ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE AN. ET VOL. XC TYPIS VATICANIS M.DCCCC.LXXXXVIII ! An. et vol. XC 7 Ianuarii 1998 N. 1 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio.: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I PARAKUENSIS Nova constituitur provincia ecclesiastica in Benino, Parakuensis nuncupata. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Successoris Petri in Ecclesia munere fungentes ad provehendum christi­ fidelium spiritale bonum, nunc etiam populum Dei in Benino respicimus omnia disponere contendentes ad animarum curam efficaciorem inibi red­ dendam. Quapropter audito consilio quorum interest summa apostolica No­ stra potestate novam Provinciam ecclesiasticam Parakuensem constituimus ex dioecesibus Parakuensi, Kandina, Natitinguensi et Diuguensi, cuius se­ des princeps Parakuensis erit deinceps, quae hisce quoque litteris archidioe­ cesis metropolitana efficitur cui reliquae dioeceses Kandina Natitinguensis et Diuguensis ut suffraganeae sedes subiciuntur. Praeterea Venerabilem Fratrem Nestorem Assogba, hactenus Episcopum Parakuensem, ad gradum Archiepiscopi et Metropolitae promovemus. Haec quae praescripsimus perfi­ cienda committimus Venerabili Fratri Andreae Dupuy, Archiepiscopo titulo Saelesiensi atque Apostolico in Benino Nuntio, onere imposito ad Congrega­ tionem pro Gentium Evangelizatione exemplum horum consiliorum exsecu- 6 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tionis remittendi. Hae denique Litterae Nostrae firmae sint volumus tam in praesens quam in posterum omne tempus, quibusvis rebus haudquaquam obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die decimo sexto mensis Octo­ bris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Pontifica­ tus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO IOSEPHUS card. TOMKO Secretarius Status Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 420.258 II ABEOKUTANA In Nigeria nova conditur dioecesis Abeokutana. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Cum ad aeternam provehendam salutem Dominici gregis in Nigeria eius­ que regimini facilius et efficacius consulendum petitum esset nuper ut in eadem Natione nova conderetur dioecesis, Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales atque Praesules, qui Congregationi pro Gentium Evangelizatione sunt praepositi, re mature perpensa auditisque pariter eorum quorum inter­ est votis, admotam postulationem censuerunt esse accipiendam. Nos igitur, Qui gravissimo fungimur munere supremi Pastoris universae catholicae Ec­ clesiae, talem sententiam ratam habentes, summa Apostolica potestate haec decernimus. A Lagosensi archidioecesi separamus territorium districtuum ci­ vilium nuncupatorum Abeokuta South, Abeokuta North, AdoOdo/Otas, Egbado North, Egbado South, Ifo, Obafemi/Owose et Odeda; ex eoque novam constituimus dioecesim Abeokutanam, quam ipsi metropolitanae Ecclesiae Lagosensi suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gen­ tium Evangelizatione subicimus, cuius limites iidem erunt ac illi memorati territorii. Praeterea iubemus Episcopi sedem poni in urbe Abeokuta atque Acta Ioannis Pauli Pp. II 7 templum ibidem exstans, Deo in honorem sanctorum Apostolorum Petri et Pauli dicatum, ad dignitatem cathedralis ecclesiae evehimus; cetera vero se­ cundum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus perducet ad exi­ tum Venerabilis Frater Carolus Maria Vigano, Archiepiscopus titulo Ulpianensis et in Nigeria Pronuntius Apostolicus, qui, re acta, curabit documen­ ta exaranda sincerisque exemplis ad Congregationem pro Gentium Evange­ lizatione cito mittenda. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto et vicesimo mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Ponti­ ficatus Nostri vicesimo. ffi ANGELUS card. SODANO IOSEPHUS card. TOMKO Secretarius Status Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Loco £8 Plumbi In Secret. Status tab., n. 420.699 III MERCEDENSIS - LUIANENSIS Dioecesis Mercedensis-Luianensis ad gradum archidioecesis evehitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Omnibus satis constat dioecesim Mercedensem-Luianensem magis in dies conspicuos facere spiritales progressus praesertim quoniam sub illius dicione celeberrimum est Sanctuarium Deo in honorem Beatae Mariae Virginis di­ catum in urbe vulgo Lujan, quod singularis evangelizationis locus habetur et quodammodo spiritale ducitur centrum totius Reipublicae Argentinae. Quapropter hanc dioecesim dignam esse censuimus ut maiore decoraretur honore. Re igitur accurate perpensa, audito favorabili voto Venerabilis Fra­ tris Ubaldi Calabresi, Archiepiscopi titulo Fundani et in Republica Argenti­ na Apostolici Nuntii, atque apte habitis rationibus quod ad civiles attinent effectus cum eiusdem Reipublicae gubernio, potestate Nostra Apostolica ha- 8 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rumque Litterarum virtute, memoratam dioecesim Mercedensem-Luianensem ad gradum et dignitatem archidioecesis evehimus, quin suffraganeis polleat dioecesibus, statuentes ut ea dehinc huic Sedi Apostolicae immediate substet; eiusdem pariter pro tempore sacrorum Antistitem, qui Episcopus ei­ dem in praesenti praeest Ecclesiae, titulo et honore Archiepiscopi exornamus, iuribus additis et privilegiis eiusmodi dignitatis propriis. Canonicorum etiam Capitulum huius Ecclesiae eiusdem honoris particeps reddimus, quod congruis iuribus ac privilegiis novae inserviet archidioecesi. Ut haec quae statuimus ad effectum adducantur, legamus Venerabilem Fratrem Ubaldum Calabresi, quem supra diximus, eidemque facultatem facimus ad hoc offi­ cium alium virum in ecclesiastica dignitate constitutum delegandi, onere utcumque addito curandi ut certum verumque actae exsecutionis littera­ rum exemplum ad Congregationem pro Episcopis cito transmittatur. Has denique Litteras Apostolicas nunc et in posterum ratas esse volumus, con­ trariis quibuslibet rebus haud obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die primo et vicesimo mensis Novembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO 83 BERNARDINUS card. GANTIN Secretarius Status Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 420.834 IV VADUTIENSIS In Lichtensteno archidioecesis Vadutiensis appellanda erigitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ad satius consulendum spiritali bono fidelium opportunum visum est Nobis territorium decanatus Lichtensteni a dioecesi Curiensi distrahere at­ que novam ibidem archidioecesim erigere, quam Vadutiensem appellandam Acta Ioannis Pauli Pp. II 9 decrevimus, finibus praefati decanatus circumscriptam et Nobis immediate subiectam. Sedem novae archidioecesis in urbe Vadutiensi ponimus templumque ibi exstans Deo in honorem sancti Florini dicatum ad gradum ec­ clesiae Cathedralis evehimus, iuribus ac privilegiis concessis quae ad eius­ modi templa spectant. Vadutiensi pro tempore Archiepiscopo insignia, pri­ vilegia iuraque concedimus eumque oneribus et officiis adstringimus quibus ceteri Praesules Ordinarii locorum gaudent et adstringuntur. Ut constitutae archidioecesis Pastor in eius regimine valido fruatur adiutorio, Collegium Consultorum ad normam iuris communis oportet instituatur. Congruae ac dignae sustentationi Praesulis novae archidioecesis provideatur Curiae emo­ lumentis, fidelium oblationibus et portione ei ob veniente ex divisione, ad normam can. 122 C.I.C. facienda, bonorum quae hucusque ad mensam epi­ scopalem Curiensem pertinuerunt. Ad Seminarii alumnorum institutionem quod attinet, iuris communis serventur praescripta, prae oculis habitis Con­ gregationis pro Institutione Catholica praeceptis. Cum fas erit, selecti Semi­ narii alumni, philosophicis et theologicis disciplinis imbuendi, nec non sa­ cerdotes ad studia complenda Romam mittantur. Simul ac archidioecesis Vadutiensis erectio ad effectum deducta fuerit, eo ipso sacerdotes Ecclesiae illi adscripti censeantur in cuius territorio ecclesiasticum officium detinent; ceteri vero clerici Seminariique tirones Ecclesiae illi incardinati maneant vel incardinentur in cuius territorio legitimum habent domicilium. Documenta autem et acta quae conditam archidioecesim eiusque clericos, fideles et for­ te bona temporalia respiciunt, a curia Curiensi ad curiam Vadutiensem rite transmittantur ibique in tabulario serventur. Ad haec omnia perficienda delegamus Venerabilem Fratrem Orianum Quilici, Archiepiscopum titularem Tablensem et Nuntium Apostolicum in Principatu Lichtensteni necessarias et opportunas eidem tribuendo facultates, etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis, cum primum fas erit, authenti­ cum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Has denique Litteras Nostras firmas esse nunc et in posterum volumus, quibuslibet rebus nihil obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die altero mensis Decembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Pontificatus Nostri vicesimo. IOANNES PAULUS PP. II Eugenius Sevi, Marcellus Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 424.104 Protonot. Rossetti, Apost. Protonot. Apost. 10 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Servae Dei Mariae a Cruce MacKillop Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Hoc sentite in vobis, quod et in Chri­ sto Iesu» (Philp 2, 5). Maria a Cruce MacKillop, per caritatem ad Christi voluntatem conformata, eadem in corde quae Divinus Magister sensit eius­ que exemplum doctrinamque secuta, totam vitam insumpsit ad Deum laudandum eiusque Regnum aedificandum, humiliter ac sollicite se devovens humanae christianaeque promotioni puerorum et famulatui pauperum, in­ firmorum, aetate provectorum eorumque omnium spiritali humanoque au­ xilio indigentium. Haec fortis et affabilis mulier, quae in Australia vitae operumque sanctimonia refulsit, prope Melburnum die xv mensis Ianuarii anno MDCCCXLII nata est a parentibus Alexandro MacKillop et Flora MacDonald, ex Scotia migratis. Haec Serva Dei, aetate et gratia firmata, consi­ lium cepit se Domino vovendi. Dum Penolae versaretur munere fungens institutricis apud divitem familiam, a Providentia ducta est ut famulatum potius praestaret Deo, Ecclesiae populoque. Pro pueris religiosa civilique in­ stitutione orbatis gratuitam in primis condidit scholam. Quod Opus, socia­ tam praestante operam presbytero Iuliano Tenison Woods, conversum est in Congregationem Sororum Sancti Ioseph a Sacro Corde Iesu, quam Epi­ scopus Adelaidensis anno MDCCCLXVIII approbavit. Novum Institutum cele­ rem obtinuit progressionem et in diversas Australiae et Novae Zelandiae re­ giones suum diffudit apostolatum. Ut saepe Dei amicis accidere solet, Soror Maria a Cruce Calvariae montem scandere debuit nec non innumera subire incommoda, ignominias, calumnias et angustias eo ut ipsa Operis funda­ menta periclitarentur. Divinitus suffulta, omnia haec animi fortitudine et serenitate pertulit, inimicis suis ex animo pepercit et missionem a Domino sibi concreditam libenter perrexit. Anno autem MDCCCLXXXVIII Decessor No­ ster Leo XIII eius Institutum approbavit sedemque primariam Sydneii po­ suit. Serva Dei, resumens supremum Congregationis regimen, quod aliquot per annos alia soror tenuerat, officium Moderatricis Generalis ad obitum usque praeclare sustinuit. Robur vero, quo ipsa tam in laboribus apostolicis quam in tribulationibus sustentabatur, constans exstitit fidelitas erga Dei Acta Ioannis Pauli Pp. II 11 voluntatem, itemque altissima vita spiritalis, quam per actuosam Liturgiae participationem nutrivit nec non per orationem, per cultum Eucharistiae, Sacro Cordi Iesu, Beatae Virgini Mariae et Sancto Ioseph tributum. Christi patientis discipula, indomita ac perseveranti animi indole, humilitatem, ca­ stitatem, paupertatem, oboedientiam et poenitentiam coluit; novissimis im­ mo vitae annis, diuturnum morbum serene pertulit. Meritis igitur plena sanctitatisque fama circumdata, die VIII mensis Augusti anno MCMIX ad aeternum transiit Regnum, cuius desiderio semper flagraverat. Causa beatificationis et canonizationis ab Archiepiscopo Sydneyensi an­ no MCMXXV est incohata. Rite ergo servatis de iure servandis, die xin mensis Iunii anno MCMXCII declaravimus Venerabilem Dei Servam Mariam a Cruce virtutes théologales, cardinales eisque adnexas heroum in gradum exercuis­ se. Praeterea Nobis coram die vi mensis Iulii anno MCMXCIII decretum pro­ diit super miraculo anno MCMLXII Sydneii patrato eiusdemque Servae Dei intercessioni adscripto. Quapropter statuimus ut ritus beatificationis Syd­ neii die xix mensis Ianuarii anno MCMXCV haberetur, occasione Nostri pasto­ ralis itineris in illam ecclesialem communitatem. Hodie igitur, Apostolica Nostra visitatione in Australia perdurante, inter Missarum sollemnia, quae Sydneii celebravimus, multis adstantibus fratri­ bus Nostris Episcopis, presbyteris nec non plurimis christifidelibus, Spiritus Sancti invocato lumine, hanc ediximus formulam: Acceding to the request of Our Brother, cardinal Edward Clancy, Archbishop of Sydney and President of the Australian Catholic Bishops' Con­ ference, and of many other Brothers in the episcopate, of the entire religious families of the Sisters of Saint Joseph, and of many of the faithful, and after consultation with the Congrégation for the Causes of Saints, by our Apostolic Authority we declare that the Venerable Servant of God, Ma­ ry of the Cross MacKillop, shall hereafter be invoked as Blessed, and that her feast shall be celebrated every year on the eighth day of August, the date of her birth to eternai life, in the places and according to the norms established by Church Law. In the name of the Father and of the Son and of the Holy Spirit. Quibus prolatis verbis, orationem pio quidem habuimus studio qua tum eximiam huius Beatae vivendi viam laudibus extulimus, tum singulas si­ mul christianas virtutes. Nos deinde cum adstantibus cunctis illam sumus venerati atque consentanea nimirum prece Ipsi primi eam in adiutorium omnium nostrum in terra adhuc peregrinantium invocavimus. 12 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Quae autem decrevimus et fecimus, volumus nunc et in posterum vim habere, contrariis rebus minime efficientibus quibuslibet. Datum Sydneii, sub anulo Piscatoris, die xix mensis Ianuarii, anno MCMXCV, Pontificatus Nostri septimo decimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffl Sigilli In Secret. Status tab., n. 398.137 II Venerabili Servo Dei Philippo Smaldone Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Bene omnia fecit, et surdos facit au­ dire et mutos loqui! » (Me 7, 37). Verba haec, quae summam constituunt actionis salvificae Domini Iesu pro omnibus dolentibus quaeque peculiari modo respiciunt auditu vel loquela carentes, recte applicantur ad illos quot­ quot, sicut Servus Dei Philippus Smaldone, in Ecclesia evangelizationi nec non humanae socialique eorundem redemptioni operam navant. Philippus Smaldone Neapoli natus est die xxvn mensis Iulii anno MDCCCXLVIII. Inde a tempore quo ad sacerdotium se parabat propensum ad misericordiam erga surdos mutosque animum exhibuit, quibus totis viribus curam et institutio­ nem suppeditare studuit; quod opus post sacerdotalem ordinationem maiore adhuc deditione perrexit. Sincero fervore et apostolico studio praeditus, strenuum se praebuit in infirmis visitandis et in catechesi pueris tradenda eodem in Sacello Serotino quod infans frequentaverat. Pestilentia cholerae Neapolim invadente aestivis mensibus anni MDCCCLXXXIV, Philippus, quin viribus parceret, in curandos morbo cholerae affectus adeo audacter incu­ buit, ut ipsemet in eundem delaberetur morbum, a quo tamen, per inter­ cessionem Beatae Mariae Virginis a Pompeiis cui totum se commiserat, di­ vinitus est sanatus. Ex consuetudine inter surdos mutosque didicit quan­ tum urgeret institutum quoddam permanens et proprium ad efficientem il­ lorum institutionem. Aliquot per annos Deum diuturne oravit atque ratio­ nem excogitavit ut propositum ad rem deduceret. Verno tempore anni MDCCCLXXXV Lyciam se contulit ad ephebeum surdis mutisque excipiendis condendum. Ibi quasdam pias arcessivit mulieres, quarum ipse spiritalis Acta Ioannis Pauli Pp. II 13 erat moderator quibusque suasit ut primariae constituerentur sodales reli­ giosae communitatis quam ille appellavit « Congregationem Sororum Salesianarum a Sacris Cordibus », quae quidem ab Ordinario loci Servo Dei Sal­ vatore Aloisio Zola mense Ianuario anno MDCCCXCV canonice est comproba­ ta. Per quadraginta annorum spatium Servus Dei, dum paterno animo curationi et institutioni ingentis surdorum mutorumque agminis totum se da­ bat, quin caecos neglegeret, novas domus religiosas et ephebea in diversis urbibus Italiae Australis a fundamentis erexit. Diuturne Lyciae commorans ferventi studio eucharisticum propagavit cultum. Ad rem quod attinet, sive Sacerdotum Adoratorum sive Dominarum Eucharisticarum Associationes condidit. Inter sacrorum alumnos, sacerdotes diversasque communitates re­ ligiosas peraestimatus exstitit confessarius. Praeses constitutus Consociatio­ nis Missionariorum Sancti Francisci Xaverii pro missionibus ad populum, dioecesanam evangelizationem promovit. Exemplaris canonicus fuit cathe­ drali in ecclesia Lyciensi. Varia salutis incommoda per menses passus, die iv mensis Iunii anno MCMXXIII, diffusa sanctitatis fama circumdatus, pretio­ sam animam suam Domino reddidit. Postquam anno MCMXLIX verus et unus conditor habitus est Sororum Salesianarum a Sacris Cordibus, Archie­ piscopus Lyciensis per instructionem processus ordinarii informativi anno MCMLXIV Causam incohavit beatificationis et canonizationis. Nosmet Ipsi die xi mensis Iulii anno MCMXCV declaravimus presbyterum Philippum Smaldo­ ne virtutes théologales, cardinales iisdemque coniunctas heroum in modum exercuisse. Deinde Congregatio de Causis Sanctorum miram feliciter pervestigavit sanationem Barii anno MCMXXXVII patratam eiusdemque Servi Dei intercessioni adscriptam de qua legitimus processus canonicus instructus fuerat apud archiepiscopalem eiusdem urbis Curiam. Nobis coram, die xn mensis Ianuarii hoc anno MCMXCVI, decretum super miro promulgatum est. Statuimus ideo ut beatificationis ritus die xn proximi mensis Maii Romae celebraretur. Hodie igitur in foro ad Vaticanam Basilicam Sancti Petri spectante, in­ ter Missarum sollemnia hanc protulimus formulam: Nos vota Fratrum Nostrorum Caroli Mariae Cardinalis Martini, Archie­ piscopi Mediolanensis, Cosmi Francisci Ruppi, Archiepiscopi Lyciensis, Mi­ chaelis Cardinalis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, Braulii Rodríguez Plaza, Episcopi Salmantini, et Aloisii Belloli, Episcopi Anagnini-Alatrini, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifi­ delium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctori- 14 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Alfre­ dus Hildefonsus Schuster, Philippus Smaldone, Ianuarius Maria Sarnelli, Candida Maria a Iesu Cipitria y Barrióla, Maria Raphaela Cimatti et Maria Antonia Bandrés y Elósegui Beatorum nomine in posterum appellentur eo­ rumque festum die ipsorum natali: Alfredi Hildefonsi Schuster die trigesima Augusti; Philippi Smaldone die quarta Iunii; Ianuarii Mariae Sarnelli die trigesima Iunii; Candidae Mariae a Iesu Cipitria y Barrióla die nona Augu­ sti; Mariae Raphaelae Cimatti die vicesima tertia Iunii et Mariae Antoniae Bandrés y Elósegui die vicesima septima Aprilis in locis et modis iure sta­ tutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Quae autem his Litteris decrevimus nunc et posthac rata et firma volumus esse, contrariis rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn mensis Maii, anno MCMXCVI, Pontificatus Nostri duodevicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffl Sigilli In Secret. Status tab., n. 394.143 III Dei Servae Marcellinae Darowska caelestium conceduntur honores Beatarum. Ad perpetuam rei memoriam. — «Mores hominis educatione forman­ tur... Ratio educandi puellas in Congregatione nostra adhibita hoc sibi pro­ ponit ut alumnae ita instituantur ut Regni Dei cives se esse sciant, uti sci­ licet feminae non modo artibus ingenuis eruditae et humanitate perpolitae fiant, sed ut praesertim moribus honestis probisque perficiantur, ut coniu­ ges vere christianae matresque familiae fieri possint domibusque suis prae­ esse et patriae adesse addiscant». Haec verba ex testamento Venerabilis Servae Dei Mariae Marcellinae Darowska hausta iure quidem summa seu compendium eius charismatis apostolici putantur; quapropter a Congrega­ tione Filiarum Beatissimae Mariae Virginis Immaculatae fideliter etiamnunc adimplentur et observantur. Serva haec Dei, Ioannis Kotovicz ac Maximilianae Jastrzebska filia, de Polona est gente nata, familia admodum nobili pluribus liberis aucta, die xvi mensis ianuarii anno MDCCCXXVII in villa Szulaki intra provinciam olim Rei Publicae Poloniae orientalem sita. Puella Acta Ioannis Pauli Pp. II 15 praestamus ingenii mentisque acutae; bene deinceps erudita, ab ipsa infan­ tia dono est contemplationis cumulata, verum ad munus sese praecipuum ac singulare in sua Ecclesia exsequendum destinatam a Deo esse nesciebat, quod postmodum communia officia uxoris ac matris experta indictum sibi cognovit. Illa enim dilecta parentum suorum filia germanorumque simul ca­ rissima soror, cum suo adolevit tempore, a patre in matrimonium locata Carolo Darowski est, qui vicissim obiit anno MDCCCXLIX, et brevi felix duo­ rum liberorum mater facta, marito in bonis administrandis opem tulit optimaque rusticorum patrona exstitit. Tribus modo annis elapsis coniuge ino­ pinate exstincto vidua est facta filiumque parvulum anno postero amisit, ad cuius tumulum Maria Marcellum se totam Deo devovit. Tum Dominus ei, quae filiolam unicam superstitem educare debebat, opus pium a Iosepha Karska et Hieronymo Kajsiewicz Congregationis Domini Nostri Iesu Christi sacerdote Romae incohatum commisit adimplendum et deinceps curandum. Quandoquidem hoc contigit anno MDCCCLIV, quo est Immaculatae Concep­ tionis dogma promulgatum, ita Congregatio Filiarum Beatae Mariae Virgi­ nis Immaculatae excitata est, cuius munus praecipuum esset puellas chri­ stianas ea ratione instituere et educare ut familiae sanctiores fierent animo­ que christiano imbuerentur. Mortua vero anno MDCCCLX Iosepha Karska, haec Dei Serva nascentis Congregationis gubernationem suscepit atque, lau­ datorio decreto impetrato, moniales de Urbe in oppidum Jaziowiec archi­ dioecesis Leopolitanae traduxit. Quinquaginta exinde annos Congregationi praefuit; sex maiores eius domos in variis patriae condidit partibus, ubi alumnae instituebantur pauperioresque nutriebantur et vestiebantur. Cum sororibus atque alumnis coniuncte vixit earum unamquamque veluti mater optima diligenter fovit, disceptationes ascéticas conscripsit, pias similiter meditationes atque hortationes ad sorores. Signa temporis sui observans commutationes patriae sociales perspexit et egestati plebis subvenire stu­ duit, omnes ordines populi per suam- educandi curam et disciplinam amplectens. Rerum postmodum opumque exiguitate ipsa vexata a civilibusque saepius impedita potestatibus, fortiter superavit quaslibet vitae asperitates. Mystico sensu imbuta et inter suos sanctimoniae aestimatione circumdata, tenebras tamen interiores passa est, cum maxime operibus suis apostolicis perficiendis administrandisque navaret operam. Quoniam Beatissimae virgi­ nis Mariae sanctuarium Czestochoviense colebat, ut in Claro Monte patra­ tum scelus sacrilegum quodammodo repararet, vitae suae reliquum etiam impendit, donec ea in coenobio Jazlovicensi die v mensis Ianuarii vita de- 16 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cessit anno MCMXI. Nos itaque anno MCMXCIV die xv mensis Decembris pa­ lam Mariam Marcellinam declaravimus heroum in modum virtutes excoluisse omnes christianas. Paulo autem post, die xxv mensis Iunii anno MCMXCVI protulimus decretum super miraculo quod eiusdem Servae Dei intercessioni adscribebatur statuimusque simul ut Romae beatificationis ritus die vi oc­ tobris eiusdem anni perageretur. Hodie igitur apud beatissimi Petri templum adstante ingenti omnibus e terris christifidelium turma, sollemnia intra eucharistica, summa animi pa­ storalis Nostri cum alacritate ac religiosae pietatis adiectione, hanc pronuntiavimus formulam qua una cum aliis in Beatarum caelitum fastos Mariam Marcellinam Darowska etiam inscripsimus: « Nos, vota fratrum nostrorum Ioannis Nowak, Episcopi Siedlecensis, Desmondi Connell, Archiepiscopi Du­ blinensis, Antonii Mariae Rouco Várela, Archiepiscopi Matritensis, et Maria­ ni Jaworski, Archiepiscopi Leopolitani Latinorum, necnon plurimorum alio­ rum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Con­ gregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica fa­ cultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Vincentius Lewoniuk et duode­ cim Socii, Edmundus Ignatius Rice, Maria Anna Mogas Fontcuberta et Marcellina Darowska Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum: Vincentii Lewoniuk et duodecim Sociorum die vicesima tertia Ia­ nuarii; Edmundi Ignatii Rice die quinta Maii; Mariae Annae Mogas Font­ cuberta die sexta Octobris; et Marcellinae Darowska die quinta Ianuarii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti». Preces dein universa cum Dei Ecclesia fundentes beatam Mariam Mar­ cellinam Darowska pie invocavimus, quatenus, vita iam in exemplum imitationemque omnibus fidelibus proposita, sua apud Redemptorem Divinum deprecatione in terris adhuc versantes militantesque quam efficacissime confirmaret. Singula quae hisce ediximus Litteris ac decrevimus, volumus et nunc et in posterum valere tempus, contrariis quibusvis rebus nequa­ quam obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi mensis Octobris anno MCMXCVI, Pontificatus Nostri duodevicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco & Sigilli In Secret. Status tab., n. 418.117 Acta Ioannis Pauli Pp. II 17 IV Venerabili Servae Dei Mariae ab Incarnatione Rosal Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Flecto genua mea ad Patrem... ut va­ leatis comprehendere cum omnibus sanctis quae sit latitudo et longitudo et sublimitas et profundum, scire etiam supereminentem scientiae caritatem Christi» (Eph 3, 14. 18-19). Ita Paulus Ephesios allocutus est postquam ip­ semet, singulari fultus gratia, investigabiles mysterii Christi divitias est perscrutatus. Venerabilis Dei Serva Maria ab Incarnatione Rosal, illud perse­ quens Paulinum exemplum postquam per passionis Christi contemplatio­ nem in divitias Cordis eius sese immerserat, ad augendam praesertim apud puellas cognitionem Iesu vitam insumpsit. Quae quidem non tantum Bethlemitas Sorores reformavit, verum etiam apud diversas Americae Australis civitates sociatam praestitit operam ad Ecclesiae incrementum atque mulieris dignitatem per institutionem et culturam vindicavit. Guatimalensi in civitate, in pago Quezaltenango, die xxvi mensis Octobris anno MDCCCXX nata est a parentibus christiana fide valide firmatis, et insequenti die aquis baptismatis est abluta, Maria Vincentia nomine accepto. Parentes saepe eam hortati sunt ad caritatem erga pauperes exercendam et ad cultum erga Nativitatem Passionemque Christi Virginemque Deiparam fovendum. Sep­ temdecim annos nata, persensit se ad vitam religiosam esse vocatam, et an­ no MDCCCXXXVIII Guatimala in urbe religiosum induit habitum in coenobio Sororum Bethlemitarum, nomen sibi assumens Mariam ab Incarnatione a Corde Iesu. Silentii, observantiae regularis, solitudinis studio flagrans, anno MDCCCXLII debita cum licentia in conventum Sanctae Catharinae transiit; perspiciens tamen mansionem illam ineptam esse animae suae, de spiritalis moderatoris consilio sequenti anno in coenobium rediit unde olim discesserat; tunc Deus ei munus concredidit pristinam observantiam restituendi. Anno MDCCCLV moderatrix constituta, reformationem incohavit Sororum Be­ thlemitarum, novas exarando Constitutiones. Haud pauca discrimina oppetere debuit, quin animo umquam deficeret, immo reformationis opus maio­ re perrexit studio. Quando in difficultatibus versabatur, in contemplatione Passionis Christi mentis solatium quaerebat; sic enim animum firmare, fi­ dem spemque corroborare consueverat. Cultum quoque diffundere conata est erga Cor Iesu et Beatam Mariam Virginem. Anno MDCCCLXI, variis eoo- 18 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale perantibus sororibus ut novas Constitutiones ad effectum deduceret, in pa­ go suo natali religiosam condidit domum. Gloriam Dei proximique salutem appetens, fratribus indigentibus et aegrotis sedule inserviit, institutionem puellarum iuvenumque apud scholas et convictus provexit. Sororibus suis dicere solebat: « Omnia amitti possunt, dummodo ne amittatur caritas ». Patria relicta, aliis in Nationibus operam suam constituit; domus sunt dif­ fusae in Costarica, Columbia et Aequatoria. Ut patet, contemplationem cum actione componere scivit; fortitudinem quidem ex contemplatione atti­ git ad opera apostolatus exercenda. Tam labores apostolici quam innumera itinera ad bonum faciendum valetudinem suam enervarunt. Anno MDCCCLXXXVI, die XXIV mensis Augusti, cum in urbem Tulcaniam iter quod­ dam faceret, a Deo vocata terrestrem vitae cursum explevit. Exuviae eius ibidem sunt conditae et decem post annos Pastopolim translatae, ubi sepul­ crum eius exstat et quo innumeri fideles cotidie peregrinantur. Causa beati­ ficationis et canonizationis anno MCMXII est incohata. Servatis omnibus de iure servandis, die vi mensis Aprilis anno MCMXCV Nobis coram decretum prodiit de virtutibus heroum in modum a Dei Serva exercitis et anno MCMXCVI die XVII mensis Decembris decretum evulgatum est super miraculo, intercessioni Servae Dei adscripto et in Columbia anno MCMLXXV patrato. Idcirco statuimus ut beatificationis ritus die iv mensis Maii anno MCMXCVII Romae celebraretur. — Hodie igitur in foro ante Vaticanam Sancti Petri Apostoli Basilicam inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: Nos, vota Fratrum Nostrorum Ambrosii Echebarria Arroita, Episcopi Barbastrensis-Montisonensis, Victoris Aloisii Mondello, Archiepiscopi RheginensisBovensis, Iulii Nicolini, Episcopi Cremonensis, et Iulii Henrici Prado Bolaños, Episcopi Pastopolitani, nec non plurimorum aliorum Fratrum in epi­ scopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Florentinus Asensio Barroso, Zephyrinus Giménez Malla, Caietanus Catanoso, Henricus Rebuschini et Maria ab Incarnatione Rosal Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum: Fioren­ tini Asensio Barroso die nona Augusti; Zephyrini Giménez Malla die quarta Maii; Caietani Catanoso die vicesima Septembris; Henrici Rebuschini die decima Maii; et Mariae ab Incarnatione Rosai die vicesima septima Octo­ bris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Pa­ tris et Filii et Spiritus Sancti. Quae vero decrevimus volumus firma esse ac rata in perpetuum, contra­ riis rebus minime obstantibus. 19 Acta Ioannis Pauli Pp. II Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Maii, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri undevicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 418.058 V Caelitum Beatarum honor cultusque Servae Dei Mariae Karlowska tribuuntur. Ad perpetuam rei memoriam. — « Si fuerint alicui centum oves, et erra­ verit una ex eis, nonne relinquet nonaginta novem in montibus et vadit quaerere eam, quae erravit? » (Mt 18, 12). Sic Profecto Divinus Se gerebat hominum pastor qui olim etiam est elocutus: «Non egent, qui sani sunt, medico, sed qui male habent. Non veni vocare iustos, sed peccatores in paenitentiam » (Lc 5, 31-32). Exemplis illis collustrata Domini Iesu doctrinisque imitata est Boni Pastoris curam sollicitam Maria Karlowska Bonique pariter Samaritani magnanimitatem, quae pro feminis sese impen­ dit magna rerum ac morum laborantibus miseria, dum humanae simul ea­ rum provectioni efficienter consulebat et christianae maturitati sicque etiam Regni Christi aedificationi. Parentibus haec Dei Serva orta est Matthaeo Karlowski et Generosa Eugenia Dembinska quarto mensis Septembris die anno MDCCCLXV parvo in oppido SlupówJca, quod hodie Karlowo nuncupa­ tur, intra archidioecesis Gnesnensis fines. A suis religiose instituta pietatem percoluit caritatemque in pauperes aegrotantesque ac votum nuncupavit castitatis. Posnaniae degens opus apud sartorem fecit eodem tempore ope­ ram etiam dare coepit redimendis meretricibus, quas urbis illius in regioni­ bus infamibus quoque tum conquirebat, amanter omnino alliciens ac mo­ nens ut improbam desererent vitam Deique custodirent legem. Haec tamen ei navitas, quantumvis prudenter expleretur, haud paucas genuit reprehen­ siones et molestias, quas ob Christi ipsius tolerabat amorem hominumque aeternam salutem. Providentiae divinae sese tota praesidio concredidit suumque opus asperum sane producens domos aperuit quo feminae illae adiutae reciperentur, quas sana educationis ratione docuit Dei amorem et vitae honestatem et manuum operam unde victum sibi vitae ita lucraren­ tur, quin suam conculcaret dignitatem feminarum. Sodalibus dein ac socia- 20 Acta Apostolicae Sedis ­ Commentarium Officiale bus sese circumdedit atque mulieres ad salvandas condidit Sororum Divini Pastoris a Providentia Divina Congregationem cuius fuit usque ad mortem ea ipsa moderatrix. Sollicite nimirum accurateque curavit instruendas Soro­ res quas monebat usque ut Bonum Pastorem sectarentur suamque in Dei ministerium impenderent vitam necnon egentium proximarum. Vehementi at materno imperio suum direxit Institutum, cuius opera postea ad curatio­ nem extendit mulierum quoque acceptarum in valetudinaria. Puellis item adulescentulis, quae reformatae erant et cupiebant suam conferre indu­ striam apostolatui Congregationis ipsus, Societatem excitavit Sanctae Ma­ riae Magdalenae. Misericordiae incepta sedulo procuravit et mulieres, quot­ quot illuc accesserunt, divinae paternitatis vicissim expertae sunt dulcedi­ nem. Ex liturgia sacra et divinarum ponderatione scripturarum ex precatio­ ne ac pietate erga Eucharistiam ac Passionem Sacratumque Cor Iesu nec­ non Virginem Mariam Serva Dei vires hausit abunde, quibus suum perse­ qui munus valeret in christianaeque perfectionis via ulterius progredi. Sua propter egregia merita de causis socialibus magni quidem Polono a populo aestimabatur tum etiam a civitatis Polonae auctoritatibus. Omnibus sic exornata virtutibus atque veram vitae exhibens sanctimoniam curriculum terrestre suum Martii mensis die xxiv anno M C M X X X V pie omnino in coeno­ bio loci Pniewite hodie intra Thoruniensis fines dioecesis absolvit, cuius dein cadaver in urbem translatum J abłonowo Pomorskie est, ubi mortuo­ rum opperiens resurrectionem etiamnum requiescit. Sine intermissione cum sanctitatis ipsius persisteret fama, anno M C M L X V . Beatificationis Canonizatio­ nisque causam instituit Antistes Culmensis, omnibus nimirum ex lege rebus necessariis exactis. Die autem undecimo mensis Iulii anno MCMXCV hanc Dei Servam heroum more theologales factitavisse virtutes et cardinales adnexas­ que cunctas ediximus. Nostro demum in conspectu super miraculo prodiit decretum quod Gedanae evenisse fertur anno M C M L X X V I I I atque eiusdem Servae Dei adscribitur deprecationi. His de causis ut Beatificationis perageretur ritus subsequenti Iunii men­ sis sexto die in Sollemnitate Sacratissimi Cordis Iesu constituimus ab Nobismet ipsis pastoralem Poloniae salutationem iterum complentibus. Hodie propterea notissimo in oppido Zakopane nuncupato eucharistica intra sollemnia sacra perplacuit hanc patrio sermone pronuntiare formulam qua dictam Dei Servam ad gradum Beatarum eveximus coram immensa pastorum sacrorum fideliumque multitudine: Spełniając życzenie naszego brata Franciszka Macharskiego, Arcybisku­ pa Metropolity Krakowskiego, i naszego brata Andrzeja Suskiego, Biskupa 21 Acta Ioannis Pauli Pp. II Toruńskiego, jak również wielu innych braci w biskupstwie, oraz licznych wiernych, za radą Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych naszą Władzą Apo­ stolską zezwalamy, aby odtąd Czcigodnym Sługom Bożym: Bernardynie Marii J abłońskiej oraz Marii Karłowskiej przysługiwał tytuł błogosławio­ nych, I aby ich święta obchodzono w miejscach i w sposób określony przez prawo. Dla Bernardyny Marii J abłońskiej będzie to corocznie 23 września, a dla Marii Karłowskiej 6 czerwca. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Qua prolata sollemniter sententia continuo sumus nos cum adstantibus novensilem venerati Beatam eiusque exempla inculcantes preces quoque Aeternum ante Sacerdotem pro militante in terris efflagitavimus Ecclesia. Hisce vero quae statuta sunt Litteris Nostris, perinde ac praesens in tempus ita in posterum, firma ac rata esse iubemus, quibusvis haudqua­ quam obstantibus contrariis causis. Datum apud Zakopane in Polonia, sub anulo Piscatoris, die sexto men­ sis Iunii anno Domini M C M X C V I I , Pontificatus Nostri undevicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco EB Sigilli In Secret. Status tab., n. 418.057 VI Ecclesia paroecialis Sacratissimo Cordi Iesu dicata in urbe Massiliensi ad gradum Basilicae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Sacratissimum Cor Iesu merito fideli­ bus praecipue difficultatibus vexatis exstat refugium: ceterum Dei Filius incarnatione sua cum omni homine quodammodo Se univit omnesque hu­ mano corde dilexit (cfr Gaudium et spes, 22). Libentes idcirco concedimus postulationi Venerabilis Fratris Bernardi Panafieu, Archiepiscopi Massiliensis, petentis ut templum paroeciale in ipsa urbe Massilia exstans dignitate Basilicae Minoris exornaretur, confisi sane fore ut hoc privilegium haud parum conferat ad bonum populi Dei illius archidioecesis adque divinam misericordiam abundantius super ipsum fundendam. 22 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen­ torum, potestate Nostra Apostolica, per has Litteras statuimus, ut Ecclesia paroecialis Sacratissimo Cordi Iesu dicata in urbe Massiliensi, titulo et di­ gnitate Basilicae Minoris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae iuxta Decretum « De titulo Basilicae Minoris » die ix mensis Novembris, anno MCMLXXXIX, datum servanda sunt. Haec vero nunc et in posterum firma esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvn mensis Septembris, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri undevicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret, Status tab., n. 418.976 VII Sanctuario Beatae Virginis Mariae sub titulo « Nossa Senhora das Neves » dicato in archidioecesi et urbe Parahybensi Basilicae Minoris dignitas tribuitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Maxime colitur a populo christiano Deipara Maria, « quae signum sacrae virginitatis extulit, et intemeratae in­ tegritatis pium Christo vexillum erexit » (S. Ambrosius, De institutione Vir­ ginis, V). Quam quidem devotionem fovere cupientes libentes accepimus postulationem Venerabilis Fratris Marcelli Pinto Carvalheira, Archiepiscopi Parahybensis, qui petivit ut titulo Basilicae Minoris honestaretur Sanctua­ rium Beatae Mariae Virgini sub titulo « Nossa Senhora das Neves » in urbe Parahybensi dicatum, in quo omnia instituta ad cultum sollemniorem ne­ cessaria accommodata sunt nec non divinae gratiae copiose a populo af­ fluente recipiuntur. Confidimus sane fore ut, intercedente Sancta Dei Genetrice Maria, hoc privilegium ad spiritale lucrum Christifidelium adque fidem catholicam in illa regione corroborandam plurimum proficiat. De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen­ torum, potestate Nostra Apostolica per has Litteras statuimus, ut supra dictum sanctuarium Beatae Mariae Virginis titulo et dignitate Basilicae Mi- Acta Ioannis Pauli Pp. II 23 noris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae secundum Decretum « De titulo Basilicae Minoris » die ix mensis Novembris anno MCMLXXXIX datum servanda sunt. Haec nunc et in posterum firma esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die v men­ sis Novembris, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 420.196 VIII Ecclesiae paroeciali sancto Nicolao dicatae in dioecesi Tarnoviensi, Basilicae Mi­ noris dignitas tribuitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Sanctus Nicolaus per multa misericor­ diae opera pastoralemque suam industriam Christi factus est dispensator idoneus (cfr S. Augustinus, Sermo LIV, 3); quare sacerdotibus et laicis exemplar praebetur christianae fidei et caritatis. Laetantes igitur accepimus postulationem Venerabilis Fratris Iosephi ¿ycinski, Episcopi Tarnoviensis, qui enixe petiit ut templum Sancto Nico­ lao dicatum ab Apostolica Sede titulo Basilicae Minoris honestaretur. Plane fisi fore ut per eiusdem Sancti exemplum et auxilium fideles Ecclesiae mis­ sionem ferventer participent, audito consilio Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum atque certiores facti omnia instituta ad cul­ tum sollemniorem necessaria ibi accommodata esse, Apostolicae Nostrae po­ testatis plenitudine statuimus ut ecclesia paroecialis dicata Sancto Nicolao, Episcopo et Martyri, in loco vulgo dicto Bochnia in dioecesi Tarnoviensi, in posterum dignitate Basilicae Minoris frui possit, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae servanda sunt secundum Decretum « de titulo Basilicae Minoris » die ix mensis Novembris anno MCMLXXXIX evulgatum. Quae vero concedimus, volumus nunc et semper fir­ ma esse, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. 24 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die VIII mensis Novembris, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 412.275 CONVENTIO INTER SANCTAM SEDEM ET REI PUBLICAE MELITENSIS GUBERNIUM DE ACCESSIONE FACULTATIS THEOLOGICAE AD STUDIORUM UNIVERSITATEM MELITENSEM ACCORDO TRA LA SANTA SEDE E IL GOVERNO DELLA REPUBBLICA DI MALTA SULL'INCORPORAZIONE DELLA FACOLTÀ DI TEOLOGIA NELL'UNIVERSITÀ DI MALTA La Santa Sede e il Governo della Repubblica di Malta, avendo presente lo sviluppo storico degli studi universitari a Malta ed avendo soprattutto considerato i vantaggi di carattere scientifico, culturale e sociale che po­ tranno derivare da un più stretto collegamento della Facoltà di Teologia con l'Università di Malta, stabiliscono di comune intesa quanto segue: 1. La Facoltà di Teologia è incorporata nell'Università di Malta. Tale incorporazione e le funzioni della Facoltà di Teologia sono regolate, in primo luogo, dalle disposizioni del presente Accordo e, in secondo luogo, dalle Leggi di Malta e dagli Statuti della stessa Università. 2. I gradi accademici e i diplomi conferiti dalla Facoltà di Teologia avranno valore canonico e civile. 3. Per quel che concerne la struttura, l'organizzazione interna, il corpo accademico e quello studentesco, la Facoltà di Teologia è incorporata nel­ l'Università di Malta nello stato di fatto in cui essa si trova alla data del presente Accordo e come risulta dall'Allegato, salvo restando alla stessa Fa­ coltà, per un suo ragionevole ed adeguato sviluppo, il diritto di variare il Acta Ioannis Pauli Pp. II 25 numero degli studenti e dei docenti, nonché il diritto di provvedere altri corsi di teologia e di qualunque altra disciplina connessa, se ciò sarà ritenu­ to necessario per la congrua preparazione dei suoi studenti. 4. L'Università di Malta, in tutto ciò che riguarda l'ordinamento degli studi ed i requisiti accademici e canonici dei docenti della Facoltà di Teolo­ gia, procederà in conformità con quanto prescritto dalla Costituzione Apo­ stolica « Sapientia christiana » del 15 aprile 1979 e dalle « Ordinationes » emanate dalla Congregazione per l'Educazione Cattolica il 29 aprile 1979 e con eventuali norme canoniche che in futuro dovessero integrare o sostitui­ re quelle contenute in tali documenti della Santa Sede. I concorrenti ad un posto di docente nella Facoltà di Teologia dovranno munirsi previamente di un attestato dell'Arcivescovo di Malta che non vi è alcuna obiezione canonica contro di essi. Per le discipline concernenti la fede e la morale, l'Università di Malta comunicherà tempestivamente allo stesso Arcivescovo il nome del candidato vincitore del concorso, il quale riceverà la nomina di docente dopo che avrà emesso la professione di fede presso il medesimo Ordinario e da questi avrà ricevuto la « missione canonica ». Qualora lo stesso Arcivescovo, per ragioni attinenti alla fede, alla con­ dotta morale o alla disciplina ecclesiastica, dovesse revocare il « nulla osta » o la « missione canonica » a un docente, questi cesserà di far parte della Fa­ coltà di Teologia e immediatamente si procederà per la nomina di un nuo­ vo docente. 5. Il Governo di Malta e, tramite la «Foundation for Theological Studies », l'arcidiocesi di Malta forniranno i mezzi economici necessari per il conveniente funzionamento della Facoltà di Teologia, nella misura e nei modi che saranno stabiliti di comune intesa. 6. Il Presidente della « Foundation for Theological Studies » o un suo de­ legato farà parte del Consiglio dell'Università. Due rappresentanti della stessa « Foundation for Theological Studies » faranno parte del Consiglio della Facoltà di Teologia. 7. Se in avvenire sorgessero difficoltà di interpretazione o di applicazio­ ne delle precedenti disposizioni, la Santa Sede e il Governo della Repubbli­ ca di Malta affideranno la ricerca di un'amichevole soluzione ad una Com­ missione Paritetica che sarà composta, per parte della Santa Sede, dal Nun­ zio Apostolico a Malta e dall'Arcivescovo di Malta o da loro delegati, e, per 26 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale parte del Governo Maltese, dal Ministro dell'Educazione e dal Rettore del­ l'Università o da loro delegati. 26 settembre 1988. Per la Repubblica di Malta Per la Santa Sede UGO MIFSUD BONNICI © PIER LUIGI CELATA Ministro dell'Educazione Arcivescovo tit. di Doclea Nunzio Apostolico Allegato relativo all'Art. 3 dell'Accordo del 26 settembre 1988 tra la Santa Sede ed il Governo della Repubblica di Malta sull'incorporazione del­ la Facoltà di Teologia nell'Università di Malta. Si attesta che alla data del 26 settembre 1988 la Facoltà di Teologia consta delle tre seguenti entità, canonicamente erette: A) Facoltà di Teologia propriamente detta; B) « Institute for Religious Studies »; C) « Institute of Philosophy and Human Studies ». A. La Facoltà di Teologia propriamente detta: comprende tre cicli, di cui il primo della durata di 5 anni, al termine del quale è conferito il Baccalau­ reato (S.Th.B.); il secondo della durata di 2 anni, al termine del quale è conferita la Licenza (S.Th.L.); il terzo, della durata di un congruo numero di anni, per il conseguimento del Dottorato (S.Th.D.). La Facoltà conferisce pure il Diploma in Teologia Pastorale. Il corpo docente comprende docenti Permanenti, non-Permanenti e Visiting teachers. I docenti Permanenti sono divisi in tre gradi: Lettori, Profes­ sori-Associati, Professori. I Docenti non-Permanenti e i Visiting-Teachers possono essere maltesi o stranieri, e variano di numero secondo le esigenze dei Dipartimenti. La Facoltà annovera, inoltre, 3 Professori Emeriti. La Facoltà consta di sei Dipartimenti con i relativi docenti, come segue: 1. Dipartimento di Teologia Fondamentale e Dogmatica, incluso l'Ecu­ menismo: con 3 docenti Permanenti (di cui uno Professore e due Lettori); 2. Dipartimento di Teologia Morale, inclusa la Teologia Spirituale ed Ascetica: con 2 docenti Permanenti (Professori); 3. Dipartimento di Sacra Scrittura, Ebraico e Greco: con 3 docenti Per­ manenti (di cui un Professore e due Lettori); Acta Ioannis Pauli Pp. II 27 4. Dipartimento di Storia della Chiesa, Patristica ed Archeologia Paleo­ cristiana: con 2 docenti Permanenti (tra cui un Professore ed un posto at­ tualmente vacante); 5. Dipartimento di Teologia Pastorale, Diritto Canonico e Liturgia: con 5 docenti Permanenti (tra cui un Professore, un Professore-Associato, due Lettori ed un Assistente-Lettore); 6. Dipartimento di Filosofìa: con 5 docenti permanenti (tra cui un Pro­ fessore, due Lettori e due posti attualmente vacanti). In quest'ultimo anno, quando gli studenti di Filosofìa frequentavano già i corsi presso l'Universi­ tà, il Governo, nella previsione dell'incorporazione della Facoltà di Teologia nell'Università, aveva già assegnato al Dipartimento di Filosofìa della Fa­ coltà di Teologia una cifra corrispondente a quattro « full timers » (un Pro­ fessore e tre Lettori), uno dei quali destinato all'insegnamento di una scien­ za già inclusa nel Dipartimento di Teologia Pastorale della Facoltà di Teo­ logia. Questa materia potrà essere eventualmente considerata dal Consiglio di Facoltà. Ogni Dipartimento, col consenso del Consiglio di Facoltà, invita annual­ mente dei Lettori non-Permanenti secondo i propri bisogni. Ogni Diparti­ mento è retto da un proprio Coordinatore. I membri Permanenti del corpo docente, su una base di impiego parttime, sono presenti nella Facoltà di Teologia secondo il seguente numero di sessioni settimanali: 5 Professori per 4 sessioni e 1 Professore per 2/3 sessio­ ni; 1 Professore-Associato per 2 sessioni; 1 Lettore per 4 sessioni, 4 Lettori per 3 sessioni, 6 Lettori per 2 sessioni ed 1 Lettore per 1 sessione. Ogni ses­ sione corrisponde a mezza giornata lavorativa. B. « Institute for Religious Studies » è abilitato a conferire il Baccalaurea­ to in Studi Religiosi ed è strutturato in un ciclo di corsi serali part-time della durata di 5 anni. E altresì abilitato a conferire il Diploma in Studi Religiosi dopo un ciclo biennale di corsi. L'Istituto ha sede in Floriana (Istituto Cattolico), è retto da un proprio Direttore e da un « Board » soggetto al Consiglio della Facoltà di Teologia, il cui Rettore è il Chairman dello stesso « Board ». I docenti dell'Istituto so­ no scelti, per lo più, fra quelli Permanenti della stessa Facoltà, nia sono in­ vitati anche altri docenti. 28 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale C. « Institute of Philosophi/ and Human Studies » comprende un ciclo di 3 anni con corsi di Filosofia, Psicologia e Sociologia. È abilitato a conferire il Baccalaureato in Filosofìa e Scienze Umane. Con l'incorporazione della Facoltà di Teologia nell'Università, l'Istituto di Filosofìa e Scienze Umane, di fatto, rimarrà sospeso. Gli studenti iscritti alla Facoltà di Teologia nell'anno accademico 19881989 sono così distribuiti: a) Facoltà di Teologia propriamente detta: 36 « regulars » e 13 « curriculars ». Sono inoltre da aggiungere 19 studenti che, come previsto per il I ciclo di teologia, seguono corsi di filosofìa e sono così distribuiti: 15 «regu­ lars » iscritti alla Facoltà di Lettere nell'Università di Malta, 2 in procinto di esservi iscritti in base alla « mature matriculation », 2 « curriculars » iscrit­ ti alla Facoltà di Teologia. o b) « Institute for Religious Studies »: 82 « regulars » e 12 « curriculars ». c) « Institute of Philosophy and Human Studies »: 4 « regulars » e 1 « curricular ». £8 GIUSEPPE MERCIECA Il Oran Cancelliere VINCENZO BORG Il Rettore Visto £8 PIER LUIGI CELATA Conventionem integrat Protocollum Addictionale quod sequitur: PROTOCOLLO AGGIUNTIVO ALL'ACCORDO TRA LA SANTA SEDE E IL GOVERNO DELLA REPUBBLICA DI MALTA SULL'INCORPORAZIONE DELLA FACOLTÀ DI TEOLOGIA NELL'UNIVERSITÀ DI MALTA La Santa Sede e il Governo di Malta, facendo seguito alla proposta avanzata dallo stesso Governo ed alle successive discussioni, stabiliscono di comune intesa di emendare l'Articolo Sei dell'Accordo sull'incorporazione Acta Ioannis Pauli Pp. II 29 della Facoltà di Teologia nell'Università di Malta, firmato il 26 Settembre 1988, come segue: « Un rappresentante del Presidente della « Foundation for Theological Studies», nominato dallo stesso Presidente, farà parte del Consiglio della Università. Due rappresentanti della « Foundation for Theological Studies », da questa nominati, faranno parte del Consiglio della Facoltà di Teologia ». Il presente Protocollo aggiuntivo è parte integrale dell'Accordo firmato dalle due Parti il 26 Settembre 1988. Fatto alla Valletta, Malta, il 26 del mese di gennaio millenovecentonovantacinque, in due testi originali, ciascuno in italiano e in inglese, ambe­ due facenti ugualmente fede. Per la Santa Sede £8 PIER LUIGI CELATA Per il Governo di Malta MICHAEL FALZON Arcivescovo tit. di Doclea Ministro Nunzio Apostolico e dell'Educazione Risorse umane ADDITIONAL PROTOCOL TO THE AGREEMENT BETWEEN THE HOLY SEE AND THE GOVERNMENT OF THE REPUBLIC OF MALTA REGARDING THE INCORPORATION OF THE FACULTY OF THEOLOGY IN THE UNIVERSITY OF MALTA The Holy See and the Government of Malta, following the proposai presented by the said Government and subséquent discussions, by common accord decide to amend Artide Six of the Agreement on the incorporation of the Faculty of Theology in the University of Malta, signed on 26 September 1988, to read as follows: "A représentative of the Chairman of the Foundation for Theological Studies, nominated by the said Chairman, shall form part of the Council for the University. Two représentatives of the Foundation for Theological Studies, nominated by the said Foundation, shall form part of the Faculty Board of Theology". The présent Additional Protocol forms an integral part of the Agree­ ment signed by the Parties on 26 September 1988. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 30 Done at Valletta, Malta, on the 26th day of January one thousand nine hundred and ninety-five in two origináis, each in the Italian and English languages, both texts being equally authentic. For the Holy See For the Government of Malta & PIER LUIGI CELATA MICHAEL FALZON Titular Archbishop of Doclea Minister of Education and Apostolic Nuncio Human Resources Instrumenta nium Rei urbe ratihabitionis Publicae Valletta die studiorum — inter Melitensis constitutae, XXV mentorum permutationem significaverunt Conventionis mensis Sancta uniuscuiusque Universitatem accepta et Martii Sedes servatis Melitensem Sanctam anno et Res legibus secundum et Guber­ reddita mutuo fuerunt MCMXCV. Publica — Sedem Per Melitensis Facultatis normam horum accessionem Theologicae eiusdem in instru­ ad pactionis. CONVENTIO INTER SANCTAM SEDEM ET REM PUBLICAM MELITENSEM AD APTIUS INSTITUTIONEM ET EDUCATIONEM RELIGIOSAM CATHOLICAM IN SCHOLIS ISTIUS REI PUBLICAE ORDINANDAM. ACCORDO TRA LA REPUBBLICA DI MALTA E LA SANTA SEDE PER MEGLIO ORDINARE L'ISTRUZIONE E L'EDUCAZIONE RELIGIOSA CATTOLICA NELLE SCUOLE STATALI La Repubblica di Malta e la Santa Sede — considerando che i principi della religione cattolica fanno parte del patrimonio storico, culturale e sociale del popolo maltese; — riconoscendo il valore dell'istruzione e dell'educazione religiosa nel processo educativo globale della persona umana; — tenendo presenti, da parte della Repubblica di Malta, i principi sanciti dalla Sua Costituzione e, da parte della Santa Sede, i documenti del Concilio Vaticano II nonché le disposizioni del Codice di Diritto Canonico; hanno convenuto sull'opportunità di addivenire ad un Accordo per meglio ordinare l'istruzione e l'educazione religiosa cattolica nelle scuole statali. Acta Ioannis Pauli Pp. II 31 A tal fine la Santa Sede, rappresentata dal Suo Plenipotenziario Mons. Pier Luigi Celata, Arcivescovo titolare di Doclea e Nunzio Apostolico a Malta, e la Repubblica di Malta, rappresentata dal Suo Plenipotenziario On. Dott. Ugo Mifsud Bonnici, Ministro dell'Educazione, hanno stabilito di comune intesa quanto segue: Articolo 1 La Repubblica di Malta garantisce l'istruzione e l'educazione religiosa cattolica, nel quadro delle finalità e come parte integrante dell'attività della scuola, nelle scuole statali di ogni ordine e grado non di livello terziario. Nessuno, tuttavia, sarà obbligato a ricevere l'istruzione e l'educazione religiosa cattolica. Articolo 2 L'insegnamento della religione cattolica dovrà essere conforme alla dot­ trina della Chiesa, secondo i programmi e i metodi stabiliti dalla Conferenza Episcopale Maltese, cui compete anche di preparare o scegliere i libri di testo per gli studenti e le guide per i docenti. Detto insegnamento sarà impartito da insegnanti che abbiano il ri­ conoscimento di idoneità, non revocato, da parte del Vescovo Diocesano nel cui territorio è situata la scuola. Allo stesso insegnamento sarà riconosciuto uno « status » ed un'impor­ tanza pari a quelli delle altre materie principali del programma scolastico. Articolo 3 L'animazione religiosa e la guida morale degli studenti, come parte es­ senziale della loro educazione religiosa, sarà assicurata da « Religious Counsellors » nominati dal Vescovo Diocesano nel cui territorio è situata la scuo­ la ed aventi lo « status » di « Counsellor in the Education Department » o uno « status » ad esso equipollente. Essi svolgeranno la loro attività educativo-pastorale secondo le direttive della Conferenza Episcopale Maltese. Articolo 4 L'« Education Officer (Religion) » sarà un officiale del Governo scelto tra i ministri ordinati della Chiesa Cattolica. Egli dovrà avere l'approvazione, non revocata, della Conferenza Episcopale Maltese. 32 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale Articolo 5 Le disposizioni di cui ai precedenti Articoli 2, 3 e 4 saranno applicate secondo i « Modes of Regulation on Catholic Religious Instruction and Edu­ cation in State Schools », oggetto dell'intesa sottoscritta, contestualmente al presente Accordo, dal Presidente della Conferenza Espiscopale Maltese e dal Ministro dell'Educazione. Articolo 6 Il presente Accordo entrerà in vigore al momento della sua sottoscrizione. Articolo 7 Se in avvenire sorgessero difficoltà di interpretazione o di applicazione del presente Accordo o dei « Modes of Regulation on Catholic Religious In­ struction and Education in State Schools », la Santa Sede e la Repubblica di Malta affideranno la ricerca di un'amichevole soluzione ad una Commis­ sione Paritetica che sarà composta, per parte della Santa Sede, dal Nunzio Apostolico a Malta e dal Presidente della Conferenza Episcopale Maltese o da loro delegati, e, per parte della Repubblica di Malta, dal Ministro della Educazione e dall'Ambasciatore di Malta presso la Santa Sede o da loro delegati. Fatto a Malta, in doppio originale, il sedici novembre millenovecentottantanove. Per la Repubblica di Malta Per la Santa Sede UGO MIFSUD BONNICI © PIER LUIGI CELATA Ministro dell'Educazione Arcivescovo tit. di Doclea Nunzio Apostòlico a Malta Una tur, a cum supra memorata Conferentiae Rei Publicae Episcopalis Conventione Melitensis ipsaque Praeside Melitensis hoc constitutum subsignatum ad effectum ut perducereet est: Ministro Educationis Acta Ioannis Pauli Pp. II 33 MODES OF REGULATION ON CATHOLIC RELIGIOUS INSTRUCTION AND EDUCATION IN STATE SCHOOLS The President of the Maltese Episcopal Conference and the Minister of Education of the Republic of Malta, establish with common accord the following Modes of Regulation for the implementation and application of the Agreement, signed this same day by the Holy See and the Republic of Malta, concerning the éducation and teaching of the Catholic Religion in State schools of all grades and levéis: /. With référence to article 2: 1.1 Whilst it shall remain the responsibility of the State Authorities to engage or appoint the teachers of Religion, thèse Authorities shall, in the case of teachers who teach Religion as a separate subject, (as is presently done in schools of post-primary level), bind themselves to engage in the teaching of Religion only those who have been cleared in writing by the Locai Ordinary. 1.2 In the case of teachers engaged to teach one class and consequently teach Religion together with the other class subjects, (as is presently done in the primary level), it is to be assumed that, if no adverse comments are made by the Local Ordinary, no diffîculties should be deemed to exist with regard to their teaching of Religion. 1.3 It is to be understood in the case of ail teachers who in any way teach Religion, that the State Authorities shall take the necessary steps to remove thèse teachers from imparting religious knowledge, when, in the opinion of the Local Ordinary, there are reasons to believe they are not teaching Religion adequately in content or in method, or when their conduct or the faith they profess is such that it renders difficult the Christian witness every teacher of Religion should give as a basis of his role. The State Authorities will provide other teachers to supplément the teaching of Religion in the classes where teachers have been precluded from teaching Religion according to this paragraph. 2.1 Ail those who in any way teach Religion in State schools should have the following qualifications: 34 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale (a) a serious Catholic religious conviction; (b) a personal situation that accords with the Roman Catholic morality to which the teacher must testify; (c) the absence of any attitude that could seriously harm the dignity of his function; and (d) the necessary professional and académie qualifications. 2.2 The following académie qualifications will be ordinarily accepted as sufficient for the purpose of 2.1: 1. for teachers of Religion at secondary and comparable levéis: (a) a Degree or Diploma in Theology or Religious Studies recognised for this purpose by the Maltese Episcopal Conference; or (b) a Certificate attesting a full course of Theological Studies in a Catholic Seminary or other Catholic Institution recognised by the Maltese Episcopal Conference; or (c) a University Degree in Education, (or an appropriate Teaching Cer­ tificate), which includes the Catholic Religion as one of the subjects of aca­ démie and/or professional spécialisation, taken in a recognised Institution and recognised by the Maltese Episcopal Conference; (d) subsidiarily, expérience in the teaching of Religion in schools or reli­ gious lay societies for a number of years. Such expérience is to be recog­ nised as being sufficient by the Local Ordinary. 2. for primary school teachers and teachers of comparable levéis who teach Religion as part of their normal duties: (a) any of the above qualifications in (2.2.1): or (b) a University Degree in Education, or an équivalent Certificate, which includes such course, or courses, in Religious Education and recog­ nised by the Maltese Episcopal Conference. 2.3 A Board to include the Education Offìcer (Religion) will advise the Maltese Episcopal Conference on the récognition and équivalence of the above académie and professional qualifications. 3. It is expected that such teachers foUow approved refresher up-dating courses in the teaching of the Catholic Religion (content and method). The Church Authorities will organise such courses as necessary to facilitate the in-service, up-dating and refresher training of teachers of Religion, preferably conjointly with the Education Department. The help and the advice of the Education Department will be sought in the organisation of Acta Ioannis Pauli Pp. II 35 such courses, especially where they concern Education Department person­ nel. Normally, this will be achieved through the Education Offìcer (Reli­ gion), working through the Board, or Boards, set up by the Maltese Ecclesiastical Authorities for the purpose. The Education Department will en­ courage and promote the attendance of teachers of Religion in State schools for such courses. 4. The time allotted to the teaching of the Catholic Religion, should reflect the status attributed to it. In any case, it should not be less than half an hour daily in primary schools and not less than one hour and a half per week in ali types of post-primary schools. This time does not include reli­ gious broadcasting or religious animation. 5. The teaching of the Catholic Religion in schools is to be supported by the necessary facilities and teaching aids. 6. The Episcopal Conference has the right to point out to the Minister of Education any teaching (in syllabi or texts of other subjects) which is at variance with the Catholic Church, its Doctrine or its Moráis. The Minister will on his own responsibility take due notice of this advice from the Epis­ copal Conference when this involves Catholic students, and will take all those measures which, in his judgement, will be required in the spirit of this agreement and of the existing laws concerning the matter: II. With référence to article 3: 1. The work of a Religious Counsellor (R.C.), designated up tili now as Spiritual Director, requires that in a school: (a) he should be a living witness of dedication and moral values; (b) he gives counselling on religious and moral problems to the students assigned to him, both individually and in groups according to needs; (c) he makes visits to the classrooms to talk to the students and answer any questions they might ask him on Christian living; (he should not as­ sume the role of an Inspector of Religion, nor must he Substitute the teacher of Religion by giving a formal lesson in Religion). If invited by the teacher, he may animate or particípate in a religious célébration in the classroom; (d) he regularly organises, or sees that there be organised, those célébra­ tions that form an integral part of the religious éducation and formation in 36 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale schools: e.g. the Sacraments of Reconciliation and the Eucharist; Célébra­ tions of the Word of God in the more important periods of the liturgical year such as Advent, Christmastide, Lent and Eastertide; other religious célébrations and functions in agreement with the Head of the school; (e) he helps the school staff in religious matters when requested; (f) he exercises his activities under the direction of the Education Officer (Religion), — E.O. (R) — in agreement with the Board nominated by the Church Authorities for this end. 2.1. The R.C. is a full-timer with the Education Department. He is bound to work a 27.5 hour week like teachers; he will have the same number of holidays, but if necessary, he may be asked by the E.O. (R) to take part in meetings, seminars, discussions, etc. as required. 2.2. The R.C. exercises his activities during school hours. If he feels the need that sometimes he should exercise his activities among the students during the midday break, he can avail himself of time in lieu. 2.3. He signs the attendance register daily like other members of the staff. 2.4. His activities generally are to be planned in this way: (a) 25% of the school time to animation in the classrooms and 75% to individuai or group counselling in secondary schools and other schools com­ parable t o them. (b) not less than 50% of school time for animation in the classroom or in the school at primary level. 2.5. The R.C. will be assigned by the Local Ordinary to the school or schools he is to serve, after consultation with the Minister. 2.6. In consultation with the Head of school, the R.C. establishes the need of help by other priests, e.g. for confessions, Mass, Spiritual Exercises, congrégations and célébrations. 2.7 He keeps a register of all the students in the school or schools where he exercises his activities so as to meet ali the Catholic students in the school and give to each one the required help. 2.8 As far as possible he should stick to a fixed time-table for school visits. 2.9 He should animate each classroom (10-15 minutes) at least once a term in secondary schools and in schools comparable to them. This should be done by using the lessons of the teachers who happen to be absent from school. Acta Ioannis Pauli Pp. II 37 2.10 He should plan a programme of visits to the schools, and of reli­ gious functions and célébrations for each term. This should be done in agreement with the Head of school and the E.O. (R). 2.11 He should submit a forecast of his plans for each fortnight to the E.O. (R) on the Friday of the preceding fortnight. The fixed time-table for school visits should be adhered to as much as possible. 2.12 In case of absence, the R.C. should inform the Head of school, if possible before school starts. The Head of school will then inform the E.O. (R). 3.1 The school should pro vide the necessary facilities so that the R.C. may satisfactorily exercise his duties. This means that besides the matters agreed to and fixed with the E.O. (R). (a) a room, not necessarily for his exclusive use, equipped with a cruci­ fix, table, some chairs and, if necessary, a prie-dieu or confessional; (b) didactic material and access to teaching aids available in the school. 3.2 The R.C. will have access to ali the classrooms in the schools entrusted to him as well as to the staff rooms and other rooms just as any other member of the staff. He should also have direct access to the Head of school. 3.3 He should not proselitize among the students who have been exempted from receiving éducation in the Catholic Religion, with the proviso of 3.4. 3.4 Ali students should be allowed to speak to the R.C. whenever they feel the need. 4.1 The Religious Counsellors are chosen by the Ordinary of the respec­ tive diocèse, and the Director of Education is to be duly informed and given the necessary information. 4.2 The Ordinary of the respective diocèse reserves the right to Substitute and/or remove an R.C. The Director of Education is to be officially informed about this. 4.3 The Director of Education, on the advice of the E.O. (R), may request the Ordinary of the respective diocèse to admonish any R.C. who fails seriously to abide by normal disciplinary rules. In case such infringements persist, the Ordinary may be asked to Substitute or remove the said R.C. 38 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4tA In case of long absence of a R.C. due to illness, travel, etc., the Or­ dinary of the respective diocèse should try to provide another R.C. in con­ sultation with the E.O. (R). This is to be done when absence is more than 15 calendar days at a stretch. 4.5 Absence from duty of a R.C. is to be reported to the Ordinary of the respective diocèse by the E.O. (R) in the name of the Director of Edu­ cation. 5. The coordination of activities and administration of the R.C.s is the responsibility of the E.O. (R) who shall act in accordance with the policy guidelines determined by the Board nominated by the Maltese Episcopal Conference for the animation of Religious Education. When there is lack of agreement between the E.O. (R) and the other members of the Board, the matter shall be referred to the compétent Authorities, it being understood that matters of faith, moráis and pastoral activities shall be referred solely to the Ecclesiastical Authorities. 6.1 The qualifications required for a person to be chosen and nominated as a R.C. are those fixed by the Maltese Episcopal Conference. 6.2 The R.C. must have the necessary qualifications, including a knowledge of developmental psychology. 6.3 The Church Authorities bind themselves to give the R.C.s the re­ quired training. 7.1 Without préjudice to the rights of those Spiritual Directors who are at présent employed with the Department of Education, the number of R.C.s which the Ordinary of the respective diocèse is to provide for service in State schools is to be fixed by agreement between the said Ordinary and the Director of Education, or their représentatives. The number is to be fixed in proportion to the global number of Catholic students in State schools, and the possibilities of the Church in the Maltese Islands. 7.2 The number is not to be less than 14. This number may be reviewed at the instance of the Church according to its possibilities. 7.3 The Parish Priests or other members of the clergy delegated by them may be asked by the R.C. to help him in his pastoral activities and/or animation in the primary and pre-primary shools in their parishes. 7.4 Without any préjudice to what has been stated as regards the num­ ber of R.C.s, the R.C., in consultation with the E.O. (RC) may ask other Acta Ioannis Pauli Pp. II 39 members of the clergy to help him in special circumstances (e.g. confes­ sions, spiritual exercises), according to the number of students in the school concerned. 8.1 Because the mission of a R.C. is an ecclesiastical mandate, the ré­ munération of the R.C. is given by the Church Authorities. 8.2 The Government of Malta, through the Minister/Director of Educa­ tion, binds itself to give a sum of money to the Church Authorities each year as a sign of récognition of its duty to provide such a service in the schools. The sum offered shall be at the discrétion of the Minister of Edu­ cation. III. With référence to article 4: 1.1 The Education Officer (Religion) — E.O. (R) — is appointed by the State Authorities to serve in State schools. 1.2 This appointaient is made by sélection from among eligible persons in the Education Department on the same criteria as other Education Officers. 1.3 Applicants to the post E.O. (R) must have the previous written ap­ provai of the Maltese Episcopal Conference. 1.4 The nomination of the Sélection Board is made in agreement with and the approvai of the Maltese Episcopal Conference. 1.5 In the event that no ordained ministers having the approvai of the Maltese Episcopal Conference are eligible as required in III: 1.2 of these Modes, applications are to be opened to other ordained ministers, having the approvai of the Maltese Episcopal Conference, from outside the Educa­ tion Department. 2. The E.O. (R), vis-à-vis the Department of Education, will enjoy the same rights as other Educational Officers in so far as they regard condi­ tions of service such as working hours, salary, leave and pension, without préjudice to what is established in the Agreement and these Modes of Regulation referring to it. 3. The duties of the E.O. (R) include: i. a) to tender advice to the Director of Education regarding those as­ pects of his work which fall under the compétence of the Education De­ partment. 40 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale b) to keep the Director of Education informed about the work being performed in his area of duties, which include educational standards and the inspection of teachers. c) to refer to the Director of Education the directives, advice and recommendations of the Maltese Episcopal Conference regarding the teach­ ing of Religion in schools. ii. to carry out the directives of the Maltese Episcopal Conference as far as these regard the teaching of Religion and religious formation of Catholic students in schools. iii. to promote the syllabi, text books and methodology as regulated by the Maltese Episcopal Conference and to see that these being pursued. iv. to see that the policy of the Education Department as far as it concerns his area of activity is being carried out. v. to give advice to Heads of schools and teachers how to carry out their duties as regards the teaching of Religion and the Catholic formation of students. vi. to organise and direct educational and cultural activities in the teaching of Religion. vii. to organise together with the Church Secrétariat for Catechesis and for Church schools courses of in-service training for teachers, or to see that these are held. viii. together with the Board established by the Church for the anima­ tion of religious éducation, (Religious Counsellors), to determine, organise and coordinate the work of Religious Counsellors in schools. ix. together with other nominated members of the Sélection Board, to examine and propose suitable teachers from among applicants, or the pro­ motion of teachers of Religion in the Education Department. x. to carry out such other work compatible with his duties as the Di­ rector of Education may direct. 4.1 The E.O. (R) will tender appropriate advice to the Maltese Episco­ pal Conference regarding the teaching of Religion, the formation of the reli­ gious character of students and the animation of Religion in schools. 4.2 He will be an effective member of the Church Secrétariat for Cate­ chesis. 41 Acta Ioannis Pauli Pp. II 4.3 It will be appropriate that he will also be a member of those Boards or Committees concerned with the teaching and animation of the Catholic Religion in schools set up by the Church. 5. On a déclaration by the Maltese Episcopal Conference revoking its approvai to the E.O. (R), the Director of Education will take those steps necessary to withhold him from continuing his services as an E.O. (R) and appoint a new one. / V. Condition of Agreement of these Modes of Regulation If need arises, changes in the above Modes of Regulation shall be discussed and effected by mutual consent of the two sides. This 16th day of November 1989. UGO MIFSUD BONNICI £8 JOSEPH MERCIECA Minister of Education President of the Episcopal Conference Conventio scilicet die Conventionis supra XVI memorata mensis articulum vigere Novembris coepit anno eo tempore MCMLXXXIX, quo subsignata secundum est, eiusdem VI. HOMILIA In foro Sancti Petri habita occasione oblata beatificationis quinque Servorum Dei.* 1. « Questo è il mio comandamento: che vi amiate gli uni gli altri, come io vi ho amati »La Liturgia di questa sesta domenica di Pasqua ci invita a riflettere sul grande comandamento dell'amore alla luce del Mistero pasquale. Proprio la meditazione del nuovo comandamento, cuore e sintesi dell'insegnamento morale di Cristo, ci introduce nell'odierna celebrazione, resa particolarmente solenne e suggestiva dalla proclamazione di cinque nuovi Beati. 1 * Die 4 Maii 1997. Gv 15, 12. 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 42 Nella seconda lettura e nel brano evangelico la legge della carità ci viene presentata come il testamento di Gesù alla vigilia della sua Passione. « Questo vi ho detto, perché la mia gioia sia in voi e la vostra gioia sia piena »: così Egli conclude il suo discorso agli Apostoli nell'ultima Cena. L'amore di Dio è dunque la sorgente della vera letizia. E quanto hanno personalmente sperimentato questi nostri fratelli nella fede, che vengono oggi presentati alla Chiesa come modelli di generosa adesione al comanda­ mento del Signore. Essi sono « beati ». Nella loro esistenza terrena, hanno vissuto in un modo del tutto particolare l'amore di Dio e, proprio per questo, hanno potuto godere la pienezza della gioia promessa da Cristo. Oggi vengono proposti alla nostra venerazione come testimoni privile­ giati dell'amore di Dio. Con il loro esempio e con la loro intercessione, indi­ cano il cammino verso quella piena felicità che costituisce l'aspirazione pro­ fonda dell'animo umano. 2 2. Come abbiamo ripetuto nel Salmo responsoriale, poc'anzi cantato, il mondo intero è invitato a gioire per le grandi opere di Dio: «Acclami al Si­ gnore tutta la terra, gridate, esultate con canti di gioia ». Oggi da diverse par­ ti del mondo, in particolare dai luoghi dove i nuovi Beati hanno vissuto ed operato, sale a Dio un intenso cantico di lode e di ringraziamento per la beati­ ficazione di Fiorentino Asensio Barroso, Vescovo e martire, Ceferino Giménez Malla, martire, Gaetano Catanoso, presbitero, fondatore della Congregazione delle Suore Veroniche del Volto Santo, Enrico Rebuschini, presbitero, dell'Or­ dine dei Chierici Regolari Ministri degli Infermi e María Encarnación Rosal, re­ ligiosa, riformatrice dell'Istituto delle Suore Betlemite. 3 3. « Como el Padre me ha amado, así os he amado yo: Permaneced en mi amor». El Obispo Florentino Asensio Barroso permaneció en el amor de Cristo. Como El se entregó al servicio de los hermanos, especialmente en el ministerio sacerdotal, desempeñado generosamente durante años en Valladolid primero, y después en su corto espacio de tiempo como Obispo Ad­ ministrador Apostólico de Barbastro, sede para la que había sido elegido pocos meses antes del inicio de la deplorable Guerra civil de 1936. Para un ministro del Señor el amor se vive en la caridad pastoral y por eso, ante los peligros que se veían venir, no abandonó su grey, sino que, al estilo del Buen Pastor, ofreció su vida por ella. 4 2 3 4 Gv 15, 11. Sal 97, 4. Jn 15, 9. Acta Ioannis Pauli Pp. II 43 El Obispo, como maestro y guía en la fe para su pueblo, está llamado a confesarla con las palabras y las obras. Mons. Asensio llevó hasta sus últi­ mas consecuencias su responsabilidad de pastor al morir por la fe que vivía y predicaba. En los últimos momentos de su vida, tras haber sufrido veja­ torios y lacerantes tormentos, ante la pregunta de uno de sus verdugos so­ bre si conocía el destino que le esperaba, contestó con serenidad y firmeza: «Voy al paraíso». Proclamaba así su inquebrantable fe en Cristo, vencedor de la muerte y dador de vida eterna. Al ser elevado hoy a la gloria de los altares, el Beato Florentino Asensio Barroso sigue alentando con su ejemplo la fe de los fieles de esa amada diócesis aragonesa y vela por ella con su in­ tercesión. 4. « A vosotros os llamo amigos ». También en Barbastro el gitano Ceferino Giménez Malla, conocido como « el Pelé », murió por la fe en la que había vivido. Su vida muestra cómo Cristo está presente en los diversos pueblos y razas y que todos están llamados a la santidad, la cual se alcan­ za guardando sus mandamientos y permaneciendo en su amor. El Pelé fue generoso y acogedor con los pobres, aun siendo él mismo pobre; honesto en su actividad; fiel a su pueblo y a su raza calé; dotado de una inteligencia natural extraordinaria y del don de consejo. Fue sobre todo, un hombre de profundas creencias religiosas. La frecuente participación en la Santa Misa, la devoción a la Virgen María con el rezo del rosario, la pertenencia a diversas asociaciones católicas le ayudaron a amar a Dios y al prójimo con entereza. Así, aun a riesgo de la propia vida, no dudó en defender a un sacerdote que iba a ser arrestado, por lo que le llevaron a la cárcel, donde no abandonó nunca la oración, siendo después fusilado mientras estrechaba el rosario en sus manos. El Beato Ceferino Giménez Malla supo sembrar concordia y solidaridad entre los suyos, mediando también en los conflictos que a veces empañan las relaciones entre payos y gitanos, demostrando que la caridad de Cristo no conoce límites de razas ni culturas. Hoy « el Pelé » intercede por todos ante el Padre común, y la Iglesia lo propone como modelo a seguir y muestra significativa de la universal vocación a la santidad, especialmente para los gitanos que tienen con él estrechos vínculos culturales y étnicos. 5 6 5. Padre Gaetano Catanoso ha seguito Cristo sulla via della Croce, facendosi con lui vittima di espiazione per i peccati. Ripeteva spesso di vo5 6 Jn 15, 15. Cfr. ibid., 15, 11. 44 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1er essere il Cireneo che aiuta Cristo a portare la Croce, gravosa più per i peccati che per il peso materiale del legno. Vera immagine del Buon Pastore, egli si prodigò instancabilmente per il bene del gregge affidatogli dal Signore, nella vita parrocchiale come nell'as­ sistenza agli orfani ed agli ammalati, nel sostegno spirituale ai seminaristi ed ai giovani preti come nell'animazione delle Suore Veroniche del Volto Santo da lui fondate. Nutrì e diffuse una grande devozione al Volto insanguinato e sfigurato di Cristo, che egli vedeva riflesso nel volto di ogni uomo sofferente. Tutti coloro che lo incontravano, percepivano nella sua persona il buon profumo di Cristo; per questo amavano chiamarlo « padre », e tale lo sentivano real­ mente, poiché egli era un segno eloquente della paternità di Dio. 6. Anche il beato Enrico Rebuschini ha camminato decisamente, lungo la sua esistenza, verso quella «perfezione della carità», che costituisce il tema dominante della Liturgia della Parola di questa Domenica. Sulle orme del Fondatore, san Camillo de Lellis, egli ha testimoniato la carità misericordiosa, esercitandola in tutti gli ambiti in cui ha operato. Il suo saldo proposito di « consumare il proprio essere per dare Dio al prossimo, vedendo in esso il volto stesso del Signore », lo impegnò in un arduo cammino ascetico e mistico, carat­ terizzato da un'intensa vita di preghiera, da un amore straordinario per l'Eu­ caristia e dall'incessante dedizione per gli ammalati ed i sofferenti. Egli è divenuto un punto di riferimento sicuro sia per i Chierici Regolari Ministri degli Infermi, che per la Comunità cristiana di Cremona. Il suo esempio costituisce per tutti i credenti un pressante invito ad essere attenti verso i sofferenti ed i malati nel corpo e nello spirito. 7. « Yo os he elegido; y os he destinado para que vayáis y deis fruto, y vuestro fruto permanezca». La Madre María Encarnación Rosal, primera guatemalteca beatificada, fue elegida para continuar el carisma del Beato Pedro de San José Betancourt, fundador de la Orden Bethlemita, la primera latinoamericana. Hoy su fruto perdura en las Hermanas Bethlemitas que, junto con todos los miembros de la gran familia de la Asociación de Laicos, trabajan en poner en práctica su carisma evangelizador al servi­ cio de la Iglesia. Mujer constante, tenaz y animada sobre todo por la caridad, su vida es fidelidad a Cristo —su confidente asiduo a través de la oración— y a la es7 7 Jn 15, 16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 45 piritualidad de Belén. Ello le acarreó múltiples sacrificios y sinsabores, te­ niendo que peregrinar de un lugar a otro para poder afianzar su Obra. No le importó renunciar a muchas cosas con tal de salvar lo esencial, afirman­ do: « Que se pierda todo, menos la caridad ». Desde lo aprendido en la escuela de Belén, es decir, el amor, la humil­ dad, la pobreza, la entrega generosa y la austeridad, vivió una espléndida síntesis de contemplación y acción, uniendo a las obras educativas el espíri­ tu de penitencia, adoración y reparación al Corazón de Jesús. Que su ejem­ plo perdure entre sus hijas, y que su intercesión acompañe la vida eclesial del Continente americano, que se dispone con esperanza a cruzar el umbral del Tercer Milenio de la era cristiana. 8. La santità è chiamata che Dio rivolge a tutti, ma senza forzare la mano a nessuno. Dio chiede ed attende la Ubera adesione dell'uomo. Nell'ambito di questa vocazione universale alla santità, Cristo sceglie poi per ciascuno un compito specifico e, se trova corrispondenza, Egli stesso provvede a portare a compimento l'opera iniziata, facendo sì che il frutto rimanga. «Come il Padre ha amato me, così anch'io ho amato voi... Voi siete miei amici », continua a ripetere il Signore ed attende la nostra risposta, come ha fatto con i nuovi Beati. Il loro esempio ci ricorda che tutti siamo impe­ gnati, ciascuno in modo diverso, a portare frutto, per il bene non solo no­ stro, ma dell'intera comunità. Esultiamo, oggi, per il dono di questi nuovi Beati. Rendiamo grazie a Dio per quanto essi hanno compiuto e per le opere di bene che hanno la­ sciato al loro passaggio sulla terra. Preghiamo affinché il loro esempio sia seguito da molti ed aumenti il numero degli operai nella vigna del Signore. Si rinnovi la faccia della terra per la potenza dello Spirito Santo, ed in ogni angolo del mondo risuoni il cantico della gioia, risuoni l'annuncio del­ l'amore divino. Dio è amore: Egli ci ha amati per primo. Nostro compito ora è di amar­ ci gli uni gli altri come Egli ci ha amati. Da questo ci riconosceranno per suoi discepoli. Nasce di qui la nostra responsabilità: essere testimoni credi­ bili. I nuovi Beati lo sono stati. Ci ottengano di esserlo anche noi, affinché questo mondo che amiamo sappia riconoscere in Cristo l'unico vero Salvatore! 8 9 8 9 Gv 15, 9.14. Cf Sal 103, 30. 46 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM OVETBN. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Aloisii Antonii Rosae Ormières presby­ teri fundatoris congregationis sororum ab Angelo Custode (1809-1890) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Unicuique autem datur manifestatio Spiritus Dei ad utilitatem » (1 Cor 12, 7). Sacerdos Aloisius Antonius Rosa Ormières, copiosa charismata a Spiritu accepta, in societatis temporis sui evangelizatione adhibuit inque Regni Dei aedificatione, naviter provehendo pauperum puerorum humanam atque christianam educationem, pro quibus Sororum praeceptricum Congrega­ tionem condidit et se ipsum totum impendit. Is natus est die 4 mensis Iulii anno 1809 in oppido Quillan, intra fines posito dioecesis Carcassonensis, a legitimis coniugibus Antonio Ormières et Ioanna Sacaze, qui eum christiana educatione instruxerunt. Vocatione ani­ madversa ad sacerdotium, anno 1835 seminarium minus dioecesanum est ingressus, ubi statuit ad educationem iuventutis agrestis se conferre et ad hoc propositum assequendum institutum fratrum praeceptorum condere. Optimis cum exitibus formationem perfecit theologicam atque spiritalem in seminario maiore et, die 21 mensis Decembris anno 1835, presbyteralem ac­ cepit ordinationem. Subsequenti anno scholam aperuit in oppido Quillan et, die 3 mensis Decembris anno 1839, tribus religiosis mulieribus Congregatio­ nis Institutionis Christianae opitulantibus, in eodem illo oppido Institutum constituit Sororum ab Angelo Custode, puellarum pauperum institutioni necnon educationi deditarum. Opus, initio habitum sedes minor Sororum Institutionis Christianae, anno 1852 ab Imperatore Gallico agnitum est tamquam Congregatio sui iuris; altera conditrix, Mater Sanctus Paschalis (in saeculo, Iuliana Maria Iosephus Lavrilloux) est postea antistita generalis Congregatio de Causis Sanctorum 47 electa; anno 1859 domus princeps est collocata in dioecesi Montis Albani, cuius Ordinarius anno 1867 ad canonicam erectionem Congregationis proces­ sit. Servus Dei diligenter ac prudenter formationem curavit Sororum Institutique confirmationem atque incrementum fovit in variis Galliae et Hi­ spaniae locis, apostolatus provinciam dilatando ad assiduitatem aegrotis praebendam tum in eorum domibus tum in valetudinariis. Interim pristinum consilium revocaverat institutum condendi fratrum educationi puerorum agrestium deditorum et anno 1858 primum coetum vidit eorum, quos Fratres ab Angelo Custode vocavit; quibus addere voluisset institu­ tum sacerdotum eadem spectans proposita pastoralia; sed hoc consilium non est ad effectum deductum et Servo Dei sola superfuit Sororum Congre­ gatio. Propter novas Gallicas leges ad scholam pertinentes, anno 1883 pius Conditor numerosis cum religiosis in Hispaniam migravit ad urbem Gijon, ubi vires suas impendere perrexit pro Operis sui bono. Forti indole praeditus, ferrea voluntate, magno animo, abundanti vita interiore et indefesso apostolico ardore, altum reliquit vestigium in filiis inque filiabus spiritalibus et in iis omnibus qui eum adierunt. Admira­ tionem habuit propter fidelitatem, sensum iustitiae, sapientiam atque imperturbatam serenitatem. Maxime fide, spe, caritate erga Deum et proxi­ mum effulsit, pariterque prudentia, fortitudine in difficultatibus atque muneris studio, quod ei Providentia crediderat pro iuventute. Coniunctionem cum Deo suumque apostolatum ardenti aluit Missae ce­ lebratione, pietate erga Eucharistiam, Virginem Mariam et Angelum Custo­ dem, precatione, oboedientia Dei voluntati, Sanctorum imitatione, obsequentia in Episcopum. Ita, cum accuratione, gaudio spiritali et perseveran­ tia, omnia exsequendo munia sacerdotalia, Deum glorificavit, animis profuit et in imitatione Boni Pastoris continenter est progressus. Dives meritis atque Sororum suarum et populi existimatione et venera­ tione affectus, sancte vitam conclusit terrenam in urbe Gijon die 16 mensis Ianuarii anno 1890. Fama sanctitatis, qua in vita claruit, post mortem duravit; quam ob rem Episcopus Ovetensis Causam iniit beatificationis et canonizationis per celebrationem Processus ordinarii informativi (annis 1954-1955), cuius auc­ toritas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 16 mensis Iunii anno 1989 promulgato. Die 21 mensis Maii anno 1991 acta est sessio Consultorum Historicorum. Inquisitum est deinde an Servus Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 11 mensis Iunii anno 1996, exi- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 48 tu cum prospero, factus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologo­ rum. Patres Cardinales et Episcopi porro, in Sessione Ordinaria die 7 men­ sis Ianuarii habita anno 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Henrico Sehwery, professi sunt sacerdotem Aloisium Antonium Rosam Ormières heroum more virtutes théologales, cardinales iisque adnexas explicavisse. Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conseriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con­ gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum Iustitia, Temperantia Dei Aloisii in Deum et tum in proximum, Fortitudine, Antonii Rosae Ormières, eisque necnon de adnexis, cardinalibus Prudentia, in gradu Sacerdotis dioecesani, heroico, Fundatoris Servi Congre­ gationis Sororum ab Angelo Custode, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997. 83 ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . ES Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis PANO RMITANA Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Carmelinae Leone christifi­ delis laicae (1923-1940) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Iuventus tempus est deprehensionis speciatim intensae proprii "ego" atque proprii "vitae propositi", tempus est incrementi quod fieri debet in "sapientia et aetate et gratia apud Deum et homines" (Lc 2, 52) » (IOANNES Congregatio de Causis Sanctorum PAULUS II, Adhort. Apost, post-synod. Christifideles laici, 49 4 6 : AAS LXXXI [1989], 483). Iuvenis Maria Carmelina Leone, a pueritia Christi amore capta, nihil aliud proposuit quam ut in sapientia cresceret et in gratia apud Deum et apud homines et radios emitteret circum se lucis et caritatis Christi vitae suae sanctitate. Legitimorum coniugum Iosephi Leone et Sanctae Passafiume primogeni­ ta, Serva Dei orta est Panormi die 11 mensis Iulii anno 1 9 2 3 et paucis post diebus in urbis Cathedrali est baptizata et sacramentum accepit confirma­ tionis nomenque cepit Carmelam, sed est plerumque vocata Maria Carmeli­ na. A parentibus, bonis materialibus quidem pauperibus sed honestate di­ vitibus et fide, est alta educatione religiosa imbuta, quam puella obse­ quenter atque utiliter excepit. Namque, a primis vitae annis miram osten­ dit bonitatem, claram ad precationem propensionem, erga pauperes miseri­ cordiam. Alumna fuit scholae maternae a Sororibus Dominicanis rectae, deinde ludi ( 1 9 3 1 - 1 9 3 7 ) , simplicitate eminens, amabilitate, oboedientia, pietate et caritate in sodales indigentes. Christianae doctrinae institutionem est secuta apud Domum Professam Patrum Societatis Iesu, ubi die 23 men­ sis Maii anno 1 9 3 0 Pane Eucharistico primum se aluit et etiam tum guber­ nata est spiritaliter a P. Gaspare Giacalone, S. I., qui postea ei mandavit ut pueros christianam doctrinam doceret. Hoc munere est iuncta vero cum studio et singulari cum peritia, alumnorum eorumque familiarum sibi exi­ stimationem concilians et affectionem. Domi libenter matrem adiuvabat in negotiis domesticis atque benigne de multis fratribus ac sororibus curam adhibebat, quos Christiana doctrina erudivit, preces et cantus sacros. Ea­ dem faciebat erga pueros viciniae. Numquam parentum paupertatem que­ sta est et quantum poterat pauperibus opitulari nitebatur. Quattuordecim annos nata scholam frequentavit artis caesionis et suendi. Nubere renuit, siquidem voluntatem colebat aliquod ingrediendi institutum religiosum. Etenim iam aliquot annos solo Domino vivebat, quem corde indiviso om­ nibusque diligebat viribus suis, eius voluntatem faciens omnibus in circum­ stantiis et fideliter explens onera in Baptismate et in Confirmatione as­ sumpta. Precatio quodammodo spiritus fuit et gaudium animae eius et maxima per diem occupatio. Constanter coram Deo vivebat, in quem fir­ miter credebat, et in communione cum Ecclesia. Peculiarem nutrivit pietatem erga Eucharistiam, quam cotidie accipiebat, et erga Virginem Mariam, quam Rosarii recitatione aliisque precibus honorabat. A parvula 4 - A A. S 50 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale induere voluit habitum votivum Beatae Mariae Virginis a Carmelo. Impi­ gram dedit operam fidei diffusioni exemplo vitae suae, Christianae doctri­ nae institutione, bonis verbis, quibus humane ac prudenter alloquebatur iis, qui cum ea versabantur et, denique, suis doloribus, quos Deo pro peccato­ rum conversione offerebat. Cum simplicitate et caritate opera exercuit mi­ sericordiae spiritalis et corporalis, et concordiam, pacem, fiduciam Provi­ dentiae, existimationem bonorum aeternorum atque amorem in Deum circumfudit. A femininis rebus inanibus aliena et a rebus terrenis, vitam in egestate degit et caeleste appetivit praemium. Casta fuit et humilis in ver­ bis inque moribus, oboediens parentibus, superioribus et confessario. Semper incommoda usa est valetudine et circiter quindecim annorum aegrotavit phthisi pulmonea, quam ob rem deducta est in valetudinarium Panormi fere per annum (1938-1939). Mirabili cum fortitudine, serenitate et patientia suam tulit infirmitatem, continua praebens exempla virtutis aliis morbo iacentibus et ministris infirmorum. Ante tempus diem cognoscens mortis suae, voluit ad familiam redire, ubi perrexit cum cura, et laetitia se praeparare ad ultimun cum Domino occursum, suo amore, suaque spe. Paulo ante quam animam exspiraret singulos familiares suos voluit salutare, quibus dixit: « Ne fleveritis; me vocate in vestris necessitatibus et ego adero; iterum dico, ne fleveritis, sed potius felices estote, quia eo ad regnum caelorum ». Ita, calendis Octobribus anno 1940 lucerna cum accensa intravit in vitam aeternam. Post mortem fama sanctitatis et miraculorum magnopere aucta est et tum in Italia diffusa est, tum in aliis Nationibus; quapropter Archiepisco­ pus Panormitanus, permissu obtento a Sancta Sede ad normam M. P. « Sanctitas clarior », Causam introduxit beatificationis et canonizationis atque processum cognitionalem celebravit (annis 1982-1986), cuius auctori­ tas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 29 mensis Ianuarii anno 1988 promulgato. Confecta Positione, inquisitum est an Serva Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 5 mensis Iulii an­ no 1996, felici cum eventu, actus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 25 mensis Februarii habita anno 1997, Causae Ponente Excellentissimo Domino Mario Rizzi, archiepiscopo titulari Balneoregiensi, confessi sunt Mariam Carmelinam Leone heroum more virtutes théologales, cardinales iisque adnexas coluisse. Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per infrascriptum Pro-Praefectum accura- Congregatio de Causis Sanctorum 51 ta relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci­ piens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus de­ cretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ce­ terisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, Fortitudine, eisque necnon de cardinalibus adnexis, in gradu Prudentia, heroico, Servae Iustitia, Dei Temperantia Mariae et Carmelinae Leone, christifidelis laicae, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997. 83 ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. 8ü S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis SANCTI P A U L I I N B R A S I L I A Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Antonii a Sancta Anna (in saec.: An­ tonii Galväo de Franca) sacerdotis professi ordinis Fratrum Minorum Alcantarinorum (seu Discalceatorum) fundatoris monasterii Sororum Conceptionistarum (1739-1822) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Religiosi religiosaeque necesse est quoque saeculo se ipsi in Christo Domino tamquam in speculo contueantur suaque in precatione altam cum Eo sensuum communionem alant (Cf. Phil 2, 5-11), unde omnis eorum vita penetretur animo apostolico et omnis pariter industria apostolica contem­ platione pervadatur» (IOANNES PAULUS II, Adhort. Apost, post-synod. Vita consecrata, 9: ÁAS LXXXVIII [ 1 9 9 6 ] , 383). Dominus Iesus magister fuit, amicus et exemplar vitae Servi Dei Antonii a Sancta Anna, qui precatione et contemplatione altius usque in dies penetravit in Domini cognitionem et amorem et assidua apostolica industria efficacem 52 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dedit operam eius Regni incremento: hoc modo in via est progressus perfectio­ nis evangelicae sine intermissione et multum animarum saluti profuit. Hic Servus Dei, qui homo pacis et caritatis appellatus est, in lucem edi­ tus est anno 1739 ab Antonio Galväo de Franca et Isabella Leite de Barros in oppido Guaratinguetá, tum in dioecesi sito Sancti Sebastiani Fluminis Ianuarii. A familia est bona imbutus educatione intellectuali et religiosa, quam in Ephebeo Belemensi (Bahia), a Patribus Societatis Iesu recto, per­ fecit. Vocatione animadversa ad vitam consecratam ingressus est Ordinem Fratrum Minorum Alcantarinorum (seu Discalceatorum) et, novitiatu perac­ to in vico Macacu, professionem religiosam fecit anno 1761 ac subsequenti anno est ordinatus sacerdos. Studia perrexit in urbe Sancto Paulo et spiri­ tualitatem franciscanam pertentavit atque pietatem in Christi Matrem, cui se consecravit tamquam filium et servum perpetuum anno 1766. Deinde, praedicationi se dedidit et confessionum ministerio et munere accurate est functus ostiarii conventus Sancti Francisci in urbe Sancto Paulo. Confessor fuit in Recessu Sanctae Teresiae, ubi vivebant, ac si religiosae essent, ali­ quae piae mulieres Deo obsequentes. In eadem urbe, anno 1774, Recessum instituit Dominae Nostrae Conceptionis a Providentia, qui etiam appella­ batur Recessus Lucis, in quo constiterunt Sorores Conceptionistae, quae principio multas obierunt difficultates ab auctoritatibus publicis. Servus Dei illam rexit communitatem cum cura et prudentia in viis Dei, Sororum formationi spiritali diligenter prospexit, vitam liturgicam inculcando, « lau­ dem perennem » seu adorationem perpetuam SS.mi Sacramenti, exercitium virtutum, precationis studium, disciplinae et sacrificii. Pro eadem commu­ nitate Regulam conscripsit seu instituta et leges et novam domum ecclesi­ amque eidem coniunctam aedificandam curavit. A superioribus Ordinis sui et a sodalibus fratribus magni habitus, nominatus est Commissarius Tertii Ordinis Franciscani. Munus etiam ei concreditum est Praesidis et Magistri novitiorum domus loci Macacu, sed episcopus Sancti Pauli noluit illum urbem relinquere, quandoquidem eius praesentia peculiariter utilis ducebatur Ecclesiae et populo. Munere est functus moderatoris Domus Sancti Francisci, Definitoris provincialis,Visitatoris generalis et Capituli Praesidis. Interfuit Recessui condendo Sanctae Clarae in urbe Sorocaba. Obtinuit ut ultimos vitae annos in Recessu Lucis ageret, ubi in austerissima paupertate deprecationi se tradidit, paenitentiae et spiritali assiduitati praebendae communitati, quoad post multos dolores sancte conclusit vitam die 23 men­ sis Decembris anno 1822. In vita, in morte et post mortem est ab omnibus verus Dei vir putatus et dignus sancti Francisci Asisinatis atque sancti Petri de Alcantara discipulus. Namque semper in lumine fidei ambulavit, in fervore caritatis Congregatio de Causis Sanctorum 53 erga Deum et proximum, in laetitia spei christianae. Pietate in Euchari­ stiam, in Iesum Crucifixum et in Mariam Virginem Immaculatam effulsit, fiducia Providentiae divinae, spiritu precationis et sacrificii. Mirus quoque fuit eius ardor apostolicus, necnon cura de pauperibus, aegrotis, dolentibus, familiis pacificandis et peccatorum conversione. Exemplari modo coluit vir­ tutes prudentiae, iustitiae, fortitudinis et temperantiae omniaque fecit pro Dei gloria et animarum bono. Eminentium eius virtutum memoria viva mansit tempore quo Archiepiscopus Sancti Pauli initium fecit Causae beatificationis et canoniza­ tionis per celebratos praescriptos canonicos Processus (annis 1938-1991), quorum auctoritas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto nonis Februariis anno 1993 promulgato; die 9 mensis Novembris eo­ dem anno acta est sessio Consultorum Historicorum. Perfecta Positione, in­ quisitum est an Servus Dei virtutes exercuisset heroum more. Die 9 mensis Iunii anno 1996 factus est felici cum eventu Congressus Peculiaris Consulto­ rum Theologorum et die 17 mensis Decembris secuti Patres Cardinales et Episcopi, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Alfonso López Trujillo, fassi sunt Patrem Antonium a Sancta Anna heroum in modum virtutes théologales, cardinales iisque adnexas observavisse. Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus Sum­ mo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congre­ gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Antonii a Sancta Anna Fratrum (in saec.: Minorum Antonii Alcantarinorum Galväo de Franca), (seu Sacerdotis professi Discalceatorum), Fundatoris Ordinis Monasterii Sororum Conceptionistarum, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997. © ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . © Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis 54 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale THORUNIEN. Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Karlowska fundatricis Congregationis Sororum Divini Pastoris a Providentia divina (1865-1935) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Maria Karlowska orta est die 4 mensis Septembris anno 1865 in urbe nunc appellata Karlowo, intra fines posita archidioecesis Gnesnensis, in Polonia. Redimendis puellis et mulieribus, quae ad ex­ tremam societatem detrusae vivebant, Congregationem condidit Sororum Divini Pastoris a Providentia Divina, quam sapienter rexit usque ad mortem, quae in urbe Pniewite contigit anno 1935. Sanctitatis fama, qua in vita claruit, post mortem duravit; quam ob rem Episcopus Culmensis anno 1965 initium fecit Causae beatificationis et canonizationis. Die 11 mensis Iulii anno 1995 Summus Pontifex Ioannes Paulus II edixit Servam Dei heroum in modum virtutes théologales, cardi­ nales iisque adnexas observavisse. Ante aliquot annos in valetudinario Gedamensi facta erat coniecta mira sanatio, intercessioni tributa Matris Mariae Karlowska. Casus pertinet ad Brunonem Mielke, qui anno 1945, ob pyroboli ruptionem, multiplicibus pedis et cruris sinistri est affectus vulneribus, cum multorum metallicorum fragmentorum retentione; quam ob rem unus ei digitus est sectus et duo rigidi manserunt. Anno 1975 repertus est in eo diabetes mellitus. Alii eius morbi fuerunt hepatopathia diuturna cirrhotica et vasculopathia, quae duo­ rum infarctuum myocardii causa fuerat. Anno 1978 est vulnere purulento pedis sinistri affectus et post varios curationis conatus per medicationes in ambulatorio, die 5 mensis Maii eodem anno deductus est in valetudinarium, ubi eius condiciones generales et locales continuo in deterius mutatae sunt. Post therapiam antibioticam, per os et medicationes, inita est therapia insulinica et antibiotica, primum per os, deinde generalis. Cum pars aegrotans sanari non posset, statutum est ut die 8 mensis Iunii pes amputaretur. Postridie nonas Iunias aegrotus, non aequo animo ferens amputationem, cum fiducia divinum invocavit auxilium per precationem Matris Mariae Karlowska et crus vitiosum reliquiis eius obduxit. Ilico dolor se remisit et paulo post aegrotus iterum potuit ambulationem inchoare etiam pede si­ nistro. Medici deinde factam sanationem reppererunt. Congregatio de Causis Sanctorum 55 Apud Curiam Gedanensem annis 1994-1995 instructa est inquisitio dioecesana, quae est probata a Congregatione de Causis Sanctorum per de­ cretum pridie nonas Octobres anno 1995 promulgatum. Consilium Medico­ rum in sessione die 27 mensis Iunii habita anno 1996 uno ore declaravit il­ lam sanationem celerem fuisse, completam, mansuram, pro scientia inexplicabilem. Postridie nonas Décembres subsequentes actus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris et die 25 mensis Februarii anno 1997 Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Edmundo Casimiro Szoka. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum exci­ piens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre­ gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa­ ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Serva Dei Maria Providentia nis Karlowska, Divina, Mielke a paziente videlicet « grave diabetico Fundatrice osteite de Congregationis celeri, completa del piede sinistro Sororum et Divini mansura Pastoris sanatione a Bruno- con suppurazione fistolizzata in scompensato ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997. 68 ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. ffi S. . . ÊB Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis 56 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VICENTINA Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Ioachimi Mariae (in saec.: Antonii Stevan) novitii ex ordine Servorum Mariae (1921-1949) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS «Exhortamur ne in vacuum gratiam Dei recipiatis» (2 Cor 6, 1). Profecto gratia Dei non est in vacuum recepta a Ioachimo Maria (in saeculo, Antonio Stevan), qui, ex aqua et Spiritu renatus (cf Io 3, 5), sem­ per in lumine ambulavit fidei, spei et caritatis et usque ad mortem in amore et imitatione Iesu Christi est progressus, celeriter magnam adipiscens perfectionem. Humilis et generosus hic iuvenis ortus est die 18 mensis Novembris an­ no 1921 in oppido Nove, intra fines posito dioecesis Vicentinae, a Valentino Stevan et Lucia Toniolo, qui eum educaverunt pro Dei et Ecclesiae legibus. In loco ubi natus est alumnus fuit scholae maternae deindeque ludi. Puer coepit patrem adiuvare, qui erat furnarius, et interdum etiam patruum in agrorum labore. Diligenter frequentavit vivaque cum diligentia christianae doctrinae institutionem et anno 1930 cum gaudio primam accepit Commu­ nionem ac tribus post annis Confirmationem. Ab aetate decem annorum so­ dalis fuit Actionis Catholicae paroecialis, socios aedificans indolis bonitate, pietate, assidua navitatis illius Consociationis participatione. Nomen dedit etiam Coetui Vincentiano et Parvo Coetui Eucharistico. Octavo quoque die ad sacramentum Paenitentiae accedebat et saepe ad sanctam Commu­ nionem. Omnibus vesperis visitabat in ecclesia Sanctissimum Sacramentum et cotidie Rosarium recitabat in familia. Ut poterat, apostolatum explicavit boni exempli in suo orbe atque consilii. In familia eminuit oboedientia pa­ rentibus, sollertia in labore et fortitudine in toleranda maioris fratris indole. In otio cyclismum exercuit, vim voluntatis ostendens et corporis firmi­ tatem, vel tibia clarisona personabat inter paucos symphonarios pagi. Ab anno 1941 ad annum 1943 stipendia emeritus est et bellicis actionibus in­ terfuit in Haemo et in Gallia. A superioribus et a commilitonibus magni habitus est propter diligentiam et alacritatem qua sua exsequebatur mili­ taria munera, officii sensum, apertam fidei testificationem, assiduam Missae participationem, amabilitatem et caritatem in omnes. In familiam reversus, ad laborem se revocavit apud fumum patris et munium suorum expletionem continuavit tum erga Deum tum erga proxi- Congregatio de Causis Sanctorum 57 mum. Aliquamdiu cogitavit de familia constituenda propria, donec, secreto consilio capto se Domino plene consecrandi, calendis Maiis anno 1947 in­ gressus est Ordinem Servorum Mariae et statim singularem curam ostendit solidam consequendi formationem religiosam et ex toto ad solum Deum pertinendi. Fuit postulans in domo religiosa Montis Berici deindeque novi­ tiatum iniit tamquam frater conversus Insulae Vicentinae. Exemplari modo munere est functus mendici et postea coqui communi­ tatis. Accurate observavit et cum gaudio Regulae praescriptiones et per omnia voluntatem antistitum est secutus, sacrificia oppetens et iacturas cum serenitate interiore et exteriore. Eminuit pietate, ferventi religione erga Eucharistiam et Virginem Mariam, bonitate, lenitudine, silentii studio, faci­ litate et humanitate in se reddendo proximo utili, sollicitudine de aegrotis et in pauperes liberalitate. Exoptavit operam dare posse modo activo fidei diffusione in mundo et missionarius fieri inter non christianos. Dei amore captus, a pueritia eius voluntatem fecit et quodlibet fugit peccati genus atque continenter in Christi imitatione ambulavit pauperis, oboedientis et casti. Cor eius purum et simplex alienum fuit a mundi rebus, feliciter de­ fixum in Deo et ad bona aeterna constanter intentum. Brevi factus est caelo maturus; qua re cum valetudo minui coepit, placide obviam Domino se dedit, qui cardo fuit eius vitae et sol iuventutis. Anno 1949 ineunte, prima apparuerunt indicia morbi, qui gradatim gravior est factus. Ad valetudinarium Vicentinum deductus, die 16 mensis Aprilis eodem anno diagnosis facta est de membranae cerebri inflammatione tuber­ culorum iam progressa. Suos obtulit dolores pro peccatorum conversione. Antistites, propter condicionis gravitatem, ei concesserunt ut vota religiosa susciperet « in articulo mortis ». Plene Dei voluntati obsequens, in aeterni­ tatem introivit die 28 mensis Aprilis anno 1949, existimatus et veneratus ab iis, qui eum noverant in loco ubi natus est et in Ordine Servorum Mariae. Fama sanctitatis crevit volventibus annis; quapropter Episcopus Vicentinus Causam iniit beatificationis et canonizationis per celebrationem Processus ordinari informativi (annis 1964-1966), cuius auctoritas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 26 mensis Ianuarii anno 1990 promulgato. Confecta Positione, inquisitum est an Servus Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 30 mensis Aprilis anno 1996, exitu cum prospero, actus est Consultorum Theologorum Con­ gressus Peculiaris. Patres Cardinales porro et Episcopi, in Sessione Ordina­ ria diei 7 mensis Ianuarii anni 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardi- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 58 nali Pio Laghi, edixerunt Servum Dei Ioachimum Mariam heroum more virtutes théologales, cardinales et his adnexas coluisse. Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con­ gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum Iustitia, Temperantia Dei Ioachimi in Deum Mariae tum et in proximum, Fortitudine, (in saec.: eisque Antonii necnon de adnexis, in Stevan), Novitii cardinalibus gradu ex Prudentia, heroico, Ordine Servi Servorum Mariae, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997. ffi ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. 68 S. 68 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS ARIANENSIS H I R P I N A E - LAQUEDONIENSIS E T BENEVENTANAE de finium mutatione DECRETUM Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono consulen­ dum atque sacrorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem redden­ dam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II « Christus Congregatio pro Episcopis 59 Dominus » n. 23 exaratas, consentaneum visum est archidioecesis Beneventanae et dioecesis Arianensis Hirpinae-Laquedoniensis, fines aliquantulum immutari. Congregatio pro Episcopis, auditis locorum Ordinariis quorum in­ terest et praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Francisci Colasuonno, Archiepiscopi titularis Truentini et in Italia Apostolici Nuntii, rata huius­ modi immutationem animarum saluti profuturam, vigore specialium facul­ tatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, quae sequuntur decernit: 1. a dioecesi Arianensi Hirpina-Laquedoniensi distrahatur et archidioece­ si Beneventanae adnectatur paroecia vulgo « Santa Maria Maggiore, con sede in 83030 Sant'Arcangelo Trimonte (Benevento), Viale della Vittoria »; 2. ab archidioecesi Beneventana distrahantur et dioecesi Arianensi Hirpinae-Laquedoniensi adiungantur paroeciae vulgo: — « San Bartolomeo Apostolo, con sede in 83030 Greci (Avellino), Largo Chiesa »; — « San Nicola Vescovo, con sede in 83030 Savignano Irpino (Avellino), Via Calvario »; — « Santa Maria del Monte Carmelo, con sede in 83030 Savignano Ir­ pino (Avellino), Savignano Scalo ». Statuit quoque eadem Congregatio ut, una cum territorio paroeciarum, ecclesiae, oratoria, domus et coemeteria paroecialia, piae fundationes et quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad illas paroe­ cias spectantia, adnectantur. Mandat insuper ut documenta et acta praefatarum paroeciarum, clericos, fideles et bona temporalia forte respicentia, a Curia a qua ad Curiam dioecesis cui territoria aggreganda sunt tradantur. Ad clerum vero quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad ef­ fectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum officium legitime detinent; ceteri autem clerici seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur in cuius territorio habent domicilium. Uniuscuiusque tamen dioecesium Ordi­ nariis fas est, iusta de causa, rationibus perpensis cum sacerdotibus et cleri­ cis quorum interest, aliter de eorum incardinatione disponere. Ad haec per­ ficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum P.D. Franciscum Colasuonno, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in eccle- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 60 siastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 6 mensis Martii anno 1997. SB BERNARDINUS card. GANTIN, Praef. £8 Georgius M. Mejia, a Secretis L. m s. In Congr. pro Episcopis tab., n. 157/97 COSENTINAE - BISINIANENSIS ET SANCTI M A R C I A R G E N T A N E N S I S - SCALEENSIS de finium mutatione DECRETUM Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono consulen­ dum atque sacrorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem redden­ dam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II «Christus Dominus» n. 23 exaratas, Exc.mus P.D. Dinus Trabalzini, Archiepiscopus Cosentinus-Bisinianensis, et Exc.mus P.D. Augustus Lauro, Episcopus Sancti Marci Argentanensis-Scaleensis, postulaverunt ut suarum Eccle­ siarum fines aliquantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, prae­ habito favorabili voto Exc.mi P.D. Francisci Colasuonno, Archiepiscopi titularis Truentini et in Italia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immuta­ tionem animarum saluti profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum, oblatas preces accipiendas esse censuit. Proinde, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, decernit ut paroeciae vulgo: — « Sant'Andrea Apostolo, con sede in 87020 Guardia Piemontese (Cosenza), via XX Settembre, 2 »; — « Santa Maria del Rifugio, con sede in 87020 Acquappesa (Cosenza) »; — «Santa Teresa V., con sede in 87020 Intavolata di Acquappesa (Cosenza), via Roma »; ab archidioecesi Cosentina-Bisinianensi distrahantur et dioecesi Sancti Marci Argentanensis-Scaleensi adnectantur. Statuit quoque eadem Congregatio ut, una cum territorio paroeciarum, ecclesiae, oratoria, domus et coemeteria paroecialia, piae fundationes et Congregatio pro Episcopis 61 quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad illas paroe­ cias spectantia, adnectantur. Mandat insuper ut documenta et acta praefatarum paroeciarum, clericos, fideles et bona temporalia forte respicentia, a Curia Cosentina-Bisinianensi ad Curiam dioecesis Sancti Marci Argentanensis-Scaleensis tradantur. Ad clerum vero quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum officium legitime deti­ nent; ceteri autem clerici seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur in cuius territorio habent domicilium. Unius­ cuiusque tamen dioecesium Ordinariis fas est, iusta de causa, rationibus perpensis cum sacerdotibus et clericis quorum interest, aliter de eorum in­ cardinatione disponere. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum P.D. Franciscum Colasuonno, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 18 mensis Novembris anno 1997. ffi BERNARDINUS card. GANTIN, Praef. © Georgius M. Mejia, a Secretis L. © S . In Congr. pro Episcopis tab., n. 157/97 PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo litteras iis quae sequun­ tur Ecclesiis sacros praefecit praesules: — Archiepiscopali Ecclesiae Vadutiensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Volfgangum Haas, hactenus Episcopum Curiensem. die 2 Decembris 1997. die 5 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Ucculensi, R.D. Richardum Grecco, e clero dioecesis Sanctae Catharinae in Ontario, ibique Vicarium generalem et curionem paroeciae Sancti Alfredi, quem deputavit Auxiliarem dioecesis Londonensis. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 62 13 Decembris 1997. — Cathedrali Ecclesiae Tarnoviensi R.D. Victorem Skwore, Vicarium generalem Katovicensis archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Aucensi R.D. Mieczyslaw Cislo, rectorem Seminarii maioris archidioecesis Lublinensis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 16 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Alanopolitanae, Exc.mum P.D. Eduardum Petrum Cullen, hactenus Episcopum titularem Pariensem in Proconsulari et Auxiliarem archidioecesis Philadelphiensis Latinorum. die 19 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Tricaricensi, R.D. Salvatorem Ligorio, e clero Tarentino, hactenus paroeciae « Sanctae Mariae Gratiarum » in oppido vulgo Grottaglie curionem. — Titulari episcopali Ecclesiae Caeretanae R.D. Fran­ ciscum Xaverium Salerno, e clero Romano, Praefecturae rerum oeconomi­ carum Sanctae Sedis a Secretis. die 20 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Portus Nationalis, R.D. Geraldum Vieira Gusmâo, e clero archidioecesis Adamantinae, hactenus ibidem Seminarii provincialis, vulgo « Sagrado Coraçâo de Jesus », moderatorem spiritualem. die 23 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Amparensi, noviter erectae, R.D. Franciscum Iosephum Zugliani, e clero dioecesis Sancti Caroli in Brasilia, hactenus paroeciae «Dominae Nostrae de Patrocinio» in oppido vulgo Jaú parochum. — Cathedrali Ecclesiae Iuinensi, noviter erectae, R.D. Franciscum Dalla Valle, Societatis Sancti Francisci Salesii sodalem, hactenus missionariae inspectoriae in Amazonia Inspectorem. — Praelatitiae Ecclesiae Paranatinguensi, noviter erectae, R.D. Vitalem Chitolina, S.C.I., paroeciae «Dominae Nostrae Rosarii de Fatima» in dioe­ cesi Adamanteae parochum. — Titulari episcopali Ecclesiae Nesqualiensi, R.P. Gordon D. Bennett, Societatis Iesu Sodalem, rectorem Institutionis educationalis vulgo dicti « Loyola High School » in archidioecesi Angelorum in California, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Baltimorensis. die 3 Ianuarii 1998. — Cathedrali Ecclesiae Pisaurensi R.D. Angelum Bagnasco, e clero archidioecesis Ianuensis, moderatorem Officii regionalis Catechesi tradendae. COLLATIO DIGNITATIS ARCHIEPISCOPALIS Decreto Congregationis pro Episcopis, die 11 Decembris 1997 Exc.mo P.D. Csaba Ternyák, Episcopo titulari Eminentianensi, Congregationis pro Clericis a Secretis deputato, dignitas archiepiscopalis collata est. Pontificium Consilium de Legum Textibus interpretandis 63 ACTA CONSILIORUM PONTIFICIUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS DECLARATIO De recta interpretatione can. 1335, secundae partis, C.I.C. Atteso che in qualche nazione un gruppo di fedeli, appellandosi al pre­ scritto can. 1335, seconda parte, del Codice di Diritto Canonico, ha richiesto la celebrazione della Santa Messa a sacerdoti che hanno attentato il matri­ monio, è stato domandato a questo Pontifìcio Consiglio se sia lecito ad un fedele o comunità di fedeli chiedere per una giusta causa la celebrazione dei sacramenti o dei sacramentali ad un chierico che, avendo attentato il matrimonio, sia incorso nella pena della sospensione « latae sententiae » (cfr can. 1394, § 1 CIC), la quale però non sia stata dichiarata. Questo Pontificio Consiglio, dopo attento e ponderato studio della que­ stione, dichiara che tale modo di agire è del tutto illegittimo e fa notare quanto segue: 1) L'attentato matrimonio da parte di un soggetto insignito dell'Ordine sacro costituisce una grave violazione di un obbligo proprio dello stato cle­ ricale (cfr can. 1087 del Codice di Diritto Canonico e can. 804 del Codice dei Canoni delle Chiese Orientali) e perciò determina una situazione di oggettiva inidoneità per lo svolgimento del ministero pastorale secondo le esigenze disciplinari della comunione ecclesiale. Tale azione, oltre a costi­ tuire un delitto canonico la cui commissione fa incorrere il chierico nelle pene recensite nel can. 1394, § 1 CIC e can. 1453, § 2 CCEO, comporta au­ tomaticamente l'irregolarità ad esercitare gli ordini sacri ai sensi del can. 1044, § 1, 3° CIC e can. 763, 2° CCEO. Questa irregolarità ha natura perpe­ tua, ed è quindi indipendente anche dalla remissione delle eventuali pene. Di conseguenza, al di fuori dell'amministrazione del sacramento della Penitenza ad un fedele che versi in pericolo di morte (cfr can. 976 CIC e can. 725 CCEO), al chierico che abbia attentato il matrimonio, non è lecito Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 64 in alcun modo esercitare i sacri ordini, e segnatamente celebrare l'Eucari­ stia; né i fedeli possono legittimamente richiederne per qualsiasi motivo, tranne il pericolo di morte, il ministero. 2) Inoltre, anche se non sia stata dichiarata la pena — cosa che peraltro il bene delle anime consiglia in questa fattispecie, eventualmente attraverso la procedura abbreviata stabilita per i delitti certi (cfr can. 1720, 3° CIC) — nel caso ipotizzato non esiste la giusta e ragionevole causa che legittima il fedele a chiedere il ministero sacerdotale. In effetti, tenuto conto della natura di questo delitto che, indipendentemente dalle sue conseguenze pe­ nali, comporta un'oggettiva inidoneità a svolgere il ministero pastorale, ed atteso anche che nella fattispecie è ben conosciuta la situazione irregolare e delittuosa del chierico, vengono a mancare le condizioni per ravvisare la giusta causa di cui al can. 1335 CIC. Il diritto dei fedeli ai beni spirituali della Chiesa (cfr can. 213 CIC e 16 CCEO) non può essere concepito in mo­ do da giustificare una simile pretesa dal momento che tali diritti debbono essere esercitati entro i limiti e nel rispetto della normativa canonica. 3) Quanto ai chierici che sono stati dimessi dallo stato clericale a norma del can. 290 CIC e can. 394 CCEO e che abbiano o meno contratto matri­ monio in seguito ad una dispensa dal celibato concessa dal Romano Pon­ tefice, è noto che viene loro proibito l'esercizio della potestà di ordine (cfr can. 292 CIC e can. 395 CCEO). Pertanto, e salva sempre l'eccezione del sacramento della Penitenza in pericolo di morte, nessun fedele può legitti­ mamente domandare ad essi un sacramento. Il Santo Padre ha approvato in data 15 maggio 1997 la presente Dichiarazione e ne ha ordinato la pubblicazione. Dal Vaticano, 19 maggio 1997. £8 JULIÁN HERRANZ Arcivescovo tit. di Vertara Presidente ©Bruno Bertagna Vescovo tit. di Drivasto Segretario Diarium Romanae Curiae 65 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Venerdì, 5 Dicembre 1997, S.E. il Signor JUL BUSHATI, Am­ basciatore di Albania presso la Santa Sede. Sabato, 6 Dicembre 1997, S.E. il Signor ALTAN GÜVEN, Am­ basciatore di Turchia presso la Santa Sede. Martedì, 16 Dicembre 1997, S.E. la Signora CORINNE C. BoGGS, Ambasciatore degli Stati Uniti d'America presso la San­ ta Sede. Giovedì, 18 Dicembre 1997, le LL. EE. i Signori: ELLIOT LATÉVI-ATCHO LAWSON, Ambasciatore del Togo presso la Santa Sede; WOLDEMICHAEL ABRAHA, Ambasciatore dell'Eritrea presso la Santa Sede; BENGT 0. JOHANSEN, Ambasciatore di Norvegia presso la San­ ta Sede; H.M.G.S. PALIHAKKARA, Ambasciatore dello Sri Lanka presso la Santa Sede; CORNEILLE MEHISSOU, Ambasciatore del Bénin presso la Santa Sede. Sabato, 20 Dicembre 1997, S.E. il Signor JORGE SILES SALI- NAS, Ambasciatore di Bolivia presso la Santa Sede. Giovedì 18 dicembre 1997 si è riunita nel Palazzo Apostolico Vati­ cano, alla presenza del Santo Padre, la Congregazione delle Cause dei Santi. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 66 SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 6 13 dicembre » 1997. S.E. mons. Jean-Paul Gobel, Arcivescovo tit. di Galazia in Campania, Nunzio Apostolico in Senegal, Mali, Guinea Bissau ed Isole del Capo Verde e Delegato Apostolico in Mauritania. » Mons. Marco Dino Brogi, O.F.M., Arcivescovo tit. el. di Città Ducale, Nunzio Apostolico in Sudan e Delegato Apostolico in Somalia. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 24 novembre 1997. 1 dicembre » » » » 2 » » 11 » » 17 » » 18 » » 22 » » Il sig. Roberto Semprini, Capo Ufficio nella Sezione Ordinaria dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica. P. Ferdinand Pratzner, S.S.S., Segretario del Pontificio Comitato per i Congressi Eucaristici Internazionali « in aliud quinquennium ». P. Michel Tavuzzi, O.P., Consultore della Congregazione delle Cause dei Santi « ad quinquennium ». L'avv. Nicola Picardi, Promotore di Giustizia del Tribunale dello Stato della Città del Vaticano. S.E. mons. Osaba Ternyák, Arcivescovo tit. di Eminenziana, Segretario della Congregazione per il Clero « ad quinquennium ». Mons. Claudio Gugerotti, Sotto-Segretario della Congregazione per le Chiese Orientali. Il prof. Alain F.G. Lejeune e il prof. Bernard M. Kerdelhue, Membri della Pontificia Accademia per la Vita. Gli Ecc.mi Vescovi Ordinari Militari Edwin F. O'Brien (Stati Uniti d America), Giuseppe Mani (Italia), Michel Dubost (Francia), Slawoj Leszek Glódz (Polonia), Gaspar Ladocsi (Ungheria), Norberto E. Martina (Argentina), Eustaquio Cuquejo (Paraguay), Al­ fred Kipkoech Arap Rotich (Kenya), Membri del­ l'Ufficio Centrale di Coordinamento Pastorale degli Ordinariati Militari. Protonotari 13 » » 22 24 6 » 12 gennaio » » aprile maggio giugno » » 1997. » » » » » » » Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Mons. Apostolici soprannumerari Bruno Regner (Salzburg) Leonhard Lüftenegger (Salzburg) Ferdinand Holböck (Salzburg) Nicola Milo (Amalfi-Cava de' Tirreni) Guillermo Agudelo Giraldo (Bogota) Juan Antonio Requeña (Avellaneda) Bruno Zini (Imola) Jerzy Bryla (Krakow) Diarium Romanae Curiae 12 14 » 24 17 23 26 » » giugno » » » luglio » agosto » » 67 George Walter Bañas Tomichek (Calbayog) Francesco Drago (Albenga-Imperia) Francesco Mannarini (Lecce) Giuseppe Ricciardi (Torino) Giorgio Mifsud (Akka) Salvatore Leonardi (Spoleto-Norcia) Giuseppe Scarcella (Messina-Lipari Santa Lucia del Mela) Mons. Paolo Romeo (Messina-Lipari-Santa Lucia del Mela) Mons. Enrico Furiesi (Siena-Colle di Val d'Elsa-Montalcino) 1997. Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » » Prelati d'onore di Sua Santità 13 1 » » » » » » 6 » 15 » 18 19 24 » » » 5 6 » » » » 9 11 » » » » » » » 12 » » » gennaio maggio » » » » » » » » » » » » » » » » giugno » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 1997. Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. Alois Weidlinger (Salzburg) Angelo do Carmo Minhava (Viia Real) Feliz José Alves (Viia Real) Salvador Parente Ribeiro (Viia Real) Silvério José Machado Ribeiro Guimaraés (Viia Real) Jánis Silevics (Jelgava) Philip Shryane (East Anglia) Peter Leeming (East Anglia) Mario Canciani (Roma) Michael A. McNulty (Metuchen) Rolando N. Oliverio (Boac) Carmel Zammit (Gibraltar) Gaspare Gruppuso (Trapani) J. Donald Gorski (Charleston) William M. Ogrodowki (Pittsburgh) Thomas J. Culhane (Kansas City in Kansas) Dino Fortunato (Roma) John Charles Westek (San Francisco) Giuseppe Liberto (Monreale) Dermot Farrell (Meath) Thomas A. McCarthy (Newark) Joseph P. Masiello (Newark) Bronislaw Wielgus (Newark) Gerard M. Santora (Newark) Franciszek Juraszek (Krakow) Stanislaw Grünt (Pelplin) Jean Robert (Chartres) Richard Leo Tofani (Trenton) Philip A. Lowery (Trenton) Edward James Arnister (Trenton) Manuel Fernandez (Trenton) James Gregory Innocenzi (Trenton) Leonard Francis Troiano (Trenton) William John Carton (Trenton) Richard Charles Brietske (Trenton) John A. Auchter (Allentown) Robert J. Biszek (Allentown) Ronald C. Bocian (Allentown) James J. Reichert (Allentown) 68 12 » » 14 » » » » » » » » » » » » 15 24 » » » 29 » » Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale giugno » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 5 luglio » » » » » » » » » » 14 » » » » » » 17 » » » » » » » » » » » » » 23 » » » » » » » » » 26 2 agosto » » » » 1997. Mons. Edward Sarzynski (Allentown) » Mons. Pietro Parracchini (Roma) » Mons. Luis Seludo Llarenas (Calbayog) » Mons. Giovanni Tomasicchio (Bari-Bitonto) » Mons. Pietro Risso (Albenga-Imperia) » Mons. Mario Sirio (Albenga-Imperia) » Mons. Luigi Rembado (Albenga-Imperia) » Mons. Leonard Pawel Flisikowski (Pelplin) » Mons. Edward W. Clark (Los Angeles) » Mons. Jeremiah J. McCarthy (Tucson) » Mons. Joseph P. Higgins (Madison) » Mons. Paul J. Swain (Madison) » Mons. Delbert L. Schmelzer (Madison) » Mons. William A. De Bock (Madison) » Mons. Patrick McDowell (Duluth) » Mons. Eugenio Servando de León (Tuguegarao) » Mons. Marcello Semeraro (Lecce) » Mons. Vicente Emilio Banaga Tugadi (Bayombong) » Mons. Adriano Casadiego Sierra (Ocaña) » Mons. Xavier Morras Ursula (Miami) » Mons. Miljenko Anicic (Banja Luka) » Mons. Kazimir Visaticki (Banja Luka) » Mons. John Edward Heslin (Birmingham) Mons. Michael Edward Williams (Birmingham) » Mons. Valentino Di Cerbo (Roma) » Mons. Zosimo Marcaye Sanado (Caceres) » Mons. Gilbert Armea Garcera (Caceres) » Mons. Luis Jonnie Villamora Aguirre (Caceres) » Mons. Antonio Tammaro (Aversa) » Mons. Egidio Vergani (Milano) » Mons. Valerio Vigorelli (Milano) » Mons. Carlo Seno (Venezia) » Mons. Erwin Sturn (Fulda) » Mons. Kenneth James Hedrick (New Orleans) » Mons. Donald Montanye Byrnes (New Orleans) » Mons. William Wendell Sontheimer (New Orleans) » Mons. Ferdinand Maycas (Opus Dei) » Mons. Alejando Giraldo Lazarralde (Ibagué) » Mons. Wilhelm Gegenfurtner (Regensburg) » Mons. John Armistead (Stockton) Mons. William Hughes (Stockton) Mons. Primo Battistoni (Spoleto-Norcia) » Mons. Gianpiero Ceccarelli (Spoleto-Norcia) » Mons. Karl Rost (Würzburg) Mons. Josef Peter (Würzburg) » Mons. Karl Brands (Würzburg) » Mons. Walter Hohmann (Würzburg) » Mons. Roderick Macdonald (Argyll and The Isles) » Mons. Piotr Daniel Miklasinski (Czçstochowa) » Mons. Claude Rameau (Nevers) » Mons. Jesús Higueras Fernández (Madrid) Diarium Romanae Curiae 2 agosto » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 9 26 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 9 30 » settembre » » 1997. Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. » Mons. José Luis Larrabe Orbegozo (Madrid) Ramón Lledó Martín (Madrid) Modesto Ruiz de Castroviejo y Serrano (Madrid) José Varas Arroyo (Madrid) Antonio Várela Berastegui (Madrid) Vicente Vásquez Vásquez (Madrid) Luis José Alonso González (Madrid) Antonio Arroyo Torres (Madrid) Angel Rufino Garrido Herrero (Madrid) Francisco Sil Peláez (Madrid) Walter Wakenhut (Passau) Ignazio Fraccalvieri (Bari-Bitonto) Damaso M. Jingco (San Fernando) Ruben C. Lenon (San Fernando) Octavio M. Ramos (San Fernando) Friedrich Schragl (Sankt Pölten) Joseph F. Schaedl (Indianapolis) Frederick C. Easton (Indianapolis) Harold L. Knueven (Indianapolis) Paul D. Koetter (Indianapolis) Louis E. Schumacher (Indianapolis) Mark A. Svarczkopf (Indianapolis) Anthony R. Volz (Indianapolis) Louis H. Marchino (Indianapolis) John J. Minta (Indianapolis) Lawrence J. Moran (Indianapolis) John T. Ryan (Indianapolis) Oscar Domingo Sariinga (Mercedes-Luján) Americo Encarnación Aguirre (Mercedes-Luján) Armando Luis Rosido (Mercedes-Luján) Benedetto Rossi (Siena-Colle di Val D'Elsa-Montalcino) Kazimierz Kaczor (Przemysl dei Latini) Stanislaw Giara (Przemysl dei Latini) Wladyslaw Kenar (Przemysl dei Latini) Julián Blázquez Chamorro (Avila) Jonathan Tomas Aykai Ankrah (Accra) Pius Kpeglo (Accra) Cappellani di Sua Santità 13 gennaio » » » » » » » » » » » 26 » » » » » » » » 1997. Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. 69 Hansjörg Hofer (Salzburg) Heinrich Roither (Salzburg) Giovanni Repossini (Milano) Mario Beretta (Milano) Giovanni Fusi (Milano) Mario Cazzaniga (Milano) Tarcisio Varisco (Milano) Angelo Gariboldi (Milano) Mario Lizarazo García (La Guaira) Cesar José Porras (La Guaira) Antonio Demurtas (Lanusei) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 70 26 » » » » » 2 » » » » » » 25 » 11 22 gennaio » » » » » febbraio » » » » » » marzo » aprile » » os 29 » maggio » » » » » 8 15 » » » » » » » » » » » » 18 » » » » » 24 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » «o giugno » » » » » » » » » » » » 1997. Il Il » Il Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il Il Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » Il » » » » » » » » » » » » » » » » » » Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il sae. Gavino Lai (Lanusei) sac. Luigi Ligas (Lanusei) sac. Armando Loi (Lanusei) sac. Mario Mereu (Lanusei) sac. Celestino Porcu (Lanusei) sac. Minuccio Stocchino (Lanusei) sac. Jozef Dasko (Nitra) sac. William Judak (Nitra) sac. Pavol Brzy (Nitra) sac. Peter Paliatka (Nitra) sac. Andrej Sandawus (Nitra) sac. Viktor Rasovec (Nitra) sac. Eduard Mokras (Nitra) sac. Stanislaw ámietana (Bielsko Zywiec) sac. Kazimierz Malaga (Bielsko Zywiec) sac. Thomas Neil Gervasio (Trenton) sac. Andrea Calavolpe (Amalfi-Cava de' Tirreni) sac. Antonio Filoselli (Amalfi-Cava de' Tirreni) sac. Manuel Zubillaga (San Sebastián) sac. Raffaello Piagentini (Massa Carrara-Pontremoli) sac. Janez Pucelj (Ljubljana) sac. Janez Ambrozic (Ljubljana) sac. Rudolf Concilija (Ljubljana) sac. Mieczyslaw Mokrzycki (Lwów dei Latini) sac. Johannes G.M. Vries (Roermond) sac. Theodor G.J. Willemssen (Roermond) sac. Lawrence Schlehuber (Boac) sac. Ramon Magdurulang (Boac) sac. Anatacio Jundusay (Boac) sac. Vicente Perez Pablos (Santo Domimgo de los Colo­ rados) sac. Bronislaw Bernacki (Kamianets-Podilskyi) sac. Alajo Forgacs (Esztergom-Budapest) sac. Waldemar Turek (Plock) sac. Jan Zbigniew Celej (Siedlce) sac. Marian Bednarczyk (Siedlce) sac. Carlo Lombardi (Roma) sac. Eryk Franciszek Majchrzak (Lódz) sac. Boleslaw Kowalczyk (Lódz) sac. Wladyslaw Mularczyk (Lódz) sac. Józef Wagner (Lódz) sac. Lucjan Augustini (Skopje - Prizren) sac. Jan Augustyn Skwiecz (Torun) sac. Rainer Birkenmaier (Freiburg) sac. Jan Czyrek (Krakow) sac. Andrzej Waksmanski (Krakow) sac. Stanislaw Podziomy (Krakow) sac. Feliks Formas (Krakow) sac. Alfons Franciszek Fórmela (Peplin) sac. Francesco Monachini (Montepulciano-Chiusi-Pienza) sac. Giovanni Turchi (Montepulciano-Chiusi-Pienza) Diarium Romanae Curiae 6 » » 12 » » » » » 14 » » » » » » » » » » 15 » 18 24 » » » » » » 29 » giugno » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » giugno » » » » » » » » » 1997. » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. 5 » » » » » » » » » » » » » » » » » luglio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. 71 Hipólito M. Arana (Balanga) Remigio R. Hizon Jr. (Balanga) Michele Prattichizzo (San Severo) Giovanni Santangelo (Trivento) Silvester Rutabanzibwa (Bukoba) Leonardo Cejas Gualdalquiveir (Calbayog) Romulo Tamor Montero (Calbayog) Luis L. Plasencia Gudiño (Ibarra) Juan Bravo Carrera (Tui Vigo) Luciano Pascucci (Roma) Angelo de Canis (Albenga-Imperia) Richard Robin (Feldkirch) Richard Flatz (Feldkirch) Ehrenreich Berouter (Feldkirch) Rudolf Bischof (Feldkirch) Pietro Buttazzo (Lecce) Adriano Marconi (Tortona) Piero Maini (Tortona) Pietro Zanocco (Tortona) Pietro Cappella (San Marino-Montefeltro) Roberto Cruz Santos (Manila) Nereo Page Odchimar (Manila) Pier Luigi Tonelli (Cesena-Sarsina) Pedro Ryo Tanaka (Sapporo) Tomasz Boron (Krakow) Anto Orlovac (Banja Luka) Vlado Lukenda (Banja Luka) Karlo Visaticki (Banja Luka) Ivica Bozinovic (Banja Luka) Lino Garavina (Concordia-Pordenone) Giovanni Alagi (Napoli) Steno Gambarara (Urbino-Urbania-Sanf Angelo in Vado) Dino Lucchesi (Pistoia) Luciano Bardi (Pistoia) Renato Bargini (Pistoia) Cesare Tognelli (Pistoia) Renato Bellini (Pistoia) Sabatino Bertini (Pistoia) Aldemiro Cinotti (Pistoia) Renzo Boroncelli (Pistoia) Vincenzo Venturi (Pistoia) Ernesto Rascato (Aversa) Francesco Spararo (Aversa) Pietro Tagliaferro (Aversa) Francesco Di Virgilio (Aversa) Francesco Marino (Aversa) Angelo Parisi (Aversa) Clemente Petrillo (Aversa) Andras Fodor (Debrecen-Nyregyhaza) Ferdinando Angelino (Aversa) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 72 5 » » 14 » » » » » » » » » » » » » » 17 » » 23 » » » » » » 26 » » luglio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 2 agosto » » » » » » » » » » » » » » » » » 25 26 » » » » » » » » » 1997. Il sac. Vincenzo Cacciapuoti (Aversa) » Il sac. Giuseppe Criscuolo (Aversa) » Il sac. Salvatore De Filippo (Aversa) » Il sac. Fortunato Petrillo (Napoli) » Il sac. Lino Rebellato (Chioggia) » Il sac. Cinzio Zennar (Chioggia) » Il sac. Manuel Muñoz Bernede (Tacna y Moquegua) » Il sac. Geraldo Batista de Lima (Eunápolis) » Il sac. Giangiulio Radivo (Roma) » Il sac. Luigi Storto (Roma) » Il sac. Giuseppe Vigorita (Roma) » Il sac. Antonio Antonelli (Roma) » Il sac. Giuseppe Attard (Roma) » Il sac. Walter Boccione (Roma) » Il sac. Manfredi De Odorico (Roma) » Il sac. Luigi Lupini (Gubbio) » Il sac. Fausto Panfìli (Gubbio) » Il sac. Emanuele Merlini (Milano) » Il sac. Carlo Mariani (Milano) » Il sac. Giuseppe Parapini (Milano) » Il sac. Gianrico Ruzza (Roma) » Il sac. Clodomir Brant e Silva (Coroatà) » Il sac. Udo Johachim Borse (Köln) » Il sac. Jakob Hofmann (Regensburg) » Il sac. Edgar Rohrig (Würzburg) » Il sac. Wolfgan Rieser (Würzburg) » Il sac. Erwin Kuhn (Würzburg) » Il sac. Rudolf Hubert (Würzburg) » Il sac. Max Heinrich (Würzburg) » Il sac. Emil Hessdörfer (Würzburg) » Il sac. Bruno Zeissner (Würzburg) » Il sac. Alfred Rost (Würzburg) » Il sac. Franz Fahrner (Wien) » Il sac. Roberto Tavazza (Pescara-Penne) » Il sac. Joseph Shin Fu-Chang (Kaoh Siung) » Il sac. Alfred Xuereb (Gozo) » Il sac. Joseph Fötsch (Graz-Seckau) » Il sac. Alfred Wallner (Graz-Seckau) » Il sac. Jesus Montoto Garcia (Nova Friburgo) » Il sac. Claudio Cricini (Vicenza) » Il sac. Lino Pigatto (Concordia-Pordenone) » Il sac. Romano Ferroggiaro (Chiavari) » Il sac. Giuseppe Longoni (Milano) » Il sac. Pietro Lucini (Milano) » Il sac. Salvatore Busco (Frascati) » Il sac. Guido Olivieri (Genova) » Il sac. Francesco Macciò (Genova) » Il sac. Guglielmo Giovanni Grosso (Genova) » Il sac. Giuseppe Risso (Genova) » Il sac. Franz-Joseph Hungs (München und Freising) » Il sac. January Horwath (Przemysl dei Latini) Diarium Romanae Curiae 26 » » » » » » » » » » » 2 » » » » » » » » » » » » » » » » agosto » » » » » » » » » » » settembre » » » » » » » » » » » » » » » » 1997. » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. 73 Krzystof Pastuszak (Przemysl dei Latini) Wieslaw Opalinski (Przemysl dei Latini) Stanislaw Szalankiewicz (Przemysl dei Latini) Jerzy Moskal (Przemysl dei Latini) Jan Szpunar (Przemysl dei Latini) Tadeusz Buchowski (Przemysl dei Latini) Emilio L. Lacanlale (San Fernando) José U. Lacap (San Fernando) Roberto C. Mallari (San Fernando) Mario F. Ramos (San Fernando) Felicito C. Sisón (San Fernando) Nilo Romano Corsi (Campinas) Brian Udaigwe (Orlu) Paolo Rocco Gualtieri (Ugento-Santa Maria di Leuca) Gabor Pinter (Vae) Jan Kubus (Rosnava) Konstantin Loja (Rosnava) Stefan Podolinsky (Rosnava) Barnabas Bacskai (Rosnava) Gabriele Amurri (Fermo) Febo Cacaci (Fermo) Lauro Chiaramoni (Fermo) Tarcisio Potentini (Fermo) Silvio Rastelli (Fermo) Damiano Ferrini (Fermo) Francesco Leonardi (Fermo) Luigi Valentini (Fermo) Vincenzo Marcucci (Fermo) Armando Monaldi (Fermo) ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha con­ ferito: La Gran Croce dell'Ordine Piano 15 » 20 aprile » giugno 1997. A S.E. José Maria Aznar Lopez (Spagna) » A S.E. Abel Matutes Juan (Spagna) » A S.E. Philiph Jenninger (Germania) La Commenda con Placca dell'Ordine Piano 16 aprile 1997. Al sig. John J. B. Hunt (Southwark) La Gran Croce dell'Ordine di San Gregorio Magno 24 » 14 » 25 » maggio » giugno agosto » » 1997. » » » » » Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. Anderas Maurer (Sankt Pölten ) Siegfried Ludwig (Sankt Pölten) Richard Wotava (Austria) Andros A. Nicolaides (Cipro) José M. Bonetti (Rep. di Santo Domingo) Fernando Cavada (Rep. di Santo Domingo) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 74 25 » agosto » 13 1 gennaio maggio » » » » » 1997. Al sig. Andres Dauhajre (Rep. di Santo Domingo) » Al sig. Alejandro Grullon (Rep. di Santo Domingo) La Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno 24 2 9 14 19 24 » » » » » » giugno » » » » » » » » » » 5 14 26 luglio 28 marzo aprile » » 1997. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » Al Al » Al » Al » Al sig,. Arno Gasteiger (Salzburg) sig.. Philippe Vasseuk (Paris) sig.. Denis Desautels (Ottawa) sig., Wilbert Keon (Ottawa) sig. Luis de Aramburu y Martínez (Vitoria) sig. Paul H. Martínez Camacho (Argentina) sig., Louis J. Nigro (Stati Uniti d'America) sig. Lorenzo Lo Monaco (Monreale) sig. William Maloof (Newton) sig. Francesco Cervoni (Italia) sig. Sergio Siracusa (Italia) sig. Mario Arpiño (Italia) sig. Rolando Mosca Moschini (Italia) sig. Angelo Mariani (Italia) sig. Jack McAlister (Glasgow) sig. Michele Ruffino (Susa) sig. Amin de Tarazzi (Parigi) sig. Peter Mahringer (Wien) sig. Raymond Raphael (Beyrouth) co La Commenda dell'Ordine di San Gregorio Magno » » » » » 11 » 22 1 » » 15 » » » os 24 » » » » 12 24 » » » » » » » » » maggio » » » » » » » giugno » » » » » » 1997 . Al sig. Michel Roger (Francia) » Al sig. Thomas W. Mahan (Charleston) » Al sig. Jamile J. Francis (Charleston) » Al sig. Daniel M. Smith (Charleston) » Al sig. Wyatt B. Pringle (Charleston) » Al sig. Wallace A. Rodgers (Charleston) » Al sig. Joseph P. Griffith (Charleston) Al sig. Norman A. Haft (Charleston) » Al sig. Mario Bocchino (Roma) » Al sig. Achille Zordan (Roma) » Al sig. Guillermo Gómez Platero (Montevideo) » Al sig. Gerard Ingold (Versailles) » Al sig. J. Rayond Braun (Ottawa) » Al sig. Yves Gosselin (Ottawa) » Al sig. Franco Perelli (Roma) » Al sig. Umberto Orsini (Roma) » Al sig. Corrado Rebeck (Roma) » Al sig. Luigi Mazzei (Roma) » Al sig. Ronald Dowden (Plymouth) » Al sig. André Van Chan (Stati Uniti d'America) » Al sig. John F. Sova (Southwark) » Al sig. Adriano Cosentino (Roma) » Al sig. Claudio De Cet (Roma) » Al sig. Adalberto Anastasi (Roma) » Al sig. Saverio Cianciola (Bari-Bitonto) » Al sig. Adam Bachleda-Curus (Krakow) Diarium Romanae Curiae 29 » 5 » » » 12 16 17 » » 23 26 » 2 » » 9 13 25 » » 22 » giugno » luglio » » » luglio » » » » » » » agosto » » » » » » » settembre » 1997. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Joseph P. Bahoshy (Baghdad dei Latini) Petros Khammo (Baghdad dei Latini) Antonius P.A. Riemen (Bois-le-Duc) Jean Traub (Parigi) Werner Maeheiner (Salzburg) Paul B. Uebring (Germania) Carmine Caramante (Italia) Umberto Croxatto (Roma) William J. Curtin (Madison) George Steil (Madison) John F.F. Rogan (Madison) Aldo Graziosi (Roma) Domenico Colagrosso (Velletri-Segni) Alain Delaunoy (Chalón) Giuseppe Pallanch (Roma) Lucien Dardenne (Liegi) Gerard Brenninkmei (Utrecht) Konrad Mohr (Trier) Rino Snaidero (Udine) Hermann Fünigeld (Rottenburg-Stuttgart) Hans Mayr (Wien) Erich Leitnberger (Wien) Roberto Calvigioni (Roma) Arrigo Cignitti (Roma) La Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno 23 marzo 1997. Al sig. Luigi Di Giorgio (Roma) 13 11 marzo aprile » » » » » » » » 1997. Al » Al » Al » Al Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Il Cavalierato dell'Ordine di San Gregorio Magno 22 » maggio » » » » » » » » 15 » » » » 18 » » » » » » » » » » » » » sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Paul Murphy (Cardiff) Patrick J. McGann, Jr. (Trenton) Thomas F. Kelaher (Trenton) Charles Brennan (Trenton) Joseph Prykanowski (Trenton) Desmond Carroll (Arundel and Brighton) Johannes CM. Vandelaar (Breda) Claud Cuzol (Limoges) Pierre Gasquet (Limoges) Jean Labasse (Lyon) Joseph Payen (Lyon) Philippe Vasseur (Parigi) Dominique Trolliet (Dijon) Barney Bradley (Ottawa) Ronald R. Dagenais (Ottawa) Arthur J.M. Lamarche (Ottawa) Alessandro Corneli (Roma) Trento Morena (Roma) Giovanni Polinari (Roma) Egbertus S. Raatjes (Roermond) Ricardo J. Romulo (Manila) Michele Gallo (Teano-Calvi) 75 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 76 18 24 maggio CD giugno » » » » » » » » 12 » » 14 24 » » » 29 » 12 » » 14 » » 16 17 26 » 2 11 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » luglio » » » » » » » » » agosto » » » » 24 6 » » » 1997. Al sig. Bernardino Palazzini (Roma) » Al sig. Michael Cronin (Menevia) » Al sig. Remigio A. Reyes (Balanga) » Al sig. Oscar B. Banzón (Balanga) » Al sig. Oscar R. Sánchez (Balanga) » Al sig. César Z. Simeón (Balanga) » Al sig. Basilio M. Zuleta (Balanga) » Al sig. Roberto Accorsi (Roma) » Al sig. Francis M. Earrington (Westminster) » Al sig. Paul Damian McCarthy (Westminster) » Al sig. Fred Harkin (Westminster) Al sig. Roberto Biasol (Monaco Principato) » Al sig. Enrico Frittoli (Monaco Principato) Al sig. Robert Pfrimmer (Strasbourg) » Al sig. Lorenzo De Meo (Tortona) » Al sig. Antonius Vlavianos (Grecia) » Al sig. Eamonn O'Dwyer (Galway) » Al sig. John Exworthy (Portsmouth) » Al sig. Earl L. Linehan (Baltimore) » Al sig. John Clubb (Portsmouth) » Al sig. John Lipscomb (Westminster) » Al sig. Turiddo Pirani (Italia) » Al sig. Francesco Mattu (Italia) » Al sig. Luciano Gioseffo (Italia) » Al sig. Leszek Pawlik (Salford) » Al sig. Tadeusz Lesisz (Salford) » Al sig. Roman Filbrandt (Salford) » Al sig. Renzo Schienoni (Milano) » Al sig. Savino Trisorio (Palestrina) » Al sig. Richard Owen (Westminster) » Al sig. Thomas D. Mackenzie (Wellington) » Al sig. Raoul Dragon (Aix) » Al sig. Georges Trouve (Seez) » Al sig. Dermot G. Devereux (Portsmouth) » Al sig. Dan Regan (Westminster) Al sig. Giuseppe L. Giacon (Westminster) La Croce di Dama di Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno maggio 1997. Alla sig.ra Micaela J. Portillay Vitoria (Vitoria) giugno » Alla sig.ra Mercedes Calvo De Villa (Avellaneda) » » Alla sig.ra Maria Angélica Bandeira de Lima Campelo de Andrade Pamplona Corte-Real (Lisboa) La Croce di Dama di Commenda dell'Ordine di San Gregorio Magno 24 26 » giugno » » 1997. Alla sig.ra Margareta Waldsteinova-Wartenbergova (Repub­ blica Ceca) > » Alla sig.ra Lily Douglas Toma (Baghdad dei Latini) » Alla sig.ra Linda Anwar Toma (Baghdad dei Latini) Diarium Romanae Curiae 77 La Croce di Dama dell'Ordine di San Gregorio Magno 13 9 1 » » » 6 15 » 24 6 18 » 26 29 11 marzo aprile maggio » » » » » » » giugno » » » » agosto 1997. Alla » Alla Alla » » Alla » Alla » Alla Alla » » » » » » » Alla Alla Alla Alla Alla Alla Alla Alla Alla sig.ra Margaret Thorne (Cardiff) si g .ra Elisabeth Smith Griffith (Charleston) sig.ra Andrey Butler (Ottawa) si g.ra Mary Kehoe (Ottawa) si g.ra Gisèle Lalonde (Ottawa) si g.ra Marlene Manion (Ottawa) sig.ra Giulietta Carolina Fontana (Massa Carrara-Pontremoli) sig.ra Sophia B. Casey (Rockville Centre) si g.ra Maria Vingiani (Roma) si g.ra Imelda Katigbak Dayrit (Manila) si g.ra Mary Rawcliffe (Lancaster) si g.ra Ana Teresa Castillo de Hernández ( Venezuela) si g.ra Ana Dolores Castillo de Biord (Venezuela) si g.ra Elizabeth Clubb (Portsmouth) si g.ra Sarah Clutton (Arundel and Brighton) si g.ra Marinetta Giacon (Westminster) La Gran Croce dell'Ordine di San Silvestro Papa 2 26 giugno » 1997. Al sig. Felix Laporta Paole (Madrid) Al sig. Henry Payt (Malines - Bruxelles) » La Commenda con Placca dell'Ordine di San Silvestro Papa 13 » 14 » 9 25 » gennaio » » » agosto » » 1997. Al Al » » Al » Al » Al » Al » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Wilhelm E. Mallmann (Salzburg) Raimund Spruzina (Salzburg) Gottfried Roth (Wien) Gerhard Schrfiber (Wien) Herbert Schimetschek (Wien) Ramon Tapia Espinal (Santo Domingo) Juan Roca (Santo Domingo) La Commenda dell'Ordine di San Silvestro Papa 6 14 » » » » 24 » » 29 giugno » » » » » » » » » » 23 26 » 2 » luglio » » agosto » 1997. Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Hans Rosenthal (München und Freising) Franz Rabl (St. Pölten) Pietro Perugini (Roma) Rosario Termignone (Roma) Antonio Volpi (Roma) Pietrino Saraniero (Roma) Hendricus J. Fritscheck (Bois-le-Duc) Antonius J.W.H. Schmitz (Utrecht) Walter Rosato (Concordia-Pordenone) Juan Sánchez Navarro (Monterrey) Manuel Uribe Castañeda (Messico) Enrico Pietro De Majo (Roma) Henryk Kubiak (Krakow) Ernst Brück (Köln) Luis Giusti La Rosa (Lima) Arturo Salazar Larrain (Lima) 78 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2 agosto » » » » » » » eo 28 2 » » » settembre » 1997. » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Luis Bolari de la Fuente (Lima) Raúl Cantella (Lima) Jean Verhegghen (Gand) Jean Lamelle (Malines-Bruxelles) Clément Rochette (Malines-Bruxelles) Victor Gendebien (Liegi) Alessandro Masci (Roma) Mario Iacovacci (Roma) Eugen Jesser (Wien) Il Cavalierato dell'Ordine di San Silvestro Papa 21 aprile » » » » » » » » » » » » » » » » » » 22 » » » 6 » » » » » » » 15 » » » » 18 » » » 27 6 » » » » » 14 24 » maggio » » » » » » » » » » » » » » » » » giugno » » » » » » » » 1997. Al sig. Vincenzo Brugnoli (Roma) » Al sig. Fabio Collalti (Roma) » Al sig. Pierpaolo Di Gianvito (Roma) » Al sig. Pasquale Labrosciano (Roma) » Al sig. Giovanni Battista Ravalli (Roma) » Al sig. Giovanni B. Ranalli (Roma) Al sig. Carlo M. Salvador (Roma) » Al sig. Giuseppe Spadaro (Roma) » Al sig. Joseph Banna (Armidale) Al sig. Wolfgang Fürlinger (Linz) » Al sig. Gennaro Palomba (Napoli) » Al sig. Gerardus J. Janssen (Groningen) » Al sig. Franciscus I.J. Loeffen (Roermond) » Al sig. Cornelis W. Moons (Rotterdam) » Al sig. Franciscus J. Schmitz (Rotterdam) » Al sig. Hubertus J.M. Moonen (Bois-le-Duc) » Al sig. Theodoras F. Naus (Bois-le-Duc) » Al sig. Johannes Konings (Bois-le-Duc) » Al sig. Giuseppe Ardizzon (Chioggia) » Al sig. Gilberto Tonello (Chioggia) » Al sig. Gioacchino Galletti (Massa Carrara-Pontremoli) » Al sig. Vitaliano N. Mañagas (Manila) » Al sig. John Go Han (Manila) » Al sig. Pablo C. Siy (Manila) » Al sig. Faustino Dee (Manila) Al sig. Johannes Van't Hooft (Roermond) » Al sig. Franz Tschida (Eisenstadt) » Al sig. Luigi Folletto (Roma) » Al sig. Mario Martini (Imola) » Al sig. Roberto Varisco (Milano) » Al sig. Antonino Gambino (Roma) » Al sig. Zelindo Vannuccini (Montepulciano-Chiusi-Pienza) » Al sig. Claudio Caprioli (Roma) » Al sig. Giovanni Fortini (Roma) » Al sig. Antonio Berlingeri (Roma) » Al sig. Enrico Venti (Roma) » Al sig. Emilio T. Yap (Manila) » Al sig. Fausto Mularoni (San Marino-Montefeltro) » Al sig. Adrianus A.A. Van Rooij (Bois-le-Duc) » Al sig. Johannes Van Tilburg (Breda) Diarium Romanae Curiae 24 » » » 29 » Ol » » » » » » 12 » » » » 14 » » » » giugno » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 1997. Al » Al » Al » Al » Al » Al » » » » » » » » » » » » » » » » » 17 » » » 26 11 » » » » » » » 25 29 7 » » » » agosto » » » » » » » settembre ottobre » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Petrus J. Gerits (Roermond) Fulgido Tabone (Susa) Elie Salameh (Vicariato Apostolico d'Arabia) Dermot A. O'Neill (Vicariato Apostolico d'Arabia) Maurizio Pozzi (Roma) Alessandro E.M. Kurecska (La Spezia-Sarzana-B gnato) Pino Mordacci (La Spezia-Sarzana-Brugnato) Salvatore Mazzeo (Arezzo-Cortona-S. Sepolcro) Luigi Baldrighi (Cremona) Erasmo Mancini (Latina-Terracina-Sezze-Priverno) Johannes W. Hems (Bois-le-Duc) Hendricus A.Verspeek Jr (Bois-le-Duc) Ambros Drechsler (Salzburg) Goffredo Bernini (Italia) Domenico Chirico (Italia) Paolo D'Emilio (Italia) Ruggiero Capodivento (Italia) Gennaro Marzilli (Italia) Johann Hafner (Innsbruck) Giuseppe Zago (Gorizia) Giovanni Boffa (Lugano) Horst Danner (München und Freising) Robert Zrenner (München und Freising) Herman Balle (Regensburg) Hubert Woelk (Köln) Adrianus J.M. Umans (Haarlem) Frank Conlon (Hamilton in New Zeland) Anastaeio Quinto (Manila) Antonius Rust (Rotterdam) Hendrik Wilhelmus J. Kempen (Groningen) Klaus Theyssen (Fulda) Karl Manninger (München und Freising) Siegfried Murch (München und Freising) Giuseppe Torre (Torino) Marcel Govaert (Maniles-Bruxelles) Epke P. Zijlstra (Utrecht) Giovanni Falcinelli (Spoleto-Norcia) Gino Di Manno (Roma) Antonio Baldacci (Roma) La Croce di Dama di Commenda con Placca dell'Ordine di San Silvestro Papa 13 25 gennaio agosto » 1997. Alla sig.ra Dorothea Mayer-Maly (Salzburg) » Alla sig.ra Evelin Dubocq de Vicente (Santo Domingo) » Alla sig.ra Mary Perez de Marranzini (Santo Domingo) Alla sig.ra Rosa Emilia Vda Tavares (Santo Domingo) Alla sig.ra Margarita Najtri Vda Auffnt (Santo Domingo) La Croce di Dama di Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa 6 12 maggio giugno 1997. Alla sig.ra Teresa Bock (Aachen) » Alla sig.ra Marie-Antonia Von Twickel (Paderborn) 79 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 80 2 » 9 agosto » » 1997. Alla sig.ra Maita Garcia Trovato de Flores (Lima) » Alla sig.ra Paulina Hundgkopf de la Rivera de Giusti (Lima) » Alla sig.ra Agnes Niegl (Wien) La Croce di Dama dell'Ordine di San Silvestro Papa 15 6 24 25 9 maggio giugno luglio agosto settembre 1 dicembre 3 8 » » 15 16 » » 20 24 » 25 28 » » » » » 1997. » » » » Alla Alla Alla Alla Alla sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra Rebecca Fernando (Manila) Imelda Ongsiako de Cojuangco (Manila) Hazel Sternberg (Westminster) Marie Louise Wirtz (Ginevra-Losanna-Friburgo) Hermine Nowak (Wien) NECROLOGIO 1997. Mons. Eugène Biletsi Onim, Vescovo em. di Idiofa (Repub­ blica Democratica del Congo) » Mons. Domenico Enrici, Arcivescovo tit. di Ancusa. » Card. Laurean Rugambwa, del titolo di San Francesco d'As­ sisi a Ripa Grande. » Mons. Armando Franco, Vescovo di Oria (Italia). » Mons. Luis Enrique Orellana Ricaurte, Vescovo tit. di Bennefa. » Mons. Wenceslas Kalibushi, Vescovo em. di Nyundo (Rwanda). » Mons. Antonio Bagnoli, Vescovo em. di Fiesole (Italia). » Mons. Victor J. Tielbeek, Vescovo di Formosa (Brasile). » Mons. Bronislaw Dabrowski, Arcivescovo tit. di Adrianotere. » Mons. Nicodemus B. Hhando, Vescovo em. di Mbulu (Tan­ zania). An. et vol. XC 2 Februarii 1998 N. 2 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. I CONSTITUTIONES APOSTOLICAE \ I — ASANSOLENSIS . x C ' - " ' '*o7 Nova dioecesis constituitur in India, Asansolensis appellanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Pastorali quidem permoti studio curam continenter adhibemus, ut exop­ tata Domini beneficia eiusque salutaris nuntius quam amplissimam multi­ tudinem attingant. Idcirco Nos res disponere properamus quo hoc facilius commodiusque eveniat. De consilio igitur Congregationis pro Gentium Evangelizatione, quorum interest audito favorabili suffragio, haec statuimus et decernimus. Novam dioecesim condimus Asansolensem appellandam, quae partem aliquam archidioecesis Calcuttensis, scilicet territorium septen­ trionale districtus « Burdwan » et novem « Thanes », ut aiunt, id est « Salte­ rà, Mejhia, Gangajalghati, Barjora, Senamukhi, Patrasari, Indus, Chatna et Bankura », quae sunt in districtu civili « Bankura », atque pariter decem « Thanes », id est « Muhammadbazar, Rajnagar, Khoyrasole, Dubraijpur, Suri, Illambazar, Sainthia, Bolpur, Labhpur et Nanoor », quae sunt in di­ strictu civili « Bhirbhum », complectetur. Hanc dioecesim Metropolitanae Ecclesiae Calcuttensi suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregatio- 6 - A. A S 82 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nis pro Gentium Evangelizatione subicimus. Episcopalem porro sedem in urbe ponimus, quae Asansol vocatur, et ibidem templum Sacro Cordi Iesu dicatum ad statum Cathedralis Ecclesiae attollimus. Cetera secundum leges canonicas gerantur. Haec omnia ad expedienda Venerabilem Fratrem Geor­ gium Zur, Archiepiscopum titulo Sestensem atque in India Apostolicum Pronuntium, legamus, facta videlicet facultate quempiam alium virum in ecclesiastica dignitate constitutum subdelegandi. Re tandem ad finem per­ ducta, documenta conficiantur, quorum sincera exempla ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione diligenter mittantur, contrariis rebus minime efficientibus quibusvis. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto et vicesimo mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Ponti­ ficatus Nostri vicesimo. ANGELUS card. SODANO IOSEPHUS card. TOMKO Secretarius Status Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 420.970 II GOASOËNSIS In Gana nova conditur dioecesis Goasoënsis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ad aptius provehendam aeternam salutem et efficacius consulendum si­ mul pastorali regimini Christifidelium Ganae commorantium intra fines Sunyaniensis dioecesis, nuper est petitum ut, eadem divisa, nova constituere­ tur Ecclesia. Quapropter Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales atque Praesules Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositi, omnibus mature perpensis ac faventi habito voto Venerabilis Fratris Andreae Du- Acta Ioannis Pauli Pp. II 83 puy, Archiepiscopi titulo Saelesiensis et in memorata Natione Apostolici Nuntii, admotam postulationem censuerunt esse accipiendam. Nos igitur, pro summo, quo fungimur, munere de cunctis Ecclesiis particularibus solli­ citi, talem sententiam ratam habemus atque Nostra Apostolica potestate se­ quentia decernimus. A Sunyaniensi dioecesi distrahimus territorium distric­ tuum civilium nuncupatorum Asunafo, Asutifì, Tano et Ahafo Area; ex eo­ que novam condimus dioecesim Goasoënsem, quam metropolitanae Ecclesiae A litore aureo suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus. Praeterea iubemus Episcopi sedem po­ ni in urbe « Goaso » ac paroeciale templum ibidem exstans, Deo in honorem sancti Antonii dicatum, ad dignitatem cathedralis ecclesiae evehimus; cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus ad effec­ tum adducet Venerabilis Frater Andreas Dupuy, quem diximus, qui, re ac­ ta, curabit documenta conficienda sincerisque exemplis ad eandem Congre­ gationem cito mittenda. Hanc denique Apostolicam Nostram Constitutio­ nem nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto et vicesimo mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Ponti­ ficatus Nostri vicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost. Antonius Macculi, Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 420.944 Protonot. Apost. s.n. 84 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III BRUNEIENSIS Praefectura Apostolica Bruneiensis constituitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Constat in finibus Bruneiensis civitatis vitae catholicae florem eo adve­ nisse ut iam sui iuris illa efficiatur oporteat ecclesiastica dicio. Ad aptius igitur providendum evangelizationis operibus apud eundem populum, audi­ ta Congregatione pro Gentium Evangelizatione, re omnino ponderata audi­ tisque faventibus eorum sententiis quorum intererat, opportunum visum est novam ibidem Praefecturam Apostolicam excitare. Nos proinde gravi fungentes officio Supremi Pastoris totius Dominici gregis illud ratum ha­ bentes consilium, summa Nostra potestate segregamus a dioecesi Miriensi il­ lam civilem provinciam quae vulgari nomine « Negara Brunei Darussalam » nuncupatur, ex qua novam propterea constituimus Apostolicam Praefectu­ ram Bruneiensem, quam aggregari volumus provinciae ecclesiasticae Kuchingensi. Haec autem quae praescripsimus ad effectum deducet Venerabi­ lis Frater Aloisius Bressan, Archiepiscopus titulo Severianensis atque Apo­ stolicus in Brunei Delegatus, quem decebit rebus peractis documenta curare singula exaranda sincerisque plane exemplis ad Congregationem pro Gen­ tium Evangelizatione quam primum transmittenda. Hanc denique Apostoli­ cam Nostram Constitutionem tam in praesens quam valere volumus futu­ rum in tempus quibusvis rebus haud quaquam obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo primo mensis No­ vembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Ponti­ ficatus Nostri vicesimo. & ANGELUS card. SODANO Secretarius Status IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Eugenius Sevi, Protonot. Apost. Marcellus Rossetti, Protonot. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 424.333 Apost. Acta Ioannis Pauli Pp. II 85 IV MANDEVILLENSIS Vicariatus Apostolicus Mandevillensis ad gradum et dignitatem dioecesis evehitur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Sedulam sane curam constanter adhibemus ut spiritualia Domini benefi­ cia apud totius orbis fideles diffundantur; qua de re Nos cuncta disponere properamus quo id facilius commodiusque eveniat. Consilio igitur conceden­ tes Venerabilium Fratrum Nostrorum, S.R.E. Cardinalium, qui Congrega­ tioni pro Gentium Evangelizatione sunt praepositi, auditoque favorabili eo­ rum quorum interest voto, haec statuimus et decernimus. Cum Vicariatus Apostolicus Mandevillensis haud parva sibi fidei incrementa suscipere per­ gat maioraque etiam posthac suscipere videatur, de eo cogitavimus ad gra­ dum et dignitatem Dioecesis extollendo. Itaque Apostolica Nostra usi pote­ state, praelaudatum Vicariatum Apostolicum ad dioecesim eodem nomine Mandevillensem appellandam evehimus, quam pariter Metropolitanae Eccle­ siae Regiopolitanae in Iamaica suffraganeam facimus et iurisdictioni Con­ gregationis pro Gentium Evangelizatione obnoxiam. Sic conditae Dioecesis sedem in urbe vulgo Mandeville statuimus ibique exstans templum, Deo in honorem sancti Pauli a Cruce dicatum, gradu et dignitate Ecclesiae Cathe­ dralis exornamus eique insignia, privilegia et honores tribuimus, quibus ce­ terae in orbe catholico Cathedrales Ecclesiae fruuntur. Cetera vero secun­ dum canonicas leges temperentur. Haec omnia ad perficienda Venerabilem Fratrem Eugenium Sbarbaro, Archiepiscopum titulo Tidditanum, Pronuntium Apostolicum in Iamaica, legamus. Re tamen ad exitum perducta, do­ cumenta apparentur quorum sincera exempla ad Congregationem pro Gen­ tium Evangelizatione diligenter mittantur. Has denique Apostolicas sub plumbo Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis rebus quibuslibet minime obstantibus. 86 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo primo mensis No­ vembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Ponti­ ficatus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO IOSEPHUS card. TOMKO Secretarius Status Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 424.335 V" ' ' IUINENSIS In Brasilia nova conditur dioecesis Iuinensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ad plenius consulendum spirituali bono Christifidelium, Venerabiles Fratres Antonius Possamai, Episcopus Giparanensis, et Augustinus Kist, Episcopus Adamanteae, audita Conferentia Episcoporum Brasiliae, ab hac Apostolica Sede enixe petiverunt ut, dismembrato territorio circumscriptio­ num ecclesiasticarum suarum, nova dioecesis conderetur. Nos quidem, habi­ to faventi voto Venerabilis Fratris Alfii Rapisardá, Archiepiscopi titulo Cannensis et in memorata Natione Apostolici Nuntii, de consilio Congrega­ tionis pro Episcopis admotae postulationi, animarum saluti certe profuturae, libenter concedendum esse putavimus. De plenitudine igitur Apostoli­ cae potestatis quae sequuntur decernimus. A dioecesibus Giparanensi et Adamanteae separamus integrum territorium, prout nunc lege civili circum­ scribitur, municipiorum nuncupatorum: Juina, Castanheira, Juruena, Cotriguaçu, Aripuana et Brasnorte; atque ex ita distracto territorio novam con­ stituimus dioecesim Iuinensem appellandam, quae iisdem limitabitur fini­ bus, quibus praedicta municipia, simul sumpta, in praesens lege civili ter­ minatur. Sic conditae Ecclesiae sedem in urbe «Iuina» ponimus, ibique exstans paroeciale templum, Deo in honorem Sacri Cordis Iesu dicatum, ad Acta Ioannis Pauli Pp. II 87 gradum et dignitatem cathedralis templi evehimus cuique insignia, privile­ gia et honores tribuimus, quibus ceterae cathedrales ecclesiae in orbe catho­ lico fruuntur. Praeterea dioecesim Iuinensem suffraganeam facimus metro­ politanae Sedi Cuiabensi eiusque pro tempore Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi pro tempore Cuiabensis subicimus iisdem iuribus, privilegiis, insigniis honoribusque ornatum atque oneribus officiisque adstrictum, quae Praesulum Ordinariorum locorum propria sunt. Mandamus insuper ut quam primum ibi Collegium Consultorum ad normam iuris constituatur qui Episcopo, consilio et opera, valido sint auxilio. Congruae sustentationi Praesulis novae dioecesis provideatur Curiae emolumentis, fidelium oblatio­ nibus ac portione, e divisione ad normam canonis 122 C.I.C. facienda, bo­ norum quae eidem obvenire debent quaeque hactenus ad Mensas episcopa­ les (« Mitras » patrio sermone appellatas) Giparanensem et Adamanteae per­ tinuerunt. In iis autem quae respiciunt ad Seminarii dioecesani aedificatio­ nem atque candidatorum ad sacerdotium institutionem, serventur prae­ scripta iuris communis, habita praesertim ratione normarum ac regularum a Congregatione de Institutione Catholica statutarum; suoque tempore, si fas erit, selecti Seminarii dioecesani alumni, philosophicis ac theologicis di­ sciplinis imbuendi, necnon sacerdotes sua studia completuri, Romam mit­ tantur ad Pontificium Collegium Pium Brasiliensi Quod vero attinet ad conditae dioecesis regimen, bonorum ecclesiasticorum administrationem, dioecesani Administratoris « sede vacante » electionem, fidelium iura et one­ ra aliaque id genus, quae sacri canones praescribunt ad amussim serventur. Simul ac dioecesis erectio ad effectum deducta fuerit, sacerdotes illi adscrip­ ti censeantur Ecclesiae in cuius territorio ecclesiasticum officium detinent; ceteri autem sacerdotes Seminariique alumni incardinati maneant vel incar­ dinentur Ecclesiae in cuius territorio legitimum habent domicilium. Acta et documenta quae ad noviter constitutam dioecesim eiusque clericos, fideles et forte bona temporalia respiciunt, a Curiis Giparanensi et Adamanteae ad Curiam Iuinensem quam primum transmittantur. Quae statuimus perficien­ da committimus Venerabili Fratri Alfio Rapisarda, quem diximus, vel, ab­ sente eo, illi, qui curat negotia Apostolicae Nuntiaturae in Brasilia, eisdem tribuentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effec­ tum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar ac­ tus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, remittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contra­ riis quibuslibet rebus non obstantibus. 88 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die tertio et vicesimo mensis Decembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Pon­ tificatus Nostri vicesimo. & BERNARDINUS card. GANTIN ffi ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 424.525 VI AMPARENSIS Ab Ecclesiis Campinensi et Limeirensi quodam distracto territorio, nova conditur dioecesis Amparensis appellanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ecclesiae universae ministerium ab ipso Domino Nobis demandatum omni diligentia explicare destinamus, ut eiusdem salutaria beneficia et praecepta omnia loca contingant cunctasque efficaciter gentes. Ideo Nos res disponere properamus ut hoc facilius commodiusque eveniat. Quocirca cum Venerabiles Fratres Gilbertus Pereira Lopes, Archiepiscopus Campinensis et Ercilius Turco, Episcopus Limeirensis, audita Conferentia Episcoporum Brasiliensi, postulaverint ut, ecclesiasticae circumscriptionis sibi commissae territorio quodam seiuncto, nova conderetur dioecesis, favente quoque Ve­ nerabili Fratre Alfio Rapisarda, Archiepiscopo titulo Cannensi et in Brasilia Apostolico Nuntio, de Congregationis pro Episcopis consilio, haec pro Apo­ stolica Nostra potestate statuimus et decernimus: ab archidioecesi Campi­ nensi et a dioecesi Limeirensi integrum territorium horum municipiorum distrahimus, prout a lege civili nunc terminantur, videlicet Amparo, Aguas de Lindóia, Holambra, Itapira, Jaguariúna, Lindóia, Mogi Mirim, Monte Alegre do Sul, Pedreira, Santo Antonio de Posse et Serra Negra. Inde no­ vam dioecesim constituimus, Amparensem appellandam, quae iisdem termi­ natur finibus quibus supra memorata municipia. Novae dioecesis sedem in urbe Amparo locamus, templumque ibidem situm idemque Beatae Virgini Acta Ioannis Pauli Pp. II 89 « de Amparo » dicatum ad gradum evehimus Ecclesiae Cathedralis, cunctis consentaneis concessis iuribus et privilegiis. Amparensis pro tempore Epi­ scopus iisdem fruetur iuribus ceterisque rebus, quibus reliqui Ordinarii loco­ rum. Novam constitutam Ecclesiam Metropolitanae Sedi Campinensi suffraganeam facimus eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi eius­ dem Ecclesiae Metropolitanae pro tempore subicimus. Congruam Praesulis sustentationem novae dioecesis Curiae emolumenta, fidelium oblationes et portio procurabunt, quae ei obveniet ex divisione, ad normam can. 122 C.I.C., bonorum quae antehac ad Mensas episcopales (quae « Mitras » appellantur) Campinensem et Limeirensem pertinuerunt. Consultores dioecesani deligantur ad iuris normam, qui ipsi Episcopo opem ferant. Quod ad Seminarii institutionem atque sacrorum candidatorum for­ mationem, praescripta Congregationis de Institutione Catholica serventur. Seminarii quidam tirones itemque sacerdotes, si fieri potest, ad studia com­ plenda Romam mittantur ad Pontificium Collegium Pium Brasiliensi Quod autem ad novae dioecesis regimen pertinet, bonorum ecclesiasticorum admi­ nistrationem, Administratoris dioecesani, sede vacante, electionem, fidelium iura aliaque horum similia, quae sacri canones praecipiunt serventur. Simul atque novae dioecesis Amparensis constitutio ad effectum deducta erit, eo ipso sacerdotes Ecclesiae illi censeantur assignati in cuius territorio officium ecclesiasticum habent, ceteri vero sacerdotes, Seminarii que tirones illi Eccle­ siae in cuius territorio legitimum detinent domicilium. Acta et documenta quae in universum novam dioecesim respiciunt, a Curiis Campinensi et Li­ meirensi ad Curiam Amparensem transferantur. Ad haec tandem explenda quae per has Litteras iussimus, antea memoratum Venerabilem Fratrem Alfium Rapisarda Apostolicum Nuntium legamus, facta etiam potestate sub­ delegandi quemlibet in ecclesiastica potestate constitutum. Re denique ad exitum perducta, documenta apparentur, quorum sincera exempla ad Con­ gregationem pro Episcopis diligenter mittantur, contrariis rebus minime ob­ sistentibus quibuslibet. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die tertio et vicesimo mensis Decembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Pon­ tificatus Nostri vicesimo. 6B ANGELUS card. SODANO Secretarius Status £B BERNARDINUS card. GANTIN Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 424.529 90 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE I Beatos inter caelites Venerabilis Servus Dei Alfredus Ildefonsus Schuster rite re­ censetur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam.—- « Vos testes estis et Deus, quam sancte et iuste et sine querela vobis, qui credidistis, fuimus; sicut scitis qualiter unumquemque vestrum, tamquam pater filios suos, deprecantes vos et con­ solantes testificati sumus, ut ambularetis digne Deo, qui vocat vos in suum regnum et gloriam» (1 Thess 2, 10-12). Quos Paulus Apostolus christifidelibus Thessalonicae sermones sic quon­ dam inscripsit, quasi quandam summam illi vitae praebent ministeriique pastoralis ipsius Alfredi Ildefonsi Cardinalis Schuster qui Boni Pastoris (cfr Io 10, 11) ingressus vestigiis, Mediolanensi Archidioecesi caritate sollicitudineque patris deserviit, quam sapienter Dei in viis produxit suaque simul praeclara virtute necnon fidelitatis erga Christum et Ecclesiam absolutae te­ stificatione ipsam collustravit. Inlustris hic Dei Populi pastor Romae die duodevicesimp Ianuarii men­ sis ortus est anno millesimo octingentesimo octogesimo, humilium coniugum filius Ioannis Schuster et Annae Mariae Tutzer. Coenobium puer intravit Sancti Pauli extra Moenia, ubi abnegare se ipsum animique demissionem factitare et oboeditionem didicit, tum silentium etiam amare ac precatio­ nem, Deum postremo amare et secundum Sancti Benedicti regulam ei famulari. Simplicia nuncupavit anno millesimo octingentesimo nonagésimo nono vota, sollemnia vero anno millesimo nongentesimo secundo. Quantum­ vis iam primis ab infantiae annis infirmiore laboraret valetudine, disciplinae tamen monasticae rigore usque servabat studiisque philosophiae ac theolo­ giae firmissima voluntate et optimo prorsus cum proventu se dedebat. Presbyteratus ordine est in sollemnitate Sancti Iosephi initiatus anno mille­ simo nongentesimo quarto. Maiori exinde ponderis atque auctoritatis munia illi concredita sunt: magister videlicet noviciorum fuit, tum Congregationis Casinensis generalis procurator, tum communitatis suae praepositus. Quae­ dam apud instituta educationis Romana ecclesiasticas tradidit disciplinas, cum eodem tempore consiliarius esset Congregationis Rituum et Commissio- Acta Ioannis Pauli Pp. II 91 nis pro Arte Sacra praeses ac nonnumquam Seminariorum Italiae apostoli­ cus visitator. Uti studiosus doctrinarum investigator plura foras dedit ope­ ra. Anno millesimo nongentesimo duodevicesimo Abbatiae monachi Sancti Pauli extra Moenia suum eum abbatem, qui custodiam deinceps Regulae Benedictinae suo ipsius exemplo fovit sedulaque hortatione et gubernatione nec sane minus spiritalem communitatis vitam. Undecim autem post annis Pontifex Romanus Pius XI, qui ob pietatem eius multiplicemque eruditio­ nem permagni aestimabat illum, ex parvo eiusdem Abbatiae sustulit grege et archiepiscopalem ad sedem Mediolanensem provexit quem post viginti etiam dies ad cardinalatus gradum promovit. Suum deinde inter proprium populum hic Servus Dei efficiebat ut sanctimoniae fervorisque apostolici eximia in Sanctis Ambrosio et Carolo et Andrea Carolo Ferrari specimina revivisceret. Pastorali commotus caritate evangelium Christi sine intermis­ sione praedicabat, sacramenta dispensabat, spiritalis procurabat atque cor­ poralis misericordiae opera, corroborabat sacerdotum institutionem, christia­ nam laicorum vitam incitabat, catechismi propagabat explicationem necnon frugiferam celebrationum liturgicarum participationem, pientissimum deni­ que Eucharistiae Matrisque Redemptoris cultum. Quinque curavit archidioecesanas celebrandas synodos, novas pariter excitandas paroecias. Sui tempore ministerii quinquies peregit totius dicionis suae pastoralem visita­ tionem, qua dissitissimas etiam latissimorum archidioecesis finium commu­ nitates attigit. Vitae consecratae sustinuit instituta atque egentes domus et familias; opifices adiuvit et opere carentes, quemadmodum et carcere retentos ac pauperes et homines politicam ob causam vexatos. Saeviente altero bello mundano populi sui dolores tam animorum quam corporum pacem­ que indefessus inculcavit. Operam aequabiliter dedit ut peccatores bonam ad frugem se reciperent vehementerque ipse adversus errores depugnavit atque Ecclesiae et debilium propugnavit iura. Nemo denique eius a sollicitis pastoris curis arcebatur. Fecundata autem illius multiplex ac strenua indu­ stria est perpetuo cum Deo consortio et devota mysteriorum divinorum ce­ lebratione, meditatione et fervida precatione, sui abnegatione et castigatione. Quotquot eum adibant, alta ipsius mirabantur de vita spiritali confestimque cernebant in eo solidum Dei virum qui ex ipsa animi humilitate ac paupertate cogitabat, loquebatur, agebat secundum Christi spiritum. Ad extremos usque terrestris vitae dies cum Deo ambulavit eiusque volunta­ tem complevit et pro illius gloria animarumque salute quam optimis modis contendit. Post obitum quoque, qui evenit die tricesimo mensis Augusti an- 92 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale no millesimo nongentesimo quinquagesimo quarto, in Seminarii Maioris aedi­ bus apud Venegonum quod exstrui ipse iusserat, virtutum eius odor suavis­ simo haud cessavit ubique sese diffundere. Quin immo, cum sanctitatis ac miraculorum illius fama non modo cresceret verum altas passim ageret ra­ dices, successor archiepiscopus Ioannes Baptista Montini, deinde Pontifex Romanus Paulus Sextus, anno millesimo nongentesimo quinquagesimo sep­ timo Beatificationis atque Canonizationis instituit causam. Omnibus postea normis et consiliis lege necessariis observatis, declaravimus Nosmet die vice­ simo sexto mensis Martii anno millesimo nongentesimo nonagésimo quarto hunc Dei Servum heroum omnino in modum virtutes exercuisse théologa­ les, cardinales et connexas cum iis. Apud Congregationem de Causis Sancto­ rum suo tempore feliciter suscepta est exituque secundissimo pertractata investigatio adsertae prodigiosae sanationis quae Mediolani contigisse dicta est anno millesimo nongentesimo quinquagesimo sexto eiusdemque Venera­ bilis Servi Dei deprecationi adscripta. Nostro denique in conspectu super miraculo decretum die undecimo Iulii mensis prodiit anno millesimo non­ gentesimo nonagésimo quinto, quo etiam tempore statuimus ut Romae Beatificationis ritus die duodecimo mensis Maii subsequentis anni perficeretur. Hodie propterea, sexta Paschatis Dominica, summopere Nos iuvit coram immensa quidem pastorum fideliumque Ecclesiae ex omni orbe festiva mul­ titudine frequentem sane Venerabilium Servorum ac Servarum Dei coro­ nam uno pientissimo ritu in album Caelitum Beatorum ac Beatarum refe­ rendam curare, quos inter primum quidem locum Alfredus Ildefonsus Schu­ ster, Ordinis Sancti Benedicti alumnus, obtinet. Inter ceremonias autem et preces licuit et libuit hanc ipsam sollemniter proferre Beatificationis formulam: Nos, vota Fratrum Nostrorum Caroli Mariae Cardinalis Martini, Archie­ piscopi Mediolanensis Cosmi Francisci Ruppi, Archiepiscopi Lyciensis, Mi­ chaelis Cardinalis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, Braulii Rodríguez Plaza, Episcopi Salmantini, et Aloisii Belloli, Episcopi Anagnini-Alatrini, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifi­ delium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctori­ tate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Alfre­ dus Ildefonsus Schuster, Philippus Smaldone, Ianuarius Maria Sarnelli, Candida Maria a Iesu Cipitria y Barrióla, Maria Raphaela Cimatti et Maria Antonia Bandrés y Elósegui Beatorum nomine in posterum appellentur eo­ rumque festum die ipsorum natali: Alfredi Ildefonsi Schuster die trigesima Augusti; Philippi Smaldone die quarta Iunii; Ianuarii Mariae Sarnelli die Acta Ioannis Pauli Pp. II 93 trigesima Iunii; Candidae Mariae a Iesu Cipitria y Barrióla die nona Augu­ sti; Mariae Raphaelae Cimatti die vicesima tertia Iunii et Mariae Antoniae Bandrés y Elósegui die vicesima septima Aprilis in locis et modis iure sta­ tutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Qua rite dicta et audita adgressi sumus indolem ac virtutem uniuscuius­ que recensere et permagno excolere adfectu. Precibus postremo Nostris et adstantium adiimus eos pro totius Ecclesiae et hominum generis necessitati­ bus. Nec minime quidem dubitamus quin insignis Alfredi Ildefonsi Schuster figura vitae mirabilis plurimis praesertim sacris pastoribus profutura sit ad imitationem sanctioremque Populi Dei curationem. Quae has per Litteras ediximus et decrevimus, ea tam nunc quam in posterum tempus firma esse volumus ac rata, contrariis quibuslibet rebus haudquaquam obstantibus. Datum Romae apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn mensis Maii, anno MCMXCVI, Pontificatus Nostri duodevicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 68 Sigilli In Secret. Status tab., n. 396.360 II Paroeciale templum Sancto Lamberto episcopo et martyri dicatum ipsumque in archidioecesi Ultraiectensi situm, ad dignitatem Basilicae Minoris attollitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Insigne templum hoc, superiore saeculo aedificatum, catholicam operam pietatisque studium testificatur. Ibidem quoque Beatae Mariae Virginis « Kevelaer » effigies quae servatur non modo ipsum sacrum aedificium decorat ac locupletat, verum et fideles ad caelestis Matris dilectionem suaviter allicit. Pastoralis praeterea ibidem actio efficaci­ ter explicatur ad communitatis ecclesialis utilitatem ac spiritalem progres­ sum. His ob oculos habitis rebus, Venerabilis Fratris Nostri Hadriani S.R.E. Cardinalis Simonis, Archiepiscopi Ultraiectensis, precibus occurren­ dum sine cunctatione censuimus, qui suum tum ostendens postulatum tum 94 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale suorum fidelium, enixe efflagitant ut paroeciale templum Sancto Lamberto episcopo et martyri dicatum, quod in loco « Hengelo » invenitur, in ipsius archidioecesi, in Basilicarum Minorum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum compro­ bantes, factis a Nobis quondam potestatibus, Apostolica pro Nostra aucto­ ritate sacrum aedificium, de quo supra est facta mentio, Basilicae Minoris dignitate honestamus, cunctis additis iuribus et privilegiis, quae ad id ge­ nus templa pertinent. Serventur deinde quae decretum iubet «de titulo Ba­ silicae Minoris » die ix mensis Novembris, anno MCMLXXXIX evulgatum, qui­ buslibet minime obsistentibus rebus. Perquam decet tandem Ecclesiae testes convenientibus laudis extollere, qui vitam suam pro Christi nomine tradere non dubitarunt. Ad eos igitur mentem et animum referentes qui nunc sunt fideles, studiosius ad eorum exempla imitanda adque probanda incepta suscipienda incitantur. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxix mensis Novembris, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 420.651 III Beatae Mariae Virginis « Reginae Familiarum » imago, quae paroeciali in templo oppidi « Koscierzyna » asservatur, nomine et auctoritate Summi Pontificis coronatur. IOANNES PAULUS PP II Ad perpetuam rei memoriam. — Ab antiquis iam temporibus omnium ordinum fideles ad Virginem Mariam fidenti animo decurrerunt, pro com­ perto habentes superna se beneficia indulgenter accepturos ac certa auxilia adepturos. Nos vero hanc pietatem cupimus quam latissime augeri et pro­ ferri, ideoque occurrendum censuimus postulatis Venerabilis Fratris Ioannis Szlaga, Episcopi Pelplinensis, qui poposcit, ut insignis imago Beatae Mariae Virginis «Reginae Familiarum», in paroeciali templo oppidi Koscierzyna servata, nomine auctoritateque Nostra pretioso diademate coronaretur. Ita­ que, probatis iis quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramen­ torum statuit, potestatis Nostrae usi plenitudine, concedimus ut Beatae 95 Acta Ioannis Pauli Pp. II Mariae Virginis imago, quam supra memoravimus, pretioso diademate no­ mine Nostraque auctoritate redimiri possit, ob oculos videlicet sacrae litur­ giae habitis praescriptis. Ceterum omnes noverunt inter Polonas gentes flagranti sane animo coli Virginem Mariam. Ipsa enim per saeculorum decursum veluti propugnacu­ lum habita est ad fidem integre servandam ac proprium cultum et humani­ tatem tuendam. Exemplo quoque sanctorum infiammati exoptamus ut ini­ bi fideles, Virginis imagine eximiis honoribus elata, ad maiorem in caele­ stem Matrem pietatem concitentur. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die II mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. © ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffl Sigilli In Secret. Status tab., n. 424.771 CONVENTIO INTER APOSTOLICAM SEDEM ET REM PUBLICAM AUSTRIACAM QUINTO ACCORDO Addizionale fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca alla Convenzio­ ne fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca per il Regolamento di Rap­ porti Patrimoniali del 23 giugno 1960. Fra la Santa Sede, rappresentata dal suo Plenipotenziario Sua Eccellenza Reverendissima Monsignor DDr. Donato Squicciarini, Arcivescovo tit. di Tiburnia e Nunzio Apostolico in Austria, e la Repubblica Austriaca, rappresentata dai suoi Plenipotenziari il Signor Dr. Wolfgang Schüssel, Ministro Federale per gli Affari Esteri, e la Signora Elisabeth Gehrer, Mini­ stro Federale per l'Istruzione e gli Affari Culturali, viene conclusola ulteriore complemento della Convenzione fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca per il Regolamento di Rapporti Patrimonia­ li del 23 giugno 1960, il seguente Accordo Addizionale: Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 96 Articolo I La somma di 158 milioni di scellini, di cui all'Articolo II, Capov. 1, let­ tera a, della Convenzione fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca per il Regolamento di Rapporti Patrimoniali del 23 Giugno 1960 nella redazione dell'Accordo Addizionale 10 Ottobre 1989, verrà elevata a partire dall'anno 1996 a milioni 192 di scellini. Articolo II L'Articolo XXII, Capov. 2, del Concordato del 5 Giugno 1933 vale, per analogia, per la soluzione di difficoltà concernenti l'interpretazione del pre­ sente Accordo Addizionale. Articolo III Questo Accordo Addizionale, il cui testo italiano e tedesco sono ugual­ mente autentici, dev'essere ratificato e gli istrumenti di ratifica devono es­ sere scambiati al più presto in Roma. Esso entra in vigore il giorno dello scambio degli istrumenti di ratifica. In fede di che i Plenipotenziari hanno firmato il presente Accordo in doppio originale. Fatto a Vienna, il 21-XII-1995 Per la Santa Sede: S* D. Squicciarini Per la Repubblica Austriaca: Wolfgang Schüssel Elisabeth Gehrer FÜNFTER ZUSATZVERTRAG zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik Österreich zum Vertrag zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik Österreich zur Regelung von vermögensrechtlichen Beziehungen vom 23. Juni 1960 Zwischen dem Heiligen Stuhl, vertreten durch dessen Bevollmächtigten, Seine Exzellenz, den Herrn Apostolischen Nuntius in Österreich, Titularerzbischof von Tiburnia, Msgr. DDr. Donato Squicciarini, Acta Ioannis Pauli Pp. II 97 und der Republik Österreich, vertreten durch deren Bevollmächtigten, Herrn Dr. Wolfgang Schüssel, Bundesminister für auswärtige Angelegenheiten und Frau Elisabeth Gehrer, Bundesministerin für Unterricht und kulturelle Angelegenheiten, wird in neuerlicher Ergänzung des Vertrages zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik Österreich zur Regelung von vermögensrechtlichen Beziehungen vom 23. Juni 1960 nachstehender Zusatzvertrag geschlossen: Artikel I Der in Artikel II Absatz 1 lit. a des Vertrages zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik Österreich zur Regelung von vermögensrechtlichen Beziehungen vom 23. Juni 1960 in der Fassung des Zusatzvertrages vom 10. Oktober 1989 genannte Betrag von 158 Millionen Schilling wird, begin­ nend mit dem Jahr 1996, auf 192 Millionen Schilling erhöht. Artikel II Artikel XXII Absatz 2 des Konkordates vom 5. Juni 1933 gilt für die Regelung von Schwierigkeiten bezüglich der Auslegung dieses Zusatzvertra­ ges sinngemäß. Artikel III Dieser Zusatzvertrag, dessen deutscher und italienischer Text authen­ tisch ist, bedarf der Ratifikation; die Ratifikationsurkunden werden sobald wie möglich in Rom ausgetauscht werden. Er tritt mit dem Tag des Austausches der Ratifikationsurkunden in Kraft. Zu Urkund dessen haben die Bevollmächtigten diesen Zusatzvertrag in doppelter Urschrift unterzeichnet. Geschehen zu Wien, am Dezember 1995. Für den Heiligen Stuhl: Für 8ü D. Squicciarini Sollemni cam rata instrumenta coepit. Conventione habita, die ratihabitionis die Republik Österreich: Wolfgang Schüssel Elisabeth Gehrer inter XIV m. accepta Apostolicam Octobris et reddita Sedem a. et Rem MCMXCVI, sunt: a quo in die publicam Austria­ Civitate Vaticana Conventio vigere Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 98 CONVENTIO INTER APOSTOLICAM SEDEM ET FOEDERATAM CIVITATEM MEGALOBURGI-POMERANIAE ANTERIORIS Vertrag Accordo zwischen dem Heiligen Stuhl fra la Santa Sede und e dem Land Mecklenburg- il Land Meclemburgo-Pomerania Vorpommern Anteriore DER HEILIGE STUHL, vertreten durch LA SANTA SEDE, rappresentata dal den Apostolischen Nuntius in Deutschland Nunzio Apostolico in Germania Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo, Arcivescovo Dott. Giovanni Lajolo, und e DAS LAND MECKLENBURG­ VORPOMMERN, vertreten durch IL LAND MECLEMBURGOPOMERANIA ANTERIORE, rappresentato dal den Ministerpräsidenten Ministro-Presidente Dr. Berndt Seite, Dott. Berndt Seite, - einig in dem Wunsch, die Be­ ziehungen zwischen dem Land Mecklenburg-Vorpommern und der Katholischen Kirche in Recht und Freiheit neu zu ordnen, - concordi nel desiderio di dare un nuovo ordinamento in diritto e libertà alle relazioni fra il Land Meclemburgo-Pomerania Anterio­ re e la Chiesa cattolica, - im Bewußtsein der Eigenständigkeit von Staat und Kirche, im - nella consapevolezza dell'autonomia dello Stato e della Chiesa, Acta Ioannis Pauli Pp. II 99 gegenseitigen Respekt vor ihrem Selbstbestimmungsrecht und in Bereitschaft zur Zusammenar­ beit, nel reciproco rispetto del loro di­ ritto di autodeterminazione e nella disponibilità alla collabo­ razione, - in Achtung vor der Religionsfrei­ heit des Einzelnen, - nel rispetto della libertà religiosa del singolo, - in dem gemeinsamen Anliegen, die Menschenwürde und die Menschenrechte zu achten und zu schützen, - nel comune desiderio di rispettare e salvaguardare la dignità umana e i diritti dell'uomo, - in der Einsicht, daß christlicher Glaube, kirchliches Leben und karitatives Wirken einen Beitrag für das Gemeinwohl und den Gemeinsinn der Bürger in einer pluralen Gesellschaft leisten, - nella persuasione che in una so­ cietà pluralistica la fede cristiana, la vita ecclesiale e l'azione ca­ ritativa danno un contributo per il bene comune ed il senso di responsabilità dei cittadini per la cosa pubblica, schließen unter Anerkennung der Fortgeltung des Konkordats zwischen dem Hei­ ligen Stuhl und dem Deutschen Reich vom 20. Juli 1933 und un­ beschadet einer Fortgeltung des Vertrages des Freistaates Preußen mit dem Heiligen Stuhl vom 14. Juni 1929 diesen riconoscendo che resta in vigore il Concordato fra la Santa Sede ed il Reich Germanico del 20 luglio 1933, e senza pregiudizio della permanen­ za in vigore della Solenne Conven­ zione fra la Santa Sede e la Prussia del 14 giugno 1929, concludono il seguente Vertrag Accordo Artikel 1 Articolo 1 Das Land gewährt der katholischen Glauben und auszuüben, und tiven Wirken der Freiheit, den zu bekennen dem karita­ katholischen Il Land dà protezione, mediante la Costituzione e la legge, alla libertà di professare e praticare la fede cattolica e all'azione caritativa del- 100 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Kirche (im Folgenden: die Kirche) den Schutz durch Verfassung und Gesetz. la Chiesa cattolica (in seguito: la Chiesa). Artikel 2 Articolo 2 Die Kirche ordnet und verwaltet ihre Angelegenheiten selbständig innerhalb der Schranken des für alle geltenden Gesetzes. La Chiesa regola e amministra i propri affari autonomamente nel­ l'ambito delle leggi generali vi­ genti. Artikel 3 Articolo 3 (1) Zur Klärung von Fragen und zur Vertiefung ihrer Beziehungen treffen sich die Landesregierung und die Diözesan-Erzbischöfe re­ gelmäßig. (1) Il Governo del Land e gli Ar­ civescovi diocesani si incontrano re­ golarmente per la chiarificazione di questioni e per l'approfondimento delle loro relazioni. (2) Die Landesregierung unterrich­ tet die Erzbischöfe von Gesetzge­ bungsvorhaben und Programmen, die Belange der Kirche unmittelbar berühren, und hört sie an. (2) Il Governo del Land informa gli Arcivescovi dei progetti di legisla­ zione e dei programmi, che toccano direttamente interessi della Chiesa, e li consulta. (3) Die Erzbistümer vertreten ihre Angelegenheiten gegenüber dem Land einheitlich. Die Erzbischöfe bestellen einen gemeinsamen stän­ digen Beauftragten am Sitz der Landesregierung. (3) Le arcidiocesi curano i propri affari nei confronti del Land in modo unitario. Gli Arcivescovi nominano un incaricato permanente comune presso la sede del Governo del Land. Artikel 4 Articolo 4 (1) Das Land gewährleistet die Er­ teilung des katholischen Religions­ unterrichts als ordentliches Lehr­ fach an den öffentlichen Schulen. (1) Il Land garantisce nelle scuo­ le pubbliche l'insegnamento della religione cattolica come materia ordinaria. L'insegnamento della re- Acta Ioannis Pauli Pp. II 101 Der katholische Religionsunterricht kann Jahrgangs- und schulartüber­ greifend erteilt werden. Land und Kirche können eine von der all­ gemeinen Schulorganisation abwei­ chende Organisation des katholi­ schen Religionsunterrichts verein­ baren. ligione cattolica può essere impar­ tito collegando varie classi e vari tipi di scuole. Il Land e la Chiesa pos­ sono concordare un'organizzazione dell'insegnamento della religione cattolica, divergente dall'organizza­ zione scolastica generale. (2) Der katholische Religionsunter­ richt wird in Übereinstimmung mit den Grundsätzen der Katholischen Kirche erteilt. Die Kirche wird an der Erarbeitung der Rahmen-Richt­ linien und Lehrpläne, an der Aus­ wahl der Lehrmittel und der Zu­ lassung der Lernmittel beteiligt. Ihre Zustimmung ist erforderlich, soweit der Inhalt des Religions­ unterrichts einschließlich seiner Di­ daktik berührt wird. (2) L'insegnamento della religione cattolica è impartito in conformità con i principi della Chiesa cattolica. La Chiesa partecipa all'elaborazione delle direttive-quadro e dei pro­ grammi, alla scelta degli strumenti didattici e all'approvazione del ma­ teriale scolastico. Il suo consenso è necessario in quanto viene toccato il contenuto dell'insegnamento della religione, compresa la relativa di­ dattica. (3) Die Erteilung des katholischen Religionsunterrichts setzt eine kirchliche Bevollmächtigung (mis­ sio canonica) durch den zuständigen Erzbischof voraus. Dieser kann die kirchliche Bevollmächtigung ent­ ziehen. (3) L'insegnamento della religione cattolica presuppone un'autorizza­ zione ecclesiastica (missio canonica) da parte dell'Arcivescovo compe­ tente. Questi può revocare l'auto­ rizzazione ecclesiastica. (4) Die Gestellung katechetischer Lehrkräfte wird durch Vereinba­ rung geregelt. (4) La designazione di insegnanti di religione dipendenti della Chiesa (katechetische Lehrkräfte) viene re­ golata da intesa. Artikel 5 Articolo 5 (1) Die Kirche kann Ersatzschulen im Rahmen der Bestimmungen in (1) La Chiesa può gestire scuole sostitutive nel quadro delle dispo- 102 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Artikel 7 des Grundgesetzes, Er­ gänzungsschulen sowie Hochschu­ len und sonstige Bildungseinrich­ tungen betreiben. sizioni dell'articolo 7 della Legge Fondamentale, scuole integrative come anche Alte Scuole (Hochschu­ len) e altri istituti di formazione. (2) Staatliche Genehmigung, Aner­ kennung und Förderung dieser Ein­ richtungen regelt das Gesetz. (2) La legge regola l'autorizzazione, il riconoscimento e la promozione di tali istituti da parte dello Stato. (3) Das Land fördert diese Ein­ richtungen in gleichem Umfang wie Einrichtungen anderer Träger. (3) Il Land promuove tali istituti nella stessa misura degli istituti di altri gestori. Artikel 6 Articolo 6 Will das Land oder eine seiner Hoch­ schulen eine wissenschaftliche Ein­ richtung für katholische Theologie oder Religionspädagogik errichten, so ist eine gesonderte Vereinbarung des Landes mit dem Heiligen Stuhl erforderlich. Se il Land o una delle sue Alte Scuole vogliono erigere un istituto scien­ tifico di teologia cattolica o di pedagogia della religione cattolica, è necessaria un'intesa a parte del Land con la Santa Sede. Artikel 7 Articolo 7 Der staatliche Schutz der Sonntage und der kirchlichen Feiertage wird gewährleistet. La protezione delle domeniche e del­ le festività ecclesiastiche da parte dello Stato è garantita. Artikel 8 Articolo 8 ( 1 ) In öffentlichen Krankenhäusern, Heimen, Justizvollzugsanstalten, Polizeiausbildungsstätten und ähn­ lichen öffentlichen Einrichtungen wird die Kirche seelsorgerlich tätig. Sie ist zu Gottesdiensten ( 1 ) Negli ospedali pubblici, nelle case di assistenza, negli istituti di pre­ venzione e pena, nei centri di for­ mazione della polizia ed in isti­ tuzioni pubbliche simili, la Chiesa esercita attività pastorale. Essa ha Acta Ioannis Pauli Pp. II 103 und religiösen Veranstaltungen be­ rechtigt. il diritto di celebrare il culto divi­ no e di organizzare manifestazioni religiose. (2) Der Träger stellt den Raum. Um die seelsorgerliche Betreuung zu er­ möglichen, teilt er der zuständigen kirchlichen Stelle die Namen der Personen mit, die sich zum katho­ lischen Glauben bekennen, soweit die Mitteilung deren Willen nicht widerspricht. (2) Il gestore mette a disposizione il locale. Per rendere possibile la cura d'anime, egli comunica al compe­ tente ufficio ecclesiastico i nomi del­ le persone che professano la fede cattolica, quando tale comunica­ zione non sia contraria alla loro volontà. (3) Die Kirche beruft die Seelsorger. Der Zutritt zu einer Justiz- oder Polizeieinrichtung setzt das Einver­ ständnis der Landesregierung zur Person des Seelsorgers voraus; die Landesregierung kann ihr Einver­ ständnis aus wichtigem Grund wi­ derrufen. Der Zutritt zu sonstigen Einrichtungen erfolgt im Benehmen mit dem Träger. Näheres wird durch Vereinbarung mit dem Land oder dem Träger geregelt. (3) La Chiesa nomina i cappellani. L'accesso a un istituto giudiziario o di polizia presuppone l'accordo del Governo del Land circa la persona del cappellano; il Governo del Land può revocare il proprio accordo per un motivo importante. L'accesso al­ le altre istituzioni ha luogo dopo aver preso contatto con il gestore. I particolari vengono regolati da in­ tesa con il Land o con il gestore. Artikel 9 Articolo 9 Geistliche sind auch in Verfahren, die dem Landesrecht unterliegen, berechtigt, das Zeugnis über die Angelegenheiten zu verweigern, die ihnen in ihrer Eigenschaft als Seelsorger anvertraut worden sind. Gli ecclesiastici hanno facoltà, an­ che in procedimenti che sono sog­ getti al diritto del Land, di rifiu­ tare la testimonianza su questioni loro confidate in qualità di pastori d'anime. Artikel 10 Articolo 10 (1) Die Kirche und ihre Einrich­ tungen nehmen in Erfüllung ihres (1) La Chiesa e le sue istituzioni, nell'adempimento della loro missio- 104 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Auftrages Aufgaben als anerkannte Träger der freien Jugendhilfe wahr. ne, assumono compiti come gestori riconosciuti dell'assistenza non sta­ tale alla gioventù. (2) Die Kirche und ihre karitativen Einrichtungen nehmen in Erfüllung ihres Auftrages Aufgaben der Gesundheits- und Wohlfahrtspflege wahr. Dafür unterhalten sie Heime und sonstige Einrichtungen. (2) La Chiesa e le sue istituzioni caritative, nell'adempimento della loro missione, assumono compiti di assistenza sanitaria e sociale. A tal fine mantengono case di assistenza e altre istituzioni. (3) Die kirchlichen Einrichtungen haben Anspruch auf gleiche För­ derung wie andere freie Träger. (3) Le istituzioni ecclesiastiche han­ no diritto alle stesse sovvenzioni degli altri gestori non statali. (4) Ein nach Verfassung oder Gesetz bestehender Vorrang in der Auf­ gabenerfüllung für die freien Träger ist von allen öffentlichen Stellen zu beachten. (4) Una precedenza nell'espleta­ mento dei compiti a favore dei ge­ stori non statali, esistente a norma della Costituzione o della legge, deve essere rispettata da tutti gli uffici pubblici. Artikel 11 Articolo 11 (1) Die kirchlichen Friedhöfe ge­ nießen den gleichen Schutz wie die kommunalen Friedhöfe. (1) I cimiteri ecclesiastici godono della stessa protezione dei cimiteri comunali. (2) Die Kirchengemeinden haben das Recht, im Rahmen der Gesetze neue Friedhöfe anzulegen. (2) Le parrocchie e simili comunità ecclesiastiche hanno il diritto di isti­ tuire nuovi cimiteri a norma delle leggi. (3) Auf kirchlichen Friedhöfen ist die Bestattung aller in der Gemeinde Verstorbenen zu ermöglichen, wenn dort kein kommunaler Friedhof vor­ handen ist. (3) Nei cimiteri ecclesiastici si deve consentire la sepoltura di tutti i deceduti nel comune, se non v'è a disposizione un cimitero comunale. Acta Ioannis Pauli Pp. II 105 (4) Die Kirche hat das Recht, auf öffentlichen Friedhöfen Bestat­ tungsfeiern und sonstige Gottes­ dienste zu halten. (4) La Chiesa ha il diritto di celebrare funerali e altre cerimonie religiose nei cimiteri pubblici. Artikel 12 Articolo 12 (1) Das Land wird darauf hinwir­ ken, daß die öffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalten und die priva­ ten Rundfunkveranstalter der Kir­ che angemessene Sendezeiten für die Übertragung gottesdienstlicher Handlungen und Feierlichkeiten sowie von Sendungen über Fragen des kirchlichen Auftrages gewähren. In den Aufsichtsgremien (Rundfunk­ räten, Programmausschüssen) soll die Kirche angemessen vertreten sein. (1) Il Land si adopererà affinché gli enti radiotelevisivi di diritto pub­ blico e gli enti radiotelevisivi privati concedano alla Chiesa congrui tempi di trasmissione per cerimonie litur­ giche e celebrazioni come anche per questioni inerenti alla missione della Chiesa. Negli organi di controllo (consigli della radiotelevisione, com­ missioni dei programmi) la Chiesa dovrà essere adeguatamente rappre­ sentata. (2) Das Recht der Kirche, eigenen Rundfunk nach Maßgabe der Ge­ setze zu veranstalten oder sich an Rundfunkveranstaltern zu beteili­ gen, bleibt unberührt. (2) Resta intatto il diritto della Chie­ sa di organizzare una propria ra­ diotelevisione a norma delle leggi o di avere parte in enti radiotele­ visivi. Artikel 13 Articolo 13 (1) Das Land erkennt die kirchlichen Körperschaften als Körperschaften des öffentlichen Rechtes an. (1) Il Land riconosce gli enti ec­ clesiastici come enti di diritto pub­ blico. (2) Die Erzbistümer zeigen Be­ schlüsse über die Errichtung und Veränderung von kirchlichen Kör­ perschaften der Landesregierung an. (2) Le arcidiocesi notificano al Go­ verno del Land le decisioni riguar­ danti l'erezione e la modifica degli enti ecclesiastici. 106 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Artikel 14 Articolo 14 (1) Die Vorschriften der Kirche über die vermögensrechtliche Vertretung der öffentlich-rechtlichen kirchli­ chen Körperschaften und rechtsfä­ higen Vermögensträger werden der Landesregierung vor ihrem Erlaß vorgelegt. Diese kann innerhalb ei­ nes Monats Einspruch erheben, wenn eine ordnungsgemäße vermö­ gensrechtliche Vertretung nicht ge­ währleistet ist. Die Landesregierung sorgt im Interesse der Sicherheit des Rechtsverkehrs für die erforderliche Veröffentlichung. (1) Le prescrizioni della Chiesa sul­ la rappresentanza giuridico-patrimoniale degli enti ecclesiastici e dei titolari ecclesiastici di patrimonio con capacità giuridica, che sono dotati di personalità giuridica pub­ blica, vengono presentate al Go­ verno del Land prima della loro emanazione. Esso può sollevare eccezione entro un mese, quando non sia garantita una regolare rap­ presentanza giuridico-patrimoniale. Nell'interesse della sicurezza dei rapporti giuridici il Governo del Land provvede alla necessaria pub­ blicazione. (2) Die Kirche übt die Aufsicht über die kirchlichen Stiftungen aus. (2) La Chiesa esercita il controllo sulle fondazioni ecclesiastiche. Artikel 15 Articolo 15 (1) Die Kirche ist frei bei der Be­ setzung ihrer Ämter. ( 1 ) La Chiesa è libera nella provvista dei suoi uffici. (2) Kirchlicher Dienst ist öffent­ licher Dienst. Die Kirche achtet darauf, daß die Vorbildung der kirchlichen Bediensteten der der staatlichen gleichwertig ist. (2) Il servizio ecclesiastico è servizio pubblico. La Chiesa cura che la for­ mazione dei dipendenti ecclesiastici sia equivalente a quella dei dipen­ denti statali. Artikel 16 Articolo 16 (1) Das Land gewährleistet der Kirche, ihren Kirchengemeinden und rechtsfähigen Vermögensträ- (1) Il Land garantisce alla Chiesa, alle sue parrocchie e simili comunità ecclesiastiche ed ai suoi enti pa- Acta Ioannis Pauli Pp. II 107 gern das Eigentum und andere Rechte gemäß den Bestimmungen des Artikels 140 des Grundgesetzes und des Artikels 9 Absatz 1 der Verfassung des Landes Mecklen­ burg-Vorpommern in Verbindung mit Artikel 138 Absatz 2 der deut­ schen Verfassung vom 11. August 1919. trimoniali con capacità giuridica, la proprietà e altri diritti secondo le disposizioni dell'articolo 140 della Legge Fondamentale e dell'articolo 9, comma 1, della Costituzione del Land Meclemburgo-Pomerania An­ teriore in connessione con l'articolo 138, comma 2, della Costituzione tedesca dell'11 agosto 1919. (2) Die Enteignungsbehörde nimmt auf die Belange der Kirche Rück­ sicht. Ist ein anderer als das Land Begünstigter der Enteignung, so verwendet sich die Landesregie­ rung dafür, daß der Begünstigte der Kirche geeignetes Ersatzland als Entschädigung zur Verfügung stellt. (2) L'autorità competente per gli espropri ha riguardo agli interessi della Chiesa. Qualora il beneficiario dell'esproprio non sia il Land, il Governo del Land si adopera af­ finché il beneficiario metta a di­ sposizione della Chiesa, a titolo di indennizzo, un terreno adatto in sostituzione. (3) Soweit die Kirche von früheren vermögensrechtlichen Eingriffen betroffen ist, richten sich ihre An­ sprüche nach den gesetzlichen Be­ stimmungen. (3) Nei casi in cui la Chiesa sia colpita da precedenti interventi giuridicopatrimoniali, le sue rivendicazioni si regolano secondo le disposizioni di legge- Artikel 17 Articolo 17 (1) Die Kirche und das Land tragen gemeinsam Verantwortung für Schutz und Erhalt der kirchlichen Denkmale. (1) La Chiesa e il Land portano insieme la responsabilità per la sal­ vaguardia e la conservazione dei monumenti ecclesiastici. (2) Die Kirche stellt sicher, daß ihre Denkmale erhalten bleiben und der Allgemeinheit zugänglich gemacht werden, sofern hieran ein Öffent­ liches Interesse besteht. Insoweit sind Enteignungen nach dem Denk­ malschutzrecht unzulässig. (2) La Chiesa assicura che i suoi monumenti resteranno conservati e saranno resi accessibili, qualora vi sia un interesse pubblico. Pertanto non sono ammissibili espropriazioni a norma del diritto sulla salvaguar­ dia dei monumenti. 108 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale (3) Bei Entscheidungen über Denk­ male, die gottesdienstlichen, kulti­ schen oder gleichartigen kirchlichen Zwecken unmittelbar dienen, be­ rücksichtigen die Denkmalschutz­ behörden die von den kirchlichen Oberbehörden festgestellten Be­ lange. Die kirchliche Oberbehörde entscheidet im Benehmen mit der obersten Denkmalschutzbehörde, falls die untere Denkmalschutzbe­ hörde oder das fachlich zuständige Landesamt die geltend gemachten Belange nicht anerkennt. (3) Nel caso di decisioni su mo­ numenti che servono immediata­ mente a scopi liturgici o cultuali o a simili scopi ecclesiastici, le autorità per la salvaguardia dei monumenti tengono in considerazione le esigen­ ze dichiarate dalle autorità eccle­ siastiche superiori. L'autorità eccle­ siastica superiore decide dopo aver preso contatto con la suprema au­ torità preposta alla salvaguardia dei monumenti, qualora l'autorità in­ feriore per la salvaguardia dei mo­ numenti o il competente ufficio del Land non riconoscano le esigenze rivendicate. (4) Durch Vereinbarungen können der Kirche Aufgaben des Denkmal­ schutzes übertragen werden. (4) Mediante intese possono essere affidati alla Chiesa compiti a sal­ vaguardia dei monumenti. (5) Das Land nimmt bei der För­ derung nach dem Denkmalrecht, auch bei der Vergabe von Mitteln, Rücksicht auf die besonderen denkmalpflegerischen Aufgaben der Kir­ che. Es setzt sich dafür ein, daß die Kirche auch von solchen Einrich­ tungen Hilfe erhält, die auf natio­ naler und internationaler Ebene für die Kultur- und Denkmalpflege tätig sind. (5) Nella promozione prevista dal diritto relativo ai monumenti, anche per quanto concerne l'assegnazione di fondi, il Land ha riguardo per i particolari compiti della Chiesa in ordine alla salvaguardia dei monu­ menti. Esso si adopera per far sì che la Chiesa riceva aiuti anche da quelle istituzioni, che a livello nazionale e internazionale operano per la cura del patrimonio culturale e monu­ mentale. Artikel 18 Articolo 18 (1) Die Erzbistümer und die Kir­ chengemeinden sind berechtigt, nach Maßgabe der Gesetze von ihren (1) Le arcidiocesi, le parrocchie e simili comunità ecclesiastiche hanno il diritto di percepire dai propri Acta Ioannis Pauli Pp. II 109 und membri l'imposta ecclesiastica e il contributo alla Chiesa (Kirchgeld), a norma delle leggi. (2) Für die Bemessung der Kirchen­ steuer als Zuschlag zur Einkom­ mensteuer (Lohnsteuer) verständi­ gen sich die Erzbistümer auf einen einheitlichen Zuschlagsatz. (2) Per il calcolo dell'imposta ec­ clesiastica come addizionale del­ l'imposta sul reddito (imposta sul salario), le arcidiocesi concordano un'aliquota aggiuntiva unitaria. (3) Die Kirchensteuerordnungen, die Kirchensteuerbeschlüsse, ihre Änderung und Ergänzung bedürfen der staatlichen Anerkennung. Diese kann nur bei einem Verstoß gegen die staatlichen Steuerbestimmun­ gen versagt werden. Die Kirchen­ steuerbeschlüsse gelten als aner­ kannt, wenn sie den Beschlüssen des vorhergehenden Haushalts­ jahres entsprechen. (3) I regolamenti delle imposte ec­ clesiastiche, le deliberazioni sulle im­ poste ecclesiastiche, la loro modifica e integrazione necessitano del ri­ conoscimento da parte dello Stato. Questo può essere rifiutato soltanto nel caso di contrasto con le dispo­ sizioni fiscali statali. Le delibera­ zioni sulle imposte ecclesiastiche si considerano riconosciute se corri­ spondono alle deliberazioni del pre­ cedente esercizio finanziario. (4) Festsetzung und Erhebung der Kirchensteuer sind den Finanzäm­ tern übertragen. Soweit die Steuer durch Abzug vom Arbeitslohn in Betriebsstätten im Land Mecklen­ burg-Vorpommern erhoben wird, sind die Arbeitgeber verpflichtet, die Kirchensteuer einzubehalten und abzuführen. (4) La determinazione e la riscos­ sione dell'imposta ecclesiastica sono affidate agli uffici fiscali. Quando l'imposta viene riscossa nei luoghi di lavoro nel Land Meclemburgo-Po­ merania Anteriore mediante detra­ zione dal salario lavorativo, i datori di lavoro sono obbligati a trattenere e a versare l'imposta ecclesiastica. (5) Für die Verwaltung der Kir­ chensteuer erhält das Land eine Entschädigung in Höhe eines An­ teils des Kirchensteueraufkommens, der einvernehmlich festgelegt wird. Die Finanzämter geben den zustän­ digen kirchlichen Stellen in allen (5) Per l'amministrazione dell'im­ posta ecclesiastica il Land riceve un indennizzo che ammonta a una por­ zione del gettito delle imposte ec­ clesiastiche, da fissare di comune accordo. Gli uffici fiscali danno le necessarie informazioni ai compe- Mitgliedern Kirchensteuer Kirchgeld zu erheben. 110 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Kirchensteuerangelegenheiten die erforderlichen Auskünfte. Die kirch­ lichen Stellen wahren das Steuer­ geheimnis. tenti uffici ecclesiastici in tutte le questioni relative all'imposta eccle­ siastica. Gli uffici ecclesiastici man­ tengono il segreto fiscale. (6) Die Vollstreckung der Kirchen­ steuern obliegt den Finanzämtern. Sie unterbleibt, wenn die Erzbistü­ mer darauf verzichten. (6) L'esazione delle imposte eccle­ siastiche spetta agli uffici fiscali. Essa non ha luogo se le arcidiocesi vi rinunciano. Artikel 19 Articolo 19 (1) Die Erzbistümer, die Kirchen­ gemeinden und die sonstigen kirch­ lichen Einrichtungen sind berech­ tigt, Spenden und andere freiwillige Leistungen für kirchliche Zwecke zu erbitten. (1) Le arcidiocesi, le parrocchie e simili comunità ecclesiastiche e le altre istituzioni ecclesiastiche sono autorizzate a chiedere offerte ed al­ tre prestazioni volontarie per fini ecclesiastici. (2) Der Kirche wird in der Regel zweimal jährlich eine Genehmigung für eine allgemeine Haus- und Straßensammlung für kirchliche Zwecke erteilt. (2) Alla Chiesa viene accordata, di regola due volte all'anno, l'auto­ rizzazione per una colletta generale a domicilio e sulle strade per fini ecclesiastici. Artikel 20 Articolo 20 (1) Das Land erfüllt durch Staats­ leistungen an die Kirche seine Ver­ pflichtungen gemäß Artikel 140 des Grundgesetzes und Artikel 9 Absatz 1 der Verfassung des Landes Meck­ lenburg-Vorpommern in Verbin­ dung mit Artikel 138 Absatz 1 Satz 1 der deutschen Verfassung vom 11. August 1919. (1) Mediante prestazioni finanziarie dello Stato alla Chiesa il Land adem­ pie i propri obblighi ai sensi del­ l'articolo 140 della Legge Fonda­ mentale e dell'articolo 9, comma 1, della Costituzione del Land Meclem­ burgo-Pomerania Anteriore in con­ nessione con l'articolo 138, comma 1, periodo 1, della Costituzione te­ desca dell'11 agosto 1919. Acta Ioannis Pauli Pp. II 111 (2) Das Land zahlt anstelle aller früher gewährten Dotationen für Kirchenleitungen, Pfarrerbesoldung und Pfarrerversorgung sowie anstel­ le aller anderen, auf besonderen Rechtstiteln beruhenden Zahlungen einen Gesamtzuschuß an die Erz­ bistümer. (2) II Land versa un contributo globale alle arcidiocesi in luogo di tutte le dotazioni concesse in pas­ sato per la gerarchia ecclesiastica e per il trattamento economico e la pensione dei parroci, come anche in luogo di tutti gli altri pagamenti basati su speciali titoli giuridici. (3) Der Gesamtzuschuß beträgt jährlich 750 000 Deutsche Mark und wird in monatlichen Raten gezahlt, erstmals für das Jahr 1996. (3) Il contributo globale ammonta annualmente a 750.000 marchi te­ deschi e viene pagato in rate mensili, la prima volta per l'anno 1996. (4) Ändert sich die Besoldung der Beamten im Landesdienst, so ändert sich der Gesamtzuschuß entspre­ chend. Als Berechnungsgrundlage dient das Eingangsamt für den höheren allgemeinen Verwaltungs­ dienst (Besoldungsgruppe A 13 des Bundesbesoldungsgesetzes, siebente Dienstaltersstufe). (4) Se cambia la retribuzione dei funzionari a servizio del Land, cam­ bia corrispondentemente il contri­ buto globale. Come base di calcolo si assume la carica d'ingresso per il servizio amministrativo superiore generale (gruppo di retribuzione A 13 della legge retributiva federale, settimo livello di anzianità di ser­ vizio). (5) Zur Abgeltung aller sonstigen (5) A saldo di tutti gli altri diritti di valore patrimoniale della Chiesa e delle sue istituzioni, che non si fon­ dano sul presente Accordo o su leggi generali, il Land versa alle arcidiocesi, una sola volta, due milioni di marchi tedeschi. Vermögenswerten Ansprüche der Kirche und ihrer Einrichtungen, die nicht in diesem Vertrag oder in all­ gemeinen Gesetzen begründet sind, zahlt das Land den Erzbistümern einmalig zwei Millionen Deutsche Mark. (6) Die Erzbistümer einigen sich über die Verteilung der Staatslei­ stungen untereinander. Sie teilen das Ergebnis der Landesregierung mit. (6) Le arcidiocesi concordano fra di loro la ripartizione delle prestazioni statali. Esse comunicano il risultato al Governo del Land. 112 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Artikel 21 Articolo 21 Auf Landesrecht beruhende Be­ freiungen und Ermäßigungen von Steuern und Gebühren für das Land gelten auch für die kirchli­ chen Körperschaften des öffentli­ chen Rechtes. Esenzioni e riduzioni di imposte e di tasse, basate sul diritto del Land e concesse al Land stesso, valgono anche per gli enti ecclesiastici di diritto pubblico. Artikel 22 Articolo 22 (1) Das Land unterstützt die Kirche auf der Grundlage des Landesmel­ degesetzes bei der Ordnung des kirchlichen Meldewesens. (1) Nella sistemazione dell'anagrafe ecclesiastica il Land appoggia la Chiesa in base alla legge del Land sull'anagrafe. (2) Die Meldebehörden übermitteln der Kirche die im Landesmeldege­ setz aufgeführten Daten. Die Über­ mittlung erfolgt gebührenfrei. (2) Le autorità anagrafiche trasmet­ tono alla Chiesa i dati indicati nella legge del Land sull'anagrafe. La tra­ smissione viene fatta con esenzione da tasse. (3) Die Kirche schützt die Daten. Die Landesregierung kann diesen Schutz überprüfen. (3) La Chiesa mantiene la riser­ vatezza su tali dati. Il Governo del Land può verificare questa riser­ vatezza. (4) Die Kirche übermittelt ihrerseits den Meldebehörden die die Mitglied­ schaft betreffenden Daten. (4) La Chiesa, da parte sua, tra­ smette alle autorità anagrafiche i dati riguardanti l'appartenenza ad essa. Artikel 23 Articolo 23 Wenn das Land anderen Kirchen und Religionsgemeinschaften über diesen Vertrag hinausgehende Rech­ te und Leistungen gewährt, werden die Vertragspartner gemeinsam prü- Se il Land concede ad altre Chiese e comunità religiose diritti e presta­ zioni superiori al presente Accordo, le Parti contraenti esamineranno insieme se a motivo del principio Acta Ioannis Pauli Pp. II 113 fen, ob wegen des Grundsatzes der Parität Änderungen dieses Vertra­ ges sachgerecht sind. di parità siano oggettivamente giu­ stificate modifiche del presente Accordo. Artikel 24 Articolo 24 Die Vertragspartner werden eine in Zukunft zwischen ihnen etwa ent­ stehende Meinungsverschiedenheit über die Auslegung oder Anwen­ dung einer Bestimmung dieses Ver­ trages auf freundschaftliche Weise beilegen. Le Parti contraenti comporranno in via amichevole le divergenze d'opinione, che sorgessero even­ tualmente fra di Loro in avvenire circa l'interpretazione o l'applica­ zione di qualche disposizione del presente Accordo. Artikel 25 Articolo 25 (1) Die in diesem Vertrag behan­ delten Gegenstände der Beziehun­ gen zwischen dem Land und der Kirche sind durch diesen Vertrag abschließend geregelt. (1) Le materie delle relazioni fra il Land e la Chiesa, trattate nel pre­ sente Accordo, sono regolate in mo­ do definitivo con questo Accordo. (2) Unberührt bleibt der Vertrag zwischen dem Heiligen Stuhl und der Freien und Hansestadt Ham­ burg, dem Land Mecklenburg-Vor­ pommern und dem Land SchleswigHolstein über die Errichtung von Erzbistum und Kirchenprovinz Hamburg vom 22. September 1994. (2) Resta intatto l'Accordo fra la Santa Sede e la Città Libera e An­ seatica di Amburgo, il Land Me­ clemburgo-Pomerania Anteriore e il Land Schleswig-Holstein sull'erezio­ ne dell'arcidiocesi e della provincia ecclesiastica di Amburgo del 22 set­ tembre 1994. (3) Unberührt bleiben die Bestim­ mungen des Vertrages des Freistaa­ tes Preußen mit dem Heiligen Stuhl vom 14. Juni 1929 über das Ver­ fahren bei der Besetzung des Bi­ schöflichen Stuhles, bei der Ernen­ nung eines Koadjutors sowie bei der (3) Restano intatte le disposizioni della Solenne Convenzione fra la Santa Sede e la Prussia del 14 giugno 1929 riguardanti la procedura nella provvista della sede vescovile, nella nomina di un Coadiutore come an­ che nella provvista dei canonicati a 8 - A. A..S. 114 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Besetzung der Kanonikate in Berlin. Diese Bestimmungen gelten für das Erzbistum Berlin auch in Bezug auf das Land Mecklenburg-Vorpom­ mern, solange keine andere Verein­ barung erfolgt. Berlino. Queste disposizioni valgono per Farcidiocesi di Berlino anche in relazione al Land Meclemburgo-Po­ merania Anteriore, fino a che non venga raggiunta un'altra intesa. (4) Unberührt bleibt auch eine Fort­ geltung der in der Präambel ge­ nannten Verträge. (4) Resta intatta anche la perma­ nenza in vigore degli accordi men­ zionati nel preambolo. Artikel 26 Articolo 26 (1) Dieser Vertrag, der in deutscher und italienischer Sprache ausgefer­ tigt ist, soll ratifiziert werden. Er tritt mit dem Austausch der Ra­ tifikationsurkunden in Kraft. ( 1) Il presente Accordo, che è redatto nelle lingue tedesca e italiana, dovrà essere ratificato. Esso entrerà in vi­ gore con lo scambio degli strumenti della ratifica. (2) Zur Urkund dessen haben die Bevollmächtigten diesen Vertrag unterzeichnet. (2) In fede di che i Plenipotenziari hanno firmato il presente Accordo. Geschehen in zweifacher Urschrift. Fatto in doppio originale. Schwerin, am 15. September 1997. Für den Heiligen Stuhl ^ Giovanni Lajólo Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo Apostolischer Nuntius in Deutschland Für das Land Mecklenburg-Vorpommern Berndt Seite Dr. Berndt Seite Ministerpräsident des Landes Mecklenburg-Vorpommern Acta Ioannis Pauli Pp. II 115 SCHLUSSPROTOKOLL PROTOCOLLO F I N A L E zu Artikel 8 in relazione all'Articolo 8, Absatz 2: comma 2 Das Bedürfnis für seelsorgerliche Dienste und kirchliche Handlungen wird vom Bewohner, Patienten oder Insassen gegenüber der jeweiligen Einrichtung bestimmt. Die in Ar­ tikel 8 genannten öffentlichen Ein­ richtungen unterrichten ihre Be­ wohner, Patienten und Insassen über die Möglichkeiten, seelsorger­ liche Besuche zu empfangen und an kirchlichen Handlungen teilzuneh­ men. Dies schließt eine Bekannt­ gabe des Namens, der Adresse und der Erreichbarkeit des zuständigen Seelsorgers ein. L'esigenza di servizi pastorali e di funzioni ecclesiastiche è determina­ ta dal residente, dal paziente o dal detenuto nei confronti della rispet­ tiva istituzione. Le istituzioni pub­ bliche, menzionate nell'Articolo 8, informano i loro residenti, pazienti e detenuti delle possibilità di ricevere visite per l'assistenza spirituale e di partecipare a funzioni ecclesiastiche. Ciò include la notificazione del no­ me, dell'indirizzo e della reperibilità del competente cappellano. Bewohner, Patienten und Insassen der genannten Einrichtungen in öf­ fentlicher Trägerschaft werden dar­ über hinaus — möglichst im Rah­ men der Aufnahme in die Einrich­ tung — befragt, ob sie mit der Wei­ tergabe der Tatsache ihres Aufent­ haltes in der Einrichtung an den für sie jeweils zuständigen Seelsorger einverstanden sind. Die Angabe der Konfessionszugehörigkeit im Auf­ nahmeformular stellt nur dann eine entsprechende Einverständniserklä­ rung dar, wenn dort auf die be­ absichtigte und ermöglichte Wei­ tergabe der Information an den Seel­ Ai residenti, ai pazienti e ai detenuti delle menzionate istituzioni in ge­ stione pubblica, inoltre, si domanda — possibilmente nel quadro del­ l'accettazione nell'istituzione — se siano d'accordo sulla comunicazione del fatto della loro permanenza nel­ l'istituzione al cappellano compe­ tente rispettivamente per ognuno di loro. L'indicazione dell'appartenen­ za religiosa nel formulario di ac­ cettazione costituisce un'adeguata dichiarazione di consenso, soltanto qualora si faccia ivi espresso rife­ rimento alla comunicazione, previ­ sta e consentita, dell'informazione al Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 116 sorger ausdrücklich hingewiesen wird und der Betroffene nicht wi­ derspricht. cappellano e l'interessato non si op­ ponga. Die Vertragsparteien sind sich einig, daß der Artikel 8 Absatz 2 sich ausschließlich auf öffentliche Träger bezieht. Gegenüber freien Trägern wird das Land darauf hinwirken, daß auch diese unter den gleichen Voraussetzungen in geeigneter Wei­ se dem zuständigen Seelsorger die nötigen Mitteilungen zukommen lassen. Näheres wird durch geson­ derte Vereinbarung geregelt. Le Parti contraenti convengono che l'Articolo 8, comma 2, si riferisce esclusivamente ai gestori pubblici. Nei confronti dei liberi gestori il Land si adopererà affinché anche questi, alle medesime condizioni, facciano giungere al competente cappellano le necessarie comunica­ zioni in maniera appropriata. I par­ ticolari vengono regolati da un'in­ tesa a parte. Schwerin, am 15. September 1997. Für den Heiligen Stuhl *fc Giovanni Lajolo Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo Apostolischer Nuntius in Deutschland Für das Land Mecklenburg-Vorpommern Berndt Seite Dr. Berndt Seite Ministerpräsident des Landes Mecklenburg-Vorpommern Instrumenta Civitatem ratihabitionis mutuo fuerunt Bonnae quo die Conventionis Megaloburgi-Pomeraniae in urbe inter Apostolicam Anterioris constitutae, die XXII mensis Decembris Sedem accepta et Foederatam et reddita anno MCMXCVII; Conventio vigere coepit ad normam eiusdem Pactionis. a Acta Ioannis Pauli Pp. II 117 ALLOCUTIONES I Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii « Cor Unum » interfuerunt.* Monsieur le Cardinal, Chers Frères dans Vépiscopat et dans le sacerdoce, Chers frères et sœurs, 1. Je suis heureux de T O U S accueillir à l'occasion de la XXII Assemblée pleniore du Conseil pontifical Cor unum. Je salue en particulier votre Prési­ dent, Monseigneur Paul Josef Cordes, que je remercie pour ses paroles de présentation. Je tiens à vous remercier pour votre dévouement quotidien dans votre service d'Église au sein du Conseil et dans les différents orga­ nismes catholiques sur tous les continents. Vous êtes des acteurs et des ani­ mateurs attentifs, pour faire face aux situations d'urgence, pour réagir à toutes les formes de pauvreté et d'esclavage, et pour promouvoir le déve­ loppement intégral des personnes et des peuples. Avec vous, je rends grâce au Seigneur pour ce qu'il nous donne d'accomplir afin de soulager la misère et les souffrances de nos frères. e Votre dicastère, dont le nom évoque l'unanimité de la première commu­ nauté chrétienne — elle n'avait qu'un seul cœur dans la prière, dans la fraction du pain et dans le partage fraternel —, a la mission de manifes­ ter dans l'Église la charité, qui a sa source dans le Christ. Et « l'édification du Corps du Christ se fait dans la charité ». 1 2 2. Votre Assemblée est d'abord l'occasion de faire le bilan des vingt-cinq ans d'existence du Conseil, créé en 1971 par Paul VI. Vous êtes des inten­ dants de Dieu, chargés de gérer avec soin les dons des fidèles, de sensibili­ ser les chrétiens aux besoins de leurs frères, de raviver sans cesse les élans de générosité dans l'Église, d'harmoniser et de coordonner les différentes in­ terventions. Par vos programmes d'action et par vos travaux, vous êtes aussi des ferments d'unité dans l'Église et des porteurs d'espérance pour tous les pauvres, qui prennent conscience de la portée de l'Évangile dans la * Die 18 Aprilis 1997. Cf. Ac 2, 42-47. Fulgence de Ruspe, Lettre à Ferrandus, 14. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 118 transformation du monde. En conduisant des réflexions théologiques et exégétiques pour approfondir le sens spirituel du service caritatif, vous re­ donnez ses lettres de noblesse à la charité, qui ne peut pas être réduite à des gestes ponctuels sans engagement à long terme. Dans le même temps, vous avez opportunément développé la formation à la pratique de la chari­ té, pour que s'étende la civilisation de l'amour aux quatre coins du monde. Notre société traverse de nombreuses crises: accroissement du nombre de pauvres, de personnes déplacées, de marginaux et de sans-abri; accrois­ sement des inégalités sociales et de formes de travail déshumanisantes. Pour faire face à ces réalités, le Conseil pontifical Cor unum, auquel le Pape Paul VI a donné une identité spécifique à préserver, est essentiel. Dans une vision globale des nécessités de notre monde, il a pour but d'harmoniser les forces et les initiatives des organismes catholiques d'entraide, par l'échange d'informations et par une coopération accrue, en étroite collaboration avec les évêques diocésains, qui ont la responsabilité de conduire le peuple de Dieu et d'animer la vie pastorale, ainsi qu'avec l'ensemble des institutions des Eglises locales et avec les autres organismes de la Curie romaine concer­ nés par les questions de la charité, entendue au sens large du terme. De même, il lui revient d'entretenir des relations confiantes avec les organismes spécialisés de l'O.N.U., dont je salue la détermination en faveur de l'éradication de la pauvreté, par un programme de grande ampleur, dans l'esprit des engagements du sommet mondial de Copenhague. 3 Partout où elles sont déployées — et c'est le sens de la charité —, les actions d'aide, de secours et d'assistance doivent être menées dans un es­ prit de service et de don gratuit, au bénéfice de l'ensemble des personnes, sans arrière-pensée de tutelle éventuelle ou de prosélytisme, ce qui laisserait imaginer que la charité est réalisée à des fins en partie politiques ou écono­ miques. 3. La présente Assemblée de votre dicastère a aussi pour but de prépa­ rer l'Année de la Charité, qui précédera le grand Jubilé de l'An 2000. La contemplation de la Trinité conduit l'homme à vivre dans l'amour et l'ouvre à la charité. Saint Matthieu nous rappelle le lien profond entre la prière et l'aumône. La prière dilate le cœur et rend attentif aux hommes; en développant la fraternité, le partage nous permet de prendre conscience 3 Cf. Lettre au Cardinal Villot Amoris officio, 15 juillet 1971. Acta Ioannis Pauli Pp. II 119 que nous sommes fils d'un même Père. Aussi, est-ce en puisant à la source de l'amour que nous pourrons aimer vraiment. Cette ultime année préparatoire, au cours de laquelle nous tournerons notre regard vers le Père de toute miséricorde, est particulièrement oppor­ tune, car « la charité est la forme de toutes les vertus ». La charité nous introduit dans le mystère de Dieu, nous rend disponibles à l'Esprit Saint, nous fait redécouvrir la valeur de la réconciliation avec le Seigneur et avec nos frères, et nous conduit à faire des œuvres bonnes. 4 5 6 7 8 4. Il importe de raviver sans cesse chez les fidèles le désir de manifester l'amour du Seigneur, qui ne fait pas de différence entre les personnes et qui veut avant tout le bien d'autrui. « Par les œuvres de charité, on se rend le prochain de celui à qui on fait le bien » et on tend la main à ses frères; l'Église témoigne ainsi que chaque personne vaut mieux que tout l'or du monde; elle sera inquiète tant que des hommes et des femmes se­ ront affrontés à des catastrophes ou à des conflits, mourront de faim, n'au­ ront pas le nécessaire pour se nourrir, se vêtir, prendre soin de leur santé, et faire vivre ceux dont ils ont la charge. 9 10 5. Par le témoignage de la charité fraternelle, les disciples du Christ contribuent aussi à la justice, à la paix et au développement des peuples. « La charité représente le plus grand commandement social. Elle respecte autrui et ses droits. Elle exige la pratique de la justice et seule nous en rend capables. Elle inspire une vie de don de soi ». Le désir de faire régner la justice et la paix dans notre monde suppose que l'on se préoccupe du partage des ressources. La charité y contribue, car elle crée des liens d'es­ time réciproque et d'amitié entre les personnes et les peuples. Elle suscite la générosité des hommes, qui prennent conscience de la nécessité d'une so­ lidarité internationale accrue. Il convient de rappeler que cela ne peut être réalisé sans un véritable service de la charité qui implique non seulement de savoir partager son superflu, mais aussi d'accepter de prendre sur son nécessaire. Comme l'a très bien montré saint Ambroise de Milan, faire la u 4 6 6 7 8 9 10 11 Cf. Mt 6, 1-15. Cf. Centesimus annus, n. 25. S. Thomas d'Aquin, Somme théologique, II-II, q. 23, a. 8. Cf. Tertio millennio adveniente, n. 50. Cf Jn 14, 12-17. Cf. Veritatis splendor, n. 82. Origene, Commentaire sur le Cantique, I. Catéchisme de l'Église catholique, n. 1889. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 120 distinction entre le nécessaire et l'indispensable permet à chacun d'être da­ vantage ouvert à ses frères dans le besoin par une plus grande générosité, de purifier son rapport personnel à l'argent et de modérer son attachement aux biens de ce monde. 12 6. Le Jubilé doit favoriser la prise de conscience par tous les membres de l'Église, et par tous les hommes de bonne volonté, de la coopération né­ cessaire pour relever le défi du partage, de la distribution équitable des biens et de l'union des forces; ainsi, tous contribueront à l'édification d'une société plus juste et plus fraternelle, prémisses du Royaume, car l'amour est un témoignage du Règne à venir et, seul, il peut transformer radicale­ ment le monde. La charité redonne l'espérance aux pauvres, qui se dé­ couvrent vraiment aimés de Dieu; tous ont leur place dans la construction de la société et ont le droit d'avoir ce qui est utile pour leur subsistance. L'amour pour les pauvres met en évidence l'exigence de la justice so­ ciale, comme le rappelle le document publié l'an dernier par votre dicastère, La faim dans le monde. Mais, en même temps, il convient d'affirmer que la charité va au-delà de la justice, car elle est une invitation à passer de l'ordre de la simple équité à l'ordre de l'amour et du don de soi, pour que les liens tissés entre les personnes soient fondés sur le respect de l'autre et sur la reconnaissance de la fraternité, qui constituent des fondements es­ sentiels de la vie en société. 7. Ceux qui pratiquent la charité réalisent une œuvre profonde d'évangélisation; « L'esprit de pauvreté et de charité est, en effet, la gloire et le signe de l'Église du Christ ». Parfois, l'action dans la communion est plus éloquente que tous les enseignements; et les gestes joints à la parole sont des témoignages particulièrement efficaces. Les disciples du Seigneur se rap­ pelleront que servir les pauvres et les personnes souffrantes, c'est servir le Christ, qui est la lumière du monde. Par leur vie quotidienne dans l'amour qui vient de Lui, les fidèles contribuent à répandre la lumière dans le monde. La charité est aussi le suprême épanouissement des hommes; elle les conforme au Seigneur et les rend libres face aux biens terrestres. Ils peuvent ainsi s'interroger en vérité pour savoir s'ils possèdent des biens ou s'ils sont possédés par eux, s'ils sont polarisés par les richesses ou si leur cœur est disponible pour leurs frères. 13 12 13 Cf. De Nabuthe. Conc. oecum. Vat. II, Gaudium et spes, n. 88. Acta Ioannis Pauli Pp. II 121 8. Au terme de cette rencontre, chers frères et sœurs, je confíe l'activité du Conseil pontifical Cor unum à l'intercession de la Vierge Marie, lui de­ mandant de vous soutenir comme elle a soutenu les Apôtres au Cénacle, dans l'attente de l'Esprit de Pentecôte. À vous tous, à ceux qui collaborent avec vous dans les œuvres de charité et à ceux qui vous sont chers, j'ac­ corde de grand cœur la Bénédiction Apostolique. II Ad Scandiae sacros praesules.* Liebe Brüder im Bischofsamt! 1. Mit großer Freude heiße ich euch im »Haus des Petrus« willkommen, euch, die ihr mit der Seelsorge des Volkes Gottes in Skandinavien betraut seid. Der »Ad-limina«-Besuch führt euch zu den Gräbern der Apostelfürsten Petrus und Paulus, um das Bewußtsein eurer Verantwortung als Nachfolger der Apostel zu stärken und um eure Gemeinschaft mit dem Bischof von Rom noch intensiver zu erfahren. In der Tat haben die »Ad-limina«-Besuche eine besondere Bedeutung im Leben der Kirche, »da sie in gewisser Weise den Gipfel der Beziehungen zwischen den Hirten einer jeden Ortskir­ che und dem römischen Pontifex darstellen«. Von Herzen danke ich dem Bischof von Helsinki und Präsidenten eurer Bischofskonferenz, Mons. Paul Verschuren, für die bewegenden Worte, die er in euer aller Namen an mich gerichtet hat. Sie waren nicht nur informativ, sondern brachten auch die Einheit und Treue zum Ausdruck, die den »hohen Norden« mit Rom ver­ bindet. 1 Die verschiedenen Begegnungen, die uns und mich mit den euch anver­ trauten Gläubigen zusammenführten, sind mir noch in lebendiger Erinne­ rung: Ich denke an meinen Pastoralbesuch bei euch im Jahre 1989 ebenso wie an die 600-Jahrfeier der Heiligsprechung von Birgitta von Schweden, die ihr zwei Jahre später zum Anlaß genommen habt, um zum »centrum unitatis«, der Mitte der Einheit, nach Rom zu pilgern. Bei eurem letzten »Ad-limina«-Besuch vor fünf Jahren haben wir gemeinsam die Sendung und 2 * Die 19 Aprilis 1997. Pastor bonus, 29. Cyprian, De unitate, 7. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale 122 die Aufgaben bedacht, die mit eurem bischöflichen Amt verbunden sind. Heute lade ich euch dazu ein, an die Überlegungen von damals anzuknüp­ fen und sie unter dem Blickwinkel des Begriffs und der Wirklichkeit von Kirche fortzuführen, wie ihr sie in Dänemark, Finnland, Island, Norwegen und Schweden antrefft, als »Knechte Christi« aufbauen helft und »als Vor­ bilder für die Herde« leitet. Denn die Tage, die ihr in Rom verbringt, die­ nen nicht nur der Beratung, sie sind auch Wallfahrt und Bekenntnis: Be­ kenntnis zur Kirche, gegründet von Jesus Christus auf Petrus, den Fels, »das immerwährende und sichtbare Prinzip und Fundament für die Einheit der Vielfalt«. 3 4 5 2. Ich glaube die Kirche. Im Apostolischen Glaubensbekenntnis beken­ nen wir uns zur Kirche, sagen aber nicht, daß wir an die Kirche glauben, damit wir nicht Gott und seine Kirche verwechseln, sondern alle Gaben, die er in seine Kirche gelegt hat, klar der Güte Gottes zuschreiben. Des­ halb hängt unser Bekenntnis zur Kirche ganz am Glaubensartikel vom Hei­ ligen Geist. Wie die Väter es ausdrücken, ist die Kirche der Ort, »wo der Geist blüht«. Ähnlich äußert sich das Zweite Vatikanische Konzil: »Da Christus das Licht der Völker ist«, wünscht die Versammlung, »alle Men­ schen durch seine Herrlichkeit, die auf dem Antlitz der Kirche wider­ scheint, zu erleuchten«. Die Kirche hat also die Erleuchtung nicht aus sich selbst. Sie hat kein anderes Licht als Christus. Deshalb kann man sie mit dem Mond vergleichen, dessen ganzes Licht Widerschein der Sonne ist. 6 7 8 Liebe Mitbrüder! Ich danke euch, daß ihr bereit seid, ausgestattet mit den Gaben des Heiligen Geistes das »Licht Christi« in Länder zu tragen, in denen die Natur mit ihrem Spiel von Hell und Dunkel, von Sonne und Mond die Bildrede des Konzils in eindrucksvoller und oft dramatischer Weise deutet. Auch wenn euch manchmal das Herz schwer darüber werden sollte, daß das Licht Christi trotz aller Mühe nur zaghaft zum Durchbruch kommt, ermutige ich euch, in eurem Eifer nicht nachzulassen: Denn Christi Licht ist stärker als die noch so große Dunkelheit. Aus eigenem Erleben während meines Pastoralbesuches wie auch aus dem Studium eurer Fünf­ jahresberichte weiß ich um die vielen Lichter, die ihr zusammen mit euren 3 4 5 6 7 8 vgl. Rom 1 , 1 . 1 Petr 5, 3. Lumen gentium, 23. vgl. Catechismus romanus, 1, 10, 22. Hippolyt, Traditio apostolica, 35. Lumen gentium, 1. Acta Ioannis Pauli Pp. II 123 Priestern, den Diakonen und Ordensleuten sowie zahlreichen engagierten Frauen und Männern in den vergangenen Jahren angezündet habt. So spie­ geln sich die Eigenschaften, die das Apostolische Glaubensbekenntnis der Kirche zuweist, in euren Teilkirchen wider, »auch wenn sie oft klein und arm sind oder in der Zerstreuung leben«. 9 3. Ich glaube die eine Kirche. Ökumene und kirchliches Leben gehören für euch zusammen wie die Fische und das Wasser. Vom privaten Bereich bis in die Ebene der Kirchenleitungen reicht die Bandbreite des interkon­ fessionellen Dialogs. Aber es bleibt nicht beim Austausch der Worte. Ich empfinde es als große Freude, daß in Schweden die heilige Birgitta von Lu­ theranern und Katholiken gleichermaßen verehrt wird. Ihr dürft euch we­ gen dieser »ökumenischen heiligen Frau« wirklich glücklich schätzen! Ihr Leben und Wirken bilden ein gemeinsames Erbe. »Herr, zeige mir den Weg und mache mich bereit, ihm zu folgen«. Die Bitte stammt aus einem ihrer Gebete, die noch heute in Schweden lebendig sind. Was diese »Prophetin der Neuzeit« einst vorgebetet hat, kann zum Programm der ökumenischen Bewegung werden. Laßt mich deshalb wiederholen, was ich euch schon am 5. Oktober 1991 beim ökumenischen Gebetstreffen am Grab des heiligen Petrus ans Herz legte: »Der Ökumenismus ist ein Weg, den man gemeinsam einschlägt; doch wir können unmöglich seinen Verlauf und seine Dauer im voraus festlegen. Wir wissen nicht, ob dieser Weg leicht oder schwer sein wird. Wir wissen nur um unsere Pflicht, diesen Weg gemeinsam fortzusetzen«. Ich freue mich über die vielfältigen ökumenischen Initiativen, die ihr in euren Teilkirchen auf theologischer, spiritueller und liturgischer Ebene un­ ermüdlich unternehmt. Dadurch seid ihr zu kompetenten und vertrauens­ würdigen Gesprächspartnern für die Vertreter anderer Kirchen und kirchli­ cher Gemeinschaften geworden. Setzt mutig und aufrichtig diesen Weg des gegenseitigen Kennenlernens und der Annäherung fort »in Treue zur Wahr­ heit, die wir von den Aposteln und den Vätern empfangen haben«. Denn der gemeinsame Blick auf Christus ist stärker als alles Trennende der Ge­ schichte, das mit Gottes Hilfe geduldig abgetragen werden muß. Wie ich am 9. Juni 1989 bei der ökumenischen Feier in Uppsala erklärt habe, »kann nicht alles sofort geschehen. Doch wir müssen heute das tun, was uns möglich ist, und auf das hoffen, was wir morgen tun können«. In dieser Richtung arbeitet heute die gemischte Kommission für den katholisch-lu10 9 10 Lumen gentium, 26. Unitatis redintegratio, 24. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 124 therischen Dialog und verbindet dabei mit mir die Hoffnung, morgen »jene Fülle zu erreichen, die sein Leib nach dem Willen des Herrn im Ablauf der Zeiten erreichen soll«. An der Schwelle zum Jahr 2000 liegen mir zwei An­ liegen besonders am Herzen: »Man muß den Dialog über die Lehre fortset­ zen, sich aber vor allem stärker dem ökumenischen Gebet widmen«. Die gemeinsame Suche nach der Wahrheit ist ebenso wichtig wie das gemeinsa­ me Zeugnis, am wichtigsten aber ist die gemeinsame Anbetung dessen, der »das wahre Licht ist, das jeden Menschen erleuchtet«. Aus dem Geist der Anbetung erwächst eine Ökumene des Zeugnisses, die heute dringlicher ist denn je. Denn das Glaubensbekenntnis sagt: 11 12 13 14 4. Ich glaube die heilige Kirche. Die Kirche wird durch Christus gehei­ ligt, weil sie mit ihm vereint ist. Trotzdem besteht ein wesentlicher Unter­ schied zwischen Christus und seiner Kirche. Während Christus insofern hei­ lig ist, als er die Sünde nicht kannte, leben im Schoß der Kirche auch Sün­ der. So bedarf sie der steten Reinigung. Doch »die Kirche ist heilig, auch wenn sich in ihrer Mitte Sünder befinden; denn sie lebt kein anderes Zei­ chen als das der Gnade«. In euren Berichten habt ihr ausführlich darge­ legt, welche Widerstände sich der Kirche und ihren Gliedern in einer Zeit gesellschaftlicher Umbrüche entgegenstellen, um der Heiligkeit gerecht zu werden. 15 Ihr habt die heilige Kirche in den pluralistischen Gesellschaften zu be­ zeugen, in denen ihr lebt. Wenn diese auch mehr und mehr zum Schau­ platz des Widerstreits verschiedener Lebensentwürfe werden, sind sie gleichzeitig »Areopage« des Dialogs zwischen Staat und Kirche. Denn nicht nur in den religiös geprägten Kulturen, sondern auch in den säkulari­ sierten Gesellschaften suchen viele Menschen die geistliche Dimension des Lebens als Heilmittel gegen eine Entmenschlichung, die sie täglich erfah­ ren. Dieses sogenannte Phänomen der »Rückkehr zur Religion« ist nicht oh­ ne Zweideutigkeit, enthält aber auch eine Einladung. Denn die Kirche be­ sitzt unschätzbare geistliche Güter, die sie den Menschen anbieten will. Um ihrer Sendung nachkommen zu können und um eine ständige Verbesserung der Beziehungen zwischen Staat und Kirche zu fördern, braucht diese die 16 11 12 13 14 15 16 Unitatis redintegratio, 24. Tertio millennio adveniente, 34. Joh 1, 9. vgl. Redemptoris missio, 50. Paul VI, Credo des Gottesvolkes, 19. vgl. Redemptoris missio, 37. Acta Ioannis Pauli Pp. II 125 volle Anerkennung und den Schutz der bürgerlichen Rechte, die ihr als Ge­ meinschaft zustehen. Nur so kann die heilige Kirche, »das Volk des Le­ bens«, für das Leben eintreten und »zur Erneuerung der Gesellschaft durch den Aufbau des Gemeinwohls beitragen«. Die Heiligkeit der Glieder der Kirche erfahrt zum Beispiel auch dort ih­ re Bewährungsprobe, wo es um die Ehrfurcht vor dem Leben geht. Was ihr schon jetzt in euren Fünf Jahresberichten andeutet, das wird in Zukunft als große Herausforderung vor euch stehen: der Schutz der Heiligkeit des Le­ bens. Wo das christliche Fundament nach und nach weggezogen wird, da sägt die Gesellschaft am eigenen Ast. Wir sehen es heute in der allmähli­ chen Auflösung der Ehe als Grundform menschlichen Zusammenlebens, der die Herabstufung des Sexuellen zu einer Art Ware folgt, die nicht mehr in ihrer personalen Würde, sondern als Mittel zur Befriedigung der Lust oder eigenen »Bedürfnisse« gesehen wird. Der Kampf der Geschlechter und der Kampf der Generationen gegeneinander folgen zwangsläufig daraus. Den gleichen Auflösungsprozeß beobachten wir im Verhältnis zum ungeborenen Leben. Wenn Einverständnis darüber erzielt ist, daß man vermutlich be­ hinderte Kinder abtreiben kann, um ihnen und anderen die Last ihrer Exi­ stenz zu ersparen, welche Verhöhnung aller Behinderten ist ein solches An­ sinnen! Was für den Anfang gilt, das trifft auch und vor allem für das En­ de des menschlichen Lebens zu. Keine Person ist so krank, alt oder behin­ dert, daß der Mensch das Recht hat, über ihr Leben zu verfügen. 17 Deshalb rufe ich euch, liebe Mitbrüder, zum ökumenischen Zeugnis für die Heiligkeit des Lebens auf: das heißt einander in der Trennung nicht nur achten, sondern lieben in der Überzeugung, daß wir einander brauchen, voneinander empfangen, füreinander leben und miteinander Christen sind, um gemeinsam »die kulturelle Wende« in einer Gesellschaft herbeizuführen, die vom »dramatischen Kampf zwischen der "Kultur des Lebens" und der "Kultur des Todes" gekennzeichnet ist«. Ich wiederhole meinen »leiden­ schaftlichen Appell im Namen Gottes an alle und jeden einzelnen: Achte, verteidige, liebe das Leben, jedes menschliche Leben und diene ihm!«. 18 19 Um im Großen wirken zu können, ist gleichzeitig eine »Erneuerung der Kultur des Lebens innerhalb der christlichen Gemeinden« dringend erfor17 18 19 Evangelium vitae, 101. Ebd., Nr. 95. Ebd., Nr. 5. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 126 derlich. Eine besondere Bedeutung kommt dabei der Gewissensbildung zu. Denn der christliche Glaube erweckt das Gewissen und begründet das Ethos. Es ist sehr erfreulich, daß ein besonderes Augenmerk eurer Hirten­ sorge der Bildungsarbeit gilt. In den vergangenen Jahren konntet ihr den Katechismus der Katholischen Kirche in norwegischer und schwedischer Übersetzung veröffentlichen. Dänische und finnische Textfassungen werden folgen. Trotz knapper finanzieller Mittel wollt ihr auf die Trägerschaft eini­ ger katholischer Schulen auch in Zukunft nicht verzichten. Als besonders verdienstvoll erachte ich eure Bereitschaft, daß ihr euch in die Reihe eurer priesterlichen Mitbrüder und Katecheten stellt, wenn ihr Glaubensunter­ richt erteilt und Einladungen zu Schulstunden annehmt. Nicht unerwähnt lassen möchte ich in diesem Zusammenhang den aufopferungsvollen Einsatz vieler Frauen und Männer, die in Pfarrheimen und, wenn diese nicht vor­ handen sind, in ihren eigenen Wohnungen »Hauskatechesen« anbieten, um den jungen Menschen das Samenkorn des Glaubens ins Herz zu pflanzen und das nachzuholen, was die staatlichen Schulen der heranwachsenden Generation vorenthalten. Eine Familie, die das Wort Gottes weitergibt, wird zu einer »gläubigen und verkündenden Gemeinschaft« mit einem »pro­ phetischen Auftrag«. Ihr Haus ist eine »Kirche im Kleinen«, eine »Ecclesia domestica«. 20 21 22 5. Doch nicht nur im Sinnenfalligen zeigt sich die Kraft unseres Glau­ bens, sondern auch im Stillen. In euren Teilkirchen arbeiten zahlreiche Or­ densgemeinschaften und Institute unermüdlich für den Aufbau des Reiches Gottes. Während die weiblichen Zweige in der Regel dem allgemeinen Trend entsprechen und über Nachwuchssorgen klagen, gibt es auch zarte Pflanzen, die Anlaß zu berechtigter Hoffnung geben. Neben dem Neubau der zwei Benediktinerinnenklöster in Schweden greife ich den »nördlichsten Karmel der Welt« heraus, der am 8. September 1990 in Troms gegründet wurde. Waren es damals zwölf Schwestern, die von Island nach Nord-Nor­ wegen aufbrachen, so ist die Gemeinschaft mittlerweile auf zwanzig ange­ wachsen. Mit dem Karmel ist eine wesentliche Seite christlicher Existenz ganz neu in den Blick gekommen: das kontemplative Leben, das dem Ge­ bet den ersten Platz einräumt. Verankert in seiner Mitte, die Jesus Christus ist, strahlt das Kloster auf die Pfarrgemeinde aus, die sich darum gebildet 20 21 22 vgl. ebd., Nr. 95. Familiaris consortio, 51. Lumen gentium, 11. 127 Acta Ioannis Pauli Pp. II hat. Es sind nicht nur die lauten Töne der Schlagzeilen, es ist das unauffäl­ lige, aber selbstverständliche Dasein der Schwestern, das auf Außenstehen­ de anziehend wirkt: ein ganz anderer, aber nicht weniger missionarischer Aspekt der »heiligen Kirche«. Denn »die geheime Quelle und das unfehlbare Maß der missionarischen Kraft der Kirche ist ihre Heiligkeit«. Manches, was klein ist wie ein Senfkorn, birgt Wachstumskräfte für einen großen Baum. Darauf dürfen wir hoffen, wenn wir den Faden des Glaubensbe­ kenntnisses weiterführen: 23 6. Ich glaube die katholische Kirche. Angesichts der im Vergleich zur Gesamtbevölkerung zum Teil verschwindend kleinen Anzahl der Glieder eu­ rer Teilkirchen könntet ihr manchmal versucht sein, die bange Frage zu stellen: Wir sind nur ein unbedeutendes, »armes Würmchen«. Sind wir überhaupt »katholisch« im allumfassenden Sinn? Ich kann solche Gedanken und Gefühle nachempfinden und rufe euch, liebe Mitbrüder, ein Wort zu, mit dem Jesus seine entmutigten Jünger aufgerichtet hat: »Fürchte dich nicht, du kleine Herde! Denn euer Vater hat beschlossen, euch das Reich zu geben«. Damit wollte er sie nicht nur auf das Jenseits vertrösten, son­ dern ihren Blick auf die Gegenwart lenken: »Das Reich Gottes ist schon mitten unter euch«. Das Reich Gottes ist schon mitten unter euch in Dä­ nemark, Finnland, Island, Norwegen und Schweden. Wenn auch äußerlich weit zerstreut und zahlenmäßig klein, ist in den Teilkirchen durch euren bischöflichen Dienst Jesus Christus zugegen. »Wo Christus Jesus ist, da ist die katholische Kirche«. Sie hat die von ihm geschenkte »Fülle der Mittel zum Heil«: das richtige und ganze Glaubensbekenntnis, das vollständig ausgeprägte sakramentale Leben und das geweihte Dienstamt in der apo­ stolischen Sukzession. In diesem grundlegenden Sinn war die Kirche schon am Pfingsttag katholisch und wird es bleiben bis zu dem Tag, an dem Christus als Haupt den Leib der Kirche ganz vollenden wird. Mit Aner­ kennung und Dank weiß ich euren Einsatz für die katholische Kirche in Skandinavien zu schätzen, besonders eure Mühen im Dienst der Verkündi­ gung und in der Spendung der Sakramente. Auch ist euer Eifer ungebro24 25 26 27 28 29 23 24 26 26 27 28 29 Christifideles laici, 17,. Jes 41, 14. Lk 12, 32. Ebd., 17, 21. Ignatius von Antiochien, Ad Smyrn., 8, 2. Ad gentes, 6. vgl. Eph l, 22-23. 128 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale chen, zusammen mit den Seelsorgern die bisweilen über weite Entfernungen hinweg verstreuten Pfarrgemeinden zu besuchen. Ihr bemüht euch, euren Gläubigen die Katholizität durch Treffen und Veranstaltungen, die über die Grenzen der eigenen Gemeinde hinausgehen, erfahrbar zu machen. Mit großer Freude habe ich davon Kenntnis erlangt, daß ihr zum Jahr 2000 ei­ nen Katholikentag für ganz Skandinavien plant. Damit wollt ihr dem Nor­ den Europas »einen großen christlichen Frühling bereiten, dessen Morgenrö­ te man schon ahnend erkennen kann«. Schließlich zeigt ihr zusammen mit großzügigen Frauen und Männern, daß euer Herz einen wahrhaft katholi­ schen Takt schlägt, wenn ihr von dem wenigen, was euch für pastorale und karitative Zwecke zur Verfügung steht, solidarisch abgebt, um damit Mis­ sionsprojekte fordern zu helfen. Nicht unerwähnt lassen möchte ich euer Engagement in der Nächstenliebe im Kleinen wie im Großen, was sich nicht zuletzt darin niederschlägt, daß unser Mitbruder Msgr. Kenney schon seit Jahren das Amt des Präsidenten der Europäischen Caritas bekleidet. 30 7. Laßt mich noch auf ein Problem hinweisen, das mich sehr bewegt: Ihr berichtet, daß in manchen eurer Kathedralen am Sonntag die Euchari­ stie in bis zu sieben verschiedenen Sprachen gefeiert wird. So trefft ihr, be­ dingt durch die Einwanderungsbewegungen und die multikulturelle Gesell­ schaft, auf eine Katholizität, die an das erste Pfingstfest erinnert. Diese Internationalität bedeutet einerseits Bereicherung, andererseits aber auch Ge­ fahrdung der Einheit und Identität. Vorurteile und Ablehnung, die Men­ schen aus anderen Ländern erfahren, schüren Rassenhaß und bauen Mau­ ern auf. Besonders schwer haben es dabei die Flüchtlinge aus Asien und Südamerika. »Bei euch aber soll es nicht so sein«. Zeigt den euch anver­ trauten Priestern und Gläubigen, woher sie auch immer kommen, durch euer Einfühlungsvermögen und durch euer Beispiel, wie bereichernd eine Vielfalt von Gnadengaben sein kann, »damit sie anderen nützt«: »Denn wie wir an dem einen Leib viele Glieder haben, aber nicht alle Glieder den­ selben Dienst leisten, so sind wir, die vielen, ein Leib in Christus, als einzel­ ne aber sind wir Glieder, die zu Christus gehören«. Nicht die Quantität der Gläubigen macht die Katholizität der Kirche aus, sondern die Kraft, die von oben kommt und ausstrahlt. Das kleine Senfkorn hat es in sich. 31 32 33 30 31 32 33 Redemptoris missio, 86. Mt 20, 28. 1 Kor 12, 7. Rom 12, 4-5. Acta Ioannis Pauli Pp. II 129 Fürchte dich also nicht, du kleine Herde! Sei aber immer auch bedacht, daß keine Diebe und Räuber in deinen Schafstall eindringen. Deshalb er­ mahne ich euch zur Vorsicht »in dieser Zeit, in der christliche und außer­ christliche Sekten Verwirrung stiften« und eine Bedrohung für die katholi­ sche Kirche und für alle kirchlichen Gemeinschaften darstellen, mit denen sie im Dialog steht. »Wo immer es möglich ist und gemäß den Umständen, wird die Antwort selbst eine ökumenische sein können«. Dabei seid beson­ ders ihr gefragt, denen das apostolische Amt anvertraut ist. 34 35 36 8. Ich glaube die apostolische Kirche. Durch euch, liebe Mitbrüder, setzt Christus seine Sendung fort: »Wie mich der Vater gesandt hat, so sen­ de ich euch«. Das apostolische Amt hat aber nur dann »Autorität, wenn es zusammen mit dem Römischen Bischof als seinem Haupt verstanden wird«. Es freut mich, daß die Bande unserer apostolischen Gemeinschaft so fest sind und versichere euch auch weiterhin der innigen Anteilnahme des Nachfolgers Petri. Ich betone dieses Versprechen gerade deshalb, weil ich euren Berichten entnehme, wie das apostolische Amt in euren Kirchen als eine Art Fels in der Brandung gefordert ist. Die zivilen Ehescheidungen haben auch in euren Ländern steigende Tendenz. Das pastorale Problem der wiederverheirateten Geschiedenen stellt sich deshalb immer dringender. Ich wiederhole das, was ich am 24. Januar dieses Jahres bei der Vollversammlung des Päpstlichen Rates für die Familie gesagt habe: Zwar können sie weder zur eucharistischen Kom­ munion noch zum Sakrament der Versöhnung zugelassen werden, doch »diese Frauen und Männer sollen wissen, daß die Kirche sie liebt, daß sie ihnen nicht fern ist, daß sie an ihrer Situation leidet. Die wiederverheirate­ ten Geschiedenen sind und bleiben ihre Mitglieder, weil sie die Taufe emp­ fangen haben und den christlichen Glauben bewahren«. Die Seelsorger sind aufgerufen, ihnen »in fürsorgender Liebe beizustehen«, damit sie ausdauernd bleiben im Gebet und auf die väterliche Fürsorge Gottes vertrauen. Die lutherischen Kirchen haben in jüngster Vergangenheit wiederholt Frauen in Führungsaufgaben, darunter auch ins Bischofsamt gewählt. Aus37 38 39 40 34 36 36 37 38 39 40 vgl. Joh 10, 7-10. Redemptoris missio, 50. Ebd. Joh 20, 21. vgl. Lumen gentium, 22. vgl. Familiaris consortio, 84. vgl. ebd. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 130 drücklich betone ich, »daß die Kirche keine Vollmacht hat, Frauen die Priesterweihe zu spenden, und daß sich alle Gläubigen der Kirche endgültig an diese Entscheidung zu halten haben«. 41 9. Bei allen diesen Themen würdet ihr »einsame Rufer in der Wüste« sein, wenn es nicht hochherzige Frauen und Männer gäbe, die euch dabei unterstützen, für die christlichen Werte in einer säkularisierten Gesellschaft einzutreten. Schon das Konzil hatte erkannt, daß das Wirken der Laien so notwendig ist, »daß ohne dieses auch das Apostolat der Hirten meist nicht zu seiner vollen Wirkung kommen kann«. Es darf aber nicht bei einem Appell wohlklingender Worte bleiben. Eine besonders gehaltvolle Passage des Apostolischen Schreibens Evangelii nuntiandi meines Vorgängers Pauls VI. verdient es, hier in Erinnerung gerufen zu werden: »Es gilt — und zwar nicht nur dekorativ wie durch einen oberflächlichen Anstrich, sondern mit vitaler Kraft in der Tiefe und bis zu ihren Wurzeln — die Kultur und die Kulturen des Menschen im vollen und umfassenden Sinn zu evangelisieren. Der Bruch zwischen Evangelium und Kultur ist ohne Zweifel das Dra­ ma unserer Zeitepoche, wie es auch das anderer Epochen gewesen ist. Man muß somit alle Anstrengungen machen, um die Kultur, genauer die Kultu­ ren, auf mutige Weise zu evangelisieren«. Ich bitte euch, fähige Frauen und Männer zu fordern und zu ermutigen, das Evangelium »auf allen Straßen der Welt« zu verkündigen. Eine wichtige Straße der heutigen mo­ dernen Welt sind die Medien, in denen die Stimme der Kirche nicht fehlen sollte. Auch wenn es in allen Ländern, die eurer Hirtensorge anvertraut sind, Kirchenzeitungen gibt, die auf dem Weg über das gedruckte Wort die Katholiken über Ereignisse im Bistum und in der Weltkirche informieren, ermutige ich dazu, euch noch mehr als Salz, Sauerteig und Licht in die Me­ dienlandschaft einzumischen. Denn die Welt braucht kein diffuses religiöses Gefühl, sondern die Klarheit jener Botschaft von einem »Leben in Fülle«, die zwar an den einzelnen hohe Ansprüche stellt, aber seine Existenz auch sinnerfüllt und eines Menschen erst würdig macht. Gebt den Menschen also nicht nur, was sie sich wünschen. Gebt ihnen, was sie brauchen! Sich dieser Aufgabe zu widmen ist apostolischer Dienst. 42 43 44 45 46 41 42 43 44 46 46 Ordinatio sacerdotalis, 4, vgl. Mh 1, 3. Apostolicam actuositatem, 10. Evangelii nuntiandi, 19. vgl. Christifideles laici, 44. vgl. Joh 10, 10. Acta Ioannis Pauli Pp. II 131 Liebe Mitbrüder! 10. Ich glaube die eine, heilige, katholische und apostolische Kirche. Was dieses Bekenntnis für euch und eure Teilkirchen bedeutet, darüber ha­ ben wir miteinander nachgedacht. Was wäre diese Kirche ohne ihre Prie­ ster? Es herrscht bei euch zwar kein akuter Priestermangel, aber es fehlt an einheimischen Kräften. Deshalb lege ich euch die Sorge um den Prie­ sternachwuchs besonders ans Herz, wobei ich eure Bemühungen der ver­ gangenen Jahre nicht verkenne, den Strukturen und Ausbildungsgängen konkrete Gestalt zu verleihen. Gerade das Schwedische Kolleg in Rom, das Studenten aus ganz Skandinavien beherbergt, sowie die fachliche Zusam­ menarbeit und finanzielle Unterstützung, die euch mit der deutschen Kir­ che verbindet, sind ein Fundament, auf dem sich aufbauen läßt. Mehr als die äußeren Voraussetzungen müssen aber die inneren Grundlagen stimmen. Wir können Berufungen nicht machen, aber wir können sie erbeten. Mehr als drei Jahrhunderte trennen uns von dem aus Kopenhagen stammenden Naturforscher, Arzt und Bischof Niels Stensen, der in seiner Zeit als Apostolischer Vikar für die Nordischen Missionen gewirkt hat. Phi­ losophie, Medizin und Theologie haben sich seither weiterentwickelt. Geblie­ ben ist unser aller Verantwortung, das Leben aus christlichem Glauben und Ethos zu gestalten. Was der selige Niels Stensen damals an die Propagan­ dakongregation über den Erfolg seiner Bemühungen schrieb, das gilt auch uns: »Je weniger die menschliche Voraussicht sich oft von den Dingen Gott­ es verspricht, desto klarer tritt nach und nach die göttliche Vorsehung ans Tageslicht. In apostolischen Dingen muß man apostolisch vorgehen und den Gelegenheiten folgen, wie sie sich bieten, indem man den Erfolg der göttlichen Barmherzigkeit überläßt«. 47 So lege ich euer vielfältiges seelsorgerliches Wirken sowie die Leiden und Freuden, die eure Priester, Diakone, Ordensleute und Laien in ihrem Glau­ bensleben erfahren, gelassen in Gottes Hände. Auf die Fürsprache der Gott­ esmutter Maria, die wir auch als Mutter der Kirche verehren, und der Hei­ ligen eurer Länder erteile ich euch und allen, die euch anvertraut sind, von Herzen den Apostolischen Segen. 47 Epistolae II, 809. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 132 III Ad Scotiae episcopos habita.* Your Dear Eminence, Brother Bishops, 1. As the Church continues to celebrate with Paschal joy "the Résurrec­ tion of Jesus Christ from the dead", I welcome you — the Bishops of Scotland — in the love of our Lord and Saviour: "Grace to you and peace from him who is and who was and who is to come". Your visit ad limina Apostolorum is a célébration of the profound, grace-filled nature of the col­ légial communion which unités us in the service of Christ and his Church. At the tombs of the Apostles Peter and Paul you re-affirm your fìdelity and that of the Catholic people of Scotland to the Successor of Peter, the Rock upon whom the Lord continues to build his Church. I wish you to know that in the joys and hopes, thè griefs and anxieties of your ministry I have never ceased to "remember you in my prayers, because I hear of your love and of the faith which you have". 1 2 3 4 As we prepare to enter the third millennium, the Holy Spirit urges the Church to accomplish her sacred duty of preaching the Gospel to ali cré­ ation. The Great Jubilee of the Year 2000 calis us to intensify our efforts to carry forward Christ's mission in the world. The Church in Scotland is celebrating two great anniversaries of its own, which add particular confir­ mation and strength to that cali. The ninth of June marks the l,400th anniversary of the death of St Columba, the great apostle of the highlands and islands of Scotland. His apostolic labours gave renewed impulse to the diffusion of the faith brought to northern Britain two centuries earlier by St Ninian, whose l,600th anniversary, by a happy coincidence, you will al­ so celebrate this year, in August. The heroism, dedication and holiness of those intrepid evangelizers stili shine forth today as a model above ali for 5 * Die 25 Aprilis 1997. 1 Pt 1:3. Rv 1:4. Cf. Mt 16:18. Phlm 4-5. Cf. Mk 16:16. 1 2 3 4 5 Acta Ioannis Pauli Pp. II 133 pastors of souls in proclaiming Jesus Christ, "the same yesterday and today and for ever". 6 2. You are fortunate to have as your co-workers priests who are truly "men of God", generous in facing the perennial yet ever new demands of their ministry. To them also I send my affectionate greetings, and in this context I invite you to encourage, develop and deepen the initiatives of re­ cent years designed to strengthen the spirituality of the diocesan priesthood, understood as an ever deeper communion with the pastoral charity of Jesus. Do all you can to foster a sure and faithful sense of the priest's identity. This will be the indispensable basis for a sustained effort to pro­ mote more abundant vocations to the service of God's People in the or­ dained ministry. If the Church in Scotland is to meet successfully the challenge of evangelization in the third Christian millennium, it must continue to ensure that a sufficient number of talented young men respond now to Christ's call. Your seminaries have the délicate task of inspiring these candidates to Orders with the ideal of the priesthood so that, after the spiritual, intellectual and pastoral formation which the Church in her wisdom has laid down for future ministers of the Altar, new priests can go forth to build up, through their preaching and the célébration of the sacraments, Christian communities centred on the saving présence of the Risen Lord. In serving the Church you and your priests can count on the support of the dedicated members of Institutes of Consecrated Life présent in your country, who bear witness to that undivided love for Christ and his Church expressed through the observance of the evangelical counsels. Together let us thank the Lord of the harvest for the religious of your Diocèses. Let them know that they are loved and appreciated as your trusted collabora­ t o r in the community of faith. 7 3. The aspect of your episcopal ministry upon which I principally wish to reflect with you is your role as teachers of the faith. The faithful look to the Bishops to be "authentic teachers, that is, teachers endowed with the authority of Christ, who preach the faith to the people assigned them". Henee, with the Apostle Paul, I solemnly urge you: "Proclaim the message, 8 6 7 8 Heb 13:8. Pastores dabo vobis, 57. Lumen y entium, 25. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 134 whether the time is favourable or not". A Bishop's first duty is to preach Jesus Christ, "the power of his Résurrection and the sharing of his sufferings". In him alone can man find the meaning of his existence here on earth: he is the centre of création, and all human history is directed towards him as its only explanation and end. The duty of fearlessly proclaiming the Gospel becomes all the more pressing when society begins to lose its sensé of God: as Bishops we must be tireless in recalling our fellow men to the knowledge and love of Jesus Christ. I urge you therefore to "bear witness to the truth" constantly and vigorously, ensuring that your people receive that truth which sets them free. Courageous, forthright and persuasive teaching which applies the Church's doctrine to practical local situations is essential in order to sustain the spiritual and moral life of the faithful. It is also an effective means of re-evangelizing those who "have lost a living sense of the faith, or even no longer consider themselves members of the Church, and live a life far re­ moved from Christ and his Gospel". Working out the implications of the Gospel for Christian life in the world and applying it to new situations is crucial to your ecclesial leadership, especially through individuai or joint Pastoral Letters on vital questions of faith and moráis. This is a time for Catholics — together with other Christians — to bring the freshness of the Gospel to the struggle to défend and promote the fundamental values upon which to build a society truly worthy of man. 9 10 11 12 13 4. As you have often proposed in your teaching, the renewal of the Christian community and of society at the dawn of the third millennium passes by way of the family. The strengthening of the communion of persons in the family is the great antidote to the self-indulgence and sense of isolation so common today. The pastoral care of the family requires of you "personal interest, care, time, personnel and resources, but above ali per­ sonal support for the families and for all those who, in the various diocesan structures, assist you in the pastoral care of the family". You need to instil a new confidence that Christ the Bridegroom accompanies married cou­ ples, strengthening them with the power of his grâce and enabling them to 14 9 10 II 12 13 14 2 Tm 4:2, Cf. Phil 3:10. Jn 18:37. Cf. ibid., 8:32. Redemptoris missio, 33. Familiaris consortio, 73. 135 Acta Ioannis Pauli Pp. II serve life and love in accordance with God's plan "from the beginning". The diocesan agencies involved, as well as parishes and schools, should be keenly aware of the pressing need to prepare young people for married life and parenthood, and every effort should be made to implement practical ways of supporting existing marriages and assisting couples in difficulties. Mindful of the good of individuáis and of society, and in obédience to the divine will, the Church never ceases to proclaim that marriage is a per­ manent co venant of life and love. But, as you know so well, there is the special problem today of the divorced and remarried. Pastoral charity demands that they should not be marginalized from the community of faith but shown the love that the Shepherd has for those in difficulty. Without crushing the bruised reed or quenching the dimly burning wick, or — at the other extreme — emptying of meaning the Church's teaching on the indissolubility of marriage, every parish should be seen to be a family in which everyone can expérience the welcome and healing, as well as the forgiveness and reconciliation, offered by the Father who is "rieh in mercy". 15 16 17 18 5. Likewise, I wish to express to you and the Scottish faithful my profound appréciation of your resolute efforts to défend the inviolable dignity of human life against old and new threats — threats sometimes disguised as compassion — directed against unborn children, the handicapped, the seriously ili and the dying. There is ample room for action by individuáis, families, movements and associations in the task of building "a society in which the dignity of each person is recognized and protected and the lives of ali are defended and enhanced". Your efforts to help mothers uncertain about whether to welcome their unborn children deserve the support of the whole ecclesial community and indeed of ali persons of goodwill. 19 The faithful also look to you to make ever more widely known, with clarity and compassion, the Church's teaching on the end-of-life questions increasingly faced by families and health-care personnel. In Sacred Scrip­ tura nothing is clearer than the Lord's sovereignty over life and death. The word of God teaches that no one "can arbitrarily choose whether to live or 15 16 17 18 19 Cf. Mt 19:6. Cf. Lk 15:3-7. Cf. Is 42:3. Eph 2:4. Evangelium vitae, 90. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 136 die; the absolute master of such a décision is the Creator alone". He is the One in whom "we live and move and have our being". This teaching should be seen in the wider context of the whole Christian approach to life, whereby "the redemptive value of suffering, accepted and offered to God with love, derives from the sacrifice of Christ himself, who calis the mem­ bers of his Mystical Body to share in his sufferings" . The path to a cul­ ture of life passes necessarily by way of sharing in the mystery of Calvary. 20 21 22 I encourage the Church in Scotland — especially its priests, catechists and Catholic teachers — not to lose heart in the struggle to défend the in­ violable and sacred value of every life, but to stand guard at the gate, to protect the weak and the vulnerable, and to work to persuade your fellowcitizens that the renewal of society must be founded on respect for objec­ tive and universally valid moral truths and values. 6. Among other vital concerns of your ministry, you rightly regard Catholic schools as central to the Church's mission in Scotland. A great debt of gratitude is due to the priests, religious and lay faithful who labour so selflessly in the apostolate of éducation. The purpose of these schools must be to provide the kind of educational environment where children and adolescents can grow to maturity imbued with love of Christ and the Church. The specific identity of Catholic schools should be reflected throughout the curriculum and in every area of school life, precisely so that they may be communities in which the faith is nourished and pupils are prepared for their mission in the Church and society. More than in the past, Catholic schools need to emphasize evangelization and catechesis, for in so many cases proper religious formation in the home is lacking. Teach­ ers in Catholic schools must be able and Willing to transmit the Catholic faith in ali its fullness, beauty and power. For this they must be guided in their own lives by "the word of truth" which is the Gospel of salvation. I am aware that you have vigorously reaffirmed the Church's right to establish, conduct and govern schools freely and in accordance with the right of Catholic parents to have a means of ensuring their children's éducation in 23 24 20 21 22 23 24 Evangelium vitae, 47,. Acts 17:28. Redemptoris missio, 78. Cf Catechesi tradendae, 18-19. Cf. Eph 1:13. 137 Acta Ioannis Pauli Pp. II the faith. called for. 25 Whenever these rights are threatened a decisive response is 7. Dear Brothers in the episcopacy, speaking of educating young people reminds ns of the forthcoming World Youth Day in Paris, a gathering of young men and women who will be leaders of evangelization and social renewal in the future. As Bishops, it is our responsibility to invite and wel­ come young adults — with their spiritual hunger, idealism and vitality — more completely into the Church's life. They are searching, sometimes in a confused way, for the fullness of life which is found only in Jesus Christ, "the way, and the truth, and the life". They expect the Church and her leaders to présent a serious programme of formation in sound Catholic doc­ trine and to encourage personal and liturgical prayer and the fréquent re­ ception of the Sacrament of Reconciliation and the Holy Eucharist. Young people expect to be challenged by the Church, and they know how to re­ spond with great generosity. When we encourage their passion for justice, their solidarity with the marginalized and their yearning for peace, their commitment makes a unique contribution to "building up the Body of Christ". The youth ministry should be focused on the parish, so as to ensure that the young are not isolated from the broader community of faith and worship. As expérience confirms, it is also often helpful to supplément parish activities with membership of Catholic youth associations, movements and groups that meet their specific needs. 26 27 28 29 8. As the Great Jubilee draws near, the Church advances along her pilgrim way, watching and waiting for her Lord, the Alpha and the Omega, who makes "all things new". I invite the Church in Scotland to implore from "the Father of mercies" the grâce "to be conformed to the image of his Son". I pray that the Risen Lord will ever increase the fervour of the priests, religious and laity of your Diocèses, that the good work he has begun in them may come to fruition. Thanking you for your commitment 30 31 32 33 26 26 27 28 29 30 31 32 33 Cf. Gravissimum educationis, 8. Cf. Christifideles laici, 46. Jn 14:6. Eph 4:12. Cf. Redemptoris missio, 37. Rv 21:5. 2 Cor 1:3. Rom 8:29. Cf. Phil 1:6. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 138 and dedication, and entrusting you to the loving protection of Mary, Mother of the Church, and to the intercession of your Heavenly Patrons, I cordially impart my Apostolic Blessing. IV sodales Pontificiae Academiae Scientiarum Socialium.* Monsieur le Président, Mesdames et Messieurs les Académiciens, 1. Je suis heureux de vous rencontrer à l'occasion de la session plénière de l'Académie pontificale des Sciences sociales, consacrée à une réflexion sur le thème du travail, déjà amorcée l'an dernier. Le choix de ce thème est particulièrement opportun, car le travail humain « est une clé, et proba­ blement la clé essentielle, de toute la question sociale Les profondes transformations économiques et sociales que nous connaissons font que le thème du travail est de plus en plus complexe et qu'il a de graves réper­ cussions humaines, car il fait naître des angoisses et des espérances dans de nombreuses familles et chez beaucoup de personnes, spécialement chez les jeunes. Je remercie votre Président, Monsieur le Professeur Edmond Malinvaud, pour ses paroles courtoises et pour la disponibilité dont il fait preuve dans la toute jeune Académie pontificale. Je vous renouvelle à tous l'expression de ma gratitude pour la générosité avec laquelle vous mettez vos compé­ tences, au sein de cette Institution, non seulement au service de la science, mais aussi de la doctrine sociale de l'Église. 2 2. En effet, le service que doit rendre le Magistère dans ce domaine est devenu aujourd'hui plus exigeant, car il doit faire face à une situation du monde contemporain qui se modifie avec une extraordinaire rapidité. Certes, la doctrine sociale de l'Église, dans la mesure où elle propose des principes fondés sur la Loi naturelle et sur la Parole de Dieu, ne varie pas au gré des mutations de l'histoire. Cependant, ces principes peuvent être sans cesse précisés, spécialement dans leurs applications concrètes. Et l'his* Die 25 Aprilis 1997. Laborem exercens, n. 3. Cf. Statuts, art. 1. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 139 toire montre que le corpus de la doctrine sociale s'enrichit en permanence de perspectives et d'aspects nouveaux, en rapport avec les développements culturels et sociaux. Il me plaît de souligner la continuité fondamentale et la nature dynamique du Magistère en matière sociale, au moment du tren­ tième anniversaire de l'Encyclique Populorum progressio, par laquelle le Pape Paul VI, le 26 mars 1967, à la suite du Concile Vatican II et sur le chemin ouvert par le Pape Jean XXIII, proposait une relecture perspicace de la question sociale dans sa dimension mondiale. Comment ne pas rappe­ ler le cri prophétique qu'il lançait, se faisant la voix des sans voix et des peuples les plus défavorisés? Paul VI voulait ainsi réveiller les consciences, montrant que l'objectif à atteindre était le développement intégral par la promotion « de tout homme et de tout l'homme ». A l'occasion du ving­ tième anniversaire de ce dernier document, j'ai publié l'Encyclique Sollici­ tudo rei socialis, où j'ai repris et approfondi le thème de la solidarité. Au cours de ces dix dernières années, de nombreux événements sociaux, en particulier l'effondrement des systèmes communistes, ont considérablement changé la face du monde. Devant l'accélération des mutations sociales, il convient aujourd'hui d'effectuer de manière continue des vérifications et des évaluations. C'est là le rôle de votre Académie, qui, trois ans après sa fondation, a déjà apporté des contributions éclairantes; sa démarche est particulièrement prometteuse pour l'avenir. s 3. Parmi vos recherches actuelles, l'approfondissement du droit du tra­ vail est d'un grand intérêt, spécialement si l'on considère la tendance ac­ tuelle de la « déréglementation du marché ». Il s'agit d'un thème sur lequel le Magistère s'est exprimé à plusieurs reprises. Personnellement, je vous rappelais l'an dernier le principe moral selon lequel les exigences du mar­ ché, fortement marquées par la compétitivité, ne doivent pas « aller contre le droit primordial de tout homme à avoir un travail qui puisse le faire vivre avec sa famille ». Reprenant aujourd'hui ce thème, je tiens à souli­ gner que, lorsqu'elle énonce ce principe, l'Eglise n'entend nullement con­ damner la libéralisation du marché en soi, mais demande qu'elle soit envi­ sagée et mise en œuvre dans le respect de la primauté de la personne hu­ maine, à laquelle doivent être soumis les systèmes économiques. L'histoire montre largement la chute de régimes marqués par la planification qui 4 3 4 Cf» Populorum progressio, n. 14. Discours du 22 mars 1996, n. 3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 140 porte atteinte aux libertés civiques et économiques. Mais cela n'accrédite pas pour autant des modèles diamétralement opposés. Car, malheureuse­ ment, l'expérience fait apparaître qu'une économie de marché, laissée à une liberté inconditionnelle, est loin d'apporter le plus d'avantages possible aux personnes et aux sociétés. Il est vrai que l'étonnant élan économique de certains pays nouvellement industrialisés semble confirmer le fait que le marché peut procurer richesse et bien-être, même dans des régions pauvres. Mais, dans une perspective plus large, on ne peut oublier le prix humain de ces processus. On ne peut surtout pas oublier le scandale persistant des graves inégalités entre les différentes nations, et entre les personnes et les groupes à l'intérieur de chaque pays, comme vous l'avez souligné dans votre première session plénière. 0 4. Il reste encore trop de personnes pauvres de par le monde, qui n'ont pas accès à la moindre parcelle de l'opulente richesse d'une minorité. Dans le cadre de la « globalisation », encore appelée « mondialisation », de l'écono­ mie, le transfert facile des ressources et des systèmes de production, réalisé uniquement en vertu du critère du profit maximum et en raison d'une compétitivité effrénée, s'il accroît les possibilités de travail et le bien-être dans certaines régions, laisse en même temps à l'écart d'autres régions moins favorisées et peut aggraver le chômage dans des pays d'ancienne tra­ dition industrielle. L'organisation « globalisée » du travail, en profitant du dénuement extrême des populations en voie de développement, entraîne souvent de graves situations d'exploitation, qui bafouent les exigences élé­ mentaires de la dignité humaine. 6 Face à de telles orientations, il reste essentiel que l'action politique as­ sure une pondération du marché dans sa forme classique, par l'application des principes de subsidiante et de solidarité, selon le modèle de l'État so­ cial. Si ce dernier fonctionne de manière modérée, il évitera aussi un sys­ tème d'assistance excessif, qui crée plus de problèmes qu'il n'en résout. À cette condition, il reste une manifestation de civilisation authentique, un instrument indispensable pour la défense des classes sociales les plus défa­ vorisées, souvent écrasées par le pouvoir exorbitant du «marché global». En effet, on profite aujourd'hui de ce que les nouvelles technologies donnent la possibilité de produire et d'échanger presque sans aucune limite, dans toutes les parties du monde, pour réduire la main d'œuvre non qualiCf. The study of the tension between human equality and social inequalities from the per­ spective of the varions social sciences, Vatican City 1996. Cf. Centesimus annus, n. 58. 5 6 Acta Ioannis Pauli Pp. II 141 fiée et lui imposer de nombreuses contraintes en s'appuyant, après la fin des «blocs» et la disparition progressive des frontières, sur une nouvelle disponibilité de travailleurs faiblement rémunérés. 5. Du reste, comment sous-estimer les risques de cette situation, non seulement en fonction des exigences de la justice sociale, mais encore en fonction des plus larges perspectives de la civilisation? En soi, un marché mondial organisé avec équilibre et une bonne régulation peut apporter, avec le bien-être, le développement de la culture, de la démocratie, de la solidarité et de la paix. Mais on peut s'attendre à des effets bien différents d'un marché sauvage qui, sous prétexte de compétitivité, prospère en ex­ ploitant à outrance l'homme et l'environnement. Ce type de marché, éthiquement inacceptable, ne peut qu'avoir des conséquences désastreuses, au moins à long terme. Il tend à homologuer, en général dans le sens matéria­ liste, les cultures et les traditions vivantes des peuples; il éradique les va­ leurs éthiques et culturelles fondamentales et communes; il risque de créer un grand vide de valeurs humaines, « un vide anthropologique », sans compter qu'il compromet de manière plus dangereuse l'équilibre écologique. Alors, comment ne pas craindre une explosion de comportements déviants et violents, qui engendrerait de fortes tensions dans le corps social? La li­ berté elle-même serait menacée, et même le marché qui avait profité de l'absence d'entraves. Tout bien considéré, la réalité de la « globalisation », considérée d'une manière équilibrée dans ses potentialités positives comme dans ce qu'elle fait redouter, appelle à ne pas différer une harmonisation entre les « exigences de l'économie » et les exigences de l'éthique. 6. Il faut toutefois reconnaître que, dans le cadre d'une économie « mon­ dialisée », la régulation éthique et juridique du marché est objectivement plus difficile. Pour y parvenir efficacement, en effet, les initiatives poli­ tiques internes des différents pays ne suffisent pas; mais il faut une « con­ certation entre les grands pays» et la consolidation d'un ordre démocra­ tique planétaire avec des institutions où « les intérêts de la grande famille humaine soient équitablement représentés ». Les institutions ne manquent pas, au niveau régional ou mondial. Je pense en particulier à l'Organisation des Nations unies et à ses diverses agences à vocation sociale. Je pense aus­ si au rôle que jouent des entités comme le Fonds monétaire international et l'Organisation mondiale du Commerce. Il est urgent que, sur le terrain de 7 7 Centesimus annus, n. 58. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 142 la liberté, s'affermisse une culture des « règles » qui ne se limite pas à la promotion du simple fonctionnement commercial, mais qui prenne en charge, grâce à des instruments juridiques sûrs, la protection des droits hu­ mains dans toutes les parties du monde. Plus le marché est «global», plus il doit être équilibré par une culture «globale» de la solidarité, attentive aux besoins des plus faibles. Malheureusement, malgré les grandes déclara­ tions de principe, cette référence aux valeurs est toujours plus compromise par la résurgence d'égoïsmes de la part de nations ou de groupes, ainsi que, à un niveau plus profond, par un relativisme éthique et culturel assez ré­ pandu, qui menace la perception du sens même de l'homme. 7. Mais c'est là — et l'Eglise ne se lassera pas de le rappeler! — le nœud gordien à trancher, le point crucial par rapport auquel les perspec­ tives économiques et politiques doivent se situer, pour préciser leurs fonde­ ments et la possibilité de leur rencontre. C'est donc à juste titre que vous avez mis à votre ordre du jour, en même temps que les problèmes du tra­ vail, ceux de la démocratie. Les deux problématiques sont inévitablement liées. En effet, la démocratie n'est possible que « sur la base d'une concep­ tion correcte de la personne humaine », ce qui implique qu'à chaque homme soit reconnu le droit de participer activement à la vie publique, en vue de la réalisation du bien commun. Mais comment peut-on garantir la participation à la vie démocratique à quelqu'un qui n'est pas convenable­ ment protégé sur le plan économique et qui manque même du nécessaire? Lorsque même le droit à la vie, de la conception à son terme naturel, n'est pas pleinement respecté comme un droit absolument imprescriptible, la dé­ mocratie est dénaturée de l'intérieur et les règles formelles de participation deviennent un alibi qui dissimule la prévarication des forts sur les faibles. 8 9 8. Mesdames et Messieurs les Académiciens, je vous suis très reconnais­ sant pour les réflexions que vous conduisez sur ces sujets essentiels. L'enjeu n'est pas seulement celui d'un témoignage ecclésial toujours plus pertinent, mais la construction d'une société qui respecte pleinement la dignité de l'homme, qui ne peut jamais être considéré comme un objet ou une mar­ chandise, parce qu'il porte en soi l'image de Dieu. Les problèmes qui se présentent à nous sont immenses, mais les générations à venir nous deman­ deront des comptes sur la manière dont nous avons exercé nos responsabili8 9 Centesimus annus, n. 46. Cf. Evangelium vitœ, nn. 20 et 70. Acta Ioannis Pauli Pp. II 143 tés. Plus encore, nous en sommes comptables devant le Seigneur de l'his­ toire. L'Église compte donc beaucoup sur votre travail, empreint de rigueur scientifique, attentif au Magistère et, en même temps, ouvert au dialogue avec les tendances multiples de la culture contemporaine. Sur chacun de vous, j'invoque l'abondance des Bénédictions divines. V Pragae habita, X volvente saeculo a martyrio S. Adalberti episcopi.* 1. « Dobrý pastýř dává za ovce svůj život Shromáždili jsme se na této rozlehlé pláni, abychom společně zazpívali Te Deum, Bože chválíme Tebe, k oslavě milénia od doby, kdy se nejvyšší obětí, obětí svého života, zrodil pro nebe pražský biskup svatý Vojtěch, hlasatel evangelia v srdci Evropy a svědek Kristův. On, jako dobrý Pastýř, od samého začátku věnoval svůj život ovcím a definitivně jej zpečetil mučednickou smrtí mezi Prusy v době, kdy ještě žili pohanským životem. Stal se tak horlivým Pastýřem, kterého Boží prozře­ telnost postavila ke kořenům dějin slovanských národů ve střední Evr opě: Čechů, Poláků, Slováků, ale též i Maďarů. V tomto roce slavíme milénium jeho mučednické smrti; událost, kterou všechny místní církve, které už více než deset staletí žijí a šíří evangelium právě mezi těmito národy, chtějí oslavit s náležitou důstojností, a to zejmé­ na zde v Čechách, rodném kraji tohoto velikána. 2. Svatý Vojtěch byl pověřen Petrovým nástupcem k biskupské službě na pražském stolci v Čechách, kde však neměl snadný úkol. Setkal se s od­ porem ze strany svých krajanů a musel proto opustit biskupské sídlo a odejít do Říma, kde na aventinském pahorku začal mnišský život podle benediktinské tradice. Vrátil se do Prahy, až když situace byla příhodnější; avšak opozice kra­ janů ho zvovu přinutila opustit jeho vlast. Později působil jako misionář v panonské nížině, dnešním Maďarsku, a pak byl hostem na dvoře Boleslava Chrabrého v Hnězdnu. Ale ani zde se nezastavil. Znovu se vydal hlásat evangelium, tentokr át do baltické oblasti, kde ho čekalo mučednictví. Bo* Die 27 Aprilis 1997. Jan 10, 11. 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 144 leslav Chrabrý složil vysoké výkupné za tělesnou schránku svého přítele, biskupa, a nechal jí převézt do Hnězdna. V roce tisíc se konalo nad ostatky svatého Vojtěcha významné setkání, na kterém byly rozhodnuty důležité otázky týkající se národního a církev­ ního způsobu života polských Piastovců. Proto polští křesťané dodnes uctí­ vají svatého Vojtěcha jako jednoho ze svých hlavních patronů a vidí v něm zvláštní znamení příbuznosti, která od samého počátku spojuje české země se sousedním Polskem. V polském národě je svatovojtěšská památka živá především v hněz­ denské diecézi a polští věřící casto konávají poutě do Prahy. Vždyť pr ávě zde tento světec zahájil svou činnost a zde měl i hluboké duchovní vztahy k hlavním patronům české církve: svatému Václavu a svaté Ludmile, k oběma členům velkého zástupu svatých a světic, kteří vzešli z tohoto národa. 3. V úryvku z listu svatého Pavla Kolosanům, který jsme vyslechli, Pa­ vel praví: «Teď sice pro vás trpím, ale raduji se z toho, protože tím na svém těle doplňuji to, co zbývá vytrpět do plné míry Kristových útrap: má z toho prospěch jeho tělo, to je církev. Je těžké najít slova, která by lépe vyjádřila význam mučednictví svaté­ ho Vojtěcha! Byl hlasatelem evangelia a služebníkem živého Krista v cír­ kvi. Stejně jako apoštolově i on se stal odvážným a ryzím svědkem tajem­ ství Kristova. « Tajemství — píše svatý Pavel — které bylo skryté od vě­ ků a od pokolení, ale které teď bylo odhaleno jeho věřícím: těm Bůh chtěl oznámit, jaké bohatství božské slávy je pro pohany v tomto tajemství ». 2 3 4. Jedná se o Tajemství určené všem lidem, ať už těm, se kterými se Pavel setkal při svých apoštolských cestách v antickém světě, a nebo těm, ke kterým se během obou tisíciletí dostávalo prostřednictvím misionářské činnosti církve. Byl to svatý Vojtěch, který na přelomu prvního a druhého tisíciletí na sebe vzal břímě apoštola, aby přinesl Kristovo tajemství pohan­ ským národům střední Evropy. Dnes, na konci druhého tisíciletí, kdy slavíme milénium mučednické smrti svatého Vojtěcha, on sám jakoby k nám promlouval slovy listu ke Kolosanům: «Jako jste přijali, že Kristus Ježíš je Pán, tak žijte dále ve spojení s Ním, v Něm buďte zakořeněni a na Něm stavějte, utvr zeni ve ví2 3 Koll, 24. srv. Kol 1, 26-27. 145 Acta Ioannis Pauli Pp. II ře, jak jste v ní byli vyučeni, a nepřestávejte Bohu děkovat ». Tento text nás varuje před každou naukou a filozofií, zakládající se, jak říká apoštol Pavel, na « světě », to je na lidské tradici a nikoli na Kristu. Dnešním ja­ zykem bychom mohli říct, že Pavel nás varuje před laicizací a sekularizací. Je to upozornění více než aktuální v těchto jubilejních oslavách. 4 5 5. Milovaní bratři a sestry! Jak nesmírnou radost mám z toho, že mohu dnes spolu s vámi slavit svatovojtěšské milénium! Děkuji Pánu, že nám dá­ vá příležitost znovu se setkat zde na Letenské pláni, přesně tak, jako před sedmi lety. Srdečně a bratrsky zdravím drahého pana kardinála Miloslava Vlka, pražského arcibiskupa a Vojtěchova nástupce. Spolu s ním zdravím také ostatní biskupy České republiky, kardinály a biskupy z celé Evropy, kněze, řeholníky a řeholnice. Uctivě pozdr avuji představitele politického a veřejné­ ho života, kultury a vědy, kteří svojí přítomností dosvědčují nejen nábo­ ženskou, nýbrž i sociální důležitost tohoto výročí. Ze srdce zdravím vás, drazí věřící z Čech, Moravy a Slezska a vás vše­ chny, bratři a sestry, kteří jste přijeli ze Slovenska, z Polska a z ostatních evropských národů a jste dnes vítanými hosty na této slavnosti! S pohnutím vzpomínám na kardinála Františka Tomáška, který vyhlá­ sil Desetiletí duchovní obnovy jako přípravu na vojtěšské milénium, aby tak odhalil historické kořeny vaší země a její hluboké křesťanské tradice. S pohledem upřeným na Velké jubileum roku dva tisíce, klade dnešní slav­ nost nejen Čechům, nýbrž všem, kdo uctívají svatého mučedníka Vojtěcha jako otce ve víře, několik otázek: Co zůstalo z duchovního odkazu, který zanechal? Jaké plody z něho vzešly? Budou schopni dnešní křesťané nalézt v učení a příkladu jejich velikého patrona inspiraci a podnět k tomu, aby účinně přispěli k budování nové civilizace lásky? 6. Svatý Vojtěch nás i dnes okouzluje celou svou osobností, svým skálo­ pevným přesvědčením a svojí otevřeností k duchovním a hmotným potře­ bám bratří. Mnozí ho uznávají jako důstojného představitele nejen českého národa, nýbrž i doposud ner ozdělené křesťanské tradice. V tomto světle je svatý Vojtěch svědkem, řekli bychom, mnoha význa­ mů; svědkem, kterého Bůh daroval křesťanskému společenství v minulosti i současnosti. Je znamením harmonie a spolupráce, která musí být mezi cír4 5 Kol 2, 6-7. srv. Kol 2, 8. 10 - A. A S 146 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale kví a společností. Je znamením svazku, vzájemně spojujícím český a pol­ ský národ. Říkám to s velkým potěšením, protože za měsíc, dá­li Bůh, bu­ du slavit milénium vašeho světce se svými krajany. Též jeho zásluhou se křesťanství v Polsku zdár ně r ozvíjelo. Nyní, v tomto čase naděje, po dlou­ hém období násilí a utlačování, přichází do českých diecézí značný počet polských kněží, kteří jsou plodem krve tohoto velkého mučedníka, aby spolupracovali na pastoračním díle ve vašich komunitách. Vojtěch je světcem i pro dnešní křesťany: vyzývá je, aby se neuzavírali v neplodné obr aně před světem, držíce poklad získané pravdy jen sami pro sebe. Naopak, žádá od nich, aby se otevřeli současné společnosti, aby v ní hledali vše, co je hodnotné a dobré, a aby to pozvedli a je-li nutné očistili ve světle evangelia. 7. « Dobrý pastýř dává za ovce svůj život ». Bohoslužba slova dnešní slavnosti vrcholí, v jistém slova smyslu, v úryvku Janova evangelia. Podobenství o « dobrém Pastýři » je zaměřeno na osobu Krista a na jeho poslání. Právě O n je dobrý Pastýř, který dává ži­ vot za své ovce, jak to dokázal na Kalvárii svým utrpením a smrtí na kříži. V okamžiku, kdy se Kristus obětuje, je si plně vědom univerzální hod­ noty své oběti. Praví: « Dávám svůj život za ovce ». A hned dodává, té­ měř jakoby se obracel na všechny, pro něž se obětuje: « Mám i jiné ovce, které nejsou z tohoto ovčince. Také ty musím přivést; a uposlechnou mého hlasu a bude jen jedno stádce, jen jeden pastýř ». Už na Golgotě jsou du­ chovně přítomny všechny národy světa, kter é jsou povolány ke spáse. 6 7 8 8. Evangelium je určeno všem lidem, protože všichni byli vykoupeni Ježíšovým utrpením, smrtí a vzkříšením. Všichni, tedy i národy, ke kterým byl před tisíci lety vyslán svatý Vojtěch, jako svědek Kr istova tajemství. Dnes, po tisíci letech, kdy si připomínáme život a umučení hlasatele evangelia Vojtěcha, zpíváme spolu s celým křesťanským společenstvím: Te Deum laudamus...: — «Boze, Tebe chválíme/ Tebe, Pane, velebíme./ Vydá­ vá o Tobě svědectví zástup mučedníků ». Zároveň svěřme Boží prozřetelnosti rodnou zemi svatého Vojtěcha, ten­ to vznešený národ, z něhož vzešel, jakož i ostatní slovanské národy, kte­ rým se dostalo v dějinách ovoce jeho misionářské práce. Salvum fac popu6 7 8 Jan 10, 11. Jan 10, 15. Jan 10, 16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 147 him tuum, Domine,...: — « Zachraň, Pane, svůj lid, / žehnej svému dědictví ». Salvum fac! — Zachraň nás! Nechť dílo spásy započaté v této zemi sva­ tým Vojtěchem zůstává pevné a přináší hojné ovoce vám, jeho krajanům, jakož i těm, ke kterým byl poslán! Amen. NUNTIUS Ob diem ad pacem fovendam missus. 1. La giustizia cammina con la pace e sta con essa in relazione costante e dinamica. Giustizia e pace mirano al bene di ciascuno e di tutti, per questo esigono ordine e verità. Quando una è minacciata, entrambe vacilla­ no; quando si offende la giustizia, si mette a repentaglio anche la pace. Esiste una stretta relazione tra la giustizia di ciascuno e la pace di tutti, ed è per questo che, con il presente Messaggio per la Giornata Mondiale della Pace, vorrei rivolgermi anzitutto ai Capi di Stato, avendo ben presen­ te che il mondo di oggi, pur segnato in molte regioni da tensioni, violenze e conflitti, è alla ricerca di nuovi assetti e di più stabili equilibri, in vista di una pace vera e duratura per l'intera umanità. Giustizia e pace non sono concetti astratti o ideali lontani; sono valori insiti, come patrimonio comune, nel cuore di ogni persona. Individui, fami­ glie, comunità, nazioni, tutti sono chiamati a vivere nella giustizia e ad operare per la pace. Nessuno può dispensarsi da questa responsabilità. Il mio pensiero va, in questo momento, sia a quanti si trovano coinvol­ ti, loro malgrado, in dolorosi conflitti, sia agli emarginati, ai poveri, alle vittime di ogni genere di sfruttamento: sono persone che sperimentano nella loro carne l'assenza della pace e gli effetti strazianti dell'ingiustizia. Chi po­ trebbe restare indifferente di fronte al loro anelito verso una vita radicata nella giustizia e nella pace autentica? È responsabilità di tutti fare in modo che ciò sia loro concesso: giustizia piena non si ha se non quando a tutti è dato di poterne ugualmente usufruire. La giustizia è, allo stesso tempo, virtù morale e concetto legale. Talvolta la si rappresenta con gli occhi bendati; in realtà, è proprio della giustizia essere attenta e vigile nell'assicurare l'equilibrio tra diritti e doveri, nonché nel promuovere l'equa condivisione dei costi e dei benefìci. La giustizia re­ staura, non distrugge; riconcilia, piuttosto che spingere alla vendetta. La Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 148 sua ultima radice, a ben guardare, è situata nell'amore, che ha la sua es­ pressione più significativa nella misericordia. La giustizia, pertanto, staccata dall'amore misericordioso, diventa fredda e lacerante. La giustizia è virtù dinamica e viva: difende e promuove l'inestimabile dignità della persona e si fa carico del bene comune, essendo custode delle relazioni tra le persone ed i popoli. L'uomo non vive da solo, ma fin dal primo momento della sua esistenza è in rapporto con gli altri, così che il bene suo, come individuo, e quello della società procedono di pari passo: tra i due aspetti sussiste un delicato equilibrio. La giustizia si fonda sul rispetto dei diritti umani 2. La persona è per natura dotata di diritti universali, inviolabili, inalie­ nabili. Questi, tuttavia, non sussistono da soli. Al riguardo, il mio venerato Predecessore, Papa Giovanni XXIII, insegnava che la persona « possiede sia diritti che doveri derivanti immediatamente e simultaneamente dalla sua stessa natura». Sul corretto fondamento antropologico di tali diritti e do­ veri, nonché sulla loro intrinseca correlazione, poggia l'autentico bastione della pace. 1 Negli ultimi secoli questi diritti umani sono stati formulati in diverse dichiarazioni normative, come pure in strumenti giuridici vincolanti. La lo­ ro proclamazione, nella storia di popoli e nazioni alla ricerca di giustizia e di libertà, è ricordata con legittimo orgoglio, anche perché sovente è stata vissuta come un punto di svolta dopo aperte violazioni della dignità di sin­ goli individui e di intere popolazioni. Cinquant'anni fa, dopo una guerra segnata dalla negazione del diritto persino di esistere per certi popoli, l'Assemblea Generale delle Nazioni Unite ha promulgato la Dichiarazione Universale dei Diritti dell'Uomo. Si è trat­ tato d'un atto solenne, a cui si è giunti, dopo la triste esperienza della guerra, mossi dalla volontà di riconoscere in maniera formale gli stessi dirit­ ti a tutte le persone e a tutti i popoli. In tale documento si legge la seguen­ te affermazione, che ha resistito alla prova del tempo: « Il riconoscimento della dignità inerente a tutti i membri della famiglia umana e dei loro dirit­ ti, uguali ed inalienabili, costituisce il fondamento della libertà, della giusti­ zia e della pace nel mondo». Non minore attenzione meritano le parole 2 1 2 Lett. enc. Pacem in terris (11 aprile 1963), I: AAS 55 (1963), 259. Dichiarazione Universale dei Diritti dell'Uomo, Preambolo. Acta Ioannis Pauli Pp. II 149 con cui il documento si chiude: « Nulla nella presente Dichiarazione può es­ sere interpretato nel senso di implicare un diritto di un qualsiasi Stato, gruppo o persona di esercitare un'attività o di compiere un atto mirante al­ la distruzione di alcuni dei diritti e delle libertà in essa enunciati ». È drammatico che, ancora ai nostri giorni, tale disposizione sia palese­ mente violata mediante l'oppressione, i conflitti, la corruzione o, in modo più subdolo, mediante il tentativo di reinterpretare, magari distorcendone deliberatamente il senso, le stesse definizioni contenute nella Dichiarazione Universale. Essa va osservata integralmente, nello spirito come nella lette­ ra. Essa rimane — come ebbe a dire il Papa Paolo VI di venerata memoria — uno dei più grandi titoli di gloria delle Nazioni Unite, « specialmente quando si pensa all'importanza che le è attribuita come cammino sicuro verso la pace ». In occasione del cinquantesimo anniversario della Dichiarazione Univer­ sale dei Diritti dell'Uomo, che si celebra quest'anno, è opportuno ricordare che « la promozione e protezione dei diritti umani è materia di prioritaria importanza per la comunità internazionale». Su questo anniversario pesa­ no, tuttavia, le ombre di alcune riserve manifestate circa due caratteristiche essenziali della nozione stessa di diritti dell'uomo: la loro universalità e la loro indivisibilità. Tali tratti distintivi vanno riaffermati vigorosamente per respingere le critiche di chi tenta di sfruttare l'argomento della specificità culturale per coprire violazioni dei diritti umani, come di chi impoverisce il concetto di dignità umana negando consistenza giuridica ai diritti economi­ ci, sociali e culturali. Universalità e indivisibilità sono due principi guida che postulano comunque l'esigenza di radicare i diritti umani nelle diverse culture, nonché di approfondire il loro profilo giuridico per assicurarne il pieno rispetto. 3 4 5 Il rispetto dei diritti umani non comporta solo la loro protezione sul piano giuridico, ma deve tener conto di tutti gli aspetti scaturenti dalla no­ zione di dignità umana, che è alla base di ogni diritto. In tale prospettiva assume grande rilevanza un'adeguata attenzione alla dimensione educativa. Inoltre, è importante considerare anche la promozione dei diritti umani: Ibid., art. 30. * Messaggio al Presidente della 28 Assemblea generale delle Nazioni Unite, in occasione del XXV anniversario della Dichiarazione Universale dei Diritti dell'Uomo (10 dicembre 1973): AAS 65 (1973), 674. Dichiarazione di Vienna, Conferenza mondiale sui Diritti dell'Uomo (giugno 1993), Preambolo I. 3 a 5 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 150 questa è frutto dell'amore per la persona come tale, giacché « l'amore va ol­ tre quanto è in grado di assicurare la semplice giustizia». Nell'ambito di tale promozione, in particolare, dovranno essere compiuti ulteriori sforzi per proteggere i diritti della famiglia, che è « l'elemento naturale e fondamenta­ le della società ». 6 7 Globalizzazione nella solidarietà 3. I vasti mutamenti geo-politici succedutisi dopo il 1989 sono stati ac­ compagnati da vere rivoluzioni nel campo sociale ed economico. La globa­ lizzazione dell'economia e della finanza è ormai una realtà e sempre più chiaramente si vanno raccogliendo gli effetti dei rapidi progressi legati alle tecnologie informatiche. Siamo alle soglie di una nuova era, che porta con sé grandi speranze ed inquietanti interrogativi. Quali saranno le conseguen­ ze dei cambiamenti in atto? Potranno tutti trarre vantaggio da un mercato globale? Avranno finalmente tutti la possibilità di godere della pace? Le re­ lazioni tra gli Stati saranno più eque, oppure le competizioni economiche e le rivalità tra popoli e nazioni condurranno l'umanità verso una situazione di instabilità ancora maggiore? Per una società più equa, per una pace più stabile in un mondo in cam­ mino sulla strada della globalizzazione, è compito urgente delle organizza­ zioni internazionali contribuire a promuovere il senso di responsabilità per il bene comune. Ma per giungere a ciò è necessario non perdere mai di vi­ sta la persona umana, che deve essere posta al centro di ogni progetto so­ ciale. Solo così le Nazioni Unite possono diventare una vera « famiglia di Nazioni », secondo il loro originario mandato di « promuovere il progresso sociale ed un più elevato tenore di vita in una più ampia libertà». È questa la strada per costruire una Comunità mondiale basata sulla « fiducia reciproca, sul sostegno vicendevole, sul rispetto sincero ». La sfida insom­ ma è quella di assicurare una globalizzazione nella solidarietà, una globaliz­ zazione senza marginalizzazione. Ecco un evidente dovere di giustizia, che 8 9 CONC. ECUM. V A T . II, Cost. past. sulla Chiesa nel mondo contemporaneo, Gaudium et spes, 78. Dichiarazione Universale dei Diritti dell'Uomo, art. 16 § 3. Cfr Carta dei Diritti della Fa­ miglia (22 ottobre 1983), presentata dalla Santa Sede: Ench. Vat. 9, 538-552. Carta delle Nazioni Unite, Preambolo. GIOVANNI PAOLO I I , Discorso alla 60 Assemblea Generale delle Nazioni Unite (5 ottobre 1995), 14: L'Osservatore Romano, 6 ottobre 1995, p. 7. 6 7 8 9 a Acta Joannis Pauli Pp. II 151 comporta notevoli implicazioni morali nell'organizzazione della vita econo­ mica, sociale, culturale e politica delle Nazioni. Il pesante fardello del debito estero 4. Nazioni ed intere regioni del mondo, a causa del loro fragile potenzia­ le finanziario o economico, rischiano di essere escluse da un'economia che si globalizza. Altre hanno maggiori risorse, ma non possono purtroppo trarne vantaggio per diversi motivi: disordini, conflitti interni, mancanza di strut­ ture adeguate, degrado ambientale, diffusa corruzione, criminalità ed altre ragioni ancora. La globalizzazione va coniugata con la solidarietà. Si devo­ no, pertanto, stanziare aiuti speciali, grazie ai quali Paesi che, con le sole loro forze, non sono in grado di entrare con successo nel mercato globale, possano superare la loro attuale situazione di svantaggio. E cosa che si de­ ve ad essi per giustizia. In un'autentica « famiglia di Nazioni », nessuno può essere escluso; al contrario, è il più debole, il più fragile che va sostenuto, perché possa sviluppare appieno le proprie potenzialità. Il mio pensiero va qui ad una delle maggiori difficoltà a cui le Nazioni più povere devono oggi far fronte. Intendo riferirmi al pesante fardello del debito estero, che compromette le economie di Popoli interi, frenando il lo­ ro progresso sociale e politico. Al riguardo, recenti iniziative delle istituzioni finanziarie internazionali hanno posto in essere un importante tentativo di coordinata riduzione di tale debito. Auspico di cuore che si continui ad avanzare su questo cammino, applicando con flessibilità le condizioni pre­ viste, in modo che tutte le Nazioni aventi diritto possano trarne vantaggio prima dell'anno 2000. Molto potranno fare in tal senso i Paesi più ricchi, offrendo il loro sostegno nell'attuazione delle iniziative menzionate. La questione del debito fa parte di un problema più vasto: quello del persistere della povertà, talvolta anche estrema, e dell'emergere di nuove disuguaglianze che accompagnano il processo di globalizzazione. Se l'obietti­ vo è una globalizzazione senza marginalizzazione, non si può tollerare un mondo in cui vivono a fianco a fianco straricchi e miserabili, nullatenenti privi persino dell'essenziale e gente che sciupa senza ritegno ciò di cui altri hanno disperato bisogno. Simili contrasti sono un affronto alla dignità della persona umana. Non mancano certo mezzi adeguati per eliminare la mise­ ria, quali la promozione di consistenti investimenti sociali e produttivi da parte di tutte le istanze economiche mondiali. Ciò tuttavia suppone che la Comunità internazionale intenda agire con la necessaria determinazione po- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 152 litica. Passi lodevoli in questa direzione sono già stati fatti, ma una soluzio­ ne duratura richiede lo sforzo concertato di tutti, incluso quello degli stessi Stati interessati. Urge una cultura della legalità 5. E che dire delle gravi ineguaglianze esistenti all'interno delle Nazioni? Situazioni di povertà estrema, dovunque si manifestino, costituiscono la prima ingiustizia. Eliminarle deve rappresentare per tutti una priorità sia a livello nazionale che internazionale. Non si può, poi, sottacere il vizio della corruzione, che mina lo sviluppo sociale e politico di tanti popoli. È un fenomeno crescente, che si insinua insidiosamente in molti settori della società, beffandosi della legge ed igno­ rando le norme di giustizia e di verità. La corruzione è diffìcile da contra­ stare, perché assume molteplici forme: soffocata in un'area, rinasce talora in un'altra. Occorre coraggio anche solo per denunciarla. Per stroncarla poi si richiede, insieme con la volontà tenace delle Autorità, il sostegno generoso di tutti i cittadini, sorretti da una forte coscienza morale. Una grande responsabilità in questa battaglia ricade sulle persone che hanno cariche pubbliche. È loro compito impegnarsi per l'equa applicazione della legge e la trasparenza in tutti gli atti della pubblica amministrazione. Posto al servizio dei cittadini, lo Stato è il gestore dei beni del popolo, che deve amministrare in vista del bene comune. Il buon governo richiede il controllo puntuale e la piena correttezza di tutte le transazioni economiche e finanziarie. In nessuna maniera si può permettere che le risorse destinate al bene pubblico servano ad altri interessi di carattere privato o addirittura criminoso. L'uso fraudolento del denaro pubblico penalizza soprattutto i poveri, che sono i primi a subire la privazione dei servizi di base indispensabili per lo sviluppo della persona. Quando poi la corruzione si infiltra nell'ammini­ strazione della giustizia, sono ancora i poveri a portarne più pesantemente le conseguenze: ritardi, inefficienze, carenze strutturali, assenza di un'ade­ guata difesa. Sovente ad essi non resta altra via che subire il sopruso. Forme di ingiustizia particolarmente gravi 6. Vi sono altre forme di ingiustizia che mettono a rischio la pace. Desi­ dero ricordarne qui due: innanzitutto l'assenza di mezzi per accedere equa- Acta Ioannis Pauli Pp. II 153 mente al credito. I poveri sono tante volte costretti a restare fuori dai nor­ mali circuiti economici o a mettersi nelle mani di trafficanti di denaro sen­ za scrupoli che esigono interessi esorbitanti, con il risultato finale del peg­ gioramento di una situazione già di per sé precaria. Per questo, è dovere di tutti impegnarsi perché ad essi sia reso possibile l'accesso al credito in ter­ mini equi e con interessi favorevoli. Per la verità, in diverse parti del mon­ do già esistono istituzioni finanziarie che praticano il micro-credito a condi­ zioni di favore per chi ne ha bisogno. Sono iniziative da incoraggiare, per­ ché è su questa strada che si può giungere a stroncare alle radici la vergo­ gnosa piaga dell'usura, facendo in modo che i mezzi economici necessari per lo sviluppo dignitoso delle famiglie e delle comunità siano accessibili a tutti. E che dire dell'aumento della violenza nei confronti delle donne, delle bambine e dei bambini? Oggi è una delle più diffuse violazioni dei diritti umani, divenuta tragicamente uno strumento di terrore: donne prese in ostaggio, minori barbaramente massacrati. A ciò si aggiunge la violenza del­ la prostituzione forzata e della pornografìa infantile, come pure dello sfrut­ tamento lavorativo dei minori in condizioni di vera schiavitù. Per contri­ buire a fermare il dilagare di queste forme di violenza occorrono concrete iniziative, in particolare misure legali appropriate a livello sia nazionale che internazionale. S'impone altresì un arduo lavoro educativo e di promozione culturale, affinché, come sovente ho ricordato in precedenti Messaggi, si ri­ conosca e si rispetti la dignità d'ogni persona. Una componente, infatti, non può assolutamente mancare nel patrimonio etico-culturale dell'intera uma­ nità e di ogni singola persona: la consapevolezza che gli esseri umani sono tutti uguali in dignità, meritano il medesimo rispetto e sono soggetti degli stessi diritti e doveri. Edificare la pace nella giustizia è impegno di tutti e di ciascuno 7. La pace per tutti nasce dalla giustizia di ciascuno. Nessuno può sot­ trarsi ad un impegno di così decisiva importanza per l'umanità. Esso chia­ ma in causa ogni uomo ed ogni donna, secondo le proprie competenze e responsabilità. Faccio appello innanzitutto a voi, Capi di Stato e Responsabili delle Nazioni, ai quali è affidata la suprema vigilanza sullo stato di diritto nei rispettivi Paesi. Assolvere a tale alto incarico è certamente non facile, ma costituisce uno dei vostri compiti prioritari. Possano gli ordinamenti degli Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 154 Stati a cui servite costituire per le popolazioni garanzia di giustizia e stimo­ lo ad una costante crescita della coscienza civile. Costruire la pace nella giustizia esige, inoltre, l'apporto di ogni categoria sociale, ciascuna nel proprio ambito ed in sinergia con le altre componenti della comunità. In particolare, incoraggio voi, insegnanti, impegnati a tutti i livelli nell'istruzione e nell'educazione delle nuove generazioni: formatele ai valori morali e civili, instillando in esse uno spiccato senso dei diritti e dei doveri, a partire dall'ambito stesso della comunità scolastica. Educare alla giustizia per educare alla pace: questo è uno dei vostri compiti primari. Nel cammino educativo è insostituibile la famiglia, che rimane l'ambien­ te privilegiato per la formazione umana delle nuove generazioni. Dal vostro esempio, cari genitori, dipende in gran parte la fisionomia morale dei vostri figli: essi la assimilano dallo stile di rapporti che voi impostate all'interno ed all'esterno del nucleo familiare. La famiglia è la prima scuola di vita e l'impronta ricevuta in essa è decisiva per i futuri sviluppi della persona. A voi infine, giovani del mondo intero, che spontaneamente aspirate al­ la giustizia ed alla pace, dico: tenete sempre viva la tensione verso questi ideali, ed abbiate la pazienza e la tenacia di perseguirli nelle concrete con­ dizioni in cui vi trovate a vivere. Siate pronti a respingere le tentazioni di scorciatoie illegali verso falsi miraggi di successo o di ricchezza; abbiate in­ vece il gusto di ciò che è giusto e vero, anche quando attenersi a questa li­ nea richiede sacrificio ed impegna ad andare controcorrente. E in questo modo che « dalla giustizia di ciascuno nasce la pace per tutti ». Condivisione, via della pace 8. S'avvicina a grandi passi il Giubileo dell'Anno 2000, un tempo per i credenti dedicato in modo speciale a Dio, Signore della Storia, un richiamo per tutti circa la radicale dipendenza della creatura dal Creatore. Ma nella tradizione della Bibbia, esso era anche il tempo della liberazione degli schiavi, della restituzione della terra al legittimo proprietario, del condono dei debiti e della conseguente restaurazione di forme di uguaglianza tra tut­ ti i membri del popolo. E pertanto un tempo privilegiato per perseguire quella giustizia che conduce alla pace. In forza della fede in Dio-amore e della partecipazione all'universale re­ denzione di Cristo, i cristiani sono chiamati a comportarsi secondo giustizia e a vivere in pace con tutti, perché « Gesù non ci ha dato semplicemente la pace. Ci ha dato la sua pace, accompagnata dalla sua giustizia. Poiché Egli Acta Ioannis Pauli Pp. II 155 è pace e giustizia, può divenire nostra pace e nostra giustizia». Ho pro­ nunciato queste parole quasi vent'anni fa, ma nell'orizzonte dei cambia­ menti radicali in atto, esse acquistano ora un senso ancora più concreto e vivo. Un segno distintivo del cristiano, oggi più che mai, deve essere l'amore per i poveri, i deboli, i sofferenti. Vivere questo impegno esigente richiede un totale ribaltamento di quei presunti valori che inducono a ricercare il bene soltanto per se stessi: il potere, il piacere, l'arricchimento senza scru­ poli. Sì, proprio a questa radicale conversione sono chiamati i discepoli di Cristo. Quanti si impegnano a seguire questa via, sperimenteranno vera­ mente « giustizia, pace e gioia nello Spirito Santo » (Rm 14, 17), ed assapo­ reranno « un frutto di pace e di giustizia » (Eb 12, 11). Desidero riproporre ai cristiani di ogni continente l'ammonimento del Concilio Vaticano II: « Siano anzitutto soddisfatti gli obblighi di giustizia perché non si offra come dono di carità ciò che già è dovuto a titolo di giustizia ». Una società autenticamente solidale si costruisce grazie al fatto che quanti hanno beni non si limitano ad attingere, per aiutare i poveri, soltanto dal loro superfluo. Offrire beni materiali, inoltre, non è sufficiente: occorre spirito di condivisione, così da sentire come un titolo d'onore la possibilità di dedicare le proprie cure ed attenzioni alle necessità dei fratelli in difficoltà. Si avverte oggi, da parte sia dei cristiani che dei seguaci di al­ tre religioni e di tanti uomini e donne di buona volontà, il richiamo ad uno stile di vita semplice come condizione perché l'equa condivisione dei frutti della creazione di Dio possa diventare realtà. Chi vive nella miseria non può attendere oltre: ha bisogno ora ed ha perciò diritto di ricevere subito il necessario. 10 u Lo Spirito Santo all'opera nel mondo 9. E iniziato, con la prima domenica di Avvento, il secondo anno di preparazione immediata al Grande Giubileo del 2000, dedicato allo Spirito Santo. Lo Spirito della speranza è all'opera nel mondo. È presente nel ser­ vizio disinteressato di chi lavora accanto agli emarginati ed ai sofferenti, di chi accoglie gli immigrati ed i rifugiati, di chi con coraggio rifiuta di respin­ gere una persona o un intero gruppo per motivi etnici, culturali e religiosi; è presente, in particolare, nell'azione generosa di quanti con pazienza e co10 AAS 71 11 GIOVANNI PAOLO I I , Omelia allo Yankee Stadium di New York (2 ottobre 1979), 1: (1979), 1169. Decr. sull'apostolato dei laici Apostolicam actuositatem, 8. 156 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale stanza continuano a promuovere la pace e la riconciliazione tra coloro che erano un tempo avversari e nemici. Ecco, sono questi altrettanti segni di speranza che incoraggiano a ricercare la giustizia che conduce alla pace. Il cuore del messaggio evangelico è Cristo, pace e riconciliazione per tut­ ti. Possa il suo volto illuminare il cammino dell'umanità, che si appresta a varcare la soglia del terzo millennio. Diventino doni per tutti, senza distinzione alcuna, la sua giustizia e la sua pace! « Allora il deserto diventerà un giardino e il giardino sarà considerato una selva. Nel deserto prenderà dimora il diritto e la giustizia regnerà nel giardino. Effetto della giustizia sarà la pace, frutto del diritto una perenne sicurezza » (Is 32, 15-17). Dal Vaticano, 8 dicembre dell'anno 1997. IOANNES PAULUS PP. II Congregatio de Carnis Sanctorum 157 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM ANTIOCHEN. MARONITARUM Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Nimatullacii Al-Hardini (in saec.: Iosephi Kassab) sacerdotis professi ordinis Libanensis Maronitarum (1808-1858) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Nimatullacius Al-Hardini (in saeculo: Iosephus Kassab) natus est anno 1808 in pago Libani montis Hardine. In Ordinem Libanensem Maronitarum ingressus, monasticam fecit professionem anno 1830 et post triennium ordinationem accepit sacerdotalem. In institutionem theologiae incubuit, in iuvenum educationem et in pastoralem navitatem. Fidelitate erga Regulam, altum precationis spiritum et paenitentiae emi­ nuit. Sanctitatis fama clarus, in Domino, postridie idus Décembres anno 1858, obdormivit. Beatificationis et canonizationis Causa anno 1926 inita est apud Curiam Antiochenam Maronitarum et die 7 mensis Septembris anno 1989 Summus Pontifex Ioannes Paulus II Servum Dei heroum in modum virtutes théolo­ gales, cardinales et his adnexas coluisse edixit. Deinceps, Postulationis Causae rogatu, Congregatio de Causis Sanctorum coniectam miram sanationem inspexit eiusdem Servi Dei intercessioni tribu­ tam. Sanatio ad Libanensem puerum Andream Najem pertinet qui anno 1986 ostendere coepit astheniam, ingravescentem pallorem atque anhaemiam. In partem eo deducto haematologiae valetudinarii Berytensis, dia­ gnosis de aplasia medullari facta est. Therapia praescripta, quamvis idonea esset, nullam fecit salubrem mutationem. Mense Februario anno 1987 per aliquot dies valetudinario Parisiensi receptus est et deinde valetudinario Iu­ daico. Cum curae inefficaces essent et aegroti condiciones ingravescerent, prognosis infausta quoad vitam facta est et divinum auxilium postulatum est per intercessionem Servi Dei Nimatullacii Al-Hardini, ad cuius tumulum Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 158 Andreas, una cum familiaribus, se contulit deprecaturus die 26 mensis Sep­ tembris anno 1987; tunc ob pietatem habitum monasticum induit Ordinis Maronitarum. Statim commodam valetudinem animadvertit et robur quod eum iam plus annum defïciebat. Etenim perfecte et stabiliter sanatus erat, ut ipsi medici postea reppererunt. Apud Curiam Antiochenam Maronitarum anno 1996 celebrata est Inqui­ sitio dioecesana, cuius auctoritas et vis probata est a Congregatione de Cau­ sis Sanctorum decreto die 27 mensis Septembris eodem anno promulgato. Dicasterii Consilium Medicorum, in sessione die 27 habita mensis Februarii anno 1997, uno ore affirmavit sanationem fuisse celerrimam, completam, stabilem et ex scientia inexplicabilem. Secuti mensis Maii die 9 actus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris et calendis Iuliis eiusdem anni Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Pio Laghi. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre­ gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa­ ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Servo Dei Nimatullacio Ordinis Libanensis Al-Hardini (in Maronitarum, saec.: videlicet Iosepho de Kassab), celérrima, Sacerdote completa et professo stabili sa­ natione pueri Andreae Najem a « grave aplasia idiopatica ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. 83 ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis Congregatio de Caváis Sanctorum 159 AQUENSIS Beatificationis seu declarationis martyrii Servae Dei Teresiae Bracco christifidelis laicae (1924-1944) DECRETUM SUPER MARTYRIO «Beati immaculati in via, qui ambulant in lege Domini» (Ps 119, 1). Vere beata fuit Teresia Bracco, quae semper in lumine fidei ambulavit et, officiis baptismalibus congruens, Dei legi oboedivit usque ad supremum vi­ tae sacrificium, ita gloriam martyrii et immortalitatis praemium assecuta. Iuvenis haec Christi testis orta est in pago Sancta Iulia, intra fines posi­ to municipii Dego appellati, ad Aquensis dioecesis pertinentis, die 24 men­ sis Februarii anno 1924 a Iacobo Bracco et Angela Pera, probis agricolis, qui Dei vias eam docuerunt atque precationis et laboris studium. Diligenter et fructuose ludum frequenta vit et catechismum, aestimationem sibi concilians praeceptricum et parochi, qui pluries eam praemiis donavit ob diligen­ tiam qua doctrinae studuit christianae. Anno 1933 sacramentum accepit Confirmationis. Cum pietate Missae constanter diebus festis intererat et, cum poterat, etiam diebus profestis atque saepe Sanctissimam accipiebat Eucharistiam. Praesertim religiosa erat in Matrem Redemptoris, quam coti­ diana recitatione Rosarii honorabat. Etiam puellula dictum Sancti Dominici Savio suum fecit: «Mortem, sed non peccata»; et quidem semper Dei prae­ cepta servavit, leges Ecclesiae et sui status officia. Simplicem et vivam ha­ buit fidem, quam precatione aluit, sacramentis et incommodis quamque do­ mi est testificata et in paroecia. Eminuit indolis bonitate, oboedientia pa­ rentibus, Domini fiducia, verecundia, modestia atque prudentia in loquendo inque agendo. In pace cum omnibus vixit et cum poterat utilis proximo efficiebatur. Aequo animo et sedulo operam dedit bono familiae, se offerendo libenter muniis domesticis, duro agrorum labori et gregis custodiae, quem ad pascendum ducebat. Incorrupte moralem christianam coluit, virtutes exercuit, accurate castitatem custodivit, conscia se esse Spiritus Sancti tem­ plum; utque hoc assequeretur, aperte sermones, circumstantias et coetus periculosos vitabat. Hoc modo, in humilitate dies agebat, Deum laudans vi­ tae bonitate. Patre mortuo (idibus Iuliis anno 1944), matrem confirmavit affirmando sibi esse cauturam et se mortem praeoptaturam, potius quam malum faceret. Et usque ad finem in hoc mansit proposito. Namque, ve­ spere diei 27 mensis Augusti eiusdem anni, cum amica loquens de violentáis 160 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sexualibus quas nonnullae mulieres patiebantur difficili illo tempore, decla­ ravit: « Iuro me situram esse ut interficiar, potius quam cedam ». Insequen­ ti die, mane, ad ecclesiam se contulit, Missae interfuit et se Christi Corpore nutrivit; deinde ivit in agris operatum. Circiter horam tertiam edita est vox milites Germanicos esse perventuros, qui aliquos procursatores insequebantur. Serva Dei cum matre, quibusdam sororibus aliisque personis se abdidit in castaneto a domo sua non longinquo. Matri, quae eam monebat ne peri­ clitaretur, quandoquidem interdum inspiciebat quid in pago accideret, re­ spondit se esse ad mortem paratam cum mane sanctam Communionem ac­ cepisset. In eadem illa circumstantia cuidam personae patefecit se mortem praeferre, quam violari. Insuper saepe precabatur et ceteros ad precandum hortabatur. Milites Germanici, qui supervenerant, quotquot in castaneto erant congregaverunt, dumque eos gregatim in viam inducebant ad locum Sanvarezzo, Teresia et duae aliae puellae a tribus militibus, ut se sequeren­ tur, coactae sunt in silvas propinquas, clara cum voluntate earum mulie­ rum dignitatem offendendi. Serva Dei fugere nisa est, sed impedita est vi. Paulo post clamores auditi sunt, auxilii invocationes et ictus. Vespere duae puellae domum redierunt et flentes perceptam violentiam narraverunt. Te­ resia vero non est reversa. Corpus eius inventum est die 30 mensis Augusti inter frútices signis notatum luctationis qua vim inferenti restiterat, omnes­ que pro certo habuerunt eam virginitatem servasse et dignitatem. Clara eius mors ilico habita est verum martyrium; quae fama confirma­ ta est et aucta volventibus annis; quapropter Episcopus Aquensis Causam iniit beatificationis seu declarationis martyrii per celebratam dioecesanam inquisitionem (annis 1988-1989), quae est rite probata a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 25 mensis Ianuarii anno 1991 promulgato. Praeparata Positione, ex more consideratum est de asserto martyrio. Die 26 mensis Novembris anno 1996, felici cum eventu, actus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 15 mensis Aprilis habita anno 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon, professi sunt mortem Teresiae Bracco verum fuisse martyrium. De hisce omnibus rebus, referente subscripto Pro-Praefecto, certior fac­ tus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut decretum super martyrio Servae Dei rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de Congregatio de Causis Sanctorum 161 more convocandos eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare de martyrio eiusque causa Servae Dei Teresiae Bracco, Christifidelis laicae, anno 1944 interfectae, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. © ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . © Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis ARIMINEN. Beatificationis et canonizationis Servae Dei Carolae Ronci christifidelis laicae ex Instituto Saeculari Ancillarum Matris Misericordiae (1936-1970) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS «Ego sum lux mundi, qui sequitur me, non ambulabit in tenebris, sed habebit lumen vitae» (Io 8, 12). Lux Christi vitam quoque iuvenis Carolae Ronci illuminavit, quae in eius verbum credidit, amori eius respondit ac fideliter eius fecit volunta­ tem. Contuitu in eo defixo, fidei auctore et consummatore (cf. Heb 12, 2), alacriter in via perfectionis ambulavit, omnibus viribus suis operam dedit Dei Regno aedificando et in suae aetatis societate Evangelii lumen operum et apostolatus sanctitate diffudit. Hoc modo, ipsa lux facta (cf. Mt 5, 14), Domini praeceptum est exsecuta: « Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est» (Mt 5, 16). . Haec Christi testis Arimini orta est die mensis Aprilis 11 anno 1936, a Marco Ronci et Iolanthe Casalboni; biduo post divinam accepit vitam per sacramentum Baptismi et anno 1946 Confirmationem primumque euchari­ stico Pane se nutrivit. In pago Torre Pedrera, ubi eius familia habitabat, magna cum diligentia exitibusque optimis ludum frequentavit (annis 19421947), promptam ostendens intellegentiam, fortem voluntatem indolemque vivacem et amabilem. Vestificae artem didicit quam postea exercuit, offici­ li - A A S 162 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale na pro vici sui puellis aperta; eodem tempore in munia domestica incumbe­ bat parentesque in eorum tabernae administratione adiuvabat, in qua po­ ma et olera vendebantur. Educatio religiosa in pueritia accepta non magna fuerat, sed ex recta mollique conscientia religiose actuum suorum honesta­ tem percipiebat. Ex intervallis Missae intererat et ad sacramenta accedebat et, sicut aequales, obiectationibus ac femininis vanitatibus obsecundabat. Eius vita semel et radicitus est mutata per Annum Sanctum 1950 cum, gratia mota, statuit quamlibet levitatem omneque delectamentum relinque­ re ut se Deo dederet et proximis. Gaudii plena et gratae memoriae pro lu­ mine, quod in eius anima splendidior usque fulgebat, gustum invenit litur­ giae, precationis, meditationis, sacrificii apostolatusque atque Iesum videre coepit eique servire in pauperibus, in dolentibus et in parvis. Cum Evange­ lium nuntiare exoptaret et ad animarum salutem valere, parocho se obtulit domino Napoleoni Succi, qui eius factus est rector et confessarius. Cum Ac­ tioni Catholicae ardenter adhaesisset paroeciali, praeposita est primum iis, quae Beniamine appellantur et deinde iis quae Aspiranti, quas benigna sol­ licitudine educavit atque paedagogica peritia. Sapienter, vero, suis faculta­ tibus non confidebat, quae copiosae erant, sed instanter divinum invocabat auxilium, ut suus apostolatus alacer semper esset ac fructuum spiritalium fertilis. Etiam zonae fuit praeposita, idcirco eius opera pro Actione Catholi­ ca ad varias paroecias se extendit. Sacerdotium aestimatione et veneratione altissima est prosecuta et, pro certo habens presbyteros esse Dei ostensoria atque Iesu gestatores in mun­ do, victimam se devovit pro eorum sanctificatione nec umquam destitit pro iis deprecari et se condonare. Una cum parocho « Cenaculum Parvulorum » instituit, quod sodalicium erat vocationibus sacerdotalibus suscitandis, mis­ sionariis et religiosis. Dum caritatis ignis in eius vita exardescebat, omnino in servitio impensa familiae et paroeciae, se ad plenam contulit Domino consecrationem. Anno 1956 Beatae Mariae Virgini se consecra vit et a con­ fessario obtinuit ut cilicium gereret; anno 1956 votum privatum castitatis suscepit et anno 1957 votum paupertatis. Exemplo Sororum Ursulinarum illecta, quae in pago Torre Pedrera operabantur, anno 1958 est earum novi­ tiatum ingressa in oppido Gandino Bergomensi, sed paucis post mensibus fuit ei ad familiam redeundum. Apostolatum paroeciale resumpsit et firmiore consilio viae perfectionis ascensum perrexit, per omnia ad Dei voluntatem se conformans. Oboedien­ tiae parentibus votum fecit, necnon confessario atque paroeciae Sororibus. Congregatio de Causis Sanctorum 163 Demum Providentia ostendit ei viam in qua Domino consecrationem perfi­ ceret. Cognito enim Instituto Mater Misericordiae, Maceratae condito a sa­ cerdote Philippo Piccinini, adhaesit cum fervore. Domi manens, novitiatum peregit et tamquam Ancilla vota nuncupavit anno 1962, quae maxima cum fidelitate observavit. Assiduitas qua pro sua communitate paroeciali labora­ bat proque animarum salute, tum solaciorum multorum ei causa fuit, tum etiam nonnullarum aegritudinum, quas Deo obtulit pro sacerdotum sancti­ ficatione; insuper iuxta Domini mandatum se gessit: « Diligite inimicos ve­ stros, bene facite his, qui vos oderunt» (Lc 6, 27). Tam probae agendi rationis fundamentum iecit intimam cum Christo coniunctionem, qui eius magister fuit, sponsus et deliciae. Ei iuncta carita­ te, introivit in divinorum mysteriorum contemplationem, perfecte leges Dei custodivit, peccatum fugit, sapienter venerata est talenta desursum accep­ ta, sedulo Ecclesiae muneri interfuit et, corde a vanis mundi rebus et a se ipsa libero, ad altissima volavit sanctitatis culmina. Fidem et caritatem aluit cotidiana Sacrarum Litterarum meditatione, precatione assidua, fruc­ tuosa actionum liturgicarum participatione, pietate erga Eucharistiam et Virginem Mariam, «ancillam Domini» (Lc 1, 38), sacrificio, ascesi, apostola­ tu, docili Ecclesiae Magisterio oboedientia et sacerdotum praeceptis, prae­ sertim parochi. Tam eius anima Dei erat plena ut, quidquid dicebat, scribe­ bat, faciebat, claritatem fidei significaret, caritatis fervorem, spei solidita­ tem. Firmiter in divinam misericordiam credidit et in Providentiam et hu­ militer praemium aeternum appetivit. Non paucas tulit difficultates; immo affirmabat: « Laeta sum: laetor certare, pati, vivere; de iis omnibus laetor quae a Sponso veniunt, quandoquidem, etsi intus saepe nos mori sentimus, etsi natura repugnat, in animae recessu tanta est pax, ut omnia compenset, et ceterum certa sum Illum adesse, mecum esse; praecipue temporibus diffi­ cilibus semper mihi vim necessariam suppeditat, qua hilari animo ambulare pergam ». Vera Christi discipula, Deum laudavit etiam exercitatione humili­ tatis, paupertatis, castitatis, oboedientiae, iustitia, temperantiae, omniaque prudentia cum supernaturali fecit, perseverantia et spiritali delectatione. Cum divinus Redemptor cruci suae artius coniunctos velit quos plus amat, Serva Dei autumno anni 1969 illum viae tractum percurrere coepit, qui eam erat ad plenam et decretoriam immolationem ducturus. Etenim, dum consueto cum fervore apostolatui dedebat se munusque familiaribus, animadvertit valetudinem suam labare. Subsequentes medicorum visitatio­ nes diagnosim fecerunt de carcinomate pulmones afficiente. Dei voluntati obsequens scripsit: «Mihi persuasum habeo hoc quoque necesse fuisse, ut propius accederem ad Iesum; et tranquilla sum in eius manibus ». Mense Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 164 Ianuario anno 1970 deducta est in valetudinarium Bononiense, ubi fide fulsit, patientia et caritate. Ad extremum vitae cum pervenisset, statutum est ut domum reduceretur. In itinere ad pagum Torre Pedrera, cum iam esset moriens, deducta est in quoddam Ariminense nosocomium. Postridie, men­ sis Aprilis die 2 anno 1970, lucerna cum accensa est in aeternitatem ingressa. Fama sanctitatis, qua innotuit in vita, palam significata est in exsequiis et crevit volventibus annis; quocirca Episcopus Ariminensis, permissu ob­ tento a Sancta Sede ad normam Sanctitas Clarior, Causam introduxit beati­ ficationis et canonizationis Processumque instruxit cognitionalem (annis 1982-1986), cuius vis et auctoritas est a Congregatione de Causis Sanctorum probata decreto die 10 mensis Iunii anno 1988 promulgato. Positione con­ fecta, inquisitum est ex more an Serva Dei heroum in modum virtutes coluisset. Die 27 mensis Septembris anno 1996, felici cum exitu, Congressus Peculiaris est actus Consultorum Theologorum. Patres Cardinales porro et Episcopi, in Sessionem Ordinariam congregati die 6 mensis Maii anno 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Achille Silvestrini, edixerunt Ser­ vam Dei Carolam Ronci heroum more virtutes théologales, cardinales et iis adnexas observavisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con­ gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum Iustitia, Temperantia Dei Carolae in Deum Ronci, et tum in proximum, Fortitudine, Christifidelis eisque laicae necnon de cardinalibus adnexis, in gradu ex Instituto Saeculari Prudentia, heroico, Servae Matris Miseri­ cordiae, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. 68 ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. & S. €8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis Congregatio de Caváis Sanctorum 165 IAURINEN. Beatificationis seu declarationis martyrii Servi Dei Gulielmi Apor episcopi Tauri­ nensis (1892-1945) DECRETUM SUPER MARTYRIO « Eos defendere debeo, qui sunt mihi concrediti ». Eiusmodi verbis epi­ scopus Gulielmus Apor suum declaravit officium ab aggressione luporum gregem suum tuendi. Namque muneri fidelis a Christo sibi commisso, non solum populum suum in periculo non dereliquit, verum et vitam devovit in dignitate protegenda atque castitate iuvenum mulierum quae, bello furente, in eius habitatione refugium invenerant et tutelam. Hoc modo, caritate im­ pulsus, Domini Iesu est exemplum secutus, qui dixit: « Ego sum pastor bo­ nus: bonus pastor animam suam ponit pro ovibus» (Io 10, 11). Intrepidus hic Ecclesiae Episcopus natus est die 29 mensis Februarii an­ no 1892 in urbe Segesvár, intra fines posita dioecesis Albae Iuliensis, quae nunc in Dacoromania est, a barone Gabriele Apor et a comitissa Fidelia Pálffy, ferventibus catholicis. Sex annorum est patre orbatus, quapropter eius moralem et religiosam educationem mater curavit. Vindobonae ludum frequentavit et Caroloburgi gymnasium a Patribus rectum Societatis Iesu. Diligentia eminuit, indolis comitate, magna religiositate. Colociae in Hunga­ ria studiis peractis gymnasii, ingressus est seminarium Iaurinense, cuius Episcopus, eius propinquus, voluit illum nomen profiteri in ordinem studio­ rum universitatis theologicorum Oeniponte, ubi sedulo se ad sacerdotium praeparavit. Die 24 mensis Augusti anno 1915 est presbyter dioecesanus Magnovaradinensis Latinorum ordinatus. Tum, quasi instinctu divino afilatuque, in suo scripsit memoriali libello: «Felicitas sacerdoti abnegatione da­ tur, propriae vitae sacrificio et martyrio ». Paroeciae urbis Gyula (annis 1915-1916) cappellanus fuit et deinde studiorum praefectus ac theologiae dogmaticae in seminario dioecesano praeceptor (annis 1917-1918). Interea Oeniponte adeptus erat gradum doctoris theologiae (anno 1916). Tres et vi­ ginti annos urbis Gyula fuit parochus. Pastorali ac sociali industriae cum fervore se dedidit et prudentia, populi sui pater fuit atque magister, et sa­ crificii cum spiritu et generositate se omnibus omnia fecit, aestimationem et affectum urbis sibi concilians. Institutionis religionis in scholis restauratio­ nem obtinuit, doctrinam socialem sustinuit Ecclesiae, Actionem Catholicam, alacriter assiduitatem aegrotis praebendam, senibus, populi et praesertim 166 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale puerorum ac iuvenum formationem christianam curavit, consociationes lai­ cales. Vitam suam interiorem assidue coluit nisusque est in via progredi perfectionis. Summus Pontifex Pius XII, die 21 mensis Ianuarii anno 1941 eum Episcopum Iaurinensem nominavit. Paucis post diebus, novae suae dioece­ sis legatos excipiens, cum simplicitate suum patefecit cogitatum, in quo ad finem usque mansit: « Hactenus mea opera sacerdotalis est pastorali nota si­ gnata, et etiam uti Episcopus Iaurinensis pastor manere volo». Et quidem excellentibus humanis ac spiritualibus facultatibus in plenum communitatis dioecesanae servitium est usus, gloriam Dei quaerens atque animarum salu­ tem et exemplari modo muneribus fungens docendi, sanctificandi et guber­ nandi. Cum sacerdotibus cumque fidelibus consuetudinem iniit sincerae mu­ tuaeque fiduciae; sine exceptione omnes admittebat, qui illum adire cupiebant; liturgiae prospexit, vitae spiritali sacerdotum et alumnorum seminarii atque laicorum catholicorum formationi. Nävus fuit in aegrotos, quos saepe visitabat, in agrícolas inque operarios; iustitiam socialem fovit; überaus fuit erga pauperes, et in omnes, nullo excepto, magnam adhibuit caritatem, ob­ servantiam, verborum ac tractationis humanitatem. Hebraeos defendit, qui id temporis crudeliter vexabantur et Iudaeorum vico extruendo pro eis in urbe laurino obstitit. Die Pentecostes anno 1944 in ecclesia cathedrali, peri­ culorum neglegens, quibus se committebat, vocem intendit: « Omnes, qui primum et maximum christianorum praeceptum negant, et personas, clas­ ses vel gentes exsistere censent, quae odio habendae sint et persequendae; qui doctrinas vulgant secundum quas liceat homines tormentis excruciare, sive nigros, sive Hebraeos, nihil aliud sunt, nisi pagani, etsi se christianos esse gloriantur. Omnes qui probant aut communicant cruciatus in suos si­ miles illatos, peccatum mortale committunt intolerabilis gravitatis ». Dilexit Ecclesiam et concorditer cum Primate, Cardinali Iustiniano Serédi aliisque sacris Pastoribus, in quibus fuit Episcopus Iosephus Mindszenty, contra iniquas leges restitit, quae iura ac dignitatem hominis et populi violabant. Cum Hungaria campus facta est adversariorum exercituum, Servus Dei fidelium suorum incolumitati prospexit. Sedis suae portas aperuit tre­ centis ferme perfugis, quorum sustentationi et valetudini consulebat, cum id opus erat. Omnes excepit, qui illum adibant, pauperes ac divites, catho­ licos et Hebraeos atque de singulis paterna cum benignitate et sedulitate curam adhibuit. Vespere diei 28 mensis Martii, anno 1945, feriae quartae Maioris Hebdo­ madae, milites Russici ad sedem Episcopi prodierunt, qui eos cum serenità- Congregatio de Causis Sanctorum 167 te accepit et dignitate, quamquam eorum aliqui minati ei erant eundemque perquisiverant. Insequenti nocte dormitum non ivit, dicens: « Oportet me vigilare, si quid eveniat ». Feria quinta in Cena Domini, pyrobolorum coniectionibus saevientibus, ultimam celebravit Missam in cella vinaria et per totum diem milites ingressi sunt et exierunt ex eius domo, res varias auferentes. Perfugis, qui eum adhortabantur ne nimis periculo se obiceret, re­ spondit suum esse defendere gregem. Vespere feriae sextae Hebdomadae Maioris aliqui milites puellas, quae domi erant, iusserunt se alio sequi ut negotia familiaria explicarent. Episcopus, sciens illis propositum esse puellis vim inferre, magna cum firmitudine obstitit. Ignivomis missilibus collineatis ei minati sunt; confirmavit fortiter se numquam huiusmodi rem esse permissurum. Et puellis succurrens, quae e suo refugio protrahebantur, tribus armorum igneorum ictibus est percussus, e quibus unus in abdominis reces­ sus penetravit. Tunc milites abscesserunt. Iuvenes mulieres salvae erant. Episcopus, qui se pro earum dignitate et castitate devoverat, sanguinolentus, dixit: « Deo gratias ago, quia pro meis fidelibus me possum immolare », et deinde addidit: « Gratias persolvo Deo, quoniam tam pulchram feriam sextam Maioris Hebdomadae mihi praeparavit». In valetudinarium deduc­ tus, ilico sectionem chirurgicam subiit. Horribiles fuere dolores ac sitis ar­ dens, sed querelas non iecit. Etiam atque etiam dixit: « Pro meis fidelibus cruciatus offero meos ». Vespere Paschae peritonaei inflammatio intervenit. Peccata sua confessus, Unctionem Infirmorum accepit. Extremae eius curae ad sacerdotes, ad fideles, ad reipublicae auctoritates, ad patriam pertinue­ runt et ad suos Ecclesiaeque inimicos, quibus ignovit. Hora septima, nempe prima post meridiem, diei Lunae post Pascham, postridie calendas Apriles anno 1945, placide in Domino obdormivit. Propter bellum, exsequiae simplices fuerunt et pauperes, sed martyrii fama diffundi coepit ubique et corroborari: quocirca Episcopus Iaurinensis Causam iniit beatificationis et canonizationis celebrato Processu ordinario informativo (anno 1949), quem secuti sunt Rogatoriales Debrecensis et Colociensis. Ob tristes eventus qui Ecclesiam in Hungaria invaserunt, Causa ulteriores non fecit progressus usque ad annum 1989, cum Episcopus Iauri­ nensis ad consummationem Processus pervenit, quod accidit anno 1990. Hae dioecesanae inquisitiones probatae sunt a Congregatione de Causis Sanctorum per decretum die 31 mensis Maii anno 1991 promulgatum. Con­ fecta Positione, disceptatum est an Servus Dei posset martyr haberi. Die mensis Iunii 3 anno 1997 actus est, felici cum exitu, Congressus Peculiaris Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 168 Consultorum Theologorum. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in Sessio­ ne Ordinaria calendis Iunii eodem anno habita, Causae Ponente Excellentis­ simo Domino Mario Rizzi, Archiepiscopo titulari Balneoregiensi, affirmave­ runt mortem Servi Dei Gulielmi Apor verum fuisse martyrium. De hisce omnibus rebus, referente subscripto Pro-Praefecto, certior fac­ tus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut decretum super martyrio Servi Dei rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare de mar­ tyrio eiusque causa Servi Dei Gulielmi Apor, Episcopi Iaurinensis, anno 1946 interfecti, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. £B ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . 68 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo Litteras iis quae se­ quuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: — Cathedrali Ecclesiae Sancti Hieronymi Terraebonae, Exc.mum P. D. Aegidium Cazabon, O.M.I., hactenus Episcopum Timminsensem. die 27 Decembris 1997. Congregatio pro Episcopis 169 — Titulari episcopali Ecclesiae Elotonensi R.D. Aloisium Armandum Collazuol, hactenus curionem in civitate Rosariensi, quem constituit Auxiliarem archidioecesis Rosariensis. die 31 Decembris 1997. — Titulari episcopali Ecclesiae Ancusensi R.D. Marcellinum Hernández Rodríguez, e clero archidioecesis Guadalaiarensis, hactenus moderatorem Instituti « Génesis » nuncupati, quem constituit Au­ xiliarem archidioecesis Mexicanae. die 5 Ianuarii 1998. — Titulari episcopali Ecclesiae Bavagalianensi, R.D. Thomam I. Flana­ gan, e clero archidioecesis Sancti Antonii, ibique paroeciae Sanctae Brigidae curionem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Thamugadensi, R.D. Patricium I. Zurek, e clero dioecesis Austiniensis, ibique paroeciae Sancti Ioannis Neumann cu­ rionem atque Operis dioecesani pro Vocationibus moderatorem, quem depu­ tavit Auxiliarem archidioecesis Sancti Antonii. — Cathedrali Ecclesiae Guanhanensi R.D. Emmanue­ lem Messiam de Oliveira, e clero Valadarensi, hactenus paroeciae Dominae Nostrae de Aparecida parochum. die 14 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Calgariensi, Exc.mum P.D. Fri­ dericum Bernardum Henry, hactenus Episcopum Sinus Tonitralis. die 19 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Calabriensi R.D. Walmor Oliveira de Azevedo, rectorem Seminarii maioris Iudiciforensis, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Sancti Salvatoris in Brasilia. die 21 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Iliberritanae R.D. Lilium Felicio, Vica­ rium generalem Sanctae Crucis in Brasilia, quem deputavit Auxiliarem ar­ chidioecesis Sancti Salvatoris in Brasilia. — Cathedrali Ecclesiae Graiahuensi R.D. Franciscum Cuter, O.F.M. Cap., provinciae Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum vulgo MaranhäoPará Ministri Provincialis vices gerentem. — Cathedrali Ecclesiae Guantanamensi-Baracoënsi, no­ viter erectae, Exc.mum P.D. Carolum Iesum Patricium Baladren Valdés, hactenus Episcopum titulo Cibalianensem et Auxiliarem archidioecesis Sancti Christophori de Habana. die 24 Ianuarii. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 170 — Cathedrali Ecclesiae Drepanensi, Exc.mum P.D. Franciscum Micciché, hactenus Episcopum titularem Chusirensem et Auxiliarem archidioecesis Messanensis-Liparensis-Sanctae Luciae. die 24 Ianuarii 1998. — Cathedrali Ecclesiae Santaremensi in Lusitania, Exc.mum P.D. Emanuelem Pelino Domingues, hactenus Episcopum titula­ rem Lemellefensem et Auxiliarem Portugallensem. die 27 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Formosensi R.D. Ioannem Wilk, Ordinis Fratrum Minorum Conventualium sodalem, Conventi in civitate vulgo Luziânia Custodem. die 28 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Bennefensi R.D. Gundisalvum de Iesu Rivera Gómez, e clero archidioecesis Medellensis, ibique Vicarium episcopa­ lem et curionem paroeciae « Nuestra Señora del Rosario » nuncupatae, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Thuccaborensi R.D. Rolandum Anto­ nium Corrales García, e clero archidioecesis Medellensis, hactenus sub mode­ ratorem Seminarii maioris archidioecesani, quem constituit Auxiliarem eius­ dem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Veglensi R.D. Valtherum Zupan, Administratorem dioecesanum eiusdem dioecesis. die 31 Ianuarii. CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE i PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, latis decretis a Congregatione pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras praefecit: Congregatio pro Gentium Evangelizatione 171 die 3 Martii 1997. — Cathedrali Ecclesiae Daltonganiensi R.P. Gabrie­ lem Kujur, S.I., novitiorum Collegii «St. Stanislaus» in oppido vulgo Sitagarh magistrum. — Cathedrali Ecclesiae Darieelingensi R.D. Stephanum Lepcha, Seminarii minoris in praefata dioecesi rectorem. die 14 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Bagdogranae, noviter erectae in India et metro­ politanae Ecclesiae Calcuttensis suffraganeae, R.D. Thomam D'Souza, hac­ tenus Darieelingensem Administratorem dioecesanum. — Cathedrali Ecclesiae Barodensi R.P. Godefridum de Rozario, S.I., praefati Instituti religiosi in civili regione Indica vulgo Gujarat nuncupata Superiorem provincialem. — Metropolitanae Ecclesiae Parakuensi, noviter consti­ tutae in Benino, Exc.mum P.D. Nestorem Assogba, hactenus Episcopum eiusdem sedis episcopalis. die 16 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Baruipurensi R.D. Salvatorem Lobo, in praesens eiusdem circumscriptionis Administratorem dioecesanum. — Metropolitanae Ecclesiae Bulauaiensi R.D. Pium Ale­ xandrum Ncube, eiusdem archidioecesis Vicarium generalem. die 24 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Bubantinae R.D. Ioannem Ntagwarara, e clero Kitegaënsi, consociationis « Œuvre de Foyer de Charité » appellatae Assi­ stentem spiritualem atque Seminarii maioris Buiumburaënsis professorem. — Cathedrali Ecclesiae Kohimaënsi R.D. Iosephum Mukala, in praesens eiusdem circumscriptionis Administratorem dioecesanum. — Cathedrali Ecclesiae Labradorpolitanae-Scheffervillensi R.P. Duglasium Crosby, O.M.I., Episcoporum Canadensium Conferentiae per territo­ rium civilem linguae Anglicae Secretarium generalem. — Cathedrali Ecclesiae Pembanae R.P. Thomam Makhweliha, S.C.I., Congregationis Sacerdotum a Sacro Corde Iesu consultorem generalem. — Cathedrali Ecclesiae Abeokutanae, noviter constitutae in Nigeriana regione atque metropolitanae Ecclesiae Lagosensi suffraganeae, R.D. Alfre­ dum Martins, Seminarii maioris Ibadensis Sanctis Petro et Paulo dicato olim professorem. 172 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — Cathedrali Ecclesiae Asansolensi, noviter condi­ tae in India et archidioecesi Calcuttensi suffraganeae, Exc.mum P.D. Cy­ prianum Monis, hactenus Episcopum titularem Molicunzensem et Auxilia­ rem praefatae archidioecesis. die 24 Octobris 1997. — Cathedrali Ecclesiae Goasoënsi, noviter constitutae in Gana et A litore aureo suffraganeae, R.D. Petrum Kwaku Atuahene, Seminarii maioris apud civitatem praefatae archidioecesis vulgo Pedu dictam spiritus directorem. — Titulari episcopali Ecclesiae Milevitanae R.D. Iosephum Ignatium Randrianasolo, in oppido vulgo Ambohimiadana curionem necnon Semina­ rii maioris archidioecesis Antananarivensis professorem, quem deputavit Auxiliarem praefatae metropolitanae Ecclesiae. — Titulari episcopali Ecclesiae Baianensi, R.P. Hadrianum Lange, O.F.M., praefati Ordinis per Africam Definitorem generalem, quem deputa­ vit Auxiliarem Maputensem. — Archiepiscopum Coadiutorem metropolitanae Eccle­ siae Papeetensis R.D. Hubertum Coppenrath, Vicarium generalem necnon cathedralis templi eiusdem archidioecesis curionem. die 21 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Mandevillensi, noviter conditae et archidioecesis Regiopolitanae in Iamaica suffraganeae, Exc.mum P.D. Paulum Michaelem Boyle, C.P., hactenus Episcopum titularem Canapitanum et Vicarium Apostolicum eiusdem circumscriptionis ecclesiasticae. — Titulari episcopali Ecclesiae Vallispostanae, R.P. Angelum R. Lam­ pón, O.M.I., praefatae Congregationis per Asiam-Oceaniam Consultorem ge­ neralem, Vicarium Apostolicum Ioloënsem. — Coadiutorem dioecesis Bangassuensis, R.P. Ioannem-Iosephum Aguirre Muñoz, M.C.C.L, Provinciae Rei publicae Africae Mediae praefati Instituti religiosi Superiorem. die 13 Decembris. — Coadiutorem dioecesis Kengensis R.P. Casparem Mudiso, S.V.D., in praesens Societatis Verbi Divini consilii generalis Membrum. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 173 II NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione ad suum beneplacitum renuntiavit: — R.P. Antonium Avila, praesentis in Argentina regione Instituti Verbi Incarnati sodalem, primum Missionis « sui iuris » in Tadzikistaniana natione Superiorem. die 29 Septembris 1997. — R.P. Andream Madej, O.M.I., Provinciae polonicae praefatae Congre­ gationis sodalem, noviter Missionis «sui iuris» in Turcmenistania institutae Superiorem. — R.P. Christophorum Kukulka, O.F.M. Conv., membrum Provinciae polonicae eiusdem Ordinis, primum Superiorem ecclesiasticum Usbekistanianae Missionis « sui iuris ». — Exc.mum P.D. Petrum Fernando, Episcopum Coadiutorem Tuticorensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Tiruchirapolitanae. die 14 Octobris. — Exc.mum P.D. Iosephum Kumuondala Mbimba, Ar­ chiepiscopum Mbandakanum-Bikoroënsem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Molegbensis. die 18 Octobris. — Exc.mum Michaelem Malo, Episcopum Mahagianganum, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum sanctae Se­ dis » dioecesis Ambaniaënsis. die 25 Octobris. die 1 Novembris. — Exc.mum P.D. Angelum Massafra, O.F.M., Episco­ pum Rrëschenensem et Administratorem Apostolicum « sede vacante » dioe­ cesis Alexiensis, Administratorem Apostolicum «sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » archidioecesis Scodrensis et dioecesis Sappensis. die 21 Novembris. — R.D. Cornelium Sim, in praesens Vicarium genera­ lem dioecesis Miriensis, primum Praefectum Apostolicum Bruneiensem. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 174 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Sabato, 31 Gennaio 1998, S.E. il Signor MARK EDWARD PELLEW, Ambasciatore di Gran Bretagna presso la Santa Sede. Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Venerdì, 16 Gennaio 1998, S.E. il Signor MOSHE KATSAV, Vice-Primo Ministro e Ministro del Turismo di Israele. Giovedì, 29 Gennaio 1998, S.E. il Prof. BRONISLAW GEREMEK, Ministro degli Affari Esteri di Polonia. Da mercoledì 21 a lunedì 26 gennaio 1998 il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio a Cuba. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 22 dicembre 1997. Il rev. Ryszard Rubinkiewicz, S.D.B., Membfo della Ponti­ ficia Commissione Biblica « ad quinquennium ». » » » Mons. Mario Marini, Sotto-Segretario della Congregazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacra­ menti, Esperto Permanente della Pontificia Com­ missione « Ecclesia Dei ». » » » Il prof. Enrico Nenna, Consultore della Congregazione per l'Educazione Cattolica « in aliud quinquennium ». Diarium Romanae Curiae 2 gennaio 1998. 7 » » 8 » » 8 » » » » » 13 » » 17 » » 25 » » 29 » » 175 Il rev. Giovanni Vaccarotto, Difensore del Vincolo sostituto presso il Tribunale della Rota Romana « ad quin­ quennium ». Il rev. Ercole Boggio-Bozzo, Capo della Cancelleria del Tribunale della Rota Romana «ad quinquennium». S.E. mons. Audrys Juozas Backis, Arcivescovo di Vilnius, Membro del Pontificio Consiglio delle Comunica­ zioni Sociali « in aliud quinquennium ». Il sig. Hans-Peter Gohla e mons. Bernard Prince, Consul­ tori del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali « in aliud quinquennium ». P. Peter Hans Kolvenbach, S.I., Consultore della Congre­ gazione per le Chiese Orientali « in aliud quin­ quennium ». Mons. Piero Pennacchini, Capo Ufficio nel Comitato del Grande Giubileo dell'Anno 2000. P. Antonio Montereale, della Congregazione Regina dei Gigli, Capo Ufficio nella Congregazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti. Mons. Michele Di Ruberto, Sotto-Segretario della Congrega­ zione delle Cause dei Santi « in aliud quinquen­ nium ». L'Em.mo Signor Cardinale Alfonso López Trujillo e le LL.EE. i monsignori Ottorino Pietro Alberti e Girolamo Grillo, Membri della Congregazione del­ le Cause dei Santi « in aliud quinquennium ». NECROLOGIO 1 gennaio 2 » 3 5 » » » 8 9 » » » 10 » 13 » 14 16 » » 18 » » » 1998. Mons. Pedro Boxler, Vescovo em. di Gualeguaychu (Ar­ gentina). » Mons. William F. Kupfer, Vescovo em. di Taichung (Tai­ wan). » Mons. Giulio Salimei, Vescovo tit. di Vico di Augusto. » Mons. Alejandro Jiménez Lafeble, Vescovo em. di Valdi­ via (Cile). » Mons. Nicola Comparone, Vescovo di Alife-Caiazzo (Italia). » Mons. Albino Mensa, Arcivescovo em. di Vercelli (Italia). » Mons. Crisanto Mata Cova, Arcivescovo em. di Ciudad Bolivar (Venezuela). » Mons. Magin C. Torreblanca Reyes, Vescovo em. Texcoco (Messico). » Mons. Charles Kweku Sam, Vescovo di Sekondi-Takoradi (Ghana). » Mons. Francis G. Kramer, Vescovo em. di Lu An (Cina). » Mons. Ernst Tewes, Vescovo tit. di Villamagna di Procon­ solare. » Mons. Josef Schneider, Arcivescovo em. di Bamberg (Re­ pubblica Federale di Germania). » Mons. Giuseppe Uhac, Arcivescovo tit. di Tharros. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 176 22 28 gennaio » 1998. Mons. Hendrick De Cocq, Vescovo em. di Rarotonga {Iso­ le Cook). » Mons. Bernard J. Flanagan, Vescovo em. di Worcester (Stati Uniti d'America). Recens nuntiatum est Petrum Guichet, episcopum emeritum Taravanum, die 3 m. Octobris a. 1997 de vita decessisse. An. et vol. XC N. 3 7 Martii 1998 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I URBIS Vicariatus Urbis nova ratione ordinatur IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM 1. ECCLESIA IN URBE ad munus prorsus singulare obeundum vocatur: eadem, quemadmodum edicit Synodi liber: princeps est in magna Ecclesiae familia, in familia nempe dioecesium sororum atque sociatur universali sollici­ tudini Episcopi sui: patet ipsa atque peculiarem in modum refertur ad unicae Ecclesiae universalitatem; hoc modo suam agere debet vitam Ecclesiae particula­ ris. Etenim Romae ab Apostolis Petro et Paulo est condita et constituta Ecclesia illa quacum ob potfentjiorem principalitatem necesse est convenire 1 omnem Ecclesiam, hoc est eos qui sunt undique fideles, in qua semper ab his qui sunt undique conservata est ea quae est ab Apostolis traditio: 2 ad ipsam spectant ceterae Ecclesiae veluti ad unam quae caritati praesidet. z Cfr Synodi liber Romanae dioecesis. Secunda Synodus dioecesana Ioanne Paulo II prae­ side celebrata, Romae 1993, n. 11. S. IRENAEUS, Adversus haereses III, 3, 2: SCh 211, 33. Cfr S. IGNATIUS ANTIOCHENUS, Epistula ad Romanos, Inscr. Patres Apostolici I, ed. F. X. 1 2 3 FUNK, Romae 1901, p. 253. 12 - A. A S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 178 2. Hinc procedit vocatio ad exemplum praebendum Ecclesiae Roma­ nae concredita, quam Synodi liber suis in spiritalibus, ecclesialibus et pa­ storalibus rationibus clare definivit: de exemplo agitur fidelitatis erga Chri­ stum et erga vitalem cum Eo coniunctionem, quae amore, humilitate, con­ versione et servitio imbuitur quaeque ad Dei Patris gloriam penitus vergit atque eius gratiae dumtaxat confidit. 4 3. Nova evangelizatio atque missionalis impetus a Synodo pastorali excitati Ecclesiae Romanae permanentem constituunt electionem, quae fir­ mam poscit voluntatem ut in communione cum multiplicibus suis partibus progrediatur. Ex communione namque necessitas oritur concordis illius pastoralis consensionis, quae peculiariter a Romana dioecesi postulatur, quatenus ipsa singulari multiplicitate ac varietate formarum et inceptorum ecclesialium distinguitur. Reapse Romana dioecesis ut veluti exemplar sit compellitur, mo­ tionis principium Christo Petro interest primum pus, atque commissa comparationis est ecclesiologiam eiusque regiminis Ecclesiae Successoribus. iudicium honorare, universalis, Etenim ad quod bene suam regens Ecclesiam ut Populi Dei particulam, mystici Corporis, quod est Ecclesia, Romani quisque quae a Episcopi Episco­ ad bonum totius efficaciter confert. 5 4. Synodi dioecesanae Romanae optatum amplectentes, iussimus ut Constitutio apostolica Vicariae potestatis recognosceretur, quae structuram et Vicariatus Urbis perfunctionem moderatur quaeque a Decessore Nostro Paulo VI, recolendae memoriae, die vi mensis Ianuarii anno MCMLXXVII evulgata est, quo ipsa novi Codicis Iuris Canonici normis magis reddatur consentanea nec non synodalibus consiliis in Synodi libro significatis, quem Nos die xxiv mensis Iunii anno MCMXCIII edidimus. Quapropter haec Consti­ tutio ecclesiologiam communionis atque missionale propositum sustentare vult, in quae Ecclesiam Romanam reapse direxit Synodus, per aptiorem definitionem et ordinationem propriorum munerum Vicariatus, qui, hac sub ratione, penitus dioecesana Curia est habendus, secundum can. 469 C.I.C. definitionem. Certis indiciis acceptis, quae in Synodi libro continentur, haec Vicariae potestatis recognitio compluria elementa ob oculos habuit tum praeterita tum nova quibus urbis Romae implicata condicio significatur, in 6 7 4 6 6 7 Synodi liber, n. 11. Ibid. Cfr Indicia Pastoralia 1, 10. PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977): AAS 69 (1977), 5-18. ibid., Acta Ioannis Pauli Pp. II 179 qua Clerus et Populus Romanus, cum Pastore suo coniuncti, testimonium fidei suae et caritatis vivendo exhibent. 5. Ad Romanam Ecclesiam proprio nomine pertinent Collegii Cardina­ lium sodales, quibus, ad normam iuris, munus est Romanum Episcopum eligendi. Hic insuper collocata sunt Curiae Romanae Dicasteria, quibus ad sua universalia munera exsequenda utitur Apostolica Sedes. Praeterea inve­ niuntur hic sedes gubernationis plurimorum Institutorum Vitae consecratae et Societatum Vitae apostolicae, tum etiam praestantiora instituta litterarum ac studiorum Ecclesiae nec non principalia officia societatum catholicarum quae in pluribus Nationibus operantur. Roma est pariter sedes Primatis Italiae atque sedes Conferentiae Episcopalis eiusdem Nationis sicut et vario­ rum eius institutorum apostolicorum. Quam ob rem Urbem aeternam incolunt permulti sacerdotes et religiosi et laici advenae ex variis orbis partibus, quorum vita et opera — si scite componitur — ditat ac locupletat christianum Romae consortium multipli­ cibus formis et experimentis vitae spiritualis. 6. Roma in se ostendit omnes qualitates ac proprietates capitis urbis Status huius temporis, ubi videlicet quaestiones et difficultates totius Na­ tionis tamquam in speculo cernuntur. Cum autem ipsa sit sedes praecipuo­ rum ministeriorum Nationis ac domicilium cultus humani, rei socialis et po­ liticae, quod sane maximo momento est praeditum, suo quoque modo im­ portat ipsis incolis et civibus propriis peculiares necessitates. 7. Augescentes propter oeconomicas ac sociales difficultates Urbis innu­ merae personae familiaeque in angustias sunt adductae, atque peculiari cu­ ra indigent, ut earum spiritus et corporis necessitatibus in primis subvenia­ tur: migratio adeo multorum hominum est res omnino implicata, sed ipsa compellit quoque ad testificandum animum acceptionis et solidarietatis, quem saeculorum decursu Romana Ecclesia habuit. Civilis quoque urbis moderaminis dispertitio requirit ut christiani sua in regione praesentes agant proprias partes acri cum officii conscientia. 8. Singularis historia Romam constituit metam tot iter facientium qui saepius peregrinationem sacram suscipiunt, permoti memoria Apostolorum et Martyrum et Sanctorum, non autem minus ipsa praesentia Vicarii Chri­ sti. Huiusmodi nimirum viatoribus occasio singularis offertur sumendae in­ stitutionis religiosae omnino peculiaris, quae eo spectat, ut quasi ante ocu­ los ponatur perennis novitas Evangelii, quod Apostoli Petrus et Paulus hic 180 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale nuntiaverunt, quod illi aliique Martyres suo sanguine hic aluerunt, quod in­ numerabiles Sancti et Sanctae exemplo vitae suae hic testificati sunt. 9. Eandem propter singularem vocationem necessario Ecclesiae Roma­ nae peculiariter cordi est oecumenicum propositum, quod non ex fortuitis inceptis oritur, sed ex ipsa Christi voluntate, ex fide in Eum et a Bapti­ smo, quae christianos consociant. Plenae unitatis conquisitio, quam mutua cognitio, alterna caritas atque fraterna cum fratribus sororibusque aliarum Ecclesiarum et christianarum confessionum cooperatio aiunt, primarium est dioecesis munus pro evangelizationis testimonio in urbe et in mundo. 10. Dialogum etiam interreligiosum cum Hebraeorum communitate Ec­ clesia Romana, adhortationi obsequens Concilii Oecumenici Vaticani II, continuare vult. 11. Pro Muslimis atque aliarum religionum cultoribus, qui Romae sunt, opus explicandum est ipsos suscipiendi eosdemque sociali solidarietate sustinendi, una cum dialogo et sociata actuositate, ut luculenta eis reddatur fidei vitaeque christianae testificatio. 12. Vivida missionariorum recordatio, qui saeculorum decursu ex Sanc­ torum Apostolorum Petri et Pauli Ecclesia profecti sunt ut Evangelium in omnibus terrarum orbis locis nuntiarent, totam dioecesim singulosque Ro­ manos fideles incitat ad missionem ad gentes, ut universalem caritatem testi­ ficentur, quae apostolicam missionem vivificat proprii Episcopi, Pastoris universalis Ecclesiae. 13. His consideratis rebus, peropportunum est nonnulla perpendere of­ ficia quae maxime eminent et premunt Ecclesiam Romanam quaeque sum­ mam pastoralem Vicariatus singularumque dioecesanarum partium curam iure sibi vindicant: nova evangelizatio et missionale opus in unumquemque urbis incolam atque in singula loca collatum; iuvenum familiaeque pastora­ lis actio; sollicitudo de cultura et communicationibus; socialis navitas et ca­ ritatis testificatio erga vetera novaque paupertatis genera, quibus complures personae et familiae urbis vexantur; vocationes ad sacerdotale ministerium diversasque vitae consecratae formas; catechistarum ac pastoralium laico­ rum cooperatorum institutio; oecumenica congressio et interreligiosus dialo­ gus; novarum paroeciarum aedificatio, in suburbiis potissimum. 14. Ut Vicariatus — hoc est Curia dioecesana — Urbis fiat instrumen­ tum aptum renovationis ac progressionis pastoralis Romae, quem ad mo- Acta Ioannis Pauli Pp. II 181 dum documenta post Concilium edita de singulis curiis dioecesanis praeci­ piunt atque praesertim novus Iuris Canonici Codex nec non pastoralis Synodus Romae, principia ac monita quae sequuntur, quaeque normas ad hoc tempus exstantes substituunt, considerari debebunt, derogando, prout necesse erit, omnibus praescriptis generalibus atque particularibus docu­ mentorum antea editorum. Titulus I PRINCIPIA DIRECTORIA Art. 1 Quodlibet opus vel inceptum intra Vicariatus Urbis ambitum initum, quovis in ordine aut gradu auctoritatis, semper suapte natura pastorale est: nempe eo spectat, ut ad effectum deducatur mysterium salutis pro Ecclesia Christi quae Romae est, atque sic procurat illud debitum exemplum, quod particularis haec Ecclesia originis apostolicae universae catholicae Ecclesiae omnibusque per orbem homines exhibere debet. 8 Art. 2 Omnis opera a Vicariatus Urbis officiis expleta illuc pertinet ut susti­ neatur et promoveatur nova evangelizatio, consilia et rerum agendarum or­ dinem in pastorali actione dioecesana persequendo et omnibus membris ecclesialibusque causis inserviendo, in paroeciis potissimum, ut — per assi­ duam institutionis et actionis sociatae industriam — earum communio pastoralisque unitas augeantur, pro efficaciore atque duraturo missionali mini­ sterio in urbe et in mundo. Art. 3 Accepta quidem distinctione et propria auctoritate officiorum cuiusque, omnes qui quovis titulo operam navant in ministeriis Vicariatus Urbis qui­ que eliguntur tum secundum pietatem et peritiam tum secundum studium 8 Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 1 § 1: AAS 69 (1977), 8. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 182 et navitatem suam pastoralem, praestabunt sociam operam cum animo vere serviendi, respicientes diaconiam Christi, qui venit ut ministraret non ut ministraretur ei. 9 Art. 4 Etiamsi officia singula proprios persequuntur fines, tamen inter se con­ spirent oportet coniunganturque similibus rationibus, consiliis atque incep­ tis ut organica evadat eorum temperatio et frugifera simul actio pastoralis secundum directorias normas pastoralis dioecesani consilii. 10 Art. 5 Actuosa navitas officiorum confirmanda pariter est per mutuum aliquod complementum atque, ubi fieri potuerit, etiam per consentaneam moderato­ rum ipsorum commutationem. Quo efficaciora reddant vincula cum com­ munitatibus ecclesialibus, adiutricem suam operam conferent etiam per in­ tervalla tantum ac secundum definitam cuiusque peritiam, sacerdotes, dia­ coni, religiosi, religiosae, laici ex diversis rei pastoralis campis. 11 Art. 6 Omnes autem officio se astringi noverint sedulitatem constanter servan­ di, se ipsos progressione quadam renovandi nec non sese vere inserendi in vitam actionemque pastoralem dioecesanam; quod si sacerdotes sunt, etiam curam animarum actuose participent. 12 Art. 7 In novis normis de Vicariatus Urbis ministris, quae Nobis comproban­ dae erunt, agendi rationes enuntiabuntur de functione et opera ministro­ rum qui eundem apud Vicariatum famulantur, sub respectu moderationis, disciplinae rerumque oeconomicarum. 13 9 10 11 12 13 Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 1 § 2: AAS 69 (1977), 8. Cfr ibid., 1 § 3: l.m. 9. Cfr ibid., 1 § 4: l.m. Cfr ibid., 1 § 5: l.m. Cfr ibid., Regulae Vicariatus, 24: l.m. 18. Acta Ioannis Pauli Pp. II 183 Titulus II CENTRALIS STRUCTURA VICARIATUS Art. 8 Vicariatus Urbis, Sanctae Sedis institutum quod personalitate iuridica et administrationis propria facultate pollet, dioecesanae Curiae munera gerit, quae tamen collustratur peculiari natura dioecesis Romanae. Quapropter, ratione quadam subsidiaria, communis iuris normae in eo usurpantur, prout consentaneae sunt illius indoli et functioni. 14 Art. 9 Intra Romanae dioecesis fines, fideles qui in territorio Civitatis Vatica­ nae inveniuntur iurisdictioni Archipresbyteri pro tempore basilicae Vatica­ nae sunt obnoxii, qui est Noster Vicarius generalis pro Civitate Vaticana. 15 Art. 10 Cardinalis Vicarius, nomine et mandato Nostro, obit episcopale ministe­ rium magisterii, sanctificationis et regiminis pastoralis pro dioecesi Romana potestate ordinaria vicaria intra terminos a Nobis signatos. Habet idcirco il­ le altam veramque Vicariatus moderationem, atque iudex ordinarius stat dioecesis Romanae. 16 Art. 11 Cardinalis Vicarius statis temporibus atque quotiens ei visum fuerit de opere pastorali ac vita ipsa dioecesis ad Nos referat. Nominatim ne quid­ quam grave agat, nisi antea Nobis significaverit. 17 14 Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), Principia directoria, 1: AAS 69 (1977), 8. 15 Cfr ibid., Normae 2 § 2: l.m. 10; IOANNES PAULUS I I , Chirographum Dopo la costituzione ( 1 4 Ianuarii 1991): AAS 83 (1991), 147-148. 16 Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 § 1; 3 § 2: AAS 69 (1977), 9-10; 12. 1 7 Cfr ibid., 2 §§ 10-11: l.m. 11-12. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 184 Art. 12 Cardinalis Vicarius legitimus est curator negotiorum dioecesis Romanae nec non Vicariatus Urbis. Art. 13 Cardinalis Vicarius non cessat ab officio Apostolica Sede vacante. 18 Art. 14 Cardinalis Vicarius adiuvatur a Vices Gerente et ab Episcopis auxiliari­ bus a Nobis nominatis. 19 Art. 15 § 1 - Vices Gerens, qui Archiepiscopi titulo honestatur, exercet iurisdic­ tionem ordinariam vicariam intra limites statutos, arta servata coniunctione et communione cum Cardinale Vicario, ipseque curam dabit ut Cardinalis Vicarii normae directoriae observentur atque sinceram communionis volun­ tatem inter omnes Curiae dioecesanae partes promovebit. 20 § 2 - Munera quoque sustinet Cardinalis Vicarii propria, eo impedito vel absente aut eius officio vacante. 21 Art. 16 Vices Gerentis officium non cessat, vacante Sede Apostolica. 22 Art. 17 § 1 - Auxiliares Episcopi potestate fruuntur Vicariorum episcopalium atque ministerium pastorale gerunt in certa quadam regione vel in pastora­ lis operis provincia cui sunt destinati, vel in utraque. 23 Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 § 1: AAS 69 (1977), 10-11; IOANNES PAULUS II, Const. Ap. Universi Dominici gregis (22 Februarii 1996), 14: AAS 88 (1996), 305-343. Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 § 3: AAS 69 (1977), 10. Cfr ibid., 2 § 4; 3 § 3: l.m. 10; 12. Cfr ibid., 2 § 4: l.m. 10. Cfr ibid. Cfr ibid., 2 § 5: l.m. 12. 18 19 20 21 22 23 185 Acta Ioannis Pauli Pp. II § 2 - In tota dioecesi ipsi facultate ordinaria pollent sacramenta sacramentaliaque ministrandi nec non matrimoniorum celebrationi assistendi. Omnes insuper habent facultates, quas Cardinalis Vicarius eis suo decreto tribuerit. Quod ad Sacras pertinet Ordinationes normis subiciuntur cann. 1015-1017 C.I.C. 24 § 3 - Quoad facultates, quae in superiore paragrapho sunt enuntiatae, can. 409 § 2 C.I.C adhibetur. Art. 18 Praelatus Secretarius, a Nobis designatus Cardinale Vicario exhibente, munus sustinet moderandi Vicariatus Officia. Eius est Cardinalem Vicarium et Vices Gerentem in negotiis agendis adiuvare nec non res componere quae cum actis administrativis nectuntur atque curare ut reliqui Vicariatus mini­ stri fideliter sua officia gerant. 25 Titulus III COETUS CONSILIARIORUM VICARIATUS Art. 19 Consilio episcopali praesidet Cardinalis Vicarius, atque constat Vices Ge­ rente, auxiliaribus Episcopis ac Praelato secretario. 26 Art. 20 Cardinalis Vicarius iudicio Consilii parochorum praefectorum utitur, ad pastoralia dioecesana proposita componenda et comprobanda utque directo­ ria proximae pastoralis actionis lineamenta designentur. 24 25 26 27 Cfr PAULUS Cfr ibid., 3 § Cfr ibid., 2 § Cfr ibid., 2 § 27 VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 § 5: AAS 69 (1977), 12. 4; 4: l.m. 12-13. 6; 3 § 4: l.m. 11-12. 8: l.m. 11. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 186 Art. 21 Cardinalis Vicarius iudicio quoque utitur aliorum consiliorum dioecesa­ norum: Collegio videlicet consultorum, Consilio presbyterali atque Con­ silio pastorali, quae propriis constitutionibus ab eo comprobatis reguntur. 28 29 30 31 Art. 22 § 1 - Consilium dioecesanum a rebus oeconomicis, cui praesidet Cardi­ nalis Vicarius vel Vices Gerens, singulis annis debet subducere praeviam computationem procurationis oeconomicarum rerum atque introituum et exituum summariam rationem quae pro universo dioecesis regimine praevi­ dentur nec non rationem accepti et expensi probare. 32 § 2 - Cardinalis Vicarius de negotiis maioris momenti Consilium senten­ tiam rogat. Titulus IV VICARIATUS OFFICIA Art. 23 Vicariatus, seu Curia dioecesana Romae, officiis rei pastoralis atque rei administrativae constat nec non tribunalibus. 33 Art. 24 Ut opem ferat Cardinali Vicario propria negotia agenti, Vices Gerenti, auxiliaribus Episcopis et Praelato secretario generali secretariae Officium constituitur. Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 § 7: AAS 69 (1977), 12. Cfr Codex Iuris Canonici, can. 502. Cfr ibid., can. 495 ss. Cfr ibid., can. 511 ss. Cfr ibid., can. 492 ss. Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 3 § 1: AAS 69 (1977), 12; art. 8 praesentis Constitutionis et - prout congruit - Codex Iuris Canonici, cann. 469-494. 28 29 30 31 32 33 187 Acta Ioannis Pauli Pp. II Art. 25 § 1 - Singula Officia praeter Moderatorem habere possunt Alterum a moderatore et unum pluresve Ministros. § 2 - Omnium officiorum Moderatores, sicut etiam dioecesis Romanae parochi, a Cardinale Vicario nominantur, Nobis antea comprobantibus; Al­ teri autem a moderatoribus ceterique ministri a Cardinale Vicario nominantur. Art. 26 Cancellarius facultatibus fruitur, quas Codex Iuris Canonici eidem tri­ buit, atque cancellariae Officium dirigit. 34 Art. 27 § 1 - Oeconomus facultatibus fruitur quas Codex Iuris Canonici tribuit ei atque administrationis Officium dirigit. § 2 - Oeconomus dioecesanus ad quinquennium designatur, qui tamen ad continuata ulteriora etiam mandata confirmari potest. 35 Art. 28 Ut dioecesis necessitatibus occurratur, secundum principia et normas quae supra sunt significata, haec in Vicariatu officia conduntur, videlicet sedes et ministeria, quae, etsi variis appellantur nominibus, tamen inter se gradu non differunt: O pastoralis 34 35 indolis Officium catecheticum et Ministerium pro catechumenatu Officium pastoralis curae scholarum et religiosae institutionis Officium pro catholicis scholis Officium liturgicum Officium cleri Ministerium pro clericorum continuata institutione Cfr cann. 474 et 482-488, prout congruunt. Codex Iuris Canonici, can. 494. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 188 - Officium de vita consecrata - Ministerium pro vocationibus - Officium pro laicorum sodaliciis et confraternitatibus - Institutum de communi inter Ecclesias missionali opera - Officium ad oecumenismum adiuvandum nec non dialogum inter reli­ giones et novos cultus - « Caritas » dioecesana - Officium de pastorali migrantium cura - Sedes pro apostolatu intra familias - Ministerium pastorale pro iuvenibus - Officium apostolatus pro Studiorum Universitatum alumnis - Institutum pro valetudinis curatoribus - Ministerium de socialibus operibus - Sedes instrumentorum socialis communicationis - Pastorale officium de liberis temporibus, de itineribus faciendis et ludicris exercitiis • administrativi generis - Officium cancellariae - Ministerium pro matrimoniis - Tabularium generale - Tabularium historicum dioecesanum - Officium administrationis - Officium de rebus iuridicialibus - Officium pro sacris aedificiis - Sedes notionibus et numeris digerendis Art. 29 Apud Vicariatum Urbis est constitutum, Cardinale Vicario praeside, Opus Romanum Peregrinationum quod, ut sua proposita assequatur, pro­ pria constitutione ac ordinatione regitur, ab ipso Cardinale Vicario compro­ batis. Acta Ioannis Pauli Pp. II 189 Art. 30 § 1 - Cardinalis Vicarius — Nobis antea comprobantibus — potestatem habet nova Officia pastoralia condendi et immutandi aut exstinguendi exsi­ stentia, uberiore quodam iudicio quod progrediens ad pastorales necessita­ tes poscit accommodatio. § 2 - Cardinalis Vicarius commissiones dioecesanas naturae consultoriae constituere potest, quae in negotiis gerendis ad legitima Officia referuntur. Titulus V TRIBUNALIA Art. 31 Apud Vicariatum Romanum tria diversa sunt Tribunalia, videlicet: - Tribunal ordinarium Romanae dioecesis. - Tribunal regionale Latii primae instantiae pro causis nullitatis matri­ monii. - Tribunal Appellationis. 36 37 38 Art. 32 § 1 - Cardinalis Vicarius, pro ordinaria potestate vicaria quam Summi Pontificis nomine sustinet, iudex est ordinarius dioecesis Romanae ac tri­ bunalium Moderator. 39 40 § 2 - Romae Vices Gerens in tribunalia propriam Cardinalis Vicarii po­ testatem exercet eo absente vel impedito, aut ipsius officio vacante. 41 Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 12 § 1: AAS 69 (1977), 15; Codex Iuris Canonici, can. 1419 § 1. 38 37 Cfr PIUS XI, Litt. Ap. Qua cura ( 8 Decembris 1938): AAS 3 0 (1938), 410-413; Codex Iuris Canonici, can. 1423. 3 8 Cfr IOANNES PAULUS II, Litt. Ap. Sollicita cura (26 Decembris 1987): AAS 8 0 (1988), 121-124; Codex Iuris Canonici, can. 1439. Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1419. Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 12 § 2: AAS 69 (1977), 39 40 15; IOANNES PAULUS II, Litt. Ap. Sollicita cura (26 Decembris 1987), sub «b»: AAS 80 (1988), 123. 41 Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestate (6 Ianuarii 1977), 12 § 2: AAS 69 (1977), 15 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 190 Art. 33 Singula tribunalia consistunt ex Vicario iudiciali, aequo numero Vice-of­ ficialium additorum, ex iudicibus, promotoribus iustitiae ac defensoribus vinculi, ex Cancellario, congruo numero notariorum et rninistris auxiliaribus. 42 Art. 34 § 1 - Vicarii iudiciales tribunalium quae supra memoravimus ad quin­ quennium a Nobis nominantur, qui ad continuata ulteriora etiam manda­ ta confirmari possunt. Ad tribunal ordinarium Romanae dioecesis designa­ tio fiet proponente Cardinale Vicario; ad tribunal Primae Instantiae pro causis nullitatis matrimonii atque ad tribunal Appellationis nominationes fiant proponente Cardinale Vicario, consentiente Conferentia episcopali Latii. 43 § 2 - Vicarii iudiciales additicii atque iudices a Cardinale Vicario ad quinquennium destinantur, Nobis antea comprobantibus, qui ad continua­ ta ulteriora mandata etiam confirmari possunt. Cum agitur de nominationi­ bus pro tribunali Primae Instantiae pro causis nullitatis matrimonii et pro tribunali Appellationis, Cardinalis Vicarius, Conferentia episcopali La­ tii audita, officium tribuet. 44 40 46 § 3 - Promotores iustitiae, defensores vinculi, cancellarii, notarii ceterique ministri cuncti a Cardinale Vicario designantur. Quod autem attinet ad nomi­ nationem promotorum iustitiae ac defensorum Vinculi pro tribunali Primae Instantiae pro causis nullitatis matrimonii nec non pro tribunali Appellationis, Cardinalis Vicarius munus concredet audita Conferentia episcopali Latii. Art. 35 § 1 - Praescripto salvo can. 1490 C.I.C. in supradictis tribunalibus ge­ runt personas patronorum et procuratorum partium pro causis matrimoniaCfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 13: AAS 69 (1977), 15; can. Codex Iuris Canonici, can. 1420-1437. Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1422; PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ia­ nuarii 1977), 14: AAS 69 (1977), 15. Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1422. Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 14: AAS 69 (1977), 15. Cfr IOANNES PAULUS II, Litt. Ap. Sollicita cura (26 Decembris 1987), sub «c»: AAS 80 (1988), 123. 42 43 44 46 46 Acta Ioannis Pauli Pp. II 191 libus ii qui, in Albo Procuratorum et Advocatorum tribunalis Romanae Ro­ tae iam inscripti, a Cardinale Vicario comprobantur. § 2 - Alii patroni et procuratores, iis non exceptis qui in indicibus con­ tinentur ceterorum tribunalium ecclesiasticorum, patrocinium suscipere pos­ sunt dumtaxat si in singulis casibus a Cardinale Vicario comprobantur. 47 § 3 - Peritorum agere partes possunt ii qui a Cardinale Vicario per ip­ sius decretum admittuntur. Art. 36 § 1 - Vicarius iudicialis administrativam, disciplinarem et oeconomicam sui tribunalis auctoritatem exercet atque Moderatori rationem reddere debet. 48 § 2 - Singula tribunalia propriam administrationem habent. 49 § 3 - Tribunalia, prout eorum iuridica condicio patitur, mandata serva­ bunt quae dabit Conferentia episcopalis Italiae tam de regimine administra­ tivo quam de normis ad opus patronorum temperandum. Art. 37 Vicarius iudicialis cuiusque tribunalis interiores regulas sui tribunalis Cardinali Vicario exhibet ab eo per decretum comprobandas, Conferentia episcopali Latii audita si agitur de regulis ad tribunal Primae Instantiae spectantibus pro causis nullitatis matrimonii, itemque de tribunali Appella­ tionis. Hae regulae, quae adduntur iis, quas iam decernunt Codex Iuris Ca­ nonici et praescripta Conferentiae episcopalis Italiae, prout superiore articu­ lo sunt memorata, rationes definire debent ad administrativum, disciplinare et oeconomicum tribunalis opus gubernandum. 50 Cfr Conferentia episcopalis Italiae, Norme circa il regime amministrativo dei Tribunali Ecclesiastici Regionali italiam e l'attività di patrocinio svolta presso gli stessi, 5 § 1: Notiziario della C.E.I, n. 2, 26 Martii 1997. 41 48 Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 15: AAS 69 (1977), 15-16. 49 Cfr ibid., 13: l.m. 15; IOANNES PAULUS II, Litt. Ap, Sollicita cura (26 Decembris 1987), sub «d»: AAS 80 (1988), 50 123. Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 16-17: AAS 69 (1977), 16. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 192 Art. 38 § 1 - Tribunal ordinarium dioecesis Romanae, quod cann. 1419-1437 C.I.C. regitur, munus in causis explet quas Codex committit tribunali dioe­ cesano primi gradus, exceptis causis nullitatis matrimonii. § 2 - Tribunal ordinarium agitât causas quoque Sanctorum, secundum peculiaria mandata quae Apostolica Sedes edixit, causas solutionis super ra­ to et non consummato, causas solutionis vinculi in favorem fidei. § 3 - Ad eius Vicarium iudicialem pertinet exquirere elementa, quae ad definiendum forum competens can. 1673 nn. 3-4 C.I.C. poscit, itemque suum dare congruum consensum. 51 § 4 - Ab hoc tribunali appellatur ad tribunal Appellationis Vicariatus Romani vel ad tribunal Romanae Rotae. 52 Art. 39 § 1 - Tribunal Primae Instantiae pro causis nullitatis matrimonii pote­ statem habet, haud secus quam statuitur Litteris Apostolicis motu proprio datis, quarum titulus Qua cura, tractandi causas nullitatis matrimonii Latii. 53 § 2 - Ab hoc tribunali ad tribunal Appellationis Vicariatus Romani vel ad tribunal Romanae Rotae appellatur. Art. 40 § 1 - Tribunal Appellationis causas excutit quae in primo gradu sunt definitae: - a Tribunali ordinario dioecesis Romanae; - a Tribunali Primae Instantiae pro causis nullitatis matrimonii regionis Latii; - a Tribunalibus regionalibus Campano ac Sardiniensi pro causis nulli­ tatis matrimonii; 5 1 PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI AUTHENTICE INTERPRETANDO, Responsio diei 28 Februarii 1986: AAS 78 (1986), 1323. 52 Cfr IOANNES PAULUS I I , Litt. Ap. Sollicita cura (26 Decembris 1987), sub «a»: AAS 80 (1988), 123. 53 Cfr sub I.: AAS 30 (1938), 412; Codex Iuris Canonici, can. 1423 § 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 193 - a Tribunalibus dioecesanis dioecesium Latii; - a Tribunali Ordinariatus Militaris pro Italia; - a Tribunali Praelaturae personalis Sanctae Crucis et Operis Dei; 54 55 § 2 - Ab hoc tribunali ad Rotae Romanae tribunal appellatur. Hae leges normaeque volumus nunc et futuro de tempore plenam vim habeant initio ducto a die i mensis Maii, anno MCMXCVIII, minime obstanti­ bus quibuslibet rebus contrariis, etiam Constitutionibus et Apostolicis Ordi­ nationibus, quas Nos Decessoresque Nostri statuimus, aliisque praescriptis, vel peculiarissima mentione dignis. 56 Datum Romae, apud S. Petrum, die i mensis Ianuarii, in sollemnitate Sanctae Dei Genetricis Mariae, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. IOANNES PAULUS PP. II II PARANATINGUENSIS In Brasilia nova conditur Praelatura territorialis Paranatinguensis IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Ecclesia sancta Dei in omni floret terrarum orbis plaga; quapropter no­ vae passim constituuntur episcopales sedes quae simul eiusdem floris prae­ clara sunt documenta. Communi hinc consilio Venerabiles Fratres Gentilis Delázari Episcopus Sinopensis, tum etiam Antonius Sarto Antistes Barragartiensis et Osorius Villebaldus Stoffel Apostolicus Administrator Rondonopolitanus, ab hac Sede efflagitaverunt ut, dicionum ecclesiasticarum sua­ rum finibus contractis, nova inde excitaretur Praelatura territorialis. Iudi­ cio autem percepto Venerabilis Fratris Alfii Rapisarda Archiepiscopi titulo Cannensis et in Brasilia Nuntii Apostolici, adsentiente pariter ipsa Congre54 Cfr SUPREMUM TRIBUNAL SIGNATURAE APOSTOLICAE, Decretum prot. 4420/88 SAT, diei 22 Septembris 1988. Cfr ID., Decretum prot. 4419/1196 SAT, diei 15 Ianuarii 1996. Codex Iuris Canonici, can. 1444. 55 56 1 3 - A A . S. 194 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gatione pro Episcopis, has preces benigne ipsi suscepimus. De plenitudine ideo potestatis Nostrae apostolicae a memoratis dioecesibus Sinopensi et Barragartiensi et Rondonopolitana seiungimus universam regionem, prout lege in praesens civili definitur, municipiorum vulgaribus appellatorum no­ minibus: Paranatinga, Nova Brasilândia, Planalto da Serra, Campinápolis, Novo Sao Joaquim, Gaucha do Norte; quibus ex ita detractis locia novam Praelaturam territorialem deinceps Paranatinguensem nominandam iisdem­ que circumscriptam limitibus quibus praedicta simul sumpta municipia ad vigentem civilem legem terminantur erigimus atque constituimus. Praelatu­ rae sedem in urbe defigimus vulgo vocitata Paranatinga, ubi aedem Deo in honorem Sancti Francisci Xaverii dicatam ad gradum evehimus Ecclesiae Cathedralis cui addimus honores et decores quibus reliqua cathedralia fruuntur templa. Paranatinguensis Praelaturae territorialis pro tempore Episcopo Praelato iura tribuimus, officia imponimus quibus ceteri item Praesules locorum Ordinarii ornantur adligantur. Praelaturam Paranatin­ guensem Metropolitanae Ecclesiae Cuiabensi suffraganeam subdimus eius­ que Episcopum metropolitico iuris Archiepiscopi pro tempore illius Eccle­ siae Metropolitanae subicimus. Sustentationi Praesulis conditae ita Praela­ turae territorialis providebitur Curiae ipsius emolumentis tum fidelium oblationibus necnon portione ei obveniente ex partitione bonorum secun­ dum normam canonis 122 Codicis Iuris Canonici efficienda. Novae Praela­ turae huius Pastori quam primum Collegium Consultorum ex communis re­ gula iuris adsistat. De Seminarii aedificatione atque candidatorum institu­ tione servanda erunt iuris communis praescripta, ante oculos praesertim normis quas Congregatio de Institutione Catholica huc usque protulit. Se­ lecti Seminarii alumni philosophicis ac theologicis educandi disciplinis tum etiam superiora ad studia complenda Romam mittentur ad Pontificium Collegium Pium Brasiliense. Quod denique spectat ad Praelaturae regimen, bonorum administrationem, praelatitii Administratoris « sede vacante » elec­ tionem necnon christifidelium iura atque officia aliaque id genus ea quae sacri praestituunt canones, implentor. Simul ac Paranatinguensis Praelatu­ rae territorialis erectio erit ad effectum deducta, eo ipso facto sacerdotes dicioni illi indicabuntur adscripti cuius in finibus ecclesiasticum obtinent munus; ceteri vero presbyteri Seminariique tirones illi communitati incardi­ nati persistent vel incardinabuntur ubi legitimum occupant domicilium. Ac­ ta autem et documenta quae novam hanc Praelaturam eiusque clericos et fideles necnon temporalia bona fortassis respiciunt, ab ipsis Curiis Sinopensi 195 Acta Ioannis Pauli Pp. II Barragartiensi Rondonopolitana ad Curiam Paranatinguensem primo quo­ que tempore transvehantur. Haec, ut quam accuratissime perficiantur, Ve­ nerabilem Fratrem designamus Alfìum Rapisarda in Brasilia Apostolicum Nuntium aut, eo forte absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia cura­ torem, necessarias iisdem tribuentes facultates etiam subdelegandi, ad effec­ tum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere simul iniuncto ad Congregationem pro Episcopis germanum exem­ plum actus ita peractae exsecutionis remittendi. Has denique Apostolicas Litteras, tam nunc quam deinceps ratas esse volumus suamque plenam exserere virtutem, contrariis quibusvis causis haudquaquam obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo tertio mensis De­ cembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Pontifi­ catus Nostri vicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO BERNARDINUS card. GANTIN ffi Secretarius Status Congr. pro Episcopis Praef. Eugenius Sevi, Protonot. Apost. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 424.527 III GU ANT AN AMEN. - BARACOËN. In Cuba noya conditur dioecesis Guantanamensis-Baracoënsis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Spirituali Christifidelium bono studens efficacius consulere, Venerabilis Frater Petrus Clarus Meurice Estiu, Archiepiscopus Metropolita Sancti Ia­ cobi in Cuba, audita Conferentia Episcoporum eiusdem Nationis, ab hac Apostolica Sede petivit ut quodam detracto territorio a circumscriptione ec­ clesiastica sua nova conderetur dioecesis. Nos, Qui gravissimo fungimur mu­ nere Supremi Pastoris totius gregis Dominici, praehabito faventi voto Vene­ rabilis Fratris Beniamini Stella, Archiepiscopi titulo Midilensis, in memora- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 196 ta Natione Apostolici Nuntii, de consilio Congregationis pro Episcopis ad­ motae postulationi libenter concedendum esse putavimus. Summa igitur Nostra potestate sequentia decernimus: ab archidioecesi Sancti Iacobi in Cuba separamus territorium civilis provinciae « Guantánamo », atque ex ita distracto territorio novam constituimus dioecesim Guantanamensem-Baracoënsem, quae iisdem limitabitur finibus, quibus praefatum territorium nunc terminatur. Sic conditae dioecesis sedem in urbe « Guantánamo » poni­ mus, ibique exstans templum, Deo in honorem Sanctae Catharinae « de Ricci » dicatum, ad gradum et dignitatem cathedralis ecclesiae evehimus. Praeterea dioecesim Guantanamensem-Baracoënsem suffraganeam facimus metropolitanae Sedi Sancti Iacobi in Cuba eiusque Episcopum metropoliti­ co iuri Archiepiscopi eiusdem Ecclesiae metropolitanae pro tempore subici­ mus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae statuimus, perficienda committimus memorato Apostolico Nuntio vel, absente eo, illi, qui curat negotia Sanctae Sedis in Cuba, eisdem tribuentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exse­ cutionis, cum primum fas erit, remittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet re­ bus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto et vicesimo mensis Ianuarii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontifi­ catus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO 83 BERNARDINUS card. GANTIN Secretarius Status Congr. pro Episcopis Praef. Eugenius Sevi, Protonot. Apost. Marcellus Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. 426.436 Rossetti, Protonot. Apost. Acta Ioannis Pauli Pp. II 197 LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Servo Dei Zephyrino Giménez Malla caelitum tribuuntur beatorum honores. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Ex omnibus gentibus et tribubus et populis et linguis stantes ante thronum et in conspectu Agni, amicti stolis albis, et palmae in manibus eorum » (Apc 7, 9) a Sancto Ioanne conspiciebantur illos inter iam glorificatos qui magnam transierant per tribulationem. Dei Servi Zephyrini Giménez Malla in fastos beatorum perscriptio ean­ dem illam S. Ioannis Evangelistae confirmat corroboratque visionem, cum ad populum is pertinuerit peculiarem, Cingarorum videlicet, varias disseminatum per nationes, qui haud est semper recte intellectus saepiusque immo despectus atque etiam iniuriis conflictatus. Hispanorum ipse filius Cingaro­ rum Zephyrinus in oppidulo natus est Fragae intra fines dioecesis Oscensis, vicesimo sexto Augusti mensis die, anno millesimo octingentesimo sexagesi­ mo primo, eodem quo est etiam die lustrica expiatus aqua. Scholas quam­ quam numquam obierat litterasque ideo prorsus ignoraverat, apud suam tamen familiam morum didicit probitatem altumque simul religionis sen­ sum percepit, Ecclesiae interea preces ediscens atque teneram in Mariam Christi Matrem excolens pietatem. Semitas puer ille regionis Pyrenaeae percurrebat montanas, cum suis contextas manibus venditabat sportulas. Adulescentulus etiamtum semel transiit in perpetuum ad urbem vulgo Barbastro dictam ubi ex Cingarorum consuetudine uxorem suae gentis duxit Teresiam Jiménez Castro. Quod quidem coniugium anno millesimo nongentesi­ mo duodecimo canonicum composuit ad ius, deindeque ritus catholico in templo adiit atque factus est paulatim christianus vir aliis quoque in exem­ plum. Suos licet numquam generasset liberos, re tamen vera uxoris suae in filiae locum adoptavit neptim quam numquam uti propriam filiam non adamabat quamque alicui honestissimo Cingaro in matrimonium collocavit. Bestiarum deditus mercaturae, rem familiarem sibi potuit prosperam facere et sua in societate conspicuam, unde pauperibus suae praesertim gentis etiam subvenire valuit. Quin immo extremis vitae annis liberalitas ipsius in proximos ad egestatem eum redegit. Ab omnibus magni quidem aestimatus honestatis exemplar effulsit ac religiosae vere adiectionis. Pacis amantissi- 198 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mus et facultate praeditus, animorum inter se conciliandorum destinatus est saepius veluti arbiter qui dissensiones inter Cingaros incolasque loci exortas placaret. Omni ex parte integerrimus in animalibus emendis ac ven­ dendis numquam is quemquam fefellit. Nihilo tamen minus ut bonus Chri­ sti discipulus per iniuriam est furti accusatus vinculisque duos menses inde detentus donec innocens est in iudicio probatus. Insignem prae se ferens fi­ dei ac religiosae observantiae speciem, Eucharisticis cotidie intererat sacris, ubi Synaxim suscipiebat corollamque precatoriam Marialem persolvebat. Licet legere aut scribere numquam ipse didicisset, socius tamen in plures ascitus est sodalitates religiosas: Feriae Quintae Eucharisticae, Nocturnae Adorationis, Institutionum Sancti Vincentii de Paul. Sodalis praeterea fuit Tertii Ordinis Franciscalis. Catechismum parvulis tradere iuvabat magnope­ re eum, quibus nempe eventus ex Bibliis narrabat. Intestinum cum Hispa­ norum bellum saevire coepisset, altera in mensis Iulii parte anno MCMXXXVI sua in urbe Barbastro comprehensus est quod iuvenem defendisset fortiter sacerdotem quem per oppidi trahebant vias in carcerem indigne detrusuri. Eius in vestis sinu precatoriam reppererunt Marianam coronam quam num­ quam apud se non custodiebat. Liberum illum fore promisit quidam maleficorum, si precari desiisset eandemque sibi tradidisset corollam. Maluit nihi­ lo setius in carcere Zephyrinus persistere suoque etiam obviam procedere martyrio. Ita factum est ut altero mensis Augusti die anno MCMXXXVI ante parietem coemeterii urbis Barbastri illum glandibus plumbeis interimerent, qui rosarium manu arcte tenens verbaque « vivat Rex Christus » proferens periit. Anno MCMXCIII ab episcopo Barbastri Beatificationis instituta est et incepta causa. Nostro autem in conspectu die decimo septimo Decembris mensis anno MCMXCVI prodiit super martyrio decretum, ubi ritus beatifica­ tionis constituimus ut Romae die quarto Maii mensis insequentis anni perageretur. Hodie igitur, sexto Paschatis dominico die, ritum tantopere quidem exspectatum et exoptatum licuit nobis plane laetantibus exsequi, quo quinque Dei Servis beatitudinis caelestis honorem ac liturgicum cultum concedere po­ tuimus, etiam hic celebrato Zephyrino Giménez Malla, de quo sequentem pro­ tulimus magna voce animique consolatione sollemnem formulam: « Nos, vota Fratrum Nostrorum Ambrosii Echebarria Arroita, Episcopi Barbastrensis-Montisonensis, Victoris Aloisii Mondello, Archiepiscopi Rheginensis-Bovensis, Iulii Nicolini, Episcopi Cremonensis, et Iulii Henrici Prado Bolaños, Episcopi Pastopolitani, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Acta Ioannis Pauli Pp 199 II Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem faci­ mus ut Venerabiles Servi Dei Florentinus Asensio Barroso, Zephyrinus Gi­ ménez Malla, Caietanus Catanoso, Henricus Rebuschini et Maria ab Incar­ natione Rosal Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum: Florentini Asensio Barroso die nona Augusti; Zephyrini Giménez Malla die quarta Maii; Caietani Catanoso die vicesima Septembris; Henrici Rebuschini die decima Maii; et Mariae ab Incarnatione Rosai die vicesima septima Oc­ tobris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Hisce quae Litteris sollemniter decrevimus fierique censuimus in poste­ rum pariter valere volumus suamque plene exserere vim, quibuslibet causis haudquaquam obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Maii anno MCMXCVII, Pontificatus nostri undevicesimo. ffi ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 88 Sigilli In Secret.. Status tab., n. 416.928 II Templum paroeciale Deo dicatum in honorem Sancti Kuniberti episcopi in Colo­ nia ad gradum Basilicae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Prae oculis semper habentes spiritale Christifidelium bonum, laetamur sane quotiescumque occasio Nobis datur divinum cultum diffundendi atque sacras in toto orbe aedes exornandi. Ideoque, cum Venerabilis Frater Noster Ioachim Meisner, Archiepiscopus Coloniensis, cleri populique vota interpretatus, rogaverit ut templum paroe­ ciale Deo dicatum in honorem Sancti Kuniberti episcopi in Colonia situm ad dignitatem Basilicae minoris eveheretur, petitioni illi libenti animo obse­ cundare volumus. Itaque de Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum consultu, Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine, statui­ mus ut sacra illa aedes ad titulum ac dignitatem Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae templis hoc nomine insi­ gnibus rite competunt, secundum Decretum « De titulo Basilicae minoris », 200 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die ix mensis Novembris anno MCMLXXXIX datum. Contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvi mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 424.521 III Ecclesia paroecialis Sanctissimae Trinitati dicata in oppido v.d. « Krosno » ad gradum Basilicae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Ut Trinitas glorificetur, ex qua omnia oriuntur et ad quam omnia vergunt » (Tertio millennio adveniente, 56), nullam omnino omittere volumus occasionem populi Dei pietati favendi, praesertim hoc tempore praeparationis ad Magnum Iubilaeum anni MM. Libentes idcirco concedimus postulationi Venerabilis Fratris Iosephi Micha­ lik, Archiepiscopi Premisliensis Latinorum, petenti ut templum paroeciale in oppido v.d. « Krosno » exstans dignitate Basilicae minoris exornetur, confisi sa­ ne fore ut hoc privilegium haud parum conferat ad bonum populi Dei illius archidioecesis adque divinam gratiam abundantius super ipsum fundendam. De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento­ rum, potestate Nostra Apostolica, per has Litteras statuimus, ut Ecclesia pa­ roecialis Sanctissimae Trinitati dicata in oppido v.d. « Krosno », titulo et digni­ tate Basilicae minoris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templo­ rum propriis, servatis iis quae iuxta Decretum «De titulo Basilicae minoris» die ix mensis Novembris, anno MCMLXXXIX, datum servanda sunt. Haec vero nunc et in posterum firma esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xx mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. © ANGELUS card. SODANO Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 424.743 Secretarius Status Acta Ioannis Pauli Pp. II 201 IV Ecclesia Sanctae Sophiae, in Via Cornelia seu Boccea Romae sita, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Consueverunt Romani Pontifices, No­ stri Decessores, sacra templa, quae in catholico orbe singulari refulgent de­ core, iustis honoribus privilegiisque ditare. Quibus adscribenda esse videtur ecclesia Sanctae Sophiae in Via Cornelia seu Boccea hic Romae dicata, quae pia voluntate Cardinalis Iosephi Slipyi, Archiepiscopi Maioris Leopolitani Ucrainorum, viri insignis fide, bo. mem., est aedificata uti centrum sacerdo­ talium vocationum ac, praesertim, spiritualis vitae pro fidelibus eiusdem ri­ tus alma in Urbe degentibus. Quapropter, cum Venerabilis Frater Ivanus Chôma, Episcopus titulo Patarensis, nomine Archiepiscopatus Maioris Leo­ politani Ucrainorum, litteris die vi mensis Novembris superiore anno datis, cleri populique vota etiam expromens, postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, praecipuae benevolentiae documentum dilectis Ucrainis filiis cupientes praebere, memorati Praesulis precibus perquam libenter obsecundandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in modum ecclesiam, quam dixi­ mus, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine exorna­ tis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum « De titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris anno MCMLXXXIX editum, ser­ vanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxi mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. SB ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 88 Sigilli In Secret. Status tab., n. 426.334 202 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ALLOCUTIONES I Ad eos qui plenario coetui Pontificalium Operum ad missiones fovendas interfue­ runt.* Venerati Fratelli Carissimi Collaboratori Direttori e nell'episcopato, Nazionali, Collaboratrici nelle Pontificie Opere Missionarie! 1. Sono lieto di rivolgere a ciascuno di voi il mio cordiale benvenuto. Saluto e ringrazio, in particolare, Mons. Charles Schleck, Segretario Aggiun­ to della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli e Presidente delle Pontifìcie Opere Missionarie, per le cordiali espressioni con le quali ha volu­ to farsi interprete dei sentimenti di tutti voi. Saluto, altresì, i Segretari Ge­ nerali e i Direttori Nazionali, convenuti a Roma per l'annuale Assemblea generale di così benemerite Istituzioni. Il vostro incontro coincide quest'anno con due importanti anniversari: il centosettantacinquesimo di fondazione della Pontificia Opera della Propaga­ zione della Fede ed il settantacinquesimo del Motu Proprio Romanorum Pontificum con cui il mio venerato predecessore, il Papa Pio XI, concesse il titolo di « Pontificie » alle Opere della Propagazione della Fede, dell'Infanzia Missionaria e di San Pietro Apostolo. E sono certo che la celebrazione di queste due singolari ricorrenze contribuirà ad incrementare nel popolo di Dio l'impegno missionario. 2. E ormai consolidata tradizione che ogni anno si svolga, durante il mese di Maggio, la vostra Assemblea generale. Quest'anno, in ricordo della fondazione dell'Opera della Propagazione della Fede, avete voluto tenere una speciale sessione pastorale, soffermandovi sulla figura e sull'opera di due straordinarie donne: la Venerabile Maria-Paolina Jaricot e la Patrona delle Missioni, Santa Teresa di Gesù Bambino. La prima, giovane laica nata a Lione nel 1799, ebbe particolarmente a cuore i problemi delle missioni cattoliche del suo tempo. Appartenente ad un'associazione fondata dai Padri delle Missioni Estere di Parigi, fu pionie* Die 15 Maii 1997. Acta Ioannis Pauli Pp. II 203 ra della cooperazione missionaria organizzata. Infatti, con le operaie della fabbrica di seta, diretta da sua sorella e da suo cognato, si propose di aiu­ tare le Missioni per mezzo della preghiera e di un piccolo obolo settimanale. Ispirandosi a tale iniziativa, che ha meritato alla Venerabile Maria-Pao­ lina il titolo di fondatrice dell'Opera della Propagazione della Fede, il 3 maggio 1822 un gruppo di laici assegnò all'associazione per la Propagazio­ ne della Fede un carattere più universale. Animati da una carità senza con­ fini, essi affermavano: « Siamo cattolici, di conseguenza non dobbiamo so­ stenere questa o quell'altra missione in particolare, ma tutte le missioni del mondo ». Proprio per questo essi scelsero come motto: Ubique per Orbem, successivamente assunto dall'Opera della Propagazione della Fede e dalle altre Opere Missionarie. 3. Carissimi fratelli e sorelle! Maria-Paolina, giovane donna attenta alla voce dello Spirito, anticipò profeticamente quanto il Magistero pontifìcio e il Concilio Ecumenico Vaticano II avrebbero in seguito sottolineato, ponen­ do in luce il carattere missionario dell'intero Popolo di Dio ed il contributo specifico che i laici sono chiamati ad offrire all'attività evangelizzatrice del­ la Chiesa. Sull'esempio di questa donna coraggiosa, voi siete oggi chiamati a pro­ muovere una sempre più fraterna collaborazione tra le Chiese, suscitando e formando numerosi collaboratori per la causa missionaria. Sappiate infonde­ re in essi la passione per l'annuncio del Vangelo ed il desiderio di sostenere l'impegno delle giovani Chiese. Questa cooperazione sarà efficace, se sarà in­ cessantemente sostenuta dalla preghiera, dai sacrifìci e dall'anelito costante verso la santità. Solo questo clima di tensione spirituale ed apostolica potrà porre le condizioni per lo sviluppo di numerose vocazioni missionarie e per il generoso sostegno alle attività missionarie. 4. L'altra figura sulla quale voi avete voluto riflettere nel corso della vostra Assemblea è Santa Teresa del Bambino Gesù, proclamata « Patrona delle Missioni » dal mio venerato predecessore Papa Pio XI il 14 dicembre 1927, e della quale celebriamo quest'anno il centenario della morte. Benché chiamata alla vita contemplativa, Teresa del Bambino Gesù visse in piena sintonia con la realtà missionaria della Chiesa universale. Suo sommo desi­ derio era amare e fare amare il Signore, lavorando per la glorificazione della Chiesa e la salvezza delle anime, come affermava nella preghiera in cui of­ friva se stessa quale vittima di olocausto all'amore misericordioso. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 204 L'esperienza della piccola Teresa rappresenta una via singolare di dedi­ zione alla causa dell'evangelizzazione, che si radica nel cammino di santità, presupposto indispensabile di ogni vocazione missionaria. Come ricordavo nell'Enciclica Redemptoris missio, « l'universale vocazione alla santità è strettamente collegata all'universale vocazione alla missione: ogni fedele è chiamato alla santità e alla missione. Tale è stato il voto ardente del Conci­ lio neu'auspicare "con la luce di Cristo, riflessa sul volto della Chiesa, di il­ luminare tutti gli uomini, annunziando il Vangelo ad ogni creatura". La spiritualità missionaria della Chiesa è un cammino verso la santità 5. Cari Direttori Nazionali, questo è il vostro compito: ricercare con ogni mezzo di favorire in tutta la Comunità cristiana un rinnovato ardore mis­ sionario. A partire da tale impeto apostolico, ciascuna delle Opere — la Propagazione della Fede, l'Infanzia Missionaria, san Pietro Apostolo e l'U­ nione Missionaria — è chiamata a realizzare il suo impegno specifico e inso­ stituibile, « sia per infondere nei cattolici, fin dall'infanzia, uno spirito vera­ mente universale e missionario, sia per favorire un'adeguata raccolta di sus­ sidi a vantaggio di tutte le missioni... e suscitare vocazioni "ad gentes" e "ad vitam" sia nelle chiese antiche come in quelle più giovani ». Carissimi fratelli e sorelle! Mentre auspico che la preparazione al Grande Giubileo dell'Anno Duemila costituisca per tutti voi un'ulteriore occasione di rinnovato impegno a servizio della causa del Vangelo, affido voi ed i vo­ stri Collaboratori alla materna protezione di Maria, Stella dell'evangelizza­ zione, e vi imparto di cuore una speciale Benedizione Apostolica. 2 II Ad Africae meridionalis episcopos.* Dear Brother Bishops, 1. With heartfelt affection in the Lord I greet you — the members of the Southern African Catholic Bishops' Conference, representing the Church in Botswana, South Africa and Swaziland — and I thank God for "the Joy 1 N. 90. 2 Redemptoris missio, 84. * Die 19 Maii 1997. 205 Acta Ioannis Pauli Pp. II and comfort of your love". Your ad Limina visit is a further occasion for us to affírm our collégial communion and strengthen the bonds of love and peace which give us support and encouragement in the service of the one Church of Christ. My prayer is that in this time of préparation for the Great Jubilee of the Year 2000 the whole Catholic community of Southern Africa will be profoundly inspired by "a true longing for holiness, a deep desire for conversion and personal renewal". As Successors of the Apostles you have a particular role to play in this préparation. You have to be "examples to the flock" and masters of "life according to the Spirit" (Rom 8:5). Saint Augustine reminds us of the seriousness of our responsibilities when he writes: "Besides being a Christian ... I am a leader also, and for this shall render to God an account of my ministry". Let us pray that the Lord Jesus Christ will not find us wanting in our mission as Teachers, Priests and Shepherds of his flock! 1 2 3 4 2. Since your last ad Limina visit, your ministry has had to adapt to radically new social and politicai conditions. During my brief visit to South Africa in September 1995 I had a first-hand expérience of the new spirit animating the country's people and their leaders. While enormous problems still remain to be solved, there is renewed enthusiasm for building a nation of freedom and justice for ail. Certainly, the wounds of the past will take a long time to heal and much effort will be needed to bring about a real and transforming reconciliation. An important start has been made, and in this process the Church has a vital contribution to offer, especially through the formation of consciences in the moral and religious truths and values constituting the necessary foundation of a society which seeks to be worthy of man and of his transcendent destiny. During the apartheid era you and your collaborator were often called upon to show that "the word of God is not fettered". Now you must continue, boldly proclaiming the "truth of the Gospel" to the faithful and to all men and women of good will. Just as in the past you taught that every form of racism is an intolerable af­ front to the inalienable dignity of human beings, so now you proclaim that 5 6 Cf, Phlm, v. !.. Tertio millennio adveniente, 42. 1 Pt 5:3. Sermon 46: De pastoribus, 2. 2 Tm 2:9. « Gai 2:5. 1 2 3 4 5 206 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale peace and justice can be truly established only when the deadly cycle of violence and vindictiveness is replaced by the grâce of forgiveness. The Post-Synodal Apostolic Exhortation Ecclesia in Africa calis on the Bishops of the continent to ask themselves two fundamental questions: How must the Church carry out her evangelizing mission as the Year 2000 approaches? How can African Christians become ever more faithful witnesses to the Lord Jesus? Returning again and again to these same questions, individually in your own prayer and collectively through the reflection and study of your Conference, you will surely conclude with the Synod that the challenge lies essentially in the appropriate formation of the agents of evangelization. "The whole People of God in the theological understanding of Lumen gentium — this People, which comprises the members of the Body of Christ in its entirety — has received the mandate... to proclaim the Gospel... The whole community needs to be trained, motivated and empowered for evangelization, each according to his or her specific role within the Church". Nothing is more important for the future of the Church and for the service of society than the sound training of priests, re­ ligious and lay faithful. 7 8 9 3. The laity are playing a more and more active, responsible and irreplaceable role in your particular Churches. As a priestly people, they carry on Christ's redemptive work by offering their li ves in worship and self-giving love of God and neighbour; as a prophétie people, they accept the Gospel in faith and proclaim it in word and action in the varied circumstances of daily life; and as a kingly people, they serve their brothers and sisters in justice and charity. The better they understand the implications of their Baptism, the more they will see their family and professional du­ ties, their civic responsibilities and socio-political activities, as a call to exert an influence aimed at changing ways of thinking and the very struc­ tures of society, so that they will better reflect God's plan for the human family. Continue to inspire the laity to build a society marked by truth, honesty, solidarity and reconciliation. Continue to encourage young people to believe in their future and to build that future in committed service of 10 11 7 8 6 10 11 Cf. Message for the 1997 World Day of Peace, 3. Cf. No. 46. Ecclesia in Africa, 53. Cf. Rom 12:1-2. Cf. Ecclesia in Africa, 54. 207 Acta Ioannis Pauli Pp. II the common good and involvement in the public sphère, rejecting all selfishness, corruption, and power-seeking. 4. In an increasingly urbanized and secularized society, the lay faithful need special pastoral help in safeguarding the many positive éléments of African family traditions. Where it has remained intact, the African family is that "community of générations" in which essential human and spiritual values are handed on, making it the basic cell and building-block of society and the first school of Christian life. Every Diocèse and every parish needs a programme of family apostolate and marriage préparation in which the full truth of God's plan regarding love and life is presented unambiguously. As Shepherds you must be watchful that the Church's teaching on conjugal love is faithfully taught by priests, theologians and pastoral workers. I strongly recommend to your attention the recent documents of the Holy See regarding those vital questions in which State législation and public campaigns increasingly clash with Christian moral principies, e ven subjecting individuáis and couples to economic or social pressures, and thereby undermining their dignity and freedom. This is especially true with regard to abortion. As well as being a crime against the innocent unborn, this terrible reality has most deleterious effects on the people directly involved and on society itself, which no longer surrounds life with absolute respect but subordinates it — a supreme hu­ man good — to lesser goods or practical advantages. At a time of fresh attacks on the sanctity and inviolability of human life, you have rightly restated the universal and unchanging moral truths and increased your ef­ forts to inspire families and young people to accept their decisive responsibility to sustain, foster and treasure the gift of every human life. I can only commend you for responding with pastoral concern to the harm done by intrinsically unjust laws, and I encourage you to continue to help the faithful in the promotion of social institutions, civil législation and national policies which support family values and family rights. 12 5. The Church's présence in the field of éducation is a crucial part of her efforts to train the laity. Even during the dark years of apartheid, Catholic schools made an immense contribution to the human and religious formation of children and young people of ail races and social classes. In the présence of policies which could be interpreted as endangering the iden12 Cf. Familiaris consortio, 44. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 208 tity of Catholic schools, it is well to recali that the Church's inalienable right to establish schools freely corresponds to the right of parents to pro­ vide their children with an éducation in harmony with their convictions. It is important that the Church should do all she can to provide and maintain schools at every level, but it is also legitímate to hope that the State which ought to represent and foster the best interests of its Citizens will support such schools, enabling them to maintain their identity and making it effectively possible for parents to exercise their right to choose the kind of éducation they wish for their children. 13 6. Dear Brothers, you are the ones principally responsible for the train­ ing of your priests. The formation and Christian life of the laity dépend to an extraordinary degree on the service which only the ordained ministers of the Gospel can provide. Your Quinquennial Reports indicate that in some areas the scarcity of priests is making it difficult for every locai com­ munity to gather for the Sunday Eucharist, the célébration of which is the heart, source and summit of the Church's life. Where priests are not available, other people, especially catechists, lead the community in prayer, song and reflection. Such gatherings are always held "in expectation of a priest" and are occasions for praying that the Lord will send more labourers into his harvest. Great care must be taken to ensure that these temporary measures do not lead to a misunderstanding of the nature of Holy Orders and the centrality of the Eucharist. 14 15 16 17 7. The sacramentai and Eucharistie life of your communities is guaranteed in fact by conferring the gift of the Holy Spirit through Ordination, thereby associating priests, both diocesan and religious, with your own apostolic ministry. The Special Assembly for Africa of the Synod of Bishops laid emphasis on the need for care in selecting candidates for the priesthood. "The Bishop should make a point of visiting (his seminarians) often and in some way 'being' with them, as a way of giving significant expression to his responsibility for the formation of candidates for the 18 Cf. Gravissimum educationis, 8. Cf. Lumen gentium, 11. Congrégation for Divine Worship: Directory for Sunday Célébrations in the Absence of a Priest, 27. Cf. Mt 9:38. Cf.. Pastores dabo vobis, 48. Cf. Nos. 94-95.. 13 14 15 16 17 18 Acta Ioannis Pauli Pp. II 209 priesthood". By word and example the Bishop should help these young men to understand that the priesthood is configuration to Christ, Bridegroom and Head of the Church, but also Victim and humble Servant. A seminary and a presbyterate energized by prayer, mutual support and friendship fosters the spirit of Willing obédience which disposes every priest to fulfil the pastoral tasks entrusted to him by his Bishop. The mystery of the Church as communion is strengthened when episcopal authority is exercised as amoris officium and when priestly obédience is patterned on Christ the Servant. Furthermore, neither the seminary nor the presbyter­ ate should lead to a privileged style of life. Rather, simplicity and self-denial should be the marks of those who follow the Lord who came "not to be served but to serve". We should note the timely words of the Directo­ ry for the Life and Ministry of Priests (1994), published by the Congréga­ tion for the Clergy: "A priest could hardly be a true servant and minister of his brothers and sisters if he were excessively worried about his own comfort and well-being". The Synod likewise insisted that future priests must understand the value of celibacy for the ordained ministry. Seminarians need a human maturity and spiritual formation which will enable them to be "clear in their minds and deeply convinced that for the priest celibacy is inseparable from chastity". Wise Pastors will take special care to impress upon priests and seminarians that filial dévotion to the Blessed Virgin Mary, asceticism, self-sacrifice, generosity to others, and priestly fraternity are essential if a priest is to devote himself to God and God's work with joy and an undivided heart. Expérience shows that opportunities for continuing formation help priests to safeguard their priestly identity, to grow spiritually, intellectually and pastorally, and to be better equipped to build up the communities entrusted to their care. 19 20 21 22 23 24 25 8. At the same time, the Church in Southern Africa would not be what she is without the extraordinary gift of consecrated life. Zealous members of Missionary Congrégations accomplished the plantatio Ecclesiae in your 19 20 21 22 23 24 25 Pastores dabo vobis, 65. Cf. Jn 13:14. Cf. Phil 2:7-8. Mk 10:45. No. 67. Cf. Ecclesia in Africa, 95. Ibid 1 4 - A . A S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 210 lands, and to their number have been added many new institutes of con­ templative and active life. The consecrated men and women in your Diocè­ ses dépend on you for guidance in their pastoral activities, and they need your support in living the evangelical counsels. Harmony between Bishops and consecrated persons is essential to the common good of the family of God. Religious institutes, acting through their superiors, should always show "a spirit of communion and co-operation" in their relations with the Bishops in whose Diocèses they work. Bishops, for their part, should "wel­ come and esteem the charisms of the consecrated life" and give them due place in diocesan pastoral plans. It is especially important for Bishops to pay close attention to the formation programmes in institutes of diocesan right. With prudence and discernment, you should see to it that candi­ dates are carefully selected, and that they receive the integral human, spir­ itual, theological and pastoral formation which will prepare them for their mission in the Church. 26 27 28 9. In your Diocèses you are the high priests of sacred worship and "stewards of the mysteries of God". I am aware of your Conference's ef­ forts to mediate the authentic inculturation of worship "so that the faithful can better understand and live liturgical célébrations". The principie is to welcome from local cultures "those expressions which are compatible with aspects of the true and authentic spirit of the Liturgy, in respect for the substantial unity of the Roman Rite". The task however is a difficult and delicate one. It can only be successfully carried out as a process in which every adaptation arises as a deeper assimilation of the Church's patrimony, completely faithful to the "sacred deposit of the Word of God", the authoritative interprétation of which is entrusted to the whole Episcopal Col­ lege with the Successor of Peter as its foundation of unity. As Ecclesìa in Africa recognizes, this is one of the greatest challenges for the Church on your continent on the ève of the third millennium, and it calis for exemplary wisdom and fídelity on the part of the Bishops. 29 30 31 32 33 26 27 28 29 30 31 32 33 Cf. Ecclesia in Africa, 94. Vita consecrata, 48. Cf. 1 Th 5:21. 1 Cor 4:1. Ecclesia in Africa, 64. Vicesimus quintus annus, 16. Dei Verbum, 10. Cf. No. 59. 211 Acta Ioannis Pauli Pp. II 10. Dear Brother Bishops, these are some of the thoughts which your visit evokes. The Solemnity of Pentecost which we have just celebrated urges us to pray in union with Mary for a fresh outpouring of the Holy Spirit upon the Churches entrusted to your pastoral care. Together we ask this same Spirit to enlighten our minds, fili our hearts with hope and give us boldness in our undertakings in the service of the Gospel. Confident that the Lord will continue to increase the fervour of the priests, religious and laity of Botswana, South Africa and Swaziland, and that the good work he has begun in them will continue to flourish, I cordially impart my Apostolic Blessing. 34 III Ad Italiae episcopos.* Carissimi Fratelli nell'episcopato! 1. Avete scelto di celebrare la vostra Assemblea plenaria nei giorni im­ mediatamente successivi alla Pentecoste: lo Spirito Santo, la cui discesa sul­ la Chiesa nascente abbiamo appena celebrato, illumini e guidi il vostro ritrovarvi insieme e i vostri lavori. È per me una gioia essere con voi e condividere le vostre ansie e solleci­ tudini pastorali. Saluto e ringrazio il vostro Presidente, il signor Cardinale Camillo Ruini, insieme con gli altri Cardinali italiani; saluto pure i Vi­ cepresidenti, con un particolare pensiero di gratitudine per Mons. Giuseppe Agostino, che ha concluso il suo servizio, e di cordiale augurio per Mons. Giuseppe Costanzo, eletto a rilevarne la funzione di Vicepresidente. Saluto, infine, il Segretario Generale e ciascuno di voi, venerati Fratelli nell'episco­ pato, a tutti augurando i frutti dello Spirito nel vostro impegno nelle sin­ gole Diocesi e all'interno della Conferenza Episcopale. 2. La vostra Assemblea ha dedicato ampio spazio al grande tema del­ l'incontro con Gesù Cristo attraverso la Bibbia. Nella Tertio millennio adve­ niente ho sottolineato come sia importante che nel presente anno di preparazione al grande Giubileo, dedicato a Gesù Cristo, unico Salvatore del 34 Cf. Phil 1:6, * Die 22 Maii 1997. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 212 mondo, ieri, oggi e sempre, i cristiani « tornino con rinnovato interesse alla Bibbia, sia per mezzo della sacra liturgia ricca di parole divine, sia me­ diante la pia lettura, sia per mezzo delle iniziative adatte a tale scopo e di altri sussidi ». Nonostante il grande impulso che il Concilio Vaticano II ha impresso agli studi biblici e alla pastorale biblica nelle comunità cristiane, sono infat­ ti ancora troppo numerosi i fedeli che restano privi di un vitale incontro con le Sacre Scritture e non nutrono adeguatamente la loro fede con la ric­ chezza della parola di Dio contenuta nei testi rivelati. E necessario dunque compiere un ulteriore sforzo perché essi abbiano largo accesso alla Bibbia. « Ignorare le Sacre Scritture infatti significa ignorare Cristo », come dice San Girolamo, dato che tutta la Bibbia ci parla di lui. Per un efficace incontro con la Sacra Scrittura resta decisivo il riferi­ mento alla Costituzione dogmatica Dei Verbum del Concilio Ecumenico Va­ ticano II. In essa ritroviamo i principi dottrinali e le vie pastorali più ap­ propriate per far sì che l'incontro con il Libro Sacro mantenga la sua in­ trinseca qualità di ascolto della parola di Dio, sia un accostamento esegeti­ camente corretto, diventi fonte di vita spirituale, animi e rinvigorisca tutta l'azione pastorale, guidi e sostenga il dialogo ecumenico, manifesti la grande ricchezza anche umana e culturale che scaturisce dalla Bibbia e che ha prodotto meravigliosi frutti di civiltà in Italia come in tante altre nazioni. In virtù di questo legame tra fede e cultura, la Bibbia si propone come testo fondamentale per la formazione delle nuove generazioni, nella cate­ chesi di iniziazione cristiana come anche nell'insegnamento della religione cattolica impartito nelle scuole. L'impegnativo compito della nuova evangelizzazione passa, dunque, at­ traverso la riconsegna della Bibbia all'intero popolo di Dio, mediante la sua proclamazione liturgica, l'omelia e la catechesi, la pratica della lectio divina ed altre vie ben delineate nella recente Nota pastorale della vostra Con­ ferenza, « La Bibbia nella vita della Chiesa ». Le comunità parrocchiali e quelle religiose, le associazioni e i movimenti laicali, le famiglie e i giovani potranno sperimentare così la condiscendenza amorevole di Dio Padre che mediante la Sacra Scrittura si fa incontro ad ogni uomo manifestando la natura del suo Figlio unigenito e il suo disegno di salvezza per l'umanità. Perché la Scrittura sia compresa e accolta dai fedeli in tutto il suo spes­ sore di verità e di regola suprema della nostra fede, è chiaramente neces1 2 3 1 2 3 Cfr Eb 13, 8. N. 40. Cfr Lc 24, 27. Acta Ioannis Pauli Pp 213 II saria un'opera di accompagnamento che eviti letture superficiali, emotive o anche strumentali, non illuminate da un sapiente discernimento e ascolto nello Spirito. È questa una nostra specifica responsabilità di Pastori, coa­ diuvati dai sacerdoti e dai catechisti: la vera e genuina interpretazione e trasmissione dei testi sacri può avvenire, infatti, soltanto nel seno della Chiesa, alla luce della vivente Tradizione e sotto la guida del Magistero. 4 3. Dedicando particolare attenzione all'incontro con Gesù Cristo at­ traverso la Bibbia, avete inteso, cari Fratelli, dare impulso alla prepa­ razione di questo speciale Anno Santo, nel quale celebreremo i duemila an­ ni del farsi carne del Verbo di Dio. Conosco l'impegno con il quale ciascuno di voi nella propria Chiesa particolare, e tutti insieme riuniti nella Con­ ferenza Episcopale, state predisponendovi a questo grande appuntamento. Me ne rallegro e mi compiaccio con voi. Un momento saliente di questo cammino di preparazione al Giubileo sarà il Congresso Eucaristico nazionale in programma per fine settembre a Bologna, dedicato al tema stesso di questo anno preparatorio, « Gesù Cristo, unico Salvatore del mondo, ieri, oggi e sempre ». Sarò lieto di potervi incon­ trare a Bologna e ringrazio fin d'ora il Cardinale Giacomo Biffi per lo zelo con il quale sta preparando questa grande manifestazione di fede nel Cristo eucaristico e di appartenenza ecclesiale. 4. Porto ancora nel cuore, cari Fratelli, il ricordo del Convegno di Paler­ mo, nel quale tutte le diocesi d'Italia sono convenute insieme per animare con il Vangelo della carità la vita della nazione. Dopo il Convegno già avete molto lavorato per dare attuazione alle scelte ivi compiute, nel senso del primato della vita spirituale, dell'impegno per la nuova evangeliz­ zazione, del rapporto tra fede e cultura, della famiglia, dei giovani, del­ l'amore preferenziale per i poveri, dell'animazione cristiana della vita politi­ ca e sociale. In particolare il progetto culturale orientato in senso cristiano individua un fondamentale obiettivo a cui tendere e sul quale fare convergere sensi­ bilità ed energie: quello di una fede che sappia tradursi in opere, in modo che Gesù Cristo ispiri e sostenga anche l'impegno temporale dei credenti per il futuro del popolo italiano, come già è avvenuto per il passato. In questa prospettiva desidero incoraggiare gli sforzi che andate compiendo per una più incisiva e organica presenza cristiana nell'ambito della comunicazione sociale, ben sapendo come su questo terreno si giocano oggi sfide decisive. 4 Cfr Dei Verbum, 10. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 214 5. Condivido con voi, carissimi Fratelli, la sollecitudine e anche la preoc­ cupazione per le sorti della nazione italiana. Per la sua unità, per la sua grande eredità cristiana e per il ruolo conseguente che essa deve saper svol­ gere in Europa. Il popolo italiano è ricco di energie, capace di affrontare e superare le difficoltà anche più dure, ma queste energie devono potersi esprimere in maniera libera e solidale, lasciando spazio e anzi dando impulso a quella « soggettività della società » che ha i suoi punti di forza nei molteplici cor­ pi e aggregazioni intermedie, e anzitutto nella famiglia che della società, come della Chiesa, è la cellula base. Di fronte ai molteplici attacchi che la famiglia subisce oggi anche in Italia, dove pure essa svolge una particolarmente rilevante funzione sociale, voglio dire a voi, miei Fratelli nell'episcopato, che sono al vostro fianco sia nell'azione pastorale a favore della famiglia sia nell'impegno a cui tutti i cattolici e gli uomini di buona volontà sono chiamati per salvaguardare sul piano legislativo i diritti propri della famiglia fondata sul matrimonio e per sollecitare l'assunzione di nuovi provvedimenti e iniziative, riguardo all'oc­ cupazione, all'edilizia, alle normative fiscali, affinché la famiglia e la mater­ nità non siano ingiustamente penalizzate. Non meno grande, cari Fratelli, so essere la vostra attenzione per la scuola: sia per la scuola in generale, che deve essere sostenuta anzitutto nel suo primario compito di educazione e formazione della persona, sia in specie per la scuola libera. Rinnovo qui, insieme a voi, la richiesta che « si dia finalmente attuazione concreta alla parità per le scuole non statali, che offrono un servizio di pubblico interesse, apprezzato e ricercato da molte famiglie ». Anche in questo campo le legislazioni di molti Paesi dell'Unione europea possono essere di esempio. 5 6 6. Venerati Fratelli nell'episcopato! Poniamo nel cuore di Maria, nostra dolce Madre, i progetti maturati in queste giornate di preghiera, di scambi fraterni, di riflessioni comuni. Uniti a Maria, ai Martiri e ai Santi che hanno scritto la storia di questa nazione guardiamo con fiducia ai compiti che ci attendono. Dio benedica ciascuno di voi e le vostre Chiese. Dio benedica il popolo italiano, lo confermi nella fede dei padri, gli dia luce di mente e apertura di cuore per l'edificazione, alle soglie del terzo millennio, della civiltà dell'amore. 5 8 Centesimus annus, 13. Discorso del 23 febbraio 1997 all'Istituto romano «Villa Flaminia». Acta Ioannis Pauli Pp. II 215 SECRETARIA STATUS Decretum Prot. N. 415.660/G.N. IL CARDINALE ANGELO SODANO Segretario di Stato Visto lArt. 31 del Regolamento Pensioni 1992, sii proposta del Comitato Consultivo del Fondo Pensioni, APPROVA le seguenti NORME DI ATTUAZIONE DEGLI ARTT. 6, 4° COMMA E 12, 2° COMMA DEL REGOLAMENTO PENSIONI 1992. TITOLO I Accensione di polizza assicurativa a favore del personale dipendente che, alla data di cessazione dal servizio, non abbia maturato il diritto a prestazioni pensionistiche immediate o differite (Art. 6, 4° comma del Reg. Pens. 1992). Art. 1 ( soggetti interessati ) Le Norme del presente Titolo si applicano a tutto il Personale, ecclesia­ stico, religioso e laico, senza distinzione di anzianità di servizio e di forma di contratto di assunzione — ruolo prova, ruolo ordinario, contratti speciali e a termine — che alla data di cessazione dal servizio non abbia maturato il diritto a prestazioni pensionistiche immediate o differite. Art. 2 (effetti della normativa) Alla data di cessazione dal servizio le posizioni dei dipendenti di cui al precedente Art. 1 sono estinte mediante accensione, da parte dell'Ufficio del 216 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Fondo Pensioni in qualità di contraente, di una polizza di assicurazione per una rendita vitalizia differita con controassicurazione. Art. 3 (condizioni della polizza) § 1. Beneficiario della rendita di cui all'Art. 2 è il dipendente assicurato al compimento dell'età di collocamento a riposo prevista dal Regolamento del Personale dell'Ente di appartenenza vigente al momento della ces­ sazione dal servizio. Al compimento di tale età, la Società di Assicurazione erogherà la prima rata della rendita. § 2. L'importo della prima annualità sarà pari al rateo di pensione ma­ turato alla cessazione dal servizio, calcolato secondo le disposizioni del Re­ golamento Pensioni vigente e rivalutato all'anno di godimento in base alle variazioni dell'indice IST AT dei prezzi al consumo per le famiglie di operai ed impiegati della città di Roma. Le rate successive alla prima saranno rivalutate annualmente secondo il criterio precedentemente indicato. § 3. Il godimento della rendita vitalizia inizierà al termine del periodo di differimento, in caso di sopravvivenza dell'assicurato a tale data, e conti­ nuerà fino al decesso di quest'ultimo. § 4. In caso di premorienza dell'assicurato durante il periodo di differi­ mento della rendita, ai superstiti designati dall'assicurato-beneficiario sarà versato il premio pagato aumentato delle quote annuali di adeguamento in conformità al criterio indicato al precedente 2° comma. § 5. Qualora la morte del dipendente cessato dal servizio avvenga prima dell'accensione della polizza assicurativa, il Fondo Pensioni verserà il rateo di pensione maturato alla cessazione dal servizio ai superstiti del dipen­ dente, individuati secondo la normativa applicata in relazione all'ordina­ mento pensionistico vaticano. Art. 4 (versamento del premio) Il Fondo Pensioni, all'accensione della polizza, verserà alla Società di Assicurazione prescelta dallo stesso Fondo il premio unico che è a totale suo carico. Acta Ioannis Pauli Pp. II 217 Art. 5 (impegno del Fondo) L'Ufficio del Fondo Pensioni si impegna con una dichiarazione scritta, che costituisce parte integrante della polizza, a rinunciare alla revoca o modifica della designazione del « beneficiario ». Art. 6 (riscatto della polizza) Nel caso in cui l'assicurato-benefìciario sia riassunto in servizio, l'Ufficio del Fondo Pensioni, dietro autorizzazione scritta dello stesso assicurato, riscatterà la polizza per ricongiungere, agli effetti della pensione, differenti periodi di servizio. TITOLO II Riscatto di periodi di studi universitari trascorsi prima dell'assunzione in servizio (Art. 12, 2° comma) Art. 7 (incidenza del riscatto) Il riscatto del periodo di corso legale degli studi universitari incide solo sulla misura della pensione. Art. 8 (procedura) La domanda di riscatto, compilata su apposito modello fornito dall'Uffi­ cio del Fondo Pensioni, deve essere presentata dal dipendente all'« Ammi­ nistrazione del Patrimonio della Sede Apostolica — Gestione del Fondo Pensioni» corredata della prescritta documentazione (Allegato A). Art. 9 (riscatto di anni residui) Il dipendente in servizio al 31 dicembre 1992 ed in possesso del diploma di laurea, che ai sensi dell'Art. 12, 3° comma del vigente Regolamento Pen- 218 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sioni beneficia degli effetti derivanti dall'Art. 18 del Regolamento Pensioni del 23 dicembre 1963, può richiedere, sempre che ne sussistano le con­ dizioni, il riscatto del residuo numero di anni della durata statutaria del corso di studi relativo alla medesima laurea. Art. 10 (conseguimento del diploma dopo l'assunzione) Il dipendente che abbia conseguito il diploma dopo l'assunzione in servizio può chiedere il riscatto solo per i periodi di studio trascorsi prima dell'assunzione. I periodi di studio da riscattare si ricavano moltiplicando la durata statutaria dei corsi per un coefficiente dato dal rapporto tra il numero di esami sostenuti con esito favorevole ed il numero complessivo degli esami previsti dagli statuti dei singoli corsi. Art. 11 (titolari di più diplomi) I titolari di più diplomi possono riscattarne uno solo, a loro scelta. Art. 12 (limiti del riscatto) II riscatto deve riferirsi al periodo di studi universitari del corso cui si riferisce il diploma conseguito, nel limite massimo della sua durata statu­ taria, e può essere chiesto anche limitatamente a singoli periodi di studio. In questo caso i restanti periodi di studio della durata statutaria del corso potranno essere oggetto di una o più domande di riscatto in tempi successivi. Art. 13 (entità del riscatto) L'entità del riscatto è stabilita dal Presidente dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica a norma dell'Art. 12, 2° comma del Rego­ lamento Pensioni 1992. Acta Ioannis Pauli Pp. II 219 Art. 14 (pagamento del riscatto) § 1. Il pagamento del riscatto potrà essere eseguito in un'unica soluzione oppure, in tutto o in parte in forma dilazionata per un massimo di 60 rate mensili costanti comprensive di interessi. § 2. Il numero delle rate non potrà comunque essere superiore al nu­ mero di mesi di effettivo servizio residuo del dipendente. § 3. Il tasso di interesse annuo per il pagamento dilazionato è pari al tasso annuo medio di rendimento tecnico finanziario del Fondo Pensioni, relativo all'anno nel quale viene chiesta la dilazione. Art. 15 (esito della domanda) L'Ufficio del Fondo Pensioni, entro 60 giorni dal ricevimento della do­ manda, notifica mediante raccomandata A/R all'interessato il provvedimen­ to di accoglimento o di rigetto della domanda. Art. 16 (termine di pagamento) § 1. Il pagamento del riscatto in un'unica soluzione o della parte non dilazionata, dovrà essere effettuato entro il termine di 30 giorni dal ricevi­ mento della raccomandata A/R di notifica del provvedimento di accogli­ mento della domanda. § 2. Il termine di pagamento sopra indicato è perentorio e la sua inosservanza determina automaticamente la caducazione della concessione. § 3. Se la domanda di riscatto viene presentata alla cessazione dal servizio, la somma da pagare sarà ritenuta per intero sulla liquidazione. Art. 17 (pagamento rateale) § 1. Le rate del pagamento dilazionato dovranno essere pagate tramite l'Amministrazione di appartenenza del dipendente, con ritenute mensili sul- 220 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale la retribuzione a decorrere dal mese successivo alla data di accoglimento della domanda. § 2. In caso di sospensione della retribuzione, anche per eventuali collo­ camenti in aspettativa, sarà cura del dipendente, per evitare la revoca della concessione della dilazione di pagamento, versare in ogni modo alla propria Amministrazione le rate di scadenza. § 3. I versamenti al Fondo Pensione delle rate mensili dei riscatti ver­ ranno effettuati da ciascuna Amministrazione entro il decimo giorno succes­ sivo alla fine di ciascun mese di competenza (cf Art. 8, 3° comma Regola­ mento Pensioni 1992). § 4. Qualora l'Amministrazione, per atti o fatti del dipendente, non pos­ sa effettuare il pagamento della rata in scadenza entro il termine perentorio di cui al precedente 2° comma, la concessione della dilazione di pagamento è revocata automaticamente e senza ulteriore avviso ed il periodo tempo­ rale riscattato è commisurato alla parte di capitale già rimborsato in base alle rate pagate in conformità alle presenti norme. Art. 18 (estinzione anticipata del debito) § 1. Il dipendente, in ogni caso, ha facoltà di estinguere il pagamento dilazionato mediante versamento dell'intero debito residuo, maggiorato degli interessi maturati dalla data di scadenza dell'ultima rata pagata fino alla data del versamento a saldo. § 2. Gli interessi di cui al precedente I comma sono da computarsi come interessi semplici al tasso d'interesse annuo di cui al precedente Art. 14, 3° comma, assumendo come riferimento l'anno civile. o § 3. La domanda di anticipata estinzione del pagamento dilazionato, deve essere presentata all'Ufficio del Fondo Pensioni entro i primi dieci giorni del mese successivo al mese di scadenza dell'ultima rata pagata. § 4. Il pagamento del debito residuo e dei relativi interessi dovrà essere effettuato entro il termine perentorio di 30 giorni dal ricevimento della raccomandata A/R di notifica del provvedimento di accoglimento della domanda di estinzione anticipata del debito. Il mancato pagamento determina automaticamente la revoca della do­ manda di estinzione anticipata. 221 Acta Ioannis Pauli Pp. II Art. 19 (revoca della dilazione di pagamento) § 1. Al dipendente che per qualsiasi motivo cessa dal servizio, viene au­ tomaticamente revocata la concessione del pagamento dilazionato. Ove non sia esercitata la facoltà di cui al successivo 2° comma, il perio­ do temporale già riscattato è commisurato alla parte di capitale già rimbor­ sato in base alle rate pagate in conformità alle presenti norme. § 2. È data facoltà di estinguere, alle condizioni di cui all'Art. 18, I , 2° e 4° comma, l'intero debito residuo. La domanda dovrà essere presentata all'Uffìcio del Fondo Pensioni en­ tro il termine perentorio di 30 giorni dalla data di cessazione dal servizio e la sua inosservanza determina automaticamente la caducazione della con­ cessione. O Città del Vaticano, 16 Febbraio 1998. ffi ANGELO card. SODANO Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 222 Adnexum Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica — Gestione del Fondo Pensioni DOMANDA DI RISCATTO DI PERIODI DI STUDI UNIVERSITARI TRASCORSI PRIMA DELL'ASSUNZIONE IN SERVIZIO (Art. 12 § 2 Reg. Pensioni 1 9 9 2 ) Il sottoscritto matricola cognome nato il nome in città Residenza: città nazione C.A.P. indirizzo Provincia tel. Stato civile Amministrazione di appartenenza Domicilio eletto in Vaticano Data di assunzione in servizio Titolo di studio per il quale si chiede il riscatto Conseguito il presso università chiede ai sensi dell'art. 12 § 2 del Regolamento Pensioni 1 9 9 2 di riscattare il periodo dal al pari ad anni e mesi Per il versamento del contributo dovuto per il riscatto, il sottoscritto dichiara di aver scelto il pagamento: • • in forma dilazionata, autorizzando fin d'ora l'Amministrazione di ap­ partenenza ad operare le relative ritenute sulla retribuzione mensile; in unica soluzione. DOCUMENTAZIONE ALLEGATA • copia autentica diploma di laurea o diploma universitario relativa al corso di cui si chiede il riscatto; • certificazione rilasciata dai competenti organi universitari circa la dura­ ta statutaria del corso e gli anni accademici in cui si è svolto il corso; • copia cedola retribuzione mese antecedente alla domanda; Vaticano, firma Congregatio de Causis Sanctorum 223 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM GU ADALAI AREN. Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Vincentiae a S. Dorothea (in saec.: Vincentiae Chávez Orozco) fundatricis Congregationis Ancil­ larum a SS. Trinitate et a Pauperibus (1867-1949) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Maria Vincentia a Sancta Dorothea (in saeculo: Vincentia Chávez Orozco) orta est in Mexico, in urbe Cotija (intra fines provinciae Michoácan sita), postridie nonas Februarias anno 1867. Pro aegrotis assiduitate praebenda proque puerorum christiana educatione Con­ gregationem Ancillarum a SS. Trinitate et a Pauperibus condidit. Anno 1910 professionem fecit temporaneam et anno 1915 professionem perpe­ tuam. Institutum suum alacriter, diligenter et spiritus cum sacrificio usque ad annum 1942 rexit, non paucas superans difficultates et aerumnas, quas mirabili cum patientia pertulit. Pie mortua est die 30 mensis Iulii anno 1949, fama sanctitatis insignis. Beatificationis et canonizationis Causa inchoata est ab Archiepiscopo Guadalaiarensi anno 1966. Rite iis peractis, quae ius statuit, Summus Pon­ tifex Ioannes Paulus II, die 21 mensis Decembris anno 1991, declaravit Servam Dei heroum in modum virtutes théologales, cardinales et his ad­ nexas observavisse. Causae Postulatio, eiusdem Servae Dei beatificationis respectu, Congre­ gationis de Causis Sanctorum iudicio permisit coniectam miram sanationem Tuxpaniae (in Jalisco) ad Mexicum pertinentis effectam et eiusdem Venera­ bilis intercessioni tributam. Casus hic spectat ad puerulum Michaelem Tejeda septem anno natum qui die 3 mensis Novembris anno 1951 est pedis dextri infortunio affectus, qui rotae insertus est vehiculi ab animalibus tracti. Hoc infractionem suscitavit capsulae et tali commissurarum, ita ut Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 224 pes penderet, parte posteriori cruris unice coniunctus. Postquam est in valetudinarium deductus, medici, cognita vulneris gravitate consilium si­ gnificaverunt pedem amputandi, sed mater pueri fortiter obstitit; vulnus igitur expurgaverunt, texta resecuerunt necrosi correpta, ossa in suam se­ dem reposuerunt, puris deductionem suerunt et gypsum induxerunt. Cum amputationis timor duraret, ipse aegrotus, mater eius, aliquae Ancillae a SS. Trinitate et a Pauperibus aliaeque personae intercessionem invo­ caverunt Servae Dei Vincentiae a Sancta Dorothea ut sanationem obtine­ rent a Deo. Postridie curans non solum non est ad amputationem conver­ sus, sed repperit instaurationem arteriarum pedis atque contagionis absentiam. Cogitatum est etiam de insitione dermatica, sed gypso ablato processus cicatricem glutinandi apparuit omnino ordinatus. Ratione ex scientia inexplicabili puer Michael plene et sine detractione tali commissuram recuperavit. De sanatione, extemplo intercessioni ascripta eidem Venerabili, annis 1970-1971 apud Curiam Guadalaiarensem instructus est Processus canoni­ cus, qui est a Congregatione de Causis Sanctorum probatus decreto postri­ die calendas Octobres anno 1992 promulgato. Medicorum Consilium Dica­ sterii, in sessione die 10 mensis Octobris habita anno 1996, una voce edixit sanationem fuisse rapidam, completam, mansuram ac pro scientia inexplicabilem. Die 10 mensis Ianuarii anno 1997 Consultorum Theologorum est ac­ tus Congressus Peculiaris et die 8 mensis Aprilis insecuti Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Car­ dinali -Eduardo Francisco Pironio. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc eodem anno, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum ex­ cipiens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae­ fecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre­ gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa­ ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Serva Dei Maria Vincentia a Fundatrice Congregationis videlicet de rapida, Sancta Dorothea Ancillarum completa ac a mansura (in saec.: SS. Vincentia Trinitate sanatione pueri et Chávez Orozco), a Michaelis Pauperibus, Tejeda a « grave frattura esposta del collo del piede destro con lacerazione della capsula Congregatio de Causis Sanctorum articolare, dei legamenti collaterali esterno e interno, 225 con sezione di numerosi tendini, arterie e nervi, rimanendo congiunto il piede alla gamba per mezzo del tendine di Achille, cute e arteria tibiale posteriore ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. '£8 ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . £B Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis INDIANAPOLITANA Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Theodorae Guérin (in saec.: Annae Teresiae) Fundatricis Sororum a Providentia Sanctae Mariae ad Nemus (1798-1856) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Theodora Guérin (in saeculo: Anna Teresia Guérin) in Gallia nata est, in pago Etables-sur-Mer, intra fines posito dioe­ cesis Briocensis, postridie calendas Octobres anno 1798. Congregationem in­ gressa Sororum a Providentia, professionem fecit religiosam anno 1825. In patria impigram et fructuosam explicavit industriam pro pauperibus et in suo Instituto muneribus est iuncta magni ponderis. Ad apostolatum exercendum missa in Foederatas Civitates Americae Septentrionalis, gravia obiit incommoda et difficultates. Conditrix facta et antistita generalis Con­ gregationis Sororum a Providentia Sanctae Mariae ad Nemus, in bonum in­ cubuit Sororum atque animarum. Fama sanctitatis insignis pridie est defuncta idus Maias anno 1856. Beatificationis et canonizationis Causa anno 1909 inita est ab Episcopo Indianapolitano. Decretum de virtutibus heroum in modum cultis promul­ gatum est coram Summo Pontifice Ioanne Paulo II die 11 mensis Iulii an­ no 1992. Beatificationis prospectu, Causae Postulatio Congregationi de Causis Sanctorum iudicandam permisit miram coniectam sanationem, intercessioni 15 - A. A. S 226 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ascriptam eiusdem Servae Dei. Casus pertinet ad Sororem Mariam Theodosiam Mug, sodalem Congregationis a Providentia Sanctae Mariae ad Ne­ mus, quae unius et quadraginta annorum neurite laborare coepit umerum et brachium dextrum afficiente. Deinde ei diagnosis facta est de abdominis tumore; sed sectionem chirurgicam recusavit. Anno 1906 Soror massam no­ tavit in mamilla sinistra, quam medici iudicaverunt tumorem esse malignum, « scirron » appellatum. Radicitus est secta, quandoquidem tumor iam processerat. Tribus post mensibus recidiva apparuit cum cellularum necrosi in eadem tumoris sede. Aegrotae condiciones in deterius mutatae sunt gradatim, quocirca prognosis infausta facta est quoad vitam; interim tumor abdominis, qui non erat resectus, multum creverat, dolores suscitans et varias aegrae difficultates. Vespere diei 30 mensis Octobris anno 1908 Soror Maria Theodosia, Ser­ vae Dei Theodorae Guérin sepulcrum visitans, eius intercessionem petiit. Insequenti mane, e somno expergefacta, animadvertit se esse penitus et semel sanatam. Anno 1958 apud Curiam Indianapolitanam de coniecta mira sanatione est Processus celebratus apostolicus, cuius auctoritas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum per decretum die 10 mensis Februarii anno 1995 promulgatum. Dicasterii Consilium Medicorum in sessione die 20 habita mensis Novembris anno 1996, uno ore declaravit sanationem subitaneam fuisse, completam, stabilem et ex scientia inexplicabilem. Die men­ sis Martii 21 anno 1997 actus est Consultorum Theologorum Congressus Pe­ culiaris et die 3 secuti mensis Iunii Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Domino Cardinali Henrico Schwery. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcopo­ rum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc eodem anno, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci­ piens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae­ fecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congre­ gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa­ ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato intercedente Ven. Serva Dei 227 Congregatio de Causis Sanctorum Theodora Guérin (in saec.: Anna Teresia Providentia Sanctae Mariae ad Nemus, bili sanatione sinistro in Sororis stadio Mariae avanzato dolorosa del braccio, Fundatrice videlicet de subitanea, Theodosiae con precoce Guérin), Mug a « tumore recidiva locale e Sororum a completa ac sta­ maligno del seno limitazione funzionale associata a patologia addominale clinicamente evidente ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. 83 ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. 83 S. . 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis LUCIONEN. Beatificationis et canonizationis Servi Dei Petri Monnereau sacerdotis dioecesani et parochi Fundatoris Congregationis Sororum Sacrorum Cordium Iesu et Mariae (1787-1856) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Pascite, qui est in vobis, gregem Dei, providentes non coacto sed spon­ tanee secundum Deum, neque turpis lucri gratia sed voluntarie, neque ut dominantes in cleris sed formae facti gregis » (1 P e 5, 2 - 3 ) . Divini Pastoris vestigia secutus, sacerdos Petrus Monnereau libenter vi­ tam consumpsit in Christi gregis pastorali servitio, vitae sanctitate et ope­ rum evangelium est testificatus, alacriter operam dedit Regno Dei aedifi­ cando in temporis sui societate atque efficaciter progressioni puellarum hu­ manae et christianae consuluit pro quibus novam condidit congregationem religiosam. Industrius hic Ecclesiae minister ortus est die 29 mensis Iulii anno 1787 in oppido Saint-Martin-des-Noyers, intra fines posito dioecesis Lucionensis, a Renato Monnereau et Margarita Groleau, qui prospexerunt ut eodem die baptizaretur. In familia bona est imbutus educatione religiosa et tredecim annorum primum se Sanctissima aluit Eucharistia. Eius institutioni schola privata providit; interim patrem adiuvabat in officina ac die dominica 228 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pueros oppidi congregabat ut eos christianam doceret doctrinam. Anno 1807 seminarium ingressus est urbis Chavagnes, ubi se diligenter praepa­ ravit ad sacerdotium moderante Venerabili Servo Dei Ludovico Maria Bau­ douin. Excelienti memoria eminuit, splendida intellegentia, multa pietate, caritate atque humilitate. Presbyter ordinatus die 25 mensis Augusti anno 1811, nomen professus est in consociationem Filiorum Mariae, privatim vota religiosa profitens. Ministerium pastorale tamquam vicarius explicavit in variis paroeciis, peculiarem curam ostendens vocationum atque caritatis et paupertatis exercitationis. Anno 1814 eius Episcopus, a quo iam sanctus habebatur, parochum eum nominavit agrestis pagi Les Brouzils, cuius moralis et reli­ giosa condicio minime felix erat. Omni ope et inexhausta pastorali caritate se dedidit populi evangelizationi et sanctificationi multiplicia provehens in­ cepta, quae sacrificio ac precatione sustinuit. Ut diffusam depelleret religiosam ignorantiam vehementer verbum Dei nuntiavit, christianam docuit doctrinam et Congregationem instituit Soro­ rum Sacrorum Cordium Iesu et Mariae (anno 1818) puellis rusticis educan­ dis. Quod Opus, sapienter a pio Conditore rectum, celeriter crevit et pluribus in locis diffusum est, simul aegrotis assiduitatem praebendam cu­ rans. Divinum fovit cultum et legum Dei atque Ecclesiae observantiam; contra peccatum contendit ac morales dissolutiones et sacramentum Paeni­ tentiae administra vit assidue. Quaedam laicalia sodalicia condidit, missiones populares apparavit, sedulo curam adhibuit de iuvenum formatione chri­ stiana deque vocationibus sacerdotalibus, domo paroeciali in parvum quo­ dammodo seminarium mutata. Liberalis fuit in pauperes et in mendicos; aegrotos visitabat et morientibus assidebat; sicut fratres suos dilexit vica­ rios, a quibus est redamatus et veneratus. Eius parochi et Conditoris vita distincta est aegritudinibus, inimicitiis et calumniis, quae numquam eius apostolicum studium, Dei fiduciam et caritatem erga superiores et proximos attenuaverunt. Quo munus suum fructuosius expleret, in via sanctitatis ambulavit atque cum gaudio, perseverantia et spiritali oblectatione virtutes coluit. Ipsae sacrae actiones quas exsequebatur excellens fuerunt illi instru­ mentum, ut in imitatione Christi progrederetur et in sacerdotali perfectione. Fidem suam, limpidam et fortem, spem et caritatem nutrivit ferventi Missae celebratione et Liturgiae Horarum, meditatione, continua precatione. Litterae Sacrae, Christus Crucifixus, Sacra Iesu et Mariae Corda, Euchari­ stia lumen animae eius fuerunt eiusque navitatis. Congregatio de Causis Sanctorum 229 Ecclesiae magisterio assensus est, semper Episcopis dioecesanis oboedivit. In communione vixit cum ceteris presbyteris, qui eum magistrum spiri­ talem sibi elegerunt. Divino flagrans amore, se abnega vit suamque cotidie vitam impendit in Dei gloriam, animarum salutem et bonum Ecclesiae. Pacem tulit in familias, suis calumniatoribus ignovit et malum vicit bono. Ab inanibus rebus mundi alienus fuit, Providentia confisus est, iura de­ fendit Ecclesiae, paupertatem exercuit, sinceritatem, humilitatem, casti­ tatem, iustitiam, temperantiam, fortitudinem atque silentium in angoribus, prudentiam in suae sanctificationis opere summo, in negotiis pastoralibus atque in Congregatione regenda, quam condiderat. Praemium aeternum cum appeteret, sancte ad mortem se praeparavit, qua est oppressus in sua paroecia die 26 mensis Aprilis anno 1856. Funus amplum fuit ob multum sacerdotum, Sororum et populi concursum. Fama sanctitatis, qua in vita claruit, post eius mortem duravit, sed beatificationis et canonizationis Causa nonnisi post multos annos inita est. Auctoritas et vis Processus ordinarii informativi, apud Curiam Lucionensem annis 1933-1935 instructi, probata est a Congregatione de Causis Sanctorum per decretum die 23 mensis Novembris anno 1990 promulgatum. Eventu cum prospero, die 29 mensis Octobris anno 1991, sessio acta est Consulto­ rum Historicorum et die 20 mensis Decembris anno 1996 Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 20 mensis Maii habita anno 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon, edixerunt sacerdotem Petrum Monnereau heroum in modum virtutes théologales, cardinales iisque ad­ nexas explicavisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc eodem anno, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci­ piens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus de­ cretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con­ gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum Iustitia, Temperantia Dei Petri in Deum Monnereau, et tum in proximum, Fortitudine, Sacerdotis eisque dioecesani necnon de adnexis, in et Parochi, cardinalibus gradu Prudentia, heroico, Fundatoris Servi Congrega- 230 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tionis Sororum Sacrorum Cordium Iesu et Mariae, quo in casu et ad effectum de agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. & ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . ffi Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis MATRITEN. Beatificationis seu declarationis martyrii Servarum Dei Mariae Gabrielae Hinojosa y Naveros (in saec.: Mariae a Refugio) et VI sociarum monialium Ordinis Visitationis S. Mariae (f 1936) DECRETUM SUPER MARTYRIO « Id enim, quod in praesenti est, leve tribulationis nostrae supra modum in sublimitatem aeternum gloriae pondus operatur nobis, non contemplantibus nobis, quae videntur, sed quae non videntur; quae enim videntur, temporalia sunt, quae autem non videntur, aeterna sunt» (2 Cor 4 , 1 7 - 1 8 ) . In iis, quae non videntur, quae aeterna sunt, oculos defixerunt Servae Dei Soror Maria Gabriela et sex Sociae, quae, ut Domini sequerentur voca­ tionem, mundi reliquerunt inania seseque ei consiliorum evangelicorum pro­ fessione consecraverunt. Deinceps crucem subire non dubitaverunt nec vi­ tam devovere ut, sanguinis effusione, suam Deo testificarentur fidelitatem utque bona adipiscerentur invisibilia, nempe gloriam aeternam. Fortes humilesque hae mulieres fuere Ordinis Visitationis Sanctae Ma­ riae sodales, a Sancto Francisco Salesio conditi et a Sancta Ioanna Franci­ sca Frémiot de Chantal. In occultatione vivebant Primi Monasterii Matritensis Visitationis, contemplationi deditae et omnino a studiis politicis alienae, quae id temporis in Hispania agitabantur, ubi bellum civile saeviebat ac persecutio furebat contra Ecclesiam eiusque membra, quorum multa in odium fidei occisa sunt. Congregatio de Causis Sanctorum 231 Iam anno 1931 Monachae eius monasterii, cum condiciones factae essent insectationis contra catholicos, compulsae erant ad refugium atque incolu­ mitatem invenienda in oppido Oronoz, in provincia Navarra posito. Idem fecerunt anno 1936 cum, renovata adversus Ecclesiam contentione, commu­ nitas monastica ad alia loca migravit, septem religiosis mulieribus, de quibus nunc loquimur, in monasterio Matritensi secundum antistitae optationem residentibus. Hae fuerunt: 1. Soror Maria Gabriela (in saeculo: Maria a Refugio Hinojosa y Na veros): Orta est Alhamae in provincia Illiberitana, die 24 mensis Iulii anno 1872, et professionem religiosam fecit anno 1894. Templi custos fuit et aliquot annos communitatis antistita. Regulae observantia eminuit, caritate erga sodales sorores, pietate in Eucharistiam inque Beatam Virginem Mariam. 2. Soror Teresia Maria (in saeculo: Laura Cavestany y Anduaga). Orta est die 30 mensis Iulii anno 1888 Portu Gaditano, in provincia Gaditana, et professionem fecit religiosam anno 1916. Ministrae infìrmarum communi­ tatis est munere iuncta. Tanta cum fidelitate ac perfectione suam coluit consecrationem, ut, etiam viva, fama claruerit sanctitatis. 3. Soror Iosepha Maria (in saeculo: Maria dei Carmen Barrera y Izaguirre). Nata est in oppido Ferrol, intra fines provinciae Coronensis, die 23 mensis Maii anno 1881 et religiosam fecit professionem anno 1920. Indole fuit seria simul et hilari. Munere est iuncta ministrae infìrmarum et pietatem nutrivit erga Eucharistiam ac paenitentiam exercuit et humilitatem. 4. Soror Maria Agnes (in saeculo: Agnes Zudaire y Galdeano). Nata est in loco Echávarri, intra fines provinciae Navarrae, die 28 mensis Ianuarii anno 1900 et professionem religiosam fecit anno 1920. In coquina laboravit. Munia explevit cum diligentia et alacritate atque ex sua consecratione cum simplicitate et spiritu servitii vixit. 5. Soror Maria Caecilia (in saeculo: Maria Felicitas Cendoya y Araquistain). Orta est in oppido Azpeitia, in provincia Guipúzcoa, die 10 mensis Ianuarii anno 1910 et professionem religiosam fecit anno 1932. Dei voluntas norma vitae eius fuit. 6. Soror Maria Angela (in saeculo: Martina Olaizola y Garagarza). Nata est in loco Garin, ad provinciae Guipuzcoam pertinente, pridie idus Novem­ bres anno 1893. Postquam est Deo consecrata, concreditae sunt ei rationes 232 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale externae monasteri tamquam « tornerae ». Exemplari modo suum explevit officium, silentii studium et humilitatis ostendens. Vota religiosa suscepit anno 1934. 7. Soror Maria Gratia (in saeculo: Iosepha Ioachima Lecuona y Aramburu). Nata est in oppido Oyarzun, intra fines provinciae Guipuzcoae, postridie calendas Iulias anno 1897. Monasterium ingressa tamquam « tornera », in sua consecratione vixit cum fervore et appetitione progrediendi in via perfectionis. Vota religiosa fecit anno 1934. Septem hae Religiosae, quae manserant ut Monasterium custodirent, mense Iulio anno 1936, augescentibus periculis, prudenter in diaetam seminfossam Matritensem se contulerunt, ubi communiter sua munera explere per­ rexerunt, aequo animo praeparantes se ad martyrium, si Dominus hanc eis gratiam concessisset. Nulla earum, etsi poterat, a ceteris voluit discedere ut refugium tutius inveniret. A duabus mulieribus proditae Militianis, sunt pluries perquisitae. Vespere diei 18 mensis Novembris anno 1936 comprehensae sunt ideo solum, quod religiosae essent et, ut tales, habitae sunt morte dignae. Autocinetum onerarium conscendentes, quod erat eas ad martyrium ducturum, signo crucis se signaverunt minimeque persecutoribus restiterunt, paratae ad se immolandas pro Christo. Directo ad locum supplici adductae, statim sunt glandibus metallicis perfossae; sed, iam tenebris obortis, ex eis una, Soror Maria Caecilia, fugere potuit; quae, sponte eadem nocte se tradidit militibus et est in custodiam coniecta, ubi in precatione, ad supremum sacrificium se praeparavit; namque, nocte inter diem 22 et diem 23 mensis Novembris eodem anno et ipsa est martyrii coronam assecuta. Ilico putatae sunt odii contra fidem victimae et haec persuasio crevit ac solidata est annis earum mortem secutis; quapropter Archiepiscopus Ma­ tritensis Causae beatificationis et canonizationis initium fecit per instructam Inquisitionem dioecesanam (annis 1985-1989), quae est a Congregatione de Causis Sanctorum probata decreto postridie nonas Décembres anno 1991 promulgato. Positione confecta, disceptatum est an supra memoratarum Sororum mors verum martyrium haberi posset. Die 4 mensis Octobris anno 1996, felici cum eventu, actus est Consultorum Theologorum Congressus Pe­ culiaris. Patres Cardinales deinde et Episcopi in Sessione Ordinaria die 3 mensis Iunii habita anno 1997, Causae Ponente Excellentissimo Domino Fiorino Tagliaferri, Episcopo Viterbiensi, fassi sunt Sororem Mariam Gabrielam et sex Socias vitam suam devovisse ut suam erga Christum fi­ delitatem testarentur. 233 Congregatio de Causis Sanctorum De hisce omnibus rebus, die 27 mensis Iunii hoc eodem anno, referente subscripto Pro-Praefecto, certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut decretum super martyrio Servarum Dei rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare de mar­ tyrio eiusque saec.: S. Maria causa a Servarum Refugio) et Dei VI Mariae Gabrielae Sociarum, Hinojosa Monialium y Ordinis Naveros (in Visitationis Mariae, anno 1936 interfectarum, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. £8 ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis MATRITEN. Beatificationis seu declarationis martyrii Servarum Dei Ritae a Virgine Perdolente a Corde Iesu (in saec.: Ritae Pujalte y Sánchez) et Franciscae a Corde Iesu (in saec.: Franciscae Aldea y Araujo) religiosarum professarum Congrega­ tionis Sororum Caritatis a Sacro Corde Iesu (f 1936) DECRETUM SUPER MARTYRIO « Venit sponsus et quae paratae erant intraverunt cum eo ad nuptias » (Mt 25, 10). Sicut virgines prudentes Servae Dei Rita a Virgine Perdolente a Corde Iesu et Francisca a Corde Iesu per vitam suam sine intermissione lucernas suas oleo aluerunt fidei, spei et caritatis et, cum hora venit supremum amoris testimonium praebendi sanguinis effusione, Sponsum sequi in via crucis, ut cenam communicarent eius nuptiarum, non dubitaverunt. Serva Dei Rita a Virgine Perdolente a Corde Iesu (in saeculo: Rita Pu­ jalte y Sánchez), in oppido Aspe orta est, intra fines posito dioecesis Orio- 16 - A A S 234 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale lensis, die 18 mensis Februarii anno 1853, ab Antonio Pu j alte atque Aloisia Sánchez, christianis religionem colentibus. Dei et Ecclesiae legum docta ob­ servantiam, a pueritia pietatem coluit, bonum fecit, religionem exercuit in Eucharistiam et Domini Passionem. Sodalis fuit consociationis Filiarum Mariae, cuius aliquamdiu praeses fuit, Tertii Ordinis Franciscani et Coe­ tuum Vincentianorum. Catechismum docuit pueros pauperes. Anno 1888 in Congregationem Sororum Caritatis a Sacro Corde Iesu introivit, anno 1877 conditam a Serva Dei Elisabetha de Larrañaga Ramírez puellis pauperibus educandis. Religiosam professionem fecit anno 1890 in manibus Conditricis quae, cum illam existimaret, paulo post eam antistitam Collegii Sanctae Susannae Matritensis nominavit deindeque Collegii Sancti Ioseph loci Fuensalida (in territorio positi Toletano) ac demum novitiarum magi­ stram. A morte Conditricis usque ad annum 1928 antistita fuit generalis sui Instituti, cum fixmitudine, benignitate atque materna cura Congregationis suae bono prospiciens et Sororum formationi. Fidei soliditate eminuit, cari­ tate erga Deum et proximos ac praesertim erga Sorores sodales infirmas, prudentia, religione in Eucharistiam et Sacrum Cor Iesu, precationis et meditationis spiritu, tractationis humanitate. Extremos vitae annos egit in oratione et in humilitate, patienter suas tolerans infirmitates. Caeca ferme facta cum esset, ei ex consuetudine assidebat Serva Dei Francisca a Corde Iesu (in saeculo: Francisca Aldea y Araujo). Haec die nata est 17 mensis Decembris anno 1881 in oppido Somolinos, intra fines sito dioecesis Seguntinae, a Paulo Aidea et Narcisa Araujo, bonorum externorum indigen­ tibus, sed fide divitibus. Patre orbata, est in Collegio Sanctae Susannae Matritensi accepta, a Sororibus Caritatis a Sacro Corde Iesu administrato. Paulo post mater quoque mortem obiit. Puellula fuit intelligens, pia et ge­ nerosa peculiaremque coluit in Virginem Mariam pietatem. Duodeviginti annos nata, vocatione animadversa, ad vitam consecratam, suarum praeceptricum ingressa est Institutum magistramque novitiatus habuit Servam Dei Ritam a Virgine Perdolente a Corde Iesu. Anno 1903 professionem tem­ poraneam fecit atque anno 1910 perpetuam. Diploma magistrae consecuta, praeceptrix fuit et postea antistita Domus loci Quintana de Soba. Deinceps muneribus est functa consultricis generalis, Collegii Sanctae Susannae anti­ stitae, secretariae generalis. Anno 1935 electa est oeconoma generalis. Cum fidelitate et alacritate ex sua vixit consecratione religiosa. Regulae fuit ob­ servans, humilis, prudens, temperans, precationis et laboris studiosa, benefi­ ca in pauperes et potissimum erga Eucharistiam ac Redemptoris Matrem pia. Congregatio de Causis Sanctorum 235 Cum in Hispania persecutio orta est contra Ecclesiam, ambae hae Ser­ vae Dei Matriti erant in Collegio Sanctae Susannae, quod die 20 mensis Iulii anno 1936 Militiam aggressi sunt. Iamdudum eaedem religiosae, pe­ riculorum consciae in quibus earum vita versabatur, ad martyrium se praeparabant; namque, Soror Rita antistitae dixerat: « Oportet animum praeparemus ad martyrium suscipiendum », et Soror Francisca: « Pro certo habeo Dominum ad martyrium me vocare; cum hora venerit, robur mihi concedet necessarium ». Cum Collegium invasum est, in ecclesia illae erant, ubi precatione se parabant ad supremum vitae sacrificium, ante tempus persecutoribus suis christianae ignoscentes. Dein a Militiano comitatae sunt, simulante se velle eas adiuvare, ad domum coenobio propinquam; inde ad aliam transierunt domum privatam, unde post duas horas sublatae sunt ab iis, qui iam eas delere statuerant. Ambae Sorores, sicut agni ad occisionem ducti, minime restiterunt; immo miram ostenderunt quietem, interiorem et exteriorem pacem atque supernaturalem fortitudinem, paratae ad se de­ vo vendas pro Christo. Abductae plumbeis glandibus transfossae sunt in via, circiter horam nonam postmeridianam die 20 mensis Iulii anno 1936. Confestim fidei martyres habitae sunt haecque fama est ultro solidata et aucta volventibus annis, quapropter Episcopus Matritensis Causam iniit beatificationis seu declarationis martyrii per celebratum Processum ordina­ rium informativum (annis 1954-1958), cuius vis et auctoritas est a Congre­ gatione de Causis Sanctorum probata decreto die 8 mensis Februarii anno 1991 promulgato. Positione confecta, inquisitum est ex more an mors harum Servarum Dei martyrium fuisset. Postridie idus Iunias anno 1996 actus est, prospero cum eventu, Congressus Peculiaris Consultorum Theolo­ gorum. Pridie nonas Maias subsequentis anni Patres Cardinales et Episcopi, in Sessionem Ordinariam congregati, Causae Ponente Excellentissimo Domi­ no Fiorino Tagliaferri, Episcopo Viterbiensi, professi sunt duas has reli­ giosas in odium fidei interfectas esse ideoque martyres putandas esse, cum pro Christi amore vitam devovissent. De hisce omnibus rebus, referente subscripto Pro-Praefecto, certior fac­ tus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut decretum super martyrio Servarum Dei rite conscriberetur. Quod cum esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare de mar- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 236 tyrio eiusque causa Servarum Dei Ritae a saec.: Ritae Pujalte y Sánchez) scae Aldea y Araujo), Virgine Perdolente a Corde Iesu et Franciscae a Corde Iesu Religiosarum professorum (in (in saec.: Franci­ Congregationis Sororum Ca­ ritatis a Sacro Corde Iesu, anno 1936 interfectarum, in casu et ad effectum de quo agitur. Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. & ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . & Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis NURSINA Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Teresiae (in saec.: Ma­ riae Ioannae Fasce) monialis professae Ordinis S. Augustini Abbatissae Mona­ sterii S. Ritae a Cassia (1881-1947) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Maria Teresia (in saeculo: Maria Ioanna Fasce) or­ ta est in oppido Torriglia, intra fines posito dioecesis Derthonensis, die 27 mensis Decembris anno 1881. Viginti quinque annos nata ingressa est inter Moniales Ordinis Sancti Augustini in monasterium Cassianum, ubi profes­ sionem fecit simplicem anno 1907 et sollemnem anno 1912. Magistra fuit novitiarum, vicaria et ab anno 1920 usque ad mortem abbatissa. Vitam fovit spiritalem Sororum sodalium atque Regulae observantiam, pietatem erga Sanctam Ritam a Cassia provexit, in cuius honorem novum condidit templum, non paucis oppetitis incommodis. Caritate impulsa orphanotrophium instituit pro puellis. Firmiter longum et acerbum pertulit mor­ bum. Meritis ornata atque virtutibus die 18 mensis Ianuarii anno 1947 in Domino obdormivit. Crescente sanctitatis fama Episcopus Nursinus anno 1968 initium fecit beatificationis et canonizationis Causae. Iis rite peractis, quae sunt iure statuta, Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 11 mensis Iulii anno 1995 237 Congregatio de Causis Sanctorum edixit Servam Dei Mariam Teresiam heroum in modum virtutes coluisse théologales, cardinales iisque adnexas. Beatificationis prospectu, Causae Postulator iudicio Congregationis de Causis Sanctorum miram permisit coniectam sanationem precibus adscrip­ tam eiusdem Venerabilis, Neapoli patratam. Sanatio spectat ad Claram Gargano, alta cholesterolaemia crebrisque bilis torminibus affecta. Die men­ sis Aprilis 3, anno 1991, post acuta tormina, cum nulla obtineretur salubris mutatio per medicamentum spasmatis mitigatorium echographicae inspec­ tioni subiecta est, ex qua calculus apparuit centimetra latus 2,1, infundibulo vesicae bilis interiacens, cum praesentia sabuli biliaris et levis iecoris in­ crementi. Ut calculus auferretur suasum est aegrotae ut chirurgicam subiret sectionem, sed fortiter illa recusavit; eodem autem die cum fiducia ad deprecationem confugit Matris Mariae Teresiae Fasce, postulans ut a Deo calculi exstinctionem adipisceretur. Die 20 mensis Aprilis eodem anno ex echographica inspectione non iam calculus se ostendit. Sanationis rationibus consideratis, mirae putatae, Curia Neapolitana an­ nis 1993-1994 dioecesanam instruxit Inquisitionem, cuius auctoritas est a Congregatione de Causis Sanctorum probata per decretum die 17 mensis Martii anno 1995 promulgatum. Consilium Medicorum Dicasterii in sessione die 4 habita mensis Iulii anno 1996 uno ore declaravit calculi defectum ce­ lerem fuisse, completum, stabilem et ex nostrae aetatis scientia inexplicabilem. Die 24 mensis Ianuarii anno 1997 actus est Consultorum Theologo­ rum Congressus Peculiaris et secuti mensis Martii die 18 Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Car­ dinali Pio Laghi. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc eodem anno, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum ex­ cipiens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae­ fecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre­ gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa­ ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Serva Dei Maria nis S. Teresia Augustini, (in saec.: Abbatissa Maria Monasterii Ioanna S. Fasce), Ritae a Monialis professa Cassia, videlicet de Ordi­ celeri, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 238 completa ac stabili sanatione Clarae Gargano cuneato nell'infundibolo, con dimensioni di cm. a « calcolo della colecisti, in­ 2,1 di diametro ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. © ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S . © Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS Salernitanae-Campaniensis-Acernensis et Aliarum de finium mutatione DECRETUM Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono consulen­ dum atque sacrorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem redden­ dam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II « Christus Dominus » n. 23 exaratas, consentaneum visum est nonnullarum archidioecesium et dioecesium in regione Campania fines aliquantulum immutari. Congregatio pro Episcopis, auditis locorum Ordinariis quorum interest et praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Francisci Colasuonno, Archiepi­ scopi titularis Truentini et in Italia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi im­ mutationem animarum saluti profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, quae sequuntur decernit: 1. ab archidioecesi Salernitana-Campaniensi-Acernensi distrahantur et dioecesi Abellinensi adnectantur paroeciae vulgo: — « SS. Biagio e Stefano con sede in 83020 Forino (Avellino), Via Sini­ scalchi 8»; Congregatio pro Episcopis 239 — « S. Felicissimo con sede in 83020 Petruro di Forino (Avellino), Via Pascoli »; — « S. Maria delia Misericordia e S. Nicola con sede in 83020 Celzi di Forino (Avellino), Via 2 Principati»; — «S. Giovanni Battista e S. Maria di Monserrato con sede in 83020 Contrada (Avellino), Via L. Bruno 98 »; — « S. Michele Arcangelo con sede in 83020 S. Michele di Serino (Avelli­ no), Via Cremona 1 »: — « SS. Pietro e Paolo Ap. con sede in 83020 S. Lucia di Serino (Avelli­ no), Piazza Dante 1 »; — « S. Antonio di Padova con sede in 83028 Rivottoli di Serino (Avelli­ no), Via Cap. De Filippis 52 »; — « SS. Annunziata e SS. Corpo di Cristo con sede in 83020 S. Biagio di Serino (Avellino), Via P. Roberto 1 »; — «S. Eustachio Martire con sede in 83028 Sala di Serino (Avellino), Via Roma »; — « SS. Giovanni, Luca e Lorenzo con sede in 83020 Ferrari di Serino (Avellino), Via S. Giovanni »; 2. ab archidioecesi Beneventana distrahantur et dioecesi Abellinensi adiungantur paroeciae vulgo: — « Santa Maria degli Angeli con sede in 83040 Chiusano San Domenico (Avellino), Via G. Marconi »; — « Santa Margherita con sede in 83050 Poppano di San Mango sul Calore (Avellino) »; — « Maria SS. Addolorata con sede in 83039 Pratola Serra (Avellino), Via Roma 1 »; 3. ab archidioecesi Sancti Angeli de Lombardis-Compsana-Nuscana-Bisaciensi distrahatur et dioecesi Arianensi Hirpinae-Laquedoniensi adiungatur paroecia vulgo « San Bartolomeo Apostolo con sede in 83059 Vallata (Avel­ lino) »; 4. a dioecesi Arianensi Hirpina-Laquedoniensi distrahatur et archidioece­ si Beneventanae adiungatur paroecia vulgo « S. Nicola di Bari con sede in 82020 Buonalbergo (Benevento), Piazza De Iuliis »; 5. a dioecesi Abellinensi distrahantur et adiungantur archidioecesi Sancti Angeli de Lombardis Compsanae-Nuscanae-Bisaciensi paroeciae vulgo: 240 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale — « Santi Nicola di Bari e Antonino martire con sede in 83040 Gesual­ do (Avellino), Via San Nicola »; — « Santa Maria della Pace con sede in 83050 Villamaina (Avellino), Via Pace »; — « Maria SS. Assunta in Cielo con sede in 83040 Frigento (Avellino), Via Duomo »; — « Santi Domenico e Francesco con sede in 83055 Sturno (Avellino), Via San Domenico »; — « S. Michele Arcangelo con sede in 83055 Sturno (Avellino), Piazza M. Aufìero »; 6. a dioecesi Abellinensi distrahantur et dioecesi Arianensi HirpinaeLaquedoniensi adiungantur paroeciae vulgo: — « S. Maria di Carpignano con sede in 83030 Carpignano frazione di Grottaminarda (Avellino) »; — « Santa Maria Maggiore con sede in 83035 Grottaminarda (Avellino), Via Santa Maria »; 7. a dioecesi Abellinensi distrahatur et abbatiae territoriali Montisvirginis adiungatur paroecia vulgo « Maria SS. Addolorata con sede in 83010 Starze, frazione di Summonte (Avellino) ». Statuit quoque eadem Congregatio ut, una cum territorio paroeciarum, ecclesiae, oratoria, domus et coemeteria paroecialia, piae fundationes et quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad illas paroe­ cias spectantia, adnectantur. Mandat insuper ut documenta et acta praefatarum paroeciarum, clericos, fideles et bona temporalia forte respicentia, a Curia a qua ad Curiam dioecesis cui territoria aggreganda sunt tradantur. Ad clerum vero quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad ef­ fectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum officium legitime detinent; ceteri autem clerici seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur in cuius territorio habent domicilium. Uniuscuiusque tamen dioecesium Ordi­ nariis fas est, iusta de causa, rationibus perpensis cum sacerdotibus et cleri­ cis quorum interest, aliter de eorum incardinatione disponere. Ad haec per­ ficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum P.D. Franciscum Colasuonno, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in eccle­ siastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Congregatio pro Episcopis 241 Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 25 mensis Ianuarii anno 1998. £8 BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus £8 G. Mejia, a Secretis L. © S. In Cong. pro Episcopis tab., n. 232/87 PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis sequuntur Ecclesiis sacros Praesules praefecit, videlicet: die 2 Februarii 1998. — Metropolitanae Ecclesiae Tunquensi Exc.mum P.D. Aloisium Augustum Castro Quiroga, I.M.C., hactenus Episcopum titu­ larem Aquaeflaviensem et Vicarium Apostolicum Sancti Vincentii-Portus Leguizamensis. — Cathedrali Ecclesiae Chiquinquirensi Exc.mum P.D. Hectorem Aloi­ sium Gutiérrez Pabón, hactenus Episcopum titularem Segiensem et Auxi­ liarem Caliensem. — Cathedrali Ecclesiae Guarabirensi R.P. Antonium Muniz Fernandes, Ordinis Fratrum B. Mariae V. de Monte Carmelo sodalem, hactenus moderatorem provinciae Recifensis in Brasilia. die 4 februarii. — Cathedrali Ecclesiae Nicosiensi R.D. Salvatorem Pap­ palardo, hactenus Vicarium generalem archidioecesis Catanensis. die 5 Februarii. die 7 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Memphitanae R.D. Iacobum Michaelem Harvey, e clero archidioecesis Milvaukiensis, quem deputavit Pontificalis Domus Praefectum. — Titulari episcopali Ecclesiae Sancti Leonis R.P.D. Stanislaum Dziwisz, e clero archidioecesis Cracoviensis, Protonotarium Apostolicum de numero participantium quem deputavit Pontificalis Domus Praefectum adiunctum. — Titulari episcopali Ecclesiae Tharrensi R.D. Anto­ nium Spànyi, Vicarium generalem archidioecesis Strigoniensis-Budapesti­ nensis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 13 Februarii. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 242 — Cathedrali Ecclesiae Dianensi-Policastrensi R.P.D. Franciscum Pium Tamburrino, O.S.B., hactenus Abbatem Ordina­ rium Montis virginis. die 14 Februarii 1998. — Titulari episcopali Ecclesiae Marturanensi R.D. Petrum Marini, e clero dioecesis Placentinae-Bobiensis, Pontificiarum Celebrationum Liturgi­ carum Magistrum. — Titulari episcopali Ecclesiae Tipasensi in Numidia R.D. Sergium Arturum Braschi, e clero Curitibensi, Cathedralis «Nossa Senhora da Luz dos Pinhais » nuncupatae parochum, quem deputavit Au­ xiliarem eiusdem archidioecesis. die 18 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Crateopolitanae R.D. Hyacinthum Furtado de Brito Sobrinho, e clero dioecesis Bacabalensis, hactenus Seminarii maioris interdioecesani in civitate vulgo « Sao Luís do Maranhâo » rectorem. — Titulari episcopali Ecclesiae Cibalianensi R.P. Gerardum Dantas de Andrade, S.C.I., in archidioecesi Sancti Ludovici in Maragnano modera­ torem Instituti pro vocationibus Congregationis Sacerdotum a Sacro Corde Iesu, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Sancti Ludovici in Maragnano. — Cathedrali Ecclesiae Vianensi Exc.mum P.D. Xaverium Aegidium de Maupeou dAbleiges, hactenus Episcopum titularem Casamedianensem et Auxiliarem archidioecesis Sancti Ludovici in Maragnano. — Titulari episcopali Ecclesiae Turuzitanae R.D. Ioan­ nem Albertum Puiggari, hactenus Seminarii maioris Paranensis rectorem, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 20 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Ebusitanae R.D. Augustinum Cortés Soriano, hactenus metropolitanae Ecclesiae Valentinae canonicum. — Cathedrali Ecclesiae Girardotanensi, R.D. Electorem Salah Zuleta, e clero dioecesis Sonsonensis-Rivi Negri, hactenus modera­ torem Sectionis pro ministeriis ierarchicis Secretariatus Permanentis apud Episcoporum Columbiae Conferentiam. die 21 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Limatensi R.D. Marianum Florczyk, Seminarii maioris dioecesis Kielcensis rectorem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem dioecesis. Congregatio pro Episcopis 243 — Cathedrali Ecclesiae Zacatecolucanae, R.D. Eliam Samuelem Bolanos Avelar, S.D.B., hactenus moderatorem Instituti « Ciudad de los Niños » nuncupati, in dioecesi Sanctae Annae. die 27 Februarii 1998. — Cathedrali Ecclesiae Aversanae Exc.mum P.D. Ma­ rium Milano, hactenus Archiepiscopum Sancti Angeli de Lombardis-Compsanum-Nuscanum-Bisaciensem, eidem servans archiepiscopalem dignitatem seu titulum ad personam. die 28 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Capritanae Exc.mum P.D. Aloisium Spositum, hactenus Episcopum titularem Tagariensem. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 244 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Sabato, DOMINGO Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor JOSÉ BERNARDO QUIOSA, Ambasciatore di Angola presso la Santa Sede. Lunedì, 7 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor HUSÉIN FUAD MUSTAFA KABAZI, Ambasciatore della Gran Giamahiria Araba Li­ bica Popolare Socialista presso la Santa Sede. Sabato, LÁSQUEZ 16 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor MARIO ANTONIO VEFERNÁNDEZ, Ambasciatore di Panama presso la Santa 28 Sede. Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Lunedì, 2 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor KAMAL KARRAZI, Ministro degli Affari Esteri della Repubblica Islamica dell'Iran. Giovedì, 5 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor ERNESTO PIZANO, Presidente della Repubblica di Colombia. SAMPER Martedì, 1 0 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor Presidente della Federazione Russa. ELTSIN, Giovedì, 1 2 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor Presidente della Repubblica del Malawi. Giovedì, 1 2 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor KONARÉ, Presidente della Repubblica del Mali. Venerdì, 2 7 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor MEH, Presidente della Repubblica di Gambia. BORIS BARILI MULUZI, ALPHA YAHYA A. OUMAR J J . JAM- Diarium Romanae Curiae 245 Sabato 21 febbraio 1998 il Santo Padre Giovanni Paolo II ha tenuto Concistoro ordinario pubblico nel quale ha creato cardinali di Santa Romana Chiesa: Salvatore De Giorgi, Prete di S. Maria in Aracoeli; Serafini Fernán des de Araújo, Prete di S. Luigi Maria Grignion de Montfort; Antonio Maria Rouco Várela, Prete di San Lorenzo in Damaso; Aloysius Matthew Ambrozic, Prete dei Ss. Marcellino e Pietro; Jean Balland, Prete di S. Pietro in Vincoli; Dionigi Tettamanzi, Prete dei Ss. Ambrogio e Carlo al Corso; Polycarp Pengo, Prete di Nostra Signora de la Salette; Christoph Schönborn, Prete di Gesù Divin Lavoratore; Norberto Rivera Carrera, Prete di S. Francesco d'Assisi a Ripa Grande; Francis Eugen George, Prete di S. Giovanni Crisostomo a Monte Sacro Alto; Paul Shan Ruo­ tisi, Prete di S. Crisogono; Adam Kozlowiecki, Prete di S. Andrea al Quirinale*; Jorge Arturo Medina Estévez, Diacono di S. Saba; Alberto Bovone, Diacono di Ognissanti a Via Appia Nuova, Dario Castrillón Hoyos, Diacono del SS. Nome di Maria al Foro Traiano; Lorenzo Antonetti, Diacono di S. Agnese in Agone*; James Francis Staff ord, Dia­ cono di Gesù Buon Pastore alla Montagnola; Giovanni Cheli, Diacono dei Ss. Cosma e Damiano; Francesco Colasuonno, Diacono di S. Eugenio; Di­ no Monduzzi, Diacono di S. Sebastiano al Palatino. Ha riservato « in pectore » la nomina a cardinale di due presuli. * di nuova erezione SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 2 febbraio 1998. S.E. mons. Manuel Monteiro De Castro, Arcivescovo tit. di Beneventum, Nunzio Apostolico in Sud Africa, Namibia e Swaziland. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 1 dicembre 1997. La signora Consuelo Lobo Ruano, Membro del Pontificio 29 gennaio 1998. S.E. mons. Csaba Ternyák, Segretario della Congregazione Consiglio « Cor Unum » « ad quinquennium ». per il Clero, Consultore della Congregazione per i Vescovi. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 246 5 febbraio 7 » 14 » 16 » » » 17 » 23 » » » » » » » 25 » » » » » » » 1998. Mons. Antonio Petti; mons. José Escudero Imbert; mons. Helmut Joseph Moll; p. Anastasio Disch, O.F.M. Cap.; don Agostino Favale, S.D.B.; don Ottorino Pasquato, S.D.B.; p. Dominic Manica, S.I., Consultori della Congregazione delle Cause dei Santi, « in aliud quinquennium ». » Mons. Pedro López Quintana, Assessore per gli Affari Generali della Segreteria di Stato « ad quinquen­ nium ». » S.E. mons. Mario Francesco Pompedda, Arcivescovo tit. di Bisarcio, Decano del Tribunale della Rota Ro­ mana, Presidente della Commissione Disciplinare della Curia Romana « ad quinquennium ». » Le LL.EE. i monsignori Edoardo Da vino, Vescovo di Palestrina; ed Agostino Valimi, Vescovo tit. di Tortiboli, Consultori del Pontificio Consiglio per l'Interpretazione dei Testi Legislativi « ad quinquen­ nium ». » P. Fiorenzo Bugin, O.C.D., e p. Pietro Martinello, della Pia Società di San Gaetano, Vicari giudiziali aggiunti del Tribunale regionale del Lazio per le cause di nullità di matrimonio « ad quinquennium ». » Mons. Pedro López Quintana, Assessore per gli Affari Gene­ rali della Segreteria di Stato, Membro del Comitato del Grande Giubileo dell'Anno 2000. » L'Em.mo Signor Cardinale Jorge Arturo Medina Estévez Prefetto della Congregazione per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti « ad quinquennium ». » L'Em.mo Signor Cardinale Alberto Bovone Prefetto della Congregazione delle Cause dei Santi. » L'Em.mo Signor Cardinale Darío Castrillón Hoyos, Prefet­ to della Congregazione per il Clero « ad quinquen­ nium ». » L'Em.mo Signor Cardinale Lorenzo Antonetti, Presidente dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica. » Gli Em.mi Signori Cardinali Dionigi Tettamanzi, Christoph Schönborn, Jorge Arturo Medina Es­ tévez, Alberto Bovone, James Francis Stafford, Membri della Congregazione per la Dottrina della Fede «aut ad quinquennium aut usque ad 80° et sic deinceps ». » Gli Em.mi Signori Cardinali Christoph Schönborn, Francesco Colasuonno, Membri della Congregazione per le Chiese Orientali. » Gli Em.mi Signori Cardinali Norberto Rivera Carrera, Fran­ cis Eugene George, Dino Monduzzi, Membri della Congregazione per il Culto Divino e la Disci­ plina dei Sacramenti. » L'Em.mo Signor Cardinale Dino Monduzzi, Membro della Congregazione delle Cause dei Santi. Diarium Romanae Curiae 25 febbraio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 247 1998. Gli Em.mi Signori Cardinali Jean Balland, Jorge Arturo Medina Estévez, James Francis Staff ord, Membri della Congregazione per i Vescovi. » L'Em.mo Signor Cardinale Giovanni Cheli, Consigliere della Pontificia Commissione per l'America Latina; gli Em.mi Signori Cardinali Serafini Fernandes de Araújo, Norberto Rivera Carrera, Membri della Pontificia Commissione per l'America Latina. » Gli Em.mi Signori Cardinali Polycarp Pengo, Paul Shan Kuo-hsi, Dario Castrillón Hoyos, Lorenzo Antonetti, Membri della Congregazione per l'Evange­ lizzazione dei Popoli. » Gli Em.mi Signori Cardinali Antonio Maria Rouco Várela, Aloysius Matthew Ambrozic, Alberto Bovone, Membri della Congregazione per il Clero. » L'Em.mo Signor Cardinale Francis Eugene George, Membro della Congregazione per gli Istituti di Vita Con­ sacrata e le Società di Vita Apostolica. » Gli Em.mi Signori Cardinali Antonio Maria Rouco Várela, Jean Balland, Dionigi Tettamanzi, Dario Castril­ lón Hoyos, Membri della Congregazione per l'Edu­ cazione Cattolica. » L'Em.mo Signor Cardinale Salvatore De Giorgi, Membro del Pontificio Consiglio per i Laici. » L'Em.mo Signor Cardinale Francesco Colasuonno, Membro del Pontificio Consiglio per la Promozione dell'Uni­ tà dei Cristiani. » Gli Em.mi Signori Cardinali Salvatore De Giorgi, Norberto Ri vera Carrera, Jorge Arturo Medina Estévez, Membri del Comitato di Presidenza del Pontificio Consiglio per la Famiglia. » Gli Em.mi Signori Cardinali Serafim Fernandes de Araujo, Francesco Colasuonno, Membri del Pontificio Con­ siglio della Giustizia e della Pace. » Gli Em.mi Signori Cardinali Francis Eugene George, Giovan­ ni Cheli, Membri del Pontificio Consiglio « Cor Unum ». » L'Em.mo Signor Cardinale Aloysius Matthew Ambrozic, Membro del Pontificio Consiglio della Pastorale per i Migranti e gli Itineranti. » Gli Em.mi Signori Cardinali Jorge Arturo Medina Estévez, Alberto Bovone, James Francis Staff ord, Membri del Pontificio Consiglio per l'Interpretazione dei Testi Legislativi. » Gli Em.mi Signori Cardinali Polycarp Pengo, Paul Shan Kuo-hsi, Giovanni Cheli, Membri del Pontificio Consiglio per il Dialogo Inter-Religioso. » Gli Em.mi Signori Cardinali Aloysius Matthew Ambrozic, Christoph Schönborn, Membri del Pontificio Con­ siglio della Cultura. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 248 25 febbraio 1998. Gli Em.mi Signori Cardinali Dionigi Tettamanzi, Paul Shan Kuo-hsi, Darío Castrillón Hoyos, Membri del Pon­ tificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali. L'Em.mo Signor Cardinale Dario Castrillón Hoyos, Membro dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica. L'Em.mo Signor Cardinale Lorenzo Antonetti, Membro della Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede. L'Em.mo Signor Cardinale Lorenzo Antonetti, Membro della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano. NECROLOGIO 1 febbraio » 9 11 » 13 20 26 28 marzo 1998. Mons. Valentino Vailati, Arcivescovo em. di ManfredoniaVieste (Italia). Card. Eduardo F. Pironio, del titolo della Chiesa subur­ bicaria di Sabina-Poggio Mirteto. Mons. Charles R. Koester, Vescovo tit. di Suacia. Mons. Emanuele Romano, Vescovo em. di Trapani (Italia). Mons. Lawrence Satoshi Nagae, Vescovo em. di Urawa (Giappone). Mons. Luc A. Sangaré, Arcivescovo di Bamaco (Mali). Mons. René Boisguerin, Vescovo em. di Suifu (Cina). Mons. Francisco de Bor ja Valenzuela Rios, Arciv. Vesc. em. di Valparaiso (Cile). Mons. William G. Wheeler, Vescovo em. di Leeds (Gran Bre­ tagna). Mons. Marco Tulio Ramírez Roa, Vescovo di San Cristóbal de Venezuela. Card. Antonio Quarr acino, del titolo di Santa Maria della Salute a Primavalle, Arcivescovo di Buenos Aires. Card. Jean Balland, del titolo di San Pietro in Vincoli, Ar­ civescovo di Lione. Mons. Henri Veniat, Vescovo em. di Sarh (Ciad). An. et vol. XC 6 Aprilis 1998 N. 4 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE APOSTOLICAE I Paroeciale templum Sancto Ioseph dicatum ipsumque in archidioecesi Rosariensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Praeclarum hoc templum, ineunte hoc saeculo aedificatum, catholicam operam pietatis et studium in S. Iosephi testificatur. Insignis enim huius Caelitis spectatam vitam ac patrocinium usque extulit catholica Ecclesia eiusdemque virtutes fidelibus cunctis prae­ buit imitandas. Pastoralis praeterea ibidem actio efficaciter explicatur ad communitatis ecclesialis utilitatem ac spiritalem progressum. His ob oculos habitis rebus, Venerabilis Fratris Eduardi Vicente Miras, Archiepiscopi Rosariensis, precibus occurrendum sine cunctatione censuimus, qui suum tum ostendens postulatum tum suorum fidelium, enixe efflagitavit ut paroeciale templum Sancto Ioseph, Sponso Beatae Mariae Virginis, dicatum, quod Rosariensem intra urbem reperitur, in ipsius archidioecesi, in Basilicarum Minorum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu Di­ vino et Disciplina Sacramentorum comprobantes, factis a Nobis quondam potestatibus, Apostolica pro Nostra auctoritate sacrum aedificium, de quo supra est facta mentio, Basilicae minoris dignitate honestamus, cunctis ad­ ditis iuribus et privilegiis, quae ad id genus templa pertinent. Serventur deinde quae decretum iubet « de titulo Basilicae minoris » die ix mensis No­ vembris, anno MCMLXXXIX evulgatum, quibuslibet minime obsistentibus re- 250 Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale bus. Magnopere tandem memorare placet S. Ioseph domesticas virtutes et familiae cultum. Ad has res igitur mentem et animum referentes qui nunc sunt fideles, studiose praecipua haec instituta servent et assidue colant. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxiv mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 68 Sigilli In Secret, Status tab., n. 424.783 II Templum Deo dicatum in honorem Sancti Alexandri in urbe ac dioecesi Bergo­ mensi ad gradum Basilicae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Sanctus Alexander, martyr, qui libere mortem in testimonium fidei est amplexus, merito a populo Bergomensi pie invocatur. Volentes etiam Nos eum venerari, libentes postulationem Vene­ rabilis Fratris Roberti Amadei, Episcopi Bergomensis, accepimus ut ecclesia paroecialis Deo dicata in honorem sancti Alexandri martyris, v.d. « in Co­ lonna », dignitate basilicae minoris exornaretur. Certiores facti hanc aedem etiam architectonice et liturgice aequo modo aedificatam atque ornatam es­ se, eiusmodi petitioni sine mora concedimus, confisi sane fore ut, interce­ dente sancto Alexandro, cuius reliquiae ab antiquo tempore ibidem religiose custodiuntur, hoc privilegium ad populi Dei illius regionis unitatem adque eius devotionis emolumentum haud parum conferat. De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen­ torum, potestate Nostra Apostolica per has Litteras statuimus, ut ecclesia paroecialis in urbe Bergomensi Deo dicata in honorem S. Alexandri mar­ tyris, v.d. « in Colonna », titulo et dignitate Basilicae minoris fruatur, iuri­ bus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae iuxta Decretum « De titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris, an­ no MCMLXXXIX datum, servanda sunt. Haec vero nunc et in posterum firma esse volumus, contrariis quibuslibet minime obstantibus. Acta Ioannis Pauli Pp. II 251 Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvin mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 424.782 III Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d. « Powsin » in archidioecesi Varsaviensi, pretioso diademate redimiri sinitur « no­ mine et auctoritate Summi Pontificis ». IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Christifideles incolentes locum v.d. « Powsin » ipsique proximi archidioecesi Varsaviensi, sacram imaginem Bea­ tae Mariae Virginis sub titulo « Matka Boza Teskniaca » tribus abhinc sae­ culis peculiari veneratione prosequuntur, caelestiumque gratiarum copiam precantur sibi suisque. Qua re motus Venerabilis Frater Noster Iosephus S.R.E. Card. Glemp, Archiepiscopus Varsaviensis, rogavit, ut imaginem il­ lam pretioso diademate Nostro nomine et auctoritate posset redimire. De sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento­ rum, quam ratam habemus, Apostolica Nostra potestate petenti Praesuli partes committimus ut imagini Beatae Mariae Virginis sub titulo « Matka Boza Tçskniaca », pie custoditae in ecclesia paroeciali loci v.d. « Powsin » in archidioecesi Varsaviensi, Nostro nomine et auctoritate pretiosam imponat coronam, iuxta probatum liturgicum ritum. Confidimus quidem per cele­ brationem eiusmodi fore ut omnes, qui eandem venerantur imaginem, ad colendam Matrem Dei magis magisque incitentur. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die v men­ sis Februarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 426.515 252 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d. « Skrzynsko » in dioecesi Radomensi, pretioso diademate redimiri sinitur « nomi­ ne et auctoritate Summi Pontificis ». IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Omnium Christifidelium spiritale cu­ rantes bonum, Beatae Mariae Virginis propagare volumus cultum, quae eminenter et singulariter tum virginis tum matris exemplar praebet. Ideo­ que, cum Venerabilis Frater Eduardus Materski, Episcopus Radomensis, rogaverit ut imaginem Virginis cum Iesu Infante quae sub titulo « Staroskrzynska » in sanctuario-ecclesia paroeciali loci v.d. Skrzynsko in dioecesi Ra­ domensi pie colitur, pretioso diademate posset ipse redimire, petitioni illi li­ benti animo obsecundamus. De sententia igitur Congregationis de Cultu Di­ vino et Disciplina Sacramentorum, quam ratam habemus, Apostolica No­ stra potestate petenti Praesuli partes committimus ut memoratae imagini Nostro nomine et auctoritate pretiosam imponat coronam, iuxta probatum liturgicum ritum. Confidimus quidem per celebrationem eiusmodi fore ut omnes, qui eandem venerantur imaginem, ad colendam Matrem Dei magis magisque incitentur. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxm mensis Februarii anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. ffi ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffl Sigilli In Secret. Status tab., n. 426.686 Acta Ioannis Pauli Pp. II 253 V Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in sanctuario loci v.d. « Czarna » in dioecesi Radomensi, pretioso diademate redimiri sinitur « nomine et auc­ toritate Summi Pontificis ». IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Vitae christianae incrementum varia ratione foventes, magnopere curamus ut pietatem erga Beatam Mariam Vir­ ginem, quae praecellit inter humiles et pauperes Domini, incitemus. Cum igitur Venerabilis Frater Eduardus Materski, Episcopus Radomensis, petie­ rit ut gratiosam imaginem Virginis, quae sub titulo « Educatricis » in sanc­ tuario loci v. d. « Czarna » in dioecesi Radomensi pie colitur, pretioso diade­ mate posset redimire, petitioni illi libenti animo obsecundare volumus. De sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento­ rum, quam ratam habemus, Apostolica Nostra potestate petenti Praesuli partes committimus ut memoratae imagini Nostro nomine et auctoritate pretiosam imponat coronam, iuxta probatum liturgicum ritum. Speramus fore, ut omnes Christifideles qui eandem venerantur imaginem, ad altiorem etiam spiritalis vitae approbandam rationem incitentur. Contrariis quibus­ vis nihil obstantibus. Datum Romae, apud s. Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxin mensis Februarii anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. & ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 426.682 254 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VI Beata Maria Virgo, titulo « Nuestra Señora de los Angeles » invocata, Patrona apud Deum Xetafensis dioecesis in Hispania confirmatur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — A clero et populo dioecesis Xetafensis, quam Nosmet Ipsi anno MCMXCI constituimus, singulari veneratione colitur Deipara Virgo, titulo « Nuestra Señora de los Angeles » invocata utpote sua providentissima Mater, sapiens Magistra et augusta Regina. Qua re ductus, Venerabilis Frater Franciscus Iosephus Pérez y Fernández-Golfín, Episco­ pus memoratae Sedis, communia excipiens vota, electionem beatae Mariae Virginis titulo, quem diximus, invocatae in Patronam apud Deum dioecesis suae rite probavit atque, litteris die ix mensis Ianuarii hoc anno datis, peti­ vit ut huiusmodi electio et approbatio secundum Normas de Patronis con­ stituendis et ad Normam Instructionis « de Calendariis particularibus atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis », n. 30, ab hac Apostolica Sede confirmarentur. Nos vero cupientes tam sollertis Pastoris preces audi­ re, cum constet has electionem et approbationem ad iuris praescriptum pe­ ractas esse, ratis plane habitis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Di­ sciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, sum­ ma, qua fungimur, potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in modum beatam Mariam Virginem, titulo « Nuestra Señora de los Angeles » invocatam, Patronam apud Deum dioecesis Xetafensis confirmamus, omni­ bus factis iuribus ac liturgicis privilegiis secundum rubricas consequentibus. Quod faustum ac felix sit isti cunctae ecclesiali Hispanicae communitati Nobis sane carissimae. Denique volumus has Litteras religiose servari suos­ que effectus nunc et in posterum obtinere, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxiv mensis Februarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco £8 Sigilli In Secret. Status tab., n. 426.768 Acta Ioannis Pauli Pp. II 255 ALLOCUTIO Ad episcopos Angolae et Sancti Thomae in Insula.* Senhor Cardeal Venerados Irmäos no episcopado! 1. Como é agradável a vossa presença ho je aqui, representando e apre­ sentando a Igreja que, por entre as tribulaçoes do mundo e as consolaçoes do Espirito Santo, peregrina em Angola e em Säo Tomé e Príncipe! Muitas vezes a desejei e, por todas as formas possíveis, nunca cessei de estar ao vosso lado, quando urna insana guerra se reacendeu com o seu cortejo de privaçôes, ruinas, lutos, humilhaçoes e sofrimentos de todo o género, que se abateram sobre vos proprios e sobre as vossas comunidades e naçoes, dizimando impiedosamente o rebanho e constrangendo os sobreviventes à dias­ pora e à misèria. Parecia que o inferno se tivesse levantado, furibundo, pa­ ra apagar aquela aurora de paz e de esperança que a minha Visita Apostó­ lica se propusera encorajar e confirmar com renovados dons do Alto, naqueles dias abençoados e inesquecíveis do Pentecostes de 1992. Como nao recordar, entre outras, aquela multidäo imensa de gente de todas as idades, apinhada à volta do altar na « Praia do Bispo » em Luan­ da, com seus vestidos coloridos de festa e suas almas irmanadas no mesmo canto de gratidäo a Deus e de fraternidade em Cristo?! Recordo as suas manifestaçoes efusivas de regozijo e contentamento ao saberem dos pastores que o Céu lhes mandava para Ordinario de Mbanza Congo e para Bispo Auxiliar de Luanda, respectivamente na pessoa de D. Serafini Shyngo-YaHombo e de D. Darniao Antonio Franklin — ho je aqui presentes. Vos sois a prova de que aquele dia nao terminou e de que o inferno nao prevalece­ rá. De facto, apesar das grandes provaçôes que vos sobrevieram, os anos seguintes veriam igualmente renovar-se a hierarquia eclesiástica também em Lubango, Kwito-Bié, Novo Redondo e Saurimo, e ainda a nomeaçào de um Coadjutor para Malanje. Com vivo reconhecimento eclesial a toda a Confe­ rencia Episcopal — nomeadamente a quantos apascentaram e apascentam o Rebanho de Cristo ñas referidas diocèses —, dou-vos as boas-vindas a es­ ta humilde « casa de Pedro », que sempre foi e é vossa. Exprimo as minhas congratulaçoes ao vosso Presidente recém-eleito, D. Zacarías Kamwenho, e * Die 27 Maii 1997 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 256 agradece- ao Senhor Cardeal Nascimento as palavras amigas que, em nome de todos, me dirigiu, pondo a descoberto o palpitar do eoraçao atribulado das Comunidades que vos estäo confiadas; e saúdo fraternalmente cada um de vos, dése jando prolongar meus bracos nos vossos para de novo estreitar ao eoraçao todos os meus irmäos e irmas de Angola e de Sâo Tomé e Prín­ cipe, com seus concidadäos e autoridades, mima reiterada imploraçao de paz e pacificaçâo: « O Senhor te abençoe e te proteja. O Senhor faça brilhar sobre ti a sua face e te se ja favorável. O Senhor dirija para ti o seu olhar e te conceda a paz 2. Com a referida celebraçao eucaristica em Luanda, naquele dia 7 de Junho de 1992, encerravam-se as comemoraçôes jubilares do Quinto Cente­ nario da Evangelizaçâo de Angola. Encerravam-se numa sentida acçâo de Santissima Trindade e aos « pais e mäes » da vossa fé e, com o olhar já fixo no Terceiro Milenio, era renovado por aquela multidâo de filhos e irmäos o compromisso de continuarem, orgulhosos da sua adesäo a Cristo e abertos ao sopro vivificador do Espirito Santo, a semear a Boa No­ va da Salvaçâo até aos confins de Angola e a fazê-la frutificar nos sulcos da cultura e da vida angolana, muitos deles ensanguentados e comprometidos em sua abertura pelas vicissitudes da guerra. « Leigos para o Ano 2000 »! Sob este tema, desenrolou-se um mes depois, mais precisamente de 7 a 12 de Julho, o I Congresso Nacional dos Leigos Angolanos, chamando o laicado cristäo a ser a alma de urna Naçao necessitada de concentrar todas as suas forças ñas sendas da paz e da reconciliaçao, para organizar a esperança num futuro digno da sociedade angolana. Soube, com grande satisfaçâo, do elevado grau de maturidade manifestado pelos vossos fiéis leigos, tanto na longa preparaçao feita a nivel paroquial, diocesano e nacional para a Assembleia, corno nas proprias exposiçôes lá desenvolvidas com grande sintonia e conhecimento da doutrina do Concilio Vaticano II e das Exortaçoes Apostólicas posteriores, especialmente da « Christifideles laici ». 3. Os trágicos acontecimentos, que tiveram inicio nos últimos meses des­ se mesmo ano de 1992, puseram duramente à prova o entusiasmo e as resoluçoes geradas naqueles dias. O Calvàrio estava mais perto do « Monte Tabor» do que parecia! Quando finalmente esperáveis recolher os frutos de urna longa e atribulada sementeira vendo cada um dos fiéis tornar-se « ou1 Num 6, 24-26,, Acta Ioannis Pauli Pp. II 257 tro Cristo » pelas estradas da vida, eis que um Cristo ultrajado, perseguido e chacinado em muitos dos seus membros vos seria deixado nos bracos, à semelhança do que sucederá outrora à Mae dolorosa e bendita, cabendo a vos, aos sacerdotes, às religiosas e a quantos mais puderam auxiliar-vos, su­ plicar a Deus para os mortos a paz que os vivos lhes negaram, pôr a salvo e velar pelos sobreviventes, chamar à conversäo os prevaricadores e, em to­ dos, manter candeia da esperança. Juntar os mil cacos que restam da tigela partida e recompô-los com ma­ terna paciencia e ilimitada confiança no hörnern por amor de Deus, é prova tangivel e autentica de que o Espirito Criador está convosco e vos assiste — Ele que quase nao tem feito outra coisa desde que a sua obra-prima ter­ restre, moldada do barro mas animada pelo seu sopro divino, Lhe fugiu das mäos e se quebrou no jardim do Eden. Por isso, amados Irmäos, näo desa­ niméis! Mas continuai a erguer a vossa voz unánime, fazendo saber a todos, com absoluta certeza, que « há-de dar muito fruto o grao de trigo que, caí­ do na terra, se deixara morrer ». Levai as vossas comunidades cristas a venerarem os seus membros, caídos ou dispersos, vítimas do òdio e da injustiça. Como sucedía ñas comunidades apostólicas, ensinai-as a bem discernir o sofrimento por causa do Reino de Deus e da sua justiça, do sofrimento « por ser homicida, ladräo, difamador ou por cobiçar os bens alheios »: este necessita de ser reparado; aquele, se ja glorificado porque « há-de dar muito fruto »! 2 3 4 4. Possa a memoria de tantas vidas humanas sacrificadas apressar, em Angola, os tempos da renovaçao e da concordia! Todas as vidas... Aquelas de ontem, que caíram vítimas da inclemencia de viagens e climas, ou das incompreensöes e ciladas humanas: quem sabe, ainda nomeadas algures numa cruz ou lapide ignorada ou partida; talvez depreciadas e esquecidas, porque rotuladas sumaria e indiscriminadamente como coniventes com inte­ resses de exploradores e comerciantes, porventura alcunhadas de escravagistas, ou vendidas ao poder colonial! Igreja de Angola, se näo consegues hoje resgatar a honra de teus pais e mäes na fé, poderás ainda esperar sobre vi­ ver nos teus filhos? Sempre que alguém tomou a tua mäo na sua e traçou o sinal da cruz sobre ti e a tua terra, näo era eia portadora de bênçao? Tens quinhentos anos de evangelizaçao: de qual deles pensas deixar-te privar? 2 3 4 Cf. Jo 12, 24. Cf. 1 Ped 3, 8—4, 19. Ibid., 4, 15. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 258 Todas as vidas sacrificadas... também as de hoje! Por ocasiäo da minha Visita Pastoral, a vossa Comissäo « Justiça e Paz » preparou um elenco de cristäos raptados, torturados ou assassinados nos anos que väo de 1960 a 1991. Repassei, comovido, aqueles nomes: eram pessoas pertencentes aos varios estados eclesiais, que provinham dos mais diversos cantos de Angola, e varios de fora. Como desejaria que as respectivas comunidades locáis pudessem gloriar-se délas e imitá-las na coragem da sua fé e no seu testemunho de vida crista: se elas puderam, por que näo eu?! Sejam narrados, se­ gundo a boa tradiçâo africana, os seus feitos gloriosos. Que os seus nomes e exemplos vivam no eoraçao e configurem o ideal humano e cristäo de todo o Povo de Deus: crianças e velhinhos, jovens e adultos; ordenados, consa­ grados ou casados, sem esquecer todas e todos os que hoje se sentem cha­ mados e se preparam para assumir em breve idénticos compromissos ecle­ siais. Ficaräo assim desmistifícadas, urna vez por todas, as pseudo-razöes invocadas aqui e além para se manter o hörnern e a mulher africana na menoridade crista. 5. E que a « Igreja que está em África» falou... Ai está, ao alcance de todos, a Exortaçâo Apostólica que recolhe « os frutos das suas reflexôes e das suas preces, dos seus debates e das suas partilhas », apontando decidi­ damente para a meta da santidade, reconhecida e confessada corno a vocaçâo comum de todos os baptizados: « O Sínodo reafirmou que todos os filhos e filhas da Africa sao chamados à santidade », entendida esta como « confîguraçâo com Cristo ». 5 6 7 Nesta perspectiva, « o matrimonio cristäo » é definido « um estado de vi­ da, um caminho de santidade crista », se vivido num « amor indissolúvel; graças a esta sua estabilidade, pode contribuir eficazmente para realizar em plénitude a vocaçao baptismal dos esposos ». Passando depois à « vida con­ sagrada », diz que eia « tem um papel particular » na Familia de Deus que é a Igreja: « Indicar a todos o apelo à santidade ». E aos que apascentam o Rebanho do Senhor, deixa esta advertencia: « O pastor é luz dos seus fiéis, 8 9 Ecclesia in Africa, 1 N. 136 ' N.. 87. N. 83. N. 94. 5 6 8 9 Acta Ioannis Pauli Pp. II 259 sobretudo através de urna conduta moral exemplar e impregnada de santi­ dade ». Depois, alongando o olhar para a imensa seara lourejante do mundo a evangelizar, que espera pelos ceifeiros, a Assembleia sinodal recomenda a estes: « Todo o missionario só o é autenticamente, se se empenhar no caminho da santidade ». E para que näo restem dúvidas, acrescenta: « 0 renova­ do impulso para a missäo ad gentes exige missionarios santos. Näo basta renovar os métodos pastorais, nem organizar e coordenar melhor as forças eclesiais, nem explorar com maior perspicacia as bases bíblicas e teológicas da fé: é preciso suscitar um novo ardor de santidade entre os missionarios e em toda a comunidade crista »." E näo se trata de um ditame restrito ao ambito espiritual e à missäo re­ ligiosa da Igreja, já que o objectivo que esta se propôe no dialogo pluricultural empreendido com a sociedade, é precisamente « colocar o hörnern em condicöes de acolher Jesus Cristo na integridade do proprio ser pessoal, cul­ tural, económico e político, de maneira que ele possa viver urna vida santa, em total uniäo com Deus Pai, sob a accäo do Espirito Santo ». Para me li­ mitar apenas ao ambito politico, recordo corno a Assembleia sinodal, ao ver a necessidade que nele existe de « grande habilidade na arte de governar (...), elevou ao Senhor fervorosa prece a firn de que surjam, em Africa, polí­ ticos — homens e mulheres — santos; para que hajam santos Chefes de Es­ tado, que amem profundamente o seu proprio povo e desejem mais servir que servir-se ». 10 12 13 6. Ultimamente, na Naçao angolana, foram dados alguns passos extre­ mamente significativos: refìro-me ao Governo de Unidade e Reconciliaçao Nacional, constituido no passado dia 11 de Abril, e à Assembleia Nacional, que conta finalmente com a presença de todos os seus membros. Säo acontecimentos políticos importantes, há muito esperados, em ordern à normalidade democràtica nas Instituiçôes Nacionais. Possam agora estas, sempre com a ajuda da Comunidade Internacional, restituir o mais depressa possível à Naçao inteira a normalidade da vida familiar, cultural, económica, socio-política e religiosa. De facto, dói-nos a alma saber que, em diversas regiöes, há comunidades privadas de assistenda religiosa desde 1975. E, na 10 11 12 13 Ecclesia in A/rica, 98. N. 136. N. 62. N. I l i Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 260 sequentia das últimas acçoes bélicas, as difìculdades de comunicaçâo e livre trànsito acabaram por se acentuar ainda mais noutras partes, por arbitra­ riedades totalmente injustificadas das partes contendentes, negando-se assim à Igreja o mais dementar dos seus direitos: a assistentia religiosa e a ajuda humanitaria aos seus fiéis. Unindo a minha voz à vossa, peço a quem de direito que ponha cobro a tais irregularidades, para que mais nenhum cidadäo deva sentir-se estrangeiro na sua propria patria. 7. Meus Irmäos muito amados, a leitura dos vossos relatónos quinquenais permitia ainda deter-me em mais alguns assuntos relativos à vida das vossas diocèses. Mas já os abordei com cada um durante os encontros indi­ viduáis, tendo preferido reservar para esta ocasiäo mais colegial o testemunho da gratidäo de toda a Igreja por terdes amado o vosso Rebanho mais do que a propria vida, exortando-vos a perseverar unanimes no vosso mi­ nisterio como « vigários e legados de Cristo » — Ele que « veio para que as suas ovelhas tenham vida e vida em abundancia ». A encarnaçao de Deus em Jesus Cristo trouxe-nos a plénitude da vida, que invocamos sobre a humanidade inteira, chamada a dessedentar-se nas fontes da salvaçâo. Na verdade, o Pai celeste, com o envió de seu Filho, deu resposta, de modo cabal e definitivo como só Ele sabia e podia fazer, às múltiplas inquietaçôes, dúvidas e expectativas do eoraçao humano. Nos nossos dias, assistimos a um materialismo pratico, com o seu ideal consu­ mista de coisas e do tempo, que está a asfixiar, no eoraçao da humanidade, a sua nostalgia naturai de Deus e a busca de urna vida em plénitude, cor­ tando inteligencia e à fé. Esta mentalidade secularista é um terre­ no árido para a semente do Evangelho, constituindo um novo e duro desa­ fio para todos nos: o desafio à força espiritual de cada urna das Igrejas lo­ cáis e de cada um dos cristäos. Só o Espirito Santo, que «rega o que é ári­ do e abranda o que está endurecido », pode arrotear semelhante terreno e torná-lo fecundo, para que o Verbo de Deus possa lançar nele as suas raízes. 14 15 16 Confiando no Espirito Santo, que conduziu a Igreja atra vés de numero­ sos obstáculos durante os dois mil anos passados, podereis cruzar, sem medo, os umbrais do terceiro milenio. Oxalá estes anos de preparaçâo e a celebraçâo do grande Jubileu propiciem aquela « vida em abundancia » que o Salvador vem trazer a todas as vossas comunidades locáis, nomeadamente 14 15 16 Lumen gentium, 27. Cf. Jo 10, 10. Cf, Sequenda do Pentecostes. Acta Ioannis Pauli Pp. II 261 à querida diocèse de Sâo Tomé e Príncipe, que recordo com grande afecto diante do Senhor. Os seus obreiros do Evangelho näo se deixem impressio­ nar pelos frutos, aparentemente limitados, das suas lidas apostólicas; pen­ sando em cada um deles e em ti, caro e venerado Irmäo D. Abílio, recordo aquelas palavras de Jesus: « Nada temas, continua a falar e näo te cales (...) pois tenho [aqui] um povo numeroso». Tenho ainda diante dos olhos a imagem encantadora e pujante de vida das vossas ilhas, alimentadas por um clima generoso e criador, e no meu eoraçao vejo essa natureza corno urna alegoría dos santomenses que häo-de corresponder da mesma forma e medida à graça divina, certamente näo menos generosa nem menos criadora de vida que o clima. Lembrados de que só os santos sao verdadeiramente felizes, deixem-se elevar para o Céu, que näo cessa de os chamar e atrair, e unam-se intimamente, de eoraçao e vida, à « terra » eclesial onde foram transplantados pelo Baptismo e se nutrem mercé sobretudo da Eucaristia. Por fîm, implorando de Deus um real bem-estar físico e espiritual para todos os santomenses e angolanos, no respeito da sua dignidade de pessoas amadas por Deus e resgatadas pelo sangue de Cristo, abençoo-os de todo o eoraçao, especialmente aqueles que sofrem no corpo ou no espirito, privados dos seus familiares ou vagueando longe da sua casa. Aos vossos colaborado­ res na edifîcaçao da Igreja e a cada um de vos, concedo urna afectuosa Bênçâo Apostólica. 17 NUNTIUS Presbyteris missus, feria V in Cena Domini. Carissimi Fratelli nel sacerdozio! Con la mente ed il cuore rivolti al Grande Giubileo, celebrazione solenne del bimillenario della nascita di Cristo ed inizio del terzo millennio cristia­ no, desidero invocare con voi lo Spirito del Signore, al quale è particolar­ mente dedicata la seconda tappa dell'itinerario spirituale di immediata pre­ parazione all'Anno Santo del Duemila. Docili alle sue amorevoli ispirazioni, ci disponiamo a vivere con intensa partecipazione questo tempo favorevole, implorando dal Datore dei doni le 17 Act 18, 9-10. 262 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale grazie necessarie per discernere i segni della salvezza e rispondere con piena fedeltà alla chiamata di Dio. Un intimo legame unisce il nostro sacerdozio allo Spirito Santo ed alla sua missione. Nel giorno dell'Ordinazione presbiterale, in virtù di una sin­ golare effusione del Paraclito, il Risorto ha rinnovato in ciascuno di noi quanto operò nei suoi discepoli la sera di Pasqua, e ci ha costituiti conti­ nuatori della sua missione nel mondo (cfr Gv 20, 21-23). Questo dono dello Spirito, con la sua misteriosa potenza santificatrice, è fonte e radice dello speciale compito di evangelizzazione e di santificazione a noi affidato. Il Giovedì Santo, giorno nel quale commemoriamo la Cena del Signore, pone davanti ai nostri occhi Gesù, Servo « obbediente fino alla morte » (FU 2, 8), che istituisce l'Eucaristia e l'Ordine sacro quali segni singolari del suo amore. Egli ci lascia questo straordinario testamento d'amore, perché si perpetui in ogni tempo e dappertutto il mistero del suo Corpo e del suo Sangue e gli uomini possano accostarsi alla sorgente inesauribile della gra­ zia. Esiste forse per noi sacerdoti un momento più opportuno e suggestivo di questo per contemplare l'opera dello Spirito Santo in noi e per implo­ rare i suoi doni al fine di conformarci sempre più a Cristo, Sacerdote della Nuova Alleanza? 1. Lo Spirito Santo creatore e santificatore Veni Mentes Imple Creator Spiritus, tuorum visita, superna gratia, Quae tu creasti pectora. Vieni, o Spirito creatore, visita le nostre menti, riempi della tua grazia i cuori che hai creato. Questo antico canto liturgico richiama alla mente di ogni sacerdote il giorno della sua Ordinazione, rievocando i propositi di piena disponibilità all'azione dello Spirito Santo, formulati in così singolare circostanza. Gli ri­ corda, altresì, la speciale assistenza del Paraclito ed i tanti momenti di gra­ zia, di gioia e di intimità, che il Signore gli ha dato di gustare nel corso della sua vita. Acta Ioannis Pauli Pp. II 263 La Chiesa, che nel Simbolo Niceno-Costantinopolitano proclama la sua fede nello Spirito Santo Signore e Datore di vita, pone bene in chiara luce il ruolo che Egli svolge accompagnando le vicende umane e, in modo parti­ colare, quelle dei discepoli del Signore in cammino verso la salvezza. Egli è lo Spirito creatore, che la Scrittura presenta all'inizio della storia umana, mentre «aleggiava sulle acque» (Gn 1, 2) e, agli esordi della reden­ zione, quale artefice dell'Incarnazione del Verbo di Dio (cfr Mt 1, 20; Lc 1, 35). Consustanziale al Padre e al Figlio, Egli è, « nell'assoluto mistero di Dio uno e trino, la Persona-amore, il dono increato, che è fonte eterna di ogni elargizione proveniente da Dio nell'ordine della creazione, il principio diret­ to e, in certo senso, il soggetto dell'autocomunicazione di Dio nell'ordine della grazia. Di questa elargizione, di questa divina autocomunicazione il mistero dell'Incarnazione costituisce il culmine» (Dominum et vivificantem, 50). Lo Spirito Santo orienta la vita terrena di Gesù verso il Padre. Gra­ zie al suo misterioso intervento, il Figlio di Dio viene concepito nel seno di Maria Vergine (cfr Lc 1, 35) e si fa uomo. E ancora lo Spirito che, scen­ dendo su Gesù in forma di colomba, lo manifesta come Figlio del Padre nel battesimo al Giordano (cfr Lc 3, 21-22) e, subito dopo, lo spinge nel deserto (cfr Lc 4, 1). Dopo la vittoria sulle tentazioni, Gesù inizia la sua missione « con la potenza dello Spirito Santo » (Le 4, 14): in Lui, trasalisce di gioia e benedice il Padre per il suo provvido disegno (cfr Lc 10, 21); con Lui scac­ cia i demoni (cfr Mt 12, 28; Lc 11, 20). Nell'ora drammatica della croce of­ fre se stesso « con uno Spirito eterno » (Eh 9, 14), per mezzo del quale è poi risuscitato (cfr Rm 8, 11) e «costituito Figlio di Dio con potenza» (Rm 1, 4). La sera di Pasqua, agli Apostoli riuniti nel Cenacolo Gesù risorto dice: « Ricevete lo Spirito Santo » (Gv 20, 22) e, dopo averne promesso una suc­ cessiva effusione, affida loro la salvezza dei fratelli, inviandoli per le strade del mondo: « Andate dunque e ammaestrate tutte le nazioni, battezzandole nel nome del Padre e del Figlio e dello Spirito Santo, insegnando loro ad osservare tutto ciò che vi ho comandato. Ecco, io sono con voi tutti i gior­ ni, fino alla fine del mondo » (Mt 28, 19-20). La presenza di Cristo nella Chiesa di tutti i tempi e di tutti i luoghi è resa viva ed efficace nell'animo dei credenti dall'opera del Consolatore (cfr Gv 14, 26). Anche per la nostra epoca lo Spirito è « l'agente principale della nuova evangelizzazione [...] costruisce il Regno di Dio nel corso della storia e prepara la sua piena manifestazione in Gesù Cristo, animando gli uomini nell'intimo e facendo germogliare all'interno del vissuto umano i semi della 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 264 salvezza definitiva che avverrà alla fine dei tempi » (Tertio millennio adve­ niente, 2. 45). Eucaristia e Ordine, frutti dello Spirito Qui dicens Altissimi donum Fons vivus, Et Paraclitus, spiritalis Dei, ignis, caritas unctio. O dolce Consolatore, dono del Padre altissimo, acqua viva, fuoco, amore, santo crisma dell'anima. Con queste parole la Chiesa invoca lo Spirito Santo quale spiritalis unc­ tio, crisma dell'anima. Per mezzo dell'unzione dello Spirito nel grembo im­ macolato di Maria, il Padre ha consacrato sommo ed eterno Sacerdote della Nuova Alleanza Cristo, il quale ha voluto condividere il suo sacerdozio con noi, chiamandoci ad essere suo prolungamento nella storia per la salvezza dei fratelli. Nel Giovedì Santo, Feria quinta in Cena Domini, noi sacerdoti siamo in­ vitati a rendere grazie con tutta la comunità dei credenti per il dono dell'Eucaristia e ad acquisire rinnovata consapevolezza della grazia della nostra speciale vocazione. Siamo, altresì, spinti ad affidarci con cuore gio­ vane e disponibilità piena all'azione dello Spirito, lasciandoci da Lui con­ formare ogni giorno a Cristo sacerdote. Il Vangelo di Giovanni con termini ricchi di tenerezza e di mistero rife­ risce il racconto di quel primo Giovedì Santo, nel quale il Signore, a mensa con i discepoli nel Cenacolo, « dopo aver amato i suoi che erano nel mondo, li amò sino alla fine » (13, 1). Sino alla fine! Sino all'istituzione dell'Eucari­ stia, anticipazione del Venerdì Santo, del sacrificio della croce e dell'intero mistero pasquale. Durante l'Ultima Cena, Cristo prende il pane fra le mani e pronuncia le prime parole della consacrazione: « Questo è il mio corpo of­ ferto in sacrifìcio per voi ». Subito dopo, proclama sul calice colmo di vino le successive parole della consacrazione: « Questo è il calice del mio sangue per la nuova ed eterna Alleanza, versato per voi e per tutti in remissione dei peccati », ed aggiunge: « Fate questo in memoria di me ». Si compie così, Acta Ioannis Pauli Pp. II 265 nel Cenacolo, in modo incruento il Sacrificio della Nuova Alleanza, che sarà realizzato nel sangue il giorno successivo, quando Cristo dirà sulla croce: « Consummatum est » — « Tutto è compiuto! » (Gv 19, 30). Questo Sacrificio, offerto una volta per tutte sul Calvario, è affidato agli Apostoli, in virtù dello Spirito Santo, come il Santissimo Sacramento della Chiesa. Per impetrare il misterioso intervento dello Spirito, la Chiesa prima delle parole della consacrazione implora: « Ora ti preghiamo umilmente: manda il tuo Spirito a santificare i doni che ti offriamo, perché diventino il corpo e il sangue di Gesù Cristo, tuo Figlio e nostro Signore, che ci ha co­ mandato di celebrare questi misteri» (Preghiera Eucaristica III). Senza la potenza del divino Spirito, come potrebbero, infatti, labbra umane far sì che il pane e il vino diventino il Corpo e il Sangue del Signore, sino alla fi­ ne del mondo? E soltanto grazie alla potenza dello Spirito divino che la Chiesa può incessantemente confessare il grande mistero della fede: « An­ nunziamo la tua morte, Signore, proclamiamo la tua risurrezione, nell'attesa della tua venuta! ». Eucaristia e Ordine sono frutti del medesimo Spirito: « Come nella Santa Messa Egli è l'artefice della transustanziazione del pane e del vino nel Cor­ po e nel Sangue di Cristo, così nel sacramento dell'Ordine Egli è l'artefice della consacrazione sacerdotale o episcopale » (Dono e mistero, p. 53). 3. I doni dello Spirito Santo Tu septiformis Digitus Tu paternae rite Sermone munere dexterae promissum ditans Patris, guttura. Dito della mano di Dio, promesso dal Salvatore, irradia i tuoi sette doni, suscita in noi la parola. Come non riservare una particolare riflessione ai doni dello Spirito San­ to, che la tradizione della Chiesa, sulla scia delle fonti bibliche e patristiche, indica come sacro Settenario? Questa dottrina ha avuto un'attenta conside­ razione da parte della teologia scolastica, che ne ha ampiamente illustrato il significato e le caratteristiche. 18 - A A S 266 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale « Dio ha mandato nei nostri cuori lo Spirito del suo Figlio che grida: Abbà, Padre!» (Gal 4, 6). «Tutti quelli che sono guidati dallo Spirito di Dio, costoro sono figli di Dio [...] Lo Spirito stesso attesta al nostro spirito che siamo figli di Dio » (Rm 8, 14.16). Le parole dell'apostolo Paolo ci ricor­ dano che dono fondamentale dello Spirito è la grazia santificante (gratia gratum faciens), insieme alla quale si ricevono le virtù teologali: fede, spe­ ranza e carità, e tutte le virtù infuse (virtutes infusae), che abilitano ad agi­ re sotto l'influsso dello stesso Spirito. Nell'anima, illuminata dalla grazia celeste, tale corredo soprannaturale è completato dai doni dello Spirito San­ to. A differenza dei carismi, che sono concessi per l'altrui utilità, questi do­ ni sono offerti a tutti, perché ordinati alla santificazione ed al perfeziona­ mento della persona. I loro nomi sono noti. Li menziona il profeta Isaia delineando la figura del futuro Messia: « Su di lui si poserà lo spirito del Signore, spirito di sa­ pienza e di intelligenza, spirito di consiglio e di fortezza, spirito di cono­ scenza e di timore del Signore. Si compiacerà del timore del Signore» (11, 2-3). Il numero dei doni sarà poi portato a sette dalla versione dei Settanta e dalla Volgata, che aggiungono la pietà, eliminando dal testo isaiano la ri­ petizione del timore del Signore. Già sant'Ireneo ricorda il Settenario ed aggiunge: « Il Signore diede lo stesso Spirito alla Chiesa [...] mandando sulla terra il Consolatore» (Adv. haereses III, 17, 3). San Gregorio Magno, per parte sua, illustra la dinamica soprannaturale introdotta nell'anima dallo Spirito, elencando i doni nell'or­ dine inverso: « Mediante il timore ci eleviamo infatti alla pietà, dalla pietà alla scienza, dalla scienza otteniamo la forza, dalla forza il consiglio, con il consiglio progrediamo verso l'intelligenza e con l'intelligenza verso la sa­ pienza e così, per la grazia settiforme dello Spirito, ci è aperto al termine delle ascensioni, l'ingresso alla vita celeste » (Horn, in Hezech., II, 7, 7). I doni dello Spirito Santo — commenta il Catechismo della Chiesa Catto­ lica —, essendo una particolare sensibilizzazione dell'anima umana e delle sue facoltà all'azione del Paraclito, « completano e portano alla perfezione le virtù di coloro che li ricevono. Rendono docili i fedeli ad obbedire con prontezza alle ispirazioni divine» (n. 1831). La vita morale dei cristiani è, cioè, sorretta da tali « disposizioni permanenti che rendono l'uomo docile a seguire le mozioni dello Spirito Santo » (ibid., n. 1830). Con essi viene porta­ to a maturità l'organismo soprannaturale che, mediante la grazia, si costi­ tuisce in ogni uomo. I doni, infatti, si adattano mirabilmente alle nostre Acta Ioannis Pauli Pp. II 267 disposizioni spirituali, perfezionandole ed aprendole in modo particolare all'azione di Dio stesso. 4. Influsso sull'uomo dei doni dello Spirito Accende lumen Infunde amorem Infirma nostri Virtute firmans sensibus cordibus; corporis perpeti. Sii luce all'intelletto fiamma ardente nel cuore; sana le nostre ferite col balsamo del tuo amore. Mediante lo Spirito, Dio si fa intimo alla persona e penetra sempre di più nel mondo umano: « Dio uno e trino, che in se stesso "esiste" come trascendente realtà di dono interpersonale, comunicandosi nello Spirito San­ to come dono all'uomo, trasforma il mondo umano dal di dentro, dall'inter­ no dei cuori e delle coscienze » (Dominum et vivificantem, 59). Nella grande tradizione scolastica questa verità conduce a privilegiare l'azione dello Spirito nella vicenda umana ed a porre in evidenza l'iniziati­ va salvifica di Dio nella vita morale: pur non annullando la nostra persona­ lità, né privandoci della libertà, Egli ci salva al di là delle nostre aspettati­ ve e dei nostri progetti. I doni dello Spirito Santo rientrano in tale logica, essendo « perfezioni dell'uomo che lo dispongono a seguire prontamente la mozione divina » (S. Tommaso, Summa Theologiae, I-II, q. 68, a. 2). Con i sette doni è data al credente la possibilità di un rapporto persona­ le ed intimo col Padre, nella libertà che è propria dei figli di Dio. E quanto sottolinea san Tommaso, rilevando come lo Spirito Santo ci induca ad agire non per forza ma per amore: «I figli di Dio — egli afferma — sono mossi dallo Spirito Santo liberamente, per amore, non servilmente, per timore » (Contra gentiles, IV, 22). Lo Spirito rende gli atti del cristiano deiformi, cioè in sintonia con il modo di pensare, di amare e di agire divino, così che il credente diventa segno riconoscibile della Santissima Trinità nel mondo. Sostenuto dall'amicizia del Paraclito, dalla luce del Verbo, dall'amore del Padre, egli può audacemente proporsi di imitare la perfezione divina (cfr Mt 5, 48). Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 268 Lo Spirito agisce secondo un duplice ambito d'intervento, come ricorda­ va il mio venerato predecessore, il Servo di Dio Paolo VI: « Il primo campo è quello delle singole anime [...] è il nostro io: in questa cella profonda e a noi stessi misteriosa della nostra esistenza, entra il soffio dello Spirito San­ to; si diffonde nell'anima con quel primo e sommo carisma che chiamiamo grazia, che è come una vita nuova, e subito l'abilita ad atti che superano la sua efficienza naturale ». Il secondo campo « in cui si effonde la virtù della Pentecoste » è il « corpo visibile della Chiesa [...] Certamente "Spiritus ubi vult spirat" (Gv 3, 8); ma, nell'economia stabilita da Cristo, lo Spirito per­ corre il canale del ministero apostolico ». È in virtù di questo ministero che ai sacerdoti è data la potestà di trasmettere lo Spirito ai fedeli « nell'annun­ cio autorizzato e autorevole della Parola di Dio, nella guida del Popolo cri­ stiano e nella distribuzione dei sacramenti (cfr 1 Cor 4, 1), fonti appunto della grazia, cioè dell'azione santificante del Paraclito » (Omelia per la Pente­ coste, 25 maggio 1969). 5. I doni dello Spirito nella vita del sacerdote Hostem Pacemque repellas dones longius, protinus: Ductore sic te praevio Vitemus omne noxium Difendici dal nemico, reca in dono la pace, la tua guida invincibile ci preservi dal male. Lo Spirito Santo ristabilisce nel cuore umano la piena armonia con Dio e, assicurandogli la vittoria sul Maligno, lo apre alle dimensioni universali dell'amore divino. In questo modo Egli fa passare l'uomo dall'amore di se stesso all'amore della Trinità, introducendolo all'esperienza della libertà in­ teriore e della pace, ed avviandolo a fare della propria vita un dono. Con il sacro Settenario lo Spirito guida così il battezzato verso la piena configura­ zione a Cristo e la totale sintonizzazione con le prospettive del Regno di Dio. Se questa è la strada su cui lo Spirito sospinge dolcemente ogni battez­ zato, una speciale attenzione Egli non manca di riservare a coloro che sono stati insigniti dell'Ordine sacro, in vista di un conveniente adempimento Acta Ioannis Pauli Pp. II 269 del loro impegnativo ministero. Così, con il dono della sapienza, lo Spirito conduce il sacerdote a valutare ogni cosa alla luce del Vangelo, aiutandolo a leggere nelle proprie vicende ed in quelle della Chiesa il misterioso ed amorevole disegno del Padre; con l'intelletto, favorisce in lui una più profon­ da penetrazione della verità rivelata, spingendolo a proclamare con convin­ zione e forza il lieto annuncio della salvezza; con il consiglio, lo Spirito illu­ mina il ministro di Cristo perché sappia orientare il proprio agire secondo le vedute della Provvidenza, senza farsi condizionare dai giudizi del mondo; con il dono della fortezza lo sostiene tra le difficoltà del ministero, infonden­ dogli la necessaria «parresia» nell'annuncio del Vangelo (cfr At 4, 29.31); col dono della scienza, lo dispone a comprendere e ad accettare l'intreccio talvolta misterioso delle cause seconde con la Causa prima nelle vicende del cosmo; con il dono della pietà, ravviva in lui il rapporto di intima comunio­ ne con Dio e di fiducioso abbandono alla sua provvidenza; infine, con il ti­ more di Dio, ultimo nella gerarchia dei doni, lo Spirito consolida nel sacer­ dote la coscienza della propria fragilità umana e dell'indispensabile ruolo della grazia divina, giacché « né chi pianta, né chi irriga è qualche cosa, ma è Dio che fa crescere » (1 Cor 3, 7). 6. Lo Spirito introduce nella vita trinitaria Per te sciamus da Patrem, Noscamus Teque atque utriusque Credamus omni Filium, Spiritum tempore. Luce d'eterna sapienza, svelaci il grande mistero di Dio Padre e del Figlio uniti in un solo Amore. Com'è suggestivo immaginare queste parole sulle labbra del sacerdote che, insieme con i fedeli affidati alle sue cure pastorali, cammina incontro al suo Signore! Egli sospira di giungere con loro alla vera conoscenza del Padre e del Figlio e di passare così dall'esperienza «per speculum in aenigmate » (1 Cor 13, 12) dell'opera del Paraclito nella storia, alla contemplazio­ ne «facie ad faciem» (ibid.) della vivente e palpitante Realtà trinitaria. Egli è ben consapevole di affrontare « su delle piccole barche una lunga traversa- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 270 ta » e di muoversi verso il cielo « servendosi di piccole ali » (Gregorio Nazianzeno, Poemi teologici, 1); ma sa anche di poter contare su Colui che ha avuto il compito di insegnare ai discepoli ogni cosa (cfr Gv 14, 26). Avendo imparato a leggere i segni dell'amore di Dio nella sua storia personale, il sacerdote, man mano che si avvicina l'ora dell'incontro supre­ mo con il Signore, rende sempre più pressante ed intensa la sua preghiera nel desiderio di adeguarsi con fede matura alla volontà del Padre, del Fi­ glio e dello Spirito. Il Paraclito, «scala della nostra ascesa a Dio» (Ireneo, Adv. haereses, III, 24, 1), lo attira al Padre, mettendogli nel cuore il desiderio ardente di vede­ re il suo volto. Gli fa conoscere tutto ciò che riguarda il Figlio, attirandolo a Lui con nostalgia crescente. Lo illumina sul mistero della sua stessa Per­ sona, portandolo a percepirne la presenza nel proprio cuore e nella storia. Così, tra le gioie e gli affanni, le sofferenze e le speranze del ministero, il sacerdote impara a confidare nella vittoria finale dell'amore grazie all'inde­ fettibile azione del Paraclito che, nonostante i limiti degli uomini e delle istituzioni, conduce la Chiesa a vivere in pienezza il mistero dell'unità e della verità. Egli sa, di conseguenza, di potersi affidare alla potenza della Parola di Dio, che supera ogni umana parola, ed alla forza della grazia, che vince i peccati e le insufficienze degli uomini. Questo lo rende forte, nono­ stante l'umana fragilità, nel momento della prova e pronto a tornare col cuore al Cenacolo, dove, perseverando nella preghiera con Maria e con i fra­ telli, può ritrovare l'entusiasmo necessario per riprendere la fatica del servi­ zio apostolico. 7. Prostrati alla presenza dello Spirito Deo Patri sit gloria, Et Filio, qui a mortuis Surrexit, In ac saeculorum Paraclito, saecula. Amen. A Dio Padre sia gloria, al Figlio che è risorto e allo Spirito Paraclito, per i secoli in eterno. Amen. Acta Ioannis Pauli Pp. II 271 Mentre oggi, Giovedì Santo, meditiamo sulla nascita del nostro Sacerdo­ zio, torna alla mente di ciascuno di noi il momento liturgico altamente sug­ gestivo della prostrazione sul pavimento, il giorno della nostra Ordinazione presbiterale. Quel gesto di profonda umiltà e di ubbidiente apertura è stato quanto mai opportuno per predisporre il nostro animo alla sacramentale imposizione delle mani, mediante la quale lo Spirito Santo è entrato in noi per compiere la sua opera. Dopo esserci alzati da terra, ci siamo inginoc­ chiati davanti al Vescovo per essere ordinati presbiteri ed abbiamo ricevuto poi da lui l'unzione delle mani per la celebrazione del santo Sacrifìcio, men­ tre l'assemblea cantava: «acqua viva, fuoco, amore, santo crisma dell'anima». Questi gesti simbolici, che indicano la presenza e l'azione dello Spirito Santo, ci invitano a tornare ogni giorno a tale esperienza per consolidare in noi i suoi doni. È importante, infatti, che Egli continui ad operare in noi e che noi camminiamo sotto la sua influenza, ma, più ancora, che sia Lui stesso ad agire per nostro mezzo. Quando la tentazione si fa insidiosa e le forze umane vengono meno, allora è il momento di invocare più ardente­ mente lo Spirito, perché venga in aiuto alla nostra debolezza e ci consenta di essere prudenti e forti come vuole Dio. E necessario mantenere il cuore costantemente aperto a questa azione che eleva e nobilita le forze dell'uomo e conferisce quella profondità spirituale che introduce alla conoscenza ed all'amore dell'ineffabile mistero di Dio. Carissimi Fratelli nel sacerdozio! La solenne invocazione dello Spirito Santo e il suggestivo gesto di umiltà compiuto durante l'Ordinazione sacer­ dotale hanno fatto echeggiare anche nella nostra vita il fiat dell'Annuncia­ zione. Nel silenzio di Nazareth, Maria si rende per sempre disponibile alla volontà del Signore e, per opera dello Spirito Santo, concepisce il Cristo, salvezza del mondo. Tale iniziale obbedienza percorre tutta la sua esistenza terrena e raggiunge il culmine ai piedi della Croce. Il sacerdote è chiamato a commisurare costantemente il suo fiat a quello di Maria, lasciandosi come Lei condurre dallo Spirito. La Vergine lo soster­ rà nelle sue scelte di povertà evangelica e lo renderà disponibile all'ascolto umile e sincero dei fratelli, per cogliere nei loro drammi e nelle loro aspira­ zioni i «gemiti dello Spirito» (cfr Rm 8, 26); lo renderà capace di servirli con illuminata discrezione, per educarli ai valori evangelici; lo renderà in­ tento a cercare con sollecitudine «le cose di lassù» (Col 3, 1 ) , per essere te­ stimone convincente del primato di Dio. La Vergine lo aiuterà ad accogliere il dono della castità come espressio­ ne di un amore più grande, che lo Spirito suscita in vista della generazione 272 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale alia vita divina di una moltitudine di fratelli. Ella lo condurrà sulle vie dell'obbedienza evangelica, perché si lasci guidare dal Paraclito, oltre i pro­ pri progetti, verso la totale adesione ai pensieri di Dio. Accompagnato da Maria, il sacerdote saprà rinnovare ogni giorno la sua consacrazione fino a quando, sotto la guida dello stesso Spirito invocato con fiducia nell'itinerario umano e sacerdotale, entrerà nell'oceano di luce della Trinità. Invoco su tutti voi, per intercessione di Maria, Madre dei sacerdoti, una speciale effusione dello Spirito d'amore. Vieni Spirito Santo! Vieni a rendere fecondo il nostro servizio a Dio e ai fratelli! Con rinnovato affetto e auspicando ogni divina consolazione per il vo­ stro ministero, di gran cuore imparto a tutti voi una speciale Benedizione Apostolica. Dal Vaticano, 25 marzo, Solennità dell'Annunciazione del Signore, dell'anno 1998, ventesimo di Pontificato. IOANNES PAULUS PP. II Congregatio de Causis Sanctorum 273 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM PLACENTINA Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Ioannis Baptistae Scalabrini epi­ scopi Piacentini fundatoris Missionariorum et Missionariarum a S. Carolo pro Emigratis (1839-1905) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Ioannes Baptista Scalabrini ortus est postridie nonas Iulias anno 1839 in oppido Fino Mornasco, ad Comensem dioecesim pertinente. Sacerdos ordinatus, professor fuit et rector in seminario minore et postea parochus. Pius IX eum episcopum nominavit Placentinum. Multi­ plicibus inceptis pastoralibus bono consuluit Ecclesiae, cleri formationem fo­ vendo, catechismi institutionem et activam laicorum catholicorum partici­ pationem in vita Ecclesiae. Eminuit sedulitate erga sacerdotes, agrícolas, operarios et praesertim erga emigrantes in Civitates Americae pro quibus Congregationes Missionariorum et Missionariarum a S. Carolo pro Emigratis condidit. Quinque explevit visitationes pastorales tresque celebravit syno­ dos dioecesanas. Meritis ornatus et fama clarus sanctitatis, mortem obiit ca­ lendis Iuniis anno 1905. Causa beatificationis et canonizationis inita est anno 1936 et postridie idus Martias anno 1987 Summus Pontifex Ioannes Paulus II edixit Servum Dei heroum in modum virtutes théologales, cardinales iisque adnexas exer­ cuisse. Deinceps Congregatio de Causis Sanctorum, Postulationis Causae rogatu, coniectam inspexit miram sanationem intercessioni tributam eiusdem Vene­ rabilis, Sororis Irenae De Angeli, Congregationis Sororum Missionariarum a Sancto Carolo Borromeo sodalis. Haec religiosa mense Februario anno 1987 coepit doloribus abdominis laborare, quibus corporis tenuatio addebatur. In valetudinarium Novoburgense deducta est et insequenti die 19 mensis Iunii Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 274 laparotomia exploratoria effecta est, unde apparuit massa ovarica dextra cum disseminatione cancerosa in sede peritonaei, Omentum afficiente et capsulam glissonianam hepaticam. Cum ampla esset tumoris diffusio fieri non potuit sectio ablativa. Ex biopsi patuit agi de adenocarcinomate ovarico parum distincto in gradu progresso, quocirca curantes prognosim fece­ runt infaustam quoad vitam, brevi tempore. Aegra, Sorores sodales aliae­ que personae, propter condicionis gravitatem, divinum auxilium cum fidu­ cia rogaverunt per intercessionem Venerabilis Servi Dei Ioannis Baptistae Scalabrini. Diebus mensis Iunii 23 et 24 e vulnere effusio facta est purulen­ ta copiosa, post quae, febri exstincta, aegrota non amplius doluit. Die 10 mensis Iulii e valetudinario discessit chirurgice sanata; deinde chimiotherapiam obiit, quae non apta fuit et solummodo ex parte efficax. Secutae me­ dicorum recognitiones semper sanationis stabilitatem confirmaverunt. Apud Curiam Placentinam, annis 1994-1995, instructa est Inquisitio dioecesana, cuius auctoritas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 13 mensis Octobris anno 1995 promulgato. Dicasterii Consilium Medicorum, in sessione nonis Decembribus anno 1996 habita, una voce confessum est sanationem celerem fuisse, completam, mansuram et ex scientia inexplicabilem. Die 21 mensis Martii anno 1997 Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris est actus et die 3 mensis Iunii subse­ quentis Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Po­ nente Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcopo­ rum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc eodem anno, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci­ piens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae­ fecto necnon Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Congre­ gationis ceterisque de more con vocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa­ ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato intercedente Ven. Servo Dei Ioanne et Baptista Scalabrini, Missionariarum a S. mansura sanatione Sororis Episcopo Carolo pro Irenae De Piacentino, Emigratis, Angeli Fundatore Missionariorum videlicet de celeri, ab « adenocarcinoma completa ac ovarico de- Congregatio de Causis Sanctorum stro scarsamente differenziato, ritoneale diffusa; parenchimali) ; metastasi in stadio avanzato omentali ed epatiche (3 o 275 - 4 o stadio) ; carcinosi pe­ (capsula glissoniana e sospette ascite». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997. ÊB ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. & S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis SANCTI IOANNIS PORTORICEN. Beatificationis et canonizationis Servi Dei Caroli Emmanuelis Rodríguez christifi­ delis laici (1918-1963) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est» (Mt 5, 16). Huic Domini Iesu praecepto cum generositate et gaudio respondit Caro­ lus Emmanuel Rodríguez, qui summa cum fidelitate officia baptismalia ex­ plevit et Christi diffudit lucem vitae sanctitate, apostolatus fervore et litur­ giae atque crucis studio. Ortus est Servus Dei die 22 mensis Novembris anno 1918 in urbe Caguas, intra fines Portus Divitis, ab Emmanuele Rodríguez Rodríguez atque Herminia Santiago Esteras, legitimis coniugibus, bonorum materialium inopibus sed fide divitibus, qui eam filiis suis tradiderunt, ex quibus duo se Domino consecraverunt. Baptismum accepit die 4 mensis Maii anno 1919 atque Confirmationem die 12 mensis Martii anno 1924. Domo et parva pa­ tris officina incendio destructis, familia migravit in domum avorum maternorum, ubi Dei Servus solida est instructus educatione religiosa, praesertim a matre et ab avia materna. A pueritia est valetudinis molestiis affectus, quae eum per totam vitam presserunt, eius industriae obstantes et ne stu­ dia ad finem adduceret impedientes; namque fuit ei Studiorum Universitas relinquenda vix post frequentiae biennium. Vicissim, cum acri intellegentia 276 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tenacique voluntate praeditus esset, privatim studio theologiae, philoso­ phiae, sociologiae, litterarum atque linguarum se dedidit, magnam sibi cul­ turam comparans, cuius ope impensum ac fructuosum explicavit apostola­ tum in orbe universitatis studiorum, articulos scripsit, aestimatas habuit orationes duosque condidit commentarios naturae religiosae. Eodem tempo­ re victum cotidianum quaeritavit ministri opus obeundo. Ab anno 1960 plena cum cura et sine intermissione apostolatui se tradidit in Centro Ca­ tholico Studiorum Universitatis Portus Divitis, perexiguum accipiens sti­ pendium. In vinea Domini operarius indefatigabilis, matrimonium recusavit ut se evangelizationi consecraret, animarum servitio et Christi Regni aedificationi in aetatis suae societate. Alacriter vitae interfuit Ecclesiae semperque plena in communione cum auctoritatibus ecclesiasticis egit. Liturgia cardo fuit eius religiositatis atque apostolatus; etenim non solum cotidie animam suam fecunda aluit divinorum mysteriorum participatione, sed multimodis vitam liturgicam in populo Dei fovit, cui etiam exemplo fuit splendidi et constantis testimonii consensus in verbum Dei, oboedientiae evangelio, ferventis pietatis erga Eucharistiam et Virginem Mariam, assiduae precationis atque meditationis aeternarum veritatum. Fidei fundamentis subnixus, spei et caritatis, cum Deo ambulavit, eius observavit leges, cum amabilitate et humilitate opera misericordiae fecit, amorem diffudit in Christum et in Ecclesiam, Providentiae fiduciam, aesti­ mationem et appetitionem caelestium bonorum, gaudium et pacem. Castus fuit ac prudens in verbis inque moribus, temperans, iustus erga Deum et proximos, fortis in difficultatibus, perseverans in muneribus suis explendis, patiens in infirmitatibus. Cum diagnosis facta esset de cancro intestinum afficiente, est in valetudinarium deductus mense Martio anno 1963 et sectioni chirurgicae subiec­ tus. Una cum doloribus corporis obscuram etiam sensit spiritus noctem, sed in vitae exitu laetitiam recuperavit fidei ac, laetationis speique plenus, in Domino obdormivit die 13 mensis Iulii anno 1963, assidente ei spiritaliter fratre sacerdote, et dilectus atque veneratus a familiaribus multisque fideli­ bus, qui eum sanctum habebant. Sanctitatis fama, qua in vita claruit, post eius mortem duravit et dila­ tata est, quapropter Archiepiscopus Sancti Ioannis Portoricensis Causae beatificationis et canonizationis initium fecit per celebrationem Inquisitionis dioecesanae (annis 1992-1993), cuius auctoritas et vis est a Congregatione 277 Congregatio de Causis Sanctorum » » » » » » » » » » » » » » Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il Il sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. sac. Mato Janjic (Vrhbosna) Józef Pietruszka (Elk) Zdzislaw Swiniarski (Elk) Edward Cwalina (Elk) Wieslaw Jasiczek (Kielce) Edward Skotnicki (Kielce) Jan Gaj (Kielce) Pasquale D'Anna (Capua) Filippo Melone (Capua) Umberto Piccirillo (Capua) Pietro Iulianiello (Capua) Lorenzo Nacca (Capua) Salvatore Foglia (Capua) Andrea Riccio (Capua) Pietro Piccirillo (Capua) Giuseppe Centore (Capua) Nelson J. Perez (Philadelphia) Timothy C. Senior (Philadelphia) Giovanni Vaccarotto (Padova) Michel Schooyans (Malines-Bruxelles) ONORIFICENZE Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha conferito: La Gran Croce dell'Ordine Piano: 10 ottobre » » » » » » » » » » » » » » » » 1997. A S.E. » A S.E. » A S.E. » A S.E. » A S.E. » A S.E. A S.E. » » A S.E. » A S.E. » A S.E. il il il il il il il il il il sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Heungsoo Kim (Korea) Semiti Belen (Turchia) Alberto J. Vollmer (Venezuela) Stefan Frankiewicz (Polonia) Julio César Turbay Ayala (Colombia) József Bratinka ( Ungheria) Javier Luis Egaña Baraona (Cile) Guillermo Jiménez Morales (Messico) Armando Loaiza Mariaca (Bolivia) Juan Cassiers (Belgio) La Gran Croce dell'Ordine di San Gregorio Magno: luglio » ottobre » 15 26 4 » » marzo 1997. Al sig. Al sig. A S.E. A S.E. » A S.E. » Al sig. » Al sig. 1998. Al sig. Fouad Boutros (Libano) Cheikh Michel El-Khoury (Libano) il sig. Don Pramudwinai (Thailandia) il sig. Armen Sarkissian (Armenia) il sig. Jan Marcussen (Danimarca) Giovanni Leonardo Maffei (Napoli) Helmut Mader (Innsbruck) Felix Cirilli de Nores (Gerusalemme dei Latini) Diarium Romanae Curiae 365 La Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno: 7 29 25 » » » » » luglio » agosto » » » » » » 29 13 settembre 14 » ottobre 15 22 » » 25 » 26 » » 22 novembre 5 dicembre Ci » » » » 16 » » » » » » » » » » » 20 26 » 6 12 22 4 12 21 3 4 23 » » » » » » » » » » » » » » » » » gennaio » » febbraio » » marzo » » 1997. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig 1998. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Michel Harouk (Libano) José Carvajal Salido (Spagna) John Shea (Los Angeles) Wilfred Von Der Ahe (Los Angeles) William Close (Los Angeles) Cyril Nigg (Los Angeles) Kenneth Olsen (Los Angeles) L. Owen Traynor (Los Angeles) Clemens Ko ja (Austria) François Breton (Francia) Francisco de Sales Leite de Castro Meireles (Brago) Carlos Alberto Ferreira Guimaräes (Brasile) Jürgen Schrempp (Germania) Philippe De Weck (Svizzera) Philippe Morillon (Francia) Jean-Pierre Duvivier (Francia) Dante Trombetta (Milano) Bob Hope (Los Angeles) José Carrapatoso de Oliveira (Lamego) Abel da Silveira Montenegro Florido (Lamego) Francisco José Cordeiro Laranjo (Lamego) José Càndido da Silva Proença (Lamego) Dietrich Lincke (Germania) David Noel Ramírez Padilla (Monterrey) Manuel G. Ri vero González (Monterrey) Adam Elizondo Elizondo (Monterrey) Javier Garza Sepúlveda (Monterrey) Alfonso Donaldo (Fermo) Guido Orizi (Fermo) Mauro Fratini (Fermo) Flavio Orsini (Fermo) Natale Pasquale (Fermo) Giancarlo Calza (Fermo) Pietro Evangelisti (Fermo) Italo Abbondi (Fermo) Gaio Andrés Yépez Holguin (Ecuador) Giuseppe Piria (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Tadino) Angelo Valentini (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Ta­ dino) Zignani Alberto (Italia) Giorgio Filosi Bruziches (Roma) Roberto Blancarte Pimentel (Messico) Robert Norden (Wien) Wlodzimierz Fijalkowski (Lódz) Adalberto Leschiutta (Roma) Porfirio Castillo Melendez (Panamá) Rodolfo Bernardini (Roma) Mario Esposito (Italia) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 366 La Commenda dell'Ordine di San Gregorio Magno: 22 23 23 29 marzo » luglio » » » » 12 » » » os » » agosto settembre 14 2 ottobre » os » 10 15 » » » » » 19 26 » » » » » » » 10 novembre » » » » » » » » » » » » 16 » » » 21 » » » 22 30 » » 5 » » » ' dicembre » » » 16 6 9 » gennaio » » » » » 12 » » » » » » » 1997. Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig. » Al sig. Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. 1998. Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. Giovanni Rocchi (Roma) Giorgio De Stefani (Italia) Aldo Graziosi (Roma) Enrique Pastor De Gana (Spagna) Alberto De La Hera Pérez de La Cuesta (Spagna) Ramón Gil-Casares Satrústegui (Spagna) Alfredo Timermans del Olmo (Spagna) Giuseppe Todisco (Italia) Domenico Cagnazzo (Italia) Giuliano De Cario (Italia) Antonio Bekhazi (Libano) Primos Ramous (Ljubliana) Joseph A. Podbieski (Worcester) Mordecai Waxman (Stati Uniti D'America) Roger Lehmann (Strasbourg) Angelo Pichetti (Roma) Aurelio Bernardi (Pinerolo) Mario Marchiando Pacehiola (Pinerolo) Alejandro Zothner-Meyer (Argentina) Jean-Ange Algre (Francia) Michel Fourniol (Francia) Bernard Spite (Francia) Erich Schosser (München und Freising) Joseph Farrelly (Southwark) Alcibiade Longhi (Milano) Oscar Staffoni (Milano) Giovanni Stocovaz (Milano) Giorgio Toscano (Milano) Fredericus Jacobus J. Hamer (Rotterdam) Fernando Guedes (Lisbona) Petrus Antonius J. M. Steenkamp ('s-Hertogenbosch) Cesare Bertolucci (Massa Carrara-Pontremoli) Ilvo Ricci (Massa Carrara-Pontremoli) Francesco Falev (Roma) Umberto Maria Alvino (Monaco) Verecondi Scortecci (Monaco) Tomas Cernousek (Olomouc) André Decaudín (Parigi) John Ferraro (Los Angeles) Vaast Leysen (Anversa) Corrado Modugno (Italia) George Vari (Paris) Domenico De Marco (Frosinone-Veroli-Ferentino) Raffaele Anastasio (Frosinone-Veroli-Ferentino) Anselmo Salvador Orcoyen (Argentina) Yousef Abdallah Khoury (Gerusalemme dei Latini) Elle J. Dibsy (Gerusalemme dei Latini) Douglas Roche (Edmonton) Diarium Romanae, Curiae 14 25 gennaio » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 28 4 » » febbraio CO » » » 12 » » » » » » » » » » » » » 20 21 » » » » » » 4 » » marzo » » » » » » » » » » » » 14 » » » » » » » » » » » » » 1998. Al sig » Al sig Al sig » Al sig Al sig » » Al sig Al sig » » Al sig » Al sig » Al sig Al sig » Al sig » Al sig » » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. » Al sig. Dupito Darma Simamora (Indonesia) Marco Buonocore (Roma) Carlo Taddeo Matt (Roma) Giovanni De Angelis (Roma) Peter Lynch (Boston) Gerard Reilly (Boston) Joseph Chery (Boston) Giovanni Pro vera (Milano) Giorgio Squinzi (Milano) Adalberto Dal Lago (Milano) Ignazio Disano (Milano) Carlo Giusti (Reggio Emilia-Guastalla) Enzo Ferrante (Roma) Ryszard Krzysztof Krauze (Gdansk) Basil Hume Pinsent (Westminster) Corrado Modugno (Italia) Antonio José Alves de Carvalho (Portogallo) Paolo Duccio Ducei (Città di Castello) James L. Murdy (Pittsburgh) Leo W. Yochum (Pittsburgh) Thomas H. O'Brien (Pittsburgh) Frank V. Cahouet (Pittsburgh) Daniel M. Rooney (Pittsburgh) Ivan Gobry (Paris) Horacio Cora Muñoz (Messico) Paolo Merenda (Roma) Augusto Pellegrini (Roma) Giovanni Polinari (Roma) Fabio Romanini (Roma) Nicola Gravina (Taranto) Romeo Teodori (Roma) Benito Mantovani (Gerusalemme dei Latini) Edward Aquilina (Gerusalemme dei Latini) Patrick E. O'Shaughnessy (Wichita) Daniel M. Carney (Wichita) Dominique Chavannat (Francia) Walter J. Annenberg (Philadelphia) William J. Avery (Philadelphia) William C. Collins (Philadelphia) Herbert G. Keene (Philadelphia) Joseph T. Mooney (Philadelphia) Daniel H. Polet (Philadelphia) Robert J. Sims (Philadelphia) La Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno: 8 novembre 1997. Al sig. Viktor Wallner (Wien) 367 368 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Il Cavalierato di San Gregorio Magno: 24 12 » 25 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » giugno agosto » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » CO 30 settembre ottobre » 14 15 » » » » » » » » » » » » 1997. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al Al » Al » Al » Al sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig John McLaughlin (Dromore) Claudio Fabrocile (Italia) Gabriele Guidoboni (Italia) Richard Alatorre (Los Angeles) John Balaoig (Los Angeles) Bernadas Brazdzionis (Los Angeles) Aloysius Caffrey (Los Angeles) Louis Castruccio (Los Angeles) Albert Centofante (Los Angeles) Joon Ho Choung (Los Angeles) Roy Disney (Los Angeles) Peter Dwan (Los Angeles) Stafford Grady (Los Angeles) Thomas Grojean (Los Angeles) Barron Hilton (Los Angeles) Bob Hope (Los Angeles) Paul Hughes (Los Angeles) Edward Illig (Los Angeles) Joseph Kennerson (Los Angeles) James Kenney (Los Angeles) Edward Landry (Los Angeles) Edwin Marzec (Los Angeles) John McNicholas (Los Angeles) Ritardo Montalbán (Los Angeles) John Morehart (Los Angeles) Andrew Chung-woo Nam (Los Angeles) Lanh Van Nguyen (Los Angeles) John O'Hara (Los Angeles) Gary Phillips (Los Angeles) Cornelius Pings (Los Angeles) Eugene St. John (Los Angeles) Charles Smith (Los Angeles) Frank Smith (Los Angeles) Michael Smith (Los Angeles) George Takahashi (Los Angeles) Charles Von Der Ahe (Los Angeles) Thomas Von Der Ahe (Los Angeles) Thomas Wathen (Los Angeles) Manfred Weyand (Essen) Hans-Günther Borgmann (Essen) Luigi Chiaserotti (Roma) Claude Fanchette (Port-Louis) Jean-Paul Dam (Port-Louis) Philip Feiten (Winona) Richard Smith (Winona) Francis Ryan (Winona) Georges Robert (Versailles) Patrick S. G. Graham (Montego Bay) Diarium Romanae Curiae 22 ottobre 26 » 31 » 10 novembre » 16 » » » 21 30 » » » » 15 » » » » dicembre » » » » » » » » » » 26 6 » » » 9 12 » » gennaio » » » » » » 1997. Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » AI » AI » AI » AI 1998. Al Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » » » 4 » 21 4 » » » » » » » » » 13 » 14 » » » » febbraio » » marzo » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. 369 Maurizio Alagna (Italia) Mauro Sambucci (Velletri-Segni) Georges Petsotas (Grecia) Roberto Bendini (Milano) James Valentine Madden (Portsmouth) Miroslav Labunka (Ucraina) Roberto Giancristoforo (Rieti) François Tribout (Parigi) Harold Simms (Westminster) Peter McMenemy (Westminster) Brian Bacon (Westminster) Giuseppe Patini (Volterra) Günter Koch (Würzburg) Erst Kastner (Würzburg) Winfried Jestädt (Würzburg) Siegfried Kösler (Würzburg) Horst Steinkamp (Würzburg) Berthold Hummel (Würzburg) Jacques Prioleau (Dijon) Leonardo Susta (Italia) Carlo Antonio Bavera (Italia) Cesare Cassone (Italia) Luigi Longobardi (Italia) Patrick Demouy (Reims) Thomas Cochrane Taylor (Middlesbrough) Anthony Asher (Our Lady of Lebanon of Los An­ geles) sig. Ronald Charles Berhauser (Our Lady of Lebanon of Los Angeles) sig James Tamer (Our Lady of Lebanon of Los Angeles) sig. Anthony Z. Vincent (Our Lady of Lebanon of Los Angeles) sig. Manuel Sabella (Gerusalemme dei Latini) sig. Alan Worsfold (Westminster) sig. Patrick James Downey (Wellington) sig. Miguel Kast Schindele (San Bernardo) sig. Claude Tagu (Nancy) sig. Pierre Vuillaume (Nancy) sig. Pierre Cortellezzi (Nancy) sig. Antonio Cavezza (Nola) sig. Anthony Paul Cole (Birmingham) sig. Peter Doherty (Southwark) sig. Brian O'Hare (Westminster) sig Klaus Forsen (Köln) sig. Guelfo Guelfi (Volterra) sig. Romeo Marzucchi (Volterra) sig. Johanne H. Van Bree (Rotterdam) sig. Antonio Benelli (Roma) sig. Marcello Lombardo (Roma) sig. Steven A. Cohen (Philadelphia) sig. Charles P. Connolly, Jr. (Philadelphia) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 370 14 marzo » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 1998. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . sig . Armand Della Porta (Philadelphia) John W. Ewan (Philadelphia) Riehard V. McCarron, Jr. (Philadelphia David L. McKennzie (Philadelphia) Gerald J. Parsons (Philadelphia) Carlos M. Perez (Philadelphia) William J. Quigley (Philadelphia) John J. Quindlen (Philadelphia) Henry A. Quinn (Philadelphia) William R. Sasso (Philadelphia) Robert J. Seider (Philadelphia) Myung Joseph Song (Philadelphia) Brian P. Tierney (Philadelphia) Richard Vassallo (Philadelphia) J. Taney Willcox Jr. (Philadelphia) Ol La Croce di Dama di Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno: » 25 » 12 25 28 luglio » agosto » dicembre gennaio febbraio 1997. Alla sig.ra May Kahale (Libano) » Alla sig.ra Layla Hber In Sakr (Libano) » Sig.ra Dolores Hope (Los Angeles) » Sig.ra Mary Jane Von Der Ahe (Los Angeles) » Alla sig.ra Elisabeth Lüninck (Paderborn) 1998. Alla sig.ra Christine Stadler (München und Freising) » Sig.ra Karolina Lanckoroñska (Krakow) La Croce di Dama dell'Ordine di San Gregorio Magno: 25 » agosto » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 1997. Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra sig .ra Catherine Boeddeker (Los Angeles) Mary Centofante (Los Angeles) Helen Close (Los Angeles) Mary Patricia Cooper (Los Angeles) Patricia Disney (Los Angeles) Mary Dohn (Los Angeles) Margaret Ferry (Los Angeles) Geraldine Frawley (Los Angeles) Alicia Gavin (Los Angeles) Gloria Griffin (Los Angeles) Marcia Hay den (Los Angeles) Susann Huston (Los Angeles) Frantine Laband (Los Angeles) Jean Zimmerman Lawrence (Los Angeles) Anna Murdoch (Los Angeles) Géraldine Nigg (Los Angeles) Josephine Wayne Nigg (Los Angeles) Bernadette Nishimura (Los Angeles) Diarium Romanae Curiae 25 » » » » » » » agosto » » » » » » » 12 settembre » 30 ottobre 4 » 15 » » » » » 22 10 novembre » 30 5 » 21 12 25 » » » 12 » 13 21 4 » » » » » » dicembre » » gennaio » » » febbraio » » » marzo » » » » » 14 » » » » » » » » » 1997. Alla » Alla Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » Alla » » SÌ|y.ra ly.ra SÌ|y.ra Edith Piczek (Los Angeles) Isabel Piczek (Los Angeles) Verle Pozzo (Los Angeles) siiy.ra Therese Seidler (Los Angeles) Si|y.ra Dorothy Shea (Los Angeles) si SÌ|y.ra, Joanne ly.ra Nancye Smith (Los Angeles) Traynor (Los Angeles) siiy.ra Helen Walsh (Los Angeles) sii y.ra, Stefani Marina Nunuk Irsatinah (Indonesia) SÌ|y.ra Teresa Sandri (Italia) si¡y.ra Micheline Lavoie-Abate (Canada) siiy.ra Terese Feiten (Winona) siiy.ra Leona Smith (Winona) siiy.ra Geneviève Ryan (Winona) siiy.ra Tiziana Rocca (Italia) siiy.ra Maria Antonia Guarnieri (Milano) si g.ra Maria Angelina C. Schlatmann-Stoelinga (Rot­ terdam) siiy.ra Muriel Graham (Montego Bay) siiy.ra Romana Zelocchi (Carpi) siiy.ra Marilyn Hilton (Los Angeles) siiy.ra Odille Roullet (Losanna-Ginevra-Friburgo) siiy.ra Claudette Habesch (Gerusalemme dei Latini) si¡y.ra Anna Kozlowska (Parigi) siiy.ra Mary Ann Glendon (Boston) siiç.ra Clementine Chery (Boston.) siiy.ra Caroline Lynch (Boston) siiy.ra Joan Reilly (Boston) siiy.ra Mary A. Walker (Pittsburgh) siiy.ra Patricia R. Rooney (Pittsburgh) si¡y.ra Lebohang NtsTnyi (Lesotho) siiy.ra Olga Rist Hagspiel (san Bernardo) siiy.ra Amelita Miroio (Columbus) siiy.ra Kathleen O'Shaughnessy (Wichita) siiy.ra Beverly Carney (Wichita) siiy.ra Elsa Tamayo D. de Talayero (Maracay) si Alla Alla » Alla » Alla 1998. Alla » Alla » Alla » Alla » Alla Alla » » Alla Alla » » Alla Alla » Alla » Alla Alla » Alla » Alla y.ra Eileen Ryder (Southwark) » Alla SÌ£y.ra Johanna Catharina M. Oohen-Verhagen (Brada) » Alla siiy.ra Anne W. Breidenstein (Philadelphia) » Alla SÌ£ç.ra Patricia R. Cooney (Philadelphia) Alla si^y.ra Josephine C. Mandeville (Philadelphia) » » Alla Si| y.ra Bernadette A. O'Connell (Philadelphia) Alla SÌ£ç.ra Emily C. Riley (Philadelphia) » Alla SÌ£y.ra Barbara C. Travaglini (Philadelphia) La Gran Croce dell'Ordine di San Silvestro Papa: 5 luglio 29 settembre » 30 371 1997. Al si g- Maroun Haimari (Libano) » Al si g- Gianfranco Fineschi (Roma) » Al si g- Javier Zarzalejos Nieto (Spagna) 372 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ol La Commenda con Placca dell'Ordine di San Silvestro Papa: » » » » 22 26 Ci 21 12 luglio » » » » ottobre dicembre gennaio febbraio » 1997. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al 1998. Al » Al » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Pierre Faraoun (Libano) Raffoul Fakhry (Libano) Georges Frem (Libano) Nabil Boustany (Libano) Daoud Saegh (Libano) Jochen Prange (Germania) Claudio Claudiani (Rieti) Giuseppe Pollice (Andria) Mario di Biagi (Roma) Max Ignaz Machanek (St. Pölten) La Commenda dell'Ordine di San Silvestro Papa: 23 9 » 10 » luglio ottobre » » » » » 15 16 3 novembre » 10 » » » Ol 16 21 16 » » 26 » » » » 9 » » » » » 12 25 » 28 21 » » » » » » dicembre » » » » » » » » gennaio » » » » » » » » » febbraio » 1997. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » » » Al Al Al Al » Al » Al » Al » Al 1998. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Enrico Pietro De Majo (Roma) Antonio Bruni (Mileto-Nicotera-Tropea) Rosario Bruni (Mileto-Nicotera-Tropea) Karl Aufreiter (Linz) Siegfried Primetshofer (Linz) Johann Kaltenegger (Austria) Enrico Zaccaro (Roma) Giovanni Feliciani (Italia) Carmelo Calabro (Milano) Bortolo Crotti (Milano) Giuseppe Defendi (Milano) Roberto Malvicino (Milano) Romolo Tiberi (Orvieto-Todi) Tersilio Leggio (Sabina-Poggio Mirteto) Manfred Bergmeister (München und Freising) Wojciech Plazak (Westminster) Ivano Amuleti (Reggio Emilia-Guastalla) Luigi Munari (Reggio Emilia-Guastalla) Erich Bruckner-Simon (Graz-Seckau) Maurizio Capocasale (Roma) Loris Fontana (Vicenza) Emilio Lebbioli (Rieti) Massimo Crocco (Rieti) José de Oliveira e Souza (Paranavai) Janusz Zaleski (Wroclaw) Bogdan Zdrojewski (Wroclaw) Andrzej Wiszniewski (Wroclaw) Leon Kieres (Wroclaw) Emilio Perissinotto (Cremona) Michael Wirtz (Aachen) Elmar Remling (Köln) Anton Zahn (Köln) Aldo Caccavale (Faenza-Modigliana) Ismael Conti (Bergamo) Paolo Giannini (Roma) Diarium Romanae Curiae 4 » » 23 marzo » » » 1998. » » » Al Al Al Al sig sig. sig. sig. 373 Philippe Gudin (Lausanne-Genève-Friburg) Angelo Chiarot (Concordia-Pordenone) Giancarlo Magri (Concordia-Pordenone) Elio Mario Gerardo Sorrentino (Italia) La Placca dell'Ordine di San Silvestro Papa: 16 dicembre 1997. Al sig. Remy Allaeys (Malines-Bruxelles) Il Cavalierato dell'Ordine di San Silvestro Papa: 17 27 » 29 giugno » » » 1997. » » » Al Al Al Al 12 agosto » » » » » » » » » » » » » » 14 settembre » » » » 30 » » » » » 10 ottobre 15 » » » » » 26 » 10 novembre » » » » » » » » » » » » » » 16 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al Al » » » » 21 » » » » » Al Al Al Al Al » » » » » Pasquale Collela (Italia) Luigi Mariolini (Brescia) Battista Chini (Brescia) Giuseppe Carozzo (Macerata-Tolentino-RecanatiCingoli-Treia) sig. Ottavio Serena (Italia) sig. Maurizio Urban (Italia) sig. Renato Carlini (Italia) sig. Sabino Cavaliere (Italia) sig. Cristiano Aliperta (Italia) sig. John Napolitano (Italia) sig. Filippo Mazzone (Italia) sig. Umberto D'Aiello (Italia) sig. Antonio V. Bantug (Manila) sig. Horst Ueberschär (Köln) sig. Juan Viñas Bona (Barcelona) sig. Gerardus Rooijakkers fs-Hertogenbosch) sig. Hendricus J. A. Vingerhoets ('s-Hertogenbosch) sig. Josef Roth (Regensburg) sig. Friedriech Bernhofex (Linz) sig. Ettore Cassiani (Pesaro) sig. Silvano Fabbri (Pesaro) sig. Donald Bakhuis (Willemstad) sig. Ludwig Parti (Salzburg) sig. Carlo Cerrito (Milano) sig. Francesco Marchetto (Milano) sig. Gerardo Nostran (Milano) sig. Pietro S ann a (Milano) sig. Guido Vanoni (Milano) sig. Gabriel Irthiaray Dorett (Singapore) sig. Albert Stark (Köln) sig. Cornelis Maria Juffermans (Rotterdam) sig. Rene De Keyzer (Malines-Bruxelles) sig. Godefridus Humbertus Van Lieshot ('s-Hertogen­ bosch) sig. Franciscus Joannes J. M. Ketelaars (Roermond) sig. Antonio Carbone (Rieti) sig. Concezio Chiaretti (Rieti) sig. Salvatore Persiti (Rieti) sig. Roberto Meschini (Sabina-Poggio Mirteto) sig. sig. sig. sig. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ot 374 dicembre 15 » » » » » » » » » » » » » 16 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 26 » » » » » » » 31 » » » » » » 6 9 12 » gennaio » » » » » » » » 27 28 » » » » » » 4 » febbraio » » » » » » 21 » » » 1997. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al Al » Al » Al Al » Al 1998. Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al » Al sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig sig. sig sig sig. sig sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. Hans Schaefer (Köln) Erhard Schmitt (Würzburg) Josef Sasse (Würzburg) Elmar Vegner (Würzburg) Paul Pfeuffer (Würzburg) Heinz Otremba (Würzburg) Theo Meidhof (Würzburg) Erhard Iiiig (Würzburg) Valter Borney (Italia) Dino Badodi (Reggio Emilia-Guastalla) Giuseppe Bonacini (Reggio Emilia-Guastalla) Ivo Boschini (Reggio Emilia-Guastalla) Silvio Boschini (Reggio Emilia-Guastalla) Gino Ghidoni (Reggio Emilia-Guastalla) Armando Montanari (Reggio Emilia-Guastalla Ivo Montanari (Reggio Emilia-Guastalla) Ermanno Salardi (Reggio Emilia-Guastalla) Roberto Solimé (Reggio Emilia-Guastalla) Ermanno Dal Molin (Italia) Antonio Viggiano (Orvieto-Todi) Enzo Delli Poggi (Orvieto-Todi) Mansueto Lunardi (Vicenza) Girolamo Dalla Rizza (Vicenza) Michele Mannarino (Napoli) Luigi Modena (Udine) Rafael R. Estrada (Tarlac) Alfonso Lin Qui (Tarlac) Charles D. Salanga (Tarlac) Antonio Llamas Cervantes (Tarlac) José M. Zarate (Tarlac) Franco Perotti (Italia) Hermann Josef Wagner (Essen) Michele Pontari (Piacenza-Bobbio) Franco Macchioni (Roma) Amleto Galletti (Bologna) Adriano Guolo (Bologna) Colombo Perrone (Alba) Salvatore Ravalli (Faenza-Modigliana) Flavio Garzi (Parma) Gaetano Bertozzi (Parma) Elvio Casetta (Treviso) Klaus Soukup (Wien) Hermann Poschl (Wien) Salvatore Strazzeri (Canberra) Andrea Adolfo Cernilogar (Pisa) Giuseppe Agazzi (Bergamo) Cesare Lai (Otranto) Diarium Romanae Curiae » 13 marzo » » » » » » 1998. » » » » » » Al Al Al Al Al Al Al sig. sig. sig. sig. sig. sig. sig. 375 Wilhelmus Willems (Roermond) Paul Roland Spray (Westminster) Michael Redmile (Westminster) Odolino Boer (Concordia-Pordenone) David Scian (Concordia-Pordenone) Giuseppe Vezzato (Concordia-Pordenone) Gennaro Preziuso (Lucera-Troia) La Croce di Dama dell'Ordine di San Silvestro Papa: 14 settembre 30 » 14 ottobre 10 novembre 21 » 30 26 » 4 1997. Alla Alla » Alla » Alla » Alla » » » dicembre » » » febbraio 1998. » » » 21 3 13 » » marzo » » » » » » » » 18 » » » sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra sig.ra Ana Reixach Oliver (Barcelona) Valentina Maiorana (Napoli) Monique Diñan (Port-Louis) Edmée Lavigilante (Port-Louis) Chris De Schijver (Brugge) Alla sig.ra Anna Maria Maetzke (Arezzo-Cortona-Sansepolcro) Alla sig.ra Leonida L. Vera (Manila) Alla sig.ra Irmgard Zeli (Salzburg) Alla sig.ra Maria Anna Mayrmelnhof (Salzburg) Alla sig.ra Georgia Mary Croker (Canberra) Alla sig.ra Stephanie Harrach (Wien) Alla sig.ra Maria Goretti Wu Fu Mei (Hsinchu) Alla sig.ra Elisabeth Schrittwiesser (St. Pölten) Alla sig.ra Helena Mycielska (Krakow) Alla sig.ra Filomena D'Antoni (Roma) Alla sig.ra Marta Vivian (Roma) Alla sig.ra Jeanne Tassé (Rabat) Si rende noto che mons. Giorgio Corbellini è stato annoverato « ad quinquen­ nium » tra i Giudici esterni del Tribunale d'Appello del Vicariato di Roma. NECROLOGIO 8 » aprile » 1998. Mons. John Rosner, Vescovo em. di Queenstown (Sud Africa) » Mons. Pietro Santoro, Arciv. em. di Boiano-Campobasso ( Italia ) 15 » » Mons. José Maria Carrizo Villarreal, Vescovo em. di Chi tré (Panama) 17 » » Card. Alberto Bovone, Diacono di Ognissanti in Via Appia Nuova. 18 » » Mons. Robert Ashta, Vescovo di Pult (Albania) 22 » » Mons. Walter Kampe, Vescovo tit. di Bassiana. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 376 23 aprile » 25 » » 26 29 » » 1998. Mons Francis Peter De Campo, Vescovo di Port Pirie (Australia). » Mons. Daniel Pézeril, Vescovo tit. di Reperi. » Mons. Joseph Kundukulam, Arcivescovo em. di Trichur dei Siro-Malabaresi (India). » Mons. Juan Gerardi Conedera, Vescovo tit. di Guardialfiera. » Mons. Paul Lunga, Vescovo di Monze (Zambia). An. et vol. XC 3 Iunii 1998 N. 6 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE DECRETALES quibus Ioanni de Dukla Sanctorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Spiritus Domini Dei super me, eo quod unxerit Dominus me» (Is 61, 1). Isaiae haec verba, quae Dominus in synagoga Nazarethana recitavit, in publici operis ipso aditu, cunctis his sunt tribuenda, qui a Deo vocantur atque ad Christi missionem continuandam mittuntur. Verba haec ideo pro­ cul dubio ad Ioannem de Dukla referri etiam possunt, qui complures inter sanctos beatosque annumeratur, qui in Polonia saeculis XIV et XV exstite­ runt. Plus minusve anno MCCCCXIV in parva sed antiqua urbe Dukla natus, quae in radicibus montis locatur qui Cergowa vocatur, Ioannes primum vi­ tam aliquantisper eremiticam exegit, montes petens qui circa natalem ur­ bem sunt. In silentio et solitudine eum Deus pellexit atque in mysterii Filii sui experientiam induxit. Ioannes maxime optavit ut Christo conformaretur, eiusdem sensus et vitae formam sumens, ut in eo inveniretur nova creatura (cfr Gal 6, 15). Postea ingredi statuit Ordinem Fratrum Minorum S. Francisci. Hi saeculo ineunte XIII in Poloniam venerunt, qui Pauperis Assisiensis ad exemplum in regione illa christianam vitam paupertatis spiri­ tu fraternaque dilectione foverunt, cum paupertate et simplicitate cultum sapientiamque pariter commiscentes. Quae res in pastorale quoque opus re­ dundavit atque effecit ut sancti beatique Franciscales innumeri exsisterent. « Quem Pater sanctificavit et misit in mundum » (Io 10, 36) cum imitaretur, presbyterali ordinatione suscepta, Ioannes de Dukla, in nova vitae conse26 - A. A S 378 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cratae condicione, Dei Verbo diffundendo sese addixit ac pastorali anima­ rum curationi, Sacramentum potissimum Reconciliationis assidue ac patien­ ter celebrans atque opinionem acquirens sapientis concionatoris et Confessa­ rii studiosi. Eum homines Dei appetentes turmatim conveniebant, eius ver­ bum audituri eiusque exemplum sumpturi. In latis Poloniae, Ucrainae, Moldaviae et Bielorussiae regionibus suum apostolatum explicavit. Optimis propositis magnorum reformatorum Ordinis Franciscanum pellectus, qui fuerunt S. Bernardinus Senensis et S. Ioannes a Capestrano, qui in Polonia nonnullis ante decenniis fuerat, anno MCCCCXXIII postulavit Ioannes de Du­ kla ut ingredi posset reformatum Ordinem Observantiae ut aiebant. In no­ vo quoque statu Beatus pastorale ministerium frugiferum agere perrexit ab Eucharistia et a filiali dilectione in Virginem Mariam ignem illum caritatis sumens, qui eius verbis elucebat atque christianae commiserationis actibus, quae miseros et innumeros pauperes solabantur, qui ad eum fidenter concurrebant, pro certo habentes se in humili S. Francisci filio paternum misericordemque Dei vultum inventuros. Ioannes in corde suo ardorem flagrare sentiebat in Dei sanctitatem cuiusque cum in precationis colloquio verbum sumpsisset, vita, labiis et actibus id proclamabat atque pro Deo adversum malum peccatumque loquebatur. Christi Ecclesiae unitati studens, ferven­ tissime oecumenico sensu imbutus, adlaboravit ad dialogum cum Fratribus Ecclesiarum Rutenae et Armenae instituendum, ut Spiritus Sancti virtute necnon vitae vere evangelicae testimonio, óbices divisionum et inter Christi discipulos praeiudiciorum tollerentur. Senex ac visu amisso operari perrexit pro fratrum bono, vivida caritatis flamma intus permotus Illius quem Pa­ ter consecra vit pro mundi vita (cfr Io 17, 19). Die xxix mensis Septembris anno M C C C C L X X X I V Leopolitana in urbe, una cum fratribus cum psalmos re­ citabat, aerumnis atque apostolicis laboribus confectus, Ioannes carnis vin­ culis solutus est et ad nuptiale convivium Dei amicorum, aeternum in aevum, introductus. Eximii huius Patriae Nostrae apostoli et germani S. Francisci Assisiensis filii sanctitas ab alta potissimum fide in Christo Iesu manavit. Quapropter pro certo habemus eum Ecclesiam comitaturum eiusdemque unitatem in itinere illo, quod perducit ad annum Christi ortus bismillesimum, ad Magnum Iubilaeum. Post mortem Beatus Ioannes cul­ tum publicum habuit, quem Decessor Noster Clemens XII anno M D C C X X X I I I confirmavit. His peractis a iure statutis, Nobis coram die II mensis Iulii, anno M C M X C I V , decretum super virtutibus heroicis prodiit, atque die vi mensis Aprilis, anno MCMXCV, decretum super miraculo, quod intercessioni Ada Ioannis Pauli Pp. II 379 eiusdem Beati adscriptum est quodque anno M C M X L I evenisse perhibetur. Faventibus porro Fratribus Cardinalibus et Episcopis in Consistorio die x mensis Aprilis anno MCMXCV coadunatis, statuimus ut canonizationis ritus die x mensis Iunii, anno M C M X C V I I , Nostro pastorali in Polonia contingente itinere, celebraretur. Hodie igitur apud urbem Krosno, inter sacra hanc elocuti sumus Cano­ nizationis formulam: Na chwal§ Swietej i Nierozdzielnej Trójcy, dia wywyzszenia katolickiej wiary i wzrostu chrzescijañskiego zycia, na mocy wladzy naszego Pana Jezusa Chrystusa i Swiçtych Apostolów Piotra i Pawla, a takze Naszej, po uprzednim dojrzalym namysle, po licznych modlitwach i za rada, wielu naszych Braci w biskupstwie, orzekamy i stwierdzamy, ze blogoslawiony Jan z Dukli jest Swiety i wpisujemy Go do Katalogu Swiçtych, polecaja_c, aby odbieral On czesc jako Swiety w calym Kosciele. W imi§ Ojea i Syna, i Ducha Swietego. Quod autem decrevimus volumus et nunc et in posterum vim habere, contrariis minime officientibus rebus quibuslibet. Spectabilis hic vir clara edidit religiosae pietatis operumque bonorum documenta. Pertinet ipse ad commendabile sodalicium illud S. Francisci sectatorum qui eiusdem consilia strictius persequi contenderunt. Is ideo coram omnibus fulgens habetur Evangelii etiamnunc assertor, unde catholica fides et industria usque profe­ rantur et quam plurimos homines complectantur. Datum in urbe Krosno, die decimo mensis Iunii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Pontificatus Nostri undevicesimo. EGO IOANNES PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Eugenius Sevi, Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 416.927 Protonot. Apost. 380 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I ITAPETININGENSIS Nova dioecesis conditur in Brasilia, Itapetiningensis appellanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS S E R V O R U M DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Apostolicum munus summa diligentia gerentes, valde adlaboramus ac contendimus, ut Domini salus omnia loca contingat cunctosque salubriter homines. Quocirca Nos res disponere properamus ut hoc facilius commodiusque eveniat. Itaque, cum Venerabiles Fratres Iosephus Lambert, Archiepiscopus Sorocabanus et Iosephus Moreira de Melo, Episcopus Itapevensis, audita Episcoporum Conferentia Brasiliensi, postulavissent ut, eccle­ siasticarum circumscriptionum sibi concreditarum quodam distracto territo­ rio, nova conderetur dioecesis, favente quoque Venerabili Fratre Alfio Rapisarda, Archiepiscopo titulo Cannensi et in Brasilia Apostolico Nuntio, de Congregationis pro Episcopis consilio, haec Apostolica Nostra potestate usi statuimus et decernimus: ab archidioecesi Sorocabana et a dioecesi Itapevensi detrahimus integrum territorium, prout lege civili in praesentia termi­ natur, municipiorum horum: Itapetininga, Tatui, Sao Miguel Arcanjo, Pilar do Sul, Angatuba, Paranapanema, Alambari, Campiña do Monte Alegre, Cesario Lange, Cápela do Alto, Guareí, Sarapui, Porangaba et Torre de Pedra, quibus nova dioecesis constituitur, Itapetiningensis appellanda, quae iisdem teminatur finibus quibus supra memorata municipia simul sumpta circumscribuntur. Novae dioecesis sedem in urbe Itapetininga locamus, templumque ibidem Beatae Mariae Virgini « dos Prazeres » dicatum ad gra­ dum evehimus Ecclesiae Cathedralis, cunctis consentaneis concessis iuribus et privilegiis. Novam constitutam Ecclesiam Metropolitanae Sedi Sorocabanae suffraganeam facimus eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepi­ scopi illius Sedis pro tempore subicimus. Congruam Praesulis sustentatio­ nem novae dioecesis Curiae emolumenta, fidelium oblationes et portio procurabunt, quae ei obveniet ex divisione, ad normam can. 122 C.I.C., bono­ rum quae antehac ad mensas Episcopales Sorocabanam et Itapevensem Acta Ioannis Pauli Pp. II 381 (quae populari loquela «Mitras» appellantur). Cetera cuncta ad iuris nor­ mam exolvantur. Ad haec tandem explenda quae per has Litteras iussimus, Venerabilem Fratrem Alfium Rapisarda legamus, quem antea memoravi­ mus, eumque inibi Nuntium subdelegandi quemlibet in ecclesiastica pote­ state constitutum. Re denique ad exitum perducta, documenta apparentur, quorum sincera exempla ad Congregationem pro Episcopis diligenter mit­ tantur, contrariis rebus minime obsistentibus quibuslibet. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quinto decimo mensis Apri­ lis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. £8 B E R N A R D I N U S SODANO Secretarius Status card. GANTIN Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 431,608 II PUNTARENENSIS In Costarica nova conditur dioecesis Puntarenensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS S E R V O R U M DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Sacrorum Antistites Conferentiae episcopalis Costaricensis maiori Christi­ fidelium bono studentes consulere, ab hac Apostolica Sede petiverunt ut, quibusdam seiunctis territoriis a dioecesibus Tilaranensi et Sancti Isidori, nova conderetur dioecesis ad aptius ibidem providendum pastoralibus ne­ cessitatibus. Nos quidem, habito faventi voto Venerabilis Fratris Hyacinthi Berloco, Archiepiscopi titulo Fidenatensis atque in eadem Natione Apostoli­ ci Nuntii, de consilio Congregationis pro Episcopis enixis precibus libenter obsecundandum esse putavimus. Summa igitur Nostra potestate, sequentia decernimus: separamus singulatim: a dioecesi Tilaranensi territorium pago- 382 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale rum nuncupatorum Puntarenas, Montes de Oro, Esparza et Garabito, a dioecesi autem Sancti Isidori territorium pagorum Parrita et Aguirre; atque ex ita distractis territoriis novam constituimus dioecesim Puntarenensem ap­ pellandam, quae iisdem limitabitur finibus, quibus praedicti pagi simul sumpti, prout in civili lege exstant, nunc terminantur. Sic conditae dioece­ sis sedem in urbe « Puntarenas » ponimus, ibique situm templum, Deo in honorem Sacratissimi Cordis Iesu dicatum, ad gradum ac dignitatem eccle­ siae Cathedralis evehimus. Praeterea dioecesim Puntarenensem suffraganeam efficimus metropolitanae Sedi Sancti Iosephi in Costarica eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi Sancti Iosephi in Costarica pro tempore subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae statuimus, perficienda committimus memorato Apostolico Nuntio vel, absente eo, illi, qui curat negotia Sanctae Sedis in Costarica, eisdem tri­ buentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effec­ tum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar ac­ tus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, remittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contra­ riis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die decimo septimo mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontifica­ tus Nostri vicesimo. £8 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status ES B E R N A R D I N U S card. GANTIN Congr. pro Episcopis Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 431.663 383 Acta Ioannis Pauli Pp. II LITTERAE APOSTOLICAE I Templum paroeciale sancti Clementis, papae et martyris, quod in Germaniae urbe Hannovera intra fines Hildesiensis dioecesis exstat, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Inter sacras aedes Hildesiensis dioece­ sis merito celebratur templum paroeciale sancti Clementis, papae et mar­ tyris, in Germaniae urbe Hannovera, genere baroco Venetiano, ut appel­ lant, aedificatum, ubi pie custodiuntur reliquiae beati episcopi Nicolai Sten­ sen. Quod quidem constat esse quendam fontem religiosae vitae eiusdem communitatis necnon notum centrum operum pastoralium et caritatis prae­ sertim pro egenis et populis Croatiae, Africae et Boliviae versantibus in ne­ cessitate. Qua re, cum Venerabilis Frater Iosephus Homeyer, Episcopus me­ moratae Sedis, litteris die xxv mensis Februarii anno MCMXCIV datis, etiam cleri populique sui nomine postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum istis dilectis Germaniae filiis cupientes praebere, eius Pastoris precibus per­ quam libenter obsecundandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Lit­ terarum virtute perpetuumque in modum templum paroeciale, quod dixi­ mus, ad Basilicae Minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insigni­ tis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum « De titulo Basilicae Minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, ser­ vanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn mensis Martii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. £B ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret, Status tab., n. 429.240 384 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II Sanctus Laurentius, diaconus et martyr, Patronus caelestis dioecesis Poseganae confirmatur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Christianae virtutis mirabilem conside­ rans constantiam, quam "sanctus Laurentius factis probavit" (S. Ambro­ sius, Ep., 7, 37), simulque ad artiorem Romana cum Ecclesia coniunctio­ nem efficiendam dioecesis Posegana praeclarum diaconum in Patronum cae­ lestem nuper elegit, qui ab antiquis temporibus illa in regione maxime colebatur. Quare Venerabilis Frater Antonius Skvorcevic, Episcopus Poseganus, communia cleri et populi fidelis vota excipiens, electionem sancti Laurentii, diaconi et martyris, in Patronum apud Deum dioecesis Poseganae rite ap­ probavit atque petivit ut huiusmodi electio ab hac Apostolica Sede confir­ maretur. Nos piis eiusdem Venerabilis Fratris precibus libentissimo animo obsecundantes, comprobatis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Disci­ plina Sacramentorum, factis a Nobis facultatibus, hac in re egit, Apostolica Nostra potestate, harum Litterarum vi perpetuumque in modum sanctum Laurentium, diaconum et martyrem, in Patronum apud Deum dioecesis Poseganae confirmamus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae in Normis de Patronis constituendis indicantur (AAS, vol. LXV [1973], 276-279). Volumus ut hae Litterae Nostrae religiose serventur suos­ que plenos effectus sive nunc sive in posterum consequantur. Contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die i men­ sis Aprilis, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 429.802 Acta Ioannis Pauli Pp. II 385 III Imago Beatae Mariae Virginis sub titulo « Nuestra Señora del Remedio », quae in Lucentina ecclesia concathedrali pie colitur, pretioso diademate redimitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Praeclarum confert donum christifide­ libus diligens Deiparae cultus. Merito ideo multis iam saeculis homines cuiusque status et aetatis « oculos suos ad Mariam attollunt, quae toti elec­ torum communitati tamquam exemplar virtutum praefulget » (Lumen gen­ tium, 65). Qua de causa concedimus Venerabili Fratri Victorio Oliver Do­ mingo, Episcopo Oriolensi-Lucentino, qui litteris die xxin mensis Februarii datis communia vota cleri et Christifidelium exprompsit, ut pulchram et valde veneratam imaginem Beatae Mariae Virginis sub titulo « Nuestra Se­ ñora del Remedio », quae in Lucentina ecclesia concathedrali Deo in hono­ rem sancti Nicolai dicata pie colitur, Nostro nomine et auctoritate pretioso diademate redimire possit. Spem enim firmam habemus fore ut Mater Re­ demptoris super totam dioecesim divinarum gratiarum effundat abundan­ tiam. Quod in perpetuum statuimus, contrariis quibuslibet rebus non ob­ stantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Aprilis, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 429.968 IV Ecclesiae paroeciali Assumptionis Beatae Virginis Mariae dicatae in loco v.d. « Krzeszów », in dioecesi Legnicensi, Basilicae minoris dignitas tribuitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Universos cohortamur homines ut, se­ cundum proprias traditas consuetudines, cotidie cum Virgine Maria spirita­ lem communionem renovent cum eaque Filii mysteria, praesertim Sanctum 386 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Rosarium recitantes, denuo percurrant (cfr Vita consecrata, 95). Humiles ideo benevolenter accepimus preces Venerabilis Fratris Thaddaei Rybak, Episcopi Legnicensis, petentis ut titulo Basilicae Minoris honestaremus tem­ plum paroeciale — Sanctuarium Assumptioni Beatae Mariae Virginis in lo­ co v.d. « Krzeszów » dicatum, in quo omnia instituta ad cultum sollemnio­ rem necessaria accommodata sunt nec non divinae consolationes copiose a populo affluente recipiuntur. De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen­ torum, potestate Nostrae Apostolica per has Litteras statuimus, ut ecclesia paroecialis Deo dicata in honorem Assumptionis Beatae Mariae Virginis in loco v.d. « Krzeszów » in dioecesi Legnicensi, titulo et dignitate Basilicae minoris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae iuxta Decretum « De titulo Basilicae minoris » die ix men­ sis Novembris anno M C M L X X X I X datum, servanda sunt. Confidimus quidem fore ut, Redemptoris Matre intercedente, hoc privilegium ad spiritale bo­ num Christifidelium adque fidem catholicam in illa dioecesi corroborandam plurimum proficiat. Haec autem nunc et in posterum firma esse volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvrn mensis Aprilis, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. £8 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco ©Sigilli In Secret. Status tab., n. 431.236 V Ecclesia paroecialis Sancti Martini episcopi, quae in oppido « Martina Franca » intra fines archidioecesis Tarentinae exstat, ad Basilicae minoris gradum dignita­ temque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — In frequenti archidioecesis Tarentinae oppido « Martina Franca » singulari refulget decore ecclesia paroecialis item­ que insignis collegialis Sancti Martini episcopi. Quod quidem templum con­ stat esse quendam fontem religiosae vitae eiusdem communitatis necnon Acta Ioannis Pauli Pp II 387 notum centrum operum pastoralium et caritatis. Quare, cum Venerabilis Frater Benignus Aloisius Papa, Archiepiscopus Metropolita Tarentinus, lit­ teris die V I I mensis Augusti superiore anno datis, etiam parochi loci, cleri populique nomine petiverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae Minoris honestaremus, Nos, praecipuae benevolentiae documentum cupien­ tes praebere, enixis precibus perquam libenter obsecundandum esse puta­ mus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Di­ sciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, sum­ ma Apostolica potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in mo­ dum ecclesiam paroecialem, quam diximus, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae templis hoc nomine exornatis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum « De titulo Basilicae Minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt. Quod faustum ac felix sit carissi­ mis istius oppidi civibus ac grata pariter exstet memoria xvi saeculi ab obi­ tu sancti Martini Turonensis et CCL annorum e quibus primarius lapis ip­ sius sacrae aedis positus est. Has denique Litteras nunc et in posterum ra­ tas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxii mensis Aprilis, anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri vicesimo. £8 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco EB Sigilli In Secret. Status tab ., n. 431.313 HOMILIAE I In pago « Zakopane » habita occasione oblata beatificationis Mariae Jabłońskiej et Mariae Karłowskiej.* Drodzy Bracia i Siostry! 1. Spotykamy się dzisiaj w tym wielkim liturgicznym zgromadzeniu u stóp krzyża na Giewoncie, w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa. Dziękuję Bożej Opatrzności, że dane mi jest obchodzić tę uroczystość * Die 6 Iunii 1997. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 388 w Ojczyźnie, wraz z wami pod Krokwią na Podhalu, z wami, którzy wier­ nie przechowujecie cześć dla tajemnicy Serca Jezusowego. Kościół w Polsce miał wielki wkład w starania o wprowadzenie uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa do kalendarza liturgicznego. Był to wyraz głębokiego pragnienia, aby wspaniałe owoce, jakie przynosiła ta pobożność, pomnażały się w życiu wiernych w całym Kościele. I tak się też dzieje. Jakże winni­ śmy wdzięczni być Bogu za wszystkie łaski, których doznajemy za sprawą Serca Jego Syna! Jakże wdzięczni jesteśmy za to dzisiejsze spotkanie! Cze­ kaliśmy na nie długo. Od dawna już zapraszaliście Papieża, a było to przy różnych okazjach. Pamiętacie zapewne, jak wam mówiłem wówczas, że trzeba mieć cierpliwość, że trzeba zostawić Bożej Opatrzności odwiedziny Zakopanego. Podczas mojej pielgrzymki na Słowację, w Lewoczy, czytałem napis, jaki przygotowaliście: « Zakopane czeka! Zakopane wita! » I dzisiaj możemy powiedzieć, że Zakopane się doczekało i ja się doczekałem. Bóg tak rozrządził, Matka Boża z Lewoczy doprowadziła Papieża do Zakopanego. Pozdrawiam was wszystkich, zwłaszcza mieszkańców Zakopanego. Po­ zdrawiam tak drogich memu sercu górali podhalańskich. Słowa szczególnego powitania kieruję do waszego metropolity kardynała Franciszka, do księdza biskupa toruńskiego, który dzisiaj tutaj raduje się beatyfikacją swojej diecezjanki, do wszystkich biskupów polskich z księdzem Kardynałem Pryma­ sem na czele i do wszystkich biskupów uczestniczących w tej uroczystości, również i spoza Polski. Pozdrawiam kapłanów, braci i siostry zakonne, a zwłaszcza siostry albertynki i siostry pasterki. Słowa pozdrowienia i podzię­ kowania kieruję do burmistrza Zakopanego i do władz samorządowych Podhala. Dziękuję za ten wzruszający hołd Podhala, zawsze wiernego Ko­ ściołowi i Ojczyźnie. Na was zawsze można liczyć! Dzięki składajmy Bogu za ten dzień, który Pan uczynił dla nas. W duchu tej wdzięczności pragnę wspólnie z wami — drodzy Bracia i Siostry — rozważyć wielką tajemnicę Najświętszego Serca Pana Jezusa. Dobrze, iż możemy to uczynić na trasie mojej pielgrzymki związanej z Kongresem Eucharystycznym we Wrocławiu. Całe bowiem nabożeństwo do Serca Pana Jezusa i wszystkie jego przejawy są głęboko eucharystyczne. 2. « Będą patrzeć na Tego, którego przebodli ».V Oto słowa, które usłyszeliśmy w dzisiejszej ewangelii. Św. Jan tym proroczym cytatem koń­ czy swój opis męki i śmierci Chrystusa na krzyżu. Wiemy z tego opisu, że 1 Por J 19, 37 Acta Ioannis Pauli Pp. II 389 w Wielki Piątek przed świętem Paschy Żydzi prosili Piłata, aby wszystkim trzem ukrzyżowanym połamano golenie i usunięto ich ciała. Tak też uczynili żołnierze w stosunku do obu złoczyńców ukrzyżowanych z Jezu­ sem. « Gdy (zaś) podeszli do Jezusa i zobaczyli, że już umarł, nie łamali Mu goleni, tylko jeden z żołnierzy włócznią otworzył Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda ». Był to dowód śmierci. Żołnierze mogli zapewnić Piłata, że Jezus z Nazaretu zakończył życie. Natomiast św. Jan Ewangeli­ sta w tym miejscu widzi potrzebę jakby szczególnego uwiarygodnienia. Pi­ sze tak: « Zaświadczył to ten, który widział, a świadectwo jego jest prawdzi­ we ». I równocześnie stwierdza, że w tym przebiciu Chrystusowego boku wypełniło się Pismo, które mówi: « Kości jego łamać nie będziecie », a na in­ nym miejscu: « Będą patrzeć na Tego, którego przebili ». 2 3 4 Ten właśnie ewangeliczny zapis stoi u podstaw całej tradycji kultu Ser­ ca Bożego. Tradycja ta rozwinęła się szczególnie od XVII wieku, w związku z objawieniami św. Małgorzaty Marii Alacoque, francuskiej mistyczki. Na­ sze stulecie jest świadkiem intensywnego rozwoju nabożeństwa do Serca Chrystusowego, o czym świadczy wspaniała Litania oraz dołączony do niej Akt Poświęcenia Rodzaju Ludzkiego Sercu Bożemu, a także Akt Wyna­ grodzenia Najświętszemu Sercu. To wszystko przeniknęło głęboko naszą polską pobożność, stało się udziałem wielu wiernych, którzy czują potrzebę wynagradzania Sercu Jezusa za grzechy ludzkości, a także poszczególnych narodów, rodzin i osób. 3. « Będą patrzeć na Tego, którego przebili » — te słowa kierują nasz wzrok ku krzyżowi świętemu, ku drzewu krzyża, na którym zawisło Zba­ wienie świata. « Nauka bowiem krzyża — jak pisze św. Paweł — która jest głupstwem dla świata, dla nas jest mocą Bożą». Rozumieli to dobrze mie­ szkańcy Podhala. I kiedy kończył się wiek XIX, a rozpoczynał współcze­ sny, ojcowie wasi na szczycie Giewontu ustawili krzyż. Ten krzyż tam stoi i trwa. Jest niemym, ale wymownym świadkiem naszych czasów. Rzec moż­ na, iż ten jubileuszowy krzyż patrzy w stronę Zakopanego i Krakowa, i da­ lej: w kierunku Warszawy i Gdańska. Ogarnia całą naszą ziemię od Tatr po Bałtyk. Chcieli wasi ojcowie, aby Chrystusowy krzyż królował w sposób szczególny na Giewoncie. I tak się też stało. Wasze miasto rozłożyło się u 5 2 3 4 5 Por J Tamże, Tamże, Por. 1 19, 31 19, 33-34 19, 35-37. Kor 1, 18. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 390 stóp krzyża, żyje i rozwija się w jego zasięgu. I Zakopane, i Podhale. Mó­ wią o tym również przydrożne kapliczki pięknie rzeźbione, z troską pielę­ gnowane. Chrystus towarzyszy wam w codziennej pracy i na szlakach gór­ skich wędrówek. Mówią o tym kościoły waszego miasta, te stare, zabytko­ we, kryjące w sobie całą tajemnicę ludzkiej wiary i pobożności, a także te nowe, niedawno powstałe dzięki waszej ofiarności, jak chociażby parafialny kościół Świętego Krzyża w parafii Matki Bożej Fatimskiej, na terenie której się znajdujemy. Umiłowani Bracia i Siostry, nie wstydźcie się krzyża. Starajcie się na co dzień podejmować krzyż i odpowiadać na miłość Chrystusa. Brońcie krzyża, nie pozwólcie, aby Imię Boże było obrażane w waszych sercach, w życiu społecznym czy rodzinnym. Dziękujmy Bożej Opatrzności za to, że krzyż powrócił do szkół, urzędów publicznych, szpitali. Niech on tam pozostanie! Niech przypomina o naszej chrześcijańskiej godności i narodowej tożsamo­ ści, o tym, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy, i gdzie są nasze korzenie. Niech przypomina nam o miłości Boga do człowieka, która w krzyżu zna­ lazła swój najgłębszy wyraz. Miłość zawsze kojarzy się z sercem. Apostoł skojarzył ją właśnie z tym Sercem, które na Golgocie zostało przebite włócznią setnika. W Nim obja­ wiła się do końca miłość, którą Ojciec odwieczny umiłował świat. Umiłował tak, że « Syna swego Jednorodzonego dał ». W tym przebitym Sercu zna­ lazł zewnętrzny wyraz ten wymiar miłości, który jest większy od jakiejkol­ wiek miłości stworzonej. W Nim objawiła się miłość zbawcza i odkupieńcza. Ojciec — jak czytamy — « swego Syna (...) dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne ». I dlatego św. Paweł pisze: « zgi­ nam moje kolana przed Ojcem, od którego bierze nazwę wszelkie ojcostwo na niebie i ziemi » — zginam, ażeby wyrazić wdzięczność za objawienie miłości Ojca w odkupieńczej śmierci Syna. Zginam kolana zarazem, ażeby Bóg « według bogactwa swej chwały sprawił w was przez Ducha swego wzmocnienie siły wewnętrznego człowieka ». Bo serce to właśnie « człowiek wewnętrzny ». Serce Syna Bożego staje się dla Apostoła źródłem mocy wszystkich ludzkich serc. To wszystko zostało wspaniale oddane w wielu wezwaniach Litanii do Serca Pana J ezusa. 6 7 8 9 6 7 8 9 J 3, 16. Por tamże, 3, 16 Por. Ef 3, 14. Tamże, 3, 16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 391 4. J ezusowe Serce stało się też źródłem mocy dla dwóch kobiet, które dziś Kościół wynosi do chwały ołtarzy. Dzięki tej mocy osiągnęły one szczyty świętości. Maria Bernardyna J abłońska — duchowa córka św. brata Alberta Chmielowskiego, współpracownica i kontynuatorka jego dzieła miłosierdzia — żyjąc w ubóstwie dla Chrystusa poświęciła się służbie naj­ uboższym. Kościół stawia nam dzisiaj za wzór tę świątobliwą zakonnicę, której dewizą życia były słowa: « dawać, wiecznie dawać ». Zapatrzona w Chrystusa szła wiernie za Nim, naśladując Go w miłości. Chciała uczynić zadość każdej ludzkiej prośbie, otrzeć każdą łzę, pocieszyć choćby słowem każdą cierpiącą duszę. Chciała być dobrą zawsze dla wszystkich, a najlep­ szą dla najbardziej pokrzywdzonych. « Ból bliźnich moich jest moim bó­ lem » — mawiała. Wraz ze św. bratem Albertem zakładała przytuliska dla chorych i tułaczy wojennych. Ta wielka heroiczna miłość dojrzewała na modlitwie, w ciszy pobliskiej pustelni na Kalatówkach, gdzie przez jakiś czas przebywała. W najtrudniej­ szych chwilach życia — zgodnie z zaleceniami jej duchowego ojca — pole­ cała się Najświętszemu Sercu Jezusa. Jemu ofiarowała wszystko, co posia­ dała, a zwłaszcza cierpienia wewnętrzne i udręki fizyczne. Wszystko dla miłości Chrystusa! Jako przez wiele lat przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Posługujących Ubogim III Zakonu św. Franciszka, czyli albertynek, nieustannie dawała swoim siostrom przykład tej miłości, która wypływa ze zjednoczenia ludzkiego serca z Najświętszym Sercem Zbawiciela. To Serce było jej umocnieniem w heroicznej posłudze najbardziej potrzebującym. I dobrze, że jest beatyfikowana w Zakopanem, bo to jest zakopiańska święta. Chociaż nie pochodzi stąd, ale tu się rozwinęła duchowo do świętości po­ przez Kalatówki, poprzez pustelnię brata Alberta. W tym samym czasie, w zaborze pruskim, Maria Karłowska prowadziła samarytańską działalność pośród kobiet, które doznały wszelakiej nędzy materialnej i moralnej. Jej święta gorliwość szybko pociągnęła za sobą gro­ no uczennic Chrystusa, z którymi założyła Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej. Sobie i swym siostrom taki wyznaczała cel: «Mamy oznajmiać Serce Jezusa, to jest tak z Niego żyć i w Nim, i dla Niego, abyśmy się stawały do Niego podobne i aby w życiu naszym On był widoczniejszy aniżeli my same ». Jej oddanie Najświętszemu Sercu Zbawi­ ciela zaowocowało wielką miłością do ludzi. Odczuwała ciągle nienasycony głód miłości. Taka miłość, według błogosławionej Marii, nigdy nie powie do­ syć, nigdy nie zatrzyma się na drodze. Unoszona jest bowiem prądem Acta Apostolicae Sedis ­ Commentarium Officiale 392 miłości Boskiego Parakleta. Przez tę miłość wielu duszom przywróciła światło Chrystusa i pomogła odzyskać utraconą godność. Dobrze, że i ona beatyfikowana jest w Zakopanem, bo ten krzyż z Giewontu patrzy na całą Polskę, patrzy i na północ, na Pomorze, na Płock, wszędzie tam, gdzie żyją owoce jej świętości, siostry pasterki i ich służba potrzebującym. Drodzy Bracia i Siostry, obie te heroiczne zakonnice, prowadząc w skra­ jnie trudnych warunkach swoje święte dzieła, ujawniły w pełni godność kobiety i wielkość jej powołania. Objawiły ów « geniusz kobiety », który przejawia się w głębokiej wrażliwości na ludzkie cierpienie, w delikatności, otwarciu, gotowości do pomocy i w innych zaletach ducha właściwych ko­ biecemu sercu. Urzeczywistnia się on często bez rozgłosu, a przez to bywa nieraz nie doceniany. Jakże potrzeba go dzisiejszemu światu, naszemu po­ koleniu! Jakże potrzeba tej kobiecej wrażliwości na sprawy Boże i ludzkie, ażeby nasze rodziny i całą społeczność wypełniało serdeczne ciepło, życzli­ wość, pokój i radość! Jakże potrzeba tego « geniuszu kobiety », aby dzisie­ jszy świat docenił wartość ludzkiego życia, odpowiedzialności, wierności; aby zachował szacunek dla ludzkiej godności! Takie miejsce bowiem wyz­ naczył Bóg kobiecie w swoim odwiecznym zamyśle, stwarzając człowieka « mężczyzną i niewiastą » na obraz i podobieństwo swoje. 5. Św. Paweł w Liście do Efezjan z dzisiejszej liturgii czyni jak gdyby wyznanie osobiste. Pisze: « Mnie zgoła najmniejszemu ze wszystkich świę­ tych została dana ta łaska: ogłosić poganom jako Dobrą Nowinę niezgłębio­ ne bogactwo Chrystusa i wydobyć na światło, czym jest wykonanie tajem­ niczego planu, ukrytego przed wiekami w Bogu, Stwórcy wszechrzeczy ». Tak więc poprzez Serce Jezusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego od­ czytujemy cały odwieczny Boży plan zbawienia świata. Serce Boże staje się niejako tajemniczym i życiodajnym centrum tego planu. W nim ten plan się wypełnia. J ak pisze Apostoł, « wieloraka w przejawach mądrość Boga poprzez Kościół stanie się jawna (...) zgodnie z planem (...), jaki powziął [Bóg] w Chrystusie J ezusie, Panu naszym. W Nim mamy śmiały przystęp [do Ojca] z ufnością dzięki wierze w Niego ». Wszystko jest tutaj zawarte. Chrystus jest wypełnieniem Bożego planu odkupieńczej miłości. W mocy tego planu człowiek ma przystęp do Boga, nie tylko jako stworzenie do swojego Stwórcy, ale jako dziecko do Ojca. 10 n 10 11 Ef 3, 8-9. Tamże, 3, 10-12. Acta Ioannis Pauli Pp. II 393 Chrześcijaństwo oznacza nowe stworzenie, nowe życie — życie w Chrystu­ sie, przez którego człowiek może mówić do Ojca: Abba — Ojcze mój, Ojcze nasz. Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa jest więc niejako wspa­ niałym dopowiedzeniem do Eucharystii i dlatego Kościół, wiedziony głębo­ ką intuicją wiary, obchodzi to święto Serca Bożego nazajutrz po zakończe­ niu oktawy Bożego Ciała. Wielbimy Ciebie, Chryste, nasz Zbawicielu, Chryste, który ze swego ko­ chającego Serca wylewasz na nas strumienie łask. Dziękujemy Ci za te łaski, poprzez które zastępy świętych i błogosławionych mogły nieść światu świadectwo Twojej miłości. Dziękujemy za błogosławione siostry — Marię Bernardynę i Marię — które w Twoim kochającym Sercu odnalazły źródło swej świętości. Serce Jezusa, Syna Ojca Przedwiecznego, Serce Jezusa, w łonie Matki Dziewicy od Ducha Świętego utworzone, Serce Jezusa, z Bo­ ską Osobą Słowa zjednoczone, Serce J ezusa, w którym są wszystkie skarby mądrości i umiejętności, zmiłuj się nad nami. Amen. Dzisiaj dziękowałem Bogu za to, że wasi przodkowie na Giewoncie wznieśli krzyż. Ten krzyż patrzy na całą Polskę od Tatr aż do Bałtyku i ten krzyż mówi całej Polsce: Sursum corda! — « w górę serca! » Trzeba, aże­ by cała Polska od Bałtyku aż po Tatry, patrząc w stronę krzyża na Gie­ woncie, słyszała i powtarzała: Sursum corda! — « w górę serca! » Amen. II Cracoviae habita occasione oblata canonizationis b. Hedvigis, Poloniae reginae.* 1. Gaude, mater Polonia! Powtarzam dziś to wezwanie do radości, które przez wieki śpiewali Polacy na wspomnienie św. Stanisława. Powtarzam je, ponieważ miejsce i okoliczność w szczególny sposób do tego usposabiają. Mamy bowiem znów powrócić na Wawel, do królewskiej katedry, i stanąć tam przy relikwiach królowej, Pani Wawelskiej. Oto nadszedł wielki dzień jej kanonizacji. A zatem, Gaude, mater Polonia, Prole fecunda nobili, Summi magnalia Regis Laude frequenta * Die 8 Iunii 1997, il - A A S vigili. Acta Apostolicae Sedis ­ Commentarium Officiale 394 Długo czekałaś, Jadwigo, na ten uroczysty dzień. Prawie 600 lat minęło od twej śmierci w młodym wieku. Umiłowana przez naród cały, ty, która stoisz u początku czasów jagiellońskich, założycielko dynastii, fundatorko Uniwersytetu Jagiellońskiego w prastarym Krakowie, długo czekałaś na dzień twojej kanonizacji — ten dzień, w którym Kościół ogłosi uroczyście, że jesteś świętą patronką Polski w jej dziedzicznym wymiarze — Polski za twoją sprawą zjednoczonej z Litwą i Rusią: Rzeczypospolitej trzech naro­ dów. Dziś nadszedł ten dzień. Wielu ludzi pragnęło dożyć tej chwili i wielu jej nie doczekało. Mijały lata i stulecia, i wydawało się, że twoja kanoniza­ cja jest już wręcz niemożliwa. Niech ten dzisiejszy dzień będzie dniem ra­ dości nie tylko dla nas, współcześnie żyjących, ale także dla nich wszyst­ kich — tych, którzy na ziemi go nie doczekali. Niech będzie wielkim dniem świętych obcowania. Gaudę, mater Polonia! 2. Ewangelia dzisiejsza zwraca nasze myśli i serca w stronę chrztu. Oto raz jeszcze jesteśmy w Galilei, skąd Chrystus wysyła na cały świat swych Apostołów: « Dana Mi jest wszelka władza w niebie i na ziemi. Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem. A oto J a jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata » — mandat misyjny, który Apostołowie podjęli poczynając od dnia Pięćdzie­ siątnicy. Podjęli i przekazali swoim następcom. Przez tych następców posłanie apostolskie docierało stopniowo na cały świat. I przyszedł czas przy końcu pierwszego tysiąclecia, kiedy apostołowie Chrystusa przybyli na ziemię piastowską. Wówczas Mieszko I przyjął chrzest, a to — zgodnie z ówczesnym przeświadczeniem — stanowiło zarazem chrzest Polski. W ro­ ku 1966 obchodziliśmy tysiąclecie tego chrztu. 1 Jakże by się dzisiaj radował Prymas Tysiąclecia, Sługa Boży kardynał Stefan Wyszyński, gdyby dane było mu uczestniczyć wraz z nami w tym wielkim dniu kanonizacji! Leżała mu ona na sercu, tak samo jak wielkim metropolitom krakowskim, jak księciu kardynałowi Adamowi Stefanowi Sa­ pieże i całemu polskiemu Episkopatowi. Wszyscy wyczuwali, że kanonizacja królowej Jadwigi jest jak gdyby dopełnieniem milenium chrztu Polski. J est dopełnieniem także i dlatego, iż przez dzieło królowej J adwigi ochrzczeni w X wieku Polacy po czterech wiekach podjęli misję apostolską i przy­ czynili się do ewangelizacji i chrztu swoich sąsiadów. Jadwiga miała świado1 Mt 28, 18-20. Acta Ioannis Pauli Pp., II 395 mość tego, że jej posłannictwem jest zanieść Ewangelię braciom Litwinom. I dokonała tego wraz ze swoim małżonkiem, królem Władysławem J agiełłą. Nad Bałtykiem powstał nowy kraj chrześcijański, odrodzony w wodzie chr­ ztu świętego, tak jak w X wieku ta woda odrodziła synów i córki polskiego narodu. Sit Trinitati gloria, laus, honor, jub ilatio... Dzisiaj dziękujemy Trójcy Przenajświętszej za twoją mądrość, Jadwigo. Pyta autor Księgi Mądrości: « Któż poznałby Twój zamysł, o Boże, gdybyś Ty sam nie dał Mądrości, nie zesłał z wysoka Świętego Ducha swego? ». Dziękujemy więc Bogu Ojcu, Synowi i Duchowi Świętemu za twoją mądrość, Jadwigo; za to, żeś roze­ znała zamysł Boży nie tylko w stosunku do swego własnego powołania, ale także w stosunku do powołania narodów: naszego dziejowego powołania i do powołania Europy, która za twoją sprawą dopełniła obrazu ewangelizacji na własnym kontynencie, żeby potem móc podjąć ewangelizację innych krajów i kontynentów na całym świecie. Bo przecież Chrystus powiedział: « Idźcie (...) i nauczajcie wszystkie narody ». Radujemy się dzisiaj twoim wyniesieniem na ołtarze. Radujemy się w imieniu tych wszystkich narodów, którym stałaś się matką w wierze. Radujemy się wielkim dziełem mądrości. I dziękujemy Bogu za twoją świętość, za posłannictwo, jakie spełniłaś w naszych dziejach; za twoją miłość narodu i Kościoła, za twoją miłość Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego. Gaudę, mater Polonia! 2 3 3. Miłość jest największa. « Wiemy — pisze św. Jan — że przeszliśmy ze śmierci do życia, bo miłujemy braci, kto zaś nie miłuje, trwa w śmierci ». A więc, kto miłuje, uczestniczy w życiu — w tym życiu, które jest od Bo­ ga. « Poznaliśmy miłość — pisze dalej św. Jan — po tym, że On, [Chrystus], oddał za nas życie swoje ». Dlatego też my również winniśmy oddawać życie za braci (por. tamże). Chrystus wskazał, iż w ten sposób — oddając życie za braci — objawiamy miłość. I to jest miłość największa. My dzisiaj, wsłuchując się w słowa Apostołów, pragniemy ci powiedzieć — tobie, nasza święta królowo — że pojęłaś jak mało kto tę Chrystusową i apostolską naukę. Nieraz klękałaś p wawelskiego krucyfiksu, ażeby uczyć się takiej ofiarnej miłości od Chrystusa samego. I nauczyłaś się jej. 4 5 6 2 3 4 5 6 7 Por. Mdr 9, 17. Mt 28, 19. U 3, 14. Por. tamże, 3, 16, Por J 15, 13. Por. 1 Kor 13, 13. 7 Acta Apostolicae Sedis ­ Commentarium Officiale 396 Potrafiłaś swoim życiem dowieść, że miłość jest największa. Czyż w prasta­ rej polskiej pieśni nie śpiewamy tak: « Krzyżu święty nade wszystko, Drzewo przenajszlachetniejsze! W żadnym lesie takie nie jest, jedno, na którym sam Bóg jest. (...) Niesłychanać to jest dobroć za kogo na krzyżu umrzeć; Któż to może dzisiaj zdziałać, za kogo swoją duszę dać? Sam to Pan Jezus wykonał, bo nas wiernie umiłował ». (Crux fidelis, XVI w. ) I właśnie wtedy, od Chrystusa wawelskiego, przy tym czarnym krucyfi­ ksie, do którego pielgrzymują krakowianie co roku w Wielki Piątek, nauczyłaś się, Jadwigo królowo, dawać życie za braci. Twoja głęboka mą­ drość i szeroka aktywność płynęły z kontemplacji — z osobistej więzi z Ukrzyżowanym. Contemplatio et vita activa tu zyskiwały słuszną równowa­ gę. Dlatego nigdy nie utraciłaś tej « najlepszej cząstki » — obecności Chrystusa. Dziś chcemy razem z tobą, Jadwigo, uklęknąć u stóp wawelskie­ go krzyża, aby usłyszeć echo tej lekcji miłości, której ty słuchałaś. Od Cie­ bie chcemy się uczyć, jak ją wypełniać w naszych czasach. 8 4. « Wiecie, że władcy narodów uców uciskają je, a wielcy dają im od­ czuć swą władzę. Nie tak będzie u was. Lecz kto by chciał między wami stać się wielkim, niech będzie waszym sługą ». Głęboko wniknęły w świa­ domość młodej władczyni z rodu Andegawenów te słowa Chrystusa. Najgłębszym rysem jej krótkiego życia, a zarazem miarą jej wielkości jest duch służby. Swoją pozycję społeczną, swoje talenty, całe swoje życie prywatne całkowicie oddała na służbę Chrystusa, a gdy przypadło jej w ud­ ziale zadanie królowania, a swe życie również na służbę powierzonego jej ludu. Duch służby ożywiał jej społeczne zaangażowanie. Z rozmachem zagłębiała się w życie polityczne swej epoki. A przy tym ona, córka króla Węgier, potrafiła łączyć wierność chrześcijańskim zasadom z konsekwencją w bronieniu polskiej racji stanu. Podejmując wielkie dzieła na forum pań9 8 0 Por. Łk 10, 42. Por. Mt 20, 25-26, Acta Ioannis Pauli Pp. II 397 stwowym i międzynarodowym, niczego nie pragnęła dla siebie. Wszelkim materialnym i duchowym dobrem hojnie ubogacała swą drugą ojczyznę. Biegła w kunszcie dyplomatycznym, położyła podwaliny pod wielkość XVwiecznej Polski. Ożywiała religijną i kulturalną współpracę między naroda­ mi, a jej wrażliwość na krzywdy społeczne wielekroć była sławiona przez poddanych. Z jasnością, która po dzień dzisiejszy oświeca całą Polskę, wiedziała, że tak siła państwa, jak siła Kościoła mają swoje źródło w starannej edukacji narodu; że droga do dobrobytu państwa, jego suwerenności i uznania w świecie wiedzie przez prężne uniwersytety. Dobrze też wiedziała J adwiga, iż wiara poszukuje zrozumienia, wiara potrzebuje kultury i kulturę tworzy, żyje w przestrzeni kultury. I niczego nie szczędziła, aby ubogacić Polskę w całe duchowe dziedzictwo zarówno czasów starożytnych, jak i wieków średnich. Nawet swoje królewskie berło oddała Uniwersytetowi, sama zaś posługiwała się pozłacanym berłem drewnianym. Fakt ten, mając konkret­ ne znaczenie, jest także wielkim symbolem. Za życia nie królewskie in­ sygnia, ale siła ducha, głębia umysłu, wrażliwość serca dawały jej autorytet i posłuch. Po śmierci jej ofiara zaowocowała bogactwem mądrości i rozkwi­ tem kultury zakorzenionej w Ewangelii. Za to szczególne dzieło J adwigi dziękujemy dziś, gdy z dumą wracamy do owych sześciuset lat dzielących nas od założenia Wydziału Teologicznego i odnowy Uniwersytetu w Krako­ wie — lat, rzec można, nieprzerwanej świetności nauki polskiej. A gdybyśmy zdołali nawiedzić średniowieczne szpitale w Bieczu, w San­ domierzu, Sączu, na Stradomiu, dostrzeglibyśmy dzieła miłosierdzia, któ­ rych wiele podjęła polska władczyni. W nich chyba najwymowniej realizo­ wała wezwanie Chrystusa do miłowania czynem i prawdą. 5. Ergo, felix Cracovia, Sacro dotata corpore, Deum, qui fecit Benedic omni omnia, tempore. « Raduj się dziś, Krakowie! » Raduj się, bo nadszedł wreszcie czas, że wszystkie pokolenia twoich mieszkańców mogą oddać hołd wdzięczności świętej Pani Wawelskiej. To właśnie głębi jej umysłu i serca zawdzięczasz, królewska stolico, że stałaś się znaczącym w Europie ośrodkiem myśli, ko­ lebką kultury polskiej i pomostem pomiędzy chrześcijańskim Zachodem i Wschodem, wnosząc niezbywalny wkład w kształt europejskiego ducha. Na Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 398 Uniwersytecie Jagiellońskim kształcili się i wykładali ci, którzy na cały świat rozsławili imię Polski i tego miasta, ze znawstwem włączając się w najważniejsze debaty swojej epoki. Dość wspomnieć wielkiego rektora krakowskiej Wszechnicy — Pawła Włodkowica, który już na początku XV wieku kładł podwaliny pod nowożytną teorię praw człowieka, czy Mikołaja Kopernika, którego odkrycia dały początek nowemu spojrzeniu na kształt stworzonego kosmosu. A czy nie powinien Kraków, a wraz z nim Polska cała, dziękować za to dzieło J adwigi, które przyniosło najwspanialszy owoc — owoc życia świę­ tych studentów i profesorów? Sów? Stają więc między nami dziś te wielkie postaci Bożych mężów, wszystkie pokolenia — od Jana z Kęt i Stanisława Kazimierczyka po błogosławionego J ózefa Sebastiana Pelczara i Sługę Boże­ go Józefa Bilczewskiego — aby włączyć się w nasz hymn uwielbienia Boga za to, że dzięki ofiarnemu dziełu królowej J adwigi to miasto stało się koleb­ ką świętych. Raduj się, Krakowie! Cieszę się, że mogę dzisiaj dzielić tę twoją radość będąc tu, na krakowskich Błoniach, wraz z twoim arcybiskupem, kar­ dynałem Franciszkiem, jego biskupami pomocniczymi, biskupami seniora­ mi, z kapitułami katedry i kolegiaty św. Anny, z kapłanami, osobami życia konsekrowanego oraz z całym Ludem Bożym. Jakże pragnąłem przybyć tu i w imieniu Kościoła uroczyście zapewnić cię, Krakowie, umiłowane moje miasto, że nie myliłoś się, nie myliłoś się od wieków czcząc Jadwigę jako świętą. Dziękuję Bożej Opatrzności, że jest mi to dane — że dane mi jest wpatrywać się razem z wami w tę postać jaśniejącą Chrystusowym bla­ skiem i uczyć się, co to znaczy, że « miłość jest największa ». Dziękuję wszystkim polskim biskupom, całemu Episkopatowi z księ­ dzem Kardynałem Prymasem na czele i wszystkim biskupom gościom, kar­ dynałom i biskupom z Rzymu, z krajów sąsiednich, zwłaszcza z Węgier, Czech, Słowacji, Litwy. Bardzo cenna jest dla nas wasza obecność, drodzy bracia, w dniu dzisiejszym. 6. « Nie miłujmy słowem i językiem, ale czynem i prawdą! » — tak pisze Apostoł. Bracia i Siostry! Uczmy się w szkole św. Jadwigi królowej, jak wypełniać to przykazanie miłości. Zastanawiajmy się nad « polską prawdą ». Rozważajmy, czy jest szanowana w naszych domach, w środkach społeczne­ go przekazu, urzędach publicznych, parafiach. Czy nie wymyka się niekie10 10 1 J 3, 18. Acta Ioannis Pauli Pp II 399 dy ukradkiem pod naporem okoliczności? Czy nie jest wykrzywiana, upra­ szczana? Czy zawsze jest w służbie miłości? Zastanawiajmy się nad « polskim czynem ». Rozważajmy, czy jest podej­ mowany roztropnie. Czy jest systematyczny, wytrwały? Czy jest odważny i wielkoduszny? Czy jednoczy, czy też dzieli ludzi? Czy nie uderza w kogoś nienawiścią albo pogardą? A może tego czynu miłości, polskiego, chrześ­ cijańskiego czynu jest zbyt mało? (por. St. Wyspiański, Wesele). « Nie miłujmy słowem i językiem, ale czynem i prawdą! » Przed dziesięcioma laty w Encyklice o problemach współczesnego świata napisałem, iż « każdy kraj winien odkryć i jak najlepiej wykorzystać prze­ strzeń własnej wolności ». Wówczas stał przed nami problem « odkrycia wolności ». Teraz Opatrzność stawia nam nowe zadanie: miłować i służyć. Miłować czynem i prawdą. Św. Jadwiga Królowa uczy nas tak właśnie ko­ rzystać z daru wolności. Ona wiedziała, że spełnieniem wolności jest miłość, dzięki której człowiek gotów jest zawierzyć siebie Bogu i braciom, do nich przynależeć. Zawierzyła więc Chrystusowi i narodom, które pragnęła do Niego przyprowadzić, swoje życie i swoje królowanie. Całemu narodowi dała przykład umiłowania Chrystusa i człowieka — człowieka spragnionego zarówno wiary, jak i nauki, jak też codziennego chleba i odzienia. Zechciejmy i dzi­ siaj czerpać z tego przykładu, ażeby radość z daru wolności była pełna. u Święta nasza królowo, Jadwigo, ucz nas dzisiaj — na progu trzeciego tysiąclecia — tej mądrości i tej miłości, którą uczyniłaś drogą swojej świę­ tości. Zaprowadź nas, Jadwigo, przed wawelski krucyfiks, abyśmy jak ty poznali, co znaczy miłować czynem i prawdą, i co znaczy być prawdziwie wolnym. Weź w opiekę swój naród i Kościół, który mu służy, i wstawiaj się za nami u Boga, aby nie ustała w nas radość. Raduj się, raduj się, matko Polsko! Gaudę, mater Polonia! Amen. III In oppido « Krosno » habita occasione oblata canonizationis beati Ioannis de Dukla.* 1. « Duch Pana Boga nade mną, bo Pan mnie namaścił ». Te słowa proroka Izajasza z pierwszego czytania zostały wypowiedziane przez Pana J ezusa w Nazarecie u początku Jego publicznej działalności: x 11 Sollicitudo rei socialis, 44. * Die 10 Iunii 1997 Iz 61, 1. 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 400 « Duch Pana Boga nade mną, bo Pan mnie namaścił. Posłał mnie, by głosić dobrą nowinę ubogim, by opatrywać rany serc złamanych, by zapowiadać wyzwolenie jeńcom i więźniom swobodę; aby obwieszczać rok łaski Pań­ skiej ». Owego dnia, w synagodze, Jezus ogłosił spełnienie tych słów. To Jego właśnie namaścił Duch Święty, dla wypełnienia misji mesjańskiej. Te prorocze słowa można również odnieść do tych wszystkich, którzy są po­ wołani i posłani przez Boga, aby kontynuować misję Chrystusa. Można te słowa też odnieść z pewnością do Jana z Dukli, którego dane mi jest dzisiaj zaliczyć w poczet świętych Kościoła. Dziękuję Bogu za to, że kanonizacja błogosławionego J ana z Dukli może mieć miejsce na jego rodzinnej ziemi. Imię jego, a zarazem chwała jego świętości związane są na zawsze z Duklą, starym, niewielkim miastem, położonym u stóp Cergowej oraz pasma Beskidu Średniego. Te góry i to miasto są mi dobrze znane z dawnych lat. Wędrowałeowałem tędy wielo­ krotnie albo w stronę Bieszczad, albo też w kierunku przeciwnym, od Bie­ szczad, poprzez Beskid Niski, aż do Krynicy. Mogłem też poznać tutejszych ludzi, uprzejmych i gościnnych, chociaż czasem trochę zdziwionych groma­ dą młodzieży wędrującej z ciężkimi plecakami po górach. Cieszę się, że mogłem jeszcze tu powrócić, i właśnie tu pod Cergową ogłosić świętym Kościoła katolickiego waszego rodaka i ziomka. 2 Jan z Dukli jest jednym z wielu świech i błogosławionych, którzy wyro­ śli na ziemi polskiej w ciągu XIV i XV stulecia. Byli oni wszyscy związani z królewskim Krakowem. Przyciągał ich krakowski Wydział Teologiczny, powstały za sprawą królowej Jadwigi przy końcu XIV wieku. Ożywiali miasto uniwersyteckie tchnieniem swojej młodości i swojej świętości, a stamtąd wędrowali na wschód. Przede wszystkim drogi ich wiodły do Lwo­ wa, tak jak J ana z Dukli, którego większa część życia upłynęła w tym wielkim mieście i ośrodku złączonym z Polską bardzo bliskimi więzami zwłaszcza od czasów Kazimierza Wielkiego. J est św. Jan z Dukli patronem miasta Lwowa i całej lwowskiej ziemi. Poprzez swoją kanonizację będzie już na zawsze związany nie tylko z miastem, gdzie ta kanonizacja się odbywa — z Krosnem nad Wisłokiem, ale także z Przemyślem i z archidiecezją przemyską, której pasterza, arcybiskupa Józefa Michalika, witam serdecznie. Wraz z nim witam jego poprzednika, arcybiskupa Ignacego Tokarczuka, którego imię wpisało się w sposób szczególny w dzieje współczesnego Kościoła w Polsce. Kościół w 2 Iz 61, 1-2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 401 Polsce nie może zapomnieć jego wielkiej odwagi w okresie rządów komuni­ stycznych, a przede wszystkim tej determinacji, jaką wykazał w zmagania­ ch się o wznoszenie potrzebnych Kościołowi w Polsce budowli sakralnych. Raduję się, że przy tej okazji dane mi jest raz jeszcze spotkać księdza ar­ cybiskupa, z którym wiele mnie łączyło w okresie, kiedy byłem metropolitą krakowskim. Serdecznie pozdrawiam długoletniego biskupa pomocniczego, dzisiaj seniora — biskupa Bolesława, oraz obecnego biskupa pomocniczego metropolity przemyskiego — biskupa Stefana. Cieszę się z obecności metropolity Iwana Martyniaka i biskupów obrząd­ ku greckokatolickiego. W szczególny sposób raduję się obecnością arcybi­ skupa Mariana Jaworskiego ze Lwowa, w którym się urodził i wychował, a do którego powrócił jako pasterz odradzającego się Kościoła — do tego miasta słusznie nazywanego semper fidelis. Pozdrawiam wszystkich bisku­ pów metropolii przemyskiej i lwowskiej, a także obecnych licznie kapłanów diecezjalnych i zakonnych, siostry zakonne i was, umiłowani bracia i sio­ stry, mieszkańcy tej ziemi, która mnie tak wiele razy gościła i którą ko­ cham całym sercem. Wszyscy radujemy się z obecności biskupów­władyków Kościoła wschodniego, zarówno katolików, jak i prawosławnych, razem z ich kapłanami, zakonami i wiernymi. Radujemy się wreszcie z obecności gości zagranicznych, których już na początku arcybiskup przemyski pozdrowił. 2. Kiedy dziś dokonujemy kanonizacji Jana z Dukli, wypada nam spojrzeć na powołanie tego duchowego syna św. Franciszka i na jego posłannictwo w szerszym kontekście dziejów. Oto Polska już cztery wieki wcześniej przyjęła chrześcijaństwo. Prawie czterysta lat minęło od czasu, kiedy działał w Polsce św. Wojciech. Kolejne stulecia naznaczone były mę­ czeństwem św. Stanisława, dalszym postępem ewangelizacji i rozwojem Ko­ ścioła na naszych ziemiach. Było to związane w znacznej mierze z działal­ nością benedyktynów. Począwszy od XIII wieku przybywają do Polski synowie św. Franciszka z Asyżu. Ruch franciszkański znalazł na naszych ziemiach bardzo podatny grunt. Zaowocował też całym szeregiem świętych i błogosławionych, którzy czerpiąc ze wzoru Biedaczyny z Asyżu ożywiali polskie chrześcijaństwo duchem ubóstwa i braterskiej miłości. Z tradycją ewangelicznego ubóstwa i prostoty życia łączyli wiedzę i mądrość, co miało z kolei skutki w ich pracy duszpasterskiej. Można powiedzieć, iż dogłębnie przejęjęli się oni tymi słowami św. Pawła, które słyszeliśmy dzisiaj w dru­ gim czytaniu z Listu do Tymoteusza. Apostoł pisze: « Zaklinam cię wobec 402 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Boga i Chrystusa Jezusa, który będzie sądzPCywych i umarłych, i na J ego pojawienie się, i na Jego królestwo: głoś naukę, nastawaj w porę, nie w po­ rę, wykaż błąd, poucz, podnieś na duchu z całą cierpliwością, ilekroć nauczasz ». Ta zdrowa nauka, która już w czasach św. Pawła była nieodzo­ wna, była też nieodzowna w tym okresie, kiedy żył i działał J an z Dukli. I wówczas bowiem nie brakowało takich, którzy zdrowej nauki nie znosili, ale według własnych pożądań sami sobie mnożyli nauczycieli, odwracali się od słuchania prawdy, a zwracali — jak pisze Apostoł — ku zmyślonym opo­ wiadaniom. Tych samych trudności nie brakuje i teraz. Przyjmijmy więc słowa Pawłowe, jak gdyby wypowiedziane życiem św. Jana z Dukli — wypowie­ dziane do nas wszystkich i do każdego, w szczególności do kapłanów i za­ konników, i zakonnic: « Ty zaś czuwaj we wszystkim, znoś trudy, wykonaj dzieło ewangelisty, spełnij swe posługiwanie! ». « Jeden jest tylko wasz Mistrz, Chrystus. Największy z was niech będzie waszym sługą. Kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony ». Oto cały ewangeliczny program, który w swoim życiu urzeczywistnił św. Jan z Dukli. Jest to program chrystocentryczny. Jezus Chrystus był dla niego jedynym Nauczycielem. Naśladując bez reszty przykład swego Mistrza i Pana, nade wszystko pragnął służyć. Oto Ewange­ lia mądrości, miłości i pokoju. Taką Ewangelię Jan urzeczywistniał w swoim całym życiu. A dzisiaj to ewangeliczne życie Jana z Dukli doczekało się chwały ołtarzy. Na swojej rodzinnej ziemi zostaje ogłoszony świętym Kościoła powszechnego. J ego kanonizacja znajduje się na drodze, którą cały Kościół podąża do kresu drugiego milenium od narodzenia Chrystusa. Wraz z wszystkimi, którzy Kościół w Polsce wprowadzają w tertio millennio adve­ niente, wraz ze św. Wojciechem, ze św. Stanisławem, ze św. królową Jadwi­ gą, staje również on — św. Jan z Dukli. A jego kanonizacja, jego świętość jest nowym bogactwem Kościoła na ojczystej ziemi. J est też chyba jakimś szczególnym dodatkiem do ślubów Jana Kazimierza, które kiedyś złożył on wobec Matki Bożej Łaskawej w katedrze lwowskiej. 3 4 5 6 3. Umiłowani Bracia i Siostry, w tym miejscu, z którego widać zielone łany zbóż, które wkrótce bielejąc zaczną zapraszać rolnika do znojnej pracy 3 4 5 6 Por. 2 Tm 4, 1-2. Por tamże, 4, 3-4. Tamże, 4, 5. Mt 23, 10-12. Acta Ioannis Pauli Pp,, II 403 « dla chleba » — w tym miejscu pragnę przywołać słowa króla J ana Kazi­ mierza wypowiedziane w ów historyczny dzień ślubów. Wyrażały one wiel­ ką troskę o cały naród, pragnienie sprawiedliwości i wolę złagodzenia cięża­ rów, jakie przygniatały jego poddanych, zwłaszcza ludzi pracujących na roli. Pragnę dzisiaj, podczas kanonizacji Jana z Dukli, syna tej ziemi, oddać hołd pracy rolnika. Pochylam się ze czcią nad tą bieszczadzką ziemią, która doznała w historii wielu cierpień wśród wojen i konfliktów, a dzisiaj jest doświadczana trudnościami — szczególnie brakiem pracy. Pragnę oddać hołd miłości rolnika do ziemi, bo ta miłość zawsze stanowiła mocny filar, na którym opierała się narodowa tożsamość. W chwilach wielkich zagrożeń, w momentach najbardziej dramatycznych w dziejach narodu ta miłość, przywiązanie do ziemi okazywały się niezmiernie ważne w zmaganiu o prze­ trwanie. Dzisiaj, w czasach wielkich przemian, nie wolno o tym zapominać. Oddaję dzisiaj hołd spracowanym rękom polskiego rolnika. Tym rękom, które z trudnej, ciężkiej ziemi wydobywały chleb dla kraju, a w chwilach zagrożenia były gotowe tej ziemi strzec i bronić. Pozostańcie wierni tradycjom waszych praojców. Oni podnosząc wzrok znad ziemi ogarniali nim horyzont, gdzie niebo łączy się z ziemią, i do nie­ ba zanosili modlitwę o urodzaj, o ziarno dla siewcy i ziarno dla chleba. Oni w Imię Boże rozpoczynali każdy dzień i każdą swoją pracę i z Bogiem swo­ je rolnicze dzieło kończyli. Pozostańcie wierni tej prastarej tradycji! Ona wyraża najgłębszą prawdę o sensie i owocności waszej pracy. Tak bardzo jesteście podobni do ewangelicznego siewcy. Szanujcie każde ziarno zboża kryjące w sobie cudowną moc życia. Uszanujcie również ziar­ no słowa Bożego. Niech z ust polskiego rolnika nie znika to piękne pozdro­ wienie « Szczęść Boże! », « Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! » Pozdrawiajcie się tymi słowami, przekazując w ten sposób najlepsze życze­ nia. W nich zawarta jest nasza chrześcijańska godność. Nie dopuśćcie, aby ją wam odebrano — bo próbuje się to robić! Świat pełen jest zagrożeń. Do­ cierają one poprzez środki przekazu także do polskiej wsi. Twórzcie kulturę wsi, w której obok nowych wymiarów, jakie niosą czasy, pozostanie — jak u dobrego gospodarza — miejsce na rzeczy dawne, uświęcone tradycją, potwierdzone przez prawdę wieków. Obejmując sercem tę ziemię, pragnę też podziękować wam za trud bu­ dowania świątyń. Często z waszego rolniczego mozołu umieliście wydobyć ów wdowi grosz, by Chrystus w tym zakątku Polski miał swoje miejsce. Bóg wam zapłać za te kościoły, za te piękne kościoły — owoc pracy rąk Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 404 waszych i owoc waszej wiary. Jakżeż głębokiej wiary! « Będę na wieki sławił łaski Pana » — śpiewaliśmy przed chwilą w śpiewie międzylekcyjnym. Bu­ dowaliście te nowe świątynie właśnie po to, abyście wy sami i następne po­ kolenia mieli gdzie sławić łaski Pana. Trzeba mocno uchwycić się Chrystusa — Dobrego Siewcy, i iść za Jego głosem po drogach, które nam wskazuje. A są to drogi różnych i wielora­ kich inicjatyw, których dzisiaj jest w Polsce coraz więcej. Wiem, że wkłada się wiele wysiłku w promocję grup i instytucji dobroczynnych, dających świadectwo solidarności z potrzebującymi pomocy w kraju i poza jego gra­ nicami. Tej pomocy sami w trudnych latach doświadczaliśmy — trzeba, abyśmy umieli ją odwzajemniać, pamiętając o innych. Dzisiaj naszej Ojczyźnie potrzebny jest katolicki laikat, apostolstwo świeckich, ów Boży Lud, na który czeka Chrystus i Kościół. Potrzebni są ludzie świeccy rozu­ miejący potrzebę stałej formacji wiary. Jakże dobrze się stało, iż została przywrócona do życia w Kościele na polskiej ziemi Akcja Katolicka, która w waszej archidiecezji, podobnie jak w innych diecezjach, staje się obok różnych ruchów i wspólnot modlitewnych szkołą wiary. Idźcie odważnie tą drogą, pamiętając, że im większe będzie wasze zaangażowanie w nową ewangelizację i w życie społeczne, tym większa powstaje potrzeba duchowo­ ści, tego wewnętrznego związku z Chrystusem i Kościołem, owego zjedno­ czenia aż do przeniknięcia łaską każdego poruszenia serca, aż do świętości. 7 4. Umiłowani Bracia i Siostry! Ziemia, na której stoimy, jest przesią­ knięta i nabrzmiała świętością Jana z Dukli. Ten święty zakonnik piękną bieszczadzką ziemię nie tylko rozsławił, ale przede wszystkim uświęcił. J e­ steście spadkobiercami tego uświęcenia. Krocząc po tej ziemi, nakładacie na jego drogi wasze drogi życiowe. Tutaj odczuwamy wszyscy w tajemniczy sposób owo « bogactwo chwały J ezusa Chrystusa objawiającej się w Jego świętych », o których pisał Apostoł Paweł. Wydała bowiem ta ziemia wielu autentycznych świadków Chrystusa, ludzi, którzy wrzy w pełni zawierzyli Panu Bogu i poświęcili swoje życie dla głoszenia Ewangelii. Idźcie ich śla­ dami! Wpate się w ich życie! Naśladujcie ich czyny, « aby świat widział wa­ sze dobre uczynki i chwalił Boga, który jest w niebie ». Niech ta wiara, ja­ 8 9 7 8 9 Por. Ps 89 [ 88], 2. Por. Ef 1, 18. Por. Mt 5, 16 Acta Ioannis Pauli Pp. II 405 ką św. Jan zasiał w sercach waszych praojców, rozrośnie się w drzewo świę­ tości i niech « przynosi owoc obfity, i niech owoc ten trwa ». Na tej drodze niech wam towarzyszy Matka Chrystusa, czczona w licznych sanktuariach tej ziemi. Za chwilę włożę korony na wizerunki Matki Bożej z Haczowa, Jaślisk, Wielkich Oczu. Niech będzie to wyrazem naszej czci dla Maryi oraz nadziei, że swoim wstawiennictwem dopomoże nam wypełniać wolę Bożą do końca. Nauczyliśmy się w okresie tysiąclecia chrztu śpiewać: « Maryjo, Królowo Polski, jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam » (Apel Jasnogórski). Radujemy się, że wespół z nami czuwają wszyscy święci pa­ tronowie polscy. Radujemy się i prosimy za naród polski i Kościół na na­ szej ziemi — tertio millennio adveniente. «Z dawna Polski Tyś Królową, Maryjo. (...) Weź w opiekę naród cały, który żyje dla Twej chwały ». Amen. 10 IV In foro S. Petri habita occasione oblata beatificationis quinque servorum Dei.* 1. « Maestro buono, che cosa devo fare per avere la vita eterna? ».* Questa domanda, che nell'odierno testo evangelico viene posta da un giovane, nel corso dei secoli è stata rivolta a Cristo da innumerevoli genera­ zioni di uomini e donne, giovani e anziani, chierici e laici. « Che cosa devo fare per avere la vita eterna? ». E l'interrogativo fonda­ mentale di ogni cristiano. Conosciamo bene la risposta di Cristo. Egli ricor­ da al suo interlocutore innanzitutto l'osservanza dei Comandamenti: « Non uccidere, non commettere adulterio, non rubare, non dire falsa testimonian­ za, non frodare, onora il padre e la madre ». Il giovane replica con entusia­ smo: « Maestro, tutte queste cose le ho osservate fin dalla mia giovinezza ». A quel punto, sottolinea il Vangelo, il Signore lo guarda con amore ed ag­ giunge: «Una cosa sola ti manca: va', vendi quello che hai e dallo ai poveri ed avrai un tesoro in cielo; poi vieni e seguimi ». Il giovane, però, leggiamo 2 3 10 Por. J 15, 5, * Die 12 Octobris 1997. ' Mc 10, 17. Ib id,, 10, 19; cf, Es 20, 12-16. Mc 10, 20. 2 3 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 406 nel seguito del racconto, « rattristatosi per quelle parole, se ne andò afflitto, poiché aveva molti beni ». 4 2. I nuovi Beati, oggi elevati alla gloria degli altari, hanno invece accol­ to con prontezza ed entusiasmo l'invito di Cristo: « Vieni e seguimi! » e l'hanno seguito sino alla fine. Si è così rivelata in loro la potenza della gra­ zia di Dio e nella loro esistenza terrena sono giunti a compiere persino quanto umanamente sembrava impossibile. Avendo riposto ogni fiducia in Dio, tutto per loro è divenuto possibile. Ecco perché sono oggi lieto di pre­ sentarli come esempi della fedele sequela di Cristo. Essi sono: Elias del So­ corro Nieves, martire, Sacerdote professo dell'Ordine di Sant'Agostino; Gio­ vanni Battista Piamarta, Sacerdote della diocesi di Brescia; Domenico Lentini, Sacerdote della diocesi di Tursi-Lagonegro; Maria di Gesù, al secolo Emilie d'Hooghvorst, Fondatrice dell'Istituto delle Suore di Maria Ripara­ trice; Maria Teresa Fasce, Monaca professa dell'Ordine di sant'Agostino. 3. « Allora Gesù, fissatolo, lo amò ». Queste parole del testo evangelico evocano l'esperienza spirituale ed apostolica del sacerdote Giovanni Piamar­ ta, Fondatore della Congregazione della Sacra Famiglia di Nazareth, che oggi contempliamo nella gloria celeste. Anch'egli, seguendo l'esempio di Cri­ sto, seppe portare tanti fanciulli e giovani ad incontrare lo sguardo amoroso ed esigente del Signore. Quanti, grazie alla sua opera pastorale, poterono avviarsi con gioia nella vita avendo appreso un mestiere e soprattutto avendo potuto incontrare Gesù ed il suo messaggio di salvezza! L'opera apostolica del novello Beato è poliedrica ed abbraccia molti campi del vive­ re sociale: dal mondo del lavoro a quello agricolo, dall'educazione scolastica al settore dell'editoria. Egli ha lasciato una grande impronta di sé nella Diocesi di Brescia e nell'intera Chiesa. 5 Dove questo straordinario uomo di Dio attingeva l'energia sufficiente per la sua molteplice attività? La risposta è chiara: la preghiera assidua e fervorosa era la sorgente dell'ardore apostolico instancabile e dell'attrattiva benefica che esercitava su tutti coloro che avvicinava. Egli stesso afferma­ va, come ricordano le testimonianze dei contemporanei: « Con la preghiera si diviene forti della medesima fortezza di Dio... Omnia possum». Tutto è possibile con Dio, per Lui e con Lui. 4 5 Me 10, 21-22. Ibid., 10, 21. Acta Ioannis Pauli Pp. II 407 4. « Sia su di noi la bontà del Signore, nostro Dio ». La consapevolezza profonda della bontà del Signore animava il beato Domenico Lentini, il quale nella sua predicazione itinerante non si stancava di proporre l'invito alla conversione e al ritorno a Dio. Per questo la sua attività apostolica era accompagnata dall'assiduo ministero del confessionale. Sapeva bene, infatti, che nella celebrazione del sacramento della Penitenza il sacerdote diviene dispensatore della misericordia divina e testimone della nuova vita che na­ sce grazie al pentimento del penitente ed al perdono del Signore. Sacerdote dal cuore indiviso, seppe coniugare la fedeltà a Dio con la fedeltà all'uomo. Con ardente carità si rivolse in particolare ai giovani, che educa­ va ad essere saldi nella fede, ed ai poveri, ai quali offriva tutto ciò di cui disponeva con un'assoluta fiducia nella divina Provvidenza. La totale dedi­ zione al ministero fece di lui, secondo l'espressione del mio venerato Prede­ cessore il Papa Pio XI, « un prete ricco solo del suo sacerdozio ». 6 5. Dans la deuxième Lecture de la liturgie, nous avons entendu: «Elle est vivante, la parole de Dieu..., elle pénètre au plus profond de l'âme». Emilie d'Hooghvorst a accueilli cette parole au plus profond d'elle-même. Apprenant à se soumettre à la volonté de Dieu, elle réalise d'abord la mis­ sion de tout couple chrétien: faire de son foyer « un sanctuaire de l'Église à la maison ». Devenue veuve et animée par le désir de participer au mys­ tère pascal, Mère Marie de Jésus fonde la Société de Marie réparatrice. Par sa vie d'oraison, elle nous rappelle que, dans l'adoration eucharistique où nous puisons à la source de la vie qui est le Christ, nous trouvons la force pour la mission quotidienne. Que chacun de nous, quel que soit son état de vie, sache « écouter la voix du Christ », « qui doit être la règle de notre exis­ tence », comme elle aimait à le dire! 7 8 Cette béatification est aussi pour les religieuses de Marie réparatrice un encouragement à poursuivre leur apostolat, par une attention renouvelée aux hommes de ce temps. Selon leur charisme propre, elles répondront à leur mission: éveiller la foi chez nos contemporains et les aider dans leur croissance spirituelle, participant ainsi activement à l'édification de l'Église. 6. A los discípulos, asombrados ante las dificultades para entrar en el Reino, Jesús les advierte: « es imposible para los hombres, no para Dios. 6 7 8 Salmo resp. He 4, 12. Apostolicam actuositatem, 11. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 408 Dios lo puede todo ». Acogió este mensaje el Padre Elias del Socorro Nie­ ves, sacerdote agustino, que hoy sube a la gloria de los altares como mártir de la fe. La total confianza en Dios y en la Virgen del Socorro, de quien era muy devoto, caracterizó toda su vida y su ministerio sacerdotal, ejerci­ do con abnegación y espíritu de servicio, sin dejarse vencer por los obstácu­ los, los sacrificios o el peligro. Este fiel religioso agustino supo transmitir la esperanza en Cristo y en la Providencia divina. La vida y el martirio del Padre Nieves, que no quiso abandonar a sus fieles a pesar del riesgo que corría, son por sí mismas una invitación a re­ novar la fe en Dios que todo lo puede. Afrontó la muerte con entereza, bendiciendo a sus verdugos y dando testimonio de su fe en Cristo. La Igle­ sia en México cuenta hoy con un nuevo modelo de vida y poderoso interce­ sor que le ayudará a renovar su vida cristiana; sus hermanos agustinos tie­ nen un ejemplo más que imitar en su constante búsqueda de Dios en fra­ ternidad y en el servicio al Pueblo de Dios; para toda la Iglesia es una muestra elocuente de los frutos de santidad que el poder de la gracia de Dios produce en su seno. 9 7. La prima Lettura, tratta dal Libro della Sapienza, ci ricorda che la sapienza e la prudenza scaturiscono dalla preghiera: « Pregai e mi fu elargi­ ta la prudenza, implorai e venne in me lo spirito della sapienza ». Queste parole ben si applicano alla vicenda terrena di un'altra novella Beata, Ma­ ria Teresa Fasce, la quale visse nella costante contemplazione del mistero di Cristo. La Chiesa la indica oggi come fulgido esempio di sintesi vivente tra vita contemplativa e umile testimonianza di solidarietà verso gli uomini, specialmente verso i più poveri, umili, abbandonati, sofferenti. 10 La Famiglia agostiniana vive oggi una giornata straordinaria, perché ve­ de uniti nella gloria degli altari i rappresentanti dei due rami dell'Ordine, quello apostolico con il beato Elias del Socorro Nieves e quello contemplati­ vo con la beata Maria Teresa Fasce. Il loro esempio costituisce per i religio­ si e le religiose agostiniani motivo di letizia e di legittima soddisfazione. Possa questo giorno essere anche provvidenziale occasione per un rinnovato impegno nella totale e fedele consacrazione a Dio e nel generoso servizio ai fratelli. 9 10 Me 10, 27. Sap 7, 7, Acta Ioannis Pauli Pp II 409 8. «Perché mi chiami buono? Nessuno è buono, se non Dio solo». Cia­ scuno di questi nuovi Beati ha udito questa essenziale puntualizzazione di Cristo ed ha capito dove cercare l'originaria fonte della santità. Dio è la pienezza del bene che tende per se stesso a diffondersi: « Bonum est diffusivum sui ». Il sommo Bene vuole donare se stesso e rendere a sé somiglianti quanti lo cercano con cuore sincero. Egli desidera santificare coloro che so­ no disposti a lasciare ogni cosa per seguire il Figlio suo incarnato. Il primo scopo di questa Celebrazione è dunque quello di lodare Dio, fonte di ogni santità. Rendiamo gloria al Padre, al Figlio ed allo Spirito Santo, poiché i nuovi Beati, battezzati nel nome della Santissima Trinità, hanno collaborato con perseverante eroismo con la grazia di Dio. Divenuti pienamente partecipi della vita divina, essi contemplano ora la gloria del Signore faccia a faccia, godendo i frutti delle beatitudini proclamate da Ge­ sù nel « Discorso della montagna »: « Beati i poveri in spirito, perché di essi è il Regno dei cieli ». Sì, il Regno dei cieli appartiene a questi fedeli servi di Dio, che hanno seguito Cristo sino alla fine, fissando lo sguardo su di Lui. Con la loro esistenza essi hanno reso testimonianza a Colui che per loro e per tutti è morto in Croce ed è risorto. Gioisce la Chiesa tutta intera, madre dei santi e dei beati, grande fami­ glia spirituale degli uomini chiamati a partecipare alla vita divina. Insieme con Maria, Madre di Cristo e Regina dei Santi, insieme con i nuovi Beati proclamiamo la santità di Dio: « Santo, Santo, Santo il Signore Dio dell'universo. Benedetto colui che viene nel nome del Signore. Osanna nell'alto dei cieli ». Amen! 11 12 13 V Sancta Teresia a Iesu Infante Ecclesiae Doctor proclamatur.* 1. « Cammineranno i popoli alla tua luce». Nelle parole del profeta Isaia già risuona, come fervida attesa e luminosa speranza, l'eco dell'Epifa­ nia. Proprio il collegamento con questa solennità ci permette di meglio per1 11 13 13 Me 10, 18. San Tommaso d'Aquino, Summa Theol., I, q. 5, a. 4. ad 2. Mt 5, 3. * Die 19 Octobris 1997 Is 60, 3 1 28 - A. A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 410 cepire il carattere missionario dell'odierna domenica. La profezia di Isaia, infatti, allarga all'intera umanità la prospettiva della salvezza, e in tal mo­ do anticipa il gesto profetico dei Magi dell'Oriente che, recandosi ad adora­ re il Bimbo divino nato a Betlemme, annunciano ed inaugurano l'adesione dei popoli al messaggio di Cristo. Tutti gli uomini sono chiamati ad accogliere nella fede il Vangelo che salva. A tutti i popoli, a tutte le terre e le culture, la Chiesa è inviata: «Andate... e ammaestrate tutte le nazioni, battezzandole nel nome del Pa­ dre e del Figlio e dello Spirito Santo, insegnando loro ad osservare tutto ciò che vi ho comandato ». Queste parole, pronunciate da Cristo prima di sali­ re al cielo, unitamente alla promessa fatta agli Apostoli ed ai successori di essere con loro sino alla fine del mondo, costituiscono l'essenza del manda­ to missionario: nella persona dei suoi ministri è Cristo stesso ad andare ad gentes, verso quanti non hanno ancora ricevuto l'annuncio della fede. 2 3 4 2. Teresa Martin, Carmelitana scalza di Lisieux, desiderava ardentemen­ te di essere missionaria. E lo è stata, al punto da poter essere proclamata Patrona delle Missioni. Gesù stesso le mostrò in quale modo avrebbe potuto vivere tale vocazione: praticando in pienezza il comandamento dell'amore, si sarebbe immersa nel cuore stesso della missione della Chiesa, sostenendo con la forza misteriosa della preghiera e della comunione gli annunciatori del Vangelo. Ella realizzava così quanto è sottolineato dal Concilio Vaticano II, allorché insegna che la Chiesa è, per sua natura, missionaria. Non solo coloro che scelgono la vita missionaria, ma tutti i battezzati, sono in qual­ che modo inviati ad gentes. Per questo ho voluto scegliere l'odierna domenica missionaria per pro­ clamare Dottore della Chiesa universale santa Teresa di Gesù Bambino e del Volto Santo: una donna, una giovane, una contemplativa. 5 3. A nessuno sfugge, pertanto, che oggi si sta realizzando qualcosa di sorprendente. Santa Teresa di Lisieux non ha potuto frequentare una Uni­ versità e neppure studi sistematici. Morì in giovane età: e tuttavia da oggi in poi sarà onorata come Dottore della Chiesa, qualificato riconoscimento che la innalza nella considerazione dell'intera comunità cristiana ben al di là di quanto possa farlo un « titolo accademico ». 2 3 4 5 Cf. Mt 2, 1-12. Ibid., 28, 19-20. Cf. ibid., 28, 20. Cf. Ad gentes, 2. Acta Ioannis Pauli Pp II 411 Quando, infatti, il Magistero proclama qualcuno Dottore della Chiesa, intende segnalare a tutti i fedeli, e in modo speciale a quanti rendono nella Chiesa il fondamentale servizio della predicazione o svolgono il delicato compito della ricerca e dell'insegnamento teologico, che la dottrina professa­ ta e proclamata da una certa persona può essere un punto di riferimento, non solo perché conforme alla verità rivelata, ma anche perché porta nuova luce sui misteri della fede, una più profonda comprensione del mistero di Cristo. Il Concilio ci ha ricordato che, sotto l'assistenza dello Spirito Santo, cresce continuamente nella Chiesa la comprensione del « depositum fidei », e a tale processo di crescita contribuisce non solo lo studio ricco di contem­ plazione cui sono chiamati i teologi, né solo il Magistero dei Pastori, dotati del « carisma certo di verità », ma anche quella « profonda intelligenza delle cose spirituali » che è data per via di esperienza, con ricchezza e diversità di doni, a quanti si lasciano guidare docilmente dallo Spirito di Dio. La Lumen gentium, da parte sua, insegna che nei Santi « Dio stesso ci parla ». E per questo che, al fine dell'approfondimento dei divini misteri, che riman­ gono sempre più grandi dei nostri pensieri, va attribuito speciale valore al­ l'esperienza spirituale dei Santi, e non a caso la Chiesa sceglie unicamente tra essi quanti intende insignire del titolo di « Dottore ». 6 7 4. Parmi les « Docteurs de l'Église », Thérèse de l'Enfant-Jésus et de la Sainte-Face est la plus jeune, mais son itinéraire spirituel ardent montre tant de maturité et les intuitions de la foi exprimées dans ses écrits sont si vastes et si profondes, qu'ils lui méritent de prendre place parmi les grands maîtres spirituels. Dans la Lettre apostolique que j'ai écrite à cette occasion, j'ai souligné quelques aspects saillants de sa doctrine. Mais comment ne pas rappeler ici ce que l'on peut en considérer comme le sommet, à partir du récit de la dé­ couverte bouleversante qu'elle fit de sa vocation particulière dans l'Église? « La Charité — écrit-elle — me donna la clef de ma vocation. J'ai compris que si l'Église avait un corps, composé de différents membres, le plus noble de tous ne lui manquait pas, j'ai compris que l'Église avait un Cœur, et que ce Cœur était brûlant d'Amour. J'ai compris que l'Amour seul faisait agir les membres de l'Église, que si l'Amour venait à s'éteindre, les Apôtres n'annonceraient plus l'Évangile, les Martyrs refuseraient de verser leur sang... J'ai compris que l'Amour renfermait toutes les Vocations... Alors 6 Cf. Dei Verbum, 8. 7 N. 50. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 412 dans l'excès de ma joie délirante je me suis écriée: Jésus mon Amour... ma vo­ cation enfin je l'ai trouvée, ma vocation, c'est l'Amour! ». C'est là une page admirable qui suffit à elle seule à montrer que l'on peut appliquer à sainte Thérèse le passage de l'Évangile que nous avons entendu dans la liturgie de la Parole: «Père, Seigneur du ciel et de la terre, je proclame ta louange: ce que tu as caché aux sages et aux savants, tu l'as révélé aux tout-petits ». 8 9 5. Thérèse de Lisieux n'a pas seulement saisi et décrit la vérité profonde de l'Amour comme le centre et le cœur de l'Église, mais elle l'a vécu inten­ sément dans sa brève existence. C'est justement cette convergence entre la doctrine et l'expérience concrète, entre la vérité et la vie, entre l'enseigne­ ment et la pratique, qui resplendit avec une particulière clarté dans cette sainte, et qui en fait un modèle attrayant spécialement pour les jeunes et pour ceux qui sont à la recherche du vrai sens à donner à leur vie. Devant le vide de tant de mots, Thérèse présente une autre solution, l'unique Parole du salut qui, comprise et vécue dans le silence, devient une source de vie renouvelée. A une culture rationaliste et trop souvent envahie par un matérialisme pratique, elle oppose avec une désarmante simplicité la « petite voie » qui, en revenant à l'essentiel, conduit au secret de toute exis­ tence: l'Amour divin qui enveloppe et pénètre toute l'aventure humaine. En un temps comme le nôtre, marqué bien souvent par la culture de l'é­ phémère et de l'hédonisme, ce nouveau Docteur de l'Église se montre doué d'une singulière efficacité pour éclairer l'esprit et le cœur de ceux qui ont soif de vérité et d'amour. 6. Sainte Thérèse est présentée comme Docteur de l'Église le jour où nous célébrons la Journée mondiale des Missions. Elle eut l'ardent désir de se consacrer à l'annonce de l'Évangile et elle aurait voulu couronner son té­ moignage par le sacrifice suprême du martyre. On sait aussi avec quel in­ tense engagement personnel elle soutint le travail apostolique des Pères Maurice Bellière et Adolphe Roulland, missionnaires l'un en Afrique et l'autre en Chine. Dans son élan d'amour pour l'évangélisation, Thérèse avait un seul idéal, comme elle le dit elle-même: « Ce que nous Lui deman­ dons, c'est de travailler pour sa gloire, c'est de l'aimer et de le faire aimer». 10 11 8 9 10 11 Ms B, 3 v ,. Mt 11, 25. Cf Ms B, 3 r°, Lettre 220. 0 Acta Ioannis Pauli Pp. II 413 Le chemin qu'elle a parcouru pour arriver à cet idéal de vie n'est pas celui des grandes entreprises réservées au petit nombre, mais c'est au con­ traire une voie à la portée de tous, la « petite voie », chemin de la confiance et de la remise totale de soi-même à la grâce du Seigneur. Ce n'est pas une voie à banaliser, comme si elle était moins exigeante. Elle est en réalité exi­ geante, comme l'est toujours l'Évangile. Mais c'est une voie où l'on est pé­ nétré du sens de l'abandon confiant à la miséricorde divine, qui rend léger même l'engagement spirituel le plus rigoureux. Par cette voie, où elle reçoit tout comme « grâce », par le fait qu'elle met au centre de tout son rapport avec le Christ et son choix de l'amour, par la place qu'elle donne aussi aux élans du cœur dans son itinéraire spirituel, Thérèse de Lisieux est une sainte qui reste jeune, malgré les années qui passent, et elle se propose comme un modèle eminent et un guide sur la route des chrétiens pour notre temps qui arrive au troisième millénaire. 7. Grande è perciò la gioia della Chiesa, in questa giornata che corona le attese e le preghiere di tanti che hanno intuito, con la richiesta del Dotto­ rato, questo speciale dono di Dio e ne hanno favorito il riconoscimento e l'accoglienza. Desideriamo renderne grazie al Signore tutti insieme, e parti­ colarmente con i professori e gli studenti delle Università ecclesiastiche ro­ mane, che proprio in questi giorni hanno iniziato il nuovo Anno Accademico. Sì, o Padre, ti benediciamo, insieme con Gesù, perché hai nascosto i tuoi segreti « ai sapienti e agli intelligenti », e li hai rivelati a questa « picco­ la », che oggi nuovamente proponi alla nostra attenzione e alla nostra imita­ zione. Grazie per la sapienza che le hai donato, facendone per tutta la Chiesa una singolare testimone e maestra di vita! Grazie per l'amore che hai riversato in lei, e che continua ad illuminare e riscaldare i cuori, spingendoli alla santità! Il desiderio che Teresa espresse di « passare il suo Cielo a far del bene sulla terra », continua a compiersi in modo meraviglioso. Grazie, o Padre, perché oggi a nuovo titolo ce la rendi vicina, a lode e gloria del tuo nome nei secoli. Amen! 12 13 12 13 Cf. i i i i l , 25 Opere Complete, p 1050. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 414 ALLOCUTIONES I Ad Namibiae episcopos habita.* Dear Brothers in Christ, 1. In the love of the Saviour, I cordially greet the whole Church of God in Namibia, and I welcome you, the Pastors of the Archdiocese of Windhoek, the Diocèse of Keetmanshoop and the Apostolic Vicariate of Rundu. As an Episcopal Conference, this is first time that you have come to Rome on your visit ad limina Apostolorum: to venerate the tombs of the blessed Martyrs, Peter and Paul, whose blood sealed the unique service of this "greatest and most ancient Church"; to "see Peter" in the person of his Successor and to give an account of your stewardship. Together, we can rejoice that the good seed of the Gospel is hearing a rieh harvest in your country, so promising in its youthful vigour. The setting up of the Hierarchy in 1994, the establishment of diplomatie relations between Namibia and the Holy See in 1996, and the recent formation of the Namibian Catholic Bishops' Conference are positive signs that the Lord who began his good work in you will bring it to completion. 1 2 3 4 As Pastors of the Church you are guardians and builders of ecclesial communion, which has its deepest source in the sharing of believers in the intimate life of the Trinity. A strong sense of ecclesial communion will enable you to carry out your pastoral ministry in a spirit of loving co-operation with the priests, Religious and lay people. As wise shepherds you have a duty to promote the différent gifts and charisms, vocations and responsibilities, which the Spirit entrusts to the members of Christ's Body. At the same time, you must discern prayerfully and prudently the authenticity of the Spirit's actions, and work for the affective and effective communion and co-operation of ail. Your ministry aims at gathering together the 5 * Die 14 Iunii 1997. Saint Irenaeus, Adv. Haer., 3. 3. 2. Cf. Gal 1:18. Cf. Lk 16:2. Cf. Phil 1:6. Cf. Christifideles laici, 24 1 2 3 4 5 Acta Ioannis Pauli Pp. II 415 People of God as a brotherhood inspired by eharity, fírmly anchored on its unique foundation, the living présence of Jesus Christ, the same yesterday, today and for ever. 6 2. In this respect it is of special importance to foster among ail Catholics in Namibia a lively sensé of shared responsibility for the Church's mission and apostolate. Be ever Willing to listen to your priests and people, to give prudent counsel and, with regard to the laity, to support them in their vocation to "seek the Kingdom of God by engaging in temporal affairs and by ordering them according to the plan of God". I am confident that for the good of the Church you will make every effort to prepare a mature and responsible laity in "suitable centres and schools of biblical and pastoral formation", where due attention is paid to "solid formation in the Church's social doctrine". Encourage the lay faithful in the witness they wish to give to honesty in public administration, respect for the rule of law, solidarity with the poor, the advancement of the equal dignity of women and the defence of human life from conception to naturai death. 7 8 3. You build the communion of your particular Churches with the help above ali of those whom Saint Paul calis "God's fellow workers", the priests, with whom you have bonds of brotherly and apostolic fraternity forged by the grace of Holy Orders. Though too few in number to meet ali your needs, they are doing God's work with generous commitment, striving earnestly to offer a transparent image of Christ the High Priest. Fidei Donum priests continue to represent "a unique sign of the bond of commu­ nion existing among the Churches", and I pray that their commitment to Namibia will be strengthened. More numerous are the Religious priests, whose présence is a great source of enrichment. The spiritual and apostolic traditions of their Institutes make an invaluable contribution to your eccle­ sial life. Ever faithful to their founding charisms, consecrated men and women show their genuine love for the Church by working "in full 9 10 11 Cf. Heb 13:8. Lumen gentium, 31. Ecclesia in Africa, 90. 1 Cor 3:9; cf. 1 Thes 3:2. Cf. Pastores dabo vobis, 12 " Redemptoris missio, 68. 6 7 8 9 10 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 416 communion with the Bishop in the áreas of evangelization, catechesis and parish life". The lack of a sufficient number of priests and Religious, which also means that many communities go without the regular célébration of Sunday Mass and other sacraments, should give rise in families, parishes and Institutes of consecrated life to fervent prayer to the Lord of the harvest for an increase of vocations. It is a sure sign of growing ecclesial maturity that the Archdiocese of Windhoek is in the process of establishing a semi­ nary. My prayers are with the Church in Namibia that you may be able to count on more numerous priests who faithfully imitate Christ the Head, Shepherd and Spouse of the Church, so as to be ever more effective agents of evangelization. Likewise I join you in asking the Lord of the harvest to send many more Religious men and women to serve the needs of the brethren. 12 13 4. I am aware that you seek to promote fruitful ecumenical co-operation, and I encourage you, at this new stage of national life, to listen attentively to the voice of the Spirit who is stirring up fresh ecumenical initiatives. The united action of Namibian Christians to bring about recon­ ciliation and to foster strong family values and sound ethical principies is a powerful form of proclamation which reveáis the face of Christ in your na­ tion. It has "the clear value of a joint witness to the name of the Lord". 14 15 16 I invite you to join the whole Church in preparing to cross the threshold of the third Christian millennium. I exhort you "to raise to the Lord fervent prayers to obtain the light and assistance necessary for the prépa­ ration and célébration of the forthcoming Jubilee... The Spirit will not fail to arouse enthusiasm and lead people to celebrate the Jubilee with renewed faith and generous participation". I thank you for your tireless efforts on behalf of the Gospel and I pray that God will confirm you — and ali the priests, men and women Religious, catechists, families and young people, and ali the lay faithful in your particular Churches — in faith, hope and 17 12 13 14 15 16 17 Vita consecrata, 49. Cf. Mt 9:38. Cf. Rv 2:7. Cf. Mt 25:40.. Ut unum sint, 75. Tertio millennio adveniente, 59, Acta Ioannis Pauli Pp. II 417 love. Entrusting you to Mary, Mother of the Redeemer, I pray that through her intercession the Holy Spirit will "rekindle the gift of God that is within you" and fili you with joy and peace. With my Apostolic Blessing. 18 19 II Ad Ármenos episcopos habita.* Venerati Fratelli nell'episcopato! 1. Il mio cuore è pieno di santa esultanza nel porgere il benvenuto a Sua Beatitudine Giovanni Pietro XVIII Kasparian, Patriarca di Cilicia degli Armeni, ed al Sinodo dei Vescovi della Chiesa armena cattolica. Le porte della casa dei Santi Apostoli Pietro e Paolo, le porte della fraternità universale, si aprono per accogliere col santo bacio tutti voi, fratelli in Cristo e testimoni fedeli del suo Vangelo. So che in questi giorni siete riuniti qui a Roma per completare lo studio dello ius particulare previsto dal Codice dei Canoni delle Chiese Orientali. Si tratta di un impegno di grande importanza e significato. Se il Codice, infat­ ti, intende raccogliere le indicazioni comuni a tutte le Chiese orientali che già sono in piena comunione con questa Sede Apostolica, ciò nondimeno la Chiesa cattolica sa che ognuna delle Chiese orientali possiede la sua storia, le sue tradizioni specifiche, non solo nell'ambito liturgico, ma anche in quello disciplinare. Già il Concilio Vaticano II ricorda che « fin dai primi tempi le Chiese d'Oriente seguivano discipline proprie, sancite dai santi Padri e dai Concili, anche ecumenici. E siccome una certa diversità di usi e consuetudini ... non si oppone minimamente all'unità della Chiesa, anzi ne accresce il decoro e non poco contribuisce al compimento della sua mis­ sione, il sacro Concilio, onde togliere ogni dubbio, dichiara che le Chiese d'Oriente, memori della necessaria unità di tutta la Chiesa, hanno facoltà di regolarsi secondo le proprie discipline, come più consone all'indole dei pro­ pri fedeli e più adatte a provvedere al bene delle anime». È dunque, af­ ferma ancora il Concilio, « intenzione della Chiesa cattolica che rimangano 1 18 19 Cf. Lk 22:32.. 2 Tm 1:6. * Die 23 Iunii 1997 Unitatis redintegratio, 3. 16. 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 418 salve e integre le tradizioni di ogni Chiesa particolare o rito, e ugualmente essa vuole adattare il suo tenore di vita alle varie necessità dei tempi e dei luoghi ». 2 2. Ciò che voi in questi giorni state compiendo è, pertanto, in certo mo­ do, il completamento dell'opera rappresentata dal Codice Orientale: voi co­ dificate le norme specifiche che riguardano la vostra Tradizione e portate a compimento, rispettando la giusta autonomia e la libertà del vostro specifi­ co patrimonio, l'opera legislativa che riguarda la vostra Chiesa. Vi è in questo un valore simbolico che voglio qui richiamare: la Santa Sede, se provvede a garantire gli elementi della comune appartenenza cat­ tolica, difende e tutela il diritto delle Chiese orientali sui iuris ad esprimere, nelle forme stabilite, ciò che è loro proprio, secondo il seguente principio: « L'evangelizzazione delle genti sia fatta in modo che, conservando l'integri­ tà della fede e dei costumi, il Vangelo si possa esprimere nella cultura dei singoli popoli, cioè nella catechesi, nei propri riti liturgici, nell'arte sacra, nel diritto particolare e infine in tutta la vita ecclesiale ». Universale e par­ ticolare si fondono dunque e si implicano vicendevolmente nella costruzione dell'ima sancta. L'essere cattolici non mortifica in alcun modo la vostra armenità, anzi, al contrario, la sostiene e la tutela, mettendola in intima comunione con tante altre espressioni della fede comune e consentendo ad altre Chiese di godere del contributo della vostra originalità. 3 3. Venerati Fratelli, la codificazione dello ius particulare sia per voi oc­ casione ispiratrice per modellare su di esso la pratica pastorale, procurando di « tornare alle avite tradizioni », come il Concilio auspica, « qualora per cir­ costanze di tempo o di persone » si fosse venuti meno ad esse. Dal rispetto per la propria identità sgorga infatti lo sforzo di viverla integralmente, operando sia per il pieno recupero di essa, sia per renderla il più possibile comunicabile ai fedeli di oggi. Questo comporta in concreto il costante sfor­ zo di riscoprire le vostre fonti patristiche e liturgiche per ispirare ad esse la catechesi, la vita spirituale e persino la vostra arte sacra. 4 Il mio vivo auspicio è che la vita della vostra Chiesa porti sempre im­ presse le tracce dello spirito del popolo armeno, spirito del quale tanti mo2 3 4 OE 2. CCEO, can. 584 § 2. OE 6 Acta Ioannis Pauli Pp. II 419 numeriti religiosi, oltre che opere letterarie di inestimabile valore, sono esplicita testimonianza. Alcuni di tali monumenti sono già restituiti all'anti­ co splendore ed all'uso liturgico, altri purtroppo restano tuttora abbando­ nati alla devastazione del tempo. Impegnandovi in questa impresa, con­ tribuirete in maniera efficace a riscoprire le comuni radici religiose di tutto il popolo armeno, e potrete offrire un notevole impulso al progresso della causa ecumenica. 4. Venerati e cari Fratelli, so che vi state apprestando a ricordare con una solenne celebrazione i diciassette secoli della conversione al cristianesi­ mo del popolo armeno. Si tratta di un avvenimento che costituisce per la Chiesa universale occasione di riflessione e di ringraziamento al Signore, es­ sendo voi il primo popolo che abbia, come tale, abbracciato la fede dive­ nendo cristiano. Per questo atto, oltreché per la storia di fedeltà a Cristo che vi costò un altissimo prezzo di sangue, sento il bisogno di esprimervi cordiale gratitudine a nome di tutto il Popolo cristiano. Gli eventi di allora stanno a dimostrare che nessuna conversione di mas­ sa è possibile, senza una conversione personale e interiore: la storia del re Tiridate e il profondo travaglio della sua anima, che lo portò a divenire da persecutore difensore di Cristo e del suo Popolo, costituisce un segno elo­ quente di questa profonda verità. Lo stretto legame, poi, fra il battesimo dell'Armenia e la Chiesa di Cap­ padocia, realizzato attraverso la figura di Gregorio Illuminatore, sta ad in­ dicare quella feconda apertura ecumenica che ha connotato tutta la storia del popolo armeno e che lo ha portato ad accogliere con riconoscenza non solo il contributo cappadoce, ma quello siriaco, bizantino ed anche latino. Gli Armeni hanno saputo ricevere questi contributi con grande apertura di spirito, fondendoli con l'apporto originale della propria sensibilità: ne è sca­ turito un modello ecclesiale e culturale, aperto e fecondo, che rappresenta un riferimento moderno per molti altri popoli. 5. Auguro di cuore e prego Iddio perché gli Armeni siano sempre degni testimoni di questo loro glorioso passato. Confido che la celebrazione del di­ ciassettesimo centenario del battesimo del vostro Popolo sia per tutti voi una preziosa occasione per intensificare il legame comune di appartenenza, non solo alle radici etniche, ma anche alla comune fede cristiana, che con tale appartenenza è così strettamente identificata. Celebrare infatti un evento così importante del passato diventa tanto più eloquente messaggio di speranza per gli uomini d'oggi quanto più mostra chiaramente l'unità Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 420 nell'odierno sforzo di evangelizzazione. Una comune origine non può non portare ad un comune impegno per una comune testimonianza. Più dunque si rinsalderà l'unità mediante la memoria storica e religiosa, più forte e con­ vincente sarà l'annuncio di Cristo, morto e risorto, che voi siete chiamati a rinnovare nel nostro tempo, guardando già al grande Giubileo del 2000. Con questi sentimenti assicuro la mia preghiera per voi qui presenti, per la vostra amata Chiesa, per i figli del popolo armeno, soprattutto per quan­ ti soffrono difficoltà e travagli, sia spirituali che materiali. Su ciascuno in­ voco, per intercessione della Beata Vergine e dei vostri santi Patroni, l'ab­ bondanza dei favori celesti, in pegno dei quali a tutti imparto di cuore una speciale Benedizione Apostolica. III Ad Aegypti episcopos habita.* Béatitude, Chers Frères dans l'épiscopat, 1. C'est avec une grande joie et une affection fraternelle que je vous ac­ cueille à l'occasion de votre Visite ad Limina. Votre venue à Rome consti­ tue tout d'abord pour vous un pèlerinage sur la tombe des Apôtres Pierre et Paul, exemples du témoignage rendu au Christ jusqu'au don du sang; c'est aussi une démarche qui manifeste la communion des Eglises locales ré­ pandues à travers le monde avec le Successeur de Pierre. Votre présence dans la Ville éternelle, à l'approche de la fête des bienheureux Apôtres, souligne la dimension d'unité entre toutes les communautés catholiques. Je remercie votre Patriarche pour ses aimables paroles qui me permettent d'être proche des fidèles dont vous êtes les pasteurs. Tandis que je vous reçois ici, ma pensée se tourne vers vos communau­ tés; elles sont les héritières de l'évangéliste saint Marc qui, il y a bientôt deux mille ans, a porté l'Évangile dans votre région, après avoir été luimême affermi dans sa foi et dans sa mission par la contemplation du Sei­ gneur et par la proximité des Apôtres. Je prie pour que les chrétiens de vos diocèses, à l'exemple de leurs devanciers, soient d'authentiques disciples du Christ, en puisant la force de témoigner dans la lecture de l'Évangile et * Die 24 Iunii 1997. Acta Ioannis Pauli Pp, II 421 dans les sacrements. En Église, vous êtes appelés à rendre présent le visage du Christ sur votre terre, pour que nos contemporains puissent découvrir la splendeur et la lumière de notre Dieu, qui éclaire toute action humaine et donne son sens plénier à l'existence. 2. Par votre ordination episcopale, vous avez été choisis pour conduire le peuple de Dieu, pour l'enseigner et pour organiser avec une charité affec­ tive et effective les différents services diocésains. Vous vous attachez à être proches de vos prêtres et de vos fidèles, formant ainsi des communautés soudées, où chacun est prêt à aider et à soutenir ses frères. En particulier, je me réjouis des relations de collaboration confiante et fraternelle que vous entretenez avec les prêtres diocésains, relations fondées « en premier lieu sur les liens d'une charité surnaturelle ».' Ils portent parfois douloureusement le poids du jour et des situations difficiles. Soutenez-les dans leur vie spiri­ tuelle, car leur apostolat suppose avant tout d'être proche du Maître, qui donne la grâce pour le service pastoral et le courage de poser des gestes prophétiques de dialogue et de réconciliation. Avec vous, j'exhorte les prêtres à ne pas négliger le temps de la prière personnelle et de la méditation. La vie en intimité avec le Christ façonne leur être profond, les conformant chaque jour au Souverain Prêtre. En s'attachant à célébrer la Liturgie des Heures, seuls ou à plusieurs, ils s'asso­ cient à la prière de toute l'Église et ils prennent conscience de ce que la mission primordiale du ministre ordonné est de présenter chaque jour à Dieu les hommes de ce temps, pour que le Seigneur en fasse un peuple saint et mette en eux son Esprit. Pour qu'ils puissent exercer leur ministère, les prêtres doivent aussi avoir des conditions de vie matérielle dignes, leur permettant de se consa­ crer à leurs tâches pastorales. Je sais combien vous êtes attentifs à ce que, dans toutes les éparchies, les ministres sacrés bénéficient des mêmes avan­ tages et des mêmes protections sociales, afin qu'ils puissent, sans peur du lendemain, s'adonner totalement à la charge qui est la leur. Je voudrais saluer le courage et le travail patient des prêtres, en parti­ culier leur ministère de proximité. Ils s'attachent à rencontrer régulière­ ment leurs fidèles, pour les aider à vivre leur vie chrétienne et à approfon­ dir le sens des sacrements, et pour les soutenir dans les différentes décisions qu'ils ont à prendre chaque jour. Vous soulignez aussi le soin qu'ils 1 Conc. oecum. Vat.. I I , Christus Dominus, 28, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 422 prennent à annoncer l'Évangile par les homélies dominicales, préparées avec beaucoup d'attention et avec un grand souci pédagogique. Ils intro­ duisent ainsi les fidèles dans le mystère du dogme chrétien. Dans ce do­ maine, grâce aux programmes de catéchèse établis au niveau des paroisses, des éparchies et de l'Église locale tout entière, grâce aussi à votre enseigne­ ment, les fidèles sont fortifiés dans leur foi, pour être des témoins solides. Le but de l'enseignement catéchétique « est de rendre chez les hommes la foi vivante, explicite et active, en l'éclairant par la doctrine ». 2 3. Dans votre charge episcopale, veillez tout particulièrement à la pasto­ rale des vocations, en exerçant un discernement attentif sur les candidats au sacerdoce et en formant les séminaristes, afin qu'ils soient prêts à deve­ nir ainsi vos collaborateurs immédiats. Le dynamisme de l'Église de demain repose en grande partie sur l'attention que nous portons à la préparation au sacerdoce. N'hésitez pas à appeler des jeunes à se consacrer totalement et radicalement au Christ. Pour leur part, c'est grâce à leur rayonnement et à leur joie spirituelle que les prêtres peuvent amener des jeunes à s'engager à la suite du Christ dans le ministère ordonné. 4. Je rends grâce au Seigneur pour la longue tradition, pour la riche histoire de l'Église copte catholique et pour l'apostolat actif de l'ensemble des fidèles. Vous manifestez vos liens fraternels au cours de vos différentes rencontres périodiques. En effet, au sein des instances patriarcales, vous collaborez activement pour mettre en place les structures nécessaires à un meilleur dynamisme pastoral, en prenant soin d'associer étroitement à votre mission, dans les différentes commissions du patriarcat et des éparchies, des prêtres, des religieux et des religieuses, ainsi que des laïcs. 5. Vous avez désormais élaboré un programme de préparation au ma­ riage, pour aider les fidèles à comprendre le sens du sacrement et à assumer pleinement leurs responsabilités d'époux et de parents, respectueux du sens de la sexualité dans le mariage, vécue selon le plan de Dieu, de la dignité de la femme et de la valeur de toute vie humaine confiée par le Créateur. Il convient que les prêtres et les laïcs appelés à accompagner les fiancés re­ çoivent la formation théologique, spirituelle et psychologique suffisante pour présenter la pensée de l'Église en ce domaine. La préparation sérieuse des jeunes à la vie conjugale est particulièrement importante, car ils sont 1 Conc. oecum. Vat. I I , Christus Dominus, 14. Acta Ioannis Pauli Pp. II 423 appelés par l'exemple de leur vie et par leurs choix moraux spécifiques à être des témoins du Christ, auprès de leurs enfants et auprès de leurs com­ patriotes. Leurs frères découvriront la joie de vivre dans la liberté des en­ fants de Dieu. Je me réjouis du travail que vous avez accompli pour la réforme des différents rituels et pour leurs traductions en langue moderne, guidés par le désir de maintenir votre patrimoine liturgique et spirituel spécifique et de le transmettre aux jeunes générations. Vous permettez ainsi au peuple chré­ tien de comprendre davantage le dogme chrétien et de participer de ma­ nière plus active à la Divine Liturgie. 6. C'est un signe parlant pour les hommes qu'il y ait entre toutes les communautés catholiques d'Egypte une juste répartition des biens et des dons, par laquelle est manifesté l'amour de Dieu. Je remercie les Eglises lo­ cales et les mouvements qui vous soutiennent financièrement. Je les encou­ rage à poursuivre et à intensifier leurs efforts en faveurs de vos éparchies. Ce partage doit aussi se réaliser toujours davantage au sein de votre pa­ triarcat, pour que les éparchies qui reçoivent plus de subventions viennent en aide à celles qui sont plus pauvres et à celles qui sont de fondation ré­ cente. Vous réalisez ainsi entre vous et avec vos frères d'autres pays une œuvre de charité comparable à celle qui existait dans les temps aposto­ liques, où « les disciples décidèrent d'envoyer, chacun selon ses moyens, des secours aux frères de Judée ». 3 7. Le patriarcat copte catholique et le vicariat latin de votre pays ont une longue tradition éducative. Je sais les sacrifices que cette œuvre repré­ sente pour vos communautés. En proposant la gratuité de la scolarité dans certaines écoles, vous tenez compte des conditions de vie actuelles qui mettent parfois en péril la vie des familles, celles-ci ayant de moins en moins les moyens de subvenir à leurs besoins fondamentaux pour élever et éduquer les jeunes. Des prêtres, des religieux et des religieuses, des laïcs, sont engagés dans la formation intellectuelle de la jeunesse égyptienne, chrétienne et musulmane. En outre, la communauté éducative participe à la croissance de la personnalité intégrale des jeunes, en leur proposant les valeurs humaines, spirituelles et morales essentielles, dans le respect de ceux qui ne partagent pas les convictions chrétiennes; mais les parents qui mettent leurs enfants dans les écoles catholiques doivent accepter que les 3 Ac 11, 29. 424 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale disciples du Christ ne puissent taire les valeurs chrétiennes qui fondent leurs convictions, leur enseignement et leur mode de vie. Portez à tous ceux qui sont engagés dans ce service des hommes et de l'Église mes encouragements cordiaux. Que les éducateurs et les parents se rappellent que les jeunes ont besoin de modèles et que l'école est un lieu de convivialité et d'intégration sociale, où chacun est appelé à reconnaître l'autre, à l'accueillir avec sa sensibilité propre et à le reconnaître comme un frère. Les jeunes apprendront ainsi que ce qui compte le plus pour l'édifica­ tion sociale, c'est la solidarité entre tous et le respect de chaque personne. Ce sont les conditions essentielles à la paix et à l'épanouissement des êtres. On apprécie l'attention accordée par les Autorités égyptiennes et par l'en­ semble de vos concitoyens à la haute qualité de l'enseignement et de l'édu­ cation humaine et morale dans les écoles catholiques, ainsi qu'à l'engage­ ment des fidèles dans la pastorale caritative et dans l'assistance sanitaire et sociale. 8. Dans vos rapports quinquennaux, vous avez rappelé les liens frater­ nels qui vous unissent à l'Église copte orthodoxe et les possibilités de colla­ boration qui sont offertes au niveau de l'enseignement de la religion et de l'entraide caritative. Ce sont des premiers pas dans le dialogue œcumé­ nique, qui en appelle d'autres. Je voudrais vous inviter à poursuivre votre ouverture aux autres Églises et les relations œcuméniques avec elles. Je m'associe aussi volontiers aux souffrances dont vous m'avez fait part et que vous ressentez face aux incompréhensions de ceux qui sont vos frères très chers, avec lesquels vous partagez la même tradition spirituelle et le même désir de faire connaître et aimer le Seigneur. Malgré les difficultés, que les pasteurs et les fidèles catholiques ne se lassent jamais de poser des gestes fraternels! Qu'ils se souviennent que l'amour appelle l'amour et qu'une attitude de charité invite à la réciprocité! Les témoignages de chari­ té contribuent à rétablir et à maintenir un climat serein entre les Églises et à trouver des éléments de solution pour des problèmes qui font encore obs­ tacle à la pleine communion. Dans ce domaine, je me réjouis des signes tangibles qui ont été posés par vos communautés pour aider généreusement l'Église copte orthodoxe, en particulier le transfert d'églises qui leur permet de célébrer avec leurs fidèles la Divine Liturgie. Le dialogue et le rapprochement n'empêchent nullement que chaque communauté soit respectueuse des sensibilités propres des autres commu­ nautés, ainsi que de la manière spécifique d'exprimer la foi au Christ qui Acta Ioannis Pauli Pp II 425 nous est commune et de célébrer les sacrements que les Églises doivent re­ connaître mutuellement comme accomplis au nom du même Seigneur. En effet, le Catéchisme de l'Église catholique rappelle clairement que « le Bap­ tême constitue le fondement de la communion entre tous les chrétiens », car il est « le lien sacramentel d'unité existant entre ceux qui ont été régé­ nérés par le Christ ». 4 5 9. Il est important que tous les hommes de bonne volonté s'associent pour réduire les incompréhensions, les divisions et les fractures qui peuvent entraver la vie quotidienne; tous doivent travailler afin que toutes les par­ ties de la population d'un pays, même numériquement faible, soient consi­ dérées avec tous les égards et l'attention auxquels elles ont droit dans la société, et que toute personne soit reconnue comme un citoyen à part en­ tière. Dans ce domaine de la défense des personnes et des peuples, au sein de chaque nation, l'Église a une mission particulière. Elle « se sent appelée précisément à réduire ces fractures » et à édifier des ponts entre toutes les composantes culturelles d'un peuple. Dans cet esprit, l'Église invite inlassa­ blement chrétiens et musulmans à s'efforcer sincèrement à la compréhen­ sion mutuelle, ainsi qu'à protéger et à promouvoir ensemble, pour tous les hommes, la justice sociale, les valeurs morales, la paix et la liberté. Comme le rappelaient récemment les Patriarches catholiques d'Orient, « l'Islam n'est pas l'ennemi, mais le partenaire d'un dialogue indispensable pour la construction de la nouvelle civilisation humaine ». De même, « le Christianis­ me [...] n'est pas l'ennemi, mais le partenaire de base dans le dialogue in­ dispensable pour la construction d'un monde nouveau ». 6 7 De ce fait, les chrétiens ont le droit légitime et le devoir de s'engager dans la vie publique et de mettre leurs compétences au service des collecti­ vités locales, pour participer à l'édification de la société, à la paix entre tous et à la gestion du bien commun. Dans son enseignement, l'Église a souvent rappelé les principes de justice et d'équité dans la participation à la vie sociale. En effet, nul ne peut être écarté de la res publica au nom de ses opinions politiques ou religieuses. Chaque culture particulière est à ja­ mais marquée par les apports religieux et civils des différentes civilisations qui ont prévalu dans une région déterminée et qui doivent être considérés 4 5 6 7 29 N. 1271 Conc. oecum. Vat. II, Unitatis redintegratio, 22. Exhort, apost, post-synodale Ecclesia in Africa, 49. 3 Lettre pastorale, Noël 1994, n. 40 e - A A S . Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 426 comme des éléments de la culture commune. Il appartient donc à l'en­ semble des acteurs de la vie sociale d'assurer, au titre de la simple récipro­ cité, la liberté nécessaire à la vie religieuse et morale, sans que cela entraîne une mise à l'écart du peuple auquel on appartient et que l'on aime parce qu'il constitue ses racines et qu'il est celui de ses ancêtres. Dans cette pers­ pective, j'invite les chrétiens de vos communautés à être inlassablement des ferments de concorde et de réconciliation. 8 10. Dans vos rapports, vous avez souligné la place importante des reli­ gieux et des religieuses auprès du peuple égyptien dans des domaines comme l'éducation, la santé, les oeuvres caritatives, la promotion de la femme égale à l'homme, et les relations avec les chrétiens des autres confes­ sions et avec les musulmans. Transmettez-leur mes salutations cordiales. Je rends grâce au Seigneur pour ce qu'il leur est donné d'accomplir. Présentes au milieu des hommes, les personnes consacrées rappellent de manière pro­ phétique, par la pratique des conseils évangéliques, que le Christ est pre­ mier et qu'il peut combler pleinement ceux qui s'engagent à sa suite. Le peuple chrétien a besoin d'hommes et de femmes qui soient totalement dé­ voués au Seigneur et à leurs frères, et puissent exprimer cet amour de Dieu et du prochain par des choix cohérents et par des projets concrets. Je sais gré aux Congrégations et aux Instituts d'envoyer régulièrement dans votre pays des personnes nouvelles pour répondre aux besoins pastoraux les plus urgents. 11. Frères très chers de l'Église copte catholique, vous devez faire face à de nombreuses difficultés dans le développement de vos communautés qui n'ont pas toujours les lieux de culte nécessaires à leurs rassemblements li­ turgiques et dont les fidèles sont parfois poussés à quitter leur Église uni­ quement en raison des conditions sociales faites aux chrétiens. Puissiez-vous donner aux membres de vos éparchies les moyens spirituels leur permettant de demeurer fermes dans la foi au milieu de leurs concitoyens, pour que l'Église demeure légitimement présente et visible dans le pays! Récemment, je me suis rendu au Liban pour remettre aux chrétiens de ce pays l'Exhortation apostolique post-synodale Une espérance nouvelle pour le Liban, fruit de l'Assemblée spéciale du Synode des Évêques. Je vous in­ vite à porter aussi votre attention sur ce document, qui comporte des as8 Cf. Exhort, apost. Post-synodale Une nouvelle espérance pour le Liban, 93. Acta Ioannis Pauli Pp,, II 427 pects concernant les différentes communautés catholiques orientales et les liens avec les hommes d'autres religions. 12. Béatitude, je désire vous adresser mes vœux chaleureux à l'occasion du trentième anniversaire de votre ordination episcopale, pour raviver en vous le don de Dieu reçu par l'imposition des mains. J'adresse aussi mes souhaits cordiaux à tous ceux d'entre vous et à tous vos prêtres qui cé­ lèbrent en ce mois de juin un anniversaire d'ordination. Je prie l'Esprit Saint de vous accompagner et de vous combler de ses dons! Ma prière re­ joint aussi l'ensemble des catholiques de rite copte et du vicariat aposto­ lique latin. Portez à tous le salut affectueux et les encouragements chaleu­ reux du Successeur de Pierre. Que, dans les difficultés présentes, les dis­ ciples du Christ ne perdent pas l'espérance et que l'Esprit inspire à tous des sentiments de concorde et de paix! Par l'intercession de l'Apôtre saint Marc, je vous accorde de grand cœur la Bénédiction apostolique, ainsi qu'aux membres du peuple de Dieu confié à votre sollicitude pastorale. IV Ad Burkinae Fasanae et Nigris episcopos.* Chers Frères dans l'épiscopat 1. Je vous accueille avec grande joie dans cette maison, vous qui avez reçu du Seigneur la charge de guider son Église au Burkina-Faso et au Ni­ ger. Vous êtes venus à Rome accomplir votre visite auprès du tombeau des Apôtres et rencontrer le Successeur de Pierre afín de trouver lumière et soutien dans votre mission episcopale « en vue de l'édification du Corps du Christ »,* en communion avec l'Église universelle. Je remercie Mgr JeanBaptiste Somé, Évêque de Diebougou et Président de votre Confé­ rence episcopale, pour ses aimables paroles et sa présentation clairvoyante de la vie de l'Église dans vos pays. A travers vous, j'adresse un salut affec­ tueux à chacune de vos communautés diocésaines et à l'ensemble des habi­ tants de votre région, dont j'ai pu apprécier à deux reprises l'hospitalité chaleureuse. Permettez-moi de nommer ici le cher Cardinal Paul Zoungrana, grande figure de l'Église au Burkina-Faso, ainsi que les nouveaux * Die 4 Iulii 1997. Ep 4, 12. 1 428 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Évêques récemment élus, à qui je fais part de mes encouragements et de ma fervente prière. La création de nouveaux diocèses dans votre pays est un signe éloquent de la vitalité de l'Église parmi les peuples de cette ré­ gion. En l'année où l'Église au Niger célèbre le cinquantième anniversaire de sa fondation, je suis heureux de m'associer à la joie et à l'espérance de Mgr Guy Romano, depuis peu nommé Évêque diocésain de Niamey, et de la communauté catholique de ce pays dont je connais le dynamisme évangélique. 2. Au seuil du troisième millénaire, l'Église solennisera le premier cente­ naire du début de l'évangélisation au Burkina-Faso. Il est heureux que grâce à votre initiative, les chrétiens aient été invités à connaître et à mé­ diter l'histoire de leurs communautés au cours de ce siècle, qui a vu germer et grandir le grain semé depuis la fondation du premier poste de mission à Koupélaupéla en 1900. Avec vous, je rends hommage aux missionnaires qui se sont dépensés avec un zèle admirable pour que soit transmise la Bonne Nouvelle et que naissent les communautés autochtones que nous voyons s'épanouir aujourd'hui de façon remarquable. En faisant mémoire de cette marche de l'Église au Burkina-Faso vers son centenaire, les chrétiens ren­ dront grâce au Seigneur avec ferveur pour tous les dons reçus et ils seront encouragés à poursuivre avec ardeur l'œuvre entreprise par leurs pères dans la foi. Ce temps jubilaire est pour les fidèles de vos deux pays une occasion privilégiée d'enraciner plus profondément leur foi en Jésus Christ, seul Mé­ diateur et Sauveur de tous les hommes; il leur permettra aussi de renouve­ ler leur effort missionnaire afin que l'annonce du salut puisse atteindre le plus grand nombre. Dans cette perspective, l'œuvre d'édification de l'Église-Famille que vous poursuivez avec abnégation et avec un grand sou­ ci d'inculturation de l'Évangile témoigne de l'amour et du respect que, comme disciples du Christ, vous portez à vos peuples, à leurs cultures et à l'Afrique tout entière. Je souhaite vivement que l'exhortation apostolique Ecclesia in Africa, fruit de ce moment de grâce que fut l'Assemblée spéciale pour l'Afrique du Synode des Évêques, soit pour chacune de vos Églises lo­ cales la charte de sa mission d'évangélisation au seuil de la nouvelle étape qui s'ouvre devant elle. 3. En communion avec vous dans votre charge episcopale, vos prêtres travaillent avec générosité à faire naître et grandir le peuple de Dieu, en té- Acta Ioannis Pauli Pp II 429 moins fidèles du Christ au milieu de leurs frères et de leurs sœurs. Le Con­ cile enseigne qu'appelés à la perfection par la grâce de leur baptême, les prêtres doivent rechercher la sainteté d'une manière particulière, en raison du ministère propre qui leur a été confié dans le sacrement de l'Ordre. Je les invite donc, eux qui ont « pour première fonction d'annoncer l'Évangile de Dieu à tous les hommes », à conformer toute leur existence à la gran­ deur du mystère qu'ils annoncent, par une vie spirituelle nourrie de la Pa­ role de Dieu et par une recherche persévérante des signes et des appels de Dieu dans leur vie et dans la vie des hommes. Qu'ils se souviennent aussi que c'est dans la célébration de l'Eucharistie, « source et sommet de toute l'évangélisation », que s'enracine leur vie sacerdotale! Avec le Christ qui a donné sa vie pour le salut de tous les hommes, ils deviendront alors de vé­ ritables serviteurs de leurs frères. 2 3 Pour raviver sans cesse le sens de la mission qui leur est confiée et pour y répondre de façon appropriée, la formation permanente doit être suivie par les prêtres, à tout âge et dans toute condition de vie. En effet, tout en soutenant l'exercice du ministère sacerdotal, cette formation « vise à ce que le prêtre soit un croyant et le devienne toujours davantage, qu'il se voie toujours tel qu'il est en vérité avec les yeux du Christ ». Je souhaite donc que dans vos diocèses demeure vive cette préoccupation indispensable à l'accomplissement de la charge pastorale des prêtres. 4 L'ouverture prochaine d'un nouveau séminaire interdiocésain de premier cycle est un signe d'espérance important pour l'avenir de l'Église. Le dis­ cernement exigeant des vocations et la nécessité de donner aux candidats au sacerdoce une solidité humaine, spirituelle et pastorale sont de graves responsabilités pour les Évêques, premiers représentants du Christ dans la formation sacerdotale. 5 La vitalité et le développement de la vie consacrée, notamment des ins­ tituts nés dans votre région, sont des avancées significatives pour une au­ thentique inculturation du message évangélique. « Si la vie consacrée garde la force prophétique qui lui est propre, elle devient, à l'intérieur d'une cul­ ture, un ferment évangélique capable de la purifier et de la faire évoluer ». 6 2 3 4 5 6 Cf Presbyterorum ordinis, 12. Ibid., 4. Pastores dabo vobis, 73. Cf. ibid., 65 Vita consecrata, 80. 430 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 4. À travers vos rapports, j'ai constaté la place importante tenue par les laïcs dans la vie de vos communautés. Par la diversité de leurs engage­ ments, ils réalisent leur vocation de baptisés dans l'Église et dans la socié­ té. Je les appelle à demeurer « assidus à l'enseignement des Apôtres, fidèles à la communion fraternelle, à la fraction du pain et aux prières », notam­ ment en participant activement à la vie des paroisses et des communautés chrétiennes de base, qui sont des lieux privilégiés de naissance et de déve­ loppement de l'Église-Famille. Je souhaite que dans leurs nombreux mou­ vements d'apostolat et groupements spirituels ils trouvent les moyens de créer, en union fraternelle, des foyers ardents d'évangélisation et que par leur action dans la vie de la cité ils deviennent des ferments de transforma­ tion de la société. Vous voulez soutenir les jeunes de vos diocèses dans leurs aspirations à trouver une place active et reconnue dans l'Église-Famille et dans la vie de leur pays. Comme je l'ai fait déjà, j'exhorte les jeunes d'Afrique à avoir l'audace évangélique de prendre en charge le développement de leur nation, d'aimer la culture de leur peuple, de travailler à sa redynamisation, en étant fidèles à leur héritage culturel, en perfectionnant leur esprit scienti­ fique et technique, et surtout en rendant témoignage de leur foi chré­ tienne. Je voudrais apporter un encouragement particulier aux catéchistes titu­ laires et auxiliaires, aux « papas et mamans catéchistes », dont le rôle est primordial dans la transmission de la foi. Je les engage à utiliser les moyens qui leur sont proposés pour approfondir leur connaissance du Christ et de la doctrine de l'Église. Ils pourront ainsi accomplir leur mis­ sion de façon toujours plus compétente, partageant avec leurs frères leur propre expérience de la rencontre du Seigneur. Évêques et prêtres, soyez pour eux des guides attentifs et des soutiens de chaque jour! D'autre part, sous votre direction, en lien étroit avec leurs prêtres, les catéchistes jouent un rôle précieux dans l'accueil et l'accompagnement des personnes qui sou­ haitent se mettre en marche à la suite du Christ, en vue de les conduire, au long du catéchuménat, à une adhésion de foi sincère et à une pleine in­ tégration dans la communauté ecclésiale. En effet, le Baptême signifie et opère la « nouvelle naissance dans l'Esprit, crée des liens réels et indissolu­ bles avec la Trinité, rend membre du Corps du Christ qui est l'Église. Un 7 8 7 8 Ac 2, 42. Cf.. Ecclesia in Africa, 115. Acta Ioannis Pauli Pp. II 431 itinéraire de conversion qui n'irait pas jusqu'au Baptême s'arrêterait à michemin ». 9 5. Dans les sociétés africaines, la famille tient une place fondamentale. Aussi est-il nécessaire d'en préserver les valeurs essentielles. La famille chré­ tienne doit être un lieu privilégié où il est rendu témoignage au Christ et à son Evangile. Educatrice pour chacun de ses membres, elle est école de for­ mation humaine et spirituelle. Les chrétiens se souviendront aussi que « le mariage suppose un amour indissoluble; grâce à sa stabilité, il peut contri­ buer efficacement à la pleine réalisation de la vocation baptismale des époux ». Une préparation sérieuse des jeunes au sacrement du mariage les conduira à la réussite et à la pleine maturité de leur engagement en for­ mant une vraie communauté d'amour. Je vous encourage donc à favoriser l'accompagnement des familles chrétiennes aux différentes étapes de leur formation et de leur développement. Accordez une attention toute particu­ lière aux jeunes familles, pour les aider à découvrir et à vivre leur vocation et leurs responsabilités. Soyez proches de celles qui sont plus exposées aux difficultés de la vie. 10 6. Grâce à ses œuvres d'entraide, de promotion sociale, de service dans le monde de la santé et de l'éducation, l'Église, dans vos pays, participe au développement de l'homme et de la société. Et je voudrais saluer ici le tra­ vail admirable de tant de chrétiens, prêtres, religieux, religieuses, laïcs, qui manifestent avec générosité que la charité est au cœur de la mission de l'É­ glise. Je souhaite que, de Ouagadougou, résonnent encore mes appels à la solidarité pour les peuples du Sahel. Il convient de se souvenir aussi que « le développement d'un peuple ne vient pas d'abord de l'argent, ni des aides matérielles, ni des structures techniques, mais bien plutôt de la for­ mation des consciences, du mûrissement des mentalités et des comporte­ ments. C'est l'homme qui est le protagoniste du développement, et non pas l'argent ni la technique »." Je me réjouis de l'engagement des pasteurs et des animateurs de communautés dans cette œuvre d'éducation des cons­ ciences. Récemment encore, Évêques du Burkina-Faso, vous avez appelé les fidèles et tous les hommes de bonne volonté à sauvegarder et à consolider la paix sociale, pour contribuer à « humaniser la société » dans une période 9 10 11 Ecclesia in Africa, 73. Ibid., 83. Redemptoris missio, 58. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 432 délicate de la vie collective. Je souhaite ardemment que la paix et la con­ corde régnent entre toutes les composantes des nations de votre région et qu'une solution définitive fondée sur la justice et la solidarité soit trouvée aux problèmes qui se posent encore. 7. A la suite du Concile Vatican II, le Synode africain a rappelé avec insistance que « l'attitude de dialogue est le mode d'être du chrétien à l'in­ térieur de sa communauté comme avec les autres croyants, et les hommes et les femmes de bonne volonté ». Les relations fraternelles des catholiques avec les autres chrétiens doivent donc manifester concrètement la responsa­ bilité commune des disciples du Christ dans le témoignage qu'ils doivent rendre à l'Evangile. Nombreux sont aussi dans votre région les fidèles de l'Islam. Et je me félicite des relations sereines qui existent le plus souvent entre les croyants. Je souhaite vivement que la connaissance mutuelle se développe toujours plus. La possibilité, reconnue par la société, de choisir librement sa religion contribuera à créer une atmosphère de respect, de fra­ ternité et de vérité qui favorisera un travail commun pour la promotion des personnes et de la collectivité. Dans ce même esprit de dialogue frater­ nel, que les chrétiens témoignent clairement de leur foi en Jésus Sauveur auprès de ceux qui se rattachent à la religion traditionnelle ou à d'autres courants de pensée! 12 8. Chers Frères dans l'épiscopat, la diversité des situations de l'Église dans vos pays, ainsi que les grands besoins de vos diocèses, notamment en personnel apostolique, ne me sont pas inconnus. Aussi, je vous encourage à poursuivre, à l'intérieur de votre Conférence episcopale, une généreuse soli­ darité en vue de la mission. Le partage des ressources humaines et maté­ rielles, même lorsqu'on a soi-même des besoins urgents, est une expression de la communion qui doit exister entre toutes les Églises locales. Ayez le souci particulier d'aider les diocèses les plus démunis à former des anima­ teurs et des catéchistes qui permettront de constituer des communautés vi­ vantes et actives. J'invite les prêtres, les religieux et les religieuses, à se rendre disponibles à l'égard de l'Esprit Saint, de leurs Évêques ou de leurs supérieurs, à accepter d'être envoyés pour prêcher l'Évangile au-delà des frontières de leur diocèse ou de leur pays. Il vous revient aujourd'hui de donner à d'autres ce que vous-mêmes avez reçu de missionnaires venant d'ailleurs et que le Seigneur a fait grandir chez vous. 13 12 13 Ecclesia in Africa, 65 Cf. ibid,,, 133. Acta Ioannis Pauli Pp. II 433 9. Au terme de notre rencontre, je voudrais rejoindre une fois encore, par la pensée et par le cœur, le peuple qui vous est confié sur la terre du Burkina-Faso et du Niger. Nous sommes maintenant entrés dans la prépa­ ration directe du grand Jubilé de l'An 2000, un temps où nous sommes conviés à centrer notre regard sur la personne du Christ, Fils de Dieu fait homme. C'est donc avec confiance que je vous invite à aborder l'avenir en sa présence. Au milieu des difficultés et des conflits que connaît le conti­ nent africain, que vos communautés soient des signes audacieux d'espé­ rance, par la charité qu'elles sauront vivre et transmettre. Qu'elles mon­ trent à tous que le Seigneur ne saurait abandonner ceux qui souffrent, ceux qui se sentent rejetés ou exclus de la société! Je confie les espoirs et les peines de vos peuples à l'intercession maternelle de la Mère du Sauveur. Et de grand cœur je vous donne la Bénédiction Apostolique, que j'étends volontiers aux prêtres, aux religieux, aux religieuses, aux catéchistes et à tous les fidèles laïcs de vos diocèses. 434 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM IANUENSIS Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Thomae Reggio archiepiscopi Ianuen­ sis fundatoris congregationis sororum a Sancta Martha (1818-1901) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Mihi Deus sufficit ». Haec verba, ab Archiepiscopo Thoma Reggio pau­ lo antequam praemium adipisceretur aeternum pronuntiata, eius vitae com­ pendium iudicari possunt, quam totam in servitium impendit Dei atque Ecclesiae quaeque semper illustrata est studio fideliter divini Pastoris vesti­ gia sequendi, qui se ipsum obtulit pro grege (cf. Io 10, 11). Dignus hic Christi minister Ianuae natus est die 9 mensis Ianuarii anno 1818 a marchionibus Ioanne Iacobo Reggio et Angela Maria Pareto. Paucis post diebus baptismi sacramentum accepit atque anno 1826 Confirmatio­ nem et Eucharistiam. Regii Ephebei urbis suae fuit alumnus, quod Patres Ordinis Clericorum Regularium a Somascha regebant. Apud Ianuensem Studiorum Universitatem ordinem studiorum iurisprudentiae frequentavit, quem, patre consentiente, reliquit ut in theologiam incumberet, quandoqui­ dem sacerdotium petere statuerat. Seminarii archiepiscopalis alumnus fuit externus et anno 1841 sacrum recepit presbyteratus Ordinem. Anno 1843 est lauream adeptus et insequenti anno doctoris dignitatem gradumque. Docendis disciplinis theologicis se dedidit atque, cum Missionariorum Ruralium et Operariorum Evangelicorum Congregationibus adhaesisset, apostola­ tui christianae doctrinae institutionis in agris inque urbis suburbanis. Post­ quam vicarius rectoris fuerat seminarii Ianuensis, nominatus est rector se­ minarii Clavarensis (annis 1845-1851), prudentemque educatorem se osten­ dit atque regiminis virum. In eadem Clavarensi urbe, quae etiam tum pars erat archidioecesis Ianuensis, nomen professus est in Congregationem Mis- Congregatio de Causis Sanctorum 435 sionariorum a Sancto Alfonso de' Liguori, quam Sanctus Antonius Maria Gianelli instituerat; nonnullarum beneficarum consociationum fuit consocius multasque adiuvit religiosas congregationes. Abbas collegiatae ecclesiae San­ ctae Mariae in caelum Assumptae in Cariniano (annis 1851-1877), sedulo suum explevit munus ac de liturgia deque nuntio verbi Dei curam egit. Anno 1877 nominatus est senis et aegroti Episcopi Ventimiliensis Coa­ diutor, in cuius locum successit post paucos menses. Ea dioecesis, quae non paucis laborabat difficultatibus, largiter multis eius mentis cordisque facul­ tatibus est fruita eiusque ampla pastorali experientia. Servus Dei cultum divinum provexit, evangelii atque doctrinae catholicae praedicationem, fidei integritatem defendit adversus falsam Novatorum religionem; catechismi in­ stitutionem fovit, sacerdotum vitam spiritalem, seminarii alumnorum for­ mationem. Pluries Visitationem pastoralem ad exitum adduxit pluriesque Synodum dioecesanam celebravit. Duo condidit orphanotrophia operaque sustinuit Societatis Sancti Ioannis Bosco, cuius admiratur fuit et amicus. Eius in egenos sedulitas maxime effulsit tempore terraemotus, qui anno evenit 1887. In seminarii dioecesani eique coniuncti episcopalis ephebei ser­ vitium anno 1878 condidit Congregationem Sororum a Sancta Martha, quae postea Institutoris voluntate suam extendit industriam ad scholas quoque et ad valetudinaria. Ianuensis Archiepiscopus nominatus anno 1892, Servus Dei summa ope niti porrexit ad salutem animarum, egregie muneribus fungendo docendi, sanctificandi atque gubernandi. Instauravit in primis pacis condicionem in rationibus inter auctoritates civiles et auctoritates religiosas, quamvis firmi­ ter se gereret in iurium Ecclesiae atque Romani Pontificis defensione. Varia suscepit incepta pro sacerdotum spiritali, pastorali atque culturali formatione; in seminariis dioecesanis inque Collegio Theologico studia reno­ vavit; Pontificiam instituit Facultatem Iuridicam necnon Officium Iudiciale Ecclesiae Bonis tuendis. Ad augendam et solidandam laicorum culturam re­ ligiosam Scholam Superiorem Religionis fovit ac sustinuit; circumscriptiones paroeciales redintegravit, urbis incrementi demographici ratione habita; no­ vam Clavarensem dioecesim, anno 1892 institutam, aliquot annos tamquam Administrator Apostolicus rexit; Visitationem pastoralem perfecit locis attactis longinquioribus; Synodum celebravit dioecesanam ac reficiendae Ca­ thedrali prospexit. Inter annum 1851 et annum 1901 complures scripsit articulos, quaestio­ nibus interveniens necessitudinum inter Ecclesiam et Rem publicam. Ope- 436 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ram dedit corpori formando catholicorum qui, in negotia publica insisten­ tes, libertatem Ecclesiae defenderent in complexione democratica. Sodalicium provexit pro diebus feriatis, Societatem ad suppetias mutuo ferendas inter ecclesiasticos, Opus pro hominibus nauticis Britannis. Coeptus susti­ nuit Beati Ioannis Baptistae Scalabrini, ipse de Italis curando, qui in loca externa migraverant. Servitio pastorali cotidiano humane populum Dei gubernavit, qui sem­ per eum ob insignes dotes humanas ac spiritales, ob ardorem sacri ministe­ rii, ob constantem sanctitatis appetitionem, magni fecit. « Ecclesiasticus sum; oportet sanctus sim »: sic scripsit per spirituales exercitationes meditationesque anni 1845, et ad finem usque in hoc mansit proposito. Ut enim in Christi imitatione progrederetur se abnegavit, in voluntate Dei fuit, ma­ lum fugit bonumque fecit, in lumine fidei ambulando, in fervore caritatis, in gaudio spei. Firmiter in divinam revelationem credidit inque Ecclesiae magisterium. Cum simplicitate et perseverantia quae alios docebat est exse­ cutus atque in sua apostolica industria solam Dei gloriam quaesivit et salu­ tem animarum, quibus est cum sedulitate, benignitate et prudentia ad cae­ lestem patriam moderatus. Ex toto corde Dominum dilexit et proximos plus quam seipsum, officiosusque praesertim fuit in sacerdotes personas consecratas, pauperes, moribundos omnesque qui in socialibus ac spiritali­ bus versabantur difficultatibus. Semper supernaturali cum prudentia egit, aequabilitate et humanitate; Ventimiliensem Ecclesiam gubernavit et Ia­ nuensem archidioecesim cum lenitate ac fortitudine. Iustitiam erga Deum et proximos fovit et coluit; in omnes humilis fuit, in terrestrium bonorum usu temperans voluitque pauper esse ut Christum imitaretur et quo melius indigentes adiuvaret. Suam aluit vitam interiorem suosque apostolicos labo­ res pia divinorum mysteriorum celebratione, ferventi erga Eucharistiam, Domini Passionem et Sacrum Iesu Cor atque Virginem Mariam pietate, aeternarum veritatum meditatione, assidua precatione, paenitentia et castigatione necnon communione cum Ecclesia et Romano Pontifice, cuius pius fuit filius. Ipsa apostolica negotia, quae cotidie explebat, fuerunt ei prae­ stans via ad progrediendum in Christi cognitione et amore. Cum se ad pagum Triora, in Ventimiliensi dioecesi situm, contulisset ut sacram comitaretur peregrinationem, Servus Dei in morbum incidit, hincque non potuit Ianuam redire. Post duos acerbae infirmitatis menses, quam aequo animo ac patienti pertulit, die 22 mensis Novembris anno 1901, me­ ritis ornatus ac fama sanctitatis insignis, est in aeternitatem ingressus. Congregatio de Causis Sanctorum 437 Praeclararum eius virtutum memoria annis qui sunt mortem secuti viva mansit, praecipue apud Sorores a Sancta Martha. Beatificationis et canoni­ zationis Causa post aliquot inanes conatus inita est ab Archiepiscopo Ianuensi per celebrationem Processus dioecesani (annis 1983-1984), qui est a Congregatione de Causis Sanctorum probatus decreto die 23 mensis Novem­ bris anno 1992 promulgato. Consultorum Historicorum sessio acta est die 24 mensis Novembris anno 1992. Confecta Positionis praeparatione, inquisi­ tum est ex more an Dei Servus heroum in modum virtutes coluisset. Die 23 mensis Septembris anno 1997 factus est, prospero cum eventu, Consulto­ rum Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Epi­ scopi, in Sessione Ordinaria, postridie calendas Décembres eodem anno ha­ bita, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Ioanne Canestri, edixerunt Archiepiscopum Thomam Reggio heroum more virtutes théologales, cardi­ nales iisque adnexas explicavisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con­ gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constar* ' A virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum Iustitia, Temperantia, Dei Thomae in Deum Reggio, tum et in proximum, Fortitudine, Archiepiscopi necnon eisque adnexis, Ianuensis, de in Fundatoris cardinalibus gradu Prudentia, heroico, Servi Congregationis Soro­ rum a Sancta Martha, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A.D. 1997. 83 A L B E R T U S B O V O N E archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis 438 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LEOPOLITANA LATINORUM seu CRACOVIEN. Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Iosephi Bilczewski, archiepiscopi Leopolitam latinorum (1860-1923) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « In mea navitate continuo prae oculis vestrum habebo spiritale et etiam temporale bonum; unum volo, corda vestra; sed ea non mihi volo, verum Domino qui me misit; ardenter enim cupio vos omnes salvos esse ». Huic consilio, quod initio sui episcopalis ministerii significavit, Servus Dei Iosephus Bilczewski ad finem usque fidelis mansit; namque boni Pasto­ ris vestigia secutus (cf. Io 10, 11), sine intermissione bono gregis prospexit, cui copiose Redemptionis thesauros distribuit ac splendidum amoris in Christum Dominum, in Ecclesiam et in animas testimonium praebuit. Natus is est die 26 mensis Aprilis anno 1860 in Galitia Occidentalis pago Wilamowice ab agricolarum familia. A piis parentibus fructuose est prima christiana atque humana educatione instructus. Post ludum studia perrexit in vicina urbe Wadowice alacritatem ostendens et notabilem sacrificii spiri­ tum. Cum sacerdotium appeteret, seminarium dioecesanum Cracoviense est ingressus et pridie nonas Iulias anno 1884 sacrum recepit Presbyteratus Or­ dinem. Paulo post ministerium iniit pastorale tamquam paroeciae vici Mo­ gila vicarius. Deinde Vindobonam se transtulit ut studia persequeretur et doctoris gradum est consecutus in Sacra Theologia (anno 1886); postea Ro­ mae Pontificiam Studiorum Universitatem frequentavit Gregorianam, se di­ ligenter dedens theologicis disciplinis pernoscendis atque archaeologiae chri­ stianae. Postquam ad suam rediit archidioecesim, vicarius fuit paroeciae lo­ ci Kety (annis 1888-1889) ac deinceps ecclesiae Sanctorum Petri et Pauli (annis 1889-1891) in urbe Cracovia. Ubique eminuit munerum pastoralium et sacerdotalium cura necnon studii cupidine. Anno 1891 factus est profes­ sor theologiae dogmaticae specialis apud Studiorum Universitatem Leopolitanam, cuius fuit etiam rector. Illum collegae et alumni magni fecerunt, qui eius bonitatem et humanitatem, doctrinam, didacticas dotes egregias et libros editos de scientia mirabantur. In consistorio die 17 mensis Decembris anno 1900 habito est a Summo Pontifice Leone XIII Archiepiscopus Metropolita Leopolitanus Latinorum nominatus et secuto mense Ianuario ordinationem accepit episcopalem. Sta- Congregatio de Causis Sanctorum 439 tim suo se tradidit muneri summa cum pastorali caritate, solum gloriam Dei quaerens et animarum salutem. Multiplicem apostolicam explicavit in­ dustriam, quae fructus edidit copiosos cum in populo, qui ei concreditus erat, tum extra dioecesis suae fines. Multa cum cura formationi spiritali et culturali consuluit sacerdotum et seminarii alumnorum, quos potissimum exemplo docuit quomodo sit Deo et Ecclesiae serviendum. Sacrarum Litte­ rarum et catechismi provexit cognitionem atque familiarum et laicorum au­ xilium in christiane pueris et iuvenibus educandis. Fidei integritatem ac doctrinae catholicae defendit, clare et fortiter verbum Dei nuntiavit per praedicationem et scripta pastoralia. Sedulus de cultu divino, novis extruendis ecclesiis prospexit; novas instituit paroecias; consociationes ca­ tholicas sustinuit; pauperibus opitulatus est, operariis, tironibus, Polonis in exteris nationibus sedem habentibus; contra perturbationes morum et litte­ rarum ignorantiam contendit atque scholis aperiendis favit, praesertim in parvis pagis et in agris, atque bonis libris, typis editis, diffundendis. Iusti­ tiam socialem provexit iuxta doctrinam Litterarum Encyclicarum quae ver­ bis incipiunt « Rerum Novarum ». Eius cordis bonitas et animi fortitudo pe­ culiari fulserunt splendore in acerbis bellis, quae in eius patriam profue­ runt: populi defensor factus est et dolentium consolator, sine religionis, or­ dinis et nationis discrimine. Qui eum noverunt, fervorem eius pastoralem, sacrificii spiritum in Ec­ clesiae servitio atque vitae sanctitatem admirati sunt. Etenim in ea credidit quae docebat, et cum perseverantia ac spiritali gaudio voluntati Dei oboedivit, praeceptis evangelicis et Ecclesiae, ac sine intermissione in Christi imitatione est progressus magnum adipiscens perfectionis gradum. Contra indolem suam, natura impotentem, certavit, devitavit peccatum, diligenter lucrum fecit de multis talentis quae a Deo acceperat et cum accuratione sa­ cerdotalia ac deinde episcopalia munera sua est exsecutus, tametsi in graves incucurrit difficultates et aegritudines nonnumquam in itinere suo. Fides lumen fuit vitae eius et apostolatus, precatio animae cibus, fer­ vens pietas in Eucharistiam eius pastoralis caritatis statumen. Religionem etiam coluit erga Iesu Passionem et Sacrum Cor, erga Spiritum Sanctum atque Virginem Mariam. Deum amavit, Ecclesiam, archidioecesim suam, patriam, sacerdotes, iuvenes, pauperes et male affectos. Iure habitus est pa­ ter bonus ac sedulus et revera, sui ipsius immemor, cum generositate et simplicitate, prudentia atque fortitudine omnes dilexit omnibusque servivit. Semper divina Providentia est vehementer confisus, terrestrium bonorum Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 440 semper neglegens fuit, temperans, in Deum inque proximos iustus, castus, oboediens Deo et Ecclesiae auctoritati, patiens in difficultatibus atque in longo acerboque morbo quo est ad mortem deductus die 20 mensis Martii anno 1923. Servus Dei sanctitatis fama insignis fuit in vita, in morte et post mor­ tem; quocirca mox cogitatum est de eius beatificationis et canonizationis Causa ineunda, sed ex temporum nequitia processus ordinarius informati­ vus nonnisi annis 1952-1961 instructus est et scriptorum perquisitio inita anno 1959, est anno 1986 confecta. Die 8 mensis Iunii anno 1990 Congrega­ tio de Causis Sanctorum rite hunc probavit processum. Deinceps aliae effec­ tae sunt perquisitiones additiciae instrumentorum ad Dei Servum pertinen­ tium. Positionis praeparatione peracta, disceptatum est, ex more, an Servus Dei Iosephus Bilczewski virtutes observavisset heroum in modum. Postridie idus Maias anno 1997 actus est, exitu cum prospero, Consultorum Theolo­ gorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde atque Episcopi, in Sessione Ordinaria die 11 secuti mensis Novembris habita, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Andrea Maria Deskur, fassi sunt Servum Dei he­ roum more virtutes théologales, cardinales iisque adnexas coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanne Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Pro-Prae­ fecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Forti­ tudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Iosephi Bilczewski, Archiepiscopi Leopolitani Latinorum, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. 83 A L B E R T U S B O V O N E archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis Congregatio de Caváis Sanctorum 441 MARIANOPOLITANA Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae a Spiritu Sancto (in saec.: Deliae Tétreault). Fundatricis congregationis sororum missionariarum ab Imma­ culata Conceptione (1865-1941) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS Deus « omnes homines vult salvos fieri et ad agnitionem veritatis veni­ re » (1 Tim 2, 4). Ut hoc consequatur propositum solet Deus virorum atque mulierum opera uti qui, ad eius vocationem dociles, evangelio serviunt et veritatis at­ que caritatis Christi lumen effundunt in mundo, praesertim apud populos qui divinum adhuc ignorant Redemptorem. In hoc « vineae operariorum » genere etiam Maria a Spiritu Sancto est annumeranda quae, vere missionali corde praedita, novam condidit religio­ sam Congregationem pro non christianis evangelizandis sicque Dei regni in­ cremento in terra operam dedit. Nata est Serva Dei in oppido Sainte-Marie-de-Monnoir, hodie Marieville denominato, intra fines posito archidioecesis Quebecensis, die 4 mensis Fe­ bruarii anno 1865 ab Alexio Tétreault et Caelina Ponton. Postridie sacra­ mentum accepit baptismi nomine capto Delia. Duorum annorum matre or­ bata est et pater, pauper agricola, in Foederatas Civitates Americae Septen­ trionalis migravit operam quaesiturus. Puellae educationi matertera, Iulia Ponton, eiusque maritus Ioannes Alix prospexerunt, qui eius facti sunt pa­ rentes adoptivi. Alumna fuit cuiusdam Instituti Sororum et etiam puella se Domino devovere in apostolatu missionali cupivit; sed eius votum effici nequivit, cum non essent in Canada id temporis Congregationes missionariae. Postquam se in Domum Bethaniae contulit, a P. Almiro Pichón, S. L, con­ ditam, in abiecto vico Marianopolitano sitam, per decem annos (nempe ab anno 1891 ad annum 1901) operibus se dedidit caritatis pro pauperibus, pa­ tria emigrantibus et aegrotis atque christianae doctrinae institutioni. Eius vita discrimen habuit cognito P. Alfonso Daignault, S. I. (f 1938), tunc in Africa missionario, qui eam est adhortatus ad scholam apostolicam aperiendam religiosis mulieribus praeparandis ad missiones exteras. Consilium, quamvis multae essent difficultates ex infirma Servae Dei valetudine, adiu­ vante sacerdote Gustavo Bourassa (t 1904) ab archiepiscopo Marianopolita- 30 - A A S 442 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale no approbatum est anno 1901. Operis prima Domus exorta est in loco Côtedes-Neiges apud Marianopolim die 3 mensis Iulii anno 1902. Subsequenti anno Opus est canonice agnitum tamquam Institutum religiosum una cum Sancti Pii X benedictione, qui nomen suggessit: Congregatio Sororum Mis­ sionariarum ab Immaculata Conceptione. Serva Dei die 8 mensis Augusti professionem fecit perpetuam anno 1905 et nomen cepit Mariam a Spiritu Sancto. Alacriter solidationem egit, et auctum novae Congregationis, quae celeriter novas aperuit Domus in Cana­ da suamque navitatem in alias tulit nationes, inter quas Sinam, Philippi­ nas, Iaponiam. Sodalicium quoque instituit missionariarum laicarum; nisa est pro Pontificiis Missionalibus Operibus a Sancta Infantia et a Propaga­ tione Fidei. Voluit etiam Institutum suum habere commentarium, cui titu­ lus erat « Le Précurseur ». Diligenter formationem curavit spiritalem et mis­ sionalem Sororum, eas docendo evangelio in gaudio servire; scripsit enim: « Quid dicent pagani, si nos viderint tristes? »; et addebat apostolatum mis­ sionalem responsionem esse debere ad amorem Dei et continentem ob fidei donum gratiarum actionem. Spiritum etiam caritatis inculcavit, abstinen­ tiae, humilitatis, castitatis, paupertatis et oboedientiae. Quae sodales docebat, ipsa cum generositate usurpavit, perseverantia ac spiritali laetitia. Eius enim vita consecrata fidelitate effulsit erga Deum, leges Ecclesiae, vota religiosa, Regulam, et cum cura omnes coluit christianas virtutes at­ que in via sanctitatis ambulavit. Lucerna gressibus eius fides fuit, quam copiose oleo aluit precationis, contemplationis, pietatis in Spiritum San­ ctum, Eucharistiam et Redemptoris Matrem, cui se uti servam devoverat anno 1892 secundum doctrinam Sancti Ludovici M. Grignion de Montfort. In divinam revelationem firmiter credidit suamque vitam in Dei gloriam impendit, in diffusionem evangelii in mundo inque animarum salutem. Om­ nibus viribus Deum dilexit et nisa est cotidie per omnia ei placere prompte eius voluntati oboediendo et quodlibet fugiendo peccati genus. Divina Pro­ videntia est confisa atque, a vanis terrae rebus aliena, bona appetivit aeter­ na. In subsidiorum usu ad suam consequendam sanctificationem, in aposto­ latus operibus inque suo regendo Instituto prudens fuit; iustitiam ex con­ suetudine coluit erga Deum et proximum, quem operibus misericordiae spi­ ritalis et corporalis adiuvit; temperans fuit, fortis in difficultatibus, humilis, amabilis in omnes. Post annum 1933 graviter aegrotavit; quapropter anno 1939 munere se abdicavit antistitae generalis. Suam pertulit infirmitatem tamquam purifi- Congregatio de Causis Sanctorum 443 cationis viam atque sanctificationis. Dominus eam ad se vocavit calendis Octobribus anno 1941 post acceptum Viaticum et Infirmorum Unctionem. Sanctitatis fama, qua insignis fuit in vita et in morte, etiam secutis an­ nis perduravit; quam ob rem Sorores Missionariae ab Immaculata Concep­ tione cogitare coeperunt de beatificationis et canonizationis suae Conditricis Causa inchoanda; sed variae causae initium eius retardaverunt. Archiepisco­ pus Marianopolitanus ab anno 1985 ad annum 1987 Inquisitionem dioecesa­ nam celebravit, quae est a Congregatione de Causis Sanctorum probata die 23 mensis Februarii anno 1990. Positione ad exitum adducta, disceptatum est, iuxta normas, an Serva Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 8 mensis Octobris anno 1996 actus est, exitu cum prospero, Congressus Pe­ culiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in Sessione Ordinaria diei 21 mensis Octobris anno 1997, Causae Ponente Emi­ nentissimo Cardinali Eduardo Gagnon, professi sunt Servam Dei Mariam a Spiritu Sancto heroum more virtutes théologales, cardinales et iis adnexas coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con­ gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum Iustitia, Temperantia Dei Mariae gationis in Deum et tum Fortitudine, a Spiritu Sancto Sororum in proximum, eisque (in saec.: Missionariarum ab necnon de adnexis, in Deliae Immaculata cardinalibus gradu Tétreault), Prudentia, heroico, Fundatricis Conceptione, in casu Servae Congre­ et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. & ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. & Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis 444 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale MATRITENSIS seu COMPLUTENSIS Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae a Monte Carmelo (in saec.: Mariae Salles y Barangueras) fundatricis congregationis sororum Conceptionistarum missionariarum ab Institutione (1848-1911) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Maria a Monte Carmelo (in saeculo: Maria Salles y Barangueras) Vici, in Hispania, orta est die 9 mensis Aprilis anno 1848. In­ ter Tertiarias Dominicanas a Maria Annuntiata ingressa, professionem reli­ giosam fecit anno 1872. Barcinone, ubi praeceptrix fuit, scholae moderatrix et postea etiam antistita, magnam et multiplicem explicavit industriam praesertim pro puellis discipulis. Post acerbos eventus, anno 1892 condidit Burgi Congregationem Sororum Conceptionistarum Missionariarum ab Insti­ tutione, quam usque ad mortem sapienter rexit, quae accidit die 25 mensis Iulii anno 1911. Etiam post mortem duravit sanctitatis fama, qua claruit in vita; qua­ propter Episcopus Matritensis anno 1946 Causae beatificationis et canoniza­ tionis initium fecit. Die 17 mensis Decembris anno 1996 Summus Pontifex Ioannes Paulus II declaravit Servam Dei heroum in modum virtutes théo­ logales, cardinales iisque adnexas observavisse. Deinceps Causae Postulatio ad Congregationem de Causis Sanctorum coniectam miram sanationem perspiciendam detulit, intercessioni eiusdem Ve­ nerabilis Servae Dei ascriptam. Casus attinet ad Sororem Ameliam Román Villar Congregationis ab ipsa Serva Dei instituta sodalem. Haec Soror anno 1926, iam adulta, incepit dolores animadvertere spinam afficientes. De arthritide diffusa diagnosis facta est ac therapiae praescriptae sunt, quae ta­ men inefficaces fuerunt. Cum aggravaretur, aegrota aliis est subiecta inspectionibus, ex quibus diagnosis dicta est de spondylite phthisica iam tam progressa, ut insanabilis esset. Variarum curarum visa inefficacia, medici prognosim prodierunt infaustam quoad valetudinem et quoad vitam intra paucos menses. Die 14 mensis Aprilis anno 1934 aegrotans una cum sodali­ bus Sororibus communitatis loci denominati « El Escorial » apud Matritum positi, novem dierum supplicationem iniit Matrem Conditricem sui Institu­ ti, id est Mariam a Monte Carmelo, invocans. Primis diebus Soror Amelia se conferre potuit in sacellum ut sacro novendiali interesset, sed postea, do- Congregatio de Causis Sanctorum 445 foribus invalescentibus, hoc fuit ei impossibile. Attamen ultimo die noluit precibus communitatis deesse; sicque, dum in sacrario erat cum Sororibus sodalibus, subito sanata est et post tres dies medici completam sanationem cognoverunt. Apud curiam Matritensem anno 1991 celebrata est Inquisitio dioecesana, quae est rite probata a Congregatione de Causis Sanctorum per decretum idibus Ianuariis anno 1995 promulgato. Dicasterii Consilium Medicorum, in sessione idibus Maiis habita anno 1997, agnovit sanationem a spondylite phthisica tribus suppurationibus perturbata ab ossibus fluentibus, celerrimam fuisse, completam, stabilem et pro scientia inexplicabilem. Die 30 mensis Septembris eodem anno actus est Consultorum Theologorum Con­ gressus Peculiaris atque die 16 secuti mensis Decembris facta est Sessio Or­ dinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Excellentissi­ mo Domino Petro Georgio Silvano Nesti, C. P., Archiepiscopo emerito Camerinensi-Sancti Severini in Piceno. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae­ fecto necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ce­ terisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declara­ vit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Monte Carmelo Conceptionistarum (in saec: Maria Missionariarum ab Salles y Ven. Serva Dei Maria a Barangueras), Institutione, pleta et stabili sanatione Sororis Ameliae Román videlicet Fundatrice de Sororum celérrima, com­ Villar a « spondilite tuberco­ lare complicata da tre ascessi ossifluenti ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. £8 A L B E R T U S B O V O N E archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis 446 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale M A T R I T E N S I S seu X E T A F E N S I S Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae a Mirabilibus Iesu (in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmán) monialis professae ordinis Carmeli­ tarum Discalceatorum (1891-1974) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Maria a Mirabilibus Iesu (in saeculo: Maravillas Pidal y Chico de Guzmán) Matriti in Hispania orta est pridie nonas No­ vembres anno 1891. Inter Carmelitides Discalceatas ingressa monasterii de­ nominati a loco « El Escorial » apud Matritum sito, professionem religiosam fecit anno 1921. Per multos annos aliquot monasteriorum antistita fuit et ubique fidelitatis Deo, Ordini suo suaeque consecrationi exemplar. Monaste­ rium in India condidit multaque in Hispania. Inter sorores sodales vitam contemplativam fovit, spiritum apostolicum et sedulam Regulae atque Con­ stitutionum observantiam. Virtutibus ornata et meritis, in Domino obdor­ mivit in monasterio oppidi La Aldehuela die 11 mensis Decembris anno 1974. Sanctitatis fama, qua viva claruit, etiam post mortem perduravit; qua­ propter anno 1981 inita est beatificationis et canonizationis Causa. Summus Pontifex Ioannes Paulus II, die 17 mensis Decembris anno 1996, declaravit Servam Dei heroum in modum virtutes théologales, cardinales et his adne­ xas coluisse. Deinde Causae Postulatio Congregationis de Causis Sanctorum iudicio permisit coniectam miram sanationem intercessioni ascriptam eiusdem Ve­ nerabilis Servae Dei. Casus pertinet ad iuvenem Alfonsam García Blázquez, quae anno 1976 in morbum incidit inflammationis pharyngotonsillarum acutae cum febri. Curae efficaces non fuerunt; quam ob rem idibus Iuliis il­ lius anni deducta est in valetudinarium Salmanticense. Febris condicio non est melior facta et exstiterunt diureseos contractio, fortis confusio et icterus, ulcerationes in ore et in pharyngé, iecur inflatum. In sanguine gravis reperta est leucopenia; ex iniectione in pectore effecta apparuit medulla graviter hypocellularis. Facta est igitur diagnosis de agranulocytosi. Post salubrem mutationem per therapiam cortisonicam et antibioticam, aegrota alia est crisi correpta atque haemorrhagia prodiit digestibilis cum collapsu gravi. Diagnosis facta est de ulcere duodenali; alia secuta est salubris muta­ tio ob effectam therapiam; postea peior evasit status cum peritonite. Pridie nonas Septembres aegra subiit vagotomiam et pyroplasticam. Secutis die­ bus eius condiciones adeo in deterius mutatae sunt ut prognosis edita sit Congregatio de Causis Sanctorum 447 infausta quoad vitam post breve tempus. Interim, a dimidiato mense Iulio eiusdem anni 1976 ipsa aegrota aliaeque personae Servae Dei intercessionem invocare inceperant Mariae a Mirabilibus Iesu. Preces continuatae sunt usque ad mane diei subsequentis 11 mensis Septembris, cum ex improviso febris defecit et aegrota notabilem salubrem mutationem animadvertit. Va­ riae inquisitiones quae sunt post peractae factam sanationem confirmaverunt. Anno 1984 apud Curiam Salmanticensem facta est Inquisitio dioecesana, quae a Congregatione de Causis Sanctorum probata est decreto die 5 mensis Octobris eodem anno promulgato. Dicasterii Consilium Medicorum in sessione die 24 mensis Aprilis habita anno 1997 agnovit sanationem Alfonsae García Blázquez ab agranulocytosi acuta cum iecoris ac renum periculo, peritonite, collapsu gravi séptico, celerem fuisse, completam, stabilem et ex scientia inexplicabilem. Die 30 mensis Septembris eodem anno actus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris et die 16 insequentis mensis Decembris Ses­ sio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Excellen­ tissimo Domino Petro Georgio Silvano Nesti, C. P., Archiepiscopo emerito Camerinensi-Sancti Severini in Piceno. Et in utroque Coetu, sive Consultorum si­ ve Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divi­ nitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Con­ gregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Serva Dei Maria a Mirabilibus Iesu (in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmán), Moniali professa Ordinis Car­ melitarum Discalceatorum, videlicet de celeri, completa ac stabili sanatione Alfon­ sae García Blázquez ab « agranulocitosi acuta con compromissione epatorenaie, pe­ ritonite, shock settico ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. £8 A L B E R T U S BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. © Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis 448 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale PARISIENSIS Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Teresiae a Sancto Augustino (in saec.: Aloisiae Mariae) monialis professae ordinis Carmelitarum Discalceatorum (1737-1787) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Simile est regnum caelorum homini negotiatori quaerenti bonas margari­ tas. Inventa autem una pretiosa margarita, abiit et vendidit omnia, quae ha­ buit, et emit eam» (Mt 13, 45-46). Eodem modo se gessit Serva Dei Teresia a Sancto Augustino quae, Christi amore capta, se a divitiis et honoribus, quibus abundabat, expeditam, Domini servitio ac laudi consecravit in paupertate; sic, ut «pretiosam margaritam» emeret, caducis bonis relictis, caeli thesauro prospexit, « quo fur non appropiat, neque tinea corrumpit » (Lc 12, 33). Sapiens haec mulier nata est die 15 mensis Iulii anno 1737 in urbe Versaliis a Ludovico XV, Galliae rege, et a Maria Leszczynska, qui no­ mina ei Aloisiam Mariam indiderunt. Gratia divina, illi in baptismo col­ lata, fertile invenit solum, quod suo tempore copiosos edidit fructus, in puellula. Solo illi arando, colendo et irrigando moniales consuluerunt ab­ batiae in loco positae Fontevrault denominato, quae primis tredecim an­ nis vitae eam hospitio exceperunt atque educaverunt, eius eruditionem curando, indolem formando natura vivacem et ingenuam, ad Dei cogni­ tionem eiusdemque necnon pauperum amorem ducendo, precationis mo­ mentum docendo atque silentii et ascesis. Id temporis sacramentum ac­ cepit Confirmationis et primum ad Eucharistiam accessit, in quam sem­ per singularem aluit pietatem. Anno 1750 ad regiam rediit Versaliensem, in qua usque ad annum 1770 mansit, eximiam agens vitam christianam, quamquam multa erant loci oblectamenta et frivola. Variarum disciplinarum studio se dedidit ac dili­ genter vitam suam spiritalem curavit, in qua confessariis adiuvantibus con­ tinuos fecit progressus. Cotidie Missae intererat, crebro Christi Corpore se nutriebat atque Paenitentiae sacramento utebatur; constans erat in depre­ catione; erga Virginem Mariam pietatem, castigationem et bonas lectiones coluit; salute non christianorum et peccatorum mota est, patris praesertim, pro cuius conversione cum fervore precabatur; pauperum necessitatibus Congregatio de Causis Sanctorum 449 subvenit. Vitam regiae tantum communicabat, quantum erat necesse, sed libenter in equitandi arte inque venationibus erat. Matrimonium non est illecta et plerumque vitae genus egit moniali aptius quam regis filiae. Hoc mirum non est, si cogitamus eam inde ab anno 1751 appetivisse se Deo consecrare. Hinc, anno 1770, matre mortua et patris obtento consensu, rebus omnibus relictis ingressa est inter Carmelitides Excalceatas Monasterii Sancti Dionysii Parisiensis, quod ob suam paupertatem et diligentem Regulae observantiam notum erat. Cum fieri statuisset Sanctae Teresiae a Iesu perfecta discipula, quamlibet peculiarem tractationem et allevationem renuit; voluit contra prorsus Regulae, austeritati vitae communis atque antistitarum obnoxia esse voluntati. Nomen cepit Sororem Teresiam a Sancto Augustino et accurate ad professionem religiosam se prae­ paravit, quam fecit pridie idus Septembres anno 1771. Paulo post nigri velaminis impositionem, nominata est magistra novitiarum; tribus tem­ poribus coenobii fuit moderatrix, oeconoma duobus. Suis est erga com­ munitatem muneribus iuncta cum sedulitate et amore, firmitudinem ostendens, humilitatem et uniuscuiusque monialis curam; iuxta crucem sapientiam invenit et vires ut quam optime monasterio suo serviret. Ef­ fecit ut Regula observaretur, administrationem recreavit, aedificia re­ stauravi^ exstruxit sacellum, plures adiuvit communitates Carmelitidum, quae in difficultatibus erant et in paupertate, aliaque Instituta re­ ligiosa masculina et feminina; Societatem Iesu defendit, a Gallicanis et a Iansenii sectatoribus impugnatam; circa bonum Ecclesiae Francogallicae industria fuit. Saepe a patre visebatur qui, propter filiae continuas pre­ cationes cum Deo reconciliatus mortem obiit anno 1774. Non minus stu­ diosa fuit sacerdotum sanctificationis et personarum consecratarum nec­ non omnium animarum salutis. Caritate erga Deum et proximos impulsa nisa est operam dare incremento regni Dei et utilis esse iis, qui adiuvan­ di erant quoad corpus et quoad spiritum. Hocque cum humilitate fecit, prudentia atque iustitia. Fides semper gressus eius illuminavit eiusque delectus eamque in via sanctitatis sustinuit. Ob fidem intravit in Carme­ lum, peccatum fugit, voluntati Dei oboedivit et Ecclesiae, animam suam nutrivit liturgia, meditatione, precatione, pietate in Eucharistiam inque Matrem Redemptoris. Propter fidem se abnegavit, paenitentiam explica­ vit crucemque tulit ariditatis spiritalis. Aliena fuit a mundi rebus inani­ bus, in misericordia et in amore Dei speravit, in orationis efficaciam ere- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 450 didit et bona cupivit aeterna. Patiens fuit in difficultatibus, temperans, casta, oboediens, pauper. Usque ad finem cum Deo ambulavit et, cum simplicitate atque cum ge­ nerositate ac gaudio spiritali, artam viam percucurrit quae ad aeternam du­ cit vitam. Antistitis munere fungens, lampade cum accensa, obviam ivit Sponso, qui eam ad se vocavit post brevem morbum, die 23 mensis Decem­ bris anno 1787. Serva Dei etiam in vita fama claruit sanctitatis; quae fama post mor­ tem confirmata est, sed propter temporum nequitiam Causa beatificatio­ nis et canonizationis nonnisi iniri potuit anno 1855. Processus ordinarius informativus celebratus est apud Curias Augustodunensem (annis 18551867) et Parisiensem (annis 1856-1867). Die 19 mensis Iunii anno 1873 decretum promulgatum est super Causae Introductione et annis 18961904 instructus est Processus apostolicus Parisiensis. Post confectam Po­ sitionem anno 1910, aliae inquisitiones factae sunt instrumentorum alia­ que studia historica. Die 10 mensis Decembris anno 1991 sessio acta est Consultorum Historicorum. Nova Positione praeparata, disceptatum est, ex more, an Serva Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 22 mensis Aprilis anno 1997 prospero cum eventu actus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Episco­ pi, in Sessione Ordinaria die 11 mensis Novembris subsequentis habita, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Henrico Schwery, professi sunt Servam Dei Teresiam a Sancto Augustino heroum more virtutes théolo­ gales, cardinales iisque adnexas explicavisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secre­ tis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologali­ bus Fide, nalibus gradu Spe et Prudentia, heroico, Mariae), Caritate Iustitia, Servae Monialis tum in Deum tum in proximum, Dei Temperantia Teresiae professae et ad effectum de quo agitur. Ordinis a et Fortitudine, Sancto Augustino Carmelitarum necnon de cardi­ eisque (in adnexis, saec.: Discalceatorum, in Aloisiae in casu Congregatio pro Episcopis 451 Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. © ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. © Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Prae­ sules praefecit, videlicet: die 2 Maii 1998. — Cathedrali Ecclesiae Foroconcordianae Exc.mum P. D. Hectorem Sabbatium Cardelli, hactenus Episcopum titularem Furnitanum maiorem et Auxiliarem Rosariensem. — Episcopum Coadiutorem dioecesis Sancti Thomae in In­ sulis Virgineis, Exc.mum P.D. Georgium Vanee Murry, S.I., hactenus Epi­ scopum titularem Fortisventurae et Auxiliarem archidioecesis Chicagiensis. die 5 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Leadensi, R.D. Iosephum Nathanaëlem Perry, e clero archidioecesis Milvaukiensis, ibique curionem paroeciae Omni­ bus Sanctis dicatae, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Chicagiensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Albensi R.D. Iosephum Soterem Valero Ruz, e clero archidioecesis Valentinae in Venetiola, ibique Vica­ rium generalem, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 9 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Tagariensi R.D. Victorem Emmanuelem Pérez Rojas, e clero archidioecesis Calabocensis, ibique Vicarium episcopa­ lem, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. 452 Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die 12 Maii 1998. — Cathedrali Ecclesiae Dodgepolitanae, R.D. Ronaldum M. Gilmore, e clero dioecesis Vichitensis, ibique Vicarium generalem et moderatorem Curiae. — Cathedrali Ecclesiae de Aguas Calientes Exc.mum P.D. Raimundum Godinez Flores, hactenus Episcopum titularem Centenariensem et Auxiliarem Guadalaiarensem. die 18 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Auziensi R.D. Ludovicum Schick, Vicarium generalem Fuldensem, quem deputavit Auxiliarem eius­ dem dioecesis. die 20 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Cerretanae-Thelesinae-Sanctae Agathae Gothorum R.D. Michaelem De Rosa, e clero archidioecesis Salernitanae - Campaniensis - Acernensis, hactenus Instituti Superioris Scientiarum Religiosarum praesidem. die 23 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Registrensi R.P. Iosephum Aloi­ sium Bertanha, S.V.D., hactenus rectorem Seminarii maioris Societatis Ver­ bi Divini in dioecesi Sancti Mauri. die 26 Maii. — Nuntiaturae Apostolicae in Algeriensi Republica Exc.mum P.D. Au­ gustinum Kasujja, quem elegit Archiepiscopum titularem Caesariensem in Numidia. — Nuntiaturae Apostolicae in Tunesiensi Republica Exc.mum P.D. Au­ gustinum Kasujja, quem elegit Archiepiscopum titularem Caesariensem in Numidia. — Coadiutorem dioecesis Crucis Australis R.P. Moysem Ioannem Pontelo, Congregationis S. Spiritus sub tutela Immaculati Cordis Beatissimae Virginis Mariae sodalem, hactenus Instituti vulgo « Poullart des Places » rectorem. die 27 Maii. — Episcopum Coadiutorem praelaturae territorialis Tefensis, R.P. Sergium Eduardum Castriani, Congregationis S. Spiritus sub tutela Immacula­ ti Cordis Beatissimae Virginis Mariae sodalem, hactenus Consiliarium Gene­ ralem eiusdem Congregationis. — Cathedrali Ecclesiae Criciumensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Paulum Antonium De Conto, hactenus Sancti Aloisii de Caceres Episcopum. Congregatio pro Episcopis 453 — Coadiutorem dioecesis Campi Moranensis R.D. Maurum Apparecidum dos Santos, hactenus Vicarium generalem Iacarezinhoënsem. die 27 Maii 1998. — Episcopum coadiutorem praelaturae Moyobambensis, R.P. Iosephum S. Iztueta Mendizábal, CP., hactenus Superiorem Provin­ cialem in Hispania. die 30 Maii. 454 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Giovedì, 28 Maggio 1 9 9 8 : S.A.R. il Principe DAVID M. Swaziland presso la Santa Sede; Ambasciatore dello DLAMINI, Le LL. E E . i Signori, TIBAMANYA MVENE MUSHANGA, Amba­ sciatore dell'Uganda presso la Santa Sede; JOHN P. BOYANG, Ambasciatore di Gambia presso la Santa Sede; MAHAMAT ALI ABDALLAH NASSOUR, Ambasciatore del Ciad presso la Santa Sede; MANUEL MAS RIBO, Ambasciatore di Andorra presso la Santa Sede; MALALA Z O RAOLISON RANDRIANJANOA RAMAHATAFANDRY, Amba­ sciatore del Madagascar presso la Santa Sede; ADNAN BAHJAT A L TALHOUNI, Ambasciatore di Giordania pres­ so la Santa Sede; ATIS SJANITS, Ambasciatore di Lettonia presso la Santa Sede; MOSES MUSONDA, Ambasciatore dello Zambia presso la Santa Sede. Ha altresì, ricevuto in Udienza: Sabato, 9 Maggio 1 9 9 8 , S.E. il Signor dente della Repubblica del Libano. ELIAS HRAOUI, Lunedì, 1 8 Maggio 1 9 9 8 , S.E. il Signor Presidente della Repubblica di Lituania. Martedì, 1 9 Maggio 1 9 9 8 , mo Ministro del Canada. S.E. il Signor Presi­ VALDAS ADAMKUS, JEAN CHRÉTIEN, Pri­ Dal 19 aprile al 14 maggio 1998 il Santo Padre ha presieduto l'As­ semblea Speciale per l'Asia del Sinodo dei Vescovi. Diarium Romanae Curiae 455 SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 5 23 maggio » 1998. S.E. mons. Giacinto Berloco, Arcivescovo tit. di Fidene, Nunzio Apostolico in El Salvador e in Belize. » S.E. mons. Antonio Sozzo, Arcivescovo tit. di Concordia, Nunzio Apostolico in Costa Rica. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 9 aprile » » » » 1998. S.E. mons. Karl Lehmann, Vescovo di Mainz, Membro del­ la Congregazione per i Vescovi « ad quinquen­ nium ». » S.E. mons. Walter Kasper, Vescovo di Rottenburg-Stuttgart, Membro della Congregazione per la Dottrina della Fede « ad quinquennium ». » L'Em.mo Sig Card. Antonio Maria Javierre Ortas e S.E. mons. Desmond Connell, Arcivescovo di Dubli­ no, Membri della Congregazione per la Dottrina della Fede « in aliud quinquennium aut usque ad 80 ». » Mons. Bernard Prince, Consultore del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali « in aliud quinquen­ nium ». » Il Signor Alois Estermann, Capitano Comandante della Guardia Svizzera Pontificia. » S.E. mons. Francesco Monterisi, Segretario della Congre­ gazione per i Vescovi, Consultore della Congrega­ zione per la Dottrina della Fede. » P. Gianfranco Ghirlanda, S.I., Giudice della Corte d Appel­ lo dello Stato della Città del Vaticano « in aliud quinquennium ». » S.E. mons. Francesco Monterisi, Segretario della Congre­ gazione per i Vescovi, Membro della Pontificia Commissione per VAmerica Latina. » S.E. mons. José Saraiva Martins, Arcivescovo tit. di Tuburnica, Prefetto della Congregazione delle Cause dei Santi « ad quinquennium ». um 2 maggio 4 » 5 » 7 » 18 » 30 » Si rende noto che i Reverendi don Sabino Ardito, S.D.B., mons. Matteo Pá­ paro, mons. Gianfranco Bella, p. Velasio De Paolis, C.S., mons. Carlo Liberati, p. Manuel Jesús Arroba Conde, CM.F., p. Francesco Ciccimarra, Barn., mons. Cataldo Di Napoli, sono stati annoverati « in aliud quinquennium » tra i Giudici esterni del Tribunale regionale del Lazio di prima istanza per le cause di nullità di matrimonio. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 456 NECROLOGIO 4 maggio 9 » » 11 14 » » 21 » 22 23 26 » » » 29 » 1998. Mons. Ignacio Maria De Orbegozo y Goieoechea, Vescovo di Chiclayo (Peru). » Mons. Gerard Jakob, Vescovo tit. di Vergi. » Mons. Teodor Majkowicz, Vescovo di Wroclaw-Gdansk di rito bizantino-ucraino (Polonia). » Mons. Michel Moutel, Arcivescovo di Tours (Francia). » Mons. Jean-Baptiste Tiendrébéogo, Vescovo di Kaya (Burkina Faso). » Mons. Arnold R. Cotey, Vescovo em. di Nachingwea (Tanzania). » Mons. Eric G. Perkins, Vescovo tit. di Verrona. » Mons. Alphonsus Beretta, Vescovo em. di Warangal (India). » Mons. Salvatore Casanova, Vescovo em. di Ajaccio (Corsica-Francia). » Mons. José Vázquez Diaz, Vescovo em. di Bom Jesus do Gurguéia (Brasile). An. et vol. XC 1 Iulii 1998 N. 7 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO D A T A E quibus normae quaedam inseruntur in Codice Iuris Canonici et in Codice Cano­ num Ecclesiarum Orientalium. IOANNES PAULUS PP. II Ad tuendam fidem Catholicae Ecclesiae contra errores insurgentes ex parte aliquorum christifidelium, praesertim illorum qui in sacrae theologiae disciplinas studiose incumbunt, pernecessarium visum est Nobis, quorum praecipuum munus est fratres suos in fide confirmare (cf. Lc 22, 32), ut in textum vigentium Codicis Iuris Canonici et Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium addantur normae, quibus expresse imponatur officium servandi veritates definitive ab Ecclesiae Magisterio propositas, addita mentione in sanctionibus canonicis ad eandem materiam spectantibus. 1. Iam inde a prioribus saeculis usque ad hodiernum diem Ecclesia de fide in Christum Eiusque redemptionis mysterio profitetur veritates, postea collectas in Symbola fidei; hodie enim communiter cognoscuntur atque pro­ clamantur a christifidelibus in Missarum celebratione sollemni et festiva Symbolum Apostolorum aut Symbolum Nicaenum-Constatinopolitanum. Hoc ipsum Symbolum Nicaenum-Constatinopolitanum continetur in Professione fidei, a Congregatione pro Doctrina Fidei ulterius elaborata, quae specialiter imponitur determinatis christifidelibus emittenda in suscep­ tione aliquorum officiorum directe vel indirecte respicientium profundiorem 1 1 CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Professio Fidei et Iusiurandum fidelitatis in susci­ piendo officio nomine Ecclesiae exercendo, 9 Ianuarii 1989, in AAS 81 (1989), p. 105. 31 - A. A. S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 458 investigationem in veritates de fide et de moribus aut coniunctorum cum peculiari potestate in Ecclesiae regimine. 2 2. Professio fidei, rite praemisso Symbolo Nicaeno-Constantinopolitano, habet etiam tres propositiones aut commata, quae explicare intendunt fidei catholicae veritates ab Ecclesia, sub ductu Spiritus Sancti qui eam « om­ nem veritatem docebit » (Io 16, 13), sequentibus temporibus altius perscru­ tatas aut perscrutandas. 3 Primum comma, quod enuntiat: « Firma fide quoque credo ea omnia quae in verbo Dei scripto vel tradito continentur et ab Ecclesia sive sollem­ ni iudicio sive ordinario et universali Magisterio tamquam divinitus revela­ ta credenda proponuntur », congruenter affirmat et suum praescriptum ha­ 4 bet in legis latione universali Ecclesiae in can. 750 Codicis Iuris Canonici et in can. 598 Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium. 5 6 Tertium comma edicens: « Insuper religioso voluntatis et intellectus ob­ sequio doctrinis adhaereo quas sive Romanus Pontifex sive Collegium Epi­ scoporum enuntiant cum Magisterium authenticum exercent etsi non defi­ nitivo actu easdem proclamare intendant », locum suum obtinet in can. 7 2 3 Cf.. Codex Iuris Canonici, can. 833. Cf. Codex Iuris Canonici, can. 747 § 1; Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 595 § 1. 4 Cf. SACROSANCTUM CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Constitutio dogmatica Lumen gentium, De Ecclesia, 25, 21 Novembris 1964, in AAS 57 (1965), pp. 29-31; Constitutio dog­ matica Dei Verbum, De divina Revelatione, 18 Novembris 1965, 5, in AAS 58 (1966), p. 819; CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Instructio Donum veritatis, De ecclesiali theologi vocatione, 24 Maii 1990, 15, in AAS 82 (1990), p. 1556. Codex Iuris Canonici, can. 750 - Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt quae verbo Dei scripto vel tradito, uno scilicet fidei deposito Ecclesiae commisso, continentur, et insimul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae magisterio sollemni, sive ab eius magisterio ordinario et universali, quod quidem communi adhaesione christifidelium sub duc­ tu sacri magisterii manifestatur; tenentur igitur omnes quascumque devitare doctrinas iisdem contrarias. Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 598 - Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt, quae verbo Dei scripto vel tradito, uno scilicet deposito fidei Ecclesiae com­ misso continentur et simul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae magisterio sol­ lemni sive ab eius magisterio ordinario et universali, quod quidem communi adhaesione chri­ stifidelium sub ductu sacri magisterii manifestatur; tenentur igitur omnes christifideles quas­ cumque devitare doctrinas eisdem contrarias. Cf. CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Instructio Donum veritatis, De ecclesiali theologi vocatione, 24 Maii 1990, 17, in AAS 82 (1990), p. 1557, 5 6 7 Acta Ioannis Pauli Pp. II 459 752 Codicis Iuris Canonici et in can. 599 Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium. 8 9 3. Attamen secundum comma, in quo asseveratur: « Firmiter etiam am­ plector ac retineo omnia et singula quae circa doctrinam de fide vel mori­ bus ab ( adem definitive proponuntur », nullum habet congruentem cano­ nem in Codicibus Ecclesiae Catholicae. Magni momenti est hoc comma Pro­ fessionis fidei, quippe quod indicet veritates necessario conexas cum divina revelatione. Hae quidem veritates, quae in doctrinae catholicae perscruta­ tione exprimunt particularem inspirationem divini Spiritus in alicuius veri­ tatis de fide vel de moribus profundiore Ecclesiae intellectu, sive historica ratione sive logica consecutione conectuntur. f 10 4. Quapropter dicta necessitate compulsi mature censuimus hanc legis universalis lacunam complere insequenti modo: A) Can. 750 Codicis Iuris Canonici posthac duas paragraphos habebit, quarum prima constet textu vigentis canonis, altera vero novo textu sit or­ nata, ita ut ipse can. 750 absolute sic sonet: Can. 750 § 1. Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt quae ver­ bo Dei scripto vel tradito, uno scilicet fidei deposito Ecclesiae commisso, continentur, et insimul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae magisterio sollemni, sive ab eius magisterio ordinario et universali, quod quidem communi adhaesione christifidelium sub ductu sacri magisterii ma­ nifestatur; tenentur igitur omnes quascumque devitare doctrinas iisdem contrarias. § 2. Firmiter etiam amplectenda ac retinenda sunt omnia et singula quae circa doctrinam de fide vel moribus ab Ecclesiae magisterio definitive proponuntur, scilicet quae ad idem fidei depositum sancte custodiendum et Codex Iuris Canonici, can, 752 - Non quidem fidei assensus, religiosum tamen intellec­ tus et voluntatis obsequium praestandum est doctrinae, quam sive Summus Pontifex sive Collegium Episcoporum de fide vel de moribus enuntiant, cum magisterium authenticum exercent, etsi definitivo actu eandem proclamare non intendant; christifideles ergo devitare curent quae cum eadem non congruant. Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 599 — Non quidem fidei assensus, reli­ giosum tamen intellectus et voluntatis obsequium praestandum est doctrinae de fide et de moribus, quam sive Romanus Pontifex sive Collegium Episcoporum enuntiant, cum magiste­ rium authenticum exercent, etsi definitivo actu eandem proclamare non intendunt; christifi­ deles ergo curent, ut devitent, quae cum eadem non congruunt. Cf. CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Instructio Donum veritatis, De ecclesiali theologi 8 9 10 vocatione, 24 Maii 1990, 16, in AAS 82 (1990), p. 1557.. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 460 fideliter exponendum requiruntur; ideoque doctrinae Ecclesiae catholicae adversatur qui easdem propositiones definitive tenendas recusat. In can. 1371, n. 1 Codicis Iuris Canonici congruenter addatur canonis 750 § 2 locus, ita ut ipse can. 1371 posthac absolute sic sonet: Can. 1371 - Iusta poena puniatur: I qui, praeter casum de quo in can. 1364 § 1, doctrinam a Romano Pontifice vel a Concilio Oecumenico damnatam docet vel doctrinam, de qua in can. 750 § 2 vel in can. 752, pertinaciter respuit, et ab Apostolica Sede vel ab Ordinario admonitus non retractat; 2° qui aliter Sedi Apostolicae, Ordinario, vel Superiori legitime praeci­ pienti vel prohibenti non obtemperat, et post monitum in inoboedientia persistit. B) Can. 598 Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium posthac duas paragraphos habebit, quarum prima constet textu vigentis canonis, altera vero novo textu sit ornata, ita ut ipse can. 598 absolute sic sonet: Can. 598 § 1. Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt, quae verbo Dei scripto vel tradito, uno scilicet deposito fidei Ecclesiae commisso continentur et simul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae magisterio sollemni sive ab eius magisterio ordinario et universali, quod quidem communi adhaesione christifidelium sub ductu sacri magisterii ma­ nifestatur; tenentur igitur omnes christifideles quascumque devitare doctri­ nas eisdem contrarias. o § 2. Firmiter etiam amplectenda ac retinenda sunt omnia et singula quae circa doctrinam de fide vel moribus ab Ecclesiae magisterio definitive proponuntur, scilicet quae ad idem fidei depositum sancte custodiendum et fideliter exponendum requiruntur; ideoque doctrinae Ecclesiae catholicae adversatur qui easdem propositiones definitive tenendas recusat. In can. 1436 § 2 Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium congruenter addantur verba, quae ad can. 598 § 2 se referant, ita ut ipse can. 1436 posthac absolute sic sonet: Can. 1436 § 1. Qui aliquam veritatem fide divina et catholica creden­ dam denegat vel eam in dubium ponit aut fidem christianam ex toto repu­ diat et legitime monitus non resipiscit, ut haereticus aut apostata excom­ municatione maiore puniatur, clericus praeterea aliis poenis puniri potest non exclusa depositione. § 2. Praeter hos casus, qui pertinaciter respuit doctrinam, quae a Roma­ no Pontifice vel Collegio Episcoporum magisterium authenticum exercenti- Acta Ioannis Pauli Pp. II 461 bus ut definitive tenenda proponitur, vel sustinet doctrinam quae ut erro­ nea damnata est, nec legitime resipiscit, congrua poena puniatur. 5. Quaecumque vero a Nobis hisce Litteris Apostolicis Motu Proprio da­ tis decreta sunt, ea omnia firma ac rata esse iubemus et inserenda praecipi­ mus in legis latione universali Catholicae Ecclesiae, respective in Codice Iu­ ris Canonici et in Codice Canonum Ecclesiarum Orientalium, sicuti supra demonstratum est, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xvin mensis Maii, anno Pontificatus Nostri vicesimo. MCMXCVIII, IOANNES PAULUS PP. II CONSTITUTIO APOSTOLICA KITALENSIS In Kenia dioecesis Kitalensis conditur. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Magis in dies efflorescens catholicorum in Kenia christifidelium commu­ nitas actuosiorque ipsa sacrorum inibi pastorum industria saepius nimirum suadent ut opportuna de dicionum seu dioecesium illic finibus novis ca­ piantur consilia. Cum igitur nuperius sit legitime postulatum ut regio Eldoretensis dividatur, quo nempe commodius cotidiano utrimque apostolatui provideatur, libentes quidem his adsentimur Nos sententiis, quibus suo vo­ to etiam Congregatio pro Gentium Evangelizatione est suffragata. Rati id­ circo ipsi propositum idem hoc maius in hominum commodum esse cessurum, decrevimus oblatis hac de re precibus obsequi. Pro Nostra ideo apo­ stolica auctoritate loca vulgari sermone appellata « Trans Nzoia » necnon « West Pokot » a dicione Eldoretensi subtrahimus, ex quibus circumscriptio­ nem novam ecclesiasticam constituimus Kitalensem nomine, quam Metropo­ litanae ecclesiae Kisumuensi suffraganeam esse censemus atque moderationi Congregationis pro Gentium Evangelizatione subiectam. Episcopalem porro huius communitatis sedem ipsa defigimus in urbe « Kitale » cuius templum Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 462 « Beatae Mariae Virgini Immaculatae » dedicatum evehimus ad gradum di­ gnitatemque ecclesiae cathedralis. Nostra haec consilia committimus probatissimo quidem Apostolico Nuntio Ioanni Tonucci Archiepiscopo titulo Torcellano ad salutarem effectum deducenda. Volumus praeterea ut singula di­ ligenter serventur praecepta et iussa canonica talem ad deliberationem spectantia. Has denique Litteras Nostras firmas esse tam nunc quam in po­ sterum volumus quibusvis rebus haudquaquam obsistentibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die tertio mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontificatus Nostri vi­ cesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO IOSEPHUS Secretarius Status card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Eugenius Sevi, Protonot. Apost. Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 431.688 LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Dei Servo Edmundo Ignatio Rice Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Vera educatio prosequitur formatio­ nem personae humanae in ordine ad finem eius ultimum et simul ad bo­ num societatum, quarum homo membrum exstat et in quarum officiis, adultus effectus, partem habebit » (Conc. Oecum. Vat. II, Declaratio de educatione christiana Gravissimum educationis, I). Venerabilis Dei Servus Edmundus Ignatius Rice peculiari quidem ratione sollicitus fuit de humana christianaque institutione iuvenum Hiberniae quibus vitae sanctitate et apostolatu viam veritatis et iustitiae significavit. In loco v.d. Westcourt or­ tus anno M D C C L X I I e Roberto Rice et Margarita Tierney, optima ratione a parentibus est institutus. Studiis absolutis, negotiis se dedit atque brevi tempore magnas cumulavit opes. Matrimonio sibi iunxit Mariam Elliot, quae duos post annos mortua est dum puellulam infirmam pareret. Cum Acta Ioannis Pauli Pp. II 463 mercaturam faceret unionem cum Deo per Sacrarum Scripturarum assi­ duam lectionem augebat atque digne mensam Corporis Christi frequenta­ bat. Fidei virtute permotus, apostolatui pro puerorum, aegrotorum senumque bono se dedidit quas divitiarum suarum participes reddidit. Quadragin­ ta annos natus, hortante Pio VI Decessore Nostro fel. rec, negotiis valedi­ xit atque totum se devovit pauperum puerorum christianae institutioni. Deinde Congregationem Fratrum Christianorum condidit, cuius regulas San­ cta Sedes anno MDCCCXX approbavit. Moderatoris Instituti munus magno cum sodalium profectu exercuit usque ad a. M D C C C X X X V I I I , quo libere eo se abdicavit. Fratribus suis, iuvenibus totique Dei populo testimonium perhibuit caritatis, fidei, animi solliciti de Ecclesia, apostolici studii nec non cu­ rae de christianorum institutione. Novissimis vitae annis fidenti animo plu­ rimos perpessus est dolores ac humilitates. Ab innumeris, quos beneficiis affecerat, defletus obiit die xxix mensis Augusti anno MDCCCXLIV. Beatificatio­ nis canonizationisque Causa anno M C M L X X V I I I coepta est apud curiam Dublinensem. His expletis quae ius praecipit, die I I mensis Aprilis anno M C M X C I I I , coram Nobis decretum super virtutibus heroicis est promulgatum. Felici deinde exitu mira sanatio pervestigata est apud Congregationem de Causis Sanctorum intercessioni Edmundi Ignatii Rice adscripta. Nos Ipsi, die vi mensis Aprilis anno MCMXCV, « constare de miraculo » declaravimus. Deinde decrevimus ut ritus beatificationis celebraretur die vi mensis Octobris anno M C M X C V I . Hodie igitur, in foro ad Vaticanam Basilicam Sancti Petri paten­ te, inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: « Nos, vota Fratrum Nostrorum Ioannis Nowak, Episcopi Siedlecensis, Desmondi Connell. Ar­ chiepiscopi Dublinensis, Antonii Mariae Rouco Várela, Archiepiscopi Matri­ tensis, et Mariani Jaworski, Archiepiscopi Leopolitani Latinorum, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, auctoritate No­ stra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Vincentius Le­ woniuk et duodecim socii, Edmundus Ignatius Rice, Maria Anna Mogas Fontcuberta et Marcellina Darowska Beatorum nomine in posterum appel­ lentur eorumque festum: Vincentii Lewoniuk et duodecim sociorum die vi­ cesima tertia Ianuarii; Edmundi Ignatii Rice die quinta Maii; Mariae An­ nae Mogas Fontcuberta die sexta Octobris; et Marcellinae Darowska die quinta Ianuarii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae autem his Litteris decrevimus nunc et in posterum rata et firma esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 464 Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi mensis Octobris, anno M C M X C V I , Pontificatus Nostri duodevicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco ©Sigilli In Secret. Status tab., n. 429,774 II Venerabili Dei Servo Ottoni Neururer Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Si quis vobis evangelizaverit praeter id, quod accepistis, anathema sit! Modo enim hominibus suadeo aut Deo? Aut quaero hominibus placere? Si adhuc hominibus placerem, Christi ser­ vus non essem! » (Gal 1, 9-10). Verbis his Paulus apostolus Evangelii veritatem proclamavit et eam ani­ mose tuitus est. Talem firmitudinem, germano Christi famulo dignam, imitatus est Otto Neururer qui, pastorali caritate concitus, non modo fideliter christianam doctrinam enuntiavit, sed, gravibus periculis posthabitis, obsti­ tit quominus quaedam sui gregis ovis erroris viam et peccati ingrederetur. Sic usque ad extremum parochi missionem sustinuit, persecutionem forti animo toleravit, atque tandem martyrii gloriam consecutus est. Fortis hic animarum pastor agricolis Aloisio Neururer et Hildegarda Streng ortus est, die xxv mensis Martii anno M D C C C L X X X I I , in quodam parvo pago montano quem Piller vocant, tunc Brixinensis, nunc Oenipontanae dioecesis. Religiose a familia institutus, Dei gratiae obsequens, cum ad sa­ cerdotium vocationem animadverteret, parvum Vincentinum ingressus est Seminarium et postea maius, ubi diligenter studiis spiritalique institutioni operam dedit. Presbyterali ordinatione suscepta die xxix mensis Iunii anno M C M V I I , studiosus in compluribus paroeciis Tirolis fuit adiutor atque xiv per annos in praepositura S. Iacobi Oenipontana in urbe sacrum ministerium gessit. Anno M C M X X X I I paroeciam oppidi Götzens curandam suscepit, cui perquam studiose inservivit. Parochus eximio ingenio, sed humillimus et candidissimus fuit. Recto animo, alta pietate ac studio claruit quod in Dei verbum diffundendum, cultum divinum promovendum et in Sacri Cordis Acta Ioannis Pauli Pp. II 465 Iesu Redemptorisque Matris pietatem augendam impertiit. Peculiariter propter sacerdotalia officia bene peracta et confessionum ministerii ob stu­ diosam curam aestimabatur. Postquam Nazistae in Austria rerum anno MCMXxxvin sunt potiti, Ecclesia aerem persecutionem passa est. Dei Servus paratum se praebuit ad vitam suam pro Christo tradendam atque praevidit se erga Deum eiusque legem ob fidelitatem necatum iri. Etenim cum femi­ nam quandam admoneret ne viro seiuncto nuberet, iracundiam Ecclesiae hostium concitavit. Gestapo, ut dicebatur, eum in vincula anno M C M X X X V I I I coniecit ipsumque in campum captivis custodiendis Dachaviensem deporta­ va et postea ad Buchenvaldensem, ubi patientia, fidei testimonio, offensis et contumeliis tacite toleratis eluxit. Quamquam camporum moderatores id prohibuerant, suum esse putavit redemptionis bona concaptivis ministrare, ea petentibus. Res cognita est, ideo die xxvm mensis Maii anno M C M X L in cellam loricatam illius campi eum detulerunt. Ibi per pedes suspensus est. Ita die XXX mensis Maii martyrii coronam consecutus est, quandoquidem matrimonii sanctitatem defenderat et sacerdotale ministerium usque ad fi­ nem expleverat. Paucis post diebus eius cineres paroeciae Götzens traditi sunt, ubi magna fidelium frequentia sepulti sunt, qui eum martyrem aesti­ ma verunt. Martyrii fama crebrescente, anno M C M L X X X I I I beatificationis et canoniza­ tionis Causa incohavit. His rite a iure statutis peractis rebus, Nobis coram Decretum super martyrio die xn mensis Ianuarii anno MCMXCVI prodiit. Sta­ tuimus porro ut beatificationis ritus Romae die xxiv mensis Novembris eiusdem anni celebraretur. Hodie igitur, in Vaticana Basilica Sancti Petri, inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: Nos, vota Fratrum Nostrorum Rinaldi Stecher, Episcopi Oenipontani, Christophori Schönborn, Archiepiscopi Vindobonensis et Renati Séjourné, Episcopi Sancti Fiori, necnon plurimorum aliorum Fra­ trum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregatio­ nis de Causis Sanctorum consulto, auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Dei Servi Otto Neururer, Iacobus Capp et Catharina Jarrige Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum die ip­ sorum natali: Ottonis Neururer die trigesima Maii; Iacobi Gapp die decima tertia Augusti; et Catharinae Jarrige die quarta Iulii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Quemadmodum alii praeclarus hic cáeles tristissimas aerumnas et acerbos luctus praeteritis huius saeculi annis, nonnullorum hominum impro- 466 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale bo consilio, passus est. At ipse eximia exhibuit virtutis exempla, non illis qui cum eo vexabantur sed, nostri temporis quoque hominibus, oculos Evangelii praeceptis habitis ad probanda semper convertantur potiora ipsius hominis servanda compellantur. Quae autem his Litteris decrevimus nunc et in posterum rata et esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus quibuslibet. modo ut ob et ad firma Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxiv mensis Novembris, anno M C M X C V I , Pontificatus Nostri undevicesimo. £8 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 418.056 III Venerabili Servo Dei Henrico Rebuschini Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Vitam insumere velim ut Dei posses­ sionem proximo meo tradam; velim proximum meum in vulneribus et in caritate Iesu intueri; velim illum diligere, venerari eique exemplo, opere, oratione et verbo Dei famulari. Haec consilia, quae Henricus Rebuschini, vix presbyter consecratus, in suis actis diurnis scripserat, potiores osten­ dunt aspectus vitae eius infirmis deditae. Servus Dei, e familia copiis in­ structa, in urbe Gravedona prope lacum Comensem ortus est die xxvm mensis Aprilis anno MDCCCLX. A tempore quo humanioribus litteris se dedit, vocari se sensit ad sacerdotium adque vitam religiosam. Viginti quattuor annos natus, perspicue percepit illam optionem a Deo originem ducere. Prius Gregorianam Studiorum Universitatem frequentavit, deinde, post tres annos, Veronae, Ordinem Clericorum Regularium Ministrantium Infirmis in­ gressus est, atque tirocinium iniit die xxvn mensis Septembris anno MDCCCLX X X V I I . Hanc alteram secutus est optionem ob innatum erga infirmos et do­ lentes homines studium. Presbyteratus ordine anno M D C C C L X X X I X insignitus, breve ad tempus muneribus institutionis vacavit, mox vero inter infirmos vitam suam degit Veronae apud valetudinarium civile et militare inter an­ nos MDCCCXCI-MDCCCXCIX, deinde Cremonae usque ad suum pium transitum. Acta Ioannis Pauli Pp. II 467 Qua in urbe spiritalis credita est illi cura Filiarum Sancti Camilli, quae, hortatu Episcopi Domini Ieremiae Bonomelli septem iam annos illic vitam agebant, domum aperuerant mulieribus aetate provectis curandis, sociatam operam spiritalem instituebant cum Fratribus Camillianis et cum ipso Ser­ vo Dei, aegrotis navam operam praebentes. Anno M C M I I I fovit propositum aedificandae novae domus salutis « Sancti Camilli », cuius officium explevit curatoris rei oeconomicae terque rectoris. Duo munera alacri serenoque ani­ mo est exsecutus, quin vita eius, arte cum Deo coniuncta, ullum pateretur detrimentum. Otii tempore cum nimia vexabatur anxietate sacellum prope officium adire consueverat intimaeque orationi vacare. Ad eandem praxim sacerdotes hortabatur et religiosos qui eum spiritalem moderatorem selegerant. Contemplationis dono ditatus, cum Cremonae vias perlustraret ad in­ firmos ostiatim invisendos vel ad obligationes sui muneris proprias explen­ das, sic in Dei contemplatione defigebatur, ut ab omnibus « mysticus itinerans » appellaretur. Inter sodales communitatis elementum exstitit cohaesionis, quod plurimum contulit ad religiosam et fraternam vitam. Vigilans ac serenus, Resurrectionis mysterio fidenter commendatus, in Christi pace quievit die x mensis Maii anno M C M X X X V I I I . Eius sanctitatis fama apud po­ pulum christianum ad hodiernum usque diem permansit. Processus canoni­ ci, qui Cremonae die I I I mensis Octobris anno M C M X L V I I sunt initi, die xiv mensis Februarii anno MCMXCV sunt conclusi. Nobis coram decretum de vir­ tutibus heroum in gradum a Dei Servo exercitis prodiit die xi mensis Iulii anno MCMXCV et decretum de miraculo die xxv mensis Iunii anno M C M X C V I . Statuimus denique ut ritus beatificationis Romae celebraretur die iv mensis Maii anno M C M X C V I I . Hodie igitur in foro ante Patriarchalem Basilicam Vaticanam, intra Mis­ sarum sollemnia hanc protulimus formulam: Nos, vota Fratrum Nostrorum Ambrosii Echebarria Arroita, Episcopi Barbastrensis-Montisonensis, Victoris Aloisii Mondello, Archiepiscopi Rheginensis-Bovensis, Iulii Nicolini, Episco­ pi Cremonensis, et Iulii Henrici Prado Bolaños, Episcopi Pastopolitani, nec non plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifide­ lium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctorita­ te Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Florenti­ nus Asensio Barroso, Zephyrinus Giménez Malla, Caietanus Catanoso, Henricus Rebuschini et Maria ab Incarnatione Rosal Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum: Florentini Asensio Barroso die no­ na Augusti; Zephyrini Giménez Malla die quarta Maii; Caietani Catanoso 468 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale die vicesima Septembris; Henrici Rebuschini die decima Maii; et Mariae ab Incarnatione Rosai die vicesima septima Octobris in locis et modis iure sta­ tutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Quae autem decrevimus volumus et nunc et in perpetuum tempus vim sor­ tiri, contrariis rebus minime quibuslibet obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Maii, anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri undevicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco ffl Sigilli In Secret, Status tab., n. 431.060 IV Templum Deo dicatum in honorem BMV sub titulo « Virga Jesse » in dioecesi Hasseletensi ad gradum Basilicae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Oculos Nostros ad Redemptoris Matrem attollentes, quae cunctis Christifidelibus tamquam exemplar virtutum praeful­ get, libenter quidem occasionem capimus Marialem cultum diffundendi atque sacras in toto orbe aedes nomine Virginis Mariae honestatas exornandi. Ideo, cum Venerabilis Frater Paulus Schruers Episcopus Hasseletensis, cleri populi­ que vota interpretatus, rogaverit ut templum Deo dicatum in honorem Beatae Mariae Virginis sub titulo « Virga Jesse » in dioecesi Hasseletensi situm, ad di­ gnitatem Basilicae minoris eveheretur, petitioni illi libenti animo obsecundare volumus. Itaque de Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento­ rum consultu, Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine, statuimus ut sacra il­ la aedes ad titulum ac dignitatem Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae templis hoc nomine insignibus rite competunt, se­ cundum Decretum «De titulo Basilicae minoris», die ix mensis Novembris an­ no MCMLXXXIX datum. Contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi mensis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. Secretarius Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n, 431.662 SODANO Status 469 Acta Ioannis Pauli Pp, II V Sanctuarium Civitatis Castelli dioecesis, quod in loco « Colle di Canoscio » est dicatum beatae Mariae Virgini titulo «Madonna del Transito» invocatae, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Inter sacras aedes Civitatis Castelli dioecesis merito celebratur sanctuarium beatae Mariae Virginis titulo « Ma­ donna del Transito » invocatae, quod exstat in loco « Colle di Canoscio » et quo fideles ex finitimis etiam regionibus frequentes accedunt veneraturi an­ tiquam pulchramque depictam imaginem Dormitionis Deiparae Genetricis ab Eminentissimo Cardinale Seraphino Vannutelli, nomine Petriani Canoni­ corum Collegii, anno M D C C C L X X X V I I I sollemni ritu coronatam. Constat insu­ per hoc templum notum esse centrum cultus marialis eiusdem dioecesis. Qua re, cum Venerabilis Frater Peregrinus Thomas Ronchi, Episcopus me­ moratae Sedis, litteris die V I I mensis Octobris superiore anno datis, cleri po­ pulique sui quoque expromens vota, postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum cupientes praebere, enixis precibus perquam libenter obsecun­ dandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Litterarum virtute per­ petuumque in modum sanctuarium, quod diximus, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis con­ cessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite competunt, iis ta­ men servatis, quae secundum Decretum « De titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt. Quod fau­ stum ac felix sit cunctis eidem Virgini devotis ac perennis grataque simul exstet memoria DCL annorum e quibus eius venerata imago efficta est. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibus­ libet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die V I I mensis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret, Status tab., n, 431.741 470 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONVENTIO INTER APOSTOLICAM SEDEM ET FOEDERATAM CIVITATEM SAXONIAE-ANHALTINI VERTRAG ACCORDO zwischen dem Heiligen Stuhl und fra la Santa Sede e il Land dem Land Sachsen-Anhalt Sassonia-Anhalt DER HEILIGE STUHL, vertreten durch LA SANTA SEDE, rappresentata dal den Apostolischen Nuntius in Deutschland, Dr. Giovanni Lajolo, Titularerzbischof von Cesariana, Nunzio Apostolico in Germania, Mons. Dott. Giovanni Lajolo, Arcivescovo titolare di Cesariana, und DAS LAND SACHSEN-ANHALT, vertreten durch IL LAND SASSONIA-ANHALT, rappresentato dal den Ministerpräsidenten, Dr. Reinhard Höppner, Ministro-Presidente, Dott. Reinhard Höppner, verbunden in dem Bewußtsein, daß durch die Wiedervereinigung Deutschlands im Land SachsenAnhalt unter Beachtung des Grund­ rechts der Religionsfreiheit und des Grundsatzes der gegenseitigen Unabhängigkeit von Kirche und Staat die Voraussetzungen für ein partnerschaftliches Verhältnis ge­ schaffen wurden, uniti nella consapevolezza che con la riunifìcazione della Germania sono stati creati nel Land SassoniaAnhalt, nel rispetto del diritto fon­ damentale della libertà religiosa e del principio della reciproca indi­ pendenza di Chiesa e Stato, i pre­ supposti per un rapporto di mutua cooperazione; in dem Wunsche einig, die Bezie­ hungen zwischen der Katholischen concordi nel desiderio di consolidare e promuovere in spirito di amicizia le 471 Acta Ioannis Pauli Pp. II Kirche und dem Land SachsenAnhalt in freundschaftlichem Geiste zu festigen und zu fördern, relazioni tra la Chiesa cattolica e il Land Sassonia-Anhalt; unter Berücksichtigung des in Gel­ tung stehenden Konkordats zwi­ schen dem Heiligen Stuhl und dem Deutschen Reich vom 20. Juli 1933, soweit es das Land bindet, und in Würdigung des Vertrages des Frei­ staates Preußen mit dem Heiligen Stuhl vom 14. Juni 1929, considerando il vigente Concordato fra la Santa Sede ed il Reich Ger­ manico del 20 luglio 1933, per quan­ to esso vincola il Land, e tenendo presente la Solenne Convenzione fra la Santa Sede e la Prussia del 14 giugno 1929; mit dem Ziel, die Grundlagen für gemeinsame Anliegen den gegen­ wärtigen Erfordernissen anzupas­ sen, fortzubilden und auf Dauer zu regeln, con lo scopo di adeguare alle attuali esigenze, di sviluppare e di regolare in modo stabile le basi di comuni interessi, sind über folgende Artikel überein­ gekommen: hanno convenuto negli articoli se­ guenti: Artikel 1 Glaubensfreiheit Articolo 1 Libertà religiosa (1) Das Land Sachsen-Anhalt ge­ währt der Freiheit, den katho­ lischen Glauben zu bekennen und öffentlich auszuüben, den gesetz­ lichen Schutz. ( 1 ) Il Land Sassonia-Anhalt dà pro­ tezione legale alla libertà di pro­ fessare e praticare pubblicamente la fede cattolica. (2) Die Katholische Kirche ordnet und verwaltet ihre Angelegenheiten selbständig innerhalb der Schranken des für alle geltenden Gesetzes. (2) La Chiesa cattolica regola e am­ ministra i propri affari autonoma­ mente nell'ambito delle leggi ge­ nerali vigenti. (3) Unberührt bleiben die gesetz­ lichen Bestimmungen, nach denen Geistliche, ihre Gehilfen und die Per- (3) Restano intatte le disposizioni di legge secondo le quali gli ecclesia­ stici, i loro assistenti e le persone che 472 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale sonen, die zur Vorbereitung auf den Beruf an der berufsmäßigen Tätig­ keit teilnehmen, berechtigt sind, das Zeugnis über dasjenige zu verwei­ gern, was ihnen in ihrer Eigenschaft als Seelsorger anvertraut worden oder bekanntgeworden ist. Das Land wird für die Aufrechterhal­ tung dieses Schutzes des Seelsorgeund Beichtgeheimnisses eintreten. in preparazione alla professione par­ tecipano all'attività professionale, hanno facoltà di rifiutare la testi­ monianza su quello che è stato con­ fidato o è divenuto noto ad essi in qualità di pastori d'anime. Il Land si adopererà per il mantenimento di questa protezione del segreto re­ lativo alla cura d'anime e alla con­ fessione. Artikel 2 Zusammenwirken Articolo 2 Reciproca collaborazione (1) Die Landesregierung und die Diözesanbischöfe werden sich regel­ mäßig und bei Bedarf zu gemein­ samen Gesprächen über solche Fragen treffen, die ihr Verhältnis zueinander berühren oder von bei­ derseitigem Interesse sind. (Schlußprotokoll ) ( 1 ) Il Governo del Land e i Vescovi diocesani si incontreranno regolar­ mente e in caso di bisogno per col­ loqui comuni su quelle questioni che toccano il loro reciproco rapporto o sono di interesse per ambedue le parti. (Protocollo Finale) (2) Bei Gesetzgebungsvorhaben und Programmen auf Sachgebieten, die die Belange der Katholischen Kirche unmittelbar betreffen, wird die Landesregierung die Katholische Kirche angemessen beteiligen. (Schlußprotokoll) (2) Nei progetti di legislazione e nei programmi su materie che riguar­ dano direttamente gli interessi della Chiesa cattolica, il Governo del Land farà partecipare la Chiesa cattolica in modo adeguato. (Protocollo Finale) (3) Zur Wahrnehmung solcher Auf­ gaben gegenüber dem Staat und zur Verbesserung der gegenseitigen In­ formation bestellen die Diözesan­ bischöfe einen Beauftragten und richten am Sitz der Landesregierung ein Katholisches Büro als Kom­ missariat der Bischöfe im Land Sachsen-Anhalt ein. (3) Per la cura di tali compiti di fronte allo Stato e per una miglio­ re reciproca informazione, i Vescovi diocesani nominano un incaricato e istituiscono presso la sede del Go­ verno del Land un Ufficio Cattolico come Commissariato dei Vescovi del Land Sassonia-Anhalt. 473 Acta Ioannis Pauli Pp. II Artikel 3 Feiertage Articolo 3 Giorni festivi Der Schutz der Sonntage und kirch­ lichen Feiertage wird gewährleistet. La protezione delle domeniche e del­ le festività ecclesiastiche viene ga­ rantita. Artikel 4 Religionsunterricht Articolo 4 Insegnamento della religione (1) Das Land gewährleistet die Er­ teilung eines regelmäßigen katho­ lischen Religionsunterrichts als or­ dentliches Lehrfach an öffentlichen Schulen. (1) Il Land garantisce nelle scuole pubbliche il regolare insegnamento della religione cattolica come ma­ teria ordinaria. (2) Lerninhalte und Lehrbücher für den katholischen Religionsunter­ richt sind im Einvernehmen mit den Diözesanbischöfen festzulegen. (2) I contenuti ed i libri di testo dell'insegnamento della religione cattolica sono da stabilirsi d'intesa con i Vescovi diocesani. (3) Die Erteilung des katholischen Religionsunterrichts setzt eine kirchliche Lehrbefähigung (missio canonica) durch den zuständigen Diözesanbischof voraus. Darüber ist bei der ersten Anstellung eine Be­ scheinigung des zuständigen Diözesanbischofs vorzulegen. Handelt es sich um einen Priester, so gilt die kirchliche Lehrbefähigung als er­ teilt. Die kirchliche Lehrbefähigung kann auch befristet erteilt und in begründeten Fällen widerrufen werden. (3) L'insegnamento della religione cattolica presuppone un'abilitazio­ ne ecclesiastica all'insegnamento (missio canonica) da parte del Ve­ scovo diocesano competente. Al ri­ guardo, nella prima assunzione si deve presentare un certificato del competente Vescovo diocesano. Se si tratta di un sacerdote, l'abili­ tazione ecclesiastica all'insegnamen­ to si considera concessa. L'abilita­ zione ecclesiastica all'insegnamento può essere accordata anche tem­ poraneamente e, in casi motivati, revocata. (Protocollo Finale) (Schlußprotokoll) (4) Unbeschadet des staatlichen Aufsichtsrechts hat der zuständige 32 - A A S (4) Senza pregiudizio del diritto di vigilanza da parte dello Stato, il 474 Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Diözesanbischof das Recht, sich nach einem mit der Landesregierung vereinbarten Verfahren durch Ein­ sichtnahme zu vergewissern, daß der Inhalt und die Gestaltung des Religionsunterrichts der Lehre und den Grundsätzen der Katholischen Kirche entsprechen. competente Vescovo diocesano ha il diritto di assicurarsi mediante ispe­ zione, secondo una procedura con­ venuta con il Governo del Land, che il contenuto e la forma dell'inse­ gnamento della religione corrispon­ dono alla dottrina e ai principi della Chiesa cattolica. (5) Die vertragliche Gestellung von haupt- und nebenberuflichen Lehr­ kräften für den Religionsunterricht, die auf Dauer oder befristet aus dem Kirchendienst dazu abgeord­ net werden, bleibt einer besonderen Vereinbarung vorbehalten. (5) La designazione contrattuale di personale per l'insegnamento della religione, che esercita tale profes­ sione come occupazione primaria o secondaria e viene a ciò deputato in modo stabile o temporaneo prove­ nendo dal servizio ecclesiastico, ri­ mane riservata a una speciale in­ tesa. (6) Die Beteiligung der Katholischen Kirche an der staatlichen Aus-, Fort- und Weiterbildung von Re­ ligionslehrkräften wird durch beson­ dere Vereinbarung geregelt. (6) La partecipazione della Chiesa cattolica all'opera di formazione, ag­ giornamento e perfezionamento de­ gli insegnanti di religione, svolta dallo Stato, viene regolata da una speciale intesa. Artikel 5 Theologische Studiengänge Articolo 5 Corsi di studio teologici (1) Das Land gewährleistet in den jeweiligen Lehramtsstudiengängen die Ausbildung im Fach Katholische Religion für die allgemeinbildenden und berufsbildenden Schulen. Die Ausbildung in diesen Studien­ gängen entspricht der Lehre und den Grundsätzen der Katholischen Kirche. (Schlußprotokoll) ( 1 ) Il Land garantisce, nei rispettivi curricoli di studio per l'abilitazione all'insegnamento, la formazione nel­ la materia Religione cattolica per le scuole a indirizzo generale e pro­ fessionali. La formazione in questi corsi di studio è conforme alla dot­ trina e ai principi della Chiesa cat­ tolica. (Protocollo Finale) Acta Ioannis Pauli Pp II 475 (2) Professoren und Professorinnen und sonstige Personen, die selb­ ständig Lehraufgaben wahrnehmen und deren Beauftragung mit Lehr­ aufgaben der staatlichen Zustim­ mung bedarf, werden erst berufen oder beauftragt, wenn sich die Lan­ desregierung in einem vertraulichen Verfahren bei dem Diözesanbischof vergewissert hat, daß im Hinblick auf Lehre und Lebenswandel keine Bedenken bestehen. Werden Ein­ wendungen erhoben, sind diese vom Diözesanbischof gemäß den Um­ ständen des Einzelfalles angemessen darzulegen. (Schlußprotokoll) (2) Professori e professoresse e altre persone, che svolgono compiti di insegnamento in modo autonomo e il cui incarico con compiti di in­ segnamento necessita dell'approva­ zione da parte dello Stato, vengono chiamati o incaricati soltanto quan­ do il Governo del Land si è as­ sicurato mediante una procedura ri­ servata presso il Vescovo diocesano che non esistono obiezioni riguardo alla dottrina e alla condotta. Qua­ lora vengano sollevate eccezioni, queste devono essere indicate dal Vescovo diocesano in modo ade­ guato, secondo le circostanze del singolo caso. (Protocollo Finale) (3) Verstößt eine solche Lehrperson gegen die Lehre der Katholischen Kirche oder ist ihr Lebenswandel mit den Grundsätzen der Katho­ lischen Kirche nicht mehr vereinbar und ist dies von Seiten der Kirche festgestellt, wird der Diözesanbi­ schof dies der Landesregierung an­ zeigen. In diesem Falle kann die Person ihre Lehrtätigkeit nicht wei­ ter ausüben. Das Land wird für einen zur Erfüllung der Lehrbedürf­ nisse erforderlichen gleichwertigen Ersatz sorgen. Gleichzeitig nimmt die Landesregierung unverzüglich Verhandlungen mit dem Diözesan­ bischof über die Art und den Um­ fang der zu leistenden Abhilfe auf. (3) Qualora uno di tali docenti man­ chi contro la dottrina della Chiesa cattolica oppure la sua condotta non sia più conciliabile con i principi della Chiesa cattolica, e ciò sia stato accertato da parte della Chiesa, il Vescovo diocesano lo comunicherà al Governo del Land. In questo caso tale persona non può più svolgere la sua attività accademica. Il Land provvederà ad una sostituzione equivalente, necessaria per la sod­ disfazione delle esigenze dell'inse­ gnamento. Nello stesso tempo il Go­ verno del Land entrerà, senza in­ dugio, in trattative con il Vescovo diocesano riguardo al modo e al­ l'ambito del rimedio da adottare. (4) Prüfungsordnungen werden erst in Kraft gesetzt, wenn zuvor durch (4) Gli ordinamenti degli esami sono posti in vigore soltanto se in pre- 476 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Anfrage bei dem Diözesanbischof festgestellt worden ist, daß begrün­ dete Einwendungen nicht erhoben werden. Entsprechendes gilt bei der Aufstellung von Studienordnungen. (Schlußprotokoll) cedenza, con domanda al Vescovo diocesano, è stato accertato che non vengono sollevate eccezioni moti­ vate. Lo stesso vale nella stesura degli ordinamenti degli studi. (Protocollo Finale) Artikel 6 Kirchliche Schulen Articolo 6 Scuole ecclesiastiche (1) Die Katholische Kirche, ein­ schließlich der zu ihr gehörenden Orden und religiösen Genossen­ schaften sowie anderer kirchlicher Einrichtungen, hat das Recht, Schu­ len in freier Trägerschaft auf kon­ fessioneller Grundlage einzurichten und zu betreiben. (1) La Chiesa cattolica, inclusi gli ordini e le congregazioni religiose che le appartengono così come altre isti­ tuzioni ecclesiastiche, ha il diritto di istituire e di dirigere scuole in libera gestione su base confessionale. (2) Nähere Regelungen des Verfah­ rens zur staatlichen Anerkennung solcher Schulen und ihrer Mitfinan­ zierung aus öffentlichen Mitteln bleiben dem Landesrecht vorbehal­ ten; das Land wird die katholischen Schulen gleichermaßen wie andere Schulen in freier Trägerschaft för­ dern. (2) Regolamentazioni particolari della procedura per il riconoscimen­ to di tali scuole da parte dello Stato e del loro co-fìnanziamento con fon­ di pubblici rimangono riservate alla normativa del Land; il Land fa­ vorirà le scuole cattoliche nella stes­ sa misura di altre scuole in libera gestione. Artikel 7 Kirchliche Hochschulen Articolo 7 Istituti universitari ecclesiastici (1) Von der Katholischen Kirche errichtete kirchliche Hochschulen können die Eigenschaft staatlich anerkannter Hochschulen nach (1) Gli istituti universitari eccle­ siastici eretti dalla Chiesa cattolica possono ottenere la qualifica di isti­ tuti universitari riconosciuti dallo 477 Acta Ioannis Pauli Pp. II näherer Bestimmung des Landes­ rechts erhalten. (Schlußprotokoll) Stato secondo le particolari dispo­ sizioni della normativa del Land. (Protocollo Finale) (2) Das weitere bleibt jeweils einer Vereinbarung zwischen der Landes­ regierung und der Katholischen Kirche vorbehalten. (2) Questioni ulteriori rimangono ri­ servate a un'intesa da stipulare di volta in volta tra il Governo del Land e la Chiesa cattolica. Artikel 8 Karitative und Bildungseinrichtungen Articolo 8 Istituzioni di carità e di formazione (1) Die Katholische Kirche, ein­ schließlich der zu ihr gehörenden Orden und religiösen Genossen­ schaften sowie anderer kirchlicher und karitativer Einrichtungen, hat das Recht, im Bildungs- und So­ zialbereich sowie im Gesundheits­ wesen eigene Einrichtungen für die Betreuung und Beratung besonde­ rer Zielgruppen zu unterhalten. (1) La Chiesa cattolica, inclusi gli ordini e le congregazioni religiose che le appartengono così come altre isti­ tuzioni ecclesiastiche e caritative, ha il diritto di mantenere, nell'am­ bito formativo e sociale come pure nel settore sanitario, istituzioni pro­ prie per la cura e la consulenza di particolari gruppi di destinatari. (2) Die Katholische Kirche hat das Recht, im Bildungs- und Sozialbe­ reich sowie im Gesundheitswesen eigene Einrichtungen für die Aus-, Fort- und Weiterbildung ihrer Mit­ arbeiter und Mitarbeiterinnen zu unterhalten. Sofern Bildungsgänge solchen im staatlichen Bereich gleichwertig sind, ist eine staatliche Anerkennung der Abschlüsse zuzu­ sprechen. (2) La Chiesa cattolica ha il diritto di mantenere, nell'ambito forma­ tivo e sociale come pure nel settore sanitario, istituzioni proprie per la formazione, l'aggiornamento e il perfezionamento dei suoi collabora­ tori e delle sue collaboratrici. Qua­ lora i corsi di formazione siano equi­ valenti a quelli dell'ambito statale, ai loro attestati conclusivi va at­ tribuito il riconoscimento da parte dello Stato. (3) Soweit Einrichtungen nach den Absätzen 1 und 2 allgemeine Auf- (3) Nella misura in cui le istituzioni di cui ai commi 1 e 2 espletino 478 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gaben erfüllen und ohne Rücksicht auf Kirchenzugehörigkeit in An­ spruch genommen werden können, haben sie Anspruch auf Förderung im Rahmen der Gesetze. (Schlußprotokoll) compiti generali e si possa ricorrere ad esse senza riguardo all'appar­ tenenza confessionale, esse hanno diritto ad essere favorite nel quadro delle leggi. (Protocollo Finale) Artikel 9 Jugend- und Erwachsenenbildung Articolo 9 Formazione dei giovani e degli adulti (1) Die kirchliche Jugendarbeit wird gewährleistet und im Rahmen der allgemeinen staatlichen Förderung und innerhalb der jugendpolitischen Gremien des Landes angemessen be­ rücksichtigt. (1) L'attività della Chiesa per i gio­ vani è garantita e viene tenuta in adeguata considerazione nel quadro generale delle sovvenzioni statali e all'interno degli organi di politica giovanile del Land. (2) Die Freiheit der Katholischen Kirche, in der Erwachsenenbildung tätig zu sein, wird durch das Land gewährleistet. Nähere Regelungen des Verfahrens zur Anerkennung von kirchlichen Einrichtungen der Erwachsenenbildung und ihrer Mit­ finanzierung aus öffentlichen Mit­ teln bleiben dem Landesrecht vor­ behalten. (2) La libertà della Chiesa cattolica di operare nella formazione degli adulti è garantita da parte del Land. Regolamentazioni particolari della procedura per il riconoscimento di istituzioni ecclesiastiche per la for­ mazione degli adulti e del loro cofinanziamento con fondi pubblici ri­ mangono riservate alla normativa del Land. Artikel 10 Anstaltsseelsorge Articolo 10 Cura d'anime nei pubblici istituti (1) Das Land räumt der Katholi­ schen Kirche die Möglichkeit ein, in staatlichen Krankenhäusern, Heimen, Justizvollzugsanstalten, Polizeiausbildungsstätten und son­ stigen Einrichtungen des Landes Gottesdienste und religiöse Veran- (1) Il Land accorda alla Chiesa cat­ tolica la possibilità di celebrare il culto divino e organizzare mani­ festazioni religiose come anche di esercitare attività pastorale negli ospedali statali, nelle case di assi­ stenza, negli istituti di prevenzione e 479 Acta Ioannis Pauli Pp. II staltungen abzuhalten sowie seel­ sorgerlich tätig zu werden. Die dafür notwendigen Räume werden vom Land zur Verfügung gestellt. pena, nei centri di formazione della polizia ed in altre istituzioni del Land. I locali a tal fine necessari vengono messi a disposizione dal Land. (2) Werden diese Aufgaben von ei­ nem dafür freigestellten Seelsorger im Haupt- oder Nebenamt wahr­ genommen, geschieht für die Ju­ stizvollzugsanstalten sowie für die Polizeiausbildungsstätten und an­ dere Polizeieinrichtungen die Be­ rufung durch den zuständigen Diö­ zesanbischof im Einvernehmen, für die sonstigen Einrichtungen im Be­ nehmen mit der Landesregierung. (2) Qualora detti compiti vengano svolti come impiego primario o se­ condario da un cappellano messo appositamente a disposizione, la no­ mina viene fatta dal competente Vescovo diocesano, d'intesa con il Governo del Land per gli istituti di prevenzione e pena così come per i centri di formazione della polizia e per altre istituzioni della polizia, o dopo aver preso contatto con il me­ desimo Governo per le altre isti­ tuzioni. (3) Näheres wird durch besondere Vereinbarungen geregelt. (3) I particolari vengono regolati da speciali intese. Artikel 11 Rundfunk Articolo 11 Radiotelevisione ( 1 ) Das Land wird daraufhinwirken, daß die öffentlich-rechtlichen Rund­ funkanstalten der Katholischen Kir­ che angemessene Sendezeiten für ihren Verkündigungsdienst zur Ver­ fügung stellen. In den Aufsichts­ gremien (Rundfunkräte, Programm­ ausschüsse und vergleichbare Gre­ mien) soll die Katholische Kirche vertreten sein. ( Schlußprotokoll ) (1) Il Land si adopererà affinché gli enti radiotelevisivi di diritto pub­ blico mettano a disposizione della Chiesa cattolica, per lo svolgimento del suo ministero di evangelizza­ zione, congrui tempi di trasmissione. Negli organi di controllo (consigli per la radiotelevisione, commissioni per la programmazione e organi as­ similabili) la Chiesa cattolica dovrà essere rappresentata. (Protocollo Finale) Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 480 (2) Das Recht der Katholischen Kirche, privaten Rundfunk nach Maßgabe der landesgesetzlichen Vorschriften zu veranstalten oder sich an Rundfunkveranstaltern des privaten Rechts zu beteiligen, bleibt unberührt. (2) Resta intatto il diritto della Chie­ sa cattolica di organizzare una ra­ diotelevisione privata conforme­ mente alle prescrizioni di legge del Land o di avere parte in enti ra­ diotelevisivi di diritto privato. Artikel 12 Besetzung kirchlicher Ämter Articolo 12 Provvista di uffici ecclesiastici (1) Die Katholische Kirche verleiht ihre Ämter ohne Mitwirkung des Landes oder der bürgerlichen Ge­ meinde. ( S chlußprotokoll ) (1) La Chiesa cattolica conferisce i propri uffici senza il concorso del Land o del Comune. (Protocollo Finale) (2) Im Falle der Behinderung oder der Vakanz des Bischöflichen Stuhls teilt das Kathedralkapitel dem Mi­ nisterpräsidenten den Namen des­ jenigen mit, der die vorübergehende Leitung der Diözese übernommen hat. (2) Nel caso di sede episcopale im­ pedita o vacante, il capitolo cat­ tedrale comunica al Ministro-Pre­ sidente il nojme di colui che ha as­ sunto il governo transitorio della diocesi. (3) Einige Tage vor der Bestellung eines Geistlichen im Bistum Mag­ deburg zum Ortsordinarius, zum Weihbischof oder zum Generalvikar wird die zuständige kirchliche Stelle dem Ministerpräsidenten von dieser Absicht und von den Personalien des betreffenden Geistlichen Kenntnis geben. (3) Alcuni giorni prima della nomina di un ecclesiastico, nella diocesi di Magdeburgo, a Ordinario del luogo, a Vescovo ausiliare o a vicario ge­ nerale, la competente autorità ec­ clesiastica darà conoscenza al Mi­ nistro-Presidente di questa inten­ zione e delle notizie personali del­ l'ecclesiastico medesimo. (Protocollo Finale) (Schlußprotokoll) Acta Ioannis Pauli Pp. II 481 Artikel 13 Orden und religiöse Genossenschaften Articolo 13 Ordini e congregazioni religiose Orden und religiöse Genossenschaf­ ten unterliegen in bezug auf ihre Gründung, Niederlassung und Be­ tätigung ausschließlich den Schran­ ken des für alle geltenden Gesetzes. Gli ordini e le congregazioni religiose sono sottoposti, riguardo alla loro fondazione, alle loro residenze e alla loro attività, esclusivamente ai li­ miti delle leggi generali vigenti. Artikel 14 Körperschaftsrechte Articolo 14 Diritti degli enti giuridici (1) Die Bistümer, die Bischöflichen Stühle, die Kathedralkapitel und die Kirchengemeinden sowie die aus ihnen gebildeten Verbände sind Körperschaften des öffentlichen Rechts; ihr Dienst ist öffentlicher Dienst. (Schlußprotokoll ) (1) Le diocesi, le sedi episcopali, i capitoli cattedrali, le parrocchie e simili comunità ecclesiastiche come pure le associazioni da esse formate, sono enti di diritto pubblico; il loro servizio è servizio pubblico. (Protocollo Finale) (2) Die Katholische Kirche wird Be­ schlüsse über die beabsichtigte Er­ richtung, Aufhebung und Änderung von kirchlichen Körperschaften des öffentlichen Rechts der Landesre­ gierung sowie den räumlich betei­ ligten kommunalen Gebietskörper­ schaften rechtzeitig vor dem Wirk­ samwerden anzeigen. Die Errich­ tung und Veränderung öffentlich­ rechtlicher kirchlicher Anstalten und Stiftungen mit eigener Rechts­ persönlichkeit bedürfen der Geneh­ migung der Landesregierung. Die gesetzlichen Bestimmungen bezüg­ lich privater Stiftungen bleiben un­ berührt. (2) Per tempo, prima dell'entrata in vigore, la Chiesa cattolica notifi­ cherà al Governo del Land nonché agli enti territoriali comunali, in­ teressati sotto l'aspetto territoriale, le decisioni riguardanti la progettata erezione, soppressione e modifica de­ gli enti ecclesiastici di diritto pub­ blico. L'erezione e la modifica di istituti ecclesiastici e fondazioni ec­ clesiastiche di diritto pubblico con personalità giuridica propria neces­ sitano dell'autorizzazione del Go­ verno del Land. Restano intatte le disposizioni di legge riguardanti le fondazioni private. (Schlußprotokoll) (Protocollo Finale) 482 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale (3) Die Vorschriften der Bistümer über die vermögensrechtliche Ver­ tretung der kirchlichen Körper­ schaften, Anstalten und Stiftungen des öffentlichen Rechts werden der Landesregierung vor ihrem Erlaß vorgelegt. Die Landesregierung kann innerhalb eines Monats Ein­ spruch erheben, wenn eine ord­ nungsgemäße vermögensrechtliche Vertretung nicht gewährleistet ist. (Schlußprotokoll) (3) Le prescrizioni delle diocesi sulla rappresentanza giuridico-patrimoniale degli enti, degli istituti e delle fondazioni della Chiesa, dotati di personalità giuridica pubblica, ven­ gono presentate al Governo del Land prima della loro emanazione. Il Governo del Land può sollevare eccezione entro un mese, quando non sia garantita una regolare rap­ presentanza giuridico-patrimoniale. (Protocollo Finale) Artikel 15 Kirchliches Eigentumsrecht und kirchliche Gebäude in nichtkirchlichem Eigentum Articolo 15 Diritto di proprietà ecclesiastica ed edifìci ecclesiastici di proprietà non-ecclesiastica (1) Das Eigentum und andere Ver­ mögensrechte der Katholischen Kir­ che werden gewährleistet. (Schlußprotokoll) (1) La proprietà e gli altri diritti patrimoniali della Chiesa cattolica sono garantiti. (Protocollo Finale) (2) Bei Anwendung enteignungs­ rechtlicher Vorschriften werden das Land und die kommunalen Ge­ bietskörperschaften auf kirchliche Belange Rücksicht nehmen und gegebenenfalls der Katholischen Kirche bei der Beschaffung gleich­ wertiger Ersatzgrundstücke Hilfe leisten. (Schlußprotokoll) (2) Nell'applicare norme di espro­ prio il Land e gli enti territoriali comunali avranno riguardo agli in­ teressi ecclesiastici ed eventual­ mente presteranno aiuto alla Chie­ sa cattolica nel procurarsi terreni sostitutivi di uguale valore. (Protocollo Finale) (3) Für Gotteshäuser und andere kirchliche Gebäude, die im Eigen­ tum des Landes stehen und zu kirch­ lichen oder karitativen Zwecken ge­ nutzt werden, wird der Widmungs- (3) Per le chiese e gli altri edifìci ecclesiastici, che sono di proprietà del Land e vengono usati per scopi ecclesiastici o caritativi, viene ga­ rantito lo scopo di destinazione. Nel Acta Ioannis Pauli Pp. II 483 zweck gewährleistet. Im Rahmen seiner Baulastpflicht wird das Land für die Unterhaltung dieser Gebäude sorgen. Im Rahmen der Widmung nimmt die Katholische Kirche die Verkehrssicherungspflichten für die von ihr genutzten Gebäude wahr. Das Land wird sich gegenüber den Kommunen dafür einsetzen, daß der Widmungszweck kommunaler kirchlicher Gebäude erhalten bleibt. (Schlußprotokoll) quadro del proprio obbligo di con­ tribuire al mantenimento dei fab­ bricati, il Land si prenderà cura della manutenzione di tali edifìci. Nel quadro della suddetta destinazione la Chiesa cattolica osserva gli ob­ blighi per la sicurezza della circo­ lazione per gli edifìci da essa usati. Il Land si adopererà nei confronti dei comuni per far sì che venga man­ tenuto il fine di destinazione degli edifìci ecclesiastici comunali. (Protocollo Finale) (4) Durch Vereinbarung mit der je­ weilig zuständigen kirchlichen Stelle kann sich der baulastpflichtige Ei­ gentümer verpflichten, das kirch­ lichen oder karitativen Zwecken ge­ widmete Gebäudegrundstück unter Ablösung der Baulast, gegebenen­ falls gegen eine Entschädigung, zu übereignen. (4) Per mezzo di un'intesa con l'uf­ ficio ecclesiastico di volta in volta competente, il proprietario obbli­ gato al mantenimento del fabbri­ cato si può impegnare a trasferire la proprietà del terreno dell'edificio destinato a scopi ecclesiastici o ca­ ritativi, svincolandosi dall'onere di contribuzione al mantenimento del fabbricato, eventualmente dietro indennizzo. Artikel 16 Kirchliche Friedhöfe Articolo 16 Cimiteri ecclesiastici Die kirchlichen Friedhöfe genießen den gleichen staatlichen Schutz wie die Kommunalfriedhöfe. Die Kir­ chengemeinden haben das Recht, neue Friedhöfe anzulegen. (Schlußprotokoll) I cimiteri ecclesiastici godono della stessa protezione statale dei cimiteri comunali. Le parrocchie e simili co­ munità ecclesiastiche hanno il di­ ritto di istituire nuovi cimiteri. (Protocollo Finale) Artikel 17 Denkmalpflege Articolo 17 Cura dei monumenti ( 1 ) Die Katholische Kirche ver­ pflichtet sich, denkmalswerte Ge- ( 1 ) La Chiesa cattolica si impegna a conservare e a curare gli edifìci di 484 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale bäude nebst den dazugehörenden Grundstücken sowie deren Kunstund Kulturgegenstände zu erhalten und zu pflegen. Sie wird dafür Sorge tragen, daß ihre Kirchengemeinden, Anstalten und Stiftungen entspre­ chend verfahren, soweit diese Ver­ pflichtungen im Einzelfall nicht zu unzumutbaren Belastungen der Kir­ chengemeinden, Anstalten oder Stif­ tungen führen. Die Denkmalbehör­ den haben bei Kulturdenkmalen der Katholischen Kirche, die dem Got­ tesdienst oder sonstigen Kulthand­ lungen zu dienen bestimmt sind, die kultischen und seolsorgerlichen Be­ lange, die von dem zuständigen Diö­ zesanbischof festzustellen sind, vor­ rangig zu beachten. Vor der Durch­ führung von Maßnahmen setzen sich die Behörden mit dem zuständigen Diözesanbischof ins Benehmen. valore monumentale con le relative appartenenze fondiarie come pure i loro oggetti artistici e culturali. Essa avrà cura che le sue parrocchie e simili comunità ecclesiastiche, i suoi istituti e le sue fondazioni proce­ dano in modo corrispondente, nella misura in cui tali impegni non com­ portino nel singolo caso oneri in­ sostenibili per le parrocchie e simili comunità ecclesiastiche, per gli isti­ tuti o le fondazioni. Nel caso di mo­ numenti della Chiesa cattolica di rilevanza culturale, che sono desti­ nati a servire per la liturgia o per altre azioni cultuali, le autorità della sovrintendenza ai monumenti devono dare preminente considera­ zione agli interessi cultuali e pa­ storali, che sono da determinare da parte del competente Vescovo dio­ cesano. Prima dell'attuazione di provvedimenti, dette autorità si mettono in contatto con il compe­ tente Vescovo diocesano. (2) Die Bestimmungen des Denk­ malschutzgesetzes über gefahrab­ wendende Maßnahmen der Denk­ malbehörden, die diese zur Wahr­ nehmung ihrer Aufgaben treffen, über Genehmigungspflichten sowie über die Ablieferung von Funden und über Enteignungen finden keine Anwendung auf Kulturdenkmale, die im kirchlichen Eigentum stehen, soweit sie dem Gottesdienst und sonstigen Kulthandlungen zu die­ nen bestimmt sind und die Katho- (2) Le disposizioni della legge per la salvaguardia dei monumenti, re­ lative sia a provvedimenti per la prevenzione di pericoli da parte delle autorità della sovrintendenza — provvedimenti che esse adottano in osservanza dei propri compiti — sia ad obblighi di autorizzazione sia alla consegna di reperti sia ad espro­ pri, non si applicano a monumenti di rilevanza culturale che sono in pro­ prietà ecclesiastica, se questi sono destinati a servire per la liturgia e Acta Ioannis Pauli Pp. II 485 lische Kirche im Einvernehmen mit der obersten Denkmalbehörde eige­ ne Vorschriften zum Schutz dieser Kulturdenkmale erläßt. per altre azioni cultuali e se la Chiesa cattolica, d'intesa con la suprema autorità della sovrintendenza, ema­ na prescrizioni proprie per la sal­ vaguardia dei medesimi monumenti culturali. (3) Bei der Vergabe der Mittel des Landes für die Denkmalpflege wird die Katholische Kirche unter Be­ achtung der Regelungen des Denk­ malschutzgesetzes angemessen be­ rücksichtigt. Das Land wird sich dafür einsetzen, daß die Katholische Kirche auch von solchen Einrich­ tungen Hilfen erhält, die auf na­ tionaler und internationaler Ebene für die Kultur- und Denkmalpflege tätig sind. (3) Nell'assegnazione dei fondi del Land per la cura dei monumenti, la Chiesa cattolica viene presa ade­ guatamente in considerazione, nel rispetto delle regolamentazioni della legge per la salvaguardia dei mo­ numenti. Il Land si adopererà per far sì che la Chiesa cattolica riceva aiuti anche da quelle istituzioni, che a livello nazionale e internazionale operano per la cura della cultura e dei monumenti. Artikel 18 Staatsleistung Articolo 18 Prestazione finanziaria statale (1) Das Land zahlt an die Katho­ lische Kirche anstelle früher gewähr­ ter Dotationen für kirchenregimentliche Zwecke und Zuschüsse für Zwecke der Pfarrbesoldung und -Versorgung sowie anderer auf älteren Rechtstiteln beruhenden Zahlungen einen Gesamtzuschuß (Staatsleistung). Die Staatsleistung umfaßt auch Zuschüsse auf Grund der Errichtung des Bistums Mag­ deburg. Die staatlichen Patronate sind aufgehoben. (Schlußprotokoll ) (1) Il Land versa alla Chiesa cat­ tolica un contributo globale (pre­ stazione finanziaria statale) in luogo di dotazioni per fini di governo ec­ clesiastico e di sovvenzioni per fini di trattamento economico e pensione dei parroci, concesse in passato, co­ me pure in luogo di altri pagamenti fondati su titoli legali più antichi. La prestazione finanziaria statale com­ prende anche sovvenzioni derivanti dall'erezione della diocesi di Magdeburgo. I patronati statali sono aboliti. (Protocollo Finale) 486 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale (2) Über diese Staatsleistung hinaus werden weitere Leistungen nur er­ bracht, wenn sie in diesem Vertrag oder in den allgemeinen Gesetzen vorgesehen sind. (2) Oltre a detta prestazione finan­ ziaria statale vengono fornite ul­ teriori prestazioni soltanto se sono previste nel presente Accordo o nelle leggi generali. (3) Die Staatsleistung beträgt: 1991: 4.200.000,00 DM 1992: 5.300.000,00 DM (Schlußprotokoll) (3) La prestazione finanziaria sta­ tale ammonta nel 1991 a 4.200.000,00 DM, nel 1992 a 5.300.000,00 DM. (Protocollo Finale) Artikel 19 Kirchensteuerrecht Verwaltung und Vollstreckung der Kirchensteuern Articolo 19 Diritto di imposta ecclesiastica Amministrazione ed esazione delle imposte ecclesiastiche (1) Die Bistümer, ihre Kirchen­ gemeinden und die aus ihnen ge­ bildeten Verbände sind berechtigt, nach Maßgabe der landesrecht­ lichen Bestimmungen auf Grund von Steuerordnungen Kirchen­ steuern einschließlich Kirchgeld zu erheben. (Schlußprotokoll ) (1) Le diocesi, le loro parrocchie e simili comunità ecclesiastiche e le associazioni da esse formate, hanno il diritto di percepire imposte ec­ clesiastiche, compreso il contributo alla Chiesa (Kirchgeld), a norma delle disposizioni previste dalla legisla­ zione del Land, sulla base dei re­ golamenti delle imposte. (Protocollo Finale) (2) Für die Bemessung der Kirchen­ steuer als Zuschlag zur Einkom­ menssteuer (Lohnsteuer) werden sich die Bistümer auf einen ein­ heitlichen Zuschlagsatz einigen. (2) Per il calcolo dell'imposta ec­ clesiastica come addizionale dell'im­ posta sul reddito (imposta sul sala­ rio), le diocesi concorderanno un'ali­ quota aggiuntiva unitaria. (3) Die Kirchensteuerordnungen einschließlich ihrer Änderungen und Ergänzungen sowie die Beschlüsse (3) I regolamenti delle imposte ec­ clesiastiche, incluse le modifiche ed integrazioni dei medesimi, come an- Acta Ioannis Pauli Pp 487 II der Kirchensteuersätze bedürfen der staatlichen Anerkennung. (Schlußprotokoll) che le deliberazioni sulle aliquote delle imposte ecclesiastiche, neces­ sitano del riconoscimento da parte dello Stato. (Protocollo Finale) (4) Auf Antrag der Bistümer ist die Verwaltung (Festsetzung und Er­ hebung) der Kirchensteuer, soweit sie anerkannt ist, den Finanzämtern zu übertragen. Soweit die Steuer vom Arbeitslohn in Betriebsstätten im Land Sachsen-Anhalt erhoben wird, sind die Arbeitgeber verpflich­ tet, die Kirchensteuer nach dem anerkannten Satz einzubehalten und abzuführen. (Schlußprotokoll) (4) Su istanza delle diocesi l'am­ ministrazione (determinazione e ri­ scossione) dell'imposta ecclesiastica, in quanto quest'ultima sia ricono­ sciuta, deve essere trasferita agli uffici fiscali. Se l'imposta sul salario lavorativo viene riscossa nei luoghi di lavoro nel Land Sassonia-Anhalt, i datori di lavoro sono obbligati a trattenere e a versare l'imposta ec­ clesiastica secondo l'aliquota rico­ nosciuta. (Protocollo Finale) (5) Den Finanzämtern obliegt die Vollstreckung der von ihnen ver­ walteten Kirchensteuern. (5) Agli uffici fiscali spetta l'esazione delle imposte ecclesiastiche da essi amministrate. Artikel 20 Meldewesen Articolo 20 Dati anagrafici Die Meldebehörden werden der Ka­ tholischen Kirche zum Zwecke der Erfüllung ihrer Aufgaben die hierzu erforderlichen Daten aus dem Mel­ deregister übermitteln. Die Katho­ lische Kirche gewährleistet, daß ein gegenüber dem staatlichen Bereich gleichwertiger Datenschutz gesi­ chert ist. (Schlußprotokoll ) Le autorità anagrafiche trasmette­ ranno alla Chiesa cattolica, ai fini dell'espletamento dei suoi compiti, i dati del registro anagrafico a ciò richiesti. La Chiesa cattolica garan­ tisce che viene assicurata una pro­ tezione dei dati equivalente a quella nell'ambito statale. (Protocollo Finale) 488 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Artikel 21 Gebührenbefreiung Articolo 21 Esenzione da tasse Das Land wird die auf Landes­ recht beruhenden und für das Land geltenden Gebührenbefreiun­ gen auf die Bistümer, die Bischöf­ lichen Stühle, die Kathedralkapitel, die Kirchengemeinden und die aus ihnen gebildeten Verbände sowie auf ihre öffentlich-rechtlichen Anstal­ ten, Stiftungen und Verbände er­ strecken. (Schlußprotokoll) Il Land estenderà alle diocesi, alle sedi episcopali, ai capitoli cattedrali, alle parrocchie e simili comunità ecclesiastiche e alle associazioni da esse formate, come pure ai loro isti­ tuti, fondazioni e associazioni di di­ ritto pubblico, le esenzioni da tasse, basate sulla legislazione del Land e vigenti per il Land stesso. (Protocollo Finale) Artikel 22 Spenden und Sammlungen Articolo 22 Offerte e collette (1) Die Katholische Kirche, ihre Kir­ chengemeinden und Gliederungen sind berechtigt, von ihren Mitglie­ dern — unabhängig von Kirchen­ steuern einschließlich Kirchgeld — Spenden und andere freiwillige Lei­ stungen für kirchliche Zwecke zu erbitten. (1) La Chiesa cattolica, le sue par­ rocchie e simili comunità ecclesia­ stiche e le sue articolazioni sono autorizzate a chiedere ai propri membri — indipendentemente dalle imposte ecclesiastiche, incluso il contributo alla Chiesa (Kirchgeld) — offerte ed altre prestazioni volon­ tarie per fini ecclesiastici. (2) Sollte durch Landesrecht für Sammlungen ein allgemeiner Ge­ nehmigungsvorbehalt eingeführt werden, gelten für die Katholische Kirche alljährlich insgesamt zwei allgemeine Haus- und Straßen­ sammlungen für kirchliche Zwecke als genehmigt. Die Sammlungszei­ ten werden dann im Benehmen mit der Landesregierung festgelegt. (2) Qualora dalla normativa del Land venga introdotta una riserva generale d'autorizzazione per le col­ lette, sono date per autorizzate a favore della Chiesa cattolica, ogni anno, complessivamente due collet­ te generali a domicilio e sulle strade per scopi ecclesiastici. In tal caso i tempi delle collette vengono fìssati prendendo contatto con il Governo del Land. 489 Acta Ioannis Pauli Pp. II Artikel 23 Parität Articolo 23 Parità Sollte das Land in Verträgen mit anderen vergleichbaren Religions­ gemeinschaften über diesen Vertrag hinausgehende Rechte und Leistun­ gen gewähren, werden die Vertrags­ parteien gemeinsam prüfen, ob wegen des Grundsatzes der Parität Änderungen dieses Vertrages ge­ boten sind. Qualora il Land in Accordi con altre comunità religiose assimilabili con­ ceda diritti e prestazioni superiori al presente Accordo, le Parti con­ traenti esamineranno insieme se a motivo del principio di parità siano necessarie modifiche del presente Accordo. Artikel 24 Freundschaftsklausel Articolo 24 Clausola della composizione amichevole Die Vertragsparteien werden über alle Fragen, die sich aus den Be­ stimmungen dieses Vertrages erge­ ben, einen ständigen Austausch pfle­ gen. Sie werden in Zukunft zwischen ihnen etwa entstehende Meinungs­ verschiedenheiten über die Ausle­ gung oder Anwendung einer Be­ stimmung dieses Vertrages auf freundschaftliche Weise beseitigen. Le Parti contraenti cureranno uno scambio permanente su tutte le que­ stioni che emergano dalle disposi­ zioni del presente Accordo. Esse eli­ mineranno in via amichevole le di­ vergenze d'opinione, che sorgessero eventualmente tra di loro in avve­ nire circa l'interpretazione o l'ap­ plicazione di qualche disposizione del presente Accordo. Artikel 25 Abschließende Regelung Articolo 25 Regolamentazione definitiva Die in diesem Vertrag behandelten Gegenstände der Beziehungen zwi­ schen dem Land Sachsen-Anhalt und der Katholischen Kirche sind durch diesen Vertrag abschließend geregelt. Le materie delle relazioni fra il Land Sassonia-Anhalt e la Chiesa catto­ lica, trattate nel presente Accordo, sono regolate in modo definitivo con questo Accordo. 33 - A A S 490 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Artikel 26 Inkrafttreten Articolo 26 Entrata in vigore (1) Dieser Vertrag, dessen deutscher und italienischer Text gleicher­ maßen verbindlich ist, bedarf der Ratifizierung. Die Ratifikationsur­ kunden sollen möglichst bald aus­ getauscht werden. (1) Il presente Accordo, i cui testi italiano e tedesco fanno ugualmente fede, necessita di ratifica. Gli stru­ menti di ratifica dovranno essere scambiati quanto prima. (2) Der Vertrag, einschließlich des Schlußprotokolls, das einen integrie­ renden Bestandteil des Vertrages bildet, tritt am Tage nach dem Aus­ tausch der Ratifikationsurkunden in Kraft. (2) Il presente Accordo, incluso il Protocollo Finale che forma parte costitutiva integrante dell'Accordo medesimo, entra in vigore il giorno successivo allo scambio degli stru­ menti di ratifica. Geschehen in zweifacher Urschrift. Fatto in doppio originale. Magdeburg, den 15 . Januar 1998 Magdeburgo, il 15 gennaio 1998 Für den Heiligen Stuhl ^ Giovanni Lajolo Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo Apostolischer Nuntius in Deutschland Für das Land Sachsen-Anhalt Reinhard Höppner Dr. Reinhard Höppner Ministerpräsident des Landes Sachsen-Anhalt Acta Ioannis Pauli Pp. II 491 Schlußprotokoll Protocollo Finale Zu Artikel 2 Absatz 1: In relazione all'Articolo 2, comma 1: Zwischen den Vertragsparteien be­ steht Übereinstimmung darüber, daß mit »regelmäßigen« Treffen Zusammenkünfte gemeint sind, die möglichst einmal jährlich statt­ finden. Le Parti contraenti concordano che per incontri «regolari» si intendono riunioni che abbiano luogo, per quanto possibile, una volta l'anno. Zu Artikel 2 Absatz 2: In relazione all'Articolo 2, comma 2: Die »angemessene« Beteiligung der Katholischen Kirche bei Gesetzge­ bungsvorhaben besteht in der Regel in der rechtzeitigen Anhörung vor der Beschlußfassung der Landes­ regierung über die Einbringung des Gesetzentwurfs. La partecipazione «adeguata» della Chiesa cattolica nei progetti di le­ gislazione consiste, di regola, nella consultazione tempestiva prima che il Governo del Land proceda a de­ cidere sulla presentazione del pro­ getto di legge. Zu Artikel 4 Absatz 3: In relazione all'Articolo 4, comma 3: Mit dem Ablauf der Frist oder mit dem Widerruf der kirchlichen Lehr­ befähigung erlischt die Berechti­ gung, Religionsunterricht zu ertei­ len. Die Katholische Kirche wird sich darum bemühen, einheitliche Regelungen für die Erteilung und Con lo scadere del termine o con la revoca dell'abilitazione ecclesiastica all'insegnamento cessa l'autorizza­ zione ad impartire l'insegnamento della religione. La Chiesa cattolica si adopererà per adottare regolamen­ tazioni unitarie per la concessione e la revoca della missio canonica nel Land Sassonia-Anhalt. Competente per la revoca della missio canonica è den Entzug der missio canonica im Land Sachsen-Anhalt zu treffen. Zuständig für den Entzug der missio 492 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ist der Diözesanbischof, in dessen Diözese der Religionsunter­ richt erteilt wird. il Vescovo diocesano, nella cui dio­ cesi l'insegnamento della religione viene impartito. Zu Artikel 5 Absatz 1: In relazione all'Articolo 5, comma 1: (1) Näheres wird durch besondere Vereinbarung geregelt. (1) I particolari vengono regolati mediante una speciale intesa. (2) Anstelle der im Schlußprotokoll zu Artikel 19 des Konkordats zwi­ schen dem Heiligen Stuhl und dem Deutschen Reich vom 20. Juli 1933 genannten kirchlichen Vorschriften gelten für das Verhältnis aller theo­ logischen und religionspädagogi­ schen Lehrstühle an den staatlichen Hochschulen im Land SachsenAnhalt zur kirchlichen Behörde zur Zeit des Vertragsabschlusses die Apostolische Konstitution »Sapientia Christiana« vom 15. April 1979 sowie die hierzu erlassenen Verord­ nungen vom 29. April 1979 (A.A.S., LXXI, S. 469-521) und die zwei Dekrete der Kongregation für das katholische Bildungswesen vom 1. Januar 1983 (A.A.S., LXXV, S. 336-341). (2) In luogo delle prescrizioni ec­ clesiastiche, menzionate nel Proto­ collo finale all'articolo 19 del Con­ cordato fra la Santa Sede ed il Reich Germanico del 20 luglio 1933, per i rapporti di tutte le cattedre di Teo­ logia e di Pedagogia della religione presso gli istituti universitari statali nel Land Sassonia-Anhalt con l'au­ torità ecclesiastica sono in vigore, al momento della stipulazione del pre­ sente Accordo, la Costituzione Apo­ stolica «Sapientia Christiana» del 15 aprile 1979, così come le relative Norme applicative del 29 aprile 1979 (A.A.S., LXXI, pagg. 469-521) e i due Decreti della Congregazio­ ne per l'Educazione Cattolica del I gennaio 1983 (A.A.S., LXXV, pagg. 336-341). Zu Artikel 5 Absatz 2: In relazione all'Articolo 5, comma 2: Soweit die Vorgeschlagenen nicht auf den priesterlichen Lebenswandel verpflichtet sind, ist ein Lebens­ wandel nach den Grundsätzen der Katholischen Kirche erforderlich. Qualora le persone proposte non siano tenute alla condotta sacer­ dotale, è richiesta una condotta con­ forme ai principi della Chiesa cat­ tolica. canonica o Acta Ioannis Pauli Pp. II 493 Zu Artikel 5 Absatz 4: In relazione all'Articolo 5, comma 4: Der Diözesanbischof ist berechtigt, einen Vertreter als Beobachter zu den mündlichen Abschlußprüfun­ gen in Fachgebieten der Katholi­ schen Theologie zu entsenden. Die entsprechenden Termine sind ihm jeweils rechtzeitig im voraus an­ zuzeigen. Il Vescovo diocesano ha il diritto di inviare un rappresentante come os­ servatore agli esami orali finali nelle materie della Teologia cattolica. Di volta in volta le rispettive date gli devono essere precedentemente co­ municate per tempo. Zu Artikel 7 Absatz 1: In relazione all'Articolo 7, comma 1: »Kirchliche Hochschulen« im Sinne des Artikel 7 Absatz 1 umfaßt auch ein Diözesanseminar gemäß Artikel 6 des Vertrages zwischen dem Hei­ ligen Stuhl und den Ländern Sachsen-Anhalt, Brandenburg und Freistaat Sachsen über die Errich­ tung des Bistums Magdeburg vom 13. April 1994. L'espressione «istituti universitari ecclesiastici» ai sensi dell'Articolo 7, comma 1, comprende anche un se­ minario diocesano a norma dell'ar­ ticolo 6 dell'Accordo fra la Santa Sede e i Länder Sassonia-Anhalt, Brandeburgo e Stato Libero di Sas­ sonia sull'erezione della diocesi di Magdeburgo, del 13 aprile 1994. Zu Artikel 8 Absatz 3: In relazione all'Articolo 8, comma 3: Unter »allgemeinen Aufgaben« sind solche zu verstehen, die die Ka­ tholische Kirche anstelle eines Tä­ tigwerdens des Staates wahrnimmt. Im übrigen besteht Einvernehmen darüber, daß eine Förderang in an­ deren Fällen unberührt bleibt. Per «compiti generali» si intendono quelli che la Chiesa cattolica assolve al posto di un'attività da parte dello Stato. Per il resto si è d'accordo che rimane intatto un sostegno in altri casi. 494 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Zu Artikel 11 Absatz 1: In relazione all'Articolo 11, comma 1: Dem Anliegen von Absatz 1 ist durch die bestehenden rundfunk­ rechtlichen Staatsverträge (Staats­ vertrag über den Mitteldeutschen Rundfunk [MDR] vom 30. Mai 1991 {GVB1.LSA S. 112}, Staatsvertrag über den Rundfunk im vereinten Deutschland vom 31. August 1991 {GVBl.LSA S. 479}, zuletzt geän­ dert durch Artikel 1 des Drit­ ten Rundfunkänderungsstaatsvertrages vom 26. August 1996 bis 11. September 1996 {GVB1.LSA S. 381}, Staatsvertrag über die Kör­ perschaft des öffentlichen Rechts »Deutschlandradio« vom 17. Juni 1993 {GVB1.LSA S. 771}, geändert durch Artikel 6 des Dritten Rundfunkänderungsstaatsvertrages vom 26. August 1996 bis 11. September 1996 {GVB1.LSAS. 381}) Rechnung getragen. Bei Änderung der beste­ henden und Abschluß neuer rund­ funkrechtlicher Staatsverträge wer­ den die Vertragsparteien wegen der Berücksichtigung kirchlicher Inter­ essen vorher miteinander in Ver­ bindung treten. Dell'istanza di cui al comma 1 si tiene conto per mezzo dei vigenti accordi statali sulla normativa della diffusione radiotelevisiva (Staatsvertrag über den Mitteldeutschen Rund­ funk [MDR] del 30 maggio {GVBl.LSA, pag. über Rundfunk den 112}; 1991 Staatsvertrag im vereinten del 31 agosto 1991 {GVBl.LSA, pag. 479}, modificato da ultimo dall'articolo 1 del Dritte Deutschland Rundfunkänderungsstaatsvertrag dal 26 agosto 1996 all' 11 settembre 1996 {GVBl.LSA, pag. 381}; Staatsvertrag über die Körperschaft des öffentlichen Rechts «Deutschland-radio» del 17 giugno 1993 {GVBl.LSA, pag. 771}, modificato dall'articolo 6 del Dritte Rundfunkänderungsstaats-vertrag dal 26 agosto 1996 all' 11 settembre 1996 {GVBl.LSA, pag. 381}). Nel caso di modifica dei vigenti accordi statali sulla normativa della diffusione ra­ diotelevisiva o di stipulazione di nuovi accordi le Parti contraenti entreranno anteriormente in rap­ porto per tener conto degli interessi ecclesiastici. Zu Artikel 12 Absatz 1: In relazione all'Articolo 12, comma 1: Das Land besteht nicht auf der Einhaltung der in den Artikeln 9 und 10 des Vertrages des Freistaates Preußen mit dem Heiligen Stuhl Il Land non insiste sull'osservanza dei requisiti enumerati negli articoli 9 e 10 della Solenne Convenzione fra la Santa Sede e la Prussia del 14 Acta Ioannis Pauli Pp. II 495 vom 14. Juni 1929 und in Artikel 14 Absatz 2 Nummer 1 und Absatz 3 des Konkordats zwischen dem Hei­ ligen Stuhl und dem Deutschen Reich vom 20. Juli 1933 genannten Erfordernissen. giugno 1929 e nell'articolo 14, ca­ poverso 2, numero 1, e capoverso 3 del Concordato fra la Santa Sede ed il Reich Germanico del 20 luglio 1933. Zu Artikel 12 Absatz 3: In relazione all'Articolo 12, comma 3: (1) Das Land verzichtet auf die Anwendung der Artikel 6 und 7 des Vertrages des Freistaates Preußen mit dem Heiligen Stuhl vom 14. Juni 1929, soweit sie sich auf die Mit­ wirkung des Landes beziehen. (1) Il Land rinuncia all'applicazione degli articoli 6 e 7 della Solenne Convenzione fra la Santa Sede e la Prussia del 14 giugno 1929, per quanto essi si riferiscono al concorso del Land. (2) Das Land wendet Artikel 16 des Konkordats zwischen dem Heiligen Stuhl und dem Deutschen Reich vom 20. Juli 1933 nicht an. (2) Il Land non applica l'articolo 16 del Concordato fra la Santa Sede ed il Reich Germanico del 20 luglio 1933. Zu Artikel 14 Absatz 1: In relazione all'Articolo 14, comma 1: (1) Die Feststellung, daß kirchlicher Dienst öffentlicher Dienst ist, folgt aus dem Status einer Körperschaft des öffentlichen Rechts. Sie besagt nicht, daß der kirchliche Dienst öf­ fentlicher Dienst im Sinne des staat­ lichen Dienstrechts ist. Angesichts der Selbständigkeit der Katholi­ schen Kirche und der gegenüber dem staatlichen öffentlichen Dienst unterschiedlichen Aufgaben des kirchlichen Dienstes finden staat­ liche dienstrechtliche Regelungen (1) La dichiarazione che il servizio ecclesiastico è servizio pubblico con­ segue dallo stato di ente di diritto pubblico. Essa non significa che il servizio ecclesiastico è servizio pub­ blico ai sensi del diritto statale re­ lativo al servizio pubblico. Attesi l'autonomia della Chiesa cattolica e i compiti del servizio ecclesiastico, di­ versi rispetto a quelli del servizio pubblico statale, le regolamentazio­ ni del diritto statale relativo al ser­ vizio pubblico non si applicano di- 496 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nicht unmittelbar auf den kirch­ lichen Dienst Anwendung. Sie wer­ den jedoch in ihren Grundsätzen von der Katholischen Kirche übernom­ men, was zusätzlich die Bezeich­ nung des kirchlichen Dienstes als öffentlicher Dienst rechtfertigt. rettamente al servizio ecclesiastico. Esse vengono tuttavia assunte dalla Chiesa cattolica nei loro principi, ciò che anche giustifica la qualificazione del servizio ecclesiastico come ser­ vizio pubblico. (2) Die Vertragsparteien lassen sich davon leiten, daß ein Wechsel aus dem kirchlichen in den öffentlichen Dienst und umgekehrt durch An­ wendung der dienstrechtlichen Be­ stimmungen keine unangemessenen Nachteile zur Folge hat. (2) Le Parti contraenti prendono come norma che il passaggio dal servizio ecclesiastico a quello pub­ blico e viceversa non avrà, come conseguenza, svantaggi sproporzio­ nati derivanti dall' applicazione delle disposizioni del diritto relativo al servizio pubblico. Zu Artikel 14 Absatz 2: In relazione all'Articolo 14, comma 2: (1) Es besteht Einvernehmen dar­ über, daß nur besonders wichtige kirchliche Einrichtungen als öffent­ lich-rechtliche Stiftungen oder An­ stalten errichtet werden sollen. (1) Si è d'accordo che saranno erette a fondazioni o istituti di diritto pub­ blico soltanto istituzioni ecclesia­ stiche particolarmente importanti. (2) Geringfügige Gebietsänderungen der Bistümer, die im Interesse der örtlichen Seelsorge erfolgen, sind dem Land anzuzeigen. Im übrigen erfolgen Änderungen der Diözesanorganisation und -zirkumskription im Einvernehmen mit der Landes­ regierung. (2) Piccoli cambiamenti territoriali delle diocesi, che sono attuati nel­ l'interesse della locale cura d'anime, sono da notificarsi al Land. Del resto, i cambiamenti dell'organiz­ zazione e circoscrizione diocesana avvengono d'intesa con il Governo del Land. Zu Artikel 14 Absatz 3: In relazione all'Articolo 14, comma 3: (1) Die Vorschriften der Bistümer über die vermögensrechtliche Ver- ( 1 ) Le prescrizioni delle diocesi sulla rappresentanza giuridico-patrimo- Acta Ioannis Pauli Pp. II 497 tretung der kirchlichen Körper­ schaften, Anstalten und Stiftungen des öffentlichen Rechts werden auf Ersuchen der zuständigen kirchli­ chen Stelle als Bekanntmachung des Kultusministeriums im Ministeri­ alblatt für das Land Sachsen-Anhalt veröffentlicht. niale degli enti, degli istituti e delle fondazioni della Chiesa, dotati di personalità giuridica pubblica, ven­ gono pubblicate, su richiesta del competente ufficio ecclesiastico, co­ me notificazione del Ministero del Culto nel Foglio Ministeriale per il Land Sassonia-Anhalt. (2) Für die Klage gegen den Ein­ spruch ist der Verwaltungsrechts­ weg gegeben. (2) Per l'azione legale contro l'ec­ cezione si dà il ricorso giudiziario amministrativo. Zu Artikel 15 Absatz 1: In relazione all'Articolo 15, comma 1: Der Umfang der Gewährleistung bemißt sich nach Artikel 140 des Grundgesetzes und nach Artikel 32 Absatz 5 der Verfassung des Landes Sachsen-Anhalt in Verbindung mit Artikel 138 Absatz 2 der Deutschen Verfassung vom 11. August 1919. L'ambito della garanzia si misura secondo l'articolo 140 della Legge Fondamentale e l'articolo 32, com­ ma 5, della Costituzione del Land Sassonia-Anhalt, in connessione con l'articolo 138, comma 2, della Co­ stituzione Tedesca dell'11 agosto 1919. Zu Artikel 15 Absatz 2: In relazione all'Articolo 15, comma 2: (1) Es besteht Einvernehmen dar­ über, daß Artikel 15 Absatz 2 keinen Anspruch auf Übereignung eines staatlichen oder kommunalen Grundstücks begründet, sondern eine Unterstützung bei der Suche nach einem Ersatzgrundstück und — im Rahmen der gesetzlichen Mög­ lichkeiten — gegebenenfalls eine (1) Si è d'accordo che l'Articolo 15, comma 2, non fonda alcun diritto al passaggio di proprietà di un terreno statale o comunale ma dovrà avere come effetto un appoggio nella ri­ cerca di un terreno sostitutivo ed eventualmente, nel quadro delle possibilità consentite dalla legge, una preferenza nell'assegnazione di 498 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Bevorzugung bei der Vergabe öf­ fentlicher Grundstücke im Falle mehrerer Interessenten bewirken soll. terreni pubblici nel caso di più in­ teressati. (2) Wird bei Enteignungen kirch­ licher Körperschaften ein Anspruch auf Entschädigung in Land geltend gemacht und hängt die Anerken­ nung des Anspruchs von der Ab­ wägung zwischen den Interessen der Allgemeinheit und denen der Be­ teiligten ab, so werden die Landes­ und Kommunalbehörden berück­ sichtigen, daß der Schutz des Ver­ mögens der Katholischen Kirche ein herausgehobener ist. Stehen sonsti­ gen Körperschaften beim Grund­ stückserwerb Hindernisse entgegen, so gelten diese in der Regel auch für die Katholische Kirche; eine gene­ relle Ausnahmeregelung ist nicht möglich. (2) Qualora negli espropri di enti ecclesiastici venga fatto valere un diritto ad indennizzo in terreno e qualora il riconoscimento del diritto dipenda dalla ponderazione tra gli interessi della comunità e quelli degli interessati, le autorità del Land e dei comuni terranno conto del fatto che la protezione del patrimonio della Chiesa cattolica è di tipo premi­ nente. Se per altri enti esistono im­ pedimenti nell'acquisto del terreno, questi valgono di regola anche per la Chiesa cattolica; non è possibile una regolamentazione d'eccezione generale. Zu Artikel 15 Absatz 3: In relazione all'Articolo 15, comma 3: Die Baulastpflicht für die Unter­ haltung dieser Gebäude wird im Rahmen der insgesamt zur Verfü­ gung stehenden Haushaltsmittel wahrgenommen. L'obbligo di contribuire al mante­ nimento di questi edifici viene adem­ piuto nel quadro dei fondi di bilancio che sono complessivamente a di­ sposizione. Zu Artikel 16: In relazione all'Articolo 16: Die Träger kirchlicher Friedhöfe können nach den für die Kommunen geltenden Grundsätzen Benutzungs- I gestori dei cimiteri ecclesiastici possono emanare regolamenti per l'uso e per le tariffe secondo i principi Acta Ioannis Pauli Pp. II 499 und Gebührenordnungen erlassen. Die Friedhofsgebühren werden auf Antrag des kirchlichen Trägers im Vollstreckungsverfahren durch die zuständige kommunale Voll­ streckungsbehörde eingezogen. Die durch die Vollstreckungsmaßnah­ men entstehenden und nicht beitreibbaren Verwaltungskosten und -auslagen sind der Vollstreckungs­ behörde vom kirchlichen Träger zu erstatten. vigenti per i comuni. Su istanza del gestore ecclesiastico, le tariffe ci­ miteriali vengono riscosse, secondo la procedura esecutiva, dall'autorità comunale competente per l'esecu­ zione. Le spese e gli esborsi am­ ministrativi, risultanti dai provve­ dimenti di esecuzione e non ricu­ perabili, devono essere rimborsati dal gestore ecclesiastico all'autorità competente per l'esecuzione. Zu Artikel 18 Absatz 1: In relazione all'Articolo 18, comma 1: (1) Die Katholische Kirche be­ schließt über ihre Einnahmen und Ausgaben auf der Grundlage der für öffentliche Haushaltspläne gelten­ den Normen und unterliegt aus­ schließlich der Kontrolle durch kir­ cheneigene unabhängige Prüfstellen. (1) La Chiesa cattolica decide delle proprie entrate ed uscite sulla base delle norme vigenti per i bilanci preventivi pubblici ed è sottoposta esclusivamente al controllo da parte di organi indipendenti di revisione, appartenenti alla Chiesa. (2) Eine Prüfung der Verwendung der Mittel durch staatliche Stellen findet nicht statt. (2) Sull'impiego dei fondi non si effettua alcun controllo da parte di uffici statali. Zu Artikel 18 Absatz 3: In relazione all'Articolo 18, comma 3: (1) Ändert sich in der Folgezeit die Besoldung der Beamten im Staats­ dienst, so ändert sich die Staats­ leistung auf der Grundlage der für das Jahr 1992 vereinbarten Höhe entsprechend. Zugrunde gelegt wird das Eingangsamt für den höheren (1) Se in seguito varia la retribu­ zione dei funzionari a servizio dello Stato, varia in modo corrispondente la prestazione finanziaria statale sulla base della somma convenuta per l'anno 1992. Viene presa come base la carica introduttiva per il 500 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale allgemeinen Verwaltungsdienst, Be­ soldungsgruppe A 13 der Bundes­ besoldungsordnung, 7. Stufe, zwei Kinder. servizio amministrativo superiore generale, gruppo di retribuzione A 13 dell'ordinamento retributivo fe­ derale, 7° livello, con due figli. (2) Die Vertragsparteien stimmen darin überein, daß die Gleitklausel für die Anpassung der Staatslei­ stung ab 1993 gilt und in jedem Haushaltsjahr wirksam wird. (2) Le Parti contraenti concordano che la clausola mobile per l'ade­ guamento della prestazione finan­ ziaria statale vale a partire dal 1993 ed ha effetto in ogni anno finan­ ziario. (3) Die Staatsleistung wird mit 1/12 des Jahresbetrages jeweils monat­ lich im voraus an die Katholische Kirche gezahlt. (3) La prestazione finanziaria sta­ tale viene corrisposta alla Chiesa cattolica di volta in volta in rate mensili anticipate, pari alla dodi­ cesima parte dell'importo annuo. (4) Für eine Ablösung der Staats­ leistung gilt Artikel 140 des Grund­ gesetzes und Artikel 32 Absatz 5 der Verfassung des Landes SachsenAnhalt in Verbindung mit Artikel 138 Absatz 1 der Deutschen Ver­ fassung vom 11. August 1919. (4) Per uno svincolo della presta­ zione finanziaria statale vale l'ar­ ticolo 140 della Legge Fondamen­ tale e l'articolo 32, comma 5, della Costituzione del Land SassoniaAnhalt, in connessione con l'articolo 138, comma 1, della Costituzione Tedesca dell' 11 agosto 1919. Zu Artikel 19 Absatz 1: In relazione all'Articolo 19, comma 1: Kirchensteuer und Kirchgeld kön­ nen sowohl einzeln als auch neben­ einander erhoben werden. Die Bis­ tümer sind berechtigt, in ihren Kirchensteuerordnungen Mindest­ beträge und Obergrenzen festzu­ legen. L'imposta ecclesiastica e il contri­ buto alla Chiesa (Kirchgeld) possono venire riscossi sia separatamente sia insieme. Le diocesi sono autorizzate a fissare importi minimi e limiti superiori nei loro regolamenti delle imposte ecclesiastiche. Acta Ioannis Pauli Pp, II 501 Zu Artikel 19 Absatz 3: In relazione all'Articolo 19, comma 3: Die Bistümer werden ihre Beschlüs­ se über die Kirchensteuersätze der Landesregierung anzeigen. Sie gel­ ten als anerkannt, wenn sie den anerkannten Beschlüssen des vor­ hergehenden Haushaltsjahres ent­ sprechen. Le diocesi notificheranno al Governo del Land le loro deliberazioni sulle aliquote delle imposte ecclesiastiche. Esse si considerano riconosciute se corrispondono alle deliberazioni ri­ conosciute del precedente anno di bilancio. Zu Artikel 19 Absatz 4: In relazione all'Articolo 19, comma 4: (1) Die Bistümer werden dem Mi­ nisterium der Finanzen ein einzu­ richtendes Konto benennen, auf das die Kirchensteuereinnahmen der Bistümer insgesamt zu überweisen sind. (1) Le diocesi indicheranno al Mi­ nistero delle Finanze un conto da aprire, sul quale si dovranno tra­ sferire globalmente i proventi delle imposte ecclesiastiche delle diocesi. (2) Für die Verwaltung der Kir­ chensteuer erhält das Land eine Entschädigung, deren Höhe sich nach dem vereinnahmten Kirchen­ steueraufkommen richtet. Der jähr­ liche Vomhundertsatz wird geson­ dert vereinbart. Die Vertragspar­ teien sind sich darüber einig, daß mit der Zahlung dieser Entschädigung alle im Zusammenhang mit der Kirchensteuerverwaltung stehenden Leistungen abgegolten sind. Die Finanzämter sind verpflichtet, den zuständigen kirchlichen Stellen in allen Kirchensteuerangelegenheiten im Rahmen der vorhandenen Un­ terlagen und unter Berücksichti­ gung des Datenschutzes und des Grundsatzes der Verhältnismäßig­ keit Auskunft zu geben. (2) Per l'amministrazione dell'im­ posta ecclesiastica il Land riceve un indennizzo, il cui ammontare si re­ gola secondo il gettito delle imposte ecclesiastiche che è stato incassato. La percentuale annua viene conve­ nuta separatamente. Le Parti con­ traenti sono d'accordo che con il pagamento di questo indennizzo so­ no compensate tutte le prestazioni connesse con l'amministrazione del­ l'imposta ecclesiastica. Gli uffici fi­ scali sono obbligati a dare infor­ mazione ai competenti uffici eccle­ siastici in tutte le questioni relative all'imposta ecclesiastica nei limiti della documentazione disponibile e con riguardo alla protezione dei dati ed al principio della proporziona­ lità. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 502 Zu Artikel 20: In relazione all'Articolo 20: (1) Die Katholische Kirche teilt mit, welcher kirchlichen Stelle die Daten aus den Melderegistern zu übermit­ teln sind. (1) La Chiesa cattolica comunica a quale ufficio ecclesiastico siano da trasmettere i dati dei registri ana­ grafici. (2) Die Datenübermittlung erfolgt gebührenfrei. (2) La trasmissione dei dati viene fatta con esenzione da tasse. (3) Die Feststellung über ausrei­ chende Datenschutzmaßnahmen im kirchlichen Bereich trifft die Lan­ desregierung auf Grund der von der Katholischen Kirche vorzulegenden kirchenrechtlichen Regelung durch Erlaß. (3) La constatazione circa l'esistenza di provvedimenti sufficienti per la protezione dei dati nel campo ec­ clesiastico viene fatta per decreto dal Governo del Land in base alla regolamentazione canonica, che de­ ve essere presentata dalla Chiesa cattolica. Zu Artikel 21: In relazione all'Articolo 21: Für Amtshandlungen, die auf Grund eines Gesetzes auch von privaten (beliehenen) Unternehmern vorge­ nommen werden, besteht keine Ge­ bührenfreiheit. Per atti d'ufficio, che in base a una legge sono eseguiti anche da im­ prenditori privati (in regime di con­ cessione), non esiste alcuna esen­ zione da tasse. Geschehen in zweifacher Urschrift. Fatto in doppio originale. Magdeburg, den 15. Januar 1998 Magdeburgo, il 15 gennaio 1998 Instrumenta Civitatem Bonnae ratihabitionis in urbe Conventio insequenti Pactionis. Conventionis Saxoniae-Anhaltini die die XXII inter Apostolicam constitutae, mensis accepta Aprilis ipsius mensis Aprilis et Sedem reddita anno MCMXCVIII. et Foederatam mutuo fuerunt Quae quidem vigere coepit ad normam eiusdem Acta Ioannis Pauli Pp. II 503 HOMILIA Lutetiae Parisiorum, Dei s. Federicus Ozanam Beatus declaratur.* 1. «L'amour vient de Dieu». L'Évangile de ce jour nous présente la fi­ gure du bon Samaritain. Par cette parabole, le Christ veut montrer à ses auditeurs qui est le prochain cité dans le plus grand commandement de la Loi divine: «Tu aimeras le Seigneur ton Dieu de tout ton cœur, de toute ton âme, de toute ta force et de tout ton esprit, et ton prochain comme toi-même ». Un docteur de la Loi demandait que faire pour avoir part à la vie éternelle: il trouva dans ces paroles la réponse décisive. Il savait que l'amour de Dieu et du prochain est le premier et le plus grand des com­ mandements. Malgré cela, il demande: « Et qui donc est mon prochain? ». Le fait que Jésus propose un Samaritain en exemple pour répondre à cette question est significatif. En effet, les Samaritains n'étaient pas parti­ culièrement estimés par les Juifs. De plus, le Christ compare la conduite de cet homme à celle d'un prêtre et d'un lévite qui virent l'homme blessé par les brigands gisant à demi mort sur la route, et qui passèrent leur chemin sans lui porter secours. Au contraire le Samaritain, qui vit l'homme souf­ frant, « fut saisi de pitié »; sa compassion l'entraîna à toute une série d'ac­ tions. D'abord il pansa les plaies, puis il porta le blessé dans une auberge pour le soigner; et, avant de partir, il donna à l'aubergiste l'argent néces­ saire pour s'occuper de lui. L'exemple est éloquent. Le docteur de la Loi reçoit une réponse claire à sa question: qui est mon prochain? Le prochain, c'est tout être humain, sans exception. Il est inutile de demander sa natio­ nalité, son appartenance sociale ou religieuse. S'il est dans le besoin, il faut lui venir en aide. C'est ce que demande la première et la plus grande Loi divine, la loi de l'amour de Dieu et du prochain. 1 2 3 4 5 Fidèle à ce commandement du Seigneur, Frédéric Ozanam a cru en l'a­ mour, l'amour que Dieu a pour tout homme. Il s'est lui-même senti appelé à aimer, donnant l'exemple d'un grand amour de Dieu et des autres. Il al­ lait vers tous ceux qui avaient davantage besoin d'être aimés que les au­ tres, ceux auxquels Dieu Amour ne pouvait être effectivement révélé que * Die 22 Augusti 1997. 1 Jn4, 7. Le 10, 27. Ibid., 10, 29. Ibid., 10, 33. Cf. ibid., 10, 34-35. 1 2 3 4 5 504 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale par l'amour d'une autre personne. Ozanam a découvert là sa vocation, il y a vu la route sur laquelle le Christ l'appelait. Il a trouvé là son chemin vers la sainteté. Et il l'a parcouru avec détermination. 2. « L'amour vient de Dieu ». L'amour de l'homme a sa source dans la Loi de Dieu; la première lecture de l'Ancien Testament le montre. Nous y trouvons une description détaillée des actes de l'amour du prochain. C'est comme une préparation biblique à la parabole du bon Samaritain. La deuxième lecture, tirée de la première Lettre de saint Jean, déve­ loppe ce que signifie la parole « l'amour vient de Dieu ». L'Apôtre écrit à ses disciples: « Mes bien-aimés, aimons-nous les uns les autres, puisque l'a­ mour vient de Dieu. Tous ceux qui aiment sont enfants de Dieu et ils con­ naissent Dieu. Celui qui n'aime pas ne connaît pas Dieu, car Dieu est amour ». Cette parole de l'Apôtre est vraiment le cœur de la Révélation, le sommet vers lequel nous conduit tout ce qui a été écrit dans les Evangiles et dans les Lettres apostoliques. Saint Jean poursuit: « Voici à quoi se re­ connaît l'amour: ce n'est pas nous qui avons aimé Dieu, c'est lui qui nous a aimés, et il a envoyé son Fils qui est la victime offerte pour nos pé­ chés ». La rédemption des péchés manifeste l'amour que nous porte le Fils de Dieu fait homme. Alors, l'amour du prochain, l'amour de l'homme, ce n'est plus seulement un commandement. C'est une exigence qui découle de l'expérience vécue de l'amour de Dieu. Voilà pourquoi Jean peut écrire: « Puisque Dieu nous a tant aimés, nous devons aussi nous aimer les uns les autres ». 6 7 8 L'enseignement de la Lettre de Jean se prolonge; l'Apôtre écrit: « Dieu, personne ne l'a jamais vu. Mais si nous nous aimons les uns les autres, Dieu demeure en nous, et son amour atteint en nous sa perfection. Nous reconnaissons que nous demeurons en lui, et lui en nous, à ce qu'il nous donne part à son Esprit ». L'amour est donc la source de la connaissance. Si, d'un côté, la connaissance est une condition de l'amour, d'un autre côté, l'amour fait grandir la connaissance. Si nous demeurons dans l'amour, nous avons la certitude de l'action de l'Esprit Saint qui nous fait participer à l'amour rédempteur du Fils que le Père a envoyé pour le salut du monde. En connaissant le Christ comme Fils de Dieu, nous demeurons en Lui et, par Lui, nous demeurons en Dieu. Par les mérites du Christ, nous avons 9 6 7 8 9 1 Jn 4, Ibid., 4, Ibid., 4, Ibid., 4, 7-8. 10. 11 12-13. Ada Ioannis Pauli Pp II 505 cru en l'amour, nous connaissons l'amour que Dieu a pour nous, nous sa­ vons que Dieu est amour. Cette connaissance par l'amour est en quelque sorte la clé de voûte de toute la vie spirituelle du chrétien. « Qui demeure dans l'amour demeure en Dieu, et Dieu en lui »." 10 3. Dans le cadre de la Journée mondiale de la Jeunesse, qui a lieu à Pa­ ris cette année, je procède aujourd'hui à la béatification de Frédéric Ozanam. Je salue cordialement Monsieur le Cardinal Jean-Marie Lustiger, Ar­ chevêque de Paris, ville où se trouve le tombeau du nouveau bienheureux. Je me réjouis aussi de la présence à cet événement de Cardinaux et d'Evêques de nombreux pays. Je salue avec affection les membres de la Société de Saint-Vincent de Paul venus du monde entier pour la béatifica­ tion de leur fondateur principal, ainsi que les représentants de la grande fa­ mille spirituelle héritière de l'esprit de Monsieur Vincent. Les liens entre vincentiens furent privilégiés dès les origines de la Société puisque c'est une Fille de la Charité, sœur Rosalie Rendu, qui a guidé le jeune Frédéric Ozanam et ses compagnons vers les pauvres du quartier Mouffetard, à Paris. Chers disciples de saint Vincent de Paul, je vous encourage à mettre en commun vos forces, pour que, comme le souhaitait celui qui vous inspire, les pauvres soient toujours mieux aimés et servis et que Jésus Christ soit honoré en leurs personnes! 4. Frédéric Ozanam aimait tous les démunis. Dès sa jeunesse, il a pris conscience qu'il ne suffisait pas de parler de la charité et de la mission de l'Eglise dans le monde: cela devait se traduire par un engagement effectif des chrétiens au service des pauvres. Il rejoignait ainsi l'intuition de Mon­ sieur Vincent: « Aimons Dieu, mes frères, aimons Dieu, mais que ce soit aux dépens de nos bras, que ce soit à la sueur de nos visages ». Pour le mani­ fester concrètement, à l'âge de vingt ans, avec un groupe d'amis, il créa les Conférences de Saint-Vincent de Paul, dont le but était l'aide aux plus pauvres, dans un esprit de service et de partage. Très vite, ces Conférences se répandirent en dehors de France, dans tous les pays d'Europe et du monde. Moi-même, comme étudiant, avant la deuxième guerre mondiale, je faisais partie de l'une d'entre elles. Désormais l'amour des plus misérables, de ceux dont personne ne s'oc­ cupe, est au cœur de la vie et des préoccupations de Frédéric Ozanam. Parlant de ces hommes et de ces femmes, il écrit: « Nous devrions tomber à 12 10 11 12 Cf. 1 Jn 4, 16. Ibid. Saint Vincent de Paul, XI, 40. 34 - A A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 506 leurs pieds et leur dire avec l'Apôtre: "Tu es Dominus meus". Vous êtes nos maîtres et nous serons vos serviteurs; vous êtes pour nous les images sacrées de ce Dieu que nous ne voyons pas et, ne sachant pas l'aimer au­ trement, nous l'aimons en vos personnes » (à Louis Janmot). 5. Il observe la situation réelle des pauvres et cherche un engagement de plus en plus efficace pour les aider à grandir en humanité. Il comprend que la charité doit conduire à travailler au redressement des injustices. Charité et justice vont de pair. Il a le courage lucide d'un engagement so­ cial et politique de premier plan à une époque agitée de la vie de son pays, car aucune société ne peut accepter la misère comme une fatalité sans que son honneur n'en soit atteint. C'est ainsi qu'on peut voir en lui un précur­ seur de la doctrine sociale de l'Eglise, que le Pape Léon XIII développera quelques années plus tard dans l'encyclique Rerum novarum. Face aux pauvretés qui accablent tant d'hommes et de femmes, la cha­ rité est un signe prophétique de l'engagement du chrétien à la suite du Christ. J'invite donc les laïcs et particulièrement les jeunes à faire preuve de courage et d'imagination pour travailler à l'édification de sociétés plus fraternelles où les plus démunis seront reconnus dans leur dignité et trouve­ ront les moyens d'une existence respectable. Avec l'humilité et la confiance sans limites dans la Providence qui caractérisaient Frédéric Ozanam, ayez l'audace du partage des biens matériels et spirituels avec ceux qui sont dans la détresse! 6. Le bienheureux Frédéric Ozanam, apôtre de la charité, époux et père de famille exemplaire, grande figure du laïcat catholique du dix-neuvième siècle, a été un universitaire qui a pris une part importante au mouvement des idées de son temps. Etudiant, professeur eminent à Lyon puis à Paris, à la Sorbonne, il vise avant tout la recherche et la communication de la vérité, dans la sérénité et le respect des convictions de ceux qui ne par­ tagent pas les siennes. « Apprenons à défendre nos convictions sans haïr nos adversaires, écrivait-il, à aimer ceux qui pensent autrement que nous, [...] plaignons-nous moins de notre temps et plus de nous-mêmes >>. Avec le courage du croyant, dénonçant tous les égoïsmes, il participe activement au renouveau de la présence et de l'action de l'Église dans la société de son époque. On connaît aussi son rôle dans l'institution des Conférences de Ca­ rême en cette cathédrale Notre-Dame de Paris, dans le but de permettre aux jeunes de recevoir un enseignement religieux renouvelé face aux 13 13 Lettres, 9 avril 1851. Acta Ioannis Pauli Pp. II 507 grandes questions qui interrogent leur foi. Homme de pensée et d'action, Frédéric Ozanam demeure pour les universitaires de notre temps, ensei­ gnants et étudiants, un modèle d'engagement courageux capable de faire entendre une parole libre et exigeante dans la recherche de la vérité et la défense de la dignité de toute personne humaine. Qu'il soit aussi pour eux un appel à la sainteté! 7. L'Église confirme aujourd'hui le choix de vie chrétienne fait par Oza­ nam ainsi que le chemin qu'il a emprunté. Elle lui dit: Frédéric, ta route a été vraiment la route de la sainteté. Plus de cent ans ont passé, et voici le moment opportun pour redécouvrir ce chemin. Il faut que tous ces jeunes, presque de ton âge, qui sont rassemblés si nombreux à Paris, venant de tous les pays d'Europe et du monde, reconnaissent que cette route est aussi la leur. Il faut qu'ils comprennent que, s'ils veulent être des chrétiens au­ thentiques, ils doivent prendre ce même chemin. Qu'ils ouvrent mieux les yeux de leur âme aux besoins si nombreux des hommes d'aujourd'hui. Qu'ils comprennent ces besoins comme des défis. Que le Christ les appelle, chacun par son nom, afin que chacun puisse dire: voilà ma route! Dans les choix qu'ils feront, ta sainteté, Frédéric, sera particulièrement confirmée. Et ta joie sera grande. Toi qui vois déjà de tes yeux Celui qui est amour, sois aussi un guide sur tous les chemins que ces jeunes choisiront, en sui­ vant aujourd'hui ton exemple! ALLOCUTIONES I Ad Helvetiae sacros praesules.* Liebe Mitbrüder im Bischofsamt, 1. Mit großer Freude empfange ich euch im Laufe eures ad limina-Besuches am Sitz des Nachfolgers Petri. Zunächst danke ich eurem Vorsitzen­ den, Msgr. Henri Salina, der mir einige Aspekte des kirchlichen Lebens in euren Schweizer Diözesen vorgestellt hat wie auch einige Fragen, die sich euch als deren Hirten stellen. Ich bitte den Herrn, er möge euch begleiten, damit unsere Gespräche und eure Begegnungen mit meinen Mitarbeitern an * Die 4 Septembris 1997. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 508 der römischen Kurie und untereinander eine Gelegenheit bieten, den affec­ tus collegialis zu vertiefen und zu bekräftigen; diese Begegnungen mögen euch außerdem dazu verhelfen, in vertrauensvoller Zusammenarbeit inner­ halb eurer Bischofskonferenz euren apostolischen Dienst fortzuführen. Der Auftrag des Bischofs ist heutzutage besonders schwierig. Der Bi­ schof muß sein Amt und die Autorität als einen Dienst an der Einheit und an der Gemeinschaft ausüben; und dies aus der Sorge, den Glauben in sei­ ner Integrität zu bewahren, wie er uns von den Aposteln überliefert wurde, sowie die Lehre der Kirche, die im Lauf der Geschichte definiert wurde. Dies beinhaltet fundamentale Aspekte, die weder durch die öffentliche Mei­ nung noch durch von bestimmten Sondergruppen eingenommene Positio­ nen in Frage gestellt werden dürfen. Es gilt, den Gläubigen zu helfen, sich auf die über Jahrhunderte währende Kontinuität der Kirche einzulassen und dabei der positiven Aspekte der Moderne Rechnung zu tragen, ohne sich aber ebensowenig von den Modeerscheinungen einer Epoche leiten zu lassen. Eine Ortsgemeinde muß sich um die Katholizität sorgen, d. h. ihren Glauben innerhalb der Kirche und in Gemeinschaft mit ihr leben. Die Orts­ kirche ist Bestandteil der Universalkirche; sie muß also mit dem ganzen Leib eins sein. »Euch obliegt es, das Volk Gottes in unermüdlicher und geduldiger Be­ lehrung« zu leiten, wobei ihr den Gläubigen und besonders den Priestern Gehör verleiht, denen ihr, wie das II. Vatikanische Konzil feststellt, »mit besonderer Liebe« [...] zugetan sein sollt und »die ja für ihren Teil die Auf­ gaben und Sorgen der Bischöfe übernehmen und in täglicher Mühewaltung so eifrig verwirklichen«. Die Priester müssen oft eine schwere Arbeitslast bewältigen; in der Tat ist ihr Dienst mehr ein onus als ein honor. Der hl. Johannes Chrysostomus schrieb schon: »Er muß uns alle in der Kirche wie in einem gemeinsamen Haus beheimaten; wir müssen in gegenseitiger Zu­ neigung verbunden sein, als ob wir alle einen Körper bilden würden«. Eu­ re Quinquennalberichte beweisen eure Sorge, den Priestern nahe zu sein, die für euch »Söhne und Freunde« sind. Nehmt euch auch weiterhin ihrer spirituellen Bedürfnisse an. Die Diözesanpriester nehmen in eurem Herzen einen besonderen Platz ein, denn Kraft ihrer Inkardination in die Ortskir1 2 3 4 1 2 3 4 2 Tim 4, 2. Christus Dominus, Nr. 16. Predigten zum 2., Korintherbrief, 18, 3, Christus Dominus, Nr.. 16; vgl. Joh 15, 15 Acta Ioannis Pauli Pp. II 509 che, »um einen Teil der Herde des Herrn zu weiden, [...] bilden sie ein ein­ ziges Presbyterium und eine einzige Familie, deren Vater der Bischof ist«. Euer Anliegen soll es auch sein, die harmonische Zusammenarbeit aller beim vielfaltigen Wirken der Kirche zu fördern. Diese Zusammenarbeit un­ ter allen Gliedern der Kirche, wenn sie wohl geordnet ist, kann ihr helfen, ihre besondere Dynamik zu stärken. Die schweizerischen Gemeinschaften müssen aber auch dem Rechnung tragen, was andere Gemeinschaften le­ ben. Sie müssen bereit sein, im Geist des Glaubens die vom Nachfolger Pe­ tri, des Hirten der universalen Kirche, festgelegten Normen anzunehmen. Das Leben der Ortsgemeinden muß sich in die Strukturen einfügen, die der Kirche eigen und anders geartet sind als die bürgerlichen Institutionen. 5 2. Laien, von denen einige im pastoralen Leben sehr aktiv sind, erfüllen ihre Sendung in Verbindung mit den Hirten der Kirche, den Bischöfen, Priestern und Diakonen, die als geweihte Amtsträger die Aufgabe haben, im Namen Christi, des Hauptes, das Volk Gottes zu lehren, zu heiligen und zu leiten. Im Rahmen der einzigartigen Sendung der Kirche sind die je­ weiligen Aufgaben voneinander unterschieden und zugleich ergänzen sie sich. Insbesondere ist es sehr wichtig, daß sie für eine aktive Jugendpastoral zusammenarbeiten, indem sie die Entwicklung der Bewegungen und Vereinigungen fördern, die sehr viel der Kirche helfen können, zu einer neuen Dynamik zu gelangen. Ich begrüße es also, daß Frauen und Männer tätig sind, um wichtige Aufgaben in der Katechese und in der Begleitung von Jugendgruppen zu erfüllen. Den jungen Menschen gegenüber haben sie die Verantwortung, ihnen die christlichen Werte und den katholischen Glauben zu vermitteln. Sie sollen mit den Eltern zusammenarbeiten, die dafür die ersten Zeugen an der Seite ihrer Kinder sind. Ich ermutige dieje­ nigen, die Verantwortung in der Eheberatung und bei der Unterstützung der Ehepaare und Familien tragen, zur Treue gegenüber dem, was die Kir­ che lehrt. 6 Es wäre gut, darüber nachzudenken, was das Zweite Vatikanische Kon­ zil im 4. Kapitel der Konstitution Lumen gentium mit Nachdruck über die besonderen Aufgaben der Laien in der Kirche erklärt hat. Ihre Einheit mit Christus im Leib der Kirche verpflichtet sie, die ihnen eigenen Tätig­ keiten auf die Verkündigung des Evangeliums und das Wachstum des 1 5 8 7 ebd., Nr. 28. CIC, can, 1008-1009. Nr.. 30-38. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 510 Volkes Gottes auszurichten. Dies geschieht besonders dadurch, daß sie ihre Rolle erfüllen, die Gregebenheiten der zeitlichen Welt mit christlichem Geist zu erfüllen. Eine der Pflichten, die den Hirten diesbezüglich zukommt, besteht darin, den Laien eine seriöse Bildung im Hinblick auf ihre Tätigkeiten zu bieten. 8 3. Ich lade die Gläubigen dazu ein, die Lehre der Kirche im Glauben anzunehmen. Christsein setzt ständige innere Bekehrung voraus. Der Ge­ horsam gegenüber der Kirche ist unverzichtbar, um die Offenbarung anzu­ nehmen, deren Treuhänderin die Kirche ist, um Gemeinschaft zu haben in der Wahrheit, die frei macht, und im Heiligen Geist, der die Liebe Gottes in unseren Herzen ausgießt. Dieser Gehorsam der Kirche gegenüber bein­ haltet auch die Annahme der aufgrund der geltenden Normen für die ver­ schiedenen Ebenen ihrer Tätigkeit festgelegten Ordnung. Besonders auf li­ turgischem Gebiet ist eine solche Treue notwendiger denn je: in diesem Zu­ sammenhang sei daran erinnert, was das II. Vatikanische Konzil sagt: »Das Recht, die heilige Liturgie zu ordnen, steht einzig der Autorität der Kirche zu. Diese Autorität liegt beim Apostolischen Stuhl und nach Maßgabe des Rechtes beim Bischof. [...] Deshalb darf durchaus niemand sonst, auch wenn er Priester wäre, nach eigenem Gutdünken in der Liturgie etwas hin­ zufügen, wegnehmen oder ändern«. Im Hinblick darauf freue ich mich zu sehen, daß täglich mehr Gläubige sich darum bemühen, die katholische Lehre besser zu verstehen. Ich möch­ te die besondere Sendung der Theologen unterstreichen, die beauftragt sind, ihren Brüdern und Schwestern die Tiefen der göttlichen Geheimnisse zu entschlüsseln. Dies geschieht dadurch, daß ihre Lehre auf der Offenba­ rung gründet und von einem intensiven geistlichen Leben und Gebet getra­ gen ist. Die theologische Lehre steht im Dienst der Wahrheit und der Ge­ meinschaft. Sie kann nicht einfache private Überlegung bleiben. Deshalb ist das natürliche Umfeld der theologischen Forschung die Kirche selbst. Die heilige Wissenschaft kann sich nicht vom Wort Gottes trennen, das leben­ dig ist und erhellt. Es wird von der Kirche empfangen und weitergegeben, deren Lehramt im Namen Christi ausgeübt wird. 9 10 11 12 4. Come mettete chiaramente in risalto nei vostri rapporti quinquennali, il problema delle vocazioni vi preoccupa. Esso concerne, nel loro insieme, le vgl. ebd., Nr. 31; Apostolicam actuositatem, Nr. !.. vgl. Joh 8, 32. vgl. Rom 5, 5. Konstitution über die Liturgie Sacrosanctum Concilium, Nr. 22. vgl. Zweites Vatikanisches Konzil, Dei Verbum, Nr. 10; Kongregation für die Glaubenslehre: Instruktion über die kirchliche Berufung des Theologen, 24. Mai 1990. 8 9 10 11 12 Ada Ioannis Pauli Pp. II 511 comunità cristiane, in seno alle quali possono sbocciare le vocazioni, so­ stenute dalla preghiera di tutti e favorite dalla globalità della pastorale gio­ vanile. Spetta in particolare ai genitori ed agli educatori di essere gli stru­ menti della chiamata del Signore. Negli ultimi anni, in alcune delle vostre diocesi, pochi giovani hanno accettato di impegnarsi nella via del sacerdozio o della vita consacrata. Giustamente, pertanto, vi date da fare per impri­ mere un nuovo slancio alla pastorale delle vocazioni nelle comunità cristia­ ne e nelle famiglie, mettendo in risalto la grandezza e la bellezza del dono di sé nel celibato liberamente scelto per amore del Signore, senza tuttavia che risulti sminuito il valore della vita laicale e del matrimonio. Come ho ricordato nell'Esortazione apostolica post-sinodale Pastores dabo vobis, facen­ do mie le richieste dei Padri sinodali, è necessario « istruire ed educare i fe­ deli laici circa le motivazioni evangeliche, spirituali e pastorali proprie del celibato sacerdotale, così che aiutino i presbiteri con l'amicizia, la compren­ sione e la collaborazione ». Ciò è tanto più importante perché, in una so­ cietà dove la vita cristiana ed il celibato sembrano spesso essere considerati come ostacoli alla realizzazione della persona, alcune famiglie possono preoccuparsi nel vedere i propri figli o figlie lasciare tutto per seguire Cristo. 13 La questione riguarda la globalità dell'educazione; in linea generale, è auspicabile che i genitori, alla luce della fede della Chiesa, accompagnino con fiducia e coraggio i giovani perché questi assumano pienamente il loro ruolo nella comunità cristiana, partecipino attivamente alla vita parrocchia­ le e si impegnino nelle associazioni e nei movimenti. Così un'autentica ma­ turazione personale, sociale e spirituale condurrà i giovani chiamati dal Si­ gnore a realizzare liberamente la loro vocazione; è soltanto a questa condi­ zione che saranno felici nella loro vita. Perché, poi, accettino di rispondere positivamente alla chiamata di Cristo, è essenziale che le comunità cristiane riconoscano il ruolo e la missione specifica dei sacerdoti e della vita con­ sacrata. Come potrebbero, in effetti, i giovani percepire la grandezza di tali vocazioni, se permangono degli equivoci circa il ruolo specifico di coloro che ne hanno ricevuto il mandato da parte della Chiesa? 5. Les évêques doivent aujourd'hui être particulièrement attentifs à la formation des séminaristes. Continuez à attacher une grande importance à la qualité de la formation spirituelle et des programmes de formation in­ tellectuelle. Tous les aspects de la formation doivent s'équilibrer pour con13 N. 50. 512 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tribuer à la maturité de vos futurs collaborateurs. Dans ce cadre, il est bon de tenir compte des exigences du monde actuel pour préparer un exercice du ministère bien adapté à notre époque; mais il faut veiller à centrer la formation sur l'essentiel du contenu de la foi, afín de permettre aux jeunes prêtres de répondre de manière pertinente aux questions sans cesse renou­ velées qui sont débattues dans l'opinion. Les règles sages données par la Ratio institutionis sacerdotalis, vous seront particulièrement utiles. 6. J'aimerais ici vous demander de transmettre aux prêtres de vos dio­ cèses le salut confiant du Successeur de Pierre. En vivant leur sacerdoce de manière exemplaire, ils sont les premiers témoins de la vocation au minis­ tère. En les voyant vivre, des jeunes peuvent éprouver le désir de les imi­ ter dans leur engagement sacerdotal. Que le presbyterium soit une cou­ ronne spirituelle autour de l'évêque! Je connais la charge de plus en plus lourde des prêtres de votre pays, en particulier de ceux qui exercent le ministère paroissial. Exprimez-leur les encouragements chaleureux du Pape, qui les invite à ne pas se décourager et à demeurer des pasteurs zélés pour le peuple qui leur a été confié. Leur mission doit s'enraciner dans une vie spirituelle et sacramentelle intense, qui unifie leur personnalité et les rende disponibles à recevoir les grâces nécessaires à leur service évangéli­ que. En effet, c'est le Seigneur qui, par son Esprit, aide et accompagne ceux qu'il a appelés à le suivre dans le sacerdoce. Les prêtres doivent s'attacher à être des témoins joyeux du Christ, par leur vie droite, en har­ monie avec l'engagement pris au jour de leur ordination. En Suisse, la vie religieuse a connu dans son histoire une remarquable tradition. Je vous confie le soin de dire aux religieux et aux religieuses qu'aujourd'hui encore l'Eglise compte particulièrement sur eux pour pour­ suivre leurs engagements dans des lieux essentiels de la vie pastorale: l'édu­ cation, la santé, l'assistance aux personnes âgées et aux pauvres, et très spécialement le ressourcement de nombreux fidèles dans leurs maisons d'ac­ cueil et de retraites spirituelles, ou encore dans le cadre des pèlerinages qu'ils animent. Je salue leur courage et leur discrète disponibilité. En un temps où diminue le nombre des vocations, il importe que l'ensemble de l'Eglise reconnaisse mieux la valeur et le sens de la vie consacrée. 7. Les diocèses de Suisse ont une tradition missionnaire solidement enra­ cinée. Je les remercie de leur attention et de leur aide généreuse aux jeunes Eglises pour leur mission propre comme pour leur contribution au dévelop­ pement. Vous exprimez de manière appréciable votre attention à la vie de Acta Ioannis Pauli Pp. II 513 l'Église universelle; cela manifeste aussi votre sens aigu de la justice et de la solidarité avec les plus démunis. Sous des aspects concrets, les catho­ liques suisses sont ainsi en communion avec toute l'Église, dont le souci in­ combe en premier lieu aux Évêques, comme l'a clairement souligné le Con­ cile Vatican II: « En qualité de successeurs légitimes des Apôtres et de membres du collège episcopal, les évêques se sauront toujours unis entre eux et feront preuve de sollicitude pour toutes les Églises ». 14 8. Brièvement, je voudrais aussi évoquer l'importance du mouvement œcuménique dans votre pays. En compagnie de vos diocésains, poursuivez la prière commune et le dialogue avec l'ensemble de nos frères chrétiens, tout en tenant compte sans équivoque des questions doctrinales et pasto­ rales non encore résolues, ainsi que des différentes sensibilités. Le chemin peut être encore long à parcourir. C'est en appliquant fidèlement les prin­ cipes et les normes développés par le Directoire pour l'œcuménisme que l'on progressera en vérité sur la voie de la pleine unité (Conseil pontifical pour la Promotion de l'Unité des Chrétiens, 25 mars 1993). 9. Vous avez opportunément présenté au peuple chrétien la figure de saint Pierre Canisius, qui mourut il y a 400 ans à Fribourg. Son enseigne­ ment, son sens pédagogique et son engagement apostolique au service de l'Évangile sont autant d'aspects de sa vie qui peuvent inspirer aujourd'hui la démarche des pasteurs et des communautés chrétiennes. Il est aussi un modèle de dialogue œcuménique, respectueux des personnes, rempli d'une charité cordiale et soucieux de témoigner de sa foi au Christ et de son amour de l'Église, unie autour des évêques et du Successeur de Pierre. Les récentes béatifications ont également un effet positif sur la vie spirituelle et apostolique du peuple chrétien: les saints d'une nation sont proches de leurs compatriotes. Ils sont des témoins privilégiés, des modèles de vie chré­ tienne. En vous confiant à l'intercession des saints de votre terre auxquels les fidèles demeurent profondément attachés, je vous accorde de grand cœur ma Bénédiction, ainsi qu'aux prêtres, aux religieux et religieuses, et aux laïcs de vos diocèses. Christus Dominus, 6. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 514 II In Arce Gandulfi, dum editio typica latina Catechismi foras datur.* Signori Cardinali, Venerati Fratelli Carissimi fratelli nell'episcopato e e nel sacerdozio, sorelle! 1. Con questa solenne cerimonia, desidero oggi presentare ufficialmente alla Chiesa e al mondo l'edizione tipica latina del Catechismo della Chiesa Cattolica, che il 15 agosto scorso, solennità della Beata Vergine Maria assun­ ta in cielo, ho approvato e promulgato con la Lettera Apostolica Laetamur magnopere. Esprimo, anzitutto, un profondo sentimento di gratitudine a Dio Onni­ potente, che, con l'assistenza illuminante e corroborante del Suo Spirito, ha guidato e sorretto il cammino di elaborazione del Catechismo, iniziato oltre dieci anni or sono, ed ora giunto finalmente al suo compimento. Ringrazio vivamente i Signori Cardinali, gli Arcivescovi ed i Vescovi Membri delle varie Commissioni che hanno lavorato a questa impresa, e che oggi insieme con me raccolgono il frutto di tale intenso e proficuo lavoro. Un grazie particolare rivolgo di tutto cuore al carissimo Signor Cardinale Joseph Ratzinger, che ha interpretato poc'anzi i sentimenti di tutti i pre­ senti e che, nel corso di questi anni, ha presieduto i lavori, guidandoli e coordinandoli con saggezza encomiabile fino alla loro felice conclusione. Affido ora questo testo definitivo e normativo a tutta la Chiesa, in par­ ticolare ai Pastori delle varie diocesi sparse nel mondo: sono infatti essi i principali destinatari di questo Catechismo. In un certo senso si potrebbe a ragione applicare a questa circostanza l'espressione paolina: « Io ho ricevuto dal Signore quello che a mia volta vi ho trasmesso». La cerimonia odierna costituisce, in effetti, un punto di arrivo, ma, nello stesso tempo, essa segna un nuovo « punto di partenza », giacché il Catechismo, ormai ultimato, va meglio e più ampiamente conosciuto, accolto, diffuso e, soprattutto, reso prezioso strumento di lavoro quotidiano nella pastorale e nell'evangelizzazione. 1 * Die 8 Septembris 1997. 1 Cor 11, 23. 1 Acta Ioannis Pauli Pp 515 II 2. Molteplice e complementare è l'uso, che si può e si deve fare di que­ sto testo, perché esso diventi sempre più « punto di riferimento » per tutta l'azione profetica della Chiesa, soprattutto in questo tempo in cui s'avverte, in maniera forte e urgente, la necessità di un nuovo slancio missionario e di un rilancio della catechesi. Il Catechismo, infatti, aiuta «ad approfondire la conoscenza della fede..., è orientato alla maturazione di questa fede, al suo radicamento nella vita e alla sua irradiazione attraverso la testimonianza » di tutti i membri della Chiesa. Esso rappresenta un valido e sicuro strumento per i presbiteri nella loro formazione permanente e nella predicazione; per i catechisti nella loro preparazione remota e prossima al servizio della Parola; per le famiglie nel loro cammino di crescita verso la piena esplicazione delle potenzialità insite nel sacramento del matrimonio. 2 I teologi potranno trovare nel Catechismo un autorevole riferimento dottrinale per la loro infaticabile ricerca. Essi sono chiamati a svolgere nei suoi confronti un prezioso servizio, sia approfondendo la conoscenza dei contenuti in esso esposti in modo essenziale e sintetico, sia esplicitando maggiormente le motivazioni sottese alle affermazioni dottrinali, sia eviden­ ziando i profondi nessi che legano fra loro le varie verità, così da far risal­ tare sempre più « la meravigliosa unità del mistero di Dio, del suo disegno di salvezza, come pure la centralità di Gesù Cristo, l'Unigenito Figlio di Dio, mandato dal Padre, fatto uomo nel seno della Vergine Maria per opera dello Spirito Santo, per essere il nostro Salvatore ». 3 II Catechismo si presenta, altresì, quale prezioso sussidio per l'aggiorna­ mento sistematico di coloro che lavorano nei molteplici campi dell'azione ecclesiale. Più in generale, esso sarà quanto mai utile per la formazione per­ manente di ogni cristiano, il quale, consultandolo sia in modo continuo che saltuario, potrà riscoprire la profondità e la bellezza della fede cristiana, e sarà condotto ad esclamare con le parole della Liturgia battesimale: « Que­ sta è la nostra fede. Questa è la fede della Chiesa. E noi ci gloriamo di pro­ fessarla, in Cristo Gesù nostro Signore ». Non sono pochi, poi, coloro che hanno già trovato in questo Catechismo anche un prezioso strumento per la preghiera personale e comunitaria, per promuovere e qualificare i diversi e complementari itinerari di spiritualità, 4 2 3 4 CGC, n. 23. Cost. Ap. Fidei depositum, 3. Rito della celebrazione del Battesimo. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 516 per ridare nuovo vigore alla loro vita di fede. Non va, inoltre, sottaciuto il valore ecumenico del Catechismo. Come già attestano numerose positive te­ stimonianze di Chiese e Comunità ecclesiali, esso è in grado di « dare un so­ stegno agli sforzi ecumenici animati dal santo desiderio dell'unità di tutti i cristiani, mostrando con esattezza il contenuto e l'armoniosa coerenza della fede cattolica ». Ma anche a coloro che si interrogano e sono in difficoltà nella loro fede, oppure a quanti non credono affatto o non credono più, il Catechismo è in grado di offrire un valido aiuto, illustrando ciò che la Chie­ sa Cattolica crede e cerca di vivere, e fornendo stimoli illuminanti nella ri­ cerca della Verità. 5 3. Il Catechismo della Chiesa Cattolica deve, in particolare, costituire un testo di riferimento sicuro e di guida autorevole per l'elaborazione dei vari Catechismi locali. Lodevole è stato, a questo riguardo, l'impegno di Vesco­ vi e di intere Conferenze Episcopali nell'approntare catechismi locali, aven­ do come « punto di riferimento » il Catechismo della Chiesa Cattolica. Occorre proseguire su questa via con vigile attenzione e instancabile perseveranza. Come ho avuto modo di fare in altre circostanze, rinnovo qui un fervido incoraggiamento alle Conferenze Episcopali, perché intraprendano, con pru­ dente pazienza ma anche con coraggiosa risolutezza, questo imponente lavo­ ro, che va compiuto d'intesa con la Sede Apostolica. Si tratta di redigere catechismi fedeli ai contenuti essenziali della Rivelazione ed aggiornati per quanto riguarda la metodologia, capaci di educare ad una fede solida le ge­ nerazioni cristiane dei tempi nuovi. Anche se, in casi particolari, il Catechismo della Chiesa Cattolica può es­ sere utilizzato come testo catechistico nazionale e locale, si rende tuttavia necessario, ove ciò non sia ancora avvenuto, procedere all'elaborazione di catechismi nuovi, che, mentre presentano fedelmente e integralmente il con­ tenuto dottrinale del Catechismo della Chiesa Cattolica, privilegino percorsi educativi differenziati e articolati, secondo le attese dei destinatari. Questi catechismi, avvalendosi anche delle preziose indicazioni fornite dal nuovo «Direttorio Generale per la Catechesi», di prossima pubblicazione, sono chiamati ad attuare quegli « adattamenti dell'esposizione e dei metodi cate­ chistici che sono richiesti dalle differenze di cultura, di età, di vita spiritua­ le, di situazione sociale ed ecclesiale di coloro cui la catechesi è rivolta». Si ripeterà così in qualche modo la stupenda esperienza del tempo apostolico, 8 7 5 6 7 Cf Cost. Ap. Fidei depositum, 4. Cf ibid., 4. CCC, n. 24. Acta Ioannis Pauli Pp. II 517 quando ogni credente sentiva annunciare nella propria lingua le grandi ope­ re di Dio e, nello stesso tempo, si renderà ancor più tangibile la cattolicità della Chiesa, attraverso l'annuncio della Parola nelle molteplici lingue del mondo, formando « come un coro armonioso, che, sostenuto dalle voci di sterminate moltitudini di uomini, si leva secondo innumerevoli modulazioni, timbri e intrecci per la lode di Dio, da ogni punto del globo, in ogni mo­ mento della storia». Lungi, pertanto, dallo scoraggiare o addirittura sosti­ tuire i catechismi locali, il Catechismo della Chiesa Cattolica ne richiede, pro­ muove e guida l'elaborazione. 8 9 4. Invito clero e fedeli ad un contatto frequente e intenso con questo Catechismo, che affido in modo speciale a Maria Santissima, della cui Nati­ vità celebriamo oggi la festa. E prego perché, come la nascita della Vergine costituì, all'inizio della nuova era, un momento fondamentale nel piano pre­ disposto da Dio per l'Incarnazione del Suo Figlio, così questo Catechismo, preparato alle soglie del terzo millennio, possa diventare un utile strumento per introdurre la Chiesa ed ogni singolo fedele nella contemplazione sempre più profonda del mistero del Verbo di Dio fatto Uomo. Con tali sentimenti, ringraziando quanti hanno partecipato alla redazio­ ne ed alla traduzione del Catechismo della Chiesa Cattolica, imparto una spe­ ciale Benedizione Apostolica a ciascuno di voi e a tutti coloro ai quali que­ sto testo è destinato. III Ad episcopos Aethiopiae et Erythraeae.* Signor Cari Cardinale, Fratelli Vescovi 1. E per me motivo di grande gioia dare il benvenuto a voi, Vescovi della Chiesa di Etiopia e di Eritrea, in occasione della vostra visita « ad Limina Apostolorum »: « Grazia a voi e pace da Dio, Padre nostro, e dal Si­ gnore Gesù Cristo »/ L'antica pratica di « venire a consultare Cefa » è una 8 9 Cf At 2, 11. Enc. Slavorum Apostoli, 17. * Die 12 Septembris 1997. Rm 1, 7. 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 518 reminiscenza della visita fatta dall'apostolo Paolo a Gerusalemme, per pas­ sarvi qualche tempo con Pietro, che il Signore aveva costituito « Roccia » su cui costruire la sua Chiesa. Nell'abbraccio fraterno di Pietro e Paolo la prima comunità cristiana lesse il dovere di trattare i pagani convertiti da Paolo come veri fratelli e sorelle nella fede. Al tempo stesso, nel racconto di Paolo circa l'abbondante effusione di grazia su questi nuovi fratelli, l'intera comunità trovò ragioni sempre più chiare per lodare la infinita misericordia di Dio. In modo analogo questo nostro raccoglierci oggi insieme riafferma la comunione delle vostre Chiese particolari con il Successore di Pietro e con la Chiesa universale. Così raccolti in intima comunione di cuore possia­ mo unire le nostre voci al canto del salmista: « Verranno i grandi dall'Egit­ to, l'Etiopia tenderà le mani a Dio. Regni della terra, cantate a Dio, canta­ te inni al Signore ». 2 3 4 2. Cari Fratelli nell'episcopato, ambedue i vostri Paesi in questi ultimi tempi sono stati sottoposti a vasti cambiamenti politici e culturali. Tra i più significativi voglio ricordare lo sviluppo di forme democratiche di go­ verno e l'impegno di favorire la crescita economica ed il progresso tecnolo­ gico nelle vostre società tradizionali. Condivido con voi la preoccupazione pastorale per lo sviluppo pacifico dei vostri popoli, non solo in termini di progresso materiale, ma soprattutto in rapporto alla genuina libertà politi­ ca, all'armonia etnica e al rispetto per i diritti di tutti i cittadini, con parti­ colare attenzione alle situazioni delle minoranze ed alle necessità dei poveri. La questione che vi sta davanti in questo momento, alla luce della situazio­ ne che prendete in considerazione nella vostra Lettera pastorale Thy Kingdom Come, pubblicata all'inizio di quest'anno, può essere così formulata: co­ me può il Vangelo essere incarnato nelle circostanze attuali? Come possono la Chiesa ed i singoli cristiani affrontare al meglio i decisivi problemi che incontrano, se vogliono costruire un futuro migliore per se stessi? Una risposta a queste domande può essere trovata negli stessi obiettivi che, come Pastori delle Chiese locali di Etiopia e di Eritrea, vi siete propo­ sti: trasformare l'umanità dal di dentro, rinnovare l'innocenza del cuore dell'uomo e, come raccomandato dall'Assemblea Speciale per l'Africa del Si­ nodo dei Vescovi, costruire la Chiesa come famiglia. Proprio quest'ultimo 5 2 3 4 5 Cf Gal 1, 18. Cf At 15, 16 ss. Sal 68, 32-33. Cf Thy Kingdom Come, Lettera Pastorale dei Vescovi cattolici di Etiopia e di Eritrea, 6. Acta Ioannis Pauli Pp. II 519 impegno offre una chiave importante per la realizzazione dei primi due, in­ fatti, come i Padri sinodali riconoscono, la Chiesa come famiglia di Dio è « una espressione della natura della Chiesa particolarmente adatta per l'A­ frica. L'immagine pone, in effetti, l'accento sulla premura per l'altro, sulla solidarietà, sul calore delle relazioni, sull'accoglienza, il dialogo e la fidu­ cia ». In effetti, quando l'evangelizzazione riesce a costruire la Chiesa come famiglia, si rende possibile un'autentica armonia tra differenti gruppi etnici, è evitato l'etnocentrismo e la riconciliazione viene incoraggiata, una più grande solidarietà e la condivisione delle risorse tra il popolo e tra le Chiese particolari diventano una realtà. 6 3. L'Esortazione apostolica post-Sinodale Ecclesia in Africa, che costitui­ sce una sorta di piano pastorale generale per il vostro continente, sottolinea l'importanza di coinvolgere effettivamente i laici nella vita della parrocchia e della diocesi, nella pastorale e nelle strutture amministrative. Infatti, i laici « in virtù della loro condizione battesimale e della loro specifica voca­ zione, nella misura a ciascuno propria, partecipano all'ufficio sacerdotale, profetico e regale di Cristo ». E necessario quindi assicurare ai laici un'ade­ guata formazione, che li metta in grado di rispondere efficacemente alle enormi sfide a cui sono posti dinanzi come seguaci di Cristo e come cittadi­ ni di paesi che lottano per lo sviluppo. 7 8 Il Catechismo della Chiesa Cattolica è uno strumento molto prezioso per questa formazione ed evangelizzazione in generale. Ora che possedete la sua traduzione in Amarico, e mentre state lavorando alla traduzione in Tigrino, vi incoraggio a far sì che il numero più grande possibile di persone possa avvicinarsi al testo: occorre favorire una sufficiente disponibilità di copie specialmente per le piccole comunità cristiane, che tanto contribuiscono al rafforzamento della vita ecclesiale. I Padri Sinodali hanno riconosciuto che « la Chiesa come famiglia potrà dare la sua piena misura di Chiesa solo ra­ mificandosi in comunità sufficientemente piccole per permettere strette rela­ zioni umane ». Nella tradizione etiopica, le associazioni « Mehaber » sono un'espressione molto valida di queste comunità e, come voi stessi riconosce­ te nella vostra Lettera pastorale, il valore ed il dinamismo di questi gruppi 9 6 7 8 9 Ecclesia in Africa, 63. Cf n. 90. Christifideles laici, 23. Ecclesia in Africa, 89. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 520 «può avere una influenza molto positiva nell'evangelizzazione di (...) fami­ glie, villaggi e comunità parrocchiali ». 10 4. Nel contesto di un'apertura alle sfide del futuro, l'attenzione ai giova­ ni rimane di primaria importanza e deve continuare ad occupare un posto preminente nel vostro ministero pastorale. « Il futuro del mondo e della Chiesa appartiene alle giovani generazioni (...) Cristo aspetta grandi cose dai giovani». La recente celebrazione della XII Giornata Mondiale della Gio­ ventù in Parigi è stata una chiara conferma della capacità dei giovani di impegnare le proprie energie ed il proprio entusiasmo in funzione delle esi­ genze della solidarietà con gli altri non meno che della ricerca di un'auten­ tica santità cristiana. L'intera comunità cattolica deve darsi da fare per as­ sicurare che le giovani generazioni siano efficacemente allenate ed adeguata­ mente preparate ad adempiere le responsabilità che un giorno graveranno su di loro e che in qualche misura fin d'ora già sono loro proprie. Tutto questo voi state facendo attraverso un forte impegno per la formazione dei giovani, in particolare mediante il notevole sforzo a cui vi sottoponete nelle vostre scuole cattoliche, ed in altre forme di servizio sociale e di assistenza sanitaria. So che il sostegno alle scuole richiede da parte vostra un grande sacrificio. Ma è compito che si rivela essenziale per la vita della Chiesa e che assicura un capitale vantaggio sia per le famiglie che per la società stes­ sa. E pure importante continuare a cercare modi adeguati per recare il be­ neficio di una sana morale e dell'insegnamento religioso alle scuole pubbli­ che, come già si fa in Eritrea, promuovendo nell'opinione pubblica il con­ senso sull'importanza di tale formazione. Questo servizio, che può venire da una più stretta cooperazione con i rispettivi governi, è una forma significa­ tiva di attiva partecipazione cattolica alla vita sociale dei vostri paesi, spe­ cialmente perché è offerta senza discriminazione religiosa od etnica e nel ri­ spetto dei diritti di tutti. 11 In effetti l'universalità, che è una nota essenziale della Chiesa e che spinge verso una condivisione di beni, sia materiali che spirituali, è anche una condizione di efficacia del vostro ministero. L'universalità e la condivi­ sione si manifestano molto chiaramente nello scambio di personale religioso: sacerdoti e religiosi etiopi ed eritrei che prestano servizio pastorale ai loro fratelli e sorelle in terre straniere, e sacerdoti e religiosi di paesi stranieri 12 10 11 12 Thy Kìngdom Come, 32. Cf Tertio millennio adveniente, 58. Cf II Catechismo della Chiesa Cattolica, 881 e 830 ss. Acta Ioannis Pauli Pp 521 II che offrono i loro talenti e la loro solidarietà all'Etiopia e all'Eritrea sinto­ nizzandosi con una Chiesa che è giustamente orgogliosa delle sue antiche tradizioni e della sua cultura. Le Costituzioni di ambedue i paesi riconosco­ no il diritto fondamentale alla libertà di religione ed alla pratica religiosa. Confido che un ulteriore dialogo con le autorità civili per chiarire le basi giuridiche della presenza e dell'attività della Chiesa arrecherà grande benefi­ cio ad ognuno, ed oso sperare che la cooperazione dei missionari, che con­ tribuiscono così efficacemente al benessere ed all'avanzamento dei vostri popoli, sarà così facilitata. 5. Le comunità cattoliche, di cui voi siete pastori, vivono fianco a fian­ co ed in stretta relazione con i fratelli e le sorelle, che sono maggioranza, della Comunità Ortodossa Etiopica. Entrambe le comunità condividono ra­ dici comuni ed una comune spiritualità che deriva dall'antichissima e ricca tradizione cristiana presente nelle vostre terre. La prospettiva dell'anniver­ sario del secondo millennio della Nascita del Salvatore deve costituire un invito per tutti a fare della riflessione su tale comune patrimonio cristiano, che è per se stesso sorgente di rispetto e di comprensione reciproca, l'occa­ sione per un più esteso dialogo e una più ampia cooperazione. Come fratelli e sorelle che aderiscono ad un unico Signore, dovete costantemente cercare di costruire fra voi comunione per offrire una concorde testimonianza al mi­ stero di Cristo e della sua Chiesa. Una saggia ed ordinata inculturazione della liturgia «dovrà essere perseguita... affinché il popolo fedele possa me­ glio comprendere e vivere le celebrazioni liturgiche ». Dovranno inoltre continuare gli sforzi per acquisire una più profonda comprensione della sto­ ria e dello sviluppo del rito Alessandrino, così che la comune tradizione cri­ stiana della regione possa contribuire al cammino verso l'unità, sia all'inter­ no della Comunità cattolica che con le altre Chiese. 13 Allo stesso tempo, l'aspetto missionario della Chiesa, che non è una que­ stione di rito ma è direttamente radicato nel Vangelo, dovrà essere rinnova­ to sotto la spinta che proviene dal desiderio di annunciare Cristo a coloro che ancora non credono in lui. Il dovere di evangelizzare è parte integrante della identità cattolica e non deve essere compromesso da un'incompleta comprensione dell'inculturazione o dell'ecumenismo. Il Sinodo riconosce l'urgenza di portare la Buona Novella a milioni di Africani che non sono stati ancora evangelizzati. La Chiesa certamente rispetta e stima le Religio13 35 Ecclesia in Africa, 64. - A A S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 522 ni non cristiane professate da molti Africani, ma, secondo quanto diceva il mio Predecessore il Papa Paolo VI, « la Chiesa pensa che queste moltitudini hanno il diritto di conoscere la ricchezza del mistero di Cristo, nella quale noi crediamo che tutta l'umanità può trovare, in una pienezza insospettabi­ le, tutto ciò che essa cerca a tentoni su Dio, sull'uomo e sul suo destino, sulla vita e sulla morte, sulla verità ». 14 15 6. Poiché le vostre Chiese locali cercano di adempiere il mandato missio­ nario dato loro dal Signore stesso, non possiamo fare a meno di ringraziare per le molte vocazioni con cui siete benedetti. Vi esorto ad assicurare che i vostri programmi vocazionali promuovano e proteggano con sollecitudine questo dono di Dio. I giovani candidati dovranno ricevere una formazione spirituale e teologica appropriata che li radichi saldamente nella tradizione spirituale etiopica e li prepari ad affrontare i complessi problemi pastorali, sociali, ed etici che la modernizzazione della società presenta. Vi incoraggio a continuare nel vostro sforzo di assicurare personale qualificato al gruppo degli educatori dei tre Seminari maggiori. In tal modo questi diventeranno autentici centri di studio e di ricerca teologica, capaci di illuminare la mis­ sione pastorale ed evangelizzatrice della Chiesa in ambedue i paesi. Anche le comunità di religiosi e religiose hanno dato vita nella vostra terra a corsi sistematici di formazione. Essi guardano a voi, Pastori del gregge che Cristo vi ha affidato, per avere appoggio e guida, perché anche i religiosi sono og­ getto della vostra cura e preoccupazione pastorale. 16 17 Sapete bene che tra i molti doveri del ministero episcopale, la formazio­ ne permanente — umana, spirituale ed intellettuale — dei sacerdoti è uno dei compiti principali. Per realizzare la loro sublime missione di maestri e dottori dell'animo umano, i vostri preti hanno bisogno del vostro sostegno paterno e fraterno; hanno bisogno di contare sull'amicizia vostra e dei lo­ ro fratelli sacerdoti. Quanto più essi apprezzeranno il privilegio unico di agire in persona Christi, tanto maggiormente si dedicheranno completamen­ te al ministero in castità e semplicità di vita, ed il lavoro pastorale sarà per loro una sorgente inesauribile di gioia e di pace. 18 19 14 15 16 17 18 19 Cf Ef 3, 8. Evangelii nuntiandi, 53. Cf Mt 28, 19. Cf Lumen gentium, 45; Christus Dominus, 15, 35. Cf Christus Dominus, 16. Cf Lumen gentium, 28. Acta Ioannis Pauli Pp II 523 7. Rilevo con piacere che la vostra Conferenza episcopale, mossa dalla raccomandazione della speciale Assemblea del Sinodo dei Vescovi per l'Afri­ ca, ha istituito la Commissione Giustizia e Pace per trattare le questioni fondamentali concernenti lo sviluppo delle vostre democrazie, compresi i di­ ritti umani, l'onestà nella pubblica amministrazione e il ruolo delle donne nella società. Certamente la Chiesa ha un compito speciale da svolgere in questo campo e può offrire un aiuto nel processo di costruzione di una so­ cietà in cui tutti i cittadini, indipendentemente dalla loro appartenenza et­ nica, culturale e religiosa, possano sentirsi a proprio agio ed essere trattati giustamente. Per questo la Chiesa in Etiopia ed in Eritrea è chiamata a mostrare coraggio e lungimirante sapienza nel portare avanti una grande missione, una missione che sgorga dalla sua stessa natura di sacramento dell'unione con Dio e dell'unità tra tutti i membri della famiglia umana. La ricerca della pace e dell'armonia dovrà anche essere perseguita dentro la Chiesa, dove le differenze non siano viste come ragione di conflitto e di ten­ sione, ma come fonte di forza e di unità nella legittima diversità. Armonia e cooperazione generosa tra i fedeli, specialmente tra i sacerdoti e tra voi, Vescovi, sarà un potente incentivo per promuovere la buona volontà e la solidarietà nella società nel suo insieme. « Così risplenda la vostra luce da­ vanti agli uomini, perché vedano le vostre opere buone e rendano gloria al vostro Padre che è nei cieli... ». 20 21 8. Cari Fratelli, questi sono alcuni dei pensieri che la vostra visita alle Tombe degli Apostoli Pietro e Paolo ha suggerito alla mia mente. Prego af­ finché il vostro pellegrinaggio vi rafforzi nel vostro ministero, così che pos­ siate non sentirvi mai stanchi di predicare la Parola di Dio, di celebrare i sacramenti, di pascere il gregge affidato alle vostre cure e di cercare la pe­ cora smarrita. Vi invito a volgere risolutamente il vostro sguardo verso il Grande Giubileo che, a causa del sublime Mistero che commemora, costitui­ sce uno squillante richiamo alla gioia cristiana. Possa questa gioia, frutto del rafforzamento della fede e della santità di vita, diventare realtà per i vostri popoli. Mi unisco a voi nella preghiera per la Chiesa in Etiopia ed in Eritrea, e affido voi, il vostro clero, i religiosi ed i laici all'amorevole prote­ zione di Maria, Stella dell'Evangelizzazione e Regina dell'Africa. Come pe­ gno di grazia e di comunione con il suo Figlio Divino imparto a voi di cuo­ re una speciale Benedizione Apostolica. 22 20 21 22 Cf Lumen gentium, 1, Mt 5, 16. Cf Ecclesia in Africa, 142. 524 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV Ad Sudaniae episcopos.* Dear Brother Bishops, 1. As I welcome you, the Bishops of the Sudan, on the occasion of your visit ad Limina Apostolorum, I am reminded of my own visit to your coun­ try four years ago. It was with great joy and satisfaction that I went to Khartoum, even if it was not possible to travel to other areas, for it was important to me to address the message of reconciliation and hope, the message which is at the very heart of the Gospel, to all the Sudanese peo­ ple, regardless of différences of religion or ethnie origin. I was especially happy for the opportunity to offer encouragement to the Citizens of your country who are sons and daughters of the Church, and whose deeply felt aspiration is to live in peace and to work side by side with their fellow countrymen in building a better society for all. In thanking God for enabling me to make that visit, I thank him also "for you because of the grace of God which was given you in Christ Jesus... who will sustain you to the end". 1 2. Sadly, the Sudan stili finds itself in the midst of great turmoil. The forment of a civil war which has brought untold misery, suffering and death, especially in the South, continues to afflict the land and to drain the life and énergies of your people. Your communities are deeply affected by a breakdown in the good relations which should exist between Chris­ tians and Muslims. Despite your people's poverty and their resulting weakness by worldly standards, the Lord will not forsake you. Through the Prophet Isaiah he continues to say to you: "I will not forget you". The Lord hears the voice of the innocent victims, of the weak and the defenceless who cry out to him for help, for justice, for respect of their God-given dignity as human beings, for their basic human rights, for the freedom to believe and practise their religion without fear or discrimina­ tion. Christian faith teaches us that our prayers and sufferings are joined 2 * Die 18 Septembris 1997. 1 Cor 1:4, 8. Is 49:15. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp II 525 to those of Christ himself who, as Supreme High Priest of God's holy peo­ ple, entered the Holy Place in order to intercede on our behalf. And just as he did once on earth, so now from the Father's house he speaks to us: "Come to me, all who labour and are heavy laden, and I will give you rest". And as the words of this invitation sound in our ears, he adds: "Learn from me; for I am gentle and lowly in heart, and you will find rest for your souls". These are the words of Christ, the One who alone knows the Father and who alone is known by the Father as the Only-Begotten Son. Today, I repeat these words to you, the Bishops of the Sudan, and through you to all the faithful entrusted to your care. As I wrote last year to the Diocèses of Southern Sudan: "The Successor of Peter is close to you and implores God for you, that you may have the strength to go forward 'rooted and built on Jesus Christ' " (Message to the Catholics of Southern Sudan, 24 Oc­ tober 1996). I renew these sentiments and encourage you to stand firm and take courage. The Lord is at your side. He will ne ver abandon you. The prayers of the whole Church are with you! 3 4 5 6 3. Despite the grave difficulties and suffering which the Christian com­ munity is facing, the Church in the Sudan continues to develop, with many signs of vitality. With the Psalmist we exclaim: "This is the Lord's doing, it is marvellous in our eyes". Truly it is as the Lord said: "My grace is sufficient for you, for my power is made perfect in weakness". For this reason, with Saint Paul, you are able to accept weakness, insults, hardships, persécutions, and calamities; for when we are weak, then we are strong. In the présent politicai and social situation you can easily become isolated from one another. For this reason you must take advantage of every opportunity to give expression to the collégial responsibility and commu­ nion which unite you in the service of the one "household of God". I urge you to do ali that you can to foster among yourselves a true spirit of mu7 8 9 10 3 4 6 6 7 8 9 10 Cf. Heb 9:11-12. Mt 11:28. Ibid., 11:29. Cf. Col 2:7. Ps 118:23. 2 Cor 12:9. Cf. ibid., 12:10. Eph 2:19. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 526 tual trust and co-operation so that you can develop — difficult circumstances permitting — a common plan of pastoral initiatives to deal with the current grave challenges. Such initiatives include providing pastoral care in areas deprived of priests, evangelizing and offering adequate cat­ echesis and Christian formation, promoting the célébration of the Sacrament of Marriage among the faithful and strengthening family life. Your own individuai ministries as Shepherds and Pastors of souls will become ever more effective the more you are able to identify common needs in your Diocèses and co-ordinate joint programmes to meet those needs. It al­ so remains imperative for the Conference to ensure the responsible adminis­ tration of resources, both your own and those coming from outside donors and benefactors. I cannot fail to express my appréciation of ali that you are doing to dé­ fend and strengthen the faith of your Catholic brothers and sisters, and I particularly wish to encourage the various efforts and programmes aimed at meeting the needs of the many refugees and displaced persons. "Sudanaid", the assistance fund administered by your Episcopal Conference, provides aid and relief for the suffering and has already gained widespread esteem. Thus, notwithstanding the severe limitations encountered, the Church is able to move ahead courageously with her mission of service. 4. Your immediate co-workers in building up the Body of Christ are your priests, both diocesan and Religious, Sudanese and missionary. They have been consecrated to this service and have been given to you by God. Ali priests have received a cali which has been subjected to testing and discernment during the years of préparation leading to priestly Ordination. After prayer, and with trust in God's unfailing grace, they have agreed to renounce the possibility of home, wife, children, social position and wealth. This they have done not grudgingly but gladly, in order to serve the Kingdom and to devote themselves to their brothers and sisters in Christ. I join you in asking Jesus the High Priest to grant your priests the grace and persévérance — and the intimate joy — which comes from fìdelity to the demands of their vocation. 11 Since sacramentai configuration with Christ, the Shepherd and Head of the Church, cannot be separated from the daily following of his example of self-giving love, ali priests are called to cultívate genuine asceticism. In or11 Cf. Mt 19:29. Acta Ioannis Pauli Pp II 527 der to remain faithful to the gift of celibacy in perfect continence, it is essential — as the Second Vatican Council affìrms — that they should pray humbly, make constant use of ali the helps available to them for this pur­ pose, and observe the prudent norms of self-discipline recommended by the Church's long expérience. With regard to the loneliness which can sometimes accompany the pastoral ministry, your priests should be encouraged, as much as the local situation permits, to live in common and direct their efforts entirely towards the sacred ministry. They should come together as often as possible for a fraternal exchange of ideas, counsel and expérience. Seminarians too remain one of your chief priorities. It is vital that fu­ ture ministers of the Gospel should be not only well instructed academically but also, at the deepest level, totally dedicated to the care of soûls, eager to shepherd their brothers and sisters in the ways of salvation. Those involved in formation must be in a position to assist the candidates in their growth towards the new "identity" conferred at Ordination. They themselves ought to be exemplary models of priestly conduct. They must be clear about the behaviour expected of candidates to the priesthood, for it would be an injustice to let seminarians go forward to Ordination if they have not internally and consciously assimilated the objective demands of the office which they are to undertake. 12 13 5. In the work of advancing the Kingdom of God, men and women Re­ ligious play a vital role in your local Churches. Likewise, the missionary priests, Sisters and Brothers who share with you the pastoral burdens of your Diocèses are courageous servants of the Gospel whose présence and generous dedication is a great source of encouragement to the faithful. In them is effectively seen the universality of the Church and the solidarity which characterizes the communion of the particular Churches with one another. In the Sudan where there are simply not enough priests to preach the Gospel and exercise the pastoral ministry, catechists play an essential part in meeting the spiritual needs of your communities. They therefore need to have a deep awareness of their role and should be helped in every possible way to meet their responsibilities and obligations towards their own families. 6. In spite of the many difficulties which you face, the Church in the Sudan is actively involved in éducation. Catholic schools enjoy a good rep12 13 Cf. Presbyterorum ordinis, 16. Cf. Pastores dabo vobis, 74. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 528 utation and offer a high level of instruction, such that many people seek to enrol their children. The Church's concern for the moral and civic forma­ tion of young people, and of adults through the evening classes offered in many of your parish schools, constitutes an ever more important contribu­ tion to the future of the Christian community and of society as a whole. Such educational activity can offer a great help in overcoming ethnie ten­ sions, since it brings together people of différent tribal and social backgrounds. Since locai law makes religious instruction in public schools obligatory, the Church in the Sudan needs to ensure that Catholic students can avail themselves of this opportunity and therefore needs to provide properly trained Catholic teachers to présent the faith to Christian students. Your priests and the members of religious communities are particularly well-suited to this task and should receive the encouragement and necessary prépa­ ration to undertake this important apostolate. During my visit to Khartoum in 1993, I expressed the hope that a new era of constructive dialogue and good will would evolve between Christians and Muslims. Interreligious dialogue is not an easy task at the best of times. In your country it is a courageous act of hope for a better Sudan and a better future for its peoples. As I noted in my Post-Synodal Apos­ tolic Exhortation Ecclesia in Africa, an essential subject for Christian-Mus­ lim dialogue should be the principie of religious freedom, with all that this freedom entails — including external and public manifestations of faith. I urge you not to desist in your efforts to establish and carry forward such dialogue at every level. 14 7. Dear Brothers in the episcopate, there is no doubt that the circumstances under which you must exercise your pastoral ministry are extremely trying. The thoughts which I share with you today are meant to be a source of encouragement as you seek "to confirai many in the faith, strengthen those who are wavering and call back those who have lost their way" (Pastoral Letter of the Sudanese Bishops, He Should Be Supreme in Every Way, October 1995). The Christians of the Sudan are every day in my thoughts and prayers. The whole Church feels a deep solidarity with the victims of injustice, conflict and famine, with the plight of refugees and displaced persons, with the sufferings of the sick and the injured. Each one of us, Bishops, priests, religious, lay men and women, are called to be 14 Cf.. N. 66. Acta Ioannis Pauli Pp II 529 one with the Paschal mystery of our Lord's Death and Résurrection, to pass from death to life, to accept trials which purify and help us to live what is truly essentiae the Gospel message of Jesus Christ, who assures us that "I have overeóme the world". I commend you and the Church in the Sudan to the intercession of Blessed Josephine Bakhita and Blessed Daniel Comboni, Heavenly Patrons whose lives and whose witness to the Gospel are so intimately linked to your land, and I invoke upon ali of you the divine gifts of hope and trust. As a pledge of peace and strength in the Lord I cordially impart my Apos­ tolic Blessing. 15 V Bononiae, Eucharistico conventu exeunte.* 1. «Dov'è la mia stanza, perché io vi possa mangiare la Pasqua con i miei discepoli? ». Così domanda Gesù il Giovedì Santo a Gerusalemme. Trovato il luogo ove consumare la cena pasquale, i discepoli vanno e preparano tutto come ha disposto il Maestro e lì, in quella stanza privilegiata, ha luogo l'Ultima Cena, la cena pasquale, durante la quale Cristo istituisce l'Eucaristia, il sommo sacramento della Nuova Alleanza. Preso del pane, lo benedice e lo dona ai discepoli dicendo: « Prendete, questo è il mio corpo ». Fa poi lo stesso con il calice del vino: dopo averlo benedetto, lo dà ai discepoli dicendo: « Prendete e bevetene. Questo è il mio sangue, il sangue dell'alleanza, versato per molti, fate questo in memoria di me ». Entriamo quest'oggi idealmente a Gerusalemme, nella stanza veneranda dove ebbe luogo l'Ultima Cena ed avvenne l'istituzione dell'Eucaristia. En­ triamo, al tempo stesso, in tanti altri luoghi di ogni parte della terra, in in­ numerevoli altri « cenacoli ». Nel corso della storia, durante i periodi di per­ secuzione, è stato a volte necessario allestire tali stanze nelle catacombe. Anche oggi, purtroppo, non mancano situazioni in cui i cristiani devono ce1 2 15 Jn 16:33. * Die 20 Septembris 1997. Me 14, 14. Cf ibid., 14, 22-24. 1 2 530 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale lebrare l'Eucaristia di nascosto, come ai tempi delle catacombe. Ma ovun­ que si celebra la Cena, nelle stupende cattedrali ricche di storia o nelle pic­ cole cappelle dei paesi di missione, sempre si ricompone il Cenacolo di Ge­ rusalemme. 2. Sono numerosissimi i luoghi in cui si rinnova la Cena pasquale, spe­ cialmente in questa nostra Italia. In maniera simbolica oggi bisognerebbe far qui convenire tutte le « stanze eucaristiche », tutti i « cenacoli » di questa terra dalle antiche tradizioni cristiane. Questo è, infatti, il senso del Con­ gresso Eucaristico Nazionale, che costituisce, nella meravigliosa coreografìa di questa celebrazione, una speciale « stanza pasquale », un nuovo « Cenaco­ lo », dove si rende presente in modo solenne il grande Mistero della fede. Viene celebrata l'Eucaristia della Chiesa come dono e mistero, viene elevata al cielo la grande preghiera di ringraziamento del popolo italiano, che da quasi duemila anni partecipa al banchetto eucaristico. Penso qui agli inizi della Chiesa, agli apostoli Pietro e Paolo, ai martiri dei primi secoli e, dopo l'editto di Costantino, all'epoca dei santi Padri, dei Dottori, dei Fondatori di Ordini e Congregazioni religiose sino ai nostri tempi. Incessante è il memoriale della grande Eucaristia, che racchiude il rendimento di grazie della storia, perché Cristo « con la sua santa Croce ha redento il mondo ». Per il popolo italiano questo Congresso è l'ultimo del secolo: un secolo che ha visto consumarsi su scala planetaria gravi attentati all'uomo nella verità del suo essere. In nome di ideologie totalitarie e menzognere, questo secolo ha sacrificato milioni di vite umane. In nome dell'arbitrio, chiamato libertà, si continuano a sopprimere esseri umani non nati e innocenti. In nome di un benessere che non sa mantenere le prospettive di felicità che promette, molti hanno pensato che fosse possibile fare a meno di Dio. Seco­ lo segnato, dunque, da ombre oscure, ma anche secolo che ha conservato la fede trasmessa dagli Apostoli, impreziosendola col fulgore della santità. Nel pellegrinaggio spirituale che ci conduce al Grande Giubileo dell'anno 2000, questo Congresso Eucaristico costituisce una tappa importante per le Chiese che sono in Italia. Lo attesta anche il grande numero di Vescovi che oggi sono qui a celebrare con me l'Eucaristia e i tanti fedeli giunti da ogni parte del Paese. A ciascuno di loro rivolgo il mio cordiale saluto. In parti­ colare al Venerato Fratello, il Signor Cardinale Giacomo Biffi, Arcivescovo di Bologna che mi accoglie per questa straordinaria circostanza; al Cardina­ le Camillo Ruini, mio Legato a questo Congresso. Saluto inoltre i numerosi Acta Ioannis Pauli Pp II 531 Cardinali, Arcivescovi e Vescovi, i sacerdoti, i religiosi e le religiose presenti. Un cordiale pensiero rivolgo ai giovani con i quali ieri sera mi sono intrat­ tenuto qui, in questa piazza, alle famiglie ed ai malati, uniti in special mo­ do al mistero eucaristico mediante la loro sofferenza física e morale. Saluto il Presidente del Consiglio dei Ministri, Onorevole Romano Prodi, bolognese, e le altre Autorità civili e militari che hanno voluto unirsi alla nostra cele­ brazione. Raccolti tutti insieme in questa assemblea liturgica, che rappresenta l'intera Comunità cristiana d'Italia, acclamiamo: «Annunziamo la tua mor­ te, Signore, proclamiamo la tua risurrezione, nell'attesa della tua venuta ». 3. « Ricordati di tutto il cammino che il Signore tuo Dio ti ha fatto per­ correre in questi quarant'anni nel deserto ». Nella prima Lettura, l'odierna Liturgia fa riferimento alla storia d'Israe­ le, popolo eletto, che Dio ha fatto uscire dall'Egitto, dalla condizione servi­ le, e per quarant'anni ha guidato nel deserto verso la terra promessa. Quel cammino di quarant'anni non è soltanto un dato storico; è anche un gran­ de simbolo, dal significato in qualche modo universale. Tutta l'umanità, tutti i popoli e le nazioni sono in cammino, come Israele, nel deserto di questo mondo. Certo, ogni regione del pianeta ha sue caratteristiche di cul­ tura e di civiltà, che la rendono interessante e gradevole. Ciò non toglie che ogni terra resti sempre, da un punto di vista più profondo, un deserto at­ traverso il quale l'uomo avanza verso la patria promessa, verso la casa del Padre. 3 In questo pellegrinaggio la guida è Cristo crocifìsso e risorto che, me­ diante la sua morte e la sua risurrezione, conferma costantemente l'orienta­ mento ultimo del cammino umano nella storia. Di per sé, il deserto di que­ sto mondo è luogo di morte: l'essere umano vi nasce, vi cresce e vi muore. Quante generazioni, nel corso dei secoli, hanno trovato la morte in questo deserto! L'unica eccezione è Cristo. Solo Lui ha vinto la morte e ha rivelato la vita. Solo grazie a Lui coloro che sono morti potranno risorgere, perché Lui soltanto può introdurre l'uomo, attraverso il deserto del tempo, nella terra promessa dell'eternità. Lo ha già fatto con sua Madre; lo farà con tut­ ti coloro che credono in Lui e fanno parte del nuovo Popolo in cammino verso la Patria del Cielo. Dt 8, 2. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 532 4. Durante i quarant'anni trascorsi nel deserto, al popolo fu necessaria la manna per sopravvivere. Il deserto, infatti, non poteva essere coltivato e, pertanto, non poteva sfamare il popolo in cammino: occorreva la manna, pane che scendeva dal cielo. Cristo, nuovo Mose, nutre il Popolo della Nuo­ va Alleanza con una manna del tutto particolare. Il suo Corpo è il vero ci­ bo sotto la specie del pane; il suo Sangue è la vera bevanda sotto la specie del vino. Siamo mantenuti in vita da questo cibo e da questa bevanda eu­ caristici. Nel mistero del Sangue ci introduce la seconda Lettura, tratta dalla Lettera agli Ebrei. L'Apostolo scrive: « Cristo, venuto come sommo sacerdo­ te dei beni futuri... entrò una volta per sempre nel santuario... con il pro­ prio sangue, dopo averci ottenuto una redenzione eterna... Per questo egli è mediatore di una nuova alleanza, perché, essendo ormai intervenuta la sua morte in redenzione delle colpe commesse sotto la prima alleanza, coloro che sono stati chiamati ricevano l'eredità eterna che è stata promessa ». 4 L'Apostolo riserva un posto particolare al mistero del Sangue di Cristo, di cui un canto eucaristico proclama: « Sangue santissimo, Sangue della re­ denzione, tu curi le ferite del peccato ». Verità, questa, precisamente enun­ ciata dall'Autore ispirato: « ...il sangue di Cristo, il quale con uno Spirito eterno offrì se stesso senza macchia a Dio, purificherà la nostra coscienza dalle opere morte ». 5 5. Si tratta di due significati dell'Eucaristia, che vanno congiunti in mo­ do stretto e peculiare nella nostra riflessione odierna. L'Eucaristia è nutri­ mento, è cibo e bevanda. Al tempo stesso l'Eucaristia, in quanto « Corpo dato » e « Sangue versato », è fonte della nostra purificazione. Mediante l'Eucaristia Gesù Cristo, Redentore dell'uomo, unico Salvatore del mondo, rimane non soltanto tra noi, ma anche dentro di noi. Con la sua grazia Egli rimane in noi « ieri, oggi e sempre ». 6 Questo Congresso Eucaristico vuole esprimere tutto ciò in modo corale e significativo per la gloria di Dio, per il rinnovamento delle coscienze degli uomini, per il conforto del Popolo di Dio. Esso vuole far risaltare che l'Eu­ caristia è il dono supremo di Dio all'uomo. Come tale, essa è l'archetipo di ogni vero dono dell'uomo all'uomo, il fondamento di ogni autentica solidarietà. 4 5 6 Eb 9, 11-12.15 Ibid., 9, 14, Ibid., 13, 8, Acta Ioannis Pauli Pp. II 533 A conclusione del Congresso, così ben preparato dalla Chiesa che lo ha ospitato e dalla città che lo ha accolto, vorrei dire a tutti i credenti di que­ sto amato Paese: guardate con fiducia a Cristo, rinnovate il vostro amore per Lui, presente nel Sacramento eucaristico! Egli è l'Ospite divino dell'ani­ ma, il sostegno per ogni debolezza, la forza per ogni prova, la consolazione di ogni dolore, il Pane della vita, il supremo destino di ogni essere umano. Dall'Eucaristia scaturisce la forza per misurarsi sempre e in ogni circo­ stanza con le esigenze della verità e col dovere della coerenza. I Congressi Eucaristici Nazionali hanno segnato una ormai lunga tradizione di servizio all'uomo; tradizione che da Bologna oggi viene consegnata alla Cristianità del terzo millennio. Con lo sguardo fisso sull'Eucaristia, mistero centrale della nostra fede, noi imploriamo: Signore Gesù, Verbo di Dio incarnato nel seno della Vergi­ ne Maria, accompagna i passi del popolo italiano sulle strade della giustizia e della solidarietà, della riconciliazione e della pace! Fa' che l'Italia conservi intatto quel patrimonio di valori umani e cristiani che l'ha resa grande nei secoli. Dagli innumerevoli tabernacoli che costellano il Paese si sprigioni la luce di quella verità e il calore di quell'amore in cui sta la speranza del futuro per questo, come per ogni altro popolo della terra. Amen! VI Ad quosdam Hispaniae episcopos.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Con gusto os recibo hoy, Pastores de la Iglesia de Dios en España, venidos desde las Sedes metropolitanas de Santiago, Burgos, Zaragoza y Pamplona, y de las diócesis sufragáneas. Son Iglesias de antigua y rica tra­ dición espiritual y misionera, santificadas por la sangre de muchos mártires y enriquecidas con las sólidas virtudes de numerosas familias cristianas, y que han dado abundantes vocaciones sacerdotales y religiosas. Venís a Ro­ ma para realizar esta visita « Ad limina », venerable institución que contri­ buye a mantener vivos los estrechos vínculos de comunión que unen a cada Obispo con el Sucesor de Pedro. Vuestra presencia aquí me hace sentir * Die 30 Septembris 1997 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 534 también cercanos a los sacerdotes, religiosos, religiosas y fíeles de las Igle­ sias particulares que presidís, algunas de las cuales he tenido la dicha de visitar en mis Viajes pastorales a vuestro País. Doy las gracias a Mons. Elias Yanes Alvarez, Arzobispo de Zaragoza y Presidente de la Conferencia episcopal Española, por las amables palabras que, en nombre de todos vosotros, me ha dirigido para renovar las expre­ siones de afecto y estima, haciéndome al mismo tiempo partícipe de vues­ tras inquietudes y proyectos pastorales. A todo ello correspondo pidiendo al Señor que en vuestras diócesis y en España entera progresen siempre la fe, la esperanza, la caridad y el valiente testimonio de todos los cristianos, en conformidad con la herencia recibida desde los tiempos de los Apóstoles. 2. Alentados por las promesas del Señor y la fuerza que nos proporciona su Espíritu, como Sucesores de los Apóstoles estáis llamados a ser los pri­ meros en llevar a cabo la misión que El ha confiado a su Iglesia, aunque para ello haya que afrontar y aceptar el peso de la cruz que, en una socie­ dad como la contemporánea, puede manifestarse de múltiples formas. Tanto individual como colegialmente, por medio de la Conferencia epis­ copal o de otras instituciones eclesiales, vosotros participáis en el análisis de las expectativas y logros de la sociedad española actual, tratando de inter­ pretarlos a la luz del Evangelio y orientar a la misma sociedad desde la fe. De este modo, ante la transformación social y cultural que se está dando; ante la paradoja de un mundo que siente la urgencia de la solidaridad, pe­ ro al mismo tiempo sufre presiones y divisiones de orden político, económi­ co, racial e ideológico, vosotros, en vuestro ministerio pastoral tratáis de promover un nuevo orden social, fundado cada vez más sobre los valores éticos y vivificado por el mensaje cristiano. Escuchando lo que « el Espíritu dice a las Iglesias », sentís también el deber de hacer un sereno discernimiento, abierto y comprensivo, de las di­ versas circunstancias y acontecimientos, iniciativas y proyectos, sin descui­ dar tampoco los graves problemas y las aspiraciones más profundas de la sociedad entera. Vuestro ministerio pastoral se dirige a los hombres de nuestro tiempo, tanto a los fieles que participan activamente en la vida de la comunidad diocesana como a quienes se dicen no practicantes o indiferentes, así como 1 2 1 2 Cf Gaudium et spes, 4. Ap 2, !.. Acta Ioannis Pauli Pp 535 II a cuantos, aun llamándose católicos, no son coherentes en su comporta­ miento moral. Por eso os aliento a proseguir incansablemente y sin desa­ liento en el oficio de enseñar y anunciar a los hombres el evangelio de Cris­ to. Al proponer las enseñanzas cristianas para iluminar la conciencia de los fieles, el Obispo ha de hacerlo con el lenguaje y los medios adecuados* pa­ ra que se comprenda el sentido de las Escrituras, como hizo el Señor con los discípulos de Emaús, y así el Magisterio no quede estéril o sea una voz desatendida ante la sociedad actual, que da muestras tan visibles de secularismo. Por lo cual no se debe caer en el desánimo ni dejar de elaborar y llevar a la práctica los oportunos proyectos pastorales. Aunque vuestras responsabilidades son muy grandes, tened presente que el Espíritu del Se­ ñor os da las fuerzas necesarias. Puestos como guías de las Iglesias particulares, sois padres y pastores para cada uno de los fieles, procurando estar especialmente al lado de los más necesitados y marginados. La visita pastoral, prescrita en la disciplina eclesiástica, os ayudará a estar presentes, cercanos y misericordiosos entre vuestros fieles, para proclamar constantemente y en todas partes la verdad que hace libres, y fomentar el incremento de la vida cristiana. Esa cerca­ nía a todos debe manifestarse de una forma visible y concreta, estando ase­ quibles a quienes con confianza y amor os buscan porque sienten necesidad de orientación, ayuda y consuelo, siguiendo en ello la indicación de San Pa­ blo a Tito, de que el obispo sea « hospitalario, amigo de bien, sensato, jus­ to, piadoso, dueño de sí ». 3 5 6 7 3. Los presbíteros y los diáconos son respectivamente colaboradores es­ trechos en vuestra misión para que la Palabra sea anunciada en cada lugar de la propia diócesis, la divina liturgia se celebre en sus templos y capillas, la unión entre todos los miembros del Pueblo de Dios sea manifiesta y la caridad sea operante y vigilante. Ellos participan de vuestra importantísi­ ma misión y, además, en la celebración de todos los sacramentos están uni­ dos jerárquicamente con vosotros de diversas maneras. Así os hacen presen­ tes, en cierto sentido, en cada una de las comunidades de los fieles. 8 8 4 5 6 7 8 Cf. Christus Dominus, 11, Cf ibid., 13 Cf. C.I.C., cánones 396-398. Jn 8, 32. Tt 1, 8. Cf. Presbyterorum ordinis, 5, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 536 EI Concilio Vaticano II, siguiendo la tradición de la Iglesia, ha profun­ dizado de modo particular en las relaciones de los Obispos con su presbite­ rio. A los sacerdotes tenéis que dedicar vuestros mejores desvelos y ener­ gías. Por eso os aliento a estar siempre cerca de cada uno, a mantener con ellos una relación de verdadera amistad sacerdotal, al estilo del Buen Pas­ tor. Ayudadles a ser hombres de oración asidua, a gustar el silencio con­ templativo frente al ruido y a la dispersión de las múltiples actividades, a la celebración devota y diaria de la Eucaristía y de la Liturgia de las Ho­ ras, que la Iglesia les ha encomendado para bien de todo el Cuerpo de Cris­ to. La oración del sacerdote es una exigencia de su ministerio pastoral, de modo que las comunidades cristianas se enriquecen con el testimonio del sacerdote orante, que con su palabra y su vida anuncia el misterio de Dios. Preocupaos por la situación particular de cada sacerdote, para ayudarlos a proseguir con ilusión y esperanza por el camino de la santidad sacerdotal y ofrecerles los medios oportunos en las situaciones difíciles en que se pu­ dieran encontrar. ¡Que a ninguno de ellos le falte lo necesario para vivir dignamente su sublime vocación y ministerio! Como tuve ocasión de recordar en la Exhortación apostólica Pastores da­ bo vobis, la formación permanente del clero es de capital importancia. Me complace constatar cómo mi llamada al respecto ha sido acogida y se van programando y organizando en diferentes diócesis actividades orientadas a que el sacerdote responda con la preparación pastoral que exigen las cir­ cunstancias y el momento presente. Esta formación « es una exigencia in­ trínseca del don y del ministerio recibido » pues con la ordenación « co­ mienza una respuesta que, como opción fundamental, deberá renovarse y realizarse continuamente durante los años del sacerdocio en otras numerosí­ simas respuestas enraizadas todas ellas y vivificadas por el "si" de la orde­ nación ». La exhortación del Apóstol Pedro, « hermanos, poned el mayor empeño en afianzar vuestra vocación y vuestra elección »," es una apre­ miante invitación a no descuidar este aspecto. 9 10 En este sentido, el documento « Sacerdotes día a día », preparado por vuestra Comisión episcopal para el clero y dedicado a la formación perma­ nente integral, contribuirá sin duda a potenciarla en vuestro País, pues tra­ ta de una actividad que el presbítero debe asumir por coherencia consigo 9 10 11 Presbyterorum ordinis, 70. Ibid. 2 P I, 10 Ada Ioannis Pauli Pp II 537 mismo y que está enraizada en la caridad pastoral que ha de acompañar toda su vida. Es responsabilidad de cada sacerdote, de su Obispo y de la propia comunidad eclesial a la que sirve, procurar los medios necesarios pa­ ra poder dedicar parte del tiempo a la formación en los diversos campos durante toda la vida, sin que este importante deber se vea impedido por las diversas y numerosas actividades que la vida pastoral conlleva ni por los compromisos que configuran la misión sacerdotal. 4. Por otra parte, el seminario, donde se forman los futuros sacerdotes, ha de ser un centro de atención privilegiada del Obispo. La crisis vocacional, que en los años pasados hizo disminuir sensiblemente el número de se­ minaristas, parece que va superándose y hay datos esperanzadores al res­ pecto. Damos gracias a Dios por ello, pero hay que seguir rogando con in­ sistencia al Dueño de la mies que mande operarios a su Iglesia. En tiempos recientes, la crisis mencionada provocó también que los seminarios menores desaparecieran o sufrieran transformaciones en algunas diócesis. Donde sea posible habría que replantearse la presencia de los mismos, tan recomenda­ dos por el Concilio Vaticano II, pues ayudan al discernimiento vocacional de los adolescentes y jóvenes, proporcionándoles a la vez una formación in­ tegral y coherente, basada en la intimidad con Cristo. De este modo, los que sean llamados se disponen a responder con gozo y generosidad al don de la vocación. 12 Al obispo le corresponde en última instancia la responsabilidad sobre el seminario, pues un día, por la imposición de las manos, admitirá en el pres­ biterio diocesano a quienes allí se han formado. Cuando no hay seminario en una diócesis, es importante que el obispo y sus colaboradores mantengan relaciones frecuentes con el centro donde envían a sus candidatos, así como que se dé a conocer a los fieles, sobre todo a los jóvenes, esa institución tan vital para las diócesis. En el seminario se ha de favorecer un verdadero espíritu de familia, preámbulo de la fraternidad del presbiterio diocesano, donde cada alumno, con su sensibilidad propia, pueda madurar su vocación, asuma sus compro­ misos y se forme en la vida comunitaria, espiritual e intelectual peculiar del sacerdote, bajo la guía sabia y prudente de un equipo formador adecuado a esa misión. Es fundamental iniciar a los seminaristas en la intimidad con Cristo, Modelo de pastores, mediante la oración y la recepción asidua de los 12 Cf. Optatam totius, 3. :56 - A A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 538 sacramentos. Al mismo tiempo y en un contexto de formación integral, no es menos importante enseñarles a ser progresivamente responsables de los actos de su vida diaria y a adquirir el dominio de sí mismos, aspectos esen­ ciales para la práctica de las virtudes teologales y cardinales que en el futu­ ro habrán de proponer con el propio ejemplo al pueblo fiel. Si bien la formación en el seminario no debe ser sólo teórica, pues los seminaristas realizan además actividades pastorales en parroquias y movi­ mientos apostólicos, lo cual favorece su arraigo en la comunidad diocesana, la primacía en esa etapa corresponde al estudio en orden a adquirir una só­ lida preparación intelectual, filosófica y teológica, esencial para ser los mi­ sioneros que anuncien a sus hermanos la Buena Nueva del Evangelio. Si es­ ta preparación no se adquiere en los años del seminario, la experiencia muestra que es muy difícil, si no prácticamente imposible, completarla des­ pués. Por otro lado, es necesario prever y programar una adecuada forma­ ción académica superior a los sacerdotes jóvenes que tengan aptitudes para ello, a fin de se dediquen a la investigación y así se asegure la continuidad en la docencia en el seminario o en otros centros eclesiásticos. Igualmente es conveniente preparar a algunos sacerdotes para el discernimiento de las vocaciones y la dirección espiritual, necesaria para completar la tarea for­ mativa del seminario. 5. Muchos factores, entre los que cabe destacar el relativismo imperante y el mito del progreso materialista como valores de primer orden, como ha­ béis señalado en el Plan de Acción pastoral de la Conferencia episcopal Es­ pañola para el cuatrienio 1997-2000, así como el temor de los jóvenes a asumir compromisos definitivos, han influido negativamente en el número de las vocaciones. Ante esa situación se ha de confiar ante todo en el Se­ ñor, y al mismo tiempo comprometerse seriamente en fomentar en cada co­ munidad eclesial un ambiente espiritual y pastoral que favorezca positiva­ mente la manifestación de la llamada del Señor para la vida sacerdotal o consagrada en la diversidad de formas como hay en la Iglesia, animando a los jóvenes a la entrega total de sus vidas al servicio del Evangelio. En ello tiene mucha influencia la vida espiritual y el ejemplo diario de los propios sacerdotes, así como el ambiente propicio de las familias cristia­ nas, que así pueden contribuir a que abunden las vocaciones de consagra­ dos en vuestras Iglesias particulares, tan ricas y fecundas espiritualmente hasta hace muy pocos años. 13 13 Cf. N. 45. Acta Ioannis Pauli Pp. II 539 6. Algunas de vuestras diócesis padecen desde hace años el sufrimiento de repetidos atentados terroristas contra la vida y la libertad de las perso­ nas. Sigo con mucho dolor esos trágicos acontecimientos y con vosotros quiero expresar de nuevo la condena más rotunda y sin paliativos por estas injustificadas e injustificables agresiones. Ante ellas, enseñad la vía del per­ dón, de la convivencia fraterna y solidaria y de la justicia, que son los ver­ daderos fundamentos para la paz y la prosperidad de los pueblos! Os ani­ mo, junto con vuestros fieles, a colaborar del mejor modo posible en la ex­ tirpación total y radical de esta violencia, y a los que la ejercen, en nombre de Dios, les pido que renuncien a ella como pretexto de acción y reivindi­ cación política. 7. « El Año Jubilar Compostelano, pórtico del Año Santo del 2000 ». Con este lema la Iglesia en España invita a participar en ese acontecimiento eclesial de hondas raíces históricas que tendrá lugar en el año 1999 y que ha de ser una buena preparación para el Gran Jubileo del Tercer milenio cristiano. El Año Compostelano tiene primordialmente una finalidad religio­ sa, que se manifiesta en la peregrinación a lo largo del llamado « Camino de Santiago ». Son conocidos los frutos espirituales de los Años Jacobeos en los que tantos peregrinos de España, Europa y otras partes del mundo acuden para alcanzar la « perdonanza ». Os aliento, pues, a preparar bien este acon­ tecimiento para que sea un verdadero « Año de gracia » en el que, por me­ dio de la conversión continua y la predicación asidua de la Palabra de Dios, se favorezca la fe y el testimonio de los cristianos; la oración y la ca­ ridad promuevan la santidad de los fieles, y la esperanza en los bienes fu­ turos anime la evangelización continua de la sociedad, lo cual pueda ser el gran fruto espiritual y apostólico de ese Año jubilar en consonancia con la rica tradición precedente. 8. Queridos Hermanos, una vez más os aseguro mi profunda comunión en la oración, con una firme esperanza en el futuro de vuestras diócesis, en las que se manifiesta una gran vitalidad, a pesar de las pruebas. Que el Se­ ñor Jesucristo os conceda la alegría de servirlo, guiando en su nombre a las Iglesias particulares que se os han confiado. Que la Virgen Santísima y los santos Patronos de cada lugar os acompañen y protejan siempre. A vosotros, amados Hermanos en el episcopado y a vuestros fieles dio­ cesanos, imparto de corazón la Bendición Apostólica. 540 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale NUNTIUS T E L E V I S I F I C A Die Nativitatis Domini missus.* 1. «La terra ha veduto il suo Salvatore ». Oggi, Natale del Signore, vivia­ mo fino in fondo la verità di queste parole: la terra ha veduto il suo Salva­ tore. L'hanno visto per primi i pastori di Betlemme che, all'annuncio degli angeli, si affrettarono con gioia verso la povera grotta. Era notte, notte ca­ rica di mistero. Che cosa si presentò ai loro occhi? Un Bambino deposto in una mangiatoia, con accanto premurosi Maria e Giuseppe. Videro un bam­ bino ma, illuminati dalla fede, riconobbero in quella fragile creatura il Dio fatto uomo, e gli offrirono i loro poveri doni. Diedero così inizio, senza ren­ dersene conto, a quel canto di lode all'Emmanuele, Dio venuto ad abitare tra noi, che si sarebbe esteso di generazione in generazione. Cantico gioioso, che è patrimonio di quanti, quest'oggi, si recano spiritualmente a Betlem­ me, per celebrare la nascita del Signore, e lodano Dio per le meraviglie da Lui compiute. Anche noi ci uniamo a loro con fede in questo singolare in­ contro di lode che, secondo la tradizione, si rinnova ogni anno a Natale, qui, in Piazza San Pietro, e che si chiude con la benedizione, che il Vesco­ vo di Roma imparte Urbi et Orbi: Urbi, cioè a questa Città che, grazie al ministero dei santi apostoli Pietro e Paolo, ha « visto » in modo singolare il Salvatore del mondo. Et Orbi, cioè al mondo intero, in cui si è diffusa lar­ gamente la Buona Novella della salvezza, giunta ormai fino agli estremi confini della terra. La gioia del Natale è così divenuta patrimonio di innu­ merevoli popoli e nazioni. Davvero, « tutti i confini della terra hanno vedu­ to la salvezza del nostro Dio ». 1 2. A tutti, dunque, è rivolto il messaggio dell'odierna solennità. Tutti sono chiamati a prendere parte alla gioia del Natale del Signore. «Acclami al Signore tutta la terra, gridate, esultate con canti di gioia ». Giorno di straordinaria letizia è il Natale del Signore! Questa letizia ha pervaso i cuori degli uomini ed ha conosciuto molteplici espressioni nella storia e nella cul­ tura delle nazioni cristiane: nel canto liturgico e popolare, nella pittura, nel­ la letteratura e in ogni campo dell'arte. Per la formazione cristiana di inte­ re generazioni, grande importanza rivestono le tradizioni e i canti, le rap2 * Die 25 Decembris 1997 Sal 97(98) 3. Ibid., 4. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp. II 541 presentazioni sacre, e fra tutte il presepe. Il cantico degli angeli a Betlem­ me ha così trovato un'eco universale e multiforme nelle usanze, nelle men­ talità, nelle culture d'ogni tempo. Ha trovato un'eco nel cuore d'ogni credente. 3. Quest'oggi, giorno di gioia per tutti, giorno pervaso di tanti richiami alla pace e alla fraternità, più intensi ed incisivi si fanno il grido e l'implo­ razione dei popoli che anelano alla libertà ed alla concordia, in situazioni di preoccupante violenza etnica e politica. Quest'oggi più forte risuona la voce di quanti sono generosamente impegnati ad abbattere barriere di paura e di aggressività, per promuovere la comprensione fra uomini di diversa origine, colore e credo religioso. Quest'oggi più drammatiche ci appaiono le sofferen­ ze di gente in fuga sulle montagne della propria terra o in cerca di approdo sulle coste di Paesi vicini, per inseguire la pur tenue speranza di una vita meno precaria e più sicura. Più angosciato è oggi il silenzio, carico di ten­ sioni, della moltitudine, sempre crescente, dei nuovi poveri: uomini e donne senza lavoro e senza casa, bambini e fanciulli offesi e profanati, adolescenti arruolati nelle guerre degli adulti, giovani vittime della droga o attratti da ingannevoli miti. Oggi è Natale, giorno di fiducia per popoli a lungo divisi, finalmente tornati ad incontrarsi ed a trattare. Sono prospettive spesso ti­ mide e fragili, dialoghi lenti e faticosi, ma animati dalla speranza di giunge­ re finalmente ad accordi rispettosi dei diritti e dei doveri di tutti. 4. E Natale! Questa nostra smarrita umanità, in cammino verso il terzo millennio, attende Te, Bambino di Betlemme, che vieni a manifestare l'amore del Padre. Tu, Re della pace, ci inviti quest'oggi a non temere e dischiudi i nostri cuori a prospettive di speranza. Per questo « cantiamo al Signore un canto nuovo, perché ha compiuto prodigi ». Ecco il più grande prodigio opera­ to da Dio: Egli stesso si è fatto uomo, è nato nella notte di Betlemme, ha of­ ferto per noi la sua vita sulla Croce, è risorto il terzo giorno secondo le Scrittu­ re e mediante l'Eucaristia rimane con noi fino alla fine dei tempi. Davvero «...il Verbo si è fatto carne ed è venuto ad abitare in mezzo a noi». La luce della fede ci fa riconoscere nel neonato Bambino il Dio eterno ed immortale. Della sua gloria noi diventiamo testimoni. Da onnipotente che era, si è rivesti­ to di estrema povertà. Ecco la nostra fede, la fede della Chiesa, che ci permet­ te di confessare la gloria del Figlio unigenito di Dio, anche se i nostri occhi non vedono che l'uomo, un Bambino nato nella stalla di Betlemme. Il Dio fat­ to uomo giace quest'oggi nella mangiatoia e silenzioso l'universo lo contempla. Possa l'umanità riconoscerlo come suo Salvatore! 3 4 Cfr ibid., 1. * Gv 1, 14. 3 542 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI Professio fidei et iusiurandum fidelitatis in suscipiendo officio nomine Ecclesiae exercendo una cum nota doctrinali adnexa. I PROFESSIO FIDEI (Formula deinceps adhibenda in casibus in quibus iure praescribitur Professio Fidei). Ego N. firma fide credo et profiteor omnia et singula quae continentur in Symbolo fidei, videlicet: Credo in unum Deum Patrem omnipotentem, factorem caeli et terrae, visibilium omnium et invisibilium et in unum Dominum Iesum Christum, Filium Dei unigenitum, et ex Patre natum ante omnia saecula, Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero, genitum non factum, consubstantialem Patri per quem omnia facta sunt, qui propter nos homi­ nes et propter nostram salutem descendit de caelis, et incarnatus est de Spiritu Sancto, ex Maria Virgine, et homo factus est; crucifixus etiam pro nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est; et resurrexit tertia die se­ cundum Scripturas, et ascendit in caelum, sedet ad dexteram Patris, et ite­ rum venturus est cum gloria iudicare vivos et mortuos, cuius regni non erit finis; et in Spiritum Sanctum Dominum et vivificantem, qui ex Patre Filio­ que procedit; qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur, qui locutus est per Prophetas; et unam sanctam catholicam et apostolicam Ec­ clesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum, et exspecto resurrectionem mortuorum, et vitam venturi saeculi. Amen. Firma fide quoque credo ea omnia quae in verbo Dei scripto vel tradito continentur et ab Ecclesia sive sollemni iudicio sive ordinario et universali Magisterio tamquam divinitus revelata credenda proponuntur. Firmiter etiam amplector ac retineo omnia et singula quae circa doctri­ nam de fide vel moribus ab eadem definitive proponuntur. Congregatio pro Doctrina Fidei 543 Insuper religioso voluntatis et intellectus obsequio doctrinis adhaereo quas sive Romanus Pontifex sive Collegium episcoporum enuntiant cum Magisterium authenticum exercent etsi non definitivo actu easdem proclamare intendant. II IUSIURANDUM F I D E L I T A T I S IN SUSCIPIENDO O F F I C I O N O M I N E ECCLESIAE E X E R C E N D O (Formula adhibenda a christifidelibus de quibus in can. 833, nn. 5-8) Ego N. in suscipiendo officio ... promitto me cum catholica Ecclesia communionem semper servaturum, sive verbis a me prolatis, sive mea agendi ratione. Magna cum diligentia et fidelitate onera explebo quibus teneor erga Ec­ clesiam, tum universam, tum particularem, in qua ad meum servitium, se­ cundum iuris praescripta, exercendum vocatus sum. In munere meo adimplendo, quod Ecclesiae nomine mihi commissum est, fidei depositum integrum servabo, fideliter tradam et illustrabo; quas­ cumque igitur doctrinas iisdem contrarias devitabo. Disciplinam cunctae Ecclesiae communem sequar et fovebo observantiamque cunctarum legum ecclesiasticarum, earum imprimis quae in Codice Iuris Canonici continentur, servabo. Christiana oboedientia prosequar quae sacri Pastores, tamquam authen­ tici fidei doctores et magistri declarant aut tamquam Ecclesiae rectores sta­ tuunt, atque Episcopis dioecesanis fideliter auxilium dabo, ut actio aposto­ lica, nomine et mandato Ecclesiae exercenda, in eiusdem Ecclesiae commu­ nione peragatur. Sic me Deus adiuvet et sancta Dei Evangelia, quae manibus meis tango. ( Variationes paragraphi quartae et quintae formulae iurisiurandi, adhiben­ dae a christifidelibus de quibus in can. 833, n. 8). Disciplinam cunctae Ecclesiae communem fovebo observantiamque cunctarum legum ecclesiasticarum urgebo, earum imprimis quae in Codice Iuris Canonici continentur. Christiana oboedientia prosequar quae sacri Pastores, tamquam authen­ tici fidei doctores et magistri declarant, aut tamquam Ecclesiae rectores Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 544 statuunt, atque cum Episcopis dioecesanis libenter operam dabo, ut actio apostolica, nomine et mandato Ecclesiae exercenda, salvis indole et fine mei Instituti, in eiusdem Ecclesiae communione peragatur. NOTA DOCTRINALIS PROFESSIONIS FIDEI FORMULAM EXTREMAM ENUCLEANS 1. Inde ab ipsis primordiis Ecclesia fidem in Dominum crucifixum et re­ suscitatum formulis summam credendi conglobantibus usa profitebatur. Cuius summae medulla, id est mors et resurrectio Domini Iesu Christi, im­ primis formulis simplicibus, deinde plenioribus declarata, professionum fi­ dei seriem continuam edere permisit in quibus Ecclesia sive ea quae ab ore operibusque Christi acceperat, sive quae « a Spiritu Sancto suggerente » di­ dicerat, tradebat. 1 2 Ipsum Novum Testamentum testis est praecipuus primae professionis discipulorum statim post eventus Paschales effectae: « Tradidi enim vobis in primis, quod et accepi, quoniam Christus mortuus est pro peccatis no­ stris secundum Scripturas et quia sepultus est et quia suscitatus est tertia die secundum Scripturas et quia visus est Cephae et post haec Duodecim». 3 2. Saeculorum decursu ex hac medulla immutabili Iesum Filium Dei et Dominum declarante symbola unitatem fidei et communionem Ecclesiarum testimonio confirmantia sunt orta. In illis veritates principales singulis fide­ libus cognoscendae et profitendae continentur. Idcirco, antequam Bapti­ smate lavetur, catechumenus professionem fidei pronuntiare debet. Etiam Patres ad concilia congregati, ut usui vitae necessario alias alio quippe qui veritates fidei plenius exhibendas necnon orthodoxiam defendendam postu­ laret, praesto essent, nova exaraverunt symbola quae usque ad hodiernum Formulae simplices adimpletionem Messianicam Iesu Nazareni profiteri solent; cfr, exempli gratia, Me 8, 29; Mt 16, 16; Lc 9, 20; Io 20, 31; Act 9, 22. Formulae autem pleniores praeter resurrectionem eventus vitae Iesu principales eorumque sensum salvificum profiten­ tur; cfr, exempli gratia Me 12, 35-36; Act 2, 23-24; 1 Cor 15, 3-5; 1 Cor 16, 22; Philp 2, 7.1011; Col 1, 15-20; 1 Pe 3, 19-22; Apc 22, 20 Praeter confessionis fidei formulas ad historiam salutis atque ad narrationem vitae Iesu Nazareni cuius culmen fuit Pascha, pertinentes, in Novo Testamento inveniuntur professiones fidei quae ad ipsam Iesu exsistentiam respiciant; cfr 1 Cor 12, 3: « Dominus Iesus ». Apud Rom 10, 9 ambae confessionis formulae una inveniuntur. Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Dei Verbum, n. 7, 1 Cor 15, 3-5 1 2 3 Congregatio pro Doctrina Fidei 545 diem « in vita Ecclesiae locum obtinent prorsus particularem ». In varieta­ te illorum symbolorum unica eminet fides nec ullum symbolum a posteriore professione fidei secundum nova rerum adiuncta concepta exsuperatum vel supervacaneum est redditum. 4 3. Domini Christi promissio Spiritus Sancti donandi, qui «deducet ... in omnem veritatem », Ecclesiam itinerantem perpetuo sustinet. Ideo saeculis elapsis quaedam veritates tamquam Spiritus Sancti auxilio comparatae sunt definitae, qua de causa itinera visibilia ad promissionem primariam adimplendam habentur. Aliae tamen veritates adhuc altius sunt intellegen­ dae, antequam plene comprehendatur id quod Deus mysterio amoris homi­ nibus ad eorum salutem obtinendam revelare voluit. Nuperrime quoque Ecclesia ob studium pastorale opportunum duxit fi­ dem priscam apertius explanare. Praeterea quibusdam fidelibus ad munera peculiaria nomine Ecclesiae in communitate fungenda vocatis traditum est officium coram omnibus professionis fidei iuxta formulam a Sede Apostolica approbatam pronuntiandae. 5 6 7 4. Haec nova Professionis fidei formula symbolum Nicaenum-Constanti­ nopolitanum rursus proponens ad finem perducitur tribus sententiis seu commatibus additis, quorum finis est ordines veritatis quibus fidelis adhae­ reat melius discernere. Operae pretium est horum commatum explanatio­ nem enucleare ita ut sensus primarius a Magisterio Ecclesiae praebitus bene intellegatur, recipiatur, integre conservetur. Hodiernis quidem temporibus verbum « Ecclesia » variis significationibus imbuitur quae, licet verae et congruentes, tamen distinctius sunt designan­ dae, cum de muneribus peculiaribus et propriis agatur eorum qui in Eccle­ sia operam dant. Quod ad quaestiones fidei vel disciplinae moralis spectat, patet tantum Summum Pontificem et Collegium Episcoporum in commu­ nione cum ipso commorantium auctoritate docendi fidelesque obligandi pol­ lere. Episcopi enim « doctores authentici » fidei sunt « seu auctoritate Chri­ sti praediti », quia divina institutione Apostolis successerunt « in magisterio 8 9 Catechismus Catholicae Ecclesiae, 193. Io 16, 13 Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Dei Verbum, n. 11. Cfr Congregatio pro Doctrina Fidei, Professio fidei et Iusiurandum fidelitatis: AAS 81 (1989) 104-106; CIC, can. 833. Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Lumen gentium, 25. Ibid. 4 5 6 7 8 9 37 - A A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 546 et regimine pastorali »; illi una simul cum Romano Pontifice supremam ple­ namque potestatem in universam Ecclesiam exercent, quae quidem pote­ stas nonnisi Romano Pontifice consentiente exerceri potest. 10 5. Primi commatis formula: « Firma fide quoque credo ea omnia quae in verbo Dei scripto vel tradito continentur et ab Ecclesia sive sollemni iudi­ cio sive ordinario et universali Magisterio tamquam divinitus revelata cre­ denda proponuntur » affirmatur obiectum docendi in omnibus doctrinis fi­ dei divinae et catholicae constitui quae ab Ecclesia tamquam divinitus et rite revelatae, et ut tales immutabiles, proponuntur. 11 Huius generis doctrinae in Verbo Dei scripto seu tradito continentur atque sententia sollemni tamquam veritates divinitus revelatae sive a Romano Pontifi­ ce « ex cathedra » loquente sive a Collegio Episcoporum ad concilium congregato definiuntur, libiliter sive dein a Magisterio ordinario et universali ad credendum infal­ proponuntur. Hae doctrinae ex omnibus fidelibus assensum fidei theologalis exigunt. Proinde, si quis de iisdem contumaciter dubitaverit seu eas negaverit, cen­ suram haereseos subibit, sicut in canonibus Codicis canonici ad rem atti­ nentibus indicatur. 12 6. Professionis fidei sententia secunda asserit: « Firmiter etiam amplector ac retineo omnia et singula quae circa doctrinam de fide vel moribus ab ea­ dem definitive proponuntur ». Huius formulae obiectum docendi com­ prehendit omnes doctrinas ad scientiam dogmaticam et moralem attinentes ad 13 depositum fidei fideliter gisterio Ecclesiae custodiendum tamquam rite et revelatae exponendum non necessarias, licet a Ma­ sint propositae. Huiusmodi doctrinae forma sollemni a Romano Pontifice « ex cathedra » loquente sunt, vel a Collegio Episcoporum ad concilium congregatorum definiri pos­ aut a Magisterio ordinario et universali Ecclesiae ut « sententia definitive Unusquisque autem fidelis iis veritatibus firmiter et defi­ nitive assentiri debet fide de auxilio a Spiritu Sancto Magisterio Ecclesiae praebito necnon doctrina catholica de infallibilitate Magisterii his in rebus tenenda » 14 doceri. Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Lumen gentium, 22. Cfr DS 3074. Cfr CIC, cann. 750 et 751; 1364 § 1; CCEO, cann. 598; 1436 § 1. Cfr Paulus VI, Litterae Encyclicae Humanae vitae, 4: AAS 60 (1968) 483; Ioannes Paulus II, Litterae Encyclicae Veritatis splendor, 36-37: AAS 85 (1993) 1162-1163. Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Lumen gentium, 25. 10 11 12 13 14 Congregatio pro Doctrina Fidei innitens. 15 547 Si quis illas negaverit, veritatem doctrinae catholicae 16 respuere vi­ debitur eoque ipso in communione cum Ecclesia catholica amplius non erit plena. 7. Veritates ad secundum comma pertinentes variae naturae esse pos­ sunt variaque indole imbuuntur, quod a relatione earundem cum revelatio­ ne pendet. Exstant enim veritates nexu historico cum revelatione necessarie coniunctae; aliae autem veritates conexionem logicam ostendunt quae iter est conscientiae circa eandem revelationem perficiendae ad quod absolven­ dum Ecclesia vocatur. Quamquam eae doctrinae ut rite revelatae non pro­ ponuntur quippe quae fidei elementa non revelata vel nondum ut talia expressim agnita addant, indoles tamen definitiva iis non deest quae etiam nexu interiore cum veritate revelata demonstratur. Praeterea infitiandum non est processu dogmatico maturescente intellegentiam tum rerum veritatum cum verborum depositi fidei in vita Ecclesiae progredi posse necnon Magisterium aliquas earum doctrinarum dogmata fidei divinae et catholicae proclamare valere. 8. Quod ad naturam assensionis erga veritates quae vel tamquam divi­ nitus revelatae ab Ecclesia proponuntur (in primo commate) vel tamquam definitivae sunt habendae (in secundo commate), magni est momenti in lu­ cem proferre indolem assensionis erga utraque praecepta eodem modo esse plenam et irrevocabilem. Differentia ad virtutem supernaturalem fidei spec­ tat: assensio enim erga veritates primi commatis recta via fide de auctorita­ te Verbi Dei innititur (doctrinae de fide credenda); fundamenta autem assen­ sionis erga veritates secundi commatis in fide de auxilio a Spiritu Sancto Magisterio praebito et in doctrina catholica de infallibilitate Magisterii (doc­ trinae de fide tenenda) ponuntur. 9. Utcumque Magisterium Ecclesiae doctrinam tamquam divinitus revela­ tam credendam (in primo commate) aut definitive retinendam (in secundo commate) actu definitivo aut non definitivo docet. Si de actu definitivo agi­ tur, veritas sollemniter definitur pronuntiatione Romani Pontificis « ex ca­ thedra » aut interventu Concilii Oecumenici. Sin de actu non definitivo agi­ tur, doctrina a Magisterio ordinario et universali Episcoporum qui ubique terrarum in communione cum Successore Petri versantur, infallibiliter doce­ tur. Huiusmodi doctrina confirmari seu iterum affirmari potest a Romano Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Dei Verbum, 8 et 10; Congregatio pro Doctrina Fidei, Declaratio Mysterium Ecclesiae, 3: AAS 65 (1973) 400-401. Cfr Ioannes Paulus II, Motu proprio Ad tuendam fidem, d. 18 m. Maii A.D. MIIM. 15 10 Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 548 declarante eandem doc­ trinam ad institutionem Magisterii ordinarii et universalis tamquam verita­ tem divinitus revelatam (in primo commate) aut tamquam veritatem doc­ trinae catholicae (in secundo commate) pertinere. Idcirco, cum de aliqua doctrina nullum in forma sollemni definitionis exstet iudicium, sed eadem a Magisterio ordinario et universali — in cuius numerum Papa necessarie confertur — doceatur quippe quae ad patrimonium depositi fidei respiciat, intellegenda est tunc tamquam infallibiliter proposita. Ergo Romani Pon­ tificis declaratio confirmandi seu iterum affirmandi actus dogmatizationis no­ vus non est, sed confirmatio formalis veritatis ab Ecclesia iam obtentae at­ que infallibiliter traditae. Pontifice nulla etiam definitione sollemni pronuntiata 17 10. Tertia Professionis fidei sententia affirmat: « Insuper religioso volun­ tatis et intellectus obsequio doctrinis adhaereo quas sive Romanus Pontifex sive Collegium episcoporum enuntiant cum Magisterium authenticum exer­ cent etsi non definitivo actu easdem proclamare intendant ». Ad hoc comma pertinet vera aut saltem tamquam certa omnis institutio de fide et de re morali tamquam exhibita, licet iudicio sollemni non definita nec Nihilominus tamen tales institutiones Magisterium ordinarium Romani Pontificis seu Collegii episcopalis authentice significant ideoque obsequium religiosum vo­ luntatis et intellectus postulant. Proponuntur quidem ad altiorem revelatio­ nis intellegentiam obtinendam vel ad conformitatem alicuius doctrinae cum veritate fidei revocandam, vel tandem ad vigilantiam contra notiones ab iisdem veritatibus abhorrentes vel contra sententias periculosas atque in er­ rores inducentes excitandam. a Magisterio ordinario et universali tamquam definita proposita. 18 19 Oportet notetur institutionem infallibilem Magisterii ordinarii et universalis non tan­ tum declaratione doctrinae credendae et definitive tenendae aperta proponi, sed etiam doctri­ na in Ecclesiae consuetudine fidei impliciter contenta exprimi, cum ea a revelatione derivetur aut utcumque ad salutem aeternam sit necessaria atque Traditionis continuae testimonio con­ firmata; cuiusmodi institutio infallibilis a toto corpore episcopali reapse proponi videtur sensu etiam diachronico nec necessarie solummodo synchronico intellecto. Praeterea Magisterii ordi­ narii et universalis consilium doctrinae tamquam definitivae proponendae a formulis technicis nimis sollemnibus pendere non solet; satis est hoc tenore verborum eorumque nexu patefieri.. Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Lumen gentium, 25; Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio Donum Veritatis, 23: AAS 82 (1990) 1559-1560. Cfr Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio Donum Veritatis, 23 et 24: AAS 82 (1990) 1559-1561. 17 18 19 Congregatio pro Doctrina Fidei 549 Omne propositum talibus doctrinis contrarium falsum est iudicandum vel, si de institutione praecavendi causa facta agatur, temerarium seu peri­ culosum ideoque « tuto doceri non potest ». 20 11. Exempla. Nec absolute vel perfecte, sed tantum illustrandi causa quaedam exempla doctrinarum ad tria supra dicta commata pertinentium afferentur. Ad primi commatis veritates pertinent articuli fidei Credo, varia dogmata christologica et Mariana; doctrina institutionis sacramentorum a Christo eorumque efficacitas quod ad gratiam; doctrina de Christi praesentia reali et substantiali in eucharistia et celebrationis eucharisticae natura sacrifi­ ca; constitutio Ecclesiae voluntate Christi; doctrina de Romani Pontificis primatu et infallibilitate; doctrina de peccati originalis exsistentia; doc­ trina de animae spiritualis immortalitate et de remuneratione statim post mortem praesenti; absentia erroris in scriptis sacris inspiratis; doctrina de gravi turpitudine occisionis hominis innocentis directae et voluntariae. 21 22 23 24 25 26 27 29 28 30 31 Quod ad veritates secundi commatis respicit, id est illas necessitudine lo­ gica cum Revelatione conexas, exempli gratia notari licet incrementum in­ tellegentiae doctrinae ad definitionem infallibilitatis Romani Pontificis attinentis ante dogma Concilii Vaticani I definitum. Successoris Petri primatus semper res revelata credebatur, tametsi usque ad Concilium Vaticanum I disceptabatur utrum notiones « iurisdictionis » et « infallibilitatis » pars inte­ rior revelationis essent an tantum effectus rationales. Quamquam eius indo­ les veritatis divinitus revelatae inter Concilium Vaticanum I est definita, nihilominus tamen doctrina de infallibilitate et de primatu iurisdictionis Romani Pontificis iam ante Concilium tamquam definitiva erat agnita. Hi­ storia igitur dilucide ostendit id quod conscientia Ecclesiae esset exceptum, Cfr CIC, cann. 752; 1371; CCEO, cann. 599; 1436, 2. Cfr DS 301-302. Cfr ibid., 2803; 3903. Cfr ibid., 1601; 1606, Cfr ibid., 1636 Cfr ibid,, 1740; 1743. Cfr 3050. Cfr ibid., 3059-3075. Cfr ibid., 1510-1515. Cfr ibid., 1000-1002. Cfr ibid., 3293; Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Dei Verbum, 11. Cfr Ioannes Paulus II, Litterae Encyclicae Evangelium vitae, 57: AAS 87 (1995) 465. 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 ibid., Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 550 inde a primordiis doctrinam veram esse habitum et deinceps definitivam retentum, sed tantum post ultimum gradum definitionis Concilii Vaticani I tamquam veritatem divinitus revelatam acceptum. Quod autem ad praeceptum recentius circa doctrinam de ordinatione sa­ cerdotali viris tantummodo reservata spectat, similis progressus est conside­ randus. Summus Pontifex, qui ad definitionem dogmaticam pervenire no­ luerit, statuit tamen iterum affirmare talem doctrinam definitive esse reti­ nendam quippe quae Verbo Dei scripto innitens continuo conservata et in Traditione Ecclesiae adhibita a Magisterio ordinario et universali infallibili­ ter esset proposita. Nihil impedit, ut exemplum superius demonstrare po­ test, quominus futuris temporibus conscientia Ecclesiae progrediatur ita ut talem doctrinam tamquam divinitus revelatam credendam definiat. 32 33 In memoriam revocare licet quoque doctrinam circa interdictionem eu­ thanasiae in Litteris Encyclicis Evangelium vitae praeceptam. Confirmans euthanasiam « gravem divinae Legis esse violationem », Pontifex Maximus explanat quod « haec doctrina lege naturali atque verbo Dei scripto adnixa, Ecclesiae Traditione traducitur atque Magisterio ordinario et universali explicatur ». Videretur doctrinae de euthanasia elementum mere rationale inesse, propterea quod Scriptura hanc notionem novisse non videtur. Alia ex parte hic mutuus eminet internexus inter ordinem fidei atque ordinem rationis: nam Scriptura ab omni forma vitae humanae semetipsam curantis evidenter abhorret, quae quidem in consuetudinem et rationem euthanasiae est coniecta. 34 Alia exempla doctrinarum moralium quae tamquam definitivae a Magi­ sterio ordinario et universali Ecclesiae docentur, sunt institutiones de inter­ dictione prostitutionis et de interdictione fornicationis. 35 36 Exempla veritatum necessitudine historica cum revelatione conexarum quae definitive sunt retinendae, tamquam divinitus tamen revelatae decla­ rari non possunt, haec sunt: electio Summi Pontificis legitima aut celebra­ tio Concilii Oecumenici legitima, canonizatio sanctorum (facta dogmatica); Cfr Ioannes Paulus II, Litterae Apostolicae Ordinatio Sacerdotalis, 4: AAS 86 (1994) 548. Cfr Congregatio pro Doctrina fidei, Responsum ad dubium circa doctrinam in Epist. Ap. «Ordinatio Sacerdotalis» traditam: AAS 87 (1995) 1114. Ioannes Paulus II, Litterae Encyclicae Evangelium vitae, 65: AAS 87 (1995) 477. Cfr Catechismus Catholicae Ecclesiae, 2355. Cfr ibid., 2353.. 32 33 34 35 36 Congregatio pro Doctrina Fidei 551 Leonis XIII Litteris Apostolicis Apostolicae Curae declaratio de ordinatio­ num anglicanarum invaliditate. ... Inter exempla doctrinarum ad tertium comma pertinentium indicare licet institutiones a Magisterio authentico ordinario non definitive propositas quae varium adhaesionis gradum exigunt secundum sententiam et volunta­ tem sive documentorum natura, sive frequentia eandem doctrinam propo­ nendi, sive tenore locutionis manifestatam. 37 38 12. Variis symbolis fidei fidelis agnoscit ac testificatur se fidem totius Ecclesiae profiteri. Quamobrem in symbolis praesertim antiquioribus con­ scientia ecclesialis formula « Credimus » exprimitur. Ut Catechismus Catholi­ cae Ecclesiae docet: « "Credo": est fides Ecclesiae quam unusquisque credens personaliter profitetur, praesertim cum baptizatur. "Credimus": est fides Ecclesiae quam Episcopi in Concilio profitentur congregati vel generalius quam liturgica credentium profitetur congregatio. "Credo": est etiam Eccle­ sia, Mater nostra quae Deo fide respondet sua nosque docet dicere: "Cre­ do", "Credimus" ». In unaquaque professione fidei Ecclesia varia itinera viae ad congressum cum Deo definitivum emensa eadem probat. Nulla decursu temporis sen­ tentia exsuperatur; immo omnes sententiae patrimonium quod substitui non potest, fiunt quo fides prisca, omnium et cuiusque loci actionem peren­ nem contemplatur Spiritus Christi Resuscitati suam Ecclesiam comitantis atque vivificantis, ut eandem ad veritatis perducat plenitudinem. 39 Romae, ex Sede Congregationis pro Doctrina Fidei, die 29 mensis Iunii A.D. MIIM. £8 IOSEPHUS card. RATZINGER, Praefectus SB Tharsicius Bertone archiep. em. Vercellarum a secretis Cfr DS 3315-3319, Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Lumen gentium, 25; Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio Donum Veritatis, 17, 23 et 24: AAS 82 (1990) 1557-1558, 1559-1561. Catechismus Catholicae Ecclesiae, 167. 37 38 39 552 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM NOVARIENSIS Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Iosephi Picco, sacerdotis professi e Societate Iesu (1867-1946) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Iter faciebat per civitates et castella, praedicans et evangelizans re­ gnum Dei » (Lc 8, 1). Divini Pastoris exemplum imitatus sacerdos Iosephus Picco variis in lo­ cis Evangelii lumen effudit atque indefesse aedificando Dei regno operam dedit. Natus is est die 4 mensis Iulii anno 1867 in pago Noie, ad regionem Salassorum pertinente, intra fines posito archidioecesis Taurinensis, a Gaspare Picco ac Dominica Baima, ferventibus christianis, qui laeti viderunt tres florere ex decem filiis suis vocationes sacerdotales. Servi Dei educationi, qui eodem ortus die baptismum acceperat, parentes prospexerunt atque pa­ truus sacerdos, qui eius fuit in ludo praeceptor. Augustae Taurinorum stu­ dia continuavit et in oppido Lanzo vernáculo sermone denominato, ubi Sanctum Ioannem Bosco cognovit, atque in seminario Cheriensi. Anno 1885 ingressus est Societatis Iesu novitiatum et biennio post professionem fecit religiosam: Interim sacramenta acceperat Paenitentiae, Eucharistiae et Con­ firmationis. Studia recoluit, suam navavit operam variis in ephebeis ac diligenter suam perrexit spiritalem ac theologicam formationem, donec die mensis Aprilis 8, anno 1901, est sacerdos ordinatus. A superioribus aliquot sunt ei munera concredita quae, celeri ordine, Augustae Taurinorum, Ianuae, Quarti ad Mare, Cunei, S. Romuli explevit. Anno 1912 ad oppidulum missus est vulgo Gozzano appellatum, in dioe­ cesi Novariensi situm, officio sibi credito adiutoris moderatoris spiritualium exercitationum pro operariis. Priore totius orbis terrarum bello cappellanus fuit in valetudinario pro militibus Cuneensi; deinde ad parvam urbem Goz­ zano rediit eodem sibi munere sumpto, quo ad mortem usque functus est. Congregatio de Causis Sanctorum 553 Ubique sua est munia exsecutus cum diligentia et summa cum cura, omnia nitens ad Dei maiorem gloriam facere atque salutem animarum. Maxima sedulitate ministerio pastorali se dedidit, cum in Domo exercitationum spi­ ritualium, tum in populo loci Gozzano aliorumque pagorum in vallibus sparsorum finium Novariensium. Uti operarius apostolicus et missionarius excurrens semper paratus fuit ad parochos adiuvandos, qui eius petebant auxilium. Numquam longinqua spatia percurrere destitit, aestivi caloris ne­ glegens et hiemalis frigoris, ut sacramentum Paenitentiae ministraret atque Communionem aegrotis ferret et morientibus. Aequo animo non parva oppetivit incommoda, saepe a cibis abstinuit ac somno durasque egit paeni­ tentias ut peccatorum obtineret conversionem. Impensae pastorali indu­ striae vitae coniunxit sanctitatem. Namque, dum aliis bona distribuebat re­ demptionis, ipse se sanctum fecit et alacriter ambulavit in via christianae perfectionis, fidei, caritatis et spei lumine illustratus. Firmiter igitur in Deum credidit et in eius verbum atque divina servavit praecepta, leges Ec­ clesiae, Societatis Iesu Regulas et vota religiosa. Deum ex toto corde dilexit artamque cum eo coniunctionem coluit per piam Missae celebrationem, pie­ tatem erga Eucharistiam et Virginem Mariam, precationem,' meditationem, continentiam ipsaque opera apostolica. A vanis mundi rebus et a bonis ter­ restribus alienus fuit, superioribus obsequens, temperans, fortis in difficulta­ tibus et in sacrificiis tolerandis, prudens, sapiens atque humilis in anima­ rum servitio, iurium Dei proximique observans, in verbis et in moribus ca­ stus. Spei plenus obviam morti se obtulit, qua est correptus die 31 mensis Augusti anno 1946, sicut ipse praedixerat. Fama sanctitatis, qua Servus Dei enituit in vita, palam manifestata est in exsequiis et secutis quoque annis permansit; quapropter Episcopus No­ variensis Causam inchoavit beatificationis et canonizationis per celebratum Processum ordinarium informativum (annis 1955-1957). Postquam est de­ cretum promulgatum super Causae Introductione anno 1973, apud curiam Novariensem Processus apostolicus est instructus (annis 1974-1976), ut non­ nullae explicarentur vitae ac virtutum Servi Dei rationes. Auctoritate ho­ rum processuum probata anno 1978, praeparata est Positio super virtuti­ bus. Postea ex more disceptatum est an Servus Dei Iosephus Picco virtutes heroum modo explicavisset. Die 11 mensis Martii anno 1997 actus est, felici cum eventu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardi­ nales deinde et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 2 mensis Decembris eo­ dem anno habita, Causae Ponente Excellentissimo Domino Hieronymo Gril- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 554 Io, Episcopo Centumcellarum-Tarquiniensi, affirmaverunt Servum Dei Iose­ phum Picco heroum more virtutes théologales, cardinales iisque adnexas coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more con vocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sol­ lemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum Temperantia et tum in proximum, Fortitudine, eisque necnon adnexis, de in phi Picco, Sacerdotis professi e Societate Iesu, cardinalibus gradu heroico, Prudentia, Servi Iustitia, Dei Iose­ in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. 83 A L B E R T U S B O V O N E archiep. tit. Caesariensis in Numidia Pro-Praefectus L. ffiS. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Prae­ sules praefecit, videlicet: — Cathedrali Ecclesiae Balangensi R.D. Honestum Ongtioco, e clero archidioecesis Sancti Ferdinandi, hactenus Pontificii Colle­ gii Insularum Philippinarum in Urbe Rectorem. die 8 Aprilis 1998. Congregatio pro Episcopis 555 — Metropolitanae Ecclesiae Cotabatensi Exc.mum P.D. Rolandum Quevedo, O.M.I., hactenus archidioecesis Novae Segobiae Archiepiscopum. die 30 Maii 1998. die 6 Iunii. — Archiepiscopali Ecclesiae Consentinae-Bisinianensi, Exc.mum P.D. Josephum Agostino, hactenus Archiepiscopum Crotonensem -Sanctae Severinae. — Cathedrali Ecclesiae Reginae Gradecensis R.P. Dominicum Duka, Or­ dinis Fratrum Praedicatorum sodalem et professorem Facultatis Theologiae Universitatis Olomucensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Bassianensi R.D. Marium Leszczynski, parochum et vicarium foraneum in urbe vulgo Tarnoszyn, quem deputavit Auxiliarem dioecesis Zamosciensis-Lubaczoviensis. die 10 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Curiensi, Exc.mum P.D. Amadeum Grab, O.S.B., hactenus Episcopum Lausannensem, Genevensem et Friburgensem. die 12 Iunii. die 13 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Buscoducensi R.D. Antonium Lambertum Mariam Hurkmans, hactenus eiusdem dioecesis Vicarium generalem et Seminarii maioris moderatorem. die 19 Iunii. — Titulari episcopali Ecclesiae Thasbaltensi R.D. Stepha­ num Vrablec, Pontificii Collegii Slovakorum de Urbe rectorem, quem depu­ tavit Auxiliaren archidioecesis Bratislaviensis-Tyrnaviensis. — Cathedrali Ecclesiae Netensi Exc.mum P.D. Iosephum Malandrino, hactenus Episcopum Iaciensem. — Titulari episcopali Ecclesiae Basticensi R.D. Iesum García Burillo, Vicarium episcopalem in archidioecesi Matritensi, quem deputavit Auxilia­ rem Oriolensem-Lucentinum. — Cathedrali Ecclesiae Civitatis Mariae Exc.mum P.D. Robertum Rodríguez, hactenus Episcopun titularem Pertusensem et Auxi­ liarem Cordubensem in Argentina. die 23 Iunii. — Archiepiscopum Coadiutorem metropolitanae Ecclesiae Saltensi Exc.mum P.D. Marium Antonium Cargnello, hactenus Episcopum Novoraniensem. — Cathedrali Ecclesiae Lepoldinensi R.P. Celium de Oliveira Goulart, O.F.M, hactenus in dioecesi Divinopolitana paroeciae Sancto Antonio dica­ tae parochum. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 556 — Abbatiae territoriali Montisvirginis R.P.D. Tharsicium Ioannem Nazzaro, O.S.B. die 24 Iunii 1998. — Archiepiscopum Coadiutorem metropolitanae Ecclesiae Platensi Exc.mum P.D. Hectorem Ruben Aguer, hactenus Episcopum titu­ larem Lamdiensem et Auxiliarem Bonaërensem. die 26 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Atlacomulcanae R.D. Constantium Miranda Weckmann, hactenus Vicarium generalem dioecesis Cuauhtemocensis-Materiensis. die 27 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Latinensi-Terracinensi-Setinae-Privernensi R.D. Iosephum Petrocchi, e clero dioecesis Asculanae in Piceno, hactenus paroe­ ciae « Sanctis Apostolis Petro et Paulo » dicatae curionem. — Metropolitanae Ecclesiae Bucaramanguensi Exc.mum P.D. Victorem Emmanuelem López Forero, hactenus Archiepiscopum Neo-Pampilonensem. — Cathedrali Ecclesiae Regiensi in Aemilia-Guastallensi R.D. Hadrianum Caprioli, e clero archidioecesis Mediolanensis, curionem paroeciae Sancti Magni. die 30 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Halifaxiensi, Exc.mum P.D. Terentium T. Prendergast, S.I., hactenus Episcopum titularem Slebtensem et Auxiliarem archidioecesis Torontinae. COLLATIO DIGNITATIS ARCHIEPISCOPALIS — Decreto Congregationis pro Episcopis Exc.mo P.D. Stephano Fumio Hamao, hactenus Episcopo Yokohamaënsi, Pontificii Con­ silii de Spirituali Migrantium atque Itinerantium Cura Praesidi electo, di­ gnitas archiepiscopalis collata est. die 15 Iunii 1998. Diarium Romanae Curiae 557 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Sabato, 6 Giugno 1 9 9 8 , S.E. il Signor HORACIO SÁNCHEZ UNZUETA, Ambasciatore del Messico presso la Santa Sede. Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Venerdì, 1 2 Giugno 1 9 9 8 , il Signor te dell'Autorità Palestinese. YASSER ARAFAT, Presiden­ Giovedì, 1 8 Giugno 1 9 9 8 , S.E. il Signor NELSON ROLIHLAHLA Presidente della Repubblica del Sud Africa. MANDELA, Giovedì, 1 8 Giugno 1 9 9 8 , S.E. il Signor Ministro degli Affari Esteri dell'Australia. Giovedì, 2 5 Giugno 1998, S.E. il Signor Presidente della Repubblica del Ghana. ALEXANDER DOWNER, JERRY JOHN RAWLINGS, Venerdì, 2 6 Giugno 1 9 9 8 , S.A. EM.MA FRA' ANDREW BERTIE, Principe e Gran Maestro del Sovrano Militare Ordine di Malta. Da venerdì 19 a domenica 21 giugno 1998 il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio in Austria. Con Bolla papale del 24 giugno 1998 l'Em.mo Signor Cardinale Roger Etchegaray è stato nominato Vescovo del titolo della Chiesa suburbicaria di Porto e Santa Rufina. Con Bolla papale del 25 giugno 1998 l'Em.mo Signor Cardinale Lucas Moreira Neves è stato nominato Vescovo del titolo della Chiesa suburbicaria di Sabina e Poggio Mirteto. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 558 SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 6 giugno 1998. S.E. mons. Pietro Sambi, Arcivescovo tit. di Beicastro, Nunzio Apostolico in Israele e Cipro e Delegato Apostolico in Gerusalemme e Palestina. 13 » » S.E. mons. Peter Stephan Zurbriggen, Arcivescovo tit. di Glastonia, Nunzio Apostolico in Georgia, Armenia e Azerbaigian. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha no­ minato: 18 maggio 1998. Le LL.EE. i monsignori Antonio Bayter Abud, Vicario Apo­ stolico di Inirida; Jean Bonfíls, Vescovo di Vi­ viers; Renato Corti, Vescovo di Novara; Alan Ba­ sii De Lastic, Vescovo di Delhi; Girolamo Prigio­ ne, Arcivescovo tit. di Lauriaco; p. Herman Schalück, O.F.M.; il sig. Roger Aboteyuure; il sig. An­ thony Martyn; p. Giacomo Bini, O.F.M.; p. Hein­ rich Barlage, S.V.D., Membri della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli « ad quinquennium ». » » » Gli Em.mi Signori Cardinali Simon D. Lourdusami, Francis Arinze, Paul Poupard, Friedrich Wetter, Bernard Francis Law, José T. Sánchez e l'Ecc.mo mons. William Jerome McCormack, Membri della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli «in aliud quinquennium seu usque ad 80° ». 28 » » Le LL.EE. i monsignori Joachim N'Dayen, Arcivescovo di Bangui; Peter Chung Hoan Ting, Arcivescovo di Kuching; Michael Rozario, Arcivescovo di Dhaka; Robert Sarah, Arcivescovo di Conakry; Ivan Dias, Arcivescovo di Bombay; Laurent Monsengwo Pasinya, Arcivescovo di Kisangani; Wilfrid Fox Napier, Arcivescovo di Durban; Albert Kanene Obiefuna, Arcivescovo di Onitsha; Medardo Joseph Mazombwe, Arcivescovo di Lusaka; Simon Ntamwana, Arcivescovo di Gitega; Brian James Barnes, Arcivescovo di Port Moresby; Nestor Assogba, Arcivescovo di Parakou; Jean-Baptiste Pham Minh Man, Arcivescovo di Thành-Phô Hô Chi Minh; Luigi De Magistris, Vescovo tit. di Nova; Diarium Romanae Curiae 28 maggio 2 giugno » » » » 4 » 8 » 13 » 15 » » » » » 24 » 25 » 559 Anthony Theodore Lobo, Vescovo di IslamabadRawalpindi; Jean-Gabriel Diarra, Vescovo di San Philippe Ouedraogo, Vescovo di Ouahigouya; il Rev.do Giuseppe Cavallotto; mons. José Martin de Agar; don Piero Giorgio Marcuzzi, S.D.B.; p. Agostino Montan, C.S.I.; il sig. Gaspare Mura; mons. Pio Vito Pinto; mons. Ambrogio Spreafico, Consultori della Congregazione per l'Evangelizzazio­ ne dei Popoli « ad quinquennium ». 1998. Le LL.EE. i Monsignori Gregori Yong Sooi Ngean; Dominic Kodwo Andoh; Gabriel Zubeir Wako; Michel-Ma­ rie-Bernard Calvet; Thomas Menamparampil; Gio­ vanni Bernardo Gremoli; Ratko Peric; mons. Vin­ cent Che Chen-Tao; don Eduardo Baura, S.D.B.; p. Constant Bouchaud, P.S.S.; p. Jesus Castellano Cervera, O.C.D.; p. Velasio De Paolis, C.S.; p. Anastasius Disch, O.F.M. Cap.; p. Gianfranco Ghirlanda, S.I.; Rev.do Paolo Giglioni; Rev.do Sebastian Karotemprel, S.D.B.; p. Jesus LopezGay, S.I.; p. Francesco Pavese, I.M.C.; Rev.do Luke Van Looy, S.D.B.; p. Adam Wolanin, S.I.; la Rev.da suor Giuseppina Tresoldi, S.M.C., Con­ sultori della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli « in aliud quinquennium ». » Mons. Walter Brandmüller; mons. Giovanni Maceroni; p. Giuseppe Morandini, S.C.I., Consultori delia Con­ gregazione delle Cause dei Santi « ad quinquennium ». » Il signor Pius Segmüller, Capitano Comandante della Guardia Svizzera Pontificia. » Il signor Elmar Theodor, Tenente della Guardia Svizzera Pontificia. » Mons. Walter Brandmüller, Presidente del Pontificio Comitato di Scienze Storiche « ad quinquennium ». » Mons. Giorgio Corbellini, Vice Segretario Generale del Gover­ natorato dello Stato della Città del Vaticano « in aliud quinquennium ». » Suor Rita Burley, A.S.C., Membro del Comitato del Grande Giubileo dell'Anno 2000. » S.E. mons. Stephen Fumio Hamao, Vescovo em. di Yokoha­ ma, Presidente del Pontificio Consiglio della Pasto­ rale per i Migranti e gli Itineranti « ad quinquen­ nium ». » P. Hieronim Fokciñski, S.I., Relatore della Congregazione del­ le Cause dei Santi « in aliud quinquennium ». » P. Daniel Ois, O.P., Relatore della Congregazione delle Cause dei Santi « in aliud quinquennium ». » S.E. mons. François Xavier Nguyên Van Thuân, Arcivesco­ vo tit. di Vadesi, Presidente del Pontificio Consi­ glio della Giustizia e della Pace «ad quinquennium ». » L'Em.mo Signor Cardinale Lucas Moreira Neves, Prefetto della Congregazione per i Vescovi « ad iuris normam ». 560 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 25 giugno 1998. L'Em.mo Signor Cardinale Lucas Moreira Ne ves, Presidente della Pontificia Commissione per l'America Latina « ad iuris normam ». 28 » » L'Em.mo Signor Cardinale Camillo Ruini, Presidente della Commissione Episcopale per l'Almo Collegio Capranica « in aliud quinquennium ». Si rende noto che Mons. Francesco Maria Tasciotti è stato nominato «in aliud quinquennium » Vicario giudiziale aggiunto del Tribunale ordinario della diocesi di Roma, presso il Vicariato di Roma e che il Rev. Felicetto Gabrielli è stato nomi­ nato Giudice esterno « ad quinquennium » del Tribunale di prima istanza del Lazio per le cause di nullità di matrimonio. NECROLOGIO 1 giugno 1998. Mons. Luigi Ma verna, Arcivescovo em. di Ferrara-Comacchio (Italia). 9 » » Card. Agostino Casaroli, del titolo della Chiesa suburbicaria di Porto e Santa Rufina. 17 » » Card. John Joseph Carberry del titolo di San Giovanni Bat­ tista de Rossi a via Latina. 20 » » Mons. Vittorio Ottaviani, Vescovo em. di Avezzano (Italia). 21 » » Card. Anastasio Ballestrero, del titolo di Santa Maria sopra Minerva. 26 » » Mons. Jorge Kemerer, Vescovo em. di Posadas (Argentina). 27 » » Mons. Léon-Arthur Elehinger, Vescovo em. di Strasbourg (Francia). » » » Mons. Joào Aloysio Hoffman, Vescovo em. di Erexim (Brasile). An. et vol. XC 3 Augusti 1998 N. 8 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I VASAIENSIS In India nova conditur dioecesis Vasaiensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Cum ad aeternam provehendam salutem gregis Dominici in India eius­ que regimini facilius et efficacius consulendum nuper esset petitum ut, divi­ sa Bombayensi archidioecesi, nova ibidem circumscriptio ecclesiastica con­ stitueretur, Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales atque Praesules Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositi, re mature perpensa auditoque pariter faventi voto eorum quorum interest, admotam postula­ tionem censuerunt esse accipiendam. Nos igitur, beati Petri Successores, solliciti de universis particularibus Ecclesiis, talem sententiam ratam haben­ tes, summa Apostolica potestate haec decernimus. A Bombayensi archidioe­ cesi separamus territorium novem subdistrictuum civilium « Taluks », qui sunt in parte septemtrionali districtus civilis « Thane » quique patrio sermo­ ne nuncupantur Vasai, Bhiwandi, Shahapur, Wada, Jawahar, Palghar, Mokhada, Dahanu et Talasari; ex eoque novam constituimus dioecesim Vasaiensem, quam metropolitanae Ecclesiae Bombayensi suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus. 38 - A. A.. S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 562 Praeterea iubemus Episcopi sedem poni in urbe « Vasai » atque templum Deo in honorem Sanctae Mariae, Dominae Nostrae Gratiae, ibidem exstans ad dignitatem cathedralis ecclesiae evehimus; cetera vero secundum canoni­ cas leges temperentur. Quae praescripsimus perducet ad exitum Venerabilis Frater Georgius Zur, Archiepiscopus titulo Sestensis atque in eadem Natio­ ne Apostolicus Pronuntius, qui, re acta, curabit documenta exaranda sincerisque exemplis ad memoratam Congregationem cito mittenda. Hanc deni­ que Nostram Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, con­ trariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die altero et vicesimo mensis Maii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO IOSEPHUS Secretarius Status card. TOMKO Congr, pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost. Loco Et Plumbi In Secret. Status tab., n. 433.684 II CRICIUMENSIS In Brasilia nova conditur dioecesis Criciumensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Sollicitus de spirituali bono suorum fidelium, Venerabilis Frater Hilarius Moser, Episcopus Tubaraoënsis, audita Conferentia episcopali Brasiliensi, ab hac Apostolica Sede petivit ut, quodam seiuncto territorio a circumscriptio­ ne ecclesiastica sua, nova dioecesis conderetur. Nos vero, habito faventi vo­ to Venerabilis Fratris Alfii Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis atque in memorata Natione Apostolici Nuntii, de consilio Congregationis pro Epi­ scopis enixas preces libenter audiendas esse putavimus. Summa igitur, qua Acta Ioannis Pauli Pp II 563 fungimur, potestate, haec decernimus: a dioecesi Tubaraoënsi separamus in­ tegrum territorium, sicut in praesens lege civili circumscribitur, municipiorum nuncupatorum Araranguá, Balneario Arroio do Silva, Balneario Gaivota, Cocal do Sul, Criciúma, Ermo, Forquilhinha, Içara, Jacinto Machado, Lauro Müller, Maracaiá, Meleiro, Morro da Fumaça, Morro Grande, Nova Veneza, Passo de Torres, Praia Grande, Santa Rosa do Sul, Säo Joäo do Sul, Siderópolis, Sombrio, Timbé do Sul, Treviso, Turvo et Urussanga at­ que ex ita distracto territorio novam constituimus dioecesim Criciumensem, quae iisdem limitabitur finibus, quibus praedicta municipia simul sumpta, prout in civili lege exstant, nunc terminantur. Sic conditae Ecclesiae sedem in urbe « Criciúma » ponimus, ibique situm templum, Deo in honorem Sanc­ ti Ioseph dicatum, ad gradum et dignitatem ecclesiae cathedralis evehimus, mandantes ut in eo, ad normam iuris, Canonicorum Capitulum instituatur. Insuper dioecesim Criciumensem suffraganeam facimus metropolitanae Sedi Florianopolitanae eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi Florianopolitani pro tempore subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus, perficienda committimus Apostolico Nuntio, quem diximus, vel, absente eo, illi, qui curat negotia Sanctae Sedis in Brasilia, eisdem tribuentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis au­ thenticum exemplar actus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, re­ mittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ra­ tam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis Maii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. 83 B E R N A R D I N U S SODANO Secretarius Status GANTIN Congr. pro Episcopis Praef. Eugenius Sevi, Marcellus Loco £8 Plumbi In Secret. Status tab., n. 433,743 card. Protonot. Rossetti, Apost. Protonot. Apost. 564 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Dei Servo Friderico Ozanam Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Non satis Iesum Christum amamus. Nos Eum procul dubio per fidei oculos tantum cernimus, et fides nostra est debilis. Pauperes cernimus per carnis oculos, qui praesto sunt. Mittere nos possumus digitum et manum in eorum vulneribus, et spineae coronae vesti­ gia in eorum frontibus eonspiciuntur. Ah! ad eorum pedes procumbere de­ bemus et cum Apostolo dicere: « Dominus meus et Deus meus ». Vos magi­ stri nostri estis et nos vestri famuli erimus; vos imagines estis viventes il­ lius Dei quem non videmus, at quem credimus nos amare in vobis amantibus! » (ex epistula Aloisio Janmot die xin mensis Novembris anno MDCCC X X X V I missa). Verba haec conspicuam vitae et personae partem Venerabilis Dei Servi Friderici Ozanam ostendunt. Ipse testis fuit ac simul magister. In viri patrisque statu; laici in condicione qui in caritatis magisteriique pro­ vincia versabatur quique praecipuus fuit conditor celebratarum Conferen­ tiarum sancti Vincentii de Paul, inter insignes homines annumeratus est, qui missionis Ecclesiae societatisque progressus actuositatem denotarunt. In eo, primigenio discipulo semperque novo sancti Vincentii, evangelizatio, hu­ mana provectio et caritatis testimonium coniunguntur. Eximius igitur laico­ rum apostolatus in saeculo XIX ipse exstitit auctor. Mediolani, die xxin mensis Aprilis anno M D C C C X I I I , piis parentibus Ioanne Ozanam medico et Maria Nantes ortus est, qui tam civilem quam religiosam disciplinam una cum sorore Helena maxima natu et Carolo fratre, qui postea sacerdos fac­ tus est, perquam apposite docuerunt. Puer et adulescens Lugdunii aetatem degit, ubi praeclarum Collège Royal, quod dicitur, adiit, amplissimas inge­ nii morisque dotes exhibens; exinde Lutetiam Parisiorum petiit ut Univer­ sitatem studiorum adiret. Ibidem iuridicialis disciplinae consecutus est lau­ ream. Aliquod per tempus fructuose Lugdunii patroni artem exercuit, cau­ sas pauperum gratuito sustinendo. Postea Lutetiam remigravit et anno MDCCCXL cathedram consecutus est Litterarum exterarum apud studiorum Universitatem Sorbonensem, ubi docuit et christianas Europae radices in V saeculo necnon christianam mirabilem compositionem demonstravit, quae Acta Ioannis Pauli Pp. II 565 tempore sancti Francisci Dantisque Aligherii contigit. Duplicem,operam su­ stinuit Ozanam, scilicet scientiae et caritatis. Dilectione culturae replebatur, sed eius cultura fuit amoris. Una cum aliis iuvenibus Conferentias sancti Vincentii instituendas curavit (anno M D C C C X X X I I I ) , quae brevi per totam Europam orbemque terrarum disseminatae sunt. Archiepiscopo Parisiensi suasit ut certo quodam tempore sermones sererentur ad necessitates illius temporis accommodati. Initium hoc fuit illarum orationum quas praeclarus ille Pater Lacordaire apud Dominam Nostram Lutetiae Parisiorum habuit. Aliquandiu vitae religiosae forma captus est et Ordine Fratrum Praedicato­ rum allectus. Tandem intellexit se a Deo ad matrimonium vocari atque ideo cum Maria Iosepha Amalia Soulacroix die xxin mensis Iunii anno MDCCCXLI nuptias iniit, quacum pleno cum animi consensu vixit; illa deinceps filiam peperit, quam ipse dulcissimo ac sapienti patris amore dilexit. Incommodo morbo correptus, quem animo illo se omnino conformandi Dei volunta­ ti toleravit, eximia patientia die V I I I mensis Septembris anno M D C C C L I I I Massiliae, quadraginta annos natus, pretiosam suam amisit vitam. Fride­ ricus Ozanam, veritatis amator, singularis fuit testis suae fidei. Religioso­ rum quorundam dubiorum breve temporis spatium postquam superavit adulescens quattuordecim annorum, assertor exstitit soliditatis ac pulchritudinis religionis catholicae, quam usque studiose verbis compluribusque scriptis tuitus est, postquam potissimum anno MDCCCXL doctor factus est Universitatis studiorum Sorbonensis. Vigil fuit is in signis temporum capes­ sendis. In eius celebri locutione « transeamus ad barbaros », invitatio quae­ dam percipitur in aliquam certam partem ad trasgrediendum, in humilioris scilicet ordinis homines trasmigrandum. Quapropter unus ex antecessoribus haberi potest Litterarum encyclicarum Rerum novarum, quippe qui ipsi doctrinae personale directumque opus coniunxerit. Positivismi saeculo fidei fuit missionarius apud scientiam itemque missionarius apud societatem. Al­ to Ecclesiae sensu permotus, christianas virtutes heroum in modum egit, etsi quendam vitae modum retinuit. Fidelis in minimo (cfr Lc 16, 10) fuit, sed eximius in Evangelio quotidie sustinendo. Beatificationis et canonizatio­ nis causa anno MCMXXV incohata est. Nos Ipsi die vi mensis Iulii anno M C M X C I I I declaravimus Dei Servum heroum in modum virtutes théologales, cardinales iisque adnexas exercuisse. Posthac die xxv mensis Iunii anno M C M X C V I I Nobis coram decretum super miraculo prodiit. Ideo beatificationis ritum constituimus die xxn mensis Augusti anno M C M X C V I I Lutetiae Parisio­ rum celebratum iri. 566 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Hodie igitur inter sacra hanc protulimus formulam: « Par Notre Autorité Apostolique, accueillant les vœux de Notre Frère Jean-Marie Lustiger, Ar­ chevêque de Paris, de beaucoup d'autres Frères dans l'épiscopat et nom­ breux fidèles, et après avoir entendu l'avis de la Congrégation pour les Causes des Saints, Nous concédons que dorénavant le vénérable Frédéric Ozanam peut être appelé Bienheureux et que, le neuf septembre, on pourra célébrer sa fête chaque année, selon les règles et dans les lieux prévus par le droit. Au nom du Père, et du Fils et du Saint-Esprit. Quod autem his Litteris decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis rebus minime obsistentibus. Datum Lutetiae Parisiorum, sub anulo Piscatoris, die xxn mensis Augu­ sti anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri undevicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco © Sigilli In Secret. Status tab., n. 424.959 II Paroeciale templum et sanctuarium, Deiparae Virgini titulo « Nuestra Señora de Monserrate » dicatum, in dioecesi Maiaguezensi, ad gradum dignitatemque Basi­ licae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Celeberrimum in civitate Portudivitensi exstat Sanctuarium, in pago vulgo Hormigueros situm, ex dioecesi Maia­ guezensi, Deiparae Mariae Virgini sub titulo Nuestra Señora de Monserrate dicatum. Per tria fere saecula fideles frequentissimi illuc accedunt tam in adversis quam in secundis adiunctis auxilium petituri. Constat insuper ean­ dem ecclesiam apud universam nationem notum esse centrum spiritalis ac liturgicae vitae atque ministerii reconciliationis. Qua de re, cum Venerabilis Frater Ulixes Aurelius Casiano Vargas, Episcopus Maiaguezensis, nomine quoque Conferentiae Episcopalis, cleri populique sui petiverit ut templum, quod diximus, titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, pe­ culiare benevolentiae signum dilectis filiis Maiaguezensibus praebere cupien­ tes, tam sollertis ac dignissimi Pastoris precibus perquam libenter obsecun- Acta Ioannis Pauli Pp 567 II dandum esse censemus. Sententiam igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum ratam habentes, Apostolica Nostra potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in modum sanctuarium, de quo mentionem facimus, titulo ac dignitate Basilicae minoris exornamus, omni­ bus factis iuribus atque liturgicis concessionibus, quae ecclesiis hoc titulo insignitis rite competunt, iis tamen servatis quae, secundum Decretum « De titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, sunt servanda. Has denique Litteras Nostras sive nunc sive in posterum ra­ tas esse foreque volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xix mensis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. £8 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco œ Sigilli In Secret. Status tab., n. 433.037 III Templum Malacitanum custodiens imagines a christifidelibus valde veneratas D.N.I.C, ac Deiparae sub titulo v.d. « Dulce Nombre de Jesús Nazareno del Paso y María Santísima de la Esperanza » ad gradum Basilicae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Dulce nomen Iesus, a Nuntio caelesti imprimis Beatae Virgini Mariae annuntiatum (cfr Lc 1, 31), salus est omni­ bus invocantibus illud (cfr Rom 10, 13). Ideo laetamur cum omnibus qui, Dei Genetricem venerantes, Filii eius nomen fiducialiter confitentur. Accepimus quidem postulationem Venerabilis Fratris Raimundi Buxarrais Ventura, Episcopi tunc Malacitani, qui, litteris die xxvn mensis Fe­ bruarii anno M C M L X X X V I I I datis, vota cleri et christifidelium expromens, pe­ tiit ut templum custodiens imagines Domini Nostri Iesu Christi ac Deiparae Virginis Mariae a populo valde veneratas sub titulo v.d. « Dulce Nombre de Jesús Nazareno del Paso y María Santísima de la Esperanza », in ipsa urbe Malacitana exstans, dignitate Basilicae minoris exornaretur. Libentes conce­ dimus hoc privilegium, confisi fore ut id haud parum conferat ad bonum Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 568 communitatis illius dioecesis adque divinarum gratiarum abundantiam su­ per ipsam diffundendam. De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen­ torum, potestate Nostra Apostolica, per has Litteras statuimus ut supra dictum templum Malacitanum titulo et dignitate Basilicae minoris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae iuxta Decretum « De titulo Basilicae minoris », datum die ix mensis Novem­ bris, anno M C M L X X X I X , servanda sunt. Haec vero nunc et in posterum firma esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvin mensis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 431.312 HOMILIA In foro Sancti Petri habita occasione oblata Beatificationis trium Servorum Dei.* 1. « Distruggete questo tempio e in tre giorni lo farò risorgere ».* Le parole di Cristo, proclamate poc'anzi nel Vangelo, ci conducono al centro stesso del Mistero pasquale. Cristo, entrato nel tempio di Gerusalem­ me, manifesta la sua indignazione perché la casa del Padre suo è stata tra­ sformata in un grande mercato. Dinanzi a questa reazione, gli ebrei prote­ stano: « Quale segno ci mostri per fare queste cose? ». Ad essi Gesù rispon­ de indicando un solo e grandissimo segno, un segno definitivo: « Distruggete questo tempio e in tre giorni lo farò risorgere ». Egli parla naturalmente non del tempio di Gerusalemme, ma di quello del proprio corpo. Dato infatti alla morte, il terzo giorno manifesterà la po­ tenza della risurrezione. L'Evangelista aggiunge: « Quando, poi, fu risuscita­ to dai morti, i suoi discepoli si ricordarono che aveva detto questo, e cre­ dettero alla Scrittura e alla parola detta da Gesù ». 2 3 * Die 9 Novembris 1997. Gv 2, 19. Ibid. 2, 18. Ibid. 2, 22, 1 2 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 569 2. Nell'odierna domenica, la Chiesa che è in Roma e l'intero, popolo cri­ stiano celebrano la solennità della dedicazione della Basilica Lateranense, considerata per antichissima tradizione come la madre di tutte le chiese. La Liturgia ci propone parole relative al tempio: tempio che è, anzitutto, il corpo di Cristo, ma che, per opera di Cristo, è anche ogni uomo. Si doman­ da l'apostolo Paolo: «Non sapete che siete tempio di Dio e che lo Spirito di Dio abita in voi? ». Questo tempio viene edificato sul fondamento posto da Dio stesso. « Nessuno può porre un fondamento diverso da quello che già vi si trova, che è Gesù Cristo ». E Lui la pietra angolare della costruzione divina. Su Cristo, saldo fondamento della Chiesa, hanno edificato il tempio della loro vita i tre Servi di Dio, che oggi ho la gioia di elevare alla gloria degli altari: Vilmos Apor, Vescovo e martire; Giovanni Battista Scalabrini, Vesco­ vo e Fondatore dei Missionari e delle Missionarie di San Carlo, e María Vi­ centa di Santa Dorotea Chávez Orozco, Fondatrice dell'Istituto delle Serve della Santissima Trinità e dei poveri. 4 5 3. Boldog Apor Vilmos vértanúsággal koronázott lelkipásztori szolgálata által fölragyog Krisztusnak, az új és tökeletes Templomnak misztériumában vaiò részesedés, amely által beteljesedik Isten és ember teljes közössege. A « szegények plébánosa » volt ô, e szolgálatát folytatta püspoksége alatt, a második világháború sotét évei folyamán is, mint a szükséget szenvedôk bokezú jótevoje és az üldözöttek védelmezoje. Nem félt fölemelni hangját, hogy az evangéliumi elvek nevében megbélyegezze mindazt az igazságtalanságot és eroszaktételt, amelyet a kisebbségek eilen, különösen pedig a zsidó közössegek eilen követtek el. A Jó Pásztor mintájára, aki életét adja juhaiért, az újonnan avatott Boldog személy szerint megélte a húsvéti misztériumot, egészen életének végso feláldozásáig. Eppen Nagypéntek napján érte a hálalos golyó: nyáját védte, amikor halálra sebeztetett. Igy élte meg, a vértanúság által, saját személyes Húsvétját. Hósies módon tanúságot tett a Krisztus iránti szeretetröl és a felebarát iránti szolidaritásról, így a dicsoség koronája jutott neki osztályrészéül, a hú szolgák módjára. Vilmos Püspök hösies tanúságtétele becsületére válik a magyar nemzet nemes torténelmének, s a mai naptól fogva az egész Egyház csodálattal tekint fel rá. Bátorítsa ez a híveket arra, 6 7 4 5 6 7 1 Cor 3, 16. Ibid. 3, 11. vö. Jn 2, 21. vö. ibid. 10, 11 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 570 hogy habozás nélkül kovessék Krisztust, saját életükben is. Ez az életszentség, amelyre mindert megkeresztelt meghívást kapott! 4. « Santo è il tempio di Dio, che siete voi ». L'universale vocazione alla santità fu costantemente sentita e vissuta in prima persona da Giovanni Battista Scalabrini. Amava ripetere spesso: « Potessi santificarmi e santifica­ re tutte le anime affidatemi! ». Anelare alla santità e proporla a quanti in­ contrava fu sempre la prima sua preoccupazione. Profondamente innamorato di Dio e straordinariamente devoto dell'Eu­ caristia, egli seppe tradurre la contemplazione di Dio e del suo mistero in una intensa azione apostolica e missionaria, facendosi tutto a tutti per an­ nunciare il Vangelo. Questa sua ardente passione per il Regno di Dio lo re­ se zelante nella catechesi, nelle attività pastorali e nell'azione caritativa spe­ cialmente verso i più bisognosi. Il Papa Pio XI lo definì 1'« Apostolo del ca­ techismo » per l'impegno con cui promosse in tutte le parrocchie l'insegna­ mento metodico della dottrina della Chiesa sia ai fanciulli che agli adulti. Per il suo amore verso i poveri, e in particolar modo verso gli emigranti, si fece apostolo dei numerosi connazionali costretti ad espatriare, spesso in condizioni difficili e col concreto pericolo di perdere la fede: per essi fu pa­ dre e guida sicura. Possiamo dire che il beato Giovanni Battista Scalabrini visse intensamente il Mistero pasquale non attraverso il martirio, ma ser­ vendo Cristo povero e crocifìsso nei tanti bisognosi e sofferenti che prediles­ se con cuore di autentico Pastore solidale con il proprio gregge. 8 5. Tempio precioso de la Santísima Trinidad fue el alma fuerte y humil­ de de la nueva beata mexicana, María Vicenta de Santa Dorotea Chávez Orozco. Impulsada por la caridad de Cristo, siempre vivo y presente en su Iglesia, se consagró a su servicio en la persona de los « pobrecitos enfer­ mos », como ella maternalmente los llamaba. Un sinfín de dificultades y contratiempos fueron cincelando su carácter enérgico, pues Dios la quería sencilla, dulce y obediente para hacer de ella la piedra angular del Instituto de Siervas de la Santísima Trinidad y de los Pobres, fundado por la nueva beata en la ciudad de Guadalajara para la atención de los enfermos y los ancianos. Virgen sensata y prudente, edificó su obra sobre el cimiento de Cristo doliente, curando con el bálsamo de la caridad y la medicina del consuelo 8 1 Cor 3, 17. Acta Ioannis Pauli Pp. II 571 los cuerpos heridos y las almas afligidas de los predilectos de Cristo: los in­ digentes, menesterosos y necesitados. Su ejemplo luminoso, entretejido de oración, servicio al prójimo y apos­ tolado, se prolonga hoy en el testimonio de sus hijas y de tantas personas de buen corazón que trabajan con denuedo para llevar a los hospitales y a las clínicas la Buena Nueva del Evangelio. 6. La prima Lettura, tratta dal Libro del Profeta Ezechiele, parla del simbolo dell'acqua. L'acqua è per noi associata al sacramento del Battesimo e sta a significare la rinascita alla vita nuova in Cristo. Oggi, proclamando Beati Vilmos Apor, Giovanni Battista Scalabrini e María Vicenta di Santa Dorotea Chávez Orozco, vogliamo ringraziare Dio per la grazia del loro Bat­ tesimo e per tutto ciò che Egli ha compiuto nella loro vita: « ...se uno non nasce da acqua e da Spirito, non può entrare nel regno di Dio ». Ecco, questi Beati, rinati dallo Spirito Santo, sono entrati nel Regno di Dio, ed oggi la Chiesa lo annunzia e lo conferma con solennità. Edificata sul fondamento di Cristo, la Comunità cristiana gioisce per l'esaltazione di questi suoi figli ed innalza al cielo un cantico di ringraziamento per i frutti di bene realizzati grazie alla loro totale adesione alla volontà divina. Sorretta dalla loro testimonianza e dalla loro intercessione, insieme alla Vergine Maria, Regina degli Apostoli e dei Martiri, guarda con fiducia verso il futuro, e si avvia con entusiasmo a varcare la soglia del nuovo millennio, pro­ clamando che Cristo è l'unico Redentore dell'umanità: ieri, oggi, sempre. Amen! 9 ALLOCUTIONES I Ad eos qui conventui de toxicis aromatibus interfuerunt.* Chers Frères dans Vepiscopal et dans le sacerdoce, Chers amis, 1. Je suis heureux de vous accueillir à l'occasion du Colloque internatio­ nal sur la toxicomanie. Je remercie Mgr Javier Lozano Barragán, Président du Conseil pontifical pour la Pastorale des Services de la Santé, pour ses 9 Gv 3, 5 * Die 11 Octobris 1997. 572 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale paroles de bienvenue et pour l'organisation de cette rencontre de travail. Il est en effet particulièrement opportun de réfléchir sur la gravité des ques­ tions posées par le phénomène de la drogue et sur l'urgence de recherches qui aident les responsables politiques et économiques, les éducateurs et les familles éprouvées par le drame de la toxicomanie. 2. Depuis plusieurs années, le Saint-Siège a eu l'occasion de s'exprimer à ce sujet, faisant des propositions pastorales, éducatives et sociales. Nous de­ vons malheureusement constater qu'aujourd'hui ce phénomène atteint tous les milieux et toutes les régions du monde. De plus en plus d'enfants et d'adolescents deviennent des consommateurs de produits toxiques, fré­ quemment à cause d'un premier essai accompli à la légère ou par défi. Les parents et les éducateurs se trouvent souvent démunis et découragés. Les médecins et les services sanitaires et sociaux rencontrent de graves difficul­ tés lorsqu'il s'agit d'aider ceux qui viennent les consulter pour sortir du cercle de la drogue. On doit reconnaître que la répression contre les utilisa­ teurs de produits illicites n'est pas suffisante pour contenir ce fléau; en ef­ fet, une délinquance marchande et financière importante s'est organisée sur le plan international. La puissance économique liée à la production et à la commercialisation de ces produits échappe la plupart du temps à la loi et à la justice. Il ne faut donc pas s'étonner qu'un grand désarroi et qu'un sentiment d'impuissance envahissent la société. Des courants d'opinion proposent de légaliser la production et le commerce de certaines drogues. Certaines auto­ rités sont prêtes à laisser faire, cherchant simplement à encadrer la consom­ mation de la drogue pour tenter d'en contrôler les effets. Il en résulte que, dès l'école, l'usage de certaines drogues se banalise; cela est favorisé par un discours qui essaie d'en minimiser les dangers, spécialement grâce à la dis­ tinction entre drogues douces et drogues dures, ce qui conduit à des propo­ sitions de libéraliser l'usage de certaines substances. Une telle distinction néglige et atténue les risques inhérents à toute prise de produit toxique, en particulier les conduites de dépendance, qui reposent sur les mêmes struc­ tures psychiques, l'atténuation de la conscience et l'aliénation de la volonté et de la liberté personnelles, quelle que soit la drogue. 3. Le phénomène de la drogue est un mal d'une particulière gravité. De nombreux jeunes et adultes en sont morts ou vont en mourir pendant que d'autres se retrouvent diminués dans leur être intime et dans leurs capaci­ tés. Le recours à la drogue chez les jeunes revêt de multiples significations. Acta Ioannis Pauli Pp, II 573 Dans lès moments délicats de leur croissance, la toxicomanie est à considé­ rer comme le symptôme d'un mal de vivre, d'une difficulté à trouver leur place dans la société, d'une peur de l'avenir et d'une fuite dans une vie il­ lusoire et factice. Le temps de la jeunesse est un temps d'épreuves et d'in­ terrogations, de recherche d'un sens pour l'existence et de choix qui en­ gagent l'avenir. La croissance du marché et de la consommation de drogues manifeste que nous sommes dans un monde en peine d'espérance, qui manque de propositions humaines et spirituelles vigoureuses. De ce fait, de nombreux jeunes pensent que tous les comportements sont équivalents, sans qu'ils parviennent à différencier le bien du mal et sans qu'ils aient le sens des limites morales. Je mesure cependant les efforts des parents et des éducateurs pour in­ culquer à leurs enfants les valeurs spirituelles et morales, afin qu'ils se con­ duisent en personnes responsables. Ils le font souvent avec courage, mais ils ne se sentent pas toujours soutenus, surtout lorsque les médias diffusent des messages moralement inacceptables, qui servent de références culturelles dans l'ensemble des pays du monde, prônant par exemple la multiplicité des modèles familiaux qui détruisent l'image normale du couple et qui dé­ précient les valeurs familiales, ou qui considèrent la violence et parfois la drogue elle-même comme des signes de libération personnelle. 4. La peur de l'avenir et de l'engagement dans la vie adulte que l'on observe chez les jeunes les rend particulièrement fragiles. Souvent, ils ne sont pas incités à lutter pour une existence droite et belle; ils ont tendance à se replier sur eux-mêmes. On ne saurait non plus minimiser l'effet dévas­ tateur exercé par le chômage dont sont victimes des jeunes dans des pro­ portions indignes d'une société qui entend respecter la dignité humaine. Des forces de mort les poussent alors à se livrer à la drogue, à la violence et à aller parfois jusqu'au suicide. Derrière ce qui peut apparaître comme de la fascination pour une sorte d'autodestruction, il nous faut percevoir chez ces jeunes un appel à l'aide et une profonde soif de vivre, qu'il con­ vient de prendre en compte, pour que le monde sache modifier radicale­ ment ses propositions et ses modes de vie. Trop de jeunes sont livrés à eux-mêmes et ne bénéficient pas d'une présence attentive, d'un foyer stable, d'une scolarisation normale ni d'un encadrement socio-éducatif, qui les éveillent à l'effort intellectuel et moral, et qui les aident à forger leur volonté et à maîtriser leur affectivité. 574 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 5. La lutte contre le fléau de la toxicomanie est l'affaire de tous les hommes, chacun selon la responsabilité qui lui revient. J'exhorte d'abord les conjoints à développer des relations conjugales et familiales stables, fon­ dées sur un amour unique, durable et fidèle. Ils créeront ainsi les condi­ tions les meilleures pour une vie sereine dans leur foyer, offrant à leurs en­ fants la sécurité affective et la confiance en eux dont ils ont besoin pour leur croissance spirituelle et psychologique. Il importe aussi que les parents, qui ont la responsabilité première de leurs enfants, et, avec eux, l'ensemble de la communauté adulte aient le souci constant de l'éducation de la jeu­ nesse. J'invite donc tous ceux qui ont un rôle éducatif à intensifier leurs ef­ forts auprès des jeunes, qui ont besoin de former leur conscience, de déve­ lopper leur vie intérieure et de créer avec leurs frères des relations positives et un dialogue constructif; ils les aideront à devenir les acteurs libres et res­ ponsables de leur existence. Des jeunes qui ont une personnalité structurée, une formation humaine et morale solide, et qui vivent des relations harmo­ nieuses et confiantes avec les camarades de leur âge et avec les adultes, se­ ront plus aptes à résister aux sollicitations de ceux qui répandent la drogue. 6. J'invite les Autorités civiles, les décideurs économiques et tous ceux qui ont une responsabilité sociale à poursuivre et à intensifier leurs efforts, afin de perfectionner à tous les échelons les législations de lutte contre la toxicomanie et de s'opposer à toutes les formes de culture de la drogue et de trafic, sources de richesse scandaleusement acquise en exploitant la fra­ gilité de personnes sans défense. J'encourage les pouvoirs publics, les pa­ rents, les éducateurs, les professionnels de la santé et les communautés chrétiennes à s'engager toujours davantage et de manière concertée auprès des jeunes et des adultes dans un travail de prévention. Il importe qu'une information médicale sage et précise soit donnée en particulier aux jeunes, en soulignant les effets pernicieux de la drogue, sur les plans somatique, in­ tellectuel, psychologique, social et moral. Je connais le dévouement et la patience inlassables de ceux qui soignent et qui accompagnent les per­ sonnes prises dans les filets de la drogue et leurs familles. J'invite les pa­ rents dont un enfant est toxicomane à ne jamais désespérer, à maintenir le dialogue avec lui, à lui prodiguer leur affection et à favoriser ses contacts avec des structures capables de le prendre en charge. L'attention chaleu­ reuse d'une famille est un grand soutien pour la lutte intérieure et pour les progrès d'une cure de désintoxication. Acta Ioannis Pauli Pp. II 575 7. Je salue l'engagement pastoral inlassable et patient de prêtres, de re­ ligieux, de religieuses et de laïcs dans les milieux de la drogue; ils sou­ tiennent les parents et ils s'attachent à accueillir et à écouter les jeunes, pour saisir leurs interrogations radicales, afin de les aider à sortir de la spi­ rale de la drogue et à devenir des adultes libres et heureux. L'Eglise a pour mission de transmettre la parole de l'Evangile qui ouvre à la vie de Dieu et de faire découvrir le Christ, Verbe de Vie qui offre un chemin de croissance humaine et spirituelle. A l'exemple de son Seigneur et solidaire de ses frères en humanité, l'Église vient au secours des plus petits et des plus faibles, soignant ceux qui sont blessés, fortifiant ceux qui sont malades, recher­ chant la promotion personnelle de chacun. Au terme de notre rencontre, je salue la mission que réalise le Conseil pontifical pour la Pastorale des Ser­ vices de la Santé, en suivant avec soin les problèmes humains et spirituels posés par la toxicomanie et par toutes les questions sanitaires et sociales, afin de proposer des solutions à des situations qui blessent gravement des hommes nos frères. De même, en relation avec les pasteurs des Eglises par­ ticulières, avec les fidèles et les services compétents, engagés dans le soutien aux toxicomanes et à leurs familles, le Conseil est appelé à apporter son concours aux initiatives locales. Je confie vos personnes et votre action à l'intercession de la Vierge Ma­ rie; je l'implore aussi pour les jeunes qui sont sous l'emprise de la drogue et pour leurs proches. Qu'elle les entoure de sa sollicitude maternelle! Qu'elle guide les jeunes du monde vers une vie toujours plus harmonieuse! Que l'Esprit Saint vous accompagne et vous donne le courage nécessaire à votre oeuvre en faveur de la jeunesse! A vous tous, à vos collaborateurs et aux membres de vos familles, j'accorde la Bénédiction Apostolique. II Ad Ugandae episcopos.* Your Dear Eminence, Brother Bishops, 1. With fraternal affection I welcome you, the Bishops of Uganda, praying that "the Lord of peace himself give you peace at all times in all * Die 13 Octobris 1997. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 576 ways". My greetings to you today are greetings also to the beloved priests, religious, and lay faithful of your Dioceses. Four years ago I had the immense joy of visiting Uganda and the memories remain vividly etched in my mind, especially the warmth of your welcome, the ardour of your prayer and the firmness of your determination to be faithful sons and daughters of the Church. I ask you to assure your people of my closeness as they strive to grow in Christ and to put on that "new nature, created after the likeness of God in true righteousness and holiness" . Since your last ad Limina visit, the Catholic community in Uganda, amidst continuing trials and challenges, has experienced many blessings. A further gift of God's love has been the creation of three new ecclesiastical jurisdictions: the Diocese of Kasana-Luweero, the Diocese of Lugazi and the Diocese of Nebbi. This is a welcome sign of the vitality of the Church in your land, and I join you in thanking the Lord who has given this growth. 1 2 3 2. Christ never ceases to raise up faithful Shepherds for his people, and you have been called to be successors of the Apostles in the weighty office of teaching, governing and sanctifying that part of the Church placed in your care. To you has been entrusted "the ministry of reconciliation", a most essential element of the pastoral service which you render to your lo­ cal Churches. "The Church in Africa is aware that it has to become for all, through the witness borne by its own sons and daughters, a place of true reconciliation. Forgiven and mutually reconciled, these sons and daughters will thus be able to bring to the world the forgiveness and reconciliation which Christ our Peace offers to humanity through his Church". In your quinquennial reports, you show a marked awareness of this need for reconciliation. While you rightly point out that much progress has been made in advancing the peace and security of your nation as a whole, you do not overlook the tragic fact that violence continues to plague cer­ tain parts of your country, with fresh outbreaks of aggression occurring time and again. This is a clear sign that, although Uganda is emerging from the shadows of a past marred by strife, tension and bloodshed, not all 4 5 1 2 3 1 5 6 2 Th 3:16. Eph 4:24. Cf. 1 Cor 3:7 2 Cor 5:18. Cf. Eph 2:14. Ecclesia in Africa, 79. 6 Acta Ioannis Pauli Pp. II 577 threats against peace have passed, and the temptation to keep alive and nurture former grievances is still strong. For this reason it falls to the Church at this moment in Uganda's history to answer with ever greater re­ solve God's injunction to be a reconciling community. 3. The Catholic lay faithful have a special role to play in this area, for to them in particular are entrusted the affairs of the temporal order: poli­ tics, economics, leadership in society. In these fields they are called upon "to engage directly in dialogue or to work for dialogue aimed at reconcilia­ tion". For this reason it is especially important that you — as Pastors of souls and leaders of God's people — ensure that diocesan and parish pro­ grammes are in place which provide for the adequate formation of the laity. Now that the revised General Catechetical Directory has been issued, a National Catechetical Directory could prove most useful in ensuring an even greater assimilation of the Church's teaching by your people. Catechesis is such an important part of the Church's mission that the continuing and concerted action of your Episcopal Conference is required in meeting the formational needs of the faithful, with special attention to the young people and children who receive no formal education. Catechists should be the object of your special pastoral solicitude. Thanks to their deep faith and devotion, they have played a prominent role from the Church's very beginning in Uganda and are still called upon today to make an exemplary and selfless contribution to the religious instruction of their communities. The various Catechetical Training Centres should be helped to expand and enrich the programmes offered so that catechists will in­ creasingly acquire the skills which they need in order to respond effectively to the demands being made on them. 7 8 4. In general the Ugandan laity are taking an ever more active and re­ sponsible place in the life of their local Church. In small Christian commu­ nities, and in associations and movements, they grow in faith and Christian holiness. Through parish and diocesan pastoral councils and other bodies within the community they help to build up the Church as a communion of all her members. This wealth of commitment and enthusiasm is entrust­ ed to your pastoral leadership as a grace and a duty. It is the basis on which you can prepare the whole People of God in Uganda to celebrate the 7 8 39 Cf Lumen gentium, 31; Christifideles laici, 15 Reconciliatio et paenitentia, 25. - AAS Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 578 forthcoming Great Jubilee of the Year 2000 as a joyful, transforming re­ newal of faith in Jesus Christ "the one Saviour of the world, yesterday, to­ day and for ever". In all of this, of course, the parish remains at the very heart of the Christian community and of all pastoral activity. For it is the parish that "has the essential task of providing a more personal and immediate forma­ tion of the lay faithful... allowing them to grasp and live the immense, ex­ traordinary richness and responsibility received at Baptism". For this rea­ son, efforts should be made to create new parishes, especially where exist­ ing ones are extremely large in population or very extensive in territory. Increasing the overall number of parishes and reducing the size and area of the bigger ones will allow for greater attention to be given to the pastoral needs of individuals and families and will facilitate the effective ministry of parish priests. 9 10 5. Through your efforts, both individually and jointly, the Church in Uganda plays a very active role in creating and supporting structures and institutions which enable society to respond to people's needs and aspira­ tions. There is a marked Catholic presence in the fields of education, health care and social services, and your leadership strengthens the faithful in dealing with certain very difficult problems. Among these is the scourge of AIDS, which has hit your country particularly hard. In your Pastoral Let­ ter Let Your Light Shine, you remarked that this tragic situation "needs to be confronted in solidarity, with much love and care for the victims, with much generosity towards the orphans and with much commitment to a re­ newed way of Christian moral living". Thus you have issued a call to re­ flect on the deeper moral and social issues associated with this disease, and you have invited all to take a firm stand against a dangerous crisis of val­ ues, one which is already causing many people to grow weak in spirit, in­ different to virtue and to what constitutes the authentic progress of society. 11 An adequate response to this challenge requires the effective inculturation o*f the Christian message, a delicate and difficult task which "raises the question of the Church's fidelity to the Gospel and the Apostolic Tradition amidst the constant evolution of cultures". This inculturation faces a 12 Cf. Heb 13:8. Christifideles laici, 61 " No. 28. Ecclesia in Africa, 62. 9 10 12 Acta Ioannis Pauli Pp II 579 number of specific challenges in Uganda, especially in the areas of marriage and family life. Your untiring efforts to guide couples to the discovery of the truth and beauty of the demands of their new life together in Christ are an indispensable part of your ministry. The unit of ecclesial life known as the "domestic Church" must always occupy a special place in the Church's pastoral concern. The Apostolic Exhortation Familiaris consortio provides a framework for effective catechesis, particularly in the vital area of marriage preparation. The faithful must be helped to understand the meaning and sacramental dignity of marriage, and they should be strongly supported by the whole Catholic community in living their commitment to the full. In the process of the transformation of family life through the grace and light of the Gospel, the concept of responsible parenthood calls for par­ ticular attention. Being a parent means sharing in God's work as the Au­ thor of life. The proper context for bringing new human life into the world is the permanent and exclusive union which spouses establish by the com­ plete and permanent gift of self to each other. The Church's insistence on monogamous marriage is not the imposition of a foreign ideal displacing lo­ cal traditions. Rather, in fidelity to her Lord, the Church proclaims that "Christ renews the first plan that the Creator inscribed in the hearts of man and woman... Christian couples are called to participate truly in the irrevocable indissolubility which binds Christ to the Church, his Bride, loved by him to the end". The same document appeals to each Bishop to "make the Diocese ever more truly a 'diocesan family', a model and source of hope for the many families that belong to it". 13 14 15 6. An invaluable aid to the lay faithful as they strive to live married love according to God's will is the fidelity of priests and religious in their commitment to celibacy and virginity: "Marriage and virginity or celibacy are two ways of expressing and living the one mystery of the covenant of God with his people". What is required in any covenant is faithfulness. In our age, which is so much in need of a profound change of heart about sexual morality and married love, we must be confident that the Lord still calls many of his followers to be celibate "for the sake of the Kingdom of 16 13 14 15 16 Cf. loc. cit., 28 ff. Ibid., 20. Ibid., 73. Ibid., 16, 580 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale heaven". We must also be convinced that he is even more generous in strengthening those chosen as they seek to answer that call, with all the sacrifices which a wholehearted response to the vocation to celibacy or vir­ ginity entails. The example of priests and religious who truly live up to their calling will help the laity to bear the self-denial demanded by obedi­ ence to God's plan for human sexuality. In this way God's holy people all together will lead truly fruitful lives and find lasting happiness. 17 18 Priestly formation must always be one of your highest priorities. I en­ courage you to ensure that your seminaries continue to demand high aca­ demic achievement, and that the same high quality be required and at­ tained in the spiritual and pastoral formation of your seminarians. It is es­ sential that priestly training should firmly ground candidates in a relation­ ship of deep communion and friendship with Jesus the Good Shepherd. Priests and religious require your fatherly support and guidance, and can greatly benefit from programmes of continuing formation which effectively "rekindle the gift of God that is within them". It is especially important that women religious should be provided with sufficient and skilled spiritu­ al directors and confessors, priests who are familiar with the consecrated life and are able to strengthen them in their commitment. 19 20 7. In Christ all things are made new; in Baptism the faithful have put off their old nature which belonged to their former manner of life so that there is no longer "Jew or Greek, slave or free, male or female, but all are now one in Christ Jesus". Tribal rivalries and ethnic hostility cannot have a place in the Church of God or among his holy people. Rather the Catholic community in Uganda has the important task of helping your country to build an ever brighter future in which civil society grows to maturity in a climate of respect and harmony. This is your message as you preach the Kingdom of God and invite men and women to the splendour of that truth which "shines forth in all the works of the Creator and... en21 22 17 18 19 20 21 22 Mt Cf. Cf. Cf. Cf. Cf. 19:22 Familiaris consortio, 16. Pastores dabo vobis, 42. 2 Tim 1:6. Eph 4:22. Gal 3:28. Acta Ioannis Pauli Pp. 581 II lightens man's intelligence and shapes his freedom, leading him to know and love the Lord". Dear Brothers in the Episcopate, it is my hope that these thoughts which your visit suggests will strengthen you in your ministry of service to those entrusted to your care. Recalling the heroic example of Saint Charles Lwanga and his Companions, I pray that the Holy Martyrs of Uganda will ever be a source of inspiration and renewal as you and your people seek to grow in holiness, truth and the genuine freedom of God's children. Com­ mending the Church in Uganda to the protection of Mary, Mother of all believers and Queen of Africa, I cordially impart my Apostolic Blessing. 23 24 Ill Ad episcopos Angliae et Cambriae.* Your Eminence, Dear Brother Bishops, 1. In the love of the Lord Jesus I welcome you — the Bishops of Eng­ land and Wales — on the occasion of your visit ad limina Apostolorum, and I extend cordial greetings to the priests, deacons, religious, and lay faithful of the particular Churches over which you preside in love. This year marks the 1400 anniversary of the arrival in Britain of St Augustine, the Apostle of the English, whose work among the Anglo-Saxons laid the foundation for the later growth of Christianity in your land. In a very real way our present meeting is linked to those events of 14 centuries ago. The bonds of ecclesial communion which were then set in place between the Apostolic See and that part of the universal Church in your care have sur­ vived the vicissitudes of history and are vividly expressed and renewed through your visit, which has one of its main moments in your profession of faith at the tombs of the Princes of the Apostles, Peter and Paul. You have come "to see Peter" in the person of his Successor in the See of th 1 23 24 Veritatis splendor, proem. Cf. Rom 8:21. * Die 23 Octobris 1997. Cf. Gal 1:18. 1 Acta Apostolicae 582 Sedis - Commentarium Officiale Rome, this "greatest and most ancient Church". Thus your visit bears witness to the unique ministry of unity which the Bishop of Rome dis­ charges for the benefit of the whole of Christ's flock, just as it speaks of the shared responsibility we have as Bishops "for all the Churches". The image of the first Christian community as described in the Acts of the Apostles — "devoted to the Apostles' teaching and fellowship, to the breaking of bread and the prayers" — is a reminder that the Church is a loving communion of believers gathered around the Apostles and their Suc­ cessors and constantly being formed into a unity of faith, discipline and life in the power of the Holy Spirit. In a particular way the Lord has en­ trusted to the College of Bishops the task of building up the koinonia, and therefore we must never cease to encourage God's People to be "of one heart and soul". It is important that in the eyes of the Church and of the world we, the Shepherds, be seen to be "united by the bonds of unity, charity and peace" in leading the faithful to an ever deeper union with the Triune God and communion with one another in the Body of Christ. In a spirit of evangelical trust we must endeavour to make our communion ever more profound and cordial. 2 3 4 5 6 7 8 9 2. The approaching Great Jubilee constitutes a pressing invitation to the Church's Pastors to guide the communities entrusted to them on a spiritual pilgrimage to the very heart of the Gospel. Our journey to the Year 2000 should take the form of a genuine pursuit of conversion and rec­ onciliation by purifying ourselves of past errors and instances of infidelity, inconsistency, and slowness to act. Certainly, it is not enough to make public statements of sorrow for past wrongs. We must remind ourselves and the faithful of the radically personal nature of the repentance and con­ version required. The joy of the Jubilee is "above all a joy based upon the forgiveness of sins, the joy of conversion". In this sense, it is an occasion 10 11 2 3 4 5 St Irenaeus, Adv. Haer.., III.3.2. Cf Jn 21:15-17. 2 Cor 11:28. 2:42. 6 Acts 7 Lumen gentium, 8 9 10 11 Cf. 4:32. 22. 1 Jn 1:3. Cf. 1 Cor 10:16. Cf. Tertio millennio adveniente, 33. Ibid., 32. Acta Ioannis Pauli Pp. II 583 to help the faithful recover the true "sense of sin", leading to a renewed appreciation of the beauty and joy of the Sacrament of Penance. There will be a renewal of sacramental practice if there is a determined emphasis on the Sacrament of Reconciliation in preaching, catechesis, diocesan pas­ toral programmes and planning. The best catechist of Reconciliation is the priest who himself regularly has recourse to this sacrament. Priests who are dedicated to the ministry of reconciliation know that it is a demanding and often exhausting task, yet "one of the most beautiful and consoling" of the priest's life. On the other hand, the faithful in a sense have a right to have scheduled times for Penance at their parish and to find their priests always ready to receive the person who comes looking for Confession. 12 13 14 3. The parish remains the place where the faithful normally gather as one family to hear the saving word of God, to celebrate the sacraments with dignity and reverence, and to be inspired and strengthened in their mission to consecrate the world in holiness, justice and peace. The parish makes present the mystery of the Church as an organic community, in which "the pastor — who represents the diocesan Bishop — is the hierar­ chical bond with the entire particular Church". Other institutions, organi­ zations and associations are signs of vitality, instruments of evangelization and a leaven of Christian life as long as they contribute to building up the local community in the unity of faith and ecclesial life. Every community in which the faithful gather for spiritual nourishment and works of ecclesial service must be fully open to "the unity of the Spirit in the bond of peace" — a unity which entails an organic connection with the particular Church in which that community's ecclesial character is guaranteed and its charisms activated. Pastors have a duty to foster the "charisms, ministries, and different forms of participation by the People of God, without adopting notions bor­ rowed from democracy and sociology which do not reflect the Catholic vi­ sion of the Church and the authentic spirit of Vatican II". In the docu­ ment The Sign We Give approved by your Conference in 1995, you recog­ nized the need to strengthen "collaborative ministry" among Bishops, 15 16 17 12 13 Cf. 1 Jn 1:8, Cf. Pastores dabo vobis, 48. 14 Reconciliatio et paenitentia, 15 Christifideles laici, 16 Eph 4:3. 17 Tertio millennio adveniente, 29. 26. 36. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 584 priests, religious and lay people, so that an authentic communion in mis­ sion would be ever more evident in diocesan and parochial life. Working together in a genuine "partnership in the Gospel" involves much more than a distribution of tasks driven by practical necessity. It has its founda­ tion in the Sacraments of Christian Initiation and requires an awareness of the diverse gifts which the Spirit entrusts to the whole Body of Christ. Precisely for this reason it also calls for theological and practical clarity re­ garding what is specific to the ministerial priesthood. Is it not true that the more the laity's own sense of vocation is deepened, the more they rec­ ognize the priest's sacramental consecration and his specific role in promot­ ing "the baptismal priesthood of the entire People of God, leading it to its full ecclesial realization" ? 18 19 20 21 4. Your priests are the great work of your episcopal ministry. In every aspect and phase of their priestly lives, they must be the subject of your prayer and the object of your affectionate care. Since your last ad limina visit the Apostolic Visitation of the seminaries of England and Wales has been completed and has confirmed that today, more perhaps than in the past, candidates need guidance in the area of their human development and formation, especially with regard to interpersonal relations in general, to chastity and celibacy, and to the whole range of attitudes and qualities that will lead them to become mature and well-balanced human beings, gifted in their dealings with others and psychologically equipped for the demands of their priestly life and work. They need a deeply assimilated human, spiritual, academic and pastoral training if they are to prepare for the priesthood according to the mind of Christ and his Church. It is signifi­ cant that your Conference is revising the Charter for Priestly Formation, a revision which will take into account the Post-Synodal Apostolic Exhorta­ tion Pastores dabo vobis and the relevant documents of the Holy See in its desire to present the Church's understanding of the sacred ministry as a sacramental configuration to Jesus Christ, enabling the priest to act in per­ sona Christi Capitis and in the name of the Church. The Visitation also took note of the specific co-operation of members of the laity, both men and women, in the training of priests. This co-opera18 19 20 21 Phil 1:5, Cf. Christifideles laici, 23, Cf 1 Cor 12:4-13. Pastores dabo vobis, 17 Acta Ioannis Pauli Pp. II 585 tion will bear the hoped-for results, "provided it is suitably co-ordinated and integrated" with the work of those primarily responsible for the forma­ tion of seminarians. It is always necessary to distinguish between the spe­ cific training of seminarians preparing for Holy Orders, and the courses of­ fered to those who will exercise other ministries in the Church. Priestly training is not only or primarily a matter of developing pastoral skills but of forming the attitudes — the very heart and mind — of Christ Jesus in those who will represent the Eternal High Priest. And how can we fail to mention the importance of fervent and continuing prayer, especially in families and parishes, for an increase of vo­ cations to the priesthood and religious life? The apostolate of vocations de­ pends greatly on the apostolate of prayer. Like the disciple Andrew who brought his brother Simon to Jesus, the Bishop has a personal responsibil­ ity for promoting new vocations to the Lord's service. While he should en­ courage priests and religious to do all they can in this field, he should also support specific programmes aimed at bringing young people into contact with the seminary and with the different forms of the consecrated life. In this it is essential to have the co-operation of priests and consecrated per­ sons who effectively project a positive image of their calling. 22 23 24 5. The faithful look to you, as individual Bishops and as a Conference, to provide the spiritual and moral leadership which will help them to re­ spond to the complex questions facing them and their families in today's society. They expect their spiritual guides to be able to share with them "reasons for hope": the hope which derives from the truth about man as God's beloved creature, redeemed by the blood of Christ and destined for eternal communion with him in heaven; the truth about man's dignity and therefore about his responsibility for life and for the world in which he lives. Today, human life itself tends to be considered in terms of a "consumer mentality". Life is valued only if it appears to be useful in some way, or can bring satisfaction and pleasure. Suffering is rejected as a meaningless evil to be avoided at all costs. Influential elites seek to move public opinion to endorse abortion and euthanasia as morally acceptable solutions to life's problems. To those now seeking legal backing for the so-called 25 22 23 24 25 Pastores dabo vobis, 66 Cf. Phil 2:5. Cf Jn 1:40-42. Cf. 1 Pt 3:14. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 586 "right to die with dignity" the Church cannot but reply that Christians have a clear obligation to oppose legislation which jeopardizes human life or repudiates its dignity. As Bishops, we must teach that responsible stewardship over life demands that everyone respect the medical, moral and ethical difference between healing — using all the ordinary means available to care for life from natural conception until its natural end — and killing. In the face of recent developments in biotechnology, with ex­ tremely delicate moral implications, the whole Church, guided by the Col­ lege of Bishops in union with the Pope, must firmly and clearly proclaim that scientific research remains true to itself as a human activity only if it respects the ethical order inscribed by the Creator on man's heart. 26 27 6. Likewise, when you speak out against injustice and encourage the lay faithful to be the "salt of the earth", you are saying that the authentic renewal of social and political life is based on the moral order revealed in creation and illuminated by the mystery of Christ, in whom "all things hold together". The diffusion of the Church's social doctrine is indeed "part of the Church's evangelizing mission". The Great Jubilee of the Year 2000 brings with it the challenge "to raise our voices on behalf of the poor of the world", and offers the Church in England and Wales the occa­ sion to make a new covenant with the poor — with those who are needy, suffering, abandoned, and especially with those whose lives are threatened in their mother's womb or who are neglected and made to feel burdensome in their declining years. I urge you to insist with the faithful and with so­ ciety as a whole on the duty to see in each and every person "a manifesta­ tion of God in the world, a sign of his presence, a trace of his glory". 28 29 30 31 32 33 7. Your service of ecclesial communion necessarily leads you to a loyal and respectful dialogue with those who are not in full communion with the Catholic Church. You have welcomed the urgent appeal of the Encyclical Letter Ut unum sint, in which I said that the re-establishment of the full visible unity of all Christians is "an organic part of [the Church's] life and 28 27 28 29 30 31 32 33 Cf. Evangelium vitae, 72. Cf. Rom 2:15. Cf. Mt 5:13. Cf. Rom 2:15. Col 1:17. Sollicitudo rei socialis, 41. Tertio millennio adveniente, 51, Evangelium vitae, 34. Acta Ioannis Pauli Pp. 587 II work, and consequently must pervade all that she is and does". The ecu­ menical journey is not without difficulties and apparent setbacks, among which must be included the decision by the Church of England to admit women to the ordained ministry. While continuing to seek with the mem­ bers of other Christian bodies a deeper understanding of the nature of min­ istry and of the Church's teaching authority, you are called on to explain the reasons why the Catholic Church holds that she has no authority to change something so fundamental in the whole of Christian tradition. The faithful should be helped to see that this teaching does not discriminate against women, since the priesthood is not a "right" or a "privilege", but a vocation which one does not take upon oneself but to which one is "called by God, just as Aaron was". On the other hand, it is incumbent on the ecclesial community to foster greater appreciation of women's specific gifts and to enable them to be more actively involved in roles of responsibility in the Church. We must all make efforts in this regard, confident that the Church in the third millennium will bring forth new ways in which "the genius of women" will build up the Body of Christ. 34 35 36 37 8. Dear Brothers in the episcopacy, it is my fervent prayer that your visit to the tombs of the Blessed Apostles Peter and Paul will encourage you to persevere in the work of Christ, the Eternal Priest, the Shepherd and Guardian of our souls. "I hold you in my heart, you who are all part­ ners with me in grace... and in the defence and confirmation of the Gospel". As Bishops, in obedience to the truth which alone will make us free (Jn 8:32), we are often called upon to repeat the "hard sayings" and indicate the "narrow gate and the hard way that leads to life". We try to do so with compassion and with respect for every person. We must walk with our brothers and sisters, encompassing with love all those who are af­ flicted with human weakness and recognizing in the poor and the suffering the likeness of our poor and suffering Lord and Master. Always, our hope 38 39 40 41 42 34 35 36 37 38 No. 20. Cf. Ordinatio sacerdotalis, 4. Heb 5:4. Cf. Letter to Women, 11-12. Cf. 1 Pt 2:25, 39 Phil 1:5, 7. 40 Jn 6:60. 41 42 Cf. Mt 7:14. Cf. Lumen gentium, 8. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 588 and confidence are founded on the power of the Risen Lord. Invoking upon you and upon those entrusted to your pastoral care an abundant outpouring of the Holy Spirit, I commend you to the intercession of Mary, Mother of the Church, and I cordially impart my Apostolic Blessing. IV Ad sodales Congregationis pro Doctrina Fidei.* Signori Cardinali, Venerati Fratelli nell'episcopato e nel sacerdozio, Carissimi fratelli e sorelle! 1. E motivo per me di grande gioia incontrarvi al termine della vostra Congregazione Plenaria. Ho così modo di manifestarvi i sentimenti di pro­ fonda riconoscenza e di vivo apprezzamento per il lavoro che il vostro Di­ castero svolge al servizio del ministero di unità, in special modo affidato al Romano Pontefice, e che si esprime primariamente come unità di fede, sostenuta e costituita dal sacro deposito, di cui il Successore di Pietro è il primo custode e difensore. Ringrazio il Signor Cardinale Joseph Ratzinger per le cordiali parole che mi ha rivolto anche a vostro nome e per l'esposizione dei temi che sono stati oggetto di esame nel corso della Plenaria. Essa è stata dedicata, in particolare, all'approfondimento delle categorie di verità menzionate nella conclusione della Nuova Formula della Professione di fede, pubblicata da codesta Congregazione nel 1989, ed alla riflessione sulla fondazione antropo­ logica e cristologica della morale, alla luce dei principi confermati nell'Enci­ clica Veritatis splendor. Desidero, altresì, esprimere il mio compiacimento per la positiva conclu­ sione dell'opera di revisione del testo della « Agendi ratio in doctrinarum examine», che costituisce uno strumento certamente valido al fine di offrire una sempre più adeguata strutturazione alla procedura d'esame degli scritti che appaiono contrari alla fede. 1 2. Vorrei ora brevemente soffermarmi sui principali argomenti discussi in questa vostra assise. L'approfondimento dell'ordine delle categorie di * Die 24 Octobris 1997. Cf Cost. ap. Pastor bonus, 11. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 589 verità della dottrina cristiana, del tipo di assenso dovuto, delle formule per proporne l'adesione, è in continuità con il tema che è stato oggetto di con­ siderazione nella precedente Plenaria: il valore e l'autorità degli insegna­ menti del Magistero della Chiesa al servizio della verità della fede e a fon­ damento stabile della ricerca teologica. In quella occasione, ho avuto modo di ricordare che « per una comunità che si fonda essenzialmente sull'adesione condivisa alla Parola di Dio e sul­ la conseguente certezza di vivere nella verità, l'autorità nella determi­ nazione dei contenuti da credere e da professare è qualcosa a cui non si può rinunciare. Che l'autorità includa gradi diversi di insegnamento è detto chiaramente nei due recenti Documenti della Congregazione per la Dottrina della Fede: la Professio fidei e l'Istruzione Donum veritatis. Questa gerar­ chia di gradi dovrebbe essere considerata non un impedimento, ma uno sti­ molo per la teologia ». La ripresa, con speciale attenzione, di questo tema contribuisce alla spie­ gazione più approfondita dei diversi gradi di adesione dei fedeli alle dot­ trine insegnate dal Magistero, perché il loro significato e la loro portata originari siano sempre recepiti e conservati in maniera integra. Nello stesso tempo aiuta a far sì che diventi sempre più chiara la connessione delle di­ verse verità della dottrina cattolica con il fondamento della fede cristiana. Grazie pure all'elaborazione di una chiarificazione in tal senso, che ha visto in questi giorni impegnata la vostra Congregazione, i Vescovi, che ereditano dagli Apostoli il compito di « magistero e governo pastorale », da esercitarsi sempre in comunione con il Romano Pontefice, potranno di­ sporre in futuro di un ulteriore strumento al fine di conservare e promuo­ vere il deposito della fede a favore dell'intero popolo di Dio. 2 3 3. Singolare rilievo, inoltre, è stato da voi riservato alle questioni morali, il cui orizzonte si dispiega lungo l'intero arco dell'esistenza dell'uomo. A tale riguardo, già nella mia prima Lettera Enciclica Redemptor homi­ nis ho affermato che « la Chiesa non può abbandonare l'uomo, la cui "sorte", cioè la scelta, la chiamata, la nascita e la morte, la salvezza o la perdizione, sono in modo così stretto ed indissolubile unite al Cristo ». 1 gravosi problemi che, con sempre più incalzante urgenza, richiedono una risposta secondo la verità ed il bene, possono trovare una soluzione au4 2 3 4 N. 5, in: L'Osservatore Romano, 25 novembre 1995, p. 6. Cf. Lumen gentium, 22. N. 14. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 590 tentica solo se viene recuperato il fondamento antropologico e cristologico della vita morale cristiana. Infatti, il Figlio di Dio incarnato è la norma universale e concreta dell'agire cristiano: è « Lui stesso Legge vivente e per­ sonale, che invita alla sua sequela, dà mediante lo Spirito la grazia di con­ dividere la sua stessa vita e il suo stesso amore e offre l'energia per testi­ moniarlo nelle scelte e nelle opere ». Ogni uomo, quindi, è per grazia reso partecipe della verità e del bene in Colui che è l'immagine del Dio invisi­ bile, e nell'adesione alla sua sequela è abilitato ad agire secondo la libertà di figlio. Nel servizio che il vostro Dicastero offre al Successore di Pietro ed al Magistero della Chiesa, voi contribuite a far sì che la libertà rimanga sem­ pre e solo "nella verità", aiutando la coscienza di tutti gli uomini e dei di­ scepoli di Cristo in particolare a non deviare dalla via che conduce all'auten­ tico bene dell'uomo. 5 6 7 Il bene della persona è di essere nella verità e di fare la verità nella carità. Questo legame essenziale di « verità-bene-libertà » sembra essere stato smarrito in larga parte dalla cultura contemporanea e, pertanto, ricondurre l'uomo a scoprirlo è oggi una delle esigenze proprie della missione della Chiesa, chiamata ad operare per la salvezza del mondo. Impegnandovi a chiarire sempre meglio l'originaria fondazione antropo­ logica e cristologica della vita morale, contribuirete certamente a promuo­ vere la formazione della coscienza di tanti nostri fratelli, secondo quanto af­ ferma il dettato del Concilio Vaticano II nella Dichiarazione Dignitatis hu­ manae: «I cristiani... nella formazione della loro coscienza devono conside­ rare diligentemente la dottrina sacra e certa della Chiesa. Infatti per volontà di Cristo la Chiesa cattolica è maestra di verità, e il suo compito è di an­ nunziare e di insegnare in modo autentico la verità che è Cristo, e nello stesso tempo di dichiarare e di confermare con la sua autorità i principi dell'ordine morale che scaturiscono dalla stessa natura umana ». 8 4. Mi è oggi particolarmente gradito concludere questo incontro con voi, ricordando Santa Teresa di Gesù Bambino e del Santo Volto, che ho avuto la gioia di proclamare solennemente Dottore della Chiesa, domenica scorsa. 5 6 7 8 Cf. Ov 13, 34-35. Veritatis splendor, 15. Cf. Col 1, 15. N. 14. Ada Ioannis Pauli Pp II 591 La testimonianza e l'esempio di questa giovane Santa, Patrona delle Missioni e Dottore della Chiesa, aiutano a capire come vi sia una intima unità tra il compito dell'intelligenza e della comprensione della fede e quel­ lo propriamente missionario di annuncio del Vangelo della salvezza. La fede per se stessa vuole farsi comprensibile e accessibile a tutti. La missione cri­ stiana tende, quindi, sempre a far conoscere la verità, e il vero amore per il prossimo si manifesta nella sua forma più compiuta e profonda quando vuole donare al prossimo ciò di cui l'uomo ha più radicalmente bisogno: la conoscenza della verità e la comunione con essa. E la verità suprema è il mistero di Dio Uno e Trino definitivamente e insuperabilmente rivelato in Cristo. Quando l'anelito missionario rischia di inaridirsi, dipende soprattutto dalla perdita della passione e dell'amore per la verità, che la fede cristiana fa incontrare. D'altra parte, la conoscenza della verità cristiana richiama intimamente ed esige interiormente l'amore a Colui al quale ha dato il proprio assenso. La teologia sapienziale di Santa Teresa di Gesù Bambino mostra la via maestra di ogni riflessione teologica e ricerca dottrinale: l'amore dal quale « dipendono la Legge e i Profeti » è amore che tende alla verità e in questo modo si conserva come autentico agape verso Dio e verso l'uomo. E impor­ tante per la teologia oggi recuperare la dimensione sapienziale, che integra l'aspetto intellettuale e scientifico con la santità della vita e l'esperienza contemplativa del Mistero cristiano. Così Santa Teresa di Lisieux, Dottore della Chiesa, con la sua sapiente riflessione alimentata dalle sorgenti della Sacra Scrittura e della divina Tradizione, pienamente fedele agli insegna­ menti del Magistero, indica alla teologia odierna la strada da percorrere per raggiungere il cuore della fede cristiana. Nel congratularmi con voi, carissimi fratelli e sorelle, per l'impegno e per il prezioso ministero che svolgete a servizio della Sede Apostolica e a favore della Chiesa intera, invoco su ciascuno la speciale protezione di Maria, Sede della Sapienza, e di Santa Teresa di Gesù Bambino e del Santo Volto. Vi accompagni anche la mia Benedizione, che imparto di cuore a tutti voi, in pegno di affetto e di gratitudine. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 592 V Ad Pontificii Consilii pro Laicis sodales.* Chers Frères Chers amis, dans l'épiscopat, 1. Je suis heureux de vous accueillir, vous qui prenez part à la dix-sep­ tième Assemblée plénière du Conseil pontifical pour les Laïcs. Je salue très spécialement les nouveaux membres et les nouveaux consulteurs du Conseil, réunis pour la première fois depuis le commencement de leur mandat quin­ quennal. C'est aussi la première Assemblée plénière que conduit votre Pré­ sident, Mgr James Francis Stafford, avec Mgr Stanislaw Ryìko en qualité de Secrétaire. Je vous remercie tous pour votre précieuse collaboration; j'exprime aussi ma gratitude à ceux qui travaillent au service du Conseil à Rome. Et je tiens à dire ici que je me sens proche, par l'affection frater­ nelle et la prière, de M. le Cardinal Eduardo Pironio, qui a longtemps diri­ gé votre Dicastère avec compétence et dévouement. Chers frères et sœurs, vous avez une responsabilité particulière: les no­ minations que vous avez reçues font de vous des collaborateurs du Succes­ seur de Pierre, dans son ministère pastoral, pour servir la réalité vaste et diversifiée du laïcat catholique. Je vous suis reconnaissant d'avoir accepté cette charge avec une généreuse disponibilité. Vous avez été appelés à titre personnel; le Conseil compte donc sur votre expérience chrétienne, sur votre sensus Ecclesiae, sur votre aptitude à comprendre et à faire connaître la ri­ chesse de la vie chrétienne dans la diversité des peuples et des cultures, les expériences de pédagogie, de vie associative et d'entraide menées dans tous les milieux. Votre Assemblée est un temps fort d'écoute et de discernement des besoins et des attentes des fidèles laïcs, afin d'encourager leurs témoi­ gnages et leurs actions, et afin de mieux définir les tâches du Conseil qui est à leur service, à la lumière du Magistère doctrinal et pastoral de l'Église. 2. Trente ans ont passé depuis la fondation du Conseil par le Pape Paul VI, répondant à un désir des Pères du Concile Vatican IL J'en ai été naguère consulteur et je puis témoigner à la fois de la continuité du travail * Die 30 Octobris 1997. Acta Ioannis Pauli Pp. II 593 accompli au cours de ces trois décennies et de son constant renouvellement; j'en rends grâce avec vous. Le Conseil pontifical pour les Laïcs s'inspire d'enseignements essentiels du Concile Vatican II: l'Église a pris plus vivement conscience d'être mys­ tère de communion et d'être de nature missionnaire; la dignité, la co-responsabilité et le rôle actif des laïcs ont été mieux reconnus et mis en va­ leur. Ces trente années nous donnent bien des motifs d'espérance: aujour­ d'hui, la maturité des fidèles laïcs se manifeste par leurs activités dans les communautés, les institutions et les services ecclésiaux les plus divers. Ils participent plus intensément à la vie liturgique et sacramentelle de l'Église, source et sommet de la vie chrétienne. Ils désirent une formation métho­ dique et complète. Compte tenu de la pluralité des charismes, des méthodes et des engagements, on voit s'épanouir une nouvelle génération d'associa­ tions de fidèles, qui produisent des fruits abondants de sainteté et d'aposto­ lat, et qui donnent un élan nouveau à la communion et à la mission du peuple chrétien. Les Journées mondiales de la Jeunesse — nous avons en mémoire celle de Paris, toute récente et impressionnante — ont montré que les jeunes sont bien l'espérance de l'Église qui va entrer dans le troisième millénaire. Les jeunes expriment vigoureusement leur besoin de sens et d'idéal, leur désir d'une vie plus humaine et plus vraie: ce sont des sentiments enracinés dans le cœur des hommes et dans la culture des peuples, plus profonds et plus vivaces que le conformisme nihiliste qui semble envahir nombre d'esprits. Ces dernières années, le processus d'affirmation de la vraie dignité de la femme a rencontré la sympathie active de l'Église, car le « génie féminin » enrichit toujours davantage la communauté chrétienne et la société. Par ailleurs, il faut admirer l'engagement de nombreux chrétiens dans les œuvres les plus variées pour l'entraide humaine et sociale, montrant la créativité constructive de la charité et se mettant au service du bien com­ mun dans les institutions politiques, culturelles et économiques. L'exhorta­ tion apostolique Christifideles laici a analysé ces signes d'espérance dans l'i­ tinéraire post-conciliaire du laïcat catholique. Il vous revient maintenant de poursuivre dans cette voie. Toute l'Église compte sur un engagement en­ core plus actif des fidèles, à tous les avant-postes du monde. 40 - A A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 594 3. Dans le cadre de la préparation au grand Jubilé, votre Assemblée a lieu au cours de l'année consacrée au Christ Jésus. Le Jubilé invite à faire mémoire, dans l'action de grâce, de la présence du Verbe incarné: il s'agit de la mémoire vivante de sa Présence, ici et maintenant, aussi vraie et aus­ si nouvelle qu'il y a deux mille ans. Approfondir le mystère de l'Incarna­ tion amène à insister cette année « sur la redécouverte du Baptême comme fondement de l'existence chrétienne ». A Paris, au cours de la veillée de la Journée mondiale de la Jeunesse, la célébration du baptême de dix jeunes a appelé vigoureusement des centaines de milliers de jeunes rassemblés, mais aussi tous les chrétiens, à reprendre conscience du don qu'est leur baptême et des responsabilités qui en découlent. 1 2 Aujourd'hui, le défi majeur est celui d'une déchristianisation diffuse. Le Jubilé appelle donc à un sérieux engagement catéchétique et missionnaire. Il faut que tout homme puisse découvrir la présence du Christ et le regard d'amour du Seigneur sur chacun, qu'il entende à nouveau sa parole, «viens et suis-moi ». C'est pourquoi le monde attend un témoignage plus clair d'hommes et de femmes libres, rassemblés dans l'unité, qui montrent par leur manière de vivre que Jésus Christ apporte en toute gratuité une ré­ ponse qui comble leurs désirs de vérité, de bonheur et d'épanouissement humain. Il est donc essentiel pour les fidèles, comme le dit le thème de votre Assemblée, d'« être chrétiens au seuil du troisième millénaire », de vi­ vre leur baptême, leur vocation et leur responsabilité chrétienne. On voit malheureusement croître le nombre de ceux qui ne sont pas baptisés, même dans les régions de tradition chrétienne séculaire. En outre, beaucoup de baptisés se laissent entraîner à oublier ce qu'ils sont devenus par la grâce reçue, c'est-à-dire des « créatures nouvelles » qui ont revêtu le Christ. Ces situations demandent plus que jamais d'être analysées attenti­ vement. Il convient de raviver l'élan missionnaire par la proposition d'iti­ néraires d'initiation chrétienne pour les jeunes et les adultes nombreux qui demandent le baptême, et d'un renouvellement de la formation chrétienne pour ceux qui se sont éloignés de la foi reçue. 3 Il s'agit, en effet, de la question capitale de l'éducation à la foi et dans la foi, à une époque où la capacité de transmettre la foi dans la continuité de la tradition semble avoir perdu de sa vigueur. Je suis heureux du thème 1 2 3 Cf. Tertio millennio adveniente, nn, 40-43. Ibid., n. 41. Ca 6, 15 Acta Ioannis Pauli Pp. II 595 choisi par votre Conseil; je ne doute pas que vos réflexions et vos recom­ mandations finales seront d'une grande utilité. Votre Assemblée a aussi pour tâche de définir les programmes de travail du Dicastère pour les années à venir. Je sais que l'on prépare le Congrès mondial des mouvements et leurs pèlerinages à Rome; ce sont des initia­ tives de grande portée. Les deux événements que vous prévoyez pour le grand Jubilé auront également une particulière importance: le Congrès mondial de l'Apostolat des Laïcs, reprenant la tradition de rencontres pé­ riodiques commencée dès avant le Concile Vatican II, et le Jubilé des Jeunes sur la route d'une Eglise jeune en marche. Je vous remercie d'être venus ici aujourd'hui. Dans la prière, je confie au Seigneur, par l'intercession de Marie, Mère de l'Eglise, les travaux du Conseil pontifical pour les Laïcs. Et à vous tous ici présents, à vos proches et à vos frères et sœurs des différentes Eglises particulières, je donne de grand cœur la Bénédiction Apostolique. VI Ad Africae Septemptrionalis episcopos.* Chers Frères dans l'épiscopat, 1. C'est pour moi une grande joie de vous accueillir dans cette maison, vous qui êtes les pasteurs de l'Église du Christ dans la Région du Nord de l'Afrique. Vous venez en pèlerinage aux tombeaux des Apôtres pour renou­ veler votre espérance et votre dynamisme apostolique afin de vivre tou­ jours plus intensément votre ministère episcopal au milieu des peuples de votre région. Je remercie Mgr Teissier, Archevêque d'Alger et Président de votre Conférence episcopale, pour ses paroles si fortes qui ont fait ressortir les peines et les drames de vos peuples mais aussi les joies et les lumières qui y manifestent l'œuvre de Dieu. En vous recevant, je tiens d'abord à rappeler la mémoire du Cardinal Duval qui pendant de longues années a été Président de votre Conférence et dont le ministère episcopal a tant marqué la vie de l'Église en Afrique du Nord. Successeur de Pierre, je vou­ drais aujourd'hui vous encourager dans votre service pastoral. Transmettez * Die 31 Octobris 1997. 596 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale aussi mon salut affectueux aux fidèles de chacun de vos diocèses et à tra­ vers eux à tous les habitants des pays du Maghreb. 2. Votre présence à Rome me donne l'occasion de tourner mon regard vers chacune de vos communautés. Au cours des derniers mois, l'Église en Libye a eu la joie d'accueillir un nouveau pasteur, dans le vicariat aposto­ lique de Benghazi. Je suis heureux de le recevoir et de lui souhaiter un fé­ cond ministère episcopal. J'espère aussi qu'il sera mis fin sans tarder aux difficultés du peuple libyen dues à l'embargo aérien imposé à son pays de­ puis plusieurs années. J'ai plaisir à me souvenir de la visite que j'ai effectuée l'an dernier à Tunis et de l'accueil chaleureux qui m'y a été réservé par les fidèles catho­ liques et par le peuple tunisien. Au cours de cette journée mémorable sur les pas des saints et des saintes qui ont jalonné l'histoire du pays, j'ai pu vous rencontrer ensemble, Évêques du Maghreb, pour la première fois sur le sol de votre région. La communauté catholique du Maroc demeure présente dans ma mé­ moire depuis l'heureux jour de ma rencontre avec elle et avec la jeunesse marocaine à Casablanca, qui a donné un nouvel essor aux relations et au dialogue entre chrétiens et musulmans. Je lui souhaite de poursuivre avec ardeur son témoignage de fraternité évangélique au milieu des habitants de ce pays. Je voudrais saluer et encourager avec une particulière affection les ca­ tholiques d'Algérie. Je connais leurs souffrances et celles du peuple algérien tout entier. Je leur suis reconnaissant de partager courageusement, au nom du Christ, les épreuves de cette nation si tragiquement touchée dans sa chair et dans son âme. Dix-neuf religieux et religieuses ont versé leur sang ces dernières années, acceptant d'aller jusqu'au bout du don d'eux-mêmes pour leurs frères. Parmi eux, je tiens à nommer en particulier Mgr Pierre Claverie, Évêque d'Oran, et les sept moines trappistes de Notre-Dame de l'Atlas. Alors que continue à se déchaîner une violence inacceptable pour toute conscience humaine, je prie Dieu de donner enfin la paix à la terre d'Algérie et de conduire chacun sur les chemins du respect de toute vie hu­ maine en vue d'une véritable réconciliation et de la guérison des nombreu­ ses blessures causées au cœur de tant de personnes. Pour ma part, j'ai sou­ vent-fait appel à tous les hommes de bonne volonté pour qu'ils collaborent au rétablissement de la paix en Algérie. Je sais quel douloureux calvaire endure cette terre et je suis proche de tous ceux qui pleurent la disparition Acta Ioannis Pauli Pp II 597 d'êtres chers. Une fois encore, je voudrais donner l'assurance que le SaintSiège ne négligera aucun effort pour contribuer au retour de la paix en Al­ gérie. 3. L'Église dans votre région exprime de façon particulière le mystère de l'Incarnation de Dieu parmi les hommes, spécialement le mystère de Na­ zareth. En effet, elle rend manifeste la présence discrète mais bien vivante du Christ, respectueuse des personnes comme des différentes communautés humaines et religieuses, afin de communiquer à tous la plénitude de l'a­ mour du Père céleste. La vocation de vos communautés est aussi une voca­ tion à l'espérance fondée sur le Christ. Petit troupeau, qui dans la vie so­ ciale ne possède ni pouvoir ni prétention autre que celle de l'amour, vous êtes conduits à mettre totalement votre confiance en Dieu, assurés que c'est Lui qui vous guide sur les chemins de la rencontre avec vos frères. Sainte Thérèse de l'Enfant-Jésus et de la Sainte-Face, dont nous célébrons cette année le centenaire de «l'entrée dans la vie» et que j'ai proclamée Docteur de l'Église universelle il y a quelques jours, écrivait: « Depuis que j'ai compris qu'il m'était impossible de rien faire par moi-même, [...] j'ai senti que l'unique chose nécessaire était de m'unir de plus en plus à Jésus et que le reste me serait donné par surcroît. En effet jamais mon espérance n'a été trompée »- Que le Seigneur vous aide à persévérer dans la foi et l'amour même lorsque les résultats de vos œuvres se font attendre! 1 Chers Frères dans l'épiscopat, vous avez la lourde charge de soutenir le peuple qui vous a été confié dans sa marche vers le Royaume et dans son témoignage au milieu des hommes. Ne faisant qu'un seul cœur au sein de votre Conférence episcopale, rendez toujours plus forte l'unité de vos com­ munautés, dans la reconnaissance des diversités légitimes! Soyez des guides attentifs, sachant écouter et encourager chacun dans sa vie chrétienne, pour qu'il puisse grandir dans la foi et dans la charité. 4. Dans la mission de l'Église, les prêtres tiennent une place particu­ lière. Hommes de la communion dans la communauté chrétienne, ils sont au service de l'existence et de la croissance du peuple de Dieu en lui an­ nonçant la Parole de Vie et en lui procurant les sacrements de l'Église. Je les invite à donner à l'Eucharistie une place centrale dans leur propre exis­ tence et à la mettre au cœur de leur ministère, y découvrant toujours plus 1 Manuscrit G, 22 v.. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 598 profondément l'événement où le Christ, venu à la rencontre de l'humanité, s'offre tout entier pour le salut du monde. Le prêtre est aussi « appelé à nouer avec tous les hommes des rapports de fraternité et de service, dans une recherche commune de la vérité, en travaillant à promouvoir la justice et la paix ». Dans votre région, avec beaucoup de générosité et de courage, à travers une présence attentionnée à chacun, vos prêtres témoignent au milieu de leurs frères et de leurs sœurs, souvent parmi les plus pauvres, de l'universalité et de la gratuité de l'a­ mour de Dieu. Je les encourage à affermir leur témoignage en marchant avec assurance sur la route de la sainteté. Qu'ils soient assurés que l'au­ thenticité de la vie qui vient de Dieu s'exprime avant tout par la qualité de leur être spirituel fondée sur leur disponibilité à l'œuvre de l'Esprit Saint en eux. 2 5. Je voudrais saluer de façon spéciale les religieux et les religieuses du Maghreb, qui apportent à la vie de l'Église la richesse de leurs charismes. L'Église leur est reconnaissante du témoignage évangélique qu'ils rendent au milieu de leurs frères et de leurs sœurs. Dans vos situations particulières où les membres des Instituts de vie consacrée forment souvent un noyau important de permanents de vos com­ munautés, il est nécessaire qu'un dialogue confiant entre les Évêques et les responsables de ces Instituts permette d'examiner ensemble les exigences de la vie pastorale liées à la présence de leurs membres. Je souhaite vivement que les Supérieurs et les Supérieures des Congrégations manifestent géné­ reusement leur solidarité avec vos Églises particulières, notamment en sus­ citant des vocations au témoignage ecclésial dans votre région. Les évolutions des situations humaines demandent aux personnes consa­ crées un grand esprit de foi pour s'adapter aux circonstances nouvelles et aux besoins différents qui se manifestent. Je les encourage à demeurer fidèles à leur charisme, tout en ayant l'audace de la créativité. C'est avant tout d'authentiques témoins de l'amour de Dieu que le monde a besoin. A tous les consacrés je redis avec force: «Vivez pleinement votre offrande à Dieu, pour que ce monde ne soit pas privé d'un rayon de la beauté divine qui illumine la route de l'existence humaine ». 3 6. Le rôle des fidèles laïcs, dont certains sont liés très intimement aux destinées du peuple de vos pays, revêt une grande signification pour expri2 3 Pastores dabo vobis, 18. Vita consecrata, 109. Acta Ioannis Pauli Pp. II 599 mer la réalité profonde de l'Église. En effet, « sur le plan de l'être, avant même celui de l'agir, les chrétiens sont les sarments de l'unique vigne fé­ conde qui est le Christ; ils sont les membres vivants de l'unique Corps du Seigneur, édifié dans la force de l'Esprit ». Avec les prêtres, les religieux et les religieuses, en communion avec leurs Évêques, les laïcs forment cette Église-famille que l'Assemblée spéciale pour l'Afrique du Synode des Évêques a voulu promouvoir. Je les invite à participer toujours plus acti­ vement à la vie et au témoignage de leurs communautés, afin de constituer une Église locale rayonnante, accueillante à tous. 4 Lors de la Journée mondiale de la Jeunesse à Paris, j'ai apprécié la pré­ sence de jeunes venant de votre région, notamment des étudiants. Dans vos communautés ils tiennent une place importante et portent un beau té­ moignage de vie évangélique au milieu de leurs frères et de leurs sœurs dans les universités et les écoles, souvent dans des conditions difficiles. Aus­ si, je leur redis encore, par votre intermédiaire: « Continuez de contempler la gloire de Dieu, l'amour de Dieu; et vous serez éclairés pour bâtir la civi­ lisation de l'amour, pour aider l'homme à voir le monde transfiguré par la sagesse et l'amour éternels ». 5 Chers Frères dans l'épiscopat, permettez-moi de vous demander de transmettre un salut affectueux du Pape aux disciples de l'Évangile qui sont dans des situations plus difficiles ou qui vivent dans l'épreuve. Je con­ nais leur courage et leur attachement au Christ et à son Église. Qu'ils met­ tent toute leur confiance dans le Seigneur, qui ne saurait les abandonner! 7. Lors des assemblées synodales qui se sont déroulées dans plusieurs de vos diocèses, le désir d'une formation spirituelle et doctrinale solide a sou­ vent été exprimé par les fidèles. Le « Catéchisme de l'Église catholique » cons­ titue désormais une référence commune qu'il sera bon de faire connaître. Il est souhaitable que l'approfondissement de la foi contribue à l'unité de vie de chacun pour « grandir sans cesse dans l'intimité avec Jésus Christ, dans la conformité à la volonté du Père, dans le dévouement à ses frères dans la charité et dans la justice ». Une place privilégiée doit aussi être donnée à la connaissance de la culture du peuple dans lequel les chrétiens sont appe­ lés à vivre, afin que, dans une attitude d'écoute et de dialogue, ils soient 6 4 5 6 Christifideles laici, 55. Homélie à Longchamp, 6. Christifideles laici, 60. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 600 plus à même de témoigner de l'Évangile face aux questions et aux pro­ blèmes nouveaux qui interrogent l'homme et la société d'aujourd'hui. 8. Le service des plus pauvres est un signe prophétique de l'engagement des chrétiens à la suite du Christ. Je connais et j'apprécie le travail réalisé dans vos diocèses pour manifester ainsi la gratuité de l'amour de Dieu envers tous les hommes. Comme j'ai eu l'occasion de le souligner lors de la béatifica­ tion de Frédéric Ozanam, « le prochain, c'est tout être humain, sans exception. Il est inutile de demander sa nationalité, son appartenance sociale ou reli­ gieuse. S'il est dans le besoin, il faut lui venir en aide. C'est ce que demande la première et la plus grande Loi divine, la loi de l'amour de Dieu et du pro­ chain ». A travers divers organismes diocésains d'entraide, comme la Caritas, souvent en collaboration avec d'autres associations, et aussi par le par­ tage personnel, non seulement vous contribuez à procurer aux démunis des moyens d'existence, mais surtout vous les aidez à retrouver leur dignité d'hommes et de femmes créés à l'image de Dieu. Vos activités au service de la santé, de l'éducation, de la promotion de la personne humaine, qui sou­ vent doivent s'adapter à des nécessités nouvelles, demeurent des instru­ ments privilégiés pour manifester la charité du Christ et des lieux de ren­ contre et de partage où les cœurs peuvent s'ouvrir dans la confiance mutuelle. 7 9. Vos communautés sont parmi les croyants de l'Islam un signe de l'es­ time que l'Église catholique leur porte et de son désir de poursuivre avec eux la recherche d'un dialogue en vérité dans le respect mutuel. Dans une période trop souvent troublée par des sentiments de méfiance ou même d'animosité, vos communautés donnent un témoignage désintéressé d'amitié et de convivialité qui s'est parfois révélé héroïque dans les situations tra­ giques vécues par certaines d'entre elles. Et il est heureux de constater que la participation aux mêmes épreuves favorise un nouveau regard de confiance et de compréhension réciproques. Malgré les difficultés, demeurez fermes dans la conviction que le dialogue est « un chemin vers le Royaume et il donnera sûrement ses fruits, même si les temps et les moments sont réservés au Père ». 8 10. Chers Frères dans l'épiscopat, nous nous préparons au grand Jubilé de l'An 2000; l'année qui vient sera consacrée à l'Esprit Saint et à la redé­ couverte de sa présence et de son action dans l'Église et dans le monde. Ce 7 8 Paris, 22 août 1997, n. 1. Redemptoris missio, 57. Acta Ioannis Pauli Pp II 601 sera pour les catholiques l'occasion de renouveler leur espérance, cette vertu fondamentale qui «pousse le chrétien à ne pas perdre de vue le but dernier qui donne son sens et sa valeur à toute son existence, et, d'autre part, lui donne de fermes et profondes raisons de s'engager quotidiennement dans la transformation de la réalité pour la rendre conforme au projet de Dieu ». Dans les conditions particulières qui sont les vôtres, parfois si dramatiques, je vous invite donc à rechercher et à mettre en valeur les signes d'espéran­ ce qui nous révèlent l'œuvre de l'Esprit de Dieu au cœur des hommes. Je prie la Mère du Christ, la Vierge très sainte qui toute sa vie s'est laissée conduire par l'Esprit, d'être votre protectrice et de vous guider sur les che­ mins de la confiance et de la paix à la rencontre de son divin Fils. De grand cœur, j'accorde la Bénédiction Apostolique à chacun de vous, à vos prêtres, aux diacres, aux religieux et aux religieuses ainsi qu'à tous les fidè­ les laïcs de vos diocèses. 9 NUNTII Episcopis Germaniae missus. D E N V E R E H R T E N B R Ü D E R N I M B I S C H O F S A M T I N D E U T S C H L A N D G R U B UND A P O S T O L I S C H E N SEGEN. 1. Am 27. Mai 1997 haben wir entsprechend der Bitte von Herrn Bi­ schof Karl Lehmann, dem Vorsitzenden Eurer Bischofskonferenz, miteinan­ der die Fragen über die rechte Zuordnung der katholischen Schwanger­ schaftsberatungsstellen zur staatlich geregelten Beratung gemäß dem Schwangeren- und Familienhilfeänderungsgesetz vom 21. August 1995 be­ sprochen und vertieft. Noch einmal danke ich Euch für diese Begegnung, in der Ihr Euer lebendiges Verantwortungsbewußtsein gegenüber dem Evangelium des Lebens sowie Eure Bereitschaft, in Einheit mit dem Nach­ folger Petri die richtige Entscheidung zu finden, zum Ausdruck gebracht habt. In den seither vergangenen Monaten habe ich die verschiedenen Ge­ sichtspunkte der Frage erneut studiert, mich weiter über sie beraten und das Problem im Gebet vor den Herrn getragen. So möchte ich heute, wie am Ende der Gespräche angekündigt, die erzielten Ergebnisse noch einmal zusammenfassen und gemäß meiner Verantwortung als oberster Hirte der 9 Tertio millennio adveniente, 46. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 602 Kirche einige Richtlinien für das künftige Verhalten in den umstrittenen Punkten geben. 2. Eure Bischofskonferenz setzt sich seit Jahrzehnten in unmißverständ­ licher Weise ein, um die Botschaft von der unantastbaren Würde des menschlichen Lebens in Wort und Tat zu bezeugen. Denn obgleich das Recht auf Leben in der Verfassung Eures geschätzten Landes eine klare Anerkennung findet, hat der Gesetzgeber die Tötung ungeborener Kinder dennoch in bestimmten Fällen legalisiert, in anderen Fällen für straffrei er­ klärt, auch wenn dabei der Charakter der Unrechtmäßigkeit gewahrt bleibt. Eure Bischofskonferenz hat sich zu Recht mit dem früheren und dem jetzt geltenden Abtreibungsgesetz nicht abgefunden, sondern freimütig und uner­ schrocken gegen die Abtreibung Stellung genommen. In vielen Ansprachen, Erklärungen, ökumenischen Initiativen und anderen Beiträgen, unter denen besonders das Hirtenwort Menschenwürde und Menschenrechte von allem Anfang an vom 26. September 1996 zu erwähnen ist, habt Ihr den Wert des menschlichen Lebens von der Empfängnis an verkündet und verteidigt. Im Kampf um das ungeborene Leben muß sich die Kirche in unseren Tagen immer mehr von der sie umgebenden Umwelt unterscheiden. Sie hat dies von ihren Anfangen an getan und tut es bis heute. »Bei der Verkün­ digung dieses Evangeliums dürfen wir nicht Feindseligkeit und Unpopularität fürchten, wenn wir jeden Kompromiß und jede Zweideutigkeit ableh­ nen, die uns der Denkweise dieser Welt angleichen würde. Wir sollen in der Welt, aber nicht von der Welt sein mit der Kraft, die uns von Chri­ stus kommt, der durch seinen Tod und seine Auferstehung die Welt besiegt hat«. Durch Eure vielfaltigen Bemühungen im Dienst am Leben habt Ihr diese Worte in die Tat umgesetzt und dazu beigetragen, daß die Haltung der Kirche zur Frage des Lebensschutzes den Bürgern Eures Landes von Kindesbeinen an vertraut ist. Ich möchte Euch aus ganzem Herzen meine Wertschätzung und meine volle Anerkennung für diesen unermüdlichen Einsatz aussprechen. Ebenso danke ich allen, die in der Öffentlichkeit das Lebensrecht eines jeden Menschen verteidigen. Besondere Erwähnung ver­ dienen dabei die Politiker, die sich in Vergangenheit und Gegenwart nicht scheuen, die Stimme für das Leben der ungeborenen Kinder zu erheben. 1 2 3 4 1 2 3 4 vgl. vgl. vgl. vgl. Brief an Diognet, 5.1-6.2., Rom 12, 2. Joh 15, 19; 17, 16. ebd. 16, 33; Evangelium vitae, Nr. 82. Acta Ioannis Pauli Pp. II 603 3. Neben einigen positiven Aussagen über den Lebensschutz und über die Notwendigkeit der Beratung sieht das Gesetz vom 21. August 1995 vor, daß die Abtreibung bei Vorliegen einer sehr vage umschriebenen »medizini­ schen Indikation« bis zur Geburt rechtmäßig ist. Diese Bestimmung habt ihr zu Recht heftig kritisiert. Ebenso ist die Legalisierung der Abtreibung bei Vorliegen einer »kriminologischen Indikation« für gläubige Christen und für alle Menschen mit wachem Gewissen völlig unannehmbar. Ich bitte Euch, weiterhin alle möglichen Schritte zur Änderung dieser gesetzlichen Verfügungen zu unternehmen. 4. Nun wende ich mich den neuen Gesetzesbestimmungen über die Be­ ratung der schwangeren Frauen in Not zu, weil diese bekanntlich für die kirchliche Sendung im Dienst am Leben und für das Verhältnis von Kirche und Staat in Eurem Land von erheblicher Bedeutung sind. Aufgrund mei­ ner Besorgnis über die neuen Bestimmungen fühlte ich mich verpflichtet, am 21. September 1995 in einem persönlichen Brief einige Grundsätze in Erinnerung zu rufen, die in dieser Sache sehr wichtig sind. Ich lenkte Eure Aufmerksamkeit unter anderem darauf, daß die positive gesetzliche Defini­ tion der Beratung im Sinn des Lebensschutzes durch gewisse zweideutige Formulierungen abgeschwächt wird und daß die von den Beraterinnen aus­ zustellende Beratungsbescheinigung nunmehr einen anderen juristischen Stellenwert hat als in der vorigen gesetzlichen Regelung. Ich ersuchte Euch, die kirchliche Beratungstätigkeit neu zu definieren und dabei darauf zu achten, daß die Freiheit der Kirche nicht beeinträchtigt wird und kirch­ liche Einrichtungen nicht für die Tötung unschuldiger Kinder mitverant­ wortlich gemacht werden können. In den Vorläufigen Bischöflichen Richtlinien habt Ihr das Ziel der kirchlichen Beratung gegenüber dem Gesetz weiter im Sinn des unbeding­ ten Lebensschutzes präzisiert. Durch diese und andere Maßnahmen habt Ihr den kirchlichen Beratungsstellen ein deutliches eigenes Profil gegeben. Im Ringen um die staatliche Anerkennung der Vorläufigen Bischöflichen Richtlinien in den einzelnen Ländern ist die eigenständige Position der Kir­ che in der Frage weiter zutage getreten. 5. Umstritten blieb die Problematik der Beratungsbescheinigung, die ge­ wiß nicht aus dem Beratungskonzept herausgelöst werden kann, aber sorg­ sam gemäß ihrer objektiven rechtlichen Bedeutung zu bewerten ist. In der Ansprache vom 22. Juni 1996 während meiner Pastoralreise in Deutschland stellte ich fest: »Von unserem Glauben her ist klar, daß von kirchlichen In- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 604 stitutionen nichts getan werden darf, was in irgendeiner Form der Recht­ fertigung der Abtreibung dienen kann«. Um in der Frage des Beratungsscheines eine Lösung zu finden, kam es — in Fortführung einer ersten Unterredung am 5. Dezember 1995 — am 4. April 1997 zu einem zweiten Gespräch zwischen einer Delegation Eurer Bi­ schofskonferenz und Vertretern der Kongregation für die Glaubenslehre, bei dem trotz einer grundlegenden Einmütigkeit in der Lehre der Kirche zum Lebensschutz und in der Verurteilung der Abtreibung wie auch in der Not­ wendigkeit einer umfassenden Beratung schwangerer Frauen in Not die strittige Frage der Beratungsbescheinigung nicht endgültig gelöst werden konnte. Während der Begegnung am 27. Mai 1997 wurden alle zu berück­ sichtigenden Elemente noch einmal in einer brüderlichen Atmosphäre frei­ mütig und offen vorgetragen. In meinem Auftrag, die Brüder zu stärken, richte ich mich nun wie­ derum an Euch, liebe Mitbrüder. Es geht nämlich um eine pastorale Frage mit offenkundigen lehrmäßigen Implikationen, die für die Kirche und für die Gesellschaft in Deutschland und weit darüber hinaus von Bedeutung ist. Auch wenn die gesetzliche Situation in Eurem Land einzigartig ist, so betrifft das Problem, wie wir das Evangelium des Lebens in der pluralisti­ schen Welt von heute wirksam und glaubwürdig verkünden, doch die Kir­ che insgesamt. Der Auftrag, das Leben in allen seinen Phasen zu schützen, läßt keine Abstriche zu. Daraus folgt, daß die Botschaft und die Hand­ lungsweise der Kirche in der Frage der Abtreibung in ihrem wesentlichen Gehalt in allen Ländern dieselben sein müssen. 5 6. Ihr legt großen Wert darauf, daß die katholischen Beratungsstellen in der Schwangerenberatung öffentlich präsent bleiben, um durch eine zielori­ entierte Beratung viele ungeborene Kinder vor der Tötung zu retten und den Frauen in schwierigen Lebenssituationen mit allen zur Verfügung ste­ henden Mitteln zur Seite zu stehen. Ihr unterstreicht, daß die Kirche in dieser Frage — um der ungeborenen Kinder willen — die vom Staat eröff­ neten Spielräume zugunsten des Lebens und der Beratung so weit wie mög­ lich nützen muß und nicht die Verantwortung auf sich nehmen kann, mög­ liche Hilfeleistungen unterlassen zu haben. Ich unterstütze Euch in diesem Anliegen und hoffe sehr, daß die kirchliche Beratung kraftvoll weiterge­ führt werden kann. Die Qualität dieser Beratung, die sowohl den Wert des 5 vgl. Lk 22, 32. Acta Ioannis Pauli Pp. II 605 ungeborenen Lebens wie auch die Schwierigkeiten der schwangeren Frau ganz ernst nimmt und eine Lösung auf der Basis von Wahrheit und Liebe anstrebt, wird die Gewissen vieler Ratsuchender anrühren und für die Ge­ sellschaft ein mahnender Aufruf sein. Ich möchte in diesem Zusammenhang den Einsatz der katholischen Be­ raterinnen der Caritas und des Sozialdienstes katholischer Frauen sowie ei­ niger anderer Beratungsstellen ausdrücklich hervorheben. Ich kenne den guten Willen der Beraterinnen und weiß um ihre Mühen und Sorgen. Ich möchte ihnen aufrichtig für ihr Engagement danken und sie bitten, weiter­ hin für jene zu kämpfen, die keine Stimme haben und ihr Lebensrecht noch nicht selber verteidigen können. 7. Was nun die Frage der Beratungsbescheinigung betrifft, möchte ich wiederholen, was ich Euch schon im Brief vom 21. September 1995 ge­ schrieben habe: »Sie bestätigt, daß eine Beratung stattgefunden hat, ist aber zugleich ein notwendiges Dokument für die straffreie Abtreibung in den ersten 12 Wochen der Schwangerschaft«. Ihr selber habt diese wider­ sprüchliche Bedeutung des Beratungsscheines, die im Gesetz verankert ist, mehrmals als »Dilemma« bezeichnet. Das »Dilemma« besteht darin, daß die Bescheinigung die Beratung zugunsten des Lebensschutzes bestätigt, aber zugleich die notwendige Bedingung für die straffreie Durchführung der Ab­ treibung bleibt, auch wenn sie gewiß nicht deren entscheidende Ursache ist. Der positive Text, den Ihr dem von katholischen Stellen ausgestellten Beratungsschein gegeben habt, kann diese widersprüchliche Spannung nicht grundsätzlich beheben. Die Frau kann den Schein aufgrund der gesetzli­ chen Bestimmungen dazu gebrauchen, um nach einer dreitägigen Frist ihr Kind straffrei und in öffentlichen Einrichtungen und zum Teil auch mit öf­ fentlichen Mitteln abtreiben zu lassen. Es ist nicht zu übersehen, daß der gesetzlich geforderte Beratungsschein, der gewiß zuerst die Pflichtberatung sicherstellen will, faktisch eine Schlüsselfunktion für die Durchführung straffreier Abtreibungen erhalten hat. Die katholischen Beraterinnen und die Kirche, in deren Auftrag die Beraterinnen in vielen Fällen handeln, ge­ raten dadurch in eine Situation, die mit ihrer Grundauffassung in der Fra­ ge des Lebensschutzes und dem Ziel ihrer Beratung in Konflikt steht. Ge­ gen ihre Absicht werden sie in den Vollzug eines Gesetzes verwickelt, der zur Tötung unschuldiger Menschen führt und vielen zum Ärgernis gereicht. Nach gründlicher Abwägung aller Argumente kann ich mich der Auffas­ sung nicht entziehen, daß hier eine Zweideutigkeit besteht, welche die 606 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Klarheit und Entschiedenheit des Zeugnisses der Kirche und ihrer Bera­ tungsstellen verdunkelt. Deshalb möchte ich Euch, liebe Brüder, eindring­ lich bitten, Wege zu finden, daß ein Schein solcher Art in den kirchlichen oder der Kirche zugeordneten Beratungsstellen nicht mehr ausgestellt wird. Ich ersuche Euch aber, dies auf jeden Fall so zu tun, daß die Kirche auf wirksame Weise in der Beratung der hilfesuchenden Frauen präsent bleibt. 8. Verehrte Mitbrüder! Ich weiß, daß die Bitte, die ich an Euch richte, ein nicht leichtes Problem anrührt. Schon seit langem und verstärkt seit der Begegnung vom 27. Mai 1997 ist von vielen Seiten, auch von Men­ schen, die sich für die Kirche und in der Kirche einsetzen, nachdrücklich vor einem solchen Entscheid gewarnt worden, der die Frauen in Konfliktsi­ tuationen ohne den Beistand der Glaubensgemeinschaft lasse. Ebenso nach­ drücklich ist freilich auch von gläubigen Menschen aller Schichten und Stände angemahnt worden, daß der Schein die Kirche in die Tötung un­ schuldiger Kinder verwickelt und ihren unbedingten Widerspruch gegen die Abtreibung weniger glaubwürdig macht. Ich habe beide Stimmen sehr ernst genommen und respektiere die lei­ denschaftliche Suche nach dem rechten Weg der Kirche in dieser wichtigen Sache auf beiden Seiten, fühle mich aber um der Würde des Lebens willen gedrängt, die oben dargelegte Bitte an Euch zu richten. Zugleich anerkenne ich, daß die Kirche sich ihrer öffentlichen Verantwortung nicht entziehen kann, am allerwenigsten da, wo es um das Leben und die Würde des Men­ schen geht, den Gott geschaffen und für den Christus gelitten hat. Das Schwangeren- und Familienhilfeänderungsgesetz bietet viele Möglichkeiten, um in der Beratung präsent zu bleiben; die Präsenz der Kirche darf letzt­ lich nicht vom Angebot des Scheins abhängen. Nicht nur der Zwang einer gesetzlichen Vorschrift darf es sein, der die Frauen zu den kirchlichen Be­ ratungsstellen führt, sondern vor allem die sachliche Kompetenz, die menschliche Zuwendung und die Bereitschaft zu konkreter Hilfe, die darin anzutreffen sind. Ich vertraue darauf, daß Ihr mit den vielfältigen Möglich­ keiten Eurer Institutionen und Eurer Organisationen, mit dem reichen Po­ tential an intellektuellen Kräften wie an Innovationsfahigkeit und Kreati­ vität Wege finden werdet, die Präsenz der Kirche in der Beratung nicht nur nicht vermindern zu lassen, sondern noch zu verstärken. Ich bin davon überzeugt, daß Ihr in der geistigen Auseinandersetzung, die in der Gesell­ schaft Eures Landes bereits stattfindet und die nun folgen wird, alle Eure Kräfte mobilisieren könnt, um den Weg der Kirche nach innen und nach Acta Ioannis Pauli Pp. II 607 außen verständlich zu machen, so daß er auch dort wenigstens Respekt fin­ det, wo man nicht glaubt, ihn billigen zu können. Daß die Kirche den Weg des Gesetzgebers in einem konkreten Punkt nicht mitgehen kann, wird ein Zeichen sein, das gerade im Widerspruch zur Schärfung des öffentlichen Gewissens beiträgt und damit letztlich auch dem Wohl des Staates dient: »Das Evangelium vom Leben ist nicht aus — schließlich für die Gläubigen da: es ist für alle da... Unser Handeln als "Volk des Lebens und für das Leben" verlangt daher, richtig ausgelegt und mit Sympathie aufgenommen zu werden. Wenn die Kirche die unbedingte Achtung vor dem Recht auf Leben jedes unschuldigen Menschen — von der Empfängnis bis zu seinem natürlichen Tod — zu einer der Säulen er­ klärt, auf die sich jede bürgerliche Gesellschaft stützt, "will sie lediglich ei­ nen humanen Staat fordern. Einen Staat, der die Verteidigung der Grund­ rechte der menschlichen Person, besonders der schwächsten, als seine vor­ rangige Pflicht anerkennt"«. Noch einmal danke ich Euch für Euer vielfältiges Bemühen, das Leben der ungeborenen Kinder zu schützen, und ebenso für Eure Bereitschaft, die katholische Beratungstätigkeit neu zu umschreiben. Ich empfehle die Euch anvertrauten Gläubigen — im besonderen die in der Beratung engagierten Frauen und Männer sowie alle schwangeren Frauen in Not — Maria, der Mutter vom Guten Rat, und erteile Euch von Herzen den Apostolischen Segen. 6 Aus dem Vatikan, am 11. Januar 1998, dem Fest der Taufe des Herrn IOANNES PAULUS PP. II Evangelium vitae, Nr. 101. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 608 Em.mo P.D. Paenitentiario maiori missus. Al venerato William W. Penitenziere Fratello nostro Baum Maggiore 1. Rendo grazie al Signore perché, anche in questo anno 1998, consacra­ to alla meditazione e all'invocazione dello Spirito Santo in preparazione del Grande Giubileo, mi concede di rivolgermi con questo Messaggio a Lei, Si­ gnor Cardinale, ai Prelati ed Officiali della Penitenzieria Apostolica, ai Reli­ giosi Frati Minori, Minori Conventuali, Domenicani e Benedettini, che svol­ gono il compito di Penitenzieri rispettivamente nell'Arcibasilica Lateranen­ se, in quella Vaticana, in Santa Maria Maggiore e in San Paolo fuori le Mu­ ra, come pure a quelli di vari Ordini, Penitenzieri straordinari nelle medesi­ me basiliche, oltre che ai giovani sacerdoti e candidati all'ormai prossima Ordinazione sacerdotale, i quali hanno profittato del corso sul foro interno, organizzato e svolto dalla Penitenzieria con crescente successo di adesioni. Il mio vivo ringraziamento si eleva al Signore, Padre delle misericordie, con le parole della Liturgia: « Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam ». Lodiamo e ringraziamo il Signore perché Egli tutto opera per la sua gloria, alla quale la sua santità non può rinunciare: « Gloriam meam alteri non dabo », e con ciò stesso tutto dispone per la nostra salvezza: « Propter 1 nos homines et propter nostram salutem ». La volontà salvifica di Dio, che è splendore della sua gloria, si attua in modo privilegiato nel ministero del sacramento della Riconciliazione, che è l'oggetto precipuo del quotidiano servizio reso dalla Penitenzieria e dai Pa­ dri Penitenzieri, ed è in prospettiva prossima il servizio per il quale, sotto il profilo del foro interno, hanno approfondito la loro preparazione nel ricor­ dato corso annuale i nostri cari giovani leviti. In virtù della rappresentanza che essi esprimono nella varietà delle ori­ gini, delle mansioni e delle destinazioni, la mia riflessione, che ancora una volta avrà come tema il sacramento della misericordia, si rivolge non solo a loro, ma intenzionalmente a tutti i sacerdoti della Chiesa, come ministri, e a tutti i fedeli, come beneficiari, del perdono nella confessione sacramentale. 1 Is 48, i l Acta Ioannis Pauli Pp. II 609 2. A partire dal 1981, quando ricevetti per la prima volta collegialmente la Penitenzieria e i Padri Penitenzieri (dal 1990, si sono uniti i partecipanti al corso sul foro interno), ho progressivamente considerato il sacramento della Penitenza sotto vari aspetti: in se stesso, nelle sue leggi costitutive e disciplinari, negli effetti propriamente sacramentali ed in quelli ascetici, ne­ gli impegni di espiazione e di riparazione che ne conseguono per i fedeli. Ho esaminato poi il compito dei sacerdoti come ministri del sacramento, ri­ chiamando la sublimità della loro missione, le loro prerogative, i loro doveri di forte preparazione culturale, di generosità nel prestarsi, soprattutto di carità accogliente, di saggezza e mitezza, virtù tutte premiate dalla esultan­ za spirituale per la santità del loro ufficio. Ho trattato, infine, dei fedeli co­ me fruitori del sacramento, sotto il profilo delle convinzioni e delle disposi­ zioni, con le quali devono accostarsi al sacramento stesso, sia come forma abituale del loro mondo morale, sia come atteggiamento attuale nel ricever­ lo, affinché esso sia valido e massimamente fruttuoso. Questa voluta insistenza sul medesimo tema già di per sé indica come il sacramento della Riconciliazione stia sommamente a cuore, in ragione del loro ufficio di mediatori in Cristo tra Dio e gli uomini, al Sommo Pontefice ed ai suoi fratelli nel sacerdozio, vescovi e presbiteri. Oggi è opportuno considerare le finalità proprie, che la Chiesa intende perseguire e che i fedeli debbono proporsi nel ricevere il sacramento della Penitenza; con esse, o piuttosto come specificazioni particolarmente gratifi­ canti di tali finalità essenziali del sacramento, i benefìci di interiore armo­ nia che derivano dalla grazia; da ultimo, certi risultati intesi soggettiva­ mente da chi riceve o amministra il sacramento (o a loro suggeriti da auto­ ri, i quali non debbono far testo), che esulano dalla dinamica soprannatura­ le di esso, inducendo anche talvolta nel rito, che deve essere essenzialmente ed esclusivamente religioso, modalità che lo snaturano e lo dissacrano. 3. Con ragione il sacramento della Penitenza dai Padri e dai Teologi ha ricevuto, assieme ad altre denominazioni, quella di secunda tabula post naufragium, seconda in rapporto al Battesimo. Il naufragio, dal quale il Batte­ simo e la Penitenza ci salvano, è quello del peccato. Il Battesimo cancella la colpa d'origine e, se ricevuto in età adulta, cancella anche i peccati per­ sonali e tutta la pena ad essi dovuta: esso è, infatti, la nascita, l'assoluta novità di vita, nell'ordine soprannaturale. Il sacramento della Penitenza è destinato a cancellare i peccati personali, commessi dopo il Battesimo: in­ nanzi tutto quelli mortali, quindi quelli veniali. I peccati mortali, se il pe41 - A. A. S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 610 nitente ne ha commesso più di uno, non possono essere rimessi che tutti si­ multaneamente. Infatti, la remissione del peccato grave consiste nell'infu­ sione della grazia santificante perduta, e la grazia è incompatibile con i pec­ cati gravi, tutti e singoli. Diversa è la considerazione da fare per i peccati veniali, i quali non comportano la perdita della grazia e perciò possono coe­ sistere con lo stato di grazia, e non essere quindi rimessi per difetto di suf­ ficiente loro detestazione nel penitente, anche se fossero rimessi, mediante l'assoluzione sacramentale, peccati mortali, che, per ipotesi, egli avesse com­ messo. Ovviamente i fedeli che si accostano al sacramento della Penitenza desiderano anche la remissione della pena temporale, dovuta al peccato, sia pure che non necessariamente abbiano in atto l'esplicita considerazione di tale pena. Si ricordi, a questo proposito, la verità di fede del Purgatorio, nel quale si espiano le pene residue dopo il passaggio all'altra vita. Ma il sacramento della Penitenza contiene in se stesso, appunto perché infonde o aumenta la grazia soprannaturale, la virtù di stimolare i fedeli al fervore della carità, alle conseguenti opere buone, e alla pia accettazione dei dolori della vita, che meritino la remissione anche delle pene temporali. Sotto questo profilo al sacramento della Penitenza è strettamente con­ nessa la verità di fede e la prassi delle indulgenze. L'indulgenza è, infatti, la remissione dinanzi a Dio della pena temporale per i peccati, già rimessi quanto alla colpa. Il fedele, debitamente disposto e a determinate condizio­ ni, l'acquista per intervento della Chiesa, la quale, come ministra della re­ denzione, autoritativamente dispensa ed applica il tesoro delle soddisfazioni di Cristo e dei santi. Grazie a Dio, là dove la vita cristiana è intensamente vissuta, i fedeli amano le indulgenze e piamente ne fanno uso. E poiché l'acquisizione dell'indulgenza plenaria postula in primo luogo il totale di­ stacco dell'anima dall'affetto al peccato, mirabilmente esse e il sacramento della Penitenza si integrano in quello scopo essenziale e primo che è la di­ struzione del peccato, che, come sopra ho detto, si identifica in concreto con l'infusione o l'aumento della grazia santificante. 2 A questo proposito, il mio pensiero, anzi il pensiero di tutta la Chiesa, si eleva con gratitudine al Sommo Pontefice Paolo VI di venerata memoria, che nella Costituzione Apostolica Indulgentiarum doctrina, insigne monu­ mento del Magistero, ha approfondito il tema delle indulgenze e, con viva sensibilità pastorale, ne ha innovato la disciplina. 2 C.I.C., can. 993. Acta Ioannis Pauli Pp II 611 Così il ricordo e l'invocazione dello Spirito Santo, con i quali ho aperto queste mie parole, sono stati intenzionali, in rapporto non solo al Grande Giubileo, ma anche al tema qui svolto: è, infatti, mirabile effetto dello Spi­ rito Santo, che inabita in noi, la distruzione del peccato e la santità: « ... ma siete stati lavati, siete stati santificati, siete stati giustificati nel nome del Signore Gesù Cristo e nello Spirito del nostro Dio; « La speranza poi non delude, perché l'amore di Dio è stato riversato nei nostri cuori per mezzo dello Spirito Santo che ci è stato dato ».* La Chiesa, dunque, procla­ ma e amministra il perdono di Dio nel sacramento della Penitenza, affinché nei fedeli si attui la volontà divina, che è la nostra santificazione: « Questa è la volontà di Dio, la vostra santificazione ». 3 5 4. La gloria di Dio, che per quanto riguarda gli uomini si identifica con la loro eterna salvezza, fu annunciata dagli angeli nel Natale del Signore come intimamente connessa con la pace: « Gloria a Dio nel più alto dei cieli e pace in terra agli uomini che egli ama », e Gesù, nel supremo testamento dell'Ultima Cena, lasciò come definitiva eredità la sua pace: « Vi lascio la pace, vi do la mia pace. Non come la dà il mondo, io la do a voi. Non sia turbato il vostro cuore e non abbia timore »; « Questo vi ho detto perché la mia gioia sia con voi e la vostra gioia sia piena ». Il sacramento della Penitenza, per il fatto stesso che infonde o aumenta la grazia, offre il dono della pace. Il rito liturgico dell'assoluzione sacramentale, con felice innova­ zione nella formula oggi e fin dal 1973 in uso, mette esplicitamente in rilie­ vo questo divino dono della pace: Dio, Padre di misericordia, che ha ricon­ ciliato a sé il mondo nella morte e nella risurrezione del suo Figlio e ha ef­ fuso lo Spirito Santo per la remissione dei peccati, ti conceda, mediante il ministero della Chiesa, il perdono e la pace ». 6 7 8 A questo proposito, e cioè per ben intendere la natura di questa pace, è necessario ricordare che l'armonia tra l'anima e il corpo, tra la volontà del­ lo spirito e le passioni, è stata intimamente turbata in conseguenza della colpa originale e dei peccati personali, così che spesso in noi v'e una lotta drammatica: « Infatti io non compio il bene che voglio, ma il male che non voglio... acconsento nel mio intimo alla legge di Dio, ma nelle mie membra 3 4 5 6 7 8 1 Cor 6, 11. Rm 5, 5 1 Tes, 4, 3. Lc 2, 14. Gv 14, 27. Ibid. 15, 11. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 612 vedo un'altra legge, che muove guerra alla legge della mia mente e mi ren­ de schiavo della legge del peccato che è nelle mie membra». Ma questo conflitto non esclude la pace profonda nell'animo della persona: « Siano rese grazie a Dio per mezzo di Gesù Cristo nostro Signore! Io... con la mente servo la legge di Dio ». E dunque legittimo che i fedeli, nel sacramento della Penitenza, cerchi­ no anche di instaurare quel processo interiore che porta, nei limiti possibili alla nostra condizione di viatori, alla progressiva assimilazione del proprio stato psicologico a quella superiore pace che consiste nella conformità alla volontà di Dio. Infatti, la ragionevole sicurezza — che non può essere cer­ tezza di fede, come insegna il Concilio Tridentino — del nostro stato di gra­ zia, se non elimina i dissidi interiori, li rende tollerabili, ed anzi, quando si attinge la santità, desiderabili. Non per nulla San Francesco d'Assisi diceva: « Tant'è il bene che m'aspetto ch'ogni pena m'è diletto ». In questo stesso ordine di idee, tra gli effetti del sacramento della Penitenza, che giustamen­ te i fedeli possono attendere e desiderare, vi è quello di una mitigazione de­ gli impulsi passionali, di una correzione di difetti logici od emotivi (come nel caso degli scrupolosi), di affinamento di tutto il nostro libero agire, per effetto della carità soprannaturale restaurata e crescente. In tanta parte, come ho ricordato in un precedente mio discorso, questi effetti, propri ma secondari, del sacramento della Penitenza, sono legati anche alla capacità e alla virtù del sacerdote confessore. 9 10 5. E invece attesa ingiustificata quella di chi vorrebbe trasformare il sa­ cramento della Penitenza in psicoanalisi o psicoterapia. Il confessionale non è e non può essere un'alternativa allo studio dello psicanalista o dello psico­ terapeuta. Né dal sacramento della Penitenza si può attendere la guarigione da situazioni a carattere propriamente patologico. Il confessore non è un guaritore e neanche un medico nel senso tecnico della parola; anzi, se mai lo stato del penitente sembra esigere cure mediche, il confessore non affron­ ti lui l'argomento, ma rimandi il penitente a competenti e onesti professio­ nisti. Analogamente, sebbene l'illuminazione delle coscienze esiga il chiari­ mento delle idee sul contenuto proprio dei comandamenti di Dio, il sacra­ mento della Penitenza non è e non deve essere il luogo della spiegazione dei misteri della vita. Su questi temi si vedano le Normae quaedam de agendi ratione confessariorum circa sextum Decalogi praeceptum, emanate il 16 mag9 10 Em 7, 19.22-23. Ibid. 7, 25. Acta Ioannis Pauli Pp. II 613 gio 1943 dall'allora Suprema Congregazione del Sant'Uffizio, ora Congrega­ zione per la Dottrina della Fede, che, pur così lontane nel tempo, perman­ gono attualissime. Analogamente, non solo a motivo del sigillo sacramenta­ le, ma anche per la necessaria distinzione tra il foro sacramentale e la re­ sponsabilità giuridica e pedagogica dei formatori al sacerdozio e alla vita re­ ligiosa, lo stato di coscienza rivelato nella confessione non può e non deve essere trasferito nella sede decisionale canonica del discernimento vocaziona­ le; ma, come è chiaro, al confessore dei candidati al sacerdozio incombe il gravissimo obbligo di dissuadere, con ogni energia, dal proseguire verso di esso coloro i quali nella confessione dimostrano di essere privi delle necessa­ rie virtù (il che vale in ispecie in rapporto al possesso della castità, indi­ spensabile per l'impegno celibatario) o del necessario equilibrio psicologico, o, infine, della sufficiente maturità del giudizio. 6. Il periodo quaresimale che viviamo ci ricorda la caduta e ci prepara alla risurrezione: il sacramento della Penitenza soccorre i caduti e dona loro la risurrezione alla vita eterna, di cui l'anima in stato di grazia possiede fin d'ora il pegno. Gesù è l'unico ed assoluto Salvatore di tutti gli uomini e di tutto l'uomo. In questa prospettiva di integrale salvezza va concepito il sa­ cramento della Penitenza, dono di grazia, dono di santità, dono di vita. L'umile coscienza di aver mediato per i fedeli queste misericordie del Si­ gnore è per noi sacerdoti, ormai avanti negli anni, motivo di immensa gra­ titudine a Lui, che si è degnato di farci suoi viventi strumenti. L'attesa dell'adempimento di questa stessa sublime missione sia per voi, giovani spe­ ranze della Chiesa, stimolo ad adeguata preparazione culturale e ascetica, e attrattiva a somma generosità per il vostro prossimo ministero. Non a torto si dice che potrebbe bastare anche una sola Messa santamente celebrata a realizzare compiutamente una vocazione sacerdotale. Similmente si possa dire, cari giovani, che la vostra carità, offerta ai fedeli nel sacramento della Riconciliazione, sia la pienezza e la gioia del vostro domani. In auspicio della grazia del Signore, che fecondi questi desideri e questa fiducia, di cuore vi imparto l'Apostolica Benedizione. Dal Vaticano, 20 Marzo 1998. IOANNES PAULUS PP. II Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 614 NUNTIUS T E L E V I S I F I C A Feria VI in Passione et Morte Domini.* 1. Nel nome del Padre e del Figlio e dello Spirito Santo. « Dio ha tanto amato il mondo da dare il suo Figlio unigenito L'eter­ no Figlio di Dio, che ha assunto la nostra natura umana per opera dello Spirito Santo nel grembo della Vergine Maria, si è fatto « obbediente al Pa­ dre fino alla morte e alla morte di croce » per la salvezza del mondo. La Chiesa ogni giorno medita il sommo mistero dell'Incarnazione salvifica e della morte redentrice del Figlio di Dio, immolatosi per noi sulla croce. Quest'oggi, Venerdì Santo, ci soffermiamo a contemplarlo con maggiore intensità. Nel buio della sera ormai avanzata, siamo venuti qui, al Colosseo, per ripercorrere, mediante il pio esercizio della Via Crucis, le tappe della via dolorosa di Cristo sino al drammatico epilogo della sua morte. Salire spiritualmente sul Golgota, ove Gesù è stato crocifisso ed ha reso lo spirito, assume un particolare valore significativo tra queste rovine della Roma imperiale, specialmente in questo luogo legato al sacrificio di tanti martiri cristiani. 2 2. L'animo nostro, in questo momento, risale con la memoria a quanto è narrato nell'antica Storia Sacra, per trovarvi anticipazioni e preannunci della morte del Signore. Come non rievocare, ad esempio, l'itinerario di Abramo verso il monte Moria? È giusto ricordare questo grande patriarca, che san Paolo qualifica come « padre di tutti i credenti ». Egli è il deposi­ tario delle promesse divine dell'Antica Alleanza, e la sua vicenda umana prefigura anche momenti della passione di Gesù. 3 Sul monte Moria,* simbolico richiamo al monte sul quale il Figlio del­ l'Uomo sarebbe morto in croce, Abramo salì con il figlio Isacco, il figlio del­ la promessa, per offrirlo in olocausto. Dio gli aveva chiesto il sacrifìcio di quell'unico figlio, che egli aveva atteso a lungo e con speranza mai spenta. Abramo, nel momento di immolarlo, si fa, in certo modo, egli stesso « obbe­ diente fino alla morte »: morte del figlio, e morte spirituale del padre. * Die 10 Aprilis 1998 Cf. Gv 3, 16. Cf. Fil 2, 8. Cf. Rm 4, 11-12. Cf. Gen 22, 2. 1 2 3 4 Acta Ioannis Pauli Pp. II 615 Questo gesto, pur restando solo una prova di obbedienza e di fedeltà, giacché l'angelo del Signore fermò la mano del patriarca e non permise che Isacco fosse ucciso, si pone come eloquente preannuncio del definitivo sa­ crificio di Gesù. 5 3. Dice l'evangelista Giovanni: l'eterno Padre ha tanto amato il mondo da dare il suo Figlio unigenito. Gli fa eco l'apostolo Paolo: il Figlio si fece « per noi obbediente fino alla morte e alla morte di croce ». La mano dei carnefici non fu fermata dall'angelo nel sacrificare il Figlio di Dio. Eppure nel Getsemani il Figlio aveva pregato, affinché, se possibile, passasse da lui il calice della passione, esprimendo però immediatamente la piena disponibilità perché si compisse la volontà del Padre. Obbediente per amore nostro, il Figlio si è offerto in sacrificio, compiendo l'opera della redenzione. Di questo sconvolgente mistero tutti noi siamo oggi testimoni. 6 7 8 4. Sostiamo in silenzio sul Golgota. Ai piedi della Croce sta Maria, Mater dolorosa: questa donna col cuore squarciato dai dolori, ma pronta ad accet­ tare la morte del Figlio. La Madre addolorata riconosce ed accoglie nell'olo­ causto di Gesù la volontà del Padre per la redenzione del mondo. Di Lei ri­ corda il Concilio Vaticano II: « Avanzò nella peregrinazione della fede e ser­ bò fedelmente la sua unione col Figlio sino alla croce, dove, non senza un disegno divino, se ne stette soffrendo profondamente col suo Unigenito e associandosi con animo materno al sacrificio di Lui, amorosamente consen­ ziente all'immolazione della vittima da lei generata; e finalmente dallo stes­ so Gesù morente in croce fu data quale madre al discepolo con queste paro­ le: Donna, ecco il tuo figlio. Maria fu data come Madre a tutti noi, chiamati a seguire fedelmente i passi del Figlio, che per noi si è fatto obbediente fino alla morte ed alla morte di croce: « Christus factus est pro nobis oboediens usque ad mortem, 9 10 mortem autem crucis »." 5. È ormai notte fonda. Contemplando Cristo morto sulla croce, il pen­ siero va alle tante ingiustizie e sofferenze che prolungano la sua passione in Cf. Gen 22, 12-13. Cf. Gv 3, 16. Cf. Fil 2, 8. Cf. Mt 26, 39. Cf. Gv 19, 25. Cf. ibid. 19, 26-27; Lumen gentium, 58. " Ant. della Settimana Santa; cf. Fil 2, 8, 5 6 7 8 9 10 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 616 ogni angolo della terra. Penso ai luoghi dove l'uomo è offeso ed umiliato, percosso e sfruttato. In ogni persona colpita dall'odio e dalla violenza, o emarginata dall'egoismo e dall'indifferenza, Cristo soffre ancora e muore. Sui volti degli « sconfìtti della vita » si stagliano i lineamenti del volto di Cristo morente sulla croce. Ave, Crux, spes unica! Dalla Croce scaturisce an­ che oggi la speranza per tutti. Uomini e donne del nostro tempo, volgete lo sguardo verso Colui che è stato trafitto! Egli per amore ha dato la sua vita per noi. Fedele e docile alla volontà del Padre, Egli ci è di esempio e di incoraggiamento. Proprio per questa sua obbedienza filiale, il Padre « l'ha esaltato e gli ha dato il no­ me che è al di sopra di ogni altro nome ». Possa ogni lingua proclamare « che Gesù Cristo è il Signore, a gloria di Dio Padre 12 12 18 FU 2, 9 Cf. ibid. 2, 11 Congregatio pro Ecclesiis Orientalibus 617 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO PRO ECCLESIIS ORIENTALIBUS PROVISIO ECCLESIARUM I Latis decretis a Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo litteras iis quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: die 21 Novembris 1997. — Titulari episcopali Ecclesiae Bitensi R.D. Berhane-Yesus Demerew Souraphiel C.M. eumque constituit Auxiliarem Eccle­ siae Neanthopolitanae. — Titulari episcopali Ecclesiae Uzipparitanae R.D. Thomam Chakiath, eumque constituit Auxiliarem Administratoris Apostolici sede vacante ad nutum Sanctae Sedis Cathedralis Ecclesiae Er­ nakulamensis-Angamaliensis Syrorum Malabarensium, hactenus Protosyncellum eiusdem sedis episcopalis. die 18 Februarii 1998. II Lato Decreto a Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicam sub plumbo litteras die 20 Ianuarii 1998 constituit Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » Cathedralis Ecclesiae Sanctae Mariae a Patrocinio Bonaërensis Ucrainorum R.P.D. Michaelem Mykycej, F.D.P., hactenus Auxiliarem eiusdem sedis episcopalis. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 618 III Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II benedixit sequentes nomi­ nationes synodaliter peractas ad normam canonum CCEO: In Synodo Episcoporum die 27 Septembris 1997. Ecclesiae Maronitae — Cathedrali Ecclesiae Aleppensi Maronitarum R.D. Anis Abi-Ad. — Cathedrali Ecclesiae Tripolitanae Maronitarum R.D. Fouad Hage. — Titulari episcopali Ecclesiae Tarsensi Maronitarum R.D. Nabil Anda­ ri, quem constituit Auxiliarem patriarchalem Cathedralis Ecclesiae Antio­ chenae Maronitarum. In Synodo Episcoporum Ecclesiae Ucrainae. — Cathedrali Ecclesiae Zborovensi Ucrainorum Ex.mum P. D. Michaelem Koltun, C.SS.R., hactenus Episcopum titularem Casatanum in Pamphylia. die 11 Decembris 1997. — Ex.mum P. D. Basilium Medwit, O.S.B.M., quem constituit Exarchum archiepiscopalem Kyiv-Vhyshoroniensem in Ucraina, hactenus Auxiliarem ecclesiae Leopolitanae Ucrainorum. — Cathedrali Ecclesiae Stanislaopolitanae Ucrainorum Ex.mum P. D. Sophronium Mudry, O.S.B.M., hactenus Coadiutorem eiusdem sedis episcopalis. Congregatio de Causis Sanctorum 619 CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM PIACENTINA Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Birgittae a Iesu (in saec.: Bir­ gittae Morello), fundatricis instituti sororum Ursulinarum Mariae Immaculatae (1610-1679) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Serva Dei Birgitta a Iesu (in saeculo: Birgitta Morello) orta est in pago S. Michele di Pagana appellato, apud Rapallum, id temporis in archidioecesi Ianuensi, nunc vero in Clavarensi dioecesi sito, die mensis Iu­ nii 17 anno 1610. Pueritiam egit piam virtutibusque ornatam pariterque iu­ ventutem. Anno 1633 Matthaeo Zancari nupsit et aliquot post annos in vi­ duitate relicta, privatim se Domino consecra vit atque precationi, paeniten­ tiae, apostolatui et operibus se dedidit caritatis. Placentiae, ubi domicilium collocaverat, anno 1649 Congregationem instituit Sororum Ursulinarum Ma­ riae Immaculatae puellis christiane educandis. Longos post morborum an­ nos, quos Iesu crucifixo coniuncta est perpessa, mortem obiit die 3 mensis Septembris anno 1679, fama insignis sanctitatis. Summus Pontifex Ioannes Paulus II, die 29 mensis Aprilis anno 1980 enuntiavit Servam Dei heroum in modum virtutes théologales, cardinales et his adnexas coluisse. Nuper Causae Postulatio coniectam miram sanationem iudicandam Con­ gregationi de Causis Sanctorum permisit, Placentiae anno 1681 patratam et eiusdem Servae Dei intercessioni ascriptam. Casus pertinet ad Sororem Franciscam Xaveriam Caprini, Instituti Ursulinarum Mariae Immaculatae sodalem quae, triginta sex circiter annos nata, tumentiam ostendit bra­ chium dextrum afficientem, cum umoris purulenti fluxu; apparuit etiam dolor vehemens qui ad umerum usque prorepsit. Medicamenta quibus me­ dicus est usus non solum nihil profuerunt; sed contra duae aliae prodierunt exulcerationes cum intentione symptomatologiae doloris, brachii motuum impeditione et puris profusione magna. Animadversa curationum ineffica­ cia, die 24 mensis Februarii anno 1681 aegrota auxilium petivit divinum coepitque Matris Birgittae a Iesu intercessionem invocare, conclave adiens Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 620 in quo illa mortua erat. Quamvis malum deterius fieri pergeret, Soror fidu­ ciae plena in suis perseveravit invocationibus et ex improviso facta est op­ tata sanatio: defecit dolor et fluxus, brachium suam recuperavit agendi fa­ cultatem, tres exulcerationes praesentia novae pellis reparatae sunt. De sanatione, statim mira habita, ipsa aegrota tabulam reliquit scrip­ tam, quae ad nostros usque dies pervenit. Ad omnia colligenda instrumenta de hoc casu anno 1995 instructa est apud Curiam Placentinam Inquisitio dioecesana, cuius auctoritas probata est a Congregatione de Causis Sancto­ rum decreto idibus Ianuariis anno 1996 promulgato. Consilium Medicorum Dicasterii in sessione diei 16 mensis Ianuarii anno 1997 declaravit Sororem Franciscam Xaveriam Caprini « affectam fuisse processu infiammatorio ge­ neris phlegmonosi necrosim efficiente brachii dextri cum dolore et inertia functionali », eiusque sanationem fuisse celerrimam, sine reliquiis, comple­ tam et stabilem, ex scientiae cognitionibus inexplicabilem. Die 9 mensis Maii eodem anno actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum et nonis Octobribus secutis Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium atque Episcoporum, Cardinali Vergilio Noè Causae Ponente. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite, esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declara­ vit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Iesu (in saec.: Birgitta Morello), riae Immaculatae, Ven. Serva Dei Birgitta a Fundatrice Instituti Sororum videlicet de celérrima, Ursulinarum Ma­ completa et mansura sanatione Sororis Franciscae Xaveriae Caprini a «processo infiammatorio di tipo flemmonoso necro­ tizzante al braccio destro con dolore ed impotenza, funzionale ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. & ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. 83 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis Congregatio de Causis Sanctorum 621 PUTEOLANA Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Iustini Mariae Russolillo, parochi fun­ datoris societatis Divinarum Vocationum (1891-1955) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS «Messis quidem multa, operarii autem pauci» (Lc 10, 2). Vocationum penuria, quae hodie fortiter aliquas Ecclesiae partes affligit, non minore vi animadversa est praeterito anno 1912, cum seminaria in plu­ ribus dioecesibus clausa, crebrae defectiones erant, indeque maerens pasto­ rum rogatus, ut a Domino messis multos obtinerent operarios in vinea eius. Id temporis subdiaconus Iustinus Maria Russolillo, qui illo anno cursum theologicum frequentabat apud Pontificium Seminarium Regionale Pausilypi, quique iamdiu consilium agitabat familiam religiosam condendi, quae abstinenter se dederet vocationibus quaerendis et excolendis, suum fecit Ecclesiae questum sollicitudinis plenum, ideoque pueros populi sui pagi co­ tidie christianam doctrinam docendo, semen sparsit primum eius quae futu­ ra erat Societas Divinarum Vocationum in suis ramis masculino et feminino. Dignus hic Dei minister natus est die 18 mensis Ianuarii anno 1891 in vico denominato Pianura di Napoli, intra fines posito dioecesis Puteolanae, ab Aloisio Russolillo et Iosepha Simpatia. Postridie baptizatus est in paroe­ cia Sancti Georgii Martyris. Cum amanter educatus esset in familia proba­ tae virtutis, celeres faciebat progressus. Mature claram ostendit propensionem ad vitam ecclesiasticam. Cum na­ tura vivax esset, etiam puerulus mire serius fiebat cum animum in deprecationem intendebat, vel amitarum poterat audire peccatorum « confessio­ nes », coram eis praedicare et celebrare. Ipsae amitae Maria, Henrica et Ioannula, ludimagistrae, multum value­ runt in Iustini educationem atque formationem culturalem, qui mox emi­ nuit inter aequales intellegentia non communi, perspicua ad studium proclivitate, docilitate et pietate vere singularibus. Die mensis Martii 17 anno 1901, decem annorum, primum Sanctam Eu­ charistiam accepit eodemque die sacramentum Confirmationis. Puellus se­ minarium Puteolanum ingressus, non sine impensis a parentibus obitis, stu­ dia humanitatis commode peregit; in Regionali Pausilypi Seminario cursum theologicum complevit, quem aureo nomismate donatus conclusit. 622 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale Apostolus inde a pueritia, industriam suam auxit de pueris annis prae­ parationis ad sacerdotium. Cum pueris vici Pianura, quos in hortum domus paternae congregabat, ferias agebat. De doctrina christiana eos praecipiebat, cantus religiosos docebat eos atque lectionibus oblectatoriis tenebat. Ita iuvenis Iustinus, futurus vocationum apostolus, nitebatur « tam multa vocationis religiosae et ecclesiasticae germina discernere in multis ex opti­ mis pueris », quos pressius postea curabat in coetu « fídelissimorum ». Ante omnia conabatur eos amicos reddere Iesu Eucharistici. De hoc co­ gitavit etiam paulo ante suam sacerdotalem ordinationem, ad amitam Michaelam his verbis scribens: « Adhortandae tibi sunt bonae illae personae, quae christianam doctrinam domi pueris tradunt, ut pueris et puellis com­ munionem suadeant die primae meae Missae... hoc optimum est festum quod pro me possit celebrari: cetera nihil sunt ». Sacerdos ordinatus die 20 mensis Septembris anno 1913 in cathedrali ec­ clesia Puteolana, post brevem in Seminario moram ad vicum in quo est or­ tus rediit tamquam cappellanus consociationis a Rosario et Sororum a Pre­ tiosissimo Sanguine Moderator spiritalis. Firma voluntas serviendi vocationibus, praesertim pauperum, magis in dies confirmabatur. Die 30 mensis Aprilis anno 1914 iniit in domo paterna vitam communem cum « fidelissimis ». Amita Michaela in culinam attendebat; ipse ad mensam serviebat, qui etiam puerorum lintea sarciebat et com­ ponebat loca postquam illi ierant dormitum. Votum condendi Congregationem in vocationum servitium, quod fecerat ordinationem recepturus quodque melius expressit per privatam professio­ nem: « In manibus Domini, coram Angelo suo custode » ipso ordinationis die, incipiebat primos edere fructus. Sed episcopus iussit eum desistere. Re­ nisus est sicut sancti renituntur: « Filii crucis sumus; nostram igitur volun­ tatem immolemus Superiorum voluntati, uti Iesus suam sacrificavit volun­ tati Patris ». Simplicitas, patientia, caritas et humilitas, paenitentiae spiritus in pul­ chram eius animam convenisse videbantur, prorsus in animarum salutem intentam. Ideo multos volebat sacerdotes, religiosos, religiosas. Ideo cum « fidelissimis » mansit. Volebat alio se conferre ut Opus, quod in dioecesi Puteolana non est ei permissum, ad effectum adduceret. Locus spe vocationum locuples iam pa­ ratus erat in vico Pianura. « Noli alio ire », scripsit ei canonicus Nicolaus Causa, quondam eius in Seminario educator. A Patre spiritali De Francesco Congregatio de Causis Sanctorum 623 quoque confirmatus nominationem accepit in parochum Sancti Georgii Mar­ tyris in vico Pianura post legitimam petitionem. Eius interim spiritus plus plusque deprecatione perfìciebatur et timore Dei in fidelitate plena suo pro­ posito: « Veni ministrare et non ministrari ». Utpote bonus parochus crebro infirmos visebat; coepit familias Sacro Ie­ su Cordi consecrare, non legitimas sanavit condiciones, cotidie Verbum Di­ vinum ministravit, vicum Pianura reddidit populum personarum quae coti­ die Communionem accipiebant. Ipse varias curabat consociationes paroecia­ les quas instituerat: catechismi, lampadis, munditiae, consecratarum saecu­ larium. Episcopus Ragosta, qui Servum Dei magni aestimabat, providit ei om­ nem libertatem in omnibus inceptis pro vocationibus. Ita eius permissu «Societas Divinarum Vocationum», diu appetita a domino Iustino, fores publice aperuit domus paroecialis die 18 mensis Octobris anno 1920, paucis exceptis sodalibus, sed electis duorum ramorum, in locis seiunctis et bene separatis. Hoc modo vitam communem redintegravit, interdictione episcopi praecedentis interruptam. Servus Dei laetus nuntiavit episcopo pium « Institutum » moveri consilio «Gloriae Amoris Dei in sanctificatione... per maiorem cooperationem praebi­ tam omnibus sanctis Ecclesiae operibus; per investigationem et vocationum culturam gratuitam clero saeculari et regulari condonatam, in servitio idcir­ co episcoporum in seminariis et religiosorum in scholis apostolicis ». Operis filius dilectissimus fuit « il Vocazionario », qui dicebatur, semina­ rium nempe vocationum pro omnibus, collegium verum novae congregatio­ nis, pro iuvenibus institutum, praesertim pauperibus ad sacerdotium proclivibus, ad vitam consecratam, sed nondum bene informatis. Ob opera sua ad vocationes pertinentia, praecipue propter laborem apo­ stolicum ad sacerdotes in pristinam dignitatem restituendos spectantem, multa est passus, attamen sine ulla quaerimonia vel lamento. « ...Si in cruce es — ad amitam Ioannulam scripserat — ne ante mortem et resurrectio­ nem descenderis de ea ». Et ipse fuit in cruce eiusque angores diu duraverunt. Sed Opus, appro­ batione dioecesana obtenta anno 1927, florebat in dies. At bonus vinitor non moratus est in vineam descendere, ut eam putaret. Anno (1934) quo approbationem pontificiam exspectabat, etiam ob fer­ vidam episcopi Puteolani Iosephi Pétrone commendationem, pervenit ex contrario Sanctae Sedis mandatum, propter iniquas accusationes, cum 624 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale prohibitione admittendi postulantes in novitiatum, novitios ad professio­ nem, candidatos ad ordines sacros « sine definito et praevio consensu Sacrae Congregationis de Seminariis ». Servus Dei maerorem sensit patris qui natum suum paulatim deflorescentem videt ad tardam mortem destinatum, sed suos hortabatur religio­ sos ne maledice dicerent de «forficibus quibus auctoritas religiosa uteba­ tur », sed « manum quae eas movebat » considerarent, tenerum virgultum non interimentem, immo expolientem eique vitam donantem. Et cum, eius rogatu, Visitationes apostolicae venerunt, cum multi religiosorum trépidos se ostenderent, eas ipse « pretiosas » definivit. Eius spiritale iter perspicienti incomparabili cum evidentia fulget cer­ tum et lucidum propositum vitae eius: « Debeo sanctus fieri ». Magnorum mysticorum discipulus dicto suo fidelis fuit: « Contemplatio in actione et actio pro contemplatione ». Vehemens in Deum Trinum amor, cui se arte coniunctum animadverte­ bam cuius se adiutorem sentiebat pro universali sanctificatione, pro Divina omnium hominum coniunctione per servitium sacerdotum, religiosorum, eum totum capiebat. Quod quidem multa eius scripta testantur. Hic ipse amor et hoc ipsum propositum eum adduxerunt ad demon­ strandas paternas curas erga suos candidatos, suos religiosos, suas Sorores Vocationistas: omnes a catechismo natos, « enixo studio» tradito et «cum exemplis ad trahendum aptis ». « Si a vobis requirunt — saepe Servus Dei repetebat — quomodo vestra religiosa Familia orta sit, dicite: ex catechi­ smo cotidiano cuiusdam seminarii alumni ferias agentis ». Eos omnes Caele­ sti Antistitae commendavit, Iesu Matri, quam suaviter invocabat « Domina nostra Divinarum Vocationum ora pro nobis ». Societas Divinarum Vocationum, ex viris Vocationistis et mulieribus Vocationistis constans, atque ex mulieribus Consecratis saecularibus, e corde exorta est parochi Iustini, fructus est vitae sacerdotalis, quae in vico Pia­ nura exstincta est postridie calendas Augustas anno 1955, dum quam pluri­ mae personae lacrimantes insusurrabant: « Sanctus est mortuus ». Exsequiae verum fuerunt praeconium. Post eius mortem sanctitatis fama crevit quapropter Episcopus Puteolanus beatificationis et canonizationis Causam introduxit; apud Curiam Nea­ politanam Processus Cognitionalis celebratum est, cuius auctoritas et vis est a Congregatione de Causis Sanctorum probata decreto die 23 mensis Ianua­ rii anno 1986. Positione confecta, secundum normas disceptatum est an Congregatio de Causis Sanctorum 625 Servus Dei heroum in modum virtutes coluisset. Die 7 mensis Februarii an­ no 1997, prospero cum exitu, Consultorum Theologorum Congressus Pecu­ liaris actus est. Patres Cardinales et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 18 mensis Novembris eodem anno habita, Causae Ponente Excellentissimo Ot­ torino Petro Alberti, Archiepiscopo Calaritano, sacerdotem Iustinum Ma­ riam Russolillo heroum in modum virtutes théologales, cardinales iisque ad­ nexas explicavisse affirmaverunt. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sol­ lemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, Temperantia et Fortitudine, Mariae Russolillo, Parochi, necnon eisque adnexis, Fundatoris de cardinalibus in gradu heroico, Societatis Divinarum Prudentia, Servi Dei Iustitia, Iustini Vocationum, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Sanctitas Sua referri mandavit. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. ffl ALBERTUS BOVONE archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis 4 2 - A . A . S. 626 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale SIPONTINA-VESTANA Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Pii a Pietrelcina (in saec.: Francisci Forgione), sacerdotis professi ordinis Fratrum Minorum capuccinorum (1887-1968) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Mihi autem absit gloriari nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi » (Gal 6, 14). Pater Pius a Pietrelcina, sicut Paulus Apostolus, Crucem Sanctam in vertice posuit vitae suae suique apostolatus, quae vis eius fuit, necnon sa­ pientia atque gloria. A mundi rebus inanibus liber et Iesu Christi inflam­ matus amore, ad eum se conformavit in immolatione sui pro mundi salute tamque fuit generosus et perfectus in Victima divina sequenda atque imi­ tanda, ut dicere potuisset: « Christo confixus sum cruci: vivo autem iam non ego, vivit vero in me Christus » (Gal 2, 19-20). Nec sibi thesauros gra­ tiae retinere voluit, quos ei Deus singulari cum largitate concesserat; quam ob rem, sine intermissione suo sacro ministerio viris servivit et mulieribus, qui illum adibant et immensam genuit filiorum ac filiarum spiritualium multitudinem. Dignissimus hic Sancti Francisci Asisinatis assectator die est natus 25 mensis Maii anno 1887 Pietrelcinae, intra fines archidioecesis Beneventanae, a Gratio Forgione et Maria Iosepha De Nunzio. Insequenti die est baptiza­ tus nomine capto Francisco. Infantiam et pueritiam egit in orbe sereno at­ que tranquillo, nempe domo, ecclesia, agris et postea schola. Duodecim an­ norum sacramentum accepit Confirmationis et primam Communionem. Sedecim annos natus, postridie nonas Ianuarias anno 1903, est in novi­ tiatum ingressus Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum in pago Morcone, ubi die 22 eiusdem mensis habitum induit franciscanum et Frater Pius est appellatus. Feliciter anno novitiatus peracto, votorum simplicium pro­ fessionem emisit et die 27 mensis Ianuarii anno 1907 votorum sollemnium. Post sacerdotalem ordinationem, die 10 mensis Augusti anno 1910 re­ ceptam Beneventi, cum suis mansit propter valetudinis causam usque ad annum 1916. Mense Septembri eodem anno missus est ad domum religio­ sam oppidi Sancti Ioannis Rotundi, ubi ad mortem usque commoratus est magna cum multorum fidelium aedificatione, qui ab anno 1918 Passionis dominicae signa aliaque charismata in eo conspexerunt. Congregatio de Causis Sanctorum 627 Dei amore et proximi flagrans Pater Pius vocationem coluit ad operam dandam humani generis redemptioni, secundum peculiare munus quod vi­ tae eius proprium fuit. Hoc consilium tribus viis ad effectum adduxit: mo­ deratione animarum, sacramentali peccatorum reconciliatione, Missae cele­ bratione. Patri Pio peccata confiteri res non erat facilis ob magnam paeni­ tentium multitudinem. Tempus eius apostolicae industriae praestantissi­ mum illud erat, quo Missam celebrabat. Fideles qui illi interfuerunt, in ea verticem ac plenitudinem senserunt eius spiritalitatis. In provincia sociali Pater Pius multum institit in dolores sublevandos atque miserias tot familiarum, praecipue per constructionem valetudinarii cui nomen est « Casa Sollievo della Sofferenza », quod est apertum die 5 mensis Maii anno 1956. In regione spirituali instituit eos qui vocantur « Gruppi di Preghiera », ab ipso appellati « seminaria fidei et foci amoris » et a Summo Pontifice Paulo VI « magnum flumen animarum precantium ». Servo Dei vita erat fides: volebat omnia faciebatque omnia in lumine fi­ dei, quam ut aleret assiduo fuit in deprecatione occupatus; per diem nam­ que et magnam noctis partem cum Deo colloquebatur. « In libris Deum quaerimus — aiebat -— in oratione Eundem invenimus. Oratio clavis est, quae Dei aperit cor ». Fide semper ductus est ad arcanam Dei voluntatem accipiendam. Religiosus in supernaturalibus fuit rebus submersus atque fide sua omnes afficiebat, hanc diffundendo in quotquot eum adibant. Non solum is homo erat spei et plenae Dei fiduciae, sed has virtutes verbis et exemplo in animas immittebat. Dei amor eum replebat, qui omnem eius exspectationem etiam satiabat. Caritas principium erat eius diem inspirans, quod quidem erat: Deus sibi amandus Eumque aliis amandum curare. Ipsum in caritate crescere et effi­ cere ut in caritate cresceretur, peculiare eius erat studium. Hoc erat arca­ num eius afflictae vitae in sede confessionali et in animarum moderatione. Maximam suam expressit caritatem erga proximum per plus quinqua­ ginta annos permultas personas excipiendo, quae ad eius sacrum ministe­ rium accurrebant, ad eius consilium et consolationem recipiendam. Obsessio quodammodo erat amoris: eum in ecclesia quaerebant, in sacrario, in coeno­ bio. Et ipse omnibus suam donabat dilectionem, excitans fidem, gratiam largiens, lucem ferens et evangelicum solacium. In pauperibus, in dolentibus inque aegrotis Christi videbat imaginem; pro iis praesertim se dedebat. Exemplari modo virtutem exercuit prudentiae: agebat et consilia dabat lumine Dei collustratus. Eius cura gloria Dei fuit et animarum bonum. In omnes sine discrimine se gessit magnaque cum probitate. 628 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Virtus fortitudinis effulsit in eo. Mature intellexit iter suum futurum es­ se iter crucis, illudque statim cum animo accepit et propter amorem. Mul­ tos per annos est animae angores expertus. Quinquaginta annis dolores vul­ nerarti est admirabili cum fortitudine perpessus. Tacitus et precans multos ascivit Auctoritatis ecclesiasticae suique Ordinis interventus. In calumniis semper tacuit. Oratio et continentia viae erant solitae, quibus is utebatur ut virtutem consequeretur temperantiae, ex ratione franciscana. Temperans erat in vi­ tae habitu, in mente, per omnia. Munerum conscius per vitam consecratam sumptorum, alacriter vota re­ ligiosa observavit, eademque amavit utpote quae sint Christi consilia et in­ strumenta perfectionis. In omnibus rebus oboediens fuit atque omnibus Su­ periorum praeceptis, tum etiam cum gravia erant. Eius obtemperatio super­ naturalis erat in intentione, universalis in dimensione et integra in exsecutione. Spiritum paupertatis exercitavit plena cum neglectione sui, terrestrium bonorum, commodorum et honorum. Semper castitate potissimum delectatus est. Eius vitae modus ubique et in omnes modestus fuit. Sincere se inutilem ad omnia putabat, Dei donis indignum, miseriarum plenum simulque tamen divinorum favorum. In tanta mundi admiratione repetebat: « Esse volo tantummodo tenuis frater qui precatur ». Valetudo eius, inde a iuventute, non multum florida fuit et annis extre­ mis potissimum vitae eius celeriter defecit. Soror mors eum occupavit prae­ paratum atque serenum die 23 mensis Septembris anno 1968, unum et oc­ toginta annos natum. Eius exsequiae magno notatae sunt populi concursu. Die 20 mensis Februarii anno 1971, vix tribus annis post Servi Dei mor­ tem, Paulus VI Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum Superiores allo­ quens, dixit de eo: « Videte quam famam habuerit, quam totius mundi clientelarti circum se collegerit. Sed cur? Num quia philosophus erat? Num quia sapiens? Num quia habebat opes in promptu? Minime; sed quia Mis­ sam humiliter celebrabat, a mane usque ad vesperam peccatorum confessio­ nes audiebat eratque — diffìcile dictu — stigmatum Domini nostri speci­ men excusum. Vir erat precationis et doloris ». Etiam in vita clarus erat ampla sanctitatis fama ex eius virtutibus profìciscente, ex eius orationis et sacrificii spiritu exque vehementi animarum saluti se devovendi studio. Annis, qui sunt eius mortem secuti, aucta est in dies sanctitatis et miraculorum fama, quae facta est ecclesiale phaenome­ non, toto orbe terrarum diffusum apud omnes personarum classes. Congregatio de Causis Sanctorum 629 Hoc modo Deus voluntatem significabat Ecclesiae suum Servum fidelem in terra celebrandi. Non multo post Fratrum Minorum Capuccinorum Ordo earum rerum quae lege canonica praecipiuntur ad inchoandam beatificatio­ nis et canonizationis Causam, initium fecit. Omnibus perpensis rebus San­ cta Sedes, ad normam Motu Proprio « Sanctitas Clarior », die 29 mensis No­ vembris anno 1982 nihil obstat concessit. Hinc Archiepiscopus Sipontinus Causam introducendam suscepit et Processum cognitionalem celebrandum annis 1983-1990, quem Congregatio de Causis Sanctorum die 7 mensis De­ cembris anno 1990 probavit. Confecta Positione, inquisitum est, ex more, an Servus Dei virtutes esset exsecutus heroum in modum. Idibus Iuniis an­ no 1997, prospero cum exitu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologo­ rum est actus. Patres Cardinales deinde et Episcopi in Sessione Ordinaria die 21 mensis Octobris subsequentis habita, Causae Ponente Excellentissimo Domino Andrea Maria Erba, Episcopo Veliterno-Signino, declaraverunt Pa­ trem Pium a Pietrelcina heroum more virtutes théologales, cardinales iisque adnexas coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sol­ lemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum tum in proximum, Temperantia et Fortitudine, Pietrelcina, in saec. necnon eisque adnexis, Francisci Forgione, de cardinalibus Prudentia, Iustitia, in gradu heroico, Servi Dei Pii Sacerdotis Ordinis professi a Fratrum Minorum Capuccinorum, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum Summus Pontifex publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. £8 A L B E R T U S B O V O N E archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. & Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis 630 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale VERCELLENSIS Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Secundi Pollo presbyteri (1908-1941) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Sunt presbyteri in Ecclesia et pro Ecclesia velut repraesentatio sacra­ mentalis Christi Capitis et Pastoris: cuius verba cum auctoritate procla­ mant, cuius misericordis indulgentiae gestum salutem offerentem imitantur, idque in Baptismate praesertim, in Paenitentia, in Eucharistia; eiusdem item exercent dilectionem et sollicitudines, usque ad totale sui donum pro grege » (IOANNES P A U L U S I I , Adhort. Apost, postsynod. Pastores dabo vobis, 15: AAS LXXXIV [ 1 9 9 2 ] , 6 8 0 ) . Viva divini Pastoris imago, qui gregi suo ministravit usque ad totum sui donum, sacerdos Secundus Pollo fuit, qui ardore fulsit apostolico, pasto­ rali caritate ac sanctitate vitae. Paucis annis tam altum virtutum gradum est assecutus, ut iure habitus sit archidioecesis Vercellensis gloria, quae est ab episcopo et martyre Sancto Eusebio condita et mater est Pedemontii Ecclesiarum, e quibus saeculis XIX et XX non pauci sunt orti Sancti ac Beati. Dignus hic Dei minister natus est in oppidulo Caresanablot apud Vercellas postridie calendas Ianuarias anno 1 9 0 8 et est biduo post baptizatus no­ mine capto Secundo, utpote secundo loco natus ex coniugibus Carolo Pollo et Martha Ottino, agricolis et bonis christianis. Eius humanae christianaeque educationi operam dederunt familia, schola, paroecia atque Fratres Scholarum Christianarum, qui eum discipulum habuerunt exemplarem. An­ no 1 9 1 5 primam Communionem accepit et subsequenti anno Confirmatio­ nem. A parocho rectus Syro Meschini, qui claram eius pietatem erga Eu­ charistiam, vivam religionem et indolis bonitatem notaverat, vocationem ad sacerdotium animadvertit et anno 1 9 1 9 seminarium dioecesanum est ingres­ sus. Cum cura optimisque fructibus suae prospexit formationi spiritali culturalique, quam est Romae in Pontificio Seminario Langobardo prosecutus, in quo quattuor vixit annos ( 1 9 2 7 - 1 9 3 1 ) tali cum fidei atque caritatis inte­ gritate, ut eius condiscipuli admirans testimonium dare voluerint post co­ gnitam heroicam mortem. Rector Hector Baranzini, postea Archiepiscopus Syracusanus, eum definivit « seminarii alumni exemplar ». Apud Pontificiam Academiam Sancti Thomae est doctoris gradum adeptus in philosophia et Congregatio de Causis Sanctorum 631 apud Pontificiam Studiorum Universitatem Gregorianam gradum doctoris in S. Theologia. Presbyterali accepta ordinatione die 15 mensis Augusti an­ no 1931, nominatus est praeceptor in seminarii minore oppiduli Moneri vel­ lo. Hoc munus usque ad annum 1936 perrexit, eodem coniuncto cum mu­ nere moderatoris spiritalis alumnorum seminarii et munere cappellani pro diebus festis duorum pagorum paroeciae loci Cigliano. Deinde Archiepisco­ pus Iacobus Montanelli eum nominavit philosophiae professorem atque Theologiae Fundamentalis in seminario maiore, necnon curatorem dioecesa­ num iuvenum Actionis Catholicae. Alterum hoc munus amplificavit ei apo­ stolatus spatium in tota Archidioecesi, cum per prius in centro eiusdem Ar­ chidioecesis maneret tamquam futurorum pastorum educator. In ambobus muneribus pater fuit et frater, magister ac socius iuvenum, qui eius admirabantur muneris studium, pastoralem fervorem, sacrificii spiritum et indu­ striae. Hoc modo id ad effectum adduxit, quod Summus Pontifex Pius XI, qui eiusdem fuit aetatis, in ministro Dei exigebat: « Praecipuus christianae iuvenum educationis apostolus idemque indefatigabilis adsertor [...] ut for­ tem, virilem et apostolicum animum in sacrorum alumnis effmgat » (Litt. Enc. Ad catholici sacerdotii: AAS XXVIII [1936], pp. 7.37). Ubicumque bo­ num fieri posset, aderat. Superiores, qui eum aestimabant magni eiusque sedulitatem cognoscebant, alia munera ei crediderunt praeter ea, quae sunt supra memorata omniaque illa cum generositate communique cum satisfac­ tione explevit. Aliquot menses vicarius fuit oeconomus pagorum Caresanablot (anno 1940) et Larizzate (annis 1940-1941); fuit etiam rector dioecesa­ nus Unionis Apostolicae Sacerdotum Sacri Cordis, cappellanus operum puel­ lis solis ac derelictis et mulieribus in carcere inclusis adiuvandis; alumno­ rum quorundam ephebeorum confessor fuit; curam adhibuit de aegrotis, operariis, artes exercentibus omnibusque qui eius petebant auxilium. Ope­ ram suam numquam recusavit parochis qui eum invitabant ut acroases ha­ beret, praedicationes, sanctarum Missarum celebrationes, confessiones; et numquam voluit pecuniam accipere uti mercedem cum Redemptionis the­ sauros veluti sacerdos distribuebat. Volebat potius « esor animarum » esse, secundum dictum Sanctae Catharinae Senensis ei earum: « apostolus esse puritatis et in possessione humilitatis gratiam gratiarum videre »: etenim gloriam inanem coercere fuit eius cotidiana ascesis. Se exhibebat « sicut Dei ministrum in multa patientia, in tribulationibus, in necessitatibus, in labo­ ribus, in vigiliis, in ieiuniis, in castitate, in scientia, in longanimitate, in suavitate, in Spiritu Sancto, in caritate non ficta» (2 Cor 6, 4-6). Verus ho- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 632 mo Dei, fortiter sensit dignitatem et onus se esse Christi sacerdotem atque omnibus viribus suis, inde ab annis formationis, sanctitatem appetivit. Scripsit: « O Iesu, fac me sanctum: fac cogitationem non habeam, affectum, verbum, opus, nisi ut cogitem de te, te amem, te laudem, tibi serviam ». Congruenter his appetitionibus se abnegavit, Dei voluntati oboedivit ac su­ perioribus ecclesiasticis, sapienter multa multiplicavit talenta quae ei Provi­ dentia concesserat. Sine intermissione progressus est ad perfectionem evan­ gelicam in fide, in spe, in caritate. Anno 1940 affirmavit: « Tu, o Iesu, meus es primus Amor, sis etiam meus unicus amor. Meum hoc miserum cor dila­ ta lamina quoque doloris, lancea sacrificii ». Propter amorem Christi et ani­ marum coluit eminenter, praeter virtutes théologales, etiam iustitiam erga Deum et proximos, fortitudinem in difficultatibus inque fidelitate suis sa­ cerdotalibus muneribus, temperantiam in usu terrestrium bonorum, pruden­ tiam in apostolatu inque eligendis instrumentis pro sua aliorumque sanctifi­ catione, paupertatem, castitatem, humilitatem. Animam suam, sanctitatis sitientem, et suum pastorale ministerium aluit pia divinorum mysteriorum celebratione, assidua precatione, meditatione, ferventi pietate eucharistica et mariali et ipsis apostolatus operibus, quae fuerunt ei excellens sanctifica­ tionis via (cf. C O N C . O E C U M . V A T . II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gen­ tium, 41). Solum ob alacrem curam adducendi iuvenes ad Christum cum ardore assensus est ut nominaretur cappellanus militum tertiae legionis Alpinorum, cohortis dictae « Val Chisone ». Suum sacerdotale servitium duobus tempori­ bus explicavit: primum anno 1940 in Italia, in regione Pineroliensi; secundo (anno 1941) in Nigromontio, in regione locorum Cervice et Grahovo. Suis militibus omnibus omnia factus est, « unus eorum et plus iis », alta vi spiri­ tali emergens, quae etiam eius corporis gracilitatem sustinebat. Cotidianum Eucharistiae sacrificium eum confirmavit usque ad supremam immolationem. Die 26 mensis Decembris anno 1941, mane, dum aderat, in plaga loci Dragali denominati, militi morienti, et ipse ictus est polyboli impetu, qui ferme eius crura divellit. Adiutus, de aliis sauciatis cogitavit. Alium cappel­ lanum arcessivit, cui thecam cum hostiis tradidit et ampullam cum oleo in­ firmorum. Dein, oculis intentis in caelum, murmuravit: « Eo ad Deum, qui tam bonus est ». Reclinato capite, mortuus est. Fama sanctitatis, qua claruit in vita, ampliata est in morte et in exse­ quiis, atque dilatata est apud omnem ordinem populi Dei secutis annis usque ad nostros dies. Archiepiscopus ipse Vercellensis Iacobus Montanelli Congregatio de Causis Sanctorum 633 palam moralem eius magnitudinem agnovit cum mortem eiusdem in con­ ventu sacerdotum commemoravit. Causa beatificationis et canonizationis inita, apud curiam Vercellensem celebratus est processus ordinarius infor­ mativus (annis 1955-1972), quem secutus est processus additicius (annis 1983-1984). Horum processuum auctoritatem et vim probavit Congregatio de Causis Sanctorum decreto die 8 mensis Novembris anno 1985 promulga­ to. Confecta Positionis praeparatione, inquisitum est an Servus Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Mensis Maii die 27 anno 1997, felici cum exitu, actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardinales et Episcopi postea in Sessione Ordinaria diei 18 insequentis men­ sis Novembris, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon, fassi sunt sacerdotem Secundum Pollo heroum more virtutes théologales, cardinales iisque adnexas explica visse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con­ gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum Iustitia, Temperantia et tum in proximum, Fortitudine, eisque necnon de adnexis, in cardinalibus gradu Prudentia, heroico, Servi Dei Secundi Pollo, Sacerdotis dioecesani, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997. 6B A L B E R T U S B O V O N E archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus L. © S. £8 Eduardus Nowak archiep. tit. Lünen., a Secretis Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 634 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Prae­ sules praefecit, videlicet: — Cathedrali Ecclesiae Nivernensi R.D. Franciscum Deniau, e clero dioecesis Nemptodurensis, paroeciae vulgo dictae «Puteaux» curionem. die 26 Iunii 1998. — Cathedrali Ecclesiae Hinchensi Exc.mum P.D. Aloi­ sium Kébreau, S.D.B., hactenus titularem Episcopum Selendetensem atque Auxiliarem Portus Principis. die 30 Iunii. — Episcopum Coadiutorem dioecesis Sancti Iosephi in California, Exc.mum P.D. Patricium Iosephum McGrath, hactenus Episcopum titula­ rem Alleghenensem et Auxiliarem archidioecesis Sancti Francisci in California. — Cathedrali Ecclesiae Arausicanae in California, Exc.mum P.D. Tod Davidem Brown, hactenus Episcopum Xylopolitanum. — Titulari episcopali Ecclesiae Lamiggigensi, R.D. Ioannem Carolum Wester, e clero archidioecesis Sancti Francisci in California, ibique Vicarium episcopalem pro Clericis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. — Cathedrali Ecclesiae Carthaginensi in Hispania Exc.mum P.D. Emmanuelem Urena Pastor, hactenus Episcopum Complutensem. die 1 Iulii. — Titulari episcopali Ecclesiae Aquaeflaviensi R.D. Vincentium Costa, e clero Melitensi, hactenus in Cathedrali Ecclesia Maringaënsi operis pastoralis socium, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Londrinensis. — Cathedrali Ecclesiae Insulensi Exc.mum P.D. Gerardum Defois, hactenus Archiepiscopum Remensem, archiepiscopali dignitate ad personam servata. — Cathedrali Ecclesiae Aurelianensi Exc.mum P.D. Gerardum Daucourt, hactenus Episcopum Trecensem. die 2 Iulii. Congregatio pro Episcopis die 3 Iulii 1998. 635 — Titulari episcopali Ecclesiae Vicohabentinae R.D. Salvatorem Fisichella, e clero Romano, hactenus in Pontificia Universitate Gregoriana professorem, quem deputavit Auxiliarem Almae Romanae dioe­ cesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Moptensi R.D. Aloisium Moretti, e clero Romano, Vicariatus Urbis Praelatum a secretis, quem deputavit Auxiliarem Almae Romanae dioecesis. die 4 Iulii. — Titulari episcopali Ecclesiae Lesvitanae R.D. Antonium Dziemianko, e clero Grodnensi Latinorum, hactenus in urbe vulgo Navahrudak curionem et moderatorem officii dioecesani operibus caritativis provehendis. die 6 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Beniaminacevalensi R.D. Candidum Cárdenas Villalba, hactenus Vicarium generalem dioecesis Carapeguanae. die 7 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Rapidopolitanae, R.D. Blasium I. Cupich, e clero archidioecesis Omahensis, ibique paroeciae Sancto Roberto Bellarmino dicatae curionem. — Episcopali Ecclesiae Pineroliensi R.D. Petrum Georgium Debernardi, hactenus Vicarium generalem dioecesis Eporediensis. die 10 Iulii. — Metropolitanae Ecclesiae Lugdunensi Exc.mum P.D. Lu­ do vicum-Mariam Bilie, hactenus Aquensem in Gallia metropolitanum Ar­ chiepiscopum. — Cathedrali Ecclesiae Oraniensi R.D. Alphonsum Georger, e clero Algeriensi, hactenus Centri archidioecesani Studiorum moderatorem. die 11 Iulii. — Titulari Ecclesiae Castrensi in Sardinia R.P. Iosephum Pittau, Societatis Iesu, hactenus Cancellarium Pontificiae Academiae Scien­ tiarum et Pontificiae Academiae Socialium Scientiarum necnon Pontificiae Universitatis Gregorianae Magnificum Rectorem, quem constituit Congrega­ tionis de Institutione Catholica a Secretis et archiepiscopali dignitate ornavit. die 15 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Barcinonensi in Venetiola Exc.mum P.D. Caesarem Raimundum Ortega Herrera, hactenus Episcopum Margaritensem. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 636 — Coadiutorem dioecesis Septemlacunensis, R.D. Vil­ lelmum Porto, e clero dioecesis Campanienis in Brasilia, hactenus paroeciae vulgo « Senhor Born Jesus » in civitate Jesuânia curionem. die 15 Iulii 1998. — Titulari episcopali Ecclesiae Lemellefensi R.D. Ernestum Vecchi, hactenus Pro-Vicarium generalem et moderatorem Curiae archidioe­ cesis Bononiensis, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P.D. Iacobi S.R.E. Cardinalis Biffi, eiusdem Ecclesiae Archiepiscopi. die 18 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Manchesteriensi Exc.mum P.D. Ioannem B. McCormack, hactenus Episcopum tit. Cerbalitanum et Auxilia­ rem archidioecesis Bostoniensis. die 21 Iulii. Congregatio de Institutione Catholica 637 CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA (DE SEMINARIIS ATQUE STUDIORUM INSTITUTIS) DECRETUM quo Hierosolymis Centrum Christianum Studiorum Iudaicorum erigitur. Antiquum Foedus ex ineffabili misericordia cum populo Iudaeorum a Deo initum, quo mediante Ecclesia revelationem Veteris Testamenti accepit et a quo tamquam a radice bonae olivae nutrimentum percipit, Christianis atque Iudaeis magnum commune patrimonium spirituale permanet. Concilii Oecumenici Vaticani Secundi Sacra Synodus in Declaratione de Ecclesiae habitudine ad religiones non-christianas mutuam Christianorum et Iudaeorum cognitionem et aestimationem commendavit atque fovere voluit, exoptans ut eaedem praesertim studiis biblicis et theologicis necnon frater­ nis colloquiis obtineretur (NA 4). Etenim quo aptius et profundius religiosa traditio iudaica cognoscitur et exploratur, eo amplius unitas elucescit inter Vetus Testamentum et Novum: nam Deus librorum utriusque Testamenti inspirator et auctor, ita sapienter disposuit, ut Novum in Vetere lateret et in Novo Vetus pateret (DV 16). Quae cum ita sint, Ecclesia catholica, sui mysterii perscrutatione memo­ riam tenens vinculi, quo ipsa cum stirpe Abrahae coniuncta est, nequit ignorare monumenta traditionis religiosae Iudaeorum, ut in dies magis ma­ gisque conscia fìat identitatis suae atque missionis sibi a Christo concreditae. Qua necessitate considerata, « Centrum Christianum pro Studiis Iudaicis », iam inde a multis annis in ipsa civitate Sancta Hierosolymitana exi­ stens, nobilem finem prosequitur, quo catholicis necnon aliis christianis no­ titia profundior religiosae traditionis iudaicae ex genuinis fontibus eius praebeatur. Haec Congregatio de maiore profectu in disciplinis ad divinam Revela­ tionem melius elucidandam valde sollicita, re omni sub aspectu rite perpen­ sa, collatis consiliis cum iis quorum interest; ratione etiam habita littera­ rum Em.mi Cardinalis Secretarii Status die xxin mensis Aprilis a.D. M C M X C V I I I datarum, petitionem sibi allatam libenter suscipiens, ad normam Constitutionis Apostolicae « Sapientia Christiana » sua qua pollet auctoritate 638 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale PONTIFICIUM CENTRUM CHRISTIANUM STUDIORUM IUDAICORUM S. P E T R I DE SION seu « Pontificium Institutum Ratisbonne » (in lingua gallica «Centre Chrétien Pontifical d'Etudes Juives — Saint Pierre de Sion » [CCEJ] nuncupatum) hoc Decreto canonice erigit erectumque declarat, potestate ipsi facta testi­ monia de studiis iudaicis apud se perfectis iis studentibus concedendi, qui praescriptum studiorum curriculum rite expleverint necnon pericula supera­ v e r i t ; servatis peculiaribus eiusdem Centri Statutis ab hac eadem Congre­ gatione approbatis; servatis praeterea ceteris de iure servandis; contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex aedibus eiusdem Congregationis, die xxi mensis Maii, in sollemnitate Ascensionis Domini, a.D. M C M X C V I I I . PIUS card. LAGHI, Praefectus & Iosephus Saraiva Martins, a Secretis. Loco EB Sigilli In Congr. de Inst. Cat. tab., n. 447¡80¡E DECRETUM quo Romae Facultas Scientiarum Communicationis Socialis apud Universitatem Salesianam erigitur. Communicationis socialis instrumenta, si recte adhibeantur, humano ge­ neri valida praebent subsidia, cum multum conferant ad relaxandos et excolendos animos atque ad Dei regnum propagandum et firmandum (cf. Concilium Oecumenicum Vaticanum Secundum, Inter mirifica, 2). Propte­ rea omnes Ecclesiae filii communi animo consilioque conentur ut eadem in­ strumenta, nulla interposita mora et maxima adhibita industria, efficaciter in multiplicibus apostolatus operibus, prout rerum et temporum adiuncta exposcent, usurpentur, noxia incepta praecurrentes (Inter mirifica, 13). Ad haec instrumenta recto modo adhibenda — ut idem Concilium Oecu­ menicum Vaticanum animadvertit — oportet ut omnes, qui iis utantur, ordi­ nis moralis normas noscant et fideliter in hac provincia ad effectum deducant (Inter mirifica, 4). Praecipue ad Ecclesiae Pastores autem munus pertinet fide­ les, sacerdotes, religiosos necnon laicos, tempestive instituendi (Inter mirifica, 15) atque ita moderandi ut iidem, instrumentorum etiam socialis communica- 639 Congregatio de Institutione Catholica tionis auxilio, suam totiusque humanae familiae salutem ac perfectionem per­ sequantur (Inter mirifica, 3). Ad hunc finem consequendum atque ad auxilium Pastoribus praeben­ dum, competentes auctoritates Universitatis Pontificiae Salesianae in Urbe, obsequentes exemplo sui patroni S. Ioannis Bosco, qui studuit prout magi­ ster apostolatus communicationis pericula iuvenum aetati noxia praecavere, necnon desiderantes ipsam missionem Societatis a S. Francisco de Sales fi­ deliter adimplere, Institutum Scientiarum Communicationis Socialis in ea­ dem Universitate erexerunt, quod, ab hac Congregatione anno M C M L X X X I X approbatum, ab eadem Decreto N. 1159/88/12 die ix m. Martii a.D. M C M X C I I I emanato canonice erectum est. Nunc autem, intervallo experimentan optimo exitu percurso, ad fructus huius operis magis augendos, Reverendissimus Universitatis Pontificiae Sa­ lesianae in Urbe Magnus Cancellarius Congregationem de Institutione Ca­ tholica adivit, exposcens ut supra laudatum Institutum in Facultatem Scientiarum Communicationis Socialis constitueretur. Haec Congregatio, re qualibet sub specie perpensa; collatis consiliis cum iis quorum interest etiam in campo Communicationis Socialis valde peritis; ratione habita litterarum eiusdem Magni Cancellarii die xxix mensis Decem­ bris a.D. M C M X C V I I datarum; petitionem sibi allatam libenter suscipiens, ad normam art. 61 Constitutionis Apostolicae «Sapientia Christiana» pro munere FACULTATEM SCIENTIARUM COMMUNICATIONIS SOCIALIS (italice « Facoltà di Scienze della Comunicazione Sociale — FSCS ») hoc Decreto in memorata Universitate Pontificia Salesiana in Urbe erigit erectamque declarat, potestate ipsi facta academicos Baccalaureatus et Licentiae et Doctoratus gradus in Scientiis Communicationis Socialis iis studentibus confe­ rendi, qui praescriptum studiorum curriculum rite expleverint necnon pericula superaverint; servatis generalibus Universitatis Statutis necnon peculiaribus eiusdem Facultatis Statutis ab hac eadem Congregatione approbatis; ceteris servatis de iure servandis; contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex aedibus eiusdem Congregationis, die xxvn mensis Maii, a.D. M C M X C V I I I . 83 Loco ffi Sigilli In Congr. de Inst. Cat. tab., n. 78/98 card. LAGHI, Praefectus Iosephus Saraiva Martins, a Secretis. PIUS Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 640 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Lunedì, 6 luglio 1 9 9 8 , S.E. il Signor sciatore del Belgio presso la Santa Sede. T h i e r r y Mauls, Amba­ Venerdì 3 luglio 1998 si è riunita nel Palazzo Apostolico Vaticano, al­ la presenza del Santo Padre, la Congregazione delle Cause dei Santi. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietto della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 14 luglio 1998. Mons. Raffaello Funghini, Uditore della Rota Romana, Giudice della Corte d'Appello dello Stato della Città del Vaticano « ad quinquennium ». Si rende noto che il Rev.do Slawomir Oder è stato nominato « ad quinquen­ nium » Vicario giudiziale aggiunto del Tribunale d'Appello eretto presso il Vica­ riato di Roma e che i Monsignori Americo Ciani e José Martin De Agar, Giudici esterni del Tribunale di prima istanza del Lazio per le cause di nullità di matri­ monio, sono stati trasferiti al Tribunale d'Appello come Giudici esterni « ad quinquennium ». NECROLOGIO 2 luglio 8 » 9 23 » » » » 1998. Mons. Jorge E. Marskell, Vescovo Prelato di Itacoatiara (Brasile). » Mons. Christophe Adimou, Arcivescovo em. di Cotonou (Benin). » Mons. Antonio F. Gatti, Vescovo tit. di Gadiaufala. » Mons. Henri Goudreault, Arcivescovo di Grouard-McLennan (Canada) » Mons. Vittorio Cecchi, Vescovo tit. di Usinaza. An. et vol. XC 1 Septembris 1998 N. 9 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE De theologica et iuridica natura Conferentiarum Episcoporum IOANNES PAULUS PP. II I EXORDIUM 1. Apostolos suos instituit Dominus Iesus « ad modum collegii seu coetus stabilis, cui ex iisdem electum Petrum praefecit ».* Apostoli non seorsum seiunctimve sed coetum Duodecim efficientes a Iesu electi sunt ac missi, pe­ rinde atque ab Evangelio sententia illa compluries iterata « unus de Duode­ cim » confirmatur. Omnibus his missionem committit Dominus Regnum Dei praedicandi. Ii non seiuncti, sed bini bini ab Eo missi sunt. In novis­ sima cena Iesus Patrem pro unitate Apostolorum ipsorumque qui in eum per eorum verbum credituri sunt deprecatur. Suam post Resurrectionem et ante Ascensionem in eius supremo pastorali officio confirmat Iesus Pe­ trum itemque eandem missionem Apostolis concredit quam ipse a Patre susceperat. 2 3 4 5 6 7 1 CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 19. Cfr Mt 10, 1-4; 16, 18; Me 3, 13-19; Lc 6, 13; Io 21, 15-17. 2 Cfr Mt 26, 14; Me 14, 10.20,43; Lc 22, 3.47; Io 6, 72; 20, 24. 3 Cfr Mt 10, 5-7; Lc Cfr Me 6, 7. 4 9, 1-2 5 Cfr Io 17, 11,18 20-21. a Cfr ibid., 2 1 , 15-17. 7 Cfr ibid., 20, 2 1 ; Mt 28, 18-20. 43 - A A S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 642 Pentecostes die cum Spiritus Sanctus descendit, Collegium apostolicum revera novo illo vigore repletur et manifestatur, quem Paracletus ministrat. « Stans autem Petrus cum Undecim » multitudinem alloquitur ac magnam credentium copiam baptizat; prima communitas perseverans est in audien­ da doctrina Apostolorum atque ab eis pastorales pro ipsa quaestiones eno­ dantur; Apostolos qui in urbe Ierusalem manserant Paulus convenit ut suam cum eis communionem confirmaret neve sibi periculum conflaret ne forte in vacuum curreret. Quod sibi ipse plane erat conscius se corpus quoddam indivisum efficere, id etiam exstat cum illa oritur quaestio de­ beantne christiani ex paganis oriundi Antiquae Legis normas servare necne. Tunc in Antiochena communitate « statuerunt, ut ascenderent Paulus et Barnabas et quidam alii ex illis ad apostolos et presbyteros in Ierusalem super hac quaestione » consideranda. Ad hanc quaestionem agitandam coadunantur Apostoli presbyterique, inter se sententias conferunt, delibe­ rant Petri auctoritate ac tandem decernunt: « Visum est enim Spiritui San­ cto et nobis nihil ultra imponere vobis oneris quam haec necessario [...]». 8 9 10 11 12 13 2. Salutis missio quam Dominus Apostolis commisit usque ad mundi fi­ nem manebit. Ut talis missio, ad Christi voluntatem, perficeretur, Apostoli ipsi «de instituendis successoribus curam egerunt... Proinde docet... Syno­ dus Episcopos ex divina institutione in locum Apostolorum successisse, tamquam Ecclesiae pastores ». Etenim, ad pastorale exsequendum ministe­ rium, « Apostoli speciali effusione supervenientis Spiritus Sancti a Christo ditati sunt, et ipsi adiutoribus suis per impositionem manuum donum spi­ rituale tradiderunt, quod usque ad nos in episcopali consecratione trans­ missum est ». 14 15 16 17 18 « Sicut, statuente Domino, sanctus Petrus et ceteri Apostoli unum Colle­ gium apostolicum constituunt, pari ratione Romanus Pontifex, successor 8 9 10 Act 2, 14. Cfr ibid , 2, 42. Cfr ibid., 6, 1-6. 11 Cfr Gal 2, 1-2.7-9 12 Act 15, 2. Ibid., 15, 28. 13 14 15 Cfr Mt 28, 18-20. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 20. 16 Cfr Act 1, 8; 2, 4; Io 20, 22-23. 17 Cfr 1 Tim 4, 14; 2 Tim I, 6-7. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 2 1 . 18 Acta Ioannis Pauli Pp. II 643 Petri, et Episcopi, successores Apostolorum, inter se coniunguntur ». Om­ nes sic Episcopi communiter praeceptum a Christo receperunt Evangelium ubique terrarum nuntiandi ideoque de tota Ecclesia solliciti esse debent itemque, ut missionem a Domino commissam adimpleant, inter se et cum Petri Successore ad sociatam operam agendam etiam astringuntur, in quo est « perpetuum ac visibile unitatis fidei et communionis principium et fun­ damentum ». ' Singuli autem Episcopi in suis Ecclesiis particularibus princi­ pium ac fundamentum sunt unitatis. 19 20 2 22 3. Posita divinitus instituta potestate a singulo Episcopo in Ecclesia sua exercenda, Episcopi sibi conscii cuiusdam indivisi corporis se esse partici­ pes, ipsi, saeculorum Ecclesiae decursu, suum officium gerentes, instrumen­ ta, organa vel apparatus communicationis adhibuerunt, quae communio­ nem de cunctis Ecclesiis ac sollicitudinem ostendunt ac ipsam Apostolorum collegii vitam producunt, pastoralem scilicet communem operam, consulta­ tiones, mutuum adiumentum, et his similia. A primis inde saeculis, haec ipsa communio in conciliis celebrandis unice singulariterque sese proprie ostendit, inter quae, praeter concilia oecumeni­ ca quae a Concilio Nicaeno anni cccxxv inceperunt, concilia etiam particu­ laria sunt annumeranda, tum plenaria tum provincialia, quae saepenumero universa in Ecclesia inde a saeculo II sunt celebrata. 23 Haec celebrandorum conciliorum particularium consuetudo totam per Mediam Aetatem protracta est. Post Concilium Tridentinum (MDXLVM D L X I I I ) , haec statis temporibus celebratio magis magisque laxari coepta est. Attamen Codex Iuris Canonici anni M C M X V I I , cum venerandae huic in­ stitutioni vires addere vellet, etiam de conciliis particularibus celebrandis nor­ mas edixit. Can. 281 huius Codicis de concilio plenario agebat ac statuebat Ibid., 22. Cfr ibid., 23. Ibid., 18; cfr 22-23, Nota explicativa praevia, 2; CONC. OECUM. VAT. I, Const. dogm. Pastor aeternus, Prologus: DS 3051. Cfr CONC. OECUM VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 23. De nonnullis saeculi II conciliis, cfr EUSEBIUS CAESAREAE, Historia Ecclesiastica, V, 16, 10; 23, 2-4; 24, 8: SC 41, pp. 49, 66-67, 69. Tertullianus, ineunte III saeculo, celebrandorum apud Graecos conciliorum morem laudibus effert (cfr De ieiunio, 13, 6: CCL 2, 1272). Ex S. Cypriani Carthaginiensis epistulis cognoscimus complura Africana Romanaque concilia ab altero vel tertio decennio saeculi III facta esse: Epist. 55, 6; 57; 59, 13, 1; 61; 64; 67; 68, 2, 1; 70; 71, 4, 1; 72; 73, 1-3: L. BAYARD (ed.), Les Belles Lettres, Paris 1961, I I , pp. 134-135; 154-159; 180; 194-196; 213-216; 227-234; 235; 252-256; 259; 259-262; 262-264. De conciliis Episcoporum saeculis n et III cfr K. J. HEFELE, Histoire des Conciles, I, Adrien le Clerc, Paris 1869, pp. 77-125. 19 20 21 22 23 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 644 idem Summi Pontificis licentia celebrari posse, qui suum delegatum desi­ gnaret, ut id convocaret ac regeret. Idem Codex saltem vicesimo quoque anno concilia provincialia et saltem quinto quoque anno congressiones vel coetus alicuius provinciae Episcoporum praesentiebat, ut negotia dioece­ sium agerentur et concilium provinciale compararetur. Novus Codex Iuris Canonici anni M C M L X X X I I I complures normas de conciliis particularibus, tam plenariis quam provincialibus, adhuc servat. 24 25 26 4. Prope conciliorum particularium traditionem, cum ea servata concor­ dia, inde a superiore saeculo, propter historicas, culturales, sociologicas ra­ tiones necnon pastoralia ob proposita, in variis nationibus ortae sunt Confe­ rentiae Episcoporum, ut quaedam ecclesiales omnibus communes quaestio­ nes excuterentur atque aptae solutiones reperirentur. Conferentiae hae, prae conciliis, statum stabilem ac duraturum obtinuerunt. Sacrae Congregationis Episcoporum et Regularium instructio diei xxiv mensis Augusti anni MDCCCLXXXIX easdem memorat ac « Conferentias Episcoporum » plane designat. 27 Concilium Oecumenicum Vaticanum II, in Decreto Christus Dominus, praeter quam quod veneranda institutio conciliorum particularium vult no­ vo vigeat robore (cfr n. 36), dedita opera de Conferentiis Episcoporum defi­ nite disserit, edicens in pluribus nationibus iam ipsas esse institutas ac ea de re peculiares pariter statuens normas (cfr nn. 37-38). Concilium namque, quod opportunitatem ac horum institutorum fecunditatem agnoscit, « sum­ mopere expedire censet, ut ubique terrarum eiusdem nationis seu regionis Episcopi in unum coetum confluant, statis temporibus simul convenientes, ut communicatis prudentiae et experientiae luminibus, collatisque consiliis sancta fiat ad commune Ecclesiarum bonum virium conspiratio ». 28 5. Anno M C M L X V I Paulus PP. VI Motu proprio Ecclesiae sanctae decrevit ut Conferentiae Episcoporum, ubi non erant, conderentur; quae exstabant propria statuta facerent; si easdem constituere non poterant, Episcopi quo­ rum intererat sese Conferentiis iam constitutis iungere deberent; ut Confe­ rentiae Episcoporum complurium Nationum vel internationales effici pos24 25 26 27 Cfr C.I.C. (1917), can. 283. Cfr ibid., can. 292, Cfr C.I.C. cann. 439-446. SACRA CONGREGATIO EPISCOPORUM ET REGULARIUM, Instructio Be collationibus quolibet an­ no ab Italis Episcopis in variis quae designantur Regionibus habendis, 24 Augusti 1889: Leonis XIII Acta, IX (1890), p 184.. CONC. OECUM. VAT. II, Decr. Christus Dominus, 37; cfr Const.. dogm. Lumen gentium, 23. 28 Acta Ioannis Pauli Pp. 645 II sent. Paucis annis post, anno M C M L X X I I I , Directorium de pastorali ministe­ rio Episcoporum pronuntiavit: « Conferentia episcopalis ad id est instituta, ut hodie multiplicem atque fecundam opem conferat, ut collegialis affectus ad concretam exsecutionem perducatur. Per has Conferentias spiritus com­ munionis cum Ecclesia universali et diversarum ecclesiarum particularium inter se egregie fovetur ». Codex demum Iuris Canonici, a Nobis die xxv mensis Ianuarii anno M C M L X X X I I I foras emissus, peculiares normas statuit (cann. 447-459), quibus proposita et munera Conferentiarum Episcoporum itemque earundem institutio, structura et actio temperarentur. Collegii mens, qua Episcoporum Conferentiarum constitutiones imbuun­ tur earundemque actiones reguntur, communem quoque operam Conferen­ tiarum diversarum nationum incitat, sicut suadet Concilium Oecumenicum Vaticanum II, atque canonicis normis recipitur. 29 30 31 32 6. Post Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Conferentiae Episcopo­ rum magnopere adoleverunt officiumque sustinuerunt praeoptati instru­ menti alicuius nationis vel territorii, ut sententiae mutuaeque consultatio­ nes communicarentur ac cooperatio pro bono Ecclesiae communi ageretur: « ipsae his annis factae sunt solidum quoddam, vivum et efficax ubique ter­ rarum institutum ». Earum momentum ex eo oritur quod efficaciter Epi­ scoporum ideoque totius Ecclesiae unitatem iuvant cum sit praevalidum in33 29 Cfr PAULUS VI, Motu proprio Ecclesiae sanctae, 6 Augusti 1966, I. Normae ad exsequen- da Decreta SS. Concilii Vaticani II «Christus Dominus» et «Presbyterorum Ordinis», 41: AAS 58 (1966), 773-774. 30 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS, Directorium Ecclesiae imago, De Pastorali Ministerio Epi- scoporum, 22 Februarii 1973, 210. 31 Cfr Decr. Christus Dominus, 38, 5. Cfr C.I.C. can. 459 § 1. Per Conferentiarum Episcoporum internationales coniunctiones huic cooperationi re subsidium datum est, quae sunt: Consejo Episcopal Latinoamericano (C.E.L.A.M..), Consilium Conferentiarum Episcopalium Europae (C.C.E.E.), Secretariado Epi­ scopal de América Central y Panamá (S.E.D.A.C), Commissio Episcopatuum Communitatis Europaeae (COM.E.C.E.), Association des Conférences Episcopales de l'Afrique Centrale (A.C.E.A.C), Association des Conférences Episcopales de la Région de l'Afrique Centrale (A.C.E.R.A.C), Symposium des Conférences Episcopales d'Afrique et de Madagascar (S.C.E.A.M), ínter-Regional Meeting of Bishops of Southern Africa (I.M.B.S.A), Southern African Catholic Bishops' Conference (S.A.C.B.C), Conférences Episcopales de l'Afrique de l'Ouest Francophone (C.E.R.A.O..), Association of the Episcopal Conferences of Anglophone West Africa (A.E.C.A.W.A..), Association of Member Episcopal Conferences in Eastern Africa (A.M.E.C.E.A.), Fédération of Asian Bishops' Conferences (F.A.B.C), Fédération of Catholic Bishops' Conferences of Oceania (F..C.B.C.O.) (cfr Annuario Pontificio 1998, Città del Vatica­ no 1998, pp. 1112-1115) Instituta tamen haec proprie non sunt Conferentiae episcopales. 32 33 IOANNES PAULUS II, Allocutio ad eos qui in Romana Curia ministerium suum implent, 28 Iunii 1986, n. 7 c: AAS 79 (1987), 197. i •3 Acta 646 Apostolicae Sedis - Commentarium 1 Officiale stramentum ad ecclesialem communionem confirmandam. Verumtamen, ea­ rum navitatis usque amplioris evolutio, quasdam exciit quaestiones quae theologicam pastoralemque indolem sapiunt, potissimum quod ad earum pertinet necessitudinem cum dioecesanis Episcopis. 7. Viginti post annis quam Concilium Oecumenicum Vaticanum II abso­ lutum est, coetus extraordinarius Synodi Episcoporum, anno M C M L X X X V ce­ lebratus, in hodiernis condicionibus pastoralem utilitatem immo necessita­ tem agnovit Conferentiarum Episcoporum, sed eadem opera asseveravit « in agendi ratione Conferentias Episcoporum bonum Ecclesiae prae se ferre de­ bere, scilicet unitatis famulatum et cuiusque Episcopi responsalitatem non alienabilem universalis Ecclesiae ipsiusque Ecclesiae particularis ». Qua­ propter Synodus hortata est ut de theologico statu exindeque de iuridica ratione inquisitio latius altiusque explicaretur atque quaestio potissimum de auctoritate earum doctrinali agitaretur, ob oculos habitis n. 38 Decreti conciliaris Christus Dominus atque cann. 447 et 753 Codicis Iuris Canonici. Documentum hoc etiam ab hac optata vestigatione fluit. Arto cum Con­ cilii Vaticani II documentis nexu, praecipua principia theologiae iurisque ipsum de Conferentiis Episcoporum explicitam reddere atque necessarium normarum additamentum suppeditare innititur, ut iisdem Conferentiis adiumentum praebeatur, quo praxis statuatur theologico fundamento in­ nixa iurisque soliditate. 34 35 II COLLEGIALIS EPISCOPORUM CONIUNCTIO 8. In universali Dei Populi communione, cui ut inserviatur Dominus ministerium apostolicum instituit, collegialis Episcoporum coniunctio Eccle­ siae naturam ostendit, quae, cum in terra semen et regni Dei sit initium, « pro toto genere humano firmissimum est germen unitatis, spei et salu­ tis ». Quemadmodum Ecclesia est una et universalis, sic episcopatus unus est et indivisus, idemque tantum habet amplitudinis quantum visibile Ec­ clesiae corpus, cuius luculentam varietatem manifestat. Principium et visi36 37 34 35 36 37 Relatio finalis, II, C), 5: L'Osservatore Romano, 10 Decembris 1985, p. 7. Cfr ibid., II, C), 8, b). CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm.. Lumen gentium, 9. Cfr CONC. OECUM. VAT. I, Const. dogm.. Pastor aeternus, Prologus: DS 3051. Acta Ioannis Pauli Pp, II 647 bile fundamentum huius unitatis est Romanus Pontifex, qui episcopalis corporis est caput. Episcopatus unitas unum est ex elementis quibus Ecclesia constituitur. Etenim per Episcoporum coetum « traditio apostolica in toto mundo mani­ festatur et custoditur »; atque eiusdem fidei communicatio, cuius deposi­ tum eorum custodiae committitur, eorundem Sacramentorum participatio « quorum regularem et fructuosam distributionem auctoritate sua ordi­ nant », iis adhaesio et oboedientia tamquam Ecclesiae Pastoribus, haec no­ minatim communionis ecclesialis potissima sunt elementa. Talis communio, eo quod totam Ecclesiam pervadit, episcopale etiam Collegium conformat, atque pollet « realitate organica, quae iuridicam formam exigit et simul ca­ ritate animatur ». 38 39 40 41 9. Episcoporum ordo collegialiter « una cum Capite suo Romano Pontifi­ ce, et numquam sine hoc Capite, subiectum quoque supremae ac plenae po­ testatis in universam Ecclesiam exsistit ». Sicut omnes probe sciunt, Conci­ lium Oecumenicum Vaticanum II, in hac doctrina tradenda, simul edixit Petri Successorem integra pollere « potestate Primatus in omnes sive Pasto­ res sive fideles. Romanus enim Pontifex habet in Ecclesiam, vi muneris sui, Vicarii scilicet Christi et totius Ecclesiae Pastoris, plenam, supremam et universalem potestatem, quam semper libere exercere valet ». Suprema potestas in universam Ecclesiam qua pollet Episcoporum coe­ tus nisi collegialiter ab ipsis exerceri non potest, simul in Concilio Oecume­ nico sollemniter coadunatis, simul in terrarum orbe dispersis, dummodo Ro­ manus Pontifex eosdem ad collegialem actum vocet, vel saltem comprobet libereve eorum coniunctam actionem accipiat. In his actibus collegialibus suam ipsorum pro fidelium totiusque Ecclesiae bono exercent potestatem Episcopi, fideliter primatum ac Romani Pontificis praeeminentiam servan­ tes simul, qui caput est episcopalis Collegii; qui Episcopi non agunt tandem veluti eius vicarii vel delegati. Inibi plane liquet Episcopos esse Ecclesiae catholicae, totius Ecclesiae bonum, ac ut tales a cunctis fidelibus agnosci et aestimari. 42 43 44 38 Cfr CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Litt. Communionis notio, 12. CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 20. Ibid., 26. Ibid., Nota explicativa praevia, 2. Ibid., 22. Ibid., 22. Cfr ibid., 22; Acta Synodalia Sacrosancti Concilii Oecumenici Vaticani II, vol. III, pars VIII, Typis Polyglottis Vaticanis 1976, p. 77, n. 102. 30 40 41 42 43 44 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 648 10. Aequalis collegialis actio in ordine Ecclesiarum particularium earun­ demque conventuum propriorum Episcoporum non datur. Pro unaquaque Ecclesia, Episcopus dioecesanus gregem sibi proprio, ordinario et immediato veluti pastori creditum in nomine Domini pascit, atque eius agendi ratio stricte personalis est, non collegialis, etiamsi affectu communionis animata. Quamvis ipse Ordinis sacramenti plenitudine honestetur, summam tamen potestatem inibi haud gerit, quae ad Romanum Pontificem et Episcoporum Collegium pertinet, veluti elementa Ecclesiae universalis propria, interiora cuiusvis Ecclesiae particularis, ut haec sit plene Ecclesia, id est Ecclesiae universalis praesentia particularis una cum sui ipsius propriis et necessariis elementis. Ex eo quod Ecclesiae particulares quibusdam in orbis terrarum partibus congregantur (aliquibus in nationibus, regionibus et ita porro), Episcopi qui iisdem praesident, haud coniunctim suam obeunt pastoralem curam per col­ legiales actus, aequales actibus Collegii episcopalis. 45 11. Quo aptius conspiciatur meliusque intellegatur quemadmodum colle­ gialis coniunctio in re pastorali alicuius territorii Episcopis iunctim peragen­ da manifestetur, paucis etiam verbis, memorare iuvat singulos Episcopos, sua in ordinaria cura pastorali, ad Ecclesiam universalem referri. Illud namque ob oculos est habendum: quod ad Collegium episcopale pertinent singuli Episcopi, id coram universa Ecclesia non modo per sic dictos actus collegiales stricto sensu exprimitur, verum etiam de ea per sollicitudinem, quae, quamvis iurisdictionis actu haud exerceatur, plurimum tamen ad to­ tius Ecclesiae bonum confert. Etenim omnes Episcopi fidei unitatem ac cunctae Ecclesiae communem disciplinam promovere ac tueri itemque quamque operam universae Ecclesiae communem provehere debent, quibus opera est potissimum danda ut fides adolescat et cunctis hominibus plenae veritatis lux oriatur. « Ceterum hoc sanctum est quod, bene regendo pro­ priam Ecclesiam ut portionem Ecclesiae universalis, ipsi efficaciter confe­ runt ad bonum totius mystici Corporis, quod est etiam corpus Ecclesiarum». 46 47 Non solum munus regendi particularibus in suis Ecclesiis actuose exer­ cendo, bonum universalis Ecclesiae iuvant Episcopi, verum etiam docendi ac sanctificandi exercendo officium. 45 Cfr CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Litt. Communionis notio, 13. 46 Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 23. Ibid., 23. 47 Acta Ioannis Pauli Pp. II 649 Procul dubio singuli Episcopi, ut fidei magistri, nisi per totius Collegii episcopalis actum ad universalem fidelium communitatem non sese conver­ tunt. Fideles enim, pastorali Episcopi curae demandati, cum eiusdem iudi­ cio congruere debent, quod Christi nomine de fide ac morali doctrina expri­ mitur idemque religioso animi obsequio tenendum. Re vera « Episcopi in communione cum Romano Pontifice docentes ab omnibus tamquam divi­ nae et catholicae veritatis testes venerandi sunt » atque eorum doctrina, quippe quae fideliter fidem credendam vitaeque accommodandam exhibeat, multum emolumenti universae Ecclesiae confert. Episcopus quoque, prout singillatim sumptus est « oeconomus gratiae supremi sacerdotii », suum sustinendo sanctificandi officium permultum confert ad Ecclesiae operam Deum glorificandi et homines sanctificandi. Hoc totius Christi Ecclesiae est ministerium, quae in unaquaque legitima celebratione liturgica operatur, quae in communione cum Episcopo ipsius­ que ductu peragitur. 48 49 12. Cum cuiusdam territorii Episcopi pro fidelium bono quasdam pasto­ rales res una simul faciunt, haec ministerii episcopalis perfunctio, una simul acta, ratione collegialis affectus perficitur, qui «est anima communis Epi­ scoporum industriae in regionali, nationali et internationali provincia». At­ tamen ipse naturam collegialem numquam sumit, quae ad acta pertinet or­ dinis Episcoporum, ut subiecti supremae in universam Ecclesiam potestatis. Longe alia est singulorum Episcoporum necessitudo cum Collegio episcopali quam eorum necessitudo cum institutionibus illis quae ad supra dicta pa­ storalia opera communiter sustinenda conditae sunt. Episcoporum corporis actuum collegialitas ex eo oritur quod « Ecclesia universalis comprehendi non potest ut summa Ecclesiarum particularium neque tamquam confoederatio Ecclesiarum particularium ». « Non est fruc­ tus communionis istarum, sed, pro essentiali suo mysterio ontologice et tem­ poraliter praecedit quamcumque Ecclesiam particularem». Collegium simul Episcoporum veluti Episcoporum summa non est intellegendum, qui Eccle50 51 52 53 Ibid., 25. Ibid., 26. Cfr ibid., 23. SYNODUS EPISCOPORUM, MCMLXXXV, Relatio finalis, I I , C), 4: L'Osservatore Romano, 10 Decembris 1985, p. 7. IOANNES PAULUS I I . Allocutio ad Episcopos Foederatarum Civitatum Americae Septentrio­ nalis, 16 Septembris 1987, n. 3: Insegnamenti, X, 3 (1987), 555. 48 49 50 51 62 53 CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Litt. Communionis notio, 9. I 650 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale siis particularibus praesident, neque eorum communionis effectus, at, ut proprium et necessarium Ecclesiae universalis elementum, quiddam est quod praecedit officium particulari in Ecclesia munus capitis sustinendi. Etenim episcopalis Collegii in totam Ecclesiam potestas haud summa pote­ statum singulorum in eorum particulares Ecclesias Episcoporum constitui­ tur; est enim aliquid antecedens quod singuli Episcopi participant, qui in universam Ecclesiam nisi collegialiter agere non possunt. Romanus unus Pontifex, Collegii caput, supremam in Ecclesia potestatem gerere singulari­ ter potest. Aliis verbis: « episcoporum collegialitas proprio strictove sensu ad totum Episcoporum Collegium tantum pertinet quod ut subiectum theologi­ cum dividi non potest ». Et id Domini voluntate. Potestas attamen non tamquam dominatio putanda est, sed ad eam essentialiter servitii ratio per­ tinet, quandoquidem a Christo oritur, bono Pastore qui vitam pro ovibus tradit. 54 55 56 57 13. Ecclesiarum particularium coetus sese referunt ad Ecclesias, a qui­ bus constituuntur, eo quod fundamenta ponunt in vinculis communis con­ suetudinis vitae Christianae atque interiectionis Ecclesiae in communitati­ bus humanis, quae per loquelam, cultum historiamque nectuntur. Haec ne­ cessitudo longe alia est atque illa ratio mutuae Ecclesiae universalis internitatis cum particularibus Ecclesiis. Similiter instituta constantia Episcopis quodam in territorio (natione, regione, et ita porro), atque Episcopi eadem efficientes, necessitudinem ha­ bent quae, quamvis aliquam similitudinem exhibeat, omnino difert a neces­ situdine quae exstat inter Collegium episcopale et singulos Episcopos. Effi­ cacitas obstringens actuum ministerii, quod Episcopi una simul intra Confe­ rentias episcopales necnon Sedis Apostolicae in communione sustinent, ex eo oritur quod ipsa talia instituta condidit et iisdem, et sacrae singulorum Episcoporum potestatis fundamento, certa munera concredidit. Quod non­ nullae episcopalis ministerii res communiter aguntur, illa efficitur cuiusque Episcopi sollicitudo de universa Ecclesia, quae insigniter fraterno adiumen** Ceterum, ut omnibus patet, complures sunt Episcopi qui, quamvis munera Episcopo­ rum propria exercent, nullius particularis Ecclesiae sunt praesides. IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad eos qui in Romana Curia ministerium suum implent, 20 Decembris 1990, n. 6: AAS 83 (1991), 744. Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 22. Cfr Io 10, 11. 53 56 57 Acta Ioannis Pauli Pp. II 651 to ad alias Ecclesias particulares, ad viciniores potissimum ac pauperiores, manifestatur, itemque in coniunctos labores ac proposita una simul cum eiusdem geographicae plagae ceteris Episcopis convertitur, ut bonum com­ mune increscat ipsumque singularum Ecclesiarum. 58 59 III EPISCOPORUM CONFERENTIAE 14. Per Episcoporum Conferentias definita collegialis spiritus forma con­ stituitur. Codex Iuris Canonici id perbene definit, Concilii Oecumenici Vati­ cani II praescripta subsecutus: « Episcoporum conferentia, institutum qui­ dem permanens, est coetus Episcoporum alicuius nationis vel certi territorii, munera quaedam pastoralia coniunctim pro christifidelibus sui territorii exercentium, ad maius bonum provehendum, quod hominibus praebet Ec­ clesia, praesertim per apostolatus formas et rationes temporis et loci adiunctis apte accommodatas, ad normam iuris ». 60 15. Hodiernis quidem temporibus quod necesse habemus ut vires con­ trahantur veluti fructus permutatae prudentiae experientiaeque intra Epi­ scoporum Conferentiam, id pulchre Concilium extulit quia « Episcopi haud raro munus suum apte ac fructuose adimplere non valent nisi cum aliis Episcopis arctiorem in dies suam concordem atque coniunctiorem operam efficiant ». Certo quodam indice argumenta finiri non possunt, quae hanc cooperationem requirunt, sed neminem fugit fidei morumque promotionem ac tutelam, librorum liturgicorum versionem, sacerdotalium vocationum promotionem et institutionem, catechesis subsidiorum comparationem, stu­ diorum universitatum catholicarum aliorumque educationis institutorum sustentationem et tutelam, oecumenicum opus, cum civilibus potestatibus necessitudinem, humanae vitae, pacis, iurium humanorum defensionem, quae quoque legibus civilibus custodiantur, iustitiae socialis promotionem, instrumentorum communicationis socialis usum, et his similia, argumenta esse quae sociatam Episcoporum operam exposcunt. 61 58 59 60 61 Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 23; Decr. Christus Dominus, 6. Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Decr Christus Dominus, 36. C.I.C. can. 447; cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, 38, 1. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, 37. ] Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 652 16. Episcoporum Conferentiae plerumque sunt nationales, quae Episco­ pos scilicet eiusdem nationis complectuntur, quandoquidem culturae, tra­ ditionum historiaeque communis vincula ac sociales necessitudines implica­ tae inter eiusdem nationis cives flagitant ut episcopatus participes illius ter­ ritorii magis assidue cooperentur quam ut ecclesiales condiciones aliorum lo­ corum id postulare possint. Eadem tamen canonica norma aditum pandit cuius vi « Episcoporum conferentia erigi potest pro territorio minoris aut maioris amplitudinis, ita ut vel tantum comprehendat Episcopos aliquarum Ecclesiarum particularium in certo territorio constitutarum vel praesules Ecclesiarum particularium in diversis nationibus exstantium ». Inde erui­ tur Episcoporum Conferentias ex alio territorii ordine vel supernationali or­ dine exsistere posse. Iudicium de adiunctis personas resve respicientibus, quae maiorem vel minorem amplitudinem cuiusdam Conferentiae suadent Apostolicae Sedi reservatur. Etenim « unius supremae Ecclesiae auctoritatis est, auditis quorum interest Episcopis, Episcoporum conferentias erigere, supprimere aut innovare ». 62 63 64 17. Quoniam Episcoporum Conferentiarum est Ecclesiarum particula­ rium alicuius territorii, per pastorum communem operam quibus illae sunt commissae, bono communi consulere, unaquaque Conferentia omnes Episco­ pos dioecesanos alicuius territorii eisque iure aequiparatos, itemque Episco­ pos coadiutores, Episcopos auxiliares ceterosque Episcopos titulares, qui in eodem territorio peculiare sustinent munus, quod Apostolica Sedes ipsave Conferentia episcopalis concrediderunt, complecti debet. In plenariis con­ ventibus Conferentiae episcopalis competit dioecesanis Episcopis eisque qui iure illis aequiparantur ac simul Episcopis coadiutoribus suffragium delibe­ rativum; et id ipso iure quoniam aliter facere Conferentiae, statuta non pos­ sunt. Praeses et Pro-Praeses Conferentiae episcopalis ex membris solum­ modo eligi debent Episcoporum dioecesanorum. Quod attinet ad Episcopos auxiliares ceterosque Episcopos titulares, qui Conferentiam episcopalem par­ ticipant, Conferentiae statuta edicere debent utrum eorum suffragium 65 66 67 62 63 u 65 66 67 Cfr C.I.C. can. 448 § 1. Ibid., can. 448 § 2. Ibid, can. 449 § 1. Cfr ibid., can. 450 § 1. Cfr ibid., can. 454 § 1. Cfr PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI AUTHENTICE INTERPRETANDO, Responsum ad propositum dubium, Utrum Episcopus Auxiliaris, 23 Maii 1988: AAS, 81 (1989), 388. Acta Ioannis Pauli Pp. II 653 sit deliberativum an consultivum. Hac de re numerus est considerandus Episcoporum dioecesanorum et Episcoporum auxiliarium aliorumque Epi­ scoporum titularium, ne forsan maior horum pars pastorale Episcoporum dioecesanorum regimen quibusdam condicionibus adstringat. Opportunum videtur Conferentiarum Episcoporum statuta decernere ut Episcopi emeriti adsint suffragio consultivo fruentes. Id peculiariter curetur ut quasdam in­ vestigationis commissiones participent, cum agitur de rebus quas Episcopi emeriti magnopere callent. Spectata Episcoporum Conferentiarum natura, participatio alicuius membri Conferentiae delegari non potest. 68 18. Singulae Episcoporum Conferentiae sua statuta habent, quae ipsae conficiunt, quae tamen a Sede Apostolica sunt recognoscenda « in quibus, praeter alia, ordinentur conferentiae conventus plenarii habendi, et provi­ deantur consilium Episcoporum permanens et secretaria generalis conferen­ tiae, atque alia etiam officia et commissiones quae iudicio conferentiae fini consequendo efficacius consulant ». Enimvero haec proposita deposcunt ut burocratica ratio officiorum et commissionum, quae inter plenarios conven­ tus operantur, vitetur. Illud praecipuum est animadvertendum Episcopo­ rum Conferentias una cum commissionibus officiisque ad Episcopos iuvan­ dos destinari easdemque non exsistere ut illorum loco operentur. 69 19. Episcoporum Conferentiae auctoritas eiusdemque actionis ambitus arte cum potestate Episcopi dioecesani Praesulumque eis aequiparatorum nectuntur. Episcopi « loco Dei praesidentes gregi, cuius sunt pastores, ut doctrinae magistri, sacri cultus sacerdotes, gubernationis ministri. [...] Ex divina institutione in locum Apostolorum successerunt, tamquam Ecclesiae pastores », atque « Ecclesias particulares sibi commissas ut vicarii et legati Christi regunt, consiliis, suasionibus, exemplis, verum etiam auctoritate et sacra potestate [...]. Haec potestas qua, nomine Christi personaliter fungun­ tur, est propria, ordinaria et immediata»/ Eius exercitium suprema Eccle­ siae potestate temperatur, et id ex relatione Ecclesiae universalis cum Ec­ clesia particulari necessario consequitur, quoniam haec haud exsistit nisi ut portio Dei Populi « in qua revera est et operatur Una Sancta Catholica et Apostolica Christi Ecclesia ». Etenim « Primatus Romani Episcopi atque 70 1 72 68 69 70 71 72 Cfr CIC. can. 454 § 2. Ibid., can. 451. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 20. Ibid., 21. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, 11; C.I.C. can. 368. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 654 Collegium episcopale elementa sunt propria Ecclesiae universalis non de­ rivata ex particularitate Ecclesiarum, sed nihilominus interiora cuilibet Ecclesiae particulari ». Huius ordinationis veluti pars, exercitium sacrae potestatis Episcopo gerendae « certis limitibus circumscribi potest, pro Ecclesiae fideliumque utilitate ». Haec sententia manifesta reperitur in Codicis Iuris Canonici norma: « Episcopo dioecesano in dioecesi ipsi com­ missa omnis competit potestas ordinaria, propria et immediata, quae ad exercitium eius muneris pastoralis requiritur, exceptis causis quae iure aut Summi Pontificis decreto supremae aut alii auctoritati ecclesiasticae reserventur ». 73 74 75 20. In Episcoporum Conferentia Episcopi una simul pro fidelibus ter­ ritorii Conferentiae ministerium obeunt episcopale; sed ut hoc exercitium legitimum sit omnesque Episcopos obstringat, supremae Ecclesiae aucto­ ritatis requiritur interventus, quae per universalem legem specialiave mandata concredit quaedam negotia episcopali Conferentiae deliberanti. Episcopi nequeunt autonoma ratione, neque singuli neque in Conferen­ tiam congregati, sacram suam potestatem pro Conferentia episcopali con­ tinere, ac tanto minus pro quadam eius parte, sive agitur de consilio permanente, sive de aliqua commissione vel ipso praeside. Haec ratio in canonica norma omnino patet de potestate legislativa exercenda, quae ad Episcopos spectat in Conferentiam episcopalem congregatos: « Episco­ porum Conferentia decreta generalia ferre tantummodo potest in causis, in quibus ius universale id praescripserit aut peculiare Apostolicae Sedis mandatum, sive Motu Proprio sive ad petitionem ipsius conferentiae, id statuerit ». Aliis in casibus « singuli Episcopi dioecesani competentia in­ tegra manet, nec conferentia eiusve praeses nomine omnium Episcopo­ rum agere valet, nisi omnes et singuli Episcopi consensum dederint ». 76 77 21. Episcopale ministerium coniunctim peractum officium quoque doctrinale respicit. Codex Iuris Canonici praecipuam de hac re statuit normam: «Episcopi, qui sunt in communione cum Collegii capite et 73 74 75 78 CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Litt. Communionis notio, 13. Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const, dogm. Lumen gentium, 27, C.I.C. can. 381 § 1. Ibid., can, 455 § 1. Locutio illa «decreta generalia» decreta quoque exsecutoria com­ plectitur ut in cann. 31-33 C.I.C. significatur; cfr PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI AUTHENTICE INTERPRETANDO, Responsum ad propositum dubium, Utrum sub locutione, 14 Maii 1985: AAS, 77 (1985), 771. 77 C.I.C. can.. 455 § 4. Ada Ioannis Pauli Pp. II 655 membris, sive singuli sive in conferentiis Episcoporum aut in conciliis particularibus congregati, licet infallibilitate in docendo non polleant, christifidelium suae curae commissorum authentici sunt fidei doctores et magistri; cui authentico magisterio suorum Episcoporum christifideles re­ ligioso animi obsequio adhaerere tenentur ». Praeter hanc generalem normam, Codex certius quaedam doctrinalia munera Conferentiarum Episcoporum decernit: hi exempli gratia iubentur « curare ut catechismi pro suo territorio, praevia Sedis Apostolicae approbatione, edantur », necnon editiones sacrarum Scripturarum earumque versiones comprobare. Consonans Episcoporum vox cuiusdam definiti territorii cum, in Roma­ ni Pontificis communione, coniuncte ipsi catholicam de fide moribusque ve­ ritatem proclamant, eorum populum efficacius attingere potest et sic religio­ so animi obsequio fideles ipsi facilius huic magisterio adhaerent. Suam fideliter exercentes doctrinalem actionem, Episcopi Dei verbo inserviunt, cui eorum doctrina supponitur, id pie auscultant, sancte custodiunt fideliterque explicant, ut fideles quam commodissime ipsum recipiant. Quandoquidem fidei doctrina bonum est quod ad totam Ecclesiam pertinet et vinculum eiusdem communio­ nis, Episcopi in Conferentiam Episcoporum congregati utique dant operam ut Ecclesiae universalis magisterium sequantur idque opportune populo sibi de­ mandato ministrent. 78 79 80 81 22. Ut novae quaestiones enodentur et Christi nuntius illuminet homi­ numque conscientiam dirigat ad novas res expediendas quas sociales muta­ tiones gignunt, Episcopi in Conferentiam episcopalem conglobati, hoc suum doctrinale officium una simul explicant, probe de suis enuntiationum fini­ bus conscii, quae universalis magisterii notis minime signantur, quamvis publice sit et authenticum ac in Apostolicae Sedis communione exercitum. Studiose ideo curent ne docendi opus Episcoporum aliis in territoriis per­ turbent, plane id considerantes latius eas enuntiatione diffundi, immo in totum mundum, per communicationis socialis instrumenta, quae eventus cuiusdam regionis late diffundunt. Hoc quidem posito ac praesumpto: authenticum Episcoporum magis­ terium quod scilicet sustinent homines Christi auctoritate honestati 78 79 80 81 Ibid., can. 753 Ibid., can. 775 § 2. Cfr ibid., can. 825. Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Dei Verbum, 10 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 656 semper in communione cum Collegii capite et membris esse debere, si ideo doctrinae declarationes Episcoporum Conferentiarum ab omnibus comprobantur, procul dubio ipsarum Conferentiarum nomine foras emitti possunt, atque fidelibus religioso animi obsequio authenticum hoc ipso­ rum Episcoporum magisterium est tenendum. Si autem omnium consen­ sio deest, sola Episcoporum maior pars cuiusdam Conferentiae declara­ tionem, si qua fit, edere non potest tamquam eiusdem magisterium au­ thenticum, quam tenere illius territorii fideles cuncti debent, nisi ab Apostolica Sede recognoscatur, quod non eveniet nisi postquam illam de­ clarationem in plenario conventu duae saltem partes Praesulum qui ad Conferentiam pertinent ipsique suffragio deliberativo fruuntur compro­ baverunt. Sedis Apostolicae iudicium comparatur per analogiam cum illo quod a iure requiritur, ut Episcoporum Conferentia generalia decreta edere possit. Apostolicae Sedis porro recognitio spectat praeterea ad ca­ vendum ut, in recentioribus quaestionibus enodandis quas celeres socia­ les culturalesque mutationes secum ferunt quae hodiernae historiae sunt propriae, doctrinae responsio communioni faveat, atque magisterii uni­ versalis sententiae, si quae sunt, haud laedantur immo praeparentur. 82 83 23. Natura ipsa docendi Episcoporum officii efflagitat ut, si hi in Conferentia Episcoporum coniuncti id exerceant, hoc ipsum in plenario con­ ventu eveniat. Minora instituta — ut consilium permanens, commissio quaedam aliave officia — auctoritatem non habent ferendi acta magisterii authentici idque neque suo nomine neque Conferentiae nomine neque etiam huius mandato. 24. Complura hodie sunt officia Conferentiae episcopalis in Ecclesiae beneficium. Ipsae per increscens servitium vocantur ad iuvandam « non alienabilem cuiusque Episcopi responsalitatem pro universali Ecclesia at­ que pro Ecclesia particulari » simulque, ut liquet, ad eandem non im­ pediendam, eius locum illegitime occupando, ubi canonica norma eius potestatis episcopalis imminutionem pro Conferentia episcopali haud san­ cit, vel fere cribrando aut difficultates inducendo circa directas necessi­ tudines singulorum Episcoporum cum Sede Apostolica. 84 Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 25; C.I.C., can. 753. Cfr C.I.C., can. 455. SYNODUS EPISCOPORUM, MCMLXXXV, Relatio finalis, II, C), 5: L'Osservatore Romano, 10 Decembris 1985, p 7 82 83 84 Acta Ioannis Pauli Pp. II 657 Ea quae supra sunt patefacta, ac simul completivae normae, quae sequentur, generalis Coetus extraordinarii Synodi Episcoporum anni M C M L X X X V votis respondent ipsaque collustrare et magis magisque efficaces Conferentiarum episcopalium actiones reddere volunt, quae propria statuta opportune retractanda curabunt, ut congruant cum his declarationibus nor­ misque secundum illa vota. IV NORMAE DE EPISCOPORUM CONFERENTIIS COMPLETIVAE Art. 1 — Ut doctrinales Conferentiae episcopalis declarationes, secun­ dum n. 22 harum Litterarum, magisterium sint authenticum et eae ip­ sius Conferentiae nomine evulgentur, oportet ut ab omnibus Episcopis Conferentiae membris comprobentur, vel postquam eas in plenario con­ ventu duae saltem partes Praesulum qui ad Conferentiam pertinent ipsi­ que suffragio deliberativo fruuntur comprobaverunt, ab Apostolica Sede illae recognoscantur. Art. 2 — Nullum Conferentiae Episcoporum institutum, excepto ple­ nario conventu, potestatem habet acta magisterii authentici exercendi. Neque Episcoporum Conferentia hanc potestatem Commissionibus aliisve institutis, intra eandem conditis, praebere valet. Art. 3 — Ad quaedam alterius generis agenda, quae non pertinent ad materiam in articulo 2 significatam, doctrinali Conferentiae episcopalis Commissioni potestatem permittere explicite debet Consilium Conferen­ tiae Permanens. Art. 4 — Episcoporum Conferentiae sua statuta retractare debent, ut cum huius documenti aeque ac iuris canonici declarationibus normisque concinant, utque exinde ad Apostolicam Sedem recognitionis causa, ad can. 451 C.I.C. normam, mittantur. Quo demum Episcoporum Conferentiarum opera uberius bonorum in Ecclesia tota gignantur fructus, Benedictionem Nostram Apostolicam praesertim Venerabilibus Fratribus in episcopatu elargimur. 44 - A. A S. 658 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale Datum Romae, apud. Sanctum Petrum, die xxi mensis Maii, in sollemni­ tate Ascensionis Domini Nostri Iesu Christi, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. IOANNES PAULUS PP. II LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabilis Servus Dei Carolus Leisner in Beatorum caelitum album rite refertur. IOANNES PAULUS PP II Ad perpetuam rei memoriam. — « Quis nos separabit a caritate Chri­ sti? Tribulatio an angustia an persecutio an fames an nuditas an pericu­ lum an gladius? Sed in his omnibus supervincimus per eum, qui dilexit nos » (Rom 8, 35.37). Lux fuit Christi caritas quae Caroli Leisner vitam collustravit, ac si­ mul vis quae eum sustentavit, in apostolatu primum inter iuvenes dein­ de in captivitatis castris, ubi complures pertulit asperitates claramque fi­ delitatis erga Deum et Evangelium reddidit testificationem. Natus est in oppido Rees intra Monasteriensis dioecesis fines die duodetricesimo men­ sis Februarii anno M C M X V . Iam a puero egregium prae se tulit tam cor­ poris quam animi vigorem, quem in Ecclesiae et hominum utilitatem tradidit. Cum Christo artam persecutus est coniunctionem per eucharisti­ cum mysterium frugiferamque Sacrarum Litterarum perscrutationem nec non actuosam industriam in paroeciae suae et dioecesis operibus, prae­ sertim vero in pastorali adolescentium provincia, cui partes suas studiose feliciterque contulit. Fide fortissimus, in officiis christianis suis perseve­ ravit, quamquam tempora valde erant tristia, atque opera fervida apo­ stolatus sui adversatus est propagationi doctrinarum socialismi nationalis quem Deo inimicum iudicavit et hominibus ipsis. Peractis ideo lycii di­ sciplinis, ad sacerdotium sese iam parare coepit, eodemque tempore to­ tum se in iuvenum eruditione consumpsit quippe qui ab episcopo Cle­ mente Augustino von Galen dioecesanus moderator destinatus sit motus illius qui « Turmae Iuveniles » appellabatur. Saepius quidem a publicis custodibus, quibus navitas illius haud arridebat, ferme est comprehen- Acta Ioannis Pauli Pp. II 659 sus, numquam tamen captus. Nonnullos menses coactus operam praestitit locis in pestilentibus magno cum valetudinis suae detrimento. Sacerdotii iterum adgressus praeparationem, anno M C M X X X I X diaconus est ordinatus. Tuberculosi autem conflictatus, in sanatorium intravit ubi lenitus est mor­ bus; at propter infaustam declarationem contra socialismum nationalem adprehensus variisque in carceribus detentus, tandem in castra transiit capti­ vitatis apud Dachau, ubi quinque fere annos vixit animi virtute fideique adiectione perpetiens maximas privationes: semper tamen caritatem testa­ tus est suosque Deo obtulit pro iuventute dolores altioremque in dies cum Christo cruci adfixo familiaritatem est ingressus. Clam ipse die decimo sep­ timo mensis Decembris anno M C M X L I V presbyteratu est initiatus. Liberatus tandem, castra illa reliquit; tamen iam sine remedio ad imum illius devergebat valetudo. Intus omnino serenus suisque ignoscens persecutoribus, ter­ restrem suam peregrinationem die duodecimo absolvit mensis Augusti anno M C M X L V apud loci Planegg valetudinarium haud procul Monacho Bavariae. Fidei testis continuo aestimatus est et talis confirmata fama eius, immo an­ norum decursu adaucta; quapropter Monasteriensis Praesul beatificationis et canonizationis instituit causam. Nostro denique in conspectu, die duode­ cimo mensis Ianuarii anno M C M X C V I , prodiit super martyrio decretum, cum fidenter constituimus ut beatificationis ritus die vicesimo tertio mensis Iu­ nii subsequentis a Nobismet ipsis perficeretur, communitatem catholicam Berolinensem pastorali animo studiosoque invisentibus. Hodie igitur inter sacra hanc protulimus formulam: Nach Beratung mit der Kongregation für die Selig- und Heiligsprechun­ gen erfülle ich gern die Bitte meiner Brüder Georg Kardinal Sterzinsky, Erzbischof von Berlin, und Reinhard Lettmann, Bischof von Münster, vieler anderer Brüder im Bischofsamt sowie zahlreicher Christgläubiger. Ich gestatte kraft meiner Apostolischen Autorität, daß die ehrwürdigen Diener Gottes Bernhard Lichtenberg und Karl Leisner künftig Selige ge­ nannt werden. Das Gedächtnis des seligen Bernhard Lichtenberg soll alljähtlich am 5. November, das Gedächtnis des seligen Karl Leisner al­ ljährlich am 12. August an den Orten und in der Weise gefeiert werden, wie es die Vorschriften bestimmen. Im Namen des Vaters und des Sohnes und des Heiligen Geistes. Ne ullum dein pietatis publicae erga novensilem Beatum hunc requi­ reretur documentum, Nostris placuit sermonibus concelebrare illum con- 660 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale gruenter Nostrisque etiam precibus pro universa Dei Ecclesia vehemen­ ter implorare certo diu vitae eius insignis exemplum confisi plurimos in­ ter Christifideles ipsosque etiam sacros ministros valde recreaturum ac sustentaturum christiana in producenda vita. Quae autem his Litteris decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis rebus minime obsistentibus. Datum Berolinensi in urbe, sub anulo Piscatoris, die xxin mensis Iunii anno M C M X C V I , Pontificatus Nostri duodevicesimo. 83 A N G E L U S card. Secretarius SODANO Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 402.761 II Venerabili Dei Servo Florentino Asensio Barroso Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP II Ad perpetuam rei memoriam. — « Bonus pastor animam suam ponit pro ovibus» (Io 10, 11). Florentinus Episcopus Asensio Barroso persecu­ tionem praesensit quae in Hispaniam invasura erat, in pastores potissi­ mum, ad persecutorum rationem per saecula iteratam: « Percutiam pa­ storem, et dispergentur oves » (Me 14, 27). Munus tamen accepit Episco­ pi Administratoris Apostolici Barbastrensis, sese aequans ipsi Iesu, qui dixit: «Non mea voluntas sed tua fiat» (Lc 22, 42). In oppido idem or­ tus est quod Villasexmir vocant provinciae Vallisoletanae (in Hispania) die X V I mensis Octobris anno M D C C C L X X V I I . Die quo ipse primum ad sa­ crum convivium accessit Dominum ad sacerdotium vocantem animad­ vertit eumque studiose persecutus est. Sacerdotio aucto die primo men­ sis Iunii anno M C M I , suum compluribus in locis sustinuit pastorale mini­ sterium, exinde varia officia elegit sibi prope Episcopum Vallisoletanum, scilicet Iosephum M. Cos y Macho. In Pontificia Universitate studiorum Vallisoletana doctoris gradum in theologica disciplina assecutus est; ali­ quantum temporis in ipsa studiorum Universitate docuit. Parochus ca­ thedralis metropolitani templi renuntiatus, in sacris concionibus et spiri­ tali moderatione constanter perstitit. Confessarii porro complures per an- Acta Ioannis Pauli Pp. II 661 nos Seminarii tironum et complurium Congregationum sororum egit mu­ nus. Administrator Apostolicus Barbastrensis nominatus et Episcopus ti­ tulo Euroeensis in Epiro, die xxvi mensis Ianuarii anno M C M X X X V I conse­ cratus est. Actuosi fuerunt ac pariter funesti iv menses et xxni dies, quo tempore in dioecesi mansit. Curiam dioecesanam reformavit. Doctrinae Christianae Congregationem in tota dioecesi composuit. Magnopere prae­ dicationem fovit. Pastoralem epistulam scripsit, cohortans ad unitatem in Christo ac Paulina theologia Mystici Corporis sumens initium. Conso­ ciationi, Actioni Catholicae coniunctae, favit quae Hispano sermone « Confederación Española de Sindicatos Obreros » appellatur eandemque tuitus est. Opere carentes Episcopum sollicitum experti sunt; pauperes et aegroti parumper suis necessitatibus ab eo levati sunt. Deditionis spi­ ritus animusque promptus Episcopi adversam obstinatamque mentem mollire non potuerunt municipii auctoritatum. Ipse illacrimans Seminarii excessum passus est, quod deinde solo aequatum est, itemque coemeterii violationem, piarum Consociationum et apostolatus sodaliciorum delatio­ nem, censuram illarum rerum quas ipse in cathedrali tempo praedicabat; omnes conatus municipalem auctoritatem conveniendi sunt detrectati et ita porro. Duobus post diebus quam civile bellum exarsit, ut Ecclesiae pastor (die xxn mensis Iulii anno M C M X X X V I ) ad Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum Collegium translatus est et ibi detentus, tunc pro carcere habitum cleri, religiosorum et etiam laicorum fidelium. Die V I I I mensis Augusti vesperi in cellam segrex translatus est carceris municipalis qui haud plus xx metra aberat. Quaestio habita est de eo, percussus est et acriter mutuatus. Post mediam noctem e carcere delatus est et cum aliis duodecim. Episcopus martyr caelum suspectans dixit: « Quam pulchra mihi nox! ». Miles quidam ipsum audiens suspiria trahentem, percontatus est sciretne quonam perduceretur necne, respon­ dit: « Scio: me perducitis Domum Dei nostri et Domini. In paradisum me perducitis ». In « plaustrum mortis » impositi, morituri delati sunt ad coemeterium ut manuballista necarentur. In itinere plebecula turpia impiaque adversus sanctum Pastorem proferebat, iram concitans carnificum. Unus horum manuballistae ictu sinistri lateris costas Praesulis fregit. In coemeterio omnes manuballista interempti sunt. Dei Servus haud statim mortuus est. Carnifices certiores facti ab opificibus vicini valetu­ dinarii, qui clamores et lamentationes audierunt alicuius morientis, re­ dierunt eumque penitus tribus ictibus necaverunt. Cadaver in commu- 662 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nem foveam proiectum est. Post bellum finitum, corpus recuperatum conditum sollemniter est in cathedrali templo. Martyrii fama cum persi­ sterei, anno M C M X L V I I beatificationis et canonizationis Causa incohata est atque die xxxi mensis Ianuarii anno M C M X C V I I N O S ipsi declaravimus Dei Servi mortem verum fuisse martyrium. Statuimus deinde beatificationis ritus die iv mensis Maii subsequentis ut celebraretur. Hodie ideo in Petriana Basilica inter missarum sollemnia formulam ediximus hanc: Nos, vota Fratrum Nostrorum Ambrosii Echebarria Arroita, Episcopi Barbastrensis-Montisonensis, Victoris Aloisii Mondello, Archiepiscopi Rheginensis-Bovensis, Iulii Nicolini, Episcopi Cremonensis, et Iulii Hen­ rici Prado Bolaños, Episcopi Pastopolitani, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Con­ gregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Florentinus Asensio Barro­ so, Zephyrinus Giménez Malla, Caietanus Catanoso, Henricus Rebuschini et Maria ab Incarnatione Rosal Beatorum nomine in posterum appellen­ tur eorumque festum: Florentini Asensio Barroso die nona Augusti; Zephyrini Giménez Malia die quarta Maii; Caietani Catanoso die vicesima Septembris; Henrici Rebuschini die decima Mai; et Mariae ab Incarna­ tione Rosai die vicesima septima Octobris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In Nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Quae autem his Litteris decrevimus nunc et posthac rata firmaque esse volumus, contrariis minime quibuslibet obsistentibus rebus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Maii anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri undevicesimo. & ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco & Sigilli In Secret. Status tab., n. 416.447 663 Acta Ioannis Pauli Pp. II III Templum Deo dicatum in honorem Sancti Ioseph Sponsi Beatae Mariae Virginis in loco v.d. Webster dioecesi in Vigorniensi ad gradum Basilicae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP II Ad perpetuam rei memoriam. — Spiritale curantes Christifidelium bo­ num, laetamur sane quotiescumque occasio Nobis datur divinum cultum diffundendi atque sacras in toto orbe aedes exornandi. Ideoque, cum Vene­ rabilis Frater Daniel Patricius Reilfy, Episcopus Vigorniensis, cleri populi­ que vota interpretatus, rogaverit ut templum Deo dicatum in honorem Sancti Ioseph Sponsi Beatae Mariae Virginis in loco v.d. Webster dioecesi in Vigorniensi situm ad dignitatem Basilicae minoris eveheretur, petitioni illi libenti animo obsecundare volumus. Itaque de Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum consultu, Apostolicae potestatis No­ strae plenitudine, statuimus ut sacra illa aedes ad titulum ac dignitatem Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae templis praeclaris hoc nomine insignibus rite competunt, secundum Decre­ tum « De titulo Basilicae minoris », die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X datum. Contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxm mensis Iunii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. & ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 434.028 664 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IV Paroeciale templum Sancto Ioanni Baptistae dicatum ipsumque in archidioecesi Bucaramanguensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur. IOANNES PAULUS PP II Ad perpetuam rei memoriam. — Praestans templum Sancti Ioannis Baptistae, quod in loco Girón, scilicet in archidioecesi Bucaramanguensi, invenitur, artificio quodam venustateque conspicuum, catholicam pieta­ tis operam testificatur. Ibidem Sanctus ille studiose colitur inibique fide­ les ad maiora patranda eiusdem exemplo incitati compelluntur. Insignes insuper reperiuntur plurimorum sanctorum memoriae ac ipsius Iesu Christi, cruci affixi, veneranda imago. Pastoralis praeterea ibidem actio efficaciter explicatur ad communitatis ecclesialis utilitatem ac spiritalem progressum. His ob oculos habitis rebus, Archiepiscopi Bucaramanguensis precibus occurrendum sine cunctatione censuimus, qui suum simul ostendens postulatum simul suorum fidelium, enixe efflagitavit ut paroe­ ciale templum Sancto Ioanni Baptistae dicatum, quod in paroeciali tem­ plo loci v. d. Girón, in ipsius archidioecesi reperitur, in Basilicarum mi­ norum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum comprobantes, factis a Nobis quon­ dam potestatibus, Apostolica pro Nostra auctoritate sacrum aedificium, de quo supra est facta mentio, Basilicae minoris dignitate honestamus ac decoramus, cunctis additis iuribus et privilegiis, quae ad id genus tem­ pla pertinent. Serventur deinde quae decretum iubet « de titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris, anno M C M L X X X I X evulgatum, quibusli­ bet minime obsistentibus rebus. Valde sane tandem memorare placet Sancti Ioannis Baptistae virtu­ tes. Ad eiusdem utique effigiem ac effata mentem et animum referentes qui nunc sunt fideles, naviter Evangelii ipsi sint praecones et Salvatoris beneficiorum nuntiatores assidui. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxx mensis Iunii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. £8 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco £B Sigilli In Secret Status tab., n. 431,661 Acta Ioannis Pauli Pp. II 665 ALLOCUTIONES I Ad sodales Pontificalium Academiarum.* Signori Cardinali, Eccellentissimi Illustri Gentili Ambasciatori, Accademici Signore e Pontifici, Signori! 1. Sono particolarmente lieto di incontrarvi, in occasione della secon­ da Sessione pubblica delle Pontificie Accademie. Ringrazio il Signor Car­ dinale Paul Poupard, Presidente del Consiglio di Coordinamento fra Ac­ cademie Pontificie, che a nome di voi tutti ha voluto illustrare gli obiet­ tivi, gli scopi e le finalità che vi proponete in vista del grande Giubileo dell'Anno Duemila. Saluto i Signori Cardinali, i venerati Fratelli nell'epi­ scopato, gli Eccellentissimi Ambasciatori presso la Santa Sede, i sacerdo­ ti, i religiosi e le religiose e tutti i membri delle varie Accademie Pontifìcie. Ci incontrammo dodici mesi or sono per la prima volta in questa me­ desima sede per celebrare l'avvenuta riforma delle Pontifìcie Accademie e per dare nuovo impulso alle Istituzioni culturali della Santa Sede. Venne dato, in tal modo, pubblico riconoscimento all'opera scientifica ed artistica svolta dalle vostre Pontificie Accademie a servizio della nuova evangelizzazione nei vari campi della cultura e dell'arte, della teologia e dell'azione apostolica. 2. Il vostro piano di lavoro accademico, pur nella varietà delle disci­ pline che autorevolmente voi rappresentate, intende concretizzarsi in un peculiare « contributo all'umanesimo cristiano all'alba del Terzo Millen­ nio ». Mentre esprimo il mio apprezzamento per questo interessante e sempre attuale programma, vi esorto a proseguire con coraggio su tale cammino, perché il vostro contributo ad una più esatta, ampia e profon­ da comprensione dell'umanesimo cristiano giovi alla causa della persona umana ed al riconoscimento del suo specifico valore e della sua inaliena­ bile dignità. * Die 3 Novembris 1997. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 666 Nella varietà delle culture odierne si manifesta sempre più la sfida che la Chiesa è chiamata a raccogliere, in quanto è suo preciso dovere « di scrutare i segni dei tempi e di interpretarli alla luce del vangelo, co­ sì che, in modo adatto a ciascuna generazione, possa rispondere ai peren­ ni interrogativi degli uomini sul senso della vita presente e futura e sul loro reciproco rapporto ».* I cristiani devono essere in grado di proporre la verità sull'uomo, ri­ velata da Gesù Cristo, « via, verità e vita » e « primogenito tra molti fratelli », perché solo in Lui può risplendere in pienezza la dignità del­ l'essere umano, creato ad immagine e somiglianza di Dio. 2 3 4 3. Sono grato al rappresentante della « Pontificia Accademia Romana di San Tommaso d'Aquino e di Religione Cattolica » ed a quello della « Accademia Teologica Romana » per le sapienti riflessioni sui lineamenti dell'umanesimo cristiano, ispirate al pensiero dell'Aquinate. E all'emi­ nente dottrina del Dottore Angelico che ci si può opportunamente riferi­ re per connotare l'umanesimo autentico, capace di riconoscere e di dare conveniente espressione a tutte le dimensioni della persona umana. Nel contesto culturale attuale, segnato spesso da incertezze e dubbi che mortificano i fondamentali valori spirituali, l'umanesimo cristiano — perenne nella sua sostanza, ma sempre nuovo nel suo approccio e nel­ la sua presentazione — offre una risposta valida alla sete di valori e di vita veramente umana, che brucia nell'animo di ogni persona pensosa del proprio destino. 4. L'attività degli Accademici Pontifici si pone in stretto legame con la missione del Successore di Pietro. Mentre confermo questo vostro ge­ neroso compito, auspico che, grazie agli studi, alle pubblicazioni, alle opere artistiche da voi realizzate e promosse, gli uomini di tutte le cul­ ture scoprano l'umanesimo autentico, vero specchio in cui si rivela il volto di Dio e il volto dell'uomo. Auspico, altresì, che, sotto l'impulso del vostro esempio e della serie­ tà dei vostri lavori accademici, un nuovo slancio sia impresso alla ricerca filosofica e teologica ed all'insegnamento di queste discipline, così che la ragione umana, illuminata dalla Rivelazione divina, possa scoprire vie Gaudium et spes, n. 4, Gv 14, 6. Rm 8, 29. * Cf. Gen 1, 26. 1 2 3 Acta Ioannis Pauli Pp. II 667 nuove per esprimere nel linguaggio delle varie culture « le insondabili ric­ chezze di Cristo ». Molti contemporanei, specialmente giovani, sono delusi, perché pro­ messe anche seducenti, che hanno segnato la seconda metà del ventesi­ mo secolo, non di rado si sono rivelate mere utopie, incapaci di sollevare l'uomo dalla sua angoscia esistenziale. Non sono pochi coloro che hanno oggi la sensazione di camminare in un vicolo cieco. Compito dei cristiani, e di voi membri delle Accademie Pontificie in particolare, è di diffondere la conoscenza dell'umanesimo cristiano, soprattutto quando la verità sul­ l'uomo viene oscurata o negata da posizioni concettuali che non ne ri­ spettano la specifica dignità. Con l'umiltà dei discepoli e la fortezza dei testimoni, voi, illustri Ac­ cademici, avete l'esaltante missione di approfondire il patrimonio filoso­ fico, teologico, culturale della Chiesa, per farne partecipi quanti sono al­ la ricerca di una risposta appagante. 5 5. Ed ora, accogliendo l'indicazione del Consiglio di Coordinamento, sono lieto di consegnare il premio delle Pontificie Accademie al Pontifi­ cio Istituto « Regina Mundi », che svolge a Roma attività universitaria per la formazione filosofica, teologica, spirituale e pastorale delle religio­ se provenienti da ogni parte del mondo. Il Pontificio Istituto ha presen­ tato i lavori di tre religiose: Eufrasie Bey a Malumbi, congolese, che ha saputo tradurre con linguaggio moderno e con categorie culturali del suo Paese d'origine alcuni significativi aspetti della teologia della salvezza in San Tommaso d'Aquino; Cecilia Phan Thi Tien, vietnamita, che ha stu­ diato l'efficacia evangelizzatrice del canto, con particolare riferimento al­ la musica della sua Terra; Marie Monique Rungruang-Kanokkul, tailan­ dese, che ha svolto uno studio teologico-pastorale sulla preparazione al sacramento dell'Eucaristia dei figli di coppie con matrimonio misto nella sua Regione. Con la consegna del premio intendo anche esprimere il mio apprezza­ mento alla Reverenda Preside, Madre Fernanda Barbiero, ed ai Docenti dell'Istituto « Regina Mundi » per l'opera svolta a favore della promozio­ ne dell'umanesimo cristiano nelle molteplici culture a cui appartengono le religiose studentesse. 5 Ef 3, 8. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 668 Affido tutti i presenti e la loro missione a Maria Santissima, Sede della Sapienza, e di cuore imparto a voi, alle vostre famiglie ed a tutti coloro che vi sono cari una speciale Benedizione Apostolica. II Ad Belgi episcopos.* Monsieur Chers le Frères Cardinal, dans l'épiscopat, 1. C'est avec une grande joie que je vous accueille dans la maison du Successeur de Pierre, vous qui avez reçu la charge de conduire le peuple de Dieu qui est en Belgique. Votre présence me rappelle mon voyage dans votre pays, en juin 1995, à l'occasion de la béatification d'un de vos com­ patriotes, le Père Damien de Veuster, figure spirituelle marquante et té­ moin exemplaire de la charité envers les malades. Je remercie le Cardinal Godfried Danneels, Président de votre Conférence episcopale, pour ses paro­ les chaleureuses et je tiens à lui adresser tous mes vœux cordiaux au mo­ ment de sa fête. Vous êtes venus à Rome accomplir votre visite auprès du tombeau des Apôtres, afin de trouver lumière et soutien dans votre mission episcopale «en vue de l'édification du Corps du Christ», en communion avec l'Eglise universelle, et de reprendre courage, pour guider, réconforter et affermir l'espérance de vos collaborateurs, les prêtres et les diacres, ainsi que celle de l'ensemble du peuple de Dieu. 1 2. Dans vos rapports quinquennaux, vous me faites part des différentes initiatives que prennent vos diocèses dans la perspective du grand Jubilé, nouvel Avent pour l'Église; je me réjouis de l'accueil qu'elles ont trouvé auprès de vos diocésains et du dynamisme qu'elles suscitent au sein des communautés chrétiennes. C'est un signe tangible du désir spirituel des fi­ dèles, de leur soif de découvrir de manière renouvelée le mystère trinitaire, pour en vivre et en être les témoins dans leur vie quotidienne. * Die 7 Novembris 1997. Ep 4, 12. 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 669 À la veille de la deuxième année de préparation au grand Jubilé, je demande à l'Esprit Saint de vous éclairer et de vous soutenir dans le ministère que vous avez à accomplir. En tant que pasteurs, vous avez à conforter les prêtres dans leur mission, en étant proches d'eux, en les encourageant et en les soutenant, afin qu'ils poursuivent l'annonce de l'Évangile dans les tâches qui leur incombent et qu'ils continuent à don­ ner inlassablement l'exemple d'une vie de prière authentique et d'une existence conforme à leur engagement. Dans le respect des personnes et selon la discrétion requise, il vous appartient aussi de corriger par des monitions insistantes et de redresser des situations morales erronées, pour que nul ne soit objet de scandale pour ses frères et que personne ne soit perdu, comme je l'avais déjà souligné dans une lettre du 11 juin 1993, adressée à l'épiscopat américain, affronté à des problèmes de socié­ té proches des vôtres. 2 3. Je salue les efforts importants faits dans vos diocèses pour intensi­ fier la catéchèse des enfants et des jeunes, que vous considérez comme une des priorités pastorales. La démarche de nombreux jeunes au cours des récentes Journées mondiales de la Jeunesse pourrait vous offrir l'oc­ casion d'intensifier cette pastorale, en particulier par une formation spi­ rituelle et religieuse plus approfondie. Cette dernière est en effet un des domaines essentiels et une clé de voûte de la mission évangélisatrice de l'Église, comme le souligne le récent Directoire général pour la Catéchèse, réalisé par la Congrégation pour le Clergé. Ce document est un instru­ ment précieux et un guide qui rappelle opportunément que le Christ et son message sont le centre de tout enseignement de la foi. Le ministère de la catéchèse doit donc occuper une place de choix dans la mission de toute la communauté chrétienne. Sous la responsabilité de l'évêque, il requiert la participation des parents, des prêtres, des personnes consa­ crées et de fidèles qui, acceptant de devenir catéchistes, recevront la for­ mation appropriée. En outre, j'apprécie l'attention que vous portez à la formation théo­ logique et morale des laïcs, par des publications et par les différents en­ seignements organisés dans vos diocèses. Vous accompagnez cette formaCf. La Documentation catholique 90 [1993], pp. 702-703; 1 Co 10, 32; 2 Co 6, 3; Code de Droit canonique, can. 1044, § 2; 1395. 2 Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 670 tion d'une initiation à la prière et à la liturgie, afin que la découverte du Christ ne soit pas seulement de l'ordre de la connaissance, mais en­ gage aussi la volonté et les sentiments, jusqu'à transformer la vie quoti­ dienne. Dans votre récente déclaration Au souffle de l'Esprit vers l'An 2000, vous avez opportunément rappelé aux fidèles que l'espérance est un don de l'Esprit, qui se fonde sur la fidélité de Dieu, qu'il nous faut demander sans cesse. C'est à travers la vie sacramentelle et la participa­ tion à la communauté ecclésiale que les chrétiens en reçoivent de nom­ breux fruits. L'approfondissement du mystère chrétien et une vie spiri­ tuelle authentique permettent de trouver l'élan pour coopérer active­ ment à la mission d'évangélisation de l'Eglise et, de manière spécifique, au développement de la société civile. A la lumière de l'Evangile et de la doctrine sociale de l'Eglise, les laïcs sont appelés à concourir au bien commun par un engagement dans l'ordre temporel, avec l'ensemble de leurs compatriotes, en promouvant les principes fondamentaux concer­ nant la fin de la création et la façon de vivre dans le monde, ainsi que les valeurs morales. Je vous encourage particulièrement à développer la pastorale des jeunes, en prenant soin de nommer des prêtres capables de les accompa­ gner avec la délicatesse requise pour des êtres dont la personnalité est en train de se construire. Cela est important pour que les jeunes puis­ sent découvrir le Christ et affronter avec sérénité les problèmes liés à la société moderne. Et je me réjouis de l'engagement renouvelé des caté­ chistes, des parents, des professeurs de religion et d'autres enseignants, qui ont le souci de l'éducation religieuse dans les écoles et dans les pa­ roisses; il faut se féliciter aussi de la vitalité manifestée par les différents mouvements qui proposent à la jeunesse des activités grâce auxquelles les valeurs chrétiennes et une démarche spirituelle peuvent être décou­ vertes et vécues. 3 4. Vous m'avez exprimé vos craintes concernant la diminution crois­ sante du nombre de prêtres et les lourdes tâches qu'il leur faut remplir actuellement, parfois jusqu'à l'extrême limite de leurs forces et à un âge très avancé. Connaissant les conditions pénibles dans lesquelles ils vivent, je salue leur dévouement, leur persévérance et leur fidélité, les invitant à demeurer dans l'espérance et à puiser dans la prière person3 Cf. Conc.. oecum. Vat. II, Apostolicam actuositatem, n. 7. Acta Ioannis Pauli Pp. II 671 nelle et liturgique, et particulièrement dans la célébration de l'Eucharis­ tie, la force pour vivre en conformité au Christ dont ils sont une icône vivante, pour être des serviteurs de l'Évangile et pour manifester aux hommes qu'une vie donnée à Dieu dans le célibat est source de joie pro­ fonde et d'équilibre intérieur. Comme vous le faites déjà, il vous revient de vous soucier de la qualité de leur vie matérielle, de les rendre atten­ tifs à conserver une juste harmonie entre la vie spirituelle, la vie pasto­ rale, les loisirs et les relations amicales. D'autre part, il importe de favoriser tout ce qui peut affermir l'unité et le sens fraternel au sein du « presbyterium, qui est accordé à l'évêque comme les cordes à la cithare ». Les prêtres sont unis à leurs confrères « par un lien de charité, de prière et de coopération ». De ce fait, les re­ lations doivent être empreintes d'amitié et d'attention des uns aux autres, les plus jeunes demandant à être épaulés dans les débuts de leur ministère et dans leurs premières responsabilités, et les plus âgés pou­ vant apporter toute leur expérience. Tout cela est favorisé par des mo­ ments de retraite et des temps de formation théologique proposés à l'en­ semble du clergé, pour que son enseignement soit fortifié et capable de répondre plus précisément aux interrogations de nos contemporains. Transmettez aux prêtres et aux diacres mes encouragements chaleureux et l'assurance de ma prière, en particulier à ceux qui sont malades et à ceux qui connaissent des difficultés dans le ministère. Adressez mes salu­ tations les meilleures aux membres des Instituts de vie consacrée, qui, malgré le manque de vocations, poursuivent leurs missions au prix de durs efforts, par amour du Christ et de l'Eglise. Je souhaite qu'ils trouvent les moyens éventuels de regrouper leurs forces et de transmet­ tre leurs spiritualités aux laïcs travaillant avec eux, comme ils le réali­ sent déjà. 4 5 5. U hebt besloten om in ieder bisdom een grootseminarie te handha­ ven, een wezenlijke en centrale instelling die deelt in de zichtbaarheid van de Kerk en haar apostolische dynamiek. Het is een moedige keuze die laat zien dat u aanzienlijke aandacht besteedt aan de vorming van de toekomstige priesters, en ook de zorg voor een goede onderscheiding. Dankzij deze nabijheid kunnen de jonge mannen hun vertrouwelijke re4 5 S. Ignace d'Antioche, Lettre aux Éphésiens., Conc. oecum. Vat. II, Presbyterorum ordinis, n.. 8. Acta Apostolicae /Sedis - Commentarium Officiale 672 latie met en hun kinderlijke gehoorzaamheid aan hun bisschop bevesti­ gen, en de realiteit in een diocees leren kennen, waarin zij uiteindelijk zullen gaan leven. Wat de vorming betreft, is het raadzaam om meteen de juiste intentie van de priesterkandidaten en de voldoende mate van rijpheid bij hen na te gaan, en om hen te helpen hun persoonlijkheid te structureren. Daarom zou het nadelig zijn voor de jonge mannen om zelf hun plaats van vorming te kiezen, volgens de criteria die gebonden zijn aan hun subjectiviteit, hun gevoeligheden en hun levensgeschiede­ nis. Dit kan het onderscheidingsvermogen beperken en de de dimensie van dienstbaarheid die het priesterlijke dienstwerk vereist, verzwakken. Ik waardeer de aandacht die u aan het filosofische en theologische on­ derwijs besteedt, alsmede aan de spirituele vooruitgang van de toekom­ stige priesters, waarbij u professoren en geestelijke leidsmannen uitkiest, die speciaal voor dit delicate dienstwerk zijn toegerust. De aanwezigheid van een seminarie is ook een gelegenheid voor alle gelovigen om degenen die hun herders zullen worden, nabij te zijn en hen te steunen door hun broederlijk gebed. Alle christenen, en onder hen de ouders, moeten er zich op toeleggen roepingen in de gezinnen op te wekken, en de jongeren die zich geroepen voelen tot het priesterschap of het religieuze leven, te begeleiden. In deze geest verheug ik mij over het nieuwe elan dat u aan de verschillende Roepingendiensten hebt wil­ len geven. 6 6. De huidige situatie heeft u ertoe gebracht de parochies te reorgani­ seren en te herstructureren, rekening houdend met de mogelijkheden die u ter beschikking staan, en met de pastorale noden. De parochie is niet zomaar een vereniging. Zij is een teken van de zichtbaarheid van de Kerk, en een haard waarin de communio tussen alle leden van de ge­ meenschap tot uitdrukking wordt gebracht. Zij is de basiseenheid die zich moet verzekeren van de belangrijke ambten van de kerkelijke zen­ ding, maar die daarom een zekere capaciteit van levende krachten moet bezitten. Het is derhalve van belang dat deze reorganisaties rekening houden met het aantal gelovigen, met de mogelijkheid om de verschil­ lende onontbeerlijke pastorale diensten te garanderen, en met het net­ werk van mensen dat een deel van haar vitaliteit ontleent aan de zon­ dagse liturgie en aan de activiteiten van de parochie. 6 vgl. Pastores dabo vobis, n. 62. Acta Ioannis Pauli Pp. II 673 7. In uw rapporten brengt u uw ongerustheid en dat van een belangrijk deel van de Belgen tot uitdrukking met betrekking tot de ontwikkelingen in de maatschappij. U benadrukt de groei van de verschijnselen van ar­ moede, die verbonden zijn aan de economische conjunctuur en aan de toe­ name van de werkeloosheid, en die een toename van alle vormen van mis­ daad voortbrengen en de verleiding om aan de toekomst te wanhopen. U stelt ook de vervlakking van de morele waarden vast, die aan de basis lig­ gen van een geordend persoonlijk leven, van de onderlinge relaties tussen uw medeburgers, van de noodzakelijke solidariteit binnen de nationale ge­ meenschap, en van de leiding van de res publica. De Kerk moet aandacht hebben voor alle mensen, in het bijzonder voor hen die aan de rand van de maatschappij leven. Ik spoor daarom de christenen aan om zich altijd meer in dienst van hun broeders en zusters te stellen, en om attent te zijn op de noodzaak van een rechtvaardige bijstand aan ieder, door een inzet op alle terreinen van het leven in de maatschappij, met een grote zin voor recht­ schapenheid die eigen moet zijn aan eenieder die geroepen is om deel te ne­ men aan het beheer van het algemeen goed. Een dergelijke gang van zaken zal er ongetwijfeld toe bijdragen om het vertrouwen van uw landgenoten in de nationale instellingen meer en meer te bevestigen. De Kerk dient er ook onvermoeibaar aan te blijven herinneren dat iede­ re mens beschermd moet worden, in het bijzonder de kinderen, die, juist omdat zij kwetsbaar en weerloos zijn, vaak het doelwit zijn van ontaarde volwassenen, die jonge kinderen ernstig en duurzaam schenden, om vrij spel te kunnen geven aan hun lusten. Op dit moment denk ik in het bijzonder aan de gezinnen die recentelijk getroffen zijn door misdadige ge­ dragingen waarvan hun kinderen het slachtoffer geworden zijn. Geef hen de verzekering dat de Paus met hen verbonden is door het gebed, en dat hij zeer gevoelig is geweest voor de grote moed waarvan zij blijk hebben gege­ ven in hun smart, terwijl al hun landgenoten tot een diepgaande morele herleving en tot vergeving worden uitgenodigd. 8. De toekomst van de maatschappij plaatst al onze tijdgenoten voor een grote uitdaging op het ethische vlak; daarom is het passend om een aanzet te geven tot een hernieuwde morele bezinning, die aan eenieder ele­ menten aanreikt voor onderscheiding, voor het oordeel over de morele juis­ theid van een daad, en voor een rechtschapen levenshouding. In deze zin waardeer ik de krachtige en moedige uitspraken van de bisschoppen, die de aandacht hebben getrokken van de gelovigen en van 45 - A A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 674 het gehele Belgische volk over de noodzaak van het respect voor de in­ trinsieke waardigheid van het menselijk leven, vanaf de bevruchting tot aan de natuurlijke dood. In ieder land heeft de Kerk de plicht om de stem van de zwaksten te laten horen, en om te pas en te onpas de mo­ rele waarden voor te houden die geen enkele wet straffeloos terzijde kan schuiven. Aan de andere kant, ook al identificeert de Kerk zich op geen enkele wijze met de politieke gemeenschap die zij respecteert, zij herin­ nert hen die een wettige dienst aan het volk vervullen en al onze tijdge­ noten herhaaldelijk aan dat wat ten grondslag ligt van het handelen van individu en gemeenschap, en aan dat wat, in tegenstelling daarmee, de mens en de mensheid ernstig schade doet. Inderdaad, « met het uitoefe­ nen van gezag beoogt men een juiste hiërarchie van waarden zichtbaar te maken, om zo ieders vrijheid en verantwoordelijkheid te bevorderen » en met het oog op het algemeen goed. 7 8. Am Ende unserer Begegnung, liebe Brüder im Bischofsamt, bitte ich Euch, meinen herzlichen GruB den Priestern, Diakonen, Ordensleuten und Laien Eurer Gemeinden zu übermitteln. Versichert Sie meines Gebetes, dam.it sie in den gegenwartigen Schwierigkeiten die Hoffnung nicht verlieren und der Heilige Geist alle zu mutigen und prophetischen Handlungen ansporne, was für ihre Brüder und Schwestern ein herausragendes Zeichen sein soli für das Heil, das Christus gebracht hat, und für die Bekehrung, die Er in den Herzen bewirkt. Ich empfehle Euch der Fürsprache der Heiligen Eures Landes und erteile Euch und den Gliedern des Volkes Gottes, das Eurer pastoralen Sorge anvertraut ist, gern den Apostolischen Segen. 7 Katechismus van de Katholieke Kerk, n. 2236. Acta Ioannis Pauli Pp. II 675 III Ad quosdam Hispaniae episcopos.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Es para mí motivo de gozo recibiros hoy, Arzobispos y Obispos de las Provincias eclesiásticas de Valladolid, Toledo, Mérida-Badajoz, Ma­ drid y del Arzobispado Castrense, que habéis venido a Roma para reno­ var vuestra fe ante la tumba de los Apóstoles. Esta es la primera vez que la archidiócesis de Mérida-Badajoz, erigida en el último quinquenio, efectúa la visita « ad Limina », con la que todos los Obispos reafirman su vínculo de comunión con el Sucesor de Pedro. Agradezco de corazón a Mons. José Delicado Baeza, Arzobispo de Va­ lladolid, el saludo que me ha dirigido en nombre de todos y, a cada uno de vosotros, la" oportunidad que me ha proporcionado, en las entrevistas particulares, de conocer el sentir de las gentes a quienes servís como Pastores, participando así en el anhelo de que vuestra grey crezca « en todo hasta Aquel que es la Cabeza, Cristo Con el fin de alentar vuestra solicitud pastoral, deseo ahora compar­ tir con vosotros algunas reflexiones sugeridas por la situación concreta en que ejercéis el ministerio de dar a conocer y « anunciar el Misterio de Cristo ». 2 2. Constato con satisfacción el esfuerzo que estáis realizando, tanto de manera conjunta como en las diversas diócesis, por forjar una comu­ nidad eclesial llena de vitalidad y evangelizadora, que viva una profun­ da experiencia cristiana alimentada por la Palabra de Dios, la oración y los sacramentos, coherente con los valores evangélicos en su existencia personal, familiar y social, y que sepa manifestar su fe en el mundo, frente a la tentación de relegar a la sola esfera privada la dimensión trascendente, ética y religiosa del ser humano. A ello habéis dedicado varios documentos de la Conferencia episcopal y, especialmente, los « Planes de acción Pastoral », que en los últimos años se han sucedido con regularidad y rigor de método. Vuestra preocu* Die 15 Novembris 1997. E/A-, 15. Col 4, 3. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 676 pación sigue centrada en el impacto que las profundas y rápidas tran­ sformaciones sociales, económicas y políticas han tenido en la concepción global de la vida y, particularmente, en el mundo de los valores éticos y religiosos. Aunque la tarea es ciertamente ingente, pues abarca práctica­ mente todos los sectores de la vida eclesial, os invito a proseguir en vuestro propósito de fomentar, con fidelidad creativa al Evangelio, un estilo de vida cristiana a la altura de vuestra rica herencia y acorde con las exigencias de los nuevos tiempos. En los momentos de dificultad o incertidumbre, recordad la exclamación de Pedro: « Señor ¿a quién va­ mos a acudir? Tú tienes palabras de vida eterna ». Sólo la adhesión in­ quebrantable a Cristo permitirá mantener firme la esperanza en El, « único Salvador del mundo » y anunciarlo con gozo en los umbrales del tercer milenio. 3 4 3. En la misión de llevar el Evangelio a los hombres de hoy, contáis con el respaldo de una antiquísima y muy arraigada tradición cristiana. Vuestra tierra ha sido fecunda en modelos de santidad y destacadas fi­ guras del saber teológico, en misioneros audaces y numerosas formas de vida consagrada y de movimientos apostólicos, así como en expresivas manifestaciones de piedad, todo lo cual jalona de gloria vuestra historia. Contáis también con las muestras de arte que constituyen un esplén­ dido patrimonio religioso y cultural. Me complace comprobar, pues, que la Iglesia en España valora este legado histórico que, con razón, muchos admiran, y que demuestra de manera palpable cómo la fe en Cristo en­ noblece al hombre, inspirando su ingenio y llevándole a plasmar el refle­ jo de la inagotable belleza de Dios en obras de incomparable valor artístico. A este respecto, es importante que los bienes culturales y artísticos de las Iglesias, especialmente los lugares y objetos sagrados, no perma­ nezcan únicamente como reliquias del pasado que se contemplan pasiva­ mente. Se ha de recordar y mantener en lo posible su especificidad origi­ nal, para no mermar su mismo valor cultural. Se trata de templos erigi­ dos como lugar de oración y celebraciones religiosas; de escritos y melo­ días compuestas para alabar al Señor y acompañar al Pueblo de Dios en su peregrinar; de imágenes de los modelos de santidad propuestos a los creyentes, que representan los misterios de la salvación para que ellos puedan alimentar su fe y su esperanza. 3 4 Jn 6, 68 Tertio millennio adveniente, 40. Acta Ioannis Pauli Pp. II 677 La Iglesia tiene también en este rico patrimonio un precioso instru­ mento para la catequesis y la evangelización. Hoy, como ayer, es una propuesta válida para toda persona que busca sinceramente a Dios o que desea reencontrarse con El. Por eso no es suficiente conservar y pro­ teger estos bienes, sino que «es necesario [...] introducirlos en los circui­ tos vitales de la acción cultural y pastoral de la Iglesia », A este propó­ sito es de señalar la gran acogida que ha tenido el ciclo de exposiciones realizadas en los últimos años con el título de « Las edades del hombre », lo cual ha contribuido sin duda a que el mencionado patrimonio haya favorecido la evangelización de las generaciones actuales. 5 4. Vuestro patrimonio comprende también las numerosas formas de piedad popular, tan arraigadas especialmente en los pueblos y aldeas es­ pañolas. Ante el racionalismo imperante en ciertos momentos de nuestra historia reciente, esta piedad popular refleja una « sed de Dios que sola­ mente los pobres y sencillos pueden conocer » y ha sabido mostrar que Dios habla llanamente al corazón del ser humano, el cual tiene derecho a manifestarle la debida veneración de la manera que le es más congenial. Así lo ha entendido el Concilio Vaticano II al recomendar « los ejerci­ cios piadosos del pueblo cristiano, siempre que sean conformes a las le­ yes y normas de la Iglesia ». Es cierto que en algunos casos las costum­ bres pueden transmitir elementos ajenos a una auténtica expresión reli­ giosa cristiana. Pero la Iglesia, fijándose más en las disposiciones profun­ das del alma que en el formalismo ritual, manifiesta comprensión y pa­ ciencia, según aquella advertencia de San Agustín: « una cosa es lo que nosotros enseñamos, y otra lo que podemos admitir ». Por eso « examina con benevolencia y, si puede, conserva íntegro lo que en las costumbres de los pueblos no está indisolublemente vinculado a supersticiones y errores ». Os animo, pues, a que, con afecto paterno y prudencia pastoral, mantengáis y promováis aquellas formas de piedad en que se hace con­ creta y entrañable la adoración a la Eucaristía, la devoción a la Virgen María o la veneración debida a los santos, evitando deformaciones espu6 7 8 9 5 6 7 8 9 Discurso a la Comisión para los bienes culturales, 12-X-1995. Pablo VI, Enc. Evangelii nuntiandi, 48. Sacrosanctum Concilium, 13. Cf. Contra Faustum, 20, 21. Sacrosanctum Concilium, 37. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 678 rias y exageraciones impropias mediante una adecuada catequesis y, so­ bre todo, integrando la devoción con la participación activa en los sacra­ mentos y en la celebración litúrgica, cuyo centro es el misterio Pascual de Cristo. 5. Quisiera llamar la atención también sobre un aspecto que afecta a muchas de vuestras diócesis, y que ciertamente habréis tenido ocasión de comprobar en las visitas pastorales a las villas y aldeas, en las que sólo quedan los padres o abuelos de quienes marcharon a la ciudad. En efecto, en poco tiempo se ha pasado de una sociedad predominantemente campesina y rural a las grandes concentraciones urbanas. Esta situación reclama, ante todo, un esfuerzo especial para que cuantos ya se sienten relegados en la nueva sociedad puedan experimen­ tar, con más intensidad si cabe, la cercanía de la Iglesia y el amor de Dios que jamás olvida a ninguno de sus hijos. En muchos casos será preciso prestar una ayuda especial a los sacerdotes que, a pesar de las dificultades, permanecen en las pequeñas parroquias rurales, compartien­ do la suerte de sus feligreses y sembrando entre ellos la esperanza cris­ tiana. Y allí donde una presencia estable no sea posible, los planes de pastoral deben asegurar la necesaria atención religiosa y una digna cele­ bración de los sacramentos. Se ha de poder decir con Jesús: « he velado por ellos y ninguno se ha perdido ». 10 Además, muchos de estos pueblos, ahora empobrecidos, poseen en realidad una gran riqueza espiritual, plasmada en el arte, en las costum­ bres y, sobre todo, en la recta fe de sus habitantes. En modo alguno puede considerarse inútil su existencia, que permite a quienes vuelven, siquiera temporalmente, reencontrarse con la fe de los mayores y las ma­ nifestaciones religiosas que tal vez añoran todavía. 6. En vuestra misión de llevar el Evangelio a los hombres de hoy no estáis solos. Colabora estrechamente con vosotros cada uno de los sacer­ dotes que, en la celebración eucaristica y en la de los otros sacramentos, están unidos a su Obispo y « así lo hacen presente, en cierto sentido, en cada una de las comunidades de los fieles ». Es motivo de particular satisfacción el número notable de seminaris­ tas en varias de vuestras diócesis y el sensible incremento registrado en u 10 11 Jn 17, 12. Presbyterorum Ordinis, 5. Acta Ioannis Pauli Pp. II 679 algunas de ellas. Es un signo de vitalidad cristiana y de esperanza en el futuro, especialmente en diócesis de reciente creación. Otra gran riqueza de las Iglesias que presidís son las numerosas co­ munidades religiosas, tanto de vida contemplativa como activa. Cada una de ellas es un don para la diócesis, que contribuye a edificar apor­ tando la experiencia del Espíritu propia de su carisma y la actividad evangelizadora característica de su misión. Precisamente por ser un don inestimable para toda la Iglesia, se encomienda al Obispo « sustentar y prestar ayuda a las personas consagradas, a fin de que, en comunión con la Iglesia y fieles a la inspiración fundacional, se abran a las perspecti­ vas espirituales y pastorales en armonía con las exigencias de nuestro tiempo ». En este importante cometido, el diálogo respetuoso y fraterno será el camino privilegiado para aunar esfuerzos y asegurar la indispen­ sable coherencia de la actividad pastoral en cada diócesis bajo la guía de su Pastor. 12 7. A todo esto no puede faltar la decisiva contribución de los laicos, a los cuales se debe alentar a que cumplan plenamente su misión especí­ fica, animándoles a participar asiduamente en la liturgia y a colaborar en la catequesis, o bien a asumir un compromiso responsable en los mo­ vimientos y en las diferentes asociaciones eclesiales, siempre en perfecta comunión con el propio Obispo. En efecto, para que el Evangelio ilumine la vida de los hombres es necesario el testimonio de vida de los creyentes, coherente con la fe pro­ fesada, así como la preparación suficiente para llevar un « alma cristia­ na » al mundo de la educación o del trabajo, de la cultura o de la infor­ mación, de la economía o de la política. Ello requiere una sólida forma­ ción, que comprende ante todo una firme espiritualidad, basada en la consagración bautismal, y un conocimiento doctrinal sistemático y bien fundado, que permita « dar razón de la esperanza » que hay en ellos, frente al mundo y sus graves y complejos problemas ». 13 Una sólida formación se podrá alcanzar sólo por medio de una acción catequética renovada y creativa, incisiva y constante, tanto entre los jó­ venes como en los adultos. En esto los Pastores tienen un deber primor­ dial por estar llamados a ejercer con esmero su función de enseñar como 12 13 Vita consecrata, 49. Christifideles laici, 60. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 680 «maestros auténticos... al pueblo que tienen confiado la fe que hay que creer y que hay que llevar a la práctica ». A este propósito os será de gran ayuda el Catecismo de la Iglesia Católica, cuyo valor quiero reafirmar recordando que es el «instrumento más idóneo para la nueva evangelización». Su riqueza dog­ mática, litúrgica, moral y espiritual debe llegar a todos, especialmente a los ni­ ños y jóvenes, a través de catecismos diversificados para el uso parroquial, fa­ miliar, escolar o para la formación en el seno de diversos movimientos o aso­ ciaciones de fieles. No os faltan, queridos Hermanos, ni a vosotros ni a vues­ tros sacerdotes, ilustres ejemplos de predicadores que, preparándose con la ora­ ción y el estudio asiduo, han sido capaces con su palabra de mover el corazón de las gentes, manteniéndoles en la pureza de la fe y guiándoles en su compro­ miso cristiano. w 15 8. Al terminar este encuentro, os ruego encarecidamente que seáis portado­ res de mi cordial saludo a vuestros diocesanos: sacerdotes, comunidades religio­ sas y fieles laicos. Tengo especialmente presentes a las comunidades eclesiales de Extremadura que en estos días pasados han sufrido la dura prueba de cala­ midades naturales con tantas víctimas y cuantiosos daños. Hacedles partícipes de la experiencia que habéis vivido en estos días y animadles a vivir con ale­ gría la fe en Cristo nuestro Salvador. Encomiendo vuestros anhelos y proyectos pastorales a la maternal inter­ cesión de la Virgen María, a la que con tanto fervor se invoca en esas que­ ridas tierras, a la vez que os imparto complacido la Bendición Apostólica, extensiva a cuantos colaboran en vuestro ministerio episcopal. IV Synodo episcoporum pro America ineunte.* 1. «Vegliate e state pronti, perché non sapete in quale giorno il Signore verrà ».' Questa vigilanza nella preghiera, alla quale ci invita l'odierna liturgia, ben si addice all'importante evento che stiamo vivendo: l'apertura dell'As14 ,5 Lumen gentium, 25 Discurso a los Presidentes de las comisiones nacionales para la catequesis, 29.IV.1993, 4. * Die 16 Novembris 1997. Canto al Vangelo, cfr Mt 24, 42.44. 1 Acta Ioannis Pauli Pp II 681 semblea Speciale per l'America del Sinodo dei Vescovi, che ha per tema: « Incontro con Gesù Cristo vivo, via alla conversione, comunione e solidarie­ tà in America ». E un'Assemblea che vede radunati i Presuli di tutti gli episcopati del Continente americano, dal Nord al Centro e al Sud, compresa la regione dei Caraibi. A tutti rivolgo il mio cordiale saluto e, a quanti sono venuti da oltre Oceano per l'occasione, un caloroso benvenuto. La Parola di Dio ci offre quest'oggi una prospettiva adeguata per l'ope­ ra di discernimento che ci accingiamo a compiere: la prospettiva è quella propria dello sguardo di fede sulla storia, la prospettiva « escatologica ». È questo il modo di considerare le vicende umane a cui il Signore educa i credenti. Abbiamo ascoltato un oracolo tratto dal Libro di Daniele, che lo stesso profeta riceve per bocca di un messaggero celeste, inviato a « mani­ festargli la verità » sugli avvenimenti storici. E un oracolo che parla di angoscia e salvezza per il popolo: come non riconoscervi un preannuncio del mistero pasquale, unico centro della storia e chiave per la sua autentica in­ terpretazione? Nella luce del mistero pasquale la Chiesa prepara e compie ogni passo del suo pellegrinaggio sulla terra. Ed oggi celebra il solenne inizio di un tempo singolare di riflessione e di confronto sulla missione che è chiamata a svolgere nel Continente americano. La parola di Dio le offre il giusto sguar­ do di fede per leggere, come dice l'angelo a Daniele, « ciò che è scritto nel libro della verità ». In tale prospettiva la Chiesa si china a guardare il cammino sin qui percorso per proiettarsi con rinnovato ardore missionario verso il nuovo millennio. 2 3 2. No ha pasado aún mucho tiempo desde que, en 1992, hemos recorda­ do solemnemente los quinientos años de la evangelización de América. El Sínodo, que hoy comienza sus trabajos en esta Basílica de San Pedro, re­ memora idealmente aquellos tiempos en que los habitantes del llamado « Viejo Mundo », gracias a la empresa admirable de Cristóbal Colón, conocie­ ron la existencia de un « Nuevo Mundo » del que antes no tenían noticias. A partir de ese histórico día empezó la obra de los colonizadores y, al mismo tiempo, la misión de los evangelizadores dando a conocer a Cristo y su Evangelio a los pueblos de ese Continente. Fruto de esta extraordinaria labor misionera es la evangelización de América o, de forma más precisa, de las llamadas « tres Américas », que hoy 2 3 Dn 11, 2. Ibid., 10, 21. 682 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale en gran parte se consideran cristianas. Es, pues, muy importante, a cinco siglos de distancia y ya en el umbral del nuevo milenio, recorrer mental­ mente el camino realizado por el Cristianismo en todas aquellas tierras. Es oportuno, además, no separar la historia cristiana de América del Norte de la de América Central y del Sur. Es preciso considerarlas juntas, aunque salvaguardando la originalidad de cada una de ellas, porque a los ojos de los que llegaron allí hace ahora más de 500 años aparecieron como una rea­ lidad unitaria y, sobre todo, porque la comunión entre las Comunidades lo­ cales es un signo vivo de la unidad natural de la única Iglesia de Jesucris­ to, de la cual son parte orgánica. 3. E very one is aware that on the great American Continent the results of the activity of the colonizers are evident today in the politicai and eco­ nomie diversity of the Continent, with undoubted cultural and religious re­ percussions. In comparison to other countries, those of North America have reached a higher level of technological advancement, economie well-being and development of démocratie institutions. Faced with thèse realities, we cannot but ask about the historical causes which gave rise to such social différences. To what extent are thèse différences rooted in the history of the last five centuries? To what extent does the héritage of colonization count in them? And what influence did the first evangelization have? In order to furnish an exhaustive response to thèse questions, it will be necessary, during the Synod, to consider the Continent as a whole, from Alaska to Tierra del Fuego, without introducing a séparation between the North, the Centre and the South, so as not to risk a contrast between them. On the contrary, we must look for the deeper reasons which prompt this unitary vision, by appealing to the common religious and Christian traditions. These few indications enable us to understand the importance of the Synod we are inaugurating today. 4. « Vigiai e estai preparados, porque nao sabéis em que dia vira o vosso Senhor ». Esta exortaçâo, que escutámos há pouco no Canto do Evangelho, alude ao clima espiritual que estamos vivendo, na medida em que o ano litúrgico se aproxima do firn. E um clima entretecido de temáticas escatológicas, co­ locadas em evidencia especialmente pela passagem evangélica de Sao Mar- Acta Ioannis Pauli Pp. II 683 eos onde Cristo sublinha a caducidade do céu e da terra: « O céu e a terra passaräo, mas as minhas Palavras näo passaräo ».* Passa a figura deste mundo, mas näo passará a Palavra de Deus. Como é eloquente esta contraposiçao! Deus näo passa, e tampouco passa o que d'Eie provém. Näo passa o sacrificio de Cristo, acerca do quai se lê hoje na Carta aos Hebreus: Jesus « ofereceu pelos pecados um único sacrificio »; e também: « com um só sacrificio, Ele tornou perfeitos para sempre os que fo­ r a m i santificados ». Ao longo desta Assembleia Sinodal, deter-nos-emos a considerar o passado, mas especialmente o presente do Continente Americano. Procuraremos identificar em cada urna das suas regiöes, os sinais da presença salvadora de Cristo, da sua Palavra e do seu Sacrificio, para que se reavivem todas as nossas energias ao serviço da conversäo e da evangelizaçao. 5 8 5. Comment ne pas rappeler ici les expressions réconfortantes de la vo­ lonté, surtout en matière de collaboration entre les pasteurs en vue de la nouvelle évangélisation, qui s'était manifestée au terme de la quatrième Conférence générale de l'épiscopat latino-américain à Saint-Domingue, en 1992? Il s'agissait alors d'intensifier la pastorale missionnaire de toutes les communautés, pour raviver dans les consciences l'engagement à aller audelà des frontières « afin de porter à tous les autres peuples la foi qui nous est parvenue il y a cinq cents ans ». Rendons grâce à Dieu, car, aujourd'hui, se réalise le souhait que j'expri­ mais à l'ouverture des travaux de cette Conférence. Je soulignais à cette occasion: « Cette Conférence générale pourrait proposer la célébration, dans un avenir proche, d'une Rencontre des représentants des épiscopats de tout le continent américain — laquelle pourrait avoir aussi un caractère synodal —, afin d'accroître la coopération entre les différentes Églises particulières dans les divers domaines pastoraux, et où l'on affronterait aussi les pro­ blèmes relatifs à la justice et à la solidarité entre toutes les nations d'Amé­ rique, dans l'optique de la nouvelle évangélisation et comme une expression de la communion episcopale ». Nous voici maintenant réunis dans l'intention de concrétiser ces résolu­ tions de charité pastorale, soucieux de l'Église qui est en Amérique et dans 7 8 4 6 6 7 8 13, 31 10, 12. 10, 14. Message, L'Osservatore Romano, 31.10.1992, p. 6. Insegnamenti vol XV, 2, 1992, p. 327. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 684 un esprit de collégialité affective et effective entre tous les Pasteurs des Eglises particulières. 6. Carissimi fratelli e sorelle! Apriamo i lavori sinodali nel contesto del­ l'imminente conclusione dell'Anno liturgico e del prossimo inizio dell'Av­ vento. Possa tale significativa coincidenza determinare l'orientamento di fondo delle nostre riflessioni e delle nostre decisioni! Davvero, cari fratelli e sorelle, questo tempo invita a grande vigilanza. Dobbiamo vegliare e pregare, ricordando che ci presenteremo un giorno da­ vanti al Figlio dell'uomo, come Pastori della Chiesa che è nel Continente americano. A Te, Maria, Madre della speranza, amata e venerata nei numerosi san­ tuari sparsi nell'intero Continente americano, affidiamo questa Assemblea sinodale. Aiuta i cristiani d'America ad essere vigili testimoni del Vangelo per essere trovati desti e pronti nel giorno grande e misterioso, quando Cristo verrà, come Signore glorioso dei popoli, a giudicare i vivi e i morti. Amen! V Synodo episcoporum pro America exeunte.* 1. « In quei giorni Maria si mise in viaggio... Quanto è suggestivo riascoltare la pagina evangelica della Visitazione nel corso di questa celebrazione, con la quale si conclude l'Assemblea Speciale per l'America del Sinodo dei Vescovi! La Chiesa è sempre « in viaggio », in cammino. Essa è mandata, esiste per camminare nel tempo e nello spazio, annunciando e testimoniando il Vangelo sino agli estremi confini della terra. Circa cinque secoli fa, la Chiesa peregrinante nella storia si mise in viag­ gio verso il Continente americano, appena scoperto. Da allora essa ha preso dimora nelle molteplici culture di quelle terre; il suo volto ha assunto i ca­ ratteri della gente del luogo, come insegna l'eloquente icona della Vergine di Guadalupe, la cui memoria celebriamo nell'odierna liturgia. * Die 12 Decembris 1997. Lc 1, 39 1 Acta Ioannis Pauli Pp. II 685 Ed ecco che quest'anno, mentre l'intero Popolo di Dio è in cammino verso il grande Giubileo del Duemila, si è svolto questo Sinodo continenta­ le. Si tratta certamente di un punto di arrivo; ma più ancora, di un nuovo punto di partenza: la Comunità cristiana, sul modello di Maria, si mette ancora in viaggio sospinta dall'amore di Cristo, per compiere la nuova evangelizzazione del Continente americano. E l'inizio di una rinnovata mis­ sione, che ha trovato nell'Assemblea Speciale del Sinodo dei Vescovi il suo « cenacolo » e la sua « pentecoste », proprio all'inizio di un anno tutto dedi­ cato allo Spirito Santo. È lo Spirito che incessantemente guida il popolo cristiano lungo le stra­ de della storia della salvezza. Di questo vogliamo oggi rendere grazie al Si­ gnore, riconoscendo che Cristo stesso è presente tra noi e cammina con noi. Venerati Fratelli nell'episcopato, carissimi fratelli e sorelle, rechiamoci insieme, in spirituale pellegrinaggio a Betlemme e deponiamo i frutti del nostro impegno ai piedi del Figlio di Dio, che viene a salvarci: « Regem venturum, Dominum, venite adoremus! ». 2. In these weeks we have made our own the last words of Christ the incarnate Son of God, his testament, which is also his great missionary mandate for the baptized: "Go therefore and make disciples of ail nations, baptizing them in the name of the Father and of the Son and of the Holy Spirit, teaching them to observe all that I have commanded you; and lo, I am with you always, to the close of the age". In fidelity to this mandate on which our ministry is founded, you, the Pastors of the Churches in America, do not tire of proclaiming to a world hungry for truth the living Christ, our sole salvation. He alone is our peace, he alone is that richness from which we can always receive strength and inner joy. During the course of the Synod, we have heard echoes of the voices of the first evangelizers of America, reminding us of our duty to be profoundly converted to Christ, the one source of authentic communion and solidarity. Now is the time of the new evangelization, a providential occa­ sion to lead the People of God in America to cross the threshold of the third millennium with renewed hope. 2 How can we fail to thank God today for all those missionaries who for fïve centuries of history were committed to the evangelization of the conti2 Mt 28:18-20. 686 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nent? The Church is greatly indebted to them. Many of their names are known to us, because they have been raised to the glory of the altars. But most of those missionaries remain unknown, the majority of them religious, to whom America owes much, not only religiously but also culturally. Just as in Europe, from where the missionaries came, so too in America the inti­ mate link between faith, evangelization and culture gave rise to countless works of art, architecture and literature, as well as many popular célébra­ tions and traditions. A rich tradition thus arose, one which represents a significant patrimony of the peoples of South, Central and North America. Between thèse régions there are différences which go back to the very origins of their evangelization. The Synod, however, has highlighted very clearly how the Gospel harmonized them. Those taking part in the Synod have personally experienced this unity, the source of fraternal solidarity. In this way, the Synod has accomplished its principal task, indicated by its very name, syn-odos, that is, communion of paths. We thank the Lord for this communion of paths, on which whole générations of Christians on that great continent have journeyed. 3. Chers frères et sœurs, au cours de l'Assemblée synodale, les problèmes et les perspectives de la nouvelle évangélisation en Amérique ont été exa­ minés. Toute solution se fonde sur la conscience du devoir urgent de pro­ clamer avec ardeur et avec courage Jésus Christ, Rédempteur de tout homme et de tout l'homme. C'est seulement en puisant à cette source vive que l'on peut relever efficacement tous les défis. Je voudrais en rappeler quelques-uns: l'enseignement authentique de la doctrine de l'Eglise et une catéchèse fidèle à l'Évangile, adaptée aux be­ soins de l'époque; les tâches et l'interaction des différentes vocations et des différents ministères dans l'Église; la défense de la vie humaine dès le mo­ ment de sa conception jusqu'à son terme naturel; le rôle primordial de la famille dans la société; la nécessité de faire en sorte que la société, avec ses lois et ses institutions, soit en harmonie avec l'enseignement du Christ; la valeur du travail humain, par lequel la personne humaine coopère à l'acti­ vité créatrice de Dieu; l'évangélisation du monde de la culture sous ses dif­ férents aspects. Grâce à une action apostolique enracinée dans l'Évangile et ouverte aux défis de la société, vous pourrez contribuer à répandre dans toute l'Amérique la civilisation de l'amour tant désirée, qui met fortement en valeur la primauté de l'homme et la promotion de sa dignité dans toutes ses dimensions, à commencer par sa dimension spirituelle. Acta Ioannis Pauli Pp. II 687 D'une manière plus profonde et plus large, l'Église en Amérique pourra se rendre compte des conséquences de la réconciliation authentique avec le Christ, qui ouvre les coeurs et permet à des frères et sœurs dans la foi de renouveler leurs façons de travailler ensemble. Pour la nouvelle évangélisa­ tion, il est fondamental que se réalise concrètement la collaboration entre les différentes vocations, les différents ministères, les divers apostolats et charismes suscités par l'Esprit, que ce soient ceux des Instituts religieux traditionnels ou ceux que de nouveaux mouvements et associations de fidèles ont fait naître plus récemment. 4. Venera veis e queridos Padres sinodais, que formastes a Assembleia Especial do Sínodo para a América, para cada um de vos vai neste momen­ to a minha cordial saudaçao, juntamente com o meu mais vivo agradecimento. Sempre que me foi possi vel, procurei, também eu, estar presente nos trabalhos sinodais. Para mim foi urna experiencia significativa, que me proporcionou reforçar os vínculos de comunhäo afectiva e pastoral que me unem a vos em Jesus Cristo. Esta unidade espiritual é coroada agora com a celebracäo da Eucaristia, centro e cume da vida da Igreja e de todo o seu projecto apostólico. Ao deixar Roma, de retorno às varias diocèses da América, levai convosco a minha bênçâo e transmiti-a aos vossos fiéis, especialmente aos sacerdotes, vossos colaboradores, aos religiosos e às religiosas que integram vossas Comunidades, aos leigos comprometidos no apostolado, aos jovens, aos doentes e aos andaos. Assegurai-lhes minhas preces e o meu afecto. O Espirito Santo, neste ano que Lhe é especialmente dedicado, nos ajude a caminhar unidos em nome do Senhor! Concluímos os trabalhos sinodais no dia dedicado à Virgem de Guadalu­ pe, primeira testemunha dá presença de Cristo na América. O seu Santua­ rio, no eoraçao do continente americano, constitui urna memoria indelével da evangelizaçào realizada ao longo destes cinco séculos. A Mae de Cristo apareceu a um hörnern simples, um indio de nome Juan Diego. A eie mesmo escolheu como representante de todos os amados filhos e filhas daquelas terras, para anunciar que a divina Providencia chama à salvaçào os homens de todas as raças e culturas; tanto os indígenas que lá habitavam há séculos, como as pessoas que vieram da Europa trazer, mesmo com seus li­ mites e culpas, o imenso dom da Boa Nova. 688 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Durante o Sínodo, experimentamos a especial proximidade de Nossa Senhora, Mae de Deus, venerada na Basílica de Guadalupe. E hoje queremos confìar-Lhe o caminho futuro da Igreja no grande Continente da América. 5. Al concluir los trabajos, días atrás, vosotros, acogiendo la propuesta de los tres Presidentes Delegados, me habéis manifestado el deseo de que, para la promulgación de la Exhortación Apostólica postsinodal, vuelva co­ mo peregrino a su Santuario, en la Ciudad de México. A este respecto, le confío todo proyecto y anhelo a Ella. Pero ya desde ahora me postro espiritualmente a sus pies, recordando mi primera peregrinación en enero de 1979, cuando me arrodillé delante de su prodigiosa imagen para invocar so­ bre mi recién iniciado ministerio petrino su materna asistencia y protección. En aquella circunstancia puse en sus manos la evangelización de América, especialmente de América Latina, y tomé parte después en la Tercera Con­ ferencia General del Episcopado Latinoamericano en Puebla. Renuevo hoy, en nombre vuestro, la invocación que entonces le dirigí: María, Virgen de Guadalupe, Madre de toda América, ayúdanos a ser fieles dispensadores de los grandes misterios de Dios. Ayúdanos a enseñar la ver­ dad que tu Hijo anunció y a extender el amor, que es el primer manda­ miento y el primer fruto del Espíritu Santo. Ayúdanos a confirmar en la fe a nuestros hermanos. Ayúdanos a difundir la esperanza en la vida eterna. Ayúdanos a custodiar los grandes tesoros espirituales de los miembros del pueblo de Dios que nos ha sido confiado. ¡Reina de los Apóstoles! Acepta nuestra disponibilidad a servir sin reser­ vas la causa de tu Hijo, la causa del Evangelio y la de la paz, fundamenta­ da en la justicia y el amor entre los hombres y entre los pueblos. ¡Reina de la paz! Salva las naciones y los pueblos de todo el Continente, que tanto confían en ti; sálvalos de las guerras, del odio y de la subversión. Haz que todos, gobernantes y subditos, aprendan a vivir en paz, se edu­ quen para la paz, cumplan todo lo que exigen la justicia y el respeto de los derechos de cada hombre, para que así se consolide la paz. ¡Escúchanos, Virgen « morenita », Madre de la Esperanza, Madre de Guadalupe! Acta Ioannis Pauli Pp. II 689 VI Ad patres cardinales Romanaeque Curiae praelatos.* 1. «La vita di Cristo non è la dimostrazione di una forza onnipotente. La sua gloria è per coloro che sono capaci di scorgerla, non è per il mondo. La sua potenza consiste nel fatto che egli rinuncia alla forza. Questa vita possiede la potenza decisiva del più alto ideale etico e perciò Cristo è il punto che divide la storia del mondo » (Alfred North Whitehead, Religion in Making). Queste parole di Whitehead, pensatore moderno non cattolico e senza apparenti legami formali con nessuna Chiesa cristiana, possono chiarire in modo eccellente il senso dell'odierno incontro che cade alla vigilia della Fe­ sta del Natale, mentre siamo incamminati a grandi passi verso la fine del secondo Millennio cristiano. Riferendoci alle parole del filosofo, non possiamo forse definirci uomini che si sforzano di scorgere il vero senso della gloria di Cristo? Non siamo forse convinti che la sua vicenda « non è la dimostrazione di una forza on­ nipotente;... non è per il mondo », ma che « la sua potenza consiste nel fatto che egli rinuncia alla forza »? Possiamo, infatti, dire di noi stessi che ci sia­ mo arresi proprio a questa « potenza » di Cristo e lo abbiamo seguito in no­ me « del più alto ideale etico », cercando di realizzare nella Chiesa la nostra vocazione di Vescovi, Sacerdoti, Religiosi e Laici, così mirabilmente illustra­ ta dal Concilio Ecumenico Vaticano IL Venerati Fratelli nell'episcopato, carissimi fratelli e sorelle! La divina Provvidenza vi ha chiamati a questo straordinario servizio alla Sede Apo­ stolica, che riveste una grande importanza per la Chiesa universale, poiché vi pone in strettissimo rapporto con il « ministerium petrinum » del Vescovo di Roma. Di tutto cuore, desidero oggi formulare il mio grazie più vivo a Lei, Signor Cardinale Decano, per le cortesi ed affettuose parole di devozio­ ne e di augurio che ha voluto rivolgermi, a nome della grande famiglia del­ la curia Romana. La mia riconoscenza si estende a voi signori cardinali, ar­ civescovi, vescovi, presbiteri, religiosi, religiose e laici, preziosi collaboratori della Sede Apostolica: a tutti formulo l'augurio di sentire come un onore e un premio l'essere chiamati a servire, nel cuore della Chiesa, Cristo stesso e la sua opera di redenzione. * Die 22 Decembris 1997. 46 - A. A. S. 690 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 2. Cristo è « il punto che divide la storia del mondo ». Con queste parole Whitehead quasi suggerisce il perché la Chiesa si stia preparando a celebra­ re con particolare solennità l'anno Duemila. Essa ha iniziato da poco la se­ conda tappa dell'itinerario triennale, che la sta portando verso il Grande Giubileo nel quale intende ricordare l'evento che duemila anni fa ha cam­ biato la storia. In questa prospettiva, ogni credente si dispone a rinnovare con gioia la sua professione di fede nel mistero dell'Incarnazione del Verbo. Grazie all'impegno del Comitato Centrale del Grande Giubileo, dei Comi­ tati nazionali e delle Comunità diocesane, in tutto il mondo sono state av­ viate numerose e lodevoli iniziative, perché il prossimo Anno Santo sia tempo di grazia e di riconciliazione. Nella diocesi di Roma, dopo la celebra­ zione del Sinodo, per preparare il Giubileo è in atto la Missione cittadina, che coinvolge le comunità cristiane nell'impegno di portare l'annuncio evan­ gelico nelle famiglie e negli ambienti di lavoro e di vita. Nel rinnovare il mio apprezzamento per tale iniziativa, desidero rivolge­ re un commosso pensiero al cardinale Ugo Poletti, chiamato al premio eter­ no nello scorso febbraio. Avviando il Sinodo diocesano di Roma, egli mi fu accanto nel dare inizio a questo nuovo fervore missionario nell'Urbe. I molteplici impegni che ci attendono per preparare degnamente le cele­ brazioni dell'Anno Santo non devono far dimenticare che il Giubileo è so­ prattutto un grande dono che il Signore fa, attraverso la Chiesa, all'intera umanità: una grazia che va accolta dai credenti con fede ed interiore con­ versione. E un evento altamente spirituale, cui devono essere orientati i pur necessari aspetti organizzativi. Voglia lo Spirito Santo, al quale è dedi­ cato questo secondo anno di preparazione, disporre le Chiese e i cristiani al­ la docilità di fronte agli inviti del Signore, così da accogliere pienamente la grazia dell'evento giubilare. 3. «Andate... e ammaestrate tutte le nazioni». L'ardore missionario, che l'approssimarsi del terzo millennio ravviva nell'intera Famiglia di Dio, ha conosciuto momenti significativi nei Viaggi Apostolici che il Signore mi ha dato di compiere anche nel corso di quest'anno. Come non ricordare quello, tanto lungamente desiderato, a Sarajevo, città simbolo delle contraddizioni e delle speranze del secolo che sta per fi­ nire? O quello nella Repubblica Ceca, dove ho avuto la gioia di partecipare alle celebrazioni del Millennio di sant'Adalberto, grande evangelizzatore dei popoli dell'Europa centrale? 1 1 Mt 28, 19 Acta Ioannis Pauli Pp. II 691 Un'altra visita a lungo attesa è stata quella in Libano, ove mi sono re­ cato con gioia per concludere l'Assemblea speciale del Sinodo dei Vescovi, portando una parola di incoraggiamento e di speranza a quanti con sinceri­ tà cercano un futuro di dialogo e di pace. Ho potuto, poi, tornare nella mia Patria per partecipare al Congresso Eucaristico Internazionale di Wroclaw e per rendere grazie al ^Signore del dono della fede cristiana annunciata, mille anni or sono, al popolo della Polonia, come a quello della vicina Boemia, dal grande Vescovo sant'Adalberto. In occasione di tale visita, inoltre, ho avuto la gioia di celebrare i seicento anni di fondazione dell'« Alma Mater » che mi ha visto studente e docente, l'Università Jagellonica di Cracovia, autentico faro di civiltà e di cultura per l'intera Polonia. Nella seconda metà dell'anno ho preso parte, a Parigi, alla dodicesima Giornata Mondiale della Gioventù e poi, a Rio de Janeiro, al Secondo In­ contro Mondiale delle Famiglie: due avvenimenti distanti nello spazio, ma accomunati dall'unica fede e dallo stesso impegno missionario. Ripenso con intensa emozione ai giovani, provenienti dai cinque conti­ nenti, che a Longchamp hanno espresso con entusiasmo il loro amore per Cristo e la loro gioia di annunciarlo per le strade del mondo. Ho potuto, in seguito, rivivere una simile esperienza a Bologna, insieme a migliaia di gio­ vani, colà convenuti per celebrare il Congresso Eucaristico Nazionale italiano. Che dire, poi, delle indimenticabili giornate vissute in Brasile, in occa­ sione del Secondo Incontro Mondiale delle Famiglie? Grazie al generoso im­ pegno del Pontifìcio Consiglio per la Famiglia e dell'arcidiocesi di Rio de Janeiro, tale evento ha offerto un rinnovato impulso alla pastorale familiare ed ha costituito l'occasione per proclamare i valori della famiglia e della vi­ ta, quali vie privilegiate per costruire la speranza dell'umanità. Affido al Signore i pellegrinaggi apostolici che, a Lui piacendo, avrò la gioia di compiere nel 1998. Primo fra tutti, la visita pastorale a Cuba, nel prossimo gennaio. 4. «Vi annuncio una grande gioia... oggi vi è nato un Salvatore, che è Cristo Signore ». Il clima suggestivo delle Feste natalizie ci ricorda che compito priorita­ rio della Chiesa è quello di portare agli uomini il lieto annuncio del Salva­ tore. La Chiesa adempie a questo compito, proclamando in ogni tempo ed in ogni circostanza la Verità che libera e salva: Gesù Cristo, il Figlio di Dio fatto uomo. 2 2 Le 2, i l Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 692 Momento particolare di questo servizio alla Verità, è stata, quest'anno, la pubblicazione in lingua latina della « editio typica » del Catechismo della Chiesa Cattolica, strumento privilegiato per trasmettere in modo completo e sistematico il messaggio della salvezza. Ma servizio alla verità evangelica è stato anche quanto è avvenuto nello scorso mese di ottobre, quando ho an­ noverato tra i Dottori della Chiesa la giovane carmelitana di Lisieux, santa Teresa di Gesù Bambino e del Santo Volto. Con la sua « piccola via » ella ha aperto ad innumerevoli anime un percorso semplice, anche se esigente, versò la perfezione ed ha ricordato ad un mondo esposto sempre più alla tentazione del disimpegno che la vita cristiana è convergenza tra dottrina e prassi, tra verità e vita; che essa è soprattutto incontro con un Dio vicino e misericordioso, che ci spinge ad amare tutti senza riserve e senza calcoli. 5. La Chiesa è chiamata a porsi al servizio del Vangelo in forme molte­ plici e attente ai mutamenti della storia. Lo aveva ben compreso l'apostolo Paolo, il quale affermava: « Mi sono fatto tutto a tutti, per salvare ad ogni costo qualcuno ». La missione evangelizzatrice spinge la Chiesa a farsi sol­ lecita e attenta ai drammi ed ai problemi dell'umanità per collaborare alla realizzazione di una pace giusta e per difendere il diritto dei più deboli, spesso vittime innocenti delle grandi contraddizioni del nostro tempo. Suo costante programma è di dare voce a chi non ha voce, accompagnando la sua azione con segni concreti di solidarietà e di amore fraterno. 3 L'impegno della Chiesa per i poveri in tutte le latitudini della Terra si rende presente in modo particolare attraverso il quotidiano lavoro e la ge­ nerosità dei missionari. Anche quest'anno, alcuni di essi sono stati chiamati a farsi testimoni dell'amore più grande, subendo il martirio per la causa del Vangelo. In questo contesto di amore preferenziale per i « piccoli », ricordo qui con affetto e riconoscenza Madre Teresa di Calcutta, che il Signore ha chiamato a sé dopo una vita spesa totalmente al servizio dei « più poveri tra i poveri ». La sua singolare testimonianza di preghiera, di totale dedizio­ ne agli ultimi e di amore alla Chiesa resta per credenti e non credenti un patrimonio da accogliere e valorizzare. 6. La nascita del Redentore, che è venuto «per riunire insieme i figli di Dio che erano dispersi », sollecita quanti gli appartengono in virtù dell'uni­ co Battesimo a proseguire sulla via della piena unità. Con gli occhi rivolti 4 3 4 1 Cor 9, 19, Cv 11, 52. Acta Ioannis Pauli Pp. II 693 al mistero della manifestazione della «bontà di Dio, salvatore nostro» e del « suo amore per gli uomini », anche quest'anno la Chiesa ha continuato ad avanzare nel solco dell'ecumenismo. La preparazione al Grande Giubileo e il desiderio, diffuso tra molti cristiani, di superare i motivi di divisione accu­ mulati nel corso del secondo Millennio, hanno dato origine a numerosi in­ contri ed iniziative ecumeniche. In particolare, desidero ricordare l'incontro con Sua Santità Aram I Keshishian, Catholicos di Cilicia degli Armeni, con il quale è stata riaffermata la comune fede in Gesù Cristo, vero Dio e vero uomo, al di là delle incom­ prensioni secolari, ed il comune impegno a porsi al servizio dell'unità cri­ stiana in campo teologico, culturale e pastorale. Altro momento del cammi­ no ecumenico è stato l'incontro con il Capitolo della Cattedrale di Canter­ bury, in occasione del quattordicesimo centenario della missione affidata a sant'Agostino e ai suoi compagni dal Papa san Gregorio Magno. 5 La Santa Sede è stata, inoltre, presente alla Seconda Assemblea Ecume­ nica Europea, tenutasi a Graz dal 23 al 29 giugno, che ha visto 700 delega­ ti delle diverse Chiese cristiane d'Europa riflettere insieme sul tema: « Ri­ conciliazione, dono di Dio e fonte di vita nuova », per riaffermare la volon­ tà di offrire un contributo comune alla dimensione spirituale dell'Europa e di giungere, dopo secoli di divisioni, alla tanto desiderata unità tra cristiani. 7. Si è appena conclusa l'Assemblea Speciale per l'America del Sinodo dei Vescovi, che ha visto per la prima volta riuniti insieme Rappresentanti degli Episcopati dell'intero Continente e della Curia Romana. La comune riflessione sulle grandi ricchezze umane e spirituali e sulle contraddizioni, talora drammatiche, presenti nel « Nuovo Mondo », ha condotto i Padri si­ nodali ad individuare le attuali vie di evangelizzazione e di riconciliazione, per rispondere alle sfide del Continente. La fedeltà all'insegnamento auten­ tico della Chiesa, la riscoperta delle diverse vocazioni e ministeri e l'impe­ gno per la loro interazione, la difesa della vita umana dal concepimento al termine naturale, il ruolo primario della famiglia nella società, l'impegno a rendere la società compatibile con gli insegnamenti di Cristo, il valore del lavoro umano e l'annuncio del Vangelo nel mondo della cultura sono stati indicati come altrettanti itinerari fondamentali per una rinnovata missione ecclesiale nell'intero Continente. Auspico che da così grande grazia spiritua­ le e pastorale nasca una nuova solidarietà ed una nuova comprensione tra i credenti e i Popoli d'America. 5 Cfr Tt 3, 4-7. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 694 La riscoperta dell'ecumenismo e della dimensione sinodale della Chiesa è frutto del più grande evento ecclesiale del nostro secolo: il Concilio Ecume­ nico Vaticano II, che appare sempre più come l'ideale « porta santa » del Grande Giubileo dell'Anno Santo Duemila. Nella grande opera di « aggiornamento » della Chiesa nel segno della du­ plice fedeltà al Dio e all'uomo, promossa da quella storica Assise, svolse un ruolo di grande protagonista il mio venerato predecessore Paolo VI, di cui quest'anno ricorre il centenario della nascita. Abbiamo voluto commemora­ re solennemente questa grande figura di Pontefice e di uomo del nostro se­ colo, ricordando con riconoscenza la sua grande fede, il suo amore per la Chiesa, la passione per l'annuncio del Vangelo, che lo hanno portato ad un rapporto attento e sofferto, ma senza compromessi con il mondo contempo­ raneo. 8. Signori Cardinali, venerati Fratelli nell'episcopato e nel sacerdozio, re­ ligiosi e religiose, cari collaboratori laici, ho voluto ricordare alcuni aspetti dell'azione svolta quest'anno dalla Santa Sede nell'intento di tradurre nella quotidianità concreta il messaggio di salvezza recato dal Natale del Signore. Mi sono note la generosità e la competenza con le quali collaborate a questo insostituibile servizio che la Sede Apostolica rende alla Chiesa uni­ versale. Conosco, altresì, le profonde motivazioni di fede ed il sincero amore per la Chiesa e per il Papa, che vi animano. Il vostro impegno, spesso silen­ zioso e nascosto, è sommamente prezioso perché favorisce la comunione di tutti i credenti in Cristo e permette al Successore di Pietro di esercitare concretamente il compito di « confermare nella fede i fratelli ». 6 Auguro a ciascuno di voi di trovare in tali motivazioni spirituali la for­ za per svolgere in modo gioioso ed evangelico gli importanti compiti che la Provvidenza vi affida. Desidero esprimere a tutti la mia riconoscenza per questa intelligente, affettuosa e discreta collaborazione che accompagna continuamente e sostiene l'esercizio del mio ministero. Con il cuore rivolto verso la Grotta di Betlemme, accogliamo con gioia il messaggio di salvezza e di pace che ci recano gli angeli, mentre ci annun­ ciano che esso scaturisce dalla tenerezza paterna di Dio verso ciascuno di noi. Nella Notte Santa, voglia la Vergine mostrarci il « Frutto benedetto del suo seno » ed insegnarci a cogliere nella povertà evangelica, nella obbedien­ za al progetto del Padre e nella purezza del cuore le vie maestre per « scor6 Cfr Lc 22, 31 Acta Ioannis Pauli Pp. II 695 gere la sua gloria », adorarlo come Signore della nostra vita e confessare con tutta la Chiesa: « Incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine et ho­ mo factus est ». Con tali auspici, implorando su ciascuno di voi ogni bene, a tutti impar­ to di cuore la mia Benedizione. Buon Natale! NUNTIUS TELEVISIFICA Die Paschatis missus.* 1. «Voi conoscete ciò che è accaduto a Gesù di Nazaret... noi siamo te­ stimoni di tutte le cose da lui compiute nella regione dei Giudei e in Geru­ salemme Sono queste le parole che l'apostolo Pietro, testimone della ri­ surrezione di Cristo, rivolse al centurione Cornelio e ai suoi familiari. Oggi parlano i testimoni. Parlano i testimoni oculari presenti agli eventi del Ve­ nerdì Santo, coloro che ebbero paura davanti al Sinedrio, coloro che il terzo giorno trovarono la tomba vuota. Testimoni della risurrezione furono dap­ prima le donne di Gerusalemme e Maria di Magdala; più tardi furono gli Apostoli, informati dalle donne: per primi Pietro e Giovanni, poi tutti gli altri. Testimone fu anche Saulo di Tarso, convertito alle porte di Damasco, al quale Cristo concesse di sperimentare la potenza della sua risurrezione, perché diventasse il vaso eletto dello slancio missionario della Chiesa primitiva. 2. Sì, quest'oggi prendono la parola i testimoni: non soltanto i primi, quelli oculari, ma anche quelli che hanno appreso da loro il messaggio pa­ squale e hanno reso testimonianza a Cristo crocifisso e risorto, di generazio­ ne in generazione. Alcuni sono stati testimoni fino all'effusione del sangue e, grazie ad essi, la Chiesa ha continuato a camminare anche fra dure per­ secuzioni ed ostinati rifiuti. Su questa incessante testimonianza è cresciuta la Chiesa che è diffusa ormai su tutta la terra. Oggi è la festa di tutti i te­ stimoni, anche di quelli del nostro secolo, che hanno annunciato Cristo in mezzo alla « grande tribolazione », confessando la sua morte e risurrezione nei campi di concentramento e nei gulag, sotto la minaccia delle bombe e 2 * Die 12 Aprilis 1998. Cf. At 10, 37-39 Ap 7, 14. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 696 dei fucili, in mezzo al terrore scatenato dall'odio cieco, che ha coinvolto do­ lorosamente singole persone ed intere nazioni. Essi vengono oggi dalla gran­ de tribolazione e cantano la gloria di Cristo: in Lui, risorgendo dalle tene­ bre della morte, si è manifestata la vita. 3. Quest'oggi anche noi siamo testimoni di Cristo risorto e rinnoviamo il suo annuncio di pace all'intera umanità che cammina verso il terzo millen­ nio. Testimoniamo la sua morte e la sua risurrezione specialmente agli uo­ mini del nostro tempo, coinvolti in lotte fratricide e stragi, che riaprono le ferite delle rivalità etniche, e, ormai in diverse regioni di tutti i Continenti, specialmente in Africa ed in Europa, depongono nella terra il seme della morte e di nuovi conflitti per un triste domani. Quest'annuncio di pace è per quanti percorrono un calvario che pare senza fine, frustrati nella loro aspirazione al rispetto della dignità e dei diritti della persona, alla giustizia, al lavoro, a condizioni più eque di esistenza. A questo annuncio s'ispirino i responsabili delle nazioni ed ogni uomo di buona volontà, specialmente nel Medio Oriente ed in particolare a Gerusalemme, ove la pace è messa a re­ pentaglio da opzioni politiche rischiose. Esso ridoni coraggio a chi ha credu­ to e crede tuttora nel dialogo per risolvere tensioni nazionali ed internazio­ nali; infonda nel cuore di tutti l'audacia della speranza che nasce dalla ve­ rità riconosciuta e rispettata, perché si dischiudano nel mondo gli orizzonti nuovi e promettenti della solidarietà. 4. Cristo, morto e risorto per noi, sei Tu il fondamento della nostra spe­ ranza! Vogliamo fare nostra la testimonianza di Pietro e quella di tanti fra­ telli e sorelle lungo i secoli, per riproporla alle soglie del nuovo millennio. E vero: « La pietra scartata dai costruttori è divenuta testata d'angolo ». Su questo fondamento è edificata la Chiesa del Dio vivente, la Chiesa del Cri­ sto risorto. Nell'odierna liturgia questa Chiesa canta un inno antico e sem­ pre nuovo. Con parole piene di trasporto annuncia la vittoria della vita sul­ la morte: «Mors et Vita duello conflixere mirando... ». «Morte e Vita si sono affrontate in un prodigioso duello. Il Signore della vita era morto; ma ora, vivo, trionfa ». E come se ciò fosse accaduto appena ieri, la Chiesa si rivolge a Maria di Magdala, che per prima incontrò il Signore risorto: « Die nobis, Maria, quid vidisti in via? ». « Raccontaci, Maria, che hai visto sulla via? La tomba del Cristo vivente, la gloria del Cristo risorto, e gli angeli suoi testi3 3 Sai 117[118], 22. Acta Ioannis Pauli Pp II 697 moni, il sudario e le sue vesti. Cristo, mia speranza, è risorto; e vi precede in Galilea». 5. Oggi Tu, il Risorto, vuoi incontrarti con noi, in tutti i luoghi della terra, come ieri t'incontravi con gli Apostoli in Galilea. In virtù di questo incontro possiamo anche noi ripetere: « Scimus Christum surr exisse a mortuis vere: tu nobis, victor Rex, miserere». «Sì, ne siamo certi: Cristo è davvero ri­ sorto. Tu, Re vittorioso, portaci la tua salvezza ». SECRETARIA STATUS Mutuae Notae cum Adnexis I et II inter Rempublicam Italicam et Sanctam Se­ dem constituentes conventionem technicam explicativam et exsecutivam Pactio­ nis emendativae Concordati Lateranensis diei XVIII Februarii MCMLXXXIV et subsequentis Protocolli diei XV Novembris MCMLXXXIV (Viguit a die XXX Aprilis MCMXCVII) NOTA VERBALE N. 2152/97/RS La Segreteria di Stato — Sezione per i Rapporti con gli Stati — porge distinti ossequi all'Eco.ma Ambasciata d'Italia e si onora di far riferimento all'attività della Commissione Paritetica Italia-Santa Sede, che fu istituita, a suo tempo, per la soluzione di alcune questioni interpretative ed applica­ tive delle norme relative ai beni e agli enti ecclesiastici di cui al Protocollo del 15 novembre 1984, e che ha concluso i propri lavori in data 24 febbraio 1997 sottoscrivendo il « Documento Conclusivo » e la « Relazione Finale », qui uniti in fotocopia (allegati N. 1 e N. 2). Qualora il Governo italiano concordi, la presente Nota Verbale — con i predetti allegati che ne fanno parte integrante — e la relativa Nota di ri­ sposta dell'Ambasciata d'Italia costituiscono un'Intesa tecnica interpretati­ va ed esecutiva, tra la Santa Sede e la Repubblica Italiana, dell'Accordo modificativo del Concordato lateranense del 18 febbraio 1984 e del successi­ vo Protocollo del 15 novembre 1984. Detta intesa entrerà in vigore alla data di risposta della predetta Missio­ ne Diplomatica. 47 - A A. S 698 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale La Segreteria di Stato — Sezione per i Rapporti con gli Stati — profit­ ta volentieri della circostanza per rinnovare all'Ecc.ma Ambasciata d'Italia i sensi della sua più alta e distinta considerazione. Dal Vaticano, 10 aprile 1997 £8 I E A N - L O U I S T A U R A N Segretario per i Rapporti con gli Stati Allegato n. 1 alla Nota verbale n. 2152/97/RS del 10 aprile 1997 DOCUMENTO CONCLUSIVO I La Commissione paritetica istituita su richiesta della Santa Sede (nota della Segreteria di Stato del 5 ottobre 1995) accolta dal Governo della Re­ pubblica italiana (nota del Presidente del Consiglio dei Ministri del 13 no­ vembre 1995) ai sensi dell'articolo 14 dell'Accordo del 18 febbraio 1984, (ri­ chiamato dall'art. 3 del Protocollo del 15 novembre 1984) ha esaminato al­ cune questioni di interpretazione e di applicazione delle norme per la disci­ plina della materia degli enti e beni ecclesiastici approvate con il Protocollo tra la Repubblica italiana e la Santa Sede del 15 novembre 1984 cit. La Commissione paritetica ha raggiunto un'amichevole soluzione delle questioni che le sono state sottoposte, riconoscendo che le norme approvate con il Protocollo del 15 novembre 1984 devono essere interpretate ed appli­ cate, in conformità al loro testo ed alle intenzioni delle parti stipulanti, se­ condo le precisazioni di seguito indicate: II EDILIZIA DI CULTO Le norme approvate con il Protocollo del 15 novembre 1984, nella parte in cui dispongono l'abrogazione di leggi statali concernenti il finanziamento dell'edilizia di culto (articolo 74), riguardano la cessazione del finanziamento previsto dalle leggi 18 dicembre 1952, n. 2522 nonché 18 aprile 1962, n. 168 e successive modificazioni e integrazioni. Acta Ioannis Pauli Pp. II 699 Le norme predette, pertanto, non hanno effetti sulle leggi dello Stato, delle Regioni ordinarie e speciali e delle Province autonome che prevedono finanziamenti a favore dell'edilizia di culto per la realizzazione di interessi pubblici (tutela e promozione del patrimonio storico-artistico, interventi conseguenti a calamità naturali, interventi connessi alle esigenze religiose della popolazione, etc.). Le medesime norme non pongono altresì divieti a iniziative a sostegno dell'edilizia di culto da parte dei Comuni per il soddisfacimento di esigenze locali, ai sensi dell'articolo 9 della legge 8 giugno 1990, n. 142 e successive modificazioni e integrazioni. III ENTI ECCLESIASTICI CIVILMENTE RICONOSCIUTI Le norme approvate con il Protocollo del 15 novembre 1984, nella parte relativa agli enti ecclesiastici civilmente riconosciuti recano una disciplina che presenta carattere di specialità rispetto a quella del codice civile in ma­ teria di persone giuridiche. In particolare, ai sensi dell'articolo 1 delle norme predette e in confor­ mità a quanto già disposto dall'articolo 7, comma 2, dell'Accordo del 18 febbraio 1984, gli enti ecclesiastici sono riconosciuti come persone giuridiche agli effetti civili nel rispetto delle loro caratteristiche originarie stabilite dal­ le norme del diritto canonico. Non sono pertanto applicabili agli enti ecclesiastici le norme dettate dal codice civile in tema di costituzione, struttura, amministrazione ed estinzio­ ne delle persone giuridiche private. Non può dunque richiedersi ad essi, ad esempio, la costituzione per atto pubblico, il possesso in ogni caso dello sta­ tuto, né la conformità del medesimo, ove l'ente ne sia dotato, alle prescri­ zioni riguardanti le persone giuridiche private. L'Amministrazione che esamina le domande di riconoscimento degli enti ecclesiastici agli effetti civili verifica la sussistenza dei requisiti previsti dal­ le norme per le diverse categorie di enti. In particolare l'Amministrazione accerta, salvo che per gli enti di cui all'articolo 2, primo comma, delle nor­ me citate, che il fine di religione o di culto sia costitutivo ed essenziale: a tal fine gli enti ecclesiastici debbono produrre gli elementi occorrenti quali risultano dalla documentazione di regola rilasciata dall'autorità ecclesiastica, comprese le norme statutarie, ove ne siano dotati ai sensi del diritto canonico. 700 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Resta quindi esclusa la richiesta di requisiti ulteriori rispetto a quelli che, secondo le norme citate, costituiscono oggetto di accertamento o valu­ tazione ai fini del riconoscimento degli enti ecclesiastici agli effetti civili, nonché di documenti non attinenti ai requisiti medesimi. Gli altri elementi previsti dall'articolo 5 delle norme predette — ad esempio il patrimonio — sono necessari soltanto al fine dell'iscrizione del­ l'ente civilmente riconosciuto nel registro delle persone giuridiche. Roma, 24 febbraio 1997 Allegato N. 2 alla Nota verbale n. 2152/97/RS del 10 aprile 1997 RELAZIONE DELLA COMMISSIONE PARITETICA ITALIA - SANTA SEDE ISTITUITA PER LA SOLUZIONE DI QUESTIONI INTERPRETATIVE ED APPLICATIVE DELLE NORME RELATIVE AI BENI E AGLI ENTI ECCLESIASTICI APPROVATE CON IL PROTOCOLLO DEL 15 NOVEMBRE 1984 I Con nota del 5 ottobre 1995 la Segreteria di Stato della Santa Sede, pur dando atto al Governo italiano dell'attuazione positiva e costruttiva che si era offerta, fino ad allora, all'Accordo del 18 febbraio 1984 di revisione del Concordato lateranense e al successivo Protocollo del 15 novembre dello stesso anno, osservava che, in materia di edifici di culto e di enti ecclesiastici, erano venute manifestandosi, nell'ordinamento italiano, talune linee inter­ pretative ed applicative sulle quali la Santa Sede riteneva di non poter convenire. Con riferimento agli edifici di culto la Santa Sede osservava che doveva ritenersi in contrasto con la nuova disciplina pattizia (e con l'attuazione che alla stessa era stata offerta nell'ordinamento statale) l'orientamento in­ terpretativo che aveva condotto a negare la operatività, nell'ordinamento italiano, a disposizioni rivolte a finanziare l'edilizia del culto cattolico di­ strutta o danneggiata da calamità naturali. Non poteva condividersi, inoltre, l'affermazione secondo cui, in conse­ guenza del nuovo assetto pattizio, doveva considerarsi venuta meno la po- Acta Ioannis Pauli Pp II 701 testa delle Regioni di provvedere al sostegno dell'edilizia di culto sia pure nell'ambito di iniziative preordinate alla cura di interessi pubblici regionali. Con riguardo poi agli enti ecclesiastici la Santa Sede lamentava che l'Amministrazione italiana, in più occasioni, avesse, ai fini del riconoscimen­ to, richiesto il possesso, per gli enti medesimi, di requisiti concernenti le persone giuridiche disciplinate dal codice civile e di acquisire documenti non necessari (ad esempio quelli relativi ai mezzi finanziari dell'ente). La nota concludeva chiedendo al Governo italiano — in applicazione dell'articolo 14 dell'Accordo del 18 febbraio 1984, richiamato dall'articolo 3 del Protocollo del 15 novembre 1984 — la costituzione di una Commissione paritetica per la ricerca di un'amichevole soluzione delle questioni indicate. Con nota del 13 novembre 1995, indirizzata alla Segreteria di Stato, il Presidente del Consiglio dei Ministri dichiarava di concordare sulla istituzio­ ne di una Commissione paritetica incaricata, ai sensi dell'articolo 14 dell'Ac­ cordo del 18 febbraio 1984 (e dell'art. 3 del Protocollo), di ricercare un'ami­ chevole soluzione'in ordine alle difficoltà interpretative e applicative rap­ presentate dalla Santa Sede. Con successiva nota verbale del 18 novembre 1995 il Governo italiano comunicava alla Santa Sede che la Commissione paritetica, per la parte ita­ liana, sarebbe stata composta dai signori: Dott. Alberto De Roberto, Presidente di Sezione del Consiglio di Stato (Capo del Dipartimento per gli affari giuridici e legislativi della Presidenza del Consiglio dei Ministri alla data di istituzione della Commissione), Presidente. Prof. Umberto Leanza, Professore nell'Università di Roma Tor Vergata — Capo del Contenzioso diplomatico del Ministero degli affari esteri, Com­ ponente. Prof. Alberto Roccella, Professore nell'Università di Milano, Componente. Dott.ssa Anna Nardini, Funzionario del Dipartimento degli Affari Giuri­ dici e Legislativi della Presidenza del Consiglio dei Ministri, Segretario. Con nota verbale del 21 dicembre 1995 la Santa Sede comunicava che la Commissione, per la parte vaticana, risultava così composta: S.E. Mons. Attilio Nicora, Vescovo di Verona, incaricato dalla Conferen­ za Episcopale Italiana per i problemi di attuazione dell'Accordo di revisione del Concordato, Presidente. Mons. Agostino De Angelis, Capo dell'Ufficio Giuridico del Vicariato di Roma, Componente. 702 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Dott. Cesare Testa, Responsabile dell'Organizzazione dell'Istituto Cen­ trale per il Sostentamento del Clero, Componente Mons. Luigi Tri vero, Direttore dell'Ufficio per i problemi giuridici della Conferenza Episcopale Italiana, Segretario. La Commissione paritetica si insediava in Roma il 16 maggio 1996. Dopo aver dato atto della propria competenza a pronunciarsi sulle que­ stioni sottopostele, la Commissione procedeva, nella stessa seduta, ad una generale ricognizione dei punti in contestazione. Nelle successive riunioni (tenute a Roma nei giorni 29 maggio, 19 e 20 giugno, 12 luglio, 23 settembre, 11 ottobre; a Verona il 31 ottobre; di nuo­ vo, a Roma il 28 novembre, il 6 e il 12 dicembre 1996, il 20 gennaio, il 13 e il 14 febbraio 1997) si provvedeva ai necessari approfondimenti. In data 24 febbraio 1997 la Commissione paritetica ha terminato i suoi lavori e sottoscritto, in Roma, nella sala della Biblioteca Chigiana di Palaz­ zo Chigi, la presente relazione e l'annesso documento conclusivo: su ogni punto ed aspetto di entrambi i documenti le Parti hanno raggiunto un amichevole, completo accordo. La presente relazione viene articolata — come la diversità della materia richiede — in due distinte parti: la prima dedicata alle questioni concernen­ ti gli edifici di culto, la seconda relativa agli enti ecclesiastici. II Vanno esaminate per prime le questioni concernenti l'edilizia di culto. Per una migliore comprensione delle problematiche poste è utile ricorda­ re che le nuove norme pattizie in materia di edilizia di culto si inseriscono all'interno di una disciplina di non agevole ricostruzione anche perché frut­ to di stratificazioni normative non sempre rispondenti ad un disegno unitario. A partire dal secondo dopoguerra, alla originaria norma che prevedeva l'accollo obbligatorio sui Comuni delle spese occorrenti alla « conservazione degli edifici serventi al culto pubblico nel caso di insufficienza di altri mezzi per provvedervi» (articolo 91, lettera I, del R.D. 3 marzo 1934, n. 383), erano venute aggiungendosi ulteriori disposizioni rivolte ad assicurare un più ampio e incisivo sostegno all'edilizia di culto. In via di larga approssimazione le norme via via inserite nell'ordina­ mento italiano nella materia possono essere raccolte nei seguenti due gruppi: Acta Ioannis Pauli Pp. II 703 a) norme attributive di aiuti all'edilizia di culto al solo fine di favorire il perseguimento degli obiettivi di carattere religioso curati dalla Chiesa cattolica; b) norme miranti ad offrire, invece, sostegno a interessi dello Stato italia­ no suscettibili di venire soddisfatti attraverso interventi disposti a favore dell'edilizia di culto. Nel primo gruppo si collocano la legge 18 dicembre 1952, n. 2522 e la successiva legge 18 aprile 1962, n. 168 contemplanti, entrambe, l'erogazione di contributi finanziari statali per la costruzione di edifici del culto cattolico. Si inseriscono, invece, nel secondo gruppo i provvedimenti legislativi con i quali si è accordato sostegno all'edilizia di culto di interesse storico, monumentale, artistico (legge 21 dicembre 1961, n. 1552; legge 14 marzo 1968, n. 292, ecc.). Nello stesso novero vanno pure ricondotte le numerose leggi con le quali si è prevista la ricostruzione e riparazione dell'edilizia di culto colpita da eventi calamitosi di carattere straordinario (D.L.C.P.S. 27 giugno 1946, n. 35, ratificato, con modificazioni, dalla legge 10 agosto 1950, n. 784, con­ cernente la riparazione e ricostruzione degli edifici di culto cattolico dan­ neggiati e distrutti dalla guerra; legge n. 168 del 1962 cit. nella parte in cui prevede la riparazione degli edifici distrutti dal terremoto del 1908; D.L. 13 maggio 1976, n. 227, convertito dalla legge 29 maggio 1976, n. 336, relativa al terremoto del Friuli). Pure nel secondo gruppo si pone la particolare disciplina di sostegno dell'edilizia di culto che ha preso avvio con la introduzione dell'articolo 44 della legge 22 ottobre 1971, n. 865, rivolta a ricondurre tra le opere di ur­ banizzazione secondaria « le chiese e gli altri edifici per servizi religiosi ». La detta normativa è rivolta a far gravare, sia pure in parte, sui lottiz­ zanti (legge 6 agosto 1967, n. 765) e, dopo la introduzione in via generale della concessione edilizia onerosa (legge 28 gennaio 1977, n. 10), su tutti i soggetti che svolgano attività di trasformazione del suolo, gli oneri di urba­ nizzazione (e, perciò, anche quelli relativi all'edilizia di culto ricadente tra le opere di urbanizzazione secondaria). Si accorda, così, sostegno all'edilizia di culto (e non solo a quella del culto cattolico), per assicurare le infrastrutture necessarie alla vita della co­ munità territoriale (scuole, impianti sportivi, centri sociali, chiese ed altri edifici per servizi religiosi, etc.). Il Protocollo del 15 novembre 1984 ha fatto venire meno ogni sostegno finanziario statale a favore dell'edilizia di culto ove l'aiuto stesso non risulti 704 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale in funzione della realizzazione di interessi dello Stato italiano (soppressione dei sostegni di cui alla lettera a). Una soluzione che trova spiegazione nel fatto che alla realizzazione e manutenzione dell'edilizia di culto — quando l'obiettivo perseguito è solo quello di carattere specificamente confessionale — è, ormai, chiamata diret­ tamente la Chiesa cattolica che può avvalersi, oggi, a questi fini, anche del­ la quota dell'otto per mille del gettito dell'IRPEF attribuitole sulla base delle scelte espresse dai contribuenti. La soppressione di ogni sostegno pubblico, in questa ipotesi, risulta te­ stualmente sancita dall'articolo 74 della legge 20 maggio 1985, n. 222, che dispone — in esecuzione del Protocollo del 15 novembre 1984 — l'abroga­ zione delle leggi n. 2522 del 1952 e n. 168 del 1962 (leggi che prevedono il concorso statale ai fini della costruzione di nuove chiese del culto cattolico) e di ogni altra disposizione incompatibile. Naturalmente, all'abrogazione delle disposizioni ora riferite si accompa­ gna pure il divieto per lo Stato italiano di dare vita, in avvenire, a discipli­ ne che ricalchino quella espunta dalla nuova normativa pattizia. Nulla dispongono, invece, le norme pattizie per quanto attiene agli aiuti alla edilizia di culto tendenti a consentire la realizzazione di interessi anche dello Stato italiano nella pluralità delle sue articolazioni (v. lettera b). Un silenzio da interpretare quale indifferenza del Protocollo del 1984 per tali forme d'intervento, lasciate così alle libere, unilaterali determinazio­ ni dell'ordinamento italiano. Debbono, conseguentemente, ritenersi non influenzate dalla disciplina pattizia (e dalle disposizioni con le quali alla stessa si è data attuazione) le norme che prevedono aiuti, nell'interesse pubblico, all'edilizia di culto. Al regime d'indifferenza della disciplina pattizia per gli interventi da ul­ timo ricordati (sostegno dell'edilizia di culto per il soddisfacimento di pub­ blici interessi) deroga solo l'art. 53 delle norme approvate con il Protocollo nel punto in cui contempla il mantenimento in vita della vigente normati­ va in tema di utilizzazione a favore dell'edilizia di culto — in percentuali da definirsi con legge regionale — dei contributi di concessione edilizia. In questo caso le Parti contraenti hanno inteso, in sede di Protocollo — in deroga al generale principio secondo cui gli aiuti, nell'interesse pubblico, all'edilizia di culto dipendono solo da decisioni unilaterali dello Stato italia­ no — vincolare quest'ultimo a tener ferma l'attuale disciplina che pone a carico, sia pure in parte, della mano pubblica gli oneri per le infrastrutture religiose occorrenti agli insediamenti territoriali. Acta Ioannis Pauli Pp. II 705 Alla stregua dei principi sopra enunciati diviene agevole offrire risposta ai quesiti proposti. Le norme fin qui in vigore, recanti finanziamenti a favore dell'edilizia di culto, distrutta o danneggiata da eventi calamitosi di carattere straordina­ rio, non possono ritenersi in contrasto con la nuova disciplina pattizia. Trattasi, infatti, di sostegni accordati alla edilizia di culto non per fina­ lità di carattere confessionale ma, nell'interesse pubblico, per porre riparo, in tutto o in parte, ai danni provocati da eventi naturali. E da riconoscere ovviamente al legislatore italiano la facoltà di dar vita, in via unilaterale, anche in avvenire, a nuovi interventi a favore dell'edili­ zia di culto danneggiata o distrutta da siffatti eventi. E, pure, da ammettere che le Regioni possano offrire sostegno finanzia­ rio all'edilizia di culto per la realizzazione di interessi pubblici ricadenti nel­ le competenze regionali. Le leggi delle Regioni che, prima e dopo la disciplina pattizia, hanno previsto il finanziamento, con tali obiettivi, dell'edilizia di culto non posso­ no perciò considerarsi abrogate o costituzionalmente illegittime. Va considerato, a questo riguardo, da un lato, che nessun divieto risulta posto dalle norme approvate con il Protocollo a sostegni offerti nell'interes­ se pubblico all'edilizia di culto dalla Repubblica italiana e dalle istituzioni in cui essa si articola (ad es. le Regioni) e, dall'altro, che risultano piena­ mente ipotizzabili — nella logica del riparto costituzionale — aiuti accorda­ ti alla edilizia di culto in aree di competenza regionale (urbanistica, turismo etc.) per la realizzazione di interessi pubblici affidati alle Regioni. Le stesse norme approvate con il Protocollo prevedono, d'altra parte, espressamente (all'art. 53 secondo comma) l'ipotesi di edifici di culto e di pertinenti opere parrocchiali costruiti con contributi regionali (oltre che comunali), stabilendo che tali edifici non possono essere sottratti alla loro destinazione, neppure per effetto di alienazione, se non sono decorsi venti anni dall'erogazione del contributo. È appena il caso di soggiungere che, anche nella vigenza della nuova di­ sciplina, deve ritenersi consentito ai Comuni — oggi investiti di tutte le funzioni amministrative che riguardano la popolazione e il territorio comu­ nale (articolo 9 della legge 8 giugno 1990, n. 142) — la facoltà di assumere iniziative per l'edilizia di culto rivolte a soddisfare specifici interessi locali. 706 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale III Per quanto attiene agii enti ecclesiastici, la Santa Sede lamenta, sostan­ zialmente, che l'Amministrazione italiana abbia, in più di una occasione, ri­ chiesto per il riconoscimento degli enti ecclesiastici il possesso di requisiti che sono propri delle persone giuridiche espresse dall'ordinamento italiano, senza considerare che gli enti ecclesiastici sono istituzioni che sorgono nel­ l'ordinamento canonico conservando, in quello italiano, gli originari caratteri. Rileva, anzitutto, la Commissione paritetica che la Repubblica italiana si è impegnata, con l'art. 7, comma 2, dell'Accordo del 18 febbraio 1984, a riconoscere agli effetti civili gli enti ecclesiastici « eretti o approvati secondo le norme del diritto canonico ». Ciò significa che la Repubblica italiana è tenuta, ai sensi della norma ora ricordata, ad accogliere nel proprio ordinamento gli enti ecclesiastici, ai quali accorda il riconoscimento, con le caratteristiche che agli stessi ineri­ scono nell'ordinamento di provenienza (sempreché risultino presenti le spe­ cifiche condizioni poste dalla disciplina pattizia). Il che comporta che non possono ritenersi applicabili agli enti ecclesia­ stici le norme del codice civile in tema di costituzione, struttura, ammini­ strazione ed estinzione delle persone giuridiche private. Per le stesse ragioni deve ritenersi non consentito all'Amministrazione italiana pretendere l'esibizione in forma di atto pubblico dello statuto del­ l'ente ecclesiastico e di assoggettare ad « approvazione » le norme statutarie in occasione del riconoscimento. E evidente che una siffatta linea finirebbe per condurre — con discono­ scimento della fondamentale regola pattizia che vuole l'ente ecclesiastico re­ cepito con i suoi originari caratteri — ad una vera e propria « rifondazione » dello stesso nell'ordinamento italiano. Sempre con riferimento alle questioni che sono state proposte va osser­ vato che, ai fini del riconoscimento degli enti ecclesiastici, l'Amministrazione italiana è chiamata, in relazione agli enti di cui all'art. 2, secondo comma, della legge n. 222 del 1985, ad accertare la sussistenza del fine di religione o di culto quale fine costitutivo ed essenziale dell'ente: una verifica che, sep­ pur sprovvista di momenti di vera e propria discrezionalità, può condurre, in talune ipotesi, a valutazioni di qualche complessità in considerazione del­ la difficoltà di stabilire, in presenza di una pluralità di fini perseguiti dal­ l'ente, se quello di religione o di culto è effettivamente il fine costitutivo ed essenziale. Acta Ioannis Pauli Pp. II 707 Gli enti interessati dovranno produrre — per consentire all'Amministra­ zione italiana di effettuare tale accertamento ogni documento utile (e in primo luogo le norme statutarie ove il diritto canonico ne prescriva il pos­ sesso). A tale adempimento non sono, invece, tenuti gli enti che fanno parte della costituzione gerarchica della Chiesa, gli istituti religiosi ed i seminari, in relazione ai quali il fine di religione o di culto è presunto juris et de jure (art. 2, primo comma, della legge n. 222 del 1985). In questa logica, correttamente, il secondo comma, lett. d), dell'art. 2 del d.P.R. 13 febbraio 1987, n. 33 impone all'ente interessato di allegare al­ l'istanza di riconoscimento i documenti (provenienti, di regola, da autorità ecclesiastiche) da cui risultino i fini dello stesso. Il Prefetto potrà acquisire eventuali ulteriori elementi, in vista dell'ac­ certamento del fine, con richiesta rivolta all'ente, all'autorità ecclesiastica o ad organi della pubblica amministrazione (art. 4 d.P.R. 13 febbraio 1987, n. 33). Si conviene, pure, con la Santa Sede nell'assunto secondo cui l'ente ec­ clesiastico può esimersi dall 'esibire prescrizioni formalmente racchiuse nello statuto ma prive di rilievo ai fini del riconoscimento (ad esempio disposizio­ ni concernenti le pratiche religiose, il regime degli appartenenti alla istitu­ zione etc.). La Commissione paritetica concorda in ordine all'insussistenza di una normativa pattizia che imponga, in via generale, ai fini del riconoscimento, di conferire rilievo come talora si è preteso da parte italiana — alle risorse patrimoniali di cui dispone l'ente ecclesiastico. Una valutazione a questo riguardo risulta prevista solo nei confronti de­ gli istituti religiosi di diritto diocesano, delle chiese aperte al culto pubblico e delle fondazioni di culto. La legge n. 222 del 1985 stabilisce infatti che gli istituti religiosi di dirit­ to diocesano debbono disporre di risorse che garantiscano la loro stabilità (art. 8); le chiese aperte al culto pubblico di mezzi sufficienti per la manuten­ zione e I'officiatura (art. 11); le fondazioni di culto dei mezzi occorrenti per il raggiungimento dei loro fini (art. 12). Agli effetti, peraltro, della iscrizione nel registro delle persone giuridiche (un adempimento da eseguire a riconoscimento avvenuto a tutela dei terzi che entrano in rapporto con l'istituzione) ogni ente ecclesiastico dovrà insie­ me agli altri elementi di cui agli articoli 33 e 34 del codice civile — indicare il proprio patrimonio. 708 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Rileva la Commissione paritetica che una parte almeno delle incompren­ sioni manifestatesi nella materia trae origine dalla presenza, nell'ordinamen­ to italiano, della norma regolamentare (art. 2, lett. e del d.P.R. n. 33 del 1987), che ha imposto — in occasione della presentazione della domanda di riconoscimento — la produzione di documenti rilevanti, invece, solo agli effetti della iscrizione nel registro delle persone giuridiche. Non possono, pertanto, non avanzarsi riserve in ordine alla conformità alla normativa pattizia in tema di riconoscimento della citata disposizione regolamentare nel tratto in cui richiede la produzione, in allegato alla do­ manda di riconoscimento, di ogni « documentazione » rilevante ai fini dell'i­ scrizione nel registro predetto. Roma, 24 febbraio 1997. NOTA VERBALE L'Ambasciata d'Italia presso la Santa Sede presenta i suoi complimenti all'Eccellentissima Segreteria di Stato — Sezione per i Rapporti con gli Sta­ ti — ed ha l'onore di riferirsi alla sua Nota Verbale n. 2152/97/RS del 10 aprile 1997, del seguente tenore: « La Segreteria di Stato — Sezione per i Rapporti con gli Stati — porge distinti ossequi all'Ecc.ma Ambasciata d'Italia e si onora di fare riferimento all'attività della Commissione Paritetica Italia-Santa Sede, che fu istituita, a suo tempo, per la soluzione di alcune questioni interpretative ed applica­ tive delle norme relative ai beni ed agli enti ecclesiastici di cui al Protocollo del 15 novembre 1984, e che ha concluso i propri lavori in data 24 febbraio 1997 sottoscrivendo il « Documento Conclusivo » e la « Relazione Finale », qui uniti in fotocopia (allegati n. 1 e n. 2). Qualora il Governo italiano concordi, la presente Nota Verbale — con i predetti allegati che ne fanno parte integrante e la relativa Nota di risposta dell'Ambasciata d'Italia costituiscono un'Intesa tecnica interpretativa ed esecutiva, tra la Santa Sede e la Repubblica Italiana, dell'Accordo modifi­ cativo del Concordato Lateranense del 18 febbraio 1984 e del successivo Protocollo del 15 novembre 1984. Detta Intesa entrerà in vigore alla data di risposta della predetta Mis­ sione Diplomatica. Acta Ioannis Pauli Pp. II 709 La Segreteria di Stato — Sezione per i Rapporti con gli Stati — profìt­ ta volentieri della circostanza per rinnovare all'Eccma Ambasciata d'Italia i sensi della sua più alta e distinta considerazione ». L'Ambasciata d'Italia ha l'onore di informare che il Governo italiano è d'accordo in merito al contenuto della Nota sopradescritta. L'Ambasciata d'Italia presso la Santa Sede si avvale dell'occasione per rinnovare all'Eccellentissima Segreteria di Stato gli atti della sua più alta considerazione. Roma, 30 aprile 1997. BRUNO Ambasciatore BOTTAI d'Italia Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 710 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo litteras iis quae sequun­ tur Ecclesiis sacros praefecit praesules: — Cathedrali Ecclesiae Uritanae R.D. Marcellum Semeraro, Vicarius episcopalem archidioecesis Lyciensis, necnon Pontificiae Universitatis Lateranensis professorem. die 25 Iulii 1998. — Cathedrali Ecclesiae Veronensi Exc.mum P.D. Flavium Robertum Carraro, ex Ordine Fratrum Minorum Capuccinorum, hactenus Episcopum Ecclesiae Arretinae-Cortonensis-Biturgensis. die 29 Iulii. — Metropolitanae Ecclesiae Portus Veteris Exc.mum P.D. Moacyr Grechi, hactenus Episcopum Fluminis Albi Superioris. — Coadiutorem dioecesis Rivi Australis Exc.mum P.D. Iosephum Iuventium Belestieri, S.D.B., hactenus Episcopum Umaitanensem. die 4 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Carnutensi R.P. Bernardum Ioannem-Mariam, in religione Nicolaum, Aubertin, O. Cist., hactenus Abbatem mo­ nasterii Lerinensis necnon in dioecesi Foroiuliensi-Tulonensi Vicarium episcopalem. — Cathedrali Ecclesiae Baniensi R.D. Fridericum Anto­ nium a Iesu Bretón Martínez, e clero archidioecesis Sancti Iacobi Equitum, hactenus sub-moderatorem academicum et institutorem in Pontificio Semi­ nario Sancti Thomae Aquinatis in archidioecesi Sancti Dominici. die 6 Augusti. die 12 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae de Ponta Grossa, Exc.mum P.D. Ioannem Braz de Aviz, hactenus Episcopum titularem Flenucletensem et Auxiliarem Victoriensem Spiritus Sancti. — Cathedrali Ecclesiae Atrebatensi Exc.mum P.D. Ioannem-Paulum Jaeger, hactenus Episcopum Nanceiensem. — Titulari episcopali Ecclesiae Bonustensi R.D. Stepha­ num Cichy, Seminarii maioris archidioecesis Katovicensis Liturgiae profes­ sorem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 26 Augusti. die 28 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Nicensi Exc.mum P.D. Ioannem Bonfils, hactenus Episcopum Vivariensem. Pontificium Consilium de legum textibus interpretandis 711 ACTA CONSILIORUM PONTIFICIUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS Responsio ad propositum dubium: de loco excipiendi sacramentales confessiones Patres Pontificii Consilii de Legum Textibus Interpretandis, in ordinario coetu diei 16 Iunii 1998, dubio, quod sequitur, respondendum esse censue­ runt ut infra: D. Utrum attento praescripto can. 964, § 2, CIC sacramenti minister, iu­ sta de causa et excluso casu necessitatis, legitime decernere valeat, etiamsi poenitens forte aliud postulet ut confessio sacramentalis excipiatur in sede confessionali crate fixa instructa. R. Affirmative. Summus Pontifex Ioannes Paulus II in Audientia die 7 iulii 1998 infra­ scripto Praesidi impertita, de supradicta decisione certior factus, eam con­ firmavit et promulgari iussit. 83 I U L I A N U S H E R R A N Z archiep. tit. Vertarensis, Praeses 83 Bruno Bertagna archiep. tit. Drivastensis, a Secretis Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 712 DIARIUM ROMANAE CURIAE SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 8 agosto 1998. S.E. mons, Renzo Fratini, Arciv. tit. Botriana, Nunzio Apostolico in Indonesia. 22 » » S.E. mons. Osvaldo Padilla, Arciv. tit. di Pia, Nunzio Apostolico in Nigeria. NECROLOGIO 26 4 luglio agosto 1998. Mons. Carlos Anasagasti Zulueta, Vescovo tit. di Caltadria. » Mons. Thomas J. McDonough, Arcivescovo em. di Louisville (Stati Uniti d America). 9 » » 22 » 28 » » » » » » » » » » 29 » » » » 31 » » » » » Mons. Damian Nicolau Roig, Vescovo Prelato em. di Huamachuco (Perù). Mons. James D. Sangu, Vescovo em. di Mbeya (Tanzania). Mons. Nicola Riezzo, Arcivescovo em. di Otranto (Italia). Mons. Bernard F. Pappin, Vescovo tit. di Aradi. Mons. Rajarethinam A. Sundaram, Vescovo em. di Tanjore (India). Mons. Manuel A. Cárdenas, Vescovo tit. di Aulon. Mons. Fernando Azcarate Freiré de Andrade, Vescovo tit. di Cef ala. Mons. Ioan Ploscaru, Arciv.-Vescovo em. di Lugoj dei Ro­ meni (Romania). Mons. Vito Roberti, Arciv.-Vescovo em. di Caserta (Italia). Recens nuntiatum est Villelmum Van Bekkum, episcopum em. Rutengensem, die U m . Februarii a. 1998, de vita decessisse. An. et vol. XC 2 Octobris 1998 N. 10 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II EPISTULA APOSTOLICA Episcopis, sacerdotibus, religiosis familiis atque catholicae Ecclesiae Christifideli­ bus de diei dominicae sanctificatione IOANNES PAULUS PP. II Venerabiles carissimi in Fratres Episcopatu et ac Presbyteratu Fratres, Sorores! 1. Dies Domini — a temporibus iam apostolicis est definita Dominica — per Ecclesiae aetates singulari semper est respecta honore cum suapte natura ipsi adhaerescat mysterii christiani essentiae. Christi namque resur­ rectionis diem per temporis hebdomadam revocat Dominica. Hebdomadis Pascha est, quo Christi de peccato morteque celebratur victoria, primae creationis consummatio in illo, atque « principium novae creaturae » (cfr 2 Cor 5,17). Dies adorantis grataeque evocationis est illius diei quo orbis est conditus atque simul, actuosa in spe, praevia figura « novissimi diei », cum in gloria reveniet Christus (cfr Act 1,11; 1 Thess 4,13-17) et nova fient om­ nia (cfr Ap 21,5). Probe ideo dominicae diei Psalmistae congruit exclamatio: « Haec est dies, quam fecit Dominus: exsultemus et laetemur in ea» (Ps 118 [117], 24). Haec ad laetandum incitatio, quam Paschalis liturgia suam facit, se­ cum admirationis documentum infert qua mulieres sunt affectae, quae Christi adstiterant crucifixioni cum, « valde mane prima sabbatorum » (Me 1 Cfr Ap 1,10: «Kupiooa¡ -/¡¡zapa»; cfr etiam Didachè 14,1; S. IGNATIUS ANTIOCHENUS, Episto­ la ad Magnesios 9,1-2: SC 10, 88-89. 1 4S - A. A. S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 714 16,2), sepulcro appropinquantes vacuum illud reppererunt. Adhortatio si­ mul est ut experimentum quadamtenus repetatur duorum discipulorum ad Emmaus qui, in itinere cum resuscitatus ipse iis sese coniunxit, « cor ar­ dens » in se senserunt et cum explicatis Scripturis Ipse se patefecit « in frac­ tione panis» (cfr Lc 24,32.35). Est quasi imago vocis illius gaudii, primo dubitantis superantisque deinde, quod sub eiusdem diei vesperam Apostoli sunt experti, cum a Iesu suscitato sunt salutati eiusque pacis et Spiritus re­ ceperunt donum. 2. Primigenium est Christi resurrectio fundamentum quo christiana suf­ ficitur fides (cfr 1 Cor 15,14): veritas mirifica est, quae in fidei lumine ple­ ne percipitur, sed ab iis etiam historica ratione confirmatur quibus datum est privilegium Dominum vivificatum contuendi; eventus mirabilis, qui non tantum singulariter omnino in hominum denotatur annalibus, verum etiam in medio ipso temporis mysterio reponitur. Etenim ad Christum, quemadmo­ dum cerei Paschalis inaugurandi ritus commemorat intra Paschalium vigi­ liarum liturgiam insignem, pertinent « tempus et saecula ». Qua de causa commemorando non semel dumtaxat in anno, sed omni dominica die me­ moria resurrectionis Christi, indicare cupit Ecclesia singulis aetatibus id quod historiae constituit fulcrum, ad quod originum reducitur mysterium atque etiam extremae sortis orbis totius. Est igitur causa cur, perinde ac homilia auctoris IV saeculi suadet, « dies Domini » sit « princeps dierum ». Quotquot gratiam acceperunt ut Dominum resurrexisse credant facere non possunt quin huius hebdomadalis diei significationem permagno illo animi motu percipiant quo ipse iam Hie­ ronymus dicere est coactus: « Dies dominica, dies resurrectionis, dies Chris­ tianorum, dies nostra est ». Christianis namque « est primordialis dies fe­ stus », cuius est non modo temporis signare progressionem, sed ipsius etiam altum recludere sensum. 2 3 4 3. Praecipuum eius momentum, quod per annorum duo milia historiae numquam non est agnitum, Concilium Oecumenicum Vaticanum II vehe­ menter inculcavit: « Mysterium paschale Ecclesia, ex traditione apostolica quae originem ducit ab ipsa die Resurrectionis Christi, octava quaque die 2 3 4 PSEUDO-EUSEBIUS ALEXANDRINUS, Sermo 16: PG 86, 416. In die dominica Paschae II, 52; CCL 78, 550. CONC. OECUM. VAT. II, Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 106. Acta Ioannis Pauli Pp II 715 celebrat, quae dies Domini seu dies dominica merito nuncupatur ». Paulus VI cum novum Calendarium Romanum universale approbaret, Normasque generales Anni liturgici ordinationem statuentes, rursus extulit hoc momen­ tum. Tertium impendens millennium credentes adhortatur ut sub Christi lumine historiae perpendant progressus, simul etiam admonet ut Dominicae significationem novo studio ac fervore detegant: ipsius videlicet « arcanum », celebrationis eius vim atque ad christianam humanamque vitam impulsum. Libentes nimirum multiplicia magisterii et pastoralium consiliorum in­ cepta animadvertimus, quae hisce post Concilium annis vos, Fratres in Episcopatu Venerabiles, tam singuli quam coniuncti, adiuvante valide clero vestro, de hoc pergravi argumento enucleavistis. Ad limen Magni Iubilaei anni MM vobis has Apostolicas tradere Litteras quibus in proposito tam vi­ tali vestra sustineatur pastoralis industria. Simul vero vos, Christifideles omnes carissimi, adloqui cupimus, dum nos spiritali modo veluti praesentes reddimus singulas apud communitates ubi quaque dominica die vestris conglobamini cum pastoribus Eucharistiam celebraturi nec non « Domini diem ». Deliberationes plures ac sententiae, quibus hae pervaduntur Aposto­ licae Litterae, maturuerunt dum episcopali Nos officio Cracoviae perfungeremur ac deinde cum Episcopi Romani Petrique Successoris in Nos recepissemus ministerium atque Romanae communitatis paroecias inviseremus, quod diebus plerumque dominicis factum est singulis liturgici anni tempori­ bus. In his itaque Litteris visum est peropportunum vivam veluti sermocinationem prorogare quam Nobis placet cum fidelibus ipsis agere, dum si­ mul dominicae diei significationem vobiscum tractamus ac modos etiam inculcamus quibus ille verus « Domini dies » traduci possit novis etiam in ae­ tatis nostrae rerum adiunctis. 5 6 4. Neminem profecto praeterit ad recentius usque tempus faciliorem fuisse dominicae diei « sanctificationem », in nationibus christianis frequen­ tem, propter populi participationem ac societatis civilis ordinationem ip­ sam, quae otium dominicale praestituebat intra normas multiplex feriale opus respicientes. Hodie tamen iisdem in civitatibus, in quibus indoles huius diei festiva sancitur, condicionis socialis atque oeconomicae progressio aliquando publicos mores proindeque Dominicae figuram penitus mutavit. Consuetudo hinc late affirmata est « exeuntis hebdomadae », quae uti hebIbid. Cfr Litt. Ap. motu proprio datae Mysterii paschalis (14 Februarii 1969): AAS 61 (1969), 222-226. 5 6 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 716 domadale requietis tempus accipitur fortasse etiam procul a communi habi­ tatione transigendum crebriusque communicatione distinctum rerum cultu­ ralium, politicarum, ludicrarum, quarum celebratio saepius festivos incidit in dies. De eventu sociali agitur atque culturali qui solida etiam prae se fert elementa prout scilicet conducere aliquid potest ad hominum ipsorum vitaeque socialis totius progressum, veris observatis vitae bonis. Non soli requietis et otii sic respondetur necessitati sed etiam postulationi ut « festum celebretur » quae ipsi innata est homini. Dolendum quidem est quod, quotiens pristinum suum sensum amittit Dominica atque in simpli­ cem « hebdomadae exitum » recidit, fieri nimirum tunc potest ut homines, etiam festive vestiti, celebrare festum revera nequeant, quoniam orbe tam angusto clauduntur unde eis caelum conspicere iam non liceat. Utcumque est, a Christi discipulis petitur ne Dominicae celebrationem, quam veram esse oportet Domini diei sanctificationem, cum « hebdomadae exitu » confundant qui plerumque velut intervallum otii aut effugii accipitur. Ad hoc enim vera spiritalis postulatur maturitas qua Christiani adiuventur ut « sui ipsi sint », cum fidei dono prorsus consentientes paratique etiam ad spem testificandam quae in eis est (cfr 1 P e 3,15). Necessario hoc secum altiorem Dominicae infert intellectum, ut recte illa dies vivatur etiam rebus in ad­ versis, cum animo erga Spiritum Sanctum omnino docili. 7 5. Hoc in prospectu rerum condicio praebetur admodum varia. Ex una enim parte exemplum eminet iuniorum Ecclesiarum quarundam, quae quanto ardore Dominicalis celebratio animari possit tam in urbibus quam in dissitissimis oppidulis ostendunt. Ex altera vero parte, propter memora­ tas superius difficultates sociologicas atque etiam fortasse propter deficien­ tes magnos fidei stimulos, aliis in regionibus admodum exigua quota pars Dominicalis liturgiae participum refertur. In multorum Christifidelium ani­ mo non tantum sensus praestantiae Eucharistiae minui videtur, sed etiam ipsius officii gratiarum Domino referendarum eiusque implorandi cum aliis simul intra ecclesialem communitatem. Huc etiam accedit quod non modo in missionum Nationibus verum etiam antiquae evangelizationis propter sacerdotum paucitatem Eucharisti­ ca celebratio diebus dominicis in singulis communitatibus certo provideri non potest. Cfr Nota pastoralis Conferentiae Episcoporum Italiae «Il giorno del Signore» (15 Iulii 1984), 5: Ench. CEI 3, 1398. 7 Acta Ioannis Pauli Pp. II 717 6. Coram hac novarum condicionum interrogationumque respondentium scaena magis est necessarium quam alias intimas revocare doctrinae causas, quae ipsi ecclesiali praecepto subiacent, ut fidelibus universis excellentia haud neganda diei Domini christiana in vita plane eluceat. Sic loquentes vestigiis ingredimur perennis Ecclesiae traditionis quam graviter Concilium Oecumenicum Vaticanum II repetivit, cum docuit: dominica die « Christifi­ deles in unum convenire debent ut, verbum Dei audientes et Eucharistiam participantes, memores sint Passionis, Resurrectionis et gloriae Domini Ie­ su, et gratias agant Deo qui eos regeneravit in spem vivam per Resurrec­ tionem Iesu Christi ex mortuis (1 Pe 1,3) ». 8 7. Probe quidem intellegitur sanctificandae Dominicae officium, praeser­ tim Eucharistiae celebratione atque requie laetitia christiana fraternitateque plena, si multiplices huius diei rationes et aspectus percipiuntur, quibus Nos his in Litteris animum intendemus. Dies enim est quae consistit in ipsa media vitae christianae parte. Si iam inde a Pontificatus Nostri principio numquam iterare destitimus: « No­ lite timere! Quin immo, portas Christo ipsi aperite! », omnes hodie incitare vehementer cupimus ut rursus dominicam diem inveniant: Tempus vestrum Christo ne dubitaveritis devoverel Ita, tempus nostrum Christo aperiamus quod ipse illuminet vicissim atque ordinet. Ille enim temporis cognoscit se­ cretum et aeterni aevi etiam arcanum, nobisque propterea « diem suum » tamquam semper novum amoris sui donum concredit. Huius diei nova in­ ventio est gratia quaedam omnino imploranda, non solum ut propriis fidei postulatis prorsus satis fiat, sed etiam ut solidioribus desideriis uniuscuius­ que hominis reapse respondeatur. Concessum Christo tempus numquam est spatium perditum, verum potius intervallum lucrifactum ad necessitudines inter homines vitamque nostram funditus humanam reddendam. 9 CAPUT I DIES DOMINI OPERIS CONDITORIS CELEBRATIO « Omnia per ipsum facta sunt » (Io 1,3) 8. Christiana in vita dominica dies paschalis ante omnia est celebritas, Christi resuscitati gloria penitus perlustrata. « Novae creationis » est celebra8 9 Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 106. Homilia in sollemni initio Pontificatus (22 Octobris 1978), 5: AAS 70 (1978), 947. 718 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tio. Verum haec eius indoles si altius percipitur, iam seiungi non posse vi­ detur a nuntio quem Sacrae Scripturae a primis suis paginis nobis de consi­ lio Dei in condendo orbe praebent. Si enim constat Verbum carnem esse in « plenitudine temporis » (Gal 4,4) factum, haud minus verum est originem eum esse atque rerum omnium finem propter suum ipsius mysterium uti aeterni Patris Filii. Sui in Evangelii prooemio hoc affirmat Ioannes: « Om­ nia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil, quod factum est » (1,3). Illud pariter Paulus Colossensibus scribens effert: «In ipsum condita sunt universa in caelis et in terra, visibilia et in visibilia [...]. Omnia per ip­ sum et in ipsum creata sunt» (1,16). In mysterio Paschali haec actuosa Fi­ lii praesentia in creativo Dei opere plene patescit, cum Christus resurgens a mortuis « primitiae dormientium » (1 Cor 15,20) novam creaturam induxit et opus incepit quod sui gloriosi reditus tempore consummabit « cum tradi­ derit regnum Deo et Patri [...], ut sit Deus omnia in omnibus» (1 Cor 15,24.28). Iam igitur in ipso creationis diluculo hoc « munus cosmicum » Christi complectebatur Dei consilium. Haec Christocentrica species, in totum tempo­ ris spatium proiecta, aderat in laeto Dei conspectu cum ab omni suo cessans opere «benedixit... diei septimo et sanctificavit illum» (Gn 2,3). Secun­ dum sacerdotalem auctorem primae Biblicae narrationis rerum creationis, nascebatur iam tum « sabbatum », quod primum tantopere signat Foedus ac quadamtenus sacrum novi ultimique Foederis praenuntiat diem. Idem au­ tem argumentum « requietis Dei » (cfr Gn 2,2) atque item oblatae Exodi po­ pulo quietis per gressum in promissam terram (cfr Ex 33,14; Dt 3,20; 12,9; los 21,44; Ps 95[94],11) Novo in Testamento nova repetitur sub luce, quae scilicet est illius « sabbatismi » (cfr Heb 4,9) quem Christus sua ipse resurrec­ tione intravit et ut intret vocatur populus Dei vestigiis progrediens eius uti Filii oboeditionis (cfr Heb 4,3-16). Rursus proinde necesse est magna crea­ tionis percurratur pagina altiusque « sabbati » perpendatur theologia, ut Do­ minica ipsa penitus comprehendatur. « In principio creavit Deus caelum et terram » (Gn 1,1) 9. Poeticum narrationis genus apud Genesim probe refert admirationem quam homo ante rerum creatarum immensitatem constitutus percipit nec non affectionem adorationis inde manantis erga Illum qui universa ex nihi­ lo eduxit. De quadam descriptione agitur amplissimae significationis religio­ sae, de carmine ad universitatis Conditorem, qui unicus indicatur Dominus Acta Ioannis Pauli Pp. II 719 adversus crebra invitamenta ut mundus ipse divinus habeatur. Canticum simul est de rerum bonitate, potenti misericordique Dei manu effectarum. «Et vidit Deus quod esset bonum» (Gn 1,12 etc.) hic reciprocans versus qui narrationem pervadit, in cuncta universitatis rerum elementa lucem bo­ nam conicit, dum eodem tempore introspici sinit regulam illam arcanam qua eadem universitas proprie recteque comprehendatur atque forsitan etiam reficiatur: eatenus orbis est bonus quatenus suam ad originem adhaerescit, denuoque bonus evadit, postquam peccato est deformatus, si adiu­ vante gratia ad Eum revertitur qui illum condidit. Haec, ut patet, ratioci­ natio non recta via tangit res inanimes ipsaque animalia, verum homines quibus incomparandum libertatis donum sed etiam periculum est conces­ sum. Praeposita creationis narratione, claram in lucem proferunt Biblia per­ nio vens illud discrimen inter hominis magnitudinem, Dei ad imaginem et similitudinem creati, et ipsius prolapsionem, qua in mundo obscura peccati ac mortis aperta est scaena (cfr Gn 3). 10. Prout e Dei manibus prodiit cosmos, ita eius pariter bonitatis gerit vestigium. Venustus est orbis, dignusque etiam admiratione et perfruitione, verum colendus est et enucleandus. Operis Dei « consummatio » hominis operibus mundum ipsum recludit: « complevitque Deus die septimo opus suum, quod fecerat » (Gn 2,2). Per anthropomorphicam hanc « operis » divini commemorationem non modo lucis radium pandunt nobis Biblia in arca­ nam illam necessitudinem inter Creatorem creatumque mundum, sed pro­ prium munus item collustrat quod habet homo erga totum orbem. Dei « opus » exemplum quadamtenus hominibus praebet. Non destinantur enim dumtaxat qui mundum incolant, verum « construant » quoque et sic Dei « cooperatores » fiant. Prima Genesis capita, quemadmodum Litteris in En­ cyclicis Laborem exercens scripsimus, aliquo modo primum efficiunt « evan­ gelium laboris ». Quam veritatem Concilium Oecumenicum Vaticanum II similiter inculcavit: « Homo enim, ad imaginem Dei creatus, mandatum ac­ cepit ut, terram cum omnibus quae in ea continentur sibi subiciens, mun­ dum in iustitia et sanctitate regeret utque, Deum omnium Creatorem agnoscens, seipsum ac rerum universitatem ad Ipsum referret ita ut rebus omnibus homini subiectis, admirabile sit nomen Domini in universa terra». 10 11 Mirabilis omnino eventus progredientis scientiae et technicae artis et culturae propriis in diversis affirmationibus — qui progressus velocior 10 11 N. 25: AAS 73 (1981), 639. Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 34. 720 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale usque fit atque hodie etiam vertiginosus — fructus est, in orbis nostri an­ nalibus, illius vocationis qua viro ac mulieri Deus officium concredidit onusque simul terram replendi eamque proprio sudore sibi subiciendi, ob­ servata tamen lege divina. « Shabbat »: laeta Creatoris quies 11. Si homini prima in Genesis pagina exemplo est Dei « opus », tantun­ dem est etiam ipsius « quies »: « Complevitque Deus die septimo opus suum » (Gn 2,2). Hic quoque ante anthropomorphismum consistimus qui nuntio fe­ cundo praestat. Dei enim requies non potest communiter accipi velut genus quoddam Dei « otii ». Creativus enim actus, qui totius causa est rerum universitatis, revera perpetuus est, suapte natura numquam operari Deus cessat, perinde ac studet Iesus ipse memorare proprie de sabbati praecepto eloquens: « Pa­ ter meus usque modo operatur, et ego operor» (Io 5,17). Septimi diei quies non otiantem indicat Deum, sed plenitudinem extollit operis effecti ac velu­ ti moram Dei edicit ante opus «valde bonum» (cfr Gn 1,31) ipsius e mani­ bus profectum, ut ad illud convertere possit oculos laetantis voluptatis ple­ nos: qui oculi sunt ideo « contemplativi », qui iam non ad nova incepta ver­ gunt sed de pulchritudine rerum perfectarum potius laetantur; hi quidem oculi in omnes intenduntur res, at in hominem particulatim totius creatu­ rae apicem. Hic prospectus est, in quo quadamtenus iam licet dynamicam introspicere vim « sponsalem » illius necessitudinis quam instituere Deus cu­ pit cum creatione suam ad imaginem condita et quam incitat ut secum amoris foedus ineat. Et hoc illud est quod postea paulatim effecturas exit, in toto illo salutis prospectu omnibus hominibus exhibito, per salutiferum foedus cum Israele statutum in Christoque deinde consummatum: Verbum ipsum incarnatum ex dono eschatologico Sancti Spiritus atque ipsius Eccle­ siae constitutione veluti sui corporis suaeque sponsae, misericordiae donum atque amoris Patris propositum hominibus universis erit praebiturum. 12. Distinctio in Creatoris consilio consistit, at simul etiam solida con­ iunctio, ordinis creationis et ordinis salutis. Iam illud in Vetere Testamento effertur cum mandatum super « shabbat » refertur non modo ad arcanam il­ lam Dei «requiem» post dies actionis creatricis (cfr Ex 20,8-11), sed etiam ad salutem Israeli ab eo adlatam in liberatione ex Aegyptia servitute (cfr Dt 5,12). Qui septimo die requiescit suam laetans ob creaturam Deus, idem Acta Ioannis Pauli Pp. II 721 gloriam suam propriis filiis a pharaonis oppressione liberandis demonstrat. Utroque enim in casu secundum prophetis gratissimam imaginem dici ille potest se sponsum coram sponsa exhibere (cfr Os 2,16-24; Ier 2,2; Is 58,4-8). Ut quis autem ad penetraba illius « shabbat », quae est Dei « quies », pertingat, perinde ac nonnulla ipsius Hebraicae traditionis suadent elemen­ ta, sponsalem percipiat oportet ardorem qui ab Vetere ad Novum Testa­ mentum necessitudinem Dei designat proprium ad populum. Illum decla­ rat, verbi causa, mirifica haec Osee pagina: « Et percutiam eis foedus in die illa cum bestia agri et cum volucre caeli et cum reptili terrae; et arcum et gladium et bellum conteram de terra et cubare eos faciam confidenter. Et sponsabo te mihi in sempiternum; et sponsabo te mihi in iustitia et iudicio et misericordia et miserationibus. Et sponsabo te mihi in fide, et cognosces Dominum» (2,20-21). 12 « Et benedixit Deus diei septimo et sanctificavit illum » (Gn 2,3) 13. De sabbato igitur praeceptum, quod primo in Foedere Dominicam novi aeternique Foederis praeparat, radices in altissimo Dei proposito ha­ bet. Hanc ipsam ob causam non prope dumtaxat mandata culturalia poni­ tur sicut tot in aliis fit praeceptis, verum intra Decalogum, nempe « decem verba » quae vitae moralis quasi columnas designant, ubique in hominis corde inscriptae. Hoc suscipiens mandatum in prospectu fundamentorum ethicae doctrinae, Israel ac deinde Ecclesia indicant se respicere illud non quandam regulam simplicem alicuius disciplinae religiosae pro communita­ te, sed praecipuam et irrevocabilem coniunctionis cum Deo significationem iam biblica revelatione nuntiatae et expositae. Hoc in rerum prospectu de­ nuo Christianis reperiendum est hodie illud praeceptum. Si suapte natura congruit cum humana requietis necessitate, ex fide tamen altior eius sensus deducatur oportet ne commune consuetumque fiat neve prodatur. 14. Quietis itaque dies idcirco ante omnia talis est quod dies est a Deo « benedictus » ab Eoque « sanctificati » scilicet ab aliis diebus segrega­ tus ut inter omnes « dies sit Domini ». Interpretantur fratres nostri Hebraei sabbatum ex spiritali doctrina « nuptiarum », prout verbi causa ex locis elucet Genesis Rabbah X,9 et XI,8 (cfr J. Neusner, Genesis Rabbah, vol. I, Atlanta 1985, 107 et 117). Affectionis etiam nuptialis est carmen Leka dòdi: « Laetabitur de te Deus tuus, / ut cum sponsa sponsus laetatur [...]. In medium tui populi praedilecti fidelium / veni o sponsa, shabbat regina » (Preghiera serale del sabato, curante A. Toaff, Roma 1968-69, 3). 12 722 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Plene ut haec « Sabbati sanctificatio » comprehendatur in priore biblica creationis narratione, necesse est tota inspiciatur contexta oratio, unde lu­ culenter constat quo pacto omnia, nihilo excepto, ad Deum sint reducenda. Tempora et spatia ad Eum pertinent. Non unius dumtaxat diei Deus est, sed omnium hominis dierum Deus. Si itaque septimum diem peculiari benedictione « sanctificat » eumque insigniter « suum diem » efficit, hoc intelligi oportet intra dynamicum cur­ sum totius dialogi de Foedere, immo vero ipsius dialogi « sponsalis ». Amoris enim diverbium est quod numquam interpellatum neque tamen unius tan­ tum sonitus est: enodatur enim variis amoris numeris et sonis, ab ordinariis atque indirectis declarationibus usque ad intentissimas quas verba Scriptu­ rae proindeque testimonia tot mysticorum describere non dubitant imagini­ bus ex amoris nuptialis experimento deductis. 15. Universa reapse hominis vita omneque hominis tempus experienda sunt tamquam laus et gratiarum actio coram Creatore. Verum habitudo ho­ minis ad Deum indiget etiam certis orationis explicitae momentis, cum illa ne­ cessitudo transit in dialogum intentum qui omnes personae rationes com­ plectitur. « Dies Domini » est, per eminentiam, dies huius necessitudinis, quo ad Deum suum homo levât canticum seque totius creationis exhibet vocem. Hanc omnino ob causam etiam requietis dies est: cursus saepius opprimentis ipsarum occupationum interruptio exprimit, significanti sermone « novitatis » atque « separationis », agnitionem dependentiae hominis et to­ tius orbis a Deo. Universa sunt Dei! Dies Domini perpetuo revertitur ut hoc confirmet principium. Idcirco iucunde quidem explicatum est sabba­ tum veluti praecipuum elementum in illo quasi genere « architecturae sa­ crae » temporis quae biblicam revelationem signat. Commonefacit ad Deum mundum pertinere et historiam, neque suo operi cooperatoris ipsius Creatoris in orbe potest homo sese devovere nisi continenter sibi huius veritatis est conscius. 13 « Recordandum » ad « sanctificandum » 16. Decalogi mandatum quo Deus Sabbati observationem iniungit prae se fert, in Libro Exodi, propriam quandam formulam: « Memento, ut diem Sabbati sanctifiées » (20,8). Et ulterius textus inspiratus rationem subminis13 Cfr A.J. HESCHEL, The sabbath. Its meaning for modem man (22 ed. 1995), 3-24. Acta Ioannis Pauli Pp. II 723 trat memorando Dei operam: « Sex [...] diebus fecit Dominus caelum et ter­ ram et mare et omnia, quae in eis sunt, et requievit in die septimo; idcirco benedixit Dominus diei Sabbati et sanctificavit eum» (v. 11). Priusquam quid faciendum imponatur, designat mandatum aliquid recordandum. Me­ moria magni illius principalisque Dei operis quod est creatio monet ut reno­ vetur. Haec memoria totam hominis religiosam vitam pervadere debet ut tandem in illum conveniat diem quo homo ad requiescendum vocatur. Pro­ priam ita significationem sacram quies sibi sumit: monetur fidelis non so­ lum ut requiescat sicut Deus requievit, verum etiam ut requiescat in Domi­ no, ad eum totam referens creaturam in laude, in gratiarum actione, in fi­ liali coniunctione ac sponsali amicitia. 17. Huius «recordationis» mirabilium a Deo patratorum, quod ad sab­ bati quietem attinet, argumentum eminet etiam ex loco Libri Deuteronomii ubi praecepti ratio percipitur non tantum ex creationis opere quantum ex liberatione a Deo effecta in Exodo: « Memento quod et ipse servieris in Aegypto, et eduxerit te inde Dominus Deus tuus in manu forti et brachio extento: idcirco praecepit tibi, ut observares diem sabbati» (5,15). Haec formula complere videtur superiorem illam: simul enim sumptae, sensum « diei Domini » patefaciunt intra unicum quendam theologiae crea­ tionis salutisque prospectum. Praecepti igitur doctrina non est in primis quaelibet operis interpellatio sed a Deo effectorum mirabilium celebratio. Quatenus recordatio haec, gratiis et laudibus erga Deum repleta, vivit, ea­ tenus, die Domini requies hominis plenum suum habet intellectum. Inde enim ingreditur homo mensuram Dei « quietis » eiusque penitus est parti­ ceps, et sic adeo experiri potest illius laetitiae exclamationem quam, rebus omnibus effectis, expertus est Creator videns ea omnia quae fecerat « erant valde bona» (Gn 1,31). A sabbato ad Dominicam 18. Quoniam ita tertium mandatum suapte natura ex memoria operum Dei salutarium dependebat, Christiani percipientes indolem propriam tem­ poris novi extremique a Christo inaugurati, acceperunt primum diem post sabbatum tamquam festivum diem, cum eo Domini resurrectio accidisset. Etenim Christi paschale mysterium plenam condit revelationem ipsius mysterii originum, culmen historiae salutis et anticipationem eschatologicae terrarum consummationis. Quod in creatione Deus est operatus quodque 724 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pro suo populo in Exodo perfecit, in Christi morte resurrectioneque suam assecutum est perfectionem, licet tantummodo in Parusia sempiternam suam habiturum sit declarationem, id est glorioso in Christi reditu. In eo plane impletur « spiritalis » sabbati sensus, quemadmodum sanctus Grego­ rius Magnus effert: « Verum autem sabbatum ipsum redemptorem nostrum Iesum Christum Dominum habemus ». Quocirca laetitia illa, qua Deus pri­ mo humani generis in sabbato creaturam ex nihilo productam contempla­ tur, promitur illa ex laetitia qua Christus dominica paschatis die suis disci­ pulis apparuit eisque pacis et Spiritus attulit donum (cfr Io 20,19-23). Namque hominum condicio cum eaque creatura tota quae « congemiscit et comparturit usque adhuc » (Rom 8,22) paschali in mysterio novum suum cognovit « exitum » adversus filiorum Dei libertatem qui cum Christo cla­ mare valent «Abba, Pater» (Rom 8,15; Gal 4,6). Sub huius mysterii lumine, praecepti Veteris Testamenti de Domini die significatio cuncta redintegra­ ta planeque revelatur in gloria quae in Christi resuscitati vultu refulget (cfr 2 Cor 4,6). A « sabbato » transitur ad « prima sabbatorum », a septimo ad diem primum: Domini dies evadit dies Christi. w CAPUT DIES II CHRISTI DIES DOMINI RESUSCITATI ATQUE SPIRITUS DONUM Pascha hebdomadale 19. « Diem dominicum ob venerabilem resurrectionem Domini nostri Ie­ su Christi non solum in Pascha celebramus, verum etiam per singulos circu­ los hebdomadarum »: sic saeculi V initio Innocentius I Pontifex scripsit, inveteratam iam agendi rationem testans, quae adoleverat a primis annis postquam Dominus resurrexerat. Sanctus Basilius memorat « sanctam domi­ nicam resurrectione Domini honoratam, primitias omnium ceterorum die­ rum». Sanctus Augustinus «Paschatis sacramentum» appellat dominicam. 15 16 17 Ep. 13, 1: CCL 140 A, 992. Ep. ad Decentium 25, 4, 7: PL 20, 555. Homiliae in Hexaemeron II, 8: SC 26, 184. Cfr In Ioannis evangelium tractatus X X , 20, 2: CCL 36, 203; Epist. 55, 2: CSEL 34, 170-171. 14 16 16 17 Acta Ioannis Pauli Pp. II 725 Artum hunc dominicae cum Domini resurrectione nexum cunctae Eccle­ siae tam Orientales quam Occidentales fortiter exstollunt. In Ecclesiarum Orientalium traditione potissimum unaquaeque dominica ava<7T1 - A. A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 762 nibus tum etiam eorum radicibus in traditione priore ac denuo favore le­ gum civilium. Sinit vigens ordinatio canonica et liturgica ut quaeque Episcoporum Conferentia, ponderatis propriis huius vel illius Nationis adiunctis, nume­ rum dierum de praecepto minuat. Consilium hac in re, fortasse aliquando captum, oportebit peculiari Sedis Apostolicae approbatione sanciri, atque, hoc in casu, celebratio alicuius mysterii Domini sicut Epiphaniae vel Ascen­ sionis, sollemnitatis Corporis et Sanguinis Christi ad proximum diem domi­ nicum proferenda est liturgicis ex normis, ne fideles eiusdem mysterii con­ templatione destituantur. Curae similiter erit pastoribus cohortari fideles ut Missae sacrificio assistant, etiam festivitatibus alicuius momenti per heb­ domadam accidentibus. 126 127 128 129 80. Peculiari pastorali modo disserendum est de crebris illis condicioni­ bus ubi periculum est ne populi traditiones et culturae formae alicuius re­ gionis celebrationem diei dominicae aliorumque liturgicorum festorum invadant atque affectui verae fidei christianae elementa admisceant quae sunt aliena omnino et illam celebrationem deformare possunt. Necesse est his in casibus claritatem per catechismum opportunasque pastorales intercessiones procurare, eaque omnia refutare quae cum Christi Evangelio conciliari non possunt. Non tamen licet oblivisci saepenumero tales traditiones — itemque novas propositas culturales formas civilis societatis — sua bona habere quae sine difficultate cum fidei postulatis coniungentur. Pastorum ipsorum est prudens efformare iudicium quod bona, quae iam in aliqua cultus hu­ mani forma insunt, conservet certa intra socialia adiuncta et in populari re­ ligionis cultu, ita ut liturgica celebratio praesertim dierum dominicarum ac festorum nihil inde patiatur, verum potius adiuvetur. 130 In Ecclesia Latina ad ius commune festivitates de praecepto sunt: Nativitas Domini nostri Iesu Christi, Epiphania, Ascensio, Corpus et Sanguis Christi, Sollemnitates Sanctae Dei Genetricis Mariae, eius Immaculatae Conceptionis nec non Assumptionis, sancti Iosephi, sanc­ torum Apostolorum Petri et Pauli, Omnium Sanctorum; cfr C.I.C. can. 1246. Apud omnes autem Orientales Ecclesias festivi dies de communi praecepto sunt: Nativitas Domini nostri Iesu Christi, Epiphania, Ascensio, Dormitio Sanctae Mariae Dei Genetricis, Sollemnitas sanc­ torum Apostolorum Petri et Pauli; cfr. C.C.E.O, can. 880 § 3. Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1246 § 2; pro Ecclesiis Orientalibus, cfr Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 880 § 3. Cfr S. CONGR. RITUUM, Normae universales de Anno liturgico et de Calendario (21 Martii 128 127 128 1969), 5.7: Ench. Vat. 3, 895.897. 129 Qf Caeremoniale Episcoporum, ed. typica 1995, n. 230. Cfr ibid., 233. r 130 Acta Ioannis Pauli Pp. II 763 CONCLUSIO 81. Permagnae revera spiritales divitiae pastoralesque diei dominicae sunt quemadmodum eam nobis concredidit traditio. Cum omni summa eius significationum atque applicationum recepta, illa quadamtenus summarium praebet christianae vitae atque etiam rationem, qua bene ea ducatur. Intel­ legitur propterea qua re diei Domini observatio cordi et curae potissimum Ecclesiae sit ac vera et propria intra ecclesialem disciplinam maneat obliga­ tio. Verumtamen haec observatio percipi debet prius veluti in intima ipsa christiana vita insita postulatio quam praeceptum. Maxime quidem interest ut quisque fidelis sibi persuadeat suam fidem vivere se non posse plena cum vitae communitatis christianae communicatione nisi conventui eucharistico dominicali ex more adstet. Si enim illa cultus plenitudo, quem Deo homines debent, in Eucharistia completur neque similitudinem ulla cum alia experientia religiosa habet, hoc singulari quadam efficacia expri­ mitur in congressu dominicali totius communitatis quae voci Resuscitati convocantis obtemperat ut ei Verbi sui lumen tribuat suique Corporis nu­ trimentum tamquam sacramentalem perpetuum redemptionis fontem. Hoc ex capite scaturiens gratia homines renovat et vitam et historiam. 82. Sibi itaque haec omnia ex fide persuadentes, quam comitatur con­ scientia ipsa patrimonii bonorum positorum humanorum in ritu etiam do­ minicali, Christiani nostri temporis consistere debent ante provocationes ali­ cuius culturae quae salubriter necessitates requietis liberique temporis com­ plexa est sed eas leviter saepe curat ac nonnumquam oblectamenti formis seducitur quae morali ratione reprehendi possunt. Certissime cum aliis ho­ minibus coniungi se sentit Christianus die hebdomadalis otii fruentibus; eo­ dem tamen tempore plane sibi conscius est tum novitatis tum etiam pro­ priae indolis diei dominicae, cum ad suam totiusque hominum generis cele­ brandam vocatur salutem. Si enim laetationis ac requietis est dies, hoc inde accidit quod « dies Domini » est, dies videlicet Domini resuscitati. 83. Sic sane percepta et impleta dominica dies quodammodo anima eva­ dit reliquarum dierum, ideoque potest Origenis affirmatio adduci qua adseverat «perfectum Christianum... semper esse in eius diebus, semper agere dies dominicas ». Vera schola Dominica est atque continuum ecclesialis paedagogiae iter; cui paedagogiae nihil substitui potest praesertim in ho131 131 Contra Celsum VIII, 22: SC 150, 222-224. 764 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale diernae societatis condicionibus quae vehementius semper partitione signa­ tur nec non pluralismo culturali, quibus singulorum Christianorum fidelitas erga proprias fidei postulationes acriter probatur. Multis etiam in orbis re­ gionibus condicio deprehenditur christianismi « diasporae », quae nempe dispersionis affligitur statu, ubi iam non amplius inter se Christi discipuli sustinere facile consortionem possunt, neque structuris sustentantur cultu­ raeque christianae propriis traditionibus. His in adiunctis vere impeditis ip­ sa facultas conveniendi dominica die cum universis fidei fratribus et sorori­ bus ac mutuo permutandi fraternitatis donum adiumentum est cui renun­ tiari non licet. 84. Uti vitae christianae adminiculum, suapte natura adsumit sibi domi­ nica dies auctoritatem testificationis atque annuntiationis. Dies precationis et communionis et exsultationis, totam permovet societatem viresque vitae, spei causas circa se diffundendo. Nuntiat quidem tempus, quod Ille occu­ pat qui Resuscitatus est historiaeque Dominus, non illusionum nostrarum conditorium esse sed venturi temporis semper novi incunabula, opportuni­ tatem nempe quae datur ut fugacia huius vitae momenta in aeternitatis se­ mina transfiguremus. Invitatio est Dominica ut prorsus prospiciatur; dies est quo Christo ipsi clamat christiana communitas « Maraña tha: veni, Do­ mine! » (1 Cor 16,22). Hac in spei exspectationisque exclamatione, eadem communitas comitatur sustentatque hominum spem. Ex una in aliam do­ minicam diem ipsa a Christo illustrata ad Dominicam progreditur sine fine caelestium Hierosolymarum, cum suis omnibus partibus perfecta erit mysti­ ca Dei Civitas, quae «non eget sole neque luna, ut luceant ei, nam claritas Dei illuminavit eam, et lucerna eius est Agnus» (Apc 21,23). 85. In hac contentione ad metam fulcitur Ecclesia et a Spiritu anima­ tur. Ipse memoriam exsuscitat atque Resurrectionis eventum omni creden­ tium generationi efficit. Donum quippe interius est quod Resuscitatum fratresque coniungit in unius corporis intima familiaritate, fidem nostram inflammans, caritatem nostris cordibus infundens, nostram pariter spem corroborans. In omni die Ecclesiae praesens adest sine intermissione Spiritus, qui impraevisus irruit suorumque donorum divitias liberaliter impertit; at in conventu dominicali ad hebdomadalem Paschatis celebrationem potissi­ mum Ecclesia illum auscultât, cum eoque ad Christum sese extendit arden­ ter, gloriosum suum praestolans reditum: « Et Spiritus et sponsa dicunt: 'Veni'! » (Apc 22,17). His omnino Spiritus partibus perpensis cupivimus ut haec cohortatio Nostra ad dominicae diei iterum retegendum sensum con- Acta Ioannis Pauli Pp. II 765 tingerei hoc anno, qui intra proximam Iubilaei praeparationem Spiritui Sancto nominatim dicatur. 86. Deprecationi Virginis sanctae actuosam huius Epistulae Apostolicae receptionem apud christianas communitates commendamus. Nihil sane ipsa praecipuis Christi eiusque Spiritus officiis detrahens adest in omni Domini­ ca Ecclesiae. Hoc ipsum Christi mysterium deposcit: quomodo enim Illa, quae Mater Domini est atque Mater Ecclesiae, non peculiari titulo adesse posset eo ipso die qui simul et dies Domini est et dies Ecclesiae^ Fideles qui in dominicali congressione proclamatum audiunt Verbum Virginem Mariam respiciunt ab ea discentes illud idem custodire et suo ponderare in corde (cfr Lc 2,19). Cum Maria sub cruce consistere discunt, ut Patri Christi sacrificium offerant suaeque vitae donum cum eo conso­ cient. Gaudium resurrectionis cum Maria experiuntur, suas faciunt eius vo­ ces Magnificat quae inexhaustum divinae misericordiae donum décantant perpetuo in temporis fluxo itinere: « Et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum » (Lc 1,50). Ex Dominica in dominicam diem Ma­ riae vestigia peregrinans premit populus, atque eius maternae preces vehe­ mentem insigniter et efficacem reddunt precationem illam, quam ad sanc­ tissimam Trinitatem tollit Ecclesia. 87. Impendens Iubilaeum, carissimi fratres ac sorores, admonet nos ut spiritale nostrum ac pastorale altius persequamur officium. Hoc nam­ que verum eius est propositum. Quo enim celebrabitur anno, multa in­ cepta illud distinguent eique peculiarem addent notam, quam necesse est habeat conclusio secundi Millennii ac tertii initium a Verbi Dei in­ carnatione. Hic tamen annus et hoc tempus insigne transibunt, atque alia exspectabuntur iubilaea et aliae commemorationes sollemnes. Sua vero cum ordinaria sollemnitate Dominica tempus peregrinationis Eccle­ siae metietur, usque ad Dominicam sine occasu. Quocirca cohortamur vos, cari in episcopatu et presbyteratu Fratres, ut una cum fidelibus indefatigabili studio contendatis, ut huius sacri diei praestantia melius semper agnoscatur vivendoque impleatur. Christianis communitatibus hinc plurimi importabuntur fructus atque beneficia similiter derivabuntur totam in civilem societatem. Utinam tertii Millennii viri ac mulieres, Ecclesiam convenientes quae mysterium quaque dominica die festive concelebrat unde totam suam haurit vitam, valeant item Christo ipsi resuscitato occurrere. Sese conti­ nenter renovantes hebdomadalem intra Paschatis recordationem sint dis- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 766 cipuli eius usque credibiliores redimentis Evangelii nuntiatores, amoris­ que simul operosi civitatis aedificatores. Singulis adsit cunctisque Benedictio Nostra Apostolica. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XXXI mensis Maii, in Pentecostes sollemnitate, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo. IOANNES PAULUS PP. II ALLOCUTIONES I Ad oratores Nationum coram admissos.* Excellences, Mesdames, Messieurs, 1. L'hommage collectif du Corps diplomatique, au seuil d'une nou­ velle année, revêt toujours un caractère d'émouvante solennité et de cor­ diale familiarité. Je remercie de grand cœur votre Doyen, Monsieur l'Ambassadeur Atembina-Te-Bombo, qui m'a présenté avec courtoisie vos vœux amicaux et évoqué de manière délicate certains aspects de ma mission apostolique. En ce début de l'année 1998, laissons resplendir pour tous les hommes d'aujourd'hui la lumière qui s'est levée sur le monde le jour de la naissance de l'Enfant-Dieu. Par sa nature même, elle est universelle, sa clarté rejaillit sur tous sans exception. Elle dévoile nos- succès comme nos échecs dans la gestion de la création et dans nos missions au service de la société. 2. Fort heureusement les réalisations positives ne manquent, pas, L'Europe centrale et orientale a poursuivi sa marche vers la démocratie, se libérant peu à peu du poids et des conditionnements du totalitarisme d'hier. Espérons que ce progrès s'avérera partout effectif! Tout près de nous, la Bosnie-Herzégovine connaît tant bien que mal une paix relative, encore que les dernières élections locales aient montré * Die 10 Ianuarii 1998. Acta Ioannis Pauli Pp. II 767 la précarité du processus de pacification entre les diverses communautés. A cet égard, je voudrais inviter avec insistance la communauté interna­ tionale à poursuivre ses efforts en faveur du retour des réfugiés dans leurs foyers et du respect des droits fondamentaux des trois communau­ tés ethniques qui composent le pays. Ce sont là des conditions néces­ saires à la vitalité de ce pays: mon inoubliable visite pastorale à Saraje­ vo, au printemps dernier, m'a permis de le percevoir mieux encore. L'élargissement de l'Union européenne vers l'Est ainsi que les efforts pour une stabilité monétaire devraient conduire à une complémentarité progressive des peuples, dans le respect de l'identité et de l'histoire de chacun d'entre eux. Il s'agit en quelque sorte de partager le patrimoine de valeurs que chaque nation a contribué à faire éclore: la dignité de la personne humaine, ses droits fondamentaux imprescriptibles, l'inviolabi­ lité de la vie, la liberté et la justice, le sens de la solidarité et le refus de l'exclusion. Toujours dans ce continent, on ne peut qu'encourager le dialogue re­ pris entre les parties qui s'opposent depuis tant d'années en Irlande du Nord. Que tous aient le courage de la persévérance pour surmonter les écueils actuels, là comme en d'autres régions d'Europe! En Amérique latine, le processus de démocratisation a continué, même si çà et là des réflexes pervers ont pu entraver sa marche, comme l'ont montré les tragiques événements survenus dans la province du Chiapas, au Mexique, quelques jours avant Noël. À la fin de ce mois, si Dieu le veut, je me rendrai en visite pastorale à Cuba. La première visite d'un Successeur de Pierre à cette île me donnera l'occasion de conforter non seulement les catholiques si courageux de ce pays mais en­ core tous leurs concitoyens dans leurs efforts pour l'avènement d'une pa­ trie toujours plus juste et plus solidaire, où chacun trouve sa place et se voie reconnu dans ses légitimes aspirations. En ce qui concerne l'Asie, où vit plus de la moitié de l'humanité, on doit applaudir aux conversations entre les deux Corée qui se déroulent à Genève. Leur succès allégerait notablement la tension dans toute la ré­ gion et encouragerait sans doute un dialogue constructif entre d'autres pays de la région, encore divisés ou antagonistes, les incitant ainsi à adopter une dynamique de la solidarité et de la paix. Les soubresauts fi­ nanciers qui ont récemment occupé le devant de la scène dans certains pays de cette partie du monde appellent à une sérieuse réflexion sur la 768 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale moralité des échanges économiques et financiers qui ont conduit au dé­ veloppement considérable de l'Asie, ces dernières années. Une plus grande sensibilité à la justice sociale et davantage de respect des cultu­ res locales pourraient éviter à l'avenir de mauvaises surprises, dont les populations finissent toujours par être les victimes. Je n'ai pas besoin d'insister pour rappeler l'intérêt avec lequel le Pape et ses collaborateurs suivent l'évolution de la situation en Chine, souhaitant qu'elle favorise l'établissement de rapports sereins avec le Saint-Siège. Cela permettrait aux catholiques chinois de vivre leur foi, pleinement insérés dans la communion de toute l'Église en marche vers le grand Jubilé. Ma pensée rejoint aussi l'Eglise qui est au Viêt-nam et qui aspire toujours à des conditions d'existence meilleures. Je ne puis oublier non plus les habitants du Timor Oriental, et en particulier les fils de l'Eglise vivant sur cette terre, qui attendent encore de connaître une existence plus paisible pour pouvoir regarder l'avenir avec davantage de confiance. Je voudrais ici adresser un salut cordial à la Mongolie, qui a manifes­ té le désir de nouer des liens plus étroits avec le Siège apostolique. 3. D'une manière plus générale, je retiendrai parmi les aspects posi­ tifs de notre bilan la sensibilité accrue dans le monde pour les questions liées à la préservation d'un environnement digne de l'homme ou encore le consensus international qui a permis, voici un mois à peine à Ottawa, la signature d'un traité sur l'interdiction des mines anti-personnel (que le Saint-Siège d'ailleurs s'apprête à ratifier). Tout cela manifeste un res­ pect toujours plus concret envers la personne humaine considérée dans ses dimensions individuelle et sociale, ainsi que dans son rôle de gestion­ naire de la création; et cela répond aussi à la conviction que nous ne pourrons être heureux que les uns avec les autres, jamais les uns contre les autres. Les initiatives prises par les responsables de la communauté interna­ tionale en faveur de l'enfance hélas trop souvent flétrie dans son inno­ cence, la lutte contre le crime organisé ou le commerce de la drogue, les efforts entrepris pour contrecarrer l'odieuse traite des êtres humains sous toutes ses formes, montrent bien qu'avec la volonté politique, on peut s'attaquer aux causes des dérèglements qui trop souvent défigurent la personne humaine. Acta Ioannis Pauli Pp. II 769 Toutes ces avancées ont d'autant plus besoin d'être consolidées que le monde qui nous entoure demeure une réalité en mutation, dont l'é­ quilibre peut être à tout moment compromis par un conflit imprévu, une crise économique subite ou les conséquences néfastes de l'extension inquiétante de la pauvreté. 4. La fragilité de nos sociétés nous est douloureusement signifiée par des « points chauds » qui sont restés au premier plan de l'actualité et qui ont assombri une fois encore le climat joyeux des célébrations de ces derniers jours. Je pense tout d'abord à l'Algérie qui, pratiquement chaque jour, est endeuillée par des massacres odieux. Voilà tout un pays otage d'une vio­ lence inhumaine qu'aucune cause politique, ni encore moins une motiva­ tion religieuse, ne sauraient légitimer. Je tiens à redire clairement à tous, une nouvelle fois, que personne ne peut tuer au nom de Dieu: ce serait abuser du nom divin et blasphémer. Il conviendrait que toutes les bonnes volontés, dans ce pays et ailleurs, s'unissent pour faire en sorte que la voix de ceux qui croient au dialogue et à la fraternité soit enfin entendue. Et je suis convaincu qu'ils constituent la majorité du peuple algérien. La situation au Soudan ne permet toujours pas de parler de réconci­ liation et de paix. En outre, les chrétiens de ce pays continuent à être l'objet de graves discriminations dont le Saint-Siège s'est fait l'écho à maintes reprises auprès des autorités civiles, sans que l'on constate encore, hélas, une amélioration notable. La paix semble s'être éloignée du Moyen-Orient, alors que le proces­ sus de paix mis en route à Madrid en 1991 est comme suspendu, quand il n'est pas mis à mal par des initiatives ambiguës ou même violentes. Je pense en ce moment à tous ceux — Israéliens et Palestiniens — qui avaient cultivé ces dernières années l'espérance de voir enfin éclore sur cette Terre Sainte la justice, la sécurité, la paix, une vie quotidienne normale. Qu'en est-il aujourd'hui de cette volonté de paix? Les principes de la Conférence de Madrid et les orientations de la réunion d'Oslo de 1993 ont pavé la route vers la paix. Ils demeurent aujourd'hui encore les seuls éléments valables pour aller de l'avant. Point n'est besoin de s'aventurer sur d'autres chemins. Je voudrais vous assurer et, à travers vous, toute la communauté internationale, que le Saint-Siège, pour sa part, continuera à dialoguer avec toutes les parties concernées afin d'en- 770 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale courager chez les uns et les autres la volonté de sauver la paix et de guérir les plaies de l'injustice. Le Saint-Siège garde envers cette région du monde une constante sollicitude et il conduit son action selon les principes qui l'ont toujours guidé. Le Pape, en particulier, en ces années qui précèdent la célébration du Jubilé de l'an 2000, tourne son regard vers Jérusalem, la Cité Sainte entre toutes, priant chaque jour pour qu'elle devienne bientôt et à jamais, avec Bethléem et Nazareth, un lieu de justice et de paix où juifs, chrétiens et musulmans pourront enfin cheminer ensemble sous le regard de Dieu. Non loin de là, tout un peuple est victime d'un enfermement qui le place dans des conditions de survie aléatoires: j'ai nommé nos frères de l'Irak, soumis à un embargo impitoyable. Entendant les appels au se­ cours qui parviennent sans cesse au Saint-Siège, je me dois d'interpeller la conscience de ceux qui, en Irak ou ailleurs, font passer des considéra­ tions politiques, économiques ou stratégiques avant le bien fondamental des populations et je leur demande de faire preuve de compassion. Les faibles et les innocents ne sauraient payer pour des erreurs dont ils ne sont pas responsables. Je prie donc afin que ce pays puisse retrouver sa dignité, qu'il connaisse un développement normal, et qu'il soit ainsi en mesure de rétablir des rapports fructueux avec les autres peuples, dans le cadre du droit international et de la solidarité mondiale. Nous ne pouvons passer sous silence le drame des populations kurdes qui, ces jours-ci, a retenu l'attention de tous: la nécessaire compassion envers des réfugiés aux abois ne saurait faire oublier la quête de millions de leurs frères, qui sont à la recherche de conditions d'existence sûres et dignes. Il m'incombe, hélas, de signaler enfin à votre attention le drame des populations de la partie centrale de l'Afrique. Nous avons assisté ces derniers mois à une recomposition régionale des équilibres ethniques et politiques. Toutes vos chancelleries connaissent les événements qui se sont succédé au Rwanda, au Burundi, en République démocratique du Congo et tout récemment au Congo-Brazzaville. Je ne rappellerai donc pas ici les faits, pour évoquer essentiellement les épreuves infligées aux populations: les combats, les déplacements de personnes, le drame des réfugiés, des conditions sanitaires déficientes, une administration défec­ tueuse de la justice... Devant de telles situations, personne ne peut gar­ der la conscience tranquille. Aujourd'hui encore, dans le plus grand si- Acta Ioannis Pauli Pp II 771 lence, on continue à intimider ou à tuer. C'est pourquoi je voudrais ici m'adresser aux responsables politiques de ces pays: si la conquête vio­ lente du pouvoir devient la norme, si l'ethnocentrisme continue à tout imprégner, si la représentation démocratique est systématiquement lais­ sée de côté, si la corruption et le commerce des armes sévissent encore, alors l'Afrique ne connaîtra jamais la paix ni le développement, et les générations futures porteront un jugement impitoyable sur ces pages de l'histoire africaine. Je voudrais également en appeler à la solidarité des pays du conti­ nent. Les Africains ne doivent pas tout attendre de l'aide extérieure. Parmi eux, beaucoup de femmes et d'hommes ont toutes les aptitudes humaines et intellectuelles pour relever les défis de notre époque et pour gérer adéquatement les sociétés. Mais il faudrait davantage de solidarité « africaine » pour soutenir les pays en difficulté, et aussi pour que ne leur soient pas imposées des mesures ou des sanctions discriminatoires. Les uns et les autres devraient s'entraider pour l'analyse et l'évaluation des options politiques, et aussi accepter de ne pas participer à la fourni­ ture des armes. Il faudrait plutôt que les pays du continent favorisent la pacification et la réconciliation, si besoin est par le moyen de forces de paix composées de soldats africains. Alors, la crédibilité de l'Afrique serait plus réelle aux yeux du reste du monde et l'aide internationale se ferait sans doute plus intense, dans le respect de la souveraineté des na­ tions. Il est urgent que les différends territoriaux, les initiatives écono­ miques et les droits de l'homme mobilisent les énergies des Africains pour des solutions équitables et pacifiques qui mettent l'Afrique en con­ dition d'aborder le vingt et unième siècle avec davantage d'atouts et de confiance. 5. Au fond, tous ces problèmes révèlent combien la femme et l'homme de cette fin de siècle sont vulnérables. Il est heureux, certes, que les Organisations internationales, par exemple, se préoccupent tou­ jours davantage d'indiquer les critères pour améliorer la qualité de la vie humaine et de prendre des initiatives concrètes. Le Siège apostolique se sent solidaire de ces activités de la diplomatie multilatérale à laquelle il collabore volontiers grâce à ses Missions d'observation. A ce propos, je voudrais seulement mentionner ce matin le fait que le Saint-Siège est as­ socié de manière institutionnelle aux travaux de l'Organisation mondiale 772 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale du Commerce, dans le but de favoriser le progrès humain et spirituel dans un secteur vital pour le développement des peuples. Mais on ne doit pas oublier que nos contemporains sont souvent sou­ mis à des idéologies qui leur imposent des modèles de société ou de com­ portement prétendant décider de tout, de leur vie comme de leur mort, de leur intimité et de leur pensée, de la procréation comme du patri­ moine génétique. La nature n'est plus qu'un simple matériau, ouvert à toutes les expériences. On a parfois l'impression que la vie n'est appré­ ciée qu'en fonction de l'utilité ou du bien-être qu'elle peut procurer, que la souffrance est considérée comme dépourvue de signification. On négli­ ge la personne handicapée et le vieillard parce que encombrants, on tient trop souvent l'enfant à naître pour un intrus dans une existence planifiée en fonction d'intérêts subjectifs peu généreux. L'avortement ou l'euthanasie en viennent alors rapidement à apparaître comme des « solu­ tions » acceptables. L'Eglise catholique — et la plupart des familles spirituelles — savent d'expérience que l'homme est hélas capable de trahir son humanité. Il faut donc l'éclairer et l'accompagner pour que, dans ses errements, il puisse toujours retrouver les sources de la vie et de l'ordre que le Créa­ teur a inscrits au plus intime de son être. Là où l'homme naît, souffre et meurt, l'Eglise, pour sa part, sera toujours présente afin de signifier que, au moment où il fait l'expérience de sa finitude, Quelqu'un l'ap­ pelle pour l'accueillir et donner un sens à son existence fragile. Conscient de ma responsabilité de Pasteur au service de l'Église uni­ verselle, j'ai eu souvent l'occasion de rappeler dans les actes de mon mi­ nistère l'absolue dignité de la personne humaine depuis le moment de la conception jusqu'à son dernier souffle, le caractère sacré de la famille comme lieu privilégié de la protection et de la promotion de la personne, la grandeur et la beauté de la paternité et de la maternité responsables, ainsi que les nobles finalités de la médecine et de la recherche scientifique. Ce sont là des éléments qui s'imposent à la conscience des croyants. Quand l'homme court le risque d'être considéré comme un objet que l'on peut transformer ou asservir à son gré, quand on ne perçoit plus en lui l'image de Dieu, quand sa capacité d'aimer et de se sacrifier est déli­ bérément occultée, quand l'égoïsme et le profit deviennent les motiva­ tions premières de l'activité économique, alors tout est possible et la barbarie n'est pas loin. Acta Ioannis Pauli Pp. II 773 Excellences, Mesdames, Messieurs, ces considérations vous sont fami­ lières, vous qui êtes les témoins quotidiens de l'action du Pape et de ses collaborateurs. Mais j'ai voulu les proposer une fois encore à votre réfle­ xion, car on a souvent l'impression que les responsables des sociétés comme des organisations internationales se laissent conditionner par un nouveau langage, qui semble accrédité par des technologies récentes et que certaines législations admettent ou même ratifient. En réalité, il s'a­ git de l'expression d'idéologies ou de groupes de pression qui tendent à imposer à tous leurs conceptions et leurs comportements. Le pacte social en est alors profondément affaibli et les citoyens perdent leurs repères. Ceux qui sont garants de la loi et de la cohésion sociale d'un pays, ou ceux qui guident des organisations créées pour le bien de la commu­ nauté des nations, ne peuvent éluder la question de la fidélité à la loi non écrite de la conscience humaine dont parlaient déjà les anciens et qui est pour tous, croyants ou non, le fondement et le garant universel de la dignité humaine et de la vie en société. Je ne puis que reprendre à ce sujet ce que j'ai écrit naguère: «S'il n'existe aucune vérité dernière qui guide et oriente l'action politique, les idées et les convictions peuvent être facilement exploitées au profit du pouvoir... Devant la conscience, «il n'y a de privilèges ni d'exceptions pour personne. Que l'on soit le maître du monde ou le dernier des misérables sur la face de la terre, cela ne fait aucune différence: devant les exigences morales, nous sommes tous absolument égaux ». 2 6. C'est ainsi que je conclus mon propos, Excellences, Mesdames et Messieurs, en appelant sur chacun de vous, vos familles, les autorités de vos pays et vos concitoyens la protection divine durant toute l'année qui commence. Veuille Dieu Tout-Puissant aider chacun de nous à tra­ cer des chemins nouveaux où les hommes se rencontrent et marchent ensemble! C'est la prière que chaque jour j'élève à Dieu pour l'humanité tout entière, afin qu'elle soit toujours plus digne de ce nom! 1 s Encycl. Centesimus annus, n. 46. Encycl. Veritatis splendor, n. 96. 774 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale II In Arce Capitolina ad Urbis magistrum et congregatos cives.* Signor Signori Autorità Sindaco! Assessori qui e Consiglieri del Comune di Roma! presenti! 1. Il primo sentimento, che naturalmente sgorga dal mio cuore per la cordiale accoglienza riservatami, s'esprime quest'oggi in un grazie com­ mosso: grazie a voi tutti per la vostra presenza, grazie soprattutto al Si­ gnor Sindaco che, con amabile cortesia, da tempo mi ha invitato in que­ sto storico palazzo, sede del primo Magistrato dell'Urbe, ed ha voluto farsi interprete dei vostri animi, sottolineando il significato che riveste l'odierna mia visita. Anch'io desideravo salire su questo Colle, diventato nel corso dei se­ coli culla, sede ed emblema della storia e della missione di Roma. Ed oggi eccomi finalmente fra voi per rendere omaggio alla realtà ed alla vocazione di questa Città. All'inizio di ogni anno sono solito accogliere i rappresentanti dell'Amministrazione comunale in Vaticano per lo scam­ bio dei voti augurali. Oggi sono io che vengo a far visita a voi, illustri Signori, per porgervi gli auguri del nuovo anno, appena iniziato, ed in­ sieme continuare il colloquio amichevole avviato sin dal giorno della mia elezione a Vescovo di Roma ed approfondito in tanti incontri con i cit­ tadini romani e con i loro Rappresentanti. Non posso nascondere che la cornice fastosa di questa storica aula, dedicata a Giulio Cesare, la presenza del Papa in una solenne seduta del Consiglio Comunale ed il clima creato dall'approssimarsi del nuovo Mil­ lennio, accrescono la mia commozione e rendono questo incontro ancor più significativo: esso si propone come occasione per un bilancio retro­ spettivo ed insieme come stimolo per elaborare un concorde progetto per il futuro cammino. 2. I Rappresentanti del popolo Romano, il Successore di Pietro, il Campidoglio: ecco raccolti insieme i protagonisti della peculiare ed irre­ petibile vocazione di Roma, che, come ricordava il Signor Sindaco, non * Die 15 Ianuarii 1998 Acta Ioannis Pauli Pp. II 775 può prescindere dall'« intreccio » di tali presenze. In questo luogo forte­ mente evocativo della storia e dei fasti dell'Urbe si sono dati appunta­ mento questa mattina gli attuali interpreti della sua millenaria tradizio­ ne. Qui si ritrovano la Roma civile e la Roma cristiana, non contrappo­ ste, non alternative, ma unite insieme, nel rispetto delle differenti com­ petenze, dalla passione per questa Città e dal desiderio di renderne esemplare il volto per il mondo intero. In questo momento solenne, il mio pensiero va agli ultimi Pontefici che hanno visitato il Campidoglio. Pio IX qui venne poco prima dell'an­ nessione di Roma allo Stato Italiano, in un'epoca segnata da complesse e sofferte vicende. Paolo VI salì su questo colle il 16 aprile del 1966, do­ po l'ultima sessione del Concilio Vaticano II, per ringraziare l'Urbe del­ l'accoglienza offerta ai Padri Conciliari. Egli, che già il 10 ottobre 1962, alla vigilia dell'apertura dell'assise ecumenica, aveva avuto modo, come Arcivescovo di Milano, di tenere qui un importante discorso su « Roma e il Concilio », inaugurò con la sua presenza in questo luogo, in un mo­ mento storico caratterizzato da grandi fermenti, un nuovo stile di dialo­ go con la Città e con i suoi Rappresentanti. Ripercorrendo gli anni trascorsi ed il cumulo di rapidi mutamenti succedutisi in questi decenni, viene spontaneo volgere il pensiero alla Provvidenza divina, che con imperscrutabile saggezza guida i passi talo­ ra incerti degli uomini e rende fecondi gli sforzi delle persone di buona volontà. Quante trasformazioni hanno caratterizzato la vita della Città! Da Capitale dello Stato Pontificio a Capitale dello Stato Italiano; da cit­ tà raccolta entro le mura aureliane a metropoli di circa tre milioni di re­ sidenti; da ambiente umano omogeneo a comunità multietnica, nella quale convivono, accanto a quella cattolica, visioni della vita ispirate ad altri credo religiosi ed anche a concezioni non religiose dell'esistenza. Il volto umano dell'Urbe è profondamente mutato. L'affermarsi di differenti modelli culturali e sociali e di nuove sensibilità hanno reso la convivenza cittadina più complessa, più aperta, più cosmopolita, ma an­ che più problematica: accanto a riconosciuti aspetti positivi, non manca­ no, purtroppo, difficoltà ed inquietudini. Accanto a luci e segni di spe­ ranza, non sono assenti ombre nel panorama di una Città chiamata ad essere anche nel prossimo millennio faro di civiltà, « discepola della veri­ tà » (Leone Magno, Tract, septem et nonaginta), e «madre accogliente di popoli» (Prudenzio, Peristephanon, carme 11, 191). Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 776 3. Dicevo poc'anzi del proficuo rapporto tra il Vescovo di Roma ed il suo popolo, che le mutate situazioni sociali, politiche e religiose non han­ no mai reso meno intenso. Anzi, alcuni avvenimenti quali il declino del potere temporale, la firma dei Patti Lateranensi, la tragica esperienza della guerra e la nuova stagione promossa dal Concilio Ecumenico Vati­ cano II lo hanno reso anche più cordiale e dinamico. L'odierna visita segna un'ulteriore tappa di questa storia comune. Di fronte ai mutamenti che hanno interessato e continuano ad interessare la Città, anch'io vorrei ripetere, confermandole, le parole cariche di verità e di umanità, qui pronunciate dal mio venerato predecessore Paolo VI: « Il nostro amore, non è venuto meno... il nostro amore è cresciuto! Cresce ogni giorno questo rapporto di stima e di affetto, che si espri­ me e si rafforza nelle frequenti visite alle parrocchie e negli incontri con i fedeli romani. Esso si consolida, grazie alla generosa e costante solleci­ tudine del Cardinale Vicario, del Vicegerente, dei Vescovi ausiliari, dei sacerdoti, dei religiosi, dei laici e di quanti, a vario titolo, cooperano al­ l'impegno dell'evangelizzazione. Penso alle trecentoventotto Parrocchie romane, presenti in ogni quartiere e borgata, anche se talora senza ade­ guate strutture. Penso alle comunità religiose, alle scuole cattoliche, agli istituti di cura e di assistenza, alle associazioni e movimenti laicali, alle variegate espressioni del volontariato, che costituiscono una risorsa sor­ prendente e confortante della nostra Città, dove l'anonimato e la solitu­ dine sarebbero altrimenti rischi più frequenti e funesti. Si tratta di un amore concreto che vuole raggiungere la gente, tutta la gente, offrendole motivi di speranza, proposte culturali, aiuto e soste­ gno nelle difficoltà morali e materiali, spazi di accoglienza e di ascolto, occasioni di comprensione e di fraternità. E un amore attento alla realtà che cambia, alla fatica del quotidiano, ai rischi morali che corre anche questa nostra Roma. 4. Proprio per far fronte ai fenomeni negativi che rischiano di sfigu­ rare il volto di Roma, ho chiamato a raccolta la Comunità cristiana, im­ pegnandola a donare alla Città un supplemento d'amore con la Missione cittadina, in vista dell'Anno Santo del Duemila. Il mio augurio è che, grazie anche ad essa, l'Urbe si presenti interiormente e visibilmente rin­ novata all'appuntamento del Grande Giubileo, sì da offrire ai pellegrini 1 Paolo VI, Insegnamenti IV, p. 179. Acta Ioannis Pauli Pp. II III il proprio volto cristiano, quale annuncio di un'era di pace e di speranza per l'intera umanità. Roma e il Giubileo: due realtà che si richiamano e si illustrano reci­ procamente! Roma si riflette nel Giubileo e il Giubileo dice riferimento alla realtà di Roma. La celebrazione ripropone la fede in Gesù Cristo an­ nunciata e testimoniata qui dall'apostolo Pietro; richiama l'esigenza di ristabilire l'effettiva uguaglianza di diritti tra tutti gli uomini, alla luce della legge e della giustizia di Dio; esorta al superamento delle divisioni e delle loro cause per instaurare una vera comunione tra tutti gli esseri umani. Con la sua storia religiosa e civile e con la sua dimensione « cattoli­ ca », Roma evoca mirabilmente questi valori. Essa è la Sede del Principe degli Apostoli e del suo Successore; custodisce le Memorie del martirio dei santi Pietro e Paolo; è conosciuta come patria del diritto e della ci­ viltà latina e cristiana; è apprezzata come città universalmente aperta all'accoglienza. Per tali singolari corrispondenze, Roma è chiamata a vi­ vere in modo esemplare la grazia del Giubileo. È certo compito dei cristiani rinnovare e purificare il volto di questa Chiesa che « presiede alla carità », secondo la nota espressione di Sant'I­ gnazio d'Antiochia, perché rifletta sempre meglio la luce di Cristo. Ma il peculiare rapporto di Roma con il Giubileo dovrà rendere anche le Au­ torità civili particolarmente sollecite nel promuovere una convivenza cit­ tadina ed una qualità della vita degne dell'uomo e della vocazione della nostra città. 2 In occasione dell'odierna visita, oltre a farmi dono di una pietra pro­ veniente dall'anfiteatro Flavio, avete voluto scoprire una lapide comme­ morativa in quest'Aula Consiliare. Mentre formulo un cordiale ringrazia­ mento per la vostra cortesia, auspico che questo gesto simbolico costitui­ sca il segno permanente di una nuova era di comune impegno per il pro­ gresso umano e civile della nostra Città. 5. Con lo sguardo al Duemila, mi rivolgo ora a te, Roma, che il Si­ gnore mi ha chiamato a guidare sulla via del Vangelo, alle soglie di un nuovo Millennio! Il Signore ti ha affidato, Roma, il compito di essere nel mondo « pri­ ma inter Urbes », faro di civiltà e di fede. Sii all'altezza del tuo glorioso 2 Lettera ai Romani, ed. Funk 1901, p. 253. 5 2 - A. A. S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 778 passato, del Vangelo che ti è stato annunciato, dei Martiri e dei Santi che hanno fatto grande il tuo nome. Apri, Roma, le ricchezze del tuo cuore e della tua storia millenaria a Cristo. Non temere, Egli non umilia la tua libertà e la tua grandezza. Egli ti ama e desidera renderti degna della tua vocazione civile e religiosa, perché tu continui ad elargire i te­ sori di fede, di cultura e di umanità ai tuoi figli e agli uomini del nostro tempo. Accostandosi alla tua fede, alle testimonianze eloquenti della tua ca­ rità, all'ordinato svolgimento della tua quotidiana esistenza, possano i pellegrini del Grande Giubileo essere aiutati a credere ed a sperare nella nuova civiltà dell'Amore. Ti affido, Roma, alla premurosa protezione di Maria, « Salus populi Romani », ed all'intercessione dei santi Patroni Pietro e Paolo. Roma, città che non temi il tempo, né il dinamismo del progresso, Roma, crocevia di pace e di civiltà; Roma, mia Roma, ti benedico e con te benedico i tuoi figli e tutti i tuoi progetti di bene! III Ad sodales Pontificiae Commissionis de Sacra Archaeologia.* Carissimi fratelli e sorelle! 1. Sono lieto di incontrarvi in occasione della riunione plenaria della Pontificia Commissione di Archeologia Sacra. Saluto cordialmente ciascu­ no di voi e ringrazio in particolare Monsignor Francesco Marchisano per le parole con cui si è fatto interprete dei vostri sentimenti ed ha presen­ tato l'importante oggetto dei vostri lavori: le catacombe cristiane e l'An­ no Santo. Desidero anzitutto esprimere apprezzamento e riconoscenza per l'im­ portante servizio che state svolgendo e che in vista del Giubileo si è fat­ to ancor più intenso. Mi riferisco sia alle scoperte archeologiche che ai restauri, come pure alle iniziative direttamente finalizzate all'Anno San­ to. Le catacombe, come è stato più volte sottolineato, rivestono un grande rilievo in rapporto al Giubileo del Duemila. * Die 16 Ianuarii 1998. Acta Ioannis Pauli Pp II 779 2. Già da alcuni anni siete impegnati nel restaurare e preparare nu­ merose catacombe cristiane dislocate sul territorio italiano. I lavori han­ no interessato specialmente le catacombe di Roma aperte al pubblico, quelle cioè di san Callisto, di san Sebastiano, di Domitilla, di Priscilla, di sant'Agnese, dove sono stati eseguiti o si stanno per effettuare inter­ venti che faciliteranno il flusso dei pellegrini. Inoltre, per aumentare il potenziale dei cimiteri visitabili, si stanno espletando le procedure per aprire una sesta catacomba, quella dei santi Pietro e Marcellino sulla Via Casilina. La vostra attenzione si indirizza opportunamente alla valorizzazione pastorale di questi insigni monumenti dell'antichità cristiana. A tal fine si stanno approntando, in maniera adeguata, le guide dei pellegrini. Le visite, infatti, corredate da appropriate spiegazioni, puntuali ed aggior­ nate sul piano didattico, scientifico e spirituale, diventano anche un effi­ cacissimo momento di catechesi, capace di suscitare profonda riflessione sul messaggio evangelico. Questo ritorno alle origini, per il tramite dei più antichi cimiteri ideati dai primi cristiani, si inquadra perfettamente nel progetto della « nuova evangelizzazione », che vede impegnata la Chiesa intera nel cammino verso il terzo millennio. 3. Le catacombe, mentre presentano il volto eloquente della vita cri­ stiana dei primi secoli, costituiscono una perenne scuola di fede, di spe­ ranza e di carità. Percorrendo le gallerie si respira un'atmosfera suggestiva e commo­ vente. Lo sguardo si sofferma sulla serie innumerevole di sepolture e sul­ la semplicità che le accomuna. Sulle tombe si legge il nome di battesimo dei defunti. Scorrendo quei nomi, sembra di sentire altrettante voci ri­ spondere ad un appello escatologico, e tornano alla mente le parole di Lattanzio: « Tra noi non ci sono né servi, né padroni; non esiste altro motivo se ci chiamiamo fratelli, se non perché ci consideriamo tutti uguali Le catacombe parlano della solidarietà che univa i fratelli nella fede: le offerte di ciascuno permettevano la sepoltura di tutti i defunti, anche di quelli più indigenti, che non potevano permettersi la spesa per l'ac­ quisto e la sistemazione della tomba. Questa carità collettiva rappresen­ tò uno dei punti di forza delle comunità cristiane dei primi secoli e una difesa contro la tentazione di tornare alle antiche forme religiose. 1 Divinae Instit., 5, 15.. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 780 4. Le catacombe, pertanto, suggeriscono al pellegrino questo senti­ mento di solidarietà indissolubilmente connesso alla fede ed alla speran­ za. La stessa definizione di coemeteria, « dormitori », dice che le cata­ combe erano considerate dei veri e propri luoghi di riposo comunitari, dove tutti i fratelli cristiani, indipendentemente dal loro grado e dalla loro professione, riposavano in un abbraccio largo e solidale, attendendo la risurrezione finale. Per questo non erano luoghi tristi, ma decorati con affreschi, mosaici e sculture, quasi a rallegrare i meandri oscuri ed anti­ cipare con le immagini di fiori, uccelli ed alberi la visione del paradiso atteso alla fine dei tempi. La significativa formula « in pace », ricorrente sui sepolcri dei cristiani, ben sintetizza la loro speranza. 1 simboli sulle lastre di copertura delle tombe sono tanto semplici quanto carichi di significato. L'ancora, la nave, il pesce esprimono la fermezza della fede in Cristo. La vita del cristiano è vista come una na­ vigazione attraverso un mare tempestoso fino al porto sospirato dell'e­ ternità. Il pesce si identifica con il Cristo e allude al sacramento del Battesimo, secondo quanto ricorda Tertulliano, che paragona i fedeli ai pisciculi, che acquisiscono la salvezza nascendo e permanendo nell'acqua. 2 5. Le catacombe conservano, tra l'altro, le tombe dei primi martiri, testimoni di una fede limpida e saldissima, che li condusse, come « atleti di Dio », a superare vittoriosi la prova suprema. Molti sepolcri dei marti­ ri sono ancora custoditi all'interno delle catacombe e generazioni di fede­ li hanno sostato in preghiera dinanzi ad essi. Anche i pellegrini del Giu­ bileo del Duemila si recheranno alle tombe dei martiri e, elevando le preghiere agli antichi campioni della fede, volgeranno il loro pensiero ai « nuovi martiri », ai cristiani che nel passato prossimo ed anche ai nostri giorni sono sottoposti a violenze, soprusi, incomprensioni perché vogliono rimanere fedeli a Cristo e al suo Vangelo. Nel silenzio delle catacombe, il pellegrino del Duemila può ritrovare o ravvivare la propria identità religiosa in una sorta di itinerario spirituale che, muovendo dalle prime testimonianze della fede, lo porta sino alle ragioni ed alle esigenze della nuova evangelizzazione. Carissimi, la consapevolezza di questi valori appena accennati, ma a voi ben noti, vi sostenga nel vostro caratteristico servizio ecclesiale e culturale. A tal fine, mentre invoco su di voi la premurosa assistenza di 2 De baptismo, 1, 3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 781 Maria Santissima, a tutti imparto di cuore una speciale Benedizione Apostolica, che estendo anche alle persone a voi care. IV Ad Romanae Rotae praelatos auditores.* 1. Ho ascoltato con interesse le parole con le quali Ella, venerato Fratello, nella qualità di Decano della Rota Romana, ha interpretato i sentimenti dei Prelati Uditori, degli Officiali maggiori e minori del Tri­ bunale, dei Difensori del vincolo, degli Avvocati rotali, degli Alunni del­ lo Studio Rotale e dei rispettivi familiari, presenti a questa speciale Udienza, in occasione dell'inaugurazione dell'anno giudiziario. Nel ringraziarLa per i sentimenti espressi, desidero rinnovarLe, anche in questa circostanza, le mie felicitazioni per l'elevazione alla dignità arcivescovile, che costituisce una manifestazione di stima nei suoi confronti e di ap­ prezzamento per l'attività del secolare Tribunale della Rota Romana. Conosco bene la competente collaborazione che il vostro Tribunale of­ fre al Successore di Pietro nel disimpegno dei Suoi compiti in ambito giudiziario. È un'opera preziosa, svolta non senza sacrificio da persone altamente qualificate in campo giuridico, le quali si muovono nella co­ stante preoccupazione di adeguare l'attività del Tribunale alle necessità pastorali dei nostri tempi. Mons. Decano ha doverosamente ricordato che in questo 1998 si com­ piono i novant'anni della Costituzione Sapienti consilio, con cui il mio venerato Predecessore, san Pio X, nel riordinare la Curia Romana, prov­ vedeva anche alla ridefinizione della funzione, giurisdizione e competen­ za del vostro Tribunale. Giustamente egli ha ricordato questa ricorrenza, prendendone spunto per un rapido cenno al passato e, soprattutto, per delineare i futuri impegni nella prospettiva delle esigenze che si vanno prefigurando. 2. Mi è data l'opportunità, oggi, di proporvi alcune riflessioni, in pri­ mo luogo, sulla configurazione e collocazione dell'amministrazione della giustizia e, conseguentemente, del giudice nella Chiesa e, in secondo luo- * Die 17 Ianuarii 1998. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 782 go, su qualche problema più concretamente e direttamente attinente al vostro lavoro giudiziario. Per comprendere il senso del diritto e della potestà giudiziaria nella Chiesa, nel cui mistero di comunione la società visibile e il Corpo mistico di Cristo costituiscono una sola realtà, sembra conveniente, nell'odierno incontro, ribadire in primo luogo la natura soprannaturale della Chiesa e la sua essenziale ed irrinunciabile finalità. Il Signore l'ha costituita quale prolungamento e realizzazione nei secoli della sua universale opera salvi­ fica, che ricupera anche l'originaria dignità dell'uomo quale essere razio­ nale, creato ad immagine e somiglianza di Dio. Tutto ha senso, tutto ha ragione, tutto ha valore nell'opera del Corpo mistico di Cristo esclusiva­ mente nella linea direttiva e nella finalità della redenzione di tutti gli uomini. 1 Nella vita di comunione della « societas » ecclesiale, segno nel tempo dell'eterna vita che pulsa nella Trinità, i membri sono elevati, per dono dell'amore divino, allo stato soprannaturale, ottenuto e sempre riacqui­ stato per l'efficacia dei meriti infiniti di Cristo, Verbo fatto carne. Fedele all'insegnamento del Concilio Vaticano II, il Catechismus Ca­ tholicae Ecclesiae, affermando che la Chiesa è una in ragione della sua fonte, ci ricorda: « Huius mysterii supremum exemplar et principium est in Trinitate Personarum unitas unius Dei Patris et Filii in Spiritu San­ cto ». Ma insieme lo stesso Catechismus afferma: «Omnes qui filii Dei sumus et unam familiam in Christo constituimus, dum in mutua caritate et una Sanctissimae Trinitatis laude invicem communicamus, intimae Ecclesiae vocationi correspondemus ». Ecco, allora, che il giudice ecclesiastico, autentico « sacerdos iuris » nella società ecclesiale, non può non essere chiamato ad attuare un vero « officium caritatis et unitatis ». Quanto mai impegnativo, quindi, è il vostro compito ed al tempo stesso di alto spessore spirituale, divenendo voi effettivi artefici di una singolare diaconia per ogni uomo ed ancor più per il « christifidelis ». È proprio l'applicazione corretta del diritto canonico, che presuppone la grazia della vita sacramentale, a favorire questa unità nella carità, perché il diritto nella Chiesa altra interpretazione, altro significato e al2 3 1 2 3 Cfr Lumen gentium, 8. N. 813. N,. 959. Acta Ioannis Pauli Pp. II 783 tro valore non potrebbe avere senza venir meno all'essenziale finalità della Chiesa stessa. Né può essere eccettuata da questa prospettiva e da questo scopo supremo alcuna attività giudiziaria che si svolga dinanzi a codesto Tribunale. 3. Ciò vale a partire dai procedimenti penali, nei quali la ricomposi­ zione dell'unità ecclesiale significa il ristabilimento di una piena comu­ nione nella carità, per giungere, attraverso le liti in materia contenziosa, ai procedimenti vitali e complessi attingenti lo stato personale e, in pri­ mo luogo, la validità del vincolo matrimoniale. Sarebbe qui superfluo ricordare che anche il « modus », con il quale i processi ecclesiastici sono condotti, deve tradursi in comportamenti ido­ nei ad esprimere tale afflato di carità. Come non pensare all'icona del Buon Pastore che si piega verso la pecorella smarrita e piagata, quando vogliamo raffigurarci il giudice che, a nome della Chiesa, incontra, tratta e giudica la condizione di un fedele che fiducioso a lui si è rivolto? Ma è poi, in fondo, lo stesso spirito del Diritto Canonico che esprime ed attua questa finalità dell'unità nella carità: di ciò si deve tener conto sia nell'interpretazione ed applicazione dei vari suoi canoni, sia — e so­ prattutto — nell'adesione fedele a quei principi dottrinali che, come sub­ strato necessario, danno ai canoni significato e li sostanziano. In tal sen­ so nella Costituzione Sacrae disciplinae leges, con cui promulgavo il Codi­ ce di Diritto Canonico del 1983, scrivevo: « Quod si fieri nequit, ut ima­ go Ecclesiae per doctrinam Concilii descripta perfecte in linguam canoni­ sticam convertatur, nihilominus ad hanc ipsam imaginem semper Codex est referendus tamquam ad primarium exemplum, cuius lineamenta is in se, quantum fieri potest, suapte natura exprimere debet». 4 4. Né può il pensiero, a questo- proposito, non correre particolarmente alle cause che hanno preponderanza nei processi sottoposti all'esame del­ la Rota Romana e dei Tribunali della Chiesa intera: mi riferisco alle cause di nullità di matrimonio. In esse, 1'« officium caritatis et unitatis » a voi confidato si deve espli­ care sia sul piano dottrinale sia su quello più propriamente processuale. Precipua appare in questo ambito la funzione specifica della Rota Ro­ mana, quale operatrice di una saggia ed univoca giurisprudenza cui deb­ bono, come ad autorevole esemplare, adeguarsi gli altri Tribunali eccle4 AAS 75, 1983, p. XI. 784 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale siastici. Né diverso senso avrebbe la ormai tempestiva pubblicazione del­ le vostre decisioni giudiziarie, che riguardano materia di diritto sostan­ ziale nonché problematiche procedurali. Le sentenze Rotali, al di là del valore dei giudicati singoli nei con­ fronti delle parti interessate, contribuiscono ad intendere correttamente e ad approfondire il diritto matrimoniale. Si giustifica, pertanto, il conti­ nuo richiamo, che in esse si riscontra, ai principi irrinunciabili della dot­ trina cattolica, per quanto concerne lo stesso concetto naturale del con­ nubio, con obblighi e diritti ad esso propri, ed ancor più per quanto at­ tiene alla sua realtà sacramentale, quando è celebrato fra battezzati. Qui sovviene l'esortazione di Paolo a Timoteo: « praedica verbum, insta op­ portune, importune... Erit enim tempus, cum sanam doctrinam non su­ stinebunt ». Monito valido indubbiamente anche ai nostri giorni. 5 5. Non è assente dal mio animo di Pastore l'angoscioso e drammatico problema che vivono quei fedeli, il cui matrimonio è naufragato non per propria colpa e che, ancor prima di ottenere una eventuale sentenza ec­ clesiastica che ne dichiari legittimamente la nullità, annodano nuove unioni, che essi desiderano siano benedette e consacrate davanti al mini­ stro della Chiesa. Già altre volte ho richiamato la vostra attenzione sulla necessità che nessuna norma processuale, meramente formale, debba rappresentare un ostacolo alla soluzione, in carità ed equità, di tali situazioni: lo spirito e la lettera del vigente Codice di Diritto Canonico vanno in questa direzio­ ne. Ma, con altrettanta preoccupazione pastorale, ho presente la necessi­ tà che le cause matrimoniali siano portate a termine con la serietà e la celerità richieste dalla loro propria natura. In proposito, ed allo scopo di favorire una sempre migliore ammini­ strazione della giustizia, sia nei profili sostanziali che in quelli processua­ li, ho istituito una Commissione Interdicasteriale incaricata di preparare un progetto di Istruzione circa lo svolgimento dei processi riguardanti le cause matrimoniali. 6. Pur con queste imprescindibili esigenze di verità e di giustizia, 1'« officium caritatis et unitatis » nel quale ho contenuto le riflessioni fin qui svolte, non potrà mai significare uno stato di inerzia intellettuale, per cui della persona oggetto dei vostri giudicati si abbia una concezione 5 2 Tim, 4, 2-3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 785 avulsa dalla realtà storica ed antropologica, limitata ed anzi inficiata da una visione culturalmente legata ad una parte o all'altra del mondo. I problemi in campo matrimoniale, cui faceva cenno all'inizio Monsi­ gnor Decano, esigono da parte vostra, principalmente di voi che compo­ nete questo Tribunale ordinario d'appello della Santa Sede, una intelli­ gente attenzione al progredire delle scienze umane, alla luce della Rive­ lazione cristiana, della Tradizione e dell'autentico Magistero della Chiesa. Conservate con venerazione quanto di sana cultura e dottrina il passato ci ha trasmesso, ma accogliete con discernimento quanto parimenti di buono e di giusto il presente ci offre. Anzi, lasciatevi guidare sempre so­ lo dal supremo criterio della ricerca della verità, senza pensare che la giustezza delle soluzioni sia legata alla mera conservazione di aspetti umani contingenti né al frivolo desiderio di novità non consone con la verità. In particolare, il retto intendimento del « consenso matrimoniale », fondamento e causa del patto nuziale, in tutti i suoi aspetti e in tutte le sue implicanze non può essere coartato in via esclusiva in schemi ormai acquisiti, validi indubbiamente ancor oggi, ma perfezionabili col progres­ so nell'approfondimento delle scienze antropologiche e giuridiche. Pur nella sua autonomia e specificità epistemologica e dottrinale, il Diritto Canonico deve, soprattutto oggi, avvalersi dell'apporto delle altre disci­ pline morali, storiche e religiose. In tale delicato processo interdisciplinare, la fedeltà alla verità rivela­ ta sul matrimonio e sulla famiglia, interpretata autenticamente dal Ma­ gistero della Chiesa, costituisce sempre il definitivo punto di riferimento e la vera spinta per un rinnovamento profondo di questo settore della vita ecclesiale. Così, il compiersi dei novant'anni di attività della Rota restaurata di­ viene motivo di nuovo slancio verso il futuro, in una ideale attesa che si realizzi anche in modo visibile nel Popolo di Dio, che è la Chiesa, l'unità nella carità. Lo Spirito di verità vi illumini nel vostro gravoso ufficio, che è servi­ zio ai fratelli i quali a voi ricorrono, e la mia Benedizione, che vi impar­ to con affetto, sia auspicio e pegno della continua e provvida assistenza divina. Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 786 V Ad quosdam Poloniae episcopos.* Drodzy Bracia w b iskupim posługiwaniu, 1. Każde spotkanie z biskupami polskimi jest dla mnie radosnym po­ wrotem do ludzi i miejsc znanych mi i drogich. A cóż powiedzieć, kiedy nawiedzają mnie biskupi tej części Polski, w której znajduje się archidie­ cezja i metropolia krakowska; z niej się bowiem wywodzę i w niej przez tyle lat dane mi było pasterzować. Witam bardzo serdecznie arcybiskupa metropolitę krakowskiego księdza kardynała Franciszka Macharskiego i towarzyszących mu arcybiskupów metropolitów: częstochowskiego, kato­ wickiego, przemyskiego oraz arcybiskupa łódzkiego. Słowa powitania kie­ ruję również do biskupów ordynariuszy diecezji: bielsko-żywieckiej, gli­ wickiej, kieleckiej, opolskiej, radomskiej, rzeszowskiej, sosnowieckiej, tar­ nowskiej i zamojsko-lubaczowskiej oraz biskupów pomocniczych wymie­ nionych metropolii i diecezji. Wasze odwiedziny progów Apostolskich na­ bierają szczególnej wymowy w obliczu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, do którego przygotowuje się Kościół powszechny, chcąc oddać najwyższą cześć Bogu w Trójcy Świętej Jedynemu za ogrom dobrodziejstw, jakimi obdarzył świat przez przyjście na ziemię Zbawiciela. Na swój sposób bę­ dą uczestniczyć w tych obchodach Kościoły lokalne, odwołując się nie­ kiedy do własnych wielkich rocznic. W Polsce są to wydarzenia związane z tysiącleciem męczeńskiej śmierci św. Wojciecha, patrona Polski, a także z tysiącleciem ustanowienia pierwszej polskiej metropolii w Gnieź­ nie z biskupstwami w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Wizyta ad limina Apostolorum ma ponadto bardzo głębokie znaczenie teologiczne. Jest ona bowiem wyrazem jedności biskupów z Biskupem Rzymu w realizacji Chrystusowego wezwania do troski o Kościół. Można powiedzieć, że w ten sposób spełnia się Pawłowe sollicitudo omnium Ec­ clesiarum. Biskup Rzymu i podległe mu urzędy Kurii Rzymskiej mają okazję z bliska poznać troski pasterzy i podzielić się z nimi swoim do­ świadczeniem. Tak utrwala się więź kolegialnej jedności i odpowie­ dzialności w Kościele. Jest to odpowiedzialność za spotkanie się wszyst­ kich ludzi z Chrystusem, jedynym Zbawicielem świata. W tym konte* Die 2 Februarii 1998. Acta Ioannis Pauli Pp. II 787 kście odsłania się również głęboki sens pastoralny tej wizyty. Pozwala ona na dokonanie pewnego bilansu pracy duszpasterskiej w diecezjach, a dzięki temu skoncentrowanie uwagi na wyzwaniach, jakie stawia współczesny świat zarówno pasterzom Kościoła, jak i całej owczarni. 2. Osoba J ezusa Chrystusa wyzwala w świecie ogromne energie du­ cha, a Jego Dobra Nowina rozjaśnia swoim blaskiem życie ludzi również w naszej epoce. Dokonuje się to wszędzie tam, gdzie człowiek staje się drogą Kościoła, a Kościół — Lud Boży nie zna niczego więcej, jak tylko Jezusa Chrystusa. Równocześnie świat, w którym żyjemy, wciąż na no­ wo pokazuje swoje oblicze zranione grzechami egoizmu, wielorakich form przemocy, kłamstwa i niesprawiedliwości. Ten świat często zatraca łączność z Bogiem, zaprzecza Jego istnieniu, popada w obojętność reli­ gijną. Na zniekształconym grzechami obliczu świata maluje się niekiedy pustka, smutek, a nawet beznadziejność. Dostrzega się te zjawiska również i w naszym Kraju. Na pasterzach Kościoła spoczywa obowiązek pomocy człowiekowi, aby pomimo tych trudności mógł on odnaleźć Chrystusa w swoim życiu i w pełni wejść na drogę wiary. Jak napisałem w Encyklice Redemptor hominis: «Kościół nie może odstąpić człowieka, którego 'los' w ścisły i nierozerwalny sposób zespolony jest z tajemnicą Chrystusa ». Z tej pasterskiej troski winien zrodzić się wielki i ofiarny czyn nowej ewangelizacji, która jest istotną misją Kościoła i konkretnym wyrazem jego tożsamości. «Biada mi, gdybym nie głosił Ewangelii! ». Te słowa apostoła Pawła stają się dla każdego z nas naglącym wezwaniem do głoszenia Ewangelii i zachęcają do wysiłku odnowy, której celem jest przygotowanie «nowej wiosny życia chrześcijańskiego». Wysiłek ten zapoczątkowany pod tchnieniem Ducha Świętego przez Sobór Watykański II trwa i przynosi błogosławione owoce. Nauka Soboru, poprawnie odczytana w świetle współczesnych znaków czasu, pozostaje dla wszystkich wiernych, a zwłaszcza dla biskupów, kapłanów i osób konsekrowanych nieodzownym punktem odniesienia w dziele nowej ewangelizacji. Na progu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 trzeba się zastanowić także nad pytaniem, w jakiej mierze nauczanie soborowe znalazło odzwierciedlenie w działalności Kościoła na polskiej ziemi, w jego instytucjach i stylu duszpasterstwa. Wielki J ubi­ 1 2 3 1 2 3 por. 1 Kor 2, 2. por. n. 14. 1 Kor 9, 16 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 788 leusz zobowiązuje nas do rachunku sumienia nad «przyjęciem nauki So­ boru — tego wielkiego daru Ducha, ofiarowanego Kościołowi u schyłku drugiego tysiąclecia ». 4 3. Polska znajduje się obecnie w bardzo ważnym momencie dziejów. W społeczeństwie naszego Kraju zachodzi wiele zmian, które budzą uznanie. Cieszy fakt, że wierni świeccy włączają się w dzieło ewangeliza­ cji i czują się coraz bardziej świadomi swojej roli w Kościele. Jest wiel­ kim zadaniem Kościoła w Polsce, żeby tę samoświadomość eklezjalną u katolików świeckich pogłębiać i czynić ją coraz bardziej dojrzałą w du­ chu Soboru Watykańskiego II. «Apostolstwo świeckich — czytamy w Konstytucji dogmatycznej o Kościele — jest uczestnictwem w samej zbawczej misji Kościoła i do tego właśnie apostolstwa sam Pan przezna­ cza wszystkich przez chrzest i bierzmowanie. Dzięki sakramentom, a szczególnie dzięki świętej Eucharystii, udzielana jest i podtrzymywana owa miłość Boga i ludzi, która jest duszą całego apostolstwa. Ludzie świeccy zaś szczególnie powołani są do tego, aby uczynić obecnym i aktywnym Kościół w takich miejscach i w takich okolicznościach, gdzie jedynie przy ich pomocy stać się on może solą ziemi. Tak oto każdy świecki na mocy samych darów, jakie otrzymał, staje się świadkiem i za­ razem żywym narzędziem posłannictwa samego Kościoła 'według miary daru Chrystusowego' ». Potrzebne jest konsekwentne wprowadzanie so­ borowej nauki w praktykę duszpasterską na wszystkich szczeblach: pa­ rafialnym, diecezjalnym i krajowym. W jej świetle należy formować rodziny i różnego rodzaju wspólnoty kościelne i cywilne. 5 Zbawcza misja Chrystusowego Kościoła realizuje się w Kościele lokal­ nym. Każdy z tych Kościołów, na mocy hierarchicznej więzi z Biskupem Rzymu, jest w stanie udostępnić człowiekowi pokarm słowa Bożego i łaskę sakramentalną przez posługę biskupa, a także skupionego wokół niego presbyterium. Korzystanie z tej posługi pozwala na nieustanne budo­ wanie i umacnianie wspólnoty — Mistycznego Ciała Chrystusa. Nasz wysiłek powinien być przede wszystkim skierowany na tworzenie ducho­ wej więzi człowieka z Bogiem, a równocześnie na pogłębianie więzi zrozu­ mienia i miłości pomiędzy ludźmi. Temu celowi służą wspólnotowe struktury kościelne i świeckie, wśród których niezastąpioną rolę od4 5 por. Tertio millennio adveniente, 36, Ef 4, 7, n. 33. Acta Ioannis Pauli Pp. II 789 grywają parafia i diecezja. Sobór Watykański II wskazał wiele sposo­ bów, dzięki którym zarówno parafie jak i diecezje mogą stać się żywymi organizmami pulsującymi duchową energią. Potrzebna jest tu wielka i ciągła troska o rozwój życia sakramentalnego wiernych oraz formacja wewnętrzna prowadzona konsekwentnie i z umiejętnością, tak aby mogli oni poczuć się rzeczywistymi podmiotami w życiu Kościoła i przejąć na swe barki należną im część odpowiedzialności w Kościele i w społeczeń­ stwie. Skuteczność apostolstwa ludzi świeckich zależy od ich zjednocze­ nia z Chrystusem: «kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić ». W tym procesie mają swoje zadania do spełnienia różnego rodzaju stowarzyszenia i orga­ nizacje katolickie, szczególnie zaś Akcja Katolicka, jak również przewid­ ziane w prawie kanonicznym instytucje rad różnego szczebla i rodzaju. Nie można zapominać też o takich grupach i wspólnotach formacyjnych katolików świeckich, które się razem modlą, odprawiają rekolekcje, wspólnie pogłębiają bogaty dorobek soborowy i studiują — jakże dziś potrzebną w Polsce — społeczną naukę Kościoła. Ufam, że zadania te wypełniają również Zespoły Synodu Plenarnego i różnorodne ruchy ko­ ścielne, których jest w Polsce coraz więcej. Za to składamy dzięki Du­ chowi Świętemu. 6 4. Mówiąc o zadaniach katolików świeckich, myślę w szczególny spo­ sób o rodzinie. Rodzina jest «powołana do budowania Królestwa Bożego w dziejach poprzez udział w życiu i posłannictwie Kościoła (...). J est do tego stopnia wpisana w tajemnicę Kościoła, że staje się, na swój sposób, uczestnikiem zbawczego posłannictwa samego Kościoła ». Ta podstawo­ wa komórka życia społecznego jest dzisiaj narażona na wielkie niebez­ pieczeństwa ze względu na istniejącą w świecie tendencję do osłabienia jej z natury trwałego charakteru, do zastąpienia jej związkami niefor­ malnymi, a nawet próbami uznania za rodzinę związków między osoba­ mi tej samej płci. Rodzina jest także śmiertelnie zagrożona przez podwa­ żanie prawa do życia nie narodzonych oraz przez ataki na wychowanie młodego pokolenia w duchu trwałych chrześcijańskich zasad. Z prawdzi­ wym bólem śledziłem usiłowania zmierzające do zalegalizowania zabój­ stwa dzieci nie narodzonych na naszej ojczystej ziemi i z wielką troską towarzyszyłem modlitwą tym, którzy walczyli o prawo do życia każdego 7 6 7 J 15, 5. Familiaris consortio, 49. 790 Acta Apostolicae Sedis ­ Commentarium Officiale człowieka. W homilii wygłoszonej w Kaliszu powiedziałem, że «miarą cywilizacji — miarą uniwersalną, ponadczasową, obejmującą wszystkie kultury — jest jej stosunek do życia. Cywilizacja, która odrzuca bez­ bronnych, zasługuje na miano barbarzyńskiej » (4.06.1997 r.). Uważam za godne pochwały i wymagające szerokiego poparcia wysiłki zmierzające do otoczenia troskliwą opieką każdego rodzącego się dziecka poprzez sieć diecezjalnych Domów Samotnej Matki i Funduszy Obrony Życia. Dzię­ kuję Bogu za te możliwości, jakie otwarły się w dziedzinie dobrego przygotowania dzieci i młodzieży do życia w rodzinie, duszpasterstwa narzeczonych, odpowiedzialnego rodzicielstwa, chrześcijańskiego wycho­ wania młodego pokolenia. Zdaję sobie sprawę, że nie są to zadania łat­ we, ponieważ nie chodzi tylko o korzystne zmiany ustawodawcze. Ko­ nieczna jest wytężona praca nad zmianą świadomości ludzi w stosunku do podstawowej roli rodziny i życia człowieka w społeczeństwie. Potrzeb­ ne jest tutaj zespolenie wysiłków Kościoła, szkoły i innych środowisk ce­ lem odbudowania szacunku dla tradycyjnych wartości rodziny i kul­ tywowania ich w procesie wychowawczym, w którym powinni współpra­ cować wszyscy, także środki społecznego przekazu wywierające dziś ogromny wpływ na kształtowanie ludzkich postaw. Trzeba, żeby rodzina w naszym Kraju była ogarnięta miłością i opieką, jakie jej się należą. Uczyńcie wszystko, aby rodzina w Polsce nie czuła się osamotniona w wysiłkach o zachowanie swojej tożsamości, brońcie jej praw i podstawowych wartości, pomagajcie w realizacji jej posłannictwa i zadań. Nie pozwólcie, aby ta «wspólnota życia i miłości» była krzywdzona i profanowana. Dobro społeczeństwa i Kościoła związane jest z dobrem rodziny. Dlatego trzeba, aby rodzina miała mocne oparcie w Kościele. Bardzo was o to proszę, bo sprawa rodziny i jej losów w dzisiejszym świecie leży mi głęboko na sercu. 8 5. Drodzy Bracia w biskupstwie! Gdy razem z wami rozważam stojące przed Kościołem w Polsce zada­ nia związane z nową ewangelizacją, nie mogę nie przywołać na pamięć spotkań z młodzieżą, jakie miały miejsce podczas mojej ubiegłorocznej pielgrzymki do Ojczyzny. Młodzież jest nadzieją świata i Kościoła. To ona będzie decydować o przyszłości naszej Ojczyzny. Trzeba stwierdzić z bólem i niepokojem, że w ostatnich latach niebezpieczeństwa, na jakie jest narażone młode pokolenie, nie tylko nie zmniejszyły się, ale może Gaudium et spes, 48, Acta Ioannis Pauli Pp, II 791 nawet przybrały większe rozmiary. Zostały mocno zagrożone czysto ludzkie wartości, a także wiara i zmysł moralny. Bierne poddawanie się kuszącym propozycjom współczesnej pseudokultury konsumpcyjnej, poz­ bawionej często poważnej refleksji nad prawdziwym sensem życia, miłości i zadań w społeczeństwie, czyni młodzież podatną na wyobcowa­ nie się z rodziny i wspólnoty ludzkiej, albo skłonną uwierzyć zwodni­ czym hasłom głoszonym przez różne ideologie. W młodzieży polskiej tkwią ogromne zasoby dobra i duchowych możliwości. Dostrzegamy je między innymi w aktywnym uczestnictwie w życiu religijnym rodziny i parafii, w katechizacji, w stowarzyszeniach, w ruchach kościelnych, organizacjach katolickich. Młodzi nierzadko podejmują radykalne wybory związane z wstąpieniem do seminarium duchownego czy obieraniem drogi rad ewangelicznych w różnych jej for­ mach. Pełen ufności zwróciłem się podczas mojej ostatniej wizyty do polskiej młodzieży: « Bądźcie w tym świecie nosicielami wiary i nadziei chrześcijańskiej, żyjąc miłością na co dzień. Bądźcie wiernymi świadkami Chrystusa zmartwychwstałego, nie cofajcie się nigdy przed przeszkodami, które piętrzą się na ścieżkach waszego życia. Liczę na was. Liczę na wasz młodzieńczy zapał i oddanie Chrystusowi ». Obecność młodzieży całego świata, również młodzieży polskiej, podczas Światowego Dnia Młodzieży w Paryżu w sierpniu ubiegłego roku pokazała, że zaufanie pokładane w młodzieży nie zawodzi. Mogliśmy dostrzec z całą wyrazis­ tością, że młodzi ludzie bardzo tęsknią za pięknem Ewangelii, gdzie zawarsta jest istotna prawda o Chrystusie. Potrzebują jednak świadków, których życie i postępowanie mogliby naśladować. 9 Młodzi ludzie są nadzieją Kościoła wchodzącego w trzecie tysiąclecie. Nie można zostawić ich bez pomocy i bez kierownictwa na rozdrożach życia i w obliczu trudnych wyborów. Trzeba wkładać wiele wysiłku, by Kościół był obecny wśród młodych. Troska o chrześcijańskie wychowanie w rodzinie jest jednym z przejawów tej obecności, która powinna się uzewnętrzniać także w rozmaitych formach życia wspólnotowego w parafii i w szkole. Odradzające się w Polsce Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży i Akcja Katolicka niech uwzględnią twórczą inicjatywę młodych i zaprawiają ich do podejmowania osobistej odpowiedzialności za życie własne, wspólnoty religijnej i cywilnej. Trzeba stale kształtować 9 Poznań, 3.06.1997 r. 792 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale apostolskie grupy ludzi świeckich w Kościele gotowe rozwijać działalność w tych dziedzinach życia publicznego, które są ich domeną. Nie można pominąć także doniosłej roli, jaką ma do spełnienia dusz­ pasterstwo akademickie ze swoimi strukturami i metodami pracy wśród młodzieży studiującej. Od wielu lat stanowi ono niezastąpioną formę działalności pasterskiej Kościoła, dzięki której studenci i pracownicy naukowi mogą otrzymać odpowiednią pomoc w rozwoju wiary i kształto­ waniu światopoglądu chrześcijańskiego. Trzeba wykorzystać w pełni no­ we możliwości, jakie otworzyły się przed duszpasterstwem akademickim w Polsce, aby było ono szkołą formacji katolickiej inteligencji w naszej Ojczyźnie, zdolnej do podjęcia ważnych zadań w życiu Kościoła i naro­ du, takich jak nauka, kultura, polityka czy gospodarka. Obszernym i wymagającym wielkiej mądrości polem działania jest szkoła, w której przywrócono nauczanie religii. Tego nauczania podjęli się księża diecezjalni i zakonni, siostry zakonne i wielka rzesza kateche­ tów świeckich. Napotkali oni szereg poważnych trudności wychowaw­ czych i dydaktycznych w kontaktach z dziećmi i młodzieżą. W dużej mierze są to problemy całego społeczeństwa polskiego epoki przemian, ale przez dzieci i młodzież przeżywane są szczególnie głęboko i wymagają nadzwyczajnej wrażliwości w odniesieniu do osobowości uczniów. Po­ trzebna jest więc bystra obserwacja tego wszystkiego, co dokonuje się w świecie i w Polsce, a co wywiera wpływ na kształtowanie przekonań i postaw ludzi młodych. Młodzież oczekuje też przyjaznego i otwartego dialogu o wszystkich nurtujących ją sprawach. Skuteczną pomocą w pracy katechetów i uczniów jest Katechizm Kościoła Katolickiego, któ­ rego polskie tłumaczenie ukazało się w 1994 roku. Winien on zostać w pełni wykorzystany przez nowe, jasne w realizacji programy katechizacji w szkole i katechizmy dostosowane do współczesnego sposobu myślenia i poziomu umysłowego oraz stopnia emocjonalnego rozwoju ucznia. Kate­ chizacja dzieci i młodzieży należy do fundamentalnych zadań całego duszpasterstwa. Dlatego wymagane jest tu harmonijne współdziałanie wszystkich pasterzy Kościoła w Polsce i wielkie zaangażowanie osób od­ powiedzialnych za katechizację. Jak już mówiłem podczas waszej wizyty ad limina Apostolorum w 1993 roku: « katechizacja w szkole domaga się oczywiście uzupełnienia o wymiar parafialny duszpasterstwa dzieci i młodzieży» (12.01.1993 r.). Zdaję sobie sprawę z trudności, na jakie napotyka ten rodzaj katechezy, Acta Ioannis Pauli Pp. II 793 niemniej jednak trzeba znaleźć jakieś rozwiązanie, by dzieci i młodzież nie traktowały nauki religii jedynie jako jednego z przedmiotów naucza­ nych w szkole, ale by mogły czerpać siłę także z bezpośredniego kontak­ tu z Bogiem w liturgii i sakramentach świętych. Nie wątpię, że bardzo leży wam na sercu sprawa młodzieży i to, aby nikt z tych młodych lu­ dzi się nie zagubił. A jeszcze bardziej to, aby szukać tych wszystkich, którzy odchodzą lub odwracają się na skutek moralnego zagubienia, doznanych zawodów czy rozczarowań. Ich droga powinna stać się szcze­ gólną troską Kościoła. Wszystkie te problemy domagają się głębokiej re­ fleksji, oceny i wspólnego działania. 6. « Tak więc trwają wiara, nadzieja i miłość — z nich zaś największa jest miłość ». Na biskupach spoczywa obowiązek przewodzenia Ludowi Bożemu w miłości, na wzór Chrystusa, który «przeszedł, dobrze czyniąc »," aż do całkowitego daru z siebie samego. Mogą was inni wyprzedzić albo ubiec w wielu sprawach, ale nikt nie może powstrzymać Kościoła w głoszeniu Ewangelii miłości, w upominaniu się o tych, o których nikt się nie upo­ mina. Wytrwałe i bezinteresowne świadectwo czynnej miłości ma niero­ zerwalny związek z ewangelizacją, bo jest świadczeniem o miłości Boga. Od kilku lat dokonują się w Polsce poważne przekształcenia w dzie­ dzinie ekonomii. Są one niezbędne, by gospodarkę uczynić sprawnym narzędziem postępu społeczeństwa i jego dobrobytu. Jest jednak w Pol­ sce wielu jeszcze ludzi żyjących w warunkach niezmiernie trudnych, ludzi bezdomnych, opuszczonych, głodnych, upośledzonych i pokrzyw­ dzonych, którzy znaleźli się w takiej sytuacji nie z własnej winy. Są i tacy, którzy zostali zepchnięci na margines życia społecznego przez po­ pełnione błędy, przestępstwa lub uleganie nałogom, zwłaszcza pijaństwu czy narkomanii. Rośnie także liczba osób zarażonych chorobą AIDS. Wszyscy oni powinni być otoczeni przez Kościół troskliwą opieką dusz­ pasterską, ale nie można też zamykać oczu na ich potrzeby dnia codziennego, związane z mieszkaniem, wyżywieniem, leczeniem, czy też ze znalezieniem pracy i możliwością zarobienia na życie. Niech głos Kościoła będzie tu jasny i słyszalny wszędzie tam, gdzie należy się upo­ minać o los tych ludzi i ich prawa. 10 por. 1 Kor 13, 13. " por Dz 10, 38. 10 r>3 - A A. S 794 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Z radością przyjmuję informacje o prężnej działalności Caritas Polska i o rozwoju Caritas diecezjalnych, które w ciągu ostatnich lat potrafiły sprawnie ukształtować swoje struktury i tak się zorganizować, że służą dziś szeroką pomocą potrzebującym w Polsce i poza jej granicami. Pragnę tu podkreślić ze wzruszeniem objęcie troską dzieci niepełnosprawnych, organizowanie wypoczynku dla dzieci z rodzin ubogich, pomoc ofiarom różnego rodzaju nieszczęść czy też rodzinom dotkniętym klęską powodzi, jak to miało miejsce w Polsce w ubiegłym roku; a poza grani­ cami — włączenie się w program pomocy narodom i ludom doświadczo­ nym wojną, chorobami czy kataklizmami. Te działania są zarazem spłatą długu wdzięczności wobec solidarności międzynarodowej okazywa­ nej kiedyś wobec Polski i ciągle jeszcze świadczonej nam w rozmaitych potrzebach. Pomoc ta nie byłaby możliwa bez wielkiej ofiarności, jaką wykazuje społeczeństwo polskie. Cieszę się również, że w naszej Ojczyź­ nie powstało w ostatnich latach wiele organizacji charytatywnych, które choć nie są instytucjonalnie związane z Kościołem, rodzą się przecież z odruchu dobrego i miłosiernego serca ludzi wrażliwych na nędzę i nie­ sprawiedliwość. Świadczenie miłości jest wyrazem troski i odpowiedzial­ ności za człowieka i wypełnieniem słów Chrystusa: «Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczyni­ li ». Te słowa Zbawiciela winny wszystkich i w każdej sytuacji skłaniać do konkretnego działania. 12 7. Przodowanie w miłości skutecznie otwiera serca ludzi na Ewange­ lię, a postawa dialogu pozwala im odkryć w Kościele przestrzeń, w któ­ rej wolność znajduje nie tylko obronę przed złym użyciem, ale i rozkwit w dobrowolnym przylgnięciu do Chrystusa Pana. Trzeba, żeby ewangeli­ zujący Kościół starał się « być doskonałym odzwierciedleniem wizerunku jego ukrzyżowanego Pana, niezrównanego świadka cierpliwej miłości i pokornej łagodności ». Apostolska gorliwość, pełna delikatności i ducho­ wej głębi opartej o prawdziwą mądrość oraz świętość życia, zwłaszcza tych, którzy zostali powołani do głoszenia Ewangelii, jest znakiem otwarcia się na wszystkich ludzi, na cały świat objęty zbawczym planem Boga­Miłości. Pragnę jeszcze dopowiedzieć, że nowa ewangelizacja, którą Kościół prowadzi, czerpie swoją skuteczność i moc z modlitwy. Pamiętamy, jak 13 12 13 Mt 25, 40. Tertio millennio adveniente, 35. Acta Ioannis Pauli Pp. II 795 Ogromne znaczenie miała modlitwa w tak niedawnej przecież historii zmagań o wolność. Czyż i teraz, wobec ogromu zadań, Kościół w Polsce nie powinien zjednoczyć się w usilnej modlitwie? Modlitwa bowiem po­ siada moc włączania wszystkich ochrzczonych w nową ewangelizację, która jest dziełem Ducha Świętego. Modlitwa uczy Bożych metod działania, oczyszcza ze wszystkiego, co oddziela od Boga i ludzi, co za­ graża jedności. Modlitwa chroni przed pokusą małoduszności, ciasnotą serca i umysłu; ona wznosi spojrzenie człowieka do oglądu spraw z Bożej perspektywy i toruje drogę łasce Bożej do serca człowieka. Życie modli­ twy wymaga uczestnictwa w liturgii, przystępowania do sakramentu po­ jednania i udziału we Mszy świętej. Uczta Eucharystyczna dostarcza bo­ wiem pokarmu duchowego, tak bardzo potrzebnego każdemu człowieko­ wi. Uczestnictwo we Mszy świętej w niedziele i w obowiązujące święta stanowi niewyczerpane źródło zarówno życia wewnętrznego, jak i aposto­ latu. Niezbędne jest więc uwrażliwianie wiernych na świąteczny charakter dnia Pańskiego. Trzeba, aby Episkopat Polski, również w obliczu zbliżającego się Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, wzywał do żarliwej i wytrwałej modli­ twy i jej przewodził, ukazując wiernym bogactwo darów, jakich Bóg pragnie udzielić tym, którzy Go o nie proszą. Niech odpowiednie inicja­ tywy duszpasterskie na szczeblu ogólnokrajowym, diecezjalnym czy pa­ rafialnym umożliwiają rozwój życia duchowego jak największej liczbie wiernych. Niech przyczynią się do tego również środki przekazu, zwłasz­ cza katolickie, przy wykorzystaniu sobie właściwych metod. Niech wreszcie ruchy i stowarzyszenia katolickie przyswajają sobie ideę apostolst wa pr­ zez modlitwę i pomagają swoim członkom, szczególnie młodym, «wypływać na głębię». Pamiętajcie, że żadna aktywność zewnętrzna na rzecz ewangelizacji nie zastąpi modlitewnego zjednoczenia z Bogiem. 8. Dzieło ewangelizacji i głoszenia Dobrej Nowiny na naszych ziemiach zawdzięczamy synom narodów, które wcześniej od naszych przodków przyjęły chrzest. Św. Wojciech czy pierwsi męczennicy polscy są wymownym przykładem tego, że ewangelizacja w swojej najgłębszej warstwie jest dziele­ niem się Chrystusem « aż po krańce ziemi », które wymaga daru z siebie. Ta­ ka jest logika ewangelizacji zapoczątkowanej przez Jezusa i podjętej przez Apostołów. Taką ma pozostać dzisiaj i po wsze czasy. Kościół w Polsce miał 14 " Dzl, 8. 796 Acta Apostolicae Sedis ­ Commentarium Officiale i ma swój wielki wkład w dzieło misyjne. Chciałbym tu wyrazić wam podziękowanie za wielkoduszne zaangażowanie na rzecz misji. W takiej postawie wyraża się także wasza kolegialna odpowiedzialność za ewange­ lizację świata, bowiem «sprawa działalności misyjnej jest najważnie­ jszym i najświętszym zadaniem Kościoła», jak czytamy w soborowym Dekrecie Ad gentes. Zwracają się do mnie bardzo często biskupi z róż­ nych stron świata z prośbą o misjonarzy z Polski. Kładę więc wam na sercu tę sprawę. Zachęcajcie swoje wspólnoty, aby hojnie otwierały się na działalność misyjną Kościoła we współczesnym świecie. Nic bowiem tak nie dynamizuje życia kościelnego i nie przyczynia się do budzenia powołań, jak dawanie głosicieli Chrystusa ludziom, którzy nie znają Jego nauki. Przy tej okazji pragnę skierować również słowa wielkiego uznania dla ofiarnej pracy naszych misjonarzy: kapłanów, zakonników, zakonnic, członków instytutów życia konsekrowanego i wiernych świeckich, którzy oddali się całkowicie na służbę ewangelizacji. Wspierajmy ich gorącą mo­ dlitwą, aby głoszenie Dobrej Nowiny przyniosło na terenach misyjnych, dzięki łasce Bożej, upragnione skutki. Wszystkie te ważne sprawy polskie zawierzyłem Chrystusowej Matce na Jasnej Górze podczas mojej ostatniej pielgrzymki do Ojczyzny. Tam przychodziliśmy zawsze, by prosić Maryję o pomoc w dochowaniu wierności Bogu, Krzyżowi, Ewangelii, Kościołowi świętemu i jego pasterzom. Pragnę powtórzyć jeszcze raz słowa, jakie przed J ej obliczem wówczas wypowie­ działem: «Przychodzę do Ciebie, o Matko, aby zachęcić moich braci i sio­ stry do wytrwania przy Chrystusie i Jego Kościele, aby zachęcić ich do mądrego zagospodarowania odzyskanej wolności, w duchu tego, co najpię­ kniejsze w naszej chrześcijańskiej tradycji. Królowo Polski, wspominając z wdzięcznością Twą macierzyńską opiekę, zawierzam Ci moją Ojczyznę, doko­ nujące się w niej przemiany społeczne, ekonomiczne i polityczne. Niech pra­ gnienie dobra wspólnego przezwycięża egoizm i podziały. Niech wszyscy spełniający posługę władzy, widząc w Tobie pokorną Służebnicę Pana, uczą się służyć i rozpoznawać potrzeby rodaków, jak Ty to uczyniłaś w Kanie Galile­ jskiej, tak aby Polska mogła stać się królestwem miłości, prawdy, sprawiedli­ wości i pokoju. Aby wielbione w niej było Imię Twego Syna» (4.06.1997 r.). Niech się tak stanie i niech Bóg Wszechmogący błogosławi wam w pasterskim posługiwaniu w mojej i waszej Ojczyźnie. 15 15 por. n. 29. Acta Ioannis Pauli Pp. II 797 VI Ad quosdam Poloniae sacros praesules.* Drodzy Bracia w b iskupim posługiwaniu, 1. Już po raz trzeci w krótkim odstępie czasu dana jest mi radość ze spotkania z biskupami polskimi. Witam bardzo serdecznie w papieskim domu księdza kardynała prymasa J ózefa Glempa, arcybiskupa metropo­ litę warszawskiego, a zarazem przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, także obecnych tu księży arcybiskupów metropolitów: białostoc­ kiego, lubelskiego, warmińskiego oraz metropolitę przemysko-warszawskiego obrządku bizantyńsko-ukraińskiego. Słowa powitania kieruję do księży biskupów ordynariuszy diecezji: drohiczyńskiej, elbląskiej, ełckiej, łom­ żyńskiej, łowickiej, płockiej, sandomierskiej, siedleckiej, warszawsko­pra­ skiej, do biskupa polowego oraz do biskupa wrocławsko­gdańskiego obr­ ządku bizantyńsko-ukraińskiego. Witam również księży biskupów po­ mocniczych wymienionych tu metropolii i diecezji. Wspominam razem z wami w modlitwie długoletniego sekretarza Konferencji Episkopatu Pol­ ski, księdza arcybiskupa Bronisława Dąbrowskiego, który niedawno od­ szedł do wieczności. Dzisiejsze spotkanie z okazji odwiedzin progów Apostolskich stanowi niejako kontynuację tego nieprzerwanego ciągu spotkań z wami przy różnych innych okazjach, jak również z licznie przybywającymi do Wiecznego Miasta pielgrzymami z wszystkich diecezji polskich. Na te spotkania należy spojrzeć z perspektywy czasu, to znaczy tysiącletniej tradycji ścisłych więzów naszego narodu ze Stolicą Apostolską, które na przestrzeni wieków miały wielkie znaczenie dla naszego kraju. Zapocząt­ kował je chrzest Mieszka I i jego dworu. Dzięki temu faktowi Polska weszła w krąg kultury chrześcijańskiego Zachodu i zaczęła budować swą przyszłość na fundamencie Ewangelii. Od tamtych czasów staliśmy się pełnoprawnymi członkami europejskiej rodziny narodów ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami. Wespół z innymi narodami Euro­ py jesteśmy współtwórcami, a zarazem dziedzicami jej bogatej historii i kultury. * Die 14 Februarii 1998 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 798 W pięcioletnim rytmie wizyt Episkopatu Polski ad limina Apostolorum wasze tegoroczne odwiedziny przypadają na drugi rok bezpośrednich przygotowań do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Rok ten jest «w sposób szczególny poświęcony Duchowi Świętemu i Jego uświęcającej obecności wewnątrz wspólnoty uczniów Chrystusa ». Episkopat Polski opracował pro­ gram duszpasterski na ten rok, pragnąc, aby Kościół w Polsce wsłuchiwał się w to, co «mówi Duch do Kościołów » i przeżywał uzdrawiające tchnie­ nie Ducha Świętego, który przez wieki i na naszych oczach odnawia oblicze ziemi. Realizacja tego programu i cała praca duszpasterska Kościoła w perspektywie Wielkiego J ubileuszu niech otworzy Duchowi Świętemu przestrzeń w naszych sumieniach, abyśmy je « oczyszczali z martwych uc­ zynków i służyć mogli Bogu żywemu ». 1 2 3 2. «Przyjdź, światłości sumień! ». Prawdziwa odnowa człowieka i społeczeństwa dokonuje się zawsze za sprawą odnowy sumień. Sama zmiana struktur społecznych, ekonomicznych i politycznych — choć ważna — może się jednak okazać niewykorzystaną szansą, jeśli nie stoją za nią ludzie sumienia. Oni przecież przyczyniają się do tego, że całokszałt życia społecznego formowany jest ostatecznie według reguł te­ go prawa, którego człowiek sam sobie nie nakłada, ale je odkrywa «w głębi sumienia jako głos, któremu winien być posłuszny ». Ten głos, to wewnętrzne prawo wolności, które ją ukierunkowuje na dobro i ostrzega przed czynieniem zła. Przyzwolenie na łamanie tego prawa przez prawo stanowione w ostatecznym rozrachunku zawsze obraca się przeciw czyjejś wolności i godności. Bałwochwalczy kult wolności, jaki nierzad­ ko się proponuje współczesnemu człowiekowi, jest w gruncie rzeczy wiel­ kim jej zagrożeniem. Prowadząc bowiem do zamętu i wypaczenia su­ mień, pozbawia człowieka najskuteczniejszej samoobrony przed różnymi formami zniewolenia. 4 5 6 Jakże wiele wszyscy zawdzięczamy ludziom prawego sumienia — zna­ nym i nie znanym! Odzyskanej wolności nie rozwinie się ani się nie obroni, jeśli na każdym odcinku życia społecznego, gospodarczego i politycznego nie staną ludzie prawego sumienia zdolni oprzeć się nie tylko różnym 1 2 3 4 5 6 Tertio millennio adveniente, 44. por. Ap 2, 7. por Hbr 9, 14. por. Sekwencja Veni, Sancte Spiritus. por. Gaudium et spes, 16. por. Veritatis splendor, 54. Acta Ioannis Pauli Pp. II 799 zmiennym wpływom i naciskom zewnętrznym, lecz także temu wszystkie­ mu, co osłabia albo wręcz niszczy wolność człowieka od wewnątrz. Ludzie sumienia to ludzie duchowo wolni, zdolni do rozeznania w świetle odwiecz­ nych wartości i norm, które się tyle razy sprawdziły, nowych zadań, przed jakimi Opatrzność stawia nas w chwili obecnej. Każdy chrześcijanin powi­ nien być człowiekiem sumienia odnoszącym naprzód to najważniejsze i po­ niekąd najtrudniejsze ze zwycięstw — zwycięstwo nad samym sobą. Powi­ nien nim być we wszystkich sprawach dotyczących jego życia prywatnego i publicznego. Formacja prawego sumienia wiernych, poczynając od dzieci i młodzieży, musi być stałą troską Kościoła. Jeśli Polska woła dzisiaj o ludzi sumienia, to pasterze Ludu Bożego powinni bliżej określić te obszary, w których najbardziej objawia się słabość sumień, aby — uwzględniając spe­ cyfikę przyczyn — służyć pomocą w cierpliwym odbudowywaniu tkanki moralnej całego narodu. 3. Naturalnym sprzymierzeńcem moralnego odrodzenia społeczeństwa polskiego może i powinna być nauka i kultura. Ludzie nauki, środowi­ ska naukowe, uniwersyteckie, ludzie pióra i twórcy kultury, doświadcza­ jąc swoistej transcendencji prawdy, piękna i dobra, stają się natural­ nymi sługami tajemnicy Boga, która się przed nimi odsłania i której po­ winni być wierni. Ten wymóg wierności sprawia, że jako uczeni i artyści, « bez względu na przekonania, są powołani do tego, by pełnić funkcję sumienia krytycznego wobec tego wszystkiego, co człowieczeństwu zagra­ ża lub go pomniejsza» (przemówienie z okazji sześćsetlecia Wydziału Teologicznego UJ , 8.06.1997 r.). W ten sposób « posługa myślenia », któ­ rej można oczekiwać od ludzi nauki i kultury, spotyka się z posługą, ja­ ką wobec sumień ludzkich pełni Kościół. Stąd dialog Kościoła z ludźmi nauki i twórcami kultury jest nie tyle wymogiem chwili, ile raczej wyra­ zem swoistego przymierza na korzyść człowieka w imię prawdy, piękna i dobra, bez których życiu ludzkiemu zagraża pustka i bezsens. Odpo­ wiedzialność ludzi, którzy reprezentują naukę i kulturę jest ogromna ze względu na to, że mają oni wielki wpływ na opinię publiczną. Od nich bowiem w dużej mierze zależy, czy nauka będzie służyć kulturze człowieka i jego rozwojowi, czy też obróci się przeciw człowiekowi i jego godności, czy nawet przeciw jego egzystencji. Kościół i kultura potrzebu­ ją się wzajemnie i muszą współpracować dla dobra sumień współcze­ snych i przyszłych pokoleń Polaków. Podczas mojej trzeciej pielgrzymki do Ojczyzny w 1987 r., w czasie spotkania w dniu 13 czerwca w kościele Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 800 Św. Krzyża z przedstawicielami środowisk twórczych, powiedziałem, że ludzie kultury «odnaleźli w stopniu przedtem nie znanym łączność z Kościołem ». Wyraziłem wówczas nadzieję, «że Kościół polski odpowie w pełni na zaufanie tych ludzi, przychodzących nieraz z daleka, i znajdzie język, który trafi do ich umysłów i serc ». To zadanie jest nadal aktual­ ne, bo nadszedł czas, by ta łączność wydała oczekiwane owoce. Zachodzi więc pilna konieczność umacniania tej więzi z ludźmi kultury i nauki. Jest to również jedno z ważnych zadań ewangelizacyjnych Kościoła. « Ewangelizacja to także spotkanie z kulturą każdej epoki ». Dobra Nowina Chrystusa, niesiona światu, przemienia jego mentalność, zmagając się nieja­ ko o duszę tego świata. Ziarna dobra i prawdy Ewangelia oczyszcza, uszla­ chetnia i prowadzi do Pełni. Co więcej, inspiruje kulturę i szuka wcielenia w kulturze. Tak było od początku ewangelizacji i tak musi być nadal, bo ślad, jaki w kulturze zostawia Ewangelia, jest znakiem jej nieprzemijającej żywotności i siły zdolnej dotykać serca i umysły coraz to nowych pokoleń. Dostrzegamy jednak, niestety, że to duchowe bogactwo i dziedzictwo kultu­ rowe naszego narodu jest niejednokrotnie narażane na niebezpieczeństwo se­ kularyzacji i spłycenia, zwłaszcza na obszarze podstawowych wartości ludzkich, humanistycznych i moralnych, których trzeba bronić. 7 Kościół w Polsce ma w tej dziedzinie niezwykle ważną rolę do spełnienia. Chodzi o to, aby treścią i wartościami Ewangelii przepojone zostały kategorie myślenia, kryteria ocen i normy działania człowieka. Należy dążyć do tego, aby cała kultura przeniknięta została duchem chrześcijańskim. Kultura współczesna ma do swojej dyspozycji nowe środki wyrazu i nowe możliwości techniczne. Powszechność tych środków i potęga ich oddziaływania mają wielki wpływ na mentalność i kształto­ wanie postaw społeczeństwa. Należy zatem popierać ważne inicjatywy, które przyciągałyby uwagę twórców i stanowiły bodziec dla promocji ich działalności oraz rozwoju i inspirowania talentów w harmonii z chrześcijańską tożsamością narodu i jego chwalebną tradycją. Nie można szczędzić środków koniecznych do pielęgnowania tego wszystkiego, co szlachetne, wzniosłe i dobre. Potrzebny jest wspólny wysiłek zmierzający do budowania zaufania między Kościołem a ludźmi kultury oraz poszu­ kiwania języka, którym trafi on do ich umysłów i serc, wprowadzając w sferę oddziaływania tajemnicy paschalnej Chrystusa, w zasięg owej 7 Przekroczyć próg nadziei, s. 93. Acta Ioannis Pauli Pp. II 801 • •« miłości, którą do końca umiłował ». Uwaga Kościoła winna być skiero­ wana również na wszystkich wiernych świeckich, którzy mają w tej dziedzinie swą specyficzną rolę do spełnienia. Polega ona na odważnej, twórczej i aktywnej obecności w miejscach, gdzie kulturę się tworzy, rozwija i ubogaca. Bardzo ważnym zadaniem jest także wychowanie społeczeństwa, a zwłaszcza młodego pokolenia do właściwego odbioru te­ go wszystkiego, co jest owocem kultury. «Kościół przypomina wszyst­ kim, że kulturę odnosić należy do pełnej doskonałości osoby ludzkiej, do dobra wspólnoty i całej społeczności ludzkiej. Dlatego należy tak kształtować ducha, aby rozwijała się zdolność podziwiania, wnikania w głąb kontemplacji i urabiania sobie sądu osobistego oraz zdolność ksz­ tałcenia zmysłu religijnego, moralnego i społecznego ». Problem stosunku Kościoła do kultury i ich wzajemnych odniesień jest zagadnieniem, które ciągle powraca w moim nauczaniu pasterskim. Dlatego nie mogłem pominąć tego problemu, zwracając się do was przy okazji tych odwiedzin. Jest to również sprawa o szczególnym znaczeniu dla naszej Ojczyzny. Naród bowiem istnieje « z kultury» i «dla kultu­ ry ». Dzięki swojej autentycznej kulturze staje się w pełni wolny i suwe­ renny. 8 9 10 4. W kontekście tego, co zostało już powiedziane, chciałbym jeszcze podkreślić rolę polskiej kultury w procesie zjednoczeniowym z Unią Eu­ ropejską. Należy zwrócić uwagę, aby ten proces nie został zredukowany tylko do aspektów czysto ekonomicznych i materialnych. Dlatego nabie­ ra szczególnej wagi ustrzeżenie, zachowanie i rozwój tego cennego dzie­ dzictwa duchowego, przekazanego przez chrześcijańskich ojców współcze­ snej Europy. Bardzo wyraźnie powiedziałem to w homilii w Gnieźnie: « Do prawdziwego zjednoczenia kontynentu europejskiego droga jest jesz­ cze daleka. Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha. Ten najgłębszy fundament jedności przyniosło Europie i przez wieki go umacniało chrześcijaństwo ze swoją Ewangelią, ze swoim rozu­ mieniem człowieka i wkładem w rozwój dziejów ludów i narodów. (...) Jest bowiem historia Europy wielką rzeką, do której wpadają rozliczne dopływy i strumienie, a różnorodność tworzących ją tradycji i kultur 8 9 10 por. J 13, 1 Gaudium et spes, 59. por. przemówienie w UNESCO, L'Osservatore Romano, wyd polskie, n. 6/1980, s. 1. 4-6. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 802 jest jej wielkim bogactwem. Zrąb tożsamości Europy jest zbudowany na chrześcijaństwie* (3.06.1997 r.). W tej wielkiej pracy, która stoi przed jednoczącym się kontynentem, nie może zabraknąć wkładu polskich katolików. Europa potrzebuje Pol­ ski głęboko wierzącej i po chrześcijańsku kulturowo twórczej, świadomej swojej roli wyznaczonej przez Opatrzność. To, czym Polska może i po­ winna usłużyć Europie, jest w zasadzie identyczne z zadaniem odbudo­ wywania wspólnoty ducha, opartej na wierności Ewangelii, we własnym domu. Nasz naród, który tak bardzo wycierpiał w przeszłości, a szczegól­ nie w okresie II wojny światowej, ma wiele do zaofiarowania Europie, przede wszystkim swoją chrześcijańską tradycję i bogate współczesne do­ świadczenia religijne. Kościół w Polsce staje zatem wobec wielkich dziejowych zadań, do których spełnienia jest mu potrzebna misyjna świeżość i apostolski za­ pał. Trzeba znaleźć w sobie tyle siły, by nasz naród mógł skutecznie oprzeć się tym tendencjom współczesnej cywilizacji, które proponują odejście od wartości duchowych na rzecz nieograniczonej konsumpcji, czy też porzucenie tradycyjnych wartości religijnych i moralnych dla kultury laickiej i etycznego relatywizmu. Polska kultura chrześcijańska, etos religijny i narodowy są cennym rezerwuarem energii, których Euro­ pa dziś potrzebuje, by zapewnić w swych granicach integralny rozwój osoby ludzkiej. W tej dziedzinie zespalają się wysiłki Kościoła powszech­ nego i wszystkich Kościołów lokalnych Europy. Każdy winien wnieść w to wielkie dzieło swój dorobek kultury, swoją tradycję, doświadczenie, wiarę i gorliwość apostolską. 5. Ważną rolę w tworzeniu i przekazywaniu kultury mają środki społecznego przekazu. Stanowią one w dzisiejszym świecie potężną i wszechobecną siłę. Mogą budzić sumienia, bronić praw człowieka, kiero­ wać ludzką świadomość ku dobru, wolności, sprawiedliwości, solidarności i pokojowi, ale «ludzie mogą ich użyć także przeciw zamierzeniom Stwórcy, obracając je na własną szkodę »." Kościół widzi w nich przede wszystkim drzemiący olbrzymi potencjał ewangelizacyjny i szuka sposo­ bów ich wykorzystania w działalności apostolskiej. Należy pamiętać, że właściwym celem i zadaniem społecznych środków przekazu jest służba prawdzie i jej obrona. Polega ona na obiektywnym i rzetelnym przeka11 Inter mirifica, 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 803 zywaniu informacji, unikaniu manipulacji prawdą i przyjmowaniu posta­ wy nieprzekupnej wobec prawdy. Służba prawdzie jest służbą sprawie człowieka w jego integralności ciała i ducha, co wyraża się w rozwoju je­ go potrzeb kulturalnych i religijnych, tak w zakresie indywidualnym, jak i społecznym. Prawda bowiem związana jest nierozerwalnie z dobrem i pięknem. Tam więc, gdzie przekazywana jest prawda, objawia się również potęga dobra i blask piękna, a człowiek, który ich doświadcza, nabywa szlachetności i kultury. Jest to szczególna misja, wnosząca wiel­ ki wkład w dobro i postęp społeczeństwa. Przed Kościołem w Polsce otworzyła się w ostatnich latach duża przestrzeń dla pracy ewangelizacyjnej. Swym zasięgiem winna ona objąć również wszystkich, którzy działają w świecie mediów, a także tych, którzy korzystają ze środków społecznego przekazu. Należy skoncentro­ wać się nie tylko na fachowym przygotowaniu kadr, rozumiejących społeczną specyfikę mediów, siłę ich oddziaływania, język i technikę oraz posiadających umiejętność posługiwania się nimi dla duchowego i mate­ rialnego dobra człowieka. Praca ta winna również uwzględnić formację duchową pracowników mass mediów. Trzeba tym ludziom przybliżać Ewangelię, zaznajamiać ich z katolicką nauką społeczną, z życiem i działalnością Kościoła oraz z problemami moralnymi współczesnego człowieka. Przy pomocy uformowanych w duchu chrześcijańskim ludzi Kościół może o wiele łatwiej dotrzeć do wielkiego audytorium, do różnych areopagów świata, do środowisk spragnionych Boga. Istnieje również pilna potrzeba właściwego wychowania całego społeczeństwa, szczególnie młodzieży, do umiejętnego i dojrzałego korzystania ze środ­ ków przekazu, tak aby nikt nie był biernym i bezkrytycznym odbiorcą otrzymywanych treści i informacji. Należy także ostrzegać przed niebez­ pieczeństwami — zarówno dla wiary i moralności, jak i dla ogólnego ludzkiego rozwoju — jakie mogą zagrażać ze strony niektórych czasopism, książek, filmów i programów radiowych czy telewizyjnych. Nie można zamykać oczu na fakt, że środki społecznego przekazu są nie tylko olbrzymim instrumentem informowania, ale w jakimś sensie usiłują kreować swój świat. Niezbędne jest tu wspólne i skoordynowane działanie Kościoła, szkoły, rodziny i samych środków przekazu, które mogą w procesie wychowania stanowić wielką pomoc. W tym kontekście łatwo można dostrzec, jak doniosłą jest sprawą, aby Kościół w Polsce posiadał i posługiwał się własnymi środkami Acta Apostolicae Sedis ­ Commentarium Officiale 804 społecznego przekazu. Dysponuje on obecnie licznymi rozgłośniami ra­ diowymi o zasięgu parafialnym, diecezjalnym i ogólnopolskim, a także telewizją lokalną. Emitowane są również programy Radia Watykańskie­ go. Cieszy fakt, że w Polsce środki przekazu stały się poważnym sprzymierzeńcem Kościoła w spełnianiu jego zbawczej misji. Długą tra­ dycję w społeczeństwie naszym i wielkie zasługi dla formacji kulturalnej, moralnej i religijnej ma prasa katolicka. Istnieją obecnie w Polsce pisma diecezjalne i ogólnokrajowe, dociera do kraju z Watykanu polska edycja «L'Osservatore Romano», które przybliża nauczanie papieskie, działa Katolicka Agencja Informacyjna, ukazuje się wiele publikacji książko­ wych. Słyszę też o korzystaniu przez Kościół w Polsce, w niewielkim jeszcze zakresie, z możliwości informacyjnych i ewangelizacyjnych Inter­ netu i publikacji multimedialnych. Zadaniem Kościoła — duszpasterzy i wiernych świeckich — jest zdecydowane popieranie rozwoju prasy kato­ lickiej i powiększanie zasięgu jej oddziaływania, jak również zachęcanie do jej czytania w celu pogłębiania znajomości prawd wiary, nauki Kościoła oraz kultury religijnej. Za tę wielką różnorodność i bogactwo środków społecznego przekazu, jakie istnieją w Polsce, należy być wdzięcznym Bogu i ludziom. Życzę, aby ta apostolska praca, która jest służbą kulturze, prawdzie i miłości, kształtowała postawy chrześcijańskie, wyzwalała zapał apostolski, budowała wspólnotę Kościoła. 6. Drodzy Bracia w biskupstwie! Jest jeszcze jedna sprawa, którą chciałem z wami wspólnie rozważyć w związku z wizytą ad limina Apostolorum, a mianowicie zagadnienie formacji kapłańskiej. W Adhortacji apostolskiej Pastores dabo vobis napi­ sałem: «Kościół uważa formację przyszłych kapłanów — zarówno diecez­ jalnych jak i zakonnych — i ich ustawiczną troskę, przez całe życie, o osobiste uświęcenie w posłudze, a także troskę o ciągłą odnowę duszpasterskiego zaangażowania za jedno z najdelikatniejszych i najważ­ niejszych zadań, od których zależy przyszłość ewangelizacji ludzkości ». Tak, troska o formację kandydatów do kapłaństwa, jak i samych kapłanów należy — powtarzam to jeszcze raz — do najważniejszych za­ dań biskupów. Kościół w Polsce znajduje się obecnie w obliczu nowych wyzwań, które są skutkiem głębokich przemian społeczno­kulturowych dokonujących się w naszym kraju. Powiększyło się pole działania 12 12 N. 2. Acta Ioannis Pauli Pp II 805 Kościoła i w konsekwencji potrzeba dobrze przygotowanych duszpasterzy, odpowiedzialnych za rozwój duchowy powierzonych ich trosce wiernych. Ogromne znaczenie dla Ludu Bożego mają seminaria duchowne die­ cezjalne i zakonne. Są one w całym Kościele i w każdej jego części szczególnym sprawdzianem żywotności, niejako płodności duchowej, któ­ ra wyraża się w gotowości młodych ludzi do wyłącznego oddania się na służbę Chrystusowi. Możliwości ewangelizacyjnego i misyjnego zaangażo­ wania Kościołów lokalnych są uzależnione od powołań kapłańskich i zakonnych. Kościół ciągle prosi «Pana żniwa, żeby wyprawił robotni­ ków na swoje żniwo », ponieważ sprawa powołań należy do jego najważ­ niejszych trosk. Trzeba zrobić wszystko co możliwe w Kościele polskim, aby nie wygasł w młodych ludziach duch ofiary i wielkoduszny zapał do podejmowania Chrystusowego wezwania. Nieodzowny jest wysiłek zwią­ zany z budzeniem powołań i z kształtowaniem nowych pokoleń kan­ dydatów do święceń kapłańskich — przyszłych duszpasterzy. Trzeba to czynić w autentycznym duchu Ewangelii, a zarazem trafnie odczytując znaki czasów, na jakie uwagę zwrócił Sobór Watykański II. Temu wysiłkowi niech towarzyszy również autentyczne świadectwo życia sa­ mych kapłanów, oddanych bez reszty Bogu i braciom. Katecheza i dusz­ pasterstwo młodzieży, życie sakramentalne i modlitewne, a także kierownictwo duchowe winny pomagać młodemu człowiekowi w dojrze­ waniu do odpowiedzialnego dokonywania życiowych wyborów, do wier­ ności i stałości. Proszę was, drodzy Bracia, abyście ojcowską troską ota­ czali seminaria duchowne. Niech ci, którym powierzyliście kształtowanie przyszłych kapłanów, zawsze znajdują u was zrozumienie, oparcie i do­ brą radę. Wydaje się niezbędne opracowanie nowego ratio fundamentalis i ratio studiorum dla seminariów w Polsce, dostosowanego do aktualnej sytuacji Kościoła, do współczesnej mentalności młodych ludzi oraz do nowych wyzwań, przed jakimi stają przyszli prezbiterzy. 13 Oprócz formacji do kapłaństwa wielkie znaczenie posiada stała for­ macja kapłanów, zarówno diecezjalnych jak i zakonnych, o czym mówi obszernie Adhortacja apostolska Pastores dab o vob is. Kładę wam bardzo na sercu, abyście w duchu miłości pasterskiej i wielkiej odpowiedzial­ ności za przyszłość posługi kapłańskiej mieli zawsze na uwadze tę spra­ wę. Niech miłość i troska pobudzają was do opracowania i realizowania programu stałej formacji duchowej, intelektualnej i duszpasterskiej 13 Mt 9, 38. Acta Apostolicae Sedis ­ Commentarium Officiale 806 kapłanów ze wszystkimi jej aspektami. Zachęcajcie ich, aby sami dbali o własną formację stałą, którą powinni podejmować zawsze, to znaczy w każdym okresie życia, niezależnie od uwarunkowań, w jakich się znajdu­ ją, a także od funkcji, jakie pełnią w Kościele. Jest to poważna i nieu­ stanna praca, która ma na celu pomóc kapłanom, aby stawali się coraz pełniej i dojrzalej ludźmi wiary i świętości, by umieli strzec w sobie ten wielki dar, jaki został im ofiarowany w obrzędzie nałożenia rąk i byli w stanie udźwignąć ciężar tajemnicy, jaką kapłaństwo w sobie nie­ sie. « Świat dzisiejszy woła o kapłanów świętych! Tylko kapłan święty może stać się w dzisiejszym, coraz bardziej zsekularyzowanym świecie przejrzystym świadkiem Chrystusa i Jego Ewangelii. Tylko w ten sposób kapłan może stawać się dla ludzi przewodnikiem i nauczycielem na drodze do świętości, a ludzie — zwłaszcza młodzi — na takiego przewod­ nika czekają. Kapłan może być przewodnikiem i nauczycielem o tyle, o ile stanie się autentycznym świadkiem ». 14 15 7. Na zakończenie tej wizyty ad limina Apostolorum, dzięki której miałem okazję spotkać się osobiście z każdym z was, pragnę wyrazić mo­ je uznanie dla wielkiej i ofiarnej pracy duszpasterskiej i ewangeliza­ cyjnej, jaką realizuje na co dzień Kościół w Polsce, podejmując dzieło odnowy w świetle nauczania Soboru Watykańskiego II. Mam tu na myśli pasterzy tego Kościoła, kapłanów diecezjalnych i zakon­ nych, zakonnice, członków instytutów życia konsekrowanego i katolików świeckich. Obejmuję sercem i myślą każdy ich trud i wysiłek, może cza­ sem nie zawsze w pełni dostrzeżony i doceniony. Nikt nie powinien czuć się zapomniany ani samotny czy rozczarowany wobec trudności i niepo­ wodzeń w działalności apostolskiej. Towarzyszy bowiem wszystkim za­ wsze i wszędzie modlitwa całego Kościoła. Towarzyszy wszystkim również każdego dnia modlitwa Papieża! U progu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 życzę Kościołowi w naszej Ojczyźnie, aby uległy Duchowi Świętemu, nieustannie ożywiał w sobie apostolską troskę o Lud Boży i odważnie wychodził naprzeciw wyzwa­ niom, jakie niosą nowe czasy. Duch Święty jest owym « słodkim Gościem dusz», który zna najlepiej wewnętrzną tajemnicę każdego człowieka. Tylko Duch Święty może dokonać dzieła oczyszczenia z wszystkiego, co 14 15 por. 2 Tm 1, 6. Dar i Tajemnica, s. 86. Acta Ioannis Pauli Pp. II 807 złe w sercu ludzkim. On leczy najgłębsze nawet rany ludzkiej egzysten­ cji, zamieniając wewnętrzny nieurodzaj dusz w urodzajne pola łaski i świętości. Pod wpływem Ducha Świętego dojrzewa i umacnia się człowiek wewnętrzny, czyli «duchowy», utworzony na obraz Boga, naznaczony świętością, zdolny do « kroczenia w nowym życiu », które jest życiem według przykazań Bożych. Dzięki temu wpływowi przetwar­ za się świat ludzki od wewnątrz, od wnętrza serc i sumień. Maryi, Matce Jezusa, która « przyświeca Ludowi Bożemu pielgrzymu­ jącemu jako znak pewnej nadziei i pociechy », zawierzam was, pasterzy, waszych wiernych i wszystkich moich rodaków, a na ewangeliczny trud posługiwania w miłości i prawdzie z serca błogosławię: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen. 16 17 18 VII Ad quosdam Hispaniae episcopos.* Queridos Hermanos en el episcopado: 1. Con gozo os recibo, Pastores de la Iglesia de Dios en España, que formáis el tercer grupo que viene a Roma, la Ciudad que guarda la me­ moria de los Santos Apóstoles Pedro y Pablo, para realizar la visita ad Limina. Dirijo mi cordial saludo al Señor Cardenal Arzobispo de Barce­ lona, con sus Obispos auxiliares; al Arzobispo de Oviedo, con su Obispo auxiliar y los Obispos de León, Astorga y Santander; al Arzobispo de Tarragona, con los Obispos de Urgell, Lleida, Vic, Solsona y Tortosa, re­ cordando de modo especial al Obispo de Girona, ausente por su reciente intervención quirúrgica. A través vuestro mi saludo quiere llegar a los sacerdotes, diáconos, religiosos, religiosas y fieles de vuestras Iglesias particulares, renovándoles el afecto y estima que les debo como Pastor de la Iglesia universal. Agradezco las amables palabras que el Señor Cardenal Ricardo María Caries Gordo me ha dirigido en nombre de todos, para hacerme presente 1 16 17 18 por. Rz 6, 4. por. Dominum et Vivificantem, n. 58 i 67. Lumen gentium, 68. * Die 19 Februarii 1998. Cf. Lumen gentium, 22. 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 808 vuestras esperanzas e inquietudes, así como la caridad pastoral que os ani­ ma en el ministerio de guiar al pueblo de Dios, al frente del cual habéis si­ do colocados como cabezas. Os quedo reconocido por ello y os aseguro mi constante plegaria al Señor para que, en medio de las pruebas a las que en ocasiones se ve sometida vuestra misión, no os falte nunca ni la fortaleza ni las consolaciones del Espíritu Santo. 2 3 2. En Catalunya y Asturias, León y Cantabria, regiones de hondas raíces cristianas, se han producido, como en otras regiones españolas, y siguen produciéndose, cambios importantes en la población y en la acti­ vidad económica. En efecto, el paso acelerado de una sociedad rural a otra mayoritariamente industrial y de servicios ha dado origen en estas últimas décadas a una mayor movilidad de las personas, cuyos centros de interés y cultura evolucionan modificando los modos de vivir y trans­ formando de manera muy notable la fisonomía de la sociedad misma. En los informes quinquenales reflejáis esta situación, ante la cual os sentís impulsados a renovar la acción pastoral, determinando las nuevas condiciones en las que se pueda anunciar la Buena Nueva y guiar y con­ gregar al pueblo de Dios mediante la presencia sacramental de Cristo. A este respecto, deseo alentaros en ello, para que la Iglesia de Dios, pre­ sente en esas nobles tierras, siga siendo recinto de amor y acogida, don­ de todos los fieles se sientan hermanos entre sí y nadie esté excluido, sin distinción de orígenes ni culturas, de modo que pueda ser fermento de unidad, « sal de la tierra y luz del mundo ». 4 3. Acogiendo mi llamada a preparar adecuadamente el Gran Jubileo del Año 2000, los Obispos en España estáis llevando a cabo el Plan de acción pastoral para el cuatrienio 1997-2000, que lleva por título « Pro­ clamar el año de gracia del Señor ». En el mismo, como eco de mi Carta apostólica « Tertio millennio adveniente », recordáis que el « objetivo prioritario del Jubileo es el fortalecimiento de la fe y del testimonio de los cristianos ». En efecto, la fe, don de Dios y respuesta libre de la persona, y su testimonio se funden en un solo objetivo general de la ac­ ción pastoral en este tiempo. A este respecto, me complace recordar que, como habéis señalado, « para que no se dé una separación entre fe y vi5 2 3 4 5 Cf. Cf. Mt N. Christus Dominus, 4. Act, 4, 33. 5, 13. 42. Acta Ioannis Pauli Pp. II 809 da, o vayan en paralelo sin encontrarse, es necesario estimular e impul­ sar a nuestros fíeles a la coherencia entre su fe y su existencia cristiana vivida en cada situación personal, en las circunstancias concretas de la sociedad actual, en la que emergen nuevas cuestiones en los diversos campos, muchos de ellos también nuevos ». 6 4. Uno de esos campos, tan cuestionado en nuestros tiempos pero tan importante para el presente y el futuro de la sociedad, es el de la fami­ lia. Conozco el empeño que ponéis en defender y promover esta institu­ ción, que tiene su origen en Dios y en su plan de salvación. Hoy asisti­ mos a una corriente, muy difundida en algunas partes, que tiende a de­ bilitar su verdadera naturaleza. En efecto, no faltan intentos de equipa­ rar la familia en la opinión pública, e incluso en la legislación civil, a meras uniones carentes de forma jurídica constitucional, o bien se pre­ tende hacer reconocer como familia la unión entre personas del mismo sexo. La crisis del matrimonio y de la familia nos impulsa a proclamar, con firmeza pastoral, como un auténtico servicio a la familia y a la so­ ciedad, la verdad sobre el matrimonio y la familia tal como Dios lo ha establecido. Dejar de hacerlo sería una grave omisión pastoral, que indu­ ciría a los creyentes al error, así como también a quienes tienen la im­ portante responsabilidad de tomar las decisiones sobre el bien común de la Nación. Esta verdad es válida, no sólo para los católicos, sino para todos los hombres y mujeres sin distinción, pues el matrimonio y la fa­ milia constituyen un bien insustituible de la sociedad, la cual no puede permanecer indiferente ante su degradación o pérdida. No se debe olvidar, además, que la familia ha de dar testimonio de sus propios valores ante sí misma y ante la sociedad: « El cometido que ella, por vocación de Dios, está llamada a desempeñar en la historia, brota de su mismo ser y representa su desarrollo dinámico y existencial. Toda familia descubre y encuentra en sí misma la llamada imborrable, que define a la vez su dignidad y su responsabilidad: Familia, ¡ « sé » lo que « eres »! ». A este respecto, los Pastores y los esposos comprometidos en la Iglesia deben esmerarse en profundizar en la teología del matrimo­ nio, ayudar a los jóvenes esposos y a las familias en dificultad a recono­ cer mejor el valor de su compromiso sacramental y acoger la gracia de 7 8 6 7 8 54 Plan de acción pastoral, 107 Cf. Familiaris consortio, 49. Ibid., 17. - A A S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 810 la alianza. Los laicos casados han de ser, asimismo, los primeros en testi­ moniar la grandeza de la vida conyugal y familiar, fundada en el com­ promiso y en la fidelidad. Gracias al sacramento, su amor humano ad­ quiere un valor infinito, porque los cónyuges manifiestan, de manera particular, el amor de Cristo a su Iglesia y asumen una responsabilidad importante en el mundo: engendrar hijos, llamados a convertirse en hijos de Dios, y ayudarlos en su crecimiento humano y sobrenatural. Queridos hermanos: acompañad a las familias cristianas, alentad la pastoral familiar en vuestras diócesis y promoved los movimientos y aso­ ciaciones de espiritualidad matrimonial; despertad su celo apostólico, pa­ ra que hagan propia la tarea de la nueva evangelización, abran las puer­ tas a quienes no tienen hogar o viven en situaciones difíciles, y den tes­ timonio de la gran dignidad de un amor desinteresado e incondicional. 5. Para la defensa y promoción de la institución familiar es impor­ tante la adecuada preparación de quienes se disponen a contraer el sa­ cramento del matrimonio. De este modo se promueve la formación de auténticas familias que vivan según el plan de Dios. Para ello, no sólo se han de presentar a los futuros esposos los aspectos antropológicos del amor humano, sino también las bases para una auténtica espiritualidad conyugal, entendiendo el matrimonio como una vocación que permite al bautizado encarnar la fe, la esperanza y la caridad dentro de su nueva situación social y religiosa. Completando esta preparación específica, se puede aprovechar tam­ bién como una ocasión de reevangelización para los bautizados que se acercan a la Iglesia a pedir el sacramento del matrimonio. En efecto, co­ mo habéis señalado, « muchos adolescentes y jóvenes, después de haber participado en las catequesis o catecumenados de confirmación, abando­ nan la formación cristiana, que ha de ser permanente ». Aunque hoy, gracias a la generalización de la enseñanza, los jóvenes han adquirido una cultura superior a la de sus padres, en muchos casos este nivel no se da en la vida cristiana, pues se constata a veces no sólo una ignoran­ cia religiosa, sino un cierto vacío moral y religioso en las jóvenes genera­ ciones. En este campo tienen un papel importante que desarrollar las comu­ nidades eclesiales que, si han experimentado y pueden testimoniar el 9 10 9 10 Cf. cc. 1063-1064 C.I.C. Plan de acción pastoral, 127. Acta Ioannis Pauli Pp II 811 amor de Dios, podrán con eficacia manifestarlo en profundidad a quie­ nes necesitan conocerlo. 6. Quiero referirme también a la urgencia de fomentar la catequesis a todos los niveles, ya que para fortalecer la fe y el testimonio de la mis­ ma hay que intensificar la evangelización, anunciando con ardor a Jesu­ cristo como el único Salvador del mundo, en la realidad íntegra de su misterio, manifestada con su vida y su palabra, y confesada por la Igle­ sia. La catequesis presenta la persona de Jesús a los hombres y mujeres de nuestro tiempo para que le sigan, fortaleciendo así la vida en el Espí­ ritu, lo cual favorece la plena realización humana. Os animo, por tanto, a no escatimar esfuerzos a fin de que en vues­ tras diócesis la actividad catequética, aspecto esencial de la misión evan­ gelizados que el Señor nos ha confiado, se lleve siempre a cabo contan­ do con agentes rectamente formados y con medios adecuados para ofre­ cer a los fieles un conocimiento más vivo del misterio de Cristo. Por eso, aprecio y admiro la labor que con generosidad desempeñan tantos cate­ quistas en las parroquias y demás centros pastorales, dedicando su tiem­ po y energías a una actividad tan esencial para la Iglesia. La ignorancia religiosa o la deficiente asimilación vital de la fe dejarían a los bautiza­ dos inermes frente a los peligros reales del secularismo, del relativismo moral o de la indiferencia religiosa, con el consiguiente riesgo de perder la profunda religiosidad de vuestro pueblo, que tiene hermosas expresio­ nes en las valiosas y sugestivas manifestaciones cristianas de la piedad popular. Os animo, pues, ante el Gran Jubileo, a promover una nueva etapa de la catequesis, que ayude al hombre contemporáneo a ser consciente del misterio de Dios y de su propio misterio, y que favorezca una plegaria de alabanza y acción de gracias por el don de la Encarna­ ción de Jesucristo y de su obra redentora." 7. Para la Iglesia es una exigencia permanente estar presente en la educación de los niños y jóvenes, dando una respuesta pastoral a las exigencias educativas. Ella lo hace por su opción en favor del hombre y su deseo de colaborar con las familias y la sociedad en el ámbito escolar, propugnando una formación integral y defendiendo el derecho de los pa­ dres a proporcionar a sus hijos una educación religiosa y moral que res­ ponda a sus propias convicciones. En esta tarea la Iglesia está presente " Cf. Tertio millennio adveniente, 32. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 812 por medio de los educadores católicos que trabajan inspirados por su fe, así como a través de las propias instituciones de enseñanza, lo cual es un servicio a la sociedad que debe ser reconocido y fomentado. En una formación que quiere ser integral no se puede descuidar el aspecto religioso, sino que se ha de educar a los jóvenes de modo que se contemplen todas las capacidades del ser humano. En este sentido, la Iglesia, respetando otros posibles modos de pensar, tiene el derecho a en­ señar los valores que brotan del Evangelio y las normas morales propias del cristianismo. Sin embargo, como habéis señalado, « la enseñanza de la religión y moral católicas o de la ética, dentro del ámbito de las primeras enseñan­ zas y de modo especial en las enseñanzas medias o secundarias, se ha visto marginada durante años por los poderes públicos ». Teniendo en cuenta la dimensión principal de servicio, que ha de procurar también una continua mejora de la calidad de la enseñanza y una cuidadosa se­ lección y cualificación del profesorado que la imparte, os animo a prose­ guir en el esfuerzo por encontrar lo más pronto posible, junto con la competente Administración civil, la solución a los problemas pendientes respecto al estatuto jurídico del área de Religión y su profesorado. 12 8. Queridos hermanos: he querido presentaros estas reflexiones y ha­ ceros partícipes de algunos anhelos, que sin duda os serán de ayuda en vuestra labor pastoral. Al concluir este encuentro quisiera expresaros nuevamente mi alegría por haber compartido las preocupaciones y las esperanzas de vuestro ministerio episcopal, así como por haber constata­ do el esfuerzo por reforzar la vitalidad de la Iglesia en vuestras diócesis. Espero que esta visita al Sucesor de Pedro, la oración ante las tumbas de los Apóstoles, así como los encuentros con los Dicasterios de la Curia romana, sean para vosotros una fuente de dinamismo y confianza en el futuro, en comunión con la Iglesia universal. Os aliento a seguir preparando el Gran Jubileo del año 2000, invitan­ do por medio de vosotros a los católicos de toda España a salir al en­ cuentro de sus hermanos para anunciarles esta Buena Noticia. Que la Virgen María, tan venerada en vuestras tierras, y en cuyos santuarios de Covadonga y Montserrat he tenido ocasión de postrarme pidiendo su maternal intercesión sobre esa porción importante del Pue12 Plan de acción pastoral, 51. Ada Ioannis Pauli Pp. II 813 blo de Dios que peregrina en aquellas tierras, os ayude en la misión episcopal. Con estos sentimientos, me complace impartiros de corazón la Bendición Apostólica a cada uno de vosotros y a todos los sacerdotes, religiosos y religiosas y fieles de vuestras diócesis. VIII Ad quosdam Civitatum Americae Septemtrionalis episcopos.* Your Dear Eminence, Brother Bishops, 1. Beginning this series of ad Limina visits of the Pastors of the Church in the United States, I cordially welcome you, the first group of Bishops — from the ecclesiastical région of New York — and I send warm greetings to ali the members of the Bishops' Conference. In meet­ ing you, my first thought is to give heartfelt praise to God for the Catholic community in your country as you seek to be ever more subject to the Lord in love and fidelity, pressing forward amid the trials of this world and the consolations of God, announcing the saving cross and death of the Lord until he comes. In particular I express my thanks to you and your brother Bishops for the spiritual friendship and the communion in faith and love which unite us in the service of the Gospel. I thank you for ali the ways in which you share my pastoral concern for the universal Church. AU through the years of my Pontifi­ cate I have had countless opportunities to expérience the characteristic love and solidarity of the Catholics of the United States for the Succes­ sor of St Peter. In this year of préparation for the Great Jubilee, dedicated to the Holy Spirit, I pray that "the Lord, the giver of life" will reward the Church in the United States with his strengthening and consoling gifts. 1 2 2. The Jubilee calis us to remember and celebrate the blessings that the Father has showered upon us in Jesus Christ, the Lord of history * Die 27 Februarii 1998. Cf. Eph 5:24. Cf. 1 Cor 11:26. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 814 and the "chief shepherd" of our souls. Freed from sin and washed in the blood of the Lamb, we have truly become children of God, able to turn to him in absolute confidence: for we know that he loves us and will never abandon us. Although our ministry constantly reminds us of the sufferings of so many of our fello w human beings, especially the poor and those who are persecuted for their faith in Christ, we are con­ fident that, as the third millennium approaches, God is preparing a great springtime for Christianity. Through the Incarnation of the Son of God, eternity has entered into time. Time itself has become the dramatic arena in which the history of salvation unfolds; thus anniversaries and jubilees become times of grace — "a day blessed by the Lord", "a year of the Lord". The Great Ju­ bilee of the Year 2000 will be a time of unique blessings for the Church and for the world, a grace already prepared by that extraordinary eccle­ sial event of recent times, the Second Vatican Council, the fruits of which are stili maturing towards their fullness. Since the documents of the Council represent the fundamental point of référence for the Church's understanding of herseif and her mission in this period of his­ tory, it is fitting that our préparation for the Jubilee should involve a serious méditation on how we as Bishops have received and implemented the rich body of teaching elaborated by the Council Fathers. In my meetings this year with the Bishops of the United States I propose to reflect on certain thèmes of the Council, in an effort to discern how best we can ensure that ali that God wishes for the Church will become a reality. 3 4 5 6 3. What is the greatest challenge before us as Bishops of the Church? What is the greatest need of our contemporaries? The men and women of today, like those of every time and place, are yearning for salvation. They wish to rediscover the truth of God's dominion over création and history, to encounter his self-revelation, and to expérience his merciful love in ali the dimensions of their li ves. The great truth to be proclaimed to this and every age is that God has entered human history so that men and women can truly become children of God. The Dogmatic 3 4 5 6 Cf. Cf. Cf. Cf. 1 Pt 5:4. Redemptoris missio, 86. Tertio millennio adveniente, 32. ibid., 36. Acta Ioannis Pauli Pp. II 815 Constitution on Divine Révélation, Dei Verbum, clearly reminds us that the truth we proclaim is no human wisdom, but dépends completely on God's révélation of himself: "God chose to reveal himself and to make known to us the hidden purpose of his will by which through Christ, the Word made flesh, man has access to the Father in the Holy Spirit and comes to share in the divine nature". This is the heart of the Christian message and the essential truth which Bishops must preach "in season and out of season". 7 8 In the Apostolic Letter Tertio millennio adveniente, I posed the ques­ tion: "To what extent has the word of God become more fully the soul of theology and the inspiration of the whole of Christian living as Dei Verbum sought?". From everyone, but especially from the Bishops, fidelity to the revealed word requires an attitude of attentive, prayerful receptivity. It requires that we allow ourselves to be renewed and transformed by our encounter with his living word. Then we will be able to help the faithful to understand that Holy Scripture is a gift which we receive within the Church. It is not merely a "text" to be analyzed; it is abo ve all an invitation to communion with the Lord. It must be read and received in a spirit of openness to that invitation. This does not imply an uncritical approach to Scripture, but it does warn against readings informed by a sterile rationalism or by cultural pressures that com­ promise biblical truth. These approaches close the ear to God's cali and empty the sacred text of its power to save (cf. Rom 1:16). St Paul gives thanks to God for those who have accepted Scripture for what it really is: the word of God at work in the community of believers. 9 10 Tribute must be paid to the many excellent Catholic exegetes and theologians in the United States who have been untiring in their efforts to help the Christian people to understand more clearly the word of God in Scripture, "so that they can better accept [it] in order to live in full communion with God". This important work will bear the fruit the Council intended if it is sustained by a vigorous spiritual life within the believing community. Only the love that "issues from a pure heart and 11 7 8 9 10 11 Op. cit., 2. 2 Tni 4:2. No. 36. Cf. 1 Thes 4:13. Address on the Interpretation of the Bible in the Church, 23 April 1993, 9. Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 816 a good conscience and sincere faith" guage of God who is Love. 12 enables us to understand the lan- 13 4. If the new evangelization is to be effective, our catechesis must convey the full truth of the Gospel, for that fullness of truth is the very source of our capacity to teach with authority: an authority which the faithful easily recognize when we address the essentials and deliver what we have receivecl. Our teaching office "is not above the word of God but serves it, teaching only what has been handed on, listening to it devoutly (pie audit), guarding it scrupulously (sancte custodit) and explaining it faithfully (fideliter exponit) by divine commission and with the help of the Holy Spirit". Through the ministry of preaching and teaching, the whole believing community must come to see and to love Scripture and Tradition, which together lead us to understand God's salvific présence in history and show the path to real communion of life with him. In this way the entire Church will enter more deeply into the mystery of salvation, and will come to appreciate that human history is the place of encounter be­ tween God and man, the place in which communion with God is offered, received and built up. 14 15 5. The Gospel message remains ever the same, yet we proclaim it in a culture which is undergoing constant transformation. We need to reflect on the dynamics of contemporary culture in order to discern the signs of the times which affect the proclamation of the saving message of Christ. On the one hand, everywhere we see people's desire for free­ dom and happiness, and this speaks to us of a deep spiritual hunger. People seek to satisfy this hunger in many ways; but the failure of many proposed solutions, be they philosophies, idéologies or fashions, has led to a great unease, if not a current of despair, in contemporary culture. Ours is often called a time of uncertainty; this uncertainty, raised to a principie by which it is denied that we can ever know the truth of things, affects the moral life, the life of prayer, and the theo­ logical correctness of people's faith. 16 12 13 14 15 16 1 Tm 3:5 Cf. 1 Jn 4:8. Cf. 1 Cor 15:3. Dei Verbum, 10. Cf. Tertio millennio adveniente, 36. Acta Ioannis Pauli Pp. 817 II On the other hand, many people are increasingly aware that, in or­ der to build free, just, and prosperous societies and so create the condi­ tions for satisfying the deepest and noblest aspirations of the human spirit, the culture through which they interact and communicate must correspond to certain basic truths about the human person. My last vis­ it to your country took place in 1995, during the fiftieth anniversary célébration of the United Nations Organization. At the General Assembly I expressed the conviction that an accélération of the human quest for freedom is one of the great dynamics of modem history in every part of the world. That dynamic shows itself clearly in the claims of the world's peoples for a fuller share in determining the politicai and eco­ nomie choices which affect them. In the unfolding of history, do we not see the gradual advance of certain Gospel truths: the dignity of the human person, greater respect for human rights, an overdue récognition of the equal dignity of women, a rejection of violence as a means of re­ sol ving conflict? 17 6. But the affirmation of certain moral values is not yet the procla­ mation of Jesus Christ, the one mediator between God and men. Our age needs to hear the revealed truth about God, about man, and about the human condition. The moment is right for kerygma. The pastoral challenge of the Great Jubilee is to proclaim with renewed vigor "Jesus Christ, the one Savior of the world, yesterday, today and for ever". And the Catholic community in the United States is called to do so in a cultural climate many of whose most powerful éléments doubt the exis­ tence of objective, absolute truth and reject the very idea of authoritative teaching. The challenge of radicai skepticism can lead to the assumption that the Church is marginal to contemporary life. Accepting this assumption, in turn, can lead to the notion that Catholicism, and indeed Christianity as a whole, is merely one form among many of the generic human reality called "religion". 18 19 This is not the message of the Second Vatican Council, which boldly proclaimed the centrality for human history of Jesus Christ and the essential mission of the Church to preach the Gospel to ali nations: for 17 Cf. Address to the Fiftieth General Assembly of the United Nations Organization, October 5, 1995, 2. Cf. 1 Tm 2:5. Cf. Heb 13:8. 18 19 818 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale "there is no other name under heaven given to man by which he must be saved" (Acts 4:12). The Church is sent to the world with a proposai: and the evangelical proposai we make is that the world can understand its history and its aspirations most adequately, most truthfully, through the Gospel. If this is the truth we proclaim, then the Church is ne ver marginai, even when she seems weak in the eyes of the world. Faced with a modernity which has lost the capacity to fulfill the noble aspira­ tion it set out to realize — the complete libération of man, of every man and every woman — the Church remains a witness to the full meaning of human freedom. A new phase in the history of freedom is opening up, and in these circumstances it is necessary that the Church, especially through her Pastors, teach and evince that "the liberating capacities of science, technology, work, économies and politicai activity will only produce results if they find their inspiration and measure in the truth and love which are stronger than suffering: the truth and love revealed to men by Jesus Christ". 20 The challenge is enormous, but the time is right. For other cultureforming forces are exhausted, implausible, or lacking in intellectual resources adequate to satisfy the human yearning for genuine libération — even if those forces still manage to exercise a powerful attraction, es­ pecially through the media. The great achievement of the Council is to have positioned the Church to engage modernity with the truth about the human condition, given to us in Jesus Christ who is the answer to the question that is every human life. A Bishop's task is none other than this: to be a convincing witness to and a courageous teacher of the truth that makes man free. 21 7. Dear Brother Bishops: at the Last Supper, Jesus challenged and encouraged his disciples: "If anyone loves me he will keep my word, and my Father will love him, and we shall come to him and make our home with him". We know that the Spirit dwells in the midst of the Church and leads the faithful to an ever more profound understanding of God's word, because Christ told his disciples that the Spirit "will teach you 22 Congrégation for the Doctrine of the Faith, Instruction on Christian Freedom and Libe­ ration, March 22, 1986, 24. Cf. Jn 8:42. Jn 14:23. 20 21 22 Ada Ioannis Pauli Pp. II 819 everything and remind you of all I have said to you". May the Spirit always assist you in fulfilling the task which the Council committed above all to the Church's Pastors: that of communicating the truth and grace of Christ to the men and women of today's world. I commend to the intercession of Mary, Mother of the Church and Patroness of the United States, the joys and difficulties of your ministry and the needs and hopes of your local Churches and of the whole Catholic community in your country. To each of you and to all the priests, religious and laity of your diocèses, I cordially impart my Apostolic Blessing. 23 24 23 24 Jn 14: 26. Cf. Ad gentes, 2; Redemptoris missio, 1. 820 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE PROVISIO ECCLESIARUM Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, latis decretis a Congregatione pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pas­ tores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras praefecit: — Cathedrali Ecclesiae Ruhangeriensi R.D. Kizito Bahujimihigo, e clero dioecesis Kibungensis, directorem spiritualem Seminarii maioris in oppido vulgo dicto Nyakibanda. die 21 Novembris 1997. die 28 Martii 1998. — Metropolitanae Ecclesiae Scodrensi Exc.mum P.D. Angelum Massafra, O.F.M., hactenus Episcopum Rrëshniensem. die 3 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Liberopolitanae Exc.mum P.D. Basilium Mvé Engou, S.D.B., hactenus Episcopum Oyemensem. — Metropolitanae Ecclesiae Seulensi Exc.mum P.D. Nicolaum Cheong Jin-suk, hactenus Episcopum Cheongiuensem. — Cathedrali Ecclesiae Butembensi-Benensi R.D. Melchisedech Sikuli Paluku, eiusdem sedis episcopalis Administratorem dioecesanum. — Cathedrali Ecclesiae Ludo vicanae R.P. Leonardum Kasanda Lumumbu, C.I.C.M., eiusdem Instituti religiosi in Kasai Orientali Superiorem provincialem. — Cathedrali Ecclesiae Lashioênsi Exc.mum P.D. Philippum Za Hawng, hactenus Episcopum titularem Avioccalensem et dioecesis Myitkyinaënsis Auxiliarem. — Cathedrali Ecclesiae Iammuensi-Srinagarensi R.P. Petrum Caelestinum Elampassery, O.F.M. Cap., eiusdem Instituti religiosi Indorum dis- Congregatio pro Gentium Evangelizatione 821 trictuum civilium vulgo nuncupatorum Assam et Meghalaya Missionis dele­ gatum. — Cathedrali Ecclesiae Kitalensi, noviter erectae in Keniana regione et suffraganeae archidioecesis Kisumuensis, R.P. Mauricium Antonium Crowley, S.P.S., dioecesis Eldoretensis Vicarium generalem. die 3 Aprilis 1998. — Metropolitanae Ecclesiae Lubumbashiensi Exc.mum P.D. Floribertum Songasonga Mwitwa, hactenus Episcopum Koluezensem. die 22 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Cuddapahensi R.D. Prakash Mallavarapu, e clero archidioecesis Hyderabadensis, paroeciae Sancti Stanislai in oppido vulgo Gaddi Annaram curionem. — Cathedrali Ecclesiae Vasaiensi, noviter conditae in India et suffra­ ganeae metropolitanae Ecclesiae Bombayensis, Exc.mum Thomam P.D. Dabre, hactenus Episcopum titularem Arensem in Numidia et Auxiliarem praefatae archidioecesis. — Titulari episcopali Ecclesiae Sululitanae R.D. Ioannem Baptistam Tseng Chien-tsi, paroeciae in oppido vulgo Chipen curionem, quem deputavit Auxiliarem dioecesis Hvaliensis. ® — Titulari episcopali Ecclesiae Sitipensi R.D. Mariam Danielem Dadiet, e clero archidioecesis Abidianensis, curionem paroeciae Sanctae Teresiae in oppido vulgo Marcory, quem deputavit Auxiliarem dioecesis Korhogoënsis. — Metropolitanae Ecclesiae Bamakoènsi Exc.mum P.D. Ioannem Zerbo, hactenus Episcopum Moptiensem. die 27 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Antibarensi, Sanctae Sedi immediate subiec­ tae, R.D. Zef Gashi, S.D.B., Directorem nationalem institutionis catholicae in urbe Scodra. — Cathedrali Ecclesiae Bungomaënsi R.D. Normannum King'oo Wambua, e clero dioecesis Loduarinae, Seminarii theologici in oppido vulgo dicto Tindinyo directorem spiritus atque professorem. — Cathedrali Ecclesiae Caiennensi R.D. Ludovicum Sankalé, hactenus in urbe Massiliensi Gallicae regionis paroeciae « Sacré Cœur » curionem. — Cathedrali Ecclesiae Faisalabadensi Exc.mum P.D. Iosephum Coutts, hactenus Episcopum Hyderabadensem in Pakistan. — Cathedrali Ecclesiae Molegbensi Exc.mum P.D. Ignatium Matondo Kwa Nzambi, C.I.C.M., hactenus Episcopum Basankuensem. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 822 — Cathedrali Ecclesiae Sekondiensi-Takoradiensi R.D. Ioannem Martinum Darko, hactenus eiusdem circumscriptionis Ad­ ministratorem dioecesanum. die 27 Iunii 1998. — Cathedrali Ecclesiae Banforensi, noviter statutae in Burkina Faso et suffra­ ganeae archidioecesis Uagaduguensis, R.D. Lucam Kalfas Sanon, Seminarii maioris regionalis in oppido vulgo dicto Koumi sacrae Scripturae professorem. — Cathedrali Ecclesiae Bettiahensi, noviter conditae in India et suffra­ ganeae archidioecesis Ránchiensis, R.D. Victorem Henricum Thakur, e clero dioecesis Raipurensis. — Cathedrali Ecclesiae Purneaënsi, noviter constitutae in Indiana re­ gione et suffraganeae metropolitanae Ecclesiae Ranchiensis, R.D. Vincen­ tium Barwa, e clero dioecesis Gumlaënsis. — Titulari episcopali Ecclesiae Pauzerensi R.P. Franclinum Nubuasah, S.V.D., magistrum novitiorum in Gana, quem constituit Vicarium Apos­ tolicum Francistovnensem, noviter institutum in Botsuana. — Titulari episcopali Ecclesiae Lamphuensi R.D. Philippum Huang ChaorMing, e clero dioecesis Hvaliensis, Seminarii maioris regionalis Taipehensis pro-rectorem, quem deputavit Auxiliarem Kaohsiungensem. NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione ad suum beneplacitum renuntiavit: die 1 Aprilis 1988. — R.P. Ioannem Szpilka, Societatis Divini Salva­ toris sodalem, Administratorem Apostolicum « ad nutum Sanctae Sedis » In­ sularum Comorensium. — Exc.mum P.D. Raimundum Mpezele, Episcopum Livingstonensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanc­ tae Sedis » dioecesis Monzensis. die 2 Maii. die 6 Maii. — Rev.mum D. Emmanuelem Azuka Udeh, Vicarium ge­ neralem archidioecesis Iosensis, Administratorem Apostolicum « sede plena et ad nutum Sanctae Sedis » praefatae metropolitanae Ecclesiae. die 6 Iunii. — Exc.mum P.D. Nicolaum Cheong Jin-suk, Archiepisco­ pum Seulensem, Administratorem Apostolicum « ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Pyeongyangensis. 823 Diarium Romanae Curiae DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Lunedì, 7 Settembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor Ambasciatore di Slovenia presso la Santa Sede. KARL BONUTTI, Venerdì, 11 Settembre, 1998, S.E. il Signor VLATKO KRALJEVIR, Ambasciatore di Bosnia Erzegovina presso la Santa Sede. Lunedì, 1 4 Settembre 1 9 9 8 , S.E. la Signora LUVY NAVAS, Ambasciatore del Nicaragua presso la Santa Sede. SALERNI Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Giovedì, 1 0 Settembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor Primo Ministro di Grenada. Giovedì, 17 Settembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor Primo Ministro della Repubblica di Namibia. Venerdì, 1 8 Settembre 1998, S.E. il Signor mo Ministro della Repubblica di Ungheria. Giovedì, VICH KEITH MITCHELL, HAGE G. GEINGOB, VIKTOR ORBÁN, Pri­ Settembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor NURSULTAN ABISCENAZARBAYEV, Presidente della Repubblica del Kazakhstan. 24 Martedì, 2 9 Settembre 1 9 9 8 , Le Loro Maestà il Re I e la Regina SOFIA, Sovrani di Spagna. JUAN CARLOS SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Biglietto della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 21 settembre 1998. Il sig. Christoph Ludwig, Consultore della Congregazione delle Cause dei Santi « in aliud quinquennium ». 824 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale NECROLOGIO 2 settembre 4 » 10 12 » 13 16 » 21 » » » 22 26 28 » » » » » 1998. Mons. Vincent de Paul Pham van Du, Vescovo di Lang Són et Cao Bang (Viêt Nam). » Mons. Gerardo E. Sueldo, Vescovo di Santiago del Estero (Argentina). » Mons. Rafael Lim, Vescovo di Boac (Filippine). Mons. Hendrik J.A. Börners, Vescovo di Haarlem (Paesi Bassi). » Card. Alois Grillmeier, Diacono di San Nicola in Carcere. » Mons. José V. Tommasi, Vescovo di Nueve de Julio (Ar­ gentina). » Mons. Domenico Ferrara, Vescovo tit. di Absasalla. » Mons. Clarence J. Duhart, Vescovo em. di Udon Thani (Thailandia). » Mons. Vitalis Djebarus, Vescovo di Denpasar (Indonesia). » Mons. Giovanni Sartori, Arcivescovo di Trento (Italia). » Mons. Aurelio Sorrentino, Arcivescovo em. di Reggio Calabria-Bova (Italia). Recens nuntiatum est Mons. Abdul-Ahad Rabban, episcopum Akrensem, die 25 m. Iulii a. 1998 de vita decessisse. An. et vol. XC 5 Novembris 1998 N. 11 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE DECRETALES quibus beatae Hedvigi reginae Sanctorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Omni saeculo omnique pariter in po­ pulo plures invenimus "perfectas" (Prv 31,10) mulieres quae [...] munus Ecclesiae participaverunt [...]. Sanctae mulieres quasi quaedam corporatae personae sunt speciei muliebris optimae; verum exemplaria aequabiliter universis sunt christianis, exempla scilicet "Christi sequelae" » (AAS L X X X [1988], 1719-1720). Quae significavimus in Epistula Apostolica inscripta Mulieris dignitatem, plene effecit Hedvigis Cracoviensis, ibi inter alias bea­ tas mulieres commemorata. Filia Ludovici d'Angiò, Hungariae et Poloniae regis, atque Elisabethae, principis dominae Bosniensis, Hedvigis nata est in Hungaria a. MCCCLXXIV. Post patris mortem, eius mater, petitionibus conce­ dens nobilium Polonorum, Polonicae regiae sedem destinavit Hedvigi quae quidem die xvi mensis Octobris anno MCCCLXXXIV, regalem coronam accepit. Iuvenis regina nupsit, ad bonum Ecclesiae atque Polonicae et Lituanae Na­ tionum, Lituaniae magno principi Jagello, qui ante matrimonium baptiza­ tus est, nomine Ladislao ei imposito. Hedvigis Ecclesiam et Christi Vica­ rium dilexit: schismatis Occidentalis tempore, fidelis perstitit erga Apostoli­ cam Sedem, legitimum Papam adiuvit. Peculiaris missionis a Deo sibi con­ creditae conscia, Evangelii disseminationi, divini cultus incremento atque Christianorum unitati studiose favit. Monasteria sustentavit, sacras aedes fundavit et, anno MCCCXCVII, Bonifatii PP. IX concessu, theologiae faculta- 55 - AA. S. 826 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tem in urbe Cracoviensi instituit atque ad renovandam Studiorum Univer­ sitatem « Jagellonica » nuncupatam valuit. Illius aetatis documenta communi consensu Hedvigem «matrem paupe­ rum » vocant; ipsa enim valetudinaria exstruxit, caritatis opera varia ratio­ ne fovit atque in vita sua admirabilem inter precem et actionem demon­ stravit conexionem. Pie obiit die X V I I mensis Iulii, anno MCCCXCIX, X X V scili­ cet anno vitae suae, paulo post ortum mortemque unicae filiae quam ar­ denter desideraverat. Sanctimoniae fama, quae eam iam viventem comitata est, crevit post Hedvigis mortem tota in Polonia singularique modo in urbe Cracoviensi. Archiepiscopus Gnesnensis Adalbertus Jastrzębiec, tempore pa­ storalis visitationis in Cracovia anno M C D X X V I , commissionem instituit ad re­ ginae vitam perscrutandam eiusque canonizationis causam promovendam. Patres Concilii Oecumenici Constantiensis et Basileensis de canonizatione Hedvigis tractaverunt, sed varia bella et Polonici regni dispertitiones, cano­ nicum processum impedierunt. Post secundum bellum mundiale Adamus Stephanus SRE Cardinalis Sapieha, Archiepiscopus Cracoviensis, processum iniit informativum de sanctitate Hedvigis deque miraculis eius deprecationi adscriptis. Nos Ipsi, munus Archiepiscopi Cracoviensis exercentes, proces­ sum celebravimus annis M C M L X X I I - M C M L X X I V de Confirmatione cultus ab im­ memorabili tempore praestiti Servae Dei Hedvigi Reginae Poloniae «bea­ tae » vel « sanctae» nuncupatae. Congregatio de Causis Sanctorum die xxv mensis Maii, anno M C M L X X I X , casum exceptum agnovit; Congregatio deinde pro Sacramentis et Cultu Divino die xxix mensis Maii, anno M C M L X X I X , me­ moriam liturgicam beatae Hedvigis decrevit celebrandam pro archidioecesi Cracoviensi die X V I I mensis Iulii atque formulas approbavit, quibus Nos Ip­ si usi sumus Missam celebrantes in honorem beatae die V I I I mensis Iunii anno M C M L X X I X , apud eius sepulcrum. Omnibus deinde ad canonum normam impletis, die X V I I mensis Decem­ bris, anno M C M X C V I , Nobis adstantibus, decretum promulgatum est de heroicitate virtutum. Die V I I I mensis Aprilis insequentis anni decretum prodiit super miraculo deprecationi eiusdem Beatae recte adscripto. Quapropter statuimus ut canonizationis ritus proximo die V I I I mensis Iunii Cracoviae perageretur, occasione Nostri pastoralis itineris in Poloniam. In Nostra igi­ tur ad Poloniam visitatione, inter Missarum sollemnia Cracoviae, multis ad­ stantibus Fratribus Nostris Episcopis, sacerdotibus, nec non plurimis chri­ stifidelibus, auxilio Spiritus Sancti invocato, haec verba pronuntiavimus: «Na chwałę Świętej i Nierozdzielnej Trójcy, dla wywyższenia katolickiej wiary i wzrostu chrześcijańskiego życia, na mocy władzy naszego Pana J e­ 827 Acta Ioannis Pauli Pp. II zusa Chrystusa i Świętych Apostołów Piotra i Pawła, a także Naszej, po uprzednim dojrzałym namyśle, po licznych modlitwach i za rada wielu Na­ szych Braci w biskupstwie, orzekamy i stwierdzamy, że błogosławiona J ad­ wiga Królowa jest Święta i wpisujemy Ja do Katalogu Świętych, polecając, aby odbierała Ona cześć jako Święta w całym Kościele. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego ». Quibus prolatis verbis, orationem pio quidem habuimus studio, qua tum eximiam vivendi viam tum singulas simul christianas virtutes laudibus extulimus huius Sanctae, quae, veluti lucerna ardens et lucens, claras dedit pietatis operumque bonorum testificationes. Item omnes qui se christianos esse profitentur hortati sumus ad illius vestigia sequenda. Denique publice cum adstantibus cunctis illam sumus venerati atque consentanea nimirum prece quasi praeeuntes Ipsi primi eam in adiutorium omnium nostrum in terra adhuc peregrinantium invocavimus. Quae autem decrevimus volumus et nunc et in perpetuum tempus vim sortiri, contrariis rebus minime quibuslibet obstantibus. Datum Cracoviae, die stri undevicesimo. VIII mensis Iunii anno MCMXCVII, Pontificatus No­ EGO IOANNES PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco 83 Plumbi In Secret. Status tab., n. 420.498 828 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I BETTIAHENSIS In India nova conditur dioecesis Bettiahensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Cum ad aeternam provehendam salutem gregis Dominici in India eiusque regimini facilius et efficacius consulendum petitum esset nuper ut in eadem Natione nova constitueretur dioecesis, Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales atque Praesules, qui Congregationi pro Gen­ tium Evangelizatione sunt praepositi, re mature perpensa auditoque pa­ riter faventi voto eorum quorum interest, admotam postulationem cen­ suerunt esse accipiendam. Nos igitur, qui gravissimo fungimur munere supremi Pastoris universae catholicae Ecclesiae, talem sententiam ratam habentes, summa Apostolica potestate haec decernimus. A Muzaffarpurensi dioecesi separamus territorium occidentale districtuum civilium, qui nuncupantur West Champaran, East Champaran, Gopalganj, Sarán et Siwan; ex iisque novam condimus dioecesim Bettiahensem, quam me­ tropolitanae Ecclesiae Ranchiensi suffraganeam facimus atque iurisdic­ tioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus. Praeterea iubemus Episcopi sedem poni in urbe Bettiah atque templum ibidem exstans, Deo in honorem Nativitatis Beatae Mariae Dominae Nostrae di­ catum, ad dignitatem cathedralis Ecclesiae evehimus; cetera vero secun­ dum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus perducet ad exi­ tum Venerabilis Frater Georgius Zur, Archiepiscopus titulo Sestensis et in India Apostolicus Pronuntius; qui, re acta, curabit documenta exa­ randa sincerisque exemplis ad Congregationem, quam diximus, mittenda. Has denique Apostolicas sub plumbo Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Acta Ioannis Pauli Pp. II 829 Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis Iu­ nii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO IOSEPHUS Secretarius Status card. TOMKO Congr.. pro Gentium Evang. Praef. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Tharsicius Nardi, Protonot. Apost. s.n. Loco ES Plumbi In Secret. Status tab , n. 434.842 II PURNEAËNSIS Quodam detracto territorio a dioecesi Dumkaënsi, nova in Indiae finibus dioece­ sis constituitur Purneaënsis appellanda. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Optatis concedere cupientes Venerabilium Fratrum Nostrorum S.R.E. Cardinalium, qui Congregationi pro Gentium Evangelizatione sunt praeposi­ ti, de nova alia in Indiae finibus condenda dioecesi sollicite curamus. Ad opus enim evangelizationis in territorio septentrionali fluminis Ganges pro­ movendum, petitum est ut dioecesis Dumkaënsis divideretur. Nos fore si­ mul confisi ut id in animarum bonum conduceret, sequentia decernimus at­ que Nostra iubemus auctoritate: territorium septentrionale districtuum civi­ lium vulgo Purnea, Katihar, Araria et Kishanganj ab eadem dioecesi Dum­ kaënsi abstrahimus eoque novam condimus dioecesim Purneaënsem appel­ landam. Eius limites iidem erunt ac fines districtuum civilium, quos dixi­ mus. Episcopi Sedem in urbe Purnea statuimus, in ecclesia Deo in honorem Sancti Petri Apostoli dicata, quam ad gradum et dignitatem Ecclesiae ca­ thedralis pariter extulimus, omnibus additis iuribus et privilegiis quae ad dioeceses pertinent. Hanc dioecesim metropolitanae Ecclesiae Ranchiensi suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evan­ gelizatione subicimus. Cetera vero secundum leges canonicas temperentur. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 830 Haec omnia ad expedienda Venerabilem Fratrem Georgium Zur, Archiepi­ scopum titulo Sestensem atque Apostolicum in India Pro-Nuntium, legamus. Re tandem ad exitum perducta, documenta apparentur, quorum sin­ cera exempla ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione diligenter mittantur. Hanc denique Constitutionem Apostolicam ratam esse volumus sive nunc sive in posterum, contrariis rebus quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die septima et vicesima mensis Iunii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontifica­ tus Nostri vicesimo. 8ü ANGELUS card. SODANO IOSEPHUS Secretarius Status card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Tharsicius Nardi, Protonot. Apost. s.n. Loco £8 Plumbi In Secret. Status tab., n. 434.843 III FRANCISTAUNENSIS In Botsuana novus conditur Vicariatus Apostolicus Francistaunensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM. Ad aptius consulendum evangelizationis operi in Botsuana, ubi in prae­ sens dioecesis Gaboronensis tantum exstat, Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales atque Praesules Congregationi pro Gentium Evangeliza­ tione praepositi, omnibus mature perpensis habitoque faventi voto eorum quorum interest, censuerunt ibidem novum Vicariatum Apostolicum esse condendum. Nos igitur, qui gravissimo fungimur munere Pastoris et Patris universi populi Dei, talem sententiam ratam habentes, summa Apostolica potestate sequentia decernimus. A dioecesi Gaboronensi separamus territo­ rium districtuum civilium nuncupatorum Central, Chobe, Gantsi, Ngamiland et North-East atque eo constituimus Vicariatum Apostolicum Franci- Acta Ioannis Pauli Pp. II 831 quem sollicitis curis Societatis Verbi Divini concredimus. Haec insuper omnia perficienda committimus Venerabili Fratri Emmanueli Monteiro de Castro, Archiepiscopo titulo Beneventensi atque in memorata Na­ tione Delegato Apostolico, onere imposito authenticum exemplar actus pe­ ractae executionis ad Congregationem, quam diximus, remittendi. Hanc de­ nique Nostram Apostolicam Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus haudquaquam obstantibus. staunensem, Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis Iu­ nii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status IOSEPHUS card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Tharsicius Nardi, Protonot. Apost. s.n. Loco © Plumbi In Secret. Status tab., n. 438.111 LITTERAE APOSTOLICAE Templum cathedrale Colimensis dioecesis, beatae Mariae Virgini titulo « Nuestra Señora de Guadalupe » dicatum, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Inter sacras aedes Colimensis dioecesis merito celebratur cathedrale templum beatae Mariae Virginis titulo « Nue­ stra Señora de Guadalupe », prima prorsus cathedralis ecclesia in America Latina eidem Virgini dicata, ubi pie custodiuntur reliquiae beati Michaelis de la Mora, qui ibidem martyrium passus est. Quod quidem constat exstare fontem religiosae vitae eiusdem dioecesanae communitatis necnon centrum operum pastoralium et caritatis praesertim pro egenis senibusque. Qua re, cum Venerabilis Frater Gilbertus Valbuena Sánchez, Episcopus memoratae Sedis, litteris die xxxi mensis Maii anno M C M X C I I I datis, etiam cleri populi­ que sui nomine postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum istis dilec- 832 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tis Mexicanis filiis cupientes praebere, eius Pastoris precibus perquam liben­ ter obsecundandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Con­ gregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a Nobis fa­ cultatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in modum templum cathedrale, quod diximus, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum « De titulo Basili­ cae minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contra­ riis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxin mensis Iunii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. £B ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret, Status tab., n, 434 104 Congregatio pro Doctrina Fidei 833 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI NOTIFICATIO circa scripta Patris Antonii de Mello, S.I. Pater Antonius de Mello S.I., indus (1931-1987), valde notus est propter plura edita opera quae, in varias linguas conversa, magnam dif­ fusionem in multis nationibus adepta sunt, etiamsi non semper agitur de textibus ab ipso permissis. Eius opera, quae fere semper brevium histo­ riarum formam habent, quaedam elementa valida sapientiae orientalis continent, quae auxilio esse possunt ad dominium sui adipiscendum et ad rescindenda illa ligamina et animi affectiones, quae nos impediunt li­ beros esse et serene adire varia adiuncta, favorabilia et adversa quae in vita contingunt. Peculiari modo P. de Mello in primis scriptis, quam­ quam manifestos revelat influxus spiritualium propensionum buddhisticarum et taoisticarum, adhuc tamen intra ambitum spiritualitatis chri­ stianae se continet. In his libris ipse varia genera orationis pertractat: scilicet orationem petitionis, intercessionis et laudis, necnon contempla­ tionis mysteriorum vitae Christi, et cetera. At iam in quibusdam locis horum primorum operum animadvertitur progrediens discessio a capitibus essentialibus fidei christianae. In locum revelationis, quae in Christo facta est, ipse substituit quandam intuitionem Dei absque forma et imaginibus, adeo ut de Deo locutio fiat tam­ quam de mera vacuitate. Ut Deum videamus, nihil aliud nobis opus est, quam directe mundum conspicere. Nihil de Deo dici potest, unica cogni­ tio est non cognitio. Disceptare de eius exsistentia, est iam quiddam ab­ surdum. Hic radicalis apophatismus perducit quoque ad negandum in Sacris Litteris adesse assertiones validas de Deo. Verba Sacrarum Scrip­ turarum quaedam indicationes habendae sunt, quae inservire possunt tantummodo ad ingrediendum in silentium. In aliis locis, iudicium circa libros sacros variarum religionum, sine exclusione ipsorum Bibliorum, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 834 multo severius est; eaedem religiones personas impedient, quominus pro­ prium communem sensum sequantur, adeo ut obtusae et crudeles eva­ dant. Religiones, inclusa etiam religione christiana, unum ex praecipuis impedimentis sunt, quae detegendae veritati obstant. Ceterum haec veri­ tas, quid in se ipsa praecise contineat, numquam explicatur. Opinio, qua unaquaeque religio credit suum Deum esse unicum, est simpliciter fanaticus error. « Deus » consideratur veluti realitas cosmica, vaga et ubique praesens. Eius nota personalis ignoratur et practice negatur. Pater de Mello se aestimare Iesum ostendit, cuius « discipulum » esse se declarat. Sed ipse habet eum magistrum sicut ceteros. Unicum discri­ men, quo ab aliis hominibus Iesus distinguitur, in hoc positum est, quod ille « vigilans » et prorsus liber erat, dum reliqui homines nequaquam. Non velut Filius Dei agnoscitur, sed simpliciter ut ille qui nos docet om­ nes homines esse filios Dei. Etiam assertiones circa definitivam hominis sortem, animum ancipitem tenent. Quandoque loquitur de nostra « disso­ lutione » in Deum impersonalem, tamquam de sale quod in aquam dis­ solvitur. In variis occasionibus declarat nullius momenti esse etiam sor­ tem hominis post mortem. Vita praesens solum nostra intersit oportet. Ad hanc vitam quod attinet, eo quod malum tantum in ignorantia po­ nendum est, regulae obiectivae moralitatis non dantur. Bonum et ma­ lum sunt mentis aestimationes, quae rebus imponuntur. Cohaerenter cum iis quae hucusque exposita sunt, facile intellegi po­ test, secundum Auctorem, quodvis « Credo » vel professionem fidei tam in Deum quam in Christum non posse nisi impedire quominus quis acce­ dat ad veritatem. Ecclesia cum verbum Dei in Sacris Scripturis quasi idolum efficiat, eo pervenit, ut Deum e templo expulerit. Exinde fit, ut ipsa auctoritatem amiserit docendi in nomine Christi. Praesente notificatione, ad bonum tutandum fidelium, haec Congre­ gatio necessarium putat, ut positiones supra expositae declarentur pugnare cum fide catholica et gravium damnorum causam esse posse. Summus Praefecto, naria Pontifex approbavit huius Ioannes Paulus praesentem Congregationis, II, in audientia Notificationem, eamque publici decisam iuris fieri concessa in infrascripto Sessione Ordi­ iussit. Romae, e Sede Congregationis pro Doctrina Fidei, die 24 iunii 1998, in Solemnitate Nativitatis Sancti Ioannis Baptistae. 83 I O S E P H U S L. ffi S. card. RATZINGER, Praefectus 83 Tharsicius Bertone SDB archiep. em. Vercellensis, a Secretis Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 835 CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo litteras iis quae sequun­ tur Ecclesiis sacros praefecit praesules: — Episcopum Coadiutorem dioecesis Victoriensis in Insula Vancouver, Exc.mum P.D. Rimondum Roussun, S.M., hactenus Episcopum Gravelburgensem. die 14 Septembris 1998. — Coadiutorem dioecesis Passofundensis Exc.mum P.D. Petrum Ercilium Simon, hactenus Episcopum Uruguaianensem. die 16 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Molinensi R.D. Philippum Xave­ rium Ignatium Barbarin, e clero Christoliensi, hactenus in maiore Seminario archidioecesis Fianarantsoaënsis professorem. die 1 Octobris. — Auxiliarem dioecesis Leopolitanae Latinorum, consti­ tuit Exc.mum P.D. Stanislaum Padewski, Episcopum titularem Tigensem, hactenus Auxiliarem Camanecensem Latinorum. die 10 Octobris. COLLATIO DIGNITATIS ARCHIEPISCOPALIS die 24 Septembris 1998. — Decreto Congregationis pro Episcopis Exc.mo P.D. Carolo Otcenásek, Episcopo emerito Reginae Gradecensis, dignitas ar­ chiepiscopalis collata est. CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA CONGREGATIO PRO CLERICIS De diaconatu permanenti DECLARATIO CONIUNCTA Diaconatus permanens, a Concilio Vaticano II restitutus apteque conve­ niens cum universa et continua Traditione necnon cum peculiaribus votis Concilii Oecumenici Tridentini, his decenniis proxime praeteritis valida im- 836 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pulsione est promotus et fructus tulit spem bonam afferentes; quod quidem magno emolumento fuit urgenti operi missionali, quod ad novam evangeli­ zationem spectat. Apostolica Sedes et haud pauci Episcopatus non omise­ runt normas praebere atque elementa ad vitam et ad formationem diacona­ lem pertinentia impertire. Haec profuerunt experientiae ecclesiali, quae ad incrementum suum nunc indiget uniformitate normarum, ulterioribus ele­ mentis illuminantibus et, in rebus agendis stimulis et accuratis explicationi­ bus pastoralibus. Tota veritas diaconalis (visio doctrinalis fundamentalis, consequens discretio in vocationibus aestimandis, praeparatio, vita, ministe­ rium, spiritualitas et formatio permanens) nunc facultatem postulat iter usque adhuc emensum recognoscendi, ut omnia in uno lumine illustrante poni possint; quae res pernecessaria est ut hic gradus Ordinis sacri nova impulsione, consequenter votis ac propositis Concilii Oecumenici Vaticani II provehatur. Congregationes de Institutione Catholica ac pro Clericis, postquam Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis, ad formationem ad sacerdotium spec­ tans et Directorium pro presbyterorum ministerio et vita edita sunt, necessa­ rium putaverunt peculiares curas in argumentum diaconatus intendere, etiam ad complendum tractatum eorum, quae ad priores duos gradus Ordi­ nis sacri attinent et ad earum competentiam pertinent. Consequenter, post­ quam Episcopatum universalem et permultos peritos illae sunt percontatae, utraque Congregatio hoc argumentum mense novembri anno 1995 Coetui Plenario suo proposuit. In iis, quae sunt audita et in permultis experientiis quae sunt allatae, Em.mi et Exc.mi Sodales aere studium collocaverant. Exinde utraque Congregatio compositionem finalem Rationis fundamentalis institutionis diaconorum permanentium ac Directorii ministerii et vitae diaconorum permanentium confecit, quae fideliter exprimit postulationes, suasio­ nes ac propositiones ex omnibus regionibus orbis terrae allatas et a coetibus tam illustribus propositas. Labores utriusque Coetus Plenarii effecerunt, ut multa elementa eodem spectantia et necessitas illa, aetate nostra magis ma­ gisque percepta, consensionis comparatae patefierent; quibus iuvetur unifor­ mitas formationis et pastoralis efficacia sacri ministerii, instante Tertio Mil­ lennio, iam proximo, cum postulationibus eius. Quapropter Patres ipsi pe­ tierunt ut ambae Congregationes compositionem suorum documentorum si­ mul curarent simulque ea ederent, quibus, una tantum Introductio praeponeretur, elementa fundamentalia complectens. a Congrega­ tione de Institutione Catholica apparata, non solum quaedam principia diRatio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 837 rigentia praebet circa formationem diaconorum permanentium, sed etiam quasdam exhibet normas quarum rationem Episcoporum conferentiae de­ bent habere in conficiendis Rationibus nationalibus. Congregationi fuit pro­ positum hoc subsidium suppeditare, simile « Rationi fundamentali institu­ tionis sacerdotalis » ut eas modo aequo adiuvaret ad servandas praescriptio­ nes can. 236 C.I.C. et ut in Ecclesia in tuto collocarentur unitas, gravitas et integritas formationis diaconorum permanentium. Quod vero ad Directorium ministerii et vitae diaconorum permanentium attinet, id non solum est exhortativum, sed, ut ante dictum documentum de presbyteris, vim habet iuridice obligantem, ubi eius normae « ad pares normas disciplinares Codicis Canonici revocantur, aut modos statuunt exe­ quendi leges universales Ecclesiae, magis definitas earum rationes doctrina­ les exponunt earumque executionem inculcant aut incitant ad accuratam observationem. In iis casibus, id existimandum est verum decretum gene­ rale executorium (cf. can. 32) ». 1 Duo documenta, quae nunc eduntur, utrumque auctoritate Dicasterii, ad quod pertinet, quamvis utrumque identitatem sibi propriam et peculia­ rem vim iuridicam servat ad se vicissim revocant et sese complent propter logicam eorum continuationem. Exoptatur vehementer, ut ubique in tota sua integritate exhibeantur, accipiantur et in vitae usum traducantur. In­ troductio, quo se referat oportet et unde inspirationem haurit totus norma­ rum complexus qui hic coniunctim vulgatur, modo indissolubili cum singu­ lis documentis conectitur. Introductio aspectus históricos et pastorales diaconatus permanentis re­ spicit, speciatim se referens ad rationem practicam formationis et ministerii. Elementa doctrinalia, quibus argumentationes fulciuntur, sunt eadem quae expressa sunt in documentis Concilii Vaticani II et subsequentis Magisterii Pontificii. Documenta necessitati a permultis perceptae respondent, ut explicetur et ad regulam dirigatur diversitas experimentorum usque adhuc suscepto­ rum, sive quod ad discretionem et ad praeparationem sive ad exequendum ministerium et formationem permanentem attinet. Hoc modo in tuto collo­ cari poterit illa stabilitas itinerariorum, quae legitimae multiplicitati pernecessariam unitatem conferet una cum fecunditate illius ministerii quod iam 1 Cf. PONTIFICIUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS, « Chiarimenti circa il va­ lore vincolante dell'art. 66 del Direttorio per il ministero e la vita dei presbiteri » (22 octobris 1994), in Ephemeride « Sacrum Ministerium » 295, p, 263. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 838 bonos fructus edidit atque validum incrementum promittit novae evangeli­ zationi, in limine Tertii Millennii. Normae in utroque documento contentae diaconos permanentes dioece­ sani cleri respiciunt, etiamsi plures earum, opportune accommodatae, etiam a diaconis permanentibus, Institutorum vitae consecratae et Societatum vi­ tae apostolicae sodalibus, prae oculis haberi debent. INTRODUCTIO /. De ministerio 1 ordinato 1. «Christus Dominus, ad Populum Dei pascendum semperque augen­ dum, in Ecclesia sua varia ministeria instituit, quae ad bonum totius cor­ poris tendunt. Ministri, enim, qui sacra potestate pollent, fratribus suis in­ serviunt ut omnes qui de Populo Dei sunt, ideoque vera dignitate gaudent, ad eundem finem libere et ordinatim conspirantes, ad salutem perve­ niant ». Sacramentum Ordinis « ordinandum Christo per gratiam Spiritus Sancti configurat specialem, ut sit instrumentum Christi pro Eius Ecclesia. Per ordinationem recipitur capacitas agendi tamquam Christi legatus, Capi­ tis Ecclesiae, in Eius triplici munere sacerdotis, prophetae et regis». 2 3 Vi sacramenti Ordinis, missio a Christo Apostolis suis concredita, perma­ nenter in Ecclesia exercetur usque ad temporum finem; ipsa est sacramen­ tum ministerii apostolici. Actus sacramentalis ordinationis ultra progredi­ tur, quam simplex electio, designatio, delegatio aut institutio communitatis operari potest, quia confert Spiritus Sancti donum, quod sinit ut potestas sacra exerceatur, quae tantummodo a Christo per Ecclesiam suam proficisci potest. « Missus a Domino non auctoritate propria loquitur et agit, sed vir­ tute auctoritatis Christi; non tamquam communitatis membrum, sed eidem nomine Christi loquens. Nemo potest sibi ipsi conferre gratiam, haec debet donari et offerri. Hoc supponit ministros gratiae, auctoritate et aptitudine a Christo ornatos ». 4 5 9 Haec introductoria pars est « Rationi » et « Directorio » communis. In casu duorum do­ cumentorum editionum separatarum ea ipsis utcumque praemittenda est. CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 18, Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1581. Ibid., n. 1536. Ibid., n. 1538. Ibid., n 875. 1 2 3 4 5 6 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 839 Sacramentum ministerii apostolici tres infert gradus. Etenim « ministe­ rium ecclesiasticum divinitus diversis ordinibus exercetur ab illis qui iam ab antiquo Episcopi, Presbyteri, Diaconi vocantur». Una cum presbyteris et diaconis qui suum auxilium praestant, Episcopi receperunt ministerium pastorale communitatis et loco Dei praesident gregi, cuius sunt pastores, et doctrinae magistri, sacri cultus sacerdotes et gubernationis ministri. Natura sacramentalis ministerii ecclesialis efficit ut eidem intrinsece co­ niuncta sit « indoles servitii. Ministri etenim, prorsus dependentes a Christo qui missionem praebet et auctoritatem, vere sunt "servi Christi" (cf. Rom 1, 1) ad imaginem Christi qui libere propter nos "formam servi" (Phil 2, 7) accepit ». Sacro ministerio inest praeterea nota collegialis et nota persona­ lis, quarum vi « ministerium sacramentale in Ecclesia est igitur servitium in nomine Christi exercitum. Hoc indolem habet personalem et formam col­ legialem ». 7 8 9 10 11 12 77. Ordo diaconatus In Sacra Scriptura et in Traditione 2. Ministerium diaconorum in Ecclesia inde a temporibus apostolicis docu­ mentis comprobatur. Secundum firmam Traditionem cuius testis est Sanctus Ire­ naeus, quaeque in liturgiam ordinationis est recepta, initium diaconatus in eventu ponitur institutionis « septem virorum », de quibus in Actis 6, 1-6 agitur. Itaque in primo sacrae hierarchiae initio diaconi sunt constituti, quorum ministe­ rium in Ecclesia magno in honore est habitum. Sanctus Paulus eos et una 13 cum iis Episcopos salutat in Epistula ad Philippenses (cf. Phil 1, 1), et in prima Epistula ad Timotheum qualitates et virtutes exponit, quibus ornen­ tur oportet ut ministerio suo digne fungantur (cf. 1 Tim 3, 8-13). 14 In scriptis Patrum Ecclesiae inde a primordiis haec compages hierarchi­ ca et ministerialis Ecclesiae, etiam diaconatum continens, asseritur. Secun7 8 9 10 11 12 13 CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 28 Ibid., 20; C.I.C., can. 373, § 1. Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 876 Cf. ibid., n. 879. Ibid., n. 878. Ibid., n. 879.. Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm., Lumen gentium, 29; PAULUS V I , Litt. ap. Ad pascendum (15 Augusti 1972): AAS 64 (1972), p.. 534. Praeterea, inter 60 operis socios qui in eius epistulis nominantur quidam ut diaconi memorantur: Timotheus (1 Thes 3, 2 ) , Epaphra (Col 1, 7 ) , Tychicus (Col 4, 7; Eph 6, 2). 14 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 840 dum Sanctum Ignatium Antiochenum Ecclesia particularis sine Episcopo, presbytero et diacono ne cogitari quidem posse videtur. Ipse affirmat mini­ sterium diaconi aliud non esse quam « ministerium Iesu Christi, qui ante saecula erat apud Patrem et apparuit in consummatione saeculorum ». « Non enim in cibo et potu sunt ministri, sed ministri Ecclesiae Dei ». Didascalia Apostolorum ac Patres saeculis subsequentibus necnon varia Conci­ lia et praxis ecclesiastica continuitatem et progressum huis rei revelatae testantur. Institutio diaconalis in Ecclesia occidentali usque ad V saeculum floruit, exinde variis de causis paulatim declinavit donec facta est tantum interiectio quaedam intermedia pro candidatis ad sacerdotium. Concilium Tridentinum statuit ut diaconatus permanens in pristinum restitueretur sicut temporibus antiquis, secundum propriam naturam, scili­ cet ut originarium ministerium in Ecclesia. Sed huiusmodi praescriptio in praxim reapse non fuit deducta. Concilio Vaticano II tribuendum est ut diaconatus possit « in futurum tamquam proprius ac permanens gradus hierarchiae restitui... (et) viris ma­ turioris aetatis etiam in matrimonio viventibus conferre poterit, necnon iu­ venibus idoneis, pro quibus tamen lex caelibatus firma remanere debet » iu­ xta constantem traditionem. Tres sunt causae praecipuae quae ad hoc constituendum induxerunt: a) desiderium Ecclesiam muneribus ministerii diaconalis locupletando quae aliter, multis in regionibus difficile exerceri possent; b) voluntas gratia ordinationis diaconalis eos roborandi, qui iam muneribus diaconalibus fungebantur; c) sollicitudo eo pertinens ut regioni­ bus penuria cleri laborantibus, per sacros ministros prospiceretur. Hae cau­ sae in luce ponunt quomodo restauratio diaconatus permanentis minime imminuere velit significationem, momentum et prosperitatem sacerdotii mi15 16 17 18 19 20 Cf Epist. Ad Philadelphenses, 4; Epist. Ad Smyrnaeos, 12.2; Epist. Ad Magnesios, 6.1: J A. Fischer (ed.), Darmstadt 1986. Cf III: A Voobus (ed.) C.S.C.O. 402.29-30; XI: A Vööbus (ed.) C.S.C.O. 408.120. 15 16 " Cf.. CONCILII ILLIBERITANI (303), cann 32-33; CONCILII ARELATENSIS I (314), can. 5; CONCILII NICAENI (325), can. 18 Prioribus temporibus christianitatis unaquaeque Ecclesia localis suos habebat diaconos numero accommodato membris Ecclesiae, ut possint unumquemque cognoscere et adiuvare (cf. Didascalia XII Apostolorum, 16) Fabianus, Papa romanus, Urbem in septem regiones divisit, quae postmodo « diaconiae » appellabantur, quarum singulis diaconus « regionarius » nuncupatus praeerat ad promovendam caritatem et auxilia indigentibus ferenda. Similis tem­ peratio « diaconalis » in urbibus orientalibus et occidentalibus saeculis III et IV inveniebatur. CONCILIUM OECUM. TRIDENTINUM, Sessio XXIII, Decretum de reformatione can. 17. CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm, Lumen gentium, 29. 18 19 20 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 841 materialis, quae semper generoso animo enitenda est, etiam eo quod ei nihil substitui potest. Paulus VI, ut Concilii praeceptiones ad effectum adduceret, per Epistu­ lam apostolicam Sacrum diaconatus ordinem (18 iunii 1967) regulas genera­ les ad restitutionem diaconatus permanentis in Ecclesia latina spectantes sanxit. Postero anno, per Constitutionem apostolicam Pontificalis romani recognitio (18 iunii 1968) novum ritum conferendi sacros ordines Episcopa­ tus presbyteratus ac diaconatus approbavit atque etiam materiam et for­ mam earundem ordinationum definivit; denique per Epistulam apostolicam Ad pascendum (15 augusti 1972) condiciones circumscripsit, quibus candi­ dati ad diaconatum rite admitterentur et ordinarentur. Elementa essentialia harum legum inter praescriptiones Codicis Iuris Canonici sunt recepta a Ioanne Paulo II promulgati (25 ianuarii 1983). 21 22 23 24 Multae Episcoporum conferentiae, ad exemplum legislationis universalis respicientes, approbatione a Sede Apostolica accepta, ad diaconatum per­ manentem in propriis nationibus instituendum atque ad normas comple­ mentares redigendas processerunt et adhuc procedunt. III. Diaconatus permanens Restaurationis rationes Plurium saeculorum experientia Ecclesiae normam suggessit, secundum quam ordo presbyteratus non confertur nisi ei qui primum diaconatum re­ ceperit illudque opportune exercuerit. Attamen ordo diaconatus « non tam­ quam merus gradus ad sacerdotium existimandus est ». « Unum ex Concilii Vaticani II fructibus fuit voluntas diaconatum tam­ quam proprium et permanentem gradum hierarchiae restituendi ». Etenim in fundamento « rationum in circumstantiis historicis et in pastoralibus pro­ spectibus innixorum necnon a Concilii Patribus receptorum, revera Spiritus 25 26 27 21 AAS 59 (1967) 697-704. 22 Ibid., 60 (1968) 369-373.. 23 Ibid., 64 (1973) 534-540. 24 Canones in quibus explicite de diaconis permanentibus agitur, sunt circiter decem: 236; 276, § 2, 3°; 281, § 3; 288; 1031, § 2-3; 1035, § 1; 1037; 1042, I ; 1050, 3 ° O Cf, CIC, can. 1031, § 1. PAULUS VI, Litt. Apost. Sacrum diaconatus ordinem (18 Iunii 1967): AAS 59 (1967), p. 698, Cf, CONC. OECUM. VAT. II, Const. Dogm. Lumen gentium, 29; Decr. Ad gentes, 16; Decr. Orientalium Ecclesiarum, 17; IOANNES PAULUS II, Allocutio (16 Martii 1985), n. 1: Insegnamen­ 25 26 27 ti, VIII, 1 (1985), p. 648, 56 - A A S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 842 Sanctus occulte operabatur, vitae Ecclesiae artifex, ad novam integrae compagis hierarchicae restaurationem incitando, compositae translaticio more ex episcopis, sacerdotibus et diaconis. Hoc modo christianae communitates promovebantur nova vitali vi augendae atque illis magis conformandae, quae ex Apostolorum manibus prodierunt et primis saeculis florebant sem­ per sub Paracliti impulsu, sicuti Acta testantur ». Diaconatus permanens incrementum magni momenti affert missioni Ec­ clesiae. Cum munera diaconis competentia ad vitam Ecclesiae sint necessa­ ria, convenit et iuvat praesertim in regionibus missionis viros qui ad mi­ nisterium vere diaconale vocati sunt sive in vita liturgica vel pastorali, sive in operibus socialibus vel caritativis, « per impositionem manuum inde ab Apostolis traditam corroborari et altari arctius coniungi, ut ministerium suum per gratiam sacramentalem diaconatus efficacius expleant ». 28 29 30 31 32 E Civitate Vaticana, die 22 februarii, anno 1998, in festo Cathedrae S. Petri, Apostoli. Congregatio de Institutione Catholica Pius card. L A G H I Congregatio pro Clericis D A R I U S card. C A S T R I L L Ó N H O Y O S Praefectus £8 Iosephus Saraiva Martins archiepisc. tit. Thuburnicensis A secretis Praefectus £8 Csaba Ternyák archiepisc. tit. Eminentianensis A secretis IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (6 Octobris 1993), n. 5: In­ segnamenti, X V I , 2 (1993), p. 954. « Cum restitutio diaconatus permanentis decerneretur, peculiari modo necesse esse sen­ tiebatur et sentitur ut ministri Ecclesiae variis sedibus familiaris convictus, laboris, schola­ rum hisque similibus praesentes adessent praeterquam in constitutis structuris pastoralibus » (IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita [6 Octobris 1993], n. 6, Insegna­ menti, X V I , 2 [1993], p. 954). Cf.. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 29b. 28 29 30 31 Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Ad gentes, 16. 32 Ibid.; cf. Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1571. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 843 CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium PROOEMIUM 1. De itinerariis institutionis Litterae apostolicae « Sacrum diaconatus ordinem » 1. Institutio diaconorum permanentium imprimis adumbrata est in Lit­ teris apostolicis, quae incipiunt Sacrum diaconatus ordinem. 1 Litterae circulares « Come è a conoscenza » (« Ut notum est ») Quae prima praescripta postea recepta et accuratius definita sunt in Litteris Come è a conoscenza, a Congregatione de Institutione Catholica die 16 Iulii anno 1969 emanatis, quibus « variae institutionis formae » propo­ nuntur adhibendae, secundum « varias formas diaconatus », (pro hominibus status caelibis vel matrimonialis, « destinatis ad obeunda munera in terra missionis et inter gentes ad altiorem progressionis gradum aspirantes, vel in nationibus magis evolutis et cultu civili satis elevato signatis»). Ad doctri­ nalem institutionem vero quod attinet, necessitas declarata est eam ita excolendi ut communis catechistae praeparationem exuperet atque sacerdoCf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem (die 18 Iunii anno 1967): AAS 59 (1967), pp. 697-704. Litterae apostolicae, in cap. II, candidatis iuvenibus dedi­ cato praecipiunt: « 6.. Iuvenes, ad munus diaconale instituendi, in peculiare recipiantur Colle­ gium, ubi probentur, ad vitam vere evangelicam vivendam informentur, ad propria et sua officia utiliter exsequenda instruantur. 9. Proprium diaconatus tirocinium per tres saltem an­ nos producatur; disciplinarum autem series ita digeratur, ut candidati ad varia diaconatus munera scite salutariterque obeunda ordinatim et gradatim adducantur,, Tota praeterea stu­ diorum ratio ita poterit componi, ut extremo anno praecipua tradatur institutio pro diversis muneribus, quae diaconi potissimum exsequentur. 10. Huc insuper addantur usus atque exer­ citationes edocendi pueros aliosque fideles christianae religionis elementa, cantum sacrum evulgandi et moderandi, divinos Scripturae libros in fidelium coetibus perlegendi, populum alloquendi et adhortandi, Sacramenta, quae ad diaconos spectant, ministrandi, aegrotos invi­ sendi, eaque in universum implendi ministeria, quae ipsis committi possunt ». Eaedem Litte­ rae apostolicae in capite tertio candidatis grandioris aetatis dedicato praecipiunt: « 14. Optan­ dum est, ut tales etiam diaconi haud mediocri sint ornati doctrina, de qua nn. 8, 9, 10 supra diximus, vel illa saltem polleant scientia, quae Episcopalis Conferentiae iudicio iisdem neces­ saria erit ad propria et sua munera implenda. Quam ob rem in peculiare Collegium aliquam­ diu admittantur, ubi ea omnia addiscant, quae ad munus diaconale digne exsequendum opus erunt. 15. Quodsi forte id fieri nequit, candidatus educandus tradatur spectatissimo sacerdoti, qui de eo curam agat, eumque doceat, deque eius prudentia ac maturitate testimonium affer­ re valeat ». 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 844 tali formationi quodammodo assimiletur. Deinde disciplinae enumerantur in curricula studiorum includendae. 2 Litterae apostolicae « Ad pascendum » In subsequentibus Litteris apostolicis Ad pascendum distincte declara­ tur: « Quod spectat ad theologicorum studiorum cursum, ordinationi Diaco­ norum permanentium praeponendum, Episcoporum Conferentiae, attentis locorum adiunctis, congruas normas tradant easque Sacrae Congregationi pro Institutione Catholica approbationi subiciant ». 3 v. Codex Iuris Canonici Novus Codex Iuris canone 236 exhibet. Canonici horum praeceptorum elementa praecipua in 2. Elapsis circiter triginta annis a primis praescriptionibus emanatis, op­ portunum visum est, etiam in luce experientiarum habitarum, hanc prae­ sentem Rationem fundamentalem institutionis diaconorum permanentium ap­ parare eo fine, ut idoneum instrumentum evadat ad ordinandas atque har­ monice componendas, legitimis differentiis servatis, rationes institutionis a Conferentiis Episcopalibus vel a dioecesibus concinnatas, interdum autem inter se valde diversas. 2. Certae theologiae diaconatus necessitudo 3. Institutionis diaconorum permanentium efficientia magna ex parte pendet ex doctrina de diaconatu, cui est innixa. Etenim haec lineas direc­ trices praebet ad institutionis iter definiendum et regendum atque simul fi­ nem praestituendum ad quem tendere debet. Cum diaconatus permanens in Ecclesia occidentali per spatium plus quam mille annorum in desuetudinem cecidisset, germana huius ministerii natura haud dubie difficilior intellectu evasit. Attamen propterea minime affirmari potest doctrinam de diaconatu firmo fundamento carere atque li­ bero diversarum sententiarum theologicarum arbitrio traditam esse. De doc­ trinalibus elementis hac in re enimvero constat et quidem clarissime, etiamLitteris circularibus Congregationis commendabatur ut magni haberentur studia Sacrae Scripturae, Theologiae Dogmaticae et Moralis, Iuris canonici et Liturgiae necnon instructio indolis technicae candidatos ad quaedam pastoralia munera praeparantis, prout e.g. psycholo­ gia, paedagogia catechetica, ars dicendi, cantus sacer, modus catholica opera moderandi, bo­ norum ecclesiasticorum administratio, tabularum baptismi, confirmationis, matrimonii et de­ functorum tempestiva ac ordinata cura, etc. ». PAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum (die 15 Augusti anno 1972), VII b): 2 3 AAS 64 (1972), p. 540 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 845 si ulterioribus enucleationibus et studiis opus est. Hic subsequenter quae­ dam eorum, quae maioris momenti esse videntur, in memoriam revocantur sine ambitione argumentum istud plene exhauriendi. Ecclesiologicus et christologicus prospectus 4. Diaconatum imprimis considerare oportet prout quodlibet aliud insti­ tutum intrinsecum Ecclesiae, contemplatae tamquam mysterium commu­ nionis trinitariae ad missionem protensae. Hoc enim est indicium ad cuius­ que ministri ordinati identitatem definiendam necessarium quidem licet non primarium, quia ad eius plenam veritatem pertinet esse participatio specifica et repraesentatio ministerii Christi. Quo pacto intellegitur cur dia­ cono manus imponantur atque peculiaris gratia sacramentalis conferatur, qua sacramento ordinis inseritur. 4 5 Specifica ad Christum conformatio 5. Diaconatus confertur per peculiarem effusionem Spiritus (ordinatio), quae in recipientis persona specificam efficit configurationem cum Christo, Domino et Servo omnium. In constitutione Lumen gentium (n. 29) explica­ tur, textu Constitutionum Ecclesiae Aegyptiacae allato, quod manuum impo­ sitio diacono non est « ad sacerdotium sed ad ministerium », id est non ad celebrationem eucharisticam sed ad servitium. Quae animadversio una cum monitu Sancti Polycarpi in constitutione Lumen gentium (n. 29) pariter commemorato, specificam diaconi identitatem exhibet: is enim, prout unici ministerii ecclesiastici particeps, est in Ecclesia specificum signum sacra­ mentale Christi servi. Vi sui muneris debet esse « interpres necessitatum ac 6 7 Cf. IOANNES PAULUS II, Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis (die 25 Martii anno 1992), 12:-AAS 84 (1992), pp. 675-676.. Cf.. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Constitutio dogmatica Lumen gentium, 28; 29. Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, Editio typica altera, Typis Polyglottis Vaticanis 1990, p. 101, in numero 179 « Praenotandorum » ad ordinationem diaconorum pertinentium locutionem « in ministerio Episcopi ordinantur » exhi­ bet ex Traditione apostolica, 8 (SCh, 1 Ibis, pp. 58-59) excerptam atque a Constitutionibus Ec­ clesiae Aegyptiacae III, 2 receptam: F. X. Funk (ed.), Didascalia et Constitutiones Apostolo­ rum, II, Paderbornae 1905, p 103. « Sint continentes in omnibus, misericordes, seduli, incedentes iuxta veritatem Domini, qui omnium minister factus est » (Sanctus Polycarpus, Epistula ad Philippenses, 5, 2: F. X. Funk [ed..], Patres Apostolici, I, Tubingae 1901, pp. 300-302). 4 5 6 7 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 846 votorum christianarum communitatum » atque « instimulator famulatus seu diaconiae », quae est pars essentialis missionis Ecclesiae. 8 « Materia » et « forma » sacramenti 6. Materia ordinationis diaconalis est impositio manuum Episcopi; forma in verbis orationis ordinationis consistit, quae tribus momentis, anamnesi nempe, epiclesi et intercessione signatur. Anamnesis (quae historiam salu­ tis recenset in Christo recapitulatam), ad «levitas» se referens, cultum innuit necnon « septem » Actorum Apostolorum viros denotat, ad caritatem re­ vocans. Epiclesis « septem » donorum Spiritus Sancti virtutem invocat, ut ordinandus Christum tamquam « diaconum » imitare valeat. Inter cessio vero ad vitam generosam et castam hortatur. 9 sacramenti est epiclesis quae his in verbis consistit: « Emitte in eum, Domine, quaesumus, Spiritum Sanctum, quo in opus mi­ nisterii fideliter exsequendi munere septiformis tuae gratiae roboretur ». Septem dona autem ex Isaiae 11, 2 originem suam trahunt, et quidem in ampliata forma a Septuaginta mutuata. Haec sunt dona Spiritus in Messiam effusa, quae ordini initiatis participantur. Forma essentialis Character et specifica gratia sacramentalis 7. Prout gradus Ordinis sacri, diaconatus characterem imprimit et speci­ ficam gratiam sacramentalem communicat. Character diaconalis est signum configurativum-distinctivum animae modo indelebili impressum, quod sacro Ordine auctos configurat Christo, qui diaconus, ideoque servus omnium, factus est. Ipse secum fert specificam gratiam sacramentalem, id est vim, vigorem specialem, donum ad novam condicionem rerum vivendam per sa­ cramentum operatam. « Diaconi vero gratia sacramentali roborati, in diaco­ nia liturgiae, verbi et caritatis Populo Dei, in communione cum Episcopo eiusque presbyterio, inserviunt »." Sicut in omnibus sacramentis characte­ rem imprimentibus, gratia permanentem virtualem vim continet. Eo gradu floret et reflorescit quo in fide accipitur atque iterum iterumque recipi solet. 10 PAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum, Prooemium: I. c, pp. 534-538. Cf. Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 207: ed. cit,, pp. 115-122. Cf. Catechismus Ecclesiae Catholicae, n. 1570. Ibidem, n. 1588. 8 9 10 11 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 847 Necessitudo cum Episcopis et presbyteris 8. Diaconi, cum ecclesiasticum ministerium in inferiore gradu partici­ pent, in sua potestate exercenda necessario ex Episcopis pendent prout ple­ nitudinem sacramenti ordinis habentibus. Praeterea, necessitudinem pecu­ liarem cum presbyteris ineunt, quippe in communione quorum ad populum Dei serviendum sint vocati. 12 Incardinatio Sub disciplinan respectu diaconus ordinatione diaconali incardinatur vel Ecclesiae particulari vel Praelaturae personali ad cuius servitium admissus est, vel tamquam clericus alicui Instituto religioso vitae consecratae vel So­ cietati clericali vitae apostolicae. Incardinationis institutum non est plus minusve secundarii momenti habendum in quantum characterem vinculi constantis servitii induit pro determinata portione populi Dei. Quod qui­ dem ecclesialem adhaesionem implicat sub respectu iuridico, affectivo et spirituali atque obligationem servitium ministeriale praestandi. 13 3. Ministerium diaconi in variis pastoralibus contextibus 9. Ministerium diaconale distinctum est exercitio trium munerum, mini­ sterio ordinato propriorum, in specifica luce diaconiae. Munus docendi Ad munus docendi quod attinet, diaconus deputatus est ad proclamandam Scripturam atque ad populum instruendum et exhortandum. Quod quidem elucet ex libri Evangelii traditione, in ipso ordinationis ritu prae­ scripta. 14 15 Munus sanctificandi Diaconi munus sanctificandi impletur orationi assidue insistendo, bapti­ sma sollemniter administrando, matrimonio adsistendo idemque benedicen­ do, Eucharistiam servando et distribuendo, ritui funeris et sepulturae prae12 Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Decretum Christus Dominus, 15. Cf. C.I.C., can. 266. Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Constitutio dogmatica Lumen gentium, 29. Cf. Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 210: ed. cit., p. 125. 13 14 15 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 848 sidendo necnon sacramentalia dispensando. Quo pacto apparet, quomodo ministerium diaconale ex Eucharistia procedat ad eandemque redeat, nec in mero servitio sociali exhauriri possit. 16 Munus regendi denique exercetur per deditionem operibus caritatis, per auxilia ferenda, per religiosam vitam in communitate vel in particularibus eius coetibus fovendam, peculiari respectu habito ad caritatem, quae praeeminentem diaconalis ministerii notam constituit. Munus regendi 17 10. Lineamenta genuini ministerii diaconatus, sicuti ex antiqua diacona­ li praxi et ex conciliorum statutis evincitur, sunt ergo clarissime definita. Attamen, si hoc ministerii genus sua natura unum est, nihilominus diversas sui exercitii formas concretas induit, quae pro peculiaritate casuum a diver­ sis circumstantiis pastoralibus singularum Ecclesiarum subinde suggerendae erunt. Quae indicia certo ignorari non licet in itinerario formationis definiendo. 4. Spiritualitas diaconalis 11. Ex identitate theologica diaconi lineamenta spiritualitatis propriae per­ spicue efflorescunt, quae quidem ut spiritualitas servitii potissimum exhibetur. Spiritualitas servitii Spiritualis vitae exemplar propter excellentiam est Christus servus qui suam vitam totus in servitium Dei et in bonum hominum impendit. Ille in servo primi cantus Libri Isaiae (cf. Lc 4, 18-19) se agnoscens, navitatem suam expresse diaconiam appellavit (cf. Mt 20, 28; Lc 22, 27; Io 13, 1-17; Phil 2, 7-8; 1 Pt 2, 21-25) necnon discipulis suis commendavit ut tantumdem facerent (cf. Io 13, 34-35; Lc 12, 37). Spiritualis forma servitii spiritualitas est totius Ecclesiae, quippe quae tota instar Mariae «ancillae Domini» (Lc 1, 28) sit in servitium pro mundi salute. Ea autem ratione ut hanc servitii spiritualitatem tota Ecclesia me­ lius vivere possit, Dominus semetipsum tamquam vivum et personale servi signum ei donat. Quapropter haec spiritualis vitae forma ad diaconum par­ ticulari modo pertinet, eumque sacra ordinatione « iconam » viventem Chri­ sti servi in Ecclesia constituit. Linea directrix eius spiritualis vitae igitur 16 17 Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Constitutio dogmatica Lumen gentium, 29. Cf. ibidem. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 849 servitium erit; sanctitas eius autem expostulabit ut servus magnanimus et fidelis Dei et hominum, pauperrimorum praesertim et dolore afflictorum, evadat; ipsius ascetici nisus ideo ad illas virtutes acquirendas tendent, quae ad eiusdem ministerium exercendum requiruntur. Peculiaris statuum vitae distinctio 12. Talis spiritualis vitae forma, sicuti patet, deinde harmonice compo­ nenda erit cum spiritualitate statui vitae consona. Ideoque ea ipsa spiritua­ litas diaconalis diversas notas acquiret secundum quod ab homine matrimo­ nio coniuncto, caelibi, religioso vel in mundo consecrato in praxim dedu­ cenda sit. Oportet igitur ut formationis itinerarium hos diversos modos prae oculis habeat atque spiritualia tirocinia praescribat secundum peculiare can­ didatorum genus qualitate distincta. 5. Officium Conferentiarum episcopalium 13. « Est officium legitimorum episcopalium Coetuum seu Conferentia­ rum, Summo Pontifice assentiente, deliberare, utrum et ubinam diaconatus, tamquam proprius ac permanens Hierarchiae gradus, in fidelium bonum sit instituendus, necne ». 18 Conferentiarum episcopalium competentiae Conferentiis episcopalibus Codex Iuris Canonici competentiam etiam at­ tribuit addititiis normis definiendi disciplinam ad Liturgiae Horas persolvendas, ad aetatem requisitam pro admissione et formatione, de qua in can. 236, spectantem. Quo canone statuitur ad Conferentias episcopales per­ tinere opportunas, secundum circumstantias loci, leges ferre eo fine, ut can­ didati ad diaconatum permanentem sive iuvenes sive grandioris aetatis, si­ ve caelibes sive uxorati « ad vitam spiritualem alendam informentur atque ad officia eidem ordini propria rite adimplenda instruantur ». 19 20 « Rationis fundamentalis institutionis diaconorum permanentium » adiumentum 14. Ad Conferentias episcopales in itinerariis institutoriis apparandis adiuvandas ita ut, dum ad particularia locorum adiuncta respiciant, cum 18 19 20 PAULUS V I , Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, I, 1: l.c, p. 699. Cf. C.I.C., can. 276, § 2, 3°. Cf., ibidem, can. 1031, § 3. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 850 universali Ecclesiae linea tamen concordent, Congregatio de Institutione Ca­ tholica hanc praesentem Rationem fundamentalem institutionis diaconorum permanentium redigendam curavit, qua firma iudicii elementa praebeantur ad criteria pro vocationibus et variis formationis aspectibus definienda. Quae Ratio — prout ex sua ipsius natura liquet — nonnisi quaedam fun­ damentalia lineamenta indolis generalis statuit regulam exhibentia, ad quam Conferentiis episcopalibus se referre oportet in suis propriis rationibus nationalibus elaborandis vel, si casus ferat, perficiendis. Illa igitur, particu­ larium Ecclesiarum ingenium et novitatis studium non cohibens, fundamen­ tum praebet quo diaconorum permanentium institutio innixa, tuto praesti­ ta et cum aliarum Ecclesiarum programmatibus concinne componi queat. 15. Modo analogo relative ad praescripta ab ipso Concilio Vaticano II pro rationibus institutionis sacerdotalis 21 statuta, hoc praesenti documento a Conferentiis episcopalibus, quae diaconatum permanentem restauraverunt, requiritur ut suas proprias rationes institutionis diaconorum permanentium Sanctae Sedi examinanda submittant ad approbationem obtinendam. Quae quidem approbationem concedet primum ad experimentum, ita ut periodica documentorum recognitio locum habere possit. 6. Officia Episcoporum De rerum adiunctis discernendis 16. Diaconatus permanentis in aliqua natione restauratio non implicat ipsius restaurationem in omnibus dioecesibus. Etenim ad Episcopum dioe­ cesanum spectabit, audita prudenter sententia Consilii presbyteralis et Con­ silii pastoralis, si existat, hac in re procedere vel non, consideratis necessita­ tibus concretis simul cum specifica condicione rerum suae Ecclesiae particu­ laris. Catechesis opportunitas Quodsi pro diaconatus permanentis restauratione optionem fecerit, op­ portunam catechesim promovendam hac de re curabit sive inter laicos sive inter sacerdotes et religiosos, ita ut ministerium diaconale integre et penitus intellegatur. Providebit insuper de erigendis structuris necessariis pro for­ mationis opera atque de idoneis cooperatoribus nominandis, qui eum qua 21 CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Decretum Optatam totius, 1. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 851 directi institutionis moderatores adiuvent vel, secundum circumstantias, re­ curret ad aliarum dioecesium paedagogicas structuras aut ad regionalia vel nationalia instituta. Congruae Regulae Deinde Episcopus sollicitas curas geret ut, Ratione nationali et propriis experientiis rite consideratis, congruae Regulae dioecesanae redigantur et certis temporis intervallis recognoscantur. 7. Diaconatus permanens in Institutis vitae consecratae et in Societatibus vitae apostolicae Capitulorum Generalium decreta 17. Institutio diaconatus permanentis inter membra Institutorum vitae consecratae et Societatum vitae apostolicae regitur normis Litterarum Apo­ stolicarum Sacrum diaconatus ordinem. Ibi statuitur quod « diaconatum per­ manentem constituere apud religiosos iusproprium Sanctae Sedis est, ad quam unice pertinet Capitulorum Generalium hac de re vota expendere at­ que probare ». Quae — iuxta praefatum documentum — etiam « de sodali­ bus ceterorum institutorum, evangelica consilia profitentium, sunt pariter intellegenda ». 22 23 Auctoritates formationi praepositae Quodlibet Institutum vel quaelibet Societas quae obtinuerit ius in suo sinu diaconatum permanentem restaurandi officium assumit suorum candi­ datorum formationem humanam, spiritualem, intellectualem et pastoralem in tuto collocandi. Quapropter huiusmodi Institutum vel Societas impen­ sam operam navabit ad proprium formationis programma apparandum, quod Instituti vel Societatis nativum charisma et peculiarem spiritualita­ tem recipiat et simul cum praesenti Ratione fundamentali concordet, prae­ sertim in materia ad intellectualem et pastoralem institutionem pertinenti. Programmata uniuscuiusque Instituti vel Societatis examinanda et ap­ probanda subicientur Congregationi pro Institutis vitae consecratae et So­ cietatibus vitae apostolicae, vel Congregationi pro Gentium Evangelizatione 22 23 PAULUS V I , Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, V I I , 32: l.c, p. 703. Ibidem, V I I , 35: l.c, p. 704, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 852 et Congregationi pro Ecclesiis Orientalibus secundum territoria earum com­ petentiae. Congregatio competens eadem approbabit, audita Congregatione de Institutione Catholica in materia intellectualem formationem respicienti, primum ad experimentum et postea ad definitum temporis spatium, ita ut periodicae recognitiones institui possint. I INSTITUTIONIS DIACONORUM PERMANENTIUM ACTORES 1. Ecclesia et Episcopus 18. Institutio diaconorum, sicuti et ceterorum ministrorum et omnium bap­ tizatorum, est officium universam Ecclesiam implicans. Ipsa ab apostolo Paulo « Ierusalem superna » et « nostra mater » (Gal 4, 26) appellata, ad Mariae simili­ tudinem, «praedicatione enim ac baptismo filios, de Spiritu Sancto conceptos et ex Deo natos, ad vitam novam et immortalem generat ». Nec tamen satis: maternitatem enim Mariae imitans, filios suos materno prosequitur amore et providet ut omnes ad plenitudinem suae vocationis perveniant. u Spiritus Christi, primus formationis artifex Ecclesiae cura de suis filiis in Verbi et sacramentorum celebratione, in amore et mutuo auxilio, in oratione et in variorum ministrorum sollicitudi­ ne manifestatur. Attamen in hac visibili, ut ita dicatur, cura praesens fit cura Spiritus Christi. Etenim « socialis compago Ecclesiae Spiritui Christi, eam vivificanti, ad augmentum corporis inservit » sive totaliter sumpti si­ ve in eius singulis membris. In sollicitudine Ecclesiae de suis filiis primus actor est ergo Spiritus Christi. Ille est, qui eos convocat, comitatur atque corda eorum plasmat, ut eius gratiam agnoscere eique magno animo respondere valeant. Ecclesia conscia sit oportet istius ponderis, quod gratiae oeconomia in sua opera paedagogica habet. 25 Episcopus (vel Superior maior), supremus institutionis praeses 19. In diaconorum permanentium institutione primum signum et instru­ mentum Spiritus Christi est Episcopus proprius (vel Superior maior compe24 25 CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Constitutio dogmatica Lumen gentium, 64. Ibidem, 8. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 853 tens). Ille enim eis discernendis et formandis praeest. Etiamsi officium istud per cooperatores a se electos plerumque exercet, diligenter tamen studebit omnes ad diaconatum se praeparantes in persona pro posse cognoscere. 26 27 2. Ad operam institutoriam deputati 20. Personae, quae dependenter ab Episcopo (vel a Superiore maiore competenti) et in arcta cooperatione cum communitate diaconali peculiare munus in candidatis ad diaconatum permanentem formandis exercent, sunt: rector institutionis, tutor (ubi numerus id exigat), moderator spiritus et parochus (vel minister, cui candidatus commissus est ad tirocinium dia­ conale explendum). Rector institutionis 21. Rectoris institutionis ab Episcopo (vel a Superiore maiore competen­ ti) nominati est varias personas institutioni addictas coordinare, integrae educationis operae praeesse eamque in singulis aspectibus suis animare, cum familiis aspirantium et candidatorum uxoratorum eorumque communi­ tatibus amicalem consuetudinem fovere. Praeterea, officium ei incumbit Episcopo (vel Superiori maiori competenti) iudicium exprimendi, audita sententia ceterorum formatorum, moderatore spiritus excluso, de idoneita­ te aspirantium ad admissionem inter candidatos et candidatorum promo­ vendorum ad diaconatus ordinem. 28 Propter sua haud facilia et magni momenti onera, rector institutionis summa cura eligendus est. Oportet sit homo vivae fidei et fortis sensus Ec­ clesiae, ampla experientia pastorali ornatus, necnon per prudentiam, ae­ quum animum et communionis capacitatem probatus; solida insuper scien­ tia theologica et paedagogica pollere debet. Episcopo dioecesano merito aequiparantur ii quibus concredita sunt praelatura territo­ rialis, abbatia territorialis, vicariatus apostolicus, praefectura apostolica et administratio apo­ stolica stabiliter erecta (cf. C.I.C., cann. 368; 381, § 2) necnon praelatura personalis (cf. C.I.C, cann. 266, § 1; 295) atque ordinariatus militaris (cf. IOANNES PAULUS I I , Constitutio apostolica Spirituali militum curae [die 21 Aprilis anno 1986], art. I, § 1; art. I I , § 1: AAS 78 26 [1986], pp. 482; 483). Cf C.I.C., cann, 1025; 1029.. Subauditur etiam rector institutionis domus institutoriae propriae, quotiens exstet (cf C.I.C., can.. 236, I ) , 27 28 O 854 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Presbyter aut diaconus esse poterit, at desiderandum est ne apud diaco­ nos ordinatos auctoritatem exerceat. Immo exoptandum esset ut hoc offi­ cium in formatione aspirantium et candidatorum distinctum remaneat. Tutor 22. Tutor, designatus a rectore institutionis inter diaconos vel presbyte­ ros experientiae probatae et nominatus ab Episcopo (vel a Superiore maiore competenti), est uniuscuiusque aspirantis et candidati maxime proximus co­ mes. Eius est cuiusque itinerario propius adesse atque suum auxilium et consilium praestare ad obvenientes, si quae sint, difficultates solvendas nec­ non ad varia formationis momenta personali nisu intimius sibi adsciscenda. Requiritur etiam ut cum institutionis rectore cooperet in diversis paedago­ gicis inceptis praedisponendis atque in iudicio de idoneitate efformando et exhibendo Episcopo (vel Superiori maiori competenti). Secundum circum­ stantias officium ei tradetur pro una sola persona aut pro parvo coetu cu­ ram gerendi. Moderator spiritus 23. Moderator spiritus ab unoquoque aspiranti vel candidato eligitur at­ que ab Episcopo vel Superiore maiore approbandus est. Eius est operam interiorem quam Spiritus in anima vocatorum efficit discernere, simulque continuae conversioni assistere eamque fovere; praeterea suggestiones pro­ ponere debet idoneas ad genuinae spiritualitatis diaconalis maiorem maturationem obtinendam atque incitamenta efficacia dare ad virtutes acquiren­ das cum eadem conexas. Hac de causa, aspirantes et candidati invitentur ut spirituali directioni se committant nonnisi sacerdotum probatae virtutis, optima theologica scientia, profunda experientia spirituali, exquisito sensu paedagogico, necnon fervido animo in ministerium intento ornatorum. Parochus 24. Parochus (vel alius minister) a rectore institutionis eligitur communi consilio coetus educatorum atque prae oculis habitis diversis loci et vitae adiunctis, in quibus candidati versantur. Eius est candidatum sibi commis­ sum in vivam ministerii communionem assumere atque, sub suo personali ductu, actionibus pastoralibus initiare, quae sibi aptiores visae fuerint; ope­ ram insuper dabit labori expleto periodice una cum ipso candidato expen- Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 855 dendo atque curabit rectori de progressione formationis in tirocinio notitias referre. 3. Professores Competentia scientifica et testimonium vitae 25. Professores ad futuros diaconos efformandos maxime conferunt. Illi enim, sacrum depositum ab Ecclesia custoditum tradentes, fidem candida­ torum nutriunt eosque ad officium magistrorum populi Dei idoneos red­ dunt. Quam ob rem ipsi solliciti esse debent non solum necessariam compe­ tentiam scientificam et sufficientem artem paedagogicam sibi acquirere, sed etiam veritatem quam docent per testimonium vitae confirmare. Unitatis paedagogicae studium Ut eorum specifica opera cum ceteris formationis dimensionibus harmo­ nice componi possit, haud parum interest ut parati sint, secundum circum­ stantias, cum aliis personis formationi addictis cooperare et communes om­ nium nisus collegialiter expendere. Quo pacto efficient ut candidatis forma­ tio ad unitatem redacta tradatur et eos efficaciter adiuvent in necessaria synthesi sibi comparanda. 4. Communitas institutionis diaconorum permanentium Specificae communitatis ecclesialis specimen 26. Aspirantes et candidati ad diaconatum permanentem singularem ambitum necessario constituunt: specificam nempe communitatem ecclesia­ lem, quae stimulatricem vim formationis funditus afficit. Personae ad formationem deputatae eniti debent ut communitas genui­ na spirituali vita, sensu mutuae adhaesionis, spiritu servitii et missionali fervore emineat atque programma praestitutum possideat periodicarum occursationum et orationis. Magni pretii adminiculum Quo modo communitas institutionis diaconorum permanentium aspiran­ tibus et candidatis ad diaconatum pretioso auxilio esse poterit in eorum vo­ catione discernenda, in maturitate humana promovenda, in introductione in spiritualem vitam, in studio theologiae et in praxi pastorali. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 856 5. Communitas originis 27. Communitates, e quibus aspirantes et candidati ad diaconatum pro­ veniunt, in eorum formationem vim haud mediocrem exercere possunt. Familia Aspirantibus et candidatis iunioribus familiae magni pretii auxilium prae­ stare debent. Ipsae hortandae sunt, ut «formationis itinerarium orationibus, debito respectu, recto virtutum domesticarum exemplo, spirituali et materiali auxilio, praesertim in difficilioribus adiunctis persequi » sciant. Immo etiam « si forte genitores et familiares indifferentes sese ostendant vel adversos vocationis delectui, comparatio quaedam clara et serena cum eorum positione et conse­ quentes stimuli magno auxilio esse possunt, ut... vocatio consultius ac firmius maturet ». Ad aspirantes et candidatos uxoratos quod attinet, maxime enitendum erit ut coniugalis vitae communio efficaciter conferat ad eorum formatio­ nis itinerarium versus diaconatus metam corroborandum. 29 Communitas paroecialis A communitate paroeciali exspectatur, ut itinerarium cuiusque sui membri ad diaconatum orationis auxilio et congruo catechesis tirocinio pro­ sequatur quod, dum fidelium mentes erga ministerium istud aperit, candi­ dato validum auxilium ad vocationem suam discernendam praestat. Aggregationes ecclesiales Etiam illae aggregationes ecclesiales, e quibus aspirantes et candidati ad diaconatum proveniunt, continuatim iisdem fons esse poterunt auxilii, praesi­ dii, lucis et humanitatis. Pariter tamen ministerialem suorum membrorum vo­ cationem magni aestimare debent, ita ut maturationem spiritualitatis et opero­ sae alacritatis specifice diaconalis in iis nedum impediant, eam efficaciter iuvent. 6. Aspirans et candidatus Sui ipsius educatio 28. Postremo prae oculis habendum est quemlibet ad diaconatum se praeparantem « primum auctorem esse dicendum adeo necessarium, ut suffiIOANNES PAULUS I I , Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 68: l.c, pp 775-776. 29 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 857 ei omnino nequeat in suapte formatione ducenda: nam quodcumque edu­ candi opus... est, denique, sui ipsius educatio». Quae sui ipsius formatio minime tamen separationem, segregationem vel inconsultam libertatem significat, sed potius officii conscientiam et prom­ ptam alacritatem ad divinam vocationem generose sequendam, maximo momento tributo personarum dotibus atque mediis a Providentia suppeditatis. Quod formationis genus radicitus consistit in firma voluntate in vita se­ cundum Spiritum proiiciendi modo congruo vocationi susceptae, alimentum suum trahens ex animo humili et proclivo ad suos proprios limites suasque proprias dotes agnoscenda. 30 II CANDIDATORUM AD DIACONATUM PERMANENTEM DOTES Ecclesiae pars in vocatione discernenda 29. « Historia cuiusvis vocationis presbyteralis, sicut ceterum cuiusvis fe­ re vocationis christianae, historia est ineffabilis dialogi inter Deum et homi­ nem, inter amorem Dei vocantis et libertatem hominis Deo respondentis ». Sed una cum appellatione Dei et responsione hominis aliud elementum con­ stitutivum vocationis et praesertim vocationis ministerialis habetur: publica nempe appellatio Ecclesiae. « Vocari a Deo dicuntur qui a legitimis Eccle­ siae ministris vocantur ». Qui terminus intelligi debet non sensu stricte iu­ ridico, quasi auctoritas appellans sola vocationem efficeret, sed sensu sacra­ mentali, quo auctoritas appellationem enuntians signum et instrumentum personalis interventus Dei consideratur, qui per manuum impositionem completur. Re ita considerata, quaecumque electio regularis inspirationem innuit atque electionem Dei repraesentat. Ecclesiae sententia de vocatione ultimum iudicium constituit in vocatione eligenda; et hoc eo vel magis, cum de ecclesiali momento agatur in electione vocationis ad ministerium or­ dinatum. Huiusmodi vocationis discernendae opera criteriis obiectivis fulciri de­ bet, quae Ecclesiae traditionem magni habeant atque ad hodiernas necessi31 32 Ibidem, 69: Ibidem, 36: Catechismus Taurinorum 1914, 30 31 32 57 - A.. A.. S. lc, p„ 778. l.c, pp,, 715-716. ex decreto Concilii Tridentini ad Parochos, pars II, c. 7, n. 3, Augustae p. 288. Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 858 tates pastorales respiciant. In vocationibus ad diaconatum permanentem di­ scernendis requisita quaedam prae oculis habenda sunt indolis generalis et alia quae peculiari vocatorum statui vitae respondeant. 1. Requisita indolis generalis Lineamenta a Sancto Paulo adumbrata 30. Prima figura diaconi in Prima Epistola sancti Pauli ad Timotheum prostat: « Diaconos similiter púdicos, non bilingues, non multo vino deditos, non turpe lucrum sectantes, habentes mysterium fidei in conscientia pura. Et hi autem probentur primum, deinde ministrent nullum crimen haben­ tes... Diaconi sint unius uxoris viri, qui filiis suis bene praesint et suis do­ mibus; qui enim bene ministraverint, gradum sibi bonum acquirent et mul­ tam fiduciam in fide, quae est in Christo Iesu» (1 Tim 3, 8-10.12-13). Indicia Patrum Ecclesiae Qualitates a Paulo enumeratae potissimum humanae sunt, quasi — ut ita dicatur — diaconi munere suo fungi non possint nisi exemplar etiam sub respectu humano existimatum sese exhibeant. Pauli doctrinae resonantia in aliis Patrum Apostolicorum scriptis, praesertim in Didachè et apud Sanctum Polycarpum reperitur. Didachè hortatur: « Constituite igitur vobis episcopos et diaconos dignos Domino, viros mansuetos et argenti non cupi­ dos et veraces et probatos »; Sanctus Polycarpus vero admonet: « Similiter diaconi in conspectu iustitiae eius inculpati esse debent, sicut ministri Dei et Christi, non hominum; ne calumniatores sint, ne bilingues, nec avari; sed continentes in omnibus, misericordes, seduli, incedentes secundum verita­ tem Domini, qui omnium minister factus est ». 33 34 Requisita Codicis Iuris Canonici 31. Postea traditio Ecclesiae ulterius complevit atque definivit requisita, quae vocationis ad diaconatum authenticam naturam suffragantur. Ea in primis sunt quae ordines in genere respiciunt: « Ad ordines ii soli promo­ veantur qui... integram habent fidem, recta moventur intentione, debita pollent scientia, bona gaudent existimatione, integris moribus probatisque Didachè, 15, 1: F. X. Funk (ed.), Patres Apostolici, I, o.c, pp. 32-35. S. POLYCARPUS, Epistula ad Philippenses, 5, 1-2: F. X. Funk (ed.), Patres Apostolici, I, o.c, pp. 300-302 33 34 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 859 virtutibus atque aliis qualitatibus physicis et psychicis ordini recipiendo congruentibus sunt praediti ». 35 Qualitates humanae et virtutes evangelicae a « diaconia » requisitae 32. Candidatorum figura deinde completur quibusdam specificis qualita­ tibus humanis et virtutibus evangelicis a diaconia postulatis. Inter qualita­ tes humanas nominandae sunt: maturitas psychica, facultas dialogi et com­ municationis, conscientia officii, industria, animi aequilibrium et prudentia. Inter virtutes evangélicas peculiaris momenti sunt: oratio, pietas eucharisti­ ca et mariana, sensus Ecclesiae humilis et conspicuus, amor Ecclesiae eius­ que missionis, spiritus paupertatis, facultas oboedientiae et communionis fraternae, alacritas apostolica, animus ad servitium proclivus, caritas erga fratres. 36 In communitatem christianam insertio 33. Praeterea candidatos ad diaconatum oportet alicui communitati christianae vitaliter esse insertos atque exercuisse iam magna cum cura quaedam apostolatus opera. Exercitium laboris aut professionis 34. Candidati ex omnibus societatis coetibus provenire atque quemlibet laborem vel professionem exercere possunt, dummodo non sit, secundum normas Ecclesiae et prudens iudicium Episcopi, statum diaconalem dedecens. Praeterea huiusmodi operositas practice componi debet cum oneribus formationis et exercitii activi ministerii. 37 Aetas minima 35. Quoad aetatem minimam, Codex Iuris Canonici statuit quod « candi­ datus ad diaconatum permanentem qui non sit uxoratus ad eundem diaco­ natum ne admittatur, nisi post expletum vigesimum quintum saltem aeta- CIC., can, 1029. Cf. can. 1051, 1°.. Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, II, 8: l.c, p. 700. Cf C.I.C, cann, 285, §§ 1-2; 289; PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, III, 17: l.c, p. 701, 35 36 37 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 860 tis annum; qui matrimonio coniunctus est, nonnisi post expletum trigesi­ mum quintum saltem aetatis annum, atque de uxoris consensu ». 38 Irregularitates et impedimenta Oportet vero candidatos liberos esse ab irregularitatibus atque ab impe­ dimentis. 39 2. Requisita a) Caelibes candidatorum statui vitae respondentia « Cor indivisum » 36. « Ex Ecclesiae instituto, ipso Oecumenico Concilio comprobante, ii, qui ad diaconatum iuvenes vocantur, lege caelibatus servandi astringun­ tur ». Quae lex, quam ii qui hoc charismate donati sunt libere amplectun­ tur, potissimum cum sacro ministerio congruit. Diaconatus permanens in caelibatu peractus peculiares quasdam notas mi­ nisterio imprimit. Etenim identificatio sacramentalis cum Christo in cordis in­ divisi contextum inseritur, optionis scilicet sponsalis, exclusivae, perennis et in­ tegrae unici et summi Amoris; quo pacto servitium Ecclesiae plena deditione perfungi poterit atque proclamatio Regni generoso testimonio vitae confirmabi­ tur eius, qui talis ministerii causa bona etiam maxime cara reliquit. 40 b) Uxorati Positiva experientia vitae familiaris 37. « Cum de viris matrimonio iunctis agitur, cavendum est, ut ii tan­ tum ad diaconatum provehantur, qui, plures iam annos in matrimonio viC.I.C., can. 1031, § 2. Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, II, 5; III, 12: l.c, pp. 699; 700. Canon 1031, § 3 praecipit: «Integrum est Episcoporum confe­ rentiis normam statuere, qua provectior ad presbyteratum et ad diaconatum permanentem requiratur aetas ». Cf. C.I.C., cann. 1040-1042. Irregularitates (seu impedimenta perpetua) a can. 1041 enumeratae hae sunt: 1) aliqua forma amentiae aliusve psychicae infirmitatis, qua, consultis peritis, inhabilis indicatur ad ministerium rite implendum; 2) delicta apostasiae, haeresis aut schismatis; 3) attentatum matrimonium, etiam civile tantum; 4) voluntarium homicidium perpe­ tratum aut abortus procuratus, effectu secuto; 5) graviter mutilare se ipsum vel alium, et sibi vitam adimere tentare; 6) actum ordinis illicite ponere. Impedimenta simplicia a can. 1042 enu­ merata haec sunt: 1) officium vel administrationem indecoram vel a clericali statu alienam gere­ re; 2) status neophytae (nisi iudicium Ordinarii aliter sonat). PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, II, 4: l.c, p. 699. Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Constitutio dogmatica Lumen gentium, 29. 38 39 40 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 861 ventes, se domui suae bene praeesse ostenderint, quippe quibus et uxor et filii sint vitam vere christianam agentes et integra fama praestantes »." Consensus et indoles mulieris Nec solum hoc. Etenim praeter candidati stabilem condicionem vitae fa­ miliaris statuitur candidatos uxoratos admitti non posse « nisi constet non solum de uxoris consensu, sed de eiusdem etiam christiana morum probita­ te illisque dotibus, quae viri ministerium nec impediant nec dedecorent ». 42 c) Vidui Probitas humana et spiritualis 38. « Post ordinem receptum diaconi, grandiore etiam aetate promoti, ex tradita Ecclesiae disciplina ad ineundum matrimonium inhabiles sunt ». Eadem lex etiam pro diaconis valet qui vidui remanserunt. Eorum vocatio consistit in exemplo probitatis humanae et spiritualis in propria condicione vitae exhibendo. Praeterea, ut candidati vidui admitti possint, demonstrare debent de suorum filiorum humana et christiana cura iam providisse aut capaces esse de ea congruo modo providendi. 43 44 d) Sodales Institutorum vitae consecratae et Societatum vitae apostolicae De charismate et ministerio harmonice componendis 39. Diaconi permanentes ad Instituta vitae consecratae vel ad Societates vitae apostolicae pertinentes vocati sunt ad ministerium suum specifico charismate accepto ditandum. Licet enim eorum pastoralis actio sub iuris45 PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, III, 13: l.c , p 700. Ibidem, III, 11: lc, p. 700. Cf. C.I.C., cann. 1031, § 2; 1050, 3° PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, III, 16: l.c, p. 701; Litte­ rae apostolicae Ad pascendum, VI: l.c, p. 539; C.I.C., can 1087. Litteris circularibus (Prot. N. 26397) emanatis die 6 Iunii anno 1997 a Congregatione de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum statuitur unam solam e sequentibus causis suf­ ficere ad dispensationem ab impedimento obtinendam, de qua in can. 1087 C.I.C.: magna et probata utilitas ministerii diaconi in dioecesi cui pertinet; praesentia filiorum tenerae aetatis, qui materna cura indigent; praesentia genitorum vel socerorum aetate provecturum et auxiliis indigentium Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, VII; 32-35: lc, pp. 703-704. 41 42 43 44 45 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 862 dictione Ordinarii loci exerceatur, peculiarem tamen notam eorum vitae status religiosi vel consecrati exhibet. Ideo solliciti erunt de religiosa vel consecrata vita cum ministeriali componenda atque de speciali suo tributo ad Ecclesiae missionem praestando. 46 III FORMATIONIS ITINERARIUM AD DIACONATUM PERMANENTEM 1. Aspirantium praesentatio Responsabilitates diversae 40. Voluntatis declaratio itinerarium formationis diaconalis ineundi fieri potest sive motu proprio ipsius aspirantis, sive per explicitam designatio­ nem communitatis, cuius aspirans est membrum. Utcumque sit, oportet ut huiusmodi voluntatis declaratio a communitate accepta et rata habeatur. Parochi (vel superioris, si de religiosis agatur) est aspirantem ad diaco­ natum nomine communitatis Episcopo (seu Superiori maiori competenti) praesentare. Quod ille faciet petitionem commendando illustratione causa­ rum moventium eamque suffragantium, et simul exhibendo aspirantis cur­ riculum vitae personalis et pastoralis. Episcopus (vel Superior maior competens) consultis rectore institutionis et coetu educatorum, decernet utrum petitor in periodum propedeuticam admittendus sit nec ne. 2. Periodus propedeutica Fines 41. Admissione inter aspirantes ad diaconatum incipit periodus prope­ deutica, quae per congruum tempus protrahetur. Haec periodus est, qua aspirantes theologiae, spirituali vitae et ministerio diaconali profundius co­ gnoscendis initientur atque invitabuntur ad suam vocationem accuratius discernendam. Cf., Idem, Litterae apostolicae Ecclesiae sanctae (die 6 Augusti anno 1966), I, 25, § 1: AAS 58 (1966), p. 770,, 46 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 863 Formatores 42. Periodo propedeuticae praeest rector institutionis, qui, secundum circumstantias, aspirantes uni vel pluribus tutoribus committere poterit. Optandum est ut, circumstantiis permittentibus, aspirantes propriam suam communitatem constituant, cum proprio rhythmo occursionum et orationis, qui communia momenta etiam cum communitate candidatorum praestituat. Rector institutionis sciscitari debet utrum unusquisque aspirans directo­ rem spiritus approbatum habeat, atque cum cuiusque parocho (vel alio sa­ cerdote) consultationes statuere ad tirocinii pastoralis programma definien­ dum. Praeterea, cum familiis aspirantium uxoratorum necessitudinem fove­ re curabit, ut sibi de earum voluntate constet vocationem sui familiaris ac­ ceptandi, participandi et comitandi. Programma 43. Periodi propedeuticae programma praelectiones scholasticas genera­ tim ne praescribat, sed potius orationis conventus, instructiones, meditatio­ nis et comparationis personalis momenta proponat, quibus vocatio obiective discerni possit secundum programma praestitutum. Iam in hac periodo curandum est ut, pro posse, etiam aspirantium uxo­ res ad participationem asciscantur. Opus vocationis discernendae 44. Dotibus ad ministerium diaconale requisitis consideratis, aspirantes invitentur ad suam vocationem plena libertate et rei conscientia discernendam, exclusis suggestionibus commodi personalis vel quibusvis coërcitionibus externis. Sub periodi propedeuticae fine rector institutionis, coetu educatorum consulto et omnibus elementis in sua possessione prae oculis habitis, pro­ prio Episcopo (vel Superiori maiori competenti) litteras testimoniales tra­ det, quae exhibeant personae aspirantis figuram, necnon iudicium de eius idoneitate si petitum fuerit. Ad Episcopum (vel Superiorem maiorem competentem) quod attinet, inter candidatos ad diaconatum nonnisi eos ascribet, de quorum idoneitate sive per suam experientiam personalem sive per notitias ab educatoribus acceptas, certitudinem moralem assecutus fuerit. 47 47 Cf. C.I.C., can. 1026. 864 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 3. Ritus liturgicus admissionis inter candidatos ad ordinem diaconatus Ritus significatio 45. Candidatorum ad ordinem diaconatus admissio fit per proprium ri­ tum liturgicum, « quo is, qui ad Diaconatum vel Presbyteratum adspirat, publice manifestat suam voluntatem se Deo et Ecclesiae offerendi, ut sa­ crum ordinem exerceat; Ecclesia vero, hanc oblationem accipiens, eum eligit et vocat, ut ad sacrum ordinem recipiendum se praeparet, et hac ratione inter candidatos ad Diaconatum et Presbyteratum rite cooptetur ». 48 Superior competens 46. Superior pro hac acceptione competens est Episcopus proprius vel Superior maior pro sodalibus Institutorum religiosorum clericalium iuris pontificii vel Societatum clericalis vitae apostolicae iuris pontificii. 49 Celebratio die festo 47. Propter suum characterem publicum et suam significationem eccle­ sialem, ritus magnae gravitatis existimetur atque die festo potissimum cele­ bretur. Ad eum aspirans recollectione spirituali se praeparet. Petitio adscriptionis inter candidatos 48. Ritum liturgicum admissionis inter candidatos petitio praecedat, propria manu ipsius aspirantis exarata ac subscripta necnon scripto accepta a proprio Episcopo vel Superiore maiore ad quem directa est. Inter candidatos ad diaconatum adscriptio non constituit ius ad ordina­ tionem diaconalem necessario obtinendam, sed habenda est tamquam prima agnitio publica positivorum signorum vocationis ad diaconatum, quae sub­ sequentibus formationis annis confirmari debet. 50 4. Tempus formationis Saltem per triennium 49. Programma formationis, praeter periodum propedeuticam, saltem tres annos pro omnibus candidatis complecti debet. 51 PAULUS V I , Litterae apostolicae Ad pascendum, Prooemium; cf. I a): l.c, pp. 537-538. Cf. C.I.C., can. 1034, § 1. Ritus admissionis inter candidatos ad Ordinem sacrum in Pontifi­ cale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, Appendix, I I : ed. cit., pp. 232ss. invenitur. Cf. C.I.C., cann. 1016; 1019. Cf. ibidem, can. 1034, § 1; PAULUS V I , Litterae apostolicae Ad pascendum, I a): l.c, p. 538. Cf C.I.C., can.. 236 et articuli 41-44 huius Rationis. 48 49 50 51 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 865 Candidati iuvenes 50. Codex Iuris Canonici praescribit ut candidati iuvenes suam forma­ tionem accipiant « per tres saltem annos in aliqua domo peculiari degentes, nisi graves ob rationes Episcopus dioecesanus aliter statuerit ». Ad huius­ modi institutum erigendum « Episcopi eiusdem regionis, vel, si usus fuerit, plurium quoque regionum eiusdemve nationis, pro variis locorum adiunctis suam consocient operam. Eidem autem moderando praepositos peridoneos eligant, legesque tum de morum disciplina, tum de studiorum ratione accu­ ratissime faciant ». Curandum est ut candidati isti necessitudinem foveant cum diaconis suae propriae dioecesis cui adscripti sunt. 52 5S Candidati grandioris aetatis 51. Pro candidatis grandioris aetatis, status sive caelibis sive matrimo­ nialis, Codex Iuris Canonici praescribit ut suam formationem percipiant « ratione ad tres annos protracta et ab eadem Conferentia Episcopali defini­ ta ». Ubi circumstantiae id permittunt, huiusmodi programma ad effectum deducendum est in contextu vivae participationis in communitate candida­ torum, quaesuum calendarium conventuum, orationis et formationis habe­ bit atque communia quoque momenta cum communitate aspirantium praestituet. Candidatis istis diversa formationis ordinandae specimina proponi pos­ sunt. Onerum laboris et familiae causa, formae communiores in occursionibus instructoriis et scholasticis consistunt, horis vespertinis in hebdomadae fine, tempore vacationum vel secundum alias varias possibilitates dispositis. Ubi condicio admodum difficilem se ostenderit, ad alia specimina recurren­ dum erit per longius temporis spatium protracta vel recentia communica­ tionis instrumenta adhibentia. 54 Candidati Institutorum vitae consecratae 52. Candidatorum ad Instituta vitae consecratae seu ad Societates vitae apostolicae pertinentium formatio fieri debet iuxta rationem, si exstet, pro­ prii Instituti vel propriae Societatis, aut structuris utendo dioecesis, ubi candidati commorantur. C.I.C., can. 236, I . Cf. PAULUS V I , Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, I I , 6: l.c, p. 699. Ibidem, I I , 7: l.c, p. 699.. C.I.C., can. 236, 2°, 52 53 54 O 866 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale Viae particulares 53. In casibus, ubi specimina supra indicata ad effectum deducta non fuerint vel difficilia actu evaserint, « candidatus educandus tradatur spectatissimo sacerdoti, qui de eo curam agat, eumque doceat, deque eius pru­ dentia ac maturitate testimonium afferre valeat. Semper autem ac sedulo cavendum est, ut tantummodo idonei peritique viri in sacrum ordinem ascribantur ». 55 54. In omni casu, rector institutionis (vel sacerdos ad hoc deputatus) in­ tegro formationis tempore certior fieri debet utrum unusquisque candidatus directionem spiritualem percipere pergat a proprio directore spirituali ap­ probato. Praeterea, provideat de cuiusque tirocinio pastorali comitando, expendendo et, si casus ferat, commutando. 55. Institutionis programma, cuius in proximo capite lineamentum quoddam generale proponetur, diversas formationis dimensiones (humanam, spiritualem, theologicam et pastoralem) harmonice componendas curabit; ipsum debet esse theologice bene fundatum, ad specificum pastoralem fi­ nem probe ordinatum atque necessitatibus et rationibus pastoralibus loci aptatum. Uxorum et filiorum implicatio 56. In hoc programma uxores et filii candidatorum uxoratorum sicuti et communitates quibus adhaerent, modis qui magis opportuni visi fuerint, implicentur. Expresse vero etiam de ratione formationis uxorum candidato­ rum provideatur, qua ad suam futuram missionem praeparentur coniugem suum in ministerio sequendi et coadiuvandi. 5. Collatio ministeriorum Lectoratus et Acolythatus Ministeriorum significatio 57. «Antequam quis ad diaconatum sive permanentem sive transeuntem promoveatur, requiritur ut ministeria lectoris et acolythi receperit et per congruum tempus exercuerit» ...«quo melius disponantur ad futura mu56 55 56 PAULUS V I , Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, I I I , 15: l.c, p. 701. C.I.C., can. 1035, § 1 . 867 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis nera Verbi et Altaris». Ecclesia enim «valde opportunum existimat, ut sa­ crorum ordinum candidati tum studio tum exercitio, quod gradatim fíat, ministerii Verbi et Altaris, duplicem hunc sacerdotalis muneris aspectum familiari consuetudine perspiciant atque meditentur. Ex quo fit, ut veritas ministerii maxima eniteat efficacitate. Candidati, enim, ad sacros ordines accedant, suae vocationis plene conscii, "spiritu ferventes, Domino servien­ tes... orationi instantes, necessitatibus sanctorum communicantes" (Rom 12, 11-13) ». Horum ministeriorum specifica natura atque momentum pastorale in Litteris apostolicis Motu Proprio datis Ministeria quaedam explanata repe­ riuntur, ad quas igitur respiciendum erit. 57 58 Petitio admissionis 58. Aspirantes ad lectoratum et acolythatum, a rectore institutionis in­ vitati, petitionem admissionis, libere exaratam et subscriptam, Ordinario (Episcopo seu Superiori maiori), penes quem est acceptio, exhibeant. Ac­ ceptatione consecuta, Episcopus vel Superior Maior ad ministeriorum colla­ tionem procedet, secundum ritum Pontificalis Romani, 59 60 Interstitia 59. Inter collationem lectoratus et acolythatus oportet ut certum tempo­ ris spatium transcurrat, ita ut candidatus ministerium receptum exercere queat. « Inter acolythatus et diaconatus collationem intervallum intercedat sex saltem mensium ». 61 62 6. Ordinatio diaconalis Declaratio et petitio admissionis 60. Itinerario formationis expleto, candidatus qui, rectore institutionis annuente, censeat se requisita necessaria ad ordinationem possidere, EpiscoPAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum, II: l.c, p. 539; Litterae apostolicae Mi­ nisteria quaedam (die 15 Augusti anno 1972), XI: AAS 64 (1972), p. 533. Idem, Litterae apostolicae Ad pascendum, Prooemium: l.c, p. 538, Cf. Idem, Litterae apostolicae Ministeria quaedam, VIII a): l.c, p. 533. Cf. Pontificale Romanum - De Institutione Lectorum et Acolythorum, Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1972. Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Ministeria quaedam, X: l.c, p. 533; Litterae aposto­ licae Ad pascendum, IV: l.c, p. 539, C.I.C., can. 1035, § 2. 67 88 59 60 61 62 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 868 po proprio vel Superiori maiori competenti « declarationem tradat propria manu exaratam et subscriptam, qua testificetur se sponte ac libere sacrum ordinem suscepturum atque se ministerio ecclesiastico perpetuo mancipatu­ rum esse, insimul petens ut ad ordinem recipiendum admittatur ». 63 Documenta adnectenda 61. Huic petitioni candidatus adnectere debet testimonium baptismi, confirmationis, ministeriorum receptorum, de quibus in can. 1035, necnon studiorum rite expletorum ad normam can. 1032. Si ordinandus matrimo­ nio coniunctus est, oportet quoque testimonium matrimonii atque consen­ sum uxoris scriptum exhibere. 64 65 Scrutinium et promotio 62. Petitione ordinandi accepta, Episcopus (vel Superior maior compe­ tens), idoneitatem eius accurato scrutinio expendet. Peculiariter perpendet testimonium a rectore institutionis sibi exhibendum « de qualitatibus ad or­ dinem recipiendum requisitis, scilicet de candidati recta doctrina, genuina pietate, bonis moribus, aptitudine ad ministerium exercendum; itemque rite peracta inquisitione, de eius statu valetudinis physicae et psychicae ». Epi­ scopus dioecesanus seu Superior maior « ut scrutinium rite peragatur, potest alia adhibere media quae sibi, pro temporis et loci adiunctis, utilia videan­ tur, uti sunt litterae testimoniales, publicationes vel aliae informationes ». 66 67 Cum Episcopus vel Superior maior competens idoneitatem candidati probaverit atque certitudinem acquisierit eum novorum onerum suscipiendorum conscium esse, eundem ad ordinem diaconatus promovebit. 68 Caelibatus obligatio quoad candidatos caelibes 63. Ante ordinationem candidatus caelebs obligationem caelibatus publi­ ce assumere debet speciali ritu praescripto; qua obligatione tenetur etiam candidatus ad Institutum vitae consecratae vel ad Societatem vitae aposto69 Ibidem, can., 1036. Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum, V: l.c, p. 539. Cf., C.I.C., can. 1050. Cf ibidem, cann. 1050, 3°; 1031, § 2. Ibidem, can. 1051, I . Ibidem, can. 1051, 2°. Cf. ibidem, can., 1028. De officiis cum diaconatu suscipiendis cf. canones 273-289. Quod ad diaconos uxoratos, addendum est impedimentum novi matrimonii ineundi (cf. can., 1087). Cf. ibidem, can. 1037; PAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum, VI: l.c, p. 539. 63 84 65 66 67 68 09 o Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 869 licae, qui vota perpetua vel alias formas vinculi definitivi emisit in suo In­ stituto aut Societate. Omnes candidati ante ordinationem fidei professio­ nem et iuramentum fidelitatis personaliter emittere tenentur coram Ordina­ rio loci vel suo delegato, secundum formulam a Sede Apostolica probatam. 70 71 Ordinatio 64. « Unusquisque ad presbyteratum et ad diaconatum a proprio Epi­ scopo ordinetur aut cum legitimis eiusdem litteris dimissoriis ». Si autem promovendus ad Institutum religiosum clericalem iuris pontificii vel ad So­ cietatem clericalem vitae apostolicae iuris pontificii pertinet, Superiori maiori competit litteras dimissorias ei concedere. 72 73 65. Ordinatio, secundum ritum Pontificalis Romani peragenda, intra Missarum sollemnia potissimum die dominico vel festo de praecepto et com­ muniter in Ecclesia cathedrali celebretur. Ad quam ordinandi se praepa­ rent exercitiis spiritualibus « per quinque saltem dies, loco et modo ab Ordi­ nario determinatis ». In ritu celebrando in peculiari luce ponatur participa­ tio uxorum et filiorum ordinandi matrimonio coniuncti. 74 75 76 IV DIMENSIONES FORMATIONIS DIACONORUM PERMANENTIUM 1. Institutio humana 66. Institutionis humanae finis est personam ministrorum sacrorum ita plasmare, ut in ea « homines non obstaculum sed pontem reperiant quo brevius pervenire valeant ad Christum Iesum, hominis Redemptorem ». Ii igitur formandi sunt ad seriem humanarum qualitatum acquirendam ac 77 Cf. Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, ed. cit., p.. 101. Cf. C.I.C., can, 833, 6°; Congregatio pro Doctrina Fidei, Professio fidei et Iusiurandum fidelitatis in suscipiendo officio nomine Ecclesiae exercendo: AAS 81 (1989), pp. 104-106; 1169. C.I.C , can. 1015, § 1. Cf. ibidem, can. 1019 Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, cap. I I I , De Ordinatione Diaconorum: ed. cit., pp. 100-142. 70 n, 177: 71 72 73 74 76 Cf C I.C, cann. 1010-1011,. 76 Ibidem, can 1039, IOANNES PAULUS I I , Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 43: l.c, p. 732. 77 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 870 perficiendam, quibus possint communitatis fiducia gaudere, onera servitii pastoralis animo sereno assumere atque consuetudinem et dialogum cum proximo facilius fovere. Formatio ad virtutes humanas Simili modo ac Adhortatio apostolica Pastores dabo vobis relative ad for­ mationem presbyterorum praescribit, etiam candidati ad diaconatum ita in­ struantur « ut veritatem ac fidelitatem ament, ut quemvis revereantur, ut iustitiae ductu in omnibus regantur, ut dato verbo fideles perstare nove­ rint, ut compati addiscant, ut sibi ipsis constent seu cohaerentes perstare sciant, ut denique recte de rebus et hominibus iudicent, ut nobilia dumta­ xat placita eligere optent ». 78 Capacitas relationis cum aliis 67. Diaconis vocatis ut homines communionis et servitii fiant, peculiaris momenti est capacitas relationis cum aliis. Id secumfert ut sint affabiles, hospitales, verbo et corde sinceri, prudentes et moderati, benevoli et ad ser­ vitium prompti, capaces suscitandi inter omnes incorruptas et fraternas re­ lationes, indulgentiae, veniae et consolationi faciles. Candidatus, qui nimis sibimetipsi intentum, litigiosum, atque ad solidas et serenas relationes ineundas cum aliis ineptum se ostenderit, profundae conversioni instare de­ beret, prius quam viam servitii ministerialis amplectatur. 79 Maturitas affectiva 68. Capacitas relationis cum aliis in maturitate affectiva radicatur, quae altum securitatis gradum assequi debet in candidato sive caelibi sive uxorato. Talis maturitas praesupponit utriusque generis candidatos clare perspe­ xisse caritatem et victoriosam luctam contra egoismum quoddammodo hu­ manae exsistentiae centrum habendas esse. Nam, sicuti in encyclicis Litte­ ris Redemptor hominis Summi Pontificis Ioannis Pauli II declaratur, « homo sine amore vivere nequit. Sibimet manet quiddam, quod incomprehensibile est, eiusque vita sensu privatur, nisi amor ei praebetur, nisi invenit amo­ rem, nisi amorem experitur suumque efficit, nisi penitus amorem partici78 79 Ibidem: l.c, pp 732-733. Cf. ibidem: l.c, p. 733. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 871 pat ». Qui amor — prout idem Summus Pontifex in Adhortatione apostoli­ ca Pastores dabo vobis, enucleat — omnes dimensiones personae, physicam, psychicam et spiritualem attingit ac proinde plenum sexualitatis dominium exigit, quo illa vere et plene personalis fíat. Candidatis caelibibus amorem vivere idem est ac totum suum esse, totas vires ac sollicitudines suas Christo et Ecclesiae dicare. Agitur de vocatione magnae strenuitatis, quae inclinationibus affectivitatis et instinctus pulsionibus occurrere debet et ideo abnegatione et vigilantia, oratione et fidelita­ te erga firmam regulam vitae indiget. Magni pretii adiutorium verae amici­ tiae afferre possunt, quae providentissimum praesidium constituunt in vo­ catione vivenda. Candidatis autem uxoratis vivere amorem significat seipsos propriis mu­ lieribus tradere in mutua donatione cum vinculo exclusivo, fideli et indisso­ lubili, ad imaginem amoris Christi erga suam Ecclesiam; pariter significat filios acceptare, amare et educare atque communionem familiarem in uni­ versam Ecclesiam et societatem transmittere. Haec est vocatio, quae hodie in gravi discrimine versatur propter immanem defectionem quorundam fun­ damentalium valorum, effrenatam voluptatis cupidinem atque iustae liber­ tatis perversam notionem. Ad suam plenitudinem attingendam, vocatio ad vitam familiarem postulat ut oratione, liturgia et quotidiana sui ipsius oblatione alatur. 80 81 82 83 Educatio ad libertatem 69. Condicio ad genuinam maturitatem humanam assequendam est edu­ catio ad libertatem, quae oboedientiae erga proprii « esse » veritatem adae­ quatur. Hoc sensu igitur libertas intellecta diaconum « ducet ut sui ipsius dominium perpetuo exerceat, paratumque se continuo testetur ad vincenda ea egoismi ac individualismi certamina quae in uniuscuiusque vitam insi­ dias nectunt »; diaconum « brevi, "hominem ad alteros" efficient, deditioni et servitio proximorum totum traditum ». Formatio ad libertatem etiam educationem conscientiae moralis implicat, quae assuefacit vocem Dei in proprii cordis intimis audire et Eius voluntati firmiter adhaerere. 84 Idem, Litterae encyclicae Redemptor hominis (die 4 Martii anno 1979), 10: AAS 71 (1979), p. 274. Cf. Idem, Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 44: l.c, p. 734. Cf. ibidem: lc, pp. 734-735. Cf, Idem, Exhortatio apostolica Familiaris consortio (die 22 Novembris anno 1981): AAS 74 (1982), pp. 81-191, Idem, Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 44: l.c, p. 735. 80 81 82 83 84 Acta Apostolicae Sedis - 872 Commentarium Officiale Programmata et subsidia 70. Qui multiplices maturitatis humanae aspectus — qualitates huma­ nae, capacitas relationis, maturitas affectiva, educatio ad libertatem et edu­ catio conscientiae moralis — considerandi sunt prae oculis habita aetate et praecedenti formatione candidati atque praemeditati sint oportet iuxta pro­ grammata ad personarum necessitates accommodata. Rector institutionis et tutor operam suam dabunt pro parte cuiusque competentiae; moderator spiritus vero non omittet hos aspectus praesentes tenere atque in colloquiis directionis spiritualis perpendere. Verae utilitatis habendi sunt insuper con­ ventus et collationes, qui revisioni faveant atque quoddam incitamentum ad maturationem afferant. Vita communis — in variis formis quibus conci­ pi poterit — praecellentes condiciones praestabit ad veritatis rerum inquisi­ tionem atque ad correctionem fraternam efficiendas. In casibus, qui iudicio formatorum necessitatem denotant, ad consultationem psychologicam, can­ didato consentiente, recurri poterit. 2. Institutio spiritualis 71. Formatio humana incipitur atque completur in formatione spirituali, quae omnis formationis christianae tamquam cor et unitatis centrum ha­ benda est. Tendit ad novam vitam incrementis augendam in Baptismo re­ ceptam. Cum candidatus institutionis diaconalis itinerarium ingreditur, genera­ tim quandam experientiam spiritualis vitae iam possidet, v. gr., actionis Spiritus perceptionem, auscultationem et meditationem verbi Dei, orationis saporem, servitio fratrum deditionem, ad sacrificium promptitudinem, sen­ sum Ecclesiae, alacritatem apostolicam. Item, secundum suum proprium statum vitae, quandam spiritualitatem definitam iam profundius excoluit: familiarem, ad consecrationem in mundo aut ad consecrationem in vita reli­ giosa intentam. Itaque futuri diaconi formatio spiritualis hanc experientiam iam acquisitam ignorare non poterit, sed e contra profundius explorare at­ que corroborare eam debet, ut sibi specifica spiritualitatis diaconalis ele­ menta inserantur. Amoris Christi servi revelatio et communicatio 72. Elementum spiritualitatem diaconalem magis denotans est revelatio et participatio amoris Christi servi, qui venit non ministrari sed ministrare. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 873 Candidatus proinde adiuvandus est ut illas aptitudines gradatim adipisca­ tur quae, etiamsi non exclusive, specifice tamen diaconales censendae sunt, prout simplicitas cordis, sui ipsius donatio tota et proprii commodi immemor; amor humilis et ad servitium fratrum, praesertim pauperrimorum, do­ lore et egestate afflictorum proclivus, partitionis et paupertatis forma vitae libenter electa. Maria, ancilla Domini, itinerario isti praesideat atque quoti­ diano Rosario recitando tamquam mater et auxiliatrix invocetur. Eucharistia 73. Huiusmodi novae capacitatis amandi fons est Eucharistia, quae haud fortuito ministerium diaconi peculiari nota obsignat. Pauperum servi­ tio nempe servitium altaris cohaerenter continuatur. Itaque candidatus in­ vitetur ut quotidie, aut frequenter saltem, propriis familiae et professionis oneribus permittentibus, celebrationi eucharisticae intersit atque adiuvetur ut mysterium eius profundius in dies perspiciat. Huius spiritualitatis eucha­ risticae respectu curandum est, ut sacramento Paenitentiae congruum mo­ mentum tribuatur. Verbum Dei 74. Aliud elementum specificum spiritualitatis diaconalis est verbum Dei, ad quod diaconus ex officio praedicandum vocatus est et quidem ita, ut quod proclamat credat, doceat quod credit atque vivat quod docet. Ideoque necesse erit ut candidatus verbum Dei semper profundius discat et cognoscat atque inibi suae spiritualis vitae alimentum incessanter quaerat assiduo et ardenti studio necnon quotidiano exercitio lectionis divinae. 85 Oratio Ecclesiae 75. Neque omittenda erit introductio in orationis Ecclesiae significatio­ nem. Etenim oratio nomine Ecclesiae et pro Ecclesia ad ministerium diaco­ ni pertinet. Quod quidem meditationem exigit de christianae orationis pro­ pria natura, de sensu Liturgiae Horarum ac praesertim manuductionem ad eius praxim. Quem ad finem maxime interest, ut in omnibus conventibus futurorum diaconorum congruum tempus huic orationi dedicetur. Cf traditio libri Evangeliorum, in Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 210: ed.. cit., p, 125. 85 5 8 - A . A . S. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 874 Oboedientia 76. Diaconus demum in sua persona repraesentat charisma servitii prout participatio in ministerio ecclesiastico considerati. Quod spiritualem eius vi­ tam peculiari modo afficit atque postulat ut nota oboedientiae et commu­ nionis fraternae signetur. Authentica formatio ad oboedientiam dona per gratiam ordinationis accepta nedum cohibeat, apostolicae operositati eccle­ sialem auctoritatem confert. Confratrum ordinatorum, presbyterorum et diaconorum communio autem ex parte sua est balsamum quod eos adiuvat atque ad alacritatem exstimulat in ministerio obeundo. Candidatus igitur formandus erit ad adhaesionem suam compagini ministrorum ordinatorum magis persentiendam, necnon ad mutuam cooperationem cum eis atque ad partitionem spiritualem excolendas. Subsidia 77. Huius formationis subsidia sunt recollectiones mensiles et exercitia spiritualia annua; instructiones, quae praefiniendae sunt secundum pro­ gramma organicum et progressivum, quod ad varias formationis metas re­ spiciat; spiritualis directio, quae ita disponenda est ut assidua esse possit. Directoris spiritus est candidatum adiuvare in signis vocationis suae discer­ nendis, in dispositione continuae conversionis induenda, in aspectibus dia­ conali spiritualitati propriis maturandis (ex operibus spiritualitatis classicae et sanctorum exemplis depromendo), in harmonica synthesi inter statum vitae, professionem et ministerium efficienda. Uxorum et filiorum implicatio 78. Provideatur insuper ut uxores candidatorum matrimonio iunctorum proficiant in intellegentia acquirenda vocationis coniugis et suae propriae missionis ad eius latus. Ideo invitentur ut in congressibus institutionis spiri­ tualis regulariter participent. Etiam filiis opportuna incepta proponantur ut ministerium diaconale profundius agnoscere discant. 3. Institutio doctrinalis 79. Formatio intellectualis est institutionis diaconalis dimensio necessa­ ria, utpote quae diacono validum spiritualis vitae nutrimentum et pretio­ sum ministerii subsidium praestet. Quae institutio hodiernis praesertim Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 875 temporibus urget, in hoc difficili millennii transitu nova evangelizatione in­ stimulante. Etenim religionis neglectio, spiritualium valorum obscurata per­ ceptio, rectae conscientiae moralis deperditio atque pluralitas culturae expo­ stulant ut ii qui ministerio ordinato dant operam, seriam et completam for­ mationem possideant. Congregatio de Institutione Catholica circularibus Litteris Come è a conoscenza a. 1969 Conferentias Episcopales invitavit ut candidatorum ad dia­ conatum permanentem institutionem doctrinalem definiendam curarent, di­ versis personarum et Ecclesiae circumstantiis spectatis, simulque absolute excluderent « formationem festinanter et parum accurate factam, cum, sicut in Constitutione Lumen gentium (n. 29) et in Motu proprio (n. 22) 86 declara­ tum est, officia diaconorum tanti momenti sint, ut solidam et efficacem praeparationem exigant ». t Criteria 80. Criteria, quae in huiusmodi formatione adumbranda adhiberi de­ bent, haec sunt: a) necessitas, ut diaconus capax sit suae fidei rationem reddere atque studeat vivae conscientiae ecclesialis maturitatem fovere; b) attendendum est, ut ad specifica sui ministerii munera formetur; c) multum interest, ut capacitatem acquirat rerum adiuncta recte inter­ pretandi et congruam Evangelii inculturationem curandi; d) magni habeatur utilitas formationis ad addiscendas technicas commu­ nicationem et artem conventus animandi respicientes, necnon ad capacita­ tem publice loquendi atque directionem et consilia impertiendi. Argumenta 81. Criteriis istis consideratis, argumenta quae seligantur oportet haec sunt: a) introductio in Sacram Scripturam et in rectam interpretationem; theologia Antiqui et Novi Testamenti; mutua relatio inter Scripturam et Traditionem; usus Scripturae in praedicatione, in catechesi et in actione pa­ storali in genere; 87 Agitur de Litteris apostolicis PAULI VI, Sacrum diaconatus ordinem, n. 22: l.c, pp. 701-702. Cf. CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA, Litterae circulares Come è a conoscenza (die 16 Iulii anno 1969), p. 2. 86 87 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale 876 b) initiatio studio Patrum Ecclesiae et prima elementa historiae ecclesia­ sticae; c) theologia fundamentalis complectens explanationem fontium, argu­ mentorum et methodorum theologiae, expositionem quaestionum ad Reve­ lationem atque ad relationes inter fidem et intellectum pertinentium, qua futuri diaconi habiles evadant demonstrare fidem rationis argumentis de­ fendi posse; d) theologia dogmatica cum variis suis tractatibus: Trinitas, creatio, christologia, ecclesiologia et oecumenismus, mariologia, anthropologia chri­ stiana, sacramenta (praesertim theologia ministerii ordinati), eschatologia; e) doctrina moralis christiana quoad suas dimensiones personales et so­ ciales, cum peculiari respectu ad doctrinam socialem Ecclesiae; f) theologia spiritualis; g) liturgia; h) ius canonicum. Secundum circumstantias et necessitates, addendae erunt aliae discipli­ nae ad programma complendum, prout studium aliarum religionum, quae­ stiones philosophicae selectae, quorundam oeconomicorum et politicorum problematum profundior explanatio. 88 Instituta scientiarum religiosarum et aliae similes scholae 82. Si possibile, pro theologica formatione recurratur ad instituta scien­ tiarum religiosarum, ubi iam existunt, vel ad alia instituta formationis theologicae. Ubi vero propriae scholae formationis theologicae pro diaconis erigendae sunt, provideatur ne praelectiones et seminaria inferiores sint nu­ mero circiter mille horarum per triennii spatium dispositarum. Curricula, saltem illa quae maioris momenti sunt, examine terminentur atque in fine triennii examen finale de universa materia praescribatur. Formatio fundamentalis 83. Pro admissione ad hoc programma praevia praeparatio fundamenta­ lis exigatur, quae secundum condiciones culturales regionis determinanda erit. Formatio permanens 84. Candidati prompti sint ad formationem etiam post ordinationem prosequendam. Quapropter invitentur ut parvam bibliothecam personalem Cf. ibidem, p. 3, Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 877 de re theologica et pastorali sibi comparent atque formationis permanentis programma assidue frequentent. 4. Institutio pastoralis 85. Formatio pastoralis sensu lato eadem est ac institutio spiritualis, cum ad pleniorem identitatem cum diaconia Christi in dies adducat. Quae intentio universae formationis structurae cum variis suis dimensionibus praeponatur oportet, ita ut illae ad unicam visionem finis conspirent insti­ tutionis diaconalis, ad cuius naturam pertinet esse sacramentum Christi, servi Patris. Formatio pastoralis sensu stricto specifica disciplina theologica et tiroci­ nio practico absolvitur. « Theologia pastoralis » 86. Quae disciplina theologica theologia pastoralis vocatur. Illa « docta es­ se debet consideratio Ecclesiae, prout cotidie per Spiritus vim intra histo­ riam aedificatur; Ecclesiae itaque prout est "universale salutis sacramen­ tum", prout est signum et vivum instrumentum salutis in Christo Iesu, in Verbo, in Sacramento, in Caritatis ministerio ». Finis igitur huius discipli­ nae est principia, criteria et methodos tradere, quibus Ecclesiae actio apo­ stolica et missionalis in historia explicatur. Theologia pastoralis pro diaconis definienda peculiariter ad provincias eminenter diaconales attendet, prout sunt: 89 a) praxis liturgica: administratio sacramentorum et sacramentalium, mi­ nisterium altaris; b) Verbi annuntiatio in variis contextibus servitii ministerialis: kerygma, catechesis, praeparatio ad sacramenta, homilia; c) studium Ecclesiae iustitiam socialem et caritatem promovendi; d) vita communis, praesertim in consociationibus familiaribus, in parvis coetibus et apostolatus inceptis, etc. stimulanda. Verae utilitatis esse poterunt etiam quaedam instructione sindolis te­ chnicae, quae candidatos praeparent ad specificas navitates ministeriales, si- 89 IOANNES PAULUS I I , Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 57: l.c, p. 758. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 878 cut psychologia, paedagogia catechetica, homiletica, cantus sacer, admini­ stratio ecclesiastica, informatica, etc. 90 Tirocinium practicum 87. Simul (et, si possibile, coniunctim) cum theologia pastorali tradenda pro unoquoque candidato tirocinium practicum praestituendum erit, quod permittat in adiunctis concretis comprobare ea quae per studium acquisita sunt. Illud peragendum est gradatim et discriminatim pro diversitate perso­ narum et rerum atque continuo expendi debet. In navitatis provinciis eli­ gendis collatio ministeriorum institutorum consideretur atque curandum est ut eadem reapse exerceantur. Provideatur ut candidati dioecesanis pastoralibus inceptis active initien­ tur atque mutuae communicationis experientiarum participes fiant cum diaconis in ministerio penitus implicatis. Sensus missionis 88. Sollicitae curae insuper impendantur, ut futuri diaconi in forti mis­ sionali sensu maturando progrediantur. Etiam illi nempe similiter ac pre­ sbyteri in sacra ordinatione donum spirituale accipiunt, quod eos ad missio­ nem universalem usque ad ultimum terrae (cf. Act 1, 8) praeparat. Adiu­ ventur igitur ut istius suae identitatis missionalis plene conscii fiant atque praeparentur ut officium suscipiant veritatis annuntiandae etiam non chri­ stianis, praesertim si ad suum populum pertinent. Nec vero desit missionis ad gentes prospectus, quotiescumque rerum adiuncta id exigant vel admittant. 91 CONCLUSIO 89. Didascalia Apostolorum diaconis primorum saeculorum commendant: « Sicut dicit Dominus Deus in Evangelio: Qui vult esse inter vos maior, sit vester diaconus, hominis et qui vult esse inter vos primus, non venit ministrari, sed ministrare sit vester servus, et dare animam suam sicut filius redemptio­ ita ergo et vos diaconos oportet facere, ut, si necessitas vos exegerit et animam pro fratre ponere per ministerium vestrum, ponatis ». nem pro multis: 92 Cf. CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA, Litterae circulares Come è a conoscenza, p. 3. Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Decretum Presbyterorum ordinis, 10; Decre­ tum Ad gentes, 20. Didascalia Apostolorum, I I I , 13 (19), 3: F. X. Funk (ed.), Didascalia et Constitutiones Apostolorum, I, oc, pp. 214-215. 90 91 92 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 879 Quae invitatio etiam hodie ad diaconatum vocatos instanter interpellat, eos incitans ut ad suum futurum ministerium impenso studio se praeparent. 90. Conferentiae episcopales et Ordinarii totius orbis terrarum quibus hoc documentum tradetur, provideant ut idem una cum suis presbyteris et eorum communitatibus attento animo perpendere velint. Id enim pretiosum orientamentum erit iis Ecclesiis, in quibus diaconatus permanens vitalis et operosus existit; aliis autem efficaci incitamento erit ut istud pretiosum do­ num Spiritus, quod est ministerium diaconale, renovent. Summus stitutionis Pontifex Ioannes Paulus diaconorum permanentium » II hanc approbavit « Rationem fundamentalem atque evulgari in­ iussit. Romae, ex Aedibus Congregationum, d. d. xxn m. Februarii, in festo Cathedrae Sancti Petri, a. D. M C M X C V I I I . PIUS card. LAGHI Praefectus 83 Iosephus Saraiva Martins archiep. tit. Thuburnicensis A secretis CONGREGATIO PRO CLERICIS Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium 1 DE STATUTO IURIDICO DIACONI Diaconus minister sacer 1. Diaconatus originem suam habet in consecratione et missione Christi, ad quas participandas diaconus vocatur. Per impositionem manuum et consecrationis precem ipse minister sacer et hierarchiae membrum constitui­ tur. Haec condicio ipsius statum theologicum et iuridicum in Ecclesia de­ terminat. 1 1 Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm.. Lumen gentium, 28, a, Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 880 Incardinatio Vinculum ecclesiale et ministeriale 2. Cum ad diaconatum admittuntur, omnes candidati clare exprimere debent suam intentionem scripto datam inserviendi Ecclesiae per totam vitam in determinata circumpscriptione territoriali aut personali, vel in In­ stituto vitae consecratae, vel in Societate vitae apostolicae, qui habeant fa­ cultatem incardinandi. Acceptatio scripta huius petitionis illi reservatur, qui habeat facultatem incardinandi, et derminat quis sit candidati Ordina­ rius. 2 3 4 Incardinatio est vinculum iuridicum quod vim ecclesiologicam et spiri­ tualem habet, quatenus exprimit dedicationem ministerialem diaconi Ecclesiae. Diaconi cleri dioecesani 3. Diaconus, iam incardinatus in aliqua circumscriptione ecclesiastica, incardinari potest in alia circumscriptione ad normam iuris. 5 Diaconus qui, iusta de causa, ministerium exercere desiderat in dioecesi diversa a dioecesi incardinationis, licentiam scripto datam ab utroque Epi­ scopo obtinere debet. Episcopi suae dioeceseos obsecundent diaconis, qui operam suam prae­ stare cupiant sive definitive sive ad tempus aliis Ecclesiis paucitate cleri la­ borantibus, atque, peculiari modo, iis qui petant, post specificam et accura­ tam praeparationem, missioni ad gentes se dedicare. Necessariae relationes inter Episcopos, quorum interest, per idoneam conventionem regulentur. Episcopus obligatione tenetur diaconos suae dioecesis peculiari sollicitu­ dine prosequendi. 6 7 Ipse, per se vel per sacerdotem a se delegatum, ipsis prospiciat, ac spe­ ciali cura iis attendat, qui, ob circumstantias vitae, in peculiaribus difficul­ tatibus versentur. 2 3 4 Cf. C.I.C., can. 1034, § 1; PAULUS V I , Litt. ap. Ad pascendum, I , a: l.c, 538. Cf. C.I.C., cann. 265-266. Cf ibid., cann. 1034, § 1; 1016, 1019 et 295, § 1; Const. ap, Spirituali militum curae (21 apr, 1986), V I , §§ 3-4: AAS 78 (1986), p. 483. ' Cf. C.I.C., cann 267-268, § 1 r 6 7 Cf. ibid., can.. 271. Cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 30: l.c, 703. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 881 Diaconi pertinentes ad institutum vitae consecratae vel ad societatem vitae apostolicae 4. Diaconus, Instituto vitae consecratae vel Societati vitae apostolicae incardinatus, suum ministerium exercebit sub potestate Episcopi in omni­ bus rebus, quae ad curam pastoralem, publicum divini cultus exercitium et opera apostolatus pertinent, suis etiam propriis superioribus subiectus re­ manens secundum ipsorum competentiam atque fideliter observans discipli­ nam communitatis, cui se refert. In casu translationis ad aliam communi­ tatem diversae dioecesis, Superior diaconum Ordinario loci praesentabit, ut licentiam ad ministerium exercendum ab eo obtineat secundum modum, quem utrique sapienti conventione statuerint. 8 Fortuiti transitus ad presbyteratum 5. Specifica vocatio diaconi permanentis stabilitatem in hoc ordine sup­ ponit. Fortuitus igitur transitus ad presbyteratum diaconorum permanen­ tium, non uxoratorum vel viduorum, rarissima exceptio semper erit, quae admitti non poterit, nisi graves et speciales rationes id suadeant. Decisio admittendi ad Ordinem Presbyteratus pertinet ad proprium Episcopum dioecesanum nisi alia obstent impedimenta Sanctae Sedi reservata. Atta­ men attento charactere singulari huiusmodi casus, opportunum est ut prae­ vie consulat Congregationem pro Institutione Catholica circa programma praeparationis intellectualis et theologicae candidati, et Congregationem pro Clericis circa programma praeparationis pastoralis necnon idoneitatem dia­ conis ad ministerium presbyterale. 9 Fraternitas sacramentalis 6. Diaconi, vi ordinis accepti, fraternitate sacramentali inter se uniti sunt. Omnes pro eadem causa adlaborant: scilicet pro aedificatione Corporis Christi sub auctoritate Episcopi in communione cum Summo Pontifice. Quilibet dia­ conus se cum confratribus adstrictum sentiat vinculis caritatis, orationis, oboe­ dientiae erga proprium Episcopum, alacritatis ministerialis et cooperationis. Praestat ut diaconi, consentiente Episcopo et ipso Episcopo praesente aut eius delegato, statis temporibus congregentur ad proprii ministerii exercitium 10 8 Cf. C.I.C., can.. 678, §§ 1-3; 715; 738; cf. etiam PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I I , 33-35: l.c, 704. Cf. SECRETARIA STATUS, Litt. ad Cardinalem Praefectum Sacrae Congregationis pro Sa­ cramentis et Cultu Divino, Prot. N. 122.735, 3 ianuarii 1984. Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, n. 15; PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, 23: l.c, 702. 9 10 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 882 expendendum, ad experientias mutuo communicandas, ad formationem prose­ quendam, et ad sese invicem exstimulandos in fidelitate servanda. Praedicti conventus inter diaconos permanentes constituere possunt exemplum, ad quod etiam candidati ordinis diaconalis se referre poterunt. Ad Episcopum loci spectat inter diaconos in dioecesi operantes spiritum communionis alere, evitando ne ille « corporativismus » efformetur, qui prae­ teritis saeculis tantopere ad diaconatum permanentem evanescendum influxit. Obligationes et iura 7. Diaconi statutum summam quoque iurium et obligationum propria­ rum includit, ad normam cann. 273-283 Codicis Iuris Canonici, qui obliga­ tiones et iura clericorum complectuntur, cum peculiaritatibus pro diaconis ibi praevisis. Oboedientia et disponibilitas 8. Ritus ordinationis diaconis promissionem oboedientiae erga Episco­ pum praevidet: « Promittis mihi et successoribus meis filialem oboedientiam et reverentiam »? Diaconus, oboedientiam Episcopo promittens, sumit ut exemplum Chris­ tum, hominem oboedientem propter excellentiam (cf. Phil 2, 5-11), ad cuius exemplum suam oboedientiam conformabit in auscultatione (Heb 10, 5ss; Io 4, 34) et in disponibilitate absoluta (cf. Lc 9, 54 ss.; 10, 1 ss.). Ipse igitur in primis se obligat coram Deo in plena conformitate cum voluntate Patris agere; et pariter coram Ecclesia, quae personis indiget sibi plene dispositis. In precatione et in spiritu orationis quo imbutus esse de­ bet, diaconus integram sui ipsius donationem quotidie altius excolet, sicut fecit Christus Dominus « usque ad mortem, mortem autem crucis » (Phil 2, 8). 11 12 Pontificale Romanum — De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et. diaconorum, ,n. 201, Editio typica altera, Typis Polyglottis Vaticanis 1990, p. 110; cf. etiam C.I.C., can. 273. « Chi fosse dominato da una mentalità di contestazione, o di opposizione all'autorità, non potrebbe adempiere adeguatamente alle funzioni diaconali. Il diaconato non può essere conferito che a coloro che credono al valore della missione pastorale del vescovo e del presbi­ tero, e all'assistenza dello Spirito Santo che li guida nella loro attività e nelle loro decisioni. In particolare va ripetuto che il diacono deve "professare al vescovo riverenza ed obbedien­ za"... Il servizio del diacono è rivolto, poi, alla propria comunità cristiana e a tutta la Chiesa, per la quale non può non nutrire un profondo attaccamento, a motivo della sua missione e della sua istituzione divina» (IOANNES PAULUS II, Catechesis in audientia generali habita [20 11 12 octobris 1993], n. 2: Insegnamenti XVI, 2 [1993], p. 1055). Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 883 Hic oboedientiae prospectus disponit ad acceptationem concretarum determinationum obligationis in ordinatione assumptae, sicut lex Ecclesiae praevi­ det: « Clerici, nisi legitimo impedimento excusentur, munus, quod ipsis a suo Ordinario commissum fuerit, suscipere ac fideliter adimplere tenentur ». Fundamentum obligationis consistit in ipsa participatione ministerii episcopalis, quae per sacramentum Ordinis et missionem canonicam confertur. Ambitus oboedientiae et disponibilitatis ipso ministerio diaconali deter­ minatur atque iis omnibus rebus, quae cum eo relationem obiectivam, di­ rectam et immediatam habent. Episcopus diacono tribuet, in decreto collationis officii, munera quae re­ spondent propriae cuiusque habilitati, condicionibus vitae caelibatariae aut familiaris, formationi, aetati, appetitionibus quae sub aspectu spirituali legi­ timae agnoscuntur. Definientur quoque ambitus territorii necnon personae, ad quas apostolatus servitium dirigetur; insuper declarabitur utrum suum officium ad tempus vel stabile sit, et quinam presbyter respondeat de cura animarum, quae ad officii ambitum pertineat. 13 Vitae ducendae ratio 9. Clericis officium incumbit vitam ducendi in vinculo fraternitatis et orationis, cooperationem fovendo inter se et cum Episcopo, agnoscendo et promovendo etiam fidelium laicorum missionem in Ecclesia et in mundo, exprimendo formam vitae sobriam et simplicem, quae pateat ad « cultum donandi » et faveat generosae et fraternae participationi. 14 15 Habitus ecclesiasticus 10. Diaconi permanentes gerere habitum ecclesiasticum non tenentur, si­ cut, ex contrario, eum deferre debent diaconi candidati ad presbyteratum, pro quibus eaedem validae sunt normae, quae pro presbyteris vigent. 16 17 C.I.C., can. 274, § 2. « ...tra i compiti del diacono vi è quello di "promuovere e sostenere le attività apostoli­ che dei laici". In quanto presente e inserito più del sacerdote negli ambiti e nelle strutture secolari, egli si deve sentire incoraggiato a favorire l'avvicinamento tra il ministero ordinato e le attività dei laici, nel comune servizio al Regno di Dio » (IOANNES PAULUS II, Catechesis in audientia generali habita [13 octobris 1993], n. 5: Insegnamenti XVI, 2 [1993], pp 100213 14 1003); cf. C.I.C., can. 275. Cf, C.I.C., can, 282, Cf. ibid., can. 288, in relatione ad can. 284, Cf, ibid., can, 284; CONGREGATIO PRO CLERICIS, Directorium pro presbyterorum ministe­ rio et vita Tota Ecclesia (31 ianuarii 1994), n, 66, Libreria Editrice Vaticana, 1994, pp. 67-68; Pontificium Consilium de Legum Textibus Interpretandis, « Chiarimenti circa il valore vinco15 18 17 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 884 Institutorum vitae consecratae et Societatis vitae apostolicae sodales ea servabunt, quae in Codice Iuris Canonici pro ipsis praescribuntur. 18 Ius associationis 11. Ecclesia in proprio iure canonico diaconorum agnoscit ius inter se consociandi, ut suam vitam spiritualem foveant, opera caritatis et pietatis exerceant aliosque fines prosequantur, qui sint suae consecrationi sacramen­ tali et suae missioni plene conformes. Diaconis, sicut ceteris clericis, prohibetur fundatio, adhaesio et partici­ patio consociationum vel coetuum cuiuslibet generis, etiam civilium, cum statu clericali incompatibilium vel obstantium proprio ministerio diligenter adimplendo. Vitabunt etiam omnes illas consociationes, quae ob suam na­ turam fines et agendi rationes plenae communioni hierarchicae cum Eccle­ sia noceant; eas etiam, quae nocumentum afferant identitati diaconali, nec­ non officiis adimplendis, quae diaconi in servitium populi Dei exercent; eas denique, quae contra Ecclesiam machinantur. Plane incompatibiles cum statu diaconali essent illae consociationes, quae diaconos congregare intendant, sub praetextu eos repraesentandi, in quodam genere corporationis vel syndacatus vel, utcumque, pressionis coetibus ipsorum sacrum ministerium reapse redigendo ad professionem aut ad artificium assimi­ le navitatibus indolis profanae. Praeterea, incompatibiles essent associationes quae, aliquo modo, naturam dépravant relationis directae et immediatae, quam quilibet diaconus cum proprio Episcopo habere debet. Eiusmodi consociationes vetantur, quia exercitio sacri ministerii diaco­ nalis noxiae evadunt, quod ita periculum incurrit praestationis ad mercenariam assimilatae atque spiritum introducunt contra sacros pastores, unice habitos velut datores laboris. Prae oculis habeatur nullam christifidelium consociationem privatam agnosci posse sine praevia recognitione statutorum a competenti auctoritate facta, atque eandem auctoritatem habere ius et officium vigilandi super consociationum vitam et super consecutionem finium, in statutis definitorum. 19 20 21 22 23 lante dell'art. 66 del Direttorio per il ministero e la vita dei presbiteri », (22 octobris 1994) in Ephemeride « Sacrum Ministerium » 295, p. 263. Cf. C.I.C, can. 669. 18 16 Cf. ibid., can. 278, §§ 1-2, et can. 215 Cf. ibid., cann. 278, § 3; 1374; Deutsche Bischofskonferenz, Declaratio « Ecclesia Catho­ lica et factio massonica», 28 februarii 1980. Cf. CONGREGATIO PRO CLERICIS, Declaratio Quidam Episcopi (8 martii 1982), IV: AAS 74 (1982), pp. 642-645. Cf. C.I.C., can. 299, § 3; can 304. Cf. ibid., can. 305. 20 21 22 23 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 885 Diaconi ex consociationibus et motibus ecclesialibus provenientes, non priventur spiritualibus talium aggregationum divitiis, in quibus continua­ tim possunt quaerere auxilium et alimentum pro sua missione in servitium Ecclesiae particularis. Munera professionalia 12. Activitas in professione vel in labore a diacono forte exercita, signifi­ cationem diversam habet ab activitate fidelis laici. Etenim diaconorum permanentium labor ministerio coniunctus semper remanet; ipsi proinde prae oculis tenebunt christifideles laicos, ob suam missionem specificam, pe­ culiariter vocatos esse, ut « praesentem et actuosam reddant Ecclesiam in iis locis et rerum adiunctis, ubi ipsa nonnisi per eos sal terrae evadere po­ test ». Vigens disciplina Ecclesiae minime prohibet quominus diaconi perma­ nentes professionem suscipiant et exerceant, simul cum exercitio potestatis civilis aut dent operam in administrationem bonorum temporalium, vel of­ ficia saecularia exerceant cum obligatione rationis reddendae, derogatis iis quae pro ceteris clericis hac in re praevidentur. Cum huiusmodi derogatio non opportuna evadere possit, provisum est ut ius particulare aliter deter­ minare queat. In mercatura et in aliis negotiis exercendis, diaconis permissis nisi di­ versae iuris particularis praescriptiones aliter opportuneque caveant, diaco­ norum erit bonum testimonium honestatis et integritatis deontologicae exhibere, et quidem etiam in observandis obligationibus iustitiae et legum civilium, quae iuri naturali, magisterio, legibus Ecclesiae eiusque libertati non sint oppositae. Haec derogatio non applicatur diaconis, qui ad Instituta vitae consecra­ tae et ad Societates vitae apostolicae pertinent. Utcumque sit, diaconis permanentibus curae erit omnia prudenter per­ pendere atque consilium proprii Episcopi quaerere praesertim in circum24 25 26 27 28 29 Cf IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad quosdam Zairenses episcopos occasione oblata « ad Limina» visitationis (30 aprilis 1983), n 4: AAS 75 (1983), pp. 653-654; Allocutio ad Diaco­ nos permanentes (16 martii 1985): Insegnamenti, V I I I , 1 (1985), pp. 648-650; cf. etiam Allocu­ tio Kinsasae habita: de episcoporum officiis in Christi Ecclesia (4 maii 1980), 3-5: AAS 72 (1980), pp, 450-453; Catechesis in Audientia generali habita (6 octobris 1993): Insegnamenti, 24 X V I , 2 (1993), pp. 951-955 25 26 27 28 29 CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 33; cf. etiam C I.C, can.. 225. Cf. C.I.C, can. 288, et can. 285, §§ 3-4 Cf. ibid., can. 288, et can,. 286. Cf ibid., can. 222, § 2 et etiam can.. 225, § 2. Cf, ibid., can. 672. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 886 stantiis et casibus magis implicatis. Quaedam professiones, etsi honestae et communitati utiles, si a diacono permanenti exerceantur, in quibusdam rerum adiunctis, difficulter compatibiles evadere possunt cum officiis pastoralibus sui ministerii propriis. Quapropter auctoritas competens, prae oculis habitis exi­ gentiis communitatis ecclesialis necnon fructibus actionis pastoralis in suum servitium exercitae, singulos casus prudenter perpendat, et hoc etiam cum per­ mutatio professionis locum habeat post ordinationem diaconalem. In casibus conflictus conscientiae, diaconi aliter agere non possunt, etsi cum gravi incommodo, quam congruenter cum doctrina et disciplina Ecclesiae. Activitas socialis et politica 13. Diaconi, quatenus ministri sacri, priores partes tribuere debent mini­ sterio et caritati pastorali, atque quam maxime fovere « pacem et concor­ diam iustitia innixam inter homines servandam ». Activa participatio in factionibus politicis admitti potest in rerum adiunctis peculiaris momenti ad « Ecclesiae iura tuenda aut bonum commu­ ne promovendum », iuxta normas ab Episcoporum conferentiis statutas; in omni casu tamen firmiter prohibita remanet, cooperatio cum factionibus et syndacatus coetibus, qui in ideologiis, pactis et consociationibus innitun­ tur, cum doctrina catholica repugnantibus. 30 31 32 Residentia 14. Diaconus de more, ut e dioecesi per notabile tempus discedat, iuxta normas a particulari iure determinatas, licentiam proprii Ordinarii vel Su­ perioris maioris habere debet. 33 Sustentatio et praevidentia Remuneratio et assistentia socialis 15. Diaconi, activitatibus professionalibus addicti, sustentari debent emolumentis, quae ex illis proveniunt. Plane legitimum est eos, qui se plene addicant Deo serviendo in officio­ rum ecclesiasticorum adimpletione, aeque remunerari, quia «dignus est... operarius mercede sua » (Lc 10, 7) et « Dominus ordinavit his, qui Evange34 35 30 31 32 33 34 35 Ibid., can. 287, § 1. Ibid., can. 287, § 2. Ibid., can. 288. Cf. ibid., can. 283 Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, 21: l.c, 701. Cf. C.I.C., can. 281. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 887 lium annuntiant, de Evangelio vivere » (1 Cor 9, 14). Quod non excludit, ut iam Apostolus Paulus faciebat (cf. 1 Cor 9, 12), aliquem huic suo iuri re­ nuntiare posse ac suae sustentationi aliter prospicere. Non est facile normas generales et obligatorias pro omnibus dare, quod ad sustentationem attinet, cum magna diversitas situationum vigeat inter diaconos in diversis Ecclesiis particularibus et in diversis nationibus. Prae­ terea prae oculis habendae sunt conventiones, quae forte initae sunt a Sancta Sede et ab Episcoporum conferentiis cum nationum moderatoribus. Pro opportunis determinationibus, ergo, remittitur ad ius particulare. Normae canonicae 16. Clerici, quatenus modo activo et concreto ministerio ecclesiastico ad­ dicti, ius habent ad sustentationem, quae « remunerationem adaequatam » et assistentiam socialem complectitur. Quod ad diaconos uxoratos spectat, Codex Iuris Canonici sic statuit: « Diaconi uxorati qui plene ministerio ecclesiastico sese devovent, remunera­ tionem merentur qua sui suaeque familiae sustentationi providere valeant; qui vero ratione professionis civilis, quam exercent aut exercuerunt, remu­ nerationem obtineant, ex perceptis inde reditibus sibi suaeque familiae ne­ cessitatibus consulant ». In statuenda remuneratione « adaequata », enun­ tientur etiam paramétra, ad remunerationis mensuram determinandam et aestimandam, prout e.g. condicio personae, natura officii exerciti, circum­ stantiae loci et temporis, exigentiae vitae ministri (ipsius familia, si uxora­ tus est, comprehensa), iusta retributio personarum eius servitio forte addic­ tarum. Agitur de criteriis generalibus ad omnes clericos applicandis. 36 37 38 Ad consulendum « sustentationi clericorum, qui in favorem dioecesis ser­ vitium praestant », in qualibet Ecclesia particulari constituatur speciale in­ stitutum, quod ad hunc finem « bona et oblationes colligat ». 39 « Clerici, cum ministerio ecclesiastico se dedicant, remunerationem merentur quae suae condicioni congruant, ratione habita tum ipsius muneris naturae, tum locorum temporumque condicionum, quaque ipsi possint necessitatibus vitae suae necnon aequae retributioni eorum, quorum servitio egent, providere» (C.I.C., can. 281, § 1). « Item providendum est ut gaudeant illa sociali assistentia, qua eorum necessitatibus, si infirmitate, invaliditate vel senectute laborent, apte prospiciatur» (C.I.C., can. 281, § 2). C.I.C., can. 281, § 3. Vox remunerationis in Iure Canonico, dissimiliter a Iure civili, si­ gnificat, magis quam stipendium in sensu technico, compensationem aptam ad honestam et congruam sustentationem ministri, cum talis compensatio debetur ex iustitia. Ibid., can. 1274, § 1. 36 37 38 39 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 888 Assistentia socialis pro clericis, nisi aliter sit provisum, alio apposito in­ stituto committatur. 40 Diaconi caelibes, sine alia remuneratione 17. Diaconi caelibes, ministerio ecclesiastico pro dioecesi ad tempus ple­ num dediti, si alio sustentationis fonte non fruantur, et ipsi ius habent ad remunerationem, secundum principium generale. 41 Diaconi uxorati, sine alia remuneratione 18. Diaconi uxorati, ministerio ecclesiastico ad plenum tempus dediti, qui retributionem oeconomicam non percipiant ex alio fonte, remuneran debent modo quo possint suae et familiarium suorum sustentationi prospi­ cere, iuxta praedictum principium generale. 42 Diaconi uxorati cum remuneratione 19. Diaconi uxorati, qui plene vel ad tempus ministerio ecclesiastico se addicunt, si pro professione civili remunerationem percipiant, quam exer­ ceant vel exercuerunt, prospicere debent suis et familiae suae necessitatibus reditibus, qui e tali remuneratione proveniunt. 43 Solutio expensarum 20. Ad ius particulare spectat opportunis normis alios huius difficilis materiae aspectus componere, statuendo exempli gratia, ut instituta vel pa­ roeciae, quae ministerio diaconi fruuntur, obligentur expensas vivas refun­ dere in ministerio exercendo ab eo contractas. Ius particulare praeterea determinare potest quale onus dioecesis sibi as­ sumere debeat pro diacono, cui absque sua culpa, contigerit ut labore civili privetur. Pariter opportunum erit determinare fortuitas obligationes oeco­ nomicas dioecesis erga uxorem et filios diaconi defuncti. Ubi fieri potest, opportunum est ut diaconus, ante ordinationem, alicui instituto mutuo adhaereat, quod huiusmodi casus praevideat. Amissio status diaconalis 21. Diaconus vocatur ad ordinem acceptum vivendum cum generosa de­ ditione et semper renovata perseverantia, animatus fiducia in perennem Dei 40 41 42 43 Ibid., can. 1274, § 2. Cf. ibid., can. 281, § 1. Cf ibid., can. 281, § 3. Cf. ibid , can 281, § 3. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 889 fidelitate. Sacra Ordinatio, semel valide recepta, numquam evanescit. Amis­ sio tamen status clericalis fit iuxta normas iure canonico statutas. 44 2 MINISTERIUM DIACONI Munera diaconalia Triplex diaconia 22. Ministerium diaconi summatim perstringitur a Concilio Vaticano II hisce tribus verbis « diaconia liturgiae, verbi et caritatis ». 45 Hoc modo exprimitur participatio diaconalis unici et triplicis muneris Christi in minis­ terio ordinato. Diaconus « est magister, quatenus proclamat et illustrat Ver­ bum Dei; est sanctificator, quatenus administrat sacramentum baptismi, Eucharistiam et sacramentalia, participat celebrationem S. Missae, ut "mi­ nister sanguinis", conservat et distribuit Eucharistiam; est ductor, quatenus est incitator communitatum vel sectorum vitae ecclesialis ». Sic diaconus 46 auxiliatur et inservit Episcopis et presbyteris, qui semper praesunt litur­ giae, pervigilant super doctrinam et moderantur Populum Dei. Ministerium diaconorum in servitio christifidelium communitati exhi­ bendum, debet « operam praestare aedificationi unitatis christianorum sine praeiudiciis et sine non opportunis inceptis », excolendo « eas qualitates hu­ 47 manas, quae aliquem reddunt aliis acceptum et credibilem, vigilantem su­ per proprium sermonem et super propriam dialogi capacitatem, ut habilita­ tem authentice oecumenicam acquirere possit ». 48 Cf ibid., cann. 290-293 CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 29, IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Diaconos Permanentes (16 martii 1985), n. 2: Insegna­ menti, V I I I , 1 (1985), p 649; cf, CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 29; C.I.C., can. 1008, 44 45 46 47 PONTIFICIUM CONSILIUM AD UNITATEM CHRISTIANORUM FOVENDAM, Directoire pour l'applica­ tion des principes et des normes sur l'oecuménisme (25 martii 1993), 71: AAS 85 (1993), p.. 1069; cf. Congregatio pro Doctrina Fidei, Litt Communionis notio (28 maii 1992): AAS 85 (1993), pp. 838 seq, 4 8 PONTIFICIUM CONSILIUM AD UNITATEM CHRISTIANORUM FOVENDAM, Directoire pour l'applica­ tion des principes et des normes sur l'oecuménisme (25 martii 1993), 70: l.c, 1068. 59 - A. A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 890 Diaconia Verbi Praeco Evangelii 23. Episcopus, inter ordinationem, diacono tradit librum Evangelii cum his verbis: « Accipe Evangelium Christi, cuius praeco effectus es ». Haud secus ac sacerdotes, diaconi omnibus hominibus sese dedicant sive bona disciplina vitae, sive aperta praedicatione ministerii Christi, sive tradendo doctrinam christianam vel incumbendo studio problematum nostri tempo­ ris. Munus igitur praecipuum diaconi est cooperare cum Episcopo et presbyteris in exercitio ministerii non suae sapientiae, sed Verbi Dei, om­ nes ad conversionem et sanctitatem invitando. Ad hanc missionem adim­ plendam diaconi se praeparare tenentur in primis diligenti studio Sacrae Scripturae, Traditionis, liturgiae et Ecclesiae vitae. Tenentur, praeterea, quod ad sacri depositi interpretationem et applicationem pertinet, sinere se dociliter eorum Magisterio perduci, qui « sunt divinae et catholicae veritatis testes », Romanus scilicet Pontifex et Episcopi cum eo coniuncti, ita ut « integre et fideliter mysterium Christi » proponere possint. Necessarium denique est, ut artem ediscant fidem modo efficaci et inte­ gro proponendi huius temporis hominibus, in variis culturae condicionibus et in diversis statibus vitae. 49 50 51 52 53 54 55 56 Minister Verbi 24. Diaconi proprium officium est Evangelium proclamare et Verbum Dei praedicare. Diaconi facultate fruuntur ubicumque praedicandi, condi57 Pontificale Romanum — De ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 210: ed. cit., p. 125: «Accipe Evangelium Christi, cuius praeco effectus es; et vide, ut quod legens credas, quod credideris doceas, quod docueris imiteris ». Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 29; « diaconorum etiam est in ministerio verbi populo Dei, in communione cum Episcopo eiusque presbyterio, inservire » (C.I.C., can. 757); « Nella predicazione, i diaconi partecipano al ministero dei sacerdoti » (IOANNES PAULUS II, Marianopoli, Allocutio in templo sanctuario S. Ioseph, ad presbyteros et diaconos habita [11 septembris 1984], n. 9: AAS 77 [1985], p. 396). Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Decr. Presbyterorum Ordinis, 4. Cf. ibid., Const. dogm. Dei verbum, 25; CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA, Litt. circ. Come è a conoscenza, 16 iulii 1969; CIC, can. 760. CONC. OECUM. VAT. Il, Const dogm. Lumen gentium, 25, a; Const.. dogm. Dei verbum, 10, a. Cf. C.I.C., can. 753. Ibid., can 760. Cf. ibid., can 769. Cf. Institutio Generalis Missalis Romani, n. 6 1 ; Missale Romanum, Ordo lectionum Mis­ sae, Praenotanda, n. 8, 24, 50: ed. typica altera, 1981, 49 50 51 52 33 54 65 56 57 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 891 cionibus a iure praevisis. Quae facultas oritur e sacramento atque exerceri debet de consensu saltem tacito rectoris Ecclesiae, et quidem cum humilita­ te eius qui est Dei Verbi minister et non dominus. Hanc ob causam semper viva remanet monitio Apostoli: « Ideo habentes administrationem, iuxta quod misericordiam consecuti sumus non deficimus sed abdicamus occulta dedecoris non ambulantes in astutia adulterantes verbum Dei, sed in mani­ festatione veritatis commendantes nosmetipsos ad omnem conscientiam ho­ minum coram Deo » (2 Cor 4,1-2). 58 59 Homilia et catechesis 25. In casibus quibus celebrationi liturgicae praesident vel si, iuxta vi­ gentes normas, ad eam celebrandam deputati fuerint, diaconi homiliae ma­ gnum momentum tribuant, quatenus est « quasi annuntiatio mirabilium Dei in historia salutis seu mysterio Christi, quod in nobis praesens semper adest et operatur, praesertim in celebrationibus liturgicis ». Sciant, ergo, eam praeparare peculiari cura in oratione, in textuum sacrorum studio, in plena concordia cum Magisterio et recogitando ea quae auditores exspectant. Solerter quoque attendant ad catecheticam christifidelium institutionem in variis christianae vitae statibus, ita ut eos adiuvare possint in fide in Christum cognoscenda, per sacramentorum receptionem roboranda atque in ipsorum vita familiari, professionali et sociali exprimenda. Quae catecheti­ ca institutio hodie eo magis urget et eo plenior, fidelior, clarior et a vana sapientia remotior esse debet, quo magis societas ad saeculum se conformat et quo maiores provocationes exsurgunt homini et Evangelio a moderna vi­ ta illatae. 60 61 62 Nova evangelizatio 26. Huic societati nova evangelizatio destinatur. Ipsa postulat a minis­ tris ordinatis conatum quam maximum. Ad eam promovendam diaconi, Cf C.I.C, can. 764. Cf CONGREGATIO PRO CLERICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ecclesia (31 ianuarii 1994), nn. 45-47: l.c, 43-48. Cf. Institutio Generalis Missalis Romani, nn. 42, 61; CONGREGATIO PRO CLERICIS, PONTI58 59 60 FICIUM CONSILIUM PRO LAICIS, CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, CONGREGATIO DE CULTU DIVINO ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM, CONGREGATIO PRO EPISCOPIS, CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE, CONGREGATIO PRO INSTITUTIS VITAE CONSECRATAE ET SOCIETATIBUS VITAE APOSTOLICAE, PONTIFICIUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS, Instructio de quibusdam quaestio­ nibus circa fidelium laicorum cooperationem sacerdotum ministerium spectantem Ecclesiae de mysterio (15 augusti 1997), art. 3. CONC. OECUM. VAT. II, Const, Sacrosanctum Concilium, 35; cf. 52; C.I.C., can 767, § 1. Cf. C.I.C., can, 779,. 61 62 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 892 oratione et amore Eucharistiae roborati, praeter suam participationem programmatum dioecesanorum vel paroecialium, quae catechesim, evangeliza­ tionem, et praeparationem ad sacramenta spectant, Verbum in suum ambi­ tum professionalem transmittere debent et quidem sive explicitis verbis, si­ ve sola praesentia activa in locis ubi opinio publica efformatur vel ubi nor­ mae ethicae applicantur (verbi gratia in servitiis socialibus, servitiis pro iu­ ribus familiae, vitae, etc.); deinde etiam magni aestiment amplas possibili­ tates, quas ministerio Verbi praebent institutio religiosa et moralis in scho­ lis, munus docendi in catholicis universitatibus etiam civilibus et usus adaequatus hodiernorum instrumentorum communicationis socialis. Hi novi aeropagi postulant quidem, praeter necessariam sanam doctri­ nam, etiam diligentem praeparationem specificam; attamen instrumenta ef­ ficacissima consistunt ad Evangelium hominibus nostri temporis et ipsi so­ cietati annuntiandum. Denique, diaconi meminerint subicienda esse iudicio Ordinarii, ante­ quam publicentur, scripta quae agunt de fide et moribus, itemque neces­ sariam esse licentiam Ordinarii loci ad scribendum in publicationibus, quae religionem catholicam aut bonos mores impugnare soleant. Ad transmissio­ nes radio-televisivas quod attinet, normas ab Episcoporum conferentia sta­ tutas observabunt. In omni casu, ipsi prae mente semper habeant primariam et firmam exigentiam in exponenda veritate ad nullum umquam compromissum de­ scendendi. 63 64 65 66 67 68 69 Munus missionarium 27. Diaconi meminerint Ecclesiam suapte natura missionariam esse, si­ ve quia originem ducit a missione Filii et a missione Spiritus Sancti secun­ dum consilium Patris, sive etiam quia a Domino resuscitato mandatum ac­ cepit praedicandi Evangelium omni creaturae et eos baptizandi, qui credi­ derunt (cf. Me 16, 15-16; Mt 28, 19). Huius Ecclesiae diaconi sunt ministri ac proinde, etsi alicui Ecclesiae particulari incardinati, nullo modo se exi­ mere possunt ex munere missionali Ecclesiae universalis, ac debent ergo 70 63 64 65 66 67 68 69 70 PAULUS VI, Adhort. ap. Evangelii nuntiandi (8 decembris 1975): AAS 68 (1976), pp. 5-76. Cf. C.I.C., cann. 804-805. Cf. ibid., can 810. Cf. ibid.., can 761. Cf, ibid., can. 822. Cf. ibid., can 823, § 1 Ibid., 831, §§ 1-2. CONC. OECUM. VAT. Il, Decr Ad gentes, 2, a. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 893 etiam ad missionem ad gentes parati semper esse ratione ac mensura, quae eis sinunt obligationes familiares — si sint uxorati — ac professionales. Ambitus servitii patet, quantum ambitus patet missionarius Ecclesiae; quapropter nisus missionarius diaconi complectitur servitium verbi, litur­ giae et caritatis, quod in vita quotidiana continuatur. Missio extenditur ad testimonium Christi etiam in laicali, si exsistat, professione exercenda. 71 Diaconia liturgiae Servitium in opus sanctificationis 28. Ritus ordinationis in luce ponit alium aspectum ministerii diacona­ lis: servitium altaris. Diaconus sacramentum Ordinis recipit, ut qua minister sanctificationi communitatis christianae inserviat, in communione hierarchica cum Episco­ po et presbyteris. Ministerio Episcopi et, subordinate, ministerio presbyte­ rorum, diaconus praestat auxilium sacramentale, ac proinde intrinsecum, organicum, a confusione alienum. Constat eius diaconiam apud altare, quatenus a sacramento Ordinis ef­ fectam, essentialiter differre a quolibet ministerio liturgico, quod pastores committere possint christifidelibus non ordinatis. Ministerium liturgicum diaconi pariter differt ab ipso ministerio ordinato sacerdotali. Unde fit ut, in oblatione sacrificii eucharistici, diaconus mysterium non valeat complere, sed ex una parte effective Populum fidelem repraesentat eumque adiuvat ad uniendam modo sibi proprio oblationem suae vitae cum oblatione Christi; ex altera vero parte, nomine ipsius Christi, inservit ad Ecclesiam participem reddendam fructuum sacrificii sui. Quoniam vero « liturgia est culmen ad quod actio Ecclesiae tendit et si­ mul fons unde omnis eius virtus emanat »,* haec virtus consecrationis dia­ conalis etiam fons exstat gratiae sacramentalis quae ad fecundum redden­ dum tendit totum ministerium; cui gratiae respondendum est cum accurata profundaque praeparatione theologica et liturgica, ut digne participari pos­ sit in celebratione sacramentorum et sacramentalium. 72 73 7 Ratio celebrationis 29. In ministero celebrando diaconus bene sibi conscius erit, quod « om­ nis liturgica celebratio, utpote opus Christi sacerdotis eiusque Corporis, Cf. C.I.C, cann. 784, 786. Cf, CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Ad gentes, 16; Pontificale Romanum — De ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n 207: ed. cit., p. 122 (Prex Ordinationis). Cf, CONC. OECUM. VAT. I I , Const dogm. Lumen gentium, 29. Ibid., Const. Sacrosanctum Concilium, 10. 71 72 73 74 Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 894 quod est Ecclesia, est actio sacra praecellenter, cuius efficacitatem eodem titulo eodemque gradu nulla alia actio adaequat ». Liturgia est fons gratiae et sanctificationis. Eius efficacia a Christo Redemptore proficiscitur et nullo modo a ministri sanctitate dependet. Haec certitudo humilem reddet diaco­ num, qui numquam Christi opus in discrimen adducere poterit, eodemque tempore eum ad vitam sanctam impellet, ut dignus illius minister existat. Actiones igitur liturgicae ad actiones privatas vel sociales minime redigi possunt, quas etiamsi quisque modo suo celebrare potest, eae tamen ad Corpus universale Ecclesiae pertinent. Diaconi observare debent normas sacrorum mysteriorum proprias tali veneratione, ut christifideles secum trahant in consciam participationem, quae eorum fidem roboret, Deo cul­ tum exhibeat et Ecclesiam santificet. 75 76 77 Auxilium Episcopis et presbyteris in celebrationibus praestitum 30. Secundum Ecclesiae traditionem et normas iure statutas, ad diaco­ nos spectat auxilium praebere Episcopis et presbyteris in celebratione divi­ norum mysteriorum. Ipsi igitur operam conferent in celebrationibus pro­ movendis, quae totam congregationem implicent, adhibita cura ad interio­ rem omnium participationem et variorum ministeriorum exercitium. 78 79 80 Prae oculis habeant etiam magni momenti dimensionem aestheticam, quae totum hominem sinit experiri pulchritudinem celebrationum. Musica et cantus, etiam tenues et simplices, verba praedicationis, communio chris­ tifidelium pacem et reconciliationem Christi viventium, pretiosa bona sunt, quae diaconus pro parte sua ita geret, ut incrementum accipiant. Omnibus, quae in libris liturgicis statuuntur, sint semper obsequentes, neque aliquid sua sponte addant, tollant vel immutent. Liturgiam ex arbi­ trio immutare idem est ac eam privare divitiis mysterii Christi in ipsa con­ tentis atque significare posset quamdam praesumptionem circa ea, quae sa­ pienter ab Ecclesia statuta sunt. Solum igitur et totum id agant, quod ad 81 Ibid., 7d. Cf. ibid, 22, 3; C.I.C., cann. 841, 846 Cf. CIC, can 840 « Diaconi in divino cultu celebrando partem habent, ad normam iuris praescriptorum » (C.I.C.., can. 835, § 3). Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1570; cf. Caeremoniale Episcoporum, nn. 23-26. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. Sacrosanctum Concilium, 26-27. Cf C.I.C., can 846, § 1. 75 76 77 78 79 80 81 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 895 eorum competentiam pertinet. Induant digne praescriptas vestes liturgi­ cas. Dalmatica, variis et propriis coloribus liturgicis distincta, quae super albam induitur, cingulum et stola habitum proprium diaconi constituunt. Servitium diaconi extenditur ad praeparationem christifidelium ad sa­ cramenta, et etiam ad eorum curam pastoralem post celebrationem effectam. 82 83 84 Baptismus 31. Diaconus cum Episcopo et presbytero, est minister ordinarius baptismi. Ad exercendam huiusmodi facultatem, requiritur aut licentia a parocho concessa, cui modo speciali competit suos paroecianos baptizare, aut casus necessitatis. Peculiaris momenti est ministerium diaconorum in praeparatione ad hoc sacramentum. 85 86 87 Eucharistia 32. In celebratione Eucharistiae, diaconus assistit et adiuvat eos qui congregationi praesident et Corpus et Sanguinem Christi consecrant, scilicet Episcopum et presbyteros, secundum Institutionis generalis Missalis Ro­ mani praescripta, et ita Christum Salvatorem manifestat: adstat prope sa­ cerdotem eumque adiuvat, peculiariter in celebratione Missae assistit sacer­ doti caeco vel alia infirmitate affecto; in altari servitium praestat quod ad calicem et ad librum attinet; christifidelibus proponit intentiones precum eosque invitat ad signum pacis commutandum; absentibus aliis ministris, 88 89 90 Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Const. Sacrosanctum Concilium, 28. Cf. C.I.C., can. 929. Cf. Institutio generalis Missalis Romani, nn.. 8Ib, 300, 302; Institutio generalis de Litur­ gia Horarum, n. 255; Pontificale Romanum — Ordo dedicationis ecclesiae et altaris, nn. 23, 24, 28, 29, Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1977, pp. 29 et 90; Rituale Romanum — De Benedictionibus, n. 36, Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1985, p. 18; Ordo coronandi imaginem beatae Mariae Virginis, n. 12, Editio Typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1981, p. 10; CONGREGATIO DE CULTU DIVINO, Directorium de celebrationibus dominicalibus absente presbytero Christi Ecclesia, n, 38: Notitiae 24 (1988), pp. 388-389; Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, nn 188: (« Immediate post Precem Ordina­ tionis, Ordinati stola diaconali et dalmatica induuntur, quo eorum ministerium abhinc in li­ turgia peragendum manifestetur»); n. 190: ed. cit., pp. 102,103; Caeremoniale Episcoporum, n. 67, Editio Typica, Libreria Editrice Vaticana 1995, pp. 28-29, 82 83 84 85 86 87 88 89 90 C.I.C., can., 861, § 1. Cf. ibid., can. 530, n. I . Cf. ibid., can. 862. Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 1: l.c, 701. Cf. Institutio generalis Missalis Romani, nn. 6 1 , 127-141. Cf. C.I.C., can.. 930, § 2. o Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 896 ipse eorum officia, iuxta necessitates, adimplet. Non ei competit pronuntia­ re verba orationis eucharisticae et preces nec actiones et gestus peragere, qui unice ad eos spectant, qui praesident et consecrant. Diaconi proprium officium est proclamare libros divinae Scripturae. Qua minister ordinarius sacrae communionis eam distribuit inter cele­ brationem, vel extra eam, eandemque defert infirmis etiam in forma viatici. Diaconus est etiam minister ordinarius expositionis Sanctissimi Sacra­ menti et Benedictionis eucharisticae. Ad eum spectat, presbytero absente, dominicalibus, si quae praevideantur, celebrationibus praesidere. 91 92 93 94 95 96 Matrimonium 33. Diaconis committi potest cura pastoralis familiaris, cuius primaria responsabilitas in Episcopum cadit. Quae responsabilitas extenditur in pro­ blemata moralia, liturgica, non exclusis problematibus indolis personalis et socialis eo fine, ut familia in suis difficultatibus et rebus adversis sustineri possit. Huiusmodi responsabilitas exerceri potest in gradu dioecesano vel, sub auctoritate parochi in gradu locali, in catechesi tradenda de matrimo­ nio christiano, in praeparatione personali futurorum coniugum, in fructuosa sacramenti celebratione et in auxiliis sponsis post matrimonium oblatis. 97 98 Diaconi uxorati magnum auxilium praebere possunt, in proponendo evangelio circa amorem coniugalem et virtutes illum protegentes necnon exercitium paternitatis sub aspectu christiano et humano responsabilis. Ad diaconum etiam competit, si quidem a parocho vel ab Ordinario loci facultatem receperit, praesidere matrimonii celebrationi extra Missam et be­ nedictionem nuptialem impertire nomine Ecclesiae. Delegatio diaconis con99 01 Cf. ibid., can. 907; CONGREGATIO PRO CLERICIS ET ALII, Instructio Ecclesiae de mysterio ( 1 5 augusti 1997), art. 6. 92 93 94 95 Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 6: l.c, 702. Cf. C.I.C., can. 910, § 1 Cf. ibid., can. 911, § 2. Cf. ibid., can. 943 et etiam PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 3: l.c, 702. Cf. CONGREGATIO DE CULTU DIVINO, Directorium de celebrationibus dominicalibus absen­ 96 te presbytero Christi Ecclesia, n. 38: l.c, 388-389; CONGREGATIO PRO CLERICIS ET ALII, Instruc­ tio Ecclesiae de mysterio ( 1 5 augusti 1997), art. 7. 9 7 Cf. IOANNES PAULUS II, Adh. ap. Familiaris consortio, 73: AAS 74 (1982), pp.. 170-171. Cf. C.I.C., can 1063. Cf., CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 29; C.I.C., can.. 1108, §§ 1-2; Ordo celebrandi Matrimonium, ed.. typica altera 1991, 21. 98 99 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 897 cedi potest etiam forma generali et condicionibus iure praevisis, eademque subdelegari item potest exclusive modis in Codice Iuris Canonici determinatis. 100 101 Cura pastoralis infirmorum 34. Doctrina definita est collationem sacramenti unctionis infirmorum reservatam esse Episcopis et presbyteris, cum huiusmodi sacramentum co­ nexum sit cum venia peccatorum et digna Eucharistiae receptione. 102 Cura pastoralis infirmorum diaconis committi potest. Actuosum servi­ tium ad eis in dolore succurrendum, catechesis quae praeparat ad recipien­ dum sacramentum unctionis, suppletio sacerdotis in praeparatione chris­ tifidelium ad mortem et administratio viatici ritu proprio, sunt media qui­ bus diaconus christifidelibus caritatem Ecclesiae praesentem reddit. 103 Liturgia Horarum 35. Diaconi obligatione ab Ecclesia statuta tenentur Liturgiam Horarum celebrare, qua cum toto Corpore Mystico uniuntur ad precationem, quam Christus Caput elevat ad Patrem. Conscii de huiusmodi responsabilitate, ip­ si talem Liturgiam celebrabunt quotidie, iuxta liturgicos libros probatos et modos ab Episcoporum conferentia determinatos. Praeterea promovere studebunt participationem communitatis christianae huic Liturgiae, quae numquam actio privata habenda est, sed semper actus totius Ecclesiae pro­ prius, etiam cum de celebratione singulari agitur. 104 105 Sacramentalia et ritus exequiales 36. Diaconus est minister sacramentalium, scilicet eorum sacrorum si­ gnorum, « quibus in aliquam Sacramentorum imitationem, effectus praeser­ tim spirituales significantur et ex Ecclesiae impetratione obtinentur ». 106 100 101 1 0 2 Cf. C.I.C., can. I l l i , §§ 1-2. Cf. ibid., can 227, §§ 3-4. Cf. CONC. OECUM. FLORENTINUM, BULLA Exsultate Deo ( D S 1325); CONC. OECUM. TRIDENTI- NUM, Doctrina de sacramento extremae unctionis, cap. 3 ( D S 1697) et can. 4 de extrema unctione ( D S 1719). 103 PAULUS VI, Litt,, ap. Sacrum diaconatus ordinem, II, 10: l.c, 699; CONGREGATIO PRO CLERICIS ET ALII, Instructio Ecclesiae de mysterio ( 1 5 augusti 1997), art. 9.. Cf. C.I.C., can. 276, § 2, n. 3. Cf.. Institutio generalis de Liturgia Horarum, nn., 20, 255-256. Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Const. Sacrosanctum Concilium, 60; C.I.C., can. 1166; 1168; Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1667. 104 105 106 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 898 Diaconus igitur benedictiones impertire potest strictius cum vita eccle­ siali et sacramentali colligatas, quae ei iure expresse permittuntur; ad eum praeterea spectat exequiis sine Missa praesidere et ritui sepulturae. Attamen, si praesens atque expeditus sit sacerdos, officium praesidendi ei committi debet. 107 108 109 Diaconia caritatis Servi Populi Dei 37. Vi sacramenti Ordinis diaconus, in comunione cum Episcopo et pres­ byterio dioecesis, etiam ipsa munera pastoralia participat, sed eadem exer­ cet modo diverso, scilicet inserviendo et adiuvando Episcopum et presbyte­ ros. Quae participatio, utpote per sacramentum peracta, efficit ut diaconi Populum Dei inserviant nomine Christi. Sed eadem de causa hoc ipsum munus exercere debent humili caritate et, secundum verba S. Polycarpi, semper oportet se exhibeant « misericordes, sedulos, incedentes iuxta verita­ tem Domini, qui omnium minister factus est ». Eorum ergo auctoritas, in communione hierarchica cum Episcopo et presbyteris exercita, quemadmodum id exigit ipsa unitas consecrationis et missionis, est servitium caritatis, cuius finis est omnia membra Ecclesiae particularis iuvare et promovere, ut participare possint vitam et Ecclesiae missionem, in spiritu communionis et secundum eorum charisma. 110 1U 112 Servitium caritatis 38. In ministerio caritatis diaconi se conformare debent Christo Servo, quem repraesentant, ac oportet eos deditos esse praesertim officiis caritatis et administrationis. Quapropter Episcopus in ordinationis oratione pro ip­ sis a Deo Padre postulat: « Abundet in eis evangelicae forma virtutis, dilec­ tio sine simulatione, sollicitudo infirmorum ac pauperum, auctoritas mode113 107 108 Cf. C.I.C, can 1169, § 3. Cf.. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 5: l.c, 702; Ordo exsequia­ rum, 19; CONGREGATIO PRO CLERICIS ET ALII, Instructio Ecclesiae de mysterio ( 1 5 augusti 1997), art.. 12. Cf.. Rituale Romanum — De Benedictionibus, n. 18 c: Cf. C.I.C., can. 129, § 1. S. Polycarpus Smyrnensis, Epist, ad Philippenses, 5, Lumen gentium, 29 a Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, CONC. OECUM. VAT. II, Const dogm. Lumen gentium, 109 ed. cit., p. 14. 110 111 2: SC 10 bis, p. 182; citatus in 3 112 113 l.c, 698. 29. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 899 sta... in Christo firmi et stabiles perseverent, quatenus, Filium tuum, qui non venit ministrari sed ministrare exemplo suae vitae exprimant Ipsi exemplo et verbo studere debent, ut christifideles omnes, formam vitae Christi imitantes, se constanter in fratrum servitium exhibeant. Opera caritatis, dioecesana vel paroecialia, quae sunt inter primaria offi­ cia Episcopi et presbyterorum, ab his transmittuntur, secundum testimo­ nium Traditionis Ecclesiae, servis ministerii ecclesiastici, hoc est diaconis; ita etiam cum agitur de caritatis servitio in campo educationis christianae; de animatione oratoriorum, coetuum ecclesialium iuvenum et professionum laicalium; de promotione vitae in omnibus suis statibus et de mundi transformatione iuxta ordinem christianum." In his campis diaconorum servi­ tium magni pretii est habendum, quia, in praesentibus rerum adiunctis, spirituales et corporales hominum necessitates, quibus respondere Ecclesia vocatur, sunt admodum diversitate signatae. Ipsi igitur omnibus inservire studeant sine discrimine, peculiari modo ad dolore magis afflictos et ad pec­ catores attendendo. Ut ministri Christi et Ecclesiae, ipsi exsuperare sciant quamlibet ideologiam et partium utilitates, ne missio Ecclesiae sua vi eva­ cuetur, quae est caritas Christi. Diaconia, enim, efficere debet, ut homo amorem Dei experiatur eumque ad conversionem inducat, eiusque animum ad gratiam patefaciat. 115 6 Munus caritativum diaconorum etiam opportunum servitium complecti­ tur in administratione bonorum et in caritatis operibus Ecclesiae. Diacono­ rum in hoc campo munus est « caritatis et administrationis officiis atque so­ cialis subsidii operibus, Hierarchiae nomine, perfungi ». Quare opportune ipsi possunt deputari ad officium oeconomi dioecesani, vel in consilium dioecesanum pro rebus oeconomicis cooptari. m 118 119 Pontificale Romanum — De ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 207: ed., cit., p. 122 {Prex Ordinationis). m . 116 Cf. S. HIPPOLYTUS, Traditio Apostolica, 8, 24: 8.Ch. 11 bis, pp. 58-63; 98-99; Didascalia Apostolorum (Siriaca), capp. III, XI: A. Vööbus (ed.) The «Didascalia Apostolorum» in Syria, CSCO, vol I, n. 402 (tomus 176), pp. 29-30; vol. II, n. 408 (tomus 180), pp. 120-129; Dida­ scalia Apostolorum, III, 13 (19), 1-7: F. X. Funk (ed.), Didascalia et Constitutiones Apos­ tolorum, Paderbornae 1906, I, pp. 212-216; CONC. OECUM. VAT. II, Decr. Christus Dominus, 13. CONC. OECUM. VAT. II, Const. past Gaudium et spes, 40-45. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 9: l.c, 702. Cf. IOANNES PAULUS II, Catechesis in audientia generali habita ( 1 3 octobris 1993), n. 5: Insegnamenti XVI, 2 116 117 (1993), pp. 1000-1004. 118 119 Cf. C.I.C., can. 494. Cf. ibid., can. 493. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 900 Missio canonica diaconorum permanentium Exercitium triplicis diaconiae 39. Tres ministerii diaconalis ambitus pro rerum adiunctis, poterunt quidem absorbere magnam plus minusque partem activitatis cuiuslibet dia­ coni, sed simul constituunt quandam unitatem in servitio divinae oecono­ miae Redemptionis: ministerium Verbi perducit ad ministerium altaris, quod, vicissim, impellit ad liturgiam traducendam in vitam, quae in carita­ tem efflorescit: « Si consideramus profundam huius diaconiae naturam spiri­ tualem, tunc melius aestimare possumus mutuam relationem inter tres am­ bitus ministerii, qui tradito more iunguntur in diaconatu, hoc est ministe­ rium Verbi, ministerium altaris et ministerium caritatis. Pro rerum adiunc­ tis, ex his unum vel alterum peculiare momentum habere potest in perso­ nali activitate alicuius diaconi, sed haec tria ministeria inseparabiliter coniunguntur in servitio, quod praestant consilio Dei Redemptoris ». 120 Collatio officii 40. Historiae decursu servitium diaconorum multiplices formas sumpsit, ut varias communitatis christianae necessitates resolvere posset, permitien­ do ei suam caritatis missionem exercere. Ad Episcopos, qui ut « vicarii et legati Christi » Ecclesias particulares regunt earumque curam habent, tan­ tum competit officium ecclesiasticum conferre singulis diaconis ad nor­ mam iuris. In officii collatione necesse est diligenter perpendere sive neces­ sitates pastorales sive condicionem personalem, familiarem — si agatur de uxoratis — et professionalem diaconorum permanentium. Utcumque sit, maximi tamen momenti est, ut diaconi possint, secundum suas facultates, ministerium suum plene peragere in praedicatione, in liturgia et in caritate; neque relegentur in secundi ordinis officia, in munera supplentiae, aut in opera quae de more christifideles non ordinati adimplere possunt. Hoc so­ lum modo diaconi permanentes in sua vera identitate ministrorum Christi apparebunt, aliter ac laici peculiari modo vitae Ecclesiae addicti. 121 122 Propter ipsius diaconi bonum atque extemporalem rationem agendi vi­ tandam, necesse est ut ordinationi clara officii pastoralis collatio iungatur. Cf. IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Diaconos permanentes (19 septembris 1987), n. 3: Insegnamenti, X, 3 (1987), p 656. Cf. C..LC, can. 157. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 27, a. 120 121 122 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 901 Ministerium paroeciale 41. Ministerium diaconale ordinarie proprium exercitii ambitum habet in variis campis pastoralis dioecesanae et in paroeciis, formas diversas induendo. Episcopus diaconis committere potest officium cooperandi in cura pasto­ rali alicuius paroeciae uni solo parocho commissae, vel in cura pastorali plurium paroeciarum, quae in solidum pluribus sacerdotibus commissae sunt. Cum de participatione agitur in exercitio curae pastoralis alicuius paroe­ ciae — in casibus quibus ob presbyterorum paucitatem perfrui non possit immediata cura alicuius parochi — diaconi permanentes semper praece­ dentiam habent respectu christifidelium non ordinatorum. Quibus in casi­ bus, declarandum est moderatorem esse sacerdotem, quia is tantum est « pastor proprius », qui recipere potest munus « curae animarum », in qua diaconus qua cooperator fungitur. Pariter diaconi destinari possunt ad re­ gendas, nomine parochi vel Episcopi, christianas communitates dissitas. 123 124 125 126 « Est munus missionarium absolvendum in territoriis, in ambitibus, in stratis socialibus, in coetibus, ubi desit aut difficile sit reperire presbyte­ rum. Speciali modo in locis ubi nullus sacerdos praesto sit ad Eucharistiam celebrandam, diaconus communitatem cogit ac dirigit in celebratione Verbi cum distributione sacrarum specierum, quae debite conservatae sint. Est ministerium supplens, quod diaconus peragit ex mandato ecclesiali ubi sa­ cerdotum paucitati est consulendum ». In huiusmodi celebrationibus num­ quam omitti debet oratio pro sacerdotalium vocationum incremento, quo­ rum urgens necessitas illustranda erit. Praesente diacono, participatio in exercitio curae pastoralis committi non potest christifideli laico, neque per­ sonarum communitati; ita pariter praesidentia celebrationis dominicalis. 127 128 Utcumque competentiae diaconi scripto diligenter definiendae sunt, cum officium confertur. Inter diaconos et alios addictos curae pastorali inducendae sunt cum ge­ nerositate et persuasione formae actuosae et patientis cooperationis. 123 124 125 Cf, CIC., can., 5 1 9 Cf. ibid,, can, 517, § 1 Cf. ibid, can 517, § 2 126 Cf. PAULUS V I , Litt. ap.. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 10: lc, 702. 127 Cf. C.I.C., can 1248, § 2; CONGREGATIO DE CULTU DIVINO, Directorium de celebrationi­ bus dominicalibus absente presbytero Christi Ecclesia, n. 29: l.c, 386. IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (13 octobris 1993), n.. 4: In­ 128 segnamenti X V I , 2 (1993), p 1002, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 902 Si diaconorum est semper officium parochi revereri et operari in com­ munione eorum omnium qui ipsius parochi curam participant, ita pariter eorundem diaconorum ius est, ut ab omnibus accipiantur et plene agno­ scantur. Si Episcopus istitutionem statuat consiliorum pastoralium paroe­ cialium, diaconi, qui participationem curae pastoralis in paroecia receperint, huiusmodi consilii membra iure fiant. Quocumque modo semper praevalere debet caritas sincera, quae in quolibet ministerio agnoscit donum Spiritus Sancti ad aedificationem Corporis Christi. 129 Ministerium dioecesanum 42. Ambitus dioecesanus plurimas praebet opportunitates pro fructuoso ministerio diaconorum. Namque diaconi, si necessariis requisitis praediti sunt, possunt partem habere in organis dioecesanis participationi apertis; peculiari modo, in con­ silio pastorali et, ut supra dictum est, in consilio dioecesano pro rebus oe­ conomicis; Synodum quoque dioecesanam participare possunt. Nequeunt tamen esse membra consilii presbyteralis, quia ipsum exclusi­ ve presbyterium repraesentat. In curiis, si requisita praescripta habeant, vocari possunt, ut perfungantur officio cancellarii, iudicis, assessoris, auditoris, promotoris iustitiae et defensoris vinculi, notarii. Non possunt, contra, constitui vicarii iudiciales, nec vicarii iudiciales adiuncti, nec decani, quia haec officia sacerdotibus reservata sunt. Alii campi, qui ministerio diaconorum patent, sunt organa seu commis­ siones dioecesanae, cura pastoralis in specificis ambitibus socialibus, peculia­ ri modo cura pastoralis familiae, vel in sectoribus populi, qui specialem cu­ ram pastoralem requirunt, uti sunt ex gratia coetus ethnici. 130 131 132 133 137 134 135 136 138 139 129 Q £ _ p v i , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V , 24: l.c, 702; C.I.C., can. 536. Cf. ibid.; C.I.C, can. 512, § 1. Cf. C.I.C., can, 463, § 2. Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 28; Decr. Christus Dominus, 27; Decr. Presbyterorum Ordinis, 7; C.I.C., can.. 495, § 1. Cf. C.I.C, can. 482. Cf., ibid., can., 1421, § 1. Cf. ibid., can. 1424. Cf. ibid., can. 1428, § 2. Cf. ibid., can. 1435. Cf. ibid., can. 483, § 1. Cf, ibid., can. 1420, § 4. A 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 U L U S Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 903 In praefatis officiis explendis, diaconi semper bene meminerint omnem ac­ tionem in Ecclesia uti signum caritatis et servitii pro fratribus habendam esse. In actione iudiciali, administrativa, organizativa, igitur quamlibet formam burocraticam, uti aiunt, vitare studebit, ne proprium ministerium sua vi suoque sensu pastorali privetur. Ad tutandam igitur ministerii diaconalis integritatem, quisquis ad huiusmodi implenda officia vocatus in ea condicione ponatur, quae utcumque ei ministerium diaconi peculiare et proprium persolvere sinat. 3 DE SPIRITUALITATE DIACONI Praesens contextus historicus Ecclesia in mundo 43. Ecclesia, a Christo adunata et perducta a Spiritu Sancto secundum consilium Dei Patris, praesens in mundo et tamen peregrina in plenitudi­ nem Regni, vivit et Evangelium annuntiat in hisce historiae adiunctis. « Mundum igitur hominum prae oculis habet seu universam familiam hu­ manam cum universitate rerum inter quas vivit; mundum theatrum histo­ riae generis humani, eiusque industria, cladibus ac victoriis signatum; mun­ dum quem christifideles credunt ex amore Creatoris conditum et conserva­ tum, sub peccati quidem servitute positum, sed a Christo crucifixo et resur­ gente, fracta potestate maligni, liberatum ut secundum propositum Dei transformetur ut ad consummationem perveniat ». 140 141 142 Diaconus, membrum et minister Ecclesiae, in sua vita et in suo minis­ terio huius realitatis rationem habere tenetur; scilicet cognoscere debet cul­ turam, appetitiones et problemata sui temporis. Ipse, enim, in hoc historiae contextu vocatur, ut sit signum vivum Christi Servi eodemque tempore vo­ catur, ut Ecclesiae officium sumat « signa temporum perscrutandi et sub Evangelii luce interpretandi, ita ut, modo unicuique generationi accommo­ dato, ad perennes hominum interrogationes, de sensu vitae praesentis et fu­ turae deque earum mutua relatione respondere possit ». 143 CONC. OECUM. VAT. I I , Const, Sacrosanctum Concilium, 2. Ibid., Const, dogm. Lumen gentium 5. Ibid., Const. past. Gaudium et spes, 2b„ Ibid., Const, past. Gaudium et spes, 4a„ •i. 904 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Vocatio ad sanctitatem Radix sacramentalis 44. « Universalis vocatio ad sanctitatem radicem habet in « baptismate fidei», in quo omnes « vere filii Dei et consortes divinae naturae, ideoque reapse sancti effecti sunt ». 144 Sacramentum Ordinis diaconis confert novam Deo consecrationem, per quam ipsi « unctione Sancti Spiritus consecrati et a Christo missi » sunt in servitium Populi Dei, «in aedificationem Corporis Christi» (Eph 4, 12). 145 Proficiscitur exinde spiritualitas diaconalis quae fontem suum in ea ha­ bet quam Concilium Vaticanum II appellat « gratiam sacramentalem diaco­ natus ». Praeter quam auxilium pretiosum in variis exequendis muneribus, ipsa alte imprimitur in diaconi animo, eumque impellit ad oblationem et donationem totalem sui ipsius in servitium Regni Dei in Ecclesia. 146 Sicut in voce ipsa diaconatus significatur, id quod distinguit intimum sensum et voluntatem eius qui recipit sacramentum, est spiritus servitii. Per diaconatum ad effectum deduci conatur, quod Christus de sua declara­ vit missione: « Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare et dare suam vitam in redemptionem multorum ». Sic diaconus exercet, in medio " sui ministerii et per aliud, virtutem oboedientiae: cum fideliter munera adimplet quae illi commissa sunt, ipse episcopis et presbyteris inservit in muneribus, quae ad missionem Christi pertinent. Hoc modo pastorale ip­ sum ministerium exequitur pro hominum bono. 147 Exigentia quae obligat 45. Exinde oritur necessitas, ut diaconus grato cum animo excipiat invi­ tationem ad sequelam Christi Servi, et attente nitatur se esse ei fidelem in omnibus suae vitae adiunctis. Character in ordinatione receptus configura­ tionem Christo producit cui diaconus adhaerere debet et omni suae vitae tempore efficere, ut crescat. 144 145 146 147 Ibid., Const. dogm Lumen gentium, 40. Ibid., Decr Presbyterorum Ordinis, 12a. Ibid., Decr, Ad gentes, 16. IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (20 octobris 1993), n. 1: In­ segnamenti, X V I , 2 (1993), p. 1053. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 905 Sanctificatio, quae vere obligat quemlibet christifidelem, pro diacono ulterius fundamentum invenit in speciali recepta consecratione. Quoad praxim importat trium consiliorum originis evangelicae, secundum propriae vitae statum. Diaconus ad vivendum sancte vocatur, quia Spiritus Sanctus illum sanctum effecit Baptismatis et Ordinis sacramentis eumque minis­ trum operis constituit, quo Ecclesia Christi hominem servit et sanctificat. 148 149 150 Peculiari modo, pro diaconis vocatio ad sanctitatem significat « seque­ lam Iesu in hoc humili servitutis habitu, qui non solum operibus caritatis exprimitur, sed totam agendi et cogitandi rationem invadit et informat » ac proinde, « si eorum ministerium huic spiritui cohaeret, ipsi clariore in lu­ ce ostendent illud lineamentum vulti Christi proprium: servitium », ita ut non solum «servi Dei» habeantur, sed etiam servi Dei in propriis fratribus. 151 152 153 Relatio ordinis sacri Ordo sua natura relationem dicit 46. Ordo sacer confert diacono, per specifica dona sacramentalia, specia­ lem participationem consecrationis et missionis Illius, qui servus Patri fac­ tus est in redemptione hominum, atque novo ac proprio modo eum inserit in mysterium Christi, Ecclesiae et salutis omnium hominum. Hanc ob cau­ sam vita spiritualis diaconi debet altius excolere atque enucleare triplicem hanc relationem secundum principia spiritualitatis communitariae, quae protensa est ad communionalem Ecclesiae naturam attestandam. « Omnes christifideles, secundum propriam condicionem, ad sanctam vitam ducendam atque ad Ecclesiae incrementum eiusque iugem sanctificationem promovendam vires suas conferre debent» (C.I.C., can. 210).. « Diaconi, qui mysteriis Christi et Ecclesiae servientes, ab omni vitio puros se custodire atque Deo placere et omne bonum coram hominibus providere debent (cf.. 1 Tim 3, 8-10 et 12-13)»: CONC. OECUM. VAT. II, Const.. dogm, Lumen gentium, 4 1 . Cf. etiam PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, VI, 25: l.c, 702. « In vita sua ducenda ad sanctitatem persequendam peculiari ratione tenentur clerici, quippe qui, Deo in ordinis receptione novo titulo consecrati, dispensatores sint mysteriorum Dei in servitium Eius populi» (C.I.C., can. 276, § 1) IOANNES PAULUS II, Catechesis in audientia generali habita (20 octobris 1993), n. 2: Inse­ 148 149 150 151 gnamenti, XVI, 2 (1993), p. 1054. 152 Ibid., n.. 1: Insegnamenti, XVI, 2 (1993), p. 1054.. Cf, CONC. OECUM. VAT. II, Decr. Apostolicam Actuositatem, 4, 8; Const. past,, Gaudium et spes, 27, 93. 153 60 - A. A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 906 Relatio ad Christum 47. Prima et maxime principalis est relatio ad Christum, qui sibi condi­ cionem servi suscepit ob Patris amorem suorumque fratrum, qui sunt ho­ mines. Diaconus vi suae ordinationis, revera vocatus est ut se gerat simi­ lem Christo servo. Filius aeternus Dei « semetipsum exinanivit formam servi accipiens » (Phil 2, 7) eandemque hanc condicionem implevit oboediendo Patri (cf. Io 4, 34) et humiliter serviendo fratribus (cf. Io 13, 4-15). Quate­ nus est servus Patris in opere hominis redimendi, Christus constituit viam veritatem et vitam uniuscuiusque diaconi in Ecclesia. Omnis ministerialis opera suum habebit sensum, si diaconum adiuvabit ut Christum melius cognoscat, amet et sequatur in ipsius diaconia. Necesse propterea est, ut diaconi studeant conformare suam vitam ad Christi exem­ plum, qui sua oboedientia erga Patrem « usque ad mortem, mortem autem crucis » (Phil 2, 8) homines redemit. 154 Relatio ad Ecclesiam 48. Ab hac primaria relatione separari omnino non potest Ecclesia, quam Christus amat, purificat, nutrit et curat (cf. Eph 5, 25-29). Diaconus non poterit suam conformationem cum Christo fideliter vivere, nisi partici­ pat eius amorem Ecclesiae, « erga quam ipse necessario altam devotionem alit, propter ipsius missionem divinamque institutionem ». Ritus ordinationis illuminat vinculum quod inter Episcopum et diaco­ num contrahitur: solus Episcopus manus imponit electo ordinando, super quem effusionem evocat Spiritus Sancti. Itaque singuli diaconi acquirunt sui ministerii relationem in hierarchica communione cum Episcopo. Ordinatio diaconalis, praeterea, alium aspectum ecclesialem in luce po­ nit: impertit enim ipsi ministro participationem diaconiae Christi, qua Po­ pulus Dei ductus a Successore Petri et a ceteris Episcopis cum ipso in com­ munione viventibus atque cooperantibus simul presbyteris, operi deservire pergit ad hominum redemptionem. Ideoque diaconus vocatur, ut animum et ministerium suum nutriat fervido et actuoso amore erga Ecclesiam, nec­ non sincera voluntate communionis cum Sancto Patre, cum Episcopo suo et cum presbyteris suae dioecesis. 155 156 157 1 5 4 Cf. IOANNES PAULUS I I , Allocutio ( 1 6 martii 1985), n. 2: Insegnamenti, V I I I , 1 (1985), p. 649; Adh. ap. Pastores dabo vobis 3; 21: l.c, 661; 688. Cf. IOANNES PAULUS I I , Adh ap. Pastores dabo vobis 16: l.c, 681. IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (20 octobris 1993), n. 2: In­ 155 156 segnamenti X V I , 2 (1993), p. 1055. 157 Cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 23:/.c, 702. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 907 Relatio ad salutem hominum in Christo 49. Hoc denique reminiscendum est, quod Christi diaconia suum pro­ prium finem habet hominem, unumquemque hominem, qui suo in animo et corpore gestat vestigia peccati et qui tamen ad communionem cum Deo destinatur. « Sic enim Deus dilexit mundum, ut Filium suum unigenitum daret, ut omnis, qui credit in eum, non pereat, sed habeat vitam aeter­ nam » (Io 3, 16). Huius consilii amoris Christus factus est servus, cum nos­ tram carnem sumpsit; huius autem Christi diaconiae Ecclesia est signum et instrumentum in hominum historia. Ergo diaconus vi sacramenti designatur, ut fratribus, qui salute indi­ gent, deserviat. Et si in Christo Servo, in ipsius verbis et factis, homo dis­ cernere potest plenitudinem amoris, quo Pater eum salvat, similiter in vita diaconi ille debet eandem hanc caritatem detegere posse. Praecipuum igitur officium vitae spiritualis diaconi hoc erit, ut crescat in imitatione amoris Christi erga hominem, qui quidem amor omnes cuiuslibet ideologiae huma­ nae terminos excedit. In iis proinde, qui in tirocinium diaconatus admitti cupiunt, oportet adesse « naturalem animi inclinationem ad hierarchiae et christianae communitatis servitium », quae non est intelligenda « tamquam simplex naturalium affectionum facilitas... Etenim agitur de aliqua naturae proclivitate, a gratia stimulata, addito serviendi studio, qui humanos mores cum Christi moribus conformat. Sacramentum diaconatus hanc inclinationem perficit: reddit namque diaconum multo interius participem spiritus servitii Christi, eius animum speciali gratia imbuit, atque efficit ut diaconus in om­ ni suo actu permoveatur nova impulsione ad serviendum fratribus ». 158 159 160 Spiritualis vitae instrumenta Primatus vitae spiritualis 50. Memoratae relationes primatum efferunt vitae spiritualis. Diaconus ideo recordari debet, exsecutionem diaconiae Domini omnem superare natu­ rae facultatem, indeque oportere plena cum conscientia et libertate obsequi Iesu Christo admonenti: « Manete in me, et ego in vobis. Sicut palmes non Cf. IOANNES PAULUS I I , Litt. enc. Redemptor hominis (4 martii 1979), nn. 13-17: AAS 71 (1979), pp. 282-300. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, I I , 8: l.c, 700. IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (20 octobris 1993), n. 2: Inse­ gnamenti, X V I , 2 (1993), p. 1054. 158 159 160 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 908 potest ferre fructum a semetipsa, nisi manserit in vite, sic nec vos, nisi in me manseritis » (Io 15, 4). Christi sequela in diaconatus ministerio est opus quod sane animum ra­ pit, sed etiam arduum, satisfactionum fructuumque plena, sed etiam obno­ xia interdum difficultatibus et laboribus verorum asseclarum Domini Iesu Christi. Ad hanc sequelam implendam necesse est diaconus cum Christo ip­ so consistat, ut sit illi Ipse qui ministerii responsabilitatem gerat; itemque oportet ut is principatum tribuat spirituali vitae, cum generositate diaco­ niam vivat, ministerium et munera sua familiaria, si quidem uxoratus est, aut professionalia ita disponat et ordinet, ut progredi possit in adhaesione ad personam et missionem Christi Servi. Ministerium 51. Fons primarius progressus in vita spirituali sine dubio ponendus est in adimpletione fideli et indefessa ministerii, quod persolvendum est intra quemdam contextum unitatis vitae, meditatum et semper persequendum. Haec agendi ratio, debito modo effecta, non tantum spiritualem vitam minime impedit, verum contra théologales fovet virtutes, dum auget in dia­ cono studium sese donandi in fratrum servitium et promovet hierarchicam communionem. Ad diaconum enim etiam spectat congruenter accommodata monitio ad presbyteros directa: « Per ipsas enim cotidianas sacras actiones, sicut et per integrum suum ministerium... ipsi ad vitae perfectionem ordi­ nantur. Ipsa autem sanctitas... ad proprium ministerium fructuose com­ plendum plurimum confert ». 161 162 Spiritualitas ministerii verbi 52. Diaconus semper prae oculis habeat adhortationem in ipso ordinatio­ nis ritu factam: « Accipe Evangelium Christi, cuius praeco effectus es; et vi­ de, ut quod legeris credas, quod credideris doceas, quod docueris imiteris ». Ut vero Verbum Dei digne fructuoseque diaconus annuntiet, illum « as­ sidua lectione sacra atque exquisito studio in Scripturis haerere necesse est, "ne quis... fiat verbi Dei inanis forinsecus praedicator, qui non est intus au- 163 161 Cf CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Presbyterorum Ordinis, nn. 14-15; CIC., can. 276, § 2, I . O CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Presbyterorum Ordinis, n. 12. 163 Pontifice Romanum — De ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 210: ed. cit,, p. 125. 162 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 909 ditor", dum Verbi divini amplissimas divitias, speciatim in sacra Liturgia, cum fidelibus sibi commissis communicare debet ». Idem hoc verbum praeterea altius scrutari debebit, iis ducentibus qui in Ecclesia vere sunt Magistri veritatis divinae et catholicae, ut eius invitatio et vis salvifica percipiatur (cf. Rom 1, 16). Sanctitas diaconi innititur in ip­ sius consecratione et missione, etiam quod attinet ad Verbum: inde quidem conscius sibi fiet se esse ministrum Verbi. Quoniam membrum hierarchiae est, eius actiones et enunciationes obstringunt ipsam Ecclesiam; quapropter necessaria pars est ipsius caritatis pastoralis, ut comprobet authenticitatem propriae doctrinae propriamque communionem effectivam et claram cum Summo Pontifice, cum episcopali ordine et cum proprio Episcopo non so­ lum in iis quae symbolum fidei respiciunt, verum etiam quae Magisterium ordinarium necnon ecclesiasticam disciplinam tangunt, secundum significa­ tionem Professionis Fidei, diaconali ordinationi praeviae, et secundum iura­ mentum fidelitatis. Etenim «tanta verbo Dei vis ac virtus inest, ut Eccle­ siae sustentaculum ac vigor, et Ecclesiae filiis fidei robur, animae cibus, vi­ tae spiritualis fons purus et perennis exstet ». Quanto igitur diaconus sae­ pius accesserit ad Dei verbum, tanto vehementius desiderium experietur communicandi illud cum fratribus. In Sacris Litteris est Deus qui alloqui­ tur hominem; sua autem in praedicatione minister sacer hunc fovet salu­ tiferum occursum. Attentissime idcirco suas dedicabit curas indefessae verbi praedicationi, ne christifideles propter ipsius ministri ignorantiam vel prigritiam ea priventur; sibi pariter persuadebit exercitium ministerii Verbi, non sola praedicatione circumscribi. 164 165 166 167 168 169 Spiritualitas ministerii liturgici 53. Pariter diaconus, cum baptizat, cum Corpus et Sanguinem Domini distribuit, aut cum reliquorum Sacramentorum et sacramentalium celebra­ tionibus assistit, suam identitatem in vita Ecclesiae experiendo dignoscit: minister est Corporis Christi, corporis mystici et corporis ecclesialis; reminiscatur has Ecclesiae actiones, si ex fide peragantur et cum reverentia, con164 S. AUGUSTINUS, Serm. 179, 1: PL 38, 966. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Dei Verbum, 25; cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 26, 1: l.c, 703; C.I.C., can. 276, § 2, 2°, I . CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 25, a. Cf C.I.C., can. 833; CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Professio fidei et iusiurandum fidelitatis in suscipiendo officio nomine Ecclesiae exercendo: AAS 81 (1989), pp. 104-106; 1169. CONC. OECUM. VAT. I I , Const., dogm. Dei Verbum, 21., Cf. ibid., Const. Sacrosanctum Concilium, 7 165 O 166 167 168 169 910 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ferre ad suam spiritualem vitam incrementis augendam simulque ad chris­ tianae communitatis aedificationem. 170 Sacramenta 54. Diaconi tribuant sacramentis gratiae debitum momentum in sua vi­ ta spirituali, quae nempe « ordinantur ad sanctificationem hominum, ad ae­ dificationem Corporis Christi, ad cultum denique Deo reddendum ». In primis vero fide singulari participent quotidianam Sacrificii Eucharis­ tici celebrationem, ubi, si fieri potest, suo fungantur munere liturgico, ac sedulo etiam Dominum in sacramento praesentem venerentur, quandoqui­ dem in Eucharistia, fonte et culmine totius evangelizationis « totum bonum spirituale Ecclesiae continetur ». In Eucharistia diaconi reapse Christo ob­ vii fient, qui ex hominum amore hostia redditur expiationis vitae aeternae cibus et amicus proximus in cunctis doloribus. Ipsi conscii sibi suae debilitatis et plane confisi divinae misericordiae ad reconciliationis sacramentum regulari frequentia se conferant, ubi homo peccator Christo redemptori obvius fit, veniam peccatorum recipit atque impellitur ad plenitudinem caritatis. 171 172 173 174 175 Spiritualitas ministerii caritatis * 55. Exercens tandem caritatis opera, sibi ab Episcopo commissa, diaco­ nus sinat se erga omnes homines Christi amore dirigi, et non propriis com­ modis vel ideologiae principiis, quibus laeditur universalitas salutis aut vo­ catio trascendentalis hominis denegatur. Insuper diaconus meminerit mini­ sterium caritatis perducere ad communionem in particulari Ecclesia pro­ vehendam. Nam anima ecclesialis communionis est ipsa caritas. Foveat igi­ tur studiose fraternitatem, cooperationem cum presbyteris et sinceram cum Episcopo communionem. Vita orationis 56. Diaconi omnibus in adiunctis meminerint fideles persistere Domini praecepto: « Vigilate itaque omni tempore orantes, ut possitis fugere ista Cf. ibid. Ibid,, Const. Sacrosanctum Concilium, 59, a. Cf. C.I.C, can. 276, § 2, 2°; PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 26, 2: l.c, 703. Cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 26, 2: l.c, 703. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Presbyterorum Ordinis, 5b. Cf. C.I.C., can. 276, § 2, 5°; cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 26, 3: l.c, 703. 170 171 172 173 174 175 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 911 omnia, quae futura sunt et stare ante Filium hominis» (Lc 21, 26; cf. Phil 4,6-7). Precatio, prout dialogus personalis cum Deo, diaconis conferet lucem et vires necessarias ad sequelam Christi et servitium fratribus in variis vicissi­ tudinibus vitae. Hac certitudine confirmati, diaconi contendant ut diversis precationum formis se sinant conformari; celebratio Liturgiae Horarum, se­ cundum modos ab Episcoporum conferentia definitos, peculiari nota totam eorum orandi consuetudinem designat; tamquam ministri, pro universa Ec­ clesia, intercedant. Continuatur exinde talis precatio in Lectione Divina, in mentali oratione assidua, in frequentatione exercitiorum spiritualium secun­ dum normas iuris particularis. Percolant aequabiliter paenitentiae virtutem aliasque sanctificationis vias, quae ad uniuscuiusque occursum cum Deo plurimum conferunt. 176 177 178 Amor in Ecclesiam et in Beatam Virginem Mariam 57. Participatio mysterii Christi Servi necessario ordinat animum diaco­ ni ad Ecclesiam atque ad Illam, quae ipsius sanctissima est Mater. Non enim separare licet Christum ab Ecclesia, quae est eius Corpus. Veritas unionis cum Capite verum incendet amorem in Corpus. Hic enim amor effi­ ciet ut diaconus actuose adlaboret Ecclesiae aedificandae per deditionem suis officiis ministerialibus, per fraternitatem et communionem hierarchicam cum proprio Episcopo et Presbyterio. Universa Ecclesia in animo diaconi vivere debet: Ecclesia universalis, cuius unitatis Romanus Ponifex, qua Pe­ tri successor, est principium et fundamentum perpetuum et visibile, et si­ mul Ecclesia particularis, quae « pastori suo adhaerens ab eoque per Evan­ gelium et Eucharistiam in Spiritu Sancto congregata reddit vere praesen­ tem et operantem Ecclesiam Christi unam, sanctam, catholicam et apostoli­ cam ». 179 180 Amor erga Christum et Ecclesiam penitus ligatur cum Beata Virgine, humili Domini famula, quae cum singulari et admirando titulo Matris, fuit generosa socia sui divini Filii diaconiae (cf. Io 19, 25ss). Amor autem in Domini Matrem, qui in fide fundatur et exprimitur coti­ diana rosarii recitatione necnon ipsius virtutum imitatione fidentique illi 176 1,7 178 179 180 Cf. C.I.C., can. 276 § 2, 3°. Cf. ibid., can. 276 § 2, 4° Cf. ibid., can. 276, § 2, 5°. Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 23, a. Ibid., Decr. Christus Dominus, 11; C.I.C., can. 369. 912 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale commendatione, sensum et significationem addet signis verae filialisque de­ votionis. Mariam respiciet venerabundus valdeque amans quisque diaconus; nam­ que « Maria quoque et virgo et mater, magis quam ceterae, inter creaturas, plenissimam vocationis veritatem experta est; nemo enim ut illa amori summo Dei responsum dedit cum tam grandi amore ». Hic amor singularis erga Virginem, Domini servam, ex Verbo natus et in Verbo totaliter stabili­ tus, transibit in imitationem suae vitae. Hic modus erit, quo in Ecclesiam inducetur illa dimensio mariana, quae admodum congruit cum vocatione diaconi. 181 182 183 Directio spiritualis 58. Maximam demum utilitatem diacono afferet constans directio spiri­ tualis. Ex ipsa experientia constat quantum sincerus atque humilis dialogus cum sapienti directore non solum adiuvet ad dubitationes difficultatesque dissipandas, quae progrediente vita certissime oriuntur, sed ad necessariam quoque discretionem adhibendam, ad meliorem sui ipsius cognitionem asse­ quendam, atque ad progrediendum in fideli Christi sequela. Spiritualitas diaconi et status vitae In diversitate unitas 59. Aliter ac pro presbyteratu requiritur, ad diaconatum permanentem admitti praeprimis possunt viri caelibes, sed etiam viri viventes in matri­ monii sacramento, necnon viri vidui. 184 Diaconi caelibes 60. Gratissimo sane animo Ecclesia agnoscit mirabile caelibatus donum quibusdam suis membris a Deo concessum, quod tam in Orientali parte quam in Occidentali multiplici modo cum ministerio ordinato coniunxit, cui Cf. C.I.C., can. 276, § 2, n. 5; cf.. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 26, 4: l.c, 703, IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 36, et Propositio 5: l.c, 718. Cf. IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Curiam Romanam, (die 22 dec. 1987): AAS 80 (1988), pp. 1025-1034; Litt. ap. Mulieris dignitatem, 27: AAS 80 (1988), p. 1718. CONC. OECUM. VAT. I I , Const.. dogm. Lumen gentium, 29, b. 181 182 183 184 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 913 insigniter semper congruit. Novit enim Ecclesia hoc charisma, susceptum et propter regnum caelorum impletum (Mt 19, 12), totam dirigere personam diaconi ad Christum, qui in virginitatis statu semetipsum Patris servituti dicavit, ut homines ad regni plenitudinem perduceret. Diligere Deum fratri­ busque servire secundum hanc totalem electionem nedum progressioni et perfectioni personarum diaconorum obsistat, eam maxime fovet, quoniam vera cuiusque hominis perfectio est caritas. In caelibatu enim sese distin­ guit amor veluti signum consecrationis totalis Christo factae, corde indiviso ac deditione magis libera ad Dei hominumque ministerium, ideo quod cae­ libatus electio haud quaquam significat contemptionem matrimonii neque fugam mundi, sed ex contrario modum eximium hominibus et societati in­ serviendi. Nostrae aetatis homines, totiens in res transeuntes immersi, peculiariter aperti sunt erga eorum testificationem qui vita sua aeternum aevum nun­ tiant. Ideo diaconi non omittent hoc testimonium fratribus reddere per fi­ delitatem erga suum caelibatum, ita ut illos incitent ad ea bona quaerenda, quae manifestant hominis vocationem ad res transcendentes. « Caelibatus propter Regnum caelorum non signum dumtaxat eschatologicum est, ve­ rum prae se fert quoque non leve momentum sociale in hac vita praesenti propter servitium Populo Dei exhibendum ». Quo melius per totam vitam custodiant donum a Deo receptum in uni­ versae Ecclesiae utilitatem, diaconi ne nimium confidant suis viribus, sed sensus potius colere debent humilis prudentiae et vigilantiae, memoria illud tenentes: «spiritus quidem promptus est, caro autem infirma» (Mt 26, 41); sint fideles item vitae orationis necnon ministerii officiis. Prudenter sese gerant quoque suo in cotidiano consortio cum iis, a quo­ rum familiaritate quibus eorum castimonia in discrimen adduci poterit vel publicum scandalum suscitari. Diaconi sibi conscii erunt hodiernam societatem pluralismo patentem omnino imperare cautionem et discretionem in usu instrumentorum com­ municationis socialis. 185 186 187 188 «His rationibus in mysteriis Christi Eiusque missione fundatis, coelibatus... omnibus ad Ordinem sacrum promovendis lege impositum est »: CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Presbyte­ rorum Ordinis, 16; cf. C.I.C, can 247, § 1; 277, § 1; 1037. Cf, C.I.C., can. 277, § 1; CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Optatam totius, 10. IOANNES PAULUS I I , Epistula Novo incipiente ad universos Ecclesiae sacerdotes (8 aprilis 185 186 187 1979), 8: AAS 71 (1979), p. 408. 188 Cf. C.I.C., can, 277, § 2. 61 - A A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 914 Diaconi uxorati 61. Etiam sacramentum matrimonii, qui amorem coniugum sanctificat eumque constituit signum efficax illius amoris quo se Christus devovet Ec­ clesiae (cf. Eph 5, 25) Dei donum est ideoque spiritualem vitam diaconi matrimonio coniuncti alere debet. Quoniam vero coniugalis ac familiaris vi­ ta necnon opus ipsius professionis circumscribunt necessario tempus sacro ministerio dicandum, peculiaris sollertia poscitur, ut consequi possit debita vitae unitas per orationem quoque communem. In matrimonio enim amor fit donatio inter personas, fit fidelitas mutua et vitae novae origo, in laetis et in maestis eventibus sustentatio, breviter, amor fit servitium. Sub fidei lumine spectatum, hoc servitium familiare aliis christifidelibus apparet tam­ quam exemplar amoris Christi et diaconus uxoratus illo uti debet etiam tamquam incitamento suae diaconiae in Ecclesia. Diaconus uxoratus peculiari se teneri officio sentiat claram reddendi testificationem sanctitatis matrimonii et familiae. Quo magis enim coniuges mutuo in amore creverint, eo amplior fiet eorum donatio filiis facta, eoque pariter erit efficacius eorum exemplum apud christianam communitatem. « Amplificatio et altior perspectio amoris sacrificalis et reciproci inter virum et uxorem fortasse maximam implicationem significat uxoris illius diaconi in publicum ministerium proprii mariti intra Ecclesiam ». Hic amor crescit propter virtutem castimoniae, quae quidem semper floret etiam per exerci­ tium paternitatis responsabilis, una cum acquisita coniugis aestimatione et cuiusdam continentiae consuetudine. Talis virtus adiuvat maturam hanc donationem, quae cito manifestatur in ministerio, effugiendo affectus res possidendi, nimiam existimationem proprii successus in navitate professio­ nali, minorem capacitatem ordinandi diei tempora, e contrario excolendo veras inter personas relationes, animi lenitatem et capacitatem tribuendi omnibus rebus aequum suum locum. Opportuna incepta ineantur quibus in tota familia sensus ministerii dia­ conalis augeatur. Coniux diaconi, quae assensum dedit electioni viri sui, adiuvetur et sustentetur, ut laeto et cauto animo partes suas expleat et magni omne aestimet quod Ecclesiam tangit et praesertim officia marito concredita. Hac de causa decet eam de viri activitate certiorem fieri, quavis tamen iniusta invasione remota, ita quidem ut componatur et perficiatur aequabilis et consona relatio inter vitam familiarem, professionalem et ec189 190 189 IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Diaconos permanentes ( 1 9 septembris 1987), n. 5: In­ segnamenti, X, 3 (1987), p. 658. 190 Cf. CIC, can 1031, § 2. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 915 clesialém. Filii quoque diaconorum, si adequate preparentur, recte aestima­ re poterunt ministerium patris seseque ipsos peculiari cura apostolatui dedi­ care in cohaerenti vitae testimonio. Postremo, familia diaconi uxorati, quemadmodum ceterae familiae chris­ tianae, vocatur ut vivo ac responsabili modo missionem Ecclesiae participet in hodiernis circumstantiis. « Diaconus eiusque uxor fidelitatis et indissolu­ bilitatis matrimonii christiani coram societate exemplum oportet sint, quae horum signorum alte percipit necessitatem. Cum fide animati provocationi­ bus vitae matrimonialis atque cotidianae vitae necessitatibus respondentes, ipsi vitam familiarem non solum communitatis christianae verum et univer­ sae societatis corroborant. Ipsi quoque demonstrant quomodo officia fami­ liae, laboris et ministerii concordari possint cum servitio misionis Ecclesiae. Diaconi eorumque uxores et filii magno hortamento esse possunt iis omni­ bus, qui vitae familiari promovendae se devovent ». 191 Diaconi vidui 62. Cogitandum est de illa vitae condicione, quae alterutrius coniugis obitu inducitur. Haec hora vitae est, quae poscit ut in fide et spe christia­ na transigatur. Viduitas delere minime debet filiorum deditionem, si ii om­ nino sint, neque quemquam in tristitiam adducere sine spe. Hoc vitae spa­ tium, quantumvis acerbum, securam affert invitationem ad interiorem purificationem atque incitamentum ad caritatis et servitutis augmentum pro suis cuiusque familiaribus ac membris Ecclesiae universae. Est etiam voca­ tio ad spem augendam, quia fidelis ministerii executio est via qua ad Chris­ tum perveniatur et ad dilectas personas, quae in gloria Patris versantur. Agnosci tamen oportet hoc mortis eventum in cotidianam familiae vitam inducere novum aliquem statum, qui vincula inter familiae sodales afficit et saepe numero difficultates oeconomicas importat. Hanc ob causam diaco­ nus, qui viduus factus est, magno sane amore sustinendus erit, ut percipiat et in se recipiat novam hanc suam ipsius condicionem, neve officium pro­ prios, si qui sint, filios educandi neglegat et novas necessitates familiae. Peculiari modo viduus diaconus adiuvari debebit in obligatione implen­ da perpetuae et perfectae castitatis, atque sustentari similiter debebit in gravibus illis rationibus intelligendis, quae transitum prohibent ad novas nuptias (cf. 1 Tim 3, 12), iuxta constantem disciplinam Ecclesiae tam Occi192 IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Diaconos permanentes (19 septembris 1987), n. 5: In­ segnamenti, X, 3 (1987), pp. 658-659. Cf. C.I.C, can. 277, § 1. 191 192 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 916 dentis quam Orientis. Quod quidem fieri poterit per auctam deditionem in ministerio erga alios homines propter amorem Dei. His in casibus magnope­ re diaconos consolabitur fraternum reliquorum ministrorum christifideliumque adiutorium necnon proxima Episcopi praesentia. Si vero uxor diaconi evaserit vidua, secundum rerum opportunitates, numquam a ceteris ministris et christifidelibus derelinquatur sola in suae vitae necessitatibus. 193 4 DE PERMANENTI DIACONI FORMATIONE Notae propriae 63. Permanens diaconi formatio est exigentia humana quae in continui­ tate explicatur cum vocatione supernaturali ad inserviendum ministerialiter Ecclesiae, et primam formationem ad ministerium et quidem ita ut duo haec temporis spatia consideranda sint tamquam pertinentia ad unum or­ ganicum vitae christianae et diaconalis itinerarium. * Namque « qui recipit diaconatum officio tenetur doctrinalis formationis permanentis, qua perfi­ ciatur atque novis argumentis amplificetur illa quae ante ordinationem praescripta est », ita ut vocatio ad diaconatum pergat exprimi tamquam vocatio in diaconatu, per periodicam renovationem formulae « sic volo » die ordinationis pronuntiatae. Debet igitur haberi — sive ex parte Ecclesiae, quae eam impertit, sive ex parte diaconorum, qui eandem recipiunt — tamquam mutuum ius et officium, innixum in veritate obligationis vocatio­ nalis assumptae. 19 195 Necessitas adequatae formationis integralis continuatim offerendae et re­ cipiendae pro episcopis et diaconis officium haud neglegendum constituit. Requisita specifica huius formationis permanentis characterem obligatio­ nis, totalitatis, interdisciplinarietatis, profunditatis, serietatis scientificae et indolis propedeuticae ad vitam apostolicam prae se ferentia, in ecclesiasticis Cf PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, III, 16: l.c, 701; Litt. ap. Ad pa­ scendum, VI: l.c, 539; C.I.C., can. 1087. Fortuitae exceptiones circumscribuntur Litteris cir­ cularibus Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum ad Ordinarios Dioece­ sanos et Superiores Generales Institutorum vitae consecratae et Societatum vitae apostolicae, 193 N. 263/97, 6 iunii 1997, n. 8. 194 195 IOANNES PAULUS II, Adh. ap. Pastores dabo vobis, n. 42. IOANNES PAULUS II, Catechesis in audientia generali habita 20 octobris 1993, n. 4: Inse­ gnamenti, XVI, 2 (1993), p. 1056. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 917 normis constanter inculcantur atque eo magis necessaria habentur, si pri­ ma praeparatio non secundum rationem ordinariam est impertita. Quae formatio notas assumit « fidelitatis » erga Christum et Ecclesiam necnon « conversionis continuae », quae est fructus gratiae sacramentalis operantis in dynamismo caritatis pastoralis, quae omnes ministerii ordinati aspectus informat. Ipsa se exprimit tamquam optio fundamentalis, quae postulat ut se iterate affirmet atque exprimat labentibus diaconatus perma­ nentis annis per longam seriem responsionum cohaerentium, radicem et vim suam in illo primo « ita » habentium. 196 197 Rationes Coniunctio cum ministerio 64. Formatio permanens, indolem suam deducens ex prece ritus ordina­ tionis, innititur in necessitate, quam diaconus habet, fovendi amorem Iesu Christi qui ad imitationem urget («Filium tuum... imitantes in terris»); ten­ dit ad eum confirmandum in immota fidelitate erga ministerium (« opus ministerii fideliter exsequendi »); proponit sequelam Christi Servi cum radicalitate et fiducia (« Abundet in eis evangelicae forma virtutis, dilectio sine simulatione, sollicitudo... observantia... »). Formatio igitur permanens « suum primum fundamentum suamque ge­ nuinam causam in dynamismo sacramenti recepti invenit » atque suum primordialem alimentum trahit ex Eucharistia, mysterii christiani compen­ dio, fonte inexhauribili omnis energiae spiritualis. Etiam ad diaconum quo­ dammodo applicari potest apostoli Pauli exhortatio ad Timotheum: « Resu­ scita donationem Dei, quae est in te » (2 Tim 2, 6; cf. 1 Tim 4, 14-16). Exi­ gentiae theologicae suae vocationis ad singularem missionem servitii eccle­ sialis, a diacono postulant augescentem amorem erga Ecclesiam et erga suos fratres, qui in fideli adimpletione propriorum munerum et officiorum mani­ festatur. A Deo electus ut sit sanctus, ministerialiter inserviendo Ecclesiae et omnibus hominibus, diaconus magis magisque conscius esse debet sui ministerii modo continuo, aequabili, responsabili, sollicito ac semper laeti­ tiae pleno. 198 Cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, I I , 8-10; I I I , 14-15: l.c, 699-701; Litt. ap. Ad pascendum, V I I : lc, 540; C.I.C., can.. 236; 1027; 1032, § 3. Cf. IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 70: l.c, 780. Ibid., 70: lc, 779. 196 197 198 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 918 Actores Diaconi 65. Ex parte diaconi, qui primus responsabilis et auctor est, formatio permanens indicat, igitur ante omnia, iugem conversionis processum, qui afficit diaconum uti talem, hoc est totam ipsius personam consecratam per Ordinis sacramentum et traditam in servitium Ecclesiae: qui processus om­ nes eius facultates evolvit, ita ut ei vivere permittat dona ministerialia re­ cepta, omni tempore et condicione vitae, et in diversis muneribus, quae ei Episcopus commiserit. Sollicitudo Ecclesiae pro diaconorum formatione permanenti igitur inef­ ficax esset sine ipsorum assidua cura. Talis formatio proinde reduci non po­ test ad solam cursuum frequentationem, ad dies studiorum participandas etc., sed postulat ut unusquisque diaconus, huius necessitatis plane con­ scius, eam excolat cum diligentia et quadam actuosa sollertia. Diaconus cu­ ret lectionem librorum, quos iuxta iudicium ecclesialem elegerit, nec prose­ qui omittat aliqua commentaria periodica, quae explorata fidelitate erga magisterium praestant, atque non negleget cotidianam meditationem. Cura­ re magis magisque propriam formationem, ut inservire melius usque possit, est pars magni momenti ministerii quae a diacono requiritur. 199 Educatores 66. Ex parte Episcopi, et presbyterorum, ordinis episcopalis cooperato­ rum, qui responsabilitatem et onus pro formatione permanenti ad effectum deducenda sustinent, eadem consistit in auxilio praestito diaconis non so­ lum ad superandam quamlibet dualitatem vel fractionem inter spiritualita­ tem et ministerialitatem, sed etiam antea ad quamlibet superandam fractio­ nem inter propriam, si quae sit, professionem civilem et spiritualitatem dia­ conalem « ut magno animo obligationi respondeant, quam dignitas et re­ sponsabilitas imponunt a Deo illis additae per Ordinis sacramentum; ut custodiant, defendant, perficiant propriam suam identitatem ac vocatio­ nem; ut seipsos aliosque per ministerii exercitationem sanctificent ». Hae duae rationes inter se complent mutuoque sese revocant quatenus innitun­ tur, cum donorum supernaturalium auxilio, in interiore personae unitate. 200 201 199 Ibid., 76; 79: l.c, 793; 796. 200 Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, 15; IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 79: l.c, 797. CONGREGATIO PRO CLERICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ec­ clesia (31 ianuarii 1994), n. 71: ed. cit,, p. 73. 201 Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 919 Auxilium quod praebere educatores tenentur, tanto efficacius erit quan­ to melius respondet necessitatibus personalibus uniuscumque diaconi, quia singuli peragunt proprium ministerium in Ecclesia, uti personae irrepetibiles et in suis rerum adiunctis constitutae. Tale auxilium personaliter praestitum efficiet etiam, ut diaconi amorem persentiant, quo mater Ecclesia eos prosequitur in ipsorum studio ut gra­ tiae sacramenti fideliter respondeant. Maximi momenti igitur est, ut diaconi facultatem habeant moderatorem spiritualem sibi eligendi, ab Episcopo ap­ probatum, quocum periodica et frequentia colloquia ineant. Praeterea tota dioecesana communitas in diaconorum formatione quadamtenus implicatur, ac praesertim parochus vel alius presbyter ad hoc opus de­ stinatus, qui quoddam adiumentum suum fraterna cum vigilantia praebebit. 202 Nota propria formationis Formatio permanens pro ministerio 67. Cura et personale studium in formatione permanenti sunt haud aequi­ voca signa responsionis cohaerentis divinae vocationi, amoris sinceri erga Ec­ clesiam, et sollicitudinis pastoralis genuinae erga christianos christifideles et ho­ mines universos. Extendi possunt ad diaconos, ea quae de presbyteris affir­ mantur: «Formatio perennis est hodie via... necessaria ad finem consequendum suae vocationis, quae servitium est Deo praestitum eiusque Populo». Formatio permanens est vera exigentia, quae innititur in continua con­ iunctione cum prima formatione, cuius fines et significationem participat, et cuius respectu, munus exercet eandem complendi, custodiendi et altius excolendi. Prompta voluntas quam diaconus erga alios habere debet, practicam re­ praesentat configurationem sacramentalem cum Christo servo, per Ordinem sacrum receptam et in animam ope characteris impressam: est meta et per­ manens monitus pro ministerio et vita diaconorum. Quae cum ita sint, for­ matio permanens nequit redigi ad simplicem negotium complendi culturam vel praxim, ut maiora et meliora peragantur. Neque spectare debet forma­ tio permanens tantum ad accommodationem ad hodierna tempora tuto as­ sequendam, sed etiam dirigenda est ad facilius reddendam progredientem practicam conformationem totius vitae diaconi cum Christo, qui omnes amat omnibusque inservit. 203 Cf. IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 78: l.c, 795. CONGREGATIO PRO CLERICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ec­ clesia, n. 71: ed. cit., p. 72. 202 203 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 920 Ambitus Formatio plena 68. Formatio permanens complecti et inter se componere debet omnes vitae et ministeriii adspectus. Ea igitur, sicut formatio presbyterorum, de­ bet esse plena, bene ordinata et personali diaconorum indoli accommodata in suis diversis aspectibus: scilicet humano, spirituali, intellectuali et pastorali. 204 Formatio humana 69. Curare diversos adspectus formationis humanae diaconorum consti­ tuit hodie, sicut praeteritis temporibus, officium magni momenti Pastorum. Diaconus, cum sciat se electum esse hominem inter homines, ut omnium hominum saluti inserviat, paratus esse debet ad acceptandum auxilium in nisibus ad suas qualitates humanas perficiendas — quae pretiosa sunt in­ strumenta pro servitio ecclesiali — et ad excolendos eos omnes sui ipsius adspectus, qui suum ministerium efficacius reddere possunt. Quo utilius ergo efficiat suam ad sanctitatem vocationem suamque pe­ culiarem missionem ecclesialem, ipse — oculis conversis ad Eum, qui est perfectus Deus et perfectus Homo — attendere debet ante omnia ad exerci­ tium virtutum naturalium et supernaturalium, quae reddent eum similiorem Christi imagini et existimatione digniorem apud suos fratres. Peculiari modo curare debet, in suo ministerio et in vita sua quotidiana animi boni­ tatem, patientiam, amabilitatem, animi firmitatem, amorem iustitiae, fidem verbo datam, alacritatem sui offerendi, etc. Exercitium harum virtutum diaconis auxilium praebebunt, ut viri ae­ quabiles fiant atque in agendo et in eventibus rerumque adiunctis aesti­ mandis maturi. Praeterea magni momenti est, ut diaconus, aspectus exemplaris suae ra­ tionis agendi socialis sibi conscius, recogitet de momento, quod capacitas dialogi, honestas in variis formis relationum humanarum, facultas discer­ nendi diversas culturas, donum amicitiae et urbanitas conversationis habent. 205 206 2 0 4 Cf. IOANNES PAULUS II, Adh. ap. Pastores dabo vobis, 71: l.c, 783; CONGREGATIO PRO CLE- RICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ecclesia, n. 74: ed. cit., p. 75. Cf. S. IGNATII ANTIOCHENI: « Oportet autem et diaconos, qui sunt ministri mysteriorum Iesu Christi, omni modo omnibus placere. Non enim ciborum et potuum diaconi sunt, sed Ecclesiae Dei ministri ». (Epist, ad Trallianos, 2, 3: F. X. Funk, o.c, I, pp. 244-245). 205 2 0 6 Cf. IOANNES PAULUS II, Adh. ap. Pastores dabo vobis 72: l.c, 783; CONGREGATIO PRO CLE- RICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ecclesia, n. 75: ed. cit., pp.. 75-76. Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 921 Formatio spiritualis 70. Formatio spiritualis permanens proxime coniungitur cum spirituali­ tate diaconali, quam diaconus debet alere ac provehere, atque cum ipso ministerio « unde omnino personaliter Iesus conveniatur, fidens cum Patre colloquium instituatur, Spiritus alta experientia agatur ». Diaconi igitur peculiariter incitari et sustineri debebunt a Pastoribus ad suam vitam spiri­ tualem responsabiliter excolendam, e qua abunde proficiscitur caritas, quae ipsorum ministerium sustentat et frugiferum reddit, atque periculum aver­ tit incidendi in activismum aut in habitudinem mentis « burocraticae » in diaconatus exercitio. 207 Peculiari modo formatio spiritualis in diaconis evolvere debebit agendi modos, qui cum triplici diaconia verbi, liturgiae et caritatis colligantur. Assidua Sacrae Scripturae meditatio perficiet familiaritatem et dialogum adorantem cum Deo vivente, et hoc modo efficiet ut totum Verbum revela­ tum in vitam melius convertatur. Profunda cognitio Traditionis librorumque liturgicorum diaconum adiu­ vabit ad iugiter detegendas inexhaustas divitias mysteriorum divinorum, ut digni administri efficiantur. Sollicitudo fraterna in caritate efficit, ut diaco­ nus animator et coordinator evadat operum misericordiae spiritualis et cor­ poralis, quasi signum vivens caritatis Ecclesiae. Haec omnia requirunt accuratum et re innixum praestitutum consilium in seligendis instrumentis et temporibus, omni adhibita cura, ut semper extemporales modi agendi vitentur. Non solum directio spiritualis exstimulabitur, sed etiam praevideri debent cursus et sessiones speciales studiorum circa quaestiones ad grandem Traditionem theologicam christianam perti­ nentes, spatia temporis peculiariter fortia spiritualitati addicta, visitationes ad loca spiritualiter significantia. Cum vero spirituales peragantur exercitationes, quibus diaconum tertio quoque anno assistere decet, ipse non omittet delineare definitam vitae dispositionem, quam certis temporibus cum moderatore suo spirituali reco­ gnoscat. In eo omitti non debebunt tempora quotidie dedicata ferventi de­ votioni eucharisticae, pietati filiali erga Mariam Virginem, et suetis exerci­ tiis asceticis, praeterquam precationi liturgicae et meditationi individuali. 208 207 208 §4. IOANNES PAULUS II, Adh ap. Pastores dabo vobis 72: l.c,, 785. Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, VI, 28: l.c, 703; C.I.C., can. 276, 922 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Centrum, in quo istius itinerarii spiritualis unitas operatur, est Eucharistia. Illa enim constituit orientationis criterium, permanentem to­ tius vitae et actionis diaconalis dimensionem, perseverantiae conscie assum­ ptae et omnis authenticae renovationis medium omnino necessarium, ita ut ad aequam propriae vitae synthesim perveniatur. In huiusmodi visione re­ rum, formatio spiritualis diaconi Eucharistiam tamquam Pascha iterum de­ tegit in sua expressione annua (Hebdomada Sancta), hebdomadali (Die Do­ minico) et quotidiana (Missa feriali) celebratum. Formatio ad communionem ecclesialem 71. Insertio diaconorum in mysterio Ecclesiae, per baptismum et pri­ mum gradum sacramenti Ordinis, efficit necessario, ut formatio permanens in diaconis corroboret conscientiam et voluntatem vivendi in ratione confir­ mata, operosa et matura communione cum presbyteris et proprio Episcopo, necnon cum Summo Pontifice, qui est fundamentum visibile unitatis totius Ecclesiae. Cum sint ita formati, diaconi in ipsorum ministerio sese proponent etiam ut communionis animatores. Ubi praesertim contentiones evenerint, ibi ipsi promovere pacificationem pro bono Ecclesiae non omittent. Formatio intellectualis 72. Oportet apparare opportuna incepta (dies studiorum, cursus ad di­ sciplinas hodiernis temporibus accommodas, frequentatio cursuum vel semi­ nariorum apud theologica instituta), ut doctrina fidei altius perspiciatur. Hanc ad rem, peculiariter utile erit incitare attentum, profundius peractum et systematicum studium Catechismi Catholicae Ecclesiae. Omnino oportet rectam comprobare cognitionem sacramenti Ordinis et Eucharistiae necnon sacramentorum diaconis saepe concreditorum, qualia sunt baptisma et matrimonium. Necessarium item est perscrutari argumen­ ta philosophiae, ecclesiologiae, theologiae dogmaticae, Sacrae Scripturae, iu­ ris Canonici, utiliora ad eorum ministerii adimpletionem. Huiusmodi congressus non faciant solum, ut diaconus suo modo ad re­ centiores progressus aptetur, verum etiam ad precationem illum inducent, ad maiorem communionem et efficaciorem actuositatem pastoralem, quae respondeat urgentioribus necessitatibus novae evangelizationis. Ratione communitaria et sub ducibus auctoritate gravibus, ea quoque documenta Magisterii profundius investiganda sunt, quae sententiam E cele- Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 923 siae de doctrinae morumque quaestionibus magis hodie agitatis declarant, ministerio pastorali semper ante oculos constituto. Si ita fiet, exprimitur et perficitur oboedientia erga universalem Ecclesiae Pastorem necnon dioecesa­ nos Pastores, dum etiam fidelitas doctrinae disciplinaeque Ecclesiae confir­ mabitur ex corroborato communionis vinculo. Maximae praeterea utilitatis ac praesentis commoditatis est studium, profundior investigatio, et diffusio doctrinae socialis Ecclesiae. Si plerique diaconi in ipsas professiones, in laboris campos et in familias inserentur, li­ cebit interventiones inde efficaces elaborare, quibus magisterium sociale christianum cognoscatur atque ad effectum deducatur. Qui illas habent dotes, ab Episcopis dirigi possunt ad speciale studium in aliqua disciplina theologica, ut, si fieri potest, gradus academicos adipi­ scantur apud instituta academica pontificia aut alia ab ipsa Apostolica Se­ de approbata, quae rectae consulant doctrinali formationi. Denique ipsi cordi semper habeant studium systematicum, non solum ut suam scientiam theologicam perficiant, sed etiam ut proprium ministe­ rium iugiter reviviscat, illud semper adaequando necessitatibus communita­ tis ecclesialis. Formatio pastoralis 73. Iuxta debitam sacrarum disciplinarum investigationem, curanda est adaequata metodologiarum pastoralium cognitio ad efficace ministerium. Formatio pastoralis permanens ante omnia consistit in promovendo iugiter diaconi studio ut efficaciam proprii ministerii perficiat, in Ecclesia et in so­ cietate manifestando amorem et servitium Christi erga omnes homines sine discrimine, praesertim erga debiliores et auxilio indigentes. Etenim e carita­ te pastorali Christi Iesu diaconus vim et exemplum sumit in sua agendi ra­ tione. Haec ipsa caritas urget et impellit diaconum ad cooperandum cum Episcopo et presbyteris in promovenda missione, quae est propria chris­ tifidelium laicorum in mundo. Ipse igitur impellitur « ut veram hominum condicionem melius usque cognoscat, ad quos mittitur, ut in historicis adiunctis in quibus versatur Spiritus rogatus dignoscat, ut denique aptiores rationes formasque utiliores conquirat ad ministerium hodie exercendum », in fideli ac firma cum Summo Pontifice proprioque Episcopo communione. 209 210 209 210 Cf. CIC, can. 279 IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 72: l.c, 783. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 924 Inter has formas, apostolatus hodiernus requirit etiam laborem in coetu a pluribus peractum, qui, ut frugifer evadat, tueri debet et defendere, se­ cundum organicam communionis ecclesialis naturam, diversitatem et completivam naturam donorum ac munerum, quae ad presbyteros, ad diaconos et ad omnes alios christifideles spectant. Organizatio et instrumenta 74. Condicionum diversitas, quae in Ecclesiis particularibus habetur, ar­ duum reddit offere plenum conspectum organizationis et idoneorum instru­ mentorum, quae ad congruam formationem permanentem diaconorum in­ serviant. Necesse est ut instrumenta formationis seligantur in contextu cla­ rae doctrinae theologicae et pastoralis. Convenientius igitur videtur praebere tantum quasdam indicationes ge­ nerales, quae in usum facile traduci possunt in diversis concretis condicionibus. Ministerium 75. Locus primus formationis permanentis diaconorum est ipsum minis­ terium. Eo enim perfungens, diaconus maturescit propriam personalem vo­ cationem ad sanctitatem in adimpletione officiorum socialium et ecclesia­ lium, peculiarique modo munerum et responsabilitatum ministerialium. Conscientia igitur ministerialitatis constituit finem praecipuum ad quem spectare debet specifica formatio quae impertitur. Iter unitarium per certos gressus 76. Iter permanentis formationis percurratur oportet secundum defini­ tam et accuratam rationem, quam competens auctoritas statuit et compro­ bavit, cum nota propria unitarietatis et progressionis per certos gradus, praestituta plena cum Magisterii consensione. Decet indicari minimum quiddam omnibus necessarium, quod a cursibus altioris investigationis distinguatur. Quae ratio ad duos formationis gradus respicere debet inter se arcte con­ iunctos: dioecesanum nempe, qui Episcopum vel eius delegatum tamquam re­ lationis terminum habet et illud in ambitu communitatis, ubi diaconus suum ministerium exercet et cuius terminus relationis est parochus vel alius sacerdos. Pastoralis experientia 77. Diaconi prima destinatio ad aliquam communitatem vel ad aliquem ambitum pastoralem significat magnae prudentiae transitum. Cum ipse pri- Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 925 moribus communitatis (parocho, sacerdotibus et aliis) in conspectum prae­ sentabitur atque vicissim ei communitas exhibebitur, non tantum mutua cognitio promovebitur, sed etiam ratio cooperationis statim determinetur, secundum reciprocam aestimationem et dialogum reverentem, in spiritu fi­ dei et caritatis. Propria communitas christiana ad formationem valde con­ ferre potest, si diaconus in eam inseratur illius animo, qui sciat reverentia sanas traditiones obsequi, qui sciat audire, discernere, servire et amare sicut Christus Iesus, si in iisdem adesset rerum adiunctis. Prima experientia pastoralis prosequenda erit peculiari cum attentione per exemplarem Sacerdotem, ad hoc ab Episcopo deputatum. Congressus periodici 78. Diaconis praestabuntur congressus liturgiae, spiritualitatis, renova­ tionis secundum hodierna tempora comprobationis, intra ipsam dioecesim vel inter dioeceses. Moderante Episcopo neque multiplicatis nimium structuris, proderit constituere certis temporibus congressus inter presbyteros, diaconos, religio­ sos, religiosas ac laicos curam pastoralem exercentes, tum ut segregatio parvorum coetuum vincatur, tum ut in tuto ponantur sententiarum consensus et unitas actionis coram diversis formis pastoralibus. Episcopus ipse cum sollicitudine prosequetur diaconos suos adiutores videbitque ut aut praesens his conventibus pro viribus assistat, aut forte im­ peditus aliquem mittat, qui ipsius personam gerat. Coetus educatorum 79. Assentiente Episcopo, componendus est ordo rerum pro permanenti formatione, qui solidus sit et impleri possit, quique vigentibus normis obse­ cutus rationem habeat tum aetatis et propriarum condicionum diaconorum, tum etiam exigentiarum eorum ministerii pastoralis. Hac de causa Episco­ pus instituere poterit coetum idoneorum educatorum vel forsitan etiam adiutricem operam proximarum dioecesium expetere. Commissio dioecesana 80. Expedit ut Episcopus excitet Commissionem ordinandis diaconorum negotiis, ad diaconorum ministerium disponendum, dirigendum et compro- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 926 bandum: a prima vocationis indicatione usque ad formationem et exerci­ tium ministerii, inclusa etiam formatione permanenti. Participes igitur huius commissionis erunt ipse Episcopus, qui praeerit, vel sacerdos eius delegatus, una cum congruo numero diaconorum. Eadem commissio non omittet nectere relationes cum aliis dioecesis corporibus. Normae propriae, ab Episcopo editae, ea omnia gubernabunt, quae vi­ tam et actionem talis consilii tangunt. 211 Diaconi uxorati 81. Pro diaconis uxoratis prestituentur, inter alia, incepta et activitates formationis permanentis, quae, pro opportunitate, quodammodo complec­ tantur, etiam uxores familiasque totas, prae oculis semper habita essentiali partium distinctione atque clara ministerii libertate. Cetera incepta 82. Diaconi magni aestimabunt omnia illa opera, quae plerumque Epi­ scoporum conferentia vel dioeceses ad permanentem cleri formationem pro­ ponunt: exercitia spiritualia, dies studiorum, congressus, cursus integrativos indolis theologicae et pastoralis. Operam ipsi dabunt, ut ne iis inceptis desint, quae proprie eorum ministerium respicient, quae nempe attinent ad evangelizationem, liturgiam et caritatem. Summus evulgari Pontifex Ioannes Paulus II hoc Directorium approbavit atque iussit. Romae, ex Aedibus Congregationum, d. d. xxn m. Februarii, in festo Cathedrae Sancti Petri, a.D. M C M X C V I I I . DARIUS card. CASTRILLÓN HOYOS Praefectus 83 Csaba Ternyák archiep. tit. Eminentianensis A 211 Cf. C.I.C., can.. 1029. secretis Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis 927 PREX AD MARIAM SANCTISSIMAM MARIA, Magistra fidei, quae cum oboedientia tua erga Verbum Dei operis Redem­ ptionis socia modo eximio exstitisti, ministerium diaconorum frugiferum redde, docendo eos Verbum cum fide auscultare et annuntiare. MARIA, Magistra caritatis, quae alacri tua ad vocationem Dei attentione, ad genera­ tionem fidelium in Ecclesia adiutricem operam praestitisti, diaconorum ministerium et vitam fecundam redde, docendo eos servitio Populi Dei sese devovere. MARIA, Magistra orationis, quae cum tua intercessione materna Ecclesiam nascen­ tem sustinuisti et adiuvasti, diaconos ad fidelium necessitates semper inten­ tos redde, docendo eos pretium orationis detegere. MARIA, Magistra humilitatis, quae propter tuam profundam agnitionem te Ancillam Domini esse a Spiritu Sancto repleta fuisti, diaconos docilia instrumenta re­ demptionis Christi redde, docendo eos granditatem suae propriae extenuationis efficiendae. MARIA, Magistra servitii absconditi, quae cum tua cotidiana et ordinaria vita plena amoris salvificum consilium Dei modo exemplari secundare sciisti, diaconos servos bonos et fideles redde, docendo eos laetitiam in Ecclesia servienda cum ardenti amore. Amen. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 928 DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Venerdì, 9 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor M a r i a n S e r v á t k a , Ambasciatore della Repubblica Slovacca presso la Santa Sede. Lunedì, 1 2 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor basciatore di Croazia presso la Santa Sede. Mariján Sunjic, Am­ Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Sabato, 1 0 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor Ministro della Repubblica di Polonia. Jerzy Buzrk, Primo Da venerdì 2 a domenica 4 ottobre 1998 il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio in Croazia. SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 26 settembre 1998. S.E. mons. Juliusz Janusz, Arcivescovo tit. di Caorle, Nunzio Apostolico in Mozambico. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 5 » ottobre » 1998. S.E. mons. Zenon Grocholewski, Arcivescovo tit. di Agro­ poli, Prefetto del Supremo Tribunale della Segna­ tura Apostolica « ad quinquennium ». » Mons. Marcelo Sánchez Sorondo, Cancelliere della Pontifi­ cia Accademia delle Scienze e della Pontificia Ac­ cademia delle Scienze Sociali. An. et vol. XC 4 Decembris 1998 N. 12 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio; Palazzo Apostolico - Città del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA IOANNIS PAULI PP. II CONSTITUTIO APOSTOLICA BANFORENSIS In Burkina Faso nova conditur dioecesis Banforensis. IOANNES PAULUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM Cum suo tempore efflagitatum sit ut dioecesis Bobodiulassensis in Bur­ kina Faso divideretur, ut loca civilia vulgari nomine « Comoé » et « Léraba » inde subtracta novam nuncupandam posthac Banforensem converterentur in dioecesim, Nos nimirum ipsi Congregationis pro Gentium Evangelizatione obsecuti consiliis hac eadem in re atque prorsus Nobis persuadentes talem partitionem in aeternae salutis commoditatem inibi viventium christifide­ lium esse cessuram, haec quae sequuntur pro apostolicae auctoritatis No­ strae plenitudine statuimus servarique iubemus in perpetuum. Superiora lo­ ca memorata abstrahimus a dicione Bobodiulassensi ex quibus novam con­ dimus laetantes diocesim Banforensem, metropolitanae scilicet ecclesiae Uagaduguensi suffraganeam atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione obnoxiam. Eius autem statuimus episcopalem sedem in ur­ be « Banfora » ubi templum Sanctis Petro ac Paulo sacrum ibidem ad digni­ tatem evehimus Ecclesiae Cathedralis, omnibus simul additis iuribus atque privilegiis quae id genus sacris congruunt aedificiis. Reliqua vero cuncta ad eandem hanc dioecesis institutionem ex sacris canonibus pertinentia religio­ se nimirum pleneque servari volumus, quibusvis rebus haudquaquam ob62 - A. A S Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 930 stantibus. Destinamus autem interea Venerabilem Fratrem Aloisium Ventu­ ra, Archiepiscopum titulo Equiliensem atque Apostolicum Nuntium in Bur­ kina Faso qui haec Nostra ad amussim exsequatur rite decreta ac mandata. Re tandem peracta documenta exarabuntur sincerisque exemplis ad Con­ gregationem pro Gentium Evangelizatione cito mittentur. Omnem quidem Apostolicam hanc Constitutionem tam nunc quam in posterum omne tem­ pus ratam esse volumus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis Iu­ nii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo octavo, Pontificatus Nostri vicesimo. & ANGELUS card. SODANO IOSEPHUS Secretarius Status card. TOMKO Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost. Loco ffi Plumbi In Secret. Status tab., n. 434.890 LITTERAE APOSTOLICAE I Sancta Teresia a Iesu Infante et a Sacro Vultu Doctor Ecclesiae universalis re­ nuntiatur. 1. Divini amoris scientia, quam Pater misericordiarum per Iesum Chris­ tum in Spiritu Sancto effundit, donum est, parvulis tributum humilibusque, ut ii cognoscant atque enuntient Regni arcana eruditis abscondita et sapientibus; quam ob causam exsultavit in Spiritu Sancto Iesus Patri lau­ des referens quoniam ita fieri voluit (cfr Lc 10, 21-22; Mt 11, 25-26). Exsultat pariter Mater Ecclesia cum intellegat saeculorum decursu Do­ minum pergere sese patefacere parvulis humilibusque ac per ipsum Spiri­ tum qui « omnia scrutatur, etiam profunda Dei » (1 Cor 2, 10) aptos reddere electos suos ad ea dicenda « quae a Deo donata sunt nobis non in doctis humanae sapientiae, sed in doctis Spiritus verbis, spiritalibus spiritalia comparantes» (1 Cor 2, 12.13). Universam hoc modo ad veritatem Sanctus Spiritus Ecclesiam perducit, variis eam instruit muneribus suisque honestat Acta Ioannis Pauli Pp II 931 fructibus, eamque Evangelii virtute iuvenilem efficit temporumque scrutandis signis idoneam reddit, unde melius congruat cum Dei voluntate (cfr Lu­ men gentium, 4. 12; Gaudium et spes, 4). Inter parvulos, quibus praecipue Regni sunt reclusa mysteria, elucet Te­ resia a Iesu Infante et a Sacro Vultu professa monialis Ordinis Carmelita­ rum Excalceatarum, cuius centenaria hoc anno in caelestem patriam ingressionis repetitur memoria. Progrediente quidem vita « lumina nova, abditas atque arcanas signifi­ cationes » (Ms A 83 v). Teresia detexit atque a divino Magistro illam acce­ pit « amoris scientiam » quam deinde proprio suo declaravit modo in operi­ bus scriptis (cfr M s B 1 r). Lucida sane haec scientia declaratio est ipsius cognitionis mysteriorum Regni nec non eius singularis experimenti gratiae divinae. Haberi potest illa peculiare sapientiae evangelicae charisma quam Teresia, perinde ac alii sancti fideique magistri, sua percepit in oratione (cfr Ms C 36 r). 2. Vitae eius exemplum illiusque doctrinae evangelicae celeriter nostra aetate et ubique et continenter est susceptum. Tamquam ad ipsius praema­ turae spiritualis maturitatis imitationem, ab Ecclesia paucorum anno­ rum intervallo sanctimonia illius est agnita. Etenim decretum institutae beatificationis causae consignavit die x mensis Iunii anno M C M X I V Pontifex Pius X; heroicum autem Servae Dei virtutum modum Benedictus XV die xiv mensis Augusti anno M C M X X I pronuntiavit, quo etiam tempore de spiri­ talis infantiae via habuit sermonem; beatam vero eam Pius XI die xxix mensis Aprilis anno M C M X X I I I renuntiavit. Paulo post, mensis Maii die xvn anno M C M X X V , innumerabili coram turma in Petriana basilica idem Pontifex Romanus eam in Sanctarum rettulit fastos, eius extollens virtutum fulgorem propriamque doctrinae indolem, atque duobus post annis, die xiv men­ sis Decembris anno M C M X X V I I , compluribus id missionariis exposcentibus episcopis, una cum sancto Francisco Xaverio Patronam sacrarum missio­ num eam edixit. Ab his profectus Ecclesiae iudiciis, Teresiae a Iesu Infante spiritalis ful­ gor crevit atque universum per orbem est dilatatus ad nostros usque dies. Vitae consecratae Instituta multa nec non ecclesiales motus, praesertim in Ecclesiis iunioribus, Patronam ipsam magistramque sibi sumpserunt spirita­ li eius permoti magisterio. Doctrina illius, quae saepe in sic dicta « parva via » comprehenditur quaeque aliud nihil est quam evangelica sanctitatis via omnibus destinata, a theologis doctrinaeque spiritalis cultoribus est per- 932 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vestigata. Sub Sanctae Lexoviensis patrocinio excitata sunt et Domino di­ cata templa cathedralia et basilicae, sanctuaria et aedes omnibus in terris. Variis in tam Orientis quam Occidentis ritibus cultum eius Ecclesia catholi­ ca celebrat. Deprecationis illius plurimi experiri potuerunt fideles. Tot ad sacerdotale ministerium vel consecratam vitam vocati, in missionum prae­ sertim regionibus atque clausuris, precibus eius et exemplis adscribunt divi­ nam vocationis suae gratiam. 3. Huius saeculi Ecclesiae Summi Pontifices, Pastores nempe Nostri De­ cessores, qui in exemplum omnibus sanctitatem eius proposuerunt, simul quidem Teresiam spiritalis vitae magistram esse praedicaverunt ex doctrina nempe simplici tum etiam alta, quam ex Evangelii hausit fontibus divino ducente Magistro quamque fratribus et sororibus in Ecclesia deinceps effi­ cacissime est impertita (cfr M s B 2 v - 3 r). De eius vitae propria narratione haec prodita est spiritalis doctrina, quam tres codices ab ea extremis vitae annis manu conscripti atque anno post mortem editi cum inscriptione Histoire d'une Ame (Lexovii an. MDCCCXCVIII) collegerunt, summumque ad haec nostra tempora studium excita­ vit. Haec vitae descriptio, cum ceteris eius scriptionibus, in quinquaginta ferme conversa linguas, Teresiam cunctis in orbis provinciis etiam extra Ec­ clesiam catholicam reddidit notissimam. Centesimo ab obitu eius hoc anno pergit Teresia a Iesu Infante agnosci una maximarum vitae spiritalis tem­ poris nostri magistrarum. 4. Nihil propterea est mirandum quod ad Apostolicam Sedem petitiones sunt plures delatae ut Ecclesiae universalis Doctoris titulo honestaretur. Superioribus hisce annis, ac potissimum fortunata redeunte mortis eius centenaria memoria, auctae magis magisque sunt a Conferentiis Episcopali­ bus preces; congressus praeterea studiorum facti sunt ac scripta multiplica­ ta quibus Teresia a Iesu Infante liquido possidere nuntiatur singularem quandam sapientiam suaque doctrina tot adiuvare cuiuslibet status viros ac feminas ad Iesum Christum illiusque Evangelium cognoscendum ac diligendum. His impulsi sententiis inquiri diligenter Nos iussimus haberetne Sancta Lexoviensis necessarias proprietates ut Ecclesiae universalis nomine exorna­ ri posset Doctoris. 5. Hac ita oblata opportunitate perplacet breviter Nobis quaedam com­ memorare vitae Teresiae a Iesu Infante e venta. In Gallia nascitur Alensonii Acta Ioannis Pauli Pp. II 933 die altero Ianuarii mensis anno M D C C C L X X I I I : duobus post diebus baptizatur in Dominae Nostrae aede accipitque Mariam Franciscam Teresiam nomina. Eius parentes sunt Aloisius Martin et Zelia Guérin quorum nuperius heroicam virtutum agnovimus naturam. Vita dein perfuncta matre die xxvni Augusti mensis anno M D C C C L X X V I I omni cum sua domo in urbem Teresia se confert Lexovium, ubi patris sororumque circumdata benevolentia, institu­ tionem accipit severam atque teneritudine plenam. Anno exeunte M D C C C L X X I X primum accedit ad reconciliationis sacramen­ tum. Die Pentecostes anno M D C C C L X X X I I I peculiarem obtinuit sanationis gra­ tiam a graviore quodam morbo, intercedente ipsa quidem Domina Nostra a Victoriis. Apud sorores Lexovienses Benedictinas erudita, primam recipit die V I I I mensis Maii anno MDCCCLXXXIV Communionem, post ad eam intentissimam praeparationem, quam unicum cumulavit experimentum gratiae coniunctionis intimae cum Iesu. Paucis inde post hebdomadibus, eiusdem nempe anni die decimo quarto mensis Iunii, Sacramentum percepit Chris­ matis sibi plane conscia quid tandem Spiritus Sancti donum propriam ad Pentecostes gratiae communicationem adferret. In sollemnitate Natalis Do­ mini anni MDCCCLXXXVI altissimam cognoscit spiritalem exercitationem, quam illa definit tamquam « plenam conversionem ». Per quam vincit mobi­ lem fragilitatem ab obitu matris inductam atque praegrandem init cursum in perfectionis itinere (cfr M s A 44 v - 45 v). Umbratilem cupit Teresia vitam amplexari prout etiam ipsius sorores Paulina ac Maria fecerant in coenobio Carmelitano Lexoviensi, attamen im­ pediebat illud iunior eius aetas. Sacram in Italia peragens peregrinationem, cum Domum Sanctam Lauretanam invisisset necnon Urbis Aeternae loca, recepta a Pontifice Leone XIII in audientiam concessam fidelibus Lexoviensis dioecesis die xx Novembris mensis anno M D C C C L X X X V I I , ab eo licet quindecim dumtaxat annos nata petivit sibi ut Carmelum ingredi liceret. Ita re vera Lexoviensem communitatem Carmelitanam die ix Aprilis mensis anno M D C C C L X X X V I I I intrat ubi Virginis habitum ordinis insequentis anni die x Ianuarii induit atque festivo nativitatis Virginis Mariae die V I I I Septembris anno MDCCCXC religiosa profitetur vota sua. Iter perfectionis a legifera matre Teresia a Iesu designatum vera alacritate fidelitateque in Carmelo persequitur variis suis communitatis perfungens muneribus. Dei il­ luminata Verbo atque aegritudine amatissimi sui patris Aloisii Martin vita defuncti die xxix Iulii mensis anno MDCCCXCIV adflicta, procedit Teresia ad sanctitatem praecipuum amori adtribuens. Reperit et novitiis sororibus 934 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale suae curae commendatis impertit parvulam spiritalis infantiae viam, qua altius usque se immergit in Ecclesiae mysterium, Christique adducta amore crescere in se percipit apostolicam ac missionalem vocationem quae eam paulatim impellit ut omnes secum ad congressum pertrahat Divino cum Sponso. In Sanctissimae Trinitatis sollemnitate die ix mensis Iunii anno MDCCcxcv misericordi Dei Amori se holocausti hostiam offert. Proximo autem anno nocte ipsa inter feriam quintam et sextam Maioris Hebdomadae, die scilicet I I I Aprilis, primum animadvertit indicium aegrotationis ad mortem se deducturae. Hanc suscipit Teresia veluti arcanam quandam Divini Spon­ si congressionem. Eodem etiam tempore in fidei incidit probationem quae ad mortem usque permanebit. Ingravescente autem morbo iam die V I I I Iulii mensis anno MDCCCXCVII in valetudinarium defertur. Sorores ipsius ceterae­ que religiosae eius sermones excipiunt dum dolores atque incommoda, quae patienti perfert animo, augescunt usque dum post meridiem die xxx Sep­ tembris anno MDCCCXCVII obiit. « Haud quaquam morior, ingredior potius vitam », spiritali suo fratri scripserat domino Bellière (LT 244). Vitam sic signant novissima eius effata: « Te amo, Deus meus ». 6. Scriptiones nobis Teresia a Iesu Infante tradidit quae iure meritoque illi magistrae spiritalis vitae apellationem meruerunt. Praecipuum vero eius remanet opus vitae enarratio tribus commendata codicibus manu propria conscriptis (Manuscrits autobiographiques A, B, C), qui sub titulo prodie­ runt celeriter celebrato Histoire d'une Ame. In codice A, exarato post petitionem sororis Agnetis a Iesu, tunc mona­ sterii Antistitae eique tradito die xxi mensis Ianuarii anno MDCCCXCVI, spiri­ talis suae vitae tempora Teresia describit: primos infantiae annos, potissi­ mum quidem Communionis primae eventum atque Confirmationis, adulescentiam dein usque ad introitum in Carmelum et prima nuncupata vota. Compositus autem eodem anno in spiritali solitudine codex B, flagitante etiam sorore ipsius Maria a Sacro Corde, quasdam praebet pulcherrimas profecto notissimasque et saepissime memoratas Sanctae Lexoviensis pagi­ nas. Plenam enim illustrant Sanctae maturitatem quae de sua loquitur ini­ bi vocatione intra Ecclesiam, Christi Sponsam animarumque Matrem. Codex tandem C, quem Iunio mense primisque Iulii diebus anno MDCCC X C V I I paucis nempe suum ante obitum contexuit mensibus quemque, ipsa rogante, monasterii Praefectae Mariae de Gonzaga dicavit, memorias codicis A de vita ad Carmelum complevit. Spiritalem maturitatem commonstrant Acta Ioannis Pauli Pp. II 935 paginae tum etiam supernaturalem scriptricis sapientiam. Extremi huius vi­ tae suae spatii nonnullas experientias omnino altissimas persequitur Tere­ sia. Fidei probationi devovet paginas animum nostrum commoventes: de purificationis gratia sermo est qua in longam ipsamet ac dolorosam mergitur noctem obscuram quam tamen collustravit illius fiducia de misericordi paternoque Dei amore. Rursus itaque neque suas repetens sententias Tere­ sia facit ut coruscans emicet Evangelii lumen. Affirmationes hic reperimus venustissimas dedicatas eius devotioni fidenti in Dei manus nec non coniunctioni inter amorem Dei et proximi tum denique missionali ipsius in Ecclesia vocationi. Tribus hisce in codicibus diversis, unum qui continent argumentum at­ que progredientem vitae eius spiritalisque itineris referunt descriptionem, exhibet nobis Teresia germanam suam autobiographiam quae est eius ani­ mae historia. Hinc clare elucet vitam ipsius talem fuisse in qua nuntium Deus certum hominibus reddidit, evangelica patefacta via, « parva via » sci­ licet, quam omnibus percurrere licet quandoquidem ad sanctitatem advo­ cantur omnes. Suis deinde in ducentis sexaginta sex epistulis (Lettres), quas familiari­ bus et religiosis et « fratribus » missionariis inscripsit, suam aperit Teresia sapientiam, dum magisterium expedit quod re constat alta exercitatione spiritalis animarum moderationis. Ad opera pariter pertinent eius quinquaginta quattuor poemata (Poé­ sies), nonnulla quorum theologicam spiritalemque prae se ferunt amplissi­ mam vim, ad Sacras Litteras pertinentia. Memorari inter ea oportet Vivre d'Amour!... (P 17) et Pourquoi je t'aime, ô Marie! (P 54), quod quidem pro­ priam summam complectitur de Virginis Mariae secundum Evangelium iti­ nere. His autem scriptis accedunt octo recreationes piae (Récréations pieu­ ses), quae poeticae sive scaenicae scriptiones sunt pro communitate a San­ cta excogitatae et exhibitae de quorundam dierum festivorum argumentis secundum Carmelitarum consuetudinem. Decet exinde minora inter opuscu­ la collectionem commemorare viginti et unius precum (Prières). Neque obliviscenda est dictorum ecloga extremis vitae ipsius mensibus enuntiatorum, quorum variae servantur editiones, etiam sub nomine « novissimorum ver­ borum », quae etiam veluti Derniers Entretiens agnoscuntur. 7. Sub tili ex sanctae Teresiae a Iesu Infante operum pervestigatione tum etiam e responsione quam in Ecclesia habuerunt, praecipuae colligi 936 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale possunt partes « praestantis doctrinae », quae elementa principalia praebet unde Doctoris Ecclesiae tribui ei licet titulum. Peculiare sapientiae charisma hinc in primis profluit. Nam institutione theologica carens adolescens haec carmelita at Evangelio illuminata, se vi­ det a Magistro divino doceri qui, perinde ac illa asseverat, « Doctor Docto­ rum est» (Ms A 83 v), a quo «divina praecepta» accipit (Ms B 1 r). In se ad effectum percipit deducta esse Sacrae Scripturae dicta: « Si quis est par­ vulus veniat ad me...; exiguo enim conceditur misericordia» (Ms B I v) (cfr Prv 9, 4; Sap 6, 6); atque amoris scientiam pariter esse instructam, quae la­ tet sapientibus et prudentibus, quam tamen ipsi reserare dignatus est Magi­ ster divinus sicut omnibus parvulis (Ms A 49 r) (cfr Lc 10, 21-22). Pontifex Pius XI qui « sui pontificatus astrum » Teresiam Lexoviensem iudicavit, adseverare non dubitavit in oratione canonizationis ipsius habita die X V I I Maii anno MCMXXV: « ...eidem Spiritus veritatis illa aperuit ac pate­ fecit, quae solet a sapientibus et prudentibus abscondere et revelare parvu­ lis; siquidem haec — teste proximo Decessore nostro — tanta valuit super­ narum rerum scientia, ut certam salutis viam ceteris indicaret» (AAS 17 [1925] p. 213). Non tantum cum Litteris Sacris doctrina congruit eius atque catholicae fidei, verum etiam eminet ob altitudinem et summam sapientiae intus col­ lectam. Ecclesiae simul fidei confessio doctrinis ipsius inest, mysterii chris­ tiani experientia atque ad sanctitatem semita. Maturum enim christianae spiritalitatis compendium praebet Teresia; theologiam coniungit cum vita spiritali, magna cum vi et auctoritate sese exprimit, egregia cum persuadendi resque communicandi facultate, quemadmodum perceptio et eius nuntii disseminatio demonstrat intra populum Dei. Teresiae doctrina congruenter exhibet in unaque consentanea composi­ tione consociat christianae fidei dogmata tamquam veritatis institutum et vitae experimentum. Non est obliviscendum hac in re quod intellegentia depositi fidei ab Apostolis traditi, perinde ac Concilium Vaticanum II edo­ cet, progreditur in Ecclesia Spiritu Sancto adiuvante: «Crescit enim tam re­ rum quam verborum traditorum perceptio, tum ex contemplatione et stu­ dio credentium, qui ea conferunt in corde suo (cfr Lc 2, 19 et 51), tum ex intima spiritualium rerum quam experiuntur intellegentia, tum ex praeco­ nio eorum qui cum episcopatus successione charisma veritatis certum acce­ perunt » (Dei Verbum, 8). Fortassis in Teresiae Lexoviensis scriptis non reperitur, sicut ceteris in Doctoribus, rerum divinarum propositio ad scientiae rationem enucleata, Acta Ioannis Pauli Pp. II 937 attamen illuminatam fidei testificationem deprehendere valemus quae dum fidenti amore misericordem Dei dignationem atque in Christo salutem exci­ pit, arcanum revelat et Ecclesiae sanctitatem. Agnosci potest itemque merito in Sancta Lexoviensi praecipiendi charis­ ma Doctoris Ecclesiae, tum propter Spiritus Sancti donum quod recepit ut suam fidem vivere et patefacere posset, tum propter singularem mysterii Christi intellectum. In eam namque legis novae concurrunt dona, gratia vi­ delicet Spiritus Sancti, quae in vivida se prodit fide per caritatem operante (cfr S. Thomas Aquinas, Summa Theol. I-II, q. 106, art. 1; q. 108, art. 1). Ad Teresiam Lexoviensem id accommodare possumus quod Decessor Noster Paulus VI elocutus est de alia iuvene sancta, Ecclesiae Doctore, Ca­ tharina Senensi: « Quod magis Nos permovet in hac sancta est illa sapientia infusa nempe lucida, profunda et inebrians veritatum divinarum appropriatio nec non mysteriorum fidei quae appropriatio naturae eximiis omnino dotibus adiuta est, verum, ut patet, prodigiosa fuit, charismati sapientiae Spiritus Sancti adscribenda» (AAS 62 [1970] p. 675). 8. Singulari propterea doctrina sua nempe unico scribendi genere eminet Teresia tamquam fidei vitaeque christianae germana magistra. Per ipsius opera, haud secus ac per Sanctorum Patrum affirmationes, vivifica illa perfluit catholicae traditionis lympha cuius divitiae, sicut rursus legitur in Concilio Vaticano II, « in praxim vitamque credentis et orantis Ecclesiae transfunduntur » (Dei Verbum, 8). Lexoviensis Teresiae doctrina, si secundum suscipitur peculiare suum litterarum genus quae institutioni eiusque animi culturae respondent et si praeterea cum specialibus illius aetatis condicionibus componitur, providentiali quodam modo cum certissima Ecclesiae traditione cohaeret simul ob catholicae fidei confessionem simul ob maximae authenticae spiritalis vitae promotionem, quae vivo ac pervio sermone omnibus fidelibus exponitur. Nostro quidem tempore fecit illa ut Evangelii suavitas eluceret; officium praeterea accepit provehendi Ecclesiae cognitionem amoremque mystici Christi Corporis; homines etiam adiuvit ut a duritia et formidine lansenistarum doctrinae sanarentur, quae quidem ad iustitiam Dei efferendam propendebant potius quam divinam ipsius misericordiam. Contemplata est in Deique misericordia omnes divinas adoravit perfectiones quoniam « vel Dei iustitia (ac plus forsitan quam reliquae perfectiones) amore induta mihi vi­ detur» (Ms A 83 v). Vivens itaque facta ea est illius Dei imago qui, secun­ dum Ecclesiae precem, « omnipotentiam suam parcendo maxime et miseran- 938 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale do manifestat » (cfr Missale Romanum, Collecta, Dominica XXVI per annum). Quamvis verum proprieque dictum doctrinarum corpus non habeat Te­ resia, singularia quaedam doctrinae lumina emicant de eius scriptis quae, quasi e Spiritus Sancti gratia, intimum revelationis succum in prospectum unicum ineditumque proiciunt dum magisterium egregia indole praeditum exhibent. Ipsum Dei-Amoris mysterium enim intimam eius nuntii efficiunt par­ tem, Dei-Trinitatis, infinite in se perfecti. Si consonare debet vera spiritalis experientia christiana revelatis cum veritatibus, quibus videlicet se commu­ nicat Deus suaeque mysterium voluntatis (cfr Dei Verbum, 2), affirmari oportet Teresiam Revelationem Divinam esse expertam, atque eo etiam usque esse progressam ut praecipuas fidei nostrae veritates in mysterio tri­ nitariae vitae cumulatas contemplaretur. In culmine, tamquam fons simul et finis, misericors sistit trium Personarum divinarum amor, perinde atque eloquitur Sancta, potissimum suo in Actu oblationis erga misericordem Amo­ rem. In fundamento, ex parte subiecti, experimentum reperitur per quod constituimur Patris filii adoptivi in Iesu; hic certissimus infantiae spiritalis est sensus, id est filiationis divinae perceptio sub Spiritus Sancti motu. In fundamento pariter et ante nos proximus versatur, ceteri omnes, quorum redemptioni adlaborare debemus cum et in Iesu per ipsum eius misericor­ dem amorem. Per spiritalem hanc infantiam experimur omnia a Deo profluere, ad Eumque refluere et in Illo persistere, ad omnium hominum salutem, intra amoris misericordis mysterium. Haec est doctrinae nuntiatio quam haec tradidit Sancta atque vivendo implevit. Haud secus ac in cunctis Ecclesiae omnium aetatum sanctis accidit, si­ militer ei, spiritalem intra experientiam propriam, centrum et revelationis plenitudo est Christus. Fervore quodam sponsae cognovit Iesum Teresia, eum dilexit fecitque ut et alii diligerent. Eius in infantiae mysteria intravit nec non in Evangelii ipsius verba, in Servi perdolentis passionem super eius Vultum sanctum insculptam, in eius gloriosae vitae fulgorem inque eucharisticam praesentiam. Divinae Christi caritatis titulos cecinit singulos, prout in Evangelio produntur (cfr PN 24, Jésus, mon Bien-Aimé, rappelle-toi!). De Corporis Christi mystici veritate insigniter est Teresia illustrata, de varietate gratiarum eius, Spiritus Sancti donorum, de potenti caritatis vir­ tute quae tamquam ipsum Ecclesiae cor exstat ubi vocationem suam uti contemplativae ac missionariae repperit (cfr M s B 2 r - 3 v). Acta Ioannis Pauli Pp. II 939 Demum inter singularia maxime scientiae spiritalis eius capita comme­ moranda est sapiens illa inquisitio quam Teresia in mysterium ac Virginis Mariae iter enodavit, unde consectaria deduxit proxime ad doctrinam Con­ cilii Vaticani II accedentia in capitulo V I I I Constitutionis Lumen gentium, itemque ad ea quae Nos in Litteris Encyclicis Redemptoris Mater die xxv mensis Martii anno M C M L X X X V I I editis protulimus. 9. Praecipua vero experientiae spiritalis doctrinaeque eius origo est Dei Verbum et in Vetere et in Novo Testamento. Illud confitetur ipsa, dum ar­ dentem suum in Evangelium extollit amorem (cfr M s A 83 v). Plus mille numerantur eius in scriptionibus biblici loci: quadringenti e Vetere sexcenti Novo e Testamento. Quamquam non satis educata erat neque apta prae manibus habebat instrumenta ad Sacrorum Librorum investigationem et interpretationem, se tamen fide et alacritate unica Verbo Dei ponderando dedidit. Instigante Spiritu sibi adepta est et aliis peraltam revelationis scientiam. Sic amanter in Sacras Scripturas incumbens — quin immo Hebraice scire et Graece cu­ pivit quo animum ac litteram Librorum Sacrorum plenius comprehenderet — momentum collustravit quod in vita spiritali prae se ferunt biblici fon­ tes, proprietatem viriditatemque Evangelii praedicavit, prudenter spiritalem Verbi Dei coluit exegesim nunc Veteris nunc Novi Testamenti. Abditos ita thesauros detexit, voces sibi ac narrationes assumens nonnumquam audacia quadam supernaturali, velut cum, exempli gratia locos perlegens Paulinos (cfr 1 Gor 12-13) suam ad amorem introspexit vocationem (cfr.Ms B 3 r - 3 v). Verbo revelato illuminata, paginas condidit Teresia ingeniosas de amoris Dei et proximi necessitudine (cfr M s C 11 v - 19 r); in Iesu precationem in­ tra ultimam cenam sese immersit, tamquam declarationem suae pro om­ nium salute deprecationis (cfr M s C 34 r - 35 r). Uti iam est dictum, cum Ecclesiae magisterio consonat doctrina eius. Inde a primis edocta est a familiaribus ad precationem celebrationemque li­ turgicam participandam. Se ad primam confessionem, ad primam Commu­ nionem adque chrismatis sacramentum parans, unicum fidei veritatum commonstravit amorem atque Catechismum paene verbum de verbo edidicit (cfr Ms A 37 r - 37 v). De vita decessura suo sanguine Apostolorum sym­ bolum perscripsit, se ita cupiens significare suam animi adiunctionem, nulla posita exceptione, cum fidei professione. Praeter quam verbis Scripturarum atque Ecclesiae doctrinis, a pueritia nutrita est Teresia etiam praeceptis Imitationis Christi quam fere memoriter 940 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale didicisse fatetur (Ms A 47 r). Ad ipsius definiendam vocationem carmelitanam praecipue valuerunt spiritales Legiferae Matris Teresiae a Iesu scriptio­ nes, praesertim quae contemplativum ecclesialemque illuminant charismatis Carmeli Teresiani sensum (cfr M s C 33 v). At singulariter omnino mystico sancti Ioannis a Cruce magisterio enutrita est Teresia, qui verus ipsi spiri­ talis exstitit magister (cfr Ms A 83 r). Nihil propterea mirum si, his duobus praeeuntibus Sanctis, qui et ipsi postmodum sunt Ecclesiae Doctores re­ nuntiari, illa quoque discipula optima vitae spiritalis evasit Magistra. 10. Regno Dei dilatando profuit Teresiae Lexoviensis doctrina spiritalis. Suo sanctitatis perfectaeque erga Matrem Ecclesiam fidelitatis exemplo nec non plenae cum Petri Sede coniunctionis, tum etiam peculiaribus illis gra­ tiis, quas pluribus fratribus ac sororibus missionariis impetravit, beneficium eximium renovatae praedicationi et Evangelii Christi experientiae attulit si­ cut et catholicae fidei propagationi omnes per orbis nationes. Opus non est plura hic edisserere super doctrinae Teresianae universali­ tate superque nuntii eius latissima receptione hoc per saeculum quod ab ip­ sius obitu nos separat: recte hoc comprobatum est studiis ipsis ad titulum Doctoris Ecclesiae huic Sanctae conferendum peractis. Hac in re id magni ponderis est quod Ecclesiae Magisterium non solum sanctitatem Teresiae agnovit sed sapientiam quoque eius doctrinamque in claram lucem produxit. Iam Pontifex Pius X asseveravit eam « maximam recentiorum temporum Sanctam » exstare. Laetus quidem suscipiens pri­ mam Italicam editionem libri Historiae animae, extulit ille fructus qui e Teresiana spiritalitate percipiuntur. Declarans postmodum heroicam naturam virtutum Servae Dei, Pontifex Benedictus XV spiritalis infantiae explanavit viam rerumque divinarum laudavit scientiam a Deo Teresiae tributam ut alios salutis semitas doceret (cfr AAS 13 [1921] pp. 449-452). Tempore autem tam beatificationis quam canonizationis Pontifex Pius XI Sanctae doctrinam proponere atque in universum commendare voluit, singularem il­ lius divinam illuminationem extollens (Discorsi di Pio XI, vol. I, Torino 1959, p. 91) eamque vitae describens magistram (cfr AAS 17 [1925] pp. 211-214). Cum anno M C M L I V Lexovii basilica consecraretur, inter alia Ponti­ fex Pius XII Teresiam confirmavit propria doctrina ad cor Evangelii ipsum penetravisse (cfr AAS 46 [1954] pp. 404-408). Saepius Lexovium invisit, praesertim cum Lutetiae Parisiorum esset nuntius, Angelus Roncalli, dein­ ceps Pontifex futurus Ioannes XXIII. Pluribus oblatis opportunitatibus Pontificatus sui tempore suam pietatem idem ille in Sanctam ostentavit ne- Acta Ioannis Pauli Pp. II 941 cessitudinemque inter Abulensis Sanctae eiusque filiae Lexoviensis Teresiae doctrinas explicavit (Discorsi, Messaggi, Colloqui, vol. II 1959-1960 pp. 771772). Progrediente Concilio Vaticano II participes exempla et magisterium Teresiae pluries commemoraverunt. Centesimo dein volvente ortus eius an­ no Pontifex Paulus VI Litteras die I I mensis Ianuarii anno M C M L X X I I I Epi­ scopo inscripsit Baiocensi-Lexoviensi quibus exemplum ductumque Teresiae in Deo conquirendo celebravit, eam orationis pariter ac theologalis spei pro­ posuit magistram, specimen communionis cum Ecclesia, eius doctrinarum investigationem magistris et educatoribus suasit, pastoribus et ipsis theolo­ gis (cfr AAS 65 [1973] pp. 12-15). Nos Ipsos crebrius iuvit recogitare de Sanctae figura doctrinaque, maxime visitationis memorabilis Nostrae tem­ pore apud Lexovium, die videlicet I I mensis Iunii anno M C M L X X X , cum ad­ stantibus universis ediximus: « De Teresia Lexoviensi quisque potest certo animo dicere Spiritum Dei eius cordi concessisse ut nostrae aetatis homini­ bus recta via, principale mysterium, veritatem Evangelii patefaceret ... Illa "parva via" est "sanctae infantiae" via. Hac in via aliquid subest omnino unicum, ingeniosum inventum sanctae Teresiae Lexoviensis. Simul vero inest confirmatio ac renovatio veritatis plane fundamentalis atque universa­ lis. Quae enim Evangelici nuntii pars magis revera est fundamentalis magisve universalis quam haec: Pater noster est Deus nosque Eius liberi su­ mus? » (Insegnamenti di Giovanni Paolo II, vol. III/l 1980 p. 1659). Brevia haec indicia continuatae seriei testificationum Pontificum saeculi nostri de sanctimonia ac doctrina sanctae Teresiae a Iesu Infante deque la­ tissima eius nuntii disseminatione luculenter testantur quantum amplexata sit Ecclesia suis in pastoribus ac fidelibus spiritale huius iuvenis Sanctae magisterium. Ecclesialis agnitionis doctrinarum Sanctae testimonium est recursus ad eius doctrinam qui in compluribus fit Magisterii ordinarii Ecclesiae docu­ mentis, praesertim cum de contemplativa ac missionali vocatione fit sermo, de fiducia erga Deum iustum et clementem, de christiana laetitia, de voca­ tione ad sanctitatem. Huius praeterea rei comprobatio est ipsa principio­ rum eius usurpatio in nuperrime promulgato Catechismo Catholicae Ecclesiae (nn. 127, 826, 956, 1011, 2011, 2558). Ea, cui tantopere placuit apud cate­ chismum veritates fidei discere, digna est habita quae praestantes inter ma­ gisterii catholici recenseretur auctores. Praedita est Teresia singulari universalitate. Recepta sunt mirabiliter semper ubique et etiam nunc eius persona atque evangelicus nuntius « par- 942 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale vae viae » fiduciae spiritalisque infantiae, quod quidem per omnes iam ter­ rarum fines sentitur. Viros in primis ac feminas afficit nuntii eius impulsio, quorum sanctita­ tem atque virtutum heroicam rationem ipsa agnovit Ecclesia, Ecclesiae pas­ tores cultoresque theologiae et spiritualitatis, presbyteros sacrorumque alumnos, religiosos ac religiosas, ecclesiales motus novasque communitates, cuiusque condicionis et continentis viros ac feminas. Singulis his suum praebet Teresia testimonium, christianum scilicet mysterium, cuius facta est ipsa testis immo et apostola semet reddens in precatione, prout audac­ ter illa eloquitur, « apostolorum apostolam » (Ms A 56 r), ad litteram susci­ pi oportere quam maxima cum rerum ipsarum comprehensione, quandoqui­ dem vim in tempore ac spatio habeat universalem. Eius doctrinae virtus in eo consistit quod concreto modo explicat qua via universae Iesu promissio­ nes compleantur in homine credente qui sua in vita salutarem Redemptoris praesentiam percipere fidenter noverit. 11. Clarissime testificantur hae omnes rationes utilitatem praesentem doctrinarum Lexoviensis Sanctae nec non impulsum peculiarem magisterii eius in temporum nostrorum mulieres ac viros. Accidunt praeterea in ea quaedam rerum adiuncta unde significantior fit eius destinatio in Magi­ stram Ecclesiae temporis nostri. Femina insuper Teresia est quae, ad Evangelium accedens, abditas illius divitias eruere potuit illa concreta ratione ac profunda in vitam sapientiam­ que resonantia quae ingenii omnino feminei sunt propriae. Ex sanctarum mulierum multitudine, quae ob Evangelii sapientiam refulgent, eminet Te­ resia suam propter universalitatem. Contemplativa insuper est ipsa. In Carmeli sui latebris maximum chris­ tianae experientiae eventum ita vixit ut latitudinem, longitudinem, altitu­ dinem et profunditatem amoris Christi cognosceret (cfr Eph 3, 18-19). No­ luit Deus ut perpetuo sua absconderentur arcana, ideo Teresiam idoneam fecit quae Regis secreta reseraret (cfr Ms C 2 v). Vivendo testatur sane Te­ resia et theologica ratione persequitur vitae contemplativae pulchritudinem veluti deditionis penitus effectae Christo, Ecclesiae Sponso, atque vivae af­ firmationis dominatus Dei in omnia. Abscondita est eius vita quae ad Evangelium prolatandum arcanam in se continet fertilitatem quaeque Ec­ clesiam et orbem bono replet Christi odore (cfr LT 169, 2 v). Iuvenis demum Teresia est Lexoviensis. Sua fiorenti in adulescentia sanctimoniae est maturitatem adepta (cfr Ms Car). Hanc ob causam Ma- Acta Ioannis Pauli Pp II 943 gistram evangelicae vitae se exhibet aptam potissimum ad semitas collustrandas iuvenum quorum munus erit se actores Evangeliique testes prae­ bere apud posteras gentes. Non modo Ecclesiae Doctor maxime iuvenis aetate est Teresia a Iesu Infante verum etiam tempore ad nos quam proxima, unde continuum indi­ care videtur tenorem quo Spiritus Domini in Ecclesiam nuntiatores utrius­ que sexus mittere pergit tamquam praeceptores ac fidei testes. Quaecum­ que enim incidere possint varietates per historiae aetates et praeter omnes repercussus quos ille ad vitam hominum cuiusque aetatis et mentem habere possunt, praeterire non licet continuum illud vinculum quod inter se Doc­ tores Ecclesiae coniungit: omnibus quidem in historiae adiunctis testes illi permanent Evangelii quod numquam mutatur, atque luce ac virtute sibi a Spiritu concessis, nuntiatores illius se praestant, ut sui temporis hominibus idem Evangelium propria nuntient in integritate. Magistra est Teresia nos­ tra aetate, cum tanta sitis est vocis vivae et essentialis, testimoniorum heroicorum et credibilium. Qua de causa diligitur aequabiliter et recipitur a fratribus ac sororibus aliarum communitatum christianarum atque vel non christianarum. 12. Hoc anno, quo centenaria recolitur memoria obitus insignis Teresiae a Iesu Infante et a Sacro Vultu, dum ad anni bis millesimi Magnum Iubi­ laeum comparamur celebrandum, plurimis et singularis auctoritatis precibus receptis praesertim a multis totum per orbem Episcoporum Conferentiis, at­ que publica petitione agnita, sive Supplici Libello, Nobis die V I I I mensis Martii anno M C M X C V I I inscripto tum ab Episcopo Baiocensi-Lexoviensi tum a Praeposito Generali Ordinis Fratrum Discalceatorum Beatae Mariae Virgi­ nis de Monte Carmelo eiusdemque Ordinis Postulatore Generali, decrevimus Nos Congregationi de Causis Sanctorum studium peculiare committere ad huic Sanctae titulum Doctoratus tribuendum, « praehabito voto Congrega­ tionis pro Doctrina Fidei ad eminentem doctrinam quod attinet » (Const. Ap. Pastor bonus, 73). Necessariis conglobatis documentis, memoratae superius binae Congrega­ tiones quaestionem sua apud propria consilia pertractaverunt: Congregatio pro Doctrina Fidei die v mensis Maii anno M C M X C V I I quod spectat ad «emi­ nentem doctrinam »; Congregatio de Causis Sanctorum die xxix Maii mensis eiusdem anni ut singularem « Positionem » perscrutaretur. Die xvn subse­ quentis mensis Iunii, Eminentissimi Cardinales atque Excellentissimi Epis­ copi sodales earundem Congregationum, sequentes rationem agendi a Nobis 944 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale huius rei causa confirmatam, convenerunt plenariam in sessionem « interdi­ casterialem » atque Causam excusserunt. Universos se ad unum consentire declaraverunt ut sanctae Teresiae a Iesu Infante et a Sacro Vultu Ecclesiae universalis Doctoris adderetur titulus. Hanc Nobis deinceps coram in con­ spectu aperuerunt sententiam Venerabilis Frater Noster Iosephus Cardinalis Ratzinger, Praefectus Congregationis pro Doctrina Fidei, nec non Venerabi­ lis Frater Albertus Bovone Pro-Praefectus Congregationis de Causis Sancto­ rum, Archiepiscopus titulo Caesariensis in Numidia. His omnibus proinde expensis, superiore die xxiv mensis Augusti, preca­ tionem Angelicam persolventes, ante fratres centenos episcopos pariterque innumerabilem ex omni orbe iuvenum turmam Parisios ob xn Diem Iuven­ tutis Mundialem advocatam, voluimus praesentes Nos Ipsi voluntatem con­ siliumque aperire Teresiae a Iesu Infante et a Sacro Vultu renuntiandae Ecclesiae universalis Doctoris data opportunitate Mundialis Diei Missionum Romae brevi eventuri. Hodie quidem die xix mensis Octobris, in Petriana area fidelibus ex om­ ni terrarum provincia constipata, adstantibus Cardinalibus compluribus plurimisque Archiepiscopis et Episcopis, media in ipsa Eucharistica celebra­ tione Doctorem universalis Ecclesiae pronuntiavimus proclamavimusque hisce ipsissimis vocibus Teresiam a Iesu Infante et a Sacro Vultu: « Nos, vota multorum Fratrum in episcopatu plurimorumque christifidelium totius orbis explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, praehabi­ to voto Congregationis pro Doctrina Fidei ad eminentem doctrinam quod attinet, certa scientia ac matura deliberatione deque apostolicae potestatis plenitudine Sanctam Teresiam a Iesu Infante et a Sacro Vultu, virginem, Ecclesiae Universalis Doctorem declaramus. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». His igitur rite peractis, decernimus ut hae Litterae Nostrae religiose ser­ ventur suosque effectus sive nunc sive in posterum plene habeant; atque praeterea sic apte sit iudicandum ac definiendum, irritumque et inane fiat, si quidquam secus super his a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die unde­ vicesimo mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagésimo septimo, Pontificatus Nostri vicesimo. IOANNES PAULUS PP. II Loco ffi Sigilli In Secret Status tab., n.. 420.117 Acta Ioannis Pauli Pp. II 945 II Venerabili Dei Servo Ioanni Baptistae Scalabrini Beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Ut filios Dei, qui erant dispersi, con­ gregaret in unum» (Io 11,52). Domini vestigiis insistens, Ioannes Baptista Scalabrini episcopus singulari profecto modo sollicitus fuit de illis Christifi­ delibus qui, emigrationis causa, in alienis nationibus vitam degebant. Cla­ rus ille Ecclesiae pastor, tertius ex octo filiis, ortus est die V I I I mensis Iulii a. MDCCCXXXIX in oppido v. d. Fino Mornasco prope Italicam urbem Co­ muni. Sacerdotio initiatus a. M D C C C L X I I I , munus professoris et moderatoris Seminarii minoris Comensis nec non officium parochi magno cum animo­ rum profectu exercuit. Papa Pius IX, Decessor Noster fel. rec, prae oculis habens apostolicum iuvenis sacerdotis zelum nec non pastoralem peritiam, eum Episcopum Placentinum constituit. Aetate illa saecularis humani cul­ tus, Ioannes Baptista Scalabrini spiritalem vitam communitatis sibi concre­ ditae corroboravit tum per cotidianum sacrum ministerium tum per navita­ tem caritatis operibus deditam atque per pauperibus praebitam opitulationem. Congregationes Missionariorum et Missionariarum a S. Carolo funda­ vit, ut pastoralem curam agerent de illis qui patriam reliquerant variis de causis atque emigrantibus Christi Evangelium nuntiarent, eorumque chris­ tianam vitam et culturam ita alerent ut ipsi quoque ad propagandam fi­ dem quadam providentia curam impenderent. Ad catechesim multis modis tradendam, commentaria instituit quibus nomen « Il catechista Cattolico ». Ob innumera apostolatus opera, a Pio IX iure meritoque titulo « Catechismi apostolus » est insignitus atque a Pio XII « Migrantium pater » est appella­ tus. Sacerdotale et episcopale munus exercens, coniunctionem cum Deo usque corroboravit Eucharistiae perdiligenti celebratione, contemplatione nec non cotidiana Sacrarum Scripturarum meditatione. Sacerdotibus suis totique dioecesi sibi creditae testimonium perhibuit singularis fidelitatis er­ ga Deum et hominem, altae christianae spei nec non constantis animi in angustiis difficultatibusque superandis. Vir sapiens, vigilans divinum Pasto­ rem exspectavit, qui eum ad se vocavit die i mensis Iunii anno MCMV, in sollemnitate Ascensionis Domini. Beatificationis canonizationisque Causa anno M C M X X X V I ab Episcopo Piacentino coepta est. Nosmet Ipsi, die xvi mensis Martii anno M C M L X X X V I I , declaravimus Dei Servum heroum in mo- 6.3 - A A S 946 Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale dum virtutes théologales et cardinales exercuisse. Felici deinde exitu mira sanatio pervestigata est apud Curiam Placentinam nec non apud Congrega­ tionem de Causis Sanctorum intercessioni Servi Dei adtributa. Die V I I men­ sis Iulii anno M C M X C V I I , « constare de miraculo » declaravimus, deinde decre­ vimus ut ritus beatificationis celebraretur Romae die ix mensis Novembris eiusdem anni. Hodie igitur, in foro ad Vaticanam Basilicam Sancti Petri patente, inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: « Nos, vota Fratrum Nostrorum Ludovici Pápai, Episcopi Iaurinensis, Luciani Monari, Episcopi Placentini-Bobiensis, et Ioannis Cardinalis Sandoval Iñiguez, Ar­ chiepiscopi Guadalaiarensis, nec non plurimorum aliorum Fratrum in epi­ scopatu multorumque Christifidelium explentes, de Congregationis de Cau­ sis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Guillelmus Apor, Ioannes Baptista Scalabrini et Maria Vincentia a Sancta Dorothea Chávez Orozco Beatorum nomine in po­ sterum appellentur, eorumque festum: Guillelmi Apor die vicesima tertia Maii, Ioannis Baptistae Scalabrini die prima Iunii et Mariae Vincentiae a Sancta Dorothea Chávez Orozco die undevicesima Iulii in locis et modis iu­ re statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae autem his Litteris Nostris decrevimus nunc et in posterum atque ubique terrarum rata et firma perstare volumus, contrariis rebus mi­ nime efficientibus quibuslibet. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix mensis Novembris anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri vicesimo. £8 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 431.776 III Venerabili Servae Dei Mariae a Monte Carmelo Salles y Barangueras beatorum honores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Benedictus Deus et Pater Domini no­ stri Iesu Christi, qui benedixit nos in omni benedictione spiritali in caelesti­ bus in Christo, sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut esse- Acta Ioannis Pauli Pp. II 947 mus sancti et immaculati in conspectu eius in caritate » (Eph I, 3-4). Con­ scientia vocationis ad vitam coram Deo in caritate gerendam Venerabilem Servam Dei Mariam a Monte Carmelo Salles y Barangueras tam in vita personali quam in opere apostolico sustentavit magnamque ei tribuit vim ad dolores sustinendos et discrimina superanda in sequela Christi. A paren­ tibus Iosepho Salles y Vali et Francisca Barangueras y de Plannel nata est Ausaniae in Hispania die ix mensis Aprilis anno M D C C C X L V I I I . Minorissae Litteras didicit apud collegium « Societatis Mariae », cuius Marialis spiritalitas eam fulcivit ut intentiore animo viveret dogmaticam recentem definitio­ nem Immaculatae Conceptionis. Ad Deiparae pedes provoluta, in Sanctua­ rio Dominae Nostrae a Monte Serrato dicato, se vocari percepit ut totam Christo se dederet. Anno MDCCCLXIX, eucharistico allecta spiritu quo Sorores Adoratrices Sanctissimum Sacramentum colere consueverant, in pago Gra­ cia tirocinium iniit, quod sequenti anno reliquit, quia consilium cepit hu­ manae et christianae mulierum promotionem fovendi. De spiritalis modera­ toris consilio, anno MDCCCLXXI ingressa est Congregationem Tertiariarum Dominicanarum, quae puellis instituendis navabant operam, atque noviciatus expleto tempore religiosam emisit professionem. Munera docentis, modera­ tricis scholae nec non Antistitae communitatis Barcinonensis optime exple­ vit. Quibusdam exortis difficultatibus, Institutum reliquit atque cum aliis septem sororibus anno MDCCCXCII in urbe Burgo Congregationem Conceptionistarum Missionariarum ab Instructione condidit, quam Decessor Noster sanctus Pius X anno M C M V I I I approbavit. Serva Dei, quae Antistita genera­ lis exstitit quoad vixit, diligenter curavit institutionem spiritalem et cultu­ ralem Sororum, quas voluit « sicut fontem qui, per studium et orationem, scientia et virtute impletur ». Optabat enim ut in propriis collegiis institutio amplior quam in aliis traderetur, ea tamen condicione ut congruens inter fi­ dem et culturam gradus servaretur. « Instructio — aiebat — ex se ipsa non sufficit; ingredi necesse est in ambitum pietatis, sese in animas puellarum immittere ad eas cum Christo coniungendas ». Per undeviginti annorum spatium Venerabilis Dei Serva tredecim in Hispania condidit communita­ tes, collegia aperuit, pluribusque cuiusque generis difficultatibus coacta est mederi. Omnibus exemplum exstitit fidelitatis erga Deum et Ecclesiam. Me­ ritis onusta, obiit in Christo die xxv mensis Iulii anno M C M X I . Sanctimoniae fama, quae eam viventem instruebat, post eius obitum auxit, quapropter Episcopus Matritensis anno M C M X L V I causam incohavit beatificationis et ca­ nonizationis. Servatis de iure servandis, Nosmet Ipsi die xvn mensis De- 948 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale cembris anno M C M X C V I declaravimus Servam Dei virtutes théologales, cardi­ nales iisque adnexas heroum in gradum exercuisse. Deinde examini subiecta est mira quaedam sanatio, intercessioni eiusdem Venerabilis Servae Dei ad­ scripta, Nobis coram die xvni mensis Decembris anno M C M X C V I I decretum prodiit super miraculo, qua de re statuimus ut ritus beatificationis die xv mensis Martii anno M C M X C V I I I Romae celebraretur. Hodie igitur in Vaticana Basilica, inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: « Nos, vota Fratrum Nostrorum Petri Christov, Episcopi Nicopolitani, Luciani Monari, Episcopi Placentini-Bobiensis, et Antonii Mariae Cardinalis Rouco Várela, Archiepiscopi Matritensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopa­ tu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis San­ ctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Ve­ nerabiles Servi Dei Vincentius Eugenius Bossilkov, Birgitta a Iesu Morello et Maria a Monte Carmelo Salles y Barangueras Beatorum nomine in poste­ rum appellentur eorumque festum: Vincentii Eugenii Bossilkov die decima tertia Novembris; Birgittae a Iesu Morello die quarta Septembris; et Mariae a Monte Carmelo Salles y Barangueras die sexta Decembris in locis et mo­ dis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spi­ ritus Sancti ». Quae vero hisce Litteris decrevimus volumus firma esse ac rata in perpetuum, contrariis rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv mensis Martii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. ÊB ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 429,771 IV Venerabili Dei Servae Mariae Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga Beatorum ho­ nores decernuntur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — « Maiorem hac dilectionem nemo ha­ bet, ut animam suam quis ponat pro amicis suis » (Io 15, 13). Venerabilis Dei Serva Maria Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga, quae saeculari nomine Elvira Moragas Cantarero appellabatur, suam penitus vi- Acta Ioannis Pauli Pp. II 949 tam pro Eo proximoque ad sui usque sacrificium huic Iesu mandato aequavit. Hispania in oppido quodam, quod Lillo vocant Toletanae urbis, die V I I I mensis Ianuarii anno M D C C C L X X X I , Richardo Moragas Ucelay, pharmacopola, atque Isabella Cantarero Vargas parentibus orta est; ab his, qui veram « ec­ clesiam domesticam » efficiebant, solidam christianam humanamque institu­ tionem recepit. Eucharistia perinde ac in Virginem Mariam pietas cardo fuerunt eius exsistentiae. Anno MCMV Matriti, quo eius familia sese contulerat, in pharmaceutica disciplina lauream est consecuta, quam artem chris­ tiano caritatis famulatusque sensu in indigentes potissimum complures an­ nos exercuit. Sed ipsa se apud moniales Ordinis Discalceatorum B. Mariae V. de Monte Carmelo Deo devovere studebat. Itaque anno MCMXV Sanctae Annae et Sancti Iosephi coenobium Matriti ingressa est ibique anno M C M X X perpetua vota nuncupavit. Varia munia exinde sustinuit, inter quae antisti­ tae noviciarumque magistrae officium tuita est, plane in se patefaciens per­ fectam in oboedientia servitioque Carmeli vitam. Dei cruci affixi sponsa, ip­ sius sortem experiri voluit. Cum bellum exsarsit civile (annis M C M X X X V I M C M X X X I X ) itemque adversus Ecclesiam eiusque filios persecutio, Dei Serva, tunc temporis antistita, operam suam in sorores tuendas omni cura maternoque amore contulit. Die xiv mensis Augusti anno M C M X X X V I capta est et in carcerem delata, ubi nonnullae eius communitatis sorores custodiebantur. Firmiter tranquilleque se gessit. Genibus nixa oravit seseque ad mortem comparavit, cum Virginem Sanctissimam blasphemarent persecutores. Albescente caelo, die xv mensis Augusti anno M C M X X X V I in loco « Pradera de San Isidro », apud Matritum, manuballista necata est, quae usque ad finem fidelis mansit suae consecrationi. Eius testimonium verum habitum est martyrium atque opinio haec annorum decursu increbruit, ideo Matritensis Archiepiscopus, anno M C M L X I I , Beatificationis seu declarationis martyrii Causam incohavit. Die V I I I mensis Aprilis anno M C M X C V I I , Nobis coram De­ cretum super Martyrio prodiit. Idcirco statuimus ut Beatificationis ritus Romae, die x mensis Maii anno M C M X C V I I I , in Petriano foro ageretur. Hodie igitur, in foro ad Vaticanam Basilicam Sancti Petri spectante, inter Missa­ rum sollemnia hanc ediximus formulam: « Nos vota Fratrum Nostrorum Antonii Mariae Cardinalis Rouco Várela, Archiepiscopi Matritensis, Nasrallah Petri Cardinalis Sfeir, Patriarchae Antiocheni Maronitarum, et Francisci Iosephi Pérez y Fernández-Golfín, Episcopi Xetafensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica 950 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Rita a Virgine Perdolente Pujalte Sánchez et Francisca a Corde Iesu Aldea Araujo, Maria Gabriela Hinojosa et Sociae, Maria Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga Elvira Moragas Cantarero, Nimatullacius Iosephus Kassab Al-Hardini et Maria Maravillas a Iesu Pidal y Chico de Guzmán Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum die ipsorum natali: Ritae a Virgine Perdolente Pujalte Sánchez et Franciscae a Corde Iesu Aldea Araujo, die vicesima Iulii; Mariae Gabrielae Hinojosa et Sociarum, die decima octava Novembris; Mariae Sa­ grario a Sancto Aloisio Gonzaga, Elvirae Moragas Cantarero, die decima sexta Augusti; Nimatullacii Iosephi Kassab Al-Hardini, die decima quarta Decembris; et Mariae Maravillas a Iesu Pidal y Chico de Guzmán, die un­ decima Decembris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Quae autem his Litteris decre­ vimus nunc et in posterum rata et firma esse volumus, contrariis rebus mi­ nime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x men­ sis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret, Status tab., n. 434.588 V Ecclesia abbatialis, quae in urbe « Belmont » intra fines Carolinanae dioecesis beatae Mariae Virgini « Auxilio Christianorum » est dicata, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Sacras aedes, quae historia ac religione nitent, consueverunt Romani Pontifices praecipuis honoribus decorare. Qui­ bus accensenda esse videtur ecclesia abbatialis in urbe « Belmont » intra fi­ nes Carolinanae dioecesis beatae Mariae Virgini « Auxilio Christianorum » di­ cata, quae, praeterito saeculo aedificata auxiliante Catharina Drexel, S.B.S., postea in beatorum numerum referta, primarium centrum fuit catholicae evangelizationis in Carolina Septemtrionali et nunc exstat quidam fons spi- 951 Acta Ioannis Pauli Pp, II ritualis vitae secundum charisma Benedectinum necnon sacrae liturgiae et oecumenici motus. Qua re, cum Venerabilis Frater Ioannes Franciscus Donoghue, tunc Episcopus Carolinanus, litteris die xn mensis Februarii anno MCMXCiii datis, etiam Reverendissimi Abbatis monachorumque eiusdem templi itemque cleri populique sui nomine postulaverit ut eandem sacram aedem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae be­ nevolentiae documentum istis dilectis filiis cupientes praebere, enixis preci­ bus perquam libenter obsecundandum esse putamus. E sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, quam ratam habemus, summa Apostolica potestate, harum Litterarum virtute perpe­ tuumque in modum ecclesiam abbatialem, de qua mentionem fecimus, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae templis hoc nomine insignitis rite compe­ tunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum « De titulo Basilicae mi­ noris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvn mensis Iulii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 6B ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 434.104 VI Abbatiale templum Sancto Benedicto abbati dicatum ipsumque in archidioecesi Olindensi et Recifensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Spectabile quidem templum sancti Be­ nedicti Abbatis, quod intra archidioecesim Olindensem et Recifensem inve­ nitur, satis antiquam repetit memoriam. Ibidem Sanctus ille praeclarus non modo colendus exhibetur, sed eiusdem mens et praecepta cunctis demonstrantur. Insignes insuper reperiuntur sanctorum reliquiae, quae non solum praeterita eximiaque exempla significent, sed ad ulteriora maioraque pa- 952 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tranda incitent. Pastoralis praeterea ibidem actio efficaciter explicatur ad communitatis ecclesialis utilitatem ac spiritalem progressum. His ob oculos habitis rebus, Venerabilis Fratris Iosephi Cardoso Sobrinho, Archiepiscopi Olindensis et Recifensis, precibus occurrendum sine cunctatione censuimus, qui suum simul ostendens postulatum simul suorum fidelium, enixe efflagitavit ut abbatiale templum Sancto Benedicto dicatum, quod in ipsius Ar­ chidioecesi reperitur, in Basilicarum minorum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum comprobantes, factis a Nobis quondam potestatibus, Apostolica pro Nostra auctoritate sacrum aedificium, de quo supra est facta mentio, Basilicae mi­ noris dignitate honestamus ac decoramus, cunctis additis iuribus et privile­ giis, quae ad id genus templa pertinent. Serventur deinde quae decretum iubet « de titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris, anno MCMLX X X I X evulgatum, quibuslibet minime obsistentibus rebus. Omnes profecto sat sciunt quae saeculorum decursu fuerit sancti Bene­ dicti praestantia quodque momentum. Ad eiusdem ideo opera mentem et animum referentes qui nunc sunt fideles, studiose potiora ac probatiora continenter eligant. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvni mensis Iulii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 434.564 VII Templum Sanctae Cruci dicatum, intra fines dioecesis Scepusiensis et in loco Kezmarek situm, dignitate et titulo Basilicae minoris exornatur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Celebre templum hoc antiquam repetit memoriam, quod simul insigne catholicae operae est testimonium, simul pietatis significatio. Quaedam ibidem ornamenta praeterea exstant quae do­ minici gregis fidei fervorem et eius studiosam curam in templum hoc de­ monstrant. Sacrum enim Vexillum veneraturi supernumque auxilium peti- 953 Acta Ioannis Pauli Pp. II turi per annorum cursum illuc accedunt christifideles. Nos autem, his spec­ tatis rationibus, Venerabilis Fratris Francisci Tondra, Episcopi Scepusiensis, precibus occurrere voluimus, qui tum suum significans postulatum tum suorum fidelium, enixe efflagitaverit ut paroeciale sanctuarium, Sanctae Cruci dicatum et in loco Kezmarek intra fines eius dioecesis situm, in Basi­ licarum minorum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacra­ mentorum comprobantes, factis a Nobis quondam potestatibus, Apostolica usi auctoritate sacrum aedificium, de quo supra facta est mentio, Basilicae minoris dignitate et titulo honestamus, cunctis additis iuribus et privilegiis, quae ad id genus templa pertinent. Serventur sane quod decretum iubet « De titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X edi­ tum. Quibuslibet minime obsistentibus rebus. Demum Iesum Christum cru­ ci affixum plurima prece deprecamur, ut fideles ibidem et quotquot illuc pervenient custodiat, soletur, suis afficiat beneficiis. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxix mensis Iulii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. ffi ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 434.565 VIII Sanctuarium beatae Mariae Virginis in caelum Assumptae, quod in loco « Gidle » intra fines archidioecesis Cestochoviensis exstat, ad Basilicae minoris gradum di­ gnitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Claris templis archidioecesis Cestocho­ viensis iure meritoque accensendum esse videtur sanctuarium beatae Mariae Virginis in caelum Assumptae in loco « Gidle » exstans, ad quod pii peregri­ natores, praesertim agricolae ac metallici fossores, dilectissimae Patriae No­ strae Poloniae frequentes accedunt veneraturi prodigialem imaginem Dei Genetricis, quae eodem in loco antiquitus mire inventa, dein, anno M C M X X I I I , a sacrorum Antistite Stanislao Zdzitowiecki sollemniter est coro- 954 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale nata. Qua re, eum Venerabilis Frater Stanislaus Nowak, Archiepiscopus Me­ tropolita memoratae Sedis, litteris die x mensis Martii hoc anno datis, etiam nomine sodalium Ordinis Fratrum Praedicatorum, cleri populique sui postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum cupientes praebere, tam sollertis Pastoris precibus perquam libenter obsecundandum esse putamus. E sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento­ rum, quam ratam habemus, summa Apostolica potestate, harum Littera­ rum virtute perpetuumque in modum sanctuarium, de quo mentionem feci­ mus, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insigni­ tis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum « De titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, ser­ vanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxix mensis Iulii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 434.968 IX Sanctuarium Conceptioni Beatae Mariae Virginis dicatum ipsique in dioecesi Tulancingensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — In Virginem Mariam luculentas pieta­ tis testificationes Mexicanae gentes saeculorum decursu reddiderunt, cui quidem compluria templa signaque sacra pientissime dicarunt. Inter ista venustum annumeratur templum Ipsi addictum, basilicas Romanas imitatum, quod in loco « Chignahuapan » reperitur. Conspicuum ibidem Deiparae signum asservatur resque ad cultum pulchre explicandum necessariae inve­ niuntur. Nos autem, his spectatis rationibus, huius templi considerata prae­ stantia necnon spiritalis vitae ponderato momento, Venerabilis Fratris Pe- 955 Acta Ioannis Pauli Pp. II dri Aranda Díaz, Episcopi Tulancingensis, precibus concedere voluimus, qui suum tum significans postulatum tum suorum fidelium, plurima prece efflagitavit ut sanctuarium Conceptioni Beatae Mariae Virginis dicatum, quod in loco « Chignahuapan » ponitur, intra suae dioecesis fines, in Basili­ carum minorum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum comprobantes, factis a Nobis quondam potestatibus, Apostolica usi auctoritate sacrum aedificium, de quo supra est facta mentio, Basilicae minoris dignitate decoramus, cunctis addi­ tis iuribus et privilegiis, quae ad id genus templa pertinent. Serventur dein­ de quae decretum iubet « de titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novem­ bris, anno M C M L X X X I X foras emissum, quibuslibet minime obsistentibus re­ bus. Ceterum Christi Matrem exoramus, ut fideles cunctos ipsa opifera su­ pernis beneficiis cumulet. Eos pariter cohortamur ut hoc firmo roborati pa­ trocinio, renovatis propositis, studiosius in eiusdem pietatem spiritalemque progressum incumbant. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxv mensis Augusti, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 438.563 X Sanctuarium Tlalnepantlanae archidioecesis, quod est dicatum beatae Mariae Virgini titulo « Nuestra Señora de los Remedios » invocatae, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Sacras inter aedes Tlalnepantlanae ar­ chidioecesis merito celebratur sanctuarium beatae Mariae Virginis titulo « Nuestra Señora del los Remedios », cuius antiqua ac prodigialis imago ibi­ dem servata atque anno M C M L X X I V « nomine et auctoritate Summi Pontifi­ cis » coronata utpote dioecesani cleri Regina, impensa pietate colitur a pres­ byteris et fidelibus eiusdem Ecclesiae, quae eandem Virginem suam Patro­ nam habet. Constat insuper hoc templum, notum centrum spiritualis vitae operumque caritatis, apud quod aedificatum fuit Seminarium maius, esse 956 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale arte coniunctum cum Nostra Patriarchali Basilica Lateranensi de Urbe. Qua re, cum Excellentissimus Dominus Emmanuel Pérez-Gil González, bo. mem., tunc Archiepiscopus Metropolita Tlalnepantlanus, litteris die xxi mensis Novembris anno M C M X C I V datis, etiam cleri populique sui nomine postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum dilectis filiis Mexicanis cu­ pientes praebere, enixis precibus nunc libenter obsecundandum esse puta­ mus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Di­ sciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, sum­ ma Apostolica potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in mo­ dum sanctuarium, quod diximus, ad Basilicae minoris gradum dignitatem­ que evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sa­ cris aedibus hoc nomine insignitis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum « De titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxv mensis Augusti, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco ® Sigilli In Secret. Status tab., n. 438.564 XI Paroeciale templum Sacratissimo Cordi Iesu dicatum et in dioecesi Syracusensi locatimi ad dignitatem Basilicae minoris attollitur IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Flagrantem sane annorum decursu fi­ deles pietatem in Sacratissimum Cor Iesu demonstraverunt, plane scientes inde salienti veluti quodam ex fonte complura spiritalia beneficia evenire. Quapropter, prompta sane voluntate postulata Venerabilis Fratris Iosephi Thomae 0'Keefe, Episcopi quondam Syracusensis, exaudienda existimavi­ mus, qui sua significans vota suorumque pariter fidelium efflagitavit ut templum Sacratissimo Cordi Iesu dicatum idemque sua in dioecesi situm, in 957 Acta Ioannis Pauli Pp. II Basilicarum minorum catalogum referretur. Idem enim templum venustis artificiis distinguitur ac sacris reliquiis locupletatur ibidemque efficax pasto­ ralis opera explicatur. Quapropter ea plane comprobantes quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum statuit, Apostolica usi Nostra potestate sacrum aedificium quod supra memoravimus inter Basilicas mino­ res adscribimus, omnibus item tributis privilegiis et iuribus id genus tem­ plis consentaneis. Servetur quidem Decretum « de titulo Basilicae minoris », die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X evulgatum, quibusvis rebus mini­ me officientibus. Si quidem antehac hoc in loco fideles pietatem fidemque colebant, in posterum tempus exoptamus ut ibidem iidem maiore animi impetu in Sa­ cratissimum Cor Iesu se convertant, ut supernos favores quam plurimos consequantur et caelestia praesidia adipiscantur. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvn mensis Augusti, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 434.202 XII Sanctuarium Beatae Mariae Virgini de Monte Carmelo et Sanctae Teresiae dica­ tum, popularique sermone « National Shrine of the Little Flower » dictum, ip­ sumque intra archidioecesis Sancti Antonii fines situm, in catalogum Basilica­ rum minorum refertur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Inter Sancti Antonii archidioecesis fi­ nes mirabile visu exstat templum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo et Sanctae Teresiae, quippe quod compluribus artificiis locupletetur et artis operibus decoretur. Ibidem insuper peculiarem in Virginem Mariam ac in Sanctam Teresiam Lexoviensem, parvum Iesu florem, animi affectionem demonstrant fideles. Congruentes igitur iustasque repperimus causas postu­ latis satisfaciendi, quae nuper admovit Venerabilis Frater Patricius F. Flo­ res, Archiepiscopus Sancti Antonii qui, vota cleri fideliumque significans, 958 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale flagitavit ut Beatae Mariae Virgini de Monte Carmelo et Sanctae Teresiae dicatum templum, quod « National Stirine of the Little Flower » appellant, ipsius in dioecesi situm, inter Basilicas minores referretur, iuribus et privile­ giis publice riteque locupletaretur. Itaque rata omnino habentes quae Con­ gregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum statuit, Apostolica Nostra pro auctoritate, sacrum aedificium de quo supra est facta mentio, Basilicarum Minorum dignitate tituloque honestamus, omnibus iuribus et privilegiis templis his consentaneis exornamus. Teneatur deinde Decretum « de titulo Basilicae minoris », die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X evulgatum, contrariis rebus minime efficientibus quibuslibet. Ceterum, exoptamus ut fideles ad sanctuarium hoc accessuri spiritalia beneficia quam plenissime adipiscantur alacriusque christiana opera gerant. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvn mensis Augusti, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 438.565 XIII Paroecialis aedes Beatae Mariae Virgini sub vocabulo Reginae Poloniae dicata, intra dioecesis Sandomiriensis fines sita, in catalogum Basilicarum minorum re­ fertur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Usque viguit inter Polonas gentes in Virginem Mariam pietas, quam ipsae saeculorum decursu studiose coluerunt eidemque innumera sacra aedificia animose dicarunt. Congruentes igitur iustasque repperimus causas postulatis satisfaciendi, quae nuper admovit Ve­ nerabilis Frater Venceslaus Swierzawski, Episcopus Sandomiriensis, qui, vo­ ta cleri fideliumque significans, rerum liturgicarum studio permotus, flagita­ vit ut Beatae Mariae Virginis sub titulo « Reginae Poloniae » templum, in loco « Stalowa Wola », ipsius in dioecesi situm, inter Basilicas minores refer­ retur, iuribus et privilegiis publice riteque locupletaretur. Itaque rata omni­ no habentes quae, Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramento- 959 Acta Ioannis Pauli Pp. II rum statuit, Apostolica Nostra usi auctoritate, sacrum aedificium de quo supra est facta mentio, quod olim Nos Ipsi dedicavimus, in numerum Basi­ licarum minorum adscribimus, omnibus iuribus et privilegiis templis his consentaneis exornamus. Teneatur deinde Decretum « de titulo Basilicae mi­ noris », die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X evulgatum, contrariis re­ bus minime efficientibus quibuslibet. Ceterum templi huius aedificatio soli­ dam fidem demonstrat et fervidam in caelestem Matrem affectionem. Tales quidem testificationes exoptamus ut futuro quoque de tempore a cunctis fi­ delibus continenter reddantur. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxxi mensis Augusti, anno MCMXCV, Pontificatus Nostri vicesimo. 68 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret. Status tab., n. 438.683 XIV Beatae Mariae Virginis sub vocabulo « Nuestra Señora de la Misericordia » ima­ go, quae in urbe Burriana colitur, nomine et auctoritate Summi Pontificis coro­ natur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Procendentibus christianae salutis tem­ poribus omnium ordinum fideles ad Virginem Mariam fidenti animo decurrerunt, probe scientes superna se beneficia indulgenter accepturos. Nos vero hanc pietatem cupimus augeri et proferri, ideoque subveniendum censuimus postulatis Venerabilis Fratris Ioannis Antonii Reig Pia, Episcopi Segobricensis-Castellionensis, qui poposcit, ut clara imago Beatae Mariae Virginis « Nuestra Señora de la Misericordia », quae in urbe Burriana colitur, nomine auctoritateque Nostra pretioso diademate coronaretur. Itaque, probatis iis quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum statuit, po­ testatis Nostrae usi plenitudine, concedimus ut Beatae Mariae Virginis ima­ go quam supra memoravimus pretioso diademate nomine Nostro Nostraque auctoritate redimiri possit, ob oculos videlicet sacrae liturgiae habitis prae­ scriptis. Ceterum enixe huius loci fideles cohortamur, ut maiorum sectantes 960 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale exempla, Virginis imagine eximiis honoribus elata, maiorem in caelestem Ma­ trem conferant pietatem ipsamque suae vitae habeant solamen ac praesidium. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die V I I mensis Septembris anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. Secretarius SODANO Status Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 441 053 XV Templum Deo dicatum in honorem BMV sub titulo « Our Lady of Sorrows » in dioecesi Iacksoniensi ad gradum Basilicae minoris evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Animum Nostrum convertentes ad Re­ demptoris Matrem, quae cunctis Christifidelibus tamquam exemplar virtu­ tum praefulget, libenter quidem occasionem capimus sacras toto in orbe ae­ des nomine Virginis Mariae honestatas exornandi. Ideoque, cum Venerabilis Frater Villelmus R. Houck, Episcopus Iacksoniensis, cleri populique vota interpretatus, rogaverit ut templum Deo dicatum in honorem Beatae Ma­ riae Virginis sub titulo « Our Lady of Sorrows » in loco vulgo « Natchez » dioecesis Iacksoniensis situm ad dignitatem Basilicae minoris eveheretur, petitioni illi libenti animo obsecundare volumus. Itaque de Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum consultu, Apostolicae pote­ statis Nostrae plenitudine, statuimus ut sacra illa aedes ad titulum ac di­ gnitate Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae templis hoc nomine insignitis rite competunt, secundum Decretum « De titulo Basilicae minoris », die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X da­ tum. Contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die mensis Septembris, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 83 A N G E L U S card. Secretarius Loco 83 Sigilli In Secret. Status tab., n. 438.946 VIII SODANO Status 961 Acta Ioannis Pauli Pp. II XVI Templum paroeciale sancti Ioannis, apostoli et evangelistae, quod in Poloniae oppido « Olesnica » intra fines Vratislaviensis archidioecesis exstat, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur. IOANNES PAULUS PP. II Ad perpetuam rei memoriam. — Sacras aedes, quae vetustate, arte, hi­ storia ac religione nitent, consueverunt Romani Pontifices praecipuis hono­ ribus decorare. Quibus accensendum esse videtur templum paroeciale sancti Ioannis, apostoli et evangelistae, in Poloniae oppido « Olesnica » intra fines Vratislaviensis archidioecesis exstans, in quo, centro quidem spiritualis vi­ tae operumque pastoralium et caritatis, fideles loci ac propinquorum loco­ rum impensa pietate colunt Deiparam Virginem a Rosario. Qua re, cum Venerabilis Frater Noster Henricus Romanus S.R.E. Cardinalis Gulbinowicz, Archiepiscopus Metropolita memoratae Sedis, litteris die iv mensis Aprilis hoc anno datis, etiam cleri populique sui nomine postulaverit ut eandem ecclesiam titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum istis dilectis filiis Poloniae, Patriae No­ strae, cupientes praebere, eius sollertis Pastoris precibus perquam libenter obsecundandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congre­ gatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facul­ tatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Litterarum vir­ tute perpetuumque in modum templum paroeciale, quod diximus, ad Basi­ licae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac li­ turgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite com­ petunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum «De titulo Basilicae minoris » die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum servanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die I I I mensis Octobris, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo. 68 ANGELUS card. SODANO Secretarius Status Loco ffi Sigilli In Secret, Status tab., n. 441.851 64 - A A S 962 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ALLOCUTIONES I Ad sodales Pontificii Consilii de Apostolatu pro Valetudinis administris.* 1. Sono lieto di questo incontro che si svolge in occasione delia quarta Assemblea Plenaria del Pontifìcio Consiglio della Pastorale per gli Operatori Sanitari. Saluto il vostro Presidente, Mons. Javier Lozano Barragán, e lo ringrazio per le cordiali parole con cui ha espresso, insieme con i comuni sentimenti di affetto, la vitalità e l'impegno del vostro giovane Dicastero. Saluto pure tutti voi, carissimi Membri, Officiali e Consultori del Ponti­ fìcio Consiglio, che siete intervenuti a questa Udienza. Attraverso di voi il mio pensiero si estende con grato apprezzamento a tutti i sacerdoti, i reli­ giosi, i medici, gli scienziati, i ricercatori, e quanti, con sensibilità umana ed ecclesiale, sono impegnati secondo le rispettive competenze nel complesso mondo della salute. 2. Impegnative sono le tematiche che intendete affrontare nel corso di queste giornate di studio, nelle quali dedicherete un attento esame ai pro­ blemi ed alle sfide che il vasto ambito sanitario pone sul piano della pasto­ rale della salute. Questi primi tredici anni di attività hanno visto l'alacre e dinamico im­ pegno del Dicastero in un settore delicato e spesso travagliato ed hanno confermato la necessità e l'urgenza del servizio ecclesiale che esso svolge. Guardo con gratitudine alle molteplici realizzazioni che, per la vostra co­ stante premura, si sono potute attuare a sostegno dell'ammirevole disponi­ bilità, qualche volta eroica, di medici, suore, cappellani a servizio dei mala­ ti. La pastorale sanitaria, nata dalla carità della Chiesa e testimoniata in modo eminente da molti Santi, tra cui un posto di rilievo occupano san Giovanni di Dio e san Camillo de Lellis, ha conosciuto nei secoli una straor­ dinaria fioritura grazie all'opera di Ordini ed Istituti religiosi dediti al servi­ zio dei malati. Essa è oggi coordinata e promossa dall'Organismo di cui, a diverso titolo, fate parte. L'ho istituito io stesso nel 1985, affidandolo all'in­ traprendenza del Cardinale Fiorenzo Angelini, la cui intensa attività deside­ ro ancora ricordare con apprezzamento e gratitudine. * Die 9 Martii 1998. Acta Ioannis Pauli Pp. II 963 3. Nel raccogliere e continuare questa preziosa eredità, voi vi siete fatti carico, con senso di responsabilità e di amore, dei compiti che il Documento istitutivo assegna al Dicastero. Voi seguite, pertanto, con sollecitudine le diffìcili problematiche della salute, aiutando coloro che si pongono al servi­ zio di malati e di sofferenti, affinché la loro opera risponda sempre meglio alle esigenze emergenti in questo delicato campo. Vi preoccupate, in parti­ colare, di offrire la vostra collaborazione alle Chiese locali per far sì che agli operatori sanitari sia assicurata un'adeguata assistenza spirituale insieme con la possibilità di una seria conoscenza della dottrina della Chiesa circa gli aspetti morali della malattia ed il significato del dolore umano. Il vostro Dicastero segue, inoltre, con attenzione i problemi teorici e pratici della me­ dicina, nonché gli sviluppi in campo legislativo della normativa sanitaria, nell'intento di salvaguardare in ogni situazione il rispetto per la dignità del­ la persona. Purtroppo la benefica azione di protezione e di difesa della salute trova ostacoli non solo nei molteplici fattori patogeni, antichi e recenti, che insi­ diano la vita sulla terra, ma qualche volta anche nella mentalità e nel com­ portamento degli uomini. La prepotenza, la violenza, la guerra, la droga, i sequestri di persona, l'emarginazione degli immigrati, l'aborto, l'eutanasia, sono attentati alla vita che dipendono dall'iniziativa umana. Le ideologie totalitarie, che hanno degradato l'uomo ad oggetto, calpestando ed eluden­ do i diritti umani fondamentali, trovano preoccupanti riscontri in certe strumentalizzazioni delle potenzialità biotecnologiche, che manipolano la vi­ ta in nome di un'ambizione smisurata di dominio che deforma aspirazioni e speranze, moltiplicando inquietudini e sofferenze. 4. « Sono venuto perché abbiano la vita e l'abbiano in abbondanza »: la Chiesa, che custodisce e diffonde il messaggio della salvezza, considera suo programma questa vivida e stimolante affermazione di Gesù. Nella dife­ sa della salute dell'uomo, che è vostro programma, trova eco questa missione. Il concetto di salute non può limitarsi a significare soltanto l'assenza di malattia o di momentanee disfunzioni orgàniche. La salute investe il benes­ sere di tutta la persona, il suo stato biofìsico, psichico e spirituale. In qual­ che modo, quindi, essa abbraccia anche il suo adattamento all'ambiente in cui vive ed opera. 1 1 Gv 10, 10, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 964 « Sono venuto perché abbiano la vita e l'abbiano in abbondanza ». Gli obiettivi che voi perseguite — come, ad esempio, la tutela della dignità del­ la persona nella sua vita fisica e spirituale; la promozione di studi e ricer­ che in campo sanitario; la stimolazione di adeguate politiche sanitarie; l'ani­ mazione della pastorale ospedaliera — sono il riflesso sul piano operativo del compito che Gesù ha trasmesso alla sua Chiesa: servire la vita! Non posso che incoraggiarvi nell'adempimento di questo impegno. 2 5. LTnparnazione del Verbo ha sanato ogni nostra debolezza e nobilitato la natura umana, elevandola a dignità soprannaturale e facendo del popolo dei redenti, grazie all'azione dello Spirito Santo, un solo corpo e un solo spirito. Proprio per questo ogni atto di assistenza all'uomo malato, sia in strutture sanitarie d'avanguardia, sia in quelle semplici di Paesi in via di sviluppo, se fatto con spirito di fede e con delicatezza fraterna, diventa in un senso molto vero un atto di religione. La cura degli infermi, se svolta in un contesto di rispetto della persona, non si limita alla terapia medica o all'intervento chirurgico, ma mira a gua­ rire integralmente l'uomo, restituendolo all'armonia di un interiore equili­ brio, al gusto della vita, alla gioia dell'amore e della comunione. A questo mirano, nel complesso e variegato mondo della santità, anche le attività del vostro Dicastero, in collaborazione con gli analoghi centri pa­ storali delle Chiese locali, che coordinano il servizio dei cappellani e delle suore ospedaliere, insieme con la generosa disponibilità del volontariato. Il fine comune è il rispetto della vita di ogni persona che, pur se menomata nelle sue funzioni e nella sua integrità organica, conserva intatta l'umana dignità che le è propria. 6. Auspico di cuore che nel lavoro dei prossimi giorni giungiate a formu­ lare opportuni programmi operativi. E questa la strada per realizzare le fi­ nalità istitutive del Pontificio Consiglio, che non mancherà di svolgere un suo specifico ruolo nel tempo di preparazione al « Grande Giubileo dell'An­ no Duemila ». I fedeli saranno così aiutati a prendere coscienza che « nella sofferenza si nasconde una particolare forza che avvicina interiormente l'uo­ mo a Cristo ». La sofferenza dell'essere umano, così trasformata nel mistero 3 2 3 Gv 10, 10. Lett. ap. Salvifici doloris, 26. 965 Acta Ioannis Pauli Pp. II della sofferenza del Redentore, diventa « l'insostituibile mediatrice ed autri­ ce dei beni, indispensabili per la salvezza del mondo ».* Continuate ad offrire alle Conferenze episcopali nazionali e a tutti gli Organismi impegnati nella pastorale sanitaria il vostro intelligente servizio, e lo Spirito Santo « che, con la sua forza e mediante l'intima connessione delle membra, produce e stimola la carità tra i fedeli », continuerà a mani­ festarsi alla Chiesa, all'inizio del suo terzo millennio, quale « agente princi­ pale della nuova evangelizzazione ». Affidando questi voti alla Vergine Santissima, che dopo l'Annuncio del­ l'Angelo concretizzò la sua immediata disponibilità con un servizio alla vita verso la cugina Elisabetta, prossima alla maternità, vi imparto di cuore la mia affettuosa Benedizione, che estendo volentieri a quanti con voi collabo­ rano per rendere sempre più efficiente ed umano il servizio alle persone provate dalla malattia. 5 6 II Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtrionalis.* Bear Cardinal Bear Brother Bevilacqua, Bishops, 1. "Grâce to you and peace from God our Father and the Lord Jesus Christ". Continuing this series of ad Limina visits by the Bishops of the United States, I welcome you, the Bishops of Pennsylvania and New Jer­ sey. I entrust the outcome of our prayer and meetings to the grâce of the Holy Spirit, who "down through the centuries has drawn from the treasures of the Rédemption achieved by Christ and given new life to human beings". The Spirit is now preparing the Church for the Great Jubilee, a time to hear anew and answer ever more decisively the call to open our hearts to the Gospel, to embrace its saving message, and to allow it to transform our lives. Approaching the Jubilee, the Shepherds of God's peo1 2 4 5 6 Ibid., 27. Cost. dogm. Lumen gentium, 7. Lett. ap. Tertio millennio adveniente, 45. * Die 12 Martii 1998. Rom 1:7. Dominum et vivificantem, 53. 1 2 966 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale pie have a fresh opportunity to speak out and teli the men and women of today that God has indeed come among us and that the Gospel is "the power of God for salvation to every one who has faith". Let us pray that the Holy Spirit will further enlighten our minds regarding the "hour" that we are living and regarding the opportunities and responsibilities which this "hour" entails for the future of the Church and of society. 3 2. As I mentioned to the first group of Bishops from your country, the reception given to the teachings of the Second Vatican Council, and the renewal of the Church envisioned by the Council, will be the guiding light of our reflections during this series of visits ad Limina Apostolorum. Many Catholics today have no personal recollection of the Council. But those of us who had the marvelous opportunity to take part in it experienced it as a time of extraordinary spiritual dynamism and growth. The Council brought us into close and tangible contact with the wealth of 19 centuries of holiness, doctrine and service to the human family; it revealed to us the unity and diversity of the Catholic community throughout the world; it taught us openness to our Christian brothers and sisters, to the followers of other religions, to mankind's joys and hopes, griefs and anxieties. It is olear that, in his Providence, God wanted to prepare the Church for a new springtime of the Gospel — for the beginning of the next Christian millen­ nium — through the extraordinary grace of the Council. Among the teachings which the Council has bequeathed to us, none has had so far-reaching an influence on the Catholic community as a whole, and on our own li ves as priests and Bishops, as the Church's reflection on herself, ad intra and ad extra, in the Dogmatic Constitution on the Church Lumen gentium and the Pastoral Constitution on the Church in the Modem World Gaudium et spes. How deeply has the Council's vision of the Church penetrated the life of our Christian communities? What must be done to ensure that the whole Church enters the next millennium with a clearer awareness of her own mystery, with fuller confidence in her unique impor­ tance for the human family, with ardent commitment to her mission? 3. As Bishops, we have an urgent responsibility to help God's people to understand and appreciate the profound mystery of the Church: to see her above ali as the community in which we meet the living God and his merciful love. It must be our pastoral objective to create a more intense 3 Rom 1:16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 967 awareness of the fact that God, who intervenes in history at times of his choosing, in the fullness of time sent his Son, born of a woman, for the sal­ vation of the world. This is the great truth of human history: that the history of salvation has entered the history of the world, making it a histo­ ry fìlled with God's présence and punctuated by events overflowing with meaning for the people God calis to be his own. The redemptive work of the Son continues in the Church and through the Church. Indeed, from the beginning God "planned to assemble in the Holy Church all those who would believe in Christ". In this transcendent, theological sense, the Church is the goal of all things: for God created the world in order to communicate his own infinite goodness and to draw his beloved créatures into communion with himself, a communion brought about by the convocation of all in Christ. This convocation is the Church. "Just as God's will is cré­ ation and is called 'the world', so his intention is the salvation of men, and it is called 'the Church'". 4 5 6 7 4. The fundamental truth about the Church which the Council Fathers sought to underline is that she is "the kingdom of Christ now présent in mystery". Christ's disciples are "in the world" without being "of the world"; so they are obviously affected by the economie, social, politicai and cultural processes which determine how peoples and societies live and act. Thus, on her pilgrim journey through history, the Church adapts to changing circumstances while always remaining the same, in fidelity to her Lord, to his revealed word and to "what has been handed on" under the guidance of the Holy Spirit. In the post-conciliar period we have been called to serve God's people in the midst of profound social change. The rapidity of change in the 30 years since the Council, and the tendency of Western cultures to confine religious convictions within the private sphère, has made it diffïcult in some cases for Catholics to "receive" the Council's teaching on the Church's unique nature and mission. The cultural history of the United States has had a particular impact on how Catholics have perceived the Church in recent decades. It is necessary to remind e very one 8 9 4 5 6 7 8 9 Cf. Gal 4:4, Lumen gentium, 2. Cf. Catechism of the Catholic Church, 760. Clement of Alexandria, Paedagogus, I, 6, 27. Lumen gentium, 3. Jn 17:16. 968 Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale that, precisely because the Church is a "mystery", her reality can never be fully captured by sociological or politicai catégories or analyses. Following the lead of Pope Pius XII in his Encyclical Mystici Corporis, and after a period in which ecclesiology tended to focus primarily on the Church as an institution, the Second Vatican Council sought to deepen ap­ préciation of the Church as the sacrament of encounter with the living Christ. As Shepherds of soûls, we must ask ourselves to what degree the call of Lumen gentium to a more profound sense of the interior mystery of the Church has been heard. Or have Catholics sometimes succumbed to the temptation, widespread in modem western culture, to judge the Church in predominantly politicai terms? It was surely not the Council's intention to "politicize" the Church so that every issue became susceptible to a politicai label. On the contrary, it was precisely to broaden and deepen our faith in and expérience of the Church as a communion that the Council Fathers described the Church through that marvelous array of Biblical images we find in Lumen gentium Nos. 5 and 6, rather than in the institutional caté­ gories to which they were accustomed. Now, more than 30 years after Lumen gentium and Gaudium et spes, we have sufficient perspective to see that while the fruits of the Council are manifold and everywhere there are signs that the Council has brought a new steadfastness in the faith, new signs of holiness, and a new love of the Church, there are still some tendencies towards a reducti ve understanding of the Church. As a resuit, inadequate ecclesiologies, radically différent from what the Council and the subséquent Magisterium have presented, have found their way into theological and catechetical works. In pastoral practice these have become the basis of a more or less horizontal and socio­ logical view of ecclesial realities on the part of some sectors of Catholicism. We must, therefore, look again at our efforts to teach the richly-textured ecclesiology of the Council. 5. We can only truly appreciate what the Church is when we under­ stand that every aspect of her being is shaped by the new relationship, the new covenant, which God established between himself and mankind through the Cross of Christ. The mystery which envelops us is a mystery of communion, a sharing through grace in the life of the Father given us through Christ in the Holy Spirit. We should never cease to reflect on the cali to enter into this intimate relationship of life and love with the Most Blessed Trinity. The whole purpose of our ministry is to lead others into 969 Ada Ioannis Pauli Pp. II this communion, which is not of our own making. We have to lead the faithful to understand that we do not enter into communion with God simply through a personal option in accordance with our private tastes; we do not join the Church as we join some voluntary association. Rather, we are incorporated into the Body of Christ through the grâce of Baptism and through full participation in all that constitutes the divine-human reality of the Church. The community of Christ's followers is therefore above ali a spiritual solidarity, the communio sanctorum. We are the pilgrim People of God, journeying to our heavenly home, assisted by the intercession of Mary and the saints who have preceded us. The Church embraces those who now see God as he is, and those who have died and are being purified. Perhaps our consciousness of this dimension of the Church's nature has decreased somewhat in recent years. More attention needs to be given to the intimate relationship between the Church on earth and the Church in heaven. Are younger Catholics suffìciently aware of the reality of Mary and the saints? Do the example and intercession of Mary and the saints sustain our people in responding to the universal vocation to holiness? Do we understand the Church's liturgy as a participation in the heavenly liturgy? Would a recov­ ery of that understanding help to reinvigorate attendance at Sunday Mass? 6. The Church in the United States has been enriched by a great diversity of expressions of faith found among people of différent ethnie backgrounds. This rich diversity indicates that the Church is catholic in the full sense, embracing ali peoples and cultures. Yet the Church, with all her dif­ férent members, remains the one Body of Christ. Diversity in the Church must serve the unity of the one faith, the one Baptism, so that "speaking the truth in love, we grow up in every way into him who is the head, into Christ, from whom the whole body, joined and knit together... builds itself up in love". Respect for a specific culture and tradition must always be accompanied by faithfulness to the essential truth of the Gospel as passed down in the teaching of the Church. A particularly rieh form of the diversity which builds up the Body of Christ is found in the Eastern-rite Churches présent alongside the Latin Church in many parts of your country. I am especially pleased to greet the 10 11 10 11 Cf. Eph 4:5. Ibid., 4:15-16. 970 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Archeparchs and Eparchs taking part in this ad Limina visit. The Eastern Catholics who live in the United States constitute a natural bridge between East and West. On the one hand they make known by direct expérience the Christian East and, on the other, they contribute to the development of the Orientai Churches in their countries of origin by witnessing to the acquisitions of the West and by providing spiritual and material support for people in their homeland. In order to fulfìll this twofold task, it is essential that they maintain and deepen the sense of belonging to their spe­ cific ecclesial tradition, making use of the indications offered in the Instruc­ tion for the Application of the Liturgical Prescriptions of the Code of Canons issued by the Congrégation for the Oriental Churches. The Pastors of the Eastern Churches face new and demanding chal­ lenges in ensuring that the faithful recently arrived in the United States are properly integrated into their respective ecclesial communities. Serious considération must also be given to ways of addressing the problems arising from the dispersai of the faithful, who continue to leave the areas where their community was traditionally présent and where their ecclesial identity was more easily preserved, to live in other parts of the country. These aspects highlight the great need for close collaboration between Latin and Orientai Bishops in order to safeguard and guarantee the legití­ mate diversity which constitutes the richness of the Church's universality. I urge my Brother Bishops of the Latin rite to foster greater knowledge and appréciation of the Eastern héritage which is an integral part of the Catholic expression of the faith. In this way ali the faithful will have a more thorough understanding of the Christian expérience, and the Catholic community will be capable of giving a more complete Christian response to the expectations of the men and women of today. of the Orientai Churches, 12 7. Dear Brother Bishops, as we look forward in hope to the célébration of the Great Jubilee of the Year 2000, I pray that the priests, deacons, re­ ligious and lay faithful of your diocèses will be inspired to grow in their love of the Church, and thus corne into an ever more profound union with Christ the Bridegroom. The most important aspect of our préparation for the célébration of the 2000th anniversary of the Incarnation is our response to the call to that holiness "without which no one shall see the Lord". 13 12 13 Cf. Apostolic Letter Orientale lumen, 5. Heb 12:14. 971 Acta Ioannis Pauli Pp. II For it is only in the grâce of the Holy Spirit that God's people can truly challenge society by their untiring and courageous witness to the truth. Entrusting you and all those whom you serve to the maternal care of Mary, I cordially impart my Apostolic Blessing. III Ad quosdam Civitatum Americae Septemtrionalis praesules.* Dear Cardinal Hickey Dear Brother Bishops, and Cardinal Keeler, 1. I warmly welcome you, the Pastors of the ecclesiastical provinces of Baltimore, Washington, Atlanta and Miami. Your visit ad Limina is a time of grâce as you pray at the tombs of the Apostles Peter and Paul who fearlessly proclaimed the Good News of salvation to the point of martyrdom. In entrusting to them your pastoral mission of preaching the "unsearchable riches of Christ" and of making known "the plan of the mystery hidden for ages in God who created ail things", may you feel reassured that you are not alone in your task; the Lord provides the strength and the means necessary for you to fulfill his command: "preach the Gospel to the whole création". In my meetings with the first two groups of Bishops from your coun­ try, we have reflected together on the reception in your country of the great grace of the Second Vatican Council. In those reflections I referred to two essential éléments of your episcopal ministry in the cultural context of the United States. First, because the message we preach is God's wisdom, not our own, everything in the life of the Church must correspond to "the truth that has been entrusted to you by the Holy Spirit who dwells within us". Secondly, the purpose of our ministry is to lead the members of the Church into a living communion with God and with one another. That communio, according to the Council, is the very heart of the Church's understanding of herseif. 1 2 3 *Die 17 Martii 1998. Eph 3:8-9. Mk 16:15 2 Tim 1:14. 1 2 3 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 972 In this meeting, I would like to reflect with you on the truth that the pilgrim Church is missionary by her very nature, for the universal commu­ nity of Christ's followers, présent in and living through the particular Churches, is the continuation in time of the eternai mission of the Son and of the Holy Spirit. As the whole Church prepares for the Great Jubilee of the Year 2000, I am confident that you will seek to renew among your communities a vital, dynamic sense of the Church's mission, so that this time of grace may be a new springtime for the Gospel. This is the hope and détermination which inspired the recent Special Assembly for America of the Synod of Bishops, which issued a compelling call to conversion, com­ munion and solidarity. This same hope and détermination inspires what you have written in your own National Plan and Strategy for Catholic Evangelization in the United States, Go and Make Disciples, which is a sig­ nificant and valid guide in your efforts "to bring about in ail Catholics such an enthusiasm for their faith that, in living their faith in Jesus, they freely share it with others". 4 5 2. In that document you rightly insist that "evangelization can only happen when people accept the Gospel freely as the 'good news' it is meant to be, because of the power of the Gospel message and the accompanying grace of Christ". Evangelization is the Church's effort to proclaim to everyone that God loves them, that he has given himself for them in Christ Je­ sus, and that he invites them to an unending life of happiness. Once this Gospel has been accepted as the "good news", it demands to be shared. Ail baptized Christians must commit themselves to evangelization, conscious that God is already at work in the minds and hearts of their listeners, just as he prompted the Ethiopian to ask for baptism when Philip told him "the good news of Jesus". Evangelization is thus a part of the great mys­ tery of God's self-revelation to the world: it involves the human effort to preach the Gospel and the powerful work of the Holy Spirit in those who encounter its saving message. Since we are proclaiming a mystery, we are the servants of a supernatural gifb, which surpasses anything our human minds are capable of fully grasping or explaining, yet which attracts by its own inner logie and beauty. 6 4 5 6 Cf. Ad gentes, 2. Loc, cit., I. Acts 8:35. Acta Ioannis Pauli Pp. II 973 3. The spirit of the new evangelization should inspire e very aspect of your teaching, instruction and catechesis. These tasks involve a vital effort to come to a deeper understanding of the mysteries of faith and to find meaningful language with which to convince our contemporaries that they are called to newness of life through God's love. Since love can only be understood by someone who actually loves, the Christian mystery can only be effectively communicated by those who allow themselves to be genuinely possessed by God's love. Thus the passing on of the faith, according to the Church's tradition, needs to be carried out in a spiritual environment of friendship with God, rooted in a love which will one day find its fulfìlment in the contemplation of God himself. Everyone has a part to play in this great effort. Your task is to inspire priests, deacons, religious and faithful to have the courage and the conviction to share their faith with others. By proclaiming the Gospel, Christians help others to satisfy the yearning for fullness of life and truth which exists in every human heart. 4. The parish will necessarily be the center of the new evangelization, and thus parish life must be renewed in ali its dimensions. Düring the parish visitations I undertook as Archbishop of Krakow, I always made an effort to stress that the parish is not an accidental collection of Christians who happen to live in the same neighborhood. Rather, because the parish makes présent and in a sensé incarnates the Mystical Body of Christ, the threefold munus ("office") of Christ as prophet, priest, and king must be exercised there. Thus the parish must be a place where, through worship in communion of doctrine and life with the Bishop and with the Universal Church, the members of Christ's body are formed for evangelization and works of Christian love. A parish will be involved in many activities. But none is as vital or as community-forming as the Sunday célébration of the Lord's Day and his Eucharist. Through regular and fervent reception of the sacraments, God's people come to know the fullness of the Christian dignity that is theirs by baptism; they are elevated and transformed. Through careful listening to the word of Scripture and sound instruction in the faith they are enabled to expérience their lives, and the life of the parish, as a dynamic sharing in the history of salvation. That expérience, in turn, becomes a powerful motive for evangelization. 7 Everything you do to ensure the correct and worthy célébration of the Eucharist and the other sacraments, precisely because it leads the faithful 7 Cf. Gatechism of the Catholic Church, No. 2177. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 974 to a deep and transforming encounter with God, builds up the Church in her inner life and as the visible sign of salvation for the world. Preaching and catechesis should emphasize that the grace of the sacraments is what enables us to live in accordance with the demands of the Gospel. Adoration of the Eucharist outside of the Mass permits a deeper appréciation of the gift that Christ makes to us in his Body and Blood in the Holy Sacrifice of the Altar. Encouragement of fréquent recourse to the Sacrament of Penance increases the spiritual maturity of all parishioners as they strive to commit themselves to witnessing to the truth of the Gospel in private and public life. 5. The strength of parish life in your country can be judged above all from the way families pass on the faith to each succeeding generation, and from the impressive and essential system of Catholic schools that you and your predecessors have built and sustained at great sacrifice. As a priest and Bishop I have always been convinced that ministry to families is an extremely important dimension of the Church's evangelizing task since "the family itself is the first and most appropriate place for teaching the truths of the faith, the practice of Christian virtues and the essential values of hu­ man life". Catholic schools for their part must have a specific Catholic identity, and those who administer them and teach in them have a responsibility to uphold and communicate the truths, values and ideáis which constitute a truly Catholic éducation. 8 Many of your parishes have committed themselves to winning inactive Catholics back to the practice of the faith and to reaching out to all those in search of the truth of the Gospel. These efforts are a profound expres­ sion of the essential missionary nature of the Church which should mark every parish community. I am aware of the complexities of parish life in the United States and of the bürden of work borne by priests, deacons, re­ ligious and laity as they face the daily challenge of inspiring God's people to live the Gospel more fully and build a society imbued with Christian values. Be close to all those who work in parishes, sustaining them with your prayer and wise counsel, endeavoring to create in every one the sensus Ecclesiae, a vivid sense of what belonging to the Church means in practical terms. 8 Address at Our Lady of Guadalupe Plaza, San Antonio, September 13, 1987, No.. 4. Acta Ioannis Pauli Pp. II 975 6. At the recent Special Session for America of the Synod of Bishops, the Bishops called on all the faithful to be "evangelists of the new millen­ nium", by witnessing to the faith through lives of holiness, kindness to all, charity to those in need and solidarity with ali the oppressed. In living the faith and communicating it to others in a culture that tends to treat religious convictions as merely a personal "option", evangelizatione only point of departure is Jesus Christ, "the Way, and the Truth, and the Life", the answer to the question that is every human life. As you lead the Church in the United States in préparation for the Great Jubilee, help everyone in the Catholic community to understand that we know, love, worship, and serve God, not as a response to some psychological "need", but as a duty whose fulfillment is an expression of man's highest dignity and the source of man's most profound happiness. An essential part of your ministry must be to help all sectors of the Catholic community find greater certainty about what the Church actually teaches, and greater serenity in confronting the many issues which — often needlessly — cause division and polarization among those who should be of one mind and heart. As the recent Synod said, ali must be encouraged "to turn from hésitant and wary steps, to walk in joy with Jesus on the road to everlasting life". 9 10 11 12 Because Christians have come to know Christ and the liberating force of his Gospel, they have a particular responsibility to contribute to the renewal of culture. In this task, which pertains in a special way to the laity, Christ's followers should not cease to make présent in all áreas of public life the light which Christ's teaching sheds on the human condition. In contemporary culture there is often a weakening of the sensé of the innate dependence of ali human existence on the Creator, the capacity of the hu­ man mind to know the truth, and the validity of the universal and unchanging moral norms which guide ail people in the fulfillment of their hu­ man vocation. When freedom is detached from the truth about the human person and from the moral law inscribed in human nature, then society and its démocratie form of life are imperiled. For if freedom is not linked to truth and ordered to goodness, "the ground is laid for society to be at 9 10 11 12 Cf. Message to America, No. 30. Jn 14:6. Cf. Acts 2:44. Message to America, No. 37. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 976 the mercy of the unrestrained will of individuáis or the oppressive totalitarianism of public authority". In proclaiming the truths about the hu­ man person, human community and human destiny that they know from révélation and reason, Christians make an indispensable contribution to sustaining a free society, a society in which freedom nurtures genuine hu­ man development. 13 7. Dear Brother Bishops, as we approach the next Christian Millennium, encourage all Catholics in the United States to deepen their commitment to the Church's evangelizing mission. Lead them by your example, your con­ viction and your teaching. I pray that the Holy Spirit will enlighten you and help you to inspire your people, so that the hearts of the faithful will bum more brightly with love for Christ and a desire to make him better known. Entrusting you and ali the priests, religious and laity of your dio­ cèses to Mary, Mother of the Bedeemer, I cordially impart my Apostolic Blessing. IV Onitshae, volvente ritu beatificationis Dei servi Cypriani Michaelis Iwene Tansi.* "God in Christ was reconciling the world to himself". 1 Dear Brothers and Sisters, 1. God has given me the joy, for the second time, of coming here to Onitsha to celebrate the Holy Sacrifice of the Mass with you. Sixteen years ago you welcomed me to this fair land, and I experienced the warmth and fervour of a faith-fìlled people, men and women reconciled to God and eager to spread the Good News of salvation to those near and far. Saint Paul speaks of "the new création in Christ" and goes on to teli us: "God in Christ was reconciling the world to himself, not holding men's faults against them, and he has entrusted to us the news that they are rec2 13 Evangelium vitae, 96. * Die 22 Martii 1998 2 Cor 5:19. Cf. ibid., 5:17. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp II 977 onciled... the appeal we make in Christ's name is: be reconciled to God". The Apostle is touching here on the history of every man and woman: God, in his only-begotten Son Jesus Christ, has reconciled us to himself. This same truth is presented even more vividly in today's Gospel. Saint Luke tells us of a young man who left his father's house, experienced the painful conséquences of this action, and then found the road of reconcilia­ tion. The young man comes back to his father and says: "Father, I have sinned against heaven and against you; I no longer deserve to be called your son; treat me as one of your paid servants". The father welcomes his son back with open arms, he rejoices because his son has returned. The fa­ ther in the parable represents our Heavenly Father, who wishes to recon­ cile every person to himself in Christ. This is the reconciliation which the Church proclaims. When Bishops from ali over Africa gathered for a Special Session of the Synod to discuss the problems of this continent, they said that the Church in Africa has to become, through the witness of her sons and daughters, a place of true reconciliation. Being first reconciled among themselves, the Church's members will bring to society the forgiveness and reconciliation of Christ our peace. "Otherwise" — the Bishops said — "the world will look more and more like a battlefield, where only selfish interests count and the law of force prevails". Today I wish to proclaim the importance of reconciliation: reconciliation with God and reconciliation of people among themselves. This is the task which lies before the Church in this land of Nigeria, on this continent of Africa, and in the midst of every people and nation throughout the world. "We are ambassadors for Christ... and the appeal that we make in Christ's name is: be reconciled to God". For this reason, the Catholics of Nigeria must be authentic and effective witnesses to the faith in every aspect of life, both in public affairs and in private matters. 3 4 5 6 7 8 2. Today, one of Nigeria's own sons, Father Cyprian Michael Iwene Tansi, has been proclaimed "Blessed" in the very land where he preached the Good News of salvation and sought to reconcile his fellow countrymen 3 4 5 6 7 8 2 Cor 5:19-20. Lk 15:18-19. Cf. Ecclesia in Africa, 79. Cf Eph 2:14. Ecclesia in Africa, 79. 2 Cor 5:20. 65 - A A S 978 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale with God and with one another. In fact, the Cathedral where Father Tansi was ordained and the parishes where he exercised the priestly ministry are not far from this very spot in Oba where we are gathered. Some of the people to whom he proclaimed the Gospel and administered the sacraments are here with us today — including Cardinal Francis Arinze, who was baptized by Father Tansi and received his first éducation in one of Father Tansi's schools. In the great joy of this e vent I greet all those taking part in this liturgy, especially Archbishop Albert Obiefuna, Shepherd of this local Church of Onitsha, and ali the Bishops from Nigeria and neighbouring countries. With particular affection I greet the priests, the men and women Religious, the catechists and ali the lay faithful. I thank the members of other Chris­ tian Ecclesial Communities, of the Muslim community and of other Reli­ gious Traditions who have joined us today, and the various state and local authorities présent at our célébration. In a special way, I ask God to reward those who have worked so hard, giving generously of their time, tal­ ents and resources, so that this Béatification might take place on Nigérian soil. I make my own the words of the Psalmist as I invite all of you: "Glorify the Lord with me; together let us praise his name"! 9 3. The life and witness of Father Tansi is an inspiration to every one in the Nigeria that he loved so much. He was first of all a man of God: his long hours before the Blessed Sacrament filled his heart with generous and courageous love. Those who knew him testify to his great love of God. Everyone who met him was touched by his personal goodness. He was then a man of the people: he always put others before himself, and was especially attentive to the pastoral needs of families. He took great care to prepare couples well for Holy Matrimony and preached the importance of chastity. He tried in every way to promote the dignity of women. In a special way, the éducation of young people was precious to him. Even when he was sent by Bishop Heerey to the Cistercian Abbey of Mount Saint Bernard in England to pursue his monastic vocation, with the hope of bringing the contemplative life back to Africa, he did not forget his own people. He did not fail to offer prayers and sacrifices for their continuing sanctification. Father Tansi knew that there is something of the Prodigai Son in every human being. He knew that all men and women are tempted to separate 9 Ps 34:3. Acta Ioannis Pauli Pp. II 979 themselves from God in order to lead their own independent and selfish ex­ istence. He knew that they are then disappointed by the emptiness of the illusion which had fascinated them, and that they eventually find in the depths of their heart the road leading back to the Father's house. He encouraged people to confess their sins and reeeive God's forgiveness in the Sacrament of Reconciliation. He implored them to forgi ve one another as God forgives us, and to hand on the gift of reconciliation, making it a reality at every level of Nigérian life. Father Tansi tried to imitate the father in the parable: he was always available for those searching for reconcilia­ tion. He spread the joy of restored communion with God. He inspired peo­ ple to welcome the peace of Christ, and encouraged them to nourish the life of grace with the word of God and with Holy Communion. 10 4. "God in Christ was reconciling the world to himself'. When we speak of the world as reconciled to God, we are speaking not only of individuáis but also of every community: families, clans, tribes, na­ tions, states. In his providence, God made co venant after co venant with mankind: there was the co venant with our first parents in the Garden of Eden; the co venant with Noah after the Flood; the co venant with Abra­ ham. Today's reading from the Book of Joshua reminds us of the covenant made with Israel, when Moses led the Israélites out of slavery in the land of Egypt. And God has now made the final and definitive covenant with ali of humanity in Jesus Christ, who reconciled individuai men and women — as well as entire nations — to God by his Passion, Death and Résurrection. Christ is thus a part of the history of the nations. He is a part of the history of your own nation on this continent of Africa. More than a hundred years ago missionaries arrived in your land proclaiming the Gospel of reconciliation, the Good News of salvation. Your forebears began to learn of the mystery of the rédemption of the world, and came to share in the New Covenant in Christ. In this way the Christian faith was firmly planted in this soil, and in this way it continues to grow and to produce much fruit. Blessed Cyprian Michael Tansi is a prime example of the fruits of holiness which have grown and matured in the Church in Nigeria since the Gospel was first preached in this land. He received the gift of faith through the efforts of the missionaries, and taking the Christian way of life as his 11 10 11 Cf. Reconciliatio et Paenitentia, 5. 2 Cor 5:19. 980 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale own he made it truly African and Nigérian. So too the Nigérians of today — young and old alike — are called to reap the spiritual fruits which have been planted among them and are now ready for the harvest. In this re­ gard, I wish to thank and to encourage the Church in Nigeria for her missionary work in Nigeria, in Africa and beyond. Father Tansi's witness to the Gospel and to Christian charity is a spiritual gift which this locai Church now offers to the Universal Church. 5. God, in fact, has blessed this land with human and naturai wealth, and it is everyone's duty to ensure that these resources are used for the good of the whole people. Ali Nigérians must work to rid society of everything that offends the dignity of the human person or violâtes human rights. This means reconciling différences, overcoming ethnie rivalries, and injecting honesty, effìciency and compétence into the art of governing. As your nation pursues a peaceful transition to a démocratie civilian government, there is a need for politicians — both men and women — who profoundly love their own people and wish to serve rather than be served. There can be no place for intimidation and domination of the poor and the weak, for arbitrary exclusion of individuáis and groups from politicai life, for the misuse of authority or the abuse of power. In fact, the key to resolving economie, politicai, cultural and ideological conflicts is justice; and justice is not complete without love of neighbour, without an attitude of humble, generous service. When we see others as brothers and sisters, it is then possible to begin the process of healing the divisions within society and between ethnie groups. This is the reconciliation which is the path to true peace and au­ thentic progress for Nigeria and for Africa. This reconciliation is not weak­ ness or cowardice. On the contrary, it demands courage and sometimes even heroism: it is victory over self rather than over others. It should never be seen as dishonour. For in reality it is the patient, wise art of peace. 12 6. The passage from the Book of Joshua which we heard in the First Reading of today's liturgy speaks of the Passover which the children of Is­ rael celebrated after arriving in the Promised Land. They celebrated it with joy bécause they saw with their own eyes that the Lord's promises to them had been fulfìlled. After forty years of wandering in the desert, their feet now stood on the land which God was giving to them. The Passover of Cf. Ecclesia in Africa, 111. Acta Ioannis Pauli Pp. II 981 the Old Testament, the memorial of the exodus from Egypt, is the figure of the Passover of the New Testament, the memorial of Christ's passing from death to life, which we recali and celebrate at every Mass. As we stand before the Aitar of Sacrifice, soon to be fed and nourished by the Body and Blood of Christ, we must be convinced that each of us, according to our particular state in life, is called to do no less than what Father Tansi did. Having been reconciled with God, we must be instru­ ments of reconciliation, treating ali men and women as brothers and sisters, called to membership in the one family of God. Reconciliation necessarily involves solidarity. The effect of solidarity is peace. And the fruits of peace are joy and unity in families, co-operation and development in society, truth and justice in the life of the nation. May ali this be Nigeria's bright future! "The God of peace be with you ali always. Amen". 13 V Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtrionalis.* Dear Brother Bishops, 1. Following the visits of other groups of Bishops of the United States, I now warmly welcome you, the Bishops of the ecclesiastical provinces of Louisville, Mobile and New Orleans. Through you I greet each member of the diocèses in which the Holy Spirit has made you overseers to care for the Church of God. In a special way I thank God for the bonds of com­ munion which unite us in the episcopal ministry at the service of his holy people. The Church's expérience since the Second Vatican Council illus­ trâtes how important the ministry of the Bishop is for the renewal which the Council advocated and for the new evangelization which must be undertaken on the threshold of the third Christian millennium. And so I pro­ pose to reflect today on some of the more fundamental aspects of this min1 13 Rom 15:33 * Die 31 Martii 1998. Cf. Acts 20:28. 1 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 982 istry of ours, which comes to us from the Apostles "in a séquence running back to the beginning". 2 2. In your document The Teaching Ministry of the Diocesan Bishop, you drew attention to an important truth: the episcopal ministry is a crucial part of God's saving work in human history. It cannot be reduced to "a variation of the common human need for Organization and authority". It is in fact by the mandate and command of Christ that Bishops teach "the unchanging faith of the Church as it is to be understood and lived to­ day". This duty can only be understood and fulfìlled in the context of a Bishop's personal adhérence to the faith. In fact, the Lord's mandate to his Apostles to teach in his name is not without a connection to a profound act of faith on their part: the act of faith by which the Apostles, with Peter, recognized that Jesus was "the Christ, the Son of the living God". That same profession of faith in Christ must always be at the heart of a Bishop's life and ministry. 3 4 5 In his diocèse the Bishop declares the faith of the Church with the au­ thority which derives from his episcopal ordination and from communion with the College of Bishops under its Head. His task is to teach in a pas­ toral way, illuminating modern problems with the light of the Gospel and helping the faithful to live full Christian lives amid the challenges of our times. In applying the Gospel to new issues while safeguarding the au­ thentic interprétation of the Church's teaching, the Bishop ensures that the local Church abides in the truth which saves and libérâtes. All this requires that the Bishop be a man of firm supernatural faith and steadfast loyalty to Christ and his Church. 6 7 3. Our teaching carries with it a great responsibility since it is "endowed with the authority of Christ"; yet we must teach and preach with great humility since we are the servants of the word, not its masters. If we are to be effective teachers, we must allow our entire existence to be transformed by prayer and the continuous submission of ourselves to God in 8 2 3 4 5 6 7 8 Lumen gentium, 20. Loc. cit., 1, A, 1 Ibid., I, A, 2. Mt 16:16 Cf. Lumen gentium, 22. Cf. Directory on the Pastoral Ministry of Bishops, 56. Lumen gentium, 25. Acta Ioannis Pauli Pp. II 983 imitation of Christ himself. To satisfy the thirst among the People of God for the truth of the Gospel, we Bishops should take heed of St Charles Borromeo's words to his priests at his last Synod: "Is your duty preaching and teaching? Concentrate carefully on what is essential to fulfil that office fittingly. Make sure in the first place that your life and conduct are sermons in themselves" (Liturgy of the Hours, Feast of St Charles). Preaching the Gospel message effectively requires constant personal prayer, study, reflection, and consultation with knowledgeable advisers. Commitment to the study and scholarship demanded by the munus episco­ pale is crucial in guarding "the truth that has been entrusted to us by the Holy Spirit who dwells within us" and in proclaiming it with power "in and out of season". Since the Bishop has a personal responsibility to teach the faith, he needs time to assimilate the content of the Church's tra­ dition and magisterium prayerfully. Likewise, he should be familiar with helpful developments in theology, in biblical studies and in moral reflection on social issues. I know from my own expérience as a diocesan Bishop the many demands that are made on a Bishop's time. Yet that expérience convinced me that it is essential to make time, intentionally, for study and re­ flection. For it is only through study and reflection and prayer that the Bishop, working with his collaborator, can guide and govern in a truly Christian and ecclesial manner, always asking himself: "What is the truth of faith that sheds light on the problem we are addressing?" Thus the Bishop today may need to re-organize the way in which he exercises his episcopal office in order to attend to what is fundamental in his ministry. 9 10 4. The Great Jubilee of the Year 2000 calis us to redouble our efforts to preach the Gospel in response to the deep-rooted desire for spiritual truth that characterizes our times. This "hour" of evangelization makes special demands on Bishops. In The Teaching Ministry of the Diocesan Bishop, you identifìed the qualities which render a Bishop's teaching effective. Through his pastoral expérience, study, reflection, judgment and prayer, he must make the salvific truth his own so that he can communicate the fullness of faith and encourage the faithful in living according to the demands of the Gospel. The Bishop is charged with transmitting the faith he has received; henee he must see his teaching as a humble service to the word of God and 9 10 Cf. 2 Tm 1:14. Ibid., 4:2. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 984 the Church's tradition. Being ready to suffer for the sake of the Gospel, he must proclaim the truth courageously, even if this means challenging socially acceptable opinion. The Bishop should teach frequently and constantly, preaching homilies, writing pastoral letters, giving conférences and making use of the media, in such a way that he is seen to teach the faith and so bear public witness to the Gospel. Moreover, his teaching should be marked by charity, in accordance with Paul's words to Timothy: "the Lord's servant must not be quarrelsome but kindly to every one, an apt teacher, forbearing, correcting his opponents with gentleness". 11 12 5. "Tend the flock of God that is your charge". Any reflection on your responsibility for the pastoral governance of that part of God's People en­ trusted to you "as the vicars and ambassadors of Christ" must begin from careful considération of the example of Christ himself, the Good Shepherd, our supreme model. In the recent Special Assembly for America of the Synod of Bishops, many Pastors raised questions about the example of their own lives and ministry, knowing that the People of God will heed their voice and respond if their witness is perceived as authentic. In the Synod Hall we heard the cali for Bishops as individuáis and as a body to become more simple, with the simplicity of Jesus and of the Gospel — a simplicity which consists in being immersed in the essential things of the Father. In order to meet the needs of modem times, diocèses have frequently developed complex structures and a variety of diocesan offices which pro­ vide assistance in the exercise of pastoral government. As Bishops, however, you must be careful to safeguard the personal nature of your gover­ nance, devoting much time to knowing the strengths and weaknesses of your diocèses, the faithful's expectations and needs, their traditions and charisms, the social context in which they live, and the long-term problems which need to be addressed. This means ensuring that the structures neces­ sary today in leading a diocèse do not impede the very thing they are meant to facilitate: a Bishop's contact with his people and his role as an evangelist. In the Synod it was pointed out that it is all too easy today for 13 14 15 " Cf. 2 Tm 1:8. Ibid., 2:24-25. 1 Pt 5:2. Lumen gentium, 27. Cf. Lk 2:49. 12 13 14 15 Acta Ioannis Pauli Pp. II 985 a Bishop to yield his evangelizing and catechizing responsibility to others and become a captive of his own administrative obligations. Since our min­ istry is always directed to the building up of the body of the Church in truth and holiness, the exercise of episcopal authority is never a mere ad­ ministrative necessity but a witness to the truth about God and man revealed in Jesus Christ and a service for the good of all. In order to lead people to the fullness of Jesus Christ we must in fact "do the work of the evangelist". No other task is as urgent as this. 16 17 6. In a special way a diocesan Bishop must make every effort to maintain a close relationship with his priests, a relationship characterized by charity and concern for their spiritual and material well-being. In promoting an atmosphère of mutual confidence and trust, he is to be a teacher, father, friend and brother to them. In this way the juridical bond of obé­ dience between priest and Bishop is animated by that supernatural charity which existed between Christ and his disciples. This pastoral charity and spirit of communion between Bishop and priests is vital for the effectiveness of the apostolate. Likewise, it must be the Bishop's special care to reach out to young men whom Christ is calling to share in his priesthood through the ordained ministry. Expérience has shown that when the locai Bishop takes this responsibility seriously, there is no "vocation shortage". Young men want to be called to radicai self-giving, and the Bishop, insofar as he is the one principally responsible for the continuation of Christ's saving mission in the world, is the one who can repeat Christ's words with au­ thority: "Follow me, and I will make you fishers of men". 18 19 The relation between the Bishop and members of religious communities should likewise be inspired by his esteem for the consecrated life and his commitment to making the various charisms known in the locai Church, again with an eye to inviting young people to live out their baptismal grâce by generously embracing the evangelical counsels. Moreover, since the Council we are ali more aware of the need to recognize, safeguard and pro­ mote the dignity, rights and duties of the lay faithful. It is essential that their service to the ecclesial community, their counsel, and their efforts to bring the Church's teaching to bear on contemporary culture through the 16 17 18 19 Cf Lumen gentium, 27. 2 Tm 4:5. Cf Directory for the Pastoral Ministry of Bishops, 107. Mt 4:19. 986 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale transformation of intellectual, politicai and economie life be appreciated and encouraged by the Bishop and his close collaborator. 7. The aftermath of the Second Vatican Council witnessed the development of Episcopal Conferences as instruments for exercising that collegiality among Bishops which Springs from ordination and hierarchical commu­ nion. The Conference exists to foster the sharing of pastoral expérience and to allow for a common approach to various questions that arise in the life of the Church in a particular région or country. Your recent décision to study the structure and functions of your Conference suggests that you recognize a need to rethink its opérations so that they may better serve the pastoral and evangelical purposes that give the Conference its unique meaning. Among other things, this means that the Episcopal Conference must find a way to be truly effective without weakening the teaching and pas­ toral authority which belongs to Bishops alone. Its administrative struc­ tures must not become ends in themselves but always remain instruments of the great tasks of evangelization and ecclesial service. Special care must be taken to ensure that the Conference functions as an ecclesial body and not as an institution reflecting the management models of secular society. In this way each Bishop will be enabled to bring his unique gifts to bear on the discussions and décisions of the Conference. The Bishop's duty to teach, sanctify and govern is in fact a personal one which cannot be surrendered to others. 8. We can ne ver remind ourselves too often that the Pastors of the Church are personally responsible for passing on the light and joy of the faith. To say this is immediately to confront the question of our own faith and conviction. Your ad Limina visit, with your prayer at the tombs of the Apostles Peter and Paul, offers a grace-filled occasion to remember how essential to your witness is your own relationship to Christ and the seriousness of your personal quest for holiness. The vitality of your local Churches and the well-being of the universal Church is first and always a gift of the Holy Spirit. But that gift is not independent of the ardent prayer and selfgiving pastoral charity of the Bishops, as individuáis and as a body. In our weaknesses we need to be sustained by the grace of the Holy Spirit in or­ der to be able to say without fear: "Lord, to whom shall we go? You have the words of eternai life; and we have believed, and have corne to know, Acta Ioannis Pauli Pp. II 987 that you are the Holy One of God" . On the 2000th anniversary of the In­ carnation, may the Church — the Bride — offer her Lord an episcopal col­ lege united and steadfast in faith, ardent in hearing witness to the Gospel of God's grace, and dedicated to the ministration of the Spirit and of God's glorious power to make men just. Dear Brothers, with these reflections on your ministry, I wish to en­ courage you in the grace and vocation that Christ has bestowed upon you. I pray for you as you go about your task of proclaiming the love of God and the mysteries of salvation to all, confident that the Holy Spirit will guide and fortify you. In gratitude for your work in preaching the word of God "with unfailing patience and sound teaching", I commend you to the intercession of the Blessed Virgin Mary, Sedes Sapientiae, that she may sustain you in pastoral wisdom and bring joy and peace to your hearts. To you and the priests, religious and lay faithful of your diocèses, I cordially impart my Apostolic Blessing. 20 21 22 VI Synodo pro Asia exeunte.* 1. giubilate Deo, omnis terra, psalmum dicite gloriae nominis eius». 1 L'Assemblea sinodale che sta per concludersi, come le altre che già ho convocato in preparazione del Grande Giubileo dell'anno Duemila, intende rispondere all'esortazione che la Liturgia oggi ci rivolge: « Acclamate a Dio da tutta la terra, cantate alla gloria del suo nome, date a Lui splendida lode ». Il salmista invita la terra a lodare Dio; e noi, nel passaggio epocale che stiamo vivendo, sentiamo in modo particolare il bisogno di rendere a Lui gloria. E questo il primo motivo per cui i Vescovi della Chiesa si radunano nelle assemblee sinodali regionali e continentali. Dopo il Sinodo per l'Africa, svoltosi quattro anni or sono, nel 1995 ha avuto luogo l'Assemblea Speciale per il Libano. Nell'autunno dello scorso anno si sono tenuti i lavori di quello per l'America, che ha visto rappresen20 21 22 Jn 6:68, 69. Cf. Lumen gentium, 21. 2 Tm 4:2,. *Die 14 Maii 1998, Sal 65[66], 1-2, 1 988 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale tanti dell'Episcopato del Nord, del Centro e del Sud dell'America e dei Caraibi riflettere e confrontarsi sulla situazione della Chiesa nei loro rispet­ tivi Paesi. Oggi, invece, concludiamo l'incontro sinodale dei Pastori delle Comunità ecclesiali del continente asiatico. Questo Sinodo è stato in se stesso un can­ tico di lode a Dio. In effetti, non è stato forse questo il primo scopo dei nostri lavori? Abbiamo voluto esprimere, con ogni nostro approfondimento, la gloria che le Chiese di quel vastissimo continente rendono a Dio, Crea­ tore e Padre. In ogni angolo del mondo, infatti, il servizio della Chiesa è volto all'uomo vivente, che è l'autentica gloria di Dio. Lodano Dio le terre dell'Asia e gli oceani che le circondano, la catena dell'Himalaia con la più alta vetta del mondo, e gli enormi fiumi. Cantano lode a Dio le città ricche di millenarie tradizioni, le secolari culture del Continente con le sue civiltà ben più antiche di quella europea. Questo multiforme e silenzioso omaggio al Creatore trova il suo definiti­ vo compimento nell'uomo, che rende lode a Dio in un modo a Lui proprio, esclusivo ed irripetibile. Emerge chiaramente dall'esperienza sinodale che quanti abitano in ogni angolo dell'Asia — dall'India alla Cina, dal Giap­ pone all'Indocina, dall'Indonesia a tutte le altre Nazioni, dalle alture del Tibet ai deserti dell'Asia Centrale — quando interpretano l'ineffabile mistero delle plurimillenarie e varie tradizioni religiose asiatiche, cercano di esprimerlo nella preghiera e nella contemplazione. 2. Je vous ai « établis afin que vous partiez, que vous donniez du fruit, et que votre fruit demeure ». Au Cénacle, la veille de sa Passion, Jésus confie aux Apôtres la tâche de poursuivre sa mission parmi les hommes. Grâce à la fidèle participation de nombreux témoins de l'Évangile, sa Pa­ role de salut s'est répandue dans presque toutes les parties du monde, au cours des deux millénaires écoulés. Dans le texte que nous venons d'en­ tendre, le Seigneur souligne que c'est lui-même qui a choisi et qui a établi ses disciples, pour qu'ils aillent dans le monde entier et qu'ils portent des fruits durables de salut. 2 L'un de ceux-là fut saint Matthias, dont nous célébrons aujourd'hui la fête. Après la trahison de Judas, il fut associé aux onze Apôtres, pour être « témoin de la Résurrection » du Christ. Sur lui ne nous sont parvenues que de rares informations; nous savons seulement qu'il a annoncé l'Evangile avec courage et qu'il mourut martyr. 2 Jn 15, 16. Acta Ioannis Pauli Pp. II 989 Selon la tradition, ce fat l'apôtre Thomas qui a porté l'Évangile en Inde et jusqu'au cœur de l'Asie. Depuis lors jusqu'à nos jours, de nom­ breux missionnaires ont parcouru l'immense Continent asiatique et en ont entrepris l'évangélisation, annonçant le Christ Jésus, le Verbe fait chair, mort sur la Croix et ressuscité le troisième jour pour sauver le monde. Témoins de la Résurrection du Seigneur, ils ont montré des chemins nouveaux à des peuples qui, en raison de leurs traditions philosophiques et religieuses, étaient habitués à chercher l'Absolu dans les profondeurs de l'être. Les évangélisateurs suivirent l'exemple de l'Apôtre Paul, se faisant l'écho de son exhortation: « Si donc vous êtes ressuscites avec le Christ, re­ cherchez les réalités d'en haut ». 3 3. S'il est vrai que Dieu est dans le monde et qu'il a une certaine im­ manence, il est avant tout vrai qu'il est Transcendant, « au-dessus » du monde, et qu'il n'est donc pas possible de l'identifier au monde. On ne peut le chercher dans le monde comme s'il était seulement le mystère le plus profond de toutes les choses visibles. Au contraire, il faut d'abord le chercher « en haut »: il est le Seigneur du ciel et de la terre. En vertu de cette transcendance absolue, le Fils de Dieu est descendu sur la terre; il s'est fait homme en naissant d'une Vierge; il a vécu et il a subi la mort pour la Vérité qu'il annonçait. Plus encore, en réalité, il n'a pas subi la mort, mais il s'est mesuré avec elle. Il n'a pas voulu qu'elle l'emporte, mais il en a brisé les liens; il est retourné vers le Père d'où il était sorti. De cette manière, le Christ montra aux hommes vivant sur la terre que leur destinée est l'union avec Dieu: créé à l'image et à la ressemblance de Dieu, l'être humain ne peut se réaliser en dehors de l'union avec Lui, le Rédempteur et le Sauveur. Oui, en Jésus Christ, le Père a créé le monde; en Lui, il l'a racheté. Par sa mort et sa Résurrection, le Christ a annoncé et réalisé la vérité sur la création et sur la rédemption, vérité qui est le contenu de la mission per­ manente confiée à l'Eglise. 4. This is the saving truth which Jesus passed on to the disciples together with "his" commandment: "that you love one another as I have lo ved you". 4 3 4 Col 3, 1 Jn 15:12. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 990 Dear brothers and sisters, you who have formed the Special Assembly for Asia of the Synod of Bishops! Today the Crucified and Risen Lord again repeats these same words to you, summoning you once more to evangelize your Continent. To you in a special way, my Venerable Brothers in the Episcopate, he say s: "I chose you and appointed you that you should go and bear fruit, and that your fruit should last". And to everyone he says: "This is my commandment, that you love one another". As the Successor of the Apostle Peter, I have the honour and joy to echo these words, having shared with you in these past day s the extraordinary expérience of the Synod. Together we have experienced anew the love of Christ, and together we have seen the fruits of the Holy Spirit's power at work in Asia. The Church's mission of evangelization is a service of love to the Asian Continent. And although the Christian community is but "a little flock" in the total population, it is the means through which God pursues his saving plan, which he will bring to completion if he finds that everyone is ready to work with him with generous heart. Dear friends, this is precisely why I wish to say to you once more: re­ main in the Lord's love, like branches of the vine, and then among the peoples of Asia you will bear the abundant fruit of new life. 5 6 7 5. Among the peoples of that Continent I cannot fail to mention, in particular, the Chinese nation, which is the most numerous. To you, Broth­ ers and Sisters of the Catholic Church that is on Mainland China, I wish to express, once more, my affection and tell you how sorry I am that the Bishop of Wanxian and his Coadjutor could not come to Rome to take part personally in the Synod. Bishop Matthias Duan Yinming's words ex­ pressing his loyalty to the Successor of Peter and his communion with the universal Church have touched our hearts. The Synod Fathers, from every country in Asia, al way s considered their Chinese brothers as being here in spirit, and they hope that présent difflculties may soon be overeóme and that on some occasion in the near future thèse Bishops may be able to meet the other Pastors of the Church. We ail hope that, as the People's Republic of China gradually opens to the rest of the world, the Church in China will also be permitted to have more contact with the universal Church. We implore the Holy Spirit to 6 6 7 Jn 15:16, Ibid., 15:17. Cf. ibid., 15:5. Acta Ioannis Pauli Pp II 991 pour out his gifts on the Chinese faithful and to lead them to the whole truth, so that the proclamation of the Gospel in China, even in the midst of much suffering, will bring forth abundant fruit. 8 6. In the Liturgy of the Easter season, we read the Acts of the Apos­ tles, which help us to understand how in our time too the Church does not cease to add new chapters to the history of salvation. Just as Saint Luke composed the "Acts" so that future générations of Christians would not forget their apostolic origins, so too have we, with this Synod Assembly, written a fresh page of ecclesial life on the Asian Continent in this Century. This page is an addition, in a sense, to the story of the Acts of the Apostles. In surveying the whole of Asia, the work of the Synod has enabled us to see how the Gospel has taken root in that great Continent in the course of the last two thousand years. In that Continent, Christians remain a numerical minority, it is true; and such a situation stands as a sort of con­ stant challenge to them. It stimulâtes the Church to offer her witness with special courage. How could we forget that Jesus was born at that unique crossroads of the world where Asia meets both Africa and Europe? He came into the world for ali the Continents, but for Asia in a special way; and Asia could therefore claim a certain right to pride of place. It was in a part of Asia that Christ lived; there he accomplished the work of the world's rédemption; there he instituted the Eucharist and the other sacra­ ments; there he rose again from the dead. 7. « Per tutto il tempo in cui ha vissuto in mezzo a noi, incominciando dal battesimo di Giovanni fino al giorno in cui è stato tra di noi assunto in cielo », Gesù, nato in Asia, ha gettato in quel Continente il seme della sal­ vezza per tutti i popoli. Al termine del secondo millennio, continua il cammino dei successori degli Apostoli in ogni angolo del continente asiatico, dove essi annunzia­ no la stessa verità e lo fanno con lo stesso immutato ardore apostolico e missionario, ripetendo e testimoniando: « Gesù Cristo è il Salvatore ». Carissimi fratelli e sorelle, proseguite questa missione d'amore e di servizio in Asia. Vi sostenga la materna protezione di Maria, Madre della Chiesa e del popolo asiatico; intercedano per voi i martiri, i santi ed i beati dell'Asia. Restate fedeli all'amore di Cristo, che vi ha chiamati e vi 9 8 9 Cf Jn 16:13. At 1, 21-22. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 992 ha costituiti suoi discepoli « perché andiate e portiate frutto e il vostro frutto rimanga ». Amen! 10 VII Ad Italiae episcopos.* « "Pace a voi! Come il Padre ha mandato me, anch'io mando voi". Dopo aver detto questo, alitò su di loro e disse: "Ricevete lo Spirito Santo; a chi rimetterete i peccati saranno rimessi e a chi non li rimetterete, resteranno non rimessi" ».* Carissimi Fratelli nell'episcopato! 1. Il tema principale della vostra Assemblea plenaria è proprio lo Spirito Santo, che Gesù risorto ha donato agli Apostoli fin dall'inizio e che anche ora è presente e operante nelle nostre Chiese, sospingendole incessantemente sulla via della missione. Sono profondamente lieto di questo nostro consueto e familiare incontro che, nel segno della comunione, mi consente di partecipare più da vicino al­ le vostre concrete sollecitudini pastorali. Saluto e ringrazio il Cardinale Ca­ millo Ruini, vostro Presidente, insieme con gli altri Cardinali italiani. Salu­ to i Vicepresidenti, il Segretario Generale e ciascuno di voi, venerati e cari Fratelli nell'episcopato, ringraziando con voi il Signore per i doni che Egli non si stanca di farci. In sua compagnia anche le fatiche e le croci del ser­ vizio apostolico diventano dolci e leggere da portarsi. 2 2. Questo secondo anno di immediata preparazione al grande Giubileo è dedicato allo Spirito Santo perché, come già scrivevo nell'Enciclica Domi­ num et vivificantem* « Ciò che "nella pienezza del tempo" si è compiuto per opera dello Spirito Santo, solo per opera sua può ora emergere dalla memo­ ria della Chiesa » e « può rendersi presente nella nuova fase della storia del­ l'uomo sulla terra ». Questa nuova fase però, cari Fratelli, è per noi princi10 Gv 15, 16. * Die 21 Maii 1998. Gv 20, 21-23. Cf. Mt 11, 28-30. N. 51. 1 2 3 Ada Ioannis Pauli Pp.. II 993 pálmente tempo di missione e, nella situazione attuale dell'Italia, tempo di nuova evangelizzazione. Mi rallegro con voi perché in questi ultimi anni avete saputo dare cre­ scente concretezza a questo grande compito della nuova evangelizzazione, anzitutto attraverso l'iniziativa del progetto culturale orientato in senso cri­ stiano, che è in primo luogo un progetto di evangelizzazione delle varie cul­ ture, affinché Gesù Cristo sia il punto di riferimento decisivo dei pensieri e dei comportamenti personali e sociali. Sotto il soffio dello Spirito stanno inoltre moltiplicandosi, nelle diocesi italiane, nuove proposte e forme di azione missionaria, a cominciare da quella che ha preso avvio qui a Roma con il nome di « Missione cittadina ». Loro intento comune è quello di suscitare in tutto il popolo di Dio, nella varietà delle sue componenti, ivi compresi a pieno titolo i laici, una coscien­ za più viva e più precisa del mandato missionario che viene a noi da Dio Padre attraverso il Cristo risorto. Si avverte l'urgenza di trovare le vie più efficaci e praticabili per attuare questo mandato nei confronti di ogni singo­ la persona o famiglia, così come degli ambienti di lavoro e di vita, delle scuole e delle Università, dei mezzi di comunicazione sociale, degli ospedali e delle molte situazioni di povertà ed emarginazione. Cari Fratelli nell'epi­ scopato, verso queste nuove forme di missione la fiducia e le attese del Pa­ pa sono grandi. 3. In questa medesima prospettiva di evangelizzazione, ricordiamo con gratitudine al Signore lo straordinario evento del Congresso Eucaristico Na­ zionale, in occasione del quale ho potuto ritrovarmi a Bologna con la gran­ dissima parte di voi. Quel Congresso, infatti, ha espresso con singolare effi­ cacia la centralità e la fecondità dell'Eucaristia nella vita della comunità ecclesiale, come in ogni ambito di azione e di responsabilità. Un altro appuntamento che ricordo volentieri è la Giornata Mondiale della Gioventù celebrata a Parigi nell'agosto scorso: anche in quella circo­ stanza erano presenti molti di voi, insieme a centomila giovani italiani ric­ chi di fede e di entusiasmo. Il Congresso Eucaristico Internazionale e la Giornata Mondiale della Gioventù che avranno luogo a Roma nel corso del­ l'Anno Santo intendono porsi in ideale continuità con gli avvenimenti di Bologna e di Parigi, come momenti forti del cammino di una Chiesa che vuol essere sempre più profondamente unita al suo Signore e proprio così sempre più capace di penetrare nel cuore dell'umanità contemporanea, per condurla o ricondurla a Cristo. Il grande Giubileo, a cui so che, sotto la vo- 66 - A. A S Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 994 stra guida, le diocesi italiane si stanno alacremente preparando, è davvero il tempo e il momento favorevole, perché la memoria della nascita del no­ stro unico Salvatore sia per tutti noi principio di conversione e di missione. 4 4. Oggetto di riflessione della vostra Assemblea è anche, cari Fratelli, la pastorale della mobilità umana, sul duplice versante della cura di coloro che bussano alle porte dell'Italia in cerca di più accettabili condizioni di vi­ ta, e dell'assistenza spirituale alle numerose comunità di italiani che risiedo­ no e lavorano all'estero. Anche queste dimensioni della pastorale, entrambe irrinunciabili, vanno sviluppate in una prospettiva pienamente evangelica. Ciò richiede attenzione, solidarietà e prontezza di servizio verso le persone e le famiglie nelle loro molteplici necessità e difficoltà, specialmente riguardo al lavoro, all'alloggio, all'assistenza sanitaria. Non minore sollecitudine do­ vrà essere usata nei confronti della fede e della vita spirituale sia degli ita­ liani all'estero sia dei molti immigrati in Italia che sono cattolici, non ri­ nunciando mai inoltre a proporre, con amore e con rispetto, la parola di salvezza del Vangelo a tutti coloro che la provvidenza di Dio conduce in queste terre. Un ulteriore argomento dei vostri lavori è l'impegno della Chiesa italia­ na nell'ambito dell'emittenza radiotelevisiva. Sono molto lieto che abbiate avuto il coraggio e la lungimiranza di assumere un'iniziativa di ampia por­ tata, in questo campo tanto rilevante per l'evangelizzazione e la formazione delle mentalità e dei comportamenti. Auspico e confido che, anche attraver­ so la cordiale collaborazione dei vari mezzi di comunicazione di ispirazione cristiana, nazionali e locali, tra cui mi è caro ricordare l'ottimo servizio svolto dal quotidiano « Avvenire » come dagli altri giornali cattolici, un'in­ terpretazione cristiana della vita e degli eventi possa essere sempre più con­ cretamente offerta a tutti. 5. Venerati Fratelli nell'episcopato, mi è caro confermare e rinnovare, in questa felice circostanza del nostro trovarci insieme, quella fiducia e quel­ l'attesa che ho più volte espresso nei confronti della Chiesa e della Nazione italiana, e che ora prende una specifica attualità, in rapporto ai passi avan­ ti che si stanno compiendo nella costruzione dell'unità europea. Adesso più di prima, infatti, l'Italia è chiamata a dare tutto il proprio contributo per­ ché nella nuova Europa che si va realizzando la fede cristiana sia fermento vivificante e cemento unificante. Ed è evidente che, per poter adempiere a 4 Cf. 2 Cor 6, 2. Acta Ioannis Pauli Pp. II 995 questo compito, l'Italia deve mantenere vivo e operante anzitutto al pro­ prio interno quel patrimonio religioso e culturale che è presente in questi luoghi fin dalla testimonianza e dal martirio degli Apostoli Pietro e Paolo. In questa fase di rapidi cambiamenti, nella quale si cerca, non senza fa­ tiche e contrasti, di ridisegnare gli assetti istituzionali, sociali ed economici di questo Paese nel contesto europeo, condivido di cuore la vostra preoccu­ pazione e la vostra insistenza affinché il lavoro, fattore decisivo della pro­ mozione della persona e della società, sia difeso e incrementato, trovando rimedi nuovi ed efficaci alla sua spesso gravissima mancanza. La Comunità cristiana, sulla base di un'approfondita intelligenza della fede, dovrà, con maggiore energia e rinnovata creatività, impegnarsi attivamente nell'individuare forme nuove di iniziativa, di condivisione e di sostegno. La speciale attenzione ai poveri, ai piccoli e ai giovani, domanda di essere attualizzata identificando con coraggio modalità ancora inesplorate di partecipazione, perché con l'occupazione venga insieme offerta un'ulteriore prospettiva di speranza e di fiducia. Che la carità operosa non si stanchi di cercare vie perché i bisogni di ognuno siano alleviati dalla solidarietà di tutti, secondo l'esempio della pri­ ma Comunità cristiana. A questo proposito, il mio affettuoso ricordo e la mia preghiera vanno nuovamente, in modo particolare, alle popolazioni del­ la Campania, tanto duramente provate dalla recente calamità naturale. E chiaro tuttavia che, nel contesto di un'economia sempre più aperta, acquista importanza crescente un'autentica e concreta attuazione del princi­ pio di sussidiarietà, che consenta di valorizzare più compiutamente le tante energie e capacità di iniziativa di cui è ricca la società italiana. 5 6. La risorsa più preziosa e più importante, per il presente e il futuro dell'Italia, è rappresentata in concreto dalla famiglia. Ma essa è anche quel­ la più insidiata e minacciata, nella sua stessa struttura fondamentale come nei suoi diritti e nei suoi compiti. Sono quindi al vostro fianco, cari Fratel­ li, nelle iniziative che non vi stancate di promuovere affinché la pastorale familiare diventi sempre più un'asse portante dell'azione della Chiesa e pos­ sa raggiungere, nelle loro effettive condizioni di vita, il più ampio numero di famiglie. Altrettanto indispensabili sono l'elaborazione e la diffusione di una cul­ tura favorevole alla famiglia e alla vita e un impegno coerente e coraggioso 5 Cf At 2, 42 sgg, e 4, 34 sgg. 996 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale per sviluppare politiche sociali veramente attente al ruolo della famiglia nella realtà italiana, ed anche per garantire il rispetto della norma costitu­ zionale (art. 29) con la quale la Repubblica Italiana « riconosce i diritti del­ la famiglia come società naturale fondata sul matrimonio »: troppe sono in­ fatti le proposte di legge, le delibere amministrative e le pronuncie giudizia­ rie che in realtà si pongono in contrasto con questi fondamentali diritti. In­ coraggio di cuore, pertanto, tutte le forze culturali, sociali e politiche, e in special modo le stesse organizzazioni delle famiglie, ad impegnarsi in questa diffìcile sfida, decisiva per il volto che l'Italia verrà assumendo. Nel suo irrinunciabile compito educativo la famiglia è coadiuvata dalla scuola, alla quale va anche la nostra sollecita attenzione di Pastori. Siamo vivamente interessati e preoccupati, cari Fratelli nell'episcopato, per tutta la scuola italiana, che ha bisogno, per un serio rilancio qualitativo, di essere concretamente riconosciuta, a questo scopo, come un bene prioritario del­ l'intera Nazione. E siamo specialmente e gravemente preoccupati per le scuole libere, e tra esse per le scuole cattoliche, a cui non viene ancora rico­ nosciuta, in Italia, quella effettiva parità che è invece una realtà positiva e consolidata in altri Paesi europei. Chiediamo perciò, con forza ed urgenza, che venga finalmente superata questa infelice anomalia, che non fa onore all'Italia. Venerati Fratelli Vescovi italiani! In questo mese dedicato alla Vergine affidiamo a lei, che è nostra Fiducia e nostra Speranza, i voti e le ansie dei nostri cuori. Dio benedica ciascuno di voi e le Chiese che vi sono affidate. Benedica il popolo italiano, lo difenda dalle insidie e dai pericoli, illumini il suo cam­ mino all'alba del terzo millennio, sostenga i passi degli annunciatori del Vangelo che operano per ravvivare la sua fede e confermare la sua speranza. 997 Acta Ioannis Pauli Pp. II VIII Ad quosdam sacros praesules Civitatum Americae Septemtrionalis.* Dear Cardinal Dear Brother Maida, Bishops, 1. On the occasion of your ad Limina visit, I welcome with great joy the fifth group of Bishops from the United States, from the States of Michigan and Ohio. Your pilgrimage to the tombs of the Apostles Peter and Paul provides a fresh opportunity to reflect on the witness which they gave usque ad sanguinis effusionem, and expresses the profound bond of communion which exists between the Bishops and the Successor of Peter. These days are therefore a time of reflection on your own ministry as Bish­ ops and your special responsibility before Christ for the well-being of his body, the Church. May the example of the first witnesses and their inter­ cession be a source of strength to you in preaching the Gospel, bearing in mind Saint Paul's words to Timothy: "the aim of our charge is love that issues from a pure heart and a good conscience and sincere faith". 1 In this series of ad Limina talks, I have chosen to reflect on the opportunities presented by the Great Jubilee of the Year 2000 for evangelization in the light of the extraordinary grace which was and is the Second Vati­ can Council. At my last meeting with Bishops from your country, I referred to the distincti ve apostolic character of the Bishop's own ministry and its importance for the spiritual renewal of the Christian community. Today I wish to mention the identity and mission of priests, your co-workers in the task of sanctifying the people of God and handing on the faith. With immense gratitude I think of all your priests whose lives are deeply marked by fidelity to Christ and generous dedication to their brothers and sisters. Alongside their brothers and sisters in the consecrated life, to whom I hope to dedicate a future reflection in this series, they are at the heart of the renewal which the Holy Spirit continually fosters in the Church. 2 2. Two years ago I celebrated my own 50th anniversary of ordination, and I can truly say that my expérience of the priesthood has been a * Die 22 Maii 1998. 1 Tm 1:5. Cf. Lamm gentium, 28. 1 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 998 source of great joy to me throughout these years. Reflecting on the priest­ hood in Gift and Mystery, I emphasized two essential truths. The priestly vocation is a mystery of divine élection, and therefore a gift which infmitely transcends the individual. As I look back, I am constantly reminded of the words of Jesus to his Apostles: "You did not choose me, but I chose you and appointed you that you should go and bear fruit and that your fruit should abide". In meditating on these words, a priest becomes more aware of the mysterious choice that God has made in calling him to this service, not because of his talents or merits but in virtue of God's "own purpose and the grace which he gave us". 3 4 It is vital for the life of the Church in your diocèses that you devote much attention to your priests and to the quality of their life and min­ istry. Through word and example you should constantly remind them that the priesthood is a special vocation which consists in being uniquely configured to Christ the High Priest, the teacher, sanctifier and shepherd of his people, through the imposition of hands and the invocation of the Holy Spirit in the Sacrament of Holy Orders. It is not a career, nor does it mean belonging to a clerical caste. For this reason "the priest must be conscious that his life is a mystery totally grafted on to the mystery of Christ and of the Church in a new and specific way and this engages him totally in pastoral activity". Thus the priest's whole life is transformed so that he may be Christ for others: a convincing and efficacious sign of God's loving and saving présence. He should live the priesthood as a total gift of him­ self to the Lord. And if this gift is to be authentic, his thoughts, attitudes, activity and relations with others must all show that he has truly put on the "mind of Christ". With Saint Paul he should be able to say: "It is no longer I who live, but Christ who lives in me; and the life I now live in the flesh I live by faith in the Son of God, who loved me and gave himself for me". We should gratefully recognize the signs of a genuine renewal of the spirituality of the priesthood, and foster a fresh blossoming of the au­ thentic theological tradition of priestly life wherever it may have become obscured. 5 6 7 3 4 5 6 7 Jn 15:16. 2 Tm 1:9. Directory on the Ministry and Life of Priests, 6. Cf.. 1 Cor 2:16. Gal 2:20. Acta Ioannis Pauli Pp. II 999 3. If Bishops and priests are to be truly effective witnesses to Christ and teachers of the faith, they have to be men of prayer like Christ him­ self. Only by turning frequently and trustingly to God and seeking the guidance of the Holy Spirit can a priest fulfill his mission. Priests, and seminarians preparing for the priesthood, need to interiorize the fact that there is "an intimate bond between the priest's spiritual life and the exer­ cise of his ministry". Every priest is called to develop a great personal familiarity with the word of God, so that he may enter ever more completely into the Master's thought and strengthen his attachment to the Lord, his priestly model and guide. A committed prayer-life brings the gift of wisdom, with which "the Spirit leads the priest to evalúate all things in the light of the Gospel, helping him to read in his own expérience and the ex­ périence of the Church the mysterious and loving pian of the Father". At a time when many demands are made on the priest's time and éner­ gies, it is important to emphasize that one of his first duties is to pray on behalf of the people entrusted to him. This is his privilège and his responsibility, for he has been ordained to represent his people before the Lord and to intercede on their behalf before the throne of grace. In this regard, I would emphasize again the importance in priestly life of faithfully praying the Liturgy of the Hours, the public prayer of the Church, every day. While the faithful are invited to particípate in this prayer, following Christ's recommendation to pray at all times without losing heart, priests have received a special commission to celebrate the Divine Office, in which Christ himself prays with us and for us. Indeed prayer for the needs of the Church and the individuai faithful is so important that serious thought should be given to reorganizing priestly and parish life to ensure that priests have time to devote to this essential task, individually and in com­ mon. Liturgical and personal prayer, not the tasks of management, must define the rhythms of a priest's life, even in the busiest of parishes. 8 9 10 11 12 13 4. The célébration of the Eucharist is the most important moment of the priest's day, the center of his life. Offering the Sacrifice of the Mass, in which the unique sacrifice of Christ is made présent and applied until he 8 9 10 11 12 13 Pastores dabo vobis, 24. Cf. General Audience, June 2, 1993, 4. Letter to Priests 1998, 5. Cf. General Audience, June 2, 1993, 5. Cf. Lk 18:1. Cf. Letter to Priests 1984, 5. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1000 comes again, the priest ensures that the work of rédemption continues t o be carried out. From this unique Sacrifice, the priest s entire ministry draws its strength and the People of God receive the grace to live truly Christian lives in the family and in society. It is important for Bishops and priests not to lose sight of the intrinsic value of the Eucharist, a value which is independent of the circumstances surrounding its célébration. For this reason, priests should be encouraged to celebrate Mass every day, even in the absence of a congrégation, since it is an act of Christ and the Church. In order that the Eucharist may fully produce its grace in the life of your communities, specific attention also needs to be given to promoting the Sacrament of Penance. Priests are the special witnesses and ministers of God's mercy. At no other time can they be as close to the faithful as when they lead them to the crucified and forgiving Christ in this uniquely personal encounter. To be the minister of the Sacrament of Reconciliation is a special privilège for a priest who, acting in the person of Christ, is permitted to enter into the drama of another Christian life in a singular way. Priests should al way s be available to hear the confessions of the faithful, and to do so in a way that allows the pénitent's particular situation to unfold and be reflected upon in the light of the Gospel. This fundamental task of the pastoral ministry, directed to intensifying the union of each in­ dividual with the Father of mercies, is a vital dimension of the Church's mission. It should be the subject of study and reflection in priests' gatherings and in courses of continuing formation. To cut oneself off from the Sacrament of Penance is to cut oneself off from an irreplaceable form of encounter with Christ. So, priests themselves should receive this sacrament regularly and in a spirit of genuine faith and dévotion. In this way, the priest 's own constant conversion to the Lord is strengthened, and the faith­ ful see more clearly that reconciliation with God and the Church is neces­ sary for authentic Christian living. 14 ? 15 16 17 18 5. As teachers of the faith, priests play a direct role in responding to the great challenge of evangelization facing the Church as we prepare to enter the third Christian millennium. The Gospel we preach is the truth 11 15 16 17 18 Cf, Cf. Cf. Cf. Cf. Presbyterorum ordinis, 13. ibid., 2. ibid., 13; Code of Canon Law, c. 904. Redemptor hominis, 20. Directory on the Ministry and Life of Priests, 53. 1001 Ada Ioannis Pauli Pp. II about God and about man and the human condition: the people of our time want to hear this truth in ali its fullness. Thus the Sunday homily re­ quires careful préparation on the part of the priest, who is personally re­ sponsive for helping the faithful to see how the Gospel sheds light on the path of individuáis and of society. The Catechism of the Catholic Church is an excellent resource for preaching, and by using it priests will help their communities to grow in knowledge of the Christian mystery in ail its inexhaustible richness, and so help them to be grounded in true holiness and strengthened for witness and service. The parish is a "family of families" and should be organized to support family life in every way possible. My own expérience as a young priest in Krakow taught me how much the assistance that priests can give to young couples as they prepare for the responsibilities of married life is also of great benefit to their own priestly spirituality. Priests are called to a unique form of spiritual fatherhood and can come to a deeper appréciation of the meaning of being a "man for others" through their pastoral care of those striving to live out the requirements of self-giving and fruitful love in Christian marriage. It is the priest's task to lead the faithful to spiritual maturity in Christ, so that they may respond to the call to holiness and fulfill their vocation to transform the world in the spirit of the Gospel. In collaborating closely with the laity, priests must encourage them to see the Gospel as the princi­ pal force for the renewal of society — the vast and complex world of politics and économies, but also the world of culture, of the sciences and the arts, of international life, of the mass media. A priest need not be an ex­ pert in all thèse things, but he should be an expert in discerning the "high­ er gifts" which the Holy Spirit abundantly pours out for the building of the Kingdom, and he should help his people apply those gifts in advancing a civilization of love. 19 20 21 22 23 6. A Bishop cannot fail to be personally involved in the promotion of vocations to the priesthood, and he needs to encourage the whole commu­ nity of faith to play an active role in this work. "The time has come to 19 20 21 22 23 Cf. Cf. Cf. Cf. Cf. General Audience, April 21, 1993, 5. Letter to Priests for Holy Thursday, April 8, 1993, 2. Christifideles laici, 36. Evangelii nuntiandi, 70. 1 Cor 12:31. 1002 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale speak courageously about priestly life as a priceless gift and a splendid and privileged form of Christian living". Expérience shows that when the invi­ tation is made, the response is generous. A priest's pastoral contact with young people, his closeness to them in their problems, his attitude of openness, benevolence and availability, are all part of authentic youth ministry. A priest is a true spiritual guide when he helps young people to make im­ portant décisions about their Ii ves, and especially when he helps them to answer the question: what does Christ want of me? More needs to be done to ensure that all priests are convinced of the fundamental importance of this aspect of the ministry. In the promotion and discernment of priestly vocations, there is no Substitute for the présence of a committed, mature and happy priest with whom young people can meet and talk. 24 7. As Bishops, you must explain to the faithful why the Church does not have authority to ordain women to the ministerial priesthood, at the same time making clear why this is not a question of the equality of persons or of their God-given rights. The Sacrament of Holy Orders and the ministerial priesthood are given by God as a gift: in the first place, to the Church; and then to the individual called by God. Thus Ordination to the ministerial priesthood can ne ver be claimed by any one as a right; no one is "due" Holy Orders within the economy of salvation. That discernment belongs, finally, to the Church, through the Bishop. And the Church ordains only on the basis of that ecclesial and episcopal discernment. The Church's teaching that only men may be ordained to the ministeri­ al priesthood is an expression of fidelity to the witness of the New Testa­ ment and the constant tradition of the Church of East and West. The fact that Jesus himself chose and commissioned men for certain specific tasks did not in any way diminish the human dignity of women (which he clearly intended to emphasize and défend); nor by doing so did he relegate women to a merely passive role in the Christian community. The New Tes­ tament makes it clear that women played a vital part in the early Church. The New Testament witness and the constant tradition of the Church remind us that the ministerial priesthood cannot be understood in sociological or politicai catégories, as a matter of exercising "power" within the community. The priesthood of Holy Orders must be understood theologi24 Pastores dabo vobis, 39. 1003 Acta Ioannis Pauli Pp. II cally, as one form of service in and for the Church. There are many forms of such service, as there are many gifts given by the same Spirit. The Churches — in particular the Catholic and Orthodox Churches — which set sacramentality at the heart of the Christian life, and the Eu­ charist at the heart of sacramentality, are those which claim no authority to ordain women to the ministerial priesthood. Conversely, Christian communities more readily confer a ministerial responsibility on women the fur­ ther they move away from a sacramental understanding of the Church, the Eucharist, and the priesthood. This is a phenomenon that needs to be explored more deeply by theologians in collaboration with the Bishops. At the same time, it is indispensable that you continue to pay attention to the whole question of how women's specific gifts are nurtured, accepted, and brought to fruition in the ecclesial community. The "genius" of wom­ en must be ever more a vital strength of the Church of the next millenni­ um, just as it was in the first communities of Christ's disciples. 25 26 8. Dear Brother Bishops, through you I would like to reach out to all the priests of the United States, to thank them for the holiness of their lives and for their untiring zeal in helping the faithful to expérience God's saving love. The joyful and responsible witness of your priests is an extraordinary tribute to the vitality of the Church in your diocèses. I invite you and them to renew each day your love for the priesthood and always to see in it the pearl of great price for which a man will sacrifice all else. I pray especially for those who are experiencing difficulties in their voca­ tion, and I entrust their worries and cares to the intercession of Mary, Mother of the Redeemer. As we celebrate today the Feast of the Ascension, we rejoice in the Lord's glory at the right hand of the Father and we look towards the approaching Feast of Pentecost. I invoke a fresh outpouring of the Holy Spirit upon you and upon the priests, Religious and laity of your diocèses. May the Paraclete who guides the Church in the task of evangelization re­ new his sevenfold gift in your hearts, so that with total fidelity you may love and serve the particular Churches entrusted to your care. With my Apostolic Blessing. 27 25 26 27 1 Cor 12:4-11. Cf. Letter to Women, 11-12, Cf. Mt 13:45. 1004 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale IX Vercellis, occasione oblata beatificationis Secundi Pollo, presbyteri.* « Egli si mostrò ad essi vivo, dopo la sua passione, con molte prove, ap­ parendo loro per quaranta giorni 1. Quaranta giorni! La solennità dell'Ascensione di Cristo al Cielo chiude il periodo di quaranta giorni a partire dalla domenica di Risurrezione. Esi­ ste un significativo parallelismo liturgico tra il tempo quaresimale e quello pasquale, una singolare convergenza spirituale, che apre a nuovi orizzonti per la vita cristiana: la Quaresima porta alla Risurrezione; i quaranta giorni dopo la Pasqua sono la preparazione all'Ascensione. Ricollegandosi idealmente ai quarant'anni di cammino di Israele verso la Terra promessa, la Quaresima evidenzia nel Nuovo Testamento l'itinera­ rio dei credenti verso il Mistero pasquale, culmine e chiave di volta nella storia dell'umanità e nell'economia della salvezza. I quaranta giorni che precedono l'Ascensione simboleggiano il cammino della Chiesa sulla terra verso la Gerusalemme celeste, nella quale alla fine entrerà insieme con il suo Signore. Negli eventi pasquali, Gesù rivela la pienezza della vita immortale. Sulla croce egli fa morire la morte e mediante il suo sacrifìcio getta una luce nuo­ va sull'intera esistenza umana. Ecco quanto viene posto in rilievo nei testi liturgici della solennità dell'Ascensione, e specialmente nel brano della Let­ tera agli Ebrei, che abbiamo poc'anzi ascoltato: « E stabilito che gli uomini muoiano una sola volta, dopo di che viene il giudizio ». Il Cristo risorto e trasfigurato nella gloria, come eterno Sacerdote della Nuova Alleanza, non entra « in un santuario fatto da mani d'uomo... ma nel cielo stesso, allo sco­ po di presentarsi, per comparire ora al cospetto di Dio in nostro favore ». Questa consapevolezza cresce nella contemplazione dei sacri misteri e dà senso nuovo alla vita quotidiana, proiettandola costantemente verso le real­ tà ultime ed eterne. È il Cielo la nostra definitiva dimora, e siamo chiamati già a costruirla sulla terra, come suggerisce l'apostolo Paolo: « Se, dunque, 2 3 * Die 23 Maii 1998. At 1, 3. 9, 27. Eb 9, 24. 1 2 3 Acta Ioannis Pauli Pp 1005 II siete risorti con Cristo, cercate le cose di lassù, dove si trova Cristo assiso alla destra di Dio; pensate alle cose di lassù, non a quelle della terra ». 4 2. Così ha fatto don Secondo Pollo, che questa sera ho la gioia di innal­ zare alla gloria degli altari. Egli costituisce una delle tante testimonianze della presenza e dell'azione di Gesù risorto nella storia del mondo. Don Secondo è un esempio di presbitero coraggioso che, nell'arco di una breve esistenza, ha saputo raggiungere la vetta della santità. Alla vigilia della sua Ordinazione sacerdotale, il novello Beato già manifestava con luci­ da determinazione il proposito di accogliere senza riserve nella propria vita il programma esigente del Vangelo. « Farmi santo », questo divenne il suo ideale, questo il suo impegno quotidiano. Guidato da questo proposito, vis­ se intensamente il proprio ministero sacerdotale, ricercando e seguendo assi­ duamente la volontà di Dio. La Provvidenza lo chiamò a molti ed impegnativi compiti nell'ambito della Chiesa di Vercelli. Fu educatore di fine intuizione pedagogica nei se­ minari diocesani, dove svolse la mansione di docente e di padre spirituale. Si fece per primo discepolo e servo diligente della parola di Dio attraverso lo studio assiduo delle discipline sacre e l'intensa attività di predicatore. Fu generoso dispensatore della misericordia divina nell'amministrazione del sa­ cramento del perdono. Operò con entusiasmo fra i giovani, quale assistente di Azione Cattolica, sino a seguirli nella bufera della guerra come cappella­ no degli alpini. E proprio nell'esercizio eroico della carità, il giovane sacer­ dote vercellese rese la sua anima a Dio, lasciando ai cappellani militari del mondo intero un esempio di come si amano e si servono i propri fratelli sotto le armi, ed agli alpini un modello e un protettore in Cielo. Due furono i segreti della scalata di Don Secondo alle vette della santi­ tà: il radicamento costante in Dio attraverso la preghiera e la tenerissima devozione alla Madre celeste, Maria. Dall'assiduo dialogo con Dio e dall'a­ more filiale per la Madonna trasse vigore quella sua particolare carità pa­ storale, che appare come la sintesi più alta e qualificante del suo ministero sacerdotale. Visse interamente per i fratelli, concludendo la sua avventura terrena nel giorno di santo Stefano, quasi ad imitazione dell'ardente testi­ mone « pieno di Spirito Santo », di cui parla il libro degli Atti degli Apostoli. Rendiamo grazie al Signore per il dono di questo Beato e per tutti i Santi ed i Beati che, in Cristo unico Mediatore di salvezza, gettano un 5 4 5 Gol 3, 1-3 Cf, 7, 55. 1006 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale « ponte » tra Dio e il mondo, riflettendo ed irradiando la luminosità del Cie­ lo sull'umanità pellegrina per le strade della terra. 3. Carissimi fratelli e sorelle! Sono lieto di trovarmi con voi in questo giorno di festa per la diocesi di sant'Eusebio e di celebrare per voi questa solenne Eucaristia. Saluto ciascuno dei presenti e, in particolare, il Pastore della vostra Arcidiocesi, il caro Mons. Enrico Masseroni. Con lui saluto il predecessore, il caro Arcivescovo Tarcisio Bertone. Saluto i Cardinali, gli Arcivescovi e i Vescovi e gli altri Presuli presenti. Saluto i Sacerdoti, i Religiosi e le Reli­ giose, i rappresentanti delle Associazioni e dei Movimenti ecclesiali. Rivolgo un deferente pensiero al Rappresentante del Governo ed alle Autorità civili e militari, con un singolare ringraziamento a quanti hanno generosamente offerto la loro collaborazione per la realizzazione di questa mia Visita pastorale. Mi piace ricordare, in questo momento, anche Mons. Albino Mensa, per lunghi anni Pastore zelante e apprezzato della vostra Chiesa, chiamato al premio eterno all'inizio di quest'anno. So quanto viva sia fra voi la memo­ ria del suo servizio apostolico permeato di amore all'Eucaristia. « Posso af­ fermare con verità — ha lasciato scritto nel suo "testamento spirituale" — che l'Eucaristia, come sacrificio e come sacramento, ha illuminato e pro­ gressivamente trasformato la mia vita di sacerdote e di vescovo »! Il Signo­ re lo accolga nel suo Regno di pace e gli accordi quella giusta ricompensa che assicura ai suoi servi fedeli. 4. Carissimi fratelli nel sacerdozio, desidero rivolgermi in modo speciale a voi, in questo giorno che possiamo considerare, in un certo senso, il vo­ stro giorno a motivo della beatificazione di un vostro confratello, Don Pol­ lo. Don Secondo è un amico ed un modello per ciascuno di voi: un esempio concreto di quella santità raggiungibile attraverso la quotidiana fatica del ministero, un modello di docilità allo Spirito Santo, che fa compiere in mo­ do straordinario anche le azioni più ordinarie della vostra missione pastorale. Don Secondo Pollo è, inoltre, un modello da additare a tutti i cristiani e, specialmente, ai fedeli della vostra diocesi. Egli ricorda a tutti che la santità è comunione con Dio, è fedeltà al Vangelo, è amore per i fratelli. La santità è vocazione dell'intero Popolo di Dio. Il nostro Beato testimonia che seguire Gesù è impresa esigente, ma è anche fonte di gioia esaltante, perché attraverso la Croce si giunge a condividere la gioia della Risurrezio­ ne. La vita di don Secondo, immolata nella violenza della guerra, si tradu- Acta Ioannis Pauli Pp. II 1007 ce quest'oggi in un pressante appello alla pace, che deve essere impegno condiviso da tutti i popoli e da tutte le nazioni. 5. E come dimenticare che questo coraggioso sacerdote, formato alla scuola del Vangelo, fu figlio devoto di Maria? Egli nutrì questo suo amore per la Vergine Santa alla fonte della secolare devozione mariana, che costi­ tuisce il filo d'oro della tradizione cristiana vercellese. Ne fanno fede i gran­ di Santuari di Oropa e di Crea, che da oltre i confini guardano dall'alto la vostra Comunità, quasi a rappresentare fisicamente lo sguardo vigile della Madre su questi suoi figli devoti. Ne danno testimonianza, inoltre, i nume­ rosi santuari mariani e le tante chiese dedicate alla Vergine, che costellano l'intero territorio vercellese. Il novello Beato invita la vostra comunità ecclesiale a rinnovare il pro­ prio affidamento a Maria, Regina di tutti i Santi e Madre della Chiesa. Sia essa a disporre il cuore di ciascuno all'ascolto docile dello Spirito Santo, specialmente in quest'anno a lui dedicato. Anzi, spinga tutti a guardare al grande Giubileo che ormai si avvicina con il desiderio di un autentico rin­ novamento della vita cristiana personale e comunitaria. 6. Torniamo all'Ascensione. «Mentre li benediceva, (Gesù) si staccò da loro e fu portato verso il Cielo ». L'incontro del Risorto con i suoi discepoli si conclude con due gesti, che Luca affida alle ultime battute del suo Vangelo, mentre racconta l'evento dell'Ascensione: il commiato benedicente del Signore risorto e l'atteggiamen­ to degli Apostoli. La benedizione del Cristo glorioso suscita nei discepoli l'adorazione e la gioia. Il mistero dell'Ascensione assume così il tono solenne di una compo­ sta liturgia. I discepoli riconoscono in Gesù il Signore vittorioso sulla morte e, allo stesso tempo, comprendono il significato profondo della sua missione. Il loro cuore è invaso dallo stupore e dalla lode: non, quindi, la malin­ conia di un addio, ma il gaudio per la certezza di una presenza rinnovata. Gesù si sottrae agli occhi fisici per rendersi presente agli occhi del cuore dei suoi discepoli; si libera dei limiti dello spazio e del tempo, per farsi presente all'uomo d'ogni tempo e di ogni luogo ed offrire a tutti il dono della salvezza. Come gli Apostoli, come sant'Eusebio, come la schiera dei Santi e dei Beati di questa illustre Chiesa a cui oggi s'aggiunge don Secondo Pollo, an­ che noi abbiamo la certezza della sua presenza. 6 6 Le 24, 51. 1008 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Si, Cristo è con noi, dentro di noi; è con noi ogni giorno, fino alla fine del mondo. Amen! X Augustae Taurinorum, volvente ritu beatificationis trium servorum Dei.* « ...Avrete forza dallo Spirito Santo che scenderà su di voi e mi sarete testimoni 1. Gesù pronuncia queste parole prima della sua ascensione al Cielo. Con esse egli delinea per la sua Chiesa il futuro programma, la missione, e chia­ ma a realizzarlo quanti sono stati testimoni. Anzitutto gli Apostoli, che avevano « visto » gli eventi della passione: erano stati presi da sgomento quando egli era stato crocifisso ed avevano esultato, poi, per la sua risurrezione. Nel mistero pasquale, Cristo manifesta così tutta la verità della sua figliolanza divina e della sua missione messia­ nica. Sulla via di Emmaus, spiega ai due discepoli che il Messia doveva sopportare tutto questo per entrare così nella gloria del Padre. Ora, nel momento di lasciare la terra per far ritorno al Cielo, chiede ai « suoi » di far­ si testimoni di questi fatti in Gerusalemme, nella Giudea, nella Samaria e in tutto il mondo. L'insegnamento che essi dovranno propagare non è un sistema astratto di idee, ma la Parola riguardante una realtà viva. Ed è proprio in virtù di tale Parola, che la Chiesa si diffonderà in tutto il mondo. Questa Parola, portata oltre i confini della Palestina dai primi testimo­ ni, ha generato uno stuolo innumerevole di altri testimoni in ogni angolo del globo. Della maggior parte di essi non conosciamo i nomi; di alcuni, pe­ rò, è ben viva la memoria nella Chiesa. Così è, ad esempio, di quelli che og­ gi vengono proclamati Beati qui a Torino: Teresa Bracco, Giovanni Maria Boccardo, Teresa Grillo Michel. 2 2. Don Giovanni Maria Boccardo fu uomo di profonda spiritualità e, nel contempo, apostolo dinamico, promotore della vita religiosa e del laicato, * Die 24 Maii 1998. At 1, 8. Cf. Lc 24, 26. 1 2 Acta Ioannis Pauli Pp, II 1009 sempre attento a diseernere i segni dei tempi. Nell'ascolto orante della pa­ rola di Dio, maturò una fede vivissima e profonda. Scriveva: « Sì, mio Dio, quel che vuoi Tu, lo voglio pure io ». E che dire del suo instancabile zelo per i più poveri? Seppe chinarsi su ogni umana miseria con lo spirito di san Gaetano da Thiene, spirito che trasfuse nella Congregazione femminile da lui fondata per la cura degli an­ ziani, dei sofferenti e per l'educazione della gioventù. Fece suo il motto evangelico: « Cercate prima il Regno di Dio e la sua giustizia ». Come il santo Curato d'Ars, di cui era devoto, indicò ai suoi parrocchia­ ni, con la parola e soprattutto con l'esempio, la via del Cielo. Il giorno del suo ingresso come Parroco a Pancalieri, parlò così ai fedeli: « Vengo a voi, o cari, per vivere come uno di voi, vostro padre, fratello e amico, e per divi­ dere con voi le gioie e le pene della vita... Vengo a voi come servo di tutti, e ciascuno potrà disporre di me, ed io mi stimerò sempre fortunato e felice di potervi servire, non cercando altro che di far del bene a tutti ». 3 Della Madonna si proclamava sempre figlio devoto ed a lei ricorreva con costante fiducia. A chi gli chiedeva: « E tanto difficile guadagnare il Paradi­ so? », rispondeva: «Sii devoto di Maria, che ne è la "Porta", e vi entrerai». Il suo esempio è ancor vivo nella memoria della gente, che da oggi può in­ vocarlo come intercessore in Cielo. 3. Altra testimone di luminosa carità evangelica è Teresa Grillo Michel, chiamata dal Signore a diffondere l'amore soprattutto tra i più poveri, me­ diante la Congregazione da lei fondata delle Piccole Suore della Divina Provvidenza. Di famiglia aristocratica e benestante, abbracciò dapprima la vocazione coniugale, sposando il capitano dei Bersaglieri Giovanni Battista Michel, ma, rimasta vedova a trentasei anni e non avendo figli, si sentì spinta a dedicarsi completamente al servizio degli ultimi. Divenne così madre di tanti abbandonati: orfani, anziani, malati. « I poveri aumentano a più non posso e si vorrebbe poter allargare le braccia per accoglierne tanti sotto le ali della Divina Provvidenza »: così si esprimeva dando inizio alla sua opera ad Alessandria, sua città natale. Al centro della vita spirituale sua e delle Consorelle sta l'Eucaristia, la cui immagine volle ben visibile sull'abito religioso. Dalla preghiera prolun­ gata davanti al Santissimo Sacramento, Teresa traeva ispirazione e sostegno 3 Mt 6, 33. 67 - A A S. 1010 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale per la sua quotidiana dedizione come pure per le coraggiose iniziative mis­ sionarie, che la condussero più volte fino al Brasile. Questa generosa figlia del Piemonte si colloca nella scia dei Santi e Bea­ ti che, nel corso dei secoli, hanno recato al mondo il messaggio dell'amore divino attraverso il fattivo servizio ai fratelli bisognosi. Rendiamo grazie a Dio per la viva testimonianza di santità di questa Donna, che arricchisce la vostra Regione e la Chiesa intera. 4. Se in Giovanni Maria Boccardo e Teresa Grillo Michel rifulge soprat­ tutto la virtù della carità, in Teresa Bracco brilla la castità, difesa e testi­ moniata fino al martirio. Aveva vent'anni quando, nel corso della seconda guerra mondiale, scelse di morire pur di non cedere alla violenza di un mili­ tare che attentava alla sua verginità. Quell'atteggiamento coraggioso era la logica conseguenza d'una ferma volontà di mantenersi fedele a Cristo, se­ condo il proposito manifestato a più riprese. Quando venne a sapere ciò che era accaduto ad altre giovani in quel periodo di disordini e di violenze, esclamò senza esitare: « Piuttosto che essere profanata, preferisco morire ». Fu ciò che avvenne durante un rastrellamento. Il martirio fu il corona­ mento di un cammino di maturazione cristiana, sviluppato giorno dopo giorno, con la forza tratta dalla Comunione eucaristica quotidiana e da una profonda devozione verso la Vergine Madre di Dio. Quale significativa testimonianza evangelica per le giovani generazioni che si affacciano sul terzo millennio! Quale messaggio di speranza per chi si sforza di andare controcorrente rispetto allo spirito del mondo! Addito so­ prattutto ai giovani questa ragazza che la Chiesa proclama oggi Beata, per­ ché imparino da lei la limpida fede testimoniata nell'impegno quotidiano, la coerenza morale senza compromessi, il coraggio di sacrificare, se necessario, anche la vita, per non tradire i valori che alla vita danno senso. Pensando all'ambiente rurale in cui Teresa è cresciuta, mi piace rivolge­ re una parola di affetto ai coltivatori diretti delle Langhe e dell'intero Pie­ monte, venuti in gran numero quest'oggi per renderle onore e per affidarsi alla sua intercessione. Vorrei pure inviare il mio saluto alle monache della Certosa della Trinità, che sorge nei pressi della zona dove avvenne il marti­ rio di Teresa. Fedeli alla Regola che le impegna alla preghiera ed alla con­ templazione nella solitudine e nel silenzio, queste nostre sorelle, pur assenti fisicamente, sono presenti con lo spirito a questa solenne celebrazione. 5. Le figure dei nuovi Beati ci portano col pensiero verso quel Cielo in cui è entrato il Signore nel mistero della sua Ascensione. Ce ne ha parlato 1011 Acta Ioannis Pauli Pp. II in termini assai suggestivi la Lettera agli Ebrei, ponendoci davanti agli oc­ chi Cristo entrato come Sommo Sacerdote non « in un santuario fatto da mani d'uomo... ma nel cielo... per annullare il peccato mediante il sacrifìcio di se stesso ». È una prospettiva che ci consente di meglio comprendere il messaggio della Sindone, icona toccante della Passione di Cristo. Ringrazio il Signore che mi ha dato l'opportunità di tornare a Torino per contemplare nel pomeriggio di oggi ancora una volta questa straordinaria testimonianza delle sofferenze di Cristo. Sono lieto di salutare ancora una volta tutti i presenti, a cominciare dall'Arcivescovo di Torino, il caro Cardinale Giovanni Saldarmi, insieme con i Vescovi del Piemonte, e le Autorità civili presenti, tra le quali un pensiero particolare va al rappresentante del Governo italiano. Saluto il Clero, i Religiosi e le Religiose, i Laici impegnati e tutti i presenti, in spe­ cial modo i pellegrini venuti con devozione a rendere omaggio alla Sindone. La Sindone! Quale eloquente messaggio di sofferenza e di amore, di morte e di vita immortale! Essa ci permette di comprendere le condizioni attraverso le quali ha voluto passare Gesù prima di salire al Cielo. Questo preziosissimo Lino, nella sua drammatica eloquenza, ci offre il messaggio più significativo per la nostra vita: fonte di ogni esistenza cristiana è la re­ denzione ottenuta per noi dal Salvatore, che ha assunto la nostra condizio­ ne umana, ha sofferto, è morto ed è risorto per noi. La Sacra Sindone ci parla di tutto questo. E un testimone unico. 4 6. Questo salvifico messaggio hanno accolto e fatto proprio i Beati che oggi veneriamo per la prima volta. Contemplandoli, la Chiesa esulta. Esulta nello Spirito, perché in loro intravede già la patria celeste, quella casa glo­ riosa di Dio dove tutti siamo attesi. « Nella casa del Padre mio vi sono mol­ ti posti... Io vado a prepararvi un posto», aveva detto Gesù ai discepoli la vigilia della Passione. I nuovi Beati hanno raggiunto il posto preparato per loro da Cristo asceso al Cielo. Adesso l'impegno passa a noi, pellegrini ancora in cammino sulla terra. Dopo l'ascensione di Gesù, due Angeli domandano agli Apostoli: « Perché state a guardare il cielo? Questo Gesù... tornerà un giorno». La domanda è rivolta anche a noi: siamo ora nel tempo dell'attesa, operosa e vigilante, del ritorno glorioso di Cristo. 5 6 4 6 6 Eb 9, 24,26. Ov 14, 2. At 1, 11. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1012 II nostro spirito, animato da viva speranza, gioisce ed invoca: « Vieni, Signore Gesù ». E la risposta, consegnata nel libro dell'Apocalisse, colma di gioia il nostro cuore come quello di ogni credente: « Sì, verrò presto! ». « Amen! ». 7 XI Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtrionalis.* Dear Cardinal George, Dear Brother Bishops, 1. In the course of this series of ad Limina visits, the Bishops of the United States have again borne witness to the keen sense of communion of American Catholics with the Successor of Peter. From the beginning of my Pontificate I have experienced this closeness, and the spiritual and material support of so many of your people. In welcoming you, the Bishops of the ecclesiastical régions of Chicago, Indianapolis and Milwaukee, I express once more to you and to the whole Church in your country my heartfelt gratitude: "God is my witness, whom I serve with my spirit in the Gospel of his Son, that without ceasing I mention you always in my prayers". Continuing the reflection begun with previous groups of Bishops on the renewal of ecclesial life in the light of the Second Vatican Council and in view of the challenge of evangelization which we face on the ève of the next millennium, today I wish to address some aspects of your responsibility for Catholic éducation. 1 2. From the earliest days of the American Republic, when Archbishop John Carroll encouraged the teaching vocation of St Elizabeth Ann Seton and founded the new nation's first Catholic college, the Church in the United States has been deeply involved in éducation at every level. For more than 200 years, Catholic elementary schools, high schools, collèges and universities have been instrumental in educating successive générations of Catholics, and in teaching the truths of the faith, promoting respect for 7 Cf. Ap 22, 20, * Die 30 Maii 1998, Born 1:9. 1 Acta Ioannis Pauli Pp 1013 II the human person, and developing the moral character of their students. Their académie excellence and success in preparing young people for life have served the whole of American society. As we approach the third Christian millennium, the Second Vatican Council's call for generous dedication to the whole enterprise of Catholic éducation remains to be more fully implemented. Few áreas of Catholic life in the United States need the leadership of the Bishops for their re-affirmation and renewal as much as this one does. Any such renewal requires a clear vision of the Church's educational mission, which in turn cannot be separated from the Lord's mandate to preach the Gospel to ail nations. Like other educational institutions, Catholic schools transmit knowledge and promote the human development of their students. However, as the Council emphasized, the Catholic school does something else: "It aims to create for the school community an atmosphère enlivened by the Gospel spirit of freedom and charity. It aims to help the young person in such a way that the development of his or her own personality will be matched by the growth of that new création which he or she has become by bap­ tism. It strives to relate all human culture eventually to the news of salva­ tion, so that the light of faith will illumine the knowledge which students gradually gain of the world, of life, and of the human family". The mis­ sion of the Catholic school is the integral formation of students, so that they may be true to their condition as Christ's disciples and as such work effectively for the evangelization of culture and for the common good of so­ ciety. 2 3 3. Catholic éducation aims not only to communicate facts but also to transmit a cohérent, comprehensive vision of life, in the conviction that the truths contained in that vision liberate students in the most profound meaning of human freedom. In its recent document The Catholic School on the Threshold of the Third Millennium, the Congrégation for Catholic Educa­ tion drew attention to the importance of communicating knowledge in the context of the Christian vision of the world, of life, of culture and of histo­ ry: "In the Catholic school there is no séparation between time for learning and time for formation, between acquiring notions and growing in wisdom. 2 3 Cf. Gravissimum Educationis, 1. Ibid.,, 8. 1014 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale The various school subjects do not présent only knowledge to be attained but also values to be acquired and truths to be discovered" . The greatest challenge to Catholic éducation in the United States today, and the greatest contribution that authentically Catholic éducation can make to American culture, is to restore to that culture the conviction that human beings can grasp the truth of things, and in grasping that truth can know their duties to God, to themselves and their neighbors. In meeting that challenge, the Catholic educator will hear an echo of Christ's words: "If you continue in my word, you are truly my disciples, and you will know the truth, and the truth will make you free". The contemporary world urgently needs the service of educational institutions which uphold and teach that truth is "that fundamental value without which freedom, justice and human dignity are extinguished" . 4 5 6 To educate in the truth, and for genuine freedom and evangelical love, is at the very heart of the Church's mission. In a cultural climate in which moral norms are often thought to be matters of personal préférence, Catholic schools have a cruciai role to play in leading the younger genera­ tion to realize that freedom consists above ali in being able to respond to the demands of the truth. The respect which Catholic elementary and sec­ ondary schools enjoy suggests that their commitment to transmitting moral wisdom is meeting a widely-felt cultural need in your country. The example of Bishops and pastors who, with the support of Catholic parents, have persevered in leadership in this field should encourage everyone's efforts to foster new dedication and new growth. The fact that some diocèses are in­ volved in a program of school building is a significant sign of vitality and a great hope for the future. 7 4. Almost 25 years have passed since your Conference issued T o Teach as Jesus Did, a document which is still very relevant today. It emphasized the importance of another aspect of Catholic éducation: "More than any other program of éducation sponsored by the Church, the Catholic school has the opportunity and obligation to be... oriented to Christian service because it helps students acquire skills, virtues and habits of heart and mind 4 5 6 7 No 14. Jn 8:32. Veritatis splendor, 4. Cf, ibid., 84.. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1015 required for effective service to others". Ori the basis of what they see and hear, students should become ever more aware of the dignity of every human person and gradually absorb the key éléments of the Church's so­ cial doctrine and her concern for the poor. Catholic institutions should con­ tinue their tradition of commitment to the éducation of the poor in spite of the financial burdens in vol ved. In some cases it may be necessary to find ways to share the bürden more evenly, so that parishes with schools are not left to Shoulder it alone. A Catholic school is a place where students live a shared expérience of faith in God and where they learn the riches of Catholic culture. Taking proper account of the stages of human development, the freedom of indi­ viduáis, and the rights of parents in the éducation of their children, Catholic schools must help students to deepen their personal relationship with God and to discover that ali things human have their deepest meaning in the person and teaching of Jesus Christ. Prayer and the liturgy, especially the Sacraments of the Eucharist and Penance, should mark the rhythm of a Catholic school's life. Transmitting knowledge about the faith, though essential, is not sufficient. If students in Catholics schools are to gain a genuine expérience of the Church, the example of teachers and oth­ ers responsible for their formation is crucial: the witness of adults in the school community is a vital part of the school's identity. 8 Numberless religious and lay teachers and other personnel in Catholic schools down the years have shown how their professional compétence and commitment are grounded in the spiritual, intellectual and moral values of the Catholic tradition. The Catholic community in the United States and the whole country have been immeasurably blessed through the work of so many dedicated religious in schools in every part of your country. I also know how much you value the dedication of the many lay men and wom­ en who, sometimes at great financial sacrifice, are involved in Catholic édu­ cation because they believe in the mission of Catholic schools. If in some cases there has been an eroding of confidence in the teaching vocation, you must do ail you can to restore that trust. 5. Catechesis, either in schools or in parish-based programs, plays a fun­ damental role in transmitting the faith. The Bishop should encourage catechists to see their work as a vocation: as a privileged sharing in the misNo. 106 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1016 sion of handing on the faith and accounting for the hope that is in us. The Gospel message is the definitive response to the deepest longings of the human heart. Young Catholics have a right to hear the full content of that message in order to come to know Christ, the One who has overeóme death and opened the way to salvation. Efforts to renew catechesis must be based on the premise that Christ's teaching, as transmitted in the Church and as authentically interpreted by the Magisterium, has to be presented in ali its richness, and the méthodologies used have to respond to the na­ ture of the faith as truth received. The work you have begun through your Conference to evalúate catechetical texts by the standard of the Caté­ chisai of the Catholic Church will help to ensure the unity and completeness of the faith as it is presented in your diocèses. 9 10 6. The Church's tradition of involvement in universities, which goes back almost 1,000 years, quickly took root in the United States. Today Catholic collèges and universities can make an important contribution to the renewal of American higher éducation. To belong to a university com­ munity, as was my privilège during my days as a professor, is to stand at the crossroads of the cultures that have formed the modem world. It is to be a trustée of the wisdom of centuries and a promoter of the creativity that will transmit that wisdom to future générations. At a time when knowledge is often thought to be fragmentary and never absolute, Catholic universities should be expected to uphold the objectivity and cohérence of knowledge. Now that the centuries-old conflict between science and faith is fading, Catholic universities should be in the forefront of a new and longoverdue dialogue between the empirical sciences and the truths of faith. If Catholic universities are to become leaders in the renewal of higher éducation, they must first have a strong sense of their own Catholic identity. This identity is not established once and for all by an institutione origins, but comes from its living within the Church today and always, speaking from the heart of the Church (ex corde Ecclesiae) to the contemporary world. The Catholic identity of a university should be evident in its cur­ riculum, in its faculty, in student activities, and in the quality of its com­ munity life. This is no infringement upon the university's nature as a trae center of leaming, where the truth of the created order is fully respected, but also ultimately illuminated by the light of the new création in Christ. 9 10 Cf. 1 Pt 3:15. Cf.. 1 Cor 15:1. Acta Ioannis Pauli Pp. II 1017 The Catholic identity of a university necessarily includes the university's relationship to the local Church and its Bishop. It is sometimes said that a university that acknowledges a responsibility to any community or authority outside the relevant académie professional associations has lost both its independence and its integrity. But this is to detach freedom from its object, which is truth. Catholic universities understand that there is no contradiction between the free and vigorous pursuit of the truth and a "récognition of and an adhérence to the teaching authority of the Church in matters of faith and moráis". 11 7. In safeguarding the Catholic identity of Catholic institutions of high­ er éducation, Bishops have a special responsibility in relation to the work of theologians. If, as the whole Catholic tradition testifíes, theology is to be done in and for the Church, then the question of theology's relationship to the teaching authority of the Church is not extrinsic — something imposed from outside — but rather intrinsic to theology as an ecclesial science. The­ ology itself is accountable to those to whom Christ has given responsibility for overseeing the ecclesial community and its stability in the truth. As the discussion on thèse questions deepens in your country, it must be the Bish­ ops' aim to see that the terms used are genuinely ecclesial in character. In addition, Bishops should take a personal interest in the work of uni­ versity chaplaincies, not only in Catholic institutions but also in other col­ lèges and universities where Catholic students are présent. Campus ministry offers a notable opportunity to be close to young people at a significant time in their lives: "...the university Chapel is called to be a vital center for promoting the Christian renewal of culture, in respectful and frank dia­ logue, in a clear and well-grounded perspective, in a witness which is open to questioning and capable of convincing". Young adults need the service of committed chaplains who can help them, intellectually and spiritually, to attain their full maturity in Christ. 12 13 8. Dear Brother Bishops: on the threshold of a new Century and a new millennium, the Church continues to proclaim the capacity of human beings to know the truth and to grow into genuine freedom through their acceptance of that truth. In this respect, the Church is the defender of the 11 12 13 Ex Corde Ecclesiae, 27. Cf 1 Pt 3:15. Address to the European Congress of University Chaplains, May 1, 1998, 4. 1018 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale moral insight on which your country was founded. Your Catholic schools are widely recognized as models for the renewal of American elementary and secondary éducation. Your Catholic collèges and universities can be leaders in the renewal of American higher éducation. At a time when the relationship between freedom and moral truth is being debated on a host of issues at every level of society and government, Catholic scholars have the resources to contribute to an intellectual and moral renewal of Ameri­ can culture. As you work to strengthen Catholic éducation, and as you pro­ mote Catholic intellectual life in all its dimensions, may you enjoy the pro­ tection of the Blessed Virgin Mary, Seat of Wisdom. On the ève of the Feast of Pentecost, I join you in invoking the gifts of the Holy Spirit upon the Church in the United States. With affection in the Lord, I cordially impart my Apostolic Blessing to you and to the priests, religious and laity of your diocèses. Congregatio de Causis Sanctorum 1019 ACTA CONGREGATIONUM CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM C A L A G U R I T A N A ET CALCEATENSIS-LUCRONIENSIS Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Alberti Capellán Zuazo patrisfamilias (1888-1965) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Unusquisque, sicut accepit donationem, in alterutrum illam adminis­ trantes sicut boni dispensatores multiformis gratiae Dei» (1 Pt 4, 10). Petri Apostoli adhortatio est alacri cum cura ad effectum adducta ab Alberto Capellán Zuazo, qui sapienter dona naturalia ac supernaturalia multiplicavit, quae ei dederat Deus, et sicut bonus administrator, Christi regni servitio suppeditavit. Ortus est Servus Dei die 7 mensis Augusti anno 1888 in Hispanica urbe Sancto Dominico Calceatensi, intra fines posita dioecesis Calaguritanae et Calceatensis, a Vincentio Capellán Alonso et a Benedicta Zuazo Prior, rei familiaris copiis locupletibus. Serenus crevit et pius, ludum frequentavit et postea in opera rustica incubuit cum patre. Circiter sedecim annos natus crebrius reddidit amicitiarum studium necnon oblectationum atque sanationum, religionum exercitatione dissuta, non tamen Missa dominica neglec­ ta neque peculiari in Virginem Mariam pietate. Vehementer Isabellam Are­ nas Mahave dilexit, quam in matrimonium duxit, post quinque sponsalium annos, die mensis Iunii 30, anno 1909, et ex qua octo genuit filios, quorum unus sacerdos est factus et una, minima natu, religiosa dominicana. In fa­ milia pax dominabatur, laetitia atque prosperitas, non autem specialis religiositas. Postero tempore Servus Dei scripsit: « Deus mecum erat, ego vero non eram cum eo; cor meum ad terram multum inclinabat et parum ad caelum ». Anno 1919, mense Ianuario, aliquid contigit miri, quod eius vitae maxi­ mi fuit momenti; ipse narravit se per tres noctes continuas Beatam Vir- 1020 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ginem Mariam vidisse. Exinde mediocritatem desiit et usque ad dierum suorum finem in via sanctitatis magna cum diligentia ambulavit, mandata Dei ac Ecclesiae leges accurate servans, coniunctionem cum Domino colens atque palam et constanter fidelitatem testificans evangelio, quod est factum vitae eius norma suprema. Gaudii plenus propter donum caelitus acceptum suum esse animadvertit impigre vitae Corporis Christi mystici partem habere. Nomen professus est in Consociationem Adorationis Nocturnae et in Coetum Vincentianum, quorum factus est post praeses. Pauperes adiuvabat, aegrotos visebat, pueros christianam doctrinam docebat, hospitium exstruxit nocte mendicis recipiendis, quibus ipse assidebat cum sedulitate et generositate boni samaritani (cf. Lc 10, 33-34), de eorum corporibus deque eorum animabus sollicitus. Impensa benefica industria minime eum avertit ab officiis erga uxorem, filios et familiam, cui compara­ re perrexit panem cotidianum agrorum opera. Attamen bona supervacanea coacervare vitavit, sed sinens familiares ratione decora et oeconomice secura vivere; eos amavit iisdemque cavit ac sedulo formationi filiorum prospexit, quibus cotidie exemplo fuit christianarum virtutum. Verus Christi discipu­ lus, domum suam suamque paroecialem communitatem fidei, spei et cari­ tatis splendore illuminavit, Domini praeceptum exsequens: « Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est» (Mt 5, 16). Idque cum simplicitate fecit et urbanitate, cum humilitate atque amabilitate, misericordem celebrans boni­ tatem Dei, suam agnoscens exiguitatem, cum facilitate modestissimos ex­ plens labores. Non est suis viribus confisus sed gratia divina, quam mereri nisus est amori Dei fidelitate et eius voluntati oboedientia, peccatorum fu­ ga, fructuosa Missae participatione, ferventi pietate erga Iesum Crucifixum, Eucharistiam, quam crebro adorabat tum die, tum nocte, precatione assi­ dua. Filii amorem nutrivit erga Virginem Mariam, cuius precibus donum « conversionis » tribuebat, quamque Rosarii recitatione honorabat aliisque religionibus atque eius cultus propagatione in familia et inter pauperes. Ut Deo placeret, vitae suae cardini, se ipsum abnegavit, motus compescuit et indolem, patienter ac fortiter perpessus est difficultates, reprehensiones, irri­ siones, morbos; parcus fuit, sobrius, castus bonisque terrenis est usus cum spiritu contemptionis ac despicientiae et paupertatis, bona autem aeterna appetivit, quae augere conatus est talenta multiplicando sibi a Deo conces­ sa. Iustus fuit, Deo oboediens atque hominibus, prudens in vita sua spiri­ tali regenda necnon in gubernatione familiae et operum caritatis. Post 1021 Congregatio de Causis Sanctorum brevem morbum, meritis ornatus ac fama sanctitatis clarus in Domino pie obdormivit die 24 mensis Februarii anno 1965. Fama sanctitatis perdurante, Episcopus Calaguritanus et CalceatensisLucroniensis, nihil obstat obtento Sanctae Sedis ad normam Motus Proprii « Sanctitas Clarior », Causam introduxit beatificationis et canonizationis atque Processum cognitionalem celebravit (annis 1983-1986), qui est a Con­ gregatione de Causis Sanctorum probatus per decretum die 18 mensis Maii anno 1987 promulgatum. Positione confecta, inquisitum est an Servus Dei heroum in modum virtutes explicavisset. Die mensis Iunii 17 anno 1997 ac­ tus est, felici cum exitu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Deinde Patres Cardinales et Episcopi, in Sessione Ordinaria calendis Aprilibus habita anno 1998, Causae Ponente Excellentissimo Domino Fiori­ no Tagliaferri, Episcopo emerito Viterbiensi, agnoverunt laicum Albertum Capellán Zuazo heroum more virtutes théologales, cardinales iisque adnexas coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre­ gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de vir­ tutibus theologalibus necnon de adnexis, in Fide, cardinalibus gradu et Caritate tum Prudentia, Iustitia, Temperantia heroico, Spe Servi Dei Alberti in Deum Capellán et tum in proximum, Fortitudine, Zuazo, eisque Patrisfamilias, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998. 68 EDUARDUS NOWAK archiep. tit. Lünen., a Secretis L. © S. Michael Di Ruberto, Subsecretarius 1022 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale FIRMANA Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Gioia christifidelis laicae (1904-1931) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « O Iesu, mea vita tua est, et ego amore tuo confici volo atque vivere ut te amem faciamque ut ameris ». Haec verba quae iuvenis Maria Gioia in suo diario scripsit, summarium esse possunt brevis eius vitae, caritate necnon cruce Christi illuminatae et prorsus in amore Domini consumptae, in precatione, in apostolatu inque parvi vici eius natalis sociali ac religiosa elatione. Orta est Serva Dei die 23 mensis Septembris anno 1904 in pago sermone patrio denominato Casette d'Eté, ad municipium pertinente Sancti Elpidii ad Mare, in archidioecesi Firmana posito, a Raphaele Gioia et Laura Bracalente, legitimis coniugibus qui probitate eminebant, religiositate atque erga pauperes liberalitate. Biduo post ortum sacramentum Baptismi accepit et insequenti anno Confirmationis. Sex annos nata est matre orbata, vulnere in animo capto, quod numquam erat cicatricem plene recepturum. Diligen­ ter ludum frequentavit. Anno 1915 cum gaudio primum ad eucharisticam mensam accessit. Ut studia prosequeretur intravit in ephebeum Benedictinarum Sancti Elpidii ad Mare, in quo mansit annis 1916-1919, deinde, ean­ dem ob causam, se contulit Ripam trans Asonem apud Sorores Domini­ canas Sanctae Catharinae, ibique est commorata annis 1919-1923. Ubique magni habita est propter bonitatem et indolis modestiam, caritatem erga sodales atque Sorores, diligentiam adhibitam in studiis et impensam pietatem, quam Missa et Communione cotidiana alebat atque oratione. Dum aetate crescebat et gratia, acerbis est affecta doloribus: typho est ad extremum vitae deducta; ubi est ex morbo recreata, mors ei patrem ademit et, ludi magistrae adepta diploma, morti adfuit sororis Amaliae, decem et septem annos natae. Hae res adversae nec eius indolem irritaverunt nec cor induraverunt; immo, ad vicum natalem reversa, nulla interposita mora in­ cepit niti pro proximo, praesertim pro puerulis, quibus doctrinam chris­ tianam tradebat et pro quibus in domo sua scholam vespertinam aperuit, cum humilitate atque amabilitate munere fungens non modo praeceptricis, verum etiam educatricis et consiliatricis. Pro pusis et puellis condidit in pa- Congregatio de Causis Sanctorum 1023 go Consociationem Actionis Catholicae, cuius praeses fuit studiosissima et usque ad mortem fautrix, multum conferens ad gradum moralem religiosumque populi illius loci. Sedulo operam consociabat cum sacerdotibus, pacem inter familias conciliabat, scandalis angebatur, quibus medendum curabat, vocationes ad vitam consecratam fovebat, munditiae ecclesiae prospiciebat ac subsicivis temporibus nonnullas acu pingebat sacras supel­ lectiles. Aliquamdiu vice est iuncta magistrae in scholis publicis. Aliquot annis est iuveni desponsa, quem tamen deseruit, utpote cum eius religiosa principia non participaret. Recuperata libertate, cogitabat de se Deo consecranda, sed hoc ad effec­ tum adducere nequi vit ob morbum qui intervenit, unde est morte correpta. Cum fuit ei suum votum deponendum, multum doluit scripsitque: « Deus mi, confirma me; non possum tibi esse desponsata in vita, in caelo saltem poterò ». Ab anno 1928 est phthisi pulmonea affecta nec, quamvis varias adhibuisset curas et diuturnas in montibus fecisset mansiones, sanitatem re­ cuperavi^ Perrexit ad vitam Consociationis Actionis Catholicae attendere, trepidare et preces Domino adhibere pro iuvenibus sociis atque operam suam offerre suasque aegritudines pro earum christiana formatione. Ante omnia in suam incubuit sanctificationem, contendens perfectius in dies vo­ luntati Dei adhaerere et Christi lineamenta effingere in se. Die 25 mensis Martii anno 1930, coram suo spiritus moderatore, votum castitatis priva­ tum suscepit. In suo diario scripsit: « Iesu mi, auge amorem meum, allice cor meum, ne palpitet nisi pro te. Sponse mi, da mihi amorem, multum amorem, solum amorem ». Die mensis Augusti 15 eodem anno, cupiens unum effici cum Domino Iesu, votum fecit oboedientiae. Eo tempore ita suos significavit sensus: « Iesu mi adorande, volo me tecum coniunctiorem usque sentire, quo possim amori melius respondere tibique dicere: Tu solus regnas; iam non ego vivo, sed tu vivis in me. Ad gloriam tuam omnia, ad animae meae sanctificationem, ad salutem animarum ». Deo devota tamquam amoris victima, vixit ex crucis beatitudine, quam gerebat arta in coniunctione cum divino Redemptore mundi. Ineunte anno 1931 victima, sciens se mox immolatum iri, affirmavit: « Animadverto, Sponse mi, esse te adventurum, egoque meam repeto integram oblationem. Sponse mi, sicut vis et quando... Omnia tibi offero, omnia, cruciatum quoque ob amatissimum meum Vincentium ». Vincentius frater eius fuit minor natu, qui et ipse phthisi pulmonea aegrotaverat. Postridie nonas Februarias eodem anno Serva Dei peculiari voto vitam suam devovit pro proximorum bono. Die 21 1024 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale mensis Februarii Vincentius est mortuus. Sedulo a noverca custodita in do­ mo Sancti Elpidii ad Mare, quo paulo ante se contulerat, ultimum suae « viae crucis » spatium percucurrit precans, patiens et offerens. Obviam Sponso facta est, qui eam arcessivit nonis Martiis anno 1931, obmurmurans: « Ecce, Domine, parata sum ». Moderator spiritus, qui aderat, dixit: « Nescitis ad quem perfectionis gradum haec anima pervenerit ». Re vera Dei Serva, non mirifica faciendo, sed simpliciter Evangelio obtemperando, praeclarum exstruxit spirituale aedificium, fundamentis subnixum solidae rapis fidei, spei, caritatis erga Christum, Ecclesiam et ani­ mas. In hoc opere prosequendo non suis est viribus nisa, sed potentia gra­ tiae divinae, quam mereri conata est mandatorum observantia atque legum Ecclesiae, ferventi Missae participatione et cotidiana Communione, assidua precatione, pietate in Iesum Crucifixum et Sacrum Cor Iesu, Eucharistiae adoratione, filiali erga Mariam Virginem Immaculatam religione. Alacriter in vinea Domini laboravit et suo apostolatu, eminentium virtutum exemplo ac potissimum suis doloribus auctui regni Dei operam dedit. Semper Domi­ no fisa est eique se concredidit laetis atque acribus vitae temporibus. Multi familiares luctus diuturnusque morbus eius iter ad Deum illustraverunt, ar­ dorem in servitio animarum atque Actionis Catholicae, Paradisi appetitionem confirmaverunt, nedum eam tristem redderent. Omnino amore Christi capta et possessa, ei soli vixit eiusque gloriae et, donec est sita vale­ tudine, cum amore, comitate, opera fecit misericordiae corporalis et spiri­ tualis et, usque ad dierum suorum finem, beneficum caritatis Domini Iesu lumen diffudit. Splendidum quoque testimonium dedit prudentiae in apos­ tolatu et in usu strumentorum suae sanctificationis, iustitiae in Deum et in proximos, fortitudinis atque perseverantiae, temperantiae et paupertatis, castitatis et humilitatis, oboedientiae superioribus atque sacerdotibus. Propter hanc se gerendi rationem fama enituit sanctitatis in vita, in morte et post mortem; quocirca Archiepiscopus Firmanus, nihil obstat ob­ tento Sanctae Sedis ad normam Motu Proprio « Sanctitas Clarior », Causam introduxit beatificationis et canonizationis Processumque cognitionalem celebravit (annis 1981-1987), cuius auctoritas et vis agnita est a Congrega­ tione de Causis Sanctorum decreto die 10 mensis Maii anno 1989 promulga­ to. Praeparata Positione, disceptatum est an Serva Dei heroum in modum virtutes explicavisset. Die 29 mensis Aprilis anno 1997, prospero cum exitu, Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris est actus. Patres Cardi­ nales deinde et Episcopi in Sessione Ordinaria die 3 praeteriti mensis Martii 1025 Congregatio de Causis Sanctorum habita, Causae Ponente Excellentissimo domino Fiorino Tagliaferri, Epis­ copo emerito Viterbiensi, professi sunt Servam Dei Mariam Gioia heroum more virtutes théologales, cardinales et iis adnexas coluisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre­ gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de vir­ tutibus theologalibus necnon de adnexis, Fide, cardinalibus in gradu et Caritate tum Prudentia, Iustitia, Temperantia heroico, Spe Servae Dei Mariae in Deum Gioia, et tum in proximum, Fortitudine, Christifidelis eisque laicae, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998. f f i EDUARDUS NOWAK archiep. tit. Lünen., a Secretis L. © S. Michael Di Ruberto, Subsecretarius FLORENTINA Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Caelestinae a Matre Dei (in saec.: Mariannae Donati) fundatricis Congregationis Filiarum Pauperum a S. Iosepho Calasanctio (« Suore Calasanziane ») (1848-1925) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « Vero amore Iesu corda infiammate omnium pusarum, puellarum om­ niumque personarum, quibuscum rationem habetis: Hoc suadeo vobis ». His verbis, amore erga Dominum suggestis atque eius Regni studio, Caelestina a Matre Dei (in saec.: Marianna Donati), Sorores suae Congre­ gationis hortabatur ad caritatis ignem accendendum ac diffundendum in suis communitatibus inque suis apostolicis operibus. Quod autem sodales monebat, ipsa tam magna generositate, gaudio et perfectione explicavit, 68 - A A S 1026 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale ut bonitatis Dei signum haberetur dignaque Sancti Iosephi Calasanctii discipula. Dei Serva in oppido Marradi orta est, intra fines posito archidioecesis Florentinae, die 28 mensis Octobris anno 1848, a Francisco Donati et Con­ stantia Civinini, legitimis coniugibus, honesto genere natis, magnis opibus praeditis atque fervidis christianis. Postridie ortum Baptismum accepit nomine capto Marianna, anno 1855 Confirmationem et aliquot post annos primam Communionem, qua in circumstantia votum privatum castitatis suscepit. Eius morali ac religiosae educationi egregie familia consuluit. Nul­ lam publicam scholam frequentavit, sed tamen est bona doctrina instituta, quam facile Serva Dei appropriavit, vivaci intellegentia ac firma voluntate exornata. Tamquam confessarium et spiritus moderatorem optimum P. Caelestinum Zini elegit, Ordinis Clericorum Regularium Pauperum Ma­ tris Dei Scholarum Piarum sodalem, qui eam in via sanctitatis rexit atque in eius Deo consecratione. Nomen professa est in Tertium Ordinem Francis­ canum inque Piam Societatem Filiarum Mariae pro morientium salute, dum vitae rationem agebat umbratilem, austeram ac bonis operibus dedi­ tam, praesertim vero aegrotorum visitationi. Patris dissidentia superata, priscam secuta est vitae consecratae appetitionem et est quoddam monas­ terium ingressa, sed paucos post dies libere inde discessit, volens Dei volun­ tatem de se melius cognoscere. Interea, eius spiritus magistro movente, cogitabat de itinere ineundo a Sancto Iosepho Calasanctio signato, for­ tiorem in dies impulsum animadvertens ad illum imitandum etiam in apos­ tolatu pro iuventute; ideoque, in familia manens, artiora vincula spiritalia iunxit cum Ordine Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum. Anno 1884, futurum suum munus respiciens, est diploma adepta magistrae ludi gradus superioris; anno 1888 scholam aperuit gratuitam pro puellulis pauperibus, facere id statuens, quod Sanctus Iosephus Calasanctius pro puerulis fecerat; anno 1889, una cum aliquibus sociis, quae eius proposita participabant et curas, Congregationem Filiarum Pauperum a Sancto Iosepho Calasanctio instituit, quam Archiepiscopus Florentinus an­ no 1892 approbavit ac deinde etiam Sancta Sedes. Serva Dei, quae nomen ceperat Sororem Iosepham Caelestinam a Matre Dei, professionem fecit temporaneam anno 1889 et anno 1914 perpetuam. Ab anno, quo Institutum est conditum, gubernatrix fuit amabilis et fortis, diligens ac sapiens suae familiae religiosae, quae in plures Italiae urbes se extendit. De Sororum formatione spiritali curam adhibuit, quas ad viam Congregatio de Causis Sanctorum 1027 ascendendam perfectionis usque ad heroicam virtutem incitabat; tamquam mater pusarum educationi prospexit; cor suasque domus religiosas aperuit filiabus inclusorum in carceribus; aegrotas officiis prosecuta est; omnibus exemplo fuit perfectae ac laetae consecrationi, Regulae, votis fidelitatis. Fides, spes et caritas lucernae fuerunt quae eius iter illustraverunt in sanctitatis via. Dei verbo adhaesit ex mente exque corde; Christi doctrina atque exemplum eius fuerunt vitae apostolatusque norma. Prompte et ex more voluntati Dei oboedivit, leges eius servavit, gratiam eius mereri est nisa, peccatum fugit, animam suam continuo purificavit, bonum fecit ad gloriam Dei atque ad salutem animarum. Artam coluit cum Domino con­ iunctionem per assiduam precationem, meditationem aeternarum veritatum ac ferventem pietatem erga Eucharistiam et Christi Passionem; scripsit: « Iesu cruci affixe, plagas tuas cruentas in corde meo imprime, ut infinito amore et infinito dolore vivere possim et mori », atque, his cogitationibus congruenter, cruces accepit, aerumnas, reprehensiones, paupertatem ac debita quae ortum et auctum eius Congregationis oneraverunt, haec omnia ducens Dei donum esse ac suae alienaeque sanctificationi viam. Spem sem­ per in Providentia collocavit, quae numquam eam sine auxilio reliquit. Amor Iesu cor eius incendit, eius verbum, scripta, navitatem, volebatque suam Congregationem omnesque Sorores caritate uri ut multas animas ad Christum Redemptorem adducere possent. Benigne opera misericordiae spiritalis et corporalis est exsecuta atque, cum divini Sponsi imaginem in pauperibus videret, in benevolentia et in auxiliis effusa fuit. In bono fa­ ciendo, in Instituto regendo atque in instrumentis eligendis suae sanctifica­ tionis ostendit magna se ornatam esse supernaturali prudentia. Iusta fuit in Deum et in proximos, temperans, aliena a terrestribus bonis, ab honoribus et laudibus, casta, Deo Ecclesiaeque auctoritati oboediens, in verbis humilis et in moribus, in vitae crucibus portandis fortis, in Christo sequendo perseverans, qui eam die 18 mensis Martii anno 1925 arcessivit brevem post morbum, quem exemplari cum tranquillitate est perpessa atque erga divi­ nam voluntatem obsequio. Fama sanctitatis, qua Dei Serva claruit in vita et in morte, etiam secutis annis diffundi perrexit atque confirmari; quam ob rem Archiepiscopus Florentinus Causam inchoavit beatificationis et canonizationis celebrato Processu ordinario informativo annis 1935-1962, qui est rite probatus a Congregatione de Causis Sanctorum per decretum die 5 mensis Iulii anno 1985 promulgatum. Positionis perfecta praeparatione, inquisitum est an Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1028 Serva Dei virtutes coluisset heroum in modum. Die 18 mensis Februarii anno 1997 actus est, felici cum exitu, Consultorum Theologorum Congressus Pecu­ liaris. Patres Cardinales deinceps et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 17 mensis Martii hoc anno habita, Causae Ponente Excellentissimo Domino An­ drea Maria Erba, Episcopo Veliterno-Signino, professi sunt Dei Servam Caelestinam a Matre Dei virtutes théologales, cardinales et iis adnexas explicavisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre­ gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de vir­ tutibus theologalibus necnon de Fide, cardinalibus Spe et Prudentia, Caritate tum in Deum Iustitia, Temperantia et tum in proximum, Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servae Dei Caelestinae a Matre Dei (in saec.: Ma- riannae Donati), a Fundatricis Congregationis Filiarum Pauperum S. Iosepho Calasanctio («Suore Calasanziane »), in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998. ® EDUARDUS NOWAK archiep. tit. Lünen., a Secretis L. © S. Michael Di Ruberto, Subsecretarius MATRITENSIS Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Faustini Míguez (in saec.: Emmanuelis) sacerdotis professi ord. Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum fundatoris Congreg. Sororum Calasanctiarum Filiarum « de la Divina Pastora » (1831-1925) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Faustinus Míguez (in saec.: Emmanuel) natus est die 24 mensis Martii anno 1831 in Hispanico oppido Xamirás, in dioecesi Auriensi posito. Ingressus Ordinem Clericorum Regularium Pauperum Ma- Congregatio de Causis Sanctorum 1029 tris Dei Scholarum Piarum, professionem fecit religiosam et sacrum pres­ byteratus Ordinem accepit. Institutioni se dedidit atque confessionum mi­ nisterio necnon moderationis spiritalis et, ut pauperes adiuvaret, praeparan­ dis compositionibus phytotherapicis, magnam sibi concilians nominis celebritatem. Congregationem Sororum Calasanctiarum Filiarum « de la divina Pastora » condidit, puellis pauperibus educandis. Fama sanctitatis clarus, postridie nonas Martias obiit anno 1925. Causa beatificationis et canonizationis inita est anno 1953 apud Curiam Matritensem. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 21 mensis Decembris anno 1992 edixit Servum Dei heroum in modum virtutes théologales, cardi­ nales et his adnexas observavisse. Postulationis Causae rogatu, Congregatio de Causis Sanctorum de mira coniecta sanatione consideravit, intercessioni tributa eidem Venerabili et Bonaëropoli in Argentina effecta. Casus pertinet ad puerum decem et septem annos natum, Ansgarium Santos Leguizamón, oligophrenicum, epilepticum, asthmaticum ex arteriis asperis, qui nocte diei 15 mensis Octo­ bris anno 1972 portionem obduxit nimiam medicamentorum psychotropicorum. Subsequenti mane mater animadvertit filium animo esse lictum et af­ fectum respiratione singultanti. Postquam est in valetudinarium deductus et facta est diagnosis de cornate secundi gradus atque vitio spirandi. Postea, etsi therapia efficax adhibebatur, aegroti condiciones in deterius mutatae sunt, altum coma ostendentes tertii gradus cum signis decerebrationis, arteriae asperae pulmonumque inflammatione perturbatum. Progno­ sis incertissima fuit quoad vitam et quoad valetudinem. Inde a primo die hospitii in valetudinario inchoata est novendialis supplicatio ad auxilium divinum invocandum per intercessionem Servi Dei Faustini Míguez. Die 24 mensis Octobris, novendialis supplicationis ultimo, aegrotus ex improviso e cornate experrectus est et perfecte salutem recuperavit, clara quoque osten­ sa facultatum psychicarum salubri mutatione. De asserto miraculo apud Curiam Bonaërensem anno 1994 instructa est Inquisitio dioecesana, quae est rite probata a Congregatione de Causis Sanctorum decreto postridie calendas Décembres eodem anno promulgato. Consilium Medicorum Dicasterii pridie idus Iunias anno 1997 habita ses­ sione, uno ore declaravit sanationem celerrimam fuisse, completam, mansuram et inexplicabilem esse quoad modum ob plenam signorum postumorum absentiam obque inopinatum profectum roboris intellegentiae ae­ groti. Pridie idus Décembres secutas actus est Consultorum Theologorum Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1030 Congressus Peculiaris et die 17 mensis Martii hoc anno Sessio Ordinaria Pa­ trum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Excellentissimo Domino Ottorino Petro Alberti, Archiepiscopo Calaritano. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Con­ gregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de prae­ dicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, nis intercedente Clericorum tore videlicet Servo Regularium Congregationis ra », Ven. de Dei Faustino Míguez, Pauperum Sororum celérrima, Matris Calasanctiarum completa et Dei Sacerdote professo Scholarum Filiarum mansura « de Piarum, la sanatione Ordi­ Funda­ Divina Pasto­ Ansgarii Santos Leguizamón a « coma profondo di 3° grado, della durata di 8 giorni, da intossi­ cazione da psicofarmaci, con monite in soggetto oligofrenico, segni di decerebrazione, complicato da broncopol­ epilettico e asmatico bronchiale ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998. £8 EDUARDUS N O W A K archiep. tit. Lünen., a Secretis L. © S. Michael Di Ruberto, Subsecretarius PALENTINA Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Emmanuelis González García episcopi Palentini fundatoris Congregationis Missionariarum Eucharisticarum a Nazareth (1877-1940) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « In Sanctissima Eucharistia totum bonum spirituale Ecclesiae contine­ tur, ipse scilicet Christus, Pascha nostrum panisque vivus per carnem suam Spiritu Sancto vivificatam et vivificantem vitam praestans hominibus » Congregatio de Causis Sanctorum ( C O N C . OECUM V A T . byterorum ordinis, 1031 II, Decretum de presbyterorum ministerio et vita Pres­ 5). Eucharistia quae, « ut fons et culmen totius evangelizationis apparet » (ibidem), magnum habuit momentum vitae ac ministerio episcopi Emmanuelis Gonzalez García qui, Eucharistiam celebrando, adorando et con­ templando, caritatem erga Deum et proximos aluit, ad divinum Pastorem se conformavit in gregis servitio atque evangelii crucisque Christi lumen in Ecclesia effudit et in mundo. Hic Dei vir Hispali est ortus die 25 mensis Februarii anno 1877 ex hu­ mili admodumque christiana familia. Pater, Martinus González Lara, opus faciebat fabri tignarii apud Salesianorum ephebeum; mater, Antonia García Pérez, vestifica erat. Ad baptismalem fontem nomina ei indiderunt Em­ manuelem Iesum a Purissima Conceptione et Antonium Felicem a Sanctis­ sima Trinitate, et eum vias veritatis et iustitiae percurrere docuerunt. Duodecim annos natus parentibus insciis examen subiit ut in seminarium admitteretur. Probatus, diligenter se praeparavit ad sacerdotium optimos consecutus exitus in pietate, in disciplina inque studiis. Mense Iulio anno 1901 doctoris gradum est adeptus in Sacra Theologia ac subsequentis men­ sis Septembris die 21 ab Hispalensi Archiepiscopo Beato Marcello Spinola y Maestre presbyter est ordinatus. Ministerii pastoralis initio, Tabernaculo viso derelicto in parvo vico, « apostolus Tabernaculorum » fieri statuit, nempe pietatem provehere erga Eucharistiam atque de Tabernaculis neglectioribus et desertioribus curam adhibere. Ut hoc prosequeretur propositum anno 1 9 1 0 Opus Trium Mariarum condidit, Discipulos Sancti Ioannis et postea « Los Juanitos » (Ioannulos) pro adulescentulis. Hae Consociationes exortae sunt cum Dei Servus Archipresbyter erat Onubensis, qua in urbe decem annos ( 1 9 0 5 - 1 9 1 5 ) im­ pensum ac multiplicem explicavit apostolatum, unde vita christiana in ea­ dem urbe refloruit. Eodem temporis spatio clarissimum ex suis edidit li­ brum, qui inscriptus est « Lo que puede un cura hoy », ob quem tota in Hispania cognitus est atque existimatus. Exeunte anno 1 9 1 5 nominatus est Episcopus titularis Olympenus et auxiliaris Malacitanus, cuius dioecesis deinde fuit Administrator Apostolicus (anno 1 9 1 7 ) atque Episcopus (anno 1 9 2 0 ) . Cum ardore bono populi sui prospexit. Sacerdotum disciplinam ac vitam spiritualem curavit, christianae doctrinae institutionem fovit, paroecias visitavit, malas consuetudines cor­ rexit, cultum Eucharistiae diffudit, novo seminario exstruendo consuluit. 1032 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Anno 1918 Opus Missionariorum Eucharisticorum instituit, ex sacerdotibus constans, et anno 1921 novum condidit Institutum religiosum, quod hodie Congregatio Missionariarum Eucharisticarum a Nazareth appellatur. Inde ab exordio ministerii sui episcopalis Servus Dei in multas incidit difficul­ tates et aegritudines, quae tamen fervorem eius apostolicum non extinxerunt. Mense Maio anno 1931 rerum novarum molitores complures Malacitanas ecclesias incenderunt et etiam sedem episcopalem succenderunt, Pastorem, qui se fortiter ac decore gessit, impellentes ad urbem relinquendam. Aliquot mensibus Calpe se abdidit, dein in suae dioecesis territorium re versus est, nempe in oppidulum Arundam, sed cum simultates minaeque mortis adver­ sus eum perdurarent, Nuntius Apostolicus voluit illum domicilium Matriti collocare. Vir Dei paupertatem est expertus, solitudinem, indignitates et ca­ lumnias. In fidelitate Deo atque Ecclesiae firmus suam portavit crucem nec aliud appetivit, nisi ut per omnia Dei voluntatem faceret. Anno 1935 assen­ sus est dioecesis Malacitanae abdicationi et est episcopus Palentinus nomi­ natus. Ex more alacriter in bonum incubuit communitatis sibi concreditae. Verbi Dei praedicationi et catechismi institutioni favit, pietati erga Eu­ charistiam atque dierum festorum sanctificationi; sacerdotibus et seminarii alumnis est opitulatus, administrationi studuit variorum Operum a se insti­ tutorum. Ante omnia, sicut facere didicerat inde ab annis iuventutis, cogitavit de Dei exsequendo praecepto: « Sancti estote, quia sanctus sum ego, Dominus Deus vester» (Lv 19, 2). Gratia adiuvante ad magnam pervenit perfec­ tionem in exercitatione virtutum. Fides, spes, caritas eius vitae lumen fuerunt et apostolatus anima. Divinae revelationi atque Ecclesiae magiste­ rio ex mente adhaesit et ex corde. Semper pro iis, in quae credebat, locutus est, scripsit et egit, Dei regnum quaerens eiusque gloriam. Eucharistia car­ do fuit eius vitae spiritualis, animae eius cibus cotidianus, robur quo est in laboribus pastoralibus atque in rebus adversis sustentus. Artam cum Domi­ no coniunctionem coluit, aeternarum veritatum meditationem, liturgiam, precationem, religionem erga Sacrum Iesu Cor et Redemptoris Matrem. Auxilio est confisus Providentiae atque serenitatem fiduciamque iniecit iis, qui in difficultatibus versabantur. Cum caritate ac perseverantia paroeciae Onubensi, dioecesibus Malacitanae et Palentinae, suis Operibus fundatis omnibusque animis quae eum adibant, servivit, auxilium petituris. Sacerdotes, seminarii alumni, operarii, aegroti, senes, in carcere inclusi multimodis cordis eius bonitatem experti sunt; et quotquot eum sunt insec- Congregatio de Causis Sanctorum 1033 tati et calumniati ab eo veniam habuerunt. Servus Dei iustus fuit erga Dominum, Ecclesiam et erga proximos; fortis fuit in fidelitate suae voca­ tioni atque muneri, patiens in angoribus, temperans, alienus a bonis ter­ restribus, castus, humilis, amabilis in omnes, Romano Pontifici oboediens; prudens fuit in instrumentis seligendis suae sanctificationis, in animis re­ gendis inque dioecesibus, quarum fuit Pastor, gubernandis. Dum sedulo vias Dei percurrebat, eius valetudo languescere coepit. Suas tulit infirmitates mira cum tranquillitate, et in precatione ad ultimum cum Domino occursum se praeparavit, qui eum arcessivit pridie nonas Ianuarias anno 1940. Sanctitatis fama, qua in vita claruit, aucta est post eius mortem; quo­ circa Episcopus Palentinus initium fecit Causae beatificationis atque canonizationis per Processus ordinarii informativi celebrationem (annis 1952-1960), cui additi sunt Rogatoriales Onubensis, Hispalensis, Matritensis et Malacitanus. A Sancta Sede nihil obstat concesso eidem Episcopo ad normam Motu Proprio « Sanctitas Clarior », apud Curiam Palentinam in­ structus est Processus cognitionalis annis 1981-1983. Hi Processus rite pro­ bati sunt a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 13 mensis Iulii anno 1984 promulgato. Positione confecta, ex more inquisitum est an Dei Servus virtutes heroum in modum exercuisset. Die 23 mensis Maii anno 1997, exitu cum prospero, actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardinales porro et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 3 praeteriti mensis Februarii, habita, Causae Ponente Eminentissimo Cardi­ nali Eduardo Martínez Somalo, affirmaverunt Episcopum Emmanuelem González García virtutes théologales, cardinales iisque adnexas heroum more observavisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre­ gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Con­ stare de virtutibus proximum, tudine, cia, necnon theologalibus Fide, de eisque adnexis, Episcopi cardinalibus et Caritate Prudentia, Spe Iustitia, in gradu heroico, Palentini, Fundatoris tum et in Forti­ Servi Dei Emmanuelis Gonzalez Gar­ Congregationis Missionariarum ticarum a Nazareth, in casu et ad effectum de quo agitur. 69 - A A S in Deum tum Temperantia Eucharis­ 1034 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998. £8 E D U A R D U S N O W A K archiep. tit. Lünen., a Secretis L. S S. Michael Di Ruberto, Subsecretarius PARISIENSIS Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Nicolai Barré sacerdotis professi Ordinis Minimorum fundatoris Congregationum Sororum a Iesu Infante a S. Mauro et Sororum a Iesu Infante a Providentia Rothomagensi (1621-1686) DECRETUM SUPER MIRACULO Venerabilis Servus Dei Nicolaus Barré Ambiani in Gallia ortus est die 21 mensis Octobris anno 1621. Ordinem Minimorum ingressus professionem religiosam fecit et est sacerdos ordinatus. Doctrinae se tradidit disci­ plinarum theologicarum, praedicationi atque confessionum peccatorum audiendarum ministerio moderationisque spiritalis, necnon precationis ac paenitentiae vitae. Institutionem fovit puerorum ac puellularum gratuitam per multas populares scholas. Ut hoc persequeretur propositum Congrega­ tiones condidit Sororum a Iesu Infante a Sancto Mauro et Sororum a Iesu Infante a Providentia Rothomagensi. Virtutibus ornatus ac meritis Lutetiae Parisiorum obiit die 31 mensis Maii anno 1686. Beatificationis et Canonizationis Causa inita est anno 1930. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die mensis Martii 21, anno 1983, edixit Servum Dei virtutes théologales, cardinales iisque adnexas heroum in modum observavisse. Nuper Causae Postulatio Congregationi de Causis Sanctorum iudican­ dam permisit assertam miram sanationem Sororis Annae Rosselle, Congre­ gationis Sororum a Iesu Infante a Providentia Rothomagensi sodalis, quae orta est anno 1950 luxatione ingenita affecta femoris sinistri. Postero anno est gypso illita et ambulare coepit tres annos nata. Anno 1970 dolores exstiterunt genua affligentes cum artuum impeditionibus ac talorum distor­ tione. Meniscorum dextri et sinistri sectioni chirurgicae subiecta est, sed Congregatio de Causis Sanctorum 1035 factum est ut baculo ei opus esset ad ambulandum. Anno 1976 insitionem osseam subiit in femur sinistram, sed artus inferior duo centimetra brevior evasit. Deinde ex arthrosi vertebrarum laboravit, praesertim ad cervicem et ad lumbos pertinente, cum doloribus illorum locorum. Ob symptomatologiae mutationem in peius et artuum deminutam perfunctionem, praecipue sinistri, compulsa est ad utendum sella rotulis praedita. Alii supervenerunt morbi et etiam acerbi ossuum articulorum dolores; quam ob rem fuit ei in lecto iacendum et medicamenta fuerunt adhibenda ñervos lenientia atque morphinum. Eiusmodi in condicione aegro ta vim a Deo postulabat ut suum toleraret morbum, cum sorores sodales eius peterent sanationem per Venerabilis Servi Dei Nicolai Barré intercessionem. Die 8 mensis Decembris, mane, anno 1989, Soror Anna, Rosarium recitans, improvisam animadvertit dolorum decessionem, ita ut ex lecto descendere potuerit et sola sine auxilio ambulare. Perfecte erat sanata. De sanatione apud Curiam Insulensem annis 1991-1992 Inquisitio dioecesana est instructa, quae a Congregatione de Causis Sanctorum proba­ ta est per decretum postridie nonas Novembres anno 1992 promulgatum. Dicasterii Collegium Medicorum in sessione diei 17 mensis Aprilis anni 1997 affirmavit sanationem completam fuisse, mansuram et inexplicabilem quod attinet ad subitaneam artuum inferiorum renovatam perfunctionem ac do­ lorum decessionem. Pridie idus Décembres subsequentes actus est Consulto­ rum Theologorum Congressus Peculiaris et calendis Aprilibus anno 1998 Sessio Ordinaria est habita Patrum Cardinalium atque Episcoporum, Causae Ponente Excellentissimo Domino Mario Rizzi, Archiepiscopo titulari Balneoregiensi. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, re­ sponsum est prolatum affirmativum. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Con­ gregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de prae­ dicta mira sanatione conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Minimorum, Ven. Fundatore et Sororum a Iesu Servo Dei Nicolao Barré, Congregationum Infante Sororum a Providentia a Sacerdote professo Iesu Rothomagensi, Infante a videlicet de S. Ordinis Mauro subitanea, Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1036 completa et mansura osteo-articolare, grave in parte sintomatologia impossibilità alla sanatione Sororis congenita, dolorosa e Annae Rosselle interessante vari limitazione funzionale deambulazione per 5 a « complessa patologia segmenti degli scheletrici, con inferiori, con arti anni ». Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac­ ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur. Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998. & EDUARDUS NOWAK archiep. tit. Lünen., a Secretis L. ffi S. Michael Di Ruberto, Subsecretarius PREMISLIENSIS RITUS BYZANTINI UCRAINI Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Iosaphatae Hordáshevska (in saec.: Michaëlinae) confundatricis Congregationis Sororum Ancillarum a Maria Immaculata (1869-1919) DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS « O Iesu, animae vita, vivat anima mea in te, pro te et per te; cogitet de te, de te loquatur, agat pro te ». His verbis Dei Serva Iosaphata Hordáshevska suum significavit arden­ tem erga Iesum Christum amorem, qui eius vitae centrum fuit et lux, omnino Domini gloriae et animarum saluti consecratae. Digna haec filia Ecclesiae Ritus Byzantini Ucraini Leopoli orta est die 20 mensis Novembris anno 1869 a Ioanne Pukas et Xenia Hordáshevska, tenuis condicionis coniugibus, qui ei nomen indiderunt Michaëlinam ean­ demque christiane educaverunt. Exitibus cum optimis ludo peracto impera­ to, incepit in taberna vitraria opus obire, ita in numerosam familiam susti­ nendam se consocians. Subsiciva tempora in precatione consumebat, in can­ tu sacro et in rerum divinarum participatione in ecclesia Sancti Onuphrii, a sacerdotibus recta Ordinis Basiliani. Horum unus, P. Ieremias Lomnitsky, qui eius factus est confessarius et magister spiritus, permisit ei ut privatim votum susciperet castitatis. Dum alacriter in Dei viis progrediebatur, Michaelina animadvertit se a Domino vocari, ut illi se consecraret. Prius in­ ter moniales Basilianas clausura obstrictas ingredi proposuit; deinde, confes- Congregatio de Causis Sanctorum 1037 sarii consilium secuta, adsensit ut prima sodalis fieret novae religiosae fa­ miliae, quam ipse erat instituturus una cum parocho loci Zhuzhel, Cyrillo Seletsky, ut operam daret actioni pastorali sacerdotum. Id temporis enim nulla erat Congregatio feminina ritus Byzantini Ucraini, quae plene dedita esset apostolicis negotiis. Serva Dei igitur, populo suo utilis esse volens, re­ bus omnibus relictis iter est ingressa, quod ei divina Providentia per P. Ieremiam Lomnitsky significaverat. Die mensis Augusti 24, anno 1892, habitum religiosum induit nomine capto Sorore Iosaphata, ad memoriam episcopi martyris Iosaphat Kuncewicz. Paucis post diebus in oppidulo Zhuzhel, cum septem postulantibus, in paupertate inque humilitate primam aperuit domum Congregationis Sororum Ancillarum a Maria Immaculata. Sua explevit munera antistitae et puellarum educatricis sibi concreditarum cum generositate, prudentia et amabilitate. Die 20 mensis Novembris eo­ dem anno vota religiosa fecit, spondens se esse observaturam quae Consti­ tutiones praescribebant: nempe Iesu Christi amorem, filiolorum agricolarum educationem, aegrotorum et pauperum curam, apostolatum verbi et exem­ pli, ut populus ad Deum adduceretur. Peculiarem ostendit sedulitatem erga infirmos, quibus gratuito medicamenta distribuebat, quae ipsa herbis medicinalibus confidebat. Fructuose pietatem in Virginem Mariam propa­ gavit. Deo adiuvante nova Congregatio, paucis annis, multis vocationibus locupletata est nonnullasque aperuit domos. Antistita generalis ab anno 1902 ad annum 1904 Dei Serva, quamvis sollicita esset et generosa, multas obiit difficultates resque adversas. Munere deposito, suam explicavit indus­ triam variis in locis, exemplo vitae socias et populum aedificans. Anno 1909, etsi Capitulo non interfuit, electa est Vicaria generalis sicque ei con­ cessum est ut professionem perpetuam faceret. Novem annis continuis naviter suum praestitit officium Antistitae generali. Eodem tempore prae­ fuit Sororibus Seminario Maiori Leopolitano ministrantibus. Eius valetudo minui coepit anno 1914, anima altius ascendente in imitatione Christi et in perfectione christiana. Effulsit enim obsequio erga voluntatem Dei, fideli­ tate consecrationi religiosae, patientia in acerbitatibus, divinae Providentiae fiducia. Vere humilis, suis viribus non est confisa nec multis suis naturali­ bus dotibus, sed Dei auxilio, quod merere nitebatur arcte coniuncta cum Domino, diligenter cotidiana munia exsequendo, vota Regulamque servan­ do, malum vitando bonumque faciendo. Spiritualiter confirmata pia sacro­ rum liturgicorum participatione, precatione assidua, meditatione, ferventi religione erga Eucharistiam, Domini Passionem et Sacrum Cor Iesu, con- Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1038 stans fuit in servitio Dei et Ecclesiae, necnon populi sui suique Instituti. Sapienter formationi Sororum consuluit annis, quibus Institutum guberna­ vit; officiosa fuit erga aegrotas, ignovit iis, quae ei causa fuerunt difficulta­ tum et aegritudinum. Eius caritas non minus prompta fuit in pueros, hu­ miles, pauperes, senes, dolentes proque omnibus opera exercuit misericor­ diae corporalis et spiritualis. Supernaturali cum prudentia se gessit in eli­ gendis instrumentis sanctificationis suae atque proximorum; iusta fuit, sin­ cera, fortis, aliena a bonis terrestribus, castigata in sensibus, in verbis inque moribus casta, in exercitio virtutum perseverans. Extremis vitae annis ac­ tiones ascéticas multiplicavit multumque phthisi ossea laboravit. Omnia tamen est perpessa mira cum animi vi et interiore cum pace. Sicut praedixerat, terrenam vitam conclusit vespere sollemnitatis Annuntiationis Domini, die 25 mensis Martii anno 1919 secundum calendarium Grego­ rianum, vel die 7 mensis Aprilis secundum calendarium Iulianum. Nunc corpus Servae Dei requiescit in aedicula Domus Generalitiae Sororum Ancil­ larum a Maria Immaculata Romae. Fama sanctitatis qua Soror Iosaphata insignis fuit in vita etiam subse­ quentibus annis perduravit, sed beatificationis et canonizationis Causa non­ nisi recenter iniri potuit ob tristes eventus populi Ucraini. Namque Eparchus Premisliensis ritus Byzantini Ucraini annis 1992-1993 Inquisi­ tionem instruxit canonicam, quae est a Congregatione de Causis Sanctorum probata die 10 mensis Iunii anni secuti. Praeparata Positione, excussum est ex more an Dei Serva heroum in modum virtutes coluisset. Die 21 mensis Octobris anno 1997, felici cum eventu, actus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris. Deinde Patres Cardinales et Episcopi, in Sessione Or­ dinaria die 17 mensis Februarii praeteriti habita, Causae Ponente Eminen­ tissimo Cardinali Eduardo Gagnon, fassi sunt Servam Dei Iosaphatam Hor­ dáshevska virtutes théologales, cardinales et his adnexas exercuisse. Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre­ gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur. Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Con­ stare de proximum, virtutibus necnon theologalibus de Fide, cardinalibus Spe et Caritate Prudentia, Iustitia, tum in Deum Temperantia et tum in Forti- 1039 Congregatio pro Episcopis tudine, (in eisque saec.: adnexis, Michaelinae), in gradu heroico, Confundatricis Servae Dei Congregationis Iosaphatae Sororum Hordáshevska Ancillarum a Maria Immaculata, in casu et ad effectum de quo agitur. Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau­ sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit. Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998. 83 EDUARDUS N O W A K archiep. tit. Lünen., a Secretis L. & S. Michael Di Ruberto, Subsecretarius CONGREGATIO PRO EPISCOPIS BAGENSIS ET SANCTAE MARIAE de finium mutatione DECRETUM Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Exc.mi PP. DD. Laurindus Guizzardi, C. S., Episcopus Bagensis, et Iosephus I vus Lorscheiter, Episcopus Sanctae Mariae, unanimi consensu ab Apostolica Sede expostulaverant ut circumscriptionum sibi concreditarum fines ali­ quantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Alfii Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis et in Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum, oblatis precibus an­ nuendum censuit. Quapropter, hoc Decreto, perinde valiturum ac si Apos­ tolicae sub plumbo Litterae datae forent, a dioecesi Bagensi distrahit inte­ grum territorium paroeciae « Sanctae Mariae de Victoriis » in civitate vulgo Cacequi, atque territorium communitatis christianae « Sanctae Ritae », in pago vulgo Laranjeiras, eaque dioecesi Sanctae Mariae adnectit, mutatis, hac ratione, utriusque ecclesiasticae circumscriptionis finibus. Ad clerum quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad effectum deductum 1040 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale fuerit sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio eccle­ siasticum officium detinent; ceteri autem sacerdotes, clerici seminariique tirones circumscriptioni illi incardinentur in cuius territorio legitimum habent domicilium. Quamobrem documenta et acta praefatorum territorio­ rum clericos, fideles ac bona temporalia respicientia a Curia Bagensi ad Cu­ riam Sanctae Mariae transmittantur. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eamdem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 12 Decem­ bris anno 1997. £8 B E R N A R D I N U S £8 card. GANTIN, Praef. Georgius M. Mejia, a Secretis. L. B S. In Congr. pro Episcopis tab., n. 567/97 ALTENSIS, QUETZALTENANGUENSIS-TOTONICAPENSIS de concathedralis erectione DECRETUM Cum urbs vulgo Totonicapán, civilis eiusdem nominis provinciae caput, intra fines archidioecesis Altensis, Quetzaltenanguensis-Totonicapensis ex­ stans, sive fidelium numero sive religionis operibus et incolarum industria prospera hac nostra aetate incrementa susceperit, Exc.mus P.D. Victor Hugo Martínez Contreras, Archiepiscopus Altensis, QuetzaltenanguensisTotonicapensis, ab Apostolica Sede postulavit ut, ad aptius tutiusque ani­ marum bono consulendum paroeciale templum in eadem urbe, Deo in honorem Sancti Michaelis Archangeli dicatum, ad gradum et dignitatem Ecclesiae Concathedralis eveheretur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Ramiri Moliner Inglés, Archiepiscopi titulo Congregatio pro Episcopis 1041 Sardanensis et in Guatimala Apostolici Nuntii, vigore specialium faculta­ tum a Summo Pontifice, Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, sibi tributarum, rata id in bonum animarum vere cessurum, oblatis precibus annuendum censuit. Quapropter, eadem Congregatio, praesenti Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, decer­ nit ut, praefatum paroeciale templum, in urbe Totonicapán, Deo in hono­ rem Sancti Michaelis Archangeli dicatum titulo Ecclesiae Concathedralis decoretur, cum omnibus honoribus et privilegiis quae huiusmodi Ecclesiis propria sunt. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum Nuntium, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congrega­ tionem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecu­ tionis remittendi. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 29 mensis Septembris anno 1998. 83 Fr. L U C A S card. M O R E I R A N E V E S , O.P., Praef. 83 Franciscus Monterisi, L. a Secretis. m s. In Congr. pro Episcopis tab., n. 670/98 PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo Litteras iis quae sequ­ untur Ecclesiis sacros praefecit praesules: — Cathedrali Ecclesiae Sancti Ioannis Canadensis, Exc.mum P.D. Iosephum Faber McDonald, hactenus Episcopum Grandicataractensem. die 23 Octobris 1998. — Cathedrali Ecclesiae Xapecoènsi R.D. Emmanuelem Ioannem Francisco, hactenus praesidem Instituti Theologici de Sancta Catharina in archidioecesi Florianopolitana. die 28 Octobris. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1042 — Titulari episcopali Ecclesiae Segiensi R.D. Mar­ cellum Arturum Gonzalez Amador, e clero dioecesis Sanctae Clarae, hactenus Cancellarium Curiae et parochum templi cathedralis, quem consti­ tuit Auxiliarem eiusdem dioecesis. die 31 Octobris 1998. — Cathedrali Ecclesiae Vinonaënsi, Exc.mum P.D. Bernardum Iosephum Harrington, hactenus Episcopum titularem Uzalensem et Auxiliarem archidioecesis Detroitensis. die 5 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Sancti Aloisii de Caceres Exc.mum P.D. Iosephum Vieria de Lima, hactenus Episcopum Marabensem. die 11 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Litoris Palmensis, Exc.mum P.D. Antonium Iosephum 0'Connell, hactenus Episcopum Knoxvillensem. die 12 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Arianensi Hirpiniae-Laquedoniensi, R.D. Ianuarium Pascarella, e clero dioecesis Acerrarum, hactenus Cancellarium atque Delegatum episcopalem. die 14 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Gravelburgensi, nuper constitutae, Exc.mum P.D. Natalem Delaquis, hactenus Episcopum emeritum Gravelburgensem. — Titulari episcopali Ecclesiae Araditanae R.D. An­ netto Depasquale, hactenus archidioecesis Melitensis Vicarium generalem, quem eiusdem archidioecesis Auxiliarem deputavit. die 16 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Holmiensi, R.P. Andream Arborelius, Ordinis Fratrum Discalceatorum B. Mariae V. de Monte Carmelo sodalem. die 17 Novembris. — Metropolitanae Ecclesiae Cordubensi in Argentina Exc.mum P.D. Carolum Iosephum Ñáñez, hactenus Archiepiscopum Coadiutorem Tucumanensem. — Cathedrali Ecclesiae Captatoropolitanae R.D. Aloi­ sium Carolum Eccel, hactenus Administratorem dioecesanum eiusdem sedis. die 18 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Arretinae-Cortonensi-Biturgensi Exc.mum P.D. Valtherum Bassetti, hactenus Episcopum Ecclesiae Massanae-Plumbinensis. die 21 Novembris. Congregatio pro Episcopis 1043 — Archiepiscopali Ecclesiae Crotonensi-Sanctae Severinae Exc.mum P.D. Andream Mugione. hactenus Episcopum Cassanensem. die 21 Novembris 1998. — Metropolitanae Ecclesiae Campobassensi-Boianensi Exc.mum P.D. Armandum Dini, hactenus Episcopum Marsorum. die 23 Novembris. — Metropolitanae Ecclesiae Corensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Robertum Lückert León, hactenus Episcopum Corensem. 1044 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale DIARIUM ROMANAE CURIAE Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali: Venerdì, 2 3 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor E a m o n Ambasciatore d'Irlanda presso la Santa Sede. Sabato, 2 4 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor J e a n basciatore di Francia presso la Santa Sede. O'Tuathail, Gueguinou, Am­ Giovedì, 2 9 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor J a v i e r G u e r r a L a s p i n z , Ambasciatore di Costa Rica presso la Santa Sede. Giovedì, caro Novembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor S e r g i o I v a n B ú H u r t a r t e , Ambasciatore del Guatemala presso la Santa 5 Sede. Sabato, Novembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor G u i l l e r m o L é o n E s c o b a r - H e r r á n , Ambasciatore di Colombia presso la Santa Sede. 7 Giovedì, Meira Novembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor M a r c o C é s a r N a s l a u s k y , Ambasciatore del Brasile presso la Santa Sede. 12 Ha, altresì, ricevuto in Udienza: Giovedì, 1 5 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor A l e k s a n d e r n i e w s k i , Presidente della Repubblica di Polonia. Lunedì, 19 Flores Facusee, Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor C a r l o s R o b e r t o Presidente della Repubblica di Honduras. Giovedì, 2 2 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor A r m a n d o S o l , Presidente della Repubblica di El Salvador. Lunedì, Grìmsson, Novembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor Presidente della Repubblica di Islanda. 9 Kwas- Calderón Ólafur Ragnar Diarium Romanae Curiae 1045 SEGRETERIA DI STATO NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 10 novembre 1998. Mons. Thomas Yen Sheng-Nan, Arcivescovo tit. eletto di 12 » » 14 » » Leptis Magna, Nunzio Apostolico in Sri Lanka. S.E. mons. Jean-Claude Perisset, Arcivescovo tit. di Giustiniana prima, Nunzio Apostolico in Romania. Mons. Alessandro D'Errico, Arcivescovo tit. eletto di Cari­ ni, Nunzio Apostolico in Pakistan. Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato: 4 » 11 » 16 17 29 30 » 5 1998. S.E. mons. Claudio Hümmes, Arcivescovo di Säo Paulo, Membro del Comitato di Presidenza del Pontificio Consiglio per la Famiglia « ad quinquennium ». settembre » S.E. mons. José Manuel Estepa Llaurens, Arcivescovo tit. di Italica, Ordinario Militare per la Spagna, Membro della Congregazione per il Clero « ad quinquennium ». » » P. Pierre Belanger, S.I., Consultore del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali « ad quinquennium ». » » P. Peter Malone, M.S.C., Membro del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali « ad quinquennium ». » » S.E. mons. Marcello Zago, Arcivescovo tit. di Roselle, Segretario della Congregazione per l'Evangeliz­ zazione dei Popoli, Membro del Comitato del Grande Giubileo dell'Anno 2000. » » S.E. mons. José Sebastian Laboa, Arcivescovo tit. di Zarai, Membro della Congregazione delle Cause dei Santi « ad quinquennium ». » » Mons. Giuseppe Liberto, mons. Crispino Valenziano, sac. Giuseppe Busani, sac. Alfredo Di Stefano, Con­ sultori dell'Ufficio delle Celebrazioni Liturgiche del Sommo Pontefice. » » S.E. mons. Giuseppe Pittau, Segretario della Con­ gregazione per l'Educazione Cattolica, Consul­ tore della Congregazione per i Vescovi. » » La signora Theresa Ee-Chooi, Membro del Pontificio Con­ siglio delle Comunicazioni Sociali « ad quinquen­ nium ». ottobre » Il prof. Fabrizio Bisconti, Segretario della Pontificia Com­ missione di Archeologia Sacra « in aliud quin­ quennium ». agosto Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1046 6 ottobre 1998. Gli Em.mi Signori Cardinali Lucas Moreira Neves, Darío Castrillón Hoyos, « durante munere », Antonio Maria Rouco Várela « ad quinquennium », Mem­ bri del Pontificio Consiglio per l'Interpretazione dei Testi Legislativi. » » » 15 » » L'Em.mo Sig. Card. László Paskai, Membro del Pontificio Consiglio per l'Interpretazione dei Testi Legisla­ tivi « in aliud quinquennium ». L'Em.mo Signor Cardinale Gilberto Agustoni, Membro del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica « usque ad 80 annum ». I signori dott. Giampietro Nattino e dott. Ettore Quadrani, Consultori della Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede « ad quinquennium ». wm 19 » » » » » Il signor Hans-Joachim Kracht, Consultore della Congregazione delle Cause dei Santi « ad quinquennium ». » » » L'Em.mo Signor Cardinale Antonio Maria Rouco Várela, e gli Ecc.mi Mons.ri José da Cruz Policarpo, Patriarca di Lisboa; Rosendo Huesca Pacheco, Arcivescovo di Puebla de los Angeles; Ivan Dias, Arcivescovo di Bombay; Francis Xavier Kaname Shimamoto, Ar­ civescovo di Nagasaki; Claudio Hümmes, Arcivesco­ vo di Säo Paulo; Raphael S. Ndingi Mwana'a Nzeki, Arcivescovo di Nairobi; Joseph Doré, Arcivesco­ vo di Strasbourg; Walter Kasper, Vescovo di Rottenburg-Stùttgart; Adrianus Herman van Luyn, Vescovo di Rotterdam, Membri del Pontificio Con­ siglio della Cultura « ad quinquennium ». » » » Gli Em.mi Signori Cardinali Joseph Ratzinger, Lucas Moreira Neves, Carlo Maria Martini, Jean-Marie Lustiger, Józef Glemp, Francis Arinze, Jozef Tomko, Bernard Francis Law, Christian Wiyghan Turni, Jan Chryzostom Korec; e gli Ecc.mi Mons.ri John Patrick Foley, Francesco Marchisano, Javier Lozano Barra­ gán, Józef Miroslaw zyciñski, Anselme Titianma Sanon, William Benedict Friend, Donai Brendan Murray, Membri del Pontificio Consiglio della Cul­ tura « in aliud quinquennium ». » » » Gli Em.mi Signori Cardinali: Serafini Fernandes de Araújo, Antonio María Rouco Várela, e gli Ecc.mi Mons. José Saraiva Martins, Prefetto della Con­ gregazione delle Cause dei Santi; Louis-Marie B i l i e , Arcivescovo di Lyon; Desmond Connell, Ar­ civescovo di Dublin; Marcello Cbstalunga, Arcivesco­ vo titolare di Aquileia, Membri della Congregazione per Vescovi « ad quinquennium ». Diariwn Romanae 19 ottobre 22 » 23 » » » 26 » 31 » » » » » 5 novembre » » » » 1047 Curiae 1998. Gli Em.mi Signori Cardinali, Jean-Marie Lustiger, Eduardo Martínez Somalo, Achille Silvestrini, Angelo Felici, e l'Eccmo Mons. Johannes Dyba, Membri della Con­ gregazione per i Vescovi « in aliud quinquennium ». » L'Em.mo Signor Cardinale Edmund Casimir Szoka, Membro della Congregazione delle Cause dei Santi « in aliud quinquennium ». » S.E. mons. Francesco Saverio Salerno, Vescovo tit. di Cerveteri, Segretario del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica « ad quinquennium ». » S.E. mons. Francesco Saverio Salerno, Vescovo tit. di Cerveteri, Consultore della Pontificia Commissione per lo Stato della Città del Vaticano. » S.E. mons. Cipriano Calderón Polo, Vescovo tit. di Tagora, Vice Presidente della Pontificia Commissione per V America Latina « in aliud quinquennium ». » Mons. Franco Croci, Segretario della Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede « ad quinquennium ». » Il dott. Edouard Delalay, Membro del Collegio dei Revisori della Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede « ad triennium ». » Il prof. Enrique Mas Montanes, Membro del Collegio dei Re­ visori della Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede « in aliud triennium ». » L'Em.mo Signor Cardinale Lorenzo Antonetti, Delegato Pon­ tificio per la Patriarcale Basilica di San Francesco in Assisi. » S.E. mons. Agostino Caccia villan, Arcivescovo tit. di Ami terno, Presidente dell'Amministrazione del Pa­ trimonio della Sede Apostolica « ad quinquennium ». » Gli Em.mi Signori Cardinali Gilberto Agustoni e Lorenzo Antonetti, Membri delVAmministrazione del Pa­ trimonio della Sede Apostolica « usque ad 80 an­ num ». um Si rende noto che mons. Gianfranco Bella è stato nominato « in aliud quinquen­ nium» Vicario giudiziale del Tribunale regionale di prima istanza del Lazio per la cause di nullità di matrimonio, e che i mons. Giacomo Incitti e Francesco Maria Tasciotti ed il p. Silvio Tornasi, Stimmatino, sono stati nominati « in aliud quin­ quennium » Giudici esterni del Tribunale regionale di prima istanza del Lazio per le cause di nullità di matrimonio. NECROLOGIO 26 28 settembre » 1998. Mons. Aurelio Sorrentino, Arcivescovo em. di Reggio Calabria-Bova (Italia). » Mons. Giovanni Maria Sartori, Arcivescovo di Trento (Italia). 1048 2 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale ottobre » » 6 13 » » 16 » 25 » 30 » 2 3 13 15 26 28 novembre » » » » » 1998. Mons. Joseph Khiamsun Nittayo, Arcivescovo em. di Bangkok (Thailandia). » Mons. Renatus Lwamosa Butibubage, Vescovo em. di Mwanza (Tanzania). » Mons. Kornél Pataky, Vescovo em. di Gyôr (Ungheria). » Mons. Mariano G. Gavióla, Arcivescovo em. di Lipa (Filip­ pine). » Mons. Michael Kien Samophithak, Arcivescovo em. di Thare and Nonseng (Thailandia). » Mons. François-Marie Morvan, Vescovo em. di Cayenne (Guyana Francese). » Mons. Segundo García de Sierra y Méndez, Ari vescovo em. di Burgos (Spagna). » Mons. Oriano Quilici, Arcivescovo tit. di Tabla. » Mons. Paulos Philoxinos Ayyamkulangara, Vescovo tit. di Chayal dei Siro-Malankaresi. » Mons. Mario Zanetta, Vescovo di Paulo Afonso (Brasile). » Mons. Enzo Ceccarelli Latraro, Vescovo tit. di Ruspe. » Mons. Djuro Koksa, Vescovo tit. di Grumento Nova. » Mons. Hemaiag Pietro Ghedighian, Patriarca em. di Cilicia degli Armeni. An. et vol. LXXXX 31 Decembris 1998 ACTA APOSTOLICAE SEDIS C O M M E N T A R I U M O F F I C I A L E I INDEX GENERALIS ACTORUM (An. e t v o l . L X X X X ) I - ACTA IOANNIS PAULI PP. II LITTERAE TAE: APOSTOLICAE M O T U P R O P R I O DA- 457, 641. EPISTULA APOSTOLICA: CONSISTORIUM 7 1 3 . ORDINARIUM PUBLICUM: ALLOCUTIONES: 1 1 7 , 1 2 1 , 1 3 2 , 1 3 8 , 1 4 3 , 202, 507, 581, 684, 807, 992, 204, 514, 588, 689, 813, 997, 211, 255, 414, 417, 517, 524, 529, 533, 592, 595, 665, 668, 766, 774, 778, 781, 962, 965, 971, 976, 1004, 1008, 1012. 420, 571, 675, 786, 981, 427, 575, 680, 797, 987, 2 4 5 . N U N T I I : 1 4 7 , 2 6 1 , 6 0 1 , 6 0 8 . LITTERAE DECRETALES: 3 0 5 , 3 7 7 , 8 2 5 . N U N T I I TELEVISIFICI: 5 4 0 , 6 1 4 , 6 9 5 . CONSTITUTIONES APOSTOLICAE: 5, 6, 7, 8, 81, 82, 84, 85, 86, 88, 177, 193, 195, 307, 380, 381, 461, 561, 562, 828, 829, 830, 929. LITTERAE 19, 200, 309, 466, 663, 951, 959, APOSTOLICAE: 21, 22, 23, 90, 201, 249, 250, 383, 384, 385, 468, 469, 564, 664, 831, 930, 952, 953, 954, 960, 961. 1 0 , 93, 251, 385, 566, 945, 955, 1 2 , 94, 252, 386, 567, 946, 956, 1 4 , 1 7 , 197, 253, 462, 658, 948, 957, 199, 254, 464, 660, 950, 958, CONVENTIONES: 2 4 , 3 0 , 9 5 , 9 8 , 3 1 0 , 3 3 0 , 470. H O M I L I A E : 4 1 , 3 8 7 , 3 9 3 , 3 9 9 , 4 0 5 , 4 0 9 , 503, 568. 70 - A A S . ITINERA APOSTOLICA: 1 7 4 , 3 0 2 , 5 5 7 , 9 2 8 . SECRETARIA STATUS: 2 1 5 , 6 9 7 . II - A C T A CONGREGATIO C O N G R E G A T I O N U M PRO D O C T R I N A F I D E I : Formulae professionis fidei et iurisiuran­ di fidelitatis in suscipiendo officio no­ mine Ecclesiae exercendo una cum nota doctrinali adnexa: 5 4 2 . Notificatio circa scripta Patris Antonii de Mello, S.I.: 8 3 3 . CONGREGATIO Provisiones PRO ECCLESIIS Ecclesiarum: ORIENTALIBUS: 6 1 7 . Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1050 CONGREGATIO Decreta: 46, CAUSIS DE 48, 51, SANCTORUM: 54, 56, 157, C O N G R E G A T I O 159, 161, 165, 223, 225, 227, 230, 233, 236, 273, 275, 278, 281, 284, 287, 289, 292, 342, 344, 346, 349, 434, 438, 441, 444, 446, 448, 552, 619, 621, 626, 630, 1019, 1022, 1025, 1028, 1030, 1034, 1036. Declaratio coniuncta cum Congr. pro Clericis: 8 3 5 . Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium: 8 4 3 . III - A C T A P O N T . C O N S I L I O R U M EPISCOPIS: PRO P O N T I F I C I U M Decreta: 5 8 , 6 0 , 2 3 8 , 2 9 4 , 2 9 5 , 2 9 7 , 1 0 3 9 , 1040. Provisiones CATHOLICA: Decreta: 6 3 7 , 6 3 8 . Coetus coram S . P.: 6 5 , 3 5 5 , 6 4 0 . CONGREGATIO INSTITUTIONE DE BUS Declaratio: Ecclesiarum: 6 1 , 1 6 8 , 2 4 1 , 298, 353, 451, 554, 634, 710, 835, 1041. C O N S I L I U M L E G U M D E T E X T I - INTERPRETANDIS: 6 3 . Responsio a d propositum dubium: 7 1 1 . Collationes dignitatis archiepiscopalis: 6 2 , 556, 835. C O N G R E G A T I O V PRO G E N T I U M EVANGELIZA- - D I A R I U M A U D I E N T I A E SOLLEMNIORES: 6 5 , CURIAE: 1 7 4 , 2 4 4 , 302, 355, 454, 557, 640, 823, 928, 1044. TIONE: Provisiones Ecclesiarum: 1 7 0 , 3 0 0 , 8 2 0 . SECRETARIA Nominationes: R O M A N A E 173, CONGREGATIO PRO 301, 822. CLERICIS: STATUS: Notae mutuae: 6 9 7 . Decretum: 2 1 5 . Declaratio coniuncta cum Congr. de Instit. Cath.: 8 3 5 . Nominationes*: Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: 8 7 9 . Necrologia: 66, 174, 245, 302, 355, 455, 558, 640, 712, 823, 928, 1045. 80, 175, 248, 303, 375, 456, 560, 640, 712, 824, 1047. * Ad inquirentium commodum, haec ponitur distincta recensio: In Secretaria Status: 245, 303, 355. In Collegio Cardinalium: 303. In Congregatione pro Doctrina Fidei: 246, 455 In Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus: 175, 246, 303. In Congregatione de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum: 175, 246. In Congregatione de Causis Sanctorum: 66, 175, 245, 246, 302, 455, 559, 823, 1045, 1046, 1047. In Congregatione pro Episcopis: 245, 247, 303, 455, 1045, 1046, 1047. In Congregatione pro Gentium Evangelizatione: 247, 558, 559. In Congregatione pro Clericis: 66, 246, 247, 1045. In Congregatione pro Institutis vitae consecratae et Societatibus vitae apostolicae: 247. In Congregatione de Institutione Catholica: 174, 247 In Paenitentiaria Apostolica: 303. In Supremo Tribunali Signaturae Apostolicae: 928, 1046, 1047. In Tribunali Rotae Romanae: 175. In Pont. Consilio pro Laicis: 247. In Pont. Consilio ad Unitatem Christianorum fovendam: 247. Index generalis actorum In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In In 1051 Pont Consilio pro Familia: 247, 302, 1045. Pont. Consilio de Iustitia et Pace: 247, 559 Pont, Consilio « Cor Unum »: 245, 247, 303. Pont. Consilio de Spirituali Migrantium atque Itinerantium Cura: 247, 559. Pont. Consilio de Legum Textibus interpretandis: 246, 247, 303, 1046. Pont. Consilio pro Dialogo inter Religiones: 247, 303. Pont. Consilio de Cultura: 247, 1046. Pont. Consilio de Communicationibus Socialibus: 175, 247, 455, 1045. Administratione Patrimonii Sedis Apostolicae: 66, 246, 247, 1047. Praefectura rerum oeconomicarum Sanctae Sedis: 247, 303, 1047. Officio de Liturgicis Celebrationibus Summi Pontificis: 1045, Pont. Commissione pro America Latina: 247, 455, 1047. Pont. Commissione de Sacra Archaeologia: 1045. Pont, Commissione Biblica: 174. Pont. Commissione « Ecclesia Dei »: 174,, Pont., Commissione pro Civitate Vaticana, 247, 1047. Pont. Comitatu Eucharisticis Internationalibus Conventibus provehendis: 66. Pont. Comitatu de Scientiis Historicis: 559. Comitatu centrali pro Anno Sancto Tertii Millennii: 175, 246, 559, 1043. Commissione pro disciplina Curiae Romanae, 246. Archivo Secreto Vaticano: 303. Bibliotheca Apostolica Vaticana: 303 Nuntiaturis et Delegationibus Ap.: 66, 245, 302, 455, 558, 712, 928, 1045. Civitate Vaticana: 66, 455, 559 640. Vicariatu Urbis: 375, 560, 640, Tribunali Regionali Latii: 246, 455, 560, 640, 1047. Academia (Pont) pro Vita: 66. Academia (Pont.) Scientiarum: 928. Academia (Pont.) Scientiarum Socialium: 928. Patriarchali Basilica S. Francisci Assisiensis: 1047. Almo Collegio Capranica: 560. Officio Centrali «Coordinamento Pastorale degli Ordinariati Militari»: 66. Protonotarii Ap. supra numerum: 66; 355. Praelati honoris causa: 66; 356. Cappellani Suae Sanctitatis: 69; 360. Ex Ordine Piano: Gran Croce: 73, 364; Commenda con placca: 73. Ex Ordine S. Gregorii Magni: Gran Croce: 73, 364; Commenda con Placca: 74, 365; Com­ menda: 74, 366; Placca: 75, 367; Cavalierato: 75, 368; Croce di Dama di Commenda con Placca: 76, 370; Croce di Dama di Commenda: 76; Croce di Dama: 77, 370. Ex Ordine S. Silvestri Papae: Gran Croce: 77, 371; Commenda con Placca: 77, 372; Com­ menda: 77, 372; Placca: 373; Cavalierato: 78, 373; Croce di Dama di Commenda con Plac­ ca: 79; Croce di Dama di Commenda: 79; Croce di Dama: 80, 375. II INDEX DOCUMENTORUM CHRONOLOGICO ORDINE DIGESTUS I — ACTA I O A N N I S P A U L I PP. II I. LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE: 1998 Maii » » 18 Normae quaedam inseruntur in Codice Iuris Canonici et in Codice Canonum Ecclesiarum Orientalium . . 21 De theologica et iuridica natura Conferentiarum Episcopo­ rum . . . . 457 641 II - EPISTULA APOSTOLICA 1998 Maii - Episcopis, sacerdotibus, religiosis familiis atque catholicae Ecclesiae Christifidelibus de diei do­ minicae sanctificatione 31 Dies Domini. 713 III - CONSISTORIUM 1998 Febr. 21 Consistorium ordinarium publicum ad creandos Cardinales . 245 IV - LITTERAE DECRETALES 1996 Iun. 1997 » » » 2 « Ite ergo ». - Beato Aegidio Mariae a Sancto Ioseph Pon­ tillo Sanctorum honores decernuntur 8 « Omni saeculo ». - Beata Hedvigis Sancta declaratur . 10 « Spiritus Domini ». - Beato Ioanni de Dukla Sanctorum honores decernuntur 305 825 377 V - CONSTITUTIONES APOSTOLICAE 1997 Oct. » » » » Nova constituitur provincia ecclesiasti­ ca in Benino, Parakuensis nuncupata 24 Cum ad aeternam. - In Nigeria nova conditur dioecesis Abeokutana » Pastorali quidem. - Nova dioecesis constituitur in India, Asansolensis appellanda 16 Successoris Petri. - 5 6 81 Index documentorum chronologico ordine digestus 1997 Oct. » Nov. » » » » » Dec. » » » » » » 1998 Ian. » » » » » » Apr. » » » » Maii » » » Iun. » » » » » » 24 Ad aptius. - In Gana nova conditur dioecesis Goasoënsis . 21 Omnibus satis. - Dioecesis Mercedensis-Luianensis ad gra­ dum archidioecesis evehitur » Constat in finibus. - Praefectura Apostolica Bruneiensis constituitur » Sedulam sane. - Vicariatus Apostolicus Mandevillensis ad gradum et dignitatem dioecesis evehitur 2 Ad satius. - In Lichtensteno archidioecesis Vadutiensis appellanda erigitur » Ad plenius. - In Brasilia nova conditur dioecesis Iuinensis . » Ecclesiae universae. - Ab Ecclesiis Campinensi et Limeirensi quodam distracto territorio, nova conditur dioe­ cesis Amparensis appellanda » Ecclesia sancta. - In Brasilia nova conditur Praelatura territorialis Paranatinguensis 1 Ecclesia in Urbe. - Vicariatus Urbis nova ratione ordina­ tur 17 Ipso optime. - In Myanmara ecclesiastica Provincia Taunggyiensis conditur 24 Spirituali Christifidelium. - In Cuba nova conditur dioece­ sis Guantanamensis-Baracoënsis 3 Magis in dies. - In Kenia dioecesis Kitalensis conditur . 15 Apostolicum munus. - Nova dioecesis conditur in Brasilia, Itapetiningensis appellanda 17 Sacrorum Antistites. - In Costarica nova conditur dioecesis Puntarenensis 22 Cum ad aeternam. - In India nova conditur dioecesis Vasaiensis 27 Sollicitus de spirituali. - In Brasilia nova conditur dioece­ sis Criciumensis 27 Cum ad aeternam. - In India nova conditur dioecesis Bettiahensis » Optatis concedere. - Quodam detracto territorio a dioecesi Dumkaënsi, nova in Indiae finibus dioecesis constitui­ tur Purneaënsis appellanda » Ad aptius. - In Botsuana novus conditur Vicariatus Apo­ stolicus Francistaunensis » Cum suo tempore. - In Burkina Faso nova conditur dioe­ cesis Banforensis 1053 82 7 84 85 8 86 88 193 177 307 195 461 380 381 561 562 828 829 830 929 VI - LITTERAE APOSTOLICAE 1995 Ian. » Aug. 1996 Maii 19 «Hoc sentite». - Venerabili Servae Dei Mariae a Cruce MacKillop Beatorum honores decernuntur . . . . 31 Usque viguit. - Paroecialis aedes Beatae Mariae Virgini sub vocabulo Reginae Poloniae dicata, intra dioecesis Sandomiriensis fines sita, in catalogum Basilicarum minorum refertur 12 « Bene omnia ». - Venerabili Servo Dei Philippo Smaldone Beatorum honores decernuntur 10 958 12 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1054 1996 Maii » Iun. » Oct. » » » Nov. 1997 Maii » » » » » » » Iun. » Aug. » Sept. » Oct. » Nov. » » » » » » 1998 Ian. » » » » 12 « Vos testes ». - Beatos inter caelites Venerabilis Servus Dei Alfredus Ildefonsus Schuster rite recensetur . . . . 23 « Quis nos ». - Venerabilis Servus Dei Carolus Leisner in Beatorum caelitum album rite refertur 6 « Mores hominis ». - Dei Servae Marcellinae Darowska cae­ lestium conceduntur honores Beatarum » « Vera educatio ». - Venerabili Dei Servo Edmundo Ignatio Rice Beatorum honores decernuntur 24 « Si quis ». - Venerabili Dei Servo Ottoni Neururer Beato­ rum honores decernuntur 4 « Flecto genua». - Venerabili Servae Dei Mariae ab Incar­ natione Rosal Beatorum honores decernuntur . . . » « Ex omnibus ». - Venerabili Servo Dei Zephyrino Giménez Malla caelitum tribuuntur Beatorum honores . . . » Vitam insumere. - Venerabili Servo Dei Henrico Rebuschi ni Beatorum honores decernuntur » « Bonus pastor ». - Venerabili Dei Servo Florentino Asensio Barroso Beatorum honores decernuntur 6 « Si fuerint ». - Caelitum Beatarum honor cultusque Ser­ vae Dei Mariae Karlowska tribuuntur 22 « Non satis ». - Venerabili Dei Servo Friderico Ozanam Beatorum honores decernuntur 17 Sacratissimum Cor. - Ecclesia paroecialis Sacratissimo Cor­ di Iesu dicata in urbe Massiliensi ad gradum Basilicae minoris evehitur 31 Divini amoris. - Sancta Teresia a Iesu Infante et a Sacro Vultu Doctor Ecclesiae universalis renuntiatur . . . 5 Maxime colitur. - Sanctuario Beatae Virginis Mariae sub titulo « Nossa Senhora das Neves » dicato in archi­ dioecesi et urbe Parahybensi Basilicae Minoris digni­ tas tribuitur » Sanctus Nicolaus. - Ecclesiae paroeciali Sancto Nicolao di­ catae in dioecesi Tarnoviensi, Basilicae Minoris digni­ tas tribuitur 9 « Ut filios ». - Venerabili Dei Servo Ioanni Baptistae Sca­ labrini Beatorum honores decernuntur 29 Insigne templum. - Paroeciale templum Sancto Lamberto episcopo et martyri dicatum ipsumque in archidioece­ si Ultraiectensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attolletur 2 Ab antiquis. - Beatae Mariae Virginis « Reginae Familia­ rum » imago, quae paroeciali in templo oppidi « Ko­ scierzyna » asservatur, nomine et auctoritate Summi Pontificis coronatur 16 Prae oculis. - Templum paroeciale Deo dicatum in hono­ rem Sancti Kuniberti episcopi in Colonia ad gradum Basilicae minoris evehitur 20 «Ut Trinitas». - Ecclesia paroecialis Sanctissimae Trinita­ ti dicata in oppido v.d. «Krosno» ad gradum Basili­ cae minoris evehitur 90 658 14 462 464 17 197 466 660 19 564 21 930 22 23 945 93 94 199 200 Index documentorum chronologico ordine digestus 1998 Ian. » » » » » » » Febr. » » 21 1055 Consueverunt Romani. - Ecclesia Sanctae Sophiae, in Via Cornelia seu Boccea Romae sita, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur 201 24 Praeclarum hoc. - Paroeciale templum Sancto Ioseph dica­ tum ipsumque in archidioecesi Rosariensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur 249 28 Sanctus Alexander. - Templum Deo dicatum in honorem Sancti Alexandri in urbe ac dioecesi Bergomensi ad gradum Basilicae minoris evehitur 250 5 Christifideles incolentes. - Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d. « Powsin » in archidioecesi Varsaviensi, pretioso diade­ mate redimiri sinitur « nomine et auctoritate Summi Pontificis » 251 23 Omnium Christifidelium. - Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d. « Skrzyiisko » in dioecesi Radomensi, pretioso diade­ mate redimiri sinitur « nomine et auctoritate Summi Pontificis » 252 » Vitae christianae. - Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in sanctuario loci v.d. « Czarna » in dioe­ cesi Radomensi, pretioso diademate redimiri sinitur « nomine et auctoritate Summi Pontificis » . . . . 253 » » 24 A clero. - Beata Maria Virgo, titulo «Nuestra Señora de los Angeles » invocata, Patrona apud Deum Xetafensis dioecesis i n Hispania confirmatur . . . . 254 » Mart. 3 Ad pleniorem. - Templum paroeciale Deo dicatum in ho­ norem Sanctorum Petri, Marcellini et Erasmi, mar­ tyrum, in loco v.d. « Besana Brianza » in archidioecesi Mediolanensi, ad. gradum Basilicae minoris evehitur . 309 » » 12 Inter sacras. - Templum paroeciale Sancti Clementis, pa­ pae et martyris, quod in Germaniae urbe Hanno vera intra fines Hildesiensis dioecesis exstat, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur . . . . 383 » » 15 « Benedictus Deus ». - Venerabili Servae Dei Mariae a Monte Carmelo Salles y Barangueras Beatorum hono­ res decernuntur 946 » » » Apr. » » 1 Christianae virtutis. - Sanctus Laurentius, diaconus et martyr, Patronus caelestis dioecesis Poseganae confir­ matur 384 4 Praeclarum confert. - Imago Beatae Mariae Virginis sub ti­ tulo « Nuestra Señora del Remedio », quae in Lucenti­ na ecclesia concathedrali pie colitur, pretioso diade­ mate redimatur .. 385 18 Universos cohortamur. - Ecclesiae paroeciali Assumptionis Beatae Virginis Mariae dicatae in loco v.d. « Krzeszów », in dioecesi Legnicensi, Basilicae minoris digni­ tas tribuitur 385 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1056 1998 Apr. 22 » Maii 6 » » 7 » » 10 » » 19 » » 28 » Iun. 23 » » » » » 30 » Iul. » » 28 » » 29 » » » 27 In frequenti. - Ecclesia paroecialis Sancti Martini episcopi, quae in oppido « Martina Franca » intra fines archi­ dioecesis Tarentinae exstat, ad Basilicae minoris gra­ dum dignitatemque evehitur Oculos Nostros. - Templum Deo dicatum in honorem BMV sub titulo « Virga Jesse » in dioecesi Hasseletensi ad gradum Basilicae minoris evehitur Inter sacras. - Sanctuarium Civitatis Castelli dioecesis, quod in loco « Colle di Canoscio » est dicatum Beatae Mariae Virgini titulo « Madonna del Transito » invoca­ tae, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur « Maiorem hac ». - Venerabili Dei Servae Mariae Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga Beatorum honores decernun­ tur Celeberrimum in. - Paroeciale templum et sanctuarium, Deiparae Virgini titulo « Nuestra Señora de Monserrate » dicatum, in dioecesi Maiaguezensi, ad gradum di­ gnitatemque Basilicae minoris evehitur Dulce nomen. - Templum Malacitanum custodiens imagi­ nes a christifidelibus valde veneratas D.N.I.C, ac Dei­ parae sub titulo v.d. <« Dulce Nombre de Jesús Naza­ reno del Paso y María Santísima de la Esperanza » ad gradum Basilicae minoris evehitur Spiritale curantes. - Templum Deo dicatum in honorem Sancti Ioseph Sponsi Beatae Mariae Virginis in loco v.d. Webster dioecesi in Vigorniensi ad gradum Basi­ licae minoris evehitur Inter sacras. - Templum cathedrale Colimensis dioecesis, Beatae Mariae Virgini titulo « Nuestra Señora de Gua­ dalupe » dicatum, ad Basilicae minoris gradum digni­ tatemque evehitur Praestans templum. - Paroeciale templum Sancto Ioanni Baptistae dicatum ipsumque in archidioecesi Bucaramanguensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur Sacras aedes. - Ecclesia abbatialis, quae in urbe « Bel­ mont » intra fines Carolinanae dioecesis Beatae Mariae Virgini « Auxilio Christianorum » est dicata, ad Basili­ cae minoris gradum dignitatemque evehitur . . . . Spectabile quidem. - Abbatiale templum Sancto Benedicto abbati dicatum ipsumque in archidioecesi Olindensi et Recifensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur Celebre templum. - Templum Sanctae Cruci dicatum, intra fines dioecesis Scepusiensis et in loco Kezmarek si­ tum, dignitate et titulo Basilicae minoris exornatur . Claris templis. - Sanctuarium Beatae Mariae Virginis in caelum Assumptae, quod in loco « Gidle » intra fines archidioecesis Cestochoviensis exstat, ad Basilicae mi­ noris gradum dignitatemque evehitur 386 468 469 948 566 567 663 831 664 950 951 952 953 Index documentorum chronologico ordine digestus 1998 Aug. » » » » » » » Sept. » » » Oct. 25 In Virginem. - Sanctuarium Conceptioni Beatae Mariae Virginis dicatum ipsumque in dioecesi Tulancingensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur . . » Sacras inter. - Sanctuarium Tlalnepantlanae archidioece­ sis, quod est dicatum Beatae Mariae Virgini titulo « Nuestra Señora de los Remedios » invocatae, ad Ba­ silicae minoris gradum dignitatemque evehitur . . 27 Flagrantem sane. - Paroeciale templum Sacratissimo Cordi Iesu dicatum et in dioecesi Syracusensi locatum ad dignitatem Basilicae minoris attollitur » Inter Sancti. - Sanctuarium Beatae Mariae Virgini de Monte Carmelo et Sanctae Teresiae dicatum, popularique sermone « National Shrine of the Little Flower » dictum, ipsumque intra archidioecesis Sancti Antonii fines situm, in catalogum Basilicarum minorum refer­ tur 7 Procedentibus christianae. - Beatae Mariae Virginis sub vocabulo « Nuestra Señora de la Misericordia » imago, quae in urbe Burriana colitur, nomine et auctoritate Summi Pontificis coronatur 8 Animun Nostrum. - Templum Deo dicatum in honorem BMV sub titulo « Our Lady of Sorrows » in dioecesi Iacksoniensi ad gradum Basilicae minoris evehitur . 3 Sacra aedes. - Templum paroeciale Sancti Ioannis, aposto­ li et evangelistae, quod in Poloniae oppido « Olesnica » intra fines Vratislaviensis archidioecesis exstat, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur . . 1057 954 955 956 957 959 960 961 VII - CONVENTIONES 1989 Nov. 1995 Mart. 1996 Oct. 1997 Dec. 1998 Mar. » Apr. » » 16 Inter Sanctam Sedem et Rei Publicae Melitensis Guber­ nium de Accessione Facultatis Theologicae ad Studio­ rum Universitatem Melitensem 25 Inter Sanctam Sedem et Rem Publicam Melitensem ad aptius institutionem et educationem religiosam catho­ licam in scholis istius Rei Publicae ordinandam . . 14 Inter Apostolicam Sedem et Rem Publicam Austriacam, de re patrimoniali 22 Inter Apostolicam Sedem et Foederatam Civitatem Megaloburgi-Pomeraniae Anterioris 25 Inter Apostolicam Sedem et Poloniae Rem Publicam . 3 Inter Apostolicam Sedem et Hungariae Rem Publicam de ope ferenda ministerii publici inceptis aliisque negotiis proprie religiosis seu « vitae fidei » ab Ecclesia catholi­ ca in Hungaria explendis, nec non de quibusdam causis ad patrimonium spectantibus 22 Inter Apostolicam Sedem et Foederatam Civitatem Saxoniae-Anhaltini 24 30 95 98 310 330 470 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1058 VIII - HOMILIAE 1997 Maii » Iun. » » » » » Aug. » Oct. » » » Nov. 4 In foro Sancti Petri habita occasione oblata beatificationis quinque Servorum Dei 6 In pago « Zakopane » habita occasione oblata beatificatio­ nis Mariae Jabloñskiej et Mariae Karlowskiej . . . 8 Cracoviae habita occasione oblata canonizationis b. Hed­ vigis, Poloniae reginae 10 In oppido « Krosno » habita occasione oblata canonizatio­ nis beati Ioannis de Dukla 22 Lutetiae Parisiorum, Dei s. Federicus Ozanam Beatus de­ claratur 12 In foro Sancti Petri habita occasione oblata beatificationis quinque Servorum Dei 19 Sancta Teresia a Iesu Infante Ecclesiae Doctor proclama­ tur 9 In foro Sancti Petri habita occasione oblata beatificationis trium Servorum Dei 41 387 393 399 503 405 409 568 IX - ALLOCUTIONES 1997 Apr. » » » » » » » » » Maii » » » » » » » » » » » » Iun. » » Iul. Sept. » » » » » » » » » » » » » » Oct. » » » » 18 Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii «Cor Unum» interfuerunt 19 Ad Scandiae sacros praesules 25 Ad Scotiae episcopos habita » Ad sodales Pontificiae Academiae Scientiarum Socialium . 27 Pragae habita, X volvente saeculo a martyrio S. Adalberti episcopi 15 Ad eos qui plenario coetui Pontificalium Operum ad mis­ siones fovendas interfuerunt 19 Ad Africae meridionalis episcopos 22 Ad Italiae episcopos 27 Ad episcopos Angolae et Sancti Thomae in Insula . . 14 Ad Namibiae episcopos habita 23 Ad Ármenos episcopos habita 24 Ad Aegypti episcopos habita 4 Ad Burkinae Fasanae et Nigris episcopos 4 Ad Helvetiae sacros praesules 8 In Arce Gandulfi, dum editio typica latina Catechismi fo­ ras datur . . . . 12 Ad episcopos Aethiopiae et Erythraeae 18 Ad Sudaniae episcopos . 20 Bononiae, Eucharistico conventu exeunte 30 Ad quosdam Hispaniae episcopos 11 Ad eos qui conventui de toxicis aromatibus interfuerunt . 13 Ad Ugandae episcopos 23 Ad episcopos Angliae et Cambriae 24 Ad sodales Congregationis pro Doctrina Fidei . . . . 30 Ad Pontificii Consilii pro Laicis sodales 117 121 132 138 143 202 204 211 255 414 417 420 427 507 514 517 524 529 533 571 575 581 588 592 Index documentorum chronologico ordine digestus 1997 » » » » » » 1998 » Oct. Nov. » » » Dec. » Ian. » 31 3 7 15 16 12 22 10 15 » » 16 » » » » » » Febr. » » » 17 2 14 19 27 » Mart. 9 » » » » » » 12 17 22 » » 31 » » » Maii » » 14 21 22 » » 23 » » 24 » » 30 Ad Africae Septemptrionalis episcopos Ad sodales Pontificalium Academiarum Ad Belgi episcopos Ad quosdam Hispaniae episcopos Synodo episcoporum pro America ineunte Synodo episcoporum pro America exeunte Ad patres cardinales Romanaeque Curiae praelatos , . Ad oratores Nationum coram admissos In Arce Capitolina ad Urbis magistrum et congregatos ci­ ves Ad sodales Pontificiae Commissionis de Sacra Archaeolo­ gia Ad Romanae Rotae praelatos auditores Ad quosdam Poloniae episcopos Ad quosdam Poloniae sacros praesules Ad quosdam Hispaniae episcopos Ad quosdam Civitatum Americae Septemtrionalis episco­ pos Ad sodales Pontificii Consilii de Apostolatu pro Valetudi­ nis administris Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtrionalis Ad quosdam Civitatum Americae Septemtrionalis praesules Onitshae, volvente ritu beatificationis Dei servi Cypriani Michaelis Iwene Tansi Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtriona­ lis Synodo pro Asia exeunte Ad Italiae episcopos Ad quosdam sacros praesules Civitatum Americae Septem­ trionalis Vercellis, occasione oblata beatificationis Secundi Pollo, presbyteri Augustae Taurinorum, volvente ritu beatificationis trium servorum Dei Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtriona­ lis 1059 595 665 668 675 680 684 689 766 774 778 781 786 797 807 813 962 965 971 976 981 987 992 997 1004 1008 1012 X - NUNTII 1997 Dec. 1998 Ian. » Mart. » » 8 11 20 25 Ob diem ad pacem fovendam missus Episcopis Germaniae missus Em.mo P. D. Paenitentiario maiori missus Presbyteris missus, feria V in Cena Domini 147 601 608 261 XI - NUNTII TELEVISIFICI 1997 Dec. 1998 Apr. » » 25 Die Nativitatis Domini missus 10 Feria VI in Passione et Morte Domini 12 Die Paschatis missus 540 614 695 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1060 XII - ITINERA APOSTOLICA SUMMUS PONTIFEX HAS NATIONES INVISIT 1 9 9 » » » 8 Ian. 2 1 - 2 6 Cubani Mar. 2 1 - 2 3 Nigeriani Iun. 1 9 - 2 1 Austriam Oct. 2 - 4 Croatiam 1 7 4 3 0 2 5 5 7 9 2 8 XIII - SECRETARIA STATUS 1 9 9 7 Apr. 3 0 Mutuae Notae cum Adnexis I e t I I inter Rempublicam Italicam et Sanctam Sedem constituentes conventio­ nem technicam explicativam et exsecutivam Pactio­ nis emendativae Concordati Lateranensis diei xvin Februarii M C M L X X X I V et subsequentis Protocolli diei xv Novembris M C M L X X X I V 6 9 7 1 6 Decretum Em.mi P.D. a Secretis Status: « Norme d i at­ tuazione degli artt. 6 , 4 comma e 1 2 , 2 comma del Regolamento Pensioni 1 9 9 2 » . 2 1 5 1 9 9 8 Febr. II — ACTA CONGREGATIONUM I - CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI 1 9 9 8 Iun. 2 4 Notificatio circa scripta Patris Antonii d e Mello, S.I. . . 8 3 3 » » 29 Formulae professionis fidei et iurisiurandi fidelitatis in su­ scipiendo officio nomine Ecclesiae exercendo una cum nota doctrinali adnexa 5 4 2 II - CONGREGATIO PRO ECCLESIIS ORIENTALIBUS Provisiones Ecclesiarum: 6 1 7 III - CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM 1 9 9 7 Apr. 8 » » » » » » » » » » » » - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Mariae Carmelinae Leone . 48 S A N C T I P A U L I I N B R A S I L I A - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Antonii a Sanc­ t a Anna (in saec.: Antonii Galvao d e Franca) . . . 51 T H O R U N I E N . - De heroicis virtutibus in causa beatificatio­ nis e t canonizationis S . D . Mariae Karlowska . . . 54 V I C E N T I N A - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Ioachimi Mariae (in saec.: An­ tonii Stevan) 56 A N T I O C H E N . M A R O N I T A R U M - De miraculo in causa beatifi­ cationis et canonizationis S. D. Nimatullacii Al-Har­ dini (in saec.: Iosephi Kassab) 1 5 7 PANORMITANA Index documentorum chronologico ordine digestus 1 9 9 7 Apr. » » » » » » » » » » » » » » » » » » 8 AQUEN. - De martyrio in causa beatificationis seu declara­ tionis martyrii S. D. Teresiae Bracco . . . . . 1 » » A R I M I N E N . - De heroicis virtutibus in causa beatificationis e t canonizationis S . D . Carolae Ronci 1 » » IAURINEN. - De martyrio in causa beatificationis seu decla­ rationis martyrii S . D . Gulielmi Apor 1 » » Gu AD ALAI AREN . - De miraculo in causa beatificationis et canonizationis S. D. Mariae Vincentiae a S. Dorothea (in saec.: Vincentiae Chávez Orozco) 2 » » INDIANAPOLITANA - De miraculo in causa beatificationis et canonizationis S. D. Theodorae Guérin (in saec.: An­ nae Teresiae) 2 » » LUCIONEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificationis e t canonizationis S D . Petri Monnereau 2 » » M A T R I T E N . - De martyrio in causa beatificationis seu de­ clarationis martyrii S. D. Mariae Gabrielae Hinojosa y Na veros (in saec.: Mariae a Refugio) 2 » » M A T R I T E N . - De martyrio in causa beatificationis seu de­ clarationis martyrii S. D. Ritae a Virgine Perdolente a Corde Iesu (in saec.: Ritae Pujarte y Sánchez) et Franciscae a Corde Iesu (in saec.: Franciscae Aldea y Araujo) 2 » » N U R S I N A - De miraculo in causa beatificationis et canoni­ zationis S. D. Mariae Teresiae (in saec.: Mariae Ioan­ nae Fasce) 2 » » PLACENTINA - De miraculo in causa beatificationis et cano­ nizationis S. D. Ioannis Baptistae Scalabrini . . 2 » » SANCTI IOANNIS PORTORICEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Caroli Emmanuelis Rodríguez 2 » » TERGESTIN. et IUSTINOPOLITAN. - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Aegidii Bullesi 2 » » TUSCULANA - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Mariae Teresiae (in saec.: Te­ resiae Mariae Casini) 2 » » V A L E N T I N A - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Ioannae Mariae Condesa Lluch . 2 » » VERONEN. - De miraculo in causa beatificationis et canoni­ zationis S . D . Ioannis Calabria 2 » » VIEDMEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificationis e t canonizationis S . D . Artemidis Zatti 2 » » VINDOBONEN. - De miraculo in causa beatificationis et ca­ nonizationis S. D. Iacobi Kern (in saec.: Francisci Alexandri) 2 Dec. 1 8 ALEXANDRINA STATIELLORUM - De miraculo in causa beatifi­ cationis et canonizationis S. D. Teresiae Grillo (in re­ ligione: Mariae Antoniae) 3 » » BRIXIEN. - De miraculo in causa beatificationis et canoni­ zationis S . D . Iosephi Tovini 3 1061 5 9 6 1 6 5 2 3 2 5 2 7 3 0 3 3 3 6 7 3 7 5 7 8 8 1 8 4 8 7 8 9 9 2 4 2 4 4 1062 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1997 Dec. 18 » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » 1998 Apr. 6 » » » » » » » » » » » » » » » in A R G E N T I N A - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Catharinae a Maria Rodríguez (in saec.: Iosephae Saturninae) . . DERTHONEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificatio­ nis et canonizationis S. D. Fratris Ave Maria (in saec.: Caesaris Pisano) IANUEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Thomae Reggio LEOPOLITANA LATINORUM seu CRACOVIEN. - De heroicis vir­ tutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Iosephi Bilczewski MARIANOPOLITANA - De heroicis virtutibus in causa beatifi­ cationis et canonizationis S. D. Mariae a Spiritu Sancto (in saec.: Deliae Tétreault) M A T R I T E N , seu COMPLUTEN. - De miraculo in causa beatifi­ cationis et canonizationis S. D. Mariae a Monte Car­ melo (in saec.: Mariae S a l l e s y Barangueras) . . . M A T R I T E N , seu X E T A F E N . - De miraculo in causa beatifica­ tionis et canonizationis S. D. Mariae a Mirabilibus Ie­ su (in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmán) . P A R I S I E N . - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Teresiae a Sancto Augustino (in saec.: Aloisiae Mariae) N O V A R I E N . - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Iosephi Picco PLACENTINA - De miraculo in causa beatificationis et cano­ nizationis S. D. Birgittae a Iesu (in saec.: Birgittae Morello) PUTEOLANA - De heroicis virtutibus in causa beatificationis e t canonizationis S . D . Mariae Russolillo . . . SIPONTINA-VESTANA - De heroicis virtutibus in causa beati­ ficationis et canonizationis S. D. Pii a Pietrelcina (in saec.: Francisci Forgione) VERCELLEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificatio­ nis e t canonizationis S . D . Secundi Pollo . . . . CALAGURITANA et CALCEATEN.-LUCRONIEN. - De heroicis vir­ tutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Alberti Capellán Zuazo F I R M A N A - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Mariae Gioia FLORENTINA - De heroicis virtutibus in causa beatificatio­ nis et canonizationis S. D. Caelestinae a Matre Dei (in saec.: Mariannae Donati) M A T R I T E N . - De miraculo in causa beatificationis et cano­ nizationis S. D. Faustini Míguez (in saec.: Emmanuelis) PALENTINA - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Emmanuelis González García . PARISIEN. - De miraculo in causa beatificationis et canoni­ zationis S. D. Nicolai Barré CORDUBEN. 346 349 434 438 441 444 446 448 552 619 621 626 630 1019 1022 1025 1028 1030 1034 Index documentorum chronologico ordine digestus 1 9 9 8 Apr. 6 1063 - De heroicis virtuti­ bus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Iosaphatae Hordáshevska (in saec.: Michaëlinae) . 1 0 3 6 PREMISLIEN. R I T U S B Y Z A N T I N I U C R A I N I IV - CONGREGATIO PRO EPISCOPIS 1 9 9 7 Mart. 6 et SANCTI M A R C I ARGENTANENSIS- De finium mutatione et SANCTI M A T T H A E I . - De finium mutatione . COSENTINAE-BISINIANENSIS SCALEENSIS. » Nov. » Dec. » » » » 1 9 9 8 » 2 8 12 COLATINENSIS 6 0 294 CAXIENSIS AUSTRALIS et SANCTAE CRUCIS IN B R A S I L I A . - De » » Ian. 25 Sept. 2 9 f i n i u m mutatione 2 9 5 et PASSOFUNDENSIS. - De finium mutatione . 297 BAGENSIS et SANCTAE M A R I A E . - De finium mutatione 1039 CRUCIS A L T A E SALERNITANAE-CAMPANIENSIS-ACERNENSIS e t A L I A R U M . - D e f i ­ nium mutatione A L T E N S I S , QUETZALTENANGUENSIS-TOTONICAPENSIS. cathedralis erectione Provisiones Ecclesiarum: 6 1 , 2 3 8 - De con1 0 4 0 168, 241, 298, 353, 451, 454, 634, 710, 835, Collationes dignitatis archiepiscopalis: 6 2 , 5 5 6 , 1041. 8 3 5 . V - CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE Provisiones Ecclesiarum: Nominationes: 173, 170, 301, 3 0 0 , 8 2 0 . 822. VI - CONGREGATIO PRO CLERICIS 1 9 9 8 Febr. » » 2 2 D e diaconatu permanenti. - Declaratio coniuncta cum Con­ gregatione d e Institutione Catholica 8 3 5 » Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanen­ tium 8 7 9 VII - CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA 1 9 9 8 Febr. » » » Maii » » 2 2 D e diaconatu permanenti. - Declaratio coniuncta cum Con­ gregatione pro Clericis 8 » Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanen­ tium 8 21 Decretum quo Hierosolymis Centrum Christianum Studio­ rum Iudaicorum erigitur 6 27 Decretum quo Romae Facultas Scientiarum Communica­ tionis Socialis apud Universitatem Salesianam erigitur . 6 3 5 4 3 3 7 3 8 I I I — ACTA PONT. CONSILIORUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS 1 9 9 7 Maii 1 5 Declaratio d e recta interpretatione can. 1 3 3 5 , secundae partis, C.I.C 63 1 9 9 8 Iul. 7 Responsio ad propositum dubium: de loco excipiendi sa­ cramentales confessiones 7 1 1 III INDICES NOMINUM I - INDEX NOMINUM PERSONARUM (OMITTUNTUR NOMINA ACTIBUS SUBSCRIPTA) (CUM PARVA CRUX f ADEST, DE NUNTIO MORTIS AGITUR) A Abbondi I., 365. Abdallah Nassour M. A., 454. Abi-Ad. A., 618. Abiscevich Nazarbayev N., Praeses Reipublicae Kazakistaniae, 823. Aboteyuure R., 558. Abraha W., 65. Accorsi R., 76. Adalbertus [Wojciech] (S.), 143, 691, 795. Adamczyk J., 363. Adamkus V., Praeses Reipublicae Lituaniae, 454. t Adimou C, 640. Adornato A., 357. Aegidius a S. Ioseph Pontillo (S.), 305, 306. Agazzi G., 374. Agnes (S.), 779. Agostino J., 211, 555. Agudelo Giraldo G., 66. Aguer H. R., 556. Aguirre A. E., 69. Aguirre L. J. V., 68. Aguirre Muñoz I.-I., 172, 300. Agustoni G., Card., 1046, 1047. Alagi G., 71. Alagna M., 369. Alatorre R., 368. Alberti O. P., 175, 293, 625, 1030. Alberto Z., 365. Albertus Chmielowski (S.), 391. Aldea y Araujo Franci­ sca (Ven.). V. Francisca a Corde Iesu (B.). Alfarano G., 362. Alfredus Hildefonsus Schuster (B.), 14, 90, 92. Aigre J.-A., 366. Aliperta C, 373. A l i q u o P., 361. Allaeys R., 373. Allgayer U. I., 297. Aloisius Orione (B.), 350. Alvarez Diez L., 363. Alves A. S., 361. Alves da Encarnaçào Ne­ to G., 353. Alves de Carvalho A. J., 367. Alves F. J., 67. Alvino U. M., 366. Amadei R., 250. Ambrosius (S.), 91, 751, 754. Ambrozic A. M., Card., 245, 247. Ambrozic J., 70. Amoake-Adusei J., 356. Amuleti L, 372. Amurri G., 73. Anadore C, 358. f Anasagas ti Zulueta C, 712. Anastasi A., 74. Anastasio R., 366. Andari N., 618. Anderlonis J. J., 359. Andoh D. K., 559. Andreas Carolus Ferrari (B.), 91. Angelini F., Card., 962. Angelino F., 71. Anicic M., 68. Ankrah J. T. A., 69. Annenberg W. J., 367. Antonelli A., 72. Antonelli D., 361. Antonetti L., Card., 245, 246, 247, 248, 1047. Antonius a Sancta Anna (in saec.: Antonius Galväo de Franca) (Ven.), 51. Antonius Maria Gianelli (B.), 435. Apor Gulielmus (Ven.), 165. V. Gulielmus Apor (B.). Appodia N., 357. Aquilina E., 367. Arafat Y., Praeses Aucto­ ritatis Palaestinensis, 557. Aram I Keshishian, Ca­ tholicos Ciliciae Arme­ norum, 693. Aramburu y Martínez de L., 74. Arana H. M., 71. Aranda Díaz P., 955. Arango A. F., 355. Araújo S. F. de, Card., 245. Arborelius A., 1042. Ardito S., 455. Ardizzon G, 78. Index nominum personarum Arinze F., Card., 558, 978, 1046. Armistead J., 68. Arnister E. J., 67. Arpiño M., 74. Arroba Conde M. J., 455. Arroyo Torres A., 69. Asher A., 369. f Ashta R., 375. Assogba N., 5, 171, 558. Atembina-Te-Bombo, 766. Attard G., 72. Atuahene P. K., 172. Aubertin I.-M., 710. Auchter J. A., 67. Aufreiter K., 372. Augustini L., 70. Augustinus Hypponensis ep., (S.), 205, 724, 727, 728. Augustinus Cantuariensis (S.), 581. Avery W. J., 367. Avila A., 173. Aviz I. B. de, 710. f Ayyamkulangara P. P., 1048. t Azcárate Freiré de Andrade F., 712. Azcona San Martín F., 303. Aznar Lopez J. M., 73. Azuka U. E., 822. Azzopardi G., 357. B Babel B., 360. Bacco F., 362. Bach Mair J., 360. Bachleda-Curus A., 74. Backis A. J., 175. Bacon B., 369. Bacskai B., 73. Badodi D., 374. Bagnasco A., 62. t Bagnoli A., 80. Bah j at Al Talhouni A., 454. Bahoshy J. P., 75. Bahujimihigo K., 820. 71 - A..A..S.. Bakhuis D., 373. Baladrón Valdés C. J. P., 169. Balaoig J., 368. Baldacci A., 79. Baldrick J. F., 359. Baldrighi L., 79. Balland J., Card., 245, 247, 248. Balle H., 79. f Ballestrero A., Card., 560. Bandeira de Lima Campelo de Andrade Pam­ plona Corte-Real M. A., 76. Banna J., 78. Bantug A. V., 373. Banzón O. B., 76. Baranzini H., 630. Barbarin P. X. I., 835. Barbieri A., 362. Barbiero F., 667. Barbosa da Silva Nunes T. P., 298. Bardi L., 71. Bargini R., 71. Barlage H., 558. Barnabas (S.), 642. Barnes B. J., 558. Barrantes Urena H., 353. Barré Nicolaus, (Ven.), 1034. Barrera y Izaguirre Iosepha Maria (in saec.: Maria dei Carmen) (Ven.), 231. Barreto A. R., 361. Barszczewski F. A., 359. Bartmann W., 356. Barwa V., 822. Basile E., 362. Basilius (S.), 724, 728. Bassetti V., 1042. Battisti A., 353. Battistoni P., 68. Baudouin Ludovicus Ma­ ria (Ven.), 228. Baum W. W., Card., 608. Baura E., 559. Baylon L, 298. 1065 Bayter Abud A., 558. Beach F. W., 359. Bednarczyk J., 363. Bednarczyk M., 70. Bekhazi A., 366. Belanger P., 1045. Belén S., 364. Belestieri I. L, 710. Bella G., 455, 1047. Bellière M., 412. Bellini R., 71. Belloli A., 13, 92. Bendini R., 369. Benedictus XV, 931, 940. Benelli A., 369. Benitez Aguilos R. S., 363. Bennett G. D., 62. f Beretta A., 456. Beretta M., 69. Bergmeister M., 372. Berhauser R. C, 369. Berino Catilogo B., 363. Berka A., 356. Berlingeri A., 78. Berloco G., 381, 455. Bernacki B., 70. Bernal Botero F. E., 357. Bernardi A., 366. Bernardina M. Jabloñska (B.), 21, 387. Bernardini R., 365. Bernardinus Senensis (S.), 378. Bernardus Lichtenberg (B.), 659. Bernhofex F., 373. Bernini G., 79. Berouter E., 71. Bertanha I. A., 452. Bertie A., Princeps et Magister Sovrani Mili­ taris Ordinis Meliten­ sis, 557. Bertini S., 71. Bertolucci C, 366. Bertone T., 1006. Bertozzi G., 374. Berzal Robledo F., 361. Bevilacqua A. J., 965. Beya Malumbi E., 667. 1066 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Biasol R., 76. Bieg Z , 360. Biffi I., Card., 530, 636. Bilczewski Iosephus (Ven.), 438. Bilek F,, 357. Biletic S., 363. f Biletsi Onim E., 80. B i l l e L.-M., 635, 1046. Bini G., 558. Bioh A., 356. Birgitta a Iesu (in saec.: Birgitta Morello) (B.), 619, 949. Birkenmaier R., 70. Bischof R., 71. Bisconti F., 1045. Biszek R. J., 67. Blancarte Pimentel R., 365. Blanco Pérez Ascario C, 302. Blanco Vega J. R., 356. Blázquez Chamorro J., 69. f Boccadoro L., 303. Bocchino M., 74. Boccione W., 72. Bocian R. C, 67. Bocianowski K., 361. Bock T., 79. Bodin Y., 356. Boeddeker C, 370. Boer O., 375. Boffa G., 79. Boggio-Bozzo E., 175. Boggs C. C, 65. Bohn A. S., 295. t Boisguerin R., 248. Boland J. P., 359. Bolaños Avelar E. S., 243. Bolari de la Fuente L., 78. Boite W., 362. t Börners H. J.A., 824. Bonacini G., 374. Bonetti J. M., 73. Bonfils J., 558, 710. Bonifatius IX, 825. Bonutti K., 823. Borgmann H.-G., 368. Borney V., 374. Boroñ T., 71. Boroncelli R., 71. Borriello R., 357. Borse U. J., 72. Boschini I., 374. Boschini S., 374. Bouça Pires J. F., 357. Bouchaud C, 559. Bouez F., 355. Bourassa G., 411. Bourque C, 358. Boustany N., 372. Boutros F., 364. f Bovone A., Card., 246, 247, 375, 944. f Boxler P., 175. Boyang J. P., 454. Boyle P. M., 172. Boyle R. J., 359. Bozinovic I., 71. Bracco Teresia (Ven.). V. Teresia Bracco (B.). Bradley B., 75. Bradna A., 363. Brandmüller W., 559. Brands K., 68. Braschi S. A., 242. Bratinka J., 364. Braun J. R., 74. Bravo-Carrera J., 71. Brazdzionis B., 368. Breidenstein A. W., 371. Brennan C, 75. Brenninkmei G., 75. Bressan A., 84, 308. Breton F., 365. Bretón Martínez F. A. a I., 710. Brietske R. G, 67. Brigitta (S.), 121. Britto F. A., 359. Brogi M. D., 66. Brown T. D., 634. Brück E., 77. Bruckner-Simon E., 372. Brugnoli V., 78. Bruni A., 372. Bruni R., 372. Bryla J., 66. Brzy P., 70. Búcaro Hurtarte S. L, 1044. Buchowski T., 73. Buckley L, 298. Bugayong Mapili B., 357. Bugin F., 246. Bullesi Aegidius (Ven.), 278. Buonocore M., 367. Burbidge M. F., 359. Burgazzi C, 363. Burke M. J., 359. Burley R.. 559. Busani G., 1045. Busco S., 72. Bushati J., 65. Bustamante I. M., 347. f Butibubage R. L., 1048. Butler A., 77. Buttazzo P., 71. Bux N., 302. Buxarrais Ventura R., 567. Buyoya P., Praeses Rei­ publicae Burundi, 302. Buzrk J., 928. Byrnes D. M., 68. C Cacaci F., 73. Caccavale A., 372. Cacciapuoti V., 72. Cacciavillan A., 1047. Caelestina a Matre Dei (in saec.: Marianna Donati) (Ven.), 1025. Caffrey A., 368. Cagnazzo D., 366. Cahango A., 300. Cahouet F. V, 367. Caicedo Constain R. G., 357. Caietanus Catanoso (B.), 18, 43, 198, 467, 662. Caietanus Thiene (S.), 1009. Calabresi U., 7, 8. Calabria Ioannes (B.), 287. Calabro C, 372. Galavolpe A., 70. Calderón Sol A., Praeses Reipublicae Salvatorianae, 1044. Calderón Polo C, 1047. Callistus (S.), 779. Calvet M.-M.-B., 559. Calvigioni R., 75. Calvo De Villa M., 76. Calza G., 365. Camillus de Lellis (S.), 962. Campbell H. P., 359. Campos Hernández A., 300. Canciani M., 67. Candida Maria a Iesu Cipitria y Barrióla (B.), 14, 92. Canestri I., Card., 283, 289, 351, 437. Cantalupi S., 360. Cantella R., 78. Cantillas P., 298. Capacci I., 363. Capanna B., 360. Capellán Zuazo Albertus (Ven.), 1019. Capocasale M., 372. Capodivento R., 79. Cappella P., 71. Caprioli C, 78. Caprioli H., 556. Caramante C, 75. Caravello M., 361. f Carberry J. J., Card., 560. Carbine F. A., 359. Carbo E. J., 359. Carbone A., 373. Cardelli H. S., 451. f Cárdenas M. A., 712. Cárdenas Villalba C, 635. Cardoso Sobrinho L, 952. Caries Gordo R. M., Card., 807. Cargnello M. A., 555. Carlini R., 373. Carlson G., 358. Carnat P., 356. Carney B., 371. Index nominum personarum 1067 Carney D. M., 367. Carolus Borromeo (S.), 91, 983. Carolus Leisner (B.), 658. Carolus Lwanga (S.), 581. Caroselli A., 356. Carozzo G., 373. Carrapatoso de Oliveira J., 365. Carraro F. R., 710. f Carrizo Villarreal J. M., 375. Carroll D., 75. Carroll J., 1012. Carton W. J., 67. Caruana C, 301. Carvajal Salido J., 365. Casadiego Sierra A., 68. f Casanova S., 456. t Casar oli A., Card., 560. Casetta E., 374. Casey S. B., 77. Casiano Vargas U. A., 566. Casini Teresia Maria (Ven.). V. Maria Teresia (Ven.). Caso A., 361. Cassiani E., 373. Cassidy E. L, Card., 303. Cassiers J., 364. Cassone C, 369. Castellano Cervera J., 559. Castillo de Biord A. D., 77. Castillo de Hernández A. T., 77. Castillo Melendez P., 365. Castriani S. E., 452. Castriílón Hoyos D., Card., 245, 246, 247, 248, 1046. Castro Quiroga A. A., 241. Castruccio L., 368. Catharina Drexel (B.), 950. Catharina Jarrige (B.), 465. Catharina Senensis ( S. ), 631 Causa N., 622. Cavada F., 73. Cavaliere S., 373. Cavallotto G., 559. Cavazzini A., 355. Cavestany y Anduaga Teresia Maria (in saec.: Laura) (Ven.), 231. Cavezza A., 369. Cazabon A., 168. Cazzaniga M., 69. Ceccarelli G., 68. t Ceccarelli Latraro E., 1048. t Cecchi V., 640. Celej J Z., 70. Cendoya y Araquistain Maria Caecilia (in saec.: Felicitas) (Ven.), 231. Centofante A., 368. Centofante M., 370. Centore G., 364. Cercenelli A., 360. Cernilogar A. A., 374. Cernousek T., 366. Cerri G., 361. Cerrito C, 373. Cerro V., 361. Cervoni F., 74. Cesare F., 363. Chakiath T., 617. Chavannat D., 367. Chávez Orozco Vincentia (Ven.). V. Maria Vincentia a S. Dorothea (Ven.). Che Chen-Tao V., 559. Cheli G., Card., 245, 247. Cheong Jin-suk N., 820, 822. Chery C, 371. Chery J., 367. Chiaramoni L., 73. Chiaretti C, 373. Chiarot A., 373. Chiaserotti L., 368. Chini B., 373. Chirico D., 79. Chitolina V., 62. Chôma L, 201. 1068 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Chrétien J., 454. Christov P., 948. Chung Hoan Ting P., 558. Chung-woo Nam A., 368. Cianciola S., 74. Ciani A., 640. Ciccimarra F., 455. Cichy S., 710. Cignitti A., 75. Cinotti A., 71. Cirilli de Nores F., 364. Cislo M., 62. Cistone J. R., 359. Ciupa S., 363. Clancy E., Card., 11. Clark E. W., 68. Claudiani C, 372. Claverie P., 596. Clemens XII, 378. Close H., 370. Close J. A., 359. Close W., 365. Clubb E., 77. Clubb J., 76. Clutton S., 77. Coen W., 358. Cohen S. A., 369. Colagrosso D., 75. Colasuonno F., Card., 59, 60, 245, 246, 247. Cole A. P., 369. Collalti F., 78. Collazuol A. A., 169. Collela P., 373. Collins W. C, 367. Columbanus (S.), 132. f Comparone N., 175. Conahan J. J., 359. Concilija R., 70. Condesa Lluch Ioanna Maria (Ven.), 284. Conley P., 358. Conlon F., 79. Connell D., 16, 455, 463, 1046. Connolly, C. P., Jr. 369. Conti L, 372. Contons A., 358. Conway J. T., 359. Cooney P. R., 371. Cooper M. P., 370. Coppenrath H., 172. Coppenrath L., 358. Cora Muñoz H., 367. Corbellini G., 375, 559. Cordeiro Lar an j o F. J., 365.. Cordero Lanza di Montezemolo A., 302. Cordes P. J., 117. Corneli A., 75. Cornelius, centuno, 695. Corrales García R. A., 170. Correla de Aquino J., 361. Corsi N. R., 73. Cortellezzi P., 369. Cortés Soriano A., 242. Corti R., 558. Cosentino A., 74. Cosió A., 363. Costa V., 634. Costalunga M., 1046. Costanzo G., 211. Costi G., 361. Cos y Macho I. M., 660. f Cotey A. R., 456. Coutts L, 821. Cricini C, 72. Criscuolo G., 72. Crocco M., 372. Croci F., 1047. Croker G. M., 375. Cronin M., 76. Crosby D., 171. Crotti B., 372. Crowley J., 358. Crowley M. A., 821. Croxatto U., 75. Culhane T. J., 67. Cullen E. P., 62. Cumbria B., 361. Cunningham R. H., 359. Cupich B. L, 635. Cuque j o E., 66. Curtin W. J., 75. Cuter F., 169. Cuzol C, 75. Cwalina E., 364. Cybulski E., 358. Cyprianus Michael Iwene Tansi (B.), 976. Czarnota T., 360. Czyrek J., 70. D Dabre T. P. D., 821. f Dabrowski B., 80, 797. Dadiet M. D., 821. Dagenais R. R., 75. D'Aiello U., 373. Daignault A., 411. Dal Lago A., 367. Dalla Rizza G., 374. Dalla Valle F., 62. Dal Molin E., 374. Daly J. P., 359. Daly T., 358. Dam J.-P., 368. Damianus de Veuster (B.), 668. D'Angelo G., 362. D'Anna P., 364. Danneels G., Card., 668. Danner H., 79. Dantas de Andrade G., 242. Dante Aligherii, 565. D'Antoni F., 375. Darbouze G., 357. Dardenne L., 75. Darko I. M., 822. Dasko J., 70. Daucourt G., 634. Dauhajre A., 74. Davino E., 246. Davis T. A., 356. De Agar J. M., 559, 640. De Angelis A., 701. De Angelis G., 367. Debernardi P. G., 635. De Bock W. A., 68. f De Campo F. P., 376. de Canis A., 71. De Carlo G., 366. Decaudin A., 366. De Cet C , 74. f De Cocq H., 176. De Conto P. A., 452. Dee F., 78. Defendi G., 372. De Filippo S., 72. 1069 Index nominum personarum Defois G., 634. De Giorgi S., Card., 245, 247. Degraft M., 356. De Keyzer R., 373. De La Hera Pérez de La Cuesta A., 366. Delalay E., 1047. Delaquis N., 1042. De Lastic A. B., 558. Delaunoy A., 75. Delázari G., 193. de León E. S., 68. Delicado Baeza J., 675. de Lima G. B., 72. Delia Porta A., 370. Delli Poggi E., 374. De Magistris L., 558. De Majo E. P., 77, 372. De Marco D., 366. De Mei F., 355. de Melo I. M., 380. de Mello A., 833. De Meo L., 76. D'Emilio P., 79. Demouy P., 369. Dempsey T. J., 359. Demurtas A., 69. Deniau F., 634. De Odorico M., 72. t De Orbegozo y Goicoechea I. M., 456. De Paolis V., 455, 559. Depasquale A., 1042. D'Ercole G., 303. De Roberto A., 701. De Rosa M., 452. De Rosa R., 362. de Rozario G., 171. D'Errico A., 1045. Desautels D., 74. De Schijver C, 375. Deskur A. M., Card., 440. Desrochers T. H., 356. De Stefani G., 366. de Talayero E. T. D., 371. de Tarazzi A., 74. de Tarragon X., 356. Devereux D. G., 76. De Week P., 365. Diarra J.-G., 559. Dias I., 558, 1046. Días Orozco H. d. J., 357. di Biagi M., 372. Dibsy E. J., 366. Di Cerbo V., 68. Di Gianvito P., 78. Di Giorgio L., 75. Di Manno G., 79. Dinan M., 375. Di Napoli C, 455. Dini A., 1043 Di Ruberto M., 175. Disano L, 367. Disch A., 246, 559. Disney P., 370. Disney R., 368. Di Stefano A., 1045. Di Virgilio F., 71. t Djebarus V., 824. Dlamini D. M., Princeps, 454. Dobrodziej J., 362. Doherty P., 369. Dohn M., 370. Dombrow W. A., 359. Domingo V. O., 385. Domingues E. P., 170. Dominicus Lentini (B.), 405. Domitilla (S.), 779. Donaldo A., 365. do Nascimiento A., Card., 156. Donoghue F., 951. Dooling P., 356. Doré J., 1046. dos Santos A. F., 357. dos Santos M. A., 453. Dowden R., 74. Downer A., 557. Downey P. J., 369. Drago F., 67. Dragon R., 76. Drechsler A., 79. Dromi C, 355. Drymajo M., 363. D'Souza T., 171. Du L, 298. Duane T. J., 359. Duan Yinming's M., 990. Dubocq de Vicente E., 79. Dubost M., 66. Dubrawski M., 353. Ducei P. D., 367. f Duhart C. J., 824. Duka D., 555. Dunst J., 360. Dupuy A., 5, 82. Duval-Arnould L., 356. Duvivier J.-P., 365. Dwan P., 368. Dyba J., 1047. Dziemianko A., 635. Dziwisz S., 241. Dzudzar D., 303, 359. E Earrington F. M., 76. Easton F. C, 69, Eccel A. C, 1042. Echebarria Arroita A., 18, 198, 467, 662. Edmundus Ignatius Rice (B.), 16, 462. Ee-Chooi T., 1045. Egan E. E., 356. Egaña Baraona J. L., 364. Eichinger H., 361. Elampassery P. C, 820. Elchinger L.-A., 560. Elias del Socorro Nieves (B.), 405. Elisabeth Anna Seton (S.), 1012. Elizondo Elizondo A., 365. El-Khoury C. M., 364. Eltsin B., Praeses Foede­ rationis Russiae, 244. f Enrici D., 80. Enright F. E., 356. Erba A. M., 343, 629, 1028. Eredità F., 361. Erlinghagen E., 362. Ernst E., 362. Errázuriz Ossa F. X., 354. Escudero Imbert J., 246. Esposito M., 365. Estepa Llaurens J. M., 1045. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1070 Estermann A., 455. Estrada R. R., 374. Etchegaray R., Card., 303,557. f Etoga P., 303. Eusebius (S.), 630, 1007. Evangelisti P., 365. Evers P. C, 356. Ewan J. W., 370. Ewertowski S., 360. Exworthy J., 76. F Fabbri S., 373. Faber McDonald I., 1041. Fabrocile C, 368. Fahrner F., 72. Fakhry R., 372. Falcinelli G., 79. Falev F., 366. Falini F., 360. Fanchette C, 368. Faraoun P., 372. Farrell D., 67. Farrelly J., 366. Fattori E., 362. Fattori G., 362. Favale A., 246. Fedewa S. L., 359. Feiten P., 368. Feiten T., 371. Felici A., Card., 1047. Feliciani G., 372. Felicio L., 169. Feret F. S., 359. Fernández Galiana A., 358. Fernandez M., 67. Fernando P., 173. Fernando R., 80. Ferrante E., 367. f Ferrara D., 824. Ferraro J., 366. Ferreira Alves A., 357. Ferreira Guimaräes C. A., 365. Ferreira Sampedro L. C, 355. Ferrini D., 73. Ferroggiaro R., 72. Ferrugia G., 358. Ferruzzano G., 361. Ferry M., 370. Fijalkowski W., 365. Filbrandt R., 76. Filippi O., 362. Filoselli A., 70. Filosi Bruziches G., 365. Fineschi G., 371. Fioravanti C. A., 357. Fisichella S., 635. Fitzpatrick J. J., 359. f Flanagan B. J., 176. Flanagan T. I., 169. Flanigan T. P., 359. Flatz R., 71. Fleischmann F., 357. Flisikowski L. P., 68. Florczyk M., 242. Florentinus Asensio Bar­ roso (B.), 18, 42, 198, 467, 660. Flores Facusee R., Prae­ ses Reipublicae Honduriae, 1044. Flores P. F., 957. Fodor A., 71. Foglia D., 360. Foglia S., 364. Fokcinski H., 559. Foley J. P., 1046. Folletto L., 78. Fontana E., 361. Fontana G. C, 77. Fontana L., 372. Forgacs A., 70. Forgione Franciscus (in religione: Pius a Pie­ trelcina) (Ven.). V. Pius a Pietrelcina (Ven). Formas F., 70. Fórmela A. F., 70. Forsen K., 369. Fortini G., 78. Fortunato D., 67. Foti G., 357. Fötsch J., 72. Fourniol M., 366. Fox Napier W., 558. Fraccalvieri I., 69. Francis J. J., 74. Francis W., 358. Francisca a Corde Iesu (in saec. Francisca Al­ dea y Araujo) (B.), 233. Francisco E. I., 1041. Franciscus Asisiensis (S.), 378, 379, 391, 401, 565, 612, 626. Franciscus Sales (S.), 230. Franciscus Xaverius (S.), 931. t Franco A., 80. Frankiewicz S., 364. Franklin D. A., 255. Frater Ave Maria (in saec.: Caesar Pisano) (Ven.), 349. Fratini M., 365. Fratini R., 712 Frawley G, 370. Frem G., 372. Friend W. B., 1046. Fridericus Ozanam (B.), 503, 564. Fritscheck H. J., 77. Frittoli E., 76. Funghini R., 303, 640. Fünigeld H., 75. Furiesi E., 67. Fürlinger W., 78. Furmanski L. A., 359. Furtado de Brito Sobrinho H., 242. Fusi G., 69. G Gabrielli F., 560. Gagnon E., Card., 180, 229, 274, 345, 443, 633, 1038. Gaj J., 364. Gal F., 356. Galletta L., 362. Galletti A., 374. Galletti G., 78. Galli M., 353. Galli R., 361. Gallo M., 75. Index nominum personarum Galväo de Franca Anto­ nius (Ven.). V. Antonius a Sancta Anna (Ven.). Gambarara S., 71. Gambino A., 78. Gara vina L., 71. Garbellini D., 362. Garcera G. A., 68. García Burillo L, 555. f García de Sierra y Méndez S., 1048. Garcia Trovato de Flores M., 80. Gariboldi A., 69. Garrido Herrero A. R., 69. Garrity P., 358. Garza Sepúlveda J., 365. Garzi F., 374. Gasquet P., 75. Gasteiger A., 74. f Gatti A. F., 640. Gav arito Rodríguez A., 355. Gavin A., 370. f Gavióla M. G., 1048. Gegenfurtner W., 68. Gehrer E., 95, 97. Geingob H. G., 823. Gendebien V., 78. George F. E.; Card., 245, 246, 247, 1012. Georger A., 635. t Gerardi Conedera J., 376. Geremek B., 174. Geremia F., 361. Gerits P. J., 79. Gema A., 295. Gervasio T. N., 70. t Ghedighian H. P, 1048. Ghidoni G., 374. Ghirlanda G., 455, 559. Giacalone G., 49. Giacon G. L., 76. Giacon M., 77. Giancristoforo R., 369. Giannini P., 372. Giara S., 69. Giggi R. J., 359. Giglioni P., 559. Gil-Casares Satrústegui R., 366. Giliberti F. A., 359. Gilli S., 357. Gilmore R. M., 359, 452. Gilsenan J. P., 359. Gioia Maria (Ven.), 1022. Giordano M., Card., 13, 92. Gioseffo L., 76. Giusti C, 367. Giusti La Rosa L., 77. Glemp J., Card., 251, 797, 1046. Glendon M. A., 371. Glódz S. L., 66. Gobel J.-P., 66. Gobry L, 367. Godinez Flores R., 452. Gogorza Izaguirre L, 299. Go Han J., 78. Gohla H.-P., 175. Golias A. J., 359. Göller L., 357. Gómez Platero G., 74. Gonçalves Canavarro dos Reis G. D., 354. Gonzalez A. L. J., 69. Gonzalez Amador M. A., 1042. Gonzalez Cano M.-J., 356. González García Emma­ nuel (Ven.), 1030. González González J. L., 363. González Novalin J. L., 358. Gorski J. D., 67. Górski M., 361. Górski S., 363. Gosselin Y., 74. f Goudreault H., 640. Govaert M., 79. Grab A., 555. Grady S., 368. Graf J. W., 359. Graham M., 371. Graham P. S. G., 368. Gravina N., 367. Graziani V., 360. Graziosi A., 75, 366. 1071 Grecco R., 61. Grechi M., 710. Gregorius Illuminator, 419. Gremoli G. B., 559. Griffin G., 370. Griffith J. P., 74. f Grillmeier A., Card. 824. Grillo G., 175, 553. Grillo vid. Michel Teresia (in religione: Maria Antonia) (Ven.). V. Teresia Grillo Mi­ chel (B.), 342. Grocholewski Z., 928. Groden M., 358. Grojean T., 368. Groshek R. J., 359. Grosso G. G., 72. Grubisch D. W., 356. Grullon A., 74. Grunt S., 67. Gruppuso G., 67. Gsiorek S., 363. Gualdalquiveir L. C, 71. Gualtieri P. R., 73. Guarnieri M. A., 371. Gudin P., 373. Guedes F., 366. Gueguinou J., 1044. Guelfi G., 369. Guérin Theodora (in saec.: Anna Teresia) (Ven. ), 225. Guérin Zelia (Ven.), 933. Guerra Laspinz J., 1044. Guevara Castillo H., 357. Gugerotti C, 66, 358. f Guichet P., 176. Guidoboni G., 368. Guizzardi L., 1039. Gulbinowicz H. R., Card., 961. Gulielmus Apor (B.), 568, 946. V. Apor Gulielmus (Ven.). Gullickson T. E., 357. Guolo A., 374. Gutiérrez Pabón H. A., 241. Gii ven A., 65. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1072 H Haas V., 61. Habesch C, 371. Haddad J., 358. Hafner J., 79. Haft N. A., 74. Hage F., 618. Hager J., 360. Haimari M., 371. Hamao S. F., 556, 559. Hamer F. J. J., 366. Hanlon A. J., 359. Harkin F., 76. Harouk M., 365. Harrach S., 375. Harrington B. I., 1042. Ha Tiong I., 300. Harvey I. M., 241. Hayden M., 370. Hber In Sakr L., 370. Hedrick K. J., 68. Hedvigis (S.), 393, 825. Heerey, 978. Heinrich M., 72. Heimick W., 358. Hems J. W., 79. Henao Saénz G. A., 357. Hendzel S., 362. Henricus Rehuschini (B.), 18, 44, 198, 467, 468, 662. Henry F. B., 169. Hergesel T., 360. Hernández Rodríguez M., 169. Herrera J. I., 355. Herron B. J., 359. Heslin J. E., 68. Hessdörfer E., 72. f Hhando N. B., 80. Hickey J. A., Card., 971. Hieronymus (S.), 714. Higgins J. P., 68. Higueras Fernández J., 68. Hilgert I. R., 297. Hilton B., 368. Hilton M., 371. Hinojosa y Naveros Ma­ ria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (B.), 230, 231. Hisch H., 360. Hizon Jr. R. R., 71. Ho Choung J., 368. Hofer H., 69. Hoffman J. A., 560. Hofmann J., 72. Hofmann M., 361. Hohmann W., 68. Holböck F., 66. Homeyer I., 383. Hope B., 365, 368. Hope D., 370. Höppner R., 470. Hordáshevska Iosaphata (in saec.: Michaelina) (Ven.), 1036. Horwath J., 72. Houck V. R., 960. Hraoui E., Praeses Rei­ publicae Libani, 454. Hryciuk H., 358. Huang Chao-Ming P., 822. Hubert R., 72. Huesca Pacheco R., 1046. Hughes P., 368. Hughes W., 68. Hummel B., 369. Hümmes C, 353, 1045, 1046. Hundgkopf de la Rivera de Giusti P., 80. Hungs F.-J., 72. Hunt J. J. B., 73. Hurkmans A. L. M., 555. Huston S., 370. I Iacobus Ap., (S.), 756. Iacobus Gapp (B.), 465. Iacovacci M., 78. Ianuarius Maria Sarnelli (B.), 14, 92. Ignatius Antiochenus (S.), 727. Illig E., 368, 374. Incitti G., 1047. Inglot M., 302. Ingold G., 74. íñiguez J. S., Card., 946. Innocentius I, 724. Innocenzi J. G., 67. Interdonato A., 361. Ioachimus Maria (in saec.: Antonius Ste­ van) (Ven.), 56. Ioanna Francisca Frémiot Chantai (S.), 230. Ioannes XXIII, 139, 148, 940. Ioannes a Capestrano (S.), 378. Ioannes a Cruce (S.), 940. Ioannes a Deo (S.), 962. Ioannes Ap. et Ev. (S.), 504, 615, 695, 725. Ioannes Baptista Piamarta (B.), 405. Ioannes Baptista Scala­ brini (B.), 568, 945. Ioannes Bosco (S.), 552, 639. Ioannes Chrysostomus (S.), 508, 757. Ioannes de Dukla (S.), 377, 399. Ioannes Gabriel Perboyre (S.), 306. Ioannes Grande Román (S.), 306. Ioannes Maria Boccardo (B.), 1008. Iosephus Calasanctius (S.), 1026. Irthiaray Dorett G., 373. Iulianiello P., 364. Iulius Caesar, 774. Iustinus (S.), 729, 742. J Jaeger D., 303. Jaeger I.-P., 710. f Jakob G., 456. Jammeh Y. A. J. J., Praeses Reipublicae Gambiae, 244. Janda G., 360. Janda J., 356. Janjic M., 364. Janssen G. J., 78. Janusz J.. 928. Jaricot Marie-Pauline (Ven.), 202. Jasiczek W., 364. Jastrzebiec A., 826. Javierre Ortas A. M., Card., 455. Jaworski M., 16, 463. Jeannot L., 358. Jenninger P., 73. Jermak J., 362. Jesser E., 78. Jestädt W., 369. Jeuffroy B., 356. t Jiménez Lafeble A., 175. Jiménez Morales G., 364. Jingco D. M., 69. Jodice M., 356. Johansen B. O., 65. John E. S., 368. Josipovic M., 359. Juan A. M., 73. Juan Carlos I et Sophia, Hispaniae Reges, 823. Judak W., 70. Juffermans C. M., 373. Jukic P., 363. Jundusay A., 70. Jung H., 360. Juraszek F., 67. K Kabazi H. F. M., 244. Kaczmarek J. A., 356. Kaczor K., 69. Kadziolka T., 362. Kanäle M., 370. Kajsiewicz H., 15. Kalfas Sanon L., 822. f Kalibushi W., 80. Kaltenegger J., 372. Kaltseis J., 360. f Kampe W. 375. Kamwenho Z., 255. Kane J. T., 359. Kane T. A., 359. Kanene Obiefuna A., 558. Index nominum personarum 1073 Karotemprel S., 559. Karpowicz W., 363. Karrazi K., 244 Karska L, 15. Kasanda Lumumbu L., 820. Kasanda Mulenga B., 301. Kasparian Ioannes Pe­ trus XVIII, Patriarcha Kim H., 364. Kinateder H.-A., 360. King'oo Wambua N., 821. Kipkoech Arap Rotich A., 66. Kist A., 86. Klaus C, 354. Knueven H. L., 69. Koch G., 369. Kocsis L, 360. f Koester C. R., 248. Koetter P. D., 69. Kohlschein F., 357. Koja C, 365. t Koksa D., 1048. Koltun M., 618. Kolvenbach P. H., 175. Konaré A. O., Praeses Ciliciae Armenorum, 417. Kasper W., 455, 1046. Kassab Iosephus (Ven.). V. Nimatullacius Hardini (B.). Al- Kasteel K., 303. Kastner E., 369. Kasujja A., 452. Katigbak Dayrit L, 77. Katsav M., 174. Kaufmann J. L., 358. t Keating J. R., 304. Kebreau P. D. A., 634. Keegan A., 362. Keeler W. H., Card., 971. Keene H. G., 367. Kehoe M., 77. Kelaher T. F., 75. Kelly F., 358. Kelly V. T., 358. Kemerer J., 560. Kemo K. H., 358. Kempen H. W. J., 79. Kenar W., 69. Kennerson J., 368. Kenney J., 368. Kenney W., 128. Keon W., 74. Kerdelhue B. M., 66. Kern Iacobus (in saec.: Franciscus Alexander) (Ven.), 292. Ketelaars F. J. J. M., 373. Khammo P., 75. Khoury Y. A., 366. f Kien Samophithak M., 1048. Kieres L., 372. Kiernikowski Z., 358. Reipublicae M aliae, 244. Konings J., 78. Kopacz A., 361. Kordas J., 363. Kordsmeier J. W., 359. Korec J. C, Card., 1046. Kösler S., 369. Kowalczyk B., 70. Kowalczyk J., 311. Kozlowiecki A., Card., 245. Kozlowska A., 371. Kpeglo P., 69. Kracht H.-J., 1046. Kraljevir V., 823. f Kramer F. G., 175. Krauze R. K., 367. Kreutzwald F., 363. Kubiak H., 77. Kubus J., 73. Kudasiewicz J., 356. Kuhn E., 72. Kujaczyñski H., 362. Kujur G, 171. Kukulka C, 173. Kumuondala Mbimba L, 173. f Kundukulam J., 376. f Kupfer W. F., 175. Kurecska A. E.M., 79. Kwasniewski A., 1044. Kwiatkowski J., 362. 1074 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale L Laband F. ,"370. Labasse J., 75. Labille D., 299. Laboa J. S., 1045. Labrosciano P., 78. Labunka M., 369. Lacanlale E. L., 73. Lacap J. U., 73. Lacayo A. A., Praeses Reipublicae guae, 302. Nicara- Lacordaire P., 565. Ladislaus (Jagello), rex Poloniae, 825. Ladocsi G., 66. Laghi P., Card., 58, 158, 237. Lai C , 374. Lai G., 70. Lajolo G., 98, 470. Lalonde G., 77. Lamarche A. J.M., 75. Lambert L, 380. Lampón A. R., 172. Lamza L., 303. Lanckoroñska K., 370. Landry E., 368. Lang H., 356. Lange H., 172. Lapierre F., 353. Laporta Paole F., 77. Larrabe Orbegozo J. L., 69. Larraaga Ramírez de Eli­ sabeth (Ven.), 234. La-Rocca V. R., 356. Lamelle J., 78. Lasica J., 363. Laszuk A., 355. Latévi-Atcho Lawson E., 65. Lauro A., 60. Lavagna G., 361. La vigilante E., 375. Lavoie-Abate M., 371. Law B. F., Card., 1046. Lazarralde A. G., 68. Leanza U., 701. 558, Lebbioli E., 372. Lecce A., 361. Lecuona y Aramburu Maria Gratia (in saec.: Iosepha Ioachima) (Ven.), 231.. Leeming P., 67. Legaspi Cruz V., 357. Leggio T., 372. Lehmann K., 455, 601. Lehmann R., 366. Leite de Castro Meireles F.d.S., 365. Leitnberger E., 75. Lejeune A. F. G., 66. Lenart J., 363. Lennon R., 358. Lenon R. C, 69. Leo XIII, 10, 285, 306, 438, 506, 551, 754. León Escobar Herrán G., 302, 1044. Leonardi F., 73. Leonardi S., 67. Leone G, 361. Leone Maria Carmelina (Ven.), 48. Lepcha S., 171. Leschiutta A., 365. Lesisz T., 76. Leszczyñski M., 555. Lettmann R., 659. f Lévesque L., 303. Lewis O., 300. Lê Xuân Hoa J. B., 358. Leysen V., 366. Liberati C, 455. Liberto G., 67, 1045. Ligas L., 70. Ligorio S., 62. t Lim R., 824. Lin Qui A., 374. Lincke D., 365. Lind J., 358. Linehan E. L., 76. Lipscomb J., 76. Little R., 358. Lizarazo García M., 69. Llamas Cervantes A., 374. Llarenas L. S., 68. Lledó Martín R., 69. Loaiza Mariaca A., 364. Lobo A. T., 559. Lobo Ruano C, 245. Lobo S., 171. Loeffen F. I. J., 78. Loi A., 70. Loja K., 73. Lombardi C, 70. Lombardo M., 369. Lomnitsky L, 1036, 1037. Lo Monaco L., 74. Longhi A., 366. Longobardi L., 369. Longoni G., 72. Lopes G. J., 357. López Forero V. E., 556. Lopez-Gay J., 559. López Quintana P., 246. López Simón J., 357. López Trujillo A., Card., 53, 175. Lorscheiter I. L, 1039. t Loucheur A., 304. Lourdusamy S. D., Card., 303, 558. Lowery P. A., 67. Lozano Barragán J., 571, 962, 1046. Lucarella C, 361. Lucas, Ev. (S.), 726, 732, 733. Lucchesi D., 71. Lucini P., 72. Lückert León R., 1043. Ludovicus M. Grignion de Montfort (S.), 442. Ludwig C, 823. Ludwig S., 73. Lüftenegger L., 66. Lukenda V., 71. Lukumwena S., 301. Lunardi M., 374. Lunga P., 376. Lüninck E., 370. Lupini L., 72. Luque D., 347. Lurz F., 363. Lustiger J.-M., Card., 505, 566, 1046, 1047. Luszczek J., 360. Lynch C, 371. Lynch P., 367. Lynn W J., 359. M Macchioni F., 374. Macciò F., 72 Macdonald R., 68. Maceroni G., 559. Machac J., 363. Machanek M. I., 372. Macharski F., Card., 20, 786. Macheiner W., 75. Maciejewski R., 361. Mackenzie T D., 76. Madden D. J., 356. Madden J. V., 369. Madej A., 173. Mader H., 364. Maetzke A. M., 375. Maffei G. L., 364. Magallón Lecina A., 356. Magdurulang R., 70. Magnoprado V., 357. Magri G., 373. Mahan T. W.., 74. Mahon G. A., 356. Mahringer P., 74. Maida A. J., Card., 997. Maini P., 71. Maiorana V., 375. Majchrzak E. F., 70. f Majkowicz T., 456. Major S., 356. Makhweliha T., 171. Malaga K., 70. Malala-Zo Raolison Randrianjanoa Ramahatafandry, 454. Malandrino I., 555, Malgioglio G., 361. Malinvaud E., 138. Mallari R. C, 73. Mallavarapu P., 821. Mallmann W. E., 77. Malo M., 173. Malone P., 1045. Maloof W., 74. Malvicino R.., 372. Mancini E., 79. Index nominum personarum 1075 Mandela N. R., Praeses Reipublicae Africae Meridionalis, 557. Mandeville J. C, 371. Mangiapane A., 362. Mani G., 66. Manikowski S., 363. Manion M., 77. Mankowski K., 358. Mannarini F., 67. Mannarino M., 374. Manninger K., 79. Mantovani B., 367. Mañagas V. N., 78. Marcellina Darowska (B.), 14, 16, 463. Marcellinus martyr una cum Petro (S.), 779. Marcellus Spinola y Me­ stre (B.), 1031. Marchetti B., 357. Marchetto F., 373. Marchiando Pacchiola M., 366. Marchino L. H., 69. Marchisano F., 1046. Marconi A., 71. Marcucci V., 73. Marcus, Ev. (S.), 420. Marcussen J., 364. Marcuzzi P. G., 559. Margarita Maria Alaco­ que (S.), 389. Maria ab Incarnatione Rosal (B.), 17, 18, 44, 198, 467, 468, 662. Maria a Cruce MacKillop (B.), 10. Maria a Iesu (in saec.: Aemilia d'Hooghvorst) (B.), 405. Maria a Mirabilibus Iesu (in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmán) (B.), 446. Maria a Monte Carmelo Salles y Barrangueras (B.), 444, 946. Maria Anna Mogas Fontcuberta (B.), 16, 463. Maria Antonia Bandrés y Elósegui (B.), 14, 92. Maria a Sacro Corde, 934. Maria a Spiritu Sancto (in saec.: Delia Tétreault) (Ven.), 441. Maria de Gonzaga, 934. Maria Karlowska (B.), 19, 21, 54, 387. Maria Magdalena (S.), 695. Maria Raphaela Cimatti (B.), 14, 92. Maria Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga (B.), 948. Maria Teresia (in saec.: Teresia Maria Casini) (Ven.), 281. Maria Teresia Fasce (in saec.: Maria Ioanna) (B.), 236, 405. Maria Vincentia a S. Do­ rothea (in saec.: Vin­ centia Chávez Orozco) (B.), 223, 568, 946. Mariani A., 74. Mariani C, 72. Marine J. C, 360. Marinelli F., 357. Marini M., 174. Marini P., 242. Marino F., 71. Marino J. T., 360. Mariolini L., 373. t Marskell J. E., 640. Martin Garcia J. N., 361. Martin Abad J., 358. Martin Aloisius (Ven), 933. Martin M., 933. Martin P., 933. Martina N. E., 66. Martinello P., 246. Martínez Camadro P. H., 74. Martínez Contreras V. H., 1040. Martínez Somalo E., Card., 1033, 1047. Martínez P. L, 356. 1076 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Martini C. M., Card., 13, 92, 309, 1046. Martini M., 78. Martins A., 171. Martocchio P., 358. Martyn A., 558. Martyniak I., 401. Maruca D., 246. Marvin Reinert J., 362. Marzec E., 368. Marzilli G., 79. Marzucchi R., 369. Masci A., 78. Masciulli N., 361. Masiello J. P., 67. Mas Montanes E. , 1047. Mas Ribo M., 454. Massafra A., 173, 820. Masseroni E., 1006. f Mata Cova C, 175. Materski E., 252, 253. f Matlatarea L. P., 304. Matondo Kwa Nzambi I., 821. Matt C. T., 367. Matthias Ap. (S.), 988. Mattu F., 76. Mauls T., 640. Maupeou d'Ableiges de X. A., 242. Maurer A., 73. f Ma verna L., 560. May cas F., 68. Mayer-Maly D., 79. Mayr H., 75. Mayrmelnhof M. A., 375. Mazombwe M. J., 558. Mazur G., 299. Mazur J., 362. t Mazza A., 303. Mazzei L., 74. Mazzeo S., 79. Mazzoli R., 362. Mazzone F., 373. McAlister J., 74. McAteer K. P., 359. McCarron, R. V., Jr. 370. McCarthy J. J., 68. McCarthy P. D., 76. McCarthy T. A., 67. McCormack I. B., 636. McCormack W. J., 558. McCulken M. T., 360. McDonell T., 358. McDonough J., 356. t McDonough T. J., 712. McDowell P., 68. McFarland F., 358. McGann P. J. Jr., 75. McGovern T., 358. McGrath L., 358. McGrath P. I., 634. McGread T. S., 359. McHenry S. P., 360. McKennzie D. L., 370. McLaughlin J., 368. McMenemy P., 369. McNicholas J., 368. McNulty M. A., 67. McRae C, 358. Medina Estévez J. A., Card., 245, 246, 247. Medwit B., 618. Mehissou C, 65. Meidhof T., 374. Meira Naslausky M. C, 1044. Meisner J., Card., 199, 303. Mejía J. M., 303. Melone F., 364. t Ménager J., 303. Menamparampil T., 559. Mendizábal I., 453. t Mensa A., 175, 1006. Meo G , 361. Merenda P., 367. Mereu M., 70. Merlini E., 72. Meroni A., 358. Meschini R., 373. Meschini S., 630. Meurice Estíu P. C, 195. Micciché F., 170. Michael de la Mora (B.), 831. Michalik I., 200, 400. Mielenbrink E., 360. Mifsud G, 67. Míguez Faustinus (in saec.: Emmanuel) (Ven.), 1028. Miklasiñski P. D., 68. Milano M., 243. Milo N., 66. Minhava Â. d. C, 67. Minszenty I., 106. Minta J. J., 69. Miranda Weckmann C, 556. M i r a s E. V., 249. Miroio A., 371. Mitchell K., 823. Modena L., 374. Modesto G., 362. Modugno C, 366, 367. Mohr K., 75. Mokras E., 70. Mokrzycki M., 70. Molenda J., 363. Moliner Inglés R., 1040. Moll H. J., 246. Monachini F., 70. Monaldi A., 73. Monari L., 946, 948. Mondello V. A., 18, 198, 467, 662. Monduzzi D., Card., 245, 246. Monis C, 172. Monnereau Petrus (Ven.), 227. Monsengwo Pasinya L., 558. Montalbán R., 368. Montan A., 559. Montanari A., 374. Montanari I., 374. Montanelli I., 631, 632. Monteiro De Castro M., 245, 302. Montenegro F., 357. Montereale A„ 175. Monterisi F., 303, 455. Montero R. T., 71. Montini I. B., 92. Montoto Garcia J., 72. Moonen H. J. M., 78. Mooney J. T., 367. Moons C. W., 78. Moran L. J., 69. Morandini G., 559. Morawiec B., 363. Mordacci -P., 79. Morehart J., 368. Morello Birgitta (in reli­ gione: Birgitta a Iesu) (B.). V. Birgitta a Iesu (B.). Morena T. 75. Moreno Vargas G., 357. Moretta G., 356. Moretti A., 635. Moretto P., 295. Morillon P., 365. Morras Ursula X., 68. f Morvan F.-M., 1048. Mosca Moschini R., 74. Moser H., 562. Moskal J., 73. Mosqueda Delgadillo M., 356. Moth C. R., 362. Mountain J. W., 356. Moussa A., 355. t Moutel M., 456. Mpezele R., 822. M'Sanda Tsinda-Hata A., 300. Mudiso O, 172, 300. Mudry S., 618. Mugione A., 1043. Mukala I., 171. Mularczyk W., 70. Mularoni F., 78. Mullin T. M., 360. Index nominum personarum 1077 M vé Engou B., 820. M vene Mushanga T., 454. Mycielska H., 375. Mykycej M., 617. Nowak H., 80. Nowak S., 954. Nowicki W., 363. Ntagwarara L, 171. Ntamwana S., 558. Nts'Inyi L., 371. Nubuasah F., 822. Nunuk Irsatinah S. M., 371. Nzenze H., 357. N ; Muluzi B., Praeses Reipublicae Malawiae, 244. Munari L., 372. Muniz Fernandes A., 241. Muñoz León D., 358. Muñoz Bernede M., 72. Mura G., 559. Mureh S., 79. Murdoch A., 370. Murdy J. L., 367. Murphy F., 358. Murphy M. D., 359. Murphy P., 75. Murray D. B., 1046. Murray I. L., 360. Murray T. A., 360. Murry G. V., 451. Musonda M., 454. Nacca L., 364. Nacke E., 361. t Nagae L. S., 248. Ñáñez C L , 1042. Napolitano J., 373. Nardini A., 701. Nattino G., 1046. Naus T. F., 78. Navarro N. H., 353. Nawaz Sharif M., 355. Nazzaro T. L, 556. Ncube P. A., 171. N'Dayen J., 558. Ndingi Mwana'a Nzeki R. S., 1046. Nenna E., 174. Nesti G. S., 445, 447. Neubaner J., 360. Neves L. M., Card., 557, 559, 560, 1046. Nguyen Van Tot P., 357. Nguyên Nhu Thè S., 301. Nguyên Van Thuân F. X., 559. Nicolaides A. A., 73. Nicolini L, 18, 198, 467, 662. Nicora A., 701. Niegl A., 80. Niels Stensen (B.), 131, 383. Nigg C, 365. Nigg G., 370. Nigro L. J., 74. Nimatullacius Al-Hardini (in saec.: Iosephus Kassab) (B.), 157. Ninianus (S.), 132. Nishimura B., 370. t Nittayo J. K., 1048. Noè V, Card., 620. Norden R., 365. Nostran G., 373. Nowack I., 16, 355, 463. O Oberto P., 356. Obiefuna A., 978. O'Brien B. J., 360. O'Brien E. F., 66. O'Brien T. H., 367. O'Connell A. I., 1042. O'Connell B. A., 371. Odchimar N. P., 71. Oder S., 640. O'Dwyer E., 76. Offmaski A., 358. f O'Grady J. F., 303. Ogrodowki W. M., 67. O'Hara J., 368. O'Hare B., 369. O'Keefe I. T., 956. Olaizola y Garagarza Ma­ ria Angela (in saec.: Martina) (Ven.), 231. Oliveira de Azevedo W., 169. Oliveira de E. M., 169. Oliveira e Souza de J., 372. Oliveira Goulart de C, 555. Oliverio R. N., 67. Olivieri G., 72. Ols D., 559. Olsen K., 365. O'Neill D. A., 79. Ongsiako de Cojuangco L, 80. Ongtioco H., 554. Oohen-Verhagen J. C. M., 371. Opaliñski W., 73. Orbán V., 823. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale 1078 Orcoyen A. S., 366. Orduz León J. C, 357. f O rellana Ricaurte L. E., 80.. Origenes, 763. Orizi G., 365. Orlo vae A., 71. Ormières Aloisius Anto­ nius Rosa (Ven.), 46. Orsini F., 365. Orsini U., 74. Ortega Herrera C. R., 635. Ortega Trinidad J. M., 361. Osea, propheta, 721. O'Shaughnessy K., 371. O'Shaughnessy P. E., 367. Otcenásek C, 835. Oteri A., 362. Otremba H., 374. f Ottaviani V., 560. Otto Neururer (B.), 464. OTuathail E., 1044. Owen R., 76. P Padewski S., 835. Padilla O., 712. Padoin G., 358. Paesano L., 356. Pagnanelli L., 361. Pajak S., 363. Palazzini B., 76. Paliatka P., 70. Palihakkara H.M.G.S., 65. Pallanch G., 75. Palma L, 298. Palmieri A. J., 360. Palomba G., 78. Panafìeu B., 21. Panfìli F., 72. Panilla Monroy J., 357. Papa B. A., 387. Pápai L., 946. Páparo M., 455. Pappalardo S., 241. f Pappin B. F., 712. Parapini G., 72. Parisi A., 71. Parracchini P., 68. Parsons G. J., 370. Parti L., 373. Pascarella I , 1042. Pascucci L., 71. Paskai L., Card., 1046. Pasquale N., 365, Pasquato O., 246. Passani O., 362. Pastor De Gana E., 366. Pastuszak K., 73. f Pataky K., 1048. Patini G., 369. Patzek M., 362. Paulinus Nolanus (S.), 761. Paulus VI, 92, 117, 118, 130, 139, 178, 523, 592, 611, 627, 628, 644, 694, 737, 750, 775, 776, 937, 941. Paulus Ap. (S.), 90, 132, 133, 144, 180, 389, 414, 417, 420, 518, 581, 587, 626, 642, 692, 695, 718, 725, 726, 741, 759, 784, 852, 971, 976, 984, 989, 997, 998, 1004. Pavese F., 559. Pawlik L., 76. Payan Meléndez I., 356. Payen J., 75. Payrazat T., 359. Payt H., 77. Pedretti C, 361. Pellegrini A., 367. Pellew M. E., 174. Pengo P., Card., 245, 247. Pennacchini P., 175. Pereira Amante A., 357. Pereira Lopes G., 88. Perelli F., 74. Perez C. M., 370. Perez de Marranzini M., 79. Pérez-Gil Gonzalez E., 956. Perez N. J., 364. Perez P. V., 70. Pérez Rojas V. E., 451. Pérez Villamonte V., 298. Pérez y Fernández-Golfín F. I., 254, 949. Peric M., 363. Peric R., 559. Perisset J.-C, 1045. Perissinotto E., 372. f Perkins E. G., 456. Perotti F., 374. Perrone C, 374. Perry I. N., 451. Persiti S., 373. Perugini P., 77. Pesaresi P., 360, Pesce J. G., 360. Peter J., 68. Petriccia L., 357. Petrillo C, 71. Petrillo F., 72. Petrocchi L, 556. Pétrone L, 623. Petrus Canisius (S.), 513. Petrus Ap. (S.), 123, 132, 180, 414, 417, 420, 518, 581, 587, 641, 642, 676, 695, 971, 982. Petrus martyr una cum Marcellino (S.), 779. Petsotas G., 369. Petti A., 246. Pézeril D., 376. Pfeuffer P., 374. Pfrimmer R., 76. Pham Dinh Tung P. I., Card., 301. Pham Minh Mân I. B., 301, 558. f Pham van Du V.d.P., 824. Phan Thi Thien C, 667. Philbin J. J., 359. Philippus Smaldone (B.), 12, 14, 92. Phillips G., 368. Piagentini R., 70. Picardi N., 66. Piccinini F., 163. Piccirillo P., 364. Piccirillo U., 364. Picco G., 361. Piceo Iosephus (Ven.), 553. 1079 Index nominum personarum Pichetti A. 366. Pichón A., 441. Pickel C, 299. Piczek E., 371. Piczek I., 371 Piesiur M., 363. Pietraforte E., 361. Pietruszka J., 364. Pietrzuczak Z., 362. Pigatto L., 72. Pings C, 368. Pinsent B. H., 367. Pinter G., 73. Pinto Carvalheira M., 22. Pinto Gómez S., 357. Pinto M. V., 357. Pinto P V., 559. Pinto Rodrigues Guedes J., 357. Pirani T., 76. Piria G., 365. t Pironio E. F., Card., 224, 248, 348, 592. Pisano Caesar (in religio­ ne: Frater Ave Maria) (Ven.). V. Frater Ave Maria. Pittau G., 635, 1045. Pius VI, 463. Pius IX, 273, 775, 945. Pius X (S.), 442, 781, 931, 940, 947. Pius XI, 91, 202, 203, 407, 570, 631, 931, 936, 940. Pius XII, 166, 287, 940, 945, 968. Pius a Pietrelcina (in saec.: Franciscus Forgione) (Ven.), 626. Plasencia Gudiño L. L., 71. Plazak W., 372 Plinius iunior, 726. f Ploscaru I., 712. Poblocki C, 363. Podbieski J. A., 366. Podolinsky S., 73. Podziomy S., 70. Polet D. H., 367. ; Poletti U., Card., 690. Policarpo J . d C , 1046. Polinari G., 75, 367. Pollastri L., 360. Pollice G., 372. Pollo Secundus (Ven.). V. Secundus Pollo (B.). Polycarpus (S.), 845, 858. Pompedda M. F., 246. Pontari M., 374. Pontelo M I., 452 Porcu C, 70. Porras C. J., 69. Port J., 357. Portillay Vitoria M. J., 76. Porto V., 636. Poschl H., 374. Possamai A., 86. Potentini T., 73. Poupard P., Card., 303, 558, 665. Pozzi M., 79. Pozzo V., 371. Prado Bolaños J. H., 18, 198, 467, 662. Pramudwinai D., 364. Prange J., 372. Pranjic P., 359. Praskiewicz S. T., 302. Prata de Carvalho A., 299. Prattichizzo M., 71. Pratzner F., 66. Prendergast T. T., 556. Preziuso G., 375. Prigione G., 558. Primetshofer S., 372. Prince B., 175, 455. Pringle W. B., 74. Prioleau J., 369, Priscilla (S.), 779. Prodi R., 531. Pro vera G., 367. Prykanowski J., 75. Przybylski P., 358. Pucelj J., 70. Puiggari I. A., 242. Pu j alte y Sánchez Rita (Ven.). V. Rita a Virgine Per­ dolente (Ven.). Q Quadrani E., 1046. t Quarracino A., Card., 248. Que vedo R., 555. Quigley W. J., 370. t Quilici O., 9, 1048. Quindlen J. J., 370. Quinn H. A., 370. Quinto A., 79. Quiosa J. B. D., 244. R Raatjes E. S., 75. t Rabban A.-A., 824. Rabl F., 77. Radivo G, 72. Ragnar Grímsson O., Praeses Reipublicae Islandiae, 1044. Ragonesi R., 280. Rogosta, 623. Raica S. J., 359. Rajic B., 363. Rameau C, 68. Ramírez Padilla D. N., 365. t Ramírez Roa M. T., 248. Ramos M. F., 73. Ramos O. M., 69. Ramous P., 366. Ranalli G. B., 78. Randrianasolo I. I., 172. Raphael R., 74. Rapisarda A., 86, 87, 88, 89, 193, 195, 294, 295, 297, 380, 381, 563, 1039. Rascato E., 71. Rasovec V., 70. Rastelli S., 73. Ratajczak P., 358. Ratzinger J., Card., 514, 944, 1046. 1080 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Ravalli G. B., 78. Ra valli S., 374. Ravera C. A., 369. Rawcliffe M., 77. Rawlings J. J., Praeses Reipublicae Ganae, 557. Razakarinvony R., 301. Rebeck C, 74. Rebellato L., 72. Rechain C, 357. Redmile M., 375. Reesink D., 299. Regan C. W., 359. Regan D., 76. Reggio Thomas (Ven.), 434. Regner B.. 66. Reichert J. J., 67. Reifferscheid G., 363. Reig Pia A., 959. Reilly D. P., 663. Reilly G., 367. Reilly J., 371. Reis dos L, 361. Reixach Oliver A., 375. Rembado L., 68. Remling E., 372. Repossini G., 69. Requeña J. A., 66. Resiak F., 358. Reyes R. A., 76. Ribeiro Guimaràes S. J. M., 67. Ribeiro S. P., 67. Ricci I., 366. Ricci L., 362. Ricciardi G., 67. Riccio A., 364. Riemen A. P.A., 75. Rieser W., 72. f Riezzo N., 712. Riley E. C, 371. Rinaldi A., 361. Risso G., 72. Risso P., 68. Rist Hagspiel O., 371. Rita a Virgine Perdolente (in saec.: Rita Pu­ jarte y Sánchez) (B.), 233, 950. Rivera Gómez G.d.L, 170. Rivera Carrera N., Card., 245, 246, 247. Rivero González M. G., 365. Rizzi M., 50, 168, 286, 1035. Rizzotti G. P., 363. Robaina Gonzalez R., 302. Robert G, 368. Robert J., 67. f Roberti V., 712. Robin R., 71. Roca J., 77. Rocca T., 371. Roccella A., 701. Rocchi G., 366. Rocha G. L., 295. Roche D., 366. Rochette C, 78. Rodgers W. A., 74. Rodrigues Carolus Em­ manuel (Ven.), 275. Rodrigues E. B. d. S., 299. f Rodrigues J. D., 303. Rodríguez Catharina a Maria (in saec.: Iosepha Saturnina) (Ven.), 346. Rodríguez Plaza B., 13, 92. Rodríguez R., 555. Rogan J. F. F., 75. Roger M., 74. Rohrig E., 72. f Roig D. N., 712. Roither H., 69. Romanini F., 367. Romano G., 428. f Romano E., 248. Romeo P., 67. Romer Parra M. A., 357. Romualdo R., 361. Romulo R. J., 75. Ronchi T., 469. Ronci Carola (Ven.), 161. Rooijakkers G., 373. Rooney D. M., 367. Rooney P. R., 371. Rosato W., 77. Rosenthal H., 77. Rosido A. L., 69. f Rosner J., 375. Rossi B., 69. Rossi E., 355. Rost A., 72. Rost K., 68. Roth G., 77. Roth J., 373. Rouco Várela A. M., Card., 16, 245, 247, 463, 948, 949, 1046. Roulland A., 412. Roullet O., 371. Roussun R., 835. Rozario M., 558. Rubinkiewicz R., 174. Ruffino M., 74. f Rugambwa L., Card., 80. Ruini C, Card., 211, 560, 992. Ruiz de Castro viejo y Serrano M., 69. Ruiz Diaz C. M., 358. Rungruang-Kanokkul M. M., 667. Ruotolo G., 362. Ruppi C. F., 13, 92. Russo E. A., 357. Russolillo Iustinus Maria (Ven.), 621. Rust A., 79. Rutabanzibwa S., 71. Ruzza G, 72. Ryan F., 362, 368. Ryan G., 371. Ryan J. T., 69. Ryan P., 362. Rybak T., 386. Ryder E., 371. Rylko S., 592. S Sabella M., 369. Saccavini A., 361. Saegh D., 372. Salah Zuleta H., 242. Salameh E., 79. Salanga C. D., 374. Salardi E., 374. Salazar Larraín A., 77. Saldarmi G., Card., 1011. Salerni Navas L., 823. Salerno F. S., 62, 1047. Salerno S., 362. Sales E. de A., Card., 247, 1046. f Salimei G., 175. Salina H., 507. Salles y Barangueras Maria a Monte Carmelo (Ven.). V Maria a Monte Carmelo (B.). Salvador C. M., 78. f Sam C. K., 175. Sambi P., 558. Sambucci M., 369. Samper Pizano E., Prae­ ses Reipublicae Colum­ biae, 244. Sanches Alves I. F., 298. Sánchez J. T., Card., 558. Sánchez Navarro J., 77. Sánchez O. R., 76. Sánchez Sorondo M., 928. Sánchez Unzueta H., 557. Sandawus A., 70. Sandoval Iñiguez J., Card., 946. Sandri T., 371. f Sangaré L. A., 248. f Sangu J. D., 712. Sankalé L., 821. Sanna P., 373. Sanon A. T., 1046. Santa J., 360. San tángelo G, 71. Santin A., 280. Santini A., 361. Santora G. M., 67. f Santoro P., 375. Santos R. C, 71. Sanado Z. M., 68. Sapieha A. S., Card., 394, 826. Sarah R., 558. Saraiva Martins J., 455, 1046. Saraniero P., 77. Sarkissian A., 364. Sarlinga O. D., 69. Sarto A., 193. 72 - A A S Index nominum personarum 1081 f Sartori G. M., 1047. f Sartori G., 824. Sarzyñski E., 68. Sasse J., 374. Sasso W. R., 370. Satre Santos E., 302. Savioli A., 356. Sbarbaro E., 85. Scalabrini Ioannes Bapti­ sta (Ven.), 273, 436. V. Ioannes Baptista Scalabrini (B.). Scarano N., 362. Scarcella G., 67. Schaedl J. F., 69. Schaefer H., 374. Schalück H., 558. Scherer I. R., 353. Schick L., 452. Schienoni R., 76. Schimetschek H., 77. Schindele M. K., 369. Schlatmann-Stoelinga M. A. C , 371. Schleck C, 202. Schlehuber L., 70. Schliere W. J., 362. Schmelzer D. L., 68. Schmidt-Bleibtreu W., 363. Schmidt J., 362. Schmitt E., 374. Schmitz A. J. W. H., 77. Schmitz D. P., 356. Schmitz F. J., 78. Schneider F., 359. f Schneider J., 175. Schönborn C, Card., 245, 246, 247, 465. Schooyans M., 364. Schosser E., 366. Schragl F., 69. Schrempp J., 365. Schrfíber G., 77. Schrittwiesser E., 375. Schruers P., 468. Schumacher L. E., 69. Schüssel W., 95, 97. Schwery H., Card., 48, 226, 450. Scian D., 375. Scortecci V., 366. Sebastianus (S.), 779. Secundus Pollo (B.), 630, 1004. Segmüller P., 559. Seider R. J., 370. Seidler T., 371. Seite B., 98. Séjourné R., 465. Semeraro M., 68, 710. Semprini R., 66. Senior T. C, 364. Seno C, 68. Serédi I., Card., 106. Serena O., 373. Servátka M., 928. Sfeir N. P., Card., 949. Shan Kuo-hsi P., Card., 245, 247, 248. Shea D., 371. Shea J., 365. Shields J. J., 360. Shimamoto F. X. K., 1046. Shin Fu-Chang J., 72. Shryane P., 67. Shyngo-Ya-Hombo S., 255. Sieroslawski T., 361. Sikuli Paluku M., 820. Sil Peláez F., 69. Siles Salinas J., 65. Silevics J., 67. Silva C. B., 72. Silva Proença da J. C, 365. Silveira Montenegro da F. A., 365. Silvero Acosta C, 299. Silvestrini A., Card., 164, 303, 1047. Sim C , 173. Simamora D. D., 367. Simeon (S.), 729. Simeon C. Z., 76. Simms H., 369. Simon P. E., 835. Simonis H., Card., 93. Sims R. J., 367. Siracusa S., 74. Sirio M., 68. 1082 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Sison F. C, 73. Siy P. C., 78. Sjanits A., 454. Skorusa F., 363. Skotnicki E., 364. Skubiszewski K., 311. Skwiecz J. A., 70. Skworc V., 62. Slipyi I., Card., 201. Sliwonik F., 362. Smargiassi L., 361. Smietana S., 70. Smith C, 368. Smith D. M., 74. Smith F., 368. Smith Griffith E., 77. Smith-J., 371. Smith L., 371. Smith M., 368. Smith R., 368. Smoter S., 360. Snaidero R., 75. Sobechowicz J., 356. Sokalski I., 362. Solari T., 298. Solimé R., 374. Somé J. B., 427. Song M. J., 370. Songasonga Mwitwa F., 301, 821. Sontheimer W. W., 68. f Sorrentino A., 824, 1047. Sorrentino E. M. G., 373. Soukup K., 374. Soulacroix M. I. A., 565. Souraphiel B.-Y. D., 617. Sová J. F., 74. Sozzo A., 455. Spadaro G., 78. Spànyi A., 241. Spararo F., 71. Spetrini M., 362. Spiga I., 363. Spite B., 366. Spositum A., 243. Spray P. R., 375. Spreafico A., 559. Spruzina R., 77. Squicciarini D., 95, 96. Squinzi G., 367. Sroka K., 363. Stadler C, 370. Staffoni O., 366. Stafford J. F., Card., 245, 246, 247, 592. Stanislaus (S.), 393. Stankiewicz A., 363. Stark A., 373. Stecher R., 465. Steenkamp P. A. J. M., 366. Stefani C, 362. Steil G., 75. Steinkamp H., 369. Stella B., 195. Ste-Marie I. G., 301. Sternberg H., 80 Sterzinsky G., Card., 659. Stevan Antonius (Ven.). V. Ioachimus Maria (Ven.). Stiglio G., 361. Stocchino M., 70. Stocovaz G., 366. Stoffel O. V., 193. Storto L., 72. Stotenbur D. M., 359. Strahan F., 362. Strazzeri S., 374. Sturn E., 68. Suárez Alzate N., 356. Suaudeau J., 362. Succi N., 162. f Sueldo G. E., 824. Suk W., 356. f Sundaram R. A., 712. Sunjic M., 928. Suski A. W., 20. Susta L., 369. Svarczkopf M. A., 69. Sviokla E., 362. Swain P. J., 68. Swierzawski V., 958. Swiniarski Z., 364. Szalankiewicz S., 73. Szetela S., 363. Szlaga I., 94. Szoka E. C, Card., 55, 277, 1047. Szpilka I., 822. Szpunar J., 73. Szymañski W., 360. T Tabone F., 79. Tacci A., 362. Tagliaferri F., 232, 235, 288, 1021, 1025. Tagliaferro P., 71. Tagu C, 369. Takahashi G., 368. Tamburrino F. P., 242. Tamer J., 369. Tammaro A., 68. Tanaka P. R.. 71. Taney Willcox J., Jr. 370. Tapia Espinal R., 77. Tarjányi Z., 360. Tasciotti F. M., 560, 1047. Tassé J., 375. Tavazza R., 72. Tavuzzi M.T, 66. Taylor T. C, 369. Teissier H., 595. Tenison Woods L, 10. Teodori R., 367. Teresia a Calcutta, 692. Teresia a Iesu (S.), 940. Teresia a Iesu Infante et a Vultu Sancto (S.), 202, 409, 590, 597, 692, 930. Teresia a S. Augustino (in saec.: Aloisia Ma­ ria) (Ven.), 448. Teresia Bracco (B.). 159, 1008. Teresia Grillo Michel (B.), 342, 1008. Termignone R., 77. Ternyák C, 62, 66, 245. Tertullianus, 780. Testa C., 702. .... Tétreault Delia (in reli­ gione: Maria a Spiritu Sancto) (Ven.), V. Maria a Spiritu Sancto (in saec.: Delia Tétreault) (Ven.). Tettamanzi D., Card., 245, 246, 247, 248. f Tewes E., 175. Thakur V. H., 822. Theodor E., 559. t Thepmany J.-B. O., 303. Thériault D., 299. Theyssen K., 79. Thomas Ap. (S.), 725, 730, 731, 989. Thomas E., 363. Thorne M., 77. Tiberi R., 372. t Tielbeek V. J., 80. t Tiendrébéogo J.-B., 456. Tierney B. P., 370. Timermans del Olmo A., 366. Tiridates, rex, 419. Tisi A., 356. Tobar Jiménez T., 357. Todisco G., 366. Tofani R. L., 67. Tognelli C, 71. Toma L. D., 76. Toma L. A., 76. Tomasek F., Card., 145. Tomasevic L, 363. Tornasi S., 1047. Tomasicchio G., 68. Tomichek G. W. B., 67. Tomko J., Card., 1046. f Tommasi J. V., 824. Tondra F., 953. Tonelli P. L , 71. Tonello G., 78. Tonucci L, 462. Toporek J., 363. Torre G., 79. f Torreblanca Reyes M. C , 175. Toscano G., 366. To vini Iosephus (Ven.), 344. Trabalzini D., 60. Traub J., 75. Travaglini B. C, 371. Traynor N., 371. Traynor O., 365. Tresoldi G., 559. f Trevisan A., 303. Tribout F., 369. Trisorio S., 76. Trivero L., 702. Index nominum personarum 1083 Trofimiak M., 299. Troiano L. F., 67. Trolliet D., 75. Trombetta D., 365. Trouve G., 76. Trygar K., 363. Tschang I. P., 357. Tschida F., 78. Tseng Chien-tsi I. B., 821. Tugadi V. E. B., 68. Tumi C. W., Card., 1046. Turbay Ayala J. C, 364. Turchi G., 70. Turco E., 88. Turek W., 70. Van Nguyen L., 368. Vannuccini Z., 78. Vannutelli S., Card., 469. Vanoni G., 373. Van Rooij A. A. A., 78. Van't Hooft J., 78. Van Tilburg J., 78. Varas Arroyo J., 69. Várela Berastegui A., 69. Vari G., 366. Varisco R., 78. Varisco T., 69. Vásquez Vásquez V., 69. Vassallo R., 370. Vasseuk P., 74. Vasseur P., 75. Vaz Pinto J., 361. t Vázquez Diaz J., 456. Vda Auffht M. N., 79. Vda Tavares R. E., 79. Vecchi E., 636. Vegner E., 374. Velásquez Fernández M. A., 244 t V e n i a t H., 248. Venti E., 78. Vento da Guia A., 357. Ventura A., 930. Venturi V., 71. Vera L. L., 375. Vergani E., 68. Verhegghen J., 78. Verrier P., 357. Verschuren P., 121. Verspeek H. A., Jr. 79. Vetere E., 357. Vezzato G., 375. Vieria de Lima I., 1042. Vieira Gusniào G., 62. Vigano C. M., 7, 355. Viggiano A., 374. Vigorelli V., 68. Vigorita G., 72. Vincent A. Z., 369. Vincentius de Paul (S.), 504. Vincentius Eugenius Bossilkov (B.), 948. Vincentius Lewoniuk (B.), 16, 463. Vingerhoets H. J. A., 373. U Udaigwe B., 73. Ueberschär H., 373. Uebring P. B., 75. f Uhac G., 175. Umans A. J. M., 79. Urban M, 373. Ureña Pastor E., 634. Uribe Castañeda M., 77. U Shwe M., 300, 308. V Vaccarotto G., 175, 364. f Vailati V., 248. Valbuena Sánchez G., 831. Valentini A., 365. Valentini L., 73. Valenziano C, 1045. f Valenzuela Rios F. d. B., 248. Valero Ruz I. S., 451. Vallini A., 246. f Van Bekkum V., 712. Van Bree J. H., 369. Van Chan A., 74. Vandelaar J. C. M., 75. Van Hellenbersger-Hubar L, 360. Van Lieshot G. H., 373. Van Looy L., 559. van Luyn A. H., 1046. 1084 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Vingiani M., 77. Viñas Bona J., 373. Viruthakulangara A., 300. Visaticki K., 68, 71. Vivian M., 375. Vlavianos A., 76. Vlk M., Card., 145. Vollmer A. J., 364. Volpi A., 77. Volz A. R., 69. Von Der Ahe C , 368. Von Der Ahe M. J., 370. Von Der Ahe T., 368. Von Der Ahe W., 365. von Galen C. A., 658. Von Twickel M.-A., 79. Vrablec S., 555. Vries J. G.M., 70. Vuillaume P., 369. W Wagner J., 70. Wagner H. J., 374. Wakenhut W., 69. Waksmañski A., 70. Waldsteinova-Wartenbergova M., 76. Walker M. A., 371. Walker V. C, 358. Wallner A., 72. Wallner V., 367. Walsh H., 371. Walton R. P., 358. Wasak W., 362. Wathen T., 368. Wa_troba J., 362. Waxman M., 366. Wayne Nigg J., 370. Wegnerowski M., 360. Weidlinger A., 67. Weiss R., 360. Westek J. C, 67. Wetter F., Card., 558. Wester I. C, 634. Weyand M., 368. f Wheeler W. G., 248. Wiehe A., 356. Wielgus B., 67. Wilk I., 170. t Willard N., 304. Willems W., 375. Willemssen T. G.J., 70. Williams M. E., 68. Wirtz M. L., 80. Wirtz M., 372. Wiszniewski A., 372. Wnuk J., 362. Woelk H., 79. Wójcik S., 363. Wolanin A., 559. Wolbach R. A., 357. Worsfold A., 369. Wotava R., 73. Wozniak A., 363. Wrouka W., 358. Wu Fu Mei M. G., 375. Würrer E., 360. Wylezek S., 363. Wyszyñski S., Card., 394. X Xuereb A., 72. Y Yadao Tanedo F., 357. Yanes Alvarez E., 534. Yap E. T., 78. Yen Sheng-Nan T., 1045. Yépez Holguín G. A., 365. Yochum L. W., 367. Yong Sooi Ngean G., 559. Z Zaccaro E., 372. Zacharias (S.), 729. Zago M., 299, 1045. Zago G., 79. Za Hawng P., 820. Zahn A., 372. Zaja,c M., 363. Zajc S., 363. Zaleski J., 372. Zammit C, 67. Zanella G., 361. t Zanetta M., 1048. Zanini R., 361. Zanocco P., 71. Zarate J. M., 374. Zarzalejos Nieto J., 371. Zatti Artemides (Ven.), 289. Zdrojewski B., 372. Zdzitowiecki S., 953. Zeissner B., 72. Zeli I., 375. Zelocchi R., 371. Zennar C, 72. Zephyrinus Giménez Malla (B.), 18, 43, 197, 198, 467, 662. Zerbo I., 821. Zijlstra E. P., 79. Zimmerman L. J., 370. Zini B., 66. Zini C, 1026. Zinnhobler R., 356. Ziomek R., 358. t Zoa J., 303. Zola S. A., 13. Zolnierkiewicz J., 360. Zordan A., 74. Zothner-Meyer A., 366. Zoungrana P., Card., 421. Zrenner R., 79. Zubeir Wako G., 559. Zubillaga M., 70. Zudaire y Galdeano Ma­ ria Agnes (in saec.: Agnes) (Ven.), 231. Zugliani F. I., 62. Zuleta B. M., 76. Zupan V., 170. Zur G., 82, 562, 828, 830. Zurbriggen P. S., 558. Zurek P. I., 169. Zyciñski I., 23. Zyciñski J. M., 1046. Zyzniewski J., 363. Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc., 1085 II - INDEX NOMINUM DIOECESIUM, VICARIATUUM, ETC. A Abellinensis, 238, 239, 240. Abeokutana, 6, 171. Adamantea, 86, 87, 354. Alanopolitana, 62. Albensis, 451. Aleppensis Maronitarumn 618. Alexandrina Statiellorum, 342. Alexiensis, 173. A litore aureo, 83. Alleghenensis, 634. Almenarensis, 299. Altensis, Quetzaltenanguensis-Totonicapensis, 1040. Ambaniaënsis, 173. Amparensis, 62, 88. Ancusensis, 169. Antananarivensis, 172. Antibarensis, 821. Antiochena Maronitarum, 157, 618. Aquaeflaviensis, 241, 634. Aquaenovensis in Numi­ dia, 298. Aquensis, 159. Aquensis in Gallia, 635. Araditana, 1042. Arausicana in California, 634. Arensis in Numidia, 821. Arianensis Hirpina-Laquedoniensis, 58, 239, 240, 1042. Ariminensis, 161. Arretina-Cortonensis-Biturgensis, 710, 1042. Asansolensis, 81, 172. Atlacomulcana, 556. Atrebatensis, 710. Aucensis, 62. Aurelianensis, 634. Auziensis, 299, 452. Aversana, 243. Avioccalensis, 820. B Bagdograna, 171. Bagensis, 1039. Baianensis, 172. Balangensis, 554. Baltimorensis, 62. Bamakoënsis, 821. Banforensis, 822, 929. Bangassuensis, 172, 300. Baniensis, 710. Barcinonensis in Venetio­ la, 635. Barodensis, 171. Barragartiensis, 194. Baruipurensis, 171. Basakuensis, 822. Bassianensis, 555. Basticensis, 555. Bavagalianensis, 169. Beneventana, 58, 238, 239. Beniaminacevalensis, 635. Bennefensis, 170. Bergomensis, 250, Bettiahensis, 822, 828. Bitensis, 617. Bobodiulassensis, 925. Bombayensis, 561, 821. Bonaërensis, 556. Bononiensis, 636. Bonustensis, 710. Bostoniensis, 636. Bratislaviensis-Tyrnaviensis, 555. Brixiensis, 344. Bruneiensis (praef, ap.), 84, 173. Bubantina, 171. Bucaramanguensis, 556, 664. Bulauaiensis, 171. Bungomaënsis, 821. Burkina Fasana, 427. Buscoducensis, 555. Butembensis-Benensis, 820. C Caeretana, 62. Caesariensis in Numidia, 452. Caiennensis, 821. Calabocensis, 451. Calabriensis, 169. Calaguritana, 1019. Calceatensis-Lucroniensis, 1019. Calcuttensis, 81. Calgariensis, 169. Caliensis, 241. Camanecensis Latinorum, 353, 835. Campaniensis, 299. Campi Moranensis, 453. Campinensis, 88, 89. Campobassensis-Boianensis, 1043. Canapitana, 172, 300. Caobangensis, 301. Capritana, 243. Captatoropolitana, 1042. Carcassonensis, 46. Carnutensis, 710. Carolinana, 950. Carthaginensis in Hispa­ nia, 634. Casamedianensis, 299. Casatana in Pamphilia, 618. Cassanensis, 1043. Castrensis in Sardinia, 635. 1086 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Caxiensis Australis, 298. Centenariensis, 452. Cerbalitana, 636. Cerretana-Thelesina-Sanctae Agathae Gothorum, 452. Cestochoviensis, 953. Cheongiunsis, 820. Chicagiensis, 451. Chiquinquirensis, 241. Christoliensis, 299. Chusirensis, 170, 299. Cibalianensis, 169, 242. Civitatis Castelli, 469. Civitatis Mariae, 555. Cochabambensis, 298. Colatinensis, 294. Colimensis, 831. Complutensis, 444, 634. Cosentina-Bisinianensis, 60, 555 Corcagiensis, 298. Cordubensis in Argenti­ na, 346, 555, 1042. Corensis, 1043. Cotabatensis, 555. Cracoviensis, 438. Crateopolitana, 242. Criciumensis, 452, 562. Crotonensis-Sanctae Se­ verinae, 555, 1043. Crucis Altae, 297. Crucis Australis, 452. Cuauhtemocensis-Materiensis, 556. Cuddapahensis, 821. Cuiabensis, 87, 194. Curiensis, 8, 61, 555. Curitibensis, 242. Curubitana, 298, 299. D Daltonganiensis, 171. Darieelingensis, 17 I.­ de Aguas Calientes, 452. Dedzaënsis, 301. Derthonensis, 349. Detroitensis, 1042. Dianensis-Poli castrensis, 242. Diuguensis, 5. Dodgepolitana, 452. Drepanensis, 170. Dumkaënsis, 829. E Ebusitana, 242. Elephanteriensis in Mau­ re tania, 353. Elotonensis, 169. Elvensis, 298. Eminentianensis, 62. Ernakulamensis-Angamaliensis Syrorum Mala­ barensium, 617. F Faisalabadensis, 821. Fidentina, 353. Firmana, 1022. Flenuctensis, 710. Florentina, 1025. Fluminis Albi Superioris, 710. Formosensis, 170. Foroconcordiana, 451. Foroiulensis-Tulonensis, 710. Fortalexiensis, 353. Fortisventura, 451. Francistaunensis, 830. Francistovnensis (vic. ap.), 822. Friburgensis, 555. Fuldensis, 452. Furnitana, 451. G Garanhunensis, 353. Genevensis, 555. Gibraltariensis, 301. Giparanensis, 86, 87. Girardotanensis, 242. Goasoënsis, 82, 172. Graiahuensis, 169. Grandicaractensis, 1041. Gravelburgensis, 835, 1042. Guadalaiarensis, 223, 452. Guanhanensis, 169. Guantanamensis-Baracoënsis, 169, 195. Guarabirensis, 241. H Halifaxiensis, 556. Hanoiensis, 301. Hasseletensis, 468. Hierpinianensis, 298. Hildesiensis, 383. Hinchensis, 634. Hochiminopolitana, 301. Holmiensis, 1042. Hueensis, 301. H vallensis, 821. Hyderabadensis in Paki­ stan, 822. I Iaciensis, 555. Iacksoniensis, 960. Iammuensis-Srinagarensis, 820. Ianuensis, 434. Iliberritana, 169. Indianapolitana, 225. Insularum Comorensium (adm. ap.), 822. Insulensis, 634. Ioloënsis (vic. ap.), 172. Iosensis, 822. Itapetiningensis, 353, 380. Itapevensi, 380. Iuinensis, 62, 86. Iustinopolitana, 278. K Kandina, 5. Kaohsiungensis, 822. Katovicensis, 62, 710. Kengensis, 172, 300. Kengtunghensis, 308. Khandvaënsis, 300. Kielcensis, 242. Kisumuensis, 461. Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc. Kitalensis, 461, 821 Knoxvillensis, 1042. Kohimaënsis, 171. Kolensis, 301. Koluezensis, 301, 821. Korhogoënsis, 821. Kuchingensis, 84, 300. Kyiv Vhyshoroniensis in Ucraina (exarch.), 618. L Labradorpolitana-Scheffervillensis, 171. Lagosensis, 6. Lamdiensis, 556. Lamiggigensis, 634. Lamphuensis, 822. Langsonensis, 301. Lashioênsis, 820. Latinensis-TerracinensisSetina-Privernensis, 556. Laurinensis, 165. Lausannensis, 555. Leadensis, 451. Legnicensis, 385. Lemefellensis, 170, 636. Leopolitana Latinorum, 299, 418, 835. Leopolitana Ucrainorum, 618. Lepoldinensis, 555. Leptimagnensis, 298. Lesvitana, 635. Liberopolitana, 820. Limatensis, 242. Limeirensis, 88, 89. Lisbonensis Patriarcha­ tus, 298. Litoris Palmensis, 1042. Livingstonensis, 822. Loikavensis, 308. Londonensis, 61. Londrinensis, 634. Luandensis, 300. Lublinensis, 62. Lubumbashiensis, 301, 821. Luceoriensis, 299. Lucionensis, 227. Ludovicana, 820. Lugdunensis, 635. Lyciensis, 710. M Maasinensis, 298. Mahagiangana, 173. Maiaguezensis, 566. Manchesteriensis, 636. Mandevillensis, 85, 172. Mandevillensis (vic. ap.), 85. Maputensis, 172. Marabensis, 1042. Margaritensis, 635. Marianopolitana, 441. Marsorum, 1043. Marturanensis, 242. Masbatensis, 298. Massana-Plumbinensis, 1042. Massiliensis, 21. Matritensis, 230, 233, 444, 446, 1028. Mbandakana-Bikoroënsis, 173. Mbugimayensis, 391. Medellensis, 170. Mediolanensis, 309. Meerutensis, 300. Melitensis, 1042. Memphitana, 241. Mercedensis-Luianensis, 7. Messanensis-LiparensisSanctae Luciae, 170. Mexicana, 169. Miarinarivensis, 301. Milevitana, 172. Miriensis, 84, 173. Molegbensis, 173, 821. Molicunzensis, 172, 301. Molinensis, 835. Montisvirginis (abb. terr.), 241, 556. Monzensis (adm. ap.), 822. Moptensis, 635, 821. Moy ob ambensis (prael. ), 453. Muzaffarpurensis, 898. Myitkyinaënsis, 820. Mythoënsis, 301. 1087 NNagpurensis, 300. Nanceiensis, 710. Natitinguensis, 5. Neanthopolitana, 617. Neo-Pampilonensis, 556. Nesqualiensis, 62. Netensis, 555. Nicensis, 710. Nicosiensis, 241. Nivernensis, 634. Nominis Iesu, 298. Nova Segobia, 555. Novariensis, 552. Novoraniensis, 555. Nursina, 236. O Olindensis, 951. Oraniensis, 635. Oriolensis-Lucentina, 385, 555. Otonipolitana, 299. Ovetensis, 46. Oviedopolitana, 299. Oyemensis, 820. P Palentina, 1030. Panormitana, 48. Papeetensis, 172. Parahybensis, 22. Parakuensis, 5, 171. Paranatinguensis (prael. terr.), 62, 193. Paranensis, 242. Pariensis in Proconsulari, 62. Parisiensis, 448, 1034. Passofundensis, 297, 835. Pauzerensis, 822. Pembana, 171. Pertusensis, 555. Philadelphiensis Latino­ rum, 62. Pineroliensis, 635. Pisaurensis, 62. 1088 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale Piacentina, 273, 619. Platensis, 556. Ponta Grossa (de), 710. Portalegrensis in Brasilia, 299. Portuensis-Sanctae Rufi­ nae, 557. Portugallensis, 170, 354. Portus Nationalis, 62. Portus Principis, 634. Portus Veteris, 710. Posegana, 384. Potosiensis in Bolivia, 298. Premisliensis Latinorum, 200. Premisliensis Ritus Byzan­ tini Ucraini, 1036. Puntarenensis, 353, 381. Purneaënsis, 822, 829. Puteolana, 621. Pyeongyangensis, 822. R Radomensis, 252, 253. Ranchiensis, 828, 829. Rapidopolitana, 635. Recifensis, 951. Regiensis in AemiliaGuastallensis, 556. Regina Gradecensis, 555, 835. Regiopolitana in Iamai­ ca, 85. Registrensis, 452. Remensis, 634. Rivi Australis, 710. Romana, 177, 635. Rondonopolitana, 194. Rosariensis, 169, 249, 451. Rossensis, 298. Rotdonensis, 353. Rrëschenensis, 173, 820. Ruhangeriensis, 820. Rusellensis, 299. Russia Europaea Latino­ rum (adm. ap.), 299. S Sabinensis-Mandelensis, 557. Salernitana-CampaniensisAcernensis, 238. Saltensis, 555. Sanctae Clarae, 1042. Sanctae Crucis de Serra, 298. Sanctae Crucis in Brasi­ lia, 298. Sanctae Mariae, 1039. Sanctae Mariae a Patrocinio Bonaërensis Ucrainorum, 617. Sancti Aloisii de Caceres, 452, 1042. Sancti Angeli de Lombardis-Compsana-Nuscana-Bisaciensis, 239. Sancti Antonii, 169, 957. Sancti Christofori de Ha­ bana, 169. Sancti Francisci in Cali­ fornia, 634. Sancti Hieronymi Terraebonae, 168. Sancti Hyacinthi, 353. Sancti Iacobi in Chile, 354. Sancti Iacobi in Cuba, 196. Sancti Ioannis Canaden­ sis, 1041. Sancti Ioannis Portoricensis, 275. Sancti Iosephi in Califor­ nia, 634. Sancti Iosephi de Ama­ zones (vic. ap.), 300. Sancti Isidori in Costari­ ca, 381. Sancti Leonis, 241. Sancti Ludovici in Mara­ gnano, 242. Sancti Marci Argentanensis-Scaleensis, 60. Sancti Matthaei, 294. Sancti Pauli in Brasilia, 51, 353. Sancti Salvatoris in Bra­ silia, 169. Sancti Thomae in Insulis Virgineis, 451. Sancti Vincentii-Portus Leguizamensis (vic. ap.), 241. Sanctissimae Incarnatio­ nis, 299. Sandomiriensis, 958. Santaremensis in Lusita­ nia, 170. Sappensis, 173. Scepusiensis, 952. Scodrensis, 173, 820. Segiensis, 241, 1042. Segobricensis-Castellionensis, 959. Sekondiensis-Takoradiensis, 822. Selendetensis, 634. Septemlacunensis, 636. Setubalensis, 354. Seulensis, 820, 822. Siberiae Latinorum (adm. ap.), 299. Sinopensis, 194. Sinus Albi, 353. Sinus Tonitralis, 169. Sipontina-Vestana, 626. Sitipensis, 821. Slebtensis, 556. Sorocabana, 380. Stanislaopolitana Ucrai­ norum, 618. Strigoniensis-Budapesti­ nensis, 241. Sucrensis, 298. Suessionensis, 299. Sululitana, 821. Sunyanensis, 83. Syracusensis, 956. T Tabuniensis, 299. Tadzikistaniana (miss. sui iur.), 173. Tagariensis, 243, 451. Tarentina, 386. Tarnoviensis, 23, 62. 1089 Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc. Tarsensis Maronitarum, 618 Taunggyiensis, 300. Taunggyiensis (prov. ec­ cl), 307. Tefensis (proel, terr.), 452. Tergestina, 278. Thamugadensis, 169. Tharrensis, 241. Thasbaltensis, 555. Thignicensis, 300. Thoruniensis, 54. Thuccaborensis, 170. Tilaranensis, 381. Timicitana, 298. Timminsensis, 168. Tipasensis in Numidia, 242. Tipasitana in Mauretania, 301. Tiruchirapolitana, 173. Tlalnepantlana, 955. Toletana in Brasilia, 353. Torontina, 556. Trecensis, 634. Tricaricensis, 62. Tripolitana Maronitarum, 618. Trofimianensis, 353. Tubaraoënsis, 563. Tucumanensis, 1042. Tulancingensis, 954. Tunguensis, 308. Tunquensis, 241. Turcmenistania (miss, sui iur.), 173. Turuzitana, 242. Tusculana, 281. Tuticorensis, 173. U Uagaduguensis, 925. Ucculensis, 61. Ultraiectensis, 93. Umaitanensis, 710. Uritana, 710. Usbekistaniana (miss, sui iur.), 173. Utimmirensis, 301. Uzalensis, 1042. Uzipparitana, 617. V Vadutiensis, 8, 61. Valentina, 284. Valentina in Venetiola, 451. Vallis Paradisi, 353. Vallispostana, 172. Varsaviensis, 251. Vasaiensis, 561, 821. Vazaritana Diddensis, 298. Veglensis, 170. Vercellensis, 630. Veronensis, 287, 710. Vianensis, 242. Vicensis Caesaris, 298. Vicentina, 56. Vico Augusti (a), 300. Vicohabentina, 635. Victoriensis in Insula Vancouver, 835. Victoriensis Spiritus Sanc­ ti, 710. Viedmensis, 289. Vigorniensis, 663. Vindobonensis, 292. Vinonaënsis, 1042. Vivariensis, 710. Vratislaviensis, 961. X Xapecoënsis, 1041. Xetafensis, 254, 446. Xylopolitana, 634. Z Zacatecolucana, 243. Zamosciensis-Lubaczoviensis, 555. Zborovensis Ucrainorum, 618. IV INDEX RERUM MAIORIS MOMENTI A diaconorum permanentium: De cura pastorali infirmorum, 897. Abortus. " V. Vita. Aegidius Maria a S. Ioseph (in saec.: Franciscus Pontillo) (S.). Litt. decret, Academia (Pont.) Scientiarum. Cancella­ rius, 928. Academia (Pont.) Socialium Scientia- rum. Allocutio S. P. ad sodales coram admissos, 138; Cancellarius, 928. Academiae (Pont.). Allocutio S. P. ad sodales coram admissos, 665. Acolythatus, ministerium., V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 866. Adalbertus (S.). Allocutio S. P. Pragae habita, X volvente saeculo ab eius martyrio, 143. Ad Limina Apostolorum visitationes. Ha­ rum visitationum occasione capta, S. P. allocutiones ad praesules coram ad­ missos habuit: Scandiae, 121; Scotiae, 132; Africae Meridionalis, 204; Angolae et Sancti Thomae in Insula, 255; Namibiae, 414; Armeniae, 417; Aegyp­ ti, 420; Burkinae Fasanae et Nigris, 427; Helvetiae, 507; Aethiopiae et Aerythraeae, 517; Sudaniae, 524; Hispa­ niae, 533, 675, 807; Ugandae, 575; Angliae et Cambriae, 581; Africae Septemtrionalis, 595; Belgii, 668; Po­ loniae, 786, 797; Foederatarum Civita­ tum Americae Septemtrionalis, 813, 965, 971, 981, 997, 1012. Administratio Patrimonii Sedis Apostoli- cae: Praeses, 246; 1047. quibus ei Sanctorum honores decer­ nuntur, 305. A eg y plus. V. Ad Limina. Aes alienum. De observanda iustitia ple­ na ratione intellecta in oeconomia mundi erga pauperes, 151. Aeternitas. Dies Dominica utpote aeter­ nitatis figura. V. Dominica dies. Epi­ st. Ap. de diei dominicae sanctificatio­ ne, 728. Aethiopia et Aerythraea. V. Ad Limina. Africa Meridionalis. V. Ad Limina. Africa Septemtrionalis, V. Ad Limina. Albania. V. Legati Nationum. Alfredus Ildefonsus Schuster (B.). Litt. Ap. quibus Beatus declaratur, 90. Al-Hardini Nimatullacius (in saec.: Io- sephus Kassab) (B). Decretum super virtutibus, 157. America. V. Synodus Episcoporum. Amissio status diaconalis. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: 888. Admissio ad ordinem diaconatus. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 864. Andorra. V. Legati Nationum. Aegroti. V. Directorium pro ministerio et vita Anglia et Cambria. V. Ad Limina. 1091 Index rerum analyticum Angola. V. Ad Limina; Legati Nationum. Annus Bis Millesimus. Allocutio S. P. in Arce Capitolina ad Urbis magis­ trum et congregatos cives, 776. B B. M. V. de Monte Carmelo et S. Teresiae in archidioec. Sancti Antonii. V. Basilicae minores. Annus liturgicus. De Dominica in eo­ dem, 760. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione. B. M. V. in caelum Assumptae in archidioec. Cestochoviensi. V. Basilicae minores. Annus Sanctus. V. Iubilaeum Anni Sancti Tertii Millennii. B. M. V. sub titulo « Auxilium Christianorum » in Carolinana dioec. V. Basilicae minores. Antonius a Sancta Anna (in saec. Antonius Galväo de Franca) (Ven,.). Decre­ tum super virtutibus, 51. B. M. V. sub titulo « Madonna del Transito » in dioec. Civitatis Castelli. V. Basilicae minores. Apor Gulielmus [VilmosJ (Ven.). Decre­ tum super martyrio, 165. V. Gulielmus Apor (B.). Archidioeceses constituuntur: Mercedensis-Luianensis, 7; Vadutiensis, 8. Archipresbyter basilicae Vaticanae. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 9, 183. Archivum Secretum Vaticanum. Archivi­ sta S. Romanae Ecclesiae: 303. Argentina. V. Archidioeceses. Armenia. V. Ad Limina. Ar ornata toxica. Allocutio S. P. ad eos qui conventui de toxicis aromatibus interfuerunt, 668. Asia. V. Synodus Episcoporum. Asisium. Patriarchalis Basilica S. Fran­ cisci: Delegatus, 1047. Augusta Taurinorum. Allocutio S. P. oc­ casione beatificationis Servorum Dei Teresiae Bracco, Ioannis Mariae Boc, cardo, Teresiae Grillo Michel, 1008. Assumptio B. M. V. in dioec. Legnicensi. V. Basilicae minores. Austria. V. Conventiones; Itinera apostolica. B. M. V. sub titulo « N ossa Senhora das Neves » in archidioec. Parahibensi. V. Basilicae minores. B. M. V. sub titulo « Nuestra Señora de Guadalupe » in Colimensi dioec. V. Basilicae minores. B. M. V. sub titulo « Nuestra Señora de los Angeles » Xetafensis dioec. V. Patroni caelestes. B. M. V. sub titulo « Nuestra Señora de los Remedios » in Tlalnepantlana archidioec. V. Basilicae minores. B. M. V. sub titulo « Nuestra Señora de Monserrate » in dioec. Maiàguezensi. V. Basilicae minores. B. M. V. sub titulo « Our Lady o/ Sorrows » in dioec. Iacksoniensi. V. Basilicae minores. B. M. V. sub titulo Regina Poloniae, in dioec. Sandomiriensi. V. Basilicae minores. B. M. V. sub titulo « Virga Jesse » in dioec. Hasseletensi. V. Basilicae minores. Baptisma. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De munere diaconi, 895. 1092 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Barré Nicolaus (Ven.). Decretum super miraculo, 1034 Barrera y Izaguirre Iosepha Maria (in saec.: Maria dei Carmen) (Ven.). V. Hinojosa y N aver os Maria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (Ven.). Basilicae minores constituuntur ecclesiae: Paroecialis Ss. Cordis Iesu, in urbe ac archidioec. Massiliensi, 21; Sanctua­ rium B. V. M. sub titulo «Nossa Se­ nhora das Neves », in archidioec. Parahibensi, 22; Paroecialis S. Nicolai, in dioec. Tarnoviensi, 23; Paroecialis S. Lamberti, in archidioec. Ultraiectensi, 93; Paroecialis S. Kuniberti in archi­ dioec. Coloniensi, 199; Paroecialis Sanctissimae Trinitatis in oppido v. d. « Krosno » in dioec Premisliensi Lati­ norum, 200; Sanctae Sophiae, in Urbe sita, 201; Paroecialis S. Ioseph in ar­ chidioec. Rosariensi, 249; S. Alexandri in urbe ac dioec. Bergomensi, 250; Paroecialis Ss. Petri, Marcellini et Erasmi, in loco v.d. « Besana Brian­ za » in archidioec. Mediolanensi, 309; Paroecialis S. Clementis, in urbe Han­ novera intra fines Hildesiensis dioec, 383; Paroecialis Assumptionis B. M. V. loci v.d. « Krzeszów », in dioec. Legnicensi, 385; Paroecialis S. Martini, oppidi « Martina Franca » intra fines archidioec. Tarentinae, 386; B. M. V. sub titulo « Virga Jesse » in dioec. Hasseletensi, 468; Sanctuarium B. M. V. sub titulo « Madonna del Transi­ to », loci v.d. « Colle di Canoscio » in dioec. Civitatis Castelli, 469; Paroecia­ lis et Sanctuarium, B. M. V. sub titu­ lo « Nuestra Señora de Monserrate », in dioec. Maiaguezensi, 566; Malacita­ na ecclesia ubi imagines D. N. I. C. ac B. M, V. sub titulo « Dulce Nom­ bre de Jesús Nazareno del Paso y María Santísima de la Esperanza» cu­ stodiuntur, 567; S. Ioseph templum in loco v.d. «Webster» in dioec. Vigor­ niensi, 663; Cathedralis Colimensis dioec, B. M. V. sub titulo «Nuestra Señora de Guadalupe», 831; Paroecia­ lis S. Ioannis Baptistae in archidioec. Officiale Bucaramanguensi, 664; Abbatialis, in urbe « Belmont » intra fines Carolina­ nae dioec. B. M. V. sub titulo « Auxi­ lium Christianorum », 950; Abbatialis S. Benedicti, in archidioec. Olindensi et Recifensi, 951; S. Crucis templum in dioec. Scepusiensi in loco v.d. « Kezmarek », 952; Sanctuarium B. M. V. in caelum Assumptae, in loco v. d. « Gidle » intra fines archidioec. Cestochoviensis, 953; Sanctuarium Concep­ tionis B. M. V in dioec. Tulancingensi, 954; Sanctuarium B. M. V. sub ti­ tulo « Nuestra Señora de los Reme­ dios » Tlalnepantlanae archidioec, 955; Paroecialis Ss. Cordis Iesu in dioec. Syracusensi, 956; Sanctuarium B. M. V. de Monte Carmelo et S. Te­ resiae v. d. « National Shrine of the Little Flower », intra archidioec. Sanc­ ti Antonii fines, 957; Paroecialis B. M. V. sub titulo Regina Poloniae, in dioec. Sandomiriensi, 958; B. M. V. sub titulo « Our Lady of Sorrows » in dioec. Iacksoniensi, 960; Paroecialis S. Ioannis, ap. et ev., oppidi « Olesnica » in Vratislaviensi archidioec, 961. Beatificationes. Celebrationes: Romae, Dei Servorum Florentini Asensio Bar­ roso, Zephirini Giménez Malla, Caietani Catanoso, Henrici Rebuschini et Dei Servae Mariae ab Incarnatione Rosal, 41; in pago Poloniae v.d. «Za­ kopane », Dei Servarum Mariae Jabloñskiej et Mariae Karlowskiej, 387; Romae, Dei Servorum Elias del Socorro Nieves, Ioannis Baptistae Piamarta, Dominici Lentini, Mariae a Iesu (in saec.: Aemiliae d'Hooghvorst, Mariae Teresiae Fasce, 405; Lutetiae Parisiorum, Dei Servi Friderici Oza­ nam, 503; Romae, Dei Servorum Gu­ lielmi Apor, Ioannis Baptistae Scala­ brini, Mariae Vincentiae a S. Doro­ thea, 568; Onitshae, Servi Dei Cypria­ ni Michaelis Iwene Tansi, 976; Vercellis, Servi Dei Secundi Pollo, 1004; Au­ gustae Taurinorum, Servorum Dei Te­ resiae Bracco, Ioannis Mariae Boccar­ do, Teresiae Grillo Michel, 1008. 1093 Index rerum analyticus Beatificationis ritibus celebratis, Litt. Ap. eduntur quibus proprii honores decer- nuntur: Mariae a Cruce MacKillop, 10; Philippe- Smaldone, 12; Mariae Marcellinae Darowska, 14; Mariae ab In­ carnatione Rosal, 17; Mariae Karlowska, 19; Zephirino Giménez Malla, 197; Edmundo Ignatio Rice, 462; Othoni Neururer, 464; Henrico Rebuschini, 466; Friderico Ozanam, 564; Ca­ rolo Leisner, 658; Florentino Asensio Barroso, 660; Ioanni Baptistae Scalabri­ ni, 945; Mariae a Monte Carmelo Salles y Barrangueras, 946; Mariae Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga, 948. Belgium. F. Legati Nationum; Ad Limina. Beninum. V. Provinciae ecclesiasticae; Legati Nationum. Bernardina Maria Jablonska (B.). Bea­ torum honoribus aucta, a S. P. homi­ lia celebratur, 387. Bibliotheca Apostolica Vaticana. Biblio­ thecarius S. Romanae Ecclesiae: 303. Bilczewski Iosephus (Ven.). Decretum super virtutibus, 438. Birgitta a Iesu (in saec.: Birgitta Morello) (B.). Decretum super miraculo, 619. Bolivia. V. Legati Nationum. Bononia. Allocutio a S. P. habita ibi­ dem exeunte Conventu Eucharistico Italiae, 529. Bosnia Erzegovina. V. Legati Nationum. Brasilia. V. Basilicae minores; Dioeceses; Praelaturae territoriales; Legati Nationum. Bruneium. V. Praefectura Ap. Bullesi Aegidius (Ven.). Decretum su­ per virtutibus, 278. Burkina Fasana et Niger. V. Ad Limina; Dioeceses. C Caelestina a Matre Dei (in saec.: Marianna Donati (Ven.). Decretum su­ per virtutibus, 1025. Caelibatus. Diaconorum permanentium: V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 860, 868; V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De diaco­ norum in caelibatu viventium remu­ neratione, 888; de diaconorum spiri­ tualitate, 912. Caietanus Catanoso (B.). Beatorum ho­ noribus auctus, a S. P. homilia cele­ bratur, 43. Calabria Ioannes (Ven.). Decretum su­ per miraculo, 287. Calendarium Romanum generale. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 731. Canonizationes. Consistorium publicum celebratum Celebrationes peraguntur: Cracoviae: Hedvigis, Poloniae reginae, 393; in Poloniae oppido « Krosno »: Ioannis de Dukla, 399. Cantus in celebratione Missae diei dominicae. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 745. Capellán Zuazo Albertus (Ven.). Decre­ tum super virtutibus, 1019. Cardinalis Vicarius Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, artt. 10-15, 183-184. Cardinales. Consistorium ordinarium pu­ blicum ad creandos Cardinales, 245. V. Collegium Cardinalium; Nominationes. Caritas. Allocutio S. P. eis qui plenario coetui Pont. Cons. « Cor Unum » inter­ fuerunt, 117. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De eius diaconia, 898. 1094 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Carolus Leisner (B.). Litt. Ap. quibus Beatus declaratur, 659. Catacumbae. V. Commissio (Pont.) Sacra Archaeologia. Catechismus Ecclesiae Catholicae. Allocu­ tio S. P. in Arce Gandulfi, dum editio typica latina eiusdem foras datur, 514. Cavestany y Anduaga Teresia Maria (in saec.: Laura) (Ven.). V. H ino josa y N aver os Maria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (Ven.). Celebratio Missae. Declaratio de recta interpretatione can. 1335, secundae partis, C.I.C., 63. Cendoya y Araquistain Maria Caecilia (in saec.: Felicitas) (B.). V. Hinojosa y N aver os Maria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (B.). Centenariae Celebrationes. Commemoratio X centenarii volventis a martyrio S. Adalberti, 143. Christian Brothers. V. Edmundus Ignatius Rice (B.). Ciadia. V. Legati Nationum. Civitas Vaticana. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 9, 183. Clerici regulares pauperes Matris Dei scholarum piarum. V. Ordo clericorum pauperum Matris Dei. Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium. Litt. Ap. motu proprio datae quibus Normae quaedam inseruntur in Codice Iuris Canonici et in Codice Canonum Ecclesiarum Orientalium, 457 Codex Iuris Canonici. Litt. Ap. motu proprio datae quibus Normae quae­ dam inseruntur in Codice Iuris Cano­ Officiale nici et in Codice Canonum Ecclesia­ rum Orientalium, 457; V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, De itinerariis institutionis in C. I. C, 844; De requisitis canoni­ cis diaconorum permanentium, 858. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De eorum sustentatione et praevidentia canoni­ cae normae, 888. Coetus Episcoporum Italiae. V. Conferentia episcopalis. Coetus plenarii. Consilii (Pont.) « Cor Unum», 117; Academiae (Pont.) Scientiarum Socialium, 138; Operum (Pont.) ad missiones fovendas, 202; Congregationis pro Doctrina Fidei, 588; Consilii (Pont.) pro Laicis, 592. Collationes dignitatis archiepiscopalis: a Congr. pro Episcopis, 62, 556, 835. Collegium Almum Capranica. V. Commissio episcopalis. Collegium Cardinalium. Secretarius, 303. Collegium consultorum Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 21, 186. Columbia. V. Legati Nationum. Commissio episc, pro Almo Collegio Capranica. Praeses, 560. Commissio (Pont.) de Sacra Archaeologia. Allocutio S. P. ad sodales coram admissos, 778. Commissio (Pont.) disciplinaris Curiae Romanae. Praeses, 246. Commissio (Pont.) pro America Latina. Praeses, 560; Vicepraeses, 1047. Comitatus (Pont.) Eucharisticis Internationalibus Conventibus provehendis: Se­ cretarius, 66. Comitatus (Pont.) de Scientiis Historicis. Praeses: 559. Index rerum analyticus Concathedralis erigitur: in dioec. Altensi, Quetzaltenanguensi-Totonicapensi, 1040. Conceptio B. M. V. in dioec. Tulancingensi. V. Basilicae minores. Condesa Lluch Ioanna Maria (Ven.). Decretum super virtutibus, 284. Conferentia episcopalis Italiae. Allocutio­ nes S. P. ad episcopos Romae coadu­ natos, 211, 992. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, artt. 36-37, 191, Conferentia episcopalis Latii. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, artt. 34 et 37, 190 et 191. Conferentiae Episcoporum. Litt. Ap. mo­ tu proprio datae de theologica et iuri­ dica natura Conferentiarum Episcopo­ rum, 641. I. Exordium, 641. II. Collegialis Episcoporum tio, 646. coniunc­ III. Episcoporum Conferentiae, 651. IV Normae de Episcoporum Confe­ rentiis completivae, 657. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium: Competen­ tia et officia, 849. Conferentiae S. Vincentii de Paul. V. Fridericus Ozanam (B.). Confessio peccatorum. V. Paenitentiaria Apostolica; V. Consilium (Pont.) de Legum Textibus interpretandis. Congr. Ancillarum a SS. Trinitate et a Pauperibus. V. Maria Vincentia a S. Dorothea (in saec.: Vincentia Chávez Orozco) (B.). Congr. de Causis Sanctorum: Praefectus, 455 Congr. de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum: Praefectus, 246. 1095 Congr. de Institutione Catholica: Decre­ tum quo Hierosolymis Centrum Chri­ stianum Studiorum Iudaicorum erigi­ tur, 637; Decretum quo Romae Facul­ tas Scientiarum Communicationis So­ cialis apud Studiorum Universitatem Salesianam erigitur, 638. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium. V. Diaconatus permanens. Declaratio coniuncta huius Congr. cum Congr. pro Clericis. Congr. Filiarum Pauperum a S. Iosepho Calasanctio. V. Caelestina a Matre Dei (in saec.: Marianna Donati (Ven.). Congr. Filiarum B. M. V. Immaculatae. V. Maria Marcellina Darowska (B.). Congr. Fratrum Christianorum. V. Edmundus Ignatius Rice. Congr. Humilium Domini Servar um. V. Ioannes Baptista Piamarta (B.). Congr. Missonariorum a S. Alphonso de' Liguori. V. Reggio Thomas (Ven.). Congr. Missonariorum Ruralium. V. Reggio Thomas (Ven.). Congr. Operariorum Evangelicorum. V. Reggio Thomas (Ven.). Congr. Pauperum Servarum Divinae Providentiae. V. Calabria Ioannes (Ven.). Congr. Pauperum Servorum Divinae Providentiae. V. Calabria Ioannes (Ven.). Congr. pro Clericis: Secretarius, 66; Praefectus, 246. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium. V. Diaconatus permanens. Declaratio coniuncta huius Congr. cum Congr. de Institutione Catholica. Congr. pro Doctrina Fidei: Formulae professionis fidei et iurisiurandi fideli­ tatis in suscipiendo officio nomine Ee- 1096 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium clesiae exercendo una cum nota doc­ trinali adnexa, 542; Allocutio S. P. eis qui plenario coetui interfuerunt, 588; Notificatio circa scripta Patris Antonii de Mello, S.I., 833. Congr. pro Ecclesiis Orientalibus: Subse­ cretarius, 66. Congr. pro Episcopis: Secretarius, 303; Praefectus, 559. Congr. Sacrae Familiae a Nazareth. V. Ioannes Baptista Piamarta (B.). Congr. Sororum a Iesu Infante a Provi­ dentia Rothomagensi. V. Barré Nicolaus (Ven.). Congr. Sororum a Iesu Infante a Mauro. V. Barré Nicolaus (Ven.). S. Congr. Sororum ab Angelo Custode. V. Ormières Aloisius Antonius Rosa (Ven.). Congr. Sororum Ancillarum a Maria Im­ maculata. V. Hordáshevska losaphata (in saec.: Michaelina) (Ven.). Congr. Sororum Ancillarum Mariae Im­ maculatae. V. Condesa Lluch Ioanna Maria (Ven.). Congr. Sororum a Providentia Sanctae Mariae ad Nemus. V. Guérin Theodora (in saec.: Anna Teresia) (Ven.). Congr. Sororum a Sancta Martha. V. Reggio Thomas (Ven.). Congr. Sororum Bethlemitarum. V. Maria ab Incarnatione (B.). Congr. Sororum Calasanctiarum Filiarum « de la Divina Pastora ». V. Míguez Faustinus (Ven.). Congr. Sororum Caritatis a Sacro Corde Iesu. V. Rita a Virgine Perdolente (in saec.: Rita Pujalte y Sánchez) (B.); Franci­ Officiale sca a Corde Iesu (in saec. Francisca Aldea y Araujo) (B.). Congr. Sororum Conceptionistarum Mis­ sionariarum ab Institutione. V. Maria a Monte Carmelo Salles y Barangueras (B.). Congr. Sororum Divini Pastoris a Provi­ dentia Divina. V. Maria Karlowska (B.). Congr. Sororum Missionariarum ab Im­ maculata Conceptione. V. Maria a Spiritu Sancto (in saec.: Delia Tétreault) (Ven.). Congr. Sororum Missionariarum Eucha­ risticarum a Nazareth. V. González García Emmanuel (Ven.). Congr. Sororum Oblatarum a S. Corde Iesu. V. Maria Teresia (in saec.: Teresia Maria Casini) (Ven.). Congr. Sororum Sacrorum Cordium Iesu et Mariae. V. Monnereau Petrus (Ven.). Congr. Sororum Salesianarum a Sacris Cordibus. V. Philippus Smaldone (B.). Congr. Sororum Sancti Ioseph a Sacro Corde Iesu. V. Maria a Cruce MacKillop (B.). Congr. Sororum Servarum SS. Cordis Iesu. V. Rodríguez Catharina a Maria (in saec.: Iosepha Saturnina) (Ven.). Congr. Sororum Tertii Ordinis S. Franci­ sci pauperibus inservientium. V. Maria Bernardina Jáblonska (S.). Congr. v. d. « Suore Veroniche del Volto Santo ». V. Caietanus Catanoso (B.). Consilium dioecesanum de rebus oecono­ micis Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 22, 186. Index rerum analyticus Consilium episcopale Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 19. 185. Consilium parochorum praefectorum Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia, in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 20. 185. Consilium pastorale Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 21. 186. Consilium presbyterale Vicariatus Urbis. V Urbs, Const. Ap. Ecclesia iii Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 21, 186. Consilium (Pont.) «Cor Unum»: Secre­ tarius. 303; Subsecretarius, 303; Allo­ cutio S. P. iis qui plenario coetui in­ terfuerunt, 117. Consilium (Pont.) de Iustitia et Pace: Praeses, 559. Consilium (Pont.) de Spirituali Migrantium et Itinerantium Cura: Praeses, 559. Consilium (Pont.) de Legum Textibus interpretandis: Declaratio de recta in­ terpretatione eam. 1335, secundae partis, C.I.C., 63; Responsio ad propo­ situm dubium: de loco excipiendi sa­ cramentales confessiones, 711. Consilium (Pont.) pro Laicis: Allocutio S. P. ad eos qui plenario coetui inter­ fuerunt, 592. Consilium (Pont.) pro Valetudinis admi- nistris: Allocutio S. P. eos qui con­ ventui de toxicis aromatibus interfue­ runt, 571; ad sodales coram admissos. 962. Consistorium ordinarium publicum: ad creandos Cardinales, 245. Conventiones. Inter Sanctam Sedem et Rei Publicae Melitensis Gubernium de 73 - A A. S 1097 accessione Facultatis Theologicae ad Studiorum Universitatem Melitensem. 24; Inter Sanctam Sedem et Rem Pu­ blicam Melitensem ad aptius institu­ tionem et educationem religiosam ca­ tholicam in scholis istius Rei Publicae ordinandam, 30; Inter Apostolicam Sedem et Rem Publicam Austriacam de re patrimoniali. 95; Inter Apostoli­ cam Sedem et Foederatam Civitatem Megaloburgi-Pomeraniae Anterioris, 98; Inter Apostolicam Sedem et Polo­ niae Rem Publicam, 310; Inter Apo­ stolicam Sedem et Hungariae Rem Publicam de ope ferenda ministerii publici inceptis aliisque negotiis pro­ prie religiosis seu « vitae fidei » ab Ec­ clesia catholica in Hungaria explendis, nec non de quibusdam causis ad pa­ trimonium spectantibus, 330; Inter Apostolicam Sedem et Foederatam Ci­ vitatem Saxoniae-Anhaltini. 470; Mu­ tuae Notae cum Adnexis I et II inter Rempublicam Italicam et Sanctam Sedem constituentes conventionem te­ chnicam explicativam et exsecutivam Pactionis emendativae Concordati La­ teranensis diei XVIII Februarii MCMLXXXIV et subsequentis Protocolli diei XV Novembris MCMLXXXIV, 697. Conventus. De toxicis aromatibus: 571. Conventus Dominici absente sacerdote. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 747. Conventus Eucharisticus. Allocutio a S. P. habita Bononiae exeunte Conventu Eucharistico Italiae, 529. Convivium paschale. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 740. Costarica. V .Dioeceses; Legati Nationum. Cracovia. Homilia ibi habita a S. P. oc­ casione oblata canonizationis b. Hed­ vigis, Poloniae reginae, 393. 1098 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Creatio. Officiale Introductio, 838. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei /. De ministerio ordinato, 838. dominicae sanctificatione, 717-723. II Ordo diaconatus, In Sacra Scrip­ tura et in Traditione, 839. Creatio nova.. III. Diaconatus permanens, Restaura­ V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei tionis rationes, 841. dominicae sanctificatione, 727. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium. Croatia. V. Legati Nationum; Itinera apostolica. Cuba. V. Itinera apostolica; Dioeceses. Diaconus. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De eius Curia Romana. Commissio disciplinaris (Pont.), Praeses: 246; Allocutio S. P. ad Patres Cardinales et Romanae Cu­ riae praelatos habita, occasione Nati­ vitatis Domini anni 1997 coram ad­ missos, 689. Cyprianus Michael Iwene Tansi statuto iuridico, 879; Obligationes et iura, 882; Ministerium et munera, 889. Dicasteria. V. Curia Romana. (B.). Dioeceses constituuntur: Abeokutana, 6; Beatorum honoribus auctus Onitshae, a S. P. homilia celebratur, 976. Asansolensis, 82; Goasoënsis, 82; Man­ devillensis, 85; Guantanamensis-Baracoënsis, 195; Itaetiningensis, 380; Puntarenensis, 381; Kitalensis, 461; Vasaiensis, 561; Criciumensis, 562; Bettiahensis, 828; Purneaënsis, 829; Banforensis, 929. D D. N. I. C. et B. M. V. « Dulce Nombre de Jesús Nazareno del Paso y Maria Santísima de la Esperanza » in dioec. Malacitana. V. Basilicae minores. Dioecesium fines mutaverunt: Arianensis gr. pro Doctrina Fidei circa eius scrip­ ta, 833. Hirpina-Laquedonensis, 59; Beneven­ tana, 59; Cosentina-Bisinaniensis, 60; Sancti Marci Argentanensis-Scaleensis, 60 ; Salernitana-Campaniensis-Acernensis, 238; Abellinensis, 238, 239, 240; Beneventana, 238, 239; Sancti Angeli de Lombardis-Compsana-Nuscana-Bisaciensis, 239; Arianensis Hirpina-Laquedoniensis, 239, 240; Colatinensis, 294; Sancti Matthaei, 294; Caxiensis Australis, 295; Sanctae Crucis in Bra­ silia, 295; Crucis Altae, 297; Passofundensis, 297; Bagensis, 1039; Sanctae Mariae, 1039. Diaconatus. V. Congr. pro Clericis; Congr. de Institutione Catholica. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium, a Congr. pro Clericis editum. Diaconatus permanens. 1. De statuto iuridico diaconi, 879. Declaratio coniuncta de diaconatu permanenti. V. Diaconatus permanens. Declaratio doctrinalis. V. Conferentiae Episcoporum. Decreta generalia. V. Conferentiae Episcoporum. de Mello Antonius S.I. Notificatio Con­ Declaratio co­ niuncta Congregationum de Institutio­ ne Catholica et pro Clericis de diaco­ natu permanenti, 835. [Prooemium], 835. / ; Diaconus minister sacer, 879. Incardinatio, 880. Vinculum ecclesiale et ministeriale, 880. 1099 Index rerum analyticus Diaconi cleri dioecesani, 880. Fortuiti transitus ad presbj^teratum, 881. Fraternitas sacramentalis, 881. Obligationes et iura, 882. Oboedientia et disponibilitas, 882. Vitae ducendae ratio, 883. Habitus ecclesiasticus, 883. Ius associationis, 884. Munera professionalia, 885. Activitas socialis et politica, 886. Residentia, 886. Sustentatio et praevidentia, 886. Remuneratio et assistentia socialis, 886.. Normae canonicae, 887. Diaconi caelibes, sine alia remune­ ratione, 888. Diaconi uxorati, sine alia remunera­ tione, 888. Diaconi uxorati cum remuneratio­ ne, 888. Solutio expensarum, 888. Amissio status diaconalis, 888. 2. Ministerium diaconi, 889. Munera diaconalia, 889. Triplex diaconia, 889. Diaconia Verbi, 890. Praeco Evangelii, 890. Minister Verbi, 890. Homilia et catechesis, 891. Nova evangelizatio, 891. Munus missionarium, 892. Diaconia liturgiae, 893. Servitium in opus sanctificationis, 893. Ratio celebrationis, 893. Auxilium Episcopis et presbyteris in celebrationibus praestitum, 894. Baptismus, 895. Eucharistia, 895. Matrimonium, 896. Cura pastoralis infirmorum, 897. Liturgia Horarum, 897. Sacramentalia et ritus exequiales, 897. Diaconia caritatis, 898. Servi Populi Dei, 898. Servitium caritatis, 898. Missio canonica diaconorum permanentium, 900. Exercitium triplicis diaconiae, 900. Collatio officii, 900. Ministerium paroeciale, 901. Ministerium dioecesanum, 902. 3. De spiritualitate diaconi, 903. Praesens contextus historicus, 903. Ecclesia in mundo, 903. Vocatio ad sanctitatem, 904. Radix sacramentalis, 904. Exigentia quae obligat, 904. Relatio ordinis sacri, 905. Ordo sua natura relationem dicit, 905. Relatio ad Christum, 906. Relatio ad Ecclesiam, 906. Relatio ad salutem hominum in Christo, 907. Spiritualis vitae instrumenta, 907. Primatus vitae spiritualis, 907. Ministerium, 908. Spiritualitas ministerii verbi, 908. Spiritualitas ministerii liturgici, 909. Sacramenta, 910. Spiritualitas ministerii caritatis, 910. Vita orationis, 910. Amor in Ecclesiam et in Beatam Virginem Mariam, 911. Directio spiritualis, 912. Spiritualitas diaconi et status vitae, 912. In diversitate unitas, 912. Diaconi caelibes, 912. Diaconi uxorati, 914. Diaconi vidui, 915. 4. De permanenti diaconi formatione, 916. Notae propriae, 916. Rationes, 917. Coniunctio cum ministerio, 917. Actores, 918, Diaconi, 918. Educatores, 918. Nota propria formationis, 919. Formatio permanens pro ministerio, 919. Ambitus, 920. Formatio Formatio Formatio Formatio sialem, plena, 920. humana, 920. spiritualis, 921. ad communionem eccle­ 922. Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 1100 Formatio intellectualis. 922. Formatio pastoralis. 923. Organizatio et instrumenta, 924. Ministerium. 924. Iter unitarium per certos gressus. 924. Pastoralis experientia. 924. Congressus periodici, 925. Coetus educatorum. 925. Commissio dioecesana, 925. Diaconi uxorati, 926. Cetera incepta, 926. Dominica dies. Epist. Ap. de diei domi­ nicae sanctificatione, 713. [Prooemium], 713. Caput I, Dies Domini, operis Conditoris celebratio, 717. Omnia per ipsum facta sunt (Io 1,3). 717. In principio creavit Deus caelum et terram (Gn 1,1), 718. Shabbat: laeta Creatoris quies, 720. Et benedixit Deus diei septimo et sanctificavit illum (Gn 2,3). 721. Recordandum ad sanctificandum, 722. A sabbato ad Dominicam, 723. Caput II, Dies Christi, dies Domini re­ suscitati atque Spiritus donum, 724. Pascha hebdomadale, 724. Prima hebdomadis dies, 725. Progrediens a sabbato seiunctio, 726. Novae creationis dies, 727. Octavus dies, aeternitatis figura, 728. Christi-lucis dies, 729. Doni Spiritus dies, 730. Fidei dies, 730. Dies quo carere non possumus, 731. Caput III, Dies Ecclesiae, eucharistica coadunatio Dominicae cor, 731. Resuscitati praesentia, 731. Eucharistica coadunatio, 733. Dominicalis Eucharistia, 733. Ecclesiae dies, 734. Populus peregrinans, 736. Spes dies, 736. Mensa Verbi, 737. Corporis Christi mensa, 739. Paschale convivium ac fraternus con­ cursus, 740. Officiale A Missa ad « missionem », 741. Praeceptum dominicale, 742. Laetabilis participatio et canora, 745. Celebratio illigans atque participata, 745. Christianae Dominicae alia tempora, 746. Dominici conventus absente sacerdo­ te, 747. Diffusiones radiophonicae et televisifi­ cae, 747. Caput IV, Dies hominis, Dies domini­ cus, tempus gaudii, quietis et solida­ rietatis, 748. Christi « gaudium impletum », 748. Sabbati observantia, 750. Quietis dies, 753. Dies solidarietatis, 755. Caput V, Dies dierum, Dominica pri­ mordialis festivitas, temporis revelans significationem. 758. Christus temporis Alpha et Omega, 758. Dominica liturgicum per annum, 760. Conclusio, 763. Dominicus Lentini (B.). Beatorum ho­ noribus auctus, a S. P. una cum aliis homilia celebratur, 405. Dona Spiritus Sancti. V. Presbyteri. Nuntius S. P. universis Ecclesiae presbyteris missus, recurren­ te Feria V in Cena Domini, 265-268. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, utpote Doni Spiritus diei, 730. E Ecclesia. V .Conferentia Episcoporum. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, utpote Ec­ clesiae diei, 734. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium; Actio eius in diaconorum institutione, 852; et in vocationibus discernendis. 857. Ecclesia particularis. V. Conferentia Episcoporum. Index rerum F Edmundus Ignatius Rice (B.). Litt. Ap. quibus Beatus declaratur. 462 Elias del Socorro Nieves (B.). Beatorum honoribus auctus, a S. P. una cum aliis homilia celebratur. 405. Episcopi auxiliares Vicariatus Urbis. V. Urbs.. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 17. 184. Episcopus auxiliaris. V. Conferentia Episcoporum. E p iscopus d ioecesa nus. V. Conferentia Episcoporum. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium: Officia eius erga diaconos instituendos 850; actor institutionis, 852. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De auxilio a diaconis praestandum Episcopis in celebrationibus, 894. 1101 analyticus Feria VI in Passione et Morte Domini. Nuntius televisifica S. P. anno 1998. 614. Fides. Dominica utpote fidei dies. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 730. Florentinus Asensio Barroso (B.). Bea­ torum honoribus auctus, a S. P. ho­ milia celebratur, 42: Litt. Ap. quibus Beatus declaratur, 660. Foederatae Civitates Americae Septemtrionalis. V. Legati Nationum; Basilicae minores; Ad Limina. Formatio. V. Institutio. Francisca a Corde Iesu (in saec. Francisca Aldea y Araiijo) (Ven.). Decre­ tum super martyrio, 233. Episcopus titularis. V. Conferentia Episcoporum. Franciscus Pontitto (S.). V. Aegidius Maria a S. Ioseph (S.). Erythraea. V. Legati Nationum. Frater Ave Maria (in saec.: Caesar Pisa- Eucharistia. no) (Ven.). Decretum super virtuti­ bus, 349. V. Presbyteri. Nuntius S. P. universis Fridericus Ozanam (B..). Beatorum ho­ Ecclesiae presbyteris missus, recurren­ te Feria V in Cena Domini, 264: noribus auctus, a S. P. homilia Lute­ tiae Parisiorum celebratur, 503; Litt. Ap. quibus Beatus declaratur, 564. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, per coadu­ nationem eucharisticam, 731-746; et solidarietatem 755-758. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 873. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium, 895. V. Conventus Eucharisticus. Euthanasia. V. Vita. Exsequiae. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De munere diaconi circa eorum celebrationem, 897. G Gallia. V Basilicae minores; Legati Nationum. Gambia. V. Legati Nationum. Gana. V. Dioeceses. Gaudium. V Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, diei gaudii, 749-752. tamquam 1102 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Germaniae Respublica Foederata. Nun­ Officiale Homo. Hominum dignitas et oeconomica tius Episcopis missus de vitae Evan­ gelio, 601. universitas totius orbis tion »), 140, 150. V. Conventiones; Basilicae minores. V. Iustitia. Gioia Maria (Ven.). Decretum super (« globalisa­ Hordáshevska Iosaphata (in saec.: Mi- chaelina) (Ven.). Decretum super vir­ virtutibus, 1022. Giordania. V. Legati Nationum. González García Emmanuel (Ven.). De­ tutibus, 1037. Hungaria. V. Conventiones. cretum de heroicis virtutibus, 1030. Grillo vid. Michel Teresia (in religione: Maria Antonia) (Ven.). V. Teresia Grillo Michel (B.). Guatimala. V. Legati Nationum. Guérin Theodora (in saec.: Anna Tere- sia) (Ven.). Decretum super miracu­ lo, 225. Gulielmus Apor (B.). Beatorum honori­ bus auctus una cum aliis, a S. P. ho­ milia celebratur, 568. H Hedvigis, Poloniae regina (S.). Sancto­ rum honoribus aucta, a S. P. homilia Cracoviae celebratur, 393; Litt. decret, quibus ei Sanctorum honores decer­ nuntur, 825. Helvetia. V. Ad Limina. Henricus Rebuschini (B.). Beatorum ho­ noribus auctus, a S. P. homilia cele­ bratur, 44. Hibernia. V Legati Nationum. Hierosolyma. Centrum Christianum Stu­ diorum Iudaicorum ibidem erigitur a Congr. de Institutione Catholica, 637. Hinojosa y Naveros Maria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (Ven.). De­ cretum super miraculo, 230. Hispania. V. Ad Limina; Basilicae minores. I Iamaica. V. Dioeceses. Imagines B. M. V. nomine et auctoritate S. P. coronantur: Ea quae sub titulo « Regina Familiarum » paroeciali in templo oppidi dioecesis Pelplinensis « Koscierzyna » asservatur, 94; quae sub titulo « Matka Boza Teskniaca » pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d. « Powsin » in archidioec. Varsa­ viensi, 251; quae sub titulo « Staroskrzynska » pie servatur in ecclesia pa­ roeciali loco v.d. « Skrzynsko » in dioec. Radomensi, 252; quae sub titu­ lo « Educatricis » pie servatur in san­ ctuario loci v.d. « Czarna » in dioec. Radomensi, 253; quae sub titulo « Nuestra Señora del Remedio », in Lucentina ecclesia concathedrali pie colitur, 385; quae sub titulo « Nuestra Señora de la Misericordia » in urbe Burriana in dioec. Segobricensi-Castellionensi veneratur, 959. Incardinatio. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: Diacono­ rum, 880. India. V. Dioeceses. Indulgentia. V. Paenitentiaria Apostolica. Instituta vitae consecratae. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 851, 861, 865. 1103 Index rerum analyticus Institutio. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium: Actores. 852; Itinerarium, 862: Dimensiones: humana, 869; spiritualis, 872; doctri­ nalis, 874: pastoralis, 877. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De perma­ nenti diaconi formatione. 916; Acto­ res, 918; Notae propriae, 919: Forma­ tio plena, 920; humana, 920; spiritua­ lis, 921; ad communionem ecclesialem, 922; intellectualis, 922; pastoralis, 923. Inst. Parvarum Sororum Divinae Providentiae. V. Teresia Grillo vid. Michel (in religione: Maria Antonia) (B.). Inst. Saeculare Ancillarum Matris Misericordiae. V. Ronci Carola (Ven.). Inst. Sororum a Maria Reparatrice. V. Maria a Iesu (in saec.: Aemilia d'Hooghvorst) (B.). Inst. Sororum Ursulinarum Mariae Immaculatae. V. Birgitta a Iesu (in saec.: Birgitta Morello) (B.). Ioachimus Maria Stevan) (in saec.: aliis Augustae Taurinorum homilia ce­ lebratur, 1008. Italia. V. Dioeceses; Conferentia episcopalis Italiae; Basilicae minores; Conventiones. Itinera Apostolica. In Cubani, 174; in Nigeriani. 302; in Austriam. 557; in Croatiam. 928, Iubilaeum Anni Sancti Tertii Millennii. V. Roma urbs; Catacumbae. Iudaismus. Hierosotymis Centrum Chri­ stianum Studiorum Iudaicorum S. Pe­ tri de Sion seu «Pont. Institutum Ratisbonne » erigitur, 637. Iudex in Ecclesia. V. Rotae Romanae Tribunal. Iusiurandum fidelitatis in suscipiendo Officio nomine Ecclesiae exercendo. Formula edita a Congr. pro Doctrina Fidei una cum formula professionis fi­ dei, et doctrinali nota. 542. Iustitia. Iustitia et iurium humilium ra­ tio habenda, 148; promotio ex parte membrorum Institutorum vitae conse­ cratae, 458. K Antonius (Ven.). Decretum super vir­ tutibus, 56. Ioannes Baptista Scalabrini (B.). Beato­ rum honoribus auctus una cum aliis, a S. P. homilia celebratur, 568; Litt. Ap. quibus Beatorum honores eidem decernuntur, 945. V. Scalabrini Ioannes Baptista (Ven.). Kenia. V. Dioeceses. Kern Iacobus (Ven.). «Krosno», Poloniae oppidum. Homilia ibi habita a S. P. occasione oblata ca­ nonizationis b. Ioannis de Dukla, 399. Ioannes Baptista Piamarta (B.). Beato­ rum honoribus auctus, a S. P. una cum aliis homilia celebratur, 405. Ioannes de Dukla (S.). Litt. decret, qui­ Decretum super miraculo, 292. L Labor. De iure ad laborem exercendum spectante, 138. bus ei Sanctorum honores decernun­ tur, 377; Sanctorum honoribus auctus, a S. P. homilia celebratur, 399. Lectoratus ministerium. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 866. Ioannes Maria Boccardo (B.). Beatorum Lecuona y Aramburu Maria Gratia (in saec.: Iosepha loachima) (B.). honoribus auctus, a S P. una cum 1104 Ada Apostolicae Sedis - Commentari um Officiale V. Hinojosa y Naveros Maria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (B.). Legati Nationum. Allocutio S. P. eisdem occasione novi anni 1998. 766. Coram admissi occasione traditionis litterarum sui muneris testium; Albaniae. 65: Turciae. 65; Foederatarum Civitatum Ame­ ricae Septemtrionalis. 65; Togi, 65; Erythraeae. 65; Xorvegiae, 65; Srilankae, 65; Benini. 65; Boliviae, 65; Ma­ gnae Britanniae, 174; Angolae, 244; Ma­ gnae Giamahiriae Arabae Lybicae Po­ pularis Socialista©. 244; Panamae, 244: Swazilandiae, 454; Ugandae, 454; Gambiae, 454; Ciadiae, 454; Andorrae. 454: Madagascariae, 454; Giordaniae, 454; Lettoniae. 454; Zambiae, 454; Mexici, 557; Belgii, 640; Sloveniae, 823; Bosniae Erzegovinae, 823; Nicaraguae, 820; Slovakiae, 928; Croatiae. 928; Hiberniae, 1044; Galliae. 1044; Costaricae, 1044: Guatimalae, 1044; Columbiae, 1044; Brasiliae, 1044. Leone Maria Carmelina (Ven.). Decre­ tum super virtutibus, 48. Lettonia. V. Legati Nationum. Lex. De legibus observandis in vita oe­ conomica, 152. Lichtenstenum. V. Archidioeceses. Magisterium Ecclesiae. Litt. Ap. motu proprio datae quibus Normae quae­ dam inseruntur in Codicem Iuris Ca­ nonici et-in Codicem Canonum Eccle­ siarum Orientalium, ad servandas ve­ ritates definitive ab eodem propositas, 457. V. Professio Fidei; Iusiurandum fidelitatis. Magna Britannia. V. Legati Nationum. Magna Giamahiria Araba Lybica Popularis Socialista. V. Legati Nationum. Maria ab Incarnatione Rosal (B.). Litt. Ap. quibus Beatorum honores eidem tribuuntur, 17; Beatorum honoribus aucta, a S. P. homilia celebratur. 44. Maria a Cruce MacKillop (B.). Litt. Ap. quibus Beatorum honores eidem tribuuntur, 10. Maria a Iesu (in saec.: Aemilia d'Hoo- ghvorst) (B.). Beatorum honoribus aucta, a S. P. una cum aliis homilia celebratur. 405. Maria a Mirabilibus Iesu (in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmán) (B.). Decretum super miraculo, 446. Maria a Monte Carmelo Salles y Barran- Liturgia Horarum. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 873. V. Directorium pro ministerio et vita. diaconorum permanentium: 897. Lutetia Parisiorum. Homilia ibi a S. P. habita occasione beatificationis servi Federici Ozanam, 503. Dei Lybia. V. Magna Giamahiria Araba Lybica Popularis Socialista. M Madagascaria. V. Legati Nationum. gneras (B.). Decretum super miracu­ lo, 444; Litt. Ap. quibus Beatorum honores eidem decernuntur, 946. Maria a Spiritu Sancto (in saec.: Delia Tétreault) (Ven.). virtutibus, 441. Decretum Maria Bernardina Jablonska (B.) super Bea- tarum honoribus aucta, a S. P. homi­ lia « Zakopane » celebratur, 387. Maria Karlowska (B.). Decretum super miraculo, 54; Litt. Ap. quibus eidem Beatorum honores decernuntur, 19; Beatarum honoribus aucta, a S. P. homilia «Zakopane» celebratur, 387. Maria Marcellina Darowska (B.). Litt. Ap. quibus Beata declaratur, 14. Index rerum analyticus Maria Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga (B.). Litt. Ap. quibus eidem Beato­ rum honores decernuntur, 948. Maria Teresia (in saec.: Teresia Maria Casini) (Ven.). Decretum super vir­ tutibus, 284. Maria Teresia Fasce (in saec.: Maria Ioanna) (B.). Decretum super mira­ culo, 236; Beatorum honoribus aucta, a S. P. una cum aliis homilia celebra­ tur, 405. Maria Vincentia a S. Dorothea (in saec.: Vincentia Chávez Orozco) (B.). Decre­ tum super miraculo, 223; Beatorum honoribus aucta una cum aliis, a S. P. homilia celebratur, 568. Matrimonium. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: 896. Megaloburgi-Pomeraniae derata Civitas. V. Conventiones. Anterioris Foe­ Melita Insula. V. Conventiones. Mensa Verbi Dei et Corporis Christi. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 737-740. Mexicum. V. Legati Nationum. Míguez Faustinus (in saec.: Emmanuel) (Ven.). Decretum super miraculo, 1028. Ministerium diaconi. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 848. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium, seu triplex diaconia, 889; ministerium paroeciale, 900; dioecesanum, 902; de ministerio tamquam fonte spiritualitatis, 908-910. 1105 V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 731-746. Missio. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione: De Missa ad missionem, 741. Missio canonica. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: 900. Missionariae a S. Carolo pro migrantibus. V. Ioannes Baptista Scalabrini (B.). Missionarii a S. Carolo pro migrantibus. V. Ioannes Baptista Scalabrini (B.). Missiones. V. Opera (Pont.) ad missiones fovendas. Monnereau Petrus (Ven.). Decretum su­ per virtutibus, 227. Munus docendi diaconorum. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 847. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De Verbi diaconia, 890. Munus missionarium diaconorum. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: 892. Munus professionale diaconorum. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium, 885. Munus regendi diaconorum. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 848. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium, De eius statuto iuridico, 879. Ministerium ordinatum. V. Declaratio coniuncta Congregatio­ num de Institutione Catholica et pro Clericis de diaconatu permanenti, 838. Munus sanctificandi diaconorum. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 847. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De litur­ giae diaconia, 893. Missa. V. Celebratio. Myanmara. V. Provinciae eccles. 74 - AAS 1106 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Opus parvum Divinae Providentiae. V. Frater Ave Maria (in saec.: Caesar Pisano) (Ven.). N Namibia. V. Ad Limina. Nativitas D. N. I. C. Nuntius cus missus anno 1997, 540; S. P. Patribus cardinalibus, bus, praelatis et officialibus Curiae occasione Nativitatis, Officiale televisifiAllocutio praesuli­ Romanae 689. Nederlandia. V. Basilicae minores. Nicaragua. V. Legati Nationum. Nigeria. V. Dioeceses; Itinera Apostolica; Beati­ ficationes. Nominationes: Bullae, 557; e Secretaria Status, 66, 174, 245, 302, 355, 455, 558, 640, 712, 823, 928, 1045; e Congr. pro Gentium Evangelizatione, 173, 301, 822. Norvegia. V. Legati Nationum. Nuntii a S. P. missi: Ob diem ad pa­ cem fovendam, 147; Episcopis Germa­ niae, 601; Em.mo P. D. Paenitentiario maiori, 608; Presbyteris, feria V in Cena Domini, 261. O Officia Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, artt. 23-30, 186-189. Olaizola y Gar agarza Maria Angela (in saec.: Martina) (Ven.). V. Bino josa y Naveros Maria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (Ven.). Onitsha. Cyprianus Michael Iwene Tansi Beatorum honoribus auctus ibidem a S. P. homilia celebratur, 976. Opera (Pont.) ad missiones fovendas. Al­ locutio S. P. ad eos qui plenario coe­ tui interfuerunt coram admissos, 202. Ordinatio diaconalis. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 867. Ordo Carmelitarum Discalceatorum. V. Maria a Mirabilibus Iesu (in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmán) (B.); Teresia a S. Augustino (in saec.: Aloisia Maria) (Ven.); Maria Sagra­ rio a Sancto Aloisio Gonzaga (B.). Ordo Cisterciensis strictions observantiae. V. Cyprianus Michael Tansi Iwene (B.). Ordo Clericorum Regularium Ministran­ tium Infirmis. V. Henricus Rebuschini (B.). Ordo Clericorum Regularium pauperum Matris Dei scholarum piarum. V. Miguez Faustinus (Ven.). Ordo Fratrum Minorum Alcantarinorum. V. Antonius a Sancta Anna (in saec. Antonius Galväo de Franca) (Ven.); Aegidius Maria a S. Ioseph (S.) Ordo Fratrum Minorum Capuccinorum. V. Pius a Pietrelcina (in saec.: Fran­ ciscus Forgione) (Ven.). Ordo Fratrum Minorum S. Francisci. V. Ioannes de Dukla (S.). Ordo Libanensis Maronitarum. V. Nimatullacius Al-Hardini (in saec.: Iosephus Kassab) (B.). Ordo Monialium S. Augustini. V. Maria Teresia Fasce (B.). Ordo, sacramentum. V. Presbyteri. Nuntius S. P. universis Ecclesiae presbyteris missus, recurren­ te Feria V in Cena Domini, 264. V. Diaconatus permanens. Declaratio coniuncta Congregationum de Institu­ tione Catholica et pro Clericis de dia­ conatu permanenti; De Ordine diaco­ natus in Sacra Scriptura et in Tradi­ tione, 839. 1107 Index rerum analyticus V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De relatio­ ne ad Christum, ad Ecclesiam, ad sa­ lutem hominum in Christo, 906. Ordo Sancti Augustini. V. Elias del Socorro Nieves (B.). Ordo Sancti Benedicti. V. Alfredus Ildefonsus Schuster (B.). Ordo Servorum Mariae. V. Ioachimus Maria (in saec.: Antonius Stevan) (Ven.). Ordo Tertius S. Francisci. V. Bullesi Aegidius (Ven.). Ordo Visitationis S. Mariae. V. Hinojosa y N aver os Maria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (Ven.). Ormières Aloisius Antonius Rosa (Ven.). Decretum super virtutibus, 46. Otho Neururer (B.). Litt. Ap. quibus Beatorum honores eidem decernuntur, 464. P Paenitentiae sacramentum. V. Paenitentiaria Apostolica; Consilium (Pont.) de Legum Textibus interpretandis. Paenitentiaria Apostolica. Nuntius a S. P. Paenitentiario maiori misso de Paenitentiae sacramento et de Indul­ gentiis, 608. Paenitentiarius Maior. Nuntius S. P. ei­ dem misso de Paenitentiae sacramen­ to et de Indulgentiis, 608. Panama. V. Legati Nationum. Paroecia. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 854, 856. Participatio. Pascha. Nuntius televisifica a S. P. die Paschatis 1998 missus, 695. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione. Patroni caelestes confirmantur: B. M. V. titulo « Nuestra Señora de los Ange­ les » invocata, Xetafensis dioec, in Hi­ spania, 254; S. Laurentius dioec. Po­ seganae, 384. Pax. Nuntius ob diem ad pacem foven­ dam, a. 1998, 147; Allocutio S. P. ad Oratores Nationum initio anni coram admissos, 766. « Pensioni ». Norme di attuazione degli artt. 6, 4" comma e 12, 2" comma del Regolamento Pensioni 1992, 215. Philippus Smaldone (B.). Litt. Ap. qui­ bus ei Beatorum honores decernuntur, 12. Picco Iosephus (Ven.). Decretum super virtutibus, 553. Pius a Pietrelcina (in saec.: Franciscus Forgione) (Ven.). Decretum super virtutibus, 626. Politica vita. Relatione inter oecono­ miam mundialem et vitam politicam populorum, 138-143. Polonia. Homiliae habitae a S. P. per iter Apostolicum mense Iunio anno 1997: in pago «Zakopane» occasione oblata beatificationis Mariae Jabloñ­ skiej et Mariae Karlowskiej, 387; Cra­ coviae occasione oblata canonizationis b. Hedvigis, Poloniae reginae, 393; in oppido « Krosno » occasione oblata ca­ nonizationis b. Ioannis de Dukla, 399. V. Basilicae minores; Conventiones; Ad Limina. Portus Dives. V. Basilicae minores. Posegana, dioec. V. Patroni caelestes. Praeceptum dominicale. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 742-746. dominicae sanctificatione, 742-745. 1108 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Praga. Allocutio S. P. ibi habita, X vol­ vente saeculo a S. Adalberti martyrio, 143. Praefectura Ap. constituitur: Bruneiensis, 84. Praefectura rerum oeconomicarum S. Se­ dis: Secretarius, 1047. Praelatura territorialis conditur: Paranatinguensis, 193. Praelatus Secretarius Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, art. 18, 185. Praesentia Christi. Enuntianda et con­ gruenter vivenda in celebratione eu­ charistica diei dominicae. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 731-746. Praevidentia pro diaconis permanentibus. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: 886. Presbyteri. Nuntius S. P. universis Ec­ clesiae presbyteris missus, recurrente Feria V in Cena Domini, 261. Introductio, 261. Spiritus Sanctus creator et santificator, 262. Eucharistia et Ordinis sacramentum utpote Sancti Spiritus fructus, 264. Dona Sancti Spiritus, 265. De donorum Spiritus continuata in hominem actione, 267. De donis Spiritus in presbyterorum vita, 268. Spiritus introducit nos in vitam trini­ tariam, 269. In adoratione coram Spiritu Sancto, 271. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De fortuito transitu diaconi permanentis ad pres­ byteratum, 881. « Présentation Brothers ». V. Edmundus Ignatius Rice (B.). Prex ad Mariam: pro diaconis, 927. Officiale Professio Fidei. Formula edita a Congr. pro Doctrina Fidei una cum formula Iurisiurandi fidelitatis in suscipiendo Officio nomine Ecclesiae exercendo, et doctrinalis Nota, 542. V. Magisterium. Provinciae ecclesiasticae constituuntur: Parakuensis in Benino, 5; Taung­ gyiensis in Myanmara, 307. Provisiones Ecclesiarum: e Congr. pro Episcopis, 61, 168, 241, 298, 353, 451, 554, 634, 710, 835, 1041; e Congr. pro Gentium Evangelizatione, 170, 300, 820; e Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus, 617. Q Quies. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, tamquam diei quietis, 720; 753-755. R Radiophonicae diffusiones Missae domi­ nicalis. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 747. Ratio fundamentalis institutionis diacono­ rum permanentium, a Congr. de Insti­ tutione Catholica edita. Prooemium, 843. 1. De itinerariis institutionis, 843. Litt. Ap. « Sacrum diaconatus ordi­ nem », 843. Litt. circulares « Come è a cono­ scenza » (« Ut notum est »), 843. Litt. Ap. « Ad pascendum », 844. Codex Iuris Canonici, 844. 2. Certae theologiae diaconatus necessi­ tudo, 844. Ecclesiologice et christologicus pro­ spectus, 845. Specifica ad Christum conformatio, 845. « Materia » et « forma » sacramenti, 846. Index rerum analyticus Character et specifica gratia sacra­ mentalis, 846. Necessitudo cum Episcopis et pres­ byteris, 847. Incardinatio, 847. 3. Ministerium diaconi in variis pasto­ ralibus contextibus, 847. Munus docendi, 847. Munus sanctificandi, 847. Munus regendi, 848. 4. Spiritualitas diaconalis, 848. Spiritualitas servitii, 848. Peculiaris statuum vitae distinctio, 849. 5. Officium Conferentiarum episcopa­ lium, 849. Conferentiarum episcopalium com­ petentiae, 849. « Rationis fundamentalis institutio­ nis diaconorum permanentium » adiumentum, 849. 6. Officia Episcoporum, 850. De rerum adiunctis discernendis, 850. Catechesis opportunitas, 850. Congruae Regulae, 851. 7. Diaconatus permanens in Institutis vitae consecratae et in Societatibus vitae apostolicae, 851. Capitulorum Generalium decreta, 851. Auctoritates formationi praepositae, 851. I. Institutionis diaconorum permanen­ tium actores, 852. 1. Ecclesia et Episcopus, 852. Spiritus Christi, primus formationis artifex, 852. Episcopus (vel Superior maior), su­ premus institutionis praeses, 852. 2. Ad operam institutoriam deputati, 853 Rector institutionis, 853. Tutor, 854. Moderator spiritus, 854. Parochus, 854. 3. Professores, 855. Competentia scientifica et testimo­ nium vitae, 855. Unitatis paedagogicae studium, 855. 4. Communitas institutionis diacono­ rum permanentium, 855. 1109 Specificae communitatis ecclesialis specimen, 855. Magni pretii adminiculum, 855. 5. Communitas originis, 856. Familia, 856. Communitas paroecialis, 856. Aggregationes ecclesiales, 856. 6. Aspirans et candidatus, 856. Sui ipsius educatio, 856. II. Candidatorum ad Diaconatum per­ manentem dotes, 857. Ecclesiae pars in vocatione discernenda, 857. 1. Requisita indolis generalis, 858. Lineamenta a Sancto Paulo adum­ brata, 858. Indicia Patrum Ecclesiae, 858. Requisita Codicis Iuris Canonici, 858. Qualitates humanae et virtutes evangelicae a « diaconia » requisi­ tae, 859. In communitatem christianam in­ sertio, 859. Exercitium laboris aut professionis, 859. Aetas minima, 859. Irregularitates et impedimenta, 860. 2. Requisita candidatorum statui vitae respondentia, 860. a) Caelibes, 860. « Cor indivisum », 860. b) Uxorati, 860. Positiva experientia vitae familiaris, 860. Consensus et indoles mulieris, 861. c) Vidui, 861. Probitas humana et spiritualis, 861. d) Sodales Institutorum vitae consecra­ tae et Societatum vitae apostolicae, 861. De charismate et ministerio harmo­ nice componendis, 861. III. Formationis itinerarium ad Diaco­ natum permanentem, 862. 1. Aspirantium praesentatio, 862. Responsabilitates diversae, 862. 2. Periodus propedeutica, 862. Fines, 862. Formatores, 863. Programma, 863. Opus vocationis discernendae, 863. 1110 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium 3. Ritus liturgicus admissionis inter candidatos ad Ordinem diaconatus, 864. Ritus significatio, 864. Superior competens, 864. Celebratio die festo, 864. Petitio adscriptionis inter candida­ tos, 864. 4. Tempus formationis, 864. Saltem per triennium, 864. Candidati iuvenes, 865. Candidati grandioris aetatis, 865. Candidati Institutorum vitae conse­ cratae, 865. Viae particulares, 866. Uxorum et filiorum implicatio, 866. 5. Collatio ministeriorum Lectoratus et Acolythatus, 866. Ministeriorum significatio, 866. Petitio admissionis, 867. Interstitia, 867. 6. Ordinatio diaconalis, 867. Declaratio et petitio admissionis, 867. Documenta adnectenda, 868. Scrutinium et promotio, 868. Caelibatus obligatio quoad candida­ tos caelibes, 868. Ordinatio, 869. IV. Dimensiones formationis diacono­ rum permanentium, 869. 1. Institutio humana, 869. Formatio ad virtutes humanas, 870. Capacitas relationis cum aliis, 870. Maturitas affectiva, 870. Educatio ad libertatem, 871. Programmata et subsidia, 872. 2. Institutio spiritualis, 872. Amoris Christi servi revelatio et communicatio, 872. Eucharistia, 872. Verbum Dei, 872. Oratio Ecclesiae, 872. Oboedientia, 873. Subsidia huius formationis, 873. Uxorum et filiorum implicatio, 873. 3. Institutio doctrinalis, 874. Criteria, 875. Argumenta, 875. Instituta scientiarum religiosarum et aliae similes scholae, 876. Formatio fundamentalis, 876. Officiale Formatio permanens, 876. 4. Institutio pastoralis, 877. «Theologia pastoralis», 877. Tirocinium practicum, 878. Sensus missionis, 878. Conclusio, 878. Reggio Thomas (Ven.). Decretum super virtutibus, 434. Rita a Virgine Per dolente (in saec.: Rita Pujalte y Sánchez) (B.). Decretum su­ per martyrio, 233. Rodrigues Carolus Emmanuel (Ven.). Decretum super virtutibus, 275. Rodríguez Catharina a Maria (in saec.: Iosepha Saturnina) (Ven.). Decretum super virtutibus, 346. Roma, urbs. Allocutio S. P. in Arce Ca­ pitolina ad Urbis magistrum et con­ gregatos cives, 774. Ronci Carola (Ven.). Decretum super virtutibus, 161. Rotae Romanae Tribunal. Allocutio S. P. ad praelatos auditores coram admis­ sos, 781. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, artt. 38-40, 192-193. Russolillo Iustinus Maria (Ven.). Decre­ tum super virtutibus, 621. S Sabbatum. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione. Sacerdotes. V. Presbyteri. Sacerdotium. V. Presbyteri. Sacramentalia. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De munere diaconorum circa eorum celebratio­ nem, 897. Illi Index rerum analyticus Sacra Scriptura, In actione pastorali ad episcopos Italiae, 211. S. Lambertus in archidioec. Ultraiectensi. V. Basilicae minores. S. Crux, in dioec. Scepusiensis. V. Basilicae minores. S. Laurentius dioec. Poseganae. V. Patroni caelestes. Sanctiones canonicae. V. Codex Canonum Ecclesiarum Orien­ talium; Codex Iuris Canonici. S. Martinus in archidioec. Tarentina. V. Basilicae minores. Ss.ma Trinitas in dioec. Premisliensi La­ tinorum. V. Basilicae minores. Ss.mum Cor Iesu in archidioec. Massiliensi. V. Basilicae minores. S. Nicolaus in dioec. Tarnoviensi. V. Basilicae minores. S. Sophia Urbis. V. Basilicae minores. Sanctus Thomas in Insula. V. Ad Limina. Ss.mum Cor Iesu in dioec. Syracusensi. V. Basilicae minores. Saxoniae-Anhaltini Foederata V. Conventiones. Sanctorum honores decernuntur per S. P. Litt. decret.: Aegidio Mariae a S. Iose­ ph Pontillo (S.), 305; Ioanni de Dukla (S.), 377; Hedvigis, reginae Poloniae (S.) , 825. Scalabrini Ioannes Baptista (Ven.). cretum super miraculo, 273. Ss. Petrus, Marcellinus et Erasmus in archidioec. Mediolanensi. V. Basilicae minores. Scotia. V. Ad Limina. S. Alexander in dioec. Bergomensi. V. Basilicae minores. Civitas. De­ Scandia. V. Ad Limina. Secretaria Status. Assessor Sectionis ad Res Generales tractandas: 246. S. Benedictus in archidioec. Olindensi et Recifensi. V. Basilicae minores. Secundus Pollo (B.). Decretum super virtutibus, 630; Allocutio S. P. Vercellis habita, occasione oblata eius beati­ ficationis, 1004. S. Clemens in dioec. Hildesiensi. V. Basilicae minores. Sedes Apostolica. V. Conferentiae Episcoporum. S. Kunibertus in archidioec. Coloniensi. V. Basilicae minores. Signaturae Supremum Tribunal: Praefec­ tus, 928; Secretarius, 1047. S. Ioannes, ap. et ev., in archidioec. Vratislaviensi. V. Basilicae minores. Slovakia. V. Legati Nationum. S. Ioannes Baptista in archidioec. Bucaramanguensi. V. Basilicae minores. S. Ioseph B. M. V. Sponsus in dioec. Vigorniensi. V. Basilicae minores. S. Ioseph in archidioec. Rosariensi. V. Basilicae minores. Slovenia. V. Legati Nationum. Societas Divinarum Vocationum. V. Russolillo Iustinus Maria (Ven.). Societas Iesu. V. Picco Iosephus (Ven.). Societas S. Francisci Salesii. V. Zatti Artemides (Ven.). 1112 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Societates vitae apostolicae. V. Ratio fundamentalis diaconorum permanentium, 865. institutionis 851, 861, Solidarietas. Oeconomica universitas totuis orbis « globalisation » et solidarie­ tas, 150. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, utpote diei solidarietatis, 755. Spes. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, de dominica uti die spei, 736. Spiritualitas diaconi. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 848. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium, 903-916. Spiritus Sanctus. V. Presbyteri. Nuntius S. P. universis Ecclesiae presbyteris missus, recurren­ te Feria V in Cena Domini. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione. F. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium; Formatio­ nis artifex, 852. Srilanka. V. Legati Nationum. Officiale Synodus Episcoporum pro Asia. Coetus specialis praeside S. P., 454; allocutio S. P. Synodo exeunte, 987. Swazilandia. V. Legati Nationum. T Televisificae diffusiones Missae dominica­ lis. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione, 747. Tempus. De Christo temporis Alpha et Omega, 758. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione. Teresia a Iesu Infante et a Vultu Sancto (S.). Ecclesiae Doctor proclamatur, 409; Litt. Ap. qua Ecclesiae Doctor renuntiatur, 930. Teresia a S. Augustino (in saec.: Aloisia Maria) (Ven.). Decretum super vir­ tutibus, 448. Teresia Bracco (B.). Decretum super martyrio, 159; Beatorum honoribus aucta, a S. P. una cum aliis Augustae Taurinorum homilia celebratur, 1008. Sudania. V. Ad Limina. Teresia Grillo Michel (B.). Decretum super miraculo, 342; Beatorum hono­ ribus aucta, a S. P. una cum aliis Au­ gustae Taurinorum homilia celebratur, 1008. Sustentatio diaconi permanentis. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: 886-888. Theologia diaconatus. Necessitudo, 844. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium. Symbolum Apostolorum. V. Magisterium. Togum. V. Legati Nationum. Symbolum Nicaenum-Constantinopolita­ num. V. Magisterium. Tovini Iosephus (Ven.). Decretum super miraculo, 344. Synodus Episcoporum pro America. Allo­ cutio S. P. Synodo ineunte, 680; ea­ demque exeunte, 684. Tribunalia Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, artt. 31-40, 189-193. 1113 Index rerum analyticus Tur cia, V. Legati Nationum. U Uganda. V. Legati Nationum; Ad Limina. Universitas Salesiana Urbis. Erectio Fa­ cultatis Scientiarum Communicationis Socialis a Congr. de Institutione Ca­ tholica, 638. Universitates Studiorum. V. Conventiones. Urbs. Const.. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione ordina­ tur, 177. Tit. I: Principia directoria, 181. Tit. II: Centralis structura Vicaria­ tus, 183. Tit. III: Coetus Consiliariorum Vica­ riatus, 185. Tit. IV: Vicariatus Officia, 186. Tit. V: Tribunalia, 189. V. Basilicae minores. Uxorati diaconi. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De eorum sustentatione, 888; de eorum spiritua­ litate, 914; de permanenti formatione, 926. Uxor diaconi permanentis. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 860. V Verbum Dei. De Mensa Verbi Dei, 737. V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei dominicae sanctificatione. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 873. Vercellae. Allocutio S. P. ibidem habita, occasione oblata beatificationis Secun­ di Pollo, 1004. Veritates a Magisterio Ecclesiae propositae. V. Magisterium Ecclesiae. Vicariatus Urbis. V. Urbs. Vices Gerens Vicariatus Urbis. V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe qua Vicariatus Urbis nova ratione or­ dinatur, artt. 14-16, 184. Vidui diaconi. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, 861. V. Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: De eorum spiritualitate, 915. Virtus. V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium; requisita, 859; 870. Vita. Nuntius Episcopis Germaniae mis­ sus, 60Ì. X Xetafensis dioec. V. Patroni caelestes. Z « Zakopane », Poloniae pagus. Homilia ibi a S. P. habita occasione oblata beatificationis Mariae Jabloñskiej et Mariae Karlowskiej, 387. Zambia. V. Legati Nationum. Zatti Artemides (Ven.). Decretum super virtutibus, 289. Zephyrinus Giménez Malla (B.). Beato­ rum honoribus auctus, a S. P. homilia celebratur, 43; Litt. Ap. quibus ei beatorum honores tribuuntur, 197. Zudaire y Galdeano Maria Agnes (in saec.: Agnes) (Ven.). V. Hinojosa y N aver os Maria Gabriela (in saec.: Maria a Refugio) (Ven.). CORRIGENDA DELENDA ADDENDA An. et vol. LXXXX (1998) pag. 353 linea 8: loco — legatur die 7 Aprilis. pag. 461 linea 2: loco legitime resipiscit legatur legitime monitus resipiscit. pag. 502 in calce: post datationem addantur subsignationes: Für den Heiligen Stuhl >í< Giovanni Lajolo Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo Apostolischer Nuntius in Deutschland Für das Land Sachsen-Anhalt Reinhard Höppner Dr. Reinhard Höppner Ministerpräsident des Landes Sachsen-Anhalt pag. 555 linea 29: loco — legatur die 24 Iunii. pag. 559 linea 14: deleatur, post Eduardo Baura, indicatio: S.D.B. NONAGESIMUM VOLUMEN COMMENTARII OFFICIALIS «ACTA APOSTOLICAE SEDIS » ABSOLVITUR DIE XXXI DECEMBRIS MCMXCVTII TYPIS VATICANIS