriensem nominamus, iuribus datis et obligationibus pariter impositis, quae ad Metropolitas perti­ nent. Haec sane quae praescripsimus adducat ad effectum Venerabilis Frater Clemens Faccani, Archiepiscopus titulo Serrensis in Procon­ sulari atque in Kenia Pro-Nuntius Apostolicus, vel ab eo delegatus sacerdos, necessariis factis facultatibus. Re autem acta, documenta exa­ rentur sincerisque exemplis ad Congregationem quam diximus, cito riteque mittantur. Hanc denique Nostram Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, nullis quibuslibet rebus vel minime qui­ dem obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die uno et vicesimo mensis Maii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duodecimo. £& AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Eugenius Sevi, Proton. Apost. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 263.896. Acta Ioannis Pauli Pp. II 939 LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Dei Servo Laurentio Mariae a S. Francisco Xaverio Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Sinite parvulos venire ad me. Ne prohibueritis eos ; talium est enim regnum Dei. Amen dico vobis : Quisquis non receperit regnum Dei velut parvulus, non intrabit in illud » (Me 10, 14s). Proposita haec et clara Divini Magistri verba animae illae meditatae sunt et ad effectum adduxerunt quae, saecu­ lorum decursu, simplicitatis evangelicae viam elegerunt christianam persecuturi perfectionem, eam sequentes spiritalitatem, quae est iure « infantia spiritalis )) vocata. Ex iis praestantem /quidem obtinuit locum Venerabilis Dei Servus Laurentius Maria a S. Francisco Xave­ rio Congregationis Passionis Iesu Christi presbyter. Romae ortus die x x x mensis Octobris anno MDCCLXXXII Antonio Salvi atque Maria Anna Biondi, subsequenti die in paroecia quon­ dam S. Eustachii apud Pantheum sacro baptismate ablutus est, eique nomen inditum est Laurentio, Caietano, Emmanueli. Chrismatis sacramento confirmatus, in Collegio Romano est excultus, qui per aliquod tempus privatim magistro usus est Camaldulensi monacho quodam, Mauro scilicet Cappellari, qui postea Gregorius factus est P P . XVI. Cum vehementer sane ad perfectiorem vitam alliceretur, Novembri mense, anno MDCCCI Congregationem Passionis Iesu est ingressus at­ que novitiatum incohavit in recessu S. Iosephi in Monte Argentario sito, quem ipse condiderat S. Paulus a Cruce. Die autem xx mensis Novembris anno MDCCCII — nomen interea ei imposuerant Laurentio Mariae a S. Francisco Xaverio — vota perpetua nuncupavit, quarto addito voto, huius Congregationis peculiari, videlicet « promovendi pro viribus devotionem Dominicae Passionis iuxta Regulas et Consti­ tutiones Congregationis ». Die x x i x mensis Decembris anno MDCCCV sacerdotali Ordine auctus Romae est atque posthac studiosius in dies ministerium iniit apostolicum. Paucis post annis vim perpessus est religiosorum Ordinum disso­ lutionis a Napoleone patratae, qui erga imperatorem acriter abnuens 940 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ius iurandum, demigrare est in Picenum impulsus. Ibidem sanationem quandam miram expertus est ex gravi morbo, quae effecta dicebatur a Iesu infantino, qui quidem ipsi apparuisse tradebatur, omnino pariter eiusdem vitae cursum immutans et apostolici operis. Post Pii P P . V I I de exilio reditum, Romam Dei Servus revertit, qui renovato impetu sacerdotale ministerium repetiit, quod proprium est Congregationis Passionis Iesu. Ad quadraginta annos contionator vagus praesertim mediam Italiam lustravit, in missiones ad popu­ lum cum incumberet, in exercitia spiritalia ad clerum, religiosos monialesque, attamen ministerium poenitentiae anteferebat et spiritalis moderaminis. Ad trecenta- annumerantur missiones spiritaliaque exer­ citia quae Pater Laurentius Maria perfecit, tali cum spiritali profectu ut mirus crebro haberetur. Spiritalitatis profecto passionis Iesu Con­ gregationis fuit ipse apostolus, S. Pauli a Cruce ad praecepta exemplaque ; at studio potissimum enituit in pietate erga Incarnationis mysterium et Infantulum Iesum proferenda cum hoc sectans idem peculiari voto se obstrinxisset. Germanus quidem Romanus, puer populari cultu erga Divini Infantuli simulacrum procul dubio est allectus, quod saeculorum decursu Romae in Franciscali ecclesia quae Ara Caeli vocitatur pientissime ex­ colitur. Religiosus autem suo ipse usu maximo firmatus, magis magis­ que Verbi Incarnati infinitum perquisivit amorem, dum vehementer persentiebat debere se eiusdem strenuum esse apostolum. Perdifficile profecto est brevi enodatu quantopere enisus sit ipse, per scripta nempe et praedicationem, ut homines ad Infantulum Iesum traherentur. De mysterio Incarnationis docebat eos meditari, cum scripta diffunderet et imagines Infantuli Iesu, cultus consociationes institueret, Infantuli Iesu signa in solio locaret, quae saepe suis ipsius manibus angebat. Tantam collegit ipse famam inter pastores fidelesque hac in re, ut fa­ miliariter, corporis etiam ob brevitatem, « Pater Laurentiolus a Iesu Infante » vocaretur. Eiusdem praeterea apostolatum crebro comita­ bantur eventus et sanationes quae mira ab illius temporis habebantur hominibus, dum ipse Dei Servus mysticis donis locupletari videbatur. Memoratu omnino digna Viterbiensis Urbs anno MDCCCLV a cholerae morbo liberata, post Dei Servus quam triduum de Iesu Infantulo, ab ipso Episcopo accersitus, ad populum frequentem in ecclesia cathe­ drali est contionatus. Attamen P. Laurentius Maria parum firma utebatur valetudine, qui autem sui spiritus ardore permotus animarumque studio omnes Acta Ioannis Pauli Pp. II 941 difficultates est supergressus. In Congregationis provincia Rectoris su­ stinuit partes in compluribus recessibus, in Generali quoque domo Ss. Ioannis et Pauli Romae, et is suae religiosae Provinciae electus est pluries Consultor. Magna fuit eiusdem admiratio propter ipsius strenuas virtutes quae ardenti precationis consuetudine innitebantur, alta nempe eucharistico fervore marialique cultu. Théologales virtutes, cardinales pariter ac morales, miro quodam concentu, in eodem nectebantur ut germanus homo Dei evaderet qui perfecte Christum sectaretur. Laboribus confectus aetatisque incommodis, apoplexi correptus in benefactorum domo cui nomen Porta, Capranicae, quondam in Sutrina dioecesi, die x i i mensis Iunii anno MDCCCLVI de vita demigravit, postremis sacramentis instructus. Post iusta ibi sollemnissima, sanctus quidem conclamatus, in ecclesia est sepultus recessus ipsius Congregationis in oppido S. Angelo sito apud Vetrallam, Viterbiensis dioecesis, ubi etiam nunc eiusdem corpus venerantur fideles. Pergente ipsiusque sanctitatis fama increbrescere, annis MDCCCXCIMDCCCXCIV Ordinarii processus constituti sunt, tum Romae tum in va­ riis aliis dioecesibus. Postquam decretum prodiit de eiusdem scriptis, die XXVIII mensis Februarii MCMXXIII anno, causa introducta est, quam deinceps sunt secuti processus Apostolici Viterbii instituti in aliisque variis dioecesibus, annis MCMXXIII-MCMXXVII. Servatis praeceptis omnibus de iure servandis, Congregatione pro Causis Sanctorum comprobante, agnovimus Nos Ipsi virtutes théolo­ gales, cardinales iisque adnexas fuisse heroicas Laurentii Mariae a S. Francisco Xaverio, Decreto profecto edito die VIII mensis Februarii mariali anno MCMLXXVIII. Subsequenti autem decreto diei x x v i n men­ sis Novembris anno MCMLXXXVIII miram diximus eamdemque Servi Dei deprecationi adscribendam sanationem Augustinianae monialis Victoriae Rosae Venturini a Virgine Perd olente, quae ab inveterato ulcere gastrico cum stenosi cicatricosa gravique cachexia est liberata. Beatificationis igitur statuta die, prima scilicet mensis Octobris anno hodie MCMLXXXIX, Dominica x x v i per annum, in Petriano foro inter sacra haec sumus elocuti : Nos, vota Fratrum nostrorum Raphaelis Tori ja de la Fuente, Epi­ scopi Civitatis Regalensis, Fiorini Tagliaferri, Episcopi Viterbiensis, Iulii Oggioni, Episcopi Bergomensis, et Theodori Ubeda Gramage, Epi­ scopi Maioricensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episco­ patu multorumque Christifidelium explentes, de Congregationis pro Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem Acta 942 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale facimus, ut Venerabiles Servi Dei Nicephorus Diez Tejerina et viginti quinque Socii, martyres, Laurentius Maria Salvi, Gertrudis Catharina Comensoli et Francisca Anna Cirer Carbonell Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum die ipsorum natali : Nicephori Diez Tejerina et viginti quinque Sociorum, martyrum, die vicesima tertia Iulii, Laurentii Mariae Salvi die duodecima Iunii, Gertrudis Catharinae Comensoli die decima octava Februarii et Franciscae Annae Cirer Carbonell die vicesima septima Februarii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Romana quidem urbs, rerum gestarum memoria clarorumque hominum exemplis Ínclita, hoc etiam nunc laetatur, quod insignis subolis caelitum decoratae honoribus, fuit aliquando parens et altrix. Filius ergo eiusdem eximius iter commonstret ipsi christianarum vir­ tutum et sanctitatis. Quod autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis rebus minime obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die i mensis Octobris, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri undecimo. £B AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco iji Sigilli In Secret. Status publicis Ecclesiae negotiis tab., n. 248.3U II S. Mariae Leucadensis templum Annuntiationi B.V.M, dicatum in album Basilicarum Minorum refertur. IOANNES PAULUS PP. II Neminem profecto latet a primis temporibus aetatis Nostrae amare et diligere Virginem Mariam consuesse Nos innumerorum sanctorum sectantes exempla et Christifidelium. Omnes enim optime sciunt quanta sit Ipsa praestatura beneficia et adiumenta fidelibus, qui ad Eandem filiorum more decurrunt. Hasce respicientes penitusque considerantes rationes ac ipsius templi pariter dignitatem, veluti quoque Decesso­ rum Nostrorum sectantes vestigia, libenti quidem animo Venerabilis Fratris Marii Miglietta, Episcopi Uxentini-S. Mariae Leucadensis, pre­ cibus concedendum esse duximus, qui tum suam tum suorum fidelium Acta Ioannis Pauli Pp. II 943 ostendens mentem enixe rogavit ut Sanctuarium S. Mariae Leucadensis, Annuntiationi Beatae Mariae Virginis dicatum ad gradum Basi­ licae Minoris eveheretur. Itaque sententiam Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum confirmantes, Apostolica Nostra usi potestate et auctoritate, sacram aedem quam supra memoravimus ad dignitatem gradumque evehimus Basilicae Minoris, cunctis pariter concessis iuribus et privilegiis huius generis templorum propriis, ser­ vatis in primis praeceptis quae decretum « De titulo Basilicae Mino­ ris » praescribit, die ix mensis Novembris editum, anno MCMLXXXIX, quibusvis rebus contrariis minime obsistentibus. Si quidem ista in re­ gione Deiparae cultus vetustam repetit memoriam, vehementer exopta­ mus ut aucta Sanctuarii dignitate crescat quoque fidelium pietas eo­ rundemque in caelestem Matrem dilectio, pro comperto prorsus ha­ bentes ex hac re permagna eventura beneficia spiritalemque prospe­ ritatem. Datum Romae, apud Sanctum Petrum sub anulo Piscatoris, die XIX mensis Iunii, anno MCMXC, Pontificatus Nostri duodecimo. i$i AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco £ß Sigilli In Secret. Status tab., n. 268.826. ALLOCUTIONES I Ad exc.mum virum Danielem Cabezas Gómez, Boliviae apud Sedem Apostolicam Legatum.* Señor Embajador : Me es muy grato recibir las Cartas Credenciales que le acreditan como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de Bolivia ante la Santa Sede. Con ello, viene Usted a ocupar un puesto en la sucesión de los representantes de su País en la noble misión de mantener y estrechar las relaciones entre la Sede Apostólica y la Nación boliviana, tan cercana a mi solicitud y afecto de Pastor. * Die 23 m. Februarii a. 1990. 944 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Agradezco vivamente las amables palabras que me ha dirigido y, en particular, el deferente saludo del Señor Presidente Constitucional de Bolivia, al cual le ruego transmita mis mejores votos de paz y bienestar. Me complace saber que es firme propósito de las Autoridades de su País construir sólidos fundamentos que permitan la instauración de un orden social más justo. Durante mi visita pastoral a Bolivia, a la que U s t e d ha aludido amablemente, pude apreciar los grandes va­ lores que adornan al pueblo boliviano : su carácter prof lindamente humano, su espíritu acogedor, su tesón y capacidad de resistencia ante la adversidad, sus acendradas raíces cristianas. Pero, al mismo tiempo, pude constatar los graves problemas que obstaculizan las legítimas aspiraciones de muchos bolivianos al desarrollo, tal como la Iglesia viene proclamando en su doctrina social. Por consiguiente, se hace necesario fomentar ampliamente una actitud solidaria, también a nivel de comunidad internacional, lo cual haga posible la superación de las dificultades presentes para poder al­ canzar así nuevas metas de progreso y prosperidad. A este respecto, el problema de la deuda externa representa un preocupante desafío para la economía y el nivel de vida de amplios sectores de la pobla­ ción de su País. El coste social y humano que dicha crisis de endeuda­ miento conlleva, hace que tal situación no pueda plantearse en tér­ minos exclusivamente económicos o monetarios. Por ello, se hace ne­ cesario promover también nuevas formas de solidaridad internacional, que en un clima de corresponsabilidad y confianza mutua, permitan articular medidas a corto y largo plazo que eviten la frustración de las legítimas aspiraciones de tantos bolivianos al desarrollo que les es debido. (( Sobre el fundamento de la justicia y la solidaridad —decía en mi encuentro con los miembros del Cuerpo Diplomático en la Paz— es posible sentar las bases estables para edificar una comunidad inter­ nacional sin permanentes y graves zozobras, sin dramáticas insegu­ ridades, sin conflictos de irreparables consecuencias x». - : 1 Se trata de una tarea que exige la colaboración de todos, especial­ mente de quienes ocupan puestos de responsabilidad y en donde la per­ sona sea la medida y el centro de todo proyecto de desarrollo, pues es el hombre —hecho a semejanza de Dios— la mayor riqueza con que cuenta una nación. De aquí, que sea su promoción integral el objetivo 1 Discurso al Cuerpo Diplomático, 10 mayo 1988, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 945 primario a conseguir, ya que la mente humana, su capacidad creadora, es el motor de todo progreso. Por otra parte, no se puede olvidar que no pocos de los problemas socio-económicos y políticos en la vida de los pueblos tienen sus raíces y gran repercusión en el orden moral. En este terreno, la Iglesia, fiel al mandato recibido de su divino Fundador, trata de iluminar desde el Evangelio las realidades temporales, movida siempre por su afán de servicio al bien común y a las grandes causas del hombre. A este respecto, los Pastores, sacerdotes y comunidades religiosas de Bolivia seguirán incansables en el cumplimiento de su misión evan­ gelizadora, asistencial y caritativa. Ellos son los continuadores de una pléyade de hombres y mujeres que, llamados a una vocación de servicio desinteresado, han dedicado sus vidas a mitigar el dolor, a instruir y educar, dando testimonio de abnegada entrega en favor de los más necesitados. Así ha querido ponerlo de relieve Vuestra Exce­ lencia rindiendo homenaje a estos servidores del Evangelio, que en los lugares más apartados del País llevan ayuda y consuelo infun­ diendo amor y esperanza. Las Autoridades bolivianas podrán dida voluntad de la Iglesia —dentro de fomentar todas aquellas iniciativas común y el desarrollo integral de los la sociedad. continuar contando con la deci­ de la misión que le es propia— encaminadas a promover el bien individuos, de las familias y de Hago fervientes votos para que, por encima de intereses transito­ rios y de facción, los bolivianos pongan cuanto esté de su parte para construir un orden social más justo y participativo en el que no tengan cabida los defectos y las carencias que Vuestra Excelencia ha señalado. Los principios cristianos que han informado la vida de la Nación bo­ liviana han de ser motivo de fundada esperanza y de estímulo para superar las dificultades de la hora presente e infundir, con la ayuda de Dios, un nuevo dinamismo que abra en Bolivia nuevas vías al desarrollo económico y social. Señor Embajador, antes de terminar este encuentro, deseo asegu­ rarle mi cordial estima y apoyo para que la misión que hoy inicia sea fecunda en copiosos frutos y éxitos. Le ruego que se haga intérprete de mis sentimientos y esperanzas ante su Gobierno y demás instancias de su País, mientras invoco sobre Usted, su familia y colaboradores, y sobre todos los amadísimos hijos de la Nación boliviana, la constante asistencia del Altísimo. 62 - A. A. S. Acta 946 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Ad quosdam Brasiliae sacros praesules limina Apostolorum visitantes.* Meus amados Irmäos no episcopado: 1. Sejam bem-vindos a este encontró ! Ë sempre um momento de alegria profunda o breve (( convivio », que me proporciona a visita « ad limina Apostolorum » de « irmäos » meus no Colegio episcopal. Hoje, os Senhores, Bispos do « Regional Sul-á » da Conferencia Na­ cional dos Bispos do Brasil, que abränge as Diocèses do estado de Santa Catarina. Depois de falar brevemente com cada um, posso alegrar-me pela sua profissäo de fé, ao venerar os túmulos dos Bem-aventurados Apostolos Pedro e Paulo. E quero agradecer terem partilhado comigo e com os varios Organismos centrais da Sé Apostólica de Roma, a serviço de minha « solicitude por todas as igrejas »,* que é também dos Senhores, consolaçôes de Deus e provaçôes, lutas e esperanças. Disto é feito o pastoreio das greis diocesanas que lhes estâo confiadas. Pastores « segundo Deus » que querem ser, dispostos a agir sempre como (( bons administradores da multiforme graça d i v i n a » , vieram a esta visita acompanhados espiritualmente por suas Comunidades eclesiais. Ao saudá-los, cordialmente, desejo estender minha saudaçâo tam­ bém aos fiéis de suas Diocèses : aos sacerdotes, seus íntimos colabora­ dores, aos religiosos e religiosas e todos os consagrados, bem como aos comprometidos no apostolado, enfim, a quantos compartilham e a quantos dispensam seu ministerio episcopal. 2 2. Durante os nossos breves coloquios, pude comprovar a impres­ s i o que tinha, quanto à vitalidade religiosa de suas Igrejas particu­ lares, que senti bem próximas no meu coraçâo de Pastor, ouvindo as confidencias que faziam. Os catarinenses sâo conhecidos como povo honrado, pacífico e trabalhador, que cultiva valores humanos, reli­ giosos e moráis capazes de iluminar os diversos campos da existencia. Isso é fruto de urna evangelizaçâo que vem de longe ; eia deixou marcas profundas e abriu caminhos para se plasmar urna ordenada comunidade humana, integrada por pessoas provenientes de diversas culturas : dos * Die 24 m. Februarii a. 1990. 2 Cor 11, 28. Cf. 1 Pdr 5, 2; 4, 19. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 947 portugueses-açoreanos aos alemäes ; e dos italianos aos polacos; seni esquecer, naturalmente, populaçôes indígenas, que se fundirám no povo catarinense, no Povo brasileiro. Essa gente, laboriosa e fiel a Deus — cuja adesäo e afeto ao sucessor de Pedro me confirmaram — com o pròprio brio, vem contribuindo para se construir no Brasil urna sociedade à medida e digna do hörnern todo e de todos os homens. Isso tem-se concretizado em empenho pela pre­ servatilo da familia, no amor ao trabalho e no pundonor da convi­ vencia fraternal, animada por espontánea solidariedade. Estas caraterísticas têm feito de sua regiâo autentico celeiro de vocaçoes para a consagraçâo, na vida sacerdotal e religiosa: urna graça para a evan­ gelizaçâo do Brasil, e nâo s ó ; está a demonstrá-lo, a participaçâo no conhecido (( Projeto Igrejas-Irmâs ». 3. Nâo ignoro, por outro lado, e também os Senhores me falaram que, em Santa Catarina, começam a agudizar-se os desequilibrios sociais que avassalam outras regiôes vizinhas. Urna moderaçâo relativa em termos de propriedade, de produçâo e de urbanismo, começa a res­ sentir-se dos inconvenientes do fenómeno dos grandes aglomerados populacionais, aonde afluem tantos pobres, sem terra, sem teto e sem meios de sobrevivencia. Assim, há ameaças de desestabilizar as comu­ nidades, destrocar as familias, tradicionalmente solidas e säs, e alterar a hierarquia dos valores até agora cultivados. Deste modo, enquanto se alargam as solicitaçôes no seu campo de trabalho pastoral, compreendo e compartilho a sua preocupaçâo, perante desafios que hoje se apresen tam à evangelizaçâo em suas Dioceses, índice de tal preocupaçâo podem considerar-se algumas decisöes do seu Regional Sul-4, que constam no mais recente Plano de Pastoral. 4. Encontros como este fazem-me lembrar a experiencia descrita no Livro dos Atos dos Apostolos, quando Paulo e- seus companheiros, chegados a Jerusalem, referiram àquela Igreja quanto o Senhor ope­ rara por seu « ministerio » do Evangelho. Esclarecidas algumas questöes, foram dadas graças a Deus e feitas algumas consideraçôes, em ordern à futura evangelizaçâo. 3 No exercício do meu munus de sucessor de Pedro, desejoso de poder sempre « confirmar os irmäos », também eu lhes apresento hoje algumas consideraçôes sobre a Evangelizaçâo, tarefa essencial da Igreja, 3 Cf. At 21, 17-22. Acta 948 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale como na América Latina tanto se tem evidenciado, nos últimos tem­ pos. Evangelizar constitui, realmente, a graça e vocaçâo proprias da Igreja, a sua identidade mais profunda. Desde o apelo que lancei em Porto Príncipe, no Haiti, em 1983, para urna nova evangelizaçâo, os Irmäos Bispos latino-americanos fizeram questäo de assumir como lema — n a s comemoraçôes do quin­ to centenario da chegada da Boa Nova a este Continente —, susci­ tar ai um novo impulso evangelizador. Também entre os Senhores, Bispos brasileiros, tem sido palavra de ordern nestes tempos mais recentes, a Nova Evangelizaçâo, o que muito me alegra. 5. Permanece válido quanto o meu predecessor Paulo VI, de saudosa memoria, sintetizou na conhecida Exortaçâo Apostólica Evan­ gelii nuntiandi. Suas análises e diretrizes têm tido, obviamente, o desenvolvimento e as aplicaçôes que solicitam situaçoes peculiares, antigas e novas. Estas exigem de nos, Bispos, que vivamos corajosa e fielmente, esta dimensäo do mandato apostólico-episcopal, que o Espirito Santo nos conferiu. Mas « ensinar todas as gentes », para nos, Pastores, envolve também a verificacäo da autenticidade dos dons concedidos aos batizados em ordern ao anuncio da Boa Nova. Evangelizar, como sabemos, é o testemunho que o Filho do hö­ rnern dá de si mesmo, perpetuado na missäo da Igreja. A propria Encarnaçâo é evangelizaçâo : já que o Verbo, feito carne, é a última e definitiva Palavra que Deus dirige à humanidade, depois de lhe ter falado muitas vezes e de muitos modos. Evangelizar foi a tarefa, por excelencia, do Senhor Jesus, como foi também a dos Apostolos : « Ai de mim se näo pregasse » o Evangelho. De modo análogo, isso deverà constituir preocupaçâo de todo o batizado, consciente de sua dignidade e missäo eclesial. 4 5 Muito se tem repetido que o grande Evangelizador e o autèntico Evangelho säo o proprio Jesus Cristo, tal quai nos é históricamente apresentado pela Sagrada Escritura e transmitido pela genuina Tradiçao. Esta, sabemo-lo, é a forma pela quai Deus « dialoga » sem interrupçao com a Igreja, Esposa de seu amado Filho ; é a forma de o Espirito Santo — pelo quai a voz do Evangelho ressoa viva na Igreja e, por eia, no m u n d o — introduzir os que crèem na verdade plena. 6 4 5 6 Of. Hebr 1, 1-3. Cf. 1 Cor 9, 16. Cf. Const. Dei Verbum, 8. Acta Ioannis Pauli Pp. II 949 6. Nascida da açâo evangelizadora de Jesus, a Igreja é, por sua vez, (( enviada » por Ele a evangelizar. De evangelizada, eia se torna evangelizadora, luz das naçôes e sinal da presença do mesmo Cristo ; e, seu Corpo mistico, eia é sacramento de salvaçâo para todos. Entre Jesus Cristo, a Igreja e o conteúdo da evangelizaçâo há um nexo, um vínculo inseparável : « Quem vos ouve é a mim que ouve ; e quem vos rejeita é a mim que rejeita ». Dai a insistencia com que Sâo Paulo ensina que ninguém deverà pregar-se a si mesmo ; mas sim, Cristo Jesus, como Senhor ; e ainda, que a evangelizaçâo näo consiste em bem falar ou em fazer prodigios ; mas sim, em anunciar Cristo, que salvou a humanidade, pela virtude do Misterio Pascal, feito de Morte e Ressurreiçâo. No esforço da nova evangelizaçâo — <( nova em seu ardor, em seus métodos e em suas expressôes » — cabe aos Senhores salvaguar­ dar, em suas Igrejas particulares, a integridade e a autenticidade do conceito de evangelizaçâo e do estilo de evangelizar, tais como os pro­ clama a Igreja universal. Trata-se de um compromisso assumido com o episcopado, e é algo que concerne à propria essência da Igreja. Esta, como sabemos, progrediu na sua missäo evangelizadora, ao longo da historia, na medida em que se manteve fiel a Jesus Cristo, na me­ dida em que seguiu as pegadas do seu Senhor. 7 8 9 10 11 7. Ao enfatizar, pois, um aspecto ou um determinado conteúdo do Evangelho, há que estar atento a näo o fazer em detrimento de outros aspectos ou conteúdos, de igual, se nao mesmo de maior im­ portancia. Ao adaptar o anuncio da fé à mentalidade e cultura dos evangelizandos, näo pode haver mutilaçôes nem alteraçôes do único Evangelho, evitando confusöes de métodos com outros processos hu­ manizantes. Diante de qualquer reduçâo da verdade evangélica, o nosso munus de Pastores e Mestres da Fé impöe iniludivelmente a obrigaçâo de discernir, clarificar e aplicar remedios para os desvíos, quando isso for necessario. A transcendencia da mensagem do Evangelho nâo pode ser jamais obscurecida por urna legítima atençâo dada a problemas de ordern social. Assim, num contexto como o do Brasil, onde se 7 Cf. 8 Lc 10, 16. Cf. 2 Cor 4, 5. 9 Bxort. Apost. 10 Cf. 1 Cor 18, 22-23. 11 AAS 75 (1983) 778. Evangelii nuntiandi, 15. Acta 950 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale impöe também à preocupaçâo dos Pastores urna promoçao humana autentica, a integridade do anuncio evangélico tem de se refletir em todo o magisterio e em toda a acäo de quem recebeu, com o dom apostólico-episcopal, a responsabilidade de ensinar, santificar e reger a Igreja de Deus. 8. Ë muito elucidativo verificar como, durante os dois milenios de presença da Igreja no mundo, os mensageiros da salvaçao de Jesus Cristo souberam lançar mäo da solidariedade, sem esquecerem nunca a elevaçao do hörnern, o valor transcendente da sua humanidade e o sentido da sua existencia, na perspectiva daquele « misterio da eco­ nomia divina, que uniu a salvaçao e a graça com a Cruz ». 12 Começou por proceder assim o Mestre. Ao passar « fazendo o bem », curando as enfermidades e promovendo a justiça e a solidariedade en­ tre os homens do seu tempo, Ele distinguía, com clarividencia, o pla­ no de Deus e o plano de César. A salvaçao que anunciava era transcen­ dente, escatològica : com o inicio neste mundo, sim ; mas com a sua consumaçâo no mundo que há-de vir. 13 Assim procederam também os primeiros cristäos. Na pureza e no entusiasmo da primitiva vivencia pascal, eles partilhavam os bens e assistiam os necessitados ; mas sem por isso esquecerem os deveres da oraçâo e da pregaçâo da Palavra. Os primeiros Diáconos, alias, foram instituidos para que os Apostolos pudessem continuar a dedicar-se, com assiduidade, ao que era específico da « missäo )) : (( Nós persistiremos na oraçâo e no ministerio da Palavra ». Eles estavam atentos a tudo ; mas numa atuaçao pastoral ordenada. 14 9. Ao longo da historia, a Igreja, anunciando o Reino de Deus, tem sido, ao mesmo tempo, promotora de condiçôes humanas cada vez melhores, onde se implanta ; mas, sabemo-lo, eia, como « enviada », tem procurado sempre harmonizar o valor transcendente e a dimen­ s i o social do hörnern. Como em toda a parte, também o hörnern brasileiro, sejam quais forem as suas condiçôes sociais, espera e deseja descobrir a sublimidade da sua vocaçâo, a grandeza do amor ao próximo e o sentido de sua atividade nas « insondáveis riquezas de Cristo ». Conforme foi 15 12 Enc. 13 Of. Exort. At 6, 2. 4. Ef 3 , 8. 14 15 Redemptor hominis, Apost. 1.1. Evangelii nuntiandi, 27. Acta Ioannis Pauli Pp. Il 951 explanado na Constituiçâo conciliar Gaudium et spes, a Igreja, com a sua « missäo », tem de o ajudar a encontrar-se com Cristo. A Igreja particular e os Senhores, como Bispos, nela responsáveis últimos do éxito da (( missäo », têm de proporcionar tal ajuda. Assim, ao promoverem a abertura para a dimensäo social da evan­ gelizaçâo, näo deixem de ter presente que isso permanece expressäo eclesial da « missäo ». Dando espaço à assistência e promoçâo humana, e dando em seus coraçôes de pais e pastores preferencia aos « mais pobres », façam com que mantenham o primado dos bens da salvaçâo ; façam com que se respeitem as finalidades específicas dos ministe­ rios ordenados e com que estes se alimentem na oraçâo e na Palavra de Deus, sem reduçôes nem ambiguidades. A este propósito, nunca é demais recordar que a Sagrada Escri­ tura näo pode ser distorcida nem usada a bel-prazer, para justificar e defender posiçôes pessoais, de carácter político-partidario. Conserva toda a atualidade a admoestaçâo do Apóstolo Pedro : (( Sabei isto : que nenhuma profecia da Escritura resulta de urna interpretaçâo par­ ticular, pois que a profecia jamais veio por vontade humana; mas os homens, impelidos pelo Espirito Santo, falaram da parte de Deus ». 16 Quanto ao exercício da <( missäo » por parte de cada batizado, façam de tudo para que eia seja atuada ordenadamente, no respeito das atribuiçôes de cada um. O recente Sínodo dos Bispos foi muito preciso nesta materia. Um é o campo e o estilo de intervencäo de um leigo. Necessariamente outro será o campo e o estilo de intervencäo de um batizado a quem foi conferido um ministerio ordenado. 10. Queridos Irmäos no episcopado. A evangelizaçâo terá muito a ganhar no respeito destes principios, que já aplicam e continuaräo a aplicar, estou certo, com abundan tíssimos frutos, nos diversos setores da vida eclesial no meio do seu povo, täo profundamente ligado à Igreja. Que nenhum receio venha ensombrar a vossa esperança : (( Näo se perturbe o vosso coraçâo », disse-nos o Senhor na Ultima Ceia. 17 Peço a Deus que derrame a força do seu Espirito sobre os Senhores, para que, com a sua orientaçâo solícita e corajosa, suas Igrejas parti­ culares sejam cada vez mais evangelizadas e evangelizadoras. E que irradiem aquela esperança que a vida crista pode suscitar, como ca16 2 Pdr 1, 20-21. 17 Jo 14, 1. Acta 952 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale minho eficaz para melhor sereni superados problemas humanos, de ca­ rácter individual e social. Voltem às suas Diocèses, pois, com renovada confiança ! Jesus Cristo, que os chamou para pastorear o seu rebanho, nao cessará de estar com os Senhores, a assisti-los nos seus trabalhos e a fazer com que o seu ministerio episcopal dê muito fruto em amor e santidade. Acompanha-os a minha lembrança na oraçâo, para que em cada um prossiga a açâo d'Aquele que, (( segundo os seus benévolos designios, opera em nos o querer e o agir ». E que a Mae da nossa confiança, Nossa Senhora Aparecida, guie seus passos e ilumine suas mentes, como (( esperança nossa ». 18 Com estes votos dou-lhes, extensiva às suas Comunidades diocesanas, a Bênçâo Apostólica, que seja para todos os catarinenses penhor de favores divinos, pela intercessilo de Santa Catarina. III Ad Romanae provinciae Administratores coram admissos.* 1. Con sentimenti di viva cordialità, accolgo e saluto voi, illustri Rappresentanti della Provincia di Roma, venuti a rendermi visita al­ l'inizio del nuovo anno. Costituisce sempre un momento importante intrattenermi con quanti sono preposti alle pubbliche amministrazioni, per esortarli a prose­ guire, con coraggio e generosità, sulla strada del servizio, della ricerca della giustizia e della pace. In effetti, le responsabilità delle civiche autorità si fanno sempre più gravose, specialmente se considerate in rapporto alle sfide emer­ genti in questo particolare e provvidenziale momento storico. La più matura coscienza sociale, i risvolti problematici dello sviluppo, l'ac­ centuata interdipendenza delle comunità, dei popoli e dei continenti — il pensiero va, in particolare, ai recenti avvenimenti dell'Est euro­ peo — postulano, da parte di chi gestisce la cosa pubblica, concretezza ed equilibrio, sia nell'analisi della situazione che nella ricerca delle soluzioni. Richiedono attenzione fattiva ai problemi e rigore morale nella gestione, senza peraltro mai dimenticare che la politica smarri18 Cf. Flp 2, 13. * Die Ü6 in. Februarii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. II 953 rebbe il suo senso e il suo valore, se cessasse d'essere progetto d'una società fondata sulla giustizia e sulla solidarietà. 2. Nel vostro difficile, ma prezioso servizio, voi potete certo contare sulla comprensione dei Pastori delle Comunità cattoliche, i quali desiderano intrattenere con le Autorità civiche relazioni di mutuo ri­ spetto, di stima reciproca, di fattiva collaborazione. I tanti vincoli storici e culturali, che legano la Provincia di Roma alla Sede Apostolica, costituiscono un forte stimolo a promuovere tra le due realtà un clima di fiducia e di dialogo in ordine all'efficace perseguimento del bene comune. Neil'au spicare che tale intesa possa sempre meglio attuarsi, vi assicuro che da parte della Chiesa Catto­ lica non verrà mai meno la disponibilità all'impegno, poiché la promo­ zione dell'uomo è parte integrante della sua missione evangelizzatrice. Come già sottolineava il Concilio Vaticano I I , « la Chiesa, fondata nell'amore del Redentore, contribuisce ad estendere il raggio d'azione della giustizia e dell'amore all'interno di ciascuna nazione e tra le nazioni ». Ed ancora : « Nella fedeltà al Vangelo e nello svolgimento della sua missione nel mondo, la Chiesa, che ha come compito di pro­ muovere ed elevare tutto quello che di vero, buono e bello si trova nella comunità umana, rafforza la pace tra gli uomini a gloria di Dio »1 3. E proprio in nome di questa ricerca del bene comune, che congiunge i nostri sforzi, mi sia permesso di accennare, nella prospettiva delle ampliate competenze derivanti alla Provincia dall'istituzione del­ l'area metropolitana, ad aicuni problemi, che ho già avuto modo di richiamare in occasione delle visite pastorali in Roma e dintorni. Una società, che guarda con speranza al futuro, è chiamata innan­ zitutto a confrontarsi seriamente con l'attuale condizione giovanile. I giovani hanno bisogno di risposte concrete ai loro interrogativi e alle loro aspirazioni. La loro inquietudine, che talora sfocia nell'aliena­ zione, nella devianza o nella disperazione, tradisce una insoddisfa­ zione che non si può colmare con i soli beni di consumo o con vuote promesse. Mentre esprimo soddisfazione per quanto già s'è fatto, non posso non ricordare che Roma resta una città che registra un elevato tasso di disoccupazione. Vi incoraggio pertanto ad un rinnovato sforzo nel promuovere opportunità di impiego a benefìcio dei giovani, specie dei 1 Gaudium et spes, 76. Acta 954 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale meno abbienti, sia attraverso esperienze cooperativistiche, sia con atti­ vità di lavoro tutelato nell'ambito dell'agricoltura, come pure con iniziative di difesa dell'ambiente. Accanto alla gioventù, un altro settore che occorre privilegiare è la scuola, dove vanno stimolati e concretamente aiutati gli sforzi di integrazione con il territorio, specialmente per quanto concerne il ricu­ pero dei minori a rischio. Inoltre il vostro specifico ruolo nell'ambito dell'assistenza e della prevenzione, il vostro impegno a favore delle categorie sociali più de­ boli e dei gruppi non integrati non potranno ottenere i risultati spe­ rati, se la vostra azione verrà meno nel sostenere effettivamente le famiglie nei gravosi compiti che il moderno ritmo sociale loro impone. Centrale è infatti il ruolo della famiglia in ogni programma sociale, poiché essa, in quanto cellula primaria della società, rappresenta l'ir­ rinunciabile punto di riferimento e di verifica d'ogni intervento pro­ grammatico. Nel vostro quotidiano servizio alla popolazione vi sostiene il contri­ buto dei credenti che operano a favore dell'uomo. La Chiesa, nelle sue molteplici articolazioni, lavora in questa direzione ogni giorno, assai spesso in silenzio. Accanto alle strutture pubbliche, essa interviene anche con la presenza qualificata e stimolante di volontari, operanti nell'ambito di associazioni e movimenti e, in special modo, della Caritas, con la quale da anni l'Ente Provincia intrattiene una proficua collaborazione. Quest'esercito di buoni samaritani, che voi ben cono­ scete, si fa così voce di chi non ha voce, dilatando l'ansia di carità che vibra nel cuore della Chiesa, perché il Vangelo diventi sempre più fermento di amore in un mondo rinnovato. 4. Accompagno queste riflessioni con l'esortazione ad operare sem­ pre coraggiosamente a difesa dell'uomo. La Chiesa di Roma, che si sta impegnando nella preparazione del Sinodo diocesano, chiama tutti i credenti a una coraggiosa revisione di vita per una più incisiva testi­ monianza cristiana. È un richiamo che vale per coloro che hanno pubbliche responsabilità. « Ad essi — come ho detto ieri nella visita ad una parrocchia romana — è richiesta una fede robusta, che non sia smentita sul piano dei fatti ; è richiesta la trasparenza nella ge­ stione dei beni di tutti ; il rigore morale che non sopporta compromessi e l'impegno generoso, anche se non sempre compreso, per il bene co­ mune ». Acta Ioannis Pauli Pp. II 955 In questa prospettiva assicuro un particolare ricordo nella preghiera, perché la vostra mente sia illuminata nell'individuare le opportune soluzioni ai problemi, spesso complessi, con i quali dovete ogni giorno confrontarvi. Con questi sentimenti, invoco sulle vostre persone, sulle vostre famiglie e sugli abitanti dell'intera Provincia di Roma la continua benedizione di Dio. IV Ad exc.mum virum Franciscum Ngarukiyintwali, Ruandae Legatum.* Monsieur V Ambassadeur, C'est avec plaisir que j'accueille Votre Excellence au Vatican et que je lui souhaite la bienvenue en ces lieux, à l'occasion de la pré­ sentation des Lettres qui l'accréditent comme Ambassadeur extraordi­ naire et plénipotentiaire de la République Rwandaise près le Saint-Siège. Je vous remercie vivement de m'avoir transmis les salutations très aimables de votre Président, Son Excellence le Général-Major Juvénal Habyarimana, auxquelles je suis très sensible. En retour, je vous prierai de bien vouloir lui exprimer les vœux déférents que je forme pour sa personne et mes souhaits cordiaux pour l'heureux accomplis­ sement de sa haute tâche au service de la nation rwandaise. Dans votre courtoise allocution, Monsieur l'Ambassadeur, vous avez évoqué, en termes chaleureux, le rôle joué par l'Eglise catho­ lique dans la promotion de la société rwandaise. Je vous sais gré de ce témoignage. C'est, en effet, le vœu des pasteurs et des fidèles d'en­ courager tout ce qui concourt au développement complet et harmo­ nieux de la personne humaine, de participer à l'effort commun de pro­ grès en mettant, suivant leurs moyens, personnes et compétences au service des réalités du pays. Les chrétiens laïcs savent qu'ils sont appelés à être des signes d'amour du Christ au milieu de leurs frères, dans le monde de la santé, par exemple, dans le domaine de l'édu­ cation et dans les diverses œuvres sociales de la nation. Ce qui les mobilise, c'est le (( commandement nouveau » d'aimer son prochain comme le Christ lui-même nous a aimés. Dans ses relations avec l'extérieur, la République Rwandaise, avezvous déclaré, s'est assigné l'objectif du service de la paix, de la coopé* Die 2 m. Martii a. 1990. Acta 956 Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale ration, du rapprochement entre les peuples et de la solidarité inter­ nationale. C'est avec satisfaction que j'accueille ce généreux propos qui va dans le sens des initiatives que le Saint-Siège se plaît à pro­ mouvoir pour faire avancer la bonne entente entre les hommes et favoriser le développement de leur pays. Lors de mon récent voyage pastoral sur le continent africain, j'ai renouvelé mon appel à l'huma­ nité, au nom même de l'humanité, pour que soit mis en pratique le devoir de la solidarité, notamment à l'égard des peuples africains les plus pauvres. J'ai exprimé le vœu que les responsables demeurent at­ tentifs aux besoins réels de leurs concitoyens et à leur volonté de participer pleinement à leur propre progrès. Je souhaite que le Rwanda continue à apporter sa contribution à l'avènement d'une société toujours plus juste et plus pacifique. Cette construction demande que nous soyons fermement déterminés à élimi­ ner toutes les barrières qui séparent les hommes, à respecter et à promouvoir les légitimes aspirations de toutes les composantes de la communauté nationale, à aimer concrètement tous les membres de la famille humaine, les plus voisins comme aussi ceux qui sont éloi­ gnés, dans la conscience qu'une même origine et un même destin nous unissent tous. En septembre prochain, s'il plaît à Dieu, je dirigerai mes pas vers le pays des mille collines. Je me réjouis à la pensée de faire la connaissance de votre peuple et d'aller célébrer avec les catholiques la foi qui nous est commune et qui est notre grande richesse. Je sais que les catholiques rwandais se préparent activement, avec leurs pas­ teurs, à cette rencontre avec PEvêque de Rome, et je rends grâce à Dieu de la ferveur des communautés chrétiennes de votre pays. Vous me permettrez, Monsieur l'Ambassadeur, de leur adresser, par votre entremise, un salut affectueux. Que le dynamisme de leur foi porte les catholiques rwandais à participer d'une manière toujours plus qualifiée et généreuse au développement et au progrès de leur chère patrie ! Avant de conclure, je vous offre mes meilleurs vœux pour l'accom­ plissement de votre mission officiellement inaugurée en ce jour. L'expé­ rience hors pair que vous avez acquise en exerçant les plus hautes responsabilités dans la diplomatie de votre pays pendant de longues années contribuera, j'en suis sûr, à un heureux développement des relations entre le Rwanda et le Saint-Siège en resserrant les liens Acta Ioannis Pauli Pp. II 957 d'amitié qui les unissent. Soyez assuré que vous trouverez ici l'accueil comprehensi!" dont vous pourrez avoir besoin. Sur Votre Excellence, sur Monsieur le Président de la République et les membres du Gouvernement, sur tous vos compatriotes dont je découvrirai avec joie les visages lors de mon prochain voyage, j'invoque de grand cœur l'abondance des bénédictions divines. V Ad Iaponiae episcopos occasione oblata ad limina visitationis.* Dear Brother Bishops o f Japan, 1. It is a great joy for me to welcome you to Rome on the occasion of your ad Limina visit. Through you I wish to greet with esteem ali the beloved Catholic people of Japan, whose faith and dévotion were so evident to me during my Pastoral Visit to your country in 1981. As a brother Bishop who has been charged in a particular way with solicitude for ali the Churches, I pray with you that the faithful of Japan will truly "grow up in every way into him who is the head, into Christ, from whom the whole body, joined and knit together by every joint with which it is supplied, when each part is working properly, makes bodily growth and upbuilds itself in love". 1 2 These words from the Letter to the Ephesians help us to reflect more deeply upon the meaning of your visit to this City. By praying at the tombs of the two "pillars" of the Church of Rome, Saints Peter and Paul, and by meeting with Peter's Successor, you bear witness to the unity in which the Body of Christ is "joined and knit together". Your journey to Rome manifests the catholicity of the one Church of Christ and invites you to a deeper communion with ail other local Churches as well. The ad Limina visit is also an occasion to share the expériences and insights, as well as the challenges of the Church in Japan with the Pope and with those who assist him in his universal ministry. Through your affection for him, your solidarity with him in upholding the Church's doctrine and discipline, and through your ready coopération with his collaborators, the Church's universal com­ munion is concretely expressed and strengthened. * Die 3 m. Martii a. 1990. Cf. 2 Cor 11:28. Eph 4:15-16.. 1 2 Acta 958 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2. To speak of the growth and upbuilding of Christ's Body is to speak of the forward movement of the People of God on its earthly pilgrimage. It is to speak of the commission which the Church has received from her Bisen Lord "to make disciples of all nations, baptizing them in the name of the Father and of the Son and of the Holy Spirit, teaching them to observe all that I have commanded you". As the Second Vatican Council taught, "the pilgrim Church is missionary by her very nature", and henee the task of evangelization will always remain her "grâce and vocation, her deepest identity". Indeed, we can say, in the words of my predecessor Pope Paul V I , that the Church exists "in order to evangelize". 3 4 5 6 For this reason, I join you in praising God for the great gif t to the Church in Japan that was the "National Incentive Convention for Evangelization", held in Kyoto in November of 1987. This significant ecclesial event followed an intense préparation on the part of ali the clergy, religious and laity, and represented an unprecedented opportunity for the faithful to reflect on their vocation to be evangelizers within the society to which they belong. Following the teaching of the Council, the Convention recognized that ali the baptized have "the exalted duty of working for the ever greater spread of the divine plan of salvation to ail people, of every epoch and ali over the earth". And as the "universal sacrament of salvation", the Church as a whole is called "to be a leaven and, as it were, the soul of human society in its renewal by Christ and transformation into the family of God". 7 8 9 A deepening awareness of God's call to proclaim the Good News of salvation in Jesus Christ should penetrate every aspect of the Church's life in Japan. Although your local Churches form a small minori ty, they must nonetheless stri ve to make the light of Christ shine brightly, so as to help non-Christians to see this light, to accept it, and to be transformed by it through faith and Baptism. No believer may be dispensed from the task of making Christ's love known 3 4 5 6 7 8 9 Mt 28:19-20. Ad gentes, 2. Cf. Apostolic Exhortation Evangelii nuntiandi, Ibid. Lumen gentium, 33. Ibid., 48. Ibid., 40. 14. Acta Ioannis Pauli Pp. II 959 to all. For if, with Saint Paul, we can say : "The love of Christ compels us", we must likewise add, as he does : "Woe to me if I do not preach the Gospel!". As the Conciliar Decree Ad gentes reminds us : "It is not sufficient for the Christian people to be présent or established in a particular nation, nor sufficient that is should merely exercise the apostolate of good example ; it has been established and it is présent so that it might by word and deed proclaim Christ to non-Christian fellow countrymen and help them towards a full re­ ception of Christ". 10 11 12 3. One of the hopes of the National Incentive Convention was that the faithful be inspired to read the "signs of the times" so that in union with their Pastors they can identify and respond to a number of Japan's social problems in the light of the Gospel. Some of these Problems are unique to Japan. Others, such as environmental pol­ lution, can be said to pose a threat to people everywhere, as I had occasion to recali in this year's World Day of Peace Message. When the Church works for a solution to human problems, "she is not going beyond her mission. She is however concerned that this mission should not be absorbed by préoccupations concerning the temporal order or reduced to such préoccupations. Henee she takes great care to maintain clearly and firmly both the unity and distinction between evangelization and human promotion : unity, because she seeks the good of the whole person ; distinction, because these two tasks enter, in différent ways, into her mission". 13 Among the social issues faced by the Church in Japan, particular mention must be made of the many people, especially among the young, who migrate to the cities for economie reasons and who therefore feel a special need to be accepted and to belong within their new environment. In trying to help these people, the Church has an opportunity to demónstrate her profound solidarity with those who risk being separated from their spiritual roots. At the same time, she is able to make présent the generous love of the Good Shepherd for all those who are lost and in need. By extending a Christian welcome, 10 11 2 Cor 5:14. 1 Cor 9:16. Ad gentes, 15. Instruction on Christian Freedom and Liberation, of the Faith, March 22, 1986, 64. 12 13 Congrégation for the Doctrine Acta 960 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale local parishes and Catholic gronps fulfill the Lord's commandment of love of neighbor and can build up relationships that lead others to Jesus, thus inviting them to open themselves to the greatest of all gifts, the gift of faith itself. The présence of foreign workers in Japan, man}'- of whom are Catholics, poses a somewhat similar challenge. The efforts which your particular Churches make on behalf of thèse brothers and sisters will not only be aimed at ensuring their material well-being, but will also seek to strengthen them in their faith by providing much needed spiritual assistance in difficult circumstances. Another area of utmost importance for the life of the Church and of society is marriage and family life. In Japan, as elsewhere, the stability and fruitfulness of marriage are threatened by divorce and the practice of artificial contraception. Catholics who marry non-Cath- olics often face serious challenges to their persévérance in the faith. As Pastors, you exercise a sacred charge by confirming your people in Christian living, lest, for lack of roots, "they believe for a while and in time of temptation fall away". 14 Discerning the "signs of the times" requires that the Church be attentive to people and their problems, but it also demands that she be faithful to the Gospel. The Good News calis people of every time and place, including ourselves, to repentance and faith, to a change of heart, to a new way of thinking and acting in accordance with God's plan of salvation, as it was perfectly fulfilled in the Crucified and Risen Christ. 4. The mission of evangelization carried out by the faithful Of Japan dépends in great part on the formation which they receive. As Bishops you exercise an essential role as teachers, assisted by your priests. Great pastoral wisdom and charity must be developed among the clergy through a life-long commitment to prayer, reflection and study, so that they in turn can impart a more thorough Christian formation to the laity. As you are aware, the issue of priestly training and continuing éducation, so cruciai for the authentic r e n e w a l o f the priesthood in our day, will be the subject of the forthcoming Synod of Bishops. Continuing formation is also important for the irien and women Religions who have long played a significant role in Japan. I rejoice with those of you whose local Churches have experienced an increase of vocations to the priesthood and religious life, and I join 14 Lk 8:13. Acta Ioannis Pauli Pp. II 961 all of you in asking the Lord of the harvest for a still greater increase, especially in those places where vocations are lacking. In seeking to pro vide for the spiritual growth of the laity, you have established the Japan Catholic Formation Center. If formation is to bear fruit in the field of evangelization, it must not only match the laity's level of general éducation, but must also be deeply spiritual. It must touch people's minds and hearts, stir their consciences, and engage all their énergies as they stri ve to live out the state in life to which God has called them. When Christians come to realize that there is an unbreakable bond between their faith and daily life, they become powerful instruments of the Holy Spirit in transforming the world from within. When the imperatives of faith are truly interiorized through communion with God in the liturgy and personal prayer, their application to life is clearly perceived as a personal responsibility. In the words of Evangelii nuntiandi : "Evangelizing zeal must spring from true holiness of life, and, as the Second Vatican Council suggests, preaching must in its turn make the preacher grow in holiness, which is nourished by prayer and above all by love for the Eucharist". 15 5. The goal of formation is to make all the baptized active sharers in the Church's life and mission. As we read in Ad gentes : "The Church is not truly established and does not fully live, nor is a perfect sign of Christ unless there is a genuine laity existing and working alongside the hierarchy. For the Gospel cannot become deeply rooted in the mentality, life and work of a people without the active présence of lay people". 16 This active involvement begins with the formation process itself, in which lay catechists can play an invaluable role. I urge you to make the recruitment and training of catechists a pastoral priority so that the Church in Japan will benefit from the dedication they bring to the work of evangelization. Besides the renewal of the parish —that perennially vital center of Catholic lay involvement—encourage­ ment should also be given to founding or strengthening associations and movements, inasmuch as these have often proved to be effective Channels for the formation and apostolic fervor of the laity. I also wish to say a word about the many lay men and women involved in Catholic éducation who are especially deserving of our 15 16 Evangelii nuntiandi, Ad gentes, 21. 63 - A. A. S. 76. Acta 962 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gratitude and encouragement. It is essential that they too see their work as a crucial part of the Church's evangelizing mission. Your numerous Catholic schools and universities, which are highly esteemed throughout Japan, can be po werf ul means of hearing witness to the Gospel. Of course it is not a question of imposing Catholic belief on the many non-Catholic students who attend thèse centers of learning. Rather it is a matter of proposing to their consciences explicitly and directly, but without coerción or undue pressure, the truth of the Gospel and salvation in Christ. 17 The "active présence" of the laity of which the Council speaks takes many other forms as well. As we noted earlier, it includes good example and an explicit proclamation of Christ in word and deed, but it also calis for something more. If the faith of Japanese Catholics is to be reflected in the "mentality, life and work" of their nation, then they must not be afraid to take an active role as Catholics in the building up of a more human society. The connection between faith and life applies not only to their personal conduct ; it also means that they will bring the Gospel to bear on civic activities, on economie and politicai décisions, and on national and international endeavors. As followers of Christ they will want to défend and promote the spiritual and material wellbeing of ali people, especially the poor. The Christian vision of man created and redeemed by God, which is so richly developed in the Church's social teaching, pro vides the foundation as well as the inspiration for the Church in Japan to conduct a ministry of evangelization in keeping with man's earthly and tran­ scendent vocation. 18 19 6. Dear Brothers : I know that the history and culture of your ancient land présents unique challenges to the task of evangelization. I know too that the small number of Japanese Catholics in the midst of a vast population may tend to temper enthusiasm as to what can be accomplished. Like the first Apostles, who were commanded to feed a multitude with little, you too may ask the Lord : "What are thèse among so many?". Yet as the same Gospel shows us, despite the meagerness of the resources at the Apostles' disposai, that same small 20 17 18 19 20 Of. Evangelii nuntiandi, Cf. Ad gentes, 15. Cf. Sollicitudo Cf. Jn 6:9. rei 80. socialis, 47. Acta Ioannis Pauli Pp. II 963 band of twelve men was eventually able to transform the world through the power of the Holy Spirit at work within them. It is my fervent hope and prayer that as you stri ve with persévér­ ance and love to build up the Church in Japan, you will ever remain "steadfast, immovable, always abounding in the work of the Lord, knowing that in the Lord your labor is not in vain". To all of you I cordially impart my Apostolic Blessing. 21 VI Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii de Communicationibus So­ cialibus interfuerunt coram admissos.* Dear Brother Bishops, Dear Brothers and Sisters in Christ, 1. It gives me great pleasure to have this meeting with the members and staff of the Pontifical Council for Social Communications on the occasion of your Plenary Assembly. My special welcome goes to the new members who have graciously consented to give of their time and talents in furthering the important work of this Council. As you know, this Dicastery was established at the specific request of the Fathers of the Second Vatican Council in the conviction that the modera means of social communication, if used properly, can "contribute greatly to the enlargement and enrichment of people's minds and to the spreading and consolidation of the kingdom of God". Today more than ever, the promise as well as the challenge of social Communications summons human societies and the Church herself to greater attention and effort in this field. This is especially so in light of the urgent need being experienced in ali parts of the world for spiritual, social and cultural development. 1 2. Thè countries of Central and Eastern Europe, for example, offer unprecedented opportunities for proclaiming the Word of God through the media. We must seek to satisfy the hunger and thirst for religious truth and instruction of those who for many years have 21 1 Cor 15:58. * Die 15 m. Martii a. 1990. Inter mirifica, 2. 1 Acta 964 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale had a press, radio and televisión that gave little space to specifically Christian thèmes. Opportunities are now being offered for printing religious news and reflections, and for broadcasting and televising significant religious events, to the great Joy of many. By providing accurate information and a forum for the exchange of views, the media can also further the dialogue and participation that are essential for démocratie life and social development. In Western Europe, and to a certain extent in North America, the changes wrought by new communications policies and technologies create new challenges for the Church. As indicated in the "Criteria for Ecumenical and Interreligious Cooperation in the Media", recently published by this Pontificai Council, Catholics must work together with other Christians and with ali believers to guarantee the right of a religious présence in the media. The air waves in par­ ticular are a public trust in which private profit is subordinate to the service of the common good. They should be used in such a way that they genuinely contribute to the integrai well-being of the human person. Later this month, Bishops and others involved in media work in Europe will gather at Fatima to reflect on some of these same concerns. Through the intercession of Our Lady of Fatima, may their meeting be fruitful for a rediscovery of the common Christian roots of European culture and for a new evangelization of this continent. 3. Turning our attention to Latin America, we find that the Church there is making a renewed effort to preach the Gospel in préparation for the Five Hundredth Anniversary of the first evangelization of the western hémisphère. There, as in Europe and elsewhere, we recognize ever more clearly that evangelization is not an effort which, once made, need not be repeated. Indeed, in every time and place the Church is constantly evangelizing herseif so that, purified and renewed, she may fulfil her mission to live the Gospel and bring it to others. Today, in fulfilling this task of evangelization, the ecclesial com­ munity can make use of forms of social communication which did not exist five centuries ago. I am pleased to note that the Church in Latin America is taking concrete steps to develop a computer network for the dissémination of information on Christian faith and culture. As I stated in my Message for this year's World Communications D a y : "In the new 'computer culture', the Church can more readily inform the world of her beliefs and explain the reasons for her stance Acta Ioannis Pauli Pp. II 965 on any given issue or event". How much more can and should be done, by creative efforts in the communications media, to strengthen and deepen the living witness to the faith of so many Catholics in Latin America ! 4. In Africa too there is a pressing need for evangelization through the communications media. This has prompted the Symposium of Bishops' Conferences of Africa and Madagascar (SECAM) to schedule a special continental meeting in July exclusively on this thème. I am confident that this meeting will lead to greater awareness and effective action in employing the means of social communications for the Church's mission of preaching the Gospel to ail people. The media are also important for the Special Assembly for Africa of the Synod of Bishops. Through their creative use, information can be shared and participation of the faithful increased in préparation for this important event. The fact that the Church in Asia constitutes a small minority among so many peoples présents a special challenge in the use of the media. Evangelization and pre-evangelization can be greatly supported by a more committed effort in this field. A forthcoming meet­ ing of représentatives of Bishops of Asia, scheduled to take place in Indonesia in July, will be an occasion for reflection on the Church's présence in the media in this vast continent. 5. Finally, I wish to mention the document "Pornography and Violence in the Media: A Pastoral Response", published last year by this Pontifical Commission. Addressing public officiais, media Professionals and f amilies, the document offers wise guidelines and encouragement for healthy initiatives and sound programming in publications, films, telecasts and vidéocassettes. It likewise urges those in volved in these activities to protect all members of society, especially women and children, from base exploitation. The document concludes with the words of Saint Paul : "Do not be overeóme by evil,. but overeóme evil with good". There is indeed much that needs to be done to overeóme evil with good in every area of communications : films, radio and television, as well as the new culture of the computer. As you direct your efforts to this important task, I pray that the Holy Spirit will fili your minds and hearts with wisdom and per­ sévérance. To ail of you and your loved ones I cordially impart my Apostolic Blessing. 2 2 Rom 12:21. Acta 966 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VII Ad exc.mum virum Saâdeddine Zmerli, Tunesiae Legatum.* Monsieur V Ambassadeur, Soyez le bienvenu au Vatican, où j'ai aujourd'hui la joie d'ac­ cueillir Votre Excellence à l'occasion de la présentation des Lettres qui l'accréditent comme Ambassadeur extraordinaire et plénipoten­ tiaire de la République Tunisienne près le Saint-Siège. Je suis sensible aux paroles courtoises que vous venez de m'adresser et je vous en remercie vivement. Vous avez eu l'amabilité d'évoquer, entre autres, les efforts du Siège apostolique pour encourager les initiatives qui répondent aux' préoccupations essentielles des êtres humains et qui favorisent l'établissement d'un ordre international toujours plus juste, fondé, ainsi que vous l'avez souligné, sur le respect d'autrui et la solidarité entre les hommes. Je vous sais gré de ces réflexions et je suis heureux de constater que, par son engagement à promouvoir l'esprit de négociation, la Tunisie, carrefour et lieu d'échange, apporte sa contribution à la sauvegarde des valeurs de justice et de paix ainsi qu'à la bonne entente entre les nations. Votre présence en ces lieux, Monsieur l'Ambassadeur, manifeste également la volonté de votre pays de respecter, dans les rapports entre les peuples, les motivations d'ordre religieux. En effet, si l'on veut assurer des relations justes et pacifiques entre Etats, il est im­ portant que soit pris en considération le domaine des valeurs spiri­ tuelles. Et, parmi celles-ci, la conscience que tous les hommes sont frères, qui fait écho au sublime commandement de l'amour du pro­ chain, cher à tant de croyants, ne devrait-elle pas animer les respon­ sables du destin des peuples dans les tâches qui leur incombent? Les lois de votre pays, avez-vous souligné, garantissent la liberté de conscience et protègent le libre exercice de tous les cultes. En vous exprimant ma satisfaction, je souhaite que, dans ce climat et grâce également aux dispositions du « Modus vivendi » conclu par con­ vention bilatérale il y a vingt-cinq ans, chrétiens et musulmans con­ tinuent, en Tunisie, à marcher sur le chemin de la fraternité, dans l'exercice régulier de leurs activités propres et dans un dialogue encore plus bénéfique entre héritiers de traditions spirituelles différentes ap­ pelés à œuvrer ensemble pour le bien commun. • Die 16 m. Martii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. II 967 Vous me permettrez, Monsieur l'Ambassadeur, de saisir l'occasion de cette rencontre pour adresser, par votre intermédiaire, un salut cordial à la communauté catholique qui est présente en Tunisie et dont les membres cherchent à renouveler leur dynamisme à travers la tenue d'assises synodales. Puissent les chrétiens continuer à tisser des liens de solide amitié là où ils vivent et contribuer, avec leurs concitoyens musulmans, à redécouvrir des objectifs de vie qui ré­ pondent aux aspirations des populations tunisiennes ! Que les uns et les autres, poussés par leurs convictions religieuses, deviennent des facteurs d'unité, de rapprochement et de dévouement responsable au service de tous ! Ma pensée, qui se tourne en ce moment vers l'ensemble de vos compatriotes, va en premier lieu vers Son Excellence Monsieur le Pré­ sident Zine El Abidine Ben Ali, auquel je vous serais obligé de présenter mes salutations déférentes, ainsi qu'à Monsieur le Premier Ministre Hedi Baccouche, votre prédécesseur dans le poste que vous occupez maintenant. Je forme les meilleurs vœux pour leurs personnes et pour ceux qui collaborent avec eux dans la responsabilité de gou­ verner la nation tunisienne. Enfin, j'exprime mes vœux fervents de bonheur et de prospérité à tout le peuple tunisien qui poursuit sa marche vers le progrès. Quant à vous, Monsieur l'Ambassadeur, je vous offre mes souhaits sincères pour le succès de votre mission. Soyez assuré que vous trou­ verez toujours ici l'accueil compréhensif dont vous pourrez avoir besoin. Que le Très-Haut vous comble, vous et les vôtres, de ses abondantes bénédictions ! N VIII In templo abbatiali Sancto Benigno dicato intra fines Eporediensis dioe­ cesis: de duplici praecepto dominicis diebus servando.* 1. Abramo credette a Dio ... ((Egli ebbe fede sperando contro ogni speranza e così divenne padre di molti popoli »Egli « è padre di tutti noi )). 1 2 Nella solennità di San Giuseppe la Chiesa fa riferimento alla fede di Abramo. E questa fede ha subito la prova della grande promessa * Die 19 m. Martii a. 1990. Rm 4, 18. Ibid. 4, 16. 1 2 Acta 968 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale di Dio. Dio gli aveva promesso il dono della paternità, pur essendo sua moglie Sara sterile. E quando, in età già avanzata, ebbero il figlio Isacco, Dio li fece passare attraverso un'ulteriore prova. Ecco, chiese ad Abramo che Gli sacrificasse il suo unico figlio. Tuttavia, Dio fermò la mano del padre, disposto a compiere tale volontà, ed ac­ cettò soltanto il sacrificio del suo cuore paterno. Il patriarca Abramo divenne padre della stirpe e capostipite del Popolo di Dio, Israele. Grazie alla fede, però, egli divenne e rimane, anche se non per generazione fisica, padre di molte nazioni : il padre di tutti i credenti. La fede è un'eredità secondo lo spirito, non secondo la carne. Abramo credette a Dio stesso con una certezza superiore ad ogni calcolo umano. Credette nel Dio vero non a misura d'uomo, ma a mi­ sura del Mistero infinito, nel quale l'Onnipotenza e l'Amore sono una cosa sola. 2. Così credette anche Maria al momento dell'annunciazione : « Ec­ co concepirai un figlio, lo darai alla luce ... Lo Spirito Santo scen­ derà su di te ... Colui che nascerà sarà dunque santo e chiamato figlio di Dio ... nulla è impossibile a D i o » . 3 Così credette la Vergine di Nazareth, promessa sposa di un uomo, chiamato Giuseppe. E così credette pure lo stesso Giuseppe, 1'« uomo giusto ». Nella solennità a lui dedicata la Chiesa si richiama oggi alla fede di Abramo, poiché anche lui, così come la sua Sposa, « sperò contro ogni speranza ». E questa volta la speranza andò più in alto, ben oltre la vicenda di Abramo. La speranza di Giuseppe aveva per oggetto il compimento definitivo delle promesse di Dio mediante la nascita di un Figlio, che era lo stesso Unigenito consostanziale all'Eterno Padre. 4 Giuseppe ascolta le parole dell'angelo : (( Non temere di prendere con te Maria, tua sposa, perché quel che è generato in lei viene dallo Spirito Santo. Essa partorirà un figlio e tu lo chiamerai Gesù : egli infatti salverà il suo popolo dai suoi peccati ». 5 A questo punto l'eredità della fede di Abramo raggiunge l'apice. U Figlio di Maria, per il quale Giuseppe, qui sulla terra, deve fare 3 4 5 Lc 1, 31.35.37. Cf. ibid. 1, 26-27. Mt 1, 20-21. Acta Ioannis Pauli Pp. II 969 le veci dell'Eterno Padre, si offrirà effettivamente in totale sacrifi­ cio per la remissione dei peccati. Diversamente da quanto era suc­ cesso nel caso di Àbramo e Isacco. La prova della fede di Maria, Madre del Redentore, andrà ancor oltre : fino alla Croce, sul Golgota ! E lì la sua anima sarà trafitta da una spada. Non verrà risparmiata alla Madre la morte terribile del Figlio. 6 3. Giuseppe entrò insieme con Maria sulla via di questa fede. Come sposo si trovò accanto a Lei sin dal primo momento. Fu il custode fedele della Madre e del Bambino durante la fuga in Egitto, quando fu necessario sottrarsi alla crudeltà di Erode. Poi fu capofamiglia della casa di Nazareth, dove il Figlio di Dio « cresceva in sapienza, età e grazia davanti a Dio e agli uomini » fino al trentesimo anno di vita. 7 E benché tutto questo periodo della vita nascosta del Redentore sia stato riassunto appena in poche parole, è noto che in queste pa­ role è racchiuso il ricco Vangelo del lavoro umano. Infatti Giuseppe lavorò come un artigiano-carpentiere, e Gesù crescendo stava al suo fianco, presso il banco di lavoro. Per questo motivo, nella solennità di San Giuseppe, cerchiamo ogni anno di attualizzare il Vangelo del lavoro, mediante gli incontri in diversi luoghi con gli ambienti dei lavoratori. 4. San Giuseppe di Nazareth è un Santo molto umano. Piena­ mente umano si rivela accanto a lui il Figlio di Dio, il quale ((ha lavorato con mani d'uomo », così come « ha amato con cuore d'uo­ mo ». 8 In questo modo sul lavoro umano è stato impresso — per tutti i tempi — un sigillo del Mistero di Dio, che non potrà mai essere tolto. È una verità innegabile che l'uomo, mediante il suo lavoro, me­ diante la scienza e la tecnica, continua ad andare sempre avanti nel suo dominio sul mondo visibile. Questo fatto è certamente degno di ammirazione, benché sia an­ che all'origine di molteplici difficoltà, e perfino di vari pericoli. Pericoli del corpo : per l'incolumità fisica, che non di rado è posta a repentaglio da tanti fattori di insicurezza e di rischio ; e, più in 6 7 8 Cf. Lc 2, 35. Ibid. 2. 52. Cf. Gaudium et spes, 22. 970 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale generale, pericoli derivanti dalla fatica spesso stressante e, alla fin fine, alienante; dall'anonimato e dalla monotonia del lavoro. Pericoli, soprattutto, per lo spirito : i ritmi di lavoro possono al­ lentare l'assiduità richiesta dalla cura familiare, con la conseguenza che ne risentono la convivenza e l'educazione dei figli; si può anche diventare meno vigili nella difesa della propria integrità e onestà morale; e può anche subentrare un certo assenteismo dalla pratica religiosa. Il lavoro non deve spegnere lo spirito : deve porsi a suo servizio. Ciò richiede che sia svolto in modo umano e con ritmi umani. Di qui la necessità del riposo festivo, di una pausa di riflessione, durante la quale ricuperare in modo vivo e pieno i valori spirituali. Ho saputo che voi venerati Fratelli nell'episcopato, a cui rivolgo, unitamente ai sacerdoti qui presenti, il mio affettuoso saluto ed ap­ prezzamento per l'instancabile ministero pastorale — avete recen­ temente preso in esame il problema del lavoro festivo. Questo feno­ meno purtroppo si sta ora introducendo anche nel processo lavora­ tivo delle fabbriche. Giustamente voi avete rilevato che, già sul piano umano, il ritmo della vita dell'uomo non solo esige una sosta nel la­ voro settimanale, ma chiede che essa sia possibilmente « contempo­ ranea )) per tutti i membri della famiglia, onde venire incontro alle loro esigenze di coesione e di comunione. Ancor più sul piano cri­ stiano è necessario che si privilegi la domenica, che è il giorno del Si­ gnore, il giorno in cui la Chiesa si raccoglie nell'assemblea liturgica, il giorno di una più intensa vita religiosa. La domenica costituisce per il cristiano una testimonianza di fede non solo in Dio, ma anche nell'uomo e nei suoi valori soprannaturali. Il cristiano deve impegnarsi per il rispetto di questo suo diritto alla sacralità della domenica. Egli dovrà dunque sostenere le forze sociali e politiche, perché orientino la pubblica opinione, e quindi i contratti e le leggi, in modo che gli sia assicurata la possibilità di vivere secondo i princìpi e i valori che trovano nella domenica il proprio punto di riferimento. 5. Che cosa significa che Gesù di Nazareth, il Figlio di Dio, sta presso il banco di lavoro umano, accanto a Giuseppe? Non significa forse che, dappertutto e sempre, in ogni dimensione dell'umana attività e delle sue massime conquiste creative, penetra il Mistero inscrutabile, il Mistero senza limiti? Acta Ioannis Pauli Pp. II 971 Non significa forse che, al di sopra di tutti i calcoli e programmi collegati con l'attività temporale, l'uomo è costantemente chiamato da Dio stesso, perché contro ogni speranza abbia fede nella speranza? Il lavoro serve certamente alla realizzazione dei destini terreni dell'uomo. Ma esso è — può essere — il compimento di tutta la sua spe­ ranza? Di tutto ciò verso cui tende il misterioso (( io » umano? In verità la grandezza del lavoro umano — di ogni lavoro umano — consiste nel fatto che, lavorando, l'uomo supera con la sua umanità lo stesso lavoro. Lo supera con la speranza che porta in sé. Infatti, l'umanità in ciascuno di noi è abbracciata dall'eterno di­ segno divino. È abbracciata nel Verbo che è « generato prima di ogni creatura ». È redenta da Lui. 9 Redenta con il sacrificio della Croce sul Golgota. Redenta anche col sacrificio del lavoro a Nazareth, al fianco di Giuseppe carpentiere. Che questa umanità redenta apprenda dal Verbo incarnato, fat­ tosi carpentiere accanto al carpentiere Giuseppe, il vero significato del lavoro, un significato che travalica il tempo e si proietta nel­ l'eternità. Amen ! IX Ad quosdam Brasiliae episcopos sacra limina visitantes.* Queridos Irmäos no episcopado. 1. No exercício do seu munus episcopal, a serviço da Igreja de Deus no estado de Säo Paulo, vieram visitar o Bispo de Roma, su­ cessor de Pedro, para professar a sua comunhäo hierárquica. Doulhes as boas-vindas e os saúdo com o « ósculo da caridade », nesta visita (( ad limina Apostolorum ». 0 proprio Senhor Jesus confiou a Pedro e aos seus sucessores a autoridade suprema, imediata e universal, em ordern à cura de almas; e o constituiu na chefia dos Apostolos, com caráter de perenidade em seus sucessores : para que, com ele, o Episcopado permanecesse unido e único; e para que, servindo fraternamente, no exercício da 1 9 Cf. Col i, 15. * Die 20 m. Martii a. 1990. Cf. Const. Lumen gentium, 18. 1 Acta 972 Apostolicae autoridade universal, Sedis - Commentarium Officiale ele « confirmasse os irmäos » ; conservando-se assim a comunhfio hierárquica entre a Cabeça e os membros do Cole- gio episcopal, a firn de o Povo de Deus no Novo Testamento ser orien­ tado, com sabedoria e prudencia, em seu peregrinar para a eterna bem-aventurança. 2 Agradeço ao Senhor Cardeal, Dom Paulo Evaristo Arns, as palavras amáveis que me dirigili, em nome também dos outros Metropo­ litas e numeroso grupo de Irmäos Bispos que integram o «Regional Sul-1 » da Conferencia Nacional dos Bispos do Brasil. 2. Quereria, antes de mais, exprimir-lhes, em nome do Senhor, a minha gratidäo, pela generosidade em seu labor pastoral. Sei bem que o exercício do ministerio de um Bispo diocesano comporta nao poucos sacrificios e grande espirito de entrega. Particularmente, no momento que está atravessando o seu País. Podem estar certos, ama­ dos Irmäos, que os acompanha sempre a minha oraçâo e lembrança afetuosa. Nelas s î o abrangidos também os sacerdotes, religiosos e religiosas, seminaristas e todos os fiéis das Provincias eclesiásticas de Sao Paulo, Botucatu, Campinas, Ribeiráo Preto e Aparecida. Após os encontros privados e com base ñas informaçôes havídas anteriormente, posso apreciar a vitalidade religiosa das Comunidades confiadas a seu cuidado; e a boa vontade que os anima, como Bispos, em manter e testemunhar a comunhfio efetiva e afetiva de uns com os outros, com os demais Bispos brasileiros e com todo o Colegio que serve a Igreja espalhada pelo mundo. Pude auscultar também suas justificadas preocupaçôes, relaciona­ das com o seu serviço de Pastores: quanto à escassez e à formaçâo de sacerdotes, bem como ao exercício da « missäo )) dos ministros ordenados ; quanto à inspiracelo das comunidades eclesiais de base ; quanto à catequese e ao ecumenismo ; sem esquecer a problemática de ordern social. Esta se estende num vasto leque de assuntos premen­ tes, a partir de situaçoes, de que constitui «amostra)) bem signifi­ cativa sua regiäo paulista. Tendo em conta que, em cada grupo de Pastores de um « Regio­ nal )), considero presente o Episcopado brasileiro, sobre problemas sociais refletiremos noutra oportunidade. E dado que tem havido con­ vergencia, da parte dos Senhores, em expor questöes relacionadas * Cf. ibid. 21. Acta Ioannis Pauli Pp. II 973 com a vida litúrgica das comunidades, apresento-lhes algumas con­ sideraçôes sobre este ponto. 3. Ainda há pouco mais de um ano, celebrávamos o vigésimo quinto aniversario do primeiro documento do Concilio Vaticano II, que foi a Constituiçâo sobre a sagrada Liturgia. Para assinalar a efeméride, escrevi urna Carta Apostólica — Vicesimus quintus annus — dan­ do graoas a Deus, por tuto quanto se beneficiou desse Documento a vida da Igreja, e sublinhando suas linhas fundamentáis. Ao mesmo tempo, exortava a que se continuasse a promover a renovaçâo litúr­ gica à luz da Sacrosanctum Concilium e dos documentos déla deri­ vados, bem como dos livros que atualmente estäo em uso na Igreja, e que sao, também eles, fruto daquela Constituiçâo. Recordando ainda, com emocäo, os momentos de alta intensidade espiritual que vivi no Brasil, durante as celebraçôes litúrgicas, que constituíam o ponto culminante das minhas visitas às varias Igrejas locáis, desejo encarecer aos Senhores a importancia e o lugar da Li­ turgia em suas comunidades, e a necessidade de incrementar cada vez mais entre os fiéis a formaçao litúrgica e o espirito de oraçâo. Espero contribuir assim, para que as Igrejas que lhes estäo confiadas çresçam em sua vida crista. 4. Que trouxe à Igleja a renovaçâo preconizada pela Sacrosanctum Concilium? Trouxe-lhe, antes de mais, urna nova concepçâo da Litur­ gia. Desta, tinha-se antes urna idéia que näo ia habitualmente além dos aspectos exteriores : cerimonial, rubricas e normas para a reali­ zaçao correta dos atos litúrgicos. Embora tais aspectos sejam tam­ bém dignos de respeito, a Constituiçâo veio dizer-nos que a Liturgia é algo mais. N eia se trata da propria açâo de Cristo Sacerdote ; açâo em que Ele associa a Si mesmo a Igreja. Isto é, açâo da Cabeça e dos membros. Celebrar a Missa, os Sacramentos, a Liturgia das Horas, 3 é tornar presente e atual a acäo de Jesus Cristo Sacerdote, realizada em seu Misterio pascal. « Assim, a Liturgia se torna o "lugar" privi­ legiado de encontró dos cristäos com Deus, e com Aquele que Deus enviou, Jesus Cristo )). 4 Colocando a Liturgia no contexto da hstória da Salvaçâo, atualizada na Igreja, o Concilio nao só lhe reconhece o papel eminente na 3 4 Sacrosanctum, Concilium, 7. Vicesimus quintus annus, 7. Acta 974 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vida da mesma Igreja, mas apela também para a responsabilidade dos cristâos; todos eles sao chamados a integrarse na açâo litúrgica. Dai que, ao longo de toda a Constituiçâo, a idéia-força seja a da participaçâo. Nâo é assistir a um ato que outros executam; é celebrar algo, ou melhor, Alguém. E em tal celebraçâo todos estío e se devem sentir comprometidos ; todos e cada um, a seu modo, Imo de tomar nela parte ativa e consciente. 5. Essa nova concepçâo da Liturgia trouxe à vida da Igreja pós-eonciliar muitos frutos. Como é do conhecimento dos Senhores, fez com que se aprofundasse a reflexäo teológica sobre o culto cristâo, ajudou a superar formalismos, e reduziu a distancia entre clero e povo ñas celebraçôes, encorajando iniciativas em favor de urna participaçâo viva e pessoal, libertando o cristâo do papel de mero (( espectador » e levando-a a progredir na sua unidade com Deus e com os irmäos. Pessoas que, anteriormente, se contentavam com o mero cumprimento do preceito da Missa dominical, sentiram-se interpeladas pelo novo estilo da celebraçâo, pelas palavras e gestos ; e descobriram que tam­ bém elas, afinal, tinham urna funçâo a cumprir na comunidade crista. 5 6 A celebraçâo de alguns Sacramentos, à luz dos novos textos (pense-se no Batismo e no Matrimonio) veio por frequentemente problemas de exigencia espiritual, e de verdade e coerência moral; tornou-se ocasiâo para muitos cristâos tomarem consciência das proprias respon­ sabilidades. O reconhecimento de que a oraçâo pública da Igreja é oraçâo de todos, fez com que a Liturgia das Horas deixasse de ser privativas dos Sacerdotes e dos Religiosos, para se tornar realmente a oraçâo de todo o Povo de Deus, da Igreja orante. 7 Na aplicaçâo da Sacrosanctum Concilium, houve, certamente, de­ ficiencias, hesitaçôes e abusos. Mas näo se pode negar que, onde as comunidades foram preparadas, com a devida informaçâo e a catequese, os resultados sao positivos. Com razâo se afirmou na mais recente Assembléia extraordinaria do Sínodo dos Bispos que « a re­ no vaca o litúrgica é o fruto mais visi vel de toda a obra conciliar ». 8 6. Pensando especialmente no Brasil, sinto-me feliz em reconhecer que ali a reforma litúrgica, de modo gérai, foi favoravelmente 5 Cf. 6 Cf. ibid. 26. Introduçào Gérai à Liturgia das Horas, nn. 1 e 20. Relaçâo final, 7 de dezembro de 1985, II, B, b, 1. 7 8 Sacrosanctum Concilium, 48. Acta Ioannis Pauli Pp. II 975 acolhida e posta em pràtica. Ë meritorio o esforco que os organismos responsáveis desenvolverán!, no sentido de tornar a celebracelo litur­ gica acessivel às varias carnadas da populadlo. Agora é preciso que a obra começada nâo degenere e vá lançando raízes profundas. Para tanto, permito-me solicitar vosso cuidado na formaçâo litùr­ gica do clero, dos religiosos e dos seminaristas : sao ou virâo a ser os formadores imediatos do sentido litúrgico do Povo de Deus. Esta 9 formaçâo litúrgica, de base e continuada, tem que fundar-se sobre urna acertada e autèntica inculturaçâo. Ë bem conhecida a enorme riqueza das culturas locáis no Brasil, assim como a variedade de atos de culto tradicionais e manifestaçoes da religiosidade popular. Mas é também um dado de fato que essa riqueza, quanto maior e mais variada for, tanto mais exigirá discer­ nimento e urna administraçâo prudente e vigilante. Toda e qualquer celebraçâo litúrgica, por mais assimilada e inculturada que seja, ainda que se realize no mais ignoto rincäo da terra, é sempre cele­ braçâo da Igreja universal. Urna educaçâo litúrgica esclarecida e bem orientada ajudará os fiéis a libertarem-se da confusâo semeada por seitas e movimentos re­ ligiosos e a apreciarem corretamente o significado das palavras, gestos e atitudes corporais, bem como a conhecerem cada vez melhor o va­ lioso simbolismo dos sinais e dos elementos materiais, usados na ce­ lebraçâo. 7. Fazendo esta reflexäo com Pastores que o Senhor pôs à frente das Igrejas locáis do Brasil, tenho consciência de que, como prin­ cipáis dispensadores dos misterios de Deus e primeiros promotores da pastoral litúrgica, é de sua atuaçâo que depende, em grande parte, a reta compreensäo e a pràtica esclarecida da Liturgia em suas co­ munidades. Sucessores dos Apostolos, nâo cessamos de ouvir do Senhor : « ide "e ' evangelizar». Meio, por excelencia, de evangelizaçâo é, sem dúvida, a atividade litúrgica : « lex orandi, lex credendi ». O que forem as celebraçôes litúrgicas da Igreja no Brasil, será a sua capacidade e criatividade para suscitar, manter e desenvolver a verdadeira fé apostòlica. Além do trabalho de promoçâo, cabe-nos, como Bispos, velar por Cf. Sacrosanctum Concilium, 15ss.; Congregaçao para a Educaçâo Católica, Instru­ c t o In ecclesiastica futurorum, 3 de junho de 1979. 9 Acta 976 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que na vida litúrgica de nossas Diocèses näo venham a introduzir-se desvíos, que falseariam a verdadeira natureza da Liturgia. Na Vice­ simus quintus annus observava que se (( verificam, por vezes, omissöes e aditamentos ilícitos, ritos inventados prescindindo das normas estabelecidas, atitudes ou cánticos que em nada favorecem a fé e o sentido do sagrado, abusos em por em pràtica a absolviçâo coletiva ... ». Tais iniciativas, « longe de estarem ligadas à reforma litúrgica ou aos. livros que a partir déla se publicaram, contradizem-nos frontal­ mente ; além disso, desfiguram a reforma e privam o povo cristâo das riquezas auténticas da Liturgia da Igreja ». 10 8. Quanto à celebraçâo do sacramento da Reconciliaçao, relembro aquilo que disse na Exortaçâô Apostòlica Reconciliatio et Paenitentia. O Sacramento da misericòrdia e do perdâo lia de ser vivido com um sentido de grande confiança na salvaçao divina e um sincero desejo de conversäo, buscando nele a reconciliaçao com Deus e com os irmäos. Mas, para que isso aconteça, é fundamental que os cristâos tenham o justo sentido do pecado pessoal e de seu alcance social : a minha comunidade é pecadora, porque eu sou pecador; Cristo é o Cordeiro de Deus, que morre para tirar o pecado do mundo ; e o pecado do mundo é um pecado bem concreto, porque é o meu pecado. Deste modo, só quando alguém se reconhece pecador é que pode sentir também urna necessidade do perdâo e da salvaçao ; e entäo re­ corre a Deus, para que Ele o reconcilie consigo como Pai, com os homens seus irmäos e se sinta purificado, graças ao sangue derra­ mado por Jesus Cristo, com um « espirito novo ». A Reconciliatio et Paenitentia tratou das tres formas de celebra­ çâo deste Sacramento, bem como das características de cada urna délas. A celebraçâo com absolviçâo gérai coletiva requer particular cuidado, por näo ser a forma ordinària de celebrar o Sacramento. Como ai se indica, t r a t a s e de urna forma para acorrer a situaçôes de grave necessidade. Nalgumas regiôes e em determinados jnomentos, compreende-se e legitimase o recurso a eia. Tal fato, porém, näo pode levar a esquecer que o modo normal da celebraçâo é sempre o da Confissâo individual. Ë ao Bispo que, no àmbito da pròpria Diocese, compete julgar se existem realmente situaçôes de grave necessi11 10 x. i:¡. 11 N . 32. 12 N . 33. 12 Acta Ioannis Pauli Pp. II dade, tendo Episcopal. em conta os criterios estabelecidos 977 pela Conferencia 9. Ë verdade que « a Liturgia nâo esgota toda a açâo da Igreja » ; mas é também verdade que eia é « simultaneamente o cimo para o qual se dirige essa açâo da Igleja, e a fonte donde promana toda a sua força » . . . Eia « arrasta e inflama os fiéis, na caridade urgente de C r i s t o » ; 13 ((alimentados pelos "sacramentos pascáis", os impele a viverem unidos no amor ». 14 Assim, vivida conscientemente, a Liturgia deve ser a fonte perma­ nente de inspiracáo e o estímulo atuante para se viver fraternamente em comunidade. Sobretudo a comunhäo com Cristo, na Eucaristía, ha de levar os cristâos a urna comunhäo cada vez mais transforma­ dora e mais perfeita com os irmäos : comunhäo nos bens, näo só nos espirituais, mas também materiais. Em países com gritantes desi­ gualdades sociais entre os habitantes, poderá v e r s e com mais cla­ reza como o viver a Eucaristía tem repercussöes também ñas relaçôes interpessoais e comunitarias. Na Liturgia, especialmente na Eucaristía, celebra-se a realidade fundamental da Páscoa : morte e ressurreiçâo de Jesus Cristo, morte e ressurreiçâo do batizado, com Cristo. Na açâo liturgica devem en­ contrar espaço todas as realidades da vida quotidiana do cristäo, pois é com todos os aspectos de sua pessoa que também ele tem de (( passar deste mundo ao Pai ». Ao participar na celebraçâo, o cristäo terá presente suas aspiraçôes, alegrías, sofrimentos, projetos, bem como os de todos os seus irmäos. E colocará todas estas intençôes na Oraçâo que sua comunidade, com toda a Igreja, dirige ao Pai, por Cristo Salvador, na unidade do Espirito Paráclito. Entretanto, a legítima e necessaria preocupaçâo pelas realidades atuais da vida concreta das pessoas nao pode fazer esquecer a verdadeira natureza das açôes litúrgicas. 15 claro que a Missa é algo mais do que urna festa da uniäo fraterna ; é muito mais que urna refeiçâo de amigos ou que um bolo para os pobres. Também näo é o momento de (( celebrar » a dignidade humana, reivindicaçôes ou esperanças meramente terrestres. 15 o Sacrificio que torna Cristo real­ mente presente no Sacramento. 13 Sacrosanctum 14 Missal Romano, Vigilia Pascal, oracào depois da comunhäo. 64 - A. A. S. Concilium, 10. Acta 978 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Todos os atos litúrgicos celebram o Misterio pascal ; e a Eucaristia é o Banquete pascal, a que o proprio Senhor Jesus nos convida, para se nos dar em alimento, como Pâo que desceu do céu, penhor de vida eterna, penhor da Sua Páscoa eterna. Está nisto a funcäo primaria de toda a Liturgia : « reconduzir-nos a trilhar, infatigavelmente, o caminho pascal aberto por Cristo, no quai se aceita morrer para entrar n a vida ». 15 16 10. Meus amados Irmäos no episcopado. A Liturgia é Udima expressio da fé da Igreja universal, no mo­ mento de prestar culto a Deus, santificando e edificando os fiéis. Ë urna atividade que se ordena para o sobrenatural ; e a fé é o primeiro elemento de nossa vida sobrenatural. Isto significa que o Credo deve estar sempre na base da Liturgia, como profissäo de nossa fé sentida, vivida, cantada e rezada. È a fé que une os cristâos na Igreja. A primeira condicio para haver Liturgia é que o culto seja verdadeiro e objetivo, tendo na devida conta e lugar a natu reza de Deus e a natureza do hörnern, com as relaçôes condensadas pelo proprio Cristo, quando disse : « Adorarás ao Senhor teu Deus e a ele só prestarás culto ». 17 A Liturgia pode, de certo modo, dizer-se a teologia do povo cristâo, o quai — como outrora os discípulos de Jesus — continua a pedir aos seus Pastores : ensinem-nos a orar. Hemos, portante, de ser mestres de oraçâo em nossas Igrejas particulares. Para elas somos os primeiros liturgos. Com elas e para elas somos, antes de tudo, « mi­ nistros de Cristo e administradores dos misterios de Deus ». Como Bispos, somos os primeiros responsáveis por fazer rezar o povo fiel, os primeiros zeladores da pureza e nobreza das celebraçôes, para urna Liturgia digna e fervorosa. 18 19 Vol tem a suas Igrejas particulares, com a confiança renovada de que o Senhor, o Senhor ressuscitado está com os Bispos do « Regional Sul-1 », até ao fini; com os Senhores está a Igreja toda; e está o apreço e gratidào do Bispo de Roma, com afeto de irmäo, reavivado por esta visita « ad limina ». 15 Cf. Jo 6, 51. 16 Vicesimus quintus Mt 4, 10. Cf. Lc 11, 1. / Cor 4, 1. ,7 18 M annus, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 979 Pela intercessilo da Mae da nossa confianca- — Padroeira do Brasil, que tem a sua Casa materna em Aparecida, no territorio de seu Re­ gional — continuarci a implorar a proteçâo do Born Pastor ; e penhor desta, para suas pessoas e suas Comunidades diocesanas, seja a minha Bênçâo Apostólica. X Ad exc.mum virum Frixos Colotas, Cypri Legatum.* Mr. Ambassador, I am very pleased to welcome you to the Vatican at the beginning of your mission as Ambassador of the Republic of Cyprus to the Holy See. In accepting your Letters of Credence, I ask you kindly to convey my cordial greetings and good wishes to President Vassiliou. It is my fervent hope that your mission, like that of your late and distinguished predecessor, Mr. Polys Modino», will strengthen the bonds of mutual esteem and fruitful coopération which characterize relations between the Holy See and the people of your ancient and noble Island. The world events of recent months have vividly demonstrated how profound and enduring is the desire of entire peoples to live in peace, to lay aside old hostilities and to unite in forging a new era of inter­ national understanding. Yet the existence of a just social order still remains a distant ideal for many societies. Indeed, as Your Excellency has frankly pointed out, Cyprus itself has been the scene of continuing division and confiict. In spite of deeply rooted disagreements, hope for their just settlement must never be abandoned. The Holy See remains firmly convinced that the solution to longstanding division between peoples is to be found in patient dialogue and in respect for the principies of justice embodied in international law. For this reason, the Holy See has sought, through its présence within the international community and through its diplomatie activity, to further all efforts aimed at "strengthening and perfecting the unity of the human family". While the proper contribution of the Catholic Church to the establishment of peaceful relations between Nations and peoples ultimately derives from her religious mission, she stri ves 1 * Die 23 m. Martii a. 19Í30. 1 Cf. Address to the Diplomatie Corps, 13 January 1990, 4. Acta 980 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale to promote effective dialogue and harmony among believers and nonbelievers alike. The Church is convinced that the search for unity and peace in our increasingly interdependent world is a necessity imposed upon all by God, the Creator of mankind. Indeed, submission to the will of God demands of all believers an unfailing commitment to this goal. Within this context, there is an urgent need for "a solidarity which will take up interdependence and transfer it to the moral plane". Your Excellency has spoken of the moral principies which must necessarily be the fou n dation for policies that lead to peace and security. Among thèse, I would emphasize the grave obligation to seek out and explore every avenue of potential agreement. It is obvious that any attempt to promote authentic dialogue must respect racial, re­ ligious, social and cultural différences. An enduring unity of peoples and diverse social groups can only be achieved when legitímate pluralism is respected and guaranteed by ail members of society. 2 At this time, I wish to mention the présence and acti vi ty of the Catholic community on your Island. For centuries thèse Maronite and Latin Rite Christians have professed and practised their faith in full communion with the Holy See. Despite their small numbers, they too have wished to share in the quest for a social order marked by justice, harmony and peace. In the éducation and religious for­ mation imparted in their schools, in developing new Channels of coopération with other Christians, and in the proclamation of the Gospel values of respect and love for others, the Catholics of Cyprus are committed to the task of developing the full potential of your national community. I am confident that the Church's work will continue to foster peace in your country. Mr. Ambassador : as you begin your mission, I wish to express once again my warm best wishes and to assure you that the various offices of the Holy See are always prepared to assist you in the fulfilment of your duties. I cordially invoke the abundant blëssings of Almighty God upon you and upon ali the beloved people of Cyprus. 2 Cf. Sollicitudo rei socialis. 26. Acta Joannis Pauli Pp. 11 981 XI Ad capitulares Congregationis Fratrum Christianorum coram admissos.* Dear Brothers in Christ, 1. I am pleased to have this opportunity to welcome the members of the Twenty-seventh General Chapter of the Congrégation of Chris­ tian Brothers. My cordial greetings and best wishes go to your newly- elected Superior General and his Assistants as they begin their term of office. The Christian Brothers are renowned for their dedicated and self-giving apostolate in educating the young. It is my fervent prayer that the délibérations of this Chapter will contribute to confirming and strengthening you in this necessary ecclesial service. 2. In the period after the Second Vatican Council, your Institute has been compelled to adapt to new circumstantes and to make new beginnings as it strives to be faithful to its distinguished tradition of excellence in éducation within the framework of the Church's evangelizing mission. It was in order to respond more fully to those challenges that your Twenty-sixth General Chapter sought to revise the Constitutions of the Congrégation of Christian Brothers in a way most appropriate to the ecclesial realities of our own day. In doing so, it laid the foundations for the renewal of community life and structures called for by the Council. May this latest General Chapter, dedicated to assessing the impact of the new Constitutions upon the life of your Congrégation, foster that deeper growth in holiness and vocational commitment which is the very heart of the authentic renewal of religious life. An essential part of that commitment will always be ñdelity to the charism and example of your Founder, whose desire to bring the ennobling power of the Gospel to the poor has borne abundant fruit in the dedicated lives of countless Christian Brothers in Catholic Educational Institutions ali over the world. The vision and zeal of the Servant of God, Edmund Ignatius Rice, remain stable points of référence for your entire Institute as it seeks to fulfil the role assigned it by God in the advancement of his Kingdom. A generous concern for the poor and an unfailing dedication to the éducation of the young * Die 29 m. Martii a. 1990. 982 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale in sound doctrine and virtue must continue to be the hallmark of every school and aposotlic undertaking of the Christian Brothers. 3. The goal of a truly Christian éducation, as the Council itself pointed out, is "to relate all human culture eventually to the news of salvation, so that the light of faith will illumine the knowledge which students gradually gain of the world, of life and of mankind". The Gospel of Jesus Christ, in which the ultimate meaning of all human life and activity is revealed, is indeed the measure of all authentic progress in personal growth and apostolic effort. The history of your Congrégation bears eloquent witness to the Church's conviction that the éducation of the young is a privileged expression of the ministry of evangelization which she has received f rom her Lord. 1 In this context, I recali the observation of my predecessor Pope Paul VI, that in preaching the Gospel the Church begins by being evangelized herself. Cannot this insight, which derived from a profound understanding of the nature of the pilgrim Church in her mysterious growth towards the fullness of God's Kingdom, also be applied to those who undertake the apostolate of educating the young in their growth to human maturity? As teachers, you are called to form the minds and hearts of children and adolescents at a very significant time in their lives. With wisdom, prudence and great patience, you seek to ensure, that the development of their personalities will be matched by the growth within them of the "new création" which they became at the moment of their Baptism. In order to accomplish this delicate task, how essentia! it is that each of you should have first known what it is to be educated at the school of the Gospel, to come to a rich and integrated understanding of God's fatherly love for us as revealed in the life and teaching of Jesus, and to expéri­ ence the purifying and enlightening power of the Spirit who has been poured into our hearts ! 2 3 4 4. Dear Brothers : I express the fervent hope that the Christian Brothers will uphold the great traditions of compétence, zeal and holiness of life that have marked your Congrégation since its beginning. I encourage you to set the noble ideal of your vocation before 1 2 3 4 Gravissimum educationis, 8. Of. Evangelii nuntiandi, 15. Of. 2 Cor 5:17. Cf. Gravissimum educationis, 8. Acta Ioannis Pauli Pp. II 983 new générations of young people in the certainty that the Lord of the harvest will provide where needs are most urgent. I also take this opportunity to express the Holy See's gratitude for the generous way in which the Christian Brothers have assisted in its work over the years. Commending you to the loving protection of the Blessed Virgin Mary, model of all holiness, I cordially impart my Apostolic Blessing as a pledge of grace and peace in the Lord Jesus Christ. XII Ad exc.mum virum Lee Sie Yong, Coreae meridionalis Legatum.* Mr. Ambassador, Your présence here today represents a further strengthening of the cordial ties existing between the Republic of Korea and the Holy See. It gives me great pleasure therefore to accepi the Letters of Credence by which you are appointed your country's Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary. I am grateful for the kind words you have spoken regarding the role of the Holy See in the international com­ munity and in particular for the greetings you have conveyed on behalf of President Roh Tae Woo. I would ask you kindly to assure His Excellency of my own good wishes. As Bishop of Rome with special responsibility for the Church in every part of the world, I have had the happy and consoling grace of visiting your country on two occasions, in 1984 and again last year on the occasion of the Forty-fourth International Eucharistie Congress. I have been able to see at first hand the challenges facing your people in their search for a more just and peaceful society. I am aware of the Korean people's desire for reunification in a spirit of mature democracy and respect for human rights. Your Excellency has ex­ pressed the hope, which we ail share, that the processes of openness and dialogue which have brought a lessening of tensions and greater freedom elsewhere will eventually bring more peaceful conditions to your own country. May Almighty God sustain the Korean people in their hope and in their persevering journey towards this goal. * Die 30 m. Martii a. 1990. 984 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale In many parts of the world radical transformations are giving rise to new forms of politicai Organization and new relations between nations and blocs. That process is the tangible expression of thèse peoples' irrépressible thirst for freedom : freedom of thought, con­ science, religion, expression, and politicai and cultural pluralism. These are eminent aspirations of the human spirit which, of themselves, should lead to a strengthening and perfecting of the unity of the human family. Unfortunately, the processes to which w e refer are not without their handicaps. Past expériences have left the héritage of a widespread and profound crisis of trust between individuáis, and between peoples and States. As a resuit, old ethnie and nationalist rivalries come to the fore and threaten the positive achievements emanating from the decline of ideological opposition. The international com­ munity needs to recali that policies based on ambition, self-interest, compétition and material greed have not led to peace and development, and that thèse tendencies need to be replaced by a truly universal solidarity and effective respect for human rights. r Allow me, Mr. Ambassador, to refer to one urgent form of the new solidarity required for the very survival of our world, namely, the adoption by ail of a moral approach to the use of the environment based on the acceptance of nature as God's création and gift, destined to be shared by ail. People everywhere are becoming more sensitive to this question and I have drawn attention to it on a number of occasions, most recently in my Message for this year's World Day of Peace. The defense of the environment is a global problem and its solution calis for responsible action on the part of ail States, both within their own borders and in conjunction with other States, in effectively implementing scientifically based and international^ agreed standards. The solidarity that is required must truly be universal, for "the newly industrialized States cannot, for example, be asked to apply restrictive environmental standards to their emerging industries unless the industrialized States first apply them within their own boundaries. At the same time, countries in the process of industrial­ izaron are not morally free to repeat the errors made in the past by others, and recklessly continue to damage the environment through industrial pollutants, radical deforestation or unlimited exploitation of non-renewable resources". 1 1 World Day of Peace Message, January 1, 1990, 10. Acta Ioannis Pauli Pp. II 985 In an increasingly interdependent and complex world, the reality of progress—which cannot be measured merely by the growth of ma­ terial well-being but must provide for the realization of the highest aspirations of the human spirit—needs to extend to all countries and to embrace all peoples. It should be the conviction of everyone that the obstacles to such integral development are not merely economic but rest on more profound attitudes—the moral and spiritual attitudes which define each individual's relationship with self, with others and with nature itself. The activity of the Holy See in the international forum seeks to favor the pursuit of these higher values in relations between peoples for the common good of the human family. The Holy See wishes to be a voice raised in defense of peace, of solidarity and of compassion towards those in greatest need. 2 In your own country the Church seeks to fulfill her duty to the human family by fostering awareness that these same values should inspire public and private life. Although a minority, the Catholics of Korea play a visible role in the life of the nation. They love their country and are deeply committed to its well-being. Their faith in the Gospel of Jesus Christ impels them to be instruments of peace and reconciliation, and to work for the growth of justice and right in society. Mr. Ambassador, as you begin your mission to the Holy See I offer you my prayers for your country and its beloved people. I wish you well in the exercise of your duties and assure you of the collabo­ ration of the various departments of the Holy See. May the blessings of God be upon you and your loved ones. XIII Extra Portam Ostiensem, ad iuventam Consociationis « Movimento dei Focolari » habita.* Carissimi Giovani! 1. L'appuntamento quinquennale per il G E N F E S T costituisce una significativa tappa programmatica per tutta la generazione nuova del Movimento dei Focolari. 2 Cf. Sollicitudo rei socialis, 38. * Die 31 m. Martii a. 1990. 986 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sono lieto, perciò, di trovarmi qui con voi. Vi rivolgo il mio saluto e vi esprimo vivo compiacimento per questo convegno, che col numero dei partecipanti e con il loro festoso entusiasmo testimo­ nia la fervida vitalità dei vostri gruppi, insieme con l'espandersi vivace ed interessante del messaggio dei Focolari in tutto il mondo. Il mio saluto va anche ai vostri amici, che seguono i lavori di questo incontro in collegamento radio e televisivo. Desidero inoltre salutare in modo speciale Chiara Lubich e tutti i responsabili del Movimento. 2. L'argomento della presente manifestazione vi proietta verso il futuro con un sincero sentimento di attesa. Voi guardate, infatti, in avanti, bene attenti ai segnali ed ai messaggi che la nostra epoca con­ tinua a proporre con i singolari rivolgimenti che la caratterizzano. Volete quindi scrutare il cammino che bisogna percorrere per rag­ giungere un (( mondo unito », nella consapevolezza che tale (( ideale » va facendosi (( storia ». Davvero, questa sembra la prospettiva che emerge dai molteplici segni del nostro tempo : la prospettiva di un mondo unito. È la grande attesa degli uomini d'oggi, la speranza e, nello stesso tempo, la grande sfida del futuro. Ci accorgiamo che verso l'unità si sta procedendo, sotto la spinta di un'eccezionale accelerazione. Gli eventi, che stiamo vivendo, incalzano e si moltiplicano, provocandoci a formulare su­ bito, senza esitazioni o pigrizie, risposte adeguate ed originali. La Chiesa guarda all'avvicinarsi del terzo Millennio come ad una sca­ denza fortemente impegnativa per una rinnovata evangelizzazione : il decennio appena iniziato si prospetta per i cristiani come un nuovo avvento, una tappa significativa dell'incessante cammino di Dio nella storia dell'umanità. Nel vostro programma voi avete colto bene il valore delle prospet­ tive che di giorno in giorno ci si propongono e ci stimolano. Ricono­ scete in esse un annuncio profetico, che si trasforma per le coscienze di tutti in un invito etico di grande portata. 3. Occorre essere attenti alla voce di tali messaggi, poiché l'occa­ sione che Dio ci offre non dev'essere sprecata. Se la mèta attesa e cer­ cata da tutti gli uomini di buona volontà è l'unità, tocca a tutti, ma specialmente a voi giovani aprire l'animo verso quei sentimenti e quegli atteggiamenti che possono promuovere la progressiva afferma­ zione. A tutti, perciò, è domandato di educare la propria coscienza a Acta Ioannis Pauli Pp. II 987 sentimenti di rispettosa convivenza, di concordia, di fratellanza, giac­ ché senza questi non è possibile attuare un vero cammino di unità e di pace. A voi giovani cristiani, poi, è affidato il compito di testimoniare l'apporto della Chiesa a quest'opera di portata storica. La Chiesa vuole essere nel mondo un segno vivo dell'unità di tutto il genere umano e desidera ardentemente di « contribuire a costruire ed a con­ solidare la comunità degli uomini secondo la legge divina )).* Se per costruire un « mondo unito » si richiede il superamento delle divisioni, delle incomprensioni, delle diffidenze e delle intolle­ ranze, allora appare in tutta la sua verità e necessità l'immagine del­ l'uomo di cui Cristo ha tracciato il programma nel Vangelo. Di tale immagine la Chiesa è testimone e garante. Ad essa si rivolge il suo servizio. Ascoltatela, perché nelle sue parole voi potrete cogliere l'eco dell'insegnamento di Cristo. In tale insegnamento il vostro programma è già in qualche modo enunciato e tracciato. Voi, giovani del Movimento dei Focolari, siete ben radicati nella fede che « a ciascuno di voi è stata data la grazia nella misura del dono di Cristo ) ) e che il vostro compito è quello 2 di (( crescere in ogni cosa verso di lui, che è il Capo, Cristo » : cre­ 3 scere in modo da edificare voi stessi nella carità, per « farvi imi? tatori di Dio, quali figli carissimi, e camminare nella carità, nel modo che anche Cristo vi ha amato e ha dato se stesso per voi, offren­ dosi a Dio in sacrificio di soave odore ». Solo impegnandovi in questa 4 linea, carissimi giovani, voi potrete essere veri costruttori di unità. 4. Carissimi, non deludete tale appello. Siate consapevoli, nella luce della fede, che la via verso un mondo unito — che è la via della pace — è fondata sulla costruzione di rapporti solidali, e la solida­ rietà ha la sua radice nella carità. Solo aprendosi alla carità e ac­ cettandone le esigenti implicazioni, gli uomini e le donne del mondo che si va costruendo sapranno rintuzzare le suggestioni sempre in ag­ guato dell'egoismo e volgersi ai loro simili con atteggiamento fraterno. Voi, certo, non ignorate quanto costi il cammino faticoso della carità. Ve lo ricorda Cristo stesso dall'alto della Croce. Ma voi sapete 1 2 3 4 Cost. Past. Gaudium et spes, 42. Ef 4, 7. Ibid. 4, 16. Ibid. 5, 1-2. Acta 988 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale anche quanto sia esaltante recare un personale contributo alla pro­ mozione di una civiltà fondata su basi etiche veramente umane, una civiltà che si esprima come vera civiltà dell'amore. 5. Ovviamente, un simile ideale non può essere frutto del caso, né degli automatismi sociali, politici e tecnici. Esso dipende dalla buona volontà dell'uomo, di ogni uomo capace di arricchire la società col proprio servizio generoso ed onesto. L'esperienza della storia dice chia­ ramente quanto sia ri sc Iii oso sottostare alle illusioni delle ideologie distorte e, tuttavia, quanto insistentemente ritorni il loro richiamo, tanto a livello personale quanto a livello di società e di strutture. Dio esige dagli uomini atteggiamenti precisi, affinché la carità abbia una sua storia nella costruzione dell'avvenire. Le speranze non vanno deluse, ma attuate mediante scelte che si ispirino alla verità, a valori etici corretti. Se voi giovani avrete il coraggio di chiedervi con sincerità : « Che cosa dobbiamo fare, affinché non domini su di noi il peccato dell'universale ingiustizia? Il peccato del disprezzo del­ l'uomo e il vilipendio della sua dignità, pur con tante dichiarazioni che confessano tutti i suoi diritti? Che cosa dobbiamo fare? E an­ cora : — Sappiamo farlo? », se saprete farvi queste domande, allora 5 vi accorgerete che proprio Cristo vi chiama a seguirlo con carità vera­ mente oblativa in un impegno operoso, in un progetto di servizio ai fratelli, che rispecchi il disegno di Dio Padre, desideroso di fare del­ l'umanità un'unica famiglia. Il mio augurio è che anche voi sappiate rispondere, come i profeti e gli apostoli : « Eccomi, Signore, manda me ». Allora sperimenterete che è possibile dare senso e concretezza, credibilità e attuazione ai grandi valori che affascinano l'uomo di oggi e di sempre : la pace, la libertà, la giustizia, la solidarietà, lo sviluppo, la promozione di ogni uomo e di ogni donna. La via del mondo unito, voi lo sapete, passa per Cristo. In voi tutti palpita il desiderio dì un'autentica fratellanza ; in voi è la certezza che essa si attua in Cristo ed in forza del suo Spirito; in voi, ancora, è la convinzione che solo la parola del Vangelo potrà realizzare le attese del mondo nuovo. Sia perciò la parola di Cristo sulle vostre labbra, e diventi costantemente annuncio, Buona Novella per tutti gli uomini che incontrate e con i quali operate in amicizia. 5 Lett. Ap. Ai Giovani e alle Giovani del Mondo, 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 989 6. Con tali auspici desidero incoraggiare il vostro lavoro, il va­ lido programma educativo e formativo delle vostre Comunità, la carica di fervore che intendete trasmettere a tutti i componenti dei Focolari, la chiarezza dell'ideale cristiano che intendete raggiungere nelle vo­ stre coscienze. Invoco per voi dal Signore l'abbondanza del suo Spirito, affinché abbiate il coraggio della speranza e sappiate leggere il valore della vostra vita e della vostra vocazione nella luce della parola di Dio che rimane in voi. Programmate il vostro futuro come apostoli di un mondo nuovo, che ha bisogno di voi e del vostro apporto. A tutti dite il vostro ottimismo, nonostante i mali e le ingiustizie, di cui pur fate esperienza ogni giorno. E se qualcuno vi chiede il perché della vostra fiducia, rispondete che la ragione del vostro ottimismo è Cristo, Lui (( il Primo e l'Ultimo, il Vivente », Lui che « era morto, ma ora vive per sempre » ! 6 A voi tutti e ai vostri amici sparsi nel mondo imparto con affetto la mia Benedizione Apostolica. XIV Ad paenitentiarios basilicarum patriarchalium Urbis coram admissos.* Signor Cardinale, Reverendissimi Prelati ed Officiali della Penitenzieria, benemeriti Padri Penitenzieri e voi tutti, che partecipate a questa Udienza! 1. Siate i benvenuti nella casa del Padre ! Ricevete e trasmettete ai vostri condiocesani., o confratelli nelle rispettive Famiglie religiose, il mio saluto. Come Vescovo di Roma, e successore di Pietro, avverto la necessità di richiamare a voi sacerdoti, come anche a voi che vi ap­ prestate a ricevere entro breve tempo il presbiterato, il precipuo do­ vere di offrirvi costantemente e pazientemente al ministero della peni­ tenza, della riconciliazione e della pace. Dio, infatti : « Reconciliavit nos sibi per Christum et dedit nobis ministerium reconciliationis ... 6 Cf. Ap 1, 17 s. * Die 31 m. Martii a. 1990. Acta 990 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pro Christo ergo legatione fungimur tamquam Deo exhortante per nos : obsecramus pro Christo, reconciliamini Deo »- 1 2. La fonte divina del perdono, che è per noi la radice vigorosa da cui deriva la forza perseverante di dedicarci al Ministero del sacra­ mento della Penitenza è la « Caritas Christi » : l'amore, cioè, di colui il quale « pro omnibus mortuus est, ut et qui vivunt, iam non sibi vivant, sed ei, qui pro ipsis mortuus est et resurrexit ». 2 Il sacerdote è così chiamato a restituire ai morti nello spirito la vita divina. Sacerdote ed ostia, con Gesù Sacerdote ed Ostia nell'Euca­ ristia, egli deve parimenti essere vittima immolata e pegno di risur­ rezione quando ascolta le confessioni sacramentali. Per imposizione delle mani da parte del Vescovo ordinario, ogni presbitero viene con­ sacrato e totalmente offerto al suo ministero per le anime a lui anidate. E poiché questa offerta corrisponde ad un vero e fondamentale diritto dei fedeli, torna opportuno a questo proposito quanto ebbi a dire ai Padri Penitenzieri delle Basiliche Patriarcali dell'Urbe nella allocuzione del 31 gennaio 1981 : « Desidero mettere in luce che non a torto la società moderna è gelosa dei diritti imprescrittibili della persona : come mai — allora — proprio in quella più misteriosa e sacra sfera della personalità, nella quale si vive il rapporto con Dio, si vorrebbe negare alla persona umana, alla singola persona di ogni fedele, il diritto di un colloquio personale, unico, con Dio, mediante il ministero consacrato? Perché si vorrebbe privare il singolo fedele, che vale "qua talis" di fronte a Dio, della gioia intima e personalis­ sima di questo grande frutto della grazia? ». Nella confessione col­ lettiva il sacerdote si risparmia, certo, sforzi fisici, e fors'anche psico­ logici, ma, quando viola la normativa gravemente obbligante della Chiesa al riguardo, defrauda il fedele e priva se stesso del merito della dedizione che è testimonianza del valore di ciascuna anima redenta. Ogni anima merita tempo, attenzione, generosità, non solo nella com­ pagine comunitaria, ma anche, e sotto un aspetto teologico si direbbe soprattutto, in se stessa, nella sua incomunicabile identità e dignità personale, e nel delicato riserbo del colloquio individuale e segreto. 3 3. Nella confessione sacramentale seguita dalla assoluzione ci si riconcilia con Dio e con la Chiesa : su questo ultimo elemento in 1 2 3 2 Cor 5, 18-20. Ibid. 5, 16-15. In-segnamenti IV, 1 (19S1) 193. Acta Ioannis Pauli Pp. II 991 particolare verte la disciplina canonica relativa al sacramento della Penitenza e in genere al foro interno, materia delia quale vi siete occupati negli incontri con la Penitenzieria Apostolica. Vi esorto a considerare attentamente che la disciplina canonica relativa alle cen­ sure, alle irregolarità e ad altre determinazioni di indole o penale o cautelare non è effetto di legalismo formalistico : al contrario, è esercizio di misericordia verso i penitenti per guarirli nello spirito e per questo le censure sono chiamate medicinali. La privazione, infatti, di beni sacri può essere stimolo al pentimento e alla conversione; è monito al fedele tentato, è magistero di rispetto e di culto amoroso verso l'eredità spirituale lasciataci dal Signore, il quale ci ha fatto dono della Chiesa e in essa dei Sacramenti. Non a caso la Penitenzieria Apostolica, emanando un documento destinato ai confessori, così si esprime : « Suprema Ecclesiae bona ita ipsi Eccle­ siae cordi debent esse et sunt, ut non modo iugiter de illis tradatur doctrina et circa ea iugiter exerceatur pastoralis sollicitudo, sed etiam iuridica adhibeatur tutela, eo vel maxime quia in illis bonis stat, et illis spretis vel iniuria affectis patitur mystica Ecclesiae communio ». 4. Nella imminenza della Santa Pasqua è bello ricordare il senso pasquale della nostra carità esercitata mediante la celebrazione del sacramento della Penitenza : in essa si rinnova la risurrezione spiri­ tuale dei nostri fratelli, e perciò è degno e giusto « gaudere ... quia frater tuus hic mortuus erat et revixit, perierat et inventus est ». Nella Enciclica Dives in misericordia ho espresso ciò che si potrebbe chiamare la teologia del perdono : da essa deriva il carattere pasquale del sacramento della Riconciliazione : « Paschale ideo mysterium cul­ men huius revelationis et exsecutionis est misericordiae, quae hominem potest iustum facere, iustitiamque ipsam reficere ». 4 5 Con questi sentimenti vi affido alla Vergine SS.ma, Madre del Re­ dentore e Madre della Chiesa, rifugio dei peccatori, e con paterna bene­ volenza vi imparto l'Apostolica Benedizione. « Le 15, 32. 5 Dives in misericordia. 7. Acta 992 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale NUNTIUS TELEVISIFICAS Feria VI in Passione et Morte D.ni N. Iesu Christi.* 1. Venerdì Santo. Presso il Colosseo romano abbiamo seguito la « Via Crucis » di Gesù Cristo, Stazione dopo Stazione. Questa via conduce dal pretorio di P i l a t o , per le s t r a d e di Gerusalemme, verso il luogo del Golgota. Dalla sentenza di morte fino al « T u t t o è compiuto ! » 1 sulla Croce. Ed abbiamo poi assistito anche alla deposizione nel sepolcro — perché quello era il giorno prima del sabato. H a n n o rotolato una gran pietra davanti all'ingresso del sepolcro, e vi hanno messo i sigilli. Così si è compiuta a Gerusalemme la Via Crucis di Gesù di Nazareth. E così essa finisce anche qui — al Colosseo romano. 2. Ecco le parole della Lettera agli Ebrei : ((Cristo, ... venuto come sommo sacerdote dei beni futuri ... entrò una volta per sempre nel s a n t u a r i o ... con il proprio sangue, dopo averci ottenuto una redenzione eterna ». 2 Ecco dove conduce la « Via Crucis » di Gesù Cristo : crocifisso, deposto nel sepolcro, (( entrò una volta per sempre nel s a n t u a r i o , dopo averci ottenuto u n a redenzione eterna ». Come sommo sacerdote dei beni futuri. Con il proprio sangue. Questo è il sangue di Cristo, il quale con uno Spirito eterno offrì se stesso senza macchia a Dio. Questo è (( il sangue di Cristo che purificherà la n o s t r a coscienza dalle opere di morte, per servire il Dio vivente ». E (( per questo egli è mediatore di una nuova alleanza, perché, essendo ormai i n t e r v e n u t a la sua morte in redenzione delle colpe ... coloro che sono stati chiamati ricevano l'eredità eterna che è s t a t a promessa ». 3 4 * Die 13 m. Aprilis a. 1990. Gv 19, 30. 1 2 Eh 9, 11-12. 3 Cf. ibid. 9, 14. 4 Ibid. 9, 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 993 3. Cristo — unico Mediatore tra Dio e gli uomini. Cristo — sommo sacerdote. Unico sacerdote. 4. Oggi, Venerdì Santo, tacciono gli altari nelle chiese di tutto il mondo. Non si celebra su di essi il sacrifìcio incruento sotto le specie del pane e del vino. Noi tutti, che apparteniamo al popolo sacerdotale della nuova al­ leanza, con raccoglimento pieno di venerazione, fissiamo gli occhi sulla Croce. Ci nutriamo dell'impenetrabile Mistero, per il quale l'uomo non trova parole adeguate. Nel linguàggio silenzioso dell'amore, adoriamo. NUNTII SCRIPTO DATI I Ill.mo D.no Secretario generali organismi « O.N.U. » A SON EXCELLENCE MONSIEUR JAVIER PEREZ DE CUELLAR, SECRÉTAIRE GÉNÉRAL DE L'ORGANISATION DES NATIONS U N I B S . A l'occasion de l'Année internationale de l'Alphabétisation, déci­ dée par l'Assemblée générale des Nations Unies et confiée à l'Unesco pour sa mise en œuvre, je tiens à exprimer le grand intérêt du Saint-Siège pour cette initiative et le soutien qu'il désire lui apporter. On doit, hélas, constater que, malgré les efforts des nations et des Organisations internationales, le nombre des analphabètes s'accroît encore, car la scolarisation, en bien des régions, ne se développe pas actuellement au même rythme que la population elle-même. D'autre part, l'analphabétisme est présent aussi, de manière moins perceptible, dans les pays industrialisés, non seulement du fait de l'immigration de personnes non scolarisées mais aussi parce que des jeunes n'ont pu parvenir à maîtriser durablement la lecture et l'écriture au cours de leurs années normales de formation. Toute personne privée de la possibilité d'apprendre à lire, à écrire ou à compter se trouve lésée dans son droit fondamental à l'éducation. Elle demeure en situation de désavantage dans ses rapports avec la société. L'analphabétisme constitue une grande pauvreté ; il est souvent synonyme de marginalité pour des hommes et des femmes tenus à 65 - A. A. S. 994 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale l'écart d'une part considérable du patrimoine culturel de l'humanité, et empêchés de développer pleinement leurs capacités personnelles et leur qualification professionnelle. Aussi est-ce avec gratitude que je salue les efforts de ceux et celles qui consacrent une part de leur activité à l'alphabétisation sous l'égide de l'Unesco ou d'autres organisations publiques ou privées. En met­ tant de plus en plus l'accent sur la qualité de l'alphabétisation et sur la post-alphabétisation, ils rendent à l'homme un réel service. Par la conception et la réalisation d'un programme complet d'édu­ cation fondé sur la connaissance de la lecture et de l'écriture, l'Unesco répond d'autant plus aux besoins de notre temps que tous les peuples, même ceux dont la culture demeurait jusqu'ici orale, sont appelés à vivre dans une interdépendance accrue, marquée par l'importance de l'accès aux connaissances scientifiques et techniques. Pour le véri­ table bien de l'homme, l'initiation aux connaissances élémentaires demande à être accompagnée d'une éducation générale de qualité, afin de permettre aux plus défavorisés d'accueillir les progrès de la science sans porter atteinte au caractère spécifique de leur culture ni déprécier les valeurs positives de leur héritage. Si l'alphabétisation est pour l'humanité un devoir urgent, elle n'atteindra vraiment ses objectifs qu'en s'insérant dans un programme de développement culturel intégral. Elle est au point de départ d'une action éducative qui doit être persévérante, coordonnée et suffisamment prolongée. De nombreux gouvernements ont projeté des actions d'envergure au cours de l'Année internationale de l'Alphabétisation. Je les encourage vivement à œuvrer dans ce sens, car la lutte efficace contre l'ignorance ne peut procéder que d'une politique d'ensemble et de la collaboration généreuse de tous. Pour sa part, l'Église catholique s'est associée de longue date aux efforts d'alphabétisation, tant dans les pays industrialisés que dans les pays en voie de développement. Dans ses écoles, ses universités et ses centres culturels, elle désire être au service de tous, sans distinction aucune de race, de couleur ou de religion, afin de partager les trésors reçus. En cette Année internationale, j'invite tous les catholiques à prendre part aux initiatives destinées à ceux qui sont les plus défavorisés dans le domaine de l'éducation. Je vous assure, Monsieur le Secrétaire général, de mon appui pour une tâche dont les Nations Unies soulignent opportunément l'urgence Acta Ioannis Pauli Pp. II 995 et dont PUnesco fait à juste titre une priorité. Et je forme des vœux ardents pour qu'il soit permis au plus grand nombre d'hommes et de femmes de bénéficier d'un meilleur accès à la culture afin d'enrichir sans cesse leurs échanges fraternels. Du Vatican, le 3 mars 1990. IOANNES PAULUS PP. II II L expleto anno ab obitu beati Aloisii Orione. Cinquantanni or sono, il 12 marzo 1940, ritornava alla casa del Padre, invocando il nome di Gesù, il beato Luigi Orione, apostolo della carità e padre dei poveri. Pertanto la Piccola Opera della Divina Provvidenza, da lui fondata, fa bene a ricordare quel suo dies natalis per rendere grazie a Dio e per riaffermare la volontà di tutti i suoi figli spirituali di custodirne fedelmente il messaggio. Mentre esprimo vivo compiacimento per tale iniziativa, incoraggio e benedico di cuore il loro intento di approfondire, lungo tutto l'anno giubilare, lo spirito ed il carisma del Fondatore per farne ragione di rinnovato slancio spirituale ed apostolico, alle soglie del terzo mil­ lennio. Se si osserva la multiforme attività caritativa, a cui si dedicano i Figli e i e Figlie di Don Orione, così pure se si considera la mole enorme di iniziative benefiche da lui personalmente intraprese, non si può trattenere una giusta ammirazione davanti ad un servitore della Chiesa così fedele e generoso. È tuttavia importante che ci si domandi quale sia il carisma unificante, sul quale la sua Opera è co­ struita, e che la distingue dalle altre Congregazioni, sorte nello stesso periodo storico ed ugualmente dedite al servizio dei poveri. Per rispondere adeguatamente a tale interrogativo, occorre rifarsi alla tipica esperienza spirituale di Don Orione. Egli, totalmente ab­ bandonato nelle mani della Divina Provvidenza, avvertì una bruciante passione per la salvezza dei fratelli espressa nel grido : (( Anime ! Anime ! », che lo spinse sulle strade del mondo facendo del bene sem­ pre, del bene a tutti. Sentendosi chiamato dallo Spirito a riportare Cristo al popolo e il popolo a Cristo, in un periodo storico molto difficile di grandi eam- Acta 996 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale biamenti sociali e culturali, nel quale tanta gente era attratta da ideologie materialistiche contrarie al Vangelo, Don Orione fu ispirato da un profondo <( sensus Ecclesiae ». Pose pertanto quale fine speciale della sua Congregazione quello di diffondere la conoscenza e l'amore di Gesù Cristo, della Chiesa e del Papa, specialmente nel popolo ; trarre ed « unire con un vincolo dolcissimo e strettissimo di tutta la mente e del cuore i figli del popolo e le classi lavoratrici alla Sede Apostolica », nella quale, secondo le parole del Crisologo, « il Beato Pie­ tro vive, presiede e dona la verità della fede a chi la domanda ».* E ciò mediante l'apostolato della carità fra i piccoli e i poveri. 2 Questo è stato, sin dal primo momento, l'insegnamento costante di Don Orione, lo spirito che ha guidato il sorgere del suo Istituto. Del resto anche l'ultimo discorso rivolto ai suoi Figli, a pochi giorni dalla morte, riprendeva il suo frequente monito : « Vi raccomando di stare e di vivere umili e piccoli ai piedi della Chiesa ». Questo fu il suo testamento spirituale lasciato in eredità alla sua Famiglia, perché lo custodisse e lo onorasse pienamente. Egli volle dimostrare che si può stare con la Chiesa e con i poveri. Costatò che nella società scristianizzata esiste un solo linguaggio comprensibile, che smuove i cuori : il linguaggio della carità. E com­ prese che (( la causa di Cristo e della Chiesa non si serve che con una grande carità di vita e di opere, la carità apre gli occhi alla fede e ri­ scalda i cuori d'amore verso Dio. Opere di carità vogliono : esse sono l'apologia migliore della fede cattolica ». In lui dunque l'amore alla Chiesa e al Papa e l'amore ai poveri costituiscono le due punte del­ l'unica fiamma apostolica che divorava il suo cuore senza confini. È stato giustamente affermato che si potrebbe capire Don Orione anche senza i poveri, ma non senza il suo ardente amore alla Chiesa e al suo Pastore Universale. Fedeli a questa singolare spiritualità, i Figli della Divina Provvidenza, sacerdoti, fratelli, eremiti, emettono nella loro professione religiosa, con i tre voti di povertà, castità, obbedienza, anche un quarto di « speciale fedeltà al Papa », mentre le Piccole Mis­ sionarie della Carità, sia le Suore di vita attiva che le Sacramentine non vedenti adoratrici, aggiungono un quarto voto di « c a r i t à » . Siccome « torna a vantaggio stesso della Chiesa che gli Istituti abbiano una loro propria fisionomia e una loro propria funzione » 3 1 2 3 Ad Eut. 2. Cap. I delle. Costituzioni. Perfectae caritatis, 2. 997 Acta Ioannis Pauli Pp. II vi incoraggio, Sorelle e Fratelli carissimi, a proseguire su questa strada, resistendo ad ogni tentazione di conformismo e accomodamento alla mentalità del mondo, anche a costo di sacrifìci. Cooperate attiva­ mente alla diffusione del Regno di Dio specialmente fra i poveri, ponendovi generosamente al loro servizio e condividendone le soffe­ renze e le speranze. Dovunque operate siate testimoni dell'amore di Dio, con umiltà e nascondimento, in assoluta fedeltà agli insegnamenti della Chiesa e profondamente compenetrati nel mistero di Cristo crocifisso e risorto. Scegliendo come motto programmatico per la sua Famiglia reli­ giosa (( Instaurare omnia in Christo », Don Orione volle fare di Cristo il cuore del mondo dopo averne fatto il cuore del suo cuore. È necessario perciò che anche la sua Famiglia Religiosa abbia il suo coraggioso ottimismo. <( I popoli sono stanchi — egli scriveva — sono disillusi ; sentono che tutta è vana, tutta è vuota la vita senza Dio. Siamo all'alba di una grande rinascita cristiana? Cristo ha pietà delle turbe : Cristo vuol risorgere, vuol riprendere il suo posto. Cristo avanza : l'avvenire è di Cristo )). 4 5 Mi è caro auspicare che, saldamente ancorati al suo carisma, i Figli della Divina Provvidenza, le Piccole Missionarie della Carità, i membri degli Istituti Secolari insieme con gli ex Allievi, gli Amici dell'Opera siano pronti a rispondere con rinnovato slancio alle sfide della nostra epoca e degli anni avvenire, rivolgendo sempre lo sguardo verso la figura e gli esempi del Fondatore per esserne la vivente con­ tinuazione. La Vergine Maria, Madre della Divina Provvidenza, alla quale Don Orione consacrò la sua esistenza e l'intera sua Famiglia, vi pro­ tegga sempre e continui ad assistervi dal Cielo il vostro beato Fon­ datore. In pegno di questi voti, invoco dal Signore pienezza di grazie e di favori celesti, mentre di cuore imparto a Lei ed a tutti i membri della Famiglia Orionina una speciale Benedizione Apostolica. Dal Vaticano, 12 don Luigi Orione. Marzo 1990, cinquantesimo IOANNES PAULUS PP. II 4 5 E f 1, 10. Lettere II, 216. della morte di Acta 998 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SECRETARIA STATUS Articulo XI Statuti Officii Laboris apud Sedem Apostolicam (ULSA) haec quae sequuntur de membris ad supplendum addenda sunt. UFFICIO DEL LAVORO DELLA SEDE APOSTOLICA Il Santo Padre ha approvato la seguente norma da inserire in ap­ pendice dello Statuto dell'Ufficio del Lavoro della Sede Apostolica: 1 ART. 11 PUNTO 3 BIS Il Cardinale Segretario di Stato può altresì nominare tre Membri supplenti che rimarranno in carica per la stessa durata del mandato dei Membri effettivi e possono essere rinnovati. Il Presidente del Collegio o il Membro effettivo che ne fa le veci può, a fronte di motivato impedimento di uno dei Membri effettivi, sostituire il Membro effettivo assente con uno dei tre Membri supplenti. Il Collegio per essere validamente costituito deve essere sempre composto di almeno un Membro effettivo affiancato da due Membri supplenti. $i AGOSTINO card. CASAROLI 1 AAS LXXXI (1989) 148 s. (Art. 11, Collegio di Conciliazione e Arbitrato). Congregatio de Causis Sanctorum 999 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i ANGELORUM DECRETUM Canonizationis Servi Dei Raymundi Ibarra y González, Archiepiscopi Angelorum (1853-1917). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Quae placita sunt Ei facio semper » (Io 8, 29). Haec Iesu Christi Domini nostri verba, quae tot eius discipulos ad culmen adduxerunt sanctitatis, paucis dicunt quam amanter fideliterque Dei Servus Raymundus Ibarra y González Dei voluntatem quaesierit, eius vitam speciemque spiritalem ostendunt et quo modo christianus, sacerdos, Episcopus Chilapensis et postea Archiepiscopus Angelorum, gratiae ac vocationi responderit; declarant insuper constantem eius spiri­ talem progressum, indefatigabilem apostolatum, incepta multa, vir­ tutum strenuum exercitium, unde a testibus, qui eum cognoverunt (( Sanctus Franciscus Salesius Mexicanus » sit appellatus. Christiane enim a parentibus educatus et dolore subactus, in Sancti Ignatii re­ ligionis sensum inductus est praesertim per spiritales exercitationes meditationesque, quae ad id praecipue spectant, ut « divinam quisque inquirat Voluntatem atque inveniat, in vita sua componenda ad ani­ mae salutem» (Exer. sp., Nota 1). Dei Voluntatis amor eminet in Servi Dei vita eidemque ita pede­ temptim crevit, ut proposito perpetuo, anno 1912 peracto, a Domino cotidie postulandi Apostoli verbis : « Domine, quid me vis facere? » (Act 9, 6), enuntiaretur. 1000 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Servus Dei die 22 mensis Octobris anno 1853 ortus est in Mexici oppido Olinola, in statu qui Guerrero sermone patrio appellatur. Bi­ duo post est in paroeciali ecclesia baptizatus eique nomina indita sunt Iosephus Raymundus Maria Salome. Anno 1860 primum ad euchari­ sticam mensam accessit et anno 1861 Confirmationis sacramentum ac­ cepit. Anno 1867 mortuo patre, is filius unicus, quattuordecim annos natus, est a matre concreditus educandus probo parocho domino Ana­ stasio Cazares. Post annum Seminarium Palafoxianum est ingres­ sus, in quo studia humanitatis et philosophiae, theologiae atque iuris canonici egregie peregit, Superiorum oculos ad se convertens ob non communes, praesertim, virtutes. Anno 1877 ab Episcopo suo Romam missus est ad Collegium Pium Latinum Americanum post mortuam matrem. Quinque annis doctoris theologiae gradum est adeptus in Pon­ tificia Studiorum Universitate Gregoriana, in eademque Iuris Cano­ nici, Iuris Civilis in Instituto Sancti Apollinaris et Philosophiae in Academia Sancti Thomae Aquinatis, acris ingenii, prudentiae et mode­ stiae eximiarumque virtutum fama relicta. Sacerdos est ordinatus die 21 mensis Februarii anno 1880 in Romana Archibasilica Lateranensi. In patriam reversus pastorale ministerium alacriter explicavit Angelopoli ; in Seminario Theologiam docuit et Ius. Anno 1885 est Cathe­ dralis Ecclesiae canonicus nominatus. Anno 1887, dioecesis Episcopo vita defuncto, est Vicarius Capitularis electus, sede vacante, vix quat­ tuor et triginta annorum. Anno 1888 ducentis suis popularibus Ro­ mam peregrinantibus praefuit. Iudex dioecesanus factus consuetudines iunxit cum Henrico Osso, futuro Beato, cumque Dei Serva Saturnina Jassá y Fontcuberta, obtinuitque ut primae religiosae Societatis a Sancta Teresia ad dioecesim se conferrent puellas educaturae. Cum animadverteret se ad religiosam vitam vocari, in Societatem Iesu ingressum postulavit : sed, dum Loyolae in exercitationes spirituales incumbebat, est Episcopus Chilapensis renuntiatus. Amore voluntatis Dei munus suscepit. Romae episcopalem ordinationem Nonis Ianuariis accepit anno 1890. Seduli apostolatus 12 sunt anni consecuti, immanibus cum diffi­ cultatibus, quandoquidem dioecesis latissime patebat, itinerum et via­ rum ferratarum expers. Nihilominus bis omnes invisit paroecias. Mi­ ram Cathedralem Ecclesiam extruere coepit, cuius aedificationem eius successores continuaverunt quaeque est novissimis his annis dedicata. Multa condidit Instituta, e quibus quod « Missionarii Guadalupenses » nominatur, pro indigenis. Ephebea aperuit et opera socialia pro indi- Congregatio de Causis Sanctorum 1001 genis et pauperibus ; consilia cepit cleri formationem spiritus et in­ tellegentiae perficiendi. « Apostolatum Crucis )) instituit (die 3 men­ sis Maii anno 1895), primum Crucis Opus a Domino Servae Dei Mariae a Conceptione Cabrera vid. Armida inspiratum, quo fideles adiuva­ rentur ad vivendum iuxta sacerdotii baptismalis exigentias atque ad cotidianas difficultates Christi sacrificio coniungendas, pro fratrum in Christo salute. Episcopus, multas edidit Epistulas pastorales, et ter­ tiam convocavit Synodum Dioecesanam (anno 1901). Die 6 mensis Iulii anno 1902 a Summo Pontifice Leone XIII sede mutatus, ad dioecesim Angelorum est missus, anno 1903 ad dignita­ tem evectam archidioecesis. Ita Servus Dei Angelorum fuit primus Archiepiscopus. Ab anno 1902 ad annum 1913 magnam exanclavit apostolicam industriam : novum enim aedificavit pro pauperibus valetudinarium ; crebras instituit visitationes pastorales ; Seminarium nova ordinatione disposuit; Studiorum Universitatem Catholicam Angelopolitanam condidit (anno 1907) ; scholas aperuit et ephebea pro pueris proque puellis, ad quae regenda religiosos vocavit et religiosas, do­ cendis et formandis iuvenibus deditos; circulos iniit et operariorum consociationes ; clerum provexit sermonibus et spiritalibus exercita­ tionibus meditationibusque. Anno 1909 statuit usque ad mortem pro Operibus Crucis laborare seseque sanctum facere, eorundem Operum spiritum servando. « Crucis Apostolatum » vehementer fovit ; « Foe­ dus amoris cum Sacro Corde Iesu » pro laicis constituit (anno 1909), itemque « Sodalitatem Apostolicam » pro sacerdotibus et Episcopis spiritum Crucis colendi et vulgandi studiosis (anno 1912). Anno 1909 vota privata nuncupavit tamquam « Religiosus Crucis », seque Do­ mino victimam devovit pro Ecclesia et sacerdotibus. Incidentibus XVI sollemnibus saecularibus Pacis Constantinianae ad Loca Sancta et Romam dioecesis peregrinantes duxit, multasque obtinuit pro Operi­ bus Crucis gratias, videlicet Decretum laudis pro mulieribus religiosis Crucis a Sacro Corde Iesu, licentiam Missionarios a Spiritu Sancto instituendi necnon veniam ut Servus Dei P. Felix a Iesu Rougier, tunc Religiosus Societatis Mariae, constitutionem curaret eius Con­ gregationis, cuius Servus Dei initium fecit die 25 mensis Decembris anno 1914, post nonnullos enixorum negotiorum annos apud Sanc­ tam Sedem. Peculiari Sancti Pii X concessione Excellentissimus Do­ minus Ibarra iure habitus est primus a Spiritu Sancto Missionarius. Die 13 mensis Martii anno 1913 ad suam rediit archiepiscopalem Angelorum sedem. Eius valetudo in peius est mutata. Sollicitudines 1002 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale accesserunt saeva partae persecutione religiosa, quae totum eius apo­ stolicum opus vastavit. A seditiosis petitus, compulsus est ad se Mexicopoli occultandum. Postremi tres anni vitae eius duriter vexati sunt. Corpore et animo fatigatus, omnia e manibus Domini suscepit, maxima plenaque conscientia semper dicens : « Fiat voluntas tua, Domine ». Sesquimensi antequam moreretur, a sacerdote comitatus suo admini­ stro, ostium puisa vit familiae Servae Dei Mariae a Conceptione Ca­ brera vid. Armida, suae spiritalis filiae, « pacem quaerens et de Deo cupidus loquendi». Gangraena apparuit; longas tamen deprecationis horas non omisit et exemplo esse perrexit pietatis, patientiae et tole­ ratae asperitatis. Die 30 mensis Ianuarii pie sancteque ultima accepit sacramenta ab Episcopo Leonensi. Paterne suos allocutus sacerdotes, qui eum circumsistebant, hortatusque ut Spiritum Sanctum, Sanctis­ simam Virginem Guadalupensem et Summum Pontificem amarent Ope­ ribusque Crucis studerent, Calendis Februariis anno 1917 mortuus est, ut sanctus habitus. In iis, qui ei assidebant, erant Servi Dei P. Felix a Iesu Rougier et Maria a Conceptione Cabrera vid. Armida. Servus Dei vitam vixit praeter consuetudinem, virtutes christia­ nas modo exercens non usitato. Ante omnia altius fidem exercuit, qua semper cum Deo coniunctus erat et eius gloriae diligentissimus : quod quidem multis ostendit operibus. Religiose Missam celebrabat et diuturnis vacabat deprecationibus. Pietas erga Iesum, Virginem Mariam et Romanum Pontificem prae­ clarum fuit signum eiusmodi fidei, quae curatione etiam de Operibus Crucis manifestata est. Peculiariter in Dei Servo spes fulsit ; summum namque divinae Voluntatis obsequium nota praecipua et propria fuit eius religionis sensus. Deo confisus omnes superavit difficultates quas subiit in suis operibus exsequendis, fortiterque omnes tulit persecutionis adversa, repetens : « Fiat voluntas Dei ». Caritas erga Deum in eius corde inque eius operibus principatum obtinuit. Pietas in Iesum Eucharisticum, peregrinationes ad Loca Sancta Palaestinae, ad oppidum Paray-le-Monial, ad urbem Romam, caritatem indicant Dei, qua inflammabatur ; item nuncupata vota : votum perpetuum propagandi religionem in Spiritum Sanctum et in Sanctissimam Virginem Mariam Guadalupensem; vota perpetua casti­ tatis, paupertatis et oboedientiae ; votum faciendi quod perfectius ei videretur ; votum cotidie Rosarium Marianum recitandi ; eius denique vitae oblatio Deo facta pro Sancta Ecclesia. Congregatio de Causis Sanctorum 1003 Etiam in caritate proximi Servus Dei singulariter eminuit. Quat­ tuor enim insignia doctoris erat consecutus apud Romanas Studiorum Universitates, sed prae ceteris sacerdotem se esse sensit, et Episcopus. Pater atque animarum Pastor omnia fecit misericordiae opera, ad spi­ ritum et ad corpus pertinentia, pro clero, Seminarii alumnis, iuveni­ bus, pauperibus, indigenis et aegrotis. Omnibus est viis usus, ut vitae christianae faveret : idque summa cum simplicitate et benevolentia. Prudentia eius ab omnibus est agnita et laudata. Semper Spiri­ tum Sanctum invocabat; priusquam aliquid ageret, id animo volu­ tabam Quae prudentia refulsit in rationibus Studiorum Universitatis Angelopolitanae, in magistris seligendis et in aliquot accipiendis reli­ giosis Institutis, quae ipse arcessiverat ut educationi prospiceret iuve­ num utriusque sexus. Haec virtus eminuit etiam in impenso et assiduo labore, quem sumpsit ut Opera Crucis institueret. Continenter ad christianae iustitiae diligens exercitium contendit, quoad Deum et quoad proximum et quoad se ipsum, rectissime vivendo tum vitae ordinariis temporibus tum insolitis. Excellens fortitudinis exercitium clare apparet ex miro modo, quo ambas dioeceses sibi concreditas composuit, exque modo, quo, eorum omnium quae tot laboris et incommodorum annis fecerat, eversio­ nem tulit. Cum humiliter viveret, sine magnificentia, minime ambitiosus, sed secundum spiritum Beatitudinum, Servus Dei maxima cum fidelitate vota religiosa ab anno 1909 observavit. Hae omnes virtutes Servum Dei, etiam viventem, Episcopum sanc­ tum effecerunt plurium eius filiorum sententiis. Fama sanctitatis valenter floruit; sed eius legitimum progressum impediverunt alterum omnium gentium bellum et continua rerum mutatio ac persecutio religiosa in Mexico. Processuum investigationes effecerunt ut ea revi­ visceret, confirmaretur et increbresceret. Processus Informativus, inchoatus die 4 mensis Iunii anno 1965 in Curia Angelorum, conclusus est die 12 mensis Iulii anno 1973. Postquam omnia iuxta Iuris praescriptiones confecta sunt, quaestio de Servi Dei virtutibus heroum in modum exercitis ad exitum ad­ ducta est in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, cui mode­ ratus est Rev.mus D.nus Antonius Petti, Fidei Promotor Generalis, die 20 mensis Octobris anno 1989, et in Congregatione Ordinaria Car­ dinalium et Episcoporum, die 13 mensis Martii anno 1990, ponente Em.mo Cardinali Eduardo Pironio. 1004 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ubi utraque investigatio prospere cessit, Summus Pontifex est ab infrascripto Cardinali Praefecto certior factus; et Sua Sanctitas, votis exceptis Congregationis, iussit Decretum de virtutibus heroum modo exercitis rite parari. His peractis rebus, hodie ad se convocavit Cardinales, infrascriptum Praefectum et Causae Ponentem meque Antistitem a Secretis, cete­ rosque qui sunt ex more convocandi et coram eis Beatissimus Pater pronuntiavit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Cari­ tate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Pru­ dentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Raymundi Ibarra y González, Archiepiscopi Ange­ lorum (Puebla), in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum inseri mandavit. Datum Romae, die 9 mensis Aprilis A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. & S. £B Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis II DUBLINEN. DECRETUM Canonizationis Servae Dei Catharinae McAuley, Fundatricis Congrega­ tionis Sororum a Misericordia (1778-1841). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iusti­ tia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Sic quidem in Christo per Christumque singulariter etiam Deus elucet sua in misericordia ... Neque de ea solum loquitur similitudinibusque eam explanat et parabolis, verum ante omnia ipse illam in se corporat ac sua veluti persona induit. Quippe : is ipse quodammodo Congregatio de Causis Sanctorum 1005 misericordia est. Quicumque igitur in eo perspicit illam invenitque in ipso, Deus peculiari ratione "visibilis" ei redditur ut Pater "dives in misericordia" » (IOANNES PAULUS II, Litt. Encycl. Dives in mise­ ricordia, 2). Orationis vita exemplumque Servae Dei Catharinae McAuley ratioque eius apostolici servitii in misericordia exprimuntur hac Regula Instituti ab ipsa conditi : « Misericordia, quae est via principalis indi­ cata a Iesu Christo illis qui Eum sequi voluerint, per totam Ecclesiae historiam excitavit fideles modo particulari, ut pauperes, infirmos ac monentes instruerent confirmarentque, agnoscendo in illis personam nostri Magistri Divini, qui ait : "Amen dico vobis, quamdiu fecistis uni ex his fratribus meis minimis, mihi fecistis" » (Regula, art. 8). Congregationi quam Dei Famula anno 1831 condidit propositum erat, ut misericordiam variis multisque modis exerceret erga paupe­ res, domo carentes, indefensos, rudes indoctosque. Sic genuit multi­ plicem apostolatum qui nostra quoque aetate Sorores compellit quo­ cumque Christo indiget mundus, ad « pauperes in primis, qui saepe ad illud accipiendum sunt animo propensiores » (cf. Evangelii nun­ tiandi, 6. 17. 44. 46). Iam a tenera aetate Catharina McAuley sibi sumpsit tamquam exem­ plar « Christum humiliatum, derelictum, morientem : Ecce Christus meus. Ipsum habeam, Ipsum teneam, praeter Ipsum nihil ». Propter Christum construxit in fide et amore suam Domum misericordiae cuius moenia, ut ait S. Augustinus, spe confecta sunt. « Semper di­ vina providentia maxime sustentatae sumus et sic progredimur » : sunt haec ipsius Servae Dei verba, die 24 mensis Septembris anno 1841 prolata, quae brevi exprimunt firmam erga Deum fiduciam. Serva Dei nata est Dublini die 29 mensis Septembris anno 1778, cum Hibernia etiam tum sub onere legum poenalium contra religio­ nem catholicam gemebat. Pater eius erat catholicus pius et quidem locuples, mater autem, quamvis indolis dulcis, sine magna fide. A patre imbibit pietatem, ardentem et fortem fidem, necnon de paupe­ ribus curam. Anno 1783, mortuo patre, Catharina res adversas et persecutionem experiri coepit, quia exinde prosecuta est eius insti­ tutio in ambitu acatholico, in quo a fide recesserunt mater, frater sororque eius. Sic per quadraginta circiter annos, ab anno 1783 usque ad annum 1822, Catharina privata est sustentatione vitae familiaris catholicae, excepto brevi tempore, anno 1793, quando apud avunculum aliquantulum habitavit. 1006 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Coacta ut libros acatholicos legeret, consilia petivit a presbyteris et confessariis. Coepit catholice aperte vivere instituitque aposto­ latum misericordiae formationis, visitationis infirmorum necnon mu­ lierum iuvenum tutelae, nonobstante improbatione tutorum Gulielmi et Catharinae Callaghan, qui « emblemata papalia » in domo sua prohibuerunt. Iis annis abscondita vixit Serva Dei, quae sibi crucem Christi discernebat in ipsis tympanis portae et sic suum Christum humiliatum, derelictum et morientem adorabat. Tandem aliquando eius exemplo conversi sunt ad religionem catholicam et Gulielmus et Catharina Cal­ laghan, atque anno 1822 Catharina McAuley facta est heres bonorum omnium Gulielmi Callaghan, nempe 25.000 nummorum Anglicorum. In pignus accepit Catharina hereditatem et, approbante benedicenteque archiepiscopo Dublinensi Daniele Murray, domum construxit in Via Baggot ut ibi pueri pauperes instituerentur, orphani domum haberent, necnon mulieres iuvenes praepararentur ad operam suam locandam. Aedes in Via Baggot inaugurata est die 24 mensis Septem­ bris anno 1827 sub titulo <( Domus Misericordiae », et anno 1828 coepit serva Dei Domum Misericordiae habitare. Iam operi misericordiae adiunxerat visitationem domuum necnon nosocomiorum, curam senum, institutionem adultorum ceteraque varia servitia socialia, semper qui­ dem in spiritu evangelii nuntiandi. Quotidie ipsa cum sororibus Missae celebrationi intererat, devoteque precabatur Sacratissimum Cor Iesu ; erga Passionem Eucharistiamque et erga Beatam Virginem Mariam magnae fuit pietatis. Lectioni Sacrae Scripturae ac Patrum Ecclesiae deditae erant. Vita communi et aequalitate vestitus gradatim et sensim sine sensu appropinquabant Catharina sororesque ad vitae religiosae modum. Die 23 mensis Maii anno 1829 Pius Papa V I I I novo Instituto Re­ scriptum Indulgentiarum necnon Beneplacitum Sanctae Sedis conces­ sit. Mense Iunio eiusdem anni Serva Dei certior facta est, sed falso, de intentione Archiepiscopi tradendi Institutum nuper incoeptum alii Congregationi, relinquendi ipsi Catharinae officia merae benefactricis. Humiliter sese submisit et similiter egit quando Archiepiscopus decre­ vit Institutum egere statu canonico. Quo sese gerendi modo ostendit Famula Dei observantiam et reverentiam doctrinae disciplinaeque Ecclesiae. Et quidem usque ad hunc interventum Archiepiscopi num­ quam exoptaverat, immo ne mente quidem conceperat se institutum vitae religiosae condere. Congregatio de Causis Sanctorum 1007 Anno 1830 Catharina cum duabus comitibus austerum novitiatum peregit. Iam 54 annorum, die 12 mensis Decembris anno 183Í, vota reli­ giosa nuncupavit. Formulae votorum sibi propriae, ab Archiepiscopo approbatae, adiunxit quartum votum, nempe serviendi pauperibus et infirmis, necnon instituendi illiteratos. Decem annis transactis, apertis iam quattuordecim domibus, con­ scioque capto alias quattuor constituendi, Serva Dei pie in Domino obiit die 11 mensis Novembris anno 1841. Sepulta est in novo Viae Baggot coemeterio. Decretum, quod vocatur Laudis, concessum est ab Apostolica Sede duobus capitulis Regulae, Catharinae rogatu, die 24 mensis Martii anni 1835. Decretum tandem supremae approbationis a Gregorio Papa XVI promulgatum est die 5 Iulii anno 1841. In Regula voluit Catharina sociare contemplationem amori apo­ stolico, et sic magnopere contulit processui Congregationum vitae reli­ giosae apostolicae. Talis visio theocentrica iterum exprimitur eius epistola diei 20 mensis Decembris anni 1840 : « Habemus solidum so­ latium in nostris per mundum parvis itineribus : nostra corda possunt in eodem loco permanere, id est, Deo coniuncta, propter quem unice aut progredimur aut remanemus ». Consilia dedit ut « etiam in media civitate, industriae plene dedita, religiosa debet sese ab omni re creata retrahere et soli Deo in solitudine vivere » (Retreat Instructions, p. 46). Omnibus vitae diebus Serva Dei fortiter fidem suam testificata est, quam constanter defendit, magni aestimavit et eadem fides totam Servae Dei personam pervasit, involvens mentem et animum. Adiuncta vitae fidem corroboraverunt Servae Dei atque contulerunt ad firmandam eius spem constantem, filiale obsequium erga volun­ tatem Dei, necnon assensionem divinae providentiae in omnibus vicis­ situdinibus vitae necnon operis. Vita Servae Dei fulta erat fiducia Dei inflexibili. Oratio Suscipe nuncupata exhibet eius spem heroicam : « Quando nos ipsas plene manibus Dei tradimus, Ipse dulciter res ordinat, etiam hac in vita, ad bonum nostrum ». Sorores quae consuetudinem cum Famula Dei habuerunt affirmant caritatem fuisse virtutem quam ea maxime dilexit et exercuit. Appetivit perfectam caritatem : « Sit caritas insigne nostri honoris, ut dicatur non esse inter nos nisi cor unum et animam unam in Deo, Eius gloriam nostramque sanctificationem semper quaerentes ». Amorem Dei in caritate erga omnes ostendit, et quidem praeser- 1008 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tim erga pauperes, quorum necessitates pro viribus allevabat. Maluit se sororesque privari quam pauperum necessitudines neglegi. . In virtutibus quoque cardinalibus ac consiliis evangelicis Serva Dei heroice sese exercitavit sicut in virtutibus theologalibus. De ea dictum est « numquam in Hibernia inde a temporibus S. Brigidae vixisse benefactricem tanti zeli, tam prudentem, tam boni exitus quam Catharinam ». Perspicuitas eius in necessitatibus pauperum intellegendis et quibus subsidiis posset eis maxime subvenire, comprobat eius prudentiam, tam in servitio gubernationis quam in componendis casi­ bus internis et externis, tam in exercitio auctoritatis ut servitio amoris, quam in modo sese gerendi cum aliquibus ex clero, qui difficultates et obstacula creaverunt, et maxime in ratione ancipiti et valde humana qua pauperibus adfuit. Iustitia ducta est Catharina ut Deo attribueret principatum in vita sua, et ut necessitates pauperum assumeret et eis subveniendo Deo ipsi in illis servitium praeberet. Iustitiae sociali impensa providebat scholas institutionemque pauperibus, catechesim, tutelam necnon for­ mationem technicam non aliunde parabilem. « Hodie » solebat dicere, « et non hebdomada proxima, egent auxilio pauperes ». Fortitudinem Serva Dei indefessam exhibuit in condendis conven­ tibus, in facilitate itinera etiam in longinquam Novae Scotiae terram suscipiendi, ut ibi servitium missionis praeberet, in auspicanda mi­ sericordiae missione in Hibernia illis temporibus, quae proxima ante liberationem fuerunt. Exemplum quoque temperantiae eximium soro­ ribus praebuit. Humilitas Servae Dei agnoscitur praesertim ex eius mentis habitu sese committendi manibus Dei, respuendique quemlibet aliorum favo­ rem, dictitandique : « Unice quaesivi pauperibus subvenire : sic mihi videbatur Deus a me voluisse. Si meum est opus ista Congregatio, melius est eam mox destrui. Si autem Dei est opus, nullo indiget ». Totis religiosis nuncupatis fideliter heroiceque vixit. In omnibus domibus Congregationis Misericordiae voluit ut petra angularis esset crux et paupertas. Potior in pauperes amor postulabat ut ipsa soro­ resque eius non solum spiritu sed et re vera pauperes viverent. Casti­ tate emicuit necnon ratione vitae modesta simplicique. Amicitias nota valde spiritali distinxit. Serva Dei semper sese voluntati Dei subiecit, inque auctoritatem ecclesiasticam singulare studium habuit et obsequium. Sic magiste­ rio Ecclesiae semper parens potuit discernere quid a se ipsa peteret Congregatio de Causis Sanctorum 1009 Deus et quomodo Ei posset respondere, comprobans in se verba Regulae quae sonant : « Congregatio in Calvario instituta est ut ibi Redemp­ tori crucifixo serviat, cuius exemplo Sorores sensus, phantasias necnon voluntates suarum rerum tantum studiosas crucifigant » (art. 145). Servae Dei propria fuit spiritualitas quae in verbo Dei traditioneque radicata contemplationem cum actione temperavit, quaeque ex­ perientia bonitatis, misericordiae potestatisque infinitae Dei fovebatur. Sanctitudinis fama, qua Serva Dei in vita fruita est, post mortem viva perseveravit, donec tandem, superatis temporum difficultatibus, sodales Instituti Sororum a Misericordia petierunt ut Causa de Bea­ torum Caelitum honoribus eidem Servae Dei decernendis legitime age­ retur. Hinc Exc.mus ac Rev.mus D.nus Dermot Rayan, Archiepiscopus Dublinensis, anno 1975 commissionem instituit virorum in historia peritorum quae, servatis normis de tractatione Causarum historica­ rum, documenta et testimonia scripta ad vitam actuositatemque Ser­ vae Dei spectantia undique colligeret, processumque instruxit super fama sanctitatis, a die 14 mensis Decembris anni 1978 usque ad diem 27 Aprilis mensis anni 1982. Cuius inquisitionis acta una cum col­ lectis documentis ad Congregationem de Causis Sanctorum sunt trans­ missa. Quae Congregatio, documentorum scriptorum fide et auctori­ tate ad trutinam criticae methodi expensis in tutoque positis, amplam Positionem super virtutibus Servae Dei ex officio concinnavit annoque 1986 in vulgus edidit, quam, die 6 Maii eodem anno, Consultores in historia periti cunctis suffragiis laudaverunt. Instante demum Rev.do Patre Martino Nolan, O.S.A., huius Cau­ sae legitime constituto Postulatore, ventum est ad disceptationem de virtutibus Servae Dei Catharinae McAuley theologalibus et cardina­ libus eisque adnexis apud hanc Congregationem de Causis Sanctorum, et quidem primum, die 25 mensis Aprilis anni 1989, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo D.no Anto­ nio Petti, Fidei Promotore Generali ; deinde, die 13 Martii mensis anno 1990, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Epi­ scoporum, huic Congregationi praepositorum, ponente Em.mo Cardi­ nali Iosepho Caprio. Et in utroque Coetu, proposito dubio num Ser­ vae Dei virtutes heroicum attigissent gradum, affirmativum responsum est datum. Quibus de omnibus rebus cum per subscriptum Cardinalem Prae­ fectum accurate ad Summum Pontificem Ioannem Paulum II fel. regn. 66 •• A. A. S. Acta 1010 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale relatum esset, Sanctitas Sua, vota Congregationis rata habens, man­ davit ut Decretum super heroicis Servae Dei virtutibus appararetur. Quod cum rite factum esset, Beatissimus Pater, accitis hodierno die Cardinalibus infrascripto Praefecto et Iosepho Caprio, Causae ponente, ceterisque convocari solitis, eisque astantibus edixit : Constare de vir­ tutibus ximum, theologalibus Fide, Spe necnon Fortitudine iisque de et Caritate cardinalibus adnexis tum in Deum Prudentia, Servae Dei Iustitia, Catharinae cis Sororum a Misericordia, in gradu heroico, in de quo tum in Temperantia McAuley, casu pro­ et Fundatri­ et ad effectum agitur. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 9 mensis Aprilis A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. f& Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis III MARIANOPOLITANA DECRETUM Canonizationis Beatae Mariae Margaritae Dufrost de Lajemmerais, vi­ duae d'Youville, Fundatricis Sororum a Caritate, vulgo « Sœurs Grises de Montréal» (1701-1771). SUPER DUBIO An et Sede de quo miraculo, venerationem, post constet in indultam eidem casu ad et Beatae effectum ab de Apostolica quo agitur. Beatorum Caelitum ordinibus sollemni ritu est a Ioanne Papa XXIII adscripta, die quidem 3 mensis Maii anni 1959, Maria Margarita Du­ frost de Lajemmerais vidua d'Youville, fundatrix Sororum a Caritate, vulgo (( Sœurs Grises de Montréal ». Nata ipsa erat die 15 Octobris anni 1701 in urbe v.d. Varennes, intra fines tunc Marianopolitanae archidioeceseos, nunc dioecesis Sancti Ioannis Quebecensis. Nupta Francisco d'Youville, vix octo elap­ sis annis, vidua mansit. Sublevandis pauperibus, infirmis atque colo- Congregatio de Causis Sanctorum 1011 nis, Congregationem condidit Sororum a Caritate, quas popellus con­ viens obruens « grises », idest temulentas, initio per ludibrium vocavit. In omnes amoris superni profundens divitias, « mater caritatis uni­ versalis » appellari ipsa meruit. Morbi vi oppressa et Ecclesiae sacra­ mentis recreata, die 23 mensis Decembris anno 1771 Marianopoli ex huius vitae tenebris ad sempiternam excessit lucem. Novensilis Beatae fama sanctimoniae et christifidelium pietas ac fiducia in ipsam magis magisque visa sunt augescere eiusque validissimum patrocinium complures fideles sunt experti. Quapropter, in­ stantibus Causae actoribus, Decretum exiit, die 31 mensis Iulii a. 1981, probante Summo Pontifice Ioanne Paulo II, resumptionis eiusdem Causae canonizationis, prouti tunc Ius exigebat. Porro, ad honores sanctorum eidem Beatae legitime tribuendos, actores Causae assertam quandam miram sanationem, eadem depre­ cante Beata divinitus patratam, Apostolicae Sedi ad cognoscendum exhibuerunt. Quae quidem sanatio obtigit dominae Elisabeth Normand, civi Quebecensi undetriginta annorum natae, officio vectigalibus im­ ponendis addictae. Ipsa etenim, invocato fervidis precibus caelesti eiusdem Beatae patrocinio, edita iam medicorum a curatione infausta prorsus prognosi quoad vitam, die 23 Decembris anni 1978, in valetu­ dinario generali urbis Ottaviensis a leucemia acuta mieloblastica per­ fecte convaluit. Hac super asserta mira sanatione bini canonici processus apud Curiam episcopalem Ottaviensem conditi sunt : alter mense Decembri anni 1987, alter additionalis mense Aprili anno 1988. De utriusque inquisitionis forma et auctoritate Decretum prodiit Congregationis de Causis Sanctorum die 20 mensis Maii anni 1988. Acta autem harum inquisitionum subiecta sunt deinde duobus ex ofiicio deputatis peritis medicis. Demum, in sessione diei 7 Iulii anni 1989, Consilium Medi­ cum huius Congregationis de Causis Sanctorum, diligenter acuteque pertractata quaestione, praeter et super naturae vires evenisse prae­ fatam sanationem asseveravit. Servatis igitur de iure servandis, perventum est ad theologicam disceptationem in casu, et quidem primum, die 19 mensis Ianuarii anni huius 1990, in Congressu Peculiari Consultorum theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; deinde, die 20 Martii eodem anno, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum huic Congregationi praepositorum, po­ nente Eduardo Cardinali Gagnon, in Palatio Apostolico Vaticano coadunata. Posito autem dubio utrum de miraculo constaret in casu et ad 1012 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale effectum de quo ageretur, cuncti, tum Patres Consultores tum Patres Cardinales et Episcopi, affirmantes responderunt. Quibus de omnibus rebus certior factus per subscriptum Cardina­ lem Praefectum, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congre­ gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut Decretum super eodem miraculo conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis ad Se hodierna die Cardinalibus infrascripto Praefecto atque Causae ponente, meque Antistite a secre­ tis Congregationis, ceterisque de more con vocandis eisque astantibus, Beatissimus Pater edixit : intercessionem duae Beatae d'Youville, Mariae fundatricis perfecta ac diuturna acuta mieloblastica. Constare de miraculo Margaritae Sororum sanatione a dominae divinitus patrato per Dufrost de vi­ Caritate, videlicet Elisabeth Lajemmerais Normand de a rapida, leucemia Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referri praecepit. Datum Romae, die 9 mensis Aprilis A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . £& Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis IV ROMANA DECRETUM Canonizationis Servi Dei Antonii Vincentii Gallo, Sacerdotis dioecesani, Oblati Congregationis Sacerdotum a Sacro Corde Iesu (1899-1934). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iu­ stitia, Temperantia et Fortitudine eisque adnexis in gradu he­ roico, in casu et ad effectum de quo agitur. Sacerdos et Hostia! Sublimi hac vocatione notata est brevis et ala­ cris vita Servi Dei Antonii Vincentii Gallo, Sacerdotis dioecesani et Oblati Congregationis Sacerdotum a Sacro Corde Iesu. Alte charismate Congregatio de Causis Sanctorum 1013 imbutus amoris, oblationis et reparationis, a Servo Dei P. Leone Ioanne Dehon transfuso, eiusdem Congregationis Institutore, in qua iuvenis Vincentius est educatus nomine Antonio capto, miro modo totam vi­ tam suam Deo et animis devovit. Verus Sacri Cordis Oblatus plene ad effectum adduxit magnum sanctitatis consilium, quod eius Conditor destinaverat : « Dona quae Dominus noster a nobis exspectat cor sunt ad amandum, corpus ad patiendum, voluntas ad eandem immolandam » (Dirett. Spir., I, § 1). Monteforti Hirpino natus (in provincia Abellinensi) die 11 mensis Ianuarii anno 1899, Servus Dei est eodem die baptizatus et Vincen­ tius vocatus. A piissimis parentibus fidem accepit simplicem et im­ pensam, quae eum ab adulescentia proclivi tate insigni vit ad deprecationem et ad sacra. Sed quam primum crux, quae futura eius erat per totum vitae iter austera socia et salutaris, se in eius interposuit casus dirigendos; namque decem annorum orbatus patre et in an­ gustias adductus, quibus numerosa familia laborabat, adactus est acl orphanotrophium ingrediendum. At iam animadverterat se fortiter ad sacerdotium allici. Annos natus 13, mense Octobri anni 1912, Scholam Apostolicam intravit Sacerdotum a Sacro Corde oppidi Albini (in pro­ vincia Bergomensi siti). Inde nihil aliud opta vit, quam sacerdos fieri et in illa quidem Congregatione, quae eum tamquam mater exceperat. Ob prius totius orbis terrarum bellum fuerunt ei studia intermittenda ut stipendia faceret: quo tempore exemplo fuit morum integritatis et fervidi in Eucharistiam amoris. Cum tandem liberum ei fuit pro­ positum persequi, novitiatum Albae Dociliae Superioris peregit (in provincia Savonensi), et die 29 mensis Ianuarii anno 1921 tempora­ neam, die vero 16 mensis Octobris anno 1924 perpetuam fecit profes­ sionem, fama sui relicta ubique iuvenis humilis, Regulae observantis, semper ad fratribus sodalibus serviendum parati. Inter theologiae praelectiones, quas Bononiae audiebat, gravi mor­ bo, quem clarissimi professores iudicaverunt morbum esse insanabi­ l e m T h o m s e n , Servus Dei est affectus tamque acerbis doloribus, ut curans dixerit illum « martyrem fore cruciatus ». Et vero sane marty­ rio, intimo nec solum externo, coepit vexari. Mense Iulio anno 1927 est ad familiam remissus, aliqua cum spe meliuscule ei esse futurum. Mense Septembri, eodem anno, Antistites ei gaudium attulerunt sa­ crae peregrinationis ad Cryptam Lapurdensem, unde, ut dixit, mul­ tum a Virgine Maria hausit «solacii, lucis et patientiae». Matre quoque orbatus die 7 mensis Novembris anno 1928, iuvenis 1014 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Religiosus acerbam passus fratris sui simultatem, tolerantiae eximiae et caritatis specimen dedit. At praesertim eo accessit quod Antisti­ tes, morbo acerrime durante, instanter eum hortati sunt ut vacatio­ nem peteret a votis, sperantes eum, vitae communis officiis solutum, posse saltem tam optatam sacerdotii metam adipisci. Id ei maxime doluit. Maestissimus et vel vehementer timens ne suam proderet vocationem, Servus Dei veniae votorum rescripto subscripsit illacrimans, quasi « suae condemnationi ». Benigne a suo Abellinensi Episcopo receptus, favente P. Iosepho Philippe, dilectae suae Congregationis Antistite Generali, est sacerdos ordinatus die 14 mensis Decembris anno 1930. Sed in familia adversa ingravescebant adiuncta. P. Philippe igi­ tur ei suasit ut in Communitatem rediret tamquam « Oblatus », suum­ que expleret ministerium in paroecia Romana Christi Regis. Eo se contulit die 16 mensis Martii anno 1931, laetitiae plenus statimque indefatigabilem ostendit sedulitatem. Adhuc memoria retinetur viva eius humillimae et studiosae facilitatis, quae omnibus praesto erat fideli­ bus : namque in auditorio confessionali assiduus erat, de aegrotis cu­ ram adhibebat et praesertim moribundorum, attente incumbebat in puerorum crebrum coetum formandum, quos ad servitium liturgicum praeparavit, quosque ad pietatem et ad vitam christianam educavit. Immemor sui et infirmi corporis dolores dissimulans, Servus Dei gra­ datim vires suas ad ultimum consumpsit, laetans quod esset pro om­ nibus humilis et bonus sacerdos, et praesertim parvus cum parvis. Die 2 mensis Maii anno 1934 membranae cerebri inflammatione correptus et in valetudinarium Romanum deductus, quiete animam Deo reddidit. Multitudinis admiratio singulariter in eius exsequiis si­ gnificata est, omnibus communiter « sacerdotis sancti » mortem commiserantibus. Quamvis enim Servus Dei vitam egerit « absconditam cum Christo in D e o » [Col 3, 3), in humillima sui opinione, odor tamen eius virtu­ tum circa illum diffundebatur. Natura facultatibus corporis et inge­ nii parum ornatus, aedificium nihilo minus exstruxit verae sanctita­ tis super solidum virtutum theologalium fundamentum, quas exercuit heroum in modum. Fides fuit constans eius dux in ardore et in ani­ mosa perseverantia, quae eum prosecuta sunt in itinere ad sacerdo­ tium, tam amatum et super omnia existimatum. Fides in animo eius vehementem accendebat amorem in Eucharistiam et in Sanctissimam Virginem Mariam. Pietas erga Sacrum Iesu Cor, Congregationis pro- Congregatio de Causis Sanctorum 1015 pria in qua saltem se mori gavisus est tamquam « Oblatum », eum adiuvit ad sic ferventem animum continendum, ut omnibus exemplum appareret humilitatis et lenitudinis. Huius insuper pietatis fautor fac­ tus est Romae, in paroecia Christi Regis, multas incitando familias ut se Sacro Cordi consecrarent. Fides, imprimis, eum fecit idoneum ad durissimam iacturam : ad obsequendum nempe suorum Antistitum voluntati dilectam suam Congregationem relinquendo seseque ad in­ certum futurum offerendo. « In tot acerbitatibus — scripsit — in cae­ lum suspicio, implorans ut pax sit meo misero cordi et fiat de me divina voluntas ». Pauper per omnia, fiduciam in Deo collocabat : « Deum meum amplector, Deum illum, qui est in cruce mortuus ». Eius caritas, nedum relanguesceret, crevit in rebus adversis. Ar­ denter ex sua vera « Oblati a Sacro Corde » vocatione vivebat, a qua abstrahere nemo eum potuisset umquam. De eo est testimonium dic­ tum : (( In vita sua propositum obtinuit vocationis Sacerdotum a Sacro Corde, videlicet amoris spiritum et immolationis ad maiorem Sacri Cordis gloriam et animarum salutem ». In corporis debilitate fortem animam obtexit viri, Dei et animarum amore capti. Scripserat : « Mi­ rificas tibi gratias ago, Iesu, quod me ad te sequendum vocasti meque in praecipuo iure victimae posuisti : nunc nihil aliud me manet, nisi lacrimarum et dolorum tum animi tum corporis vita, ut peccatorum meorum poenas luam ». Vix tribus annis, ab anno prorsus 1931 ad annum .1934, eius sacerdotale studium indelebile reliquit vestigium. (( Quae maxime in eo virtus fulgebat, Dei caritas erat et proximi : ar­ dore salutis animarum fiagrabat ». Quae caritas omnes eius actiones imbuebat. Etsi in dilectam suam Congregationem reductus solummodo tamquam humilis Oblatus, fideliter observavit, summa cum omnium aedificatione, evangelica consilia, perfectam excolens paupertatem, an­ gelicam castitatem, filii oboedientiam erga suos Antistites; quos pae­ nituit tarde, eiusmodi sanctitatis exemplis permotos, se olim favisse recessioni eius e Congregatione. Vitae Christi fidelis imitator, quae « tota crux fuit et martyrium » (De Iniit. Christ., L. II, c. 12, 7), bene is definitus est « laetus doloris apostolus » ob singularem fortitudinem, qua omnem suam aegritudi­ nem occultam tranquillitate illuminabat et spe. Eius fama sanctitatis celebrationem festinavit Processus Infor­ mativi dioecesani apud Romae Vicariatum (estque actus a die 10 men­ sis Aprilis anni 1953 ad diem 18 mensis Aprilis anni 1956), quem se­ cutus est Processus Apostolicus (actus a die 29 mensis Decembris anni Acta 1016 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1966 ad diem 4 mensis Aprilis anni 1973). In tribus Processibus Rogatorialibus collecta sunt testimonia testium Bonaeropoli (anno 1956), Hardifordiae et Bruclini, in Foederatis Civitatibus Americae Septen­ trionalis (annis 1955 et 1956). Congressus Peculiaris super virtutibus, die 3 mensis Novembris habitus anno 1989 apud Congregationem de Causis Sanctorum, praesidente Fidei Promotore Rev.mo Antonio Petti, felicem habuit exitum. Patres Cardinales et Episcopi, in Congrega­ tione Ordinaria diei 3 mensis Aprilis anni 1990, Causae ponente seu relatore Em.mo Cardinali Iosepho Caprio, agnoverunt Servum Dei Antonium Vincentium Gallo heroum more virtutes exercuisse théolo­ gales, cardinales et adnexas. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum ex­ cipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtuti­ bus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardina­ libus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente ceterisque de mo­ re convocandis, eisque astantibus, beatissimus Pater sollemniter de­ claravit : tum in Iustitia, Servi Deum de tum in Temperantia Dei gregationis de Constare quo Antonii et virtutibus proximum, necnon Fortitudine, eisque Vincentii Sacerdotum a theologalibus Gallo, Sacro de Iesu, Spe et cardinalibus adnexis Sacerdotis Corde Fide, in casu Prudentia, gradu dioecesani, in Caritate et heroico, Oblati ad Con­ effectum agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 9 mensis Aprilis A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Congregatio pro Episcopis 1017 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 21 Februarii 1990. — Episcopum Coadiutorem Palmopolitanum R. D. Iosephum Doth de Oliveira, e clero Iguatuvino. die 1I¡ Martii. — Cathedrali Ecclesiae Leopoldinensi R. P. Richar­ dum Chaves Pinto Filho, Superiorem Regionalem Ordinis Praemonstratensis in Brasilia. — Cathedrali Ecclesiae Valentinae in Brasilia R. P. Eliam (Iaco­ bum) Manning, O.F.M. Conv. die 1¡ Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Madensi R. D. Ra­ phaelem Llano Cifuentes, e clero Praelaturae Personalis « Opus Dei )), quem deputavit Auxiliarem Sancti Sebastiani Fluminis Ianuarii. die 18 Aprilis. — Episcopum Coadiutorem Fertiliensem R. P. Io­ sephum Albertum Moura, Congregationis a Ss. Stigmatibus D.N.I.C, sodalem. — Cathedrali Ecclesiae Spelaeopolitanae a Bono Iesu R. P. Fran­ ciscum Batistela, Congregationis Sanctissimi Redemptoris sodalem. — Cathedrali Ecclesiae Marabensi R. P. Iosephum Vieira de Lima, Tertii Ordinis Regularis Sancti Francisci sodalem. die 23 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Colatinensi, noviter erectae, Exc.mum P. D. Geraldum Lilium Rocha, hactenus Episcopum titu­ larem Theleptensem et Auxiliarem Victoriensem Spiritus Sancti. die 9 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae Nictheroyensi Exc.mum P. D. Carolum Albertum Etchandy Gimeno Navarro, hactenus Epi­ scopum Camposinum. die 20 Iunii. — Ecclesiae praelaticiae Christalandiensi R. D. Heribertum Hermes, Congregationi Americanae Casinensis sodalem. 1018 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 26 Iunii. — Titulari episcopali Ecclesiae Cluentensi R. D. Ansovinum Iosephum Both, e clero Passofundensi, quem deputavit Auxi­ liarem Portalegrensem in Brasilia. die S Iulii. — Titulari episcopali Ecclesiae Lilybaetanae, cum digni­ tate archiepiscopali, R. D. Iosephum Leanza, e clero dioecesis Pacten sis, quem deputavit Nuntium Apostolicum in Republica Haitiana. die 12 iulii. — Cathedrali Ecclesiae Caiazeirasensi R. D. Matthiam Patricium de Macedo, e clero Natalensi. die 18 Iulii. — Episcopum Coadiutorem dioecesis Rivi Quarti, R. D. Raimundum Artemium Staffolani, hactenus rectorem Seminarii maioris eiusdem dioecesis. die 27 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Turiasonensi R. D. Michaelem Iosephum Asurmendi Aramendia, S.D.B., hactenus Inspectorem So­ cietatis Sancti Francisci Salesii. die 18 Augusti. — Archiepiscopali titulari Ecclesiae Tabaltensi, R. P. Ioannem Bukovsky, Societatis Verbi Divini sodalem, quem de­ putavit Nuntium Apostolicum in Dacoromania. die 31 Augusti. — Coadiutorem Exc.mi P. D. Caroli Paty, Episcopi Lucionensis, R. D. Franciscum Garnier, Vicarium generalem dioecesis Divionensis. — Auxiliarem Exc.mi P. D. Ansgarii Rolandi Cantuarias Pastor, Archiepiscopi Piurensis, constituit Exc.mum P. D. Augustum Beuzeville Ferro, hactenus Auxiliarem Limanum. die 13 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Fiori Exc.mum P. D. Renatum Séjourné, hactenus Episcopum titularem Labicanum. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 1019 CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia P p . II, latis decretis a Con­ gregatione pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pastores dignatus est assi­ gnare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras praefecit : die 2 Aprilis. — Cathedrali Toliaranae R. P. Fulgentium Rabeony, Societatis Iesu sodalem. die 21 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae Kisumuensi, novae ele­ vationis in Kenia, Exc.mum ac Rev.mum Dominum Zacchaeum Okoth, hactenus Episcopum Kisumuensem. — Metropolitanae Ecclesiae Nyeriensi, novae elevationis in Kenia, Exc.mum ac Rev.mum Dominum Nicodemum Kirima, hactenus Epi­ scopum Nyeriensem. — Metropolitanae Ecclesiae Mombasaënsi, novae elevationis in Ke­ nia, Exc.mum ac Rev.mum Dominum Ioannem Njenga, hactenus Epi­ scopum Mombasaènsem. — Cathedrali Ecclesiae Ahmedabadensi R. P. Stanislaum Fer- nandes, Societatis Iesu sodalem. — Cathedrali Ecclesiae Raishahiensi, noviter erectae in Bangladesa, R. P. Patricium D'Rozario, Congregationis a S. Cruce sodalem. — Cathedrali Ecclesiae Hoimanae R. D. Deogratias Byabazaire, e Clero Hoimano, hactenus rectorem Seminarii maioris in oppido v. d. Alokolum (Gulu). die 7 Iunii. — Episcopum Coadiutorem Eminentissimi Cardinalis Dominici Ignatii Ekandem, Archiepiscopi-Episcopi Abugensis, Exc.mum ac Rev.mum Dominum Ioannem Olorunfemi Onaiyekan, hactenus Epi­ scopum Ilorinensem. die 11 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Vambaënsi R. P. Carolum Kambale Mbogha, Congregationis Augustinianorum ab Assumptione sodalem. 1020 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 7 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Lashioënsi, noviter erectae in Myanmar, R. P. Carolum Bo, Societatis S- Francisci Salesii sodalem, hactenus Praefectum Apostolicum Lashioênsem. — Metropolitanae Ecclesiae Kinshasanae Exc.mum ac Rev.mum Dominum Fridericum Etsou-Nzabi-Bamungwabi, hactenus Archiepi­ scopum Mbandakanum-Bikoroènsem. die 11 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Munduensi Exc.mum ac Rev.mum Dominum Matthiam N'Garteri Mayadi, hactenus Episcopum Sarhensem. NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangeliza­ tione seu de Propaganda Fide ad suum beneplacitum renuntiavit : die IS Iunii 1990. — R. P. Senum Ludovicum 0'Donnell, Ordinis S. Augustini sodalem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » Maiduguriensis dioecesis. die 7 Iulii. — Exc.mum ac Rev.mum Dominum Fridericum EtsouNzabi-Bamungwami, Archiepiscopum Kinshasanum, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » MbadakanusBikoroënsis archidioecesis. — Exc.mum ac Rev.mum Dominum Ioannem Olorunfemi Onaiyekan, Episcopum Coadiutorem Abugensem, Administratorem Aposto­ licum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » Ilorinensis dioecesis. die 11 Iulii. — Exc.mum ac Rev.mum Dominum Matthiam N'Garteri Mayadi, Episcopum Munduensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » Sarhensis dioecesis. die 14 Iulii. — R. P. Emmanuelem Valarezo Luzuriaga, Ordinis Fratrum Minorum sodalem, Galapagensis Praefecturae in Aequatoria Praefectum Apostolicum. Diarium Romanae Curiae DIARIUM ROMANAE 1021 CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale p e r la p r e s e n t a z i o n e delle L e t t e r e C r e d e n z i a l i : S a b a t o 1 5 S e t t e m b r e 1 9 9 0 , S. E . il S i g n o r SANDOR K E R E S Z T E S , A m b a s c i a t o r e d i U n g h e r i a presso l a S a n t a Sede. H a , altresì, ricevuto in U d i e n z a : G i o v e d ì , 1 3 S e t t e m b r e 1 9 9 0 , S. E . il S i g n o r FERNANDO ORDOÑEZ, M i n i s t r o degli Affari E s t e r i d i S p a g n a . L u n e d ì , 1 7 S e t t e m b r e 1 9 9 0 , S. E . il Signor J O S Z E F A N T A L L , Primo Ministro di Ungheria. L u n e d ì , 2 4 S e t t e m b r e 1 9 9 0 , S. E . il S i g n o r VACLAV H A V E L , P r e s i d e n t e d e l l a R e p u b b l i c a F e d e r a t i v a Ceca e S l o v a c c a . Da Sabato I a Lunedì 10 Settembre 1990 il Santo Padre si è recato in Apostolico Pellegrinaggio in Africa, sostando in Tanzania, Burundi, Ruanda, e Costa d'Avorio. o SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 18 agosto 1990. P. John Bukovsky, S.D.V., Officiale della Segreteria di Stato, Sezione per i Rapporti con gli Stati, Arcivescovo tit. eletto di Tabalta, Nunzio Apostolico in Romania. 21 » » S. E. mons. José Sebastian Laboa, Arcivescovo tit. di Zari, Nunzio Apostolico in Paraguay. » » » S. E. mons. Manuel Monteiro De Castro, Arcivescovo tit. di Benevento, Nunzio Apostolico in El Salvador e Nunzio Apostolico in Honduras. 8 settembre » S. E. mons. Gian Vincenzo Moreni, Arcivescovo tit. di Torre di Mauritania, Nunzio Apostolico nelle Isole Filippine. 12 » » S. E. mons. Giovanni Battista Morandini, Arcivescovo tit. di Numida, Nunzio Apostolico in Guate­ mala. 1022 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 23 luglio 21 agosto 28 » 1990. Gli Em.mi Signori Cardinali Rosalio José Castillo Lara ed Eduardo Martinez Somalo, Membri della Congregazione per gli Istituti di Vita Consa­ crata e le Società di Vita Apostolica. » Le LL. EE. RR. i Signori Cardinali Simon Ignatius Pi­ menta, Arcivescovo di Bombay; Christian Wiyghan Turni, Arcivescovo di Garoua; An­ tonio Innocenti, Prefetto della Congregazione per il Clero, Presidenti Delegati per l'ottava Assemblea Generale ordinaria del Sinodo dei Vescovi. » . S. E. mons. Francesco Monterisi, Arcivescovo titolare di Alba marittima, Delegato per le Rappresen­ tanze Pontificie presso la Segreteria di Stato. Prelati 13 gennaio 1988. Mons. Mons. » » Mons. » Mons. 3 marzo Mons. » » Mons. 8 luglio Mons. )) » Mons. » 18 Mons. » » Mons. » » Mons. » Mons. » » Mons. )) » Mons. » Mons. » » Mons. » » Mons. » Mons. » » Mons. » » Mons. » » Mons. » » Mons. » » Mons. » )) Mons. » » Mons. » » Mons. 27 settembre Mons. 3 novembre Mons. 16 dicembre Mons. » » Mons. » » d'onore: John J. Sullivan (Salt Lake City). James T. T. Kenny (Salt Lake City). John J. Hedderman (Salt Lake City). Nicholas Alishofsky (Passaic). Stephen Zajac (Passaic). Lawrence Michael Herpin (Lafayette). Charles Michael Jarrell (Lafayette). Thomas Raymond Bane (New Orleans). Terry Bernard Becnel (New Orleans). Joseph Earle Bourgeois (New Orleans). Ralph Adward Carroll (New Orleans). Richard Louis Carroll (New Orleans). Joseph Leonard Chotin (New Orleans). Douglas Aloysius Doussan (New Orleans). Thomas Cleveland Dowling (New Orleans). Arthur William Hauth (New Orleans). Howard Henry Hotard (New Orleans). Crosby William Kern (New Orleans). Earl John LaRose (New Orleans). Louis Philip LeBourgeois (New Orleans). Joseph Octave Lorio (New Orleans). Joseph Anthony Luminais (New Orleans). Robert Daniel Massett (New Orleans). Allen Joseph Roy (New Orleans). Martin Louis Van der Werff (New Orleans). Pablo González Esquinas (San Felipe). James Francis Parizek (Davenport). John P. McDonough (Boston). Edward Francis Brockhaus (San Diego). Mark Anthony Campbell (San Diego). Diarium 16 » » » » » » » » » » 23 » » 21 » » » » » » » 9 » 15 » 21 6 10 » » » » » 13 7 » » 9 17 » » 21 » 26 17 » » 23 » Romanae Curiae 1023 dicembre 1988. Mons. Joseph Anthony Carroll (San Diego). » » Mons. Denis Rankin Clark (San Diego). » » Mons. Daniel James Dillabough (San Diego). » » Mons. Frederick Joseph Florek (San Diego). » » Mons. Michael Gallagher (San Diego). » » Mons. Roger Andrew Lechner (San Diego). » » Mons. Alphonsus Moloney (San Diego). » » Mons. Patrick Joseph Mullarkey (San Diego). » » Mons. Douglas Paul Regin (San Diego). » » Mons. Donai Christopher Sheahan (San Diego). » » Mons. Thomas J. Vidra (San Diego). » » Mons. Eugene A. Fanelli (Newark). » » Mons. William P. Devine (Newark). » » Mons. Thomas G. Madden (Newark). gennaio 1989. Mons. Edward P. McTaggart (San Francisco). » » Mons. John J. O'Connor (San Francisco). » » Mons. John P. Heaney (San Francisco). » » Mons. Charles J. Durkin (San Francisco). » » Mons. Joseph P. Sullivan (San Francisco). » » Mons. Fred A. Bitanga (San Francisco). » » Mons. John F. Rodríguez (San Francisco). » » Mons. Ignatius Wang (San Francisco). febbraio » Mons. Benedict S. Williams (Reno-Las Vegas). » » Mons. Bruno Cherukodath (Verapoly). » » Mons. Joseph Patrick Joynes (Camden). » » Mons. Joseph Francis O'Connell (Camden). » » Mons. Carlos M. Silvestri (Mar del Piata). marzo » Mons. William M. Delaney (Providence). » » Mons. Edward F. Egan (Providence). » » Mons. Oscar R. Ferland (Providence). » » Mons. Albert J. Cerrito (Providence). » » Mons. John E. Tavares (Providence). » » Mons. George L. Frappier (Providence). » » Mons. Joseph Gaston Hebert (Little Rock). » » Mons. Michael F. Kosak (Saint Thomas). aprile » Mons. Antonino Marcantonio (Catania). » » Mons. Giosuè Calaciura (Catania). » » Mons. Francesco IJrzì (Catania). » » Mons. Wilhelm Gessel (Münche und Freising). » » Mons. Alois Reindl (Regensburg). » » Mons. Josef Grabmeier (Regensburg). » » Mons. Franz Spiessl (Regensburg). » » Mons. Elias Onuora Makolu (Umuahia). » » Mons. Cosmas O. Obiego (Umuahia). » » Mons. Erich Friemel (München und Freising). maggio » Mons. Jairo Uribe Jaramillo (Cartago). » » Mons. José Soleibe Arbeláez (Cartago). » » Mons. Dante Moretti (Cesena-Sarsina). » » Mons. Alejandrino Pérez Amaya (Ocaña). » » Mons. José Antonio Santiago y Cañizares (Ocaña). Î024 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 23 maggio 1989. Mons. Estanislao Salazar Mora (Ocaña). » Mons. Lenonel Antonio Pineda Guerrero (Ocaña). » » » Mons. Adolf Zimmermann (Wien). 11 giugno » Mons. Edwin V. Sullivan (Newark). » 12 » Mons. James C. Turro (Newark). » » » Mons. Carlos Germán Morales Fernández (Zipaquirá). 17 » » Mons. Pedro Oliveros Torres (Cali).* 26 » Mons. Mario Navia Vega (Cali). » » Mons. Gabriel Jean Marcadet (Auch). » » » Mons. Joann Baptist Torello (Opus Dei). 4 luglio » Mons. Heinz Voges (Hildesheim). » 6 » Mons. Winfried Henze (Hildesheim). )) 8 » Mons. Germain Dandenault (Sherbrooke). » 14 » Mons. Miklós Burger (Kalocsa). » » Mons. John Romuald de Rozario (Singapore). » 20 » Mons. Antonio Gómez Aguilar (Cordoba, Spagna). )) 22 Mons. Gerard J. Arella (Brooklyn). 2 settembre » » Mons. Charles P. Boccio (Brooklyn). » » Mons. Ignatius A. Catanello (Brooklyn). » Mons. Arthur A. Demski (Brooklyn). » Mons. Thomas F. Donovan (Brooklyn). » Mons. Francis J. Evans (Brooklyn). » Mons. Martin T. Geraghty (Brooklyn). » » Mons. Thomas W. Hendel (Brooklyn). » » Mons. James B. McMahon (Brooklyn). » » Mons. Michael J. Phillipps (Brooklyn). » Mons. George J. Ryan (Brooklyn). » » Mons. Robert J. Thelen (Brooklyn). » Mons. Ariel Gutiérrez Marulanda (Manizales). » 5 » Mons. Hieronymus Dittrich (Paderborn). » 12 » Mons. John Barugahare (Mbarara). 21 » Mons. Sean Leonard (Achonry). 25 » Mons. Ricardo Barreto Vargas (Espinal). ottobre 2 » Mons. Ricardo Cabezas Gifuentes (Espinal). » » Mons. Jorge Enrique Correal Ruiz (Espinal). » » » Mons. José Jesús Grisales Velandia (Espinal). » » Mons. Teófilo Hernández Pérez (Espinal). » » Mons. Evaristo Núñez Cardozo (Espinal). » » Mons. Miguel Angel Triana Lozano (Espinal). » Mons. Aimé Petit (Sherbrooke). » 6 » Mons. Euchariste Paulhus (Sherbrooke). » » » Mons. Laurent Lareau (Sherbrooke). » » Mons. Raymond Jodoin (Sherbrooke). » » » Mons. Michael Olakunde Omisesan (Lagos). 9 » Mons. Ernst Borchert (München und Freising). » » » Mons. Giampiero Grippa (Milano). » 10 » Mons. Lorenzo Santamaría Santamaría (Garagoa). » » » Mons. Antonio María Latorre Forero (Garagoa). » » » Mons. Robert Kumpel (Köln). » 11 » Mons. José Guadalupe Tapia Rodríguez (Morelia). 13 Diarium Romanae Curiae 1025 13 ottobre 1989. Mons. Costantino Loche (Ales-Terralba). » » » Mons. Nicola Labella (Pompei). » » » MonS. Javier Murillo Díaz (Morelia). 16 » » Mons. Sean Swayne (Kildare and Leighlin). 18 » » Mons. Michael May eia (Mwanza). » » » Mons. Guy Poisson (Montréal). » » » Mons. Peter Bandiho (Mwanza). 21 » » Mons. Josef Pretscher (Würzburg). » » » Mons. Josef Zobel (Würzburg). 11 novembre » Mons. Víctor Roque Cura (Bahía Blanca). » » » Mons. Francisco del Brío (Bahía Blanca). » » » Mons. Victoriano Fuhr Stoessel (Bahía Blanca). 13 » » Mons. Mauro Z. Abris (Lucena). » » » Mons. Domingo B. Edora (Lucena). 14 » » Mons. Günter Berghaiis (Essen). » » » Mons. Zeno Bettoni (Crema). 17 » » Mons. Johannes Geulen (Essen). » » » Mons. Ernst Block! (München und Freising). » » » Mons. Heinz Maritz (München und Freising). 23 » » Mons. Aloysius Schwartz (Pusan). » » » Mons. Jan Jagodzinski (Lwów dei Latini). 25 » » Mons. Raymond F. Ran (Brooklyn). » » » Mons. Jürgen Adam (Rottenburg-Stuttgart). 18 » » Mons. William Alfredo Guerra Marrero (Valencia en Ve­ nezuela). » » » Mons. Francisco Sanz Pinillos (Valencia en Venezuela). » » » Mons. Jairo Villamizar Ruiz (Valencia en Venezuela). 23 » » Mons. Attilio Maria Percacciante (Roma). » » » Mons. Luigi Molinari (Roma). 26 » » Mons. Vicente Cárcel Orti (Valencia). » » » Mons. Maurice Bouvier (Valence). 29 » » Mons. Gottardo Patacchiola (Rieti). » » » Mons. Erwin Ludwig Diemer (Speyer). » » » Mons. Heinrich Kimmle (Speyer). 5 gennaio 1990. Mons. Robert Michael Sable (Detroit). 9 » » Mons. Guglielmo Visconti (Asti). 10 » » Mons. Henry Branthomme (Le Mans). 11 » » Mons. Leopold Dymal (Olomouc). 15 » » Mons. Vojtech Tkadlcik (Olomouc). » » » Mons. Angelo Guerriero (Caserta). 18 » » Mons. Robert Glas (Valence). 19 » » Mons. Iván Marín López (Jericó). 25 » » Mons. Günter Emig (Mainz). » » » Mons. Ernst Kalb (Mainz). » » » Mons. Hermann Mayer (Mainz). 26 » » Mons. Armando San tuli (Isernia-Venafro). » » » Mons. Nicola Zaccaro (Cassano all'Jonio). » » » Mons. Arturo Tecson y Zafra (Cebú). » » » Mons. Cayetano Gelbolingo y Miranda (Cebú). » » » Mons. Pascual Ypil y Mane (Cebú). 67 - A. A. S. 1026 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 26 gennaio 1990. Mons. Adelito Abella y Asegurado (Cebú). » » » Mons. Romualdo Kintanar y Gáleos (Cebú). » » Mons. Oscar Villamor y Into (Cebu). » » Mons. Emilio Bataclan y Layon (Cebu). » » » » Mons. Gerardo Jumao-as y Baguio (Cebu). » Mons, Eligio Pingki-an y Jumao-as (Cebu). » » Mons. Rodolfo Zafra y Bacaltos (Cebu). Mons. Luigi Stangarone (Bari-Bitonto). » » 30 Mons. Julito B. Cortes (Dumaguete). 31 » Mons. Max Huber (Passau). 1 febbraio Mons. Konrad Ernst (Passau). » » Mons. Vincenzo De Vizia (Benevento). » » 6 Mons. Jaroslav V. Pole (Green Bay). » 7 Mons. Secondo Dalla Canevá (Belluno-Feltre). » » » Mons. Paul Fitzgerald (Ossory). » » 10 » Mons. Abundio García Román (Madrid). 13 Mons. Manuel Yunta Osuna (Madrid). » » Mons. José Luis Martín y Descalzo (Madrid). » Mons. Segundo Benito y Galindo (Avila). » 21 Mons. Boleslaw Biliúski (Opole). » 1 marzo Mons. Pawel Pyrchaia (Opole). » » » Mons. Jacques Doucède-Capdevielle (Montauban). » 9 Mons. Jean Marie Ravel (Le Puyen-Velay). » 18 » Mons. Edward J. Baldwin (Detroit). 26 Mons. Ricardo E. Bass (Detroit). » Mons. Kevin M. Britt (Detroit). » » Mons. Alexander J. Brünett (Detroit). » » » Mons. William H. Easton (Detroit). » » Mons. Thomas J. Finnigan (Detroit). » » » Mons. Gerald A. Flanigan (Detroit). » Mons. John T. Gordon (Detroit). » » Mons. Bernard J. Harrington (Detroit). » » » Mons. Eugene Dennis Harrity (Detroit). Mons. Walter A. Hurley (Detroit). » » Mons. Herman W. Kucyk (Detroit). » » Mons. Francis Gerald Martin (Detroit). » » Mons. Stanley E. Milewski (Detroit). » » Mons. James A. Moloney (Detroit). » Mons. Robert V. Monacello (Detroit). » Mons. John C. Nienstedt (Detroit). » » Mons. Thaddeus J. Ozog (Detroit). » » Mons. John M. Quinn (Detroit). » Mons. James P. Robinson (Detroit). » » Mons. John F. Schweder (Detroit). » » Mons. Anthony M. Tocco (Detroit). » » » Mons. Thomas H. Villerot (Detroit). » » » Mons. John P. Zenz (Detroit). » Mons. Francesco Marinò (Taranto). » » 30 Mons. Paolo Rabitti (Bologna). » » » Mons. Pietro Galeone (Taranto). » Diarium 31 marzo 3 aprile 10 » 17 » 30 » » » » » 4 maggio 23 » 29 » 1990. » » » » » » » » » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Romanae Curiae 1027 Riccardo Alfieri (Crotone-Santa Severina). László Hegyi (Pees). Felice Cocco (Vicenza). Leo Robert (Victoria). Amleto Alfonsi (Porto-Santa Rufina). Joseph Kadampatt (Irinjalakuda). Joseph Kavalakat (Irinjalakuda). Francesco Conti (Foligno). Valerio Cascia (Frascati). Vincenzo D'Agostino (Caserta). Cappellani di Sua Santità: 17 marzo 1986. Il sac. John E. Doran (New York). » » » Il sac. Peter G. Finn (New York). » » » Il sac. James F. McCarthy (New York). » » » Il sac. John P. Mclvor (New York). » » » Il sac. William B. Smith (New York). » » » Il sac. George P. Thompson (New York). » » » Il sac. William J. Toohy (New York). » » » Il sac. John G. Woolsey (New York). » » » Il sac. Michael J. Wrenn (New York). 19 gennaio 1988. Il sac. Ronald N. Beshara (Saint Maron of Brooklyn). » » » Il sac. John D. Faris (Saint Maron of Brooklyn). » » » Il sac. Kenneth A. Michael (Saint Maron of Brooklyn). 3 marzo » Il sac. Alan J. Borsuk (Passaic), » » » Il sac. John Opalenick (Passaic). » » » Il sac. Nicholas I. Puhak (Passaic). » » » Il sac. John T. Sekellick (Passaic). 15 »„ » Il sac. Ralph John Belluomini (Fresno). » » » Il sac. John Anthony Harguindeguy (Fresno). ». » » Il sac. Anthony Joseph Janelli (Fresno). » » » Il sac. Ildefonso Alfonso Simón (Fresno). » » » Il sac. Ronald James Swett (Fresno). 21 » » Il sac. Arturo Bañuelas (El Paso). » » » Il sac. David G. Fierro (El Paso). » » » Il sac. Carlos G. Frias (EI Paso). » » » Il sac. Rafael Miranda (EI Paso). 26 » » Il sac. Vito Spinelli (Altamura-Gravina-Acquavi va del­ le Fonti). » » » Il sac. Domenico Farella (Altamura-Gravina-Acquaviva delle Fonti). » » » Il sac. Giovanni Tritto (Altamura-Gravina-Acquaviva del­ le Fonti). » » » Il sac. Giuseppe Cipriani (Altamura-Gravina-Acquaviva delle Fonti). » » » Il sac. Diego Carlucci (Altamura-Gravina-Acquaviva del­ le Fonti). » » » Il sac. Giacomo Lorusso (Altamura-Gravina-Acquaviva delle Fonti). 1028 18 » 4 » » » 16 » » » 17 » 27 » » 15 » » » » » » » 20 » 23 » 27 15 6 21 14 17 » 12 » 22 4 6 27 31 » 2 » » » » » » » Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale aprile 1988. Il sac. Dominic J. Bottino (Camden). » » Il sac. Ernest Peter Schneider (Grand Rapids). maggio » Il sac. Ralph Patrick Buongervino (Bridgeport). » » Il sac. Edmund James Hussey (Bridgeport). » » Il sac. William Joseph Loughlin (Bridgeport). » » Il sac. John Conrad Sanders (Bridgeport). giugno » Il sac. Philip Anthony Behan (San Bernardino). » » Il sac. Peter Luque (San Bernardino). » » Il sac. Francis A. Nightengale (San Bernardino). » » Il sac. Patrick J. O'Keeffe (San Bernardino). » » Il sac. Aidan M. Carroll (Los Angeles). » » Il sac. Robert David Cousineau (Los Angeles). settembre » Il sac. Vicente Pineros Vergara (San Felipe). » » Il sac. Luis Jurado Perea (San Felipe). » » Il sac. Santana Jacinto Dos Remedios Faleiro (S. Felipe). ottobre » Il sac. Henry J. Gugino (Buffalo). » » Il sac. David M. Lee (Buffalo). » » Il sac. David S. Slubecky (Buffalo). » » Il sac. Paul J. E. Burkard (Buffalo). » » Il sac. Thomas F. Maloney (Buffalo). » » Il sac. Edward M. Grosz (Buffalo), » » Il sac. David M. Gallivan (Buffalo). » » Il sac. Edward T. Fisher (Buffalo). dicembre » Il sac. Albino Caratozzolo (Oppido Mamertina-Palmi). » » Il sac. Pius Oneyemeh Nwaobi (Issele-Uku). gennaio 1989. H sac. Joseph Daniel (Rangoon). » » Il sac. Joseph Fernandez (Rangoon). » » Il sac. Luigi Sacchi (Milano). febbraio » Il sac. Joseph Vincent DiMauro (Camden). marzo » Il sac. Johannes Liku Ada (Ujung-Pandang). » » Il sac. Matthew O. Onyemma (Ahiara). aprile » Il sac. Ernst Woelki (Köln). » » H sac. Josef Eberth (Regensburg). » » Il sac. Helmut Huber (Regensburg). giugno » Il sac. Dennis J. Mahon (Newark). » » Il sac. Robert T. Sheeran (Newark). » » Il sac. Raimund Weissensteiner (Wien). luglio » Il sac. Rafael Santiago y Rivera (Ponce). » » Il sac. Albert Hiombo-ìfguwa (Tshumbe). » » H sac. Joseph Kalathiparambil (Verapoly). agosto » Il sac. Eugeniusz Szczotok (Katowice). » » Il sac. Rudolf Brom (Katowice). settembre » II sac. August C. Bednartz (Brooklyn). » » Il sac. Brian F. Callahan (Brooklyn). » » Il sac. Anthony S. Danna (Brooklyn). » » Il sac. Rollin J. Darbouze (Brooklyn). » » Il sac. Richard F. Dunn (Brooklyn). » » Il sac. Richard J. Dünne (Brooklyn). » » Il sac. John R. Dwyer (Brooklyn). » » II sac. Ernest H. Fiorillo (Brooklyn). Diarium Romanae Curiae 1029 2 settembre 1989. Il sac. Peter V. Kain (Brooklyn). » » » Il sac. Cornelius T. Kneafsey (Brooklyn). » » » Il sac. John E. Waldron (Brooklyn). T » » Il sac. Karl Buchta (Wien). » » » Il sac. Karl-Bruno Fritzen (Köln). » » » Il sac. Charles Tchou (Manila). 9 » » H sac. Alois Haas (Augsburg). 12 » » H sac. Alipio Polla (Avezzano). 15 » » Il sac. Avelino Peña Pérez (Margarita). » » » Il sac. José Antonio Constenla Garrido (Margarita). » » » Il sac. Carlos Enrique Alzate López (Margarita). 5 ottobre » II. sac. Vincenzo urbani (Civitavecchia-Tarquinia). 6 » » Il sac. Antonio Domingo Aloisio (Buenos Aires). » » » Il sac. José Bonet Alcón (Buenos Aires). » » » Il sac. Salvador Arcángel Culotta (Buenos Aires). » » » Il sac. Oscar Alfredo de Bony (Buenos Aires). » » » Il sac. Bubén Oscar Frassia (Buenos Aires). » » » Il sac. Roberto José Leila (Buenos Aires). » » » Il sac. José Luis Mollaghan (Buenos Aires). » » » Il sac. Raúl Oscar Rossi (Buenos Aires). » » » Il sac. Cayetano Saladino (Buenos Aires). 9 » » Il sac. Christopher Edema Boyo (Lagos) » » » Il sac. Bernard Ayo Okodua (Lagos). » » » Il sac. Romuald Waszkinel (Warmia). 10 » » Il sac. Zygmunt Zaleski (Warmia). » » » Il sac. Otto Grosse (Essen). » » » Il sac. Giovan Battista Ferraroli (Milano). » » » Il sac. Peter Stocker (Graz-Seckau). » » » Il sac. Lawrence Adesina (Ovo). » » » Il sac. John Adeniyi (Oyo). » » » Il sac. Leslie Vincent Schuhkraft (Toowoomba). 11 » » Il sac. Lucas María Arcilla Chirinos (Coro). 12 » » H sac. Maksymilian Lasok (Katowice). » » » Il sac. Miguel Angel García Avitia (Durango). » » » Il sac. Jesús Manuel Perez Rivas (Durango). » » » Il sac. Juan Antonio Díaz Acosta (Durango). 13 » » Il sac. Leonello Guidotti Spignoli (Barquisimeto). 18 » » Il sac. Theodor Ahrens (Paderborn). » » » Il sac. Friedbert Wolfering (Paderborn). » » » Il sac. Siegmund Samp (Paderborn). 21 » » Il sac. Gerhard Gedig (Würzburg). » » » Il sac. Wilhelm Götzendörfer (Würzburg). » » » Il sac. Hermann Heilig (Würzburg). » » » Il sac. Hervin Happ (Würzburg). » » » Il sac. Lorenz Josef Heilmann (Würzburg). » » » Il sac. Karl Weber (Würzburg). » » » Il sac. Paul Leuchs (Würzburg). » » » Il sac. Franz Ott (Würzburg). » » » Il sac. Josef Peter (Würzburg). » » » Il sac. Eberhard Pfirmann (Würzburg). 1030 21 23 25 13 IT 30 » 18 » 23 29 » » » 5 » » 8 10 12 18 24 » » » » » » » » 26 » » » » » » » » 30 » 31 3 » » » » » 7 16 ottobre » » novembre » » » dicembre » » » » » » gennaio » >> • » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » febbraio » » » » » » » Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1989. Il sac. Albert Schlereth (Würzburg). » Il sac. Juozas Uzupis (Vilkaviskis). » Il sac. Hans Peter Rieder (Rottenburg-Stuttgart). » Il sac. John B. Li. (Lucena). » Il sac. Joaquim Augusto Maciel Ribeiro Torres (Braga). » Il sac. Angelo Bertuletti (Bergamo). » Il sac. Ferdinando Cortinovis (Bergamo). » Il sac. Livio Melina (Adria-Rovigo). » Il sac. Michael F. Swalina (Springfield-Cape Girardeau). » Il sac. Pier Giuseppe Coita (Cremona). » Il sac. Herbert Mensinger (Speyer). » Il sac. Richard Vinzent (Speyer). » Il sac. Alois Zorn (Speyer). » Il sac. Settimio Liberali (Rieti). 1990. Il sac. Kazimierz Kirstein (Chelmno). » Il sac. Tadeusz Misiorny (Chelmno). » Il sac. Augustyn Eckmann (Chelmno). » Il sac. Leo Boccardi (Termoli-Larino). » Il sac. James Joseph Minette (Maracay). » Il sac. Giorgio Corbellini (Piacenza-Bobbio). » Il sac. Czeslaw Glowicki (Plock). » Il sac. Józef Wolinski (Warszawa). » Il sac. Tadeusz Wojdat (Warszawa). » Il sac. Jan Tadeusz Szponar (Warszawa). » Il sac. Mieczyslaw Nowak (Warszawa). » Il sac. Irenesz Skubiá (Czçstochowa). » Il sac. Stanislaw Pamuîa (Cestochowa). » Il sac. Zenon Monka (Cestochowa). » Il sac. Mieczyslaw Oset (Cestochowa). » Il sac. Miroslaw Suchosz (Cçstochowa). » Il sac. Felice Giacobini (Cassano all'Jonio). » Il sac. Domenico Cirianni (Cassano alPJonio). » Il sac. Anselmo Rossetti (Jesi). » Il sac. Luigi Masè (Jesi). » Il sac. Luigi Fabbro (Udine). » Il sac. Giovanni Copolutti (Udine). » Il sac. Dino Mantoani (Udine). » Il sac. Italo Dreosto (Udine). » Il sac. Luciano Quarino (Udine). » Il sac. Antoni Szczepañski (Wroclaw). » Il sac. Csaba Ternyák (Györ). » Il sac. Geminiano S. Semprun (Dumaguete). » Il sac. Henryk Jankowski (Gdansk). » Il sac. Antoni Misiaszek (Gdansk). » Il sac. Brunon Kedziorski (Gdañsk). » Il sac. Roman Kloniecki (Gdansk). » Il sac. Mikolaj Samp (Gdansk). » Il sac. Juan Angel Fiorotto (Gualeguaychu). » Il sac. Fernando Calenne (Velletri-Segni). » Il sac. Vincenzo Ambrogio (Monreale). Diarium Romanae Curiae 1031 OD 16 febbraio 1990. Il sac. Saverio Farina (Monreale). » Il sac. Pietro Marchisotta (Monreale). » » » Il sac. Antonino Ofria (Monreale). » » 21 » Il sac. Fernando Ocáriz (Opus Dei). » » Il sac. Angelo Scola (Teramo-Atri). » » 23 » Il sac. Danilo Maltinti (San Miniato). » » Il sac. Renato Marconcini (San Miniato). » » » Il sac. Elio Meliani (San Miniato). » » Il sac. Aurelio Veracini (San Miniato). » » » Il sac. Piotr Bartoszewicz (Minsk). » » » Il sac. Michal Woroniecki (Pinsk). » » » » » Il sac. Lucjan Ohmielowiec (Pinsk). » Il sac. Grzegorz Kolosowski (Pinsk). » * 24 » Il sac. Kazimierz Kordeczka (Warmia). » » Il sac. Klaus Steinforth (Essen). » » » » Il sac. Claudio Mondino (Cuneo). » » » Il sac. Mieczyslaw Luszczyúski (Siedice). 27 » Il sac. Giovanni Maceroni (Rieti). » 1 marzo » Il sac. Józef Janicki (Opole). » Il sac. Gerard Kaluza (Opole). » » » » Il sac. Helmut Andrzej Porada (Opole). » Il sac. Piotr Koloczek (Opole). » » » » » Il sac. Hubert Kowol (Opole). » » Il sac. Józef Horodeúski (Pinsk). 6 » 10 » Il sac. Hermann Josef von Fürstenberg (Paderborn). » Il sac. Antonio Marchesini (Como). 23 » » » Il sac. Siro Tabacchi (Como). » Il sac. Nello Barbadori (Senigallia). 24 » Il sac. Michel LeFevre (Detroit). » 26 » » » Il sac. Leonard P. Blair (Detroit). 30 » Il sac. Michele Lucarella (Taranto). » » » » Il sac. Donato Palazzo (Taranto). » » » Il sac. Franco Semeraro (Taranto). » » » Il sac. Michele Castellana (Taranto). » » » Il sac. Marco Morrone (Taranto). 3 aprile » Il sac. Giovanni Sartirana (Tortona). » Il sac. Marino Carmelo Bava (Tortona). » » » » » Il sac. Beniamino Cartone (Tortona). » » Il sac. Robert Dzikowski (Warmia). » » » Il sac. Ryszard Szczerba (Warmia). » Il sac. Mieczyslaw Jan Szabla (Warmia). » » 10 » » H sac. Igino Zambello (Vicenza). » » » H sac. Gino Bassan (Vicenza). » » » Il sac. Giulio Cattin (Vicenza). » » » Il sac. Giuseppe Molon (Vicenza). » » » Il sac. Agostino Perin (Vicenza). » » » H sac. Giulio Perini (Vicenza). » » » H sac. Attilio Pozzan (Vicenza). » » » H sac. Giuseppe Pozzobon (Vicenza). » » » H sac. Ermenegildo Reato (Vicenza). 1032 Acta 10 aprile » » » » » » » » 26 28 30 » 4 maggio 5 » 6 » » 11 31 » » » » » » 2 1990. Il » II » II II II » II » II » II » II » II » II » II » II II giugno » » » » » » » » » » 8 7 luglio » » » » » » » » » » 5 6 II II II II II II II II II II II II Apostolicae sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Sedis - Commentarium Officiale Marcello Rossi (Vicenza). Giuseppe Ruaro (Vicenza). Alfonso Zecchin (Vicenza). Peter Xuereb (Malta). Mario Fascioli (Tortona). Salomon Romero Melgarejo (Cochabamba). Vincenzo Gambardella (Napoli). Americo Mancinelli (Foligno). Lionel Daigle (Edmundston). Józef Pater (Wroclaw). Eugeniusz Mitek (Wroclaw). Franciszek Filipek (Wroclaw). Carlo Costantini (Udine). Rodrigo Martellini (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Tadino). Mieczyslaw Marczuk (Siedlce). Marcus Maszkiewicz (Siedlce). Rino Guerreschi (Fidenza). Francesco Stringhini (Fidenza). Giulio Onesti (Fidenza). Michele Grotto!! (Taranto). Domenico Vozza (Caserta). Angelo Della Medaglia (Caserta). Valentino Di Ventura (Caserta). Nicola D'Archi (Avellino). Giovanni Domaine (Aosta). Alberto Careggio (Aosta). Si rende noto che sono stati nominati Membri supplenti del Collegio di Conciliazione e Arbitrato dell'Ufficio del Lavoro della Sede Apostolica Mons. Giorgio Corbellini, il Prof. Pasquale Sandulli, il Prof. Mattia Persiani. NECROLOGIO 19 agosto 1990. Mons. Michel Callens, Arcivescovo, Prelato di Tunis (Tunisia). 22 » » Mons. Julius Angerhausen, Vescovo tit. di Eminenziana. 22 » » Card. Luigi Dadaglio, Diacono di San Pio V a Villa Carpegna, Arciprete della Patriarcale Basi­ lica Liberiana. 28 » » Mons. Pierre de la Chanonie, Vescovo emerito di Clermont (Francia). 30 » » Mons. Lawrence J. Kenney, Vescovo tit. di Hólar. 2 settembre » Mons. Robert Francis Joyce, Vescovo emerito di Burl­ ington (Stati Uniti d'America). 10 » » Mons. Asrate Mariam Yemmeru, Arcivescovo emerito di Addis Abeba (Etiopia). 16 » » Mons. James F. Carney, Arcivescovo di Vancouver (Ca­ nada). An. et vol. LXXXII 18 Octobris 1990 N. 11 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città dei Vaticano — Administratio: Librerìa Editrice Vaticana IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM AD P E R P E T U A M R E I VENERABILIBUS DEI MEMORIAM FRATRIBUS PATRIARCHIS, ARCHIEPISCOPIS, EPISCOPIS, AC DILECTIS FILIIS PRESBYTERIS, DIACONIS CETERISQUE CHRISTIFIDELIBUS ORIENTALIUM ECCLESIARUM SACRI CANONES, q u o r u m « i n t e g r a m p r a e c e p t i o n e m ac i m m o b i l e m » P a t r e s in Concilio O e c u m e n i c o s e p t i m o , a p u d N i c a e n a m S e d e m a n n o D o m i n i DCCLXXXVII c o n g r e g a t i , p r a e s i d i b u s legatis a Decessore Nostro H a d r i a n o I missis, in p r i m a e i u s d e m Concilii c a n o n i c a r e g u l a p r o r s u s c o n f i r m a v e r u n t , « e x u l t a n t e s in eis sicut q u i i n v e n i t spolia m u l t a », b r e v i t e r ab eodem Concilio dec l a r a t i s u n t ii esse, q u i ab a l m i s , ut t r a d i t i o fert, Apostolis et a « sex s a n c t i s et u n i v e r s a l i b u s S y n o d i s a t q u e h i s Conciliis, q u a e localiter collecta s u n t », n e c n o n « a s a n c t i s P a t r i b u s nostris » prolati sunt. E n i m v e r o i d e m C o n c i l i u m , c u m affirmaret s a c r o r u m canon u m a u c t o r e s « ab u n o e o d e m q u e S p i r i t u » i l l u s t r a t o s s t a t u i s s e 68 - A. A. S. 1034 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale « q u a e e x p e d i u n t », c a n o n e s illos u n u m C o r p u s l e g u m ecclesias t i c a r u m d u x i t i d q u e v e l u t i « Codicem » p r o o m n i b u s Ecclesiis o r i e n t a l i b u s confirmavit, u t i a m p r i d e m Q u i n i s e x t a S y n o d u s , i n T r u l l a n o conclavi C o n s t a n t i n o p o l i t a n a e u r b i s a n n o D o m i n i DCXCI c o a d u n a t a , fecerat, p r o v i n c i a m e a r u n d e m l e g u m i n s e c u n d o suo canone distinctius circumscribendo. I n t a m m i r a b i l i v a r i e t a t e r i t u u m seu p a t r i m o n i i liturgici a c theologici, s p i r i t u a l i s a c d i s c i p l i n a r i s s i n g u l a r u m E c c l e s i a r u m , q u a e e x v e n e r a n d i s t r a d i t i o n i b u s A l e x a n d r i n a , A n t i o c h e n a , Arm e n a , C h a l d a e a e t C o n s t a n t i n o p o l i t a n a o r i g i n e m d u c u n t , sacri canones non immerito ea conspicua sane pars eiusdem patrimonii esse c e n s e n t u r , q u a e u n i v e r s a r u m h a r u m E c c l e s i a r u m ordin a t i o n i s u n u m a t q u e c o m m u n e c a n o n u m f u n d a m e n t u m constit u i t . E t e n i m v i x a u t n e v i x q u i d e m d a t u r n o r m a r u m disciplin a r i u m o r i e n t a l i s collectio, i n q u a sacri c a n o n e s , i a m a n t e Concilium Chalcedonense numero plures q u a m quingenti, utpote p r i m a r i a e Ecclesiae leges a s u p e r i o r e e i s d e m Ecclesiis a u c t o r i t a t e s t a t u t a e vel a g n i t a e , n o n u r g e a n t u r e t t a m q u a m p r a e c i p u i fontes i u r i s n o n i n v o c e n t u r . Singulis Ecclesiis s e m p e r perspic u u m fuit q u a m c u m q u e o r d i n a t i o n e m ecclesiasticae d i s c i p l i n a e firmitatem h a b e r e iis in n o r m i s , q u a e ex t r a d i t i o n i b u s a s u p r e m a a u c t o r i t a t e Ecclesiae a g n i t i s p r o f l u u n t vel i n c a n o n i b u s a b eadem auctoritate promulgatis continentur, atque iuris particularis regulas valere, cum iure superiore si congruant, si vero ab eo d i s c r e p e n t , n u l l a s esse. « F i d e l i t a s e r g a s a c r u m hoc ecclesiasticae d i s c i p l i n a e p a t r i m o n i u m effecit, u t , i n t e r tot t a n t a s q u e v e x a t i o n e s a t q u e res adv e r s a s q u a s o r i e n t a l e s Ecclesiae sive a n t i q u i s sive r e c e n t i o r i b u s t e m p o r i b u s p e r p e s s a e s u n t , n i h i l o m i n u s p r o p r i u s Orientis v u l t u s i n t e g e r s e r v a r e t u r ; q u o d profecto n o n sine m a g n o a n i m a r u m e m o l u m e n t o fieri contigit » (AAS 66 [1974] 245). H a e c p r a e c l a r a P a u l i V I b e a t a e m e m o r i a e v e r b a i n Sixtino sacello c o r a m p r i m o Constitutio Apostolica 1035 P l e n a r i o Coetu M e m b r o r u m C o m m i s s i o n i s Codici I u r i s Canonici O r i e n t a l i s Recognoscendo p r o l a t a r e c i n u n t ea, q u a e Concil i u m V a t i c a n u m II de « m a x i m a fidelitate » in e o d e m p a t r i m o nio d i s c i p l i n a r i a b o m n i b u s Ecclesiis o b s e r v a n d o edixit, r e q u i r e n s e t i a m ut « ad a v i t a s t r a d i t i o n e s r e d i r e s a t a g a n t », si in q u i b u s d a m « ob t e m p o r u m vel p e r s o n a r u m a d i u n c t a i n d e b i t e defecerint » (Decr. Orientalium Ecclesiarum, n. 6). Significanter a Concilio V a t i c a n o II c l a r a in luce p o n i t u r e t i a m « religiosam e r g a a n t i q u a s t r a d i t i o n e s fidelitatem » s i m u l c u m « p r e c i b u s , v i t a e e x e m p l i s , m u t u a et meliore cognitione, collaboratione ac f r a t e r n a r e r u m a n i m o r u m q u e a e s t i m a t i o n e », m a x i m e conferre, u t Ecclesiae o r i e n t a l e s p l e n a m c o m m u n i o n e m c u m Sede Apostolica R o m a n a h a b e n t e s , « p e c u l i a r e m u n u s o m n i u m c h r i s t i a n o r u m u n i t a t e m , o r i e n t a l i u m p r a e s e r t i m , fovendi » (Decr. Orientalium Ecclesiarum, n. 24), secundum p r i n c i p i a Decreti « De o e c u m e n i s m o » a d i m p l e a n t . N e q u e h o c loco p r a e t e r e u n d u m est Ecclesias o r i e n t a l e s , q u a e n o n d u m i n p l e n a c u m Ecclesia catholica c o m m u n i o n e s u n t , eodem et fundamentaliter uno disciplinae canonicae patrimon i o regi, « sacris c a n o n i b u s » id est p r i m o r u m Ecclesiae saeculorum. Quod v e r o a t t i n e t ad u n i v e r s a m r e m o e c u m e n i c i m o t u s , a S p i r i t u S a n c t o perfectae u n i t a t i s t o t i u s C h r i s t i Ecclesiae perf i c i e n d a e g r a t i a s u s c i t a t i , n o v u s Codex n o n m o d o e i m i n i m e obstat, sed p o t i u s a d m o d u m p r o d e s t . E t e n i m Codex h i c t u e t u r i p s u m f u n d a m e n t a l e p e r s o n a e h u m a n a e i u s , f i d e m scilicet i n suo c u i u s q u e r i t u , p l e r u m q u e a b ipso m a t r i s s i n u h a u s t o , profitendi, q u o d est r e g u l a o m n i s « o e c u m e n i s m i », n e c q u i d q u a m p r a e t e r m i t t i t q u i n Ecclesiae orientales catholicae i n t r a n q u i l l i t a t e o r d i n i s o p t a t a Concilii V a t i c a n i I I i m p l e n t e s , « f l o r e a n t a t q u e n o v o robore apostolico c o n c r e d i t u m sibi m u n u s absolv a n t » (Decr. Orientalium Ecclesiarum, n. 1). Ex q u o fit, ut Acta 1036 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale c a n o n e s Codicis E c c l e s i a r u m o r i e n t a l i u m c a t h o l i c a r u m e a n d e m firmitatem ac leges Codicis I u r i s C a n o n i c i l a t i n a e Ecclesiae h a bere o p o r t e a t , vigere scilicet d o n e c a b r o g e n t u r vel a s u p r e m a Ecclesiae a u c t o r i t a t e i m m u t e n t u r i u s t i s d e c a u s i s , q u a r u m plen a e c o m m u n i o n i s o m n i u m Orientis E c c l e s i a r u m c u m catholica Ecclesia r a t i o s a n e g r a v i s s i m a est o p t a t i s p r a e t e r e a i p s i u s Salv a t o r i s Nostri I e s u C h r i s t i m a x i m e c o n g r u e n s . V e r u m t a m e n s a c r o r u m c a n o n u m o m n i b u s Ecclesiis orient a l i b u s c o m m u n i s h e r e d i t a s m i r a b i l i t e r c u m indole u n i u s c u i u s q u e coetus christifidelium, ex q u i b u s s i n g u l a e Ecclesiae cons t a n t , d e c u r s u s a e c u l o r u m coaluit a t q u e e a r u n d e m , n o n semel unius eiusdemque nationis, totam culturam nomine Christi e i u s q u e evangelico n u n t i o i t a i m b u i t , u t a d i p s u m cor p o p u l o r u m p e r t i n e a t inviolabile e t o m n i r a t i o n e d i g n i s s i m u m . C u m Leo X I I I , Decessor Noster, « rei l i t u r g i c a e disciplinaeq u e o r i e n t a l i s i u r e p r o b a t a m v a r i e t a t e m », saeculo x i x e x e u n t e , « p r a e c l a r o » esse « o r n a m e n t o Ecclesiae o m n i et fidei c a t h o licae d i v i n a m u n i t a t e m » affirmare d e c l a r a r e t , e a n d e m v a r i e t a t e m e t i a m illud esse e x i s t i m a v i t , q u o n i h i l « a l i u d fortasse a d m i r a b i l i u s est ad catholicitatis n o t a m in Ecclesia Dei illus t r a n d a m » (Leo X I I I , L i t t . a p . Orientalium dignitas, 30 N o v . 1894, p r o o e m . ) . I d i d e m q u e P a t r u m Concilii V a t i c a n i I I u n a n i ma vox testatur, ex qua Ecclesiarum « in u n u m conspirans v a r i e t a s i n d i v i s a e Ecclesiae c a t h o l i c i t a t e m l u c u l e n t i u s d e m o n s t r a t » (Const. Lumen Gentium, 23), et « n e d u m e i u s d e m n o ceat u n i t a t i , eam potius declaret » (Decr. Orientalium Eccle- siarum, n. 2). Q u i b u s o m n i b u s p r a e oculis h a b i t i s , h u n c Codicem, q u e m nunc promulgamus, potissimum ex iure antiquo Ecclesiarum o r i e n t a l i u m e x i s t i m a n d u m esse c e n s e m u s , s i m u l q u e p l a n e conscii s u m u s t u m u n i t a t i s t u m i n e a n d e m c o n s p i r a n t i s v a r i e t a t i s , q u i b u s coalescentibus, et Ecclesiae u n i v e r s a e « v i t a e n u m q u a m Constitutio Apostolica 1037 senescentis p r o d i t u r vis e t ipsa m a g n i f i c e n t i u s C h r i s t i s p o n s a excellit, q u a m s a n c t o r u m P a t r u m s a p i e n t i a v e l u t i a d u m b r a t a m in effato a g n o v i t d a v i d i c o : A stitit regina a dextris tuis in vestitu deaurato circumdata varietate ... » (Ps 44; Leo X I I I , L i t t . a p . Orientalium dignitas, 30 Nov. 1894, p r o o e m . ) . I p s a i n d e a b exordiis codificationis c a n o n i c a e o r i e n t a l i u m Ecclesiarum constans R o m a n o r u m Pontificum voluntas duos Codices, a l t e r u m p r o l a t i n a Ecclesia a l t e r u m p r o Ecclesiis o r i e n t a l i b u s catholicis, p r o m u l g a n d i , a d m o d u m m a n i f e s t o ostendit velle eosdem s e r v a r e id q u o d in Ecclesia, Deo p r o v i d e n t e , evenit, u t i p s a unico S p i r i t u c o n g r e g a t a q u a s i d u o b u s p u l m o n i b u s Orientis e t Occidentis r e s p i r e t a t q u e u n o corde q u a s i duos ventrículos habente in caritate Christi ardeat. I t e m p e r s p i c u a est c o n s t a n s a c f i r m a m e n s s u p r e m i i n Ecclesia Legislatoris d e f i d e l i c u s t o d i a a t q u e a c c u r a t a o b s e r v a n t i a omnium rituum orientalium ex iam memoratis quinque tradit i o n i b u s p r o m a n a n t i u m i t e r u m a t q u e i t e r u m i n Codice n o r m i s propriis expressa. I d e m etiam constat ex variis hierarchicae constitutionis E c c l e s i a r u m o r i e n t a l i u m formis, i n t e r q u a s Ecclesiae p a t r i a r chales, i n q u i b u s P a t r i a r c h a e e t S y n o d i i u r e c a n o n i c o s u p r e m a e Ecclesiae a u c t o r i t a t i s p a r t i c i p e s s u n t , i n s i g n i t e r e m i n e n t . H i s formis suo titulo c i r c u m s c r i p t i s Codicem a p e r i e n t i confes t i m p a t e n t e t p r o p r i u s u n i u s c u i u s q u e Ecclesiae orientalis v u l t u s lege c a n o n i c a s a n c i t u s e t sui i u r i s s t a t u s a c p l e n a c o m m u n i o c u m R o m a n o Pontifice S a n c t i P e t r i Successore, q u i , u t p o t e u n i v e r s o c a r i t a t i s coetui p r a e s i d e n s , l e g i t i m a s v a r i e t a t e s t u e t u r et simul invigilat ut particularia, n e d u m unitati noceant, ei p o t i u s i n s e r v i a n t (cf. Const. Lumen gentium, n. 13). Praeterea hac in provincia bene animadvertatur h u n c quid e m Codicem i u r i p a r t i c u l a r i s i n g u l a r u m E c c l e s i a r u m sui i u r i s Acta 1038 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ea omnia committere, quae ad commune o m n i u m Ecclesiarum orientalium b o n u m non necessaria considerantur. Quibus de r e b u s m e n s N o s t r a est, u t q u i legislativa p o t e s t a t e i n s i n g u l i s Ecclesiis s u i i u r i s g a u d e n t , p e c u l i a r i b u s n o r m i s , p r o p r i i r i t u s t r a d i t i o n i b u s p r a e oculis h a b i t i s n e c n o n Concilii V a t i c a n i I I praeceptis, q u a m celerrime consulant. Fidelis r i t u u m c u s t o d i a s u p r e m o u n i v e r s a r u m Ecclesiae leg u m f i n i , q u i t o t u s i n a n i m a r u m s a l u t i s o e c o n o m i a p o s i t u s est, c o n g r u e r e p l a n e debet. I d e o c a d u c a a c superflua o m n i a i n a n t e a latarum legum regione vel t e m p o r u m n e c e s s i t a t i b u s minus c o n g r u a i n Codicem r e c e p t a n o n s u n t . I n novis v e r o legibus statuendis ea imprimis in mente fuerunt, quae reapse melius a n i m a r u m s a l u t i s oeconomiae p o s t u l a t i s i n u b e r t a t e v i t a e orient a l i u m E c c l e s i a r u m r e s p o n d e r e n t a c s i m u l c o h a e r e n t i a m e t conc o r d i a m c u m s a n a t r a d i t i o n e p r a e s e ferrent, a d P a u l i V I Decessoris Nostri a u s p i c i a initio l a b o r u m Codicis recognoscendi prolata : « novae normae appareant non quasi corpus extran e u m violenter defixum in ecclesiastica c o m p a g i n e , sed e norm i s i a m e x s t a n t i b u s q u a s i s u a s p o n t e efflorescant » (AAS 66 [1974] 246). F u l g i d e h a e c e x Concilio V a t i c a n o I I c l a r e s c u n t q u o n i a m i d e m C o n c i l i u m ex « T r a d i t i o n i s t h e s a u r o v e t e r a et n o v a protulit » (Const. ap. Sacrae disciplinae leges, AAS 75 [1983] P a r s I I , XII), i l l a m a b Apostolis p e r P a t r e s t r a d i t i o n e m , E v a n g e lii n u n t i o u n d e q u a q u e i n t e g r a m , i n n o v i t a t e m v i t a e t r a d u c e n d o . Codex C a n o n u m E c c l e s i a r u m O r i e n t a l i u m , q u i n u n c i n lucem p r o d i t u r , v e l u t i n o v u m c o m p l e m e n t u m m a g i s t e r i i a Concilio V a t i c a n o I I p r o p o s i t i h a b e n d u s est, q u o u n i v e r s a e Ecclesiae o r d i n a t i o c a n o n i c a t a n d e m e x p l e t u r , p r a e e u n t i b u s Codice I u r i s C a n o n i c i l a t i n a e Ecclesiae, a n n o MCMLXXXIII p r o m u l g a to, a t q u e « C o n s t i t u t i o n e apostolica de R o m a n a C u r i a » a n n i MCMLxxxviii, q u a e u t r i q u e Codici a d i u n g i t u r u t p o t e « c o m m u - Constitutio nionis, Apostolica 1039 universam Ecclesiam veluti conglutinantis » (Const. a p . Pastor bonus, n. 2) p r i n c e p s R o m a n i Pontificis i n s t r u mentum. Quod s i n u n c a d p r i m o s g r e s s u s codificationis c a n o n i c a e o r i e n t a l i u m E c c l e s i a r u m m e n t e m c o n v e r t i m u s , Codex u t petitus portus plus q u a m per sexaginta annos protractae navigationis a p p a r e t . E t e n i m c o r p u s l e g u m est, q u o c u n c t i orientalib u s Ecclesiis catholicis c o m m u n e s ecclesiasticae d i s c i p l i n a e c a n o n e s p r i m u m s i m u l c o l l i g u n t u r et a s u p r e m o in Ecclesia Legislatore p r o m u l g a n t u r , post tot a c t a n t o s labores t r i u m a b e o d e m Legislatore i n s t i t u t a r u m C o m m i s s i o n u m , q u a r u m p r i m a « Commissio C a r d i n a l i t i a p r o s t u d i i s p r a e p a r a t o r i i s codificationis orientalis » fuit, a n n o MCMXXIX a P i o XI Decessore N o s t r o e r e c t a (AAS 21 [1929] 669), P r a e s i d e C a r d i n a l i P e t r o G a s p a r r i . H u i u s C o m m i s s i o n i s M e m b r a C a r d i n a l e s Aloisius Sincero, Bon a v e n t u r a C e r r e t t i a t q u e F r a n c i s c u s E h r l e f u e r u n t , a secretis vero a d s t i t i t D D . H a m l e t u s I o a n n e s Cicognani « S. Congregationis p r o Ecclesia O r i e n t a l i », ut v o c a b a t u r , Adsessor, postm o d u m Cardinalis. P r a e p a r a t o r i i s s t u d i i s , m a g n a e profecto molis, o p e r a d u o r u m C o e t u u m p e r i t o r u m , potiore ex p a r t e a P r a e s u l i b u s orient a l i u m E c c l e s i a r u m d e l e c t o r u m (cf. L'Osservatore Romano, 2 A p r . 1930, p. 1), s e x e n n i o ad finem p e r d u c t i s n e c n o n C a r d i n a l i P e t r o G a s p a r r i m o r t e i n t e r c e p t o , v i s u m est i n c o n s t i t u t i o n e m « Pontificiae Commissionis ad R e d i g e n d u m "Codicem Iuris C a n o n i c i O r i e n t a l i s " » p r o g r e d i . H u i u s C o m m i s s i o n i s die 17 I u l i i 1935 erectae fuit, ut ex i p s a eius i n s c r i p t i o n e elucet, t e x t u m c a n o n u m d e t e r m i n a r e et c o m p o s i t i o n e m « Codicis I u r i s C a n o nici O r i e n t a l i s » m o d e r a r i . H a c de re a n i m a d v e r t e n d u m est i p s u m S u m m u m Pontificem statuisse, ut in Notificatione de i n s t i t u t i o n e C o m m i s s i o n i s q u a e in Actorum Apostolicae Sedis c o m m e n t a r i o officiali a p p a r u i t (AAS 27 [1935] 306-308), t i t u l u s 1040 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale f u t u r i Codicis v i r g u l i s i n t e r c l u d e r e t u r a d s i g n i f i c a n d u m , i l l u m , etsi o p t i m u m , seligi « d o n e c melior i n v e n i r e t u r ». P r a e s i d e s « C o m m i s s i o n i s "Codici I u r i s C a n o n i c i O r i e n t a lis" R e d i g e n d o » f u e r u n t C a r d i n a l i s Aloisius Sincero u s q u e ad o b i t u m , C a r d i n a l i s M a x i m u s M a s s i m i a t q u e , e o v i t a functo, Cardinalis Gregorius Petrus XV Agagianian A r m e n o r u m Ecclesiae P a t r i a r c h a . I n t e r C a r d i n a l e s s i m u l c u m P r a e s i d e p r i m i g e n i u m Commissionis Collegium M e m b r o r u m efficientes, n e m p e E u g e n i u m Pacelli, I u l i u m Serafini e t P e t r u m F u m a s o n i - B i o n d i , antecellit n o m e n C a r d i n a l i s E u g e n i i P a c e l l i , q u i d e i n d e s u m m a Dei p r o v i d e n t i a u t V i c a r i u s C h r i s t i a t q u e u n i v e r s a e Ecclesiae P a stor, d e o r i e n t a l i u m E c c l e s i a r u m b o n o m a x i m e sollicitus, codificationis c a n o n i c a e o r i e n t a l i s o p u s fere ex toto perfecit. E t e n i m ipse e x v i g i n t i q u a t t u o r t i t u l i s , q u i b u s e i u s d e m v o l u n t a t e Codex Iuris Canonici Orientalis in praedicta Commissione pertextus c o n s t a b a t , n o n m i n u s q u a m decem, u r g e n t i o r i s s a n e m o m e n t i , q u a t t u o r L i t t e r i s apostolicis m o t u p r o p r i o d a t i s (Crebrae allatae sunt, Sollicitudinem Nostram, Postquam Apostolicis Litteris et Cleri sanctitati) p r o m u l g a v i t . Ceteri q u i d e m in t e x t u a Card i n a l i b u s C o m m i s s i o n i s M e m b r i s semel a p p r o b a t o e t m a g n a ex p a r t e pontificio m a n d a t o i a m « ad p r o m u l g a t i o n e m » t y p i s i m p r e s s i , a d v e n i e n t e s u p r e m a e i u s d e m Pontificis die n e c n o n a I o a n n e X X I I I , i n C a t h e d r a S a n c t i P e t r i Successore, Concilio Vaticano II indicto, in archivo Commissionis remanserunt. Decursu autem a n n o r u m usque ad Commissionis, medio v e r t e n t e a n n o MCMLXXII, c e s s a t i o n e m in Collegio M e m b r o r u m a u c t o q u i d e m d e m a n d a t o pontificio p l u r e s C a r d i n a l e s o p e r a m n a v a v e r u n t , alii aliis m o r t e s u b l a t i s s u c c e d e n t e s . Concilio V a t i c a n o I I d e n i q u e a b s o l u t o i n Collegium e t i a m o m n e s orient a l i u m E c c l e s i a r u m c a t h o l i c a r u m P a t r i a r c h a e a n n o MCMLXV cooptati s u n t . E x o r d i e n t e vero p o s t r e m o C o m m i s s i o n i s Codici Constitutio Apostolica 1041 I u r i s C a n o n i c i O r i e n t a l i s R e d i g e n d o a n n o Collegium M e m b r o r u m c o n s t a b a t e x sex o r i e n t a l i u m E c c l e s i a r u m P r a e s i d i b u s e t Praefecto C o n g r e g a t i o n i s p r o Ecclesiis O r i e n t a l i b u s . A b ipso a u t e m o r t u C o m m i s s i o n i s Codici I u r i s C a n o n i c i O r i e n t a l i s R e d i g e n d o ac d i u t i s s i m e i n d e a secretis in ea P. Acacius Coussa B . A . , p o s t m o d u m C a r d i n a l i s , s u m m o s t u d i o a c s a p i e n t i a e l a b o r a v i t . H o c loco e u m c u m l a u d e r e c o l i m u s s i m u l c u m egregiis C o m m i s s i o n i s c o n s u l t o r i b u s . C o n s t i t u t i o et f o r m a Pontificiae C o m m i s s i o n i s Codici I u r i s C a n o n i c i Orientalis R e c o g n o s c e n d o m e d i o a n n o MCMLXXII vert e n t e c o n s t i t u t a e i n t u t o p o s u i t eius o r i e n t a l e m i n d o l e m , c u m ex Ecclesiarum multiplicitate, Patriarchis orientalibus primo loco excellentibus, c o n s t a r e t . O p e r a v e r o C o m m i s s i o n i s n o t a m e x i m i e collegialem p r a e s e ferebat. C a n o n u m e n i m f o r m u l a e in coetibus p e r i t o r u m v i r o r u m ex o m n i b u s Ecclesiis delector u m p a u l a t i m e l a b o r a t a e a d u n i v e r s o s Episcopos E c c l e s i a r u m o r i e n t a l i u m c a t h o l i c a r u m p r a e ceteris m i s s a e s u n t , s e n t e n t i a s u t ferrent collegiali q u i d e m q u a n t u m f i e r i posset m o d o . Deinceps f o r m u l a e h a e , in coetibus a s t u d i i s specialibus s a e p e n u m e r o s e c u n d u m p l a c i t a E p i s c o p o r u m d e n u o recognitae, post diligens M e m b r o r u m C o m m i s s i o n i s e x a m e n , i d e n t i d e m , s i cas u s t u l e r a t , r e t r a c t a t a e , i n P l e n a r i o Coetu M e m b r o r u m , m e n s e N o v e m b r i MCMLXXXVIII c o n g r e g a t o , o p t i m o suffragiorum consensu acceptae sunt. V e r e f a t e n d u m est Nobis C o d i c e m h u n c « ipsos O r i e n t a l e s confecisse » s e c u n d u m P a u l i VI Decessoris Nostri a u s p i c i a in sollemni initio l a b o r u m C o m m i s s i o n i s p r o l a t a (AAS 66 [1974] 246). O m n i b u s e t singulis, q u i h o r u m p a r t i c i p e s o p e r u m fuer u n t , a m p l i s s i m i s verbis h o d i e g r a t i a s a g i m u s . Praeprimis grato a n i m o p r o s e q u i m u r n o m e n v i t a functi C a r d i n a l i s I o s e p h i P a r e c a t t i l , Ecclesiae M a l a b a r e n s i u m , qui 1042 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fere t o t u m p e r t e m p u s p o s t r e m i s t r i b u s a n n i s exceptis u t P r a e ses C o m m i s s i o n i s d e n o v o Codice o p t i m e m e r u i t . S i m u l c u m eo vita functum Archiepiscopum Clementem Ignatium Mans o u r a t i , Ecclesiae S y r o r u m , s i n g u l a r i t e r r e c o l i m u s , q u i p r i m i s scilicet m a x i m e q u e a r d u i s a n n i s C o m m i s s i o n i s V i c e - P r a e s i d i s m u n u s explevit. Placet autem etiam viventes memorare, imprimis Venerabiles F r a t r e s M i r o s l a u m S t e p h a n u m M a r u s y n , n u n c A r c h i e p i s c o p u m a secretis C o n g r e g a t i o n i s p r o Ecclesiis O r i e n t a l i b u s c o n s t i t u t u m , q u i d i u C o m m i s s i o n i s V i c e - P r a e s i d i s m u n u s egregie e x e r c u i t , a t q u e E p i s c o p u m A e m i l i u m E i d , h o d i e r n u m ViceP r a e s i d e m , q u i a d operis felicem e x i t u m p l u r i m u m c o n t u l i t ; post hos vero d i l e c t u m I v a n u m Zu2ek, s a c e r d o t e m Societatis I e s u s o d a l e m , q u i i n d e ab exordio u t p o t e C o m m i s s i o n i s a secretis a s s i d u a m o p e r a m n a v a v i t e t ceteros, q u i i n e a d e m Comm i s s i o n e sive u t M e m b r a , P a t r i a r c h a e C a r d i n a l e s A r c h i e p i s c o p i et E p i s c o p i , sive ut C o n s u l t o r e s C o o p e r a t o r e s q u e in coetibus a s t u d i i s aliisque m u n e r i b u s s u a s m a x i m i p r e t i i p a r t e s a t t u l e r u n t ; denique Observatores, qui optatae o m n i u m Ecclesiarum u n i t a t i s g r a t i a e x Ecclesiis o r t h o d o x i s i n v i t a t i , s u a p e r u t i l i p r a e s e n t i a e t collaboratione m a g n o a d i u m e n t o f u e r u n t . Spe confidimus m a g n a fore ut h i c C o d e x in « c o t i d i a n a e v i t a e a c t i o n e m feliciter t r a d u c a t u r » et « g e r m a n u m p r a e b e a t t e s t i m o n i u m r e v e r e n t i a e a t q u e a m o r i s e r g a ecclesiasticam leg e m », p r o auspiciis P a u l i VI b e a t a e m e m o r i a e (AAS 66 [1974] 247), a t q u e i n o r i e n t a l i b u s Ecclesiis a n t i q u i t a t e t a m praeclaris e u n d e m i l l u m t r a n q u i l l i t a t i s o r d i n e m i n s t a u r e t , q u e m p r o m u l g a n t e s Nos C o d i c e m I u r i s C a n o n i c i l a t i n a e Ecclesiae ard e n t i a n i m o p r o tota ecclesiali societate e x p e t i v i m u s . D e ord i n e scilicet a g i t u r , « q u i , p r a e c i p u a s t r i b u e n s p a r t e s a m o r i , gratiae a t q u e c h a r i s m a t i , e o d e m t e m p o r e faciliorem r e d d a t ordin a t a m e o r u m p r o g r e s s i o n e m i n v i t a sive ecclesialis societatis, Constitutio Apostolica 1043 sive e t i a m s i n g u l o r u m h o m i n u m , q u i ad i l l a m p e r t i n e n t » (AAS 75 [1983] P a r s I I , XI). « G a u d i u m et p a x c u m i u s t i t i a et o b o e d i e n t i a » h u n c e t i a m Codicem « c o m m e n d e n t , et q u o d i u b e t u r a c a p i t e , s e r v e t u r in corpore » (ib., X I I I ) , i t a u t , o m n i u m collatis v i r i b u s , missionis Ecclesiae u n i v e r s a l i s a u g e a t u r i n c r e m e n t u m R e g n u m q u e C h r i sti (( P a n t o c r a t o r i s » a b u n d a n t i u s i n s t a u r e t u r (cf. I o a n n e s P a u - lus P p . I I , Allocutio in Petriana Basilica ad eos qui in Romana Curia ministerium suum implent coram admissos, 28 Iunii 1986, AAS 79 [1987] 196). Sanctam praesidio Mariam Codicem semper Virginem, parandum cuius identidem benignissimo commendavimus, o r a m u s m a t e r n a prece a Filio suo i m p e t r e t , ut Codex illius c a r i t a t i s v e h i c u l u m e v a d a t , q u a e e x C h r i s t i corde i n cruce l a n cea perforato, s a n c t o I o a n n e Apostolo teste eximio, l u c u l e n t e r d e m o n s t r a t a , esse i n a n i m o o m n i s h u m a n a e c r e a t u r a e defixa p e n i t u s debet. I t a q u e , i n v o c a t o d i v i n a e g r a t i a e auxilio, Beatorum Petri e t P a u l i A p o s t o l o r u m a u c t o r i t a t e suffulti, c e r t a scientia a t q u e votis P a t r i a r c h a r u m A r c h i e p i s c o p o r u m e t E p i s c o p o r u m orient a l i u m E c c l e s i a r u m a d n u e n t e s , q u i n o b i s c u m collegiali affectu c o l l a b o r a v e r u n t , Apostolicae q u a a u c t i s u m u s p o t e s t a t i s plenit u d i n e usi C o n s t i t u t i o n e h a c N o s t r a i n p o s t e r u m v a l i t u r a p r a e s e n t e m Codicem, sic ut d i g e s t u s et r e c o g n i t u s est, p r o m u l g a m u s , q u e m v i m legis p o s t h a c o b t i n e r e p r o o m n i b u s Ecclesiis orient a l i b u s catholicis d e c e r n i m u s i u b e m u s a t q u e e a r u n d e m Ecclesiarum Hierarchis tradimus custodia ac vigilantia servandum. U t a u t e m o m n e s , a d quos p e r t i n e t , p r o p e p e r s p e c t a h a b e r e p o s s i n t h u i u s Codicis p r a e s c r i p t a , a n t e q u a m a d effectum adducantur, edicimus ac m a n d a m u s , ut ea vim obligandi habere i n c i p i a n t a die p r i m a m e n s i s Octobris a n n i MCMXCI, festo P a - trocinii B e a t a e V i r g i n i s M a r i a e i n p l e r i s q u e Orientis Ecclesiis. Acta 1044 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Non o b s t a n t i b u s q u i b u s l i b e t r e b u s c o n t r a r i i s e t i a m peculiarissima mentione dignis. O m n e s ergo f i l i o s dilectos h o r t a m u r u t significata p r a e c e p t a a n i m o s i n c e r o a c p r o p e n s a v o l u n t a t e e x s o l v a n t , fore n i h i l d u b i t a n t e s u t Ecclesiae o r i e n t a l e s s t u d i o s a d i s c i p l i n a b o n o a n i m a r u m christifidelium o p t i m e c o n s u l a n t , m a g i s m a g i s q u e f l o r e a n t a t q u e c r e d i t u m sibi m u n u s a b s o l v a n t , s u b p r a e s i d i o gloriosae et b e n e d i c t a e s e m p e r V i r g i n i s M a r i a e , q u a e « T h e o t h o kos » v e r i s s i m e v o c a t u r et u n i v e r s a l i s Ecclesiae e m i n e t M a t e r praecelsa. D a t u m R o m a e a p u d S a n c t u m P e t r u m , die x v i n Octobris anno MCMXC, P o n t i f i c a t u s Nostri tertio d e c i m o . IOANNES PAULUS P P . II CODEX CANONUM ECCLESIARUM ORIENTALIUM AUCTORITATE IOANNIS PAULI PP. II PROMULGATUS TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS MDCCCCLXXXX PRAEFATIO Quo ex tempore Pius IX, cum « orientalium negotia novis curis excitanda, confovendos ritus, corrigendos mores, disciplinam restituen­ dam meditaretur, prius de legibus Ecclesiae colligendis edendisque » cogitavit, centum quinquaginta anni nondum praeterlapsi sunt. « Neque sapientissimum Pontificem fugit inchoandum esse a primis Graeciae fontibus, unde tam multa ad orientem ultimum septentrionemque derivarunt » (Pitra, Iuris praef.). Summo Pontifice praecipiente, Ioannes Baptista Pitra O.S.B., postea Cardinalis, dispersos orienta­ lium legum fontes inquisivit, Eo adiuvante inquisita collegit, Eo pro­ curante, collecta publici iuris fecit (cfr. ibi) in duobus voluminibus, quae (( Iuris ecclesiastici graecorum historia et monumenta » inscri­ buntur. Qui Romanus Pontifex, cum omnia expertus est, ut « in Oriente integrum inviolatumque catholicae fidei servaretur depositum, utque Ecclesiastica disciplina prospere procederet, et sacra liturgia omni sancti­ tate ac splendore fulgeret » (Acta Pii IX, III, Jf.02-lf.0S), specialem Coe­ tum purpuratorum Patrum, « Congregationem de Propaganda Fide pro Negotiis Ritus Orientalis » nuncupatum, Constitutione apostolica Ro­ mani Pontifices (6 ian. 1862) constituit atque ipsi ambitum negotio­ rum administratorum circumscripsit, id etiam voluit, ut in eodem Coetu stabili modo atque pontificia nominatione haberetur Cardinalis Ponens, « qui munere fungatur sedulo dirigendi studia, quae neces­ saria sunt ad colligendos Ecclesiae orientalis canones et ad examinan­ dos, ubi opus fuerit, omnes orientales libros cuiusque generis sint, sive huiusmodi libri respiciant Sacrorum Bibliorum versiones sive cate­ chesim, sive disciplinam)) (ibi IflO). Exorsis de re canonica orientali studiis, nonnulli ex orientalium Ecclesiarum Episcopis, qui de quaestionibus Concilio Vaticano I pro­ ponendis rogati erant, de iuris canonici orientalis recognitione in ipso Concilio agendum esse existimabant. Horum votorum interpretes prae­ sertim fuerunt Gregorius Yussef, Patriarcha Ecclesiae Melkitarum, qui graviter de iuris canonici orientalibus proprii unicuique ritui congruentis egestate doluit fMansi 200), necnon Joseph Papp Szilagyi Magno Varadinensis Episcopus ritus orientalis, qui plurimorum 1048 Acta Apostolicae Sedis ecclesiasticae disciplinae capitum fere Codicem quendam describens - Commentarium restaurationem (ibi Ifl, 198). Officiale exoptavit, integrum Ipsa Concilii Vaticani I praeparatoria (( Commissio super missio­ nibus et Ecclesiis ritus orientalis », in sexto Congressu, agnovit Eccle­ sias orientales iuris canonici Codice, qui earum disciplinam constitue­ ret, maxime indigere, Codice nempe magnae auctoritatis, completo et omnibus nationibus communi atque ad temporum circumstantias ac­ commodato (ibi 1[9, 1012). Cum vero eadem Commissio progredientibus laboribus ab hac sen­ tentia recessisset, unicitatem disciplinae in universa Ecclesia potius invocando (ibi 50: 31*, 3^*, Jf5*-J¡6*, 71/*-75*), effectum est, ut in aula conciliari graves voces tutandae orientalium disciplinae faventes profer­ rentur. Inter eos, qui in hunc sensum locuti sunt, enituit Patriarcha Joseph Audu, caput Ecclesiae Catholicae Chaldaeorum, qui in Congregatione Generali XVI Concilii varietatem « in iis, quae praeter fidem sunt », utpote (( divinae certe virtutis ac omnipotentiae argumentum in uni­ tate Ecclesiae catholicae », strenue propugnavit atque pro sua Ecclesia patriarchali imprimis expostulavit ut <( data venia assignentur locus et tempus » ad « novum ius canonicum », antiquis canonibus necnon postulatis Concilii congruum, componendum atque Patrum approba­ tioni praebendum (ibi 50, 515 ei 516). Concilio Vaticano I, ob rerum angustias, ante finem dimisso, Leoni XIII, de rebus orientalibus cunctis in compluribus « Patriar­ charum orientalium conferentiis » plane edocto, placuit magnis lau­ dibus extollere « rei liturgicae disciplinaeque orientalis iure probatam varietatem », quae cum catholicitatis notam in Ecclesia Dei admirabiliter illustraret (Litt. ap. Orientalium dignitas, 30 nov. 189%, prooem.). Sub sapienti eiusdem Pontificis regimine, cum recognitio discipli­ nae canonicae Ecclesiarum orientalium undequaque in votis esset si­ mulque nihil optabilius videretur quam ut id negotium a singulis iisdem Ecclesiis perficeretur atque Sedi Apostolicae in recognitionem subiceretur, plures Synodi particulares congregatae sunt. Quas inter eminent Synodus Sciarfensis Syrorum anno 1888 congregata, Synodus Leopoliensis Ruthenorum anno 1891 habita, duae Synodi Alba-Iulienses Rumenorum annis 1882 et 1900 coadunatae, denique Synodus Ale­ xandrina Coptorum anno 1898 celebrata. Postrema vero ex his Synodis, in quibus praecipua canonicae singularum Ecclesiarum disciplinae capita fere ex integro recognita sunt, Synodus Armenorum fuit, quam 1049 Praefatio sanctus Pius X, Romae, anno 1911 congregari iussit, ut in ea « de iuribus Patriarcharum et Episcoporum, cleri disciplina, de bus, de divini cultus de recta Monachorum decore, fidelium institutis, de S. de administratione, missionum Liturgia » de necessitati­ ageretur (Ep. Vobis plane, 30 aug. 1911). Synodorum superioribus Libani memoratarum temporibus Maronitarum Benedicto XIV 11 necnon hi), celebratae, poris, edita anno Synodi considerentur, ordinationes Pro simul acta et decreta et in (( forma habitae Singularis fere a ut 1904, magno animo sapientique consilio sept. anno 1835 tunc tem­ sacris adumbrato, « Codex iuris inchoatus, tot approbatae sinu « Ritus » orien­ canonici )), sancto Pio X, Litteris apostolicis Arduum sane munus, a 1 Auctoritate catholicae Ecclesiae Montis Ecclesiarum, quodammodo Ecclesiae quae specifica » gignunt, orientalium Ecclesia, interdum eis, Synodi Graeco-Melkitarum, sancito, Suprema cum Romanorum, imaginem omnium canonibus latina vero si Ain-Trazensis requirerentur, quot essent in tales. ut (Breve eam canonicae decreta, sunt, disciplinari Ecclesiae et 1736 approbatae patrimonio primaevae acta a die 19 martii citato gradu exa­ rabantur. Vertente anno 1917, Benedictus XV, non nonici pro latina Ecclesia, solum Codicem iuris ca­ totius catholici (( expectationem orbis ex­ plens » (Motu proprio Cum iuris canonici, 15 sept. 1917), promulgavit, sed etiam de orientalibus Ecclesiis summopere cogitavit « quippe quae », ut ipse scripsit, (( in vetustiore suorum temporum memoria lumina offe­ rant sanctitatis nunc, tanto (Motu proprio doctrinaeque intervallo, Dei tam clara, reliquas ut eorum christianorum providentis, 1 maii splendore regiones » 1917). Ipse etiam collustrent (( Sacram Con­ gregationem pro Ecclesia Orientali » instituit, die 1 maii 1917, eandem­ que, ut in Codice iuris canonici, die Pentecostes eiusdem anni promul­ gato, legebatur, Ecclesiis ritus « omnibus latini obtinent)) ceptis, ornavit; quo factum provehenda, quae quidem singulis a facultatibus, ob rei est, (can. 257 ut iuridicae Ecclesiis quas aliae Congregationes § 2), quibusdam tantum aptis rationibus provideretur difficilem orientalibus naturam, obtineri pro vix vel possent. ex­ ad ne ea vix Praeterea, mense octobri eodem vertente anno, in ipsa Urbe condere decrevit (( pro­ prium altiorum studiorum cium nempe Institutum spem veteris prosperitatis 69 - A. A. S. domicilium Orientalium excitandi de rebus Studiorum, causa)) orientalibus », « Orientis atque in eo, Pontifi­ catholici praeter ad alias 1050 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale disciplinas, « ius canonicum omnium Orientis christianarum gentium )) explorari ac doceri iussit (Motu proprio Orientis catholici, 15 oct. 1911). Enimvero, Sacra Congregatio « pro Ecclesia Orientali » primis la­ borum annis, Ecclesiis, in quibus leges canonicae sat neglectae erant vel plura caduca, obsoleta aut manca complectebantur, vel quae, in luce Codicis iuris canonici nuper promulgati, propria quasi traditione postposita, progredi se posse existimabant, quaedam responsa dedit eo consilio, ut de priorum temporum more in singularum Ecclesiarum Synodis novae leges elaborerentur atque Sedi Apostolicae in recogni­ tionem submitterentur. Paulatim vero in omnibus Ecclesiis opinio praevaluit, nihil melius fore quam ut leges, quae omnibus Ecclesiis orientalibus communes erant vel eiusmodi esse debere censebantur in unum organicum (( Cor­ pus legum » cura Sedis Apostolicae componendum atque a Summo Pon­ tifice promulgandum, colligerentur. Idcirco Pius XI, in audientia Cardinali Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali Secretario, Aloisio Sincero die S augusti 1921 con­ cessa, votis Cardinalium eiusdem Congregationis Membrorum, paucis ante diebus in Coetu plenario congregatorum, perpensis, codificationem iuris canonici orientalis non tantummodo necessariam existimavit, sed inter urgentiora negotia adnumeravit atque decrevit, ut Ipse ei praeesset. Verumtamen anno 1929 codificatio orientalium canonicae discipli­ nae reapse initium habuit. Eodem anno incipiente, die 5 ianuarii, Summus Pontifex man­ davit consulendos Orientis Praesules, Patriarchas imprimis, <( ut, collatis consiliis, libere significarent quae de hoc tanti momenti ne­ gotio sentirent, simulque mentem suam aperirent qua via et qua ra­ tione procedendum esset, respectu praesertim habito ad disciplinam, traditiones, necessitates atque privilegia uniuscuiusque ritus, ut Codi­ ficatio in veram utilitatem vergeret illarum Ecclesiarum, cleri, popu­ lique ». Praeterea, Patriarchis necnon Archiepiscopis, singulis ritibus praepositis, die 20 iulii, mandatum est, ut idoneum sacerdotem pro suo cuiusque ritu deligerent, qui operam navaret ad memoratum opus f A A S 21 {_1929~} 669). Die Ecclesia liare (( dudum dinales 27 aprilis, in audientia Cardinali Sacrae Congregationis pro Orientali Secretario concessa, Summus Pontifex Sibi pecu­ Consilium Praesidentiae » codificationis orientalis, de quo iam­ anno 1927 cogitaverat, constituit, cuius Membra fuerunt Car­ Petrus Gasparri, Aloisius Sincero et Bonaventura Cerreta, et Praefatio 1051 parvam Consultorum Commissionem e tribus iuris peritis constantem ei adiunxit. Eodem vertente anno, Consilium Praesidentiae, postquam Praesu­ lum Orientis responsa de opportunitate codificationis orientalis cura Sedis Apostolicae peragendae necnon de rationibus procedendi in tanti momenti negotio rite collecta et mature perpensa sunt, in Plenario Coetu die 4 iulii coadunato, non tantummodo unanimam fere Orientis vocem repperit hoc negotio omnino faventem, sed etiam plura optata ad hanc provinciam spectantia ad Summum Pontificem detulit. Hisce mature perpensis, Summus Pontifex, uti ex (( Notificatione » die 17 iulii 1935 constat, statuit: « 1) ut studia historico-canonica, quae praeparatoria vocantur, de legibus et consuetudinibus singularum Ecclesiarum a sacerdotibus, quos Excellentissimi Episcopi Romam mittendos elegerint, confice­ rentur; 2) ut canonum schemata a praedictis sacerdotibus delegatis re­ dacta ad Excellentissimus Ordinarios mitterentur, ut de iisdem ani­ madversiones facere possint; 3) ut iuridici singularum Ecclesiarum fontes, canonici praesertim, exquirerentur atque in lucem, cura virorum scientia iuris canonici et historia peritorum, ederentur» f A A S 27 [1935] 306-307). Memoratis studiis Pius XI, in audientia diei 23 mensis novembris eiusdem anni 1929, praeposuit « Commissionem Cardinalitiam pro Stu­ diis Praeparatoriis Codificationis Orientalis y>, cuius rei nuntius in Actorum Apostolicae Sedis commentario officiali die 2 decembris 1929 (p. 669) datus est. Cuius Commissionis Praeses Cardinalis Petrus Ga­ sparri, Membra vero Cardinales Aloisius Sincero, Bonaventura Cerretti et Franciscus Ehrle fuerunt; a secretis nominatus est D. Hamletus Ioannes Cicognani tunc Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali Adsessor, postmodum Cardinalis. Commissioni Cardinalium duo Collegia virorum peritorum adiuncta sunt iuxta criteria a Summo Pontifice in audientia diei 13 iulii eodem anno statuta, Collegium nempe Delegatorum orientalium ad ipsum opus redactionis Codicis Iuris Canonici Orientalis praeparatorium, in adiutorium Patrum Cardinalium Commissionis Membrorum, peragen­ dum et Collegium Consultorum (( ad colligendos fontes pro codifica­ tione canonica orientali ». In primo Collegio adnumerati sunt quattuordecim sacerdotes electi (( sinodaliter », ex expressa voluntate Summi Pontificis, ab Episcopis 1052 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale singularum Ecclesiarum orientalium, ut ipsos Episcopos vere (( reprae­ sentarent » atque ita in Codice orientali inde ab initio vox Orientis plene personaret. Quibus sacerdotibus quattuor religiosi in Urbe com­ morantes, in iure canonico peritissimi, adiuncti sunt. Ad alterum Collegium adsciti sunt duodecim sacerdotes fontium scientiae periti, eruditione insignes, quorum fuit, iuxta Summi Pon­ tificis auspicia, fontes disciplinae canonicae orientalis ita colligere, ut non tantummodo scientiae inservirent sed etiam atque imprimis ad exsequendam codificationem canonicam orientalem maxime conferrent. Nomina memoratorum sacerdotum, qui de praeparatoriis codifi­ cationis orientalis laboribus optime meriti sunt, Summi Pontificis nutu, in audientia diei 1 martii 1930 dato, publici iuris facta sunt in ephe­ meride L'Osservatore Romano, die 2 mensis aprilis subsequentis. Indefesso studio summoque labore praeparatorium codificationis ca­ nonicae orientalis opus ab illa Commissione sex annorum decursu ad finem perductum est. Etenim, omnia disciplinae canonicae capita, modo ab ipsis Delegatis orientalium Ecclesiarum unanima voce ex­ postulato, semel et iterum in centum octoginta tribus conventibus ex­ cussa, opportune in varia « schemata » distributa, ad Orientis Episco­ pos missa sunt, ut sententias suas panderent. Fontes vero disciplinae canonicae veteres recentioresque a viris Commissionis diligentissime selecti atque a Sacra Congregatione pro Ecclesia Orientali in tredecim magnae molis voluminibus typis impressi, iam anno 1934 vertente, non tantummodo Commissioni, sed omni etiam studiorum superiorum Athaeneo praesto fuerunt. Quae omnia praeprimis Pii XI constantis de co­ dificatione canonica orientali sollicitudinis testimonium perhibent, qui crebro, in viginti quattuor « audientiis », de Commissionis laboribus edoceri voluit, nihil omnino praetermittens, quin, praeparatoriis stu­ diis peractis, quam citissime procedi posset ad redactionem (( Codicis Iuris Canonici Orientalis )), ut ei placuit condendum Codicem indicare a donec melior inveniretur titulus)) (in audientia diei 5 iulii 1935). Vertente anno 1935, in audientia diei 7 iunii, Summus Pontifex constituendam esse censuit novam Commissionem, quae opus redactio­ nis Codicis moderaretur quaeque, Episcoporum Orientis animadver­ sionibus ad praedicta « schemata » sedulo perspectis, textum canonum exararet. Qua de re « Notificatio » die 17 iulii eiusdem anni, in Actorum Apostolicae Sedis commentario officiali apparuit (AAS 27 '[1935] 306308), ubi, praeter nomen, Commissionis compositio competentiaque statutae sunt. Illa a Pontificia Commissio ad Redigendum "Codicem Praefatio Iuris e Canonici Orientalis" quattuor Petro Eugenio Fumasoni spatium alii sionis Biondi. morte sidem atque, cuius Pio in Sincero, Iulio septem qui ei Serafini et annorum, plures Collegio Vaticano II qui Cardinales, Membrorum catholicarum Commis­ absoluto, etiam Patriarchae. Sincero, die 7 februarii 1936, in Prae­ Maximus Massimi sapientissimo dicis Iuris Canonici Orientalis XII, triginta Concilio Cardinalis sub Aloisio circumscribunt, orientalium Cardinali Aloisio mensis, vero succedentes, sunt Commissionis eiusdem postmodum Commissionis Ecclesiarum Vita functo constabat: Decursu ereptis adnumerati omnes Membris Pacelli, exsistentiae aliis ut nuncupabatur, in suis exordiis nonnisi Cardinalibus praesidebat, 1053 ductu labor fere ad adscitus arduus finem est die 17 redactionis perductus Co­ est. Cui rei testimonio sunt tres conspicuae partes Codicis, quae a Pio XII pro­ mulgatae sunt antequam idem bene meritus Cardinalis de vita dece- sisset. Cui successit Cardinalis Agagianian Petrus XV, anni 1962 Ecclesiae Catholicae Armenorum qui usque etiam praefuit ad finem quique Com­ missionem usque ad obitum, die 6 maii 1911, moderatus est. A qui secretis id Commissionis officium cardinalatum Canonici nominatus est animo egregie constantissimo designationem. Orientalis Exinde, ratione Concilii opere P. Acacius gessit Coussa usque redactionis Vaticani II ad B.A., sui Codicis interrupto, P. in Iuris Daniel Faltin O.F.M. Conv., munere « Adsistentis » functus est usque ad Com­ missionis In viri exstinctionem. adiutorium periti ut Cardinalium Consultores Commissionis nominati sunt, ex Membrorum orientalium tredecim Ecclesiarum sacerdotibus maiore ex parte selecti, quorum nomina ex praedicta « No­ tificatione » patefacta sunt (AAS, 27 praecipuum munus (( schemata » Cardinalibus iam est, Patres Canonici gante ipso dua cura los privato orientalium antea Commissionis in septuaginta octo habita fuit, Orientalis redacta atque subiciendas peractum Consultorum animadversiones suas addere. ter et redigendum septuagies strenue Pontifice, qui prosequi numquam desiit examinavit ad considerationes Hoc negotium 1939 est. Summo consilio Episcoporum excutere Membris Collegii sessionibus, quarum postrema die 3 novembris praestanter Cardinales, 308). coadunati, incubuerunt, universum atque quique totum in Codicem continuo redactionis singulos legum laborem canonum Corpus in Iuris suffra­ assi­ articu­ viginti Acta 1054 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quattuor titulos divisum, instar plurimorum genuinae talium collectionum, systematice digeri voluit. traditionis orien­ Annis 1943 et 1944 vertentibus, hoc Corpus, iam in uno volumine typis impressum, accuratissimo « coordinationis » labori clarissimorum Acacii Coussa B.A., Aemilii Herman S.J. et Arcadii Larraona C.M.F., subiectum est ac deinde, textu totius Codicis denuo typis exscripto, anno 1945, a Patribus Cardinalibus, undevicies coadunatis, iterum atque iterum emendatum, mense ianuario anno 1948 Summo Pontifici obla­ tum est. Ad promulgationem quod attinet, visum est per partes proceden­ dum esse. Ideo, ineunte anno 1949 Summus Pontifex canones de sacra­ mento matrimonii, utpote admodum urgentes, ac deinde, iustitiae ad­ ministrandae gratia, canones de iudiciis, quorum illi schematis con­ dendi Codicis Titulum XIII, hi Titulum XXI constituebant, ad pro­ mulgationem typis imprimi iussit. Ex quo factum est, ut iam die 22 februarii eiusdem anni 1949, die festo Cathedrae sancti Petri Antiochenae, Litteris apostolicis Cre­ brae allatae sunt motu proprio datis f A A S 41 89-119) canones « De sacramento matrimonii » promulgati sunt, qui a die secunda sub­ sequentis mensis m,aii vigere inceperunt. Litteris vero apostolicis Sollicitudinem Nostram motu proprio da­ tis die 6 ianuarii 1950 ("AAS lß [1950'] 5-120), in Epiphania Domini, (( De iudiciis » canones promulgati sunt, qui per integrum annum vacaverunt, vim obtinentes die 6 ianuarii subsequentis anni. Die festo sancti Cyrilli Alexandrini, Pontificis et Doctoris, Litteris apostolicis Postquam Apostolicis Litteris motu proprio datis die 9 februarii 1952 (AAS 44 [19521 65-150), promulgati sunt canones a De Religiosis )), « De bonis Ecclesiae temporalibus » et « De verborum si­ gnificatione », qui vigere inceperunt a die 21 novembris eiusdem anni, die festo Praesentationis Beatae Mariae Virginis. Tres sectiones, quae his apostolicis Litteris continentur, constituebant ex ordine sequentes schematis condendi Codicis Titulos : Tit. Tit. Tit. XIV XIX XXIV De monachis ceterisque religiosis. De bonis Ecclesiae temporalibus. De verborum significatione. Postremo, Litteris apostolicis Cleri sanctitati motu proprio datis die 2 iunii 1957 (AAS 49 [1957] 433-600), Pius XII, quasi donum ono­ masticum, promulgavit canones (( De ritibus orientalibus » et « De per- Praefatio 1055 sortis qui die festo Annuntiationis Beatae Mariae Virginis anno sub­ sequente vigere inceperunt. Hi canones ad quinque, qui sequuntur, Titulos schematis condendi Codicis pertinebant: Tit. II De ritibus orientalibus. Tit. III De personis physicis Tit. IV De clericis Tit. V De Tit. De laicis. XVII et moralibus. in genere. clericis in specie. Ex 2666 canonibus, qui schemate condendi Codicis anni 19Jf5 conti­ nebantur, tres quintae partes promulgatae sunt. Ceteri vero canones, numero 1095, in archivo Commissionis permanserunt. Concilio Vaticano II a Ioanne XXIII indicto, cum universae Ec­ clesiae canonica disciplina iuxta consilia et principia Concilii reco­ gnoscenda esse praevideretur, redactio Codicis Iuris Canonici Orienta­ lis proprie dicta intermissa est, quin tamen interceptarentur cetera Commissionis munera, quae, prae aliis, mentione digna haec sunt: munus authentice interpretandi promulgatas iam partes Codicis atque munus curandi editionem « Fontium » iuris canonici orientalis. Medio anno 1912 Summus Pontifex, Paulus VI, Pontificiam Com­ missionem Codici Iuris Canonici Orientalis Recognoscendo instituit simulque statuit, ut praecedens Commissio, quae (( ad Redactionem » Codicis anno 1935 erecta erat, desineret. Hac de re nuntius in ephe­ meride L'Osservatore Romano die 16 iunii eiusdem anni 1912 datus est. Forma novae Commissionis in tuto posuit eius orientalem indolem. Etenim Collegium Membrorum Commissionis, ab exordiis viginti quin­ que numero, deinceps vero triginta octo, ex Patriarchis aliisque Prae­ sulibus orientalium Ecclesiarum catholicarum compositum est, addi­ tis quibusdam Cardinalibus praepositis Romanae Curiae Dicasteriis, quae in orientales Ecclesias competentiam obtinent. Collegium vero septuaginta Consultorum Commissioni addictorum maxima ex parte ex Episcopis ac presbyteris orientalium Ecclesiarum constabat, adiunc­ tis quibusdam ritus latini clericis ac laicis orientalis canonicae disci­ plinae peritis. Nec praetereundum est quosdam praeclaros viros etiam ex Eccle­ siis orientalibus, quae nondum in plenitudine communionis cum Ec­ clesia catholica sunt, ut Observatores invitatos esse, ut in laboribus recognitionis Codicis suam operam navarent. 1056 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Munus Commissionis Praesidis concreditum est Cardinali Iosepho Parecattil, Ernakulamensis Ecclesiae Malabarensium Archiepiscopo. Qui hoc munus egregie gessit usque ad supremum diem suae vitae (20 februarii 1981). Cardinali Praeside vita functo, Praesidis officium postremo Commissionis tempore vacavit. In munere Vice-Praesidis Commissionis constitutus est Ignatius Clemens Mansourati, Episcopus titularis Apamaeae Syrorum, qui per quinquennium in munere permansit. Ei successit, die 15 iunii 1911, Myroslaus Stephanus Marusyn, Episcopus titularis Cadoënus Eccle­ siae Ucrainorum, qui Vice-Praesidis munus gessit usque ad exeuntem annum 1982. Die 20 decembris eiusdem anni in Vice-Praesidem Com­ missionis nominatus est Aemilius Eid, Episcopus titularis Sareptae Maronitarum. A secretis Commissionis constitutus est Iesu sodalis, ab exordiis Pro-Secretarius, a Secretarius. P. die Ivan Zuzek, Societatis vero 22 octobris 1971 Mandatum, Commissioni a Summo Pontifice concreditum, fuit fun­ ditus recognoscendi in luce imprimis Concilii Vaticani II decretorum Codicem Iuris Canonici Orientalis totum, tum in partibus iam editis tum in iis sectionibus, quae, etsi ad consummatum redactionis sta­ dium a praecedenti Commissione perductae, promulgatae nondum erant. Summus Pontifex, Paulus VI, in sollemni inauguratione laborum Commissionis, in Sixtino Sacello die 18 martii 1914 habita, « Magnam Chartam » totius itineris recognitionis firmiter constituit ac praeclaris verbis illustravit. Duplicem praeprimis curam Summus Pontifex a tota Commissione expostulabat, ut videlicet ius canonicum orientalium Ec­ clesiarum catholicarum et secundum mentem Patrum Concilii Vati­ cani II et secundum germanam orientalem traditionem recognosceretur. De salute animarum, quae finis supremus uniuscuiusque ecclesiasti­ cae regulae est, summopere sollicitus, Summus Pontifex in eodem ser­ mone, salutarem atque novam ad vitam christianam instMïïrWtâam impulsionem, quam Concilium Vaticanum II pro universa Ecclesia exoptaverat et promoverat, singulariter suffulsit. Etenim, praecepit, ut Codex hodiernae vitae postulatis atque veris temporum et locorum condicionibus, quae continenter et celerrime mutantur, responderet, cohaerentiam et concordiam cum sana traditione servaret, atque insi­ mul illi peculiari muneri, quod ad christifideles orientalium Ecclesia­ rum spectat, a omnium christianorum unitatem, orientalium praeser- Praefatio 1057 tim, fovendi iuxta principia decreti ... De oecumenismo » fOE 24) ad­ modum consonus esset. Plenarius Coetus Membrorum Commissionis, diebus 18-23 martii 1974 coadunatus, in quo Summi Pontificis munifica voluntate etiam omnes Consultores Commissionis necnon quidam Observatores Ecclesiarum orientalium acatholicarum suas partes, voto deliberativo excepto, ha­ bebant, principia quaedam, quibus Consultores Commissionis in variis (( coetibus a studiis » in schematibus canonum componendis manu duci deberent, unanimo fere suffragio approbavit. Inter haec principia, quae, tribus linguis exarata, in actis Com­ missionis ^Nuntia 3), ex integro publici iuris facta sunt, praecipua fuerunt: 1) quae de unico Codice pro omnibus Ecclesiis orientalibus tradita sunt, unico patrimonio sacrorum canonum prae oculis habito, etiam cum hodiernis vitae adiunctis omnino congruant; 2) indoles Co­ dicis sit vere orientalis, nempe consentanea sit postulatis Concilii Vati­ cani II de propriis disciplinis orientalium Ecclesiarum servandis (( utpote quae veneranda antiquitate commendentur, moribus suorum fidelium magis sint congruae atque ad bonum animarum consulendum aptiores » fOE 5), proindeque Codex exprimat disciplinam, quae sacris canoni­ bus atque consuetudinibus omnibus Ecclesiis orientalibus communibus continetur; 3) omnino consonus sit Codex peculiari muneri, Ecclesiis orientalibus catholicis a Concilio Vaticano II concredito, omnium christianorum, orientalium praesertim, unitatem fovendi iuxta prin­ cipia decreti Concilii (( De oecumenismo »; 4) indolis sit Codex, ut par est, iuridicae: qua re singularum personarum physicarum et iuridi­ carum iura et obligationes inter se necnon erga societatem ecclesiasti­ cam indubie definiat ac tueatur; 5) praeterquam iustitiae in ipsa legum formulatione ratio in Codice habeatur caritatis et humanitatis, tem­ perantiae ac moderationis, ad salutem animarum cura pastorali maxi­ me fovendam, neque proinde normae stricto iure servandae imponan­ tur, nisi quae a bono communi et disciplina ecclesiastica generali ex­ postulentur;Q)(( subsidiarietatis », ut aiunt, principium in Codice ser­ vetur, unde nonnisi illas leges contineat, quae omnibus Ecclesiis orien­ talibus catholicis, Supremi Pastoris universae Ecclesiae iudicio, com­ munes esse debere censentur, ceteris quibuscumque singularum Eccle­ siarum iuri particulari demandatis. Quod ad ordinationem systematicam Codicis attinet, imprimis ani­ madvertendum est, Codicem Iuris Canonici Orientalis, Commissioni in recognitionem concreditum, iterato studio ab utraque praecedenti Com- 1058 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale missione, inde ab anno 1929, peracto, voluntate Summorum Pontifi­ cum, Pii XI et Pii XII, non in libros, Codicis latinae Ecclesiae instar, sed in viginti quattuor titulos ordinatum esse. Etenim Pius XI, die 8 februarii 1937, expresse decrevit, ut Codex in titulos systematice ordinaretur. Pius XII vero, in audientia diei 26 decembris 1945 (cfr. Nuntia 26, pp. 82-83), ordinationem in viginti quattuor titulos, sibi ex sua personali opera in Commissione peracta ante sui in Sum­ mum pontificatum electionem ac deinceps ex toto labore Commissionis sua assidua et constanti cura prosequendo, pernotam, quibusdam sectio­ nibus Codicis ex uno titulo in alium ab eodem Pontifice translatis, approbavit in forma a Cardinalibus Membris Commissionis, in Plena­ rio Coetu diei 20 novembris eiusdem anni coadunatis, unanimiter rata et accepta. Nulla gravis ratio erat cur systematica haec ordinatio a Summis Pontificibus inducta in discrimen vocaretur. Quinimmo coetus a stu­ diis Consultorum Commissionis, ad id congregati, hanc eandem ordi­ nationem non uno conspicuo argumento, hodiernis etiam vitae adiunctis congruo, suffragati sunt. Qua de re Episcopus Myroslaus Stephanus Marusyn, Vice-Praeses Commissionis, ad Synodum Episcoporum anno 1980 planis verbis rettulit. Organis consultationis haec ordinatio pla­ cuit, voces contrariae fere nullae fuerunt. Membra Commissionis vero, in Plenario Coetu mense novembri 1988 coadunata, hanc ordinationem ad normam (( Ordinis procedendi » approbaverunt. Codicis, a Commissionis Consultoribus recogniti, primus textus sex annorum spatio confectus est. Consultores, in decem a studiis coe­ tibus constituti, operam suam strenue navarunt, fere centies in diu­ turnis, plerumque quindecim dierum, conventibus congregati. Hic textus, opportune in octo schemata distributus, variis tempo­ ribus Summo Pontifici tradebatur ad beneplacitum obtinendum, ut ad Organa consultationis mitti posset, nempe ad totum orientalium Ec­ clesiarum catholicarum Episcopatum, ad Romanae Curiae Dicasteria, ad Urbis studiorum superiorum Athaenea necnon ad Superiorum ge­ neralium Uniones religiosorum. Haec Organa rogata sunt, ut intra tempus sex mensium ad singula schemata, subinde missa, suas ani­ madversiones sententiasque exprimerent. En ordo schematum, quae ad Organa consultationis missa sunt: mense iunio 1980 (( Schema canonum de cultu divino et praesertim de sacramentis »; mense decembri 1980 « Schema canonum de monachis ceterisque religiosis necnon sodalibus aliorum institutorum vitae con- Praefatio 1059 secratae »; mense iunio 1981 « Schema canonum de evangelizatione gentium, magisterio ecclesiastico et oecumenismo »; mense septembri 1981 (( Schema canonum de normis generalibus et de bonis Ecclesiae temporalibus » et « Schema canonum de sanctionibus poenalibus in Ecclesia »; mense novembri 1981 « Schema canonum de clericis et lai­ cis »/ mense februario 1982 « Schema canonum de tutela iurium seu de processibus »; mense octobri 1984 Schema canonum de constitu­ tione hierarchica Ecclesiarum orientalium ». (( Nihil amplius quam animadversionum, quae ad Commissionem per­ venerunt, magna moles, ingens pondus ac argumentis probata gravitas indolem collegialem recognitionis Codicis ostendit. Totus Episcopatus orientalium Ecclesiarum catholicarum ceteraque Organa consultatio­ nis pervalidam et praegravem operam ad Codicem recognoscendum contulerunt. In re etiam animadvertendum est, praedicta schemata publici iuris facta esse eo consilio, ut quae in Commissione gererentur in aperto essent atque ut omnes, praesertim iuris canonici periti, suam mentem pandere ac ita ad bonum exitum Codicis conferre possent. Omnes animadversiones, nulla excepta., ordinatim digestae, coeti­ bus specialibus a studiis denuo ad recognitionem iuxta placita Orga­ norum consultationis diligenti studio peragendam commissae sunt. In his coetibus Consultores Commissionis et nonnulli alii viri peculiari peritia praediti in materiis, de quibus agebatur, textum Codicis ite­ rum recognoverunt. Textus ita denuo recognitus ex relationibus in Commissionis actis per ephemeridem Nuntia publici iuris factis apparet. Retractata schemata, in unicum textum triginta titulorum oppor­ tune digesta, speciali coetui a studiis, (( De coordinatione » vocato, con­ credita sunt. Huius coetus fuit Codicis internam cohaerentiam et uni­ tatem curare, discrepantias atque ambiguitates evitare, terminos iuri­ dicos quatenus fieri poterat ad univocam significationem reducere, re­ petita minusque congrua tollere atque orthographiae necnon inter^unc­ tionis constanti usui providere. Mense octobri 1986 « Schema Codicis Iuris Canonici Orientalis y>, typis impressum, Summo Pontifici oblatum est, qui mandavit, ut id die 17 eiusdem mensis, festo sancti Ignatii Antiocheni, examinis et iudicii gratia ad Commissionis Membra mitteretur. Membrorum Commissionis animadversiones, opportune ordinatae, examini specialis coetus a studiis Consultorum, « De expensione ob­ servationum » nuncupati, qui bis per quindecim dies coadunatus est, subiectae sunt. Huius coetus fuit, animadversionibus mature perpen- 1060 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sis, idoneas emendationes textus canonum proponere aut, in casu re­ tentionis textus, rationes exponere, quae animadversiones, de quibus agebatur, acceptandas non esse suadebant. Animadversiones simul cum votis huius coetus, in unum fasciculum collectae, ad Membra Commis­ sionis mense aprili 1988 transmissae atque in Plenario eiusdem Com­ missionis Conventu, qui aliquot post menses habitus est, Commissio­ nis Membrorum examini et iudicio subiectae sunt. Interim « Coetus de coordinatione )), qui numquam ab opere destiterat, plurimas emendationes proposuit, in textum canonum introdu­ cendas, scribendi rationem plerumque respicientes; aliquas vero, quae substantiam canonum afficiebant, censuit « ex officio )) esse faciendas, ut absoluta congruitas inter canones serveretur et lacunae iuris, qua­ tenus fieri poterat, aptis normis implerentur. Haec omnia, simul col­ lecta et ad Membra Commissionis mense iulio 1988 transmissa, eorun­ dem iudicio ac examini subiecta sunt. Conventus Plenarius Membrorum Commissionis, de mandato Summi Pontificis convocatus, ut suffragiis deliberaret, num totus recogniti Co­ dicis textus dignus haberetur, qui Summo Pontifici quamprimum tra­ deretur et tempore et modo, quae sibi viderentur, promulgentur, in aula « Bologna » Apostolici Palatii a die 3 ad diem lJf novembris 1988 celebratus est. In hoc conventu de quaestionibus, quae per petitionem quinque saltem Membrorum Commissionis propositae sunt, discepta­ tio instituta est. Suffragatio schematis Codicis definitiva, ad placita Membrorum Commissionis de singulis titulis separatim facta, hunc exitum habuit: omnes tituli parti maiori Membrorum placuerunt, ple­ rumque fere unanimiter. Schema novissimum, iuxta placita Membrorum Commissionis emen­ datum atque titulo (( Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium » orna­ tum, in decem exemplaribus arte (( informatica )), quam vocant, reproductum, Summo Pontifici die 28 ianuarii 1989, cum petitione, ut id promulgaretur, traditum est. Summus Pontifex autem, per Seipsum, adiuvantibus quibusdam pe­ ritis atque auditis V ice-Praeside et Secretario Pontificiae Commis­ sionis Codici Iuris Canonici Orientalis Recognoscendo, hoc Schema novissimum Codicis recognovit, typis mandari iussit, ac denique die 1 octobris 1990 decrevit novum Codicem promulgandum esse die 18 eius­ dem mensis. CODEX CANONUM ECCLESIARUM ORIENTALIUM CANONES PRAELIMINARES Can. 1 - Canones huius Codicis omnes et solas Ecclesias orienta­ les catholicas respiciunt, nisi, relationes cum Ecclesia latina quod attinet, aliud expresse statuitur. Can. 2 - Canones Codicis, in quibus plerumque ius antiquum Ec­ clesiarum orientalium recipitur vel accommodatur, praecipue ex illo iure aestimandi sunt. Can. 3 - Codex, etsi saepe ad praescripta librorum liturgicorum se refert, de re liturgica plerumque non decernit; quare haec prae­ scripta sedulo servanda sunt, nisi Codicis canonibus sunt contraria. Can. 4 - Canones Codicis initas aut approbatas a Sancta Sede con­ ventiones cum nationibus aliisve societatibus politicis non abrogant neque eis derogant; eaedem idcirco perinde ac in praesens vigere per­ gent contrariis Codicis praescriptis minime obstantibus. Can. 5 - Iura quaesita itemque privilegia, quae a Sede Aposto­ lica ad haec usque tempora personis physicis vel iuridicis concessa in usu sunt nec revocata, integra manent, nisi Codicis canonibus ex­ presse revocantur. Can. 6 - Codice vim obtinente : I abrogatae sunt omnes leges iuris communis vel iuris particu­ laris, quae sunt canonibus Codicis contrariae aut quae materiam re­ spiciunt in Codice ex integro ordinatam ; o 2° revocatae sunt omnes consuetudines, quae canonibus Codicis reprobantur aut quae eis contrariae sunt nec centenariae vel imme­ morabiles. TITULUS I DE CHRISTIFIDELIBUS EORUMQUE OMNIUM IURIBUS ET OBLIGATIONIBUS Can. 7 - § 1. Christifideles sunt, qui per baptismum Christo in­ corporati in populum Dei sunt constituti atque hac ratione muneris Christi sacerdotalis, prophetici et regalis suo modo participes secun­ dum suam cuiusque condicionem ad missionem exercendam vocantur, quam Deus Ecclesiae in mundo implendam concredidit. § 2. Haec Ecclesia in hoc mundo ut societas constituta et ordinata subsistit in Ecclesia catholica a successore Petri et Episcopis in com­ munione cum eo gubernata. Can. 8 - In plena communione cum Ecclesia catholica his in terris sunt illi baptizati, qui in eius compage visibili cum Christo iungun­ tur vinculis professionis fidei, sacramentorum; et ecclesiastici regiminis. Can. 9 - § 1. Speciali ratione cum Ecclesia conectuntur catechu­ meni, qui Spiritu Sancto movente expetunt explicita voluntate, ut eidem incorporentur, ideoque hac ipsa voluntate et vita fidei, spei et caritatis, quam agunt, coniunguntur cum Ecclesia, quae eos iam ut suos fovet. § 2. Catechumenorum specialem curam habet Ecclesia, quae, dum eos ad vitam evangelicam ducendam invitat eosque in participationem Divinae Liturgiae, sacramentorum et laudum divinarum introducit, eisdem varias iam largitur praerogativas, quae christianorum sunt propriae. Can. 10 - Verbo Dei inhaerentes atque vivo Ecclesiae magisterio authentico adhaerentes tenentur christifideles fidem immenso pretio a maioribus custoditam ac transmissam integre servare et aperte pro­ fiteri necnon eam et exercendo magis intellegere et in operibus carita­ tis fructificare. Can. 11 - Inter christifideles omnes ex eorum quidem in Christo regeneratione viget vera circa dignitatem et actionem aequalitas, qua cuncti secundum suam cuiusque condicionem et munus ad aedificatio­ nem Corporis Christi cooperantur. Can. 12 - § 1. Christifideles obligatione tenentur sua cuiusque agendi ratione ad communionem semper servandam cum Ecclesia. T i t . I - De christifidelibus eorumque omnium iuribus et obligationibus 1063 § 2. Magna cum diligentia obligationes impleant, quibus tenentur erga universam Ecclesiam et propriam Ecclesiam sui iuris. Can. 13 - Omnes christifideles secundum suam cuiusque condicio­ nem ad sanctam vitam ducendam atque ad Ecclesiae incrementum eiusque iugem sanctificationem promovendam vires suas conferre debent. Can. 14 - Omnes christifideles ius et obligationem habent allabo­ randi, ut divinum salutis nuntium ad omnes homines omnium tem­ porum ac totius orbis magis magisque perveniat. Can. 15 - § 1. Quae Ecclesiae Pastores Christum repraesentantes tamquam fidei magistri declarant aut tamquam Ecclesiae rectores sta­ tuunt, christifideles propriae responsabilitatis conscii christiana oboe­ dientia prosequi tenentur. § 2. Christifidelibus integrum est, ut necessitates suas, praesertim spirituales, suaque optata Ecclesiae Pastoribus patefaciant. § 3. Pro scientia, competentia et praestantia, quibus pollent, ipsis ius est, immo et aliquando obligatio, ut sententiam suam de his, quae ad bonum Ecclesiae pertinent, Ecclesiae Pastoribus manifestent eam­ que, salva integritate fidei et morum ac reverentia erga eosdem Pasto­ res attentisque utilitate communi et personarum dignitate, ceteris chri­ stifidelibus notam faciant. Can. 16 - Ius est christifidelibus, ut ex spiritualibus Ecclesiae bonis, praesertim ex verbo Dei et sacramentis, adiumenta ab Eccle­ siae Pastoribus accipiant. Can. 17 - Ius est christifidelibus, ut cultum divinum persolvant secundum praescripta propriae Ecclesiae sui iuris utque propriam vitae spiritualis formam sequantur doctrinae quidem Ecclesiae consentaneam. Can. 18 - Integrum est christifidelibus, ut libere condant atque moderentur consociationes ad fines caritatis vel pietatis aut ad voca­ tionem christianam in mundo fovendam utque conventus habeant ad eosdem fines in communi persequendos. Can. 19 - Christifideles cuncti, quippe qui Ecclesiae missionem participent, ius habent, ut propriis inceptis apostolicam actionem pro­ moveant vel sustineant secundum suum cuiusque statum et condicio­ nem ; nullum tamen inceptum nomen catholicum sibi vindicet, nisi con­ sensus accessit auctoritatis competentis ecclesiasticae. Can. 20 - Christifideles, quippe qui baptismo ad vitam doctrinae evangelicae congruentem ducendam vocentur, ius habent ad educatio- 1064 TIT. I - De christifidelibus eorumque omnium iuribus et obligationibus nem christianam, qua ad maturitatem humanae personae prosequen­ dam atque simul ad mysterium salutis cognoscendum et vivendum rite instruantur. Can. 21 - Qui in scientias sacras incumbunt, iusta libertate fruun­ tur inquirendi necnon mentem suam prudenter in eis aperiendi, in qui­ bus peritiam habent, servato debito erga magisterium Ecclesiae obsequio. Can. 22 - Christifideles omnes ius habent, ut a quacumque coactio­ ne sint immunes in statu vitae eligendo. Can. 23 - Nemini licet bonam famam, qua quis gaudet, illegitime laedere nec ius ullius personae ad propriam intimitatem tuendam violare. Can. 24 - § 1. Christifidelibus competit, ut iura, quae in Ecclesia habent, legitime vindicent atque defendant in foro competenti ecclesia­ stico ad normam iuris. § 2. Christifidelibus ius quoque est, ut, si ad iudicium ab aucto­ ritate competenti vocantur, iudicentur servatis iuris praescriptis cum aequitate applicandis. § 3. Christifidelibus ius est, ne poenis canonicis nisi ad normam legis puniantur. Can. 25 - § 1. Christifideles obligatione tenentur necessitatibus sub­ veniendi Ecclesiae, ut eidem praesto sint, quae ad fines ei proprios prae­ sertim ad cultum divinum, ad opera apostolatus et caritatis atque ad congruam ministrorum sustentationem necessaria sunt. § 2. Obligatione quoque tenentur iustitiam socialem promovendi necnon ex propriis reditibus pauperibus subveniendi praecepti Domini memores. Can. 26 - § 1. In iuribus suis exercendis christifideles et singuli et in consociationibus adunati rationem habere debent boni communis Ecclesiae necnon iurium aliorum atque suarum erga alios obligationum. § 2. Auctoritati ecclesiasticae competit intuitu boni communis exer­ citium iurium, quae christifidelibus sunt propria, moderari. TITULUS II DE ECCLESIIS SUI IURIS ET DE RITIBUS Can. 27 - Coetus christifidelium hierarchia ad normam iuris iunc­ tus, quem ut sui iuris expresse vel tacite agnoscit suprema Ecclesiae auctoritas, vocatur in hoc Codice Ecclesia sui iuris. Can. 28 - § 1. Ritus est patrimonium liturgicum, theologicum, spi­ rituale et disciplinare cultura ac rerum adiunctis historiae populorum distinctum, quod modo fidei vivendae uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris proprio exprimitur. § 2. Ritus, de quibus in Codice agitur, sunt, nisi aliud constat, illi, qui oriuntur ex traditionibus Alexandrina, Antiochena, Armena, Chaldaea et Constantinopolitana. CAPUT I DE ADSCRIPTIONE ALICUI ECCLESIAE SUI IURIS Can. 29 - § 1. Filius, qui decimum quartum aetatis annum non­ dum explevit, per baptismum ascribitur Ecclesiae sui iuris, cui pater catholicus ascriptus est; si vero sola mater est catholica aut si ambo parentes concordi voluntate petunt, ascribitur Ecclesiae sui iuris, ad quam mater pertinet, salvo iure particulari a Sede Apostolica statuto. § 2. Si autem filius, qui decimum quartum aetatis annum nondum explevit, est : l a matre non nupta natus, ascribitur Ecclesiae sui iuris, ad quam mater pertinet ; 9 2° ignotorum parentum, ascribitur Ecclesiae sui iuris, cui ascripti sunt ii, quorum curae legitime commissus est ; si vero de patre et matre adoptantibus agitur, applicetur § 1; 3° parentum non baptizatorum, ascribitur Ecclesiae sui iuris, ad quam pertinet ille, qui eius educationem in fide catholica suscepit. Can. 30 - Quilibet baptizandus, qui decimum quartum aetatis an­ num explevit, libere potest seligere quamcumque Ecclesiam sui iuris, cui per baptismum in eadem susceptum ascribitur, salvo iure parti­ culari a Sede Apostolica statuto. 70 - A. A. S. 1066 TIT. II - De Ecclesiis sui iuris et de ritibus Can. 31 - Nemo quemvis christifidelem ad transitum ad aliam Ec­ clesiam sui iuris ullo modo inducere praesumat. Can. 32 - § 1. Nemo potest sine consensu Sedis Apostolicae ad aliam Ecclesiam sui iuris valide transire. § 2. Si vero agitur de christifideli eparchiae alicuius Ecclesiae sui iuris, qui transire petit ad aliam Ecclesiam sui iuris, quae in eodem territorio propriam eparchiam habet, hic consensus Sedis Apostolicae praesumitur, dummodo Episcopi eparchiales utriusque eparchiae ad transitum scripto consentiant. Can. 33 - Integrum est mulieri ad Ecclesiam sui iuris viri transire in matrimonio celebrando vel eo durante ; matrimonio autem soluto libere potest ad pristinam Ecclesiam sui iuris redire. Can. 34 - Si ad aliam Ecclesiam sui iuris transeunt parentes vel in matrimonio mixto coniux catholicus, filii infra decimum quartum aetatis annum expletum ipso iure eidem Ecclesiae ascribuntur ; si vero in matrimonio inter catholicos unus tantum parentum ad aliam Ec­ clesiam sui iuris transit, filii transeunt solummodo, si ambo parentes consenserunt; expleto vero decimo quarto aetatis anno filii ad pristi­ nam Ecclesiam sui iuris redire possunt. Can. 35 - Baptizati acatholici ad plenam communionem cum Ec­ clesia catholica convenientes proprium ubique terrarum retineant ri­ tum eumque colant et pro viribus observent, proinde ascribantur Ec­ clesiae sui iuris eiusdem ritus salvo iure adeundi Sedem Apostolicam in casibus specialibus personarum, communitatum vel regionum. Can. 36 - Omnis transitus ad aliam Ecclesiam sui iuris vim habet a momento declarationis factae coram eiusdem Ecclesiae Hierarcha loci vel parocho proprio aut sacerdote ab alterutro delegato et duo­ bus testibus, nisi rescriptum Sedis Apostolicae aliud fert. Can. 37 - Omnis ascriptio alicui Ecclesiae sui iuris vel transitus ad aliam Ecclesiam sui iuris in libro baptizatorum paroeciae, etiam, si casus fert, Ecclesiae latinae, ubi baptismus celebratus est, adno­ tetur ; si vero fieri non potest, in alio documento in archivo paroeciali parochi proprii Ecclesiae sui iuris, cui ascriptio facta est, asservando. Can. 38 - Christifideles Ecclesiarum orientalium, etsi curae Hie­ rarchae vel parochi alterius Ecclesiae sui iuris commissi, tamen pro­ priae Ecclesiae sui iuris permanent ascripti. T I T . II - De Ecclesiis sui iuris et de ritibus CAPUT DE RITIBUS 1067 II SERVANDIS Can. 39 - Ritus Ecclesiarum orientalium ut universae Ecclesiae Christi patrimonium, in quo elucet ea, quae ab Apostolis per Patres 'est traditio, et quod fidei catholicae divinam unitatem in varietate affirmat, religiose serventur et promoveantur. Can. 40 - § 1. Hierarchae, qui Ecclesiis sui iuris praesunt, aliique Hierarchae omnes studiosissime curent fidelem custodiam et accuratam observantiam proprii ritus nec in eo mutationes admittant nisi ra­ tione eius organici progressus, prae oculis tamen habentes mutuam benevolentiam et unitatem christianorum. § 2. Ceteri clerici et sodales institutorum vitae consecratae omnes proprium ritum fideliter observare necnon eius in dies maiorem cogni­ tionem perfectioremque usum acquirere tenentur. § 3. Ceteri quoque christifideles proprii ritus cognitionem et aesti­ mationem foveant eumque ubique observare tenentur, nisi iure aliquid excipitur. Can. 41 - Christifideles cuiusvis Ecclesiae sui iuris, etiam Eccle­ siae latinae, qui ratione officii, ministerii vel muneris frequentes cum christifidelibus alterius Ecclesiae sui iuris relationes habent, in co­ gnitione et cultu ritus eiusdem Ecclesiae accurate pro gravitate ofiicii, ministerii vel muneris, quod implent, instituantur. TITULUS III DE SUPREMA ECCLESIAE AUCTORITATE Can. 42 - Sicut statuente Domino sanctus Petrus et ceteri Apo­ stoli unum Collegium constituunt, pari ratione Romanus Pontifex, successor Petri, et Episcopi, successores Apostolorum, inter se coniun­ guntur. CAPUT I DE ROMANO PONTIFICE Can. 43 - Ecclesiae Romanae Episcopus, in quo permanet munus a Domino singulariter Petro, primo Apostolorum, concessum et suc­ cessoribus eius transmittendum, Collegii Episcoporum est caput, Vi­ carius Christi atque universae Ecclesiae his in terris Pastor, qui ideo vi muneris sui suprema, plena, immediata et universali in Ecclesia gaudet potestate ordinaria, quam semper libere exercere potest. Can. 44 - § 1. Supremam et plenam in Ecclesia potestatem Roma­ nus Pontifex obtinet legitima electione ab ipso acceptata una cum ordinatione episcopali ; quare eandem potestatem obtinet a momento acceptationis electus ad summum pontificatum, qui episcopali cha­ ractere insignitus e s t ; si vero charactere episcopali electus caret, sta­ tim ordinetur Episcopus. § 2. Si contingit, ut Romanus Pontifex muneri suo renuntiet, ad validitatem requiritur, ut renuntiatio libere fiat et rite manifestetur, non vero, ut a quopiam acceptetur. Can. 45 - § 1. Romanus Pontifex vi sui muneris non modo in uni­ versam Ecclesiam potestate gaudet, sed et super omnes eparchias ea­ rumque coetus potestatis ordinariae obtinet principatum, quo quidem simul roboratur atque vindicatur potestas propria, ordinaria et im­ mediata, quam in eparchiam suae curae commissam Episcopi habent. § 2. Romanus Pontifex in munere supremi universae Ecclesiae Pa­ storis explendo communione cum ceteris Episcopis immo et universa Ecclesia semper est coniunctus ; ipsi ius tamen est determinare secun­ dum necessitates Ecclesiae modum sive personalem sive collegialem huius muneris exercendi. § 3. Contra sententiam vel decretum Romani Pontificis non datur appellatio neque recursus. TIT. III - De suprema Ecclesiae auctoritate 1069 Can. 46 - § 1. In eius munere exercendo Romano Pontifici praesto sunt Episcopi, qui eidem cooperatricem operam dare possunt variis rationibus, inter quas est Synodus Episcoporum; auxilio praeterea ei sunt Patres Cardinales, Curia Romana, Legati pontificii necnon aliae personae itemque varia secundum necessitates temporum instituta; quae personae omnes et instituta nomine et auctoritate eiusdem mu­ nus sibi commissum explent in bonum omnium Ecclesiarum secundum normas ab ipso Romano Pontifice statutas. § 2. Patriarcharum ceterorumque Hierarcharum, qui Ecclesiis sui iuris praesunt, participatio in Synodo Episcoporum regitur normis specialibus ab ipso Romano Pontifice statutis. Can. 47 - Sede Romana vacante aut prorsus impedita nihil inno­ vetur in universae Ecclesiae regimine; serventur autem leges specia­ les pro eisdem adiunctis latae. Can. 48 - Nomine Sedis Apostolicae vel Sanctae Sedis in hoc Co­ dice veniunt non solum Romanus Pontifex, sed etiam, nisi aliter iure cavetur vel ex natura rei constat, Dicasteria aliaque Curiae Romanae instituta. CAPUT II DE COLLEGIO EPISCOPORUM Can. 49 - Collegium Episcoporum, cuius caput est Romanus Pon­ tifex cuiusque membra sunt Episcopi vi sacramentalis ordinationis et hierarchica communione cum Collegii capite et membris et in quo cor­ pus apostolicum continuo perseverat, una cum capite suo et numquam sine hoc capite subiectum quoque supremae et plenae potestatis in uni­ versam Ecclesiam exsistit. Can. 50 - § 1. Potestatem in universam Ecclesiam Collegium Epi­ scoporum sollemni modo exercet in Concilio Oecumenico. § 2. Eandem potestatem Collegium Episcoporum exercet per uni­ tam Episcoporum in mundo dispersorum actionem, quae ut talis a Romano Pontifice est indicta aut libere recepta ita, ut verus actus col­ legialis efiiciatur. § 3. Romani Pontificis est secundum necessitates Ecclesiae seli­ gere et promovere modos, quibus Collegium Episcoporum munus suum in universam Ecclesiam collegialiter exercet. Can. 51 - § 1. Solius Romani Pontificis est Concilium Oecumeni­ cum convocare, eidem per se vel per alios praeesse, item Concilium transferre, suspendere vel dissolvere eiusque decreta confirmare. 1070 T u . III - De suprema Ecclesiae auctoritate § 2. Eiusdem Romani Pontificis est res in Concilio Oecumenico tractandas determinare atque ordinem in eodem Concilio servandum constituere; propositis a Romano Pontifice quaestionibus Patres Con­ cilii Oecumenici alias addere possunt ab eodem Romano Pontifice ap­ probandas. Can. 52 - § 1. Ius et obligatio est omnibus et solis Episcopis, qui membra sunt Collegii Episcoporum, ut Concilio Oecumenico cum suf­ fragio deliberativo intersint. § 2. Ad Concilium Oecumenicum insuper aliquot, qui episcopali dignitate non sunt insigniti, vocari possunt a suprema Ecclesiae aucto­ ritate, cuius est eorum partes in Concilio determinare. - Can. 53 - Si contingit, ut Sedes Apostolica durante Concilii Oecu­ menici celebratione vacet, ipso iure hoc intermittitur, donec novus Ro­ manus Pontifex Concilium Oecumenicum continuari iusserit aut dis­ solverit. Can. 54 - § 1. Concilii Oecumenici decreta vim obligandi non ha­ bent, nisi una cum Concilii Patribus a Romano Pontifice approbata ab eodem sunt confirmata et eiusdem iussu promulgata. § 2. Hac confirmatione et promulgatione, vim obligandi ut habeant, etiam egent decreta, quae fert Collegium Episcoporum, cum actionem proprie collegialem ponit secundum alium a Romano Pontifice indictum vel libere receptum modum. TITULUS IV DE ECCLESIIS PATRIARCHALIBUS Can. 55 - Secundum antiquissimam Ecclesiae traditionem iam a primis Conciliis Oecumenicis agnitam viget in Ecclesia institutio pa­ triarchalis ; quare singulari honore prosequendi sunt Ecclesiarum orientalium Patriarchae, qui suae quisque Ecclesiae patriarchali tam­ quam pater et caput praesunt. Can. 56 - Patriarcha est Episcopus, cui competit potestas in omnes Episcopos non exceptis Metropolitis ceterosque christifideles Eccle­ siae, cui praeest, ad normam iuris a suprema Ecclesiae auctoritate approbati. Can. 57 - § 1. Erectio, restitutio, immutatio et suppressio Eccle­ siarum patriarchalium supremae Ecclesiae auctoritati reservatur. § 2. Titulum unicuique Ecclesiae patriarchali legitime agnitum vel concessum tantum suprema Ecclesiae auctoritas immutare potest. § 3. Ecclesia patriarchalis intra fines proprii territorii habere de­ bet fixam sedem residentiae Patriarchae in civitate principe, ex qua Patriarcha titulum desumit, si fieri potest, constitutam; haec sedes transferri non potest nisi gravissima de causa, de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis et habito Romani Pontificis assensu. Can. 58 - Patriarchae Ecclesiarum orientalium ubique terrarum praecedunt omnes Episcopos cuiuscumque gradus salvis normis spe­ cialibus de praecedentia a Romano Pontifice statutis. Can. 59 - § 1. Patriarchae Ecclesiarum orientalium, etsi alii aliis tempore posteriores, omnes aequales sunt ratione dignitatis patriarcha­ lis salva inter se honoris praecedentia. § 2. Ordo praecedentiae inter antiquas Sedes patriarchales Eccle­ siarum orientalium est, ut primo loco veniat Sedes Constantinopoli­ tana, post eam Alexandrina, deinde Antiochena et denique Hieroso­ lymitana. § 3. Inter ceteros Patriarchas Ecclesiarum orientalium praeceden­ tia ordinatur secundum antiquitatem Sedis patriarchalis. § 4 . Inter Patriarchas Ecclesiarum orientalium, qui unius eius­ demque sunt tituli, diversis tamen Ecclesiis patriarchalibus praesunt, praecedentiam obtinet, qui prius promotus est ad dignitatem patriar­ chalem. 1072 T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus Can. 60 - § 1. Patriarcha in ecclesiis, quae christifidelibus Eccle­ siae, cui praeest, destinatae sunt, et in celebrationibus liturgicis eius­ dem Ecclesiae praecedit ceteros Patriarchas, etsi sunt Sedis titulo po­ tiores vel promotione seniores. § 2. Patriarcha, qui actu potestatem patriarchalem obtinet, prae­ cedit illos, qui titulum Sedis patriarchalis olim habitae adhuc servant. Can. 61 - Patriarcha procuratorem apud Sedem Apostolicam ha­ bere potest a se de assensu praevio Romani Pontificis nominatum. Can. 62 - Patriarcha, qui suo officio renuntiavit, suum titulum et honores in celebrationibus liturgicis praesertim servat itemque ius habet, ut sibi digna sedes habitationis de suo consensu assignetur atque media ex bonis Ecclesiae patriarchalis praebeantur, quibus suae su­ stentationi proprio titulo congruae provideatur firmo circa praece­ dentiam can. 60, § 2. CAPUT I DE ELECTIONE PATRIARCHARUM Can. 63 - Patriarcha canonice eligitur in Synodo Episcoporum Ec­ clesiae patriarchalis. Can. 64 - Iure particulari recenseantur ea, quae requiruntur, ut quis ad patriarchalem dignitatem idoneus habeatur, salvis semper eis, quae in can. 180 praescribuntur. Can. 65 - § 1. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis coadu­ nari debet in patriarchali residentia aut in alio loco ab Administra­ tore Ecclesiae patriarchalis de consensu Synodi permanentis desi­ gnando. § 2. Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis coadunatio fieri debet intra mensem a Sedis patriarchalis vacatione computandum firmo iure particulari longius tempus, non autem ultra bimestre, statuente. Can. 66 - § 1. In electione Patriarchae voce activa fruuntur omnia et sola Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis membra. § 2. Vetitum est quemlibet alium praeter Synodi Episcoporum Ec­ clesiae patriarchalis membra electioni Patriarchae in aula interesse eis clericis exceptis, qui ad normam can. 71, § 1 ut scrutatores vel actuarius Synodi assumuntur. § 3. Nemini licet ullo modo sive ante Synodum Episcoporum Ec­ clesiae patriarchalis sive ea durante electioni Patriarchae se immiscere. T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus 1073 Can. 67 - In electione Patriarchae servari debent cann. 947 - 957 re­ probata contraria consuetudine, nisi aliud iure communi statutum est. Can. 68 - § 1. Omnes Episcopi legitime convocati gravi obligatio­ ne tenentur, ut intersint electioni. § 2. Si quis Episcopus iusto impedimento se detineri existimat, scripto suas rationes aperiat Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarcha­ l i s ; de legitimitate impedimenti decidere est Episcoporum, qui in loco designato initio sessionum Synodi praesentes sunt. Can. 69 - Convocatione canonice facta, si duae ex tribus partibus Episcoporum, qui tenentur Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarcha­ lis interesse, demptis eis, qui legitimo sunt impedimento detenti, in loco designato praesentes sunt, Synodus canonica declaretur et ad electionem procedi potest. Can. 70 - Nisi ius particulare aliud statuit, Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis de eligendo Patriarcha praeest, qui inter prae­ sentes in prima sessione electus est; interim praesidentia Administra­ tori Ecclesiae patriarchalis reservatur.Can. 71 - § 1. Scrutatores et actuarius ad normam iuris particu­ laris assumi possunt etiam inter presbyteros et diaconos. § 2. Circa ea, quae scrutinia directe vel indirecte respiciunt, omnes, qui Synodo intersunt, gravi obligatione tenentur servandi secretum. Can. 72 - § 1. Is electus est, qui duas ex tribus partibus suffra­ giorum rettulit, nisi iure particulari statuitur, ut post congruum nu­ merum scrutiniorum, saltem trium, sufficiat pars absolute maior suf­ fragiorum et ad normam can. 183, §§ 3 et 4 electio perficiatur. § 2. Si electio intra quindecim dies ab inita Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis computandos non peragitur, res ad Romanum Pontificem devolvitur. Can. 73 - Electio, si electus est saltem Episcopus legitime proclamatus, statim a praeside vel, si praeses est electus, ab Episcopo ordi­ natione episcopali seniore totius Synodi Episcoporum Ecclesiae patriar­ chalis nomine formula modoque in propria Ecclesia patriarchali re­ ceptis intimanda est electo ; si vero electus nondum est Episcopus le­ gitime proclamatus, secreto servato ab omnibus, qui quomodolibet electionis exitum noverunt, etiam erga electum, Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis suspenditur et intimatio fiat, si omnia cano­ nibus ad proclamationem episcopalem requisita peracta sunt. 1074 T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus Can. 74 — Electus intra biduum utile ab intimatione computan­ dum manifestare debet, num electionem acceptet ; si vero non acceptat aut si intra biduum non respondet, omne ius ex electione quaesitum amittit. Can. 75 - Si electus acceptavit et est Episcopus ordinatus, Syno­ dus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis procedat secundum prae­ scripta librorum liturgicorum ad eius ut Patriarchae proclamationem et inthronizationem ; si vero electus nondum est Episcopus ordinatus, inthronizatio valide fieri non potest, antequam electus ordinationem episcopalem suscepit. Can. 76 - § 1. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis per synodicas litteras Romanum Pontificem quam primum certiorem fa­ ciat de electione et de inthronizatione canonice peractis atque de pro­ fessione fidei deque promissione fideliter officium suum implendi a novo Patriarcha coram Synodo secundum probatas formulas emissis; synodicae litterae de electione peracta mittantur quoque ad Patriar­ chas aliarum Ecclesiarum orientalium. § 2. Novus Patriarcha per litteras manu propria subscriptas quam primum expostulare debet a Romano Pontifice ecclesiasticam com­ munionem. Can. 77 - § 1. Patriarcha canonice electus valide exercet suum of­ ficium tantummodo ab inthronizatione, qua pleno iure officium obtinet. § 2. Patriarcha, antequam communionem ecclesiasticam a Romano Pontifice accepit, ne Synodum Episcoporum Ecclesiae patriarchalis convocet neque Episcopos ordinet. CAPUT II DE IURIBUS ET OBLIGATIONIBUS PATRIARCHARUM Can. 78 - § 1. Potestas, quae Patriarchae ad normam canonum et legitimarum consuetudinum in Episcopos ceterosque christifideles Ec­ clesiae, cui praeest, competit, est ordinaria et propria, sed ita per­ sonalis, ut non possit Vicarium pro tota Ecclesia patriarchali consti­ tuere aut potestatem suam alicui ad universitatem casuum delegare. § 2. Potestas Patriarchae exerceri valide potest intra fines terri­ torii Ecclesiae patriarchalis tantum, nisi aliter ex natura rei aut iure communi vel particulari a Romano Pontifice approbato constat. Can. 79 - In omnibus negotiis iuridicis Ecclesiae patriarchalis Pa­ triarcha eiusdem personam gerit. T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus 1075 Can. 80 - Patriarchae est : I Metropolitae iura exercere et obligationes implere in omnibus locis, ubi provinciae erectae non sunt ; o 2° neglegentiam Metropolitanum ad normam iuris supplere; 3° sede metropolitana vacante Metropolitae iura exercere et obli­ gationes implere in tota provincia; 4° Metropolitam, qui oeconomum ad normam can. 262, § 1 non nominavit, monere ; monitione in cassum facta oeconomum per se ipsum nominare. Can. 81 - Romani Pontificis acta ad Ecclesiam patriarchalem per­ tinentia Episcopis eparchialibus aliisve, ad quos pertinent, per Pa­ triarcham nota fiant, nisi Sedes Apostolica in casu directe providit. Can. 82 - § 1. Patriarcha proprio iure potest: I decreta ferre intra ambitum suae competentiae, quibus pres­ sius determinantur modi in lege applicanda servandi aut legum ob­ servantia urgetur ; 2° instructiones ad christifideles totius Ecclesiae, cui praeest, di­ rigere ad sanam doctrinam exponendam, pietatem fovendam, abusus corrigendos et exercitia, quae spirituale christifidelium bonum foveant, approbanda et commendanda; o 3° litteras encyclicas toti Ecclesiae, cui "praeest, dare circa quae­ stiones propriam Ecclesiam et ritum respicientes. § 2. Patriarcha Episcopis ceterisque clericis necnon sodalibus insti­ tutorum vitae consecratae totius Ecclesiae, cui praeest, praecipere potest, ut sua decreta, instructiones atque litterae encyclicae in pro­ priis ecclesiis vel domibus publice legantur et exponantur. § 3. Patriarcha in omnibus, quae totam Ecclesiam, cui praeest, vel graviora negotia respiciunt, ne omittat audire Synodum permanen­ tem vel Synodum Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel etiam con­ ventum patriarchalem. Can. 83 - § 1. Salvo iure et obligatione Episcopi eparchialis ca­ nonice visitandi propriam eparchiam Patriarcha ius et obligationem habet in eadem eparchia visitationem pastoralem peragendi tempori­ bus iure particulari statutis. § 2. Patriarcha potest gravi de causa et de consensu Synodi per­ manentis aliquam ecclesiam, civitatem, eparchiam per se aut per alium Episcopum visitare et tempore huius visitationis omnia, quae in visi­ tatione canonica Episcopo eparchiali competunt, peragere. T I T . IV - De 1076 Ecclesiis patriarchalibus Can. 84 - § 1. Maxime curet Patriarcha, ut sive ipse sive Episcopi eparchiales Ecclesiae, cui praeest, collatis consiliis, praesertim in con­ ventibus iure praevisis, cum Patriarchis ac Episcopis eparchialibus aliarum Ecclesiarum sui iuris, qui in eodem territorio potestatem suam exercent, unitatem actionis inter se ceterosque christifideles cuiuscumque Ecclesiae sui iuris promoveant et viribus unitis com­ munia adiuvent opera ad bonum religionis expeditius promovendum, ad disciplinam ecclesiasticam efficacius tuendam necnon ad omnium christianorum unitatem concorditer fovendam. § 2. Foveat quoque Patriarcha frequentes collationes inter Hierar­ chas ceterosque christifideles, quos pro sua prudentia convocandos cen­ set, de rebus pastoralibus aliisque negotiis, quae aut totam Ecclesiam, cui praeest, aut aliquam provinciam vel regionem respiciunt. Can. 85 - § 1. Patriarcha gravi de causa, de consensu Synodi Epi­ scoporum Ecclesiae patriarchalis et consulta Sede Apostolica potest provincias et eparchias erigere, aliter circumscribere, unire, dividere, supprimere earumque gradum hierarchicum immutare et sedem eparchialem transferre. § 2. Patriarchae de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis competit : I Episcopo eparchiali Episcopum coadiutorem vel Episcopum auxiliarem dare servatis cann. 181, § 1, 182 - 187 et 212 ; 2° gravi de causa Metropolitam vel Episcopum eparchialem aut titularem ad aliam sedem metropolitanam, eparchialem vel titularem transferre; si quis renuit, Synodus Episcoporum Ecclesiae patriar­ chalis rem dirimat vel ad Romanum Pontificem deferat. o § 3. Patriarcha de consensu Synodi permanentis potest exarchias erigere, immutare et supprimere. § 4. De his decisionibus Patriarcha quam primum Sedem Aposto­ licam certiorem faciat. Can. 86 - § 1. Patriarchae competit : I Metropolitae vel Episcopo litteras patriarchales de provisio­ ne canonica dare ; 2° ordinare Metropolitas per se vel, si impeditus est, per alios Episcopos necnon, si ius particulare ita fert, ordinare etiam omnes Episcopos; 3° Metropolitam post ordinationem episcopalem inthronizare. o § 2. Ipso iure Patriarchae facultas datur Metropolitas ceterosque Episcopos Ecclesiae, cui praeest, a Romano Pontifice extra fines ter­ ritorii eiusdem Ecclesiae constitutos ordinandi et inthronizandi, nisi aliud in casu speciali expresse statuitur. T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus 1077 § 3. Ordinatio episcopalis et inthronizatio fieri debent intra termi­ nos iure statutos, litterae patriarchales vero de provisione canonica intra decem dies post electionis proclamationem dandae sunt; de ordinatione episcopali et de inthronizatione Sedes Apostolica quam pri­ mum certior fiat. Can. 87 - Patriarcha potest curare, ut in Synodo .Episcoporum Ec­ clesiae patriarchalis ad normam cann. 181, § 1 et 182 - 187 eligantur, dummodo congruae eorum sustentationi provisum sit, aliquot Episcopi curiae patriarchalis, non tamen ultra tres, quibus officium cum re­ sidentia in curia patriarchali conferat, eosque potest peractis omnibus ad proclamationem episcopalem requisitis ordinare. Can. 88 - § 1. Episcopi Ecclesiae patriarchalis Patriarchae hono­ rem et obsequium exhibeant debitamque oboedientiam praestent; Pa­ triarcha vero eosdem Episcopos, qua par est reverentia, prosequatur et fraterna caritate complectatur. § 2. Patriarcha curet, ut controversiae, quae inter Episcopos forte oriuntur, componantur firmo iure eas quolibet tempore ad Romanum Pontificem deferendi. Can. 89 - § 1. Patriarchae ius et obligatio est omnibus clericis ad normam iuris vigilandi ; si quis poenam mereri videtur, Hierarcham, cui clericus immediate subditus est, moneat et monitione in cassum facta in clericum ipse ad normam iuris procedat. § 2. Munus expediendi negotia, quae totam Ecclesiam patriarcha­ lem respiciunt, Patriarcha committere potest clerico cuilibet consulto eius Episcopo eparchiali vel, si de sodali instituti religiosi vel socie­ tatis vitae communis ad instar religiosorum agitur, eius Superiore maiore, nisi ius particulare Ecclesiae patriarchalis eorundem consen­ sum requirit; hunc clericum potest etiam munere durante sibi imme­ diate subdere. § 3. Patriarcha conferre potest dignitatem in propria Ecclesia pa­ triarchali receptam cuilibet clerico firmo can. 430, dummodo accedat consensus scripto datus Episcopi eparchialis, cui clericus subditus est, vel, si de sodali instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum agitur, eius Superioris maioris. Can. 90 - Patriarcha gravi de causa potest consulto Episcopo epar­ chiali atque de consensu Synodi permanentis locum vel personam iuri­ dicam, quae non ad institutum religiosum pertinet, in ipso actu erectio­ nis a potestate Episcopi eparchialis eximere sibique immediate subi­ cere, quod attinet ad administrationem bonorum temporalium necnon ad personas eidem loco vel personae iuridicae addictas in eis omni­ bus, quae ad earum munus vel officium spectant. 1078 T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus Can. 91 - Patriarcha commemorari debet in Divina Liturgia et in laudibus divinis post Romanum Pontificem ab omnibus Episcopis ceterisque clericis secundum praescripta librorum liturgicorum. Can. 92 - § 1. Patriarcha manifestet communionem hierarchicam cum Romano Pontifice, sancti Petri successore, per fidelitatem, vene­ rationem et oboedientiam, quae debentur supremo universae Ecclesiae Pastori. § 2. Patriarcha commemorationem Romani Pontificis in signum plenae communionis cum eo in Divina Liturgia et in laudibus divinis secundum praescripta librorum liturgicorum debet facere et curare, ut ab omnibus Episcopis ceterisque clericis Ecclesiae, cui praeest, fide­ liter fiat. § 3. Patriarchae cum Romano Pontifice frequens sit consuetudo ac secundum normas specialiter statutas ei relationem de statu Ec­ clesiae, cui praeest, exhibeat necnon intra annum a sua electione, deinde pluries durante munere visitationem ad Urbem peragat sancto­ rum Apostolorum Petri et Pauli limina veneraturus atque sancti Petri successori in primatu super universam Ecclesiam se sistat. Can. 93 - Patriarcha resideat in sede suae residentiae, a qua ne absit nisi canonica ex causa. Can. 94 - Divinam Liturgiam pro populo totius Ecclesiae, cui praeest, Patriarcha celebrare debet diebus festis iure particulari sta­ tutis. Can. 95 - § 1. Episcoporum eparchialium obligationes, de quibus in can. 196, tenent etiam Patriarcham firmis de cetero singulorum Episcoporum obligationibus. § 2. Patriarcha curet, ut Episcopi eparchiales muneri pastorali fide­ liter satisfaciant et in eparchia, quam regunt, resideant ; eorum zelum excitet ; si in aliqua re graviter offenderunt, eos consulta, nisi periculum in mora est, Synodo permanenti monere ne ommittat et, si monitio­ nes optatum effectum non sortiuntur, rem ad Romanum Pontificem deferat. Can. 96 - Circa orationes et pietatis exercitia, dummodo proprio ritui consonent, Patriarcha in tota Ecclesia, cui praeest, eadem potest ac Hierarchae loci. Can. 97 - Patriarcha diligenter vigilare debet rectae administra­ tioni omnium bonorum ecclesiasticorum firma primaria singulorum Episcoporum eparchialium obligatione, de qua in can. 1022, § 1. TIT. IV - De Ecclesiis patriarchalibus 1079 Can. 98 - Patriarcha de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis et praevio assensu Romani Pontificis conventiones iuri a Sede Apostolica statuto non contrarias cum auctoritate civili inire potest; easdem autem conventiones Patriarcha ad effectum ducere non potest nisi obtenta Romani Pontificis approbatione. Can. 99 - § 1. Patriarcha curet, ut Statuta personalia in regioni­ bus, in quibus vigent, ab omnibus serventur. § 2. Si plures Patriarchae eodem in loco potestate in Statutis personalibus agnita vel concessa utuntur, expedit, ut in negotiis maio­ ris momenti collatis consiliis agant. Can. 100 - Negotia, quae plures eparchias respiciunt et auctori­ tatem civilem tangunt, Patriarcha ad se advocare potest; statuere autem de eisdem non potest nisi consultis Episcopis eparchialibus, quorum interest, et de consensu Synodi permanentis; si vero res urget nec suppetit tempus ad coadunandos Episcopos Synodi permanentis membra, horum vices in casu gerunt Episcopi curiae patriarchalis, si habentur, secus vero duo Episcopi eparchiales ordinatione episcopali seniores. Can. 101 - Patriarcha in propria eparchia, in monasteriis stauropegiacis itemque in locis, ubi nec eparchia nec exarchia erecta est, eadem iura et obligationes habet ac Episcopus eparchialis. CAPUT DE SYNODO EPISCOPORUM III ECCLESIAE PATRIARCHALIS Can. 102 - § 1. Ad Synodum Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vocari debent omnes et soli Episcopi ordinati eiusdem Ecclesiae ubi­ cumque constituti exclusis eis, de quibus in can. 953, § 1, vel eis, qui poenis canonicis, de quibus in cann. 1433 et 1434, puniti sunt. § 2. Quod attinet ad Episcopos eparchiales extra fines territorii Ecclesiae patriarchalis constitutos et ad Episcopos titulares, ius par­ ticulare eorum suffragium deliberativum coartare potest firmis vero canonibus de electione Patriarchae, Episcoporum et candidatorum ad officia, de quibus in can. 149. § 3. Pro certis negotiis expediendis a Patriarcha ad normam iuris particularis vel de consensu Synodi permanentis alii invitari possunt praesertim Hierarchae non Episcopi ac periti ad suas opiniones Epi­ scopis in Synodo congregatis manifestandas firmo can. 66, § 2. Can. 103 - Patriarchae est Synodum Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis convocare eique praeesse. T I T . IV - De 1080 Ecclesiis patriarchalibus Can. 104 - § 1. Omnes Episcopi ad Synodum Episcoporum Eccle­ siae patriarchalis legitime vocati gravi obligatione tenentur, ut eidem Synodo intersint eis exceptis, qui officio suo iam renuntiaverunt. § 2. Si quis Episcopus iusto impedimento se detineri existimat, scripto suas rationes aperiat Synodo Episcoporum Ecclesiae patriar­ chalis ; de legitimitate impedimenti decidere est Episcoporum, qui in loco designato initio sessionum Synodi praesentes sunt. Can. 105 - Pro Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis nemo ex eiusdem Synodi membris procuratorem sui loco mittere potest nec quisquam plura suffragia habet. Can. 106 - § 1. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis con­ vocari debet, quoties : I expedienda sunt negotia, quae ad exclusivam competentiam Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis pertinent aut pro quibus peragendis consensus eiusdem Synodi requiritur; o 2° Patriarcha de consensu Synodi permanentis id necessarium iudicat; 3° tertia saltem pars membrorum pro dato negotio id postulat salvis semper iuribus Patriarcharum, Episcoporum aliarumque per­ sonarum iure communi statutis. § 2. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis praeterea con­ vocari debet, si ius particulare ita fert, statis temporibus, etiam quot­ annis. Can. 107 - § 1. Nisi ius particulare maiorem praesentiam exigit et firmis cann. 69, 149 et 183, § 1, quaelibet sessio Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis canonica atque singulum scrutinium validum est, si maior pars Episcoporum, qui tenentur eidem Synodo interesse, praesens est. § 2. Firmis cann. 72, 149 et 183, §§ 3 et 4 integrum est Synodo Epi­ scoporum Ecclesiae patriarchalis latis normis statuere, quot suffragia et scrutinia requirantur, ut decisiones synodales vim iuris obtineant; secus servari debet can. 924. Can. 108 - § 1. Patriarchae est Synodum Episcoporum Ecclesiae patriarchalis aperire necnon de eiusdem Synodi consensu transferre, prorogare, suspendere et dissolvere. § 2. Patriarchae quoque est praeauditis Synodi Episcoporum Ec­ clesiae patriarchalis membris ordinem servandum in quaestionibus examinandis praeparare atque approbationi Synodi initio sessionum subicere. TIT. IV — De Ecclesiis patriarchalibus 1081 § 3. Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis durante singuli Episcopi propositis quaestionibus possunt alias addere, si saltem ter­ tia pars membrorum, quae Synodo intersunt, consentit. Gan. 109 - Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis incohata nemini Episcoporum licet discedere a Synodi sessionibus nisi iusta de causa a Synodo approbata. Can. 110 - § 1. Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis ex­ clusive competit leges ferre pro tota Ecclesia patriarchali, quae vim obtinent ad normam can. 150, §§ 2 et 3. § 2. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis est tribunal ad normam can. 1062. § 3. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis electionem Pa­ triarchae, Episcoporum et candidatorum ad officia, de quibus in can. 149, peragit. § 4. Actus administrativi Synodo Episcoporum Ecclesiae patriar­ chalis non competunt, nisi pro certis actibus Patriarcha aliud statuit aut iure communi actus aliqui eidem Synodo reservantur et firmis canonibus, qui consensum Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis requirunt. Can. 111 - § 1. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis desi­ gnat modum et tempus promulgationis legum et publicationis deci­ sionum. § 2. Item de secreto servando circa acta et negotia tractata Sy­ nodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis est decidendum salva obli­ gatione secretum servandi in casibus iure communi statutis. § 3. Acta de legibus ac decisionibus quam primum Romano Pon­ tifici mittantur; certa acta vel etiam omnia cum ceteris Ecclesiarum orientalium Patriarchis de iudicio eiusdem Synodi communicentur. Can. 112 - § .1. Patriarchae competit promulgatio legum et publi­ catio decisionum Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis. § 2. Interpretatio authentica legum Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis usque ad futuram Synodum Patriarchae consulta Sy­ nodo permanenti competit. Can. 113 - Synodus Episcoporum ficiat statuta, in quibus provideatur missionibus praeparatoriis, de ordine diis, quae fini consequendo efficacius 71 - A. A. S. Ecclesiae patriarchalis sua con­ de secretaria Synodi, de com­ procedendi necnon de aliis me­ consulant. 1082 T I T . IV - De Ecclesiis CAPUT DE CURIA patriarchalibus IV PATRIARCHALI Can. 114 - § 1. Patriarcha penes suam Sedem habere debet curiam patriarchalem a curia eparchiae Patriarchae distinctam, quae con­ stat ex Synodo permanenti, Episcopis curiae patriarchalis, tribunali ordinario Ecclesiae patriarchalis, oeconomo patriarchali, cancellario patriarchali, commissione de re liturgica necnon aliis commissionibus, quae iure curiae patriarchali adiunguntur. § 2. Personae ad curiam patriarchalem pertinentes a Patriarcha ex clericis totius Ecclesiae, cui praeest, seligi possunt consulto eorum Episcopo eparchiali vel, si de sodalibus instituti religiosi vel socie­ tatis vitae communis ad instar religiosorum agitur, eorum Superiore maiore. § 3. Officia utriusque curiae Patriarchae, quatenus fieri potest, in eisdem personis ne cumulentur. Can. 115 - § 1. Synodus permanens constat ex Patriarcha et quat­ tuor Episcopis ad quinquennium designatis. § 2. Horum Episcoporum tres a Synodo Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis eliguntur, inter quos saltem duo ex Episcopis eparchiali­ bus esse debent, unus vero a Patriarcha nominatur. § 3. Eodem tempore ac modo designentur quattuor, quatenus fieri potest, Episcopi, qui ex ordine a Synodo Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis determinato Synodi permanentis membra impedita alter­ natim substituant. Can. 116 - § 1. Patriarchae est Synodum permanentem convocare eique praeesse. § 2. Si Patriarcha impeditur, ne Synodo permanenti intersit, Sy­ nodi sessionibus praeest Episcopus ordinatione episcopali senior inter Synodi membra redintegrata quinario numero ad normam can. 115, § 3. § 3. Si Synodus permanens definire debet negotium, quod perso­ nam alicuius Episcopi, qui membrum eiusdem Synodi est, vel eius eparchiam aut officium tangit, hic quidem audiendus est, sed in Sy­ nodo ei substituatur alius Episcopus ad normam can. 115, § 3. Can. 117 - Praeses et omnia alia membra Synodi permanentis, quae Synodo interfuerunt, actis Synodi subscribere debent. Can. 118 - Suffragia in Synodo permanenti debent esse secreta, si de personis agitur; in ceteris vero casibus, si saltem unum ex mem­ bris id expresse petivit. TIT. IV - De Ecclesiis' patriarchalibus 1083 Can. 119 - Si quod negotium ad Synodi permanentis competen­ tiam pertinens definiendum est, dum locum habet Synodus Episco­ porum Ecclesiae patriarchalis, decisio de hoc negotio Synodo perma­ nenti reservatur, nisi Patriarcha de consensu Synodi permanentis decisionem Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis committere opportunum iudicat. Can. 120 - Synodus permanens convocari debet statis temporibus, saltem bis in anno, et, quoties Patriarcha id opportunum censet, et, quoties expedienda sunt negotia, ad quae ius commune requirit con­ sensum vel consilium eiusdem Synodi. Can. 121 - Si gravi de causa de iudicio Synodi Episcoporum Ec­ clesiae patriarchalis Synodus permanens constitui non potest, Sedes Apostolica certior fiat et Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarcha­ lis eligat duos Episcopos, quorum unus ex Episcopis eparchialibus esse debet, qui cum Patriarcha causa perdurante Synodi permanentis vices gerunt. Can. 122 - § 1. Pro administratione bonorum Ecclesiae patriar­ chalis Patriarcha de consensu Synodi permanentis nominet oecono­ mum patriarchalem ab oeconomo eparchiae Patriarchae distinctum, qui sit christifidelis in re oeconomica peritus et probitate praestans excluso vero ad validitatem eo, qui cum Patriarcha consanguinitate vel aifinitate usque ad quartum gradum inclusive coniunctus est. § 2. Oeconomus patriarchalis nominatur ad tempus iure particu­ lari determinatum ; munere durante a Patriarcha amoveri non potest nisi de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis aut, si periculum in mora est, Synodi permanentis. § 3. Oeconomus patriarchalis rationem administrationis exeuntis anni necnon praevisionem accepti et expensi anni incipientis Synodo permanenti quotannis scripto reddere debet; ratio administrationis reddenda est etiam, quoties a Synodo permanenti petitur. § 4. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis potest rationem administrationis necnon praevisionem accepti et expensi ab oeconomo patriarchali exquirere et proprio examini subicere. Can. 123 - § 1. In curia patriarchali nominetur a Patriarcha pre­ sbyter vel diaconus omni exceptione maior, qui ut cancellarius pa­ triarchalis cancellariae patriarchali et archivo curiae patriarchalis praeest a vices gerente, si casus fert, a Patriarcha nominato adiutus. § 2. Praeter cancellarium eiusque vices gerentem, qui ex officio suo notarii sunt, Patriarcha alios quoque notarios pro tota Ecclesia, cui praeest, nominare potest, quibus omnibus cann. 253 et 254 appli­ centur; quos notarios etiam libere ab ofiicio amovere potest. § 3. Circa archivum curiae patriarchalis serventur cann. 256 - 260. 1084 T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus Can. 124 - Commissio liturgica;, quae in omni Ecclesia patriar­ chali haberi debet, ceteraeque commissiones pro Ecclesiis sui iuris praescriptae a Patriarcha eriguntur, ex personis a Patriarcha nomi­ natis constituuntur necnon normis ab ipso statutis reguntur, nisi aliter iure cavetur. Can. 125 - Expensae curiae patriarchalis solvantur ex bonis, qui­ bus Patriarcha ad hunc finem uti potest ; si haec non sufficiunt, sin­ gulae eparchiae pro mensura a Synodo Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis determinanda ad expensas solvendas concurrant. CAPUT V DE SEDE PATRIARCHALI VACANTE VEL IMPEDITA Can. 126 - § 1. Sedes patriarchalis vacat morte aut renuntiatione Patriarchae. § 2. Ad acceptationem renuntiationis Patriarchae competens est Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis consulto Romano Pon­ tifice, nisi Patriarcha Romanum Pontificem directe adiit. Can. 127 - Nisi ius particulare aliud fert, Sede patriarchali va­ cante Administrator Ecclesiae patriarchalis est Episcopus ordinatio­ ne episcopali senior inter Episcopos curiae patriarchalis vel, si de­ sunt, inter Episcopos, qui membra sunt Synodi permanentis. Can. 128 - Administratoris Ecclesiae patriarchalis est ; I notitiam de Sedis patriarchalis vacatione statim cum Romano Pontifice necnon cum omnibus Episcopis Ecclesiae patriarchalis com­ municare ; o 2° normas speciales, quas pro diversis adiunctis, in quibus Sedis patriarchalis vacatio locum habuit, ius commune vel particulare aut Romani Pontificis instructio, si qua datur, praescribit, accurate ex­ sequi vel curare, ut alii eas exsequantur; . _.. 3° Episcopos ad Synodum Episcoporum Ecclesiae patriarchalis de eligendo Patriarcha convocare et cetera omnia ad eandem Synodum necessaria disponere. Can. 129 - Administrator Ecclesiae patriarchalis in eparchia Pa­ triarchae, in monasteriis stauropegiacis itemque in locis, ubi nec epar­ chia nec exarchia erecta est, eadem iura et obligationes habet ac Ad­ ministrator eparchiae vacantis. T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus 1085 Can. 130 - § 1. Ad Administratorem Ecclesiae patriarchalis tran­ sit potestas ordinaria Patriarchae eis omnibus exclusis, quae agi non possunt nisi de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis. § 2. Administrator Ecclesiae patriarchalis non potest Protosyncellum vel Syncellos eparchiae Patriarchae ab officio amovere nec Sede patriarchali vacante quicquam innovare. § 3. Etsi praerogativis Patriarchae caret, Administrator Eccle­ siae patriarchalis praecedit omnes Episcopos eiusdem Ecclesiae, non autem in Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis de eligendo Patriarcha. Can. 131 - Administrator Ecclesiae patriarchalis rationem suae ad­ ministrationis novo Patriarchae quam primum reddere debet. Can. 132 - § 1. Sede patriarchali quacumque de causa ita impe­ dita, ut Patriarcha ne per litteras quidem cum Episcopis eparchia­ libus Ecclesiae, cui praeest, communicare possit, regimen Ecclesiae patriarchalis est ad normam can. 130 penes Episcopum eparchialem intra fines territorii eiusdem Ecclesiae ordinatione episcopali seniorem, qui ipse impeditus non est, nisi Patriarcha alium Episcopum vel in casu extremae necessitatis etiam presbyterum designavit. § 2. Patriarcha ita impedito, ut ne per litteras quidem cum chri­ stifidelibus propriae eparchiae communicare possit, regimen eiusdem eparchiae est penes Protosyncellum ; si vero et ipse impeditus est, penes illum, quem designavit Patriarcha vel is, qui Ecclesiam patriar­ chalem interim regit. § 3. Qui regimen interim suscepit, Romanum Pontificem quam pri­ mum de Sede patriarchali impedita et de assumpto regimine certio­ rem faciat. CAPUT VI DE METROPOLITIS ECCLESIAE PATRIARCHALIS Can. 133 - § 1. Metropolitae, qui alicui provinciae intra fines ter­ ritorii Ecclesiae patriarchalis praeest, in eparchiis huius provinciae praeter alia, quae iure communi ei tribuuntur, est : I Episcopos provinciae intra tempus iure determinatum ordi­ nare et inthronizare firmo can. 86, § 1, n. 2 ; o 2° Synodum metropolitanam temporibus a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis statutis convocare, quaestiones in ea tractan­ das opportune instruere, Synodo praeesse, eam transferre, prorogare, suspendere et dissolvere ; 1086 T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus 3° tribunal metropolitanum erigere ; 4? vigilare, ut fides et disciplina ecclesiastica accurate serventur; 5° visitationem canonicam peragere, si eam Episcopus eparchia­ lis neglexit; 6° eum, qui legitime ad officium propositus vel electus est, no­ minare vel confirmare, si Episcopus eparchialis intra tempus iure sta­ tutum iusto impedimento non detentus id facere omisit, itemque oeco­ nomum eparchialem nominare, si Episcopus eparchialis monitus eum nominare neglexit. § 2. In omnibus negotiis iuridicis provinciae Metropolita eiusdem personam gerit. Can. 134 - § 1. Metropolitae dignitas semper coniuncta est cum sede eparchiali determinata. § 2. Metropolita in propria eparchia eadem iura et obligationes ha­ bet ac Episcopus eparchialis in sua. Can. 135 - Metropolita commemorandus est ab omnibus Episcopis ceterisque clericis in Divina Liturgia et in laudibus divinis secundum praescripta librorum liturgicorum. Can. 136 - Metropolita, qui praeest provinciae, praecedit ubique Metropolitam titularem. Can. 137 - Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis pressius determinet iura et obligationes Metropolitarum et Synodorum metro­ politanarum secundum legitimas consuetudines propriae Ecclesiae pa­ triarchalis necnon temporum et locorum adiuncta. Can. 138 - Iura et obligationes Metropolitae extra fines territorii Ecclesiae patriarchalis constituti eadem sunt ac in can. 133, § 1, nn. 2 6 et § 2 necnon in cann. 135, 136, 160 et 1084, § 3 praescribuntur; circa cetera iura et obligationes Metropolita servat normas speciales a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis propositas et a Sede Apostolica approbatas vel ab ipsa hac Sede statutas. Can. 139 - Episcopus eparchialis, qui extra fines territorii propriae Ecclesiae patriarchalis potestatem suam exercet et ad nullam provin­ ciam pertinet, aliquem Metropolitam consulto Patriarcha et cum ap­ probatione Sedis Apostolicae designet; huic Metropolitae competunt iura et obligationes, de quibus in can. 133, § 1, nn. 3 - 6 . T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus 1087 CAPUT V I I DE CONVENTU PATRIARCHALI Can. 140 - Conventus patriarchalis est coetus consultivus totius Ecclesiae, cui Patriarcha praeest, qui Patriarchae atque Synodo Epi­ scoporum Ecclesiae patriarchalis adiutricem operam praestat in ne­ gotiis maioris momenti gerendis praesertim ad apostolatus formas ac rationes necnon disciplinam ecclesiasticam cum occurrentibus aetatis adiunctis atque bono communi propriae Ecclesiae, ratione etiam ha­ bita boni communis totius territorii, ubi plures Ecclesiae sui iuris exstant, apte componendas. Can. 141 - Conventus patriarchalis convocari debet quinto saltem quoque anno et de consensu Synodi permanentis aut Synodi Episco­ porum Ecclesiae patriarchalis, quoties Patriarchae id utile videtur. Can. 142 - § 1. Patriarchae est conventum patriarchalem convoca­ re, eidem praeesse atque eum transferre, prorogare, suspendere et dis­ solvere; vice-praesidem, qui in absentia Patriarchae conventui praeest, ipse Patriarcha nominet. § 2. Sede patriarchali vacante conventus patriarchalis suspenditur ipso iure, donec novus Patriarcha de re decreverit. Can. 143 - § 1. Ad conventum patriarchalem convocandi sunt : 1° Episcopi eparchiales ceterique Hierarchae loci; 2° Episcopi titulares; 3° Praesides confoederationum monasticarum, Superiores genera­ les institutorum vitae consecratae atque Superiores monasteriorum sui iuris ; 4° rectores catholicarum studiorum universitatum et ecclesiasti­ carum studiorum universitatum necnon decani facultatum theologiae et iuris canonici, quae intra fines territorii Ecclesiae, cuius conventus tenetur, sedem habent; 5° rectores seminariorum maiorum ; 6° ex unaquaque eparchia saltem unus ex presbyteris eidem epar­ chiae ascriptis praesertim parochis, unus ex religiosis vel sodalibus societatum vitae communis ad instar religiosorum necnon duo laici, nisi statuta maiorem numerum determinant, qui omnes modo ab Epi­ scopo eparchiali determinato designantur et quidem, si de sodalibus instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum agitur, de consensu Superioris competentis. § 2. Omnes, qui ad conventum patriarchalem convocandi sunt, eidem interesse debent, nisi iusto detinentur impedimento, de quo Patriar- 1088 T I T . IV - De Ecclesiis patriarchalibus cham certiorem facere tenentur; Episcopi eparchiales vero procura­ torem sui loco mittere possunt. § 3. Personae alterius Ecclesiae sui iuris ad conventum patriar­ chalem invitari et in eo partem habere possunt ad normam statutorum. § 4. Ad conventum patriarchalem etiam invitari possunt aliquot observatores ex Ecclesiis vel Communitatibus ecclesialibus acatholicis. Can. 144 - § 1. Firmo iure cuiuslibet christifidelis quaestiones Hierarchis indicandi solius Patriarchae vel Synodi Episcoporum Ec­ clesiae patriarchalis est argumenta in conventu patriarchali tractanda determinare. § 2. Patriarchae est per opportunas praevias commissiones et con­ sultationes curare, ut omnes quaestiones apte instruantur atque tem­ pore opportuno ad conventus membra mittantur. Can. 145 - Conventus patriarchalis sua habeat statuta a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis approbata, in quibus normae ad finem conventus obtinendum necessariae contineantur. CAPUT V I I I DE TERRITORIO ECCLESIAE PATRIARCHALIS ATQUE DE POTESTATE PATRIARCHAE ET SYNODORUM EXTRA HOC TERRITORIUM Can. 146 - 1. Territorium Ecclesiae, cui Patriarcha praeest, ad illas regiones extenditur, in quibus ritus eidem Ecclesiae proprius ser­ vatur et Patriarcha ius legitime acquisitum habet provincias, epar­ chias necnon exarchias erigendi. § 2. Si quod dubium de finibus territorii Ecclesiae patriarchalis exoritur aut si de immutatione finium agitur, Synodi Episcoporum Ec­ clesiae patriarchalis est rem investigare audita superiore auctoritate administrativa uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris, cuius interest, nec­ non re in eadem Synodo discussa petitionem apte instructam de du­ bio solvendo vel de finibus immutandis Romano Pontifici porrigere, cuius solius est dubium authentice dirimere vel decretum de immu­ tatione finium ferre. Can. 147 - Intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis potestas Patriarchae ac Synodorum exercetur non tantum in omnes christifi­ deles eidem Ecclesiae ascriptos, sed etiam in ceteros, qui Hierarcham loci propriae Ecclesiae sui iuris in eodem territorio constitutum non habent quique, etsi propriae Ecclesiae permanent ascripti, curae Hie­ rarcharum loci eiusdem Ecclesiae patriarchalis committuntur firmo can. 916, § 5. Trr. IV - De Ecclesiis patriarchalibus 1089 Can. 148 - § 1. Patriarchae ius et obligatio est circa christifide­ les, qui extra fines territorii Ecclesiae, cui praeest, commorantur, op­ portunas informationes exquirendi etiam per Visitatorem a se de as­ sensu Sedis Apostolicae missum. § 2. Visitator, antequam suum munus init, Episcopum eparchialem horum christifidelium adeat eique nominationis litteras exhibeat. § 3. Visitatione peracta Visitator ad Patriarcham relationem mit­ tat, qui re in Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis discussa Sedi Apostolicae opportuna media proponere potest, ut ubique terra­ rum tuitioni atque incremento boni spiritualis christifidelium Eccle­ siae, cui praeest, etiam per erectionem paroeciarum ac exarchiarum vel eparchiarum propriarum provideatur. Can. 149 - Candidatos, saltem tres, ad officium Episcopi eparchia­ lis, Episcopi coadiutoris vel Episcopi auxiliaris extra fines territorii Ecclesiae patriarchalis implendum Synodus Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis ad normam canonum de electionibus Episcoporum eligit et per Patriarcham Romano Pontifici ad nominationem proponit se­ creto servato ab omnibus, qui quomodolibet electionis exitum nove­ runt, etiam erga candidatos. Can. 150 - § 1. Episcopi extra fines territorii Ecclesiae patriar­ chalis constituti habent omnia iura et obligationes synodalia cetero­ rum Episcoporum eiusdem Ecclesiae firmo can. 102, § 2. § 2. Leges a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis latae et a Patriarcha promulgatae, si leges liturgicae sunt ubique terrarum vigent; si vero leges disciplinares sunt vel si de ceteris decisionibus Synodi agitur, vim iuris habent intra fines territorii Ecclesiae pa­ triarchalis. § 3. Velint Episcopi eparchiales extra fines territorii Ecclesiae pa­ triarchalis constituti legibus disciplinaribus ceterisque decisionibus synodalibus, quae eorum competentiam non excedunt, in propriis epar­ chiis vim iuris tribuere; si vero hae leges vel decisiones a Sede Apo­ stolica approbatae sunt, ubique terrarum vim iuris habent. TITULUS V DE ECCLESIIS ARCHIEPISCOPALIBUS MAIORIBUS Can. 151 - Archiepiscopus maior est Metropolita Sedis determina­ tae vel agnitae a suprema Ecclesiae auctoritate, qui toti cuidam Ec­ clesiae orientali sui iuris titulo patriarchali non insignitae praeest. Can. 152 - Quae in iure communi de Ecclesiis patriarchalibus vel de Patriarchis dicuntur, de Ecclesiis archiepiscopalibus maioribus vel de Archiepiscopis maioribus valere intelleguntur, nisi aliter iure com­ muni expresse cavetur vel ex natura rei constat. Can. 153 - § 1. Archiepiscopus maior ad normam cann. 6 3 - 7 4 eli­ gitur. § 2. Post acceptationem electi Synodus Episcoporum Ecclesiae ar­ chiepiscopalis maioris per litteras synodicas Romanum Pontificem cer­ tiorem facere debet de electione canonice peracta; ipse vero electus per litteras manu propria subscriptas expostulare debet a Romano Pon­ tifice suae electionis confirmationem. § 3. Obtenta confirmatione electus coram Synodo Episcoporum Ec­ clesiae archiepiscopalis maioris emittere debet professionem fidei et promissionem fideliter officium suum implendi, deinde procedatur ad eius proclamationem et inthronizationem ; si vero electus nondum est Episcopus ordinatus, inthronizatio valide fieri non potest, antequam electus ordinationem episcopalem suscepit. § 4. Si vero confirmatio denegatur, nova electio fiat intra tempus a Romano Pontifice statutum. Can. 154 — Honoris praecedentiam immediate post Patriarchas Ar­ chiepiscopi maiores obtinent secundum ordinem erectionis Ecclesiae, cui praesunt, in Ecclesiam archiepiscopalem maiorem. TITULUS VI DE ECCLESIIS METROPOLITANIS CETERISQUE ECCLESIIS SUI IURIS CAPUT I DE ECCLESIIS METROPOLITANIS SUI IURIS Can. 155 - § 1. Ecclesiae metropolitanae sui iuris praeest Metro­ polita sedis determinatae a Romano Pontifice nominatus et a Consi­ lio Hierarcharum ad normam iuris adiutus. § 2. Solius supremae Ecclesiae auctoritatis est Ecclesias metropo­ litanas sui iuris erigere, immutare et supprimere earumque territorium certis finibus circumscribere. Can. 156 - § 1. Intra tres menses ab ordinatione episcopali vel, si iam Episcopus ordinatus est, ab inthronizatione computandos Me­ tropolita obligatione tenetur a Romano Pontifice petendi pallium, quod est signum suae potestatis metropolitanae atque plenae communionis Ecclesiae metropolitanae sui iuris cum Romano Pontifice. § 2. Ante pallii impositionem Metropolita non potest Consilium Hierarcharum convocare et Episcopos ordinare. Can. 157 - § 1. Potestas, quae Metropolitae ad normam iuris in Episcopos ceterosque christifideles Ecclesiae metropolitanae, cui prae­ est, competit, est ordinaria et propria, sed ita personalis, ut ipse non possit Vicarium pro tota Ecclesia metropolitana sui iuris constituere aut potestatem suam alicui ad universitatem casuum delegare. § 2. Potestas Metropolitae et Consilii Hierarcharum valide exerce­ tur solummodo intra fines territorii Ecclesiae metropolitanae sui iuris. § 3. In omnibus negotiis iuridicis Ecclesiae iuris Metropolita eiusdem personam gerit. metropolitanae sui Can. 158 - § 1. Ecclesiae metropolitanae sui iuris sedes est in ci­ vitate principe, a qua Metropolita, qui eidem Ecclesiae praeest, titu­ lum desumit. § 2. Metropolita in eparchia sibi concredita eadem iura et obli­ gationes habet ac Episcopus eparchialis in sua. 1092 T I T . VI - De Ecclesiis metropolitanis ceterisque Ecclesiis sui iuris Can. 159 - In Ecclesia metropolitana sui iuris, cui praeest, Me­ tropolitae praeter ea, quae iure communi vel iure particulari a Ro­ mano Pontifice statuto ei tribuuntur, competit : I Episcopos eiusdem Ecclesiae intra tempus iure determinatum ordinare et inthronizare ; 2° Consilium Hierarcharum ad normam iuris convocare, quaestio­ nes in eodem tractandas opportune instruere, eidem praeesse atque id transferre, prorogare, suspendere et dissolvere; 3° tribunal metropolitanum erigere; 4° vigilare, ut fides et disciplina ecclesiastica accurate serventur; 5° visitationem canonicam in eparchiis peragere, si eam Episco­ pus eparchialis neglexit ; 6° nominare Administratorem eparchiae in casu, de quo in can. 221, n. 4 ; 7° eum, qui legitime ad ofiicium propositus vel electus est, no­ minare vel confirmare, si Episcopus eparchialis intra tempus iure sta­ tutum iusto impedimento non detentus id facere omisit, itemque oeco­ nomum eparchialem nominare, si Episcopus eparchialis monitus eum nominare neglexit. 8° Romani Pontificis acta cum Episcopis eparchialibus aliisque, ad quos pertinent, communicare, nisi Sedes Apostolica directe provi­ dit, et praescriptorum, quae in his actis continentur, fidelem exsecu­ tionem curare. O Can. 160 - In negotiis extraordinariis vel specialem difficultatem secum ferentibus Episcopi eparchiales Metropolitam et Metropolita Episcopos eparchiales audire ne omittant. Can. 161 - Metropolita commemorandus est post Romanum Ponti­ ficem ab omnibus Episcopis ceterisque clericis in Divina Liturgia et in laudibus divinis secundum praescripta librorum liturgicorum. Can. 162 - Metropolita commemorationem Romani Pontificis in si­ gnum plenae communionis cum eo in Divina Liturgia et in laudibus divinis secundum praescripta librorum liturgicorum debet facere et curare, ut ab omnibus Episcopis ceterisque clericis Ecclesiae metro­ politanae, cui praeest, fideliter fiat. Can. 163 - Metropolitae cum Romano Pontifice frequens sit con­ suetudo ; visitatio vero, quam singulis quinquenniis ad normam can. 208, § 2 peragere debet, quatenus fieri potest, una cum omnibus Episcopis Ecclesiae metropolitanae, cui praeest, fiat. Can. 164 - § 1. Ad Consilium Hierarcharum vocari debent omnes et soli Episcopi ordinati eiusdem Ecclesiae metropolitanae sui iuris T I T . VI - De Ecclesiis metropolitanis ceterisque Ecclesiis sui iuris ubicumque constituti exclusis eis, de quibus in can. 953, qui poenis canonicis, de quibus in cann. 1433 et 1434, Episcopi alterius Ecclesiae sui iuris nonnisi ut hospites sunt, si maiori parti membrorum Consilii Hierarcharum 1093 § 1, vel e i s , puniti s u n t ; invitari pos­ id placet. § 2. Suffragium deliberativum in Consilio Hierarcharum habent Episcopi eparchiales et Episcopi coadiutores; ceteri vero Episcopi Ec­ clesiae metropolitanae sui iuris hoc suffragium habere possunt, si hoc in iure particulari expresse statuitur. Can. 165 - § 1. Omnes Episcopi ad Consilium Hierarcharum legi­ time vocati gravi obligatione tenentur, ut eidem Consilio intersint eis exceptis, qui officio suo iam renuntiaverunt. § 2. Si quis Episcopus iusto impedimento se detineri existimat, scripto suas rationes aperiat Consilio Hierarcharum; de legitimitate impedimenti decidere est Episcoporum, qui suffragium deliberativum habent et in loco designato initio sessionum Consilii praesentes sunt. § 3. Nemo ex Consilii Hierarcharum membris procuratorem sui loco mittere potest nec quisquam plura suffragia habet. § 4. Consilio Hierarcharum incohato nemini eorum, qui interesse debent, licet discedere nisi iusta de causa a Consilii praeside approbata. Can. 166 - § 1. Nisi ius particulare maiorem praesentiam exigit, quaelibet Consilii Hierarcharum sessio canonica atque singulum scru­ tinium validum est, si maior pars Episcoporum, qui tenentur Con­ silio Hierarcharum interesse, praesens est. § 2. Consilium Hierarcharum negotia decidit ad partem absolute maiorem suffragiorum eorum, qui suffragium deliberativum habent et praesentes sunt. Can. 167 - § 1. Firmis canonibus, in quibus expresse de potestate Consilii Hierarcharum leges et normas ferendi agitur, hoc Consilium eas ferre potest etiam in eis casibus, in quibus ius commune rem re­ mittit ad ius particulare Ecclesiae sui iuris. § 2. De legibus et normis a Consilio Hierarcharum latis Metropo­ lita Sedem Apostolicam quam primum certiorem faciat nec leges ac normae valide promulgari possunt, antequam Metropolita notitiam a Sede Apostolica scripto datam habuit de Consilii actorum receptione; etiam de ceteris in Consilio Hierarcharum gestis Metropolita Sedem Apostolicam certiorem faciat. § 3. Metropolitae est curare promulgationem legum et publicationem decisionum Consilii Hierarcharum. § 4. Firmis canonibus, in quibus expresse de actibus administra­ tivis Metropolitae, qui Ecclesiae metropolitanae sui iuris praeest, agi- 1094 T I T . VI - De Ecclesiis metropolitanis ceterisque Ecclesiis sui iuris tur, eius est etiam illos actus administrativos ponere, qui iure com­ muni superiori auctoritati administrativae Ecclesiae sui iuris commit­ tuntur, de consensu tamen Consilii Hierarcharum. Can. 168 - Ad Metropolitae et Episcoporum nominationem quod attinet, Consilium Hierarcharum pro unoquoque casu elenchum com­ ponat trium saltem candidatorum magis idoneorum eundemque Sedi Apostolicae secreto servato, etiam erga candidatos, mittat; quem elen­ chum ut componant, membra Consilii Hierarcharum, si id expedire iudicant, de necessitatibus Ecclesiae et de dotibus specialibus candi­ dati ad episcopatum sententiam aliquorum presbyterorum vel aliorum christifidelium sapientia praestantium exquirere possunt. Can. 169 - Consilium Hierarcharum curet, ut necessitatibus pasto­ ralibus christifidelium provideatur, atque de eis potest statuere, quae ad fidei incrementum provehendum, ad actionem pastoralem commu­ nem fovendam, ad moderandos mores, ad proprium ritum necnon ad disciplinam ecclesiasticam communem servandam opportuna esse vi­ dentur. Can. 170 - Consilium Hierarcharum locum habeat semel saltem in anno et, quoties id postulant specialia adiuncta aut expedienda sunt negotia iure communi huic Consilio reservata vel pro quibus pe­ ragendis consensus eiusdem Consilii requiritur. Can. 171 - Consilium Hierarcharum sua conficiat statuta Sedi Apo­ stolicae transmittenda, in quibus provideatur de secretaria Consilii, de commissionibus praeparatoriis, de ordine procedendi necnon de aliis mediis, quae fini consequendo efficacius consulant. Can. 172 - In Ecclesia metropolitana sui iuris conventus ad nor­ mam cann. 140 - 145 habeatur et quinto saltem quoque anno convo­ cetur; quae ibidem de Patriarcha dicuntur, Metropolitae competunt. Can. 173 - § 1. Sede metropolitana in Ecclesiis metropolitanis sui iuris vacante : I Administrator Ecclesiae metropolitanae sui iuris est Episco­ pus eparchialis eiusdem Ecclesiae ordinatione episcopali senior, qui quam primum Romanum Pontificem de sedis metropolitanae vacatione certiorem faciat; o 2° ad Administratorem Ecclesiae metropolitanae sui iuris transit potestas ordinaria Metropolitae eis omnibus exclusis, quae agi non possunt nisi de consensu Consilii Hierarcharum; 3° sede metropolitana vacante nihil innovetur. T I T . VI - De Ecclesiis metropolitanis ceterisque Ecclesiis sui iuris 1096 § 2. Sede metropolitana in his Ecclesiis impedita serventur ea, quae de Sede patriarchali impedita in can. 132, § 1 statuta sunt ; quae ibidem de Patriarcha dicuntur, Metropolitae competunt. § 3. Circa sedem vacantem vel impeditam eparchiae Metropolitae serventur cann. 221 - 233. CAPUT II DE CETERIS ECCLESIIS SUI IURIS Can. 174 - Ecclesia sui iuris, quae neque est patriarchalis nec ar­ chiepiscopalis maior nec metropolitana, concreditur Hierarchae, qui ei praeest ad normam iuris communis et iuris particularis a Romano Pontifice statuti. Can. 175 - Hae Ecclesiae immediate a Sede Apostolica dependent; iura et obligationes vero, de quibus in can. 159, nn. 3 - 8, Hierarcha a Sede Apostolica delegatus exercet. Can. 176 - Si ius commune aliquid remittit ad ius particulare aut ad superiorem auctoritatem administrativam Ecclesiae sui iuris, aucto­ ritas competens in his Ecclesiis est Hierarcha, qui ei ad normam iuris praeest, de consensu Sedis Apostolicae, nisi aliud expresse statuitur. TITULUS VII DE EPARCHIIS ET DE EPISCOPIS CAPUT I DE EPISCOPIS Can. 177 - § 1. Eparchia est populi Dei portio, quae Episcopo cum cooperatione presbyterii pascenda concreditur ita, ut Pastori suo ad­ haerens et ab eo per Evangelium et Eucharistiam in Spiritu Sancto congregata Ecclesiam particularem constituat, in qua vere inest et operatur una, sancta, catholica et apostolica Christi Ecclesia. § 2. In erectione, immutatione et suppressione eparchiarum intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis servandus est can. 85, § 1; in ceteris casibus eparchiarum erectio, immutatio et suppressio competit soli Sedi Apostolicae. Can. 178 - Episcopus eparchialis, cui scilicet eparchia nomine pro­ prio pascenda concredita est, eam ut vicarius et"legatus Christi regit; potestaSj qua ipse nomine Christi personaliter fungitur, est propria, ordinaria et immediata, etsi a suprema Ecclesiae auctoritate exerci­ tium eiusdem potestatis ultimatim regitur et certis limitibus intuitu utilitatis Ecclesiae vel christifidelium circumscribi potest. Can. 179 - Episcopi, quibus eparchia nomine proprio regenda con­ credita non est, quodcumque aliud munus in Ecclesia exercent vel exer­ cuerunt, Episcopi titulares vocantur. Art. I DE ELECTIONE EPISCOPORUM Can. 180 - Ut quis idoneus ad episcopatum habeatur, requiritur, ut sit : 1° firma fide, bonis moribus, pietate, animarum zelo et prudentia praestans ; 2° bona existimatione gaudens; 3° vinculo matrimonii non ligatus ; 4° annos natus saltem triginta quinque; 5° a quinquennio saltem in ordine presbyteratus constitutus ; 6° in aliqua scientia sacra doctor vel licentiatus vel saltem peritus. Tir. VII - De eparchiis et de Episcopis 1097 Can. 181 - § 1. Episcopi intra fines territorii Ecclesiae patriarcha­ lis ad sedem eparchialem vacantem vel aliud munus implendum designan­ tur electione canonica ad normam cann. 947 - 957, nisi aliter iure com­ muni cavetur. § 2. Ceteri Episcopi a Romano Pontifice nominantur firmis cann. 149 et 168. Can. 182 - § 1. Candidatos ad episcopatum idoneos sola Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis membra proponere possunt, quo­ rum est etiam ad normam iuris particularis informationes et docu­ menta, quae necessaria sunt, ut candidatorum idoneitas comprobetur, colligere auditis, si opportunum ducunt, secreto et singillatim aliqui­ bus presbyteris vel etiam aliis christifidelibus prudentia et vita chri­ stiana praestantibus. § 2. Episcopi de informationibus Patriarcham tempore opportuno ante Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis convocationem cer­ tiorem faciant ; Patriarcha vero propriis, si casus fert, additis infor­ mationibus rem ad omnia Synodi membra mittat. § 3. Nisi ius particulare a Romano Pontifice approbatum aliud fert, Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis nomina candidato­ rum examinet et secreto scrutinio elenchum candidatorum componat, qui per Patriarcham ad Sedem Apostolicam mittatur ad assensum Romani Pontificis obtinendum. § 4. Assensus Romani Pontificis semel praestitus pro singulis can­ didatis valet, donec explicite revocatus erit, quo in casu nomen can­ didati ex elencho expungendum est. Can. 183 - § 1. Convocatione canonice facta, si duae ex tribus par­ tibus Episcoporum, qui tenentur Synodo Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis interesse, demptis eis, qui legitimo sunt impedimento de­ tenti, in loco designato praesentes sunt, Synodus canonica declaretur et ad electionem procedi potest. § 2. Episcopi, quem prae ceteris dignum et idoneum coram Domino censent, libere eligant. § 3. eorum, runtur qui in Ad electionem requiritur pars absolute maior suffragiorum qui praesentes sunt ; post tria inefficacia scrutinia suffragia fe­ in quarto scrutinio super eis duobus tantummodo candidatis^ tertio scrutinio maiorem partem suffragiorum receperunt. § 4. Si in tertio aut quarto scrutinio ob paritatem suffragiorum non constat, quis sit candidatus pro novo scrutinio vel quis electus, sit, paritas dirimatur in favorem eius, qui est ordinatione presbyterali senior ; si nemo ordinatione presbyterali alios praecedit, qui est aetate senior. 72 - A. A. S. 1098 T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis Can. 184 - § 1. Si electus est ex recensitis in elencho candidato­ rum, ad quem Romanus Pontifex assensum iam praestitit, peracta electio a Patriarcha sub secreto intimanda est electo. § 2. Si electus electionem acceptavit, Patriarcha de acceptatione electionis atque de die proclamationis statim Sedem Apostolicam cer­ tiorem faciat. Can. 185 - § 1. Si electus non est ex recensitis in elencho candi­ datorum, statim Patriarcha Sedem Apostolicam de peracta electione certiorem faciat ad obtinendum Romani Pontificis assensum secreto servato ab omnibus, qui quomodolibet electionis exitum noverunt, etiam erga electum, donec de assensu notitia ad Patriarcham pervenerit. § 2. Obtento assensu Romani Pontificis Patriarcha sub electionem intimet electo et ad normam can. 184, § 2 agat. secreto Can. 186 - § 1. Si Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis congregari non potest, Patriarcha consulta Sede Apostolica suffragia Episcoporum per litteras exquirat ; quo in casu Patriarcha ad validi­ tatem actus uti debet opera duorum Episcoporum scrutatorum, qui designandi sunt ad normam iuris particularis vel, si deest, a Patriar­ cha de consensu Synodi permanentis. § 2. Scrutatores secreto servato litteras Episcoporum aperiant, suf­ fragia numerent et relationi scripto datae de peracto scrutinio una cum Patriarcha subscribant. § 3. Si quis ex candidatis in hoc unico scrutinio partem absolute maiorem suffragiorum Synodi membrorum obtinuit, electus habeatur et Patriarcha ad normam can. 184 vel 185 procedat ; secus Patriarcha rem ad Sedem Apostolicam deferat. Can. 187 - § 1. Cuilibet ad episcopatum promovendo necessaria est provisio canonica, qua Episcopus eparchialis determinatae eparchiae constituitur vel aliud determinatum munus ei in Ecclesia committitur. § 2. Candidatus ante ordinationem episcopalem emittat professio­ nem fidei necnon promissionem oboedientiae erga Romanum Pontifi­ cem et in Ecclesiis patriarchalibus etiam promissionem oboedientiae erga Patriarcham in eis, in quibus Patriarchae ad normam iuris sub­ iectus est. Can. 188 - § 1. Nisi legitimo impedimento detinetur, promovendus ad episcopatum debet intra tres menses a die proclamationis, si de electo agitur, vel a receptis apostolicis litteris, si de nominato agitur, computandos ordinationem episcopalem suscipere. T I T . VII - De eparchiis et de Episcopis 1099 § 2. Episcopus eparchialis intra quattuor menses a sua electione vel nominatione computandos debet possessionem canonicam eparchiae capere. Can. 189 - § 1. Possessionem canonicam eparchiae capit Episcopus eparchialis ipsa inthronizatione legitime peracta, in qua publice lit­ terae apostolicae vel patriarchales de provisione canonica leguntur. § 2. De peracta inthronizatione documentum conficiatur ab ipso Episcopo eparchiali una cum cancellario et saltem duobus testibus subscribendum et in archivo curiae eparchialis asservandum. § 3. Ante inthronizationem Episcopus in regimen eparchiae neque per se neque per alios nec ullo titulo se ingerat ; si vero aliquod offi­ cium in eparchia habet, illud retinere et exercere potest. Art. II DE IURIBUS ET OBLIGATIONIBUS EPISCOPORUM EPARCHIALIUM Can. 190 - In omnibus negotiis iuridicis eparchiae Episcopus epar­ chialis eiusdem personam gerit. Can. 191 - § 1. Episcopi eparchialis est eparchiam sibi concreditam cum potestate legislativa, exsecutiva et iudiciali regere. § 2. Potestatem legislativam exercet Episcopus eparchialis ipse per se ; potestatem exsecutivam exercet sive per se sive per Protosyncellum vel Syncellos; potestatem iudicialem sive per se sive per Vica­ rium iudicialem et iudices. Can. 192 - § 1. In exercendo suo munere pastorali Episcopus epar­ chialis sollicitum se praebeat erga omnes christifideles, qui eius curae committuntur, cuiusvis sunt aetatis, condicionis, nationis vel Eccle­ siae sui iuris tum in territorio eparchiae habitantes tum in eodem ad tempus versantes, animum intendens apostolicum ad eos etiam, qui ob vitae suae condicionem ordinaria cura pastorali non satis frui pos­ sunt, necnon ad eos, qui a religionis praxi defecerunt. § 2. Speciali modo curet Episcopus eparchialis, ut omnes christifi­ deles suae curae commissi unitatem inter christianos foveant secun­ dum principia ab Ecclesia approbata. § 3. Episcopus eparchialis commendatos sibi in Domino habeat non baptizatos et curet, ut et eis ex testimonio christifidelium in commu­ nione ecclesiastica viventium eluceat caritas Christi. § 4. Episcopus eparchialis speciali sollicitudine prosequatur pre­ sbyteros, quos tamquam adiutores et consiliarios audiat, eorum iura 1100 TIT. V I I - De eparchiis et de Episcopis tueatur et curet, ut obligationes suo statui proprias impleant eisdem­ que praesto sint media et institutiones, quibus ad vitam spiritualem et intellectualem fovendam egent. § 5. Curet Episcopus eparchialis, ut clericorum eorumque familiae, si coniugati sunt, congruae sustentationi atque congruenti praecaven­ tiae et securitati sociali necnon assistentiae sanitariae ad normam iuris provideatur. Can. 1 9 3 - § 1. Episcopus eparchialis, cuius curae christifideles alterius Ecclesiae sui iuris commissi sunt, gravi obligatione tenetur omnia providendi, ut hi christifideles propriae Ecclesiae ritum reti­ neant eumque colant ac pro viribus observent et cum auctoritate su­ periore eiusdem Ecclesiae relationes foveant. § 2. Spiritualibus necessitatibus horum christifidelium Episcopus eparchialis provideat, si fieri potest, per presbyteros vel parochos eius­ dem Ecclesiae sui iuris ac christifideles aut etiam per Syncellum ad curam horum christifidelium constitutum. § 3. Episcopi eparchiales, qui huiusmodi presbyteros, parochos vel Syncellos ad curam christifidelium Ecclesiarum patriarchalium con­ stituunt, rationes cum Patriarchis, quorum interest, ineant et illis consentientibus propria auctoritate agant certiore quam primum facta Sede Apostolica; si vero Patriarchae quacumque de causa dissentiunt, res ad Sedem Apostolicam deferatur. Can. 194 - Episcopus eparchialis dignitates clericis sibi subditis ceteris exclusis conferre potest ad normam tamen iuris particularis propriae Ecclesiae sui iuris. Can. 195 - Vocationes sacerdotales, diaconales, monachorum ce­ terorumque sodalium institutorum vitae consecratae ac missionales quam maxime Episcopus eparchialis foveat. Can. 196 - § 1. Veritates fidei credendas et moribus applicandas Episcopus eparchialis christifidelibus proponere et illustrare tenetur per se ipse frequenter praedicans ; curet etiam, ut praescripta iuris de verbi Dei ministerio, de homilia praesertim et institutione cateche­ tica sedulo serventur ita, ut universa doctrina christiana omnibus tradatur. § 2. Integritatem et unitatem fidei Episcopus eparchialis firmiter tueatur. Can. 197 - Episcopus eparchialis, cum memor sit se obligatione teneri exemplum sanctitatis praebendi in caritate, humilitate et vitae simplicitate, omni ope promovere studeat sanctitatem christifidelium T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis 1101 secundum suam cuiusque vocationem atque, cum sit praecipuus myste­ riorum Dei dispensator, annitatur, ut christifideles suae curae com­ missi sacramentorum celebratione et praesertim Divinae Eucharistiae participatione in gratia crescant atque paschale mysterium penitus cognoscant et vivant ita, ut unum eificiant Corpus in unitate caritatis Christi. Can. 198 - Divinam Liturgiam pro populo eparchiae sibi concre­ ditae Episcopus eparchialis frequenter celebret ; diebus vero iure par­ ticulari propriae Ecclesiae sui iuris praescriptis celebrare debet. Can. 199 - § 1 Episcopus eparchialis utpote totius vitae litur­ gicae in eparchia sibi concredita moderator, promotor atque custos vigilet, ut illa quam maxime foveatur atque secundum praescripta nec­ non legitimas consuetudines propriae Ecclesiae sui iuris ordinetur. § 2. Curet Episcopus eparchialis, ut in propria ecclesia cathedrali celebretur saltem pars laudum divinarum, etiam cottidie, secundum legitimas consuetudines propriae Ecclesiae sui iuris; item, ut in qua­ libet paroecia pro viribus diebus dominicis et festis atque praecipuis sollemnitatibus earumque vigiliis laudes divinae celebrentur. § 3. Episcopus eparchialis frequenter praesit laudibus divinis in ecclesia cathedrali aliave ecclesia praesertim diebus festis de praecepto aliisque sollemnitatibus, in quibus partem habet notabilis populi pars. Can. 200 - Episcopi eparchialis est in tota eparchia functiones sacras celebrare, quae secundum praescripta librorum liturgicorum ab ipso omnibus insignibus pontificalibus induto sollemniter perficien­ dae sunt, non vero extra fines propriae eparchiae sine expresso vel sal­ tem rationabiliter praesumpto Episcopi eparchialis consensu. Can. 201 - § 1. Universae Ecclesiae unitatem cum tueri debeat, Episcopus eparchialis disciplinam ecclesiasticam communem promo­ vere necnon observantiam omnium legum ecclesiasticarum atque legi­ timarum consuetudinum urgere tenetur. § 2. Vigilet Episcopus eparchialis, ne abusus in disciplinam eccle­ siasticam irrepant praesertim circa verbi Dei ministerium, celebra­ tionem sacramentorum et sacramentalium, cultum Dei et Sanctorum, exsecutionem piarum voluntatum. Can. 202 - Episcopi eparchiales plurium Ecclesiarum sui iuris in eodem territorio potestatem suam exercentes curent, ut collatis con­ siliis in periodicis conventibus unitatem actionis foveant et viribus uni­ tis communia adiuvent opera ad bonum religionis expeditius promo­ vendum et ad disciplinam ecclesiasticam efiicacius tuendam. 1102 TIT. V I I - De eparchiis et de Episcopis Can. 203 - § 1. Varias apostolatus formas in eparchia foveat Epi­ scopus eparchialis atque curet, ut in tota eparchia vel in eiusdem par­ ticularibus districtibus omnia opera apostolatus servata uniuscuiusque propria indole sub suo moderamine coordinentur. § 2. Urgeat Episcopus eparchialis obligationem, qua tenentur chri­ stifideles ad apostolatum pro sua quisque condicione et aptitudine exercendum, atque eos adhortetur, ut varia opera apostolatus secun­ dum necessitates loci et temporis participent et adiuvent. § 3. Consociationes christifidelium, quae finem spiritualem directe aut indirecte persequuntur, Episcopus eparchialis promoveat eas, si id expedit, erigendo, approbando, laudando vel commendando ad nor­ mam iuris. Can. 2 0 4 - § 1. Episcopus eparchialis, etsi Episcopum coadiuto­ rem vel Episcopum auxiliarem habet, obligatione tenetur in eparchia propria residendi. § 2. Praeterquam causa obligationum, quae legitime absentiam a propria eparchia requirunt, Episcopus eparchialis ab eparchia iusta de causa quotannis abesse potest non ultra mensem continuum aut in­ termissum, dummodo cautum sit, ne ex ipsius absentia eparchia quic­ quam detrimenti capiat. § 3. Diebus vero praecipuarum sollemnitatum iure particulari se­ cundum traditionem propriae Ecclesiae sui iuris statutarum Episco­ pus eparchialis a propria eparchia ne absit nisi gravi de causa. § 4. Si Episcopus eparchialis intra fines territorii Ecclesiae pa­ triarchalis potestatem suam exercens ultra sex menses ab eparchia sibi concredita illegitime afuit, Patriarcha rem ad Romanum Ponti­ ficem statim deferat ; in ceteris casibus hoc faciat Metropolita, vel, si ipse Metropolita illegitime afuit, Episcopus eparchialis ordinatione episcopali senior eidem Metropolitae subiectus. Can. 205 - § 1. Tenetur Episcopus eparchialis obligatione epar­ chiam vel ex toto vel ex parte quotannis canonice visitandi ita, ut singulis saltem quinquenniis totam eparchiam ipse per se vel, si legi­ time est impeditus, per Episcopum coadiutorem aut per Episcopum auxiliarem aut per Protosyncellum vel Syncellum aut per alium pre­ sbyterum canonice visitet. § 2. Visitationi canonicae Episcopi eparchialis obnoxiae sunt per­ sonae, instituta catholica, res et loca sacra, quae intra fines epar­ chiae sunt. § 3. Sodales institutorum religiosorum necnon societatum vitae communis ad instar religiosorum iuris pontificii vel patriarchalis eo­ rumque domus Episcopus eparchialis visitare potest tantum in casi­ bus iure expressis. TIT. V I I - De eparchiis et de Episcopis 1103 Can. 206 - § 1. Episcopus eparchialis intra fines territorii Eccle­ siae patriarchalis potestatem suam exercens tenetur singulis quinquen­ niis relationem Patriarchae facere circa statum eparchiae sibi concre­ ditae secundum modum a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis statutum ; exemplar relationis Episcopus quam primum ad Sedem Apo­ stolicam mittat. § 2. Ceteri Episcopi eparchiales singulis quinquenniis eandem re­ lationem Sedi Apostolicae facere debent et, si de Episcopis alicuius Ecclesiae patriarchalis vel Ecclesiae metropolitanae sui iuris agitur, exemplar relationis Patriarchae vel Metropolitae quam primum mittant. Can. 207 - Episcopus eparchialis cuiuscumque Ecclesiae sui iuris, etiam Ecclesiae latinae, Sedem Apostolicam certiorem faciat occasione relationis quinquennalis de statu et necessitatibus christifidelium, qui, etsi alii Ecclesiae sui iuris ascripti, eius curae commissi sunt. Can. 208 - § 1. Episcopus eparchialis intra fines territorii Eccle­ siae patriarchalis potestatem suam exercens intra quinquennium a sua inthronizatione computandum visitationem ad Urbem peragat, si fieri potest una cum Patriarcha, sanctorum Apostolorum Petri et Pauli limina veneraturus atque sancti Petri successori in primatu super uni­ versam Ecclesiam se sistat. § 2. Ceteri Episcopi eparchiales singulis quinquenniis per se vel, si legitime sunt impediti, per alium visitationem ad Urbem peragere debent ; si vero de Episcopis alicuius Ecclesiae patriarchalis agitur, optandum est, ut visitatio saltem aliquoties una cum Patriarcha fiat. Can. 209 - § 1. Commemorationem Romani Pontificis ante omnes in signum plenae communionis cum eo in Divina Liturgia et in lau­ dibus divinis secundum praescripta librorum liturgicorum Episcopus eparchialis facere debet et curare, ut a ceteris clericis eparchiae fide­ liter fiat. § 2. Episcopus eparchialis commemorandus est ab omnibus clericis in Divina Liturgia et in laudibus divinis secundum praescripta libro­ rum liturgicorum. Can. 210 - § 1. Episcopus eparchialis, qui septuagesimum quintum annum aetatis explevit aut ob infirmam valetudinem aliave gravi de causa ofiicio suo implendo minus aptus evasit, rogatur, ut renuntiatio­ nem ab officio exhibeat. § 2. Renuntiatio ab ofiicio Episcopi eparchialis exhibenda est Pa­ triarchae, si de Episcopo eparchiali intra fines territorii Ecclesiae pa­ triarchalis potestatem suam exercente agitur; in ceteris casibus re­ nuntiatio Romano Pontifici exhibenda est et praeterea, si Episcopus 1104 T I T . VII - De eparchiis et de Episcopis ad Ecclesiam patriarchalem pertinet, Patriarchae quam primum noti­ ficanda. § 3. Ad acceptationem renuntiationis Patriarcha indiget consensu Synodi permanentis, nisi praecessit invitatio ad renuntiandum a Sy­ nodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis facta. Can. 211 - § 1. Episcopus eparchialis, cuius renuntiatio ab officio acceptata est, titulum Episcopi emeriti eparchiae, quam rexit, obtinet atque sedem habitationis in ipsa eparchia servare potest, nisi certis in casibus ob specialia adiuncta a Sede Apostolica vel, si de eparchia intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sita agitur, a Patriarcha de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis aliter pro­ videtur. § 2. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilium Hierarcharum curare debet, ut congruae et dignae Episcopi emeriti sustentationi provideatur, attenta quidem primaria obligatione, qua tenetur eparchia, cui inservivit. Art. I I I DE EPISCOPIS COADIUTORIBUS ET DE EPISCOPIS AUXILIARIBUS Can. 212 - § 1. Si necessitates pastorales eparchiae id suadent, unus vel plures Episcopi auxiliares petente Episcopo eparchiali con­ stituantur. § 2. Gravioribus in adiunctis, etiam indolis personalis, constitui potest ex officio Episcopus coadiutor cum iure successionis specialibus potestatibus praeditus. Can. 213 - § 1. Episcopus coadiutor praeter iura et obligationes, quae iure communi statuuntur, etiam ea habet, quae in litteris de pro­ visione canonica determinantur. § 2. Iura et obligationes Episcopi coadiutoris a Patriarcha consti­ tuti determinat ipse Patriarcha consulta Synodo permanenti; si vero de Episcopo coadiutore omnibus iuribus et obligationibus Episcopi eparchialis instruendo agitur, requiritur consensus Synodi Episcopo­ rum Ecclesiae patriarchalis. § 3. Iura et obligationes Episcopi auxiliaris ea sunt, quae iure com­ muni statuuntur. Can. 214 - § 1. Episcopus coadiutor et Episcopus auxiliaris, ut sui officii possessionem canonicam capiant, debent litteras de provi­ sione canonica Episcopo eparchiali ostendere. T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis 1105 § 2. Episcopus coadiutor debet praeterea litteras de provisione ca­ nonica ostendere collegio consultorum eparchialium. § 3. Si vero Episcopus ^eparchialis plene est impeditus, sufficit, ut Episcopus coadiutor et Episcopus auxiliaris litteras de provisione ca­ nonica ostendant collegio consultorum eparchialium. § 4. Ostensioni litterarum de provisione canonica adesse debet can­ cellarius, qui rem in acta referat. Can. 215 - § 1. Episcopus coadiutor vices gerit Episcopi eparchia­ lis absentis vel impediti ; nominari debet Protosyncellus et ei prae aliis Episcopus eparchialis committat ea, quae ex iure mandatum speciale requirunt. § 2. Episcopus eparchialis firma § 1 nominet Episcopum auxilia­ rem Protosyncellum ; si tamen plures sunt, unum ex eis nominet Protosyncellum, alios vero Syncellos. § 3. Episcopus eparchialis in perpendendis causis maioris momenti praesertim indolis pastoralis Episcopos auxiliares prae ceteris consulat. § 4. Episcopus coadiutor et Episcopus auxiliaris eo, quod in par­ tem sollicitudinis Episcopi eparchialis vocati sunt, ita officium suum exerceant, ut in omnibus negotiis unanima consensione cum ipso agant. Can. 2 1 6 - § 1. Episcopus coadiutor et Episcopus auxiliaris iusto impedimento non detenti debent, quoties sunt ab Episcopo eparchiali requisiti, functiones obire, quas Episcopus eparchialis ipse peragere deberet. § 2. Quae episcopalia iura et functiones Episcopus coadiutor et Episcopus auxiliaris possunt et volunt exercere, Episcopus eparchialis habitualiter aliis ne committat. Can. 217 - Episcopus coadiutor et Episcopus auxiliaris obligatione tenentur residendi in eparchia, a qua praeterquam ratione alicuius muneris extra eparchiam implendi aut feriarum causa, quae ultra mensem ne protrahantur, ne discedant nisi ad breve tempus. Can. 218 - Ad renuntiationem ab officio Episcopi coadiutoris vel Episcopi auxiliaris quod attinet, applicentur cann. 210 et 211, § 2; his Episcopis tribuitur emeriti titulus officii, quod antea expleverunt. T I T . VU - De eparchiis et de Episcopis 1106 Art. IV DE SEDE EPARCHIALI VACANTE VEL IMPEDITA Can. 2 1 9 - Sedes eparchialis vacat Episcopi eparchialis morte, re­ nuntiatione, translatione ac privatione. Can. 2 2 0 - Circa sedes eparchiales vacantes intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sitas praeter cann. 225 - 232 et firmis cann. 222 et 223 haec servanda sunt : I Patriarcha de sedis eparchialis vacatione quam primum cer­ tiorem faciat Sedem Apostolicam; o 2° usque ad nominationem Administratoris eparchiae potestas ordinaria Episcopi eparchialis transit ad Patriarcham, nisi aliter iure particulari Ecclesiae patriarchalis vel a Romano Pontifice provisum est; 3° Patriarchae est nominare Administratorem eparchiae intra mensem utilem ab accepta notitia de sedis eparchialis vacatione com­ putandum consultis Episcopis curiae patriarchalis, si habentur, secus consulta Synodo permanenti; elapso inutiliter mense, Administratoris nominatio ad Sedem Apostolicam devolvitur ; 4° Administrator eparchiae emissa coram Patriarcha professione fidei potestatem obtinet non exercendam tamen nisi capta possessione canonica officii, quae fit ostendendo litteras eius nominationis collegio consultorum eparchialium; 5° Patriarchae est curare, ut sedi eparchiali vacanti quam pri­ mum nec ultra terminos iure communi statutos dignus idoneusque Episcopus eparchialis detur. Can. 221 - Exceptis sedibus eparchialibus vacantibus, de quibus in can. 220, in ceteris casibus sede eparchiali vacante praeter cann. 225 232 et firmis cann. 222 et 223 haec servanda sunt : 1° Metropolita, secus ille, qui ad normam can. 271, § 5 collegio consultorum eparchialium praeest, Sedem Apostolicam et, si de epar­ chia Ecclesiae patriarchalis agitur, etiam Patriarcham quam primum de sedis eparchialis vacatione certiorem faciat; 2° regimen eparchiae, nisi a Sede Apostolica aliter provisum est, usque ad constitutionem Administratoris eparchiae transit ad Episco­ pum auxiliarem vel, si plures sunt, ad Episcopum auxiliarem ordina­ tione episcopali seniorem vel, si Episcopus auxiliaris non habetur, ad collegium consultorum eparchialium ; praedicti eparchiam interim re­ gunt potestate, quam ius commune Protosyncello agnoscit; 3° collegium consultorum eparchialium intra octo dies ab accepta notitia de sedis eparchialis vacatione computandos debet Administra- TIT. V I I - De eparchiis et de Episcopis 1107 torem eparchiae eligere, sed ad validitatem electionis requiritur pars absolute maior suffragiorum membrorum eiusdem collegii; 4° si intra octo dies Administrator eparchiae electus non est vel si electus condicionibus in can. 227, § 2 ad validitatem electionis re­ quisitis caret, nominatio Administratoris eparchiae devolvitur ad Me­ tropolitam vel, si hic deest vel est impeditus, ad Sedem Apostolicam ; 5° Administrator eparchiae legitime electus vel nominatus sta­ tim potestatem obtinet neque indiget ulla confirmatione ; de sua electio­ ne vel ex parte Metropolitae nominatione quam primum Sedem Apo­ stolicam certiorem faciat et, si ad Ecclesiam patriarchalem pertinet, etiam Patriarcham. Can. 222 - Episcopus coadiutor, dummodo officii sui possessionem canonicam iam ceperit, sede eparchiali vacante ipso iure evadit Ad­ ministrator eparchiae, donec ut Episcopus eparchialis inthronizatus erit. Can. 223 - In casu translationis ad aliam sedem eparchialem Epi­ scopus intra duos menses ab intimatione translationis computandos debet possessionem canonicam novae eparchiae capere; interim vero in priore eparchia : 1° Administratoris eparchiae iura et obligationes habet; 2° privilegia honorifica Episcoporum eparchialium conservat; 3° reditus prioris officii integros percipit. Can. 2 2 4 - § 1. Protosyncellus et Syncelli sede eparchiali vacante statim ab ofiicio cessant, nisi sunt : I Episcopi ordinati; 2° in eparchia Patriarchae constituti; o 3° in eparchia intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sita constituti, donec Administrator eparchiae possessionem canonicam sui officii ceperit. § 2. Quae a Protosyncello et Syncellis, qui sede eparchiali vacante statim ab ofiicio cessant, legitime gesta sunt, donec certam notitiam de sedis eparchialis vacatione acceperint, vim habent. § 3. Episcopus auxiliaris sede eparchiali vacante retinet potestates a iure quidem collatas et sub auctoritate Administratoris eparchiae exercendas, quas sede eparchiali plena ut Protosyncellus vel Syncellus habebat, nisi aliud a Sede Apostolica vel iure particulari propriae Ec­ clesiae patriarchalis statuitur. Can. 225 - § 1. Unus tantum eligitur vel nominatur Administra­ tor eparchiae reprobata contraria consuetudine. 1108 Trr. VII - De eparchiis et de Episcopis § 2. Si oeconomus eparchialis fit Administrator eparchiae, alium oeconomum eparchialem consilium a rebus oeconomicis interim eligat. Can. 2 2 6 - In Administratore eparchiae constituendo nullam sibi potestatis partem nec Patriarcha nec collegium consultorum eparchia­ lium retinere potest nec gerendo officio tempus determinare aliasve re­ strictiones praestituere. Can. 227 - § 1. Administrator eparchiae sit integritate, pietate, sana doctrina et prudentia praestans. § 2. Valide ad officium Administratoris eparchiae eligi vel nomi­ nari tantum potest Episcopus aut presbyter, qui vinculo matrimonii non est ligatus, tricesimum quintum aetatis annum explevit et ad ean­ dem sedem eparchialem vacantem non est iam electus, nominatus vel translatus; si hae condiciones posthabitae sunt, actus illius, qui Ad­ ministrator eparchiae electus vel nominatus est, ipso iure nulli sunt. Can. 228 - § 1. Sede eparchiali vacante nihil innovetur. § 2. Illi, qui interim eparchiae regimen curant, vetantur quidpiam agere, quod vel eparchiae vel episcopalibus iuribus praeiudicium affer­ re potest; speciatim prohibentur ipsi ac omnes ..alii, ne sive per se sive per alium documenta curiae eparchialis subtrahant, destruant vel mutent. Can. 2 2 9 - Administrator eparchiae eadem iura et obligationes ha­ bet ac Episcopus eparchialis, nisi aliter iure cavetur vel ex natura rei constat. Can. 2 3 0 - Nisi aliter est legitime provisum : 1° Administrator eparchiae ius habet ad iustam remunerationem lege iuris particularis statuendam vel legitima consuetudine determi­ natam, quae desumi debet ex bonis eparchiae; 2° cetera emolumenta ad Episcopum eparchialem spectantia, dum sedes eparchialis vacat, futuro Episcopo eparchiali pro necessitatibus eparchiae reserventur servatis praescriptis iuris particularis, quae modum, quo emolumenta erogari debent, determinant. Can. 231 - § 1. Renuntiatio Administratoris eparchiae exhibenda est Patriarchae, si ipse Administratorem designavit, secus collegio consultorum eparchialium, quo in casu eam acceptari, ut valeat, ne­ cesse non est. § 2. Amotio Administratoris eparchiae intra fines territorii Eccle­ siae patriarchalis pertinet ad Patriarcham de consensu Synodi perma­ nentis ; secus vero Sedi Apostolicae reservatur. Trr. VII - De eparchiis et de Episcopis 1109 § 3. Post mortem, renuntiationem vel amotionem Administratoris eparchiae novus constituatur ab eadem auctoritate et eodem modo ac pro priore praescriptum est. § 4. Administrator eparchiae cessat ab officio capta a novo Episcopo eparchiali possessione canonica eparchiae; novus Episcopus eparchia­ lis rationem administrationis ab eo exigere potest. Can. 232 - § 1. Oeconomus eparchialis sede eparchiali vacante of­ ficium suum impleat sub auctoritate Administratoris eparchiae ; ad oeconomum eparchialem devolvitur administratio bonorum ecclesiasti­ corum, quae ob sedis eparchialis vacationem administratorem non ha­ bent, nisi Patriarcha aut collegium consultorum eparchialium aliter providerunt. § 2. Ad renuntiationem vel amotionem oeconomi eparchialis sede eparchiali vacante quod attinet, servandus est can. 231, §§ 1 et 2. § 3. Resoluto quovis modo iure oeconomi eparchialis intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis novi oeconomi electio vel nominatio pertinet ad Patriarcham consultis Episcopis curiae patriarchalis, si habentur, secus consulta Synodo permanenti ; in ceteris casibus oeco­ nomus eligitur a collegio consultorum eparchialium. § 4. Oeconomus eparchialis novo Episcopo eparchiali rationem red­ dere debet suae administrationis, qua reddita, nisi ab eodem in officio suo confirmatur, ab officio cessat. Can. 233 - § 1. Sede eparchiali per Episcopi eparchialis captivitatem, relegationem, exilium aut inhabilitatem ita impedita, ut ne per litteras quidem cum christifidelibus sibi commissis communicare ipse possit, regimen eparchiae est penes Episcopum coadiutorem, nisi aliter providit Patriarcha de consensu Synodi permanentis in epar­ chiis sitis intra fines territorii Ecclesiae, cui praeest, aut Sedes Apo­ stolica; si vero Episcopus coadiutor deest aut impeditus est, penes Protosyncellum, Syncellum vel alium idoneum sacerdotem ab Episcopo eparchiali designatum, cui ipso iure competunt iura et obligationes Protosyncelli ; potest vero Episcopus eparchialis tempore opportuno plures designare, qui sibi invicem in officio succedunt. § 2. Si iidem desunt aut impediti sunt, ne eparchiae regimen assu­ mant, collegii consultorum eparchialium est sacerdotem eligere, qui eparchiam regat. § 3. Qui eparchiam intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis re­ gendam suscepit, quam primum Patriarcham certiorem faciat de sede eparchiali impedita et de assumpto officio ; in ceteris casibus certiorem faciat Sedem Apostolicam et, si ad Ecclesiam patriarchalem pertinet, etiam Patriarcham. T I T . V I I -De eparchiis et de Episcopis 1110 Art. V DE ADMINISTRATORIBUS APOSTOLICIS Can. 2 3 4 - § 1. Eparchiae regimen sede eparchiali sive plena sive vacante aliquando Romanus Pontifex gravibus et specialibus de causis Administratori apostolico committit. § 2. Iura, obligationes et privilegia Administratoris apostolici de­ sumuntur ex litteris suae nominationis. CAPUT II DE ORGANIS EPISCOPUM EPARCHIALEM IN REGIMINE EPARCHIAE ADIUVANTIBUS Art. I DE CONVENTU EPARCHIALI Can. 2 3 5 - Conventus eparchialis adiutricem praestat operam Epi­ scopo eparchiali in eis, quae ad speciales necessitates vel utilitatem eparchiae referuntur. Can. 2 3 6 - Conventus eparchialis convocetur, quoties iudicio Epi­ scopi eparchialis et consulto consilio presbyterali adiuncta id suadent. Can. 237 - § 1. Episcopi eparchialis est conventum eparchialem convocare, eidem per se vel per alium praeesse, eum transferre, pro­ rogare, suspendere et dissolvere. § 2. Sede eparchiali vacante conventus eparchialis suspenditur ipso iure, donec novus Episcopus eparchialis de re decreverit. Can. 2 3 8 - § 1. Ad conventum eparchialem convocandi sunt eum­ que adire debent : I Episcopus coadiutor et Episcopi auxiliares ; 2° Protosyncellus, Syncelli, Vicarius iudicialis ac oeconomus epar­ chialis; o 3° consultores eparchiales; 4° rector seminarii eparchialis maioris; 5° protopresbyteri ; 6° unus saltem parochus ex unoquoque districtu eligendus ab omnibus, qui ibi actu curam animarum habent, protopresbytero electio­ ni praesidente; item eligendus est alius presbyter, qui eodem impedito eius locum teneat; TIT. V I I - De eparchiis et de Episcopis Illi 7° membra consilii presbyteralis atque aliquot delegati consilii pastoralis, si exstat, ab eodem consilio eligendi modo et numero iure particulari statutis; 8° aliquot diaconi ad normam iuris particularis electi; 9° Superiores monasteriorum sui iuris atque aliquot Superiores ceterorum institutorum vitae consecratae, quae in eparchia domum ha­ bent, eligendi modo et numero iure particulari statutis; 10° laici electi a consilio pastorali, si exstat, secus modo ab Epi­ scopo eparchiali determinato ita, ut numerus laicorum tertiam par­ tem membrorum conventus eparchialis non superet. § 2. Episcopus eparchialis, si opportunum iudicat, potest ad con­ ventum eparchialem invitare alios quoque non exclusis personis alia­ rum Ecclesiarum sui iuris, quibus omnibus etiam ius suffragium fe­ rendi concedere potest. § 3. Ad conventum eparchialem etiam invitari possunt aliquot ob­ servatores ex Ecclesiis vel Communitatibus ecclesialibus acatholicis. Can. 239 - Ii, qui conventum eparchialem adire debent, non pos­ sunt, etsi legitimo impedimento detenti sunt, mittere procuratorem, qui eorum nomine conventui eparchiali intersit, sed Episcopum epar­ chialem de impedimento certiorem faciant. Can. 240 - § 1. Firmo iure cuiuslibet christifidelis quaestiones in conventu eparchiali tractandas indicandi solius Episcopi eparchialis est argumenta in hoc conventu tractanda statuere. § 2. Episcopus eparchialis tempore opportuno unam vel plures con­ stituat commissiones, quarum est argumenta in conventu eparchiali tractanda apparare. § 3. Curet etiam Episcopus eparchialis, ut tempore opportuno om­ nibus, qui convocati sunt, argumentorum tractandorum schema tra­ datur. § 4. Propositae quaestiones omnes liberae disceptationi in sessio­ nibus conventus eparchialis subiciantur. Can. 241 - Solus est in conventu eparchiali legislator Episcopus eparchialis ceteris tantum suffragium consultivum habentibus; solus subscribit decisionibus quibuscumque, quae in conventu eparchiali factae sunt; quae, si in eodem conventu promulgantur, statim obliga­ re incipiunt, nisi aliter expresse cavetur. Can. 242 - Textum legum, declarationum et decretorum, quae in conventu eparchiali data sunt, Episcopus eparchialis communicet cum auctoritate, quam ius particulare propriae Ecclesiae sui iuris deter­ minavit. T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis 1112 Art. I I DE CURIA EPARCHIALI Can. 243 - § 1. Episcopus eparchialis penes suam sedem habere debet curiam eparchialem, quae ipsum iuvat in regimine eparchiae sibi commissae. § 2. Ad curiam eparchialem pertinent Protosyncellus, Syncelli, Vi­ carius iudicialis, oeconomus eparchialis et consilium a rebus oecono­ micis, cancellarius, iudices eparchiales, promotor iustitiae et defensor vinculi, notarii et aliae personae, quae ad curiae eparchialis officia recte implenda ab Episcopo eparchiali assumuntur. § 3. Episcopus eparchialis necessitatibus vel utilitate eparchiae exi­ gentibus alia quoque officia in curia eparchiali constituere potest. Can. 2 4 4 - § 1. Nominatio et amotio ab officio eorum, qui officia in curia eparchiali exercent, spectat ad Episcopum eparchialem. § 2. Omnes, qui ad officia in curia eparchiali admittuntur, debent : 1° promissionem emittere de officio fideliter implendo secundum modum iure aut ab Episcopo eparchiali determinatum ; 2° secretum servare intra limites et secundum modum iure aut ab Episcopo eparchiali determinatos. I O De Protosyncello et de Syncellis Can. 245 - In unaquaque eparchia constituendus est Protosyncellus, qui potestate ordinaria vicaria ad normam iuris communis praeditus Episcopum eparchialem in totius eparchiae regimine adiuvet. Can. 2 4 6 - Quoties rectum eparchiae regimen id requirit, constitui possunt unus aut plures Syncelli, qui nempe ipso iure in determinata eparchiae parte aut in certo negotiorum genere aut circa christifide­ les alii Ecclesiae sui iuris ascriptos certive personarum coetus eandem habet potestatem ac ius commune Protosyncello tribuit. Can. 247 - § 1. Protosyncellus et Syncelli libere ab Episcopo epar­ chiali nominantur et ab eo libere amoveri possunt firmo can. 215, §§ 1 et 2. § 2. Protosyncellus et Syncellus sint sacerdotes caelibes, nisi ius particulare propriae Ecclesiae sui iuris aliud statuit, quatenus fieri potest ex clericis eparchiae ascriptis, annos nati non minus triginta, in aliqua scientia sacra doctores vel licentiati vel saltem periti, sana doctrina, probitate, prudentia ac rerum gerendarum experientia com­ mendati. T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis 1113 § 3. Protosyncelli vel Syncelli officium ne conferatur Episcopi epar­ chialis consanguineis usque ad quartum gradum inclusive. § 4. Episcopus eparchialis potest Protosyncellum et Syncellos etiam ex alia eparchia vel ex alia Ecclesia sui iuris assumere de consensu tamen eorum Episcopi eparchialis. Can. 248 - § 1. Nisi aliter iure communi expresse cavetur, Protosyncello in tota eparchia, Syncellis vero intra ambitum officii sibi col­ lati eadem competit potestas regiminis exsecutiva ac Episcopo epar­ chiali eis exceptis, quae Episcopus eparchialis sibi vel aliis reservavit aut quae ex iure requirunt ipsius mandatum speciale, quo non ob­ tento actus, ad quem huiusmodi mandatum requiritur, est nullus. § 2. Protosyncello et Syncellis intra ambitum eorum competentiae competunt etiam facultates habituales a Sede Apostolica Episcopo eparchiali concessae necnon rescriptorum Sedis Apostolicae vel Pa­ triarchae exsecutio, nisi aliter expresse cautum est aut electa est in­ dustria personae Episcopi eparchialis. Can. 249 - Protosyncellus et Syncelli de praecipuis negotiis et ge­ rendis et gestis Episcopo eparchiali referre debent nec umquam con­ tra eius voluntatem et mentem agant. Can. 250 - Protosyncelli et Syncelli presbyteri durante munere ha­ bent privilegia et insignia primae post episcopalem dignitatis. Can. 251 - § 1. Protosyncellus et Syncelli ab officio cessant elapso tempore determinato, renuntiatione ab Episcopo eparchiali acceptata vel amotione. § 2. Sede eparchiali vacante circa Protosyncellum et Syncellos servetur can. 224. § 3. Suspenso officio Episcopi eparchialis suspenditur potestas Pro­ tosyncelli et Syncellorum, nisi Episcopi ordinati sunt. 2° De cancellario aliisque notariis et de archivo curiae eparchialis Can. 252 - § 1. In curia eparchiali constituatur cancellarius, qui sit presbyter vel diaconus, cuius praecipua obligatio, nisi aliud iure particulari statuitur, est curare, ut acta curiae redigantur et expedian­ tur atque in archivo curiae eparchialis asserventur. § 2. Si necesse videtur, cancellario dari potest adiutor, cui nomen sit vice-cancellarii. § 3. Cancellarius necnon vice-cancellarius sunt ipso iure notarii curiae eparchialis. 73 - A. A. S. 1114 T I T . VII - De eparchiis et de Episcopis Can. 253 - § 1. Praeter cancellarium constitui possunt alii notarii, quorum subscriptio publicam fidem facit et quidem sive ad quaelibet acta sive ad acta iudicialia dumtaxat sive ad acta certae causae aut negotii tantum. § 2. Notarii debent esse integrae famae et omni suspicione maio­ res ; in causis, quibus fama clerici in discrimen vocari potest, notarius debet esse sacerdos. Can. 2 5 4 - Notariorum est : 1° conscribere acta et documenta circa decreta, dispositiones, obligationes vel alia, quae eorum operam requirunt; 2° scripto fideliter redigere ea, quae geruntur, et actis de his rebus cum indicatione loci, diei, mensis et anni subscribere. 3° acta vel documenta legitime petenti servatis servandis exhi­ bere et eorum exemplaria cum originali conformia declarare. Can. 255 - Cancellarius aliique notarii libere ab officio amoveri possunt ab Episcopo eparchiali, non autem ab Administratore epar­ chiae nisi de consensu collegii consultorum eparchialium. Can. 256 - § 1. Episcopus eparchialis in loco tuto archivum curiae eparchialis constituat, in quo documenta, quae ad negotia eparchiae spectant, asserventur. § 2. Omni diligentia ac sollicitudine conficiatur inventarium docu­ mentorum, quae in archivo curiae eparchialis asservantur, cum brevi eorum synopsi. Can. 257 - § 1. Archivum curiae eparchialis clausum sit oportet eiusque clavem habeant Episcopus eparchialis et cancellarius; nemini licet in illud ingredi sine licentia aut solius Episcopi eparchialis aut Protosyncelli simul et cancellarii. § 2. Ius est eis, quorum interest, ut documentorum, quae natura sua sunt publica quaeque ad statum suae personae pertinent, exem­ plar authenticum per se vel per procuratorem recipiant. Can. 258 - Ex archivo curiae eparchialis non licet efferre docu­ menta nisi ad breve tempus tantum atque de licentia aut solius Epi­ scopi eparchialis aut Protosyncelli simul et cancellarii. Can. 2 5 9 - § 1. Sit in curia eparchiali etiam archivum secretum aut saltem in archivo curiae eparchialis armarium secretum omnino clausum et obseratum, quod de loco amoveri non potest, in quo docu­ menta secreto servanda asserventur. § 2. Singulis annis destruantur acta procedurarum in poenis irro­ gandis in materia morum, quarum rei vita cesserunt aut quae a de- T I T . VII - De eparchiis et de Episcopis 1115 cennio terminatae sunt, retento facti brevi summario et textu sententiae definitivae vel decreti. Can. 260 - § 1. Archivi secreti vel armarii secreti clavem habeat solus Episcopus eparchialis. § 2. Sede eparchiali vacante archivum secretum vel armarium se­ cretum ne aperiantur nisi in casu verae necessitatis ab ipso Admini­ stratore eparchiae. § 3. Ex archivo secreto vel armario secreto documenta ne efferantur. Can. 2 6 1 , - § 1. Curet Episcopus eparchialis, ut etiam acta et do­ cumenta archivorum ecclesiarum cathedralium, paroecialium aliarum­ que intra fines territorii eparchiae exstantium diligenter asserventur atque actorum et documentorum inventarii duo exemplaria confician­ tur, quorum alterum in proprio archivo, alterum in archivo curiae eparchialis asserventur. § 2. Ut acta et documenta ad haec archiva pertinentia inspician­ tur aut efferantur, serventur normae ab Episcopo eparchiali statutae. 3° De oeconomo eparchiali et de consilio a rebus oeconomicis v Can. 262 - § 1. Episcopus eparchialis consultis collegio consulto­ rum eparchialium atque consilio a rebus oeconomicis nominet oeco­ nomum eparchialem, qui sit christifidelis in re oeconomica peritus et probitate praestans. § 2. Oeconomus eparchialis nominatur ad tempus iure particulari determinatum; munere durante ne amoveatur nisi gravi de causa ab Episcopo eparchiali aestimanda consultis collegio consultorum epar­ chialium atque consilio a rebus oeconomicis. § 3. Oeconomi eparchialis est sub Episcopi eparchialis potestate, qui eius iura ac relationes ad consilium a rebus oeconomicis pressius determinet, bona temporalia eparchiae administrare, administrationi bonorum ecclesiasticorum in tota eparchia vigilare, eorum conserva­ tioni, tutelae et incremento providere, administratorum localium ne­ glegentiam supplere et bona ecclesiastica, quae administratore iure designato carent, per se administrare. § 4. Oeconomus eparchialis rationem administrationis Episcopo eparchiali quotannis et, quoties ab ipso Episcopo petitur, reddere- de­ bet; Episcopus eparchialis vero per consilium a rebus oeconomicis ra­ tiones ab oeconomo eparchiali exhibitas examinet. § 5. Circa obligationes oeconomi eparchialis sede eparchiali va­ cante servandus est can. 232. T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis 1116 Can. 263 - § 1. Episcopus eparchialis consilium a rebus oeconomi­ cis erigat, quod constet ex praeside, qui est ipse Episcopus eparchia­ lis, et aliquot personis idoneis etiam iuris civilis, si fieri potest, peri­ tis ab Episcopo eparchiali consulto collegio consultorum eparchialium nominandis, nisi iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris iam alio aequivalenti modo provisum est, firmo semper, ut ab aliis electi vel nominati indigeant confirmatione Episcopi eparchialis. § 2. Oeconomus eparchialis ipso iure est membrum consilii a re­ bus oeconomicis. § 3. A consilio a rebus oeconomicis excluduntur ii, qui cum Episcopo eparchiali usque ad quartum gradum inclusive consanguinitatis vel affinitatis coniuncti sunt. § 4. Episcopus eparchialis in actibus maioris momenti rem oecono­ micam respicientibus consilium a rebus oeconomicis audire ne prae­ termittat; huius autem membra tantum suffragium consultivum ha­ bent, nisi iure communi in casibus specialiter expressis vel ex docu­ mento fundationis eorum consensus exigitur. § 5. Praeter alia munera ipsi iure communi commissa consilii a rebus oeconomicis est quotannis rationem apparare quaestuum et ero­ gationum, quae pro toto eparchiae regimine anno 'venturo praeviden­ tur, necnon anno exeunte rationem accepti et expensi approbare. Art. I I I DE CONSILIO PRESBYTERALI ET DE COLLEGIO CONSULTORUM EPARCHIALIUM Can. 2 6 4 - In eparchia constitui debet consilium presbyterale, sci­ licet coetus sacerdotum presbyterium repraesentans, qui Episcopum eparchialem suo consilio ad normam iuris adiuvet in eis, quae ad ne­ cessitates operis pastoralis et bonum eparchiae spectant. Can. 265 - Consilium presbyterale habeat propria statuta ab Epi­ scopo eparchiali approbata firmis normis iuris communis et iuris par­ ticularis propriae Ecclesiae sui iuris. Can. 266 - Circa constitutionem consilii presbyteralis haec ser­ ventur : I congrua pars membrorum ad normam iuris particularis pro­ priae Ecclesiae sui iuris eligatur a sacerdotibus ipsis; o 2° aliquot sacerdotes ad normam statutorum esse debent membra nata, qui scilicet ratione officii sibi demandati ad consilium pertinent; 3° Episcopo eparchiali integrum est aliquot membra libere no­ minare. T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis 1117 Can. 267 - § 1. In eligendis membris consilii presbyteralis vocem activam et passivam habent : I omnes presbyteri eparchiae ascripti; 2° ceteri sacerdotes, qui in eparchia domicilium vel quasi-domi­ cilium habent et simul in eiusdem eparchiae bonum aliquod munus exercent. o § 2. Quatenus in statutis providetur, vox activa et passiva conferri potest etiam aliis sacerdotibus, qui domicilium vel quasi-domicilium in eparchia habent. Can. 268 - Modus eligendi membra consilii presbyteralis a statutis determinandus est ita, ut, quatenus fieri potest, sacerdotes presby­ terii repraesententur ratione habita praesertim diversorum ministe­ riorum variorumque eparchiae districtuum. Can. 269 - § 1. Episcopi eparchialis est consilium presbyterale convocare, eidem praeesse atque quaestiones in eodem tractandas de­ terminare aut a membris propositas accipere. § 2. Episcopus eparchialis consilium presbyterale audiat in nego­ tiis maioris momenti et in casibus iure communi expressis consulere debet; eius autem consensu eget solummodo in casibus iure communi expresse determinatis firmo iure Patriarchae circa negotia eparchiae, quam ipse regit, consilium presbyterale etiam in his casibus nonnisi consulendi. § 3. Consilium presbyterale numquam agere potest sine Episcopo eparchiali, ad quem solum etiam cura spectat ea divulgandi, quae in ipso consilio gesta sunt. Can. 270 - § 1. Membra consilii presbyteralis designentur ad tem­ pus in statutis determinandum ita tamen, ut integrum consilium vel aliqua eius pars intra quinquennium renovetur. § 2. Sede eparchiali vacante consilium presbyterale cessat eiusque munera implentur a collegio consultorum eparchialium; intra annum a capta possessione canonica eparchiae computandum Episcopus epar­ chialis debet novum consilium presbyterale constituere. § 3. Si consilium presbyterale munus sibi in bonum eparchiae com­ missum non implet aut eodem graviter abutitur, Episcopus eparchia­ lis consulto Metropolita aut, si de ipsa sede metropolitana agitur, consulto Episcopo eparchiali ordinatione episcopali seniore eidem Me­ tropolitae subiecto illud dissolvere potest, sed intra annum novum consilium presbyterale constituere debet. Can. 271 - § 1. Episcopus eparchialis constituere debet collegium consultorum eparchialium, cui competunt munera iure determinata. 1118 T I T . VII - De eparchiis et de Episcopis § 2. Collegium consultorum eparchialium ad quinquennium consti­ tuitur, quo tamen elapso munera sua propria exercere pergit, donec novum collegium constitutum erit. § 3. Membra collegii consultorum eparchialium debent esse numero non minus quam sex nec plus quam duodecim; si quacumque de causa intra determinatum quinquennium numerus minimus membrorum col­ legii iam non habetur, Episcopus eparchialis quam primum collegium nominatione novi membri integret, secus collegium valide agere non potest. § 4. Membra collegii consultorum eparchialium libere nominantur ab Episcopo eparchiali ex eis, qui tempore nominationis sunt membra consilii presbyteralis. § 5. Collegio consultorum eparchialium praeest Episcopus epar­ chialis; sede eparchiali vacante vel impedita is, qui interim Episcopi eparchialis locum tenet aut, si constitutus non est, sacerdos in eodem collegio sacra ordinatione senior. § 6. Quoties ius statuit Episcopum eparchialem indigere consensu collegii consultorum eparchialium, Patriarcha in negotiis eparchiae, quam ipse regit, sufficit, ut hoc collegium consulat. Art. IV DE CONSILIO PASTORALI Can. 272 - In eparchia, si adiuncta pastoralia id suadent, consti­ tuatur consilium pastorale, cuius est sub auctoritate Episcopi epar­ chialis ea, quae ad opera pastoralia in eparchia spectant, investigare, perpendere atque de eis conclusiones practicas proponere. Can. 273 - § 1. Consilium pastorale, quod coetus consultivus tan­ tum est, constat ex clericis, ex religiosis vel sodalibus societatum vitae communis ad instar religiosorum et praesertim ex laicis designatis modo ab Episcopo eparchiali determinato. § 2. Consilium pastorale ita constituatur, ut, quatenus fieri potest, christifideles eparchiae ratione habita diversorum generum persona­ rum, consociationum et aliorum inceptorum repraesententur. § 3. Una cum his christifidelibus Episcopus eparchialis potest alios quoque, etiam alterius Ecclesiae sui iuris, pro opportunitate ad con­ silium pastorale invitare. § 4. Ad consilium pastorale ne designentur nisi christifideles certa fide, bonis moribus et prudentia praestantes. T I T . VII - De eparchiis et de Episcopis 1119 Can. 274 - § 1. Consilium pastorale constituitur ad tempus secun­ dum praescripta statutorum, quae ab Episcopo eparchiali dantur. § 2. Sede eparchiali vacante consilium pastorale cessat. Can. 275 - Ad solum Episcopum eparchialem pertinet consilium pastorale secundum necessitates apostolatus convocare, eidem praeesse et ea, quae in eodem tractata sunt, publicare. Art. V DE PROTOPRESBYTERIS Can. 276 - § 1. Protopresbyter est presbyter, qui districtui ex plu­ ribus paroeciis constanti praeficitur, ut ibidem nomine Episcopi epar­ chialis munera iure determinata expleat. § 2. Huiusmodi districtus erigere, immutare et supprimere secun­ dum necessitates actionis pastoralis pertinet ad Episcopum eparchia­ lem consulto consilio presbyterali. Can. 277 - § 1. Ad protopresbyteri officium, quod salvo iure parti­ culari propriae Ecclesiae sui iuris cum ofiicio parochi certae paroeciae stabiliter coniungi non debet, Episcopus eparchialis nominet auditis, si opportunum ducit, parochis et vicariis paroecialibus districtus, de quo agitur, presbyterum doctrina et apostolica alacritate praestantem praesertim inter parochos. § 2. Protopresbyter nominatur ad tempus iure particulari determi­ natum. § 3. Episcopus eparchialis protopresbyterum iusta de causa ab of­ ficio amovere potest. Can. 278 - § 1. Protopresbytero praeter potestates et facultates a iure particulari ei collatas ius et obligatio est : .1° actionem pastoralem communem promovendi et coordinandi ; 2° prospiciendi, ut clerici vitam ducant proprio statui congruam atque suis obligationibus diligenter satisfaciant; 3° providendi, ut Divina Liturgia et laudes divinae secundum praescripta librorum liturgicorum celebrentur, ut decor et nitor eccle­ siarum sacraeque supellectilis praesertim in celebratione Divinae Li­ turgiae et custodia Divinae Eucharistiae accurate serventur, ut recte conscribantur et asserventur libri paroeciales, ut bona ecclesiastica se­ dulo administrentur, denique, ut domus paroecialis debita diligentia curetur. T I T . VII - De eparchiis et de Episcopis 1120 § 2. In districtu sibi concredito protopresbyter : I operam det, ut clerici frequentent collationes, quas Hierarcha loci opportunas iudicat ad scientias sacras et res pastorales promo­ vendas ; o 2° curet, ut clericis subsidia spiritualia praesto sint, itemque maxime sollicitus sit de eis, qui in difficilioribus versantur circumstan­ tiis aut problematibus anguntur. § 3. Curet protopresbyter, ne parochi, quos graviter aegrotantes novit, eorumque familia, si coniugati sunt; spiritualibus et materia­ libus auxiliis careant atque ut eorum, qui decesserunt, funera digne celebrentur ; provideat quoque, ne occasione aegrotationis vel mortis depereant aut asportentur libri, documenta, sacra supellex aliaque, quae ad Ecclesiam pertinent. § 4. Protopresbyter obligatione tenetur secundum determinationem ab Episcopo eparchiali factam paroecias visitandi. CAPUT I I I DE DE PAROCHIS ET PAROECIIS, DE VICARIIS PAROECIALIBUS Can. 279 - Paroecia est certa communitas christifidelium in epar­ chia stabiliter constituta, cuius cura pastoralis committitur parocho. Can. 280 - § 1. Paroecia regulariter sit territorialis, quae scilicet omnes complectatur christifideles certi territorii; si vero de iudicio Episcopi eparchialis consulto consilio presbyterali id expedit, erigan­ tur paroeciae personales ratione nationis, linguae, ascriptionis chri­ stifidelium alii Ecclesiae sui iuris immo vel alia definita ratione de­ terminatae. § 2. Paroecias erigere, immutare et supprimere est Episcopi epar­ chialis consulto consilio presbyterali. § 3. Paroecia legitime erecta ipso iure persona iuridica est. Can. 281 - § 1. Parochus est presbyter, cui ut praecipuo coopera­ tori Episcopi eparchialis tamquam pastori proprio cura animarum committitur in determinata paroecia sub auctoritate eiusdem Episcopi eparchialis. § 2. Persona iuridica valide parochus esse non potest. Can. 282 - § 1. Episcopus eparchialis, non vero Administrator eparchiae, potest consulto consilio presbyterali ac de consensu Supe­ rioris maioris instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis 1121 religiosorum paroeciam erigere in ecclesia eiusdem instituti vel so­ cietatis firmo can. 480. § 2. Haec erectio fieri debet mediante conventione scripto data inter Episcopum eparchialem et Superiorem maiorem instituti reli­ giosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum, qua ac­ curate statuantur, quae ad ministerium paroeciale implendum, ad per­ sonas paroeciae addicendas, ad res oeconomicas spectent, ac quaenam sint iura et obligationes sodalium eiusdem instituti vel societatis in illa ecclesia et quaenam parochi. Can. 283 - Episcopus eparchialis certos coetus personarum, aedi­ ficia et loca, quae in paroeciae territorio sunt et iure non exempta, a parochi cura ex toto aut ex parte ne subducat nisi gravi de causa. Can. 284 - § 1. Ius nominandi parochos competit soli Episcopo epar­ chiali, qui eos libere nominat. § 2. Ad paroeciam vero sodali instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum concredendam Superior maior pres­ byterum idoneum sui instituti vel societatis Episcopo eparchiali ad nominationem proponit salvis conventionibus initis cum Episcopo eparchiali vel alia auctoritate a iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris determinata. § 3. Parochus in suo ofiicio stabilis est, quare ad tempus determi­ natum ne nominetur nisi : I agitur de sodali instituti religiosi vel societatis vitae com­ munis ad instar religiosorum; 2° candidatus ad hoc scripto consensit; 3° agitur de casu speciali, quo in casu requiritur consensus col­ legii consultorum eparchialium; 4° ius particulare propriae Ecclesiae sui iuris id permittit. o Can. 285 - § 1. Ut presbyter parochus nominari possit, oportet sit bonis moribus, sana doctrina, animarum zelo, prudentia ceterisque virtutibus et dotibus praeditus, quae ad ministerium paroeciale cum laude implendum iure requiruntur. § 2. Si presbyter matrimonio est iunctus, boni mores et in uxore et in filiis suis secum degentibus requiruntur. § 3. Paroeciam vacantem Episcopus eparchialis conferat illi, quem omnibus perpensis adiunctis aestimat idoneum omni personarum ac­ ceptione remota; ut iudicium de idoneitate ferat, audiat protopresbyterum aptasque investigationes peragat auditis, si opportunum ducit, etiam aliis christifidelibus praesertim clericis. T I T . V I I - De eparchiis et de Episcopis 1122 Can. 286 - Sede eparchiali vacante aut impedita ad Administra­ torem eparchiae aliumve, qui eparchiam interim regit, pertinet : I parochum nominare presbyterum a Superiore maiore ad nor­ mam can. 284, § 2 propositum; 2° parochum ex aliis presbyteris nominare, si sedes eparchialis unum saltem annum vacavit aut impedita est. O Can. 287 - § 1. Parochus unius paroeciae tantum curam paroecia­ lem habeat ; ob penuriam tamen presbyterorum aut alia adiuncta plu­ rium vicinarum paroeciarum cura eidem parocho concredi potest. § 2. In eadem paroecia unus tantum habeatur parochus; si vero ius particulare propriae Ecclesiae sui iuris permittit, ut paroecia plu­ ribus presbyteris committatur, idem ius particulare accurate deter­ minet, quaenam sint iura et obligationes moderatoris, qui actionem communem dirigat atque de eadem Episcopo eparchiali respondeat, et quaenam ceterorum presbyterorum. Can. 288 - Parochus a provisione canonica obtinet curam anima­ rum, quam tamen eidem exercere non licet nisi capta ad normam iuris particularis possessione canonica paroeciae. Can. 289 - § 1. In exsequendo munere docendi parochus obligatione tenetur verbum Dei praedicandi omnibus christifidelibus, ut hi in fide, spe et caritate radicati in Christo crescant et communitas christiana illud testimonium caritatis reddat, quod Dominus commendavit ; item­ que institutione catechetica christifideles ad plenam mysterii salutis cognitionem ducendi unicuique aetati accommodatam; ad hanc insti­ tutionem tradendam non solum sodalium institutorum religiosorum vel societatum vitae communis ad instar religiosorum auxilium quae­ rat, sed etiam laicorum cooperationem. § 2. In perficiendo munere sanctificandi curet parochus, ut cele­ bratio Divinae Liturgiae centrum sit et culmen totius vitae com­ munitatis christianae; itemque allaboret, ut christifideles spirituali pabulo pascantur per devotam et frequentem sacramentorum suscep­ tionem atque per consciam et actuosam in laudibus divinis participa­ tionem ; meminerit etiam parochus quam maxime sacramentum pae­ nitentiae ad vitam christianam fovendam conferre ; quare facilem se praebeat ad hoc sacramentum ministrandum vocatis ad hoc, si opus est, aliis etiam sacerdotibus, qui varias linguas callent. § 3. In adimplendo munere regendi imprimis curet parochus, ut pro­ prium gregem cognoscat ; cum autem omnium ovium sit minister, vitae christianae incrementum foveat tum in singulis christifidelibus tum in consociationibus praesertim apostolatui addictis tum in tota communita­ te paroeciali; domos igitur et scholas visitet, prout munus pastorale id T I T . V I I -De eparchiis et de Episcopis 1123 exigit; adulescentibus et iuvenibus studiose prospiciat; pauperes et infirmos paterna caritate prosequatur ; specialem denique curam de opificibus habeat atque allaboret, ut christifideles operibus aposto­ latus auxilium praestent. Can. 290 - § 1. In omnibus negotiis iuridicis paroeciae parochus eiusdem personam gerit. § 2. Functiones sacrae maioris momenti, ut sunt celebratio sacra­ mentorum initiationis christianae, benedictio matrimoniorum firmo can. 302, § 2, exsequiae ecclesiasticae ad parochum spectant ita, ut vicariis paroecialibus eas perficere non liceat nisi de licentia saltem praesumpta ipsius parochi. Can. 291 - Oblationes omnes eis exceptis, de quibus in cann. 715 - 717, quae occasione perfuncti muneris pastoralis a parocho ce­ terisque clericis paroeciae addictis recipiuntur, ad massam paroecia­ lem deferri debent, nisi de contraria offerendis voluntate constat circa oblationes plene voluntarias; Episcopo eparchiali consulto con­ silio presbyterali competit statuere praescripta, quibus destinationi harum oblationum necnon iustae remunerationi parochi ceterorumque paroeciae clericorum ad normam can. 390 provideatur. Can. 292 - § 1. Parochus obligatione tenetur residendi in domo pa­ roeciali prope ecclesiam paroecialem ; potest tamen Hierarcha loci iusta de causa permittere, ut alibi commoretur, dummodo ministerium pa­ roeciale nihil inde detrimenti capiat. § 2. Nisi gravis obstat ratio, parocho feriarum gratia licet quotan­ nis a paroecia abesse non ultra mensem continuum aut intermissum; quod in tempus feriarum dies non computantur, quibus semel in anno parochus recessui spirituali vacat; parochus autem, si ultra hebdo­ madam a paroecia abesse vult, tenetur de hoc proprium Hierarcham loci certiorem facere. § 3. Episcopi eparchialis est normas statuere, quibus prospiciatur, ut parochi absentia durante curae paroeciae provideatur per sacer­ dotem debitis potestatibus et facultatibus praeditum. Can. 293 - Memor sit parochus se debere sua cottidiana conver­ satione et sollicitudine baptizatis et non baptizatis, catholicis et aca­ tholicis, exemplum ministerii vere sacerdotalis et pastoralis exhibere omnibusque testimonium veritatis et vitae reddere et ut bonus pastor illos quoque quaerere, qui baptizati quidem in Ecclesia catholica a susceptione sacramentorum se abstinent vel immo a fide defecerunt. Can. 294 - Divinam Liturgiam pro populo paroeciae sibi concre­ ditae parochus frequenter celebret, diebus vero iure particulari pro­ priae Ecclesiae sui iuris praescriptis celebrare tenetur. 1124 T I T . VII -De eparchiis et de Episcopis Can. 295 - In paroecia habeantur ad normam iuris particularis pro­ priae Ecclesiae sui iuris opportuna consilia ad res pastorales et oeco­ nomicas tractandas. Can. 296 - § 1. In paroecia habeantur libri paroeciales, liber sci­ licet baptizatorum, matrimoniorum, defunctorum aliique secundum normas iuris particularis propriae Ecclesiae sui iuris aut, si hae desunt, ab ipso Episcopo eparchiali statutas; prospiciat parochus, ut libri pa­ roeciales servatis eisdem normis recte conscribantur atque asserventur. § 2. In libro baptizatorum adnotentur quoque ascriptio baptizati determinatae Ecclesiae sui iuris ad normam can. 37, ministratio chri­ smationis sancti myri necnon, quae ad christifidelium pertinent sta­ tum canonicum ratione matrimonii salvo quidem can. 840, § 3, ra­ tione adoptionis itemque ratione ordinis sacri vel professionis perpe­ tuae in instituto religioso ; hae adnotationes in testimonium baptismi semper referantur. § 3. Testimonia, quae de statu canonico christifidelium dantur, et omnia documenta, quae momentum habere possunt iuridicum ab ipso parocho eiusve delegato subscribantur et sigillo paroeciali muniantur. § 4. In paroecia habeatur archivum, in quo libri paroeciales asser­ ventur una cum Hierarcharum epistulis aliisque documentis necessi­ tatis vel utilitatis causa servandis ; quae omnia ab Episcopo eparchiali eiusve delegato visitationis canonicae vel alio tempore opportuno in­ spicienda parochus caveat, ne ad extraneorum manus perveniant. § 5. Libri paroeciales antiquiores quoque asserventur ad normam iuris particularis. Can. 297 - § 1. Parochus ab officio cessat renuntiatione ab Episcopo eparchiali acceptata, elapso tempore determinato, amotione vel tran­ slatione. § 2. Parochus expleto septuagesimo quinto aetatis anno rogatur, ut renuntiationem ab officio exhibeat Episcopo eparchiali, qui omni­ bus personae et loci inspectis adiunctis de eadem acceptanda aut dif­ ferenda decernat; renuntiantis congruae sustentationi et habitationi ab Episcopo eparchiali providendum est attentis normis iuris particu­ laris propriae Ecclesiae sui iuris. Can. 298 - Si vacat paroecia aut parochus quacumque de causa a munere pastorali in paroecia exercendo impeditur, Episcopus epar­ chialis quam primum aliquem sacerdotem nominet administratorem paroeciae. Can. 299 - § 1. Administrator paroeciae eadem iura et obligationes habet ac parochus, nisi ab Episcopo eparchiali aliud statuitur. T I T . VII - De eparchiis et de Episcopis 1125 § 2. Administratori paroeciae nihil agere licet, quod praeiudicium afferre potest iuribus parochi aut damno esse potest bonis paroecialibus. § 3. reddat. Administrator paroeciae expleto munere parocho rationem Can. 300 - § 1. Paroecia vacante itemque parocho a munere pasto­ rali exercendo penitus impedito ante administratoris paroeciae nomi­ nationem curam paroeciae interim assumat vicarius paroecialis et qui­ dem, si plures sunt, eorum ordinatione presbyterali senior aut, si vicarii desunt, parochus vicinior ; Episcopus eparchialis autem tem­ pestive determinet, quaenam cuique paroecia vicinior habenda sit. § 2. Qui paroeciae regimen interim assumpsit, Episcopum epar­ chialem de re statim certiorem faciat. Can. 301 - § 1. Si ad curam pastoralem paroeciae debite implendam necesse aut opportunum est, parocho adiungi possunt unus vel plures vicarii paroeciales, qui debent esse presbyteri. § 2. Vicarius paroecialis constitui potest sive pro tota paroecia sive pro determinata paroeciae parte. § 3. Vicarium paroecialem libere nominat Episcopus eparchialis audito, nisi aliter prudenter iudicat, parocho et, si de sodali instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum agitur, servato can. 284, § 2. Can. 302 - § 1. Vicarii paroecialis iura et obligationes ex iure com­ muni et particulari necnon ex litteris Episcopi eparchialis desuman­ tur et sub auctoritate parochi exercenda sunt; sed, nisi aliter expresse cavetur et excepta obligatione, de qua in can. 294, vicarius paroecialis debet ratione officii parochum adiuvare in toto ministerio paroeciali et, si res fert, parochi vicem supplere. § 2. Ratione autem officii vicarius paroecialis facultate matrimonia benedicendi praeditus non est ; hanc tamen facultatem, etiam gene­ ralem, ei conferre potest praeter Hierarcham loci etiam parochus in­ tra fines paroeciae ; quam facultatem, si ipsi collata est, vicarius pa­ roecialis aliis quoque sacerdotibus singulis in casibus conferre potest. § 3. Vicarius paroecialis tamquam parochi cooperator praestantem et actuosam operam cottidie impendat in munere pastorali; inter parochum et vicarium paroecialem fraterna habeatur conversatio, mu­ tua caritas et reverentia semper vigeat iidemque consiliis, auxilio et exemplo se invicem adiuvent curae paroeciali concordi voluntate com­ munique studio providentes. 1126 TIT. V I I - De eparchiis et de Episcopis § 4. Vicarius paroecialis obligatione tenetur in paroecia residendi secundum praescripta Episcopi eparchialis vel legitimas consuetudi­ nes ; circa tempus feriarum vero vicarius paroecialis idem ius habet ac parochus. Can. 303 - Vicarius paroecialis potest ab Episcopo eparchiali amo­ veri iusta de causa ; si vero vicarius paroecialis est sodalis instituti re­ ligiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum, servetur can. 1391, § 2. CAPUT DE RECTORIBUS IV ECCLESIARUM Can. 304 - Rector ecclesiae est presbyter, cui cura demandatur alicuius ecclesiae, quae nec paroecialis est nec adnexa domui insti­ tuti vitae consecratae. Can. 305 - § 1. Rector ecclesiae nominatur ab Episcopo eparchiali salvo iure Superioris maioris instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum presbyterum idoneum sui instituti vel societatis ad nominationem proponendi. § 2. Etsi ecclesia pertinet ad aliquod institutum vitae consecratae clericale iuris pontificii vel patriarchalis, Episcopo eparchiali com­ petit rectorem ecclesiae a Superiore propositum nominare. § 3. Si ecclesia coniuncta est cum seminario aliove collegio, quod a presbyteris regitur, rector seminarii vel collegii est simul rector ecclesiae, nisi aliud Episcopus eparchialis statuit. Can. 306 - § 1. In ecclesia sibi commissa rectori ecclesiae functio­ nes paroeciales peragere non licet nisi consentiente aut, si res fert, delegante parocho et firmo can. 336, § 2. § 2. Rector ecclesiae potest ibidem Divinam Liturgiam et laudes di­ vinas celebrare salvis legitimis fundationis statutis atque, dummodo haec de iudicio Hierarchae loci nullo modo ministerio paroeciali prae­ iudicium afferant. Can. 307 - Hierarcha loci, si id opportunum censet, potest rectori ecclesiae praecipere, ut determinatas in ecclesia sibi commissa celebret functiones sacras, etiam paroeciales, necnon ut ecclesia pateat certis christifidelium coetibus. Can. 308 - Sine rectoris ecclesiae vel auctoritatis superioris licen­ tia saltem praesumpta nemini licet in ecclesia Divinam Liturgiam vel laudes divinas celebrare, sacramenta ministrare aliasve functiones sa­ cras peragere; haec vero licentia dari vel denegari debet ad normam iuris. TIT. V I I - De eparchiis et de Episcopis 1127 Can. 309 - Rector ecclesiae sub auctoritate Hierarchae loci ser­ vatisque legitimis statutis et iuribus quaesitis debet curare, ut Divina Liturgia, sacramenta et laudes divinae secundum praescripta libro­ rum liturgicorum et iuris in ecclesia celebrentur, onera fideliter im­ pleantur, bona ecclesiastica diligenter administrentur, sacrae supel­ lectilis atque aedium sacrarum conservationi et decori provideatur nec quidpiam fiat, quod sanctitati loci ac reverentiae domui Dei de­ bitae quoquo modo non congruat. Can. 310 - Rectorem ecclesiae Episcopus eparchialis amovere po­ test iusta de causa.; si vero rector ecclesiae est sodalis instituti reli­ giosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum, servetur can. 1391, § 2. TITULUS VIII DE EXARCHIIS ET DE EXARCHIS Can. 311 - § 1. Exarchia est populi Dei portio, quae ob specialia adiuncta ut eparchia non est erecta quaeque territorialiter vel alia ratione circumscripta Exarcho pascenda concreditur. § 2. In erectione, immutatione et suppressione exarchiae, quae intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sita est, servandus est can. 85, § 3; erectio, immutatio et suppressio ceterarum exarchiarum soli Sedi Apostolicae competit. Can. 312 - Exarchus exarchiam regit aut nomine illius, a quo no­ minatus est, aut nomine proprio; de qua re in erectione vel immuta­ tione exarchiae constare debet. Can. 313 - Quae in iure de eparchiis vel de Episcopis eparchialibut dicuntur, valent etiam de exarchiis vel de Exarchis, nisi aliter iure expresse cavetur vel ex natura rei constat. Can. 314 - § 1. Intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis Exar­ chus nominatur a Patriarcha de consensu Synodi permanentis et fir­ mis cann. 181 - 188, si de Exarcho agitur, qui Episcopus ordinandus e s t ; in ceteris casibus nominatio Exarchi competit soli Sedi Apo­ stolicae. § 2. Exarchus a Patriarcha nominatus ab officio amoveri non po­ test nisi de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis. § 3. Exarchus possessionem canonicam exarchiae sibi concreditae capit decretum nominationis ostendens ei, qui interim exarchiam regit. Can. 315 - § 1. Exarchus extra fines territorii Ecclesiae patriar­ chalis constitutus a Patriarcha presbyteros idoneos expetere potest, qui curam pastoralem christifidelium in exarchia suscipiant ; Patriarcha autem, quatenus fieri potest, petitioni Exarchi satisfaciat. § 2. Presbyteri a Patriarcha ad tempus determinatum aut indeter­ minatum in exarchiam missi exarchiae addicti habentur et in omni­ bus subsunt potestati Exarchi. Can. 316 - A decretis Exarchi, qui nomine Romani Pontificis vel Patriarchae exarchiam regit, recursus fit respective ad Sedem Apo­ stolicam vel Patriarcham; a decretis Exarchi, qui nomine proprio exarchiam regit, recursus fit ad ordinariam normam iuris. TIT. VIII - De exarchiis et de exarcMs 1129 Can. 317 - Exarchus obligatione tenetur sanctorum Apostolorum Petri et Pauli limina visitandi ad normam can. 208 exceptis Exarchis, qui nomine Patriarchae exarchiam sibi concreditam regunt. Can. 318 - § 1. Exarchus a Patriarcha nominatus debet quinto quoque anno relationem scripto datam ad Patriarcham de statu spi­ rituali et temporali exarchiae mittere. § 2. Exarchus a Romano Pontifice nominatus eandem relationem Sedi Apostolicae singulis quinquenniis debet facere et, si ad Ecclesiam patriarchalem pertinet, etiam Patriarchae exemplar relationis quam primum mittere. Can. 319 - § 1. Legibus de conventu eparchiali, de curia eparchiali, de consilio presbyterali, de collegio consultorum eparchialium et de consilio pastorali Exarchus tenetur locorum et personarum rationi iudicio auctoritatis, quae exarchiam erexit vel immutavit, aeque ac­ commodatis. § 2. Si collegium consultorum ad normam can. 271, § 3 constitui non potest, Exarchus constituat coetum ex prudentioribus presbyte­ ris non minus quam tribus, quatenus fieri potest inter membra con­ silii presbyteralis, si hoc exstat, selectis, cuius consensum vel consi­ lium exquirere debet, quoties ius statuit Episcopum eparchialem ad agendum indigere consensu vel consilio collegii consultorum epar­ chialium. Can. 320 - § 1. Exarchiae vacantis vel impeditae regimen transit ad Protosyncellum aut, si deest, ad parochum ordinatione presbyte­ rali seniorem. § 2. Ille, ad quem exarchiae regimen interim devenit, quam primum debet certiorem facere auctoritatem, cuius est Exarchum nominare, ut provideat; interim vero uti potest omnibus potestatibus et facul­ tatibus sive ordinariis sive delegatis, quas Exarchus habuit, nisi eidem commissae sunt industria personae Exarchi. Can. 321 - § 1. Exarchus, qui Episcopus ordinatus non est, habet durante munere privilegia et insignia primae post episcopalem digni­ tatis. § 2. In his privilegiis et insignibus retinendis vel minus expleto munere servetur ius particulare. 74 - A. A. S. TITULUS IX DE CONVENTIBUS HIERARCHARUM PLURIUM ECCLESIARUM SUI IURIS Can. 322 - § 1. Ubi id de iudicio Sedis Apostolicae opportunum videtur, Patriarchae, Metropolitae Ecclesiarum metropolitanarum sui iuris, Episcopi eparchiales et, si statuta ita ferunt, etiam ceteri Hie­ rarchae loci plurium Ecclesiarum sui iuris, etiam Ecclesiae latinae, in eadem natione vel regione potestatem suam exercentes ad periodi­ cos conventus statis temporibus convocandi sunt a Patriarcha aliave auctoritate a Sede Apostolica designata, ut communicatis prudentiae et experientiae luminibus et collatis consiliis sancta fiat ad commune Ecclesiarum bonum virium conspiratio, qua unitas actionis foveatur, communia opera iuventur, bonum religionis expeditius promoveatur atque disciplina ecclesiastica efficacius servetur. § 2. Decisiones huius conventus vim iuridice obligandi non ha­ bent, nisi de eis agitur, quae nulli possunt esse praeiudicio ritui unius­ cuiusque Ecclesiae sui iuris vel potestati Patriarcharum, Synodorum, Metropolitarum atque Consiliorum Hierarcharum atque simul saltem per duas ex tribus partibus suffragiorum membrorum suffragium de­ liberativum habentium latae necnon a Sede Apostolica approbatae sunt. § 3. Decisio, etsi unanimo suffragio facta, quae quomodocumque competentiam huius conventus excedit, omni vi caret, donec ab ipso Romano Pontifice approbata erit. § 4. Unusquisque conventus Hierarcharum plurium Ecclesiarum sui iuris sua conficiat statuta, in quibus foveatur, quatenus fieri po­ test, etiam participatio Hierarcharum Ecclesiarum, quae nondum sunt in plena communione cum Ecclesia catholica; statuta, ut valeant, a Sede Apostolica approbari debent. TITULUS X DE CLERICIS Can. 323 - § 1. Clerici, qui etiam ministri sacri vocantur, sunt christifideles, qui ab auctoritate competenti ecclesiastica electi per donum Spiritus Sancti in sacra ordinatione receptum deputantur, ut in Christi Pastoris missione et potestate partem habentes Eccle­ siae sint ministri. § 2. Ratione sacrae ordinationis clerici ex divina institutione a ceteris christifidelibus distinguuntur. Can. 324 - Clerici inter se communione hierarchica iuncti et in variis gradibus constituti unum ministerium ecclesiasticum divinitus institutum diversimode participant. Can. 325 - Clerici ratione sacrae ordinationis distinguuntur in Episcopos, presbyteros et diaconos. Can. 326 - Clerici in gradibus ordinis ipsa sacra ordinatione con­ stituuntur ; potestatem autem exercere non possunt nisi ad normam iuris. Can. 327 - Si praeter Episcopos, presbyteros vel diaconos alii etiam ministri in ordine minore constituti et generatim clerici minores vo­ cati ad populi Dei servitium vel ad functiones sacrae liturgiae exer­ cendas admittuntur vel instituuntur, iidem reguntur tantum iure par­ ticulari propriae Ecclesiae sui iuris. CAPUT I DE INSTITUTIONE CLERICORUM Can. 328 - Ecclesiae proprium ius et obligatio est clericos aliosque suos ministros instituendi; quae obligatio singulariter et impensius exercetur seminariis erigendis et regendis. Can. 329 - § 1. Opus fovendarum vocationum praesertim ad mi­ nisteria sacra ad totam communitatem christianam pertinet, quae pro sua corresponsabilitate sollicita sit oportet de necessitatibus mi­ nisterii universae Ecclesiae : I curent parentes, magistri aliique vitae christianae primi edu­ catores, ut familiis et scholis spiritu evangelico animatis pueri et o 1132 T I T . X - De clericis iuvenes Dominum per Spiritum Sanctum vocantem libere auscultare eique libenter respondere possint; 2° clerici, imprimis parochi, studeant vocationes sive in adule­ scentibus sive in aliis, etiam provectioris aetatis, dignoscere atque fovere ; 3° Episcopi eparchialis praecipue est coniunctis viribus eum aliis Hierarchis in vocationibus provehendis gregem suum excitare inceptaque coordinare. § 2, Iure particulari provideatur;, ut opera ad vocationes provehen­ das sive regionalia sive, quatenus fieri potest, eparchialia in omnibus Ecclesiis instituantur, quae aperta sint oportet ad universae Eccle­ siae necessitates, praecipue missionales. Can. 3 3 0 - § 1. Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilii Hierarcharum est edere rationem institutionis clericorum, qua ius commune pressius explicandum est pro seminariis intra fines territorii propriae Ecclesiae sitis; in ceteris casibus vero Episcopi eparchialis est conficere huius generis rationem eparchiae suae pro­ priam firmo can. 150, § 3; istarum auctoritatum est rationem etiam immutare. § 2. Ratio institutionis clericorum potest esse, conventionibus etiam initis, communis toti regioni vel nationi vel immo aliis Ecclesiis sui iuris cauto, ne quid indoles rituum detrimenti capiat. § 3. Ratio institutionis clericorum, iure communi fideliter servato et prae oculis habita traditione propriae Ecclesiae sui iuris, com­ prehendat praeter alia normas magis speciales circa formationem per­ sonalem, spiritualem, doctrinalem et pastoralem alumnorum necnon circa singulas disciplinas tradendas atque ordinationem cursuum et examinum. Art. I DE SEMINARIIS ERIGENDIS ET REGENDIS Can. 331 - § 1, In seminario minore instituuntur imprimis ii, qui indicia vocationis ad ministeria sacra exhibere videntur, ut facilius et clarius eam sibi dignoscere deditoque animo excolere possint ; ad normam iuris particularis institui etiam possunt ii, qui, etsi ad sta­ tum clericalem vocati non videntur, ad quaedam ministeria vel opera apostolatus implenda formari possunt. Alia vero* instituta, quae ex propriis statutis eisdem finibus inserviunt, etsi nomine differunt, se­ minario minore aequiparantur. § 2. In seminario maiore plenius excolitur, probatur atque confir­ matur vocatio eorum, qui certis signis idonei iam aestimantur ad mi­ nisteria sacra stabiliter suscipienda. T I T . X - De clericis 1133 Can. 332 - § 1, Seminarium minus erigatur in unaquaque eparchia, si id postulat bonum Ecclesiae et vires opesque sinunt. § 2. Erigendum est seminarium maius, quod inserviat aut uni am­ plissimae eparchiae aut, si non toti Ecclesiae sui iuris, saltem con­ ventionibus initis pluribus eparchiis eiusdem Ecclesiae sui iuris, immo et diversarum Ecclesiarum sui iuris, quae in eadem regione vel na­ tione eparchiam habent, ita, ut tum congruo alumnorum numero tum ea, qua par est, moderatorum ac magistrorum probe paratorum co­ pia necnon subsidiis sufficientibus optimisque viribus coniunctis insti­ tutioni provideatur, cui nihil desideratur. Can. 333 - Etsi optandum est, ut alumnis unius Ecclesiae sui iu­ ris seminarium, praecipue minus, reservetur, ob speciales circumstan­ tias in idem seminarium alumni etiam aliarum Ecclesiarum sui iuris admitti possunt. Can. 334 - § 1. Seminarium pro propria eparchia erigitur ab Epi­ scopo eparchiali; seminarium pluribus eparchiis commune ab Episco­ pis eparchialibus earundem eparchiarum vel ab auctoritate superiore, tamen de consensu Consilii Hierarcharum, si de Metropolita Eccle­ siae metropolitanae sui iuris agitur, aut de consensu Synodi Episco­ porum Ecclesiae patriarchalis, si de Patriarcha. § 2. Episcopi eparchiales, pro quorum subditis seminarium Com­ mune erectum est, non possunt aliud seminarium valide erigere sine consensu auctoritatis, quae seminarium commune erexit, aut, si de seminario ab ipsis Episcopis eparchialibus erecto agitur, sine unanimi consensu partium convenientium vel sine consensu auctoritatis su­ perioris. Can. 335 - § 1. Seminarium legitime erectum ipso iure persona iuridica est. § 2. In omnibus negotiis iuridicis rector seminarii eiusdem perso­ nam gerit, nisi ius particulare vel statuta seminarii aliud statuunt. Can. 336 - § 1. Seminarium pluribus eparchiis commune subiectum est Hierarchae designato ab eis, qui seminarium erexerunt. § 2. Exemptum a regimine paroeciali seminarium est; pro omni­ bus, qui in seminario sunt, parochi officium, excepta materia matri­ moniali et firmo can. 734, impleat rector seminarii eiusve delegatus. Can. 337 - § 1. Seminarium propria statuta habeat, in quibus de­ terminentur imprimis finis specialis seminarii et competentia aucto­ ritatum; statuantur praeterea modus nominationis vel electionis, du­ ratio in officio, iura et obligationes atque iusta remuneratio moderai- 1134 T I T . X - De clericis torum, officialium et magistrorum ac consiliorum necnon rationes, quibus ipsi immo et alumni curam rectoris in disciplina seminarii praesertim servanda participent. § 2. Seminarium habeat quoque proprium directorium, quo normae rationis institutionis clericorum adiunctis specialibus accommodatae in effectum ducantur necnon pressius determinentur potiora discipli­ nae seminarii capita, quae firmis statutis ad institutionem alumnorum ac vitam cottidianam totiusque seminarii ordinem spectant. § 3. Statuta seminarii approbatione indigent auctoritatis, quae se­ minarium erexit cuique etiam competit. si casus fert, ea mutare ; haec circa directorium spectant ad auctoritatem in statutis determinatam. Can. 338 - § 1. In quolibet seminario habeantur rector et, si casus fert, oeconomus aliique moderatores et officiales. § 2. Rectoris est ad normam statutorum moderamen generale se­ minarii curare, statutis et directorio seminarii ab omnibus observan­ dis instare, opera aliorum moderatorum et officialium coordinare to­ tiusque seminarii unitatem ac collaborationem fovere. Can. 339 - § 1. Assit quoque saltem unus pater spiritualis a rectore distinctus, praeter quem alumni quemlibet alium presbyterum a rec­ tore ad eorundem directionem spiritualem approbatum libere petere possunt. § 2. Praeter confessarios ordinarios alii quoque confessarii sint designati vel invitati integro alumnorum iure quemlibet confessarium, etiam extra seminarium, salva disciplina seminarii petendi. § 3. In iudicandis personis non licet confessariorum vel patrum spiritualium votum exquirere. Can. 340 - § 1. Si cursus traderidarum disciplinarum in ipso semi­ nario instituuntur, assit congruus numerus magistrorum apte selecto­ rum in sua quisque scientia vepe peritorum, in seminario maiore qui­ dem congruis gradibus academicis ornatorum. § 2. Praeparatione propria constanter ad diem perducta magistri conferant inter se et cum seminarii moderatoribus concorditer coope­ rantes ad integram futurorum Ecclesiae ministrorum institutionem, inter varietates disciplinarum unitati fidei ac formationi intenti. § 3. Magistri scientiarum sacrarum vestigia sanctorum Patrum ac ab Ecclesia collaudatorum Doctorum praesertim Orientis secuti ex praeclaro thesauro ab eisdem tradito doctrinam illustrare nitantur. Can. 341 - § 1. Auctoritatis, quae seminarium erexit, est curare, ut provideatur seminarii expensis etiam per tributa vel oblationes, de quibus in cann. 1012 et 1014. T I T . X - De clericis 1135 § 2. Tributo pro seminario obnoxiae sunt etiam domus religiosorum, nisi solis eleemosynis sustentantur aut in eis sedes studiorum, de qua in cann. 471, § 2 et 536, § 2, actu habetur. Art. II DE INSTITUTIONE AD MINISTERIA Can. 342 - § 1. Ii tantum in seminarium admittantur alumni, qui probantur ex documentis ad normam statutorum requisitis habiles esse. § 2. Nemo recipiatur, nisi certo constat de susceptis sacramentis baptismi et chrismationis sancti myri. § 3. Qui antea in alio seminario vel in aliquo instituto religioso vel societate vitae communis ad instar religiosorum alumni fuerunt, ne admittantur nisi obtento testimonio rectoris aut Superioris prae­ sertim de causa dimissionis vel discessus. Can. 343 - Alumni, etsi in seminarium alterius Ecclesiae sui iuris vel plurium Ecclesiarum sui iuris commune admissi, proprio ritu in­ stituantur reprobata contraria consuetudine. Can. 344 - § 1. Adulescentes et iuvenes in seminario minore de­ gentes congruentem servent consuetudinem cum propriis familiis et coaetaneis, qua indigent ad sanam evolutionem psychologicam, prae­ sertim affectivam ; sedulo autem vitentur omnia, quae secundum sanas psychologiae et paedagogiae normas liberam electionem status quo­ cumque modo minuere possunt. § 2. Apta directione spirituali adiuti assuescant alumni ad deci­ siones personales et responsabiles in luce Evangelii faciendas et ad suas varias ingenii dotes iugiter excolendas non praetermissis ullis virtutibus humanae naturae congruentibus. § 3. Curriculum studiorum seminarii minoris comprehendat ea, quae in unaquaque natione ad studia superiora incohanda requirun­ tur et, quatenus ratio studiorum permittit, etiam ea, quae praesertim ad ministeria sacra suscipienda utilia sunt; communiter curetur, ut alumni civilem studiorum titulum consequantur et perinde studia etiam alibi prosequi possint, si ad id eligendum perventum est. § 4. Alumni provectioris aetatis instituantur sive in seminario sive in instituto speciali ratione habita etiam praecedentis uniuscuiusque formationis. Can. 345 - Institutio alumnorum in seminario maiore perficiatur suppletis eis, quae forte in singulis casibus institutioni seminario T I T . X - De clericis 1136 minori propriae defuerunt, formatione spirituali, intellectuali et pa­ storali inter se integrantibus ita, ut efficiantur ministri Christi in me­ dio Ecclesiae, lux et sal mundi huius temporis. Can. 346 - § 1. Aspirantes ad ministeria sacra formentur, ut in Spiritu Sancto consortium familiare cum Christo colant et in omni­ bus Deum quaerant ita, ut Christi Pastoris caritate impulsi omnes homines dono suae ipsorum vitae regno Dei lucrifacere solliciti fiant. § 2. Ex verbo Dei et sacramentis imprimis vim pro sua vita spiri­ tuali et apostolico labore robur in dies hauriant : I verbi Dei vigili atque constanti meditatione et secundum Pa­ tres fideli illustratione assuescant alumni ad suam vitam magis vitae Christi configurandam et in fide, spe et caritate firmati se exerceant ad vivendum secundum formam Evangelii ; o 2° participent assidue Divinae Liturgiae, quae appareat et se­ minarii vitae, sicut est totius vitae christianae, fons et culmen; 3° laudes divinas iugiter celebrare secundum proprium ritum ad­ discant et ex eis vitam spiritualem alant; 4° directione spirituali magni habita addiscant conscientiam suam recte discutere et sacramentum paenitentiae frequenter suscipiant; 5° Sanctam Mariam semper Virginem, Dei Matrem, quam Christus omnium hominum Matrem constituit, filiali pietate prosequantur; 6° foveantur quoque pietatis exercitia, quae ad spiritum orationis vocationisque apostolicae robur ac munimen conducunt, ea imprimis, quae a veneranda traditione propriae Ecclesiae sui iuris commendata sunt; utcumque suadetur recessus spiritualis et instructio de ministe­ riis sacris, exhortatio in via spiritus ; 7° ad sensum Ecclesiae et servitii eius educantur alumni necnon ad virtutem oboedientiae et ad sociam cum fratribus cooperationem ; 8° ad ceteras quoque virtutes, quae ad vocationem suam maxime conferunt, excolendas adiuventur sicut discretio spirituum, castitas, animi fortitudo ; illas quoque virtutes aestiment atque excolant, quae inter homines pluris fiunt et Christi ministrum commendant, quarum sunt animi sinceritas, assidua iustitiae cura, spiritus paupertatis, in promissis servata fides, in agendo urbanitas, in colloquendo modestia cum caritate coniuncta. § 3. Disciplinares seminarii normae secundum alumnorum maturi­ tatem ita applicentur, ut alumni, dum gradatim sibi moderari addiscunt, libertate sapienter uti, sponte et diligenter agere assuescant. Can. 347 - Institutio doctrinalis eo pendat, ut alumni cultura ge­ nerali loci et temporis callentes ingeniique humani conata et peracta scrutantes amplam atque solidam doctrinam in scientiis sacris acqui- T I T . X - De clericis 1137 rant ita, ut fidei pleniore intellectu eruditi et firmati Christi Magistri luce homines sui temporis efficacius illuminare ac veritati inservire possint. Can. 348 - § 1. Pro eis, qui ad sacerdotium destinantur, studia se­ minarii maioris firmo can. 345 complectantur cursus philosophicos et theologicos, qui aut successive aut coniuncte peragi possunt ; eadem stu­ dia completum saltem sexennium comprehendant ita quidem, ut tem­ pus philosophicis disciplinis dedicatum integrum biennium, tempus vero studiis theologicis integrum quadriennium adaequet. § 2. Cursus philosophico-theologici initium sumant introductione in mysterium Christi et oeconomiam salutis nec concludantur, quin ostendatur ratione habita ordinis seu hierarchiae veritatum doctrinae catholicae omnium disciplinarum inter se relatio atque cohaerens compositio. Can. 349 - § 1. Philosophica institutio eo tendat, ut formationem in scientiis humanis perficiat; quare, ratione habita sapientiae tum antiquae tum recentis aetatis sive universae familiae humanae sive praesertim propriae culturae, quaeratur imprimis patrimonium phi­ losophicum perenniter validum. § 2. Cursus historici et systematici ita tradantur, ut alumni discre­ tione intellectuali acuta vera et falsa facilius secernere possint et mente Deo loquenti aperta investigationes theologicas rite prosequi possint et aptiores fiant ad ministeria obeunda colloquio inito cum excultis quoque hominibus huius temporis. Can. 350 - § 1. Disciplinae theologicae in lumine fidei ita tradantur, ut alumni doctrinam catholicam ex divina Revelatione haustam pro­ funde pénètrent atque in sua cultura exprimant ita, ut sit et alimen­ tum propriae vitae spiritualis et ad ministerium efficacius obeundum perutile instrumentum. § 2. Universae theologiae veluti anima sit oportet Sacra Scriptura, quae omnes disciplinas sacras informare debet; unde doceantur prae­ ter exegeseos accuratam methodum capita oeconomiae salutis princi­ palia necnon potiora themata theologiae biblicae. § 3. Liturgia edoceatur ratione habita eius specialis momenti utpote necessarius fons doctrinae et spiritus vere christiani. § 4. Donec unitas, quam Christus Ecclesiae suae vult, non plene in actum deducatur, oecumenismus sit una ex necessariis rationibus cuiuscumque disciplinae theologicae. Can. 351 - Magistri scientiarum sacrarum, cum de mandato aucto­ ritatis ecclesiasticae doceant, doctrinam ab ipsa propositam fideliter 1138 T i t . X - De clericis tradant et in omnibus magisterio constanti ac moderationi Ecclesiae humiliter obsequantur. Can. 352 - § 1. Formatio pastoralis aptanda est ad loci et tempo­ ris condiciones, ad dotes alumnorum sive caelibum sive coniugatorum et ad necessitates ministeriorum, ad quae se praeparant. § 2. Instituantur alumni imprimis in arte catechetica et homi­ letica, celebratione liturgica, administratione paroeciae, dialogo evan­ gelizationis cum non credentibus vel non christianis vel christidelibus minus fervidis, apostolatu sociali et instrumentorum communica-. tionis socialis non posthabitis disciplinis auxiliaribus sicut psycho­ logia et sociologia pastoralis. § 3. Etsi se praeparant alumni ad ministeria in propria Ecclesia sui iuris obeunda, ad spiritum vere universalem formentur, quo ubi­ que terrarum in servitium animarum occurrere animo parati sint; edo­ ceantur ideo de universae Ecclesiae necessitatibus et praesertim de apostolatu oecumenismi et evangelizationis. Can. 353 - Habeantur ad normam iuris particularis exercitationes et probationes ad formationem praecipue pastoralem firmandam conferentes, sicut servitium sociale vel caritativum, institutio catechetica, praesertim vero tirocinium pastorale decursu formationis philosophico-theologicae et tirocinium diaconale ante ordinationem presbyte­ ralem. Can. 354 - Institutio diaconis ad sacerdotium non destinatis pro­ pria ex normis supra datis aptetur ita, ut curriculum studiorum sal­ tem per triennium protrahatur prae oculis habitis propriae Ecclesiae sui iuris traditionibus de diaconia liturgiae, verbi et caritatis. Can. 355 - Ordinandi debite edoceantur de obligationibus cleri­ corum atque ad eas magno animo suscipiendas et implendas educentur. Can. 356 - § 1. Rector seminarii singulis annis relationem de pro­ fectu formationis alumnorum mittat ad eorundem Episcopum epar­ chialem aut, si casus fert, Superiorem maiorem; de statu autem se­ minarii ad eos, qui seminarium erexerunt. § 2. Episcopus eparchialis vel Superior maior suorum alumnorum formationi consulturi frequenter seminarium visitent, praesertim si agitur de promovendis ad ordines sacros. T I T . X - De clericis 1139 CAPUT II DE ASCRIPTIONE CLERICORUM ALICUI EPARCHIAE Can. 357 - § 1. Quilibet clericus debet esse ut clericus ascriptus aut alicui eparchiae aut exarchiae aut instituto religioso aut socie­ tati vitae communis ad instar religiosorum aut instituto vel conso­ ciationi, quae ius clericos sibi ascribendi adepta sunt a Sede Aposto­ lica vel intra fines territorii Ecclesiae, cui praeest, a Patriarcha de consensu Synodi permanentis. § 2. Quod de clericorum alicui eparchiae ascriptione et de dimis­ sione ab ea statuitur, valet congrua congruis referendo etiam de aliis supra dictis personis iuridicis necnon iure particulari ita ferente de ipsa Ecclesia patriarchali, nisi aliter iure expresse cautum est. Can. 358 - Per ordinationem diaconalem aliquis ut clericus ascri­ bitur eparchiae, pro cuius servitio ordinatur, nisi ad normam iuris particularis propriae Ecclesiae sui iuris eidem eparchiae iam ascrip­ tus est. Can. 359 - Ut clericus alicui eparchiae iam ascriptus ad aliam eparchiam valide transire possit, a suo Episcopo eparchiali obtinere debet litteras dimissionis ab eodem subscriptas et pariter ab Episcopo eparchiali eparchiae, cui ascribi desiderat, litteras ascriptionis ab eodem subscriptas. Can. 360 - § 1. Transmigratio clerici in aliam eparchiam retenta ascriptione fit ad tempus determinatum, etiam pluries renovandum, per conventionem scripto factam inter utrosque Episcopos eparchiales, qua iura et obligationes clerici vel partium stabiliantur. § 2. Quinquennio elapso post legitimam transmigrationem clericus ipso iure eparchiae hospiti ascribitur, si huic voluntati eius utrique Episcopo eparchiali scripto manifestatae neuter intra quattuor menses scripto contradixit. Can. 361 - Clerico praesertim evangelizationis causa universae Ecclesiae sollicito transitus vel transmigratio in aliam eparchiam gravi clericorum penuria laborantem, dummodo sit ad ministeria ibi peragenda paratus atque aptus, ne denegetur nisi ob veram necessi­ tatem propriae eparchiae vel Ecclesiae sui iuris. Can. 362 - § 1. Iusta de causa clericus ex transmigratione revo­ cari potest a proprio Episcopo eparchiali vel remitti ab Episcopo eparchiali hospite conventionibus initis necnon aequitate servatis. Trr. X - De clericis 1140 § 2. Ex transmigratione in propriam eparchiam legitime redennti salva et tecta sint omnia iura, quae haberet, si in ea sacro ministerio addictus esset. Can. 363 - Clericum eparchiae ascribere vel ab ea dimittere vel licentiam transmigrandi clerico concedere valide non possunt : I Administrator Ecclesiae patriarchalis sine consensu Synodi permanentis; Exarchus patriarchalis et Administrator eparchiae sine consensu Patriarchae ; 2° in ceteris casibus Administrator eparchiae nisi post annum a sedis eparchialis vacatione et de consensu collegii consultorum epar­ chialium. o Can. 364 - Ascriptio clerici alicui eparchiae non cessat nisi alteri eparchiae valida a scriptione vel amissione status clericalis. Can. 365 - § 1. Ad licitum transitum vel transmigrationem requi­ runtur iustae causae, quales sunt Ecclesiae utilitas vel bonum ipsius clerici; licentia autem ne denegetur nisi exstantibus gravibus causis. § 2. Iure particulari Ecclesiae sui iuris ita ferente ad licitum tran­ situm ad eparchiam alterius Ecclesiae sui iuris requiritur etiam, ut Episcopus eparchialis clericum dimittens consensum auctoritatis ab eodem iure particulari determinatae obtineat. Can. 366 - § 1. Episcopus eparchialis suae eparchiae alienum cle­ ricum ne ascribat, nisi : I necessitates vel utilitas eparchiae id exigunt; 2° sibi constat de aptitudine clerici ad ministeria peragenda, praesertim si clericus ab alia Ecclesia sui iuris pervenit ; o 3° sibi ex legitimo documento constat de legitima dimissione ex eparchia et habet ab Episcopo eparchiali dimittente opportuna testi­ monia de curriculo vitae et moribus clerici, etiam, si opus est, sub secreto. I clericus scripto declaravit se novae eparchiae servitio devo­ vere ad normam iuris. o § 2. Episcopus eparchialis de peracta suae eparchiae aseríptíone clerici priorem Episcopum eparchialem quam primum certiorem fa­ ciat. T I T . X - De elerieis 1141 CAPUT I I I DE IURIBUS ET OBLIGATIONIBUS CLERICORUM Can. 367 - Clerici primam habent obligationem Regnum Dei omni­ bus annuntiandi et amorem Dei erga homines in ministerio verbi et sacramentorum, immo et tota vita repraesentandi ita, ut omnes in­ vicem et super omnia Deum diligentes in Corpus Christi, quod est Ecclesia, aedificentur atque crescant. Can. 368 - Ad perfectionem, quam Christus suis discipulis pro­ ponit, speciali ratione tenentur clerici, cum Deo sacra ordinatione.novo modo sint consecrati, ut Christi aeterni Sacerdotis in servitium po­ puli Dei aptiora instrumenta efficiantur et simul sint gregi forma exemplaris. Can. 369 - § 1. Clerici in lectionem et meditationem verbi Dei cottidie incumbant ita, ut Christi auditores fideles atque attenti facti evadant veraces ministri praedicationis ; in oratione, in celebrationibus litur­ gicis et praesertim in devotione erga mysterium Eucharistiae assidui sint; conscientiam suam cottidie discutiant et sacramentum paeni­ tentiae frequenter suscipiant; Sanctam Mariam semper Virginem, Dei Matrem colant et ab ea gratiam se conformandi eius Filio implorent aliaque propriae Ecclesiae sui iuris exercitia pietatis peragant. § 2. Directionem spiritualem magni faciant et statutis temporibus secundum iuris particularis praescripta recessibus spiritualibus va­ cent. Can. 370 - Clerici speciali obligatione tenentur Romano Pontifici, Patriarchae et Episcopo eparchiali reverentiam et oboedientiam exhi­ bendi. Can. 371 - § 1. Ius habent clerici obtinendi a proprio Episcopo eparchiali praemissis iure requisitis aliquod officium, ministerium vel munus in servitium Ecclesiae exercendum. § 2. Suscipiendum est clericis ac fideliter implendum omne offi­ cium, ministerium vel munus ab auctoritate competenti eis commissum, quandocumque id de eiusdem auctoritatis iudicio necessitates Eccle­ siae exigunt. § 3. Ut vero professionem civilem exercere possint, requiritur li­ centia proprii Hierarchae. Can. 372 - § 1. Institutione, quae ad ordines sacros requiritur, peracta in scientias sacras incumbere ne desinant clerici, immo pro­ fundiorem et ad diem accommodatam earundem cognitionem et usum 1142 T I T . X - De clericis acquirere satagant per cursus formativos a proprio Hierarcha ap­ probatos. § 2. Frequentent quoque collationes, quas Hierarcha opportunas iu­ dicavit ad scientias sacras et res pastorales promovendas. § 3. Scientiarum profanarum quoque, earum praesertim, quae cum scientiis sacris artius cohaereant, talem sibi copiam comparare ne ne­ glegant, qualem excultos homines habere decet. Can. 373 - Caelibatus clericorum propter regnum coelorum delec­ tus et sacerdotio tam congruus ubique permagni faciendus est, prout fert universae Ecclesiae traditio; item status clericorum matrimonio iunctorum praxi Ecclesiae primaevae et Ecclesiarum orientalium per saecula sancitus in honore habendus est. Can. 374 - Clerici caelibes et coniugati castitatis decore elucere de­ bent; iuris particularis est statuere opportuna media ad hunc finem assequendum adhibenda. Can. 375 - In vita familiari ducenda atque filiis educandis clerici coniugati ceteris christifidelibus praeclarum exemplum praebeant. Can. 376 - Vita communis inter clericos caelibes laudanda, qua­ tenus fieri potest, foveatur, ut ipsi in vita spirituali et intellectuali colenda mutuo adiuventur et aptius in ministerio cooperari possint. Can. 377 - Omnes clerici laudes divinas celebrare debent secundum ius particulare propriae Ecclesiae sui iuris. Can. 378 - Divinam Liturgiam clerici frequenter ad normam iuris particularis celebrent praesertim diebus dominicis et festis de prae­ cepto; immo enixe commendatur celebratio cottidiana. Can. 379 - Clerici confratribus cuiuslibet Ecclesiae sui iuris vin­ culo caritatis uniti ad unum omnes conspirent, ad aedificationem nempe Corporis Christi, et proinde, cuiuscumque sunt condicionis, etsi di­ versis officiis fungentes, inter se cooperentur seque invicem adiuvent. Can. 380 - Sollicitudinem habeant clerici omnes vocationes ad mi­ nisteria sacra et ad vitam in institutis vitae consecratae ducendam promovendi non solum praedicatione, catechesi aliisve opportunis me­ diis, sed imprimis vitae ac ministerii testimonio. Can. 381 - § 1. Zelo apostolico ardentes clerici omnibus exemplo sint in beneficentia et hospitalitate praesertim erga aegrotantes, afflictos, persecutionem patientes, exiliatos et prófugos. T I T . X - De clericis 1143 § 2. Obligatione tenentur clerici, nisi iusto impedimento sunt detenti, suppeditandi ex spiritualibus Ecclesiae bonis verbi Dei praeser­ tim et sacramentorum adiumenta christifidelibus, qui opportune pe­ tunt, rite sunt dispositi nec iure a sacramentis suscipiendis prohi­ bentur. § 3. Clerici laicorum dignitatem atque propriam partem, quam in missione Ecclesiae habent, agnoscant et promoveant praesertim cha­ rismata laicorum multiformia probantes necnon competentiam et ex­ perientiam eorum in bonum Ecclesiae vertentes speciatim modis iure praevisis. Can. 382 - Abstineant prorsus clerici ab eis omnibus, quae statum eorum secundum normas iure particulari pressius determinatas de­ decent, et etiam évitent ea, quae ab eo aliena sunt. Can. 383 - Clerici, etsi non secus ac ceteri cives iura civilia et po­ litica aequo iure habeant oportet, tamen : I ofiicia publica, quae participationem in exercitio potestatis civilis secumferunt, assumere vetantur ; 2° cum servitium militare statui clericali minus congruat, illud ne capessant voluntarii nisi de sui Hierarchae licentia; 3° utantur exceptionibus, quas ab exercendis muneribus et offi­ ciis publicis a statu clericali alienis necnon servitio militari in eorum favorem concedunt leges civiles aut conventiones vel consuetudines. o Can. 384 - § 1. Ministri reconciliationis omnium in Christi caritate satagant clerici pacem, unitatem et concordiam iustitia innixam inter homines fovere. § 2. In factionibus politicis atque in moderandis consociationibus syndicalibus activam partem ne habeant, nisi iudicio Episcopi epar­ chialis vel iure particulari ita ferente Patriarchae aut alterius aucto­ ritatis iura Ecclesiae tuenda aut bonum commune promovendum id requirunt. Can. 385 - § 1. Spiritu paupertatis Christi imbuti clerici studeant simplicitate vitae supernorum bonorum coram mundo testes esse et bona temporalia discretione spirituali recto usui destinent; bona au­ tem, quae occasione exercitii officii, ministerii vel muneris ecclesiastici sibi comparant, provisa ex eis sua congrua sustentatione et obligatio­ num proprii status impletione, operibus apostolatus vel caritatis im­ pertiant atque communicent. § 2. Prohibentur clerici per se vel per alios negotiationem aut mer­ caturam exercere sive in propriam sive in aliorum utilitatem nisi de licentia auctoritatis iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris de­ terminatae aut Sedis Apostolicae. 1144 T I T . X - De clericis § 3. A fideiubendo, etiam de bonis propriis, clericus prohibetur nisi consulto proprio Episcopo eparchiali vel, si casus fert, Superiore maiore. Can. 386 - § 1. Clerici, etsi officium residentiale non habent, a sua tamen eparchia per notabile tempus iure particulari determinandum sine licentia saltem praesumpta Hierarchae loci proprii ne discedant. § 2. Clericus, qui extra propriam eparchiam commoratur, Episcopo eparchiali loci in eis, quae eiusdem clerici status obligationes respi­ ciunt, subditus est ; si ibi per tempus non breve commoraturus est, Hierarcham loci sine mora certiorem faciat. Can. 387 - Quod ad vestis habitum clericorum spectat, ius parti­ culare servetur. Can. 388 - Clerici iuribus et insignibus, quae adnexa sunt dignita­ tibus sibi collatis, uti non possunt extra loca, ubi suam potestatem exercet auctoritas, quae dignitatem concessit vel ad eiusdem dignitatis concessionem nihil excipiens scripto consensit, aut nisi auctoritatem, quae dignitatem concessit, comitantur vel eiusdem personam gerunt aut nisi consensum Hierarchae loci obtinuerunt. Can. 389 - Clerici quaslibet contentiones evitare studeant ; si tamen quaedam contentio exsurrexit inter eos, ad forum Ecclesiae deferatur et hoc, si fieri potest, etiam fiat, si de contentionibus inter clericos et alios christifideles agitur. Can. 390 - § 1. ideo pro implendo tionem percipiendi, debet etiam eorum provisum est. Clerici ius habent ad congruam sustentationem et eis commisso officio vel munere iustam remunera­ quae, si agitur de clericis coniugatis, consulere familiae sustentandae, nisi aliter iam sufficienter § 2. Item ius habent, ut sui suaeque familiae, si coniugati sunt, congruenti praecaventiae et securitati sociali necnon assistentiae sani­ tariae provideatur ; ut hoc ius ad effectum deduci possit, obligatione tenentur clerici instituto, de quo in can. 1021, § 2, ad normam iuris particularis pro sua parte conferre. Can. 391 - Integrum est clericis firmo can. 578, § 3 se cum aliis consociare ad fines consequendos statui clericali congruentes ; com­ petit autem Episcopo eparchiali de hac congruentia authentice iudicare. Can. 392 - Ius clericorum est ad debitum quotannis feriarum tem­ pus iure particulari determinandum. Can. 393 - Clericis, cuiuscumque sunt condicionis, cordi sit sol­ licitudo omnium Ecclesiarum et ideo se ad inserviendum, ubicumque T I T . X - De clericis 1145 urget necessitas, promptos exhibeant et praesertim permittente vel exhortante proprio Episcopo eparchiali vel Superiore ad suum mini­ sterium in missionibus vel regionibus clericorum penuria laborantibus exercendum. CAPUT I V DE AMISSIONE STATUS CLERICALIS Can. 394 - Sacra ordinatio semel valide suscepta numquam irrita fit ; clericus tamen statum clericalem amittit : I sententia iudiciali aut decreto administrativo, quo invaliditas sacrae ordinationis declaratur ; o 2° poena depositionis legitime irrogata ; 3° rescripto Sedis Apostolicae vel ad normam can. 397 Patriar­ chae ; hoc vero rescriptum diaconis sine gravibus, presbyteris vero sine gravissimis causis a Patriarcha licite concedi non potest nec a Sede Apostolica conceditur. Can. 395 - Clericus, qui statum clericalem ad normam iuris amit­ tit, cum eo amittit iura statui clericali propria nec ullis iam tenetur obligationibus status clericalis firmo tamen can. 396; potestatem or­ dinis exercere prohibetur salvis cann. 725 et 735, § 2; ipso iure pri­ vatur omnibus officiis, ministeriis, muneribus et qualibet potestate de­ legata. Can. 396 - Praeter casus, in quibus invaliditas sacrae ordinationis declarata est, amissio status clericalis non secumfert dispensationem ab obligatione caelibatus, quae a solo Romano Pontifice conceditur. Can. 397 - Patriarcha de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel, si periculum in mora est, Synodi permanentis, amis­ sionem status clericalis concedere potest clericis intra fines territorii propriae Ecclesiae patriarchalis domicilium vel quasi-domicilium ha­ bentibus, qui obligatione caelibatus non tenentur aut, si tenentur, dispensationem ab hac obligatione non petunt ; in ceteris casibus res ad Sedem Apostolicam deferatur. Can. 398 - Qui rescripto Sedis Apostolicae statum clericalem ami­ sit, inter clericos a sola Sede Apostolica denuo admitti potest ; qui vero a Patriarcha amissionem status clericalis obtinuit, etiam a Pa­ triarcha inter clericos denuo admitti potest. 75- A. A. S. TITULUS XI DE LAICIS Can. 399 - Nomine laicorum in hoc Codice intelleguntur christifi­ deles, quibus indoles saecularis propria ac specialis est quique in sae­ culo viventes missionem Ecclesiae participant neque in ordine sacro constituti neque statui religioso ascripti sunt. Can. 4 0 0 - Laici praeter ea iura et obligationes, quae cunctis chri­ stifidelibus sunt communia et ea, quae in aliis canonibus statuuntur, eadem iura et obligationes habent ac in canonibus huius tituli recen­ sentur. Can. 401 - Laicorum imprimis est ex vocatione propria res tem­ porales gerendo et secundum Deum ordinando Regnum Dei quaerere ideoque in vita privata, familiari et politico-sociali testes Christo esse ac ipsum aliis manifestare, leges iustas in societate propugnare atque fide, spe et caritate fulgentes fermenti instar ad mundi sanctificatio­ nem conferre. Can. 402 - Ius est laicis, ut ipsis agnoscatur ea in rebus civitatis terrenae libertas, quae omnibus civibus competit; eadem tamen liber­ tate utentes curent, ut suae actiones spiritu evangelico imbuantur, et ad doctrinam attendant ab Ecclesiae magisterio propositam caven­ tes tamen, ne in quaestionibus opinabilibus propriam sententiam ut doctrinam Ecclesiae proponant. Can. 403 - § 1. Firmo iure et obligatione proprium ritum ubique servandi laici ius habent actuose in celebrationibus liturgicis cuiuscum­ que Ecclesiae sui iuris participandi secundum praescripta librorum liturgicorum. § 2. Si Ecclesiae necessitates vel vera utilitas id suadent et ministri sacri desunt, possunt laicis quaedam ministrorum sacrorum functio­ nes committi ad normam iuris. Can. 4 0 4 - § 1. Praeter institutionem catecheticam inde ab infan­ tia habendam laici ius et obligationem habent acquirendi cognitionem uniuscuiusque ingenii dotibus et condicioni aptatam doctrinae a Christo revelatae et a magisterio authentico Ecclesiae traditae non solum, ut secundum eiusdem doctrinam vivere valeant, sed etiam, ut ipsi eam enuntiare atque, si opus est, defendere possint. T I T . XI - De laicis 1147 § 2. Ius quoque habent acquirendi pleniorem illam cognitionem in scientiis sacris, quae in ecclesiasticis studiorum universitatibus vel facultatibus aut in institutis scientiarum religiosarum traduntur, ibi­ dem lectiones frequentando et gradus academicos consequendo. § 3. Item servatis praescriptis circa idoneitatem requisitam sta­ tutis habiles sunt ad mandatum docendi disciplinas sacras ab aucto­ ritate competenti ecclesiastica recipiendum. Can. 405 - Patrimonio liturgico, theologico, spirituali et, discipli­ nari etiam laici sedulo studeant ita tamen, ut mutua benevolentia ac aestimatio atque unitas actionis inter laicos diversarum Ecclesiarum sui iuris foveantur nec varietas rituum noceat bono communi socie­ tatis, in qua vivunt, sed potius ad idem bonum in dies magis conducat. Can. 406 - Laici memores obligationis, de qua in can. 14, sciant illam eo magis urgere in eis adiunctis, in quibus nonnisi per ipsos Evangelium audire et Christum cognoscere homines possunt. Can. 407 - Laici, qui in statu coniugali vivunt, secundum propriam vocationem speciali obligatione tenentur per matrimonium et fami­ liam ad aedificationem populi Dei allaborandi. Can. 408 - § 1. Habiles sunt laici debita scientia, experientia et honestate praestantes, ut tamquam periti aut consultores ab auctori­ tatibus ecclesiasticis audiantur sive singuli sive ut membra variorum consiliorum et conventuum, ut paroecialium, eparchialium, patriar­ chalium. § 2. Praeterquam ad munera ecclesiastica, ad quae laici iure com­ muni admittuntur, ipsi ab auctoritate competenti ad alia quoque munera assumi possunt eis exceptis, quae ordinem sacrum requirunt vel quae iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris laicis expresse vetantur. § 3. Circa muneris ecclesiastici exercitium laici plene subduntur auctoritati ecclesiasticae. Can. 409 - § 1. Laici, qui permanenter aut ad tempus speciali Ec­ clesiae servitio addicuntur, obligatione tenentur, ut aptam acquirant formationem ad munus suum debite implendum requisitam utque hoc munus conscie, impense et diligenter impleant. § 2. Ipsi ius habent ad iustam remunerationem suae condicioni aptatam, qua decenter, servatis quoque iuris civilis praescriptis, ne­ cessitatibus propriis ac familiae providere possint; itemque ius ha­ bent, ut sui suaeque familiae congruenti praecaventiae et securitati sociali necnon assistentiae sanitariae provideatur. TITULUS XII DE MONACHIS CETERISQUE RELIGIOSIS ET DE SODALIBUS ALIORUM INSTITUTORUM VITAE CONSECRATAE CAPUT I DE MONACHIS CETERISQUE RELIGIOSIS Art. I CANONES GENERALES Can. 4 1 0 - Status religiosus est stabilis in communi vivendi mo­ dus in aliquo instituto ab Ecclesia approbato, quo christifideles Chri­ stum, Magistrum et Exemplum Sanctitatis, sub actione Spiritus Sancti pressius sequentes novo ac speciali titulo consecrantur per vota pu­ blica oboedientiae, castitatis et paupertatis sub legitimo Superiore ad normam statutorum servanda, saeculo renuntiant ac totaliter se devo­ vent caritatis perfectioni assequendae in servitium Regni Dei pro Ec­ clesiae aedificatione et mundi salute utpote signa coelestem gloriam praenuntiantia. Can. 411 - Status religiosus ab dus est. omnibus fovendus et promoven­ I De dependentia religiosorum ab Episcopo eparchiali, a Patriarcha, a Sede Apostolica o Can. 412 - § 1. Religiosi omnes subduntur Romano Pontifici ut suo supremo Superiori, cui obligatione parendi tenentur etiam vi voti oboedientiae. § 2. Quo melius institutorum bono atque apostolatus necessitati­ bus provideatur, Romanus Pontifex ratione sui primatus in univer­ sam Ecclesiam intuitu utilitatis communis instituta vitae consecratae ab Episcopi eparchialis regimine eximere potest sibique soli vel alii auctoritati ecclesiasticae subicere. Can. 413 - Ad regimen internum et disciplinam religiosam quod attinet, instituta religiosa, nisi aliter iure cavetur, si sunt iuris pon­ tificii, immediate et exclusive Sedi Apostolicae subiecta sunt; si vero sunt iuris patriarchalis vel eparchialis, immediate subiecta sunt Pa­ triarchae vel Episcopo eparchiali firmo can. 418, § 2. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1149 Can. 4 1 4 - § 1. Ad monasteria et congregationes iuris eparchialis quod attinet, Episcopo eparchiali competit : I typica monasteriorum et statuta congregationum atque immu­ tationes in ea ad normam iuris introductas approbare salvis eis, quae ab auctoritate superiore approbata sunt ; 2° dispensationes ab eisdem typicis vel statutis, quae potesta­ tem Superiorum religiosorum excedunt et ab ipso legitime petuntur, singulis in casibus et per modum actus dare; 3° visitare monasteria, etiam dependentia, necnon singulas domos congregationum in suo territorio, quoties visitationem canonicam ibi peragit aut quoties rationes vere speciales eius iudicio id suadent. o § 2. Haec iura Patriarchae competunt circa ordines et congrega­ tiones iuris patriarchalis, quae intra fines territorii Ecclesiae, cui praeest, domum principem habent ; secus eadem iura circa ordines omnes necnon circa monasteria et congregationes, quae non sunt iuris eparchialis, competunt soli Sedi Apostolicae. § 3. Si congregatio iuris eparchialis ad alias eparchias propagatur, nihil in ipsis statutis valide mutari potest nisi de consensu Episcopi eparchialis eparchiae, in qua sita est domus princeps, consultis tamen Episcopis eparchialibus, in quorum eparchiis ceterae domus sitae sunt. Can. 415 - § 1. Religiosi omnes subsunt potestati Hierarchae loci in eis, quae spectant ad publicam celebrationem cultus divini, ad verbi Dei praedicationem populo tradendam, ad christifidelium prae­ sertim puerorum religiosam et moralem educationem, ad institutio­ nem catecheticam et liturgicam, ad status clericalis decorem necnon ad varia opera in eis, quae apostolatum respiciunt. § 2. Episcopo eparchiali ius et obligatio est singula monasteria atque domos ordinum et congregationum in eius territorio sita visi­ tare his in rebus, quoties visitationem canonicam ibi peragit aut quo­ ties graves causae eius iudicio id suadent. § 3. Episcopus eparchialis nonnisi de consensu Superiorum com­ petentium potest religiosis opera apostolatus vel munera eparchiae propria committere firmo iure communi ac servata institutorum disci­ plina religiosa, indole propria atque fine specifico. § 4. Religiosi, qui extra domum delictum commiserunt nec a pro­ prio Superiore ab Hierarcha loci praemonito puniuntur, ab hoc puniri possunt, etsi domo legitime exierunt et domum reversi sunt. Can. 4 1 6 - Patriarchae necnon Hierarchae loci conventus promo­ veant cum Superioribus religiosorum, statis temporibus et quoties id opportunum videtur, ut pro operibus apostolatus, quae a sodalibus exer­ centur, collatis consiliis concorditer procedant. 1150 T i t . XU - De monachis ceterisque religiosis . Can. 417 - Si in domus institutorum iuris patriarchalis vel pon­ tificii eorumve ecclesias abusus irrepserunt et Superior ab Hierarcha loci monitus prospicere neglexit, idem Hierarcha loci obligatione te­ netur rem statim deferendi ad auctoritatem, cui institutum ipsum immediate subiectum est. 2° De Superioribus et de sodalibus institutorum religiosorum Can. 418 - § 1. Superiores maiores sunt Praeses confoederationis monasticae, Superior monasterii sui iuris, Superior generalis ordinis vel congregationis, Superior provincialis, eorundem vicarii aliique ad instar provincialium potestatem habentes itemque ii, qui, si praedicti desunt, interim legitime succedunt in officium. § 2. Nomine Superioris monachorum ceterorumque religiosorum non venit Hierarcha loci nec Patriarcha firmis canonibus, qui Patriar­ chae vel Hierarchae loci potestatem in ipsos tribuunt. Can. 419 - § 1. Praeses confoederationis monasticae, Superior mo­ nasterii sui iuris non confoederati et Superior generalis ordinis vel congregationis relationem de statu institutorum, quibus praesunt, quinto saltem quoque anno ad auctoritatem, cui immediate subditi sunt, mittere debent secundum formulam ab eadem auctoritate sta­ tutam. § 2. Superiores institutorum iuris eparchialis vel exemplar relationis etiam Sedi Apostolicae mittant. patriarchalis Can. 420 - § 1. Superiores maiores, quos ad munus visitatoris typicum monasterii aut statuta ordinis vel congregationis designant, temporibus in eisdem determinatis omnes domos sibi subiectas visi­ tent per se vel per alios, si sunt legitime impediti. § 2. Sodales cum visitatore fiducialiter agant, cui legitime inter­ roganti respondere tenentur secundum veritatem in caritate; nemini vero licet quoquo modo sodales ab hac obligatione avertere aut visi­ tationis finem aliter impedire. § 3. Hierarcha loci debet omnes domos religiosas visitare, si Su­ perior maior, cui visitatio iure competit, intra quinque annos eas non visitavit et monitus ab Hierarcha loci eas visitare neglexit. Can. 421 - Superiores gravi obligatione tenentur curandi, ut so­ dales sibi commissi vitam secundum typicum vel statuta propria com­ ponant ; Superiores sodales exemplo et hortatione iuvent in fine status religiosi assequendo, eorum necessitatibus personalibus convenienter subveniant, infirmos sedulo curent ac visitent, corripiant inquietos, consolentur pusillanimes, patientes sint erga omnes. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1151 Can. 422 - § 1. Superiores permanens habeant consilium ad nor­ mam typici vel statutorum constitutum, cuius opera in officio exer­ cendo utantur; in casibus iure praescriptis eius consensum aut con­ silium ad normam can. 934 exquirere tenentur. § 2. Iure particulari statuatur, utrum in domibus, in quibus mi­ nus quam sex sodales degunt, consilium haberi debeat necne. Can. 423 - Monasterium, confoederatio monastica, ordo et congre­ gatio eorumque provinciae et domus legitime erecta ipso iure sunt personae iuridicae; capacitatem vero eorum acquirendi, possidendi, administrandi et alienandi bona temporalia typicum vel statuta ex­ cludere aut coartare possunt. Can. 424 - In typico vel statutis normae statuantur de usu et administratione bonorum ad propriam paupertatem fovendam, expri­ mendam et tuendam. Can. 425 - Bona temporalia institutorum religiosorum reguntur cann. 1007 - 1054, nisi aliter iure communi cavetur vel ex natura rei constat. Can. 4 2 6 - Omnes et singuli religiosi, Superiores aeque ac subditi, debent non solum, quae emiserunt vota, fideliter integreque servare, sed etiam secundum typicum vel statuta mente et propositis fundato­ ris fideliter servatis vitam componere atque ita ad perfectionem sui status contendere. Can. 427 - Omnes et singuli religiosi tenentur obligationibus, quae clericis iure communi praescribuntur, nisi aliter iure cavetur vel ex natura rei constat. Can. 428 - Instituto religioso sodalis a votis perpetuis ut clericus ascribitur ordinatione diaconali vel in casu clerici alicui eparchiae iam ascripti professione perpetua. Can. 4 2 9 - Litterae religiosorum ad Superiores eorum necnon ad Hierarcham loci, Patriarcham, Legatum Romani Pontificis et Sedem Apostolicam missae itemque litterae, quas ipsi ab eisdem recipiunt, nulli inspectioni obnoxiae sunt. Can. 430 - Non licet titulos mere honoríficos dignitatum vel offi­ ciorum religiosis conferre, nisi agitur typico vel statutis id permittentibus de titulis officiorum Superiorum maiorum, quae religiosi iam exercuerunt. Can. 431 - § 1. Religiosus sine consensu scripto dato proprii Su­ perioris maioris non potest inde a prima professione ad dignitatem vel T I T . XU - De monachis ceterisque religiosis . 1152 officium extra proprium institutum promoveri eis exceptis, quae per electionem a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis peractam conferuntur, et firmo can. 89, § 2; expleto munere ad monasterium, ordinem vel congregationem redire debet. § 2. Religiosus, qui fit Patriarcha, Episcopus vel Exarchus : I manet votis ligatus ceterisque suae professionis obligationibus adhuc tenetur eis exceptis, quae cum sua dignitate ipse prudenter iu­ dicat componi non posse ; voce activa et passiva in proprio monasterio, ordine vel congregatione caret ; a potestate Superiorum eximitur et vi voti oboedientiae soli Romano Pontifici manet obnoxius ; o 2° expleto munere vero, qui ad monasterium, ordinem vel con­ gregationem firmis de cetero cann. 62 et 211 redit, vocem activam et passivam habere potest, si typicum vel statuta id permittunt. § 3. Religiosus, qui fit Patriarcha, Episcopus vel Exarchus : I si per professionem capacitatem acquirendi dominii bonorum amisit, bonorum, quae ipsi obveniunt, habet usum, usumfructum et administrationem; proprietatem vero Patriarcha, Episcopus eparchia­ lis, Exarchus acquirit Ecclesiae patriarchali, eparchiae, exarchiae; ce­ teri monasterio vel ordini ; o 2° si per professionem dominium bonorum non amisit, bonorum, quae habebat, recuperat usum, usumfructum et administrationem; quae postea ipsi obveniunt, sibi plene acquirit ; 3° in utroque casu de bonis, quae ipsi obveniunt non intuitu per­ sonae, debet disponere secundum offerentium voluntatem. Can. 432 - Monasterium dependens, domus vel provincia instituti religiosi cuiusvis Ecclesiae sui iuris, etiam Ecclesiae latinae, quod de consensu Sedis Apostolicae alii Ecclesiae sui iuris ascribitur, ius huius Ecclesiae servare debet salvis praescriptis typici vel statuto­ rum, quae internum regimen eiusdem instituti respiciunt, et privilegiis a Sede Apostolica concessis. Art. II DE MONASTERIIS Can. 433 - § 1. Monasterium dicitur domus religiosa, in qua so­ dales ad evangelicam perfectionem tendunt servatis regulis et tradi­ tionibus vitae monasticae. § 2. Monasterium sui iuris est illud, quod ab alio monasterio non dependet et regitur proprio typico ab auctoritate competenti approbato. Can. 4 3 4 - Monasterium est iuris pontificii, si a Sede Apostolica erectum aut per eiusdem decretum ut tale agnitum est ; iuris patriar- T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1153 chalis, si est stauropegiacum ; iuris eparchialis, si ab Episcopo erectum, decretum agnitionis Sedis Apostolicae consecutum non est. I De erectione et de suppressione monasteriorum o Can. 435 - § 1. Episcopi eparchialis est erigere monasterium sui iuris consulto intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis Patriarcha aut in ceteris casibus consulta Sede Apostolica. § 2. Patriarchae reservatur erectio monasterii stauropegiaci. Can. 436 - § 1. Quodvis monasterium sui iuris monasteria depen­ dentia habere potest, quorum alia sunt filialia, si ex ipso actu erectio­ nis vel ex decreto secundum typicum lato ad condicionem monasterii sui iuris tendere possunt, alia vero sunt subsidiaria. § 2. Ad valide erigendum monasterium dependens requiritur con­ sensus scripto datus auctoritatis, cui monasterium sui iuris subiectum est, et Episcopi eparchialis loci, ubi hoc monasterium erigitur. Can. 437 - § 1. Licentia erigendi monasterium, etiam dependens, secumfert ius habendi ecclesiam et ministeria sacra peragendi item­ que pia opera, quae monasterii ad normam typici sunt propria, exer­ cendi salvis clausulis legitime appositis. § 2. Ut aedificentur et aperiantur schola, hospitium vel similis aedes separata a monasterio, requiritur pro quovis monasterio con­ sensus scripto datus Episcopi eparchialis. § 3. Ut monasterium in alios usus convertatur, eadem sollemnia re­ quiruntur ac ad erigendum illud, nisi agitur de conversione, quae ad internum regimen et disciplinam religiosam dumtaxat refertur. Can. 438 - § 1. Patriarchae est supprimere intra fines territorii Ecclesiae, cui praeest, monasterium sui iuris vel filiale iuris eparchia­ lis vel stauropegiacum gravi de causa, de consensu Synodi permanen­ tis et rogante vel consulto Episcopo eparchiali, si monasterium est iuris eparchialis, et consulto Superiore monasterii et Praeside con­ foederationis, si monasterium est confoederatum, salvo recursu in su­ spensivo ad Romanum Pontificem. § 2. Cetera monasteria sui iuris vel filialia sola Sedes Apostolica supprimere potest. § 3. Monasterium subsidiarium supprimi potest decreto dato a Su­ periore monasterii, a quo dependet, ad normam typici et de consensu Episcopi eparchialis. § 4. Bona monasterii sui iuris suppressi cedunt confoederatione si fuit confoederatum; secus eparchiae vel, si fuit stauropegiacum, Ec­ clesiae patriarchali ; bona autem monasterii dependentis suppressi ce- 1154 T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . dunt monasterio sui iuris; de bonis vero suppressi monasterii iuris pontificii Sedi Apostolicae reservatur statuere salva omni in casu of­ ferentium voluntate. Can. 4 3 9 - § 1. Plura eiusdem eparchiae monasteria sui iuris Epi­ scopo eparchiali subiecta confoederationem inire possunt de consensu scripto dato eiusdem Episcopi eparchialis, cuius est etiam confoede­ rationis statuta approbare. § 2. Confoederatio inter plura monasteria sui iuris diversarum eparchiarum vel stauropegiaca intra fines territorii Ecclesiae patriar­ chalis sita iniri potest consultis Episcopis eparchialibus, quorum in­ terest, et de consensu Patriarchae, cui reservatur quoque confoedera­ tionis statuta approbare. § 3. In ceteris casibus de confoederatione ineunda Sedes Aposto­ lica adeatur. Can. 440 - § 1. Monasterii sui iuris non confoederati aggregatio et confoederati a confoederatione separatio eidem auctoritati reservatur, de qua in can. 439. § 2. Confoederatio autem intra fines territorii Ecclesiae patriarcha­ lis supprimi non potest nisi a Patriarcha de consensu Synodi Episco­ porum Ecclesiae patriarchalis, consultis Episcopis eparchialibus, quo­ rum interest, ac Praeside confoederationis salvo recursu in suspensivo ad Romanum Pontificem ; ceterarum confoederationum suppressio re­ servatur Sedi Apostolicae. § 3. De bonis, quae ad ipsam confoederationem suppressam perti­ nent, statuere reservatur auctoritati, quae confoederationem suppres­ sit, salva offerentium voluntate ; Patriarcha hoc in casu indiget con­ sensu Synodi permanentis. 2° De monasteriorum Superioribus, Synaxibus et oeconomis Can. 441 - § 1. In monasteriis Superiores et Synaxes eam potesta­ tem habent, quae iure communi et typico determinatur. § 2. Superiores in monasteriis sui iuris habent potestatem regi­ minis, quatenus ipsis a iure vel ab auctoritate, cui subditi sunt, ex­ presse conceditur, firmo can. 979. § 3. Potestas Praesidis confoederationis monasticae praeter ea, quae iure communi determinata sunt, in statutis eiusdem confoederationis determinanda est. Can. 442 - Firmo monasterii sui iuris typico, quod potiora exigit, ut quis habilis sit ad officium Superioris monasterii sui iuris susci­ piendum, requiritur, ut professionem perpetuam emiserit, per decem saltem annos professus sit et annos quadraginta expleverit. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis. 1155 Can. 443 - § 1. Superior monasterii sui iuris eligitur in Synaxi ad normas typici coadunata et servatis cann. 947 - 960, salvo iure Epi­ scopi eparchialis ut Synaxi electionis per se vel per alium praesit. § 2. In electione vero Superioris monasterii sui iuris • confoederati Synaxi electionis praeest per se vel per alium Praeses eiusdem con­ foederationis. Can. 4 4 4 - § 1. Officium Superioris monasterii sui iuris confertur ad tempus indeterminatum, nisi aliud fert typicum. § 2. Nisi typicum aliud praescribit, Superiores monasteriorum de­ p e n d e n t e m constituuntur ad tempus in ipso typico determinatum a Superiore monasterii sui iuris de consensu sui consilii, si monaste­ rium est filiale, consulto vero eodem consilio, si est subsidiarium. § 3. Superiores vero, qui septuagesimum quintum aetatis annum expleverunt vel qui ob infirmam valetudinem aliave gravi de causa officio suo implendo minus apti evaserunt, renuntiationem ab officio Synaxi, cuius est eam acceptare, exhibeant. Can. 445 - Sodales Synaxis electionis eos eligere satagant, quos in Domino vere dignos et idoneos ad officium Superioris agnoscunt, se abstinentes a quovis abusu et praesertim a suffragiorum procuratione tam pro se ipsis quam pro aliis. Can. 4 4 6 - In proprio monasterio Superior resideat neque ab eodem discedat nisi ad normam typici. Can. 447 - § 1. Pro administratione bonorum temporalium sit in monasterio oeconomus, qui officio suo fungatur sub moderamine Su­ perioris. § 2. Superior monasterii sui iuris officium oeconomi eiusdem mo­ nasterii simul ne gerat; officium vero oeconomi monasterii dependentis, etsi melius ab officio Superioris distinguitur, componi tamen cum eo potest, si necessitas id exigit. § 3. Oeconomus nominatur a Superiore monasterii sui iuris de con­ sensu sui consilii, nisi typicum aliud fert. 3° De admissione in monasterium sui iuris et de novitiatu Can. 448 - Ut quis in monasterium sui iuris admittatur, requiri­ tur, ut recta intentione moveatur, ad vitam monasticam ducendam sit idoneus nec ullo detineatur impedimento iure statuto. Can. 449 - Candidatus, antequam ad novitiatum admittitur, per temporis spatium in typico determinatum in monasterio degere debet sub speciali cura probati sodalis. T I T . X I I - De monachis 1156 ceterisque religiosis. Can. 4 5 0 - Firmis praescriptis typici, quae potiora exigunt, ad novitiatum valide admitti non possunt : I acatholici; 2° qui poena canonica puniti sunt exceptis poenis, de quibus in can. 1426, § 1 ; 3° ii, quibus imminet gravis poena ob delictum, de quo legitime ac­ cusati sunt; 4° qui duodevicesimum aetatis annum nondum expleverunt, nisi agitur de monasterio, in quo habetur professio temporaria, quo in casu sufficit aetas septemdecim annorum; 5° qui monasterium ingrediuntur vi, metu gravi aut dolo inducti vel ii, quos Superior eodem modo inductus recipit; 6° coniuges durante matrimonio ; 7° qui ligantur vinculo professionis religiosae vel alio sacro vin­ culo in instituto vitae consecratae, nisi de legitimo transitu agitur. o Can. 451 - Nemo licite ad novitiatum monasterii alterius Eccle­ siae sui iuris admitti potest sine licentia Sedis Apostolicae, nisi de candidato agitur, qui destinatus est monasterio dependenti, de quo in can. 432, propriae Ecclesiae. Can. 452 - § 1. Clerici eparchiae ascripti ad novitiatum licite ad­ mitti non possunt nisi consulto proprio Episcopo eparchiali ; nec licite admitti possunt, si Episcopus eparchialis contradicit ex eo, quod eorum discessus in grave animarum detrimentum cedit, quod aliter vitari minime potest, aut si de iis agitur, qui ad ordines sacros in monaste­ rio destinati aliquo impedimento iure statuto detinentur. § 2. Item licite in monasterium admitti non possunt parentes, quo­ rum opera est ad filios alendos et educandos necessaria, aut filii, qui patri vel matri, avo vel aviae in gravi necessitate constitutis subve­ nire debent, nisi monasterium aliter de re providit. Can. 4 5 3 - § 1. Superioris monasterii sui iuris est admittere ad novitiatum consulto suo consilio. § 2. Ipsi Superiori constare debet opportunis mediis adhibitis de idoneitate atque de plena libertate candidati in statu monastico eli­ gendo. § 3. Circa documenta a candidatis praestanda necnon circa di­ versa testimonia de eorum bonis moribus et idoneitate colligenda ser­ ventur praescripta typici. Can. 4 5 4 - In typico determinandae sunt normae circa dotem, si requiritur, a candidatis praestandam et sub speciali vigilantia Hie­ rarchae loci administrandam necnon de integra dote sine fructibus iam maturis quavis de causa a monasterio discedenti restituenda. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis ., 1157 Can. 455 - Novitiatus incipit a susceptione habitus monastici vel alio modo in typico praescripto. Can. 456 - § 1. Monasterium sui iuris habere potest proprios no­ vitios, qui in eodem monasterio sub ductu idonei sodalis vitae mona­ sticae initiantur. § 2. Novitiatus, ut validus sit, peragi debet in ipso monasterio sui iuris aut Superioris decisione consulto eius consilio in alio mo­ nasterio sui iuris eiusdem confoederationis. § 3. Si vero aliquod monasterium sui iuris sive confoederatum sive non confoederatum praescripta de institutione novitiorum implere non potest, Superior tenetur obligatione novitios mittendi in aliud mona­ sterium, in quo eadem praescripta religiose servantur. Can. 457 - § 1. Novitiatus, ut validus sit, per triennium integrum et continuum peragi debet; in monasteriis vero, in quibus professio temporaria praemittitur professioni perpetuae, sufficit unus annus no­ vitiatus. § 2. In unoquoque anno novitiatus absentia tribus mensibus sive continuis sive intermissis brevior valididatem non afficit, sed tempus deficiens, si quindecim dies superat, suppleri debet. § 3. Novitiatus ultra triennium ne extendatur firmo can. 461, § 2. Can. 458 - § 1. Novitiorum institutioni praeficiendus est ut ma­ gister ad normam typici sodalis prudentia, caritate, pietate, scientia et vitae monasticae observantia praestans, decem saltem annos pro­ fessus. § 2. Iura et obligationes huius magistri in eis praesertim, quae ad modum institutionis novitiorum necnon ad relationes ad Synaxim et Superiorem monasterii spectant, determinentur in typico. Can. 4 5 9 - § 1. Tempore novitiatus iugiter incumbendum est, ut sub ductu magistri informetur novitii animus studio typici, piis meditationibus assiduaque prece, eis perdiscendis, quae ad vota et ad virtutes pertinent, exercitationibus opportunis ad vitia exstirpanda, ad compescendos animi motus, ad virtutes acquirendas. § 2. Tempore novitiatus ne destinentur novitii operibus exteriori­ bus monasterii nec dedita opera studiis vacent litterarum, scientiarum aut artium. Can. 4 6 0 - Novitius non potest valide suis bonis quovis modo re­ nuntiare aut eadem obligare firmo can. 467, § 1. Can. 461 - § 1. Novitius potest monasterium sui iuris libere de­ serere aut a Superiore vel a Synaxi secundum typicum iusta de causa dimitti. 1158 T I T . XU - De monachis ceterisque religiosis .. § 2. Exacto novitiatu, si iudicatur idoneus, novitius ad profes­ sionem admittatur, secus dimittatur; si vero dubium superest de eius idoneitate, potest novitiatus tempus ad normam typici prorogari, non tamen ultra annum. 4° De consecratione seu professione monastica Can. 462 - § 1. Status monasticus definitive assumitur professione perpetua, in qua comprehenduntur tria vota perpetua oboedientiae, castitatis et paupertatis. § 2. In emittenda professione serventur praescripta typici et li­ brorum liturgicorum. Can. 463 - Quod attinet ad diversos professionis monasticae gra­ dus, standum est typico monasterii salva vi iuridica professionis se­ cundum ius commune. Can. 4 6 4 - Ad validitatem professionis monasticae perpetuae re­ quiritur, u t : 1° novitiatus valide peractus sit; 2° novitius admittatur ad professionem a Superiore proprii mo­ nasterii sui iuris de consensu sui consilii necnon recipiatur professio ab eodem Superiore per se vel per alium; 3° professio sit expressa nec vi, metu gravi aut dolo emissa vel recepta ; 4° cetera ad validitatem professionis in typico requisita im­ pleantur. Can. 465 - Ea, quae iure communi de professione temporaria prae­ scribuntur, valent etiam de monasteriis, in quibus talis professio se­ cundum typicum professioni perpetuae praemittitur. Can. 4 6 6 - Professio monastica perpetua reddit inválidos, si actus irriti fieri possunt. actus votis contrarios Can. 467 - § 1. Candidatus ad professionem monasticam perpe­ tuam debet intra sexaginta dies ante professionem omnibus bonis, quae actu habet, cui mavult, sub condicione secuturae professionis renuntiare; renuntiatio ante hoc tempus facta ipso iure nulla est. § 2. Emissa professione ea omnia statim fiant, quae necessaria sunt, ut renuntiatio etiam iure civili effectum consequatur. Can. 4 6 8 - § 1. Quaecumque bona temporalia quovis titulo sodali post professionem perpetuam obveniunt, a monasterio acquiruntur. § 2. De debitis et obligationibus, quae sodalis post professionem perpetuam contraxit de licentia Superioris, respondere debet mona- T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1159 sterium; si vero sine licentia Superioris debita contraxit, ipse sodalis respondere debet. § 3. Firmum tamen est contra eum, in cuius rem aliquid ex inito contractu versum est, semper posse actionem institui. Can. 469 - Sodalis emissa professione perpetua amittit ipso iure quaelibet officia, si quae habet, et propriam eparchiam atque pleno iure monasterio aggregatur. Can. 4 7 0 - Documentum emissae professionis perpetuae ab ipso so­ dali et ab eo, qui professionem etiam ex delegatione recepit, subscriptum asservetur in archivo monasterii ; Superior proprii monasterii sui iuris debet de eadem quam primum certiorem facere parochum, apud quem baptismus sodalis adnotatus est. 5° De institutione sodalium et de disciplina monastica Can. 471 - § 1. Modus institutionis sodalium in typico ita deter­ minetur, ut ad vitam sanctitatis plenius assequendam permanenter ex­ citentur necnon ut ipsorum ingenii dotes evolvantur studio sacrae doctrinae et acquisitione humanae culturae pro temporum necessita­ tibus et sic aptiores evadant in exercitio artium atque operum, quae a monasterio legitime assumuntur. § 2. Institutio monachorum, qui ad ordines sacros destinantur, praeterea fieri debet secundum rationem institutionis clericorum, de qua in can. 330, in ipso monasterio, si sedem studiorum ad normam can. 340, § 1 instructam habet, aut sub ductu probati moderatoris in alio seminario vel instituto studiorum superiorum ab auctoritate ec­ clesiastica approbato. Can. 472 - Superior monasterii sui iuris ad normam typici dare potest suis sodalibus a votis perpetuis litteras dimissorias ad sacram ordinationem; hae litterae mittendae sunt Episcopo eparchiali loci, ubi monasterium, etiam dependens, situm est vel, si de monasterio stauropegiaco agitur, Episcopo a Patriarcha designato. Can. 473 - § 1. In singulis monasteriis laudes divinae cottidie ce­ lebrentur ad normam typici et legitimarum consuetudinum ; item om­ nibus diebus celebretur Divina Liturgia eis exceptis, qui praescriptis librorum liturgicorum excipiuntur. § 2. Curent Superiores monasteriorum, ut omnes sodales ad nor­ mam typici : I legitime non impediti cottidie laudibus divinis atque Divinae Liturgiae, quoties celebratur, participent, contemplationi rerum divi­ narum vacent et in alia pietatis exercitia sedulo incumbant; O 1160 T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 2° libere ac frequenter ad patres spirituales et confessarios acce­ dere possint; 3° quotannis per aliquot dies recessui spirituali vacent. Can. 4 7 4 - § 1. Sodales monasteriorum frequenter ad normam ty­ pici sacramentum paenitentiae suscipiant. § 2. Firmo typico, quod confessionem suadet apud determinatos confessarios, omnes sodales monasterii sacramentum paenitentiae su­ scipere possunt a quocumque sacerdote facultate hoc sacramentum ministrandi praedito firma disciplina monastica. Can. 475 - § 1. In singulis monasteriis plures pro sodalium nu­ mero patres spirituales et confessarii designentur ab ipso Superiore monasterii, si de presbyteris-monachis eiusdem monasterii agitur, qui facultate sacramentum paenitentiae ministrandi praediti sunt, secus vero ab Hierarcha loci audito Superiore monasterii sui iuris, qui prae­ vie communitatem, cuius interest, consulere debet. § 2. Pro monasteriis, in quibus presbyteri-monachi non sunt, Hie­ rarcha loci eodem modo designet sacerdotem, cuius est regulariter in monasterio Divinam Liturgiam celebrare et verbum Dei praedicare firmo can. 612, § 2. Can. 476 - Sodales monasterii tam intra quam extra monasterium habitum monasticum a proprio typico praescriptum induant. Can. 477 - § 1. In monasterio servetur clausura modo in typico praescripto, salvo iure Superioris per modum actus et gravi de causa in partes clausurae obnoxias admittendi personas alterius sexus prae­ ter illas, quae secundum typicum clausuram ingredi possunt. § 2. Partes monasterii clausurae obnoxiae manifesto indicentur. § 3. Clausurae fines accurate praescribere aut iusta de causa mu­ tare est Superioris monasterii sui iuris de consensu sui consilii atque certiore facto Episcopo eparchiali. Can. 478 - Superior monasterii potest permittere, ut sodales extra monasterium degant ad tempus in typico determinatum ; ad absentiam vero, quae unum annum excedit, nisi causa studiorum vel infirmitatis intercedit, requiritur licentia auctoritatis, cui monasterium subiectum est. Can. 4 7 9 - Si de iudicio Hierarchae loci auxilium monasteriorum ad institutionem catecheticam populi necessarium est, omnes Supe­ riores ab eodem Hierarcha requisiti debent per se vel per alios illam populo tradere in propriis ecclesiis. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1161 Can. 4 8 0 - In ecclesia monasterii paroecia erigi non potest nec monachi parochi nominari possunt sine consensu Patriarchae intra fines territorii Ecclesiae, cui praeest, aut in ceteris casibus Sedis Apo­ stolicae. 6° De eremitis Can. 4 8 1 - Eremita est sodalis monasterii sui iuris, qui in coele­ stium contemplatione se totum collocat et ab hominibus mundoque ex toto segregatus Can. 482 - Ad vitam eremiticam legitime aggrediendam requiritur, ut sodalis licentiam Superioris monasterii sui iuris, ad quod pertinet, de consensu eius consilii obtinuerit et saltem sex annos a die perpe­ tuae professionis computandos vitam in monasterio peregerit. Can. 483 - Locus, ubi eremita vivit, sit a Superiore monasterii de­ signatus atque speciali modo a saeculo et a ceteris partibus monasterii segregatus; si vero locus extra saepta monasterii invenitur, requiri­ tur insuper consensus scripto datus Episcopi eparchialis. Can. 4 8 4 - Eremita a Superiore monasterii dependet atque cano­ nibus de monachis et typico monasterii obligatur, quatenus cum vita eremitica componi possunt. Can. 485 - Superior monasterii sui iuris potest de consensu sui consilii imponere finem vitae eremiticae iusta de causa, etiam invito eremita. 7° De monasterio stauropegiaco Can. 486 - § 1. Patriarcha gravi de causa, consulto Episcopo epar­ chiali atque de consensu Synodi permanentis potest in ipso actu erectionis monasterio sui iuris statum monasterii stauropegiaci con­ cedere. § 2. Monasterium stauropegiacum Patriarchae immediate subiectum est ita, ut ipse solus eadem iura et obligationes habet ac Episcopus eparchialis circa monasterium, sodales eidem ascriptos necnon per­ sonas, quae diu noctuque in monasterio degunt; ceterae vero perso­ nae monasterio addictae immediate et exclusive Patriarchae subduntur in eis solummodo, quae ad eorum munus vel officium spectant. 8° De transitu ad aliud monasterium Can. 487 - § 1. Sodalis non potest transire a monasterio sui iuris ad aliud eiusdem confoederationis sine consensu scripto dato Praesidis confoederationis. § 2. Ad transitum a monasterio non confoederato ad aliud mona­ sterium eidem auctoritati subiectum requiritur consensus eiusdem 76 - A. A. S. 1162 T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis.. auctoritatis; si vero monasterium, ad quod transitus fit, alii aucto­ ritati subiectum est, requiritur etiam consensus huius auctoritatis. § 3. Patriarcha, Episcopus eparchialis et Praeses confoederationis hunc consensum dare non possunt nisi consulto Superiore monasterii sui iuris, a quo transitus fit. § 4. Ad validitatem transitus ad monasterium alterius Ecclesiae sui iuris requiritur insuper consensus Sedis Apostolicae. § 5. Transitus fit admissione a Superiore novi monasterii sui iuris de consensu Synaxis concessa. Can. 488 - § 1. Transiens ad aliud monasterium sui iuris eiusdem confoederationis nec novitiatum peragit nec novam professionem emit­ tit et a die transitus amittit iura et solvitur ab obligationibus prioris monasterii, alterius iura et obligationes suscipit et, si clericus est, eidem etiam ut clericus ascribitur. § 2. Transiens a monasterio sui iuris ad aliud monasterium sui iuris ad nullam vel ad diversam confoederationem pertinens servet prae­ scripta typici monasterii, ad quod fit transitus, circa obligationem peragendi novitiatum et emittendi professionem; si vero in typico de re non cavetur, nec novitiatum peragit nec novam professionem emit­ tit, sed effectus transitus locum habent a die, quo transitus fit, nisi Superior monasterii ab eo exigit, ut aliquod tempus non ultra annum experimenti causa in monasterio transigat ; transacto experimenti tem­ pore aut a Superiore de consensu sui consilii vel Synaxis ad normam typici stabiliter novo monasterio ascribatur aut ad pristinum mona­ sterium redeat. § 3. In transitu a monasterio sui iuris ad ordinem vel congregatio­ nem serventur congrua congruis referendo cann. 544 et 545. § 4. Monasterium sui iuris, a quo sodalis discedit, bona servat, quae ipsius sodalis ratione iam ei quaesita sunt; quod spectat ad do­ tem, ea debetur sine fructibus iam maturis a die transitus monaste­ rio, ad quod transitus fit. 9° De exclaustratione et de discessu a monasterio Can. 4 8 9 - § 1. Indultum exclaustrationis a monasterio sui iuris nonnisi sodali a votis perpetuis concedere potest ad petitionem ipsius sodalis auctoritas, cui monasterium subiectum est, audito Superiore monasterii sui iuris una cum suo consilio. § 2. Episcopus eparchialis hoc indultum nonnisi ad triennium con­ cedere potest. Can. 4 9 0 - Petente Superiore monasterii sui iuris de consensu sui consilii exclaustratio imponi potest ab auctoritate, cui monasterium subiectum est, gravi de causa servata aequitate et caritate. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1163 Can. 491 - Sodalis exclaustratus manet votis ligatus atque ceteris obligationibus professionis monasticae, quae cum suo statu componi possunt, adhuc tenetur; habitum monasticum debet deponere; perdu­ rante tempore exclaustrationis caret voce activa et passiva; Episcopo eparchiali loci, ubi commoratur, loco Superioris proprii monasterii subditus est etiam vi voti oboedientiae. Can. 492 - § 1. Sodalis a votis perpetuis indultum discedendi a monasterio et redeundi ad vitam saecularem ne petat nisi gravissimis de causis coram Domino perpensis ; petitionem suam deferat Superiori monasterii sui iuris, qui eam una cum voto suo suique consilii ad Sedem Apostolicam mittat. § 2. Huiusmodi indultum Sedi Apostolicae reservatur. Can. 493 - § 1. Indultum discedendi a monasterio et redeundi ad vitam saecularem legitime concessum et sodali intimatum, nisi in actu intimationis ab ipso sodali reiectum est, ipso iure secumfert dispensa­ tionem a votis necnon ab omnibus obligationibus ex professione ortis, non vero ab illis ordini sacro adnexis, si sodalis in ordine sacro con­ stitutus est. § 2. Si sodalis, qui a monasterio discessit et ad vitam saecularem rediit, in monasterium rursus recipitur, novitiatum ac professionem instaurat, perinde ac si numquam vitae religiosae addictus esset. Can. 4 9 4 - § 1. Monachus a votis perpetuis et in ordine sacro con­ stitutus, si indultum discedendi a monasterio et redeundi ad saeculum obtinuit, non potest ordines sacros exercere, donec Episcopum epar­ chialem benevolum receptorem invenerit. § 2. Episcopus eparchialis eum recipere potest sive absolute sive experimenti causa ad quinquennium ; in primo casu monachus est ipso iure eparchiae ascriptus, in altero vero exacto quinquennio, nisi antea expresse dimissus est. Can. 495 - Sodalis, qui post emissam professionem monasterium illegitime deseruit, debet sine mora ad monasterium redire; Superio­ res debent eum sollicite requirere et, si vera paenitentia motus redit, suscipere; secus vero ad normam iuris puniatur vel etiam dimittatur. Can. 4 9 6 - § 1. Qui perdurante professione temporaria gravi de causa a monasterio discedere et ad vitam saecularem redire vult, pe­ titionem suam Superiori monasterii sui iuris deferat. § 2. Superior hanc petitionem una cum voto suo suique consilii ad Episcopum eparchialem mittat, cuius est, etsi de monasteriis iuris pontificii agitur, hoc in casu indultum discedendi a monasterio et ad T I T . X I I - De monachis 1164 ceterisque religiosis. vitam saecularem redeundi concedere, nisi ius particulare id pro mo­ nasteriis intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sitis Patriarchae reservat. 10° De dimissione monachorum Can. 497 - § 1. Ipso iure dimissus a monasterio habendus est so­ dalis qui : I fidem catholicam publice abiecit; 2° matrimonium celebravit vel etiam civiliter tantum attentavit. o § 2. His in casibus Superior monasterii sui iuris consulto suo con­ silio sine mora collectis probationibus declarationem facti emittat, ut iuridice constet de dimissione, atque quam primum de re auctoritatem, cui monasterium immediate subiectum est, certiorem faciat. Can. 498 - § 1. Sodalis^ qui causa est imminentis et gravissimi sive exterioris scandali sive erga monasterium damni, a Superiore mo­ nasterii sui iuris de consensu eius consilii statim ex monasterio eici potest habitu monastico statim deposito. § 2. Superior monasterii sui iuris, si casus fert, curet, ut proces­ sus dimissionis ad normam iuris promoveatur, aut rem auctoritati, cui monasterium subiectum est, deferat. § 3. Sodalis ex monasterio eiectus, qui in ordine sacro constitutus est, ab exercitio ordinis sacri prohibetur, nisi auctoritas, cui mona­ sterium subiectum est, aliter decernit. Can. 4 9 9 - Perdurante professione temporaria sodalis dimitti po­ test a Superiore monasterii sui iuris de consensu eius consilii secun­ dum can. 552, §§ 2 et 3, sed dimissio, ut valeat, confirmari debet ab Episcopo eparchiali vel, si ius particulare ita fert pro monasteriis intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sitis, a Patriarcha. Can. 500 - § 1. Ad dimittendum sodalem a votis perpetuis firmo can. 497 competens est Praeses confoederationis monasticae vel Su­ perior monasterii sui iuris non confoederati, uterque de consensu sui consilii, quod in casu simul cum Superiore praeside ex quinque saltem membris ad validitatem constare debet ita, ut, si desunt vel absunt ordinarii consiliarii, alii ad normam typici vel statutorum confoedera­ tionis advocentur; suffragatio autem secreto fieri debet. § 2. Ad dimissionem valide decernendam praeter alias condiciones in typico forte statutas requiritur, ut : I causae dimissionis sint graves, culpabiles et iuridice compro­ batae una cum defectu emendationis ; 2° dimissioni praecesserint, nisi natura causae dimissionis id ex­ cludit, duae monitiones cum formali comminatione dimissionis, quae in cassum cesserunt; o Trr. XII - De monachis ceterisque religiosis .. 1165 3° causae dimissionis sodali scripto manifestatae sint data ei post singulas monitiones plena opportunitate se defendendi; 4° tempus utile in typico statutum ab ultima monitione elapsum sit. § 3. Responsiones sodalis scripto datae alligantur actis, quae eis, de quibus in § 1, submittenda sunt. § 4. Decretum dimissionis exsecutioni mandari non potest, nisi est ab auctoritate, cui monasterium subiectum est, approbatum. Can. 501 - § 1. Decretum dimissionis quam primum sodali, cuius interest, intimetur. § 2. Sodalis vero potest adversus decretum dimissionis intra quin­ decim dies cum effectu suspensivo sive recursum interponere sive, nisi decretum dimissionis a Sede Apostolica confirmatum est, postulare, ut causa via iudiciali tractetur. § 3. De recursu adversus decretum dimissionis videt Sedes Aposto­ lica vel, si de sodali agitur, qui domicilium intra fines territorii Ec­ clesiae patriarchalis habet, Patriarcha. § 4. Si vero causa via iudiciali tractanda est, de ea videt tribunal auctoritatis immediate superioris ei, qui decretum dimissionis confir­ mavit ; Superior vero, qui decretum dimissionis tulit, acta in re col­ lecta tradat eidem tribunali et procedatur secundum canones de iudi­ cio poenali appellatione remota. Can. 502 - Legitima dimissione, ea exclusa, de qua in can. 497, ipso iure cessant omnia vincula necnon obligationes ex professione mo­ nastica orta et, si sodalis in ordine sacro constitutus est, servari de­ bet can. 494. Can. 503 - § 1. Qui a monasterio legitime discedit vel ab eo legi­ time dimissus est, nihil ab eo repetere potest ob quamlibet operam in eo praestitam. § 2. Monasterium tamen aequitatem et caritatem servet erga so­ dalem, qui ab eo separatur. Art, I I I DE ORDINIBUS ET CONGREGATIONIBUS Can. 504 - § 1. Ordo est societas ab auctoritate competenti eccle­ siastica erecta, in qua sodales, etsi non sunt monachi, professionem emittunt, quae professioni monasticae aequiparatur. § 2. Congregatio est societas ab auctoritate competenti ecclesiastica erecta, in qua sodales professionem emittunt cum tribus votis publi- T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1166 eis oboedientiae, castitatis et paupertatis, quae tamen professioni mo­ nasticae non aequiparatur, sed propriam vim habet ad normam iuris. Can. 505 - § 1. Ordo est iuris pontificii, si a Sede Apostolica erectus aut per eiusdem decretum ut talis agnitus est ; iuris patriarchalis vero, si a Patriarcha erectus decretum agnitionis Sedis Apostolicae con­ secutus non est. § 2. Congregatio est : I iuris pontificii, si a Sede Apostolica erecta aut per eiusdem decretum ut talis agnita e s t ; 2° iuris patriarchalis, si a Patriarcha erecta aut per eiusdem de­ cretum ut talis agnita est nec decretum agnitionis Sedis Apostolicae consecuta est ; 3° iuris eparchialis, si ab Episcopo eparchiali erecta decretum agnitionis Sedis Apostolicae vel Patriarchae consecuta non est. o § 3. Ordo vel congregatio est clericalis, si ratione finis seu pro­ positi a fundatore intenti vel vi legitimae consuetudinis sub modera­ mine est presbyterorum, ministeria ordini sacro propria assumit et ut talis ab auctoritate ecclesiastica agnoscitur. 1° De erectione et de suppressione ordinis, congregationis, provinciae, domus Can. 506 - § 1. Episcopus eparchialis erigere potest tantum congre­ gationes; sed eas ne erigat nisi consulta Sede Apostolica et insuper in­ tra fines territorii Ecclesiae patriarchalis nisi consulto Patriarcha. § 2. Patriarcha erigere potest ordines et congregationes de consensu Synodi permanentis atque Sede Apostolica consulta. § 3. Intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis congregatio iuris eparchialis, quae in plures eparchias eiusdem territorii diffusa est, fieri potest iuris patriarchalis decreto Patriarchae consultis eis, quorum interest, et de consensu Synodi permanentis. Can. 507 - § 1. Ordo, etiam iuris patriarchalis, legitime erectus, etsi ex una tantum domo constat, supprimi non potest nisi a Sede Apostolica, cui etiam reservatur de bonis suppressi ordinis statuere salva offerentium voluntate. § 2. Congregationem iuris patriarchalis vel eparchialis legitime erec­ tam, etsi ex una tantum domo constat, supprimere potest praeter Se­ dem Apostolicam Patriarcha intra fines territorii Ecclesiae, cui praeest, consultis eis, quorum interest, et de consensu Synodi permanentis nec­ non Sedis Apostolicae. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis. 1167 Can. 508 - § 1. Provincia indicat partem eiusdem ordinis vel con­ gregationis ex pluribus domibus constantem, quam Superior maior im­ mediate regit. § 2. Ordinem vel congregationem in provincias dividere; provincias coniungere, aliter circumscribere vel supprimere novasque erigere, per­ tinet ad auctoritatem a statutis ordinis vel congregationis determi­ natam. § 3. De bonis suppressae provinciae statuere salva iustitia et offe­ rentium voluntate spectat, nisi statuta aliter cavent, ad Synaxim ge­ neralem vel urgente necessitate ad Superiorem generalem de consensu sui consilii. Can. 509 - § 1. Ordo vel congregatio domum valide erigere non po­ test nisi de consensu scripto dato Episcopi eparchialis; si agitur de erigenda prima domo ordinis vel congregationis iuris patriarchalis in aliqua eparchia, requiritur intra fines territorii Ecclesiae patriarcha­ lis consensus Patriarchae vel in ceteris casibus Sedis Apostolicae. § 2. Quae dicuntur in can. 437, valent etiam de domibus ordinum et congregationum. Can. 510 - Domus ordinis vel congregationis valide supprimi non potest nisi consulto Episcopo eparchiali; suppressio vero unicae do­ mus ordinis vel congregationis eidem auctoritati reservatur, cuius est secundum can. 507 ipsum ordinem vel congregationem supprimere. 2° De Superioribus, de Synaxibus et de oeconomis in ordinibus et congregationibus Can. 511 - § 1. In ordinibus et congregationibus Superiores et Sy­ naxes eam potestatem habent, quae iure communi et statutis deter­ minatur. § 2. In ordinibus et congregationibus clericalibus iuris pontificii vel patriarchalis autem Superiores et Synaxes insuper habent potestatem regiminis pro foro externo et interno ad normam statutorum. Can. 512 - § 1. Synaxis generalis, quae superior auctoritas ad nor­ mam statutorum est, efformetur ita, ut totum ordinem vel congrega­ tionem repraesentans verum signum eiusdem unitatis in caritate fiat. § 2. Non solum provinciae et domus, sed etiam omnis sodalis optata sua modo in statutis determinato Synaxi generali libere mittere potest. Can. 513 - § i. Ut sodales ad officium Superioris valide nominentur aut eligantur, requiritur congruum tempus post professionem perpe­ tuam a statutis determinandum, quod, si de Superioribus maioribus agitur, debet esse saltem decennium a prima professione computandum. 1168 T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . § 2. Si de Superiore generali agitur, praeterea ad validitatem requi­ ritur, ut annos triginta quinque expleverit. Can. 514 - § 1. Superiores ad tempus determinatum et conveniens temporis spatium constituantur, nisi pro Superiore generali aliud fe­ runt statuta. § 2. Possunt tamen antequam tempus determinatum elapsum est ab officio amoveri vel ad aliud transferri ob causas et secundum mo­ dum a statutis determinata. § 3. In statutis aptis normis provideatur, ne sodales diutius sine intermissione Superiores sint. Can. 515 - § 1. Superior generalis electione designetur ad normam statutorum. § 2. Ceteri Superiores ad normam statutorum designentur, ita ta­ men, ut, si eliguntur, confirmatione Superioris maioris competentis in­ digeant ; si vero nominantur, apta consultatio praecedat. § 3. In electionibus sedulo serventur cann. 947 - 960 necnon can. 445. Can. 516 - § 1. Sint pro administratione bonorum temporalium in ordinibus et congregationibus oeconomi : oeconomus generalis, qui bona totius ordinis vel congregationis administret, oeconomus provincialis, qui provinciae, oeconomus localis, qui singularum domorum ; qui omnes officio suo fungantur sub moderamine Superioris. § 2. Oeconomi generalis et oeconomi provincialis officium implere Superior maior ipse non potest ; officium vero oeconomi localis, etsi me­ lius ab officio Superioris distinguitur, componi tamen cum eo potest, si necessitas id exigit. § 3. Si de modo oeconomos designandi statuta silent, ii a Superiore maiore de consensu sui consilii nominentur. 3° De admissione in ordines et congregationes et de novitiatu Can. 517 - § 1. Aetas ad validam admissionem in novitiatum or­ dinis vel congregationis requisita est decimus septimus annus expletus ; circa cetera requisita ad admissionem in novitiatum serventur cann. 448, 450, 452 et 454. § 2. Ad novitiatum instituti religiosi alterius Ecclesiae sui iuris nemo licite admitti potest sine licentia Sedis Apostolicae, nisi de can­ didato agitur, qui destinatus est provinciae vel domui, de qua in can. 432, propriae Ecclesiae. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis ., 1169 Can. 518 - Antequam candidatus ad novitiatum admittitur, sit con­ gruenter praeparatus sub speciali cura probati sodalis per tempus et secundum modum a statutis determinatum. Can. 519 - Ius admittendi candidatos ad novitiatum pertinet ad Superiores maiores ad normam statutorum servato can. 453, §§ 2 et 3. Can. 520 - Novitiatus incipit modo a statutis praescripto. Can. 521 - Sedis novitiatus erectio, translatio et suppressio fit per decretum Superioris generalis de consensu eius consilii. Can. 522 - § 1. Novitiatus ut validus sit, peragi debet in domo, in qua est sedes novitiatus; in casibus specialibus et ad modum exceptio­ nis ex concessione Superioris generalis de consensu eius consilii novi­ tiatus peragi potest in alia eiusdem ordinis vel congregationis domo sub moderamine alicuius probati sodalis, qui vices magistri novitiorum gerit. § 2. Superior maior permittere potest, ut novitiorum coetus per cer­ tum temporis spatium in alia proprii ordinis vel congregationis domo a se designata commoretur. Can. 523 - § 1. Ad validitatem novitiatus requiritur, ut annum in­ tegrum et continuum complectatur ; absentia vero tribus mensibus sive continuis sive intermissis brevior validitatem non afficit, sed tempus deficiens, si quindecim dies superat, suppleri debet, etsi exercitationi­ bus apostolicis ad novitiorum institutionem perficiendam deditum erat. § 2. Si longius tempus novitiatus in statutis praescribitur, illud non requiritur, ut valeat professio. Can. 524 - § 1. Novitiorum institutioni praeficiendus est ut magi­ ster ad normam statutorum sodalis prudentia, caritate, pietate, scien­ tia et status religiosi observantia praestans, decem saltem annos pro­ fessus et, si de ordine vel congregatione clericali agitur, in ordine presbyteratus constitutus. § 2. Magistro, si opus est, cooperatores dentur, qui in omnibus ei subsint circa moderamen novitiatus et institutionem novitiorum. § 3. Solius magistri est consulere novitiorum institutioni et ad ipsum solum novitiatus moderamen spectat ita, ut nemini liceat his se quovis praetextu immiscere exceptis illis Superioribus, quibus id a statutis permittitur, ac visitatoribus; ad disciplinam religiosam vero totius domus quod attinet, magister, quemadmodum et novitii, Supe­ riori subditus est. § 4. Novitius potestati magistri ac Superiorum subest eisque oboe­ dire tenetur. T I T . X I I - De monachis 1170 ceterisque religiosis. Can. 525 - § 1. Ea, quae praescribuntur in cann. 459 - 461, valent etiam de ordinibus et congregationibus. § 2. Antequam professionem temporariam emittit, novitius debet ad totum tempus, quo eadem professione ligatus est, bonorum suorum, quae actu habet et quae ipsi forte postea supervenient, administra­ tionem cedere, cui mavult, et de eorundem usu et usufructu libere disponere. 4° De professione in ordinibus et congregationibus Can. 526 - § 1. Professio temporaria cum tribus votis oboedientiae, castitatis et paupertatis emittatur ad tempus in statutis determinatum. § 2. Haec professio ad normam statutorum pluries renovari potest ita tamen, ut complexive numquam ad tempus, quod triennio brevius vel sexennio longius est, extendatur. Can. 527 - Ad validitatem professionis temporariae requiritur, ut : I novitiatus valide peractus s i t ; o 2° novitius admittatur ad professionem a Superiore competenti secundum statuta de consensu sui consilii necnon recipiatur professio ab eodem Superiore per se vel per alium; 3° professio sit expressa nec vi, metu gravi aut dolo emissa vel recepta ; 4° cetera ad validitatem professionis in statutis requisita im­ pleantur. Can. 528 - Sodalis a votis temporariis eadem obligatione ac soda­ lis a votis perpetuis tenetur observandi statuta; voce activa et pas­ siva caret, nisi aliter in statutis expresse cavetur. Can. 529 - § 1. Professio temporaria actus votis contrarios red­ dit illicitos, sed non inválidos. § 2. Haec professio non aufert sodali proprietatem bonorum suo­ rum neque capacitatem alia bona acquirendi ; sodali tamen non licet per actum inter vivos dominium bonorum suorum titulo gratioso ab­ dicare. § 3. Quidquid autem sodalis a votis temporariis industria sua aut intuitu ordinis vel congregationis acquirit, ipsi ordini vel congregationi acquirit; nisi contrarium legitime probatur, sodalis praesumitur acqui­ rere intuitu ordinis vel congregationis. § 4. Cessionem vel dispositionem, de quibus in can. 525, § 2, soda­ lis a votis temporariis mutare potest non quidem proprio arbitrio, sed de Superioris maioris consensu, dummodo mutatio saltem de notabili T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis. 1171 bonorum parte ne fiat in favorem ordinis vel congregationis; per di­ scessum autem ab ordine vel congregatione eiusmodi cessio ac dispo­ sitio habere vim desinit. § 5. Si sodalis a votis temporariis debita et obligationes contraxit, ipse respondere debet, nisi de Superioris licentia negotium ordinis vel congregationis gessit. § 6. Emissa professione temporaria ipso iure vacant quaelibet pro­ fessi officia. Can. 530 - In congregationibus sodalis saltem ante professionem perpetuam testamentum, quod etiam in iure civili validum sit, libere condat. Can. 531 - Per professionem perpetuam sodalis statum religiosum definitive assumit, propriam eparchiam amittit ac ordini vel congre­ gationi pleno iure aggregatur. Can. 532 - Ad validitatem professionis perpetuae praeter requisita, de quibus in can. 464, requiritur, ut praecesserit professio temporaria ad normam can. 526. Can. 533 - In ordinibus professio perpetua professioni perpetuae monasticae aequiparatur, proinde valent de ea cann. 466 - 468. Can. 534 - In congregationibus : I effectus canonici professionis perpetuae iidem manent ac in can. 529 de professione temporaria determinantur, nisi aliter iure com­ muni cavetur; o 2° Superior maior de consensu sui consilii potest sodali a votis perpetuis id petenti licentiam bona sua cedendi salvis normis pruden­ tiae concedere; 3° Synaxis generalis est in statuta introducere, si opportunum videtur, renuntiationem obligatoriam patrimonii a sodali acquisiti vel acquirendi, quae tamen ante professionem perpetuam fieri non potest. Can. 535 - § 1. In emittenda quavis professione serventur prae­ scripta statutorum. § 2. Documentum emissae professionis ab ipso sodali et ab eo, qui professionem, etiam ex delegatione, recepit, subscriptum asservetur in archivo ordinis vel congregationis; si de professione perpetua agitur, Superior maior debet de eadem quam primum certiorem facere paro­ chum, apud quem sodalis baptismus adnotatus est. 1172 T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 5° De institutione sodalium et de disciplina religiosa in ordinibus et congregationibus Can. 536 - § 1. Modus institutionis sodalium servato can. 471, § 1 determinatur in statutis. § 2. Institutio sodalium, qui ad ordines sacros destinantur, prae­ terea fieri debet secundum rationem institutionis clericorum, de qua in can. 330, in sede studiorum ordinis vel congregationis a Synaxi ge­ nerali vel a Superioribus maioribus ad normam statutorum approbata ; si vero sedes studiorum propria ad normam can. 340, § 1 haberi non potest, sodales institui debent sub ductu probati moderatoris in alio seminario vel instituto studiorum superiorum ab auctoritate ecclesia­ stica approbato. Can. 537 - § 1. Superiores maiores ad normam statutorum dare possunt litteras dimissorias ad sacram ordinationem sodalibus a votis perpetuis. § 2. Episcopus, ad quem Superior litteras dimissorias mittere de­ bet, est Episcopus eparchialis loci, ubi ordinandus domicilium habet; ad alium Episcopum vero, si Episcopus eparchialis licentiam dedit aut est alterius Ecclesiae sui iuris ac ordinandus aut est absens aut denique, si sedes eparchialis vacat et eam regit, qui Episcopus ordi­ natus non est; de quibus necesse est Episcopo ordinanti in singulis casibus constet authentico curiae eparchialis documento. Can. 538 - § 1. In singulis domibus ordinum et congregationum laudes divinae celebrentur ad normam statutorum et legitimarum con­ suetudinum. § 2. Curent Superiores, ut omnes sodales ad normam statutorum ea, quae in can. 473, § 2 praescribuntur, impleant. § 3. Sodales ordinum et congregationum sacramentum paenitentiae frequenter suscipiant et servetur can. 474, § 2. Can. 539 - § 1. Superiores curent, ut sodalibus idonei confessarii praesto sint. § 2. Confessarii in ordinibus et congregationibus clericalibus iuris pontificii vel patriarchalis a Superiore maiore ad normam statutorum designentur; in ceteris casibus vero ab Hierarcha loci audito Supe­ riore, qui praevie communitatem, cuius interest, consulere debet. Can. 540 - Ad habitum sodalium quod spectat, standum est prae­ scriptis statutorum et extra proprias domus etiam normis Episcopi eparchialis. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1173 Can. 541 - Normae circa clausuram in statutis singulorum ordi­ num et congregationum secundum propriam indolem determinentur firmo iure Superiorum, etiam localium, per modum actus et iusta de causa aliud permittendi. Can. 542 - Curent Superiores, ut sodales a se designati praeser­ tim in eparchia, in qua degunt, si ab Hierarcha loci vel parocho eorum auxilium requiritur ad consulendum necessitatibus christifidelium, illud intra et extra proprias ecclesias salvis instituti indole et disci­ plina religiosa libenter praestent. Can. 543 - Sodalis ordinis vel congregationis, qui parochus est, manet votis ligatus atque ceteris suae professionis obligationibus nec­ non statutis adhuc tenetur, quatenus horum observantia cum sui offi­ cii obligationibus consistere potest; ad disciplinam religiosam quod attinet, subest Superiori, in eis vero, quae ad officium parochi spectant, eadem iura et obligationes habet ac ceteri parochi eodemque modo Episcopo eparchiali subest. 6° De transitu ad alium ordinem vel congregationem aut ad monasterium sui iuris Can. 544 - § 1. Intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis soda­ lis ad aliud institutum religiosum valide transire potest de consensu scripto dato Patriarchae et de consensu proprii Superioris generalis et Superioris generalis ordinis vel congregationis, ad quem transire vult, aut, si de transitu ad monasterium agitur, Superioris monaste­ rii sui iuris; ad hunc consensum praestandum Superiores indigent praevio consensu sui consilii vel, si de monasterio agitur, Synaxis. § 2. Sodalis valide transire potest a congregatione iuris eparchia­ lis ad aliud institutum religiosum iuris eparchialis de consensu scripto dato Episcopi eparchialis loci, ubi est domus princeps instituti reli­ giosi, ad quod fit transitus, consulto Superiore generali congregatio­ nis, a qua fit transitus, et consentiente Superiore generali congrega­ tionis aut Superiore monasterii sui iuris, ad quod fit transitus; ad hunc consensum praestandum Superiores indigent praevio consensu sui consilii vel, si de monasterio agitur, Synaxis. § 3. Ceteris in casibus sodalis non potest ad aliud institutum re­ ligiosum valide transire nisi de consensu Sedis Apostolicae. § 4. Ad validitatem transitus ad institutum religiosum alterius Ec­ clesiae sui iuris requiritur consensus Sedis Apostolicae. Can. 545 - § 1. Transiens novitiatum ex toto peragere debet, nisi Superior generalis vel Superior monasterii sui iuris, uterque de con­ sensu sui consilii, tempus novitiatus ob specialia adiuncta reducit, sed 1174 T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . non infra sex menses ; novitiatu durante manentibus votis iura et obli­ gationes particulares, quae sodalis in priore ordine vel congregatione habuit, suspensa sunt et ipse Superioribus et magistro novitiorum novi instituti religiosi subest etiam vi voti oboedientiae. § 2. Post peractum novitiatum transiens, qui iam professus a votis perpetuis est, publice professionem perpetuam emittat secundum prae­ scripta statutorum novi instituti religiosi, qua professione novo insti­ tuto plene aggregatur et, si clericus est, ei etiam ut clericus ascribi­ tur ; qui vero adhuc professus a votis temporariis est, eodem modo pro­ fessionem temporariam emittat saltem per triennium duraturam, nisi totum triennium novitiatus in monasterio sui iuris, ad quod transit, peregit. § 3. Si in novo instituto religioso sodalis professionem non emittit, ad pristinum redire debet, nisi interim tempus professionis elapsum est. § 4. Circa bona et dotem servetur can. 488, § 4. 7° De exclaustratione et de discessu ab ordine vel congregatione Can. 546 - § 1. Professus a votis temporariis elapso professionis tempore libere potest institutum religiosum derelinquere. § 2. Qui perdurantibus votis temporariis gravi de causa petit, ut or­ dinem vel congregationem derelinquat, a Superiore generali de con­ sensu eius consilii consequi potest indultum definitive ab ordine vel congregatione discedendi et ad vitam saecularem redeundi cum effecti­ bus, de quibus in can. 493; in congregationibus iuris eparchialis indul­ tum ut valeat confirmari debet ab Episcopo eparchiali loci, ubi est do­ mus princeps eiusdem congregationis. Can. 547 - § 1. Superior maior iusta de causa consulto suo consi­ lio sodalem a votis temporariis a renovandis eisdem votis vel ab emit­ tenda professione perpetua excludere potest. § 2. Infirmitas physica vel psychica, etiam post professionem tem­ porariam contracta, quae de iudicio peritorum sodalem a votis tem­ porariis reddit ineptum ad vitam in instituto religioso ducendam, causam constituit eum non admittendi ad professionem temporariam renovandam vel ad professionem perpetuam emittendam, nisi ob negle­ gentiam instituti vel ob laborem in instituto peractum infirmitas con­ tracta est. § 3. Si vero sodalis perdurantibus votis temporariis amens evasit, etsi novam professionem emittere non potest, ab instituto tamen di­ mitti non potest. Can. 548 - § 1. Indultum exclaustrationis concedi potest ab aucto­ ritate, cui ordo vel congregatio subiectus est, audito Superiore gene- T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis ., 1175 rali una cum suo consilio; impositio vero exclaustrationis ab eadem auctoritate fit petente Superiore generali de consensu sui consilii. § 2. De cetero circa exclaustrationem serventur cann. 489 - 491. Can. 549 - § 1. Sodalis a votis perpetuis indultum discedendi ab ordine vel congregatione et ad vitam saecularem redeundi ne petat nisi gravissimis de causis ; petitionem suam deferat Superiori generali, qui eam una cum voto suo suique consilii ad auctoritatem competentem mittat. § 2. Huiusmodi indultum in ordinibus Sedi Apostolicae reserva­ t u r ; in congregationibus vero praeter Sedem Apostolicam id concedere potest etiam : I Patriarcha omnibus sodalibus, qui domicilium intra fines ter­ ritorii Ecclesiae, cui praeest, habent, consulto, si de congregationibus iuris eparchialis agitur, Episcopo eparchiali; 2° Episcopus eparchialis eparchiae, in qua sodalis domicilium ha­ bet, si agitur de congregatione iuris eparchialis. o § 3. Indultum discedendi ab ordine vel congregatione eosdem ef­ fectus canonicos habet ac in can. 493 statuuntur; de sodali vero, qui in ordine sacro constitutus est, valet praeterea can. 494. Can. 550 - Sodalis, qui ex domo proprii ordinis vel congregationis illegitime abest cum animo se subducendi a potestate Superiorum, sol­ licite ab eisdem Superioribus quaeratur; si vero intra tempus a sta­ tutis praescriptum non redit, ad normam iuris puniatur vel etiam di­ mittatur. 8° De dimissione ab ordine vel congregatione Can. 551 - Quae de dimissione vel de eiectione in cann. 497 et 498 praescribuntur, valent etiam de sodalibus ordinum vel congregationum ; auctoritas competens vero est Superior maior consulto suo consilio aut, si de eiectione agitur, de consensu eiusdem consilii; si periculum est in mora nec tempus suppetit adeundi Superiorem maiorem, etiam Superior localis de consensu sui consilii et statim certiore facto Supe­ riore maiore sodalem eicere potest. Can. 552 - § 1. Sodalis a votis temporariis dimitti potest a Supe­ riore generali de consensu sui consilii, nisi in statutis dimissio reser­ vatur Episcopo eparchiali vel alii auctoritati, cui ordo vel congregatio subiectus est. § 2. Ad dimissionem decernendam praeter alias condiciones a sta­ tutis forte praescriptas serventur : I causae dimissionis debent esse graves et ex parte sodalis etiam externae et culpabiles; o 1176 T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 2° defectus spiritus religiosi, qui aliis scandalo esse potest, est sufficiens dimissionis causa, si repetita- monitio una cum salutari pae­ nitentia in cassum cessit; 3° auctoritati dimittenti causae dimissionis certo innotescere de­ bent, etsi necesse non est, ut eaedem formaliter comprobentur ; sed sodali semper manifestari debent data ei plena opportunitate se de­ fendendi, eiusque responsiones auctoritati dimittenti fideliter subi­ ciantur. § 3. Recursus contra decretum dimissionis effectum suspensivum habet. Can. 553 - Ad dimittendum sodalem a votis perpetuis competens est Superior generalis ; de cetero observandi sunt cann. 500 - 503. CAPUT II DE SOCIETATIBUS VITAE COMMUNIS AD INSTAR RELIGIOSORUM Can. 554 - § 1. Institutum, in quo sodales consilia evangelica ali­ quo sacro vinculo, non vero votis religiosis profitentur atque vivendi rationem status religiosi imitantur sub regimine Superiorum secun­ dum statuta, est societas vitae communis ad instar religiosorum. § 2. Haec societas est iuris pontificii, iuris patriarchalis vel epar­ chialis ad normam can. 505, § 2 ; est vero clericalis ad normam can. 505, § 3 ; dependet ab auctoritate ecclesiastica ut congregationes ad normam cann. 413 - 415, 419, 420, § 3 et, salvo iure particulari a Sede Apo­ stolica statuto, can. 418, § 2. § 3. Sodales harum Societatum, ad effectus canonicos quod attinet, religiosis aequiparantur, nisi aliter iure cavetur vel ex natura rei constat. Can. 555 - Sodales omnes harum societatum subduntur Romano Pontifici ut suo supremo Superiori, cui parendi obligatione tenentur etiam vi sacri vinculi oboedientiae. Can. 556 - Circa erectionem et suppressionem societatis eiusque provinciarum vel domorum eadem valent ac quae de congregationibus in cann. 506 - 510 statuta sunt. Can. 557 - Regimen determinatur statutis societatis, sed in omni­ bus applicentur, nisi rei natura obstat, quae de congregationibus in cann. 422 et 511 - 515 statuta sunt. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis . 1177 Can. 558 - § 1. Societas eiusque provinciae et domus legitime erectae ipso iure sunt personae iuridicae ad normam can. 423. § 2. Administratio bonorum regitur cann. 424, 425 et 516. § 3. Quidquid sodalibus obvenit intuitu societatis, societati acqui­ ritur; cetera bona sodales secundum statuta retinent, acquirunt ac administrant. Can. 559 - § 1. In admittendis candidatis in societatem serventur statuta salvis cann. 450 et 451. § 2. Circa institutionem sodalium item serventur statuta ; in insti­ tuendis vero illis, qui ad ordines sacros destinantur, serventur prae­ terea canones de institutione clericorum. Can. 560 - § 1. Superior maior societatis ad normam statutorum dare potest suis sodalibus perpetuo cooptatis litteras dimissorias ad sacram ordinationem; hae litterae mittendae sunt Episcopo, de quo in can. 537, § 2. § 2. Sodalis perpetuo cooptatus ut clericus societati ascribitur or­ dinatione diaconali vel in casu clerici alicui eparchiae iam ascripti perpetua cooptatione. Can. 561 - Sodales societatis tenentur obligationibus, quae cleri­ cis iure communi praescribuntur, nisi aliter iure cavetur vel ex natura rei constat, firmis iuribus et obligationibus in statutis determinatis. Can. 562 - § 1. Circa transitum ad aliam societatem vitae com­ munis ad instar religiosorum vel institutum religiosum requiritur con­ sensus Superioris generalis societatis, a qua transitus fit, et, si de transitu ad societatem vel institutum alterius Ecclesiae sui iuris agi­ tur, etiam consensus Sedis Apostolicae. § 2. Sodalis, qui transit ad institutum religiosum, integrum novi­ tiatum peragere debet et ceteris novitiis eiusdem instituti aequipara­ tur ; circa professionem standum est statutis novi instituti. § 3. Firmis cann. 497 et 498 ad dimittendum sodalem perpetuo cooptatum competens est Superior generalis servatis de cetero cann. 500 503; sodalis temporarie cooptatus vero dimittitur ad normam can. 552. § 4. In statutis societatis determinetur auctoritas, cuius est sacrum vinculum solvere. 77 - A. A. S. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis ., 1178 CAPUT III DE INSTITUTIS SAECULARIBUS Can. 563 - § 1. Institutum saeculare est societas, in qua sodales : I ad seipsos Deo totos dedicandum per professionem trium con­ siliorum evangelicorum secundum statuta aliquo sacro vinculo ab Ec­ clesia recognito firmatam tendunt; 2° actuositatem apostolicam ad instar fermenti in saeculo et ex saeculo exercent ita, ut omnia ad robur et incrementum Corporis Christi spiritu evangelico imbuantur; 3° vivendi rationem religiosorum non imitantur, sed vitam com­ munionis inter se secundum propria statuta agunt; 4° clerici vel laici, ad omnes effectus canonicos quod attinet, in suo quisque statu manent. § 2. Instituta saecularia sunt iuris pontificii, iuris patriarchalis vel iuris eparchialis ad normam can. 505, § 2. o Can. 564 - Sodales institutorum saecularium subduntur Romano Pontifici ut suo supremo Superiori, cui parendi obligatione tenentur etiam vi sacri vinculi oboedientiae. Can. 565 - Sodalis instituti saecularis per ordinationem diacona­ lem ut clericus ascribitur eparchiae, pro cuius servitio ordinatus est, nisi vi concessionis Sedis Apostolicae vel, si de instituto saeculari iuris patriarchalis agitur, Patriarchae eidem instituto ascribitur. Can. 566 - Circa erectionem et suppressionem institutorum saecu­ larium, eorum statuta necnon dependentiam ab auctoritate ecclesia­ stica serventur, quae de congregationibus in cann. 414, 506, 507, § 2, 509 et 510 statuta sunt. Can. 567 - § 1. Instituta saecularia eorumque provinciae et domus legitime erectae ipso iure sunt personae iuridicae ad normam can. 423. § 2. Administratio bonorum regitur cann. 424 et 425. Can. 568 - § 1. In admittendis candidatis serventur statuta firmo can. 450. § 2. Sodalis instituto saeculari perpetuo cooptatus dimittitur de­ creto ad normam statutorum dato, quod exsecutioni mandari non potest, nisi est ab Episcopo eparchiali vel ab auctoritate superiore competenti approbatum; eiusdem Episcopi eparchialis vel auctorita­ tis est etiam sacrum vinculum solvere. Can. 569 - Iuris particularis uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris, est pressius de institutis saecularibus statuere. T I T . X I I - De monachis ceterisque religiosis .. CAPUT 1179 IV DE ALIIS FORMIS VITAE CONSECRATAE ATQUE DE SOCIETATIBUS VITAE APOSTOLICAE Can. 570 - Iure particulari aliae species constitui possunt asceta­ rum, qui vitam eremiticam imitantur, sive ad instituta vitae consecra­ tae pertinent sive n o n ; item virgines et viduae consecratae seorsum in saeculo castitatem professione publica profitentes constitui possunt. Can. 571 - Novas formas vitae consecratae approbare soli Sedi Apostolicae reservatur; Patriarchae autem atque Episcopi eparchia­ les nova vitae consecratae dona a Spiritu Sancto Ecclesiae concredita discernere satagant et promotores adiuvent, quo melius proposita ex­ primant et aptis statutis protegant. Can. 572 - Societates vitae apostolicae, quarum sodales sine votis religiosis finem apostolicum societatis proprium prosequuntur et, vi­ tam fraternam in communi ducentes secundum propriam vitae ratio­ nem, per observantiam constitutionum ad perfectionem caritatis ten­ dunt, quaeque institutis vitae consecratae accedunt, reguntur tantum iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris vel a Sede Apostolica statuto. TITULUS XIII DE CHRISTIFIDELIUM CONSOCIATIONIBUS Can. 573 - § 1. Consociationes ab auctoritate competenti ecclesia­ stica erectae vel ab ipsa per decretum approbatae sunt personae iuri­ dicae in Ecclesia et vocantur consociationes publicae. § 2. Ceterae consociationes, etsi ab auctoritate ecclesiastica lau­ dantur vel commendantur, consociationes privatae vocantur; hae con­ sociationes in Ecclesia non agnoscuntur, nisi earum statuta ab aucto­ ritate competenti recognoscuntur, de cetero vero reguntur tantum­ modo iure particulari firmo can. 577. Can. 574 - Salvo de cetero can. 18 solius auctoritatis ecclesiasticae competentis est erigere christifidelium consociationes, quae sibi pro­ ponunt doctrinam christianam nomine Ecclesiae tradere aut cultum publicum promovere vel quae alios intendunt fines, quorum prosecu­ tio natura sua eidem auctoritati ecclesiasticae reservatur. Can. 575 - § 1. Auctoritas competens ad erigendas vel approban­ das christifidelium consociationes est pro consociationibus et earun­ dem confoederationibus : 1° eparchialibus Episcopus eparchialis, non vero Administrator eparchiae, eis tamen consociationibus exceptis, quarum erectio ex pri­ vilegio apostolico vel patriarchali aliis reservata est; 2° quae omnibus christifidelibus alicuius Ecclesiae patriarchalis vel metropolitanae sui iuris patent quaeque sedem principem intra fines territorii eiusdem Ecclesiae habent, Patriarcha consulta Synodo permanenti vel Metropolita consultis duobus Episcopis eparchialibus ordinatione episcopali senioribus; 3° alterius speciei Sedes Apostolica. § 2. Ad erectionem sectionis cuiuscumque consociationis non epar­ chialis requiritur consensus scripto datus Episcopi eparchialis; con­ sensus tamen ab Episcopo eparchiali praestitus pro erectione domus instituti religiosi valet etiam ad erigendam in eadem domo vel eccle­ sia ei adnexa consociationem, quae illius instituti est propria. Can. 576 - § 1. Omnis consociatio sua habeat statuta, quibus de­ terminantur consociationis nomen, finis, sedes, regimen et condiciones requisitae ad ascriptionem ; praeterea in statutis determinantur agendi rationes attentis ritu propriae Ecclesiae sui iuris, necessitatibus loci et temporis vel utilitate. / TIT. XIII - De christifidelium consociationibus 1181 § 2. Statuta eorumque immutatio approbatione indigent auctorita­ tis ecclesiasticae, quae consociationem erexit vel approbavit. Can. 577 - § 1. Quaelibet consociatio subest vigilantiae auctorita­ tis ecclesiasticae, quae eam erexit vel approbavit; huius auctoritatis est curare, ut in eadem integritas fidei et mx>rum servetur, et vigilare, ne in disciplinam ecclesiasticam abusus irrepant. § 2. Episcopi eparchialis est vigilare omnibus consociationibus in suo territorio activitatem exercentibus et, si casus fert, auctoritatem, quae consociationem erexit vel approbavit, certiorem facere et insu­ per, si actio consociationis in grave damnum cedit doctrinae vel disci­ plinae ecclesiasticae aut scandalo est christifidelibus, remedia oppor­ tuna interim adhibere. Can. 578 - § 1. Membrorum receptio fiat ad normam iuris commu­ nis ac statutorum consociationis. § 2. Eadem persona ascribi potest pluribus consociationibus. § 3. Sodales institutorum religiosorum possunt consociationibus ad normam typici vel statutorum de consensu sui Superioris nomen dare. Can. 579 - Nulla consociatio christifidelium propria membra ut clericos sibi ascribere potest nisi ex speciali concessione a Sede Apo­ stolica vel, si de consociatione, de qua in can. 575, § 1, n. 2, agitur, a Patriarcha de consensu Synodi permanentis data. Can. 580 - Qui fidem catholicam publice abiecit vel a communione cum Ecclesia catholica publice defecit vel excommunicatione maiore irretitus est, valide in consociationes recipi non potest; si vero iam legitime ascriptus est, ab Hierarcha loci ipso iure dimissus declaretur. Can. 581 - Nemo legitime ascriptus a consociatione dimittatur nisi iusta de causa ad normam iuris communis et statutorum. Can. 582 - Consociatio legitime erecta vel approbata bona tempo­ ralia ad normam cann. 1007 -1054 et statutorum administrat sub vi­ gilantia auctoritatis, quae eam erexit vel approbavit, cui quotannis administrationis rationem reddere debet. Can. 583 - § 1. Consociationes a Sede Apostolica erectae vel appro­ batae nonnisi ab eadem supprimi possunt. § 2. Ceterae consociationes, firmo can. 927, § 2 et salvo iure recur­ sus in suspensivo ad normam iuris, praeterquam a Sede Apostolica supprimi possunt : 1° a Patriarcha de consensu Synodi permanentis vel a Metropo­ lita, qui Ecclesiae metropolitanae sui iuris praeest, de consensu duo­ rum Episcoporum eparchialium ordinatione episcopali seniorum ; 2° ab Episcopo eparchiali, si ab eo erectae vel approbatae sunt. TITULUS XIV DE EVANGELIZATIONE GENTIUM Can. 584 - § 1. Christi mandato omnes gentes evangelizandi obse­ quens et Spiritus Sancti gratia caritateque mota Ecclesia se totam missionariam agnoscit. § 2. Evangelizatio gentium ita fiat, ut servata integritate fidei et morum Evangelium se in cultura singulorum populorum exprimere possit, in catechesi scilicet, in ritibus propriis liturgicis, in arte sacra, in iure particulari ac demum in tota vita ecclesiali. Can. 585 - § 1. Singularum Ecclesiarum sui iuris est iugiter cu­ rare, ut per praecones apte praeparatos et ab auctoritate competenti ad normam iuris communis missos Evangelium praedicetur in univer­ sum mundum sub moderamine Romani Pontificis. § 2. Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilio Hie­ rarcharum assit commissio ad omnium eparchiarum efficaciorem col­ laborationem provehendam in activitate Ecclesiae missionali. § 3. In singulis eparchiis sacerdos designetur ad incepta pro mis­ sionibus efficaciter promovenda. § 4. Christifideles cognitionem et amorem missionum in se ipsis et in aliis foveant, pro illis orent atque vocationes excitent illasque suis subsidiis liberaliter sustineant. Can. 586 cogatur vel christifideles quis iniquis - Severe prohibetur, ne quis ad Ecclesiam amplectendam artibus importunis inducatur aut alliciatur; omnes vero curent, ut vindicetur ius ad libertatem religiosam, ne vexationibus ab Ecclesia deterreatur. Can. 587 - § 1. Qui se Ecclesiae coniungere volunt, caerimoniis liturgicis admittantur ad catechumenatum, qui non sit mera dogma­ tum praeceptorumque expositio, sed totius vitae christianae institutio et tirocinium debite protractum. § 2. Qui catechumenatui ascripti sunt, ius habent, ut admittantur ad liturgiam verbi aliasque celebrationes liturgicas christifidelibus non reservatas. § 3. Iuris particularis est normas ferre, quibus catechumenatus or­ dinetur determinando, quaenam a catechumenis sint praestanda et quaenam eis agnoscantur praerogativae. TIT. X I V - De evangelizatione gentium 1183 Can. 588 - Integrum est catechumenis ascribi cuivis Ecclesiae sui iuris ad normam can. 30; caveatur tamen, ne quid ipsis suadeatur, quod obstare possit eorundem ascriptioni Ecclesiae, quae eorum cul­ turae magis consentanea est. Can. 589 - Missionarii sive exteri sive autochthoni sint congruis dotibus et ingenio idonei ; sint apte instituti in missiologia et in spi­ ritualitate missionaria necnon instructi in historia et cultura popu­ lorum, qui evangelizandi sunt. Can. 590 - In activitate missionali curandum est, ut novellae Ec­ clesiae quam primum maturitatem consequantur atque plene consti­ tuantur ita, ut sub ductu propriae hierarchiae sibi providere et opus evangelizandi assumere atque continuare possint. Can. 591 - Missionarii sedulo curent, ut : I vocationes ad ministeria sacra inter neophytos prudenter pro­ moveantur ita, ut novellae Ecclesiae quam primum autochthonis cle­ ricis floreant; o 2° catechistae ita instituantur, ut tamquam validi cooperatores ministrorum sacrorum munus suum in evangelizatione necnon in actio­ ne liturgica quam optime exsequi possint; iure particulari providea­ tur, ut catechistae iustam remunerationem habeant. Can. 592 - § 1. Speciali cura in territoriis missionum aptae formae apostolatus laicorum foveantur ; instituta vitae consecratae, ratione habita singulorum populorum ingenii et indolis, promoveantur ; scho­ lae et alia huiusmodi educationis christianae et progressus culturalis instituta, ut opus est, constituantur. § 2. Item dialogus et cooperatio cum non-christianis sedulo et pru­ denter foveantur. Can. 593 - § 1. Omnes presbyteri cuiuscumque condicionis in ter­ ritoriis missionum operam praestantes utpote unum presbyterium efformantes ardenter in evangelizatione cooperentur. § 2. Ipsi cum ceteris missionariis christianis, ut unum pro Christo Domino testimonium reddant, libenter collaborent ad normam can. 908. Can. 594 - Territoria missionum sunt, quae Sedes Apostolica ut talia agnovit. TITULUS XV DE MAGISTERIO ECCLESIASTICO CAPUT I DE ECCLESIAE MUNERE DOCENDI IN GENERE Can. 595 - § 1. Ecclesiae, cui Christus Dominus depositum fidei concredidit, ut Spiritu Sancto assistente veritatem revelatam sancte custodiret, penitus perscrutaretur, fideliter annuntiaret atque expo­ neret, ius nativum a qualibet humana potestate independens et obli­ gatio est omnibus hominibus Evangelium praedicandi. § 2. Ecclesiae competit semper et ubique principia moralia, etiam ad ordinem socialem spectantia, annuntiare necnon iudicium ferre de quibuslibet rebus humanis, quatenus dignitas personae humanae eius­ que iura fundamentalia aut salus animarum id exigunt. Can. 596 - In nomine Ecclesiae docendi munus solis Episcopis com­ petit; in eodem tamen munere partem habent ad normam iuris sive ii, qui Episcoporum per ordinem sacrum effecti sunt cooperatores, sive ii, qui in ordine sacro non constituti mandatum docendi receperunt. Can. 597 - § 1. Infallibitate in magisterio vi muneris sui gaudet Romanus Pontifex, si ut supremus omnium christifidelium Pastor et Doctor, cuius est fratres suos in fide confirmare, doctrinam de fide vel de moribus tenendam definitivo actu proclamat. § 2. Infallibilitate in magisterio pollet quoque Collegium Episco­ porum, si magisterium exercent Episcopi in Concilio Oecumenico coa­ dunati, qui ut fidei et morum doctores et iudices pro universa Eccle­ sia doctrinam de fide vel de moribus ut definitive tenendam declarant, aut si per orbem dispersi communionis nexum inter se et cum sancti Petri successore servantes una cum eodem Romano Pontifice authen­ tice res fidei vel morum docentes in unam sententiam tamquam defi­ nitive tenendam conveniunt. § 3. Infallibiliter definita nulla intellegitur doctrina, nisi id ma­ nifesto constat. Can. 598 - Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt, quae verbo Dei scripto vel tradito, uno scilicet deposito fidei Ecclesiae com­ misso, continentur et simul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae magisterio sollemni sive ab eius magisterio ordinario et uni- T I T . XV - De magisterio ecclesiastico 1185 versali, quod quidem communi adhaesione christifidelium sub ductu sacri magisterii manifestatur; tenentur igitur omnes christifideles quascumque devitare doctrinas eisdem contrarias. Can. 599 - Non quidem fidei assensus, religiosum tamen intellectus et voluntatis obsequium praestandum est doctrinae de fide et de mo­ ribus, quam sive Romanus Pontifex sive Collegium Episcoporum enun­ tiant, cum magisterium authenticum exercent, etsi definitivo actu eandem proclamare non intendunt; christifideles ergo curent, ut devi­ tent, quae cum eadem non congruunt. Can. 600 - Episcopi, qui sunt in communione cum Collegii capite et membris, sive singuli sive in Synodis aut in Conciliis particulari­ bus congregati, etsi infallibilitate in docendo non pollent, christifide­ lium suae curae commissorum authentici sunt fidei doctores et ma­ gistri ; cui magisterio authentico suorum Episcoporum christifideles religioso animi obsequio adhaerere tenentur. Can. 601 - Singulis Ecclesiis onus incumbit imprimis a Patriar­ chis et Episcopis exercendum modo unicuique generationi et culturae accommodato ad perennes hominum interrogationes de sensu vitae respondendi necnon christianae solutioni problematum urgentiorum sub luce Evangelii signa temporum perscrutando consulendi ita, ut clarescat ubique magis lux Christi illuminans omnes homines. Can. 602 - In cura pastorali non tantum principia scientiarum sa­ crarum, sed etiam inventa aliarum scientiarum agnoscantur et ita ad­ hibeantur, ut christifideles ad magis consciam et reflexam vitam fidei ducantur. Can. 603 - Litterarum artiumque cultus pro earum vi ad sensum fidei singulari efficacia exprimendum et communicandum agnitis iusta libertate et diversitate culturali provehatur. Can. 604 - Ecclesiae Pastorum imprimis est sedulo curare, ut inter varietates enuntiationum doctrinae in variis Ecclesiis idem sensus fidei servetur atque promoveatur ita, ut integritas et unitas fidei damnum non patiatur, immo catholicitas Ecclesiae per legitimam diversitatem in meliorem lucem ponatur. Can. 605 - Ad Episcopos praesertim in Synodis vel Consiliis coa­ dunatos, singulariter vero ad Sedem Apostolicam pertinet integrita­ tem et unitatem fidei bonosque mores auctoritative promovere, custo­ dire et religiose defendere, etiam reprobando, quatenus opus est, sen­ tentias, quae eisdem contrariae sunt, vel monendo de eis, quae eadem in discrimen ponere possunt. 1186 T I T . XV - De magisterio ecclesiastico Can. 606 - § 1. Theologorum est pro sua mysterii salutis profun­ diore intellegentia et scientiarum sacrarum animumque necnon nova­ rum quaestionum peritia fideliter magisterio Ecclesiae authentico ob­ sequentes simulque ea, qua par est, libertate utentes fidem Ecclesiae illustrare et defendere progressuique doctrinali consulere. § 2. In veritatibus theologicis investigandis et exprimendis eorum est communitatis fidei aedificandae sollicitos esse atque cum Episco­ pis in eorum munere docendi sollerter cooperari. § 3. Qui in theologicas disciplinas praesertim in seminariis, studio­ rum universitatibus et facultatibus incumbunt, cum hominibus, qui in aliis scientiis excellunt, collatis consiliis atque viribus cooperari studeant. CAPUT II DE VERBI DEI MINISTERIO Can. 607 - Verbi Dei ministerium, praedicatio nempe, catechesis omnisque instructio christiana, inter quae homilia liturgica eximium locum habeat oportet, Sacra Scriptura salubriter nutriatur atque sa­ cra traditione innitatur; celebratio verbi Dei vero opportune foveatur. Can. 608 - Episcopi, presbyteri et diaconi pro suo cuiusque ordi­ nis sacri gradu primi munus verbi Dei ministerii habent ad normam iuris exercendum; ceteri vero christifideles pro sua cuiusque idonei­ tate, statu vitae et mandato accepto libenter hoc ministerium par­ ticipent. Art. I DE VERBI DEI PRAEDICATIONE Can. 609 - Verbi Dei praedicationem moderari in suo territorio competit Episcopo eparchiali firmo iure communi. Can. 6 1 0 - § 1. Episcopis ius est verbum Dei ubique terrarum prae­ dicare, nisi Episcopus eparchialis in casu speciali expresse renuit. § 2. Presbyteri facultate praediti sunt praedicandi ibi, quo legitime mittuntur vel invitantur. § 3. Eadem facultate praedicandi praediti sunt etiam diaconi, nisi ius particulare aliud statuit. § 4. In extraordinariis adiunctis maxime ad supplendam penuriam clericorum ceteris quoque christifidelibus dari potest ab Episcopo epar­ chiali mandatum praedicandi etiam in ecclesia firmo can. 614, § 4. T I T . XV - De magisterio ecclesiastico 1187 Can. 611 - Vi officii facultate praedicandi praediti sunt omnes, quibus cura animarum commissa est, qui etiam invitare possunt ad praedicandum suae curae commissis quemlibet presbyterum vel firmo can. 610, § 3 diaconum, nisi legitime prohibiti sunt. Can. 612 - § 1. In institutis religiosis vel societatibus vitae com­ munis ad instar religiosorum clericalibus iuris pontificii vel patriar­ chalis praedicationem moderari pertinet ad Superiores maiores. § 2. Invitare vero ad praedicandum propriis sodalibus quemlibet presbyterum vel firmo can. 610, § 3 diaconum, nisi legitime prohibiti sunt, possunt omnes Superiores, etiam locales, cuiuslibet instituti vitae consecratae. Can. 613 - Contra decretum Hierarchae, quo quis prohibetur prae­ dicare, datur recursus in devolutivo tantum, qui sine mora definien­ dus est. Can. 614 - § 1. Homilia, qua per anni liturgici cursum ex Sacra Scriptura mysteria fidei et normae vitae christianae exponuntur, ut pars ipsius liturgiae valde commendatur. § 2. Parochis et rectoribus ecclesiarum incumbit obligatio curandi, ut saltem diebus dominicis et festis de praecepto intra Divinam Litur­ giam homilia habeatur, quae ne omittatur nisi gravi de causa. § 3. Parocho non licet obligationem populo eius curae pastorali commisso praedicandi per alium habitualiter persolvere nisi iusta de causa ab Hierarcha loci approbata. § 4. Homilia sacerdoti aut, ad normam iuris particularis, etiam diacono reservatur. Can. 615 - Episcopi eparchiales normis datis curent, ut opportu­ nis temporibus ad populi christiani renovationem spiritualem specia­ lis series sacrae praedicationis habeatur. Can. 616 - § 1. Verbi Dei praedicatores sepositis humanae sapien­ tiae verbis abstrusisque argumentis christifidelibus praedicent inte­ g r u m m y s t e r i u m Christi, qui est via et veritas et vita; ostendant res terrestres et instituta humana secundum Dei Creatoris consilium ad hominum salutem quoque ordinari et ideo ad aedificationem Corporis Christi non parum conferre posse. § 2. Edoceant ideo etiam doctrinam Ecclesiae de dignitate perso­ nae humanae eiusque iuribus fundamentalibus, de vita familiari, de consortio civili et sociali necnon de sensu iustitiae in vita oeconomica et laboris persequendo, qui confert ad pacem in terris construendam et ad progressum populorum consequendum. 1188 Trr. XV - De magisterio ecclesiastico Art. II DE INSTITUTIONE CATECHETICA Can. 617 - Singularum Ecclesiarum sui iuris praesertim vero ea­ rum Episcoporum est gravis obligatio catecheseos tradendae, qua fides ad maturitatem adducatur et formetur Christi discipulus per cogni­ tionem profundiorem et magis ordinatam doctrinae Christi et per adhaesionem in dies artiorem ipsius Personae. Can. 618 - Parentes primi obligatione tenentur verbo et exemplo filios in fide et vitae christianae praxi efformandi ; pari obligatione te­ nentur ii, qui parentum locum tenent, atque patrini. Can. 619 - Praeter familiam christianam ipsa paroecia atque quae­ vis communitas ecclesialis curare debent membrorum suorum insti­ tutionem catecheticam atque eorum integrationem in ipsam commu­ nitatem illas praebendo condiciones, in quibus ea, quae didicerunt, quam plenissime vivere possunt. Can. 6 2 0 - Consociationes et motus et circuli christifidelium, sive ad fines pietatis et apostolatum sive ad opera caritatis et adiumenti intendunt, formationem religiosam membrorum suorum curent sub ductu Hierarchae loci. Can. 621 - § 1. Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilio Hierarcharum competit intra fines territorii propriae Eccle­ siae normas de institutione catechetica in directorium catecheticum apte componendas ferre servatis eis, quae a suprema Ecclesiae aucto­ ritate praescripta sunt. § 2. In directorio catechetico ratio habeatur indolis specialis Ec­ clesiarum orientalium ita, ut momentum biblicum et liturgicum necnon traditiones propriae Ecclesiae sui iuris in patrologia, hagiographia et ipsa iconographia in catechesi tradenda eluceant. § 3. Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilii Hie­ rarcharum est curare, ut catechismi ad varios coetus christifidelium accommodati simul cum subsidiis ac instrumentis provideantur necnon varia incepta catechetica provehantur atque inter se componantur. Can. 622 - § 1. In quavis Ecclesia sui iuris assit commissio de re catechetica, quae etiam cum aliis Ecclesiis sui iuris pro eodem terri­ torio vel regione socio-culturali constitui potest. § 2. Commissioni de re catechetica praesto sit etiam centrum ca­ techeticum, cuius est subsidio esse eisdem Ecclesiis ad incepta cate­ chetica coordinate et efficacius persolvenda atque inservire catechista­ rum formationi etiam permanenti. TIT. XV - De magisterio ecclesiastico 1189 Can. 623 - § 1. Episcopi eparchialis est institutionem catecheticam in sua eparchia summa cum sollicitudine provehere, dirigere atque moderari. § 2. Ad quem finem assit curiae eparchiali centrum catecheticum eparchiale. Can. 624 - § 1. Parochus summam operam dare debet attentis nor­ mis ab auctoritate competenti statutis ad catechesim tradendam omni­ bus suae curae "pastorali commissis, cuiuscumque sunt aetatis vel con­ dicionis. § 2. Parochis adiutricem operam praestare tenentur presbyteri et diaconi paroeciae addicti ; sodales autem institutorum religiosorum ad normam cann. 479 et 542. § 3. Alii christifideles rite formati libenter suam adiutricem operam catechesi tradendae conferant. Can. 625 - Rationem oecumenicam habeat oportet catechesis rectam imaginem aliarum Ecclesiarum atque Communitatum ecclesialium prae­ bendo; curandum tamen omnino est, ut in tuto ponatur recta ratio catecheseos catholicae. Can. 626 - Meminerint omnes, qui catechesi tradendae inserviunt, se Ecclesiae partes gerere et ad verbum Dei revelatum, non proprium communicandum missos esse; proinde doctrinam Ecclesiae integram modo catechizandis quidem accommodato eorumque culturae exigen­ tiis respondenti proponant. CAPUT I I I DE EDUCATIONE CATHOLICA Can. 627 - § 1. Cura filios educandi imprimis spectat ad parentes vel ad eorum locum tenentes; quare eorundem est in familiae chri­ stianae ambitu fide illuminato atque amore mutuo animato filios edu­ care praesertim ad pietatem erga Deum et dilectionem proximi. § 2. Si propriae vires transcenduntur, ut consulatur integrae filio­ rum educationi, parentum quoque est aliis partem muneris educationis concredere necnon eligere instrumenta educationis necessaria vel utilia, § 3. Parentes in instrumentis educationis eligendis iustam liberta­ tem habeant oportet firmo can. 633; quare operam dent christifideles, ut hoc ius a societate civili agnoscatur et secundum exigentias iusti­ tiae congruis etiam subsidiis foveatur. 1190 T I T . XV - De magisterio ecclesiastico Can. 628 - § 1. Ecclesiae, cum novas creaturas per baptismum generaverit, est simul cum parentibus earundem educationem catholi­ cam curare. § 2. Omnes, quibus cura animarum commissa est, debent auxilio esse parentibus ad filios educandos, eosdem proprii iuris et obligatio­ nis conscios reddere et educationi religiosae praesertim iuventutis providere. Can. 629 - Curent omnes educatores, ut attendatur integrae perso­ nae humanae formationi ita, ut dotibus physicis, intellectualibus et moralibus harmonice excultis iuvenes virtutibus christianis instructi conformentur ad Deum perfectius cognoscendum et diligendum, ad valores humanos et morales recta conscientia aestimandos et vera li­ bertate amplectendos et simul exculto sensu iustitiae et responsabili­ tatis socialis ad fraternum cum aliis consortium prosequendum. Can. 630 - § 1. Magno animo operam dent christifideles, ut congrua educationis et instructionis beneficia ad omnes homines ubique ter­ rarum citius extendi possint speciali cura habita illorum, qui sunt tenuioris fortunae. § 2. Faveant omnes christifideles inceptis Ecclesiae ad educatio­ nem provehendam aptis, praecipue ad scholas erigendas, dirigendas et sustinendas. Art. I DE SCHOLIS, PRAESERTIM CATHOLICIS Can. 631 - § 1. Inter varia instrumenta educationis speciali cura fovenda est schola catholica, in quam convergat oportet sollicitudo parentum, magistrorum necnon communitatis ecclesialis. § 2. Ecclesiae ius est scholas cuiusvis generis et gradus erigendi ac moderandi. Can. 632 - Schola in iure non reputatur catholica, nisi ut talis erecta est ab Episcopo eparchiali vel ab auctoritate superiore ec­ clesiastica aut ab eisdem ut talis agnita. Can. 633 - § 1. Episcopo eparchiali competit de scholis quibuslibet iudicare et decernere, utrum exigentiis educationis christianae re­ spondeant necne; item eidem competit gravi de causa frequentiam alicuius scholae christifidelibus prohibere. § 2. Parentes filios in scholas catholicas ceteris paribus mittendos curent. T I T . XV - De magisterio ecclesiastico 1:191 Can. 634 - § 1. Scholae catholicae est obligatio propria communi­ tatis scholaris ambitum spiritu evangelico libertatis et caritatis ani­ matum creare, adulescentes adiuvare, ut in propria persona evol­ venda una simul crescant secundum novam creaturam, quae per bap­ tismum effecti sunt, atque universam culturam humanam ad nun­ tium salutis ordinare ita, ut cognitio, quam alumni de mundo, vita et homine gradatim acquirunt, fide illuminetur. § 2. Haec adiunctis propriis accommodare moderante auctoritate competenti ecclesiastica est ipsius scholae catholicae, si maiore ex parte ab alumnis acatholicis frequentatus § 3. Scholae catholicae est non minus quam aliarum scholarum fines culturales et humanam socialemque iuvenum formationem pro­ sequi. Can. 635 - Episcopi eparchialis praecipue est scholae catholicae, praesertim ubi aliae scholae tae non sunt, etiam scholae professionales et pro loci et temporis adiunctis speciali ratione curare, ut habeantur desunt vel adaequatechnicae, quatenus requiruntur. Can. 636 - § 1. Institutio catechetica in scholis quibuslibet Episcopi eparchialis auctoritati et vigilantiae subiecta est. § 2. Episcopi eparchialis quoque est nominare aut approbare ma­ gistros religionis catholicae eosque, si ratio fidei vel morum id re­ quirit, amovere vel exigere, ut amoveantur. Can. 637 - In scholis, in quibus institutio catholica deest vel ad iudicium Episcopi eparchialis non sufficit, supplenda est vera for­ matio catholica omnium alumnorum catholicorum. Can. 638 - § 1. Episcopo eparchiali competit ius canonice visitandi omnes scholas catholicas in eius eparchia exsistentes exceptis scho­ lis, quae exclusive patent propriis alumnis instituti vitae consecra­ tae iuris pontificii vel patriarchalis, et salva omni in casu instituto­ rum vitae consecratae autonomia circa proprias scholas moderandas. § 2. Ubi sunt plures Episcopi eparchiales, ius canonice visitandi competit illi, qui scholam fundavit vel approbavit, nisi aliter in sta­ tutis fundationis aut conventione speciali inter eosdem inita cavetur. Can. 639 - Magistri, cum maxime sint auctores, ut schola catho­ lica sua proposita et incepta ad rem deducere possit, debent esse doctrina praestantes atque vitae testimonio exemplares et sociam im­ primis cum parentibus, sed et cum aliis scholis praestent operam. 1192 T I T . XV - De magisterio ecclesiastico Art. II DE CATHOLICIS STUDIORUM UNIVERSITATIBUS Can. 640 - § 1. Catholica studiorum universitas hunc finem prose­ quitur, ut publica, stabilis atque universalis praesentia efficiatur mentis christianae in totius culturae altioris promovendae studio; ideo constituit investigationis, reflexionis et instructionis superioris ordinis institutionem, in qua Evangelii luce multifaria cognitio hu­ mana illustretur. § 2. Alia instituta studiorum superiorum vel facultates catholicae autonomae, quae eundem finem prosequuntur, catholicae studiorum universitati aequiparantur, non autem ecclesiasticae studiorum uni­ versitates et facultates, de quibus in cann. 646 - 650. Can. 641 - In catholicis studiorum universitatibus singulae disci­ plinae propriis principiis, propria methodo atque propria inquisitio­ nis scientificae libertate ita excolantur, ut profundior in dies earum disciplinarum intellegentia obtineatur et, novis progredientis aetatis quaestionibus ac investigationibus accuratissime consideratis, altius perspiciatur, quomodo fides et ratio in unum verum conspirent, at­ que formentur homines doctrina vere praestantes ad graviora officia in societate obeunda parati atque fidei in mundo testes. Can. 642 - § 1. Catholica studiorum universitas est institutum stu­ diorum superiorum, quod ut talis erectum aut approbatum est sive a superiore auctoritate administrativa Ecclesiae sui iuris praevie con­ sulta Sede Apostolica sive ab ipsa Sede Apostolica ; de quo constare debet publico documento. § 2. Intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis haec superior auctoritas est Patriarcha de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis. Can. 643 - In catholicis studiorum universitatibus, in quibus nulla facultas theologiae exstat, saltem cursus theologici studentibus va­ riarum facultatum accommodati tradantur. Can. 644 - Qui disciplinas ad fidem et mores spectantes docent in catholicis studiorum universitatibus, muniti esse debent mandato auc­ toritatis ecclesiasticae designatae ab eis, de quibus in can. 642; eadem auctoritas hoc mandatum gravi de causa auferre potest praesertim si deficiunt idoneitas scientifica vel paedagogica, probitas vel doctrinae integritas. Can. 645 - Hierarcharum est collatis consiliis providere, ut etiam apud alias universitates convictus et centra universitaria catholica T I T . XV - De magisterio ecclesiastico 1193 habeantur, in quibus christifideles accurate selecti et praeparati iu­ ventuti universitariae spirituale et intellectuale adiutorium perma­ nens praebeant. Art. III DE ECCLESIASTICIS STUDIORUM UNIVERSITATIBUS ET FACULTATIBUS Can. 646 - Assidue provehendae sunt imprimis ab Hierarchis ec­ clesiasticae studiorum universitates et facultates, eae nempe, quae de divina Revelatione et de scientiis cum ea conexis praesertim agunt ac propterea cum evangelizandi munere Ecclesiae artius coniunguntur. Can. 647 - Ecclesiasticae studiorum universitatis vel facultatis fi­ nis est : I divinam Revelationem et ea, quae cum eadem coniuncta sunt, profundius et scientifice investigare, divinae Revelationis veritates syste­ matice enucleare ac ordinare, novas progredientis aetatis quaestiones in eius luce considerare et coaevis hominibus ratione propriae culturae accommodata exhibere; 2° studentes in variis disciplinis secundum doctrinam catholicam altius instituere eosque ad diversa opera apostolatus, ministerii vel ma­ gisterii in eisdem disciplinis congrue praeparare atque formationem continuam promovere. o Can. 648 - Ecclesiasticae studiorum universitates et facultates sunt, quae ab auctoritate competenti ecclesiastica canonice erectae vel ap­ probatae scientias sacras et scientias cum eisdem conexas excolunt et tradunt et auctae sunt iure conferendi gradus academicos, qui effectus canonicos habent. Can. 649 - Erectio vel approbatio ecclesiasticarum studiorum uni­ versitatum vel facultatum fit a Sede Apostolica aut a superiore aucto­ ritate administrativa, de qua in can. 642, una cum Sede Apostolica. Can. 650 - Circa statuta ecclesiasticae studiorum universitatis vel facultatis, praesertim quod attinet ad regimen, administrationem, do­ centium nominationem vel cessationem ab ofiicio, rationem studiorum et graduum academicorum collationem, servandae sunt normae a Sede Apostolica latae. 78 - A. A. S. TIT. XV - De magisterio ecclesiastico 1194 CAPUT DE IV I N S T R U M E N T I S COMMUNICATIONIS ET IN SPECIE SOCIALIS DE LIBRIS Can. 651 - § 1. Ad Evangelium ubique terrarum annuntiandi mu­ nus obeundum Ecclesia aptis mediis uti tenetur et ideo ius instrumenta communicationis socialis adhibendi et in specie scripta libere typis edendi ei ubique vindicetur oportet. § 2. Omnes christifideles pro sua parte in tanta missione Ecclesiae collaborent inceptaque huius apostolatus sustineant ac foveant; insu­ per ii praesertim, qui in communicationibus efficiendis et transmittendis periti sunt, actioni pastorali Episcoporum adiutricem operam sollicite praestent atque omni studio satagant, ut eorundem instrumentorum usus spiritu Christi imbuatur. Can. 652 - § 1. Episcopi eparchiales curent, ut auxilio praesertim institutorum de instrumentis communicationis socialis christifideles edoceantur de critico et proficuo usu eorundem instrumentorum ; inter varia haec instituta cooperationem foveant; peritorum formationi pro­ videant ; denique, quod magis quam mala castigando et condemnando effici potest, incepta bona promoveant laudando et benedicendo im­ primis bonos libros. § 2. Ad integritatem fidei et morum tuendam Episcopo eparchiali, Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis, Consilio ' Hierarcharum atque Sedi Apostolicae competit prohibere, ne christifideles instrumen­ tis communicationis socialis, quatenus eidem integritati detrimento sunt, utantur vel ea cum aliis communicent. Can. 653 - Iuris particularis est normas pressius statuere de usu radiophonico, cinematographico, televisifico et eiusmodi in tractandis eis, quae ad doctrinam catholicam aut mores referunt. Can. 654 - Normae iuris communis de libris valent etiam de qui­ buslibet aliis scriptis aut sermonibus per inventa technica quomodoli­ bet reproductis et divulgationi publicae destinatis. Can. 655 - § 1. Christifidelibus aditus ad sacram Scripturam late pateat oportet ; proinde aptae et rectae versiones sufficientibus explica­ tionibus instructae, ubi desunt, conficiantur cura Episcoporum epar­ chialium, immo, quatenus id convenienter et utiliter fieri potest, com­ muni cum aliis christianis opera. § 2. Omnibus christifidelibus, praesertim pastoribus animarum cu­ rae sit diffundere exemplaria Sacrae Scripturae aptis instructa adno­ tationibus ad usum etiam non-christianorum accommodatis. TIT. XV -De magisterio ecclesiastico 1195 § 3. Ad usum liturgicum vel catecheticum eae tantum editiones Sa­ crae Scripturae adhibeantur, quae approbatione ecclesiastica praeditae sunt ; ceterae editiones saltem licentia ecclesiastica munitae esse debent. Can. 656 - § 1. In celebrationibus liturgicis adhibeantur tantum libri approbatione ecclesiastica praediti. § 2. Libri precum vel devotionum ad usum publicum vel privatum christifidelium destinati indigent licentia ecclesiastica. Can. 657 - § 1. Textuum liturgicorum approbatio praevia Sedis Apostolicae recognitione reservatur in Ecclesiis patriarchalibus Pa­ triarchae de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis ; in Ecclesiis metropolitanis sui iuris Metropolitae de consensu Consilii Hierarcharum ; in ceteris Ecclesiis hoc ius est solius Sedis Aposto­ licae atque intra limites ab eadem statutos Episcoporum eorumque coetuum legitime constitutorum. § 2. Eisdem auctoritatibus quoque competit ius approbandi versio­ nes eorundem librorum ad usum liturgicum destinatas facta relatione, si de Ecclesiis patriarchalibus vel metropolitanis sui iuris agitur, ad Sedem Apostolicam. § 3. Ad iterum edendos libros liturgicos vel eorum in aliam linguam versiones ad usum liturgicum destinatas vel eorum partes requiritur et sufficit, ut constet de concordantia cum editione approbata ex attesta­ tione Hierarchae loci, de quo in can. 662, § 1. $ 4. In mutationibus textuum liturgicorum attendatur can. 40, § 1. Can. 658 - § 1. Catechismi necnon alia scripta ad institutionem catecheticam in scholis cuiusque generis et gradus destinata eorumve versiones approbatione ecclesiastica egent. § 2. Eadem norma applicanda est ad alios quoque libros de fide aut moribus tractantes, si adhibentur ut textus, quo institutio catechetica nitatur. Can. 659 - Commendatur, ut scripta quaelibet, quae fidem catho­ licam aut mores illustrant, saltem licentia ecclesiastica munita sint, salvis praescriptis institutorum vitae consecratae, quae plus exigunt. Can. 660 - In diariis, foliis aut libellis periodicis, qui religionem catholicam aut bonos mores manifesto impetere solent, ne quid scribant christifideles nisi iusta et rationabili de causa ; clerici autem et sodales institutorum religiosorum insuper nonnisi de licentia eorum, de quibus in can. 662. Can. 661 - § 1. Licentia ecclesiastica cum solo verbo imprimatur expressa significat opus ab erroribus circa fidem catholicam et mores esse immune. 1196 TIT. XV - De magisterio ecclesiastico § 2. Approbatio vero ab auctoritate competenti concessa ostendit textum ab Ecclesia acceptum aut opus doctrinae authenticae Ecclesiae consonum esse. § 3. Si opus insuper ab Episcopo eparchiali vel ab auctoritate su­ periore laudatum vel benedictum est, hoc significat illud doctrinam authenticam Ecclesiae bene exprimere ideoque commendandum esse. Can. 662 - § 1. Approbatio vel licentia ecclesiastica ad libros eden­ dos, nisi aliud iure expresse statuitur, concedi potest sive ab Hierarcha loci proprio auctoris sive ab Hierarcha loci, ubi publici iuris fiunt, sive denique ab auctoritate superiore, quae in personas vel locos pote­ statem regiminis exsecutivam exercet. § 2. Sodales institutorum religiosorum, ut scripta quaestiones de fide catholica aut moribus tractantia edere possint, licentia quoque egent sui Superioris maioris ad normam typici vel statutorum. Can. 663 - § 1. Licentia aliquod opus edendi aut alicuius operis approbatio, laudatio vel benedictio valet pro textu originali, non autem pro novis editionibus vel versionibus. § 2. Si agitur de editionibus Sacrae Scripturae vel aliis libris, qui approbatione ecclesiastica ad normam iuris indigent, approbatio ab uno Hierarcha loci legitime concessa non sufficit, ut iidem in alia eparchia adhiberi possint, sed requiritur explicitus consensus Hierarchae loci eiusdem eparchiae. Can. 664 - § 1. Iudicium de libris committi potest ab Hierarcha loci censoribus ex elencho a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriar­ chalis vel Consilio Hierarcharum confecto aut pro eius prudentia aliis personis, quibus confidit ; denique constitui potest commissio specialis censorum, quam Hierarcha loci, Synodus Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis vel Consilium Hierarcharum consulere possunt. § 2. Censores eligantur scientia, recta doctrina et prudentia prae­ stantes et in suo obeundo officio omni personarum acceptione seposita iudicium ferant secundum doctrinam catholicam, sicut a magisterio au­ thentico Ecclesiae proponitur. § 3. Censores opinionem scripto dare debent; quae si favet, Hierarcha pro suo prudenti iudicio licentiam aut approbationem concedat expresso suo nomine; secus rationes denegationis cum operis auctore commu­ nicet. Can. 665 - § 1. Caveant parochi et rectores ecclesiarum, ne in suis ecclesiis icones vel imagines ab arte sacra germana alienae aut libri religioni christianae vel moribus minus consonantes exponantur, ven­ dantur aut distribuantur. T I T . XV - De magisterio ecclesiastico 1197 § 2. Item parochorum et rectorum ecclesiarum necnon moderatorum scholarum catholicarum est curare, ut spectacula cuiusvis speciei sub eorum patrocinio volvenda sensu discretionis christianae seligantur. § 3. Caveant christifideles omnes, ne ea, de quibus in § 1, emendo, vendendo, legendo vel cum aliis communicando sibi aliisve damnum spirituale inferant. Can. 666 - § 1. Opus intellectuale auctoris sub tutela iuris est sive, quatenus manifestat personalitatem illius, sive, quatenus fons est iu­ rium patrimonialium. § 2. Sub tutela iuris sunt textus legum et actorum officialium cuius­ cumque auctoritatis ecclesiasticae atque eorum collectiones authenti­ cae ; ideoque ea iterum edere non licet nisi impetrata eiusdem vel auctoritatis superioris licentia et servatis condicionibus ab eadem prae­ scriptis. § 3. Iure particulari uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris normae ma­ gis determinatae de hac re ferantur servatis praescriptis iuris civilis circa iura auctoris. TITULUS XVI DE CULTU DIVINO ET PRAESERTIM DE SACRAMENTIS Can. 667 - Per sacramenta, quae Ecclesia dispensare tenetur, ut sub signo visibili mysteria Christi communicet, Dominus noster Iesus Christus homines in virtute Spiritus Sancti sanctificat, ut singulari modo Dei Patris veri adoratores fiant, eosque sibi ipsi et Ecclesiae, suo Corpori, inserit; quare christifideles omnes, praesertim vero mi­ nistri sacri, eisdem sacramentis religiose celebrandis et suscipiendis praescripta Ecclesiae diligenter servent. Can. 668 - § 1. Cultus divinus, si defertur nomine Ecclesiae a per­ sonis legitime ad hoc deputatis et per actus ab auctoritate ecclesiastica approbatos, dicitur publicus ; secus privatus. § 2. Ad cultus divini publici ordinationem auctoritas competens ea est, de qua in can. 657, firmo can. 199, § 1; nemo alius quidquam ab hac auctoritate statutis addat, ab eis demat aut eadem mutet. Can. 669 - Cum sacramenta eadem sint pro universa Ecclesia et ad divinum depositum pertineant, solius supremae Ecclesiae auctoritatis est approbare vel definire, quae ad eorum validitatem sunt requisita. Can. 670 - § 1. Christifideles catholici iusta de causa adesse pos­ sunt cultui divino aliorum christianorum et in eo partem habere ser­ vatis eis, quae habita ratione gradus communionis cum Ecclesia ca­ tholica ab Episcopo eparchiali aut ab auctoritate superiore statuta sunt. § 2. Si christianis acatholicis desunt loca, in quibus cultum divi­ num digne celebrent, Episcopus eparchialis usum aedificii catholici vel coemeterii vel ecclesiae concedere potest ad normam iuris particularis propriae Ecclesiae sui iuris. Can. 671 - § 1. Ministri catholici sacramenta licite solis christifi­ delibus catholicis ministrant, qui pariter eadem a solis ministris ca­ tholicis licite suscipiunt. § 2. Si vero necessitas id postulat aut vera spiritualis utilitas id suadet et dummodo periculum vitetur erroris vel indifferentismi, licet christifidelibus catholicis, quibus physice aut moraliter impossibile est accedere ad ministrum catholicum, sacramenta paenitentiae, Euchari­ stiae et unctionis infirmorum suscipere a ministris acatholicis, in quo­ rum Ecclesiis valida exsistunt praedicta sacramenta. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1199 § 3. Item ministri catholici licite sacramenta paenitentiae, Eucha­ ristiae et unctionis infirmorum ministrant christifidelibus Ecclesiarum orientalium, quae plenam communionem cum Ecclesia catholica non habent, si sua sponte id petunt et rite sunt dispositi ; quod etiam valet circa christifideles aliarum Ecclesiarum, quae iudicio Sedis Aposto­ licae, ad sacramenta quod attinet, in pari condicione ac praedictae Ecclesiae orientales versantur. § 4. Si vero adest periculum mortis aut de iudicio Episcopi epar­ chialis aut Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilii Hierarcharum alia urget gravis necessitas, ministri catholici licite eadem sacramenta ministrant ceteris quoque christianis plenam com­ munionem cum Ecclesia catholica non habentibus, qui ad ministrum propriae Communitatis ecclesialis accedere non possunt atque sua sponte id petunt, dummodo circa eadem sacramenta fidem manifestent fidei Ecclesiae catholicae consentaneam et rite sint dispositi. § 5. Pro casibus, de quibus in §§ 2, 3 et 4, normae iuris particularis ne ferantur nisi post consultationem cum auctoritate competenti saltem locali Ecclesiae vel Communitatis ecclesialis acatholicae, cuius interest. Can. 672 - § 1. Sacramenta baptismi, chrismationis sancti myri et sacrae ordinationis iterari non possunt. § 2. Si vero prudens dubium exsistit, num re vera aut num valide celebrata sint, dubio quidem post seriam investigationem permanente sub condicione ministrentur. Can. 673 - Celebratio sacramentorum, imprimis Divinae Liturgiae, utpote actio Ecclesiae, quatenus fieri potest, cum actuosa participa­ tione christifidelium fiat. Can. 674 - § 1. In sacramentis celebrandis accurate serventur ea, quae in libris liturgicis continentur. § 2. Minister sacramenta celebret secundum praescripta liturgica propriae Ecclesiae sui iuris, nisi aliud iure statuitur vel ipse specialem facultatem a Sede Apostolica obtinuit. CAPUT I DE BAPTISMO Can. 675 - § 1. In baptismo homo per lavacrum aquae naturalis cum invocatione nominis Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti a peccato liberatur, ad vitam novam regeneratur, Christum induit et Ecclesiae, quae eius Corpus est, incorporatur. § 2. Tantummodo baptismo in re suscepto homo fit capax ceterorum sacramentorum. TIT. XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1200 Can. 676 - In casu necessitatis urgentis ministrari licet baptismum ea tantum ponendo, quae sunt ad validitatem necessaria. Can. 677 - § 1. Baptismus ministratur ordinarie a sacerdote; sed eius ministratio competit salvo iure particulari parocho proprio bapti­ zandi aliive sacerdoti de eiusdem parochi vel Hierarchae loci licentia, quae gravi de causa legitime praesumitur. § 2. In casu autem necessitatis baptismum ministrare licet diacono aut eo absente vel impedito alii clerico, sodali instituti vitae consecra­ tae vel cuilibet alii christifideli ; patri vero vel matri, si alius, qui bapti­ zandi modum novit, praesto non est. Can. 678 - § 1. In alieno territorio nemini licet sine debita licentia baptismum ministrare ; haec vero licentia a parocho diversae Ecclesiae sui iuris denegari non potest sacerdoti Ecclesiae sui iuris, cui bapti­ zandus ascribendus est. § 2. In locis, ubi non pauci degunt christifideles parochum Eccle­ siae sui iuris, cui ascripti sunt, non habentes, Episcopus eparchialis presbyterum eiusdem Ecclesiae designet, si fieri potest, qui baptismum ministret. Can. 679 - Baptismi suscipiendi capax est omnis et solus homo non­ dum baptizatus. Can. 680 - Foetus abortivus, si vivit et si id fieri potest, baptizetur. Can. 681 - § 1. Ut infans licite baptizetur, oportet : I spes habeatur fundata eum in fide Ecclesiae catholicae edu­ catum iri firma § 5; 2° parentes, saltem eorum unus, aut is, qui legitime eorundem locum tenet, consentiant. o § 2. Infans expositus et inventus, nisi de eiusdem baptismo certe constat, baptizetur. § 3. Rationis usu ab infantia destituti baptizandi sunt ut infantes. § 4. Infans sive parentum catholicorum sive etiam acatholicorum, qui in eo versatur vitae discrimine, ut prudenter praevideatur moritu­ rus, antequam usum rationis attingit, licite baptizatur. § 5. Infans christianorum acatholicorum licite baptizatur, si paren­ tes aut unus saltem eorum aut is, qui legitime eorundem locum tenet, id petunt et si eis physice aut moraliter impossibile est accedere ad ministrum proprium. Can. 682 - § 1. Ut infantia egressus baptizari possit, requiritur, ut voluntatem suam baptismum suscipiendi manifestet, sufficienter in ve- TIT. X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1201 ritatibus fidei sit instructus et in vita christiana probatus; admonea­ tur etiam, ut de peccatis suis doleat. § 2. Infantia egressus, qui in periculo mortis versatur, baptizari po­ test, si quam de praecipuis veritatibus fidei habet cognitionem et quo­ vis modo intentionem suam baptismum suscipiendi manifestavit. Can. 683 - Baptismus celebrari debet secundum praescripta litur­ gica Ecclesiae sui iuris, cui ad normam iuris baptizandus ascribendus est. Can. 684 - § 1. Ex vetustissimo unum saltem habeat patrinum. Ecclesiarum more baptizandus § 2. Patrini ex suscepto munere est baptizando, qui infantia egres­ sus est, in initiatione christiana astare vel baptizandum infantem praesentare atque operam dare, ut baptizatus vitam christianam bap­ tismo congruam ducat et obligationes cum eo cohaerentes fideliter impleat. Can. 685 - § 1. Ut quis patrini munere valide fungatur, requiri­ tur, ut : I sit tribus sacramentis baptismi, chrismationis sancti myri et Eucharistiae initiatus ; 2° ad Ecclesiam catholicam pertineat firma § 3 ; 3° intentionem id munus gerendi habeat; 4° sit ab ipso baptizando aut eius parentibus vel tutoribus aut, si desunt, a ministro designatus ; 5° non sit pater aut mater aut coniux baptizandi ; 6° non sit poena excommunicationis, etiam minoris, suspensionis, depositionis vel privationis iuris patrini munus gerendi punitus. o § 2. Ut quis patrini munere licite fungatur, insuper requiritur, ut aetatem iure particulari requisitam habeat atque vitam ducat fidei et muneri suscipiendo congruam. § 3. Iusta de causa licet admittere christifidelem alicuius Ecclesiae orientalis acatholicae ad munus patrini, sed semper simul cum patrino catholico. Can. 686 - § 1. Parentes obligatione tenentur, ut infans quam pri­ mum secundum legitimam consuetudinem baptizetur. § 2. Curet parochus, ut infantis baptizandi parentes itemque, qui munus patrini sunt suscepturi, de significatione huius sacramenti de­ que obligationibus cum eo cohaerentibus congrue edoceantur et ad ce­ lebrationem sacramenti apte praeparentur. 1202 T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis Can. 687 - § 1. Baptismus extra casum necessitatis in ecclesia pa­ roeciali celebrandus est salvis legitimis consuetudinibus. § 2. In domibus autem privatis baptismus ministrari potest ad nor­ mam iuris particularis vel de Hierarchae loci licentia. Can. 688 - Qui baptismum ministrat, curet, ut, nisi adest patrinus, habeatur saltem testis, a quo celebratio baptismi probari potest. Can. 689 - § 1. Parochus loci, ubi baptismus celebratur, debet no­ mina baptizatorum mentione facta de ministro, parentibus ac patrinis necnon, si assunt, testibus, de loco ac die baptismi, in librum baptiza­ torum sedulo et sine mora referre, simul indicatis loco nativitatis necnon Ecclesia sui iuris, cui baptizati ascribuntur. § 2. Si de filio agitur ex matre non nupta nato, nomen matris inse­ rendum est, si publice de eius maternitate constat aut mater sua sponte scripto vel coram duobus testibus id petit ; item nomen patris inseren­ dum est, si eius paternitas probatur aliquo documento publico aut ip­ sius declaratione coram parocho et duobus testibus facta; in ceteris ca­ sibus inscribatur nomen baptizati nulla indicatione de patris aut pa­ rentum nomine facta. § 3. Si de filio adoptivo agitur, inscribantur nomina adoptantium necnon, saltem si ita fit in actu civili regionis, parentum naturalium ad normam §§ 1 et 2 attento iure particulari. Can. 690 - Si baptismus nec a parocho nec eo praesente ministratus est, minister de re certiorem facere debet parochum loci. Can. 691 - Ad baptismum probandum, si nemini fit praeiudicium, sufficit declaratio unius testis omni exceptione maioris aut declaratio ipsius baptizati argumentis indubiis fundata, praesertim si ipse infan­ tia egressus baptismum suscepit. CAPUT II DE CHRISMATIONE SANCTI MYRI Can. 692 - Oportet eos, qui baptizati sunt, sancto myro chrismari, ut sigillo doni Spiritus Sancti signati aptiores testes atque coaedificatores Regni Christi efficiantur. Can. 693 - Sanctum myrum, quod ex oleo olivarum aut aliarum plantarum et ex aromatibus constat, a solo Episcopo conficitur salvo iure particulari, secundum quod haec potestas Patriarchae reservatur. TIT. XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1203 Can. 694 - Ex Ecclesiarum orientalium traditione chrismatio sancti myri sive coniunctim cum baptismo sive separatim ministratur a pre­ sbytero. Can. 695 - § 1. Chrismatio sancti myri ministrari debet coniunctim cum baptismo, salvo casu verae necessitatis, in quo tamen curandum est, ut quam primum ministretur. § 2. Si celebratio chrismationis sancti myri non fit simul cum bap­ tismo, minister tenetur de ea certiorem facere parochum loci, ubi bap­ tismus ministratus est. Can. 696 - § 1. Omnes presbyteri Ecclesiarum orientalium chrisma­ tionem sancti myri sive coniunctim cum baptismo sive separatim va­ lide ministrare possunt omnibus christifidelibus cuiusque Ecclesiae sui iuris, etiam Ecclesiae latinae. § 2. Christifideles Ecclesiarum orientalium chrismationem sancti myri valide suscipere possunt etiam a presbyteris Ecclesiae latinae secundum facultates, quibus praediti sunt. § 3. Quivis presbyter solis christifidelibus propriae Ecclesiae sui iuris chrismationem sancti myri licite ministrat; quod vero ad chri­ stifideles aliarum Ecclesiarum sui iuris attinet, hoc licite fit, si agitur de propriis subditis, de eis, quos ex alio titulo legitime baptizat, vel de eis, qui in periculo mortis versantur, et salvis semper conventionibus hac in re inter Ecclesias sui iuris initis. Can. Divinae tismum primum iuris. 697 - Initiatio sacramentalis in mysterium salutis susceptione Eucharistiae perficitur, ideoque Divina Eucharistia post bap­ et chrismationem sancti myri christifideli ministretur quam secundum normam iuris particularis propriae Ecclesiae sui CAPUT III DE DIVINA EUCHARISTIA Can. 698 - In Divina Liturgia per ministerium sacerdotis in per­ sona Christi super oblationem Ecclesiae agentis perpetuatur virtute Spiritus Sancti, quod ipse fecit in novissima Cena Dominus Jesus, qui discipulis dedit Corpus Suum in Cruce pro nobis offerendum Sanguinemque Suum pro nobis effundendum, verum mysticumque instau­ rans sacrificium, quo cruentum illud Crucis sacrificium cum gratia­ rum actione commemoratur, actuatur et ab Ecclesia participatur tum oblatione tum communione ad significandam et perficiendam unitatem populi Dei in aedificationem Corporis Sui, quod est Ecclesia. 1204 T I T . XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis Can. 699 - § 1. Potestatem celebrandi Divinam Liturgiam habent soli Episcopi et presbyteri. § 2. Diaconi cum Episcopis et presbyteris proprio ministerio secun­ dum praescripta librorum liturgicorum in celebratione Divinae Litur­ giae artiorem partem habent. § 3. Ceteri christifideles virtute baptismi atque chrismationis sancti myri in celebrationem Divinae Liturgiae concurrentes modo in libris liturgicis vel iure particulari determinato in Sacrificio Christi actuose participant et quidem plenius, si ex eodem Sacrificio Corpus et San­ guinem Domini sumunt. Can. 700 - § 1. Quod ad modum Divinam Liturgiam celebrandi spec­ tat, utrum singillatim an in concelebratione facienda sit, prae oculis habeantur imprimis pastorales christifidelium necessitates. § 2. Si tamen fieri potest, Divinam Liturgiam presbyteri una cum Episcopo praeside aut cum alio presbytero celebrent, cum ita opportune unitas sacerdotii ac sacrificii manifestetur; integrum tamen manet ius uniuscuiusque sacerdotis Divinam Liturgiam singillatim celebrandi, non autem eodem tempore, quo in eadem ecclesia concelebratio habetur. Can. 701 - Concelebratio inter Episcopos et presbyteros diversarum Ecclesiarum sui iuris iusta de causa praesertim caritatem fovendi atque unionem inter Ecclesias manifestandi gratia de Episcopi eparchialis li­ centia fieri potest omnibus praescripta librorum liturgicorum primi celebrantis sequentibus, remoto quolibet syncretismo liturgico et reten­ tis optabiliter vestibus liturgicis et insignibus propriae Ecclesiae sui iuris. Can. 702 - Sacerdotes catholici vetiti sunt una cum sacerdotibus vel ministris acatholicis Divinam Liturgiam concelebrare. Can. 703 - § 1. Sacerdos extraneus ad celebrandam Divinam Litur­ giam non admittatur, nisi rectori ecclesiae litteras commendatitias sui Hierarchae exhibet aut alio modo ipsi rectori de eius probitate satis constat. § 2. Integrum est Episcopo eparchiali hac de re normas magis determinatas ferre ab omnibus sacerdotibus, etiam quomodocumque exemptis, servandas. Can. 704 - Divina Liturgia omnibus diebus laudabiliter celebrari po­ test exceptis eis, qui secundum praescripta librorum liturgicorum Ec­ clesiae sui iuris, cui sacerdos ascriptus est, excluduntur. Can. 705 - § 1. Sacerdos catholicus Divinam Liturgiam celebrare potest super altare cuiusvis Ecclesiae catholicae. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1205 § .2. Ut sacerdos Divinam Liturgiam in ecclesia acatholicorum cele­ brare possit, licentia eget Hierarchae loci. Can. 706 - In Divina Liturgia sacra dona, quae offeruntur, sunt panis mere triticeus recenter confectus ita, ut nullum sit periculum cor­ ruptionis, et vinum naturale de genimine vitis non corruptum. Can. 707 - § 1. Circa panis eucharistici confectionem, preces a sa­ cerdotibus ante celebrationem Divinae Liturgiae persolvendas, ieiunium eucharisticum servandum, vestes liturgicas, tempus et locum celebra­ tionis et huiusmodi iure particulari uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris normae accurate statui debent. § 2. Remota christifidelium admiratione licet uti vestibus liturgicis et pane alterius Ecclesiae sui iuris, si vestes liturgicae et panis pro­ priae Ecclesiae sui iuris praesto non sunt. Can. 708 - Curent Hierarchae loci ac parochi, ut omni diligentia christifideles instruantur de obligatione Divinam Eucharistiam susci­ piendi in periculo mortis necnon temporibus a laudabilissima tradi­ tione vel iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris statutis, praeser­ tim vero tempore Paschali, in quo Christus Dominus eucharistica my­ steria tradidit. Can. 709 - § 1. Divinam Eucharistiam distribuit sacerdos vel iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris ita ferente etiam diaconus. § 2. Integrum est Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilio Hierarcharum opportunas normas statuere, secundum quas etiam alii christifideles Divinam Eucharistiam distribuere possunt. Can. 710 - Circa infantium in Divina Eucharistia participationem post baptismum et chrismationem sancti myri serventur opportunis adhibitis cautelis praescripta librorum liturgicorum propriae Eccle­ siae sui iuris. Can. 711 - Qui peccati gravis sibi conscius est, Divinam Liturgiam ne celebret neque Divinam Eucharistiam suscipiat, nisi adest gravis ratio et deest opportunitas sacramentum paenitentiae suscipiendi ; quo in casu elicere debet actum perfectae contritionis, qui includit pro­ positum quam primum ad hoc sacramentum accedendi. Can. 712 - Arcendi sunt a susceptione Divinae Eucharistiae pu­ blice indigni. Can. 713 - § 1. Divina Eucharistia distribuenda est in celebratione Divinae Liturgiae, nisi iusta causa aliud suadet. 1206 T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis § 2. Circa praeparationem participationis Divinae Eucharistiae per ieiunium, preces aliaque opera christifideles fideliter normas Ecclesiae sui iuris, cui ascripti sunt, servent non solum intra fines territorii eiusdem Ecclesiae, sed, quatenus fieri potest, ubique terrarum. Can. 714 - § 1. In ecclesiis, ubi cultus divinus publicus et saltem aliquoties in mense Divina Liturgia celebratur, Divina Eucharistia cu­ stodiatur praesertim pro infirmis, praescriptis librorum liturgicorum propriae Ecclesiae sui iuris fideliter servatis, atque summa reverentia a christifidelibus adoretur. § 2. Custodia Divinae Eucharistiae subest vigilantiae ac modera­ mini Hierarchae loci. Can. 715 - § 1. Sacerdotibus licet oblationes recipere, quas christi­ fideles secundum probatum Ecclesiae morem pro celebratione Divinae Liturgiae ad proprias intentiones ipsis offerunt. § 2. Licet etiam, si ita fert legitima consuetudo, oblationes reci­ pere pro Liturgia Praesanctificatorum et pro commemorationibus in Divina Liturgia. Can. 716 - Firmo can. 1013 enixe commendatur, ut Episcopi epar­ chiales, quatenus fieri potest, praxim introducant, secundum quam so­ lum eae oblationes occasione Divinae Liturgiae recipiantur, quas chri­ stifideles sua sponte offerunt ; singuli vero sacerdotes libenter etiam sine ulla oblatione Divinam Liturgiam ad intentionem christifidelium praecipue egentium celebrent. Can. 717 - Sacerdotes, si oblationes ad Divinam Liturgiam cele­ brandam a christifidelibus alterius Ecclesiae sui iuris accipiunt, gravi obligatione tenentur de his oblationibus servandi normas illius Eccle­ siae, nisi aliud constat ex parte offerentis. CAPUT IV DE SACRAMENTO PAENITENTIAE Can. 718 - In sacramento paenitentiae christifideles, qui, peccatis post baptismum commissis, ad Deum a Spiritu Sancto ducti corde con­ vertuntur et dolore de peccatis moti propositum novae vitae ineunt, per ministerium sacerdotis, facta ipsi confessione et dignae satisfactionis acceptatione, veniam a Deo obtinent simulque cum Ecclesia, quam pec­ cando vulneraverunt, reconciliantur; quo modo hoc sacramentum quam maxime ad vitam christianam fovendam confert et ad Divinam Euchari­ stiam suscipiendam disponit. TIT. X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1207 Can. 719 - Qui gravis peccati sibi conscius est, quam primum fieri potest, sacramentum paenitentiae suscipiat ; omnibus vero christifide­ libus enixe commendatur, ut frequenter et praesertim temporibus ieiu­ nii et paenitentiae in propria Ecclesia sui iuris servandis hoc sacra­ mentum suscipiant. Can. 720 - § 1. Individualis et integra confessio atque absolutio so­ lum constituunt modum ordinarium, quo christifidelis peccati gravis sibi conscius cum Deo et Ecclesia reconciliatur ; sola impossibilitas physica vel moralis ab huiusmodi confessione excusat, quo in casu aliis quoque modis reconciliatio haberi potest. § 2. Absolutio pluribus simul paenitentibus sine praevia indivi­ duali confessione generali modo impertiri non potest, nisi : I imminet periculum mortis et tempus non suppetit sacerdoti vel sacerdotibus ad ministrandum sacramentum paenitentiae singulis paenitentibus ; 2° est gravis necessitas, videlicet si attento paenitentium numero sacerdotum copia praesto non est ad ministrandum singulis paeniten­ tibus sacramentum paenitentiae intra congruum tempus ita, ut sine propria culpa gratia sacramentali aut susceptione Divinae Euchari­ stiae diu carere cogantur ; necessitas vero non censetur sufficiens, cum confessarii praesto esse non possunt ratione solius magni concursus paenitentium, qualis haberi potest in magna aliqua sollemnitate aut peregrinatione. o § 3. Decernere, num detur talis gravis necessitas, competit Episcopo eparchiali, qui collatis consiliis cum Patriarchis et Episcopis eparchia­ libus aliarum Ecclesiarum sui iuris in eodem territorio potestatem suam exercentibus casus talis necessitatis etiam generalibus praescriptis de­ terminare potest. Can. 721 - § 1, Ut christifidelis sacramentali absolutione una si­ mul pluribus data frui possit, requiritur non solum, ut sit rite dispo­ situs, sed etiam ut simul, sibi proponat singillatim debito tempore con­ fiteri peccata gravia, quae in praesens ita confiteri non potest. § 2. Christifideles, quatenus fieri potest, de his requisitis edocean­ tur et praeterea, etiam in casu periculi mortis, exhortentur, ut actum contritionis unusquisque eliciat. Can. 722 - § 1. Sacramentum paenitentiae a solo sacerdote mini­ stratur. § 2. Episcopi omnes ubique terrarum sacramentum paenitentiae ipso iure ministrare possunt, nisi, ad liceitatem quod spectat, Episco­ pus eparchialis in casu speciali expresse renuit. 1208 TIT. X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis § 3. Presbyteri vero ut valide agant, debent praeterea esse prae­ diti facultate sacramentum paenitentiae ministrandi, quae facultas con­ fertur sive ipso iure sive speciali collatione ab auctoritate competenti facta. § 4. Presbyteri, qui facultate sacramentum paenitentiae ministrandi praediti sunt vi officii vel vi collationis Hierarchae loci eparchiae, cui ascripti sunt aut in qua domicilium habent, sacramentum paenitentiae valide ministrare possunt ubique terrarum quibuslibet christifidelibus, nisi quis Hierarcha loci in casu speciali expresse renuit; eadem facul­ tate licite utuntur servatis normis ab Episcopo eparchiali latis necnon de licentia saltem praesumpta rectoris ecclesiae vel, si de domo insti­ tuti vitae consecratae agitur, Superioris. Can. 723 - § 1. Vi officii pro sua quisque dicione facultate sacra­ mentum paenitentiae ministrandi praeditus est praeter Hierarcham loci etiam parochus aliusque, qui loco parochi est. § 2. Vi officii facultate sacramentum paenitentiae ministrandi prae­ ditus est etiam omnis Superior instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum iuris pontificii vel patriarchalis, si sacerdos est, erga sodales proprii instituti necnon erga illos, qui diu noctuque in eius domo degunt. Can. 724 - § 1. Soli Hierarchae loci competit facultatem sacramen­ tum paenitentiae quibuslibet christifidelibus ministrandi speciali colla­ tione conferre presbyteris quibuscumque. § 2. Superior instituti vitae consecratae, dummodo potestate re­ giminis exsecutiva praeditus sit, facultatem, de qua in can. 723, § 2, conferre potest ad normam typici vel statutorum cuilibet presbytero. Can. 725 - Omnis sacerdos quoslibet paenitentes in periculo mor­ tis versantes valide et licite absolvere potest a quibusvis peccatis, etsi praesens est alius sacerdos facultate sacramentum paenitentiae mini­ strandi praeditus. Can. 726 - § 1. Facultas sacramentum paenitentiae ministrandi ne revocetur nisi gravi de causa. § 2. Eevocata facultate sacramentum paenitentiae ministrandi col­ lata ab Hierarcha, de quo in can. 722, § 4, presbyter eandem amittit ubique terrarum; revocata autem ab alia auctoritate competenti ean­ dem amittit in dicione revocantis tantum. § 3. Praeterquam revocatione facultas sacramentum paenitentiae ministrandi, de qua in can. 722, § 4, cessat amissione officii, ascriptionis eparchiae vel domicilii. TIT. X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1209 Can. 727 - In nonnullis casibus ad salutem animarum providendam opportunum esse potest facultatem a peccatis absolvendi limitare atque determinatae auctoritati reservare; hoc tamen fieri non potest nisi de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilii Hie­ rarcharum vel Sedis Apostolicae. Can. 728 - § 1. Sedi Apostolicae reservatur absolvere a sequenti­ bus peccatis : I directae violationis sigilli sacramentalis ; 2° absolutionis complicis in peccato contra castitatem. o § 2. Episcopo eparchiali vero reservatur absolvere a peccato pro­ curationis abortus effectu secuto. Can. 729 - Quaevis reservatio absolutionis a peccato omni vi caret : I si confessionem peragit aegrotus, qui domo egredi non potest, vel sponsus matrimonii celebrandi causa; o 2° si de prudenti iudicio confessarii absolvendi facultas ab aucto­ ritate competenti peti non potest sine gravi paenitentis incommodo vel sine periculo violationis sigilli sacramentalis ; 3° extra fines territorii, in quo auctoritas reservans potestatem exercet. Can. 730 - Absolutio complicis in peccato contra castitatem inva­ lida est praeterquam in periculo mortis. Can. 731 - Qui confitetur se falso confessarium innocentem apud auctoritatem ecclesiasticam denuntiavisse de delicto sollicitationis ad peccatum contra castitatem, ne absolvatur, nisi antea falsam denuntia­ tionem formaliter retractavit et paratus est damna, si quae habentur, reparare. Can. 732 - § 1. Pro qualitate, gravitate et numero peccatorum, ha­ bita ratione paenitentis condicionis necnon eiusdem ad conversionem dispositionis, confessarius convenientem morbo afferat medicinam op­ portuna opera paenitentiae imponens. § 2. Meminerit sacerdos se divinae iustitiae et misericordiae mini­ strum a Deo constitutum esse ; tamquam pater spiritualis etiam oppor­ tuna consilia praebeat, ut quis progredi possit in sua vocatione ad sanc­ titatem. Can. 733 - § 1. Sacramentale sigillum inviolabile est ; quare caveat diligenter confessarius, ne verbo aut signo aut alio quovis modo et quavis de causa prodat aliquatenus paenitentem. 79 - A. A. 8 . 1210 T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis § 2. Obligatione secretum servandi tenentur quoque interpres, si da­ tur, necnon omnes alii, ad quos ex confessione notitia peccatorum quo­ quo modo pervenit. Can. 734 - § 1. Omnino confessario prohibetur scientiae ex confes­ sione acquisitae usus cum paenitentis gravamine, etiam quovis revela­ tionis periculo excluso. § 2. Qui in auctoritate est constitutus, notitia, quam de peccatis in confessione quovis tempore excepta habet, ad externum regimen nullo modo uti debet. § 3. Moderatores instituti educationis suis alumnis ordinarie ne ministrent. sacramentum paenitentiae Can. 735 - § 1. Omnis, cui cura animarum vi muneris est deman­ data, gravi tenetur obligatione providendi, ut sacramentum paeniten­ tiae ministretur christifidelibus sibi commissis, qui opportune id petunt, eisdemque occasio praebeatur accedendi ad confessionem indi­ vidualem diebus ac horis in eorum commodum statutis. § 2. Urgente necessitate omnis sacerdos, qui facultate sacramentum paenitentiae ministrandi praeditus est, in periculo mortis vero etiam quilibet alius sacerdos, hoc sacramentum ministrare debet. Can. 736 - § 1. Locus proprius sacramentum paenitentiae celebrandi est ecclesia salvo iure particulari. § 2. Ob infirmitatem vel alia iusta de causa hoc sacramentum cele­ brari potest etiam extra locum proprium. CAPUT V DE UNCTIONE INFIRMORUM Can. 737 - § 1. Sacramentali unctione infirmorum a sacerdote cum oratione peracta christifideles morbo gravi affecti cordeque contriti gra­ tiam percipiunt, qua spe aeterni praemii roborati et a peccatis soluti ad emendationem vitae disponuntur et ad infirmitatem superandam patienterve sufferendam adiuvantur. § 2. In Ecclesiis, in quibus mos est, ut sacramentum unctionis in­ firmorum a pluribus sacerdotibus simul ministretur, curandum est, ut, quatenus fieri potest, hic mos servetur. Can. 738 - Christifideles unctionem infirmorum libenter suscipiant, quandocumque graviter aegrotant; curent autem pastores animarum et infirmorum propinqui, ut tempore opportuno hoc sacramento infirmi subleventur. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1211 Can. 739 - § 1. Unctionem infirmorum valide ministrant omnes et soli sacerdotes. § 2. Unctionem infirmorum ministrare pertinet ad parochum, vica­ rium paroecialem atque omnes alios sacerdotes circa illos, quorum cura eis ex ofiicio commissa est ; de licentia saltem praesumpta praedictorum quilibet sacerdos hoc sacramentum licite ministrare potest, in casu ne­ cessitatis vero etiam debet. Can. 740 - Christifideles graviter aegrotantes, qui sensus vel usum rationis amiserunt, praesumuntur velle sibi hoc sacramentum ministrari in periculo mortis vel etiam ad iudicium sacerdotis alio tempore. Can. 741 - Oleum in sacramento unctionis infirmorum adhibendum debet esse benedictum et quidem, nisi aliud fert ius particulare pro­ priae Ecclesiae sui iuris, ab ipso sacerdote, qui sacramentum ministrat. Can. 742 - Unctiones verbis, ordine et modo praescriptis in libris liturgicis accurate peragantur; in casu tamen necessitatis sufficit una unctio cum propria formula. CAPUT VI DE SACRA ORDINATIONE Can. 743 - Per sacramentalem ordinationem ab Episcopo Spiritus Sancti operante virtute ministri sacri constituuntur, nere et potestate a Christo Domino Apostolis suis concreditis tur et in variis gradibus fruuntur Evangelium annuntiandi, Dei pascendi et sanctificandi. peractam qui mu­ adaugenpopulum Art. I DE SACRAE ORDINATIONIS MINISTRO Can. 744 - Solus Episcopus sacram ordinationem valide ministrat manuum impositione et oratione ab Ecclesia praescripta. Can. 745 - Ordinatio episcopalis reservatur ad normam iuris Ro­ mano Pontifici, Patriarchae vel Metropolitae ita, ut nulli Episcopo li­ ceat quemquam ordinare Episcopum, nisi antea constat de legitimo mandato. Can. 746 - § 1. Episcopus ordinetur ab Episcopis tribus excepto casu extremae necessitatis. § 2. Episcopus secundus et tertius, si adesse non possunt Episcopi eiusdem Ecclesiae sui iuris ac primus Episcopus ordinans, possunt esse alterius Ecclesiae sui iuris. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1212 Can. 747 - Candidatus ad diaconatum vel presbyteratum a proprio Episcopo eparchiali ordinetur aut ab alio Episcopo cum legitimis lit­ teris dimissoriis. Can. 748 - § 1. Episcopus eparchialis proprius, quod attinet ad sa­ cram ordinationem eius, qui alicui eparchiae ascribatur, est Episcopus eparchiae, in qua candidatus habet domicilium, aut eparchiae, pro cuius servitio candidatus se devovere velle scripto declaravit ; quod attinet ad sacram ordinationem eius, qui alicui eparchiae iam est ascriptus, est Episcopus illius eparchiae. § 2. Candidatum sibi subditum alii Ecclesiae sui iuris ascriptum Episcopus eparchialis ordinare non potest nisi de licentia Sedis Apo­ stolicae; si vero de candidato agitur, qui Ecclesiae patriarchali ascrip­ tus est et intra fines territorii eiusdem Ecclesiae domicilium vel quasi­ domicilium habet, hanc licentiam etiam Patriarcha concedere potest. Can. 749 - In aliena eparchia Episcopus prohibetur sacram ordina­ tionem celebrare sine licentia Episcopi eparchialis, nisi ius particulare Ecclesiae patriarchalis, ad Patriarcham quod attinet, aliud statuit. Can. 750 - § 1. Litteras dimissorias firmis cann. 472, 537 et 560, § 1 dare possunt : I Episcopus eparchialis proprius; 2° Administrator Ecclesiae patriarchalis atque de consensu colle­ gii consultorum eparchialium Administrator eparchiae. o § 2. Administrator Ecclesiae patriarchalis litteras dimissorias ne concedat eis, qui a Patriarcha reiecti sunt, nec Administrator eparchiae eis, qui ab Episcopo eparchiali reiecti sunt. Can. 751 - Litterae dimissoriae ne concedantur nisi habitis antea omnibus testimoniis, quae iure exiguntur. Can. 752 - Litterae dimissoriae mitti possunt ab Episcopo eparchiali proprio ad quemlibet eiusdem Ecclesiae sui iuris Episcopum, non autem ad Episcopum alterius Ecclesiae ac ordinandus, nisi de licentia eorum, de quibus in can. 748, § 2. Can. 753 - Litterae dimissoriae ab ipso concedente aut ab eius suc­ cessore limitibus circumscribi aut revocari possunt, sed semel conces­ sae non exstinguuntur resoluto iure concedentis. T I T . XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1213 Art. I I DE SACRAE ORDINATIONIS SUBIECTO Can. 754 - Sacram ordinationem valide suscipere potest solus vir baptizatus. Can. 755 - Episcopus eparchialis et Superior maior nonnisi gra­ vissima de causa, etsi occulta, diacono sibi subdito ad presbyteratum destinato ascensum ad ipsum presbyteratum prohibere possunt salvo iure recursus ad normam iuris. Can. 756 - Non licet aliquem quovis modo qualibet de causa ad or­ dines sacros suscipiendos cogere vel ad normam iuris idoneum ab eisdem suscipiendis avertere. Can. 757 - Is, qui superiorem ordinem sacrum suscipere recusat, non potest prohiberi a suscepti ordinis sacri exercitio, nisi impedimento canonico detinetur aliave gravis de iudicio Episcopi eparchialis vel Superioris maioris obest causa. I De requisitis in candidatis ad sacram ordinationem o Can. 758 - § 1. Ut quis licite ordinari possit, requiruntur : I chrismationis sancti myri susceptio ; 2° mores atque qualitates physicae et psychicae ordini sacro susci­ piendo congruentes ; 3° aetas iure praescripta; 4° debita scientia; 5° ordinum inferiorum susceptio ad normam iuris particularis pro­ priae Ecclesiae sui iuris ; 6° interstitiorum iure particulari praescriptorum observatio. o § 2. Requiritur praeterea, ne candidatus impeditus sit ad normam can. 762. § 3. Circa coniugatos ad ordines sacros admittendos servetur ius particulare propriae Ecclesiae sui iuris vel normae speciales a Sede Apostolica statutae. Can. 759 - § 1. Aetas praescripta ad diaconatum est vicesimus ter­ tius annus expletus, ad presbyteratum vicesimus quartus expletus firmo iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris provectiorem aetatem exi­ gente. § 2. Dispensatio ultra annum ab aetate iure communi praescripta reservatur Patriarchae, si de candidato agitur, qui domicilium vel TIT. X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1214 quasi-domicilium intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis habet; secus Sedi Apostolicae. Can. 760 - § 1. Diaconum ordinare licet tantum post feliciter ex­ pletum quartum curriculi studiorum philosophico-theologicorum an­ num, nisi Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel Consilium Hierarcharum aliud statuit. § 2. Si vero de candidato ad sacerdotium non destinato agitur, eum diaconum ordinare licet tantum post feliciter expletum tertium annum studiorum, de quibus in can. 354; si vero forte in posterum ad sacer­ dotium admittitur, antea studia theologica opportune complere debet. Can. 761 - Candidatus ad ordinem diaconatus vel presbyteratus, ut licite ordinetur, Episcopo eparchiali proprio aut Superiori maiori declarationem tradere debet manu propria subscriptam, qua testifica­ tur se sua sponte ac libere ordinem sacrum et obligationes eidem ordini adnexas suscepturum atque se ministerio ecclesiastico perpetuo man­ cipaturum esse, simul petens, ut ad ordinem sacrum suscipiendum ad­ mittatur. 2° De impedimentis suscipiendi vel exercendi ordines sacros Can. 762 - § 1. A suscipiendis ordinibus sacris est impeditus : I qui aliqua forma laborat amentiae aliusve infirmitatis psychi­ cae, qua consultis peritis inhabilis iudicatur ad ministerium rite im­ plendum ; 2° qui delictum apostasiae, haereseos aut schismatis commisit; 3° qui matrimonium, etiam civile tantum, attentavit, sive ipse vinculo matrimoniali aut ordine sacro aut voto publico perpetuo casti­ tatis a matrimonio celebrando impeditus, sive cum muliere matrimonio valido coniuncta aut eodem voto ligata; 4° qui voluntarium homicidium perpetravit aut abortum procu­ rava effectu secuto omnesque positive cooperantes; 5° qui se ipsum vel alium graviter et dolose mutuavit vel sibi vi­ tam adimere tentavit ; 6° qui actum ordinis posuit in ordine episcopatus vel presbyte­ ratus constitutis reservatum vel eodem carens vel ab eiusdem exercitio aliqua poena canonica prohibitus ; 7° qui officium vel administrationem gerit clericis vetitam, cuius rationem reddere debet, donec deposito officio et administratione atque rationibus redditis liber factus erit; 8° neophytus, nisi iudicio Hierarchae sufficienter probatus est. o § 2. Actus, ex quibus impedimenta, de quibus in § 1, nn. 2 - 6 oriri possunt, illa non pariunt, nisi fuerunt peccata gravia et externa post baptismum perpetrata. Tix. XVI ^ De cultu divino et praesertim de sacramentis 1215 Can. 763 - Ab exercendis ordinibus sacris est impeditus : I qui impedimento ordines sacros suscipiendi, dum afficiebatur, illegitime ordines sacros suscepit; 2° qui delicta vel actus commisit, de quibus in can. 762, § 1, nn. 2 - 6 ; 3° qui amentia aliave infirmitate psychica, de qua in can. 762, § 1, n. 1, afficitur, donec Hierarcha consulto perito eiusdem ordinis sacri exercitium permiserit. o Can. 764 - Impedimenta suscipiendi vel exercendi ordines sacros iure particulari statui non possunt; consuetudo vero novum impedi­ mentum inducens aut impedimento iure communi statuto contraria re­ probatur. Can. 765 - Ignorantia impedimentorum ab eisdem non eximit. Can. 766 - Impedimenta multiplicantur ex diversis suis causis, non autem ex repetita eadem causa, nisi agitur de impedimento ex homi­ cidio voluntario aut ex procurato abortu effectu secuto. Can. 767 - § 1. Episcopus eparchialis vel Hierarcha instituti vitae consecratae potest sibi subditos dispensare ab impedimentis suscipiendi vel exercendi ordines sacros sequentibus exceptis : I si factum, quo impedimentum innititur, ad forum iudiciale de­ ductum est; 2° ab impedimentis, de quibus in can. 762, § 1, nn. 2 - 4. o § 2. Dispensatio ab his impedimentis reservatur Patriarchae circa candidatos vel clericos, qui domicilium vel quasi-domicilium intra fi­ nes territorii Ecclesiae, cui praeest, habent ; secus Sedi Apostolicae. § 3. Eadem potestas dispensandi competit cuilibet confessario in casibus occultis urgentioribus, in quibus auctoritas competens adiri non potest et periculum imminet gravis damni vel infamiae, sed ad hoc dumtaxat, ut paenitentes ordines sacros iam susceptos exercere licite possint firmo onere adeundi quam primum eandem auctoritatem. Can. 768 - § 1. In precibus ad obtinendam dispensationem omnia impedimenta indicanda sunt; dispensatio generalis vero valet etiam pro impedimentis bona fide reticitis eis exceptis, de quibus in can. 762, § 1, n. 4, aliisve ad forum iudiciale deductis, non autem pro reticitis mala fide. § 2. Si agitur de impedimento ex voluntario homicidio aut ex pro­ curato abortu, etiam numerus delictorum ad validitatem dispensationis exprimendus est. § 3. Dispensatio generalis ab impedimentis suscipiendi ordines sa­ cros valet pro omnibus ordinibus. 1216 T I T . XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis Art. I I I DE EIS, QUAE SACRAE ORDINATIONI PRAEMITTI DEBENT Can. 769 - § 1. Auctoritas, quae candidatum ad sacram ordinatio­ nem admittit, obtineat : 1° declarationem, de qua in can. 761, necnon testimonium ulti­ mae sacrae ordinationis aut, si de prima sacra ordinatione agitur, etiam testimonium baptismi et chrismationis sancti myri ; 2° si candidatus est matrimonio iunctus, testimonium matrimonii et consensum uxoris scripto datum ; 3° testimonium de peractis studiis ; 4° testimoniales litteras rectoris seminarii vel Superioris instituti vitae consecratae aut presbyteri, cui candidatus extra seminarium com­ mendatus est, de bonis moribus eiusdem candidati ; 5° testimoniales litteras, de quibus in can. 771, § 3 ; 6° testimoniales litteras, si id expedire iudicat, aliorum Episco­ porum eparchialium vel Superiorum institutorum vitae consecratae, ubi candidatus per aliquod tempus commoratus est, de candidati qua­ litatibus deque eius libertate ab omni impedimento canonico. § 2. Haec documenta asserventur in archivo eiusdem auctoritatis. Can. 770 - Episcopus ordinans cum legitimis litteris dimissoriis, quibus asseritur candidatum ad ordinem sacrum suscipiendum idoneum esse, potest huic attestationi acquiescere, sed non tenetur ; si vero pro sua conscientia censet candidatum non esse idoneum, eum ne ordinet. Can. 771 - § 1. Nomina candidatorum ad ordines sacros promoven­ dorum publice nota fiant in ecclesia paroeciali uniuscuiusque candi­ dati ad normam iuris particularis. § 2. Omnes christifideles obligatione tenentur impedimenta, si qua noverunt, Episcopo eparchiali vel parocho ante sacram ordinationem revelandi. § 3. Parocho, qui publicationem peragit, et etiam alii presbytero, si id expedire videtur, Episcopus eparchialis committat, ut de candi­ datorum vita et moribus a personis fide dignis diligenter exquirat et testimoniales litteras illam investigationem et publicationem referentes ad curiam eparchialem mittat. § 4. Episcopus eparchialis alias investigationes, etiam privatas, si opportunum ducit, facere ne omittat. Can. 772 - Omnis candidatus ad sacram ordinationem promoven­ dus recessui spirituali vacet modo iure particulari determinato. T I T . XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1217 Art. IV DE SACRAE ORDINATIONIS TEMPORE, LOCO, ADNOTATIONE ET TESTIMONIO Can. 773 - Sacrae ordinationes cum christifidelium quam maxima frequentia celebrentur in ecclesia die dominico vel festo, nisi iusta causa aliud suadet. Can. 774 - § 1. Celebrata sacra ordinatione nomina singulorum or­ dinatorum ac Episcopi ordinantis, locus et dies sacrae ordinationis adnotentur in speciali libro in archivo curiae eparchialis asservando. § 2. Singulis ordinatis det Episcopus ordinans authenticum sacrae ordinationis susceptae testimonium ; qui, si ab Episcopo cum litteris dimissoriis ordinati sunt, illud proprio Episcopo eparchiali vel Supe­ riori maiori exhibeant pro sacrae ordinationis adnotatione in speciali libro in archivo asservando. Can. 775 - Episcopus eparchialis aut Superior maior notitiam sa­ crae ordinationis uniuscuiusque diaconi mittat ad parochum apud quem ordinati baptismus adnotatus est. CAPUT V I I DE MATRIMONIO Can. 776 - § 1. Matrimoniale foedus a Creatore conditum eiusque legibus instructum, quo vir et mulier irrevocabili consensu personali totius vitae consortium inter se constituunt, indole sua naturali ad bonum coniugum ac ad filiorum generationem et educationem ordi­ natur. § 2. Ex Christi institutione matrimonium validum inter baptizatos eo ipso est sacramentum, quo coniuges ad imaginem indefectibilis unio­ nis Christi cum Ecclesia a Deo uniuntur gratiaque sacramentali veluti consecrantur et roborantur. § 3. Essentiales matrimonii proprietates sunt unitas et indissolu­ bilitas, quae in matrimonio inter baptizatos specialem obtinent firmita­ tem ratione sacramenti. Can. 777 - Ex matrimonio oriuntur inter coniuges aequa iura et obligationes circa ea, quae ad consortium vitae coniugalis pertinent. Can. 778 - Omnes possunt matrimonium inire, qui iure non pro­ hibentur. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1218 Can. 7 7 9 - Matrimonium gaudet favore iuris ; quare in dubio stan­ dum est pro validitate matrimonii, donec contrarium probetur. Can. 780 - § 1. Matrimonium catholicorum, etsi una tantum pars est catholica, regitur iure non solum divino, sed etiam canonico salva competentia auctoritatis civilis circa effectus mere civiles matrimonii. § 2. Matrimonium inter partem catholicam et partem baptizatam acatholicam salvo iure divino regitur etiam : I iure proprio Ecclesiae vel Communitatis ecclesialis, ad quam pars acatholica pertinet, si haec Communitas ius matrimoniale pro­ prium habet; 2° iure, quo pars acatholica tenetur, si Communitas ecclesialis, ad quam pertinet, iure matrimoniali proprio caret. o Can. 781 - Si quando Ecclesia iudicare debet de validitate matri­ monii acatholicorum baptizatorum : I quod attinet ad ius, quo partes tempore celebrationis matri­ monii tenebantur, servetur can. 780, § 2; 2° quod attinet ad formam celebrationis matrimonii, Ecclesia agno­ scit quamlibet formam iure praescriptam vel admissam, cui partes tempore celebrationis matrimonii subiectae erant, dummodo consensus expressus sit forma publica et, si una saltem pars est christifidelis alicuius Ecclesiae orientalis acatholicae, matrimonium ritu sacro ce­ lebratum sit. o Can. 782 - § 1. Sponsalia, quae laudabiliter matrimonio praemit­ tuntur ex antiquissima Ecclesiarum orientalium traditione, reguntur iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris. § 2. Ex matrimonii promissione non datur actio ad petendam ma­ trimonii celebrationem; datur tamen ad reparationem damnorum, si qua debetur. Art. I DB CURA PASTORALI ET DE EIS, QUAE MATRIMONII CELEBRATIONI PRAEMITTI DEBENT Can. 783 - § 1. Pastores animarum obligatione tenentur curandi, ut christifideles ad statum matrimonialem praeparentur : I praedicatione et catechesi iuvenibus et adultis aptata, quibus christifideles instituantur de significatione matrimonii christiani, de obligationibus coniugum inter se necnon de iure primario et obliga­ tione, quae parentes habent, filiorum educationem physicam, religio­ sam, moralem, socialem et culturalem pro viribus curandi ; 2° instructione sponsorum personali ad matrimonium, qua sponsi ad novum statum disponantur. o TIT. X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1219 § 2. Enixe commendatur sponsis catholicis, ut in matrimonio cele­ brando Divinam Eucharistiam suscipiant. § 3. Celebrato vero matrimonio pastores animarum auxilium co­ niugibus praebeant, ut matrimoniale foedus fideliter servantes atque tuentes ad sanctiorem in dies plenioremque in familia vitam ducen­ dam perveniant. Can. 784 - Iure particulari uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris, col­ latis consiliis cum Episcopis eparchialibus aliarum Ecclesiarum sui iuris in eodem territorio potestatem suam exercentibus, statuantur normae de examine sponsorum et de aliis mediis ad investigationes, praecipue quod ad baptismum et ad statum liberum spectat, quae ante matrimonium peragendae sunt, quibus diligenter observatis procedi potest ad matrimonii celebrationem. Can. 785 - § 1. Pastores animarum obligatione tenentur pro ne­ cessitatibus locorum et temporum omnia pericula a matrimonio inva­ lide ac illicite celebrando remediis opportunis arcendi ; ideo, ante­ quam matrimonium celebratur, constare debet nihil eius validae ac li­ citae celebrationi obstare. § 2. In periculo mortis, si aliae probationes haberi non possunt, sufficit, nisi contraria assunt indicia, affirmatio sponsorum, si casus fert, etiam iurata, se baptizatos esse et nullo detineri impedimento. Can. 786 - Omnes christifideles obligatione tenentur impedimenta, si qua noverunt, parocho aut Hierarchae loci ante matrimonii cele­ brationem revelandi. Can. 787 - Parochus, qui investigationes peregit, de harum exitu statim per authenticum documentum certiorem faciat parochum, cuius est matrimonium benedicere. Can. 788 - Si quod dubium post accuratas investigationes adhuc superest de exsistentia impedimenti, parochus rem ad Hierarcham loci deferat. Can. 789 - Etsi matrimonium de cetero valide celebrari potest, sa­ cerdos praeter alios casus iure determinatos sine licentia Hierarchae loci ne benedicat : I matrimonium vagorum; 2° matrimonium, quod ad normam iuris civilis agnosci vel iniri non potest; 3° matrimonium eius, qui obligationibus naturalibus tenetur erga tertiam partem filiosve ex praecedenti unione cum illa parte ortos; o T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1220 4° matrimonium filii familias minoris insciis aut invitis paren­ tibus ; 5° matrimonium eius, qui sententia ecclesiastica vetatur transire ad novum matrimonium, nisi quasdam condiciones implet; 6° matrimonium eius, qui publice fidem catholicam abiecit, etsi ad Ecclesiam vel Communitatem ecclesialem acatholicam non tran­ siit; Hierarcha loci vero hoc in casu licentiam ne concedat nisi ser­ vato can. 814 congrua congruis referendo. Art. I I DE IMPEDIMENTIS DIRIMENTIBUS IN GENERE Can. 7 9 0 - § 1. Impedimentum dirimens personam inhabilem red­ dit ad matrimonium valide celebrandum. § 2. Impedimentum, etsi ex alterutra tantum parte se habet, ma­ trimonium tamen reddit invalidum. Can. 791 - Publicum censetur impedimentum, quod probari in foro externo potest; secus est occultum. Can. 792 - Iure particulari Ecclesiae sui iuris impedimenta diri­ mentia ne statuantur nisi gravissima de causa, collatis consiliis cum Episcopis eparchialibus aliarum Ecclesiarum sui iuris, quorum in­ terest, et consulta Sede Apostolica; nulla auctoritas inferior autem nova impedimenta dirimentia statuere potest. Can. 793 - Consuetudo novum impedimentum inducens aut impe­ dimentis exsistentibus contraria reprobatur. Can. 794 - § 1. Hierarcha loci christifidelibus sibi subditis ubicum­ que commorantibus necnon ceteris christifidelibus propriae Ecclesiae sui iuris intra fines territorii eparchiae actu degentibus vetare potest matrimonium in casu speciali, sed ad tempus tantum, gravi de causa eaque perdurante. § 2. Si de Hierarcha loci agitur, qui intra fines territorii Eccle­ siae patriarchalis potestatem suam exercet, Patriarcha tali vetito clau­ sulam dirimentem addere potest; ceteris in casibus vero sola Sedes Apostolica. Can. 795 - § 1. Hierarcha loci christifideles sibi subditos ubicum­ que commorantes necnon ceteros christifideles propriae Ecclesiae sui iuris ascriptos et intra fines territorii eparchiae actu degentes dispen­ sare potest ab impedimentis iuris ecclesiastici sequentibus exceptis : I ordinis sacri; o T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1221 2° voti publici perpetui castitatis in instituto religioso emissi, nisi agitur de congregationibus iuris eparchialis; 3° coniugicidii. § 2. Dispensatio ab his impedimentis reservatur Sedi Apostolicae; Patriarcha vero dispensare potest ab impedimentis coniugicidii et voti publici perpetui castitatis in congregationibus cuiusvis condicionis iu­ ridicae emissi. § 3. Numquam datur dispensatio ab impedimento consanguinita­ tis in linea recta aut in secundo gradu lineae collateralis. Can. 796 - § 1. Urgente periculo mortis Hierarcha loci christifi­ deles sibi subditos ubicumque commorantes necnon ceteros christifide­ les intra fines territorii eparchiae actu degentes dispensare potest a forma celebrationis matrimonii iure praescripta et ab omnibus et sin­ gulis impedimentis iuris ecclesiastici sive publicis sive occultis excepto impedimento ordinis sacri sacerdotii. § 2. In eisdem rerum adiunctis et solum in casibus, in quibus ne Hierarcha loci quidem adiri potest, eandem potestatem dispensandi ha­ bent parochus, alius sacerdos facultate matrimonium benedicendi prae­ ditus et sacerdos catholicus, de quo in can. 832, § 2 ; confessarius vero eandem potestatem habet, si agitur de impedimento occulto, pro foro interno sive intra sive extra actum sacramentalis confessionis. § 3. Hierarcha loci censetur adiri non posse, si tantum alio modo quam per epistulam vel personalem accessum id fieri potest. Can. 797 - § 1. Si impedimentum detegitur, dum iam omnia pa­ rata sunt ad matrimonium celebrandum nec matrimonium sine proba­ bili gravis mali periculo deferri potest, donec ab auctoritate compe­ tenti dispensatio obtenta erit, potestatem dispensandi ab omnibus im­ pedimentis, eis exceptis, de quibus in can. 795, § 1, nn. 1 et 2, habent Hierarcha loci et, dummodo casus sit occultus, omnes, de quibus in can. 796, § 2, servatis condicionibus ibidem praescriptis. § 2. Haec potestas valet etiam ad matrimonium convalidandum, si idem periculum est in mora nec tempus suppetit adeundi auctoritatem competentem. Can. 798 - Sacerdotes, de quibus in cann. 796, § 2 et 797, § 1, de concessa dispensatione vel convalidatione pro foro externo Hierarcham loci statim certiorem faciant eaque adnotetur in libro matrimoniorum. Can. 799 - Nisi aliud fert rescriptum Sedis Apostolicae aut intra limites eorum competentiae Patriarchae vel Hierarchae loci, dispen­ satio in foro interno non sacramentali concessa ab impedimento occulto 1222 T I T . XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis adnotetur in archivo secreto curiae eparchialis nec alia dispensatio pro foro externo est necessaria, etsi postea occultum impedimentum publi­ cum evasit. Art. I I I DE IMPEDIMENTIS IN SPECIE Can. 8 0 0 - § 1. Vir ante decimum sextum aetatis annum exple­ tum, mulier ante decimum quartum aetatis annum expletum matrimo­ nium valide celebrare non possunt. § 2. Integrum est iuri particulari Ecclesiae sui iuris aetatis an­ num superiorem ad licitam matrimonii celebrationem statuere. Can. 801 - § 1. Impotentia coeundi antecedens et perpetua sive ex parte viri sive ex parte mulieris sive absoluta sive relativa matri­ monium ex ipsa eius natura dirimit. § 2. Si impedimentum impotentiae dubium est sive dubio iuris sive dubio facti, matrimonium non est impediendum nec stante dubio nul­ lum declarandum. § 3. Sterilitas matrimonium nec prohibet nec dirimit firmo can. 821. Can. 802 - § 1. Invalide matrimonium attentat, qui vinculo tenetur prioris matrimonii. § 2. Etsi prius matrimonium invalidum aut solutum est qualibet ex causa, non licet aliud matrimonium celebrare, antequam de prioris invaliditate aut solutione legitime et certo constat. Can. 803 - § 1. Matrimonium cum non baptizatis valide celebrari non potest. § 2. Si pars tempore celebrati matrimonii tamquam baptizata com­ muniter habebatur aut eius baptismus erat dubius, praesumenda est ad normam can. 779 validitas matrimonii, donec certo probetur alteram partem baptizatam esse, alteram vero non baptizatam. § 3. Circa condiciones dispensandi applicetur can. 814. Can. 8 0 4 - Invalide matrimonium attentat, est constitutus. qui in ordine sacro Can. 805 - Invalide matrimonium attentat, qui votum publicum perpetuum castitatis in instituto religioso emisit. Can. 806 - Cum persona abducta vel saltem retenta intuitu ma­ trimonii cum ea celebrandi matrimonium valide celebrari non potest, nisi postea illa ab abducente vel retínente separata et in loco tuto ac libero constituta matrimonium sua sponte eligit. TIT. X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1223 Can. 807 - § 1. Qui intuitu matrimonii cum certa persona cele­ brandi eius coniugi vel proprio coniugi mortem intulit, invalide hoc matrimonium attentat. § 2. Invalide quoque matrimonium inter se attentant, qui mutua opera physica vel morali mortem coniugi intulerunt. Can. 808 - § 1. In linea recta consanguinitatis matrimonium in­ validum est inter omnes ascendentes et descendentes. § 2. In linea collaterali invalidum est usque ad quartum gradum inclusive. § 3. Numquam matrimonium permittatur, si quod subest dubium, num partes sint consanguineae in aliquo gradu lineae rectae aut in secundo gradu lineae collateralis. § 4. Impedimentum consanguinitatis non multiplicatur. Can. 809 - § 1. Affinitas matrimonium dirimit in quolibet gradu lineae rectae et in secundo gradu lineae collateralis. § 2. Impedimentum affinitatis non multiplicatur. Can. 8 1 0 - § 1. Impedimentum publicae honestatis oritur : I ex matrimonio invalido post instauratam vitam communem; 2° ex notorio vel publico concubinatu ; o 3° ex instauratione vitae communis eorum, qui ad formam cele­ brationis matrimonii iure praescriptam astricti matrimonium attenta­ verunt coram officiali civili aut ministro acatholico. § 2. Hoc impedimentum matrimonium dirimit in primo gradu lineae rectae inter virum et consanguineas mulieris itemque inter mulierem et viri consanguineos. Can. 811 - § 1. Ex baptismo oritur inter patrinum et baptizatum eiusque parentes cognatio spiritualis, quae matrimonium dirimit. § 2. Si iteratur baptismus sub condicione, cognatio spiritualis non oritur, nisi iterum idem patrinus adhibitus est. Can. 812 - Matrimonium inter se valide celebrare non possunt, qui cognatione legali ex adoptione orta in linea recta aut in secundo gra­ du lineae collateralis coniuncti sunt. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1224 Art. I V DE MATRIMONIIS MIXTIS Can. 813 - Matrimonium inter duas personas baptizatas, quarum altera est catholica, altera vero acatholica, sine praevia auctoritatis competentis licentia prohibitum est. Can. 8 1 4 - Licentiam iusta de causa concedere potest Hierarcha loci ; eam vero ne concedat nisi impletis condicionibus, quae sequuntur : I pars catholica declaret se paratam esse pericula a fide defi­ ciendi removere atque sinceram promissionem praestet se omnia pro viribus facturam esse, ut omnes filii in Ecclesia catholica baptizentur et educentur; 2° de his promissionibus a parte catholica faciendis altera pars tempestive certior fiat ita, ut constet ipsam vere consciam esse pro­ missionis et obligationis partis catholicae; 3° ambae partes edoceantur de finibus et proprietatibus essen­ tialibus matrimonii a neutro sponso excludendis. o Can. 815 - Iure particulari uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris sta­ tuatur modus, quo hae declarationes et promissiones, quae semper re­ quiruntur, faciendae sint, et modus determinetur, quo de eisdem et in foro externo constet et pars acatholica certior fiat. Can. 816 - Hierarchae loci aliique pastores animarum curent, ne coniugi catholico et filiis ex matrimonio mixto natis auxilium spirituale desit ad eorum obligationes conscientiae implendas, atque coniuges adiuvent ad consortii vitae coniugalis et familiaris unitatem fovendam. Art. V DE CONSENSU MATRIMONIALI Can. 817 - § 1. Consensus matrimonialis est actus voluntatis, quo vir et mulier foedere irrevocabili se mutuo tradunt et accipiunt ad constituendum matrimonium. § 2. Consensus potest. matrimonialis nulla humana potestate suppleri Can. 818 - Sunt incapaces matrimonii celebrandi : I qui sufficienti usu rationis carent; 2° qui laborant gravi defectu discretionis iudicii circa iura et obli­ gationes matrimoniales essentiales mutuo tradenda et acceptanda; 3° qui ob causas naturae psychicae obligationes matrimonii essen­ tiales assumere non possunt. o T I T . XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1225 Can. 8 1 9 - Ut consensus matrimonialis haberi possit, necesse est, ut matrimonium celebrantes saltem non ignorent matrimonium esse consortium permanens inter virum et mulierem ordinatum ad filios cooperatione aliqua sexuali procreandos. Can. 8 2 0 - § 1. Error in persona invalidum reddit matrimonium. § 2. Error in qualitate personae, etsi dat causam matrimonio, ma­ trimonium non dirimit, nisi haec qualitas directe et principaliter in­ tenditur. Can. 821 - Qui matrimonium celebrat deceptus dolo ad obtinen­ dum consensum patrato circa aliquam alterius partis qualitatem, quae sua natura consortium vitae coniugalis graviter perturbare potest, in­ valide celebrat. Can. 822 - Error circa matrimonii unitatem vel indissolubilitatem aut sacramentalem dignitatem, dummodo non determinet voluntatem, non vitiat consensum matrimonialem. Can. 823 - Scientia aut opinio nullitatis matrimonii consensum matrimonialem non necessario excludit. Can. 8 2 4 - § 1. Internus animi consensus praesumitur conformis verbis vel signis in celebrando matrimonio adhibitis. § 2. Sed si alterutra vel utraque pars positivo voluntatis actu ex­ cludit matrimonium ipsum vel matrimonii essentiale aliquod elemen­ tum vel essentialem aliquam proprietatem, invalide matrimonium ce­ lebrat. Can. 825 - Invalidum est matrimonium celebratum ob vim vel me­ tum gravem ab extrinseco etiam inconsulto incussum, a quo ut quis se liberet, eligere cogatur matrimonium. Can. 826 - Matrimonium sub condicione valide celebrari non potest. Can. 827 - Etsi matrimonium invalide ratione impedimenti vel de­ fectus formae celebrationis matrimonii iure praescriptae celebratum est, consensus praestitus praesumitur perseverare, donec de eius revo­ catione constiterit. Art. V I DE FORMA CELEBRATIONIS MATRIMONII Can. 828 - § 1. Ea tantum matrimonia valida sunt, quae celebran­ tur ritu sacro coram Hierarcha loci vel parocho loci vel sacerdote, cui ab alterutro collata est facultas matrimonium benedicendi, et duobus 80 - A. A. S. TIT. XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1226 saltem testibus secundum tamen praescripta canonum, qui sequuntur, et salvis exceptionibus, de quibus in cann. 832 et 834, § 2. § 2. Sacer hic censetur ritus ipso interventu sacerdotis assistentis et benedicentis. Can. 8 2 9 - § 1. Hierarcha loci et parochus loci capta possessione canonica officii, dum legitime officio funguntur, intra fines sui territorii ubique valide benedicunt matrimonium, sive sponsi sunt subditi sive, dummodo alterutra saltem pars sit ascripta propriae Ecclesiae sui iu­ ris, non subditi. § 2. Hierarcha et parochus personalis vi officii matrimonium so­ lummodo eorum, quorum saltem alteruter sibi subditus est, intra fines suae dicionis valide benedicunt. § 3. Patriarcha ipso iure facultate praeditus est servatis aliis de iure servandis matrimonia per se ipsum benedicendi ubique terrarum, dummodo alterutra saltem pars ascripta sit Ecclesiae, cui praeest. Can. 8 3 0 - § 1. Hierarcha loci et parochus loci, dum legitime offi­ cio funguntur, possunt sacerdotibus cuiusvis Ecclesiae sui iuris, etiam Ecclesiae latinae, facultatem conferre, intra fines sui territorii deter­ minatum matrimonium benedicendi. § 2. Facultatem generalem vero matrimonia benedicendi conferre potest solus Hierarcha loci firmo can. 302, § 2. § 3. Collatio facultatis matrimonia benedicendi, ut valida sit, de­ terminatis sacerdotibus expresse immo, si de facultate generali agitur, scripto conferri debet. Can. 831 - § 1. Hierarcha loci vel parochus loci matrimonium licite benedicunt : I postquam sibi constitit de domicilio vel quasi-domicilio vel men­ strua commoratione aut, si de vago agitur, actuali commoratione alteru­ trius sponsi in loco matrimonii ; 2° habita, si hae condiciones desunt, licentia Hierarchae vel pa­ rochi domicilii vel quasi-domicilii alterutrius partis, nisi iusta causa excusat ; 3° in loco quoque exclusivo alterius Ecclesiae sui iuris, nisi Hierar­ cha, qui in hoc loco potestatem suam exercet, expresse renuit. o § 2. Matrimonium coram sponsi parocho celebretur, nisi vel ius par­ ticulare aliud fert vel iusta causa excusat. Can. 832 - § 1. Si haberi vel adiri non potest sine gravi incommo­ do sacerdos ad normam iuris competens, celebrare intendentes verum T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1227 matrimonium illud valide ac licite coram solis testibus celebrare pos­ sunt : I in periculo mortis; 2° extra periculum mortis, dummodo prudenter praevideatur ea­ rum rerum condicionem esse per mensem duraturam. o § 2. In utroque casu, si praesto est alius sacerdos, ille, si fieri po­ test, vocetur, ut matrimonium benedicat salva matrimonii validitate coram solis testibus; eisdem in casibus etiam sacerdos acatholicus vo­ cari potest. § 3. Si matrimonium celebratum est coram solis testibus, coniuges a sacerdote quam primum benedictionem matrimonii suscipere ne ne­ glegant. Can. 833 - § 1. Hierarcha loci cuilibet sacerdoti catholico facul­ tatem conferre potest matrimonium christifidelium alicuius Ecclesiae orientalis acatholicae, qui sacerdotem propriae Ecclesiae sine gravi in­ commodo adire non possunt, benedicendi, si sua sponte id petunt et dummodo nihil validae vel licitae celebrationi matrimonii obstet. § 2. Sacerdos catholicus, si fieri potest, antequam matrimonium be­ nedicit, auctoritatem competentem illorum christifidelium de hac re certiorem faciat. Can. 834 - § 1. Forma celebrationis matrimonii iure praescripta servanda est, si saltem alterutra pars matrimonium celebrantium in Ec­ clesia catholica baptizata vel in eandem recepta est. § 2. Si vero pars catholica alicui Ecclesiae orientali sui iuris ascripta matrimonium celebrat cum parte, quae ad Ecclesiam orientalem aca­ tholicam pertinet, forma celebrationis matrimonii iure praescripta ser­ vanda est tantum ad liceitatem ; ad validitatem autem requiritur bene­ dictio sacerdotis servatis aliis de iure servandis. Can. 835 - Dispensatio a forma celebrationis matrimonii iure prae­ scripta reservatur Sedi Apostolicae vel Patriarchae, qui eam ne con­ cedat nisi gravissima de causa. Can. 836 - Extra casum necessitatis in matrimonii celebratione ser­ ventur praescripta librorum liturgicorum et legitimae consuetudines. Can. 837 - § 1. Ad matrimonium valide celebrandum necesse est, ut partes sint praesentes una simul et consensum matrimonialem mu­ tuo exprimant. § 2. Matrimonium per procuratorem valide celebrari non potest, nisi iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris aliud statuitur, quo in casu etiam de condicionibus, sub quibus tale matrimonium celebrari potest, providendum est. 1228 TIT. XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis Can. 838 - § 1. Matrimonium celebretur in ecclesia paroeciali aut de licentia Hierarchae loci vel parochi loci in alio loco sacro ; in aliis autem locis celebrari non potest nisi de licentia Hierarchae loci. § 2. Circa tempus celebrationis matrimonii servandae sunt nor­ mae iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris statutae. Can. 8 3 9 - Vetita est ante vel post canonicam celebrationem alia eiusdem matrimonii celebratio religiosa ad matrimonialem consensum praestandum vel renovandum; item vetita est celebratio religiosa, in qua et sacerdos catholicus et minister acatholicus partium consensum exquirunt. Can. 8 4 0 - § 1. Permissio matrimonii secreti ab Hierarcha loci gravi et urgenti de causa concedi potest et secumfert gravem obligationem secretum servandi ex parte Hierarchae loci, parochi, sacerdotis facultate matrimonium benedicendi praediti, testium et alterius coniugis, altero non consentiente divulgationi. § 2. Obligatio secretum servandi ex parte Hierarchae loci cessat, si grave scandalum aut gravis erga matrimonii sanctitatem iniuria ex secreti observantia imminet. § 3. Matrimonium secreto celebratum in speciali tantummodo libro in archivo secreto curiae eparchialis asservando adnotetur, nisi gravis­ sima causa obstat. Can. 841 - § 1. Celebrato matrimonio parochus loci celebrationis vel is, qui eius vices gerit, etsi neuter matrimonium benedixit, quam pri­ mum adnotet in libro matrimoniorum nomina coniugum, sacerdotis be­ nedicentis ac testium, locum et diem celebrati matrimonii, dispensa­ tionem, si casus fert, a forma celebrationis matrimonii vel ab impedi­ mentis eiusque auctorem una cum impedimento eiusque gradu, faculta­ tem matrimonium benedicendi collatam atque alia secundum modum a proprio Episcopo eparchiali praescriptum. § 2. Praeterea parochus loci in libro baptizatorum adnotet coniugem tali die in sua paroecia matrimonium celebravisse ; si vero coniux alibi baptizatus est, parochus loci testimonium matrimonii mittat per se vel per curiam eparchialem ad parochum, apud quem coniugis baptismus adnotatus est, nec acquiescat, donec notitiam de adnotatione matrimo­ nii in libro baptizatorum receperit. § 3. Si matrimonium ad normam can. 832 celebratum est, sacerdos, si illud benedixit, secus testes et coniuges curare debent, ut celebratio matrimonii in praescriptis libris quam primum adnotetur. Can. 842 - Si matrimonium vel convalidatur pro foro externo vel nullum declaratur vel legitime praeterquam morte solvitur, parochus loci celebrationis matrimonii certior fieri debet, ut adnotatio in libris matrimoniorum et baptizatorum fiat. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1229 Art. V I I DE MATRIMONII CONVALIDATIONE I De convalidatione simplici o Can. 843 - § 1. Ad convalidandum matrimonium invalidum ob im­ pedimentum dirimens requiritur, ut cesset impedimentum vel ab eodem dispensetur et consensum renovet saltem pars impedimenti conscia. § 2. Haec renovatio requiritur ad validitatem convalidationis, etsi initio utraque pars consensum praestitit nec postea revocavit. Can. 844 - Renovatio consensus debet esse novus voluntatis actus in matrimonium, quod pars renovans scit aut opinatur ab initio inva­ lidum fuisse. Can. 845 - § 1. Si impedimentum est publicum, consensus ab utra­ que parte renovandus est forma celebrationis matrimonii iure prae­ scripta. § 2. Si impedimentum est occultum, satis est, ut consensus reno­ vetur privatim et secreto ; a parte quidem impedimenti conscia, dummodo altera in consensu praestito perseveret, aut ab utraque parte, si impe­ dimentum est utrique parti notum. Can. 846 - § 1. Matrimonium invalidum ob defectum consensus convalidatur, si pars, quae non consensit, iam consentit, dummodo con­ sensus ab altera parte praestitus perseveret. § 2. Si defectus consensus probari non potest, satis est, ut pars, quae non consensit, privatim et secreto consensum praestet. § 3. Si defectus consensus probari potest, necesse est, ut consensus renovetur forma celebrationis matrimonii iure praescripta. Can. 847 - Matrimonium invalidum ob defectum formae celebratio­ nis matrimonii iure praescriptae, ut validum fiat, denuo hac forma ce­ lebrari debet. 2° De sanatione in radice Can. 848 - § 1. Matrimonii invalidi sanatio in radice est eiusdem sine renovatione consensus convalidatio ab auctoritate competenti con­ cessa secumferens dispensationem ab impedimento, si adest, atque a forma celebrationis matrimonii iure praescripta, si servata non est, necnon retrotractionem effectuum canonicorum ad praeteritum. § 2. Convalidatio fit a momento concessionis gratiae ; retrotractio vero intellegitur facta ad momentum celebrationis matrimonii, nisi ali­ ter in concessione expresse cavetur. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1230 Can. 8 4 9 - § 1. Sanatio matrimonii in radice valide concedi po­ test etiam alterutra vel utraque parte inscia. i 2. Sanatio in radice ne concedatur nisi gravi de causa et nisi pro­ babile est partes in consortio vitae coniugalis perseverare velle. Can. 850 - § 1. Matrimonium invalidum sanari potest, dummodo consensus utriusque partis perseveret. § 2. Matrimonium invalidum ob impedimentum iuris divini valide sanari non potest, nisi postquam impedimentum cessavit. Can. 851 - § 1. Si in utraque vel alterutra parte deest consensus, matrimonium non potest valide sanari in radice, sive consensus ab ini­ tio defuit, sive ab initio praestitus postea revocatus est. § 2. Si vero consensus ab initio quidem defuit, sed postea praesti­ tus est, sanatio concedi potest a momento praestiti consensus. Can. 852 - Patriarcha et Episcopus eparchialis concedere possunt sanationem in radice in singulis casibus, si validitati matrimonii obstat defectus formae celebrationis matrimonii iure praescriptae vel aliquod impedimentum, a quo ipsi dispensare possunt, et in casibus iure prae­ scriptis, si impletae sunt condiciones, de quibus in can. 814; in ceteris casibus et si de impedimento iuris divini agitur, quod iam cessavit, sanatio in radice concedi potest a sola Sede Apostolica. Art. V I I I DE SEPARATIONE CONIUGUM I o De dissolutione vinculi Can. 853 - Matrimonii vinculum sacramentale matrimonio consum­ mato nulla humana potestate nullaque causa praeterquam morte dis­ solvi potest. Can. 854 - § 1. Matrimonium initum a duobus non baptizatis sol­ vitur ex privilegio paulino in favorem fidei partis, quae baptismum su­ scepit, ipso iure, si novum matrimonium ab eadem parte celebratur, dummodo pars non baptizata discedat. § 2. Discedere censetur pars non baptizata, si non vult pacifice co­ habitare cum parte baptizata sine contumelia Creatoris, nisi haec post baptismum susceptum iustam illi dedit discedendi causam. Can. 855 - § 1. Ut pars baptizata novum matrimonium valide cele­ bret, pars non baptizata interpellari debet, num : I velit et ipsa baptismum suscipere; o TIT. X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1231 2° saltem velit cum parte baptizata pacifice cohabitare sine con­ tumelia Creatoris. § 2. Haec interpellatio post baptismum fieri debet; sed Hierarcha loci gravi de causa potest permittere, ut interpellatio ante baptismum fiat, immo potest ab interpellatione dispensare sive ante sive post bap­ tismum, si modo procedendi saltem summario et extraiudiciali constat eam fieri non posse aut fore inutilem. Can. 856 - § 1. Interpellatio fit regulariter de auctoritate Hierar­ chae loci partis conversae, a quo concedendum est alteri coniugi spa­ tium temporis ad respondendum, si id petivit, eo tamen monito, ut hoc spatio temporis inutiliter elapso eius silentium pro responsione ne­ gativa habeatur. § 2. Interpellatio etiam privatim facta ab ipsa parte conversa va­ let, immo est licita, si forma superius praescripta servari non potest. § 3. In utroque casu de interpellatione facta deque eiusdem exitu in foro externo legitime constare debet. Can. 857 - Pars baptizata ius habet novum matrimonium celebrandi cum parte catholica, si : I altera pars negative interpellationi respondit ; 2° interpellatio legitime omissa est ; o 3° pars non baptizata, sive iam interpellata sive non, antea per­ severans in pacifica cohabitatione postea sine iusta causa discessit; quo in casu vero interpellatio ad normam cann. 855 et 856 praemit­ tenda est. Can. 858 - Hierarcha loci tamen gravi de causa concedere potest, ut pars baptizata, utens privilegio paulino, celebret matrimonium cum parte acatholica sive baptizata sive non baptizata servatis etiam prae­ scriptis canonum de matrimoniis mixtis. Can. 859 - § 1. Non baptizatus, qui plures uxores non baptizatas simul habet, suscepto in Ecclesia catholica baptismo, si ei durum est cum earum prima permanere, unam ex illis ceteris dimissis retinere potest ; idem valet de muliere baptizata, quae plures maritos non bapti­ zatos simul habet. § 2. In hoc casu matrimonium forma celebrationis matrimonii iure praescripta celebrandum est servatis etiam aliis de iure servandis. § 3. Hierarcha loci condicione morali, sociali, oeconomica locorum et personarum prae oculis habita curet, ut eorum, qui dimissi sunt, necessitatibus satis provisum sit secundum normas iustitiae, caritatis et aequitatis. 1232 T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis Can. 860 - Non baptizato, qui suscepto in Ecclesia catholica bap­ tismo cum coniuge non baptizato ratione captivitatis vel persecutionis cohabitationem restaurare non potest, aliud matrimonium celebrare li­ cet, etsi altera pars baptismum interea suscepit, firmo can. 853. Can. 861 - In re dubia privilegium fidei gaudet favore iuris. Can. 862 - Matrimonium non consummatum solvi potest iusta de causa a Romano Pontifice utraque parte rogante vel alterutra, etsi altera est invita. 2° De separatione manente vinculo Can. 863 - § 1. Enixe commendatur, ut coniux caritate motus et boni familiae sollicitus veniam non abnuat comparti adulterae atque consortium vitae coniugalis non disrumpat ; si vero eiusdem culpam ex­ presse aut tacite non condonavit, ius ei est solvendi consortium vitae coniugalis, nisi in adulterium consensit aut eidem causam dedit vel ipse quoque adulterium commisit. § 2. Tacita condonatio habetur, si coniux innocens, postquam de adulterio certior factus est, sua sponte cum altero coniuge maritali af­ fectu conversatus e s t ; praesumitur vero, si per sex menses consortium vitae coniugalis servavit neque auctoritatem ecclesiasticam vel civilem de re adiit. § 3. Si coniux innocens sua sponte consortium vitae coniugalis sol­ vit, debet intra sex menses causam separationis deferre ad auctorita­ tem competentem, quae omnibus inspectis adiunctis perpendat, num coniux innocens adduci possit, ut culpam condonet et separationem non protrahat. Can. 864 - § 1. Si alteruter coniugum vitam communem coniugi vel filiis periculosam aut nimis duram reddit, alteri legitimam praebet causam discedendi decreto Hierarchae loci et etiam propria auctoritate, si periculum est in mora. § 2. Iure particulari Ecclesiae sui iuris aliae causae pro moribus populorum et locorum circumstantiis statui possunt. § 3. In omnibus casibus causa separationis cessante consortium vi­ tae coniugalis restaurandum est, nisi ab auctoritate competenti aliud statuitur. Can. 865 - Facta separatione coniugum opportune semper caven­ dum est de debita filiorum sustentatione et educatione. Can. 866 - Coniux innocens laudabiliter alterum coniugem ad con­ sortium vitae coniugalis rursus admittere potest, quo in casu iuri se­ parationis renuntiat. T I T . XVI - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1233 CAPUT V I I I DE SACRAMENTALIBUS, DE LOCIS ET DE TEMPORIBUS SACRIS, DE CULTU SANCTORUM, DE VOTO ET DE IUREIURANDO Art. I DE SACRAMENTALIBUS Can. 867 - § 1. Per sacramentalia, quae sacra sunt signa, quibus ad aliquam sacramentorum imitationem effectus praesertim spirituales significantur et ex Ecclesiae impetratione obtinentur, homines ad prae­ cipuum sacramentorum effectum suscipiendum disponuntur et varia vi­ tae adiuncta sanctificantur. § 2. Circa sacramentalia serventur normae iuris particularis pro­ priae Ecclesiae sui iuris. Art. II DE LOCIS SACRIS Can. 868 - Loca sacra, quae ad cultum divinum destinantur, non­ nisi de licentia Episcopi eparchialis erigi possunt, nisi aliud iure com­ muni expresse statuitur. 1° De ecclesiis Can. 8 6 9 - Ecclesia est aedes exclusive cultui divino dedicata con­ secratione vel benedictione. Can. 870 - Nulla aedes ad ecclesiam destinata aedificetur sine ex­ presso Episcopi eparchialis consensu scripto dato, nisi aliter iure com­ muni cavetur. Can. 871 - § 1. Consecratione dedicentur ecclesiae cathedrales et, si fieri potest, ecclesiae paroeciales, ecclesiae monasteriorum et ecclesiae domui religiosae adnexae. § 2. Consecratio reservatur Episcopo eparchiali, qui potest alii Epi­ scopo facultatem ecclesiam consecrandi conferre ; de peracta consecra­ tione vel benedictione ecclesiae redigatur documentum in archivo cu­ riae eparchialis asservandum. Can. 872 - § 1. Arcendum est ab ecclesiis, quidquid a loci sanctitate absonum est. § 2. Curent omnes, ad quos pertinet, ut in ecclesiis illa munditia servetur, quae domum Dei decet, mediaque securitatis adhibeantur ad res sacras et pretiosas tuendas. 1234 T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis Can. 873 - § 1. Si qua ecclesia nullo modo amplius ad cultum di­ vinum adhiberi potest et possibilitas non datur eam reficiendi, ab Epi­ scopo eparchiali in usum profanum non sordidum redigi potest. § 2. Si aliae graves causae suadent, ut aliqua ecclesia ad cultum divinum amplius non adhibeatur, Episcopus eparchialis eam in usum profanum non sordidum redigere potest consulto consilio presbyterali, de consensu eorum, qui iura in eandem sibi legitime vindicant, et dum­ modo salus animarum nihil inde detrimenti capiat. 2° De coemeteriis et de exsequiis ecclesiasticis Can. 8 7 4 - § 1. Ius est Ecclesiae catholicae possidendi propria coe­ meteria. § 2. Coemeteria Ecclesiae propria, ubi fieri potest, habeantur vel saltem spatia in coemeteriis civilibus christifidelibus defunctis desti­ nata alterutra benedicenda; si vero haec obtineri non possunt, occa­ sione exsequiarum tumulus benedicetur. § 3. In ecclesiis defuncti ne sepeliantur reprobata contraria consue­ tudine, nisi de eis agitur, qui Patriarchae, Episcopi vel Exarchi fue­ runt. § 4. Paroeciae, monasteria ceteraque instituta religiosa propria coe­ meteria habere possunt. Can. 875 - Exsequiis ecclesiasticis, quibus Ecclesia defunctis spiri­ tualem opem impetrat, eorum corpora honorât simulque vivis spei so­ lacium affert, omnes christifideles et catechumeni defuncti donari de­ bent, nisi eisdem iure privati sunt. Can. 876 - § 1. Concedi possunt exsequiae ecclesiasticae acatholi­ cis baptizatis de prudenti Hierarchae loci iudicio, nisi constat de con­ traria eorum voluntate et dummodo minister proprius haberi non pos­ sit. § 2. Parvuli, quos parentes baptizare intendebant, aliique, qui ali­ quo modo Ecclesiae propinqui videbantur, sed antequam baptismum susceperunt, decesserunt, exsequiis ecclesiasticis item de prudenti Hie­ rarchae loci iudicio donari possunt. § 3. Illis, qui proprii cadaveris cremationem elegerunt, nisi constat eos id fecisse rationibus ductos vitae christianae adversis, concedendae sunt exsequiae ecclesiasticae eo tamen modo celebratae, ut non lateat Ecclesiam corporum sepulturam cremationi anteponere utque scanda­ lum vitetur. Can. 877 - Exsequiis ecclesiasticis privandi sunt, nisi ante mortem aliqua dederunt paenitentiae signa, peccatores, quibus eaedem non sine publico christifidelium scandalo concedi possunt. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1235 Can. 878 - § 1. In exsequiarum ecclesiasticarum celebratione omnis personarum acceptio vitetur. § 2. Firmo can. 1013 enixe commendatur, ut Episcopi eparchiales, quatenus fieri potest, praxim introducant, secundum quam occasione exsequiarum ecclesiasticarum solum eae oblationes recipiantur, quas christifideles sua sponte offerunt. Can. 879 - Expleta tumulatione adnotatio in libro defunctorum fiat ad normam iuris particularis. Art. I I I DE DIEBUS FESTIS ET PAENITENTIAE Can. 880 - § 1. Dies festos et paenitentiae omnibus Ecclesiis orien­ talibus communes constituere, transferre aut supprimere solius est supremae Ecclesiae auctoritatis firma § 3. § 2. Dies festos et paenitentiae singulis Ecclesiis sui iuris proprios constituere, transferre aut supprimere competit etiam auctoritati, cuius est ius particulare earundem Ecclesiarum statuere, debita tamen habita ratione aliarum Ecclesiarum sui iuris et firmo can. 40, § 1. § 3. Dies festi de praecepto omnibus Ecclesiis orientalibus commu­ nes, praeter dies dominicos, sunt dies Nativitatis Domini Nostri Iesu Christi, Epiphaniae, Ascensionis, Dormitionis Sanctae Dei Genitricis Mariae ac dies Sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, salvo iure par­ ticulari Ecclesiae sui iuris a Sede Apostolica approbato, quo quidam dies festi de praecepto supprimuntur vel ad diem dominicum transfe­ runtur. Can. 881 - § 1. Christifideles obligatione tenentur diebus domini­ cis et festis de praecepto Divinam Liturgiam participandi aut secun­ dum praescripta vel legitimam consuetudinem propriae Ecclesiae sui iuris celebrationem laudum divinarum. § 2. Quo facilius christifideles hanc obligationem implere possint, statuitur tempus utile decurrere inde a vesperis vigiliae usque ad finem diei dominici vel festi de praecepto. § 3 . Enixe commendatur christifidelibus, ut his diebus immo fre­ quentius vel etiam cottidie Divinam Eucharistiam suscipiant. § 4. Abstineant christifideles his diebus ab illis operibus et negotiis, quae cultum Deo reddendum, laetitiam diei Domini propriam aut de­ bitam mentis ac corporis relaxationem impediunt. Can. 882 - Diebus paenitentiae christifideles obligatione tenentur ieiunium vel abstinentiam servandi modo iure particulari propriae Ec­ clesiae sui iuris statuto. 1236 T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis Can. 883 - § 1. Christifideles extra fines territorii propriae Eccle­ siae sui iuris versantes circa dies festos et paenitentiae ad normas in loco, ubi degunt, vigentes se plene conformare possunt. § 2. In familiis, in quibus coniuges diversis Ecclesiis sui iuris ascripti sunt, circa dies festos et paenitentiae praescripta unius vel al­ terius Ecclesiae sui iuris observare licet. Art. IV DE CULTU SANCTORUM, SACRARUM ICONUM VEL IMAGINUM ET RELIQUIARUM Can. 8 8 4 - Ad sanctificationem populi Dei fovendam Ecclesia spe­ ciali et filiali christifidelium venerationi commendat Sanctam Mariam semper Virginem, Dei Matrem, quam Christus hominum omnium Ma­ trem constituit, atque verum et authenticum promovet cultum aliorum Sanctorum, quorum quidem exemplo christifideles aedificantur et inter­ cessione sustentantur. Can. 885 - Cultu publico eos tantum servos Dei venerari licet, qui auctoritate Ecclesiae inter Sanctos vel Beatos relati sunt. Can. 886 - Firma maneat praxis in ecclesiis sacras icones vel ima­ gines venerationi christifidelium proponendi modo et ordine iure par­ ticulari propriae Ecclesiae sui iuris statuendis. Can. 887 - § 1. Sacrae icones vel imagines pretiosae, id est vetu­ state aut arte praestantes in ecclesiis venerationi christifidelium expo­ sitae, in aliam ecclesiam transferri vel alienari non possunt nisi de consensu scripto dato Hierarchae, qui in eandem ecclesiam potestatem suam exercet, firmis cann. 1034 - 1041. § 2. Sacrae icones vel imagines pretiosae etiam ne restaurentur nisi de consensu scripto dato eiusdem Hierarchae, qui, antequam eum con­ cedit, peritos consulat. Can. 888 - § 1. Sacras reliquias vendere non licet. § 2. Insignes reliquiae, icones vel imagines, quae in aliqua ecclesia magna populi veneratione honorantur, non possunt valide quoquo modo alienari neque in aliam ecclesiam perpetuo transferri nisi de consensu Sedis Apostolicae vel Patriarchae, qui eum dare non potest nisi de con­ sensu Synodi permanentis firmo can. 1037. § 3. Circa restaurationem harum iconum vel imaginum servetur can. 887, § 2. T I T . X V I - De cultu divino et praesertim de sacramentis 1237 Art. V DE VOTO ET DE IUREIURANDO Can. 889 - § 1. Votum, promissio scilicet deliberata ac libera Deo facta de bono possibili et meliore, ex virtute religionis impleri debet. § 2. Voti sunt capaces omnes congruentem usum rationis habentes, nisi iure prohibentur. § 3. Votum ex metu gravi et iniuste incusso vel ex dolo emissum ipso iure nullum est. § 4. Votum est publicum, si nomine Ecclesiae a legitimo Superiore ecclesiastico acceptatur ; secus est privatum. Can. 8 9 0 - Votum neminem obligat ratione sui nisi emittentem. Can. 891 - Cessat votum elapso tempore ad finiendam obligationem apposito, mutatione substantiali materiae promissae, deficiente condi­ cione, de qua votum pendet, aut eiusdem causa finali, dispensatione, commutatione. Can. 892 - Qui potestatem in voti materiam habet, potest voti obli­ gationem tamdiu suspendere, quamdiu voti impletio sibi praeiudicium affert. Can. 893 - § 1. A votis privatis iusta de causa dispensare potest, dummodo dispensatio ne laedat iura aliis quaesita : I sibi subditos omnis Hierarcha, parochus et Superior localis instituti vitae consecratae, qui potestatem regiminis habet; 2° ceteros christifideles propriae Ecclesiae sui iuris Hierarcha loci, dummodo intra fines territorii eparchiae actu degant ; itemque paro­ chus loci intra fines territorii propriae paroeciae; 3° eos, qui diu noctuque in domo instituti vitae consecratae de­ gunt, Superior localis, qui potestatem regiminis habet, eiusque Supe­ rior maior. O § 2. Haec dispensatio sub eadem condicione, sed pro foro interno tantum concedi potest a quolibet confessario. Can. 894 - Vota ante professionem religiosam emissa suspenduntur, dum vovens in monasterio, ordine vel congregatione permanet. Can. 895 - Iusiurandum, id est invocatio Nominis divini in testem veritatis, coram Ecclesia praestari potest tantummodo in casibus iure statutis ; secus nullum parit effectum canonicum. TITULUS XVII DE BAPTIZATIS ACATHOLICIS AD PLENAM COMMUNIONEM CUM ECCLESIA CATHOLICA CONVENIENTIBUS Can. 896 - Eis, qui in Ecclesiis vel Communitatibus ecclesialibus acatholicis baptizati sunt et ad plenam communionem cum Ecclesia ca­ tholica convenire sua sponte petunt, sive agitur de singulis sive de coe­ tibus, nihil ultra imponatur oneris quam ea, quae necessaria sunt. Can. 897 - Christifidelis alicuius Ecclesiae orientalis acatholicae in Ecclesiam catholicam recipiendus est cum sola professione fidei catho­ licae, praemissa praeparatione doctrinali et spirituali pro sua cuiusque condicione. Can. 898 - § 1. Episcopum alicuius Ecclesiae orientalis acatholicae in Ecclesiam catholicam recipere potest praeter Romanum Pontificem etiam Patriarcha de consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriar­ chalis vel Metropolita Ecclesiae metropolitanae sui iuris de consensu Consilii Hierarcharum. § 2. Ius recipiendi in Ecclesiam catholicam quemlibet alium spectat ad Hierarcham loci vel, si ita fert ius particulare, etiam ad Patriarcham. § 3. Ius recipiendi in Ecclesiam catholicam singulos laicos spectat quoque ad parochum, nisi iure particulari prohibetur. Can. 8 9 9 - Clericus alicuius Ecclesiae orientalis acatholicae ad ple­ nam communionem cum Ecclesia catholica conveniens potest proprium ordinem sacrum exercere secundum normas ab auctoritate competenti statutas; Episcopus autem potestatem regiminis valide exercere non potest nisi de assensu Romani Pontificis, Collegii Episcoporum ca­ pitis. Can. 900 - § 1. Qui decimum quartum aetatis annum nondum ex­ plevit, ne recipiatur renitentibus parentibus. § 2. Si ex eiusdem receptione gravia praevidentur incommoda vel Ecclesiae vel ipso, receptio differatur, nisi periculum mortis imminet. Can. 901 - Si acatholici, qui non ad aliquam Ecclesiam orientalem pertinent, in Ecclesiam catholicam recipiuntur, servandae sunt nor­ mae supra datae congrua congruis referendo, dummodo sint valide bap­ tizati. t i t u l u s xvni DE OECUMENISMO SEU DE CHRISTIANORUM UNITATE FOVENDA Can. 902 - Cum sollicitudo cunctorum christianorum unitatis in­ staurandae ad totam Ecclesiam spectet, omnes christifideles, praeser­ tim vero Ecclesiae Pastores, debent pro ea a Domino optata Ecclesiae unitatis plenitudine orare et allaborare sollerter participando operi oecumenico Spiritus Sancti gratia suscitato. Can. 903 - Ad Ecclesias orientales catholicas speciale pertinet mu­ nus unitatem inter omnes Ecclesias orientales fovendi precibus impri­ mis, vitae exemplo, religiosa erga antiquas traditiones Ecclesiarum orientalium fidelitate, mutua et meliore cognitione, collaboratione ac fraterna rerum animorumque aestimatione. Can. 9 0 4 - § 1. Incepta motus oecumenici in unaquaque Ecclesia sui iuris sedulo provehantur normis specialibus iuris particularis mo­ derante eundem motum Sede Apostolica Romana pro universa Ecclesia. § 2. Ad hunc finem habeatur in unaquaque Ecclesia sui iuris com­ missio peritorum de re oecumenica constituenda, si rerum adiuncta id suadent, collatis consiliis cum Patriarchis et Episcopis eparchialibus aliarum Ecclesiarum sui iuris, qui in eodem territorio potestatem suam exercent. § 3. Item Episcopis eparchialibus assit vel pro unaquaque eparchia vel, si visum est, pro pluribus eparchiis consilium de motu oecumenico provehendo ; in eis autem eparchiis, quae proprium consilium habere non possunt, unus saltem assit christifidelis ab Episcopo eparchiali nominatus cum speciali munere hunc motum provehendi. Can. 905 - In opere oecumenico persolvendo praesertim aperto ac fidenti dialogo et inceptis cum aliis christianis communibus servanda est debita prudentia evitatis periculis falsi irenismi, indifferentismi necnon zeli immoderati. Can. 906 - Quo clarius innotescat christifidelibus, quid reapse do­ ceatur et tradatur ab Ecclesia catholica et ab aliis Ecclesiis vel Com­ munitatibus ecclesialibus, diligenter operam dent praesertim praedi­ catores verbi Dei, ii, qui instrumenta communicationis socialis mode­ rantur, atque omnes, qui vires impendunt sive ut magistri sive ut mo­ deratores in scholis catholicis, praesertim autem in institutis studio­ rum superiorum. 1240 T I T . X V I I I - De oecumenismo seu de christianorum unitate fovenda Can. 907 - Curent moderatores scholarum, nosocomiorum cetero­ rumque similium institutorum catholicorum, ut alii christiani ea fre­ quentantes vel ibi degentes a propriis ministris adiumentum spirituale consequi et sacramenta suscipere possint. Can. 908 - Optandum est, ut christifideles catholici servatis nor­ mis de communicatione in sacris quodvis negotium, in quo cum aliis christianis cooperari possunt, non seorsum, sed coniunctim persolvant, cuiusmodi sunt opera caritatis ac socialis iustitiae, defensio dignitatis personae humanae eiusque iurium fundamentalium, promotio pacis, dies commemorationis pro patria, festa nationalia. \ TITULUS XIX DE PERSONIS ET DE ACTIBUS IURIDICIS CAPUT I DE PERSONIS Art. I DE PERSONIS PHYSICIS Can. 909 - § 1. Persona, quae duodevicesimum aetatis annum ex­ plevit, maior est ; infra hanc aetatem minor. § 2. Minor ante plenum septennium dicitur infans et censetur non sui compos ; expleto autem septennio usum rationis habere praesumitur. § 3. Quicumque usu rationis habitu caret, censetur non sui compos et infantibus assimilatur. Can. 910 - § 1. Persona maior plenum habet suorum iurium exer­ citium. § 2. Persona minor in exercitio suorum iurium potestati parentum vel tutorum subest eis exceptis, in quibus minores iure divino vel cano­ nico ab eorum potestate exempti sunt ; ad constitutionem tutorum quod attinet, serventur praescripta iuris civilis, nisi aliter iure communi vel iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris cavetur et firmo iure Epi­ scopi eparchialis tutores, si opus est, per se ipsum constituendi. Can. 911 - Persona dicitur peregrinus in eparchia diversa ab illa, in qua domicilium vel quasi-domicilium habet; dicitur vero vagus, si nullibi domicilium vel quasi-domicilium habet. Can. 912 - § 1. Domicilium acquiritur ea in territorio alicuius pa­ roeciae aut saltem eparchiae commoratione, quae aut coniuncta est cum animo ibi perpetuo manendi, si nihil inde avocat, aut ad quinquennium completum reapse est protracta. § 2. Quasi-domicilium acquiritur ea in territorio alicuius paroeciae aut saltem eparchiae commoratione, quae aut coniuncta est cum animo ibi manendi saltem per tres menses, si nihil inde avocat, aut ad tres menses completos reapse est protracta. 81 - A. A. S. Trr. XIX - De personis et de actibus iuridicis 1242 Can. 913 - Sodales institutorum religiosorum necnon societatum vitae communis ad instar religiosorum domicilium acquirunt in loco, ubi sita est domus, cui ascribuntur ; quasi-domicilium in loco, ubi eorum commoratio ad tres saltem menses est protracta. Can. 9 1 4 - Coniuges commune habeant domicilium vel quasi-domi­ cilium ; iusta de causa vero uterque habere potest proprium domicilium vel quasi-domicilium. Can. 915 - § 1. Minor necessario retinet domicilium et quasi-domici­ lium illius, cuius potestati subditus est ; infantia egressus potest etiam quasi-domicilium proprium acquirere atque legitime ad normam iuris civilis emancipatus etiam proprium domicilium. § 2. Quicumque alia ratione quam minoritate in tutelam vel cura­ telam legitime traditus est, domicilium et quasi-domicilium habet tu­ toris vel curatoris. Can. 916 - § 1. Et per domicilium et per quasi-domicilium suum quisque proprium Hierarcham loci et parochum Ecclesiae sui iuris, cui ascriptus est, sortitur, nisi aliter iure communi cavetur. § 2. Parochus proprius illius, qui non habet nisi eparchiale domi­ cilium vel quasi-domicilium, est parochus loci, ubi actu commoratur. § 3. Proprius vagi Hierarcha loci et parochus est eius Ecclesiae parochus et Hierarcha loci, ubi vagus actu commoratur. § 4. Si deest parochus pro christifidelibus alicuius Ecclesiae sui iu­ ris, eorundem Episcopus eparchialis designet parochum alterius Eccle­ siae sui iuris, qui eorum curam tamquam parochus proprius suscipiat, de consensu vero Episcopi eparchialis parochi designandi. § 5. In locis, ubi ne exarchia quidem pro christifidelibus alicuius Ecclesiae sui iuris erecta est, tamquam proprius eorundem christifide­ lium Hierarcha habendus est Hierarcha loci alterius Ecclesiae sui iuris, etiam Ecclesiae latinae, firmo can. 101; si vero plures sunt, ille haben­ dus est tamquam proprius, quem designavit Sedes Apostolica vel, si de christifidelibus alicuius Ecclesiae patriarchalis agitur, Patriarcha de assensu Sedis Apostolicae. Can. 917 - Domicilium et quasi-domicilium amittitur discessu a loco cum animo non revertendi salvis cann. 913 et 915. Can. 918 - Consanguinitas computatur per lineas et gradus : I in linea recta tot sunt gradus, quot personae stipite dempto; 2° in linea collaterali tot sunt gradus, quot personae in utroque tractu stipite dempto. o T I T . X I X - De personis et de actibus iuridicis 1243 Can. 919 - § 1. Affinitas oritur ex matrimonio valido ac viget inter alterutrum coniugem et consanguineos alterius. § 2. Qua linea et quo gradu aliquis alterutrius coniugis est consanguineus, alterius est affinis. Art. I I DE PERSONIS IURIDICIS Can. 9 2 0 - In Ecclesia praeter personas physicas sunt etiam per­ sonae iuridicae, sive sunt universitates personarum sive universitates rerum, subiecta scilicet in iure canonico iurium et obligationum, quae earum indoli congruunt. Can. 921 - § 1. Personae iuridicae constituuntur in finem missioni Ecclesiae congruentem aut ex ipso iuris praescripto aut ex speciali con­ cessione auctoritatis competentis ecclesiasticae per decretum data. § 2. Ipso iure personae iuridicae sunt Ecclesiae sui iuris, provinciae, eparchiae, exarchiae, necnon alia instituta, de quibus hoc in iure com­ muni expresse statuitur. § 3. Auctoritas competens personalitatem iuridicam ne conferat nisi eis universitatibus personarum aut rerum, quae finem specificum reapse utilem persequuntur et omnibus perpensis media habent, quae sufficere praevidentur ad finem praestitutum assequendum. Can. 922 - § 1. Quaelibet persona iuridica ex speciali concessione auctoritatis competentis ecclesiasticae erecta habere debet propria sta­ tuta ab auctoritate, quae ad eandem personam iuridicam erigendam competens est, approbata. § 2. Firmo iure communi in statutis, ut approbari possint, de se­ quentibus pressius providendum est : I de fine specifico personae iuridicae; 2° de natura personae iuridicae ; O 3° cui competat moderatio personae iuridicae et quomodo exer­ cenda s i t ; 4° quis in foro ecclesiastico et civili personam iuridicam reprae­ sentet ; 5° cui competat de bonis personae iuridicae disponere et quisnam sit exsecutor in casu exstinctionis personae iuridicae, divisionis in plu­ res personas iuridicas vel coniunctionis cum aliis personis iuridicis, servatis semper offerentium voluntatibus necnon iuribus quaesitis. § 3. Antequam statuta approbata sunt, persona iuridica valide agere non potest. Trr. XIX - De personis et de actibus iuridicis 1244 Can. 923 - Universitas personarum in personam iuridicam erigi non potest nisi saltem ex tribus personis physicis constat. Can. 924 - Ad actus collegiales quod attinet, nisi aliud iure expresse statutum est : I id vim habet iuris, quod praesente quidem maiore parte eorum, qui convocari debent, placuit parti absolute maiori eorum, qui sunt praesentes ; si vero suffragia aequalia fuerunt, praeses suo suffragio paritatem dirimat; 2° si vero iura quaesita singulorum tanguntur, consensus unius­ cuiusque eorum requiritur ; 3° circa electiones servetur can. 956. o Can. 925 - Si vel unum membrum personae iuridicae superest et ta­ men ea secundum statuta esse non desiit, exercitium omnium iurium eiusdem personae iuridicae illi membro competit. Can. 926 - § 1. Nisi aliter iure cautum est, bona et iura personae iuridicae, quae membris caret, illius auctoritatis cura conservari, admi­ nistrari vel exerceri debent, cui in casu exstinctionis de eisdem statuere competit ; haec auctoritas debet ad normam iuris fideli impletioni provi­ dere onerum, quae illa bona gravant, necnon curare, ut fundatorum vel oblatorum voluntas adamussim servetur. § 2. Ascriptio membrorum huius personae iuridicae salvis normis iuris ab illa auctoritate fieri potest et secundum casus debet, cui eiusdem personae immediata cura competit; idem servetur, si membra, quae remanent, ascriptionis peragendae iure incapacia sunt. § 3. Nominatio administratorum universitatis rerum, si ad normam iuris fieri non potest, ad auctoritatem immediate superiorem devolvitur ; eidem auctoritati onus incumbit administrationis ad normam § 1, do­ nec idoneum administratorem nominaverit. Can. 927 - § 1. Persona iuridica natura sua perpetua est; tamen exstinguitur, si ab auctoritate competenti supprimitur vel si facto per centum annorum spatium esse desiit. § 2. Persona iuridica supprimi potest nonnisi gravi de causa con­ sultis eiusdem moderatoribus et servatis, quae in statutis de casu sup­ pressionis praescribuntur. Can. 928 - Salvis casibus iure communi expressis : I Patriarchae est consulta Synodo permanenti supprimere perso­ nas iuridicas ab ipso erectas vel approbatas; de consensu vero Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis Patriarcha quamvis personam iuri­ dicam supprimere potest illis exceptis, quae a Sede Apostolica erectae vel approbatae sunt; o T I T . X I X - De personis et de actibus iuridicis 1245 2° Episcopi eparchialis est consulto collegio consultorum epar­ chialium illas personas iuridicas supprimere, quas ipse erexit, nisi ab auctoritate superiore approbatae sunt; 3° in ceteris casibus, qui personas iuridicas erigit, eas supprimere valide non potest, nisi consensus auctoritatis superioris accedit. Can. 929 - Diviso territorio personae iuridicae ita, ut vel illius pars alii personae iuridicae uniatur vel distincta persona iuridica pro parte dismembrata erigatur, etiam bona communia, quae in com­ modum totius territorii erant destinata, et debita, quae pro toto ter­ ritorio contracta erant, ab auctoritate, cui divisio competit, ex bono et aequo dividi debent salvis omnibus et singulis obligationibus itemque salvis piorum fundatorum vel oblatorum voluntatibus, iuribus quaesi­ tis ac statutis, quibus persona iuridica regitur. Can. 930 - Exstincta persona iuridica eius bona fiunt personae iuri­ dicae immediate superioris salvis semper fundatorum vel oblatorum vo­ luntatibus, iuribus quaesitis ac statutis, quibus exstincta persona iuri­ dica regebatur. CAPUT DE ACTIBUS II IURIDICIS Can. 931 - § 1. Ad validitatem actus iuridici requiritur, ut a per­ sona habili et competenti sit positus atque in eodem assint, quae actum ipsum essentialiter constituunt, necnon sollemnia et requisita iure ad validitatem actus imposita. § 2. Actus iuridicus circa sua elementa externa ad normam iuris positus praesumitur validus. Can. 932 - § 1. Actus iuridicus positus ex vi ab extrinseco perso­ nae illata, cui ipsa nequaquam resistere potuit, pro nullo habetur. § 2. Actus iuridicus positus ex alia vi vel metu gravi et iniuste incusso aut ex dolo valet, nisi aliter iure cavetur ; sed potest a iudice per sententiam rescindi sive ad petitionem partis laesae eiusve in iure successorum sive ex ofiicio. Can. 933 - Actus iuridicus positus ex ignorantia aut versatur circa id, quod eius substantiam constituit, aut condicionem sine qua non, nullus est; secus valet, nisi vetur, sed actus iuridicus ex ignorantia aut ex errore dare potest actioni rescissoriae ad normam iuris. ex errore, qui qui recidit in aliter iure ca­ positus locum Can. 934 - § 1. Si iure statuitur ad actum iuridicum ponendum auctoritatem indigere consensu aut consilio alicuius personarum coetus, TIT. X I X - De personis et de actibus iuridicis 1246 convocari debet coetus ad normam can. 948, nisi aliter iure particulari cavetur pro casibus ab eodem iure statutis, in quibus de consilio tantum exquirendo agitur ; ut autem actus iuridicus valeat requiritur, ut obti­ neatur consensus partis absolute maioris eorum, qui sunt praesentes, aut omnium exquiratur consilium, firma § 2, n. 3. § 2. Si iure statuitur ad actum iuridicum ponendum auctoritatem indigere consensu aut consilio aliquarum personarum, ut singularum : I si consensus exigitur, invalidus est actus iuridicus auctoritatis consensum earum personarum non exquirentis aut contra earum vel ali­ cuius votum agentis ; 2° si consilium exigitur, invalidus est actus iuridicus auctoritatis easdem personas non consulentis; 3° auctoritas, quamvis nulla obligatione teneatur accedendi ad earundem consilium, etsi concors, tamen sine praevalenti ratione, suo iudicio aestimanda, ab earundem consilio praesertim concordi ne discedat. o § 3. Illis, quorum consensus aut consilium requiritur, auctoritas, quae consensu vel consilio indiget, informationes necessarias praebere et eorum liberam mentis manifestationem omni modo tueri debet. § 4. Omnes, quorum consensus aut consilium requiritur, obligatione tenentur sententiam suam sincere proferendi atque secretum servandi, quae quidem obligatio ab auctoritate urgeri potest. Can. 935 - Quicumque illegitime actu iuridico immo quovis alio actu dolo vel culpa posito alii damnum infert, obligatione tenetur dam­ num illatum reparandi. TITULUS XX DE OFFICIIS Can. 936 - § 1. In Ecclesia officium est quodlibet munus ab ipso Domino vel ab auctoritate competenti stabiliter constitutum in finem spiritualem exercendum. § 2. Iura et obligationes singulis officiis propria determinantur eo iure, quo officium constituitur, vel decreto auctoritatis competentis. § 3. Auctoritatis, cuius est officium constituere, est etiam illud im­ mutare, supprimere et de eius provisione canonica providere, nisi aliter iure expresse cavetur vel ex natura rei constat. Can. 937 - § 1. Qui officium erigit, curare debet, ut praesto sint me­ dia ad eiusdem implementum necessaria utque prospiciatur iustae re­ munerationi eorum, qui officio funguntur. § 2. Iure particulari uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris pressius de­ terminetur modus, quo haec praescripta ad effectum deducantur, nisi de quibusdam iure communi iam provisum est. CAPUT I DE PROVISIONE CANONICA OFFICIORUM Can. 938 - Officium sine provisione canonica valide obtineri non potest. Can. 939 - Provisio canonica officii fit : I per liberam collationem ab auctoritate competenti factam; 2° si praecessit electio, per eius confirmationem vel, si electio non eget confirmatione, per electi acceptationem ; 3° si praecessit postulatio, per eius admissionem. o Can. 940— § 1. Ut quis ad officium promoveatur, debet esse ido­ neus, scilicet eis qualitatibus praeditus, quae iure requiruntur. § 2. Quoties provisus caret qualitatibus requisitis, provisio est nulla solummodo, si ita iure cautum est; secus est valida, sed rescindi po­ test per decretum auctoritatis competentis aequitate servata. Can. 941 - Provisio canonica, cui nullus terminus est iure prae­ scriptus, numquam differatur ultra sex menses utiles ab accepta notitia de officii vacatione computandos. 1248 TIT. XX - De officiis Can. 942 - Nemini conferantur duo vel plura officia, quae una si­ mul ab eodem congrue impleri non possunt, nisi adest vera necessitas. Can. 943 - § 1. Provisio officii, quod de iure non vacat, ipso iure nulla est nec subsequenti officii vacatione convalidatur. § 2. Si vero agitur de officio, quod de iure ad tempus determinatum confertur, provisio canonica intra sex menses, antequam hoc tempus elapsum est, fieri potest et effectum habet a die officii vacationis. § 3. Promissio alicuius officii, a quocumque est facta, nullum effec­ tum canonicum habet. Can. 944 - Officium de iure vacans, quod forte ab aliquo illegitime possidetur, conferri potest, dummodo ad normam iuris declaratum sit eam possessionem non esse canonicam et de hac declaratione mentio fiat in litteris collationis. Can. 945 - Qui, alium neglegentem vel impeditum supplens, officium confert, nullam inde potestatem acquirit in personam, cui collatum est, sed huius condicio iuridica eadem est, ac si provisio canonica ad ordi­ nariam normam iuris facta esset. Can. 946 - Officii provisio facta ex metu gravi iniuste incusso, dolo, errore substantiali vel simoniace ipso iure nulla est. Art. I DE ELECTIONE Can. 947 - § 1. Si cui coetui est ius eligendi ad officium, electio, nisi aliter iure cautum est, numquam differatur ultra trimestre utile ab accepta notitia de officii vacatione computandum; quo termino inu­ tiliter elapso auctoritas competens, cui ius confirmandi electionem vel ius providendi successive competit, officio vacanti libere provideat. § 2. Auctoritas competens officio vacanti libere etiam si coetus ius eligendi alio modo amisit. providere potest Can. 948 - § 1. Salvo iure particulari coetus praeses electores con­ vocet loco ac tempore ipsis convenienti ; convocatio, si personalis esse debet, valet, si fit vel in loco domicilii aut quasi-domicilii vel in loco commorationis. § 2. Si quis ex vocandis neglectus et ideo absens est, electio valet, sed ad eius petitionem debet probata praeteritione et absentia ab aucto­ ritate competenti rescindi etiam post confirmationem, dummodo ad normam iuris constet recursum saltem intra triduum ab accepta no­ titia de electione computandum interpositum esse. T I T . XX - De officiis 1249 § 3. Si vero plures quam tertia pars electorum neglecti sunt, electio est ipso iure nulla, nisi omnes neglecti reapse interfuerunt. Can. 949 - § 1. Convocatione canonice facta ius suffragium ferendi pertinet ad eos, qui praesentes sunt loco et die in convocatione statutis excluso iure valide ferendi suffragia per epistulam vel procuratorem, nisi aliter iure cavetur. § 2. Si quis ex electoribus praesens in domo est, in qua fit electio, sed electioni ob infirmam valetudinem interesse non potest, suffragium eius scriptum a scrutatoribus exquiratur. Can. 950 - Etsi quis plures ob titulos ius suffragium nomine pro­ prio ferendi habet, non potest nisi unum ferre. Can. 951 - Nemo coetui extraneus admitti potest ad suffragium fe­ rendum ; secus electio ipso iure nulla est. Can. 952 - Si libertas in electione quoquo modo impedita est, elec­ tio ipso iure nulla est. Can. 953 - § 1. Inhabilis est suffragium ferendi : I incapax actus humani ; 2° carens voce activa; 3° qui fidem catholicam publice abiecit vel a communione cum Ec­ clesia catholica publice defecit. o § 2. Si quis ex praedictis admittitur, eius suffragium est nullum, sed electio valet, nisi constat eo dempto electum non rettulisse requi­ situm numerum suffragiorum. Can. 954 - § 1. Suffragium est nullum, nisi est : I liberum, et ideo nullum est suffragium, si elector metu gravi aut dolo directe vel indirecte adactus est ad eligendam certam perso­ nam aut plures disiunctim; 2° secretum, certum, absolutum, determinatum reprobata contra­ ria consuetudine. o § 2. Condiciones ante electionem suffragio appositae tamquam non adiectae habentur. Can. 955 - § 1. Antequam incipit electio, designentur ex gremio coetus duo saltem scrutatores. § 2. Scrutatores suffragia colligant et coram praeside electionis in­ spiciant, an schedularum numerus respondeat numero electorum, suf­ fragia ipsa scrutentur palamque faciant, quot quisque rettulerit. § 3. Si numerus suffragiorum non aequatur numero eligentium, nihil est actum. 1250 T I T . XX - De officiis § 4. Schedulae statim peracto unoquoque scrutinio vel post sessio­ nem, si in eadem sessione habentur plura scrutinia, destruantur. § 5. Omnia electionis acta ab eo, qui actuarii munere fungitur, ac­ curate describantur et, postquam coram electoribus perlecta sunt, sal­ tem ab eodem actuario, praeside ac scrutatoribus subscribantur atque in archivo coetus asserventur. Can. 956 - § 1. In electionibus, nisi aliter iure communi cavetur, id vim iuris habet, quod praesente quidem maiore parte eorum, qui con­ vocari debent, placuit parti absolute maiori eorum, qui sunt praesentes, aut post duo inefficacia scrutinia parti relative maiori in tertio scru­ tinio; si vero suffragia aequalia fuerunt post tertium scrutinium, elec­ tus habeatur aetate senior, nisi agitur de electionibus inter solos cle­ ricos vel religiosos, quibus in casibus electus habeatur sacra ordina­ tione senior vel inter religiosos prima professione senior. § 2. Praesidis electionis est electum proclamare. Can. 957 - § 1. Electio scripto vel alio legitimo modo statim inti­ manda est electo* § 2. Electus debet intra octiduum utile a recepta intimatione com­ putandum manifestare praesidi coetus, utrum electionem acceptet necne ; secus electio effectum non habet. § 3. Si electus non acceptat, omne ius ex electione ortum amittit nec electio subsequenti acceptatione convalidatur; rursus autem eligi potest ; coetus intra mensem a cognita notitia de electione non acceptata computandum ad novam electionem procedere debet. Can. 958 - Electus acceptatione electionis, si confirmatione non eget, officium pleno iure statim obtinet, nisi aliter iure cavetur ; secus non acquirit nisi ius ad exigendam confirmationem electionis. Can. 959 - § 1. Electus, si electio confirmatione indiget, debet non ultra octo dies a die acceptatae electionis computandos confirmationem ab auctoritate competenti petere per se vel per alium; secus omni iure ex electione orto privatur, nisi probat se a petenda confirmatione iusto impedimento fuisse detentum. § 2. Ante acceptam confirmationem electo non licet se immiscere administrationi officii et actus ab eo forte positi nulli sunt. Can. 960 - § 1. Auctoritati competenti, si electum repperit idoneum et electio ad normam iuris peracta est, confirmationem denegare non licet. § 2. Recepta confirmatione electus pleno iure officium obtinet, nisi aliter iure cavetur. TIT. XX - De officiis 1251 Art. II DE POSTULATIONE Can. 961 - Electores, si electioni illius, quem aptiorem putant ac praeferunt, impedimentum canonicum obest, a quo dispensari potest, suis suffragiis eum possunt, nisi aliter iure cavetur, ab auctoritate com­ petenti postulare. Can. 962 - Ut postulatio vim habeat, saltem duae ex tribus parti­ bus suffragiorum requiruntur ; secus ad electionem procedatur, ac si nihil actum sit. Can. 963 - § 1. Coetus postulationem quam primum nec ultra octo dies mittere debet ad auctoritatem competentem, ad quam pertinet electionem confirmare; quae auctoritas, si potestatem ab impedimento dispensandi non habet et postulationem admittere vult, dispensationem ab auctoritate competenti obtinere debet ; si non requiritur confirmatio, postulatio mitti debet ad auctoritatem competentem ad dispensationem concedendam. § 2. Si intra praescriptum tempus postulatio missa non est, ipso iure nulla est et coetus pro ea vice ius eligendi amittit, nisi probat se a mittenda postulatione iusto impedimento detentum fuisse. § 3. Postulato nullum ius acquiritur ex postulatione ; quam admit­ tendi auctoritas competens obligatione non tenetur. § 4. Postulationem ad auctoritatem competentem missam electores revocare non possunt. Can. 964 - § 1. Non admissa ab auctoritate competenti postulatione ius eligendi ad coetum redit. § 2. Admissio véro postulationis statim intimetur postulato et ser­ vetur can. 957, §§ 2 et 3. § 3. Qui admissam postulationem acceptat, pleno iure statim offi­ cium obtinet. CAPUT II DE AMISSIONE OFFICII Can. 965 - § 1. Amittitur officium praeter alios casus iure prae­ scriptos elapso tempore determinato, expleta aetate iure definita, re­ nuntiatione, translatione, amotione necnon privatione. § 2. Resoluto quovis modo iure auctoritatis, a qua est collatum, officium non amittitur, nisi aliter iure cavetur. 1252 T I T . XX - De officiis § 3. Elapso tempore determinato vel expleta aetate iure definita amissio officii effectum habet tantum a momento, quo ab auctoritate competenti scripto intimata est. § 4. Ei, qui ob expletam aetatem iure definitam aut renuntiationem officium amittit, titulus emeriti conferri potest. Can. 966 - Amissio officii, quae effectum sortita est, quam primum omnibus nota fiat, quibus aliquod ius in provisione canonica officii competit. Art. I DE RENUNTIATIONE Can. 967 - Qui sui compos est, potest officio iusta de causa renun­ tiare. Can. 968 - Renuntiatio facta ex metu gravi et iniuste incusso, dolo, errore substantiali aut simoniace ipso iure nulla est. Can. 969 - Renuntiatio, ut valeat, scripto vel coram duobus te­ stibus auctoritati fieri debet, cui provisio canonica officii, de quo agi­ tur, competit; nisi acceptatione eget, statim effectum sortitur. Can. 970 - § 1. Renuntiatio, quae acceptatione eget, effectum sor­ titur, postquam renuntianti acceptatio renuntiationis intimata est; si vero intra tres menses renuntianti acceptatio renuntiationis inti­ mata non est, renuntiatio omni vi caret. § 2. Renuntiatio nonnisi antequam eius acceptatio intimata est, a renuntiante revocari potest. § 3. Auctoritas renuntiationem iusta et proportionata causa non innixam ne acceptet. Can. 971 - Ille, qui officio renuntiavit, idem officium alio ex ti­ tulo consequi potest. Art. II DE TRANSLATIONE Can. 972 - § 1. Translatio ab eo tantum fieri potest, qui ius ha­ bet providendi officio, quod amittitur, et simul officio, quod confertur. § 2. Si translatio fit invito eo, qui officium detinet, requiritur gra­ vis causa et servetur modus procedendi iure praescriptus salvis normis circa sodales instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum et firmo semper iure rationes contrarias exponendi. § 3. Translatio ut effectum sortiatur, scripto intimanda est. T I T . XX - De officiis 1253 Can. 973 - § 1. In casu translationis prius officium vacat capta possessione canonica alterius officii, nisi aliter iure cautum aut ab auctoritate competenti praescriptum est. § 2. Remunerationem cum priore officio conexam translatus per­ cipit, donec alterius possessionem canonicam ceperit. Art. I I I DE AMOTIONE Can. 9 7 4 - § 1. Ab officio aliquis amovetur sive decreto ab auctori­ tate competenti legitime lato servatis quidem iuribus forte ex contractu quaesitis sive ipso iure ad normam can. 976. § 2. Decretum amotionis ut effectum sortiatur, dum est. scripto intiman­ Can. 975 - § 1. Nisi aliter iure cavetur, ab officio quod confertur ad tempus indeterminatum non potest aliquis amoveri nisi gravi de causa et servato modo iure praescripto ; idem valet, ut quis ab officio, quod ad tempus determinatum confertur, amoveri possit, antequam hoc tempus elapsum est. § 2. Ab officio, quod secundum iuris praescripta alicui confertur ad prudentem discretionem auctoritatis competentis, potest aliquis iusta de causa de iudicio eiusdem auctoritatis aestimanda amoveri aequitate servata. Can. 976 - § 1. Ipso iure ab officio amovetur : I qui statum clericalem amisit; 2° qui fidem catholicam publice abiecit vel a communione cum Ecclesia catholica publice defecit ; 3° clericus, qui matrimonium, etsi civile tantum, attentavit. o § 2. Amotio,-de qua in § 1, nn. 2 et 3, urgeri tantum potest, si de eadem auctoritatis competentis declaratione constat. Can. 977 - Si quis non quidem ipso iure, sed per decretum auctori­ tatis competentis amovetur ab officio, quo eiusdem subsistentiae provi­ detur, eadem auctoritas curet, ut ipsius subsistentiae per congruum tempus prospiciatur, nisi aliter provisum est. Art. IV DE PRIVATIONE Can. 978 - Privatio officii nonnisi in poenam delicti infligi potest. TITULUS XXI DE POTESTATE REGIMINIS Can. 979 - § 1. Potestatis regiminis, quae ex divina institutione est in Ecclesia, ad normam iuris habiles sunt, qui in ordine sacro sunt constituti. § 2. In exercitio potestatis regiminis ceteri christifideles ad nor­ mam iuris cooperari possunt. Can. 9 8 0 - § 1. Potestas regiminis alia est fori externi, alia fori interni sive sacramentalis sive non sacramentalis. § 2. Si potestas regiminis exercetur pro solo foro interno, effectus, quos eius exercitium natum est habere pro foro externo, in hoc foro non recognoscuntur, nisi quatenus id determinatis pro casibus iure sta­ tuitur. Can. 981 - § 1. Potestas regiminis ordinaria ea est, quae ipso iure alicui officio adnectitur ; delegata, quae ipsi personae non mediante officio conceditur. § 2. Potestas regiminis ordinaria potest esse sive propria sive vi­ caria. Can. 982 - § 1. Facultates habituales reguntur praescriptis de po­ testate delegata. § 2. Facultas habitualis vero Hierarchae concessa, nisi in eius con­ cessione aliter cautum est aut electa est industria personae, non peri­ mitur resoluto iure Hierarchae, cui concessa est, sed transit ad quem­ vis Hierarcham, qui ei in regimine succedit. Can. 983 - § 1. Ei, qui delegatum se asserit, incumbit onus proban­ dae delegationis. § 2. Delegatus, qui sive circa res sive circa personas fines sui man­ dati excedit, nihil agit. § 3. Fines sui mandati excedere non intellegitur delegatus, qui alio modo ac in mandato determinatur, ea peragit, ad quae delegatus est, nisi modus ab ipso delegante ad validitatem est praescriptus. Can. 984 - § 1. Hierarchae sunt praeter Romanum Pontificem im­ primis Patriarcha, Archiepiscopus maior, Metropolita, qui Ecclesiae metropolitanae sui iuris praeest, atque Episcopus eparchialis necnon illi, qui eis interim in regimine ad normam iuris succedunt. T I T . X X I - De potestate regiminis 1255 § 2. Hierarchae loci, praeter Romanum Pontificem, sunt Episcopus eparchialis, Exarchus, Administrator apostolicus, ii, qui, si praedicti desunt, interim legitime succedunt in regimine, itemque Protosyncel­ lus et Syncellus ; Patriarcha vero, Archiepiscopus maior, Metropolita, qui Ecclesiae metropolitanae sui iuris praeest, necnon illi, qui eis inte­ rim in regimine ad normam iuris succedunt, sunt Hierarchae loci tan­ tum circa eparchiam, quam regunt, firmo can. 101. § 3. Superiores maiores in institutis vitae consecratae, qui pote­ state regiminis ordinaria praediti sunt, etiam sunt Hierarchae, sed non loci. Can. 985 - § 1. Potestas regiminis distinguitur in legislativam, ex­ secutivam et iudicialem. § 2. Potestas legislativa exercenda est modo iure praescripto et ea, quam in Ecclesia habet legislator infra supremam Ecclesiae auctori­ tatem, delegari valide non potest, nisi aliter iure communi cavetur ; a legislatore inferiore lex iuri superiori contraria valide ferri non po­ test. § 3. Potestas iudicialis, quam habent iudices aut collegia iudicialia, exercenda est modo iure praescripto et delegari valide non potest nisi ad actus cuivis decreto aut sententiae praeparatorios perficiendos. Can. 986 - Potestatem exsecutivam aliquis, etsi extra fines terri­ torii exsistens, exercere potest in subditos, etiam a territorio absentes, nisi aliter iure communi cavetur vel ex natura rei constat; in peregri­ nos in territorio actu degentes, si agitur de favoribus concedendis aut de exsecutioni mandando sive iure communi sive iure particulari, quo ipsi ad normam can. 1491, § 3 tenentur. Can. 987 - Quae iure communi et iure particulari Ecclesiae sui iuris nominatim Episcopo eparchiali in ambitu potestatis regiminis ex­ secutivae tribuuntur, intelleguntur competere soli Episcopo eparchiali et Exarcho exclusis Protosyncello et Syncellis nisi de mandato speciali. Can. 988 - § 1. Potestas exsecutiva ordinaria delegari potest sive ad actum sive ad universitatem casuum, nisi aliter iure expresse ca­ vetur. § 2. Potestas exsecutiva a Sede Apostolica vel a Patriarcha dele­ gata subdelegari potest sive ad actum sive ad universitatem casuum, nisi electa est industria personae aut subdelegatio est expresse prohi­ bita. § 3. Potestas exsecutiva delegata ab alia auctoritate potestatem or­ dinariam habente, si ad universitatem casuum delegata est, in singulis tantum casibus subdelegari potest; si vero ad actum aut ad actus de- 1256 T I T . X X I - De potestate regiminis terminatos delegata est, subdelegari valide non potest nisi de expressa concessione delegantis. § 4. Nulla potestas subdelegata iterum valide subdelegari potest, nisi id expresse a delegante concessum est. Can. 989 - Potestas exsecutiva ordinaria necnon potestas ad uni­ versitatem casuum delegata late interpretanda est, alia vero quaelibet stricte; cui tamen potestas delegata est, ea quoque intelleguntur con­ cessa, sine quibus eadem potestas exerceri non potest. Can. 990 - § 1. Potestas exsecutiva pluribus delegata praesumitur eisdem delegata singillatim. § 2. Pluribus singillatim ad idem negotium agendum delegatis, qui prius negotium tractare incohavit, alios ab eodem agendo excludit, nisi postea impeditus est aut in negotio peragendo ulterius procedere noluit. § 3. Pluribus collegialiter ad negotium agendum delegatis omnes procedere debent secundum praescripta de actibus collegialibus sta­ tuta, nisi in mandato aliter cautum est. Can. 991 - § 1. Potestas ordinaria amittitur amisso officio, cui ad­ nexa est. § 2. Nisi aliter iure cavetur, suspenditur potestas ordinaria, si con­ tra privationem vel amotionem ab officio legitime appellatur vel re­ cursus interponitur. Can. 992 - § 1. Potestas delegata amittitur expleto mandato ; elapso tempore collationis vel exhausto numero casuum, pro quibus collata est ; cessante causa finali delegationis ; revocatione delegantis delegato directe intimata necnon renuntiatione delegati deleganti facta et ab eo acceptata; non autem resoluto iure delegantis, nisi ex appositis clau­ sulis apparet. § 2. Actus vero ex potestate delegata, quae exercetur pro solo foro interno, positus per inadvertentiam elapso tempore vel exhausto nu­ mero casuum validus est. Can. 993 - Potestas regiminis exsecutiva non suspenditur interpo­ sito recursu, nisi aliter iure communi expresse cavetur. Can. 994 - In errore communi de facto aut de iure itemque in dubio positivo et probabili sive iuris sive facti supplet Ecclesia pro foro et externo et interno potestatem regiminis exsecutivam. Can. 995 - Praescripta iuris de potestate regiminis exsecutiva va­ lent, nisi aliter iure communi cavetur vel ex natura rei constat, etiam de potestate, de qua in cann. 441, § 1 et 511, § 1 et de facultatibus, quae ad validam sacramentorum celebrationem aut ministrationem iure requiruntur. TITULUS XXII DE RECURSIBUS ADVERSUS DECRETA ADMINISTRATIVA Can. 996 - Quae in canonibus huius tituli de decretis statuuntur, applicanda sunt ad omnes actus administrativos singulares, qui in foro externo ex quavis legitima potestate in Ecclesia extra iudicium ponun­ tur, eis exceptis, qui a Romano Pontifice vel a Concilio Oecumenico feruntur. Can. 997 - § 1. Qui se decreto gravatum esse censet, potest ad aucto­ ritatem superiorem ei, qui hoc decretum tulit, ad normam iuris re­ currere. § 2. Primus recursus adversus decreta Protosyncelli vel Syncellorum ad Episcopum eparchialem interponitur, adversus vero decreta eorum, qui ex potestate delegata agunt, ad delegantem. Can. 998 - § 1. Valde optandum est, ut, si quis gravatum se de­ creto putat, non fiat inter ipsum et decreti auctorem contentio, sed inter eos de aequa solutione quaerenda tractetur, gravibus quoque hominibus ad mediationem vel studium forte adhibitis ita, ut per voluntariam decreti emendationem vel per iustam compensationem vel per aliam idoneam viam controversia dirimatur. § 2. De his auctoritas superior partes hortetur, antequam recursum recipit. Can. 999 - § 1. Antequam aliquis recursum interponit, debet revo­ cationem vel emendationem decreti scripto ab eiusdem auctore petere intra peremptorium terminum decem dierum a die intimationis decreti computandum; qua petitione facta etiam suspensio exsecutionis ipso iure petita intellegitur. § 2. Obligatio petendi revocationem vel emendationem decreti non urget, si agitur de primo recursu adversus decreta, de quibus in can. 997, § 2, vel si agitur de ulterioribus recursibus exceptis recursibus adver­ sus decreta Episcopi eparchialis, quibus quivis primus recursus decisus est. Can. 1000 - § 1. In casibus, in quibus recursus suspendit decreti exsecutionem, idem efficit etiam petitio, de qua in can. 999, § 1. § 2. In ceteris casibus, nisi intra decem dies a recepta petitione computandos auctor decreti exsecutionem eius suspendit, potest suspen­ sio interim peti ab auctoritate superiore, quae eam decernere potest 82 - A. A. S. TIT. 1258 X X I I - De recursibus adversus decreta administrativa tantum gravi de causa et cauto, ne quid salus animarum detrimenti capiat; si postea recursus interponitur, auctoritas, quae de recursu vi­ det, decernat, utrum suspensio exsecutionis decreti sit confirmanda an revocanda. § 3. Si nullus recursus intra statutum terminum adversus decretum interpositus est vel si recursus tantum ad petendam reparationem dam­ norum interpositus est, suspensio exsecutionis decreti ipso iure cessat. Can. 1001 - § 1. Recursus interponi debet intra peremptorium ter­ minum quindecim dierum. § 2. Terminus quindecim dierum decurrit : I in casu, in quo petitio revocationis vel emendationis decreti praemittenda est, ex die intimationis decreti, quo auctor prius decre­ tum emendavit vel petitionem reiecit, aut, si nihil decrevit, ex trice­ simo die a recepta petitione computando ; 2° in ceteris casibus ex die, quo decretum intimatum est. O Can. 1002 - Auctoritas superior decretum, quo recursus deciditur, intra sexaginta dies a recepto recursu computandos ferre debet, nisi ius particulare propriae Ecclesiae sui iuris alios terminos statuit; si vero hoc factum non est et recurrens scripto petit, ut hoc decretum feratur, tricesimo die ab hac petitione recepta computando, si etiam tunc nihil factum est, recursus pro reiecto habetur ac si eo die per decretum reiec­ tus sit ita, ut novus recursus adversus eum interponi possit. Can. 1003 - In recursibus adversus decreta administrativa servetur congrua congruis referendo can. 1517; recurrens semper ius habet pro­ curatorem vel advocatum adhibendi vitatis inutilibus moris; immo patronus ex officio constituatur, si recurrens patrono caret et auctori­ tas superior eum necessarium censet; semper tamen potest auctoritas superior iubere recurrentem ipsum comparere, ut interrogetur. Can. 1004 - Auctoritas superior, quae de recursu videt, potest de­ cretum non solum confirmare vel nullum declarare, sed etiam rescin­ dere et revocare, non vero emendare, nisi iure particulari propriae Ec­ clesiae sui iuris etiam haec potestas auctoritati superiori tribuitur. Can. 1005 - Etsi decretum ab auctoritate superiore confirmatum, nullum declaratum, rescissum, revocatum vel emendatum est, de repa­ ratione damnorum, si forte debetur, respondit ille, qui primum de­ cretum tulit ; auctoritas superior vero eatenus tantum respondet, qua­ tenus ex suo decreto damna obvenerunt. Can. 1006 - Recursus adversus decretum administrativum Patriar­ chae, etsi agitur de decreto, quod eparchiam Patriarchae respicit, vel T I T . X X I I - De recursibus adversus decreta administrativa 1259 de decreto, quo Patriarcha recursum decidit, fit ad specialem coetum Episcoporum ad normam iuris particularis constituendum, nisi quaestio ad Sedem Apostolicam defertur ; adversus decisionem huius coetus non datur ulterior recursus salva provocatione ad ipsum Romanum Ponti­ ficem. TITULUS XXIII DE BONIS ECCLESIAE TEMPORALIBUS Can. 1007 - Ecclesia in procurando bono hominum spirituali bonis temporalibus eget et utitur, quatenus propria eius missio id postu­ l a t ; quare ipsi ius nativum competit acquirendi, possidendi, admini­ strandi atque alienandi ea bona temporalia, quae ad fines ei proprios praesertim ad cultum divinum, ad opera apostolatus et caritatis at­ que ad congruam ministrorum sustentationem necessaria sunt. Can. 1008 - § 1. Romanus Pontifex .est omnium bonorum Eccle­ siae temporalium supremus administrator et dispensator. § 2. Dominium bonorum Ecclesiae temporalium sub suprema aucto­ ritate Romani Pontificis ad eam pertinet personam iuridicam, quae bona legitime acquisivit. Can. 1009 - § 1. Subiectum capax bona temporalia acquirendi, pos­ sidendi, administrandi et alienandi ad normam iuris canonici est quae­ vis persona iuridica. § 2. Bona temporalia omnia, quae ad personas iuridicas pertinent, sunt bona ecclesiastica. CAPUT I DE BONIS TEMPORALIBUS ACQUIRENDIS Can. 1010 - Personae iuridicae bona temporalia acquirere possunt omnibus iustis modis, quibus aliis licet. Can. 1011 - Auctoritati competenti ius est exigendi a christifide­ libus, quae ad fines Ecclesiae proprios sunt necessaria. Can. 1012 - § 1. Ius est Episcopo eparchiali, quatenus hoc neces­ sarium est ad bonum eparchiae, de consensu consilii a rebus oecono­ micis imponendi personis iuridicis sibi subditis tributa uniuscuiusque personae reditibus proportionata; nullum vero tributum imponi po­ test super oblationibus receptis occasione celebrationis Divinae Li­ turgiae. § 2. Personis physicis tributa imponi possunt solummodo ad nor­ mam iuris particularis propriae Ecclesiae sui iuris. TIT. X X I I I - De bonis Ecclesiae temporalibus 1261 Can. 1013 - § 1. Episcopi eparchialis est intra limites iure parti­ culari propriae Ecclesiae sui iuris statutos determinare taxas pro va­ riis actibus potestatis regiminis et oblationes occasione celebrationis Divinae Liturgiae, sacramentorum, sacramentalium vel quarumvis alia­ rum celebrationum liturgicarum, nisi aliter iure communi cavetur. § 2. Curent Patriarchae et Episcopi eparchiales diversarum Eccle­ siarum sui iuris in eodem territorio potestatem suam exercentes, ut collatis consiliis eadem norma de taxis et oblationibus statuatur. Can. 1014 - In omnibus ecclesiis, quae habitualiter christifideli­ bus patent, Episcopus eparchialis praecipere potest, ut colligantur obla­ tiones pro determinatis inceptis Ecclesiae. Can. 1015 - Eleemosynas colligere personis physicis vel iuridicis non licet nisi de licentia auctoritatis, cui subiectae sunt, et de consensu scripto dato Hierarchae loci, ubi eleemosynae colliguntur. Can. 1016 - § 1. Oblationes ad certum finem factae nonnisi ad eun­ dem finem destinari possunt. § 2. M s i contrarium constat, oblationes moderatoribus vel admi­ nistratoribus cuiusvis personae iuridicae factae praesumuntur ipsi per­ sonae iuridicae datae. § 3. Hae oblationes repudiari non possunt nisi iusta de causa et in rebus maioris momenti de licentia Hierarchae; eiusdem Hierarchae licentia requiritur, ut acceptentur, quae onere modali vel condicione gravantur firmo can. 1042. Can. 1017 - Praescriptionem ad normam cann. 1540 -1542 Eccle­ sia recipit etiam pro bonis temporalibus. Can. 1018 - Res sacrae, quae scilicet dedicatione vel benedictione ad cultum divinum destinatae sunt, si in dominio privatorum sunt, praescriptione acquiri a privatis personis possunt, sed eas adhibere ad usus profanos non licet, nisi dedicationem vel benedictionem ami­ serunt; si vero ad personam iuridicam ecclesiasticam pertinent, tan­ tum ab alia persona iuridica ecclesiastica acquiri possunt. Can. 1019 - Res immobiles, res mobiles pretiosae, quae scilicet ma­ gni sunt momenti artis vel historiae vel materiae causa, iura et actio­ nes sive personales sive reales, quae pertinent ad Sedem Apostolicam, spatio centum annorum praescribuntur; quae ad aliquam Ecclesiam sui iuris vel eparchiam pertinent, spatio quinquaginta annorum, quae vero ad aliam personam iuridicam, spatio triginta annorum. Can. 1020 - § 1. Omnis auctoritas gravi obligatione tenetur cu­ randi, ut bona temporalia Ecclesiae acquisita inscribantur nomine 1262 TIT. X X I I I - De bonis Ecclesiae temporalibus personae iuridicae, ad quam pertinent, servatis omnibus praescriptis iuris civilis, quae iura Ecclesiae in tuto ponunt. § 2. Si vero iure civili non conceditur, ut bona temporalia nomine personae iuridicae inscribantur, omnis auctoritas curet, ut auditis peritis in iure civili et consilio competenti iura Ecclesiae adhibitis modis iure civili validis illaesa maneant. § 3. Haec praescripta serventur etiam circa bona temporalia a per­ sona iuridica legitime possessa, quorum acquisitio documentis non­ dum est firmata. § 4. Auctoritas immediate superior tenetur horum praescriptorum. urgere observantiam Can. 1021 - § 1. In singulis eparchiis habeatur ad normam iuris particularis propriae Ecclesiae sui iuris speciale institutum, quod bona vel oblationes colligat eum in finem, ut congruae necnon fun­ damentaliter aequali sustentationi omnium clericorum, qui in favo­ rem eparchiae servitium praestant, apte provideatur, nisi aliter eis­ dem provisum est. § 2. Ubi praecaventia et securitas socialis necnon assistentia sa­ nitaria in favorem clericorum nondum apte ordinatae sunt, iure par­ ticulari uniuscuiusque Ecclesiae sui iuris provideatur, ut erigantur instituta, quae haec sub vigilantia Hierarchae loci in tuto ponunt. § 3. In singulis eparchiis, quatenus opus est, constituatur modo iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris determinato massa com­ munis, qua possunt Episcopi eparchiales obligationibus erga alias personas Ecclesiae deservientes satisfacere variisque necessitatibus eparchiae occurrere quaque etiam eparchiae divitiores adiuvare pau­ periores possunt. CAPUT II DE BONIS ECCLESIASTICIS ADMINISTRANDIS Can. 1022 - § 1. Episcopi eparchialis est vigilare administrationi omnium bonorum ecclesiasticorum, quae intra fines eparchiae sunt nec ab eius potestate regiminis sunt subducta, salvis legitimis titulis, qui eidem potiora iura tribuunt. § 2. Habita ratione iurium, legitimarum consuetudinum et circum­ stantiarum, Hierarchae, editis opportunis instructionibus intra limi­ tes iuris communis et iuris particularis propriae Ecclesiae sui iuris curent, ut tota administratio bonorum ecclesiasticorum apte ordinetur. Can. 1023 - Administratio bonorum ecclesiasticorum personae iu­ ridicae ei competit, qui immediate eam regit, nisi aliter iure cavetur. TIT. X X I I I - De bonis Ecclesiae temporalibus 1263 Can. 1024 - § 1. Actus, qui fines et modum ordinariae administra­ tionis excedunt, administrator bonorum ecclesiasticorum valide ponere non potest nisi de consensu auctoritatis competentis scripto dato. § 2. In statutis determinentur actus, qui fines et modum ordina­ riae administrationis excedunt; si vero de hac re silent statuta, com­ petit auctoritati, cui persona iuridica immediate subiecta est, con­ sulto consilio competenti huiusmodi actus determinare. § 3. Nisi quando et quatenus in rem eius versum est, persona iuri­ dica non tenetur respondere de actibus ab administratoribus invalide positis. Can. 1025 - Antequam administrator bonorum ecclesiasticorum suum officium init, debet : I coram Hierarcha vel eius delegato promissionem facere se pro­ prium officium fideliter impleturum ; 2° accurato inventario ab Hierarcha recognito bonorum ecclesia­ sticorum suae administrationi commissorum subscribere. O Can. 1026 - Inventarii bonorum ecclesiasticorum alterum exemplar asservetur in archivo personae iuridicae, ad quam pertinent, alterum in archivo curiae eparchialis; in utroque exemplari quaelibet mutatio adnotetur, quam patrimonium stabile eiusdem personae iuridicae subire contingit. Can. 1027 - Auctoritates debent curare, ut administratores bono­ rum ecclesiasticorum opportunas praestent cautiones iure civili vali­ das, ne quid Ecclesia detrimenti capiat eisdem administratoribus morientibus vel ab ofiicio cessantibus. Can. 1028 - § 1. Omnis administrator bonorum ecclesiasticorum di­ ligentia boni patris familias suum officium implere tenetur. § 2. Exinde praecipue debet : 1° vigilare, ne bona ecclesiastica suae curae concredita quoquo modo pereant neve quid detrimenti capiant initis in hunc finem, qua­ tenus opus est, contractibus assecurationis; 2° normas servare iuris canonici et civilis necnon ea, quae a fun­ datore vel donatore aut ab auctoritate competenti imposita sunt, et praesertim cavere, ne ex iuris civilis inobservantia damnum Ecclesiae obveniat ; 3° reditus bonorum ac proventus accurate et iusto tempore exigere exactosque tuto servare et secundum fundatoris mentem aut legitimas normas impendere; 4° curare, ut foenus vel mutui vel hypothecae causa solvendum statuto tempore solvatur et debiti summa capitalis opportune red­ datur ; T I T . X X I I I - De 1264 bonis Ecclesiae temporalibus 5° pecuniam, quae de expensis forte superest et utiliter collocari potest, de consensu Hierarchae in fines Ecclesiae vel personae iuri­ dicae collocare; 6° accepti et expensi libros bene ordinatos habere; 7° rationem administrationis exeunte unoquoque anno componere ; 8° documenta, quibus iura personae iuridicae in bona ecclesia­ stica nituntur, ordinare et in archivo asservare, authentica vero eorum exemplaria, ubi commode fieri potest, in archivo curiae eparchialis deponere. § 3. Praevisio accepti et expensi, ut ab administratoribus bonorum ecclesiasticorum quotannis componatur, enixe commendatur; ius par­ ticulare autem potest eam praecipere et pressius determinare modum, quo exhibenda est. Can. 1029 - Administrator bonorum ecclesiasticorum de bonis mo­ bilibus, quae ad patrimonium stabile non pertinent, donationes praeter­ quam moderatas secundum legitimam consuetudinem ne faciat nisi iusta de causa pietatis aut caritatis. Can. 1030 - Administrator bonorum ecclesiasticorum : I in operarum locatione etiam ius civile circa laborem et vitam socialem adamussim servet secundum principia ab Ecclesia tradita; 2° eis, qui operam ex condicto praestant, iustam remunerationem tribuat ita, ut suis ' et suorum necessitatibus convenienter providere possint. o Can. 1031 - § 1. Reprobata contraria consuetudine administrator bonorum ecclesiasticorum singulis annis rationem administrationis proprio Hierarchae reddere debet. § 2. De bonis temporalibus, quae Ecclesiae offeruntur, administra­ tor bonorum ecclesiasticorum rationem publice reddat secundum mo­ dum iure particulari statutum, nisi Hierarcha loci gravi de causa aliud statuit. Can. 1032 - Administrator bonorum ecclesiasticorum litem nomine personae iuridicae ne incohet neve contestetur in foro civili nisi de licentia Hierarchae proprii. Can. 1033 - Administrator bonorum ecclesiasticorum, qui officium vel munus arbitratu suo dimisit, ad restitutionem tenetur, si ex arbi­ traria dimissione damnum Ecclesiae obvenit. TIT. X X I I I - De bonis Ecclesiae temporalibus 1265 CAPUT III DE CONTRACTIBUS, PRAESERTIM DE ALIENATIONIBUS Can. 1034 - Quae ius civile territorii, ubi contractus initur, sta­ tuit de contractibus tam in genere quam in specie, et de solutionibus, eadem iure canonico in re, quae potestati Ecclesiae subest, eisdem cum effectibus serventur. Can. 1035 - § 1. Ad alienanda bona ecclesiastica, quae ex legitima assignatione patrimonium stabile personae iuridicae constituunt, re­ quiritur : I iusta causa veluti urgens necessitas, evidens utilitas, pietas, caritas vel ratio pastoralis; 2° aestimatio rei alienandae a peritis scripto facta; 3° in casibus iure praescriptis consensus auctoritatis competen­ tis scripto datus, sine quo alienatio invalida est. O § 2. Aliae quoque cautelae ab auctoritate competenti praescriptae serventur, ut Ecclesiae damnum vitetur. Can. 1036 - § 1. Si valor bonorum ecclesiasticorum, quorum alie­ natio proponitur, continetur intra summam minimam et summam ma­ ximam a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel a Sede Apo­ stolica statutam, requiritur consensus : I consilii a rebus oeconomicis et collegii consultorum eparchia­ lium, si agitur de bonis eparchiae; 2° Episcopi eparchialis, qui in casu eget consensu consilii a re­ bus oeconomicis et collegii consultorum eparchialium, si agitur de bonis personae iuridicae eodem Episcopo eparchiali subiectae; 3° auctoritatis in typico vel statutis determinatae, si agitur de bonis personae iuridicae Episcopo eparchiali non subiectae. O § 2. In Ecclesiis patriarchalibus, si valor bonorum summam maxi­ mam a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis statutam excedit, sed non duplo, requiritur consensus : I Patriarchae datus de consensu Synodi permanentis, si agitur de bonis eparchiae intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sitae, nisi ius particulare eiusdem Ecclesiae aliud fert; 2° Episcopi eparchialis necnon Patriarchae datus de consensu Sy­ nodi permanentis, si agitur de bonis personae iuridicae Episcopo epar­ chiali intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis potestatem suam exercenti subiectae; 3° Patriarchae datus de consensu Synodi permanentis, si agitur de bonis personae iuridicae Episcopo eparchiali non subiectae, etsi iuris pontificii, quae intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sita sunt. O T I T . X X I I I - De 1266 bonis Ecclesiae temporalibus § 3. In Ecclesiis patriarchalibus, si valor bonorum summam maxi­ mam a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis statutam duplo excedit et, si de rebus pretiosis vel ex voto Ecclesiae donatis agitur, servetur § 2, sed Patriarcha indiget consensu eiusdem Synodi. § 4. In ceteris casibus requiritur consensus Sedis Apostolicae, si valor bonorum excedit summam ab ipsa Sede Apostolica statutam vel approbatam et, si de rebus pretiosis vel ex voto Ecclesiae donatis agitur. Can. 1037 - Ad alienanda bona temporalia Ecclesiae patriarcha­ lis vel eparchiae Patriarchae, Patriarcha indiget : I consilio Synodi permanentis, si valor bonorum continetur in­ tra summam minimam et summam maximam a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis statutam et si de bonis Ecclesiae patriarchalis agitur; si vero nonnisi de bonis eparchiae Patriarchae agitur, servan­ dus est can. 1036, § 1, n. 1 ; 2° consensu Synodi permanentis, si valor bonorum summam ma­ ximam a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis statutam exce­ dit, sed non duplo; 3° consensu Synodi Episcoporum Ecclesiae patriarchalis, si valor bonorum eandem summam duplo excedit et si de rebus pretiosis vel ex voto Ecclesiae donatis agitur. O Can. 1038 - § 1. Ii, quorum consilium, consensus vel confirmatio ad alienanda bona ecclesiastica iure requiritur, ne dent consilium, con­ sensum vel confirmationem, antequam exacte edocti sunt de statu oe­ conomico personae iuridicae, cuius bona temporalia alienanda pro­ ponuntur, et de alienationibus iam peractis. § 2. Consilium, consensus aut confirmatio pro non datis haben­ tur, nisi in eis petendis exprimuntur alienationes iam peractae. Can. 1039 - Pro quacumque alienatione requiritur consensus eo­ rum, quorum interest. Can. 1040 - Si bona ecclesiastica contra praescripta iuris canonici alienata sunt, sed alienatio iure civili valida est, auctoritas supe­ rior illius, qui talem alienationem peregit, decernat omnibus mature perpensis, an et qualis actio, a quonam et contra quemnam propo­ nenda sit ad Ecclesiae iura vindicanda. Can. 1041 - Nisi res est minimi momenti, bona ecclesiastica pro­ priis administratoribus eorumque coniunctis usque ad quartum gradum consanguinitatis aut affinitatis non sunt vendenda aut locanda sine speciali auctoritatis, de qua in cann. 1036 et 1037, licentia. Can. 1042 - Cann. 1035 - 1041 servari debent non solum in aliena­ tione, sed etiam in quolibet negotio, quo condicio patrimonialis per­ sonae iuridicae peior fieri potest. TIT. X X I I I - De bonis Ecclesiae temporalibus 1267 CAPUT IV DE PIIS VOLUNTATIBUS ET DE PIIS FUNDATIONIBUS Can. 1043 - § 1. Qui ex iure naturae vel canonico libere potest de suis bonis statuere, potest etiam ad pias causas sive per actum inter vivos sive per actum mortis causa bona relinquere. § 2. In ultimis voluntatibus in bonum Ecclesiae serventur, si fieri potest, praescripta iuris civilis; si servata non sunt, heredes monean­ tur de obligatione, qua tenentur, implendi testatoris voluntatem. Can. 1044 - Voluntates christifidelium bona sua in pias causas do­ nantium vel relinquentium sive per actum inter vivos sive per actum mortis causa legitime acceptatae diligentissime impleantur etiam circa modum administrationis et erogationis bonorum firmo can. 1045. Can. 1045 - § 1. Hierarcha omnium piarum voluntatum tam mortis causa quam inter vivos exsecutor est. § 2. Hoc ex iure Hierarcha vigilare potest ac debet etiam per visi­ tationem, ut piae voluntates impleantur, eique ceteri exsecutores perfuncto munere rationem reddere debent. § 3. Clausulae huic Hierarchae iuri contrariae ultimis voluntati­ bus adiectae pro non appositis habentur. Can. 1046 - § 1. Qui bona ad pias causas sive per actum inter vi­ vos sive per actum mortis causa fiduciarie accepit, debet de sua fidu­ cia Hierarcham proprium certiorem facere eique omnia talia bona cum oneribus adiunctis indicare ; si vero donator id expresse et omnino prohibuit, fiduciam ne acceptet. § 2. Hierarcha debet exigere, ut bona fiduciaria in tuto collocen­ tur, et ad normam can. 1045, § 2 vigilare, ut pia voluntas ad effectum ducatur. § 3. Si agitur de bonis fiduciariis alicui sodali instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum commissis, quae destinata sunt loci vel eparchiae ecclesiis, christifidelibus, qui ibidem domicilium habent, aut piis causis iuvandis, Hierarcha, de quo in §§ 1 et 2, est Hierarcha loci. Can. 1047 - § 1. Piae fundationes in iure sunt : I piae fundationes autonomae, scilicet universitates rerum ad opera pietatis, apostolatus aut caritatis spiritualis vel temporalis desti­ natae et ab auctoritate competenti in personam iuridicam erectae; 2° piae fundationes non autonomae, scilicet bona temporalia ali­ cui personae iuridicae quoquo modo data cum onere in diuturnum o 1268 TIT. X X I I I - De bonis Ecclesiae temporalibus tempus, iure particulari determinandum, ex reditibus annuis fines, de quibus in n. 1, persequendi. § 2. Bona temporalia fundationis non autonomae, si concredita sunt personae iuridicae Episcopo eparchiali subiectae, elapso tempore determinato ad institutum, de quo in can. 1021, § 1, destinari debent, nisi alia fuit voluntas fundatoris expresse manifestata ; secus eidem personae iuridicae cedunt. Can. 1048 - § 1. Piae fundationes autonomae nonnisi ab Episcopo eparchiali aliave auctoritate superiore erigi possunt. § 2. Ut pia fundatio non autonoma a persona iuridica valide accepta­ ri possit, requiritur consensus Hierarchae proprii scripto datus; Hie­ rarcha vero consensum ne det, antequam legitime comperuit personam iuridicam novo oneri suscipiendo et oneribus iam susceptis satisfa­ cere posse; caveat quoque idem Hierarcha, ut reditus omnino respon­ deant oneribus adiunctis secundum morem propriae Ecclesiae sui iuris. § 3. Iuris particularis est determinare ceteras condiciones, sine qui­ bus piae fundationes erigi vel acceptari non possunt. Can. 1049 - Hierarcha, qui piam fundationem erexit vel consen­ sum ad piam fundationem acceptandam dedit, statim tutum locum designet, in quo pecunia et bona mobilia dotationis nomine assignata deponantur eum in finem, ut eadem pecunia vel bonorum mobilium pretium custodiantur et quam primum caute et utiliter de prudenti eiusdem Hierarchae iudicio consultis et eis, quorum interest, et con­ silio competenti collocentur in favorem eiusdem fundationis cum ex­ presse determinata mentione oneris. Can. 1050 - Documenti fundationis exemplar alterum in archivo curiae eparchialis, alterum in archivo personae iuridicae asservetur. Can. 1051 - § 1. Servatis cann. 1044 -1046 et 1031 onerum ex piis fundationibus incumbentium tabella conficiatur, quae in loco patenti exponatur, ne obligationes implendae in oblivionem cadant. § 2. Liber habeatur et apud parochum vel rectorem ecclesiae as­ servetur, in quo singula onera eorumque impletio et eleemosynae adno­ tentur. _ Can. 1052 - § 1. Reductio onerum Divinam Liturgiam celebrandi reservatur Sedi Apostolicae. § 2. Si in documento fundationis de re expresse cavetur, Hierarcha ob imminutos reditus onera Divinam Liturgiam celebrandi reducere potest. § 3. Episcopo eparchiali competit potestas reducendi ob deminutio­ nem redituum, dum causa perdurat, ad rationem oblationum in epar- TIT. X X I I I - De bonis Ecclesiae temporalibus 1269 chia legitime vigentium numerum celebrationum Divinae Liturgiae, dummodo nemo sit, qui obligatione tenetur et utiliter cogi potest ad oblationum augmentum faciendum. § 4. Episcopo eparchiali etiam competit potestas reducendi onera Divinam Liturgiam celebrandi, quae instituta ecclesiastica gravant, si reditus ad ea, quae ex eisdem tempore acceptationis onerum obtineri potuerunt, consequenda insufficientes evaserunt. § 5. Potestates, de quibus in §§ 3 et 4, habent etiam Superiores ge­ nerales institutorum religiosorum vel societatum vitae communis ad instar religiosorum clericalium iuris pontificii vel patriarchalis. § 6. Potestates, de quibus in §§ 3 et 4, Episcopus eparchialis de­ legare potest tantummodo Episcopo coadiutori, Episcopo auxiliari, Protosyncello vel Syncellis omni subdelegatione exclusa. Can. 1053 - Eisdem auctoritatibus, de quibus in can. 1052, pote­ stas insuper competit transferendi iusta de causa onera Divinam Li­ turgiam celebrandi in dies vel instituta diversa ab illis, quae in fun­ datione sunt statuta. Can. 1054 - § 1. Voluntatum christifidelium bona sua in pias cau­ sas donantium vel relinquentium reductio, moderatio, commutatio, si fundator potestatem hanc Hierarchae expresse concessit, ab eodem Hierarcha iusta tantum et necessaria de causa fieri potest. § 2. Si exsecutio onerum impositorum ob imminutos reditus aliave de causa nulla administratorum culpa impossibilis evasit, Hierarcha consultis eis, quorum interest, et consilio competenti atque servata quam optime fundatoris voluntate potest eadem onera aeque immi­ nuere firmo can. 1052. § 3. In ceteris casibus de re adiri debet Sedes Apostolica vel Pa­ triarcha, qui de consensu Synodi permanentis agat. TITULUS XXIV DE IUDICIIS IN GENERE Can. 1055 - § 1. Obiectum iudicii sunt : I personarum physicarum vel iuridicarum iura persequenda aut vindicanda vel facta iuridica declaranda; 2° delicta, quod spectat ad poenam irrogandam. o § 2. In controversiis vero ortis ex actu potestatis regiminis exse­ cutivae competens est solummodo auctoritas superior ad normam cann. 996 -1006. Can. 1056 - In causis, quae alicui Dicasterio Sedis Apostolicae re­ servantur, tribunalia normas ab eodem Dicasterio editas sequantur oportet. Can. 1057 - In causis servorum Dei, ut inter Sanctos referantur, serventur normae speciales a Romano Pontifice statutae. CAPUT I DE FORO COMPETENTI Can. 1058 - Romanus Pontifex a nemine iudicatur. Can. 1059 - § 1. Ob primatum Romani Pontificis integrum est cui­ libet christifideli causam suam in quovis statu et gradu iudicii cogno­ scendam ad ipsum Romanum Pontificem deferre, qui pro toto orbe catholico iudex est supremus et qui vel ipse per se ius dicit vel per tribunalia Sedis Apostolicae vel per iudices a se delegatos. § 2. Haec provocatio tamen ad Romanum Pontificem interposita non suspendit excepto casu appellationis exercitium potestatis in iu­ dice, qui causam iam cognoscere coepit quique idcirco potest iudicium prosequi usque ad sententiam definitivam, nisi constat Romanum Pon­ tificem causam ad se advocavisse. Can. I 2° 3° 4° o 1060 - § 1. Soli Romano Pontifici ius est iudicandi : Patriarchas; Episcopos in causis poenalibus; eos, qui supremum tenent civitatis magistratum; alias causas, quas ipse ad suum advocavit iudicium. TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1271 § 2. Exceptis Episcopis intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis potestatem suam exercentibus ceteri Episcopi in causis contentiosis iudicantur a tribunali a Romano Pontifice designato salvo can. 1066, § 2. § 3. Iudex de actu vel documento a Romano Pontifice in forma spe­ cifica confirmato videre non potest, nisi illius praecessit mandatum. Can. 1061 - Coram tribunalibus Sedis Apostolicae conveniri debent personae, quae auctoritatem superiorem infra Romanum Pontificem non habent, sive sunt personae physicae in ordine episcopatus non constitutae sive sunt personae iuridicae salvo can. 1063, § 4, nn. 3 et 4. Can. 1062 - § 1. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis, sal­ va competentia Sedis Apostolicae, est superius tribunal intra fines ter­ ritorii eiusdem Ecclesiae. § 2. Synodus Episcoporum Ecclesiae patriarchalis per secreta suf­ fragia eligere debet ad quinquennium ex suo gremio Moderatorem ge­ neralem administrationis iustitiae necnon duos Episcopos, qui cum eo praeside constituunt tribunal; si vero unus ex his tribus Episcopis est in causa vel adesse non potest, Patriarcha de consensu Synodi per­ manentis ei alium Episcopum substituat; item in casu recusationis videat Patriarcha de consensu Synodi permanentis. § 3. Huius tribunalis est iudicare causas contentiosas sive eparchiarum sive Episcoporum, etiam Episcoporum titularium. § 4. Appellatio in his causis fit ad Synodum Episcoporum Eccle­ siae patriarchalis ulteriore appellatione remota salvo can. 1059. § 5. Moderatori generali administrationis iustitiae est ius vigilandi omnibus tribunalibus intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis sitis necnon ius decisionem ferendi in recusatione contra aliquem iudicem tribunalis ordinarii Ecclesiae patriarchalis. Can. 1063 - § 1. Patriarcha erigere debet tribunal ordinarium Ec­ clesiae patriarchalis a tribunali eparchiae Patriarchae distinctum. § 2. Hoc tribunal proprium praesidem, iudices, promotorem iusti­ tiae, defensores vinculi aliosque necessarios administros habeat a Pa­ triarcha de consensu Synodi permanentis nominatos; praeses, iudices, promotor iustitiae necnon defensores vinculi amoveri non possunt nisi a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis, renuntiationem vero ab ofiicio Patriarcha solus acceptare potest. § 3. Hoc tribunal est tribunal appellationis in secundo et in ulte­ rioribus gradibus iudicii ope iudicum, qui sibi invicem succedunt, pro causis in tribunalibus inferioribus iam definitis ; huic tribunali com­ petunt etiam iura tribunalis metropolitani eis in locis territorii Ec­ clesiae patriarchalis, ubi provinciae erectae non sunt. T I T . X X I V - De iudiciis in genere 1272 § 4. Huic tribunali competit iudicare ope iudicum, qui sibi invi­ cem succedunt, in primo et in ulterioribus gradibus iudicii causas : I Exarchorum et delegatorum Patriarchae, qui Episcopi non sunt ; 2° personarum physicarum vel iuridicarum Patriarchae immediate subiectarum ; 3° institutorum vitae consecratae iuris pontificii; 4° Superioris instituti vitae consecratae iuris pontificii, qui in eodem instituto Superiorem potestate iudiciali praeditum non habet; 5° ex iuris particularis praescripto eidem tribunali reservatas. o Can. 1064 - § 1. Tribunal metropolitanum, quod non est distinctum a tribunali eparchiae Metropolitae, est tribunal appellationis a sen­ tentiis tribunalium eparchialium. § 2. A causis in primo gradu iudicii pertractatis coram Metropo­ lita aliove Episcopo eparchiali, qui auctoritatem superiorem infra Ro­ manum Pontificem non habet, fieri debet appellatio ad tribunal ab ipso stabili modo cum approbatione Sedis Apostolicae designatum fir­ mis cann. 139 et 175. Can. 1065 - Tribunal tertii gradus est Sedes Apostolica, nisi aliter iure communi expresse cavetur. Can. 1066 - § 1. In unaquaque eparchia et pro omnibus causis iure expresse non exceptis iudex in primo gradu iudicii est Episcopus epar­ chialis. § 2. Si vero agitur de iuribus aut bonis temporalibus personae iu­ ridicae ab Episcopo eparchiali repraesentatae, iudicat in primo gradu iudicii tribunal appellationis firmo can. 1062, § 3. Can. 1067 - § 1. Tribunal dem Ecclesiae sui iuris erigi porum eparchialium, quorum ritorii Ecclesiae patriarchalis Episcopis eparchialibus, qui Apostolica. primi gradus pro pluribus eparchiis eius­ potest a Patriarcha de consensu Episco­ interest, si de eparchiis intra fines ter­ sitis agitur; in ceteris casibus ab ipsis ad hoc consenserunt approbante Sede § 2. Hoc tribunal erigi debet, si singuli Episcopi eparchiales tri­ bunal proprium quacumque de causa erigere non possunt; intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis, si casus fert, a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis hoc tribunal erigatur. § 3. In eparchiis, pro quibus tale tribunal erectum est, tribunal eparchiale collegiale valide erigi non potest. § 4. Coetui Episcoporum eparchialium, qui ad tale tribunal con­ senserunt, vel Episcopo eparchiali ab eodem electo competunt potestà- TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1273 tes, quas Episcopus eparchialis habet circa suum tribunal; si vero hoc tribunal a Synodo Episcoporum Ecclesiae patriarchalis vel a Sede Apostolica erectum est, servandae sunt normae ab ipsa Synodo vel Sede Apostolica statutae. § 5. Appellatio ab hoc tribunali fit intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis ad tribunal ordinarium Ecclesiae patriarchalis ; in ce­ teris casibus vero ad tribunal stabili modo a coetu Episcoporum, de quo in § 4, cum approbatione Sedis Apostolicae vel ab ipsa Sede Apo­ stolica designatum. Can. 1068 - § 1. Episcopi eparchiales diversarum Ecclesiarum sui iuris in eodem territorio potestatem suam exercentes convenire inter se possunt de constituendo tribunali communi, quod causas sive con­ tentiosas sive poenales christifidelium alicui ex eisdem Episcopis epar­ chialibus subditorum cognoscat. § 2. Si idonei iudices aliique administri tribunalium desunt, Epi­ scopi eparchiales curent, ut tribunal commune constituatur. § 3. Episcopi eparchiales, qui ad tribunal commune consenserunt, unum ex se ipsis designare debent, cui circa hoc tribunal competunt potestates, quas Episcopus eparchialis habet circa suum tribunal. § 4. A sententiis tribunalis communis primi gradus appellatio fit ad tribunal stabili modo a Sede Apostolica designatum. Can. 1069 - § 1. Controversiae inter personas physicas vel iuridi­ cas eiusdem instituti vitae consecratae, institutis saecularibus exceptis, in quo Superiores potestate regiminis praediti sunt, definiendae sunt apud iudicem vel tribunal in typico vel statutis instituti determinatum. § 2. Si controversia, institutis saecularibus exceptis, enascitur inter personas physicas vel iuridicas diversorum institutorum vitae conse­ cratae aut etiam eiusdem instituti iuris eparchialis alteriusve, in quo Superiores potestate regiminis praediti non sunt, aut inter sodalem vel personam iuridicam instituti vitae consecratae et quamcumque aliam personam physicam vel iuridicam, iudicat in primo gradu iudicii tri­ bunal eparchiale. Can. 1070 - Auctoritas quodcumque tribunal erigens curet, ut tri­ bunal propria statuta ab eadem auctoritate approbata habeat, in qui­ bus iudicum aliorumque administrorum modus nominationis, muneris tempus, remuneratio necnon alia iure requisita determinari debent. Can. 1071 - Quodlibet tribunal ius habet in auxilium vocandi aliud tribunal cuiuscumque Ecclesiae, ut quosdam actus processuales pe­ ragat exceptis tamen illis actibus, qui decisiones iudicum implicant. 83 - A. A. S. TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1274 Can. 1072 - In causis, de quibus in cann. 1060, 1061, 1062, § 3 et 1063, § 4 inferiorum iudicum incompetentia est absoluta; item abso­ luta est incompetentia iudicis, si competentia ratione gradus iudicii statuta non servatur. Can. 1073 - § 1. Nemo in primo gradu iudicii conveniri potest nisi coram iudice, qui competens est ob unum ex titulis, qui iure com­ muni determinantur. § 2. Incompetentia iudicis, cui nullus ex his titulis suffragatur, di­ citur relativa. § 3. Nisi aliter iure expresse cavetur, actor sequitur forum partis conventae; si vero pars conventa multiplex forum habet, optio fori actori conceditur. Can. 1074 - Quilibet conveniri potest coram tribunali domicilii vel quasi-domicilii. Can. 1075 - § 1. Vagus forum habet in loco, ubi actu commoratur. § 2. Is, cuius neque domicilium aut quasi-domicilium neque locus commorationis nota sunt, conveniri potest in foro actoris, dummodo aliud forum legitimum non suppetat. Can. 1076 - Ratione rei sitae pars conveniri potest coram tribu­ nali loci, ubi res litigiosa sita est, quoties actio in rem directa est aut de spolio agitur. Can. 1077 - § 1. Ratione contractus pars conveniri potest coram tribunali loci, ubi contractus initus est vel impleri debet, nisi partes concorditer aliud tribunal elegerunt. § 2. Si causa versatur circa obligationes, quae ex alio titulo pro­ veniunt, pars conveniri potest coram tribunali loci, ubi obligatio orta est vel est implenda. Can. 1078 - In causis poenalibus accusatus, etsi absens, conveniri potest coram tribunali loci, ubi delictum patratum est. Can. 1079 - Pars conveniri potest : I in causis, quae circa administrationem versantur, coram tri­ bunali loci, ubi administratio gesta est; 2° in causis, quae respiciunt hereditates vel legata pia, coram tri­ bunali ultimi domicilii vel quasi-domicilii vel commorationis firmo can. 1075, § 2 illius, de cuius hereditate vel legato pio agitur, nisi agitur de mera exsecutione legati, quae videnda est secundum ordina­ rias competentiae normas. o TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1275 Can. 1080 - Si nullus ex superioribus titulis iudici suffragatur et tamen causa apud ipsum introducitur, ipse competentiam obtinet, si partes et auctoritas, cui tribunal immediate subiectum est, consentiunt. Can. 1081 - Ratione conexionis ab uno eodemque tribunali et in eodem processu cognoscendae sunt causae inter se conexae, nisi iuris praescriptum obstat. Can. 1082 - Ratione praeventionis, si duo vel plura tribunalia ae­ que competentia sunt, ei ius est causam cognoscendi, quod prius par­ tem conventam legitime citavit. Can. 1083 - § 1. Conflictus inter iudices, quisnam eorum ad aliquod negotium competens sit, definiendi sunt a tribunali appellationis illius iudicis, coram quo actio primo per libellum litis introductorium pro­ mota est. § 2. Si vero alterutrum tribunal est alterius tribunal appellationis, conflictus definiendus est a tribunali tertii gradus pro tribunali, in quo actio primo promota est. § 3. A decisionibus in his conflictibus non datur locus appellationi. Can. 1084 - § 1. Tribunali collegiali trium iudicum reservantur : 1° causae de vinculo sacrae ordinationis; 2° causae de vinculo matrimonii firmis cann. 1372-1374; 3° causae poenales de delictis, quae poenam excommunicationis maioris, privationis officii, reductionis ad gradum inferiorem vel de­ positionis secumferunt ; 4° causae determinatae iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris. § 2. Ceterae causae tractantur a iudice unico, nisi Episcopus epar­ chialis certam causam collegio trium iudicum reservat. § 3. In primo gradu iudicii, si collegium constitui non potest, dum huiusmodi impossibilitas perdurat, Patriarcha consulta Synodo permanenti permittere potest, ut Episcopus eparchialis causas iudici unico clerico committat, qui, si fieri potest, assessorem et auditorem sibi asciscat; idem permittere potest Metropolita, qui Ecclesiae me­ tropolitanae sui iuris praeest, vel etiam Metropolita Ecclesiae patriar­ chalis extra fines territorii eiusdem Ecclesiae constitutus, uterque con­ sultis duobus Episcopis eparchialibus ordinatione episcopali seniori­ b u s ; in ceteris casibus adeatur Sedes Apostolica. Can. 1085 - § 1. Tribunal collegiale collegialiter procedere debet et ad maiorem numerum suffragiorum decisiones ferre, ad validitatem quidem, si agitur : I de reiectione petitionis actionis reconventionalis vel causae in­ cidentis ; o TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1276 2° de definitione recursus adversus decretum praesidis; 3° de sententia, etsi interlocutoria, necnon de decretis, quae vim sententiae definitivae habent. § 2. Ceteros actus processuales ponens peragat, nisi collegium ali­ quos, non quidem ad validitatem, sibi reservavit. § 3. Si causa in primo gradu iudicii collegialiter cognita est, etiam in gradu appellationis collegialiter nec a minore iudicum numero de­ finiri debet; si vero a iudice unico, etiam in gradu appellationis a iudice unico definienda est excepto casu, de quo in can. 1084, § 3. CAPUT I I DE ADMINISTRIS TRIBUNALIUM Art. I DE VICARIO IUDICIALI, DE IUDICIBUS ET DE AUDITORIBUS Can. 1086 - § 1. Episcopus eparchialis tenetur Vicarium iudicia­ lem constituere cum potestate iudiciali ordinaria a Protosyncello di­ stinctum, nisi parvitas eparchiae aut paucitas causarum aliud suadet. § 2. Vicarius iudicialis unum constituit tribunal cum Episcopo eparchiali, sed non potest iudicare causas, quas Episcopus eparchialis sibi reservavit. § 3. Vicario iudiciali dari possunt adiutores, quibus nomen est Vi­ cariorum iudicialium adiunctorum. § 4. Tum Vicarius iudicialis tum Vicarii iudiciales adiuncti esse debent sacerdotes integrae famae, in iure canonico doctores vel sal­ tem licentiati, prudentia et iustitiae zelo probati, annos nati non mi­ nus triginta. Can. 1087 - § 1. In eparchia nominentur ab Episcopo eparchiali iudices eparchiales, qui sint clerici. § 2. Patriarcha consulta Synodo permanenti vel Metropolita, qui Ecclesiae metropolitanae sui iuris praeest, consultis duobus Episcopis eparchialibus ordinatione episcopali senioribus permittere potest, ut etiam alii christifideles iudices nominentur, ex quibus suadente neces­ sitate unus assumi potest ad collegium efformandum; in ceteris casi­ bus hac in re adeatur Sedes Apostolica. § 3. Iudices sint integrae famae, in iure canonico doctores vel sal­ tem licentiati, prudentia et iustitiae zelo probati. TIT. XXIV - De iudiciis in genere 1277 Can. 1088 - § 1. Vicarius iudicialis, Vicarius iudicialis adiunctus et ceteri iudices nominantur ad tempus determinatum. § 2. Si tempus determinatum sede eparchiali vacante elapsum est, ii amoveri non possunt, sed in officio perdurant, donec novus Episco­ pus eparchialis in re providerit. § 3. Si Vicarius iudicialis ab Administratore eparchiae nominatur, adveniente novo Episcopo eparchiali indiget confirmatione. Can. 1089 - Iudex unicus in quolibet iudicio duos assessores ex christifidelibus probatae vitae sibi consulentes asciscere potest. Can. 1090 - § 1. Duos iudices, qui una cum praeside tribunal col­ legiale constituunt, inter iudices eparchiales Vicarius iudicialis de­ signet ex ordine per turnum, nisi pro sua prudentia Episcopus epar­ chialis aliud opportunum existimavit. § 2. Iudices semel designatos ne subroget Vicarius iudicialis nisi gravissima de causa in decreto ad validitatem exprimenda. Can. 1091 - § 1. Tribunali collegiali praeest, si fieri potest, Vi­ carius iudicialis vel Vicarius iudicialis adiunctus. § 2. Tribunalis collegialis praeses debet unum de iudicibus eius­ dem tribunalis ponentem designare, nisi ipse vult hoc munus implere. § 3. Idem praeses potest ponenti alium iusta de causa substituere. § 4. Ponens in conventu iudicum de causa refert et sententiam scripto redigit. Can. 1092 - Ad iudicem unicum iura tribunalis et praesidis spec­ tant. Can. 1093 - § 1. Iudex vel tribunalis collegialis praeses possunt auditorem designare ad causae instructionem peragendam eum seligentes aut ex tribunalis iudicibus aut ex christifidelibus ab Episcopo eparchiali ad hoc officium admissis. § 2. Episcopus eparchialis potest ad officium auditoris admittere christifideles, qui bonis moribus, prudentia et doctrina praestant. § 3. Auditoris est secundum iudicis colligere easque collectas iudici tradere ; datum obstat, interim decidere, quae gendae sint, si forte de hac re quaestio exercet. mandatum probationes tantum potest autem, nisi iudicis man­ et quomodo probationes colli­ oritur, dum ipse officium suum 1278 T I T . XXIV - De iudiciis in genere Art. I I DE PROMOTORE IUSTITIAE, DE DEFENSORE VINCULI ET DE NOTARIO Can. 1094 - Ad causas contentiosas, in quibus bonum publicum in discrimen vocari potest, et ad causas poenales constituatur in epar­ chia promotor iustitiae, qui obligatione tenetur providendi bono publico. Can. 1095 - § 1. In causis contentiosis Episcopi eparchialis est iudicare, utrum bonum publicum in discrimen vocari possit necne, nisi interventus promotoris iustitiae iure praecipitur vel ex natura rei evidenter necessarius est. § 2. Si in praecedenti gradu iudicii intervenit promotor iustitiae, in ulteriore gradu huius interventus praesumitur necessarius. Can. 1096 - Ad causas, in quibus agitur de nullitate sacrae ordi­ nationis aut de nullitate vel solutione matrimonii, constituatur in epar­ chia defensor vinculi, qui obligatione tenetur proponendi et exponendi omnia, quae rationabiliter adduci possunt adversus nullitatem vel so­ lutionem. Can. 1097 - In causis, in quibus promotoris iustitiae aut defen­ soris vinculi praesentia requiritur, eis non citatis acta nulla sunt, nisi ipsi, etsi non citati, revera interfuerunt aut saltem ante sententiam actis inspectis officio suo fungi potuerunt. Can. 1098 - Nisi aliter iure communi expresse cavetur : 1° quoties lex praecipit, ut iudex partes earumve alteram audiat, etiam promotor iustitiae et defensor vinculi, si iudicio intersunt, au­ diendi sunt; 2° quoties instantia partis requiritur, ut iudex aliquid decernere possit, instantia promotoris iustitiae vel defensoris vinculi, qui iudi­ cio intersunt, eandem vim habet. Can. 1099 - § 1. Episcopi eparchialis est promotorem iustitiae et defensorem vinculi nominare; in tribunalibus non eparchialibus iidem nominantur ad normam statutorum tribunalis, nisi aliter iure cavetur. § 2. Promotor iustitiae et defensor vinculi sint christifideles inte­ grae famae, in iure canonico doctores vel saltem licentiati ac pru­ dentia et iustitiae zelo probati. Can. 1100 - § 1. Eadem persona, non autem in eadem causa, offi­ cium promotoris iustitiae et defensoris vinculi gerere potest. § 2. Promotor iustitiae et defensor vinculi constitui possunt ad universitatem causarum vel ad singulas causas ; possunt vero ab Epi­ scopo eparchiali iusta de causa amoveri. TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1279 Can. 1101 - § 1. Cuilibet processui intersit notarius ita, ut nulla habeantur acta, si non sunt ab eo subscripta. § 2. Acta, quae notarii conficiunt, publicam fidem faciunt. Art. I I I DE ADMINISTRIS TRIBUNALIUM EX DIVERSIS EPARCHIIS VEL ECCLESIIS SUI IURIS ASSUMENDIS Can. 1102 - § 1. Iudices aliique administri tribunalium assumi pos­ sunt ex qualibet eparchia vel instituto religioso vel societate vitae communis ad instar religiosorum propriae vel etiam alterius Eccle­ siae sui iuris de consensu vero scripto dato proprii Episcopi eparchia­ lis vel Superioris maioris. § 2. Iudex delegatus, nisi aliud fert delegationis mandatum, uti potest auxilio administrorum intra territorium mandantis degentium. CAPUT I I I DE OBLIGATIONIBUS IUDICUM ET ALIORUM ADMINISTRORUM TRIBUNALIUM Can. 1103 - § 1. Christifideles omnes, in primis autem Episcopi, se­ dulo annitantur, ut salva iustitia lites in populo Dei, quatenus fieri potest, vitentur vel pacifice quam primum componantur. § 2. Iudex in limine litis et etiam quolibet alio momento, quoties spem boni exitus perspicit, partes hortari et adiuvare ne omittat, ut de aequa controversiae solutione quaerenda communi consilio curent, viasque ad hoc propositum assequendum idoneas ipsis indicet gravi­ bus quoque hominibus ad mediationem adhibitis. § 3. Si vero circa bonum privatum partium causa versatur, dispiciat iudex, num transactione vel per compromissum in arbitros controversia finem habere utiliter possit. Can. 1104 - § 1. Iudex competens parti legitime requirenti suum ministerium praestare debet. § 2. Iudex nullam causam cognoscere potest, nisi petitio ad nor­ mam canonum facta est ab eo, cuius interest, vel a promotore iustitiae. Can. 1105 - Qui causae interfuit tamquam iudex, promotor iusti­ tiae, defensor vinculi, procurator, advocatus, testis aut peritus non potest postea valide eandem causam in alio gradu iudicii tamquam iu­ dex definire aut in eodem munus assessoris agere. 1280 TIT. X X I V - De iudiciis in genere Can. 1106 - § 1. Iudex cognoscendam ne suscipiat causam, in qua ratione consanguinitatis vel affinitatis in quolibet gradu lineae rectae et usque ad quartum gradum inclusive lineae collateralis vel ratione tutelae et curatelae, intimae vitae consuetudinis, magnae simultatis vel lucri faciendi aut damni vitandi aliquid ipsius interest. § 2. In eisdem adiunctis ab officio suo abstinere debent promotor iustitiae, defensor vinculi, assessor et auditor. Can. 1107 - § 1. Si iudex sive in tribunali ordinario sive delegato, etsi competens, recusatur, auctoritas, cui tribunal immediate subiec­ tum est, hanc exceptionem definiat salvo can. 1062, §§ 2 et 5. § 2. Si Episcopus eparchialis est iudex et contra eum recusatio opponitur, abstineat a iudicando. § 3. Si recusatio opponitur contra ceteros tribunalis administros, de hac exceptione videat praeses in tribunali collegiali vel iudex, si unicus est. Can. 1108 - Recusatione admissa personae mutari debent, non vero gradus iudicii. Can. 1109 - § 1. Quaestio de recusatione expeditissime definienda est auditis partibus. § 2. Actus positi a iudice, antequam recusatur, validi s u n t ; qui autem positi sunt post propositam recusationem, rescindi debent, si pars petit, intra decem dies ab admissa recusatione computandos ; post admissam recusationem invalidi sunt. Can. 1110 - § 1. In negotio, quod privatorum solummodo interest, iudex procedere potest dumtaxat ad instantiam partis; causa autem legitime introducta iudex procedere potest et debet, etiam ex officio, in causis poenalibus et aliis causis, quae ad bonum publicum Eccle­ siae aut ad salutem animarum spectant. § 2. Potest autem praeterea iudex partium neglegentiam in pro­ bationibus afferendis vel in exceptionibus opponendis supplere, quo­ ties id necessarium censet ad vitandam graviter iniustam sententiam firmo can. 1283. Can. I l l i - Iudices et tribunalia curent, ut quam primum salva iustitia causae omnes terminentur ita, ut in primo gradu iudicii ultra annum ne protrahantur, in gradu appellationis vero non ultra sex menses. Can. 1112 - Omnes, qui tribunal constituunt aut eidem opem fe­ runt, promissionem de munere fideliter implendo facere debent. TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1281 Can. 1113 - § 1. In iudicio poenali semper, in iudicio contentioso autem, si ex revelatione alicuius actus processualis praeiudicium par­ tibus obvenire potest, iudices et tribunalis adiutores tenentur secre­ tum servare. § 2. Tenentur etiam semper et erga omnes ad secretum servan­ dum de discussione, quae inter iudices in tribunali collegiali ante fe­ rendam sententiam habetur, tum etiam de variis suffragiis et opinio­ nibus ibidem prolatis; ad hoc secretum tenentur etiam alii omnes, ad quos notitia de re quoquo modo pervenit. § 3. Immo, quoties natura causae vel probationum talis est, ut ex actorum vel probationum evulgatione aliorum fama periclitetur vel praebeatur ansa dissidiis aut scandalum aliudve huius generis incom­ modum oriatur, iudex potest testes, peritos, partes earumque advo­ catos vel procuratores iureiurando obligare ad secretum servandum. Can. 1114 - Iudex et omnes alii administri tribunalis occasione agendi iudicii dona quaevis acceptare prohibentur. Can. 1115 - § 1. Iudices, qui, etsi certe et evidenter competentes sunt, ius reddere recusant vel nullo suffragante iuris praescripto se competentes declarant atque causas cognoscunt ac definiunt vel secre­ tum lege praescriptum violant vel ex dolo aut gravi neglegentia aliud partibus damnum inferunt, congruis poenis ab auctoritate competenti puniri possunt non exclusa officii privatione. § 2. Eisdem poenis puniri possunt etiam ceteri administri tribu­ nalis et adiutores, si ofiicio suo, ut supra, defuerunt ; quos omnes etiam iudex punire potest. Can. 1116 - Si iudex praevidet actorem probabiliter spreturum esse sententiam ecclesiasticam, cum forte haec eidem est contraria, et idcir­ co iuribus partis conventae non satis consultum iri, potest ad instan­ tiam partis conventae vel etiam ex ofiicio actori congruam cautionem imponere pro observantia sententiae ecclesiasticae. CAPUT IV DE ORDINE COGNITIONUM Can. 1117 - Causae cognoscendae sunt eo ordine, quo fuerunt pro­ positae et in albo inscriptae, nisi ex eis aliqua celerem prae ceteris expeditionem exigit, quod quidem speciali decreto rationibus suffulto statuendum est. Can. 1118 - § 1. Vitia, quibus sententiae nullitas haberi potest, in quolibet statu vel gradu iudicii excipi possunt itemque a iudice ex ofiicio declarari. 1282 Trr. XXIV - De iudiciis in genere § 2. Exceptiones dilatoriae vero eae praesertim, quae respiciunt personas et modum iudicii, proponendae sunt ante litis contestatio­ nem, nisi lite iam contestata emerserunt, et quam primum definiendae. Can. 1119 - § 1. Si exceptio proponitur contra iudicis competen­ tiam, hac de re ipse iudex videre debet. § 2. In casu exceptionis de incompetentia relativa, si iudex se com­ petentem pronuntiat, eius decisio non admittit appellationem, sed im­ pugnari potest per querelam nullitatis, restitutionem in integrum vel oppositionem tertii. § 3. Si vero iudex se incompetentem declarat, pars, quae se gra­ vatam censet, potest intra quindecim dies utiles provocare ad tribu­ nal appellationis. Can. 1120 - Iudex in quovis statu iudicii se absolute incompe­ tentem agnoscens suam incompetentiam declarare debet. Can. 1121 - § 1. Exceptiones rei iudicatae, transactionis et aliae peremptoriae, quae dicuntur litis finitae, proponi et cognosci debent ante litis contestationem ; qui serius eas opposuit, non est reicien­ dus, sed expensas iudiciales solvere debet, nisi probat se oppositio­ nem malitiose non distulisse. § 2. Aliae exceptiones peremptoriae proponantur in litis contesta­ tione et suo tempore tractandae sunt secundum normas circa quae­ stiones incidentes. Can. 1122 - § 1. Actiones reconventionales proponi valide non pos­ sunt nisi intra triginta dies a lite contestata computandos. § 2. Actiones reconventionales autem cognoscantur simul cum actio­ ne principali, hoc est pari gradu iudicii cum ea, nisi eas separatim cognoscere necessarium est aut iudex id opportunius existimat. Can. 1123 - Quaestiones de cautione pro expensis iudicialibus prae­ standa aut de concessione gratuiti patrocinii, quod statim ab initio po­ stulatum est, et aliae huiusmodi regulariter videndae sunt ante litis contestationem. CAPUT V DE IUDICII TERMINIS, DILATIONIBUS ET LOCO Can. 1124 - § 1. Termini perimendis iuribus a lege constituti pro­ rogari non possunt neque valide nisi petentibus partibus coartari. § 2. Ceteri autem termini, antequam elapsi sunt, possunt iusta de causa a iudice auditis vel petentibus partibus prorogari, numquam autem nisi partibus consentientibus valide coartari. TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1283 § 3. Caveat tamen iudex, ne iudicium nimis diuturnum fiat ex pro­ rogatione. Can. 1125 - Si lex terminos non statuit ad actus processuales pera­ gendos, iudex illos determinare debet habita ratione naturae unius­ cuiusque actus. Can. 1126 - Si die ad actum iudicialem indicto vav,dvit tribunal, terminus intellegitur prorogatus ad primum sequentem diem non fe­ riatum. Can. 1127 - Sedes tribunalis sit, si fieri potest, stabilis, quae sta­ tutis horis pateat servatis normis iure particulari de hac re statutis. Can. 1128 - § 1. Iudex ex territorio suo vi expulsus vel a potestate iudiciali ibi exercenda impeditus potest extra territorium potestatem suam exercere et sententiam ferre certiore tamen hac de re facto loci Episcopo eparchiali. § 2. Praeterea iudex iusta de causa et auditis partibus potest ad probationes acquirendas etiam extra proprium territorium se conferre de licentia tamen Episcopi eparchialis loci adeundi et in sede ab ipso designata. CAPUT VI DE PERSONIS IN AULAM ADMITTENDIS ET DE MODO CONFICIENDI ET ASSERVANDI ACTA Can. 1129 - § 1. Nisi aliter iure particulari Ecclesiae sui iuris ex­ presse cavetur, dum causae coram tribunali aguntur, ii tantummodo assint in aula, quos lex aut iudex ad processum expediendum neces­ sarios esse statuit. § 2. Omnes iudicio assistentes, qui reverentiae et oboedientiae tri­ bunali debitae graviter defuerunt, iudex potest monitione in cassum facta congruis poenis punire, advocatos praeterea et procuratores etiam a munere apud tribunalia ecclesiastica exercendo suspendere. Can. 1130 - Si qua persona interroganda utitur lingua iudici vel partibus ignota, adhibeatur interpres iuratus a iudice designatus; de­ clarationes tamen scripto redigantur lingua originaria et translatio addatur; interpres etiam adhibeatur, si surdus vel mutus interrogari debet, nisi forte mavult iudex quaestionibus a se datis scripto respon­ deatur. Can. 1131 - § 1. Omnia acta iudicialia sive ea, quae meritum quae­ stionis respiciunt, seu acta causae, sive ea, quae ad formam procedendi pertinent, seu acta processus, scripto redacta esse debent. 1284 T I T . X X I V - De iudiciis in genere § 2. Singula folia actorum numerentur et authenticitatis signo mu­ niantur. Can. 1132 - Quoties in actis iudicialibus partium aut testium sub­ scriptio requiritur, si pars aut testis eis subscribere non potest vel non vult, id in ipsis actis adnotetur simulque iudex et notarius fidem faciant actum ipsum de verbo ad verbum parti aut testi perlectum esse et partem aut testem ei vel non potuisse vel noluisse subscribere. Can. 1133 - § 1. Iudicio expleto documenta, quae in privatorum dominio sunt, restitui debent retento tamen eorum exemplari. § 2. Cancellarius et notarii sine iudicis mandato tradere prohi­ bentur exemplar actorum iudicialium et documentorum, quae sunt processui acquisita. § 3. Anonymae epistulae destrui debent neque de eis mentio fiat in actis; eodem modo destrui debent quaelibet alia scripta et epistu­ lae subscriptae, quae nihil ad causae meritum conferunt vel sunt certo calumniosae. CAPUT V I I DE ACTORE ET DE PARTE CONVENTA Can. 1134 - Quilibet sive baptizatus sive non baptizatus potest in iudicio agere; pars autem legitime conventa respondere debet. Can. 1135 - Etsi actor vel pars conventa procuratorem vel advo­ catum constituit, semper tamen tenetur in iudicio ipse adesse ad prae­ scriptum iuris vel iudicis. Can. 1136 - § 1. Minores et ii, qui usu rationis destituti sunt, stare in iudicio tantummodo possunt per eorum parentes aut tutores vel curatores. § 2. Si iudex existimat eorum iura esse in conflictu cum iuribus pa­ rentum vel tutorum vel curatorum aut hos non satis tueri posse ipso­ rum iura, tunc stent in iudicio per tutorem vel curatorem a iudice constitutum. § 3. Sed in causis spiritualibus et cum spiritualibus conexis, si minores usum rationis assecuti sunt, agere et respondere possunt sine parentum vel tutoris consensu et quidem per se ipsi, si aetatem quat­ tuordecim annorum expleverunt; secus per tutorem a iudice consti­ tutum. § 4. Bonis interdicti et ii, qui minus firmae mentis sunt, stare in iudicio per se ipsi possunt tantummodo, ut de propriis delictis respon­ deant aut ad praescriptum iudicis ; in ceteris agere et respondere de­ bent per suum curatorem. TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1285 Can. 1137 - Quoties adest tutor aut curator ab auctoritate civili constitutus, idem potest a iudice ecclesiastico admitti audito, si fieri potest, Episcopo eparchiali eius, cui datus e s t ; si vero non adest aut non videtur admittendus, ipse iudex tutorem aut curatorem pro causa designet. Can. 1138 - § 1. Personae iuridicae in iudicio stant per suos legi­ timos repraesentantes. § 2. Quoties in periculo versantur bona, ad quae alienanda ali­ cuius consensus vel consilium vel licentia requiritur, idem consensus vel consilium vel licentia requiritur etiam ad litem incohandam vel contestandam. § 3. In casu vero defectus vel neglegentiae repraesentantis potest ipse Hierarcha per se vel per alium stare in iudicio nomine persona­ rum iuridicarum, quae sub eius potestate sunt. CAPUT V I I I DE PROCURATORIBUS AD LITES ET DE ADVOCATIS Can. 1139 - § 1. Pars libere potest procuratorem et advocatum sibi constituere, sed potest etiam per se ipsa agere et respondere, nisi iudex procuratoris vel advocati ministerium necessarium existimavit. § 2. In iudicio poenali vero accusatus aut a se constitutum aut a iudice datum semper habere debet advocatum. § 3. In iudicio contentioso, si agitur de minoribus aut de causa, in qua bonum publicum in discrimen vocatur, exceptis autem causis matrimonialibus, iudex parti carenti advocatum ex ofiicio constituat. Can. 1140 - § 1. Unum sibi pars potest constituere procuratorem, qui non potest alium sibi substituere, nisi id eidem scripto permis­ sum est. § 2. Si vero iusta de causa plures procuratores ab eadem parte constituuntur, hi ita designentur, ut detur inter ipsos locus prae­ ventioni. § 3. Advocati autem plures simul constitui possunt. Can. 1141 - Procurator et advocatus debent esse aetate maiores et bonae famae; advocatus debet praeterea esse catholicus, nisi aucto­ ritas, cui tribunal immediate subiectum est, aliud permittit, et doctor in iure canonico vel alioquin vere peritus et ab eadem auctoritate approbatus. 1286 TIT. X X I V - De iudiciis in genere Can. 1142 - § 1. Procurator et advocatus, antequam munus susci­ piunt, mandatum authenticum apud tribunal deponere debent. § 2. Ad iuris tamen exstinctionem impediendam iudex potest curatorem admittere etiam non exhibito mandato, praestita, si res idonea cautione; actus iudicis autem qualibet vi caret, si intra minum peremptorium a iudice statuendum procurator mandatum exhibet. pro­ fert, ter­ non Can. 1143 - Nisi mandatum speciale habet, procurator non potest valide renuntiare actioni, litis instantiae vel actis iudicialibus nec transigere, pacisci, compromittere in arbitros et generatim ea agere, pro quibus ius requirit mandatum speciale. Can. 1144 - § 1. Ut procuratoris vel advocati amotio effectum sor­ tiatur, necesse est ipsis intimetur et, si lis iam contestata est, iudex et adversa pars certiores facti sint de amotione. § 2. Lata sententia definitiva ius et obligatio appellandi, si man­ dans non renuit, procuratori manet. Can. 1145 - Procurator et advocatus possunt a iudice dato decreto repelli sive ex officio sive ad instantiam partis, gravi de causa tamen et semper salvo recursu ad tribunal appellationis. Can. 1146 - § 1. Procurator et advocatus vetantur emere litem aut sibi de immodico emolumento vel rei litigiosae parte vindicata pacisci ; quae si fecerunt, nulla est pactio et a iudice possunt poena pecuniaria puniri; advocatus praeterea ab officio suspendi, vel etiam, si recidivus est, ab auctoritate, cui tribunal immediate subiectum est, destitui et ex albo advocatorum expungi potest. § 2. Eodem modo puniri possunt procuratores et advocati, qui a competentibus tribunalibus causas in fraudem legis subtrahunt, ut ab aliis favorabilius definiantur. Can. 1147 - Procuratores et advocati, qui ob dona aut pollicita­ tiones aut quamlibet aliam rationem suum munus prodiderunt, a pa­ trocinio exercendo suspendantur et poena pecuniaria aliisve congruis poenis puniantur. Can. 1148 - In unoquoque tribunali, quatenus fieri potest, stabi­ les patroni constituantur ab ipso tribunali remunerationem recipien­ tes, qui munus procuratoris vel advocati praesertim in causis matri­ monialibus pro partibus, quae eos seligere malint, exerceant. TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1287 CAPUT IX DE ACTIONIBUS ET DE EXCEPTIONIBUS Can. 1149 - Quodlibet ius non solum actione munitur, nisi aliter expresse cautum est, sed etiam exceptione, quae semper competit et est sua natura perpetua. Can. 1150 - Quaevis actio exstinguitur praescriptione ad normam iuris aliove legitimo modo exceptis actionibus de statu personarum, quae numquam exstinguuntur. Can. 1151 - Actiones contentiosae, nisi aliter iure expresse cave­ tur, praescriptione exstinguuntur quinquennio a die, a quo actio pri­ mum potuit proponi, computando firmis, ubi vigent, hac in re Statutis personalibus. Can. 1152 - § 1. Omnis actio poenalis exstinguitur morte rei, con­ donatione auctoritatis competentis et praescriptione. § 2. Actio poenalis praescriptione exstinguitur triennio, nisi agitur : I de delictis Sedi Apostolicae reservatis ; 2° de actione ob delicta, de quibus in cann. 1450 et 1453, quae praescriptione exstinguitur quinquennio; 3° de delictis, quae non sunt iure communi punita, si iure par­ ticulari alius terminus praescriptionis statutus est. O § 3. Praescriptio decurrit ex die, quo delictum patratum est, vel, si delictum est permanens vel habituale, ex die, quo cessavit. Can. 1153 - § 1. Si intra terminos, de quibus in can. 1152, ex die, quo sententia condemnatoria in rem iudicatam transiit, computandos non est reo intimatum exsecutorium iudicis decretum, actio ad poe­ nam exsequendam praescriptione exstinguitur. § 2. Idem valet servatis servandis, si poena per decretum extra iudicium irrogata est. Can. 1154 - Actione poenali praescriptione exstincta : I non est hoc ipso exstincta actio contentiosa forte ex delicto orta ad damna reparanda; 2° si bonum publicum requirit, Hierarcha remediis opportunis ad­ ministrativis non exclusa suspensione ab exercitio ministerii sacri vel amotione ab ofiicio uti potest. O Can. 1155 - Actor pluribus simul actionibus, quae tamen inter se non confligant, sive de eadem re sive de diversis, aliquem convenire potest, si aditi tribunalis competentiam non excedunt. 1288 TIT. X X I V - De iudiciis in genere Can. 1156 - § 1. Pars conventa potest coram eodem iudice in eodem iudicio contra actorem actionem reconventionalem proponere vel propter causae nexum cum actione principali vel ad submovendam vel ad mi­ nuendam actoris petitionem. § 2. Reconventio reconventionis non admittitur. Can. 1157 - Actio reconventionalis proponenda est iudici, coram quo actio principalis instituta est, etsi ad unam causam dumtaxat delegato vel alioquin relative incompetenti. Can. 1158 - § 1. Qui probabilibus saltem argumentis ostendit se ius habere super aliqua re ab alio detenta sibique damnum imminere, nisi res ipsa custodienda traditur, ius habet obtinendi a iudice eius­ dem rei sequestrationem. § 2. In similibus rerum adiunctis obtineri potest, ut exercitium iuris alicui inhibeatur. Can. 1159 - § 1. Ad crediti quoque securitatem sequestratio rei admittitur, dummodo de creditoris iure satis constet. § 2. Sequestratio extendi potest etiam ad res debitoris, quae quo­ libet titulo apud alias personas reperiuntur, et ad debitoris credita. Can. 1160 - Sequestratio rei et inhibitio exercitii iuris decerni nul­ latenus possunt, si damnum, quod timetur, potest aliter reparari et idonea cautio de eo reparando offertur. Can. 1161 - Iudex potest ei, cui sequestrationem rei vel inhibi­ tionem exercitii iuris concedit, praeviam imponere cautionem de damnis reparandis, si ius suum non probavit. Can. 1162 - Ad naturam et vim actionis possessoriae quod attinet, servetur ius civile loci, ubi sita est res, de cuius possessione agitur. Can. 1163 - § 1. Quoties introducta est petitio ad visionem ad hominis sustentationem, iudex auditis statim exsequendo statuere potest idoneis, si res fert, tionibus, ut interim necessaria alimenta praestentur, iuris per sententiam definiendi. obtinendam pro­ partibus decreto praescriptis cau­ sine praeiudicio § 2. Facta a parte vel a promotore iustitiae petitione ad obtinen­ dum hoc decretum iudex audita altera parte rem expeditissime defi­ niat, numquam autem ultra decem dies; quibus inutiliter transactis aut petitione reiecta patet recursus ad auctoritatem, cui tribunal im­ mediate subiectum est, dummodo ipsa ne sit iudex, vel, si quis ma­ vult, ad iudicem appellationis, qui item rem expeditissime definiat. 1289 T n . XXIV - De iudiciis in genere CAPUT X DE MODIS EVITANDI IUDICIA Art. I DB TRANSACTIONE Can. 1164 - In transactione servetur ius civile loci, ubi transactio initur. Can. 1165 - § 1. Transactio valide fieri non potest in causis circa eas res vel ea iura, quae ad bonum publicum spectant, aliaque, de quibus partes libere disponere non possunt. § 2. Sed si quaestio fit de bonis temporalibus ecclesiasticis, trans­ actio fieri potest, servatis tamen, si materia id postulat, sollemni­ bus iure statutis de alienatione bonorum ecclesiasticorum. Can. 1166 - Expensarum, quas transactio postulavit, expresse cautum est, utraque pars dimidium solvat. nisi aliter Can. 1167 - Iudex negotium transactionis non ipse per se, regu­ lariter saltem, suscipiat tractandum, sed illud alii in iure perito com­ mittat. Art. II DE COMPROMISSO IN ARBITROS Can. 1168 - § 1. Qui controversiam inter se habent, possunt scripto convenire, ut ea ab arbitris dirimatur. § 2. Idem scripto convenire possunt, qui contractum inter se ineunt vel inierunt, quod attinet ad controversias ex eo contractu forte orituras. Can. 1169 - Non possunt valide in arbitros compromitti contro­ versiae, de quibus transactio fieri vetatur. Can. 1170 - § 1. Unus vel plures arbitri constitui possunt, dispari tamen numero. § 2. In ipso compromisso, nisi nominatim designantur, debet sal­ tem eorum numerus determinari et simul ratio statui, qua nominandi et substituendi sunt. Can. 1171 - Compromissum est nullum, s i : I servatae non sunt normae statutae ad validitatem contractuum, qui ordinariam administrationem excedunt; 2° scripto non est factum ; o 84 - A. A. S. T I T . X X I V - De iudiciis in genere 1290 3° procurator sine mandato speciali in arbitros compromisit aut violata sunt praescripta cann. 1169 vel 1170 ; 4° controversia non est vel orta vel ex certo contractu oritura ad normam can. 1168, § 2. Can. 1172 - Munus arbitri valide gerere non possunt : I minores; 2° poena excommunicationis, etiam minoris, suspensionis vel de­ positionis puniti ; 3° sodales instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum sine licentia Superioris. o Can. 1173 - Arbitri nominatio vim non habet, munus acceptat. nisi ipse scripto Can. 1174 - § 1. Si arbitri non sunt in compromisso designati vel si sufficiendi sunt et partes aliive, quibus designatio demandata est, dissentiunt de omnibus vel nonnullis arbitris seligendis, quaelibet pars potest id tribunali, quod competens est ad causam in primo gradu iu­ dicii definiendam, committere, nisi partes aliter convenerunt; tribu­ nal auditis ceteris partibus decreto provideat. § 2. Eadem norma servanda est, si qua pars aliusve neglegit arbitrum designare, dummodo tamen pars, quae tribunal adiit, viginti sal­ tem ante dies suos arbitros, si forte debuit, designaverit. Can. 1175 - De recusatione autem arbitrorum videt tribunal, de quo in can. 1174, § 1, quod auditis arbitris recusatis et partibus de­ creto quaestionem dirimat; si recusationem acceptat, alios arbitros sufficiat, nisi in compromisso aliter cautum est. Can. 1176 - § 1. Obligationes arbitrorum in ipso compromisso sta­ tuendae sunt, eae quoque, quae ad secretum servandum spectant. § 2. Nisi partes aliud statuerunt, arbitri rationem procedendi li­ bere seligunt; haec autem simplex sit et termini sint breves aequi­ tate servata et ratione habita legis processualis. § 3. Arbitri quavis potestate coercitiva carent; necessitate exigente adire debent tribunal competens ad causam cognoscendam. Can. 1177 - § 1. Quaestiones incidentes, quae forte exoriuntur, ipsi arbitri decreto dirimant. § 2. Si vero quaestio praeiudicialis oritur, de qua compromitti in arbitros non potest, arbitri debent suspendere processum, donec de illa quaestione partes a iudice obtinuerint et arbitris notificaverint sententiam, quae transiit in rem iudicatam, vel, si quaestio est de statu personarum, sententiam, quae exsecutioni mandari potest. TIT. X X I V - De iudiciis in genere 1291 Can. 1178 - Nisi partes aliter statuerunt, sententia arbitralis ferri debet intra sex menses a die, quo omnes arbitri suum munus accepta­ verunt, computandos; terminus prorogari potest a partibus. Can. 1179 - § 1. Sententia arbitralis ad maiorem numerum suffra­ giorum fertur. § 2. Si res patitur, sententia arbitralis ab ipsis arbitris redigatur ad modum sententiae iudicialis et a singulis arbitris subscribatur; ad eiusdem autem validitatem requiritur et sufficit, ut maior eorum nu­ merus eidem subscribat. Can. 1180 - § 1. Nisi sententia arbitralis est nulla propter gra­ vem arbitrorum culpam, arbitri ius habent ad suarum expensarum so­ lutionem; qua de re possunt opportunas cautiones exigere. § 2. Suadetur, ut arbitri gratuitam operam praestent, secus de re­ muneratione in ipso compromisso provideatur. Can. 1181 - § 1. Integer textus sententiae arbitralis intra quinde­ cim dies ad cancellariam tribunalis eparchiae, ubi sententia lata est, deponi debet ; intra quinque dies a depositione computandos, nisi certo constat sententiam arbitralem nullitate affectam esse, Vicarius iudi­ cialis per se vel per alium decretum confirmationis ferat partibus sta­ tim intimandum. § 2. Si Vicarius iudicialis hoc decretum ferre recusat, pars, cuius interest, recurrere potest ad tribunal appellationis, a quo quaestio expeditissime definienda e s t ; si vero Vicarius iudicialis continuum mensem silet, eadem pars instare potest, ut ipse munere suo funga­ tur; si vero nihilominus silet, elapsis quinque diebus pars potest re­ cursum ad tribunal appellationis interponere, quod item quaestionem expeditissime definiat. § 3. Si certo constat sententiam arbitralem nullitate affectam esse ob neglecta praescripta ad validitatem compromissi statuta, Vicarius iudicialis nullitatem declaret ac partibus quam primum notificet omni recursu adversus hanc declarationem remoto. § à. Sententia arbitralis transit in rem iudicatam statim ac de­ cretum confirmationis latum est firmo can. 1182. Can. 1182 - § 1. Appellatio a sententia arbitrali tunc tantum ad­ mittitur, si partes scripto inter se convenerunt eam huic remedio subiectum iri ; quo in casu appellatio interponenda est intra decem dies ab intimatione decreti confirmationis computandos coram ipso iudice, qui decretum tulit; si vero alius est iudex competens ad appel­ lationem recipiendam, prosecutio coram eo intra mensem est facienda. § 2. Sententia arbitralis, a qua appellatio admittitur, transit in rem iudicatam ad normam can. 1322. 1292 TIT. XXIV - De iudiciis in genere Can. 1183 - De querela nullitatis contra sententiam arbitralem, quae in rem iudicatam transiit, de restitutione in integrum, si de eiusdem sententiae iniustitia manifesto constat, de oppositione tertii necnon de correctione erroris materialis sententiae videt iudex, qui decretum confirmationis tulit, ad ordinariam normam iuris. Can. 1184 - § 1. Exsecutio sententiae arbitralis fieri potest in eis­ dem casibus, in quibus admittitur exsecutio sententiae iudicialis. § 2. Sententiam arbitralem exsecutioni mandare debet per se vel per alium Episcopus eparchialis eparchiae, ubi lata est, nisi partes alium exsecutorem designaverunt. TITULUS XXV DE IUDICIO CONTENTIOSO CAPUT I DE IUDICIO CONTENTIOSO ORDINARIO Art. I DE LIBELLO LITIS INTRODUCTORIO Can. 1185 - Qui aliquem convenire vult, debet libellum litis intro­ ductorium competenti iudici exhibere, in quo controversiae obiectum proponitur et ministerium iudicis expostulatur. Can. 1186 - § 1. Petitionem oralem iudex admittere potest, quoties vel actor impeditur, ne libellum litis introductorium exhibeat, vel causa est facilis investigationis et minoris momenti. § 2. In utroque tamen casu iudex notarium iubeat scripto actum redigere, qui coram actore legendus et ab eo approbandus est quique locum tenet libelli litis introductorii ab actore scripti ad omnes iuris effectus. Can. 1187 - Libellus litis introductorius debet : I exprimere, coram quo iudice causa introducatur, quid petatur et a quo petatur; 2° indicare, quo iure innitatur actor et generatim saltem quibus factis et probationibus ad evincenda ea, quae asseruntur; 3° subscribi ab actore vel eius procuratore appositis die, mense et anno necnon loco, ubi actor vel eius procurator habitant aut resi­ dere se dixerunt actorum recipiendorum gratia; 4° indicare domicilium vel quasi-domicilium partis conventae. o Can. 1188 - § 1. Iudex unicus vel tribunalis collegialis praeses, postquam vidit et rem esse suae competentiae et actori legitimam per­ sonam standi in iudicio non deesse, debet suo decreto quam primum libellum litis introductorium aut admittere aut reicere. § 2. Libellus litis introductorius reici potest tantum, si : I iudex vel tribunal incompetens e s t ; 2° sine dubio constat actori deesse legitimam personam standi in iudicio; 3° non servatus est can. 1187, nn. 1 - 3; o 1294 T I T . X X V - De iudicio contentioso 4° certo patet ex ipso libello litis introductorio petitionem quo­ libet carere fundamento neque fieri posse, ut aliquod ex processu fun­ damentum appareat. § 3. Si libellus litis introductorius reiectus est ob vitia, quae emen­ dari possunt, actor libellum emendatum potest eidem iudici denuo exhibere. § 4. Adversus libelli litis introductorii reiectionem integrum sem­ per est parti intra tempus utile decem dierum recursum rationibus suffultum interponere ad tribunal appellationis vel, si libellus reiectus est a praeside, ad collegium; quaestio autem reiectionis expeditissime definienda est. Can. 1189 - Si iudex intra mensem ab exhibito libello litis intro­ ductorio computandum decretum non edidit, quo libellum admittit vel reicit, pars, cuius interest, instare potest, ut iudex suo munere fun­ gatur ; si vero nihilominus iudex silet, inutiliter elapsis decem diebus a facta instantia computandis libellus pro admisso habeatur. Art. I I DE CITATIONE ET DE INTIMATIONE VEL NOTIFICATIONE ACTORUM IUDICIALIUM Can. 1190 - § 1. In decreto, quo actoris libellus litis introducto­ rius admittitur, debet iudex vel praeses tribunalis ceteras partes in iudicium vocare seu citare ad litem contestandam statuens, utrum eae scripto respondere debeant an coram ipso se sistere ad dubia con­ cordanda; si vero ex responsionibus scripto datis perspicit necessita­ tem partes convocandi, id potest novo decreto statuere. § 2. Si libellus litis introductorius pro admisso habetur ad normam can. 1189, decretum citationis in iudicium fieri debet intra viginti dies a facta instantia, de qua in eo canone, computandos. § 3. Si vero partes de facto coram iudice se sistunt ad causam agendam, non requiritur citatio, sed notarius indicet in actis partes iudicio affuisse. Can. 1191 - § 1. Decretum citationis in iudicium debet statim parti conventae intimari et simul ceteris, qui comparere debent, notum fieri. § 2. Citationi libellus litis introductorius adiungatur, nisi iudex gravi de causa censet libellum notificandum non esse parti, antequam haec deposuit in iudicio. § 3. Si actio instituitur adversus eum, qui non habet liberum exer­ citium suorum iurium vel liberam administrationem rerum, de qui­ bus disceptatur, citatio intimanda est ei, per quem ille in iudicio stare debet ad normam iuris. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1295 Can. 1192 - § 1. Citationum, decretorum, sententiarum aliorum­ que actorum iudicialium intimatio vel notificatio facienda est per pu­ blicos tabellarios cum syngrapha receptionis vel alio modo, qui tu­ tissimus est, servatis legibus iuris particularis. § 2. De facto intimationis vel notificationis et de eius modo con­ stare debet in actis. § 3. Pars conventa, quae citationem recipere recusat vel quae im­ pedit, ne citatio ad se perveniat, legitime citata habeatur. Can. 1193 - Si citatio non est legitime intimata, nulla sunt acta processus, nisi pars nihilominus comparuit ad causam agendam. Can. 1194 - Si citatio legitime intimata est aut partes coram iudice steterunt ad causam agendam : I res desinit esse integra; 2° causa fit propria illius iudicis aut tribunalis ceteroquin com­ petentis, coram quo actio instituta est ; 3° in iudice delegato firma redditur potestas delegata ita, ut non amittatur resoluto iure delegantis; 4° interrumpitur praescriptio, nisi aliter cautum est; 5° litis instantiae initium fit et ideo statim locum habet principium secundum quod lite pendente nihil innovetur. o Art. I I I DE LITIS CONTESTATIONE Can. 1195 - § 1. Litis contestatio habetur, cum per iudicis decre­ tum controversiae obiectum ex partium petitionibus et responsionibus desumptum definitur. § 2. Partium petitiones responsionesque praeterquam in libello litis introductorio possunt vel in responsione ad citationem exprimi vel in declarationibus ore coram iudice factis ; in causis autem difficiliori­ bus partes convocandae sunt a iudice ad dubium vel dubia concor­ danda, quibus in sententia respondendum sit. § 3. Decretum iudicis partibus intimandum e s t ; quae nisi iam con­ senserunt, possunt intra decem dies ad eundem iudicem recurrere, ut decretum mutetur ; res autem expeditissime decreto eiusdem iudicis definienda est. Can. 1196 - Obiectum controversiae semel definitum mutari valide non potest nisi novo decreto, gravi de causa, ad instantiam partis et auditis ceteris partibus earumque rationibus perpensis. Trr. XXV - De iudicio contentioso 1296 Can. 1197 - Lite contestata possessor rei alienae desinit esse bonae fidei ideoque, si damnatur, ut rem restituat, fructus quoque a die litis contestationis reddere debet et damna reparare. Can. 1198 - Lite contestata iudex congruum tempus partibus prae­ stituat probationibus proponendis et explendis. Art. IV DE LITIS INSTANTIAE SUSPENSIONE, PEREMPTIONE ET RENUNTIATIONE Can. 1199 - Si pars moritur aut statum mutat aut cessat ab ofiicio, cuius ratione a g i t : I causa nondum conclusa litis instantia suspenditur, donec heres defuncti aut successor aut is, cuius interest, litis instantiam resumpserit ; 2° causa conclusa iudex procedere debet ad ulteriora citato pro­ curatore, si adest, secus defuncti herede vel successore. O Can. 1200 - § 1. Si a munere cessat aut tutor vel curator aut pro­ curator vel advocatus, qui sunt ad normam can. 1139 necessarii, litis instantia interim suspenditur. § 2. Alium autem tutorem vel curatorem iudex quam primum con­ stituat; procuratorem vero ad litem vel advocatum constituere potest, si pars neglexit intra brevem terminum ab ipso iudice statutum. Can. 1201 - Si nullus actus processualis nullo obstante impedi­ mento ponitur a partibus per sex menses, litis instantia perimitur. Can. 1202 - Peremptio effectum habet ipso iure et adversus omnes, etiam minores, atque etiam ex ofiicio declarari debet salvo iure pe­ tendi indemnitatem adversus tutores, curatores, administratores, pro­ curatores, qui culpa se caruisse non probaverunt. Can. 1203 - Peremptio exstinguit acta processus, non vero acta causae ; immo haec vim habere possunt etiam in alio iudicio, dummo­ do causa inter easdem personas et super eadem re intercedat; sed ad extraneos quod attinet, non aliam vim obtinent nisi documentorum. Can. 1204 - Perempti iudicii expensas, quas unaquaeque ex parti­ bus fecit, ipsa solvere debet. Can. 1205 - § 1. In quolibet statu et gradu iudicii potest actor litis instantiae renuntiare ; item tum actor tum pars conventa possunt actis processus renuntiare sive omnibus sive nonnullis tantum. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1297 § 2. Tutores et administratores personarum iuridicarum, ut renun­ tiare possint litis instantiae, egent consilio vel consensu eorum, quo­ rum concursus requiritur ad ponendos actus, qui ordinariae admini­ strationis fines excedunt. § 3. Renuntiatio ut valeat, peragenda est scripto eademque a parte vel ab eius procuratore speciali tamen mandato munito debet subscribi, cum altera parte communicari, ab eaque acceptari vel non impugnari et ab iudice admitti. Can. 1206 - Renuntiatio a iudice admissa pro actis, quibus re­ nuntiatum est, eosdem parit effectus ac peremptio litis instantiae item­ que obligat renuntiantem ad solvendas expensas actorum, quibus re­ nuntiatum est. Art. V DE PROBATIONIBUS Can. 1207 - § 1. Onus probandi incumbit ei, qui asserit. § 2. Non indigent I quae ab ipso 2° facta ab uno nisi iure vel a iudice o probatione : iure praesumuntur; ex contendentibus asserta et ab altero admissa, probatio nihilominus exigitur. Can. 1208 - § 1. Probationes cuiuslibet generis, quae ad causam cognoscendam utiles videntur et sunt licitae, adduci possunt. § 2. Si pars instat, ut probatio a iudice reiecta admittatur, ipse iudex rem expeditissime definiat. Can. 1209 - Si pars vel testis se sistere ad respondendum coram iudice renuunt, licet eos audire per personam a iudice designatam aut requirere eorum declarationem coram publico notario vel quovis alio legitimo modo. Can. 1210 - Iudex ad probationes colligendas ne procedat ante litis contestationem nisi gravi de causa. I o De partium declarationibus Can. 1211 - Iudex ad veritatem aptius eruendam partes interro­ gare semper potest, immo debet ad instantiam partis vel ad proban­ dum factum, quod publice interest extra dubium poni. Can. 1212 - § 1. Pars legitime interrogata respondere debet et ve­ ritatem integre fateri, nisi responsione revelatur delictum ab ipsa commissum. § 2. Si vero respondere recusavit, iudicis est aestimare, quid ad factorum probationem exinde erui possit. 1298 T I T . X X V - De iudicio contentioso Can. 1213 - In casibus, in quibus bonum publicum in causa est, iudex partibus interrogandis iusiurandum de veritate dicenda aut sal­ tem de veritate dictorum deferat, nisi gravis causa aliud suadet ; in aliis casibus potest pro sua prudentia. Can. 1214 - Partes, promotor iustitiae et defensor vinculi possunt iudici exhibere articulos, super quibus pars interrogetur. Can. 1215 - Circa partium interrogationes serventur congrua con­ gruis referendo canones de interrogatione testium. Can. 1216 - Assertio de aliquo facto scripto vel ore coram iudice competenti ab aliqua parte contra se peracta circa ipsam materiam iudicii sive sua sponte sive iudice interrogante est confessio iudicialis. Can. 1217 - § 1. Confessio iudicialis unius partis, si agitur de ne­ gotio aliquo privato et in causa non est bonum publicum, ceteras re­ levat ab onere probandi. § 2. In causis autem, quae ad bonum publicum spectant, confessio iudicialis et ceterae declarationes partium vim probandi habere pos­ sunt a iudice aestimandam una cum ceteris causae adiunctis, sed vis plenae probationis eis tribui non potest, nisi alia accedunt elementa, quae eas omnino corroborant. Can. 1218 -¿ Circa confessionem extraiudicialem in iudicium de­ ductam iudicis est perpensis omnibus adiunctis aestimare, quanti fa­ cienda sit. Can. 1219 - Confessio vel alia quaevis partis declaratio qualibet vi caret, si constat eam ex errore facti esse prolatam aut vi vel metu gravi extortam. 2° De probatione per documenta Can. 1220 - In quolibet iudicii genere admittitur probatio per do­ cumenta tum publica tum privata. Can. 1221 - § 1. Documenta publica ecclesiastica ea sunt, quae persona ratione sui muneris publici in Ecclesia confecit servatis sol­ lemnibus iure praescriptis. § 2. Documenta publica civilia ea sunt, quae secundum ius civile talia censentur. § 3. Cetera documenta sunt privata. Can. 1222 - Documenta publica fidem faciunt de eis, quae directe et principaliter in eis affirmantur, nisi contrariis et evidentibus argu­ mentis aliud evincitur, firmo iure civili loci, ad documenta civilia quod spectat, aliud statuente. TIT. X X V - De iudicio contentioso 1299 Can. 1223 - Documentum privatum sive agnitum a parte sive re­ cognitum a iudice eandem probandi vim habet adversus auctorem do­ cumenti vel eum, qui documento subscripsit, et causam ab eis haben­ tes ac confessio extraiudicialis ; adversus autem extraneos vim pro­ bandi habere potest a iudice aestimandam una cum ceteris causae adiunctis, sed vis plenae probationis ei tribui non potest, nisi • alia accedunt elementa, quae id omnino corroborant. Can. 1224 - Si documenta abrasa, correcta, interpolata aliove vi­ tio infecta demonstrantur, iudicis est aestimare, num et quanti huius­ modi documenta sint facienda. Can. 1225 - Documenta vim probandi in iudicio non habent, nisi originalia sunt aut in exemplari authentico exhibita et penes cancel­ lariam tribunalis deposita, ut a iudice et a partibus examinari possint. Can. 1226 - Iudex praecipere potest, ut documentum utrique parti commune exhibeatur in iudicio. Can. 1227 - § 1. Nemo exhibere tenetur documenta, etsi communia, quae communicari non possunt sine periculo damni, de quo in can. 1229, § 2, n. 2, aut sine periculo violationis secreti servandi. § 2. Si vero aliqua saltem documenti pars describi potest et in exem­ plari exhiberi sine memoratis incommodis, iudex decernere potest, ut eadem producatur. 3° De testibus et de testimoniis Can. 1228 - Probatio per testes in quibuslibet causis admittitur sub iudicis moderatione. Can. 1229 - § 1. Testes iudici legitime interroganti veritatem fa­ teri debent. § 2. Firmo can. 1231 ab obligatione respondendi eximuntur : I clerici, quod attinet ad ea, quae ipsis manifestata sunt ratione sacri ministerii; civitatum magistratus, medici, obstetrices, advocati, notarii aliique, qui secretum servare etiam ratione praestiti consilii tenentur, quod attinet ad negotia secreto obnoxia; O 2° qui ex testificatione sua sibi aut coniugi aut proximis consan guiñéis vel affinibus infamiam, periculosas vexationes aliave mala gra­ via obventura timent. a) Qui testes esse possunt Can. 1230 - Omnes possunt esse testes, nisi iure expresse repel­ luntur vel in totum vel ex parte. TIT. X X V - De iudicio contentioso 1300 Can. 1231 - § 1. Ne admittantur ad testimonium ferendum mino­ res infra decimum quartum aetatis annum et mente debiles ; audiri ta­ men possunt ex decreto iudicis, quo id expedire declaratur. § 2. Incapaces ad testimonium ferendum habentur : I qui partes sunt in causa aut partium nomine in iudicio con­ sistunt, iudex eiusve assistentes, advocatus aliique, qui partibus in eadem causa assistunt vel astiterunt; 2° sacerdotes, quod attinet ad ea omnia, quae ipsis ex confessione sacramentali innotuerunt, etsi paenitens eorum manifestationem petiit ; immo audita a quovis et quoquo modo occasione confessionis sacramen­ talis ne ut indicium quidem veritatis recipi possunt. o b) De inducendis et excludendis testibus Can. 1232 - Pars, quae testem induxit, potest eius interrogationi renuntiare ; sed pars adversa postulare potest, ut nihilominus testis in­ terrogetur. Can. 1233 - § 1. Si probatio per testes postulatur, eorum nomina et domicilium tribunali indicentur. § 2. Exhibeantur intra terminum a iudice praestitutum articuli argumentorum, super quibus petitur testium interrogatio; alioquin pe­ titio censeatur deserta. Can. 1234 - Iudicis est nimiam multitudinem testium refrenare. Can. 1235 - Antequam testes interrogantur, eorum nomina cum partibus communicentur ; si vero id prudenti iudicis existimatione fieri sine gravi difficultate non potest, saltem ante publicationem testimo­ niorum fiat. Can. 1236 - Firmo can. 1231 pars petere potest, ut testis excluda­ tur, si iusta causa demonstratur, antequam testis interrogatur. Can. 1237 - Citatio testis fit decreto iudicis testi legitime intimato. Can. 1238 - Testis ad normam iuris a iudice citatus pareat aut causam suae absentiae iudici notam faciat. c) De interrogatione testium Can. 1239 - § 1. Testes interrogandi sunt in sede aliud iudici videtur. § 2. Episcopi et ii, qui suae civitatis iure simili audiantur in loco ab ipsis selecto. § 3. Iudex decernat, ubi audiendi sint ii, quibus tiam, morbum aliudve impedimentum impossibile vel dem tribunalis adire, firmis cann. 1071 et 1128. tribunalis, nisi favore gaudent, propter distan­ difficile est se­ TIT. X X V - De iudicio contentioso 1301 Can. 1240 - Interrogationi testium partes assistere non possunt, nisi iudex, praesertim cum res est de bono privato, eas admittendas censuit ; assistere tamen possunt earum procuratores vel advocati, nisi iudex propter rerum et personarum adiuncta censuit secreto esse procedendum. Can. 1241 - § 1. Testes seorsum singuli interrogandi sunt. § 2. Si testes inter se aut cum parte in re gravi dissentiunt, iudex discrepantes inter se conferre potest remotis, quatenus fieri potest, dissidiis et scandalo. Can. 1242 - Interrogatio testis fit a iudice vel ab eius delegato aut auditore, cui assistat oportet notarius; quare partes vel promotor iustitiae vel defensor vinculi vel advocati, qui interrogationi intersunt, si alias interrogationes testi faciendas habent, has non testi, sed iudici vel eius locum tenenti proponant, ut eas ipse deferat, nisi aliter iure particulari cavetur. Can. 1243 - § 1. Iudex testi in mentem revocet gravem obligatio­ nem dicendi totam et solam veritatem. § 2. Iudex testi deferat iusiurandum secundum can. 1213; si vero testis renuit illud emittere, iniuratus audiatur. Can. 1244 - Iudex imprimis testis identitatem comprobet; exqui­ rat, quaenam sit ei cum partibus necessitudo et, cum testi interroga­ tiones specificas circa causam defert, sciscitetur quoque fontes eius scientiae et, quo determinato tempore ea, quae asserit, cognoverit. Can. 1245 - Interrogationes breves sint, interrogandi captui accom­ modatae, non plura simul complectentes, non captiosae, non subdo­ lae, non suggerentes responsionem, remotae a cuiusvis offensione et per­ tinentes ad causam, quae agitur. Can. 1246 - § 1. Interrogationes non sunt cum testibus antea com­ municandae. § 2. Si vero ea, quae testificanda sunt, ita a memoria sunt remo­ ta, ut, nisi antea recoluntur, certo affirmari non possint, potest iudex nonnulla testem praemonere, si id sine periculo fieri posse censet. Can. 1247 - Testes ore testimonium dicant et scriptum ne legant, nisi de calculo et rationibus agitur; hoc enim in casu adnotationes, quas secum attulerunt, consulere possunt. Can. 1248 - § 1. Responsio statim redigenda est scripto a notario, qui referre debet ipsa verba testimonii saltem, quod attinet ad ea, quae obiectum iudicii directe attingunt. 1302 TIT. X X V - De iudicio contentioso § 2. Admitti potest usus in ven torum technicorum, quibus voces re­ producuntur, dummodo deinde responsiones scripto consignentur et sub­ scribantur, si fieri potest, ab iis, qui responsiones dederunt. Can. 1249 - Notarius in actis mentionem faciat de praestito, re­ misso aut recusato iureiurando, de partium aliorumque praesentia, de interrogationibus ex ofiicio additis et generatim de omnibus memoria dignis, quae forte acciderunt, dum testes interrogati sunt. Can. 1250 - § quae notarius de facere, quae ope dato eidem testi 1. In fine interrogationis coram teste eius responsionibus scripto redegit, vel inventi technici de eius responsionibus iure addendi, supprimendi, corrigendi, legi debent, testi audita incisa sunt, variandi. § 2. Denique actui subscribere debent testis, iudex et notarius. Can. 1251 - Testes, etsi iam interrogati, possunt parte postulante aut ex ofiicio, antequam testimonia publicantur, denuo ad interrogatio­ nem vocari, si iudex id necessarium vel utile ducit, dummodo tamen omnis collusionis vel corruptelae quodvis absit periculum. Can. 1252 - Testibus secundum aequam iudicis taxationem solvi de­ bent expensae, quas fecerunt, et lucrum, quod amiserunt, testimonii ferendi causa. d) De testimoniorum fide Can. 1253 - In aestimandis testimoniis iudex requisitis, si opus est, testimonialibus litteris consideret : 1° quae condicio sit personae quaeve honestas ; 2° utrum de scientia propria, praesertim de visu et auditu pro­ prio testificetur, an de sua opinione, de fama aut de auditu ab a l i i s ; 3° utrum testis constans sit et firmiter sibi cohaereat an varius, incertus vel vacillans; 4° utrum testimonii contestes habeat aliisve probationis elemen­ tis confirmetur necne. Can. 1254 - Unius testis testimonium plenam fidem facere non potest, nisi agitur de teste qualificato, qui testimonium fert de rebus ex ofiicio gestis, aut rerum et personarum adiuncta aliud suadent. 4° De peritis Can. 1255 - Peritorum opera utendum est, quoties ex iuris vel iu­ dicis praescripto eorum examen et votum praeceptis artis vel scientiae innixum requiruntur ad factum aliquod comprobandum vel ad veram alicuius rei naturam dignoscendam. Trr. XXV - De iudicio contentioso 1303 Can. 1256 - Iudicis est peritos nominare auditis vel proponentibus partibus aut, si casus fert, relationes ab aliis peritis iam factas as­ sumere. Can. 1257 - Eisdem de causis ac testis etiam periti excluduntur aut recusari possunt. Can. 1258 - § 1. Iudex attentis eis, quae a partibus forte dedu­ cuntur, singula capita decreto suo definiat, circa quae periti opera ver­ sari debeat. § 2. Perito remittenda sunt acta causae aliaque documenta et sub­ sidia, quibus egere potest ad suum munus exsequendum. § 3. Iudex ipso perito audito tempus determinet, intra quod exa­ men perficiendum est et relatio danda. Can. 1259 - § 1. Periti suam quisque relationem a ceteris distinc­ tam conficiant, nisi iudex iubet unam fieri a singulis subscribendam; quae si fit, opinionum diversitates, si quae fuerunt, diligenter adno­ tentur. § 2. Periti debent indicare perspicue, quibus documentis vel aliis idoneis modis certiores facti sint de personarum vel rerum vel loco­ rum identitate, qua via et ratione processerint in explendo munere sibi demandato et quibus prae aliis argumentis suae conclusiones nitantur. § 3. Peritus vocari potest a iudice, ut explicationes, quae ulterius necessariae videntur, suppeditet. Can. 1260 - § 1. Iudex non peritorum tantum conclusiones, etsi concordes, sed cetera quoque causae adiuncta attente perpendat. § 2. Cum reddit rationes decidendi, exprimere debet, quibus argu­ mentis motus peritorum conclusiones aut admiserit aut reiecerit. Can. 1261 - Peritis solvendae sunt expensae et remuneratio a iu­ dice ex bono et aequo determinandae servato iure particulari. Can. 1262 - § 1. Partes possunt peritos privatos a iudice appro­ bandos designare. § 2. Periti privati, si iudex admittit, possunt acta causae, quate­ nus opus est, inspicere, exsecutioni peritiae interesse, semper autem possunt suam relationem exhibere. Trr. XXV - De iudicio contentioso 1304 5 De accessu et de recognitione iudiciali o Can. 1263 - Si ad definitionem causae iudex opportunum duxit ad aliquem locum accedere vel aliquam rem inspicere, decreto id prae­ stituat, quo ea, quae in accessu vel in recognitione iudiciali praestan­ da sunt, auditis partibus summatim describat. Can. 1264 - Peracti accessus vel recognitionis iudicialis documen­ tum conficiatur. 6° De praesumptionibus Can. 1265 - Praesumptiones, quae ab ipso iure non statuuntur, iudex, ut ad iustam sententiam deveniat, conicere potest, dummodo hoc fiat ex facto certo et determinato, quod cum obiecto controversiae cohaeret. Can. 1266 - Qui pro se habet ea, quae ab ipso iure praesumuntur, liberatur ab onere probandi, quod recidit in partem adversam. Art. V I DE CAUSIS INCIDENTIBUS Can. 1267 - Causa incidens habetur, quoties incepta litis instantia quaestio proponitur, quae, etsi libello litis introductorio non contine­ tur expresse, nihilominus ita ad causam pertinet, ut solvi plerumque debeat ante quaestionem principalem. Can. 1268 - Causa incidens proponitur scripto vel ore indicato nexu, qui intercedit inter ipsam et causam principalem, coram iudice com­ petenti ad causam principalem definiendam. Can. 1269 - § 1. Iudex recepta petitione et auditis partibus expe­ ditissime definiat, utrum proposita quaestio incidens fundamentum habere videatur et nexum cum causa principali an vero sit in limine reicienda, et, si eam admittit, num talis sit gravitatis, ut debeat solvi per sententiam interlocutoriam vel per decretum. § 2. Cum vero iudicat quaestionem incidentem non esse solvendam ante sententiam definitivam, decernat, ut eiusdem ratio habeatur, cum causa principalis definietur. Can. 1270 - § 1. Si quaestio incidens solvi debet per sententiam, serventur canones de iudicio contentioso summario, nisi attenta rei gravitate aliud iudici videtur. § 2. Si vero solvi debet per decretum, tribunal potest rem com­ mittere auditori vel praesidi. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1305 Can. 1271 - Antequam finitur causa principalis, iudex vel tribunal potest decretum vel sententiam interlocutoriam iusta de causa revocare aut reformare sive ad instantiam partis sive ex ofiicio auditis partibus. I De partibus non comparentibus o Can. 1272 - § 1. Si pars conventa citata non comparuit nec ido­ neam absentiae excusationem attulit aut non respondit ad normam can. 1190, § 1, iudex eam decreto a iudicio absentem declaret et de­ cernat, ut causa servatis servandis usque ad sententiam definitivam eiusque exsecutionem procedat. § 2. Antequam hoc decretum fertur, debet etiam per novam cita­ tionem, si opus est, constare citationem legitime factam ad partem conventam tempore utili pervenisse. Can. 1273 - § 1. Si pars conventa deinde in iudicio se sistit aut responsum dedit ante causae definitionem, conclusiones et probationes afferre potest firmo can. 1283; caveat autem iudex, ne de industria in longiores et non necessarias moras iudicium protrahatur. § 2. Etsi pars conventa non comparuit aut responsum non dedit ante causae definitionem, impugnationibus uti potest adversus senten­ t i a m ; si vero probat se legitimo impedimento fuisse detentam, quod sine sua culpa antea demonstrare non potuit, querela nullitatis uti potest. Can. 1274 - Si die et hora ad litis contestationem praestitutis actor neque comparuit neque idoneam excusationem attulit : 1° iudex eum citet iterum; 2° si actor novae citationi non paruit, praesumitur litis instan­ tiae renuntiavisse ; 3° si vero postea in processu intervenire vult, servetur can. 1273. Can. 1275 - § 1. Pars absens a iudicio, quae iustum impedimentum non probavit, tenetur obligatione solvendi expensas iudiciales, quae ob ipsius absentiam factae sunt, necnon, si opus est, indemnitatem alteri parti praestandi. § 2. Si et actor et pars conventa fuerunt absentes a iudicio, uter­ que per se ipse respondet, ut integrae expensae iudiciales solvantur. 2° De interventu tertii in causa Can. 1276 - § 1. Is, cuius interest, admitti potest ad intervenien­ dum in causa in quolibet gradu iudicii sive ut pars, quae proprium ius defendit, sive accessorie ad aliquam partem adiuvandam. § 2. Sed ut admittatur, debet ante conclusionem in causa libellum iudici exhibere, in quo breviter suum ius interveniendi demonstret. 85 - A. A. S. 1306 TIT. X X V - De iudicio contentioso § 3. Qui intervenit in causa, admittendus est in eo statu iudicii, in quo causa reperitur, assignato eidem brevi ac peremptorio termino ad probationes suas exhibendas, si causa ad periodum probatoriam pervenit. Can. 1277 - Tertium, cuius interventus videtur necessarius, iudex auditis partibus debet in iudicium vocare. 3° De attentatis lite pendente Can. 1278 - Attentatum est actus, quo, lite pendente, ab una parte adversus alteram vel a iudice adversus alterutram vel utramque ali­ quid innovatur in praeiudicium partis et ea dissentiente sive circa ma­ teriam iudicii sive circa iura processualia, nisi ipso iure innovatio admittitur. Can. 1279 - Attentatum est ipso iure nullum, quare iudex decer­ nere debet eius revocationem; sanatur tamen ipso iure, si intra men­ sem a die habitae notitiae de attentato computandum quaestio de eo iudici non proponitur. Can. 1280 - Quaestiones de attentatis expeditissime definiendae sunt a iudice causae principalis, si pars attentatum patravit; si vero ipse iudex attentatum patravit, a tribunali appellationis. Art. V I I DE ACTORUM PUBLICATIONE, DE CONCLUSIONE IN CAUSA ET DE CAUSAE DISCUSSIONE Can. 1281 - § 1. Acquisitis probationibus iudex decreto partibus et earum advocatis permittere debet sub poena nullitatis, ut acta non­ dum eis nota apud tribunalis cancellariam inspiciant; quin etiam ad­ vocatis id petentibus dari potest actorum exemplar; in causis vero, quae ad bonum publicum spectant, iudex ad gravissima pericula evi­ tanda aliquod actum nemini manifestandum esse decernere potest, cau­ to tamen, ut ius defensionis semper integrum maneat. § 2. Ad probationes complendas partes possunt alias iudici propo­ nere; quibus, si iudex necessarium duxit, acquisitis iterum est locus decreto, de quo in § 1. Can. 1282 - § 1. Expletis omnibus, quae ad probationes producen­ das pertinent, ad conclusionem in causa devenitur. § 2. Haec conclusio habetur, quoties aut partes declaraverunt se nihil aliud adducendum habere aut utile proponendis probationibus tempus a iudice praestitutum elapsum est aut iudex declaravit se cau­ sam satis instructam habere. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1307 § 3. De peracta conclusione in causa, quocumque modo ea accidit, iudex decretum ferat. Can. 1283 - § 1. Post conclusionem in causa iudex potest adhuc eosdem testes vel alios vocare aut alias probationes, quae antea non sunt petitae, disponere tantummodo : I in causis, in quibus agitur de solo bono privato partium, si omnes partes consentiunt; 2° in ceteris causis, auditis partibus et dummodo gravis exstet ratio itemque quodlibet fraudis vel subornationis periculum removeatur ; 3° in omnibus causis, quoties veri simile est, nisi probatio nova admittitur, sententiam iniustam futuram esse propter rationes, de quibus in can. 1326, § 2, nn. 1 - 3. o § 2. Potest autem iudex iubere vel admittere, ut exhibeatur docu­ mentum, quod forte antea sine culpa eius, cuius interest, exhiberi non potuit. § 3. Novae probationes publicentur servato can. 1281, § 1. Can. 1284 - Facta conclusione in causa iudex congruum spatium temporis praestituat ad defensiones vel animadversiones exhibendas. Can. 1285 - § 1. Defensiones et animadversiones scripto dandae sunt, nisi disputationem pro tribunali sedente iudex partibus consen­ tientibus satis esse censet. § 2. Si defensiones cum praecipuis documentis typis imprimuntur, praevia iudicis licentia requiritur salva secreti obligatione, si qua est. § 3. Circa extensionem defensionum, numerum exemplarium alia­ que huiusmodi adiuncta serventur statuta tribunalis. Can. 1286 - § 1. Communicatis vicissim defensionibus atque ani­ madversionibus utrique parti responsiones exhibere licet intra breve tempus a iudice praestitutum. § 2. Hoc ius partibus semel tantum est, nisi iudici gravi de causa iterum videtur esse concedendum; tunc autem concessio uni parti facta alteri quoque data censeatur. § 3. Promotor iustitiae et defensor vinculi ius habent iterum repli­ candi partium responsionibus. Can. 1287 - § 1. Omnino prohibentur partium vel advocatorum vel etiam aliorum informationes iudici datae, quae maneant extra acta causae. § 2. Si causae discussio scripto facta est, iudex potest statuere, ut moderata disputatio fiat ore pro tribunali sedente ad quaestiones non­ nullas illustrandas. 1308 T I T . X X V - De iudicio contentioso Can. 1288 - Disputationi orali, de qua in cann. 1285, § 1 et 1287, § 2, assistat notarius, ut, si iudex praecipit aut pars postulat et iudex consentit, de disceptatis et conclusis scripto statim referre possit. Can. 1289 - Si partes parare sibi tempore utili praestituto defen­ sionem neglexerunt aut se remittunt iudicis scientiae et conscientiae, iudex, si ex actis et probatis rem habet plane perspectam, potest sta­ tim sententiam pronuntiare requisitis tamen animadversionibus pro­ motoris iustitiae et defensoris vinculi, si iudicio intersunt. Art. V I I I DE IUDICIS PRONUNTIATIONIBUS Can. 1290 - Causa iudiciali modo pertractata, si est principalis, definitur a iudice per sententiam definitivam ; si est incidens, per sen­ tentiam interlocutoriam firmo can. 1269, § 1. Can. 1291 - § 1. Ad pronuntiationem cuiuslibet sententiae requi­ ritur in iudicis animo moralis certitudo circa rem sententia definiendam. § 2. Hanc certitudinem iudex haurire debet ex actis et probatis. § 3. Probationes autem aestimare iudex debet ex sua conscientia firmis praescriptis legis de quarundam probationum efficacia. § 4. Iudex, qui eam certitudinem adipisci non potuit, pronuntiet non constare de iure actoris et partem conventam absolutam dimittat, nisi agitur de causa favore iuris fruente, quo in casu pro eadem pro­ nuntiandum est. Can. 1292 - § 1. In tribunali collegiali, quo die et hora iudices ad deliberandum conveniant, collegii praeses statuat et, nisi specialis causa aliud suadet, in ipsa sede tribunalis conventus habeatur, cui nemo praeter collegii iudices adesse potest. § 2. Assignato conventui die singuli iudices scripto, sed reticito nomine afferant conclusiones suas in merito causae et rationes tam in iure quam in facto, quibus ad conclusionem suam venerunt; quae conclusiones cum notula de earum authenticitate ab omnibus iudicibus subscripta actis causae adiungantur secreto servandae firma § 4. § 3. Prolatis ex ordine singulorum iudicum conclusionibus secundum praecedentiam, ita tamen, ut semper a causae ponente initium fiat, ha­ beatur discussio sub tribunalis praesidis ductu, praesertim ut constabi­ liatur, quid statuendum sit in parte dispositiva sententiae. § 4. In discussione autem unicuique licet a pristina sua conclusione recedere ; iudex vero, qui ad decisionem aliorum accedere noluit, exi­ gere potest, ut, si fit appellatio, conclusiones omnium iudicum reticitis nominibus ad tribunal superius mittantur. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1309 § 5. Si vero iudices in prima discussione ad sententiam devenire aut nolunt aut non possunt, differri potest decisio ad novum conven­ tum non tamen ultra hebdomadam, nisi ad normam can. 1283 complenda est causae instructio. Can. 1293 - § 1. Si iudex est unicus, ipse sententiam redigit. § 2. In tribunali collegiali sententia redigenda est desumendo mo­ tiva ex eis, quae singuli iudices in discussione attulerunt, nisi a maiore numero iudicum definita sunt motiva praeferenda ; sententia deinde sin­ gulorum iudicum approbationi subicienda est. § 3. Sententia edenda est non ultra mensem computandum a die, quo causa definita est, nisi in tribunali collegiali iudices gravi ex ra­ tione longius tempus praestituerunt. Can. 1294 - Sententia debet : I definire controversiam coram tribunali agitatam data singulis dubiis congrua responsione ; 2° definire, quae sint partium obligationes ex iudicio ortae et quo­ modo implendae sint; 3° exponere rationes seu motiva tam in iure quam in facto, qui­ bus pars dispositiva sententiae innititur; 4° statuere de expensis iudicialibus. O Can. 1295 - § 1. Sententia post divini Nominis invocationem ex­ primat oportet ex ordine, quis sit iudex aut quid tribunal, quis sit actor, pars conventa, procurator, nominibus et domiciliis accurate designatis, promotor iustitiae, defensor vinculi, si partem in iudicio habuerunt. § 2. Referre postea debet breviter facti speciem cum partium con­ clusionibus et formula dubiorum. § 3. Haec subsequatur pars dispositiva sententiae praemissis rationi­ bus, quibus innititur. § 4. Claudatur cum indicatione loci et diei, in quibus lata est, et cum subscriptione iudicis vel, si de tribunali collegiali agitur, omnium iudicum et notarii. Can. 1296 - Normae de sententia definitiva statutae valent con­ grua congruis referendo etiam de sententia interlocutoria. Can. 1297 - Sententia quam primum intimetur indicatis terminis, intra quos appellatio a sententia interponi potest, neque ante intima­ tionem vim ullam habet, etsi pars dispositiva sententiae iudice permit­ tente partibus notificata est. Can. 1298 - Intimatio sententiae fieri potest vel tradendo exem­ plar sententiae partibus vel earum procuratoribus aut eisdem mittendo idem exemplar ad normam can. 1192. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1310 Can. 1299 - § 1. Si in textu sententiae aut error irrepsit in cálcu­ los aut error materialis accidit in transcribenda parte dispositiva sen­ tentiae vel in factis vel partium petitionibus referendis aut omissa sunt ea, quae can. 1295, § 4 requirit, sententia ab ipso tribunali, quod eam tulit, corrigi vel compleri debet sive ad instantiam partis sive ex officio, semper tamen auditis partibus et decreto ad calcem sententiae apposito. § 2. Si qua pars refragatur, quaestio incidens decreto definiatur. Can. 1300 - Ceterae iudicis pronuntiationes praeter sententiam sunt decreta, quae, si mere ordinatoria non sunt, vim non habent, nisi saltem summarie motiva exprimunt vel ad motiva in alio actu expressa remittunt. Can. 1301 - Sententia interlocutoria vel decretum vim sententiae definitivae habent, si iudicium impediunt vel ipsi iudicio aut alicui ip­ sius gradui finem ponunt, quod attinet ad aliquam saltem partem in causa. Art. IX DE IMPUGNATIONE SENTENTIAE I De querela nullitatis contra sententiam o Can. 1302 - Si agitur de causa, quae privatorum solummodo inte­ rest, nullitas actuum iudicialium iure statuta, quae, cum esset nota parti querelam nullitatis proponenti, non est ante sententiam iudici denuntiata, per ipsam sententiam sanatur firmis cann. 1303 et 1304. Can. 1303 - § 1. Sententia vitio insanabilis nullitatis laborat, si : I lata est a iudice absolute incompetenti ; 2° lata est ab eo, qui caret potestate iudicandi in tribunali, in quo causa definita est ; 3° iudex vi vel metu gravi coactus sententiam t u l i t ; 4° iudicium factum est sine petitione iudiciali, de qua in can. 1104, § 2, vel non institutum est adversus aliquam partem conventam; 5° lata est inter partes, quarum altera saltem non habet personam standi in iudicio ; 6° quis nomine alterius egit sine legitimo mandato ; 7° ius defensionis alterutri parti denegatum est; 8° controversia ne ex parte quidem definita est. o § 2. H i s in casibus querela nullitatis proponi potest per modum exceptionis in perpetuum, per modum vero actionis coram iudice, qui sententiam tulit, intra decem annos ab intimatione sententiae com­ putandos. T I T . X X V — De iudicio contentioso 1311 Can. 1304 - § 1. Sententia vitio sanabilis nullitatis dumtaxat la­ borat, si : I lata est a non legitimo numero iudicum contra praescriptum can. 1084; 2° motiva seu rationes decidendi non continet ; 3° subscriptionibus caret iure praescriptis; 4° non refert indicationem loci, anni, mensis et diei, in quibus lata est ; 5° actu iudiciali nullo innititur, cuius nullitas non est ad nor­ mam can. 1302 sanata ; 6° lata est contra partem legitime absentem secundum can. 1273, § 2. o § 2. His in casibus querela nullitatis proponi potest intra tres menses ab intimatione sententiae computandos. Can. 1305 - De querela nullitatis videt iudex, qui sententiam tu­ l i t ; si vero pars veretur, ne hic iudex praeoccupatum animum habeat, ideoque eum suspectum existimat, exigere potest, ut alius iudex in eius locum subrogetur ad normam can. 1108. Can. 1306 - Querela nullitatis proponi potest una cum appellatione intra terminum ad appellationem statutum. Can. 1307 - § 1. Querelam nullitatis proponere possunt non solum partes, quae se gravatas putant, sed etiam promotor iustitiae aut de­ fensor vinculi, quoties ipsis ius est interveniendi. § 2. Ipse iudex potest ex officio sententiam nullam a se latam re­ tractare vel emendare intra terminos ad agendum in cann. 1303, § 2 et 1304, § 2 statutos, nisi interea appellatio una cum querela nullitatis interposita est. Can. 1308 - Causae de querela nullitatis secundum canones de iu­ dicio contentioso summario tractari possunt. 2° De appellatione Can. 1309 - Pars, quae aliqua sententia se gravatam putat, item­ que promotor iustitiae et defensor vinculi in causis, in quibus eorum praesentia requiritur, ius habent a sententia appellandi ad iudicem superiorem salvo can. 1310. Can. 1310 - Non est locus appellationi : I a sententia ipsius Romani Pontificis vel Signaturae Aposto­ licae ; 2° a sententia vitio nullitatis infecta, nisi cumulatur Cum que­ rela nullitatis ad normam can. 1306; o 1312 T I T . X X V - De iudicio contentioso 3° a sententia, quae in rem iudicatam transiit; 4° a iudicis decreto vel a sententia interlocutoria, quae non ha­ bent vim sententiae definitivae, nisi cumulatur cum appellatione a sen­ tentia definitiva; 5° a sententia vel a decreto in causa, de qua ius cavet rem expe­ ditissime esse definiendam. Can. 1311 - § 1. Appellatio interponi debet coram iudice, a quo sententia lata est, intra peremptorium terminum quindecim dierum utilium ab intimatione sententiae computandum. § 2. Si ore fit, notarius eam scripto coram ipso appellante redigat. Can. 1312 - A delegato non datur appellatio ad delegantem, sed ad eius immediatum superiorem, nisi delegans est ipsa Sedes Apo­ stolica. Can. 1313 - Si quaestio oritur de iure appellandi, tribunal appel­ lationis rem expeditissime definiat secundum canones de iudicio con­ tentioso summario. Can. 1314 - Appellatio prosequenda est coram iudice, ad quem di­ rigitur, intra mensem ab eius interpositione computandum, nisi iudex, a quo sententia lata est, longius tempus ad eam prosequendam parti praestituit. Can. 1315 - § 1. Ad prosequendam appellationem requiritur et suf­ ficit, ut pars ministerium iudicis superioris invocet ad impugnatae sen­ tentiae emendationem adiuncto exemplari huius sententiae et indicatis appellationis rationibus. § 2. Interea iudex, a quo sententia lata est, debet actorum exem­ plar fide facta a notario de eius authenticitate ad tribunal superius mittere; si acta scripta sunt lingua tribunali appellationis ignota, ver­ tantur in aliam eidem tribunali cognitam cautelis adhibitis, ut de fideli versione constet. Can. 1316 - Inutiliter elapsis terminis appellatoriis sive coram iu­ dice, a quo sententia lata est, sive coram iudice, ad quem appellatio dirigitur, haec deserta censetur. Can. 1317 - § 1. Appellans potest appellationi renuntiare cum ef­ fectibus, de quibus in can. 1206. § 2. Si appellatio interposita est a defensore vinculi vel a promo­ tore iustitiae, renuntiatio fieri potest, nisi aliter iure communi cavetur, a defensore vinculi vel a promotore iustitiae tribunalis appellationis. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1313 Can. 1318 - § 1. Appellatio facta ab actore prodest etiam parti con­ ventae et vicissim. , § 2. Si plures sunt partes conventae vel actores et ab uno vel con­ tra unum tantum ex ipsis sententia impugnatur, impugnatio censetur ab omnibus et contra omnes facta, quoties res petita est individua aut obligatio omnes singillatim tenet. § 3. Si interponitur ab una parte super aliquo sententiae capite, pars adversa, etsi terminus appellationis est transactus, potest super aliis capitibus incidenter appellare intra terminum peremptorium quin­ decim dierum computandum a die, quo ipsi appellatio principalis noti­ ficata est. § 4. Nisi aliud constat, appellatio praesumitur facta contra omnia sententiae capita. Can. 1319 - Appellatio exsecutionem sententiae suspendit. Can. 1320 - § 1. Salvo can. 1369 in gradu appellationis non potest admitti nova petendi causa, ne per modum quidem utilis cumulationis; ideoque litis contestatio in eo tantum versari potest, ut prior senten­ tia vel confirmetur vel reformetur sive ex toto sive ex parte. § 2. Novae autem probationes admittuntur tantum ad normam can. 1283. Can. 1321 - In gradu appellationis eodem modo ac in primo gradu iudicii congrua congruis referendo procedendum est; sed, nisi forte complendae sunt probationes, statim post litis contestationem ad cau­ sae discussionem deveniatur et ad sententiam. Art. X DE RE IUDICATA, DE RESTITUTIONE IN INTEGRUM ET DE OPPOSITIONE TERTII I O De re iudicata Can. 1322 - Firmo can. 1324 res iudicata habetur, si : I duplex intercessit inter easdem partes sententia conformis de eodem petito et ex eadem causa petendi ; 2° appellatio a sententia non est intra tempus utile interposita; 3° in gradu appellationis litis instantia perempta est vel eidem renuntiatum est; 4° lata est sententia definitiva, a qua non datur appellatio. O Can. 1323 - § 1. Res iudicata iure firma est ita, ut impugnari pos­ sit tantum per querelam nullitatis, restitutionem in integrum vel oppo­ sitionem tertii. 1314 TIT. X X V - De iudicio contentioso § 2. Res iudicata facit ius inter partes et dat actionem iudicati atque exceptionem rei iudicatae, quam iudex ex ofiicio quoque declarare po­ test ad impediendam novam eiusdem causae introductionem. Can. 1324 - Numquam transeunt in rem iudicatam causae de statu personarum non exceptis causis de coniugum separatione. Can. 1325 - § 1. Si duplex sententia conformis in causa de statu personarum lata est, potest quovis tempore ad tribunal appellationis provocari allatis novis eisque gravibus probationibus vel argumentis intra peremptorium terminum triginta dierum a proposita impugna­ tione computandum ; tribunal appellationis autem intra mensem ab exhibitis novis probationibus et argumentis computandum debet de­ creto statuere, utrum nova causae propositio admitti debeat necne. § 2. Provocatio ad superius tribunal, ut nova causae propositio obti­ neatur, exsecutionem sententiae non suspendit, nisi aliter iure com­ muni cavetur aut tribunal appellationis ad normam can. 1337, § 3 su­ spensionem iubet. 2° De restitutione in integrum Can. 1326 - § 1. Adversus sententiam, quae transiit in rem iudica­ tam, dummodo de eius iniustitia manifesto constet, datur restitutio in integrum. § 2. De iniustitia autem manifesto constare non censetur, nisi : I sententia ita probationibus innititur, quae postea falsae de­ prehensae sunt, ut sine illis probationibus pars dispositiva sententiae non sustineatur; 2° postea detecta sunt documenta, quae facta nova et contrariam decisionem exigentia indubitanter probant ; 3° sententia ex dolo partis lata est in damnum alterius ; 4° legis non mere processualis praescriptum evidenter neglectum est ; 5° sententia adversatur praecedenti decisioni, quae in rem iudi­ catam transiit. o Can. 1327 - § 1. Restitutio in integrum propter motiva, de quibus in can. 1326, § 2, nn. 1 - 3, petenda est a iudice, qui sententiam tulit, intra tres menses a die cognitionis eorundem motivorum computandos. § 2. Restitutio in integrum propter motiva, de quibus in can. 1326, § 2, nn. 4 et 5, petenda est a tribunali appellationis intra tres menses ab intimatione sententiae computandos; si vero in casu, de quo in can. 1326, § 2, n. 5, notitia praecedentis decisionis serius habetur, ter­ minus ab hac notitia decurrit. § 3. Termini, de quibus supra, non decurrunt, dum pars laesa mi­ noris est aetatis. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1315 Can. 1328 - § 1. Petitio restitutionis in integrum sententiae exsecu­ tionem nondum inceptam suspendit. § 2. Si tamen ex probabilibus indiciis suspicio est petitionem fac­ tam esse ad moras exsecutioni nectendas, iudex decernere potest, ut sententia exsecutioni demandetur, assignata tamen restitutionem in integrum petenti idonea cautione ut, si restituitur in integrum, in­ demnis fiat. Can. 1329 - Concessa restitutione in integrum iudex pronuntiare debet de merito causae. 3° De oppositione tertii Can. 1330 - Qui ex sententia definitiva inter alios lata, quae exse­ cutioni mandari potest, suorum iurium laesionem veretur, sententiam ipsam ante eius exsecutionem impugnare potest. Can. 1331 - § 1. Oppositio tertii fieri potest vel postulando revi­ sionem sententiae a tribunali, quod eam tulit, vel provocando ad tri­ bunal appellationis. § 2. Si petitio admissa est et oppositor agit in gradu appellationis, tenetur legibus pro appellatione statutis; si coram tribunali, quod sententiam tulit, servandae sunt normae datae pro causis incidentibus iudicialiter definiendis. Can. 1332 - § 1. Oppositor in quolibet casu probare debet ius suum revera esse laesum aut laesum iri. § 2. Laesio autem oriri debet ex ipsa sententia, quatenus aut ipsa est causa laesionis aut, si exsecutioni mandatur, oppositorem gravi praeiudicio est affectura. Can. 1333 - Si oppositor ius suum probavit, sententia antea lata reformanda est a tribunali secundum oppositoris petitionem. Art. XI DE GRATUITO PATROCINIO ET DE EXPENSIS IUDICIALIBUS Can. 1334 - Pauperes, qui omnino impares sunt expensis iudicia­ libus sustinendis, ius habent ad gratuitum patrocinium, si ex parte tantum, ad expensarum deminutionem. Can. 1335 - Statuta tribunalis debent normas dare : I de expensis iudicialibus a partibus solvendis vel compensandis ; 2° de procuratorum, advocatorum et interpretum remuneratione deque testium indemnitate ; o 1316 T I T . X X V - De iudicio contentioso 3° de gratuito patrocinio vel expensarum deminutione conce­ dendis ; 4° de reparatione damnorum, quae debetur ab eo, qui non solum in iudicio succubuit, sed temere litigavit; 5° de pecuniae deposito vel cautione praestanda circa expensas solvendas et damna reparanda. Can. 1336 - A pronuntiatione circa expensas, remunerationes et damna reparanda non datur distincta appellatio, sed pars recurrere potest intra quindecim dies ad eundem iudicem, qui potest taxatio­ nem emendare. Art. XII DE EXSECUTIONE SENTENTIAE Can. 1337 - § 1. Sententia, quae transiit in rem iudicatam, exsecu­ tioni mandari potest salvo can. 1328. § 2. Iudex, qui sententiam tulit, et, si appellatio interposita est, etiam iudex appellationis, sententiae, quae nondum transiit in rem iudicatam, provisoriam exsecutionem iubere possunt ex officio vel ad instantiam partis idoneis, si casus fert, praestitis cautionibus, si agi­ tur de provisionibus ad necessariam sustentationem ordinatis vel alia iusta causa urget. § 3. Si vero sententia, quae nondum transiit in rem iudicatam, impugnatur, iudex, qui de impugnatione cognoscere debet, si videt hanc probabiliter fundatam esse et irreparabile damnum ex exsecutione oriri posse, potest vel exsecutionem ipsam suspendere vel eam cau­ tioni subicere. Can. 1338 - Non antea exsecutioni locus esse potest, quam exsecu­ torium iudicis decretum habetur, quo edicitur sententiam ipsam exse­ cutioni mandari debere; quod decretum pro diversa causarum natura vel ipso sententiae tenore includatur vel separatim edatur. Can. 1339 - Si sententiae exsecutio praeviam rationum redditio­ nem exigit, quaestio incidens habetur ab illo iudice decidenda, qui tulit sententiam exsecutioni mandandam. Can. 1340 — § 1, Nisi iure particulari propriae Ecclesiae sui iuris aliud statuitur, sententiam exsecutioni mandare debet per se vel per alium Episcopus eparchialis eparchiae, ubi sententia in primo gradu iudicii lata est. § 2. Si vero hic renuit vel neglegit, parte, cuius interest, instante vel etiam ex officio exsecutio spectat ad auctoritatem, cui tribunal appellationis subiectum est. § 3. In controversiis, de quibus in can. 1069, § 1, exsecutio senten­ tiae spectat ad Superiorem in typico vel statutis determinatum. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1317 Can. 1341 - § 1. Exsecutor, nisi quid eius arbitrio in ipso tenore sententiae est permissum, debet sententiam secundum obviam verborum significationem exsecutioni mandare. § 2. Licet ei videre de exceptionibus circa modum et vim exsecu­ tionis, non autem de merito causae ; si vero habet aliunde compertum sententiam esse nullam vel manifesto iniustam ad normam cann. 1303, 1304 et 1326, § 2, abstineat ab exsecutione et rem ad tribunal, a quo lata est sententia, remittat partibus certioribus factis. Can. 1342 - § 1. Quoties adiudicata actori res aliqua est, haec actori tradenda est statim ac res iudicata habetur. § 2. Si pars damnata est ad rem mobilem praestandam vel ad sol­ vendam pecuniam vel ad aliud dandum aut faciendum, iudex in ipso tenore sententiae vel exsecutor pro suo arbitrio et prudentia terminum statuat ad implendam obligationem, qui tamen neque infra quindecim dies coartetur neque sex menses excedat. CAPUT II DE IUDICIO CONTENTIOSO SUMMARIO Can. 1343 - § 1. Iudicio contentioso summario tractari possunt om­ nes causae iure non exclusae, nisi pars iudicium contentiosum ordi­ narium petit. § 2. Si iudicium contentiosum summarium adhibetur in causis iure exclusis, actus iudiciales sunt nulli. Can. 1344 - § 1. Libellus litis introductorius praeter ea, quae in can. 1187 recensentur, debet : I facta, quibus actoris petitiones innituntur, breviter, integre et perspicue exponere ; 2° probationes, quibus actor facta demonstrare intendit quasque simul afferre non potest, ita indicare, ut statim colligi a iudice possint. o § 2. Libello litis introductorio adnecti debent saltem in exemplari authentico documenta, quibus petitio innititur. Can. 1345 - § 1. Si conamen conciliationis ad normam can. 1103, § 2 inutile cessit, iudex, si aestimat libellum litis introductorium ali­ quo fundamento niti, intra tres dies decreto ad calcem libelli appo­ sito praecipiat, ut exemplar petitionis statim notificetur parti conven­ tae, dato huic iure mittendi intra quindecim dies ad cancellariam tri­ bunalis responsionem scripto datam. § 2. Haec notificatio effectus habet citationis iudicialis, de quibus in can. 1194. 1318 Tre. XXV - De iudicio contentioso Can. 1346 - Si exceptiones partis conventae id exigunt, iudex actori determinet terminum ad respondendum ita, ut ex allatis utriusque partis elementis ipse controversiae obiectum perspectum habeat. Can. 1347 - § 1. Elapsis terminis ad respondendum, de quibus in cann. 1345, § 1 et 1346, iudex perspectis actis formulam dubii determi­ net ; deinde ad audientiam non ultra triginta dies celebrandam omnes citet, qui in ea interesse debent, addita pro partibus dubii formula. § 2. In citatione partes certiores fiant se posse tres saltem ante audientiam dies aliquod breve scriptum tribunali exhibere ad sua as­ serta comprobanda. Can. 1348 - In audientia primum tractantur quaestiones, de qui­ bus in cann. 1118, 1119, 1121 et 1122. Can. 1349 - § 1. Probationes colliguntur in audientia salvo can. 1071. § 2. Pars eiusque advocatus assistere possunt interrogationi cetera­ rum partium, testium et peritorum. Can. 1350 - Responsiones partium, testium, peritorum, petitiones et exceptiones advocatorum redigendae sunt scripto a notario, sed summatim et in eis tantummodo, quae pertinent ad substantiam rei controversae, et ab eisdem subscribendae. Can. 1351 - Probationes, quae non sunt in petitione vel responsione allatae aut petitae, potest iudex admittere tantum ad normam can. 1110; postquam autem vel unus testis auditus est, iudex potest tantummodo ad normam can. 1283 novas probationes decernere. Can. 1352 - Si in audientia omnes probationes colligi non potue­ runt, altera statuatur audientia. Can. 1353 - Probationibus collectis fit in eadem audientia discus­ sio oralis. Can. 1354 - § 1. Nisi quid ex discussione supplendum in instruc­ tione causae comperitur, vel aliud exsistit, quod impedit, ne sententia ad normam iuris feratur, iudex expleta audientia statim causam de­ cidat; pars dispositiva sententiae statim coram partibus praesentibus legatur. § 2. Potest autem tribunal propter rei difficultatem vel alia iusta de causa usque ad quintum diem utilem decisionem differre. § 3. Integer sententiae textus motivis expressis quam primum et ordinarie non ultra quindecim dies partibus intimetur. T I T . X X V - De iudicio contentioso 1319 Can. 1355 - Si tribunal appellationis perspicit in inferiore gradu iudicii in causa iure exclusa iudicium contentiosum summarium adhibi­ tum esse, nullitatem sententiae declarare et causam tribunali, quod sententiam tulit, remittere debet. Can. 1356 - In ceteris, quae ad rationem procedendi attinent, ser­ ventur canones de iudicio contentioso ordinario ; tribunal autem po­ test suo decreto motivis praedito normas processuales, quae non sunt ad validitatem statutae, non observare, ut celeritati salva iustitia con­ sulat. TITULUS XXVI DE QUIBUSDAM PROCESSIBUS SPECIALIBUS CAPUT I DE PROCESSIBUS MATRIMONIALIBUS Art. I DE CAUSIS AD MATRIMONII NULLITATEM DECLARANDAM I De foro competenti o Can. 1357 - Quaelibet causa matrimonialis baptizati iure proprio ad Ecclesiam spectat. Can. 1358 - Firmis, ubi vigent, Statutis personalibus causae de ef­ fectibus mere civilibus matrimonii, si principaliter aguntur, pertinent ad iudicem civilem, sed, si incidenter et accessorie, possunt etiam a iudice ecclesiastico ex propria auctoritate cognosci ac definiri. Can. 1359 - In causis de matrimonii nullitate, quae non sunt Sedi Apostolicae reservatae, competentia sunt : I tribunal loci, ubi matrimonium celebratum est; 2° tribunal loci, ubi pars conventa domicilium vel quasi-domici­ lium habet; 3° tribunal loci, ubi actor domicilium habet, dummodo utraque pars in territorio eiusdem nationis degat et Vicarius iudicialis domici­ lii partis conventae ea audita consentiat ; 4° tribunal loci, ubi de facto colligendae sunt pleraeque probatio­ nes, dummodo Vicarius iudicialis domicilii partis conventae ea audita consentiat. o 2° De iure impugnandi matrimonium Can. 1360 - Habiles sunt ad matrimonium impugnandum : I coniuges ; 2° promotor iustitiae, si nullitas iam divulgata est et matrimo­ nium convalidari non potest aut non expedit. o Can. 1361 - § 1. Matrimonium, quod utroque coniuge vivente non est accusatum, post mortem alterutrius vel utriusque coniugis accusari non potest, nisi quaestio de validitate est praeiudicialis ad aliam con­ troversiam sive in foro ecclesiastico sive in foro civili solvendam. § 2. Si vero coniux moritur pendente causa, servetur can. 1199. T I T . X X V I - De quibusdam processibus specialibus 1321 3° De obligationibus iudicum et tribunalis Can. 1362 - Iudex, antequam causam acceptat et quoties spem boni exitus perspicit, pastoralia media adhibeat, ut coniuges, si fieri potest, ad matrimonium convalidandum et ad consortium vitae coniugalis restaurandum inducantur. Can. 1363 - § 1. Libello litis introductorio admisso praeses vel po­ nens procedat ad intimationem decreti citationis ad normam can. 1191. § 2. Transacto termino quindecim dierum ab intimatione compu­ tando praeses vel ponens, nisi alterutra pars sessionem ad litem con­ testandam petiit, intra decem dies formulam dubii vel dubiorum ex ofiicio definiat decreto, quod partibus intimet. § 3. Formula dubii non tantum quaerat, num constet de nullitate matrimonii in casu, sed definire debet, quo capite vel quibus capitibus validitas matrimonii impugnetur. § 4. Post decem dies ab intimatione decreti computandos, si partes nihil opposuerunt, praeses vel ponens novo decreto causae instructio­ nem decernat. 4° De probationibus Can. 1364 - § 1. Defensori vinculi, partium patronis et, si in iu­ dicio est, etiam promotori iustitiae ius est : I interrogationi partium, testium et peritorum adesse salvo can. 1240; 2° acta iudicialia, etsi nondum publicata, invisere et documenta a partibus producta recognoscere. o § 2. Interrogationi, de qua in § 1, n. 1, partes assistere non possunt. Can. 1365 - Nisi probationes aliunde plenae habentur, iudex ad partium declarationes, de quibus in can. 1217, § 2, aestimandas testes de ipsarum partium credibilitate, si fieri potest, adhibeat praeter alia indicia et adminicula. Can. 1366 - In causis de impotentia vel de defectu consensus prop­ ter mentis morbum iudex unius periti vel plurium opera utatur, nisi ex adiunctis inutilis evidenter apparet; in ceteris causis servetur can. 1255. Can. 1367 - Si in instructione causae dubium valde probabile emersit de non secuta matrimonii consummatione, tribunal potest partibus consentientibus causam de nullitate matrimonii suspendere et instruc­ tionem complere ad obtinendam solutionem matrimonii sacramentalis non consummati ; deinde acta ad Sedem Apostolicam mittat una cum petitione huius solutionis ab alterutro vel utroque coniuge facta et cum voto tribunalis et Episcopi eparchialis. 86 - A. A. S. 1322 T I T . X X V I - De quibusdam processibus specialibus 5° De sententia et de appellatione Can. 1368 - § 1. Sententia, quae matrimonii nullitatem primum de­ claravit, una cum appellationibus, si quae sunt, et ceteris actis iudicia­ libus intra viginti dies ab intimatione sententiae computandos ad tri­ bunal appellationis ex officio mittatur. § 2. Si sententia pro matrimonii nullitate lata est in primo gradu iudicii, tribunal appellationis perpensis animadversionibus defensoris vinculi et, si quae sunt, etiam partium suo decreto vel decisionem continenter confirmet vel causam ad ordinarium examen secundi gra­ dus iudicii admittat. Can. 1369 - Si in gradu appellationis novum nullitatis matrimo­ nii caput affertur, tribunal potest illud tamquam in primo gradu iu­ dicii admittere et de illo iudicare. Can. 1370 - § 1. Postquam sententia, quae matrimonii nullitatem primum declaravit, in gradu appellationis confirmata est vel decreto vel altera sententia, ii, quorum matrimonium declaratum est nullum, pos­ sunt novum matrimonium celebrare statim ac decretum vel altera sen­ tentia ipsis intimata est, nisi id prohibetur vetito ipsi sententiae vel decreto apposito aut ab Hierarcha loci statuto. § 2. Can. 1325 servandus est, etsi sententia, quae matrimonii nulli­ tatem declaravit, non altera sententia, sed decreto confirmata est. Can. 1371 - Statim ac sententia facta est exsecutiva, Vicarius iu­ dicialis debet eandem notificare Hierarchae loci, ubi matrimonium ce­ lebratum est; hic Hierarcha vero curare debet, ut quam primum de declarata nullitate matrimonii et de vetitis forte statutis in libris ma­ trimoniorum et baptizatorum mentio fiat. 6° De processu documentali Can. 1372 - § 1. Admissa petitione Vicarius iudicialis vel iudex ab ipso designatus potest praetermissis sollemnibus ordinarii processus, sed citatis partibus et cum interventu defensoris vinculi matrimonii nullitatem sententia declarare, si ex documento, quod nulli contradic­ tioni vel exceptioni est obnoxium, certo constat de exsistentia impedi­ menti dirimentis vel de defectu formae celebrationis matrimonii iure praescriptae, dummodo pari certitudine pateat dispensationem datam non esse, aut de defectu validi mandati procuratoris. § 2. Si vero agitur de eo, qui formam celebrationis matrimonii iure praescriptam servare debuit, sed matrimonium attentavit coram officiali civili vel ministro acatholico, sufficit investigatio praematrimonialis, de qua in can. 784, ad comprobandum eius statum liberum. T I T . X X V I - De quibusdam processibus specialibus 1323 Can. 1373 - § 1. A sententia, de qua in can. 1372, § 1, defensor vinculi, si prudenter existimat vel vitia vel dispensationis defectum non esse certa, appellare debet ad iudicem tribunalis secundi gradus, ad quem acta sunt mittenda quique scripto certior faciendus est agi de processu documentali. § 2. Integrum manet parti, quae se gravatam putet, ius appellandi. Can. 1374 - Iudex tribunalis soris vinculi et auditis partibus manda an potius procedendum iuris; quo in casu eam remittit secundi gradus cum interventu defen­ decernat, utrum sententia sit confir­ in causa sit ad ordinariam normam ad tribunal primi gradus. 7° Normae generales Can. 1375 - Causae ad matrimonii nullitatem possunt iudicio contentioso summario tractari. declarandam non Can. 1376 - In ceteris, quae ad rationem procedendi attinent, ap­ plicandi sunt, nisi rei natura obstat, canones de iudiciis in genere et de iudicio contentioso ordinario servatis normis specialibus de causis, quae ad bonum publicum spectant. Can. 1377 - In sententia partes moneantur de obligationibus mo­ ralibus vel etiam civilibus, quibus forte tenentur, altera erga alteram et erga filios ad debitam sustentationem et educationem praestandas. Art. II DE CAUSIS SEPARATIONIS CONIUGUM Can. 1378 - § 1. Separatio personalis coniugum, nisi aliter pro lo­ cis particularibus legitime provisum est, decerni potest decreto Epi­ scopi eparchialis vel sententia iudicis. § 2. Ubi vero decisio ecclesiastica effectus civiles non sortitur vel si sententia civilis praevidetur non contraria iuri divino, Episcopus eparchialis eparchiae commorationis coniugum potest perpensis spe­ cialibus adiunctis licentiam concedere adeundi forum civile. § 3. Si causa versatur etiam circa effectus mere civiles matrimonii, satagat iudex, ut de licentia Episcopi eparchialis causa inde ab initio ad forum civile deferatur. Can. 1379 - § 1. Nisi qua pars iudicium contentiosum ordinarium petit, iudicium contentiosum summarium adhibeatur. § 2. Si iudicium contentiosum ordinarium adhibitum est et appel­ latio interponitur, tribunal secundi gradus auditis partibus suo de­ creto vel decisionem continenter confirmet vel causam ad ordinarium examen secundi gradus iudicii admittat. 1324 T I T . X X V I - De quibusdam processibus Can. 1380 - Quod attinet ad tribunalis can. 1359, nn. 2 et 3. specialibus competentiam, servetur Can. 1381 - Iudex, antequam causam acceptat et quoties spem boni exitus perspicit, pastoralia media adhibeat, ut coniuges concilientur et ad consortium vitae coniugalis restaurandum inducantur. Can. 1382 - Causis de coniugum separatione interesse debet pro­ motor iustitiae ad normam can. 1097. Art. I I I DE PROCESSU PRAESUMPTAE MORTIS CONIUGIS Can. 1383 - § 1. Quoties coniugis mors authentico documento ec­ clesiastico vel civili comprobari non potest, alter coniux a vinculo ma­ trimonii solutus non habeatur nisi post declarationem de morte prae­ sumpta ab Episcopo eparchiali factam. § 2. Hanc declarationem Episcopus eparchialis tantummodo facere potest, si peractis opportunis investigationibus ex testium depositioni­ bus, ex fama aut ex indiciis moralem certitudinem de coniugis morte obtinuit; sola coniugis absentia, etsi diuturna, non sufficit. § 3. In casibus incertis et implexis Episcopus eparchialis intra fines territorii Ecclesiae patriarchalis potestatem suam exercens con­ sulat Patriarcham; ceteri Episcopi eparchiales vero Sedem Apostoli­ cam consulant. § 4. In processu praesumptae mortis coniugis requiritur interven­ tus promotoris iustitiae, non vero defensoris vinculi. Art. IV DE MODO PROCEDENDI AD OBTINENDAM SOLUTIONEM MATRIMONII NON CONSUMMATI AUT SOLUTIONEM MATRIMONII IN FAVOREM FIDEI Can. 1384 - Ad obtinendam solutionem matrimonii non consum­ mati aut solutionem matrimonii in favorem fidei adamussim serventur normae speciales a Sede Apostolica latae. T I T . X X V I - De quibusdam processibus specialibus 1325 CAPUT II DE CAUSIS AD SACRAE ORDINATIONIS NULLITATEM DECLARANDAM Can. 1385 - Validitatem sacrae ordinationis ius habent accusandi sive ipse clericus sive Hierarcha, cui clericus subest vel in cuius epar­ chia ordinatus est. Can. 1386 - § 1. Libellus de validitate sacrae ordinationis accusanda mitti debet ad competens Curiae Romanae Dicasterium, quod decernet, utrum causa ab ipso an a tribunali ab eo designato sit agenda. § 2. Si Dicasterium causam ad tribunal remisit, serventur, nisi rei natura obstat, canones de iudiciis in genere et de iudicio contentioso ordinario, non vero canones de iudicio contentioso summario. § 3. Misso libello clericus ordines sacros exercere ipso iure vetatur. Can. 1387 - Post secundam sententiam, quae nullitatem sacrae or­ dinationis confirmavit, clericus omnia iura statui clericali propria amit­ tit et ab omnibus obligationibus eiusdem status liberatur. CAPUT I I I DE PROCEDURA IN PAROCHIS AMOVENDIS VEL TRANSFERENDIS Can. 1388 - In amotione vel translatione parochorum servandi sunt cann. 1389 - 1400, nisi iure particulari a Sede Apostolica approbato aliud statuitur. Art. I DE MODO PROCEDENDI IN AMOTIONE PAROCHORUM Can. 1389 - Si alicuius parochi ministerium aliqua de causa, etiam citra gravem ipsius culpam, noxium aut saltem inefficax evasit, paro­ chus ab Episcopo eparchiali a paroecia amoveri potest. Can. 1390 - Causae, ob quas parochus a sua paroecia legitime amo­ veri potest, hae praesertim sunt : I modus agendi, qui communioni ecclesiasticae grave detrimen­ tum vel perturbationem affert; 2° imperitia aut permanens mentis vel corporis infirmitas, quae parochum suis muneribus utiliter obeundis imparem reddunt; 3° bonae existimationis amissio penes probos et graves paroecia­ nos vel aversio in parochum, quae praevidentur non brevi cessaturae; o 1326 TIT. X X V I - De quibusdam processibus specialibus 4° gravis neglectus vel violatio obligationum parochi, quae post monitionem persistit; 5° mala rerum temporalium administratio cum gravi Ecclesiae damno, quoties huic malo aliud remedium afferri non potest. Can. 1391 - § 1. Si ex instructione peracta constat adesse cau­ sam amotionis, Episcopus eparchialis rem discutiat cum duobus pa­ rochis ex coetu parochorum, quos consilium presbyterale Episcopo epar­ chiali proponente ad hoc stabiliter elegit, selectis ; si vero exinde cen­ set ad amotionem esse deveniendum, causa et argumentis ad validita­ tem indicatis parocho paterne suadeat, ut intra tempus quindecim dierum renuntiet. § 2. Parochus, qui est sodalis instituti religiosi vel societatis vitae communis ad instar religiosorum amoveri potest ad nutum sive Episcopi eparchialis certiore facto Superiore maiore sive Superioris maioris cer­ tiore facto Episcopo eparchiali non requisito alterius consensu. Can. 1392 - Renuntiatio a parocho fieri potest etiam sub condi­ cione, dummodo haec ab Episcopo eparchiali legitime acceptari possit et reapse acceptetur. Can. 1393 - § 1. Si parochus intra praestitutos dies non respondit, Episcopus eparchialis iteret invitationem prorogando tempus utile ad respondendum. § 2. Si Episcopo eparchiali constat parochum alteram invitationem recepisse, non autem respondisse, etsi nullo impedimento detentum, aut si parochus renuntiationem sine motivis recusat, Episcopus eparchialis decretum amotionis ferat. Can. 1394 - Si vero parochus causam adductam eiusque rationes oppugnat motiva allegans, quae insufficientia Episcopo eparchiali vi­ dentur, hic, ut valide agat : I invitet illum, ut inspectis actis suas impugnationes in rela­ tione scripto danda colligat, immo probationes in contrarium, si quas habet, afferat; 2° deinde completa, si opus est, instructione una cum eisdem duo­ bus parochis, de quibus in can. 1391, § 1, nisi alii propter illorum im­ possibilitatem sunt designandi, rem perpendat; 3° tandem statuat, utrum parochus sit amovendus necne, et mox decretum de re ferat. o Can. 1395 - Amoto parocho Episcopus eparchialis consulat colla­ tione alterius officii, si ille ad hoc idoneus est, vel pensione, prout casus fert et adiuncta permittunt. T I T . XXVI - De quibusdam processibus specialibus 1327 Can. 1396 - § 1. Parochus amotus debet a parochi ofiicio exercendo abstinere, quam primum liberam relinquere domum paroecialem et omnia, quae ad paroeciam pertinent, illi tradere, cui Episcopus epar­ chialis paroeciam commisit. § 2. Si vero de infirmo agitur, qui ex domo paroeciali sine incom­ modo non potest alio transferri, Episcopus eparchialis eidem relin­ quat domus paroecialis usum, etiam exclusivum, eadem necessitate durante. § 3. Pendente recursu adversus amotionis decretum Episcopus epar­ chialis non potest novum parochum nominare, sed per administratorem paroeciae interim provideat. Art. II DE MODO PROCEDENDI IN TRANSLATIONE PAROCHORUM Can. 1397 - Si salus animarum vel Ecclesiae necessitas aut utili­ tas postulat, ut parochus a sua, quam utiliter regit, ad aliam paroe­ ciam aut ad aliud officium transferatur, Episcopus eparchialis eidem translationem scripto proponat ac suadeat, ut pro Dei atque animarum amore consentiat. Can. 1398 - Si parochus consilio ac suasionibus Episcopi eparchia­ lis obsequi non intendit, rationes scripto exponat. Can. 1399 - § 1. Episcopus eparchialis, si non obstantibus allatis rationibus iudicat a suo proposito non esse recedendum, cum duobus parochis ex coetu, de quo in can. 1391, § 1, selectis rationes perpendat, quae translationi favent vel obstant; si vero exinde translationem pe­ ragendam censet, paternas exhortationes parocho iteret. § 2. H i s peractis, si adhuc et parochus renuit et Episcopus epar­ chialis putat translationem esse faciendam, hic decretum translationis ferat statuens paroeciam elapso determinato die esse vacaturam. § 3. Hoc die inutiliter elapso Episcopus eparchialis paroeciam va­ cantem declaret. Can. 1400— In casu translationis serventur can. 1396, iura quae­ sita et aequitas. TITULUS XXVII DE SANCTIONIBUS POENALIBUS IN ECCLESIA CAPUT I DE DELICTIS ET POENIS IN GENERE Can. 1401 - Cum omnem rationem init Deus, ut errantem ovem reducat, illi, qui ab Eo solvendi et ligandi potestatem acceperunt, morbo eorum, qui deliquerunt, convenientem medicinam afferant, eos arguant, obsecrent, increpent in omni patientia et doctrina, immo poe­ nas imponant, ut vulneribus a delicto illatis medeatur ita, ut neque delinquentes ad desperationis praecipitia impellantur neque frena ad vitae dissolutionem et legis contemptum relaxentur. Can. 1402 - § 1. Poena canonica per iudicium poenale in cann. 1468 - 1482 praescriptum irrogari debet firma potestate coercitiva iu­ dicis in casibus iure expressis et reprobata contraria consuetudine. § 2. Si vero iudicio auctoritatis, de qua in § 3, graves obstant causae, ne iudicium poenale fiat, et probationes de delicto certae sunt, delictum puniri potest per decretum extra iudicium ad normam cann. 1486 et 1487, dummodo non agatur de privatione officii, tituli, insignium aut de suspensione ultra annum, de reductione ad inferiorem gradum, de depositione vel de excommunicatione maiore. § 3. Hoc decretum praeter Sedem Apostolicam ferre possunt intra fines suae competentiae Patriarcha, Archiepiscopus maior, Episcopus eparchialis atque Superior maior instituti vitae consecratae, qui pote­ statem regiminis ordinariam habet, ceteris omnibus exclusis. Can. 1403 - § 1. Etsi de delictis agitur, quae poenam secumferunt iure obligatoriam, Hierarcha audito promotore iustitiae a procedura poenali, immo a poenis irrogandis prorsus abstinere potest, dummodo ipsius Hierarchae iudicio haec omnia simul concurrant : delinquens in iudicium nondum delatus suum delictum Hierarchae in foro externo sincera paenitentia motus confessus est necnon de reparatione scandali et damni congrue provisum est. § 2. Hoc vero Hierarcha facere non potest, si de delicto agitur, quod poenam secumfert, cuius remissio auctoritati superiori reservata est, donec licentiam ab eadem auctoritate obtinuerit. Can. 1404 - § 1. In poenis benignior est interpretatio facienda. § 2. Non licet poenam de persona ad personam vel de casu ad ca­ sum producere, etsi par adest ratio, immo gravior. T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia 1329 Can. 1405 - § 1. Qui habet potestatem legislativam, potest, qua­ tenus vere necessarium est ad aptius providendum disciplinae eccle­ siasticae, etiam leges poenales ferre necnon suis legibus etiam legem divinam aut ecclesiasticam ab auctoritate superiore latam congrua poena munire servatis suae competentiae limitibus ratione territorii vel per­ sonarum. § 2. Poenis iure communi in aliquod delictum statutis aliae poenae iure particulari addi possunt ; id autem ne fiat nisi gravissima de causa ; si vero iure communi indeterminata vel facultativa poena statuitur,- iure particulari in eius locum poena determinata vel obligatoria statui potest. § 3. Curent Patriarchae et Episcopi eparchiales, ut leges poenales iuris particularis in eodem territorio, quatenus fieri potest, unifor­ mes sint. Can. 1406 - § 1. Quatenus aliquis potest praecepta imponere, eate­ nus potest re mature perpensa et maxima moderatione poenas deter­ minatas per praeceptum comminari eis exceptis, quae in can. 1402, § 2 enumerantur; Patriarcha vero de consensu Synodi permanentis etiam has poenas per praeceptum comminari potest. § 2. Monitio cum comminatione poenarum, qua Hierarcha legem non poenalem in casibus singularibus urget, praecepto poenali aequi­ paratur. Can. 1407 - § 1. Si iudicio Hierarchae, qui poenam irrogare po­ test, natura delicti id patitur, poena irrogari non potest, nisi delin­ quens antea semel saltem monitus est, ut a delicto desisteret, dato congruo ad resipiscentiam tempore. § 2. A delicto destitisse dicendus est is, quem delicti sincere paeni­ tuit quique praeterea congruam reparationem scandali et damni dedit vel saltem serio promisit. § 3. Monitio poenalis vero, de qua in can. 1406, § 2, sufficiens est, ut poena irrogari possit. Can. 1408 - Poena reum non tenet, nisi postquam sententia vel de­ creto irrogata est, salvo iure Romani Pontificis vel Concilii Oecume­ nici aliter statuendi. Can. 1409 - § 1. In lege poenali applicanda, etsi lex utitur verbis praeceptivis, iudex pro sua conscientia et prudentia potest : I poenae irrogationem in tempus magis opportunum differre, si ex praepropera rei punitione maiora mala eventura praevidentur ; 2° a poena irroganda abstinere vel poenam mitiorem irrogare, si reus emendatus est necnon de reparatione scandali et damni congrue provisum est aut si ipse reus satis ab auctoritate civili punitus est aut punitum iri praevidetur; o 1330 T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia 3° poenas intra aequos limites moderari, si reus plura delicta com­ misit et nimius videtur poenarum cumulus; 4° obligationem servandi poenam suspendere in favorem eius, qui omni probitate vitae hucusque commendatus primum deliquit, dummodo scandalum reparandum non urgeat; poena suspensa prorsus cessat, si intra tempus a iudice determinatum reus iterum non deliquit, secus tamquam utriusque delicti debitor gravius puniatur, nisi interim actio poenalis pro priore delicto exstincta est. § 2. Si poena est indeterminata neque aliter lex cavet, iudex poe­ nas in can. 1402, § 2 recensitas irrogare non potest. Can. 1410 - In poenis clerico irrogandis ei salva esse debent, quae ad congruam sustentationem sunt necessaria, nisi agitur de depositione, quo in casu Hierarcha curet, ut deposito, qui propter poenam vere in­ diget, quo meliore fieri potest modo, provideatur salvis semper iuribus ortis circa praecaventiam et securitatem socialem necnon assistentiam sanitariam in favorem eius eiusque familiae, si coniugatus est. Can. 1411 - Nulla poena irrogari potest, postquam actio poenalis exstincta est. Can. 1412 - § 1. Qui lege aut praecepto tenetur, adnexae eidem quo­ que poenae obnoxius est. § 2. Si, postquam delictum commissum est, lex mutatur, applicanda est lex reo favorabilior. § 3. Si vero lex posterior tollit legem vel saltem poenam, haec, quo­ modocumque irrogata erat, statim cessat. § 4. Poena reum ubique tenet etiam resoluto iure eius, qui poe­ nam irrogavit, nisi aliter iure communi expresse cavetur. Can. 1413 - § 1. Nulli poenae est obnoxius, qui decimum quar­ tum aetatis annum non explevit. § 2. Qui vero intra decimum quartum et duodevicesimum aetatis annum delictum commisit, puniri potest tantummodo poenis, quae pri­ vationem alicuius boni non includunt, nisi Episcopus eparchialis vel iudex in casibus specialibus aliter melius consuli posse censet eiusdem emendationi. Can. 1414 - § 1. Poenis is tantum subicitur, qui legem poenalem vel praeceptum poenale violavit aut deliberate aut ex graviter culpa­ bili omissione debitae diligentiae aut ex graviter culpabili ignorantia legis vel praecepti. § 2. Posita externa legis poenalis vel praecepti poenalis violatione praesumitur eam deliberate factam esse, donec contrarium probe­ tur; in ceteris legibus vel praeceptis id praesumitur tantummodo, si lex vel praeceptum iterum post monitionem poenalem violatur. T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia 1331 Can. 1415 - Si qua adest secundum communem praxim et doctrinam canonicam circumstantia attenuans, dummodo tamen delictum adhuc habeatur, iudex poenam lege vel praecepto statutam temperare debet; immo pro sua prudentia, si censet aliter posse melius consuli rei emen­ dationi atque reparationi scandali et damni, potest etiam a poena irroganda abstinere. Can. 1416 - Si delictum a recidivo commissum est vel si alia adest secundum communem praxim et doctrinam canonicam circumstantia aggravans, iudex potest reum gravius punire, quam lex vel praeceptum statuit, non exclusis poenis in can. 1402, § 2 recensitis. Can. 1417 - Qui communi delinquendi consilio in delictum concur­ runt neque in lege vel praecepto expresse nominantur, eisdem poenis ac auctor principalis puniri possunt vel ad prudentiam iudicis aliis poenis eiusdem vel minoris gravitatis. Can. 1418 - § 1. Qui aliquid ad delictum patrandum egit vel omisit nec tamen praeter suam voluntatem delictum consummavit, non tene­ tur poena in delictum consummatum statuta, nisi lex vel praeceptum aliter cavet. § 2. Si vero actus vel omissiones natura sua ad delicti exsecutionem conducunt, auctor congrua poena puniatur, praesertim si scandalum aliudve grave damnum evenit, leviore tamen quam ea, quae in delictum consummatum constituta est. § 3. Ab omni poena liberatur, qui sua sponte ab incepta delicti exse­ cutione destitit, si nullum ex conatu damnum aut scandalum ortum est. Can. 1419 - § 1. Qui a lege poenali dispensare potest vel a praecepto poenali eximere, potest etiam poenam vi eiusdem legis vel praecepti irrogatam remittere. § 2. Potest praeterea lege vel praecepto poenali aliis quoque pote­ stas conferri poenas remittendi. Can. 1420 - § 1. Poenam vi iuris communis irrogatam remittere potest : I Hierarcha, qui iudicium poenale promovit vel decreto poenam irrogavit ; 2° Hierarcha loci, ubi reus actu commoratur, consulto vero Hierar­ cha, de quo in n. 1. o § 2. Hae normae valent etiam circa poenas vi iuris particularis vel praecepti poenalis irrogatis, nisi aliter iure particulari Ecclesiae sui iuris cavetur. § 3. Poenam vero a Sede Apostolica irrogatam sola Sedes Apostolica remittere potest, nisi Patriarchae vel aliis remissio poenae delegatur. 1332 T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia Can. 1421 - Remissio poenae vi aut metu gravi aut dolo extorta ipso iure nulla est. Can. 1422 - § 1. Remissio poenae dari potest etiam inscio reo vel sub condicione. § 2. Remissio poenae dari debet scripto, nisi gravis causa aliud suadet. § 3. Caveatur, ne petitio remissionis poenae vel ipsa remissio divul­ getur, nisi quatenus id vel utile est ad rei famam tuendam vel neces­ sarium ad scandalum reparandum. Can. 1423 - § 1. Salvo iure Romani Pontificis remissionem cuiusvis poenae sibi vel aliis reservandi, Synodus Episcoporum Ecclesiae pa­ triarchalis vel archiepiscopalis maioris lege propter graves circumstan­ tias lata reservare potest remissionem poenarum Patriarchae vel Ar­ chiepiscopo maiori pro subditis, qui intra fines territorii Ecclesiae, cui praeest, domicilium vel quasi-domicilium habent; nemo alius potest valide sibi vel aliis reservare remissionem poenarum iure communi statutarum nisi de consensu Sedis Apostolicae. § 2. Omnis reservatio stricte est interpretanda. Can. 1424 - § 1. Remissio poenae dari non potest, nisi reum de­ licti patrati sincere paenituit necnon de reparatione scandali et damni congrue provisum est. § 2. Si vero iudicio illius, cui remissio poenae competit, impletae sunt hae condiciones, remissio, quatenus natura poenae spectata fieri potest, ne denegetur. Can. 1425 - Si quis pluribus poenis detinetur, remissio valet tan­ tummodo pro poenis in ipsa expressis ; remissio generalis autem omnes aufert poenas eis exceptis, quas in petitione reus mala fide reticuit. Can. 1426 - § 1. Nisi alia poena iure determinata est, irrogari pos­ sunt secundum antiquas Ecclesiarum orientalium traditiones poenae, quibus imponitur aliquod grave opus religionis vel pietatis vel caritatis peragendum veluti preces determinatae, pia peregrinatio, speciale ieiu­ nium, eleemosynae, recessus spirituales. § 2. Illi, qui has poenas non est dispositus acceptare, aliae poenae irrogentur. Can. 1427 - § 1. Salvo iure particulari correptio publica fit coram notario vel duobus testibus aut per epistulam ita tamen, ut de recep­ tione et tenore epistulae ex aliquo documento constet. § 2. Cavendum est, ne ipsa correptione publica locus detur maiori, quam par est, infamiae rei. T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia 1333 Can. 1428 - Si gravitas casus fert et praecipue si agitur de recidivis, Hierarcha etiam praeter poenas per sententiam ad normam iuris irrogatas reum submittere potest vigilantiae modo per decretum admi­ nistrativum determinato. Can. 1429 - § 1. Prohibitio commorandi in certo loco vel territorio tantum clericos vel religiosos vel sodales societatis vitae communis ad instar religiosorum afficere potest, praescriptio vero commorandi in certo loco vel territorio nonnisi clericos eparchiae ascriptos salvo iure institutorum vitae consecratae. § 2. Ut praescriptio commorandi in certo loco vel territorio irro­ getur, requiritur consensus Hierarchae loci, nisi agitur vel de domo instituti vitae consecratae iuris pontificii vel patriarchalis, quo in casu requiritur consensus Superioris competentis, vel de domo clericis plu­ rium eparchiarum paenitentibus vel emendandis destinata. Can. 1430 - § 1. Privationes poenales afficere possunt tantum illas potestates, officia, ministeria, munera, iura, privilegia, facultates, gra­ tias, titulos, insignia, quae sunt sub potestate auctoritatis poenam constituentis vel Hierarchae, qui iudicium poenale promovit vel decreto eam irrogat; idem valet pro translatione poenali ad aliud officium. § 2. Potestatis ordinis sacri privatio dari non potest, sed tantum prohibitio omnes vel aliquos eius actus exercendi ad normam iuris com­ munis; item dari non potest privatio graduum academicorum. Can. 1431 - § 1. Excommunicatione minore puniti privantur su­ sceptione Divinae Eucharistiae; excludi insuper possunt a participa­ tione in Divina Liturgia, immo etiam ab ingressu in ecclesiam, si in ea cultus divinus publice celebratur. § 2. Ipsa sententia vel decreto, quo haec poena irrogatur, definiri de­ bet eiusdem poenae extensio et, si casus fert, duratio. Can. 1432 - § 1. Suspensio potest esse vel ab omnibus vel aliquibus actibus potestatis ordinis aut regiminis, ab omnibus vel aliquibus acti­ bus vel iuribus cum ofiicio, ministerio vel munere conexis ; eiusdem vero extensio ipsa sententia vel decreto, quo poena irrogatur, definiatur, nisi iure iam determinata est. § 2. Nemo suspendi potest nisi ab actibus, qui sunt sub potestate auctoritatis poenam constituentis vel Hierarchae, qui iudicium poe­ nale promovet vel decreto suspensionem irrogat. § 3. Suspensio numquam afficit validitatem actuum nec ius habi­ tandi, si quod reus ratione ofiicii, ministerii vel muneris habet; su­ spensio vero vetans fructus, remunerationes, pensiones aliudve perci­ pere secumfert obligationem restituendi, quidquid illegitime, etsi bona fide, perceptum est. 1334 Trr. XXVII - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia Can. 1433 - § 1. Clericus ad inferiorem gradum reductus vetatur il­ los actus potestatis ordinis et regiminis exercere, qui huic gradui con­ sentanei non sunt. § 2. Clericus vero a statu clericali depositus privatur omnibus offi­ ciis, ministeriis aliisve muneribus, pensionibus ecclesiasticis et quali­ bet potestate delegata; fit ad ea inhabilis; potestatem ordinis exercere prohibetur ; promoveri non potest ad superiores ordines sacros et lai­ cis, ad effectus canonicos quod attinet, aequiparatur firmis cann. 396 et 725. Can. 1434 - § 1. Excommunicatio maior vetat praeter omnia illa, de quibus in can. 1431, § 1, et alia sacramenta suscipere, sacramenta et sacramentalia ministrare, officiis, ministeriis vel muneribus quibus­ libet fungi, actus regiminis ponere, qui, si tamen ponuntur, ipso iure nulli sunt. § 2. Excommunicatione maiore punitus a participatione in Divina Liturgia et in aliis quibuslibet publicis celebrationibus cultus divini arcendus est. § 3. Excommunicatione maiore punitus vetatur frui privilegiis an­ tea sibi concessis; non potest valide consequi dignitatem, officium, mi­ nisterium aliudve munus in Ecclesia vel pensionem nec fructus his adnexos facit suos; caret etiam voce activa et passiva. Can. 1435 - § 1. Si poena vetat suscipere sacramenta vel sacramen­ talia, vetitum suspenditur, dum reus in periculo mortis versatur. § 2. Si poena vetat ministrare sacramenta vel sacramentalia vel po­ nere actum regiminis, vetitum suspenditur, quoties id necessarium est ad consulendum christifidelibus in periculo mortis constitutis. CAPUT II DE POENIS IN SINGULA DELICTA Can. 1436 - § 1. Qui aliquam veritatem fide divina et catholica credendam denegat vel eam in dubium ponit aut fidem christianam ex toto repudiat et legitime monitus non resipiscit, ut haereticus aut apo­ stata excommunicatione maiore puniatur, clericus praeterea aliis poe­ nis puniri potest non exclusa depositione. § 2. Praeter hos casus, qui sustinet doctrinam, quae a Romano Pontifice vel Collegio Episcoporum magisterium authenticum exercenti­ bus ut erronea damnata est, nec legitime monitus resipiscit, congrua poena puniatur. T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia 1335 Can. 1437 - Qui subiectionem supremae Ecclesiae auctoritati aut communionem cum christifidelibus eidem subiectis detrectat et legitime monitus oboedientiam non praestat, ut schismaticus excommunicatione maiore puniatur. Can. 1438 - Qui consulto omittit commemorationem Hierarchae in Divina Liturgia et in laudibus divinis iure praescriptam, si legitime monitus non resipiscit, congrua poena puniatur non exclusa excom­ municatione maiore. Can. 1439 - Parentes vel parentum locum tenentes, qui filios in re­ ligione acatholica baptizandos vel educandos tradunt, congrua poena puniantur. Can. 1440 - Qui normas iuris de communicatione in sacris violat, congrua poena puniri potest. Can. 1441 - Qui res sacras in usum profanum vel in malum finem adhibet, suspendatur vel a Divina Eucharistia suscipienda prohibeatur. Can. 1442 - Qui Divinam Eucharistiam abiecit aut in sacrilegum finem abduxit vel retinuit, excommunicatione maiore puniatur et, si clericus est, etiam aliis poenis non exclusa depositione. Can. 1443 - Qui Divinae Liturgiae vel aliorum sacramentorum ce­ lebrationem simulavit, congrua poena puniatur non exclusa excom­ municatione maiore. Can. 1444 - Qui periurium commisit coram auctoritate ecclesiasti­ ca aut qui, etsi iniuratus, iudici legitime interroganti scienter falsum affirmavit aut verum occultavit aut qui ad haec delicta induxit, con­ grua poena puniatur. Can. 1445 - § 1. Qui vim physicam in Episcopum adhibuit vel aliam gravem iniuriam in ipsum iniecit, congrua poena puniatur non exclu­ sa, si clericus est, depositione; si vero idem delictum in Metropoli­ tam, Patriarcham vel immo Romanum Pontificem commissum est, reus puniatur excommunicatione maiore, cuius remissio in ultimo casu ipsi Romano Pontifici est reservata. § 2. Qui id egit in alium clericum, religiosum, sodalem societatis vitae communis ad instar religiosorum vel in laicum, qui actu munus ecclesiasticum exercet, congrua poena puniatur. Can. 1446 - Qui proprio Hierarchae legitime praecipienti vel pro­ hibenti non obtemperat et post monitionem in inoboedientia persistit, ut delinquens congrua poena puniatur. 1336 T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia Can. 1447 - Qui seditiones vel odia adversus quemcumque Hierar­ cham suscitat aut subditos ad inoboedientiam in eum provocat, con­ grua poena puniatur non exclusa excommunicatione maiore, praesertim si hoc delictum adversus Patriarcham vel immo adversus Romanum Pontificem commissum est. § 2. Qui impedivit libertatem ministerii vel electionis vel potesta­ tis, ecclesiasticae aut legitimum bonorum Ecclesiae temporalium usum aut perterrefecit electorem vel eum, qui potestatem vel ministerium exercet, congrua poena puniatur. Can. 1448 - § 1. Qui vel publico spectaculo vel contione vel in scripto publice evulgato vel aliter instrumentis communicationis so­ cialis utens blasphemiam profert aut bonos mores graviter laedit aut in religionem vel Ecclesiam iniurias exprimit vel odium contemptumve excitat, congrua poena puniatur. § 2. Qui nomen dat consociationi, quae contra Ecclesiam machi­ natur, congrua poena puniatur. Can. 1449 - Qui sine praescripto consensu vel licentia bona eccle­ siastica alienavit, congrua poena puniatur. Can. 1450 - § 1. Qui homicidium patravit, puniatur excommuni­ catione maiore; clericus praeterea aliis poenis puniatur non exclusa depositione. § 2. Eodem modo puniatur, qui abortum procuravit effectu secuto, firmo can. 728, § 2. Can. 1451 - Qui hominem rapuit aut iniuste detinet, graviter vul­ nerava vel mutuavit, ei torturam physicam vel psychicam intulit, con­ grua poena puniatur non exclusa excommunicatione maiore. Can. 1452 - Qui gravem iniuriam cuiquam intulit vel eius bonam famam per calumniam graviter laesit, ad congruam satisfactionem prae­ standam cogatur; si vero recusavit, excommunicatione minore vel su­ spensione puniatur. Can. 1453 - § 1. Clericus concubinarius vel aliter in peccato ex terno contra castitatem cum scandalo permanens suspensione punia­ tur, cui persistente delicto aliae poenae gradatim addi possunt usque ad depositionem. § 2. Clericus, qui prohibitum matrimonium attentavit, deponatur. § 3. Religiosus, qui votum publicum perpetuum castitatis emisit et non est in ordine sacro constitutus, haec delicta committens congrua poena puniatur. T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia 1337 Can. 1454 - Qui falso de quovis delicto aliquem denuntiavit, con­ grua poena puniatur, non exclusa excommunicatione maiore, praeser­ tim si denuntiatur confessarius, Hierarcha, clericus, religiosus, soda­ lis societatis vitae communis ad instar religiosorum aut laicus in mu­ nere ecclesiastico constitutus firmo can. 731. Can. 1455 - Qui documentum ecclesiasticum falsum confecit aut in eo falsum asseruit aut qui quolibet falso vel mutato documento scien­ ter usus est in re ecclesiastica aut verum documentum mutavit, de­ struxit vel occultavit, congrua poena puniatur. Can. 1456 - § 1. Confessarius, qui sacramentale sigillum directe violavit, excommunicatione maiore puniatur firmo can. 728, § 1, n. 1; si vero alio modo hoc sigillum f regit, congrua poena puniatur. § 2. Qui notitias ex confessione habere quoquo modo conatus est vel illas iam habitas aliis transmisit, excommunicatione minore aut suspensione puniatur. Can. 1457 - Sacerdos, qui complicem in peccato contra castitatem absolvit, excommunicatione maiore puniatur firmo can. 728, § 1, n. 2. Can. 1458 - Sacerdos, qui in actu vel occasione vel praetextu con­ fessionis paenitentem ad peccatum contra castitatem sollicitavit, con­ grua poena puniatur non exclusa depositione. Can. 1459 - § 1. Episcopi, qui alicui sine auctoritatis competentis mandato ordinationem episcopalem ministraverunt, et is, qui ab ipsis ordinationem hoc modo suscepit, excommunicatione maiore puniantur. § 2. Episcopus, qui alicui ordinationem diaconalem vel presby­ teralem contra praescripta canonum ministravit, congrua poena pu­ niatur. Can. 1460 - Qui auctoritatem civilem directe vel indirecte adiit, ut ea instante sacram ordinationem, officium, ministerium vel aliud munus in Ecclesia obtineret, congrua poena puniatur non exclusa ex­ communicatione maiore et, si de clerico agitur, etiam depositione. Can. 1461 - Qui sacram ordinationem simoniace ministravit vel su­ scepit, deponatur ; qui vero alia sacramenta simoniace ministravit vel suscepit, congrua poena puniatur non exclusa excommunicatione maiore. Can. 1462 - Qui officium, ministerium vel aliud munus in Eccle­ sia simoniace obtinuit, contulit aut quomodocumque usurpavit aut ille­ gitime retinet vel aliis transmisit vel exsequitur, congrua poena pu­ niatur non exclusa excommunicatione maiore. 87 - A. A. S. 1338 T I T . X X V I I - De sanctionibus poenalibus in Ecclesia Can. 1463 - Qui quidvis donavit vel pollicitus est, ut aliquis offi­ cium, ministerium vel aliud munus in Ecclesia exercens illegitime ali­ quid ageret vel omitteret, congrua poena puniatur; item, qui ea dona vel pollicitationes acceptavit. Can. 1464 - § 1. Qui praeter casus iure iam praevisos potestate, officio, ministerio vel alio munere in Ecclesia per actum vel omissio­ nem abusus est, congrua poena puniatur non exclusa eorundem pri­ vatione, nisi in hunc abusum alia poena est lege vel praecepto statuta. § 2. Qui vero ex culpabili neglegentia actum potestatis, officii, mi­ nisterii vel alterius muneris in Ecclesia illegitime cum damno alieno posuit vel omisit, congrua poena puniatur. Can. 1465 - Qui officium, ministerium vel aliud munus in Eccle­ sia exercens, cuicumque Ecclesiae sui iuris, etiam Ecclesiae latinae, ascriptus est, quemvis christifidelem contra can. 31 ad transitum ad aliam Ecclesiam sui iuris quomodocumque inducere praesumpsit, con­ grua poena puniatur. Can. 1466 - Clericus, religiosus vel sodalis societatis vitae commu­ nis ad instar religiosorum negotiationem aut mercaturam contra ca­ nonum praescripta exercens congrua poena puniatur. Can. 1467 - Qui obligationes sibi ex poena impositas violat, gra­ viore poena puniri potest. TITULUS XXVIII DE PROCEDURA IN POENIS IRROGANDIS CAPUT I DE IUDICIO POENALI Art. I DE PRAEVIA INVESTIGATIONE Can. 1468 - § 1. Quoties Hierarcha notitiam saltem veri similem habet de delicto, caute inquirat per se vel per aliam idoneam perso­ nam circa facta et circumstantias, nisi haec investigatio omnino su­ perflua videtur. §• 2. Cavendum est, ne ex hac investigatione bonum cuiusquam in discrimen vocetur. § 3. Qui investigationem agit, easdem ac auditor in processu ha­ bet potestates et obligationes; idemque non potest, si postea iudicium poenale promovetur, in eo iudicem agere. Can. 1469 - § 1. Firmis cann. 1403 et 1411, si investigatio satis instructa esse videtur, decidat Hierarcha, num procedura in poenis irrogandis promovenda sit, et, si affirmative decidit, utrum per iudi­ cium poenale an per decretum extra iudicium agendum sit. § 2. Hierarcha decisionem suam revocet vel mutet, quoties ex no­ vis factis et circumstantiis aliud sibi decernendum videtur. § 3. Antequam quicquam in re decernit, Hierarcha audiat de delicto accusatum et promotorem iustitiae atque, si ipse prudenter censet, duos iudices aliosve iuris peritos; consideret etiam Hierarcha, num ad vitanda inutilia iudicia expediat, ut partibus consentientibus ipse vel investigator quaestionem de damnis ex bono et aequo dirimat. Can. 1470 - Investigationis acta et Hierarchae decreta, quibus in­ vestigatio initur vel clauditur, eaque omnia, quae investigationem praecedunt, si necessaria non sunt ad proceduram in poenis irrogan­ dis, in archivo secreto curiae asserventur. 1340 T I T . XXVIII - De procedura in poenis irrogandis Art. I I DE IUDICII POENALIS EVOLUTIONE Can. 1471 - § 1. Salvis canonibus huius tituli in iudicio poenali applicandi sunt, nisi rei natura obstat, canones de iudiciis in genere ët de iudicio contentioso ordinario necnon normae speciales de causis, quae ad bonum publicum spectant, non vero canones de iudicio con­ tentioso summario. § 2. Accusatus ad confitendum delictum non tenetur nec ipsi ius­ iurandum deferri potest. Can. 1472 - § 1. Si Hierarcha decrevit iudicium poenale esse ineun­ dum, acta investigationis promotori iustitiae tradat, qui libellum ac­ cusationis iudici ad normam cann. 1185 et 1187 exhibeat. § 2. Coram tribunali superiore partes actoris gerit promotor iusti­ tiae apud illud tribunal constitutus. Can. 1473 - Ad scandala praevenienda, ad testium libertatem pro­ tegendam et ad iustitiae cursum tuendum potest Hierarcha audito promotore iustitiae et citato ipso accusato in quolibet statu et gradu iudicii poenalis accusatum ab exercitio ordinis sacri, officii, ministe­ rii vel alterius muneris arcere, ei imponere vel prohibere commoratio­ nem in aliquo loco vel territorio, vel etiam publicam Divinae Eucha­ ristiae susceptionem prohibere ; quae omnia causa cessante sunt revo­ canda et ipso iure finem habent cessante iudicio poenali. Can. 1474 - Iudex accusatum citans debet eum invitare ad eligen­ dum advocatum intra tempus determinatum ; quo inutiliter elapso idem iudex ex ofiicio advocatum accusato constituat tamdiu in munere mansurum, dum accusatus sibi advocatum non constituerit. Can. 1475 - § 1. In quolibet gradu iudicii renuntiatio litis instan­ tiae fieri potest a promotore iustitiae mandante vel consentiente Hie­ rarcha, ex cuius deliberatione iudicium promotum est. § 2. Renuntiatio, ut valeat, debet ab accusato acceptari, nisi hic a iudicio absens declaratus est. Can. 1476 - Praeter defensiones et animadversiones scripto datas, si quae fuerunt, discussio causae ore fieri debet. Can. 1477 - § 1. Discussioni assistunt promotor iustitiae, accusa­ tus eiusque advocatus, pars laesa, de qua in can. 1483, § 1 eiusque advocatus. § 2. Tribunalis est peritos, qui operam in causa praestiterunt, ad discussionem vocare, ut peritias suas explicare possint. TIT. X X V I I I - De procedura in poenis irrogandis 1341 Can. 1478 - In causae discussione accusatus semper ius habet, ut vel ipse vel suus advocatus postremus loquatur. Can. 1479 - § 1. Discussione peracta tribunal sententiam ferat. § 2. Si ex discussione emersit necessitas novarum probationum colligendarum, tribunal dilata definitione causae novas probationes col­ ligat. Can. 1480 - Pars dispositiva sententiae statim publicanda est, nisi tribunal gravi de causa decernit decisionem secreto servandam esse usque ad formalem sententiae intimationem, quae numquam ultra mensem a die, quo causa poenalis definita est, computandum differri potest. Can. 1481 - § 1. Appellationem interponere potest reus, etsi iudex eum absolutum dimisit ideo tantum, quia poena erat facultativa vel quia iudex potestate usus est, de qua in cann. 1409, § 1 et 1415. § 2. Promotor iustitiae appellare potest, si censet reparationi scan­ dali vel restitutioni iustitiae satis provisum non esse. Can. 1482 - In quolibet statu et gradu iudicii poenalis, si eviden­ ter constat delictum non esse ab accusato patratum, iudex debet id sententia declarare et accusatum absolvere, etsi simul constat actio­ nem poenalem esse exstinctam. Art. I I I DE ACTIONE AD DAMNA REPARANDA Can. 1483 - § 1. Pars laesa potest actionem contentiosam ad damna reparanda ex delicto sibi illata in ipso iudicio poenali exercere ad nor­ mam can. 1276. § 2. Interventus partis laesae non amplius admittitur, si factus non est in primo gradu iudicii poenalis. § 3. Appellatio etsi appellatio in appellatio, etsi a cium appellationis in causa de damnis fit ad normam cann. 1309 - 1321, iudicio poenali fieri non potest; si vero utraque diversis partibus, interponitur, unicum fiat iudi­ salvo can. 1484. Can. 1484 - § 1. Ad nimias iudicii poenalis moras vitandas potest iudex iudicium de damnis differre, donec sententiam definitivam in iudicio poenali tulerit. § 2. Iudex, qui ita egit, debet, postquam sententiam tulit in iudi­ cio poenali, de damnis cognoscere, etsi iudicium poenale propter inter­ positam impugnationem adhuc pendet vel accusatus absolutus est propter causam, quae non aufert obligationem damna reparandi. TIT. X X V I I I - De procedura in poenis irrogandis 1342 Can. 1485 - Sententia lata in iudicio poenali, etsi in rem iudica­ tam transiit, nullo modo ius facit erga partem laesam, nisi haec inter­ venit ad normam can. 1483. CAPUT II DE IRROGATIONE POENARUM PER DECRETUM EXTRA IUDICIUM Can. 1486 - § 1. Ad validitatem decreti, quo poena irrogatur, re­ quiritur, ut : I accusatus de accusatione atque probationibus certior fiat data sibi opportunitate ius ad sui defensionem plene exercendi, nisi ad nor­ mam iuris citatus comparere neglexit; 2° discussio oralis inter Hierarcham vel eius delegatum et accu­ satum habeatur praesentibus promotore iustitiae et notario; 3° in ipso decreto exponatur, quibus rationibus in facto et in iure punitio innitatur. o § 2. Poenae autem, de quibus in can. 1426, § 1, sine hac procedura imponi possunt, dummodo de earum acceptatione ex parte rei scripto constet. Can. 1487 - § 1. Recursus adversus decretum, quo poena irroga­ tur, intra decem dies utiles, postquam intimatum est, ad auctoritatem superiorem competentem interponi potest. § 2. Hic recursus vim decreti suspendit. § 3. Contra decisionem auctoritatis superioris non datur ulterior recursus. TITULUS XXIX DE LEGE, DE CONSUETUDINE ET DE ACTIBUS ADMINISTRATIVIS CAPUT I DE LEGIBUS ECCLESIASTICIS Can. 1488 - Leges instituuntur promulgatione. Can. 1489 - § 1. Leges a Sede Apostolica latae promulgantur per editionem in Actorum Sedis Apostolicae commentario officiali, nisi in casibus specialibus alius promulgandi modus est praescriptus; obli­ gare incipiunt elapsis tribus mensibus a die, qui Actorum numero ap­ positus est, computandis, nisi ex natura rei statim obligant aut bre­ vior vel longior Vacatio expresse est statuta. § 2. Leges ab aliis legislatoribus latae promulgantur modo ab his legislatoribus determinato et obligare incipiunt a die ab eisdem statuto. Can. 1490 - Legibus mere ecclesiasticis tenentur baptizati in Eccle­ sia catholica vel in eandem recepti, quique sufficientem usum rationis habent et, nisi aliter iure expresse cavetur, septimum aetatis annum expleverunt. Can. 1491 - § 1. Legibus a suprema Ecclesiae auctoritate tentur omnes, pro quibus datae sunt ubique terrarum, nisi terminato territorio conditae sunt; ceterae leges vim habent modo in territorio, in quo auctoritas, quae leges promulgavit, tem regiminis exercet, nisi aliter iure cavetur vel ex natura rei latis tepro de­ tantum­ potesta­ constat. § 2. Legibus latis pro determinato territorio ii subiciuntur, pro quibus datae sunt quique ibidem domicilium vel quasi-domicilium ha­ bent et simul actu commorantur firma § 3, n. 1. § 3. Peregrini : I non obligantur legibus iuris particularis sui territorii, dum ab eo absunt, nisi aut earum transgressio in proprio territorio nocet aut leges sunt personales ; o 2° neque obligantur legibus iuris particularis territorii, in quo versantur, eis exceptis, quae ordini publico consulunt aut actuum sol­ lemnia determinant aut res immobiles in territorio sitas respiciunt; 3° sed obligantur legibus iuris communis et legibus iuris parti­ cularis propriae Ecclesiae sui iuris, etsi, ad leges eiusdem iuris par- 1344 T I T . X X I X - De lege, de consuetudine et de actibus administrativis ticularis quod attinet, in suo territorio non vigent, non vero, si in loco, ubi versantur, non obligant. § 4. Vagi obligantur omnibus legibus, quae vigent in loco, ubi ver­ santur. Can. 1492 - Leges a suprema Ecclesiae auctoritate latae, in quibus subiectum passivum expresse non indicatur, christifideles Ecclesia­ rum orientalium respiciunt tantummodo, quatenus de rebus fidei vel morum aut de declaratione legis divinae agitur vel explicite de eis­ dem christifidelibus in his legibus disponitur aut de f a v o r a b i l i u s agi­ tur, quae nihil ritibus orientalibus contrarium continent. Can. 1493 - § 1. Nomine iuris communis in hoc Codice veniunt prae­ ter leges et legitimas consuetudines universae Ecclesiae etiam leges et legitimae consuetudines omnibus Ecclesiis orientalibus communes. § 2. Nomine vero iuris particularis veniunt omnes leges, legitimae consuetudines, statuta aliaeque iuris normae, quae nec universae Ec­ clesiae nec omnibus Ecclesiis orientalibus communes sunt. Can. 1494 - Leges respiciunt futura, non praeterita, nisi expresse in eis de praeteritis cavetur. Can. 1495 - Irritantes aut inhabilitantes eae tantum leges haben­ dae sunt, quibus actum esse nullum aut inhabilem esse personam ex­ presse statuitur. Can. 1496 - Leges, etiam irritantes aut inhabilitantes, in dubio iuris non urgent ; in dubio facti autem ab eis dispensare possunt Hie­ rarchae, dummodo dispensatio, si est reservata, concedi soleat ab auctoritate, cui reservatur. Can. 1497 - § i. Ignorantia vel error circa leges irritantes aut in­ habilitantes earundem effectum non impediunt, nisi aliud iure expresse statuitur. § 2. Ignorantia vel error circa legem aut poenam aut circa factum proprium aut circa factum alienum notorium non praesumitur; circa factum alienum non notorium praesumitur, donec contrarium probetur. Can. 1498 - § 1. Leges authentice interpretatur legislator et is, cui potestas authentice interpretandi ab eodem collata est. § 2. Interpretatio authentica per modum legis data eandem vim habet ac ipsa lex et promulgari debet; si verba in se certa declarat tantum, valet retrorsum ; si legem coartat vel extendit aut dubiam ex­ plicat, non retrotrahitur. T I T . X X I X - De lege, de consuetudine et de actibus administrativis 1345 § 3. Interpretatio autem per modum sententiae iudicialis aut actus administrativi in re speciali data vim legis non habet et obligat tan­ tum personas atque afficit res, pro quibus data est. Can. 1499 - Leges intellegendae sunt secundum propriam verborum significationem in textu et contextu consideratam, quae si dubia et obscura mansit, secundum locos parallelos, si qui sunt, legis finem ac circumstantias et mentem legislatoris. Can. 1500 - Leges, quae poenam statuunt aut liberum iurium exer­ citium coartant aut exceptionem a lege continent, strictae interpreta­ tioni subsunt. Can. 1501 - Si certa de re deest expressum praescriptum legis, causa, nisi est poenalis, dirimenda est secundum canones Synodorum et sanctorum Patrum, legitimam consuetudinem, generalia principia iuris canonici cum aequitate servata, iurisprudentiam ecclesiasticam, communem et constantem doctrinam canonicam. Can. 1502 - § 1. Lex posterior abrogat priorem aut eidem derogat, si id expresse edicit aut si illi est directe contraria aut totam de in­ tegro ordinat legis prioris materiam. § 2. Lex iuris communis vero, nisi aliter in ipsa lege expresse ca­ vetur, non derogat legi iuris particularis nec lex iuris particularis pro aliqua Ecclesia sui iuris lata derogat iuri magis particulari in eadem Ecclesia vigenti. Can. 1503 - In dubio revocatio legis praeexsistentis non praesumi­ tur, sed leges posteriores ad priores trahendae sunt et his, quatenus fieri potest, conciliandae. Can. 1504 - Ius civile, ad quod ius Ecclesiae remittit, in iure cano­ nico eisdem cum effectibus servetur, quatenus iuri divino non est con­ trarium et nisi aliter iure canonico cavetur. Can. 1505 - Enuntiatio sermonis genere masculino etiam genus femininum respicit, nisi aliter iure cavetur vel ex natura rei constat. CAPUT II DE CONSUETUDINE Can. 1506 - § 1. Consuetudo communitatis christianae, quatenus actuositati Spiritus Sancti in corpore ecclesiali respondet, vim iuris obtinere potest. § 2. Iuri divino nulla consuetudo potest ullo modo derogare. 1346 TIT. X X I X - De lege, de consuetudine et de actibus .administrativis Can. 1507 - § 1. Ea tantum consuetudo vim iuris habere potest, quae est rationabilis et a communitate legis saltem recipiendae capaci praxi continua et pacifica inducta necnon per tempus iure statutum praescripta. § 2. Consuetudo, quae a iure expresse reprobatur, non est ratio­ nabilis. § 3. Consuetudo vigenti iuri canonico contraria aut, quae est prae­ ter legem canonicam, vim iuris obtinet tantum, si legitime per annos triginta continuos et completos servata e s t ; contra legem canonicam vero, quae clausulam continet futuras consuetudines prohibentem, sola praevalere potest consuetudo centenaria vel immemorabilis. § 4. Legislator competens potest consuetudinem consensu suo sal­ tem tacito etiam ante hoc tempus ut legitimam approbare. Can. 1508 - Consuetudo est optima legum interpres. Can. 1509 - Consuetudo sive contra sive praeter legem per con­ trariam consuetudinem aut legem revocatur ; sed nisi expressam de eis mentionem facit, lex non revocat consuetudines centenarias vel imme­ morabiles; ad ceteras consuetudines quod attinet, valet can. 1502, § 2. CAPUT I I I DE ACTIBUS ADMINISTRATIVIS Can. 1510 - § 1. Actus administrativi poni possunt ab eis, qui po­ testatem regiminis exsecutivam habent, intra limites eorum competen­ tiae necnon ab illis, quibus haec potestas explicite vel implicite com­ petit sive ipso iure sive vi legitimae delegationis. § 2. Actus administrativi sunt praesertim : I decreta, quibus pro casu speciali datur decisio aut fit provisio canonica ; o 2° praecepta singularia, quibus personae aut personis determi­ natis aliquid faciendum aut omittendum directe et legitime imponi­ tur praesertim ad legis observantiam urgendam; 3° rescripta, quibus conceditur privilegium, dispensatio, licentia aliave gratia. Can. 1511 - Effectum habet actus administrativus a momento, quo intimatur, vel in rescriptis a momento, quo datae sunt litterae; si vero actus administrativi applicatio committitur exsecutori, effectum habet a momento exsecutionis. T I T . X X I X - De lege, de consuetudine et de actibus administrativis 1347 Can. 1512 - § 1. Actus administrativus intellegendus est secundum propriam verborum significationem et communem loquendi usum nec debet ad alios casus praeter expressos extendi. § 2. In dubio actus administrativus, qui ad lites refertur, ad poe­ nas comminandas vel irrogandas attinet, iura personae coartat, iura aliis quaesita laedit aut adversatur legi in commodum privatorum, strictam recipit interpretationem; secus vero latam. § 3. In privilegiis ea semper adhibenda est interpretatio, ut ille, cui privilegium concessum est, aliquam revera gratiam consequatur. § 4. Non solum dispensatio, sed ipsa potestas dispensandi ad cer­ tum casum concessa strictae interpretationi subest. Can. 1513 - § 1. Per legem contrariam nullus actus administrati­ vus revocatur, nisi aliter in ipsa lege cavetur aut lex lata est ab auctoritate superiore ei, qui actum administrativum emisit. § 2. Actus administrativus non cessat resoluto iure eius, qui eum posuit, nisi aliter expresse cavetur. § 3. Revocatio actus administrativi per alium actum administra­ tivum auctoritatis competentis effectum tantummodo obtinet a mo­ mento, quo intimatur personae, pro qua datus est. § 4. Dispensatio, quae tractum habet successivum, cessat quoque certa ac totali cessatione causae motivae. § 5. Decretum praeceptumve singulare vim habere desinit etiam cessante lege, ad cuius exsecutionem datum est ; praeceptum singulare cessat etiam resoluto iure praecipientis, nisi legitimo documento im­ positum est. Can. 1514 - Actus administrativus, qui forum externum respicit, firmis cann. 1520, § 2 et 1527 scripto est consignandus ; item, si fit in forma commissoria, illius actus exsecutionis. Can. 1515 - Actus administrativus, etiam si agitur de rescripto motu proprio dato, effectu caret, quatenus iura aliis quaesita laedit aut legi vel legitimae consuetudini contrarius est, nisi auctoritas com­ petens expresse clausulam derogatoriam addidit. Can. 1516 - Condiciones in actibus administrativis tunc tantum ad validitatem censentur adiectae, quoties per particulas si, nisi, dum­ modo, vel in lingua vernacula per aliam eiusdem significationis ex­ primuntur. 1348 T I T . X X I X - De lege, de consuetudine et de actibus administrativis Art. I DE PROCEDURA IN DECRETIS EXTRA IUDICIUM FERENDIS Can. 1517 - § 1. Antequam decretum extra iudicium fert, auctori­ tas necessarias notitias et probationes exquirat; iure audiendos vel consulendos audiat vel consulat; eos, quos directe decretum attingit ac praesertim eos, quorum iura laedi possunt, audiat. § 2. Petitori et etiam legitime contradicenti auctoritas notitias et probationes patefaciat, quae sine periculo publici vel privati damni co­ gnosci possunt, et rationes forte contrarias ostendat data eis oppor­ tunitate respondendi, etiam per patronum, intra terminum ab ipsa auctoritate determinatum. Can. 1518 - Auctoritas decretum intra sexaginta dies a recepta pe­ titione ad decretum obtinendum computandos ferat, nisi ius parti­ culare propriae Ecclesiae sui iuris alios terminos statuit ; si vero hoc factum non est et petitor decretum iterum scripto petit, tricesimo die ab hac petitione recepta computando, si etiam tunc nihil factum est, petitio pro reiecta habetur ac si eo die reiectio per decretum facta sit ita, ut recursus adversus eam interponi possit. Can. 1519 - § 1. Qui decretum fert, id prae oculis habeat et in­ tendat, quod saluti animarum et bono publico maxime conducere vide­ tur, servatis quidem legibus et legitimis consuetudinibus, iustitia et aequitate. § 2. In decreto exprimantur saltem summarie motiva ; si vero pe­ riculum publici vel privati damni obstat, ne motiva patefiant, haec in libro secreto exprimantur atque ei, qui de recursu forte adversus de­ cretum interposito videt, ostendantur, si ipse petit. Can. 1520 - § 1. Decretum vim iuris habet, postquam ei, ad quem destinatur, intimatum est modo, qui secundum locorum leges et con­ diciones tutissimus est. § 2. Si periculum publici vel privati damni obstat, ne textus de­ creti scripto tradi possit, potest auctoritas ecclesiastica iubere de­ cretum ei, ad quem destinatur, coram duobus testibus vel coram no­ tario legi, processu verbali redacto ab omnibus praesentibus subscri­ bendo; his peractis decretum pro intimato habetur. § 3. Si vero is, ad quem decretum destinatur, intimationem recusavit vel ad normam iuris vocatus ad decretum accipiendum vel au­ diendum sine iusta causa a decreti auctore perpendenda non compa­ ruit vel processui verbali subscribere recusavit, decretum pro intimato habetur. T I T . X X I X - De lege, de consuetudine et de actibus administrativis 1349 Art. I I DE EXSECUTIONE ACTUUM ADMINISTRATIVORUM Can. 1521 - Exsecutor actus administrativi invalide suo munere fungitur, antequam mandatum scripto datum recepit eiusque authen­ ticitatem et integritatem recognovit, nisi auctoritas, quae eundem actum posuit, praeviam notitiam circa mandatum cum eo communicavit. Can. 1522 - § 1. Exsecutor actus administrativi, cui committitur mera eiusdem actus exsecutio, hanc exsecutionem denegare non potest, nisi manifesto constat eundem actum esse nullum aut alia gravi de causa sustineri non posse aut condiciones actui administrativo appo­ sitas non esse impletas ; si vero exsecutio actus administrativi ratione adiunctorum personae aut loci videtur inopportuna, exsecutor exse­ cutionem intermittat et statim certiorem faciat auctoritatem, quae actum posuit. § 2. Si in rescripto concessio gratiae exsecutori committitur, eius est de suo prudenti iudicio et conscientia gratiam concedere vel de­ negare. Can. 1523 - Exsecutor actus administrativi procedere debet ad mandati normam; si condiciones ad validitatem actus mandato appo­ sitas non implevit vel substantialem procedendi formam non servavit, exsecutio nulla est. Can. 1524 - Exsecutor actus administrativi potest alium de suo prudenti iudicio sibi substituere, nisi substitutio prohibita est aut electa est industria personae aut substituti persona determinata est ; his in casibus vero exsecutori licet alii committere actus praeparatorios. Can. 1525 - Actus administrativus exsecutioni mandari potest etiam ab exsecutoris successore in officio, nisi electa est industria personae. Can. 1526 - Exsecutori licet actum administrativum iterum exse­ cutioni mandare, si quoquo modo in eiusdem actus exsecutione erravit. Art. I I I DE RESCRIPTIS Can. 1527 - § 1. Quae in canonibus de rescriptis statuuntur, de concessionibus gratiarum vivae vocis oraculo quoque valent, nisi aliud manifesto constat. § 2. Gratiam oretenus concessam aliquis probare tenetur, quoties id legitime ab eo petitur. 8 8 - A. A. S. 1350 T I T . X X I X - De lege, de consuetudine et de actibus administrativis Can. 1528 - Rescriptum impetrari potest pro alio, etiam praeter eius assensum, et valet ante eiusdem acceptationem, nisi aliud ex ap­ positis clausulis apparet. Can. 1529 - § 1. Reticentia veri in precibus non obstat, quin re­ scriptum vim habeat, dummodo expressa sint, quae ad validitatem sunt exprimenda secundum stilum curiae Hierarchae, qui rescriptum concedit. § 2. Nec obstat expositio falsi, dummodo una saltem causa motiva proposita vera sit. Can. 1530 - § 1. Gratia ab auctoritate superiore denegata non po­ test ab auctoritate inferiore valide concedi, nisi auctoritas superior expresse consensit. § 2. Gratia ab aliqua auctoritate denegata non potest valide ab alia auctoritate aeque competenti aut auctoritate superiore concedi nulla facta in petitione denegationis mentione. I o De privilegiis Can. 1531 - § 1. Privilegium, scilicet gratia in favorem certarum personarum physicarum vel iuridicarum per specialem actum facta, concedi potest a legislatore et ab eo, cui legislator hanc potestatem concessit. § 2. Possessio centenaria vel immemorabilis praesumptionem indu­ cit concessi privilegii. Can. 1532 - § 1. Privilegium praesumitur perpetuum. § 2. Privilegium cessat : I si est personale, per exstinctionem personae, cui concessum est ; 2° si est reale vel locale, per absolutum rei vel loci interitum; 3° elapso tempore vel expleto numero casuum, pro quibus con­ cessum e s t ; 4° si temporis progressu rerum adiuncta iudicio auctoritatis com­ petentis mutantur ita, ut noxium evaserit aut eius usus illicitus fiat. § 3. Privilegium locale, si locus intra quinquaginta annos resti­ tuitur, reviviscit. o Can. 1533 - § 1. Nullum privilegium per renuntiationem cessat, nisi haec ab auctoritate competenti acceptata est. § 2. Privilegio in sui dumtaxat favorem concesso quaevis persona physica renuntiare potest. § 3. Privilegio concesso alicui personae iuridicae aut ratione di­ gnitatis loci vel rei persona physica valide renuntiare non potest; nec ipsi personae iuridicae integrum est privilegio sibi concesso renun­ tiare, si renuntiatio cedit in Ecclesiae aliorumve praeiudicium. T I T . X X I X - De lege, de consuetudine et de actibus administrativis 1351 Can. 1534 - Per non usum vel per usum contrarium privilegium aliis non onerosum non cessat; si vero privilegium in aliorum gra­ vamen cedit, amittitur, si accedit legitima praescriptio aut tacita re­ nuntiatio. Can. 1535 - Qui abutitur potestate sibi ex privilegio data, ab Hie­ rarcha moneatur; graviter abutentem ac frustra monitum Hierarcha privet privilegio, quod ipse concessit ; si vero privilegium concessum est ab auctoritate superiore, eandem Hierarcha certiorem facere tenetur. 2° De dispensationibus Can. 1536 - § 1. Dispensatio, scilicet legis mere ecclesiasticae in casu speciali relaxatio, concedi potest tantum iusta ac rationabili de causa habita ratione adiunctorum casus et gravitatis legis, a qua di­ spensatur; secus dispensatio illicita et, nisi ab ipso legislatore aut ab auctoritate superiore data est, etiam invalida est § 2. Bonum spirituale christifidelium est iusta et rationabilis causa. § 3. In dubio de sufficientia causae dispensatio licite et valide con­ ceditur. Can. 1537 - Dispensationi obnoxiae non sunt leges, quatenus de­ terminant ea, quae institutorum aut actuum iuridicorum essentialiter sunt constitutiva, nec leges processuales et poenales. Can. 1538 - § 1. Episcopus eparchialis dispensare potest tam a le­ gibus iuris communis quam a legibus iuris particularis propriae Ec­ clesiae sui iuris in casu speciali christifideles, in quos ad normam iuris potestatem suam exercet, quoties id ad eorum bonum spirituale con­ ferre iudicat, nisi ab auctoritate, quae leges tulit, reservatio facta est. § 2. Si difficile est adire auctoritatem, cui dispensatio reservata est, et simul in mora est periculum gravis damni, omnis Hierarcha in casu speciali dispensare potest christifideles, in quos ad normam iuris potestatem suam exercet, dummodo agatur de dispensatione, quam eadem auctoritas in eisdem adiunctis concedit, firmo can. 396. Can. 1539 - Qui habet potestatem dispensandi, eam exercere potest, etiam extra territorium exsistens, in subditos, etsi a territorio ab­ sentes, atque, nisi contrarium expresse statuitur, in peregrinos quo­ que in territorio actu degentes necnon erga seipsum. TITULUS XXX DE PRAESCRIPTIONE ET DE TEMPORIS SUPPUTATIONE CAPUT I DE PRAESCRIPTIONE Can. 1540 - Praescriptionem tamquam iuris subiectivi acquirendi vel amittendi necnon ab obligationibus se liberandi modum, prout est in iure civili, Ecclesia recipit, nisi aliud iure communi statuitur. Can. 1541 - Nulla valet praescriptio, nisi bona fide nititur non solum initio, sed toto decursu temporis ad praescriptionem requisiti salvo can. 1152. Can. 1542 - Praescriptioni obnoxia non sunt : I iura et obligationes, quae sunt legis divinae; 2° iura, quae obtineri possunt ex solo privilegio apostolico ; 3° iura et obligationes, quae vitam spiritualem christifidelium directe respiciunt; 4° fines certi et indubii circumscriptionum ecclesiasticarum ; 5° obligationes et onera celebrationem Divinae Liturgiae respi­ cientia ; 6° provisio canonica officii, quod ad normam iuris exercitium or­ dinis sacri requirit ; 7° ius visitationis et obligatio oboedientiae ita, ut personae in Ecclesia a nulla auctoritate ecclesiastica visitari possint et nulli aucto­ ritati iam subsint. o CAPUT II DE TEMPORIS SUPPUTATIONE Can. 1543 - Nisi aliter iure expresse cavetur, tempus supputetur ad normam canonum, qui sequuntur. Can. 1544 - § 1. Tempus continuum intellegitur, quod nullam pa­ titur interruptionem. § 2. Tempus utile intellegitur, quod ita ius suum exercenti aut persequenti competit, ut ignoranti aut illi, qui agere non potest, non currat. T I T . X X X - De praescriptione et de temporis supputatione Can. 1545 horis continuo tium 7 dierum, nisi mensis et 1353 § 1. In iure dies intellegitur spatium constans ex 24 supputandis et incipit a media nocte; hebdomada spa­ mensis spatium 30 dierum, annus spatium 365 dierum, annus dicuntur sumendi, prout sunt in calendario. § 2. Si tempus est continuum, mensis et annus semper sumendi sunt, prout sunt in calendario. Can. 1546 - § 1. Dies, a quo calculus incipit, non computatur in termino, nisi huius initium coincidit cum initio diei aut aliter ex­ presse iure cavetur. § 2. Dies, ad quem calculus dirigitur, computatur in termino, qui, si tempus constat ex uno vel pluribus mensibus aut annis, ex una vel pluribus hebdomadibus, finitur elapso ultimo die eiusdem numeri aut, si mensis die eiusdem numeri caret, elapso ultimo die mensis. INDEX Canones praeliminares Titulus I Titulus II Caput I Caput II Titulus I I I 1-6 DE CHRISTIFIDELIBUS EORUMQUE OMNIUM IU­ RIBUS ET OBLIGATIONIBUS DE ECCLESIIS SUI IURIS ET DE RITIBUS . . De ascriptione alicui Ecclesiae sui iuris . 7-26 27-41 29-38 De ritibus servandis 39-41 DE SUPREMA ECCLESIAE AUCTORITATE . . . 42-54 Caput I De Romano Pontifice 43-48 Caput II De Collegio Episcoporum 49-54 Titulus IV Caput I DE ECCLESIIS PATRIARCHALIBUS 55-150 De electione Patriarcharum 63-77 Caput II De iuribus et obligationibus Patriarcharum Caput I I I De Synodo Episcoporum Ecclesiae patriar­ chalis . . . Caput IV 78-10.1 De curia patriarchali 102-113 114-125 Caput V De Sede patriarchali vacante vel impedita 126-132 Caput VI De 133-139 Caput V I I Caput V I I I Titulus V Titulus VI Metropolitis Ecclesiae patriarchalis . De conventu patriarchali 140-145 De territorio Ecclesiae patriarchalis atque de potestate Patriarchae et Synodorum extra hoc territorium 146-150 DE ECCLESIIS ARCHIEPISCOPALIBUS MAIORI­ BUS 151-154 DE ECCLESIIS METROPOLITANIS CETERISQUE ECCLESIIS SUI IURIS Caput I Caput II De Ecclesiis metropolitanis sui iuris . De ceteris Ecclesiis sui iuris 155-176 . 155-173 174-176 Index 1356 Titulus V I I DE EPARCHIIS ET DE EPISCOPIS Caput I Art. I Art. II Art. I I I Art. I V Art. V Caput II O 2° 3° Art. I I I Art. I V Art. V Caput I I I Caput I V Titulus V I I I Titulus IX Titulus X Caput I Art. I Art. I I Caput I I Caput I I I Caput I V Titulus XI De Episcopis 177-234 De electione Episcoporum De iuribus et obligationibus Episcoporum eparchialium De Episcopis coadiutoribus et de Episco­ pis auxiliaribus De sede eparchiali vacante vel impedita . De Administratoribus apostolicis . . . 180-189 De organis Episcopum eparchialem in re­ gimine eparchiae adiuvantibus . . . Art. I Art. I I I 177-310 De conventu eparchiali De curia eparchiali De Protosyncello et de Syncellis . . . . De cancellario aliisque notariis et de ar­ chivo curiae eparchialis De oeconomo eparchiali et de consilio a rebus oeconomicis De consilio presbyterali et de collegio con­ sultorum eparchialium De consilio pastorali De protopresbyteris De paroeciis, paroecialibus de parochis et de 235-278 235-242 243-263 245-251 252-261 262-263 264-271 272-275 276-278 304-310 311-321 DE CONVENTIBUS HIERARCHARUM PLURIUM EC­ CLESIARUM SUI IURIS DE CLERICIS 322 323-398 . . ...... De seminariis erigendis et regendis . De institutione ad ministeria . De iuribus et obligationibus clericorum 328-356 . 331-341 342-356 De ascriptione clericorum alicui eparchiae DE LAICIS 234 279-303 DE EXARCHUS ET DE EXARCHIS De amissione status clericalis 212-218 219-233 vicariis De rectoribus ecclesiarum De institutione clericorum . 190-211 . 357-366 367-393 394-398 399-409 Index Titulus X I I DE MONACHIS CETERISQUE RELIGIOSIS ET DE SODALIBUS ALIORUM INSTITUTORUM VITAE CONSECRATAE Caput I De monachis ceterisque religiosis Art. I I 1357 o 2° Art. II 1° 2° 3° 4° 5° 6° 7° 8° 9° 10° Art. I I I I o 2° 3° 4° 5° 6° 7° 8° . . . Canones generales De dependentia religiosorum ab Episcopo eparchiali, a Patriarcha, a Sede Apo­ stolica De Superioribus et de sodalibus instituto­ rum religiosorum De monasteriis De erectione et de suppressione monaste­ riorum De monasteriorum Superioribus, Synaxibus et oeconomis De admissione in monasterium sui iuris et de novitiatu . De consecratione seu professione mona­ stica De institutione sodalium et de disciplina monastica De eremitis De monasterio stauropegiaco De transitu ad aliud monasterium . . . De exclaustratione et de discessu a mo­ nasterio De dimissione monachorum De ordinibus et congregationibus . . . De erectione et de suppressione ordinis, congregationis, provinciae, domus . . De Superioribus, de Synaxibus et de oeco­ nomis in ordinibus et congregationibus De admissione in ordines et congregatio­ nes et de novitiatu De professione in ordinibus et congrega­ tionibus . . . . . . . . . . . . De institutione sodalium et de disciplina religiosa in ordinibus et congregatio­ nibus De transitu ad alium ordinem vel congre­ gationem aut ad monasterium sui iuris De exclaustratione et de discessu ab ordine vel congregatione De dimissione ab ordine vel congregatione 410-571 410-553 410-432 412-417 418-432 433-503 435-440 441-447 448-461 462-470 471-480 481-485 486 487-488 489-496 497-503 504-553 506-510 511-516 517-525 526-535 536-543 544-545 546-550 551-553 Index 1358 Caput II De societatibus vitae communis ad instar religiosorum Caput I I I Caput IV 554-562 De institutis saecularibus 563-569 De aliis formis vitae consecratae atque de societatibus vitae apostolicae . . . . Titulus XIII DE CHRISTIFIDELIUM CONSOCIATIONIBUS . Titulus XIV DE EVANGELIZATIONE GENTIUM Titulus XV DE MAGISTERIO ECCLESIASTICO Caput I 570-572 . 584-594 . . . . . De Ecclesiae munere docendi in genere . Caput II Art. I Art. II Caput I I I Art. I Art. II Art. I I I Caput IV Titulus XVI De De De De 573-583 595-666 595-606 verbi Dei ministerio. verbi Dei praedicatione institutione catechetica educatione catholica 607-626 609-616 617-626 627-650 D e scholis, praesertim catholicis . . . . De catholicis studiorum universitatibus . De ecclesiasticis studiorum universitatibus et facultatibus De instrumentis communicationis et in specie de libris 631-639 640-645 646-650 socialis 651-666 DE CULTU DIVINO ET PRAESERTIM DE SACRA­ MENTIS 667-895 Caput I De baptismo 675-691 Caput II De chrismatione sancti myri 692-697 Caput I I I De Divina Eucharistia 698-717 Caput IV De sacramento paenitentiae 718-736 Caput V De unctione infirmorum . Caput VI De sacra ordinatione 743-775 D e sacrae ordinationis ministro . . . . D e sacrae ordinationis subiecto . . . . De requisitis in candidatis ad sacram or­ dinationem De impedimentis suscipiendi vel exercendi ordines sacros 744-753 754-768 Art. I Art. I I I o 2° . . . . . . 737-742 758-761 762-768 1359 Index Art. I I I Art. IV Caput V I I De eis, quae sacrae ordinationi praemitti debent De sacrae ordinationis tempore, loco, ad­ notatione et testimonio 773-775 De matrimonio 776-866 Art. I Art. Art. Art. Art. Art. Art. De cura pastorali et de eis, quae matrimo­ nii celebrationi praemitti debent . . . II De impedimentis dirimentibus in genere . III De impedimentis in specie IV De matrimoniis mixtis V De consensu matrimoniali VI De forma celebrationis matrimonii . . . VII De matrimonii convalidatione I De convalidatione simplici 2° De sanatione in radice V I I I De separatione coniugum I De dissolutione vinculi 2° D e separatione manente vinculo . . . . 769-772 o Art. o Caput V I I I Art. I Art. II I 2° Art. I I I Art. IV o Art. V Titulus XVII Titulus XVIII Titulus XIX Caput I Art. I Art. II Caput II De sacramentalibus, de locis et de tempori­ bus sacris, de cultu Sanctorum, de voto et de iureiurando De De De De De De sacramentalibus locis sacris ecclesiis coemeteriis et de exsequiis ecclesiasticis diebus festis e t paenitentiae . . . . cultu Sanctorum, sacrarum iconum vel imaginum et reliquiarum De voto et de iureiurando 783-789 790-799 800-812 813-816 817-827 828-842 843-852 843-847 848-852 853-866 853-862 863-866 867-895 867 868-879 869-873 874-879 880-883 884-888 889-895 DE BAPTIZATIS ACATHOLICIS AD PLENAM COM­ MUNIONEM CUM ECCLESIA CATHOLICA CON­ VENIENTIBUS 896-901 DE OECUMENISMO SEU DE CHRISTIANORUM UNI­ TATE FOVENDA 902-908 DE PERSONIS ET DE ACTIBUS IURIDICIS . 909-935 . De personis 909-930 De personis physicis De personis iuridicis 909-919 920-930 De actibus iuridicis 931-935 Index 1360 Titulus XX DE OFFICIIS Caput I De provisione canonica officiorum Art. I Art. I I Caput I I Art. Art. Art. Art. 936-978 I II III IV . . . 938-964 De electione De postulatione 947-960 De amissione officii 965-978 961-964 De renuntiatione De translatione De amotione De privatione 978 Titulus XXI DE POTESTATE REGIMINIS 979-995 Titulus XXII DE RECURSIBUS ADVERSUS DECRETA ADMINI­ 967-971 972-973 974-977 STRATIVA Titulus XXIII Caput I Caput II 996-1006 DE BONIS ECCLESIAE TEMPORALIBUS . De bonis temporalibus acquirendis . . . . . 1010-1021 De bonis ecclesiasticis administrandis . . 1022-1033 Caput III De contractibus, praesertim de alienatio­ nibus Caput IV De piis voluntatibus 1034-1042 et de piis fundatio­ nibus Titulus XXIV 1007-1054 1043-1054 D E IUDICIIS IN GENERE 1055-1184 Caput I De foro competenti 1058-1085 Caput II Art. I De administris tribunalium 1086-1102 De Vicario iudiciali, de iudicibus et de au­ ditoribus Art. II li et de notario Art. I I I Caput III Caput IV Caput V Caput VI 1086-1093 De promotore iustitiae, de defensore vincu­ De 1094-1101 administris tribunalium ex diversis eparchiis vel Ecclesiis sui iuris assu­ mendis 1102 De obligationibus iudicum et aliorum ad­ ministrorum tribunalium 1103-1116 De ordine cognitionum 1117-1123 De iudicii terminis, dilationibus et loco . 1124-1128 De personis in aulam admittendis et de modo conficiendi et asservandi acta . 1129-1133 Index 1361 Caput V I I D e actore e t d e parte conventa . . . . 1134-1138 Caput V I I I De procuratoribus ad Utes et de advocatis 1139-1148 Caput IX De actionibus et de exceptionibus . Caput X De modis evitandi iudicia Art. I Art. II Titulus XXV Caput I . 1149-1163 1164-1184 De transactione De compromisso in arbitros 1164-1167 1168-1184 DE IUDICIO CONTENTIOSO 1185-1356 D e iudicio Art. I Art. II . contentioso ordinario . . . . 1185-1342 De libello litis introductorio 1185-1189 De citatione et de intimatione vel notifi­ catione actorum iudicialium . . . . 1190-1194 Art. I I I De litis contestatione 1195-1198 Art. IV De litis instantiae suspensione, peremptio­ ne et renuntiatione 1199-1206 Art. V De probationibus 1207-1266 I De partium declarationibus 1211-1219 2° De probatione per documenta 1220-1227 3° De testibus et de testimoniis 1228-1254 a) Qui testes esse possunt ... 1230-1231 b) De inducendis et excludendis testibus . . 1232-1238 c) De interrogatione testium 1239-1252 d) De testimoniorum fide 1253-1254 4° De peritis 1255-1262 5° De accessu et de recognitione iudiciali . . 1263-1264 6° De praesumptionibus 1265-1266 Art. VI De causis incidentibus 1267-1280 I D e partibus non comparentibus . . . . 1272-1275 2° De interventu tertii in causa 1276-1277 3° De attentatis lite pendente 1278-1280 Art. VII De actorum publicatione, de conclusione in causa et de causae discussione . . 1281-1289 Art. V I I I De iudicis pronuntiationibus 1290-1301 Art. IX De impugnatione sententiae 1302-1321 I De querela nullitatis contra sententiam . 1302-1308 2° De appellatione 1309-1321 Art. X De re iudicata, de restitutione in inte­ grum e t d e oppositione tertii . . . . 1322-1333 I De re iudicata 1322-1325 2° De restitutione in integrum 1326-1329 3° De oppositione tertii 1330-1333 o o o o Index 1362 Art. XI De gratuito patrocinio et de expensis iu­ Art. X I I D e exsecutione sententiae dicialibus Caput I I De Titulus X X V I Caput I Art. I iudicio 1334-1336 contentioso 1337-1342 summario . . . DE QUIBUSDAM PROCESSIBUS SPECIALIBUS . 1357-1400 De 1357-1384 processibus matrimonialibus . . . . De causis ad matrimonii nullitatem decla­ randam I o 2° 3° 4° 5° 6° 7° Art. I I Art. I I I Art. IV Caput II 1357-1377 De foro competenti De iure impugnandi matrimonium . . . De obligationibus iudicum et tribunalis . De probationibus D e sententia e t d e appellatione . . . . De processu documentali Normae generales . De causis separationis coniugum . . . . De processu praesumptae mortis coniugis De modo procedendi ad obtinendam solu­ tionem matrimonii non consummati aut solutionem matrimonii in favorem fidei De causis Caput I I I De procedura in parochis amovendis 1384 De modo procedendi in translatione paro­ 1397-1400 DE SANCTIONIBUS POENALIBUS IN ECCLESIA . Caput II De poenis in singula delicta Art. I Art. I I Art. I I I 1378-1382 1383 1389-1396 De delictis et Caput I 1372-1374 1375-1377 1388-1400 Caput I Titulus X X V I I I 1368-1371 De modo procedendi in amotione paro­ chorum Titulus X X V I I 1364-1367 vel chorum Art. II 1362-1363 1385-1387 transferendis Art. I 1357-1359 1360-1361 ad sacrae ordinationis nullita­ tem declarandam Caput II 1343-1356 poenis in genere . . . 1401-1467 . 1401-1435 1436-1467 DE PROCEDURA IN POENIS IRROGANDIS . . . 1468-1487 De iudicio poenali 1468-1485 De praevia investigatione 1468-1470 De iudicii poenalis evolutione . . . . 1 4 7 1 - 1 4 8 2 D e actione a d damna reparanda . . . . 1 4 8 3 - 1 4 8 5 De irrogatione tra iudicium- poenarum per decretum ex­ 1486-1487 Index Titulus XXIX 1363 DE LEGE, DE CONSUETUDINE ET DE ACTIBUS ADMINISTRATIVIS 1488-1539 Caput I De legibus ecclesiasticis 1488-1505 Caput II De consuetudine 1506-1509 Caput I I I Art. I De actibus administrativis De procedura in decretis extra iudicium ferendis De exsecutione actuum administrativorum De rescriptis De privilegiis De dispensationibus 1510-1539 Art. II Art. I I I I 2° o Titulus XXX DE PRAESCRIPTIONE ET DE TEMPORIS SUP­ PUTATIONE 1517-1520 1521-1526 1527-1539 1531-1535 1536-1539 1540-1546 Caput I De praescriptione 1540-1542 Caput II De temporis supputatione 1543-1546 Nemini liceat sine venia Sanctae Sedis hunc Codicem denuo imprimere aut in aliam linguam vertere. Ius Proprietatis vindicantur An. et vol. LXXXH 5 Novembris 1990 N. 12 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Librerìa Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE DECRETALES Beatus Gaspar Bertoni sanctus esse decernitur et definitur. < IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Divinus Redemptor ingrediens mundum dicit : « Ecce venio ut fa­ ciam, Deus, voluntatem t u a m : . . . i n qua voluntate sanctificati sumus per oblationem corporis Christi in semel » (Heb 10, 9-10). Secundum hoc exemplar Beatus Gaspar Bertoni sensit se vocari, ut vitam suam faceret perfectum holocaustum cum Christi sacrificio coniunctum. Veronae ortus die i x mensis Octobris anno MDCCLXXVII a tabellione Francisco Bertoni et Brunora Ravelli, insequenti die est baptizatus eique nomina sunt indita Gaspar Aloisius Dionysius. A puero singu­ laribus est gratiis praeoccupatus et Dei incitamento. Prima Commu­ nio, ad quam duodecim annorum accessit, mystica experientia est signata, ut ipse est postea confessus. Gymnasii Municipalis alumnus insignem habuit magistrum, sed simul egregium spiritus moderatorem in Congregatione Mariana, P. Aloisium Fortis, futurum Societatis Iesu Generalem. Duodeviginti annos natus vocationi ad sacerdotium respon­ dit, et theologiae scholas frequentans uti alumnus externus Seminarii, nactus est theologiae moralis professorem dominum Nicolaum Galvani, doctum et eruditum animae suae rectorem et futurae suae Congregatio­ nis fautorem. Sacerdos ordinatus die xx mensis Septembris anno MDCCC, prius mandatum accepit, parochi nempe, anno MDCCCII : « Missionarius eris puerorum meorum ». Dominus Gaspar statim magno cum studio se 89 - A. A. S. 1366 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale iuvenibus dedidit curandis et in subgrundio domus paroecialis S. Pauli Campi Martii primum suum condidit Oratorium tamquam (( cohortem Marianam », quam in alias plures paroecias urbis et dioecesis propagavit. Alterum mandatum est ei delegatum anno MDCCCX ab Episcopo Liruti, qui ei seminarii directionem spiritalem concredidit. Ita do­ minus Gaspar factus est iuvenis cleri dux, mirum in dioecesi hoc modo sacerdotalis sanctitatis ver efficiens, qua eminuerunt Servi Dei Nico­ laus Mazza, Antonius Provolo, Zephyrinus Agostini, Daniel Comboni. Sacerdos Bertoni multum etiam incubuit in missionum praedica­ tionem et sacrarum exercitationum, adeo ut Summus Pontifex Pius V I I eum titulo ornaverit et facultatibus « missionarii apostolici » (die xx mensis Decembris anno MDCCCXVII). Cum animadvertisset se ad vitam religiosam vocari, die iv mensis Novembris anno MDCCCXVI, eius patre spiritali domino Galvani ad­ hortante, cum nonnullis promptis secessit ad abolitam ecclesiam Stigmatum S. Francisci ut scholas sustineret caritatis et secreto initium fa­ ceret Instituti religiosi (( missionariorum apostolicorum Episcopis adiu­ vandis », seu (( in obsequium Episcoporum », quod est post eius mor­ tem appellatum « a Ss. Stigmatibus D . N . I . C . ». Hos obiens labores, austerae paenitentiae coniunctos, dominus Ber­ toni optime intellexit quantam crux partem haberet in Christo se­ quendo. Mense Octobri anno MDCCCXII est gravi morbo correptus, com­ muniter « migliare » dicto, qui eum in vitae discrimen adduxit. Ex morbo convaluit, sed reliquis XLI annis is (( valetudinarius » fuit, in perpetui martyrii acerba condicione. Vividissima fide fultus, in inenarrabilibus doloribus, in innumerarum sectionum cruciatu, sine anaesthesia peractarum, dexteri cruris (ferme ccc), is non solum fortis­ sime patiens videbatur, verum etiam « de suo dolore laetus ». Ab omnibus vir doctus et sanctus habitus, humilissimus sacerdos Bertoni, tot annis in suum cubile relegatus, a plurimis animis uti consilii angelus conquisitus est. Verum caput et momentum fuit eius renovationis religiosae et missionalis, in qua tam clare Verona eminuit saeculo x i x . Sancte Veronae de vita decessit, tempore postmeridiano diei do­ minici X l i mensis Iunii anno MDCOCLIII. Sacerdotis Bertoni missionem eius filii, sodales Congregationis a Ss. Stigmatibus D . N . I . C , continuant in Italia, in utraque America, in Africa et in Asia, iuvenes christiane educando in Oratoriis, clerum in seminariis formando, ministerium sacerdotale exercitando. Canonizationis Causa initium cepit anno MDCCCLXLVH Veronae Pro­ cessu Ordinario celebrato. S. Pius X introductionis Causae decreto subscripsit die II mensis Martii anno MCMVI. Paulus VI virtutum heroi­ carum decreto subscripsit die xv mensis Decembris anno MCMLXVI ; Ca­ lendis Novembribus anno MCMLXXV sollemnem egit beatificationem. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1367 Postea apud archiepiscopalem Curiam Sancti Sebastiani Fluminis Ianuarii actus est Processus cognitionalis de mira asserta sanatione precibus attributa Beati Gasparis Bertoni. Exitu cum secundo inspectionibus confectis a medicis atque a theologicis, coram Nobis die xi mensis Februarii anno MCMLXXXIX editum est decretum, quo agnosce­ batur eam sanationem esse verum miraculum habendam. Dein peracto Consistorio, decrevimus ut canonizationis ritus Romae fieret Calendis Novembribus eiusdem anni. Hodie igitur, Calendis Novembribus, in Vaticana Basilica Sancti Petri Apostoli, hanc sumus inter sacra formulam elocuti : « Ad hono­ rem Sanctae et individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei catholi­ cae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura de­ liberatione praehabita et divina ope saepius implorata ac de plurimo­ rum Fratrum Nostrorum consilio, Beatos Gasparem Bertoni et Ri­ chardum Pampuri Sanctos esse decernimus et definimus, ac Sancto­ rum Catalogo adscribimus, statuentes eos in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spi­ ritus Sancti ». Dein, Deo gratiis actis habitoque de novensili Sancto sermone, caeleste eiusdem primi invocavimus patrocinium et augustiore ritu divinum sacrificium ad ipsius pariter honorem facere perreximus. Quae vero per has Litteras statuimus, et nunc et in posterum firma esse volumus, rebus quibuslibet contrariis minime obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die primo mensis Novembris, sol­ lemnitate omnium Sanctorum, anno Domini millesimo nongentesimo undenonagesimo, Pontificatus Nostri duodecimo. EGO I O A N N E S P A U L U S Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus In Secret. Status tab., n. 253.982. Rossetti, Protonot. Apost. Acta Apostolicae 1368 Sedis - Commentarium Officiale CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I COLATINENSIS Distractis quibusdam territoriis ab archidioecesi Victoriensi Spiritus Sancti nova conditur dioecesis Colatinensis nomine. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ex propinquo cotidianoque rerum experimento potuit Venerabilis Frater Silvester Aloisius Scandian a Nobismet ipsis scilicet novem abhinc annos Pastor prudenter institutus Archidioecesis Victoriensis Spiritus Sancti non modo penitus cognoscere multiplices magnasque gregis sui necessitates pastorales, verum etiam augescentem ferme co­ tidie difficultatem adeo latae regionis gubernandae ac fréquentions usque Christifidelium multitudinis convenienter curandae. Non ergo sine iustissima quidem et gravissima causa, consiliis prius cum ce­ teris Conferentiae Episcoporum Brasiliensis participibus Praesulibus ex officio collatis, huic suasit Apostolicae Sedi ut certis quibusdam de locis memoratae dicioni ecclesiasticae abstractis nova conderetur ecclesialis communitas facilius quae in posteros annos item regeretur. Quod totum deinde propositum cum Venerabili "Fratri Carolo Furno, Archiepiscopo titulo Abaritano in eaque natione Nuntio Apostolico, arriserit omnibus numeris necnon Venerabilibus Fratribus Nostris Cardinalibus et Episcopis, qui singulas Congregationis pro Episcopis pondérant diiudicantque causas, haec idcirco quae continuo sequuntur apostolica Nostra fidenter usi potestate decernimus fierique prorsus volumus in totius Brasiliensis Ecclesiae spiritalem commoditatem. A finibus hucusque Archidioecesis Victoriensis Spiritus Sancti munici- pia illa subtrahimus, quem ad modum lege civili dicuntur et circumscri­ buntur : Colatina, Aracrux, Baixo Gandú, Ibira^ú, Itaguaeú, Itarana, Joäo Neiva, Laranja da Terra, Linhares, Marilândia, Pancas, Rio Banana!, Santa Teresa, ex quibus sic seiunctis inter seque coniunctis dioecesim sui iuris efficimus in posterum tempus COLATINENSEM nun­ cupandam iisdemque nempe definitam limitibus, quibus dicta municipia si simul sumuntur. Porro sedem principem novae huius cornimi- Acta Ioannis Pauli Pp. II 1369 nitatis in urbe defigimus vulgo Colatina nominata ubi paroeciale pa­ riter templum Sacratissimo Cordi Iesu dedicatum ad condicionem evehimus dignitatemque aedis Cathedralis cunctis eodem tempore in­ signibus et iuribus privilegiis et honoribus cumulatum quae sacris e canonibus tribui consueverunt reliquis per orbem eiusdem nominis atque gradus templis. Colatinensis ita dioecesis, quam suffraganeam constituimus Metropolitanae Ecclesiae Victoriensis Spiritus Sancti cuiusque Episcopum aequabiliter subdimus metropolitico iuri Archie­ piscopi illius Ecclesiae Metropolitanae pro tempore, ipsum Praesulem et Pastorem libentes augemus privilegiis iuribus insignibus universis quibus ceteri item in Ecclesia locorum Ordinarii fruuntur. Ipsius autem congruae prospicietur sustentationi e Curiae emolumentis et fidelium stipibus et bonorum partitione secundum Codicis Iuris Canonici cano­ nem peragenda quae adhuc Mensam ad episcopalem, vulgo « Mitra » appellatam, Victoriensis Archiepiscopi pertinuerunt. Quo vero certius primos novensilis huius gregis passus dirigere Antistes inibi sciat, ei adesse volumus Collegium Consultorum ad normam iuris communis quam primum. De Seminarii dioecesani constitutione rectioneque et alumnorum educatione servabuntur communis iuris praecepta ac no­ minatim regulae a Congregatione de Institutione Catholica editae. Cum deinceps fieri licuerit, lectiores sacrorum alumni philosophicis theologicisque altius imbuendi disciplinis Romam in Pontificium Col­ legium Pium Brasiliense mittantur. Ad novae regimen dioecesis quod spectat, administrationem bonorum, electionem dioecesani Admini­ stratoris (( sede vacante », fidelium iura et officia aliaque id genus omnia praescripta canonum custodiuntur. Simul vero atque Colatinen­ sis dioecesis erectio erit ad effectum deducta, iam illi dioecesi sacer­ dotes censebuntur adscripti in cuius finibus munus habent ecclesia­ sticum ; reliqui presbyteri ac seminarii tirones manebunt ei communi­ tati incardinati vel incardinabuntur cuius intra fines legitimum deti­ nent domicilium. Acta quidem et documenta novum Colatinensem gre­ gem tangentia eiusque ministros ac fideles et temporalia forsitan bona primo quoque tempore in Curiam pervehantur Colatinensem. Denique tandem decreta haec singula et iussa Nostra ut quam accuratissime res in solidas convertantur deputamus commemoratum superius Apo­ stolicum in Brasilia Nuntium vel, ipso absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia procuratorem cui necessarias cunctas et opportunas tribuimus facultates etiam subdelegandi ad effectum de quo hic agitur quemcumque visum erit virum in ecclesiastica dignitate constitutum, Acta 1370 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale officio simul rite obstrictum ut ad Congregationem pro Episcopis, simul ac fieri potuerit, germanum exemplar actus ipsius ita peractae exse­ cutionis transmittat. Quod superest denique precantes Nos ut caelitus vigor pietatis fideique Catholicae novensili Ecclesiae Colatinensi adda­ tur et quam primum plenum is grex promoveatur divinitus ad vitae florem maioremque in Brasilia Ecclesiae Catholicae honorem, man­ damus omnino ut haec singula tam nunc quam in postera tempora usquequaque valeant statuta omnemque suam sortiantur canonicam vim, contrariis quibusvis rebus haudquaquam obsistentibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die vicesimo tertio mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duodecimo. SB AUGUSTINUS card. CASAROLI ¡$ BERNARDINUS card. GANTIN a publicis Ecclesiae negotiis Congr. Marcellus Rossetti, Franciscus Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. pro Episcopis Proton. Cascone, Proton. Praef. Apost. Apost. s.n. 261.951. II MOMBASAËNSIS Nova Provincia ecclesiastica in Kenia constituitur Mombasaënsis nomine. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Cum Ecclesia Catholica in Kenia fidelium numero, operibus inceptisque pastoralibus multum creverit spemque alat fore ut in poste­ rum magis magisque augeatur, Nos, quibus cordi est ea omnia pro­ bare et ad effectum adducere, quae tum universae, tum locorum Ec­ clesiae quoquo modo prodesse possint, ut ipsis Episcopis, presbyteris, religiosis Christique asseclis ibi impiger laborantibus iustae tribueremus laudis testimonium animumque adderemus ad impensiorem in dies curam adhibendam de tota sua ecclesiali Communitate firmius constabilienda et prolatanda, statuimus novas ibi condere ecclesiasti­ cas Provincias. Qua re, audita sententia Congregationis pro Gentium Acta Ioannis Pauli Pp. II 1371 Evangelizatione iisque item auditis, quorum interest, novam, praeter alias, Provinciam ecclesiasticam Mombasaënsem ita instituimus, ut cognominis dioecesis ad gradum evehatur archidioecesis metropolita­ nae eique tamquam suffraganea dioecesis subiciatur Garissaënsis, hu­ cusque sedi metropolitanae Nairobensi subiecta. Insuper Venerabilem Fratrem Ioannem Njenga, ad hoc usque tempus Episcopum Momba­ saënsem, ad dignitatem promovemus Archiepiscopi et Metropolitae Mombasaënsis. Ad haec omnia perficienda Venerabilem Fratrem legamus Clementem Faccani, Archiepiscopum titularem Serrensem in Procon­ sulari et in Kenia Apostolicum Pro-Nuntium, omnibus ei factis ne­ cessariis et opportunis facultatibus, etiam alium sacerdotem delegandi, onere imposito sincerum ad Congregationem pro Gentium Evangeli­ zatione peractae exsecutionis exemplar mittendi. Rebus nullis con­ trariis obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die uno et vicesimo mensis Maii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duodecimo. SB A U G U S T I N U S card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Franciscus Cascone, Proton. Apost. Antonius Macculi, Proton. Apost. s.n. s.n. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. 263.897. III RAISHAHIENSIS In Bangladesa nova conditur dioecesis Raishahiensis nomine. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Quo aptius in Bangladesa consuleretur evangelizationis operi, nu­ per Venerabiles Fratres Nostri S. R. E. Cardinales atque Praesules Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositi, auditis quorum interest votis, novam dioecesim in eadem Natione censuerunt consti­ tuendam. Nos igitur, de universo Dominico grege solliciti, eorundem sententiam ratam habentes, haec summa Apostolica Nostra decernimus Acta 1372 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale potestate. In Bangladesa novam dioecesim condimus Raishahiensem no­ mine, quae constet territorio civilium Regionum vulgo (( Rajshahi », « Pabna » et « Bogra » a Dinaipurensi detracto dioecesi, excepta ta­ men statione publicae securitatis vulgo « TJpo-zilla » in (( Panchbibi ». Quam quidem dioecesim et metropolitanae Dacchensi Sedi suffraganeam facimus et Congregationi pro Gentium Evangelizatione obno­ xiam volumus ; Cuius Ecclesiae Cathedram Episcopi statuimus in tem­ plo Domino Nostro Iesu Christo Salvatori dicato, quod in ipsa urbe « Rajshahi » exstat. Cetera autem secundum canonicas leges temperentur. Quae sane praescripsimus adducat ad exitum Venerabilis Fra­ ter Petrus Biggio, Archiepiscopus titulo Otriculanus atque in Bangla­ desa Pro-Nuntius Apostolicus, vel ab eo delegatus sacerdos, factis nempe necessariis facultatibus. Re autem acta, documenta exarentur sincerisque exemplis ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione cito riteque mittantur. Hanc denique Constitutionem Nostram per Apostolicas sub plumbo Litteras datam sive nunc sive in posterum ra­ tam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Da­ tum Romae, apud S. Petrum, die uno et vicesimo mensis Maii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duo­ decimo. 68 A U G U S T I N U S card. CASAROLI IOSEPHUS card. TOMKO a publicis Ecclesiae negotiis Congr. pro Gentium Evang. Franciscus Cascone, Proton. Apost. Antonius Macculi, Proton. Apost. Loco £B Plumbi In Secret. Status tab., n. Praef. s.n. s.n. 264.028. LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Dei Servae Mariae Margaritae Caiani Beatorum honores de­ cernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. aut cui parabolae comparabimus cum seminatum fuerit in terra, sunt in terra et, cum seminatum — « Cui adsimilabimus regnum Dei? illud? Sicut granum sinapis, quod, minus est omnibus seminibus quae fuerit, ascendit et fit maius omnibus Acta Ioannis Pauli Pp. II 1373 holeribus et facit ramos magnos, ita ut possint sub umbra eius aves caeli habitare» [Me 4, 30-32). Vitae curriculum Mariae Margaritae Caiani cum sinapis grano con­ ferri potest. Ipsa enim ut uberrimos caperet fructus, parvi nempe seminis instar, aterrimam experta est noctem et longissimam, cui fuit « quotidie mori ». Podii Caiani orta Iacobo et Aloisia Fortini, die nempe II mensis Novembris anno MDCCCLXIII, proximo die sacro fonte abluta est eique nomen indiderunt Mariae Annae Rosae, quae tertium ex quinque libe­ ris obtinuerat locum. In Tuscia adolevit, dum e domo ipsa populoque fidem hauriebat amorisque sensum atque famulatus in desertissimos disiectissimosque homines. Ab ineunte aetate laeto sedatoque animo eminuit quo unumquem­ que conveniebat enituitque potissimum pueris atque aegrotis sui ipsius oppidi prompta voluntate succurrendo. De sui loci necessitatibus sollicita, missionalem consuetudinem co­ lebat spiritu pariter imbuta famulatus, ut accommodaret se condicio­ nibus maxime disparibus, cum earundem indicia perscrutaretur quae sub Evangelii lumine interpretabatur. Citissime acerbitates luctusque experta est, casibus familiaribus obvenientibus calamitosis, primum scilicet diuturno morbo fratris Gu­ stavi, qui ab ea curatus, admodum iuvenis mortuus est, post, paren­ tum obitu. Anno MDCCCXciii, die vi mensis Octobris, donationem sui ipsius cu­ piens confirmare se Deo devovendo religiosam, domum reliquit suum­ que pagum, ut Benedictinarum in monasterio Pistoriensi vocationi suae obsecundaret. Sed continuo animadvertit ad contemplativam vi­ tam se vocari in mundo atque per peculiarem eventum animo prae­ cepit quod esset de se consilium divinum. Quandoquidem enim preces efflagitabantur pro morituri conversione sacramenta respuentis, funditus huic proposito Venerabilis Dei Serva parentem se vehementer praebuit : « Mater, inquit abbatissae, mitte me eum curaturam ... ». Mensis Novembris idcirco die v eiusdem anni pagum suum patruum repetiit, ad Dei voluntatem adimplendam parata. Subsequentibus autem annis res adversas experta est, solitudinem nempe, haud semel de se iniquum iudicium, quae laboriose pariter Dei voluntatem perquirebat, dum eiusdem in paupertatis tenuitatisque sensum inclinabat animus. 1374 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale In familia profecto inque paroecia et opere, quod eam sinebat com­ plures illius pagi offendere homines, vitam suam terebat, quos quidem saepe ad ecclesiam perducere valebat et eos ad paenitentiam parare ac Paschali tempore ad Eucharistiam. Aegrotis assidebat, iis prae­ sertim quos in ipso mortis limine ad ingrediendam aeternitatem com­ ponebat. Parentes ipsi eidem pueros cóncredebant, cum educandi facultati­ bus eam praeditam agnoscerent. In schola, inope quidem et saepe mutabili, dum locus grandior exspectabatur et commodior, legere nempe, scribere, computare, docebantur pueri aliquodve opus factitare. Paupérrimas autem puellas spe­ ciali ratione curari cupiebat, « quia earundem ordo — aiebat — fre­ quentior est atque indigentior auxilio et adiumento ». « Levaminis quanto plus pauperibus affertur — asseverabat — tanto maior gloria et solacium Iesu Cordi datur, qui vero sibi reputat pa­ tratum quodcumque derelictis impertitur, indigentibus et miseris » (cf. Mt 25, 31 s.). Quo magis profecto sinapis granum moriebatur, sensim se Domino Iesu dedendo, eo uberior erat fructus. Socias enim in eadem vitae consuetudine seduloque Podii Caiani gentis famulatu sibi ascivit. Nam die xv mensis Decembris anno MCMII, una cum quinque sociis vestimentum religiosum induit, Episcopo comprobante dioecesano, quae porro Institutum condidit Minimarum Sororum a S. Corde quaeque sibi nomen pariter imposuit Mariam Margaritam. Dux exstitit eadem recens conditae religiosae familiae, quae S. Francisci Assisinatis spi­ ritu imbuta, suarum filiarum voluit humilitatem, tenuitatem, pauper­ tatem laetitiamque esse virtutes peculiares. Instituto in illo precatio vitaque fraterna maximum obtinebant lo­ cum, dum ipsum novis sodalibus magis magisque l o c u p l e t a t o . Quas deinde adversitates experiebatur, contumelias et acerbitates, dederunt hae nimirum copiam cum Christi amore oblationeque se sociandi. Copiosa recidit Patris indulgentia et misericordia in ipsius operam, levem quidem subtilemque, quae vel parvas necessitates spectabat ae­ grotantium, puerorum, matrumfamilias, miserorum blasphematorum, sacerdotum, qui veluti maternum in eadem in veniebant fulcimentum. Quamvis parum ingenuas artes coluisset, mater exstitit ipsa pru­ dens blandaque, sciens pariter amabiliter aeque ac firmiter suas spiri­ tales filias perducere, LVIII dumtaxat annos nata de vita decessit, in Acta Ioannis Pauli Pp. II 1375 illo loco qui vulgo Montughi appellatur, die videlicet VIII mensis Au­ gusti, anno MCMXXI, quae autem x v n i religiosas domus reliquit atque CL sorores. Eiusdem sanctitatis fama cito increbrescente, sacrorum Pistoriensis Antistes Processum Ordinarium Informativum incohavit (annis MCMLII-MCMLVII), quem eadem in dioecesi subsecutus est Processus Additionalis. Theologorum Consultorum Peculiaris Congressus, die nempe x x v mensis Februarii anno MCMLXXXVI peractus, heroicas esse edixit vir­ tutes, quas Dei Serva exercuerat. Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium et Episco­ porum Congregatione Ordinaria coadunata, modum théologales, agnitum est heroum in cardinales virtutes iisdemque adnexas coluisse Dei Servam. Cuius decretum deinceps Nobis coram die v mensis Iunii anno MCMLXXXVI est recitatum. Die VIII mensis Februarii anno MCMLXXXVIII sanationem miram quandam eidem tributam comprobavimus. Quapropter diem beatifi­ cationis praestituimus in diem x x i n mensis Aprilis anno MCMLXXXIX. Hodie in Petriano foro igitur inter sacra haec sumus elocuti : « Nos vota Fratrum nostrorum Eliae Yanes Alvarez, Archiepiscopi Caesa­ raugustana Hugonis Poletti, Vicarii nostri in Urbe, Simonis Scatizzi, Episcopi Pistoriensis atque Aloisii Alberti Vachon, Archiepiscopi Que­ becensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu, multo­ rumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sancto­ rum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Martinus a Sancto Nicolao, Melchior a Sancto Augustino, Maria a Iesu Bono Pastore, Maria Margarita Caiani, et Maria Catharina a Sancto Augustino, Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum die ipsorum natali : Martini a Sancto Nicolao et Melchioris a Sancto Augustino, die undecima Decembris; Mariae a Iesu Bono Pastore, die vicesima prima Novembris; Mariae Margaritae Caiani, die octava Augusti ; Mariae Catharinae a Sancto Augustino, die octava Maii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Christi Domini mandato omnino obsequens Beata haec, temporali­ bus rebus prorsus abdicatis, peculiari studio humilioris ordinis se dedidit hominibus, quibus assidue inserviens admirabiles consecuta est virtutes. Exemplum esse idcirco potest ipsa salubre omnibus qui cotidie rebus nunc humanis implicantur, quique identidem salutarem Acta 1376 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Evangelii viam amittunt, immerito terrena iudicia et argumenta per­ sequentes. Quod autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis rebus quibuslibet haudquaquam obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXIII mensis Aprilis, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri undecimo. £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco ¡$¡ Sigilli In Secret. Status publicis Ecclesiae negotiis tab., n. 231.211. II Venerabilibus Servis Dei Martino a Sancto Nicolao et Melchior! a Sancto Augustino Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Tradent vos in tribulationem et occident vos, et eritis odio omnibus gentibus propter nomen meum. Qui autem permanserit usque in finem, hic salvus erit » (Mt 24, 9. 13). In eos qui cruente Christi crucem communicaverunt ascribere licet etiam Venerabiles Servos Dei Martinum a Sancto Nicolao et Melchiorem a Sancto Augustino, qui, magna Domini caritate moti et animarum, vitam suam dediderunt evangelio disseminando et, periculorum negle­ gentes quae obibant, libenter sanguinem suum pro fide fuderunt. Martinus a Sancto Nicolao, natu maximus Laurentii Lumbreras et Annae Peralta, proborum coniugum nobilium Aragoniensium, Caesaraugustae natus est, probabiliter die VIII mensis Decembris anno MDLXXXxvin. Biduo post baptismi sacramentum accepit. Bonis re­ pudiatio rebusque inanibus huius mundi, sagum induit Augustiniano­ rum Recollectorum in monasterio Borgiae die x x x mensis Aprilis anno MDCXViu professionemque religiosam fecit calendis Maiis insequentis anni. Anno MDCXXH, voluntati Dei et Antistitum obsequens, navem conscendit in Philippinas. Dum ad breve tempus Mexicopoli moraba­ tur, est ordinatus sacerdos. Cum pervenisset ad locum, quo missus erat, alacriter Ordini suo et gentibus illis servivit. Animi intentionis et deprecationis studio animadverso, quo eminebat, Antistites eum Acta Ioannis Pauli Pp. II 1377 Magistrum Novitiorum nominaverunt domus religiosae Sancti Nicolai Manilensis. Primus eius vitae scriptor eum esse « anachoretam in pae­ nitentia, virum caelestiorem quam humaniorem, prodighimi sanctita­ tis » scripsit. Apostolatui deditum pro aegrotis et moribundis, omnes eum sibi assidere volebant, quoniam pacem et serenitatem animae iniciebat. Appetens sanguinem fundendi pro Christo, saepius se obtulerat ad missiones Iaponiae adeundas. Nonnisi anno MDCXXIX quod optabat obtinuit. Melchior a Sancto Augustino, filius Petri Sánchez et Mariae Pérez, Illiberi ortus est anno MDIC, ubi sacramentum accepit baptismi. Duo­ decim annorum parentibus orbatus, festinato novam invenit familiam in Augustinianis Recollectis. Huius Ordinis vestem religiosam induit anno MDCXVII et die x x v i mensis Martii insequentis anni vota nuncu­ pavit. Postea, cum aliis fratribus sodalibus, voluntarius conscendit in Philippinas. Is quoque Mexicopoli sacerdos est ordinatus ; dein ad agrum sui apostolatus pervenit. Ambo Venerabiles Servi Dei, Nagasakium nancti die iv mensis Septembris anno MDCXXXII, in montes se receperunt urbi proximos. Ademptiones, frigus, locorum asperitas celeriter eorum valetudinem extenuaverunt. Melchior in gravem incidit morbum et eius sodalis Mar­ tinus in urbem eum comitatus est ad remedium quaerendum. Mercatores Sinenses, qui eos in laponiam magna pecunia vexerant, sperantes se mercedem accepturos ei promissam, qui missionarii praesentiam patefecisset, eos prodiderunt, qui idcirco in custodiam coniecti sunt. Clausi manserunt quadraginta dies. Cum nec pollicitationes nec minae efficere valuissent ut ii a sua religione deficerent, capitis damnati sunt. Ut eorum casus christianis illius loci documento esset, Auctoritates iusserunt eos vivos comburi. Die XI mensis Decembris, ex cavea educti in qua custodiebantur, ducti sunt ad locum martyrii. Ibi ad columnas uno digito deligati sunt ut facile se solvere possent et fiammas effugere, si apostatare sta­ t u i s s e t . Melchior, iam multum morbo enervatus et vexationibus, cito spiritum Deo reddidit fumo suffocatus. Martinus, iuvenis robustus, quattuor horas in supplicio toleravit. Eorum cineres sunt in mare dispersi. Insequenti anno MDCXXXIII colligi coepta sunt testimonia de mar­ tyrio et annis MDCXXXVII-MDCXXXVIII legitimus est instructus Proces­ sus in urbe Macao super fama martyrii. Deinceps alii acti sunt Pro- Acta 1378 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cessus, quorum acta exitu cum secundo apud Congregationem de Cau­ sis Sanctorum Consultores Theologi et Patres Cardinales atque Epi­ scopi inspexerunt ; quare coram Nobis die x x v i n mensis Novembris anno MCMLXXXVIII decretum editum est, per quod agnovimus mortem sacerdotum Martini a Sancto Nicolao et Melchioris a Sancto Augustino habendam esse verum pro fide martyrium. Dein decrevimus ut Beatificationis ritus Romae celebraretur die XXIII mensis Aprilis anno MCMLXXXIX. Hodie igitur, in foro Vaticanam Sancti Petri Basilicam prospectan­ te, inter Missarum sollemnia hanc sumus formulam elocuti : « Nos, vota Fratrum nostrorum Eliae Yanes Alvarez, Archiepiscopi Caesa­ raugustana Hugonis Poletti, Vicarii Nostri in Urbe, Simonis Sca- tizzi, Episcopi Pistoriensis atque Aloisii Alberti Vachon, Archiepi­ scopi Quebecensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episco­ patu, multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Martinus a Sancto Nicolao, Melchior a Sancto Augustino, Maria a Iesu Bono Pastore, Maria Margarita Caiani, et Maria Catharina a Sancto Augustino, Beatorum nomine in posterum appellentur, eorumque festum die ipsorum natali : a Sancto Nicolao et Melchioris a Sancto Augustino, die Martini undecima mensis Novembris ; Mariae a Bono Pastore, die vicesima prima mensis Novembris; Mariae Margaritae Caiani, die octava mensis Augusti; Mariae Catharinae a Sancto Augustino, die octava mensis Maii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Pa­ tris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae vero per has Litteras statui­ mus, ea nunc et in tempus futurum rata esse volumus et firma. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i i i mensis Aprilis, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri undecimo. £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco £& Sigilli In Secret. Status tab., n. 263.504. publicis Ecclesiae negotiis Acta Ioannis Pauli Pp. II 1379 HI Venerabili Servae Dei Franciscae Annae a Virgine Perdolenti Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Dominus (( habitare facit sterilem in domo, matrem filiorum laetantem » (Ps IIS, 9). Venerabili Servae Dei Franciscae Annae a Virgine Perdolenti (in saeculo Franciscae Mariae Cirer Carbonell), donum caelitus datum est maternitatis non secundum carnem, sed secundum spiritum; post­ quam enim laica in paroeciali communitate servierat et materna cum cura non paucas adduxerat animas ad Dei cognitionem et amorem, senex se Domino consecravit et novam genuit religiosam familiam, quae aegris assideret et christianam doctrinam pueros doceret. In oppido Sencelles orta est, intra fines dioecesis Maioricensis, ca­ lendis Iuniis anno MDCCLXXXI a Ioanne Cirer et Ioanna Carbonell, qui eam solida instruxerunt christiana educatione. Die ix mensis Maii anno MDCCLXXXVIH sacramentum accepit Confirmationis et anno MDCCXCI primum ad eucharisticam mensam accessit. A pueritia in labores do­ mesticos incubuit, in agros familiae suae colendos, in Christum imi­ tandum inque apostolatum. Nullam frequentava scholam et nec legere didicit nec scribere; sed tam bene catechismum memoriae mandavit, ut efficaciter illum doceret oppidi pueros. Concorditer cum suis pa­ rochis, qui eius fuerunt magistri spiritus, constanter, humiliter, ar­ denter et fructuose alia apostolatus genera explicavit pro iuvenibus, pauperibus, aegrotis et peccatoribus. Scienter et plene pro baptisma­ libus vivens officiis, se sanctam fecit et omnibus viribus auctui Ec­ clesiae operam navavit atque fidei propagatione beneficum momentum habens ad paroeciam suam et ad totam Maioricam insulam. Anno MDCCXCVin nomen professa est in Tertium Ordinem S. Francisci, cuius propositum cum gaudio perfecit. Septuaginta annorum, permissu auc­ toritatis ecclesiasticae, in domo sua communitatem Sororum a Cari­ tate instituit (anno MDCCCLI), quas Antistita gubernavit prudenter et amabiliter usque ad mortem. Virtutum splendore et singulari vehementique apostolico ardore populo exemplo fuit et sodalibus Sororibus. Divinas veritates firmi­ ter credidit, et cum docilitate et spiritali delectatione cotidie Dei fecit voluntatem et vota religiosa diligenter observavit. Quo melius multis Acta 1380 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gratiis responderet, quas ei Dominus largiebatur, in rerum caelestium contemplatione demergebatur, assidua erat in sacramentis accipiendis et in deprecatione, ad castigationem sui adque paenitentiam parata. Peculiarem coluit erga Eucharistiam et Virginem Mariam pietatem. Ecclesiam dilexit eique servivit cum humilitate et docilítate. Terrestrium bonorum neglegens, spem suam in Providentia collocaverat, et etiam in rebus adversis semper spiritus tranquillitatem servavit. Quamquam omnes eam magni facerent, simplex mansit et occultationis amans. Improviso de vita decessit, Eucharistia recepta, die x x v n mensis Fe­ bruarii anno MDCCCLV. Cum sanctitatis fama duraret, Episcopus Maioricensis Causae ca­ nonizationis initium fecit. Celebratis Processu Ordinario et Aposto­ lico, prospero cum exitu virtutes Venerabilis Servae Dei inspectae sunt et coram Nobis, die x x i mensis Martii anno MCMLXXXV, Decre­ tum est editum ad eas pertinens. Interim Maioricae Processus cano­ nicus actus erat de asserta mira sanatione, precibus tributa eiusdem Venerabilis Servae Dei. Qua feliciter explorata et considerata a me­ dicis et theologis apud Congregationem de Causis Sanctorum, Nobis praesentibus est super miro proditum Decretum die x x v n i mensis Novembris, anno MCMLXXXVIII. Statuimus deinde ut beatificationis ritus calendis Octobribus inse­ quentis anni celebraretur. Hodie igitur in foro ante Basilicam Vaticanam Sancti Petri sito inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam : « Nos, vota Fra­ trum nostrorum Raphaelis Tori ja de la Fuente, Episcopi Civitatis Regalensis, Fiorini Tagliaferri, Episcopi Viterbiensis, Iulii Oggioni, Episcopi Bergomensis, et Theodori Ubeda Gramage, Episcopi Maiori­ censis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multo­ rumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sancto­ rum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabiles Servi Dei Nicephorus Diez Tejerina et viginti quinque Socii, martyres, Laurentius. Maria Salvi, _G.er.tr.udis Catharina Comen­ soli et Francisca Anna rum appellentur, Cirer Carbonell Beatorum nomine eorumque festum die ipsorum natali : in poste­ Nicephori Diez Tejerina et viginti quinque Sociorum, martyrum, die vicesima tertia Iulii, Laurentii Mariae Salvi die duodecima Iunii, Gertrudis Catharinae Comensoli die decima octava Februarii et Franciscae Annae Cirer Carbonell die vicesima septima Februarii, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spi- Acta Ioannis Pauli Pp. II 1381 ritus Sancti ». Quae autem his Litteris decrevimus, ea et nunc et in posterum firma rataque esse volumus, contrariis minime quibuslibet obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die i mensis Octobris, anno MCMLXXXIX, Pontificatus Nostri undecimo. © AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco © Sigilli In Secret. Status publicis Ecclesiae negotiis tab., n. 258.703. IV Aedes sacra S. Liduinae et SS. Rosario Beatae Mariae Virginis dicata eademque in urbe sita quam Schiedam vocant, intra Roterodamensis dioecesis fines, ad Basilicae Minoris gradum evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Neerlandica clara natio, quae haud mediocri hodiernis temporibus fruitur progressu, pari gradu exoptamus spiritalem ut consequatur prosperitatem religionisque incrementum. Ad haec profecto consequen­ da plurimum confert erga Virginem Mariam pietas, quae veluti manu ducit fideles ipsos ad spiritale iter expeditius decurrendum. Probe igitur scientes in templo paroeciali quod in urbe invenitur vulgari lo­ quela Schiedam vocitata antiquitus Virginem Mariam venerari ibi­ demque S. Liduinam pie excoli, Venerabilis Fratris Philippi Bär, Episcopi Roterodamensis, occurendum precibus prompta sane volun­ tate existimavimus, ratione quoque habita tum ipsius aedificii praestan­ tiae, tum religiosi profectus, qui suo nomine suorumque pariter fide­ lium ut templum quod memoravimus inter Basilicas Minores referre tur postulaverat. Itaque quae decrevit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, ea Ipsi comprobantes, Nostra usi Apo stolica auctoritate, paroecialem aedem de qua mentio est facta ad dignitatem evehimus et statum Basilicae Minoris, cunctis item con cessis iuribus privilegiisque quae ad id genus templa spectant. Ea deinceps serventur quae Decretum statuit « De titulo Basilicae Mino­ ris », die ix mensis Novembris editum, anno MCMLXXXIX, contrariis quibuslibet rebus minime obsistentibus. 90 - A.. A. S, Acta 1382 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Cum demum nostris temporibus permultis obruantur rebus extrariis, valde cupimus ut nova istius templi condicio vehementiorem fo­ veat pietatem et in caelestem Matrem dilectionem inque sanctos. Datum Romae, apud Sanctum Petrum sub anulo Piscatoris, die xviii mensis Iunii, anno MCMXC, Pontificatus Nostri duodecimo. 3. AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco j_3 Sigilli In Secret. Status tab., n. 263.327. HOMILIA In foro Santi Petri habita, ob decretos Dei servis Cyrillo Bertrán et septem Sociis eius, Innocentio ab Immaculata Conceptione, Mariae Prat, Iacobo Barbai Cosan, Philippo Rinaldi Beatorum caelitum honores.* 1. « Non ci ardeva forse il cuore nel petto? »- 1 Nella liturgia di questa domenica la Chiesa torna ancora una volta sulla via di Em­ maus e ci offre l'opportunità di riascoltare l'intero colloquio dei due discepoli con il Maestro che non riconobbero. Ancora una volta noi stessi siamo testimoni di come invece lo riconobbero allo spezzare del pane. (( Non ci ardeva forse il cuore nel petto mentre conversava con noi lungo il cammino, quando ci spiegava le scritture? ». 2 I due discepoli di Emmaus anticipano la nostra esperienza cri­ stiana : tutti i discepoli di Cristo Crocifisso e Risorto, infatti, nel corso dei secoli, hanno percorso — e continuano a percorrere — una via simile alla loro. L'intera Chiesa incontra il suo Maestro e Redentore sulla strada di Emmaus, e da qui prende avvio la fede e la testimonianza cristiana, da questo incontro ha origine, infine, la irradiazione ¿ella santità rivelatasi in Cristo per tutti gli uomini. 2. Desideriamo oggi far rivivere questo incontro con Cristo sulla strada di Emmaus. Da esso sgorgano i Santi e i Beati della Chiesa, il cui albo si arricchisce ora di nuovi nomi e cognomi che sono stati * Die 29 ra. Aprilis a. 1990. Lc 24, 32. Ibid. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1383 ora proclamati dai Vescovi delle rispettive Chiese diocesane. È stato rievocato il loro itinerario di vita, nel quale si sono incontrati con il Cristo Crocifìsso e Risorto. Il loro cuore ardeva di un grande amore : quell'amore eroico che nella maggioranza dei nuovi Beati si è tra­ dotto nel sacrificio della vita per Cristo attraverso il martirio. Ognuno di loro potrebbe ripetere le parole del Salmista della prima lettura tratta dagli Atti degli Apostoli : (( Contemplavo sem­ pre il Signore innanzi a m e ; poiché egli sta alla mia destra, perché io non vacilli ... ». (( Mi hai fatto conoscere le vie della vita, mi colmerai di gioia con la tua presenza ». 3 3. Las palabras de San Pedro, en la segunda lectura, nos recuerdan que la « sangre de Cristo, el cordero sin defecto ni mancha », ha sido el precio pagado por nuestro rescate y salvación. Por eso es consolador constatar que en la historia de la Iglesia ha habido tantos cristianos y cristianas que han imitado a Jesucristo en el gesto supremo de derramar su sangre, siendo al mismo tiempo sus testigos en circuns­ tancias difíciles de persecución. En esta solemne Eucaristía la Iglesia propone, pues, a la veneración y consideración de todos a algunos de estos cristianos. 4 De entre ellos recordamos, en primer lugar, la comunidad de ocho Hermanos de las Escuelas Cristianas de Turón (Asturias), quienes en 1934, juntamente con el Religioso Pasionista P. Inocencio de la In­ maculada, fueron conducidos a la muerte, sin oponer resistencia al­ guna. A los ojos de los perseguidores, ellos eran reos de haber dedi­ cado su vida a la educación humana y cristiana de los hijos de aquel pueblo minero, en la escuela católica « Nuestra Señora de Covadonga ». Con los Hermanos de la Salle se encontraba ocasionalmente el Pa­ dre Pasionista. De ese modo quiso Dios, en su inexcrutable providen­ cia, unir en el martirio a miembros de dos Congregaciones que tra­ bajaban solidariamente por la única misión de la Iglesia. Este hecho, que puede parecer circunstancial, es verdaderamente significativo, pues nos pone de manifiesto la unidad, interdependencia y colabora­ ción que deben existir entre las Congregaciones religiosas en la Igle­ sia, sobre todo en nuestros días, para hacer frente al desafío de la nueva evangelización. 3 4 At 2, 25.28; cf. Sal 15-16, 8.11. 1 Pe 1, 19. 1384 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4. Dos años más tarde, en 1936, sigue el mismo camino del martirio la religiosa de la Compañía de Santa Teresa de Jesús, María Mer­ cedes Prat y Prat, a quien acabamos de declarar Beata. Su gran amor a Dios y al prójimo la llevaron a trabajar apostóli­ camente en la catequesis y en una Escuela dominical. Además de la prudencia, María Mercedes se distinguió por la virtud de la fortaleza, que puso especialmente de manifiesto al afrontar serenamente los peligros y sufrir la persecución. Su amor al prójimo lo manifestó sobre todo perdonando generosamente a quienes la fusilaron. 5. Junto con la comunidad ejemplar de Turón, tenemos hoy el gozo de proclamar Beato a otro Hermano de las Escuelas Cristianas, Jaime Hilario, inmolado en Tarragona en 1937. La trayectoria excep­ cional de este religioso, modelo de hombre de fe en búsqueda cons­ tante de la voluntad de Dios, se manifiesta por caminos insospechados. La fidelidad que aprendió de sus padres, de gran solera cristiana, fue una constante de su vida. Del ejemplo cristiano de sus padres nos han quedado significativos testimonios, concretamente en las cartas dirigidas a su familia. Así se expresaba en catalán, su lengua ver­ nácula : « El meu pare és un cristià exemplar i model de ciutadans honrats. Es irreprotxable en la seva conducta, paraules i procediments ». « La meva mare, era una santa. Visque sembrant arreu dolcesa i amor. El record de la meva mare m'anima, em soste, em segueix i no s'esborrará mai de mi ». A la luz de estos testimonios se comprende mejor la importancia que este educador e insigne catequista daba al papel de los padres en la educación de los niños y jóvenes. 6. Estos mártires, elevados hoy al honor de los altares, en cuanto miembros del cuerpo místico, completaron de manera singular en su carne lo que falta a las tribulaciones de Cristo, en favor de su Cuerpo, que es la Iglesia. Ellos demostraron que estaban dispuestos a morir y que esperaban firmemente salir victoriosos de la muerte. También a ellos podemos aplicar aquellas palabras de San Pedro referidas a Jesús : « Dios lo resucitó rompiendo las ataduras de la muerte ; no era posible que la muerte lo retuviera bajo su dominio ». 5 6 5 6 Cf. Col 1, 24. Act 2, 24. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1385 La Iglesia ha proclamado una vez más el misterio pascual consu­ mado en estos mártires. Ellos sufrieron y fueron glorificados con Cristo. Por eso, la Iglesia propone el ejemplo de su vida y muerte victoriosa a los fieles cristianos, a la vez que implora para todos noso­ tros su intercesión ante Dios Padre. 7. Bene si associa al ricordo dei gloriosi martiri della terra di Spagna il nome del sacerdote Filippo Rinaldi, terzo successore di san Giovanni Bosco, che visse in quella nazione dal 1892 al 1901, come superiore delle opere dei Salesiani. La sua vocazione nacque dall'incontro con l'Apostolo dei giovani, dal quale fu avviato personalmente sulla strada della formazione re­ ligiosa e sacerdotale. Ne emulò le virtù e le caratteristiche spirituali tanto da essere chiamato sua « immagine vivente ». Arse di amore per la Chiesa e ne promosse la presenza rinnovatrice tra i popoli con una autentica mobilitazione missionaria, anche di giovanissimi. Ben consapevole della importanza dei laici, ne curò l'organizzazione e la formazione spirituale, seguendo moderni criteri. L'oratorio fem­ minile da lui diretto presso le Figlie di Maria Ausiliatrice di Torino diventò così un centro di intensa vitalità ecclesiale con associazioni re­ ligiose, culturali, sociali, ricreative. Fu proprio il fervido clima di fede che vi fioriva a dare origine ad un gruppo di « vita consacrata nel mondo », sviluppatosi oggi nel solido Istituto laicale delle « Vo­ lontarie di Don Bosco ». Don Rinaldi fu soprattutto infaticabile promotore della grande Famiglia Salesiana, nei suoi vari Gruppi, ed operò perché essa si svi­ luppasse sempre come valida, coordinata e duttile forza per l'educa­ zione cristiana dei giovani e dei ceti popolari. 8. I Santi e i Beati segnano le tappe sempre nuove della strada di Emmaus e dell'incontro con Cristo Crocifisso e Risorto. Egli, il Mae­ stro, prolunga costantemente su questa via il suo colloquio con i di­ scepoli. Non si tratta però soltanto di un dialogo con il Maestro. Esso ri­ veste un'altra dimensione. Vi si rivela il Redentore dell'uomo. Il Re­ dentore del mondo. Siete stati liberati — scrive l'Apostolo Pietro — (( con il sangue prezioso di Cristo, come di agnello senza difetti e senza macchia ». 7 7 Cf. 1 Pt 1, 18-19. Acta 1386 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sulla strada di Emmaus questa verità si fa evidente per i discepoli. I nostri Beati la proclamano con la testimonianza della loro vita e della loro morte. La proclamano per noi. Per la Chiesa. Per tutti. II Signore ci fa conoscere le vie della vita, ci colma di gioia con la sua presenza. Amen. 8 ALLOCUTIONES I Ad exc.mum virum Gilbertum Coutinho Paranhos Velloso, Brasiliae Lega­ tum.* Senhor Embaixador : 1. Ë para mim grato dar-lhe as boas-vindas, no momento em que tenho o prazer de acolher Vossa Excelencia, aqui no Vaticano, no ato da apresentaçâo das Cartas Credenciais, como Embaixador Extraor­ dinario e Plenipotenciario da República Federativa do Brasil junto à Santa Sé. Esta feliz circunstancia proporciona-me a oportunidade de veri­ ficar, urna vez mais, os sentimentos de proximidade espiritual que o povo brasileiro nutre, para com o Sucessor de Sâo Pedro ; ao mesmo tempo, dá-me o ensejo de reiterar a expressio de meu afeto sincero para com esse povo, e de estima pela sua nobre Naçâo. Agradeço vivamente as palavras amáveis que me dirigiu. Em espe­ cial, agradeço os pensamentos deferentes e a saudaçâo que o Senhor Presidente da República, Doutor Fernando Collor, desejou fazer chegar-me. Peço a Vossa Excelencia a fineza de retribuir a saudaçâo, de minha parte, com os melhores votos de todo o bem. 2. Referiu-se o Senhor Embaixador ao momento de esperança que se vive em seu país e aos anseios de suas gentes por ver renovada a sociedade brasileira. A isto corresponden! propósitos de empenho e devotamente, que confessam os responsáveis pelos destinos da Naçâo, no sentido de eliminar desequilibrios sociais e guiar a caminhada do 8 Cf. At 2, 28. * Die 2 m. Aprilis a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1387 autèntico progresso, para que o Brasil tenha o lugar condigno no concerto dos povos. Creio poder dizer que a mesma esperança ilumina o olhar confiante do mundo, voltado neste momento para seu país-continente. Ë pelo menos essa a atitude de Igreja e säo esses os meus votos sinceros: que cada Brasileiro se sinta su jeito ativo de tal esperança, a firn de encontrar a coragem e generosidade para aqueles esforços que exige de todos a superaçâo de contrastes, a que Vossa Excelencia aludia; e para melhoria das condiçôes de vida de todos, participando no bem comum, que sempre, em sua genuina concepçâo, tem no centro o hörnern. 3. Sublinhou o Senhor Embaixador os amistosos vínculos que no passado existiram e continuam, entre a Santa Sé e a República Fe­ derativa do Brasil. Disso sâo indicio as boas relaçôes recíprocas, aqui egregiamente geridas pos seus ilustres predecessores, em cuja esteira Vossa Excelencia manifesta o desejo de colocar-se, no desempenho de seu alto mandato. A mesma boa vontade, posso assegurar-lhe, persiste da parte desta Sé Apostólica, para que a Igreja continue na missäo que lhe é propria, em terras brasileiras, a serviço do hörnern, que é sempre o caminho da mesma Igreja. Do hörnern brasileiro, em concreto, trouxe e conservo bem viva lembrança grata, da minha peregrinacelo pastoral pelo Brasil, há cerca de dez anos, a que o Senhor Embaixador aludiu, em termos obse­ quiosos, que agradeço. Espero que, em sua Providencia, Deus me con­ ceda a oportunidade de reatar essa peregrinaçâo. Seria motivo de ale­ gría para mim o reencontró com o querido povo brasileiro, que con­ tinua bem presente no meu coraçâo e do qual faço mençâo em minhas preces, neste ano em unissono com os meus Irmäos Bispos do Brasil, em visita « ad limina Apostolorum ». 4. Em outra perspectiva, evocava o Senhor Embaixador, a contribuiçâo desta Sé Apostólica para o bom entendimento entre os povos e para a cooperaçao solidaria, que cada vez mais se impöe na familia humana, a firn de ser promovido o bem comum a nivel mundial, me­ diante o empenho em tornar menos rígidas contraposiçôes e mais fácil o estabelecimento de um diálogo proficuo, para urna paz menos ameaçada e com as características de « tranquilidade na ordern ». Trata-se de aspiraçôes essenciais de cada hörnern ; e de objetivos que só seräo alcançados, percorrendo os caminhos do respeito dos direitos humanos. Esses caminhos, por sua vez, precisam da luz daqueles 1388 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale principios universalis que tornem mais fácil a todos a convivencia, num clima de relaçôes fraternais e reconhecimento da dignidade das pessoas, abertas para os valores transcendentes. Urna ordern temporal mais perfeita, como é sabido, só poderá ser alcançada, na medida em que os programas de desenvolvimento material forem acompanhados do desenvolvimento espiritual e moral, que abranja as dimensoes culturáis, trascendentes e religiosas do hörnern e da sociedade. Urna civilizaeâo de cunho puramente ma­ terialista condena o hörnern, em sua luta por sobreviver, ao embate constante com a ambiguidade entre o desenvolvimento da pessoa e a multiplicaçâo das coisas, a titubeaçâo entre o « ser mais » e o « ter mais )). Dai a obrigatoriedade para todos de urna relaçâo honesta com a verdade sobre o mesmo hörnern e sobre o mundo. 1 2 5. Olhando o panorama do Continente latino-americano, em parti­ cular o que nos oferece de momento o Brasil, faço votos por que, fiel aos valores de seu rico patrimonio espiritual e com a colaboraçâo de todas as carnadas sociais, ai sejam superadas as dificuldades da hora presente. Frisava Vossa Excelencia que se trata de urna Naçâo jovem, que acredita em si mesma, cheia de esperança num amanhâ melhor, consciente do seu futuro e empenhada em libertar-se de entraves ao desenvolvimento e r e a l i z a d o que todos desejam. Para alcanzar determinadas metas de progresso e desenvolvimento, como se sabe, é indispensável a solidariedade, tanto no interior de urna Naçâo como a nivel internacional. Tal solidariedade, no plano ético, obriga a evitar abusos de liberdade por parte de uns, em detri­ mento da liberdade de outros ; e a todos obriga também a comungar a « determinacelo firme e perseverante pelo bem comum », de maneira que todos se sintam verdadeiramente responsáveis por todos. 3 No plano economico, por exemplo, é preciso suscitar urna solida­ riedade que, a nivel regional, nacional e internacional — respeitando a justiça e a equidade — faca prevalecer a verdade de que os bens deste mundo foram criados com a destinaci! o de servirem a todos os homens e a todos os povos. Nesta linha, como sucede também noutros países, dois desafios in­ gentes se apresentam ao Brasil nesta hora, que reclamam solida1 2 3 Cf. Ene. Sollicitudo rei socialis, 46. Cf. Enc. Redemptor hominis, 16. Cf. Enc. Sollicitudo rei socialis, 38. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1389 riedade : o da divida externa, que tanto desalenta legitimas aspiraçôes e retarda o ritmo do desenvolvimento ; e o da defesa do meio ambiente global e do uso dos seus muitos recursos naturais, com clarividente moderaçâo. 6. Para enfrentar os indispensáveis esforços que se lhe impôem, conta sua nobre Naçao com grandes valores. Entre outros, os prin­ cipios cristäos, inspiradores de sua identidade, de suas virtudes tradicionais e das proprias instituiçôes. A solidariedade, já muito va­ liosa no plano puramente humano, cresce quando se transpôe para o plano cristäo, ao considerar que todos os homens sao iguais perante Deus, como seres criados à « sua imagem e semelhança », e que todos sao chamados a serem seus filhos, em Jesus Cristo, Redentor do hörnern. Comungando, portanto, as esperanças dos Brasileiros, desejo certificar-lhe, Senhor Embaixador, a decidida vontade da Igreja, para co­ laborar, dentro da sua missäo propria, em todas as iniciativas que visem servir a causa do « hörnern todo e de todos os homens ». Assim, prosseguirá no seu empenho em promover a consciência de que os valo­ res da paz, da liberdade, da solidariedade e da defensa dos mais necessitados devem inspirar a vida privada e pública. A fé e adesäo a Jesus Cristo impöem aos fiéis católicos, também no Brasil, tornarem-se instrumentos de reconciliaçâo e de fraternidade, na verdade, na justiça e no amor. Senhor Embaixador : Antes de concluir este encontró, reitero o pedido de transmitir ao Senhor Presidente da República os meus melhores votos. E quero dizer a Vossa Excelencia que pode contar com a estima, boa acolhida e apoio desta Sé Apostólica, no desempenho de suas altas funçôes, que lhe desejo feliz e fecundo de frutos e alegrías. O meu pensamento vai, nesta hora, para todos os Brasileiros e para quantos conduzem os seus destinos. A todos desejo felicidade, em crescente progresso e prosperidade. Estou certo de que Vossa Excelen­ cia se farà intérprete destes meus sentimentos e esperanças. E, por intercessäo de Nossa Senhora Aparecida, imploro para a sua pessoa, para seu mandato e para seus familiares, assim como para todos os amados filhos da nobre Naçao brasileira, copiosas ben caos de Deus Todopoderoso. Acta 1390 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Veleradii in Moravia ad Christifideles Bohemos, Moravos, Slovachos finitimosque in templo sanctuario Beatae Mariae Virgini sanctisque Cyrillo et Methodio dicato congregatos habita.* 1. (( Toto je den, který učinil Pán, radujme se z neho a jásejme!)). ! Velikonoční radost nalézá v techto slovech své liturgické vyjadre­ ní. Den, který učinil Pán — když zlomil moc smrti, když projevil moc života. Života, kterým on sám jest. On, Ten, který jest, je život. Jeho projevem je Den. Den, který trvá. Vyjadruje to celá velikonoční oktáva, která spojuje dnešní nedeli s nedelí zmŕtvychvstaní. Vyjadruje to čas, Plnost času, která v Kristu Zmrtvýchvstalém objíma všechny lidské míry času : Eius sunt tempora et saecula. Jemu náleží čas i večnost. Ten Den, který učinil Pán, nabývá zvláštního významu na místé, na kterém se nyní setkáváme. Velehrad, pradávne srdce Veľkomorav­ ské ríše. Odtud Cyril a Metodej, soluňští bratŕi, pozvaní knížetem Kostislavem, zahájili svou apoštolskou misii mezi Slovany. Zde je hrob biskupa Metodeje (jeho bratr Cyril zemrel drive a je pochován v rímske bazilice svätého Klimenta). Zde jsou naše koŕeny. 2. « Toto je den, který učinil Pán ». Den evangelia vzcházející nad dejinami Slovanfi; apoštolskou služ­ bou obou bratŕi v dejinách Slovanú : zapustila koŕeny pravda o Kristu, který je « K á m e n Úhelný ». Je uhelným kamenem stavby, kterou Buh sám buduje v dejinách lidstva. Ta stavba je jeho království. Večný Otec (( dal » své království Synovi — a Syn je « odkázal » apošto­ lom, odkázal je Božímu lidu Nové a večné smlouvy. Toto království je ponoŕeno do lidského času, do staletí, do pokolení — a zároveň presahuje čas. Naplňuje se v samotném Bohu, který je tajemstvím života i večnosti. Království Boží, kdysi odkázané apostolum, býva v rúzných okamžicích dejin pŕedáváno stále novým a novým Iidem a národúm. Zde, na tomto místé, na Velehradé, na Morave, ctíme z vlastním zpňsobem dejinný « odkaz » království — i ty, kteŕí se stali jeho správci a strážci. 2 3 * Die 22 m. Aprilis a. 1990. 1 2 3 ŽI 118/117, 24. Srv. Mt 21, 42. Srv. Líc 22, 29. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1391 3. Apoštolove Slovanu. Co znamená služba apoštola? Znamená živé dedictví. Oni sami, Cyril a Metodéj ze Soluné, v zemi prastarého Éecka a pak Byzance, zdedili evangelium o království, které Kristus odkázal apoštolom. Éekl jim po zmŕtvychvstaní: « Jako mne postal Otec, tak j á posilám vás ». 4 V apoštolech pokračovalo to Kristovo poslaní jako dedictví, za které zaplatili životem — živé dedictví. A podobné v téch dvou bratŕích z makedonské Soluné, kterým Kristus svéŕil poslaní byt misionári mezi Slovany. Jejich misie byla dalším pokračovaním poslaní, které začalo v jeruzalémském večeŕadle v den zmŕtvychvstaní. V jejich misii tentýž Duch pôsobil Svätý, kterého apoštolove prijali od zmŕtvychvstalého Pána. V apoštolské službe, v poslaní pŕedávat evangelium, celé dejiny až podnes dynamika zmŕtvychvstaní, pusobí po dynamika nového života. 4. Misie Cyrila a Metodéje znamená také čas zrození Slovanú — následne pak všech Slovanú — k novému vedomí a kultúre prostŕednictvím jazyka. Naši pí-edkové museli nejdŕív misionáŕúm svéŕit svuj mluvený jazyk. Oba bratŕi, Éekové, se museli napred stát žáky slo­ vanského jazyka, aby pak mohli učit Slovany. Ten mluvený jazyk zapsali, vyjadrili znaky písma — a v té podobe ho predali tém, kteŕí jim svuj jazyk drive svéŕili. V psané slovanské rečí se začala vyjadrovat evangelia. Začalo promlouvat Večné Slovo — Syn. Otec, který mno­ hými zpusoby mluvil nejprve skrze prorokv, nakonec promluvil skrze Neho — skrze Syna. 5 Apoštolove Slovanú se stali pro naše praotce zvéstovateli té mluvy. Slovo Večné — Syn, Vykupitel sveta, k nim pŕišel. Pŕišel, aby se stal kamenem uhelným. Ten kámen trvá dodnes. A bude trvat. Na nem se tyčí stavba nezničitelného Slova, byť kámen sám nejednou stavitelé zavrhli. Tak bylo za dnô Ježíše z Nazareta. Tak býva v nižných epochách dejin, na rúzných místech planéty Zeme. 5. Kámen ííhelný. On je vždy tím nejpevnejším svorníkem, z nehož celá stavba čerpá svou celistvost, svou totožnost, svou svornost. Ten 4 5 Jn Sk 20, 21. 4, 32. Acta 1392 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale kámen znamená Krista samého. Môže mít však také rúzné významy odvozené. Znamená kŕestany na celé zemi. Znamená Slovany, znamená celou Evropu. Úhelný kámen evropské jednoty nalézáme také zde: na Velehradé. Nejen na Monte Cassino, odkud svätý Benedikt budoval Evropu latin­ skou. Také zde — na Velehradé, kde soluňští bratŕi natrvalo vštípili do dej in Evropy tradici ŕeckou a byzantskou. Ty dva obrovské vklady, obe tradice, byť j sou odlišné, patrí k sobé. Společné tvorí kŕestanskou Evropu — nékdejší i současnou. Príbeh obou bratŕi, Cyrila a Metodeje, je výrazným pŕíkladem této jednoty. Svédectví, které pŕinesli našim pŕedkňm do slovanské zemé, je svédectvím církve nerozdelené — jedné, sväté, obecné a apo­ štolské. Oni, Éekové, hledali rovnéž v Éímé podporu a potvrzení své misie. V naši dobé, dobe rozdelení Evropy, v dobé rozdelení církve, jejich svédectví znamená výzvu k jednote. Jsou nám společní, a mají význam ekumenický. Zde, na Velehradé, prijal tuto výzvu v naši dobé už velký olomoucký arcibiskup Antonín Cyril Stojan, podnécovatel známych unionistických sjezdu, prvních kroku k modernímu ekumenismu. Zde dnes prosme s velkou pokorou a velkou vroucností, aby « všichni véŕící méli jedno srdce a jednu duši » — všichni kŕesťané, tak jako za dob apoštols­ kých ! 6 6. Obracím se ke všem, ale pŕedevším k mládeži Moravy, Čech i Slovenska, která putuje na toto místo, která zde byla v jubilejním roce 1985 (tisíc devétset osmdesát pét) a která sem v hojném počtu pŕiputovala i dnes. Méjte jedno srdce a jednu mysl. Zachovejte jednotu. Vnášejte do déjin Evropy Ducha Kristova, který sjednocuje a osvobozuje. Vydávejte presvedčivé svédectví o Vzkŕíšení — o tom, že Kristus žije. Učte se vyjadŕovat evangelium o království Kristove jazykem a zpúsobem srozumitelným vašim současníkum. Stavte na Kristu, ftfieíném kameni, společnost a kultúru budoucího veku. Vy, mladí kŕestané Československa, nej ste poprvé na tomto posvátném místé. P o u ť v jubilejním roce 1985 (tisíc devétset osmdesát pét), kdy mi nebylo ješté dovoleno pŕijít mezi vás, byla svitaním, byla významným mezníkem na vaši ceste ke svobodé. 6 Srv. Ef 5, 8. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1393 Hle, noc pominula, znovu nadchází Den. Vaše pout' za svobodou však musí pokračovat. Choďte jako synove svetla. Svoboda pouze vnéjší, bez vnitŕního osvobození, plodí chaos. Stojte ve svobodé, ke které vás osvobodil Kristus. Spojení vnéjší a vnitŕní svobody má budovat Evropu zítŕka, civilizaci lásky a pravdy. Toto spojení zakladá Kristus, kámen úhelný. 7 8 Vyjadrením vaši pouti za opravdovou svobodou je i cesta Desetiletí duchovní obnovy vaši vlasti. Témata jednotlivých let vycházejí z priká­ zaní Desatera. Desatero bylo dáno lidu Starého zákona na Sinai, na jeho pouti z otroctví do zaslíbené zeme. Prikázaní Boží jsou cestou z otroctví hŕíchu do plné svobody, cestou k vítézství. Slyšeli j ste dnes v listé apoštola J a n a : « L á s k a k Bohu záleží v tom, že zachovávame jeho prikázaní. Jeho prikázaní nejsou téžká, protože každý, kdo je narozen z Boha, vítézí nad svétem. A nad svétem zvítézilo pravé toto: naše víra ». Svet bez Boha je človeku nepŕátelský. Je téžký, chladný, pustý. Pred tíhou sveta bez Boha nelze utíkat k drogám, sektám, zneužívaní sexu, ke kultu násilí. Nad tímto svétem je nutné zvítézit. A toto vítézí nad svétem : naše víra. 9 To jste sami zakúsili. Zakúsili jste tíhu sveta bez Boha. Zakúsili j ste tragický pokus vyloučit Krista, kámen úhelný, ze stavby spoleénosti a kultúry a jeho následky. Zakúsili jste i osvobozující moc víry, moc Kristova vzkŕíšení. Skrze tuto zkušenost jste se stali dédici evangelia — dédici Slova, dédici království Božího. B u ď t e jeho dobrými správci a pŕedejte ho dalším pokolením. 7. « Toto je den, který učinil Pán ». Opravdu. Pán učinil tento den. Pán mi dovolil dnes konečné stanout na Velehradé v bratrské jednote se všemi vámi. Opakujme proto společné, milovaní bratŕi a sestry, slova velikonočního žalmu: « Dékujte Pánu, neboť je dobrý, neboť jeho láska trvá naveky ». Deku j me Pánu za tento den. Deku j me Pánu ... Dékujme Pánu za Krista — kámen úhelný. 10 7 s 9 10 Srv. Gal 5, 1. 1 Jn 5, 4. ŽI 118/117, 1. 1 Jn 5. 4. Acta 1394 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dékujme, že Kristus, zavrhovaný staviteli (i v naši dobé), ukazuje se znovu jako kámen úhelný Boží i lidské stavby. On je živým základem veškeré tvorivé sily. V roce jedenáctistého výročí príchodu svätých Cyrila a Metodeje na Moravu našel se v téchto místech malý závesný kŕížek s ŕeckým nápisem. Na tom pradávném kríži je zapsáno poselství Velehradu pro všechny veky: J E Ž I Š K R I S T U S - SVETLO - ŽIVOT - V Í T É Z Í . (( Každý, kdo je narozen z Boha, vítézí nad svétem. A nad svétem zvítézilo práve toto : naše víra! » . A kdo vítézí nad svétem, ne-li ten, kdo véŕí, že Kristus je Syn Boží? n 12 Milovaní synove a dcéry Moravy, žijte i vy touto vírou v Ježíše, abyste i vy zvítézili s n í m ! Post Missam Summus Pontifex Synodum ex omni Europa congregandam nuntiavit. Draží orat fi a sestry, 1. V tuto hodinu se v Éímé obyčejné shromažďují poutníci pred bazilikou svätého Petra, aby se spolu s papežem pomodlili modlitbu Andél Páné. Dnes je stred tohoto duchovního setkání zde, na Ve­ lehradé, na Morave. Jsme tu na poutním místé zasvéceném Panne Marii nanebevzaté a svätým Cyrilu a Metodéjovi, kteŕí j sou spolu se svätým Benediktem patróny Evropy. Nemohla se tudíž naskytnout vhodnejší pŕíležitost, abych oznámil néco, eo se tyká velmi zblízka tohoto kontinentu, který sice války po veky rozdélovaly, ale kterému pŕinášela požehnaní pŕítomnost a dílo nesčetných svétcii, kteŕí zde štédŕe rozsévali sémé evangelia. Práve zde se dnes ukazují známky takového nového požehnaní ve slibném déní hlubokých životních zmén. 2. Ve svetle téchto udalostí chci z tohoto místa oznámit cirkvi svuj umysl svolat pro Evropu zvláštni zasedání Biskupského synodu, aby moji spolubratri v biskupské službe, shrornáždéní ve forme, která. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1395 má tak velký význam pro kolegialitu a pastýŕskou lásku, méli možnost zamyslit se s vétší pozorností nad významem, který tato chvíle déjin má pro Evropu i pro cirkev. Pastýŕi mají odpovédnost i charisma bdít nad ubíhajícím časem, aby zkoumali jeho znamení a nacházeli v nem vhodnou orientaci, kterým smérem se ubírat. Jako pokorní služebníci Boha pravdy, který je Pánem déjin, chceme nabídnout své oči k videní, své uši k naslouchání a své srdce k tomu, abychom s láskou prijali úradek, který nám Boží prozŕetelnost ve své moudrosti zjevuje. 3. Toto zvláštni zasedání synodu, vhodné pripravené, bude svoláno v nedaleké budoucnosti. Svéŕuji tuto iniciatívu pŕímluvé patrónu Evropy, Cyrila, Metodéje a Benedikta, jakož i všech ostatních svätých — pŕedevším svätého Vojtecha — kteŕí v minulých stoletích pomáhali budovat Evropu kres­ ťanskou a katolíckou. Prosím je, aby tento dúležitý cirkevní počin položili k nohám nejsvétéjší Panny a aby jí ho odporučili jako projev zbožnosti, která má hluboké koŕeny ve všech národech tohoto kontinentu. Její materskou ochranu svolávám na Československo, aby se mohlo téšit svobodné a štastné budoucnosti, a zároveň na celou Evropu, s praním, aby našla jednotu ve vítézném znamení kríže a vzŕíšení Krista Pána. Precatione Regina Caeli, una cum Christifidelibus recitata, beatis­ simus Pater adstantes linguis Slovachiensi, Polonica, Ungarica, Alemanica, Latina, Ucraina, Russica, Italica, Gallica, Anglica et Hispa­ nica allocutus est, ex quibus allocutionibus hic slovachiensem ponitur: Drahí "bratia a sestry, milí Slováci a Slovenky! Pozdravujem vás všetkých z miesta, zasväteného spomienke na vašich vierozvestov svätého Cyrila a Metoda. Od nich ste prijali dar viery, oni vás viedli aj k láske voči Sedembolestnej Panne Márii, Pa­ trónke Slovenska. Odtiaľto sa ozýva odkaz vašich vierozvestov: Nech je vám dar viery vzácnym pokladom, nech dáva zmysel vášmu životu a nech sa uplatní na každom poli vašej činnosti. Keď budem o niekolko hodín prichádzat medzi vás do Bratislavy, požehnám zhora hlavné mesto vašej krajiny a všetkých jej obyvateľov. Nech to bude trvalou zárukou Božieho požehnania! Acta 1396 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III Ad quosdam Insularum Philippianarum episcopos sacra limina visitantes.* Dear Brother Bishops, 1. In the joy of the Risen Christ I welcome you, members of the Bishops' Conference of the Philippines, on your ad Limina visit, and I look forward later on in the year to meeting other groups of Bishops from your beloved country. You have come to the City which preserves the "trophaea" of the Apostles Peter and Paul, the See of Rome which presides in love over all the Churches, to manifest the com­ munion which unites us in the College of the Successors of the Apostles. This communion with the Successor of Peter is the guarantee of your membership of the One, Holy, Catholic and Apostolic Church, and it calls forth and strengthens your solicitude for the welfare of the universal Church in the unity of faith and discipline and in love for all her members, especially the poor and those who suffer want or persecution for the sake of justice. 1 The whole Church shines with the light of the Easter Mystery which we have just celebrated. In the Risen Lord we recognize the "chief Shepherd" who has sent us to tend the flock of God that is our charge. The certainty of Christ's final victory over sin and death fills us with joy and hope in the exercise of our episcopal ministry. Today we entrust to him your priests, the men and women religious who cooperate in your apoštoláte, the people you serve in the Lord's name in each of your particular Churches. I ask you to take back to all of them the assurance of my deepest affection in Christ and my prayers for their spiritual and temporal progress. 2 2. My Brothers: you have been called to shepherd the Church of God in the Philippines at a time when very specific demands are being made on faith and fidelity. In your own Pastoral Letters of recent years you have indicated and described some of the burning issues facing society and the Church in your country. On many occasions you have spoken out against the high level of violence which takes the lives of so many innocent victims. You have expressed your deep 3 • Die 24 m. Aprilis a. 1990. Cf. Lumen gentium, 23. Cf. 1 Pet 5:2-4. Cf. Philippine Bishops' Pastoral 1 2 3 Letter "Solidarity for Peace", July 12, 1988. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1397 concern for the massive poverty and inequality affecting the lives of the majority of your people. You have called attention to the moral evils that have become "an ordinary fixture of (your) nation's public life". 4 5 At the same time you have not failed to express confidence in the capacity of the Filipino people to meet these challenges by drawing above all on the spiritual resources of their Christian heritage. You have called for a new social solidarity. And you understand this solidarity in the way I have described it in the Encyclical Sollicitudo rei socialis: "Solidarity helps us to see the 'other'—whether a person, people or nation—not just as some kind of instrument, with a work capacity and physical strength to be exploited at low cost and then discarded when no longer useful, but as our 'neighbor', a 'helper', to be made a sharer, on a par with ourselves, in the banquet of life to which all are equally invited by God. Hence the importance of reawakening the religious awareness of individuals and peoples". As one of you has stated : "The transformation of Philippine society is beyond the capacity of political and economic prescriptions. But it can be achieved through the involvement of men (and women) animated by a vision and vigor born of the Spirit". 6 7 8 3. I ardently encourage you, the Pastors of Christ's flock, to insist on this approach. What is your specific contribution to the needs of your poeple? What is the "spiritual gift" that has been given to you for the good of your brothers and sisters? It is none other than the "Gospel" of our Lord Jesus Christ, that is, "the power of God for salvation". Thus, in the midst of God's holy people, the Bishop in an eminent way is called to center his own life on Christ, the source of that salvation: to seek Christ's friendship in prayer, to celebrate the sacred mysteries with spiritual fruitfulness for himself and his people, to act in such a way that his personal example leads his brothers and sisters to ever deeper Christian faith, hope and love. 9 10 4 "Thirsting 5 "Thou shalt not steal", January 11, 1989. 6 Cf. Gen 2:18-20. No. 39. 7 July 14, 1987. Address of Archbishop Leonardo Legaspi, President the Sixtieth Plenary Assembly, January 29, 1990. Rom 1:11. Ibid., v. 16. 8 at for Justice", 9 10 91 - A. A. S. of the Bishops' Conference, 1398 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale The essential greatness of your ministry therefore lies in the fact that you present not a human doctrine, however clever, but the living reality of the Incarnate Word, so that believing all may have life in his name. It is this "life", then, which should shine forth in the personal and collective behavior of the Church's members. Be­ cause of their particular sensitivity to spiritual values, Filipinos expect their Bishops, priests and religious to reflect that inner peace and nobility that comes from closeness to God. From your own experience you know that the priestly and episcopal ministry is nour­ ished by personal conversion (metanoia) and untiring striving for holiness of life. 11 4. In order to emphasize the great need to transmit the essentials of the faith to the present generation of Filipinos, you have declared 1990 "National Catechetical Year", with the aim of providing a more effective, comprehensive and continuous catechesis in your Catholic communities. In this respect it is appropriate to recall the words of the extraordinary session of the Synod of Bishops of 1985: "Every­ where on earth today the transmission to the young of the faith and the moral values deriving from the Gospel is in danger". You have felt inspired to call your particular Churches to this specific effort in the field of catechesis because the children and youth who make up such a high percentage of the Filipino population often lack the opportunity to receive education, including religious instruction. You are also aware of the need to help your people apply their religious faith to the realities of life in a more practical way. A year devoted to the theme of catechesis can well serve to draw attention to this essential aspect of the Church's life, while in the long term too there must be a deep commitment on the part of the Church in the Philippines to raising the level of religious knowledge and culture. Only in this way can the message of the Gospel truly penetrate and uplift Filipino society. 12 This new and deeper evangelization calls for dedicated and expert leadership. A Bishop has a personal responsibility to teach the faith of the Church. He himself therefore needs time to read, study and prayerfully assimilate the contents of the Church's tradition and Magisterium. Many time-consuming demands are made on you in 11 12 Cf. Jn 20:31. II, B, 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1399 the fulfilment of your prophetic, priestly and pastoral roles, and I am fully aware of the generous way in which you respond. In this respect, the evaluation which the Apostles made of their activities—"It is not right that we should give up preaching the word of God to serve tables" —serves as a guideline to their successors in every age, remind­ ing them that certain fundamental duties and far-reaching priorities must be pursued with wise determination. Administrative and social engagements, however unavoidable, must be harmonized with more basic tasks. Bishops also need to practise a subsidiarity which leaves ample room for the cooperation of priests and qualified lay persons in activities not strictly related to their pastoral office. 13 5. Of special importance for the future of the Church in your Dioceses and in your country, and indeed for the growth of the Church in all of Asia, is the question of the appropriate formation of your priests. In preparation for the forthcoming session of the Synod of Bishops, you held a meeting in January to discuss this matter. Some aspects of this ecclesia! reality deserve further reflection. The first is the need to enunciate a proper and complete doctrine of the Catholic priesthood. Action follows thought, and it is therefore essential to avoid building training programs on inaccurate or partial views of the Sacrament of Orders and the ministry of priests. Secondly, I wish to encourage you to continue the intelligent and generous policy followed by many Filipino Bishops, namely, identifying and training priests who can willingly and effectively serve in seminaries, sharing resources of personnel and economic means with Dioceses or regions unable by themselves to provide quality formation. The spiritual and pastoral care of your priests and seminarians lies at the very heart of your episcopal ministry. As Pastors, you know that no effort of prayer, study and work can be spared in this part of the Lord's vineyard. In particular, newly ordained priests in the first years of their ministry need special attention and guidance. Sometimes they find themselves alone and without sufficient spiritual strength and experience to face inevitable difficulties. You well know that your discreet and fatherly presence at such times can be very valuable. Moreover, priests who have left their Dioceses for reasons that are not altogether sufficient should be invited to solve their diffi­ culties and return to their duties. God is blessing your particular 13 Acts 6:2. Acta 1400 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Churches with an increase of vocations to the priesthood and religious life. I encourage you not to let other apparently more urgent needs distract you from directing the best of your resources to the spiritual and academic formation of these young men. 6. The already heavy burden of your ministry is further increased by the effects of proselytizing efforts by numerous sects and funda­ mentalist religious groups. When these groups confuse the faithful regarding fundamental truths of the faith and present a false inter­ pretation of Scripture, or undermine popular elements of Catholic culture, the whole Catholic community should respond with renewed evangelizing efforts. The members of the Church should be made more aware of their Catholic identity and become more personally involved in their local communities. This in no way detracts from the genuine ecumenism and cooperation which should characterize your relations with other Christian Churches and Ecclesial Com­ munities taking part in the modern ecumenical movement which the Council saw as inspired by the Holy Spirit. 14 7. Dear Brothers, I have mentioned only some of the many challenges which you face day by day in your episcopal ministry. In the Lord's name I thank you for the generous way in which you strive to fulfil your responsibilities. You are privileged to serve the Church in the major Catholic country in Asia. The path of the Church in your vast continent must be the path taken by Christ himself, who "though he was by nature God ... emptied himself, taking the form of a ser­ vant". Therefore, you do not work for earthly glory, but in order to proclaim humility and self-sacrifice, even by your own example. 15 16 In all of this, you and your faithful people have a powerful incentive and model in the Blessed Virgin Mary to whom you are so deeply devoted. May she intercede for you and for the priests, religious and laity of your Dioceses, so that the word of God may take root ever more deeply in the minds and hearts of all, and so that effective love and solidarity may be shown to those in need, especially the children, the aged and the sick. I bless you from my heart. 14 15 16 Cf. Unitatis redintegratio, Phil 2:6. Cf. Lumen gentium, 8. 1. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1401 ITINERA APOSTOLICA EX HABITIS DUM SUMMUS PONTIFEX MEXICUM PERAGRAT DELECTAE AL­ LOCUTIONES. Mexicopoli, ob decretos Dei Servis Ioanni Didaco, confessori, Christo­ phoro, Antonio et Ioanni Tlaxcalensibus pueris martyribus, necnon Io­ sepho Mariae de Yermo et Parres presbytero, Beatorum Caelitum honores.* « Cristo ... cargó con nuestros pecados, subió al madero de la Cruz ... por sus llagas habéis sido curados »- 1 Queridísimos hijos e hijas de México : 1. He venido de nuevo a vuestra tierra para confesar ante voso­ tros y con todos vosotros, la fe común en Cristo, el único Redentor del mundo. Quiero proclamarlo en todos los lugares de mi peregri­ nación por vuestra tierra; pero quiero hacerlo ante todo aquí, en este lugar particularmente sagrado para vosotros : el Tepeyac. Cristo, Redentor del mundo, está presente en la historia, genera­ ción tras generación por medio de su Santísima Madre, la misma que lo dio a luz en Belén, la misma que estaba junto a la Cruz en el Gòlgota. Cristo, pues, por medio de la Virgen María, ha entrado en las vici­ situdes propias de todas las generaciones humanas, en la historia de México y de toda América. El lugar en el que nos hallamos, la vene­ rada Basílica de Guadalupe, confiere a este hecho salvifico un testimo­ nio de insuperable elocuencia. Me siento particularmente feliz al poder comenzar mi segunda vi­ sita pastoral a México desde este lugar sagrado, hacia el cual dirigen sus miradas y sus corazones todos los hijos de la patria mexicana, don­ d e q u i e r a q u e estén. Por eso, desde este Santuario, donde late el co­ razón materno que da vida y esperanza a todo México, quiero dirigir mi más afectuoso saludo a todos los habitantes de esta gran nación, desde Ti juana y Río Bravo hasta la península de Yucatán. Quiero que el saluto entrañable del Papa llegue a todos los rincones, al co* Die 6 m. Maii a. 1990 1 Pe 2, 21.24.25. 1 1402 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale razón de todos los mexicanos para darles afecto, alegría, ánimos para superar las dificultades y para seguir construyendo una sociedad nueva donde reinen la justicia, la verdad y la fraternidad, que hagan de este querido pueblo una gran familia. Agradezco vivamente las afectuosas palabras de bienvenida que el Señor Cardenal Ernesto Corripio Ahumada, Arzobispo de México, me ha dirigido, en nombre también de nuestros hermanos en el Episco­ pado y de toda la Iglesia mexicana. 2. Mi gozo es aún más grande porque al empezar ahora esta segunda visita pastoral en vuestra tierra, como Sucesor del Apóstol san Pedro y Pastor de la Iglesia universal, el Señor me concede la gracia de beatificar, es decir de elevar a la gloria de los altares, a algunos hijos predilectos de vuestra nación. Lo he hecho en el nombre y con la autoridad recibida de Jesucristo, el Señor, el que nos ha redimido con la sangre de sus santísimas llagas y por eso se ha convertido en el Pastor de nuestras almas. Juan Diego, el confidente de la dulce Señora del Tepeyac. Los tres niños mártires de Tlaxcala, Cristóbal, Antonio y Juan. El sacerdote y fundador José María de Yermo y Parres. Sus nombres, inscritos ya en el cielo, están desde hoy escritos en el libro de los bienaventura­ dos y en la historia de la fe de la Iglesia de Cristo, que vive y pere­ grina en México. Estos cinco beatos están inscritos de manera imborrable en la gran epopeya de la evangelización de México. Los cuatro primeros en las primicias de la siembra de la palabra en estas tierras; el quinto en la historia de su fidelidad a Cristo, en medio de las vicisitudes del siglo pasado. Todos han vivido y testimoniado esta fe, al amparo de la Virgen María. Ella, en efecto, fue y sigue siendo la « E s t r e l l a de la evangelización », la que con su presencia y protección sigue alimen­ tando la fe y fortaleciendo la comunión eclesial. 3. La beatificación de Juan Diego y de los niños mártires de Tlax­ cala, nos hacen recordar las primicias de la predicación de la fe en estas tierras, ahora que nos estamos preparando para celebrar el V Cen­ tenario de la Evangelización de América. El Evangelio de Jesucristo penetró en México con el ardor apostó­ lico de los primeros evangelizadores. Ellos anunciaron a Jesucristo crucificado y resucitado, constituido Señor y Mesías, y atrajeron a Acta Ioannis Pauli Pp. II 1403 la fe a las multitudes, con la fuerza del Espíritu Santo que inflamaba su palabra de misioneros y el corazón de los evangelizados. Aquella ardorosa acción evangelizadora respondía al mandato mi­ sionero de Jes 6s a sus apóstoles y a la efusión del Espíritu Santo en Pentecostés. Lo hemos escuchado en la primera lectura de esta cele­ bración eucaristica, cuando Pedro, en nombre de los demás apósto­ les, proclamó el « kerigma » de Cristo Crucificado y Resucitado. Aquellas palabras llegaron al corazón de los oyentes quienes pre­ guntaron enseguida a Pedro y a los demás apóstoles : « ¿Qué tene­ mos que hacer, hermanos? ». La respuesta del Príncipe de los Após­ toles explica claramente el dinamismo de todo auténtico proceso de conversión y de agregación a la Iglesia. A la proclamación del Evangelio sigue la aceptación de la fe por parte de los catecúmenos en virtud de la palabra que mueve los corazones. A la confesión de la fe sigue la conversión y el bautismo en el nombre de Jesús, para la remisión de los pecados y para recibir la efusión del Espíritu Santo. Por medio del bautismo los creyentes son agregados a la comunidad de la Iglesia para vivir en comunión de fe, esperanza y amor. 2 De hecho (( los que aceptaron sus palabras —nos dice el texto sa­ grado— se bautizaron, y aquel día se les agregaron unos tres mil )). Así fueron los orígenes de la predicación evangélica y de la exten­ sión de la Iglesia por el mundo entero. 3 No se pueden proclamar estas palabras sin pensar espontáneamente en la continuidad de esta evangelización y efusión del Espíritu Santo aquí en México. En efecto, de ella, fueron beneficiarios, y colabora­ dores nuestros beatos, primicias de la evangelización y testigos pre­ claros de la fe de los orígenes. Aquí se cumplió la palabra profética de san Pedro el día de Pentecostés : « Porque la promesa vale para vosotros y para vuestros hijos y, además, para todos los que llame el Señor Dios nuestro, aunque estén lejos ». 4 4. Lejanos en el tiempo y en el espacio estaban estas tierras y los hombres y mujeres que las poblaban ; pero en virtud del mandato apostólico llegaron finalmente aquí un grupo de doce misioneros que la tradición ha llamado, con evidente alusión a los orígenes de la pre­ dicación apostólica, los « doce apóstoles ». 2 3 4 Act 2, 37. IUd., 2, 41. IUd., 2, 39. 1404 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Con la cruz en la mano anunciaron a Cristo Redentor y Señor; predicaron la conversión, y las multitudes recibieron las aguas re­ generadoras del santo bautismo y la efusión del Espíritu Santo. Así, estos pueblos se incorporaron a la Iglesia, .como en el día de Pentecostés, y la Iglesia se enriqueció con los valores de su cultura. Los mismos misioneros encontraron en los indígenas los mejores co­ laboradores para la misión, como mediadores en la catequesis, como intérpretes y amigos para acercarlos a los nativos y facilitar una mejor inteligencia del mensaje de Jesús. Como ejemplo de ellos tenemos a Juan Diego, de quien se dice que acudía a la catequesis en Tlatelolco. También a los niños már­ tires de Tlaxcala, que en su tierna edad siguieron con entusiasmo a los misioneros franciscanos y dominicos, dispuestos a colaborar con ellos en la predicación de la buena nueva del Evangelio. 5. En los albores de la evangelización de México tiene un lugar destacado y original el Beato Juan Diego, cuyo nombre indígena, según la tradición, era Cuauhtlatóhuac, « Águila que habla ». Su amable figura es inseparable del hecho guadalupano, la mani­ festación milagrosa y maternal de la Virgen, Madre de Dios, tanto en los monumentos iconográficos y literarios como en la secular devo­ ción que la Iglesia de México ha manifestado por este indio predilecto de María. A semejanza de los antiguos personajes bíblicos, que eran una representación colectiva de todo el pueblo, podríamos decir que Juan Diego representa a todos los indígenas que acogieron el Evangelio de Jesús, gracias a la ayuda maternal de María, inseparable siempre de la manifestación de su Hijo y de la implantación de la Iglesia, como lo fue su presencia entre los Apóstoles el día de Pentecostés. Las noticias que de él nos han llegado encomian sus virtudes cris­ tianas : su fe sencilla, nutrida en la catequesis y acogedora de los misterios; su esperanza y confianza en Dios y en la Virgen; su ca­ ridad, su coherencia moral, su desprendimiento y pobreza evangélica. Llevando vida de ermitaño aquí, junto al Tepeyac, fue ejemplo de humildad. La Virgen lo escogió entre los más humildes para esa ma­ nifestación condescendiente y amorosa cual es la aparición guadalupana. Un recuerdo permanente de esto es su rostro materno y su imagen bendita, que nos dejó como inestimable regalo. De esta ma­ nera quiso quedarse entre vosotros, como signo de comunión y de unidad de todos los que tenían que vivir y convivir en esta tierra. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1405 El reconocimiento del culto que, desde hace siglos, se ha dado al laico Juan Diego, reviste una importancia particular. Es una fuerte llamada a todos los fieles laicos de esta nación para que asuman todas sus responsabilidades en la transmisión del mensaje evangélico y en el testimonio de una fe viva y operante en el ámbito de la sociedad mexicana. Desde este lugar privilegiado de Guadalupe, corazón del México siempre fiel, deseo convocar a todo el laicado mexicano a com­ prometerse más activamente en la reevangelización de la sociedad. Los fieles laicos participan en la función profética, sacerdotal y real de Cristo, pero realizan esta vocación en las condiciones ordi­ narias de la vida cotidiana. Su campo natural e inmediato de acción se extiende a todos los ambientes de la convivencia humana y a todo lo que forma parte de la cultura en su sentido más amplio y pleno. Como escribí en la Exhortación Apostólica Christifideles laici : (( Para animar cristianamente el orden temporal —en el sentido señalado de servir a la persona y a la sociedad— los fieles laicos de ningún modo pueden abdicar de la participación en la política, es decir, de la mul­ tiforme y variada acción económica, social, legislativa, administra­ tiva y cultural, destinada a promover orgánica e institucionalmente el bien común ». 5 6 Hombres y mujeres católicos de México, vuestra vocación cristiana es, por su misma naturaleza, vocación al apostolado. No podéis, por tanto, permanecer indiferentes ante el sufrimiento de vuestros her­ manos : ante la pobreza, la corrupción, los ultrajes a la verdad y a los derechos humanos. Debéis ser sal de la tierra y luz del mundo. Por eso el Señor os repite hoy : « Brille así vuestra luz delante de los hombres para que vean vuestras buenas obras y glorifiquen a vues­ tro Padre que está en los cielos ». 7 8 9 Brille también ante vosotros desde ahora Juan Diego, elevado por la Iglesia al honor de los altares, y al que podemos invocar como protector y abogado de los indígenas. 6. Con inmenso gozo he proclamado también Beatos a los tres niños mártires de Tlaxcala : Cristóbal, Antonio y Juan. En su tierna edad fueron atraídos por la palabra y el testimonio de los misioneros y 5 6 7 8 9 Cf. Lumen gentium, 31. Cf. Christifideles laici, 42. Cf. Apostolicam actuositatem, Cf. Mt 5, 13-14. Ibid., 5, 16. 3. Acta 1406 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale se hicieron sus colaboradores, como catequistas de otros indígenas. Son un ejemplo sublime y aleccionador de cómo la evangelización es una tarea de todo el pueblo de Dios, sin que nadie quede excluido, ni siquiera los niños. Con la Iglesia de Tlaxcala y de México me complace poder ofrecer a toda América Latina y a la Iglesia universal este ejemplo de pie­ dad infantil, de generosidad apostólica y misionera, coronada por la gracia del martirio. En la Exhortación Apostólica Christifideles laici quise poner par­ ticularmente de relieve que la inocencia de los niños « nos recuerda que la fecundidad misionera de la Iglesia tiene su raíz vivificante, no en los medios y méritos humanos, sino en el don absolutamente gratuito de Dios ». 10 Ojalá el ejemplo de estos niños beatificados suscite una inmensa multitud de pequeños apóstoles de Cristo entre los mu­ chachos y muchachas de Latinoamérica y del mundo entero, que enri­ quezcan espiritualmente nuestra sociedad tan necesitada de amor. 7. La gracia del Espíritu Santo resplandece también hoy en otra figura que reproduce los rasgos del Buen Pastor : el Padre José María de Yermo y Parres. En él están delineados con claridad los trazos del auténtico sacerdote de Cristo, porque el sacerdocio fue el centro de su vida y la santidad sacerdotal su meta. Su intensa dedicación a la oración y al servicio pastoral de las almas, así como su dedicación específica al apostolado entre los sacerdotes con retiros espirituales, acrecientan el interés por su figura, especialmente ahora que, el pró­ ximo Sínodo de los Obispos, se ocupará también de la formación de los sacerdotes del futuro. Apóstol de la caridad, como lo llamaron sus contemporáneos, el Padre José María unió el amor a Dios y el amor al prójimo, síntesis de la perfección evangélica, con una gran devoción al Corazón de Jesús y con un amor particular hacia los pobres. Su celo ardiente por la gloria de Dios lo llevaba también a desear que todos fueran auténticos misioneros. Todos misioneros. Todos apóstoles del corazón de Cristo. Especial­ mente sus hijas, la Congregación que él fundó, las Siervas del Sa­ grado Corazón de Jesús y de los Pobres, a las cuales dejó como he10 Cf. Christifideles laici, 47. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1407 rencia carismàtica dos amores': Cristo y los pobres. Estos dos amo­ res eran la llama de su corazón y tenían que ser siempre la gloria más pura de sus hijas. 8. Queridos hermanos y hermanas, en este cuarto domingo de Pascua, toda la Iglesia celebra a Cristo, el Buen Pastor que, sufrien­ do por nuestros pecados, ha dado la vida por nosotros, sus ovejas, y nos ha dejado a la vez un ejemplo para que sigamos sus huellas. El Buen Pastor conoce sus ovejas y sus ovejas lo conocen a E l . 11 12 Juan Diego, los niños mártires de Tlaxcala, Cristóbal, Antonio y Juan, José María de Yermo y Parres, siguieron con perseverencia las huellas de Cristo, Buen Pastor. Su beatificación en este domingo en que la Iglesia celebra también la Jornada Mundial de oración por las vocaciones, es una llamada urgente a todos, para que desde la propia vocación, vayamos a trabajar en la viña del Señor. En los cinco nuevos Beatos se refleja la pluralidad de las voca­ ciones y en ellos tenemos un ejemplo de cómo toda la Iglesia tiene que ponerse en marcha para evangelizar y dar testimonio de Cristo. Los fieles laicos, tanto los niños y los jóvenes, como los mayores, los sacerdotes, los religiosos y las religiosas. Todos tienen que escuchar y seguir el llamamiento del Señor Jesús : <( Id también vosotros a mi viña ». 13 9. En nuestra celebración eucaristica de hoy Cristo nos repite de nuevo : (( Os aseguro que yo soy la puerta de las ovejas ». La puerta nos abre la entrada en la casa. La puerta que es Cristo nos introduce en la (( casa del Padre donde hay muchas mansiones ». 14 15 El Buen Pastor, con palabras severas y categóricas, advierte tam­ bién que hay que guardarse de todos aquellos que no son « la puerta de las ovejas ». El los llama ladrones y salteadores. Son quienes no buscan el bien de las ovejas sino su propio provecho mediante la falsedad y el engaño. Por eso, el Señor nos enseña cuál es la prueba definitiva del desinterés y el servicio : estar dispuestos a dar la vida por los demás. 16 11 12 13 14 15 16 Cf. Cf. Mt Jn Cf. 1 Pe 2, 21. Jn 10, 14. 20, 4. 10, 7. ibid., 14, 2. Cf. ibid., 10, 11. Acta 1408 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Esta es también la gran lección de estos hijos de la tierra de México que hoy hemos elevado al honor de los altares : siguieron a Cristo y, como él, hicieron de sus vidas un testimonio de amor. La muerte no los ha vencido. Les ha abierto de par en par las puertas de la otra vida, la vida eterna. Desde este Santuario de la Virgen María de Guadalupe, quere­ mos darle gracias a Ella que es la Madre de Dios, la Patrona de Méxi­ co y de toda América Latina, porque en estos cinco nuevos Beatos se han realizado las palabras del Buen Pastor : « Yo he venido para que tengan vida y la tengan abundante )). 17 * * * Verae Crucis, V exeunte saeculo ab Evangelio in Mexico nuntiato.* Amadísimos hermanos y hermanas : 1. Desde las orillas del golfo de México, camino providencial para la llegada del Evangelio a esta bendita tierra, saludo con vivo afecto a cuantos esta tarde habéis querido congregaros en el Malecón para dar gracias a Dios por la evangelización de América. Es el saludo del Papa, que quiere estrechar en un abrazo de gozo y esperanza, en primer lugar, a sus Hermanos en el Episcopado. En particular al Obispo de esta diócesis, Veracruz, al Arzobispo de Jalapa y a los Obispos de la región pastoral del golfo : Coatzalcoalcos, Papantla, San Andrés Tuxtla y Tuxpan. Os saludo, igualmente, a vosotros sacerdotes, misioneros, religio­ sas y laicos comprometidos que, con generosa abnegación, continuáis la labor de llevar la Buena Nueva a las familias, a las escuelas, a los lugares de trabajo y de descanso. Os saludo, fieles todos aquí pre­ sentes, que con tanta ilusión habéis esperado este encuentro, expre­ sión de la fe y el amor que anida en vuestros corazones. Como Obispo de Roma y Sucesor de san Pedro me siento muy gozoso de unirme a todos vosotros para dar gracias a Dios, Uno y Trino, por la sacrificada y continuada labor de todos aquellos que, en estos cinco siglos, han anunciado la Palabra evangélica a vuestro 17 Jn 10, 10. * Die 7 m. Maii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1409 pueblo, y también de quienes hoy, en este final del segundo milenio cristiano, siguen anunciándola. « ¡ Qué hermosos son sobre los mon­ tes los pies del heraldo que anuncia la paz, que trae buenas nuevas ! », exclamamos con el profeta Isaías. Estamos aquí en Veracruz, para celebrar con alegría nuestra fe y pedir al Señor que continúe suscitando en México nuevos evangelizadores. La evangelización, queridos hermanos y hermanas, está mar­ cada por el signo de la Cruz, por la Verdadera Cruz. 1 Dentro de dos años celebraremos un hecho de capital importan­ cia : el V Centenario del encuentro entre el mundo europeo y vuestro continente, el Nuevo Mundo. Fue éste un encuentro entre razas y culturas que configuró a vuestro país, donde el descubrimiento, la conquista y la evangelización ocupan un lugar decisivo, luminoso en su conjunto, aunque no exento de sombras. Pero la penetrante mi­ rada cristiana nos permite descubrir en la historia la intervención amorosa de Dios, a pesar de las limitaciones propias de toda obra humana. En el cauce de la historia se da, en efecto, una confluencia misteriosa de pecado y de gracia, pero, a lo largo de la misma, la gracia triunfa sobre el poder del pecado : (( Donde abundó el pecado, sobreabundó la gracia », nos dice el apóstol san Pablo. 2 2. A este hermoso puerto, que lleva el nombre de la Verdadera Cruz, cabe la gloria de haber sido la puerta por donde en 1523, bajo el estandarte de la Cruz llegaron a México los primeros evangelizadores : tres franciscanos, entre los cuales Fray Pedro de Gante; un año después, otro grupo de doce religiosos. En San Juan de Ulúa se inició la historia cristiana de vuestra patria; el mensaje de Cristo la ha ido configurando profunda y eficazmente en su mentalidad, en su idiosincrasia, en sus raíces, modelando su fisonomía y contribuyen­ do más que cualquier otro factor cultural a su identidad étnica y nacional. Todo esto ha hecho que México ocupe el lugar destacado que hoy detenta entre las naciones. La evangelización entonces iniciada está aún en camino, y este V Centenario debe ser para todos ocasión propicia para darle nueva vitalidad y empuje. Por eso los Obispos de toda América Latina se reunirán en Santo Domingo, en 1992, para reflexionar acerca de la situación actual de la Iglesia en esos países y estudiar, bajo la guía 7. 1 Is 52, 2 Rm 5, 20. Acta 1410 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale del Espíritu Santo, la tarea que entre todos tenemos que llevar a cabo, ya próximos al tercer milenio de la era cristiana. En efecto, la labor de anunciar el Evangelio a todas las naciones, —que como acabamos de escuchar en la lectura del evangelio de san Marcos, Cristo encomendó a su Iglesia— es una responsabilidad que incum­ be a todos y cada uno de quienes, por la gracia del Señor, somos y nos llamamos cristianos. Después de cinco siglos de iniciada esta mi­ sión eclesial en el nuevo continente, Cristo, resucitado y elevado a la derecha del Padre, nos envía de nuevo a evangelizar a todas las gentes. 3 La evangelización de América, impulsada por el Señor y fruto de la acción de tantos hombres, tuvo muchas limitaciones y también dificultades que, todavía hoy, esperan un desapasionado estudio de la historia para verlas en su verdadera luz ; pero tuvo también gran­ des aciertos, como lo muestran las espléndidas realizaciones que han servido de pauta y soporte en el caminar de vuestro pueblo du­ rante estos siglos, y que ahora conviene potenciar y revitalizar con una visión cada vez más clara, más solidaria y más fiel a la Palabra del Señor. 3. Diversas figuras, llenas de profundo espíritu de fe y de gran valor humano, pueden servirnos de guía para la renovada evangeli­ zación a la que ha sido llamada la Iglesia en América Latina. Recor­ demos, por ejemplo, a Fray Juan de Zumárraga, primer Obispo de la ciudad de México, que mereció el título de « defensor de los Indios » y que tanto se preocupó por la catequesis no sólo de los indígenas sino también de los colonizadores, que juntos dieron origen a vues­ tra característica raza mestiza. Un primer fruto escogido de esta catequesis fue el indio Juan Diego, a quien he tenido el gozo de beatificar ayer y a quien el Señor eligió, por medio de su Madre, para iniciar la acción evangelizadora de México. Don Vasco de Quiroga, primer Obispo de Michoacán, desarrolló su misión episcopal como auténtico padre de los tarascos, por lo que aún se le llama con cariño « Tata Vasco » ; con afecto de padre se entregó entera­ mente a la educación y promoción de los fieles que el Señor le había encomendado ; sus « hospitales » eran mucho más de lo que hoy in­ dica ese nombre, porque incluían escuelas, talleres, almacenes y todos los elementos de un centro artesano y agrícola, con herramientas, 3 Of. Mt 28, 19. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1411 instrumentos de labranza, etc. Aún hoy día podemos apreciar la heren­ cia cultural y cristiana de su heroica labor misionera y civilizadora en favor de las poblaciones michoacanas. Fray Bartolomé de Las Casas, Obispo de Chiapas, tuvo una actitud poco común en su tiempo al proclamar la dignidad de la persona humana del indígena, y adoptar sus puntos de vista, asumiendo como propios sus sufrimientos, sus tristezas, su estado de postración ; siempre estuvo dispuesto a elevar su voz en defensa de los derechos de los más débiles y necesitados, en quienes veía el rostro de Cristo. He aquí tres figuras diversas, tres modelos distintos de evangelizadores, dignos de un puesto de relieve entre los grandes pioneros de la acción misionera. Ellos tres y otros muchos hicieron vida en México aquellas palabras de san Pablo : « Siendo libre de todos, me he hecho esclavo de todos para ganar a los más que pueda ». Mas el trabajo apostólico de tantos sacerdotes y religiosos debe ser con­ templado en el conjunto de la acción misionera de toda la Iglesia, que recibe de Cristo el mandato de ir y predicar el evangelio a todas las naciones. Por ello, con los Obispos latinoamericanos en la Confe­ rencia de Puebla, se ha de decir que « la obra evangelizadora de la Iglesia en América Latina es el resultado del unánime esfuerzo misionero de todo el pueblo de Dios )). Y esta llamada comunitaria a hacer presente la Buena Nueva entre los hombres, continúa siendo viva y exigente en nuestros días. 4 5 4. A lo largo de estos cinco siglos vuestra historia cristiana ha recorrido diversas etapas, y hoy la Iglesia que peregrina en México puede justamente gloriarse de ser una comunidad viva, operante y abierta al futuro. Me llena de gozo saber que los católicos mexicanos representáis la cuarta parte de la Iglesia en América Latina; que formáis una gran comunidad de 77 territorios eclesiásticos, con una jerarquía enteramente mexicana, que cumple su misión junto con 11.000 sacerdotes diocesanos y religiosos, unos 1.000 hermanos reli­ giosos y más de 32.000 religiosas, que caminan integrados en el pueblo cristiano guiando la peregrinación de la fe. Vuestra identidad concreta está marcada por muchos elementos raciales, culturales, religiosos, que se han ido fundiendo y configu­ rando en la nación mexicana. Y esta realidad vuestra ha sido esco4 5 1 Cor 9, 19. Puebla, 9. Acta 1412 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gida por el Señor, para hacer de vosotros « linaje elegido, sacerdocio real, nación santa, pueblo de su propiedad » ; 6 en una palabra, os ha escogido para ser un pueblo cristiano. En efecto, por el bautismo habéis sido incorporados a la Iglesia católica, que ha venido a ser parte constitutiva de vuestra identidad. De esta identidad brota pre­ cisamente la siguiente pregunta: ¿cuál es vuestra misión hoy como pueblo cristiano? La respuesta viene dada por la condición misma de bautizados : haber sido llamados por el Señor para vivir y procla­ mar su Evangelio en el mundo, a partir de vuestra historia como me­ xicanos, con sus luces y sombras, pero convencidos de que vuestra misión es la de dar testimonio de vuestra fe ante el mundo. 5. Evangelizar significa anunciar la Buena Noticia. Y la Buena Noticia que el cristiano comunica al mundo es que Dios, el único Señor, es misericordioso con todas sus criaturas, ama al hombre con un amor sin límites y ha querido intervenir personalmente en su his­ toria por medio de su Hijo Jesucristo, muerto y resucitado por no­ sotros, para liberarnos del pecado y de todas sus consecuencias y para hacernos partícipes de su vida divina. ¿Quién es este Dios, el único Señor? Lo hemos escuchado en la primera lectura bíblica. El profeta Ezequiel nos ha dicho : (( Aquí estoy yo ; yo mismo cuidaré de mi rebaño y velaré por él ». El es el Pastor que va en busca de la oveja 7 perdida, que cura a la oveja herida y toma a todas bajo su custodia y amparo. 8 Así lo había hecho con el pueblo escogido sellando con él una alianza e inaugurando una historia de salvación a través de la cual Yahvé conduce y libera a Israel. Esto mismo nos enseña el 9 Salmo que hemos proclamado : « El Señor hace justicia y defiende a todos los oprimidos ; enseñó sus caminos a Moisés y sus hazañas a los hijos de Israel ». 10 Por eso Dios nuestro Señor, en su amor infinito, quiso llevar esa Buena Noticia a todas las naciones, haciendo del pueblo elegido un instrumento para anunciar la salvación prometida : « Te voy a poner 1 Pe 2, 9. Ez 34, 11. Cf. ibid., 34, 16. Cf. Instrucción Libertad Sal 103, 6-7. 6 7 8 9 10 cristiana y liberación, 44. 1413 Acta Ioannis Pauli Pp. II por luz de las gentes, para que mi salvación alcance hasta los con­ fines de la tierra », leemos en el profeta Isaías. 11 6. Esta acción de Dios llega a su cumplimiento en Jesucristo. Y María recibe en la anunciación esta Buena Noticia para luego comu­ nicarla a los demás; en efecto, apenas recibido el mensaje del Señor se dirige a una ciudad de Judá, para llevarlo a Isabel su pariente y proclamar las maravillas del Dios en quien ella ha puesto su fe : « Engrandece mi alma al Señor, se alegra mi espíritu en Dios mi Salvador ». 12 Este mismo Dios que en el Nuevo Testamento se nos revela Uno y Trino, se nos ha manifestado en la humanidad de su Hijo Jesucristo, concebido en las entrañas de María. Evangelizar es, en primer lugar, anunciar a Jesucristo : su vida y doctrina, sus valores y opciones, su muerte y resurrección por nosotros. En su predicación y en sus accio­ nes descubrimos lo que significa que Dios es el único Señor, porque todo el misterio de Jesús, sus enseñanzas, sus milagros, su vida, están al servicio del Reino y Señorío de Dios. El predicó el Evangelio a los pobres, a los faltos de esperanza, a los pequeños que no tenían voz, a los marginados, a los pecadores, a los considerados impuros en su tiempo como los leprosos, a los paralíticos y ciegos, y en general a todas las personas que necesita­ ban ser liberadas de algíín mal. « El tomó nuestras flaquezas y cargó con nuestras enfermedades » 13 y nos enseñó que la condición para ser su discípulo es seguirlo. 7. Ya el salmista en el Antiguo Testamento clamaba a Dios : « En­ vías tu Espíritu y son creados, y renuevas la faz de la tierra ». 14 Esta oración halla su pleno cumplimiento el día de Pentecostés, cuan­ do los Apóstoles, bajo la acción del Espíritu Santo, comenzaron a poner por obra su vocación de misioneros. Esta misma plegaria acom­ paña a la Iglesia en su tarea de evangelizar al mundo. Y bajo el impulso del mismo Espíritu, nosotros también hemos de continuar la tarea que nos corresponde como Iglesia, como miembros del Pueblo de Dios. En el Cuerpo de Cristo que es su Iglesia, todos tenemos 11 12 13 14 Is 49, 6 Lc 1, 46-47. Mt 8, 17. Sal m, 30. 92 - A. A. S. Acta 1414 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale una misión que cumplir, como nos ensena san Pablo : cada uno según el carisma recibido. 15 Hemos de proclamar pues ante el mundo que sólo Dios es el Señor. Así lo señalaron los Obispos en la Conferencia de Puebla, que yo mismo tuve el privilegio de inaugurar en mi primera visita a este querido país hace once años : « Nada es divino y adorable fuera de Dios. El hombre cae en la esclavitud cuando diviniza o absolutiza la riqueza, el poder, el Estado, el sexo, el placer o cualquier crea­ ción de Dios, incluso su propio ser o su razón humana. Dios mismo es la fuente de liberación radical de todas las formas de idolatría, porque la adoración de lo no adorable y la absolutización de lo rela­ tivo, lleva a la violación de lo más íntimo de la persona humana : su relación con Dios y su realización personal. He aquí la palabra liberadora por excelencia : "Al Señor tu Dios adorarás, sólo a El darás culto" (Mt 4, 10) ». 16 8. Y el primer medio para proclamar este mensaje, queridos her­ manos y hermanas, es el testimonio de vida de hombres y mujeres creyentes que expresen abiertamente su fe siguiendo a Cristo. Por eso decía mi predecesor el Papa Pablo VI en su Exhortación Apostó­ lica sobre la evangelización : « El hombre contemporáneo escucha mejor a los testigos que a los maestros; o si escucha a los maestros, lo hace porque son testigos ». 17 Anunciemos pues con fuerza al mundo que Cristo ha muerto y re­ sucitado por nosotros, y que —como escribe san Pablo— nosotros participamos de su muerte y resurrección por el bautismo. Nuestro bautismo y nuestra condición de hijos del mismo Padre nos ha de llevar a mirar a cada hombre como hermano. Por eso, Jesucristo pone como condición para hacernos partícipes de su salvación dar de comer al que tiene hambre, dar de beber al que tiene sed, vestir al desnudo, consolar al triste, porque « cuanto hicisteis a uno de estos hermanos míos más pequeños, a mí me lo hicisteis ». 18 19 9. Los principios cristianos que habéis recibido de vuestros mayo­ res han de informar, pues, todas las relaciones humanas. Los valoCf. 1 Cor 12. '« Puebla, 491. Evangelii nuntiandi, Cf. Rm 6, 3-4. 15 17 18 19 Mt 25, 40. 42. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1415 res dei Evangelio deben ser la norma del servicio que ha de imperar en la convivencia social : en la política, en la cultura, en la educa­ ción, en la vida de familia, en las relaciones laborales. Pero sin con­ fundir nunca ni limitar el Reino de Dios a los logros terrenos, que son sólo una parte, un instrumento. Como han proclamado los Obis­ pos en Puebla : (( El Reino de Dios pasa por realizaciones históricas, pero no se agota ni se identifica con ellas ». 20 Por último, a la proclamación de la Buena Nueva ha de seguir una sólida catequesis a todos los niveles, particularmente en la fa­ milia y en los ambientes juveniles. La invitación a creer ha de ir acompañada por la oportuna instrucción acerca de todo aquello que el Señor, por medio de su Iglesia, ha querido enseñarnos. Sería un error catequizar sin haber evangelizado previamente, como lo sería igualmente evangelizar no atendiendo luego en modo suficiente el instruir en la fe recibida. La formación cristiana mediante la catequesis llevará a una par­ ticipación más activa en la vida litúrgica y sacramental de la Iglesia. De esta manera, el pueblo sencillo hallará en esto y en las prácticas de la piedad popular motivaciones para dar razón de su fe. Y así, los ambientes descristianizados se harán más permeables a un reen­ cuentro con el Señor, y la actividad proselitista de las sectas podrán encontrar un freno a las ambigüedades y confusionismo que siembran. Queridos hermanos y hermanas, pido a la Madre de nuestro Señor Jesucristo y Madre nuestra, a la que invocáis con la advocación de Guadalupe, y que fue la primera mujer que recibió el mensaje del Evangelio para anunciarlo a los demás, que sea la « estrella de la evan­ gelización » que os guíe en el fiel cumplimiento de esta misión que el Señor os encomienda. # # * Ioannopoli a Lacubus, ad Mexici iuventam habita.* Queridos jóvenes : 1. Ha llegado para mí uno de los momentos más esperados de mi viaje a México : el encuentro con vosotros los jóvenes. He sabido la ilusión que habéis volcado en la preparación de esta Eucaristía, y de cómo os habéis ido preparando en vuestros grupos, 20 Puebla, 193. * Die 8 m. Maii a. 1990. 1416 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale parroquias y diócesis mediante la reflexión y la puesta en práctica de lo que habéis llamado « acciones prof éticas ». Me ha llenado de gozo ver, en las respuestas que habéis dado a algunas encuestas prepara­ torias, vuestros deseos, sobre todo, de que el Papa venga como amigo. Sí, queridos jóvenes, muchachos y muchachas de México, me siento vuestro amigo, porque Cristo es vuestro amigo. En nombre de Cristo quiero, pues, sembrar entusiasmo y espe­ ranza en vuestros corazones. Deseo ofreceros aliento y apoyo para la llamada exigente y comprometida que Cristo dirige a cada uno de vosotros. Pido a Dios que fortalezca vuestra fe y os haga experi­ mentar más y más la ternura y protección de nuestra Madre la San­ tísima Virgen. El Papa se siente cercano a vosotros y os tiene muy dentro del corazón porque percibe vuestro afecto y cariño, pero sobre todo por­ que con vuestras ganas de vivir y luchar abrís horizontes luminosos para la Iglesia de Cristo y para la sociedad actual. Lleváis en vuestras manos, como frágil tesoro, la esperanza del futuro. El Señor tiene su confianza en la savia nueva que late en cada joven, como promesa floreciente de vida. Por eso también deposita en vosotros una exigente responsabilidad en cuanto artífices de una nueva civiliza­ ción, la civilización de la solidaridad y del amor entre los hombres. 2. El Salmo que hemos recitado en esta celebración eucaristica nos ayuda a descubrir el verdadero valor de lo que somos a los ojos de Dios. Su autor, meditando en la quietud de la noche, y como inter­ pretando nuestro propio sentir, se queda anonadado por la profun­ didad del silencio y la belleza del cielo estrellado. En su interior nace esta reflexión : ¡ semejante espectáculo no es más que la huella de la hermosura y bondad del Creador ! Admira la Gloria, la Belleza y la Omnipotencia de Dios, pero en vez de sentirse avergonzado por la insignificancia y pequenez de ser creatura, exclama : « ¿Qué es el hombre para que te acuerdes de él? w. El salmista comienza a sa­ 1 borear la ternura gratuita de Dios porque ha comprendido que el objeto de su predilección no es el firmamento sino el hombre en su pequenez. Cada uno de vosotros, jóvenes amigos, sois los predilectos de la creación de Dios. Por ello habéis sido capacitados por Dios para inundar la tierra de su gloria, de su amor, justicia, vida y ver1 Sal 8, 5. Acta Ioannis Pauli Pp. un II dad. « ¿Qué es el ser humano para que le dieses poder? ». Dios se 2 ha complacido en revestirnos y coronarnos de su misma dignidad y gloria. Pero su gloria, que es también la gloria del Hijo, —« Padre, ha llegado la hora, glorifica a tu Hijo, para que tu Hijo te glorifi­ que a ti )), está en que deis la vida hasta el extremo, en que sepáis 3 compartir los dones que ha sembrado en vosotros, para hacer pre­ sente su Reino en medio del mundo. Jóvenes de México, no destruyáis vuestras cualidades y valores poniéndoos al servicio de los poderes del mal que existen en el mundo. ¿Os dejaréis engañar por estos poderes que pretenden convertiros en títeres e instrumentos fácilmente manipulables al servicio de una cultura insolidaria y sin horizontes? ¿Caeréis en la tentación de alie­ nar el precioso don de vuestra vida con el poder de la droga destruc­ tora y asesina, la fuerza cegadora del hedonismo o la prepotencia irracional de la violencia? 3. El Papa sabe que la fuerza de Cristo Resucitado, el empuje y lozanía de su Espíritu vivificador no van a desvanecerse en los co­ razones de los jóvenes mexicanos, protagonistas del tercer milenio ya pronto para amanecer. Con Cristo sois fuertes. Por eso podéis decir siempre con san Pablo : « Todo lo puedo en Aquel que me conforta ». 4 Si ponéis los cimientos de vuestra fe en la Roca que es Cristo, nin­ guna tentación de este mundo podrá apartaros del camino que os muestra el Señor. El es nuestra piedra angular. 5 En El se funda­ menta para todos ese nuevo estilo de vida que nos lleva a la pleni­ tud y nos hace crecer en la entrega y amor a los hombres para la construcción de un cielo nuevo y de una tierra nueva. 6 Pero vosotros, jóvenes de México, sabéis muy bien que muchos coetáneos vuestros viven en este mundo como heridos por la deses­ peranza. El aguijón de la desilusión se ha clavado en ellos. Creen que ya nada ni nadie podrá cambiar el rostro dolorido y sufriente del mundo en que vivimos. Piensan que la marcha de los aconteci­ mientos de la historia es como un barco cuyo único timón está en manos del poder del dinero y en los intereses políticos de unos pocos. 2 3 4 5 6 Sal 8, 5. Jn 7, 11. Flp 4, 13. Cf. 1 Pe 2, 4-9. Cf. 2 Pe 3, 13. Acta 1418 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sus vidas se sumergen y se dejan arrastrar por lo que hoy se deno­ mina la crisis de las utopías. La sombra del tedio, del vacío y del desencanto han dejado sus huellas en jóvenes vidas, que deberían ser ilusión y promesa del futuro. Y os preguntáis: ¿Cómo es posible que muchos jóvenes compañeros y amigos nuestros estén cansados y aburridos de la vida antes de empezar a vivirla? ¿Cómo entender que estén ya de vuelta sin haber llegado todavía a ninguna parte? El mundo de hoy necesita no sólo de la juventud como realidad sociológica, sino de la juventud del Espíritu de Cristo que habita en vosotros. Se necesita escuchar la voz límpida de los jóvenes que han experimentado cómo el fuego del amor de Cristo ardía en sus cora­ zones. ¡ Jóvenes, ayudad a vuestros amigos a salir de la cárcel de la indiferencia y la desesperanza ! ¡ Cristo os llama a resucitar en otros jóvenes la ilusión por la vida ! 4. En este tiempo pascual, en que resplandece el fulgor de Cristo resucitado, la Iglesia presenta a nuestra meditación el episodio de Emaús. La noche y la tiniebla de la muerte habían ocultado la figura del Maestro a los ojos de los discípulos, que comenzaron a disper­ sarse con angustiosa sensación de miedo y fracaso. El Resucitado no se había manifestado aún a los suyos, cuando seguimos la pista de dos de ellos, por qué no jóvenes, que caminan hacia Emaús. El camino hacia Emaús es el camino del desencanto, de la desilusión, del vacío. Hoy son incontables los que van por el camino de Emaús. Emaús es hoy la evasión, el olvido, el hedonismo, la discoteca, la droga, la indiferencia, el pesimismo, los paraísos artificiales en que tantos se refugian. « Nosotros esperábamos ... » que se lograría un mundo más justo; que la democracia de hecho se convertiría en bastión de derechos hu­ manos; que el desarrollo económico no se haría a costa de los más pequeños y débiles; que el progreso técnico y científico nos haría más felices. Esperábamos tantas cosas, pero todo sigue igual. Por esto es preferible encerrarse en el propio mundo, desentenderse de los demás y que cada uno se las arregle como pueda. 7 Pero Jesucristo Resucitado se hace el encontradizo con los jóvenes para pronunciar en el interior de ellos palabras que vuelvan a des­ pertar la ilusión y el entusiasmo que paraliza el miedo. Según habla7 Le 24, 21. Acta Ioannis Pauli Pp. 1419 II ba ei Maestro la mente de los discípulos de Emaús se iba encendiendo de esperanza y un fuego irresistible revolucionaba sus corazones. Jóvenes, no perdáis la esperanza, sois peregrinos de esperanza, como reza el lema de este encuentro. Pues esta esperanza se funda­ menta en la victoria de Jesucristo sobre el pecado y la muerte. Dejad que vuestro corazón se embriague de la Vida que os ofrece J e s ú s ; en El está vuestra auténtica juventud. El nos enseña a renacer a una vida nueva : « El que no nazca de agua y de Espíritu no puede en­ trar en el Reino de Dios », le dice a Nicodemo. Cristo es el Señor de la Vida y ha venido « para que tengamos vida en abundancia ». 8 9 5. Modelo de confianza y docilidad a la promesa de vida del Resu­ citado es para nosotros la comunidad de los Apóstoles reunida en el cenáculo con María, la Madre de Jesús. (( Todos ellos persevera­ ban en la oración con un mismo espíritu en compañía de algunas mujeres, de María, la madre de Jesús, y de sus hermanos», hemos escuchado en la primera lectura de nuestra celebración eucaristica. 10 María estaba presente en aquellos momentos cruciales de la histo­ ria de la salvación y se preparaba para un nuevo y definitivo naci­ miento : la venida del Espíritu Santo. El día de Pentecostés nace la Iglesia, Cuerpo de Cristo, y en ella nosotros, sus miembros, tene­ mos como Madre a María. El significado profundo de esta maternidad espiritual de la Virgen hace que Ella esté también presente en nuestra vida cuando quere­ mos llevar la luz de Cristo a las realidades que nos rodean, a los hermanos y hermanas que esperan nuestra ayuda. Si abrís bien los ojos y miráis a vuestro alrededor veréis mucha tiniebla, mucho dolor y sufrimiento entre vuestros hermanos mexicanos. Sé que el resultado de vuestros análisis, como preparación a este encuentro, os ha hecho descubrir que en vuestro pueblo existen innumerables problemas : el hambre y la desnutrición, el analfabetismo, el desempleo, la desin­ tegración familiar, la injusticia social, la corrupción política y eco­ nómica, salarios insuficientes, concentración de la riqueza en manos de pocos, inflación y crisis económica, el poder del narcotráfico que atenta gravemente a la salud y la vida de las personas, el desam­ paro de los emigrantes ilegales e indocumentados a los que triste« Jn 3, 5. Cf. ibid., 10, 10. Act 1, 14. 9 10 Acta 1420 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mente se les llama « espaldas mojadas », ataques continuos a los valores sagrados de la vida, la familia y la libertad. Ante este pano­ rama de dolor y sufrimiento ¿podéis vosotros permanecer indiferen­ tes, jóvenes mexicanos? 6. En esta hora decisiva de la historia, vosotros, queridos amigos y amigas, estáis llamados a ser protagonistas de la nueva evange­ lización, para construir en Cristo una sociedad justa, libre y re­ conciliada. Los hombres de hoy están cansados de palabras y discursos vacíos de contenido, que no se cumplen. El mundo se resiste a creer las palabras que no van acompañadas de un testimonio de vida. Seréis verdaderos testigos cuando vuestra vida se transforme en interro­ gante para los que os contemplen : ¿por qué actúa así este joven? ¿por qué se le ve tan feliz? ¿por qué procede con tanta seguridad y libertad? Sí vivís así obligaréis a los demás a confesar que Cristo está vivo y presente. Seréis testimonio y prueba de que aceptar a Cristo como camino, verdad y vida llena las más altas aspiracio­ nes del corazón. 11 Queridos jóvenes : Sentios enviados a la urgente tarea de anunciar el evangelio a cuantos os rodean. Cristo conoce vuestra fragilidad y limitaciones, pero al mismo tiempo os dice : ¡ Animo, no temáis ! (( Yo estoy con vosotros todos los días hasta el fin del mundo ». 12 Y más aún, queridos jóvenes, Cristo en el momento más sagrado y solemne de su vida nos hizo el más precioso regalo. Era su última voluntad, su tesoro más querido : María, su Madre. Estas fueron sus palabras, que acabamos de escuchar hace unos momentos. Es el «testamento de la c r u z » : ((Jesús, viendo a su madre y junto a ella al discípulo a quien tanto amaba, dice a su madre : "Mujer, ahí tienes a tu hijo". Luego dice al discípulo: "Ahí tienes a tu madre" ». 13 Con este encargo Jesús entrega a María por Madre a toda la hu­ manidad en la persona de Juan, el joven discípulo amado. Jesucristo convierte así a todos los redimidos en hijos de María. A partir de este momento nadie en el mundo estará realmente solo y abandonado en la travesía de la vida. ¡ Jóvenes, María camina con vosotros ! Ella también nos repite junto a su Hijo : « No temáis, yo estoy con voso11 12 13 Cf. Jn 14, 6. Mt 28, 20. Jn 19, 26-27. Acta Ioannis Pauli Pp. 1421 II tros hasta el fin de los tiempos ». Cristo nos ha hecho el mejor de los regalos : seguir presente entre nosotros por medio de la solicitud y la protección materna de María de Nazaret. 7. Jóvenes que me escucháis : en los momentos en que os asalte la duda, la dificultad, el desconsuelo, sabed que la Virgen María es para vosotros consolación y paz. María os pide vuestro sí. Os pide la entrega radical a Cristo. Os pide que os atreváis a seguirle po­ niendo vuestras vidas en las manos de Dios, para que os convierta en instrumentos de un mundo mejor que éste en que vivimos. María espera de vosotros que respondáis generosamente a la llamada de su Hijo si El os lo pide todo. No tengáis miedo si el Señor os llama para una vocación de consagración especial. Ciertamente, Cristo pide la vida entera, una entrega radical y sin límites. Imploro a María, nuestra Madre del Tepeyac, que acompañe y bendiga en vosotros a todos los jóvenes de México. # # # Durangi, ad moderatores machinariarum bonis gignendis societatum habita.* Queridos empresarios mexicanos: 1. En mis viajes apostólicos he tenido siempre gran interés en encontrarme con los hombres y mujeres del mundo de la empresa. Estos encuentros son para mí ocasión de una comunicación más di­ recta y abierta del espíritu que anima el Magisterio pontificio en materia social y, para vosotros, una oportunidad para mostrar la comprensión y acogida que reserváis a la Doctrina Social de la Iglesia. En verdad, ocupáis un lugar de capital importancia en la con­ figuración de la sociedad. Vuestras decisiones tienen un efecto multi­ plicador y especiales repercusiones en el tejido social y económico. Por eso es grande la esperanza que deposito en vosotros. Desde esta querida ciudad de Durango, nos sentimos unidos tam­ bién a los empresarios mexicanos que no han podido venir a este encuentro, como hubiera sido su deseo. Es más, la mirada se ex­ tiende a todos los responsables de las actividades económicas en * Die 9 m. Maii a. 1990. Acta 1422 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale América Latina. Las presentes circunstancias, después de los recien­ tes acontecimientos acaecidos al final del año pasado, exigen ampliar el marco de estas consideraciones hasta abarcar, aunque con diver­ sidad de matices, todos los países de Latinoamérica. 2. Él hilo conductor de nuestra reflexión será la figura del empre­ sario y el papel que está llamado a desempeñar en las actuales cir­ cunstancias de vuestro continente. Más allá de una consideración técnica del tema, hemos de con­ templar la actividad humana a la luz de la colaboración con Dios, que todo hombre está llamado a prestar. También nuestro mundo de hoy, 1 también México, al igual que toda Latinoamérica, debe hacerse eco de este designio divino y colaborar con el Creador en la transfor­ mación del mundo según el plan de Dios. Cristo llama a transformar el mundo en cada época. Cristo llama desde las necesidades de cada época. Llama desde los hambrientos y los sedientos; desde los que no tienen casa para alojarse, ni ropa con que vestirse; desde los enfermos y los privados de su legítima libertad. Allí está él ; en todos ellos, se puede reconocer la voz y el rostro de Cristo. 2 Haciéndome intérprete de esa voz del Señor, la Iglesia no cesa de despertar la conciencia de sus hijos, de todos los hombres de buena voluntad. Precisamente desde esta perspectiva, quiero compartir con vosotros algunas reflexiones sobre la figura y el papel del empresario latinoamericano. La voz del Señor debe hacerse sentir con fuerza en América Latina, pues las profundas diferencias sociales existentes están a la vista de todos y constituyen un gigantesco desafío a quie­ nes tienen una relevante responsabilidad en el campo socioeconómico. 3. Los acontecimientos de la historia reciente a que antes aludí han sido interpretados, a veces de modo superficial, como el triunfo o el fracaso de un sistema sobre otro ; en definitiva, como el triunfo del sistema capitalista liberal. Determinados intereses quisieran llevar el análisis al extremo de presentar el sistema que consideran vence­ dor como el único camino para nuestro mundo, basándose en la ex­ periencia de los reveses que ha sufrido el socialismo real, y rehuyendo el juicio crítico necesario sobre los efectos que el capitalismo liberal 1 2 Cf. Laborem exercens, 25. Cf. Mt 25, 31-46. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1423 ha producido, por lo menos hasta el presente, en los países llamados del Tercer Mundo. No es justo afirmar —como pretenden algunos—-que la doctrina social de la Iglesia condene una teoría económica sin más. La verdad es que ella, respetando la justa autonomía de la ciencia, da un juicio sobre los efectos de su aplicación histórica, cuando de alguna forma es violada o puesta en peligro la dignidad de la persona. En el ejer­ cicio de su misión profética la Iglesia quiere alentar la reflexión crítica sobre los procesos sociales, teniendo siempre como punto de mira la superación de situaciones no plenamente conformes con las metas trazadas por el Señor de la creación. Mal haría la Iglesia quedándose en el mero nivel de simple crítica social. Corresponde pues a sus miembros, expertos en los diversos campos del saber, con­ tinuar la búsqueda de soluciones válidas y duraderas que orienten los procesos humanos hacia los ideales propuestos por la Palabra revelada. 4. En el caso concreto de México, hay que reconocer que, a pesar de los ingentes recursos con que el Creador ha dotado a este país, se está todavía muy lejos del ideal de justicia. Al lado de grandes riquezas y de estilos de vida semejantes —y a veces superiores— a los de los países más prósperos, se encuentran grandes mayorías desprovistas de los recursos más elementales. Los últimos años han visto el creciente deterioro del poder adquisitivo del dinero ; y fenó­ menos típicos de la organización de la economía, como la inflación, han producido dolorosos efectos a todos los niveles. Es preciso repe­ tirlo una vez más : son siempre los más débiles quienes sufren las peores consecuencias, viéndose encerrados en un círculo de pobreza cresciente ; y ¿cómo no decir, con la Biblia, que la miseria de los más débiles clama al A l t í s i m o ? 3 Es innegable que el endeudamiento externo ha agravado aún más la situación, pero sería injusto buscar en él su única causa, atri­ buyendo toda la culpabilidad a factores que gravitan fuera del país. La presente situación es el resultado de sistemas y decisiones que vienen de muy atrás; que están caracterizados por su extrema com­ plejidad y que requieren, por tanto, un cuidadoso análisis para tratar de detectar las causas, comprender los complicados mecanismos y, con creatividad, proponer nuevas estrategias capaces no sólo de garan3 Of. Ex 22, 22 s. Acta 1424 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tizar el pan en todas las mesas, sino también, y sobre todo, de esta­ blecer sólidamente las condiciones necesarias para el desarrollo de todos y cada uno de los ciudadanos. 5. La búsqueda de soluciones reales supone sacrificios por parte de todos, pero no debemos olvidar que con frecuencia son los pobres quienes deben sacrificarse forzosamente, mientras que los poseedores de grandes fortunas no se muestran dispuestos a renunciar a sus pri­ vilegios en beneficio de los demás. La ciencia económica constata que los bienes materiales son limitados y, por tanto, deben ser adminis­ trados racionalmente. El Creador, por su parte, ha destinado el conjunto de los bienes de la creación para beneficio de todos los hom­ bres, como bellamente nos enseñan la Revelación y la tradición cris­ tiana. De ahí resulta que el acaparamiento excesivo de los bienes por parte de algunos priva de ellos a la mayoría, y así se amasa una riqueza generadora de pobreza. Es éste un principio que se aplica igualmente a la comunidad internacional. La Iglesia, en su magisterio social, ha ofrecido a la humanidad principios suficientes que tendría que ser llevados a la práctica por una economía justa. El magisterio ha cumplido su misión y corres­ ponde ahora a vosotros, los expertos, también miembros de la Iglesia, un esfuerzo serio por encontrar soluciones reales, valientes, prácticas. Nuevas y complejas situaciones dentro y fuera de la Iglesia, a nivel social, económico, político y cultural, exigen hoy con renovada fuerza, la acción de los fieles laicos. El país, señoras y señores, necesita la 4 colaboración de todos y cada uno de vosotros. Cada cual, según su especialidad, está llamado a aceptar con humildad y generosidad el reto que plantea la actual situación de injusticia, para dedicar lo mejor de su experiencia y de su capacitación profesional al servicio de una patria grande, justa y fraterna, por encima de cualquier egoísmo de partido o de clase. 6. El trabajo y la actividad económica constituyen una de las cues­ tiones más importantes y candentes en América Latina. Y a vosotros toca plantearos a fondo y en serio esa cuestión ; pero no fijándoos sólo en el plano puramente técnico, sino teniendo en cuenta un horizonte mucho más amplio cual es de las personas. Latinoamérica debe salir 4 Cf. Christifideles laici, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. 1425 II adelante con el trabajo de sus hombres y mujeres, gracias a una corriente de solidaridad real y eficiente. Muchos han sido los esfuerzos realizados en este Continente para hacerlo libre y digno del hombre. No permitáis que se malogre esa generosidad del pasado; la miseria genera esclavitud; ella misma es falta de libertad. El empobrecimiento progresivo compromete la dignidad y estabilidad del hombre. Por eso, el futuro de libertad y dignidad de Latinoamérica requiere librar desde ahora una singular batalla : no por las armas, sino a través del ingenio y el trabajo de sus gentes y en este cometido ocupáis un puesto destacado. Considerando estas exigencias se delinea como un nuevo perfil característico del hombre y la mujer de empresa. Me refiero, sobre todo, a la actitud de servicio al bien común que debe caracterizar vuestro quehacer. Se trata de algo que va más allá del mero huma­ nitarismo; es decir, de la disponibilidad para ayudar ante urgencias ocasionales. Consiste, más bien, en una disponibilidad constante, en una manera de concebir la propia función de empresario, en un estilo que marca su modo de hacer. Se trata, en definitiva, de aceptar con todas las consecuencias la responsabilidad en vuestras actuaciones. Una responsabilidad que gira en torno a tres coordenadas fundamentales : las personas que forman parte de las empresas, la sociedad y el ambiente. 7. En efecto, tenéis una grave responsabilidad respecto a las per­ sonas que trabajan en vuestras empresas. Afortunadamente, se ha acrecentado la conciencia de que el trabajo humano no puede ser contemplado desde la mera perspectiva comer­ cial, como una « mercancía » que se compra o se vende. Hay algo inseparable del trabajo y que es de máxima importancia : la dignidad de la persona. Por otra parte, no olvidéis que el único título legítimo para la propiedad de los medios de producción es que sirvan al tra­ bajo. Por ello, una de vuestras mayores responsabilidades ha de ser la creación de puestos de trabajo. 5 6 7 En estrecha relación con lo anterior está la cuestión del salario justo. Como he escrito en la Encíclica Laborem exercens : « No existe en el contexto actual otro modo mejor para cumplir la justicia en 5 6 7 Cf. Laborem exercens, 7. Cf. ibid., 9. Cf. ibid., 14. Acta 1426 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale las relaciones trabajador-empresario que el constituido precisamente por la remuneración del trabajo )). 8 Un segundo aspecto de la actitud de servicio del empresario se manifiesta en su responsabilidad ante la sociedad. Conviene recordar que el progreso en la sociedad debe estar orien­ tado al bien común de todos los ciudadanos, es decir, evitando la tentación de convertir la comunidad nacional en una realidad al ser­ vicio de los intereses particulares de la empresa. En efecto, no es infrecuente constatar que determinadas campañas contra la nata­ lidad o que fomentan la cultura del consumo tienen su origen en inte­ reses económicos del mundo empresarial o de las finanzas. Los ejem­ plos en este sentido, por desgracia, podrían multiplicarse. Por el contrario, lo que ha de caracterizar al hombre de empresa es la aper­ tura leal a las justas exigencias del bien común. Ello responde a la voluntad de hacer de la empresa un factor de auténtico crecimiento en la sociedad. En este mismo marco de consideraciones, hay que destacar tam­ bién la solidaridad económica tan necesaria en América Latina. Existen innegables problemas comunes a todo el Continente que pueden ser afrontados de modo conjunto. El aislamiento de las respectivas eco­ 9 nomías no favorece a ninguno de los países interesados. Habría que superar, por tanto, la perspectiva nacional en la proyección econó­ mica y dar vida a un proyecto económico continental, capaz de pre­ sentarse como interlocutor válido en la escena internacional y mun­ dial. Vuestra amplitud de miras detecta esta exigencia, y no han faltado ni faltan intentos en este sentido. Ojalá que el empeño firme y el sentido de responsabilidad consigan coronar estos esfuerzos. 8. Aunque mencionada en último lugar, no por eso la responsabi­ lidad respecto del ambiente es menos importante. Se trata de una cuestión que afecta a la humanidad en su conjunto, y que se ha im­ puesto últimamente a la atención de todos. En efecto, el deterioro ecológico del ambiente, ha aumentado aceleradamente. Por otra parte, el modo de explotar los recursos debe cambiar cuanto antes; aquí es donde se observan inercias que hoy son peligrosas y que producen una comprensible alarma. 8 9 Cf. ibid., 19. Cf. Sollicitudo rei socialis, 45. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1427 La preservación de las condiciones ambientales que favorezcan un mejor desarrollo y convivencia humana, es un deber moral, un nuevo desafío a la creatividad y la responsabilidad de todo empresario. Antes de concluir desearía hacer una breve reflexión sobre vuestra responsabilidad hacia vosotros mismos y hacia vuestras familias. Es cierto que a muchos de los presentes os mueve, en vuestro tra­ bajo, un sincero deseo de servir. Pero no es menos cierto que puede acecharos un grave peligro : la sumisión a los bienes terrenos, el afán de ganancia exclusiva —unida normalmente a la sed de poder— « a qualquier precio ». 10 Cuando se sucumbe ante esa tentación, aparece un materialismo craso y, a la vez, la radical insatisfacción que el hombre siente cuando intenta apagar su sed de Bien Infinito con las criaturas materiales. 11 Por otra parte, no es raro que esta ambición desordenada se tra­ duzca también en un cierto descuido de la vida familiar y de la edu­ cación de los hijos. Si esto no se advierte o no se resuelve, se puede llegar a auténticas crisis en el matrimonio y en la vida de los hijos. He aquí, pues, una nueva llamada de Cristo : la familia reclama algo más que el tenor de vida elevado que podéis darle; exige vuestra pre­ sencia, vuestro afecto, vuestro sincero interés de esposo y de padre, o de esposa y de madre. Deseo finalizar nuestro encuentro con las palabras del Señor : « Buscad primero el Reino de Dios y su justicia y todo lo demás se os dará por añadidura ». 12 La conciencia de ser artífices de una sociedad más justa, pacífica y fraterna pagará con creces vuestro trabajo y abnegación por los más necesitados. Sobre vosotros, sobre vuestras familias y colaboradores invoco la protección de Nuestra Señora de Guadalupe para que esta gran Na­ ción avance hacia una nueva etapa de solidaridad y de justicia, de honradez y bienestar para todos. # 10 Cf. ibid., 37. 11 Cf. ibid., 27. Mt 6, 33. 12 * # Acta 1428 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Chihuahuae, ad Christianos coniuges habita.* (( Dichoso el seno que te llevó y los pechos que te criaron 1. Una mujer de la muchedumbre que seguía a Jesús de Nazaret, una de aquellas que escuchaban sus enseñanzas, expresó con estas palabras su veneración hacia el Maestro y su Madre. No es posible separar al Hijo de la Madre ni a la Madre del Hijo. También en las nuevas generaciones de discípulos seguidores de Cristo, van juntos el amor a El y la veneración y amor a su Madre Santísima. Lo estamos viendo y comprobando en esta noble tierra, que tiene en el amor a Santa María de Guadalupe su centro espiritual, donde todos los mexicanos se sienten miembros de una gran familia. Esta misma Madre, María, es la que ha traído al mundo a Cristo, el cual se hizo hombre para que nosotros —hijos e hijas del género humano— recibiésemos la adopción de hijos de Dios. Por eso « al llegar la plenitud de los tiempos, envió Dios a su Hijo, nacido de mujer para que recibiéramos la filiación adoptiva ». Ante este admirable e irrepetible acontecimiento, en verdad podemos repetir con el Salmista : « Se alegra mi corazón, el Señor es la parte de mi herencia ». 2 3 2. Al nacer de mujer y en una familia, el Hijo de Dios ha santificado la familia humana. Por eso nosotros veneramos como santa a la Fa­ milia de Nazaret, en cuyo seno « Jesús progresaba en sabiduría, en estatura y en gracia ante Dios y ante los hombres ». 4 Esta familia a la que veneramos y llamamos Sagrada Familia, permanecerá para siempre como modelo eximio para ser imitado por todas las familias cristianas, aquí y en todas partes, pues el núcleo familiar es aquel espacio en el que se despliega la abundante gracia de Dios, que nos hace renacer en el bautismo. Queridos hermanos y hermanas : es para mí motivo de gran alegría celebrar esta liturgia de la Palabra con las familias de la comunidad cristiana de Chihuahua, junto con su Arzobispo, Mons. Adalberto Almeida Merino, su Coadjutor, Mons. José Fernández Arteaga, el Pres­ biterio, los religiosos, religiosas y fieles todos. Mi cordial saludo se * Die 10 m. Maii a. 1990. Lc 11, 27. Gal 4, 4.5. 1 1 3 4 Sal 15, 9.5. Lc 2, 52. Acta Joannis Pauli Pp. II 1429 dirige igualmente a cuantos, juntos con sus Pastores, han venido aquí desde las diócesis vecinas : Ciudad Juárez, Torreón, Ciudad Madera, Nuevo Casas Grandes, Tarahumara, Hermosillo, Tijuana y de otros lugares del norte del país. De modo especial, mi saludo y felicitación en el Día de las Madres se dirige a todas y a cada una de las madres mexicanas. La maternidad es un don sublime que la Iglesia exalta. ¿Cómo no habría de hacerlo si cree y reconoce el inicio de la salvación, de su propia existencia, en la maternidad virginal de María Santísima, que engendró a Cristo? 3. Queremos contemplar ahora el profundo significado que asume la familia cristiana en los planes de Dios. A ello nos impulsa una vez más la preocupación que sentimos todos en nuestra mente y en nues­ tro corazón por el mundo de hoy en el que, con frecuencia, la familia está siendo atacada de mil formas diversas. Sabemos de sobra que a medida que se va debilitando el verdadero amor se oscurece también la misma identidad del ser humano. Per ello, siento personalmente la necesidad de repetir lo que ya dije con sincero convencimiento al comienzo de mi pontificado : « El hombre no puede vivir sin amor. El permenece para sí mismo un ser incomprensible, su vida está privada de sentido si no se le revela el amor, si no se encuentra con el amor, si no lo experimenta y lo hace propio, si no participa en él vivamente ». s La grandeza y la responsabilidad de la familia está en ser la primera comunidad de vida y amor; el primer ambiente donde el hombre puede aprender a amar y a sentirse amado, no sólo por otras personas, sino también y ante todo Dios. Por ello, a los padres cristianos os toca formar y mantener un hogar en el que germine y madure la profunda identidad cristiana de vuestros hijos : el ser hijos de Dios. Pero vues­ tro amor de padres podrá hablar de Dios a vuestros hijos sólo si antes vuestro amor de esposos es vivido en la santidad y en la apertura a la fecundidad de la unión matrimonial. 4. El amor existente entre los esposos cristianos es una realidad santa y noble. La acción del Espíritu Santo en vuestras personas cuando estáis en gracia os ayudará a entregaros mutuamente, con aquella generosidad sin medida con que « Cristo amó a la Iglesia y se entregó a sí mismo por ella ». 6 5 6 Redemptor Ef 5, 25. 93 - A. A. S. hominis, 10. Acta 1430 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Al hablar hoy a las familias católicas de Chihuahua y de México, en este « Día de las Madres » deseo rendir homenaje a la madre, a las mujeres mexicanas y a las de toda América Latina. Con razón se ha dicho que la mujer ha desempeñado un papel providencial en la con­ servación de la fe de este querido Continente. La experiencia diaria nos muestra que a una esposa cristiana corresponde de ordinario una familia en la que permanece vivo el amor a Dios, la práctica de la vida sacramental y del amor al prójimo. Asimismo la armonía, serenidad y alegría de la vida de familia depen­ den en gran medida de la mujer, esposa y madre quien, con su intui­ ción, su tacto, su afecto, su paciencia, su generosidad, suaviza aspe­ rezas y tensiones. Ella levanta los ánimos decaídos y ofrece un puerto acogedor en el cual refugiarse cuando afloran los problemas en cual­ quier edad de la vida. No ignoro el papel a veces heroico que las esposas mexicanas han representado en la vida familiar. Por ello quiero recordar también a los esposos el grave deber que les incumbe de colaborar en las cargas del hogar con su trabajo, no dilapidando el salario, que es un bien para toda la familia, siendo al mismo tiempo fieles a su esposa con un amor único e indiviso, mostrando verdadero afecto y dedicación en la edu­ cación de los hijos. ¡ La familia se conserva y fortalece gracias al amor ! 5. En una sociedad tantas veces marcada por signos de muerte y desamor como la violencia, el aborto, la eutanasia, la marginación de minusválidos y personas pobres y no útiles, la mujer está llamada a mantener viva la llama de la vida, el respeto al misterio de toda nueva vida. Por esto he querido poner de relieve, en la Carta Apos­ tólica Mulieris dignitatem, que a la mujer « Dios le confía de un modo especial el hombre, es decir, el ser humano » ; en virtud de su vocación al amor, « la mujer no puede encontrarse a sí misma si no es dando amor a los demás ». 7 Esta perspectiva adquiere más amplias dimensiones a la luz de la primera lectura bíblica que hemos escuchado y que alude a aquella mujer, María, de la cual nació Jesús. En efecto, ( d a figura de María de Nazaret proyecta luz sobre la mujer en cuanto tal por el hecho mismo de que Dios, en el sublime acontecimiento de la encarnación del Hijo, se ha entregado al ministerio libre y activo de una mujer. 8 7 Mulieris 8 Cf. dignitatem, Gal 4, 4. 30 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1431 Por tanto, se puede afirmar que la mujer, al mirar a María, encuentra en ella el secreto para vivir dignamente su femineidad y para llevar a cabo su verdadera promoción ». 9 6. Aunque rico en bienes y promesas, el matrimonio cristiano es una realidad exigente. Requiere, sobre todo, fidelidad en el amor, ge­ nerosidad y abnegación. Al mismo tiempo, debe haber siempre una apertura al don de la vida. En este sentido, queridos esposos y esposas que me escucháis, habéis de pensar que si en la unión conyugal se eli­ mina artificialmente la posibilidad de concebir el hijo, los esposos se cierran a Dios y se oponen a su voluntad. Además, el esposo y la es­ posa se cierran el uno al otro, ya que rechazan la mutua entrega en la paternidad y la maternidad, reduciendo la unión conyugal en oca­ sión de satisfacer el egoísmo de cada uno. Los hijos, en efecto, mantienen vivo el sentido de vuestra unión matrimonial ; rejuvenecen a la vez el matrimonio y el amor mutuo de los padres. El hijo, en la familia, es una bendición de Dios. Así lo entiende la sana tradición de vuestras familias, que se abren gene­ rosamente al don de la vida. A este respecto, deseo recordar también a los padres, el deber moral que tienen de cuidar y velar por sus hijos, sobre todo cuando son pequeños y débiles. La sociedad es cada día más sensible sobre los derechos del niño. Incluso se ha elaborado una Carta de los Derechos del Niño. Sin em­ bargo, el niño está expuesto todavía a no pocos males: el egoísmo de una parte de la sociedad que atenta contra su vida antes de nacer, con la práctica del aborto ; la insuficiente alimentación, que puede afectar todo su futuro desarrollo ; la falta de afecto, los malos tratos con diversas formas de violencia; cuando no el delito de abuso de menores y el crimen de introducirlos en la espiral de la droga. A quie­ nes se comportan así va dirigida la advertencia de Cristo : « El que reciba»a un niño como éste en mi nombre, a mí me recibe. Pero al que escandalice a uno de estos pequeños que creen en mí, más le vale que le cuelguen al cuello una de esas piedras de molino, y lo hundan en lo profundo del mar ». 10 Cuando la Iglesia os recuerda a vosotros, padres y madres de fa­ milia, así como a los responsables de la sociedad, los deberes morales respecto al niño, está aplicando el precepto del Maestro : « Dejad 9 10 Redemptoris Mater, Mt 18, 5-6. 46. Acta 1432 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que los niños vengan a mí, y no se lo impidáis porque de los que son como éstos es el Reino de los cielos». 11 La misma Iglesia os recuerda en tantas ocasiones el deber que tenéis de educar a vuestros hijos, no sólo en lo cultural y social, sino también en la fe y en la vida cristiana, en las virtudes humanas y cívicas. 12 Es cierto que en la educación de los hijos contáis con la colabo­ ración de otras personas : los maestros en las escuelas, los sacerdotes de vuestras parroquias, los catequistas. Pero no olvidéis nunca que vuestros hijos dependen primordialmente de vosotros. No olvidéis que su felicidad temporal, y, no pocas veces, hasta su felicidad eterna, de­ penderán de vuestro ejemplo y de vuestras enseñanzas. Rezando con vuestros hijos, meditando con ellos la Palabra de Dios, acompañán­ dolos en la Eucaristía y en los demás sacramentos, llegaréis a ser ple­ namente padres : habréis conseguido engendrarles no sólo a la vida corporal, sino también a la vida eterna en Cristo. 7. La familia ha de ser también el ámbito donde los jóvenes sean educados en la virtud de la castidad. Ella ha de ser la primera escuela de vida para los hijos, preparándolos para la responsabilidad personal en todos sus aspectos, incluidos los que se refieren a los problemas de la sexualidad. La educación para el amor, como don de sí mismo, es premisa indispensable para una educación sexual clara y delicada que los padres están llamados a realizar. Dios ha querido que el don de la vida surja en esa comunidad de amor que es el matrimonio, y quiere que los hijos conozcan la na­ turaleza de ese don en el clima del amor familiar. Los padres cristianos tienen el derecho y el deber de formar a sus hijos también en este aspecto. Es lógico que, incluso en este campo, reciban la ayuda de otras personas. Pero la Iglesia recuerda la ley de la subsidiaridad, que la escuela o cualquier otra entidad debe observar también cuando coo­ pera con los padres en la educación sexual de modo que sea impartida de acuerdo con el espíritu querido por los padres. 13 Como señala la Exhortación Apostólica Familiaris consortio: « E n este contexto es del todo irrenunciable la educación para la castidad, como virtud que desarrolla la auténtica madurez de la persona y la 11 12 13 Ibid., 19, 14-15. Cf. Lumen gentium, 35 y 41. Cf. Familiaris consortio, 3 7 . Acta Ioannis Pauli Pp. II 1433 hace capaz de respetar y promover el "significado esponsal" del cuer­ po ». Una información sexual que prescindiera de los valores morales constituiría un empobrecimiento de la persona y contribuiría a oscu­ recer su dignidad. 14 8. La familia ha recibido de Dios la misión de ser « la célula pri­ maria y vital de la sociedad ». Como en un tejido vivo, la salud y la fuerza de la sociedad depende de la salud y fuerza de las familias que la integran. Por ello, la defensa y promoción de la familia es también defensa y promoción de la sociedad misma. Consiguiente­ mente, ha de ser ésta la primera interesada en el desarrollo de una cultura que tenga como base la familia. Son muchos los campos en que la sociedad civil puede favorecer la institución familiar, reforzando su estabilidad y tutelando sus derechos. En particular, desearía referirme al derecho de los padres a educar libremente a sus hijos, de acuerdo con sus propias convic­ ciones y a poder contar con escuelas en que se imparta esa educación. 15 En contraste con este derecho humano natural —reconocido en la Declaración Universal de los Derechos Humanos— en la legislación de algunos países todavía existen serios límites a su ejercicio y apli­ cación. Frente a situaciones de este tipo, los padres de familia pueden pedir individualmente, e incluso asociadamente, exigir a las autori­ dades el respeto y la actuación de los propios derechos, como pri­ meros y fundamentales responsables de la educación de sus hijos. No se trata de obtener privilegios ; es algo debido en estricta justicia y que se debe reflejar en la legislación del país. Por tanto, es legítima la acción de las asociaciones de padres de familia que operan, a nivel nacional o internacional, cuando reclaman, dentro del orden estable­ cido y en un diálogo respetuoso con las autoridades de la nación, el derecho a educar libremente a los hijos, según su propio credo reli­ gioso ; a crear escuelas que correspondan a este derecho y a que las leyes del país reconozcan explícitamente tal derecho. Las familias cristianas serán así un potente foco de cultura cívica para los hijos y la comunidad nacional. 9. « Dichosos más bien los que oyen la Palabra de Dios y la guar­ dan )), dice Jesús en el evangelio que se ha proclamado. Una ben16 14 15 16 Ibidem, 37. Apostolicam Lc 11, 28. actuositatem, 11. Acta 1434 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dición semejante pedimos para todas las familias mexicanas. Para los padres, madres, hijos e hijas. Encomendemos todas las genera­ ciones mexicanas a la Sagrada Familia de Nazaret. Que cada familia llegue a ser « la iglesia doméstica » en la cual, mediante el amor, maduren los nuevos hombres y mujeres en su digni­ dad de hijos por la adopción divina. Que en cada familia se verifique lo que el Apóstol Pablo dice en su Carta a los Galatas : « La prueba de que sois hijos es que Dios ha enviado a nuestros corazones el Espí­ ritu de su Hijo que clama : ¡ Abbá, Padre ! ». 17 Que cada familia de esta hermosa tierra esté abierta para acoger este Espíritu : el Espíritu de Cristo que es autor de la santificación del hombre, de los matrimonios y de las familias. Que todos nosotros, junto con Cristo, podamos gritar con este Es­ píritu : ¡ Abbá, Padre ! Amén. # # * Tuxtlae, ad autoctones vulgo Trotzil et Zoque cognominatos habita.* Amadísimos hermanos y hermanas: 1. Me siento muy feliz por encontrarme en Tuxtla Gutiérrez, bella capital del Estado de Chiapas, para presidir la celebración litúrgica de la Palabra. Están a mi lado los Señores Obispos de esta zona Pas­ toral Pacífico sur, y otros Hermanos en el episcopado, junto con gran número de sacerdotes y religiosos que con generosa entrega ejercen su ministerio entre vosotros. De modo particular, quiero que llegue mi palabra afectuosa y un abrazo cordial a todos los queridos hermanos indígenas y campesinos, después de once años de aquel primer encuentro que tuve con ellos en Oaxaca, durante mi primera visita pastoral a México. Agradezco vivamente las amables palabras de bienvenida que me ha dirigido Mons. Felipe Aguirre Franco, Obispo de esta diócesis, la cual celebra en estas fechas las bodas de plata de su erección canó­ nica. En esta circunstancia reciban mi felicitación todos los fieles dio­ cesanos de Tuxtla Gutiérrez, junto con mis mejores augurios de un fu­ turo fecundo en óptimos frutos de vida cristiana. Doy mi saludo en el 17 Gal 4, 6. * Die 11 m. Maii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1435 Señor y expreso mi gratitud por su presencia a todos los demás fieles, aquí presentes de las diócesis vecinas : Tehuantepec, Oaxaca, Mixes, Huautla, San Cristóbal de las Casas, Tapachula, acompañados por sus Obispos, sacerdotes, religiosos, religiosas y demás almas consagradas. En esta tierra chiapaneca, que Dios ha bendecido con tanta belleza de bosques y montañas, y sobre todo con la riqueza de sus gentes y etnias, me siento gozoso de encontrarme con representantes de tantas familias indígenas. Con vosotros quiero enviar un cariñoso saludo y hacer llegar el mensaje de amor del Evangelio a todos indígenas de la República, así como a nuestros hermanos de Centroamérica que tuvieron que abandonar sus tierras y casas, y han encontrado refugio aquí. Ante todo, quiero repetir las palabras que os dirigí hace once años en Oaxaca, y que siguen teniendo toda su vigencia : « El Papa y la Iglesia están con vosotros y os aman : aman vuestras personas, vuestra cultura, vuestras tradiciones ». 2. En la primera lectura que hemos .escuchado, el profeta Isaías pone en labios del pueblo judío estas palabras: ((Me ha abandonado el Señor, mi dueño me ha olvidado »- Deportados de Israel y te­ niendo que habitar en un país extranjero, los israelitas habían per­ dido toda esperanza. Se consideraban olvidados por Dios, abandona­ dos de su mano. 1 ¡ Cuan actuales resultan esas palabras ! ¡ Cuántos de vosotros, en una situación de destierro, de exilio, al igual que aquellos israelitas, podríais sentir la tentación de pronunciarlas ! Son palabras que aún hoy día no dejan de reflejar un profundo pesimismo. Ante tanta injus­ ticia, ante tanto dolor, ante tantos problemas, un hombre puede llegar a sentirse olvidado por Dios. Vosotros mismos, hermanos míos, ha­ bréis podido experimentar tal vez parecidos sentimientos : la dureza de la vida, la escasez de medios, la falta de oportunidades para mejorar vuestra formación y la de vuestros hijos, el acoso continuo a vues­ tras culturas tradicionales y tantos otros motivos que podrían invitar al desaliento. Más aún podrían sentirse olvidados quienes han tenido que dejar sus casas, sus lugares de origen, en una afanosa búsqueda del mínimo imprescindible para seguir viviendo. Realmente, en algunas ocasiones, es tanta la injusticia, el dolor y el sufrimiento sobre la faz de la terra, que se explica la tentación de 1 Is 49, 14. Acta 1436 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale repetir esas palabras de Isaías. Son como un lamento continuo que recorre la historia de cada hombre y de toda la humanidad. 3. Sin embargo, después de esas frases de sabor amargo, después de esa queja que sale del corazón, el Profeta recoge la respuesta de Dios : « ¿Es que puede una madre olvidarse de su criatura, no con­ moverse por el hijo de sus entrañas? Pues, aunque ella se olvide, yo no te olvidaré ». 2 Hermanos míos, puede haber momentos duros en vuestra vida; puede haber incluso épocas más o menos prolongadas en las que os consideráis olvidados por Dios. Pero si alguna vez surge dentro de vosotros la tentación del desaliento, recordad esas palabras de la Es­ critura : aunque una madre se olvidara del hijo de sus entrañas, Dios no se olvida de nosotros. Y añade el profeta : « Así dice el Señor : En tiempo favorable te escucharé, y en día nefasto te asistiré ». Dios nos tiene siempre presentes, Dios nos mira con especial carino porque somos sus hijos queridísimos. 3 De esta providencia divina nos habla también Jesús en el evangelio : (( Mirad las aves del cielo : no siembran, ni cosechan, ni recogen en graneros; y vuestro Padre celestial las alimenta (...). Observad los lirios del campo, cómo crecen (...). Pues si a la hierba del campo, que hoy es y mañana se echa al horno, Dios así la viste, ¿no lo hará mu­ cho más con vosotros, hombres de poca fe? ». 4 Estas palabras de Cristo constituyen un llamado a la esperanza. Si Dios se preocupa con paterna solicitud de las aves del cielo, si Dios viste a las hierbas del campo, ¿cómo dejará de preocuparse por el hombre? ¿Cómo podría abandonar a la única criatura de la tierra que ha amado por sí misma? 5 4. La esperanza cristiana tiene, ante todo, una meta que está más allá de esta vida; es la virtud por la que ponemos nuestra confianza en Dios, el cual nos dará las gracias que necesitamos para llegar al cielo. Es allí, sobre todo, donde se harán realidad las palabras que acabamos de escuchar : « Convertiré todos mis montes en caminos, y mis calzadas serán levantadas )). « No tendrán hambre ni sed, ni 6 2 3 4 5 6 Is 49, 15. Ibid., 49, 8. Mt 6, 26.28.30. Cf. Gaudium et spes, 24. Is 49, 11. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1437 les hará daño el bochorno ni el sol, pues el que tiene piedad de ellos los conducirá y a manantiales de agua los g u i a r á » . 7 Sin embargo, la esperanza cristiana es también esperanza para esta vida. Dios quiere la felicidad de sus hijos, también aquí en este mundo. « La Iglesia —he escrito en la Encíclica Sollicitudo rei socialis— sabe bien que ninguna realidad temporal se identifica con el Reino de Dios, pero que todas ellas no hacen más que reflejar y en cierto modo anticipar la gloria de ese Reino, que esperamos al final de la historia, cuando el Señor vuelva. Pero la espera no podrá ser nunca una excusa para desentenderse de los hombres en su situación perso­ nal concreta y en su vida social, nacional e internacional, en la medida en que ésta —sobre todo ahora— condiciona a aquélla. « Aunque im­ perfecto y provisional, nada de lo que se puede y debe realizar me­ diante el esfuerzo solidario de todos y la gracia divina en un mo­ mento dado de la historia, para hacer "más humana" la vida de los hombres, se habrá perdido ni habrá sido vano ». 8 5. « B u s c a d primero el Reino de Dios y su justicia, y todas esas cosas se os darán por añadidura ». ¿Qué quiere decir el Señor con 9 estas palabras? ¿En qué consiste este objetivo primordial? ¿Qué he­ mos de hacer para buscar, en primer lugar, el Reino de Dios? Conocéis bien la respuesta. Sabéis que para alcanzar la vida eterna es preciso cumplir los mandamientos, es preciso vivir de acuerdo con las enseñanzas de Cristo, que nos son transmitidas continuamente por su Iglesia. Por eso, queridos hermanos, os animo a comportaros siem­ pre como buenos cristianos, a cumplir los mandamientos, a asistir a Misa los domingos, a cuidar vuestra formación cristiana acudiendo a las catequesis que vuestros Pastores imparten, a confesaros con frecuencia, a trabajar, a ser buenos padres y esposos fieles, a ser bue­ nos hijos. No caigáis en la seducción de los vicios, como el abusó* del alcohol, que tantos estragos causa ; ni prestéis vuestra colaboración al narcotráfico, causa de la destrucción de tantas personas en el mundo. 6. Y, acompañando ese esfuerzo por vivir cristianamente, habrá también un empeño por mejorar vuestra situación humana en sus 7 8 9 Is 49, io. Sollicitudo rei Mt 6, 33. socialis, 48. Acta 1438 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale más variados espectos : cultural, económico, social y político. La bús­ queda del Reino de Dios incluye también esas nobles realidades hu­ manas. Aquellas palabras del Señor, que ordena a los siervos de la parábola : « Negociad los talentos hasta que vuelva », no pueden ser entendidas en un sentido meramente espiritualista, como si el hombre fuera sólo alma. Cristo nos previene frente al peligro de trastocar el orden de valores y amar a las criaturas por encima del Creador : « No podéis servir a Dios y al dinero » ; pero también nos advierte del peligro de la pereza y de la cobardía, del peligro de enterrar en tierra el talento otorgado por el Señor. El desarrollo humano contribuye a la instauración del Reino. Y en ese desarrollo, cada uno debe ser protagonista. 10 11 12 13 14 Deben serlo, en primer lugar, aquellos a quienes incumbe una mayor responsabilidad social o posibilidades económicas. Estos han de re­ cordar que son sólo administradores de esos bienes y que deberán dar cuenta de su administración. Han de ser igualmente protagonistas los menos favorecidos. Lo que he escrito en la Encíclica Sollicitudo rei socialis haciendo referen­ cia a los países, ha de aplicarse también a los individuos : el de­ sarrollo humano exige espíritu de iniciativa por parte de las mismas personas que lo necesitan. Cada uno debe actuar de acuerdo con su propia responsabilidad, sin esperar todo de las estructuras sociales, asistenciales o políticas, o de la ayuda de otras personas con más po­ sibilidades. (( Cada uno debe descubrir y aprovechar lo mejor posible el espacio de su propia libertad. Cada uno debería llegar a ser capaz de iniciativas que respondan a las propias exigencias de la sociedad )). 15 16 17 Por tanto, queridos hermanos y hermanas, habéis de esforzaros en poner los medios que estén a vuestro alcance sabiendo, por otra par­ te, que hemos puesto en Dios toda nuestra confianza : « ¿Quién de vo­ sotros puede por más que se preocupe, añadir una hora al tiempo de su vida? ». 18 Le 19, 13. » Mt 6, 24. Cf. ibid., 25, 25. Cf. Gaudium et spes, 39. Cf. Pablo VI, Populorum progressio, 55. Cf. Lc 16, 2. Sollicitudo rei socialis, 44. Ibid. Mt 6, 27. 10 12 13 14 15 16 17 18 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1439 7. Presentes hoy aquí entre nosotros están hermanos y hermanas de Centroamérica que han tenido que abandonar sus lugares de ori­ gen a la busca de un refugio y de mejores condiciones de vida. Mu­ chos de ellos se encuentran en situaciones dramáticas debido a la falta de medios, a la inseguridad y a la ansiosa búsqueda de una ubica­ ción adecuada. A ellos quiero repetir unas palabras de mi último Mensaje de Cuaresma para la Iglesia universal : « Nosotros os acom­ pañaremos y os sostendremos en vuestro camino, reconociendo en cada uno de vosotros el rostro de Cristo exiliado y peregrino, recor­ dando cuanto El dijo: "Cuantas veces habéis hecho esto a uno solo de estos pequeños, me lo habéis hecho a mí" ». Sé que las diócesis mexicanas donde hay campamentos de refu­ giados están haciendo todo lo posible para organizar su acogida y asistirles en sus necesidades. Este gesto de comunión intereclesial es reconocido y agradecido de modo particular por algunos Obispos de Guatemala, que han querido estar presentes junto a sus diocesanos en esta ocasión. Me uno a ellos en su llamado a la solidaridad, a la caridad y a la justicia, para socorrer a tantos hermanos y hermanas que sufren toda clase de privaciones, lejos de sus lugares de origen. 19 8. Mi mensaje de hoy, amadísimos todos, quiere ser una nueva in­ vitación a la esperanza, a ponernos en manos de Dios, sabiendo que El cuida amorosamente de nosotros. Nos lo dice el Señor en el evan­ gelio de san Mateo que hemos escuchado : « Mirad las aves del cielo, no siembran ni cosechan, ni recogen en graneros ; y vuestro Padre celestial las alimenta. ¿No valéis vosotros más que ellas? ». Pero ésta ha de ser una esperanza activa y responsable, que lleve también al trabajo y al esfuerzo personal. Esta misma esperanza la expresaba el mensaje de Nuestra Señora de Guadalupe a Juan Diego, para infundirle confianza y fortaleza en la misión que le encomendaba : « Oye y ten entendido, hijo mío el más pequeño, que es nada lo que te asusta y aflije; no se turbe tu corazón ; no temas esa enfermedad ni otra enfermedad y angustia. ¿No estoy yo aquí que soy tu Madre? ¿no estás bajo mi sombra? ¿no soy yo tu salud? ¿no estás por ventura en mi regazo? » (Nican Mopohua). 20 Como Juan Diego, hijo predilecto de la tierra mexicana a quien he tenido el gozo de declarar Beato, también vosotros encontraréis en » Mt 25, 40; 5. Ibid., 6, 26. 20 Acta 1440 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale la Virgen de Guadalupe el consuelo en el dolor y. la fortaleza cris­ tiana para superar las dificultades. Con un grito de esperanza nos dice aún el profeta : « ¡ A c l a m a d , cielos y exulta tierra! Prorrumpan los montes en gritos de alegría, pues el Señor ha consolado a su pueblo, y de sus pobres se ha compadecido ». 21 Ahora quiero dirigir un saludo en idioma Tzotzil : Chiítlao amteletíc ta osíl, li Cajbaltiqué chas caníc, cuchaál tij amteletíc yuuné « sventa ti balumilé ti ta jún teclumé ». « Bataníc ta sjoyléc balumíl alie Ii schul mantalé sventa scotol ti crishchanoé » . /Hermanos campesinos e indígenas: Jesús os quiere, como a todos sus discípulos (( sal de la tierra y luz del mundo ». « Id por todo el mundo y proclamad la Buena Nueva a todos los h o m b r e s » ) . También un saludo en idioma Zoque : 22 s 24 25 Atzídam nasniyosatyambabáis yaquiitaubáis, Papáis schundámba wjumtam jomojabá wanjamgukiánjins tzápsojuse te Mansanóre chácpa ema te kipkúy ne kionatzoyúse te wit te itcujin ; itúba wábá mi kipsokiújin y ñostambabais te ñoskuñasómo te is Iitcúshe Otzi mi namatiaguetarítzi mitam : ¡ Mina yoki, Komi, mina yoki ! (Hermanos campesinos e indígenas : El Papa os quiere a nos de fe, difundiendo el Evangelio, haciendo a un lado la respetando la vida de la naturaleza, pero conscientes de su de trabajadores en el campo de su Reino. Con vosotros ¡Ven, Señor Jesús!). • # todos lle­ violencia, dignidad exclamo: * Mexicopoli, ad episcopos habita.* Amadísimos hermanos Obispos de México: 1. Con verdadero gozo participo en este encuentro fraterno que hemos iniciado con la solemne bendición de la nueva sede de la Con­ ferencia del Episcopado Mexicano, Aunque durante los días de mi viaje apostólico hemos compartido intensos momentos de plegaria y 11 22 23 24 25 Is 49, 13. Mt 5, 13. Me 16, 15. Mt 5, 13. Me 16, 15. * Die 12 m. Maii a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp. 1441 II de íntima comunión eclesial, me es particularmente grato dirigirme ahora a vosotros, que habéis sido puestos por el Espíritu Santo como Pastores para guiar a los fieles mexicanos al pleno encuentro con el Señor Jesús. Esta es una misión que requiere toda vuestra dedicación, particularmente ahora que nos aproximamos a la conmemoración del V Centenario de la llegada de la fe a tierras americanas. Pensar en México es referirse a una tierra bendecida por la pre­ dilección de la Madre del Señor. La acendrada piedad y devoción que tiene la Iglesia en México a Nuestra Señora de Guadalupe, es un testimonio de la honda religiosidad de sus hijos y, al mismo tiem­ po, un justo reconocimiento de la participación que la Madre de nues­ tro Señor ha tenido en la obra evangelizadora, como guía de la fe de vuestro pueblo. 2. México es una realidad que ha hecho de la fe parte de su propia identidad. La evangelización primera —como señaló el documento de Puebla— se encuentra en las raíces mismas de aquel « nuevo mes­ tizaje de etnias y formas de existencia y pensamiento que permitió la gestación de una nueva raza »- Como en los demás países de este 1 Continente, aquella evangelización ha calado profundamente en la realidad social y cultural de vuestro pueblo. Precisamente por esto, no puedo dejar de recordar las aclamaciones de muchos hijos de estas tierras cuando los visité por primera vez, al inicio de mi Pontificado : ¡ México católico ! ¡ México siempre fiel !, palabras que reflejan con toda nitidez la firme adhesión del pueblo humilde y sencillo a la Iglesia y al Evangelio que ella anuncia. Contemplando a la historia de vuestra patria, no es difícil des­ cubrir los frutos de la obra evangelizadora llevada a cabo por tantos misioneros abnegados, y que forjó una personalidad propia y original que se manifiesta en vuestras tradiciones y en la vida de vuestras Iglesias locales. Hay pasajes llenos de heroísmo cristiano que son una lección ejemplar para los mexicanos de hoy, así como para las Iglesias hermanas de América Latina. En efecto, el sacrificio de mu­ chos hijos de estas tierras, que dieron testimonio de su fe hasta el extremo, ha contribuido en gran manera a hacer fecunda la semilla del Evangelio. 1 Puebla, 5. Acta 1442 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3. Pero como en toda reali dad humana, marcada por la huella del pecado, no todo el proceso evangelizador logró sus objetivos. A ciertas contradicciones externas —aún persistentes— vienen a unirse un conjunto de factores que muestran la apremiante necesidad de una renovada evangelización que, retomando la savia vital del pueblo mexicano, dé un nuevo impulso, a partir de vuestras raíces cristianas, y se irradie con intensidad y en profundidad a todas las áreas de vuestra cultura. Es urgente, pues, asumir valientemente el desafío de una nueva evangelización de México. Evangelizar al hombre, a todos los hombres y mujeres ; evangelizar la cultura y todas las c u l t u r a s de estas tierras mexicanas. Precisamente uno de los problemas más graves que se plantea la Iglesia es constatar cómo la llamada evangelización fundante no ha desplegado toda su fuerza y posibilidades. Por ello, de­ béis entregaros a esta evangelización mediante el anuncio incansable de la verdad, del amor, de la reconciliación, de la justicia. 2 4. Os preocupa particularmente, en vuestra solicitud de Pastores, el creciente secularismo que, queriendo prescindir de Dios, crea sus propios ídolos a los que venera. A nadie se le oculta que el agnosticismo e incluso el ateísmo están presentes en el mundo moderno como una realidad inquietante. Vo­ sotros mismos sois testigos de cómo a nivel concreto se difunden como ideologías que quieren construir una sociedad sin Dios. Una vez más, ante el ineludible desafío que estas ideologías representan para la nueva evangelización, es urgente y necesario repetir incan­ sablemente que la búsqueda de Dios no es algo superficial ni superfluo para el ser humano, algo que éste puede descartar sencillamente del horizonte de su existencia. Para la persona la búsqueda de Dios se encuentra en la misma línea de su realización existencial. Hoy esto se ha verificado de una manera inesperada : los acontecimientos re­ cientes están demostrando que los intensos esfuerzos de un ateísmo convertido en sistema político no han logrado apagar en el corazón humano el ansia de encontrar a Dios. 3 El fenómeno del consumismo no está desligado del proceso secu­ larizados El deseo de poseer se ve instigado continuamente por la oferta de productos suntuosos, y con frecuencia innecesarios, que a 2 3 Cf. Cf. Evangelii nuntiandi, 19. Redemptor hominis, 30. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1443 través de la publicidad se muestran atrayentes y como capaces de colmar las aparentes necesidades y solucionar los males del hombre. Junto con la alienación que ello significa para la persona humana, el consumismo es además una ofensa continua y humillante parti­ cularmente para los pobres, a quienes a veces está vedado no ya lo superfluo, sino hasta lo más necesario para una vida digna. 5. Por otra parte, la crisis económica tan extendida y la carga de la deuda externa afectan profundamente a las gentes de vuestro país, obstaculizando en gran medida el justo desarrollo al que aspiran y que les es debido. No se trata ahora de ahondar en los conflictos so­ ciales que equejan a la sociedad mexicana, sino de promover una sociedad solidaria en la que los más pudientes se comprometan a ayudar a los menos favorecidos. Es el momento de proponer una eco­ nomía solidaria, en la que se compaginen legítimamente las exi­ gencias económicas con el respeto a la dignidad del hombre; en la que se reconozca sin ambages la prioridad del ser humano sobre los instrumentos de producción, sin sacrificar la eficacia de los mé­ todos económicos, pero que tenga en cuenta la prioridad de los va­ lores éticos. 4 6. Tampoco hay que descuidar el grave problema de los (( nuevos grupos religiosos », que siembran confusión entre los fieles, especial­ mente en los ambientes medios y marginales o pobres. Sus métodos, sus recursos económicos, y la insistencia de su labor proselitista hacen impacto, sobre todo entre quienes emigran del campo a la ciudad. Sin embargo, no podemos olvidar que muchas veces su éxito se debe a la tibieza e indiferencia de los hijos de la Iglesia, que no están a la altura de su misión evangelizadora, por su débil testimonio de una vida cristiana coherente, su descuido de la liturgia y de las manifes­ taciones de piedad popular, así como por la escasez de sacerdotes y agentes pastorales, entre otras causas. Los efectos de una catequesis y-formación insuficientes dejan a muchos fieles en lamentable de­ samparo ante la labor de captación por parte de agentes no católicos. La presencia de las llamadas « sectas » es un motivo más que suficiente para hacer un profundo examen de la vida pastoral de la Iglesia local, buscando al mismo tiempo unas respuestas y orien­ taciones sólidas que permitan conservar y fortalecer la unidad del 4 Cf. Sollicitudo rei socialis, 38-40. 1444 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Pueblo de Dios. Ante este desafío vosotros habéis establecido opor­ tunamente unas Opciones Pastorales. Estas Opciones van más allá de una mera respuesta al reto presente y quieren ser también vías para la nueva evangelización, tanto más urgentes cuanto que son caminos concretos para ahondar en la fe y en la vida cristiana de vuestras comunidades. 5 7. Es también motivo de preocupación, en especial entre los Obis­ pos del Norte de México, el fenómeno creciente de las migraciones. La búsqueda de mejores condiciones de vida empuja a muchos a di­ rigirse hacia el Norte, llenos de ilusiones por conseguir un progreso que corresponda a las expectativas propias y de la familia que se tiene o que se desea formar. Son muchos y muy complejos los pro­ blemas pastorales que os plantea esto, pero no son menores vuestros desvelos —que bien conozco— por acompañar espiritualmente a estos hermanos. Os aliento pues a seguir de cerca, cada vez con mayor solicitud y con los medios adecuados, la movilización de miles y miles de hermanos y hermanas en situación de desarraigo e incluso de peligro. No menor ha de ser el interés por el bienestar y el respeto de la dignidad humana de los emigrantes, lo cual será testimonio de una Iglesia, misterio de comunión, que se preocupa filial y solidaria­ mente por sus hijos, y los acompaña y alienta en los momentos difí­ ciles. La presencia de la Iglesia junto a los emigrantes es ineludible en la nueva evangelización. 8. Junto a las situaciones descritas, que son objeto de particular preocupación para vosotros y para toda la Iglesia, hay también otros hechos que reclaman vuestra sensibilidad de Pastores, pues, según nos recuerda el Concilio, los Obispos son también <( el principio y fun­ damento visible de unidad en sus Iglesias particulares », así como maestros de la verdad y promotores de la unidad de la fe y de la disciplina común de toda la Iglesia. 6 7 Algunos sectores eclesiales de América Latina siguen bajo el influjo de ciertas corrientes ideológicas que, obedeciendo a determi­ nados presupuestos y supeditando a éstos el mensaje revelado, han puesto en entredicho determinados puntos fundamentales de la en­ señanza católica. La Iglesia en México tampoco se ha visto libre de 5 6 7 Of. La Iglesia ante los nuevos grupos religiosos, 16.IV. 1988, Lumen gentium, 23. Cf. ibid. III. Acta Ioannis Pauli Pp. H 1445 algunos planteamientos de ciertas teologías de la liberación, que constituyen unos riesgos concretos para la fe y para la misma vida cristiana. Estas versiones equivocadas y reductivas de la liberación continúan esparciendo un espíritu de conflicto y generan dolorosas fracturas que exigen una reconciliación en torno a la Verdad que viene de Dios, y que el Magisterio de la Iglesia propone para ser creída y vivida en la plena caridad. El amor a la Iglesia reclama un esfuerzo pastoral en favor de la unidad, respetando siempre el pluralismo legítimo, pero orientado decididamente al encuentro de aquellos que están en el error, para invitarlos a rectificar y a participar de la co­ munión y de la fidelidad plenas. 8 9. La Iglesia, amadísimos Hermanos, está llamada a iluminar, desde el Evangelio, todos los ámbitos de la vida del hombre y de la sociedad. Por fidelidad a Cristo, su Fundador, ella considera misión propia la salvaguardia del carácter trascendente de la persona. Como enseña el Concilio Vaticano II, « la misión propia que Cristo confió a la Iglesia no es de orden político, económico o social. El fin que le asignó es de orden religioso. Pero precisamente de esta misma misión religiosa derivan funciones, luces y energías que pueden ser­ vir para establecer y consolidar la comunidad humana según la ley divina ». 9 Por esta vocación de servicio al hombre en todas sus dimensiones, la Iglesia se esfuerza en contribuir a la consecución de aquellos obje­ tivos que favorecen el bien común de la sociedad, sobre todo para ser (( a la vez signo y salvaguardia del cari éter trascendente de la per­ sona humana ». Por eso, como pone de relieve el mismo documento conciliar, « l a Iglesia, ... por razón de su misión y de su competencia, no se confunde en modo alguno con la comunidad política ni está ligada a sistema político alguno »." Mostraría un gran desconoci­ miento de la naturaleza de la Iglesia, quien pretendiera identificarla con un sistema o, si se prefiere, con un partido político. 10 Sin embargo, esto no significa que la Iglesia no tenga nada que decir a la comunidad política, para iluminarla desde los valores y criterios del Evangelio. A ella corresponde por su propia misión, 8 9 10 11 Cf. Libertatis nuntius, Gaudium et spes, 42. Ibid., 76. Ibid. 94 - A. A. S. Introducción. Acta 1446 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sigue diciendo el Concilio, « predicar la fe con auténtica libertad, enseñar su doctrina social, ejercer su misión entre los hombres sin traba alguna y dar su juicio moral, incluso sobre materias referentes al orden político, cuando lo exijan los derechos fundamentales de la persona o la salvación de las almas ». 12 En efecto, es un hecho fácil de constatar que muchos problemas sociales e incluso políticos tienen sus raíces en el orden moral, el cual es objeto de la acción evangelizadora y educadora de la Iglesia. Así, vemos que la vida cristiana refuerza la institución familiar, fa­ vorece la convivencia y educa para vivir solidariamente y en libertad según las exigencias de la justicia. No se trata de una injerencia indebida en un campo extraño, sino que quiere ser un servicio a toda la comunidad desde el Evangelio, en el respeto mutuo y la libertad, A este propósito, deseo hacer presente mi viva satisfacción por el clima de mejor entendimiento y colaboración que se está instaurando entre la Iglesia y las Autoridades civiles en México. Os animo a continuar decididamente en vuestro propósito de diálogo constructivo con las Autoridades. A ello contribuirá sin duda el reciente nombra­ miento de un Enviado Personal del Señor Presidente del Gobierno Me­ xicano, para facilitar de modo permanente el diálogo con la Santa Sede, en el justo marco de su recíproca soberanía y su legítima in­ dependencia. 10. Un tema que ciertamente os preocupa, como Pastores de la Iglesia en México, es el de la presente legislación civil en materia re­ ligiosa, por sus innegables y múltiples repercusiones en la vida de vuestras comunidades eclesiales. A este respecto, hago mías las pa­ labras pronunciadas por Mons. Adolfo Suárez Rivera, Arzobispo de Monterrey y Presidente de la Conferencia del Episcopado Mexicano, en su discurso inaugural de la última Asamblea Plenaria : « La Igle­ sia en México quiere ser considerada y tratada no como extraña, ni menos como enemiga a la que hay que afrontar y combatir, sino como una fuerza aliada a todo lo que es bueno, noble y bello ». Por otra parte, habéis reiterado con firmeza la enseñanza del Concilio Vati­ cano II, de que la Iglesia « no pone su esperanza en privilegios dados por el poder civil », 12 13 Tbid. iud. 13 recordando además, a los clérigos la prohibición Acta Ioannis Pauli Pp. II 1447 canónica de participar en el ejercicio de la potestad civil. Asimismo, en un Estado de derecho, el reconocimiento pleno y efectivo de la libertad religiosa debe ser a la vez fruto y garantía de las demás libertades civiles. A este respecto, cabe precisar que la libertad reli­ giosa abarca mucho más que la simple libertad de creencia o de culto. 14 Por eso el Concilio, en el documento Dignitatis humanae, puso de relieve « que la libertad religiosa se declara ya como derecho civil en muchas constituciones y se reconoce solemnemente en documentos internacionales », y, a este respecto, aquella solemne asamblea ecu­ ménica hizo un firme llamado para que « en todas partes la libertad religiosa sea protegida por una eficaz tutela jurídica y que se res­ peten los deberes y derechos supremos del hombre a desarrollar li­ bremente su vida religiosa dentro de la sociedad ». 15 16 Ante la profunda crisis de valores que afecta hoy a instituciones como la familia, o a determinados sectores de la población como la juventud, la acción de la Iglesia —que está llamada a « difundir cada vez más el reino de la justicia y de la caridad en el seno de cada nación y entre las naciones »—, ofrece también en México motivos de fundada esperanza para un fructuoso y cordial entendimiento con las autoridades civiles, con vistas al recto desarrollo de la vida so­ cial y a la prosecución del bien común para todos los mexicanos. 17 11. Las nuevas circunstancias, queridos Hermanos, exigen una de­ cidida acción evangelizadora que lleve a actitudes de mayor autenti­ cidad personal y social, y en la que participen todos los miembros de las comunidades eclesiales : sacerdotes, religiosos, religiosas y laicos. Es particularmente necesario en nuestro tiempo alentar a los laicos a que se hagan más presentes como cristianos en las realidades tem­ porales de la sociedad mexicana y que sientan, a la vez, la urgencia de participar y hacerse corresponsables en las tareas eclesiales. El deseo de una mayor participación en la vida pública por parte de los ciudadanos de vuestro país lo habéis puesto de relieve en el Plan Global de la Conferencia del Episcopado Mexicano al decir : « Observamos avances en la conciencia cívico-política del pueblo y un despertar notable con fuertes anhelos de cambio hacia la demo14 Cf. CIC 285, 3. 15 Dignitatis humanae, 15. Ibid. Gaudium et spes, 76. 16 17 Acta 1448 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cracia ». Tales signos de los tiempos han de impulsar también a los fieles laicos a un decidido compromiso para animar cristianamente el orden temporal, con el dinamismo de la esperanza y la fuerza del amor, sin arredrarse ante las exigencias de la vida pública. Un medio privilegiado, como bien sabéis, para la difusión del men­ saje cristiano son los medios de comunicación social. Así lo quiso poner de relieve el Concilio Vaticano II cuando exhortaba a los Obis­ pos a (( aprovechar la variedad de medios de que se dispone en la época actual para anunciar la doctrina cristiana » ; y, entre ellos, 18 señalaba « la prensa y los varios medios de comunicación social de que es menester usar a todo trance para anunciar el Evangelio de Cristo ». 19 Estas palabras del documento conciliar, promulgado hace vein­ tiséis años, tienen hoy una mayor actualidad si cabe. En efecto, sois muy conscientes de la necesidad en nuestros días de usar de los « mass media » para que el mensaje de Cristo llegue a todos los ambientes y la Iglesia esté más presente entre los hombres. Por otra parte, vuestra responsabilidad pastoral ha de llevaros a estar vigilantes y a formar a los fieles para que sepan usar dichos medios con inteli­ gencia, pues no es infrecuente que en ellos se difundan también ideo­ logías y modelos de vida contrarios a la fe y a la moral católica. Por todo ello, os invito a hacer un esfuerzo para que el mensaje del Evangelio y los valores que éste encarna se hagan cada vez más presentes en los medios existentes en el país y, en la medida de lo posible, la Iglesia pueda contar también con sus propios medios de comunicación social, en los que colaboren competentes e íntegros profesionales cristianos. 12. San Pablo, en la lectura que hemos escuchado durante la ben­ dición de esta sede de la Conferencia del Episcopado Mexicano, nos dice : « La palabra de Dios no está encadenada ». 20 Dicha palabra, « escuchada con atención y proclamada con valentía », 21 es el funda­ mento de la misión del Obispo como maestro de la verdad ; de la verdad que viene de Dios y que lleva a la auténtica liberación del Christus Dominus, 13. " Ibid. 2 Tim 2, 9. Dei Verbum, 1. 18 20 21 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1449 hombre, porque denuncia la falsedad de quienes buscan el dominio a través del engaño. «Conoceréis la verdad y la verdad os hará li­ bres )), nos dice el Señor en el Evangelio. 22 Al finalizar este encuentro, amados hermanos, encomiendo a Nues­ tra Señora de Guadalupe vuestros anhelos apostólicos, los logros y los fracasos, las alegrías y las tristezas, las necesidades y las esperanzas vuestras, de vuestros sacerdotes, religiosos, religiosas, agentes de pas­ toral y fieles todos de vuestras diócesis, que tan presentes están en la plegaria y en el corazón del Papa. 22 Jn 8, 32. Acta 1450 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i R O M A N A ET M A T R I T E N . DECRETUM Canonizationis Servi Dei Iosephmariae Escrivá de Balaguer, Sacerdo­ tis, Fundatoris Societatis Sacerdotalis Sanctae Crucis et Operis Dei (1902-1975). SUPER DUBIO An constet Deum tia, de tum virtutibus in Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine, in casu et ad effectum de quo Fide, de eisque Spe et Caritate cardinalibus adnexis, tum Prudentia, in gradu in Iusti­ heroico, agitur. « Christifideles omnes, cuiusvis conditionis ac status, ad perfectionem sanctitatis qua Pater ipse perfectus est, sua quisque via, a Domino vocantur » (CONC. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 1 1 ) . Con­ scientia, quam de se ipsa habet Ecclesia, quatenus est mysterium com­ munionis hominum cum Deo, singulari quadam ratione refulget in vocationis omnium baptizatorum ad sanctitatem proclamatione, quae quidem « peculiarissima habetur tamquam proprietas ipsius conciliaris magisterii eiusque veluti ultimus finis » (PAULUS V I , Motu proprio Sanctitas clarior, 19 martii 1 9 6 9 : AAS 6 1 [1969] 150). Hoc myste­ rium dum contemplatur, Christi Sponsa confirmatum quoque perspicit indeficiens suae ipsius historiae patrimonium ac veluti vocem agnoscit eorum sanctitatis testium, quos Spiritus Vivificatur nullo unquam tempore suscitare desinit, ut ad salutis consilium accipiendum homi­ nes trahat. Ad quorum testium numerum Servus Dei Iosephmaria Escrivá de Balaguer merito pertinet, non solum ob fecundum exemplum sua vita redditum, sed etiam ob vim omnino singularem qua, in prophetica Congregatio de Causis Sanctorum 1451 concordia cum Concilio Vaticano II, inde ab initio sacerdotii sui evan­ gelicam illam vocationem in omnium christianorum mentem revocare conatus est ; qua ductus sollicitudine, hoc scripsit : (( Obligatio tibi est — utique, etiam tibi — ut te sanctifiées [...]• Omnibus enim, nemine excepto, dixit Dominus : "Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater vester caelestis perfectus est" » (Camino, n. 291) ; atque etiam : (( Haec rerum discrimina, quibus mundus vexatur, penuriae sancto­ rum sunt tribuenda» (ibid., n. 301). Multiplices inter vias per quas sanctitas christiana procedit, illa, quam Iosephmaria Escrivá percurrit, indolem omnino radicalem voca­ tionis baptismalis peculiari quadam perspicuitate ostendit eamque velut in luce ponit. Ex vivida enim mysterii Verbi Incarnati con­ templatione, Dei Servus profunde perspexit quomodo, in corde hominis in Christo renati, rerum humanarum complexus cum oeconomia vitae supernaturalis arcte cohaereat et sanctificationis locus atque medium efficiatur. Iam ergo ab exeunte tertia huius saeculi decade, Iosephmaria Escrivá, tamquam verus praecursor arctissimae unitatis vitae christia­ nae, plenitudinem contemplationis « in medias quoque mundi vias » adducendam esse sensit omnesque christifideles impellere enisus est ad apostolicam Ecclesiae actionem participandam, manente quidem unoquoque in loco et condicione sibi propriis. Nuntius hic sanctificationis tum in rebus terrenis tum ipsarum re­ rum terrenarum, providenter congruens apparet cum spiritualibus no­ strae aetatis adiunctis. Praesenti enim tempore, dum valores humani sollerter extolluntur, magna simul animadvertitur proclivitas versus mundi notionem immanentem, quae ipsum a Deo seiunctum con­ siderat. Huiusmodi vero nuntius christianos invitat ad coniunctionem cum Deo quaerendam per cotidianum laborem, qui labor officium sane exstat atque fons perennis dignitatis hominis super terram ; quapropter praedicta congruentia cum temporis adiunctis talis apparet, quae, tamquam scaturigo numquam desinens lucis spiritualis, per historiae vicissitudines eadem semper sibique constans permansura esse videatur. (( Regnare Christum volumus !» : en Servi Dei agendi ratio, quae sic etiam describi potest : « Christum ponere in universae humanae actuositatis fastigium ». Servitium ecclesiale Iosephmariae Escrivá in­ ter homines in res temporales penitus immersos, et quidem in omnibus vitae ambitibus ac professionalis, motum suscitavit versus Deum ascendentem, secundum illud Domini : « Et ego, si exaltatus fuero a terra, omnia traham ad meipsum » (Io 12, 32 ~Vg.), quibus in verbis nucleum 1452 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale phaenomeni pastoralis Operis Dei compendiatum censebat. Hic im­ pulsus, quo mundus velut ab intra ad Iesum Christum perducitur, medullam constituit et quasi substantiam operis a Dei Servo collati ad laicorum promotionem fovendam. Iosephmaria Escrivá de Balaguer ortus est Barbastri in Hispania, a piissimis honestissimisque parentibus, die 9 Ianuarii, anno 1902. Decimum quintum circiter aetatis annum agens, experiri coepit suae vocationis indicia et, licet Dei consilium circa se nondum definite cognosceret, sacerdotalem condicionem idcirco amplexus est, quo ple­ nius se paratum redderet ad Dei voluntatem adimplendam. Sacrum presbyteratus ordinem Caesaraugustae recepit die 28 Martii, anno 1925. Matritum deinde se contulit, ubi, die 2 Octobris, anno 1928, vidit Domi­ num a se postulare ut Opus Dei conderet ac iugiter promoveret. Illa quidem die, postquam per annos caeleste lumen in vocaverat, verba adhibens viri caeci civitatis Iericho : ((Domine, ut videam ! » (Lc 18, 41), Dei Servus plane intellexit missionem, « veterem sicut Evangelium ac simul, sicut Evangelium, novam », ad quam exsequendam vocaba­ tur : ad amplam scilicet tutamque sanctificationis viam sternendam fidelibus ex omni sociali condicione, et quidem in mundo, per adim­ pletionem nempe, perfecte atque ex Dei amore, laboris professionalis ofiiciorumque vitae cotidianae, sine ulla sui ipsius status mutatione. Paulo post, die 14 Februarii, anno 1930, divina gratia adiutus, Ioseph­ maria Escrivá intellexit Operis Dei apostolatum inter mulieres quoque exercendum esse. Cui missioni perficiendae, semper Episcopi dioecesani benedictione confirmatus, totum se dedit. Inde a primordiis, Dei Servus peramplum exercuit apostolatum apud omnes societatis coetus, praesertim vero inter pauperes et aegro­ tos in matritensibus suburbiis vel nosocomiis languentes. Perdurante hispanico bello civili, Iosephmaria Escrivá vim expertus est furoris religionem insectantis atque cotidianae heroicitatis experimenta dedit, orationi ac paenitentiae operibus necnon infatigabili sacri ministerii perfunctioni naviter incumbens. Cito eius fama sanctitatis diffusa est et, post expletum bellum civile, ipse multas ab Episcopis accepit invitationes, ut exercitia spiritualia clericis praedicaret, plurimum ita conferens ad christianam vitam in Hispania restituendam. Reli­ giosa etiam Instituta non pauca pastorali sua sollicitudine iuvit. Simul vero permisit Dominus ut super Servi Dei umeros pondus reci­ derei contradictionum, quibus ipse semper ignovit, adeo ut detractores tamquam benefactores haberet. Congregatio de Causis Sanctorum 1453 Haec autem Crux ita fuit caelestium benedictionum fons, ut Servi Dei apostolatus mira celeritate extenderetur. Die 14 Februarii, anno 1943, ipse condidit Societatem Sacerdotalem Sanctae Crucis, cum Opere Dei indissolubili modo coniunctam, quae, dum laicorum mem­ brorum sacram ordinationem eorumque incardinationem in servitium eiusdem Operis possibilem reddebat, id quoque effecit, ut sacerdotes dioecesibus incardinati, ad sanctitatem quaerendam in sacri ministe­ rii exercitio sub exclusiva dependentia sui cuiusque Ordinarii, spiritum atque modum asceticum Operis Dei participare possent. Quapropter, cum sua ipsius tum praedictae Societatis opera, sacerdotalis forma­ tionis fovendae exemplum exstat. Anno 1946, Iosephmaria Escrivá Romae domicilium sibi constituit; annis vero 1947 et 1950 obtinuit ut Opus Dei tamquam institutum iuris pontificii approbaretur. Indefessa caritate atque operosa spe Operis Dei diffusionem in plures nationes ita promovit sapienterque moderatus est, ut multi ubique laici suorum officiorum in Ecclesiae missione participanda conscii redderentur. Incepta vere praecursoria in ambitu evangelizationis atque humanae promotionis ad effectum deduxit ; ubique vocationes ad sacerdotium vel ad statum religiosum suscitavit ; laboriosa aggressus est itinera in Europam et Americam, ut Ecclesiae doctrinam diffunderet. Praesertim vero se dedit curan­ dae formationi Operis Dei membrorum, cum sacerdotum tum laicorum, virorum atque mulierum, ut solidam iisdem infunderet vitam spiri­ tualem una cum exemplari adhaesione Magisterio Ecclesiae atque ardenti animarum zelo, qui ad personalem apostolatum erga singulos exercendum eos duceret. « Omnes cum Petro ad Iesum per Mariam ! » : quae verba adaequate exprimunt flagrans studium, quo sine intermis­ sione Dei Servus aestuavit quodque aliis praedicavit inde ab initio sui sacerdotii. Praecipua vero eius lineamenta non in egregiis tantum animi do­ tibus, quibus ad agendum praeditus erat, sed in ipsius vita orationis, necnon in assidua illa experientia unitiva qua vere effectus est peragrans contemplativus, reponenda esse videntur. In fidelitate erga charisma receptum, exemplar fuit heroicitatis in cotidianae vitae adiunctis, nempe in oratione continua, in mortificatione, quam numquam inter­ mi ttebat, « tamquam cordis pulsationem », in assiduo actu Deum semper et in omnibus praesentem videndi, quo ad summam cum Deo unionem perveniebat etiam dum in mundi fragore versabatur vel sine requie labori operam dabat. In contemplatione mysterii trinitarii iugi- 1454 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ter defixus, divinam filiationem in Christo tamquam fundamentum habuit totius vitae spiritualis, in qua sane fidei fortitudo et apostolica audacia ex caritate orta cum filiali sui traditione in manus Dei Patris congruenter componebantur. Sanctissimam Eucharistiam flagrantissime amavit et Sacrosanctum Missae Sacrificium velut « centrum ac radicem vitae christianae » con­ stanter consideravit ; Paenitentiae Sacramenti receptionem apud omnes iugiter fovit; teneram coluit devotionem erga Beatissimam Virginem, (( Matrem Dei et Matrem nostram », necnon erga Sanctum Ioseph et Angelos Custodes. Ecclesiam totis sui sacerdotalis cordis viribus di­ lexit, seque in holocaustum obtulit reparationis ac paenitentiae pro peccatis, quibus homines vultum eius maculant. Dum mira Servi Dei apostolatus fecunditas omnibus manifeste patebat, ipse tamen cense­ bat se esse solum « instrumentum ineptum et surdum », « fundatorem sine fundamento » vel (( peccatorem qui Iesum Christum ad insaniam usque diligit ». Dei Servus mortuus est Romae, die 26 Iunii, anno 1975. Tunc temporis inter membra Operis Dei 60.000 laici fideles ex 80 nationibus adnumerabantur, sacerdotes autem eidem Operi incardinati fere mille erant et ubique florebant incepta apostolica, inter quae scholae non paucae necnon studiorum universitates atque promotionis socialis se­ des. Scripta vero Servi Dei, quorum exemplaria typis edita ad sexagies centena milia fere perveniunt, operibus classicis de re spirituali ac­ censentur. Sanctitatis autem fama, qua Iosephmaria Escrivá vivus praesta­ bat, adeo post eius mortem percrebuit, ut multis in nationibus verum portentum devotionis popularis nunc considerari queat. Canonizationis Causa inita est Romae, die 19 Februarii, anno 1981, et duobus Proces­ sibus aeque principalibus constat, quorum alter Matriti alter vero Romae instructi sunt, quique respective ad conclusionem pervenerunt diebus 26 Iunii, anno 1984 et 8 Novembris, anno 1986. Quaestio deinde agitata est apud Congregationem de Causis Sanctorum, et quidem primum, die 19 Septembris, anno 1989, in Congressu Peculiari Consul­ torum, moderante Fidei Promotore Generali Rev.mo D.no Antonio Petti ; deinde, die 20 Martii, anno 1990, in Congregatione Ordinaria Pa­ trum Cardinalium et Episcoporum, ponente Em.mo Cardinali Eduardo Gagnon. Et in utroque Coetu, dubio num constaret de heroicis Servi Dei virtutibus, responsum affirmativum est latum. Congregatio de Causis Sanctorum 1455 Facta de hisce omnibus Summo Pontifici Ioanni Paulo II fideli relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis accepit atque mandavit ut Decretum super heroicis Servi Dei virtutibus appararetur. Quod cum rite factum esset, accitis hodierna die Cardinalibus, in­ frascripto Praefecto, necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secre­ tis ceterisque de more convocandis iisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : tum in Iustitia, Servi Constare Deum tum Temperantia Dei Societatis effectum de virtutibus in et Iosephmariae Sacerdotalis de quo proximum, Fortitudine, Escrivá Sanctae theologalibus Fide, Spe necnon cardinalibus iisque de Crucis de adnexis, Balaguer, et in et Dei, Prudentia, gradu Sacerdotis, Operis Caritate in heroico, Fundatoris casu et ad agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri iussit. Datum Romae, die 9 mensis Aprilis A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . Ç& Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis II S Y R A C U S A N A SEU R A G U S I E N . DECRETUM Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae a Sacro Corde Iesu (in saec.: Mariae Schininà), Fundatricis Congregationis Sororum a S. Corde Iesu (1844-1910). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Maria Schininà ortum duxit Ragusae in Sicilia, die 14 mensis Aprilis anni 1844, nobilibus ex parentibus, christianis moribus prae­ stantibus. Suadente loci episcopo, religiosum Institutum propria in urbe condidit, cuius peculiaris finis esset caritatis opera exercere. Quae antea dives erat, facta est pauper cum pauperibus, pro quibus 1456 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ostiatim etiam emendicare non erubuit. Sanctitudinis fama circum­ data, die 11 Iunii anno 1910 in Ragusae Domino obiit. Eam autem heroum in modum christianas et religiosas virtutes coluisse Ioannes Paulus II fel. regn., servatis de iure servandis, die 13 mensis Maii anni 1989 declaravit. Porro, ut eidem Venerabili Servae Dei beatorum caelitum hono­ res rite decernerentur, actores Causae huius, novae legi procedendi in huiusmodi Causis obsequentes, aliquam miram, quae ferebatur, sana­ tionem divinitus patratam deprecante eadem Venerabili Apostolicae Sedi ad cognoscendum obtulerunt. Qui quidem asserebant dominam Angelinam Tarantino Veltri, undequinquagesimum aetatis annum agentem, nocte diei 22 Ianuarii anni 1977, in valetudinario (( Mariano Santo » urbis Consentinae, convaluisse, prolata a medicis infausta quoad vitam prognosi, extemplo, perfecte ac stabiliter a syndrome broncho-asmatico occlusivo et a gravissima insufficientia spirandi. Super huiusmodi miro eventu adornatus est in Curia archiepisco­ pali Consentina a die 5 Martii anni 1981 ad diem usque 11 Ianuarii subsequentis anni 1982, Cognitionalis, quem vocabant, Processus, cuius iuridica vis et auctoritas est agnita per Decretum Congregationis pro Causis Sanctorum die 17 mensis Decembris anni 1983 editum. Instante dein Rev.do P. Antonio Ricciardi, O.F.M. Conv., Postulatore Causae, huius inquisitionis acta, praehabito voto duorum ex officio medico­ rum, subiecta sunt examini Consultae Medicae huius Congregationis; cuius periti sodales, in coetu diei 25 Octobris anni 1989, omnibus attente perpensis, censuerunt agi de preternaturali eventu. Ventum est igitur ad theologicam eiusdem sanationis discepta­ tionem et quidem primum, die 2 mensis Februarii huius decurrentis anni 1990, in Congressu Peculiari Consultorum theologorum, modera­ tore Rev.mo D.no Antonio Petti, Fidei Promotore Generali ; postea, die 13 Martii hoc eodem anno, in Ordinaria Congregatione Patrum Cardinalium et Episcoporum, huic Dicasterio praepositorum, ad Vati­ canum coadunata, ponente Exc.mo D.no Hieronymo Grillo, Episcopo Centumcellarum-Tarquiniensi. Et utroque in Coetu, proposito dubio : « An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur » cunctis suffragiis responsum est datum affirmativum. Facta postmodum de hisce omnibus rebus per infrascriptum Cardi­ nalem Praefectum fideli relatione, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, Decretum super miraculo praefato conscribi iussit. Congregatio de Causis Sanctorum 1457 Quod cum rite factum esset, accitis ad Se hodierna die subscripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secre­ tis Congregationis, ceterisque de more convocandos, eisque astantibus, Beatissimus intercedente de Pater declaravit : Venerabili instantánea, Tarantino Veltri ficientia spirandi. perfecta a Constare Serva Dei ac syndrome Maria duratura de miraculo a Sacro Corde sanatione broncho-asmatico et a Deo patrato, Iesu, videlicet dominae a Angelinae gravissima insuf­ Voluit insuper Sanctitas Sua ut hoc Decretum in vulgus ederetur et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 9 mensis Aprilis A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S . archiep. 3$i Eduardus Nowak tit. Lunensis, a Secretis III ANGELORUM Canonizationis Ven. Servi Dei Iosephi Mariae de Yermo y Parres, Sa­ cerdotis, Fundatoris Congregationis Servarum S. Cordis Iesu et Pau­ perum (1851-1904) SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Lucem vidit Servus Dei die 10 mensis Novembris anno 1851 in loco cui nomen Jalmolonga, intra fines provinciae et dioeceseos Tolucensis in Mexico, unicus filius advocati Emmanuelis de Yermo et Iosephae Parres, legitimorum coniugum catholica religione clarorum. Quindecim cum esset annorum Congregationem Missionis ingressus est, ex qua semel et iterum ob infirmam exiit valetudinem, constans ta­ men in vocatione ad sacerdotium, ad quod utique, peractis rite stu­ diis, pervenit. Enituit statim apostolico fervore dicendique facultate conspicuus. Eodem tempore fuit et a secretis Curiae episcopalis Leoniensis et secretarius Academiae philosophicae-theologicae a Sancto Thoma Aquinate. Nominatus deinde cappellanus cuiusdam pauperis 1458 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ecclesiae ad extremam urbis Leonensis partem, condidit Hospitium a Sacro Corde pro puerulis, pueris et derelictis senibus recipiendis alendisque, adiuvantibus quibusdam dominulis, quae initium constitue­ runt Congregationis Sororum Servarum S. Cordis Iesu et Pauperum a Servo Dei fundatae. Annus pestilentissimus tunc secutus est, et prae­ fatum Hospitium factum est nosocomium ; et propter Servi Dei ac­ tuositatem ea tempestate exercitam, civitatis Gubernator eum « gigas caritatis » appellavit. Oeconomicis coactus rationibus, Dei famulus ad archidioecesim Angelorum se contulit, ibique incardinatus, sacerdotale ministerium eodem ac antea fervore exercuit, potissimum praedicationem. Falso et inique de gravi re accusatus, tacuit nec se coram episcopo defen­ dit, ut Christum Dominum coram Pilato tacentem imitaret. Infamis tamen calumnia haud minuit christifidelium in Servum Dei reveren­ tiam et benevolentiam. Laboribus potius quam aetate fractus, ob­ dormivit in Domino die 20 Septembris anno 1904 in urbe Angelopoli, maxima veneratione sanctitatisque fama condecoratus. Eum heroicas coluisse virtutes Ioannes Paulus II, servatis ex iure servandis, die 7 mensis Septembris a. 1989, declaravit. Ut autem eidem Venerabili honores legitime decernerentur Bea­ torum Caelitum, Causae actores miram quandam, quae dicebatur, sanationem, eodem deprecatore, Apostolicae Sedi ad cognoscendum obtulerunt. Cuius asserti miraculi summa est haec : Maria Helena de Alba Macias, religiosa professa ex Instituto ab ipso Venerabili condito, ortu Mexicana septuaginta et quinque annorum, fervidis precibus adhibitis ad implorandum caeleste ipsius Venerabilis patro­ cinium, nocte inter diem 17 et 18 mensis Octobris anni 1971 protinus, perfecte stabilique modo, cum esset edicta a medicis prognosis valde reservata, convaluit ab ulcere ischaemico dexteri pedis. Super huiusmodi miro eventu adornatus est, mensibus Iulio et Augusto anni 1981, processus cognitionalis apud curiam archiepisco­ palem Angelorum, de cuius auctoritate et iuridica forma exiit Decre­ tum diei 20 Octobris anni 1989. Exinde, instante Rev.do P. Theodoro Zamalloa, O. SS. Trinitatis, postulatore legitime constituto in Causa canonizationis praedicti Venerabilis, acta et documenta iuridicae dictae inquisitionis subiecta sunt iudicio Consultae Medicae. Quae, coadunata die 28 Februarii anni huius decurrentis, omnibus mature perpensis, censuit sanationem superius descriptam' explicari haud posse iuxta hodiernae artis medicae leges. Congregatio de Causis Sanctorum Hinc ventum est ad theologicam assertae 1459 mirae sanationis di­ sceptationem. Quod factum est primum, die 23 mensis Martii hoc eodem anno, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, mo­ deratore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; deinde, die 24 subsequentis mensis Aprilis, in Palatio Apostolico Va­ ticano, in Coetu Ordinario Patrum Cardinalium et Episcoporum huic Congregationi praepositorum, ponente Exc.mo ac Rev.mo Domino Pau­ lino Limongi, Archiepiscopo titulari Nicaeensi in Haemimonto. Et in utraque congressione, posito dubio (( An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur », omnes adfirmando respon­ derunt. De omnibus hisce rebus rite certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, indulta dispensatione super legendo coram Se prae­ senti Decreto, declaravit : cessioni buto, Constare de miraculo a Deo patrato, inter­ Venerabilis Servi Dei videlicet de Iosephi instantánea, Mariae perfecta ac de Yermo duratura y Parres sanatione tri­ Sororis Mariae Helenae de A Iba Macias ab ulcere ischaemico torpescenti dexteri pedis, extenso cum signis, in in superfìcie subiecto et senili, profundo ac hypertenso et doloroso, superinfectionis obeso. Hoc autem Decretum publici fieri iuris et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 26 mensis Aprilis A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. 8 S. © Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Acta 1460 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO PRO EPISCOPIS i BOTUCATUENSIS-PIRACICABENSIS DECRETUM de mutatione finium Quo aptius Christifidelium pastorali curae consuli possit, Exc.mi P P . D D . Antonius Maria Mucciolo, Archiepiscopus Botucatuensis, et Eduardus Koaik, Episcopus Piracicabensis, unanimi consensu ab Apostolica Sede expostulaverunt ut suarum circumscriptionum eccle­ siasticarum fines aliquantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Caroli Furno, Archiepiscopi titularis Abaritani et in Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem Christifidelium bono profuturam, vigore specialium facultatum, sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia P P . II, tributarum, oblatas preces benigne accipiendas esse censuit. Quapropter suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse haben­ tium vel habere praesumendum consensu, hoc Decreto perinde vali­ turo ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, distrahit reli­ quam partem Municipii vulgo nuncupati Anhembi, dioecesi Piracicabensi pertinentem, et in perpetuum archidioecesi Botucatuensi adnectit, ita ut integrum territorium eiusdem Municipii, prout in praesens a lege civili circumscribitur, intra fines archidioecesis Botucatuensis exstet. Quamobrem documenta et acta praefatae partis Municipii Anhembi fideles ac bona temporalia forte respicientia a Curia Piracicabensi ad Curiam Botucatuensem, quam primum, transmittantur. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memora­ tum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia Gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere impo- Congregatio pro 1461 Episcopis sito ad eandem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 27 mensis Aprilis anno 1990. :£8 BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus L. © S. J$i Iustinus Rigali, a Secretis In Congr. pro Episcopis tab., n. 322/90. PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 29 Septembris 1990. — Cathedrali Ecclesiae Tarnoviensi R. D. Iosephum ¡Zycinski, Decanum Facultatis Philosophiae Pontificiae Aca­ demiae Teologicae Cracoviensis. die 6 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Albinganensi-Imperiae R. D. Marium Oli veri, e clero dioecesis Aquensis, Consiliarium Nuntiaturae apud Nuntiaturam Apostolicam in Italia. die 12 Octobris. — Cathedrali Eccclesiae Camposinae R. D. Ioan­ nem Corso, e Societate S. Francisci Salesii, Praelatum Auditorem Tri­ bunalis Rotae Romanae. die IS Octobris. — Praelaturae territoriali Pompeianae R. P. Fran­ ciscum Xaverium Toppi, ex Ordine Fratrum Minorum Capuccinorum, quem constituit Delegatum Pontificium Sanctuarii Beatissimae Vir­ ginis Mariae a Sanctissimo Rosario in Valle Pompeia et ad dignita­ tem archiepiscopalem elevavit. 95 - A. A. S. 1462 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Dal 30 Settembre al 28 Ottobre 1990 si è tenuta in Vaticano, alla presenza del Santo Padre, l'VIII Assemblea Generale del Sinodo dei Vescovi. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 14 settembre 1990. I/Em.mo Signor Cardinale Achille Silvestrini, Membro del Pontificio Consiglio per la Promozione del­ l'Unità dei Cristiani. 15 » » Il Prof. Riccardo Chieppa, Consultore dello Stato della Città del Vaticano. 26 » » L'Em.mo Signor Cardinale Edmund Casimir Szoka, Mem­ bro del Consiglio dei Cardinali e Vescovi della Sezione per i Rapporti con gli Stati della Se-greteria di Stato, e Membro delle Congrega­ zioni per i Vescovi e per VEvangelizzazione dei Popoli. 6 ottobre » Gli Em.mi Signori Cardinali William W. Baum, Joseph Ratzinger, Franciszek Macharski, John Joseph O'Connor, Jean-Jérôme Hamer, Jozef Tomko, Membri della Congregazione per i Vescovi « in aliud quinquennium ». » » » Gli Em.mi Signori Cardinali Antonio Innocenti e Paul Augustin Mayer, Membri della Congregazione per i Vescovi fino al compimento delV80° anno di età. » » » Gli Em.mi Signori Cardinali FrancisL..Annze,...„Andrzex Maria Deskur, Edouard Gagnon, Membri del­ la Congregazione per le Cause dei Santi « in aliud quinquennium ». L'Em.mo Signor Cardinale Jean-Jérôme Hamer, Membro della Congregazione per la Dottrina della Fede « in aliud quinquennium ». 9 » » L'Em.mo Signor Cardinale Paul Augustin Mayer, Mem­ bro della Congregazione per la Dottrina della Fede fino al compimento dell'80° anno di età. Diarium Romanae Curiae 1463 ONORIFICENZE Con Brève Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito: II Collare dell'Ordine Piano: 24 aprile 1990. A S. E. il sig. Mario Soares, Presidente della Repubblica (Portogallo). Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Gran Croce dell'Ordine Piano: 5 settembre 1988. A S. 20 febbraio 1990. A S. 13 marzo » A S. 4 aprile » A S. E. E. E. E. il il il il sig. sig. sig. sig. Troels Münk (Danimarca). Francisco Javier Cuadra Lizana (Cile). Rudolf Kirschläger (Austria). Jerzy Kuberski (Polonia). La Gran Croce dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe civile: 27 gennaio 1990. Al sig. Giovanni dei Marchesi Serlupi Crescenzi (Roma). 3 maggio » Al sig. Vittorio Trocchi (Roma). La Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe civile: 15 settembre 1989. Al sig. Dungia Mosi Nagifi (Zaïre). Al sig. Lucien Champenois (Francia). 29 » Al sig. Antonio Lojacono (Civitavecchia-Tarquinia). 10 ottobre Al sig. Ernst Träger (Freiburg im Breisgau). » » Al sig. Giuseppe Pellegrinelli (Bergamo). 30 novembre Al sig. Gianfranco Mai (Bergamo). » » Al sig. Silvio Piccinelli (Bergamo). » » 22 febbraio 1990. Al sig. Giuseppe Toniolo (Pisa). Al sig. Angelo Agnes (Avellino). 26 marzo Al sig. Jorio Borchi (Prato). 31 » La Commenda dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe civile: 6 novembre 1987. » » » 1988. 28 agosto 16 gennaio 1989. » 24 » 19 febbraio » 28 7 aprile » » » Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. Lyman Stebbins (New York). Bernard Carroll (New York). Frank William Voisin (Hamilton). Gino Tapinassi (Roma). Joseph Maxfield Warren (Saint Paul and Min­ neapolis). Al sig. Heinrich Zunterer (München und Freising). Al sig. Arnaldo Vannucchi (Pitigliano-Sovana-Orbetello). Al sig. Antonio Da Ros (Vittorio Veneto). Acta 1464 Apostolicae 24 aprile 1989. Al sig. » Al sig. 11 giugno 7 settembre 1989. Al sig. » Al sig. » » » » Al sig. » » » Al sig. » » 17 Al sig. 10 ottobre » 12 » 31 9 novembre Al Al » Al Al » » Al » » 2 gennaio 1990. Al » Al » Al » » 10 » » Al » Al 18 » Al » » 20 Al » 24 Al » » 30 » Al 31 » » Al febbraio 1 Al 7 » » Al » » » Al 9 » Al » » » Al ». Al 14 » » Al » » » Al » » 16 Al » » » Al » » » Al 21 » » Al 27 » » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. » » 9 marzo » » » » » » » » » » 20 29 31 8 » » » aprile » 30 8 » » » » giugno » » » » 21 » » Sedis - Commentarium Officiale Hervé Hof er Bury (Paris). Giuseppe Maoli (Rieti). Pierre Bédikian (Iskanderiya). Emile Bazergui (Iskanderiya). Raphaël Atallah (Iskanderiya). Roupen Nalbandian (Iskanderiya). Heinrich F. J. M. van den Erenbeemt (s'Hertogenbosch). Otto Meyer (Augsburg). Hugh McLaughlin (Armagh). Nicholas Lundberg (Dublin). Anthony Idowu George (Lagos). Alphonsus Bamidele Abiodun Obilana (Lagos). Franco G. Astuto (Italia). Umberto Pelizzola (Italia). Alberto Lombardi (Italia). Imre Höfle (Caracas). Michele Santarella (Ravenna-Cervia). Claudio Modena (Chioggia). Josef Rötzer (Linz). Théodore Mangiapan (Tarbes et Lourdes). Giorgio Giovando (Ivrea). André Courtaigne (Paris). Henry Nové-Josserand (Lyon). Vincenzo Tarsia (Agrigento). Giuseppe D'Urso (Roma). Virgilio Cassio (Roma). Luigi Bafanelli (Roma). Arshad Yassin Rashid (Babilonia dei Caldei). Hussam Bethoun Rassam (Babilonia dei Caldei). François Journel (Paris). Richard Lai Pong Chong (Kuala Lumpur). Gonzalo Rey Lama (Santiago de Compostela). Pietro Mancinelli (Roma). Andrea Burresi (Siena-Colle di Val d'Elsa-Montalcino). Franco Campanale (Bari-Bitonto). Vitantonio Carlomagno (Cassano all'Jonio). Giuseppe Giacomini (Padova). Peter Hasler (Città del Vaticano). Roberto Mancinelli (Roma). Giovanni Proietti (Italia). Fabrizio Cattuzzo (Fiesole). Olinto Brandi (Fiesole). Giorgio Pennacchi (Porto-Santa Rufina). Filippo Dozzi (Roma). Vittorio Erario (Italia). Lamberto Ottaviani (Roma). Diarium Romanae Curiae 1465 II Cavalierato dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe civile: os co 27 gennaio 1988. Al sig. » » » Al sig. » » » Al Sig. » » » Al sig. » marzo Al sig. » » Al sig. » » » Al sig. 14 aprile » Al sig. » 4 maggio Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » Al sig. » » » » Al sig. » giugno Al sig. » » » Al sig. » » Al sig. » Al sig. » » » » Al sig. Al sig. » » » Al sig. » Al sig. » » )) Al sig. » )) » » » Al sig. » » » Al sig. » Al sig. » » 15 Al sig. » » » » Al sig. 27 » Al sig. » » » » Al sig. 13 ottobre Al sig. » » » » Al sig. Al sig. » » Al sig. » » » Al sig. » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » » Al sig. » » Al sig. » » » Al sig. » » Peter Anthony Campbell (San Diego). Floyd Daniel Dillabough (San Diego). George Aloysius Leo Leeher (San Diego). Irving William Parker (San Diego). Daniel Kavka (Passaic). George Pegula (Passaic). Michael Timko (Passaic). Robert E. Scholly (Rockville Centre). Victor R. Coudert, Jr. (Bridgeport). William Gallagher (Bridgeport). Bernard D. Helfrich (Bridgeport). Carleton H. Pember (Bridgeport). Daniel E. Ryan (Bridgeport). John N. Dempsey (Norwich). Henry Durham (Norwich). Peter A. LaMalfa (Norwich). Jeremiah J. Lowney (Norwich). Salvatore A. Mazzotta (Norwich). Hubert A. Neilan (Norwich). William F. O'Neil (Norwich). Walter 0'Sullivan (Norwich). Kennetth M. Parazych (Norwich). Daniel B. Ryan (Norwich). Leo C. Tetreault (Norwich). Richard John Sayour (Newton). Victor Anthony Sayour (Newton). Petrus Leonardus Houben (Roermond). Matthew Henry van Heugten ('s-Hertogenbosch) Robert B. Barnett (Mobile). Edward A. Betancourt (Mobile). William M. Bowen (Mobile). Lee J. Bruno (Mobile). Emanuel Carter (Mobile) J. Brandiey Donaghey (Mobile). Thomas L. Doyle (Mobile). Michael Ford (Mobile). 0. Joseph Hamburger (Mobile). W. Harold Grant (Mobile). John Navin Hecker (Mobile). Robert A. Hedstrom (Mobile). Richard Hodges (Mobile). Mitchell M. Kalifeh (Mobile). Calvin P. Keith (Mobile). James Loftin (Mobile). William H. McDermott (Mobile). John P. Macnamara (Mobile). Herbert R. Noi etto (Mobile). Arthur R. Outlaw (Mobile). 1466 Acta 13 ottobre 1988. Al ». Al » Al » Al » » » Al » » Al » » » Al » » » Al » » » Al » 15 Al Al 3 dicembre » » Al » » » Al » Al » » 4 gennaio 1989. Al » » Al » » » Al » » Al » » » Al » » » Al » Al » » Al » » » Al » » Al » Al 1 febbraio » Al » » » Al » Al » » Al » » Al » » » Al » Al » Al » » » Al » » » Al » » » Al » » » Al » » Al » » Al » » » Al » » Al » » » Al » » » Al » » » Al » » » Al » » Al » » » Al » » » Al » » » Al » » » » » » » » » Apostolicae sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sigsig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Sedis - Commentarium Officiale Henry E. Patrick (Mobile). James M. Seals (Mobile). Sam Shippen (Mobile). Gordon G. Smith III (Mobile). Frederick T. Stuardi (Mobile). Joseph V. Torrans (Mobile). Luis M. Williams (Mobile). Joseph H. Wilson (Mobile). Samuel A. Zoghby (Mobile). John J. Gallivan (Salt Lake City). Antonio Díaz-Infante Ortuño (San Luis Potosí) Carlos González Ramírez (San Luis Potosí). Manuel Gómez Madrazo (San Luis Potosí). Emerson S. Sturdevant (Salt Lake City). Patrick Brannigan (Paterson). Dominic Calabrese (Paterson). Kenneth Foster (Paterson). William M. Kearns (Paterson). Jamie Llanso (Paterson). Anthony Lopez (Paterson). Frank Lynch (Paterson) Robert Mulcahy (Paterson) Edward Sebelle (Paterson). Albin Stolarik (Paterson). Lawrence J. Baldwin (New Orleans). Tom Benson (New Orleans). John F. Bricker (New Orleans). Ernest A. Carrere Jr. (New Orleans). James A. Comiskey (New Orleans). Ernest J. Cook, Jr. (New Orleans). James E. Cunningham (New Orleans). Charles I. Denechaud III (New Orleans). Harold S. Dey (New Orleans). David Dixon (New Orleans) Michael H. Ellis (New Orleans). William F. Finegan (New Orleans). Henry J. Friloux, Jr. (New Orleans). J. Donald Garvey (New Orleans). Lawrence D. Garvey (New Orleans). Maurice J. Hartson, I I I ( N e w Orleans). Henry L. Houin, Jr. (New Orleans). Norman Kerth (New Orleans). John B. Levert, Jr. (New Orleans). T. Benbury Lockett (New Orleans). Thomas C. Mancini (New Orleans). Charles C. Mary, Jr. (New Orleans). Alden J. McDonald, Jr. (New Orleans). Robert C. Mclntyre (New Orleans). Robert L. Menard (New Orleans). Diarium CO co 1 febbraio 1989. Al » » » Al » » » Al » » » Al » » Al » » » Al » » » Al » » » Al » » Al » » » Al » » » Al » » Al » » Al » » Al » » » Al » » » Al » » Al » » » Al » » » Al » » » Al » » 18 Al 11 aprile » Al » Al 23 maggio 22 luglio » Al » » » Al » » » Al Al ottobre » Al 8 novembre » » » » Al » » » Al » Al » Al 5 dicembre » 10 gennaio 1990. Al » » Al 13 Al » 1 febbraio Al » » » Al 7 » Al » » » Al » 10 » » » Al » » Al » 16 » Al 21 » Al » » 27 Al » 17 marzo Al » 20 » Al » 3 aprile » Al » 8 Al » » » Al » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Romanae Curiae 1467 E. J. Ourso (New Orleans). Thomas P. Perkins, Sr. (New Orleans). Olaiborne Perrilliat (New Orleans). Peter Quirk (New Orleans). Anthony Rachal (New Orleans). Michael J. Rapier (New Orleans). E. Howard Read (New Orleans). Reynard Rochon (New Orleans). Stephen B. Rodi (New Orleans). Jerry E. Romig (New Orleans). J. Garic Schoen (New Orleans). Gerald L. Schroeder (New Orleans). John F. Screen (New Orleans). William S. Smith (New Orleans). Frank B. Stewart, Jr. (New Orleans). Benjamin Toledano, Jr. (New Orleans). Jerome L. Tujague (New Orleans). Basile Uddo (New Orleans). Joseph F. Uddo, Jr. (New Orleans). Frank H. Walk (New Orleans). Winandus M.L.M. Kinels (Roermond). Leon K. Poche (Lafayette). Francis Gerard Bulber (Lake Charles). John William Brent (Atlanta). Rawson Haverty (Atlanta). Hugh Spalding (Atlanta). Jesús Díaz-Infante Ortuño (San Luis Potosí). Anthony A. Aremu (Oyo). Anthony Adeleke (Oyo). Joseph 0. Fasunhan (Oyo). Philip Aloysius Timmermans (Rotterdam). Otto Deden (Rotterdam). Mariano Moronta (Los Teques). Eugene Gillan (Armagh). Georg Rosmus (Passau). Franz Ilg (Passau). Charles Chanagnon (Lyon). Charles Manterde (Lyon). Bruno Babbi (Civitavecchia-Tarquinia). Mario Gargiulo (Civitavecchia-Tarquinia). François Rabourdin (Paris). Alberto Goroni (Roma). Wilhelm Plöger (Essen). Angelo Nardinocchi (Roma). Roman Fringeli (Città del Vaticano). Jean Barbero (Fréjus-Toulon). Nello Felicini (Fiesole). François José M. de Bertoult (Soisson). Fabrizio Di Gregorio (Sabina-Poggio Mirteto). 1468 8 30 eo 21 29 Acta aprile » maggio » » » » 6 giugno » » 21 1990. Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al Al » Apostolicae sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Sedis - Commentarium Officiale Alfredo Nicolai (Sabina-Poggio Mirteto). Dominique Merlet (Paris). Roger Thirot (Paris). Franco Selva (Roma). Nicola Giordano (Taranto). Angelo Raffaele Lazzaro (Taranto). Bruno Del Pio (Roma). Giuseppe Montalbotti (Roma). Angelo Maria Angeletti (Roma). Antonio Pelosi (Viterbo). NECROLOGIO 16 settembre 1990. Mons. Héctor Jaramillo Duque, Vescovo di Sincelejo (Colombia). 17 » » Mons. Herman Eberhard Spiess, Vescovo tit. di Cemeriniano. 18 » » Mons. Giuliano Agresti, Arcivescovo di Lucca (Italia). 22 » » Mons. Carlo Cavallera, Vescovo emerito di Marsabit (Ken ja). 27 » » Mons. John Thomas Durkin, Vescovo emerito di Louis Trichard-Tzaneen (Sud Africa). 29 » » Mons. Raffaele Forni, Arcivescovo tit. di Egina. » » » Mons. Volodymyr Malanczuk, Vescovo tit. di Epifania di Siria. 8 ottobre » Mons. Karl-August Siegel, Vescovo tit. di Sinnipsa. 16 » » Mons. Celestino Enverga, Vescovo di Daet (Filippine). 17 » » Mons. Francisco Orozco Lomelin, Vescovo tit. di Vita. 23 ottobre » Mons. Honorato Spiazera, Vescovo emerito di Lages (Brasile). 25 » » Mons. Jesús Domínguez Gómez, Vescovo di Coria-Cáceres (Spagna). 28 » » Mons. Mario Schierano, Arcivescovo tit. di Acrida. 29 » » Mons. Adrien Gand, Vescovo emerito di Lille (Francia). 1 novembre » Mons. Cyprian Kihangire, Vescovo emerito di Gulu (Uganda). 3 » » Mons. René Stourm, Arcivescovo emerito di Sens (Francia). 3 Decembris 1990 An. et vol. LXXXH N. 13 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II EPISTULA APOSTOLICA IOANNES PAULUS II AD PRAESULES, MILLE A GREGORIO SACERDOTES, QUADRINGENTIS MAGNO CREATO F I D E L E S ECCLESIAE ELAPSIS ANNIS PONTIFICE ROMANO V e n e r a b i l e s F r a t r e s ac dilecti Filii F i l i a e q u e dilectae salutem et Apostolicam Benedictionem. PLURIMUM SIGNIFICANS e v e n t u s d i g n u s q u e et ipse, q u i cunctis a b Ecclesiae f i d e l i b u s v e r u m a b E p i s c o p i s m a x i m e a c P r e s b y teris c o m m e m o r e t u r , i a m exsistit m i l l e s i m u s q u a d r i n g e n t e s i m u s m o x e x i t u r u s a n n u s e x q u o i n R o m a n u m est E p i s c o p u m G r e g o r i u s M a g n u s a d l e c t u s . Honorificus vero i d e m t i t u l u s q u o excelsitas eius est i m m o r t a l i t a t i c o m m e n d a t a , a c e r r i m u s dein p a s t o r a l i s i p s i u s a n i m u s , q u i p r i m a r i a v e l u t i r e g u l a obligatioq u e a d q u a m r e l i q u a r e f e r e b a n t u r , o m n i a antecessit curis u n i versis e t civilibus e i q u o q u e e x p l e n d i s m u n e r i b u s , A u g u s t i n i s o c i o r u m q u e missio a d A n g l o s i n a r d u u m s a n e f r u g i f e r u m q u e e v a n g e l i z a t i o n i s o p u s : q u a e d a m h a e s u n t e m i n e n t i o r e s person a e illius e t ingenii p a r t e s q u a e , o b m a g n a m insignis e x e m p l i 96 - A. A. S. 1470 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale e t i a m n u m h o m i n e s o b s t r i n g e n t i s v i m , licet m u l t a praeterierint a b eius a e t a t e saecula, p e c u l i a r e m m e r e n t u r sibi m e n t i o n e m . Suis a u t e m e x h u m a n i s s a c e r d o t a l i b u s q u e r a t i o n i b u s i p s a Gregorii forma a d m i r a n t i b u s i t e m h o d i e nobis a n t e oculos obv e r s a t u r et, q u a n t u m v i s m u t a t a e — ne d i c a m u s n o v a e — i n v a l u e r a t societatis h u m a n i q u e c u l t u s condiciones, t a m q u a m val e n t i s s i m a f i d e l i t a t i s evangelicae testificatio s p e c t a t u r n e c n o n vehemens quidem studii nostri incitamentum resque inveniend i v i r t u t i s nobis h o m i n u m p a s t o r i b u s p r o p r i a e . S e r v u s s e r v o r u m D e i : a p p e l l a t i o n e m h a n c e o a b ipso s u m p t a m i a m d i a c o n o i n p l u r i b u s q u e u s u r p a t a m epistulis c o n s t a t c o m m u n e m deinceps evasisse n o m i n a t i o n e m e t q u a s i q u a n d a m Episcopi R o m a n i definitionem. P a r i t e r a l i u n d e elucet d e m i s s a vere ex m e n t e effecisse i l l u m ex e o d e m t i t u l o m i n i s t e r i i sui insigne atque universalem propter apostolatum s u u m in Christi Ecclesia o m n i n o sese s e m p e r e x i s t i m a v i s s e e t m a x i m u m prim u m q u e c o m m o n s t r a v i s s e s e r v o r u m Dei s e r v u m , o m n i u m videlicet a d C h r i s t i i p s i u s e x e m p l u m f a m u l u m q u i conceptis i d a d s e v e r a v e r a t v e r b i s : « F i l i u s h o m i n i s n o n v e n i t m i n i s t r a r i sed m i n i s t r a r e et d a r e a n i m a m s u a m r e d e m p t i o n e m p r o m u l t i s ».* I n t i m a i g i t u r ipsi fuit d i g n i t a t i s p r o p r i a e conscientia, a d q u a m t r e p i d a n t e v a l d e m e n t e accessit, c u m n e q u i q u a m esset i n tenebris restare conatus ut eam declinaret ; at luculenta simul conscientia fuit p r o p r i i s e r v i e n d i officii, c u m et is intellegen t ipse e t intellegere ceteros doceret o m n e m esse p r a e s e r t i m i n Ecclesia a u c t o r i t a t e m s u a p t e n a t u r a m i n i s t e r i u m . T a l i s vero p r o p r i i m u n e r i s pontificii n o t i o a c p r o r a t a p a r t e c u i u s v i s p a s t o r a l i s operis v o c a b u l o p e r s t r i n g i t u r e t c o n t i n e t u r r e s p o n s a l i s officii : q u i c u m q u e e n i m q u o d v i s e x e r c e a t in Ecclesia m i n i s t e r i u m , r e s p o n d e r e e u m d e illo oportet, q u o d a g a t , n o n h o m i n i b u s solis n e q u e a n i m a b u s sibi creditis sed e t i a m in p r i m i s q u e Deo i p s i u s q u e Filio, c u i u s t o t i e n s n o m i n e se ge1 Mt 20, 28. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1471 r a t quoties s u p e r n a t u r a l e s g r a t i a e p a r t i a t u r t h e s a u r o s , Evangelii n u n t i e t V e r i t a t e s , d i r i g e n d i o p e r a m p e r s e q u a t u r et gubernandi. E a n d e m vero h a n c n o t i o n e m , q u a e v i g i l a n s est p r o p r i o r u m officiorum conscientia, n o n t a n t u m o p e r i b u s t o t u m p e r p o n t i f i c a t u m p r o c u r a t i s r e p e r i m u s c o n f i r m a t a m sed i p s i u s a e q u a b i liter scriptis, illo p o t i s s i m u m q u i d e m q u o d tot s a e c u l a fuit e t i a m q u e n u n c i n c o m p a r a b i l i s liber m a n u a l i s p r o h o m i n u m p a s t o r i b u s est et q u o d s y n o d i a t q u e concilia c o m m e n d a v e r u n t c o m p l u r a . Q u a n t u m v i s n o t a e q u a e d a m s i n t affirmationes Regulae Pastoralis S a n c t i Gregorii, s i c u t illa q u a dicit : « Ars est a r t i u m r e g i m e n a n i m a r u m », voces t a m e n g r a v e s ac m o nitoriae, quae praeponuntur et sequuntur eam, quomodonam excidere de m e m o r i a p o s s u n t ? « Ab i m p e r i t i s ergo p a s t o r a l e magisterium qua temeritate suscipitur !... saepe q u i n e q u a - q u a m s p i r i t a l i a p r a e c e p t a c o g n o v e r u n t , cordis s e m e d i c o s profiteri n o n m e t u u n t ». Et r u r s u s : « N e m o q u i p p e a m p l i u s in Ecclesia nocet q u a m q u i p e r v e r s e a g e n s n o m e n vel o r d i n e m s a n c t i t a t i s h a b e t ». 2 T r a n s a c t i s v i g i n t i i a m q u i n q u e a n n i s a Concilio V a t i c a n o S e c u n d o absoluto q u o d n o n m a n c o nec levi q u o d a m iudicio, sed efficaci a l i q u a electione, t e m p o r u m r e c e n t i o r u m necessitat i b u s r e s p o n d e n t e , a p p e l l a t u m « p a s t o r a l e » est p r o i n d e q u e ad Evangelii salutis ministerium proprie destinatum, p l u r i m u m s a n e p r o d e r i t e x p e d i e t q u e i n m a n u s h u n c vere a u r e u m s u m e re librum, unde doctrinae e t i a m n u m valentes hauriantur et utiles profecto p a s t o r a l i ex c o n s u e t u d i n e m o n i t i o n e s et — ut i t a d i c a m u s — ipsa a r t i s c u i u s d a m a r c a n a , q u a m necesse omn i n o est p r i u s addisci, q u a m deinceps e x e r c e a t u r . E v a n g e l i i missio p r a e c o n u m ad « g e n t e m A n g l o r u m », q u a m peropportuno instinctu pastorali statuerat Gregorius et Aug u s t i n u s m o n a c h u s perfecit, l o q u e n d i Nobis a r g u m e n t u m in2 Reg. Past. I, 1, 2. Acta 1472 Apostolicae Sedts - Commentarium Officiale dolis videlicet o e c u m e n i c a e p r a e b e t , q u o d n o n solis Ecclesiae Catholicae f i d e l i b u s p r o p o n e r e c u p i m u s , v e r u m F r a t r i b u s a c Sororibus A n g l i c a n a e q u o q u e C o m m u n i o n i s . Q u a n t a e n i m c u m animi commotione inter historica sancti Bedae Venerabilis s c r i p t a p a g i n a e illae p e r l e g u n t u r a d v e n t u m b e a t i Dei Servi A u g u s t i n i e i u s q u e m o n a c h o r u m i n B r i t a n n i a m e n a r r a n t e s necn o n a d s i d u a s R o m a n i Pontificis c u r a s , q u a s de iis p r a e se fer e b a t e o r u m q u e i n c e p t o c u m a m a n t i n e m p e a c vigili oculo ipsos p r o c u l s e c t a b a t u r ! A d i b a n t e n i m « t a m p e r i c u l o s a m , t a m laboriosam, t a m incertam peregrinationem » q u a m missionales i i d e m v i r i adeo e t i a m i n t e r m i t t e r e c o g i t a b a n t , sed a l a c r i t e r r e p e t i v e r u n t o b illius h o r t a t i v a i n c i t a m e n t a , q u i m i s e r a t eos i m p e r a b a t q u e ut « o m n i i n s t a n t i a , o m n i q u e fervore » i n c o h a t u m i a m p e r s e q u e r e n t u r o p u s . Quod feliciter q u i d e m , auxi- l i a n t e D o m i n o , exiit p a c i f i c a m q u e p e p e r i t R e g n o Dei I n s u l a e illius d e d i t i o n e m . I t a p o r r o e i u s d e m S a n c t i i n t e l l e g i t u r celeb r a t i o , g r a t i n i m i r u m a n i m i p l e n a a t q u e a m o r i s , q u a e ibi eius m o r t i a d n e c t i t u r : « recte n o s t r u m a p p e l l a r e p o s s u m u s et deb e m u s a p o s t o l u m » — inibi legitur — « Quia ... n o s t r a m gent e m e a t e n u s idolis m a n c i p a t a m , -Christi fecit E c c l e s i a m , i t a ut a p o s t o l i c u m i l l u m de eo liceat nobis proferre s e r m o n e m : q u i a etsi aliis n o n est a p o s t o l u s , sed t a m e n nobis est; n a m s i g n a c u l u m a p o s t o l a t u s eius nos s u m u s i n D o m i n o ». 3 Nostris p a r i t e r d i e b u s s a c r u m h o c « S i g n a c u l u m » p e r d u rat neque propter comprobatas solum rationes historiaeque c o n i u n c t i o n e s , sed m u l t i p l i c i a e t i a m o b v i n c u l a , q u a e acerbi discidii v i c i s s i t u d i n e s s u p e r v a s e r u n t , a d h u c v e h e m e n t e r , per- m o v e r e potest i m p e l l e r e q u e u t e x c a r i t a t e e t v e r i t a t e i t e r u m viae benedictae unionis a c f r a t e r n a e consensionis r e p e r i a n - tur. G r e g o r i u m e n i m i m m u t a b i l i c u m a d m i r a t i o n e v e n e r a t i o n e q u e t u m Catholici r e s p i c i u n t t u m e t i a m A n g l i c a m q u i i n suscepto i a m o e c u m e n i c a e o p e r a e i t i n e r e 3 Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum, I, c. 23 ss; figuram II, c. 1. offendere Acta Ioannis Pauli Pp. II 1473 v a l e n t ipsius u t i p a s t o r i s seduli e i u s q u e v o c e m c o n f i r m a n t e m illos e t cohort&ntem t u m e t i a m c o n s o l a n t e m . Tria tamen praeterea adiuncta sunt quibus praestantis huius Pontificis n u n t i u s a c c o m m o d a t i o r e t i a m r e d d i t u r h a e c a d t e m p o r a n o s t r a . Q u e m a d m o d u m videlicet R o m a n a i p s i u s civitas a t q u e c o m m u n i t a s n a t i v a c u m d o m o ibi q u a d a m a n t i q u i s s i m a n o b i l i s s i m a q u e faciebant u t U r b i s a c r i t e r perciperet necessitates, i t a c h r i s t i a n a profecto eius vocatio ac pontificia ind u s t r i a e u m p e r m o v e b a n t u t i n t o t i u s o m n i n o Ecclesiae commoditatem indefatigabili studio operaretur. Multiplex vero h a e c sollicitaque Gregorii c u r a c l a r u m p r a e s t a t i n d i c i u m trib a s de ecclesiasticis e v e n t i b u s quos i a m p r a e n u n t i a v i m u s : Synodi n e m p e dioecesis R o m a n a e celebratio i a m m a g n a m est p a r t e m p r a e p a r a t a ; i n s t a t E p i s c o p o r u m S y n o d i congressus u b i d e pres b y t e r o r u m h o d i e i n s t i t u t i o n e a g e t u r ; a d v o c a t a i a m est synodalis congressio o m n i s E u r o p a e E p i s c o p o r u m . I n s i g n i s u t i n a m P a s t o r i s r e c o r d a t i o s t u d i u m o p u s q u e sustin e a t i p s i u s Successoris e t a d i u t o r u m E p i s c o p o r u m n e c n o n par o c h o r u m et o m n i u m a l i o r u m — s a c e r d o t u m , religiosorum et r e l i g i o s a r u m a t q u e christifidelium — q u i p r o x i m e in n a v i t a t e pastorali Romae eiusque circumiacentis provinciae versantur, u t p r u d e n s iis t r i b u a t u r intellectus e t a n i m i f i r m i t a s , q u i b u s g r a v e s a d e a n t q u a e s t i o n e s indolis religiosae m o r a l i s spiritalis, c u m i n c r e m e n t o Urbis c o n i u n c t a s c u m q u e c u l t u s h u m a n i conversione et ipsis g u b e r n i i civilis a t q u e a d m i n i s t r a t i o n i s diffic u l t a t i b u s ! Quod ille « s u a » fecit p r o R o m a i m p e d i t i s s a n e adversisque temporibus, m u l t i p l i c a t u m nobis suadet ardorem n o s q u e m a g n o p e r e i n c i t a t vires u t d u p l i c e m u s u n d e coepta congruenter ordinentur ac dirigantur quae sunt iam inter m a n u s vel suscipi p o s t h a c oportebit, n e i n t r a R o m a e h o d i e r n a e f i n e s i m m u t e t u r neve obscuretur christianae Romae vultus. A d a r g u m e n t u m vero q u o d a t t i n e t d e l i b e r a t i o n i b u s convent u s s y n o d a l i s m e n s e Octobri p r o p o s i t u m , p e r s u a s u m p l a n e h a b e m u s d o c t r i n a m effigiemque S a n c t i Gregorii v e l u t v i t a e pa- Acta 1474 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale storalis m a g i s t r i p e r p e t u o q u i d e m v a l e r e e t a d m o d u m e d u c a n dis s a c e r d o t i b u s p r o d e s s e . E t e n i m c o m p l e c t i t u r illa n o m i n a timque praescribit idoneam et diligentem institutionem ipsum ad e x e r c i t i u m p a s t o r a l i s « a r t i s » ; p r a e s t i t u i t similiter et fovet c u i u s q u e m i n i s t r i f a c u l t a t e m sese d i v e r s a a c c o m m o d a n d i a d tempora ac percipiendi simul interiora et exteriora adiuncta t u m h o m n i u m t u m l o c o r u m , i n q u i b u s necesse est s u u m P a stores e x p l e a n t a p o s t o l a t u m ; a t extollit i n p r i m i s e t m o n e t anim a r u m m o d e r a t i o n e m p r o p r i o c u m r e r u m g e r e n d a r u m sollic i t u d i n u m q u e c u m u l o n o n s o l u m i n t e r i o r e m n o n t u r b a r e nec disicere v i t a m sed ex ea i p s a p o t i u s profluere d e b e r e . H o c e n i m ex m e d i o fonte sive « c e n t r o », id est de corde P a s t o r i s fidei l u m i n e perfuso i g n e q u e c a r i t a t i s incenso, q u o d l i b e t concrescit o p u s b o n u m . H i n c ideo m o v e r i debet et h u c referri v e n t u r o r u m sacerdotum opus educationis quod tunc t a n t u m prosper a n poterit, c u m p r o b a t u s sui gregis p a s t o r i n m i n i s t e r i i erit operam ingressus. P e c u l i a r i s d e i n E p i s c o p o r u m E u r o p a e o r u m S y n o d u s , peri n d e a c s a e p i u s i a m e d i x i m u s , d u o b u s o p o r t e b i t m a x i m i s int e r r o g a t i o n i b u s r e s p o n d e a t : a l t e r a q u a r u m p r a e t e r i t u m respiciens t e m p u s « p r o p r i a d o n a » t a n g i t , q u a e t a m o r i e n t a l i s q u a m occidentalis Ecclesiae p o t u e r u n t a d h u c i n t e r s e p o s s u n t q u e perm u t a r e v i c i s s i m ; altera quidem in futurum prospiciens aevum 4 e x p e n d i t quo p a c t o a d i u v a r i possit e t u l t e r i u s e x p l i c a r i m u t u a h a e c « d o n o r u m p e r m u t a t i o » ad n o v a m C o n t i n e n t i s e v a n gelizationem. T r i p l i c e m p r o p t e r h u n c e v e n t u m S a n c t i Gregorii M a g n i singularia invocamus praesidia etiam cum Sanctorum Romanae Ecclesiae P a s t o r u m a u x i l i i s , u t Nobis s u b v e n i r e d i g n e t u r ipsi iisque u n a o m n i b u s , q u i d i v e r s a s a p u d Ecclesias p e r o r b e m disseminatas participes officiorum s u n t pastoralis navitatis, u n d e n o v a s p e r s p i c e r e necessitates v a l e a m u s n o v a s q u e q u a e 4 Cf. Const. dogm. Lumen gentium, 13. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1475 stiones, u n d e exorientes n u n c occasiones a d h i b e a m u s i n responsum, unde instrumenta ac vias in antecessum disponamus E c c l e s i a m a d t e r t i u m M i l l e n i u m c h r i s t i a n u m a d d u c e n d i , aet e r n o n i m i r u m salutis n u n t i o n i h i l c o r r u p t o , v e r u m a e t a t i b u s deinceps n a s c i t u r i s oblato p a t r i m o n i i i n c o m p a r a b i l i s i n s t a r . L o n g o q u a m v i s t e m p o r e r e m o t i e x e m p l a r insignis Pontificis n i s u s nostros c o n a t u s q u e efficaciter corroboret in aedificat i o n e m q u e C h r i s t i Ecclesiae ac p r o g r e s s i o n e m efficacitate aug e a t m a g n a , p r a e s t i t e Apostolica N o s t r a B e n e d i c t i o n e . E x A e d i b u s V a t i c a n i s , die x x i x I u n i i , i n S o l l e m n i t a t e Sanct o r u m P e t r i et P a u l i , a n n o MCMXC, P o n t i f i c a t u s Nostri duodecimo. IOANNES PAULUS P P . II CONSTITUTIO APOSTOLICA DE UNIVERSITATIBUS CATHOLICIS I O A N N E S P A U L U S E P I S C O P U S SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM INTRODUCTIO 1. Ex CORDE ECCLESIAE profecta, c u r s u m sese i m m i s i t t r a d i t i o n i s quam se institutionis ostendit primordia incomparabilem U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a in ad ipsa pertinentia virtutis universitatis semperque creatricis tamsedem ac p r o p a g a - tionis s c i e n t i a r u m i n h o m i n u m generis c o m m o d u m . Suo e n i m ex munere Universitas magistrorum e t s c h o l a r i u m investi- g a t i o n i v a c a t e t docendi operi e t s t u d e n t i u m e r u d i t i o n i q u i c u m d o c e n t i b u s e o d e m scientiae a m o r e libere c o n s o c i a n t u r . 1 Cf. Litterae Summi Pontificis Alexandri IV ad Universitatem Parisiensem, 14 Aprilis 1255, Introductio: Bullarium Diplomatum..., t. III, Augustae Taurinorum 1858, p. 602. 1 Acta 1476 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Aliis p o r r o c u m U n i v e r s i t a t i b u s g a u d i u m d e v e r i t a t e , S a n c t o Augustino ipsi tam earum, communicat, gaudium inquirendae detegendae partiendae veritatis nempe in omnibus hu- 2 m a n a e cognitionis p r o v i n c i i s . P r a e c i p u u m a u t e m eius est offic i u m « in i p s a m e n t i s i n d u s t r i a duos e x i s t e n t i a l i t e r coniungere r e r u m o r d i n e s q u o s s a e p i u s a d o p p o n e n d o s i n c l i n a t u r , q u a si sint inter se r e p u g n a n t e s : conquisitionem veritatis atque c e r t i t u d i n e m i a m cognosci v e r i t a t i s f o n t e m ». 2. 3 Nos q u o q u e ipsi c o m p l u r e s p e r a n n o s r e m p l a n e benefi- cam^ s u m u s e x p e r t i , u n d e e t l o c u p l e t a t i i n t u s e t i a m s u m u s , videlicet i d q u o d v i t a e est p r o p r i u m u n i v e r s i t a t i s : f l a g r a n t e m veritatis inquisitionem liberalemque eiusdem participationem c u m i u v e n i b u s e t iis o m n i b u s q u i stricte d i s c u n t r a t i o c i n a r i u t recte a g a n t q u o m e l i u s h o m i n u m s e r v i a n t societati. C u p i m u s p r o p t e r e a a l t a m N o s t r a m U n i v e r s i t a t i s catholicae existimationem cum omnibus participare et simul exprimere q u a n t i f a c i a m u s o p e r a m q u a e diversis h u m a n a e cognitionis p a r t i b u s inibi d a t u r . A t l a e t a r i Nos p r a e s e r t i m v o l u m u s declar a r e q u o d s a e p i u s sivit Nos D o m i n u s crebris in apostolicis itin e r i b u s c o n v e n i r e C a t h o l i c a s U n i v e r s i t a t u m c o m m u n i t a t e s variis i n t e r r i s C o n t i n e n t i b u s . D o c u m e n t o e n i m v i v e n t i Nobis s u n t m a g n a e q u e spei d e c h r i s t i a n i i n g e n i i u b e r t a t e i n c u i u s q u e c u l t u r a e s i n u a t q u e firmiter confidere Nobis p e r m i t t u n t fut u r u m r u r s u s esse u t c h r i s t i a n a c u l t u r a d e n u o i n t e r m u l t i plices e t a b u n d a n t e s condiciones temporis quod magnis quidem efflorescat m u t a n t i s h u i u s obicitur provocationibus e t i a m t a n t a m r e r u m e x s p e c t a t i o n e m p r a e s e fert, at operante veritatis amorisque Spiritu. S. AUGUSTINUS, Confess. 1 0 , 2 3 , 3 3 : «Beata quippe vita est gaudium de veritate. Hoc est enim gaudium de te, qui veritas es, Deus, illuminatio mea, salus faciei meae, Deus meus»: PL 32, 7 9 3 - 7 9 4 ; cf. S. THOMAS AQUINAS, De Malo 9, 1: « E s t enim homini naturale quod appetat cognitionem veritatis ». IOANNES P A U L U S PP. II, Allocutio ad Institutum Catholicum Parisiense, 1 Iunii 1 9 8 0 : Insegnamenti di Giovanni Paolo II, III, 1 ( 1 9 8 0 ) , p. 1 5 8 1 . 2 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1477 Quanti denique faciamus q u a n t a s q u e etiam h a b e a m u s gratias d e c l a r a r e g e s t i m u s p l u r i m i s illis catholicis d o c e n t i b u s a p u d U n i v e r s i t a t e s n o n C a t h o l i c a s o p u s e x p l e n t i b u s . Proficere U n i v e r s i t a t u m c o m m o d o , u b i scholas e t s t u d i a a g u n t , maxime p u t a n d a est i n d u s t r i a e o r u m u t i a c a d e m i c o r u m i n scientiisque versatorum, quae quidem ad christianae fidei lucem geritur. P r a e s e n t e s e n i m ipsi p e r p e t u o h o r t a n t u r a d g r a t u i t a m p e r v e s t i g a t i o n e m v e r i t a t i s et s a p i e n t i a e q u a e ex Alto descendit. 3. I a m i n d e a pontificatus N o s t r i exordio c o n t e n d i m u s h a - r u m N o s t r a r u m c o g i t a t i o n u m a c s e n t e n t i a r u m p a r t i c i p e s reddere p r o x i m o s Nostros a d i u t o r e s , n e m p e P a t r e s C a r d i n a l e s necn o n i p s a m C o n g r e g a t i o n e m d e I n s t i t u t i o n e Catholica, t u m e t i a m viros a c m u l i e r e s totius orbis excultiores. E t e n i m colloquium, q u o d Ecclesia diversis c u m a e t a t i s h u i u s c u l t u r i s h a b e t , est vitalis p l a n e locus u b i « a g i t u r f u t u r u m t e m p u s Ecclesiae ac m u n d i , d u m ad exitum decurrit hoc saeculum vicesimum nos t r u m » . Non e x s t a t nisi u n a c u l t u r a : h o m i n i s scilicet — ab 4 h o m i n e e t p r o h o m i n e . A t q u e h u m a n i t a t i s p e r i t a Ecclesia, se5 c u n d u m i u d i c i u m a Decessore Nostro P a u l o V I a p u d C o e t u m Nationum Coniunctarum prolatum, 6 perscrutatur Universita- t u m C a t h o l i c a r u m ope e a r u m q u e h u m a n i s t i c i e t scientifici pat r i m o n i i a u x i l i o a r c a n a h o m i n i s e t orbis q u a e l u m i n e p e r Rev e l a t i o n e m concesso p e r f u n d i t . 4. Sese a u t e m v e r i t a t i s c a u s a e sine u l l a condicione devo- v e r e et decus Catholicae U n i v e r s i t a t i s est et officium. H a e c n a m q u e r a t i o i p s i u s p r o p r i a est q u a t u m h o m i n i s d i g n i t a t i ins e r v i t t u m Ecclesiae m u n e r i , cui n e m p e f u n d i t u s est p e r s u a IOANNES PAULUS PP. II, Allocutio ad Patres Cardinales, 9 Novembris 1979: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, II, 2 (1979), p. 1092; cf. Allocutio ad Unitarum Nationum Consilium quod appellatur UNESCO, Lutetiae Parisiorum, 2 Iunii 1980: AAS 72 (1980), pp. 735-752. Cf. IOANNES PAULUS PP. II, Allocutio ad Universitatem Conimbrigensem, 15 Maii 1982: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, V, 2 (1982), p. 1692. Cf. P A U L U S PP. VI, Allocutio ad Legatos Nationum, 4 Octobris 1965: Insegna­ menti di Paolo VI, III (1965), p. 508. 4 5 6 Acta 1478 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale s u m « v e r i t a t e m esse s u a m s o c i a m v e r a m ... a t q u e cognition e m esse r a t i o n e m q u e f i d e l e s f i d e i m i n i s t r a s ». N i h i l s a n e ne7 glegens u t i l i u m c o g n i t i o n u m a d e p t i o n e m , e m i n e t t a m e n U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a p r o p t e r l i b e r a m s u a m t o t i u s v e r i t a t i s inq u i s i t i o n e m d e m u n d o e t h o m i n e e t Deo. E t e n i m h u i c nostro t e m p o r i v a l d e est o p u s h a c r a t i o n e m i n i s t e r i i s u o r u m c o m m o d o r u m i m m e m o r i s , q u o d scilicet m i n i s t e r i u m est proc l a m a n d i v e r i t a t i s s e n s u m , q u o d est p r i n c i p a l e b o n u m sine q u o libertas et i u s t i t i a et h o m i n i s d i g n i t a s p e r e u n t . Ob g e n u s quasi quoddam universalium humanitatis studiorum incumbit Catholica Universitas ipsa tota in omnes veritatis scrutandas partes secundum necessariam earum cum suprema Veritate, i d est Deo, c o n i u n c t i o n e m . O m n i i g i t u r s u b m o t o t i m o r e a t pot i u s c u m a r d o r e a n i m i s e illa d e d i t c u n c t i s scientiae viis, sibi q u a e conscia sit E u m p r a e c e d e r e se q u i « v i a , v e r i t a s et v i t a » est, Logos, c u i u s S p i r i t u s intellectus et a m o r i s h u 8 m a n a e t r i b u i t p e r s o n a e u t suo ingenio e x t r e m a m c o m p e r i a t v e r i t a t e m q u a e fons i l l o r u m ac finis est, u n d e s o l u m eius Sap i e n t i a e d o n a r i potest p l e n i t u d o , q u a d e m p t a v e n t u r u m m u n d i aevum periclitabitur omnino. 5. P o r r o i n t r a eos limites, u b i v e r i t a s a b s t i n e n t e r pervesti- g a t u r , l u c e m sibi recipit significationemque n e c e s s i t u d o f i d e m i n t e r ac r a t i o n e m . « I n t e l l e g e ut c r e d a s ; crede ut intellegas »: haec Sancti Augustini cohortatio Catholicas adhibetur, 9 ad Universitates quoque q u a e i n v i t a n t u r videlicet u t a u d a c t e r Revelationis et n a t u r a e divitias investigent, u n d e consocia- t u s i n t e l l e g e n t i a e f i d e i q u e c o n a t u s h o m i n e s a s s e q u i s i n a t plen u m q u i d e m p r o p r i a e h u m a n i t a t i s m o d u m a d Dei i m a g i n e m 7 IOANNES HENRICUS CARDINALIS NEWMAN, The Idea of a University, London, Long- mans, Green and Company, 1 9 3 1 , p. X I . * Io 1 4 , 6. Cf. S. AUGUSTINUS, Serm. 4 3 , 9: PL 3 8 , 2 5 8 ; cf. quoque S. ANSELMUS, Proslogion, cap. I : PL 1 5 8 , 2 2 7 . 9 Acta Ioannis Pauli Pp. II ac similitudinem 1479 c o n d i t a e m i r a b i l i u s q u e post p e c c a t u m in Christo refectae e t d e s t i n a t a e a d s p l e n d e n d u m s u b S p i r i t u s lumine. 6. Ex illa dein congressione, q u a m C a t h o l i c a U n i v e r s i t a s in- s t i t u i t i n t e r salvifici E v a n g e l i i n u n t i i i n v e s t i g a b i l e m u b e r t a tem et multitudinem ac magnitudinem provinciarum humanae cognitionis ubi e u m corporat, p e r m i t t i t u r Ecclesiae a d colloq u i u m immensae cuiusdam fecunditatis venire cum omnibus cuiuslibet c u l t u r a e h o m i n i b u s . N a m d i g n a m sui v i t a m degit homo ob animi cultum; quodsi s u a m in Christo consequitur plenitudinem, haud dubitatur quin Evangelium ipsum, tang e n s h o m i n e m reficiensque i n o m n i b u s illius p a r t i b u s ferax sit e t f e c u n d u m e t i a m i n c u l t u r a m i l l a m u n d e h o m o vivit i p s e . 7. H o d i e r n o q u i d e m i n m u n d o , q u i adeo celeribus s i g n a t u r p r o g r e s s i b u s s c i e n t i a r u m a r t i s q u e technologicae, m u n e r a U n i versitatis Catholicae momentum sibi vindicant ac necessi- tatem usque maiorem. I n v e n t a enim scientiarum et technologiae, si ex a l t e r a p a r t e s e c u m i n f e r u n t i n g e n s rei oeconomicae e t fabrilis a u g m e n t u m , e x a l t e r a i m p o n u n t necessario respond e n t e m i n q u i s i t i o n e m significationis, u t r e p e r t a n o v a i n v e r u m singulorum hominum societatisque humanae totius simul s u m p t a e b o n u m u s u r p e n t u r . S i vero c u i u s q u e est U n i v e r s i t a tis officium t a l e m c o n q u i r e r e significationem, Catholica insi- gniter vocatur Universitas ut huic respondeat necessitati: anim u s e n i m c h r i s t i a n u s eius s i n i t p r o p r i a i n s t u d i a e a m inferre r a t i o n e m m o r a l e m et s p i r i t a l e m et religiosam n e c n o n fructus scientiae t e c h n i c a e q u e a r t i s a e s t i m a r e e x i n t e g r a e p e r s o n a e h u m a n a e prospectu. His in condicionibus incitantur Universitates Catholicae continuatam ad renovationem t u m quia sunt universitates t u m q u i a s u n t catholicae. E t e n i m « a g i t u r h i c o m n i s significatio inq u i s i t i o n i s scientificae t e c h n i c a e q u e o p e r a e , a t q u e e t i a m socialis c o n v i c t u s h u m a n i q u e c u l t u s , a t altiore q u i d e m m o d o a g i t u r Acta 1480 Apostolicae Sedis significatio i p s a h o m i n i s ». 10 - Commentarium Officiale P o s t u l a t t a m e n h u i u s generis re- novatio luculentam omnino conscientiam: n e m p e e x indole s u a catholica posse i a m U n i v e r s i t a t e m i n v e s t i g a t i o n e m verit a t i s m e l i u s perficere sine factioso s t u d i o e a m q u e i d e o i n q u i s i t i o n e m n e c s u b d i n e c affici ullis p a r t i c u l a r i b u s q u i b u s l i b e t utilitatibus. 8. U n i v e r s i t a t i b u s e x i n d e et F a c u l t a t i b u s Ecclesiasticis di- c a t a c u m i a m sit C o n s t i t u t i o A p o s t o l i c a cui t i t u l u s Sapientia Christiana, 11 decere plane nunc videtur Universitatibus ipsis Catholicis simile p r o p o n e r e d o c u m e n t u m v e l u t i « m a g n a m c h a r t a m » , quo p o s t h a c r e c u r r a t u r , d i t a t u m scilicet a d e o d i u t u r n a a c frugifera Ecclesiae experientia in u n i v e r s i t a t u m regione ac r e s e r a t u m ad t a n t a e spei o p e r a posteris a n n i s efficienda; id quod poscit animose excogitandi virtutem solidamque fide- litatem. 9. Ad moderatores nominatim Universitatum Catholicarum hoc documentum dirigitur et academicas singillatim Commun i t a t e s , p r a e t e r e a a d eos o m n e s q u i o p e r a m U n i v e r s i t a t i b u s navant, E p i s c o p o s p r a e s e r t i m e t Religiosas Congregationes, ecclesialia I n s t i t u t a et p l u r i m o s fideles laicos in excelso I n s t i t u tionis S u p e r i o r i s o p e r e v e r s a n t e s . P r o p o s i t u m Nobis est n i m i r u m u t « v e l u t i p u b l i c a , stabilis a t q u e u n i v e r s a l i s p r a e s e n t i a efficiatur m e n t i s c h r i s t i a n a e i n toto c u l t u r a e altioris p r o m o v e n dae studio atque h o r u m institutorum alumni formentur homin e s d o c t r i n a v e r e p r a e s t a n t e s , g r a v i o r i b u s officiis in societate obeundis parati atque fidei in m u n d o testes». 10. 12 Praeter Universitates autem Catholicas complura pari- ter alia a p p e l l a m u s S t u d i o r u m S u p e r i o r u m I n s t i t u t a C a t h o IOANNES P A U L U S P P . II, Allocutio ad Conventum Internationalem de Catholicis Universitatibus, 25 Aprilis 1989, n. 3: AAS 81 (1989), p. 1218. Cf. IOANNES PAULUS P P . II, Const. apost. Sapientia Christiana de Studiorum Universitatibus et Facultatibus Ecclesiasticis, 15 Aprilis 1979: AAS 71 (1979), pp. 469-521. CONO. OEC. VAT. II, Decl. de educatione christiana Gravissimum educationis, 10: AAS 58 (1966), p. 737. 10 11 12 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1481 lica. S u a p t e e n i m e x n a t u r a e t f i n e c o m m u n i t e r q u a e d a m vel c u n c t a U n i v e r s i t a t i s p r o p r i a o p e r a p e r s e q u u n t u r s u a s q u e conf e r u n t Ecclesiae e t societati h o m i n u m p a r t e s , s i m u l p e r p r o p r i a s i n v e s t i g a t i o n e s , s i m u l p e r professionalem i p s a m i n s t i t u t i o n e m vel p r a e p a r a t i o n e m . Q u a m v i s U n i v e r s i t a t e m Catholicam n o m i n a t i m respiciat hoc documentum, universa tamen a m p l e x a r i v u l t I n s t i t u t a e d u c a t i o n i s altioris, c o n t e n d e n t i a scilicet u t i n a n i m o s i n q u e c u l t u r a s t r a n s f u n d a n t n u n t i u m C h r i s t i Evangelii. P e r m a g n a ergo c u m f i d u c i a a c spe C a t h o l i c a s o m n e s hort a m u r U n i v e r s i t a t e s u t n e c e s s a r i u m s u u m p e r g a n t m u n u s complere, q u o d i m m o m a g i s v i d e t u r i n dies n e c e s s a r i u m a d Ecclesiae congressionem c u m scientiis p r o g r e d i e n t i b u s e t c u m multiplicibus temporis nostri culturis. C o n i u n c t i Nos c u m s i n g u l i s F r a t r i b u s E p i s c o p i s , N o b i s c u m q u i officium p a s t o r a l e c o m m u n i c a n t , testificari vobis singulis o p t a m u s i l l a m N o s t r a m o b f i r m a t a m s e n t e n t i a m : sine u l l a dub i t a t i o n e esse U n i v e r s i t a t e m C a t h o l i c a m o p t i m o r u m u n u m ins t r u m e n t o r u m q u o d h i s t e m p o r i b u s offert Ecclesia, c u m r e r u m certa cognitio c o n q u i r i t u r a c s a p i e n t i a . Q u a n d o q u i d e m a d omnes h o m i n e s B o n u m N u n t i u m deferendi officium E c c l e s i a m o b s t r i n g i t , n u m q u a m desinere e a debet i n h a s U n i v e r s i t a t e s a n i m u m intendere. Per investigationem enim ac institutionem a d i u v a n t Catholicae U n i v e r s i t a t e s i l l a m u t a p t a h i s recentior i b u s d i e b u s r a t i o n e t h e s a u r o s r e p e r i a t novos a c v e t e r e s cultur a e , illa q u i d e m « n o v a e t v e t e r a » s e c u n d u m I e s u v o c e m . 11. Omnem denique Ecclesiam compellamus, 13 persuasum h a b e n t e s a d sui i p s i u s i n c r e m e n t u m , a d c h r i s t i a n a e c u l t u r a e auctum, ad hominum ipsorum progressum Catholicas per- n e c e s s a r i a s esse U n i v e r s i t a t e s . Q u a p r o p t e r c u n c t a ecclesialis C o m m u n i t a s a d m o n e t u r u t Catholicis U n i v e r s i t a t i b u s n e c n o n S u p e r i o r i s E d u c a t i o n i s I n s t i t u t i s suffragetur iisque o p i t u l e t u r IS Mt 13, 52. 1482 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale i n e o r u m sese e x p l i c a n d i r e n o v a n d i q u e c o n a t u . P o t i s s i m u m vero c o m m o n e t u r u t i u r a a c l i b e r t a t e m h a r u m I n s t i t u t i o n u m i n civili societate t u e a t u r , s u b s i d i a q u o q u e n u m m a r i a illis s u b m i n i s t r a n s , a p u d eas m a x i m e N a t i o n e s , m a g i s u b i o p u s , a c t a n d e m a d i u m e n t u m p r a e b e a t novis Catholicis c o n d e n d i s U n i v e r s i t a t i b u s u b i c u m q u e est necesse. U t d e m u m p r a e s c r i p t a h a e c N o s t r a , i n Concilii V a t i c a n i Secundi doctrinis innitentia atque Iuris Canonici Codicem c o n s e q u e n t i a , Catholicis p e r m i t t a n t U n i v e r s i t a t i b u s c e t e r i s q u e Studiorum Superiorum Institutis suum implere ministerium p l a n e n e c e s s a r i u m n o v o i n g r a t i a e A d v e n t u n o v u m a d Millen i u m a p e r t o , fervida f a c i m u s v o t a . PARS PRIMA INDOLES ET MUNUS A. UNIVERSITATIS CATHOLICAE INDOLES 1. Natura et fines 12. O m n i s C a t h o l i c a U n i v e r s i t a s , q u a t e n u s est Universitas, c o m m u n i t a s a c a d e m i c a est, q u a e severo criticoque m o d o a d hominis dignitatem simulque culturae hereditatem tutandas et e x c o l e n d a s v a l d e confert p e r i n v e s t i g a t i o n e m e t i n s t i t u t i o n e m a c d i v e r s a s e r v i t i a c o m m u n i t a t i b u s localibus n a t i o n a l i b u s internationalibus praebita. 14 Ipsa fruitur Instituti propria auto- n o m i a , q u a e n e c e s s a r i a est u t suis efficaciter m u n i b u s fungat u r n e c n o n suis m e m b r i s a c a d e m i c a m i n t u t o collocat l i b e r t a tem, d u m singulorum ipsius Communitatis iura intra veritatis et communis boni postulata tuetur. 15 Cf. La « Magna Charta » delle Università Europee, « Principi fondamentali ». Hoc documentum est editum Bononiae in Italia, die 18 Septembris 1988. Cf. CONC. OEC. VAT. II, Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gau­ dium et spes, 59: AAS 58 (1966), p. 1080; cf. CONO. OEC. VAT. II, Decl. de educatione christiana Gravissimum educationis, 10: AAS 58 (1966), p. 737. «Autonomia institu14 15 Acta Ioannis Pauli Pp. II 13. 1483 Q u o n i a m U n i v e r s i t a t i s C a t h o l i c a e f i n i s est, u t p r o p r i a Instituti forma christianam praesentiam in Universitatum a m b i t u efficiat c o r a m m a g n i s societatis c u l t u r a e q u e q u a e s t i o nibus, 16 illi u t p o t e Catholicae inesse d e b e n t sequentes hae p r o p r i e t a t e s ad rei e s s e n t i a m p e r t i n e n t e s : 1. s p i r i t u s c h r i s t i a n u s n o n t a n t u m in singulis sociis ver u m in tota Universitatis Communitate uti tali; 2. c o n s i d e r a t i o p e r p e t u a , ad fidei C a t h o l i c a e l u c e m , de augescente s e m p e r t h e s a u r o c o g n i t i o n u m h u m a n a r u m , cui conferre p a r t e s s u a s e x p r o p r i i s i n v e s t i g a t i o n i b u s c o n t e n d i t ; 3 . f i d e l i t a s erga c h r i s t i a n u m n u n t i u m i t a profecto u t a b Ecclesia e x p l i c a t u r ; 4. officium i n s t i t u t i o n a l e s e r v i e n d i Dei p o p u l o h o m i n u m q u e familiae i n e o r u m scilicet i t i n e r e a d t r a n s c e n d e n t e m i l l u m finem qui vitae tribuit sensum. 14. 17 « P r a e f u l g e n t i b u s p o r r o hisce p r o p r i e t a t i b u s , p a t e t Ca- tholicam Universitatem, praeter instituendi et pervestigandi tionalis » significat moderamen academicae institutionis esse et permanere intus in institutione. « Academica libertas » certa est fides tributa iis omnibus, qui dant ope­ ram institutioni et investigationi, quaerendi, intra suum peculiarem ambitum cogni­ tionis et iuxta proprias methodos huiusce ambitus, veritatem quocumque inquisitio et evidentia eos ducunt, ac pariter docendi atque evulgandi effectus huiusmodi in­ quisitionis, prae oculis habitis memoratis rationibus ut serventur scilicet iura personae et communitatis intra veritatis bonique communis postulata. Notio culturae, in hoc adhibita documento, duos complectitur sensus: videlicet humanisticum et socialem-historicum. «Voce cultura sensu generali indicantur omnia quibus homo multifarias dotes animi corporisque perpolit atque explicat; ipsum orbem terrarum cognitione et labore in suam potestatem redigere studet; vitam socialem, tam in familia quam in tota consortione civili, progressu morum institutorumque hu­ maniorem reddit; denique magnas experientias spirituales atque appetitiones decursu temporum in operibus suis exprimit, communicat atque conservat, ut ad profectum multorum, quinimmo totius generis humani, inserviant. Inde sequitur culturam hu­ manam aspectum historicum atque socialem necessario prae se ferre, atque vocem cultura saepe sensum sociologicum necnon ethnologicum assumere » (CONC. OEC. VAT. II, Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 5 3 : AAS 58 16 [ 1 9 6 6 ] , p. 1 0 7 5 ) . Cf. L'Université Catholique dans le monde moderne. Document final du 2ème Congrès des Délégués des Universités Catholiques, Romae, 2 0 - 2 9 Novembris 1 9 7 2 , 1. 17 Acta 1484 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale opus necnon servitia o m n i u m Universitatum communia, ex ipso officio I n s t i t u t i p r o p r i o afferre in s u u m o p u s i n s p i r a t i o nem lucemque christiani nuntii. Apud Catholicam rationes proposita ac agendi Universitatem et principia ergo Ca- tholica p e r v a d u n t et fingunt multiplices Universitatis navitates secundum harum naturam ac autonomiam proprias. B r e v i : c u m e o d e m sit t e m p o r e t u m U n i v e r s i t a s t u m C a t h o lica, s i m u l e a m o p o r t e t s t u d i o s o r u m esse c o m m u n i t a t e m i n variis scientiae h u m a n a e provinciis versantium, s i m u l aca- d e m i c a m q u i d e m i n s t i t u t i o n e m u b i C a t h o l i c a religio a d s i t m o do v i t a l i ». 15. 18 L o c u s i t a q u e C a t h o l i c a U n i v e r s i t a s est q u o r e r u m ve- r i t a t e m f u n d i t u s s c r u t a n t u r studiosi m e t h o d i s scilicet c u i u s q u e d i s c i p l i n a e a c a d e m i c a e p r o p r i i s sicque a d h o m i n u m cognit i o n u m l o c u p l e t a n d u m t h e s a u r u m a d i u v a n t . Q u a e q u e disciplin a t r a c t a t u r m o d o s y s t e m a t i c o v a r i a e q u e i n t e r s e d i s c i p l i n a e adducuntur in colloquium unde m u t u o ditentur. Non m o d o viris a c m u l i e r i b u s a d i u m e n t u m m i n i s t r a t h u i u s m o d i i n q u i s i t i o i n v e r i t a t e i p s a c o n t i n e n t e r p e r s e q u e n d a , sed testificationem tam, quoque praesentem, tantopere hodie flagita- illius f i d u c i a e q u a m i n i p s a p r a e s t a n t i a d o c t r i n a e e t i n v e s t i g a t i o n i s i n t r i n s e c a r e p o n i t Ecclesia. Necessario e x i n d e a p u d C a t h o l i c a m U n i v e r s i t a t e m i n q u i s i tio d i s c i p l i n a r u m c o m p l e c t i t u r : a) p r o s e c u t i o n e m operis co- gnitiones c o m p o n e n d i ; b ) i n t e r f i d e m a c r a t i o n e m d i a l o g u m ; c) s o l l i c i t u d i n e m de e t h i c a ; d) t h e o l o g i c u m p r o s p e c t u m . 16. Cognitionum compositio remanet opus semper perfi- c i e n d u m . P r a e t e r e a n o s t r i s diebus a u c t a s c i e n t i a e copia, a d q u a m crescens u s q u e p a r t i t i o cognitionis i n t r a s i n g u l a s i p s a s a c a d e m i c a s d i s c i p l i n a s accedit, h o c o p u s m a g i s m a g i s q u e difficile reddit. 18 Ibid. At Universitas ipsa, et praesertim Catholica Acta Ioannis Pauli Pp. II 1485 U n i v e r s i t a s , « exstet o p o r t e t " v i v e n s u n i t a s " c o r p o r u m ad ver i t a t e m r i m a n d a m c o n s p i r a n t i u m ... Quocirca p r o v e h e r e necesse est t a l e m s u p e r i o r e m c o g n i t i o n u m s y n t h e s i m , q u a in sola illa v e r i t a t i s sitis s e d a b i t u r q u a e i n t u s est i n corde h o m i n i s i n s c r i p t a ». 19 P e r d u c t i p r o p r i i s p h i l o s o p h i a e ac theologiae s u b - sidiis e n i t e n t u r U n i v e r s i t a t u m s t u d i o s i u t o p e r a c o n s t a n t i definiant quo loco sit collocanda et q u a m significationem h a b e a t u n a q u a e q u e diversarum disciplinarum in unico personae humanae m u n d i q u e prospectu, Evangelio proindeque fide in C h r i s t u m , Logon u t i c e n t r u m u n i v e r s i h i s t o r i a e q u e h o m i n u m , illuminato. 17. I n h a c c o g n i t i o n u m compositione p r o v e h e n d a C a t h o l i c a U n i v e r s i t a s debet officio sese m a g i s p e c u l i a r i obstringere in dial o g u m f i d e m i n t e r a c r a t i o n e m , u t a l t i u s c o m p r e h e n d i possit q u o m o d o u n i c a m i n v e r i t a t e m f i d e s e t r a t i o confluant. D u m a c a d e m i c a q u a e q u e disciplina s u a m s e r v a t i n t e g r i t a t e m s u a s q u e v e s t i g a n d i r a t i o n e s , illud e x t o l l i t u r h o c ipso dialogo, q u o d n e m p e « i n q u i s i t i o m e t h o d i c a in o m n i b u s disciplinis, si m o d o vere scientifico e t i u x t a n o r m a s m o r a l e s procedit, n u m q u a m fidei r e v e r a a d v e r s a b i t u r , q u i a res p r o f a n a e et res fidei ab eod e m Deo o r i g i n e m d u c u n t i ) . 2 0 V i t a l i s h a e c m u t u a i n t e r s e actio d u o r u m cognitionis o r d i n u m d i s t i n c t o r u m u n i u s v e r i t a t i s m a i o IOANNES PAULUS P P . II, Allocutio ad Conventum Internationalem de Catholicis Universitatibus, 25 Aprilis 1989, n. 4: AAS 81 (1989), p. 1219. Cf. quoque CONC. OEC. VAT. II, Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 61: AAS 58 (1966), pp. 1081-1082. Sic ut Cardinalis Newman animadvertit, Universitas «declarat se tribuere omnibus disciplinis, quas ipsa recipit, proprium locum ac proprios congruos fines; se definire iura quibus reciprocae statuantur rationes; seque promovere mutuam relationem singularum et omnium» (Op. mem., p. 457). 19 CONC. OEC. VAT. II, Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 36: AAS 58 (1966), p. 1054. Quibusdam scientiarum cultoribus haec proposui­ mus consideranda : « dum ratio et fides exprimunt sane duos diversos cognoscendi gradus, utrumque liberum quod ad suas attinet methodos, ambo denique debent ten­ dere simul ad unam inveniendam veritatem, quae suam trahit originem a Deo» (IOANNES P A U L U S P P . II, Allocutio ad eos qui conventui interfuerunt de « scientia Galileiana », 9 Maii 1983, n. 3: AAS 75 [1983], p. 690). 20 97 - A. A. S. Acta 1486 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale r e m profecto p a r i t e r g a v e r i t a t e m i p s a m a m o r e m a m p l i o r e m que inducit comprehensionem significationis v i t a e h u m a n a e necnon finis ipsius creationis. 18. Q u a n d o q u i d e m s c i e n t i a h o m i n i s p e r s o n a e i n s e r v i r e debet, a p u d C a t h o l i c a m U n i v e r s i t a t e m perficitur s e m p e r i n v e s t i g a t i o c u m sollicitudine d e ethicis a c m o r a l i b u s i m p l i c a t i o n i b u s eius m e t h o d i s i n v e n t i s q u e i n s i t i s . Licet h a e c e a d e m c u r a s u b s i t i n o m n i i n q u i s i t i o n e , p o t i s s i m u m vero u r g e t i n regione investigationis scientificae ac technologicae. « Pernecessarium est o m n i n o nobis ipsis p e r s u a d e r e q u a n t o e t h i c a r a t i o p r a e s t e t t e c h n i c a e v i a e , q u a n t o p e r s o n a res i p s a s a n t e c e d a t , quanto s p i r i t u s d e n i q u e c o r p u s s u p e r e t . T u n c d u m t a x a t c a u s a e hom i n i s c o n s u l e t u r , c u m conscientiae ipsi c o n i u n c t a erit scientia. H o m i n i b u s r e v e r a p r o d e r u n t s c i e n t i a r u m cultores, s i sens u m h o m i n i s m u n d u m t r a n s c e n d e n t i s D e i q u e h o m i n e m cons e r v a r m i ». 19. 21 I n s i g n e m p a r t e m s u s t i n e t theologia i n d o c t r i n a r u m om- n i u m s u m m a sive s y n t h e s i q u a e r e n d a p a r i t e r a c i n dialogo i n t e r fidem et r a t i o n e m . Affert u t i l i t a t e m p a r i t e r s u a m reliquis o m n i b u s disciplinis, c u m in iis p l e n a significatio conquiritur, q u o n i a m n o n t a n t u m illis s u b v e n i t u t recte inve- stigent q u o p a c t o i n v e n t a p r o p r i a p e r s o n a s h o m i n u m societ a t e m q u e sint affectura, v e r u m e t i a m v i a m iis p r a e b e t i u d i candi necnon directionem quandam quae desunt methodo- logiis e a r u m . R e c i p r o c a h a e c actio ceteris c u m disciplinis earumque inventis locupletat vicissim theologiam, dum me- liorem m u n d i h u i u s t e m p o r i s i n t e l l e c t u m e i e x h i b e t a t q u e ipsam theologicam investigationem magis adhaerere cogit p r a e s e n t e s a d n e c e s s i t a t e s . P e r s p e c t o ergo p r o p r i o theologiae IOANNES PAULUS PP. II, Allocutio ad Unitarum Nationum Consilium quod appel­ latur UNESCO, Lutetiae Parisiorum, 2 Iunii 1980, n. 22: AAS 72 (1980), p. 750. In postremo memorato loco ipsa rettulimus verba allocutionis quam habuimus ad Pon­ tificiam Academiam Scientiarum, 10 Novembris 1979: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, II, 2 (1979), p. 1109. 21 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1487 p o n d e r e i n t e r a c a d e m i c a s d i s c i p l i n a s , F a c u l t a t e m vel s a l t e m theologiae c a t h e d r a m h a b e r e debebit o m n i s versitas. 20. Catholica U n i - 22 Propter intimam necessitudinem inter investigationem et docendi industriam oportet ipsa inquisitionis iam superius quae sunt numerata totum postulata doctrinae traden- d a e o p u s m o v e r e . Q u a m q u a m s i n g u l a e e x p l i c a n t u r disciplin a e o r d i n a t e profecto e t s e c u n d u m s u a s q u a e q u e r a t i o n e s , m u t u a i n t e r disciplinas cooperatio, p h i l o s o p h i a a c theologia suffulta, studentes adiuva!) ut ordinatum quendam rerum conspectum adipiscantur intraque se cupiditatem perennem p r o v e h a n t p r o g r e s s u s m e n t i s . D u m v e r o d o c t r i n a i p s a communicatur, in lucem profertur h u m a n a m rationem sua in cogitatione a p e r i r i m a i o r i b u s s e m p e r q u a e s t i o n i b u s a c venire responsionem completam superiore ex ordine per fidem. Morales p r a e t e r e a i m p l i c a t i o n e s , q u a e c u i q u e i n s u n t disciplinae, p o n d e r a n t u r v e l u t i p a r s c o m p l e n s e i u s d e m disciplinae d o c e n d a e , e t q u i d e m u t t o t u s e d u c a n d i processus d e n i q u e t a n dem ad integrum personae incrementum intendatur. Catho- lica d e m u m theologia, e x p l e n a f i d e l i t a t e e r g a Sacras L i t t e r a s et T r a d i t i o n e m et Ecclesiae M a g i s t e r i u m c o n v e n i e n t e r exp l a n a t a , p e r s p i c u a m E v a n g e l i i p r i n c i p i o r u m c o g n i t i o n e m offeret q u a v i t a e h u m a n a e significatio l o c u p l e t a b i t u r eique n o v a donabitur dignitas. Per investigationem atque institutionem debent studentes i t a diversis i n disciplinis e r u d i r i u t idonei r e a p s e e x e r c i t a t i q u e i n c e r t a scientiae p r o v i n c i a e v a d a n t cui d e d e n t s e i n societatis Ecclesiaeque m i n i s t e r i u m , a t e o d e m s i m i l i t e r t e m p o r e exerceri ad fidem coram hominibus suam testandam. Cf. CONO. OEC. VAT. I I , Decl. de educatione christiana Gravissimum educationis, 10: AAS 58 (1966), p. 737. 22 Acta 1488 2. 21. Universitatis Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Communitas C a t h o l i c a U n i v e r s i t a s p e r s e q u i t u r f i n e s suos, d u m ex officio e t i a m C o m m u n i t a t e m efficere e n i t i t u r re v e r a h u m a n a m C h r i s t i q u e s p i r i t u a n i m a t a m . E i u s a u t e m u n i t a t i s fons c o m m u n i profluit e x d e d i c a t i o n e v e r i t a t i , e x e o d e m iudicio de dignitate h u m a n a , t a n d e m ex persona ac nuntio Christi q u i h u i c i n s t i t u t i o n i i n d i t p r o p r i e t a t e m s u a m . O b i l l a m ideo ordinationem Communitas universitatis sensu libertatis penet r a t u r e t c a r i t a t i s , s i g n a t u r q u i d e m m u t u a s i n g u l o r u m observ a n t i a e t sincero dialogo e t c u i u s q u e i u r i u m t u t e l a . Mem- bris o m n i b u s p o r r o s u i s a u x i l i a t u r u t s u a m , u t i p e r s o n a e h u m a n a e , plenitudinem consequantur. I p s a vicissim m e m b r a , ut unitas provehatur, operam dant et secundum locum captumq u e s u u m s i n g i l l a t i m c o n f e r u n t a d consilia c a p i e n d a , C o m m u n i t a t e m i p s a m t a n g e n t i a , n e c n o n a d C a t h o l i c a m I n s t i t u t i indolem s e r v a n d a m f i r m a n d a m q u e . 22. Studeant universitatis docentes suam semper perfice- re eruditionem ac disponere doctrinas, proposita, methodos fructus p e r v e s t i g a t i o n u m c u i u s q u e d i s c i p l i n a e in c o n t e x t u coh a e r e n t i s visionis m u n d i . C h r i s t i a n i docentes v o c a n t u r u t t u m testes s i n t t u m p r a e c e p t o r e s v e r a e v i t a e c h r i s t i a n a e , q u a e n e m pe c o n c i l i a t i o n e m i a m effectam d e m o n s t r e t i n t e r fidem et culturam, i n t e r c o n g r u a m p r o p r i i operis p e r i t i a m s a p i e n t i a m - q u e c h r i s t i a n a m . P e r m o v e b u n t u r docentes o m n e s excelsis propositis a c a d e m i c i s a c v i t a e p l a n e h u m a n a e p r i n c i p i i s . 23. C o m m o n e n t u r s t u d e n t e s u t e a m affectent i n s t i t u t i o n e m q u a e p r a e s t a n t i a m perfectionis h u m a n i s t i c a e e t c u l t u r a l i s c u m p r o p r i a p r a e p a r a t i o n e speciali componat. Talis autem per- fectio et p r a e p a r a t i o illa esse debet ut i n c i t a r i sese s e n t i a n t q u i i n v i t a e p e r p e t u i t a t e i n q u i s i t i o n e m v e r i t a t i s e i u s q u e significationis c o n t i n u e n t , q u a n d o q u i d e m « o p o r t e t a n i m u m i t a excolere, u t p r o m o v e a t u r facultas a d m i r a n d i , i n t u s legendi, Acta Ioannis Pauli Pp. II 1489 c o n t e m p l a n d i a t q u e efformandi i u d i c i u m p e r s o n a l e e t excolend i s e n s u m religiosum, m o r a l e m a c socialem m . 2 3 H i n c ideo a p t i r e d d e n t u r e t idonei u t s u s c i p i a n t a u t , s i illud i a m forsan h a b u e r i n t , a l t i u s perficiant v i t a e g e n u s r e a p s e c h r i s t i a n u m . Conscii sibi s i n t s e m p e r necesse est s u a e professionis g r a v i t a t i s a t q u e g a u d i u m p e r c i p i a n t q u o d olim p a r a t i e r u n t « ducto- res » C h r i s t i q u e testes iis in locis u b i m u n i a p r o p r i a exsequentur. 24. Catholicae U n i v e r s i t a t i s rectores a t q u e a d m i n i s t r a t o r e s c o n s t a n s p r o v e h a n t U n i v e r s i t a t i s i n c r e m e n t u m i l l i u s q u e Comm u n i t a t i s p e r v e r u m servitii m i n i s t e r i u m . D e d i t a o p e r a i n s u p e r e t testificatio p e r s o n a r u m n o n academicarum item ne- cessariae s u n t a d t u e n d a m i n d o l e m a c v i t a m U n i v e r s i t a t i s . 25. A Religiosis C o n g r e g a t i o n i b u s c o m p l u r e s c o n d i t a e s u n t Catholicae Universitates quae ex e a r u m sustentatione pendere p e r g u n t . I n c i t a n t u r ergo Religiosae C o n g r e g a t i o n e s , q u a e s u p e rioris i n s t i t u t i o n i s a p o s t o l a t u i sese d e v o v e n t , ut iisdem assistant Institutis in renovanda illorum cura utque religio- sos ac religiosas e d u c a r e p e r g a n t tales, a q u i b u s solida u t i litas afferri possit ipsi m u n e r i o p e r i q u e Catholicae U n i v e r s i t a t i s . Industria universitatis semper praeterea ex tradito more fuit et est i n s t r u m e n t u m quo laici p r a e s t a n s in Ecclesia complere o p u s p o s s u n t . I n m a i o r e q u i d e m h o d i e U n i v e r s i t a t u m Catholicarum parte, consistit a c a d e m i c a Communitas pluribus e laicis q u a m clericis et religiosis, q u i p l u r a i t e m m u n i a a l t i o r a in dies et m o d e r a n d i officia s u s c i p i u n t . I i d e m profecto C a t h o lici laici c o h o r t a n t i r e s p o n d e n t Ecclesiae « ut forti a n i m o atq u e i n t e l l e c t u a l i c r e a n d i v i i n s i g n i t i i n p r a e c i p u i s c u l t u r a e locis p r a e s e n t e s sint, ut in scholae et u n i v e r s i t a t i s m u n d o ». 24 CONO. OEC. VAT. I I , Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 59: AAS 58 (1966), p. 1080. Cardinalis Newman ita describit spectatum pro­ positum : « Efformatur vero mentis habitus qui per totam manet vitam cuiusque notae sunt libertas, aequitas, tranquillitas, temperantia et sapientia» (Op. mem., pp. 101-102). IOANNES PAULUS P P . I I , Adhort. Apost, post-synodalis Christifideles Laici, 30 Decembris 1988, n. 44: AAS 81 (1989), p. 479. 23 24 1490 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ventura quidem aetas Catholicarum Universitatum m a x i m a m scilicet p a r t e m p e n d e t e x c o n s e n t a n e o l i b e r a l i q u e Catholicor u m l a i c o r u m opere. A u g e s c e n t e m e o r u m o p e r a m h i s i n sed i b u s s t u d i o r u m h a b e t Ecclesia v e l u t m a g n a e spei d o c u m e n t u m necnon confirmationem pernecessariae vocationis ipsius l a i c a t u s in Ecclesia et m u n d o . Confidit e n i m eos p r o p r i i s fungentes m u n e r i b u s « res t e m p o r a l e s o m n e s ... i t a i l l u m i n a r e et ordinare, ut secundum Christum iugiter fiant et crescant et sint i n laudem Creatoris e t Redemptoris m . 26. Multorum Institutorum 2 5 Catholicorum Communitates u n i v e r s i t a r i a e in se s i m u l collegas et sodales a m p l e x a n t u r ad alias Ecclesias q u i p e r t i n e n t a l i a s q u e C o m m u n i t a t e s ecclesiales a c religiones, t u m e t i a m collegas n u l l a m profitentes religiosam f i d e m . V i r i h i e t m u l i e r e s s u a e x e r u d i t i o n e r e r u m q u e experientia prosunt quidem variarum disciplinarum academicarum p r o g r e s s u i vel aliis m u n e r i b u s e x p l e n d i s U n i v e r s i t a t e m contingentibus. 3. Catholica 27. Universitas in Ecclesia Se ita t a m q u a m Universitatem praebens, habet omnis C a t h o l i c a U n i v e r s i t a s c u m Ecclesia c o n i u n c t i o n e m n e c e s s i t u d i nis, quae suapte n a t u r a ad ipsius pertinet propriam Instituti i d e n t i t a t e m . U t i talis e n i m p a r t i c e p s r e c t a v i a est v i t a e a l i c u i u s Ecclesiae p a r t i c u l a r i s , u b i s e d e m n e m p e o c c u p a t , e o d e m t a m e n t e m p o r e , q u a t e n u s i n s e r t a est, u t i i n s t i t u t i o a c a d e m i c a i n comm u n i t a t e i n t e r n a t i o n a l i scientiae e t i n v e s t i g a t i o n i s , Ecclesiae universalis vitam communicat ac promovet, peculiare proinde v i n c u l u m i n e u n d o c u m S a n c t a Sede, o b u n i t a t i s s e r v i t i u m , q u o d ei est p r o u n i v e r s a Ecclesia e x s e q u e n d u m . H o c ex illius CONC. OEC. VAT. I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 3 1 : AAS 57 ( 1 9 6 5 ) , pp. 3 7 - 3 8 ; cf. CONC. OEC. VAT. I I , Decr. de apostolatu Laicorum Apostolicam actuosi­ 25 tatem, passim: AAS 5 8 ( 1 9 6 6 ) , pp. 8 3 7 s s . ; cf. CONC. OEC. VAT. I I , Const. past. de Ec­ clesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 4 3 : AAS 58 ( 1 9 6 6 ) , pp. 1 0 6 1 - 1 0 6 4 . Acta Ioannis Pauli Pp. II 1491 necessario v i n c u l o c u m Ecclesia v e l u t c o n s e c t a r i a proficiscunt u r f i d e l i t a s U n i v e r s i t a t i s , u t i n s t i t u t i o n i s , ipsi n u n t i o C h r i s t i a no, a g n i t i o et oboeditio a u c t o r i t a t i m a g i s t e r i i Ecclesiae in r e b u s f i d e i a c m o r u m . Catholici sodales C o m m u n i t a t i s i p s i u s v i c i s s i m Universitatis ad s u a m quisque fidelitatem concitantur erga Ecclesiam c u m iis o m n i b u s effectibus q u o s id s e c u m infert. A sod a l i b u s d e n i q u e n o n Catholicis o b s e r v a n t i a p e t i t u r indolis Catholicae I n s t i t u t i , u b i o p u s f a c i u n t s u u m , d u m illud vicissim e o r u m religiosam l i b e r t a t e m o b s e r v a b i t . 28. 26 Officio p r o p r i o o b s t r i n g u n t u r E p i s c o p i ut Catholicas pro- m o v e a n t U n i v e r s i t a t e s p o t i s s i m u m q u e c u r i s p r o s e q u a n t u r eas et adiuvent ut indolem suam Catholicam conservent immo et c o r r o b o r e n t e t i a m c o r a m civilibus A u c t o r i t a t i b u s . Quod convenienter quidem obtinebitur si vincula generata asservataque e r u n t a r c t a et p e r s o n a l i a et p a s t o r a l i a i n t e r U n i v e r s i t a t e s et ecclesiasticas A u c t o r i t a t e s , q u a e v i n c u l a f i d u c i a m u t u a e t cong r u e n s a d i u t r i x o p e r a e t dialogus c o n t i n u u s s i g n e n t . Q u a n t u m v i s directo h a u d i n g r e d i a n t u r E p i s c o p i i n t e r i u s U n i v e r s i t a tis r e g i m e n , n o n ideo t a m e n « e x i s t i m a n d i s u n t v e l u t e x t r a r i i q u i d a m actores, v e r u m v i t a e i p s i u s Catholicae U n i v e r s i t a t i s p a r t i c i p e s ». 29. 27 P r o b a n s Ecclesia « c u l t u r a e h u m a n a e ét p r a e s e r t i m scien- t i a r u m l e g i t i m a m a u t o n o m i a m » a c a d e m i c a m s i m u l singulor u m s t u d i o s o r u m l i b e r t a t e m i n p r o p r i a e professionis disciplin a agnoscit s e c u n d u m p r i n c i p i a scientiae a c m e t h o d o s , q u a s r e f e r t u r illa, 28 ad i n t r a v e r i t a t i s ipsius b o n i q u e c o m m u n i s postulata. 26 AAS Cf. CONC. OEC. VAT. I I , Decl. de Libertate religiosa Dignitatis humanae, 2: 58 (1966), pp. 930-931. IOANNES PAULUS P P . I I , Allocutio ad Moderatores Educationis Superioris Ca­ tholicae, habita in Foederatarum Civitatum Americae Septentrionalis urbe Nova Aure­ lia in Instituto cui nomen «Xavier University of Louisiana», 12 Septembris 1 9 8 7 , n. 4: 27 AAS 80 28 (1988), p. 764. Cf. CONC. OEC. VAT. II, Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 5 9 : AAS 58 ( 1 9 6 6 ) , p. 1 0 8 0 . Acta 1492 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale L o c u m p r a e t e r e a l e g i t i m u m s u u m e t i a m theologia u t i scientia o b t i n e t i n t e r ceteras d i s c i p l i n a s a p u d U n i v e r s i t a t e m . P e r inde ac plane ei convenit, principia peculiaria sua habet et methodos proprias quae illam omnino t a m q u a m scientiam definiunt. D u m m o d o hisce a d h a e r e s c a n t p r i n c i p i i s e i u s d e m q u e a d h i b e a n t c o n g r u a s m e t h o d o s , e t i a m theologi e a d e m f r u u n t u r academica libertate. Effectricem ergo t h e o l o g o r u m i n d u s t r i a m i n c i t e n t E p i s c o p i . Ecclesiae e n i m p e r i n q u i s i t i o n e s a d theologiae p r o p r i a m m e t h o d u m p e r a c t a s d e s e r v i u n t . Melius q u i d e m c o m p r e h e n d e r e cont e n d u n t et u l t e r i u s e n o d a r e et c o m m u n i c a r e efficientius R e v e lationis C h r i s t i a n a e s e n s u m , q u e m ad m o d u m e Sacris Litteris ac Traditione Ecclesiaeque Magisterio traditur. Vias e t i a m s c r u t a n t u r q u i b u s l u m e n theologia afferre potest singulis q u a e s t i o n i b u s e n o s t r i t e m p o r i s c u l t u r a e x o r t i s . S i m u l v e r o , q u a n d o q u i d e m v e r i t a t i s r e v e l a t a e i n t e l l e c t u m c o n q u i r i t theologia c u i u s a u t h e n t i c a i n t e r p r e t a t i o Ecclesiae c r e d i t u r Episcopis, 29 i d i a m s u a n a t u r a p e r t i n e t a d p r i n c i p i a a c r a t i o n e s inve- stigationis e t t r a d i t i o n i s e o r u m a c a d e m i c a e d i s c i p l i n a e , q u o d scilicet a u c t o r i t a t e m E p i s c o p o r u m o b s e r v a r e haerereque ad Catholicam doctrinam g r a d u m quo ipsa docetur. 30 d e b e n t theologi secundum auctoritatis D i a l o g u s a u t e m i n t e r Episcopos ac theologos p e r n e c e s s a r i u s est ob p r o p r i u m r e c i p r o c u m m u n u s i l l o r u m ; i d q u o d h o d i e m a x i m e c o n s t a t , c u m inquisition i s fructus adeo celeriter d i f f u n d u n t u r a b u n d a n t e r q u e p e r comm u n i c a t i o n i s socialis i n s t r u m e n t a . 31 Cf. CONC. OEC. VAT. II, Const. dogm. de Divina Revelatione Dei verbum, 8-10: AAS 58 (1966), pp. 820-822. Cf. CONC. OEC. VAT. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 25: AAS 57 (1965), pp. 29-31. Cf. CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Instructio de ecclesiali theologi vocatione Donum veritatis, 24 Maii 1990. 29 30 31 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1493 B. UNIVERSITATIS CATHOLICAE MUNUS SERVIENDI 30. Studiorum Universitatis munus praecipuum veritatis c o n t i n e n s est i n d a g a t i o p e r scientiae p e r v e s t i g a t i o n e m , custod i a m e t c o m m u n i c a t i o n e m p r o societatis b o n o . P r o p r i e t a t u m e t p r o p o s i t o r u m s u o r u m a u x i l i o U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a hoc communicat munus. 1. 31. Servitium Ecclesiae praestandum et societati I n s t i t u t i o n e e t i n v e s t i g a t i o n e U n i v e r s i t a s Catholica ne- c e s s a r i a m fert o p e m Ecclesiae : v i r o s n a m q u e p r a e p a r a t et m u lieres, q u i , c h r i s t i a n i s perfusi p r i n c i p i i s e t a d v i v e n d u m a d i u t i m o d o m a t u r o conscioque p r o s u a c h r i s t i a n a vocatione, apti e t i a m e r u n t a d officia s u m e n d a i n Ecclesia. I n s u p e r p e r scientiae i n q u i s i t i o n u m e x i t u s , q u o s s u p p e d i t a t , p o t e r i t C a t h o l i c a U n i v e r s i t a s Ecclesiae o p i t u l a r i , u t t e m p o r u m q u a e s t i o n i b u s e t necessitatibus respondeat. 32. U n i v e r s i t a s Catholica, sicut q u a e v i s alia S t u d i o r u m U n i - v e r s i t a s , i n h u m a n a est societate c o l l o c a t a : q u a m o b r e m u t p r a e s t a n d u m eius s e r v i t i u m Ecclesiae a u g e a t u r — in s u a e s a n e p o t e s t a t i s p r o v i n c i a — i n c i t a t u r ut efficacioris u s q u e t u m singulis t u m societati c u l t u r a l i s progressionis i n s t r u m e n t u m sit. Suis idcirco p e r v e s t i g a t i o n i b u s a m p l e c t a t u r o p o r t e t s t u d i u m g r a v i u m huius temporis quaestionum, quales sunt quae h u m a nae vitae dignitatem contingunt, iustitiae in omnes provectum, v i t a e p e r s o n a l i s e t familiaris c o n d i c i o n e m , r e r u m n a t u r a e t u i t i o n e m , p a c i s c o m p a r a t i o n e m e t politicae s t a b i l i t a t i s , m u n d i bon o r u m aequiorem participationem novamque oeconomicam et civilem d i s p o s i t i o n e m , q u a e m e l i u s t u m c u i u s q u e t u m o m n i u m n a t i o n u m s e r v i a t consortioni. I d spectet o p o r t e t U n i v e r s i t a t i s p e r v e s t i g a t i o , u t r a d i c e s e t c a u s a s p e n i t u s p e r s c r u t e t u r grav i u m p r o b l e m a t u m n o s t r a e a e t a t i s , e o r u m e t h i c a s e t religiosas m e n s u r a s p r a e s e r t i m a t t e n d e n s . C u m res p o s t u l a b i t , U n i - Acta 1494 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale v e r s i t a t i C a t h o l i c a e a u d e n d u m erit i n c o m m o d a s dicere verit a t e s , q u a e c o m m u n i s e n s u i n o n b l a n d i u n t u r , sed t a m e n a d v e r u m societatis b o n u m s e r v a n d u m n e c e s s a r i a e s u n t . 33. Plane ante omnia considerandi sunt et ponderandi, ad christianam rationem, valores et praevalentes in societate i n q u e p r a e s e n t i c u l t u r a n o r m a e , n e c n o n h o r u m t e m p o r u m societ a t i officium e a e t h i c a e t religiosa p r i n c i p i a n u n t i a n d i , q u a e v i t a e h u m a n a e p l e n u m t r i b u u n t s e n s u m . A l i u d a d i u m e n t u m est hoc, q u o U n i v e r s i t a s a d i l l a m conferre p o t e s t a n t h r o p o l o g i a m c h r i stianam augendam, quae a persona Christi originem trahit et efficit ut c r e a t i o n i s ac R e d e m p t i o n i s d y n a m i s m u s in r e s i p s a s vim habeat et in vitae quaestionum iustam solutionem. 34. C h r i s t i a n u s ceteris s e r v i e n d i s p i r i t u s a d i u s t i t i a m socia- l e m p r o v e h e n d a m o m n i C a t h o l i c a e U n i v e r s i t a t i p e c u l i a r i s est m o m e n t i , et d o c e n t i b u s p a r t i c i p a n d u s est et s t u d e n t i b u s excol e n d u s . Ecclesia f i r m i t e r i n a u c t u m i n s i s t i t o m n i s v i r i o m n i s que mulieris integrum. 32 E v a n g e l i u m Ecclesiae d o c t r i n a sociali e x p l a n a t u m , i n s t a n t e r i n v i t a t ad f o v e n d a m « progressionem p o p u l o r u m , q u i m a x i m e a b i n i u r i a famis, egestatis, m o r b o r u m domesticorum, i g n o r a t i o n i s r e r u m abesse n i t u n t u r ; q u i lar- giorem b o n o r u m societatem ab h u m a n i t a t e vitae profectorum e x p e t u n t , a t q u e h u m a n a s s u a s p r o p r i e t a t e s p o s t u l a n t i n opere ipso p l u r i s a e s t i m a r i ; q u i d e n i q u e a d m a i o r a i n c r e m e n t a constanter mentes intendunt » , 33 Quaelibet U n i v e r s i t a s Catholi- c a a n i m a d v e r t a t sibi esse r e a d p r o g r e s s i o n e m c o n f e r e n d u m societatis i n q u a o p e r a t u r ; poterit, e x e m p l i c a u s a , v i a s q u a e r e r e q u i b u s U n i v e r s i t a t i s i n s t i t u t i o iis o m n i b u s p a t e a t , qui e x e a f r u c t u m p o s s i n t p e r c i p e r e , p a u p e r i b u s i m p r i m i s vel q u i a d coetus p e r t i n e n t n u m e r o p a u c i o r e s , q u i e a e x m o r e p r i v a t i s u n t . E i u s i n s u p e r est, q u a n t u m potest, i n c r e m e n t u m fovere Nationum prodeuntium. Cf. IOANNES PAULUS P P . II, Litt. Ene. Sollicitudo rei socialis, 27-34: AAS 80 (1988), pp. 547-560. PAULUS P P . VI, Litt. Enc. Populorum progressio, 1: AAS 59 (1967), p. 257. 32 33 Acta Ioannis Pauli Pp. II 35. 1495 I n suo n i s u h i s i m p l i c a t i s q u a e s t i o n i b u s r e s p o n d e n d i , q u a e tot h u m a n a e v i t a e e t societatis a s p e c t u s c o n t i n g u n t , U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a sociata o p e r a u t a t u r m u l t i p l i c i u m a c a d e m i c a r u m d i s c i p l i n a r u m , q u a e i a m p e r s e m o d o suo p r o p r i o i n solutiones v a l e n t q u a e r e n d a s . C u m p r a e t e r e a s i n g u l a I n s t i t u t a copiae oeconomicae e t p e r s o n a r u m e x i g u i t a t e l a b o r e n t , p r a e c i p u u m est U n i v e r s i t a t e s C a t h o l i c a s s e c u m o p e r a m consociare i n c o m m u n i b u s p e r v e s t i g a t i o n i s consiliis c a p t i s c u m q u e aliis et p r i v a t i s e t publicis I n s t i t u t i s . Q u o d a d h o c a t t i n e t e t a d alias n a v i t a t u m p e c u l i a r i u m U n i v e r s i t a t i s C a t h o l i c a e regiones, m o m e n t u m agnoscitur, quod variae Universitatum Catholicarum n a t i o n a l i u m e t i n t e r n a t i o n a l i u m h a b e n t consociationes. E x h i s est speciali m o d o m e m o r a n d u m m u n u s F o e d e r a t i o n i s I n t e r nationalis Studiorum Universitatum Catholicarum, Sede c o n s t i t u t a e , 34 a Sancta q u a e f r u c t u o s a m e x s p e c t a t ab ea coopera- tionem. 36. R a t i o n i b u s i n s t i t u t i o n i s p e r m a n e n t i s a d u l t o r u m , docentes ad servitia consultationis parando, novis utendo communication i s i n s t r u m e n t i s aliisque p l u r i b u s m o d i s , U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a efficere potest u t cognitionis h u m a n a e crescens s u m m a e t m e lior i n dies f i d e i intellectus a m p l i o r i s i n t p r a e s t o m u l t i t u d i n i , i t a U n i v e r s i t a t i s servitia t r a n s a m b i t u m p r o p r i e a c a d e m i c u m transferens. 37. Societati i n s e r v i e n d o , p o t i u s c o l l o q u e n d u m erit, u t p a r est, c u m o r d i n e a c a d e m i c o r u m , e r u d i t o r u m , scientiae c u l t o r u m eius regionis, i n q u a U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a o p e r a t u r . Dialogi f o r m a e e x q u i s i t a e e t cooperationis fovendae s u n t i n t e r U n i « Maximis ergo hisce studiorum domiciliis tam feliciter propagatis, perutile vi­ sum est ut eorum magistri et alumni in communem quandam consociationem coalesce­ rent, quae, Summi Pontificis, utpote omnium Patris et Doctoris, auctoritate suffulta, collatis consiliis iunctaque opera lumen Christi impensius diffunderet ac dilataret » ( P i u s PP. XII, Litt. Apostolicae Catholicas Studiorum Universitates, quibus constituta est Foederatio Internationalis Studiorum Universitatum Catholicarum: AAS 42 T1950], p. 386). 34 Acta 1496 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale versitates Catholicas ceterasque Nationis Universitates pro profectu, p r o m u t u a c u l t u r a r u m c o m p r e h e n s i o n e , p r o t u e n d a rer u m n a t u r a , oecologica c u m conscientia i n t e r n a t i o n a l i . U n a c u m ceteris p r i v a t i s e t p u b l i c i s I n s t i t u t i s U n i v e r s i t a tes C a t h o l i c a e p e r s u p e r i o r e m e d u c a t i o n e m p e r q u e investigat i o n e m c o m m u n i s e r v i u n t b o n o ; v a r i o r u m I n s t i t u t o r u m gener u m u n u m s u n t , a d l i b e r a m e x p r e s s i o n e m d i v e r s i t a t i s cultur a e n e c e s s a r i o r u m , e t a d p r o v e h e n d u m i n societate e t i n m u n d o m u t u a e n e c e s s i t u d i n i s s e n s u m i n t e n d u n t . I u r e ergo eae a civili societate et a p u b l i c i s A u c t o r i t a t i b u s a p p r o b a t i o n e m e x s p e c t a n t et suae autonomiae institutionalis suaeque academicae libertatis t u t e l a m . I d e m p r a e t e r e a iis i u s est q u o a d o e c o n o m i c a m s u s t e n t a t i o n e m , q u a e q u i d e m n e c e s s a r i a est, u t t u t o superesse poss i n t et p r o g r e d i . 2. 38. Actio pastoralis ad Universitatem pertinens Actio p a s t o r a l i s a d U n i v e r s i t a t e m p e r t i n e n s n a v i t a s illa est U n i v e r s i t a t i s , q u a e C o m m u n i t a t i s e i u s d e m p a r t i c i p i b u s opp o r t u n i t a t e m p r a e b e t c o m p o n e n d i s t u d i u m a c a d e m i c u m negot i a q u e A c a d e m i a m a t t i n g e n t i a c u m p r i n c i p i i s religiosis e t m o r a l i b u s , sicque v i t a m c u m f i d e c o m p o n e n d i . E a m u n u s Ecclesiae a d effectum a d d u c i t i n U n i v e r s i t a t e , e t i n eius n a v i t a t e i n q u e eius i n h a e r e t s t r u c t u r a . U n i v e r s i t a t i s C o m m u n i t a s , q u a e i n d o l e m c a t h o l i c a m I n s t i t u t i p r o v e h e n d a m c u r e t , erit h u i u s ration i s p a s t o r a l i s conscia m o d o s q u e sentiet, q u i b u s e a d e m r a t i o a d o m n e s s u a s n a v i t a t e s v i m possit h a b e r e . 39. U t , p r o s u a n a t u r a , U n i v e r s i t a t i s C o m m u n i t a s s u a m si- gnificet c a t h o l i c a m i n d o l e m , debet s u a s actiones c o t i d i a n a s i m b u e r e f i d e , i n m e d i t a t i o n e e t p r e c a t i o n e g r a v i a t e m p o r a pon e n d o . I t a h u i u s C o m m u n i t a t i s s o d a l i b u s catholicis c o m m o ditates praebebuntur in vita sua doctrinam et exercitationem catholicam appropriandi. Confirmabuntur hi n a m q u e ad participandam sacramentorum celebrationem, Eucharistiae prae- Acta Ioannis Pauli Pp. II 1497 ser t i m s a c r a m e n t u m , t a m q u a m c u l t u s c o m m u n i s a c t u m perfectissimum. Eae academicae Communitates, in quibus non p a u c i sint, q u i a d d i v e r s a s p e r t i n e a n t Ecclesias, ecclesiales C o m m u n i t a t e s , vel alias religiones e o r u m i n c e p t a a d m e d i tandum et precandum verebuntur, eorum fidem tutantes. 40. Qui i n a c t i o n e m p a s t o r a l e m a d U n i v e r s i t a t e m s p e c t a n - t e m i n c u m b u n t professores e t s t u d e n t e s a d h o r t e n t u r , u t m a g i s conscii s i n t suscepti officii erga illos, q u i in c o r p o r u m et anim o r u m dolore s u n t . C h r i s t i s e q u e n t e s e x e m p l u m , p e c u l i a r i m o d o p a u p e r i o r i b u s p r o s p i c i a n t iisque, q u i p r o p t e r i n i u s t i t i a m i n regione oeconomica, sociali, c u l t u r a l i , religiosa p a t i u n t u r . H o c officium p r a e s e r t i m i n Communitate academica exercendum est, sed e t i a m e x t r a e a n d e m e x p l i c a r i p o t e s t . 41. Actio p a s t o r a l i s U n i v e r s i t a t e m c o n t i n g e n s n e c e s s a r i a est o p e r a , c u i u s g r a t i a a l u m n i catholici, i n suis e x p l e n d i s b a p t i s m a l i b u s p r o m i s s i s , p r a e p a r a r i p o s s u n t a d actuose v i t a m Ecclesiae p a r t i c i p a n d a m . P o t e s t e q u i d e m conferre a d a u g e n d a m et alendam matrimonii vitaeque familiaris veram aestimation e m , vocationes a d s a c e r d o t i u m e t a d v i t a m religiosam excitare, christianum sollicitare laicorum m u n u s et quamlibet E v a n g e l i i s p i r i t u a c t i v i t a t e m p e r m e a r e . C o n c o r d i a actionis p a storalis U n i v e r s i t a t e m a t t i n g e n t i s c u m I n s t i t u t i s q u a e i n Ecclesia p a r t i c u l a r i o p e r a n t u r , E p i s c o p o m o d e r a t o r e a u t p r o b a tore, c o m m u n i s a n e u t i l i t a t i p r o d e r i t . 42. 35 C o m p l u r e s Consociationes et M o t u s v i t a e spiritalis at- q u e apostolicae, p o t i s s i m u m q u i p r o p r i e p r o s t u d e n t i b u s conditi s u n t , m a g n o p o n d e r e esse p o s s u n t a d i n c r e m e n t u m aspect u u m pastoralium vitae Universitatis. 3S Codex Iuris Canonici ita enuntiat communia Episcopi erga studentes Universita­ tum officia : « Episcopus dioecesanus impensam habeat curam pastoralem studentium, etiam per paroeciae erectionem, vel saltem per sacerdotes ad hoc stabiliter deputatos, et provideat ut apud universitates, etiam non catholicas, centra habeantur universi­ taria catholica, quae iuventuti adiutorio sint, praesertim spirituali» (C.I.C., can. 813). Acta 1498 3. Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dialogus culturalis 43. Natura sua Universitas culturam provehit indagatione, a d loci c u l t u r a m s u b s e q u e n t i b u s a e t a t i b u s p r o d e n d a m p r a e ceptione a d i u v a t , suis i n s t i t u t o r i i s servitiis i n c e p t a fovet a d culturam spectantia. Toti patet humanae experientiae, ad dialogum p a r a t a et a qualibet cultura discendum. H u n c Universitas Catholica processum participat copiosam praeben- d o c u l t u r a l e m Ecclesiae e x p e r i e n t i a m . I n s u p e r conscia h u m a n a m culturam Revelationi patere rebusque h o m i n u m n a t u r a m transcendentibus, U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a locus est p r i m a r i u s e t p r o p r i u s fructuosi E v a n g e l i i c u m c u l t u r a dialogi. 44. E a Ecclesiae hoc a d m o d u m dialogo assidet, i l l a m a d i u - vando ad melius diversas culturas cognoscendas, ad h a r u m p r o b a n d a e t i m p r o b a n d a , c e r n e n d a , a d v e r e h u m a n a s accipiendas contributiones, ad i n s t r u m e n t a excolenda, quibus hominib u s c e r t a e e t definitae c u l t u r a e c o m p r e h e n s i b i l i o r e m r e d d a t fidem. 36 S i v e r u m est E v a n g e l i u m a e q u a r i n o n posse c u m cul- tura, quin contra omnes transcendere culturas, nihilominus <( R e g n u m , q u o d E v a n g e l i o n u n t i a t u r , in v i t a e u s u m d e d u c i tur ab hominibus, qui sua certa cultura imbuti sunt, atque in R e g n o aedificando necessario u s u r p a n d a s u n t q u a e d a m element a c u l t u r a e e t h u m a n a r u m c u l t u r a r u m n. 37 « Fides, quae in mar- gine eius se collocaret q u o d est h u m a n u m , i d e o q u e eius, q u o d est c u l t u r a , f i d e s esset q u a e p l e n i t u d i n e m n o n r e d d e r e t e o r u m , « Pariter Ecclesia, decursu temporum variis in condicionibus vivens, diversarum culturarum inventa adhibuit, ut nuntium Christi in sua praedicatione ad omnes gentes diffundat et explicet, illud investiget et altius intellegat, in celebratione liturgica atque in vita multiformis communitatis fidelium melius exprimat » (CONC. OEC. VAT. I I , Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 58: AAS 58 [1966], p. 1079). PAULUS P P . V I , Adhort. Apost. Evangelii nuntiandi, 20: AAS 68 (1976), p. 18; cf. CONC, OEC. VAT. I I , Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 58: AAS 58 (1966), p. 1079. 36 37 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1499 q u a e V e r b u m Dei e n u n t i a t e t r e v e l a t ; f i d e s o b t r u n c a t a , i m m o peior, fides i a m se i p s a m a b r o g a n s ». 45. 38 U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a debet p l u s p l u s q u e i n t e n d e r e con- s i d e r a t i o n e m i n c u l t u r a s m u n d i h u i u s a e t a t i s , sicut e t i n v a r i a s t r a d i t i o n e s c u l t u r a l e s q u a e s u n t i n Ecclesia, u t c o n t i n u o faveat e t u t i l i dialogo i n t e r E v a n g e l i u m e t p r a e s e n t e m s o c i e t a t e m . I n normis quae culturae cuiusque auctoritatem nota distinguunt, p r i n c i p a t u m h a b e n t s e n s u s p e r s o n a e h u m a n a e , eius l i b e r t a s , eius d i g n i t a s , eius officii conscientia e i u s q u e ad res h o m i n i s n a t u r a m transcendentes apertura. C u m personae observantia c o n i u n c t u m est e m i n e n s familiae b o n u m , q u a e o m n i s h u m a n a e c u l t u r a e est cellula p r i m a r i a . U n i v e r s i t a t e s Catholicae c e r n e r e n i t a n t u r e t b e n e p o n d e r a r e c u l t u r a e h o d i e r n a e s t u d i a e t r e p u g n a n t i a s , u t e a m a d person a r u m e t p o p u l o r u m i n t e g r a m p r o g r e s s i o n e m a p t i o r e m redd a n t . P r a e s e r t i m idoneis i n v e s t i g a t i o n i b u s a l t i u s p e r s c r u t e n t u r v i m , q u a m recens technologia e t p r a e s e r t i m c o m m u n i c a t i o n i s socialis i n s t r u m e n t a , i n p e r s o n a s h a b e n t , i n familias, i n instituta et in novae culturae s u m m a m . Translaticiae culturae in s u a i p s a r u m n a t u r a t u e n d a e s u n t , eas a d i u v a n d o ut « valores », q u i d i c u n t u r , h u i u s a e t a t i s a c c i p i a n t , suo n o n neglecto p a t r i m o nio, q u o d est t o t i u s h u m a n a e familiae b o n u m . U n i v e r s i t a t e s i n locis sitae m o r e t r a d i t o c u l t u r a l i b u s , diligenter c o n e n t u r eorundem locorum culturas c u m utili recentiorum c u l t u r a r u m concursu temperare. 46. Peculiariter interest Universitatis Catholicae u t inter d o c t r i n a m c h r i s t i a n a m e t s c i e n t i a s h u i u s t e m p o r i s d i a l o g u s ins t i t u a t u r . Quod q u i d e m h o m i n e s p o s t u l a t singulis i n disciplinis p e c u l i a r i t e r v e r s a t o s s i m u l q u e a p t a p r a e d i t o s theologica forCf. IOANNES PAULUS P P . II, Allocutio Metellini, in Columbia, habita ad homines cultura excultos, studentes et eos omnes qui in studiorum Universitatibus operam na­ vant suam, 5 Iulii 1986, n. 3: AAS 79 (1987), p. 99; cf. quoque CONC. OEC. VAT. II, Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 58: AAS 58 (1966), p. 1079. 38 Acta 1500 matione Apostolicae habilesque Sedis - Commentarium quaestionibus Officiale epistemologicis obeundis, quae ad n e x u s pertineant fidei cum ratione. Hic dialogus t u m p h y s i c a s scientias a t t i n g i t , t u m h u m a n a s , q u a e n o v a i m p l i c a taque problemata ponunt philosophica et ethica. Christianus investigator ostendere debet humanam intellegentiam veri- t a t e ditescere s u p e r i o r e , q u a e ex E v a n g e l i o proficiscitur : « I n tellegentia n o n m i n u i t u r sed, c o n t r a , s t i m u l a t u r e t c o n f i r m a t u r i n t e r i o r e illo fonte a l t a e c o m p r e h e n s i o n i s , q u a e V e r b u m Dei est, e t " v a l o r u m " o r d i n e , q u i i n d e o r i t u r ... Modo suo u n i c o Universitas Catholica prodest ad declarandam spiritus praes t a n t i a m , cui n o n licet sine sui e x i t u d i s c r i m i n e alii rei servire, q u a e n o n sit v e r i t a t i s i n q u i s i t i o ». 47. 39 Praeter culturalem dialogum Universitas Catholica, pro- prios sui o b s e r v a n d o fines, diversos religiosos-culturales cont e x t u s c o n s i d e r a n d o et n o r m a s s e q u e n d o a l e g i t i m a A u c t o r i t a t e Ecclesiastica l a t a s , dialogo o e c u m e n i c o potest utilis esse, a d u n i t a t e m o m n i u m c h r i s t i a n o r u m q u a e r e n d a m , a d q u e dialog u m i n s t i t u e n d u m i n t e r religiones, sicque a d i u v a r e a d cernend a b o n a s p i r i t a l i a , q u a e i n ceteris r e l i g i o n i b u s i n s u n t . 4. Evangelizatio 48. Ecclesiae p r i m u m m u n u s est i t a E v a n g e l i u m p r a e d i c a r e , u t n e x u i f i d e i c a v e a t u r c u m v i t a , t u m i n s i n g u l i s , t u m i n sociali culturali contextu, in quo homines vivunt, operantur et inter se c o m m u n i c a n t . E v a n g e l i z a t i o significat « B o n u m N u n t i u m e x p o r t a r e i n o m n e s u s q u e coetus g e n e r i s h u m a n i , u t , d u m h o c propria via intrinsecus penetrat, h u m a n i t a t e m ipsam novam efficiat... non solum q u i d e m Ecclesiae i n t e r e s t E v a n g e l i u m praedicare in latioribus semper locorum finibus illudve homin u m m u l t i t u d i n i b u s u s q u e m a i o r i b u s , sed i p s i u s e t i a m E v a n gelii p o t e n t i a t a n g e r e e t q u a s i evertere n o r m a s i u d i c a n d i , b o n a P A U L U S P P . VI, Allocutio ad Delegatos Foederationis Internationalis Studiorum universitatum Catholicarum, 27 Novembris 1972: AAS 64 (1972), p. 770. 39 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1501 quae plus momenti habent, studia ac rationes cogitandi, motus impulsores et vitae exemplaria generis h u m a n i , quae cum Dei v e r b o s a l u t i s q u e consilio r e p u g n a n t » . 49. 4 0 Quaevis Catholica Universitas pro sua n a t u r a m a g n u m fert a u x i l i u m Ecclesiae i n e v a n g e l i z a t i o n i s opere. A g i t u r e n i m v i t a l e t e s t i m o n i u m I n s t i t u t i p r o p r i u m , C h r i s t o d a n d u m eiusq u e n u n t i o , t a m necessario i n c u l t u r i s s a e c u l a r i s m o , q u i dicitur, notatis, aut ubi Christus eiusque nuntius n o n d u m noti sunt. Insuper Catholicae Universitatis omnia opera praecipua i u n g u n t u r et a c c o m m o d a n t u r Ecclesiae m u n e r i e v a n g e l i z a n d i : p e r v e s t i g a t i o videlicet effecta n u n t i o c h r i s t i a n o i l l u m i n a n t e , q u i n o v a h u m a n a i n v e n t a h o m i n i b u s c o m m o d e t e t societati ; f o r m a t i o i n c o n t e x t u f i d e i perfecta, q u a e i d o n e a s r e d d a t pers o n a s a d i u d i c i u m r a t i o n a l e e t c r i t i c u m consciasque t r a n s c e n d e n t i s p e r s o n a e h u m a n a e d i g n i t a t i s ; i n s t i t u t i o professionibus e x e r c e n d i s , q u a e valores ethicos c o m p l e c t a t u r e t s e n s u m servitii p e r s o n i s et societati p r a e s t a n d u m ; dialogus c u m c u l t u r a , q u i meliori f i d e i cognitioni f a v e a t ; i n d a g a t i o theologica, q u a e fidem a d i u v e t in se e x p r i m e n d a p e r s e r m o n e m n o v u m . « Ecclesia, p r o p t e r e a q u o d sibi m a g i s m a g i s q u e conscia fit salvifici s u i m u n e r i s i n u n i v e r s o hoc orbe t e r r a r u m , c u p i t c o n i u n c t a s sibi h a b e r e h a s sedes i n s t i t u t i o n i s ; v u l t illas p r a e s e n t e s esse efficaciterque n a n d u m ». operari ad verum Christi nuntium dissemi- 41 P A U L U S PP. VI, Adhort. Apost. Evangelii nuntiandi, 18-19: AAS 68 (1976), pp. 17-18. P A U L U S PP. VI, Allocutio ad Praesides atque Rectores Universitatum Societatis Iesu, 6 Augusti 1975, I I : AAS 67 (1975), p. 533. Die 25 Aprilis 1989, alloquentes Nos participes Conventus Internationalis de Catholicis Universitatibus, haec addidimus (n. 5): « I n Catholica Universitate Ecclesiae munus evangelizandi et munus investi­ gandi atque docendi sunt inter se coniuncta et composita s i m u l » : cf. AAS 81 (1989), p. 1220. 40 41 98 - A. A. S. Acta 1502 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale PARS ALTERA NORMAE GENERALES Art. 1. Harum Normarum Generalium natura § 1. H a e N o r m a e G e n e r a l e s n i t u n t u r Codice I u r i s Canonici, 42 c u i u s u l t e r i o r explicatio s u n t , et a d d i t i c i i s Ecclesiae le- g i b u s , f i r m o i u r e S a n c t a e Sedis a u c t o r i t a t e m s u a m i n t e r p o n e n d i c u m i d n e c e s s a r i u m sit. E a e v a l e n t i n o m n e s U n i v e r s i t a t e s Catholicas i n q u e I n s t i t u t a C a t h o l i c a S t u d i o r u m S u p e r i o r u m tot i u s orbis t e r r a r u m . § 2. N o r m a s G e n e r a l e s in singulis locis et r e g i o n i b u s a p p l i c a r e d e b e n t C o n f e r e n t i a e Episcopales et cetera Consilia H i e rarchiae Catholicae 43 c o n v e n i e n t e r c u m Codice I u r i s C a n o n i c i c u m q u e legibus ecclesiasticis a d d i t i c i i s , r a t i o n e h a b i t a S t a t u t o r u m c u i u s q u e U n i v e r s i t a t i s vel I n s t i t u t i et — p r o u t fieri potest et o p p o r t u n u m est — e t i a m i u r i s civilis. P o s t inspection e m S a n c t a e Sedis, h a e l o c o r u m a u t r e g i o n u m « O r d i n a t i o n e s » 44 v a l e b u n t i n o m n e s U n i v e r s i t a t e s C a t h o l i c a s e t i n I n s t i t u t a Catholica Studiorum Superiorum regionis, t a t i b u s et F a c u l t a t i b u s Ecclesiasticis : exceptis Universi- quae quidem, pariter a c F a c u l t a t e s Ecclesiasticae a d U n i v e r s i t a t e m C a t h o l i c a m pert i n e n t e s , n o r m i s r e g u n t u r C o n s t i t u t i o n i s Apostolicae Sapientia Christiana.* 5 § 3. U n i v e r s i t a s , c o n s t i t u t a vel a p p r o b a t a a S a n c t a Sede, a Conferentia E p i s c o p a l i vel ab alio Consilio H i e r a r c h i a e CaCf. praesertim C.I.C. caput: « D e Catholicis Universitatibus aliisque Studiorum Superiorum Institutis» (C.I.C., canones 807-814). Conferentiae Episcoporum constitutae sunt in Latino Ritu. Alii Ritus alia habent Consilia Catholicae Hierarchiae. Cf. C.I.C., can. 455, § 2. Cf. IOANNES P A U L U S P P . II, Const. Apost. Sapientia Christiana de Studiorum Universitatibus et Facultatibus Ecclesiasticis, 15 Aprilis 1979: AAS 71 (1979), pp. 469521. Universitates et Facultates Ecclesiasticae sunt eae quae ius habent academicos conferendi gradus auctoritate Sanctae Sedis. 42 43 44 45 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1503 tholicae, vel a b E p i s c o p o dioecesano, h a s N o r m a s G e n e r a l e s e a r u m q u e a p p l i c a t i o n e s , locales et regionales, inserere debet instrumentis ad suum regimen pertinentibus suaque vigentia Statuta t u m ad Normas Generales accommodare t u m ad e a r u m a p p l i c a t i o n e s e t l e g i t i m a e A u c t o r i t a t i ecclesiasticae a p p r o b a n d a p r o p o n e r e . Ceterae q u o q u e U n i v e r s i t a t e s Catholicae, q u a e videlicet n o n s u n t m e m o r a t i s formis i n s t i t u t a e , concorditer c u m loci A u c t o r i t a t e ecclesiastica, h a s N o r m a s Generales, e a r u m q u e locales e t regionales a p p l i c a t i o n e s i n u s u m s u u m convertent et instrumentis inserent ad s u u m regimen attinentibus et — q u a n t u m fieri p o t e r i t — s u a v i g e n t i a S t a t u t a t u m h i s Normis Generalibus, tum earum applicationibus accommo- dabunt. Art. 2. Universitatis Catholicae natura § 1. U n i v e r s i t a s Catholica, sicujb q u a e l i b e t U n i v e r s i t a s , est s t u d i o s o r u m c o m m u n i t a s , q u a e v a r i a r u m h u m a n a e cognitionis r e g i o n u m p a r t e s agit. P e r v e s t i g a t i o n i s e dedit, i n s t i t u t i o n i v a r i i s q u e s e r v i t i o r u m formis, c u m eius m u n e r e c u l t u r a l i consentaneis. § 2. U n i v e r s i t a s Catholica, q u a catholica, s u a m p e r v e s t i g a t i o n e m , i n s t i t u t i o n e m c e t e r a q u e o p e r a propositis, p r i n c i p i i s et m o r i b u s catholicis p e r f u n d i t et e x s e q u i t u r . E s t Ecclesiae c o n i u n c t a a u t certo v i n c u l o c o n s t i t u t i v o e t legitimo, a u t e x officio i n s t i t u t i o n a l i ab eius s p o n s o r i b u s s u m p t o . § 3. Quaelibet U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a debet s u a m catholic a m i n d o l e m significare vel sui m u n e r i s e n u n t i a t i o n e , vel alio a p t o i n s t r u m e n t o publico, nisi aliter c o n c e s s u m sit a c o m p e t e n t i A u c t o r i t a t e ecclesiastica. Q u a e r e r e sibi debet, p r a e s e r t i m p e r s u a m s t r u c t u r a m s u a s q u e leges, i n s t r u m e n t a a d i l l a m n a t u r a m e x p r i m e n d a m atque s e r v a n d a m iuxta § 2. Acta 1504 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale § 4. I n s t i t u t i o c a t h o l i c a et d i s c i p l i n a c a t h o l i c a debent, v i m h a b e r e a d o m n e s actiones U n i v e r s i t a t i s , c u m t a m e n c u i u s que personae libertas conscientiae sit omnino reverenda. 46 O m n i s a c t u s p u b l i c u s U n i v e r s i t a t i s c o n s e n t a n e u s esse debet eius n a t u r a e c a t h o l i c a e . § 5. U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a a u t o n o m i a m p o s s i d e t necessar i a m a d p r o p r i a m sui n a t u r a m e x c o l e n d a m s u u m q u e m u n u s persequendum. Pervestigationis et institutionis libertas agnos c e n d a e t o b s e r v a n d a est p r o p r i n c i p i i s e t m e t h o d i s c u i u s q u e disciplinae propriis, d u m m o d o p e r s o n a r u m et Communitatis iura protegantur, intra postulata veritatis et boni communis. A r t . 3. 47 Universitatis Catholicae erectio § 1. U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a erigi a u t a p p r o b a r i potest a S a n c t a Sede, a Conferentia E p i s c o p a l i , a u t ab alio H i e r a r c h i a e C a t h o l i c a e Consilio, ab E p i s c o p o dioecesano. § 2. E p i s c o p o dioecesano c o n s e n t i e n t e U n i v e r s i t a s Catholic a erigi p o t e s t e t i a m a b I n s t i t u t o Religioso a u t a b alia persona iuridica publica. § 3. U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a ab aliis p e r s o n i s ecclesiasticis a u t a laicis erigi potest. E i u s m o d i U n i v e r s i t a s p o t e r i t U n i versitas Catholica haberi solummodo competenti Auctoritate ecclesiastica pactae erunt. probante, secundum condiciones, quas partes 48 § 4. In c a s i b u s , q u o r u m m e n t i o fit in §§ 1 et 2, S t a t u t a c o m p e t e n t i ecclesiasticae A u c t o r i t a t i p r o b a n d a e r u n t . 46 58 Cf. CONC. OEC. VAT. I I , Decl. de Libertate religiosa Dignitatis humanae, 2: AAS (1966), 47 pp. 9 3 0 - 9 3 1 . Cf. CONC. OEC. VAT. I I , Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gau­ dium et spes, 57 et 5 9 : AAS 58 ( 1 9 6 6 ) , pp. 1 0 7 7 - 1 0 8 0 ; cf. CONC. OEC. VAT. I I , Decl. de educatione christiana Gravissimum educationis, 1 0 : AAS 58 ( 1 9 6 6 ) , p. 737. Sive erectio huiusce Universitatis sive condiciones iuxta quas potest haberi Universitas Catholica debent respondere normis directoriis praestitutis ab Apostolica Sede, a Conferentia Episcoporum vel ab alio Catholicae Hierarchiae Coetu. 48 Acta Ioannis Pauli Pp. II Art. 4. 1505 Universitatis Communitas § 1. O n u s t u e n d i et c o n f i r m a n d i U n i v e r s i t a t i s i n d o l e m catholicam spectat imprimis ad ipsam Universitatem. Quamvis h o c o n u s i m p o s i t u m sit i m p r i m i s U n i v e r s i t a t i s A u c t o r i t a t i b u s (additis, u b i sint, M a g n o Cancellario e t / a u t Consilio r e b u s adm i n i s t r a n d i s p r a e p o s i t o vel Corpore alio i d e m valente), p a r t i c i p a t u r diverso g r a d u e t i a m a b o m n i b u s C o m m u n i t a t i s sodalibus, i d e o q u e p o s t u l a t u t c o n q u i r a n t u r a p t a e a d U n i v e r s i t a t e m p e r s o n a e , p r a e c i p u e professores e t a d m i n i s t r a t o r e s , q u a e p r o m p t a e sint e t i d o n e a e a d h a n c i n d o l e m f o v e n d a m . U n i v e r s i t a t i s Catholicae indoles i n t i m e c o n i u n c t a est c u m professorum qualitate et doctrinae catholicae observantia. Legi- t i m a e A u c t o r i t a t i s est d u a b u s his p r i n c i p a l i b u s condicionibus i n v i g i l a r e , i u x t a p r a e s c r i p t a Codicis I u r i s Canonici. 49 § 2. O m n e s docentes et a d m i n i s t r a t o r e s , id t e m p o r i s c u m n o m i n a n t u r , m o n e n d i s u n t d e I n s t i t u t i indole catholica d e q u e eius consectariis, i t e m q u e de suo officio h a n c i n d o l e m provehendi aut, saltem, observandi. § 3. Modis, diversis a c a d e m i c i s disciplinis c o n g r u e n t i b u s , o m n i b u s catholicis d o c e n t i b u s f i d e l i t e r a c c i p i e n d a e s u n t , ceterisque omnibus docentibus observandae, doctrina et de m o r u m d i s c i p l i n a catholica, t u m i n p e r v e s t i g a n d o t u m i n i n s t i t u e n d o . I n p r i m i s theologi catholici, conscii s e Ecclesiae p e r s e q u i m a n d a t u m , f i d e l e s s i n t erga Ecclesiae M a g i s t e r i u m , u t i S a c r a r u m Litterarum et Sacrae Traditionis interpretem authenticum. 50 Canon 8 1 0 C.I.C. definit onera competentis Auctoritatis de hac re: « § 1. Auc­ toritati iuxta statuta competenti officium est providendi ut in universitatibus catholi­ cis nominentur docentes qui, praeterquam idoneitate scientifica et paedagogica, doctri­ nae integritate et vitae probitate praestent utque, deficientibus his requisitis, servato modo procedendi in statutis definito, a munere removeantur. § 2. Episcoporum conferentiae et Episcopi dioecesani, quorum interest, officium habent et ius invigi­ landi, ut in iisdem universitatibus principia doctrinae catholicae fideliter serventur ». Cf. etiam, in generalibus normis huiusce Constitutionis, Articulus 5, 2. 49 Cf. CONC. OEC. VAT. I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 2 5 : AAS 57 ( 1 9 6 5 ) , p. 2 9 ; cf. CONC. OEC. VAT. I I , Const. dogm. de Divina Revelatione Dei Verbum, 50 Acta 1506 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale § 4. Docentes et a d m i n i s t r a t o r e s ad a l i a s Ecclesias, C o m m u n i t a t e s ecclesiales vel religiones p e r t i n e n t e s , i i q u e q u i n u l l a m profitentur f i d e m r e l i g i o s a m o m n e s q u e s t u d e n t e s , Universi- t a t i s i n d o l e m c a t h o l i c a m agnoscere e t r e v e r e r i o b s t r i n g u n t u r . N e h a e c U n i v e r s i t a t i s vel I n s t i t u t i S u p e r i o r i s catholica indoles i n p e r i c u l u m d i s c r i m e n q u e v o c e t u r , c a v e a t u r n e docentes n o n catholici p a r s f i a n t m a i o r i n U n i v e r s i t a t e vel I n s t i t u t o , q u a e catholica sunt et m a n e r e debent. § 5. S t u d e n t i u m e d u c a t i o debet p e r f e c t i o n e m a c a d e m i c a m e t professionalem c o m p o n e r e c u m f o r m a t i o n e a d p r i n c i p i a m o r a l i a et religiosa a t q u e c u m d o c t r i n a e socialis Ecclesiae cognitione. R a t i o s t u d i o r u m p r o u n a q u a q u e professione c o m p r e h e n dere d e b e t c o n v e n i e n t e m e t h i c a m f o r m a t i o n e m a d profession e m , a d q u a m illa p r a e p a r a t . Efficiatur p r a e t e r e a u t o m n e s s t u d e n t e s p o s s i n t d o c t r i n a e c a t h o l i c a e scholas a u d i r e . A r t . 5. 51 Universitas Catholica in Ecclesia § 1. Quaevis C a t h o l i c a U n i v e r s i t a s c o m m u n i o n e m r e t i n e r e debet c u m Ecclesia u n i v e r s a c u m q u e S a n c t a S e d e ; a r c t e debet esse c o n i u n c t a c u m Ecclesia p a r t i c u l a r i , p r a e s e r t i m c u m E p i scopis dioecesanis regionis vel n a t i o n i s , u b i exsistit. P r o s u a U n i v e r s i t a t i s indole, U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a a d o p e r a m Ecclesiae e v a n g e l i z a t i o n i s conferet. § 2. C u i u s q u e E p i s c o p i m u n u s est b o n a e a d m i n i s t r a t i o n i favere C a t h o l i c a r u m U n i v e r s i t a t u m dioecesis s u a e , eique i u s e t officium est i n v i g i l a n d i e a r u m indoli c a t h o l i c a e s e r v a n d a e et firmandae. Si quoad h a n c necessariam condicionem quaestion e s o r i a n t u r , E p i s c o p u s loci consilia c a p i a t , q u a e o p u s s i n t a d eas s o l v e n d a s , c o n c o r d i t e r c u m legitimis A u c t o r i t a t i b u s aca8-10: AAS 58 (1966), pp. 820-822; cf. C.I.C., can. 812: «Qui in studiorum superiorum institutis quibuslibet disciplinas tradunt theologicas, auctoritatis ecclesiasticae com­ petentis mandatum habeant oportet». Cf. C.I.C., can. 811, § 2. 51 Acta ioannis Pauli Pp. II d e m i c i s et c o n g r u e n t e r s t a t u t i s p r o c e d e n d i r a t i o n i b u s 1507 52 ac — si necesse sit — c u m S a n c t a e Sedis a u x i l i o . § 3. Certis t e m p o r i b u s q u a e l i b e t U n i v e r s i t a s Catholica, de q u a in a r t . 3, §§ 1 et 2, ad c o m p e t e n t e m ecclesiasticam A u c t o r i t a t e m referre debet d e U n i v e r s i t a t e d e q u e eius o p e r i b u s . Ceter a e U n i v e r s i t a t e s Catholicae de h i s r e b u s c e r t i o r e m facere deb e n t E p i s c o p u m dioecesis, i n q u a p o s i t a est I n s t i t u t i sedes praecipua. Art. 6. Actio pastoralis ad Universitatem pertinens § 1. U n i v e r s i t a s C a t h o l i c a p r o v e h e r e debet c u r a m p a s t o r a lem s o d a l i u m C o m m u n i t a t i s U n i v e r s i t a t i s et, p r a e s e r t i m , inc r e m e n t u m s p i r i t a l e e o r u m , q u i f i d e m c a t h o l i c a m profitentur. Eae viae praeferendae sunt, quae prosint formationi h u m a n a e et professionali h a r m o n i c e s o c i a n d a e , in luce catholicae doctrin a e , c u m v a l o r i b u s religiosis, eo fine ut cognitiones p e r intell e c t u m a c q u i s i t a e c u m religioso v i t a e m o m e n t o i u n g a n t u r . § 2. P e r s o n a r u m i d o n e a r u m sufficiens n u m e r u s — sacerdot u m , religiosorum, r e l i g i o s a r u m et l a i c o r u m — n o m i n e t u r , q u i actioni p r o p r i e p a s t o r a l i p r o s p i c i a t p r o C o m m u n i t a t e U n i v e r sitatis, q u a e e x p l i c a n d a erit c o n v e n i e n t e r actioni p a s t o r a l i Ecclesiae p a r t i c u l a r i s c u m q u e eius a u x i l i o , Episcopo dioecesano m o d e r a n t e vel a p p r o b a n t e . O m n e s C o m m u n i t a t i s U n i v e r s i t a tis sodales i n v i t a n d i s u n t u t actioni p a s t o r a l i a d U n i v e r s i t a t e m pertinenti operam dent eiusque incepta participent. A r t . 7. Cooperatio § 1. Quo i m p l i c a t a e h o d i e r n a e societatis q u a e s t i o n e s m e l i u s o p p e t a n t u r , e t U n i v e r s i t a t u m vel I n s t i t u t o r u m indoles catholica confirmetur, oportet cooperatio p r o v e h a t u r regionalis, n a t i o n a Quod attinet ad Universitates, de quibus in art. 3, §§ 1 et 2, hae rationes definiendae sunt in Statutis ab auctoritate ecclesiastica probatis. Quod autem ad reli­ quas Catholicas Universitates pertinet, eaedem sunt decernendae a Conferentiis Epi­ scoporum vel a ceteris Coetibus Catholicae Hierarchiae. 52 Acta 1508 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale lis e t i n t e r n a t i o n a l i s i n p e r v e s t i g a t i o n e , i n i n s t i t u t i o n e i n q u e ceteris U n i v e r s i t a t i s o p e r i b u s , o m n i u m U n i v e r s i t a t u m C a t h o licarum, etiam Universitatum et Facultatum Ecclesiasticarum. 53 H a e c cooperatio, u t p a r est, p r o v e h e n d a est e t i a m i n t e r U n i v e r s i t a t e s C a t h o l i c a s e t alias U n i v e r s i t a t e s a t q u e I n s t i t u t a rebus investigandis et docendis, t u m publica, t u m privata. § 2. U n i v e r s i t a t e s C a t h o l i c a e , c u m id fieri p o t e r i t c o n g r u e n t e r q u e d o c t r i n a e c a t h o l i c a e p r i n c i p i i s , i n consiliis p u b l i c i s inque I n s t i t u t o r u m nationalium et internationalium propositis i n t e r s i n t , q u a e p r o i u s t i t i a , i n c r e m e n t o e t p r o g r e s s u i capessuntur. NORMAE TEMPORARIAE A r t . 8 . H a e c C o n s t i t u t i o v a l e r e coeperit die I a n n i acadeo mici 1991. A r t . 9. C o n s t i t u t i o n i s exsecutio d e m a n d a t a est Congregationi de I n s t i t u t i o n e C a t h o l i c a , c u i u s erit p r o s p i c e r e et necessarias ad id normas prodere. A r t . 10. C o n g r e g a t i o n i s de I n s t i t u t i o n e C a t h o l i c a officium erit, c u m p r o c e d e n t e t e m p o r e i d a d i u n c t a r e q u i r e n t , m u t a t i o nes p r o p o n e r e i n h a n c C o n s t i t u t i o n e m i n d u c e n d a s , ut haec c o n t i n e n t e r a d n o v a s necessitates a p t a sit U n i v e r s i t a t u m Catholicarum. A r t . 11. Leges p a r t i c u l a r e s vel c o n s u e t u d i n e s , q u a e n u n c vigent et huic Constitutioni contrariae sunt, abrogantur. I t e m a b r o g a n t u r p r i v i l e g i a ad h o c u s q u e t e m p u s a S a n c t a Sede personis p h y s i c i s e t m o r a l i b u s concessa, q u a e e i d e m h u i c Constitutioni contraria sunt. Cf. C.I.C., can. 820; cf. quoque IOANNES PAULUS P P . I I , Const. Apost. Sapientia Christiana de Studiorum Universitatibus et Facultatibus Ecclesiasticis, 15 Aprilis 1979, Ordinationes, art. 49: AAS 71 (1979), p. 512. 53 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1509 CONCLUSIO M u n u s , q u o d Ecclesia m a g n a c u m spe U n i v e r s i t a t i b u s Catholicis concredit, c u l t u r a l e m et r e l i g i o s a m h a b e t significationem magni momenti, quin immo maximi, cum ipsa h u m a n i generis futura contingat. Renovatio, quae ab Universitatibus Catholicis p o s t u l a t u r , h a s h a b i l i o r e s r e d d e t a d satisfaciend u m officio C h r i s t i n u n t i u m afferendi h o m i n i b u s , societati, c u l t u r i s : « Quaevis h u m a n a res, s i n g u l a r i s et socialis, a C h r i s t o est l i b e r a t a : t u m p e r s o n a e , t u m h o m i n u m actiones, q u o r u m c u l t u r a a l t i s s i m a est expressio et p r o p r i a . Ecclesiae actio salvifica in c u l t u r a s perficitur, in p r i m i s , p e r p e r s o n a s , familias, e t e d u c a t o r e s ... I e s u s C h r i s t u s , S a l v a t o r noster, l u c e m s u a m s p e m q u e s u a m iis o m n i b u s p r a e b e t , q u i scientias, a r t e s , litter a s c o l u n t m u l t a s q u e c u l t u r a e h o d i e r n a e confirmatas regiones. O m n e s idcirco Ecclesiae filii et filiae conscii fieri d e b e n t sui m u n e r i s e t p e r s p i c e r e E v a n g e l i i v i m posse m e n t e s v a l o r e s q u e p r i n c i p a l e s p e r v a d e r e e t r e g e n e r a r e , q u i s i n g u l a s c u l t u r a s perf u n d u n t , sicut e t opiniones a n i m a r u m q u e h a b i t u s q u i e x eis oriuntur j * . 5 4 V e h e m e n t i s s i m a c u m spe hoc D o c u m e n t u m v e r t i m u s a d o m n e s viros o m n e s q u e m u l i e r e s q u i , m u l t i m o d i s , i n g r a v e m u nus insistunt institutionis superioris catholicae. C a r i s s i m i F r a t r e s e t Sorores, N o s t r u m h o r t a m e n t u m Nostraq u e f i d u c i a vos p r o s e q u a n t u r i n d u r o v e s t r o c o t i d i a n o l a b o r e , m a i o r e i n dies, u r g e n t i o r e , necessario a d e v a n g e l i z a t i o n i s caus a m , a d c u l t u r a e e t c u l t u r a r u m f u t u r a . Ecclesiae e t m u n d o v e s t r u m t e s t i m o n i u m e t intellegens v e s t r a o p e r a , libera e t officii conscia, o p u s s u n t . D a t u m R o m a e , a p u d S a n c t u m P e t r u m , die x v m e n s i s Augusti, in sollemnitate Assumptionis Beatae Mariae Virginis in c a e l u m , a n n o MCMXC, P o n t i f i c a t u s Nostri d u o d e c i m o . IOANNES PAULUS P P . II IOANNES PAULUS PP. I I , Allocutio ad Pontificium Consilium de Cultura, 13 Ianua­ rii 1989, n. 2: AAS 81 (1989), pp. 857-858. 54 Acta 1510 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE quibus organismo vulgo « Pontificia Opera per la preservazione della Fede e per la provvista di nuove Chiese in Roma » nova denominatio et ordi­ natio datur. I mutamenti che si sono verificati nella società ecclesiale e civile di Roma dalla promulgazione del Motu Proprio di Pio XI « In Allo­ cutione habita » del 5 agosto 1930, con cui fu costituita la Pontifi­ 1 cia Opera per la preservazione della Fede e per la provvista di nuove Chiese in Roma, che modificava ed ampliava quella già fondata da Leone XIII col Motu Proprio (( Litteras ante annos )) del 25 novembre 1902, consigliano di dare alla citata Opera una nuova configurazione 2 giuridica. Infatti, mentre sta crescendo la partecipazione del Popolo di Dio alla vita della Chiesa in Roma, emerge Popportunintà di assicurare alla Diocesi, anche in questo campo, una gestione più agile e più effi­ cace dal punto di vista organizzativo, in quanto più aderente alle pre­ senti necessità. Ritenendo a tal fine conveniente collegare giuridicamente la pre­ detta Opera alla Diocesi, dispongo che, fermo restando quanto altro stabilito con il ricordato Motu Proprio del 5 agosto 1930, l'Opera, la quale è persona giuridica pubblica ai sensi del canone 116 del Codice di Diritto Canonico, passi sotto la giurisdizione immediata e diretta (lei Cardinale mio Vicario Generale per la Città di Roma e Distretto, che ne è di diritto il Presidente ed il Rappresentante Legale, e muti il suo nome in quello di « Opera Romana per la preservazione della Fede e la provvista di nuove Chiese in Roma ». L'opera avrà un suo Consiglio di Amministrazione secondo gli Or­ dinamenti propri. Confido che il nuovo assetto giuridico consentirà all'(( Opera » di dare una risposta tempestiva ed appropriata alle necessità della Co­ munità ecclesiale di Roma, e a tal fine conto anche sul volenteroso contributo di tutti i suoi componenti. 1 2 AAS 22 (1930), pp. 337-340. Leonis XIII P.M. Acta, 22 (1902-1903), pp. 241-242. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1511 Tutto quanto è stabilito con il presente Motu Proprio, ordino che abbia pieno e stabile valore, nonostante qualsiasi disposizione con­ traria, pur meritevole di speciale menzione. Dato a Roma, dal Palazzo Apostolico Vaticano, il 1° luglio del­ l'anno 1989, undecimo di Pontificato. IOANNES PAULUS PP. II CONSTITUTIO APOSTOLICA LASÏÏIOËNSIS Ad statum dioecesis attollitur Praefectura Apostolica Lashioënsis. IOANNES PAULUS E P I S C O P U S SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Missionariorum ob sollertem operam promptamque fidelium volun­ tatem iam Lashioënsis ager iste laetas segetes fudit. Quae res magno Nos afficit gaudio atque Nos pariter impellit ut ad novam, feliciorem, condicionem instituta ecclesiastica aptemus. Idcirco consentientibus Venerabilibus Patribus Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositis, iis quoque quorum interest quique quasdam partes susti­ nent suffragantibus, Apostolica Nostra usi potestate, Praefecturam Apostolicam Lashioënsem ad dignitatem evehimus et gradum dioecesis. Quam deinceps Metropolitanae Ecclesiae Mandalayensi subicimus nec­ non Congregationis pro Gentium Evangelizatione iurisdictioni. Sedem praeterea episcopalem in urbe locamus quam inibi incolae Lashio ap­ pellant, dum templum Sacratissimo Cordi Iesu dicatum eodemque in loco situm ad statum attollimus aedis cathedralis. Omnia haec ad explenda Venerabilem Fratrem deputarmi s Petrum Biggio, Archiepi­ scopum titulo Otriculanum et in Bangladesa Apostolicum Pro-Nun­ tium, munus pariter in Myanmar Republica Delegati Apostolici prae­ stantem, factis autem opportunis facultatibus etiam quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum subdelegandi. Re demum ad exi­ tum perducta, documenta conficiantur, quorum sincerum exemplar ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione mittendum curentur. Contrariis rebus minime obsistentibus. Acta 1512 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Finem tandem his Litteris Nostris imponentes, Dei Verbi opera­ rios cunctosque fideles istic solari volumus et contestari quanti eorun­ dem animi ad spiritalem humanumque progressum contentionem existimemus, ut communitas haec quam clarissime inter gentes eluceat. Datum Romae, apud S. Petrum, die septimo mensis Iulii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo, Pontificatus Nostri duo­ decimo. ($f AUGUSTINUS card. CASAROLI IOSEPHUS card. TOMKO a publicis Ecclesiae negotiis Congr. pro Gentium Evang. Marcellus Rossetti, Proton. Apost. Antonius Proton. Apost. Macculi, Praef. s.n. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 266.295. LITTERAE APOSTOLICAE Memoriae proditur Summum Pontificem Ioannem Paulum II die decimo mensis Maii anno MCMXC in urbe Monterreyensi imaginem coronavisse Immaculatae Conceptionis Mariae, « Virgen Chiquita » appellatam. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Imo ex pectore laetamur cum occasio Nobis datur ad Nostram pietatem in Beatissimam Virginem Mariam significandam, in cuius tutela inde a pueritia sumus cuius­ que benignitatem in vitae Nostrae variis casibus, vel gravibus, experti sumus. At insuper magnam adhibemus curam ut Ea magis magisque ab Ecclesiae filiis cognoscatur tenerrima Mater, ad quam confugere possint fisi se ab Eadem in suis necessitatibus adiutum iri. Hoc qui­ dem facimus et Eius magnitudines, privilegia, virtutes illustrando per crebrum Nostrum Magisterium, et publicis honoris signis Eam exornando. Libenti igitur animo precibus concessimus reverendi Sa­ cerdotis Aureliani Tapia Méndez qui, suum expromens votum Christi­ que fidelium sibi concreditorum, rogavit ut Ipsi Nos in Nostra visi­ tatione ad metropolitanam urbem Monterreyensem in Mexico, gratiosae Conceptionis Mariae Immaculatae imagini, quae vernáculo sermone « V i r g e n Chiquita» vocatur, aureum diadema imponere dignaremur. Volentes ideo in hanc caelestem Matrem, immo et Reginam, aliud Acta Ioannis Pauli Pp. II 1513 Nostri amoris testimonium dare arctiusque fieri vinculum, quo Illi tota Mexicana Civitas per saecula iuncta mansit et etiam nunc ma­ net, die decimo mensis Maii hoc anno MCMXC in Rivo Sancta Catha­ rina urbis Monterreyensis, Immaculatae Conceptionis Mariae imagi­ nem, quae « Virgen Chiquita » illic denominatur, quaeque in templo paroeciali colitur, a Nobis die quarto mensis Martii superiore anno Basilicae Minoris titulo decorato per Breve « Romanorum Pontificum », aureo diademate, benedictione sacrato, sollemni redimiimus ritu. Ut autem huius eventus posteris memoria traderetur indicareturque fide­ lium voluntas continenter Eam diligendi, sequendi, venerandi, quae solidissima est omnium Christianorum spes et ad caelum plana via et secura, has Litteras dari iussimus, facti testes verissimas. Rebus quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn men­ sis Iulii, anno MCMXC, Pontificatus Nostri duodecimo. £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis L O C O rB Sigilli In Secret. Status tab., n. 264.820. EPISTULA R. P. D. Paulo Iosepho Cordes, episcopo tit. Naissitano, Delegato « in persona » ad Communitates Novi Catechumenatus. AL VENERATO FRATELLO MONSIGNOR PAUL JOSEF CORDES, INCARICATO « AD PERSONAM » PER L'APOSTOLATO DELLE COMUNIT V NEOCATECUMENALI, VICE PRESIDENTE DEL PONTIFICIO CONSIGLIO PER I LAICI.* Ogniqualvolta lo Spirito Santo fa germinare nella Chiesa impulsi di una maggiore fedeltà al Vangelo, fioriscono nuovi carismi che ma­ nifestano tali realtà e nuove istituzioni che le mettono in pratica. È stato così dopo il Concilio di Trento e dopo il Concilio Vaticano IL Tra le realtà generate dallo Spirito ai nostri giorni figurano le Comunità Neocatecumenali, iniziate dal Signor K. Arguello e dalla * La Mente del Santo Padre, nel riconoscere il Cammino Neocatecumenale come valido itinerario di formazione cattolica, non è di dare indicazioni vincolanti agli Ordi­ nari del luogo, ma soltanto di incoraggiarli a considerare con attenzione le Comunità Neocatecumenali, lasciando tuttavia al giudizio degli stessi Ordinari di agire secondo le esigenze pastorali delle singole diocesi. 1514 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Signora C. Hernández (Madrid, Spagna), la cui efficacia per il rinno­ vamento della vita cristiana veniva salutata dal mio predecessore Paolo VI come frutto del Concilio: «Quanta gioia e quanta speranza ci date con la vostra presenza e con la vostra attività ... Vivere e pro­ muovere questo risveglio è quanto voi chiamate una forma di "dopo il Battesimo" che potrà rinnovare nelle odierne comunità cristiane quegli effetti di maturità e di approfondimento che nella Chiesa pri­ mitiva erano realizzati dal periodo di preparazione al Battesimo )) (Paolo VI alle Comunità Neocatecumenali, Udienza Generale, 8 mag­ gio 1974, in Notitiae 96-96, 1974, 230). Anch'io, nei tanti incontri avuti come Vescovo di Roma, nelle par­ rocchie romane, con le Comunità Neocatecumenali e con i loro Pa­ stori e nei miei viaggi apostolici in molte nazioni, ho potuto costatare copiosi frutti di conversione personale e fecondo impulso missionario. Tali Comunità rendono visibile, nelle parrocchie, il segno della Chiesa missionaria e <( si sforzano di aprire la strada all'evangelizza­ zione di coloro che hanno quasi abbandonato la vita cristiana, offrendo loro un itinerario di tipo catecumenale, che percorre tutte quelle fasi che nella Chiesa primitiva i catecumeni percorrevano prima di rice­ vere il sacramento del Battesimo ; li riavvicina alla Chiesa ed a Cristo )) (cf. Catecumenato postbattesimale in Notitiae 96-96, 1974, 229). Sono l'annuncio del Vangelo, la testimonianza in piccole comunità e la celebrazione eucaristica in gruppi (cf. Notificazione sulle celebrazioni nei gruppi del « Cammino Neocatecumenale » in L'Osservatore Romano, 24 dicembre 1988) che permettono ai membri di porsi al servizio dèi rinnovamento della Chiesa. Vari Fratelli nell'episcopato hanno riconosciuto i frutti di questo Cammino. Voglio limitarmi a ricordare l'allora Vescovo di Madrid, Mons. Casimiro Morcillo, nella cui diocesi e sotto il cui governo sono nate, nell'anno 1964, le Comunità Neocatecumenali che egli accolse con tanto amore. Dopo oltre vent'anni di vita delle Comunità, diffuse nei cinque continenti, — tenendo conto della nuova vitalità che anima le parrocchie, del­ l'impulso missionario e dei frutti di conversione che sbocciano dal­ l'impegno degli itineranti e, ultimamente, dall'opera delle famiglie che evangelizzano in zone scristianizzate d'Europa e del mondo intero ; — in considerazione delle vocazioni, sorte da codesto Cammino, alla vita religiosa e al presbiterato, e della nascita di Collegi diocesani di formazione al presbiterato per la nuova evangelizzazione, quale il Redemptoris Mater di Roma ; Acta Ioannis Pauli Pp. II 1515 — avendo preso visione della documentazione da Lei presentata: accogliendo la richiesta rivoltami, riconosco il Cammino Neocatecumenale come un itinerario di formazione cattolica, valida per la società e per i tempi odierni. Auspico, pertanto, che i Fratelli nell'episcopato valorizzino e aiu­ tino — insieme con i loro presbiteri — quest'opera per la nuova evan­ gelizzazione, perché essa si realizzi secondo le linee proposte dagli ini­ ziatori, nello spirito di servizio all'Ordinario del luogo e di comunione con lui e nel contesto dell'unità della Chiesa particolare con la Chiesa universale. In pegno di tale voto, imparto a Lei e a tutti gli appartenenti alle Comunità Neocatecumenali la mia Benedizione Apostolica. Dal Vaticano, il 30 agosto del 1990, XII di Pontificato. IOANNES PAULUS PP. II HOMILIA In foro Sancti Petri habita ob decretos Dei servo Petro Georgio Frassati, Beatorum caelitum honores.* 1. (( Io pregherò il Padre ed egli vi darà un altro Consolatore ... Lo Spirito di verità »Nel tempo pasquale, a mano a mano che ci avviciniamo alla Pen­ tecoste, queste parole diventano sempre più attuali. Sono state pronunziate nel Cenacolo da Gesù, il giorno prima della Passione, mentre si congedava dagli Apostoli. La sua partenza — la partenza dell'amato Maestro mediante la morte e la risurrezione — apre la via ad un altro Consolatore. Verrà il Paraclito : v>errà, grazie proprio alla dipartita redentrice di Cristo, che rende possibile ed inau­ gura la nuova presenza misericordiosa di Dio fra gli uomini. 1 2 Lo Spirito di Verità, che il mondo non vede e non conosce,, si fa, invece, conoscere dagli Apostoli, perché dimorerà presso di loro e in loro opererà. E di ciò, il giorno della Pentecoste, tutti diverranno testimoni. 3 • Die 20 m. Maii a. 1990. Gv 14, 15. Ibid. 16, 7. Cf. ibid. 14, 17. 1 2 3 1516 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2. La Pentecoste, tuttavia, è solo l'inizio, poiché lo Spirito di Ve­ rità viene per rimanere con la Chiesa « per sempre », nell'incessante 4 rinnovarsi delle generazioni future. Ed allora non solo agli uomini del suo tempo, ma a tutti noi e ai nostri contemporanei si rivolgono le pa­ role dell'apostolo Pietro : (( Adorate il Signore, Cristo, nei vostri cuori, pronti sempre a ri­ spondere a chiunque vi domandi ragione della speranza che è in voi ». 5 Nel nostro secolo, Pier Giorgio Frassati, che a nome della Chiesa oggi ho la gioia di proclamare Beato, ha incarnato nella propria vita queste parole di San Pietro. La potenza dello Spirito di verità, unito a Cristo, lo ha reso moderno testimone della speranza, che scaturisce dal Vangelo, e della grazia di salvezza operante nel cuore dell'uomo. È diventato, così, il testimone vivo e il difensore coraggioso di que­ sta speranza a nome dei giovani cristiani del secolo ventesimo. 3. La fede e la carità, vere forze motrici della sua esistenza, lo re­ sero attivo ed operoso nell'ambiente in cui visse, in famiglia e nella scuola, nella università e nella società ; lo trasformarono in gioioso ed entusiasta apostolo di Cristo, in appassionato seguace del suo messaggio e della sua carità. Il segreto del suo zelo apostolico e della sua santità, è da ricercare nell'itinerario ascetico e spirituale da lui percorso; nella preghiera, nella perseverante adorazione, anche notturna, del Santissimo Sacra­ mento, nella sua sete della parola di Dio, scrutata nei testi biblici; nella serena accettazione delle difficoltà della vita anche familiari ; nella castità vissuta come disciplina ilare e senza compromessi; nella pre­ dilezione quotidiana per il silenzio e la « normalità » dell'esistenza. È proprio in questi fattori che ci è dato scoprire la sorgente pro­ fonda della sua vitalità spirituale. Infatti, ë attraverso l'Eucaristia che Cristo comunica il suo Spi­ rito ; è attraverso l'ascolto della sua parola che cresce la disponibilità ad accogliere gli altri, ed è pure attraverso l'abbandono orante nella volontà di Dio che maturano le grandi decisioni della vita. Solo ado­ rando Dio presente nel proprio cuore, il battezzato può rispondere a chi (( domandi ragione della speranza » che è in lui. E il giovane Frassati lo sa, lo sperimenta, lo vive. Nella sua esistenza la fede si 6 4 s 6 Cf. Gv 14, 16. 1 Pt 3, 15. Cf. ibid. 3, 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1517 fonde con la carità : saldo nella fede e fattivo nella carità, poiché la fede senza le opere è morta. 7 4. Certo, ad uno sguardo superficiale, lo stile di Pier Giorgio Fras­ sati, un giovane moderno pieno di vita, non presenta granché di straor­ dinario. Ma proprio questa è l'originalità della sua virtù, che invita a riflettere e che spinge alla imitazione. In lui la fede e gli avvenimenti quotidiani si fondono armonica­ mente, tanto che l'adesione al Vangelo si traduce in attenzione amorosa ai poveri e ai bisognosi, in un crescendo continuo sino agli ultimi giorni della malattia che lo porterà alla morte. U gusto del bello e dell'arte, la passione per lo sport e per la montagna, l'attenzione ai problemi della società non gli impediscono il rapporto costante con l'Assoluto. Tutta immersa nel mistero di Dio e tutta dedita al costante servizio del prossimo : così si può riassumere la sua giornata terrena ! La sua vocazione di laico cristiano si realizzava nei suoi molteplici impegni associativi e politici, in una società in fermento, indifferente e talora ostile alla Chiesa. Con questo spirito Pier Giorgio seppe dare impulso ai vari movimenti cattolici, ai quali aderì con entusiasmo, ma soprattutto all'Azione Cattolica, oltre che alla FUCI, in cui trovò vera palestra di formazione cristiana e campi propizi per il suo apo­ stolato. Nell'Azione Cattolica egli visse la vocazione cristiana con letizia e fierezza e s'impegnò ad amare Gesù e a scorgere in lui i fratelli che incontrava nel suo sentiero o che cercava nei luoghi della soffe­ renza, della emarginazione e dell'abbandono per far sentire loro il ca­ lore della sua umana solidarietà e il conforto soprannaturale della fede in Cristo. Morì giovane, al termine di una esistenza breve, ma straordinaria­ mente ricca di frutti spirituali, avviandosi « alla vera patria a cantare le lodi a Dio ». 5. L'odierna celebrazione invita tutti noi ad accogliere il messaggio che Pier Giorgio Frassati trasmette agli uomini del nostro tempo, so­ prattutto a voi, giovani, desiderosi di offrire un concreto contributo di rinnovamento spirituale a questo nostro mondo, che talora sembra sfal­ darsi e languire per mancanza di ideali. 7 Cf. Gc 2, 20. 99 - A. A. S. Acta 1518 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Egli proclama, con il suo esempio, che è « beata » la vita condotta nello Spirito di Cristo, Spirito delle Beatitudini, e che soltanto colui che diventa « uomo delle Beatitudini » riesce a comunicare ai fratelli l'amore e la pace. Eipete che vale veramente la pena sacrificare tutto per servire il Signore. Testimonia che la santità è possibile per tutti e che solo la rivoluzione della Carità può accendere nel cuore degli uo­ mini la speranza di un futuro migliore. 6. Sì, «stupende sono le opere del S i g n o r e . . . Acclamate a Dio da tutta la terra ». I versetti del Salmo, che risuonano nella liturgia della odierna do­ menica, sono come un'eco viva dell'anima del giovane Frassati. È noto, infatti, quanto egli abbia amato il mondo creato da Dio ! 8 (( Venite a vedere le opere di Dio » : anche questo è un invito che si raccoglie dalla sua giovane anima e si rivolge in modo particolare ai giovani. (( Mirabile Dio nel suo agire sugli uomini ». Mirabile il suo agire per gli uomini ! Occorre che gli occhi umani, — occhi giovani, occhi sensibili — sappiano ammirare le opere di Dio, nel mondo esterno e visibile. Occorre che gli occhi dell'anima sappiano volgersi da questo mondo esterno e visibile a quello interno e invi­ sibile : e così possano svelare all'uomo quelle dimensioni dello spirito nelle quali si riflette la luce del Verbo che illumina ogni uomo. In questa luce opera lo Spirito di verità. 9 10 11 7. Ecco l'uomo (( interiore » ! E tale ci appare Pier Giorgio Frassati. Difatti, tutta la sua vita sembra riassumere le parole di Cristo che tro­ viamo nel Vangelo di Giovanni: ((Se uno mi ama, osserverà la mia parola e il Padre mio lo amerà e noi verremo a lui e prenderemo dimora presso di lui ». Egli è l'uomo (( interiore » amato dal Padre, perché molto ha amato ! Egli è anche l'uomo del nostro secolo, l'uomo moderno, l'uomo che ha tanto amato ! 12 Non è forse l'amore la cosa più necessaria al nostro ventesimo se­ colo, al suo inizio come alla sua fine? Non è forse vero che soltanto ciò resta, senza mai perdere la sua validità : il fatto che « ha amato »? 8 9 10 II u Sai 66, 1-3. Sai 65/66, 5. Ibid. Cf. Gv 1, 9. Ibid. 14, 23. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1519 8. Egli se ne è andato giovane da questo mondo, ma ha lasciato un segno nell'intero secolo, e non soltanto in questo nostro secolo. Egli se ne è andato da questo mondo, ma, nella potenza pasquale del suo Battesimo, può ripetere a tutti, in particolar modo alle gio­ vani generazioni di oggi e di domani : (( Voi mi vedrete, perché io vivo — e voi vivrete ! Queste parole furono pronunciate da Gesù Cristo, mentre si con­ gedava dagli Apostoli, prima di affrontare la Passione. Mi piace rac­ coglierle dalla bocca stessa del novello Beato, quale suadente invito a vivere di Cristo, in Cristo. Ed è invito valido tuttora, valido anche oggi, soprattutto per i giovani di oggi. Valido per tutti noi. Invito valido che ci ha lasciato Pier Giorgio Frassati. Amen. ALLOCUTIONES I Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii pro Dialogo inter Religio­ nes interfuerunt coram admissos.* Your Dear Dear Eminences, Brother Brothers Bishops, and Sisters in Christ, 1. I extend a warm welcome to the participants in the Plenary Assembly of the Pontifical Council for Interreligious Dialogue. This year you are holding yaur délibérations at a particularly significant moment in the history of this Council. You are celebrating a double anniversary : the Twenty-fifth anniversary of the publication of the Second Vatican Council's Déclaration Nostra aetate, and also of the création of what was then known as the Secrétariat for Non-Christians. I rejoice with you and praise the Holy Spirit who has guided the Church in an ever deeper commitment to dialogue and coopération with ail those who worship God. At the same time, this is not only an occasion to remember your own history and to reflect on ail that has taken place in the world in the past quarter-century, but even more importantly, to look afresh to the future. For this is your first 13 Gv 14, 19. * Die 26 m. Aprilis a. 1990. 1520 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Plenary Assembly sirice the publication of Pastor bonus, through which your Council not only received its new name, but also' a renewed mandate. Allow me to call to your attention the relevant passage in that document : "The Council's concern is to see that dialogue with the followers of other religions is conducted in a suitable way and to foster various forms of contact with them. It encourages appro­ priate studies and meetings with the purpose of building mutual knowledge and esteem and, by working together with others, of promoting human dignity and spiritual and moral values. It is concerned with the formation of those who are engaged in this type of dialogue". 1 2. A glance at the world around us shows that your task has lost none of its importance with the passing years, but is even more im­ portant than before. Questions involving relations among believers of différent religions arise everywhere in the world today. In our age people are far more mobile than ever before. They leave the villages and cities of their birth and travel to new places, for reasons of éducation and work or, in many cases, to seek freedom from fear, hunger or repression. Peoples who previously would never have met or known one another must now discover how to build a harmonious and peaceful life in societies that are racially, ethnically, linguistically and religiously pluralistic in their composition. The challenge that not only Christians but people of ali religions face is how to learn to understand other religious beliefs and practices, to résolve conflicts peacefully, to build esteem and respect among those whose ways and values are différent. The pervasiveness of the communications media is another factor which calis for greater attention to dialogue. A conflict in one part of the world has immediate repercussions elsewhere. Christians and others are called upon to contribute towards just and peaceful solutions. Thus, the need for accurate information and deeper studies about other religions form a part of the task of the Christian in today's world. Furthermore, when we reflect on the Church's mission to make God's name and his will known, loved and lived throughout the world, a world in which God is too often denied, ignored, or made to seem irrelevant, we Christians find that we are not alone in this task. There are other believers who, in their own ways and according to their own convictions, believe in God and pray to him, look to him for guidance and solace, and try to live according to his will and 1 Pastor bonus, 160. 1521 Acta Ioannis Pauli Pp. II build society according to the values which he teaches. Thus, we find much which draws us to approach believers of other religions as partners in discussion and collaboration. 3. Reflecting on the mandate given your Council twenty-fìve years ago and renewed recently in Pastor bonus, we may mention the priority enunciated in that document, namely : "to promote studies and encounters". The centrai work of your current plenary session is the study of the relationship between dialogue with people of other religions and the commission given by Christ himself to proclaim the Good News of the Father's saving deeds. Through the publication of such studies, in collaboration with other departments of the Holy See and with Episcopal Conferences throughout the world, and also enriched by the contributions of many theologians and experts, you offer a valuable service to the whole Church. Much careful theological investigation still has to be done regarding the relation between the Church and other religions. The question of how God accomplishes the salvation of ali those who cali upon him through the unique médiation of Christ is one which demands the continued attention of the Church : likewise the work of the Spirit of Christ in the members of other religions. There are also theological and pastoral questions regarding prayer and worship among the followers of various religions. I encourage you in your own reflection on these thèmes and in your efforts to foster further study on them in institutes of theological formation. 4. This Council however is not only concerned with theological research. It is to be the arm of the Church, and as such, of Christ, who reaches out personally and lovingly to ali religious believers. Dialogue is not so much an idea to be studied as a way of living in positive relationship with others. Henee, it is important that you come to know and understand, through personal contact and expérience, the religious convictions of others. Such mutual encounters can indeed enrich all those who participata "The Catholic Church rejects nothing which is true and holy in these religions. She looks with sincere respect upon those ways of conduct and of life, those rules and teachings which, though differing in many particulars from what she holds and sets forth, nevertheless often reflect a ray of that Truth which enlightens all men. Indeed, she proclaims and must ever pro­ claim Christ, 'the way, the truth and the life', in whom men find the 2 2 Jn 14:6. Acta 1522 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fullness of religious life, and in whom God has reconciled all things to himself". 3 I encourage you to pursue those meetings with other believers in which you discuss and explore together the issues which demand the attention of all. The transmission of human and spiritual values to new générations; human rights and responsibilities; ways to support the struggle of the poor, the hungry, the sick and the homeless for a dignified life; préservation of God's création, his original gif t to humanity ; the search for peace ; the call to justice : thèse are but some of the issues which must be solved through encounter and coopération with others. Finally, one cannot fail to mention the ecumenical dimension of your Council's work. It is true that relations with people of other religions can help to bring Christians together. I am aware of your collaboration with the Sub-Unit for Dialogue of the World Council of Churches and am happy to salute its représentative in your midst. 5. I ask God to grant you steadfast patience in your endeavours. In this Paschal season, we remember the lessons of Christ's Résurrec­ tion from the dead : we work in faith, we live in hope, we remain in his love. Results may not be immediate. Do not be satisfied with easy solutions. Your patient but steady efforts must reflect the rhythm of the Divine Gardener, who makes his sun to shine, gives rain in season, and, at their own proper time, produces the fruits of his work. May God bless you ali ! II Ad exc.mum virum Marium Soares, Lusitaniae Praesidem, qui Summum Pontificem invisit.* Senhor Presidente 1. Ao dar-lhe as boas-vindas, é-me grato saudar cordialmente todo o dilecto Povo portugués, na pessoa de Vossa Excelencia, da Senhora sua Consorte e do distinto Séquito que o acompanha, nesta visita oficial ao Sucessor de Pedro. 3 Cf. 2 Cor 5:18-19; Nostra aetate, 2. * Die 27 m. Aprilis a. 1990. Acta Ioannis Pauli Pp¿ II 1523 Ë bem conhecido que a casa do Bispo de Roma está sempre aberta para todos os Representantes dos Povos. Mas revestem-se sempre de importancia gestos como este. Esta visita tem particular importancia por se tratar do mais alto Representante duma Naçâo de maioria cató­ lica; e por se tratar de um País da Europa, num momento de profun­ das mutaçôes, a nivel nacional e no contexto do Continente. Ao longo dos séculos, a Igreja em Portugal, desempenhando a sua missäo pròpria, soube conservar integra a fé crista, ao partilhar as vicissitudes desse nobre Povo, como próvida guardadora, promotora e garante daqueles valores religiosos, moráis e culturáis que, de certo modo, plasmaram a identidade da Naçâo. 2. As cordiais relaçoes que hoje existem entre a Santa Sé e Portugal vêm de há séculos, como tenho sublinhado noutras ocasiöes. Nâo me permite o coraçâo, em que vive gratidâo profunda, passar em silencio aquele momento particular em que elas bem se expressaram : refiro-me à minha visita pastoral à nobre Naçâo lusa, em 1982. Estas boas relaçoes, além do mais, assentam em vigentes compromissos concordatarios, de cuja assinatura passa este ano o cinquentenário. Em Portugal como em toda a parte, com as relaçoes oficiáis, a Igreja visa sempre servir, facilitando a propria missäo que, no fundo, é também serviço do hörnern todo e de todos os homens. O direito e dever de os cidadáos participarem no bem comum pressupòem e häo-de manifestar urna consciência recta e esclarecida, quanto à diversidade e complementariedade de formas, níveis e funçôes, com que cada um deve demonstrar-se verdaderamente responsável por todos. Com a sua doutrina social, a Igreja quer, precisamente, ajudar a formar as consciências, fortalecendo as bases moráis e espirituais da sociedade; quer apontar caminhos, para que toda a actividade hu­ mana reflicta a dignidade e nobreza do hörnern e se processe em sin­ tonia com as exigencias e directrizes duma ética humana e crista. 3. Apraz-me, Senhor Presidente, enquadrar esta histórica visita no contexto das comemoraçôes centenarias dos descobrimentos por­ tugueses : do que já se designou entre vós como (( encontró dos mun­ dos », agora comemorado, para (( recordar o passado, celebrar o pre­ sente o projectar o futuro ». Tudo isto pode ter impacto num momento de viragem, começado há cerca de tres lustros a partir de conhecidos acontecimientos. Näo menor dentre eles, foi o que globalmente se Acta 1524 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale chamou a « descolonizaçâo » de vastos territorios, até entäo vincula­ dos à Naçâo portuguesa. A Sé Apostòlica tem vindo a acompanhar, corn vivo interesse, o processo de renovamento e de nova colocaçâo de Portugal na Europa, que se estende do Oceano Atlàntico aos montes Urals. Move-a sempre o desejo sincero de favorecer as iniciativas que possam proteger e har­ monizar os direitos e os deveres das pessoas e dos povos e consolidar a paz. Registo ainda, com agrado, a disponibilidade, mormente nos tem­ pos mais recentes, da parte do Estado portugués, para com a missäo da Igreja, como anuncio, sacramento e ponto de referencia da salvaçao de Deus, oferecida aos homens. 4. Oxalá perdure este bom entendimento, para que continue a processar-se a concreta afirmaçao da Igreja na vida da comunidade na­ cional; para que haja espaços de liberdade efectiva, que permitam aos fiéis católicos contribuir, como podem e devem, para a criaçâo e trans­ missio da cultura, conforme a entende o Concilio Vaticano I I . 1 Isto, especialmente nos nossos dias, constitui urna das maiores tareras da convivencia humana e da evoluçâo social. Bem comum de cada Povo, ao mesmo tempo que expressâo da sua dignidade, liberdade e criatividade, a cultura é o testemunho, sempre em devir e a ser enriquecido com novas experiencias, da trajectória feita por esse Povo na pròpria caminhada histórica. Perante o fenómeno da (( cultura científica e tecnológica », incapaz só por si de dar resposta à premente busca da verdade e do bem, que inquieta o coraçâo do hörnern; perante tentativas de prevalência de urna cultura que parece divorciada da transcendencia, relegando a religiäo para o dominio das superestruturas, a Igreja tem clara e piena consciéncia de dever inserir a sua proposta nesse vasto àmbito a firn de ai tornar presente a força do Evangelho. 2 Consciente de ser « parceiro » espiritual, presente e actuante nas diversas áreas da sociedade, a Igreja näo requer privilegios, como nao ignora que a sua mensagem é « transportada » para os lugares de criaçâo e transmissio de cultura em « v a s o s de barro». Contudo, também em Portugal, eia quereria servir mais o hörnern, por um 1 2 Gaudium et Of. Evangelii spes, 53. nuntiandi, 18-20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1525 acesso menos íngreme e menos obstaculizado a esses « lugares », mormente ao mundo da instructo e ensino, a todos os níveis, dos meios de c o m u n i c a d o social e da familia, célula fundamental da sociedade. Eia quereria contribuir para a solidez da hierarquia dos valores, ñas mentes e nos corajces das pessoas, bem como na opiniäo pública. 5. Com efeito, à força de se ouvir apregoar o valor duma dimensâo determinada da liberdade, pode perder-se o sentido do hörnern na sua globalidade : do hörnern, ser social ; da pessoa humana, com a sua natural e estrutural abertura para a transcendencia, e com a sua su­ blime vocaçâo para viver em comunhäo com Deus e com os outros. Pelo que se refere à indeclinável relacäo com Deus, Criador e Pai comum, relacäo essa que a todos interpela, corre-se o risco de urna especie de neutralidade, sob o pretexto de viver a (( máxima expressio da liberdade », o direito de ser « laico ». Por tudo isto, com acerto se buscam em Portugal vias para lançar e suscitar um empenho renovado em educar para o exercício responsável da liberdade e em favorecê-la pela participaçâo no desenvolvimento, que a todos proporcione o nivel de vida verdaderamente humano, no plano material, social, cultural e espiritual ; vias para promover a civilizaçâo do trabalho, pois o traballio é sempre a chave de toda a questäo s o c i a l ; vias, enfim, para incrementar aquela exigencia directa 3 da fraternidade humana, que é a solidariedade, a todos os níveis : entre as pessoas físicas e entre as organizaçôes e instituiçôes, incluindo o Estado. 6. Há, no entanto, urna dimensio mais ampla da solidariedade — como explanei na Encíclica Sollicitudo rei socialis — que assenta na igualdade fundamental de todos os povos e no respeito necessario das suas legitimas diferengas. Eia deve levar « a ver o outro — pessoa, povo ou naçâo — näo já como um instrumento qualquer ... mas como um nösso "semelhante", um "auxilio", que há-de'tornar-se participante, 4 como nós, no banquete da vida, para o qual todos os homens sao igualmente convidados por Deus ». 5 No caso de Portugal, sucede que a descolonizaçâo o colocou perante novas perspectivas : como (( su jeito » de solidariedade, no âm3 4 5 Cf. Enc. Laborem exercens, 3. Gen 2, 18.20. Enc. Sollicitudo rei socialis, 39. Acta 1526 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale bito da Comunidade Europeia; e como fautor de solidariedade, mormente para com os povos independentes, que continuam a falar a lingua portuguesa e se encontram em momento exigente e delicado, no empenho por se afirmarem como verdadeiras naçôes. A genuina solidariedade, como se sabe, exige de Portugal que as boas relaçôes com esses países se vâo concretizando em colaboraçâo ; que vâo além de compaixâo vaga pelos males sofridos por tantas pessoas ; e que se traduzam numa determinaçâo firme e perseverante de contribuir para o seu maior bem, sempre com o sentido de que todos nos somos verdadeiramente responsáveis por todos. 6 Sim, todos somos verdadeiramente responsáveis por esses povos, que aspiram à paz, à liberdade civil e religiosa; povos que precisam de ser mais ajudados no seu desenvolvimento humano, social e cul­ tural. Senhor Presidente ! Sei que o seu nobre país já procura fazer isto, como Naçâo soli­ daria e membro da Comunidade Europeia. Oxalá se incremente e frutifique tal colaboraçâo. Conforme já dizia, há quase dez anos, em aná­ loga circunstancia, subsiste, da parte de Portugal, um compromisso de continuidade histórica com o seu estar no mundo, que há-de demonstrar-se co-responsabilidade no bem comum dos povos desses terri­ torios de recente independencia e da inteira familia humana. Neste momento, ao reafirmar a estima pela sua nobre Naçâo, da parte da Sé Apostólica, e o seu interesse pelo maior bem de todos os Portugueses, num progresso seguro e em crescentes prosperidades, faço os melhores votos também pela pessoa de Vossa Excelencia. E imploro a assistenda do Alto, para que se continue a construir Portugal, como espaço humano, fraterno e cristâo, em que todos os cidadäos se sintam felizes, se deixem iluminar pelos auténticos va­ lores do seu patrimonio cultural e vivam em plèmtud'ë"äHHsfÓrTá'" pessoal, solidarios entre si e com todos os homens, sob as bênçâos de Deus Todo-poderoso. 6 Cf. ibid., 38. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1527 III Ad capitulares Societatis Sancti Francisci Salesii coram admissos.* Cari Capitolari della Società Salesiana di San Giovanni Bosco! 1. Sono lieto di incontrarmi con Voi in una circostanza tanto si­ gnificativa, nella luce festosa della elevazione agli onori degli altari del vostro confratello don Filippo Rinaldi, che ho avuto la gioia di proclamare Beato proprio l'altro ieri. Vi rivolgo il mio affettuoso saluto e ringrazio per la cordiale ac­ coglienza ciascuno di voi che rappresentate tutta la Famiglia Sale­ siana. Esprimo innanzitutto un particolare pensiero al carissimo don Egidio Vigano, confermato ancora una volta come Bettore Maggiore, ed attraverso di lui intendo salutare l'intero vostro Istituto religioso. Alla fiducia da voi espressa nell'affidargli nuovamente la guida della vostra Congregazione, unisco di cuore i miei voti augurali perché, in­ sieme ai suoi collaboratori del nuovo Consiglio Generale, anch'essi eletti da questa assemblea capitolare, egli possa proseguire efficace­ mente l'opera così preziosa sin qui svolta. 2. Ho tenuto in modo particolare ad incontrarvi in questa vostra casa, per esprimervi concretamente il mio personale incoraggiamento e la viva riconoscenza della Chiesa, al cui servizio così attivamente operate. A tutti, infatti, sono note le molteplici attività salesiane, diffuse ormai in ogni angolo del mondo. Diversificate sono le opere e moderne le strutture che fanno da supporto al vostro apostolato : sempre iden­ tico, però, è lo spirito che le anima, quel particolare carisma che vi distingue e che voi avete ricevuto in eredità da don Giovanni Bosco, il santo della Gioventù. Al centro delle vostre attenzioni ci siano, dunque, sempre i gio­ vani, speranza della Chiesa e del mondo, verso i quali tutti guar­ dano con fiducia e trepidazione. Nelle Nazioni più ricche, come nei Paesi più poveri siate sempre al loro servizio, specialmente siate at­ tenti a coloro che sono più deboli ed emarginati. Recate ad ognuno di essi la speranza del Vangelo, perché li aiuti ad affrontare con co­ raggio la vita, resistendo alle tentazioni dell'egoismo e dello scorag* Die 1 m. Maii a. 1990. Acta 1528 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale giamento. Siate per loro padri e fratelli, come don Bosco vi ha in­ segnato. Preoccupatevi che tutto il processo educativo sia ordinato al fine religioso della salvezza. Questa «pedagogia realistica della s a n t i t à » , tipica del vostro Fondatore, « Maestro di spiritualità giovanile », com­ porta l'impegno costante ad aiutare i ragazzi, a voi affidati, perché aprano il cuore ai valori assoluti interpretando la propria esistenza e gli avvenimenti della storia « secondo le profondità e le ricchezze del Mistero »1 Vasta è la missione e arduo è il vostro compito, ma la Chiesa guarda con fiducia al vostro Istituto e vi incoraggia a proseguire su questa strada. Siate educatori della fede e, fiduciosi nell'aiuto di Dio, scru­ tate con vigile attenzione i segni dei tempi, in questo particolare pe­ riodo storico che stiamo vivendo. 3. Sono lieto e ringrazio il Signore che proprio su queste tema­ tiche complesse e delicate voi stiate riflettendo nel vostro Capitolo Generale, cercando gli opportuni criteri di illuminazione e i necessari orientamenti pratici. Avete scelto bene : quella dell'educazione dei giovani è una delle grandi istanze della nuova evangelizzazione, ed è giusto che cerchiate, oggi, strade adatte e linguaggi appropriati, nella piena fedeltà al vostro carisma ed a tutto l'insegnamento della Chiesa. Vorrei profittare di questo gradito incontro per mettere in rilievo alcuni valori fondamentali che considero di particolare attualità per chi, come voi, interpreta la missione educatrice della Chiesa verso i giovani. Mi piace sottolineare anzitutto, come elemento fondamentale, la forza di sintesi unitiva che sgorga dalla carità pastorale. Essa è frutto della potenza dello Spirito Santo che assicura l'inseparabilità Vitale tra unione con Dio e dedizione al prossimo, tra interiorità evan­ gelica e azione apostolica, tra cuore orante e mani operanti. I due grandi Santi, Francesco di Sales e Giovanni Bosco, hanno testimoniato è fatto fruttificare nella Chiesa questa splendida « grazia di unità ». L'incrinatura di essa apre un pericoloso spazio a quegli attivismi o in­ timismi che costituiscono una tentazione insidiosa per gli Istituti di Vita Apostolica. Invece, le segrete ricchezze, che questa « grazia di unità » porta con sé, sono la conferma esplicita, provata con tutta 1 Iuvenum Patris, n. 15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1529 la vita dei due Santi, che l'unione con Dio è la vera sorgente dell'amore operoso del prossimo : quanto più un Salesiano contempla il mistero del Padre infinitamente misericordioso, del Figlio fattosi generosa­ mente fratello e dello Spirito Santo potentemente presente nel mondo come rinnovatore, tanto più si sente spinto da questo insondabile mi­ stero a donarsi ai giovani per la loro muturazione umana e per la loro salvezza. 4. Un altro aspetto importante è l'originale scelta pedagogica del vostro Fondatore che consiste nella « educazione » evangelizzante dei giovani. Egli è stato davvero, in questo senso, un « g e n i o del cuore». Infatti il saper concentrare le iniziative della carità pastorale nel­ l'area culturale dell'educazione non è cosa semplice : comporta at­ teggiamenti e competenze con caratteristiche proprie e con esigenze concrete, anche di professionalità pedagogica. Si tratta di una missione allettante che ha continuo bisogno di re­ visione e di confronto con Cristo, l'Uomo nuovo, attraverso una fede limpida, profonda, nutrita quotidianamente dall'Eucaristia e mani­ festata nella semplicità e nel sacrificio del vivere giornaliero. 5. Emerge subito un altro prezioso valore al quale abbiamo già accennato : suscitare tra i giovani una autentica « spiritualità ». Spiritualità significa partecipazione viva alla potenza dello Spi­ rito Santo ricevuta nel Sacramento del Battesimo e portata a pienezza in quello della Cresima. I giovani devono avere coscienza della vita nuova donata loro in questi Sacramenti e sapere che da essa procede quella forza di sintesi personale tra fede e vita che è possibile a chi coltiva in sé il dono dello Spirito. Quanto bisogno c'è oggi nella Chiesa che si educhino i giovani al­ l'amicizia con Cristo e con Maria, all'entusiasmo per la vita, ad una generosità d'impegno, al servizio degli altri, ossia ad una concreta « spiritualità » che li faccia divenire protagonisti dell'evangelizzazione e artefici del rinnovamento sociale ! 6. Cari Salesiani di Don Bosco, guardate sempre al vostro Santo Fondatore e alla genialità evangelica del suo metodo pedagogico e rilancerete tra i giovani la sua preziosa eredità ! U suo messaggio educativo « richiede di essere ancora approfondito, adattato, rinno­ vato con intelligenza e coraggio, proprio in ragione dei mutati contesti socio-culturali, ecclesiali e pastorali ». 2 2 Iuvenum Patris, n. 13. 1530 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Invoco sii tutti voi la continua protezione di Maria Ausiliatrice, Madre della Chiesa ; Ella sia per voi, come lo fu per san Giovanni Bo­ sco, la Maestra e la Guida, la Stella della nuova evangelizzazione. A voi, ai vostri confratelli e a tutti i membri della grande Fa­ miglia Salesiana imparto di cuore l'Apostolica Benedizione. IV Ad eos qui plenario coetui Pontificalium Operum Missionalium inter­ fuerunt coram admissos.* 1. Do a tutti voi il mio cordiale benvenuto. Saluto particolarmente e ringrazio per le parole di presentazione il Presidente del Consiglio Superiore delle Pontificie Opere Missiona­ rie, Monsignor José Sánchez ; e insieme a lui saluto i Vescovi qui pre»senti, i Segretari Generali e i loro collaboratori e collaboratrici; e voi tutti, Direttori Nazionali nelle varie Chiese particolari, delle quali rappresentate e animate l'impegno missionario. 2. La presente Assemblea Generale vi offre, anzitutto, l'opportu­ nità di riflettere su aspetti e problemi della missione universale della Chiesa, più direttamente connessi con il servizio missionario che siete incaricati di svolgere nelle vostre Chiese particolari. Quest'anno studiate un tema di grande importanza anche per l'ani­ mazione e la cooperazione missionaria : « I mezzi di comunicazione sociale nell'animazione delle Pontificie Opere Missionarie ». Nessuno ignora quale peso ed efficacia abbiano oggi i mass media nella diffusione delle idee e nella formazione dell'opinione pubblica. Parlando, il 15 marzo scòrso, ai partecipanti all'Assemblea Ple­ naria del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali, misi in evidenza il ruolo che i moderni mezzi di comunicazione sociale pos­ sono svolgere nell'evangelizzazione, secondo le differenti situazioni di Continenti e Paesi. « Oggi più che mai, — dicevo, per motivare l'im­ pegno della Chiesa in questo settore, — la promessa e, allo stesso tempo, la sfida delle comunicazioni sociali esige da parte della so­ cietà umana e della Chiesa stessa una maggiore attenzione e un mag­ gior sforzo in questo campo. Ciò è particolarmente vero alla luce del* Die 4 m. Maii a. 1990 Acta Ioannis Pauli Pp. II 1531 l'urgente necessità che si avverte in tutte le parti del mondo, di uno sviluppo spirituale, sociale e culturale ». Non v'è dubbio che anche le Pontifìcie Opere trovano oggi nei mezzi di comunicazione sociale una via sicura e incisiva per far co­ noscere ed amare l'opera missionaria della Chiesa. Sapendo quanto gli uomini del nostro tempo apprezzino il valore della testimonianza e dell'esperienza, la vita e l'apostolato dei Missionari costituiscono una fresca sorgente di informazioni che può arricchire i mass media di contenuti buoni e validi. In questo modo l'animazione missionaria viene fatta in sintonia con le situazioni psicologiche e sociali che la civiltà e la cultura contemporanee producono nella società di oggi; perciò da essa sarà favorito nei fedeli anche l'impegno di contribuire alle necessità delle missioni. Auspico pertanto che voi siate promotori anzitutto della stampa missionaria, che porta nelle comunità cristiane e nelle famiglie la presenza educatrice e ispiratrice dell'apostolato missionario e delle giovani Chiese, che ne sono il frutto. Inoltre, che sappiate servirvi della radio, che anche nelle zone e fra le popolazioni più isolate e povere permette di far giungere il messaggio evangelico, portatore di speranza e di amore. È poi molto opportuno diffondere, con docu­ mentari e servizi filmati, l'immagine vera della missione universale ; perché essa è l'immagine dell'umanità nuova, che ha in Cristo il prin­ cipio e l'esemplare : « quell'umanità permeata di amore fraterno, di sincerità, di spirito di pace, che tutti vivamente desiderano »- 1 3. La vostra riflessione, nell'Assemblea Generale di questo anno, senza dubbio non può ignorare l'argomento che sarà soggetto del Si­ nodo dei Vescovi, il prossimo ottobre : la formazione dei Sacerdoti nelle circostanze attuali. Le Pontifìcie Opere, infatti, che sono sorte nella Chiesa per formare allo spirito missionario e alla cooperazione ecclesiale tutti i membri del Popolo di Dio, riescono a conseguire ef­ ficacemente questo risultato, se i pastori delle comunità cristiane, con l'esempio e la parola, educano i fedeli all'amore operoso per le missioni. Il servizio di animazione missionaria che svolgete sia nei seminari fra i candidati al sacerdozio, sia fra il Clero, è quanto mai prezioso e merita incoraggiamento e sostegno. Sono certo che darete la do1 Ad gentes, 8. 1532 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vuta considerazione alla dimensione missionaria della formazione sa­ cerdotale, la quale, iniziata negli anni di Seminario, specialmente con lo studio della missiologia che deve animare la vita spirituale e la preparazione pastorale dei futuri Sacerdoti, deve continuare e approfondirsi nell'esercizio del sacro ministero. 4. La formazione missionaria del Clero non deve far dimenticare né diminuire il lavoro indispensabile per formare la coscienza e l'im­ pegno missionari dei fedeli, a cominciare dalla più tenera età con l'Infanzia Missionaria, fino al prezioso contributo degli anziani e dei malati, con l'Unione Missionaria degli Infermi e la Giornata della Sofferenza, che si celebra a Pentecoste. Portate avanti quest'animazione, con perseveranza fiduciosa, con­ sapevoli, come siete, che le vocazioni sacerdotali, religiose e missio­ narie provengono dalle famiglie cristiane ; e che sempre più numerosi sono gli stessi laici, i quali partecipano all'attività missionaria, so­ prattutto nel servizio del Volontariato Cristiano. 5. Le recenti vicende che hanno ridato libertà alle Chiese dell'Eu­ ropa Centrale e Orientale, e altri importanti eventi ecclesiali, e inol­ tre l'Assemblea Straordinaria dei Vescovi per l'Africa e quella, ap­ pena annunciata, dei Vescovi europei, nonché la celebrazione del Quinto Centenario dell' evangelizzazione in America Latina, aprono nuove possibilità e nuove sfide alla Chiesa e alla sua missione evangeliz­ zatrice. Mentre vi ringrazio per l'entusiasmo e la fedeltà con cui assolvete l'ufficio che vi è stato affidato dalla fiducia dei vostri Ve­ scovi, vi esorto a studiare attentamente e a realizzare le speranze per l'evangelizzazione che il Signore, con l'imprevedibile sapienza e potenza del Suo Spirito, sta suscitando nell'umanità, in questa vigilia del Terzo Millennio della nascita di Cristo, Redentore e Salvatore di tutti gli uomini. Vi accompagni sempre la protezione consolatrice delia-Madre del Signore, alla quale raccomando ciascuno di voi, i vostri collabora­ tori e collaboratrici, mentre con affetto vi imparto la mia Benedizione Apostolica. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1533 V Ad Antillarum insularum sacros praesules coram admissos.* Dear Brother Bishops, 1. It is with great joy and with affection in the Lord that I welcome the members of the Antilles Episcopal Conference on the occasion of your ad Limina visit. Through you I extend my heartfelt greetings to ali the clergy, religious and laity of the Antilles. Since our last meeting, I have had the pleasure of adding Trinidad and Tobago in 1985 and Santa Lucia in 1986 to the countries I have visited in your région. I now eagerly look forward to being in Curaçao, and to the day when I will be able to make still further visits in response to the kind invitations that I have received. My special welcome goes to Bishop Rivas from the new Diocèse of Kingstown, which only recently took its place among the locai Churches represented in your Con­ ference. The Second Vatican Council tells us that the Church born at Pentecost "speaks every language, understands and embraces all tongues in charity, and thus overcomes the dispersion of Babel". 1 This is reflected in a very striking way in the coopération and harmony of your Episcopal Conference, which encompasses many territories with a diversity of races, languages, and cultures. It is fìtting that you should give this example of ecclesial solidarity, which can serve as an encouragement to the peoples of the Antilles to work together on other levéis too—whether politicai, social or economie—for the good of ail. Your current visit happily coincides with the fifteenth anniversary of the definitive approvai of your Conference's Statutes, granted some years after its establishment as one of the first International Con­ ferences of this kind. I am confident, that it will continue to be an effective instrument for pastoral planning and action in the years to corne. 2. Dear Brothers, in the Gospel we find parables that compare God's action in the world to the working of nature. His kingdom is like a seed planted in the ground. If properly nurtured and cared 2 * Die 5 m. Maii a. 1990. Ad gentes, 4. Cf. Mt 13. 1 2 100 - A. A. S. Acta 1534 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale for, it yields a rieh harvest; if neglected or trampled on, it fails to bear fruit. This law of life and growth applies to the whole Body of Christ and to each of its members. The working of the Holy Spirit in our midst is powerful, but it unfolds with the coopération of human beings who, like Mary at the Annunciation, consent to be servants of God's saving action. Assisted by the Spirit, Christians engage in a constant struggle to turn away from sin and believe in the Gospel, to grow in holiness by an ever more perfect gif t of self, to live in faith, hope and love as signs of salvation for others. The good seed is known by fruits that are patiently cultivated and harvested over a lifetime. As Christ's Bride, the Church gives spiritual birth to God's people through the power of the Holy Spirit. She nourishes her sons and daughters with the sacraments and preaches the word of Truth so that they may truly be free. She is always seeking to deepen and strengthen the gif t of faith which they have rec ei ved, so that they may transform the world through Christian living. 3 You can be justiñably proud today of the way in which the "good seed" of the Gospel is hearing fruit in the Antilles, thanks to the pastoral charity of the clergy, the apostolic witness of men and women religious, and the dedicated commitment of the laity. You are seeking ways to ensure that this faith grows deeper and stronger for the Church's life and mission. I am pleased to note the Regional Assembly on the mission of the laity which will be held this summer, and the pastoral plan of evangelization adopted by the Archdiocese of Castries for the 1990s. I am confident that this effort, as well as the synods which have been held in the Diocèses of Belize City-Belmopan, Saint John's-Basseterre, and Basse-Terre et Pointe-à-Pitre will assist greatly in eliciting a renewal of faith and mission within your local Churches. Nor can I fail to mention in this regard the various diocesan assemblies that have been held elsewhere in the Antilles. 3. How does one prepare God's people to live a Christian life and to evangelize? In taking up their Christian duties in the world, people need to grasp the contents of that faith. In the words of Saint Peter, they must "be able to make a defence to any one who calis them to account for the hope that is in them". This is essential at a time when various sects, sometimes using unworthy means, are disturbing 4 5 4 Cf. Jn 8:31 ff. Cf. 1 Pt 3:15. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1535 Catholica in their beliefs, especially when their instruction in the faith is limited. Sound formation, imparted with trust in divine grace and with fidelity to Christ and the Gospel, ensures that the Church's faith will be safeguarded, strengthened and extended. Some aspects of this formation deserve special mention. For example, great importance must be attached to the mystery of ecclesial communion in and through the Diocesan Bishop and with the Bishop of Rome, the Successor of Peter. Only within the perspective of "communio" can the authentic goals of Christian ecumenism and dialogue with people of other religions be properly understood and pursued with honesty and seriousness, avoiding gestures that fail to address real différences. Nor may we forget the role of the Church's social teaching in the formation process. As the peoples of the Antilles seek a more just and peaceful society, Catholics can turn to a body of teaching which offers an inspiring and challenging vision of authentic human development, of the value of work, and of the dignity and rights of every person. Formation in the faith must be rooted in personal prayer and in the sacraments, especially the Eucharist, "the source and summit of ali Christian life". 5 Without this wellspring, stunted and fails to flower in holiness as it should. spiritual growth is For the Eucharist to be received worthily, attention must be given to the Sacrament of Penance. 6 Catechesis on the intimate relationship of these two sacra­ ments is properly given when in childhood First Confession precedes First Communion. The reluctance people sometimes feel to confess their sins poses a special challenge for the renewal of this sacrament in our day, but it is a challenge that the Church cannot ignore if she wishes her members to be reconciled with God in the way which Christ has established as a great gif t and sacred trust: "Receive the Holy Spirit. Whose sins you shall forgive, they are forgiven; whose sins you shall retain, they are retained". 7 Marriage and family life are also a concern of yours which I share, especially with regard to non-sacramentai unions among some of your faithful. If the grace of the sacrament is lacking, then the "domestic Church" of the family is not established as it should be. s Lumen gentium, U. * Of. Redemptor hominis, Jn 20:22 f. 7 20. The union of Acta 1536 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale husband and wife "in the Lord" establishes a home in which the fun­ damentáis of Christian living can be fully Ii ved and shared. It is within this "eradle" of human life and love that people learn the true meaning of freedom and responsibility, and are thus prepared to hear and to embrace God's call to serve others through a particular vocation. I urge you to continue challenging your people to live in accordance with Christian teaching about these most fundamental of human relationships. I also off er you every encouragement to establish programmes designed to strengthen marriage and the family in your Diocèses. Like pastors everywhere, you are also concerned about the spiritual well-being of young people. They too must be awakened and prepared for an evangelizing mission in the Church and the world. In the Antilles there is a long tradition of Catholic éducation, which is widely respected and esteemed. May this tradition continue, so that new générations of Catholics will receive a solid foundation on which to build their lives in accordance with the Gospel. And may those outside the Catholic schools and universities likewise find ecclesial instruction and support for a life of Christian faith and virtue. 4. Knowledge of the faith, sacramentai life, a sensé of mission : these are fundamental aspects of the formation of the laity. But for these goals to be realized, attention must also be given to the number and quality of priests who "under the authority of the Bishop sanctify and govern that portion of the Lord's flock assigned to them", and to the men and women religious who, through their special consé­ cration, "strive for the perfection of charity in the service of God's Kingdom". Priests and Religious not only remind the laity of their mission but also assist in their formation and encourage them in their role in the Church and the world. 8 9 The Church in the Antilles is very blessed to have had a long line of zealous priests and religious who have come as missionaries from other countries. Today, as the roots of the Church grow deeper, there are more and more vocations from among the sons and daughters of the locai peoples, and for this we should be immensely grateful to God. We also pray that he will grant a still further increase, especially in vocations to the monastic life. At this time of transition both 8 9 Lumen gentium, CIC, can. 573. 28. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1537 missionaries and native-born clergy and religious are important for the vitality of many of your Diocèses. Both groups contribute to the building up of that Church which understands and embraces all tongues in charity without distinction of nation, race or culture. 10 If the increase of vocations to the priesthood is to be truly fruitful for the Church, the seed of the divine cali must be nurtured with great love and care. So cruciai is priestly formation in our day that it has been chosen as the thème of the Synod of Bishops this Coming October. Formation is first of all a work of the Holy Spirit, but it takes place within a human context which must be provided for with all wisdom and prudence. I ask you to continue your joint efforts to strengthen the formation programme at the Regional Major Seminary in Trinidad. The appointment of one of your own number, Bishop Mendes, as the new Rector is an impressive sign of your commitment to this urgent task, and I wish to offer him every encouragement in his work. 11 J'ai déjà parlé de l'importance de la communion ecclésiale. Les futurs prêtres, en particulier, ont besoin d'approfondir leur sens de la (( communio », entendue dans toutes ses dimensions, à la fois doctrinale et disciplinaire, grâce à une vie spirituelle de qualité et à des études sérieuses. Cela reste absolument essentiel pour affermir les autres dans la communion et vivre eux-mêmes, avec joie et fidélité, (( l'obéis­ sance et le respect » promis à l'Evêque lors de l'ordination ; pour prêcher la foi de l'Eglise, sans compromis ni altération, aux catholiques comme aux non-catholiques ; pour célébrer les saints mystères suivant les normes liturgiques. La sollicitude de l'Eglise pour la vie et le ministère des prêtres diocésains s'étend également aux religiex et aux religieuses, qui ont donné leur vie au Seigneur pour le service de l'Eglise par les vœux de chasteté, de pauvreté et d'obéissance. La fécondité spirituelle de leur témoignage est fonction de la fidélité avec laquelle ils observent les obligations de leur état, à la fois dans leur vie intérieure et dans l'ex­ pression extérieure indispensable de leur consécration et de leur iden­ tité, Pour que les religieux de vos diocèses donnent le meilleur d'euxmêmes dans le service ecclésial, vous aurez à cœur de les encourager et de les aider à vivre en parfaite harmonie avec leur vocation par­ ticulière et le charisme propre de chaque communauté. J'ai confiance 10 Cf. Ad gentes, 4. 11 Cf. Letter to Priests for Holy Thursday 1990. Acta 1538 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale que grandiront encore les bonnes relations que vous entretenez avec les différents Instituts religieux qui apportent une contribution si im­ portante à la vie de vos Eglises particulières. 5. Chers Frères, comme l'enseigne le Seigneur lui-même, « le Royaume des cieux est comparable à un homme qui a semé du bon grain dans son champs ». 12 Malgré les épines, le sol pierreux et le soleil de plomb, l'Eglise nourrit la semence du Royaume pour que, par la puissance de l'Esprit Saint, elle produise du fruit à raison de trente, soixante et cent pour un. chacun d'entre vous 13 L'Evêque de Rome se sent proche de dans l'accomplissement de votre mission, en union avec les prêtres, les religieux et les fidèles laïcs, pour le salut du monde. Que le Maître de la moisson soit avec vous ! Qu'il guide vos pas et qu'il vous accorde ses dons de joie et de paix ! A tous, je donne de grand cœur ma Bénédiction apostolique. NUNTIUS GRATULATORIUS E.MO P. D. EDUARDO SANCTAE ROMANAE ECCLESIAE DIACONO CARDINALI GAGNON. Quae Beatissimae Mariae Virginis in caelum Assumptionis sollem­ nitas singulis quidem annis universae Dei Ecclesiae magnam adferre consuevit mentis laetitiam pietatisque marialis fervorem, tibi mox, Venerabilis Frater Noster, maiorem sane hoc anno animi adferet con­ solationem, quin immo totius vitae tuae singularem quendam honorem. Illo enim ipso lucido festivoque die iam quinquagesimus complebitur, gratulantibus omnibus, annus ex quo videlicet tempore non solum Christi sacerdotio es in aeternum auctus riteque initiatus, verum etiam multiplicem illum ingressus es ministerii fructuosi cursum qui tibi deinceps permissurus erat pro tua religiosa Familia Sancti Sul­ pitii et Canadia patria, pro ipso beati Petri Successore et Ecclesia universali tot laudabilia absolvere munera, tot salutaria suscipere etiamque nunc agere apostolatus sacri opera. Sicut igitur totiens antehac praesentes tecum sumus collocuti ac saepius nempe testati quanti aestimemus singula tua erga Apostoli­ cam Sedem proindeque totam ecclesialem communitatem merita, ita 12 13 Mt 13, 24. Cf. ibid. 13, 23. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1539 optabili hac Nobis facta opportunitate cupimus propalam Nostrum declarare animum gratulantem vehementer de sacerdotii tui fructibus largiter a multis ubique perceptis: ex praeceptoris et rectoris apud seminaria munere, ex moderatione partis Societatis istius, ex guber­ natione gregis Sancti Pauli in Alberta, ex operum procuratione apud Pontificium Consilium pro Familia hosce quattuordecim superiores annos. Participes ergo communis celebrationis Nos esse volumus ac pu­ blicae illius gratulationis qua sacerdotii tui, Venerabilis Frater Noster, primordia et monumenta proximo mense Augusto commemorabuntur. Qui tecum eo die coniungemur his cum sensibus fraternis, iam hodie consalutamus in Domino spectatum ita Ecclesiae ministrum, dum vota pariter facimus ut anniversarius tibi dies quam iucundissimus illucescat debitoque inter tuos solacio perfundat opitulante usque ipsam Iesu Christi Matre Maria in caelum Assumpta et auspice Apo­ stolica Nostra Benedictione quam tibi veluti coram largissime benignissimeque impertimur. Ex Aedibus Vaticanis, die VII mensis Iulii anno MCMXC Pontifica­ tus Nostri duodecimo. IOANNES PAULUS PP. II NUNTIUS TELEVISIFICAS Die Paschatis anni MCMXC. 1. (( Io ho vinto il mondo ! )).* La pietra tombale ai piedi del Golgota, rotolata via. La tomba vuota ... « Non è qui ». « È risorto. Non è qui ». 2 « Andate, dite a Pietro e ai Discepoli » ... 3 Eppure, tutta la preoccupazione delle donne, mentre al levar del sole andavano al sepolcro, era un'altra : se fossero riuscite * Die 15 m. Aprilis a. 1990. Gv 16, 33. Me 16, 6. Ibid. 16, 7. 1 2 3 1540 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium a imbalsamare il suo corpo senza vita. Officiale 4 Questo soprattutto desideravano i loro cuori che avevano amato, cuori rimasti fedeli fino alla morte, e oltre i confini della morte. Avevano desiderato di trovare il corpo morto deposto nella tomba. (( È risorto, non è qui ... vi precede in Galilea ». 5 2. Simon Pietro e Giovanni trovano nel sepolcro tutto come avevano detto le donne. Non trovano Lui. Forse, già allora, erano in grado di ricordarsi di quelle parole: « I o ho vinto il mondo»? « Voi avrete tribolazione nel mondo, ma abbiate fiducia ; io ho vinto il mondo ». Sì. Gli ultimi giorni erano stati il tempo di una terribile tribolazione. Essi erano rimasti sgomenti 6 di fronte all'arresto al Getsemani, di fronte alla condanna alla Croce, di fronte alla morte sul Calvario. Avevano sperimentato una terribile tribolazione. Davanti alla tomba vuota pensarono forse : Egli ha vinto il mondo? 3. Il mondo. Questo mondo, nel quale l'uomo vive, nel quale l'uomo domina, questo mondo alla fine dei conti sembra vincere l'uomo. Lo vince mediante la morte. Ma Cristo, che ha vinto la morte, ha vinto il mondo. « O mors, ero mors t u a » . Ha provato la morte, ha accettato la morte, per rivelarsi al di là dell'orizzonte, che grava sull'intera storia dell'uomo. Egli, con la propria morte, ha fatto morire quella morte, * Cf. Me 16, 1-8. Ibid. 16, 7. Ov 16, 83. 5 6 Acta Ioannis Pauli Pp. II di cui il peccato era stato l'inizio. Il peccato dell'uomo e il peccato del mondo. « Il mondo », sotto il soffio della Menzogna originale, divenne nel cuore dell'uomo l'avversario di Dio. Il mondo, che doveva aprire il cuore dell'uomo a Dio, cominciò a scacciare Dio dal cuore umano. E benché il tentatore ripeta sin dal principio : « Sarete come Dio », 7 questo mondo non è mai capace di offrire, in fin dei conti, all'uomo niente di più, niente d'altro che la morte. 4. (( Io ho vinto il mondo ! )). Cristo è forse contro il mondo? Quando vince la morte, Egli rivela di nuovo all'uomo il mondo ; — questo mondo, che scaccia Dio dal cuore dell'uomo, viene restituito da Cristo a Dio e all'uomo come spazio dell'Alleanza originaria, che deve essere anche l'Alleanza definitiva quando Dio sarà <( tutto in tutti ». 8 5. (( Voi avrete tribolazione nel mondo, ma abbiate fiducia ». « Il mondo ... teatro della storia del genere umano ... reca i segni dei suoi sforzi, delle sue sconfitte e delle sue vittorie ». 9 Il mondo ... luogo di tante tribolazioni dell'uomo è « posto sotto la schiavitù del peccato » e tanto spesso chiama proprio questa schiavitù la sua libertà! 10 Il mondo, chiamato per amore all'esistenza ed in essa conservato dal Creatore, dal Cristo sulla Croce liberato con la potenza della sua morte e di nuovo rivelato, con la sua risurrezione, come il Cosmo divino. 11 7 8 9 10 11 Cf. On 3, 5. Cf. 1 Cor 15, 28. Os 2. Cf. ibid. Cf. Gv 8, 32. 1541 Acta 1542 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 6. Uomo del nostro tempo ! Uomo che vivi immerso nel mondo, credendo di padroneggiarlo mentre forse ne sei preda, Cristo ti libera da ogni schiavitù per lanciarti alla conquista di te, all'amore costruttivo e proteso al bene; amore esigente, che ti fa costruttore, non distruttore del tuo domani, della tua famiglia, del tuo ambiente, della società intera. 7. Uomo del nostro tempo ! Solo Cristo Risorto può appagare pienamente la tua insopprimibile aspirazione alla libertà ! Dopo le atrocità di due guerre mondiali e di tutte le guerre che, in questi cinquantanni, spesso in nome di ideologie atee hanno mietuto vittime e seminato odio in tante Nazioni; dopo gli anni delle dittature che hanno privato l'uomo delle sue libertà fondamentali, si sono riscoperte le vere dimensioni dello spirito, quelle che la Chiesa da sempre promuove rivelando in Cristo la vera statura dell'uomo. Anche il risveglio di molte democrazie porta oggi al dialogo e alla fiducia tra i popoli ; e il mondo comprende di nuovo che l'uomo non può vivere senza Dio, senza la Verità che, in Lui, lo rende libero. 12 8. Uomo del nostro tempo ! Cristo ti libera dall'egoismo per chiamarti alla condivisione ed all'impegno alacre e gioioso per gli altri. Sono stato nel Sahel africano e ho visto la sabbia che sommerge i villaggi, asciuga i pozzi, brucia gli occhi, ischeletrisce i bambini, paralizza le giovani forze, reca disperazione, inedia, malattia e morte. Morte di fame e di sete. 12 Cf. Gal 2, 20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1543 Uomo di oggi ! Nazioni ricche della civiltà opulenta ! non siate indifferenti a tanta tragedia, prendete coscienza sempre più viva di aiutare quelle popolazioni che lottano ogni giorno per la sopravvivenza. Siate convinti che non c'è libertà dove persiste miseria. Sia l'umana e cristiana solidarietà la sfida che provoca la vostra coscienza affinché quella sabbia ceda poco per volta alla promozione della dignità umana, faccia germogliare il pane per ridare il sorriso, il lavoro, la speranza, il progresso. Ma, grazie a Dio, ho visto anche volontari, persone singole, associazioni, istituzioni, sacerdoti, religiosi, laici di varie professioni che si impegnano e si sacrificano per il bene dei fratelli più soli e provati. Li ringrazio in nome di Cristo crocifìsso e risorto ! 9. Uomo del nostro tempo ! Cristo ti libera perché ti ama, perché ha dato se stesso per te, 13 perché ha vinto per te e per tutti. Cristo ha restituito il mondo e te a Dio. Ha restituito Dio a te e al mondo. Per sempre ! « Abbiate fiducia, io ho vinto il mondo ! ». Con questa totale fiducia nell'amore di Cristo per l'uomo, che vive, spera, soffre e ama a ogni latitudine del globo, saluto ora i vari po­ poli e nazioni, nelle lingue a loro proprie, augurando a tutti la gioia e la pace di Cristo Risorto. » Cfr. Gal 2, 20. Acta 1544 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale NUNTIUS SCRIPTO DATUS Ob diem « Missionibus » dicatum missus. Carissimi Fratelli e Sorelle! Quest'anno la Giornata Missionaria Mondiale è celebrata mentre è in corso l'Assemblea Generale del Sinodo dei Vescovi, che tratta della formazione dei Sacerdoti nel mondo d'oggi. A nessuno sfugge l'impor­ tanza di tale tema per la Chiesa tutta e per la sua missione evangeliz­ zatrice. La Chiesa esiste per evangelizzare : se questo è il suo compito spe­ cifico, tutti in essa devono avere la viva coscienza della propria re­ sponsabilità in ordine alla diffusione del Vangelo. In comunione e sotto l'autorità del Successore di Pietro, la cura di annunciare il Vangelo spetta innanzitutto al Collegio dei Vescovi, con i quali collaborano in modo eminente i Sacerdoti che (( esercitando ... Vufficio di Cristo, Pastore e Capo, radunano la famiglia di Dio », mentre « nella loro sede rendono visibile la Chiesa universale ».* Il dono spirituale della sacra Ordinazione « li prepara ad una mis­ sione ... vastissima e universale di salvezza "fino agli ultimi confini della terra", dato che qualsiasi ministero sacerdotale partecipa della stessa ampiezza universale della missione affidata da Cristo agli Apo­ stoli ». Perciò, tutti i Sacerdoti « siano profondamente convinti che la loro vita è stata consacrata anche per il servizio delle missioni » : ogni Sacerdote è missionario per sua natura e vocazione. Come già scrissi nel 1979, nella prima Lettera per il Giovedì Santo, « la voca­ zione pastorale dei Sacerdoti è grande, e il Concilio insegna che è uni­ versale; essa è diretta verso tutta la Chiesa e, quindi, è anche missio­ n a r i a » . Parimenti, nel discorso tenuto nell'aprile del 1989 ai Membri della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli, dopo aver ri­ cordato che « ogni Sacerdote, in modo proprio, è missionario per il mondo», invitai tutti i presbiteri della Chiesa a <(rendersi concreta­ mente disponibili allo Spirito Santo e al Vescovo, per essere mandati a predicare il Vangelo oltre il confine del loro Paese ». 2 3 Nel presente Messaggio desidero sottolineare un altro aspetto del­ l'odierna missione, il quale tocca da vicino le Chiese giovani e anti1 2 J Cf. Cost. dogm. Lumen gentium, 28. Decr. Presbyterorum ordinis, 10. Decr. Ad gentes, 39. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1545 che : l'evangelizzazione dei non cristiani, presenti nell'ambito di una diocesi o di una parrocchia, è dovere primario del rispettivo pastore. Perciò, i presbiteri si impegnino personalmente ed associno i fedeli a predicare il Vangelo a coloro che stanno ancora fuori della Comunità ecclesiale. La maggior parte dei Sacerdoti vive la dimensione missionaria in una Chiesa particolare, sia con l'aver cura delle situazioni mis­ sionarie ivi esistenti, sia con l'educare e stimolare le loro comunità a partecipare alla missione universale della Chiesa. L'educazione dei futuri Sacerdoti allo spirito missionario implica che il Sacerdote deve sentirsi e operare ovunque si trovi come un par­ roco del mondo, a servizio di tutta la Chiesa missionaria. Egli è l'ani­ matore nato ed il primo responsabile del risveglio della coscienza mis­ sionaria nei fedeli. È ancora il Decreto Ad gentes — mi piace ricordarlo nella ricor­ renza del 25° anniversario della sua promulgazione — ad indicare chiaramente ai Sacerdoti ciò che devono fare per suscitare nei fedeli l'amore per le Missioni : destino e conservino in mezzo ai fedeli il più vivo interesse per l'evangelizzazione del mondo ; inculchino alle fa­ miglie cristiane la necessità e l'onore di coltivare le vocazioni mis­ sionarie in mezzo ai loro figli e figlie ; alimentino nei giovani il fer­ vore missionario, sicché sorgano tra essi futuri messaggeri del Van­ gelo ; insegnino a tutti a pregare per le Missioni e chiedano anche il loro generoso contributo di denaro e mezzi, facendosi quasi mendi­ canti per la salvezza delle anime. 4 Ma per avere un cuore e svolgere un'azione pastorale di tale am­ piezza, occorre una solida formazione missionaria, a cui dovrà prov­ vedere innanzitutto il Seminario durante gli anni di preparazione dei futuri Sacerdoti. È importante che nei programmi degli studi teologici la missiologia abbia un posto di rilievo. Così formati, i Sacerdoti po­ tranno a loro volta formare le Comunità cristiane ad un autentico im­ pegno missionario. Sarà anche auspicabile che essi, costituendo un unico Presbiterio col loro Vescovo, abbiano l'opportunità di incontri di riflessione missionaria, congressi, ritiri e giornate di spiritualità incentrati sulla missione. Oltre alle iniziative che i Vescovi sapranno prendere per la forma­ zione missionaria permanente dei loro Sacerdoti, non si deve dimen4 Cf. Ad gentes, 39. 1546 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ticare che a tutti i cristiani sono offerte valide e collaudate vie di ani­ mazione missionaria sia nella Pontificia Unione Missionaria del Cle­ ro, dei Religiosi e delle Religiose, sia nelle Pontificie Opere Missio­ narie della Propagazione della Fede, di San Pietro Apostolo e della Santa Infanzia. Ciascuna di esse ha un proprio campo di azione in fa­ vore della cooperazione missionaria, e tutte sono impegnate per otte­ nere che i fedeli prendano parte attiva in tale cooperazione. Per quanto riguarda la Pontificia Unione Missionaria, fondata dal Venerabile Paolo Manna, come già i miei Predecessori, torno a rac­ comandarla vivamente quale mezzo di testimonianza e di amore verso le missioni. Per questo desidero confermare — ed il prossimo Sinodo dei Vescovi me ne offre l'opportunità — ciò che Papa Paolo VI di v.m. scrisse nella Lettera Apostolica Graves et increscentes, del settem­ bre 1976 : « L'Unione Missionaria è da considerarsi come "l'anima" delle Pontificie Opere Missionarie aiutandole perché a loro volta siano scuola di formazione missionaria, siano conosciute ed aiutate nelle loro iniziative e nei loro scopi ». La Giornata Missionaria Mondiale deve essere per tutti un impor­ tante appuntamento annuale, in primo luogo per le Opere Missionarie, strumento eletto del Successore di Pietro e del Corpo episcopale per la diffusione del Vangelo. Desidero anche rilevare che questa Giornata ebbe origine da una esplicita richiesta della Pontificia Opera della Propagazione della Fe­ de, accolta da Papa Pio XI nel 1926. È a questa Opera che vanno le offerte dei fedeli, che si raccolgono in quel giorno nel mondo, ed è da queste offerte che le giovani Chiese ricevono sostanziali aiuti per le loro attività: dalla formazione dei seminaristi a quella dei catechisti, dalla costruzione di Chiese e di Seminari fino al pane quotidiano per i missionari. Le necessità, cui i missionari devono rispondere, sono davvero tante, e per questo il contributo di coloro che possono aiutarli deve essere generoso e costante. Come non accogliere con prontezza e gioia il loro appello, che manifesta la forza della giovinezza della Chiesa? Tra le forme di umana solidarietà la carità missionaria si caratterizza per una sua incoraggiante carica di speranza : la missione è il futuro della Chiesa. Invio questo Messaggio nella solennità della Pentecoste, quando con la discesa dello Spirito Santo sugli Apostoli ebbe inizio la missione della Chiesa. Questa attività evangelizzatrice continua ormai da due­ mila anni fra alterne vicende di successi e difficoltà, di accoglienza Acta Ioannis Pauli Pp. II 1547 e di ripulsa; ma l'annuncio missionario è fatto sempre con la potenza dello Spirito Santo, che è il protagonista dell'evangelizzazione. Nelle visite pastorali alle giovani Chiese, che sto compiendo dall'ini­ zio del mio servizio di Pastore universale, ho potuto costatare le me­ raviglie che la fede di Cristo e la potenza dello Spirito operano nelle Comunità sorte dall'annuncio fatto dai missionari, talora confermato anche dalla testimonianza del martirio. Anche nei Paesi dell'Africa, visitati nel gennaio scorso, questa vitalità della fede cristiana mi ha colpito insieme con le situazioni della loro impressionante povertà. Ritengo, perciò, mio dovere rinnovare l'appello ai Paesi del benessere e agli Organismi internazionali, perché con la loro solidarietà generosa vengano incontro alle crescenti necessità, di cui soffrono questi Paesi e tanta parte del Continente africano. Il cammino missionario della Chiesa, alle soglie del suo terzo Mil­ lennio, è carico di speranza, pur tra le accennate prove e tribolazioni. Pensando al (( nuovo Avvento missionario », che attende la Chiesa, occorre confermare e precisare le linee fondamentali dell'azione mis­ sionaria ed accrescere in tutti un più cosciente ed intenso spirito apostolico. Esorto tutti a pregare con insistenza il Padrone della messe, perché mandi operai ad annunciare la buona Novella della salvezza in Cristo. Ma tale invito rivolgo specialmente ai giovani, perché siano aperti alla vocazione missionaria per l'annuncio del Vangelo. La riflessione conclusiva si fa contemplazione e preghiera a Maria Santissima. A Lei, Regina delle Missioni, si eleva il mio animo con questa accorata preghiera : Ella che alle nozze di Cana sollecitò ed ottenne il primo miracolo da suo Figlio ; Ella che fu accanto a Lui, mentre si offriva sulla Croce per la nostra selvezza; Ella che, presente nel Cenacolo con i discepoli, attese in concorde preghiera l'effusione dello Spirito; Ella che accompagnò sin dall'inizio il cammino eroico dei missionari, ispiri oggi e sempre tutti i suoi figli e figlie ad imi­ tarla nella sollecitudine e nella solidarietà verso i missionari del no­ stro tempo. 5 Nel nome di questa Madre amantissima, invio a tutti voi, Fratelli e Sorelle, la confortatrice Benedizione Apostolica. Dal Vaticano, il 3 giugno — solennità di Pentecoste — dell'anno 1990, dodicesimo di Pontificato. IOANNES PAULUS PP. II 5 Cf. Esort. apost. Evangelii nuntiandi, 75. 1548 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SECRETARIA STATUS R E S C R I P T U M EX A U D I E N T I A SS.MI Vicariatus Urbis administratio, ab Officio Administrationis Patrimonii Sedis Apostolicae seiuncta, de mandato Summi Pontificis constituitur. Al fine di operare una chiara distinzione amministrativa, nell'am­ bito della Santa Sede, tra gli organismi della Curia Romana e gli uffici del Vicariato, in attuazione delle disposizioni del Santo Padre sono state elaborate le seguenti norme relative al Vicariato di Roma : 1. L'Amministrazione del Vicariato di Roma, organo della Santa Sede dotato di propria personalità giuridica, diventa un'amministra­ zione distinta dall'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apo­ stolica. 2. Il Vicariato di Roma avrà un proprio Regolamento, approvato dal Santo Padre, distinto dal Regolamento Generale della Curia Ro­ mana; tale Regolamento fa riferimento, per le norme generali, al Re­ golamento Generale per il Personale della Sede Apostolica. 3. La Santa Sede versa all'Amministrazione del Vicariato di Roma un contributo annuale indicizzato, in considerazione dei servizi resi alla Chiesa universale. 4. Il personale del Vicariato di Roma, oggi iscritto nei ruoli del­ l'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica, resta in tali ruoli, se assunto con altro contratto della Santa Sede, conserva tale rapporto di lavoro. Lo stato giuridico ed economico del medesimo personale continua ad essere quello previsto nel Regolamento Generale della Curia Ro­ mana, compreso ciò che attiene ai passaggi di livello. 5. Dopo l'entrata in vigore delle presenti disposizioni, gli Officiali del Vicariato di Roma saranno assunti in ruolo dal Cardinale Vica­ rio, entro i limiti previsti dalla tabella organica, previo benestare della Segreteria di Stato. Il Personale ausiliario di ruolo o a contratto particolare sarà as­ sunto liberamente dal Cardinale Vicario, sempre entro i limiti pre­ visti dalla tabella organica. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1549 6. Lo stato giuridico ed economico del Personale non iscritto nei ruoli dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica è di­ sciplinato dal Regolamento del Vicariato di Roma. 7. Le remunerazioni corrisposte dall'Amministrazione del Vicariato di Roma sono regolate dall'art. 17 del Trattato del Laterano. La medesima Amministrazione provvedere al trattamento previ­ denziale, secondo le norme vigenti, così come al trattamento assisten­ ziale per il tramite del Fondo Assistenza Sanitaria. 8. Le presenti disposizioni hanno vigore dal I Il Sommo cessa Pontefice all'infrascritto ha approvato Giovanni Cardinale Paolo Segretario II nel di luglio del 1989. o corso Stato le suddette norme e ne ha disposto il dell'Udienza con­ 22 1990 marzo la pubblicazione. 3 AGOSTINO card. CASAROLI 101 - A. A. S. 1550 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE DOCTRINA FIDEI INSTRUCTIO DE ECCLESIALI THEOLOGI VOCATIONE INTRODUCTIO 1. Donum veritatis, quae nos liberos efficit, Iesus Christus elargitus est (cf. Io 8, 32). Inquisitio veritatis insita est in natura hominis, dum ignorantia eum in statu servitutis detinet. Homo, enim, vere liber esse non potest, nisi lumen circa praecipuas existentiae suae quaestiones recipiat, praesertim circa eam quae illi ostendat unde veniat et quo tendat. Ipse liber revera fit, cum Deus illi Se donat ut Amicum, iuxta Domini sententiam : « Iam non dico vos servos, quia servus ne­ scit quid facit dominus eius ; vos autem dixi amicos, quia omnia, quae audivi a Patre meo, nota feci vobis » (Io 15, 15). Liberationem a pec­ cati et mortis alienatione tunc obtinet homo, cum Christus, qui veritas est, ipsi fit « v i a » (cf. Io 14, 6). Iuxta christianam fidem, cognitio et vita, veritas et exsistentia sunt intrinsece inter se coniunctae. Veritas, per revelationem a Deo do­ nata, vires humanae cognitionis certe supergreditur, eadem tamen hu­ mano intellectui non opponitur. Ea potius humanam rationem pene­ trat, elevat et ad propriam cuiusque responsabilitatem appellat (cf. 1 Pt 3, 15). Quare, inde ab Ecclesiae primordiis, «forma doctrinae» (Rm 6, 17), una cum baptismo, ingressui in Christi mysterium colli­ gata est. Ministerium doctrinae, igitur, quod postulat ut credens quae­ rat intellectum fidei, theologiam nempe, postulatio habenda est, cui Ecclesia nullo modo renuntiare potest. Quovis tempore, momentum theologiae magnum est, ut Ecclesia obtemperare possit consilio Dei, qui « omnes homines vult salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire » (1 Tim 2, 4). Cum tempora autem volvuntur, quae magnis animorum et culturae mutationibus obnoxia sunt, tunc theologia multo gravius habet momentum ; sed etiam pe­ culiaribus periculis premitur, quia ipsi enitendum est in veritate perma­ nere (cf. Io 8, 31), licet eodem tempore rationem habere debeat nera- Congregatio de Doctrina Fidei 1551 rum quaestionum, quae hominum animos vexant. Quod quidem nostro saeculo accidit, praesertim in Concilii Vaticani II praeparatione et celebratione, cum theologia multum contulit profundiori « tam rerum quam verborum traditorum perceptioni », sed etiam momenta discri­ minum et contentionum cognovit et adhuc cognoscit. Congregatio igitur pro Doctrina Fidei opportunum ducit Ecclesiae Catholicae Episcopis, ac per eos theologis, hanc dirigere Instructio­ nem, cuius est propositum theologiae munus in Ecclesia explicare. Post considerationem de veritate ut dono Dei pro populo suo (I), ipsa munus theologorum describet (II), in peculiari Pastorum munere immorabitur (III), ac tandem nonnulla proponet de debitis rationibus, quae inter utrosque intercedant oportet (IV). Ipsa hoc modo servire intendit progressui in cognitione veritatis (cf. Gol 1, 10), quae nos introducit in libertatem, ad quam assequendam Christus mortuus est et resurrexit (cf. Gal 5, 1). x I. - VERITAS, DEI DONUM POPULO SUO 2. Ex immenso amore suo, Deus proximum se praebere voluit homini quaerenti suam identitatem, cum eoque ambulare (cf. Lc 24, 15). Voluit etiam illum ab insidiis (( patris mendacii » (cf. Io 8, 45) liberare eique aditum patefacere ad intimam sui communionem, ut ipse ibi plenam veritatem satis superque inveniat atque veri nominis libertatem. Quod consilium amoris, a (( Patre luminis » conceptum [Iac 1, 17 ; cf. 1 Pt 2, 9 ; 1 Io 1, 5) et a Filio victore mortis ad exitum adductum (cf. Io 8, 36), sine intermissione praesens efficitur a Spiritu, qui ducit <( in omnem veritatem » (Io 16, 13). 3. Veritas vim in se habet, quae redigit ad unitatem : ipsa homines liberat a solitudine et ab oppositionibus, in quibus eos detinet ignoran­ tia veritatis ; et dum viam aperit ad Deum, eadem alios cum aliis in unum coniungit. Christus solvit parietem maceriae, quae homines ex­ traneos fecerat Dei promissionibus et foederis communioni (cf. Eph 2, 12-14). Ipse mittit in corda credentium suum Spiritum, vi cuius omnes in Ipso « u n u m » sumus (cf. Rm 5, 5; Gal 3, 28). Itaque, vi novae nativitatis et unctionis Spiritus Sancti (cf. Io 3, 5; 1 Io 2, 20. 27), nos efficimur Populus Dei unicus et novus qui, variis vocationi­ bus et charismatibus auctus, munere fungitur conservandi et transmit­ tendi donum veritatis. Ecclesia enim universa, ut « sal terrae » et « lux m u n d i » (cf. Mt 5, 13 s.), testimonium veritati Christi, quae nos libe­ rat, perhibere debet. 1 Const. dogm. Dei Verbum, 8. 1552 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4. Cui vocationi Populus Dei respondet a maxime per vitam fidei et caritatis [...] et Deo hostiam laudis offerendo ». In iis autem, quae magis proprie ad « vitam fidei » pertinent, Concilium Vaticanum II haec habet : (( Universitas fidelium, qui unctionem habent a Sancto (cf. 1 Io 2, 20. 27), in credendo falli nequit, atque hanc suam peculia­ rem proprietatem mediante supernaturali sensu fidei totius populi ma­ nifestat, cum "ab Episcopis usque ad extremos laicos fideles" univer­ salem suum consensum de rebus fidei et morum exhibet ». 2 5. Quod ut propheticum munus in mundo exerceat, Populus Dei iugi­ ter in se excitare vel « resuscitare » debet vitam fidei (cf. 2 T m 1, 6), nominatim per considerationem usque diligentiorem sub ductu Spi­ ritus Sancti veritatum fidei, et per studium easdem comprobandi erga eos, qui rationem poscunt (cf. 1 Pt 3, 15). Ad hoc munus Spiritus ve­ ritatis, inter cuiusvis ordinis fideles, peculiares gratias « ad utilita­ tem » communem dispensat (1 Cor 12, 7-11). II - VOCATIO THEOLOGI 6. Inter vocationes, quas Spiritus suscitat in Ecclesia, vocatio emi­ net theologi, cuius munus est peculiari modo sibi comparare, in com­ munione cum Magisterio, profundiorem usque perceptionem Verbi Dei, quod in Scripturis inspiratis continetur, et per Traditionem vivam in Ecclesia transmittitur. Suapte natura fides intellectum interpellat, quia homini revelat ve­ ritatem ipsius finis viamque ad eum consequendum. Etiamsi haec veritas superat omnem nostrum loquendi modum, atque cognitiones nostrae impares sunt exprimendae eius magnitudini, quae plene com­ prehendi non potest (cf. Eph 3, 19), nihilominus invitat intellectum — Dei donum ad percipiendam veritatem datum — ut in suam lucem ingrediatur atque ita capax evadat quodammodo id intellegendi, quod credidit. Disciplina theologica, quae, obsequens voci veritatis quaerit intellectum fidei, Populum Dei adiuvat, secundum Apostoli praeceptum (cf. 1 Pt 3, 15), ad rationem reddendam de spe iis, qui id poscant. 7. Theologi opus ita respondet ad vim dynamicam, quae in ipsa fide inest : quia suapte natura Veritas sese vult communicare, et quia homo creatus est ad percipiendam veritatem, neque aliud desiderat in 2 Const. dogm. Lumen gentium, 12. Congregatio de Doctrina Fidei 1553 intimo suo animo, quam ut eam cognoscat, et seipsum in ea inveniat et ibi inveniat salutem suam (cf. 1 Tm 2, 4). Hanc ob causam Domi­ nus suos apostolos misit, ut omnes gentes « discipulos » suos facerent easque docerent (cf. Mt 28, 19 s.). Theologia, quae «rationem fidei» quaerit et iis, qui quaerunt, hanc rationem ut responsum praebet, par­ tem integram constituit oboedientiae huic mandato; homines enim di­ scipuli fieri nequeunt, nisi veritas, quae in verbis fidei continetur, eis proponatur (cf. Rm 10, 14 s). Theologia igitur auxiliatricem operam confert, ut fides communicabilis evadat atque intellectus eorum, qui Christum nondum cognoscunt, fidem quaerere et invenire possit. Theologia, quae ita impulsui obtem­ perat veritatis tendentis ad sese communicandam, etiam ex amore na­ scitur ex eiusque vi dynamica : in actu fidei homo cognoscit Dei boni­ tatem eumque diligere incipit. At amor eum, quem amat, magis ac magis cognoscere desiderat. Ex hac duplici origine theologiae, quae 3 in vita Populi Dei et in eius vocatione missionali inscribitur, conse­ quitur ratio, qua ipsa elaborari debeat, ut exigentiis suae naturae satisfacere possit. 8. Cum obiectum theologiae sit Veritas, Deus vivus eiusque sa­ lutis consilium per Iesum Christum revelatum, hinc theologus vo­ catur ad suam vitam fidei augendam et ad investigationem scientificam semper cum precatione coniungendam. Ita, ipse magis patebit « sen­ 4 sui supernaturali fidei » a quo dependet et qui ei tamquam tuta norma apparebit ad suas considerationes moderandas et ad rectitudinem sua­ rum conclusionum expendendam. 9. Decursu saeculorum theologia gradatim ut veri nominis scientia constituta est. Oportet igitur theologus animadvertat ad suae disci­ plinae exigentias epistemológicas, ad criticae severitatis necessitates, ac proinde ad rationis probationem circa quemlibet gradum suae inve­ stigationis. Attamen necessitas critica minime assimilanda est spiritui critico, quippe qui potius ab animi affectionibus vel a praeiudiciis ori­ ginem ducat. Theologus in se ipso discernere debet suae criticae mentis Cf. S. BONAVENTURA, Prooem, in I Sent., q. 2, ad 6: «Quando fides nos assentit propter rationem, sed propter amorem eius cui assentit, desiderat habere rationes ». Cf. IOANNES P A U L U S II, Allocutio habita occasione praemii internationalis Pauli VI tributi Ioannulo Urs von Balthasar, 23 Iunii 1984: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, VII, 1 (1984) 1911-1917. 3 4 1554 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale originem et causas, et sinere ut ipsius obtutus a fide purificetur. Opus theologicum animi conatum postulat, qui ad rectitudinem et sanctifi­ cationem contendat. 10. Veritas revelata, etsi rationem humanam supergreditur, tamen cum ea perfecte concordat. Id supponit eandem rationem suapte na­ tura tendere ad veritatem, adeo ut ipsa, lumine fidei illustrata, reve­ lationis sensum penetrare possit. Contra sententias plurium opinio­ num philosophicarum, at congruenter recto cogitandi modo in Sacris Scripturis probato, agnoscenda est facultas humanae rationis asse­ quendi veritatem, haud secus ac eius agnoscitur metaphysica facultas per ea, quae facta sunt, cognoscendi Deum. Proprium theologiae munus percipiendi sensum Revelationis postu­ lat usum elementorum philosophicorum, quae praebeant «solidam et cohaerentem hominis, mundi et Dei cognitionem » et ex revelatae doctrinae cogitatione sumi possint. Pariter studia theologica neces­ sario complecti debent disciplinas historicas, imprimis propter histo­ ricam indolem Revelationis quae nobis ut « historia salutis » tradita est. Denique auxilium petendum est a «scientiis humanis», ut melius intellegamus veritatem revelatam de homine et de eius agendi moralibus normis, validas harum scientiarum conclusiones cum ipsa comparando. 5 6 Quae cum ita sint, theologi munus est ex cultura sui ambitus ele­ menta sumere, quae melius in luce ponere valeant hanc vel illam ra­ tionem mysteriorum fidei. Quod munus certe arduum est, et periculis obnoxium; attamen in se ipso est legitimum et foveri debet. Ad rem quod attinet, magni momenti est hoc in lumine ponere, quod in theologia usus elementorum et instrumentorum conceptualem, qui a philosophia vel ab aliis disciplinis proveniunt, vim discernendi postulat, cuius ultima norma in doctrina revelata innititur. Doctrina revelata est, quae criteria praebere debet ad haec elementa et instru­ menta conceptualia discernenda, et non vice versa. 11. Theologus, numquam obliviscens se ipsum quoque membrum esse Populi Dei, erga eum maxima cum reverentia se gerere debet, atque officium suscipere magisterium illi impertiendi, quod nullo modo doctri­ nam fidei laedat. Libertas, quae propria investigationis theologicae est, intra ambitum fidei Ecclesiae exercetur. Audacia, igitur, quae saepe conscientiae theolo5 6 Cf. CONC. VATIC. I, Const. dogm. De fide catholica, De revelatione, can. 1: DS 3 0 2 6 . Decretum Optatam totius, 15. Congregatio de Doctrina Fidei 1555 gi imponitur, ferre fructus et « aedificare » non potest, nisi eam comite­ tur patientia exspectandi, ut iidem fructus ad maturitatem perveniant. Novae opiniones, quae ab intellectu fidei proferuntur, « nonnisi do­ nationes sunt, quae universae Ecclesiae offeruntur. Opus est multis emendationibus atque amplificationibus prospectus in fraterno collo­ quio, antequam tempus adveniat, quo Ecclesia eas opiniones admit­ tere possit ». Hinc sequitur, ut « servitium valde gratuitum commu­ nitati fidelium oblatum », quale theologia est, « postulet ex natura sua disputationem aequam, dialogum fraternum, animum apertum ac pa­ ratum ad opiniones proprias immutandas ». 7 12. Libertas investigationis, quae iure tamquam pretiosissimum bo­ num omnibus viris doctis cordi est, significat animum promptum ad excipiendam veritatem sicuti est, post investigationem factam, cui nullum elementum se immiscuerit extraneum exigentiis methodi, quae rei, de qua agitur, respondeat. In scientia theologica haec libertas investigationis inscribitur intra cognitionem rationalem, cuius obiectum praebetur Revelatione, trans­ missa et explicata in Ecclesia sub Magisterii auctoritate, et per fidem excepta. Neglegere haec elementa, quae ut principia habenda sunt, idem est ac desistere a theologia exercenda. Ut satis hanc rationem inter theologiam et Magisterium explicemus, nunc opportunum duci­ mus munus considerare, quo Magisterium fungitur in Ecclesia. I I I - MAGISTERIUM PASTORUM 13. <( Quae Deus ad salutem cunctarum gentium revelaverat, eadem benignissime disposuit ut in aevum integra permanerent omnibusque generationibus transmitterentur ». 8 Ipse, per Spiritus Sancti donum, Ecclesiam participem effecit suae infallibilitatis. Populus Dei, vi « sen­ 9 sus supernaturalis fidei », fruitur hoc privilegio sub ductu vivi Ec­ clesiae Magisterii, quod quidem, propter auctoritatem nomine Iesu IOANNES PAULUS II, Allocutio ad theologos habita in urbe AHötting, 18 novembris 1 9 8 0 : AAS 73 ( 1 9 8 1 ) 1 0 4 ; cf. etiam PAULUS VI, Allocutio ad sodales Commissionis Theo­ 7 logicae Internationalis, Allocutio ad sodales 71 1428-1433. (1979) 11 octobris 1972: Commissionis s Const. dogm. Dei Verbum, 7. 9 Cf. CONGREGATIO ( 1 9 7 3 ) 3 9 8 s. PRO AAS 64 (1972) 682-683; IOANNES PAULUS Theologicae Internationalis, 26 octobris 1 9 7 9 : DOCTRINA FIDEI, Decl. Mysterium Ecclesiae, 2: AAS II, AAS 65 1556 Acta Christi exercitam, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale solum munere fungitur authentice interpretandi Verbum Dei, scriptum vel traditum. 10 14. Qua Apostolorum successores, Ecclesiae Pastores « a Domino [....] missionem accipiunt docendi omnes gentes et praedicandi Evangelium omni creaturae, ut homines universi [...] salutem consequantur». 11 Ipsis igitur munus concreditum est conservandi, exponendi atque dif­ fundendi Verbum Dei, cui deserviunt. 12 Ad Magisterii munus spectat affirmare, cohaerenter cum natura « eschatologica » propria eventus Christi, indolem definitivam Foederis a Deo initi per Christum cum populo suo, eum tutando ab erroribus et defectionibus, et praecavendo ut possit obiective profiteri fidem au­ thenticam absque errore, quavis temporum et rerum condicione. Hinc sequitur, ut significatio Magisterii et eius pondus intellegi non possint, nisi referantur ad doctrinae christianae veritatem et ad veri Verbi prae­ dicationem. Munus igitur Magisterii non est aliquid christianae veri­ tati extrinsecum, neque fidei superadditum ; sed ex ipsa oeconomia fidei emergit, quatenus Magisterium, pro servitio Dei Verbo praestito, est institutum quoddam, quod Christus consulto voluit tamquam Eccle­ siae elementum constitutivum. Servitium veritatis christianae, quod Magisterium praestat, est proinde pro universo Populo Dei, qui vo­ catus est ad ingressum in illam libertatis veritatem, quam Deus per Christum revelavit. 15. Ut plene adimplere possent munus ipsis creditum Evangelium docendi et Revelationem authentice interpretandi, Iesus Christus Pa­ storibus Ecclesiae Spiritus Sancti assistentiam promisit. Ipse singu­ lari modo eos charismate infallibilitatis ditavit, in iis rebus, quae ad fidem et ad mores pertinent. Exercitium huius charismatis varios modos admittit. Speciali ratione exercetur, cum episcopi, una cum eorum visibili capite, per collegialem actum, uti accidit in Conciliis Oecumenicis, aliquam doctrinam proclamant, vel cum Romanus Pon­ tifex, munere fungens Pastoris et Doctoris supremi omnium christia­ norum, doctrinam « ex cathedra » proclamat. 13 Const. dogm. Dei Verbum, 10. Const. dogm. Lumen gentium, 24. Cf. Const. dogm. Dei Verbum, 10. Cf. Const. dogm. Lumen gentium, 25; CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Decl. Mysterium Ecclesiae, 3: AAS 65 (1973) 400 s. 10 11 12 13 Congregatio de Doctrina Fidei 1557 16. Munus divinae Revelationis depositum sancte custodiendi et fide­ liter exponendi suapte natura secumfert Magisterium definitive pro­ ponere posse sententias quae, etiam si non continentur in veritati­ bus fidei, ipsis tamen intime conectuntur, adeo ut indoles definitiva talium affirmationum a Revelatione ipsa tandem derivet. Ea quae ad mores pertinent, possunt materiam constituere Ma­ gisterii authentici, quia Evangelium, Verbum vitae, inspirat et mo­ deratur totum humanarum actionum ambitum. Quare ad Magisterium spectat munus discernendi, ope iudiciorum quae conscientiam fidelium obstringant, actus qui in se ipsis fidei necessitatibus sint conformes eiusque manifestationem in actione vitae promoveant, ab actis, qui e contra ex intrinseca malitia cum iisdem necessitatibus componi non possunt. Ob vinculum quod inter ordinem creationis et ordinem re­ demptionis intercedit, et ob necessitatem ad salutem cognoscendi et observandi universam legem moralem, competentia Magisterii ad ea etiam extenditur, quae legem naturalem respiciunt. 14 15 16 Ceterum Revelatio praecepta moralia continet, quae, per se, na­ turali ratione cognosci possunt, sed ob condicionem hominis peccato­ ris, difficulter percipiuntur. Doctrina fidei est has leges morales infal­ libiliter a Magisterio doceri posse. 17 17. Praeterea assistentia divina datur successoribus Apostolorum, qui docent, communionem servantes cum Petri successore, peculiarique modo Romano ipsi Pontifici, Pastori Ecclesiae universae, cum, licet definitionem infallibilem non pronuntient neque « definitive » senten­ tiam proferant, in exercitio sui magisterii ordinarii doctrinam propo­ nunt, quae conducit ad pleniorem perceptionem Revelationis circa res fidei et morum, et normas morales, quae ex hac doctrina procedunt. Quare ratio habenda est indolis propriae, quam singuli interventus Magisterii habent, atque modi, quo sua auctoritas obstringit, sed etiam prae oculis tenendum est quod omnes ab eodem fonte originem ducunt, hoc est a Christo, qui vult ut Populus suus in omni veritate ambulet. Ob eandem causam decisiones Magisterii circa disciplinam, etsi cha1 Cf. Professio fidei et Iusiurandum fidelitatis: AAS 81 ( 1 9 8 9 ) 1 0 4 s : «omnia et singula quae circa doctrinam de fide vel moribus ab eadem definitive proponuntur». Cf. Const. dogm. Lumen gentium, 2 5 ; CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Decl. Mysterium Ecclesiae, 3 - 5 : AAS 65 ( 1 9 7 3 ) 4 0 0 - 4 0 4 ; Professio fidei et Iusiurandum fideli­ 14 15 tatis: AAS 81 ( 1 9 8 9 ) 1 0 4 s. 16 Cf. PAULUS V I , Litt. Enc. Humanae vitae, 4: AAS 60 (1968) 4 8 3 . 17 Cf. CONC. VATIC. I, Const. dogm. Dei Filius, cap. 2: DS 3 0 0 5 . Acta 1558 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rismate infallibilitatis non augentur, non ideo assistentia divina sunt destitutae, et assensum Christifidelium postulant. 18. Romanus Pontifex missionem suam universalem adimplet auxilio institutorum Curiae Romanae, peculiarique modo Congregationis pro Doctrina Fidei quod attinet ad doctrinam fidei et morum. Exinde sequitur documenta huius Congregationis, expresse a Romano Ponti­ fice approbata, participare Magisterium ordinarium successoris Petri. 18 19. In Ecclesiis particularibus, ad episcopum spectat conservare et interpretari Verbum Dei itemque cum auctoritate discernere quid sit ei conforme vel minus. Cuiusque episcopi magisterium, singillatim consideratum, exercetur in communione cum magisterio Romani Pon­ tificis, Pastoris Ecclesiae universalis et cum magisterio ceterorum episcoporum, qui sunt per orbem dispersi vel in Concilio Oecume­ nico adunati. Quae communio condicio est eius authenticitati neces­ saria. Qua membrum collegii episcopalis vi suae ordinationis sacramen­ talis et communionis hierarchicae, episcopus personam Ecclesiae suae gerit, haud secus ac universi episcopi, una cum Romano Pontifice, personam Ecclesiae universalis gerunt, in vinculo pacis, amoris, uni­ tatis et veritatis. Convenientes in unitatem, Ecclesiae locales, cum patrimonio ipsarum proprio, catholicitatem Ecclesiae manifestant. Ex parte ipsarum, Conferentiae episcopales ad-effectum in re ipsa addu­ cunt «affectum collegialem)). 19 20. Pastorale Magisterii munus, cuius est vigilare ut Populus Dei maneat in veritate, quae liberat, res est igitur implexa et varia. Theo­ logus, pro suo ofiicio veritati deserviendi, debebit, ut fidelis erga suum munus maneat, rationem habere missionis propriae Magisterii, eique cooperari. Quomodo intellegenda est haec cooperatio? Quomodo ad effectum in re ipsa adducitur? Quaenam impedimenta ei opponun­ tur? Haec nunc propius sunt consideranda. 18 Cf. C.I.C., can. 360-361; PAULUS V I , Const. apost. Regimini Ecclesiae universae, 15 augusti 1967, I I I , cap. 1: AAS 59 (1967) 897-899; IOANNES P A U L U S I I , Const. apost. Pastor bonus, 28 iunii 1988, I I I , art. 48 s. : AAS 80 (1988) 873-874. 19 Cf. Const. dogm. Lumen gentium, 22-23. Uti notum est, post secundum Episcopo­ rum Synodi extraordinarium generalem coetum, Sanctus Pater Congregationi pro Epi­ scopis munus commisit « Statum theologicum-iuridicum Conferentiarum Episcopalium » diligentiore exquisitione investigandi. Congregatio de Doctrina Fidei 1559 IV - MAGISTERIUM ET THEOLOGIA A. RATIONES COOPERATIONIS 21. Vivum Ecclesiae Magisterium et theologia, quamvis propriis officiis et donis inter se differant, tamen eundem demum finem spec­ tant : sustinere scilicet Populum Dei in veritate, quae liberat, eumque ita (( lucem nationum )) reddere. Hoc servitium ecclesiali communitati praestitum efficit, ut theologus cum Magisterio rationes habeat. Ma­ gisterium authentice docet Apostolorum doctrinam et, utilitatem per­ cipiens ex opere theologico, respuit difficultates fideique deformatio­ nes, et praeterea, auctoritate a Iesu Christo accepta, altiores perscrutationes, explicationes applicationesque doctrinae revelatae proponit. Theologia vero modo reflexo acquirit cognitionem usque altiorem Ver­ bi Dei, quod in Scripturis Sacris continetur et fideliter transmittitur per vivam Ecclesiae Traditionem sub Magisterii ductu, Revelationis doctrinam illustrare nititur erga rationis postulationes, ac tandem eam in formam organicam et systematicam redigit. 20 22. Cooperatio inter theologum et Magisterium peculiari modo ef­ ficitur, cum docendi. theologus recipit missionem canonicam vel mandatum Quae cooperatio tunc fit quodammodo participatio operis Magisterii, cui quidem vinculo iuris consociatur. Normae deontolo- giae, quae per se ipsas atque manifesto a Verbi Dei servitio profici­ scuntur, tunc corroborantur obligatione, quam theologus sumit, dum of­ ficium recipit ac Professionem fidei et Iusiurandum fidelitatis emittit. 21 Ex eo tempore, ipse munus ex officio accipit doctrinam fidei ex­ planandi et illustrandi omni cum fidelitate et integritate. 23. Cum Magisterium Ecclesiae sententiam infallibilem pronuntiat, sollemniter declarando doctrinam contineri in Revelatione, adhaesio requiritur, quae dicitur assensus fidei theologalis. Hic assensus ad doctrinam Magisterii ordinarii et universalis extenditur, cum doctri­ na fidei proponitur tamquam divinitus revelata credenda. Cum idem proponit definitive veritates respicientes fidem et mores, Cf. PAULUS VI, Allocutio ad eos qui interfuerunt Congressui internationali de Theologia Concilii Vaticani II, 1 octobris 1966: AAS 58 (1966) 892 s. Cf. C.I.C., can. 833; Professio fidei et Iusiurandum fidelitatis: AAS 81 (1989) 104 s. 20 21 1560 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quae etiam si non pertinent proprie ad Revelationem, stricte et intime ei conectuntur, ipsae firmiter amplectendae et retinendae sunt. 22 Cum autem Magisterium, etiam sine voluntate ponendi actum « de­ finitivum », doctrinam docet sive ad iuvandam altiorem perceptionem Revelationis vel eius rei, quae explanat argumentum eiusdem Reve­ lationis, sive ad monendum de conformitate alicuius doctrinae cum veritatibus fidei, sive denique ad praecavendas opiniones quae cum eisdem veritatibus non componuntur : tunc religiosum voluntatis et intellectus obsequium requiritur. Quod non mere externum atque di­ sciplina impositum esse potest, sed cohaerere debet cum oboeditione fidei et ab ipsa permoveri. 23 24. Denique Magisterium, ut maxime idoneo quo fieri possit modo, Populo Dei deserviat, ac nominatim ut eum tueatur a periculosis opi­ nionibus quae ad errorem conducere possint, intervenire potest in quaestionibus disputatis, in quibus, una cum firmis principiis, ele­ menta coniecturalia et contingentia miscentur. Et saepe nonnisi post aliquod tempus distinctio fieri potest inter id quod necessarium est, et id quod contingens. Voluntas sinceri obsequii erga hanc Magisterii doctrinam, in re­ bus quae per se irreformabiles non sunt, pro regula habenda est. Pot­ est tamen accidere, ut theologus quaestiones sibi ponat, quae, prout fert casus, opportunitatem, formam ac vel etiam materiam alicuius in­ terventus respiciant. Quod eum imprimis impellet, ut accurate inspi­ ciat quaenam sit horum interventuum auctoritas, prout ipsa se pro­ dit sive ex indole documentorum, sive ex frequenti propositione eius­ dem doctrinae, sive ex dicendi ratione. 24 Cum agitur de interventibus indolis prudentialis, accidit ut quae­ dam documenta Magisterii non fuerint a defectibus immunia. Pasto­ res non semper statim prae oculis habuerunt omnes aspectus vel omnem implexitatem quaestionis. At esset veritati contrarium, si ob non­ nullos certos casus, concluderemus Ecclesiae Magisterium plerumque falli posse in suis prudentialibus iudiciis, vel assistentia divina mi-, nime frui in integro suae missionis exercitio. Namque theologus, qui suam disciplinam bene exercere non In textu novae Professionis fidei tilius explicatur his verbis: «Firmiter Cf. Const. dogm. Lumen gentium, Cf. Const. dogm. Lumen gentium, 22 25 24 potest nisi quadam historiae (cf. nota 15) assensus circa has doctrinas sub­ etiam amplector et r e t i n e o . . . » . 25; C.I.C., can. 752. 25 § 1. Congregatio de Doctrina Fidei 1561 cognitione imbutus sit, probe novit res, labente tempore, clarius ex­ plicari. Quod non est accipiendum, quasi pondus fidei veritatum minui posset decursu temporis. Ipse scit nonnulla iudicia Magisterii excu­ sari potuisse tempore, quo prolata sint, quia affirmationes, quae tunc considerabantur, modo inextricabili complectebantur sententias veras, una cum aliis, quae minus tutae erant. Tantum progrediente tempo­ re licuit discrimen inducere et, post accurata studia, ad verum doctri­ nae progressum pervenire. 25. Etiam cum cooperatio optimis condicionibus procedit, non ex­ cluditur dari posse tensiones inter theologum et Magisterium. Signi­ ficatio, quae iis tribuitur, et animus qui ad easdem solvendas geri­ tur, non est quidem parvi momenti : nam tensiones, si non e quodam sensu infensi aut adversi animi oriantur, evadere possunt vis dyna­ mica atque incitamentum, quibus Magisterium et theologi, exercentes dialogum, sua cuiusque munera adimpleant. 26. Ad dialogum quod attinet, duplex norma servanda est : scili­ cet ubi communionis fidei causa agitur, uti principium tenenda est « unitas veritatis » ; ubi vero discrepantiae permanent quae hanc com­ munionem in discrimen non adducant, tunc « unitas caritatis » tutan­ da erit. 27. Etiamsi doctrina fidei in discrimen non adducatur, theologus opiniones suas vel hypoteses suas contrarias non exhibebit, quasi de conclusionibus agatur, quae nullam controversiam admittant. Quod exigitur ob reverentiam tum erga veritatem, tum erga Populum Dei (cf. Rm 14, 1-15; 1 Cor 8; 10, 23-33). Ob easdem causas, ipse absti­ n e a t ab earum publica declaratione intempestiva. 28. Quod supra dictum est, peculiari modo applicatur ad theolo­ gum qui, ob rationes quae ipsi solidae videantur, graves habeat dif­ ficultates excipiendi doctrinam Magisterii non irreformabilem. Huiusmodi discrepantia probari non potest, si in hoc tantum niti­ tur, quod doctrinae validitas omnino manifesta non est, vel quod cen­ setur sententiam oppositam probabiliorem esse. Ita pariter satis non est iudicium privatae conscientiae theologi, quia haec minime consti­ tuit instantiam autonomam atque exclusivam, qua de doctrinae veri­ tate iudicari possit. 29. Utcumque res se habet, numquam deficiet fundamentalis animi dispositio ad sincere amplectendam doctrinam Magisterii, ut addecet Acta 1562 Apostolicae Sedis - Commentarium quemlibet fidelem ob fidei oboeditionem. Officiale Theologus ergo conabitur hanc doctrinam in iis rebus, quas continet, in suis rationibus et in suis causis intellegere. Ad hoc ille accuratam patientemque conside­ rationem devovebit, promptus ad recognoscendas suas ipsius opiniones et ad obiectiones examinandas, quas eius collegae ipsi attulerint. 30. Si nihilominus post sincerum conatum difficultates permaneant, theologi officium est in notitiam auctoritatum Magisterii perferre quaestiones ortas ex ipsa doctrina proposita vel ex probationibus quae offeruntur, vel etiam ex modo quo eadem doctrina proponitur. Ipse id efficiet spiritu evangelico ductus ac vehementi studio permotus dif­ ficultates solvendi. Tunc eius obiectiones in verum progressum con­ ferent, Magisterium exstimulando ad doctrinam Ecclesiae modo pro­ fundiore proponendam aptioribusque fulciendam argumentis. Quibus in casibus, theologus a confugiendo ad instrumenta com­ municationis socialis abstinebit, loco sese dirigendi ad competentem auctoritatem; non enim hoc modo, scilicet hominum opinionem sollicitando, ad quaestiones doctrinales declarandas et ad serviendum ve­ ritati conferre potest. 31. Potest autem fieri, ut post doctrinae Magisterii examen accu­ ratum et peractum cum voluntate eum audiendi absque ulla reticen­ tia, difficultates remaneant, quia argumenta in contrarium theologo praevalere videntur. Erga affirmationem cui non existimat se posse assensum intellectus praebere, eius officium est cum animo propenso ad profundiorem quaestionis investigationem perstare. Homini, qui sincerus sit et amore flagret in Ecclesiam, huiusmodi condicio videri potest sane laboriosa. Eadem vero evadere potest invi­ tamentum ad patiendum in silentio et precatione, certa cum spe, veri­ tatem, si vere eius causa agatur, necessario tandem superiorem discessuram esse. B) QUAESTIO DISSENSIONIS- - —- - ~— 32. Saepius Magisterium monuit circa gravia incommoda Ecclesiae communioni allata a se gerendi modis eorum, qui systematica ratione illi opponuntur, atque eo perveniunt ut se etiam in coetus ordinatos constituant. 25 25 Paulus V I , in Adhortatione, cui nomen Paterna cum PAULUS V I , Adhort. apost. Paterna cum benevolentia, 8 decembris 1 9 7 4 : AAS 67 ( 1 9 7 5 ) 5 - 2 3 . Consulatur etiam CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Declar. Mysterium Ec­ clesiae: AAS 65 (1973) 396-408. Congregatio de Doctrina Fidei 1563 benevolentia, rei proponit explicationem, quae suum momentum etiam­ num conservat. Peculiari modo, hic seTmo est de illa publica se ge­ rendi ratione, quae magisterio Ecclesiae opponitur et etiam « dissen­ sio » appellatur, quaeque bene distinguenda est a condicione difficul­ tatis privatae, de qua supra dictum est. Quae dissensio potest quidem varias formas sumere, eiusque remotae ac proximae causae sunt mul­ tiplices. Inter rationes, quae remoto vel obliquo modo vim adhibere pos­ sunt, recolenda est ratio liberalismi philosophici, qua mentes aetatis nostrae quoque perfunduntur. Hinc animorum inclinatio ad opinandum quodvis iudicium eo plus valere, quanto magis proficiscatur e persona suis annitente viribus. Ita cogitandi libertas opponitur aucto­ ritati traditionis, quae origo servitutis existimatur. Doctrina quae­ dam tradita vulgoque accepta, in antecessum iam suspicioni ducitur et eius pondus veridicum in dubitationem vocatur. Ad extremum, li­ bertas iudicii sic intellecta maiorem obtinet auctoritatem, quam ipsa veritas. Agitur igitur de re longe alia ac legitimo postulato liberta­ tis, quae est absentia coactionis, tamquam condicio necessaria ad sin­ ceram veritatis inquisitionem. Propter quod Ecclesia semper postu­ latum defendit : « invitum proinde neminem esse cogendum ad am­ plectendam fidem )). 26 Pondus opinionis publicae artificio tractatae, itemque eius deformia obsequia vim quoque habent. Saepe exemplaria socialia per instru­ menta communicationis socialis passim disseminata assumunt poten­ tiam alicuius normae; peculiari modo persuasio invalescit haud de­ bere Ecclesiam suam proferre sententiam, nisi in rebus quas publica opinio censeat esse maioris momenti, neque alio sensu, quam eidem publicae opinioni congruat : posse, verbi gratia, Magisterium aucto­ ritatem suam interponere de quaestionibus oeconomicis et socialibus, sed iudicio cuiusque hominis relinquere quaestiones vitae coniugalis et familiaris honestatem attinentes. Denique, etiam linguarum culturarumque multiplicitas, quae in se ipsa thesaurus est, indirecte potest falsas comprehensiones inferre, causas secuturae dissensionis. Quae cum ita sint, iudicium criticum bene perpensum et vera quae­ stionum cognitio in theologo postulatur, si ecclesiale munus suum ex­ plere cupiat, neque, dum sese accommodât huic saeculo (cf. Rm 12, 2; 26 Declar. Dignitatis humanae, 10. 1564 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Eph 4, 23), libertatem amittat iudicii, quae discipulorum Christi pro­ pria esse debet. 33. Dissensio varias formas sumere potest. Forma, quae extrema est, illuc tandem spectat, ut Ecclesia commutetur secundum contesta­ tionis exemplar, quod de publicae societatis vita sumitur. Frequen­ tius censetur theologum ofiicio astringi solis Magisterii doctrinis infallibilibus assentiendi, e contrario, ob principium quasi theologici po­ sitivismi, doctrinas sine ullo infallibilis Magisterii usu propositas, nullam in se complecti vim obligandi, concessa singulis plena facul­ tate adhaerendi vel dissidendi. Sicque theologus prorsus posset libere in dubium vocare vel recusare omnino Magisterium non infallibile, nominatim in regione normarum moralium particularium. Immo hac sua oppositione ipse progressui doctrinae conferret. 34. Dissensionis defensio generatim variis argumentis fulcitur, quo­ rum duo suapte natura altius fundantur. Alterum est indolis hermeneuticae : documenta Magisterii nihil aliud esse, nisi quamdam theo­ logiae opinabilis imaginem. Alterum vero ad pluralismum theologicum appellat, protractum quandoque usque ad relativismum, qui in discri­ men adducit ipsam integritatem fidei : interventus Magisterii ortum suum ducere ex una tantum theologia inter alias multas, at nullam theologiam particularem ubique eminere posse super ceteras. Sic ge­ nus quoddam « magisterii paralleli » theologorum exoritur, quod ma­ gisterio authentico adversatur et aemulatur. 27 Proprium unum sane munus theologi est recte interpretari Magi­ sterii documenta, quam ad rem normis hermeneuticis utitur, inter quas principium illud reperitur, vi cuius doctrina Magisterii, assisten­ tiae divinae virtute, ultra argumentationes valet, interdum haustas ex quadam theologia particulari, quam ipsa adhibet. Quod autem attinet ad pluralismum theologicum, ipsum legitimum non est, nisi in tuto ponatur unitas fidei in suo sensu obiectivo. Diversi enim gradus, qui sunt unitas fidei, unitas-pluralitas significationum fidei 28 Notio « magisterii paralleli » theologorum, quod obstat et certat cum magisterio Pastorum, quibusdam locis innititur ubi S. Thomas Aquinas discrimen inicit inter « magisterium cathedrae pastoralis » et « magisterium cathedrae magisterialis » ( Contra impugnantes, c. 2; Quodlib. III, q. 4. a. 1 [9]; In IV Sent. 19, 2, 2, q. 3 sol. 2 ad 4). Hi reapse loci nullum ponunt fundamentum istius sententiae, quandoquidem S. Thomas persuasissimum sibi habet ius iudicandi in doctrinae rebus ad unum pertinere «offi­ cium praelationis ». Cf. PAULUS V I , Adhort. apost. Paterna cum benevolentia, 4: AAS 67 (1975) 14-15. 27 28 Congregatio de Doctrina Fidei 1565 et pluralitas theologiarum, inter se vinculo necessario coniunguntur. Eatio ultima pluralitatis est ininvestigabile Christi mysterium, quod quamlibet obiectivam doctrinae dispositionem excedit. Quod tamen significare non potest admittendas esse conclusiones, quae illi oppo­ nantur, et pariter in dubitationem adduci veritatem illarum affirma­ tionum, quibus Magisterium aliquando sese expressit. Quod autem attinet ad « magisterium parallelum », permagna damna spiritualia afferre potest, quoties illud magisterio Pastorum obsistit. Etenim quo­ tiescumque dissensio extendere valet suam vim efficacitatemque usque ad gignendam publicam opinionem, proclivis fit ut ipsa agendi norma evadat; et id non potest non perturbare graviter Populum Dei, illum­ que inducere ad verae auctoritatis contemptionem. 29 30 35. Dissensio interdum ad argumentum sociologicum appellat, iuxta quod magnae christianorum multitudinis opinio esset directa et aequa significatio (( sensus supernaturalis fidei ». Revera opiniones Christifidelium ad « sensum fidei » simpliciter re­ digi non possunt. 31 Hic est proprietas ipsius fidei theologalis quae, cum sit Dei donum quod efficit ut veritati unusquisque singillatim adhaereat, falli nequit. Porro haec fides unius cuiusque, simul etiam Ec­ clesiae fides est, quandoquidem Deus Ecclesiae concredidit custodiam Verbi, proindeque quod Ecclesia credit, credit et Christifidelis. Ita­ que natura sua « sensus fidei » infert secum intimum spiritus cordis­ que consensum cum Ecclesia, id est illud « sentire cum Ecclesia ». Si ergo theologalis fides qua talis falli non potest, nihilominus fide­ lis fovere intus erratas opiniones potest, quoniam non universae eius cogitationes ex fide progrediuntur. 32 Cogitata non omnia, quae intra Cf. P A U L U S VI, Allocutio habita ad sodales Commissionis Theologicae Internationalis, 11 octobris 1973: AAS 65 (1973) 555-559. Cf. IOANNES PAULUS II, Litt. Enc. Redemptor hominis, n. 19: AAS 71 (1979) 308; Allocutio ad Christifideles Managuenses, 4 martii 1983, 7: AAS 75 (1983) 723; Allocutio ad Religiosos Quatemalenses, 8 martii 1983, 3: AAS 75 (1983) 746; Allocutio ad Episcopos Peruviae, 2 februarii 1985, 5: AAS 77 (1985) 874; Allocutio ad Conferentiam Episcoporum Belgarum, 18 maii 1985, 5: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, VIII, 1 (1985) 1481; Allocutio ad aliquot Episcopos Americanos tempore visitationis nad limina», 15 octobris 1988, 6: L'Osservatore Romano, 16 octobris 1988, p. 4. Cf. IOANNES PAULUS II, Adhort. apost. Familiaris consortio, 5: AAS 74 (1982) 85-86. Inspiciatur formula Concilii Tridentini, sess. VI, cap. 9: fides «cui non potest subesse falsum»: DS 1534; cf. S. THOMAS AQUINAS, Summa Theologiae, II-II , q. 1, a. 3, ad 3: «Possibile est enim hominem fidelem ex coniectura humana falsum aliquid aestimare. Sed quod ex fide falsum aestimet, hoc est impossibile ». 29 30 31 32 ae 102 - A. A. S. Acta 1566 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dei Populum circumferuntur, cum fide ipsa concinunt, eoque magis quod facile subire possunt impulsum alicuius publicae opinionis, quae recentioribus communicationis instrumentis pervenitur. Non sine causa Concilium Vaticanum II necessariam coniunctionem in luce ponit in­ ter « sensum fidei » et regimen Populi Dei, quod magisterio Pastorum concreditur : nam duae res sunt, quarum altera ab altera separari non potest. 33 Interventus Magisterii id nempe sibi proponunt, ut uni­ tas Ecclesiae in veritate Domini perstet. Etenim ipsi inserviunt ad demorandum in veritate adversum arbitrariam indolem mutantium opi­ nionum, simulque declaratio sunt oboeditionis Dei Verbo. 34 Tum etiam cum libertatem theologi circumscribere videntur, interventus générant, per fidelitatem erga fidem a maioribus traditam, altiorem libertatem, quam provenire non potest nisi ex unitate in veritate. 36. Libertas actus fidei ius dissensionis fundare non potest. Nullo modo haec designat libertatem a veritate, sed liberam sui ipsius desti­ nationem, quam quisque perficere debet secundum proprium officium morale amplectendi veritatem. Actus fidei est actus voluntarius, quia homo a Christo Servatore redemptus ab eoque vocatus ad filiorum adoptionem (cf. Rm 8, 15; Gal 4, 5; Eph 1, 5 ; Io 1, 12), non potest adhaerere Deo, nisi <( a Patre tractus » (Io 6, 44), rationabile Deo deferat fidei suae donum (cf. Rm 12, 1). Quemadmodum iam memo­ ravit Declaratio Dignitatis humanae/ 5 nulla humana auctoritas habet interveniendi adhibitis coercitionibus vel impulsionibus, ius huic ipsi electioni, utpote quae eius potestatis fines excedat. Si ergo ius libertatis religiosae observatur, simul iacitur fundamentum unde re­ liqua hominis iura observentur. Non potest igitur haec hominum iura advocari, ut Magisterii inter­ ventibus resistatur. Namque talis agendi modus perperam naturam Ecclesiae et missionem intellexit, quae a Domino suo recepit officium omnibus hominibus veritatem salutis nuntiandi, quod ipsa. complet Christi vestigia persequendo ; novit enim « nec aliter veritatem sese imponere, nisi vi ipsius veritatis, quae suaviter simul ac fortiter men­ tibus illabitur M. 33 34 35 36 36 Cf. Const. dogm. Lumen gentium, 12. Cf. Const. dogm. Dei Verbum, 10. Cf. Declar. Dignitatis humanae, 9-10. Ibid., 1. Congregatio de Doctrina Fidei 1567 37. Vi mandati divini, quod intra Ecclesiam illi est creditum, Ma­ gisterium munus habet proponendi Evangelii doctrinam, circa eius integritatem vigilandi, atque ita protegendi fidem Populi Dei. Quod ut rite consequatur, induci interdum potest, ut graviora capiat consilia, cum, verbi gratia, theologum a fidei doctrina abscedentem privat mis­ sione canonica vel mandato docendi prius collato, vel cum quaedam scripta declarat non esse huic doctrinae conformia. Ita se gerens, stu­ det fidele persistere erga proprium officium, quoniam tuetur ius Populi Dei, ut nuntium Ecclesiae purum omnino integrumque suscipiat, neve peculiari opinione periculosa conturbetur. Hisce in adiunctis, declaratum a Magisterio iudicium — postquam diligentior investigatio expleta est secundum praestitutas formulas atque illi, cui interest, facultas data est quasdam forsitan falsas pro­ priae cogitationis interpretationes dissolvendi — haud afficit ipsam personam theologi, verum conceptiones eius mentis publice expositas. Quod vero hae agendi rationes perfici possunt, non inde sequitur eas iuri atque iustitiae obstare. Si quis hac in re de iurium hominis viola­ tione loquatur, a via aberret, cum certum eorum iurium ordinem ignoret, necnon naturam communitatis ecclesialis eiusque commune bonum. Theologus autem, qui non consentit cum Ecclesia, contradicit muneri nomine Ecclesiae docendi, quod libere et conscie suscepit. 37 38. Nec denique dissensionem sustinere illa potest argumentatio, qua cuique homini imponitur officium propriae oboediendi conscien­ tiae. Etenim ante omnia hoc officium impletur, cum conscientia illu­ minat iudicium practicum circa decisionem aliquam sumendam ; at de veritate hic agitur alicuius propositionis doctrinalis. Praeterea, si theologus, haud secus ac quilibet fidelis, conscientiam suam sectetur oportet, oportet eam pariter informet. Non enim conscientia est fa­ cultas sui iuris et falli nescia; actus est moralis iudicii, quod consciam electionem respicit. Conscientia recta est conscientia, quae convenien­ ter fide et lege morali obiectiva illustratur; et supponit etiam recti­ tudinem voluntatis in vero bono assequendo. Conscientia recta theologi catholici proinde pro certo habet fidem in Verbum Dei, cuius divitias perscrutari debet, simulque etiam amo­ rem in Ecclesiam, a qua munus suum recepit, et reverentiam erga 37 Cf. IOANNES PAULUS I I , Const. apost. Sapientia christiana, 15 aprilis 1 9 7 9 , n. 2 7 , 1: AAS 71 ( 1 9 7 9 ) 4 8 3 ; C.I.C., can. 8 1 2 . 1568 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Magisterium, quod divinitus assistitur. Magisterio Ecclesiae magiste­ rium supremum conscientiae opponere idem est ac principium liberi examinis, quod nec cum Revelationis oeconomia eiusque in Ecclesia transmissione conciliari potest, nec cum recta opinione theologiae munerumque theologi. Namque fidei enunciationes non e singulari qua­ dam inquisitione oriuntur aut libera ponderatione Verbi Dei, sed ec­ clesialem hereditatem constituunt. Quod si a Pastoribus disceditur, qui vigilant ut vivam sustentent apostolicam traditionem, ipsa cum Christo tuta coniunctio iam irreparabiliter laeditur. 38 39. Ecclesia, suum ortum ducens ex unitate Patris et Filii et Spi­ ritus Sancti, est mysterium communionis bene ordinatae, secundum voluntatem Conditoris sui, circa hierarchiam, in ministerium Evange­ lii constitutam et ipsius Populi Dei, qui inde vivit. Ad imaginem membrorum primae communitatis, baptizati omnes, cum charismatibus unicuique propriis ornati, sincero corde contendere debent ad consonantem doctrinae, vitae et cultus unitatem (cf. Act 2, 42). Haec est nor­ ma, quae profluit ex ipsa essentia Ecclesiae. Quapropter ad ipsam Ecclesiam nude simpliciterque regulae et instituta apponi non pos­ sunt, quae suapte ex natura societas civilis vel popularis regiminis gubernatio habent. Tanto proinde minus, in ipsis rationibus quae intra Ecclesiam vigere debent, licet afflatum expeti a mente circumiacentis mundi (cf. Rm 12, 2). Rogare maiorem opinionis partem quid tan­ dem credere facereque deceat, adversus Magisterium invocare pondus publicae opinionis, praetendere theologorum « consensum », affirmare theologum esse praesagum quemdam interpretem alicuius « basis » aut sui iuris communitatis quae hac ratione unica habeatur fons verita­ tis : haec omnia grave denotant detrimentum sensus veritatis, atque similiter sensus Ecclesiae. 39 40. Ecclesia exsistit « velut sacramentum seu signum et instru­ mentum intimae cum Deo unionis totiusque generis humani unita­ tis ». 40 Hinc si quis concordiam communionemque conquirit, vim si­ mul auget eius testimonii et credibilitatis ; si e contra dissensionis in­ vitamento ceditur, permittitur ut « infidelitatis erga Spiritus Sancti motus » progrediantur. 38 39 40 41 Cf. Cf. Cf. Cf. 41 PAULUS V I , Adhort. apost. Paterna cum benevolentia, 4: AAS 67 (1975) 15. Const. dogm. Lumen gentium, 4. ibid., 1. PAULUS V I , Adhort. apost. Paterna cum benevolentia, 2-3: AAS 67 (1975) 10-11. Congregatio de Doctrina Fidei 1569 Quantumvis et theologia et Magisterium sint naturae diversae habeantque munia sane dissimilia, quae permisceri non possunt, de duo­ bus tamen agitur muneribus vitalibus in Ecclesia, quae inter se mu­ tuo confluere oportet ac locupletari in Populi Dei ministerium. Ad Pastores spectat, vi auctoritatis a Christo ipsis tributae, operam dare, ut huic invigilent unitati prohibeantque item ne contentiones, quae e vita ipsa cooriantur, in discidia demum transeant. Eorum aucto­ ritas, supergrediens opiniones particulares atque oppositiones, necesse est omnes consociet in unitate Evangelii, quod est « verbum reconci­ liationis » (cf. 2 Cor 5, 18-20). Ad theologos autem quod attinet, ad ipsos etiam, vi proprii cha­ rismatis, spectat suas partes conferre ad Christi corpus in unitate veritateque aedificandum, et eorum opera nunc quidem magis quam alias umquam requiritur ad totius orbis terrestris evangelizationem, quae totius Populi Dei vires postulat. Quod si ob indolem propriae investigationis ipsis accidere potest ut obvii sint difficultatibus, earum quaerere debent solutionem in fidenti colloquio cum Pastoribus, in spi­ ritu veritatis et caritatis, qui ad ipsam communionem Ecclesiae pertinet. 42 41. Utrique ante oculos semper habebunt Christum esse Verbum definitivum Patris (cf. Hebr 1, 2) in quo, ut S. Ioannes a Cruce docet, (( Deus nuntiavit nobis omnia simul et semel », eumque, uti talem, esse Veritatem, quae liberat (cf. Io 8, 36; 14, 6). Actus adhaesionis et obsequii erga Verbum, quod Ecclesiae creditum est sub Magisterii ductu, denique ad Ipsum referuntur, atque introducunt in regionem verae libertatis. 43 CONCLUSIO 42. Virgo Maria, Mater et perfecta imago Ecclesiae, iam inde a primordiis Novi Testamenti beata est proclamata ob assensum fidei, quod statim nec ulla interposita dubitatione praestitit Verbo Dei (cf. Lc 1, 38. 45), quod iugiter conservabat conferens in corde suo (cf. Lc 2, 19. 51). Ita ipsa facta est ut exemplum et praesidium omni Populo Dei, eius maternae sollicitudini credito. Eadem ei commonstrat viam receptionis et ministerii ipsius Verbi, eodemque tempore finem ulti42 AAS 81 43 Cf. IOANNES PAULUS (1989) II, Adhort. apost, post-synod. Christifideles 451-459. S. IOANNES A CRUCE, Ascensus ad montem Carmelum, I I , 2 2 , 3. laici, 32-35: Acta 1570 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mum numquam obliviscendum, qui scilicet est nuntiatio universis ho­ minibus salutis, quae in mundum a Filio eius Iesu Christo est allata. Congregatio pro Doctrina Fidei, absolvens Instructionem, vehemen­ ter Episcopos cohortatur, ut cum theologis foveant promoveantque rationes fiducia plenas, animo parati ad excipiendum Verbum eique serviendum, et in communione caritatis, vi cuius facilius superari po­ terunt quaedam impedimenta, quae condicionibus hominum in terra sunt innata. Hac profecto ratione omnes valebunt maiorem in mo­ dum tam Verbo quam Populo Dei inservire, ut hic, perseverans in doc­ trina veritatis et libertatis inde a principio percepta, et in Filio et in Patre permaneat et vitam aeternam, tamquam Promissionis effectum (cf. 1 Io 2, 24-25), consequatur. Hanc Instructionem liberatam, Summus frascripto Cardinali fieri in Conventu Pontifex Praefecto Plenario Ioannes Paulus concessa, huius II, adprobavit Congregationis de­ in in­ et Audientia publici iuris iussit. Romae, ex Aedibus Congregationis pro Doctrina Fidei, die 24 Maii 1990, in sollemnitate Ascensionis Domini. IOSEPHUS card. RATZINGER, Praefectus L. © S. )$f Albertus Bovone archiep. tit. Caesarien. in Numidia, Secretarius Congregatio de Causis Sanctorum 1571 CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM i BRIXIEN. DECRETUM Canonizationis Ven. Servae Dei Annuntiatae Cocchetti, Fundatricis Soro­ rum a S. Dorothea De Cemmo (1800-1882). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Famula Dei Annuntiata Cocchetti, in oppido dioeceseos Brixiensis Ronato, die 9 mensis Maii anno 1800 nata, mature utroque parente est orbata et ab avia paterna educata. Progrediente aetate, puella­ rum ignorantiam et pericula miserata, ludum litterarum gratis iis aperuit, legitimum diploma docendi consecuta. Interim autem, mor­ tua avia, in tutelam venit patrui, qui Mediolani medicinam exercebat. Is pro nepte sua matrimonium cogitabat, dum ipsa de religiosa amplexanda vita meditabatur. Quapropter sex post annos Famula Dei e patrui domo clam aufugit, divino -praesidio firmata, et ad Brixiense oppidum vulgo appellatum Cemmo se contulit, ut suam operam prae­ staret alicui piae dominae, quae privatam scholam pauperibus puel­ lis instruendis instruxerat. Ita voti compos facta, iam uni virtutum progressioni et infantium curae vitam impendebat, ut a desidia puel­ las revocaret, solida imbueret doctrina, domesticas doceret artes at­ que ad pietatem ceterasque christianas virtutes inclinaret. In tam salutari incoeptu Serva Dei magistrum et consiliarium habuit prae­ clarum sacerdotem et Evangelii praeconem Servum Dei Lucam Passi. Cuius hortatu ipsa habitum religiosum induit inter Sorores a Sancta Dorothea. Religiosis votis nuncupatis, Cemmum rediit et iuvenes, quot­ quot id desideravissent, in Institutum religiosum cooptavit. Quod In­ stitutum eiusque religiosa communitas in novam increvit Congrega­ tionem, cuius Serva Dei ab omnibus legifera mater est agnita. Vir­ tutibus et fama sanctimoniae clara, die 23 mensis Martii anno 1882 placide animam efflavit. Heroicas autem eam coluisse virtutes Sum- 1572 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mus Pontifex Ioannes Paulus I I , servatis omnibus de iure servandis, die 13 Maii anno 1989 declaravit. Porro, ut Venerabilis Serva Dei Annuntiata Cocchetti in Beato­ rum Caelitum album legitime referretur, Causae actores sanationem quandam, quae divinitus asserebatur patrata eiusdem Venerabilis intercessione, Apostolicae Sedi ad cognoscendum exhibuerunt. Quae sanatio obtigit Bortolinae Milesi, tredecim annorum puel­ lae. Medicis curationibus in cassum adhibitis edictaque a medentibus a curatione infausta quoad vitam prognosi mox quidem adfutura, Venerabilis Annuntiatae Cocchetti patrocinium ab aegrae familia est imploratum per novendiales preces; et ecce, nondum conclusis novendialibus orationibus, aegrota circa medium mensem Martium anni 1943 rapide ac perfecte a tumefactione abdominali probabilis indolis sarcomatosae cum syndrome subocclusivo sanata est. Qua super miranda sanatione conditus est apud curiam episcopa­ lem Brixiensem, annis 1952-1953, processus ordinaria potestate (( ne pereant probationes )), cui vis apostolica est agnita per Rescriptum huius Congregationis die 17 Octobris a. 1987 ; eodemque die de eius­ dem processus iuridica auctoritate est decretum. Iuris ordine servato, eiusmodi sanatio ad Medicum Collegium est relata, quod, post accuratam atque medicae artis principiis suffultam disceptationem die 18 mensis Octobris a. 1989 habitam, asseruit ean­ dem sanationem praeter naturae vires et ordinem evenisse. Secuta est postmodum theologorum discussio, et quidem primum, die 19 Ia­ nuarii mensis anno hoc decurrente 1990, in Congressu Peculiari Con­ sultorum theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fi­ dei Promotore Generali ; postea, die 24 Aprilis eodem anno, in Congre­ gatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum ad Vaticanum coadunata, ponente Em.mo Cardinali Opilio Rossi. Et in utroque coe­ tu, posito dubio num de miraculo ageretur responsum est datum af­ firmativum. De hisce omnibus rebus certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, responsum Congregationis de Causis Sanctorum ratum habens, mandavit ut Decretum super eadem mira sanatione rite conscriberetur. Quod cum factum esset, accitis hodierno die Cardinalibus infra­ scripto Praefecto atque Causae Ponente, meque Antistite a secretis Congregationis ceterisque de more con vocandis, eisque astantibus, Bea­ tissimus Pater decretoriam proferens sententiam edixit : Constare de Congregatio miraculo, trato, Venerabili scilicet de nae Milesi cum Syndrome a de Annuntiata valde intercedente, perfectaque abdominali subocclusivo ; dimisso 1573 Sanctorum Cocchetti rapida tumefactione Causis sanatione probabilis in a puellae indolis discrimen Deo pa­ Bortoli- sarcomatosae statu generali va­ letudinis. Hoc autem Decretum in vulgus edi et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum idem Beatissimus Pater referri iussit. Datum Romae, die 10 mensis Iulii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. ¡8B S. £B Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis II CRACOVIEN. DECRETUM Canonizationis Beati Raphaelis a S. Ioseph (in saec.: Iosephi Kalinowski), Sacerdotis professi Ordinis Carmelitarum Discalceatorum (1835-1907). SUPER DUBIO An et de quo miraculo, venerationem, constet in post casu indultam et ad eidem Beato effectum de ab Apostolica quo Sede agitur. Poloniae christifideles in magnam ingressi sunt spem se quam pri­ mum suae gentis alium virum veluti stellam super Ecclesiae firma­ mentum fulgentem conspecturos. De Beato agitur Raphaele a S. Ioseph (in saeculo : Iosepho Kalinowski), sacerdote professo Ordinis Car­ melitarum Discalceatorum, cuius causa canonizationis eo pervenit ut eidem supremi altarium honores rite decerni videantur. Is ortum duxit Vilnae, die 1 mensis Septembris anno 1835. Qui sub patris magisterio adeo profecit, ut inter condiscipulos pietate, litte­ ris ac scientia eminuerit. Militiae nomen dedit atque anno 1863 Polonis se adiunxit qui contra Russicum oppressorem insurrexerant ; verum captus morti fuit damnatus, quae poena in coactos labores commutata est, quam admiranda patientia in Sibiria tulit, socio- 1574 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rumque animos piis exhortationibus reereabat, aeterna praemia pro iustitia patientibus promissa recolens. Libertate autem donatus, Lutetiam Parisiorum petivit anno 1874, ubi institutor factus est Vene­ rabilis Augusti Czartorski, cuius animam non modo humana scientia sed et pietate excoluit. Anno 1877, Graeci in Austria, nomen dedit Ordini Carmelitarum Discalceatorum. Religiosis votis nuncupatis stu­ diisque philosophiae et theologiae rite absolutis, in patriam reversus, Czernae, presbyter a. 1882 est ordinatus. Hac illae in Polonia est diversatus, ubique omnibus omnia factus, nihil sibi pepercit in anima­ rum salute procuranda. Divino amore impellente, Pater Raphael plu­ rimos haereticos ad Petri ovile reduxit, plurimos e coeno peccati sublevavit, plurimos ad christianae perfectionis semitas adduxit. Plura et gravia officia a sui Ordinis moderatoribus ei concredita fuerunt, qui­ bus sancte fere ad mortem usque functus est. Die 15 Novembris a. 1907, in coenobio Wadowicensi quod excitaverat, direxerat exemplisque roboraverat, piissime obdormivit in Domino, sanctitatis fama circum­ datus. Miraculis clarum, servatis omnibus de iure servandis, Ioannes Paulus II eum in catalogo Beatorum die 22 mensis Iunii a. 1983 Cra­ coviae adscripsit. Ex quo autem Beatorum Caelitum honores eidem decreti sunt, de­ votio erga novensilem Beatum magnis est incrementis aucta atque percrebruit et fama de beneficiis, miraculi quoque speciem praeben­ tibus, eius apud Deum intercessione obtentis, quae veluti superna signa sunt visa ad Causam usque ad canonizationem prosequendam. Factum est ita ut ex diversis, quae mirae ferebantur, sanationibus, Causae actores unam selegerint eamque Apostolicae Sedi ad cogno­ scendum proposuerint ut ad sollemnem deveniretur canonizationem. Quae asserta mira sanatio respicit Alexandrum Roman, puerum octo annorum loci cui nomen Wadowice, in finibus archidioeceseos Cracoviensis positi. Is namque, viam peditibus patentem transiens, automobili curru est invectus atque in altum proiectus -graviter in r terram procubuit illeso fortiter capite, ibique sensibus omnino desti­ tutus remansit. Infelix casus grave trauma calvae multiplicesque con­ tusiones puero attulit. In valetudinarium deductus, prognosis edicta est infausta quoad vitam. Peracta utcumque chirurgica operatione, puer in veternoso statu fere decem dies permansit. Interim eius pa­ rentes fervidis precibus Beati Raphaelis a S. Ioseph patrocinium im­ plorare coeperunt, neque in vanum; etenim Beatus de caelo adfuit. Congregatio de Causis Sanctorum 1575 Die etenim novendialium orationum postremo, scilicet inter dies 27-28 Ianuarii anno 1989, effecta est rerum mutatio : praeter omnium ex­ spectationem Alexander Eoman anhelitum recepit, loqui, edere, scri­ bere et cantare protinus valuit. Cum divinitus patrata haberetur huiusmodi sanatio, instrui coep­ tus est processus super eadem apud Curiam archiepiscopalem Cra­ coviensem, mensibus Maio et Iunio anni 1989. Cuius inquisitionis transumptum Romae, ad Congregationem de Causis Sanctorum trans­ missum, decretum meruit iuridicae validitatis die 15 Septembris eo­ dem vertente anno. Consilium autem Medicum ipsius Congregationis, severo examini subiectis depositionibus cum testium in processu excussorum, tum a curatione medicorum et ab inspectione atque ex of­ ficio deputatorum, die 15 mensis Novembris eodem anno 1989 coadunatum, una voce censuit praedictam sanationem per naturae leges explicari non posse. Servatis itaque ex iure servandis, eadem asserta mira sanatio ad disceptationem revocata est in binis praescriptis coetibus, nimi­ rum primum, die 23 Februarii huius vertentis anni 1990, in Congres­ su Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; deinde, die 8 Maii hoc eodem anno, in Congre­ gatione Ordinaria Cardinalium et Episcoporum, ponente Em.mo Car­ dinali Andrea Maria Deskur. Porro, utroque in Coetu, proposito ad disceptandum dubio num de miraculo, in casu et ad effectum de quo agitur, constaret, omnes qui aderant adfirmando responderunt. De hisce rebus omnibus per subscriptum Cardinalem Praefectum, in Audientia ipsi concessa, certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis Sanctorum libenter exci­ piens, mandavit ut Decretum super praefata mira sanatione rite conscriberetur. Quod cum esset factum, Beatissimus Pater, accitis hodierno die Cardinalibus infrascripto Praefecto atque Andrea M. Deskur, Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, edixit : patrato per Iosephi Kalinowski), ceatorum, intercessionem videlicet Beati sacerdotis de Constare de miraculo, a Deo Raphaelis professi mirabiliter a 8. Ordinis rapida, (in saeculo: Carmelitarum Ioseph Discal­ perfecta stabilique sanatio­ ne pueri Alexandri Roman a « Grave trauma cranico con frattura delle ossa della base e volta con avvallamento osseo. Ematoma subdurale Acta 1576 bilaterale, Apostolicae contusione cale di 3 cm. Contusioni x Sedis cerebrale e - Commentarium perdita di Officiale sostanza cerebrale 3 cm. a carico dell'emisfero sinistro. corti­ Stato comatoso. multiple )). Hoc autem Decretum in vulgus edi et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum idem Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 10 mensis Iulii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. .£& Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis III LAUSANNEN.-GENE VEN.-FRIBURGEN. DECRETUM Canonizationis Servae Dei Margaritae Bays, e Tertio Ordine Saeculari S. Francisci (1815-1879). SUPER DUBIO An constet de virtutibus Deum tum in stitia, Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine, Fide, de eisque Spe et cardinalibus adnexis, Caritate tum Prudentia, in gradu in Iu­ he­ roico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Ut suae ergo vocationi respondeant, fideles laici activitates quo­ tidianas videre debent ut occasionem sese coniungendi cum Deo eius­ que voluntatem adimplendi necnon serviendi ceteris hominibus eos­ que ad communionem cum Deo in Christo perducendi » (IOANNES PAU­ LUS I I , Adhort. Ap. post-synodalis Christifideles laici, 30 Decembris 1988, n. 17; AAS 81 [1989] 419). ~" Merito haec verba accommodari queunt vitae atque actis Servae Dei Margaritae Bays, e Tertio Ordine S. Francisci Assisiensis, quae, a piis parentibus agricolis, labori penitus deditis, in loco nata est pa­ trio sermone dicto La Pierraz, intra fines Cantonis Friburgensis in Helvetia, die 8 Septembris, anno 1815, ibidemque Baptismatis aquas sequenti die recepit. A iuvenili vero aetate, solitudinis ac precationis amore tam vehementer alliciebatur, ut suas quoque arnicas ad pietà- Congregatio de Causis Sanctorum 1577 tis officia excolenda traheret. Vivax atque intellegens puella, duobus vel tribus annis scholam frequentavit, ubi legere ac scribere didicit. Tirocinio dein peracto, sartricis artem exercuit et simul domesticis laboribus operam dedit. Licet ad statum religiosum amplectendum attraheretur tamen in domo paterna degere statuit, ibique virtutes coluit atque sanctitatem prosecuta est, tamquam mulier laica nubilis, in ambitu suae familiae suaeque paroeciae. Precandi studio eminuit Dei Serva, quae cotidie, primo mane, paroecialem ecclesiam sat distantem petebat, ut Sacro­ sanctum Missae Sacrificium participaret, quod totius diei apicem con­ sideraban Pietate aestuans erga Iesum Christum Dominum nostrum, Viae Crucis stationes assidue meditabatur : impensissime etiam Bea­ tissimam Virginem Mariam diligebat, cuius Sanctuaria, etiam dissita, frequenter invisebat, quamque Rosarii recitatione nunquam venerari omittebat. Ex hoc autem cum Deo commercio necessarius veluti fructus se­ quebatur, ut se totam apostolatui exercendo Margarita dederet, in multiplicem aliorum utilitatem. Itaque diebus dominicis, post meri­ diem, pueros congregabat, ut luderent, catechismi explanationem audirent et personalem orationem colere discerent. Mense autem Maio, tempore vespertino, eosdem pueros ad celebrationem in honorem Bea­ tissimae Virginis Mariae invitabat. Libenti animo pauperes excipiebat, quos Iesu Christi perdilectos vocabat. Aegrotos et monentes visitabat, ut eos consolaretur atque iuvaret. Enixe quoque adlaboravit, ut opera a Sancta Infantia atque a Fidei propagatione in paroecia instituerentur. Gravissimo morbo affecta ab anno 1853, praeter omnium spem convaluit die 8 Decembris anno 1854, eadem nempe die qua Summus Pontifex Pius IX Beatissimae Mariae Virginis sine labe originali conceptae dogma proclamavit. Ex eo autem tempore Servae Dei vita ad Iesu Christi Passionem magis magisque conformari videtur. Anno vero 1860 Tertium Ordinem saecularem Sancti Francisci ingressa est et ab Episcopo dioecesano licentiam obtinuit ut quotannis, per inte­ gram hebdomadam, exercitiis spiritualibus intra monialium clausurae saepta vacaret. Postremis vitae annis Dei Serva magnos passa est dolores, cum internos tum etiam externos. Aequo enim animo pertulit ludibria per­ sonae sibi propinquae, quae eam redarguebat quasi pigritiae indulge­ rei et tempus tereret dum orationi vacabat : simul vero a conscien- 1578 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tiae moderatore aegre quandoque reprehendebatur, utpote qui viam qua, divinae gratiae actione, in vita spirituali ipsa ducebatur, non plane intellegeret. His autem alii accedebant dolores, quos praesertim feriis sextis Dei Serva experiebatur. Ipsa vero hanc a se compositam recitabat orationem: «O Sacra Victima, trahe me post Te, ut una simul gradiamur. Patiar Tecum, hoc enim aequum est. Meam repu­ gnantiam ne respexeris, sed fac ut adimpleam in carne mea ea quae desunt passionum tuarum. Crucem amplector, Tecum mori desidero, in Sacratissimi Cordis tui Vulnere spiritum meum emittere cupio ». In eodem loco quo nata erat atque vixerat, piissime Margarita mortua est die 27 Iunii, anno 1879, feria VI, tunc octava festi Sacra­ tissimi Cordis Iesu. Enitet in primis Servae Dei fides, qua omnes revelatas veritates credidit, prout ab Ecclesia ipsae docentur, easque veluti nullo inter­ posito velamine contemplata est. Impensam meditando ac precando operam dedit et Deum continenter praesentem habuit, tum in coti­ dianae vitae adiunctis tum in tolerandis doloribus, quos patienter tulit, se totam in manus Domini fidenter tradens. Romanum Ponti­ ficem summo dilexit amore atque ex animo venerata est; quo in loco recensere quoque praestat adiutricem operam a Dei Serva Canonico Schorderet collatam, ut catholica ederetur ephemeris, cui titulus « La Liberté », qua Romani Pontificis iura contra impugnantes strenue defendebantur eiusdemque magisterium late divulgabatur ; quamvis enim Margarita nihil ipsa scripserit, efficaciter tamen et abscondite adla­ boravit, ut, etsi magnae erant difficultates, praedicta ephemeris publici iuris fieri pergeret. Licet humiliter demisseque sentiret seque miseram peccatricem pu­ taret, spem tamen in Dei misericordia inque Passionis Iesu Christi meritis firmam reposuit, totisque suis viribus gratiae actioni coope­ rari sategit. Caritate acta, unum quaesivit Deum et proximum prop­ ter Ipsum dilexit. Dum vero in ceteris virtutibus magis magisque progrediebatur, ita Margaritae animo humilitas inhaerebat aliasque in eo agebat radices, ut coram suis concivibus tamquam omnium serva ipsa apparere percuperet et cuncta aestimationis signa sibi exhibita reiceret, neque ullis sive laudibus sive detrectationibus commoveretur. Propter haec omnia sanctitatis famam est in vita consecuta, quae, post eius mortem, ad nostros usque dies mansit. Canonizationis Cau­ sa inita est in curia dioecesana Lausannensi, Genevensi ac Fribur­ gensi, ubi Ordinarius Processus confectus est a die 30 Iunii, anno Congregatio de Causis Sanctorum 1579 1927, usque ad diem 24 Septembris, anno 1929. Cum hic tamen pro­ cessus haud sufficiens videretur, Causae Postulator rescriptum a S. Ri­ tuum Congregatione impetravit, die 24 Aprilis, anno 1953, vi cuius, ad probationes complendas, alius Processus additicius instrui posset. Novus hic Processus peractus est in eadem curia dioecesana, a die 26 Iulii praedicti anni 1953 usque ad diem 7 Iunii, anni 1955. Sum­ marium pariter ex officio confectum est, quo constat Dei Servam nihil omnino scripsisse, quapropter S. Rituum Congregatio, Decreto edito die 25 Novembris, anno 1953, ad ulteriora procedi posse statuit. Exa­ minatis dein his Processibus eorundemque auctoritate ad iuris tra­ mitem comprobata, Decretum hac de re latum est a Congregatione de Causis Sanctorum, die 13 Decembris, anno 1985. Actores tandem operam dederunt ut Positio ex rebus cognitis conficeretur, qua rite concinnata quaestio de Servae Dei virtutibus agitata est apud eandem Congregationem, et quidem primum, die 13 Februarii, anno 1990, in Congressu Peculiari Consultorum, moderante Fidei Promotore Ge­ nerali Rev.mo D.no Antonio Petti ; deinde, die 19 Iunii eiusdem anni, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, po­ nente Em.mo Cardinali Eduardo Gagnon. Et in utroque Coetu, dubio num constaret de heroicis Servae Dei virtutibus, responsum affirma­ tivum est latum. Facta de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis accepit atque mandavit ut Decretum super heroicis Servae Dei virtutibus appararetur. Quod cum rite factum esset, accitis hodierna die Cardinalibus in­ frascripto Praefecto, necnon Causae Ponente, meque Antistite a Se­ cretis ceterisque de more convocandis iisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Pru­ dentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, iisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Margaritae Bays, e Tertio Ordine saeculari Sancti Francisci, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum idem Summus Pontifex referri iussit. Datum Romae, die 10 mensis Iulii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. ,!$! S. $i Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 1580 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV LUCIONEN. DECRETUM Canonizationis Servae Dei Mariae Ludovicae a Iesu (in saec.: Mariae Ludovicae Trichet), Confundatricis Filiarum a Sapientia (1684-1759). SUPER DUBIO An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iu­ stitia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu he­ roico, in casu et ad effectum de quo agitur. (( Meus cibus est, ut faciam voluntatem eius, qui misit me » (Io 4, 34). Exemplum et praecepta Domini Iesu secuta serva Dei Maria Ludovica a Iesu cum humilitate, perseverantia et laetitia caelestis Patris voluntatem fecit, pro cuius gloria non paucas subiit res adver­ sas et acerbitates. In accepta vocatione permanens et vera impulsa caritate, sine intermissione est in christianae perfectionis via pro­ gressa, et splendidum exemplar facta ardentis coniunctionis cum Deo atque indefatigabilis pro pauperibus proque aegrotis apostolatus. Pictavae die 7 mensis Maii anno 1684 orta est serva Dei a Iuliano Trichet et Francisca Lecoq, qui eam solida morali et religiosa forma­ tione instruxerunt. A pueritia magna pietate enituit, simplicitate et pauperum cura. Anno nata 17 sanctum Aloisium Mariam Grignion de Montfort in urbe sua cognovit, tunc Valetudinarii Generalis cap­ pellanum, qui, eius factus consiliator, ad eius vitam momentum ha­ buit decretorium. Puella namque, studiosa se Deo totam consecrandi, statim ei visa est apta ad suum apostolicum opus adiuvandum adque Institutum religiosum, quod iam in animo habebat. Anno 1702, absente sancto Aloisio Maria, Dei Serva novitiatum iniit apud Canonissas a Sancto Augustino ; sed post paucos menses propter valetudinis causam fuit ei ad familiam redeundum. Cum rur­ sus in suum sanctum spiritus moderatorem incidisset, est ab eo sollicitata ad vivendum in Valetudinario Generali et ad Consociatio­ nem ingrediendam (( La Sagesse )) denominatam, quae ex nonnullis constabat piis mulieribus in eodem Valetudinario iacentibus. Die 2 mensis Februarii anno 1703 habitum religiosum induit nomenque cepit Sororem Mariam Ludovicam a Iesu, sicque prima exstitit futurae Congregatio de Causis Sanctorum 1581 Congregationis Filiarum a Sapientia sodalis- Cum Sanctus munere abiit, quo fungebatur, Dei Servae dixit : « Filia mea, ex hac domo ne exieris antequam decem anni transierint; si Filiarum a Sapientia Institutum post hoc tempus conditum erit, id Deo satis erit eiusque de te consilia ad effectum erunt adducta ». Quod consilium sequens, in Valetudinario mansit et decem exspectavit annos, quo melius Dei voluntatem de se cognosceret. Interea alacriter in imitatione Christi progrediebatur et pauperibus atque aegrotis serviebat, quamquam Va­ letudinarii ministri eam insimulabant, invidia persequebantur, mordebant. Anno 1714 ei se iunxit Catharina Brunet, quae secunda fuit Filia a Sapientia. Ab Episcopo Rupellensi invitata, anno 1715 in eam urbem mi­ gravit, ubi gratuitam scholam pro pauperibus aperuit et Valetudinario « Saint-Louis » vocato se dedit. Tandem sanctus Aloisius Maria Grignion de Montfort pristinum suum propositum potuit ad effectum adducere et Filias a Sapientia instituere atque Regulam conscribere, quae est postea ab Episcopo dioecesano approbata. Mense Augusto eiusdem anni Serva Dei et eius socia vota religiosa nuncuparunt. Conditore mortuo (die 28 mensis Aprilis anno 1716), sola Insti­ tutum rexit incipiens, quod adversa multa est passum, qualia fuerunt maxima paupertas, loci Auctoritatum contentiones et iniustitiae, acer­ bae malignitates, graves ob iuvenes Sorores luctus et etiam calumnia­ rum persecutio, acres omnino. Mater Maria Ludovica, ut Antistita Generalis, suum est officium exsecuta cum prudentia, animi fortitudine et benignitate usque ad mortem, semper attenta sustinendae, augendae et incitandae Con­ gregationi suae, quae multis constitutis domibus floruit. Sedulam de suis Sororibus curam adhibuit, quas excitabat ut in vitae proposito a Conditore accepto manerent. « Meum esse puto — aiebat — eas adhortari, omnes quae nunc sunt et quae erunt, ne unquam priscum deserant spiritum Conditoris, qui spiritus est hu­ militatis, paupertatis, neglectionis, caritatis, mutuae coniunctionis ». Et quae sodalibus suadebat, ipsa tum in ordinariis casibus, tum in difficilioribus et perarduis, industria et diligentia explicabat. Multa cum perfectione suam excoluit consecrationem copiososque edidit fructus sanctitatis, quoniam se ipsa repudiata, corde puro et docili Deum amavit nihilque aliud, quam cotidie eius facere volunta­ tem, exoptavit. Sicut Virgo Maria humilem se habuit Domini ancil­ lam semper ad eius audiendum verbum paratam et ad ea implenda 103 - A. A. S. 1582 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale quae Is cupiebat : « Ecce ancilla Domini ; fiat mihi secundum verbum tuum » (Lc 1, 38). Evangelii sapientia ducta, vita fidei fulta et firma spe illuminata, continenter in immenso Redemptoris amore inque cruce fixit obfu­ tura, et Deum vita sua glorificare est nisa atque omnibus viribus Christi regno in terra prolatando operam navare. Ex intima cum Do­ mino necessitudine, quam deprecatione alebat assidua, fervida erga Eucharistiam Sanctissimumque Virginem Mariam pietate, aeternarum veritatum contemplatione, laeta votorum religiosorum observantia ipsis­ que apostolicis operibus robur hausit, quo difficultates superaret, ini­ micis ignosceret et egregie munus exsequeretur sibi ab Ecclesia con­ creditum pro pauperibus, aegrotis et suo Instituto. Prudens, fortis, iusta, temperans, a bonis inanibusque mundi re­ bus aliena, sincere Ecclesiae obsequens auctoritati, in morbis patiens, simplex et in omnes dulcis, bonum Christi odorem circa se effudit fuitque iis, qui occasionem habebant eam adeundi, efficaci ad bonum incitamento. Ne ultimis quidem vitae annis iniustae ei defuerunt persecutiones et graves aerumnae, quas tamen cum silentio perpessa est et mira cum animi tranquillitate, laetans se passionis Christi participem esse suisque doloribus ad animarum conferre salutem. Pie de vita decessit die 28 mensis Aprilis anno 1759 in domo prin­ cipe oppidi lingua vernacula Saint-Laurent-sur-Sèvre appellato, susurrans : « Domine mi et Deus mi ! ». Humata est apud sepulcrum sancti Aloisii Mariae Grignion de Montfort. Sanctitatis fama, quam viva sibi comparaverat, post mortem quo­ que duravit, sed Causa, ob rationes ad eam non pertinentes, non in­ cepit nisi anno 1947, cum Episcopus Lucionensi» Commissionem con­ stituit monumentis historicis exquirendis Dei Servam contingentibus. Processus Ordinarius Informativus actus est ab anno 1953 ad annum 1954. Decretum super scriptis editum est anno 1958. Positio super vir­ tutibus, praeparata Officio Historico Congregationis pro Causis Sanc­ torum moderante, exitu cum secundo a Consultoribus Historicis consi­ derata est in sessione diei 11 mensis Novembris anno 1986. Consultores Theologi in Congressu Peculiari die 10 mensis Octo­ bris habito anno 1989, cui Rev.mus Antonius Petti, Fidei Promotor, praesidebat, et Patres Cardinales atque Episcopi, in Congregatione Or­ dinaria diei 22 mensis Maii anni 1990, Causae Ponente Em.mo Car­ dinali Eduardo Gagnon, servam Dei Mariam Ludovicam a Iesu vir Congregatio de Causis Sanctorum 1583 tutes théologales, cardinales et adnexas heroum in modum exercuisse professi sunt. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum ex­ cipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtu­ tibus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Cardinali­ bus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astan­ tibus, beatissimus Pater sollemniter declaravit : bus mum, theologalibus necnon titudine, eisque Fide, de Spe et cardinalibus adnexis, in Caritate tum Prudentia, gradu heroico, in Iustitia, Servae Constare de virtuti­ Deum tum in Temperantia Dei proxi­ et Mariae For­ Ludovi- cae a Iesu (in saeculo Mariae Ludovicae Trichet), C on fundatricis Fi­ liarum a Sapientia, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 10 mensis Iulii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. 63 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis V PATAVINA DECRETUM Canonizationis Ven. Servae Dei Elisabeth Vendramini, Fundatricis Soro­ rum Tertiariarum Franciscalium Elisabethinarum Patavin. (1790-1860). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Venerabilem servam Dei Elisabeth Vendramini, Conditricem So­ rorum Tertiariarum Franciscalium Elisabethinarum de Patavio, ad virtutum christianarum et religiosarum fastigium pervenisse Summus 1584 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Pontifex Ioannes Paulus II, servatis omnibus de iure servandis, die 18 mensis Februarii anno 1989 sollemniter declaravit. Ea, ex divite patre nobilique genere matre est nata die 9 mensis Aprilis anno 1790 in loco cui nomen patrio sermone Bassano del Grappa, intra Vicentinae dioeceseos fines posito. Eius humanae et christianae educationi optime consuluere parentes et Religiosae Augustinianae, apud quas novem transegit annos. Quamvis de sua vocatione dubia, desponsata tamen e s t ; sed cum nuptiae iam imminerent, ex improviso animadvertit se a Domino ad altius munus vocari. Ideo, superato pa­ rentum impedimento, Tertiarias Franciscales adiit, quae pupillorum et iuvenum derelictorum hospitio moderabantur. At, varias ob diffi­ cultates ad paternam deversa est domum Pataviumque deinde se con­ tulit, ubi magistram in hospitio puerorum derelictorum egit. Ibidem autem, consilio usa moderatoris suae conscientiae, fundamenta novae Congregationis religiosae iecit, quae curam impenderet in caritatis operibus, potissimum erga aegrotos, senes, pueros puellasque. Munere Antistitae Generalis usque ad mortem — quae Patavii evenit die 2 Aprilis anni 1860 — laudabiliter est iuncta. Verbo, scriptis et exemplo virtutum, verum Religiosis specimen vitae praebuit. Heroicis virtutibus vix a Summo Ecclesiae Pastore declaratis, actores Causae, ut eidem Venerabili honores legitime decernerentur Beatorum Caelitum, Apostolicae Sedi ad cognoscendum obtulerunt, prout hodierna exigit lex in Causis Sanctorum, sanationem quandam, quam ipsi divinitus censebant per intercessionem eiusdem Venerabilis patratam. Asserta enim sanatio contigisse asserebant Sorori Sergiae De Carlo, religiosae Elisabethinae sex et triginta annos natae; ipsa namque, praedictae Venerabilis invocato nomine fervidisque adhibitis precibus, convaluisset celerrime, calendis Decembribus anni 1936, a morbo quem medici descripsere his Italicis verbis, nimirum : « Infe­ zione tubercolare disseminata multiviscerale con espressività clinica prevalentemente osteoarticolare e morbo di Pott dorsale; cachessia se­ condaria con piaghe da decubito ». Super asserta prodigiosa huiusmodi sanatione adornatus est in Curia ecclesiastica Patavina, mensibus Maio, Iunio et Iulio anni 1956, ordinaria potestate Processus, cuius auctoritas et iuridica forma agni­ tae sunt ab hac Congregatione per decretum die 21 Aprilis a. 1989 editum. Iuris ordine servato, auditis duorum ex ofiicio deputatorum me­ dicorum votis, acta praedictae inquisitionis subiecta fuere studio et Congregatio de Causis 1585 Sanctorum examini Medicae Consultae huius Dicasterii, cuius sodales, in sessione diei 15 Novembris a. 1989 coadunati, omnibus pensitatis pro compe­ tentia, eandem sanationem asseruerunt legibus ac praeceptis hodier­ nae scientiae medicae explicari haud posse. Secuta est postmodum theologica disceptatio super eodem miro eventu, et quidem primum, die 23 mensis Martii vertentis huius anni, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, praeside Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; deinde, die 19 mensis Iunii eodem anno, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, huic Dicasterio praepositorum, ad Vaticanum coadunati, ponente Exc.mo ac Rev.mo Domino Ottorino Petro Alberti, Archiepiscopo Calaritano. Et in utroque Coetu, proposito dubio num de miraculo constaret in casu et ad effectum de quo ageretur, omnes adfirmando responderunt. De hisce omnibus rebus facta per subscriptum Cardinalem Prae­ fectum Summo Pontifici Ioanni Paulo II fideli relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque ha­ bens, mandavit ut Decretum super eadem sanatione de more appa­ raretur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierno die infrascripto Car­ dinali Praefecto necnon Archiepiscopo Causae Ponente meque Anti­ stite a secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eis­ que astantibus, Beatissimus Pater declaravit : Constare de miraculo, Venerabili Deo cet de Elisabeth admodum giae De Carlo con espressività Pott dorsale; Vendramini rapida ab perfecta « infezione clinica cachessia ac intercedente, stabilique tubercolare prevalentemente secondaria a con sanatione da videli­ Sororis disseminata osteoarticolare piaghe patrato, Ser- multiviscerale e morbo di decubito ». Hoc autem Decretum rite promulgari et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 10 mensis Iulii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. & S. 68 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 1586 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VI P R E M I SLIEN. DECRETUM Canonizationis Ven. Servi Dei Iosephi Sebastiani Pelczar, Episcopi Premisliensis, Fundatoris Ancillarum a S. Corde Iesu (1842-1924). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Constare de virtutibus Venerabilis Servi Dei Iosephi Sebastiani Pelczar, Episcopi Premisliensis, Fundatoris Ancillarum a Sacro Corde Iesu, tam theologalibus, videlicet fide, spe et caritate, quam cardina­ libus, nimirum prudentia, iustitia, temperantia et fortitudine iisque adnexis, in gradu heroico, Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 18 mensis Februarii anno 1989 sollemniter declaravit. Is natus erat die 17 Ianuarii anni 1842 in oppido Poloniae meri­ dionalis Korczyna. Post baptismum receptum, in familia crevit tenaciter christiana. Peractis studiis, sacerdos est ordinatus anno 1864; in­ sequenti autem anno Eomam missus est, ubi sacrae theologiae iuris­ que canonici doctoris gradum consecutus est. Tum sponte in lectiones etiam incubuit asceseos et, feriis aestivis Gentiani Romani actis, praecipui operis sui ascetici, cui titulus « De vita spirituali », lineamen­ ta conscripsit. In patriam reversus, varia pluraque in sua dioecesi ha­ buit negotia adimplenda: seminarii praeceptoris, confessarii anima­ rumque moderatoris, examinatoris prosynodalis, referendarii et con­ cilii episcopalis consultoris. Ut quoad futura sua illuminaretur, Palaestinam visitavit. Anno 1877 Cracoviam demigravit ibique historiam ecclesiasticam et ius canonicum docuit; deinde in studiorum univer­ sitate Iagellonica theologiam pastoralem, peculiarem adhibens curam de spirituali alumnorum formatione tradidit. Deinceps munera ei sunt concredita vicarii rectoris, decani theologiae atque magnifici rectoris, factus etiam Capituli Cracoviensis canonicus. Anno 1894 Congrega­ tionem Ancillarum a Sacro Corde Iesu condidit, quae mulieribus fa­ mulis et operariis, puellis et aegris in earum domibus inque nosoco­ miis assiderent. Anno 1899 est Venerabilis noster nominatus episcopus auxiliaris Premisliae et insequenti anno episcopus ordinarius eiusdem dioece- Congregatio de Causis Sanctorum 1587 seos electus. Ad mortem usque ad effectum perduxit propositum suum christifideles sanctificandi atque multa ad augendam ubique religio­ sam dioecesis condicionem rettulit, idque sive concionibus sive libris sive pastoralibus epistolis; consociationes catholicas refovebat, vetustiores ad nova tempora accommodabat novasque condidit. Longam post vitam octoginta duorum annorum, gloriae Dei animarumque sa­ luti et patriae prosperitati deditam, obdormivit in Domino die 28 mensis Martii anno 1924, sanctitatis fama clarus. Hinc, instructis rite processibus super eadem sanctitudinis fama et super virtutibus, peractisque in Urbe praescriptis disceptationibus, Ioannes Paulus Papa huius nominis Secundus famulum Dei ad virtutum christianarum fa­ stigium pervenisse, ut superius est dictum, decrevit, ita ut ad ulte­ riora in Causa procedi posset, idest ad sollemnem beatificationem. Ad quem effectum assequendum, sollertes Causae actores even­ tum quemdam prodigiosum, quod miraculum asserebatur, Apostolicae Sedi ad cognoscendum, ut hodiernum exigit ius, obtulerunt. Omni quidem asseveratane actores Causae aifirmabant Ioannam Wiániewska, puellam annorum duorum et quattuor mensium, meritis et precibus Venerabilis Iosephi Sebastiani Pelczar, die 12 Ianuarii anni 1947 ino­ pinato ac plene, post edictam prognosim infaustam quoad vitam, convaluisse a morbo quem periti medici descripserunt Italico sermone : « sindrome asfittica grave da laringotracheite pseudomembranosa a probabile eziologia batterica ; condizioni cliniche terminali ». Super eiusmodi asserta mira sanatione instructae sunt sequentes canonicae inquisitiones, nimirum : Processus ordinaria potestate in Curia episcopali Premisliensi anno 1954 adornatus; deinde apud Curiam archiepiscopalem Cracoviensem, mensibus Augusto-Septembri a. 1984; et demum, eadem in Curia Cracoviensi, mensibus Septembri a. 1988 - Maio a. 1989, Processus Additionalis. De horum inquisionum iuridica validitate decretum exiit huius Congregationis de Causis Sanctorum die 23 mensis Iunii anni 1989 editum. Porro, servato iuris ordine, Summarium, quod vocatur, earundem inquisitionum, una cum aliis documentis processualibus et extra­ processualibus, subiecta fuere iudicio Consultat Medicae huius Con­ gregationis quae, in sessione diei 28 mensis Februarii anni huius ver­ tentis 1990 coadunata, omnibus pro sua competentia pensitatis, as­ seruit praefatam sanationem praeter naturae leges evenisse, quippe quae explicari non possit attentis hodiernis scientiae medicae co­ gnitionibus. Acta 1588 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Quam medicorum opinionem secutae sunt binae theologorum di­ sceptationes, et quidem primum, die 18 mensis Maii eodem hoc anno, in Congressu Peculiari Consultorum theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali ; postea, die 19 inse­ quentis mensis Iunii, in Congregatione Ordinaria, in Aedibus Vati­ canis habita, Patrum Cardinalium et Episcoporum huic Dicasterii praepositorum, ponente Em.mo Cardinali Andrea Maria Deskur. Et in utroque Coetu, proposito dubio num de miraculo constaret necne omnes affirmando responderunt. Facta postmodum de hisce omnibus rebus per subscriptum Car­ dinalem Praefectum fideli relatione Summo Pontifici Ioanni Paulo II, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum rata habuit et confirmavit praecipiens ut super eadem mira sanatione decretum appararetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die ad Se Cardina­ libus Praefecto infrascripto et Causae Ponente, meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissi­ mus Pater edixit : Constare de miraculo a Deo patrato per Venerabilis Iosephi Sebastiani Pelczar perfecta constantique sanatione drome bile asfittica eziologia grave batterica; da intercessionem, puellae Ioannae laringotracheite condizioni videlicet cliniche de instantánea, WiéniewsJca a « sin­ pseudomembranosa a proba­ terminali ». Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 10 mensis Iulii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £& Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis Congregatio pro Episcopis 1589 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS i SANCTI L U D O V I C I DE MONTES BELOS DECRETUM de mutatione nominis Curiae Apostolicis sub plumbo Litteris, die x x v Novembris anno MCMLXI datis, in Republica Brasiliensi erecta fuit praelatura Sancti Ludovici de Montes Belos, quae autem die iv mensis Augusti anno MCMLXXXI, ad gradum et dignitatem dioeceseos elevata, eosdem fines ac idem lati­ num nomen Curiae in honorem Sancti Ludovici, Confessoris et Regis, servavit. Cum Christifideles eiusdem dioecesis ab immemorabili cultum erga sanctum Aloisium Gonzagam pro sancto Ludovico, Confessore et Rege, bona fide tribuant, eorum Episcopus Exc.mus P. D. Vasintonius Cruz, O.P., de Collegii Consultorum consilio, enixe postulavit ut no­ men Curiae Sancti Ludovici de Montes Belos in id Sancti Aloisii de Montes Belos immutaretur. Quapropter, Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Caroli Furno, Archiepiscopi titularis Abaritani et in Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem ad quamli­ bet ambiguitatem removendam profuturam, preces accipiendas censuit. Ideoque, Congregatio pro Episcopis, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia P P . II, tributarum, praesenti Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, statuit ut dioecesis Sancti Ludovici de Montes Belos novum nomen Curiae Sancti Aloisii de Montes Belos in perpetuum assumat et posthac eius pro tempore Episcopus Sancti Aloisii de Montes Belos cognominetur. Ad haec perficienda, Congregatio pro Episcopis deputat memora­ tum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia Gestorem, necessarias ac opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere impo- Acta Apostolicae 1590 Sedis - Commentarium Officiale sito ad eandem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 15 mensis Maii anno 1990. © BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus L. © S. £8 Iustinus Rigali, a Secretis In Congr. pro Episcopis tab., ». 468/90. II ILHEOSENSIS-IEQUIEANA DECRETUM de mutatione finium Dismembratis territoriis Municipiorum vulgo nuncupatorum Jaquaquara, quod intra fines dioecesis Iequieanae est, et Wenceslau Quimaraes, quod intra fines dioecesis Ilheosensis stat, Respublica Foede­ rata Brasiliensis, civili Decreto, novum Municipium vulgo Apuarema appellandum nuper constituit. Quod aptius Christifidelium erecti Municipii pastorali curae con­ suli possit, Exc.mi P P . D D . Valfridus Bernardus Tepe, O.F.M., Epi­ scopus Ilheosensis, et Christianus Iacobus Kapf, Episcopus Iequieanus, unanimi consensu, ab Apostolica Sede expostulaverunt ut inte­ grum territorium Municipii Apuarema, noviter erecti, dioecesi Iequiea­ nae adsignetur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Caroli Furno, Archiepiscopi titularis Abaritani et in Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem Christifidelium bono profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia P P . II, tributarum, oblatas preces benigne accipiendas esse censuit. Quapropter suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse haben­ tium vel habere praesumendum consensu, hoc Decreto, perinde vali­ turo ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, distrahit a dioecesi Ilheosensi partem territorii Municipii vulgo nuncupati Wen­ ceslau Guimaräes hactenus illi pertinentem atque in perpetuum dioe­ cesi Iequieanae adnectit, ita ut integrum territorium Municipii Aqua- Congregatio pro Episcopis 1591 rema nuper constituti, prout in praesens a lege civili circumscribitur, intra fines dioecesis Iequieanae maneat. Quamobrem documenta et acta praefatae partis Municipii cui no­ men Guimaräes clericos, fideles ac bona temporalia forte respicientia a Curia Ilheosensi ad Curiam Iequieanam, quam primum, transmit­ tantur. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memora­ tum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia Gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem, eum primum fas erit, authenticum exem­ plar actus peractae exsecutionis remittendi. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 17 mensis Maii anno 1990. £B BERNARDINUS card. G ANTIN, Praefectus L. i© S. fR Iustinus Rigali, a Secretis In Congr. pro Episcopis tab., n. $1/90. PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 16 Octobris 1990. — Cathedrali Ecclesiae Sinus Viridis, Exc.mum P. D. Robertum J. Banks, hactenus Episcopum tit. Taraquensem et Auxiliarem archidioecesis Bostoniensis. die 19 Octobris. — Abbatiae territoriali Sancti Petri apud Muenster, R. P. Petrum Vilfridum Novecosky, O.S.B. — Coadiutorem C.I.S. Exc.mi P. D. Raphaelis González Moralejo, Episcopi Onubensis, Exc.mum P. D. Ignatium Noguer Carmona, hacte­ nus Episcopum Guadicensem. die 20 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Casertanae P. D. Raphaelem Nogaro, hactenus Episcopum Suessanum. Exc.mum 1592 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 27 Octobris. — Metropolitanae Ecclesiae Ravennatensi-Cerviensi Exc.mum P. D. Aloisium Amaducci, hactenus Episcopum Caesenatensem- Sarsinatensem. die 30 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Chilpancingensi-Chilapensi, cui nomen usque adhuc Chilapensi, R. D. Ephraimum Ramos Salazar, Vicarium episcopalem pro actione pastorali fovenda in re­ gione australi archidioecesis Angelorum. — Titulari episcopali Ecclesiae Cursolensi, R. D. Patricium J. She­ ridan, e clero archidioecesis Neo-Eboracensis et Vicarium generalem eiusdem archidioecesis, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P. D. Ioan­ nis Iosephi S. R. E. Cardinalis 0'Connor, Archiepiscopi Neo-Ebora­ censis. die 31 Octobris. — Titulari episcopali Ecclesiae Celaniensi R. D. Heribertum Celsum Angelo, Vicarium generalem dioecesis MercedensisLuianensis, quem deputavit Auxiliarem Exc.mi P. D. Aemilii Ogñénovich, Episcopi memoratae dioecesis. Diarium Romanae Curiae 1593 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale p e r la p r e s e n t a z i o n e delle L e t t e r e C r e d e n z i a l i : L u n e d ì , 5 N o v e m b r e 1 9 9 0 , S. E. il Signor MASAMI TAÑIDA, A m b a s c i a t o r e del G i a p p o n e presso l a S a n t a Sede. Giovedì, 8 N o v e m b r e 1 9 9 0 , S. E. il Signor HANS-JOACHIM HALLIER, A m b a s c i a t o r e della R e p u b b l i c a F e d e r a l e di G e r m a n i a presso la S a n t a Sede. H a , altresì, r i c e v u t o in U d i e n z a : V e n e r d ì , 19 Ottobre 1 9 9 0 , S. E. il Signor LESZEK BALCERO- WICZ, Vice P r e s i d e n t e del Consiglio dei M i n i s t r i di P o l o n i a . Mercoledì, 31 Ottobre 1 9 9 0 , l'On. ANDERS BJORCK, P r e s i d e n t e d e l l ' A s s e m b l e a P a r l a m e n t a r e del Consiglio d ' E u r o p a . L u n e d ì , 5 N o v e m b r e 1 9 9 0 , l ' O n . LIUBEN GOTZEV, M i n i s t r o degli Affari E s t e r i della R e p u b b l i c a P o p o l a r e di B u l g a r i a . D o m e n i c a , 18 N o v e m b r e 1 9 9 0 , S. E. il Signor MICHAIL GORBA- CIOV, P r e s i d e n t e d e l l ' U n i o n e delle R e p u b b l i c h e Socialiste Sovietiche. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 27 settembre 1990. Le LL. EE. i monsignori : Józef Michalik, Vescovo di Gorzów; Pierre Auguste Pican, Vescovo di Bayeux; José T. Sánchez, Arcivescovo eme­ rito di Nueva Segovia; Jorge María Mejía, Vescovo tit. di Apollonia; Mons. Dino Foglio; P. Gianfranco Ghirlanda, S.I. ; P. Wolfgang Heiss, O.F.M. ; P. Alain Birou, O.P. ; P. Láslzó Lukács, Sch. P.; i Signori: Kiko Arguello; Dennis Callagy; Giuseppe Dalla Torre; Amin Fahim; Giorgio Feliciani; Baidur Hermans; Enrique Marius; Andrea Riccardi; Tibor Sulik ; le Signore : Elisabeth Braunbeck ; Em­ ma Cavallaro; la Sig.na Aránzazu Aguado, Consultori del Pontificio Consiglio per i Laici. 1594 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 27 settembre 1990. Le LL. EE. i monsignori: Stefan Miroslav Marusyn, Arcivescovo tit. di Cadi; Justin Francis Ri­ gali, Arcivescovo tit. di Bolsena; Gilberto Agustoni, Arcivescovo tit. di Oaorle ; Vin­ cenzo Fagiolo, Arcivescovo emerito di ChietiVasto; Derek Worlock, Arcivescovo di Liver­ pool ; i monsignori : Luigi Giussani ; Lucio Gera; Don Egidio Vigano, S.D.B.; i signori Jean Larnaud; Henry P. Nelson; la Signora Geneviève Rivière; le Sig.ne Rosemary Goldie; Chiara Lubich, Consultori del Pontificio Consiglio per i Laici «in aliud quinquennium)). 18 ottobre 1990. Il dottor Giorgio Stoppa, Delegato della Sezione Stra­ ordinaria dell'Amministrazione del Patrimo­ nio della Sede Apostolica. 30 » » S. E. mons. Paul C. Marcinkus, Arcivescovo tit. di Orta, Consultore della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano. 31 » » L'Em.mo Sig. Card. Rosalio José Castillo Lara, Pre­ sidente dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica, Presidente della Pon­ tificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano. 3 novembre 1990. Mons. José T. Sánchez, Arcivescovo emerito di Nueva Segovia, Segretario della Congregazione per l'Evange­ lizzazione dei Popoli «in aliud quinquennium)). 8 » » L'Em.mo Signor Cardinale Alfonso López Tmjillo, al presente, Arcivescovo di Medellin, Presidente del Pontificio Consiglio per la Famiglia. Protonotari 25 3 » » 22 29 26 6 » » 8 » 19 2 » 30 4 » Apostolici soprannumerari: gennaio 1990. Mons. Julio Francisco Henríquez (Willemstad). febbraio » Mons. Jaime Capó Bosch (San Juan de Puerto Rico). » » Mons. Baudilio Merino Merino (San Juan de Puerto Rico.) » » Mons. Pompilio Gallego Arboleda (Jericó). marzo » Mons. Gian Pierluigi Pozzi (Piacenza-Bobbio). » » Mons. John B. Liu (Bacolod). aprile » Mons. Luigi Gandini (Milano). giugno » Mons. Eraldo Rosatelli (Orvieto-Todi). » » Mons. Francesco Grasselli (Orvieto-Todi). » » Mons. Alfredo A. Madlangbayan (Lipa). » » Mons. Jaime M. San Andres (Caceres). » » Mons. Benjamin R. Reblando (Caceres). » » Mons. Stefan Garaj (Spie). luglio » Mons. Ludvík Horky (Brno). » » Mons. Josef Kavale (Ceské Budëjovice). » » Mons. Roberto Pascual Lodigiani (La Plata). agosto » Mons. Emilio Romagnoli (Fiesole). » » Mons. Eligio Fabbrini (Fiesole). Diarium Romanae Curiae 1595 Prelati d'onore di Sua Santità: 25 febbraio 1987. Mons. Werner Quintens (Brügge). 18 agosto 1989. Mons. David Corkery (Ottawa). » » » Mons. Gilles Lavergne (Ottawa). » » » Mons. Peter Schonenbach (Ottawa). Mons. Owen John Dolan (Wellington). 4 novembre » » » Mons. John Vincent Broadbent (Wellington). » » Mons. Patrick Edward O'Connor (Wellington). » » » Mons. Norman Stanley Pettit (Wellington). » » » Mons. Armando Santamaría Ortiz (Medellín). 10 » » Mons. Simon Dietmann (Salzburg). - » 11 Mons. Célimo Gonzales Recio (Palmira). 5 dicembre » 26 gennaio 1990. Mons. Jaime Betancourt Lozano (Girardot). » » Mons. José Antonio Giordana Peña (Girardot). » » Mons. Eulises González Sánchez (Girardot). » » » Mons. Jorge Enrique Alvarez Arango (Jericó). 3 febbraio » » Mons. Diego Coletti (Milano). 16 » » Mons. Elmar Fischer (Feldkirch). 27 » Mons. Klaus Egger (Innsbruck). 1 marzo » » Mons. Wilhelm Breuning (Trier). 10 » Mons. Walter Külzer (Köln). » » » Mons. Matthias Baedorf (Köln). » » » Mons. James Amado (Trivandrum dei Latini). » 15 » Mons. Arulan George (Trivandrum dei Latini). » » » Mons. Saulo Vicente Tamayo Medina (Ohiquinquirá). » 23 » Mons. Vicente Israel Otálora Niño (Chiquinquirá). » » » Mons. Rufino B. Suplido (Bacolod). » » » » Mons. Eduardo A. Gumboc (Bacolod). Mons. Guillermo A. Gaston (Bacolod). » » Mons. Danilo N. Paderna (Bacolod). » » » Mons. Marcos H. Pilar (Bacolod). » » » Mons. Attilio Ferri (Roma). 10 aprile » Mons. Alfonso Porta (Roma). » » » » » Mons. Attilio Rinaldo (Roma). » Mons. Francesco Peracchi (Roma). » » » Mons. Franco Ooppari (Roma). » » » » Mons. Luigi Conti (Roma). » » Mons. Joseph Mary Kasule (Masaka). » 26 » » Mons. Francis Gomes (Calcutta). » » Mons. Joachim Osta (Calcutta). » » » Mons. Thomas Yekiwe (Umtata). » 30 » Mons. Canisius Moleko (Umtata). » » » Mons. Carlo Costanzo Muratore (Alba). 3 maggio » Mons. Francis Donnelly (Armagh). » 4 » Mons. Johannes Valks (Köln). » 6 » Mons. Antonio Gómez Ramírez (San Juan de Puerto Rico). » 16 » Mons. Clovis J. M. Mercier (Angers). » 29 Mons. Jacques Alazard (Rodez). » » » Acta 1596 31 maggio 2 giugno » » » » » 6 » » » » » » 19 7 9 » » 12 28 30 » » 6 14 22 » 26 » » » » luglio » » » » » » )) » agosto » » » » » » Apostolicae 1990. Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. Mons. » Mons. Mons. » » Mons. » Mons. Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. Mons. » Mons. » Mons. Mons. Sedis - Commentarium Officiale Pavao Kero (Zadar). John Joseph O'Neill (Kingston). Thomas Joseph Baby (Kingston). Donald Patrick Clement (Kingston). Francis Joseph O'Neill (Kingston). Juan S. Coronel (Lipa). Valente Daigdigan (Lipa). Rafael L. (Mondo (Lipa). Michael Walsh (Tuam). Eugenio Brunod (Aosta). Emile Landry (Sainte-Anne-de-la-Pocatière). Michael J. O'Brien (Alexandria-Cornwall). Ré Jean Lebrun (Alexandria-Cornwall). Marcello Vinci (Roma). Lucien M. Labelle (Saint-Jean-Longueuil). Luis Emilio Martinoia (Avellaneda). Juan Requena (Avellaneda). Rodolfo José O'Neill (La Piata). Daniel O'Connell (Cloyne). Jean Gauzin (Cahors). Jean Vernette (Montauban). Peter Erdò" (Esztergom). Alessio Cabona (Genova). Emilio Corsi (Genova). Marco Granara (Genova). Marino Poggi (Genova). Alberto Tanasini (Genova). Cappellani di Sua Santità: sac. sac. sac. sac. sac. Sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Il Il Il Il Il Il Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. co 9 settembre 1989. Il Il 4 novembre » » Il » » 11 » » Il Il 30 » » » Il » » » » » Il 5 dicembre 1989. Il » Il » » 20 gennaio 1990. Il » » » Il Il 1 febbraio » 10 » » 16 21 10 » » » » » » marzo » » » » » Karl Gindl (Wien). John Ellis Carde (Wellington). Charles Harold Pascal Cooper (Wellington). Joachim Mowinski (Salzburg). Franz Huemer-Erbler (Linz). August Zauner (Linz). Josef Doppler (Linz). Karl Schubert (Wien). Matthias Sagmeister (Salzburg). Stanislaw Kluz (Wroclaw). Augustin Neudecker (Vienna). José Manuel Romero Barrios (Barcelona, Vene­ zuela). Robert James Hymus (Toronto). Franz Saurer (Innsbruck). Herbert Madinger (Wien). Herbert Leuthner (Wien). Ettore Beretta (Milano). Géza Horváth (Györ). Walfram Krusenotto (Köln). Diarium 15 29 » 3 10 » » » » » » marzo » » aprile » » 1990. » » » » » Il Il Il Il Il Il » U Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. » » » » » » » » » » » » » » » » » » Il sac. 25 8 » giugno » » » » » » Il Il Il Il Il Il » 18 » » » » » » » » » » » 26 28 30 16 maggio » » 12 19 » » » » » » luglio 12 » » » 16 » » » » » » » » » » » » 27 4 6 agosto » » » » » » » » » » » 104 - A. A. 8. » U » » » » » Il Il Il Il Il » U » » » » » » » » » » » » Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il » U » Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Romanae Curiae 1597 Stephen M. Musaka (Kampala). Roberto D. Bayona (Bacolod). Francisco A. Sermona (Bacolod). Octavio Ruiz Arenas (Medellín). Romano Avvantaggiato (Roma). Angelo De Donatis (Roma). Franco Doga (Roma). Mario Gallozzi (Roma). Angelo Malatesta (Roma). Ernesto Mandara (Amalfi-Cava de' Tirreni), Michele Orsenigo (Roma). Desiderio Pirovano (Roma). Vincenzo Zinno (Roma). Gregor Neumann (Köln). Heinrich Pier (Köln). Franz Fekonja (Salzburg). Luigi Piersigilli (Ancona-Osimo). Hugo Barrantes Ureña (San Isidro de El General). Efraín Rodríguez Otero (San Juan de Puerto Rico). Manuel Antonio Ri vera Aceredo (San Juan de Puerto Rico). Fernando Benicio Felices Sánchez (San Juan de Puerto Rico). Arturo Gerosa (Milano). Filippo Ricci (Velletri-Segni). Gregorio E. Balatan (Caceres). Noriel A. Priela (Caceres). Paolo Noè (Milano). Angelo Grieco (Matera-Irsina). Giovanni Grieco (Matera-Irsina). Rafel Santiago y Rivera (Ponce). Giovanni Battista Defilippi (Ivrea). Giuseppe Ricciardi (Torino). Vincenzo Mozzetti (Civita Castellana). Franco Fiorio (Verona). Floriano Giarola (Verona). Giampietro Mazzoni (Verona). Bernardo Antonini (Verona). José Alba (Jaro). Bayani Valenzuela y Gardoce (Manila). Vicente Bauson (Manila). Amine Moussallem (Bairut dei Maroniti). Angelino Fancello (Nuoro). Józef Kowalewski (Warmia). Henryk Darasewicz (Warmia). Jan Pawel Magdziarz (Warmia). Giampaolo Crepaldi (Adria-Rovigo). Mario Marchesi (Cremona). Giuseppe Rizzo (Treviso). Carlo Mazza (Bergamo). 1598 22 » 26 Acta agosto » » Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1990. Il sac. László Esterházy (Esztergom). » Il sac. László Németh (Esztergom). » Il sac. Fortunato Frezza (Viterbo). Gentiluomini di Sua Santità: 18 maggio » » » » 1990. Il sig. Giuseppe Sorniani (Milano). » Il sig. Francesco Maria Solivetti (Roma). » Il sig. Herbert Schambeck (Wien). ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito : La Gran Croce dell'Ordine Piano: 24 settembre 1990. Al sig. André Frossard (Paris). La Gran Croce dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe civile: 24 aprile 3 maggio 1990. Al sig. Alois Mock (Wien). » Al sig. Vittorio Trocchi (Roma). La Commenda con Placca di San Gregorio Magno, classe civile: 24 6 13 28 aprile giugno » agosto 1990. Al » Al » Al Al sig. sig. sig. sig. Helmut Türk (Wien). Aurelio Baukneth (Crotone-Santa Severina). Douglas B. Leonnig (Stati Uniti d'America). Calisto Tanzi (Parma). La Commenda di San Gregorio Magno, classe civile: 14 settembre 1989. Al » 4 ottobre Al Al » » » » 21 Al 10 febbraio 1990. Al » 2 marzo Al » » » Al » » » Al » Al 18 » » Al » » Al 8 aprile » » Al » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. 6 maggio » 17 » 19 » 23 2 giugno » 6 sig. sig. sig. sig. sig. sig. » » » » Al Al Al Al Al Al Leonardo Colapinto (Roma). Sebastiano La Spina della Cimarra (Roma). Giorgio Fini (Roma). John D. Bergin (Wellington). Petrus J. M. Pluymaekers (Roermond). Joannes H. Goessen (Roermond). Joseph E. Meertens (Roermond). Wilhelmus C. M. van Lieshout (Roermond). Lucien Morren (Mechelen-Brüssel). Andreas Gutzwiller (Basel). J. Guillaume Edouard Jonet (Mechelen-Brüssel). Edmondo Fronduti (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Tadino). Giovanni Pesce (Trieste). Gianfranco Ruggieri (Roma). Gilbert Ramez Chagoury (Lagos). Nicola D'Agostino (Pescara-Penne). Ernst Günter (Köln). Paul De Vidts (Gent). Diarium 8 13 19 » 20 » » » » » » giugno » » » » » » » » » » 1990. Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al Al » » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. » » » Al sig. 11 13 27 luglio » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al » » » » » 9 agosto » » » » » » 21 » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Romanae Curiae 1599 Giuseppe D'Ambrosio (Italia). José Luis Candela y Candela (Spagna). Pietro Solaini (Italia). Paolo Angioni (Italia). Carlo Bay (Milano). Gastone Bergamini Mazzoni (Milano). Aurelio Francese (Milano). Manlio Parigi (Milano). Manlio Possenti (Milano). Marco Orombelli (Milano). Carlo Sironi (Milano). Anthony J. Pietroni (Patriarcato di Gerusalem­ me dei Latini). Felix C. De Nores (Patriarcato di Gerusalem­ me dei Latini). Marxie E. Dirk Ngantung (Indonesia). James S. Mulholland (Newark). Lello Scorzelli (Roma). Manlio Del Vecchio (Roma). Robert Vieux (Lausanne, Genève et Fribourg). Dirk Loncke (Belgio). Alfonso Varone (Pompei). Carlo Grego (Italia). II Cavalierato di San Gregorio Magno, classe civile: 13 ottobre 1989. Al sig. Rudolf Berger (Wien). 24 febbraio 1990. Al sig. Theodore Francis Lai (Bhagalpur). » » Al sig. August A. K. M. Povel (Haarlem). 27 » 29 marzo Al sig. Manuel Lopez (Bacolod). » » » Al sig. Manuel Henares (Bacolod). » 18 aprile Al sig. Leopold Schieble (Köln). » » » Al sig. Günter Husch (Köln). 6 maggio Al sig. Wolfgang Reifenberg (Köln). » » » 8 Al sig. Vincenzo Corvaglia (Italia). » » 17 Al sig. Luigi Costa (Roma). » 19 Al sig. Damian Kchinde Sho-Silva (Lagos). » » Al sig. Ugo Iannello (Caserta). 29 » » » » Al sig. Michele Di Angelantonio (Teramo-Atri). » » Al sig. François Sermage (Paris). » 8 giugno Al sig. Primo Morresi (Roma). » » 10 Al sig. Pino Piria (Perugia-Città della Pieve). » » 12 Al sig. George F. A. Ekström (Finlandia). » » » Al sig. Manno Enzio Mecklin (Finlandia). » » » Al sig. Kalevi Juhani Vuorela (Finlandia). » » » Al sig. Antonio Casagrande (Finlandia). 19 Al sig. Louis Daumont (Moulins). » » » » » Al sig. Giorgio Baldacci (Italia). » Al sig. Denis George Cangey (Port-Louis). 26 » 21 luglio Al sig. Enzo Pasqualone (Ventimiglia-San Remo). » 1600 2 6 Acta agosto » Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1990. Al sig. Pierre Tapia (Paris). » Al sig. Charles Fournier (Paris). La Commenda con Placca dì San Silvestro Papa: Oí 9 settembre 1989. » 15 » 26 aprile 1990. » maggio » » 23 Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. Karol Majcen (Wien). Alluma Idolua Mulamba (Zaïre). Mario Bove (Salerno-Campagna-Acerno). Giuseppe Grasso (Italia). Henry Brennum (Kobenhavn). La Commenda di San Silvestro Papa: 22 giugno 7 luglio 31 agosto 9 settembre » » 17 settembre » » 5 ottobre 9 novembre » 23 » 30 » » » » 29 dicembre » » 2 gennaio » 13 » » 18 » 24 » » 27 31 » 10 febbraio » » » » 26 28 » » » 6 8 17 » » » » » » » » marzo » » 1989. Al sig. Enzo Angelini (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Ta­ dino). » Al sig. Yves de Hennin de Boussu-Walcourt (MechelenBrussel). » Al sig. Martin René Schreurs (Rotterdam). Al sig. Alexander W. Ritter (Wien). Al sig. Rudolf Helmer (Wien). » » Al sig. Adriano Ferraro (Concordia-Pordenone). » Al sig. Mario Zadro (Concordia-Pordenone). » Al sig. Alcide Giovanetti (Civitavecchia-Tarquinia). » Al sig. Marcellin Augustine Morakinyo Seweje (Lagos). » Al sig. Junichi Paul Cho (Indonesia). Al sig. Kusuma Suyagani (Indonesia). » Al sig. Walter Hagel (Sankt Pölten). Al sig. Werner Scholz (Sankt Pölten). » » Al sig. Pier Felice degli Uberti (Casale Monferrato). » Al sig. Nicolò Barbagallo (Roma). 1990. Al sig. Gaetano Messina (Ordinariato Militare Italia). Al sig. Michele Panajotti (Chioggia). » » Al sig. Tonino Tonelli (Roma). Al sig. Gerardo Ariel Rusiñol Sallua (Uruguay). » Al sig. Georg Black (München und Freising). » Al sig. Wilhelm Uhle (Paderborn). » Al sig. Vincenzo Leanza (Patti). Al sig. Aldo Giordano (Civitavecchia-Tarquinia). » Al sig. Giancarlo Angelella (Civitavecchia-Tarquinia). » » Al sig. Luigi Nardi (Civitavecchia-Tarquinia). Al sig. Pasquale Perrini (Civitavecchia-Tarquinia). » Al sig. Vittorio Vigani (Civitavecchia-Tarquinia). Al sig. Carlo Villa (Torino). » Al sig. Angiolo Adorni Braccesi (Pisa). » Al sig. Enrico Barachini (Pisa). » Al sig. Domenico Caligo (Pisa). » Al sig. Giuseppe Di Maio (Pisa). » Al sig. Elia Lazzai (Pisa). » Al sig. Michael Hernmarck (Stockholm). » Al sig. Enrico Carimati (Roma). » Al sig. Umberto Cremonesi (Roma). » » Diarium 20 31 10 marzo » » » » » 28 4 » » » 6 11 17 19 21 » aprile » maggio » » » » » » » 30 31 6 » 8 » » giugno » » » » » 19 » 27 » 10 11 » » » » » luglio » )) co 22 agosto 14 21 » » » » » » » » 30 Romanae Curiae 1601 1990. Al sig. Martin Utz » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » (Città del Vaticano). Al sig. Alessandro Bianchi (Bergamo). Al sig. Ignazio Breccia Fratadocchi (Roma). Al sig. Roberto Recanatesi (Roma). Al sig. Agostino Gherardini (Roma). Al sig. Enrico Tuggia (Vicenza). Al sig. Juan Gonzalo Restrepo Londoño (Medellín). Al sig. Fausto D'Orazio (Roma). Al sig. Silano Casadio Pirazzoli (Imola). Al sig. Ivo Tampieri (Imola). Al sig. Vittorio Canuti (Imola). Al sig. Ubaldo Viotti (Mondovi). Al sig. Helmut Fettweis (Köln). Al sig. Armando Jones (Roma). Al sig. Joseph Toufie Nahman (Lagos). Al sig. Mario Bocchino (Roma). Al sig. Giorgio Ficola (Roma). Al sig. Masana Isozaki (Giappone). Al sig. Leopold Verwaest (Antwerpen). Al sig. Fernando Lalle (Roma). Al sig. Fausto Lazzari (Roma). Al sig. Giovanni Bosca (Roma). Al sig. Fernando Bea (Roma). Al sig. Giorgio Caravani (Roma). Ai sig. Kazimieras Lozoraitis (Roma). Al sig. Paolo Scapucci (Roma). Al sig. Magdy M. Rashad Abdel Aal (Egitto). Al sig. Alberto Sinibaldi (Roma). Al sig. Mario Brughera (Milano). Al sig. Giulio Asnaghi (Milano). Al sig. Valeriano Venturi (Orvieto-Todi). Al sig. Yosef Berty Fernandez (Indonesia). Al sig. Ignazio Marcolongo (Chieti-Vasto). Al sig. Alfredo Pretaroli (Chieti-Vasto). Al sig. Isidoro D. Dalla Piazza (Belluno-Feltre). Al sig. Pietro Etteri (Piacenza-Bobbio). Al sig. Franco Faini (Verona). Al sig. Luciano Merenda (Italia). Al sig. Daniele Ciani (Italia). Al sig. Bruno Maricchiolo (Italia). Al sig. Giacomino Tomassetti (Italia). Al sig. Domenico Dacquino (Acqui). Il Cavalierato di San Silvestro Papa: 11 26 aprile giugno 1989. Al sig. Carlo Spagnolo (Piazza Armerina). » Al sig. Adolfo Fischione! (Urbino-Urbania-Sant'Angelo in Vado). 1 settembre » Al sig. David Danlami Dodo (Abuja). 5 » » Al sig. Theodorus C. Stokman (Rotterdam). Acta 1602 CD 5 settembre 1989. Al Al » » » Al » » » Al 5 ottobre Al » » » 13 » » Al 8 novembre » Al » Al » » Al » » Al » » Al » » » Al » » Al » » » 11 Al » » Al 30 Al 29 dicembre » » Al » » » Al » » » Al 2 gennaio 1990. Al » » » Al » » Al 18 » » » Al » » 27 Al febbraio » Al » Al » » » Al )) » » Al » » 7 Al » » » Al Al Al » » » Al » » » 10 Al » » Al 16 » » » Al Al Al » » » » » Al 27 » » » Al 6 marzo » Al » » » Al » » 9 Al » » Al 10 » » » Al » » Al » » 13 Al os 1-1 OS 20 21 » » Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sig. Petrus J. C. Gieske (Rotterdam). sig. Joannes P. A. Voermans (Rotterdam). sig. Andreas Wind (Austria). sig. Hubertus Weusten (Roermond). sig. Ferdinando Neri (Civitavecchia-Tarquinia). sig. Fritz Neugebauer (Wien). sig. Ubiebi Dmonijho (Oyo). sig. Patrick P. Olaf are (Oyó). sig. Kehinde Ajibola (Oyó). sig. Reuben O'Neill (Auckland). sig. Joannes Petrus M. van Wissen (Rotterdam). sig. Clement Okele Iwuchukwu (Lagos). sig. Samuel Odutayo (Lagos). sig. Gregory Shw Aung (Taunggyi). sig. Francesco Antonietti (Bergamo). sig. Albert Säbel (Köln). sig. Josef Müller-Stein wachs (Köln). sig. Giorgio Filosi Bruziches (Roma). sig. Francesco Bernardi (Roma). sig. Heram W. van der Poel (Rotterdam). sig. Joannes E. G. Goede (Rotterdam). sig. Clemens Nartschik (Dresden-Meissen). sig. Antonius Egbertus Wonters ('s-Hertogenbosch). sig. Heinrich Solle (Fulda). sig. Erwin Funk (Rottenburg-Stuttgart). sig. Richard Antwerpen (Passau). sig. Peter Klünter (Passau). sig. Lambertus T. G. Holleman (Utrecht). sig. Gerhard Wolf gang Sauer (Freiburg im Breisgau). sig. Norbert Schlottmann (Paderborn). sig. Wilhelmus H. J. M. Robbers (Breda). sig. Karel M. an der Meisk (Breda). sig. Johannes Jacob van Dijke (Breda). sig. Francesco Bonfanti (Civitavecchia-Tarquinia). sig. Damian Ikechukwu Obiakor (Abuja). sig. Ignatius Igbauke Nomhwange (Abuja). sig. Jonathan P. Nanna Abanobi (Abuja). sig. Charles Torri (Monaco). sig. Johan Martin Meelis (Willemstad). sig. Angelo Piergentiii (Roma). sig. Luigi Luserta (Caserta). sig. Luigi Vigliotti (Caserta). sig. Luigi Napolitano (Cassano alPJonio). sig. Winrich Granitzka (München und Freising). sig. Allmut Ureden (München und Freising). sig. Johannes Wahl (München und Freising). sig. Emmanuel van der Straten Waillet (MechelenBrussel). Al sig. Robert Halbheer (Città del Vaticano). Al sig. Frans Keunen (Rotterdam). Diarium 21 marzo » » 21 29 » » » » » 3 .aprile » » » » » » » » » » » » » 10 » » » » » » » » » » » » » 26 » 27 » 30 4 maggio » » 6 17 19 » » 21 25 31 6 » » » 8 19 20 » » » » » » » » » » » » » » » giugno » » » » » » » » » » Romanae Curiae 1603 1990. Al sig. Joannes Odila Verkerk ('s-Hertogenbosch). Al sig. Hendricus O. Goossens ('s-Hertogenbosch). » » Al sig. Wilhelmus de Wit (Haarlem). » Al sig. Gervacio Geronimo (Malolos). » Al sig. Roberto Jalandoni (Bacolod). » Al sig. Ignacio Javellana (Bacolod). » Al sig. Peter O. Aliu (Abuja). » Al sig. Giuseppe Lombardi (Roma). » Al sig. Franco Cognatti (Roma). » Al sig. Ubaldo Fiorucci (Roma). » Al sig. Vito Outro (Roma). » Al sig. Gerlof Metz (Roermond). » Al sig. Fernando Sabato (Roma). » Al sig. Riccardo Ferri (Roma). » Al sig. Alberto Pontecorvi (Roma). » Al sig. Antonio Voliera (Roma). » Al sig. Guglielmo Gambelli (Roma). » Al sig. Vincenzo Pistacchio (Roma). » Al sig. Paolo Cagnacci (Roma). » Al sig. Paolo Tardani (Roma). » Al sig. Giuseppe Gobbi (Roma). » Al sig. Renato Menghi (Roma). » Al sig. Pietro Gatti (Roma). » Al sig. Roberto Lombardi (Roma). » Al sig. Henricus G. H. Valk (Utrecht). » Al sig. Alfredo Bilotta (Porto-Santa Rufina). » Al sig. Umberto Guttin (Udine). » Al sig. Alessandro Tassi (Imola). » Al sig. Giancarlo Martini (Imola). » Al sig. Ernesto Ilardi (Roma). » Al sig. Giuseppe Casagrande Vispi (Roma). » Al sig. Linus Uchechukwu Uzoama (Lagos). » Al sig. Alpheus Olaseinde Silva (Lagos). » Al sig. Afodu John Taiwo Darocho (Lagos). Al sig. Francesco Bertini (Roma). » » Al sig. Alberto Minati (Roma). » Al sig. Carlo Pasini (Imola). » Al sig. Camillo Raiteri (La Spezia-Sarzana-Brugnato). » Al sig. Giovanni Di Luca (L'Aquila). » Al sig. Amerigo D'Ascenzo (L'Aquila). » Al sig. Augusto Mosca (Roma). » Al sig. Giovanni Giampaolini (Senigallia). Al sig. Giuseppe Corbo (Caserta). » » Al sig. Domenico Abbiezzi (Milano). » Al sig. Luigi Bay (Milano). ' » Al sig. Carlo Bardelli (Milano). » Al sig. Luigi Bernasconi (Milano). » Al sig. Erminio Cecchetti (Milano). » Al sig. Carlo Alberto Ciampoli (Milano). » Al sig. Angelo Colombo (Milano). Acta 1604 20 giugno » » » » » » » » 21 » 27 » » 5 10 » 13 2 3 21 » » » » » 22 » » » » » » » luglio » » » agosto » » » » » » » » » » 1990. Al » Al » Al » Al Al » » Al » Al » Al » Al Al » » Al » Al » Al » Al Al Al » » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al Al Apostolicae sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Sedis - Commentarium Officiale Carmine D'Angelo (Milano). Giuseppe Filippini (Milano). Giuseppe A. Gobeni (Milano). Luigi Nicora (Milano). Roberto Peri (Milano). Antonio Seveso (Milano). Eligio Giovanni Tognolo (Milano). Giuseppe Valtorta (Milano). Maurizio Ricerca (Roma). Giovanni Pazzaglia (Roma). Hein Messen (Roermond). Gerardus Joannes Klerky (Roermond). Mathias Bischops (Roermond). Carlo de Strobel (Roma). Glauco Pro vani (Orvieto-Todi). Araldo Forbicioni (Orvieto-Todi). Lucien Gros Jean (Belgio). Ugo Micheli (Orvieto-Todi). Helmut Reuther (Germania). Armando Paladino (Italia). Tommaso Bovenzi (Italia). Ferdinando Stefani (Italia). Bernardino Petruzzellis (Italia). Luigi Bigonzi (Italia). Giuseppe Caramia (Italia). Giuseppe Andreotti (Italia). Eliseo De Cubellis (Italia). Giovanni M. Viazzi (Genova). NECROLOGIO 5 novembre 1990. Mons. Rodolfo Bufano, Vescovo di San Justo (Argentina). 6 » » Mons. Traian Crisan, Arcivescovo tit. di Drivasto. » » » Mons. Hilary Bauman Hacker, Vescovo emerito di Bismarck (Stati Uniti d'America). 7 » » Mons. Sábas Magaña García, Vescovo di Matamoros (Messico). 8 » » Mons. Bernard J. Wallace, Vescovo emerito di Rockhampton (Australia). 15 Decembris 1990 An. et vol. LXXXH N. 14 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — OFFICIALE Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabilis Dei Servus Ioannes Calabria in Beatorum catalogum refertur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Quae stulta sunt mundi elegit Deus, ut confundat sapientes; et infirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia. Et ignobilia mundi elegit Deus, ut confundat fortia. Et ignobilia mundi, et contemptibilia elegit Deus, et ea quae non sunt, ut ea quae sunt destrueret » (cf. 1 Cor 1, 27-29). Haec quidem S. Pauli verba perapte Ioannis Calabria exhibent ingenium, quem ipsius Epi­ scopus ad sacerdotium eligens, haec enuntiavit : <( Tot admisimus clericos doctos; pium admittamus. In domo Patris mansiones mul­ tae sunt ». Ioannes Calabria Veronae die VIII mensis Octobris na­ tus anno MDCCCLXXIII pauperrimis parentibus, in paroecia S S . Apo­ stolorum die I mensis Novembris baptismatis fonte auctoratus est. Ludum litterarium cum frequentaret magno cum emolumento, mox a schola est distractus ob patris obitum, et necessitate opus faciendi in variis tabernis veluti administer impulsus, nunquam sacerdotii adipiscendi studium deposuit. Eundem adiuvit Ecclesiae S. Laurentii Vi­ carius pecuniam pro ipso solvendo, qui pariter eum in Seminario ad lyceum incohandum composuit. Periculis feliciter factis, adire potuit Seminarii scholam extrarius. Institutionem biennium intermisit stipendii merendi causa. Integer­ rima fuit vita, liberali caritate et festiva comitate, quapropter omnium 105 - A. A. S. 1606 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sibi conciliavit benevolentiam, ducum scilicet et commilitonum, qui his quadam ingruente tabe perseveranter inserviens, eorundem com­ plures ad Deum perduxit. Intermissa studia deinceps recoluit et ad id temporis clericus « Piam consociationem pauperibus aegrotis iuvandis » condidit. Sacerdotio die xi mensis Augusti anno MCMI auctus, atque posthac paroeciae adiutor S. Stephani in urbe Verona, pauperum fuit apostolus, senum, aegro­ tantium, puerorum qui caminos detergebant. Sex post annis rector re­ nuntiatus S. Benedicti ad Montem est. Matre opem ferente probisque nonnullis laicis, VI pueros derelictos domo recepit itemque iisdem ne­ cessaria procuravit. Hic suam detexit ipsius peculiarem vocationem, quae fuit deinceps totius vitae operaeque ratio, propositum scilicet plane Evangelii sectandi « sine glossa » pariterque divinae Providen­ tiae omnino dedendi sui, ad Iesu effatum : « Quaerite primum regnum Dei et haec omnia adicientur vobis » (cf. Mt 6, 33). Die XXVI mensis Novembris anno MCMVII, quibusdam adiuvantibus, (( Domum Bonorum Puerorum » condidit, quae indigentes adulescentes curaret et desertos. Inter difficultates ac labores aucti sunt socii, qui deinceps religiosam familiam constituerunt, quique « Pauperes Servi Di­ vinae Providentiae » sunt appellati, die scilicet xi mensis Februarii anno MCMXXXII. Similiter muliebris sexus religiosam familiam instituit, quae die x x v mensis Martii anno MCMLII Congregationis obtinuit sta­ tum, estque (( Pauperes Servae Divinae Providentiae » vocata. Utra­ que Congregatio est Pontificia auctoritate comprobata, altera die x x v mensis Aprilis anno MCMXLIX, altera die x x v mensis Decembris anno MCMLXXXi. Providentiae ad indicia animum usque intendens, novas domos condidit in Italia necnon in India missionem quandam, illud sane sibi proponens, ut missionalis actio proferretur, quod post ipsius obitum factum est in America et in Angola. Curas suas in aegrotos quoque contulit et in pauperes senes, qui­ bus congruentibus institutionibus consuluit. Egenorum vocationi pro­ spexit. Minime quidem in carcere inclusos neglexit vel e carcere di­ missos, quibus consociatione quadam potissimum inserviebat laicorum, die VIII mensis Octobris anno MCMXLIV condita, quaeque « Familia Fratrum extrariorum » est vocata. Eidem quoque sacerdotes in diffi­ cultatibus versantes spiritalibus cordi erant. Ineunte hoc saeculo in­ cepta oecumenica peregit. Cum Ecclesiam vehementer diligeret, nonnulla scripta foras dedit, quae sacerdotes ad sanctitatem inducerent et fideles ipsos, idemque Acta Ioannis Pauli Pp. II 1607 pro Ecclesia aegritudines et precationes obtulit. Multas autem animas moderatus est variasque ecclesiasticas institutiones exorientes confir­ mavit et sustinuit. Haud longum post morbum, vita Veronae die iv mensis Decembris anno MCMLIV functus est. Die autem VII mensis Decembris anno MCMLVII de eiusdem sancti­ tatis fama sunt incohati Processus Ordinarii deque non cultu et scriptis. Die vero vi mensis Martii anno MCMLXXXI Introductionis Causae pro­ diit Decretum. Processus exinde Apostolicus est constitutus. Servatis de iure servandis, die x v i mensis Ianuarii anno MCMLXXXVI declaravimus Servum Dei virtutes theologicas et cardinales eisque adnexas heroum in modum coluisse. Postmodum Causae actores miram sanationem, quae asseverabatur, deprecante eodem Venerabili a Deo patrata, ad Apostolicam Sedem detulerunt, quemadmodum ius praecipit ad beatificationem obtinen­ dam. Cum autem medicorum et theologorum inquisitiones apud Con­ gregationem id temporis pro Causis Sanctorum felicem habuissent exitum, Nos de eodem miraculo per Decretum diei x v i mensis Martii anno MCMLXXXVII constare decrevimus. Statuimus deinde ut Beatificationis ritus Veronae ageretur. Hoc igitur die inter sacra hanc diximus formulam : « Noi, accogliendo il desiderio dei nostro Fratello Giuseppe Amari, Vescovo di Verona, di molti altri Fratelli nell'episcopato, e di molti fedeli, dopo aver avuto il parere della Congregazione per le Cause dei Santi, concediamo con la Nostra Autorità Apostolica, che i Ve­ nerabili Servi di Dio Giuseppe Nascimbeni e Giovanni Calabria d'ora in poi siano chiamati Beati, e che si celebri la loro festa, nei luoghi e secondo le regole stabilite dal diritto, ogni anno, nel giorno della loro nascita al cielo : il 21 gennaio per Giuseppe Nascimbeni ; il 4 di­ cembre per Giovanni Calabria. Nel nome del Padre, del Figlio e dello Spirito Santo )). Quod autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis rebus quibusvis minime obsistentibus. Datum Veronae sub anulo Piscatoris, die x v n mensis Aprilis, anno MCMLXXXVIII, Pontificatus Nostri decimo. SB AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco Qji Sigilli In Secret. Status tab., n. 255.19%. publicis Ecclesiae negotiis 1608 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Venerabili Servo Dei Iacobo Hilario Barbai Cosan Beatorum honores de­ cernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Vestra vos adigit vocatio ad disci­ pulos vestros fidem docendos eosque bene in nostra Religione erudien­ dos. Vos quoque parati esse debetis ad vos plene consecrandos, et etiam, si necesse sit, ad vitam fundendam, ut hoc officium prorsus exsequa­ mini » (Medit. 135, II). Huic adhortationi Sancti Ioannis Baptistae de la Salle, Instituti Fratrum Scholarum Christianarum Conditoris, singulari alacritate re­ spondit, in vita et in morte, etiam Venerabilis Servus Dei Iacobus Hilarius Barbai Cosan : cum enim vehementer et continenter sancti­ tatem exoptaret, vita egit congruenter vocationi religiosi educatoris, impensa cum fide et industrio spiritu apostolico ; cumque, ob surditatem, munia humiliora ei concredita sunt, servire cum ardore perrexit suo Instituto, semper laetus facere voluntatem Dei et esse proximo utilis. Ortus est die n mensis Maii in oppido Enviny, intra fines dioece­ sis Urgellensis, in Hispania, anno MDCCCIIC, ab Antonio Barbai et Maria Cosan, qui ei nomen indiderunt Emmanueli. Schola frequentata Patrum Paulinorum in loco sermone patrio Rialp appellato, septem annos studia exercuit in dioecesis suae seminario; deinde est vocatio­ nem religiosam secutus in Instituto Fratrum Scholarum Christiana­ rum in oppido vulgo Mollerusa denominato. Ibi, post novitiatum et primam annuam professionem, munus explevit docendi, in quo apud discipulos optime cessit. Anno MCMXXVI est in Galliam missus ad urbem Pibrac, ubi die x x v i mensis Augusti eiusdem anni perpetuam fecit pofessionem. Linguam Hispanicam docuit et christianam doctri­ nam, sed, cum gravius in dies surdesceret, actioni se dedidit vocatio­ nibus excitandis. Sed paulo post occasionem habuit ad suam osten­ dendam humilitatem, cum, ob infirmitatem, fuit illi « villa » admi­ nistranda et vel Communitatis coqui munus exsequendum atque, in vico Cambrils, apud Tarraconem, olitoris. Interea Hispania gravibus et violentia rerum perturbationibus evertebatur. Mense Octobri anno MCMXXXIV, in civili, quae dicta est, « Asturiarum » conversione, non pauci interfecti sunt sacerdotes, re­ ligiosi et laici nonnisi quia fidem catholicam profitebantur. Hinc per- Acta Ioannis Pauli Pp. II 1609 ventum erat ad veram et famosam discipulorum Christi et Ecclesiae persecutionem. Pars vitae ultima Servi Dei iniit die x x i v mensis Augusti anno MCMXXXVI, cum in oppido Mollerusa est comprehensus. Custodiae maximam egit partem Illerdae, sed die VII mensis Decembris transmis­ sus est in navem custodiam « Mahon », in portu Tarraconensi. Prompte a tribunali populari iudicatus, numquam occultavit se religiosum esse, indeque est capitis damnatus. Sententia dicta est die XV mensis Ianua­ rii anno MCMXXXVII. Frater Iacobus Hilarius, qui ob surditatem iu­ dicii cursum parum attenderat, multa cum tranquillitate et quiete nun­ tium accepit, paratum se ostendens ad sanguinem fundendum pro Dei gloria et animarum salute. Ultimos exegit dies in custodia Tarraco­ nensi « Castillo de Pilatos », precans et canens cum ceteris in custo­ diam traditis et Eucharistiam adorans, quae non numquam ei a so­ ciis vinculorum ministrabatur. In epistula ad patrem scripsit: « C u m laetitia excipio sententiam. Ideo solummodo damnor, quia religiosus sum. Ne fleveritis, non enim dignus sum qui deflear. Pro Deo moriar et pro patria mea. In Paradiso vos exspecto ». E carcere deductus die xvni mensis Ianuarii eiusdem illius anni et ad locum deportatus « Monte dell'Olivo » dictum, inter horas tertiam et quartam post­ meridianas est plumbo necatus. Durante fama martyrii, in archidioecesi Tarraconensi inchoata est Causa Canonizationis MCMXLV-MCMXLVi. per celebrationem Processus canonici, annis Inspecta faventi cum exitu « Positione super mar­ tyrio », coram Nobis die x x i mensis Decembris anno MCMLXXXIX pro­ mulgatum est Decretum, quo agnoscebamus mortem Fratris Iacobi Hilarii Barbai Cosan verum habendam esse martyrium. Statuimus dein ut celebrationis ritus Romae celebraretur die x x i x mensis Aprilis anno MCMXC. Hodie igitur, in foro Vaticanam Sancti Petri Basilicam prospi­ ciente, hanc inter sacra formulam ediximus : nostrorum Gabini Díaz Merchan, Jubany Arnau, Barcinonensis, « Nos, vota Fratrum Archiepiscopi Ovetensis, Narcissi Archiepiscopi emeriti et Administratoris Apostolici Raimundi Torrella Cascante, Archiepiscopi Tarraco- nensis et Ioannis Saldarmi, Archiepiscopi Taurinensis necnon pluri­ morum aliorum Fratrum in episcopatu, multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Cy­ rillus Bertrán et septem Socii, Innocentius ab Immaculata, Maria a 1610 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Mercede Prat, Iacobus Hilarius Barbai Cosen, martyres, et Philippus Rinaldi, presbyter, Beatorum nomine in posterum appellentur, eorum­ que festum die ipsorum natali : Cyrilli Bertrán et septem Sociorum et Innocentii ab Immaculata die nona Octobris, Mariae a Mercede Prat die vicesima quarta Iulii, Iacobi Hilarii Barbai Cosan die decima octava Ianuarii et Philippi Rinaldi die quinta Decembris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae vero per has Litteras decrevimus, ea et nunc et in futurum firma volumus esse, contrariis quibuslibet non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XXIX mensis Aprilis, anno MCMXC, Pontificatus Nostri duodecimo. £B AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 263.627. III Paroeciale templum Visitationi Beatae Mariae Virginis dicatum, quod in loco « Stare Hory » intra fines Neosoliensis dioecesis exstat, ad Basilicae Minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Intra Neosoliensis Ecclesiae fines, in loco (( Stare Hory », eminere novimus antiquum et praeclarum sane paroeciale templum Visitationi Beatae Mariae Virginis dicatum, ubi iam a decimo quinto saeculo insigne servatur simulacrum Deiparae Veteromontanae, et quo incolae loci ac pii peregrinatores e tota quidem regione frequentes accedunt a tam provida Matre supernam atque validissimam opem pietate fidenti petituri. Qua re, cum Venerabilis Fra­ ter Rodulfus Balaz, Antistes Neosoliensis, litteris die VIII mensis Maii hoc anno datis, etiam parochi ecclesiae clerique populique sui nomine petiverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae Minoris honestaremus, Nos, intenti ad ea per quae ferventius Christifidelium ex­ citentur cultus ac devotio erga praecelsam Dei Genetricem, quam a prima Nostra aetate coepimus impense colere, paternae benevolentiae Nostrum signum tam dilectis filiis eiusdem catholicae communitatis Acta Ioannis Pauli Pp. II 1611 cupientes praebere, illius sollertis Pastoris precibus censemus liben­ ter obsecundare. De sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, quam ratam habemus, Apostolica Nostra usi potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in modum pa­ roeciale templum de quo mentionem fecimus, titulo ac dignitate Ba­ silicae Minoris decoramus, cum omnibus iuribus ac liturgicis conces­ sionibus, quae sacris aedibus hoc insignitis nomine rite competunt, iis tamen servatis, quae iuxta Decretum « De titulo Basilicae Mino­ ris » die ix Novembris anno MCMLXXXIX editum, servanda sunt. Has denique Litteras Nostras sive nunc sive in posterum ratas esse volu­ mus, contrariis quibuslibet rebus haud obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die i mensis Augusti, anno MCMXC, Pontificatus Nostri duodecimo. £& AUGUSTINUS card. CASAROLI a Loco © S i g i l l i In Secret. Status tab., n. publicis Ecclesiae negotiis 266.845. ALLOCUTIONES I Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii pro Familia interfuerunt coram admissos.* Messieurs Chers les Cardinaux, amis, 1. C'est une joie pour moi que d'accueillir les participants à la hui­ tième assemblée plénière du Conseil pontifical pour la Famille. Je re­ mercie Monsieur le Cardinal Gagnon de m'avoir présenté vos travaux. Vous avez pris pour thème « la formation du prêtre et la pastorale familiale », en rapport avec la réflexion que mènera le prochain Synode des Evêques. Oui, cet aspect du ministère des prêtres est de la plus grande importance; dans la société comme dans l'Eglise, la famille joue un rôle essentiel pour le développement de l'homme. Et dans l'Eglise, la dignité de la famille est confirmée par le sacrement du • Die 17 m. Maii a. 1990. 1612 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mariage qui sanctifie la communion des époux et qui consacre la fon­ dation d'un foyer chrétien. Pendant ces dernières décennies, de nombreux époux chrétiens ont plus vivement perçu la nécessité et le besoin de découvrir la grandeur de la vocation à laquelle ils sont appelés par leur mariage, ainsi que les richesses de leur merveilleuse mission, pour le bien de la société et celui de l'Eglise. A la suite du Concile Vatican II, qui a mis en lumière la place des laïcs dans l'Eglise et l'appel universel à la sainteté, nombreux sont les prêtres qui, en ces dernières années, ont su appuyer et guider les familles dans ce sens. Il convient maintenant que la pasto­ rale familiale soit repensée et sa préparation incorporée de façon plus structurée et plus concrète dans le cycle de la formation sacerdotale. 2. En effet, alors que certains aspects de l'activité sacerdotale peu­ vent ne concerner que des personnes d'âge, de profession, de culture ou de situation bien déterminés, la pastorale familiale, en revanche, a pour champ d'application la vie des fidèles chrétiens à tous les âges. « Toute aide offerte à cette cellule fondamentale de la société humaine trouve son efficacité multipliée, en se répercutant et en se perpétuant dans le temps grâce à l'action educatrice qui, à travers les parents, atteint les enfants et, à travers ceux-ci, les enfants des enfants »1 La nécessité de cette préparation sacerdotale pour la pastorale de la famille se fait sentir de manière plus urgente lorsque l'on considère la fin de tout le ministère et de toute la vie des prêtres : (( Rendre gloire à Dieu le Père dans le Christ. Et cette gloire, enseigne le Concile Va­ tican II, c'est l'accueil conscient, libre et reconnaissant des hommes à l'œuvre de Dieu accomplie dans le Christ ». Le renouvellement de la vie des fidèles chrétiens promu par le Concile dépend en grande partie du zèle pastoral déployé par les ministres du Seigneur. Cependant, dans le cadre de la vie familiale, les énergies se multiplient pour la venue plus rapide du règne de Dieu parmi les hommes. Quand des époux vivent généreusement leur amour, ils peuvent témoigner authen­ tiqueraient de la Bonne Nouvelle, car ils font de leur vie quotidienne un instrument d'apostolat et le cadre d'une première annonce de la parole de Dieu à leurs enfants. 2 Le service des époux et de leurs familles constitue une partie impor­ tante du ministère des prêtres, collaborateurs de l'Evêque, qui est le (( premier responsable de la pastorale familiale dans le diocèse ». 3 1 2 3 Allocution du 1er mars 1984, 1. Presbyterorum ordinis, 2. Familiaris consortio, 73. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1613 En ce temps pascal, qui rappelle aux hommes le pacte de réconcilia­ tion et de paix réalisé dans le Christ, on saisit mieux la nécessité d'éclairer de la lumière du Sauveur et de racheter avec sa force rédemp­ trice le pacte conjugal des époux et toute la vie de la famille qui en découle. Et la tâche des prêtres est d'aider les foyers chrétiens à re­ fléter par toute leur vie le mystère d'amour sponsal du Christ et de son Eglise : ils réaliseront ainsi ce que propose le Concile Vatican II quand il affirme : « La famille chrétienne, parce qu'elle est issue d'un mariage, image et participation de l'alliance d'amour qui unit le Christ et l'Eglise, manifestera à tous les hommes la présence vivante du Sauveur dans le monde et la véritable nature de l'Eglise, tant par l'amour des époux, leur fécondité généreuse, l'unité et la fidélité du foyer, que par la coopération amicale de tous ses membres ». 4 3. Il est nécessaire que la formation du prêtre procède d'une intel­ ligence méditée du mystère du Christ et progresse en elle. L'interven­ tion sacerdotale dans la pastorale familiale plonge ses racines dans une connaissance assimilée personnellement du plan de Dieu révélé en Jésus-Christ et elle suppose une compréhension authentique de la na­ ture de l'Eglise. La doctrine sur le mariage et la famille que le prêtre a la charge de transmettre n'est pas seulement de l'ordre de la spécu­ lation; elle traduit aussi la sagesse dont l'assistance ordinaire du Saint-Esprit nourrit les fidèles pour leur croissance dans l'Eglise. Telle est la perspective de l'enseignement du magistère, qui a été exprimé pour nos contemporains en particulier par l'encyclique Hu­ manae vitae et l'exhortation apostolique Familiaris consortio : il faut aider, avec la vérité du mystère du Christ, à découvrir, développer et élever la vérité qui est déposée au cœur de l'homme, la vérité qui est déjà présente à l'intérieur de la relation conjugale de l'homme et de la femme. Ainsi, par exemple, il convient de bien faire découvrir aux époux que « ce qui est enseigné par l'Eglise sur la procréation responsable n'est pas autre chose que le projet originel que le Créateur a imprimé dans l'humanité de l'homme et de la femme qui se marient, et que le Rédempteur est venu rétablir ». 5 En proposant la plénitude de la vérité sur l'amour conjugal et fa­ milial, les pasteurs de la nouvelle Alliance savent qu'il ne suffit pas d'enseigner la loi nouvelle qui illumine la conduite de chacun ; ils doi4 5 Gaudium et spes, 48. Allocution du 1er mars 1984, 2. 1614 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vent aussi ouvrir à la grâce qui porte remède à la faiblesse que comporte la concupiscence. C'est pour cela que la charité pastorale envers la famille exige une continuelle disponibilité pour offrir la richesse de la grâce sacramentelle dispensée par l'Eglise, sans diminuer en rien la grandeur et la dignité du sacrement qui est propre aux époux et par lequel ils rendent présent au milieu des hommes l'amour qui vient de Dieu. 4. Vous tous qui avez reçu le don de l'amour conjugal, vous devez savoir qu'avec la générosité de votre amour mutuel et de celui de vos enfants, l'union du Christ et de son Eglise est féconde en vos vies. Vous êtes pour vos pasteurs le témoignage clair et vivant du mystère chrétien; vous les soutenez pour qu'ils soient inlassablement les té­ moins de la force rédemptrice du Christ et pour qu'ils sachent con­ seiller avec patience et charité les foyers qui leur confient leurs dif­ ficultés. Sacrement du mariage et sacerdoce chrétien : voilà deux sacrements qui construisent le bien de l'Eglise et de la société. Deux participations au mystère du Christ qui se renforcent mutuellement à l'intérieur de l'existence chrétienne, dans la fidélité au charisme propre de chacun, pour le bien de tout le peuple de Dieu. J'espère que la réflexion conduite par votre Conseil sera utile en particulier aux prêtres qui prennent la responsabilité de la pastorale familiale. C'est dans une collaboration confiante qu'ils ont à mettre leurs efforts en commun avec les animateurs laïcs compétents, afin de servir la famille dans la complémentarité de leurs rôles respectifs. Il est bon que, dès leur formation, les prêtres soient préparés à ce type de responsabilité par une culture humaine qu'éclaire la théologie, par l'expérience du travail en commun avec les foyers, ainsi que par la vie spirituelle qui seule peut faire d'eux des témoins crédibles. Messieurs les Cardinaux, chers amis, je souhaite à vos travaux, à votre apostolat, le rayonnement que leur assurera l'assistance de l'Es­ prit Saint. En vous offrant mes encouragements et mes vœux, j'accorde à chacun d'entre vous ma Bénédiction apostolique. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1615 II Ad Italiae episcopos XXXII generali eorum coetu exeunte.* 1. (( Grazia a voi e pace da Dio Padre nostro e dal Signore Gesù Cristo »- Mi rivolgo a voi con il saluto e l'augurio caro all'apostolo 1 Paolo, venerati Fratelli Vescovi delle Chiese che sono in Italia, per esprimervi l'affetto profondo che mi unisce a voi nella solidarietà col­ legiale e nella comune sollecitudine pastorale per la diletta Nazione italiana. Saluto il Cardinale Poletti, Presidente della vostra Confe­ renza, e Monsignor Euini, Segretario, come anche i due nuovi Vice Presidenti, il Cardinal Piovanelli e Monsignor Saldarini. Saluto con gioia ciascuno di voi e chiedo per le vostre persone, per l'ufficio e la missione che vi sono affidati l'abbondanza dello Spirito, che ci fa cono­ scere i segreti di Dio e ci rende docili e pronti a percorrere le sue strade. 2 L'incontro annuale del Papa con i Vescovi italiani riuniti in Assem­ blea è un momento di comunione intensa e familiare nel denso calen­ dario dei lavori assembleari, per mettere, tutti insieme, nelle mani del Signore le preoccupazioni e gli impegni del ministero apostolico e per considerare, nella luce che viene da Lui, il senso complessivo del cam­ mino che andiamo facendo. 2. Oggi questo cammino è necessariamente segnato dalle grandi no­ vità e dalle grandi sfide che coinvolgono i popoli europei e le Chiese d'Europa, all'Est ma anche all'Ovest. Il messaggio « p e r il rinnova­ mento cristiano dell'Europa e dell'Italia », che il Consiglio Perma­ nente della vostra Conferenza ha pubblicato lo scorso 18 gennaio, e il tema scelto per la prossima Settimana Sociale, « I cattolici italiani e la nuova giovinezza dell'Europa », testimoniano che siete ben con­ sapevoli dell'importanza di questa sfida e delle domande che essa con­ tiene. Caduta la barriera che divideva popoli fratelli, divenuto palese l'inganno di una ideologia che pretendeva di costruire il futuro del­ l'umanità nel segno della negazione di Dio, la cultura europea è quasi costretta a riscoprire, sulla base dell'esperienza storica e in virtù della • Die 17 m. Maii a. 1990. 1 Cor 1, 3. Cf. 1 Cor 2, 10-11. 1 J Acta 1616 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale testimonianza eroica offerta dalle comunità cristiane di fronte al tota­ litarismo, che la fede in Cristo è promotrice e garante di civiltà e di libertà. Si aprono così nuove possibilità di prendere coscienza delle radici cristiane dell'Europa e di mettere a frutto, nel presente e nel futuro, la linfa vitale che proviene da queste radici. Ma nello stesso tempo si fanno più evidenti i grandi problemi che riguardano la ricostruzione del tessuto cristiano della società umana, e anzitutto delle stesse comu­ nità ecclesiali. 3 Sia pure in forme diversificate, sono infatti comuni ai Paesi dell'Europa dell'Est e dell'Ovest le sfide della secolarizzazione e del materialismo, pratico se non più ideologico. Ed egualmente co­ mune è la necessità di un nuovo e grande slancio di evangelizzazione. Perciò nel Santuario di Velehrad in Moravia, sacro alla memoria dei santi Cirillo e Metodio, Patroni insieme a San Benedetto dell'Europa, ho annunciato la celebrazione di un'Assemblea Speciale per l'Europa del Sinodo dei Vescovi. Così, riuniti nella collegialità e nella carità pastorale, potremo riflettere più attentamente su quest'ora storica per l'Europa e per la Chiesa e trarne le indicazioni opportune circa il cam­ mino da compiere. Come dicevo a Velehrad, « quali umili servitori della verità di Dio, che è Signore della storia, noi vogliamo offrire i nostri occhi per vedere, i nostri orecchi per udire e i nostri cuori per amare il sapiente disegno della sua provvidenza ». 3. Carissimi Fratelli, molto mi attendo dai Vescovi e dalle Chiese particolari d'Italia per l'opera comune a cui questa Assemblea Sinodale intende por mano. L'abbondanza di doni che fanno spiritualmente ricca la Chiesa italiana, la sua perdurante capacità di essere vicina alla gente e la sua esperienza dei problemi e delle difficoltà tipici di una società democratica e pluralista, nella quale la fede cristiana è posta a con­ fronto con le istanze della secolarizzazione e con le insidie del consu­ mismo e del soggettivismo morale, rappresentano altrettanti talenti che essa è chiamata a mettere a frutto, nel quadro di quella migliore conoscenza reciproca e di quel vicendevole aiuto e arricchimento che devono sempre più caratterizzare il cammino comune della Chiesa in Europa. Anche la presenza sociale e pubblica dei cristiani, che ha in Italia una grande e viva tradizione, dovrà acquisire un più forte re­ spiro europeo. 3 Cf. Christifideles laici, 34. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1617 L'impegno missionario e di solidarietà verso i Paesi del terzo e del quarto mondo, impegno che è felicemente radicato tra i cattolici ita­ liani, non può d'altronde essere in alcun modo attenuato o accantonato per l'emergere del nuovo orizzonte europeo : al contrario, le Chiese d'Europa sono chiamate a intensificare e raccordare sempre meglio la loro collaborazione in favore dei popoli travagliati dal sottosviluppo e a sostegno delle giovani Chiese. Dobbiamo essere consapevoli infatti che sulle frontiere della solidarietà concreta e della giustizia a livello mondiale è messa alla prova l'autenticità delle nostre convinzioni mo­ rali e si decide anche il futuro nella nostra civiltà. 4. Questa Assemblea vi vede impegnati in molteplici ambiti di re­ sponsabilità pastorale. Ne richiamo brevemente alcuni, di particolare rilevanza. Il primo è quello della catechesi, che costituisce un fonda­ mentale dovere della Chiesa intera e specificamente una essenziale re­ sponsabilità dei Pastori. Particolarmente nelle circostanze attuali, quando è forte la tendenza a considerare relativa e provvisoria ogni verità come ogni valore, quella organica e sistematica educazione alla fede, che è la sostanza della catechesi, acquista una chiara priorità e centralità. Perciò sia l'esame da parte della vostra Assemblea del « Pro­ getto » di Catechismo o compendio della dottrina cattolica richiesto dal Sinodo Straordinario dei Vescovi del 1985, sia l'opera che andate con­ ducendo di revisione dei Catechismi della C.E.I. sono momenti quali­ ficanti del vostro comune lavoro. 5. In questa Assemblea state anche ponendo importanti punti di ri­ ferimento per il cammino della C.E.I. nei prossimi anni, attraverso la ridefinizione dei compiti delle varie Commissioni Episcopali, i cui nuovi Presidenti saluto con affetto. L'individuazione e l'approfondi­ mento dei problemi emergenti nei diversi ambiti della pastorale, come l'elaborazione di proposte e iniziative capaci di affrontarli in termini adeguati, sono affidati infatti allo studio e all'impegno delle Commis­ sioni Episcopali, che rappresentano così un elemento essenziale nella vita della Conferenza. 6. Un altro oggetto del vostro lavoro di questi giorni è la com­ plessa materia del sostentamento del clero, e più ampiamente del­ l'assegnazione delle risorse provenienti alla Chiesa dalle scelte dei cit­ tadini, in forza dei rinnovati Accordi concordatari. Un lungo e non 1618 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale facile cammino è stato compiuto in questi anni, per impostare su basi nuove e più conformi sia all'insegnamento del Concilio Vaticano II e ai dettami del nuovo Codice di diritto canonico, sia all'indole demo­ cratica dello Stato italiano, il problema dei finanziamenti necessari alla vita e alle attività della Chiesa. Ora i cattolici italiani e tutti i cit­ tadini che apprezzano il servizio offerto dalla Chiesa sono chiamati ad assicurare, con una scelta libera e consapevole, quelle risorse che possono consentire, oltre al decoroso, anche se modesto, sostentamento dei sacerdoti, la funzionalità delle strutture necessarie per la vita re­ ligiosa, a cominciare dalla costruzione delle chiese nelle periferie urbane che spesso ne sono ancora prive, e in particolare il sostegno di quelle iniziative di carità, in Italia e nel Terzo Mondo, che sono il segno concreto della fraternità cristiana ed una via, modesta nei mezzi ma grande nei risultati, per portare vita e speranza là dove è negata nei fatti la dignità della persona umana. 7. Carissimi Fratelli nell'episcopato, ci avviciniamo rapidamente al termine di questo secolo, tanto carico di eventi e di mutamenti, segnato dalle tragedie storiche che sono il frutto amaro del peccato, ma anche, e malgrado tutto, illuminato dalle opere meravigliose della Prov­ videnza di Dio. È vicino, dunque, il grande Giubileo dell'inizio del terzo millennio cristiano. Il cammino della Chiesa, in Italia, in Europa e nel mondo, deve caratterizzarsi sempre più per l'annuncio, la testi­ monianza e la sequela di Cristo Gesù, unico Redentore dell'uomo. E per­ ciò deve compiersi in filiale comunione con Maria Santissima, che ci precede nella grazia della fede e che brilla davanti a noi <( quale segno di sicura speranza e di consolazione )). 4 Con questa speranza imparto a ciascuno di voi ed alle vostre Chiese la mia affettuosa Benedizione. 4 Lumen gentium, 68. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1619 CHIROGRAPHUM quo nova ordinatio datur Organismo « Istituto per le Opere di Religione ». Con Chirografo del 27 giugno 1942 il Nostro Predecessore di v. m. Pio XII erigeva nella Città del Vaticano l'Istituto per le Opere di Religione, con personalità giuridica, assorbendo in esso la preesistente (( Amministrazione per le Opere di Religione », il cui Statuto era stato approvato dallo stesso Sommo Pontefice il 17 marzo 1941 e che traeva la sua prima origine dalla « Commissione ad pias causas » costituita dal Sommo Pontefice Leone XIII nel 1887. Con successivo Chirografo del 24 gennaio 1944 il Sommo Ponte­ fice Pio XII stabilì nuove norme per il regime dell'Istituto stesso, demandando alla Commissione Cardinalizia di Vigilanza dell'Istituto di proporre le modifiche allo Statuto del 17 marzo 1941 che, per l'ese­ cuzione del Chirografo in parola, fossero apparse necessarie. Allo scopo di meglio adeguare le strutture e l'attività dell'Isti­ tuto alle esigenze dei tempi facendo, in particolare, ricorso alla col­ laborazione ed alla responsabilità di laici cattolici competenti, siamo ora venuti nella determinazione di dare, come diamo, una nuova con­ figurazione all'Istituto per le Opere di Religione, conservandone il nome e le finalità. 1. Scopo dell'Istituto è di provvedere alla custodia e all'ammini­ strazione dei beni mobili ed immobili trasferiti o affidati all'Istituto medesimo da persone fìsiche o giuridiche e destinati ad opere di reli­ gione o di carità. 2. L'Istituto ha personalità giuridica e sede nello Stato della Città del Vaticano. Per eventuali controversie il foro competente è quello dello Stato della Città del Vaticano. 3. Sono organi dell'Istituto : — La Commissione Cardinalizia — Il Prelato — Il Consiglio di Sovrintendenza — La Direzione — I Revisori. 1620 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4. La Commissione Cardinalizia è composta di cinque Cardinali nominati ad quinquennium dal Sommo Pontefice e confermabili. Essa vigila sulla fedeltà dell'Istituto alle norme statutarie secon­ do le modalità previste dallo Statuto. 5. Il Prelato, nominato dalla Commissione Cardinalizia, segue l'at­ tività dell'Istituto, partecipa in qualità di Segretario alle adunanze della Commissione stessa e assiste alle riunioni del Consiglio di So­ vrintendenza. 6. Il Consiglio di Sovrintendenza è responsabile dell'amministra­ zione e gestione dell'Istituto nonché della vigilanza e supervisione delle sue attività sul piano finanziario, economico ed operativo. È nominato dalla Commissione Cardinalizia ed è composto di cin­ que membri, che durano in carica cinque anni e possono essere con­ fermati. 7. La rappresentanza legale dell'Istituto spetta al Presidente del Consiglio di Sovrintendenza. 8. La Direzione è formata dal Direttore Generale e dal Vice-Diret­ tore, nominati dal Consiglio di Sovrintendenza con l'approvazione della Commissione Cardinalizia. Il Direttore può essere assunto a tempo indeterminato o deter­ minato. La Direzione è responsabile di tutta l'attività operativa dell'Isti­ tuto e ne risponde al Consiglio di Sovrintendenza. 9. Il Consiglio di Sovrintendenza nomina, per una durata non superiore a tre anni, tre Revisori di particolare competenza ammini­ strativa e contabile. Essi possono essere rinnovati. I Revisori rispondono direttamente del loro operato al Consiglio di Sovrintendenza. Questo Nostro Chirografo sarà pubblicato sugli Acta Apostolicae Sedis contemporaneamente al nuovo Statuto dell'Istituto per le Opere di Religione, che, dopo aver ricevuto la Nostra approvazione, sarà pubblicato in annesso sugli stessi Acta Apostolicae Sedis. Dato a Roma, presso San Pietro, il I Marzo dell'anno 1990, do­ dicesimo del nostro Pontificato. o IOANNES PAULUS PP. II Acta Ioannis Pauli Pp. II 1621 ADNEXUM ISTITUTO P E R L E O P E R E D I RELIGIONE S T A T U T O CAPO I NOME, SCOPO E R E S P O N S A B I L I T À DELL'ISTITUTO Art. 1 L'Istituto per le Opere di Religione, ha personalità giuridica ca­ nonica e sede nella Città del Vaticano. Art. 2 Scopo dell'Istituto è di provvedere alla custodia e all'amministra­ zione dei beni mobili ed immobili trasferiti od affidati all'Istituto medesimo da persone fìsiche o giuridiche e destinati ad opere di re­ ligione e di carità. L'Istituto pertanto accetta beni con la destinazione, almeno par­ ziale e futura, di cui al precedente comma. L'Istituto può accettare depositi di beni da parte di Enti e persone della Santa Sede e dello Stato della Città del Vaticano. Art. 3 L'Istituto è responsabile della custodia e amministrazione dei beni ricevuti. Tale responsabilità è disciplinata dalle norme vigenti nello Stato della Città del Vaticano, dalle disposizioni del presente Statuto e del Regolamento nonché dalle condizioni particolari stabilite per le singole operazioni. Per eventuali controversie il Foro competente è quello dello Stato della Città del Vaticano. 106 • a. a . s. 1622 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CAPO II ORGANIZZAZIONE DELL'ISTITUTO Art. 4 Sono Organi dell'Istituto : — La Commissione Cardinalizia — Il Prelato — Il Consiglio di Sovrintendenza — La Direzione — I Revisori. CAPO I I I LA COMMISSIONE C A R D I N A L I Z I A Art. 5 La Commissione Cardinalizia è composta di cinque Cardinali no­ minati dal Santo Padre e presieduta dal Cardinale designato dai Mem­ bri della Commissione stessa. I componenti la Commissione durano in carica cinque anni e pos­ sono essere confermati. Se un componente della Commissione viene a mancare, il Santo Padre provvedere alla sua sostituzione e il nuovo componente resterà in carica fino alla scadenza della Commissione. Art. 6 La Commissione Cardinalizia è convocata dal Cardinale Presidente almeno due volte all'anno e ogni qualvolta lo ritenga opportuno. L'avviso di convocazione, contenente l'ordine del giorno, deve per­ venire di regola ai singoli Cardinali almeno cinque giorni prima del­ l'adunanza, salvo casi di particolare urgenza. Art. 7 Per la validità delle adunanze della Commissione è necessaria la presenza di almeno tre Cardinali. Le deliberazioni devono essere prése a maggioranza assoluta di voti dei Cardinali presenti e all'unanimità qualora siano presenti tre Cardinali. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1623 Il verbale di ogni adunanza è redatto dal Prelato nella sua qua­ lità di Segretario della Commissione e deve essere letto e confermato nell'adunanza successiva. Art. 8 La Commissione Cardinalizia vigila sulla fedeltà dell'Istituto alle norme statutarie. Nomina e revoca i membri del Consiglio di Sovrintendenza e, su proposta di quest'ultimo, il Presidente e il Vice-Presidente. Inoltre : a) delibera, presa conoscenza del Bilancio di Esercizio e fatte salve le esigenze di patrimonializzazione dell'Istituto, sulla devolu­ zione degli utili; ft) propone alla Superiore Autorità modifiche statutarie; c) delibera sull'emolumento spettante ai Membri del Consiglio di Sovrintendenza; d) approva la nomina e la revoca del Direttore e del Vice-Diret­ tore fatta dal Consiglio di Sovrintendenza; e) delibera su eventuali questioni riguardanti i Membri del Con­ siglio di Sovrintendenza e la Direzione. CAPO IV IL PRELATO Art. 9 Il Prelato è nominato dalla Commissione Cardinalizia. Egli a) segue l'attività dell'Istituto, con la possibilità di accedere agli atti e ai documenti dell'Istituto stesso; 5) parecipa, in qualità di Segretario, alle adunanze della Com­ missione Cardinalizia, provvedendo alla verbalizzazione delle me­ desime ; c) assiste alle adunanze del Consiglio di Sovrintendenza; d) sottopone le sue osservazioni alla Commissione Cardinalizia, dandone comunicazione al Consiglio di Sovrintendenza. Il Prelato dispone di un proprio Uificio nell'Istituto. 1624 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CAPO V IL CONSIGLIO DI S O V R I N T E N D E N Z A Art. 10 Il Consiglio di Sovrintendenza è responsabile della amministra­ zione e gestione dell'Istituto nonché della vigilanza e supervisione delle sue attività sul piano finanziario, economico ed operativo. Art. 11 Il Consiglio di Sovrintendenza è nominato dalla Commissione Car­ dinalizia ed è composto da cinque Membri di riconosciuta esperienza economico-finanziaria e di provata affidabilità. I Membri del Consiglio durano in carica cinque anni e possono es­ sere confermati. Se un Membro del Consiglio viene a mancare, la Commissione Car­ dinalizia provvede alla sostituzione. II nuovo Consigliere dura in carica fino alla scadenza del Consiglio. Art. 12 Il Consiglio di Sovrintendenza è convocato dal Presidente almeno ogni tre mesi ed ogni qualvolta lo ritenga necessario, oppure su ri­ chiesta di due dei suoi Membri, comunicata per iscritto al Presidente con l'indicazione delle motivazioni. La convocazione è fatta dal Presidente per lettera, telex o telefax, con l'indicazione del giorno, dell'ora, del luogo dell'adunanza e con l'ordine del giorno. L'avviso deve essere fatto pervenire ai Consiglieri almeno dieci giorni prima della data fissata per l'adunanza e, nei casi di urgenza, almeno due giorni prima. La convocazione è validamente effettuata per i Consiglieri presènti alla precedente riunione del Consiglio, se fatta dal Presidente in quella seduta. Art 13 Per la validità delle deliberazioni del Consiglio di Sovrintendenza è necessaria la presenza della maggioranza dei Consiglieri in carica. Le deliberazioni sono prese a maggioranza assoluta dei Membri del Consiglio. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1625 Se sono presenti solo tre Consiglieri, occorre l'unanimità. Per l'approvazione del Bilancio e la nomina del Direttore e del Vice-Direttore si richiede la maggioranza di quattro Consiglieri, ma­ nifestata eventualmente per iscritto in caso di impedimento a parte­ cipare all'adunanza. La procedura della votazione è stabilita dal Presidente. In caso di assenza o impedimento del Presidente, le sue funzioni sono svolte dal Vice-Presidente. Art. 14 Il Consiglio di Sovrintendenza designa, per ogni singola adunanza, un Dirigente dell'Istituto con funzione di Segretario. Questi deve redigere il Verbale e sottoscriverlo insieme al Presidente. Può auten­ ticare copie ed estratti. Il verbale di ogni seduta del Consiglio di Sovrintendenza è letto durante la seduta successiva per l'approvazione e la sottoscrizione dei Consiglieri presenti. Art. 15 Il Consiglio di Sovrintendenza esamina e valuta, sulla base delle situazioni contabili mensili di cui all'art. 22, l'attività della Direzione e la sua rispondenza alle norme, istruzioni e direttive. Art. 16 Il Consiglio di Sovrintendenza approva, entro il 30 aprile di ogni anno, il bilancio di esercizio predisposto dalla Direzione, dopo di che lo trasmette alla Commissione Cardinalizia corredato da una relazio­ ne sulla situazione economico-finanziaria e sulla rispondenza dell'atti­ vità dell'Istituto agli scopi statutari. Art. 17 Il Consiglio di Sovrintendenza ha il compito di : 1) formulare le linee di politica generale e le strategie fonda­ mentali per l'attività dell'Istituto in armonia con i suoi fini istitu­ zionali ; 2) definire i criteri per l'elaborazione dei programmi e degli obiet­ tivi annuali della direzione ed approvarne le proposte; 3) controllare l'attività economico-finanziaria dell'Istituto; 1626 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4) vigilare sulla realizzazione dei programmi e degli obiettivi stabiliti, per quanto riguarda gli investimenti e le altre attività; 5) definire la struttura finanziaria più opportuna per l'Istituto proponendo il modo di migliorarla e, in generale, i mezzi più conve­ nienti per incrementarne il patrimonio e le attività nell'ambito della corretta osservanza delle norme economico-finanziarie e nel pieno ri­ spetto dei fini dell'Istituto stesso; 6) proporre alla Commissione Cardinalizia le modifiche dello Statuto purché approvate all'unanimità dal Consiglio stesso; 7) predisporre l'emanazione del Regolamento, cui è demandata la descrizione particolareggiata dei poteri e competenze del Consi­ glio e della Direzione Generale; 8) conferire al Direttore e, su proposta di questi, al Vice-Diret­ tore, Dirigenti e Funzionari, la firma in nome dell'Istituto secondo le modalità previste dal Regolamento; 9) approvare la relazione annuale della Direzione. CAPO VI RAPPRESENTANZA DELL'ISTITUTO Art. 18 La rappresentanza legale dell'Istituto spetta al Presidente del Con­ siglio di Sovrintendenza. CAPO V I I LA D I R E Z I O N E Art. 19 La Direzione è formata dal Direttore Generale e dal Vice-Direttore. Essi sono nominati dal Consiglio di Sovrintendenza con l'approva­ zione della Commissione Cardinalizia. Il Consiglio di Sovrintendenza con l'approvazione della Commis­ sione Cardinalizia può revocare il Direttore Generale e il Vice-Direttore. Acta Ioanni* Pauli Pp. II 1627 Art.20 Il Direttore Generale può essere assunto a tempo indeterminato o determinato. Può essere riconfermato. Il Direttore Generale ed il Vice-Direttore cessano dalla loro carica al compimento del settantesimo anno di età. In casi eccezionali, e con motivata decisione, gli organi compe­ tenti per la nomina possono disporre la permanenza in servizio del Direttore e del Vice-Direttore anche dopo il compimento del settan­ tesimo anno di età. Art. 21 Dirigenti e Funzionari sono nominati dal Consiglio di Sovrinten­ denza su proposta del Direttore Generale. Art. 22 La Direzione redige ogni mese la situazione contabile economicofinanziaria risultante alla fine del mese precedente. Essa viene comu­ nicata ai Membri del Consiglio di Sovrintendenza e al Prelato accom­ pagnata da una relazione. Art. 23 Nel primo trimestre di ogni anno la Direzione redige il bilancio relativo all'esercizio dell'anno precedente : Conto Profitti e Perdite e Situazione Patrimoniale, secondo principi contabili di generale ac­ cettazione. Esso deve essere corredato da una relazione sull'andamento della gestione dell'Istituto. Il Bilancio e i documenti giustificativi devono essere trasmessi al Consiglio di Sovrintendenza almeno trenta giorni prima della se­ duta fissata per l'approvazione del Bilancio. Sono pure trasmessi al Collegio dei Revisori. Art. 24 La Direzione è responsabile di tutta l'attività operativa dell'Isti­ tuto e ne risponde al Consiglio di Sovrintendenza secondo le direttive ricevute. Le competenze ed i poteri specifici della Direzione sono elencate nel Regolamento dell'Istituto. 1628 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Art. 25 La Direzione sottopone al Consiglio di Sovrintendenza ogni atto che non rientri nelle sue competenze. In caso di urgenza il Direttore potrà essere autorizzato ad agire dal Presidente del Consiglio di Sovrintendenza, il quale sentirà almeno uno dei Consiglieri. La determinazione a firma del Direttore Generale e con immediata efficacia verso i terzi, dovrà però essere sottoposta per la ratifica al Consiglio di Sovrintendenza nella sua prima adunanza. Il Direttore e in sua assenza il Vice-Direttore sono normalmente invitati a partecipare alle adunanze del Consiglio di Sovrintendenza. CAPO V I I I I REVISORI Art. 26 Il Consiglio di Sovrintendenza nomina per una durata non supe­ riore a tre anni, tre Revisori di particolare competenza amministra­ tiva e contabile. Essi possono essere rinnovati. I Revisori rispondono direttamente del loro operato al Consiglio di Sovrintendenza, che li può invitare a riferire durante le sue sedute. Art. 27 I Revisori devono eseguire almeno trimestralmente la verifica delle consistenze di tesoreria e Pesame amministrativo e contabile dei libri e delle scritture. Se richiesti dal Consiglio di Sovrintendenza, possono procedere a revisioni interne o ad altre operazioni di controllo. II Consiglio di Sovrintendenza può anidare al Collegio dei Revi­ sori o a singoli Membri incarichi particolari. Le relative verbalizzazioni sono messe a disposizione del Consiglio di Sovrintendenza e del Prelato. Art. 28 I Revisori esaminano il bilancio annuale con la relazione della Dire­ zione e i documenti giustificativi, devono fare le proprie osservazioni per iscritto al Consiglio di Sovrintendenza e portarli a conoscenza della Direzione e del Prelato. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1629 CAPO IX DISPOSIZIONI GENERALI Art. 29 Sono abrogati lo Statuto 17 marzo 1941, relativo alla « Ammini­ strazione delle Opere di Religione » e ogni altra disposizione contraria a questo Statuto. Art. 30 Per quanto non disposto da questo Statuto si osservano le vigenti disposizioni canoniche. 1630 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SECRETARIA STATUS I Ordinatio ad exsequendas Litteras Apostolicas motu proprio datas Iusti iudicis,* I. DE ADVOCATORUM APUD ROMANAM CURIAM ALBO Art. 1. - § 1. Qui in Album Advocatorum apud Romanam Curiam ascribi velit id scripto petere debet a Cardinali Secretario Status, de­ bitas qualitates aptis documentis comprobando. § 2. Cardinalis Secretarius Status, audita Commissione de qua in artt. 2 et 8 M.P. Iusti Iudicis, suo prudenti iudicio petitionem ac­ ceptet vel reiciat, non obstrictus causas reiectionis pandere, nec ullus recursus adversus decisionem datur. Art. 2. - § 1. Ut iudicium pro Candidato a Commissione, de qua in art. 1 § 2, dari possit, praeter alia, de quibus in art. 3 M.P. Iusti Iudicis, requiritur ad praeparationem iuridicam et professionis usum quod spectat : a) vel titulus Advocati Rotalis una cum adsiduo exercitio patro­ cinii in foro Ecclesiae per septem saltem annos ; b) vel laurea, saltem in iure canonico, una cum eximia peritia, probata praesertim magisterio universitario vel munere iudiciali apud tribunalia ecclesiastica aut civilia. § 2. Candidatus linguam Latinam ita calleat oportet, ut defensiones aliaque acta in ea conscribere valeat. Art. 3. - § 1. Ut quis patrocinium vel munus procuratoris exercere possit habeat oportet in Urbe saltem quasidomicilium, vel, de licentia Cardinalis Secretarii Status, ibi locum ad notificationes accipiendas. § 2. Si qua forte mutatio intervenerit, validae nihilominus sunt actorum notificationes in priore domicilio vel loco factae, donec mu­ tatio Cardinali Secretario Status, et etiam, si qui processus vel re­ cursus pendeat, tribunali vel Dicastero significata sit. Art. 4. - Praeter ad ea, de quibus in art. 1 M.P. Iusti Iudicis, Advocati habiles sunt ut operam suam apud Dicasteria Romanae Cu­ riae, ubi opus fuerit, praestent. • AAS LXXX (1988) 1258. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1631 Art. 5. - Antequam Advocati munus exerceant, tenentur professio­ nem fidei et iusiurandum fidelitatis coram Praefecto Supremi Tribu­ nalis Signaturae Apostolicae eiusve delegato rite dare. II. DE ADVOCATORUM SANCTAE SEDIS CORPORE Art. 6. - Advocati Sanctae Sedis a Cardinali Secretario Status, au­ dita Commissione de qua in art. 1 § 2, libere ad quinquennium no­ minantur, et possunt per singula quinquennia confirmari, donec septua­ ginta quinque annorum aetatem expleverint. Art. 7. - Ut quis inter Advocatos Sanctae Sedis adnumeretur re­ quiritur ut : a) vel per quinque saltem annos in Albo Advocatorum apud Ro­ manam Curiam inscriptus sit ; b) vel per decem annos apud suprema civilia tribunalia patro­ cinium exercuerit aut magistratum gesserit. Art. 8. - Advocati Sanctae Sedis constituuntur ad utrumque fo­ rum vel ad canonicum aut civile tantum. Art. 9. - Antequam Advocati munus exerceant, tenentur profes­ sionem fidei et iusiurandum fidelitatis coram Cardinali Secretario Sta­ tus eiusve delegato rite dare. Art. 10. - Praeterquam ad normam art. 24 § 2, Advocati cessant si munus stabiliter assumant, quod, iudicio Cardinalis Secretarii Sta­ tus, cum ofiicio Advocati Sanctae Sedis componi nequeat. Art. 11. - § 1. Cessant quoque si ex Albo Advocatorum apud Ro­ manam Curiam legitime expungantur. § 2. Pari ratione, qui ex Corpore Advocatorum Sanctae Sedis re­ moveantur, nisi hoc fiat propter incompatibilitatem ofiîcii assumpti, expuncti habeantur ex Albo Advocatorum apud Romanam Curiam, nisi Cardinalis Secretarius Status aliter decreverit. Art. 12. - Advocati Consistoriales et Procuratores Palatiorum Apo­ stolicorum ipso iure Advocatis Sanctae Sedis adnumerantur ceterisque Advocatis praecedunt. Art. 13. - Album Advocatorum apud Romanam Curiam et Index Advocatorum Sanctae Sedis apud Secretariam Status servantur. 1632 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III. DE ADVOCATORUM OFFICIIS Art. 14. - Advocati apud Romanam Curiam et Advocati Sanctae Sedis memores sint semper se in suo munere exercendo Sedis Aposto­ licae operis quodammodo participes esse propriaque actuositate verum ecclesiale servitium explere. Art. 15. - Fidei et morum integritate excellant et vitam ecclesia­ lem secundum propriam cuiusque condicionem sedulo participent. Art. 16. - Ne adhaereant, faveant neque quoquo modo operam na­ vent consociationibus vel motibus, qui doctrinae catholicae adversantur. Art. 17. - In sua professione exercenda, praeter praecepta mora­ lia legis christianae et naturalis, ethicas sui muneris normas servent. Art. 18. - Secretum fideliter servare debent in causis et negotiis, quo in singulis casibus quovis titulo adstringuntur. Art. 19. - Patrocinium causae adversus Sanctam Sedem apud tri­ bunalia civilia ne suscipiant. Art. 20. - § 1. Quod attinet ad honoraria, serventur normae apud singula tribunalia vel Dicasteria vigentes. Ab immoderato, tamen, lu­ cro Advocati se abstineant. § 2. Iidem tenentur, de mandato Dicasterii, gratuitum patrocinium aut gratuitam adsistentiam praebere iis, quibus Dicasterium hoc be­ neficium concessit. IV. DE COMMISSIONIS MUNERE Art. 21. - § 1. Praeses ceteraque membra Commissionis, de qua in art. 1 § 2, libere a Cardinali Secretario Status ad quinquennium nomi­ nantur. Possunt, tamen, durante munere, libere substitui. § 2. Quae Commissio necessaria documenta et notitias acquirat, ut de omnibus qualitatibus candidati iure requisitis prudenter iudicare possit. § 3. Iudicium, tamen, de idoneitate candidati Commissio in ple­ naria sessione rite convocata secretis suffragiis exprimit. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1633 Art. 22. - Uniuscuiusque sessionis relationem, Cardinali Secreta­ rio Status tradendam, actuarius, a Praeside ex membris nominatus, perscribat, quae suffragiorum numerum pro candidato vel contra vel abstensiones exprimat. Art. 23. - De rebus in Commissione tractatis membra ad secretum adstringuntur. V. DE SANCTIONIBUS Art. 24. - § 1. Si quis Advocatorum normas sui muneris graviter violaverit, praesertim in casibus de quibus in artt. 5 et 6 M.P. Iusti Iudicis, res ad Promotorem Iustitiae Supremi Tribunalis Signaturae Apostolicae deferatur; qui actionem apud idem Tribunal proponat, qua sanctiones ad normam iuris irrogari possunt, haud exclusa ab Albo expunctione. § 2. Quodsi tamen requisita necessaria, de quibus in art. 3 M.P. Iusti Iudicis, postea deficiant et ob alias graves causas ad normam art. 8 M.P. Iusti Iudicis a Cardinali Secretario Status, audita Com­ missione de qua in art. 1 § 2, Advocati a munere removeri possunt. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die vicesima tertia mensis Iulii anno 1990 comprobavit Ordinationem ad exsequendas Litteras Apostolicas motu proprio datas initium ducentes a verbis Iusti Iudi­ cis, earumque promulgationem praecepit. £8 AUGUSTINUS card. CASAROLI a publicis Ecclesiae negotiis APPENDICES I. IUSIURANDUM ADVOCATORUM SANCTAE SEDIS Ego N . N . , Advocatus Sanctae Sedis nominatus et gravium officio­ rum conscius, quae propter concreditum munus iam in mea universa vitae opera mihi persequenda sunt, spondeo, voveo et iuro 1) in communione cum Catholica Ecclesia, in primis autem in Summi Pontificis ac Sedis Apostolicae obsequiis, semper me futurum, sive verbis a me prolatis sive agendi ratione; Acta 1634 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2) Sanctae Sedis iura ubique servare, tueri ac defendere me totis viribus curaturum, summa cum diligentia et fidelitate forensia mea munera omnia expleturum; 3) communem Ecclesiae disciplinam perpetuo ac religiose me secuturum, itemque speciales de meis muneribus leges et ordinationes omnes servaturum et legitima ecclesiasticorum superiorum praecepta. Sic meis me Deus adiuvet et haec sancta Dei evangelia, quae manibus tango. (subsignatio) Ego infrascriptus testor praefatum Dominum Advocatum Sanctae Sedis iusiurandum ut supra in manibus meis praestitisse, hac die (subsignatio) I I . IUSIURANDUM ADVOCATORUM APUD CURIAM ROMANAM Ego N . N . , in Album Advocatorum apud Curiam Romanam admissus, spondeo, voveo et iuro 1) in communione cum Catholica Ecclesia, in primis autem in Summi Pontificis ac Sedis Apostolicae obsequiis, semper me futurum, sive verbis a me prolatis sive agendi ratione; 2) summa cum diligentia et fidelitate forensia mea munera me expleturum ; 3) communem Ecclesiae disciplinam perpetuo ac religiose me secuturum, itemque speciales de meis muneribus leges et ordinationes omnes servaturum et legitima ecclesiasticorum superiorum praecepta. Sic me Deus adiuvet et haec sancta Dei evangelia, quae manibus meis tango. (subsignatio) Ego infrascriptus testor praefatum Dominum, iri Album Advocato­ rum apud Romanam Curiam admissum, manibus meis praestitisse, hac die (subsignatio) iusiurandum ut supra in . . Acta Ioannis Pauli Pp. II 1635 II Secunda Sectio Consilii « di Conciliazione e Arbitrato » in Officio Laboris apud Sedem Apostolicam ad tempus constituitur. U F F I C I O D E L LAVORO D E L L A S E D E APOSTOLICA ULSA Al fine di assicurare un adeguato funzionamento del Collegio di Conciliazione e Arbitrato in rapporto al numero delle controversie di cui è investito, in conformità di quanto è previsto alPArt. 11, comma 3 dello Statuto dell'ULSA, si istituisce una Seconda Sezione del Colle­ gio di Conciliazione e Arbitrato, con durata fino al 31 dicembre 1991. La Sezione è costituita dal Presidente del Collegio designato ai sensi dell'Art. 11, comma 1 dello Statuto e da due dei tre Membri supplenti dello stesso Collegio. In caso di impedimento del Presidente le funzioni di presidenza sono assunte da uno degli altri Membri designati ex Art. 11, I comma. o Per la composizione delle due Sezioni il Presidente del Collegio, con proprie ordinanze, potrà avvalersi sia dei due Membri effettivi sia dei tre Membri supplenti tenendo presente che, per la validità della costituzione del Collegio, ogni Sezione deve sempre essere com­ posta da almeno un Membro effettivo. Dal Vaticano, 18 Novembre 1990. 68 AGOSTINO card. CASAROLI Segretario In Secr. Status tab., n. 265.986/'A. di Stato 1636 Acta ACTA Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM QUEBECEN. DECRETUM Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae a S. Caecilia Romana (in saec.: Dinae Bélanger), Sororis professae Congregationis Religiosarum Iesu et Mariae (1897-1929). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Quebeci in Canadia, die 30 mensis Aprilis anno 1897 nata, Dina Bélanger vitam religiosam quattuor et viginti annorum amplectens nomen accepit Mariam a Sancta Caecilia Romana, quippe quae ab infantia plectocymbalo studuerat, qua in arte peculiares postea fecit progressiones. Sive in saeculo, sive in conventu, hoc eius fuit propositum, ut vehementer assidueque ad Deum contenderet et sitienter expeteret cum Christo pati pro salute proximorum et pro familiae, cuius erat sodalis, aedificatione. Puella, adulescehtula et iuvenis ita ob suam pie­ tatem in honorem fuit, ut ab aequalibus passim « sancta Dina » ap­ pellaretur. Religiosa in Instituto Iesu et Mariae effecta, ad perfectio­ nis christianae culmen velociter ambulavit, emisso quoque voto (( per­ fectissima quaeque » persequendi in cogitationibus, in optatis, in ver­ bis inque actibus omni vitae tempore. Phtisi correpta, mortem obiit die 1 Septembris -anno 1929, alterum et tricesimum aetatis agens an­ num, praeclara sanctitudinis exornata fama. Eam coluisse heroum in modum christianas et religiosas virtutes Summus Pontifex Ioannes Paulus II, servatis ex iure servandis, die 13 mense Maio a. 1989 de­ claravit. Porro, ut ad ulteriora procederetur in casu necesse erat Causae actoribus, uti hodierna exigit lex, Apostolicae Sedi exhibere unum Congregatio de Causis Sanctorum 1637 miraculum divinitus patratum per eiusdem Venerabilis intercessionem. Cui legi obsequentes, iidem actores sanationem, quam miram assere­ bant, nuper ad cognoscendum obtulerunt. Agitur nempe de sanatione Andreae Chiasson, infantis Canadiensis septem mensium qui, invo­ cato caelesti patrocinio Venerabilis Mariae a Sancta Caecilia Romana, edita a medentibus prognosi infausta et quoad valetudinem et quoad vitam, asseritur celerrime perfecteque die 4 Septembris anni 1939 convaluisse a morbo cuius diagnosis sic a medicis est definita : « Idroce­ falo acuto a patogenesi imprecisata insorto nei primi mesi di vita extrauterina ». Iamvero, super asserta mira sanatione est apud Curiam episcopa­ lem Bathurstensem in Canada instructus processus temporis spatio quod decursum est a die 11 mensis Maii anni 1953 ad diem 9 mensis Iunii insequentis anni 1954, excussis 14 testibus de visu, quos inter 3 erant medici a curatione. Cuius inquisitionis iuridica forma et aucto­ ritas agnitae sunt per huius Congregationis de Causis Sanctorum decretum die 14 Martii anni 1987 latum. Postmodum, servato iuris ordine, concinnatum est Summarium, quod vocant, actorum processualium et extraprocessualium, additis duorum medicorum ex ofiicio deputatorum votis, circa praefatam sa­ nationem, illudque commissum est studio et examini Consultae Me­ dicae huius Congregationis. Cuius Consultae sodales, in sessione diei 15 Novembris prioris anni 1989 coadunati, omnibus mature perpen­ sis professi sunt sanationem de qua supra est dictum contigisse prae­ ter naturae vires, idest quoad modum. Quo responso dato, tota quaestio relata est disceptationi theolo­ gicae, et quidem primum, die 23 mensis Martii anni huius vertentis, in Congressu Peculiari Consultorum Theologorum, moderatore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; postea, die 19 men­ sis Iunii eodem anno, in Congregatione Ordinaria Patrum Cardina­ lium et Episcoporum huic Dicasterio praepositorum, in Palatio Vati­ cano coadunata, ponente Em.mo Cardinali Eduardo Gagnon. Et posito utrimque dubio num de miraculo ageretur, omnes, qui aderant, adfirmando responderunt. De omnibus autem hisce rebus certior factus per subscriptum Car­ dinalem Praefectum, Summus Pontifex, vota Congregationis excipiens rataque habens, mandavit ut super relata mira sanatione Decretum rite conscriberetur. 107 - A. A. S. Acta 1638 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Quod cum factum esset, accitis ad Se hodierna die Cardinalibus infrascripto Praefecto necnon supra dicto Causae Ponente meque An­ tistite a Secretis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus intercedente sorore Pater declaravit : Venerabili professa Serva Dei Congregationis de instantánea, perfecta ab « idrocefalo acuto di vita ac a Constare Maria de a religiosarum stabili Sancta Iesu sanatione patogenesi miraculo imprecisata Caecilia et infantis a Deo patrato, Romana, Mariae, Andreae insorto nei videlicet Chiasson primi mesi extrauterina ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc Decretum publici fieret iuris et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 10 mensis Iulii A. D. 1990. L. ANGELUS card. FELICI, Praefectus ©S. © Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis II ROMANA DECRETUM Canonizationis Servae Dei Columbae Ioannae Gabriel, Fundatricis Con­ gregationis Sororum Benedictinarum a Caritate (1858-1926). SUPER DUBIO An constet de virtutibus Deum tum in stitia, Temperantia theologalibus proximum, et necnon Fortitudine Fide, de eisque Spe et cardinalibus adnexis, Caritate cum Prudentia, in gradu in Iu­ he­ roico, in casu et ad effectum de quo agitur. « Benigno Deo servire et apud Eum vivere, cum Eo vivere, vivere pro E o : o, sortem felicem!... Et illuc ire, quo me anima gubernanda vocat, quo consolandum cor, quo corpus dolens deleniendum ! Num­ quam sciet quid sit gratia salutis qui non sit nisus amore. Solus amor non ex vano est operosus : ultroneus scatens, odia restinguit, sensus mollit, affert omnibus pacem; delapsum iterum conectit, contentiones componit, erigit flexum, tuetur, non laedit, et sub eius alis perfu- Congregatio de Causis 1639 Sanctorum gium quisque inveniet nullasque timebit minas. Omnia vincit amor. Ex magno amore exortum opus destrui numquam poterit ». H i s in lineis, a Matre Columba scriptis, religiosa et Instituti So­ rorum Benedictinarum a Caritate Conditrice, flagrans eius adumbratur cupiditas, a primis gradibus vitae religiosae Leopoli factis ad ex­ tremos terrestris vitae dies, qua est Romae defuncta. In « Dominici schola servitii » (Regulae S. Benedicti Prologus), sa­ pientia crevit et gratia, discens oboedientiam voluntati Patris fontem esse pacis et laetitiae; Mariam imaginem esse Ecclesiae et in fide ac caritate spectatissimum exemplar (cf. CONC. OEC. VAT. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 53) ; dolorem, humilitatem, laborem, Dei et fratrum amorem momenta esse necessaria ad ingrediendum regnum caelorum. Haec Serva Dei nuntiavit vita, operibus et scriptis, tan­ tum ostendens fervorem, ut iure in numero haberi possit insigniorum caritatis in pauperes inque aegritudine afflictos apostolorum. In Polonia nata die 3 mensis Maii anno 1858 a Radulfo Gabriel et Agnete Rawski in urbe Stanislaopoli, tunc Austriaco imperio tenta, nunc autem Russico, eodem die quo orta, est baptizata, eique nomina sunt indita Ioanna et Mathildis. Acceptis suo tempore Confirmationis et Eucharistiae sacramentis, ita Dei gratiam in anima sua agere libere sivit, ut non solum exemplum evaserit vitae christianae, verum etiam cupida alias adducendi animas ad Christum, sicut Hebraicae illius amiculae suae animam, pro cuius conversione vel ad monendum pa­ rata erat. Anno 1866 cum parentibus et fratre Stanislao Leopolim migravit, ubi ludum ingenuarum litterarum frequentavit et monia­ les Benedictinas ibi degentes cognovit. Haec cum Sancti Benedicti filiabus consuetudo non modo in Janina (ita familiariter appellabatur) amorem acuit erga Christum, sed eam docuit modo novo, pleno, unico Dei in hominem caritatem rependere, scilicet perpetuo Ei seipsam consecrando. Divinam ergo vo­ cationem animadvertit et magno cum ardore novitiatum iniit apud illas Religiosas, post vestem indutam cum 16 esset annorum (quae res iis temporibus insolita erat) et nomen captum Sororem Columbam. Diplomatibus praedita ludi magistrae et praeceptricis mathematicae, physicorum, chemicae et picturae linearis in ludis ingenuarum litte­ rarum, quae erat adepta omne punctum ferens, est ab Antistitis iussa in institutionem incumbere, in qua eminuit ob peculiares didacticas facultates obque insignem caritatem erga alumnos minus instructor et pauperiores. Professio religiosa, quam, iuxta normas canonicas id 1640 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale temporis fecit 24 annos nata, die Transfigurationis Domini anno 1882, eam in ardenti studio confirmavit progrediendi in religiosa perfec­ tione. Aliquot etiam annos quam optime perrexit suo docendi munere fungi, semper pro alumnorum egenis familiis laborans, ad quas adiu­ vandas a suis coenobii Antistitis cibaria postulabat et vestimenta, Christi caritate flagrans. Virtutes, quas cum simplicitate exercebat et humilitate, sororibus sodalibus admirationem iniecerunt, quae eam esse voluerunt suam moderatricem spiritalem in monasterii summis muneribus, nimirum Priorissae anno 1889, Magistrae novitiarum anno 1894 et tandem Abbatissae anno 1897. H i s in officiis sustinendis dif­ ficilibus quidem et magni oneris Serva Dei ostendit se veram esse suis Sororibus Matrem, omnia consilia capiendo ad illius Communitatis condicionem religiosam et socialem evehendam ; se semper paratam praebendo ad monendum, ad adhortandum, ad incitandum sanctita­ tem versus, aptis modis relaxationi et adsuetudini renitendo in Dei servitio. Vixit effecitque ut viveretur ex liturgia, quae culmen est ad quod actio contendit Ecclesiae et simul fons, ex quo tota vita eius emanat (cf. CONC. OEC. VAT. II, Sacrosanctum Concilium, 10), nihil­ que neglexit, quod Sororum spiritalem gradum meliorem facere posset : ad fervidiorem in dies enim deprecationem eas stimulavit adque ala­ crius sanctiusque virtutum exercitium, itemque, secundum morem pro­ prie benedictinum, ad laborem assiduum, utpote paupertatis humilitatisque significationem manifestam, cuius prima specimen dedit. Ut saepe accidit, tanta acris industria est acerbitatibus perfusa et aegritudinibus ; Deus namque amicorum suorum virtutes experitur molestiis et adversis : non idcirco admiramur, quod etiam Servae Dei pravae interpretationes, adversam, inimici, contemptus non defuerunt ; sed ab omni casu difficili et acerbo victrix abiit, humilitate fulta et oboedientia. Eiusmodi aegrimoniae praeterquam aliunde, etiam e quadam simultate ortae sunt nonnullarum eius monialium contra re­ formationem regularem, quam Serva Dei in monasterio perficere vo­ lebat. H i s omnibus rebus Mater Columba est in tale discrimen adducta, ut impulsa sit ad omnia relinquenda, res et personas, ne umquam Christum relinqueret. Hinc die 21 mensis Aprilis anno 1900 exsul Romam venit, sola, pauper, falso insimulata ! Immensa cum fiducia Deo se permisit : « Iesu mi, tu scis me mul­ tos in animo acúleos habere, sed eos patientem perpeti et etiam ali­ quantulo cum gaudio, cum omnis aculeus sit adorabili sanguine tuo Congregatio de Causis 1641 Sanctorum conspersus. At unum nolo aculeum, unum recuso dolorem • te perdendi dolorem. Dilecte mi Iesu, omnia ego repudio, at te repudiabo numquam ». Romae, Beatae Franciscae Siedliska hospes, unum optabat: quam primum ad suum redire monasterium; sed aequa haec spes a novo Episcopo Leopolitano dispulsa est, qui eam mittere maluit, ad coniecturalia incommoda vitanda, ad monasterium Benedictinarum Subla­ c e n s e m , ut ibi in sua consecratione vivere pergeret. Serva Dei in eo quidem commorata est, ab anno 1902 ad annum 1903, ut annum probaretur; sed experimento peracto, denuo Romam petiit, alia amaritudine affecta, at Providentiae omnino confisa, quae ei, post longam doloris noctem, diluculum praeparabat resurrectionis, operibus über et meritis. Interea sanctas in animas incurrebat, quae multa ei consilia et subsidia dederunt : quod ad hoc spectat, digni qui memorentur sunt Beata Francisca Siedliska, Servus Dei Pyrrhus Soavizzi et aliqui Romanae Curiae Praelati. Ita mira eius de animis deque christiana societatis renovatione cura exitum habuit institutionem Domus-Fami­ liae pro puellis operariis pauperibus, cum opum expers esset, et solum dives maxima fide, quam Dei Providentiae habebat. Omnes eam adiuverunt, cum Pontifices Pius X et Benedictus XV, tum e^ Italiae Reges et Cardinales ac simplices sacerdotes. Plurimae puellae, apud Matrem Columbam deversabantur, quoad corpus et animum sustentatam; quod opus auxilia postulabat perpe­ tua. Eam ob rem cum iuvenibus, quae ei ministras se praebebant in puellis operariis consulendo ab opere vacuis, Auctoritate Ecclesiastica adhortante et approbante, Institutum condidit Sororum Benedicti­ narum a Caritate; quod, ea fortiter ac sapienter regente, pedetemptim crevit seque ad varias extendit Italicas dioeceses et, deinde, etiam ad exteras missiones. Cum fervore, quo eminebat, exinde suam exsequebatur Conditricis operam sedulo et alacriter, semper laeta Iesu in pauperibus ser­ vire et, quantum poterat, Christi bonum odorem diffundere. Romae, sicut antea Leopoli, numquam destitit religiosam contendere perfec­ tionem et impetu constantique cum voluntate labores obiit, quos hoc exigit negotium, et in accepta vocatione manens, gradatim contigit metam. Hac in re vis ei profuit et indolis firmitas, intellegentiae faci­ litas, industrius animus, sed ante omnia magna fides et ardens caritas. 1642 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ne in operibus quidem apostolicis Romanis ei angustiae et diffi­ cultates defuerunt, sed cum sibi conscia esset — uti dicere solebat — « Opera Dei nasci, crescere, florere in Calvaria cruce obumbrante », sincera indefatigataque sedulitate illis se tradidit, simul progressus fa­ ciens in intima cum Deo coniunctione et in sanctitatis via. Semper namque maxime intendit ad id explicandum, quod suas Sorores iuvenesque docebat, quin eas antegrediebatur exemplo, vitam suam con­ donando Deo, Ecclesiae, proximo, praesertim pauperi et indigenti, at potissimum pueris, aegrotis, puellis operariis. Qua re olim suis scripsit filiabus spiritalibus : <( Cor filiae habeatis in Deum, in proximum cor matris, cor iudicis in vos ». Quam animarum curam temperavit cum taciturnitate, contemplatione, Regulae observantia; et quo graviora sollicitioraque erant negotia, eo magis sentiebat sibi esse deprecandum novasque hauriendas vires e coniunctione cum Deo. Semper simplicem et humilem se servavit, ab honoribus et a fluxis rebus alienam, aedificii sui spiritalis fundamentum habens pauper­ tatem, oboedientiam Superioribus, quos semper Dei ducebat vicarios, absolutam et perfectam Providentiae fiduciam, caritatem, omnique tempore paratam (se servavit) ad se devovendam ut Deo gloriam da­ ret tota vita sua. Die 5 mensis Martii anno 1926 Romae Vicariatus eius religiosam Congregationem approbavit, tuncque magna eius laetitia fuit. Sorores suas formabat « ad meditationem adque deprecationem, vitae activae arcte coniunctas », et, vera spiritalis mater, « maxima eas complectebatur benevolentia, etsi ex earum vitiis acerbum capiebat dolorem », cum contra affirmaret « summa se affici laetitia ob earundem in melius mutatos mores ». Ad terminum usque dierum suorum Dei Serva Patris voluntatem et fecit et facere docuit, Christi et Ecclesiae doctrinae obsequens fuit, laeta vitam pro regni Dei amplificatione profundere (( omnibus suis pauperculis sed promptis viribus ». Ultimis annis vitae suae est vale­ tudine minus prospera usa, sed continenter fuit serena, quandoqui­ dem sciebat, uti scripsit, « doloris thesaurum cum amore toleratum finem habiturum et in coronam conversum iri » ; et Sororibus paratis ad suam Domino pro Matris Columbae valetudine offerendam, ma­ terna indulgentia obiciebat : « Imprimis Dominum deprecamini ut bo­ nam mihi mortem concedat ». Et profecto e vita decessit quiete ad solis occasum die 24 mensis Septembris anno 1926, a filiis suis spiritalibus circumfusa et eius sa- Congregatio de Causis Sanctorum 1643 cerdotibus adiutoribus assidentibus, ex quibus Servo Dei Pyrrho Soa­ vizzi et Patre Vincentio Ceresi. Fama sanctitatis, quam viva sibi comparaverat, in eius exsequiis significata est et insequentibus annis diffundi perrexit et confirmari, donec apud Romae Vicariatum Processus Cognitionalis initium fac­ tum est, qui annis actus est 1983-1986. Huius Processus auctoritas a Congregatione pro Causis Sanctorum agnita est die 28 mensis Iunii anno 1986. Die 28 mensis Novembris anno 1989 exitu cum faventi habitus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris, praesidente Patre Caietano Stano, O . F . M . C o n v . , Promotoris Fidei « a d c a s u m » mu­ nere fungente. Etiam Em.mi Cardinales et Episcopi, in Congregatione Ordinaria diei 8 mensis Maii anni 1990, Causae Ponente Em.mo Car­ dinali Eduardo Pironio, agnoverunt Servam Dei heroum in modum virtutes théologales, cardinales et adnexas exercuisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Cardinalem Praefectum accurata fidelique relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei vir­ tutibus Decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierna die Cardina­ libus infrascripto Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit : Constare de vir­ tutibus theologalibus Fide, Spe ximum, necnon Fortitudine, Ioannae eisque Ctabrel, de et cardinalibus adnexis, in Fundatricis Caritate tum Prudentia, gradu in Deum Iustitia, heroico, Congregationis Servae Sororum tum in pro­ Temperantia Dei et Columbae Benedictinarum a Caritate, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum idem Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 10 mensis Iulii A. D. 1990. ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. m s. ¡6B Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis 1644 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III TAURINEN. DECRETUM Canonizationis Ven. Servi Dei Iosephi Allamano, Sacerdotis, Fundatoris Instituti Missionum a Consolata (1851-1926). SUPER DUBIO An et de quo miraculo constet, in casu et ad effectum de quo agitur. Natus die 21 mensis Ianuarii anno 1851 in oppido cui nomen Gastelnuovo d'Asti intra Taurinensis archidioeceseos fines, Iosephus Allamano inde ab infantia ad pietatem christianasque virtutes est educatus, sedula quidem cura piissimae matris, quae s. Iosephi Cafasso soror erat. Elementari curriculo in natali oppido confecto, ad supe­ riora studia peragenda celebre sancti Ioannis Bosco oratorium adivit, cuius spirituali usus est directione. Tot tantisque instructus auxiliis, nihil mirum si Servus Dei vocationem ad sacerdotium expertus sit. Ecclesiasticis studiis laudabiliter peractis, sacerdotio auctus est anno 1873. Cum sacerdotale ministerium aliquamdiu exercuisset in pago Passer ano, moderator spiritualis Seminarii metropolitam Taurinensis est deputatus. Rector deinde nominatus principalis sanctuarii civi­ tatis a Consolata appellati, nulli parcens labori vel expensis, templum reparandum et amplificandum splendideque exornandum curavit at­ que ardenti suo zelo actuosum centrum reddidit Marialis devotionis urbis Taurinensis universaeque Pedemontanae regionis. Regimini po­ stea praepositus ecclesiastici Convictus Taurinensis instituendis iuve­ nibus sacerdotibus, magister quoque praecellens cleri exstitit. Cano­ nicus quoque ecclesiae metropolitanae renuntiatus, monialium regi­ mini addictus aliisque variis gravatus officiis, a caritatis operibus ex­ sequendis atque ab apostolicis laboribus sustinendis, uti sacrae Pae­ nitentiae assiduus optimusque minister, non destitit. Servus Dei insuper duplicem erigendam curavit Sodalitatem mis­ sionalem, virorum nempe et mulierum, sub titulo « Institutum Mis­ sionum a Consolata », cui regimini, quoad vixit, praefuit, totis viri­ bus incumbens ad actuosam utriusque religiosae familiae sodalium formationem. Laboribus fractus potius quam annis, die 16 Februarii anno 1926, Taurini obdormivit in Domino. Eum virtutes heroum in Congregatio de Causis Sanctorum 1645 modum coluisse Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 13 Mensis Maii a. 1989 edixit. Porro, ut Venerabilibus Servis Dei honores legitime decernantur Beatorum Caelitum, vigens ius in Causis Sanctorum requirit unum miraculum eorundem intercessioni tributum riteque ab Apostolica Se­ de agnitum. Hinc seduli Causae actores Venerabilis Iosephi Allamano sanationem quandam, eodem deprecatore a Deo patratam, nuperrime ad cognoscendum exhibuerunt. Asserebant namque dominam Seraphinam Nyambura, civem Kenyatensem in Africa Orientali, quattuor et triginta annos natam, protinus perfecteque mense Septembri anno 1971, precibus ac meritis eiusdem Venerabilis, convaluisse a morbo hepático virali fulminante et in statu veternoso. Super hoc miro eventu processus cognitionalis, quem vocabant, instructus est apud curiam episcopalem Nyeriensem a die 5 Novembris ad diem usque 8 Decembris anni 1975, cuius fides et auctoritas iuri­ dica est agnita per decretum huius Congregationis de Causis Sancto­ rum die 17 mensis Octobris a. 1986 latum. Cuius iuridicae inquisitionis acta et documenta fuere disceptata primum in sessione Consultae Medicae die 25 mensis Octobris a. 1989 coadunata, cuius sodales omnibus mature perpensis, fassi sunt prae­ dictam sanationem contigisse praeter naturae vires eamque expli­ cari non posse per naturae leges. Medicorum autem iudicium secutae sunt binae disceptationes theo­ logorum, et quidem prius, die 2 mensis Februarii anni huius ver­ tentis 1990, in Congressu Peculiari Consultorum theologorum, mode­ ratore Rev.mo Domino Antonio Petti, Fidei Promotore Generali; po­ stea, die 22 mensis Maii eodem anno, in Congregatione Ordinaria ad Vaticanum habita Patrum Cardinalium et Episcoporum Congregationis de Causis Sanctorum praepositorum, ponente Exc.mo ac Rev.mo Do­ mino Paulino Limongi, Archiepiscopo titulari Nicaeno in Haemimonto. Et in bina disceptatione omnes, proposito dubio num de miraculo constaret necne, adfirmantes responderunt. De omnibus hisce rebus certior factus per subscriptum Cardina­ lem Praefectum, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congrega­ tionis de Causis Sanctorum excipiens, ut decretum super eadem mira sanatione conscriberetur praecepit. Quod cum factum esset, accitis ad Se hodierna die infrascripto Cardinali Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a secre­ tis Congregationis ceterisque convocari solitis, eisque astantibus, Bea- Acta 1646 Apostolicae tissimus Pater declaravit : precatore tánea, a Venerabili perfecta morbo ac hepático Servo Sedis Commentarium Officiale Constare de miraculo Dei duratura virali - Iosepho sanatione fulminante et Allamano, a Deo patrato, devidelicet dominae Seraphinae in veternoso. statu de instan­ Nyambura Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in Acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 1 0 mensis Iulii A . D . 1 9 9 0 . ANGELUS card. FELICI, Praefectus L. © S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lunensis, a Secretis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS i CHILAPENSIS DECRETUM de mutatione sedis et nominis dioecesis Cum urbs Chilpancingo, intra fines dioecesis Chilapensis exstans, incolarum frequentia opibusque modo crebra, labentibus annis, felicia susceperit incrementa ac, ad praesens, christifidelium numero, industria, commerciisque floreat, Exc.mus P. D. Iosephus Maria Hernández Gon­ zález, Episcopus memoratae Ecclesiae, maiori animarum spirituali bono apprime studens, ab Apostolica Sede enixe expostulavit ut sedes episcopalis a civitate Chilapensi ad urbem cui nomen Chilpancingo transferatur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Hieronymi Prigione, Archiepiscopi titularis Lauriacensis, in Dicione Mexicana Apostolici Delegati, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice, Ioanne Paulo, divina Providentia P P . II tributa­ rum, oblatis precibus annuendum censuit. Congregatio pro Episcopis 1647 Eadem Congregatio, praesenti Decreto, perinde valituro ac si Apo­ stolicae sub plumbo Litterae datae forent, decernit ut : 1. Sedes episcopalis dioecesis Chilapensis in urbe vulgo Chilpancingo nuncupata statuatur templumque paroeciale ibi exstans Deo in honorem Beatae Mariae Virginis in caelum Assumptae dicatum ad gradum et dignitatem Ecclesiae Cathedralis evehatur eique insignia, privilegia iuraque omnia tribuens quibus ceterae Episcopales Eccle­ siae, ad normam iuris communis, fruuntur et ornantur; 2. Templo vero in civitate Chilapa exstanti Deo in honorem eius­ demque Beatae Mariae Virginis in caelum Assumptae dicato, usque adhuc dignitate Ecclesiae Cathedralis insignito, titulum ac fastigium Concathedralis Ecclesiae tribuantur; 3. Novae constitutae Cathedralis Ecclesiae, cui nomen Curiae « Chilpancingensis », eiusque Praesulis Ordinarii loci titulum ac de­ nominatio (( Chilpancingensis-Chilapensis » sit ; 4. Episcopo Chilpancingensi-Chilapensi residere liceat etiam in urbe Chilapensi prout, suo iudicio, hoc ad maiorem Dei gloriam christifideliumque spiritualem salutem provehendam cesserit. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis memoratum Exc.mum P. D. Hieronymum Prigione deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere impo­ sito ad eandem Congregationem, ubi primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex aedibus Congregationis pro Episcopis, die 20 mensis Octobris anno 1989. @ BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus L. © s. 68 Iustinus Rigali, a Secretis In Congr. pro Episcopis tab., n. 666J86. Acta 1648 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II BELLICENSIS-ARSENSIS DECRETUM De concathedralis erectione Cum intra fines dioecesis Bellicensis urbs extet, vulgo « Bourg-enBresse » nuncupata, opportunitate loci conspicua necnon incolarum numero operumque navitate iure celebrata, in qua et sedes civilium Magistratuum ac publicorum officiorum posita est, Exc.mo P. D. Re­ nato Fourrier, tunc Episcopo Bellicensi, impetrante, a. D. MCMLXXIV sedes episcopalis in eandem urbem translata fuit. His autem diebus, Exc.mus P. D. Vido Bagnard, Episcopus Belli­ censis-Arsensis, ad aptius animarum bono consulendum, ab Aposto­ lica Sede postulavit ut templum in eadem civitate Deo in honorem Beatae Mariae Virginis, sub titulo « Notre-Dame de Bourg », dicatum, ad dignitatem ac fastigium Ecclesiae Concathedralis eveheretur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Laurentii Antonetti, Archiepiscopi tit. Rusellensis atque in Gallia Apostolici Nuntii, catholicae religionis firmitatem, ac incrementum prae oculis habens, oblatis precibus annuendum censuit. Quapropter, vigore specialium facultatem a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia P P . I I , sibi tributarum decernit : 1 - ut, servata dioecesis Bellicensis-Arsensis Cathedrae episco­ palis dignitate, templum illud Deo in honorem Beatae Mariae Virginis sub titulo vulgo (( Notre-Dame de Bourg » dicatum, titulo ac fastigio Ecclesiae Concathedralis decoretur, cum omnibus iuribus, honoribus et privilegiis ac oneribus et obligationibus quae huiusmodi Ecclesiis sunt propria; 2 - ut, in posterum, Exc.mo Episcopo Bellicensi-Àrsensi Conca­ thedrali Ecclesia Beatae Mariae Virginis seu « Notre-Dame de Bourg », de iure uti liceat prout ad maiorem Dei gloriam concreditique gregis spirituale bonum provehendum cesserit. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat Exc.mum P. D. Laurentium Antonetti, Archiepiscopum Rusellensem ac in Gallia Apostolicum Nuntium, necessarias et opportunas ei tribuens faculta­ tes, etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum Congregatio pro Episcopis 1649 in ecclesiastica dignitate constitutum, onere ei imposito ad eandem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Quibus super rebus praesens edit Decretum perinde valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent. Datum Romae, ex aedibus Congregationis pro Episcopis, die 20 mensis Augusti anno 1990. 68 BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus Marcellus Costalunga, Sui)secretarius L O C O rB Sigilli In Congr. pro Episc, tab., n. 556J90. PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. I I , per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet : die 12 Septembris 1990. — Praelaturae Solimöes Superioris Exc.mum P. D. Evangelistam Alcimarem Caldas Magalhäes, hactenus Episco­ pum Carolinensem. die 2k Octobris. — Episcopum Coadiutorem Crucis Altae R. D. Pe­ trum Ercilium Simon, Vicarium generalem Passofundensem. die 13 Novembris. — Praelaturae territoriali Huamaciucanae R. P. Sebastianum Ramis Torrens, e Tertio Ordine Regulari S. Fran­ cisci, Administratorem Apostolicum eiusdem Praelaturae. 1650 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo P a d r e ha ricevuto in Udienza: Giovedì, 2 9 N o v e m b r e 1 9 9 0 , S. E . il Signor BUDIMIR LONCAR, Segretario F e d e r a l e p e r gli Affari E s t e r i della R e p u b b l i c a Socialista F e d e r a t i v a d i J u g o s l a v i a . Giovedì, 29 Novembre 1990, il Santo Padre ha presieduto una riu­ nione dei Capi dei Dicasteri della Curia Romana. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 1 dicembre 1990. S. E. mons. Angelo Sodano, Arcivescovo tit. di Nova di Cesare, Pro-Segretario di Stato. » » » Mons. Jean-Louis Tauran, Arcivescovo tit. el. di Telepte, Segretario della Sezione per i Rapporti con gli Stati. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato : 20 ottobre 26 » » » » » » » 1990. P. Aelred Pereira, S.I., Consultore del Pontificio Con­ siglio per il Dialogo con i non Credenti. » Il Sac. Giuseppe Versaldi, Votante presso il Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica. » Mons. Francesco Salerno; Padre Ignacio Gordon, S.I.; Padre Urbano Navarrete, S.I.; Padre Pietro Tocanel, O.F.M. Conv., Votanti presso il Su­ premo Tribunale della Segnatura Apostolica « in aliud quinquennium ». » I Sacerdoti Marian Rola; José Pinero Carrion; Giam­ paolo Montini; i Padri Giuseppe Di Mat­ tia, O.F.M. Conv. ; Donald Kos, O.F.M. Conv., Referendari presso il Supremo Tribunale del­ la Segnatura Apostolica. » Il Padre Velasio De Paolis, P.S., Referendario presso il Supremo Tribunale della Segnatura Apo­ stolica «in aliud quinquennium». Diarium Romanae Curiae 1651 15 novembre 1990. Il Dott. Italo Santini, Consultore della Prefettura de­ gli Affari Economici della Santa Sede «in aliud quinquennium». 17 » » Le LL. EE. i Signori Cardinali William W. Baum e Achille Silvestrini, Membri della Congrega­ zione delle Cause dei Santi. » » » S. E. mons. Angelo Palmas, Arcivescovo tit. di Vibiana, Membro Soprannumerario della Congre­ gazione delle Cause dei Santi. NECROLOGIO 11 novembre 1990. Mons. Cicerón Tumbocon, Vescovo di Cabanatuan (Fi­ lippine). Mons. Léonce Tchantayan, Vescovo tit. di Sebastopoli 13 di Armenia. Mons. Walenty Wójcik, Vescovo tit. di Baris di Elles­ 22 ponto. Mons. Diego Gutiérrez Pedraza, Vescovo Prelato di Ca23 fayate (Argentina). Mons. Claude Angenor, Vescovo emerito di Les Cayes 25 (Haiti). Card. Wladyslaw Rubin, del titolo « pro hac vice » di 28 Santa Maria in Via Lata. » Mons. Germán Schmitz Sauerborn, Vescovo tit. di Me­ » galopoli di Proconsolare. Card. Octavio Antonio Beras Rojas, del titolo di San 30 » Sisto. Mons. Edward J. Harper, Vescovo emerito di Saint 2 dicembre Thomas (Stati Uniti d'America). Mons. Francisco Ricardo Oves Fernandez, Arcivescovo 4 » emerito di San Cristóbal de la Habana (Cuba). Recens nunt atum est Augustinum Van Aaken, episcopum tit. Achyraënsem, die undecima mensis Augusti huius anni 1990 de vita (decessisse. An. et vol. LXXXII 31 Decembris 1990 (Index generalis) ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE I INDEX GENERALIS ACTORUM (AN. ET VOL. L X X X I I ) I - ACTA SUMMI PONTIFICIS ADHORTATIO APOSTOLICA : 5. EPISTULA APOSTOLICA : 1 4 6 9 . SACRA CONSISTORIA: 3 5 , 3 7 . LITTERAE DECRETALES : 2 1 7 , 6 4 1 , 1 3 6 5 . LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE: 1 5 1 0 . CONSTITUTIONES APOSTOLICAE : 3 9 , 1 2 1 , 221, 222, 537, 539, 644, 753, 754, 849, 933, 935, 937, 938, 1033, 1368, 170, 1371, 1475. LITTERAE APOSTOLICAE: 4 1 , 4 2 , 4 3 , 122, 224, 227, 313, 317, 321, 322, 540, 544, 546, 645, 650, 652, 655, 755, 851, 852, 853, 939, 942, 1372, 1376, 1379, 1381, 1512, 1605, 1608, 1610. EPISTULAE : 4 4 , 5 0 , 6 0 , 4 1 7 , 5 5 6 , 1 5 1 3 . 6 8 6 , 688, 6 9 0 , 696, 6 9 9 , 7 0 1 , 7 5 8 , 771, 766, 7 7 1 , 777, 780, 783, 793, 794, 796, 798, 856, 860, 871, 872, 877, 880, 884, 888, 890, 893, 899, 906, 909, 943, 946, 952, 955, 957, 963, 966, 967, 971, 979, 9 8 1 , 983, 985, 989, 1386, 1390, 1396, 1519, 1522, 1527, 1530, 1533, 1611, 1615. NUNTIUS GRATULATORIUS : 1 5 3 8 . NUNTII TELEVISIFICI : 4 3 1 , 9 9 2 , 1 5 3 9 . NUNTII TELEGRAPHICI : 915, 916. NUNTII SCRIPTO DATI: 8 2 , 1 4 3 , 1 4 7 , 294, 591, 595, 801, 993, 995, 1544. CHIROGRAPHUM : 1 6 1 9 . ITINERA APOSTOLICA: 1 5 7 , 1 6 4 , 1 6 9 , 175, 181, 801, 811, 816, 821, 1401, 1408, 1415, 1421, 1428, 1434, 1440. II - ACTA CONGREGATIONUM DECLARATIO: 3 2 3 . CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI : 3 6 2 , 1550. CONVENTIONES : 1 2 6 , 2 3 0 . HOMILIAE: 2 3 3 , 3 2 6 , 4 2 2 , 5 5 1 , 1382, 1515. 427, ALLOCUTIONES: 6 4 , 6 5 , 7 0 , 7 3 , 129, 131, 136, 141, 238, 240, 260, 264, 268, 271, 276, 280, 291, 332, 339, 343, 346, 349, 356, 557, 560, 567, 5 7 1 , 577, 5 8 8 , 6 5 9 , 6 6 2 , 6 7 0 , 6 7 5 , 677, 108 - A. A. S. 547, 77, 253, 286, 353, 582, 684, CONGREGATIO DE CULTU DIVINO ET D I ­ SCIPLINA SACRAMENTORUM : 4 3 6 , 8 2 6 . CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM : 84, 88, 93, 95, 97, 102, 107, 110, 187, 191, 299, 303, 380. Decreta: 8 4 , 8 8 , 9 3 , 9 5 , 9 7 , 1 0 2 , 107, 110, 187, 191, 299, 303, 380, 1654 Acta Apostolicae 384, 389, 393, 397, 399, 441, 451, 456, 460, 462, 601, 708, 717, 720, 724, 729, 733, 828, 839, 918, 921, 999, 1004, 1010, 1450, 1455, 1457, 1571, 1573, 1580, 1583, 1586, 1636, 1638, Sedis 446, 712, 835, 1012, 1576, 1644. Coetus coram S. P. : 1 1 8 , 4 0 6 , - Commentarium Officiale CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHO­ LICA: 4 0 4 , 6 0 7 . III - ACTA CONSILIORUM PONT. CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS : 8 4 5 . 927. CONGREGATIO PRO EPISCOPIS : Decreta: 1 9 6 , 2 0 2 , 8 4 1 , 1 4 6 0 , 1 5 8 9 , 1590, 1646, 1648. Provisio Ecclesiarum: 1 1 6 , 2 0 3 , IV - ACTA COMMISSIONUM PONT. COMMISSIO 533. « ECCLESIA DEI » : 307, 403, 466, 603, 844, 926, 1017, 1461, 1591, 1649. V - DIARIUM ROMANAE CURIAE CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELI­ ZATIONE : AUDIENTIAE SOLLEMNIORES : 1 1 8 , 2 1 3 , 214, 310, 406, 535, 637, 737, 846, 927, 1021, 1593, 1650. Decreta: 2 0 5 , 2 0 6 , 2 0 7 , 2 0 8 , 2 0 9 , 210. Provisio Ecclesiarum: 2 1 1 , 3 0 8 , 605, 1019. Nominationes: 2 1 2 , 3 0 9 , 6 0 6 , 1020. CONGREGATIO PRO INSTITUTIS VITAE CONSECRATAE ET SOCIETATIBUS VITAE APOSTOLICAE : 4 7 0 . COETUS CARDINALIUM DICASTERIIS CU­ RIAE ROMANAE PRAEPOSITORUM : 1 1 8 , 310, 846, 1650. SECRETARIA STATUS : Nominationes : * Necrologia: 1 2 0 , 2 1 6 , 3 1 2 , 4 1 6 , 536, 640, 752, 848, 928, 1032, 1468, 1604, 1651. * Ad inquirentium commodum, haec ponitur distincta recensio: In In In In In In In In In licae: In In In In In In In In In in In In In In Secretaria Status: 118, 120, 536, 639, 1022, 1462, 1650. Congregatione pro Doctrina Fidei: 119, 311, 408, 928, 1462. Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus: 536. Congregatione de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum: 408. Congregatione de Causis Sanctorum: 215, 216, 310, 639, 1462, 1651. Congregatione pro Episcopis: 118, 312, 407, 639, 1462. Congregatione pro Gentium Evangelizatione: 407, 408, 739, 1462, 1594. Congregatione pro Clericis: 639, 738, 739. Congregatione pro Institutis Vitae Consecratae et Societatibus Vitae Aposto­ 1022. Congregatione de Institutione Catholica: 536, 928. Paenitentiaria A p . : 536. Supremo Tribunali Signaturae Ap. : 1650. Pont. Consilio pro Laicis: 928, 1593, 1594. Pont. Consilio ad Unitatem Christianorum fovendam: 120, 215, 739, 1462. Pont. Consilio pro Familia: 311, 639, 1594. Pont. Consilio de Iustitia et Pace: 310. Pont. Consilio «Cor U n u m » : 119, 536. Pont. Consilio de Spirituali Migrantium atque Itinerantium Cura: Sil­ Pont. Consilio pro Dialogo inter Religiones: 311, 638. Pont. Consilio pro Dialogo cum non Credentibus: 407, 536, 739, 928, 1650. Pont. Consilio de Cultura: 536, 639. Pont. Consilio de Communicationibus Socialibus: 214, 311. Administratione Patrimonii Sedis Ap.: 120, 216, 1594. Index generalis actorum 1655 In Praefectura Rerum Oeconomicarum S. Sedis: 216, 1651. In Collegio Protonotariorum de numero participantium: 846. In Officio de Liturgicis Celebrationibus S. P. : 407. In Pont. Commissione Biblica: 927. In Pont. Consilio Eucharisticis Internationalibus Conventibus provehendis: 214, 215, 639. In Pont. Commissione pro America Latina: 847. In Pont. Commissione de Sacra Archaeologia: 120. In Pont. Consilio de Scientiis Historicis: 119. In Pont. Commissione de patrimonio Artis et Historiae conservando: 312. In Commissione Cardinalitia Vigilantiae Instituti Religionis operibus tutandis: 120. In Civitate Vaticana: 118, 120, 216, 536, 739, 1462, 1594. In Nuntiaturis et Delegationibus Ap. : 118, 214, 406, 535, 638, 737, 738, 846, 927, 1021. In Pont. Academia Ecclesiastica: 216. In Peregrinatione ad Petri Sedem: 536. Protonotarii Ap. supra numerum: 739, Praelati honoris causa: 740, 847, 1022, Cappellani Suae Sanctitatis: 1027, Viri Summo Pontifici astantes: 847, 1594. 1595. 1596. 1598. Ex Ordine Piano: Collare: 408, 1463; Gran Croce: 408, 1463, 1598; Commenda con Placca: 409; Commenda: 409; Cavalierato: 409. Ex Ordine S. Gregorii Magni: Gran Croce: 409, 1463, 1598; Commenda con Placca: 410, 1463, 1598; Placca: 410; Commenda: 410, 1463, 1598; Cavalierato: 413, 1465, 1599. Ex Ordine S. Silvestri Papae: Gran Croce: 744; Commenda con Placca: 744, 1600; Commenda: 745, 1600; Cavalierato: 748, 1601. II INDEX DOCUMENTORUM CHRONOLOGICO ORDINE DIGESTUS I - ACTA IOANNIS PAULI PP. II I - ADHORTATIO APOSTOLICA 1989 Aug. 15 Redemptoris custos. - De persona S. Ioseph et opera in Christi Iesu Ecclesiaeque vita 5 II - EPISTULA APOSTOLICA 1990 Iun. 29 Plurimum significans. - XV elapso saeculo a Gregorio Magno creato Pontifice Romano 1469 III - SACRA CONSISTORIA 1989 Nov. 20 Consistorium secretum: S. P. allocutio Nuntius Ecclesiarum quae iam concreditae sunt . . . . Relatio causarum . . . . . . . Consistorium unicum: Peroratio Causarum Canonizationis 35 36 37 37 IV - LITTERAE DECRETALES 1987 Oct. 18 1989 » » Apr. Nov. Dec. 9 1 10 Praedicatorum Fratrum. - Dominicus Ibáfíez de Erquicia eiusque socii i n Sanctorum album referuntur . . . . 217 «Scimus autem». - Cloelia Barbieri Sancta esse decernitur . 929 Divinus Redemptor. - Gaspar Bertoni Sanctus esse demitur . 1 3 6 5 « Cunctis perspicuum ». - Mucianus M. Viaux Sanctus esse de­ cernitur 641 V - LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE 1989 Iul. 1 1989 Oct. » » » » » » » Nov. 6 Organismo vulgo « Pont. Opera per la preservazione della fede e per la provvista di nuove chiese in Roma » nova deno­ minatio et ordinatio datur 1510 VI - CONSTITUTIONES 23 APOSTOLICAE KUPANGENSIS ET ALIARUM. Quo aptius. - In Indonesia nova pro­ vincia ecclesiastica constituitur Kupangensis REGALITANA. Diligenter iamdiu. - Nova dioecesis Regalitana conditur 121 221 S. PETRI IN LITORE EBURNEO. QUO efficacius. - Nova conditur dioecesis S. Petri in Litore Eburneo NOVOLAREDENSIS. Quo facilius. - Quibusdam ab archidioecesi Monterreyensi et a dioecesi Matamorensi distractis ter­ ritoriis, nova constituitur dioecesis Novolaredensis . . 222 39 Index 1989 » 1990 Dec. 9 » Febr. » Mart. » Apr. » » » » » » » » » Mai. » » » » » » » Aug. » Oct. chronologico ordine digestus 1657 LIBMANANA. Philippinis in Insulis. - Nonnullis disiunctas ter­ ritoriis ab archidioecesi Cacerensi, Praelatura territo­ rialis erigitur Libmanana . . • BALASORENSIS. Opportunum sane. - Praelatura Ap. Balasorensis ad gradum dioecesis evehitur 18 19 documentorum CACERENSIS GRAECORUM MELKITARUM CATHOLICORUM. QUO 537 539 lon­ gius. - Ap. Exarchatus pro Christifidelibus ritus byzantini Graecis Melkitis in Venetiola degentibus constituitur . 26 NDALATANDENSIS. Peculiari quidem. - In Angolae finibus nova erigitur dioecesis Ndalatandensis 2 ABANA. Praeteritis quidem. - Detractis ab Umuahiana dioecesi nonnullis agris, nova conditur sedes Abana 19 SS. INCARNATIONIS. Crevisse iam. - SS. Incarnationis praelatura territorialis ad gradum attollitur dioecesis 23 COLATINENSIS. EX propinquo. - Distractis quibusdam territoriis ab archidioecesi Victoriensi Spiritus Sancti, nova con­ ditur dioecesis Colatinensis 30 QUIBDUANA. Plus triginta septem. - Vicariatus Ap. Quibduanus ad statum dioecesis evehitur » ISTMINANA-TADUANA. Quamvis nonnullis. - Vicariatus AP- Istminaënsis evehitur ad statum dioecesis, quae IstminanaTaduana vocabitur 19 MOMBASAËNSIS. Cum Ecclesia catholica. - Nova provincia eccle­ siastica in Kenia constituitur Mombasaënsis nomine . . » RAISHAHIENSIS. QUO aptius. - In Bangladesa nova conditur dioe­ cesis Raishahiensis nomine 21 KISUMUENSIS. Si quidem secundum. - In Kenia nova constitui­ tur provincia ecclesiastica Kisumuensis . . . . . . » NYERIENSIS. Cum in Keniana natione. - Nova constituitur pro­ vincia ecclesiastica Nyeriensis 15 URBIS ET ORBIS. EX corde Ecclesiae. - De Universitatibus Ca­ tholicis 18 URBIS ET ORBIS. Sacri Canones. - Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium promulgatur 644 753 754 849 1368 933 935 1370 1371 937 938 1475 1033 VII - LITTERAE APOSTOLICAE 1987 Mai. 1 » 1988 Iun. Apr. 14 17 » Sept. 25 » » » Nov. 20 1989 Apr. 23 » » » » » » » » » » » Mai. 2 » Iun. 18 « S i vos manseritis». - Teresiae Benedictae a Cruce (Edith Stein) Beatorum honores decernuntur « Cum Iesus ». - Michaeli Kozal Beatorum honores tribuuntur . « Quae stulta ». - Ioannes Calabria in Beatorum catalogum refertur « Fructus autem ». - Friderico Janssoone Beatorum honores de­ cernuntur « Convocatis autem ». - Iunipero Serra Beatorum honores de­ cernuntur « Venit hora ». - Liberato Weiss, Samueli Marzorati et Michaeli Pio Fasoli Beatorum honores decernuntur « Religiosi omnes ». - Mariae a Iesu Bono Pastore Beatorum honores decernuntur « Quamvis cuilibet ». - Mariae Catharinae a S. Augustino Bea­ torum honores decernuntur « Cui adsimilabimus ». - Mariae Margaritae Caiani Beatorum honores decernuntur «Tradent vos». - Martino a S. Nicolao et Melchiori a S. Augu­ stino Beatorum honores decernuntur « Ut membra ». - Bernardo Rousseau Beatorum honores decer­ nuntur « Non vos me elegistis ». - Antonio Lucci Beatorum honores de­ cernuntur 645 224 1605 122 227 313 650 652 1372 1376 540 655 1658 Acta 1989 Sept. 23 » Oct. 1 » » » » » » » » 10 » » 22 » » 31 » Nov. 9 » » 22 » Dec. 20 1990 Ian. Apostolicae Sedis » Mart. 9 » Apr. 17 » » » Mai. 6 » Iun. 18 » » 19 » Iul. » Aug. 29 12 1 26 27 7 6 » » Apr. Aug. 12 30 Officiale esplorato. - In dioecesi Cerretana-Thelesina-S. Agathae Gothorum templum B.M.V, in caelum Assumptae et S. Phi­ lippi Neri ad basilicae minoris dignitatem evehitur . . « Uti antea ». - Gertrudi Comensoli Beatorum honores decer­ nuntur . . . « Sinite parvulos ». - Laurentio M. a S. Francisco Xaverio bea­ torum honores decernuntur Dominus habitare. - Franciscae Annae a Virgine Perdolente Beatorum honores decernuntur Fidelem populum. - B.M.V, in caelum Assumpta dioecesis Bataënsis Patrona confirmatur Paulus Apostolus. - Iosepho Timotheo Giaccardo Beatorum ho­ nores decernuntur « Presbyteri sive ». - Iosepho Baldo Beatorum honores decer­ nuntur . Inter sacras. - Paroeciale templum Immaculatae Conceptionis B.M.V., quod intra fines archidioecesis Cotonuensis ex­ stat, a d basilicae minoris dignitatem evehitur . . . . Magna sane. - B.M.V. Lauretanae sacrarium, in oppido Forio Isclano locatum, ad basilicae minoris dignitatem evehitur Saeculorum decursu. - Templum cathedrale, S. Stanislao Kostka dicatum idemque in Lodzensi urbe locatum ad basilicae minoris dignitatem evehitur Praeclari illi. - Mediolanense templum Ss. Nerei et Achillei ad basilicae minoris dignitatem evehitur Marialis cultus. - Nativitatis B.M.V, templum in Sideropolitana dioecesi positum ad basilicae minoris dignitatem evehitur Universalis per terras. - In Civitate S. Vincentii et Grenatensium Nuntiatura Ap. conditur « Vestras vos ». - Iacobo Hilario Barbai Cosan Beatorum hono­ res decernuntur . « Exaltavit humiles ». - Cultus liturgicus in honorem B. Ioan­ nis Didaci conceditur Neerlandica clara. - Aedes sacra, S. Liduinae et SS. Rosario B.M.V, dicata eademque in dioecesi Roterodamensi sita, ad basilicae minoris dignitatem evehitur Neminem profecto. - S. Mariae Leucadensis templum Annuntiationi B.M.V, dicatum ad basilicae minoris dignitatem evehitur Imo ex pectore. - Memoriae proditur S. P. Ioannem Paulum PP. II in urbe Monterreyensi imaginem coronavisse Im­ maculatae Conceptionis Mariae, «Virgen Chiquita» ap­ pellatam . . Intra Neosoliensis. - Paroeciale templum Visitationis B.M.V., quod in dioecesi Neosoliensi exstat, ad basilicae minoris dignitatem evehitur VIII Aug. » Sept. Febr. Commentarium Pro 17 1989 » » 1990 - - 41 317 939 1379 43 755 544 43 321 322 546 851 852 1608 853 1381 942 1512 1610 EPISTULAE Poloniae episcopis, de altero mundiali bello saeculi XX . . . 44 L anno elapso ab inito altero magno bello saeculi XX . . . . 50 De Libani civili et politica condicione 60 Strigoniensi archiepiscopo, XV anno recurrente ab obitu I. Card. Mindszenty 556 Presbyteris universis, feria V in Cena Domini 417 R. P. D. Paulo I. Cordes, delegato « i n persona» ad commu­ nitates Novi Catechumenatus 1513 IX - DECLARATIO 1989 Oct. 2 A S . P . e t a b Archiepiscopo Cantuariensi subsignata . . . . 323 Index documentorum chronologico ordine digestus 1659 X - CONVENTIONES 1989 Oct. 23 1990 Ian. 26 Inter Ap. Sedem et Brasiliensem rem publicam de spirituali militum cura Inter sedem Ap. et rem publicam Austriacam 126 230 XI - HOMILIAE 1989 Oct. 1 » » 22 » » » Nov. 31 1 » » 12 » 1990 Dec. Apr. 10 29 » Mai. 20 Ob decretos Nicephoro eiusque sociis, Laurentio Salvi, Gertrudi C. Comensoli et Franciscae A. Cirer Carbonell Beatorum honores Ob decretos Philippo Siphong eiusque sociabus, Timotheo Giac­ cardo et Mariae a Iesu Beatorum honores Ob decretos Iosepho Baldo Beatorum honores Ob decretos Gaspari Bertoni et Riehardo Pampuri Sanctorum honores Ob decretos Agneti de Bohemia et Alberto Chmielowski Sanc­ torum honores . . Ob decretos Muciano M. Viaux Sanctorum honores . . . Ob decretos Cyrillo Bertrando eiusque sociis, Innocentio ab Imm. Concept., Mariae Prat, Iacobo Barbai Cosan et Philippo Rinaldi Beatorum honores Ob decretos Petro G. Frassati Beatorum honores . . . . 233 326 547 422 422 551 1382 1515 XII - ALLOCUTIONES 1989 » » » Iun. » » » 16 19 22 23 » » 24 » » » » Iul. » » » 1 3 7 » » » » Aug. 20 20 » » » » » Sept. » » 28 4 9 11 » » » » » » » » 12 15 21 24 » » » » » » » » 26 29 » 30 » » » » Oct. » » » 3 4 5 » Ad Ad Ad Ad sodales Pont. Consilii pro Familia Nigris Legatum . Litoris Divitis Legatum sodales Consilii ad Synodum generalem pro Africa cele­ brandam Ad Patriarcham Antiochenum Maronitarum et ad quosdam epi­ scopos Ad Graeciae Legatum Ad Pakistaniae episcopos Ad Srilancae episcopos Quibusdam sodalibus Congregationis parvae Missionis ad surdos-mutos Ad Mauricianae Insulae Legatum Apud Compostellana ad iuventam ab omnibus nationibus con­ gregatami Ad quosdam Chiliae episcopos Ad quosdam Indiae episcopos Ad Universitatum catholicarum delegatos Ad quasdam Párvulas Sorores a Iesu, L anno elapso a Fra­ ternitatis constitutione Ad quosdam Indiae episcopos Ad Lesothi episcopos Ad Venetiolae episcopos Pisae, in aedibus Universitatis, ad academicas auctoritates, docentes et alumnos Ad capitulares Ord. Fratrum S. Augustini . Ad capitulares Ord. Carmelitarum Discalceatorum Ad quosdam Peruviae episcopos In templo Ss. Andreae et Gregorii in Urbe, adstante Cantuariensi archiepiscopo . . Ad Americae Sept. Foed. Civitatum Legatum In foro S. Petri habita, ad pacem in Libano fovendam . . . Ad Poloniae Legatum Ad episcopos Ucrainos in Synodo congregatos 65 64 70 73 77 129 131 136 141 238 240 253 260 264 268 271 276 280 286 291 557 332 339 343 758 346 349 Acta 1660 1989 Oct. 19 » » » » » » 21 26 » » » » » » Nov. 27 28 3 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Dec. 11 14 15 16 23 » 24 27 30 » 1 » » » » » » » » 4 » 7 14 » » » » 15 16 » » » » 18 22 1990 » » » » » » » » » » » » » Ian. » » » » » » » » » » » Febr. » 4 5 11 12 » 13 18 » 19 » 20 22 5 9 » » » » » » » » » » » » » » » » » Mart. » » » » 10 15 17 23 24 26 2 5 is 16 19 Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ad eos qui generali capitulo Congr. Missionariorum Pret.mi Sanguinis interfuerunt Ad Paraquariae episcopos Ad Uruquariae episcopos Ad sodales Pont. Consilii de spirituali migrantium atque itine­ rantium cura Ad Aequatoriae episcopos Tarenti, in Italia, ad opifices Ad eas quae generali capitulo Pauperum Sororum a D. N. Colociensium interfuerunt Capitularibus III Ord. Saecularis S. Francisci Ad Germaniae Occid. episcopos Quibusdam medicis peritis morbi AIDS Ad eos qui XXV coetui generali organismi FAO interfuerunt . Ad Canadae Legatum Ad quosdam Argentinae episcopos Capitularibus Soc. Apostolatus Catholici Ad Iugoslaviae Legatum Ad Argentinae Legatum Ad quosdam Colombiae episcopos Ad Supremi Consilii Foederatarum Civitatum Socialisticarum Sovieticarum Praesidem Ad Algeriae Legatum Ad quosdam Colombiae episcopos Sodalibus Pont. Commissionis pro America Latina . . . . Ad eos qui conventui de puncto temporis quo mors hominum evenit recognoscendo interfuerunt Ad quosdam Colombiae episcopos Ad quosdam iuris peritos, de matrimonio et cohabitatione more uxorio in iure non aequiparandis Ad Melitae Praesidem Ad cardinales, praesules, praelatos familiae D. Papae Ro­ manaeque Curiae, imminente Nativitatis D.N.I.C, festi­ vitate Ad Maliae Legatum Ad Tzadiae Legatum Ad Indiae Legatum Ad Tanzaniae Legatum Ad sodales Pont. Consilii de Cultura Ad Nationum Legatos Ad Guineae Legatum Ad Rotae Romanae auditores Ad Zambiae Legatum A d redactores ephemeridis « L a Civiltà Cattolica» . . . . Ad Urbis Magistrum Ad Hiberniae Legatum Ad regionis Latii administratores Ad sodales Pont. Consilii de Apostolatu pro valetudinis Administris Ad quosdam Brasiliae episcopos Ad Secretariam generalem Synodi episcoporum Ad quosdam Brasiliae episcopos Ad Boliviae Legatum Ad quosdam Brasiliae episcopos Ad Romanae provinciae administratores Ad Ruandae Legatum . . Ad Iaponiae episcopos Ad sodales Pont. Consilii de Communicationibus Socialibus . Ad Tunesiae Legatum Eporediae, in Italia, die festo S. Ioseph 353 356 560 567 571 577 582 659 585 662 670 675 677 684 686 688 690 696 699 701 761 766 771 777 780 783 793 794 796 798 856 860 871 872 877 880 884 888 890 893 899 906 909 943 946 952 955957 963 966 967 Index 1990 » » » » » » » Mart. » » » » » Apr. » 20 23 29 30 31 » 2 22 » » » » » » » » » » » Mai. » » » » 24 26 27 1 4 5 17 » documentorum chronologico ordine digestus 1661 Ad quosdam Brasiliae episcopos . . Ad Cypri Legatum Capitularibus Congr. Fratrum Christianorum Ad Coreae Legatum . . . Ad iuventam « Foeolarinam » Ad paenitentiarios basilicarum Urbis Ad Brasiliae Legatum Veleradii, in Moravia, ad Christifideles Bohemos, Moravos, Slovachos finitimosque Ad quosdam Philippinarum Insularum episcopos Sodalibus Pont¡ Consilii pro dialogo inter Religiones . . . Ad Lusitaniae Praesidem Capitularibus Soc. S. Francisci Salesii Sodalibus Pont. Operum Missionalium Ad Antillarum Insularum episcopos Sodalibus Pont. Consilii pro Familia Ad Italiae episcopos 971 979 981 983 985 989 1386 1390 1396 1519 1522 1527 1530 1533 1611 1615 XIII - NUNTIUS GRATULATORIUS 1990 Iuli. 7 Em.mo P. D. Eduardo S. R. E. Card. Gagnon XIV - NUNTII 1989 1990 » Dec. Apr. » 25 13 15 Die Nativitatis D.N.I.C Feria V I I n Passione Die Paschatis XV - NUNTII 1990 » Apr. » 12 14 1538 TELEVISIFICI 431 992 1539 Domini TELEGRAPHICI B.mo D. Patriarchae Antiocheno Maronitarum Ad Lituaniae episcopos 915 916 XVI - NUNTII SCRIPTO DATI 1989 » » » » » » Iul. Sept. » » Oct. Dec. » 4 7 8 10 4 8 12 1 9 9 0 Mart. » » » Iun. 3 12 3 Benguelensi episcopo, ob I Eucharisticum conventum . . . 1 4 3 Universis Muslimis, de populo Libani 82 Tempore Quadragesimae ad auxilium profugis praestandum . 8 0 1 Ob diem Migrantibus dicatum 294 Ob diem ad vocationes ecclesiasticas et religiosas dicatum . 591 Ob diem paci fovendae dicatum 147 Sanctimonialibus Americae Latinae, V volvente saeculo ab Evangelio ibi nuntiato 595 Secretario generali organismi ONU 993 L anno expleto ab obitu B. Aloisii Orione 995 Ob diem Missionibus dicatum 1544 XVII - CHIROGRAPHUM 1990 Mart. 1 Nova ordinatio datur organismo «Istituto per le Opere di Religione » 1619 XVIII - ITINERA APOSTOLICA EX HABITIS DUM S U M M U S PONTIFEX S E U L U M ET INSULAS IAVAM, TIMOKIAM, SUMATKAM AO MAURICIANAM PERAGRAT DELECTAE ALLOCUTIONES 1989 Oct. 8 » » 10 Seuli, exeunte XLIV Eucharistico conventu Iogiacartae, Christifidelibus ab omnibus nationibus 157 164 1662 1989 » » Acta Oct. » » 12 13 14 Apostolicae Sedis ex HABITIS AFRICAE DUM » Febr. 26 28 29 E X HABITIS D U M S U M M U S DELECTAE Mai. 6 » » 7 » » » » 8 9 » » » » » » 10 11 12 Officiale 169 175 181 PONTIFEX PERAGRAT ALLOCUTIONES Praiae, in Fortunatis Insulis, Christifidelibus Bamaci, in Malia, Christifidelibus Uagadugi, in aedibus Consilii CEAO nuncupati, ad civiles auctoritates . Nediamenae, in Tzadia, ad nationum legatos in aedibus orga­ nismi CEFOD nuncupati 1 1990 SUMMUS OCCIDENTALIS REGIONES DELECTAE Ian. » » Commentarium Dilii, infra Missam Iacartae, Indonesiae episcopis In Ludoviciano Portu, Christifidelibus QUASDAM 1990 » » - PONTIFEX M E X I C U M 804 811 816 821 PERAGRAT ALLOCUTIONES Mexicopoli, ob decretos nonnullis Servis Dei Beatorum ho­ nores 1401 Vera Cruce, V exeunte saeculo ab Evangelio in Mexico nuntiato 1408 Ioannopoli a Lacubus, ad iuventam 1415 Durangi, ad moderatores machinariarum bonis gignendis so­ cietatum 1421 Chihuahuae, ad coniuges Christianos 1428 Tuxtlae, ad autochthones vulgo Trotzil et Zoque cognominatos 1434 Mexicopoli, ad episcopos 1440 XIX - SECRETARIA STATUS 1990 » Mart. Iul. 22 23 » » Oct. Nov. 2 18 Nova Vicariatus Urbis administratio constituitur . . . . Ordinatio ad exsequendas Litt. Ap. motu proprio datas « Iusti Iudicis » Articulo XI Statuti Officii Laboris apud Sedem Ap. addenda Altera sectio Consilii «di Conciliazione e Arbitrato» in Offi­ cio Laboris apud Sedem Ap. ad tempus constituitur . 1548 1630 998 1635 II - ACTA CONGREGATIONUM I - CONGREGATIO PRO DOCTRINA F I D E I 1989 Oct. 15 1990 Mai. 24 Epistula ad totius Catholicae Ecclesiae episcopos: busdam rationibus Christianae meditationis Instructio de ecclesiali theologi vocatione de qui­ . 362 1550 Decretum quo editio altera Pontificalis Romani de ritu ordi­ nationis episcopi, presbyterorum et diaconorum pro­ mulgatur Decretum de titulo Basilicae Minoris 826 436 ; II - CONGREGATIO DE CULTU DIVINO ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM 1989 Iun. 29 » Nov. 9 Index documentorum chronologico ordine digestus 1663 III - CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM 1989 » » » » » » » » » » » » » » » » » » Mai. 13 BARCINONEN, SEU VICEN. - De heroicis virtutibus S. D. Iacobi Clotet Sept. 7 ANTIOCHENA MARONITARUM. - De heroicis virtutibus S. D. Nimatullacii Al-Hardini (Iosephi Kassab) » » MASSILIEN, SEU MECHLINIEN. - De miraculo in causa canoni­ zationis Ven. Mariae a Iesu (M. Deluil-Martiny) . . . » » NAMURCEN. - De miraculo in causa canonizationis B. Fr. Muciani M. (Aloisii I. Viaux) » » O VETEN. - De martyrio S. D. Cyrilli Bertrandi et septem so­ ciorum, necnon Innocentii ab Imm. Concept. Canoura Arnau » » PITILIANEN.-SOANEN.-URBETELLIEN. - De heroicis virtutibus S. D. Nazareni a Maria Imm. Santolini . » » TARRACONEN. - De heroicis virtutibus S. D. Philumenae a S. Coloma » » VICTORIEN. VENETORUM. - De heroicis virtutibus S. D. Claudii (Richardi) Granzotto » » ANGELORUM. - De heroicis virtutibus S. D. Iosephi M. De Yermo y Parres » » DERTHONEN. - De heroicis virtutibus S. D. Caroli Sterpi . . . » » ABULEN. - De heroicis virtutibus S. D. Balbini a Carmelo (Ildefonsi T. Sánchez Mayorga) » » FLAVIOBRIGEN. - De heroicis virtutibus S. D. Mariae a Corde Iesu (Iosephae Sancho de Guerra) » » PALENTINA. - De heroicis virtutibus S. D. Raphaelis Arnáiz Barón Dec. 2i AQUIPENDIENSIS ET CURIEN. - De heroicis virtutibus S. D. Iacobi a S. Aloisio (I. Gianel) . » » BARCINONEN. - De martyrio S. D. Mariae a Mercede Prat y Prat » » BURDIGALEN. - De heroicis virtutibus S. D. Mariae Teresiae C. de Lamourous . » » CONSTANTIEN. ET ABRINCEN. - De miraculo in causa canoniza­ tionis Ven. Marthae Le Boutellier » » IANUEN. - De heroicis virtutibus S. D. Augustini Roscelli . » » MESSANEN. - De heroicis virtutibus S. D. Hannibalis M. Di Francia » » » MIRANDEN. SEU BRIGANTIEN. - De heroicis virtutibus S. D . Ca- » » » PAMPILONEN. SETJ HISPALEN. - De heroicis virtutibus S. D . Ste­ » » » » » » » » » » 1990 » Mart. » 3 » » » » » » » » » » » » » » » simìri a S. Ioseph Wyszynski , phani Adoáin (Petri F. Marcuello) TARRACONEN. - De martyrio S. D. Iacobi Hilarii (Emmanuelis Barbai Cosan) TAURINEN. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Petri G. Frassati ZAMOREN. IN MEXICO. - De heroicis virtutibus S. D. Leonardi Castellanos ROTTENBURGEN. - De heroicis virtutibus S. D. Philippi Jeningen MOLINEN. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Ludovicae T. de Montaignac de Chauvance ALBAE POMPÉIEN. - De heroicis virtutibus S. D. Andreae M. Borello ANNECIEN. SEU NICEN. - De heroicis virtutibus S. D. Annae de Guigné • CREMONEN. - De heroicis virtutibus S. D. Francisci Spinelli . DERTOSEN. - De heroicis virtutibus S. D. Saturninae Jassá y Fontcuberta PARISIEN. - De heroicis virtutibus S. D. Fr. Exsuperiani (Ha­ driani I. F. Mas) 84 88 93 95 97 102 107 110 187 191 299 303 380 384 389 393 397 399 441 446 451 456 460 462 708 601 712 717 720 724 729 Acta 1664 1990 Mai. 3 » » » » » » » » » Apr. » 9 » » » » » » » » » » » 26 Iul. 10 » » » » » » » » » » » » » » » » Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale TATTRINEN. - De heroicis virtutibus S. D. Fr. Theodoreti (Ioannis Garberoglio) RHEGINEN.-BOVEN. - De heroicis virtutibus S. D. Caietani Catanoso S. ROSAE DE Osos. - De heroicis virtutibus S. D. Mariani a Iesu Euse Hoyos TAUEINEN. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Phi­ lippi Rinaldi TLAXCALEN. - De martyrio S. D. Christophori, Antonii et Ioan­ nis, adolescentium Tlaxcalensium VEBONEN. - De heroicis virtutibus S. D. Petri Leonardi . . ANGELORUM. - De heroicis virtutibus S. D. Raymundi Ibarra y González D u B L i N E N . - D e heroicis virtutibus S . D . Catharinae McAuley MARIANOPOLITANA. - De miraculo in causa canonizationis B. M. Margaritae Dufrost de Lajemmerais d'Youville . . . ROMANA. - De heroicis virtutibus S. D. Antonii V. Gallo . . ROMANA ET MATRITEN. - De heroicis virtutibus S. D. Iosephi M. Escrivá de Balaguer SYBAOUSANA SEU RAGUSIEN. - De miraculo in causa canoniza­ tionis Ven. Mariae a S. Corde Iesu (M. Schininà) . . . ANGELORUM. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Io­ sephi M. De Yermo y Parres BRIXIEN. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Annuntiatae Cocchetti CRACOVIEN. - De miraculo in causa canonizationis B. Raphaelis a S. Ioseph (Iosephi Kalinowski) LAUSANNEN.-GENEVEN.-FRIBURGEN. - De heroicis virtutibus S. D. Margaritae Bays LUCIONEN. - De heroicis virtutibus S. D. M. Ludovìcae a Iesu (M. L. Trichet) PATAVINA. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Elisa­ beth Vendramini PREMISLIEN. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Iose­ phi S. Pelczar QUEBECEN. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Mariae a S. Caecilia Romana (Dinae Bélanger) ROMANA. - De heroicis virtutibus S. D. Columbae I. Gabriel . TAURINEN. - De miraculo in causa canonizationis Ven. Iosephi Allamano 733 828 835 838 918 921 999 1004 1010 1012 1450 1455 1457 1571 1573 1576 1580 1583 1586 1636 1638 1644 IV - CONGREGATIO PRO EPISCOPIS 1989 Sept. 16 » » Oct. Nov. 20 18 1990 » » » Ian. Apr. Mai. 13 27 15 » » Aug. 17 29 IANUENSIS-BOBIENSIS ET PLACENTINAE. - D e finium et nominum 196 1646 CATACENSIS-SQUILLACENSIS, LOCRENSIS-HIERACENSIS ET ALIARUM. - BOTUCATUENSIS ET PIRACICABENSIS. - De mutatione finium S. LUDOVICI DE MONTE BELOS. - De nominis mutatione . ILHEOSENSIS ET IEQUIEANAE. - De mutatione finium . . BELLICENSIS-ARSENSIS. - D e concathedralis erectione . . . . . . . . . . 841 202 1460 1589 1590 1648 V - CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE 1989 » » » Oct. » » » 28 » » » MAIUNGAËNSIS. - De nominis mutatione TANANARIVENSIS. - De nominis mutatione Tu LEARENSIS . De nominis DE DIEGO SUAREZ. - De nominis mutatione mutatione 205 206 207 208 Index documentorum chronologico ordine digestus 1665 1989 Nov. 18 AFRICAE CENTBALIS REGIONIS. - Coetus Episcopalis Conferentia­ » » 23 ARCIS DELPHINI. - De nominis mutatione rum Africae Centralis Regionis ad experimentum erigitur 209 210 VI - CONGREGATIO PRO INSTITUTIS VITAE CONSECRATAE ET SOCIETATIBUS VITAE APOSTOLICAE 1990 Febr. 2 Normae directivae de institutione in religiosis institutis . . 470 Instructio de Patrum Ecclesiae studio in sacerdotali insti­ tutione Athenaeum Romanum S. Crucis erigitur 607 404 VII - CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA 1989 Nov. 10 1990 Ian. 9 III - ACTA CONSILIORUM PONT. CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS 1990 Iun. 28 INTERPRETANDIS Responsio ad propositum dubium 845 IV - ACTA COMMISSIONUM PONT. COMMISSIO «ECCLESIA D E I » 1988 Oct. 18 Rescriptum ex Audientia SS.mi, quo Card. Praesidi Pont. Commiss. « Ecclesia Dei » speciales tribuuntur facultates 533 III INDICES NOMINUM I • INDEX NOMINUM PERSONARUM (OMITTUNTUR NOMINA ACTIBUS SUBSCRIPTA) (CUM PARVA CRUX F ADEST, DE NUNTIO MORTIS AGITUR) A f Aaken A. van, 1651 Abbiezzi D., 1603. Abella y Asegurado A., 1026. f Ablewicz J., 416. Abou Sbea S., 750. Abris M. Z., 1025 Acerbi A., 535. Acharuparambil B. I., 212. Acharuparambil D., 638. Achutegui P., 738. Adam J., 1025. Adams E. R., 310. Adams O. E., 741. Adanti A., 415. Adebisi Olukoya A., 746. Adeleji Adekoya L., 746. Adeleke A., 1467. Adeniyi J., 1029. Adesina L., 1029. Adewale Adegbasan P., 750. Adimou C, 44 Adorni Braccesi A., 1600. Agboyibor Y., 310. Agnes A., 1463. Agnes de Bohemia (S.), 427. f Agresti G., 1468. Agustoni G., 1594. Ahern J. B., 847. Ahmad A. M., 794 Ahrens T., 1029. Aiti Waru Leru'a A., 308. Ajibola K., 1602. Akis Papageorgiou M., 129. Al-Faisal S., 737. Alazard J., 1595. Alba J., 1597. Alba Maclas M. H. de, 1458. Alberola C, 415. Albers H., 748. Alberti O. P., 306, 834,1585. Albertus (Adamus) Chmielowski (S.), 427. Alcalá A., 119. Alfieri R., 1027. Alfieri R., 747. Alfonsi A., 1027. Alibrandi G., 536. Alishofsky N., 1022. Aliu P. O., 1603. Ali vernini N., 416. Allam-Mi Ahwad, 213. Allamano Iosephus (Ven.), 1644. Ailes J. H., 750. Almoneda B., 203. Alonso Andrés Vincentius (Ven.): v. Beniaminus I. frater. Althaus H., 748. Alvarez Arango J. E., 1595. Alzate López C. E., 1029. Amadei R., 604. Amado J., 1595. Amaducci A., 1592. Amândio J. T., 214. Amari I., 545, 1607. Ambrogio V., 1030. Ambroise Y., 119. Ambrozic A. M., 739. Amico R. S., 743. Amigo Vallejo C, 847. Amodio P. A., 411. Amos J. R., 741. f Andrade e Silva F. de, 120. Andreotti G., 1604. Anedda L., 747. Ang R., 751. Angelella G., 1600. Angeletti A. M., 1468. Angelini E., 1600. Angelini M., 749. Angelo H. C, 1592. f Angenor C, 1651. t Angerhausen J., 1032. Angioni P., 1599. Anicetus A., frater (Ven.): v. Cyrillus B. Anisich J., 739. An tali J., 1021. Antognoli L., 745. Anton A., 413. Antoncic J. J., 741. Antonelli C. A., 750. Antonietti F., 752, 1602. Antonini B., 1597. Antonius González (S.): v. Dominicus Ibáñez de Erquicia. Antwerpen R., 1602. Anzalone L., 752. Anzuini N., 748. Aondo-Akaa P., 928. Aránzazu Aguado, 1593. Arap Bullut S. R., 409. Arap Korir C, 606. Arbola G., 928. Arcand T. L, 675. Arcángel Culotta .S., 1029. Archibong Etokudoh C, 211. Arcilla Chirinos L. M., 1029. Arella G. J., 1024. Arellano P., 203. Aremu A. A., 1467. Arens A., 751. Arguello K., 1593. Arias Calderón R., 846. Ariel RusLßol Sallúa G., 1600. Arinze F., Card., 214, 1462. Armbrewster D. L., 743. Armellin L., 745. Arnáiz Barón Raphaël (Ven.), 380. Arns P. E., Card., 408. Aronowicz M., 740. Index Arregui Yarza A., 204. Arrighi J. F., 639. Aschi A., 413. Asnaghi G., 1601. Asta S. 536. Astori C, 746. Astuto F. G., 1464. Asurmendi Aramendia M. I., 1018. Atallah E., 1464. Aubert René de, 748. Aubert Roger, 119. Aubry G., 312, 543. Audenaerde J. H. M., 751. Augustine R. J., 741. Augustus A.,frater (Ven.): v. Cyrillus B. Aumann J., 738. Aureli V., 752. Avvantaggiato R., 1597. Ayechu B., 407. Ayo Okodua B., 1029. B Babbi B., 1467. Baccelli L., 411. Badia U., 750. Badini G., 738. Baedorf M., 1595. Bär P., 1381. Bafanelli L., 1464. Bagnard V., 1648. Balatan G. E., 1597. Baláz R., 308, 1610. Balbinus a Carmelo (Ildefonsus T. Sánchez Ma­ yorga) (Ven.), 299. Balcerowicz L., 1593. Baldacci G., 1599. Baldassi A., 749. Baldo Iosephus (B.), 544, 547. Balduini G., 413. Baldwin E. J., 1026. Baldwin L. J., 1466. Balint L., 468. Balla E., 413. Bailadares F., 748. Ballester Torres P. J., 739. Ballestrem G. V. von, 748. Ballin H., 637. Balloni G., 416. Balocco A., 738. Balthazar N. G., 743. Bamidele Abiodun Obilana A., 1464. Banawiratma J. B., 638. Bandiho P., 1025. Bane T. R., 1022. nominum personarum 1667 Bani G., 745. Banks R. J., 1591. Bañuelas A., 1027. Barachini E., 1600. Barani G., 414. Barani T., 749. Barbadori N., 1031. Barbagallo N., 1600. Barbai Cosan Emmanuel (Ven.): v. Iacobus Hi­ larius, frater. Barbero J., 1467. Barbero-Braga Pinheiro A., 409. Barbi C. A., 750. Bardelli C, 1603. Barnett R. H., 1465. Barra V., 415. Barrantes Urefía H., 1597. Barreto Vargas R., 1024. Barry P., 312. Barry P. J., 847. Barry W., 847. Bartoszewicz P., 1031. Barugahare J., 1024. Basave Fernandez del Val­ le A., 928. Basil de Lastic A., 928. Bass R. E., 1026. Bassan G., 1031. Bassine J., 748. Bataclan A., 467, 1026. Batistela F., 603, 1017. Batlori M., 119. Battelli G., 119. Battista A., 411. Baukneth A., 1598. Baum W. W., Card., 535, 1462, 1651. f Bauman Hacker H., 1604. Bauson V., 1597. Bava M. C, 1031. Bay C , 1599. Bay L., 1603. Bayer lein W., 744. f Bayet C, 928. Bayona R. D., 1597. Bays Margarita (Ven.), 1576. Bazergui E., 1464. Bea F., 1601. Becchetti B., 746. Becchetti L., 409. Becker K., 408. Becnel T. B., 1022, Bedeschi M., 928. Bédikian P., 1464. Bednartz A. C, 1028. Beek T. H. van, 750. Beguigné P., 415. Behan P. A., 1028. Bélanger Dina (Ven.): v. Maria a 8. Caecilia Ro­ mana. Belcaro G., 415. Belchior-Pontes M. di Lour­ des, 536. Belladonna G., 414. Bellini C, 412. Bellosono A., 751. Bellotti T., 747. Bellucci V., 415. Belluomini R. J., 1027. Benácek J., 928. Benbury Lockett T., 1466. Bendiscioli M., 411. Benedetti S., 747. Benedictus a Iesu, frater (Ven.): v. Cyrillus B. Benghezal A., 118, 699. Beniaminus I., frater (Ven.): v. Cyrillus B. Benitez Avalos P. L, 202. Benito y Galindo S., 1026. Benson T., 1466. Berardo A., 747. f Beras Rojas O. A., Card., 1651. Beretta E., 1596. Bergamini Mazzoni G., 1599. Berger R., 1599. Bergeretti A. L., 749. Berghaus G., 1025. Bergin J. D., 1598. Bergmann-Pohl S., 927. Berloco G., 406, 535. Bernabé Cano Claudius (Ven.): v. Victorianus P., frater. Bernal Supelano R. A., 469. Bernardi F., 1602. Bernardin I., Card., 739. Bernasconi L., 1603. Bernini C, 745. Bertagna B., 536. Bertazzoni R., 747. Bertholon J., 414. Bertie A., 927. Bertin G., 606. Bertini F., 1603. Bertini G., 750. Bertini I., 752. Bertone T., 119, 407. Bertoult F. J. M. de, 1467. Bertuletti A., 1030. Berty Fernandez Y., 1601. Beshara R. N., 1027. Betancur B., 310. Betancourt E. A., 1465. s 1668 Acta Apostolicae Betancourt Lozano J., 1595. Bethune P. F. de, 638. Betti S., 745. Bettoni Z., 1025. Beugniez L., 411. Beuzeville Ferro A., 1018. Beyene T., 312. Beyer J. B., 738. Bezaza J. E., 409. Bhatt D., 638. Bialek J. L., 743. Biamonti E., 411. Bianchi A., 1601. Bible Schulte F., 604. Bignami E., 412. Bigonzi L., 1604. Bilinski B., 1026. Bilotta A., 1603. Bincoletto D., 746. Birou A., 1593. Bischops M., 1604. Bisimwa E., 928. Bisser A., 752. Bissinger F., 749. Bitanga F. A., 1023. Bjorck A., 1593. Black G., 1600. Blair L. P., 1031. Blaire S. E., 467. Blet P., 119. Blöckl E., 1025. Blujaki A., 312. Bo C , 1020. Boccardì L., 1030. Bocchino M., 1601. Boccio O. P., 1024. Boer T., 747. Boesschoten O. M. van, 749. Bogliolo L., 639. Boitani E., 739. Boncompagni-Ludovisi P. F., 410. Bonet Alcón J., 1029. Bonet J., 928. Bonfanti F., 1602. Bonicelli G., 738. Bonino Bonino L, 466. Bontinck F., 119. Bony O. A. de, 1029. Borchert E., 1024. Borchi J., 1463. Borelli J., 638. Borello Andrea M. (Ven.), 712. Borgani P., 750. Borgia C. D., 411. Borgomeo P., 311. Borini A., 751. Boros A., 468. Sedis - Commentarium Borrmans M., 638. Borsuk A. J., 1027. Bosca G., 1601. Both A. I., 1018. Bottino D. J., 1028. Bouchaud C, 738. Boudreault G., 536. Bourgeois J. E., 1022, Bouvier M., 1025. Bove O., 216. Bove M., 1600. Bovenzi T., 1604. Bowen W. M., 1465. Boyce P., 639. Boyd J. J., 848. Boyer L. J., 742. Boyle L., 312. Braddley G., 751. Brandi O., 1464. Brandley Donaghey J., 1465. Brannigan P., 1466. Branthomme H., 1025. Braunbeck E., 1593. Breccia Fratadocchi I., 1601. Brennan L. C, 928. Brennum H., 1600. Brent J. W., 1467. Breuning W., 1595. Bricker J. F., 1466. Briend J., 927. Britt K. M., 1026. Bri vio E., 410. Brizio G., 746. Broadbent J. V., 1595. Brocchieri A., 746. Brockhaus E. F., 1022. Broggini R., 410. Brom R., 1028. Brovero G., 750. Brucato R. A., 848. Brughera M., 1601. Brugnetti G., 414. Brunelli T., 415. Brünett A. J., 1026. Bruno C, 119. Bruno L. J., 1465. Brunod E., 1596. Brzoska E., 739. Buchta K., 1029. Buck K. W., 745. f Bufano R., 1604. •j Buitrago Trujillo S. S., 640. Bukovski I., 1018, 1021. Bulber F. G., 1467. Bulzoni F., 746. Bumstead J. J., 741. Buongervino R. P., 1028. Officiale Burger M., 1024. Burghignoli L., 747. Burkard P. J. E., 1028. Burke J. A., 740. Burke T. P., 744. Burns J. A., 741. Burresi A., 1464. Burton K., 311. Bury H. H., 1464. Busch A. J., 744. Buzzi M., 416. Byabazaire D., 1019. f Byeong Kwa Ohang J., 928. Byrne B., 927. C Cabezas D., 406. Cabezas Gómez D., 310, 943. Cabezas Cifuentes R., 1024. Cabona A., 1596. Cacciavillan A., 738. Caceres R. A., 737. Cádiz Deleito F., 409. Cagnacci P., 1603. Caiani M. Margarita (B.), 1372. Cajías Kauffmann H., 408. Calabrese D., 1466. Calabria Ioannes (B.), 1605. Calabuig I., 407. Caladura G., 1023. Calcagnali G., 412. Caldas C. R., 741. Caldas Magalhäes E. A., 1649. Calderón Contreras J. G., 738. Calderón Polo C, 311, 639. Calenne F., 1030. Caifa M., 535. Caligiuri A. M., 743. Caligo D., 1600. Callagy D . , 1593. Callahan B. F., 1028. t Callens M., 1032. Calles R. S., 7 4 1 7 - — Callewaert I., 93. Calon V. A., 748. Calosci A., 413. Calvez Y., 310. Camaldo B., 415. Càmarino A., 411. Campa A., 410. Campanale F., 1464. Campbell M. A., 1022. Campbell P. A., 1465. f Canale A. C, 928. Index Canart P., 119. Candela y Candela J. L., 1599. Cangey D. G., 1599. Canoura Arnau Emmanuel ( B . ) : v. Innocentius ab Imm. Conceptione. t Cantón Marin L. M., 640. Cantuarias Pastor A. it., 1018. Canuti V., 1601. Capó Bosch J., 1594. Capozzelli E. M., 740. Capra S., 750. Caprio I., Card., 115, 402, 723, 1009, 1016. Caramia G., 1604. Caratozzolo A., 1028. Cara vani G., 1601. Carbone V., 732. Cárcel Orti V., 1025. Careggio A., 1032. Carimati E., 1600. Carletti C, 120. Carlomagno V., 1464. Carlone B., 1031. Carlucci D., 1027. Carmo Cheuiche A. do, 928. Carnazzi G., 744. t Carney J. F., 1032. Carnogursky J., 214, 535. Caroppo L., 748. Carraca G. M., 311. Carrere Jr. E. A., 1466. Carrier H., 407. Carroll A. M., 1028. Carroll B., 1463. Carroll J. A., 1023. Carroll J. J., 744. Carroll R. A., 1022. Carroll R. B., 744. Carroll R. L„ 1022. Carrozzi F., 745. Carrù G., 738. Carta S., 416. Carter E., 1465. Caruso E., 745. Casadio Pirazzoli S., 1601. Casagrande A., 1599. Casagrande G., 1603. Casale F. M., 740. Casale I., 658. f Casares Hervás M., 216. Cascia V., 1027. Casey J. H., 742. Casoria I., Card., 316. Cassagne L., 601. Cassato D. L., 741. Casserly P., 311. Cassidy. C. C, 744. 109 - A. A. S. nominum personarum 1669 Cassidy E. I., 120, 408. Cassio V., 413, 1464. Castaño Rubio G. I., 604. Castellana M., 1031. Castellani A., 751. Castellani G., 414. Castellano Cervera J., 407. Castelletti L., 410. Castillo Lara R. I., Card., 120 (bis), 1022, 1594. Castillo N., 407. Catalano D., 745. Catalano di Melilli F., 408. Cataldi A., 751. Catanello I. A., 1024. Catanoso Caietanus (Ven.), 828. Cattin G., 1031. Cattuzzo F., 1464. Causin F., 409. Cavallaro E., 1593. f Cavallera C, 1468. Caverly J. B., 743. Cecear di U., 751. Cecchetti E., 1603. Cechet M., 746. Ceirano G., 118, 214. Cellini G., 413. Celliti C, 751. Ceriotti F., 311. f Cerqua A., 312. Cerrito A. J., 1023. Cesario G., 748. Céspedes García-Menocal C. M. de, 407. Chalissery L, 744. Chamberlain M. J., 742. Champenois L., 1463. Chan Wole Shodimu J., 750. Chanagnon C, 1467. Chang A. B., 638. Channan J., 638. t Chanonie P. de la, 1032. Charvault G., 738. Chaves Pinto Filho R., 603, 1017. Chavez P. B., 311. Checcaccl C , 738. Cheli G., 536, 847. Chen Shih-liang, 747. f Cheng Tien-Shian J., 928. Cheong Myong-Jo A., 212. Chertés I., 467. Cherukodath B., 1023. Chiasson A., 1637. Chiaurri F., 846. Chiavarmi L., 751. Chieppa R., 1462. Chiesa D . , 410. Chmielewski C, 740. Chmielowiec L., 1031. Cho J. P., 1600. Chotin J. L., 1022. Christophorus, Antonius et Ioannes Tlaxcalenses (Bb.), 918, 1401. Chullikal A., 746. Chupungco O., 214. Ciampoli C. A., 1603. Ciani D., 1601. Ciappi M., Card., 106, 302. Ciatti C, 750. Ciechanowiecki A., 409. Cifariello C, 411. Cigna A., 413. Cikrle A., 307. Cilia R., 407. Cipriani G., 1027. Cipriani Thorn J. L., 738. Ciprotti P., 739. Cirer Carbonnel Francisca A. (B.), 233, 1379. Cirianni D., 1030. Cisneros O., 741. Civica G., 416. Clark D. R., 1023. Clark L. E., 742. Clavel L., 536. Cleary P. L., 742. Clement D. P., 1596. Cloelia Barbieri (S.), 929. Clotet Iacobus (Ven.), 84. Clunan P. W., 740. Clyne J. B., 742. Cocchetti Annuntiata (Ven.), 1571. Coeco F., 1027. Cognatti F., 1603. Coita P. G., 1030. Colagiovanni E., 738. Colantoni S., 749. Colapinto L., 1598. Colasuonno F., 928. Colberg J. P., 742. Coletti D., 1595. Colliva G., 747. Colombier J., 414. Colombo A., 1603. Colonna P., 410. Colotas F., 535, 979. Comastri A., 926. Combi B., 409. Comensoli Gertrudis C. (B.), 233, 317. Comiskey J. A., 1466. Como L., 750. Comparone N., 604. Composta D . , 639. Conget Arizaleta I. M., 403. 1670 Acta Apostolicae Conlan J. S., 848. Conlin N. R., 437. Connelly M. J., 741. Connelly T., 311. Consoli E., 746. Constenla Garrido J. A., 1029. Conti F., 1027. Conti G., 752. Conti L., 1595. Contigiani U., 751. Cook E. J., 1466. Cooke J. F., 742. Cooney J. J., 741. Cooper C. H. P., 1596. Copolutti G., 1030. Coppa G., 846. Coppari F., 1595. Corbellini G., 1030, 1032. Corbo G., 1603. Cordemans M., 745. Cordero Lanza di Montezemolo A., 638, 737. Cordes P. J., 738, 1513. Cordova G., 415. Cordovez Pareja G., 409. Corghi R., 747. Corkery D., 1595. Cornacchia V., 750. Coronel J. S., 1596. Correal Ruiz J. E., 1024. Correia Guedes M. N., 312. Corrigan B. P., 848. Corsi E., 1596. Corsi R., 414. Corso J., 738, 1461. Cortes J. B., 1026. Cortinovis F., 1030. Corvaglia V., 1599. Costa L., 1599. Costagnoli A., 752. Costantini C, 1032. Costanzo L, 116. Coste R., 407. Cottier G. M. M., 120, 407. Couch V. J., 413. Coudert V. R., 1465. Coughlan P., 215. Courtaigne A., 1464. Cousineau R. D., 1028. Coutinho Paranhos Velloso G., 1386. Couture M., 469. Coveney P., 214. Crainz V., 747. Cramer W., 749. Cremonesi U., 16C0. Crepaldi G., 1597. Crippa G., 1024. f Crisan T., 1604. Sedis - Commentarium Crivelli V., 311. Croci F., 639. Crumlish R. C, 743. Cruz V., 1589. Cuadra Lizana F. J., 1463. Cuccarese F., 604. Cucinella L., 413. Cuminal I., 926. Cummings G., 847. Cunniffe J. J., 848. Cunningham J. E., 1466. Cunningham R. J., 743. Cuquejo Verga E. P., 604. Curis C, 535. Curran H. D., 847. Curry T. J., 742. Cuscianna C, 746. Custodio L. J., 536. Cutini A., 412. Cutro V., 1603. Cyrillus Bertrandus et so­ cii, mart. (Bb.), 97, 1382. Cyrillus et Methodius (Ss.), 1390. D D'Addario F., 412. D'Addario V., 605. D'Agostino N., 1598. D'Agostino V., 1027. D'Ambrosi A., 744. D'Ambrosio D. H., 117. D'Ambrosio G., 1599. D'Amore A., 411. D'Andrea S., 413. D'Angelo A., 751. D'Angelo C, 1604. f D'Angelo Neto J., 752. D'Archi N., 1032. D'Ascenzo A., 1603. D'Onofrio B., 747. D'Onofrio Iovari U., 413. D'Orazio F., 1601. D'Rozario P., 1019. D'Urso G., 1464. Da Costa E., 638. Da Ros A., 1463. Dabre T., 606. Dacquino D., 1601. t Dadaglio A., Card., 1032. Daigdigan V., 1596. Daigle L., 1032. Dajczak E., 117. Dal Prà G. B., 416. Dalla Canevá S., 1026. Dalla Piazza I. D., 1601. Dalla Torre G., 1593. Dalla Vecchia G., 750. Dandenault G., 1024. Daniel J., 1028. f Officiale Danizi U., 413. Danko L., 312. Danlami Dodo D., 1601. Danna A. S., 1028. Danu I., 211. Darasewicz J. P., 1597. Darbouze R. J., 1028. Dargham I., 37. Dartigue J. H., 412. Daumont L., 1599. Davià E., 751. Davino E., 738. Davoli V., 746. D a w R., 311. De Carlo S., 1584. De Cecco L., 409. De Cubellis E., 1604. De Donatis A., 1597. De Filippo A., 410. De Giorgi S., 311 (bis), 312. De Innocentiis R., 752. De Luca D . , 120. De Luca G., 746. De Magistris L., 215, 738. De Marco D., 413. De Michele D., 746. De Mita C, 408. De Nittis F., 846. De Paolìs V., 738, 1650. De Rosa G., 407. De Villa H., 928. De Vittor A., 746. De Vizia V., 1026. De Zen G., 847. Deasy T. J., 741. Dechant V., 311. Deden O., 1467. Defilippi G. B., 1597. Defois G., 926. Degli Uberti P. F., 1600. Deig Clotet A., 403. Dekker H. J., 749. Del Brio F., 1025. Del Duce L., 745. Del Pio B., 1468. Del Portillo A., 311, 738. Dei Valle R. J., 847. Del Vecchio M., 1599. Del Vecchio Ugalde I.', 70. Delacroix Cámara J-, 213, 871. Delaney W. M., 1023. Della Medaglia A., 1032. Della Sudda E., 411. Delogu S., 639. Deluil Martiny Maria a Iesu (B.), 93, 326. Demkovich J. J., 744. Dempsey J. N., 1465. Demski A. A., 1024. personarum 1671 Domingo Aloisio A., 1029. f Domínguez Gómez J., 1468. Dominicus Ibañez de Erquicia et socii, mart. (Ss.), 217. Dona R., 750. Donnelly F., 1595. Donovan J. J., 740. Donovan T. F., 1024. Doorn G. C. M. van, 749. Doppler J., 1596. Doran J. E., 1027. Doran T., 738. Dorsey N. M., 467. Doth de Oliveira I., 403, 1017. Doucède - Capdevielle J., 1026. Doussan D. A., 1022. Doutriaux I., 207. Dowling T. C, 1022. Doyle T. L., 1465. t Dozolme J., 216. Dozzi F., 1464. Dreosto I., 1030. Dresmé J. A., 750. Driscoll M. P., 117 Droste B., 749. Dubois M., 215. Ducette J. I., 743. Dudak G. A., 744. Düsterfeld P., 311. Dufrost de Lajemmerais M. Margarita (B.), 1010. Duignan K. F., 741. Dumais M., 927. Dumlu N., 410. Dun A. B. van, 748. Duncan A. L., 744. Dunn R. F., 1028. Dunne R. J., 1028. Dupre T. L., 604. Duprey P., 120, 215. Dupuis J., 638. Dupuy B., 215. Durham H., 1465. Durkin C. J., 1023. t Durkin J. T., 1468. Duroux B., 738. t Dwatuka Wagi G., 312. Dwyer J., 747. Dwyer J. R., 1028. Dymal L., 1025. Dzikowski R., 1031. Eckmann A., 1030. Edema Boyo C, 1029. Edora D. B., 1025. Eede J. van den, 409. Eerden A. A. van der, 748. Egan E. F., 1023. Eggensperger J., 414. Egger K., 1595. Ekström G. F. A., 1599. Ekandem D. I., Card., 1019. Eley D., 311. Elizaga J. C, 638. Elli G., 749. Ellis J. T., 739. Ellis M. H., 1466. Ellis Carde J., 1596. Emig G., 1025. Ender E. J., 406. 535. Enderlin B., 415. Ennis R. J., 740. t Enverga C, 1468. Erario V., 1464. Ercadi E., 411. Erdö P., 1596. Erdös M., 740. Erenbeemt H. F. J. M. van den, 1464. Ermacora G., 751. Ernoult E., 926. Ernst K., 1026. Errazuriz J., 928. Ershad H. M., Banglade­ sae praeses, 406. Escobar Armas C. A., 409. Escrivá de Balaguer Io­ sephus M. (Ven.), 1450. Escudero Montoya A., 605. Espinosa Bermeo R. M., 745. Esquerda Bifet J., 738. Esterházy L., 1598. Estermann A., 412. Eszer A., 216. Etchandy Gimeno Navarro C. A., 1017. Etsou-Nzabi-Bamungwabi F., 1020. Etteri P., 1601. Etti G., 746. Euse Hoyos Marianus a Iesu (Ven.), 835. Evans F. J., 1024. Evers C. B. M., 414. Ewers K., 751. Eysink F., 751. Ezeonyia V., 606. Ezquerra Calvo J., 408. Indea> Denechaud C. I., 1466. t Dennine J. P., 312. Deon F., 749. Derksen P. H., 412. Deskur A. M., Card., 226, 450, 1462, 1575, 1588. Desplanches P., 750. Devellard J. R., 312. Devine W. P., 1023. Dey H. S., 1466. Di Agostino G., 751. Di Angelantonio M., 1599 Di Biasio L., 752. Di Buono P. M., 742. Di Comite N., 847. Di Falco M., 311. Di Francia Hannibal M (Ven.), 441. Di Giacomo G., 416. Di Giulio A. F., 750. Di Gregorio F., 1467. Di Janni A., 413. Di Luca G., 1603. Di Maio G., 1600. Di Marzio N. A., 740. Di Mattia G., 1650. DiMauro J. V., 1028. Di Stefano A., 411. Di Ventura V., 1032. Di Vittorio N., 416. Diarra A., 743. Diaz Acosta J. A., 1029. Diaz-Infante Ortuño A., 1466. Diaz-Infante Ortuño J., 1467. Diederich T., 312. Diemer E. L., 1025. Dienstbier J., 214. Dietmann S., 1595. Dietzel E. J., 743. Dijk W. L. G. van, 749. Dijke J. J. van, 1602. Dillabough D. J., 1023. Dillabough F. D., 1465. Dini A., 844. Diouf A., Senegaliae prae­ ses, 637. Diouf L., 638. Diria Hassan A., 408. Dittrich H., 1024. Dixon D., 1466. Djabla B., 211. Dmonijho U., 1602. Doga F., 1597. Doherty H. J., 741. Dohmes A., 751. Dolan O. J., 1595. Dolhaim R., 414. Domaine G., 1032. nominum E Easton W. H., 1026. Eberth J., 1028. Acta 1672 Apostolicae F Fabbrini E., 1594. Fabbro L., 1030. Faciocchi A., 751. Fackler R., 411. Fagiolo V., 119, 738, 1594. Fahim A., 1593. Fahy F. J., 740. Faini F., 1601. Faltin D., 738. Fancello A., 1597. Fanelli E. A., 1023. Fara G. M., 311. Farella D., 1027. Farina R., 119. Farina S., 1031. Faris J. D., 1027. Fasanmi A., 414. Fascioli M., 1032. Fasoli Michael P., ( B . ) : v. Weiss Liberatus. Fasunhan J. O., 1467. Fatiga P., 745. Federici T., 215. Feeney L. J., 848. Fekonja F., 1597. Felici A., Card., 102, 110. Feliciani G., 738, 1593. Felicini N., 1467. Felix J., 410. Fellhauer D. E., 604. Feniello P., 410. Ferland O. R., 1023. Fernandes S., 1019. Fernandez J., 1028. Fernandez de Araujo S., 311. Fernández Zapico Vilfridus (Ven.): v. Iulianus frater. Ferraioli F. B., 744. Ferrara R., 407. Ferrarmi L., 747. Ferraro A., 747, 1600. Ferraroli G. B., 1029. Ferrer Philomena a S. Co­ loma (Ven.), 107. Ferri A., 1595. Ferri R., 1603. Ferry R., 414. Fettweis H., 1601. Ficola G., 1601. Fierro D. G., 1027. Fiey J. M., 119. Figland J., 928. Figlino R., 743. Filali A., 737. Filipek F., 1032. Filippini G., 1604. Sedis - Commentarium Filo V., 469. Filosi Bruziches G., 1602. Finegan W. F., 1466. Fini G., 1598. Finn P. G., 1027. Finnerty D. J., 740. Finnigan T. J., 1026. Finnis J., 310. Fioravanti L., 413. Fioravanti M., 413. Fiore G., 413. Fiori S., 747. Fiorillo E., 1028. Fiorio F., 1597. Fiorotto J. A., 1030. Fiorucci U., 1603. Fischer E., 1595. Fischer P., 414. Fischione A., 751, 1601. Fisher E., 215. Fisher E. T., 1028. Fitzgerald M. L., 215. Fitzgerald P., 1026. Fitzmyer J., 927. Fitzpatrick C, 414. Fitzsimmons E. J., 742. Flamini E., 751. Flanigan G. A., 1026. Florek F. J., 1023. Flornoy B., 414. Foglio D., 1593. Foley J. .T., 848. Forbicioni A., 1604. Ford M., 1465. t Forni R., 1468. Foster K., 1466, Fournier C, 1600. Fournier E. A., 847. Foxhoven O. V., 743. Foy P. F., 741. Francese A., 1599. Franchini G., 752. Francis J., 414. Franciscus Assisiensis (S.), 156. Franciscus Shoyemon (S.): v. Dominicus Ibáñez de Erquicia. Franck F., 311. Franzini F., 747. Franzoso G., 745. Frappier G. L., 1023. Frassati Petrus G. (B.), 460, 1515. Frassia R. O., 1029. Frasson F., 847. Fraticelli L., 748. Fratini R., 415. Frè P., 116. Frera C, 746. Officiale Freund D., 411. Frezza F., 1598. Frias C. G., 1027. Friedler R., 746. Friemel E., 1023. Friloux H. J., 1466. Fringeli R., 1467. Fritzen K. B., 1029. Fronduti E., 1598. Frossard A., 1598. Fuchs A., 927. Fucili A., 747. Fürstenberg H. J. von, 1031. Fuhr Stoessel V., 1025. Fumio Hamao S., 310. Funaro J. A., 741. Funk E., 1602. G Gabriel Columba I. (Ven.), 1638. Gabriel I., 308. Gacquin J., 744. Gaffney T. J., 848. Gaggino R., 412. Gagnon E., Card., 215, 396, 398, 461, 719, 732, 1454, 1462, 1538, 1579, 1582, 1637. Galassi G., 409. Galeone P., 1026. Gallagher M., 1023. Gallagher P. J., 742. Gallagher W., 1465. Gallagher W. J., 743. Gallego Arboleda P., 1594. Gallivan D. M., 1028. Gallivan J. J., 1466. Gallo Antonius V. (Ven.), 1012. Gallozzi M., 1597. Galot J., 738. Gambardella V., 1032. Gambelli G., 1603. Gancz A., 744. T'OanT^rìiSs!' Gandini L., 1594. Gandolfo C, 752. Garaj S., 1594. Garberoglio Theodoretus (Ioannes) (Ven.), 733. Garcia O. L., 741. García Avitia M. A., 1029. García Román A., 1026. García Zozaya J. L., 412. Gargiulo M., 1467. Garhofer E., 415. personarum 1673 Gillet P., 215. f Gillmore Stock F. J., 640. Gilmartin J. E., 741. Gindl K., 1596. Gioia F., 307. Giombetti A., 415. Giordana Peña J. A., 1595. Giordani M. J., 744. Giordano A., 745, 1600. Giordano N., 1468. Giovando G., 1464. Giovanetti A., 1600. Giron Higuita G., 309. Giudici I., 844. Giuliano G., 410. Giussani L., 1594. Giustini A., 414. Giustini R., 748. Givens W. A., 409. Glas R., 1025. Glemp I., Card., 226. Glowicki C, 1030. Gneo C, 639. Gobbi G., 1603. Gobeni G. A., 1604. Gocïowski T., 407. Goderle O. P. J. M., 752. Goede J. E. G., 1602. Goessen J. H., 1598. Götzendörfer W., 1029. Goldie R., 215, 1594. Golombek R. K., 743. Gomes F., 1595. Gomet T., 407. Gómez Aguilar A., 1024. Gómez M adrazo M., 1466. Gómez Ramírez A., 1595. Gonzales Recio C, 1595. González de Cardedal O., 407. Grandegger E., 750. Grandi Q., 748. Granitzka W., 1602. Grant Higgins J., 743. Grant W. H., 1465. Granzotto Claudius R. (Ven.), 110. Grasselli F., 1594. Grasso G., 1600. Graubner I., 468. Gray R., 119. t Graziano L., 640. Graziosi A., 411. Green T., 928. Gregg T. M., 414. Grego C, 1599. Gregorius Pp. I, Eccl. doctor (S.), 1469. Grichting P., 739. Grieco A., 1597. Grieco G., 1597. Grillo H., 1456. Grimaldi F., 411. Grisales Velandia J. J., 1024. Grocholewski Z., 214. Grocholl W., 847. Groer I. H., 317. Groh O. J., 847. Grood E. M. de, 746. Grosjean L., 1604. Grosse O., 1029. Grossi V., 119. Grossmann H., 744. Grosz E. M., 116, 1028. Grottoli M., 1032. Gualderon E. J., 742. Gualdo G., 410. Günter E., 1598. Guerra Marrero W. A., 1025. Guerranti I., 412. Guerreschi R., 1032. Guerriero A., 1025. Gueu Donagbeu H., 739. Gugerotti C, 407. Gugino H. J., 1028. Guidi G., 747. Guidotti Spignoli L., 1029. Guigné Anna de (Ven.), 717. Guigues G., 415. Gumboc E. A., 1595. Gutiérrez A., 738. Gutiérrez Marulanda A., 1024. f Gutiérrez Pedraza D . , 1651. Guttin U., 1603. Gutzwiller A., 1598. Index Garlato P., 312. Garnier F., 1018. Garvey J. D., 1466. Garvey L. D., 1466. Gaspar Bertoni (S.), 422, 1365. Gaspare G., 746. Gaspari R., 409. Gaston G. A., 1595. Gatti P., 1603. Gaudemet J., 119. Gauzin J., 1596. t Gazzoli P., 312. Gedig G., 1029. Gelbolingo y Miranda C, 1025. Gentz J., 410. George A., 1595. George F. E., 926. George J. S., 742. Gera L., 1594. Geraehty M. T., 1024. Gergely F., 412. Geronimo G-, 1603. Geronzi C, 411. Gerosa A., 1597. Gertz W., 740. Gessel W., 1023. Geulen J., 1025. Geyer A., 847. Gherardini A., 1601. Gherardini G., 415. Gherghel P., 468. Ghirard B., 604. Ghirlanda G., 1593. Ghisalberti A., 749. Ghizzo M., 739. Ghougassian J., 410. Ghozali A., 737. Giaccardo Timotheus (B.), 326, 755. Giacobini F., 1030. Giacomazzi A., 415. Giacominì G., 1464. Giammancheri E., 536. Giampaolini G., 1603. Gianiel Iacobus a S. Aloi­ sio (Yen.), 384 Giannatelli R., 738. Gianquinto G., 751. Giarda F., 1597. Giavazzì G., 746. Gibson L. J., 742. Gieske P. J. C, 1602. Giglioni P., 738. Gil Hellin F., 639. Gilb E. A., 742. Gilbert M., 215. Gilhooley J. P., 741. Gillan E., 1467. nominum González Esquinas P., 1022. González Fernández F . , 639. Gonzalez M., 928. González Moralejo R., 1591. González Ramírez C, 1466. González Sánchez E., 1595. Goossens H. O., 1603. Gorbaciov M., Ü.R.S.S. praeses, 696, 1593. Gordon I., 1650. Gordon J. T., 1026. Goroni A., 1467. Gorski W. J., 740. Gotzev L., 1593. Grabmeîer J., 1023. Grachane G., 309. Grahmann C. V., 117. Granara M., 1596. Acta 1674 Apostolicae H Haareheijmejer L. J. A. van, 748. Haas A., 1029. Habermann J., 750. Habraken M. L., 749. Hacken J. ten. 749. Hafner A., 211. Hagel W., 1600. Hagen A., 749. Haggerty J. J., 740. Haji-Athanasiou M., 638. Hakim Maximus V, 644. Halbheer R., 1602. Halik T., 739. t Hallett H. L. P., 216. Hallier H. J., 1593. Haimos L., 752. Halvorsen P. B., 739. Hamburger C. J., 1465. Hamer I. H., Card., 407, 1462 (bis). Hammer E. F. P., 847. Hanafin D., 411. Happ H., 1029. Harguindeguy J. A., 1027. t Harper E. J., 1651. Harrington B. J., 1026. Harrity E. D., 1026. Hartford A. D., 741. Hartmann J. F., 741. Hartson M. J., 1466. Hasler P., 1464. Haushof er O., 410. Hauth A. W., 1022. Hauwa Hoomkwap K., 536. Havel V., Cecoslovachiae praeses, 1021. Haverty R., 1467. Hawker J., 738. Hayes T. G., 742. Head E. D., 116. Heaney J. P., 1023. Hebert J. G., 1023. Hedderman J. J., 740, 1022. Hedstrom R. A., 1465. Hefferman J., 413. Hegyi L., 1027, Heilig H., 1029. Heiligers G. J., 749. Heilmann L. J., 1029. Heiss W., 1593. Helfrich B. D., 1465. Helmer R., 1600. Hélou I., 311. Henares M., 1599. Henckes J., 412. Hendel T. W., 1024. I I Sedis - Commentarium Hennin de Boussu-Walcourt T. de, 1600. Henrici P., 311. Henriquez J. F., 1594. Henschel A., 412. Henze W., 1024. Herben G. G. H. M., 749. Hermans B., 1593. Hermes H., 1017. Hernández A., 742. Hernández González I. M., 116, 1646. Hernández Hernández A., 119. Hernández Pérez T., 1024. Hernmarck M., 1600. Herpin L. M., 1022. Herr L„ 397. Herzog R. P., 740. Heteren-Hogenhuis M. T, van, 928. Heugten M. H. van, 1465. Hey mer E. O., 744. Higgins L. E., 739. Hillengass E., 216. Hillerey P., 408. Hinch L. E., 741. f Hiñes V., 640. Hiombo-Nguwa A., 1028. Hitchcock D., 928. Ho S., 411. Hoch L. A., 848. Hochstein R., 414. Hodges R., 1465. Hodgson P. E., 536. t Höfer Hombach A., 312. Höffner J., Card., 649. Höne L, 1464. Hoffmann on Rummerstein L., 409. Hofmann A., 748. Höge B. H. O., 750. Holleman L. T. G., 1602. Holling L., 212. Hollinger W. J., 742. Holthausen J., 751. Hong-Soon Han T., 928. Hoppe R. C, 741. Horky L., 1594. Horn C. T., 745. Horn G., 213. Horodenski J., 1031. Horváth G., 1596. Horvath T., 407. Hotard H. H., 1022. Houben P. L., 1465. Houin H. L., 1466. Howard R. E., 742. Hrdlicka I., 468. Hromadka J., 118, 214. Officiale Huber H., 1028. Huber M., 1026. Hubisch de Grossthal S. de, 410. Hughes J. O., 742. Hümer-Erbler F., 1596. Husch G., 1599. Huisbers L. G. J., 749. Hupperts J., 415. Hurley W. A., 1026. Hussey E. J., 1028. Huvelle P., 412. Huyser O. L. J., 751. Hyacinthus I. Ansalone ( S . ) : v. Dominicus Ibâñez de Erquicia. Hymus R. J., 1596. I Iacobus Hilarius, frater (Barbai Cosan Emma­ nuel) (Ven.), 456, 1382, 1608. Iacobus Kyushei Tomonaga (S.): v. Dominicus Ibáñez de Erquicia. Iacopini N., 752. Iannello U., 1599. Ibarra y González Raymun­ dus (Ven.), 999. Ichiro Okumura A., 638. Idolua Mulamba A., 745, 1600. Idowu George A., 1464. Igbauke Nomhwange I., 1602. Ikechukwu Obiakor D., 1602. Hardi E., 1603. Hg F., 1467. Uly W., 409. Imperatori B., 752. Incerti A., 746. Ifíiguez D., 203. Innocenti A., Card., 383, 1022, 1462, •-Innocentius ab Imm. Con­ ceptione (Canoura Arnau Emmanuel) ( B . ) : v. Cy­ rillus Bertrandus. Insinna V., 412. Ioannes Didacus (B.), 853, 1401. Ioppolo R., 748. Ioseph, sponsus B. M. V. (S.), 5, 967. Irigoyen Urtasun J., 311. Isoli G., 746. personarum 1675 Kalathiparambil J., 1028. Kalb E., 1025. Kalifeh M. M., 1465. Kalinowski Iosephus ( B . ) : v. Raphaël a 8. Ioseph. Kaïuza G., 1031. Kambale Mbogha C, 1019. Kanyon Doe S., Liberiae praeses, 310. Kapf C. I., 1590. Karlov Y. E., 737. Kassab Iosephus (Ven.): v. Nimatullacius Al-Hardini. Kasule J. M., 1595. Kateka J. L., 213, 798. Katzenstein I. C. H., 688. Kaufmann J., 412. Kavalakat J., 1027. Kavale J., 1594. Kavelaars W. J. N., 748. Kavin E. F., 740. Kavka D., 1465. Kayitakibga M., 638. Kchinde Sho-Silva D . , 1599. Keane K. C, 742. Kearns W. M., 1466. Keating G., 410. Kedziorski B., 1030. Keith O. P., 1465. Keith Symons I., 844. Kelaher F. R., 744. Kelly G., 738. Kelly J. G., 743. Kelly J. J., 741. Kelly M. E., 740. f Kenney L. J., 1032. Kenny J. T., 740, 1022. Kerchoff H. M. L., 749. Keresztes S., 1021. Kerin J. A., 744. Kern C. W., 1022. Kern W. O., 743. Kero P., 1596. Kerth N., 1466. Keshav Mangalmurti M., Kirstein K., 1030. Kirwan J. D., 741. Klein J., 310. Klerky G. J., 1604. Kloniecki R., 1030. Kloppenburg C. J. B., 738. Klünter P., 1602. Kluz S., 1596. Kneafsey O. T., 1029. Knecht L., 751. Knolt C. S., 410. Kober H., 413, 749. Kojnok E., 308. Kolawole Banjo F., 750. Kolbl F., 748. Koloczek P., 1031. Kolosowski G., 1031. Kone F., 213, 793. Kordeczka K., 1031. Korec I. C., 307. Kos C , 307, 606. Kos D., 1650. Kosak M. F., 1023. Kovacic A., 744. Kowalewski J., 1597. Kowol H., 1031. Kozal Michael (B.), 224. Kozlowski R. J., 743, 848. Kräuter S., 468. Kramer H. J., 748. Krawczyk B., 752. Krijnen P. J. M., 415. Krusenotto W., 1596. Kruszyîowicz B., 116. Kuberski J., 346, 1463. Kucyk H. W., 1026. Kuehn M., 844. Külzer W., 1595. Kumpel R., 1024. Kuhn F., 414. Kulp J. W., 847. Kupiszewski H., 737. Kuriakose B., 928. Kuttner S., 119. Kyung-Chul Kim, 408. Index Isozaki M., 1601. Iulianus A., frater (Ven.): v. Cyrillus B. Iwejuru Ugorji L., 606. J Jacobs H., 746. Jaeger D., 312. Jägers E. A., 413. Jagodzinski J., 1025. Jakubinyi G. M., 467. Jalandoni R., 1603. Jalichandra M., 408. Janelli A. J., 1027. Janicki J., 1031. Jankowski H., 1030. Jansoone Fridericus (B.), 122. Janssen G. A. J., 748. f Jaramillo Duque H., 1468. Jaramillo Monsalve J., 867. Jarrell C. M., 1022. Jarzynka B., 410. Jas F. E., 750. Jassá y Fontcuberta Sa­ turnina (Ven.), 724. Javellana I., 1603. Jaworski J., 749. f Jeerakath P., 928. Jeningen Philippus (Ven.), 708. Jentgens H., 410. Jepper R., 746. Jodoin R., 1024. Johnson E. J., 742. Jones A., 1601. Jones P., 928. Jonet J. G. E., 1598. Jonni P., 415. Journel F., 1464. Jovine L., 413. f Joyce R. F., 1032. Joynes J. P., 1023. Juárez B. G., 749. Jumao-as y Baguio G., 1026. Jung F., 740. Junosza-Zaíuski Á. F. E. T., 749. Jurado Perea L., 1028. K Kabena Kupa D., 746. Kaczynski E., 738. Kadampatt J., 1027. Kästle C, 745. Kain P. V., 1029. Kalaba A., 605. nominum 213, 796. f Kester V. van, 640. Keunen F., 1602. Khoury R., 638. f Kihangire C, 1468. Killeen M. F., 742. Kimmle H., 1025. King W. J., 744. Kinels W. M. L. M., 1467. Kinsky de Wchynicz et Tetow N. V., 410. Kintanar y Galeos R., 1026. Kirima D. N., 1019. Kirschläger R., 1463. L La Bua G., 752. La Cava P., 411. La Malfa P. A., 1465. LaRose E. J., 1022. La Spina della Cimarra S., 1598. La Torre L., 415. Labella N., 1025. Labelle L. M., 1596. Laboa J. S., 1021. Lacey F. A., 739. 1676 Acta Apostolicae Laghi P., 536, 739. Laguzzi A., 412. Lai Pong Chong R., 1464. Lainati M., 214. Lai T. F., 1599. Lalle F., 1601. Lambrecht J., 927. Lamourous M. T. Carola de (Ven.), 393. Landi N., 745. Landi S., 413. Landousies J., 638. Landry E., 1596. Lang C. J., 741. Lareau L., 1024. Larnaud J., 1594. Lasok M., 1029. László S., 851. Latorre Forero A. M., 1024. Laubier P. de, 310. Laurentius Ruiz de Manila (S.): v. Dominicus Ibá­ ñez de Erquicia. Lauta A., 748. Lavergne G., 1595. Law B., Card., 311. Lazarus Kyotensis ( S . ) : v. Dominicus Ibáñez de Er­ quicia. Lazzai E., 1600. Lazzari F., 1601. Lazzaro A. R., 1468. Lazzarotto A., 407. LeBourgeois L. P., 1022. Le Boutellier Martha (Ven.), 397. Le Déaut R., 215. LeFevre M., 1031. Leanza G., 846, 1018. Leanza V., 1600. Lebrún Moratinos I. A., Card., 469 (ter). Lebrun R., 1596. Leccese P., 750. Lecher G. A. L., 1465. Lechner R. A., 1023. Lee D. M., 1028. Lee Sie Yong, 535. Lee T. G., 744. Leicht A., 745. Leila R. J., 1029. Lemme M., 410. Lempers A. G. M., 749. Lenihan M. F., 742. f Lennon P., 216. León Villegas B. R., 308. Leonard S., 1024. Leonardi Petrus (Ven.), 921. Leonardo F., 42. Sedis - Commentarium Leonnig D. B., 1598. Leporesi E., 750. f Lesourd J., 640. Leuchs P., 1029. Leuthner H., 1596. Levert J. B., 1466. Levoratti R. J., 927. Li J. B., 1030. Libera P., 847. Liberali S., 1030. Lichtenthal J. J., 743. Liddy R. M., 740. Liduina (S.), 1381. Lieshout W. C. M. van, 1598. Liku Ada J., 1028. Lima Vaz H. C. de, 407. Limoine G., 412. Limongi P., 94, 190, 388, 602, 838, 1459, 1645. Linares A., 740. Linati Bosch J. A., 744. Linder W. J., 740. Lirette A. J., 742. Litaize G., 414. Liu J. B., 1594. Llano Cifuentes R., 603, 1017. Llanso J., 1466. Lobkowicz F., 468. Lobstein F. von, 408. Loche C, 1025. Lodigiani R. P., 1594. Lof tin J., 1465. Logt P. A. van der, 749. Lojacono A., 1463. Lombardi A., 1464. Lombardi B., 745. Lombardi G., 1603. Lombardi R., 1603. Lombardi U., 749. Loncar B., 1650. Loncke D., 1599. Longprey M. Catharina de ( B . ) : v. Maria C. a S. Augustino. Lopes Fernandes Braga O. L., 143. -Lopez A., 1466. López López Philomenus (Ven.): v. Marcianus I., frater. Lopez M., 1599. López Mayorga R., 844. López Trujillo A., Card., 1594. Lorenzi B., 751. Lorio J. O., 1022. Lorscheiter J. I., 639. Lorusso G., 1027. Officiale Lorusso V., 741. Loughlin W. J., 1028. Loughnane J. J., 742. Lourdusamy S. D., Card., 92, 215. Lowney J. J., 1465. Loza Vera J., 927. Lozoraitis K., 1601. Lubich C, 1594. Lubinda E. M., 213, 877. Lucarella M., 1031. Lucas Alonsus Gorda ( S . ) : v. Dominicus Ibáñez de Erquicia. f Lucas Rojo S., 640. Luciani R., 748. Lucci Antonius (B.), 655. Lucker H. A., 746. Luena O., 928. Luijten E. A. A., 413. Lukács L., 407, 1593. Lulu N., 744. Luluga M., 309. Lumhiais J. A., 1022. Lundberg N., 1464. Luque P., 1028. Luserta L., 1602. Luszczyñski M., 1031. Luyckx R. T., 414. Luyn J. C. van, 414. Luzi L., 752. Ly Chen G., 407. Lynch F., 1466. Lynch P. J., 744. M McAuley Catharina (Ven.), 1004. McBride P. A., 744. McCarrick T. E., 312, 844. McCarthy J. F., 1027. McCartie P. L., 467. McCourt R. R., 741. McCullen R., 119. McDermott W. H., 1465. McDonald -A. j . , 1466. McDonald K., 638. McDonnell J., 311. McDonnell W. J., 743. McDonough J. P., 1022. McFadden J. E., 848. McFarland N. F., 117. McGovern T., 742. Mclntyre R. C, 1466. Mclvor J. P., 1027. McKee F. J., 847. McKenna J. A., 740. McKenna J. J., 848. Index McKenna Russell J., 740. McLaughlin H., 1464. MeMahon J. B., 1024. McMahon J. J., 848. McMenemie J. P., 740. McNulty J., 847. t McPherson C, 416. McSweeney J. J., 744. McTaggart E. P., 1023. Maccarrone M., 119, Macedo M. P. de, 1018. Maceroni G., 1031. Macharski F., Card., 1462. Maciel Ribeiro Torres J. A., 1030. Mack R. A., 743. Macnamara J. P., 1465. Madden T. G., 1023. Maddox E. O., 742. Madero A., 928. Madetti P., 413. Madhaw Keshav Mangalamurti, 213. Madinger H., 1596. Madlangbayan A- A., 1594. Madsen J. W., 743. f Magaña García S., 39, 1604. Magarotto A., 403> Magdalena Nagasakiensis ( S . ) : v. Dominicus Ibd­ ñez de Erquicia. Magdziarz J. P., 1597. Maggiani S., 407. Magliuola L., 747. f Magugat P., 640. Maguire I. F., 604. f Maguire I. I., 640. Maguire R., 748. Manon D. J., 1028. Mahony R., 310, 467. Mai G., 1463. Maida A. I., 604, 739. Maier H., 409. Maixner H., 751. Majcen K., 1600. Majdanski O. I., 117. t Malanczuk V., 1468. Malatesta A., 1597. Maldonado Barreno V., 466. Malnati P., 410. Maloney T. F., 1028. Malpezzi P., 750. Maltinti D., 1031. Mamadou Maïga Y., 64. Manalo R. L., 413. Mancinelli A., 1032. Mancinelli F., 746. Mancinelli P., 1464. nominum personarum 1677 Mancinelli R., 1464. Mancini T. C, 1466. Mandara E., 1597. Manfrini E., 409. Mangano S., 749. Mangiapan T., 1464. Manning E., 413. Manning E. I., 603, 1017. Mannion M. J., 742. Manse E. J. F., 750. Mansell H. T., 848. Mantegna L., 745. Manterde C, 1467. Mantoani D., 1030. Mantone M., 416. Manzella A., 409. Maoli G., 747, 1464. Mapelli R., 416. Maramotti A., 747. Marcadet G. J., 1024. Marcantonio A., 1023. Marchesi M., 1597. Marchesini A., 1031. Marchetti O., 410, 745. Marchisotta P., 1031. Marcianus I., frater (Ven.): v. Cyrillus B. Marcinkus P. C, 1594. Marcolongo I., 1601. Marconcini R., 1031. Marcor C, 746. Marcuello Petrus F. (Ven.) : v. Stephanus de Adodin. Marczuk M., 1032. Maresia F., 749. Mariani U., 745. Maricchiolo B., 1601. Maria a Corde Iesu (Iosepha Sancho de Gue­ rra) (Ven.), 303. Maria a Iesu Bono Pasto­ re (Siedliska Francisca) (B.), 650. Maria a S. Caecilia Ro­ mana (Dina Bélanger) (Ven.), 1636. Maria Catharina a S. Au­ gustino (de Longprey) (B.), 652. Marín López I., 1025. Marina Omurensis ( S . ) : u. Dominicus Ibdñez de Er­ quicia. Marinò F., 1026. Mariotti M., 751. Maritz H., 1025. Marius E., 1593. Marjanczyk J. A., 739. Márquez Gómez A., 847. Marra G., 407. Martellini R., 1032. Martello V., 748. Martin Buisson I. A., 211. Martín Fernández Roma­ nus (Ven.): v. Augustus A., frater. Martin F. G., 1026. f Martin Greschuk D., 848. Martín y Descalzo J. L., 1026. Martínez Somalo E., Card., 392, 728, 920, 1022. Martini A., 415. Martini C. M., Card., 546, 844 (bis). Martini G., 1603. Martinoia L. E., 1596. Martinus a S. Nicolao (B.), 1376. Marulanda López F., 117. Manilio di CondoJanni C, 408. Marusyn M. S., 215, 1594. Mary C. C, 1466. Marzoratì Samuel, martyr ( B . ) : v. Weiss Liberatus. Mas Exsuperianus (Hadrianus I. F.) (Ven.), 729. Mascarino A., 745. Mascheroni A., 844. Masé L., 1030. Masi V., 747. Masseti R. D., 1022. Massi E., 751. Mastruko I., 686. Maszkiewicz M., 1032. Mata Guevara A., 403. Matanié A., 639. Matas J., 742. Matassa A., 411. Matthaeus Kohioye ( S . ) : v. Dominicus Ibdñez de Erquicia. Matthews W., 928. Mattioli M., 310. Matus T., 638. t Maurer C, Card., 848. Mauro A., 716. Mauro T., 739. Mayela M., 1025. Mayer H., 1025. Mayer P. A., Card., 1462 (bis.). Mazet J., 415. Mazza A., 197. Mazza C, 1597. Mazzarello M. L., 738. Mazzolar! C, 309. Mazzoni G., 1597. Mazzotta S. A., 1465. 1678 Acta Apostolicae Meaney T. B., 740. Mecklin M. E., 1599. f Medina J. M., 416. Meelis J. M., 1602. Meertens J. E., 1598. Meier G., 119. Meier L., 750. Meisk K. M. an der, 1602. Mejía J. M., 215, 1593. Mejía Toro I. M., 119. Melada P., 215. Melady T. P., 343. Melchior a S. Augustino ( B . ) : v. Martinus a S. Nicolao. Meldall K. F., 414. Meliani E., 1031. Melina L., 1030. Menard R. L., 1466. Menchini P., 216. Mencuccini I., 309. Mendes de Almeida L. P., 310. Mendiola L. D., 410. Menge K. M., 743. Menghi R., 1603. Menis G., 312. Mensinger H., 1030. Mentasti B., 746. Mercep V., 738. Mercier C. J. M., 1595. Merelli N., 746. Merenda L., 1601. Merino B. M., 1594. Merlet D., 1468. Meschede H., 748. Messen H., 1604. Messina G., 1600. f Mestres J. M., 752. Methe N. A., 741. Metz G., 1603. Metzler J., 312. Meyer O., 1464. Miani E. O., 117. Michael de Aozaraza ( S . ) : v. Dominicus Ibáñez de Erquicia. Michael Kurobioye ( S . ) : v. Dominicus Ibáñez de Erquicia. Michael K. A., 1027. Miihalik I., 117, 1593. Micheli U., 1604. Michels M., 746. Migliarini G., 747. Miglietta M., 942. Miklós B., 740. Milan V., 745. Milano M., 117. Milesi B., 1572. Sedis - Commentarium Milewski S. E., 1026. Minati A., 1603. Mindszenty I., Card., 556. Minette J. J., 1030. Miolin J., 928. Miralles A., 408. Miranda R., 1027. Misasi R., 409. Misiaszek A., 1030. Misiorny T., 1030. Mitchell M. A., 638. Mitek E., 1032. Mittag-Lenkheym H., 745. Mock A., 1598. Modena C, 1464. Mojica Morales I. A., 116. f Mojica Oliveros J. E., 120. Moleko C., 1595. Molenschot G. P. G., 751. Molette C, 312. Molfetta A., 412. Molinari L., 1025. Mollaghan J. L., 1029. Molon G., 1031. Moloney A., 1023. Moloney J. A., 1026. Monachino V., 119. Mondello V., 926. Mondino C, 1031. Monducci E., 745. Monge A., 311. Monka Z., 1030. Montaignac de Chauvrance Ludovica T. de (Ven.), 601. Montaguti U., 750. Montalbotti G., 1468. Montanari M., 750. Montanari P., 747. Montecler A. de, 412. Monteiro De Castro M., 1021. Monterisi F., 1022. Monticello R. V., 1026. Montini G. P., 1650. Montuschi F., 750. Moore R. E., 847. Moragne J. C, 741. Morakinyo Seweje M. A., 1600. Morales Fernández C. G., 1024. Moran J. T., 743. Morandini G. B., 1021. Morello A., 749. Moreni G. V., 1021. Moretti D., 1023. Morgante G., 744. Mori R., 414. Officiale Morini T., 411. Morissette I. P. P., 469. f Morkovsky J. L., 416. Morkunas S., 741. Moronta M., 1467. Morren L., 1598. Morresi P., 1599. Morris P. D., 740. Morrone M., 1031. Mosca A., 1603. Mosi Nagifl D., 1463. Mouhanna A., 927. Moura I. A., 603, 1017. Mourany H. A., 37. Moussallem A., 1597. Mowinski J., 1596. Moyer R., 848. Mozzetti V., 1597. Mucha J., 752. Mudadu A., 751. Müller H., 749. Müller K., 751. Müller-Stein wachs J., 1602. Müllmann A., 747. Muench R. W., 604. Muggeo P., 751. Mulamba A. I., 1600. Mulcahy P. M., 847. Mulcahy R., 1466. Muldoon B., 743. Mulholland J. S., 1599. Mullarkey P. J., 1023. Mulleger H., 746. Mullen J. B., 412. Munakata I., 407. Münk T., 1463. Muñoz Leon D., 927. Muratore C. C, 1595. Murillo Díaz J., 1025. Murphy F. C, 741. Murray A. L., 740. Murray D., 415. Murray J. H., 744. Murri A., 411. Musaka S. M., 1597. Mussner F., 215. Musu L, 310. f Mutale E., 312. N N'Garteri Mayadi M., 1020. Nalbadian R., 1464. Naldi G., 412. Nambia par ambii A., 638. Nana J., 638. Nanna Abanobi J. P., 1602. Napolitano E., 411. Napolitano L., 1602. Nardecchia G., 749. Index Nardi L., .1600. Nardinocchi A., 1467. Narita Y., 748. Nartschik C., 1602. Naughton J. T., 742. f Nava Carreón A., 416. Navarrete U., 1650. Navia Vega M., 1024. Navin Hecker J., 1465. Neelankavil O. A., 411. Negri D., 746. Neilan H. A., 1465. Nelson H. P., 1594. f Nelson K. A., 416, 536. Németh L., 1598. Nereus et Achilleus, mart. (Ss.), 546. Neri B., 750. Neri F., 1602. f Nestor A., 312. Netter E. W., 848. Neudecker A., 1596. Neugebauer F., 1602. Neumann G., 1597. Ngantung M. E. D., 1599. Ngarukiyintwali F., 406, 955. Ngoy Katahwa N., 211. f Nguyên Ngoc Quang J., 752. Nicephorus et socii, mart. (Bb.), 233. Nicolai A., 1468. Nicolini G., 311, 407. Nicora A., 738. Nicora L., 1604. Niebrzydowski W. J., 848. Niederauer G. H., 742. Nienstedt J. G., 1026. Nightengale F. A., 1028. Njenga I., 1019. Nimatullacius Al-Hardini (Iosephus Kassab) (Ven.), 88. Noè P., 1597. Noè V., 312. Noël L., 125. Nogaro R., 1591. Noguer Carmona I., 1591. Noletto H. R., 1465. Noonan D. P., 744. Ñores F. C. de, 1599. Noris G., 748. Normand E., 1011. Nottebaum R., 749. No vé-Josserand H., 1464. Novekosky P. V., 1591. Nowak E., 310. Nowak J., 310. Nowak L., 403. nominum personarum Nowak M., 1030. Nsengigyumva T., 211. Nugent P. D . , 742. Núñez Cardozo E., 1024. Nyamiti C., 638. Nzazi Buetubela B., 927. O O'Brien E., 536. O'Brien E. F., 848. O'Brien J., 311. O'Brien J. H., 741. O'Brien M. J., 1596. O'Byrne S., 742. O'Connell D., 1596. O'Connell J. F., 1023. O'Connell R. M., 848. O'Connor J. J., 1023. O'Connor I. I., Card., 1462. 1592. O'Connor P. C, 741. O'Connor P. E., 1595. O'Donnell H. A., 740. O'Donnèll J. P., 747. O'Donnell S. L., 1020. f Ó Fiaich T., Card., 640. O'Gormann C. F., 742. O'Gorman G. A., 740. O'Keeffe P. J., 1028. O'Meara E., 119. O'Mearain C. P., 742. O'Neil W. F., 1465. O'Neill F. J., 1596. O'Neill J. J., 1596. O'Neill K. T., 743. O'Neill R., 1602. O'Neill R. J., 1596. O'Rorke J. H., 744. O'Sullivan Ryan J., 311. O'Sullivan W., 1465. Oberkirch J. W., 741. Oberti A., 119. Obiego C. O., 1023. Oblak M., 469. Ocáriz F., 1031. Ockay C. A., 740. Oddi S., Card., 124. Odutayo S., 1602. Ofria A., 1031. Oggioni I., 320. Ogñénovich A., 1592. Ohl J. L., 414. Okele Iwuchukwu C, 1602. Okoth D. Z., 1019. Olaf are P. P., 1602. Olakunde Omisesan M., 1024. Olaseinde Silva A., 1603. Olatunde Ajeneye A., 750. 1679 Olatunde Oyefesodi J., 750. Olivari P. S., 413. Oliveri M., 1461. Oliveros Torres P., 1024. Olorunfemi Onaiyekan I., 1019, 1020. Onesti G., 1032. Oneyemeh Nwaobi P., 1028. Onuora Makolu E., 1023. Onyemma M. O., 1028. Opalenick J., 1027. Ordofiez F., 1021. Oriol J. M., 928. Oriondo R. L., 1596. Orione Aloisius (B.), 995. Orione L., 412. Ormsby B. A., 743. Ornezeder H., 749. Orombellì M., 1599. f Orozco Lomelin F., 1468. Orrù A., 604. Orsenigo M., 1597. Orszulik A., 311. Ortis G., 747. Oset M., 1030. Ossa Pretot S., 737. Osta J., 1595. Osuji R., 310. Otálora Niño V. I., 1595. Otcenásek C, 203. Ott F., 1029. Ottaviani L., 1464. Ourso E. J., 1467. Outlaw A. R., 1465. Overbaugh H. A., 739. f Oves Fernández F. R., 1651. Oviedo Cavada C, 469. Ozog T. J., 1026. P Paa R. F., 743. Paderna D. N., 1595. Padrón Sánchez D. R., 469. Pagani N., 411. Pagano A., 321. Pagano M., 414. Pagano S., 639. Paganoni C, 746. Paglione G., 412. Pakiam M. C, 309. Pakulniewicz R. F., 848. Paladino A., 1604. Palaseiano G., 745. Palazzo D . , 1031. Palenzuela Velazquez A., 311. Pallavicini G., 408. 1680 Acta Apostolicae Pallavicini H., 408. Palma F. M., 739. Palmas A., 536, 639, 1651. Palous B,., 639. Palozzi D., 413, 415. Pannila S., 1030. Panajotti M., 1600. Pantosti G., 748. Panza S., 738. Papa B. A., 605. Papier S., 847. Parazych K. M., 1465. Paredes Salcedo S. A., 415. Paret J., 415. Pargeter P., 203. Parigi M., 1599. Parizek J. F., 1022. Parker I. W., 1465. Parma V., 747. Parnassus G. J., 742. Pasierb J. St., 312. Pasini C, 1603. Pasqualone E., 1599. Pastore P., 214. Patacchiola G., 1025. Pater J., 1032. Paterno di Montecupo B,., 409. Patrick H. E., 1466. Paty C, 1018. Paulhus E., 1024. Pawson R. J., 741. Paz Zamora J., Boliviae praeses, 637. Pazzaglia G., 1604. Peeters J . , 745. Pegula G., 1465. Pélach y Feliu H., 469. Pelatre L., 638. Pelczar Iosephus S. (Ven.), 1586. Pelizzola U., 1464. Peli G., 310. 311. Pellegrinelli G., 1463. Pellegrini C, 411. Pellegrino C, 411. Pellegrino G., 411. Pelliconi E., 411. Pelosi A., 1468. Pember O. H., 1465. Peña Pérez A., 1029. Pengo P., 309. Pennacchi G., 1464. Pennacchini P., 739. Peracchi F., 1595. Peralta Alvarez S., 604. Percacciante A. M., 1025. Pereira A., 1650. t Pereira Cordeiro T. F. N., 416. Sedis ~ Commentarium Pérez Amaya A., 1023. Pérez C. A., Venetiolae praeses, 737. Perez de Cuellar J., 993. Perez Rivas J. M., 1029. Pérez Rodríguez I. G., 203. Pérez Sánchez A., 307. Peri R., 1604. Perié R., 738. Perin A., 1031. Perini G., 1031. Perkins T. P., 1467. Perna L., 751. Perrier I., 844. Perrilliat O., 1467. Perrini P., 1600. Perrotta F. L. A., 745. Persiani M., 1032. Pescarolo N., 603. Pesce G., 1598. Pesch R., 747. Pessina G., 748. Peteghem L. A. van, 926. Peter J., 1029. Peters J. R., 741. Petit A., 1024. Petrillo S., 411. Petruzzellis B., 1604. Petiit N. S., 1595. Pettiti L. E., 411. Pfirmann E., 1029. f Pham Tan P., 312. Philippus Neri (S.), 41. Phillipps M. J., 1024. Piasecki M. A., 740. Pican P. A., 1593. Piccari T., 312. Piccinelli S., 1463. Pier H., 1597. Pierce R. T., 742. Piergentili A., 413, 1602. Pierli F., 638. Pierredon G. M. M. de, 408. Pierret P., 414. Piersigilli L., 1597. Pietrangeli C, 312. Pietroni A. I . , 1599. Pigni R., 749. Pilar M. H., 1595. Pimenta S. I., Card., 1022. Pineda; Guerrero L. A., 1024. Pinero Carrion J. M., 216, 739, 1650. Pineros Vergara V., 1028. Pingki-an y Jumao-as E., 1026. Pinto Gómez J. M., 738. Pinto Lamanna D . , 412. Piria P., 1599. Officiale Pironio E. F., Card., 445, 1003, 1643. Piro vano D., 1597. Pistacchio V., 1603. Pistoni G., 740. Pius Pp. XI, 54. Pius Pp. XII (S. D.), 51, 52. Piwowarczyk J., 847. Pizzuti M., 415. Pio J., 848. Plöger W., 1467. Ploffe'1. A . , 116. Pluymackers P. J. M., 1598. Poche L. K., 1467. Poeus D. A . , 740. Podgorny J., 744. Poel H. W. van der, 1602. Pogany G., 741. Poggi M., 1596. Poisson G., 1025. Pole J. V., 1026. Polesello G., 747. Poletti H., Card., 651, 757. Polla A . , 1029. Pompedda M. F., 738. Ponce Zavala M., 312. Pontecorvi A . , 1603. Ponzetti G., 747. Popadick P. J., 743. Pòrada H. A . , 1031. Porcaro F., 416. Porenta C, 749. Porta A . , 1595. Posa F., 740. Posada Peláez G., 605. Possenti M., 1599. Poulet-Mathis A . , 638. Povel A . A . K . M . , 1599. t Povilonis L., 928. Power P., 213, 888. Pozzan A . , 1031. Pozzi G. P., 1594. Pozzobon G., 1031. Prat y Prat Maria a Mer­ cede (Ven.), 389, 1382. Prend ja I., 469. Pretaroli A ï , - 1601; Pretscher J., 1025. t Previtali V. A . , 312. Priela N. A . , 1597. Prigione G., 639. Principe P., 639. Profili G., 744. Proietti G., 1464. Provani G., 1604. Prunier-Duparge P., 414. Puggeri F., 749. Puhak N. I., 1027. Puhl J., 928. Index Pujol Balcells J., 311. Puljié D.,~ 116. Pung R., 738. Pusterla O., 752. Pyrchaia P., 1026. Q Qualdvlieg G., 749. Quarino L., 1030. Quevedo O. B., 310. Quilici O., 927. Quinn J. M., 1026. Quintens W., 1595, Quirk P., 1467. Quispe S. A., 312. R Raabe F., 928. Rabeony F., 1019. Raby T. J., 1596. Rabitti P., 1026. Rabourdin F., 1467. Rachal A., 1467. Radaelli A., 410. Radert H., 928. Radkovsky F., 468. Radon E. M., 743. Raeymaeker A. de, 746. Rafferty C, 926. Ragusa A., 752. Raiteri C, 1603. Raiteri P„ 746. Raja J., 927. f Ra jappa I., 312. Rak R., 847. Rambaldi G., 738. Ramez Chagoury G., 1598. Ramírez S. S., 413. Ramis Torrens S., 1649. Ramos Salazar E., 1592. Ramundo N., 751. Ranalli A., 749. Randriambololona F., 211. Rañola A., 467. Rapgen K., 411. Raphaël a S. Ioseph (Io­ sephus Kalinowski) (B.), 1573. Rapier M. J., 1467. Rappleyea R. G., 848. Rashad Abdel Aal M. M., 1601. Rashid A. Y., 1464. Rassam H. B., 1464. Ratzinger I., Card., 1462. Rau R. F., 1025. nominum personarum 1681 Rauber K. J., 216, 536, 639. Rauen J., 751. Rauscher M. F., 744. Ravasi G., 927. Ravel J. M., 1026. f Ra vitari vao N., 120. Razafimahatratra V., Card., 206. Razafindratandra A., 205. Razzotti B., 409. Re G. B., 118. Read E. H., 1467. Reato E., 1031. Reblando B. R., 1594. Recanatesi R., 1601. Reeber M., 638. Regin D. P., 1023. Reifenberg W., 1599. Reindl A., 1023. Reizer P., 468. Remedios Faleiro S. J. dos, 1028. Remigius P., 212. Renda Pitti S., 752. René F. A., Seissellensium Insularum praeses, 535. Renzi A., 747. Requena J., 1596. Restrepo Londofío J. G., 1601. Reuther H., 1604. Rey Lama G., 1464. Reyes Duluc F. E., 409. Rezek F., 927. Ri Byong-ho V., 309. Riccardi A., 1593. Ricci C, 746. Ricci F., 1597. Ricci M., 412. Ricci P., 749. Ricciardi G., 1597. Ricerca M., 1604. Richardus (Herminius P.) Pampuri (S.), 422. Rick W., 414. Rieder A., 412. Rieder H. P., 1030. Rigali J. F., 118, 215, 408, 847, 1594. Righi Schwammer L., 410, 739. Rijn T. N. van, 745. Rinaldi Philippus (Ven.), 839, 1382. Rinaldi R., 747. Rinaldo A., 1595. Ritt H., 927. Ritter A. W., 1600. Rivas R., 211. Rivera Aceredo M. A., 1597. Rivereau C., 414. Rivière G., 1594. Rizzato O., 118. Rizzo E., 749. Rizzo G., 1597. Roa y de la Trassiera C, 119. Robben R., 751. Robbers W. H. J. M., 1602. Robert A., 414. Robert L., 1027. Robinson J. P., 1026. Robles Díaz L., 406. Robu I., 468. Rocca G., 750. Rocca U., 415, 747. Rocchi G., 745. Rocha G. L., 603, 1017. Rochon R., 1467. Rodas Armi jos S. V., 415. Rodi S. B., 1467. Rödler M., 414. Rodríguez J. F., 1023. Rodríguez Maradiaga O. A., 310. Rodríguez Otero E., 1597. Rodríguez Salazar J. F . , 739. Rothlin H. P., 311. Rötzer J., 1464. Rola M., 1650. Romagnoli E., 1594. Roman A., 1574. Romano F., 747. Romeo P., 638. Romero Arvizu E., 307. Romero Barrios J. M., 1596. t Romero Gross T. A., 416. Romero Melgarejo S., 1032. Romig J. E., 1467. Ronco Valera A. M., 738. Rondello G., 746. Rondinini G., 750. Ropelski S. A., 743. Roque Cura V., 1025. Rosalen G., 747. Rosatelli E., 1594. Roscellì Augustinus (Ven.), 399. Rosetti E., 750. Rosmus G., 1467. Rossano P., 215. Rossetti A., 1030. Rossetto G., 414. Rossi A., Card., 195, 465, 855. Rossi E., 120. Rossi G., 415. Rossi G., 748. Rossi M., 1032. Acta 1682 Apostolicae Rossi Mauro, 414. Rossi O., Card., 87, 96, 455, 460, 736, 925, 1572. Rossi R. O., 1029. Rossomando P., 746. Rotondi F., 411. Rotondi P., 412. Roulleaux J., 411. Rousseau Ioannes B. (Scubulio) (B.), 540. Roussel Y., 414. Rovers! F., 750. Rovetti B., 410. Roy A. J., 1022. Rozarlo J. R. de, 1024. Ruaro G., 1032. t Rubin W., Card., 1651. Ruco L., 749. Rugambwa L., Card., 309. Ruggieri G., 1598. Ruiz Arenas O., 1597. Runcie R., 323, 339, 787. Ruppert L., 927. Russel F. L. N., 751. Ruysschaert J., 119. Ruzoka P., 212. Ryan D. B., 1465. Ryan D. E., 1465. Ryan G. J., 1024. f Ryan J. F., 416. Ryan J. M., 743. Ryan S., 467. Ryan W. A., 749. S Sabatino E., 412. Sabato F., 1603. Sabbah M., 310. Sabel A., 1602. Sable R. M., 1025. Sabourin L., 310. Sacchi L., 1028. Sacher R., 406. Sadaba Perez I. S., 309. Sagmeister M., 1596. Saint Peter L., 743. Sakespeare F., 408. Sala Ribera I., 469. Saladino C, 1029. Salazar Mora E., 1024. Salerni O. P., 740. Salerno F., 1650. Salesny A., 745. Saltarelli M. A., 844. Salvador! C, 415. Salvaggi R., 415. Salvi Laurentius (B.), 233, 939. Salvini G. P., 407. Sedis - Commentarium Salvini S., 415. Samp M., 1030. Samp S., 1029. Samperi P., 411. San Andres J. M., 1594. Sánchez F. B. F., 1597. Sánchez J. T., 215, 1593, 1594. Sánchez Mayorga Ildefonsus T. (Ven.): v. Balbinus a Carmelo. Sancho Campo A., 312. Sancho de Guerra Iosepha (Ven.): v. Maria a Corde Iesu. Sanders J. C, 1028. Sandulli P., 1032. Sangiorgi G., 411. Sanguineti I., 116. Santamaría Ortiz A., 1595. Santamaría Santamaría L., 1024. San tana Sequera O. R., 469. Santarella M., 1464. Santi G., 312. Santiago Atienza J., 752. Santiago y Cañizares J. A., 1023. Santiago y Rivera R., 1028, 1597. Santilli A., 1025. Santini I., 1651. Santini P., 739. Santolini Nazarenus a Ma­ ria Imm. (Ven.), 102. Santucci G., 410. Sanz Pinillos F., 1025. Sanz Tejedor Iosephus (Ven.): v. Cyrillus B. frater. Sapienza G., 748. Saragosa G., 748. Sardi P., 639. Sartirana G., 1031. Sartorello L., 745. Sartoris J. M., 742. Sauer G. W., 1602. Saurer F., 1596. Savanella A., 745. Saveri G., 751. Saviello R., 746. Savini F., 750. Saxer V., 119. Sayour R. J., 1465. Sayour V. A., 1465. Scala V., 748. Scala J. M., 1466. Scanavini G., 752. Scaparpa L., 750. Officiale Scapucci P., 1601. Scarpa V., 606. Scatizzi S., 1375. Schall A., 750. Schambeck H., 1598. Schenker A., 927. Schenone H., 312. Schets C. J. M., 748. Schieble L., 1599. f Schierano M., 1468. Schininà Maria a S. Corde Iesu (B.), 1455. Schlereth A., 1030. Schlösser J. C, 749. Schlottmann N., 1602. Schlüter J., 746. Schmidt E., 639. Schmidt V. J. G., 748. Schmieden H., 751. Schmitt J. H., 743. t Schmitz Sauerborn G., 1651. Schneider E. P., 1028. Schoen J. G., 1467. Scholly R. E., 1465. Scholz G., 745. Scholz L., 750. Scholz W., 1600. Schonenbach P., 1595. Schreurs M. R., 1600. Schroeder G. L., 1467. Schröder K., 751. Schubert K., 1596. Schuhkraft L. V., 1029. Schultz W. F . , 741. Schulze F., 748. Schumacher B., 407. Schwab H., 745. Schwartz A., 1025. Schweder J. F., 1026. Schwietz R. L., 116. Sciolli M., 412. Scippa B., 746, 747. Scola A., 1031. Sconocchia R., 413. Scorzelli L., 1599. Screen J. F., 1467. Scubilio, frater ( B . ) : v. Rousseau Ioannes B. Scully J., 847. Seals J. M., 1466. Sebelle E., 1466. Seco Gutiérrez Emmanuel (Ven.): v. Anicetus A., frater. Segella G., 927. Segneri E., 311. Seiters R., 535. Séjourné R., 1018. Sekellick J. T., 1027. Index Sékène Diom M., 745. Sellan D.," 461. Sels© S., 413. Selva P . , 1468. Semaan S. J., 748. Semeraro F., 1031. Semprun G. S., 1030. Sequeira I. V., 308. Serlupi Crescenzi G., 1463. Sermage F., 1599. Sermona F. A., 1597. Serra Iuniperus (B.), 227. Serughetti L., 740. Severi F. S., 752. Seveso A., 1604. Sgrò A., 847, Sheahan D. C., 1023. Sheahan T., 411. Sheeran R. T., 1028. Sheridan J. V., 742. Sheridan P. J., 1592. Shevlin R. R., 741. Shields M. L., 741. Shimamoto F. X., 605. Shippen S., 1466. Shubsda T., 229. Shw Aung G., 1602. Shyngo-ya-Hombo S., 606. Sie Yong L., 983. Siedliska Francisca (B.): v. Maria a Iesu Bono Pastore. t Siegel K. A., 1468. Sighinolfi R., 752. Sighong Philippus et so­ ciae, mart. (Bb.), 326. t Signora A., 640. Sikjas R., 928. Silos Manso García D. de, 409. Silvestri C. M., 1023. Silvestrini A., Card., 1462, 1651. Sima Ngua A., 43. Simón I. A., 1027. Simon P. E., 1649. Sini C, 412. Sini E., 744. Sini S., 413. Sinibaldi A., 1601. Sironi C, 1599. Sisinni F., 312. Sisinni S., 749. Sivillo N. W., 741. Skala H., 746. Skeris R. A., 407. Skubis I., 1030. Skubiszewski K., 846. Skupien J. F., 743. Skylstad V. S., 603. nominum personarum 1683 Slatin H. P., 745. Slaught M. E., 742. Slubecky D. S., 1028. Smith F. J., 739, 847. Smith G. G., 1466. Smith P., 750. Smith W. B., 1027. Smith W. S., 1467. Smulders R. M., 413. Snijders V. H., 748. Soares M., Lusitaniae prae­ ses, 637, 1463, 1522. Sodano A., 1650. Solle H., 1602. Sökol I., 468, 469. Solaini P., 1599. Soleibe Arbeláez J., 1023. Solivetti F. M., 1598. Son H. A. van, 742. Soosa Pakiam M. C, 212. Soreng C, 212. Sorniani G., 1598. Spagnolo C, 750, 1601. Spagnolo O., 467. Spalding H., 1467. Sparacio F . , 740. Spengler J. F., 741. f Spiazera H., 1468. f Spiess H. E., 1468. Spiessl F., 1023. Spinelli Franciscus (Ven.), 720. Spinelli V., 1027. Squicciarini D., 215. Srakié M., 307. Stachowiak L., 927. Staffolani R. A., 1018. Stafford J. F., 311. Stamer J., 311. Stangarone L., 1026. Stanislaus Kostka (S.), 322. Stankiewicz A., 738. Stebbins L., 1463. Steegmans J. V., 412. Stefani F., 1604. Steffan O., 750. Stein Edith (Teresiae B. a Cruce) (B.), 645. Stein R. J., 742. Steinforth K., 1031. Stella A., 412. Steltz J. A., 848. Stephanus de Adoáin (Pe­ trus F. Marcuello) (Ven.), 451. Sterpi Carolus (Ven.), 191. Steuns A. J. L., 748. Stewart F. B., 1467. Stickler A. M., Card., 711. 840. Stillwell W. J., 743. Stocker P., 1029. Stockinger J., 745. Stokman T. C, 1601. Stolarik A., 1466. Stoppa G., 1594. Storchi F., 747. Storero L., 846. Storrer E., 310. f Stourm R., 1468. Stowers P., 638. Straten Waillet E. van der, 1602. Strauf H., 746. Stringhini F., 1032. Strobel C. de, 1604. Ströbitzer H., 747. Stryk J. A., 748. Stuardi F. T., 1466. Stüting J., 740. Stuligrosz S., 744. Sturdevant E. S., 1466. Stynen J., 747. Suárez M. A., 412. Suárez Rivera A., 39. Suchosz M., 1030. Sue In-Syek P., 638. Sulik T., 1593. Sullivan E. V., 1024. Sullivan J. J., 700. Sullivan J. P., 1023. Sullivan W. J., 743. Suplido R. B., 1595. Suwata I., 605. Suyagani K., 1600. Swalina M. F., 1030. Swayne S., 1025. Swett R. J., 1027. Swiatkowski F. M., 743. Swyngedouw J., 638. Szabla M. J., 1031. Szakos I., 603. Szczepanski A., 1030. Szczerba R., 1031. Szczotok E., 1028. Szetelnicki W., 847. Szoka E. C, Card., 216, 1462. Szostak D. J., 743. Szponar J. T., 1030. T Tabacchi S., 1031. Tabone C, Melitae ses, 118. Tabone V., 780. Tacchella L., 747. Tagliaferri F., 941. prae­ 1684 Acta Apostolicae Tagliaferro V., 412. Taiwo Darocho A. J., 1603. Takács F., 603. Talavera J., 928. Tamayo Medina S. V., 1595. Tamburrino P. F., 204. Tamiozzo R., 412. Tampieri I., 1601. Tan Chee Ing P., 638. Tanasini A., 1596. Tañida M., 1593. Tanzi C, 1598. Tapia Méndez A., 1512. Tapia P., 1600. Tapia Rodríguez J. G., 1024. Tapinassi G., 1463. f Tarantino A., 640. Tarantino Veltri A., 1456. Tardani P., 1603. Tardif L. P., 410. Targon S., 749. Tarsia V., 1464. Tassi A., 1603. Tassi C, 752. Tavares J. B., 1023. Tavoni F., 751. Tauran J. L., 1650. t Tchantayan L., 1651. Tchörzewski T., 749. Tchou C, 1029. Tecson y Zafra A., 1025. Teelock B., 238. Tellez-Cruces A., 637. Tempfli I., 468. t Ten Gan-lin P., 928. Tena Garriga P., 214, 407. Tepe V. B., 1590. Ternyák O., 1030. Tetreault L. C, 1465. Tharachatr B., 119. Thelen R. J., 1024. Thirot R., 1468. Thiruthalil T., 308. f Thomas Acerra A., 848. Thomas Hioji Rokuzayemon ( S . ) : v. Dominicus Ibáñez de Erquicia. Thomassen H. M. J., 745. Thompson G. P., 1027. Thompson P. G., 742. Thoonnununkalparambil J. K., 638. Thornton M. J., 740. Thottakara A., 638. t Tiago Broers F., 416. Tierney M., 311. Timko M., 1465. Timmermans J. P., 746. Sedis - Commentarium Timmermans P. A., 1467. Tischner J., 407. Tkác A., 307. Tkadlcik V., 1025. Tocanel P., 1650. Tocco A. M., 1026. Tognolo E. G., 1604. Toledano B., 1467. Tomásek F., Card., 468 (bis). Tomassetti G., 1601. Tomko J., Card., 739, 1462. Tonelli T., 1600. Toniolo G., 1463. Tonucci I., 203. Toohy W. J., 1027. Toppi F. X., 1461. Torello J. B., 1024. Torpigliani B., 739. Torrans J. V., 1466. Torre López J., 415. Torrella Cascante R., 1609. Torres Arrióla J., 410. Torretta B., 411. Torri C, 1602. Toscano D., 847. Toshiki Kaifu, 213. Tóth D., 468. Totti S., 747. Toufle Nahman J., 1601. Tournier J., 415. Toussaint P., 414. Träger E., 1463. Trainor P., 847. Tramma H., 844. Trapl H., 746. Trautman D. W., 844. Tremblay R., 119. Triacca A. M., 407. Triana Lozano M. A., 1024. Trichet M. Ludovica a Iesu (Ven.), 1580. t Trinh Van Can I. M., Card., 640. Trisco R., 119. Tritto G., 1027. Trocchi V., 536, 1463, 1598. Troll C, 311. Tschoepe T. A., 117. Tseu A. S., 742. Tsiahoana A. I., 208. Tucarelli L., 748. Tuggia E., 1601. Tujague J. L., 1467. f Tumbocon C, 1651. Tumi C. W., Card., 1022. Turaga L., 310. Turcotte I. C, 469. Türk H., 1598. Turmel C, 312. Officiale Turrini R., 747. Turro J. C, 1024. Tzadua P., 316. U U Shwe M., 308. Ubeda Gramage T., 1380. Uchechukwu Uzoama L., 1603. Uddo B., 1467. Uddo J. F., 1467. Uechtritz Amade de Varkony A., 409. Uhle W., 1600. Ulaszeski E. L., 743. Urbani V., 1029. Ureden A., 1602. Uribe Jaramillo J., 1023. Urosa Savino G. L., 403. Urzl F., 1023. Utz M., 1601. Uzupis J., 1030. V Vaccari S., 747. Vachon A. A., 655. Vadakedah J., 414. Vaillant W., 752. f Vaivods I., Card., 640. Valarezo Luzuriaga E., 1020. Valastro G. J., 848. Valdivielso Saez Hector (Ven.): v. Benedictus a Iesu, frater. Valdivieso Eguiguren J. I., 415. Valenzuela y Gardoce B., 1597. Valerio M., 415. Valk H. G. H., 1603. Valks J., 1595. Valle Moronta Rodríguez M. del, 469. Vallebuona Merea E. , 4 0 7 . Valmori W., 750. Valtorta G., 1604. Vañák F., 203, 468. Vanhoye A., 927, 928. Vannucchi A., 1463. f Varani J., 848. Vargas Alzamora A., 204. Varone A., 1599. Vattani U., 410. t Vázquez Silos J. M., 848. Velasco García I., 211. Velez Correa J., 312, 407. Index Vendramini Elisabeth (B.), 1583. f Vennera F. J., 216. Venturi V., 1601. Veracini A., 1031. Verdzekov p . , 311. Verkek «L O., 1603. Vernett« J., 739, 1596. Verrière P., 409. Versaldi G., 1650. Verwaest L., 1601. Vesco J. L., 927. Vianello V., 745. Viaux Mucianus M. (Aloi­ sius I.) (S.), 35, 37, 95, 551, 641. Viazzi G. M., 1604. Victorianus P., frater (Ven.): v. Cyrillus B. Vidra T. J., 1023. Vidts P. de, 1598. Vieira M., 928. Vieira de Lima I., 1017. Vieux R., 1599. Vigani V., 1600. Vigano E., 1594. Vigliotti L., 1602. Vignand P., 415. Villa C., 1600. Villamizar Ruiz J., 1025. Villamor y Into O., 1026. Villani R. C, 741. Villelmus Oourtet (S.): v. Dominicus Ibdñez de Erquicia. Villerot T. H., 1026. Vincentius Shiwozuka ( S . ) : v. Dominicus Ibdñez de Erquicia. Vinci M., 1596. Vinzent R., 1030. Viotti U., 1601. Virgilio N., 415. Visconti G., 1025. Vitale L., 412. Vitale M., 739. Vitali P., 752. f Vivaldo L., 416. Vlk M., 307. Voermans J. P. A., 1602. Voges H., 1024. Vogg H., 414. Voiland G. T., 741. Voisin F. W., 1463. Voliera A., 1603. Volpi A., 748. Vorgnano D., 745. Vose Daily T., 403, 847. Vozza D., 1032. Vuorela K. J., 1599. 110 - A. A. S. nominum 1685 personarum W Wagner A., 214, 738. Wagner H. M., 743. Wagtman P., 415. Wahl J., 1602. Waldron J. E., 1029. Walk F. H., 1467. t Wallace B. J., 1604. Walper F., 740. Walsh E. O., 467. Walsh M., 1596. Walsh R., 742. Wang I., 1023. Wardani S., 638. Warren J. M., 1463. Waszkinel R., 1029. f Waterschoot J. I., 640. f Watson A. M., 216. Weber F. J., 742. Weber K., 1029. Weiler R., 407. Weiss Liberatus et socii, mart. (Bb.), 313. Weissensteiner R., 1028. Weldgen F. G., 743. Wengenmier R., 412. Werff M. L. van der, 1022. Werhahn M., 410. Wetter R. L., 743. Weiterer E. V., 741. Weusten H., 1602. Wicher F., 752. Wiedemann F., 745. Wieland Alzamora H., 409. Wilkanowicz S., 928. Wilkerson G. E., 742. Willa Z., 740. Willebrands J., Card., 120. William J., 413. Williams B. S., 1023. Williams L. M., 1466. Wilson J. F., 741. Wilson J. H., 1466. Wind A., 1602. Winters S. F., 744. Wisniewska I., 1587. Wissen J. P. M. van, 1602. Wit W. de, 1603. Woelki E., 1028. t Wójcik W., 1651. Wojdat T., 1030. Wojtyska H. D . , 119. f Wolff J., 216. Wolfs A. G., 415. Wolinski J., 1030. Woltering F., 1029. Wonters A. E., 1602. Woodriçh C. B., 743. Woolsey J. G., 1027. Worlock D., 1594. Worner J. F., 414. Woroniecki M., 1031. Worst B. P. van den, 751. Wrenn M. J., 1027. Wright R. A., 743. Wuerl D., 738. Wurtz R. C., 743. Wyszyñski Casimirus a S. Ioseph (Ven.), 446. X Xuereb P., 1032. Y Yamada K., 748. Yanes Alvarez E., 1378. Yekiwe T., 1595. t Yemmeru A. M., 1032. Yermo y Parres Iosephus M. de (Ven.), 187, 1401, 1457. Yiengst G. B., 743. Ypil y Mane P., 1025. Yuclen N., 414. Yuki R., 312. Yunta Osuna M., 1026. Z Zaccaro N., 1025. Zadro M., 747, 1600. Zafra y Bacaltos R., 1026. Zajac S., 1022. Zaleski Z., 1029. Zamalloa T., 1458. Zambello I., 1031. Zamberletti G., 410. Zanatta A., 744. Zanghi G., 638. Zanicchi P., 751. Zarauz Carrillo H. C, 467. Zardini G., 751. Zawitkowski I., 605. Zauner A., 1596. Zecchin A., 1032. Zenz J. P., 1026. Zeppi F., 414. Zera R., 639. Zerbi P., 119. Zgorzelski C, 411. Zigiotti O., 415. Zimmerman R., 638. Zimmermann A., 1024. Zimmermann E., 746. Acta 1686 Apostolicae Zin ei Abdin Ben Ali, Tunesiae praeses, 737. Zinno V., 1597. Ziólek L., 322. Zlatnansky J., 214. Sedis - Commentarium Zmerli S., 406, 966. Zobel J., 1025. Zoboli R., 747. Zoghby S. A., 1466. Zorn A., 1030. Officiale Zuanazzi G., 412. Zulini M., 747. Zunterer H., 1463. Zur G., 927. Zycinski I., 1461. II - INDEX NOMINUM DIOECESIUM, VICARIATUUM, ETC. A Abana, 606, 754. Abancaiensis, 469. Abidianensis, 1223. Abugensis, 1019, 1020. Abulensis, 299. Achridensis, 1468. Achyraënsis, 1651. Aeginensis, 1468. Aggaritana, 468. Aguaricoënsis (vic. ap.), 309. Ahmedabadensis, 1019. Albae Iuliensis, 467, 468. Albae Pompeiensis, 712. Albae Regalensis, 603. Albinganensis-Imperiae, 1461. Alexanensis, 603. Aliphana-Caiacensis, 604. Almeriensis, 216. Amudarsensis, 469. Angelorum, 187, 999, 1457, 1592. Angelorum in California, 467 (bis). Aniciensis, 216. Anneciensis, 717. Antananarivensis, 206. Antofagastensis, 469. Antsirabensis, 211. Antsirananensis, 208. Aquaeregiensis, 467. Aquensis in Dacia, 309, 606. Antiochena Maronitarum, 88, 915. Aquipendiensis, 384. Araucensis, 469, 790, 867. Arausicana in California, 117. Arcavicensis, 928. Arcis Delphini, 210. Arensis in Numidia, 308, 606. Armachana, 640. Arsennaritana, 120. Aruaënsis, 640. Assuritana, 203, 309. Atambuensis, 121. Augustana Vindelicorum, 533. Ausanensis, 605. Ausuagensis, 926. Auzegerensis, 204. Auziensis, 640. Azoguensis, 467. Azurensis, 117. B Balasorensis, 308, 539. Barcinonensis, 84, 389. Barena in Hellesponto, 1651; Barretensis, 116. Basankusuensis, 640. Basseinensis, 308. Bataënsis, 42. Bellicensis-Arsensis, 1648. Beneventana, 846. Benguelensis, 143. Bergomensis, 320. Berhampurensis, 308. Birminghamiensis, 203, 467. Bisicensis, 309. Bismarchiensis, 1604. Blesensis, 926. Bonustensis, 211. Boriensis, 640. Bostoniensis, 1591. Botucatuensis, 1460. Bovinensis, 657. Brigantiensis, 446. Brixiensis, 1571. Bruklyniensis, 403. Brunensis, 307. Bucarestiensis, 468. Budovicensis, 307. Buduanensis, 604. Buffalensis, 116. Bungomaënsis, 937. Burdigalensis, 393. Burlingtonensis, 1032. C Cabanatuanensis, 1651. Cabarsussitana, 928. Cacerensis, 537, 538. Caebuana : v. Nominis Iesu. Caeceritana, 117, 469. Caesaraugustana, 1378. Caesenatensis-Sarsinatensis, 1592. Cafayatensis, 1651. Cahirensis Maronitarum, 37. Caiazeirasensis, 1018. Caiesensis, 1651. Calatayeronensis, 926. Camerinensis-S. Severini, 307. Campifontis, 604. Camposina, 1017, 1461. Cantanensis, 467. Canthoënsis, 752. Caprensis, 211. Carabellensis, 416. Caracensis, 403, 469 (ter). Caracensis Graecorum Mel- . kitarum Catholicorum, 644. Carcabiensis, 603. Carnutensis, 844. Carolinensis, 1649. Casertana, 604, 1591. Cassoviensis, 307. Castrensis, 221. Catabitana, 468. Catacensis-Squillacensis, 841. Caiamarcensis, 117. Cauriensis-Castrorum Caeciliorum, 1468. Celaniensis, 1592. uellensis in Proconsulari, 468. Celsonensis, 403. Ceramussensis, 466. Cercinitana, 307. Cereminianensis, 1468. Index Ceriniolensis-Asculana Apuliae, 605. Cerretana-Thelesina-S. Agathae Gothorum, 41 Chersonensis in Creta, 203. Chiatimensis, 928. Chilpancigensis-Chilapensis, 116, 1592, 1646. Christalandiensis (prael.), 1017. Cissensis, 403. Cissitana, 204, 467. Claramontana, 1032. Claternensis, 203, 467. Clavarensis, 196. Clodiensis, 403. Cluentensis, 469, 1018. Coelianensis, 403. Colatinensis, 603, 1017, 1368. Coloniensis, 649. Compostellana, 240. Constantiensis, 397. Cordubensis in Argentina, 117. Corumbensis, 116. Cosentina-Bisinianensis, 843. Cotonuensis, 43. Cracoviensis, 1573. Cremonensis, 720. Crotonensis-S. Severinae, 842. Crucis Altae, 1649. Cuneensis, 603. Cursolensis, 606, 1592. Curiensis, 384. Cuttackensis-Bhubanesvarensis, 539. D Dacchensis, 1372. Daëtiensis, 1468. Dallasensis, 117. Dal tonga niensis, 212. Damascena Maronitarum, 37. Dardania, 752. Daressalaamensis, 309. Denpasarensis, 121. Derthonensis, 191. Dertosensis, 724. Detroitensis, 604. Diacovensis, 307, 606. Diego Suarez (de), 208, 216. nominum dioecesium, vicariatuum, Diliensis, 169. Dinaipurenisis, 1372. Dorumaënsis-Dunguensis, 308. Drivastensis, 1604. Dublinensis, 467, 1004. Durensis, 416. Duluthensis, 116. E Edistianensis, 604. Edmontonensis Ucraino­ rum, 848. Eldoretensis, 606, 937. Embuensis, 938. Eminentianensis, 1032. Endehena, 122. Epiphaniensis in Syria, 1468. Eporediensis, 967. Ergadiensis et Insularum, 416. Eriensis, 216, 844, Espinalensis, 605. Esteliensis, 403. F Fertiliensis, 603, 1017. Flaviobrigensis, 303. Florentiae, 117. Fodiana-Bovinensis, 658. Foroflaminiensis, 312, 844. Fossanensis, 603. G Gagnoënsis, 223. Galapagensis (praef, ap.), 466, 1020. Galvestoniensis-Houstoniensis, 416. Gandavensis, 926. Garagoënsis, 120. Garissaënsis, 1371. Giakartana, 175. Gisipensis, 469. Gnesnensis, 226. Gorzoviensis, 117. Guadicensis, 1591. Guarandensis, 844. Guayaquilensis, 466, 467. Guluensis, 309, 1468. Gunelensis, 467. etc. 1687 H Hadrumetina, 116. Hamiltonensis, 416. Hanoiensis, 640. Helmamensis, 467 (bis). Hispalensis, 451. Hodelmensis, 604. Hoimana, 1019. Holarensis, 1032. Huamaciucana (proel.), 1649. I Iaboticaballensis, 848. Iaciensis, 403. Iadrensis, 469. Iagdalpurensis, 928. Ianuensis, 196, 399. Ianuensis-Bobiensis, 196. Iasensis, 468. Ibaguensis, 117. Ibana, 203. Ieoniuensis, 309. Iequieana, 1590. Ikotekpenensis, 211. Ilheosensis, 1590. Ilorinensis, 1019, 1020. Insulensis, 1468. Interamnensis-Narniensis, 416. Isclana, 321. Isirensis-Niangaraënsis, 308. Istminana-Taduana, 605, 935. Iuiuyensis, 416. Iuncensis in Mauretania, 604. K Kabgayensis, 211. Kagamegaënsis, 937. Kaminaënsis, 605. Kaohsiungensis, 928. Kasamaënsis, 312. Keetmanshoopensis (vic. ap.), 212. Khammamensis, 312. Kigomaënsis, 212. Kildariensis et Leighliensis, 216. Kinshasana, 1020 (bis). Kisiiana, 937. Kisumuensis, 937,1019 (bis). Kumbakonamensis, 212. Kupangensis, 121. Acta 1688 Apostolicae L Labicana, 1018. Lagensis, 1468. Lamzellensis, 116, 467. Lashioënsis, 1020, 1511. Latacungensis, 844. Lausannensis-GenevensisFriburgensis, 1576. Leopoldinensis, 603, 1017. Letaea, 848. Libmanana (prael.), 203, 537. Liepaiensis, 640. Lilybaetana, 203, 1018. Limana, 204, 1018. Litoris Palmensis, 403, 844. Locrensis-Hieracensis, 841. Loduarina, 937. Lodzensis, 322. Loloënsis, 640. Louis Trichardt-Tzaneen (de), 1468. Luandensis, 606, 753. Lucensis, 1468. Lucanensis, 1018, 1580. M Mactaritana, 467, 604. Madensis, 603, 1017. Magdeburgensis, 403. Magnovaradinensis Latino­ rum, 468. Mahagiangana, 205. Maiduguriensis, 1020. Maioricensis, 1380. Maiungaënsis, 205. Mallotana, 312. Malolosina, 203. Managuensis, 403. Mandalayensis, 1511. Manonensis, 211. Marabensis, 1017. Marianopolitana, 469, 1010. Marsabitensis, 938, 1468. Marsorum, 844. Masanensis, 928. Massana-Plumbinensis, 416, 926. Massiliensis, 93. Matamorensis, 39, 1604. Matritensis, 1450. Maxitensis, 117. Mbandakana-Bikoroënsis, 1020 (bis). Mechliniensis, 93. Sedis - Commentarium Medellensis, 605. Mediolanensis, 546, 844 (bis). Megalopolitana in Procon­ sulari, 1651. Mercedensis - Lucanensis, 1592. Meruensis, 938. Mesarfeltensis, 469, 844. Messanensis, 441. Mexicana, 1401. Miletensis-NicotriensisTropiensis, 843. Minoricensis, 403. Mirandensis, 446. Mogadiscensis, 606. Molicunzensis, 416. Molinensis, 601. Mombasaënsis, 1019 (bis), 1370. Monadoënsis, 605. Montereyensis in Califor­ nia, 229. Monterreyensis, 39, 40,1512. Montisvirginis {abbatia), 204. Morombensis, 211. Morosbisdensis, 116. Munduensis, 1020 (bis). Murangaënsis, 938. N Nagasakiensis, 605. Nairobiensis, 937, 938, 1371. Nampulensis, 309. Namurcensis, 95. Nayariana de Iesu et Ma­ ria {prael.), 307. Ndalatondensis, 606, 753. Neanthopolitana, 317, 1032. Neocastrensis, 843. Neo-Eboracensis, 1592. Neosolensis, 308, 1610. Netzahualcoyotlensis, 116. Nicensis, 717. Nicosiensis, 640. Nictheroyensis, 1017. Nitriensis, 307. Nolana, 116, 844. Nominis Iesu seu Caebuona, 203, 467 (bis). Northantoniensis, 467. Norvicensis, 640. Novae Aureliae, 604. Novarcensis, 844. Novensis, 468, 469. Officiale Novolaredensis, 39. Nunensis-Deduguensis, 640. Nyeriensis, 938, 1012 (bis). O Olomucensis, 203, 468 (bis). Onitshaënsis, 755. Onubensis, 1591. Oppidensis Palmarum, 605. Orlandensis, 467. Ovetensis, 97. P Paciensis in California, 308. Palentina, 380. Palmopolitana, 403, 1017. Pampilonensis, 451. Parania Superiore (de) (prael.), 604. Parintinensis, 312. Parisiensis, 729. Patavina, 1583. Pederodianensis, 117. Pensacolensis-Tallaseiensis, 844. Pharaonensis, 120. Piracicabensis, 1460. Pisana, 286. Piscariensis-Pinnensis, 604. Pistoriensis, 1375. Pitilianensis-SoanensisUrbetelliensis, 102. Piurensis, 1018. Piacentina, 196. Placentina-Bobiensis, 196. Pompeiana (prael.), 1461. Pontopolitana, 221. Pontopolitana-Regalitana, 221. Popayanensis, 640. Portalegrensis in Brasilia, 1018. Portus Ayacuquensis (vic. ap.), 211. Portus Hispaniae, 221. ~ Portus Ludovici, 181. Pouso Alegre (de), 752. Pragensis, 468 (bis). Presmiliensis, 1586. Pucallpaënsis (vic. ap.), 211. Q Quebecensis, 469, 655, 1636. Quibduana, 604, 933. Quitensis, 204. Indem R Ragusiensis, 1455. Ragusina, 116. Raishahiensis, 1019, 1371. Ravennatensis-Cerviensis, 1592. Regalitana, 211, 221. Regina Gradecensis, 203. Remesianensis, 467. Ressianensis, 468. Rheginensis-Bovensis, 828, 926. Rigensis, 640. Risinitana, 605. Rivi Quarti, 1018. Rivoriensis, 848. Rockamptoniensis, 1604. Romana, 215, 651, 757, 884, 952, 989, 1012, 1450, 1510, 1548, 1638. Rosnaviensis, 308. Roterodamensis, 1381. Rottenburgensis, 708. Rumbekensis, 309, 312. Rustenburgensis, 216. Ruthensis, 604. S Sanctae Annae, 116. S. Fidei de Antioquia, 934, 935. S. Mariae Ormensis, 116. S. Rosae de Osos, 835. S. Aloisii de Montes Belos, 1589. S. Andreae et Edimbur­ gensis, 926. S. Angeli de LombardisCompsana-NuscanaBisaciensis, 117. S. Christophori de Habana, 1651. S. Dionysii Reunionis, 543. S. Fiori, 926, 1018. S. Iacobi in Chile, 469. S. Iusti, 1604. S. Ludovici de Montes Be­ los, 1589. S. Michaelis, 640. S. Nicolai de los Arroyos, 216. S. Petri apud Muenster (aob.), 1591. S. Petri in Litore Ebur­ neo, 211, 222. S. Sebastiani Fluminis Ia­ nuarii, 603, 1017. nominum dioecesium, vicariatuum, S. Thomae in Insulis Virgineis, 1651. SS. Assumptionis, 604, 850. SS. Incarnationis, 849. Sanggauensis, 309. Sarhensis, 1020 (bis). Sassuritana, 844. Satmariensis, 468. Savonensis-Naulensis, 116, 604. Sebastopolitana in Arme­ nia, 1651. Sedinensis-Caminensis, 117. Sedunensis, 312. Semarangensis, 164. Senonensis, 926, 1468. Seulensis, 157. Sibundoyensis {vic. ap.), 469. Sideropolitana, 851. Sinceleiensis, 1468. Sinnipsensis, 1468. Sinus Comoënsis, 469 (bis). Sinus Viridis, 604, 1591. Siouxormensis, 848. Sipontina-Vestana, 605. Solimôes Superioris (prael.), 1649. Sonsonatensis, 116. Sorusena in Lybia, 312. Spediensis-SarzanensisBrugnatensis, 116. Spelaeopolitana a Bono Iesu, 603, 1017. Spokanensis, 603. Sucrensis, 203. Suensis, 469. Suessana, 1591. Syracusana, 116. T Tabaltensis, 640, 1018. Tabasquensis, 462. Tacuarembiana, 466. Tagariensis, 468. Tananarivensis, 206. Tapacolensis, 640. Taraquensis, 1591. Tarentina, 577, 605. Tarnoviensis, 416, 1461. Tarraconensis, 107, 456, 1609. Taunggyiensis, 308. Taurinensis, 460, 733, 839, 1644. Thanh Hoa (de), 312. Thebana in Phtiotide, 312. 1689 etc. Theleptensis, 603, 1017. Thermularum-Larinensis, 117. Thibaritana, 120. Thimidensis, 203. Thizicensis, 416. Thuccensis in Mauretania, 469. Thunusudensis, 309. Tianguensis, 416. Timisoarensis, 468. Tlaxcalensis, 918, 1401. Toliarana, 207, 1019. Tolognarana, 210. Torcellana, 203. Trifluvianensis, 125. Trivandrensis Latinorum, 212, 309. Trunudrumensis, 468. Tubulbacensis, 212. Tulearensis, 207. Tumacoënsis (vic. ap.), 309. Tunduruensis-Masasiensis, 309. Tunetana, 1032. Tunguensis, 211. Turiasonensis, 1018. Tyrnaviensis, 468, 469. U Ubabensis, 468. Ubonratchathaniensis, 928. Umuahiana, 606, 754. Uravaënsis, 605. Urbevetana, 846. Urdanetensis, 640. Usulensis, 844. Utimmirensis, 211. Uxellensis-Terralbensis, 604. Uxentina-S. Mariae Leuca­ densis, 942. Uzipparitana, 308. V Valentina in Brasilia, 603, 1017. Valentinae in Venetiola, 403. Valentinianensis, 203. Vambaënsis, 1019. Vancuveriensis, 1032. Varsaviensis, 605. Veetebulaënsis, 121. Vegeselitana, 403. 1690 Acta Apostolicae Veronensis, 545, 921, 1607. Vicensis, 84. Victoriensis in Texia, 117, 604. Victoriensis Spiritus Sanc­ ti, 603, 1017, 1368, 1369. Victoriensis Venetorum, 110. Sedis - Commentarium Viennensis, 317. Villaricensis Spiritus Sanc­ ti, 202, 604. Vitensis, 1468. Viterbiensis, 941. Vladislaviensis, 224. Vrhbosnensis, Seraiensis, 606. Officiale Y Yakimensis, 603, 926. Z Zalichena, 605. Zamorensis in Mexico, 462. IV INDEX RERUM MAIORIS MOMENTI A Adhortatio Apostolica a Redemptoris stos ». V. Ioseph, sponsus B.M.V. cu­ (8.). «Ad Limina Apostolorum-» visitationes. Harum visitationum occasione capta, S. P. allocutiones ad praesules coram admissos habuit: Pakistaniae, 132; Srilankae, 136; Chiliae, 253; Indiae, 260; Lesothi, 276; Venetiolae, 280; Peruviae, 332; Paraquariae, 356; Uruquariae, 560; Aequatoriae, 571; Argentinae, 677; Co­ lombiae, 690, 701; Brasiliae, 899, 909, 946, 971; Iaponiae, 957; Philippinarum Insularum, 1396; Antillarum Insularum, 1523. Adoratrices 88. Sacramenti. V. Comensoli Gertrudis C. Franciscus {Ven.). (B.); Spinelli Advocati et Patroni. Ordinatio ad exse­ quendas Litt. Ap. «Iusti Iudicis», 1630. Aequatoria. V. Ad Limina. Aethiopia. V. Weiss Liberatus et socii, mart. (Bö.). Africa. Allocutio S. P. sodalibus Consilii ad synodum generalem celebrandam pro eadem, 73. Coetus Episcopalis Conferen­ tiarum Africae centralis regionis ad ex­ perimentum erigitur, 209. V. Itinera Apostolica. Agnes de Bohemia (S.). Sanctorum hono­ ribus aucta, a S. P. homilia celebratur, 427. Agrorum cultura. V. FAO. AIDS. Allocutio S. P. quibusdam medicis huius morbi peritis, 652. Allamano Iosephus miraculo, 1644. (Ven.). Decretum de America Latina. Nuntius a S. P. scripto datus sanctimonialibus eiusdem, V vol­ vente saeculo ab Evangelio ibi nuntia­ to, 595. Allocutio iis qui plenario coetui Pont. Comm. pro eadem interfuerunt, 761. Americae Sept. Foederatae V. Legati Nationum. Civitates. Analphabetismus. Nuntius a S. P. scripto datus Secretario generali organismi ONU nuncupati, 993. Ancillae S. Cordis Iesu. V. Pelczar Iosephus S. (Ven.). Anglicam. Declaratio a S. P. et ab Ar­ chiepiscopo Cantuariensi subsignata, 323. Allocutio S. P. in templo Ss. Andreae et Gregorii ad Clivum Scauri in Urbe, 339. Antillae Insulae. V. Ad Limina. Amdiz Barón Raphael (Ven.). de heroicis virtutibus, 380. Argentina. V. Ad Limina; Legati Decretum Nationum. Athenaea. Athenaeum Romanum cis erigitur, 404. S. Cru­ Austria. Conventio inter Ap. Sedem et ean­ dem rem publicam, 230. B Albertus (Adamus) Chmielowski (S.). Sanctorum honoribus auctus, a S. P. ho­ milia celebratur, 427. Balbinus a Carmelo (Ildefonsus T. Sán­ chez Mayorga) (Ven.). Decretum de he­ roicis virtutibus, 299. Algeria. V. Legati Baldo Iosephus (B.). Litt. Ap. quibus Bea­ tus declaratur, 544. Homilia S. P., 547. Nationum. 1692 Barbai Cosan V. Iacobus Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Emmanuel (Ven.). Hilarius, frater. C Basilica minor. De eiusdem tituli conces­ sione, 436. Basilicae Minores constituuntur ecclesiae: B.M.V, in caelum Assumptae et S. Phi­ lippi Neri in dioec. Cerretana-ThelesinaS. Agathae Gothorum, 41; Immacula­ tae Concept. B.M.V, in archid. Cotonuensi, 43; B.M.V. Lauretanae in op­ pido Foro Isclano, 321; cathedralis Lodzensis, 322; Mediolanensis templi Ss. Nerei et Achillei, 546; Nativitatis B.M.V, in Sideropolitana dioecesi, 851; Annuntia­ tionis S. Mariae Leucadensis, 942; S. Liduinae et SS. Rosarii B.M.V, in dioec. Roterodamensi, 1381; Visitationis B.M.V, in dioec. Neosoliensi. Bays Margarita (Ven.), Decretum roicis virtutibus, 1576. de he­ Beatorum honores decernuntur: Friderico Janssoone, 122; Michaeli Kozal, 224; Iu­ nipero Serra, 227; Liberato Weiss eius­ que sociis, 313; Gertrudi Comensoli, 317; Bernardo Rousseau, 540; Iosepho Baldo, 544; Teresiae Benedictae a Cruce (Edith Stein), 645; Mariae a Iesu Bono Pa­ store, 650; M. Catharinae a S. Augusti­ no, 652; Iosepho T. Giaccardo, 755; Ioan­ ni Didaco, 853; Laurentio M. a S. Fr. Xav., 939; M. Margaritae Caiani, 1372; Martino a S. Nicolao et Melchior! a S. Augustino, 1376; Franciscae Annae a Virg. Perdolente, 1379; Ioanni Cala­ bria, 1605; Iacobo Hilario Barbai Co­ san, 1608. Bélanger Dina (Ven.). V. Maria a S. Caecilia Romana. Caiani M. Margarita (B.). Litt. bus Beata declaratur, 1372. Calabria Ioannes (B.). Litt. Beatus declaratur, 1605. Canada. V. Legati Ap. Ap. qui­ quibus Nationum. Canoura Aman Innocentius ab Imm. Con­ ceptione (Ven.). Decretum de martyrio, 97. Cantuariensis Archiepiscopus. V. Anglicam. Castellanos Leonardus (Ven.). de heroicis virtutibus, 462. Catanoso Caietanus (Ven.). heroicis virtutibus, 828. Decretum Decretum de Cecoslovachia. Allocutio S. P. Veleradii in Moravia habita, 1390. Centenariae celebrationes. V volvente sae­ culo ab Evangelio in America Latina nuntiato, 595, 1408; XV a S. Gregorio Magno creato Pontifice Romano, 1469. Chilia. V. Ad Limina. Chirographum. S. P. quo nova ordinatio datur organismo «Istituto per le Opere di Religione», 1619. Christophorus, Antonius et Ioannes Tlaxcalenses (Bb.). Decretum de martyrio, 918. Beatorum honoribus aucti, a S. P. ho­ milia celebrantur, 1401. Bellum. Epistulae S. P., L anno ab inito altero magno bello saeculi XX, 44, 50. Cirer Carbonell Francisca A. (B.). Bea­ torum honoribus aucta, a S. P. homi­ lia celebratur, 233. Litt. Ap. quibus Beata declaratur, 1379. Benedictinae a Caritate. V. Gabriel Columba I. « Civiltà Cattolica (La) ». Allocutio S. P. eiusdem ephemeridis redactoribus, 880. Bohemia. V. Agnes de Bohemia Bolivia. V. Legati (Ven.). (S.). Nationum. Borello Andreas M. (Ven.). heroicis virtutibus, 712. Decretum de Brasilia. Conventio inter Ap. Sedem et eandem rem publicam de spirituali mi­ litum cura, 126. V. Ad Limina; Legati Nationum. Burkina Fasana. V. Itinera Apostolica. Clarissae. V. AYne~8'~~ae~^ttèlnW~XS')^~ Clerici Regul. Mariani Imm. Concept. M.V. V. Wyszyúski Casimirus (Ven.). Cloelia Barbieri (S.). Litt. Sancta declaratur, 929. decr. B. quibus Clotet Iacobus (Ven.). Decretum de heroi­ cis virtutibus, 84. Cocchetti Annuntiata miraculo, 1571. (Ven.). Decretum de Index Codex Canonum Ecclesiarum V. Orientales Ecclesiae, rerum Orientalium. Communicationes sociales. Allocutio S. P. iis qui plenario coetui Pont. Consilii de iisdem interfuerunt, 963. Comensoli Gertrudis C. (B.). Beatorum honoribus aucta, a S. P. homilia cele­ bratur, 233. Litt. Ap. quibus Beata de­ claratur, 317. Columbia. V. Ad Limina. Congr. a Ss. Stigmatibus D.N.I.C. V. Gaspar Bertoni (S.). Congr. Fratrum Christianorum. S. P. capitularibus, 981. Allocutio Congr. Missionariorum Filiorum Cordis B.M.V. V. Clotet Iacobus (Ven.). Imm. 1693 analyticus Cyprus. V. Legati Nationum. Cyrillus Bertrandus et socii, mart. (Bb.). Decretum de martyrio, 97. Beatorum honoribus aucti, a S. P. homilia cele­ brantur, 1382. D Declaratio. V. Anglicani. Deluil-Martiny Maria a Iesu (Ven.). De­ cretum de miraculo, 93. Beatorum hono­ ribus aucta, a S. P. homilia celebra­ tur, 326. Diaconi. V. Pontificalis Di Francia Hannibal M. (Ven.). de heroicis virtutibus, 441. Congr. Missionariorum Pret.mi Sanguinis. Allocutio S. P. iis qui capitulo generali interfuerunt, 353. Congr. parvae Missionis ad surdos-mutos. Allocutio S. P. quibusdam sodalibus, 141. Congr. Passionis I. C. V. Gianiel Iacobus a S. Aloisio (Ven.); Innocentius ab Imm. Concept. (B.); Nicephorus et socii (Bb.); Salvi Lauren­ tius (B.). Congr. Servorum perum. V. Yermo y (Ven.). S. Dominicus Ibdñez de Erquicia et socii, mart. Litt. decr. quibus Sancti decla­ rantur, 217. Dufrost (JB.). de Lajemmerais M. Margarita Decretum de miraculo, 1010. Parres E Corde Iesu. (Ven.). Cordis Iesu Iosephus et M. Pau­ de Ecclesia. S. Ioseph Ecclesiae temporis nostri, 30. Electio. V. Consilium interpretandis. Consistoria, Episcopi. V. Pontificalis Conventiones. V. Austria; Corea. V. Itinera 37. Brasilia. Apostolica ; Legati Nationum. Cultura. Allocutio S. P. iis qui plenario coetui Pont. Consilii de eadem inter­ fuerunt, 856. Curia V. Romana. Nativitas D.N.I.C. Patronus «Ecclesia Dei» (Pont. Comm.). Eiusdem Cardinali Praesidi speciales tribuuntur facultates, 533. Consilium Pont. de Legum Textibus inter­ pretandis. Responsio ad propositum du­ bium, 845. 35, Decretum Dioeceses constituuntur: Novolaredensis, 39; Regalitana, 221; S. Petri in Litore Eburneo, 222; Balasorensis, 539; Ndalatandensis, 753; Abana, 754; Quibdua­ na, 933; Istiminana-Taduana 935; Colatinensis, 1368; Raishahiensis, 1371. Congr. Rogationistarum a Corde Iesu. V. Di Francia Hannibal (Ven.). Congr. Sacerdotum a S. V. Gallo Antonius V. Romani. Pont. de Legum Textibus Romani. Epistula Apostolica «Plurimum signifi­ cans ». V. Gregorius PP. I, Eccl. doctor (S.). Escrivá de Balaguer Iosephus M. (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 1450. Eucharistia. Conventus eucharisticus in­ ternationalis Seuli habitus, 157. Con­ ventus Benguelensis, 143. 1694 Acta Apostolicae Sedis Europa. De rebus quae anno 1989 evenerunt ac vota et spes pro futuro tem­ pore, 785, 891. S. P. Synodum ex omni Europa congregandam nuntiat, 1394. Euse Hoyos Marianus a Iesu (Ven.). cretum de heroicis virtutibus, 835. De­ Exarchatus Ap. pro Christifidelibus ritus byzantini Graecis/Melkitis in Venetiola degentibus constituitur, 644. F Fames. V. FAO. Familia. Allocutiones S. P. iis qui ple­ nario coetui Pont. Consilii pro eadem interfuerunt, 65, 1611. Allocutio ad spon­ sos, Chihuahuae, in Mexico, habita, 1428. FAO. Allocutio S. P. iis qui XXV coetui eiusdem organismi interfuerunt, 670. (JB.). Fasoli Michael P. V. Weiss Liberatus. Feria VI in Passione Domini. Nuntius televisifica a S. P. datus, 992. Ferrer Philomena a S. Decretum de heroicis Coloma (Ven.). virtutibus, 107. Filiae a Divino Zelo. V. Di Francia Hannibal Filiae Iesu. V. Leonardi - Commentarium Officiale Garberoglio Theodoretus (Ioannes) (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 733. Gaspar Bertoni (S.). Sanctorum honori­ bus auctus, a S. P. homilia celebra­ tur, 422. Litt. decr. quibus Sanctus de­ claratur, 1365. Germania. Allocutio S. Occid. episcopis, 585. P. Germaniae Gianiel Iacobus a S. Aloisio (Ven.). cretum de heroicis virtutibus, 384. De­ Giaccardo Timotheus (B.). Beatorum ho­ noribus auctus, a S. P. homilia cele­ bratur, 326. Litt. Ap. quibus Beatus de­ claratur, 755. Graecia. V. Legati Nationum. Gregorius PP. I, Eccl. doctor (S.). Epi­ stula Ap. « Plurimum significans » 29 Iun. 1990, XV elapso saeculo ab eodem creato Pontifice Romano, 1469. Granzotto Claudius R. (Ven.). de heroicis virtutibus, 110. Decretum Guigné Anna de (Ven.). Decretum de he­ roicis virtutibus, 717. Guinea. V. Legati Nationum. (Ven.). H Petrus (Ven.). «Focolari». Allocutio S. P. ad iuventam consociationis eiusdem nominis, 985. Fortunatae Insulae. V. Itinera Apostolica. Frassati Petrus Q. (B.). Decretum de mi­ raculo, 460. Beatorum honoribus auc­ tus, a S. P. homilia celebratur, 1515. Fratres III Ord. S. Francisci pauperibus servientes. V. Albertus Chmielowshi (S.). G Gabriel Columba R. (Ven.). heroicis virtutibus, 1638. Decretum de Oagnon E., Card. S. P. ei gratulatur de­ cem lustra a suscepto sacerdotio implenti, 1538. Gallo Antonius V. (Ven.). heroicis virtutibus, 1012. Decretum de Hibernia. V. Legati Hospitalares gustini. Nationum. a Misericordia Ord. S. Au­ V. Maria Catharina a S. Augustino (B.). I Iacobus Hilarius, frater (Ven.). Decretum de martyrio, 456. Beatorum honoribus auctus, a S. P. homilia celebratur, 1382. Litt. Ap. quibus Beatus declaratur, 1608. Iaponia. V. Ad Limina. lava Insula. V. Itinera Apostolica. Ibarra y Gonzalez Raymundus (Ven.). cretum de heroicis virtutibus, 999. De­ Imagines B.M.V. Ipse S. P. in urbe Mon­ terreyensi imaginem coronavit Imm. Conceptionis Mariae, «Virgen Chiqui­ ta » appellatam, 1512. Index India. V. Ad Limina; Indonesia. V. Itinera Legati rerum Apostolica. Institutione Catholica (Congr. Praefecti nominatio, 536. (Canou- de). Pro- Institutio sacerdotalis. V. Patres Ecclesiae. Inst. Fratrum Scholarum Christianarum. V. Qdrberoglio Theodoretus (Ven.); Ia­ cobus Hilarius (B.); Mas Exuperianus (Ven.); Rousseau Ioannes B. (B.); Viaux Mucianus M. (S.). Inst. V. Missionum a Consolata. Allamano Iosephus (Ven.). Ioannes Didacus (B.). Cultus liturgicus eidem conceditur, 853. Beatorum hono­ ribus auctus, a S. P. homilia celebratur, 1401. Ioseph, sponsus B.M.V. (S.). Adhortatio Ap. «Redemptoris custos» 15 aug. 1989, de persona S. Ioseph et opera in Chri­ sti Iesu Ecclesiaeque vita, 5. Prooemium, 5. I. Evangelii elementa, 7. II. Mysterii Dei custos, 9. III. Vir iustus-Coniux, 22. IV. Labor amoris testificatio, 26. V. Interioris vitae principatus, 28. VI. Ecclesiae Patronus temporis nostri, 30. Allocutio in templo S. Benigni intra fines dioec. Eporediensis, 967. «Istituto per le Opere nismus appellatus. V. Chirographum. di Religione» O r g a ­ Italia. Allocutio S. P. episcopis, 1615. Itinera In In Apostolica (allocutiones 1695 silii CEAO nuncupati, ad civiles aucto­ ritates, 816; Nediamenae, in Tzadia, ad nationum legatos in aedibus Organismi CEFOD nuncupati, habita, 821. Nationum. Innocentius ab Imm. Conceptione ra Arnau Emmanuel) (B.). V. Cyrillus Bertrandus. analyticus selectae): Corea et Insulis lava, Timoria, Suma­ tra ac Mauriciana: Seuli, exeunte XLI V Eucharistico ab omnibus nationibus con­ ventu, 157; Iogiagartae, Christifidelibus, 164; Dilii, infra Missam, 169; Iacartae, Indonesiae episcopis, 175; in Ludoviciano portu, Christifidelibus, 181. quibusdam Africae Occid. regionibus: Praiae, in Insulis Fortunatis, Christifi­ delibus, 804; Bamaci, in Malia, Christi­ fidelibus, 811; Uagadugi, in aedibus Con­ In Mexico: Mexicopoli, ob decretos non­ nullis Dei Servis Beatorum honores, 1401; Vera Cruce, V exeunte saeculo ab Evangelio in Mexico nuntiato, 1408; Ioannopoli a Lacubus, ad iu veniam, 1415; Durangi, ad moderatores machinariarum bonis gignendis societatum, 1421; Chihuahuae, ad coniuges autochthones Christianos, 1428; Tuxtlae, ad vulgo Trotzil et Zoque cognominatos, 1434; Mexicopoli, ad episcopos, 1440. Itinerantes. V. Migrantes. Iugoslavia. V. Legati Nationum. Ius. V. Orientales Ecclesiae; Consilium Pont. de Legum Textibus interpretandis; Ma­ trimonium. Iuvenes. Allocutiones a S. P. ipsis habi­ tae apud Compostellana, 240; Ioanno­ poli a Lacubus, in Mexico, 1415. V. «.Focolari». J •Jansoone Fridericus (B.), Litt. bus Beatus declaratur, 122. Ap. qui­ Jassd y Fontcuberta Saturnina (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 724. Jeningen Philippus (Ven.). heroicis virtutibus, 708. Decretum de K Kalinowski Iosephus (B.). V. Raphael a S. Ioseph. Kassab Iosephus (Ven.). V. Nimatullacius Al-Hardini. Kozal Michael (B.). Litt. Ap. quibus Bea­ tus declaratur, 224. L Labor. Ex Adhort. Ap. «Redemptoris Cu­ stos», 26. Allocutio a S. P. Eporediae, in Italia, habita, 967. De officio labo­ ris apud Sedem Ap., 998, 1635. Allocutio S. P., Durangi im Mexico, ad modera­ tores machinariarum bonis gignendis societatum, 1421. 1696 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Lamourous M. T. Carola de (Ven.). De­ cretum de heroicis virtutibus, 393. Latium. Allocutio S. P. eiusdem regionis administratoribus, 890. Le Boutellier Martha. culo, 397. Decretum de mira­ Leonardi Petrus (Ven.). Decretum roicis virtutibus, 921. de he­ Legati Nationum. Allocutiones S. P. ad eos: Nediamenae, in Tzadia, 821; novo anno ineunte, 860. Allocutiones iis qui crediti sibi muneris testes litteras tra­ diderunt: Nigris, 64; Litoris Divitis, 70; Graeciae, 129; Mauricianae Insulae, 238; Americae Sept. Foed. Civ., 343; Poloniae, 346; Canadae, 675; Iugoslaviae, 686; Argentinae, 688; Algeriae, 699; Melitae, 780; Maliae, 793; Tzadiae, 794; Indiae, 796; Tanzaniae, 798; Gui­ neae, 871; Zambiae, 877; Hiberniae, 888; Boliviae, 943; Ruandae, 955; Tunesiae, 966; Cypri, 979; Coreae, 983; Brasiliae, 1386. Lesothum. V. Ad McAuley Catharina (Ven.). heroicis virtutibus, 1004. Malia. V. Itinera Apostolica; Decretum Legati Libanus. Epistula S. P. de Libani civili et politica condicione, 60. Nuntius uni­ versis Muslimis scripto datus, 82. Allo­ cutio in foro S. Petri habita, 758. Nun­ tius telegraphicus patriarchae Antioche­ no Maronitarum missus, 915. Minores. Litterae Apostolicae motu V. Vicariatus Urbis. proprio datae. Lituania. Paschalis nuntius a S. P. prae­ sulibus missus, 916. de Nationum. Marcuello Petrus F. (Ven.). V. Stephanus de Adoáin. Maria a Corde Iesu (Iosepha Sancho de Guerra) (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 303. Maria a Iesu Bono Pastore (Siedliska Francisca) (B.). Litt. Ap. quibus Beata declaratur, 650. Maria a S. Caecilia Romana (Dina Bélan­ ger) (Ven.). Decretum de miraculo, 1636. Maria Catharina a S. Augustino (C. de Longprey) (B.). Litt. Ap. quibus Beata declaratur, 652. Maronitae. Allocutio S. P. ad patriarcham Antiochenum Maronitarum et quosdam episcopos, 77. V. Nimatullacius Al-Hardini (Ven.). Martinus a S. Nicolao (B.). Litt. quibus Beatus declaratur, 1376. Limina. Liduina (S.). V. Basilicae M Ap. Marzorati Samuel (B.). V. Weiss Liberatus. Mas Exuperianus (Hadrianus I. F.) (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 729. Matrimonium et cohabitatio more uxorio non sunt in iure aequiparanda, 777. Mauriciana Insula. V. Itinera Apostolica; Legati Nationum. Medicina. V. AIDS; Mors. Lucci Antonius (B.). Litt. Ap. quibus Bea­ tus declaratur, 655. Meditatio. Epistula Congr. pro Doctrina Fidei de quibusdam rationibus Christia­ nae meditationis, 362. I. Introductio, 3627 II. Christiana oratio ad lumen revela­ tionis, 364. III. Non recti orandi modi, 366. IV. Christianum iter coniunctionis cum Deo, 369. V. Quaestiones methodologicae, 371. VI. Methodi psychophysicae-corporeae, 376. VII. « Ego sum via », 378. Lusitania. Allocutio S. P. ad rei publicae praesidem, 1522. Melchior a S. Augustino (B.). V. Martinus a S. Nicolao. Liturgia. V. Pontificalis Litus V. Dives. Legati Romani. Nationum. Longprey Catharina de (B.). V. Maria Catharina a S. Augustino. Index Melita. V. Legati Mexicum. V. Itinera rerum analyticus 1697 Nuntius gratulatorius a S. V. Gagnon E., Card. Nationum. Apostolica. Migrantes. Nuntius a S. P. scripto datus ob diem iisdem dicatum, 294. Allocutio iis qui plenario coetui Pont. Consilii de spirituali migrantium et itineran­ tium cura interfuerunt, 567. Milites. V. Brasilia. Mindszenty I., Card. Epistula S. P., XV volvente anno ab eius obitu, 556. Missiones. Allocutio S. P. iis qui plena­ rio coetui Pont. Operum Missionalium interfuerunt, 1530. Nuntius scripto da­ tus ob diem iisdem dicatum, 1544. Montaignac de Chauvrance Ludovica T. (Ven.). Decretum de miraculo, 601. de N Nativitas D.N.I.C. Nuntius televisificus a S. P. datus, 431. Eadem adveniente, S. P. allocutionem habuit Cardinali­ bus et Praelatis Familiae Papae et R. Curiae, 783. Natura. Nuntius a S. P. scripto datus ob diem paci fovendae dicatum: Natura ne violetur, 147. Nereus et Achillem, mart. V. Basilicae Minores. (Ss.). Nuntii televisifici a S. P. dati: die Nati­ vitatis D . N . I . C , 431; feria VI in Pas­ sione Domini, 992; die Paschatis, 1539. Nuntii a S. P. scripto dati: de Libani populo, 82; Benguielensi episcopo, de eucharistico conventu, 143; ob diem paci dicatum, 147 ; ob diem migrantibus dica­ tum, 294; ob diem ad vocationes ec­ clesiasticas et religiosas dicatum, 591; sanctimonialibus Americae Latinae, V volvente saeculo ab Evangelio ibi nun­ tiato, 595; de auxilio profugis praestan­ do, 801; secretario generali organismi ONU, 993; L expleto anno ab obitu B. Aloisii Orione, 995; ob diem Missio­ nibus dicatum, 1544. Niger. V. Legati Novi Catechumenatus Communitates. stula S. P. de iisdem, 1513. Oblatae a Ss.mo Corde Iesu. V. Montaignac de Chauvrance T. de (Ven.). Decre­ Epi­ Nuntiatura Ap. in civitate S. Vincentii et Grenatensium conditur, 852. Ludovica Oecumenismus. V. Anglicani. ONU. Nuntius a S. P. scripto datus eius­ dem Secretario generali, 993. Opifices. Allocutio a S. P. ipsis Tarent!, in Italia, habita, 577. V. Labor. Oratio. V. Meditatio. Ordines Sacri. V. Pontificalis Romani. Allocutio S. P. ad Ordo Carmelitarum Discalceatorum. V. Balbinus a Carmelo (Ven.); Raphaël a S. Ioseph (B.); Stein Edith (B.). Ordo V. Nationum. Nimatullacius Al-Hardini (Ven.). tum de heroicis virtutibus, 88. O Ordo Carmelitarum. capitulares, 557. Nicephorus et socii, mart. (Bb.). Beato­ rum honoribus aucti, a S. P. homilia celebrantur, 233. missus. Nuntii telegraphici a S. P. missi: Pa­ triarchae Antiocheno Maronitarum, 915; Lituaniae episcopis, 916. Mors. Allocutio S. P. iis qui conventui de puncto temporis, quo mors hominum evenit recognoscendo, interfuerunt, 766. Muslimi. Nuntius a S. P. iisdem scripto datus de populo Libani, 82. Ex allocu­ tione Bamacì, in Malia, habita, 814. P. Cistercensium Amáis Barón Reformatorum. Raphaël (Ven.). Ordo Fratrum Minorum. V. Janssoone Fridericus (B.); Serra niperus (B.); Weiss Liberatus et cii, mart. (Bb.). O.F.M. Capuccinorum. V. Stephanus de Adodin (Ven.). Iuso­ 1698 Acta Apostolicae Sedis O.F.M. Conventualium. V. Lucci Antonius (B.). Ordo Fratrum S. Augustini. S. P. capitularibus, 291. Ordo V. Allocutio Eospitalarius S. Ioannis a Richardus Pampuri (S.). Praedicatorum. Dominicus Ibáñez Ordo Recollectorum V. Martinus a S. de Deo. Erquicia (S.). S. Augustini. Nicolao (B.). Orientales Ecclesiae. Const. Ap. « Sacri canones » 18 oct. 1990, qua Codex Ca­ nonum Ecclesiarum Orient, promulga­ tur, 1033. Praefatio ad Codicem, 1047. Codex Canonum, 1061. Index Codicis, 1355. Orione Aloisius (B.). Nuntius a S. P. scripto datus, L expleto anno ab eius obitu, 995. P Paenitentiaria Ap. minatio, 535. Cardinalis Paenit. no­ Paenitentiarii basilicarum patriarchalium Urbis. Ad eosdem allocutio S. P., 989. Pakistania. V. Ad Limina. Officiale Pauperes Servi et Servae Divinae dentiae. V. Calabria Ioannes (B.). Provi­ Pelczar Iosephus S. miraculo, 1586. (Ven.). Decretum de Peruvia. V. Ad Limina. Philippinae Insulae. V. Ad Limina. Polonia. Epistula a S. P. episcopis Po­ loniae missa, de altero bello mundiali saeculi XX, 44. V. Legati Nationum. Pontificalis Romani editio altera de ritu ordinationis episcopi, presbyterorum et diaconorum promulgatur, 826. Praelatura territorialis na, 537. conditur Libmana- Prat y Prat Maria a Mercede (Ven.). De­ cretum de martyrio, 389. Beatorum ho­ noribus aucta, a S. P. homilia cele­ bratur, 1382. Presbyteri. Epistula S. P. ad cunctos pre­ sbyteros, recurrente Feria V in Cena Domini, 417. V. Patres Ecclesiae; Pontificalis Roma­ ni; Synodus Episcoporum. Profugi. Nuntius a S. P., Quadragesima adveniente, scripto datus de auxilio iis­ dem praestando, 801. Provinciae ecclesiasticae constituuntur : Kupangensis, 121; Kisumuensis, 937; Nyeriensis, 938; Mombasaënsis, 1370. Paraquaria. V. Ad Limina. Parvae Filiae S. Ioseph. V. Baldo Iosephus (B.). Parvae Sorores a D. N. Colocienses. Al­ locutio S. P. iis qui capitulo generali interfuerunt, 582. Parvae Sorores a Iesu. Allocutio S. P., L anno a Fraternitatis institutione, 268. Parvum Opus Divinae Providentiae. V. Sterpi Carolus (Ven.). Pascha. Nuntius televisifica a S. P. da­ tus, 1539. Patres Ecclesiae. De eorum studio sacerdotali institutione, 607. Commentarium Pax. Nuntius a S. P. scripto datus ob diem paci fovendae dicatum, 147. Ordo Libanensis Maronitarum. V. Nimatullacius Al-Hardini (Ven.). Ordo Minimorum. V. Ferrer Philumena a S. Coloma. (Ven.). Ordo V. - in Patrona caelestis confirmatur: B.M.V, in caelum Assumpta, dioec. Bataënsis, 43. Provisiones Ecclesiarum e Congr. pro Epi­ scopis: 116, 203, 307, 403, 466, 603, 844, 926, 1017, 1461, 1591, 1649; e Congr. pro Gentium Evangelizatione: 211, 308, 605. Q - Quadragesima. Nuntius, ea S. P. scripto datus, 801. - - adveniente, a Decretum de R Raphael a S. Ioseph miraculo, 1573. (B.). Religio. Nova ordinatio organismi « Isti­ tuto per le Opere di Religione» cogno­ minati, 1619. Index rerum Religiones. Allocutio S. P. iis qui plena­ rio coetui Pont. Consilii pro dialogo inter easdem interfuerunt, 1519. Cf. 869. Religiosae a Iesu et Maria. V. Maria a S. Caecilia Romana (Ven.). Religiosi. Normae directivae de institutio­ ne in religiosis institutis a Congr. pro Institutis vitae consecratae et Societati­ bus vitae apostolicae latae die 2 Fe­ bruarii 1990, 470-532. Introductio, 472. I. Consecratio religiosa et institutio, 475. II. Rationes communes omnibus gradi­ bus vitae religiosae instituendae, 486. Actores et ambitus institutionis, 486. Ratio Humana et Christiana institu­ tionis, 494. Ascesis, 495. Sexualitas et institutio, 497. III. Gradus institutionis religiosorum, 499. Gradus praecedens ingressus in novitiatum, 499. Novitiatus et prima professio, 501. Institutio professorum temporariorum, 507. Institutio conti­ nua professorum perpetuorum, 510. IV. Institutio in religiosorum institutis quae integre ad contemplationem or­ dinantur praeprimis monialium, 514. V. Quaestiones novae de religiosorum institutione, 520. Candidati iuniores ad vitam religiosam et cura pastoralis vocationum, 520. Institutio religioso­ rum et cultura, 522. Vita religiosa et motus ecclesiales, 523. Episcopale mu­ nus et vita religiosa, 525. Cooperatio inter instituta in provincia institu­ tionis, 526. VI. Religiosi candidati ad ministeria diaconatus et presbyteratus, 528. Conclusio, 530. Richardus (Herminius P.) Pampuri (8.). Sanctorum honoribus auctus, a S. P. homilia celebratur, 427. analyticus 1699 Roscelli Augustinus miraculo, 399. (Ven.). Decretum de Rota Romana. Allocutio S. P. ad tribu­ nalis praelatos, auditores, officiales et advocatos : iuridica et pastoralis pro­ vinciae in Ecclesia nequeunt separari, 872. Rousseau Ioannes B. (Scubilio) (R.). Litt. Ap. quibus Beatus declaratur, 540. Ruanda. V. Legati Nationum. S Sacerdotes. V. Presbyteri. Sahelia. Allocutio S. P. Uagadugi, in ae­ dibus Consilii CEAO nuncupati, habita, 816. Salvi Laurentius (B.). Beatorum honori­ bus auctus, a S. P. homilia celebratur, 33. Litt. Ap. quibus Beatus declaratur, 939. Sánchez Mayorga Ildefonsus T. V. Balbinus a Carmelo (Ven.). Sancho de Guerra Iosepha V. Maria a Corde Iesu. S. (Ven.). (Ven.). Vincentii et Grenatenses Insulae. tiatura Ap. ibi erigitur, 852. Nun­ Sanctorum honores decernuntur: Domini­ co Ibáfíez de Erquicia eiusque sociis, 217; Muciano M. Wiaux, 641; Cloeliae Barbieri, 929; Gaspari Bertoni, 1365. Santolini Nazarenus a Maria Imm. (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 102. Schininà Maria a S. Corde Iesu (B.). De­ cretum de miraculo, 1455. Scubilio, frater V. Rousseau (B.). Ioannes Rinaldi Philippus (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 839. Beatorum hono­ ribus auctus, a S. P. homilia celebratur, 1382. Servae Iesu. V. Maria a Ritus V. Servae S. Cordis Iesu et pauperum. V. Yermo y Parres Iosephus M. de (B.). Sacri Ordinis conferendi. Pontificalis Romani. Roma. Allocutio S. P. ad Urbis magistrum, adsessores et consiliarios, 884. Allocu­ tio ad provinciae administratores, 952. « Opera Romana per la preservazione della fede e la provvista di nuove chie­ se in Roma», 1510. De Vicariatus Urbis administratione, 1548. B. Corde Iesu (Ven.). Servitus proprie dicta numquam denuo in­ stauranda: ex allocutione S. P. in Fortunatis Insulis habita, 809. Siphong Philippus et sociae, mart. (Bb.). Beatorum honoribus aucti, a S. P. ho­ milia celebrantur, 326. 1700 Acta Apostolicae - Commentarium Sedis Socialisticae Sovieticae Foederatae Civi­ tates. Allocutio S. P. ad earundem Su­ premum Consilium praesidem, 696. Societas a S. Paulo Ap. V. Borello Andreas M. do Timotheus (Ven.). (Ven.); Societas Apostolatus Catholici. S. P. ad capitulares, 684. Societas Iesu. V. «Civiltà Cattolica)-) Philippus (Ven.). Giaccar­ Allocutio (La); Jeningen Societas S. Teresiae a Iesu. V. Jassá y Fontcuberta Saturnina (Ven.); Prat y Prat Maria a Mercede (Ven.). Societas S. Francisci Salesii. Allocutio P. ad capitulares, 1527. V. Rinaldi Philippus (B.). Francisca Stein Edith (Teresiae B. a Cruce) (B.). Litt. Ap. quibus Beata declaratur, 645. Stephanus de Adoáin (Petrus F. Marcuello) (Ven.). Decretum de heroicis virtuti­ bus, 451. Sterpi Carolus (Ven.). Decretum roicis virtutibus, 191. de he­ Sumatra Insula. V. Itinera Apostolica. Societas Sacerdotalis S. Crucis et Operis Dei. V. Escriva de Balaguer Iosephus M. (Ven.). Sorores a Caritate. V. Cirer Carbonell Officiale A. S. (B.). Surdi-muti. Allocutio S. P. quibusdam so­ dalibus Congr. parvae Missionis ad surdos-mutos, 141. Synodus Episcoporum. Proximus coetus aget de sacerdotio et de presbyterorum formatione, 419. Allocutio S. P. soda­ libus Consilii Secretariae generalis, 906. T Tanzania. V. Legati Nationum. Tertiariae Franc. V. Vendramini Elisabethinae. Elisabeth (B.). Tertius Ordo Franc. Minimarum a S. Corde. V. Caiani M. Margarita (B.). Sorores a Caritate, vulgo « Sœurs Grises de Montréal)). V. Dufrost de Lajemmerais M. Marga­ rita (B.). Tertius Ordo Saec. S. Francisci. tio S. P. ad capitulares, 659. Sorores a Misericordia. V. Lamourous M. T. Carola de McAuley Catharina (Ven.). Thailandia. V. Siphong (Bb.). (Ven.); Philippus et sociae, Allocu­ mart. Sorores a S. Dorothea de Cemmo. V. Cocchetti Annuntiata (Ven.). Theologia. Instr. Congr. de Doctrina Fidei de ecclesiali theologi vocatione, 1550. Sorores ab Imm. Concept. B.M.V. V. Roscelli Augustinus (Ven.). Timoria Orient. V. Itinera Apostolica. Sorores Minimae B.M.V. Perdolentis. V. Cloelia Barbieri (S.). Trichet M. Ludovica a Iesu (Ven.). De­ cretum de heroicis virtutibus, 1580. Sorores 8. Familiae a Nazareth (B.). V. Maria a Iesu Bono Pastore. Tunesia. 7. Legati Sorores Scholarum V. Le Boutellier Christianarum; Martha (Ven.). Sorores III Ord. S. Francisci pauperibus servientes. V. Albertus Chmielowski (S.). Sorores Veronicae a S. Vultu. V. Catanoso Caietanus (Ven.). Srilanca. V. Ad Limina. Stanislaus Kostka (S.). V. Basilicae minores. - Tzadia. V. Itinera Nationum. — — Apostolica; Legati — Nationum. U Ucraina. Allocutio S. P. episcopis Ucrainis in Synodo congregatis, 349. Universitates. Allocutiones S. P . : Univer­ sitatum catholicarum delegatis, 264; Pisae, in aedibus Universitatis, ad aca­ demicas auctoritates, docentes alumnosque, 286. Index rerum Universitates Catholicae. Const. Ap. « E x corde Ecclesiae » 15 Aug. 1990, de iisdem, 1475. Uruquaria. V. Ad Limina. V Venetiola. V. Ad 1701 e per la provvista di nuove Chiese in Roma» nova denominatio et ordinatio datur, 1510. De nova administratione 1548. Vita interior. Ex Adhort. Ap. «Redempto­ ris custos», 28. Valetudo. Allocutio S. P. iis qui plena­ rio coetui Pont. Consilii de apostolatu pro valetudinis administris interfuerunt, 893. Vendramini Elisabeth miraculo, 1583. analyticus (B.). Decretum de Limina. Viaux Mucianus M. (Aloisius I.) (8.). Peroratio pro eius canonizatione in Con­ sistorio facta, 37. Decretum de mira­ culo, 95. Sanctorum honoribus auctus, a S. P. homilia celebratur, 551. Litt. decr. quibus Sanctus declaratur, 641. Vicariatus Urbis. Organismo vulgo « Pont. Opera per la preservazione della Fede Vocationes. Nuntius a S. P. scripto datus ob diem iisdem dicatum, 591. W Weiss Liberatus et socii, mart. (Bb.). Litt. Ap. quibus Beati declarantur, 313. Wyszynski Casimirus a 8. Ioseph (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 446. Y Yermo y Parres Iosephus M. de (Ven.). Decretum de heroicis virtutibus, 187. Beatorum honoribus auctus, a S. P. homilia celebratur, 1401. Decretum de miraculo, 1457. CORRIGENDA in vol. LXXXII ( 1 9 9 0 ) Commentarii ACTA APOSTOLICAE SEDIS 42, 84, 116, 211, linea 10 : loco Leonardo Felice legatur Felice Leonardo. linea 13 : loco Deum legatur eum. linea 2 a fine : loco Hadrumentinae, legatur Hadrumetinae. lineae 5-6 a fine : loco Ioannem Mariam Martinum legatur Ioannem Aloisium Martin Buisson. 308, linea 3 a fine : loco Balasorenensis legatur Balasorensis. 422, linea 3 : loco Dei Servis legatur Beatis. 422, linea 4 : loco Beatorum legatur Sanctorum. 536 : lineae paenultima et ultima deleantur. 606, linea 1 : loco Ndalatondensis legatur Ndalandensis. 1019, linea 26 : loco 7 Iunii legatur 7 Iulii. 1020, linea 7: loco 11 Iulii legatur 11 Iunii. MENDA TYPOGRAFICA in fascicolo N. 11 eiusdem voluminis (CCEO) pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. pag. 1078, 1088, 1092, 1114, 1128, 1138, 1140, 1147, 1157, 1176, 1184, 1194, 1200, 1204, 1231, 1263, 1290, 1336, 1339, 1351, 1]mea 30 : loco ommittat legatur omittat. Iimea 21 : loco 1 legatur § 1. 1]mea 19 : loco . ponatur Iimea 12 in fine : loco . ponatur ;. Ii neae 13-14 : loco eparchiali-but legatur eparchiali-bus. Iimeae 8-9 : loco christideli-bus legatur christifidelibus. 1]mea 16 : loco clerici legatur clerici. 1]mea 8 : loco et, legatur et. Iimea 18 : loco valididatem legatur validitatem. 1]mea 25 : loco Societatum legatur societatum. Iimea 1 8 : loco Infallibitate ^ legatur Infallibilitate. Iimea 32 : loco sacram legatur Sacram. Iimea 30 in fine : loco . ponatur ,. Ii nea postrema : loco Ecclesiae legatur ecclesiae. Iimea 32 : loco baptizata legatur non baptizata. Iimea 32 : loco ea. legatur ea,. Ii nea 32 : in fine : ponatur —. Iimea prima : loco Qui legatur § 1. Qui. Ii nea 11 : loco cuiusquam legatur cuiusquam nomen. 1]mea 14 in fine : ponatur . . OCTOGESIMUM SECUNDUM COMMENTARII OFFICIALIS VOLUMEN « ACTA APOSTOLICAE S E D I S » ABSOLVITUR D I E XXXI DECEMBRIS MCMLXXXX TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS