An. et vol. XCIX 7 Septembris 2007 N. 9 ACTA APOSTOLICAE SEDIS COMMENTARIUM OFFICIALE Directio: Palazzo Apostolico – Città del Vaticano – Administratio: Libreria Editrice Vaticana ACTA BENEDICTI PP. XVI LITTERAE DECRETALES quibus beato Antonio a Sancta Anna Galvão de França Sanctorum honores decernuntur. BENEDICTUS EPISCOPUS servus servorum dei ad perpetuam rei memoriam « Vir pacis est et caritatis ». Hoc iudicium de beato Antonio a Sancta Anna (in saeculo: Antonio Galvão de França), in quadam epistula scriptum, quam Collegium Senatus Sancti Pauli in Brasilia misit Ministro Provinciali Franciscalium Alcantarinorum, aestimationem ostendit qua ipse fruebatur apud auctoritates et populum illius urbis. Hoc autem congruit veritati, quoniam Beatus vir Dei exstitit consiliarius prudens, pacificans animas et familias, beneficus christianae caritatis divinorumque mysteriorum administrator. Fidelis hic sancti Francisci Assisiensis discipulus natus est in Brasilia anno MDCCXXXIX, in oppido vulgo dicto Guaratinguetá, quod tunc ad dioecesim Sancti Sebastiani Fluminis Ianuarii pertinebat, nunc vero ad archidioecesim Sancti Pauli in Brasilia. In familia christiana educatione eruditus est atque studia perfecit apud collegium-seminarium Belemense, curae Societatis Iesu creditum. Cum religiosam maturavit vocationem, anno MDCCLX novitiatum ingressus est Ordinis Fratrum Minorum Alcantarinorum in oppido vulgo Macacu, intra fines status civilis Fluminis Ianuarii. Inde a primis annis vitae 770 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale consecratae eminuit haud mediocri desiderio sanctitatis. Anno MDCCLXI vota religiosa nuncupavit atque insequenti anno presbyter est ordinatus. Deinde missus est in Conventum Sancti Francisci in urbe Sancti Pauli in Brasilia ut suam expleret formationem. Eodem tempore confratres adiuvabat in opere apostolico. Postea praedicator nominatus est, confessarius et ianitor conventus. Sedulo exercuit suum ministerium, excellens diligentia, qua Sacramento Reconciliationis administrando incumbebat. Cooperante sua paenitente Sorore Helena Maria a Spiritu Sancto, anno MDCCLXXIV instituit domum vulgo appellatam « Recolhimento de Nossa Senhora da Conceicão da Luz da Divina Providencia » (hodie Monasterium Lucis), videlicet communitatem mulierum quae, cum propter leges civiles tunc vigentes vota religiosa nuncupare non possent, Deo serviebant in spiritu orationis, paenitentiae et paupertatis, ac si essent consecratae. Beatus pro viribus sese dicavit huic Operae moderandae pro qua novam sedem et ecclesiam exstruere valuit. Anno MDCCLXXXI nominatus est Novitiorum Magister in oppido Macacu, sed Episcopus Sancti Pauli in Brasilia suos fideles destitui noluit servitiis quae is assidue et magnanimiter explebat, qua de causa Beatus mansit suo in loco. A Superioribus magni aestimabatur qui gravia munera ei commiserunt intra Ordinem: Guardiani nempe Conventus, Commissarii Tertii Ordinis Franciscalis, Definitoris, Visitatoris Generalis. Anno MDCCCXI Sorocabae (in statu civili Sancti Pauli in Brasilia) Recessum Sanctae Clarae condidit. Confratres et filias spirituales aedificabat suis moribus revera exemplaribus, insignitis alacri observantia Domini mandatorum suique Ordinis Regulae atque constanti hilarique omnium virtutum exercitio. Fides, qua cunctae eius temperabantur actiones, iugiter sustinuit eum in Divini Redemptoris sequela. Deum prae omnibus diligens, cupiebat ut omnes homines eum cognoscerent eique servirent, ideoque vitam impendebat intensa opera evangelizationis totasque vires pro peccatorum conversione. Singularem manifestavit caritatem pauperibus et infirmis, suaque intercessione pacem plurimas restituit inter familias. Firmiter confidit Divinae Providentiae, in primis caelestia bona appetens. Propriam spiritualem vitam aluit oratione, devotione erga Eucharistiam, quam ardenter adorabat, quam maxima cum devotione celebrabat, erga Virginem Mariam, cui se devovit tamquam « filius et servus perpetuus ». In iuventute insuper iuravit se semper defensurum, usque ad vitae sacrificium, veritatem de Immaculata Conceptione B.V.M., quam veluti dogma multos post annos Beatus Pius IX declaravit. Acta Benedicti Pp. XVI 771 Fama fruebatur prudentis et aestimati consiliarii ita ut multi adirent eum, etiam longinquis e regionibus, eius cupientes spiritualem moderationem et consolationem quaerentes. Sollicitudinem ostendit ac sensum iustitiae multis in officiis ipsi commissis suo in Ordine atque in regenda communitate quam fundaverat. Alacri et audaci animo incubuit in iura infirmorum tuenda. Tamquam verus assecla Sancti Francisci Assisiensis sobrius et simplex exstitit in vitae ratione, eminens exercitio consiliorum evangelicorum. Postremis vitae annis, quoniam ob valetudinis condiciones itus reditus inter Conventum et Recessum suscipere non poterat, Superioribus assentientibus vitam degit apud Operam, quarti ipse condiderat. Ibi animam exhalavit die XXIII mensis Decembris anno MDCCCXXII. Ob divulgatam sanctitatis famam anno MCMXXXVIII incohata est Causa beatificationis et canonizationis. Rite expletis rebus iure praescriptis, Veneratus Noster Decessor Servus Dei Ioannes Paulus II die XXV mensis Octobris anno MCMXCVIII sollemniter eum Beatum declaravit. Die inde XVI mensis Decembris anno MMVI promulgatum est coram Nobis Decretum de miraculo eidem ascripto. Faventibus Patribus Cardinalibus et Episcopis, in Consistorio die XXIII mensis Februarii huius anni MMVII congregatis, statuimus ut canonizationis ritus die XI insequentis mensis Maii in urbe Sancti Pauli in Brasilia celebraretur, Nostri apostolici itineris tempore. Hodie igitur inter sacra hanc sollemniter pronuntiavimus formulam: Em honra da Santı́ssima Trindade, para a exaltação da fé católica e o crescimento da vida cristã, pela autoridade de nosso Senhor Jesus Cristo, dos Santos Apóstolos Pedro e Paulo e Nossa, depois de ter refletido longamente, invocado o auxı́lio divino por muitas vezes e ouvido o parecer de muitos de Nossos Irmãos no Episcopado, declaramos e definimos, como Santo, o Beato Antônio de Sant’Anna Galvão e o inscrevemos na Lista dos Santos e estabelecemos que em toda a Igreja ele seja devotamente honrado entre os Santos. Em nome do Pai e do Filho e do Espı́rito Santo. Deinde Ipsi Nos ferventer laudavimus novum Sanctum, extollentes virtutes et merita eius, praesertim peculiarem eius devotionem in Immaculatam Conceptionem Beatissimae Virginis Mariae nec non prudentem ac sedulam spiritualem animarum moderationem. Magnopere etiam laetati sumus de refulgente gloria eius sanctitatis, una cum tota Franciscali Familia universaque catholica Natione Brasiliensi, simulque spem vivam habemus ut valida eius intercessio lucidumque exemplum novae faveat evangelizationi unde multa Ecclesiae superna obveniant auxilia. 772 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale Quod autem decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere, contrariis rebus minime quibuslibet officientibus. Datum in urbe Sancti Pauli in Brasilia, die undecimo mensis Maii, anno Domini bismillesimo septimo, Pontificatus Nostri tertio. EGO BENEDICTUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco e Plumbi In Secret. Status tab., n. 39.769 Acta Benedicti Pp. XVI 773 II quibus beato Philippo Smaldone Sanctorum honores decernuntur. BENEDICTUS EPISCOPUS servus servorum dei ad perpetuam rei memoriam « Bene omnia fecit, et surdos facit audire et mutos loqui! » (Mc 7, 37). Verba haec, quae nostrum Dominum respiciunt, ad sacerdotem Philippum Smaldone, surdorum videlicet mutorumque apostolum bene aptantur. Neapoli die XXVII mensis Iulii anno MDCCCXLVIII edocendos surdos incubuit. Sacerdos factus anno ortus est; iam clericus ad MDCCCLXXI, missionali inci- tatus ardore, in exteras missiones proficisci voluit, sed intellexit se a Domino vocatum esse ut in patria maneret atque causae surdorum prorsus se dicaret, qui perdilectum constituerunt spatium eius ministerii sacerdotalis, in quo animum intendit aliis etiam apostolatus formis, praesertim in opere catechetico, atque in publica salute. Aestate anni MDCCCLXXXIV, cum Neapoli gravis cholerae morbus saeviret, ipsemet quoque correptus est atque in discrimine fuit vitae, sed ob singularem gratiam Virginis Sanctissimae Pompeianae convaluit. Verno tempore anni MDCCCLXXXV, adhuc convalescens, die XXV mensis Martii, in festivitate videlicet Annuntiationis, Lyciam est translatus ut institutum pro accipiendis surdis mutisque conderet atque, eodem tempore, fundationem ad fı̀nem adduceret Instituti Sororum Salesianarum Sacrorum Cordium curae educationique surdorum mutorumque intentarum. Triginta et octo annos Lyciensi in urbe est operatus in provincia educationis plurimorum puerorum puellarumque surdorum, caecorum et parentibus orbatorum. Institutum simul consolidavit auxitque, quod radices etiam Barii posuit atque aliis in australibus regionibus. Lyciae diligentem etiam fautorem se praebuit pastoralis industriae. Confessarius exstitit et moderator spiritalis seminarii tironum, sacerdotum, religiosarum communitatum; magno zelo adorationem propagavit eucharisticam; operae praefuit missionum popularium in paroeciis extra urbem. Peculiarem excitavit admirationem ob singulares dotes sacerdotis et fundatoris simplicis et humilis, laboriosi et modesti, perquam devoti Eucha- Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale 774 ristiae et Virginis Pompeianae. Benignus omnino fuit erga sorores Salesianas et singulari modo paternus erga surdos et mutos, quos veluti fı̂lios amabat et ab iis « pater » appellabatur. Plurimis superatis angustiis, tum physicis cum moralibus, quas mira passus est animi serenitate, Lyciae die IV mensis Iunii anno MCMXXIII obiit, latam relinquens virtutis et sanctitatis famam. Annis MCMLXIV-MCMLXVII processus est institutus Ordinarius Informativus de sanctitatis fama deque virtutibus. Actis impletis iuris apud Congregationem de Causis Sanctorum necessariis, Ioannes Paulus PP. II die Iulii anno Die XII MCMXCV XI mensis agnovit illum virtutes heroicum in modum exercuisse. mensis Ianuarii anno MCMXCVI, facto examine medico et theologico in iure canonico praeviso, miraculum approbavit intercessioni eiusdem attributum. Die XII mensis Maii anno MCMXCVI inter beatos hunc Servum Dei recensuit. Considerata coniecta sanatione sororis cuiusdam Salesianae Sacrorum Cordium, intercessioni attributa Philippi Smaldone post eius beatificationem, anno MCMXCIX apud Curiam Lyciensem Dioecesana est instituta Inquisitio super Miro. In examine Consilii Medicorum die MMV III mensis Februarii anno sanatio ex scientiae legibus inexplicabilis est iudicata. Post Congressum Peculiarem Theologorum die XVII sequentis mensis Maii, atque post Sessio- nem Ordinariam Patrum Cardinalium et Episcoporum die XVII mensis Ianuarii anno MMVI, Nosmet Ipsi die XXVIII mensis Aprilis Decretum promulgavi- mus super Miro atque Publico in Consistorio die post I mensis Iulii eiusdem anni decrevimus ut Canonizationis ritus die XV mensis Octobris anno MMVI perageretur. Hodie igitur in foro ante Basilicam Vaticanam, intra Missarum sollemnia hanc protulimus formulam: « Ad honorem sanctae et individuae Trinitatis, ad exaltationem fı̀dei catholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu Christi, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fratrum Nostrorum consilio, Beatos Raphaelem Guı́zar Valencia, Philippum Smaldone, Rosam Venerini et Theodoram Guérin Sanctos esse decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes eos in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Acta Benedicti Pp. XVI 775 Quae autem his Litteris decrevimus, nunc et in posterum rata et firma esse volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. Datum Romae apud S. Petrum, die quinto decimo mensis Octobris, anno Domini bis millesimo sexto, Pontificatus Nostri altero. EGO BENEDICTUS Catholicae Ecclesiae Episcopus Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco e Plumbi In Secret. Status tab., n. 54.028 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale 776 LITTERAE APOSTOLICAE « MOTU PROPRIO » DATAE I De aliquibus mutationibus in normis de electione Romani Pontificis. BENEDICTI XVI servo dei servi di dio a perpetua memoria Constitutione apostolica Universi Dominici gregis, die XXII Februarii anno MCMXCVI promulgata,1 Venerabilis Decessor Noster Ioannes Paulus II, non- nullas immutationes induxit in normas canonicas servandas pro electione Romani Pontificis a Paulo VI, felicis recordationis, statutas.2 In numero septuagesimo quinto memoratae Constitutionis statutum est ut exhaustis incassum omnibus suffragationibus, iuxta normas statutas peractis, in quibus ad validam electionem Romani Pontificis duae ex tribus partes suffragiorum omnium praesentium requiruntur, Cardinalis Camerarius Cardinales electores consulat de modo procedendi, atque agetur prout eorum maior absoluta pars decreverit, servata tamen ratione ut electio valida evadat aut maiore absoluta parte suffragiorum aut duo nomina tantum suffragando, quae in superiore scrutinio maiorem suffragiorum partem obtinuerunt, dum hoc quoque in casu sola maior absoluta pars requirebatur. Post promulgatam vero laudatam Constitutionem, haud paucae petitiones, auctoritate insignes, ad Ioannem Paulum II pervenerunt, sollicitantes ut norma traditione sancita restitueretur, secundum quam Romanus Pontifex valide electus non haberetur nisi duas ex tribus partes suffragiorum Cardinalium electorum praesentium obtinuisset. Nos igitur, quaestione attente perpensa, statuimus ac decernimus ut, abrogatis normis quae in numero septuagesimo quinto Constitutionis Apos1 Ioannes Paulus II, Constitutio apostolica Universi Dominici gregis, 22 februarii 1996, in AAS 88 (1996) 305-343. 2 Paulus VI, Constitutio apostolica Romano Pontifici eligendo, 1 octobris 1975: AAS 67 (1975) 605-645. Acta Benedicti Pp. XVI 777 tolicae Universi Dominici gregis Ioannis Pauli II praescribuntur, hae substituantur normae quae sequuntur: Si scrutinia de quibus in numeris septuagesimo secundo, tertio et quarto memoratae Constitutionis incassum reciderint, habeatur unus dies orationi, reflexioni et dialogo dicatus; in subsequentibus vero suffragationibus, servato ordine in numero septuagesimo quarto eiusdem Constitutionis statuto, vocem passivam habebunt tantummodo duo nomina quae in superiore scrutinio maiorem numerum suffragiorum obtinuerunt, nec recedatur a ratione ut etiam in his suffragationibus maioritas qualificata suffragiorum Cardinalium praesentium ad validitatem electionis requiratur. In his autem suffragationibus, duo nomina quae vocem passivam habent, voce activa carent. Hoc documentum cum in L’Osservatore Romano evulgabitur statim vigere incipiet. Haec decernimus et statuimus, contrariis quibusvis non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XI mensis Iunii, anno MMVII, Pontificatus nostri tertio. BENEDICTUS PP. XVI II De usu extraordinario antiquae formae Ritus Romani. Summorum Pontificum cura ad hoc tempus usque semper fuit, ut Christi Ecclesia Divinae Maiestati cultum dignum offerret, « ad laudem et gloriam nominis Sui » et « ad utilitatem totius Ecclesiae Suae sanctae ». Ab immemorabili tempore sicut etiam in futurum, principium servandum est « iuxta quod unaquaeque Ecclesia particularis concordare debet cum universali Ecclesia non solum quoad fidei doctrinam et signa sacramentalia, sed etiam quoad usus universaliter acceptos ab apostolica et continua traditione, qui servandi sunt non solum ut errores vitentur, verum etiam ad fidei integritatem tradendam, quia Ecclesiae lex orandi eius legi credendi respondet ».1 Inter Pontifices qui talem debitam curam adhibuerunt, nomen excellit sancti Gregorii Magni, qui tam fidem catholicam quam thesauros cultus ac culturae a Romanis in saeculis praecedentibus cumulatos novis Europae po1 Institutio generalis Missalis Romani, Editio tertia, 2002, 397. 778 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale pulis transmittendos curavit. Sacrae Liturgiae tam Missae Sacrificii quam Officii Divini formam, uti in Urbe celebrabatur, definiri conservarique iussit. Monachos quoque et moniales maxime fovit, qui sub Regula sancti Benedicti militantes, ubique simul cum Evangelii annuntiatione illam quoque saluberrimam Regulae sententiam vita sua illustrarunt, « ut operi Dei nihil praeponatur » (cap. 43). Tali modo sacra liturgia secundum morem Romanum non solum fidem et pietatem sed et culturam multarum gentium fecundavit. Constat utique liturgiam Latinam variis suis formis Ecclesiae in omnibus aetatis christianae saeculis permultos Sanctos in vita spirituali stimulasse atque tot populos in religionis virtute roborasse ac eorundem pietatem fecundasse. Ut autem Sacra Liturgia hoc munus efficacius expleret, plures alii Romani Pontifices decursu saeculorum peculiarem sollicitudinem impenderunt, inter quos eminet Sanctus Pius V, qui magno cum studio pastorali, Concilio Tridentino exhortante, totum Ecclesiae cultum innovavit, librorum liturgicorum emendatorum et « ad normam Patrum instauratorum » editionem curavit eosque Ecclesiae Latinae usui dedit. Inter Ritus Romani libros liturgicos patet eminere Missale Romanum, quod in Romana urbe succrevit, atque succedentibus saeculis gradatim formas assumpsit, quae cum illa in generationibus recentioribus vigente magnam habent similitudinem. « Quod idem omnino propositum tempore progrediente Pontifices Romani sunt persecuti, cum novas ad aetates accommodaverunt aut ritus librosque liturgicos determinaverunt, ac deinde cum ineunte hoc nostro saeculo ampliorem iam complexi sunt redintegrationem ».2 Sic vero egerunt Decessores nostri Clemens VIII, Urbanus VIII, sanctus Pius X,3 Benedictus XV, Pius XII et beatus Ioannes XXIII. Recentioribus autem temporibus, Concilium Vaticanum II desiderium expressit, ut debita observantia et reverentia erga cultum divinum denuo instauraretur ac necessitatibus nostrae aetatis aptaretur. Quo desiderio motus, Decessor noster Summus Pontifex Paulus VI libros liturgicos instauratos et partim innovatos anno 1970 Ecclesiae Latinae approbavit; qui ubique terrarum permultas in linguas vulgares conversi, ab Episcopis atque a sacerdotibus et fidelibus libenter recepti sunt. Ioannes Paulus II, tertiam editio2 Ioannes Paulus PP. II, Litt. ap. Vicesimus quintus annus (4 Decembris 1988), 3: AAS 81 (1989), 899. 3 Ibid. Acta Benedicti Pp. XVI 779 nem typicam Missalis Romani recognovit. Sic Romani Pontifices operati sunt ut « hoc quasi aedificium liturgicum [...] rursus, dignitate splendidum et concinnitate » appareret.4 Aliquibus autem in regionibus haud pauci fideles antecedentibus formis liturgicis, quae eorum culturam et spiritum tam profunde imbuerant, tanto amore et affectu adhaeserunt et adhaerere pergunt, ut Summus Pontifex Ioannes Paulus II, horum fidelium pastorali cura motus, anno 1984 speciali Indulto « Quattuor abhinc annos », a Congregatione pro Cultu Divino exarato, facultatem concesserit utendi Missali Romano a beato Ioanne XXIII anno 1962 edito; anno autem 1988 Ioannes Paulus II iterum, litteris Apostolicis « Ecclesia Dei » Motu proprio datis, Episcopos exhortatus est ut talem facultatem late et generose in favorem omnium fidelium id petentium adhiberent. Instantibus precibus horum fidelium iam a Praedecessore Nostro Ioanne Paulo II diu perpensis, auditis etiam a Nobis Patribus Cardinalibus in Consistorio die XXIII mensis Martii anni 2006 habito, omnibus mature perpensis, invocato Spiritu Sancto et Dei freti auxilio, praesentibus Litteris Apostolicis DECERNIMUS quae sequuntur: Art. 1. Missale Romanum a Paulo VI promulgatum ordinaria expressio « Legis orandi » Ecclesiae catholicae ritus Latini est. Missale autem Romanum a S. Pio V promulgatum et a beato Ioanne XXIII denuo editum habeatur uti extraordinaria expressio eiusdem « Legis orandi » Ecclesiae et ob venerabilem et antiquum eius usum debito gaudeat honore. Hae duae expressiones « legis orandi » Ecclesiae, minime vero inducent in divisionem « legis credendi » Ecclesiae; sunt enim duo usus unici ritus Romani. Proinde Missae Sacrificium, iuxta editionem typicam Missalis Romani a beato Ioanne XXIII anno 1962 promulgatam et numquam abrogatam, uti formam extraordinariam Liturgiae Ecclesiae, celebrare licet. Condiciones vero a documentis antecedentibus « Quattuor abhinc annos » et « Ecclesia Dei » pro usu huius Missalis statutae, substituuntur ut sequitur: Art. 2. In Missis sine populo celebratis, quilibet sacerdos catholicus ritus Latini, sive saecularis sive religiosus, uti potest aut Missali Romano a beato Papa Ioanne XXIII anno 1962 edito, aut Missali Romano a Summo Pontifice Paulo VI anno 1970 promulgato, et quidem qualibet die, excepto Triduo 4 S. Pius PP. X, Litt. Ap. Motu proprio datae Abhinc duos annos (23 Octobris 1913): AAS 5 (1913), 449-450; cfr Ioannes Paulus II, Litt. ap. Vicesimus quintus annus (4 Decembris 1988), 3: AAS 81 (1989), 899. Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale 780 Sacro. Ad talem celebrationem secundum unum alterumve Missale, sacerdos nulla eget licentia, nec Sedis Apostolicae nec Ordinarii sui. Art. 3. Si communitates Institutorum vitae consecratae atque Societatum vitae apostolicae iuris sive pontificii sive dioecesani quae in celebratione conventuali seu « communitatis » in oratoriis propriis celebrationem sanctae Missae iuxta editionem Missalis Romani anno 1962 promulgatam habere cupiunt, id eis licet. Si singula communitas aut totum Institutum vel Societas tales celebrationes saepe vel habitualiter vel permanenter perficere vult, res a Superioribus maioribus ad normam iuris et secundum leges et statuta particularia decernatur. Art. 4. Ad celebrationes sanctae Missae de quibus supra in art. 2 admitti possunt, servatis de iure servandis, etiam christifideles qui sua sponte id petunt. Art. 5, § 1. In paroeciis, ubi coetus fidelium traditioni liturgicae antecedenti adhaerentium stabiliter exsistit, parochus eorum petitiones ad celebrandam sanctam Missam iuxta ritum Missalis Romani anno 1962 editi, libenter suscipiat. Ipse videat ut harmonice concordetur bonum horum fidelium cum ordinaria paroeciae pastorali cura, sub Episcopi regimine ad normam canonis 392, discordiam vitando et totius Ecclesiae unitatem fovendo. § 2. Celebratio secundum Missale beati Ioannis XXIII locum habere potest diebus ferialibus; dominicis autem et festis una etiam celebratio huiusmodi fieri potest. § 3. Fidelibus seu sacerdotibus id petentibus, parochus celebrationes, hac in forma extraordinaria, permittat etiam in adiunctis peculiaribus, uti sunt matrimonia, exsequiae aut celebrationes occasionales, verbi gratia peregrinationes. § 4. Sacerdotes Missali beati Ioannis XXIII utentes, idonei esse debent ac iure non impediti. § 5. In ecclesiis, quae non sunt nec paroeciales nec conventuales, Rectoris ecclesiae est concedere licentiam de qua supra. Art. 6. In Missis iuxta Missale beati Ioannis XXIII celebratis cum populo, Lectiones proclamari possunt etiam lingua vernacula, utendo editionibus ab Apostolica Sede recognitis. Art. 7. Ubi aliquis coetus fidelium laicorum, de quo in art. 5 § 1 petitam a parocho licentiam non obtinuerit, de re certiorem faciat Episcopum dioecesanum. Episcopus enixe rogatur ut eorum optatum exaudiat. Si ille ad huius- Acta Benedicti Pp. XVI 781 modi celebrationem providere non vult res ad Pontificiam Commissionem « Ecclesia Dei » referatur. Art. 8. Episcopus, qui vult providere huiusmodi petitionibus christifidelium laicorum, sed ob varias causas impeditur, rem Pontificiae Commissioni « Ecclesia Dei » committere potest, quae ei consilium et auxilium dabit. Art. 9, § 1. Parochus item, omnibus bene perpensis, licentiam concedere potest utendi rituali antiquiore in administrandis sacramentis Baptismatis, Matrimonii, Paenitentiae et Unctionis Infirmorum, bono animarum id suadente. § 2. Ordinariis autem facultas conceditur celebrandi Confirmationis sacramentum utendo Pontificali Romano antiquo, bono animarum id suadente. § 3. Fas est clericis in sacris constitutis uti etiam Breviario Romano a beato Ioanne XXIII anno 1962 promulgato. Art. 10. Fas est Ordinario loci, si opportunum iudicaverit, paroeciam personalem ad normam canonis 518 pro celebrationibus iuxta formam antiquiorem ritus Romani erigere aut rectorem vel cappellanum nominare, servatis de iure servandis. Art. 11. Pontificia Commissio « Ecclesia Dei » a Ioanne Paulo II anno 1988 erecta,5 munus suum adimplere pergit. Quae Commissio formam, officia et normas agendi habeat, quae Romanus Pontifex ipsi attribuere voluerit. Art. 12. Eadem Commissio, ultra facultates quibus iam gaudet, auctoritatem Sanctae Sedis exercebit, vigilando de observantia et applicatione harum dispositionum. Quaecumque vero a Nobis hisce Litteris Apostolicis Motu proprio datis decreta sunt, ea omnia firma ac rata esse et a die decima quarta Septembris huius anni, in festo Exaltationis Sanctae Crucis, servari iubemus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die septima mensis Iulii, anno Domini MMVII, Pontificatus Nostri tertio. BENEDICTUS PP. XVI 5 Cfr Ioannes Paulus PP. II, Litt. ap. Motu proprio datae Ecclesia Dei (2 Iulii 1988), 6: AAS 80 (1988), 1498. 782 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale CONSTITUTIONES APOSTOLICAE I RIVIANGULANENSIS-LABRADORENSIS In Canada constituitur dioecesis Riviangulanensis-Labradorensis appellanda. BENEDICTUS EPISCOPUS servus servorum dei ad perpetuam rei memoriam Evangelica diligentia quacum munus Successoris Petri unoquoque die explere conamur, in praesens Nos impellit ut singularem attentionem ad Ecclesiam quae est in Canada vertamus. Fidelium istius Nationis spiritale iter vario modo iuvantes, de quarundam dioecesium unione deque nominis mutatione cogitavimus. Idcirco plenitudine Apostolicae Nostrae potestatis, de consilio Congregationis pro Episcopis et Congregationis pro Gentium Evangelizatione, audita etiam Conferentia Episcoporum Canadae et praehabito favorabili voto Venerabilis Fratris Aloisii Ventura, Archiepiscopi titularis Equiliensis et in Canada Apostolici Nuntii, a dioecesi LabradorpolitanaScheffervillensi integrum distrahimus territorium municipiorum vulgo dictorum « Black Tickle », « Churchill Falls », « Happy Valley-Goos Bay », « Labrador City », « Natuashish », « Sheshatshiu », « Wabush » et « West St. Modeste » idque dioecesi Sancti Georgii Terrae Novae assignamus quae posthac novo nomine Riviangulanensi-Labradorensi appellabitur. Novae ecclesialis communitatis sedem in urbe v. d. « Corner Brooke » statuimus templumque ibidem exstans Sanctissimo Salvatori et Immaculatae Virgini Mariae dicatum, gradum servabit templi Cathedralis, cum suo Capitulo cathedrali quod unicum habebitur. Dioecesim Riviangulanensem-Labradorensem iurisdictioni Congregationis pro Episcopis subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Novae ecclesiasticae circumscriptionis regimini praeesse perget Venerabilis Frater Duglasius Crosby, O.M.I., Episcopus LabradorpolitanusScheffervillensis et hactenus Sancti Georgii Terrae Novae, cuius erit ut inita provisio, recte intellecta quoad veram suam significationem, ab omnibus sereno animo ac prompte accipiatur. Ad haec tandem explenda, quae per Acta Benedicti Pp. XVI 783 has Litteras statuimus, iam memoratum Venerabilem Fratrem Aloisium Ventura deputamus vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Canada gestorem, necessarias et opportunas iisdem tribuentes facultates etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar actus expletae exsecutionis remittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die primo et tricesimo mensis Maii, anno Domini bismillesimo septimo, Pontificatus Nostri tertio. e Ioannes B. card. Re Tharsicius card. Bertone Secretarius Status Congr. pro Episc. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Emmanuel Fernandez, Protonot. Apost. Loco e Plumbi In Secret. Status tab., n. 63.717 II Nuntiaturae Apostolicae Burkinae Fasanae et Nigris nova sedes in urbe Uagaduguensi conditur. BENEDICTUS EPISCOPUS servus servorum dei ad perpetuam rei memoriam Burkinae Fasanae et Nigris fideles precibus Nostris prosequimur singularique sane cura, ut Deo iuvante eximios fidei cotidianique christiani itineris fructus edere possint. Eodem tempore non sine laetitia asseveramus publicas necessitudinis rationes inter Sedem Apostolicam et Nigrim iam ab anno MCMLXXI, nec non inter Sedem Apostolicam et Burkinam Fasanam ab anno MCMLXXIII feliciter vigere et prosperare. Nunc quidem, maiori etiam spiritali bono fı̀delium ibi commorantium prospicientes, audita Congregatione pro 784 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale Gentium Evangelizatione, summa Nostra potestate, harum Litterarum virtute Nuntiaturae Apostolicae Burkinae Fasanae et Nigris novam sedem in urbe Uagaduguensi, in Burkina Fasana, constituimus, factis iuribus, privilegiis, honoribus, praerogativis et indultis, quae huiusmodi Legationum ad normam iuris propria sunt. Has denique Litteras, in forma Brevis maioris expeditas, nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die XII mensis Iunii, anno MMVII, Pontificatus Nostri tertio. Tharsicius card. Bertone Ivan card. Diaz Secretarius Status Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Loco e Plumbi In Secret. Status tab., n. 64.127/P III SANDAKANENSIS In Malaesia nova conditur dioecesis Sandakanensis appellanda. BENEDICTUS EPISCOPUS servus servorum dei ad perpetuam rei memoriam Missionalem per navitatem Deus piene glorificatur, dum homines salutare Eius opus, quod in Christo perfecit, conscie et plene accipiunt (cfr Ad Gentes divinitus, 7). Haec Concilii Oecumenici Vaticani II verba in praesens Nos impellunt ut singularem vertamus mentem ad fideles in Malaesia degentes quos Nos precibus comitamur divina adiumenta a Domino nostro iis efflagitantes. Eorum denique spiritales perspicientes necessitates, de nova cogitavimus dioecesi ibi instituenda. Idcirco quorum interest cognita sententia, de consilio Congregationis pro Gentium Evangelizatione, plenitudine Apostolicae Nostrae potestatis, partem orientalem territorii dioecesis Kotakinabaluensis distrahimus, ex qua novam dioecesim appellandam Sandakanensem Acta Benedicti Pp. XVI 785 erigimus. Limites novae dioecesis finibus constituuntur territorii civilis v.d. « Sandakan » et « Tawau ». Novae ecclesialis communitatis sedem in urbe v.d. « Sandakan » statuimus templumque ibidem exstans, Deo in honorem Sanctae Mariae dicatum, ad gradum evehimus templi Cathedralis, cunctis consentaneis concessis iuribus et privilegiis. Dioecesim Sandakanensem Metropolitanae Ecclesiae Kuchingensi suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Ad haec tandem explenda, quae per has Litteras statuimus, Venerabilem Fratrem Salvatorem Pennacchio, Archiepiscopum titulo Montis Marani et Apostolicum Delegatum in Malaesia, deputamus, onere imposito ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die sexto decimo mensis Iulii, anno Domini bismillesimo septimo, Pontificatus Nostri tertio. Tharsicius card. Bertone Ivan card. Dias Secretarius Status Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Franciscus Bruno, Protonot. Apost. Loco e Plumbi In Secret. Status tab., n. 63.872 IV NIAMEYENSIS In Nigritana Natione constituitur nova Provincia Ecclesiastica Niameyensis, cuius metropolitana Ecclesia erit Sedes eiusdem nominis. BENEDICTUS EPISCOPUS servus servorum dei ad perpetuam rei memoriam Cum Ecclesia Catholica in Nigri haud parva incrementa passim suscepisset, ut ipsis Episcopis, sacerdotibus, religiosis viris atque mulieribus et 786 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale Christifidelibus ibi operose adlaborantibus meritae tribueretur testimonium laudis eorumque animi incitentur ad novos maioresque in dies exantlandos labores necnon ut ipsa Ecclesia firmius constabiliretur, Congregatio pro Gentium Evangelizatione, re mature perpensa auditisque pariter eorum, quorum interest, votis, censuit nuper novam Provinciam Ecclesiasticam ibidem esse condendam. Nos vero de totius Dominici gregis bono solliciti, talem sententiam ratam habentes, summa Apostolica potestate in Nigri constituimus novam Provinciam Ecclesiasticam Niameyensem efformatam dioecesi Niameyensi, quam ad gradum Archidioecesis Metropolitanae evehimus, et dioecesi Maradensi, quae suffraganea erit. Insuper Venerabilem Fratrem Michaëlem Christianum Cartatéguy, S.M.A., Episcopum Niameyensem, Archiepiscopum Metropolitam eiusdem nominamus. Quae praescripsimus committimus perficienda Venerabili Fratri Vito Rallo, Archiepiscopo titulo Albensi atque Apostolico Nuntio in Burkina Fasana et in Nigri, onere imposito sincerum exemplar actus effectae exsecutionis memoratae Congregationi mittendi. Hanc denique Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus. Datum Romae, apud S. Petrum, die vicesima quinta mensis Iunii, anno Domini bis millesimo septimo, Pontificatus Nostri septimo. Tharsicius card. Bertone Secretarius Status Ivan card. Dias Congr. pro Gentium Evang. Praef. Marcellus Rossetti, Protonot. Apost. Emmanuel Fernandez, Protonot. Apost. Loco e Plumbi In Secret. Status tab., n. 63.547 Acta Benedicti Pp. XVI 787 LITTERAE APOSTOLICAE I Venerabili Dei Servo Francisco Spoto caelitum Beatorum tribuitur dignitas. BENEDICTUS PP. XVI Ad perpetuam rei memoriam. — « Domine, meam accipe at Sodalium serva vitam ». Suae vitae tempore, quam usque ad quadragesimum annum produxit, mansuetudinem cum fortitudine, patientiam cum comitate, constantiam cum humanitate, doctrinam cum simplicitate Dei Servus Franciscus Spoto coniunxit. Morti occurrit, Dei voluntatis mysterio incomprehensibili adorabilique fisus et ipso Iesu oboedientiae imbutus spiritu usque ad crucis mortem (cfr Philp 2, 8). Die VIII mensis Iulii anno MCMXXIV Raffadali in oppido (Agrigenti) ex modica agricolarum familia, quae religionem tamen, moralem, fı̀dem colebat, ortus, XII annos natus Seminarium Congregationis Missionariorum Servorum Pauperum est ingressus, quam Iacobus Cusmano, « caritatis sine terminis » apostolus, condiderat, qui ex « eucharistica buccella » ad Operam agendam incitatus est « Pauperis Buccellae ». Hinc eius iter incohavit in Domini Vultum, breve quidem, sed fulgidum. Sacerdos anno MCMLI, Superior Generalis anno MCMLIX est factus. Eo moderante, honore sodaliumque numero crevit Congregatio. Cum peculiarem in modum missionalem operam curaret, anno MCMLXIV ad novensilem Afram missionem profectus est, ubi sodales terrae v. d. Congo propter bellum in magno periculo versabantur atque pluries prope fuerunt ut caperentur. Pater Spoto ac tres sodales, a seditiosis petiti, qui iam Missionem vastaverant vasaque sacra foedaverant, die XI mensis Decembris anno MCMLXIV vesperi Ugandenses fines attingere contenderunt. At a « Simba » ut aiunt, id est a Leonibus, scilicet iuvenibus bellatoribus « Lumumbanis », sunt arrepti. Pater Spoto captus est ac saeve percussus, cum sodales abscondebantur. His plagis acceptis ac debilitato corpore, brevi ad mortem pervenit. Duo aggredientes in eum saevierant, eo quod unus erat religiosus, quem iam diu conquisiverant. Pater Spoto aggredientibus ignovit atque suam vi- 788 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale tam Domino obtulit, qui eius donationem accepit. Sodales namque sese servarunt atque in patriam redierunt. Dei Servus mortem veluti « sororem » accepit, quandoquidem sanctam castamque elegerat paupertatem, omnibus rebus exutus antequam ad Afram oram appelleret. Pater hic suum ministerium fastigium quoddam attingendum putabat, veluti sacerdotalis operae ad sanctitatem imaginem, quam conscius prorsus usque ad finem tenuit. Firmus, animosus, actuosus, gentium Apostolum, S. Paulum, suum habuit exemplar, sed eius vitae spiritalis firmamentum fuit Christus. « Cotidianum presbyteri officium – in quadam contione scripsit – interior vita est, crescens videlicet cum aeterno Sacerdote coniunctio, quae per ascesim contemplationemque fit, Spiritu Sancto agente, qui silenter suam personam effingit ». Dei Servus tamquam aridum camini lignum insumptus est, ut illum illuminaret, qui Christi luce nondum erat collustratus. Eius suprema oblatio haud inanis evasit atque eius innocens sanguis glebas perfudit illius Africae loci, unde uberes fructus gignerentur. Eius martyrii nuntius per manus duorum Congensium in odium fidei facti una cum sanctitatis fama late est diffusus atque Siciliam attigit. Etenim Panormi Archiepiscopus Salvator Cardinalis Pappalardo, recolendae memoriae, die XVI mensis Decembris anno MCMXCII dioecesanam inquisitionem incohavit. Die XXVI mensis Iunii anno MMVI Nostra comprobatione decretum super martyrio prodiit. Statuimus exinde ut beatificationis ritus Panormi die XXI mensis Aprilis anno MMVII celebraretur. Hodie igitur de mandato Nostro Venerabilis Frater Noster Salvator S.R.E. Cardinalis De Giorgi, textum Litterarum Apostolicarum legit, quibus Nos in Beatorum numerum Venerabilem Servum Dei Franciscum Spoto adscribimus. Nos, vota Fratris Nostri Pauli Romeo, Archiepiscopi Panormitani, necnon plurimorum aliorum Fratrum in Episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabilis Servus Dei Franciscus Spoto, presbyter et martyr, de Congregatione Missionariorum Servorum Pauperum qui, fidei testimonium perhibens, vitam suam pro Christo obtulit, Beati nomine in posterum appelletur, eiusque festum die vicesima quarta Septembris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Amen. Acta Benedicti Pp. XVI 789 Tantam huius spectabilis viri admirantes heroicam pro Domini amore alacritatem miraque fidei exempla, in adiutorium totius Ecclesiae patrocinium eius invocavimus, hortantes simul omnes christifı̀deles ad christianas virtutes, praesertim fidem et bonis in operibus explendis constantiam, pie imitandas. Haec vero quae hodie statuimus firma usquequaque esse volumus ac valida fore iubemus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die mensis Aprilis, anno MMVII, Pontificatus Nostri tertio. XXI De mandato Summi Pontificis Tharsicius card. Bertone Secretarius Status Loco e Sigilli In Secret. Status tab., n. 55.906 II Venerabili Dei Servae Mariae Rosae a Iesu Pellesi caelitum Beatorum tribuitur dignitas. BENEDICTUS PP. XVI Ad perpetuam rei memoriam. — « Infı̀rmitas haec non est ad mortem sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam » (Io 11, 4). Quod vicit per crucem resurrectionemque Christus mortem peccatumque, infirmitates non sunt exstinctae, at in eas nova Boni Nuntii lux illata est. Cum vero homines per dolores redimeret, Divinus Magister singulis hominibus copiam dedit per proprios dolores redemptionis operam participandi (cfr Ioannes Paulus II, Litt. Ap. Salvifici Doloris, nn. 15, 19). Id mirabiliter patravit Dei Serva Maria Rosa a Iesu, in saec. Bruna Pellesi, quae gravi acerboque correpta morbo, instrumentum quoddam suam putavit infirmitatem artius usque cum Christo Domino coniungendi. Fidelis haec Evangelii testis Morani Prignani dioecesis Regiensis in Aemilia die XI mensis Novembris anno MCMXVII orta est. Iuvenis quasdam neptes coluit, quae matrem amiserunt atque Actioni Catholicae nomen dedit. Cum Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale 790 se a Domino vocari animadverteret, anno MCMXL Ariminense claustrum est ingressa Sororum Tertii Ordinis Franciscalium sancti Onuphrii, quem Dei Serva Faustina Zavagli, religioso nomine Maria Teresia a Iesu Crucifixo appellata, condiderat. Anno MCMXLII temporalia vota nuncupavit eique docendi infantes munus commissum est, quod magno studio comitateque sustinuit. Phthisi anno MCMXLV correpta, ad Ferrariense sanctae Annae valetudina- rium est delata, deindeque ad alia curationis loca. Anno MCMXLVII, cum eius valetudo in peius verteret, in antecessum perpetua vota nuncupare sita est. Tres peregrinationes Lauretum fecit unamque Lapurdum, spiritale sumens beneficium. Anno MCMLV votum nuncupavit Dei voluntati sese tradendi. Haud bona ingravescens valetudo ei magis usque praebebat solitudinem. Licet adesset haec, precatione, dolorum oblatione atque comi dilectione fraterna sui Instituti cum sororibus ea coniungebatur. Anno MCMLXIX Speciali Capitulo novum nomen proposuit suae Congrega- tionis, quod est « Sororum Franciscanarum Missionariarum Christi », quodque est susceptum. Eius crucifixionis veluti signum in carne XVII annos acus cannulaeque fragmentum, per errorem effectum, mansit. Sui oblita, cotidianam crucem amabiliter, fortiter, laetanter baiulavit, usque dum sanctitatem attingeret, cui semper studuit. Constanter laetanterque vera Dei femina christianas virtutes, caritatem potissimum et humilitatem exercuit consiliaque evangelica tenuit. Ex valetudinarii lecto insignem fidem est testata, quae eam in aerumnis sustinuit eique vim tribuit omni tempore in Dominum amorem inque fratres ostendendi. Cotidie se Christo tradidit, cui se totam devoverat. Effari solebat: « Me totam trado, me totam Iesu devoveo. Ei confido. Eum adamo ». Laeta graves dolores suscepit, quos donum caelitus datum putavit. Dixit enim: « Valetudinarii vitam flens incohavi, sed a Deo postulavi, ut eam ad finem adducerem eius misericordiam canendo, atque animadverto me auditum iri ». Spe nempe sustentata, suum ad Sponsum adire cupiebat, praemium adeptura Eius amicis destinatum. Amabilis cum sororibus fuit atque cum iis qui eam curabant necnon cum ceteris infirmis, quos comiter studioseque convenire solebat, quosque fovebat et ad christianam pietatem Sacramentaque cohortabatur. Per assiduam orationem, in Eucharistiam Virginemque Matrem devotionem, sui Instituti Regulae pro sua condicione observantiam, evangelicorum Acta Benedicti Pp. XVI 791 consiliorum usum, artius usque cum Domino coniungebatur, qui ad Se eam assimilavit. Fecundum suo cum spiritali moderatore, superioribus, sororibus, familiaribus iisque quae valetudinarium reliquerant, habuit epistularum commercium. Epistulae hae amore in Dominum ac personarum observantia scatent, in quibus naturaliter ac subtiliter enuntiata pacis verba, spiritalia consilia reperiuntur. Mense Novembri anno MCMLXXII, maxime ingravescente morbo, ad Saxu- lensem communitatem est translata. Ibidem doloribus confecta, submissa voce dixit: « Illud interest ut Dominus ametur. Laeta in dilectione morior. Laeta quidem sum quia omnes diligo ». Kalendis Decembribus tranquille de hoc mundo demigravit. Eius latam propter sanctitatis famam, Regiensis in Aemilia Episcopus anno MCMLXXXII beatificationis canonizationisque causam per dioecesanam Inquisitionem incohavit. His absolutis rebus iure statutis, decreta, die I mensis Iulii anno MM de virtutibus heroum in modum exercitis, de miraculo vero, eiusdem intercessioni adscripto, die XXVI mensis Iunii anno MMVI, prodierunt. Statuimus igitur ut beatificationis ritus Arimini die XXIX mensis Aprilis anno MMVII celebraretur. Hodie igitur de mandato Nostro Venerabilis Frater Noster Iosephus S.R.E. Cardinalis Saraiva Martins, Congregationis de Causis Sanctorum Praefectus, textum Litterarum Apostolicarum legit, quibus Nos in Beatorum numerum Venerabilem Servam Dei Mariam Rosam Pellesi adscribimus. Nos, vota Fratris Nostri Mariani De Nicolò, Episcopi Ariminensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in Episcopatu multorumque christifı̀delium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabilis Serva Dei Maria Rosa a Iesu, in saeculo Bruna Pellesi, virgo, sodalis Congregationis Sororum Franciscanarum Missionariarum Christi, quae Domino Iesu pauperi et crucifixo coniuncta ex dolore suo canticum fecit amoris in Sanctissimam Trinitatem laetamque oblationem pro humano genere, Beatae nomine in posterum appelletur, eiusque festum die prima Decembris, qua in caelum est nata, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Amen. Haec vero quae hodie statuimus firma usquequaque esse volumus ac valida fore iubemus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. 792 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die mensis Aprilis, anno MMVII, Pontificatus Nostri tertio. XXIX De mandato Summi Pontificis Tharsicius card. Bertone Secretarius Status Loco e Sigilli In Secret. Status tab., n. 46.056 III Venerabili Dei Servo Aloisio Boccardo caelitum Beatorum tribuitur dignitas. BENEDICTUS PP. XVI Ad perpetuam rei memoriam. — « Iesu, Tibi me trado meque dono, me offero ut purum holocautoma sim amoris, me dono ut me ad tuam voluntatem utaris ». Hoc fuit Aloisii Boccardo propositum, qui Iesu Christi semitas tenens, Eius in Corde sauciato suae vocationis sensum repperit, Dei misericordiam per continuatum fervensque ad sanctitatem iter cum diffunderet. Dignus hic Ecclesiae minister apud Montem Calerium, archidioecesis Taurinensis, die IX mensis Augusti anno MDCCCLXI septimus ex decem liberis Casparis et Iosephae Malerba parentum, ferventium ex modico sociali ordine christianorum, natus est. Annos XIV natus seminarium ingressus, sacerdos die VII mensis Iunii anno MDCCCLXXXIV Cathedrali in tempio Taurinensi est renuntiatus. Ad sacerdotium se comparaverat, cum sanctitatis consequendae principale teneret propositum. Primum vicarii paroecialis fratris gessit officium, scilicet Ioannis Mariae Boccardo, parochi oppidi Pancalieri, qui anno MCMXCVIII in Beatorum album a Ioanne Paulo II est relatus. Anno MDCCCLXXXVI beatus Iosephus Allamano Aloisium Boccardo arcessivit, qui alter a rectore, moderator et magister spiritalis esset novensilium sacerdotum ecclesiastici Instituti apud Consolatae Taurinensis Sanctuarium. Triginta annos haec munia sustinuit, quibus additum est munus varias disciplinas docendi apud theologicam Facultatem Taurinensem, unde studiose prudenterque complures presbyteri instituerentur. Dei Servus Marialem spe- Acta Benedicti Pp. XVI 793 ciem suo tribuit spiritali itineri. Probe ipse intellexerat per ferventem Marialem devotionem tantum eiusque maternum subsidium se sanctitatis proposita consequi posse. Confessarius fuit spiritalisque aestimatus moderator, quem requirere sacerdotes solebant, quibus suas vires potissimum devovit. Varias religionis scholas necnon Pedemontanam Sodalicii Apostolici Cleri sectionem condidit. Varia posthac incepta suscepit. Anno MCMXXXII die II mensis Februarii nonnullas iuvenes, visu carentes, ad vitam consecratam sui Instituti Caecarum direxit, « Filias Iesu Regis » condens sic, quod est contemplativa pars sororum illarum quae « Pauperes Filiae Sancti Caietani » appellantur, quas Ioannes Maria eius frater condiderat, quarum mortuo fratre fuit superior. Contemplationem atque actionem sic in eodem charismate religiosae feminarum vitae coniunxit. Complures spiritalium exercitationum cursus egit concionator necnon spiritalitatis operum fuit scriptor, quorum notior est liber, cuius titulus « Confessione e Direzione ». Pauperum ac desperatorum amicus fuit. Sancti Iosephi Cafasso tenens semitas, multum temporis spiritali captivorum curae dicavit. Non modo pauperes unice ipse dilexit, sed eius tota vita paupertate maxime notatur. In omnes fervorem, humilitatem, Christi lucem caritatemque effudit, magnam ostendens spiritalem paternitatem, in corporis spiritusque indigentiores potissimum versam. Omnes exercuit virtutes, in primis erga Christum ecclesiasticosque Superiores oboedientiam. Sanctissimam Eucharistiam maxime coluit atque eius fides, spes et caritas Spiritus Sancti, Sacri Cordis et « Matris Misericordiae » amore alebantur. Verus Dei homo, suam vitam exegit Christo, Evangelio Ecclesiaeque inserviendo, cum divinum Pastorem imitaretur, ac amore suique oblatione usque compulsus, sanctitatis alacriter premeret semitam. Augustae Taurinorum die IX mensis Iunii anno MCMXXXVI e vita excessit. Eius corpus in sanctuario Iesu Christi Regis depositum est, quod vivus aedificaverat. Venerabilis Dei Servi spiritus et charisma semper vim habent atque vivere fructusque gignere in « Pauperum Filiarum Sancti Caietani » Congregatione pergunt. Beatificationis canonizationisque Causa apud Curiam Taurinensem anno MCMLXI incohata est. Omnibus peractis rebus iure statutis, Decessor Noster Dei Servus Ioannes Paulus II, die XII mensis Aprilis anno MMIII declaravit Dei Servum heroum in modum virtutes theologales, cardinales iisque adnexas exercuisse. Interea anno MCMLXII apud Civitatem Novam, Picena in regione, 794 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale sanatio quaedam mirum in modum effecta est, atque Dei Servi intercessioni adscripta. Hac de re Processus canonicus apud Curiam Firmanam anno MCMLXVIII felici cum exitu est constitutus. Quapropter die XIX mensis Decembris anno MMV Nostra de auctoritate de miraculo Decretum prodiit. Statuimus igitur ut beatificationis ritus Augustae Taurinorum die XIV mensis Aprilis anno MMVII celebraretur. Hodie igitur de mandato Nostro Venerabilis Frater Noster Iosephus S.R.E. Cardinalis Saraiva Martins, Congregationis de Causis Sanctorum Praefectus, textum Litterarum Apostolicarum legit, quibus Nos in Beatorum numerum Venerabilem Servum Dei Aloisium Boccardo adscribimus: Nos, vota Fratris Nostri Severini S.R.E. Cardinalis Poletto, Archiepiscopi Taurinensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in Episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabilis Servus Dei Aloisius Boccardo, presbyter, cleri institutor et conditor Filiarum Iesu Regis, videlicet instituti sororum visu carentium quod pars est contemplativa Congregationis Sororum Pauperum Filiarum Sancti Caietani, Beati nomine in posterum appelletur, eiusque festum die nona Iunii, qua in caelum migravit, in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Amen. Haec vero quae hodie statuimus firma usquequaque esse volumus ac valida fore iubemus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die mensis Aprilis, anno MMVII, Pontificatus Nostri altero. XIV De mandato Summi Pontificis Tharsicius card. Bertone Secretarius Status Loco e Sigilli In Secret. Status tab., n. 54.239 Acta Benedicti Pp. XVI 795 EPISTULA Ad Episcopos Catholicae Ecclesiae Ritus Romani. Cari Fratelli nell’Episcopato, con grande fiducia e speranza metto nelle vostre mani di Pastori il testo di una nuova Lettera Apostolica « Motu Proprio data » sull’uso della liturgia romana anteriore alla riforma effettuata nel 1970. Il documento è frutto di lunghe riflessioni, di molteplici consultazioni e di preghiera. Notizie e giudizi fatti senza sufficiente informazione hanno creato non poca confusione. Ci sono reazioni molto divergenti tra loro che vanno da un’accettazione gioiosa ad un’opposizione dura, per un progetto il cui contenuto in realtà non era conosciuto. A questo documento si opponevano più direttamente due timori, che vorrei affrontare un po’ più da vicino in questa lettera. In primo luogo, c’è il timore che qui venga intaccata l’Autorità del Concilio Vaticano II e che una delle sue decisioni essenziali — la riforma liturgica — venga messa in dubbio. Tale timore è infondato. Al riguardo bisogna innanzitutto dire che il Messale, pubblicato in duplice edizione da Paolo VI e poi riedito una terza volta con l’approvazione di Giovanni Paolo II, ovviamente è e rimane la forma normale — la forma ordinaria — della Liturgia Eucaristica. L’ultima stesura del Missale Romanum, anteriore al Concilio, che è stata pubblicata con l’autorità di Papa Giovanni XXIII nel 1962 e utilizzata durante il Concilio, potrà, invece, essere usata come forma extraordinaria della Celebrazione liturgica. Non è appropriato parlare di queste due stesure del Messale Romano come se fossero « due Riti ». Si tratta, piuttosto, di un uso duplice dell’unico e medesimo Rito. Quanto all’uso del Messale del 1962, come forma extraordinaria della Liturgia della Messa, vorrei attirare l’attenzione sul fatto che questo Messale non fu mai giuridicamente abrogato e, di conseguenza, in linea di principio, restò sempre permesso. Al momento dell’introduzione del nuovo Messale, non è sembrato necessario di emanare norme proprie per l’uso possibile del Messale anteriore. Probabilmente si è supposto che si sarebbe trattato di pochi casi singoli che si sarebbero risolti, caso per caso, sul posto. Dopo, però, si è presto dimostrato che non pochi rimanevano fortemente legati a questo uso del Rito romano che, fin dall’infanzia, era per loro diventato familiare. Ciò avvenne, innanzitutto, nei Paesi in cui il movi- Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 796 mento liturgico aveva donato a molte persone una cospicua formazione liturgica e una profonda, intima familiarità con la forma anteriore della Celebrazione liturgica. Tutti sappiamo che, nel movimento guidato dall’Arcivescovo Lefebvre, la fedeltà al Messale antico divenne un contrassegno esterno; le ragioni di questa spaccatura, che qui nasceva, si trovavano però più in profondità. Molte persone, che accettavano chiaramente il carattere vincolante del Concilio Vaticano II e che erano fedeli al Papa e ai Vescovi, desideravano tuttavia anche ritrovare la forma, a loro cara, della sacra Liturgia; questo avvenne anzitutto perché in molti luoghi non si celebrava in modo fedele alle prescrizioni del nuovo Messale, ma esso addirittura veniva inteso come un’autorizzazione o perfino come un obbligo alla creatività, la quale portò spesso a deformazioni della Liturgia al limite del sopportabile. Parlo per esperienza, perché ho vissuto anch’io quel periodo con tutte le sue attese e confusioni. E ho visto quanto profondamente siano state ferite, dalle deformazioni arbitrarie della Liturgia, persone che erano totalmente radicate nella fede della Chiesa. Papa Giovanni Paolo II si vide, perciò, obbligato a dare, con il Motu Proprio « Ecclesia Dei » del 2 luglio 1988, un quadro normativo per l’uso del Messale del 1962, che però non conteneva prescrizioni dettagliate, ma faceva appello, in modo più generale, alla generosità dei Vescovi verso le « giuste aspirazioni » di quei fedeli che richiedevano quest’uso del Rito Romano. In quel momento il Papa voleva, cosı̀, aiutare soprattutto la Fraternità San Pio X a ritrovare la piena unità con il Successore di Pietro, cercando di guarire una ferita sentita sempre più dolorosamente. Purtroppo questa riconciliazione finora non è riuscita; tuttavia una serie di comunità hanno utilizzato con gratitudine le possibilità di questo Motu Proprio. Difficile è rimasta, invece, la questione dell’uso del Messale del 1962 al di fuori di questi gruppi, per i quali mancavano precise norme giuridiche, anzitutto perché spesso i Vescovi, in questi casi, temevano che l’autorità del Concilio fosse messa in dubbio. Subito dopo il Concilio Vaticano II si poteva supporre che la richiesta dell’uso del Messale del 1962 si limitasse alla generazione più anziana che era cresciuta con esso, ma nel frattempo è emerso chiaramente che anche giovani persone scoprono questa forma liturgica, si sentono attirate da essa e vi trovano una forma, particolarmente appropriata per loro, di incontro con il Mistero della Santissima Eucaristia. Cosı̀ è sorto un bisogno di un regolamento giuridico più chiaro che, al tempo del Motu Proprio del 1988, non era prevedibile; Acta Benedicti Pp. XVI 797 queste Norme intendono anche liberare i Vescovi dal dover sempre di nuovo valutare come sia da rispondere alle diverse situazioni. In secondo luogo, nelle discussioni sull’atteso Motu Proprio, venne espresso il timore che una più ampia possibilità dell’uso del Messale del 1962 avrebbe portato a disordini o addirittura a spaccature nelle comunità parrocchiali. Anche questo timore non mi sembra realmente fondato. L’uso del Messale antico presuppone una certa misura di formazione liturgica e un accesso alla lingua latina; sia l’una che l’altra non si trovano tanto di frequente. Già da questi presupposti concreti si vede chiaramente che il nuovo Messale rimarrà, certamente, la forma ordinaria del Rito Romano, non soltanto a causa della normativa giuridica, ma anche della reale situazione in cui si trovano le comunità di fedeli. È vero che non mancano esagerazioni e qualche volta aspetti sociali indebitamente vincolati all’attitudine di fedeli legati all’antica tradizione liturgica latina. La vostra carità e prudenza pastorale sarà stimolo e guida per un perfezionamento. Del resto le due forme dell’uso del Rito Romano possono arricchirsi a vicenda: nel Messale antico potranno e dovranno essere inseriti nuovi santi e alcuni dei nuovi prefazi. La Commissione « Ecclesia Dei » in contatto con i diversi enti dedicati all’« usus antiquior » studierà le possibilità pratiche. Nella celebrazione della Messa secondo il Messale di Paolo VI potrà manifestarsi, in maniera più forte di quanto non lo è spesso finora, quella sacralità che attrae molti all’antico uso. La garanzia più sicura che il Messale di Paolo VI possa unire le comunità parrocchiali e venga da loro amato consiste nel celebrare con grande riverenza in conformità alle prescrizioni; ciò rende visibile la ricchezza spirituale e la profondità teologica di questo Messale. Sono giunto, cosı̀, a quella ragione positiva che mi ha motivato ad aggiornare mediante questo Motu Proprio quello del 1988. Si tratta di giungere ad una riconciliazione interna nel seno della Chiesa. Guardando al passato, alle divisioni che nel corso dei secoli hanno lacerato il Corpo di Cristo, si ha continuamente l’impressione che, in momenti critici in cui la divisione stava nascendo, non è stato fatto il sufficiente da parte dei responsabili della Chiesa per conservare o conquistare la riconciliazione e l’unità; si ha l’impressione che le omissioni nella Chiesa abbiano avuto una loro parte di colpa nel fatto che queste divisioni si siano potute consolidare. Questo sguardo al passato oggi ci impone un obbligo: fare tutti gli sforzi, affinché a tutti quelli che hanno veramente il desiderio dell’unità, sia reso possibile di restare in que- 798 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale st’unità o di ritrovarla nuovamente. Mi viene in mente una frase della Seconda Lettera ai Corinzi, dove Paolo scrive: « La nostra bocca vi ha parlato francamente, Corinzi, e il nostro cuore si è tutto aperto per voi. Non siete davvero allo stretto in noi; è nei vostri cuori invece che siete allo stretto... Rendeteci il contraccambio, aprite anche voi il vostro cuore! » (2 Cor 6, 11-13). Paolo lo dice certo in un altro contesto, ma il suo invito può e deve toccare anche noi, proprio in questo tema. Apriamo generosamente il nostro cuore e lasciamo entrare tutto ciò a cui la fede stessa offre spazio. Non c’è nessuna contraddizione tra l’una e l’altra edizione del Missale Romanum. Nella storia della Liturgia c’è crescita e progresso, ma nessuna rottura. Ciò che per le generazioni anteriori era sacro, anche per noi resta sacro e grande, e non può essere improvvisamente del tutto proibito o, addirittura, giudicato dannoso. Ci fa bene a tutti conservare le ricchezze che sono cresciute nella fede e nella preghiera della Chiesa, e di dar loro il giusto posto. Ovviamente per vivere la piena comunione anche i sacerdoti delle Comunità aderenti all’uso antico non possono, in linea di principio, escludere la celebrazione secondo i libri nuovi. Non sarebbe infatti coerente con il riconoscimento del valore e della santità del nuovo rito l’esclusione totale dello stesso. In conclusione, cari Confratelli, mi sta a cuore sottolineare che queste nuove norme non diminuiscono in nessun modo la vostra autorità e responsabilità, né sulla liturgia né sulla pastorale dei vostri fedeli. Ogni Vescovo, infatti, è il moderatore della liturgia nella propria diocesi.1 Nulla si toglie quindi all’autorità del Vescovo il cui ruolo, comunque, rimarrà quello di vigilare affinché tutto si svolga in pace e serenità. Se dovesse nascere qualche problema che il parroco non possa risolvere, l’Ordinario locale potrà sempre intervenire, in piena armonia, però, con quanto stabilito dalle nuove norme del Motu Proprio. Inoltre, vi invito, cari Confratelli, a scrivere alla Santa Sede un resoconto sulle vostre esperienze, tre anni dopo l’entrata in vigore di questo Motu Proprio. Se veramente fossero venute alla luce serie difficoltà, potranno essere cercate vie per trovare rimedio. Cari Fratelli, con animo grato e fiducioso, affido al vostro cuore di Pastori queste pagine e le norme del Motu Proprio. Siamo sempre memori delle parole dell’Apostolo Paolo dirette ai presbiteri di Efeso: « Vegliate su voi stessi e su 1 Cfr Conc. Ecum. Vat. II, Cost. sulla sacra liturgia, Sacrosanctum Concilium, n. 22: « Sacrae Liturgiae moderatio ab Ecclesiae auctoritate unice pendet quae quidem est apud Apostolicam Sedem et, ad normam iuris, apud Episcopum ». Acta Benedicti Pp. XVI 799 tutto il gregge, in mezzo al quale lo Spirito Santo vi ha posti come Vescovi a pascere la Chiesa di Dio, che egli si è acquistata con il suo sangue » (Atti 20, 28). Affido alla potente intercessione di Maria, Madre della Chiesa, queste nuove norme e di cuore imparto la mia Benedizione Apostolica a Voi, cari Confratelli, ai parroci delle vostre diocesi, e a tutti i sacerdoti, vostri collaboratori, come anche a tutti i vostri fedeli. Dato presso San Pietro, il 7 luglio 2007. BENEDICTUS PP. XVI HOMILIAE In Sollemnitate Assumptionis Beatae Mariae Virginis.* Cari Fratelli e Sorelle, nella sua grande opera « La Città di Dio », Sant’Agostino dice una volta che tutta la storia umana, la storia del mondo, è una lotta tra due amori: l’amore di Dio fino alla perdita di se stesso, fino al dono di se stesso, e l’amore di sé fino al disprezzo di Dio, fino all’odio degli altri. Questa stessa interpretazione della storia come lotta tra due amori, tra l’amore e l’egoismo, appare anche nella lettura tratta dall’Apocalisse, che abbiamo sentito ora. Qui, questi due amori appaiono in due grandi figure. Innanzitutto vi è il dragone rosso fortissimo, con una manifestazione impressionante ed inquietante del potere senza grazia, senza amore, dell’egoismo assoluto, del terrore, della violenza. Nel momento in cui San Giovanni scrisse l’Apocalisse, per lui questo dragone era realizzato nel potere degli imperatori romani anti-cristiani, da Nerone fino a Domiziano. Questo potere appariva illimitato; il potere militare, politico, propagandistico dell’impero romano era tale che davanti ad esso la fede, la Chiesa appariva come una donna inerme, senza possibilità di sopravvivere, tanto meno di vincere. Chi poteva opporsi a questo potere omnipresente, che sembrava in grado di fare tutto? E tuttavia, sappiamo che alla fine ha vinto la donna inerme, ha vinto non l’egoismo, non l’odio; ha vinto l’amore di Dio e l’impero romano si è aperto alla fede cristiana. * Die 15 Augusti 2007. 800 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale Le parole della Sacra Scrittura trascendono sempre il momento storico. E cosı̀, questo dragone indica non soltanto il potere anticristiano dei persecutori della Chiesa di quel tempo, ma le dittature materialistiche anticristiane di tutti i periodi. Vediamo di nuovo realizzato questo potere, questa forza del dragone rosso nelle grandi dittature del secolo scorso: la dittatura del nazismo e la dittatura di Stalin avevano tutto il potere, penetravano ogni angolo, l’ultimo angolo. Appariva impossibile che, a lunga scadenza, la fede potesse sopravvivere davanti a questo dragone cosı̀ forte, che voleva divorare il Dio fattosi bambino e la donna, la Chiesa. Ma in realtà, anche in questo caso alla fine, l’amore fu più forte dell’odio. Anche oggi esiste il dragone in modi nuovi, diversi. Esiste nella forma delle ideologie materialiste che ci dicono: È assurdo pensare a Dio; è assurdo osservare i comandamenti di Dio; è cosa di un tempo passato. Vale soltanto vivere la vita per sé. Prendere in questo breve momento della vita tutto quanto ci è possibile prendere. Vale solo il consumo, l’egoismo, il divertimento. Questa è la vita. Cosı̀ dobbiamo vivere. E di nuovo, sembra assurdo, impossibile opporsi a questa mentalità dominante, con tutta la sua forza mediatica, propagandistica. Sembra impossibile oggi ancora pensare a un Dio che ha creato l’uomo e che si è fatto bambino e che sarebbe il vero dominatore del mondo. Anche adesso questo dragone appare invincibile, ma anche adesso resta vero che Dio è più forte del dragone, che l’amore vince e non l’egoismo. Avendo considerato cosı̀ le diverse configurazioni storiche del dragone, vediamo ora l’altra immagine: la donna vestita di sole con la luna sotto i suoi piedi, circondata da dodici stelle. Anche quest’immagine è multidimensionale. Un primo significato senza dubbio è che è la Madonna, Maria vestita di sole, cioè di Dio, totalmente; Maria che vive in Dio, totalmente, circondata e penetrata dalla luce di Dio. Circondata dalle dodici stelle, cioè dalle dodici tribù d’Israele, da tutto il Popolo di Dio, da tutta la comunione dei santi, e ai piedi la luna, immagine della morte e della mortalità. Maria ha lasciato dietro di sé la morte; è totalmente vestita di vita, è assunta con corpo e anima nella gloria di Dio e cosı̀, posta nella gloria, avendo superato la morte, ci dice: Coraggio, alla fine vince l’amore! La mia vita era dire: Sono la serva di Dio, la mia vita era dono di me, per Dio e per il prossimo. E questa vita di servizio arriva ora nella vera vita. Abbiate fiducia, abbiate il coraggio di vivere cosı̀ anche voi, contro tutte le minacce del dragone. Acta Benedicti Pp. XVI 801 Questo è il primo significato della donna che Maria è arrivata ad essere. La « donna vestita di sole » è il grande segno della vittoria dell’amore, della vittoria del bene, della vittoria di Dio. Grande segno di consolazione. Ma poi questa donna che soffre, che deve fuggire, che partorisce con un grido di dolore, è anche la Chiesa, la Chiesa pellegrina di tutti i tempi. In tutte le generazioni di nuovo essa deve partorire Cristo, portarlo al mondo con grande dolore in questo modo sofferto. In tutti i tempi perseguitata, vive quasi nel deserto perseguitata dal dragone. Ma in tutti i tempi la Chiesa, il Popolo di Dio vive anche della luce di Dio e viene nutrito, come dice il Vangelo, di Dio, nutrito in se stesso col pane della Santa Eucaristia. E cosı̀ in tutta la tribolazione, in tutte le diverse situazioni della Chiesa nel corso dei tempi, nelle diverse parti del mondo, soffrendo vince. Ed è la presenza, la garanzia dell’amore di Dio contro tutte le ideologie dell’odio e dell’egoismo. Vediamo certamente che anche oggi il dragone vuol divorare il Dio fattosi bambino. Non temete per questo Dio apparentemente debole. La lotta è già cosa superata. Anche oggi questo Dio debole è forte: è la vera forza. E cosı̀ la festa dell’Assunta è l’invito ad avere fiducia in Dio ed è anche invito ad imitare Maria in ciò che Ella stessa ha detto: Sono la serva del Signore, mi metto a disposizione del Signore. Questa è la lezione: andare sulla sua strada; dare la nostra vita e non prendere la vita. E proprio cosı̀ siamo sul cammino dell’amore che è un perdersi, ma un perdersi che in realtà è l’unico cammino per trovarsi veramente, per trovare la vera vita. Guardiamo Maria, l’Assunta. Lasciamoci incoraggiare alla fede e alla festa della gioia: Dio vince. La fede apparentemente debole è la vera forza del mondo. L’amore è più forte dell’odio. E diciamo con Elisabetta: Benedetta sei tu fra tutte le donne. Ti preghiamo con tutta la Chiesa: Santa Maria prega per noi peccatori, adesso e nell’ora della nostra morte. Amen. 802 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale II In vigilia precationum cum iuvenibus apud locum « Piana di Montorso » Laureti.* Nel corso dell’incontro alcuni dei giovani presenti all’Agorà portano la loro testimonianza e dialogano con il Santo Padre, ponendo delle domande. Il Papa risponde alle singole domande dei giovani e pronuncia poi un discorso. « A molti di noi giovani di periferia manca un centro, un luogo o persone capaci di dare identità. Siamo spesso senza storia, senza prospettive e perciò senza futuro. Sembra che ciò che aspettiamo veramente non capiti mai. Di qui l’esperienza della solitudine e, a volte, delle dipendenze. Santità, c’è qualcuno o qualcosa per cui possiamo diventare importanti? Com’è possibile sperare, quando la realtà nega ogni sogno di felicità, ogni progetto di vita? ». Prima risposta: Grazie per questa domanda e per la presentazione molto realistica della situazione. Circa le periferie di questo mondo con grandi problemi non è adesso facile rispondere e non vogliamo vivere in un facile ottimismo, ma, d’altra parte, dobbiamo avere coraggio e andare avanti. Cosı̀ anticiperei la sostanza della mia risposta: « Sı̀ c’è speranza anche oggi, ciascuno di voi è importante, perché ognuno è conosciuto e voluto da Dio e per ognuno Dio ha un suo progetto. Dobbiamo scoprirlo e corrispondervi, perché sia possibile, nonostante queste situazioni di precarietà e di marginalità, realizzare il progetto di Dio su di noi. Ma, per andare ai dettagli, Lei ci ha presentato realisticamente la situazione di una società: nelle periferie sembra difficile andare avanti, cambiare il mondo per il meglio. Tutto sembra concentrato nei grandi centri del potere economico e politico, le grandi burocrazie dominano e chi si trova nelle periferie realmente sembra essere escluso da questa vita. Allora un aspetto di questa situazione di emarginazione di tanti è che le grandi cellule della vita della società, che possono costruire centri anche nella periferia, sono frantumate: la famiglia, che dovrebbe essere il luogo dell’incontro delle generazioni – dal bisnonno fino al nipote – dovrebbe essere un luogo dove si incontrano non solo le generazioni, ma dove si impara a vivere, si imparano le virtù essenziali per vivere, è frantumata, è in pericolo. Tanto più noi * Die 1 Septembris 2007. Textus hic viva voce, sine scripto, a Summo Pontifice est prolatus. Acta Benedicti Pp. XVI 803 dobbiamo fare il possibile perché la famiglia sia viva, sia anche oggi la cellula vitale, il centro nella periferia. Cosı̀ anche la parrocchia, la cellula vivente della Chiesa, deve essere realmente un luogo di ispirazione e di vita e di solidarietà che aiuta a costruire insieme i centri nella periferia. E, devo qui dire, si parla spesso nella Chiesa di periferia e di centro, che sarebbe Roma, ma in realtà nella Chiesa non c’è periferia, perché dove c’è Cristo, lı̀ c’è tutto il centro. Dove si celebra l’Eucaristia, dove c’è il Tabernacolo, c’è Cristo e quindi lı̀ è il centro e dobbiamo fare di tutto perché questi centri vivi siano efficaci, presenti e siano realmente una forza che si oppone a questa emarginazione. La Chiesa viva, la Chiesa delle piccole comunità, la Chiesa parrocchiale, i movimenti dovrebbero formare altrettanti centri nella periferia e cosı̀ aiutare a superare le difficoltà che la grande politica ovviamente non supera e dobbiamo nello stesso tempo anche pensare che nonostante le grandi concentrazioni di potere, proprio la società di oggi ha bisogno della solidarietà, del senso della legalità, dell’iniziativa e della creatività di tutti. So che è più facile dirlo che realizzarlo, ma vedo qui persone che si impegnano perché crescano anche nelle periferie centri, cresca la speranza, e quindi mi sembra che dobbiamo prendere proprio nelle periferie l’iniziativa, bisogna che la Chiesa sia presente che il centro del mondo Cristo sia presente. Abbiamo visto e vediamo oggi nel Vangelo che per Dio non ci sono periferie. La Terra Santa, nel vasto contesto dell’Impero Romano, era periferia; Nazareth era periferia, una città sconosciuta. E tuttavia proprio quella realtà era, di fatto, il centro che ha cambiato il mondo! E cosı̀ anche noi dobbiamo formare dei centri di fede, di speranza, di amore e di solidarietà, di senso della giustizia e della legalità, di cooperazione. Solo cosı̀ può sopravvivere la società moderna. Ha bisogno di questo coraggio, di creare centri, anche se ovviamente non sembra esistere speranza. A questa disperazione dobbiamo opporci, dobbiamo collaborare con grande solidarietà e fare quanto ci è possibile perché cresca la speranza, perché gli uomini possano collaborare e vivere. Il mondo, lo vediamo, deve essere cambiato, ma è proprio la missione della gioventù di cambiarlo! Non lo possiamo fare solo con le nostre forze, ma in comunione di fede e di cammino. In comunione con Maria, con tutti i Santi, in comunione con Cristo possiamo fare qualcosa di essenziale e vi incoraggio e vi invito ad avere fiducia in Cristo, ad avere fiducia in Dio. Stare nella grande compagnia dei Santi e andare avanti con loro può cambiare il mondo, creando centri nella periferia, perché essa realmente diventi visibile e cosı̀ diventi realistica la speranza di 804 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale tutti e ognuno possa dire: « Io sono importante nella totalità della Storia. Il Signore ci aiuterà ». Grazie. « Io credo nel Dio che ha toccato il mio cuore, ma sono tante le insicurezze, le domande, le paure che porto dentro. Non è facile parlare di Dio con i miei amici; molti di loro vedono la Chiesa come una realtà che giudica i giovani, che si oppone ai loro desideri di felicità e di amore. Di fronte a questo rifiuto avverto tutta la mia solitudine di uomo e vorrei sentire la vicinanza di Dio. Santità, in questo silenzio dov’è Dio? ». Seconda risposta Sı̀, tutti noi anche se credenti conosciamo il silenzio di Dio. Nel Salmo che abbiamo adesso recitato c’è questo grido quasi disperato: « Parla Dio, non ti nascondere! » e poco fa è stato pubblicato un libro con le esperienze spirituali di Madre Teresa e quanto sapevamo già si mostra ancora più apertamente: con tutta la sua carità, la sua forza di fede, Madre Teresa soffriva del silenzio di Dio. Da una parte, dobbiamo sopportare questo silenzio di Dio anche per potere capire i nostri fratelli che non conoscono Dio. Dall’altra, con il Salmo possiamo sempre di nuovo gridare a Dio: « Parla, mostrati! ». E senza dubbio nella nostra vita, se il cuore è aperto, possiamo trovare i grandi momenti nei quali realmente la presenza di Dio diventa sensibile anche per noi. Mi ricordo in questo momento di una piccola storia che Giovanni Paolo II ha raccontato negli Esercizi da lui predicati in Vaticano quando non era ancora Papa. Ha raccontato che dopo la guerra è stato visitato da un ufficiale russo che era scienziato, il quale gli ha detto da scienziato: « Sono sicuro che Dio non esiste. Ma se mi trovo in montagna, davanti alla sua maestosa bellezza, davanti alla sua grandezza, sono ugualmente sicuro che il Creatore esiste e che Dio esiste ». La bellezza della Creazione è una delle fonti dove realmente possiamo toccare la bellezza di Dio, possiamo vedere che il Creatore esiste ed è buono, che è vero quanto la Sacra Scrittura dice nel racconto della Creazione, che cioè Dio ha pensato e fatto con il suo cuore, con la sua volontà, con la sua ragione questo mondo e lo ha trovato buono. Anche noi dobbiamo essere buoni, per avere il cuore aperto a percepire la vera presenza di Dio. Poi sentendo la Parola di Dio nelle grandi celebrazioni liturgiche, nelle feste della fede, nella grande musica della fede, sentiamo questa presenza. Mi ricordo in questo momento di un’altra piccola storia che mi ha raccontato poco tempo fa un vescovo in visita « ad limina »: c’era una donna non cristiana molto intelligente che cominciava a sentire la grande musica di Bach, Haendel, Mozart. Era Acta Benedicti Pp. XVI 805 affascinata e un giorno ha detto: « Devo trovare la fonte da dove poteva venire questa bellezza », e la donna si è convertita al Cristianesimo, alla fede cattolica, perché aveva trovato che questa bellezza ha una fonte, e la fonte è la presenza di Cristo nei cuori, è la rivelazione di Cristo in questo mondo. Quindi, grandi feste della fede, della celebrazione liturgica, ma anche il dialogo personale con Cristo: Lui non sempre risponde, ma ci sono momenti in cui realmente risponde. Poi l’amicizia, la compagnia della fede. Adesso, qui riuniti a Loreto, vediamo come la fede unisce, l’amicizia crea una compagnia di persone in cammino. E sentiamo che tutto questo non viene dal nulla, ma realmente ha una fonte, che il Dio silenzioso è anche un Dio che parla, che si rivela e soprattutto che noi stessi possiamo essere testimoni della sua presenza, che dalla nostra fede risulta realmente una luce anche per gli altri. Quindi direi, da una parte dobbiamo accettare che in questo mondo Dio è silenzioso, ma non essere sordi al suo parlare, al suo apparire in tante occasioni e vediamo soprattutto nella Creazione, nella bella liturgia, nell’amicizia all’interno della Chiesa, la presenza del Signore e, pieni della sua presenza, possiamo anche noi dare luce agli altri. Cosı̀ vengo alla seconda o alla prima parte della sua domanda: difficile parlare agli amici di oggi di Dio e forse ancora più difficile che parlare della Chiesa, perché vedono in Dio solo il limite della nostra libertà, un Dio di comandamenti, di divieti e nella Chiesa un’istituzione che limita la nostra libertà, che ci impone delle proibizioni. Ma dobbiamo cercare di rendere visibile a loro la Chiesa viva, non questa idea di un centro di potere nella Chiesa con queste etichette, ma le comunità di compagnia nelle quali nonostante tutti i problemi della vita, che ci sono per tutti, nasce la gioia di vivere. Qui mi viene in mente un terzo ricordo. Sono stato in Brasile e nella Fazenda da Esperança, questa grande realtà dove i drogati vengono curati e ritrovano la speranza, ritrovano la gioia di vivere e hanno testimoniato che proprio lo scoprire che Dio c’è ha significato per loro la guarigione dalla disperazione. Cosı̀ hanno capito che la loro vita ha un senso e hanno ritrovato la gioia di essere in questo mondo, la gioia di affrontare i problemi della vita umana. Quindi in ogni cuore umano nonostante tutti i problemi che ci sono, c’è la sete di Dio e dove Dio scompare, scompare anche il sole che dà luce e gioia. Questa sete di infinito che è nei nostri cuori si dimostra proprio anche nella realtà della droga: l’uomo vuole allargare lo spessore della vita, avere di più dalla vita, avere l’infinito, ma la droga è una menzogna, una truffa, perché non allarga la vita, ma distrugge la vita. Vera è la grande sete che ci parla di Dio e ci mette in cammino verso Dio, ma 806 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale dobbiamo aiutarci reciprocamente. Cristo è venuto proprio per creare una rete di comunione nel mondo, dove tutti insieme possiamo portarci l’un l’altro e cosı̀ aiutarci a trovare insieme la strada della vita e capire che i Comandamenti di Dio non sono limitazioni della nostra libertà, ma le strade che guidano verso l’altro, verso la pienezza della vita. Preghiamo il Signore perché ci aiuti a capire la sua presenza, ad essere pieni della sua Rivelazione, della sua gioia, ad aiutarci l’un l’altro nella compagnia della fede per andare avanti, e trovare sempre più con Cristo il vero volto di Dio e cosı̀ la vera vita. Discorso nella veglia Cari giovani, che costituite la speranza della Chiesa in Italia! Sono felice di incontrarvi in questo luogo cosı̀ singolare, in questa serata speciale, ricca di preghiere, di canti, di silenzi, colma di speranze e di profonde emozioni. Questa valle, dove in passato anche il mio amato predecessore Giovanni Paolo II ha incontrato molti di voi, è diventata ormai la vostra « agorà », la vostra piazza senza mura e barriere, dove mille strade convergono e si dipartono. Ho ascoltato con attenzione chi ha parlato a nome di tutti voi. In questo luogo dell’incontro pacifico, autentico e gioioso, siete arrivati per mille motivi diversi: chi perché appartenente a un gruppo, chi invitato da qualche amico, chi per intima convinzione, chi con qualche dubbio nel cuore, chi per semplice curiosità... Qualunque sia il motivo che vi ha condotto qui, posso dirvi che a riunirci anche se è coraggioso dirlo è lo Spirito Santo. Sı̀, è proprio cosı̀: qui vi ha guidati lo Spirito; qui siete venuti con i vostri dubbi e le vostre certezze, con le vostre gioie e le vostre preoccupazioni. Ora tocca a noi tutti, a voi tutti aprire il cuore ed offrire tutto a Gesù. Ditegli: ecco, sono qui, certamente non sono ancora come tu mi vorresti, non riesco nemmeno a capire fino in fondo me stesso, ma con il tuo aiuto sono pronto a seguirti. Signore Gesù, questa sera vorrei parlarti, facendo mio l’atteggiamento interiore e l’abbandono fiducioso di quella giovane donna, che oltre duemila anni fa disse il suo « sı̀ » al Padre che la sceglieva per essere la tua Madre. Il Padre la scelse perché docile e obbediente alla sua volontà. Come lei, come la piccola Maria, ognuno di voi, cari giovani amici, dica con fede a Dio: Eccomi, « avvenga di me quello che hai detto »! Quale stupendo spettacolo di fede giovane e coinvolgente stiamo vivendo questa sera! Questa sera Loreto è diventata, grazie a voi, la capitale spirituale dei giovani; il centro verso cui convergono idealmente le moltitudini di gio- Acta Benedicti Pp. XVI 807 vani che popolano i cinque Continenti. In questo momento ci sentiamo come attorniati dalle attese e dalle speranze di milioni di giovani del mondo intero: in questa stessa ora alcuni stanno vegliando, altri dormono, altri ancora studiano o lavorano; c’è chi spera e chi dispera, chi crede e chi non riesce a credere, chi ama la vita e chi invece la sta gettando via. A tutti vorrei giungesse questa mia parola: il Papa vi è vicino, condivide le vostre gioie e le vostre pene, soprattutto condivide le speranze più intime che sono nel vostro animo e per ciascuno chiede al Signore il dono di una vita piena e felice, una vita ricca di senso, una vita vera. Purtroppo oggi, non di rado, un’esistenza piena e felice viene vista da molti giovani come un sogno difficile – abbiamo sentito tante testimonianze – e qualche volta quasi irrealizzabile. Tanti vostri coetanei guardano al futuro con apprensione e si pongono non pochi interrogativi. Si chiedono preoccupati: come inserirsi in una società segnata da numerose e gravi ingiustizie e sofferenze? Come reagire all’egoismo e alla violenza che talora sembrano prevalere? Come dare un senso pieno alla vita? Con amore e convinzione ripeto a voi, giovani qui presenti, e attraverso di voi, ai vostri coetanei del mondo intero: Non abbiate timore, Cristo può colmare le aspirazioni più intime del vostro cuore! Ci sono forse sogni irrealizzabili quando a suscitarli e a coltivarli nel cuore è lo Spirito di Dio? C’è qualcosa che può bloccare il nostro entusiasmo quando siamo uniti a Cristo? Nulla e nessuno, direbbe l’apostolo Paolo, potrà mai separarci dall’amore di Dio, in Cristo Gesù, nostro Signore.1 Lasciate che questa sera io vi ripeta: ciascuno di voi se resta unito a Cristo, può compiere grandi cose. Ecco perché, cari amici, non dovete aver paura di sognare ad occhi aperti grandi progetti di bene e non dovete lasciarvi scoraggiare dalle difficoltà. Cristo ha fiducia in voi e desidera che possiate realizzare ogni vostro più nobile ed alto sogno di autentica felicità. Niente è impossibile per chi si fida di Dio e si affida a Dio. Guardate alla giovane Maria! L’Angelo le prospettò qualcosa di veramente inconcepibile: partecipare nel modo più coinvolgente possibile al più grandioso dei piani di Dio, la salvezza dell’umanità. Dinanzi a tale proposta Maria, come abbiamo sentito nel Vangelo, rimase turbata, avvertendo tutta la piccolezza del suo essere di fronte all’onnipotenza di Dio; e si domandò: com’è possibile, perché proprio io? Disposta però a compiere la volontà divina, pronunciò prontamente il suo 1 Cfr Rm 8, 35-39. 808 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale « sı̀ », che cambiò la sua vita e la storia dell’umanità intera. E’ grazie al suo « sı̀ » che anche noi ci ritroviamo qui stasera. Mi chiedo e vi domando: le richieste che Dio ci rivolge, per quanto impegnative possano sembrarci, potranno mai uguagliare ciò che fu domandato da Dio alla giovane Maria? Cari ragazzi e ragazze, impariamo da Maria a dire il nostro « sı̀ », perché lei sa veramente che cosa significhi rispondere generosamente alle richieste del Signore. Maria, cari giovani, conosce le vostre aspirazioni più nobili e profonde. Conosce bene, soprattutto, il vostro grande desiderio di amore, il vostro bisogno di amare e di essere amati. Guardando a lei, seguendola docilmente scoprirete la bellezza dell’amore, non però di un amore « usa-e-getta », passeggero e ingannevole, prigioniero di una mentalità egoista e materialista, ma dell’amore vero e profondo. Nel più intimo del cuore ogni ragazzo e ogni ragazza, che si affaccia alla vita, coltiva il sogno di un amore che dia senso pieno al proprio avvenire. Per molti questo trova compimento nella scelta del matrimonio e nella formazione di una famiglia dove l’amore tra un uomo e una donna sia vissuto come dono reciproco e fedele, come dono definitivo, suggellato dal « sı̀ » pronunciato davanti a Dio nel giorno del matrimonio, un « sı̀ » per tutta l’esistenza. So bene che questo sogno è oggi sempre meno facile da realizzare. Attorno a noi quanti fallimenti dell’amore! Quante coppie chinano la testa, si arrendono e si separano! Quante famiglie vanno in frantumi! Quanti ragazzi, anche tra voi, hanno visto la separazione e il divorzio dei loro genitori! A chi si trova in cosı̀ delicate e complesse situazioni vorrei dire questa sera: la Madre di Dio, la Comunità dei credenti, il Papa vi sono accanto e pregano perché la crisi che segna le famiglie del nostro tempo non diventi un fallimento irreversibile. Possano le famiglie cristiane, con il sostegno della Grazia divina, mantenersi fedeli a quel solenne impegno d’amore assunto con gioia dinanzi al sacerdote e alla comunità cristiana, il giorno solenne del matrimonio. Di fronte a tanti fallimenti non è infrequente questa domanda: sono io migliore dei miei amici e dei miei parenti che hanno tentato e hanno fallito? Perché io, proprio io, dovrei riuscire là dove tanti si arrendono? Quest’umano timore può bloccare anche gli spiriti più coraggiosi, ma in questa notte che ci attende, ai piedi della sua Santa Casa, Maria ripeterà a ciascuno di voi, cari giovani amici, le parole che lei stessa si sentı̀ rivolgere dall’Angelo: Non temete! Non abbiate paura! Lo Spirito Santo è con voi e non vi abbandona mai. A chi confida in Dio nulla è impossibile. Ciò vale per chi è destinato alla vita matrimoniale, ed ancor più per coloro ai quali Iddio propone una vita di Acta Benedicti Pp. XVI 809 totale distacco dai beni della terra per essere a tempo pieno dediti al suo Regno. Tra voi ci sono alcuni che sono incamminati verso il sacerdozio, verso la vita consacrata; taluni che aspirano ad essere missionari, sapendo quanti e quali rischi ciò comporti. Penso ai sacerdoti, alle religiose e ai laici missionari caduti sulla trincea dell’amore al servizio del Vangelo. Ci potrebbe dire tante cose al riguardo padre Giancarlo Bossi, per il quale abbiamo pregato durante il periodo del suo sequestro nelle Filippine, e oggi gioiamo nell’averlo tra noi. In lui vorrei salutare e ringraziare tutti coloro che spendono la loro esistenza per Cristo sulle frontiere dell’evangelizzazione. Cari giovani, se il Signore vi chiama a vivere più intimamente al suo servizio, rispondete generosamente. Siatene certi: la vita dedicata a Dio non è mai spesa invano. Cari giovani, termino qui queste mie parole, non senza prima avervi abbracciato con cuore di padre; vi abbraccio ad uno ad uno e cordialmente vi saluto. Saluto i Vescovi presenti a cominciare dall’Arcivescovo Angelo Bagnasco, Presidente della CEI e l’Arcivescovo Gianni Danzi che ci accoglie nella sua Comunità ecclesiale. Saluto i sacerdoti, i religiosi, le religiose, gli animatori che vi accompagnano. Saluto le Autorità civili e quanti hanno curato la realizzazione di quest’incontro. Saremo ancora uniti « virtualmente » più tardi e ci rivedremo domattina, al termine di questa notte di veglia, per il momento più alto del nostro incontro, quando si farà presente realmente lo stesso Gesù nella sua Parola e nel mistero dell’Eucaristia. Fin d’ora tuttavia vorrei dare a voi giovani appuntamento a Sidney, dove tra un anno si terrà la prossima Giornata Mondiale della Gioventù. Lo so, l’Australia è lontana e per i giovani italiani è letteralmente all’altro capo del mondo... Preghiamo perché il Signore che compie ogni prodigio conceda a molti di voi di esserci. Lo conceda a me, lo conceda a voi. È questo uno dei tanti nostri sogni che questa notte pregando insieme affidiamo a Maria. Amen. Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 810 III In Eucharistica Celebratione apud locum « Piana di Montorso », Laureti.* Cari fratelli e sorelle, cari giovani amici! Dopo la veglia di questa notte, il nostro incontro lauretano si conclude ora attorno all’altare con la solenne Celebrazione Eucaristica. Ancora una volta a voi tutti il mio più cordiale saluto. Saluto in special modo i Vescovi e ringrazio l’Arcivescovo Angelo Bagnasco che si è fatto interprete dei vostri comuni sentimenti. Saluto l’Arcivescovo di Loreto che ci ha accolti con affetto e premura. Saluto i sacerdoti, i religiosi, le religiose e quanti hanno preparato con cura quest’importante manifestazione di fede. Un saluto deferente alle Autorità civili e militari presenti, con un ricordo particolare per il Vice Presidente del Consiglio dei Ministri, l’on. Francesco Rutelli. Questo è davvero un giorno di grazia! Le Letture che poco fa abbiamo ascoltato ci aiutano a comprendere quale meravigliosa opera abbia compiuto il Signore facendoci incontrare, qui a Loreto, cosı̀ numerosi e in un clima gioioso di preghiera e di festa. Nel nostro ritrovarci presso il Santuario della Vergine si avverano, in un certo senso, le parole della Lettera agli Ebrei: « Voi vi siete accostati al monte Sion e alla città del Dio vivente ». Celebrando l’Eucaristia all’ombra della Santa Casa, anche noi ci avviciniamo « all’adunanza festosa e all’assemblea dei primogeniti iscritti nei cieli ». Possiamo cosı̀ sperimentare la gioia di trovarci di fronte « al Dio giudice di tutti e agli spiriti dei giusti portati alla perfezione ». Con Maria, Madre del Redentore e Madre nostra, andiamo soprattutto incontro « al Mediatore della Nuova Alleanza », il Signore nostro Gesù Cristo.1 Il Padre celeste, che molte volte e in molti modi ha parlato agli uomini 2 offrendo la sua Alleanza e incontrando spesso resistenze e rifiuti, nella pienezza dei tempi ha voluto stringere con gli uomini un patto nuovo, definitivo e irrevocabile, sigillandolo con il sangue del suo Figlio Unigenito, morto e risorto per la salvezza dell’intera umanità. Gesù Cristo, Dio fatto uomo, in Maria ha assunto la nostra stessa carne, ha preso parte alla nostra vita e ha voluto condividere la nostra storia. Per realizzare la sua * Die 2 Septembris 2007. 1 2 Cfr Eb 12, 22-24. Cfr Eb 1, 1. Acta Benedicti Pp. XVI 811 Alleanza, Dio ha cercato un cuore giovane e lo ha trovato in Maria, « giovane donna ». Ancora oggi Dio cerca cuori giovani, cerca giovani dal cuore grande, capaci di fare spazio a Lui nella loro vita per essere protagonisti della Nuova Alleanza. Per accogliere una proposta affascinante come quella che ci fa Gesù, per stringere Alleanza con Lui, occorre essere giovani interiormente, capaci di lasciarsi interpellare dalla sua novità, per intraprendere con Lui strade nuove. Gesù ha una predilezione per i giovani, come ben evidenzia il dialogo con il giovane ricco; 3 ne rispetta la libertà, ma non si stanca mai di proporre loro mete più alte per la vita: la novità del Vangelo e la bellezza di una condotta santa. Seguendo l’esempio del suo Signore la Chiesa continua ad avere la stessa attenzione. Ecco perché, cari giovani, vi guarda con immenso affetto, vi è vicina nei momenti della gioia e della festa, della prova e dello smarrimento; vi sostiene con i doni della grazia sacramentale e vi accompagna nel discernimento della vostra vocazione. Cari giovani, lasciatevi coinvolgere nella vita nuova che sgorga dall’incontro con Cristo e sarete in grado di essere apostoli della sua pace nelle vostre famiglie, tra i vostri amici, all’interno delle vostre comunità ecclesiali e nei vari ambienti nei quali vivete ed operate. Ma che cosa rende davvero « giovani » in senso evangelico? Questo nostro incontro, che si svolge all’ombra di un Santuario mariano, ci invita a guardare alla Madonna. Ci chiediamo dunque: Come ha vissuto Maria la sua giovinezza? Perché in lei è diventato possibile l’impossibile? Ce lo svela lei stessa nel cantico del Magnificat: Dio « ha guardato l’umiltà della sua serva ».4 L’umiltà di Maria è ciò che Dio apprezza più di ogni altra cosa in lei. E proprio dell’umiltà ci parlano le altre due Letture della liturgia odierna. Non è forse una felice coincidenza che questo messaggio ci venga rivolto proprio qui a Loreto? Qui, il nostro pensiero va naturalmente alla Santa Casa di Nazaret che è il santuario dell’umiltà: l’umiltà di Dio che si è fatto carne, si è fatto piccolo, e l’umiltà di Maria che l’ha accolto nel suo grembo; l’umiltà del Creatore e l’umiltà della creatura. Da questo incontro di umiltà è nato Gesù, Figlio di Dio e Figlio dell’uomo. « Quanto più sei grande, tanto più umiliati, cosı̀ troverai grazia davanti al Signore; perché dagli umili egli è glorificato », ci dice il brano del Siracide; 5 e Gesù nel Vangelo, dopo la para3 4 5 Cfr Mt 19, 16-22; Mc 10, 17-22. Lc 1, 48a. 3, 18. Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 812 bola degli invitati a nozze, conclude: « Chiunque si esalta sarà umiliato e chi si umilia sarà esaltato ».6 Questa prospettiva indicata dalle Scritture appare oggi quanto mai provocatoria per la cultura e la sensibilità dell’uomo contemporaneo. L’umile è percepito come un rinunciatario, uno sconfitto, uno che non ha nulla da dire al mondo. Invece questa è la via maestra, e non solo perché l’umiltà è una grande virtù umana, ma perché, in primo luogo, rappresenta il modo di agire di Dio stesso. È la via scelta da Cristo, il Mediatore della Nuova Alleanza, il quale, « apparso in forma umana, umiliò se stesso facendosi obbediente fino alla morte e alla morte di croce ».7 Cari giovani, mi sembra di scorgere in questa parola di Dio sull’umiltà un messaggio importante e quanto mai attuale per voi, che volete seguire Cristo e far parte della sua Chiesa. Il messaggio è questo: non seguite la via dell’orgoglio, bensı̀ quella dell’umiltà. Andate controcorrente: non ascoltate le voci interessate e suadenti che oggi da molte parti propagandano modelli di vita improntati all’arroganza e alla violenza, alla prepotenza e al successo ad ogni costo, all’apparire e all’avere, a scapito dell’essere. Di quanti messaggi, che vi giungono soprattutto attraverso i mass media, voi siete destinatari! Siate vigilanti! Siate critici! Non andate dietro all’onda prodotta da questa potente azione di persuasione. Non abbiate paura, cari amici, di preferire le vie « alternative » indicate dall’amore vero: uno stile di vita sobrio e solidale; relazioni affettive sincere e pure; un impegno onesto nello studio e nel lavoro; l’interesse profondo per il bene comune. Non abbiate paura di apparire diversi e di venire criticati per ciò che può sembrare perdente o fuori moda: i vostri coetanei, ma anche gli adulti, e specialmente coloro che sembrano più lontani dalla mentalità e dai valori del Vangelo, hanno un profondo bisogno di vedere qualcuno che osi vivere secondo la pienezza di umanità manifestata da Gesù Cristo. Quella dell’umiltà, cari amici, non è dunque la via della rinuncia ma del coraggio. Non è l’esito di una sconfitta ma il risultato di una vittoria dell’amore sull’egoismo e della grazia sul peccato. Seguendo Cristo e imitando Maria, dobbiamo avere il coraggio dell’umiltà; dobbiamo affidarci umilmente al Signore perché solo cosı̀ potremo diventare strumenti docili nelle sue mani, e gli permetteremo di fare in noi grandi cose. Grandi prodigi il Signore ha operato in Maria e nei Santi! Penso ad esempio a Francesco d’Assisi e Caterina da Siena, Patroni d’Italia. Penso anche a giovani splendidi come Santa 6 7 Lc 14, 11. Fil 2, 8. Acta Benedicti Pp. XVI 813 Gemma Galgani, San Gabriele dell’Addolorata, San Luigi Gonzaga, San Domenico Savio, Santa Maria Goretti, nata non lontano da qui, i Beati Piergiorgio Frassati e Alberto Marvelli. E penso ancora ai molti ragazzi e ragazze che appartengono alla schiera dei Santi « anonimi », ma che non sono anonimi per Dio. Per Lui ogni singola persona è unica, con il suo nome e il suo volto. Tutti, e voi lo sapete, siamo chiamati ad essere santi! Come vedete, cari giovani, l’umiltà che il Signore ci ha insegnato e che i Santi hanno testimoniato, ciascuno secondo l’originalità della propria vocazione, è tutt’altro che un modo di vivere rinunciatario. Guardiamo soprattutto a Maria: alla sua scuola, anche noi come lei possiamo fare esperienza di quel sı̀ di Dio all’umanità da cui scaturiscono tutti i sı̀ della nostra vita. È vero, tante e grandi sono le sfide che dovete affrontare. La prima però rimane sempre quella di seguire Cristo fino in fondo, senza riserve e compromessi. E seguire Cristo significa sentirsi parte viva del suo corpo, che è la Chiesa. Non ci si può dire discepoli di Gesù se non si ama e non si segue la sua Chiesa. La Chiesa è la nostra famiglia, nella quale l’amore verso il Signore e verso i fratelli, soprattutto nella partecipazione all’Eucaristia, ci fa sperimentare la gioia di poter pregustare già ora la vita futura che sarà totalmente illuminata dall’Amore. Il nostro quotidiano impegno sia di vivere quaggiù come se fossimo già lassù. Sentirsi Chiesa è pertanto una vocazione alla santità per tutti; è impegno quotidiano a costruire la comunione e l’unità vincendo ogni resistenza e superando ogni incomprensione. Nella Chiesa impariamo ad amare educandoci all’accoglienza gratuita del prossimo, all’attenzione premurosa verso chi è in difficoltà, i poveri e gli ultimi. La motivazione fondamentale che unisce i credenti in Cristo, non è il successo ma il bene, un bene che è tanto più autentico quanto più è condiviso, e che non consiste prima di tutto nell’avere o nel potere ma nell’essere. Cosı̀ si edifica la città di Dio con gli uomini, una città che contemporaneamente cresce dalla terra e scende dal Cielo, perché si sviluppa nell’incontro e nella collaborazione tra gli uomini e Dio.8 Seguire Cristo, cari giovani, comporta inoltre lo sforzo costante di dare il proprio contributo alla edificazione di una società più giusta e solidale, dove tutti possano godere dei beni della terra. So che molti di voi si dedicano con generosità a testimoniare la propria fede nei vari ambiti sociali, operando nel volontariato, lavorando alla promozione del bene comune, della pace e della 8 Cfr Ap 21, 2-3. 814 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale giustizia in ogni comunità. Uno dei campi, nei quali appare urgente operare, è senz’altro quello della salvaguardia del creato. Alle nuove generazioni è affidato il futuro del pianeta, in cui sono evidenti i segni di uno sviluppo che non sempre ha saputo tutelare i delicati equilibri della natura. Prima che sia troppo tardi, occorre adottare scelte coraggiose, che sappiano ricreare una forte alleanza tra l’uomo e la terra. Serve un sı̀ deciso alla tutela del creato e un impegno forte per invertire quelle tendenze che rischiano di portare a situazioni di degrado irreversibile. Per questo ho apprezzato l’iniziativa della Chiesa italiana di promuovere la sensibilità sulle problematiche della salvaguardia del creato fissando una Giornata nazionale che cade proprio il 1º settembre. Quest’anno l’attenzione è puntata soprattutto sull’acqua, un bene preziosissimo che, se non viene condiviso in modo equo e pacifico, diventerà purtroppo motivo di dure tensioni e aspri conflitti. Cari giovani amici, dopo aver ascoltato le vostre riflessioni di ieri sera e di questa notte, lasciandomi guidare dalla Parola di Dio ho voluto ora affidarvi queste mie considerazioni, che intendono essere un paterno incoraggiamento a seguire Cristo per essere testimoni della sua speranza e del suo amore. Da parte mia, continuerò a starvi accanto con la preghiera e con l’affetto perché proseguiate con entusiasmo il cammino dell’Agorà, questo singolare percorso triennale di ascolto, di dialogo e di missione. Concludendo oggi il primo anno con questo stupendo incontro, non posso non invitarvi a guardare già al grande appuntamento della Giornata Mondiale della Gioventù che si terrà nel luglio del prossimo anno a Sidney. Vi invito a prepararvi a questa grande manifestazione di fede giovanile, meditando il Messaggio che approfondisce il tema dello Spirito Santo, per vivere insieme una nuova primavera dello Spirito. Vi aspetto dunque numerosi anche in Australia, a conclusione del vostro secondo anno dell’Agorà. Volgiamo infine, ancora una volta, i nostri occhi verso Maria, modello di umiltà e di coraggio. Aiutaci, Vergine di Nazaret, ad essere docili all’opera dello Spirito Santo come lo fosti tu; aiutaci a diventare sempre più santi, discepoli innamorati del tuo Figlio Gesù; sostieni e accompagna questi giovani perché siano gioiosi e infaticabili missionari del Vangelo tra i loro coetanei, in ogni angolo dell’Italia. Amen! Acta Benedicti Pp. XVI 815 NUNTII I Ad Petrum S.R.E. Cardinalem Erdő, Praesidem Consilii Conferentiae Episcoporum Europae (CCEE) nec non ad Pastorem Ioannem Arnoldum de Clermont Praesidem Conferentiae Ecclesiarum Europae (KEK). An Kardinal Péter Erdő, Präsident des Rates der Europäischen Bischofskonferenzen (CCEE), und an Pasteur Jean-Arnold de Clermont, Präsident der Konferenz Europäischer Kirchen (KEK) Von Herzen grüße ich alle Delegierten und Teilnehmer der Dritten Europäischen Ökumenischen Versammlung in Sibiu, die sich mit dem für die Neuevangelisierung Europas wichtigen Thema beschäftigt: ,,Das Licht Christi scheint auf alle Menschen. Hoffnung auf Erneuerung und Einheit in Europa“, und die es sich zur Aufgabe gemacht hat, ,,in dem gekreuzigten und auferstandenen Christus wieder neues Licht zu erkennen für den Weg der Versöhnung zwischen den Christen in Europa“. Ich grüße jeden von Ihnen, und durch Sie richte ich meinen Gruß an den Rat der Europäischen Bischofskonferenzen und die Konferenz Europäischer Kirchen. Es ist meine aufrichtige Hoffnung, daß diese wichtige Versammlung dazu beiträgt, auf dem ökumenischen Weg voranzuschreiten, um die volle, sichtbare Einheit aller Christen wiederzufinden. Dies ist eine pastorale Priorität, der ich seit Beginn meines Pontifikats große Aufmerksamkeit geschenkt habe. Die Sorge um die sichtbare Einheit aller Christen ist wesentlich, damit das Licht Christi allen Menschen leuchten kann. Das Zweite Vatikanische Konzil hat, wie es mein verehrter Vorgänger Papst Johannes Paul II. zum Ausdruck brachte, ,,die katholische Kirche unumkehrbar dazu verpflichtet, den Weg der Suche nach der Ökumene einzuschlagen und damit auf den Geist des Herrn zu hören, der uns lehrt, aufmerksam die ,Zeichen der Zeit’ zu lesen“.1 ,,An Christus glauben heißt, die Einheit wollen; die Einheit wollen heißt, die Kirche wollen“.2 In diesem Bewußtsein wird die katholische Kirche stets voll Zuversicht auf dem Weg der 1 2 Ut unum sint, 3. Ebd., 9. Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 816 Einheit und der Gemeinschaft unter den Christen voranschreiten, der zwar schwierig, aber reich an Freude ist.3 Wie viele ,,Zeichen der Zeit“ haben uns in den vergangenen Jahrzehnten und bei den vorangegangenen ökumenischen europäischen Versammlungen in Basel (1989) und Graz (1997) bis hin zur Unterzeichnung der Charta Oecumenica in Straßburg (2001) auf diesem Weg ermutigt und unterstützt! Auch die zahlreichen ökumenischen Begegnungen und Feiern zusammen mit dem geduldigen theologischen Dialog auf lokaler und internationaler Ebene haben ermutigende Zeichen gesetzt und uns ,,die Kirche als Geheimnis der Einheit wieder mehr bewußt gemacht“.4 Wirklicher Dialog entsteht erst, wo nicht nur das Wort, sondern wo auch Hören ist, und wo im Hören sich Begegnung, in der Begegnung Beziehung und in der Beziehung Verstehen als Vertiefung und Verwandlung unseres Christseins vollzieht. So betrifft der Dialog nicht bloß den Bereich des Wissens und dessen, was wir tun können. Er bringt vielmehr die glaubende Person, ja den Herrn in unserer Mitte selber zur Sprache. Zwei Elemente müssen für unsere Bemühungen richtungweisend sein: der Dialog der Wahrheit und die Begegnung im Zeichen der Brüderlichkeit. Sie brauchen als Fundament den geistlichen Ökumenismus. Schon das Zweite Vatikanische Konzil formulierte: ,,Diese Bekehrung des Herzens und die Heiligkeit des Lebens sind zusammen mit den privaten und öffentlichen Bittgebeten für die Einheit der Christen als Seele der ganzen ökumenischen Bewegung zu erachten“.5 Das Gebet für die Einheit stellt den Königsweg zur Ökumene dar. Es leitet die Christen Europas zu einem neuen Blick auf Christus und die Einheit Seiner Kirche an. Zudem befähigt es dazu, sich schmerzhaften Erinnerungen, an denen es in der europäischen Geschichte nicht fehlt, sowie sozialen Belastungen im Zeitalter des heute weithin vorherrschenden Relativismus mutig zu stellen. In jedem Zeitalter waren Menschen des Gebetes, zu denen die zahlreichen Blutzeugen des Glaubens aller Konfessionen zählen, die hauptsächlichen Bauleute von Versöhnung und Einheit. Sie inspirierten die getrennten Christen, den Weg der Versöhnung und der Einheit zu suchen. Wir Christen müssen uns unserer Aufgabe bewußt sein, Europa und der Welt die Stimme dessen zu geben, der gesagt hat: ,,Ich bin das Licht der 3 4 5 Vgl. ebd., 2. Novo millenio ineunte, 48. Unitatis Redintegratio, 8. Acta Benedicti Pp. XVI 817 Welt. Wer mir nachfolgt, wird nicht in der Finsternis umhergehen, sondern wird das Licht des Lebens haben“.6 Es ist unsere Aufgabe, vor den Männern und Frauen von heute das Licht Christi leuchten zu lassen: nicht das eigene Licht, sondern das Licht Christi. Erbitten wir von Gott die Einheit und den Frieden für die Menschen in Europa und erklären wir unsere Bereitschaft, für eine wahre gesellschaftliche Entwicklung des Kontinents in Ost und West zusammenzuarbeiten. Beim Treffen in Sibiu werden gewiß wertvolle Erkenntnisse zur Weiterführung und Vertiefung der besonderen Berufung Europas gewonnen werden können, die dann helfen mögen, eine bessere Zukunft für seine Völker zu schaffen. Ich wünsche der Dritten Europäischen Ökumenischen Versammlung in Sibiu, daß es ihr gelingt, Begegnungsräume der Einheit in legitimer Vielfalt zu schaffen. In einer Atmosphäre des gegenseitigen Vertrauens und des Bewußtseins, daß die gemeinsamen Wurzeln viel tiefer liegen als unsere Spaltungen, wird falsche Selbstgenügsamkeit aufgebrochen, Fremdheit überwunden und das gemeinsame Fundament des Glaubens geistlich erfahren. Europa braucht Orte der Begegnung und geistgeführte Einheitserfahrungen im Glauben. Ich bitte Gott, mit seinem Geist Ihre Versammlung in Sibiu zu einem solchen Ort werden zu lassen. Das Licht Christi erhelle den Weg des europäischen Kontinents! Der Herr segne Ihre Familien, Gemeinschaften, Kirchen und alle diejenigen, die sich in jeder Region Europas als Jünger Christi bekennen. Aus Castel Gandolfo, am 20. August 2007. BENEDICTUS PP. XVI 6 Joh 8, 12. Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale 818 II Ad Patriarcham Oecumenicum Bartholomaeum I, Archiepiscopum Constantinopolitanum. To His Holiness Bartholomaios I Archbishop of Constantinople Ecumenical Patriarch It gives me great joy to greet you and all those taking part in the Seventh Symposium of the Religion, Science and the Environment movement, which this year turns its attention to the subject: “The Arctic: Mirror of Life”. Your own dedication and personal commitment to the protection of the environment demonstrates the pressing need for science and religion to work together to safeguard the gifts of nature and to promote responsible stewardship. Through the presence of Cardinal McCarrick I wish to reaffirm my fervent solidarity with the aims of the project and to assure you of my hope for a deepening global recognition of the vital relationship between the ecology of the human person and the ecology of nature.1 Preservation of the environment, promotion of sustainable development and particular attention to climate change are matters of grave concern for the entire human family. No nation or business sector can ignore the ethical implications present in all economic and social development. With increasing clarity scientific research demonstrates that the impact of human actions in any one place or region can have worldwide effects. The consequences of disregard for the environment cannot be limited to an immediate area or populus because they always harm human coexistence, and thus betray human dignity and violate the rights of citizens who desire to live in a safe environment.2 This year’s symposium, dedicated again to the earth’s water resources, takes you and various religious leaders, scientists, and other interested parties to the Ilulissat Icefjord on the west coast of Greenland. Gathered in the magnificent beauty of this unique glacial region and World Heritage site your hearts and minds turn readily to the wonders of God and in awe echo the words of the Psalmist praising the name of the Lord who is “majestic in all 1 2 Cfr Message for the 2007 World Day of Peace, 8. Cfr ibid., 8-9. Acta Benedicti Pp. XVI 819 the earth”. Immersed in contemplation of the “work of his fingers”,3 the perils of spiritual alienation from creation become plainly evident. The relationship between individuals or communities and the environment ultimately stems from their relationship with God. When “man turns his back on the Creator’s plan, he provokes a disorder which has inevitable repercussions on the rest of the created order”.4 Your Holiness, the international and multi-disciplinary nature of the symposium attests to the need to seek global solutions to the matters under consideration. I am encouraged by the growing recognition that the entire human community – children and adults, industry sectors, States and international bodies – must take seriously the responsibility that falls to each and every one of us. While it is true that industrializing countries are not morally free to repeat the past errors of others, by recklessly continuing to damage the environment,5 it is also the case that highly industrialized countries must share ‘clean-technologies’ and ensure that their own markets do not sustain demand for goods whose very production contributes to the proliferation of pollution. Mutual interdependence between nations’ economic and social activities demands international solidarity, cooperation and on-going educational efforts. It is these principles which the Religion, Science and the Environment movement courageously upholds. With sentiments of deep appreciation, and mindful of our commitment to encourage and support all efforts made to protect God’s works,6 I pray that the Almighty will abundantly bless this year’s symposium. May he accompany you and all those gathered with you, so that all creation may give praise to God! From the Vatican, 1 September 2007. BENEDICTUS PP. XVI 3 4 5 6 Ps 8. Message for the 1990 World Day of Peace, 5. Cfr ibid., 10. Cfr Common Declaration, 30 November 2006. Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale 820 CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI Responsa ad quaestiones ab Episcopali Conferentia Foederatorum Americae Statuum propositas circa cibum et potum artificialiter praebenda.* 1. Quaeritur: Estne moralis obligatio subministrandi cibum et potum – sive naturali sive artificiosa ratione – aegroto qui versatur in « statu vegetativo », excepto casu quo haec alimenta a corpore aegroti recipi nequeant seu solummodo cum gravi molestia physica ministrari possunt? Respondetur affirmative; quandoquidem cibi potusque subministratio, artificiali etiam methodo peracta, in linea principii, servandae vitae medium ordinarium et proportionatum evadit. Quapropter eiusdem procurandae moralis viget obligatio, quatenus consequi comprobetur finem suum proprium, nempe nutritionem et imbibitionem aegroti; qua quidem subministratione dolores et mors inanitionis et dehydratationis causa vitantur. 2. Quaeritur: Si cibus et potus methodis artificialibus aegroto in « statu vegetativo permanente » versanti procurantur, possunt cessare erogari ex idoneorum medicorum sententia, vi certitudinis moralis praedita, secundum quam aegrotum numquam conscientiam suam recuperaturum esse censetur? Respondetur negative; etenim aegrotus in « statu vegetativo permanente » versans semper persona est, dignitate humana nullatenus destituta, cui ex hac ipsa ratione curae ordinariae et proportionatae debentur; inter quas, in linea principii, subministratio cibi et potus, etiam methodo artificiali obtinenda, connumeranda est. * Commentarium locuples editum fuit in L’Osservatore Romano, 15 mensis Septembris anno p. 1.5. MMVII, Congregatio pro Episcopis 821 Summus Pontifex Benedictus XVI, in Audientia infrascripto Cardinali Praefecto concessa, haec responsa in Sessione Ordinaria huius Congregationis deliberata, adprobavit et publici iuris fieri iussit. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Doctrina Fidei, die I mensis Augusti anno MMVII. Gulielmus card. Levada Praefectus e Angelus Amato, S.D.B. Archiepiscopus tit. Silensis Secretatius CONGREGATIO PRO EPISCOPIS PADERBORNENSIS et ESSENDIENSIS de finium mutatione DECRETUM Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Exc.mi PP.DD. Ioannes Iosephus Becker, Archiepiscopus Paderbornensis, et Felix Genn, Episcopus Essendiensis, ab Apostolica Sede unanimi consensu expostulaverunt, ut fines circumscriptionum ecclesiasticarum sibi concreditarum aliquantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Hervini Iosephi Ender, Archiepiscopi titularis Germaniensis in Numidia et in Germania Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem animarum saluti profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Benedicto, Divina Providentia PP. XVI, tributarum, oblatas preces accipiendas esse censuit. Proinde hoc decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, a territorio Paderbornensi distrahatur et dioecesi Essen- 822 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale diensi adiungatur quasi-paroecia Sanctae Teresiae a Iesu Infante in portione Evingsen oppidi Aliena. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum P.D. Hervinum Iosephum Ender, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 7 mensis Decembris anno 2006. e Ioannes Baptista card. Re Praefectus e Franciscus Monterisi a Secretis L. e S. In Congr. pro Episcopis tab., n. 976/2006 LUCEATINAE et PATENSIS de finium mutatione DECRETUM Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono consulendum atque sacrorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem reddendam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II « Christus Dominus », n. 23 exaratas, Exc.mi PP. DD. Antonius Carolus Felix, Episcopus Luceatinus, et Ioannes Bosco Oliver de Faria, tunc Episcopus Patensis, postulaverunt ut suarum Ecclesiarum fines aliquantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Laurentii Baldisseri, Archiepiscopi titulo Diocletianensis et in Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono profuturam, vi- Congregatio pro Episcopis 823 gore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Benedicto, Divina Providentia PP. XVI, tributarum, oblatis precibus annuendum censuit. Quapropter, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, a dioecesi Luceatina integrum territorium paroeciarum vulgo dictarum « Nossa Senhora da Abadia » in municipio nuncupato « Matutina », « São Sebastião » in municipio nuncupato « São Gotardo » et « Santo Antonio » in municipio nuncupato « Tiros » distrahitur idque archidioecesi Patensi assignatur, mutatis, hac ratione, utriusque ecclesiasticae circumscriptionis finibus. Quamobrem documenta et acta praefatarum paroeciarum, fideles ac bona temporalia respicientia a Curia Luceatina ad Curiam Patensem transmittantur. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractæ exsecutionis remittendi. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 29 mensis Iunii anno 2007. e Ioannes Baptista card. Re Praefectus e Franciscus Monterisi a Secretis L. e S. In Congr. pro Episcopis tab., n. 602/2007 824 Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale PROVISIO ECCLESIARUM Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus Benedictus Pp. XVI, per Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules: die 31 Maii 2007. — Cathedrali Ecclesiae Riviangulanensi-Labradorensi, noviter erectae, Exc.mum P.D. Duglasium Crosby, O.M.I., hactenus Episcopum Sancti Georgii Terrae Novae et Episcopum LabradorpolitanumScheffervillensem. die 4 Augusti. — Titulari episcopali Ecclesiae Celenensi, Rev.mum D. Sergium Pagano, B., Tabularii Secreti Vaticani Praefectum. — Cathedrali Ecclesiae Boronganensi, R.D. Crispinum Barrete Varquez, e clero Tagbilarano, ibique hactenus Vicarium Generalem. die 6 Augusti. — Metropolitanae Ecclesiae Portus Veteris in Ecuador, Exc.mum P.D. Laurentium Voltolini, hactenus Episcopum titularem Bisuldinensem et Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 14 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Birminghamiensi, Exc.mum P.D. Robertum Iosephum Baker, hactenus Episcopum Carolopolitanum. die 3 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Camerinensi – Sancti Severini in Piceno, Exc.mum R. D. Franciscum Ioannem Brugnaro, hactenus Sanctae Sedis Observatorem Stabilem apud Consociationem vulgo dictam « Organisation Mondiale du Tourisme ». — Titulari episcopali Ecclesiae Villamagnensi in Proconsulari, Rev.mum D. Ioannem Franciscum Ravasi, Pontificii Consilii de Cultura atque Pontificiae Commissionis de Bonis Culturalibus Ecclesiae et de Sacra Archaeologia Praesidem, quem archiepiscopali dignitate ornavit. die 4 Septembris. — Cathedrali Ecclesiae Christoliensi, Exc.mum P.D. Michaëlem Santier, hactenus Episcopum Lucionensem. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 825 CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE PROVISIO ECCLESIARUM Benedictus divina Providentia Pp. XVI, latis decretis a Congregatione pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras praefecit: die 4 Maii 2007. — Cathedrali Ecclesiae Ratnapurensi, R.D. Cletum Chandrasiri Perera, O.S.B., hactenus Conventus Sancti Silvestri Superiorem in urbe Kandiensi. die 30 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Solveziensi, R.D. Alick Banda, in praesens Iuris Canonici professorem apud varia Instituta Ecclesiastica in Zambia, necnon cancellarium dioecesis Ndolaënsis. die 31 Maii. — Cathedrali Ecclesiae Keetmanshoopensi, R.D. Cletum Philippum Pöllitzer, O.M.I., hactenus Superiorem provincialem Congregationis Missionariorum Oblatorum B.M.V. Immaculatae in Namibia. die 2 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Shendamensi, noviter conditae in Nigeria, Exc.mum R.P. Iacobum Naaman Daman, O.S.A., hactenus Episcopum dioecesis Ialingoënsis. — Cathedrali Ecclesiae Atambuensi, R.D. Dominicum Saku, e clero Atambuensi atque Professorem hactenus et educatorem in Seminario maiore dioecesis Kupangensis. die 5 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Ioannesburgensi, noviter erectae, Exc.mum R.P. Buti Iosephum Tlhagale, O.M.I., hactenus Archiepiscopum eiusdem sedis episcopalis. — Cathedrali Ecclesiae Ghizotanae, R.D. Lucianum Capelli, S.D.B., hactenus directorem « Don Bosco Technical School » in urbe Honiarana. 826 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale — Titulari episcopali Ecclesiae Tamallumensi, R.D. Antonium Bal, hactenus Vicarium Generalem dioecesis Kundiavanae, quem constituit Auxiliarem eiusdem dioecesis. die 6 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Viananensi, noviter conditae in Angolia, Exc.mum P.D. Ioachimum Ferreira Lopes, O.F.M. Cap., hactenus Episcopum dioecesis Dundensis. — Cathedrali Ecclesiae Caxitonensi, noviter conditae in Angolia, R.D. Antonium Franciscum Jaca, S.V.D., hactenus Superiorem provincialem Societatis Verbi Divini in Angolia. — Titulari episcopali Ecclesiae Cenculianensi, R.D. Franciscum Focardi, O.F.M., olim Vicarium Generalem Tariiensem, in praesens missionarium in Vicariatu Apostolico Cuvensi, quem constituit Auxiliarem Vicariatus Apostolici Benensis. die 8 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Lomensi, R.D. Dionysium Komivi Amuzu-Dzakpah, hactenus Vicarium Generalem eiusdem archidioecesis et Conferentiae Episcoporum Ganensium Secretarium generalem. — Cathedrali Ecclesiae Amravatensi, R.D. Lourdes Daniel, hactenus Vicarium Generalem dioecesis Poonensis. die 12 Iunii. — R.D. Gabrielem Edoe Kumordji, S.V.D., hactenus Superiorem provincialem Societatis Verbi Divini in Gana necnon Praesidem Superiorum Maiorum Ganae, quem constituit Primum Praefectum Apostolicum Donkorkromensem. die 21 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Bhopalensi, Exc.mum R.P. Leonem Cornelio, S.V.D., hactenus Episcopum Khandvaënsem. die 23 Iunii. — Episcopum coadiutorem Mackenziensem-Arcis Smith, R.D. Murray Chatlain, hactenus Parochum paroeciae Sancti Patricii in dioecesi Saskatoonensi. die 25 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Niameyensi, noviter erectae, Exc.mum R.P. Michaëlem Cartatéguy, S.M.A., hactenus Episcopum eiusdem sedis episcopalis. — Cathedrali Ecclesiae Taichungensi, R.D. Martinum Su Yao-wen, e clero dioecesis Taichungensis ibique hactenus Directorem « Campus ministry » Studiorum Universitatis « Providence ». Congregatio pro Gentium Evangelizatione 827 die 27 Iunii. — Metropolitanae Ecclesiae Tororoënsi, Exc.mum R.P. Dionysium Kiwanuka Lote, hactenus Episcopum Kotidoënsem. — Cathedrali Ecclesiae Sorotiensi, R.D. Emmanuelem Obbo, A.I., hactenus Rectorem Seminarii Minoris Congregationis Apostolorum Iesu in oppido vulgo Nadiket, in dioecesi Morotoënsi. die 28 Iunii. — Episcopum coadiutorem Tonganum R.D. Soane Patita Paini Mafi, hactenus vices gerentem Rectoris Seminarii Maioris regionalis Pacifici in Insulis Fisiensibus. — Titulari episcopali Ecclesiae Turudensi, R.D. Antonium Ademu Adaji, M.S.P., hactenus Oeconomum Seminari « St. Paul » in archidioecesi Abugensi, quem constituit Auxiliarem dioecesis Idahinae. die 30 Iunii. — Cathedrali Ecclesiae Kottarensi, Exc.mum R.P. Petrum Remigius, hactenus Episcopum dioecesis Kumbakonamensis. — Cathedrali Ecclesiae Bururiensi, R.D. Venantium Bacinoni, hactenus in Seminario Maiore interdioecesano Kitegaënsi « Jean Paul II » Professorem. die 2 Iulii. — Titulari episcopali Ecclesiae Pupianensi, R.D. Ottonem Separy, hactenus cancellarium dioecesis Ueuakensis, quem constituit Auxiliarem dioecesis Aitapensis. die 4 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Dedzaënsi, R.D. Emmanuelem Kanyama, e clero dioecesis Dedzaënsi, hactenus Parochum et Professorem Seminarii Philosophici in oppido vulgo Kachebere. die 16 Iulii. — Cathedrali Ecclesiae Sandakanensi, noviter conditae in Malaesia, R.D. Iulium Dusin Gitom, e clero dioecesis Kotakinabaluensis. — Titulari episcopali Ecclesiae Lemfoctensi, R.D. Iustinum Saw Min Thide, hactenus Oeconomum archidioecesis Yangonensis, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis. die 18 Iulii. — Titulari episcopali Ecclesiae Masculitanae, R.D. Caietanum Galbusera, S.D.B., hactenus Rectorem Seminarii Maioris in oppido vulgo Pumallucay (Praelatura Huariensis), quem constituit Coadiutorem Vicariatus Apostolici Pucallpaënsis. 828 Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale die 19 Iulii. — Archiepiscopum coadiutorem Castriensem Exc.mum R.P. Robertum Rivas, O.P., hactenus Episcopum Regalitanum. die 14 Augusti. — Episcopum coadiutorem Oyoënsem R.D. Emmanuelem Adetoyese Badejo, e clero Osogboano. die 28 Augusti. — Cathedrali Ecclesiae Kibungensi, Exc.mum R.P. Kizito Bahujimihigo, hactenus Episcopum dioecesis Ruhengeriensis. NOMINATIONES Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione ad suum beneplacitum renuntiavit: die 23 Maii 2007. — Exc.mum R.P. Aloisium Nkinga Bondala, C.I.C.M., Episcopum Lisalaënsem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Molegbensis. die 2 Iunii. — Exc.mum R.P. Iacobum Naanman Daman, O.S.A., Episcopum Shendamensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Ialingoënsis. die 5 Iunii. — Exc.mum R.P. Bernardum O’Grady, O.P., Episcopum emeritum Ghizotanum, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem archidioecesis usque dum novus Episcopus possessionem capiat. die 6 Iunii. — Exc.mum R.P. Ioachimum Ferreira Lopes, O.F.M. Cap., Episcopum Viananensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Dundensis. die 27 Iunii. — Exc.mum R.P. Iacobum Odongo, Archiepiscopum emeritum Tororoënsem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem archidioecesis usque dum novus Archiepiscopus possessionem capiat. — Exc.mum R.P. Erasmum Desiderium Wandera, Episcopum emeritum Sorotiensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem dioecesis usque dum novus Episcopus possessionem capiat. Congregatio pro Gentium Evangelizatione 829 die 28 Augusti. — Exc.mum R.P. Fridericum Rubwejanga, Episcopum emeritum Kibungensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » eiusdem dioecesis usque dum novus Episcopus possessionem capiat. — Exc.mum R.P. Kizito Bahujimihigo, Episcopum Kibungensem, Administratorem Apostolicum « sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis » dioecesis Ruhengeriensis. Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale 830 Il Santo Padre Benedetto XVI ha ricevuto in Udienza: Giovedı̀, 6 settembre, S.E. il Signor Shimon Peres, Presidente dello Stato di Israele; Sua Altezza Reale il Principe Saud Al Faisal, Ministro degli Esteri del Regno dell’Arabia Saudita. Nei giorni 1-2 settembre 2007 il Santo Padre si è recato in Apostolico pellegrinaggio a Loreto. SEGRETERIA DI STATO Il 28 marzo 2006 il Santo Padre ha accolto la domanda di S.E.R. il Card. Carlo Furno, Gran Maestro dell’Ordine Equestre del S. Sepolcro di Gerusalemme di essere trasferito dal titolo del S. Cuore Cristo Re al titolo di S. Onofrio al Gianicolo. NOMINE Con Brevi Apostolici il Santo Padre Benedetto XVI ha nominato: 4 agosto 2007 S.E.R. Mons. Mounged El-Hachem, Arcivescovo titolare di Darni, Nunzio Apostolico in Kuwait, Yemen, Bahrein e Qatar e Delegato Apostolico nella Penisola Arabica, Nunzio Apostolico negli Emirati Arabi Uniti. 27 » » S.E.R. Mons. Paul Tschang In-Nam, Arcivescovo titolare di Amanzia, finora Nunzio Apostolico in Bangladesh, Nunzio Apostolico in Uganda. 3 settembre » S.E.R. Mons. Edward Joseph Adams, Arcivescovo titolare di Scala, finora Nunzio Apostolico in Zimbabwe, Nunzio Apostolico nelle Filippine. » » Il Rev.do Mons. Tommaso Caputo, finora Capo del Protocollo della Segreteria di Stato, Nunzio Apostolico in Malta e in Libia, elevandolo in pari tempo alla sede titolare di Otricoli, con dignità di Arcivescovo. » Diarium Romanae Curiae 831 Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Benedetto XVI ha nominato: 22 maggio 2007 L’Ill.mo Prof. Klaus von Klitzing, Professore di Fisica al Max-Planck-Institute for Solid State Research di Stoccarda (Repubblica Federale di Germania), Membro Ordinario della Pontificia Accademia delle Scienze. 10 luglio » Gl’Ill.mi Prof. Mario Sensi, Professore di storia della Chiesa medievale presso la Pontificia Università Lateranense; Giampaolo Romanato, Professore di storia contemporanea presso l’Università di Padova (Italia) e Werner Maleczek, Professore di storia medievale presso l’Università di Vienna (Austria), Membri del Pontificio Comitato di Scienze Storiche. 17 » » L’Em.mo Signor Card. Agostino Vallini, Prefetto del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica, Presidente della Commissione per gli Avvocati « ad quinquennium ». 19 » » L’Ecc.mo Mons. Marco Dino Brogi, Arcivescovo titolare di Città Ducale, Consultore della Congregazione per le Chiese Orientali « ad quinquennium ». » » » Gli Em.mi Signori Card.: Carlo Caffarra, Arcivescovo di Bologna, e Attilio Nicora, Presidente dell’Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica; e l’Ecc.mo Mons. Giuseppe Versaldi, Vescovo di Alessandria, Membri del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica « ad quinquennium »; l’Em.mo Signor Card. Walter Kasper, Membro del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica « in aliud quinquennium ». 22 » » Gli Ill.mi Professori Bernard Barbiche e Philippe Levillain, Membri del Pontificio Comitato di Scienze Storiche « in aliud quinquennium ». 23 » » L’Ill.mo Prof. Yuan-Tseh Lee, Professore di Chimica e Presidente dell’Academia Sinica, Taipei (Repubblica di Cina), Membro Ordinario della Pontificia Accademia delle Scienze. 24 » » L’Ill.mo Prof. Luis Ernesto Derbez Bautista, Presidente del Centro di Globalizzazione e Democrazia all’Istituto Tecnologico di Monterrey (Città del Messico), Membro Ordinario della Pontificia Accademia delle Scienze Sociali. Acta Apostolicae Sedis – Commentarium Officiale 832 4 agosto 4 settembre 2007 Il Rev.do P. Sergio Pagano, B., Prefetto dell’Archivio Segreto Vaticano, elevandolo alla dignità episcopale, assegnandogli la sede titolare di Celebe. » Il Rev. Mons. Fortunatus Nwachukwu, Consigliere di Nunziatura, Capo del Protocollo della Segreteria di Stato. NECROLOGIO 5 agosto 2007 Card. Jean-Marie Lustiger, del Titolo di S. Luigi dei Francesi. » » » Mons. Peter Saburō Hirata, P.S.S.; Vescovo em. di Fukuoka (Giappone). 6 » » Mons. Lino Vomboemmel, O.F.M., Vescovo em. di Santarém (Brasile). 7 » » Mons. Domenico Caloyera, O.P., Arcivescovo em. di Izmir (Turchia). 9 » » Mons. Vicente Angelo José Marchetti, Arcivescovo em. di Botucatu (Brasile). 10 » » Mons. Máximo André Biennès, T.O.R., Vescovo em. di São Luiz de Cáceres (Brasile). 15 » » Mons. Vicente Angelo José Marchetti Zioni, Arcivescovo em. di Botucatu (Brasile). 16 » » Mons. Gerard L. Frey, Vescovo em. di Lafayette (Stati Uniti di America). 18 » » Mons. Vicente C. Manuel, S.V.D., Vescovo tit. di Albule, Vicario Apostolico em. di San Jose in Mindoro (Filippine). 25 » » Card. Edouard Gagnon, P.S.S., de Titolo di S. Marcello. 27 » » Mons. José Ramón Santos Iztueta Mendizábal, C.P., Vescovo Prel. em. della Prelatura de Moyobamba (Perù). 30 » » Mons. Augustine Harris, Vescovo em. di Middlesbrough (Inghilterra). 4 settembre » Mons. José Melgoza Osorio, Vescovo em. di Nezahualcóyotl (Messico). » » » Mons. Teresio Ferraroni, Vescovo em. di Como (Italia). 7 » » Mons. Robert B. Clune, Vescovo tit. di Lacubaza, Ausiliare em. di Toronto (Canada).